text_structure.xml 659 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 09)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą wicemarszałkowie Sejmu Donald Tusk, Janusz Wojciechowski i Tomasz Nałęcz)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Wznawiam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panie posłanki Anitę Błochowiak, Irenę Marię Nowacką i Joannę Sosnowską oraz pana posła Krzysztofa Zarembę.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">W pierwszej części obrad sekretarzami będą pani poseł Anita Błochowiak i pan poseł Krzysztof Zaremba.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Protokół i listę mówców prowadzić będą panie posłanki Anita Błochowiak i Joanna Sosnowska.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#SekretarzPosełKrzysztofZaremba">Informuję, że w dniu dzisiejszym odbędą się posiedzenia Komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#SekretarzPosełKrzysztofZaremba">- Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw związanych z programem rządowym „Przedsiębiorczość - Rozwój - Praca” - o godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#SekretarzPosełKrzysztofZaremba">- Europejskiej - o godz. 10.40,</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#SekretarzPosełKrzysztofZaremba">- Administracji i Spraw Wewnętrznych - o godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#SekretarzPosełKrzysztofZaremba">- Gospodarki - o godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#SekretarzPosełKrzysztofZaremba">- Obrony Narodowej - o godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#SekretarzPosełKrzysztofZaremba">- Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej wspólnie z Komisją Skarbu Państwa - o godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#SekretarzPosełKrzysztofZaremba">- Europejskiej, ponownie - o godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#SekretarzPosełKrzysztofZaremba">- Regulaminowej i Spraw Poselskich wspólnie z Komisją Etyki Poselskiej - o godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#SekretarzPosełKrzysztofZaremba">- Zdrowia - o godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#SekretarzPosełKrzysztofZaremba">- Kultury i Środków Przekazu - o godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#SekretarzPosełKrzysztofZaremba">- do Spraw Kontroli Państwowej wspólnie z Komisją Polityki Społecznej i Rodziny - o godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#SekretarzPosełKrzysztofZaremba">- Spraw Zagranicznych - o godz. 15,</u>
          <u xml:id="u-3.13" who="#SekretarzPosełKrzysztofZaremba">- Edukacji, Nauki i Młodzieży - o godz. 16,</u>
          <u xml:id="u-3.14" who="#SekretarzPosełKrzysztofZaremba">- Rolnictwa i Rozwoju Wsi - o godz. 16,</u>
          <u xml:id="u-3.15" who="#SekretarzPosełKrzysztofZaremba">- Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach - o godz. 16,</u>
          <u xml:id="u-3.16" who="#SekretarzPosełKrzysztofZaremba">- Odpowiedzialności Konstytucyjnej - o godz. 18.</u>
          <u xml:id="u-3.17" who="#SekretarzPosełKrzysztofZaremba">I jeszcze jeden komunikat. W dniu dzisiejszym w sali klubowej nr 3 w Domu Poselskim o godz. 16 odbędzie się szkolenie dla posłów prowadzone przez Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego z zakresu ochrony informacji niejawnych. Informacje o szkoleniu i podziale na grupy zostały przekazane do skrytek poselskich. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 19. porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy budżetowej na rok 2004 (druk nr 2037).</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę o zabranie głosu pana ministra Andrzeja Raczko w celu przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy budżetowej na rok 2004.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę uprzejmie, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wyjątkowy - to słowo niewątpliwie najbardziej będzie pasowało do roku 2004, roku, w którym Polska stanie się krajem członkowskim Unii Europejskiej i spełnią się aspiracje większości Polaków.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Wyjątkowość ta rzutuje także na projekt budżetu. Jest to pierwszy budżet, który musi uwzględniać obecność naszego kraju w Unii Europejskiej i musi zapewnić możliwość korzystnej integracji. Polska chce być stabilnym ogniwem europejskiej rodziny, chce wnieść do Unii rozwijającą się, konkurencyjną gospodarkę.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Przedkładamy dziś Wysokiej Izbie projekt ustawy budżetowej na 2004 r. Jest on instrumentem realizacji trzech podstawowych celów: po pierwsze, zapewnienia dalszego szybkiego, ale zrównoważonego wzrostu gospodarczego i pobudzania przedsiębiorczości, po drugie, stworzenia warunków korzystnej absorpcji środków unijnych, po trzecie, skutecznego wypełniania funkcji państwa i zwiększania w tym zakresie samodzielności finansowej samorządów.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Nasz kraj, po okresie gospodarczej stagnacji, nie może sobie pozwolić na wolne tempo wzrostu, jeśli mamy wkroczyć na ścieżkę konwergencji zbliżającej Polskę do poziomu gospodarczego Unii Europejskiej. Tylko wysoki wzrost gospodarczy jest kluczem do stałego podnoszenia poziomu życiowego Polaków i wzrostu zatrudnienia. Dlatego tak ważne jest wykorzystanie szansy, jaka staje przed nami w związku z wejście do Unii Europejskiej. By tę szansę urzeczywistnić, przygotowany przez nas budżet przewiduje środki na prefinansowanie i współfinansowanie unijnych programów pomocowych. Przewiduje także znaczne zwiększenie samodzielności finansowej i roli samorządu, gdyż to właśnie na szczeblu lokalnym najlepiej widać, jakie są najbardziej pilne potrzeby społeczne. To właśnie do gmin i powiatów trafi znaczna część środków z Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Najlepszym zobrazowaniem celów, które rząd sobie stawia, a których narzędziem realizacji jest omawiany dzisiaj projekt budżetu, są przyjęte przy konstrukcji tego budżetu założenia. Zakładamy, że tempo wzrostu gospodarczego osiągnięcie w przyszłym roku 5% wobec 3,5% planowanych na ten rok. Założenie to jest realne i możliwe do spełnienia. Potwierdzeniem tego jest stabilny wzrost konsumpcji, wynikający ze wzrostu dochodu do dyspozycji gospodarstw domowych. Wyższa dynamika wzrostu gospodarczego będzie także wynikiem prognozowanego zwiększenia poziomu inwestycji na skutek poprawy koniunktury gospodarczej, stabilizacji warunków finansowych oraz korzystnego wpływu akcesji do Unii Europejskiej na naszą gospodarkę. Prognozujemy, że dynamika nakładów brutto na środki trwałe wzrośnie w przyszłym roku do ponad 12% z niemal 3% planowanych na ten rok.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Przewidujemy, że utrzyma się wysokie tempo wzrostu eksportu. W okresie stagnacji gospodarczej niewystarczający popyt wewnętrzny wymusił wzrost eksportu polskich przedsiębiorstw. Ten proces zaowocował wzrostem konkurencyjności i wydajności pracy w polskich firmach. Mimo stagnacji gospodarczej u głównych partnerów polskie przedsiębiorstwa z każdym miesiącem eksportują coraz więcej.</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Zakładamy, że z coraz wyższym tempem wzrostu gospodarczego będzie rosło zatrudnienie. Na koniec przyszłego roku wzrośnie ono o ćwierć miliona osób. Przyspieszeniu wzrostu gospodarczego będzie towarzyszyć niska inflacja, która w przyszłym roku wyniesie średnio 2%, oraz deficyt w obrotach bieżących na poziomie 3,7% PKB.</u>
          <u xml:id="u-5.7" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Pobudzaniu przedsiębiorczości i umacnianiu wzrostu gospodarczego służyć mają zmiany w systemie podatkowym. Dochody budżetu w przyszłym roku wyniosą 152,75 mld zł i będą o 3 mld niższe niż zaplanowane na ten rok. Wyraźnie więc widać, że zakładamy istotne zmniejszenie fiskalizmu państwa. To przede wszystkim skutek zdecydowanego obniżenia stopy podatku od dochodów osób prawnych z 27% do 19%. To także skutek wprowadzenia od przyszłego roku dla osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą opcji podatkowej. Mali i średni przedsiębiorcy będą mieli prawo wyboru: albo będą się rozliczać, tak jak obecnie, wg progresywnej stawki podatku PIT, albo wybiorą, w zależności od ich sytuacji, podatek liniowy na poziomie 19%. Oba te rozwiązania są realizacją postulatów środowisk przedsiębiorców.</u>
          <u xml:id="u-5.8" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Jednocześnie zakładamy utrzymanie prospołecznego charakteru polskiego systemu podatkowego. W przyszłym roku pozostanie kwota wolna od podatku, osoby fizyczne wciąż rozliczać się będą wg progresywnej skali podatkowej. Likwidujemy część ulg, których społeczne cele realizować będziemy przy pomocy innych, bardziej efektywnych instrumentów. Chcemy mieć bowiem pewność, że środki publiczne trafiać będą do tych, którzy ich najbardziej potrzebują.</u>
          <u xml:id="u-5.9" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Na poziom dochodów ma wreszcie wpływ fakt, że zobowiązani byliśmy, w związku z decyzją o wejściu Polski do Unii Europejskiej, dostosować nasze rozwiązania dotyczące podatku VAT i akcyzy do unijnych dyrektyw.</u>
          <u xml:id="u-5.10" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Wydatki w przyszłorocznym budżecie wynoszą 198,25 mld zł. Skala ich wzrostu jest przede wszystkim zdeterminowana potrzebą znalezienia środków w budżecie na korzystną integrację Polski z Unią Europejską. Składka do unijnej kasy i środki przewidziane na współfinansowanie projektów unijnych wynoszą ponad 9 mld zł. Mamy jednak pełną świadomość, że ponoszenie tych kosztów jest nie tylko konieczne, ale też korzystne. Pieniądze te wrócą bowiem do Polski pomnożone i sfinansują projekty infrastrukturalne, ochrony środowiska, wzmocnienia konkurencji polskiej gospodarki, zwiększenia liczby miejsc pracy oraz rozwoju obszarów wiejskich. W ten sposób umacniać będą podstawy wzrostu gospodarczego.</u>
          <u xml:id="u-5.11" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Przyszłoroczny budżet przewiduje też istotne wydatki na reformę i restrukturyzację tych dziedzin gospodarki, które hamują wzrost gospodarczy. Na finansowanie zmian w górnictwie i hutnictwie planujemy w sumie wydać ponad 2 mld zł. Realizowane programy muszą być zakończone pełnym uzdrowieniem tych dziedzin gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-5.12" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Jednocześnie nie przewidujemy spadku nakładów na podstawowe funkcje państwa, a tam, gdzie wydatki publiczne decydują o podstawach przyszłego rozwoju gospodarczego, planujemy ich podniesienie. Na szeroko rozumianą oświatę, szkolnictwo wyższe i naukę łącznie w przyszłorocznym budżecie przeznacza się prawie 37,4 mld zł, a więc niemal 19% wszystkich wydatków. Nakłady na bezpieczeństwo obywateli i obrotu gospodarczego oraz wymiar sprawiedliwości sięgną 15,6 mld zł, co stanowi niemal 8% wszystkich wydatków. Wydatki na ochronę zdrowia, łącznie z budżetem Narodowego Funduszu Zdrowia, wyniosą 33,7 mld zł. Skala prognozowanych dochodów i planowanych wydatków determinuje wielkość przyszłego deficytu, który wynieść ma nie więcej niż 45,5 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-5.13" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Ze względów metodologicznych poziom restrykcyjności budżetu należy oceniać przez pryzmat wydatków. W warunkach porównywalnych, a więc z uwzględnieniem zmiany ewidencjonowania środków przekazywanych do otwartych funduszy emerytalnych, wydatki w przyszłym roku będą o 15 mld wyższe niż planowane w roku bieżącym. Gdy od owych 15 mld odejmiemy wydatki związane z naszą obecnością w Unii Europejskiej, otrzymamy niespełna 6 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-5.14" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Dalej: wzrost nakładów na wojsko, wynikający z naszych zobowiązań wobec NATO, to 800 mln zł. Kredyt węglowy to kolejne 1,3 mld zł. Mamy więc niespełna 4 mld, które można uznać za faktyczny wzrost wydatków, i te 4 mld przeznaczamy na waloryzację rent i emerytur, wzrost płac w sferze budżetowej oraz wzrost pensji dla nauczycieli akademickich. I to jest, Wysoka Izbo, prawdziwy wymiar rozluźnienia polityki fiskalnej państwa.</u>
          <u xml:id="u-5.15" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Pragnę przypomnieć, że w 2002 r. pan prof. Marek Belka przedstawił powszechnie akceptowaną koncepcję, zwaną „kotwicą Belki”, zgodnie z którą wydatki budżetowe nie mogły rosnąć szybciej niż 1% ponad planowaną inflację. W budżecie roku 2004 „kotwica” ta została ponownie zarzucona.</u>
          <u xml:id="u-5.16" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Wysoka Izbo! Chociaż skala deficytu ściśle związana jest ze specyfiką wydatków budżetowych w roku 2004, rząd dostrzega szybkie narastanie poziomu długu publicznego. Relacja długu publicznego do PKB, mimo że jest obecnie niższa niż w wielu krajach Unii Europejskiej, zbliża się do limitów przewidywanych w ustawie o finansach publicznych. Co więcej, skala narastania długu publicznego może niepokoić, zwłaszcza w kontekście celu nadrzędnego, jakim jest umacnianie wzrostu gospodarczego. Rząd te problemy dostrzega. Wiemy także, że ze względu na potrzebę przyspieszonego wzrostu gospodarczego nie mamy możliwości ograniczenia wzrostu długu publicznego poprzez wzrost obciążeń podatkowych. Dlatego w średniookresowej strategii finansów publicznych rząd zadeklarował odwrócenie trendu narastania długu publicznego poprzez ograniczanie wydatków. Instrumentem realizacji tej strategii będzie przygotowywany przez wicepremiera Jerzego Hausnera i przyjęty przez rząd program uporządkowania i ograniczenia wydatków publicznych.</u>
          <u xml:id="u-5.17" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Panie Posłanki! Panowie Posłowie! W tej krótkiej prezentacji starałem się wykazać, że przedkładany dziś projekt ustawy budżetowej na przyszły rok jest instrumentem realizacji jasno określonych celów, celów, które, w to nie wątpię, Wysoka Izba aprobuje i podziela, wnoszę więc o przekazanie projektu ustawy budżetowej do dalszych prac parlamentarnych. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-5.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-5.19" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak krótko?)</u>
          <u xml:id="u-5.20" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie ma o czym mówić.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Sejm ustalił w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego podział czasu pomiędzy kluby i koła, w zależności od ich wielkości, w granicach od 8 do 125 minut, to jest debatę długą.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Jerzy Jaskiernia, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej bardzo wnikliwie, bardzo szczegółowo przeanalizował projekt budżetu na 2004 rok. Kilkakrotnie w całości zbierał się klub parlamentarny, odbyliśmy klubowe forum dyskusyjne, dyskutowaliśmy z ministrami, damy temu wyraz w dzisiejszej debacie budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#PosełJerzyJaskiernia">Jest to ważna, kluczowa debata, niewiele jest rzeczy ważniejszych w Sejmie niż moment, gdy Izba pochyla się nad projektem ustawy budżetowej. Skupia ona bowiem, jak w soczewce, wszystkie problemy, wszystkie dylematy rozwoju gospodarczego, polityki społecznej, dotyka najistotniejszych pytań, które stawiają obywatele, które stawia społeczeństwo, które stawia nasz elektorat, które stawia środowisko Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Popieramy ten projekt budżetu nie dlatego, że tak wypada. Przecież przed rozpoczęciem debaty wiemy, jak się podzielą głosy, od kilku lat jest przecież to samo: koalicja - za, opozycja - przeciw. Ale przecież to poparcie nie jest tylko formalne, to nie dlatego, że Sojusz Lewicy Demokratycznej wraz z Unią Pracy jest przy władzy. Popieramy ten projekt budżetu dlatego, że jest on oparty na optymizmie wzrostu gospodarczego i to nie na optymizmie udawanym nierealnym, urojonym, tylko rzeczywistym. Gdy 2 lata temu rząd Leszka Millera powiedział: strategia 1–3–5, nie wszyscy w to wierzyli. Przecież zastaliśmy kraj, obejmując władzę, w którym była w istocie recesja, niewielki wzrost, 0,2%, i jeśli wówczas powiedziano: 1–3–5, to niektórzy traktowali to jako propagandową mrzonkę, optymizm bez podstawy. Jeśli dzisiaj patrzymy na zapowiedź 5-procentowego wzrostu dochodu narodowego w 2004 r., to przecież nasz optymizm nie wyrasta już tylko z jakichś teoretycznych założeń. W tym roku miało być 3%, będzie więcej. Patrzymy na to, co się dzieje w gospodarce, wczytujemy się w to, co mówi GUS w IV kwartale, 4-procentowy wzrost. Produkcja przemysłowa wzrosła 7–8%, o kilkanaście procent wzrasta eksport, zmniejszyło się bezrobocie, co prawda jeszcze niewiele, do 17,4%, ale jednak zmniejsza się tendencja. Wreszcie wzrasta konsumpcja indywidualna, to bardzo istotne, bo przecież jedną z barier wzrostu była niska konsumpcja, nie było mechanizmu napędzania gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#PosełJerzyJaskiernia">Oczywiście jeśli odczytujemy te liczby, to przecież nie oznacza to, że nie widzimy problemów społecznych. W dalszym ciągu 3 mln Polaków jest bez pracy, w dalszym ciągu ponad 3 mln Polaków żyje poniżej minimum biologicznego. To jest wielki problem społeczny, to jest wielkie wyzwanie, nie tylko dla Sojuszu Lewicy Demokratycznej. W dalszym ciągu ponad 56% osiąga dochody na granicy minimum socjalnego, a więc odnotowujemy ten wzrost, cieszymy się z niego, popieramy ten budżet jako budżet wzrostu, ale przy całej świadomości złożoności sytuacji. To jest dobry budżet w trudnej, bardzo złożonej sytuacji i jest to trudny budżet.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#PosełJerzyJaskiernia">Pan minister Andrzej Raczko w swoim przemówieniu powiedział, że jest to rok wyjątkowy i budżet wyjątkowy. Podzielamy tę opinię, bo przecież inaczej by się ten budżet kreśliło, gdyby nie fakt, że jest to pierwszy budżet państwa polskiego jako członka Unii Europejskiej. Z tego wynikają określone konsekwencje, z tego wynika przede wszystkim składka unijna w wysokości 6 mld, z tego wynika 3,5 mld, które pozwoli na absorpcję środków unijnych. Ale przecież nie są to pieniądze wyrzucone, to są pieniądze, które będą przynosiły efekty. Przecież cała strategia, całe nasze oczekiwanie, cała strategia przed szczytem w Kopenhadze wiązała się z tym, że Polska nie chce być płatnikiem netto.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale będzie.)</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#PosełJerzyJaskiernia">Skoro nie chce być i nie będzie, pomimo tego typu mrzonek i podpowiedzi ze strony opozycji, to musimy właściwie przygotować się do absorpcji środków. A więc problem polega nie na tym, żeby wiecznie powtarzać, żebyśmy nie byli płatnikami netto, tylko problem w tym, żeby tak przygotować instrumenty budżetowe, instrumenty polityki ekonomicznej, instrumenty polityki socjalnej i tak poradzić sobie ze wskaźnikami makroekonomicznymi, aby Polska mogła się stać zdrową częścią Unii Europejskiej, państwem, które poradzi sobie, tak jak poradziła sobie Hiszpania i Portugalia, jak poradziła sobie znakomicie Irlandia. Jednak były też kraje, które sobie nie poradziły, bo przejadły te środki, bo nie postawiły na infrastrukturę, na nowoczesne technologie, techniki, a więc nie wykorzystały tego, co teoretycznie niesie Unia Europejska. Z tym się wiąże zresztą problem środków na dopłaty bezpośrednie dla rolnictwa. Wiemy, jak jest to istotna sprawa, przecież wsłuchujemy się w to, co się dzieje na wsi. Ludzie na wsi poparli w dużym stopniu integrację europejską, ale przy założeniu, że będą dopłaty bezpośrednie. To jest sprawa o fundamentalnym znaczeniu, nie tylko ekonomicznych, również politycznym, również psychologicznym. Wygraliśmy Kopenhagę poprzez doprowadzenie do tego pułapu 55–60–65%, ale to się opiera na środkach bezpośrednich, opiera się na przesunięciu środków z II filara, ale opiera się również na środkach budżetowych. Ważne, że rząd to dostrzega, że tutaj nie ma niejasności, że są środki, abyśmy ten poziom dotacji bezpośrednich do rolnictwa osiągnęli. Oczywiście to rzutuje na kształt budżetu, to rzutuje na kształt deficytu budżetowego, to rzutuje na to niebezpieczne zbliżenie się w zakresie relacji dochodu narodowego do zadłużenia. Ale to przecież jest pewien czynnik obiektywny, który tutaj musi być dostrzeżony. Popieramy ten budżet, ponieważ jest to budżet zwiększonej samodzielności finansowej samorządu terytorialnego. Polska powinna być państwem coraz bardziej samorządowym.</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Była.)</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#PosełJerzyJaskiernia">Unia Europejska jest oparta na zasadzie pomocniczości, subsydiarności. Sojusz Lewicy Demokratycznej i w swoim programie, i w swoich założeniach przedwyborczych, i dzisiaj powtarza: więcej władzy dla samorządu, więcej kompetencji, ale i więcej środków finansowych. Jesteśmy przekonani, że ta ustawa, nad którą pracuje obecnie Izba, jest krokiem we właściwym kierunku i ten budżet stanowi krok w kierunku zwiększenia roli samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#PosełJerzyJaskiernia">Wreszcie, Wysoka Izbo, jest to budżet radykalnego obniżenia podatków od przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą i dla przedsiębiorstw. Ta sprawa jak gdyby zniknęła w ciągu godzin w sensie informacyjnym, a przecież jest to radykalny skok - z 27 na 19%. Przecież jeszcze kilka tygodni temu wahaliśmy się, czy zaoferować 19% dla przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą. Były dylematy i są w dalszym ciągu. Niektórzy nas nawet pytają: Po co to robicie? Czy tak się zachowuje rząd socjaldemokratyczny, rząd lewicowy, który martwi się o przedsiębiorców, obniża podatki? Ale co mamy robić? Co mamy robić w sytuacji, kiedy bezrobocie jest dzisiaj największym wyzwaniem socjalnym? To znaczy mamy nic nie robić, tolerować to wysokie bezrobocie, czy też mamy szukać sposobów ożywienia gospodarki? Przecież te 5% nie zrodzi się z niczego, 5% wzrostu gospodarczego to jest wielkie wyzwanie. I sądzę, że ta prawica, która w dniu dzisiejszym tak próbuje tutaj podszeptywać, powinna przyznać się do odpowiedzialności za to, do czego doprowadziła w 2001 r. i przynajmniej milczeć...</u>
          <u xml:id="u-7.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-7.10" who="#PosełJerzyJaskiernia">…kiedy my dzisiaj olbrzymim wysiłkiem próbujemy wyprowadzić gospodarkę na ścieżkę rozwoju. Po raz ostatni Polska rozwijała się w tempie 5% sześć lat temu, kiedy lewica była u władzy i gdy będzie się zbliżał koniec kadencji ten wzrost będzie jeszcze wyższy. To pokazuje, na czym polega konsekwencja...</u>
          <u xml:id="u-7.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-7.12" who="#PosełJerzyJaskiernia">...na czym polega determinacja i na czym polega odwaga. Oczywiście, Wysoka Izbo, to są odważne propozycje, ale po raz pierwszy dochodzimy do sytuacji, kiedy dialog przedsiębiorców, dialog pracodawców, dialog rządu w Komisji Trójstronnej przybiera realne wymiary. Wicepremier Jerzy Hausner wielokrotnie mówił: nie może być rozwiązań bez tego dialogu. Co byśmy zrobili, gdyby nie było tego obniżenia? Słowacja idzie od 1 stycznia z podatkiem liniowym 19%, poszli jeszcze dalej niż my, zaryzykowali. Niektórzy z opozycji nam podpowiadają: pójdźcie dalej - 15% podatku. Ale przecież to wszystko się wiąże z ryzykiem. My to ryzyko świadomie podejmujemy, ale to ryzyko musi być kontrolowane, to nie może być ryzyko awanturnicze. Nie można w gospodarce z dnia na dzień dokonywać ruchów, nad którymi później nikt nie zapanuje. Przecież my wiemy, pod jaką presją jest budżet i w zakresie edukacji, i w zakresie służby zdrowia, i spraw wewnętrznych, i obronności. I tutaj każdy instrument musi być tak przygotowany, abyśmy w sposób odpowiedzialny sprzyjali inwestorom.</u>
          <u xml:id="u-7.13" who="#PosełJerzyJaskiernia">Wysoka Izbo! Przecież jeden z większych problemów rozwoju gospodarczego to było to, że od kilku lat nie wzrastały inwestycje. I jeżeli my w dniu dzisiejszym mówimy o potrzebie rozwoju, mówimy o 5% wzrostu, to chcemy stworzyć trwałe podwaliny rozwoju, a tych podwalin się nie osiągnie bez wzrostu inwestycji. A więc otwieramy się na przedsiębiorców przy założeniu, że to będzie procentowało wzrostem inwestycji, to stworzy warunki stabilnego rozwoju, to stworzy warunki ożywienia gospodarczego i tworzenia nowych miejsc pracy. Oczywiście nie ma tu automatu. Niektórzy pytają, skoro macie wzrost gospodarczy, dlaczego nie maleje bezrobocie? Ten wzrost gospodarczy jest również wynikiem wzrostu efektywności pracy. To bardzo ważna sprawa, że państwo polskie doczekało się czasów, kiedy wzrasta gospodarka, wzrasta wydajność pracy, wzrasta eksport i trzeba stworzyć okoliczności, aby ten wzrost miał warunki stabilne.</u>
          <u xml:id="u-7.14" who="#PosełJerzyJaskiernia">Wysoka Izbo! Chciałbym zwrócić uwagę jeszcze na jedną niezwykle istotną kwestię, bo wielokrotnie byliśmy z kolei oskarżani, że polityka podatkowa jest zbyt konserwatywna. Po raz pierwszy dochody podatkowe w relacji do PKB spadną z 16,7% w 2002 r. do 15,7 w 2004 r. A więc nie jest prawdą, co dzisiaj mówią niektóre kręgi opozycyjne: niby zmniejszają, ale to wcale nie zmniejszają, bo gdzieś tutaj zabierają, a więc w istocie jest to samo. Ta statystyka nie kłamie. Oczywiście, można zapytać, czy nie można pójść dalej? Być może tak. Zobaczymy, jakie będą efekty roku 2003. Ale, Wysoka Izbo, jest jeden element, który, sądzę, również opozycja przyznaje. Pamiętamy, co opozycja mówiła rok temu w debacie budżetowej: budżet na rok 2003 nierealny, załamie się, fikcyjny, sztuczny, trzeba będzie go modyfikować. Nie załamał się, nie był sztuczny, nie ma modyfikacji budżetu po raz pierwszy od wielu lat - i to tworzy podstawę do oczekiwania, że tak będzie również w roku 2004.</u>
          <u xml:id="u-7.15" who="#PosełJerzyJaskiernia">Wysoka Izbo! Można zapytać o priorytety w tym budżecie, na co stawiamy? Wydaje się, że te trzy priorytety są istotne: rozwój edukacyjny, ochrona zdrowia, kultura. Tutaj przewiduje się realny wzrost o 3,9%, w przypadku szkolnictwa wyższego o 6%. To jest olbrzymi wysiłek, ale trafny, ale ważny nie ze względu tylko na szacunek dla kadry naukowej, co oczywiste, dla szkolnictwa wyższego, ale przecież otwieramy się na Unię. Może powstać zjawisko drenażu mózgów, drenażu wysoko kwalifikowanych kadr naukowych. A więc jest to dobry moment, żeby w zakresie szkolnictwa wyższego zrobić ten dawno oczekiwany znaczący krok po to, żeby temu niebezpiecznemu zjawisku przeciwdziałać.</u>
          <u xml:id="u-7.16" who="#PosełJerzyJaskiernia">Wysoki Sejmie! Panie i Panowie Posłowie! Wiemy, że wielkim problemem tego budżetu jest wysokość deficytu. 45,5 mld zł to bardzo wysoki wskaźnik, i my zdajemy sobie z tego sprawę, i my tego nie bagatelizujemy. I jeśli ktoś nam mówi: za wysoki, tak, to jest zbyt wysoki deficyt, powinien być niższy. Oczywiście mowa tutaj była o kwestii składki na Unię Europejską, absorpcji strumienia pieniędzy dla Unii Europejskiej, to nie są pieniądze, które zostaną zniweczone. Zastanówmy się wspólnie w Izbie, czy coś tu można zmienić. Jest zakaz zwiększenia deficytu, ale nie ma zakazu obniżenia deficytu. Jeżeli w pracach Komisji Finansów Publicznych, w pracach poszczególnych komisji merytorycznie właściwych uda się zaoszczędzić, będzie to krok, który w pełni popieramy. Przepatrzmy jeszcze raz każdą złotówkę w tym budżecie. Nikt, żadne święte krowy nie powinny się tutaj czuć bezpiecznie w tym sensie, że ktoś przyniesie i będzie liczył na to, że to w sumie przejdzie przez parlament bez potknięcia. Będziemy nad tym pracowali. Opinia publiczna oczekuje od nas konsekwencji. Jeżeli chcecie zapanować nad kryzysem finansów publicznych i proponujecie również niepopularne cięcia w polityce społecznej, to bądźcie równie konsekwentni w zakresie cięcia wydatków na administrację państwową, obniżajcie koszt państwa. To jest wielkie oczekiwanie, to oczekiwanie jeszcze nie w pełni spełnione. Nie jesteśmy tutaj w pełni zadowoleni, ale to przecież w naszych rękach jako Izby tkwią wszystkie możliwe instrumenty, żeby to dokonać tam, gdzie jeszcze to będzie możliwe.</u>
          <u xml:id="u-7.17" who="#PosełJerzyJaskiernia">Czy możliwe jest dalsze radykalne zejście? Przecież te dodatkowe środki, o których mówił minister Raczko, są potrzebne, społecznie uzasadnione. Kwestia oddłużenia górnictwa, dokapitalizowania Kompanii Węglowej. To są znaczące środki: 1300 mln na oddłużenie, ponad 6 mld do 2006 r. na pakiet osłonowy. To są wielkie wydatki, ale przecież wiemy, jaka jest sytuacja na Śląsku, wiemy, że problem górnictwa musi być sprawiedliwie rozwiązany i oczekujemy, że opozycja również poza deklarowaną troską wczuje się w tę sytuację i wczuje się w konsekwencje, które ta sytuacja niesie.</u>
          <u xml:id="u-7.18" who="#PosełJerzyJaskiernia">Zdajemy sobie sprawę, że są inne obszary, bardzo wrażliwe, których nie można zmniejszyć. Oczywiście, Wysoka Izbo, wiemy, że ten problem w szerszym wymiarze sprowadza się do kwestii następującej: relacja deklarowanego długu finansów publicznych do PKB. Tu osiągnęliśmy rzeczywiście pułap niebezpieczny. Możemy się oczywiście pocieszać, że w Unii Europejskiej jest podobnie, że w Japonii jest znacznie gorzej, a Japonia jest znacznie bogatsza. Tego lekceważyć nie można. Tu musimy powiedzieć w sposób uczciwy: obok wielu pozytywnych tendencji w naszej gospodarce - wzrostu gospodarczego, lekkiego obniżenia bezrobocia, panowania nad inflacją, wzrostu eksportu - to jest trudny problem nie tylko dla tego rządu, nie tylko dla większości parlamentarnej, to jest trudny problem dla państwa polskiego. I tutaj nie można zlekceważyć sygnałów ostrzegawczych. Tu nie wystarczy tylko zastanawiać się, czy 50, czy już 60, czy zmiana metodologii, bo jak się zmieni metodologię, to może będzie nieco mniej. Nie, tego nie można lekceważyć, tylko, jaki z tego wynika wniosek, Wysoka Izbo, dla Sojuszu Lewicy Demokratycznej? My w sposób otwarty mówimy opinii publicznej: To jest wielkie wyzwanie dla państwa polskiego. Reforma finansów publicznych jest niezbędna. Ale sądzę, że czas wyjść w tej Izbie, z udziałem i koalicji, i opozycji, z takiego błędnego tańca. Wszyscy widzą zagrożenie, wszyscy mówią: uważajcie, wszyscy mówią, że wskaźnik jest niebezpieczny, że reforma finansów jest potrzebna, ale jak się pojawia jakakolwiek propozycja modyfikacji, bo przecież reforma finansów publicznych to są niepopularne decyzje, pojawia się skłonność, żeby to rozgrywać propagandowo, żeby wokół tego prowadzić wojnę psychologiczną, buntować społeczeństwo, buntować opinię publiczną, mówić: o, zobaczcie, oto lewica - dochodzi do władzy i tnie wydatki socjalne. Będziemy, Wysoka Izbo, tutaj bardzo ostrożni, niczego nie zaaprobujemy w ciemno. Mamy doświadczenia z 2001 r., kiedy zastaliśmy wielką dziurę budżetową. I też wszyscy mówili: zróbcie coś z tym; a jak zaczęło się przy okazji ustaw okołobudżetowych czegokolwiek dotykać, to tylko się dolewało oliwy do ognia i mówiło: proszę bardzo, cięcia socjalne, lewica. Owszem, jest to rząd lewicowy, ale rząd odpowiedzialny, to jest odpowiedzialna koalicja. Nie będziemy grali tylko pod sondaże. Oczywiście sondaże są istotne, one się będą zmieniały w lewo, w prawo, to naturalne. Liczymy się z opinią publiczną. Ale dla tego rządu istotna jest konsekwencja w zakresie reformowania państwa, w zakresie ożywienia gospodarczego i poprzez to likwidowanie zasadniczego problemu społecznego, jakim jest bezrobocie, jakim jest ubóstwo społeczne, jakim jest bieda społeczna. Bo jeśli nie będzie ożywienia - i to jest, sądzę, filozofia tego rządu - wówczas co będziemy dzielili? I tu już nie wystarczy, że osłonimy jeszcze kogoś dzięki temu, że nie utniemy określonych ulg czy jakichś innych przywilejów, ponieważ wtedy się okaże, że nie ma czym dzielić; bo jak będzie narastało bezrobocie, to wtedy cały ten mechanizm znajdzie się w bardzo niebezpiecznym punkcie.</u>
          <u xml:id="u-7.19" who="#PosełJerzyJaskiernia">Dlatego zastanówmy się wspólnie. Jeśli Platforma Obywatelska powiedziała w debacie kilka miesięcy temu: jesteśmy gotowi do dialogu w zakresie reformy finansów publicznych - proszę bardzo, zastanówmy się. Może przy okazji tego budżetu, może przy okazji ustaw okołobudżetowych możemy pójść jeszcze dalej. Ale pokażmy te uwarunkowania społeczeństwu, dyskutujmy z narodem, co trzeba zrobić. Jeśli nie będzie działań, to za 2–3 lata czeka nas załamanie, czeka nas realna katastrofa finansów publicznych. I wtedy będzie już bez znaczenia, czy ktoś był w tym roku popularny czy niepopularny i co z tego wynika dla sondaży. Wtedy wszystkich nas, i tych po stronie koalicji, i opozycji, zapytają: Dlaczegoście nie działali, dlaczegoście nie podejmowali środków zaradczych, dlaczegoście nas nie informowali, dlaczegoście nas nie uprzedzali, dlaczego społeczeństwo nie wiedziało, w jakiej jesteśmy realnie sytuacji, tylko dopiero teraz, post factum, gdy już się nie da pewnym rzeczom zapobiec?</u>
          <u xml:id="u-7.20" who="#PosełJerzyJaskiernia">Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej jest przekonany, że wkraczamy w trudny rok, ale rok wielki dla naszego państwa. Jeśli wygramy Unię, nie tylko w Kopenhadze, nie tylko w Nicei, nie tylko w Rzymie, nie tylko w konstytucji europejskiej, jeśli wygramy Unię jako rozsądne państwo, jeśli wykorzystamy środki akcesyjne, jeśli zmodernizujemy gospodarkę, będzie to historyczny przełom dla naszego państwa, dla naszego społeczeństwa. Bardzo wierzymy, Wysoka Izbo, że ten budżet, trudny budżet, budżet presji, budżet niebilansujących się oczekiwań społecznych z możliwościami państwa będzie jednak budżetem we właściwym kierunku. Za rok państwo będzie silniejsze, bogatsze, będzie mniejsze bezrobocie; jeszcze nie będzie w Polsce dobrze, ale będzie lepiej.</u>
          <u xml:id="u-7.21" who="#PosełJerzyJaskiernia">Mając taką motywację, Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej proponuje, żeby projekt ustawy budżetowej skierować do komisji. Będziemy nad nim pracowali, będziemy go doskonalili dla państwa, dla Polski, dla społeczeństwa. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-7.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pani poseł Zyta Gilowska, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PosełZytaGilowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#PosełZytaGilowska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! W imieniu klubu Platformy Obywatelskiej mam zaszczyt wypowiedzieć się w debacie budżetowej dotyczącej projektu ustawy budżetowej na rok 2004. Wysłuchawszy zaskakująco krótkiego wystąpienia pana ministra finansów, zdziwiłam się gwałtownością, obszernością i rozległością wystąpienia przewodniczącego klubu SLD pana posła Jaskierni. Indagowani, panie pośle, na okoliczność konieczności uprzedzenia ludzi, że sytuacja w finansach publicznych jest zła, odpowiadamy: Po pierwsze, takie ostrzeżenie wystosował ponad 2 lata temu pan minister Bauc. Dziura budżetowa, o której wtedy mówił, nie była realna; to była dziura wirtualna, to było ostrzeżenie. Natomiast w budżecie, z którym mamy do czynienia teraz, który rząd ułożył na rok przyszły, mamy dziurę realną. I postaram się dowieść, że ona wynosi prawie 80 mld zł. To sprawa pierwsza.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#PosełZytaGilowska">Sprawa druga: na ile ten budżet jest trudny. Stawiamy tezę, że jest to budżet łatwy, pasywny. W istocie jest to budżet wyborczy. Wyborczy budżet SLD, przygotowany tak, żeby przez rok 2004 spokojnie sobie jakoś przeczekać, a na wiosnę 2005 r. będą wybory i potem się będziemy wszyscy martwić; może ci, może tamci.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Dlaczego na wiosnę?)</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#PosełZytaGilowska">Bo przecież obiecaliście, że na wiosnę 2005 r. będą wybory, mówiliście o tym.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#PosełZytaGilowska">Zdaniem ekspertów, licznych i niezależnych, jest to najgorszy budżet od początku transformacji. Eksperci ci zwracają uwagę, że budżet ten przypomina ostatni etap biegu na ścianę, a niektórzy używają określeń jeszcze ostrzejszych - igranie z ogniem. Co w tym budżecie wzbudza nasz, Platformy Obywatelskiej, zdecydowany niepokój, a także sprzeciw? Po pierwsze, poziom wydatków. Jaki jest faktyczny planowany na 2004 r. wzrost wydatków, czy istotnie mieści się on w założonych 2%? Formalnie wykazane wydatki, tzw. nad kreską, mają wynosić 198 250 mln. Ale przecież powinny być one powiększone, bo w tym budżecie mamy do czynienia w paru miejscach z następującą zasadą: w rozumieniu niniejszej ustawy niektóre wydatki, zdaniem rządu niewygodne, traktowane są jak rozchody. I w ten sposób w pozycji: rozchody, poza rachunkiem dochodów i wydatków znalazło się kilkanaście miliardów złotych. I jak do tych 45,5 mld dołożyć przynajmniej 18 mld, proszę sobie to dodać, to mamy 63,5 mld - i to jest faktyczny poziom deficytu tego budżetu. Nie jest to jednak faktyczny poziom tzw. dziury budżetowej. Bo jeśli już mówimy o dziurze budżetowej... Przepraszam tych, którzy nas słuchają, znają się na tym i wiedzą, że pojęcia „dziura budżetowa” nie ma, w rzeczywistości jest to figura wymyślona przez polityków. Ale jeśli już rzeczywiście zastanawiamy się nad rozmiarami niedoborów w sektorze finansów publicznych według projektu budżetu, a także planów finansowych innych instytucji, które ten budżet obudowują, to powinniśmy sobie powiedzieć, że znakomita część niedoborów została, jak mówią niektórzy nieco złośliwie, zamieciona pod dywan. To zamiatanie pod dywan ma miejsce od kilku lat, ale w tym budżecie osiągnęło dość wysoki poziom maestrii; tak że solidnie policzone wydatki przekraczają solidnie policzone dochody w sektorze finansów publicznych, w części, która jest objęta ustawą budżetową, o prawie 80 mld zł. I to już nie jest wirtualna dziura budżetowa; ona nie jest ostrzegawcza, ona naprawdę w tym projekcie budżetu tkwi, ona tam siedzi.</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#PosełZytaGilowska">Z punktu widzenia dochodów trzeba natomiast zauważyć, że plan dochodów został przytomnie dostosowany do przewidywanego wykonania planu dochodów na ten rok - bo plan dochodów na ten rok nie będzie wykonany, chodzi o ok. 3 mld zł - ale niestety, panie pośle Jaskiernia, nie zauważyliśmy w tym projekcie spadku wpływów z podatku dochodowego od osób fizycznych. Solidnie policzone wpływy z podatku dochodowego od osób fizycznych na rok przyszły, a więc z częścią, która jest planowana dla jednostek samorządu terytorialnego, wynoszą 37 200 mln, natomiast planowane na ten rok wpływy to jest 35 400 mln, oczywiście łącznie z udziałami jednostek samorządu terytorialnego. Z tego więc punktu widzenia jest to wzrost fiskalizmu w odniesieniu do osób fizycznych, które utrzymują się z pracy, zwłaszcza najmniej. Ponieważ jednocześnie nie ruszamy składek, absolutnie nieprawdziwa jest teza, iż rząd robi cokolwiek na rzecz obniżenia kosztów pracy. Koszty pracy są wysokie i takie mają pozostać, a jest to jedna z istotnych przyczyn wysokiego poziomu bezrobocia i trudności w zmniejszaniu tego poziomu.</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#PosełZytaGilowska">Przy wydatkach proponuję zatrzymać się nieco. Ponieważ wiadomo, że jeśli wzrost wydatków w istocie wynosi 10%, a nie 2%, jak twierdzi rząd, to dobrze byłoby pomyśleć, gdzie one szczególnie rosną. Otóż według nas rosną szczególnie w administracji. Podam państwu przykład szczegółowy, tylko jeden, ale pouczający. W 2001 r., gdy lewica przejmowała władzę, istniały dwie instytucje zajmujące się nadzorem, Urząd Nadzoru nad Funduszami Emerytalnymi oraz Państwowy Urząd Nadzoru Ubezpieczeń. W 2001 r. kosztowały one łącznie niecałe 28 mln zł. Pan premier Miller z tej trybuny optował za likwidacją niektórych instytucji publicznych, łączeniem ich po to, żeby zaoszczędzić pieniądze. W ramach tych zamiarów zlikwidowano obydwie te instytucje, a w to miejsce powołano nową - Komisję Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych. 2002 r. był dość dziwny, bo kończyły działalność te dwie instytucje likwidowane, a zaczynała działalność nowa. W tym trudnym roku, kiedy, wiadomo, niektóre wydatki się dublowały, wykonane wydatki w 2002 r. na wszystkie trzy instytucje, dwie schyłkowe i jedną rozwijającą się, wyniosły 28 300 tys. zł. Natomiast ta nowa instytucja, Komisja Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych, która powstała po to, żeby oszczędzać, w 2003 r. ma zaplanowane wydatki na poziomie 31 300 tys., więcej niż te trzy w poprzednim roku, i ta sama nowa instytucja ma, według projektu ustawy budżetowej na rok 2004, zaplanowane wydatki w kwocie 52 500 tys. Imponujący wzrost w stosunku do roku 2003, o 70%. Jeżeli w ten sposób czynimy oszczędności, to gratulujemy. Istotnie, róbmy tak dalej. Wiadomo z historii, że były cywilizacje, które wydawały wszystkie swoje pieniądze na biurokrację i też było mało, dopóki cywilizacja się nie rozleciała.</u>
          <u xml:id="u-9.8" who="#PosełZytaGilowska">Rosną więc wydatki na administrację. O ile? A, to zależy, jak liczyć. Według zestawienia z załącznika nr 2 do projektu ustawy w dziale 750: Administracja publiczna w 2004 r. planuje się wydać 7600 mln zł. Z analogicznego zestawienia z ustawy budżetowej na rok 2003 wnosimy, iż wydatki w 2003 r. w tym samym dziale: Administracja publiczna mają wynieść 6300 mln. Daje to imponujący wzrost o 1300 mln, czyli o ponad 20%. Bardzo interesujący jest to wzrost. Ponieważ wykonanie 2003 r. jest jeszcze niepewne, sięgnijmy do wykonania w roku 2002. Rok jest zamknięty, oceniony przez Najwyższą Izbę Kontroli, skwitowany przez Wysoką Izbę. Z wykonania budżetu za 2002 r. wynika, że wydatki w tym samym dziale: Administracja publiczna wyniosły 6,5 mld zł. Co się więc dzieje? Poprawiamy strukturę wydatków, zmniejszamy rozrzutność i marnotrawstwo naszego systemu - bo to jest problem: rozrzutność i marnotrawstwo; potem dopiero można mówić o cięciach, jeśli się najpierw zaoszczędzi na sobie. Co się tu poprawiło, co się stało takiego, że mamy nagle wydać ponad miliard złotych więcej?</u>
          <u xml:id="u-9.9" who="#PosełZytaGilowska">Dalej, jak państwo pamiętacie, bo z uporem o tym mówię z tej trybuny, istniały, istnieją i mają istnieć specjalne rachuneczki dla administracji o nazwie „środki specjalne”. Mają się dobrze. W tym roku 4600 mln, w przyszłym roku również 4600 mln. Co więcej, jest tam umieszczony „zając” dla posłów, bo wiadomo, że posłowie będą ścigali środki specjalne. I wiadomo, że będą domagali się, żeby przynajmniej częścią tych pieniędzy administracja podzieliła się z budżetem. A więc na wszelki wypadek kolumna wpłat do budżetu jest pusta. Będziemy mogli w Wysokiej Izbie licytować: 10% do budżetu wpłacić, 20, 30, 50%, zlikwidować. To wszystko już było przy rozważaniu projektu ustawy budżetowej na rok 2002, na rok 2003 - w przypadku roku 2004 będzie podobnie.</u>
          <u xml:id="u-9.10" who="#PosełZytaGilowska">Wobec wysokiego tempa wzrostu wydatków ogółem, a zwłaszcza administracyjnych, warto zapytać w takim razie, w którym jeszcze dziale wydatki mają wzrosnąć równie wysoko, jak w dziale: Administracja publiczna? Bo w dziale wybitnie prorozwojowym - Transport i łączność - mają być mniejsze o prawie pół miliarda, czyli o 13%, w dziale: Gospodarka mieszkaniowa mają być mniejsze o prawie pół miliarda, czyli o ponad 22%, w dziale: Obowiązkowe ubezpieczenia społeczne mają być niższe o ponad 6,5 mld, ale przecież wiemy, że to nie jest dokładne, dlatego że część tych wydatków została w rozumieniu niniejszej ustawy nazwana rozchodami i wyrzucona poza zasięg rachunku deficytu. Otóż równie wysoko, bo o 22%, rosną wydatki tylko w jednym, dość enigmatycznym dziale: Różne rozliczenia. Tam są subwencje dla jednostek samorządu terytorialnego, tam są rezerwy, różnie rozliczenia - tam rośnie bardzo wysoko poziom wydatków. Komentarz do tego jest prosty: coraz liczniejsza administracja, i coraz kosztowniejsza, prowadzi coraz kosztowniejsze i bardziej skomplikowane rozliczenia. To jest, kochani, etatyzm plus redystrybucje - modelowy przypadek socjalizmu. Chyba tkwimy w socjalizmie; nie jesteśmy tego pewni, chociaż, jak słuchałam gorącego wystąpienia pana posła Jaskierni, to pomyślałam sobie, że skądś to znam - ja już takie wystąpienia wielokrotnie słyszałam. Kiedy się argumentowało na rzecz centralizmu demokratycznego, kiedy się argumentowało na rzecz demokracji socjalistycznej, podobne były tembr i złożoność wypowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-9.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-9.12" who="#PosełZytaGilowska">Wróćmy jednak do projektu budżetu. Jaki jest faktyczny deficyt tego budżetu? Powiedzieliśmy sobie: nie 40,5 mld, nie - faktyczny poziom deficytu to ponad 63 mld. Jest to rekord bezwzględny i absolutny, rekord całego okresu transformacji. Jeśli jest taki wysoki poziom deficytu, to jaki jest poziom potrzeb pożyczkowych skarbu państwa, ile państwo będzie chciało pożyczyć? No, około 60 mld zł. Ale przecież wiadomo, że państwo jest zadłużone: niektóre długi spłaca, zaciąga nowe - to się nazywa „rolowaniem”, też nieładne słowo, przepraszam, obok określenia: dziura budżetowa - pożycza od nowa. Łatwo wyczytać z projektu ustawy budżetowej na 2004 r., że państwo chce emitować skarbowe papiery wartościowe na łączną kwotę prawie 150 mld zł. To jest akcja, która „wysuszy” rynek z pieniędzy, która odbierze prywatnym kredytobiorcom szanse na uzyskanie kredytu, bez którego przecież nie można sobie wyobrazić podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej, kiedy już mówimy tak intensywnie o rozwoju. Tych pieniędzy nie ma, musimy je pożyczyć, a przecież wiadomo, że rynki finansowe pożyczają nam niechętnie. Rynki finansowe pożyczają pieniądze wówczas, gdy uważają, że pożyczkobiorca czy też kredytobiorca jest pewny, godny zaufania, wypłacalny nie tylko dzisiaj, ale za rok, za dwa, za trzy, za pięć, nie zmieni reguł gry i nie spowoduje spadku opłacalności inwestycji, bo przecież pożyczenie pieniędzy jest swego rodzaju inwestycją. Na razie rynki finansowe reagują na nasze pomysły - na pomysły rządowe, ale przecież mówimy o Polsce, nie wypieramy się, jesteśmy Polakami - bardzo nerwowo. Zaobserwowaliśmy takie nerwowe reakcje, poczynając od maja bieżącego roku. Były fale panicznej wyprzedaży złotówki, były również nieudane przetargi na skarbowe papiery wartościowe. Wszystko to sprawia, że musimy się dokładnie zastanowić, na ile założenia, na podstawie których rząd ten budżet, nieszczęsny naszym zdaniem, niedobry, opracował, mają sens, na ile one są wzajemnie skoordynowane i tworzą jakąś spójną całość. Nie można przecież, proszę państwa, zakładać jednocześnie wysokiego tempa wzrostu gospodarczego, niskiej inflacji, olbrzymich potrzeb pożyczkowych i niskich stóp procentowych, także rynkowych. Tego się zrobić nie da. Nikt nam pieniędzy na 3,7% najprawdopodobniej nie pożyczy. Zdaniem analityków rynkowe stopy procentowe mogą pójść bardzo mocno do góry. Co wtedy zrobimy? Wystarczy popatrzeć na strukturę naszego zadłużenia, na to, jak bardzo jest ono wrażliwe na zmiany kursowe, bo przecież część naszego długu jest nominowana w walutach obcych, zwłaszcza w euro.</u>
          <u xml:id="u-9.13" who="#PosełZytaGilowska">Rozważając rozmiary państwowego długu publicznego, musimy sobie powiedzieć, że niespecjalnie wiemy, ile ten dług wynosi. Powiadamy: nie przekracza 50% PKB, nie przekracza 55% PKB, pewnie nie przekroczy 55% PKB, powiada rząd. Są tacy analitycy, którzy mówią: oj, przekroczy nawet 60% PKB. To jest rachunek bardzo prosty, zwykły ułamek: w liczniku rozmiary państwowego długu publicznego, w mianowniku PKB. PKB na lata przyszłe to szacunek bardzo orientacyjny natomiast dług moglibyśmy liczyć bardzo dokładnie, ale chyba go dokładnie nie liczymy. Usiłowałam dojść do rozmiarów państwowego długu publicznego, przygotowując się do wystąpienia w imieniu Platformy Obywatelskiej, i zastanawiałam się, na ile w tym długu, w tym rachunku uwzględnione są długi placówek systemu ochrony zdrowia. Z zestawienia dołączonego do części uzasadnienia - strategia zarządzania długiem publicznym - na stronie 381 uzasadnienia w tabeli 4 wyczytałam, że zadłużenie samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej na połowę 2003 r. wynosi 2,9 mld. No, wolne żarty. Przecież wiemy, że jest wyższe. Zadłużenie to w połowie 2003 r. było co najmniej o drugie tyle wyższe. Jeśli uwzględnimy te 3 mld - to jest bardzo bliskie prawdy i przypuszczalnie jeszcze zaniża rozmiary zadłużenia samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej - w rachunku długu w relacji do PKB, przeskakujemy 50%, panie ministrze, bez żadnego problemu, to jest wyłącznie kwestia uwzględnienia jednej liczby; a przecież wiemy, że tych liczb może być więcej.</u>
          <u xml:id="u-9.14" who="#PosełZytaGilowska">Innymi słowy, nasze wyobrażenia o tym, że uda się stąpać po cienkiej czerwonej linii i nie spaść, w okolicznościach, w których budżet zbudowany jest na tak nierealistycznych po części, a po części wzajemnie sprzecznych założeniach, są naiwne, są śmieszne. Nie powinniśmy na to liczyć. Nawet niewielkie wahania kursowe sprawią, że relacja państwowego długu publicznego do PKB wzrośnie poważnie. Przykładowo spadek wartości złotego o 10% skutkuje wzrostem relacji państwowego długu publicznego do PKB o półtora procenta.</u>
          <u xml:id="u-9.15" who="#PosełZytaGilowska">W takim razie, zastanawiając się w Platformie Obywatelskiej, co powiedzieć w tej debacie, uświadomiliśmy sobie, że wprawdzie bardzo krytykowaliśmy projekt budżetu przedłożony przez pana premiera Belkę na 2002 r., ze względu na to, że oparty był jednak na fiskalizmie, ponieważ poprzedzały ten projekt zmiany w ustawach podatkowych zwiększające poziom obciążeń podatkowych, ale nie krytykowaliśmy założeń. Krytykując z kolei projekt budżetu na 2003 r. przedstawiony przez pana premiera Kołodkę, mieliśmy mnóstwo wątpliwości co do założeń. Zresztą w dalszym ciągu je mamy, panie pośle Jaskiernia. Wzrost gospodarczy w 2003 r. raczej nie wyniesie 3,5% PKB. Poczekajmy do wiosny, porozmawiamy. Nie wyniesie. Jak wyniesie 3%, to będzie dobrze.</u>
          <u xml:id="u-9.16" who="#PosełZytaGilowska">Krytykowaliśmy założenia, krytykowaliśmy...</u>
          <u xml:id="u-9.17" who="#komentarz">(Głos z sali: Za waszych rządów było 0%.)</u>
          <u xml:id="u-9.18" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Jaskiernia: My mówiliśmy: 1%, 3%, 5%.)</u>
          <u xml:id="u-9.19" who="#PosełZytaGilowska">3%. 3,5% mówi pan, 3,5% mówił pan premier Kołodko. Krytykując te założenia i krytykując projekt budżetu przedłożony przez pana premiera Kołodkę, mieliśmy na względzie marazm, stagnację i bierność tych rachunków. Ale dzisiaj doszliśmy do sytuacji, w której nie możemy poprzestać na ostrzeganiu, że budżet jest w jakimś sensie kalką ubiegłorocznych, że utrwala fatalne struktury wydatków, że forsuje duży wzrost wydatków na administrację. Ze względu na stan, w jakim znalazła się Polska, nie możemy do takiej krytyki się ograniczyć. Nie wolno nam tego zrobić.</u>
          <u xml:id="u-9.20" who="#PosełZytaGilowska">W stosunku do tego budżetu odpowiadamy trzy razy „nie”. „Nie”- dla wysokiego wzrostu wydatków, w tym na administrację, „nie” - dla wysokiego wzrostu deficytu budżetowego i „nie” - dla w istocie niekontrolowanego wzrostu państwowego długu publicznego. To jest dramat. W finansach publicznych mamy, proszę państwa, dramat. Jeśli nie będziemy rozważni i nie ułożymy bardziej restrykcyjnego projektu budżetu, to czeka nas katastrofa. My do tej katastrofy ręki nie przyłożymy.</u>
          <u xml:id="u-9.21" who="#komentarz">(Oklaski, gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-9.22" who="#PosełZytaGilowska">W związku z tym zgłaszam wniosek o odrzucenie projektu ustawy budżetowej na rok 2004 w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-9.23" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pan minister Raczko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym dość szybko zaingerować w tezy przedstawione tutaj przez panią poseł Gilowską. Zacznijmy może po kolei.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Pierwszy punkt - ten budżet jest zły. A ja chciałbym zapytać: Jakie są kryteria? Wszyscy w prasie powtarzają: zły budżet, zły budżet, zły budżet. Konkretnie: Co to znaczy, jakie się stosuje kryterium, mówiąc, że to jest zły budżet? Rozumiem, że kryterium, które się wiecznie przewija, to jest kryterium skali deficytu budżetowego. Ja jeszcze raz podkreśliłem, w mojej wypowiedzi było to wyraźnie widoczne, że restrykcyjności tego budżetu ze względów metodologicznych nie powinniśmy oceniać poprzez skalę deficytu, uczciwiej jest poprzez wydatki. Pokazaliśmy, jaka jest struktura wydatków, z czego ona wynika i dlaczego ten poziom wydatków przekładający się na deficyt budżetowy musi być taki, a nie inny. Natomiast jeżeli mówimy o pewnej metodologii i analizie budżetu, to musimy pamiętać, że należy operować dwoma kategoriami: deficytu budżetowego, na którym się pani poseł skoncentrowała, i przyrostu długu. Nie możemy tych dwóch kategorii mylić. Przepraszam bardzo, do tego musimy się przyzwyczaić, jak się przyzwyczailiśmy do tego, kiedy za poprzedniej koalicji wymyślono deficyt ekonomiczny i deficyt budżetu centralnego. To są dwie różne kategorie i te dwie różne kategorie oddają zupełnie inne sprawy. Jeśli mówimy o deficycie ekonomicznym, to musimy pamiętać, że jest to czynnik kreujący popyt, który się przekłada na poziom inflacji. On jest z tego względu najważniejszy. I jeżeli patrzymy, ze względów metodologicznych, że to jest najważniejsze, bo to jest kryterium pokazujące, jaki jest wpływ na makroproporcje gospodarcze i równowagę gospodarczą, ten parametr deficytu, to w skalę deficytu nie możemy wkładać wielkości, które są wielkościami o charakterze funduszowym. Składka do OFE nie generuje bezpośrednio popytu. Nie ma wpływu i nie ma przełożenia na inflację. Składka do OFE jest funduszem przekazywanym, jest formą oszczędności, ta forma oszczędności wróci do gospodarki w postaci popytu inwestycyjnego i może pamiętajmy o tym. To jest pierwszy argument, dlaczego składka do OFE została tak potraktowana, jak została potraktowana.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Drugi argument. Jeżeli chcemy porównywać deficyty budżetowe w sposób mechaniczny, kraj do kraju, to musimy uwzględnić różnice w stopniu zaawansowania reformowania systemu emerytalnego. System emerytalny oparty na zasadzie „pay as you go”, czyli na praktycznym generowaniu popytu natychmiast poprzez wypłaty z budżetu emerytur, nie może być porównywalny bezpośrednio z mechanizmem, który jest oparty na systemie funduszowym. System funduszowy jest inny. Dlatego w porównaniach międzynarodowych mniej więcej o półtora do dwóch procent wysokość deficytu budżetowego jest zawyżona w tych krajach, które stosują system funduszy emerytalnych, i w tych krajach, w których to jest doliczane do deficytu. Z tego musimy sobie zdawać sprawę. Czyli jeżeli porównujemy np. Polskę ze Słowacją, gdzie nie ma w tej chwili systemu funduszowego, to musimy ten fakt uwzględniać. I dla klarowności finansów publicznych i metodologii myśmy tego dokonali.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Nikt nie neguje, że przyrost długu publicznego nie jest mały. Oczywiście to jest bardzo ważny element. Ale na przyrost długu publicznego składa się deficyt, składają się wpływy z prywatyzacji, składają się środki na prefinansowanie, cały szereg elementów.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Teraz następna sprawa. Czy w takim razie możemy mówić, że ten poziom długu publicznego i koszt obsługi długu publicznego jest istotnym problemem? Podam parę faktów. Z dawien dawna wiadomo, że w wyniku nominalnego kreowania budżetów z określonymi poziomami deficytów rósł również dług publiczny. To, jaka część długu publicznego roluje się, wynika ze struktury tego długu publicznego. Otóż ta kwota, o której pani poseł była łaskawa wspomnieć, wynika ze struktury długu. Im w długu bardziej dominują krótkoterminowe papiery, roczne, dwuletnie, tym ta struktura popytu, poziom rolowania jest o wiele wyższy. To każdy wie, kto prześledzi strukturę długu publicznego. Proszę zwrócić uwagę, że te działania, które my podejmujemy, powodują, że ta struktura długu publicznego ulega stopniowym przemianom. W tej chwili zaczynają dominować długoterminowe, a nie krótkoterminowe papiery wartościowe. I tu jest bardzo ważny punkt. Mianowicie to, że zaczynają dominować długoterminowe papiery, jest dobrym przełożeniem tego, że inwestorzy mają do nas zaufanie, tzn. wierzą, że polska gospodarka będzie się miała dobrze za 5, 10 lat; a jak państwo wiedzą, również emitowaliśmy 20-letnie obligacje. I to jest istota zagadnienia. Jest pytanie, czy znajdą się chętni do kupowania polskich papierów wartościowych. Otóż pamiętajmy, że nie możemy się ograniczyć tylko do rynku krajowego, do którego jesteśmy przyzwyczajeni, dlatego że w tym momencie zaczynamy mówić o tym, o czym pani poseł Gilowska wspomniała, tzn. o efekcie wypychania przez dług publiczny inwestycji prywatnych. Otóż chciałbym powiedzieć z tej trybuny, że prawda jest bardziej skomplikowana. Czy mamy efekt wypychania czy nie mamy efektu wypychania, powinniśmy spojrzeć, jak się zachowuje sektor bankowy, to znaczy, czy sektor bankowy kupuje papiery wartościowe skarbowe, dlatego że lubi czy dlatego że nie ma specjalnie możliwości, chęci i ochoty do np. udzielania kredytów. I o tym mówi stopień nadpłynności sektora bankowego. A sektor bankowy w dalszym ciągu jest nadpłynny, czyli posiada część pieniędzy, których nie ma w co zainwestować, i niezależnie od tego, ile papierów sobie minister finansów wyemitował, to sektor ten absorbuje je i jeszcze zostaje nadwyżka papierów, które absorbuje za pomocą operacji otwartego rynku Narodowy Bank Polski. To było a propos tego efektu wypychania.</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Następny element - jeżeli mówimy w dalszym ciągu o kosztach długu publicznego, to zwróćmy uwagę, że następuje przekształcenie, wyraźne przekształcenie tego, co się nazywa krzywą rentowności długu publicznego. Ona się zmienia, pani poseł. Jeżeli pani chce obliczyć koszty długu publicznego, to pani musi uwzględnić zmiany tej krzywej i zmiany struktury długu publicznego. Proszę zwrócić uwagę, że wysokość kosztów obsługi długu publicznego przestała rosnąć, m.in. w wyniku redukcji stóp procentowych, ale również w wyniku zmiany struktury zadłużenia publicznego, i to musimy uwzględnić. A propos naszej wiarygodności, to mam taki ulubiony przykład. Mianowicie kiedy się wybieram do jakiegokolwiek kraju i chcę ocenić jego wiarygodność gospodarczą, to biorą taki znany periodyk międzynarodowy „Financial Times”, otwieram go, i w nim mam notowania skarbowych papierów wartościowych, obligacji, na ogół 10-letnich, danego kraju, więc sobie porównuję, ustalając, czy jest dobrze czy jest źle. Porównanie jest bardzo proste. Jeżeli mamy tam emerging markets, do których jeszcze Polska się zalicza, tak jak Czechy, Węgry, Rosja, Korea Południowa, również Argentyna, to jest to bardzo proste porównanie, mianowicie wynikające z następującej oceny: podaje się tam, ile kosztują polskie obligacje albo obligacje innych krajów czy w jakim stopniu notowane są one powyżej bezpiecznych obligacji amerykańskich albo obligacji niemieckich. Dla ułatwienia dodam, że w przypadku Argentyny to wynosi 36%, czyli licząc w tzw. punktach bazowych, którymi się rynki finansowe posługują, 3600 punktów bazowych. W przypadku Polski ta nadwyżka wynosi 40 punktów bazowych. Jest różnica w ocenie krajów? Zasadnicza. Tak więc plasujemy się na poziomie mniej więcej Czech, Węgier, tych krajów, które wchodzą w tej chwili do Unii Europejskiej, oraz tych krajów, które są jak Korea Południowa uznawane za kraje wysoce już rozwinięte. A tym samym należy pamiętać, że prosto jest szermować argumentem, że dług publiczny jest wysoki, że rośnie, ale jeżeli popatrzymy na koszty, popatrzymy na rynek, poznamy bliżej mechanizmy finansowania, to wtedy obraz będzie całkiem inny.</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Następna sprawa związana z tym, o czym pani poseł mówiła. My nie możemy mylić państwowego długu publicznego z tym, co określamy jako publiczny dług. To są dwa elementy, ale oczywiście państwowy dług jest elementem publicznego. Kiedy pani mówiła o służbie zdrowia, to mówiła pani o części państwowej. Natomiast jest kwestia tego, które jednostki są traktowane jako element państwowego sektora, które są traktowane jako element sektora publicznego. I ten element w rozważaniach i tabelkach trzeba po prostu uwzględnić.</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Następna sprawa - kwestia zadłużenia. Jeżeli mówimy o kwestii zadłużenia, to moglibyśmy to pociągnąć dalej. To nie tylko dotyczy polskiego sektora publicznego, ale może i zadłużenia wszystkich podmiotów, łącznie z gospodarstwami domowymi. Dla ułatwienia powiem, że np. taki bogaty kraj jak Dania ma kredytów hipotecznych więcej niż wynosi jego PKB i z tego powodu nikt szat nie rozdziera i nie mówi, że jest tam tragedia, wręcz przeciwnie, wszyscy traktują ten kraj jako kraj, który się bardzo dobrze rozwija. Jeżeli tak, to pytanie jest następujące: Czy my panujemy nad strukturą długu publicznego? Czy jesteśmy w stanie go w sposób skuteczny obsługiwać? Te wszystkie parametry są spełnione.</u>
          <u xml:id="u-11.8" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Jeśli chodzi o środki specjalne, różne elementy związane z liczebnością administracji, to żeby nie przedłużać i dać wszystkim szansę wypowiedzenia się, chciałbym tylko się skoncentrować na parametrach ekonomicznych, które mówią, czy jest dobrze czy jest źle i czy np. nasza administracja jest administracją, na którą my w szalony sposób łożymy. Otóż jest taki dobry parametr, który wskazuje, czy administracja rzeczywiście jest sektorem korzystającym ze specjalnych przywilejów - średnia płaca w administracji. Na Słowacji średnia płaca w administracji jest wyższa niż w gospodarce, w Polsce jest odwrotnie. Tak więc to nie jest sektor, w którym, jakby się wydawało, mamy wydatki puszczone samopas. Nie, po płacach widać, że jest inaczej.</u>
          <u xml:id="u-11.9" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Jeszcze ostatni element, wzrost fiskalizmu. Jeśli chodzi o koszty pracy, to nie mówię, że one są w Polsce niskie, ale znowu chciałbym popatrzeć na to jak ekonomista. Koszty pracy określają konkurencyjność gospodarki, w tym konkurencyjność międzynarodową. Co do dynamiki eksportu tego kraju nikt jak gdyby w tej chwili nie ma zastrzeżeń. Jest to olbrzymi sukces gospodarki, że mimo stagnacji największego jej partnera gospodarczego, jakim są Niemcy, polski eksport do Niemiec cały czas rośnie. Przy wysokich kosztach pracy? Musimy pamiętać, że w dalszym ciągu podstawa, czyli poziom płac, jest o wiele niższa w tym kraju niż w krajach Unii Europejskiej i nawet jeżeli narzucimy dodatkowe koszty pracy, to per saldo te koszty łącznie, po przeliczeniu według kursu walutowego na złotego, okazują się w dalszym ciągu bardzo konkurencyjne. Polskie produkty są konkurencyjne i niech będą takie nadal.</u>
          <u xml:id="u-11.10" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Kurs walutowy. Jeśli chodzi o kurs walutowy, to mam taką bardzo elegancką wypowiedź: kurs walutowy kształtują rynki finansowe. I z tego się wszyscy cieszymy, że mamy płynny kurs walutowy, m.in. bowiem płynny kurs walutowy jest elementem, który nas zabezpiecza przed - odpukać - jakimkolwiek wariantem argentyńskim. Tam mieliśmy przywiązaną walutę do dolara i stało się to, co się stało, w momencie gwałtownego odpływu kapitału. Nie, kapitał zagraniczny ma zaufanie do Polski, wie, że to jest kraj, który za moment będzie w Unii Europejskiej, widzi perspektywy jego rozwoju i nie będzie się w sposób nerwowy zachowywał i uciekał z niego, jeszcze w dodatku ze stratami kursowymi. Proszę zwrócić uwagę, że wszystkie sytuacje związane z panikami, które się pojawiały, pseudopanikami, na polskim rynku dość szybko się ustabilizowały, a wynikały one z pewnych wypowiedzi, które się pojawiały.</u>
          <u xml:id="u-11.11" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Natomiast jeżeli ktoś pyta, jak w długim okresie, bo to nas interesuje, będzie się kształtował kurs walutowy, to opowiem, jak będzie się kształtował, jeżeli weźmiemy pod uwagę - a to robi każdy z inwestorów - to, co się nazywa fundamentami gospodarki. A te fundamenty to - ja już tutaj się nie będę piąty raz reklamował - 3,5-procentowy wzrostu, niska inflacja, niski deficyt na rachunku bieżącym, dynamicznie rozwijający się eksport. Cóż jeszcze trzeba? Fundamenty tej gospodarki są zdrowe.</u>
          <u xml:id="u-11.12" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Na zakończenie chcę powiedzieć, że ten rząd ma dużą odwagę mówić w sposób następujący: widzimy, że są - nie chcę tego określać z zadęciem jako sukces gospodarczy - sprzyjające okoliczności gospodarcze. Tak to nazwijmy. I żeby ich nie zmarnować, musimy odpowiednio zaprojektować na najbliższe parę lat politykę fiskalną. Rząd z taką diagnozę w połowie września wystąpił. Rząd nie chował głowy w piasek, rząd pokazał, jakie jest zagrożenie i jakie są możliwe scenariusze, w tym scenariusze o których pani poseł mówiła. Rząd również przedstawił remedium w postaci pewnego programu, ale chce go w odpowiedni sposób dyskutować. Ten rząd nie chce tego społeczeństwu narzucać, ten rząd uważa, że należy wszystkie aspekty tego programu w odpowiedni sposób przedyskutować, zanalizować i zaakceptować. Wybór należy do parlamentu i do społeczeństwa. Rząd musi pokazać, jakie są możliwości, i zrobić uczciwy rachunek obecnej sytuacji, reform oraz zysków i strat, które te reformy niosą. A reformy zawsze per saldo się opłacają. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-11.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Jarosław Kaczyński, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PosełJarosławKaczyński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Widzę, że jest dobrze, cieszę się z tego bardzo.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#PosełJarosławKaczyński"> Jest tak dobrze, że pan poseł Jaskiernia, który już też mówił, że jest dobrze, w ogóle zbiegł wobec wypowiedzi pana ministra, sądzę, że zaczął się obawiać o swoją przyszłość polityczną w SLD, bo jednak jego wypowiedź w jakimś sensie nie odpowiadała temu poziomowi optymizmu, który tutaj pan minister przedstawił.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#PosełJarosławKaczyński">Ja jednak wyjdę z założenia, że może nie jest tak zupełnie dobrze, że mamy jednak kryzys, że mamy kryzys finansów publicznych - i to kryzys w tym wypadku nie złożony z faktów i różnego rodzaju nie do końca uprawnionych antycypacji, jak to miało miejsce w czasie, kiedy minister Bauc ogłaszał słynną dziurę budżetową, ale kryzys zupełnie naprawdę i że trzeba z tym kryzysem walczyć. I rzeczywiście został przedstawiony jakiś projekt walki z tym kryzysem, został przedstawiony projekt, powiedzmy sobie, w najwyższym stopniu ryzykowny, projekt, który trzeba rozważać w dwóch kontekstach.</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#PosełJarosławKaczyński">Pierwszy z nich nazwę wewnętrznym, odnosi się on właśnie do samego projektu. Otóż nawet najbardziej pobieżna lektura niespecjalisty w tej sprawie wskazuje na to, że to jest wyjście, które w wielu wypadkach ociera się o granicę najwyższego ryzyka, to znaczy także o granicę 60%. Ja nie mówię oczywiście o tym budżecie, nad którym w tej chwili dyskutujemy, ale o perspektywie, która została przedstawiona. W pewnym momencie do tych 60% dochodu narodowego ma brakować kilka dziesiątych procent. Nawet przy najbardziej sprawnym rządzie, najbardziej sprawnej polityce gospodarczej - była już o tym mowa - tego rodzaju operacja jest - jeszcze raz to powtórzę - najskrajniej ryzykowna. Tutaj możliwość przegranej, możliwość przekroczenia tej granicy jest bardzo wysoka. Zależy to także od czynników, na które najlepszy nawet rząd nie ma żadnego wpływu. I to musi być wzięte pod uwagę, jeśli będzie się rozważało rzeczywiste wyjście z tej sytuacji, w której się znaleźliśmy.</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#PosełJarosławKaczyński">Ale jest także drugi kontekst tej sytuacji - to jest kontekst wynikający z dotychczasowego dorobku tego rządu, z oczywistego faktu, że żaden program gospodarczy, który ten rząd ogłosił, nie został zrealizowany, że wszystkie się zawaliły. I tego nie można nie brać pod uwagę, to musi być brane pod uwagę i to niestety skłania do jak najbardziej pesymistycznych wniosków. Gdyby przyjąć ten program i wziąć pod uwagę możliwości tego rządu, jakość tego rządu, to musielibyśmy powiedzieć, że wszystko jest stracone, że Polska wchodzi w stadium bardzo poważnego kryzysu, już nie tylko finansowego, ale także konstytucyjnego. Uświadommy sobie, że po przekroczeniu 60% wydatki państwa musiałyby być takie, że ledwie by pokryły potrzeby zdeterminowane przez prawo, wydatki sztywne, że, praktycznie rzecz biorąc, państwo musiałoby w ogóle przestać funkcjonować. Oczywiście z tego by się znalazło wyjście, ale tym wyjściem byłaby prawdopodobnie zmiana konstytucji, nad którą można dyskutować, ale zmiana dokonana w takich okolicznościach, że czyniłaby z konstytucji po prostu pośmiewisko. Trzeba tego uniknąć. Nie można opuszczać rąk i dlatego trzeba się poważnie zastanowić nad tym, co naprawdę w tej sytuacji można zrobić.</u>
          <u xml:id="u-13.6" who="#PosełJarosławKaczyński">Przede wszystkim, Wysoka Izbo, trzeba odrzucić wszelkiego rodzaju dogmaty, wszelkiego rodzaju przeświadczenia, które towarzyszyły nam w ciągu ostatnich kilkunastu lat w polityce gospodarczej. Trzeba np. umieć zacząć porównywać sytuację w Polsce, wzrost gospodarczy w Polsce z sytuacją w innych, a w szczególności w podobnych do nas postkomunistycznych krajach. Trzeba zastanawiać się nad tym, jaki jest rzeczywisty, a nie założony przez pewne doktryny związek między poziomem wydatków publicznych - ja nie mówię tylko o budżecie, ale w ogóle o poziomie wydatków publicznych - a rozwojem gospodarczym, bo w różnych krajach wygląda to bardzo różnie i bardzo dobre wyniki gospodarcze osiągały zarówno kraje, gdzie ten poziom jest bardzo niski - mówię o poziomie wydatków publicznych - jak i takie, gdzie ten poziom jest przynajmniej względnie wysoki. Trzeba wziąć pod uwagę wszystkie rezerwy, także te pozabudżetowe, którymi w tej chwili dysponuje państwo. Trzeba, krótko mówiąc, zastanowić się nad tym, co zrobić w ramach - można powiedzieć - planu awaryjnego, na poważnie. Ja w tym budżecie i w tym zarysie działań na przyszłe lata, który został przedstawiony, takiego poważnego zastanowienia się nie widzę. Ja nie widzę tam także zastanawiania się nad dosyć specyficznym, można powiedzieć: osobliwym faktem odnoszącym się do naszej rzeczywistości życia publicznego i życia gospodarczego, mianowicie nad tym, że w Polsce dokonano konstytucjonalizacji pewnej doktryny ekonomicznej. Przy czym myli się ktoś, kto sądzi, że Polska znalazła się w szponach doktryny ekonomicznej. Nie, Polska się znalazła w szponach pewnego układu interesów...</u>
          <u xml:id="u-13.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.8" who="#PosełJarosławKaczyński">‍...i bez odrzucenia tego układu interesów, który decyduje, przesądza o naszej polityce gospodarczej, my naprawdę z tej sytuacji, w której się znaleźliśmy i która jest naprawdę groźna, wyjść w żadnym wypadku nie możemy.</u>
          <u xml:id="u-13.9" who="#PosełJarosławKaczyński">Jest kwestią otwartą, kwestią do dyskusji - ale odważnej dyskusji - to, co należy w tej chwili zrobić. Ale są pewne podstawowe wartości, z których wynikają podstawowe założenia, z których zrezygnować, planując tę politykę, nie możemy. Takim podstawowym założeniem jest przestrzeganie tego wszystkiego, co wiąże się z interesem naszego narodu - a wiąże się w sposób najbardziej bezpośredni z interesem naszego narodu to, by nie przeprowadzać jeszcze raz operacji polegającej na tym, że części społeczeństwa, większości społeczeństwa, która żyje dzisiaj skromnie albo ubogo, się zabiera i przesuwa się strumienie dochodowe i przesuwa się majątek w stronę tych grup bardziej zamożnych.</u>
          <u xml:id="u-13.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.11" who="#PosełJarosławKaczyński"> Tego rodzaju operacja była już raz w Polsce przeprowadzona, do pewnego stopnia była nieunikniona w związku z budową gospodarki rynkowej, ale twierdzenie, że można przeprowadzić ją jeszcze raz, jest w najwyższym stopniu nieuzasadnione. Jest niemożliwe do przyjęcia nie tylko ze względu na sprawiedliwość, nie tylko ze względu na elementarną przyzwoitość, ale także ze względu na przyszłość naszego narodu. </u>
          <u xml:id="u-13.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.13" who="#PosełJarosławKaczyński"> Musimy pamiętać o tym, że o tej przyszłości rozstrzygamy dzisiaj, że fakt, iż miliony polskich dzieci rodzą się i wychowują w sferze biedy, w sferze niedostatku, określa właśnie tę przyszłość, określa przyszłą jakość narodu. I my nie możemy się zgodzić z tym, co zawiera się choćby już i w tym budżecie - że grupy gorzej sytuowane, płacące najniższą stawkę podatkową, mają być uderzone. To jest całkowicie nie do przyjęcia. Prawo i Sprawiedliwość z tego rodzaju rozwiązaniami się nie pogodzi. </u>
          <u xml:id="u-13.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.15" who="#PosełJarosławKaczyński"> Będziemy z nimi walczyć zarówno w tej Izbie, jak i innymi dopuszczanymi przez prawo w ramach demokracji metodami.</u>
          <u xml:id="u-13.16" who="#PosełJarosławKaczyński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Meksyk ma dochód narodowy liczony siłą popytu mniej więcej na poziomie Polski - według danych niemalże dokładnie na poziomie Polski. Jednocześnie w Meksyku żyją dwa narody, które się różnią między sobą nawet, można powiedzieć, antropologicznie. Otóż jeżeli nie chcemy doprowadzić do tego, żeby pewnego dnia taka sytuacja pojawiła się także w Polsce, to musimy prowadzić inną niż dotychczas politykę. To musimy właśnie dokonać przeglądu wszystkich możliwości, jakie ma nasze państwo, nasz naród, nasze społeczeństwo, bo mówię także o zasobach społecznych, i doprowadzić do prowadzenia innej polityki, prorozwojowej, ale jednocześnie uwzględniającej czynnik społeczny. Bo to nie jest czynnik, który się uwzględnia na względu na łaskawość. To jest czynnik, który powinien być uwzględniany ze względu na elementarny interes narodowy.</u>
          <u xml:id="u-13.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.18" who="#PosełJarosławKaczyński">To jest oczywiste. I ta oczywistość w ramach nowej liberalnej władzy SLD, przepraszam, nie władzy, tylko wiary SLD jest najwyraźniej obecnie nie brana pod uwagę.</u>
          <u xml:id="u-13.19" who="#PosełJarosławKaczyński">Jesteśmy głęboko przekonani, że te prawdy muszą być brane pod uwagę. A jeżeli ludzie oszaleli z egoizmu społecznego, z chciwości, z głupoty i nie chcą brać tego pod uwagę, to przypomnę, że Meksyk ma potężny wentyl bezpieczeństwa, którym są Stany Zjednoczone, do których emigrują miliony Meksykanów, którzy znajdują tam pracę legalną albo nielegalną. Bo bardzo wielu, miliony przebywają tam nielegalnie i nie tylko zarabiają na własne życie, ale jeszcze wspierają gospodarkę meksykańską.</u>
          <u xml:id="u-13.20" who="#PosełJarosławKaczyński">Nie mamy tego rodzaju wentyla bezpieczeństwa i nie będziemy mieli. Bo jeżeli ktoś sądzi, że Unia Europejska, że teren Unii Europejskiej, bogatszych państw Unii Europejskiej, będzie takim wentylem, to się naprawdę bardzo głęboko myli. Czyli, krótko mówiąc, taka polityka któregoś dnia się skończy i to skończy się tragicznie dla tych, którzy są jej profitentami.</u>
          <u xml:id="u-13.21" who="#PosełJarosławKaczyński">Dorobiliśmy się w Polsce ludzi, którzy w porównaniu z dochodem narodowym, już nie mówię o bogactwie narodowym państwa, mają już majątki trzy razy większe albo cztery razy większe niż Gates, chociaż jako żywo talentów Gatesa nie mają.</u>
          <u xml:id="u-13.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.23" who="#PosełJarosławKaczyński">Otóż powtarzam, przyjdzie dzień, w którym to się w sposób tragiczny dla tych ludzi, ale także dla całego społeczeństwa, skończy. I dla tych - jeszcze raz powtarzam - egoistycznie i chciwie nastawionych może ten argument będzie przekonywający.</u>
          <u xml:id="u-13.24" who="#PosełJarosławKaczyński">Prawo i Sprawiedliwość jest gotowe do poważnej dyskusji na temat planu doraźnego naprawy, ratowania finansów publicznych, uchylenia się przed wielkim kryzysem, kryzysem finansów i kryzysem państwa. Jest gotowe do dyskusji nad czymś nieporównanie dalej idącym, bo rzeczywista naprawa w Polsce musi być nie tylko naprawą finansów publicznych, nie tylko rzeczywistą reformą finansów publicznych, nie tylko wprowadzeniem reżimu budżetowego wobec wszystkich wydatków, może poza ZUS-owskimi, z grosza publicznego, ale musi być także reformą państwa. Jeżeli my w Polsce nie dokonamy głębokiej zmiany paradygmatu gospodarczego, paradygmatu sposobu prowadzenia działalności gospodarczej, jeżeli nie ograniczymy, bo wyeliminować w żadnym państwie się tego nigdy do końca nie udało, tych metod bogacenia się, które mają charakter patologiczny, to prędzej czy później to wszystko po prostu będzie musiało się zawalić.</u>
          <u xml:id="u-13.25" who="#PosełJarosławKaczyński">Jesteśmy gotowi o tym dyskutować z każdym - ale z każdym, kto reprezentuje interes narodu, interes państwa, a nie interes partykularny albo po prostu osobisty. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-13.26" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pan wicepremier Hausner, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJerzyHausner">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym także z racji swojej odpowiedzialności rządowej odnieść się do dwóch głosów, wystąpień w imieniu klubów opozycyjnych dwóch partii, które aspirują wkrótce do sprawowania władzy.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Prorocze słowa.)</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJerzyHausner">Otóż zacznę od wystąpienia pana posła Jarosława Kaczyńskiego.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie ma go, to go nie interesuje, już sobie poszedł.)</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Poszedł na komisję.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę o zachowanie spokoju.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę umożliwić panu premierowi kontynuowanie wystąpienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJerzyHausner">Otóż w moim przekonaniu jest to wystąpienie znaczące. Jest to wystąpienie poważne, którego nie sposób zlekceważyć, bo inaczej nie odzywałbym się. Zarazem chcę powiedzieć, że diagnoza pewnych elementów sytuacji, która została przedstawiona przez pana posła Kaczyńskiego jest diagnozą, której nie odrzucam. Jest przynajmniej w dwóch elementach niezwykle trafna, tyle tylko że nie jest to żadne odkrycie. Nie jest żadnym odkryciem, że w Polsce mamy wielomilionową grupę osób żyjących poniżej minimum egzystencji, mamy do czynienia z obszarami kraju, w których występuje zjawisko marginalizacji i wykluczenia, oddzielenia od rozwoju gospodarki rynkowej, i jednocześnie mamy do czynienia z bardzo wysokim poziomem strukturalnego masowego bezrobocia, bo nie jest to zjawisko koniunkturalne, jest to zjawisko strukturalne.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJerzyHausner">Pytanie zasadnicze - tak zrozumiałem wystąpienie pana posła Kaczyńskiego - brzmi: dlaczego tak się dzieje i co można zrobić, by się temu przeciwstawić? Bo to, że się trzeba temu przeciwstawić, to nie ulega najmniejszej wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJerzyHausner">W Polsce wzrost ubóstwa wystąpił w dwóch falach. Fala pierwsza to są lata 1990–1994, wtedy mamy do czynienia ze znaczącą redystrybucją i znaczącym pogłębieniem nierówności i pojawieniem się ubóstwa, i faza druga w latach 1998–2001, w której mamy drugą falę pogłębienia ubóstwa. W środku jest okres, w którym nie nastąpiła zmiana na korzyść, ale nie nastąpiło pogłębienie tego problemu. Można wziąć Rocznik Statystyczny i sprawdzić. To są dane Głównego Urzędu Statystycznego. To są dane, które można przeanalizować na podstawie opinii ekspertów.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJerzyHausner">Dlaczego? Tu nie chodzi o prostą diagnozę, kto wtedy rządził. Tylko pytanie o to, dlaczego to wystąpiło? Gdzie jest główny czynnik? Głównym czynnikiem jest bezrobocie. I w latach 1990–1994, i w latach 1998–2001 nastąpił gwałtowny wzrost bezrobocia w Polsce. To jest główny czynnik ubóstwa. Ubóstwo będzie występowało w warunkach gospodarki rynkowej. Ale jego skala w Polsce jest nieporównywalnie większa niż w krajach naszego regionu, właśnie dlatego że od początku tolerowano czy dopuszczano taką sytuację i nie potrafiono znaleźć środków przeciwdziałania wysokiemu bezrobociu. W dodatku mamy specyficzny czynnik, jakim jest wyż demograficzny, który w Polsce jest znacznie większy i nie jest to tylko echo powojennego wyżu demograficznego, to są także czynniki sytuacyjne.</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJerzyHausner">Dlatego jeżeli ktoś chce poważnie dyskutować o sprawach ubóstwa w Polsce, o sprawach niepojawienia się sytuacji dwóch narodów czy dwóch społeczeństw, bo tak należałoby powiedzieć, sytuacji dualnej gospodarki, w której część jest na marginesie gospodarki rynkowej i nie uczestniczy w integracji europejskiej i w globalnej gospodarce, a część w tym uczestniczy, to trzeba podejść do problematyki bezrobocia i umieć skutecznie przeciwdziałać wysokiemu masowemu strukturalnemu bezrobociu.</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJerzyHausner">Dlatego sądzę, że polityka gospodarcza w tej dziedzinie musi mieć dwie linie rozumowania. Pierwsza linia to wysoki wzrost gospodarczy, inwestycje, miejsca pracy. To jest linia, która musi zaczynać się od przedsiębiorczości. Nie ma możliwości rozwiązania problemu przy tym toku rozumowania, jeżeli nie koncentrujemy się na problematyce przedsiębiorczości. Czyli przedsiębiorczość, wzrost gospodarczy, inwestycje i tworzenie miejsc pracy.</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJerzyHausner">I jest druga linia - linia, która musi wieść przez zmianę charakteru polityki społecznej na taką politykę społeczną, która nie polega wyłącznie na masowym wypłacaniu bardzo niskich zasiłków, ale na takim skutecznym oddziaływaniu zróżnicowanymi instrumentami, które dają szansę ludziom wyjścia z sytuacji, w której się znaleźli. Dają im jakąś perspektywę, nie zasiłek, nie wegetację, nie utrzymanie. I nie jest to kwestia wyłącznie środków finansowych, także sposobu zorganizowania pomocy społecznej.</u>
          <u xml:id="u-17.7" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJerzyHausner">Chcę przy tym powiedzieć, że jeżeli nie rozwiąże się problemu pierwszego - problemu strukturalnego wysokiego bezrobocia, to nie ma możliwości rozwiązania w tej drugiej linii. Dlatego że jeżeli się ma do czynienia z 3-milionowym bezrobociem, to to 3-milionowe bezrobocie systematycznie generuje liczebne roczniki żyjące w sferze ubóstwa. I nikt, żadne państwo, nie nadąży - nawet najbogatsze - z rozwiązaniem tego problemu. Żadne. Nie ma takiego państwa, które byłoby w stanie to rozwiązać. A zatem przede wszystkim musimy w znacznie większym stopniu dać ludziom zatrudnienie i wynagrodzenie, a wtedy dużo łatwiej i skuteczniej będziemy walczyć z problematyką ubóstwa.</u>
          <u xml:id="u-17.8" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJerzyHausner">Chcę także przypomnieć Wysokiej Izbie, że rząd, którego jestem członkiem, przedstawił Wysokiej Izbie szereg nowych i nowatorskich rozwiązań, jeśli chodzi o politykę aktywizującą politykę społeczną. Możemy oczywiście powiedzieć, że późno i że te rozwiązania nie są doskonałe, ja powiem jednak, że wszystkie te rozwiązania były przegłosowywane znaczną większością głosów tej Izby, także głosami ugrupowań prawicowych; nie wszystkich, ale także głosami ugrupowań prawicowych.</u>
          <u xml:id="u-17.9" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJerzyHausner">To jest ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, dlatego że nam do rozwiązywania problematyki ubóstwa potrzebna jest nie tylko administracja, ale także potrzebny jest partner, jakim jest ruch obywatelski, organizacje pozarządowe. Mówiąc wprost, potrzebne są ludzka solidarność i pomoc, ale nie indywidualna, lecz zorganizowana.</u>
          <u xml:id="u-17.10" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJerzyHausner">To jest ustawa o zatrudnieniu socjalnym, bo jest pewna grupa ludzi, których nie da się aktywizować, jako że utracili oni zdolność do bycia zatrudnionymi, nie mają szans na to, by ich zatrudnić.</u>
          <u xml:id="u-17.11" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJerzyHausner">To jest ustawa o rencie socjalnej, dlatego że pewnej części ludzi nigdy się nie da zaktywizować z powodów losowych, dramatów osobistych. I muszą oni mieć zapewniony trwały dochód na zawsze, niepodważalny.</u>
          <u xml:id="u-17.12" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJerzyHausner">Jest to ustawa o świadczeniach na rzecz rodziny, dlatego że trzeba mówić o teście dochodowym i teście majątkowym i udzielać pomocy w stosunku do gospodarstwa rodzinnego. I udzielać w taki sposób, żeby był określony próg interwencji państwa, kiedy państwo musi interweniować; nie wolno zgodzić się na to, by nie było pewnego poziomu zabezpieczenia.</u>
          <u xml:id="u-17.13" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJerzyHausner">To jest ustawa o pomocy społecznej, która łączy działanie struktur rządowych, centralnych z działaniami struktur gminnych.</u>
          <u xml:id="u-17.14" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJerzyHausner">I to jest ustawa, którą przygotowujemy, o domach socjalnych.</u>
          <u xml:id="u-17.15" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJerzyHausner">Otóż różne elementy tego systemu są w różnym stadium zaawansowania, gdy chodzi o ich wdrożenie, ale wszystkie tworzą inne podejście do polityki społecznej, która nie polega na tym, żeby podejmować wyłącznie działania typu charytatywnego, i nie polega na tym, żeby ludziom dać po prostu zasiłek i powiedzieć: dobrze, wyszliście z rynku pracy, macie jakiś minimalny dochód.</u>
          <u xml:id="u-17.16" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJerzyHausner">Jeżeli poważnie traktować to, co powiedział z tego miejsca pan poseł Kaczyński w imieniu Prawa i Sprawiedliwości, to rozumiem, że to jest przedmiotem naszej rozmowy. W polityce gospodarczej postawienie na dwie linie: przedsiębiorczość, inwestycje, miejsca pracy, wzrost - z jednej strony, podjęcie działań w polityce społecznej uzupełniających tworzenie linii minimalnego zabezpieczenia jednostki i grup społecznych, ale jednocześnie aktywizujących w kierunku wychodzenia z tego stanu, a nie utrwalających ten stan. Czy to jest prawidłowo zdefiniowane i czy są instrumenty właściwie zaproponowane przez rząd? Otóż chcę powiedzieć, że nie tylko to dostrzegamy, ale w tej dziedzinie podjęliśmy wcześniej i podejmujemy konsekwentnie działania w ramach możliwości, które są możliwościami finansowymi tego państwa.</u>
          <u xml:id="u-17.17" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJerzyHausner">I druga sprawa, wystąpienie w imieniu Platformy Obywatelskiej, w którym elementów bardzo poważnego podejścia do polityki gospodarczej, szczerze powiedziawszy, pani profesor, nie znalazłem i moje ustosunkowanie się do pani wypowiedzi będzie trochę inne. Cała pani wypowiedź jest skonstruowana na następującym porównaniu. Z jednej strony jest Bauc, 80 mld zł dziury, którą Bauc ogłosił. Jest to wirtualna dziura, a nie rzeczywista, i wyłącznie ostrzeżenie, no, taka zabawa intelektualna. Pan dr Bauc ogłosił światu, że jak się nie zabierzemy do roboty, to będzie nieszczęście. A z drugiej strony jest pan minister Raczko, który ma też 80 mld zł, tyle tylko, że to nie jest wirtualne, lecz rzeczywiste, i to nie jest już ostrzeżenie, ale kryzys.</u>
          <u xml:id="u-17.18" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJerzyHausner">Otóż po pierwsze, gdyby liczyć tak, jak pani liczy, pani profesor - co zresztą mnie zdziwiło, że pani tak liczy - to po stronie Raczki doliczyła się pani 63,5 mld. I ja tego nie kwestionuję, o tyle rzeczywiście wzrasta dług publiczny, to jest prawidłowo policzone. Ale skąd się u pani wzięło 80 mld zł? Tu brakuje 16,5 mld zł. Pani wspomniała, że w służbie zdrowia jest 2, a jest 5, ale żadnego rachunku przyzwoitego nie było. A więc jeżeli mówimy o 63,5 mld zł - i tak rzeczywiście eksperci oceniają, że dług publiczny wzrasta o 60 mld zł - to jest dużo, i moim zdaniem za dużo, ale powody zostały wyjaśnione. Natomiast jeśli chodzi o owe 80 mld zł, to, szczerze powiedziawszy, gdyby liczyć to przyzwoicie, to tam było nie 80 mld zł, lecz 90 mld zł, a nawet blisko 100 mld zł. A zatem jeżeli to zaokrąglę, to mamy 100 mld zł do 60 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-17.19" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJerzyHausner">Po drugie, czy to było wirtualne? Otóż chciałbym przypomnieć, że, po pierwsze, Bauc został odwołany dlatego między innymi, że przedstawił nie tylko informację o tym, jaka jest dziura, lecz przedstawił program - i dzisiaj mówi, że program, który on przedstawił, był o wiele ostrzejszy niż program, który przedstawia Hausner, pan minister Bauc posuwa się wręcz do tego, by nazywać to, co ja przedstawiłem, kosmetyką - przedstawił ówczesnemu rządowi program, który zakładał miedzy innymi zamrożenie - przypominam, zamrożenie całkowite - rent i emerytur. Otóż myśmy się tak daleko nie posunęli, to prawda. Nie zaproponowaliśmy zamrożenia rent i emerytur.</u>
          <u xml:id="u-17.20" who="#komentarz">(Głos z sali: Zabraliście zasiłki przedemerytalne.)</u>
          <u xml:id="u-17.21" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJerzyHausner">Czy mogę skończyć, panie pośle?</u>
          <u xml:id="u-17.22" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJerzyHausner">Do tego się nie posunęliśmy. I zgadzam się, że program Bauca, który został wówczas przedstawiony, był programem ostrzejszym, tyle tylko, że on miał do czynienia ze znacznie większym problemem niż my, dlatego że ja mam za sobą Marka Belkę, który zrobił bardzo dużo na samym początku. To prawda, że SLD, rząd, zapłacił ogromną cenę za to, by doraźnie uratować finanse publiczne i przygotować budżet 2002 r., o którym pani dzisiaj mówi. To nie był taki zły budżet. To było nawet zupełnie rozsądne. Otóż właśnie dlatego - właśnie dlatego - musiał Belka to zrobić, że dziura Bauca nie była dziurą wirtualną, ale rzeczywistą, a Bauc przygotował wtedy bardzo drapieżny program.</u>
          <u xml:id="u-17.23" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-17.24" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJerzyHausner"> Niezwykle drapieżny program.</u>
          <u xml:id="u-17.25" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJerzyHausner">I po trzecie, czy mówimy o ostrzeżeniu i kryzysie? Pani mówi bowiem, że tamto było ostrzeżeniem, a tu był kryzys. Otóż chciałbym powiedzieć tak: proszę bardzo, możemy mówić o kryzysie w tym znaczeniu, że przed nami jest nie ściana, lecz wielkie zagrożenie, przepaść. Ta przepaść pojawi się faktycznie mniej więcej za 2, 3 lata, tyle tylko że pytanie brzmi: czy jesteśmy w stanie tego uniknąć.</u>
          <u xml:id="u-17.26" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJerzyHausner">Otóż chcę powiedzieć, że Bauc skończył, tracąc stanowisko, a AWS skończyło wynikami wyborów. Natomiast Raczko i SLD ma szanse, dlatego że w ciągu tych 2, 3 lat zrealizujemy to, co powiedziałem o polityce gospodarczej, i zrealizujemy program ograniczania wydatków, który jest bardzo trudny, bardzo bolesny, ale jeżeli uda się go zrealizować, to unikniemy tego zagrożenia.</u>
          <u xml:id="u-17.27" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJerzyHausner">Szansy upatruję w tym, że wtedy gdy AWS i prawica kończyły rządy, to bezrobocie rosło, a wzrost gospodarczy wynosił 0,2%. Teraz bezrobocie już zaczęło spadać, a wzrost gospodarczy wynosi powyżej 3%, czego nawet pani nie kwestionuje.</u>
          <u xml:id="u-17.28" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-17.29" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJerzyHausner"> Wy możecie zatem nie wierzyć w to, czy ten kraj, to państwo ma szanse. My bierzemy odpowiedzialność za to, żeby ta szansa stała się czymś realnym. I dlatego odrzucam intelektualnie ciekawe, ale bezpłodne w sensie polityki gospodarczej pani porównania, pani profesor. </u>
          <u xml:id="u-17.30" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Jarosław Kalinowski, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PosełJarosławKalinowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie ma pana premiera, któremu chciałem zadać pytanie: nad czym w istocie prowadzimy tę dyskusję, czy nad projektem budżetu, który rząd złożył w terminie w Sejmie, czy też nad nieaktualnym projektem budżetu uzupełnionym o tzw. program premiera Hausnera, który w sposób radykalny, a na pewno bardzo istotny, zmienia przedłożenie budżetowe.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#PosełJarosławKalinowski">Analitycy, odnosząc się do projektu budżetu, mówią, że prowadzi on do kryzysu. Nie można wprost zgodzić się z takim stwierdzeniem, bo przecież to, z czym mamy do czynienia w naszej gospodarce, w życiu społecznym, jest już kryzysem w tej chwili. Bezrobocie jest katastrofą, katastrofą milionów ludzi, milionów rodzin, młodych ludzi, którzy po ukończeniu szkół nie mogą znaleźć pracy i nie mają szans na jej znalezienie. Jest kryzys służby zdrowia, obserwuje się kryzys zaufania społeczeństwa do instytucji państwa jako takiego.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#PosełJarosławKalinowski">W taki sposób, realnie, patrząc na naszą sytuację kryzysową, niestety trzeba zgodzić się właśnie z analitykami, że projekt budżetu, który jest kontynuacją polityki, która doprowadziła Polskę do kryzysu, prowadzi do jeszcze większych problemów w gospodarce oraz w naszym życiu społecznym i państwowym. W jakim kierunku zmierza ten projekt? Jaką politykę społeczną i gospodarczą zapowiada lewicowy rząd na najbliższy rok? Czy znalazł w nim odbicie fakt, że Polska ma największy w rozszerzonej Unii Europejskiej poziom bezrobocia? Według statystyk unijnych jest to 20% ogółu ludności czynnej zawodowo. Można odnieść wrażenie - co jest bardzo przykre - że niektórzy przedstawiciele władzy podzielają forsowaną ostatnio opinię, iż ludzie nie pracują, bo im się nie chce, a zasiłki pobierają po prostu nieudacznicy. Pytamy: Czy rząd Sojuszu Lewicy Demokratycznej wie, w jakich warunkach żyje duża część naszego narodu? O warunkach tych mówią dane GUS: blisko 60% ludzi w Polsce żyje poniżej minimum socjalnego, a prawie 10%, tj. 3,5 mln osób, poniżej minimum biologicznego, czyli w skrajnej nędzy. A co na to rząd? Otóż rząd proponuje zmniejszyć dotację na Fundusz Pracy i wydatki na aktywne formy zwalczania bezrobocia oraz wydatki na pomoc społeczną; te ostatnie o 1400 mln zł. Do tej zmniejszonej puli środków zapewne wyciągnie dodatkowo ręce większość z 500 tys. osób pobierających dziś renty inwalidzkie, które - jak zapowiada rząd - mają być poddane weryfikacji. Projektodawcy budżetu nie podają tych faktów. Nie eksponuje się ich także w informacjach o polityce społecznej rządu, bo rzeczywiście nie ma się czym chwalić.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#PosełJarosławKalinowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Debatę nad rządowym projektem budżetu państwa na 2004 r. prowadzimy w dziwnej sytuacji i w histerycznej atmosferze. W dziwnej sytuacji, bo oto rząd przedkłada w Sejmie projekt budżetu, a jednocześnie zapowiada wprowadzenie od przyszłego roku oszczędności, które w istotny sposób wpłyną na wielkość i strukturę wydatków budżetowych. Nad czym więc właściwie dziś dyskutujemy? - jeszcze raz ponawiam to pytanie. Czy do tych samych spraw wrócimy po przedstawieniu autopoprawki rządu? Debatujemy w atmosferze alarmistycznych doniesień środków przekazu, które - powołując się głównie na opinie tzw. niezależnych analityków - twierdzą, że w ciągu kilku lat grozi nam niechybnie katastrofa finansów publicznych: wskaźnik długu publicznego przekroczy 60% PKB, czego zabrania konstytucja. Uratować nas mogą tylko cięcia wydatków budżetowych, głównie wydatków socjalnych. Tyle „analitycy”. Przeciętny człowiek nie wie do końca, o co chodzi, jednak boi się i gotów jest przyjąć rozwiązania nawet przykre, ale mimo wszystko lepsze od katastrofy. A rząd działa zgodnie z sugestiami „niezależnych analityków” i wykorzystuje przygotowany grunt. Nie wnikając w motywy działania tzw. niezależnych analityków i ludzi z nimi związanych, trzeba wyraźnie powiedzieć, że wprowadzają oni w błąd społeczeństwo.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#PosełJarosławKalinowski"> Twierdzimy tak dlatego, że:</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#PosełJarosławKalinowski">- po pierwsze, podawane przez ekspertów wielkości mówiące, że nasz dług publiczny w 2004 r. przekroczy 59%, a być może nawet 60% PKB, są wyliczone według metody, która nie będzie obowiązywać po wejściu Polski do Unii. Stosowana w Unii Europejskiej metoda ustalania wielkości długu publicznego znacznie obniża polskie wskaźniki. Według tej metody państwowy dług publiczny na koniec 2003 r. wyniesie około 45% PKB, a w końcu 2004 r. - 51% PKB. Można to znaleźć w uzasadnieniu do projektu budżetu;</u>
          <u xml:id="u-19.7" who="#PosełJarosławKalinowski">- po drugie, z ekonomicznego, tylko ekonomicznego punktu widzenia wielkość długu ma znaczenie mało istotne. Ważne są koszty jego obsługi, a one będą spadać wraz z obniżaniem się stóp procentowych;</u>
          <u xml:id="u-19.8" who="#PosełJarosławKalinowski">- po trzecie, niebezpieczeństwo szybkiego wzrostu długu na skutek ewentualnego osłabienia kursu złotego jest przesadzone ze względu na to, iż dług zagraniczny stanowi zaledwie albo niecałe 40% całości i z roku na rok spada. Ponadto osłabienie złotego wpływa korzystnie na wyniki handlu zagranicznego, tworzące PKB. Tym samym obniża relację wielkości długu do wartości samego PKB.</u>
          <u xml:id="u-19.9" who="#PosełJarosławKalinowski">Realistycznie oceniając, nie grozi nam wynikająca z zadłużenia publicznego katastrofa finansów publicznych, nie grozi nam Argentyna. Jeszcze raz powtarzam: nie grozi nam w wyniku tego zadłużenia, które dzisiaj mamy, ale grozi nam w wyniku kontynuowania polityki gospodarczej, która prowadzi do tak wielkiego bezrobocia. Powinniśmy spokojnie pracować i stopniowo obniżać deficyt budżetowy, bez gwałtownych ruchów pogarszających warunki funkcjonowania podstawowych dziedzin życia społecznego. Możemy też finansować potrzeby inwestycyjne w obszarze infrastruktury. Możemy, ale pod warunkiem że środki przewidziane na ten cel w budżecie będą wykorzystywane na budowę dróg i autostrad. W tym roku miliard złotych nie będzie wykorzystany z budżetu na budowę dróg i autostrad.</u>
          <u xml:id="u-19.10" who="#PosełJarosławKalinowski">Panie Ministrze! Jak mamy budować, jak mamy mówić o konstrukcji budżetu, skoro w tym roku miliard złotych nie będzie wykorzystany na ten cel?</u>
          <u xml:id="u-19.11" who="#PosełJarosławKalinowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego zawsze popierał działania, które prowadzą do racjonalnego gospodarowania środkami publicznymi, w tym budżetowymi. Mam tu na myśli nie tylko racjonalizację wydatków, nie tylko eliminowanie wydatków nadmiernych i zbytecznych, jeśli są wykrywane, ale przede wszystkim przeciwdziałanie ucieczce różnych firm i osób przed opodatkowaniem dochodów poprzez transfer dochodów za granicę. Prace nad ukróceniem tego procederu trwają bardzo długo, ze szkodą dla budżetu i uczciwych podatników, a tymczasem rząd zapowiada cięcia wydatków socjalnych.</u>
          <u xml:id="u-19.12" who="#PosełJarosławKalinowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Najważniejszym celem polityki gospodarczej, w tym budżetowej, na rok 2004 powinna być naprawa finansów rodzin, stworzenie warunków do zdynamizowania wzrostu gospodarczego i obniżenia bezrobocia. Nie możemy zaakceptować drogi, jaką rząd zmierza do osiągnięcia tych celów. W świetle doświadczeń ostatnich lat jest to naprawdę droga donikąd. Rząd bowiem zamierza obniżyć radykalnie podatek dochodowy w przypadku dużych firm, w tym banków komercyjnych, oczywiście banków z kapitałem zagranicznym. 1200 mln zł to jest prezent dla tych banków.</u>
          <u xml:id="u-19.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-19.14" who="#PosełJarosławKalinowski"> Gdyby te banki chciały osiągnąć zysk 1200 mln zł, musiałyby udzielić naszym przedsiębiorcom 40 mld zł kredytu. Nie będą tego czyniły. Po co mają to czynić, skoro rząd robi im takie wielkie prezenty?! A analitycy tych banków mówią, że trzeba ciąć wydatki, trzeba odbierać renty inwalidzkie. I to realizuje rząd lewicowy premiera Millera. </u>
          <u xml:id="u-19.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-19.16" who="#PosełJarosławKalinowski">Obniżki podatku mają także dotyczyć ludzi o bardzo wysokich dochodach. Spowodowany tym ubytek budżetowy ma być pokrywany cięciami wydatków na cele społeczne. Czyli inaczej mówiąc: dla wzbogacenia najbogatszych ofiarę muszą ponieść najubożsi. To jest polityka rządu lewicowego. Taką politykę budżetową, w tym podatkową, oceniamy jako skrajnie liberalną, właściwą kapitalizmowi angielskiemu, ale temu kapitalizmowi z końca XIX wieku. Takiej polityce nie hołduje już żadna opcja polityczna w krajach Unii Europejskiej, „starej” Unii Europejskiej. W tamtych krajach, na przykład w Niemczech, które walczą z recesją, obniżono podatek dochodowy - zresztą znacznie wyższy niż w Polsce - w relatywnie większym stopniu ludziom uboższym niż grupom najzamożniejszym. Podobnie postępuje, prawicowy przecież, rząd francuski. Kraje te podtrzymują jednocześnie popyt, dopuszczając do wzrostu deficytu budżetowego ponad wielkości przyjęte w pakcie stabilizacji i wzrostu. Mają one przy tym dług publiczny znacznie wyższy niż w Polsce. Na koniec 2002 r. w Niemczech stanowił on ponad 60% w stosunku do PKB, we Francji ponad 59%, a we Włoszech 106% w stosunku do PKB. I jakoś w tych krajach niezależni ekonomiści nie alarmują, że nadchodzi kryzys finansowy. Mówię to nie po to, żeby namawiać do takiego wzrostu zadłużenia, ale po to, żeby uświadomić, że nie to jest głównym problemem polskiej gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-19.17" who="#PosełJarosławKalinowski">Skrajnie liberalna polityka rządu koalicji SLD i Unii Pracy jest zdaniem naszego stronnictwa niezgodna z konstytucją Rzeczypospolitej, która głosi zasady społecznej gospodarki rynkowej. My zawsze popieraliśmy te zasady i chcieliśmy wprowadzać je w życie. W myśl tych zasad domagaliśmy się odejścia profesora Leszka Balcerowicza. Do czego doprowadziła jego polityka, kontynuowana niestety później, widać już dziś bardzo wyraźnie. Mamy z tego powodu bardzo gorzką satysfakcję. Ale dziś jasno widać, że również polityka obecnego rządu, lewicowego, bardziej sprzyja tym, którzy chcą robić interesy na Polsce, niż tym, którzy chcą robić interesy z Polską i w Polsce. Na taką politykę nigdy nie możemy się zgodzić.</u>
          <u xml:id="u-19.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-19.19" who="#PosełJarosławKalinowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Jak powiedziałem przed chwilą, podzielamy pogląd, iż priorytetem działań rządu powinno być przyspieszenie dynamiki wzrostu gospodarczego i zmniejszenie bezrobocia. Dzisiaj rząd czaruje społeczeństwo wysoką dynamiką wzrostu PKB. Podstawą wysokiego wzrostu PKB ma być znaczne zwiększenie dynamiki popytu wewnętrznego, a zwłaszcza radykalne przyspieszenie inwestycji. Ale ten wzrost nie może się dokonać w warunkach umacniania złotego w stosunku do euro, bo to, jak wiadomo, nie służy dynamizacji produkcji krajowej i nie służy eksportowi. Nie może się też dokonać przy wysokim poziomie realnych stóp procentowych utrzymywanych przez bank centralny. Kredyty w Polsce ciągle są bardzo drogie, a to zmniejsza konkurencyjność naszych podmiotów gospodarczych, zwłaszcza małych i średnich przedsiębiorstw.</u>
          <u xml:id="u-19.20" who="#PosełJarosławKalinowski">Wygląda na to, Wysoka Izbo, że rząd całą swoją nadzieję na przyspieszenie wzrostu gospodarczego opiera na dwóch przesłankach: zwiększeniu dochodów dużych firm przez obniżkę podatku CIT i częściowo PIT oraz na zmianie składu Rady Polityki Pieniężnej. Być może druga przesłanka jest słuszna, ale co do tej pierwszej, to podatek CIT w kosztach firmy w Polsce średnio stanowi 1% wszystkich kosztów. Czy obniżenie tych podatków jest kluczem do poprawy sytuacji w tych firmach? Niestety, nie jest.</u>
          <u xml:id="u-19.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-19.22" who="#PosełJarosławKalinowski">Obniżki podatków dochodowych są w naszej ocenie ważne, ale nie najważniejsze. Podatki są bowiem jednym z wielu narzędzi pobudzania działalności gospodarczej. Dlatego skutki dużej obniżki podatków będą mizerne, jeśli nie nastąpią zmiany innych istotnych uwarunkowań, które stworzyłyby ważne zachęty oraz warunki rozwoju przedsiębiorstw. Na przykład: obniżenie kosztów, jakie ponoszą pracodawcy z tytułu obsługi kredytów. Koszty te są niekiedy znacznie wyższe od kosztów wynagrodzeń pracowników.</u>
          <u xml:id="u-19.23" who="#PosełJarosławKalinowski">I jeszcze jeden element. Obowiązujący w Polsce system ubezpieczeń, zwłaszcza po reformie, nakłada na pracę podatek akcyzowy. To trzeba zmienić. Nie można tego kontynuować, bo to jest jedną z głównych przyczyn katastrofalnego bezrobocia w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-19.24" who="#PosełJarosławKalinowski">Niestety przedłożenie rządowe nie zapowiada takich zmian, nie zapowiada takiej polityki. Jest to polityka kontynuacji tego, co doprowadziło Polskę do kryzysu. Takiej polityki Polskie Stronnictwo Ludowe popierać nie może i nie będzie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-19.25" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pan minister Raczko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jestem bardzo zobowiązany za te pełne troski i bardzo wyważone opinie pana przewodniczącego Kalinowskiego, dotyczące sytuacji fiskalnej państwa, relacji długu publicznego do PKB i naszej bieżącej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Jeszcze raz podkreślam: Kryzysu finansowego nie ma i nie będzie. Argentyny nie będzie.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Natomiast, z całym szacunkiem zwracając się do pana przewodniczącego, chciałbym jednak podkreślić, że naszemu rządowi leży na sercu - i to podkreślamy - kwestia bezrobocia, kwestia kryzysu związanego z finansowaniem służby zdrowia. Podejrzewam, że nie różni nas ocena sytuacji, która, wiemy, nie jest zadowalająca, i będziemy chcieli dołożyć starań, by to zmienić. Jest kwestia środków. Sądzę, że spór nasz tyczy tego, w jaki sposób coś można zrobić, żeby tę sytuację polepszyć.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Jeżeli mówimy o bezrobociu, to bezrobocia nie zwalczymy żadnymi zaklęciami, żeby było mniejsze. Bezrobocia nie zwalczymy, zwiększając zasiłki dla bezrobotnych. Bezrobocie zlikwidujemy, jeżeli zaczniemy tworzyć miejsca pracy. A miejsca pracy to jest przede wszystkim właściwy napływ inwestycji i właściwa struktura tychże inwestycji.</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Proszę zwrócić uwagę: W projekcie budżetu pokazujemy cały zestaw pociągnięć ze strony rządu, które działają proinwestycyjnie. To jest kilka elementów i segmentów, o których musimy pamiętać. Przede wszystkim wykorzystanie szansy unijnej, która buduje podstawy infrastrukturalne wzrostu inwestycji w Polsce. Buduje zręby, które pozwolą na napływ inwestycji kapitału zagranicznego. On przyjdzie, bo Polska jest otwierającym się bardzo dużym rynkiem, o niższych w dalszym ciągu kosztach siły roboczej i dużych możliwościach, jeśli chodzi o popyt wewnętrzny. Trzeba w związku z tym stworzyć warunki infrastruktury i to poprzez cały system funduszy będziemy czynić.</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Zgadzam się w całej rozciągłości z panem przewodniczącym, z panem prezesem, że kluczowa jest kwestia poziomu stóp oprocentowania. Sądzimy, że jeżeli weźmiemy pod uwagę poziom realnych stóp oprocentowania, to w dalszym ciągu jest przestrzeń do dalszych ich obniżek. Kredyt w tym kraju musi być tańszy. Kredyt musi być porównywalny ze stopami procentowymi, które mamy w Unii Europejskiej. Jeżeli tego w sposób skuteczny w złotym nie dokonamy, to będzie zadłużanie się w walutach obcych, bo ich nominalne stopy oprocentowania są o wiele niższe.</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Chciałbym podkreślić, że co do polityki w odniesieniu do sektora bankowego nie jest prawdą, że rząd nic nie czyni. Ja osobiście zaangażowałem się, jak również pan premier Hausner, w rozmowy ze Związkiem Banków Polskich i z czołowymi bankami, akcentując im kilka kluczowych spraw, mianowicie włączenie się i przygotowanie odpowiednich produktów kredytowych, które by mogły służyć jako prefinansowanie i współfinansowanie środków pomocowych, które przyjdą z Unii Europejskiej. Przekazaliśmy bankom wyraźny sygnał, że cała technologia po stronie Ministerstwa Finansów i rządu w tej sprawie zostanie bankom udostępniona, tak by jak najszybciej takie produkty mogły być przygotowane.</u>
          <u xml:id="u-21.7" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Powiedzieliśmy również bankom, że w dalszym ciągu poziom i dostępność kredytów dla małych i średnich przedsiębiorstw wyraźnie jest czynnikiem powodującym ograniczenie działalności tych firm. Zaproponowaliśmy, że możemy zbudować pewnego rodzaju fundusze poręczeniowe, w skali i regionalnej, i centralnej, które zmniejszą ryzyko tego typu kredytów udzielanych przez sektor bankowy.</u>
          <u xml:id="u-21.8" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Jeśli chodzi o opodatkowanie sektora bankowego, nie bronię sektora bankowego, ale muszę być uczciwy w stosunku do nich. Proszę pamiętać, że mamy bardzo restrykcyjne założenia i przepisy dotyczące rezerw celowych i uznawania ich za koszt uzyskania przychodu. Jeżeliby ten czynnik uwzględnić, to trzeba by przyznać, że stopa podatkowa dla banków jest o wiele wyższa niż stopa podatkowa dla poszczególnych przedsiębiorstw.</u>
          <u xml:id="u-21.9" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Niemniej uważamy, że jest w dalszym ciągu pole manewru, by polepszyć funkcjonowanie sektora bankowego, między innymi poprzez te instrumenty, które są po stronie rządu, chociażby jeśli chodzi o klasyfikację rezerw celowych. Odpowiednie zmiany - takie informacje przekazaliśmy i rozmawialiśmy z Komisją Nadzoru Bankowego w tej sprawie - umożliwią bardziej liberalną politykę kredytową. Ta bardziej liberalna polityka kredytowa jest potrzebna jak deszcz w rolnictwie. Sądzę, że tu są wyraźne posunięcia rządu, które powinniśmy wszyscy dostrzegać.</u>
          <u xml:id="u-21.10" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Jeśli chodzi o Fundusz Pracy, to musimy pamiętać, że naszym obowiązkiem teraz jest kojarzenie funduszy, które generujemy z własnego budżetu, z funduszami, które jesteśmy w stanie pozyskać z Unii Europejskiej. Czyli te fundusze, które mają być pozyskiwane na przeciwdziałanie, aktywne przeciwdziałanie bezrobociu, to nie tylko są fundusze, które my przewidujemy w naszym budżecie, ale to są pieniądze, które przyjdą z Unii Europejskiej i musimy je w odpowiednim stopniu wykorzystać.</u>
          <u xml:id="u-21.11" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Jeśli chodzi o politykę podatkową, którą pan prezes był łaskaw określić jako bardzo liberalną, to jeszcze raz podkreślam - ten sukces gospodarczy zawdzięczamy dobrej koniunkturze, przemyślanym pociągnięciom rządu, w którym pan prezes był łaskaw też partycypować, jak również przedsiębiorczości. I teraz jeżeli mówimy o przedsiębiorczości, to musimy pewnych instrumentów użyć. Pytanie jest zatem kluczowe, czy sprawy socjalne mamy załatwiać po stronie systemu podatkowego, czy w inny sposób? Podam przykład. Czy jeżeli damy ulgę związaną z możliwością odpisania czesnego, czy to jest właściwe rozwiązanie? Sądzę, że to jest rozwiązanie, które jest pewnego rodzaju gilotyną, która działa równo w stosunku do wszystkich - z tej ulgi może skorzystać zarówno syn ministra, syn bankiera, jak i syn osoby zarabiającej na poziomie minimalnej płacy. Uważam, że ze względów społecznych taki system jest nieefektywny. W związku z tym zaproponowaliśmy, że rezygnujemy z tego typu ulgi podatkowej, natomiast po stronie wydatkowej gwarantujemy znaczne środki na punktową, adresowaną pomoc do tych studentów i do tej młodzieży, która jest w ciężkiej sytuacji finansowej, której nie stać na studiowanie. Musimy rozwinąć system stypendialny, musimy rozwinąć system kredytowania i te instrumenty są przewidziane, i środki są zagwarantowane. Jeszcze raz podkreślam - różni nas tylko sposób podejścia. Chcemy te problemy rozwiązywać, ale w sposób, który wydaje się nam być bardziej efektywny. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-21.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Janusz Wojciechowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie pana posła Waldemara Borczyka, który wystąpi w imieniu klubu Samoobrony Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PosełWaldemarBorczyk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Rząd koalicji SLD-Unia Pracy odkrył wreszcie swoją prawdziwą twarz. Od dawna, a w szczególności w kampanii przed wyborami samorządowymi wskazywaliśmy jako Samoobrona, że obecna ekipa Sojuszu - można ją nazwać liberalnych darmozjadów - i Unii - poborców - idzie konsekwentnie drogą wyznaczoną przez rządy ASW, Unii Wolności, SLD, Unii Pracy i PSL, który był również w tych rządach. Ich cel to zagarnięcie stanowisk państwowych dla elity partyjnej i stworzenie takich warunków prawno-ekonomicznych, które ich kumplom w biznesie i zagranicznemu kapitałowi spekulacyjnemu stworzą jak najlepsze warunki do drenowania polskiej gospodarki. To już nawet nie są liberałowie, z którymi się absolutnie nie zgadzamy, ale którzy mają swoją wizję państwa. To, co odkryło twarz w projekcie budżetu na 2004 rok, to skrzyżowanie PZPR-owskiego betonu działającego pod hasłem: Prawo i sprawiedliwość to my z AWS-owskim niekompetentnym skrótem TKM, z UW-olskim zawołaniem: Państwowa fabryka jest warta tyle, ile mój kumpel za nią zapłaci, z Platformiarskim credo: Pierwszy milion trzeba ukraść, z PiS-owskim hasłem: Zrobić dobrze mojemu bratu to zrobić dobrze dla Polski, czy wreszcie z PSL-owskim przekonaniem: Tylko my na urzędach gwarantujemy realizację prorodzinnej polityki gospodarczej (dla pana Komorowskiego, pana Pawlaka).</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#PosełWaldemarBorczyk">Lewicowe hasła premier Miller przedstawił wyborcom i opinii zagranicznej wraz z kłamstwami typu: mamy kompetentne kadry i wiemy, jak rządzić Polską, polskie śmietniki nie będą źródłem pożywienia dla Polaków, oszczędne i kompetentne państwo, sprawiedliwy podział.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#PosełWaldemarBorczyk">SLD-Unia Pracy poszły do wyborów parlamentarnych pod hasłem: „Przywróćmy normalność - wygrajmy Polskę”. Dopiero po dwóch latach rządzenia i lawirowania, kiedy szanse na ponowny wybór odeszły do lamusa, elity SLD, Unii Pracy pokazały, jak okrutny był żart w słowach zawartych w ich haśle wyborczym „Przywróćmy normalność - wygrajmy Polskę”. Wygraliście państwo Polskę dla siebie, dzielicie się naszą wspólną Polską, jakby była łupem wojennym albo jakbyście ją wygrali w pokera. Przywróciliście państwo normalność - dla was jest normalne, że ponad 5 mln ludzi (wraz z bezrobociem ukrytym) nie ma pracy i źródeł dochodu w Polsce, że na jedno wolne miejsce pracy w Polsce czeka 958 bezrobotnych, a np. w Niemczech 8%... 6 osób. Społeczeństwo polskie żyje poniżej minimum socjalnego, a więc w ubóstwie, 14% społeczeństwa polskiego żyje poniżej minimum biologicznego, a więc w skrajnej nędzy.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#PosełWaldemarBorczyk">Wygraliście państwo Polskę. Wygraliście fałszem i podstępem. Społeczeństwo po swojemu uczciwie odczytało hasło: „Przywrócimy normalność”, inaczej niż elity SLD i Unii Pracy. Zwykli, uczciwi ludzie przez normalność rozumieją dostęp do pracy, do opieki medycznej, do oświaty, do kultury, do ubezpieczeń społecznych. Wy przez tą waszą normalność rozumiecie dostęp do stanowisk państwowych, do zleceń dla kolegów, do nowych samochodów służbowych, do nowych samolotów służbowych, do stanowisk w Brukseli dla waszych krewnych i znajomych.</u>
          <u xml:id="u-24.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-24.6" who="#PosełWaldemarBorczyk">Wygraliście Polskę. W projekcie budżetu zmniejszyliście podatek dochodowy bankom i podarowaliście kapitałowi zagranicznemu kosztem budżetu około 1,2 mld zł, a teraz przewidujecie zamrozić waloryzację rent, emerytur i zaoszczędzić w ten sposób 1,3 mld zł. Przecież prezent dla zagranicznych właścicieli banków w Polsce w wysokości 1,2 mld zł musiał znaleźć pokrycie w oszczędnościach budżetowych. Ten przykład to najkrótsza, najbardziej syntetyczna definicja rzekomo lewicowych rządów SLD-Unia Pracy w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-24.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-24.8" who="#PosełWaldemarBorczyk"> Nareszcie pokazaliście swoją prawdziwą twarz.</u>
          <u xml:id="u-24.9" who="#PosełWaldemarBorczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt budżetu przedłożony Sejmowi jest zły, bardzo zły. Jest źle zbudowany zarówno co do celów społecznych, gospodarczych i źródeł pokrycia tych celów w wydatkach budżetowych. Pan premier Miller wraz ze swoją ekipą w sposób niekompetentny i nieudolny przedstawia rozwiązania zadania nierozwiązywalnego.</u>
          <u xml:id="u-24.10" who="#PosełWaldemarBorczyk">Panie Premierze! Nie ma tutaj dzisiaj pana, oczywiście. System kierowania państwem to sztuka i rzemiosło razem wzięte. System musi być zbudowany w sposób spójny i kompletny. Miał pan dwa lata na naprawę i sprawdzenie systemu kierowania państwem po Balcerowiczach, po Buzkach i nic pan w tej sprawie nie zrobił. Pański system kierowania państwem jest niekompletny i ułomny, jest pozbawiony elementu polityki pieniężnej i polityki społecznej. Gdyby porównać obecny system kierowania państwem do samochodu osobowego, to byłby to pojazd bez dachu, co odpowiada brakowi polityki społecznej, i bez gazu, co odpowiada brakowi polityki pieniężnej.</u>
          <u xml:id="u-24.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-24.12" who="#PosełWaldemarBorczyk"> Panie premierze, taki pojazd odpowiada panu, pan nic w nim nie musi zmieniać. Panu i pańskiej ekipie odpowiada miejsce za kierownicą i na fotelach, a to, że ludzie nie mają osłony socjalnej, że w pana gestii jest tylko możliwość, aby pojazd stoczył się, bo pan nie może dodać gazu - to panu nie przeszkadza. Dzisiaj pan cynicznie zaproponował emerytom i rencistom: jeżeli chcecie, żeby wózek toczył się szybciej, to wysiadajcie i będziecie ten wózek po prostu pchać. Będzie wam łatwiej, bo jak wysiądziecie, to będzie lżejszy. </u>
          <u xml:id="u-24.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-24.14" who="#PosełWaldemarBorczyk">Jak inaczej odczytać propozycje rządu, aby zaniechać waloryzacji rent i emerytur, zweryfikować przyznane renty stałe i okresowe. Czy pan premier Hausner - no, dzisiaj uśmiechnięty i wykształcony członek rządu - powiedział: wybudowaliśmy nowe fabryki, powstały nowe miejsca pracy, przecież nie będziemy importować siły roboczej z zagranicy, dokonajmy przeglądu w kraju, może część dotychczasowych emerytów i rencistów zechce wrócić do pracy. Nie, uśmiechnięty i mądry wcale nie musi być uczciwy i odważny. Wystarczy cofnąć uprawnienia dla 500 tys. emerytów i rencistów, aby zaoszczędzić 3,6 mld zł. A co z ludźmi, panie premierze Hausner? To już jest ich problem, tak? Zgodnie z tezą Platformy Obywatelskiej mogą np. ukraść pierwszy milion, założyć biznes albo odbyć szkolenie i, jak proponuje PSL, być blisko ludzkich spraw, albo, jak proponuje Unia Wolności, przejść do silnej klasy średniej. To będzie silna Polska. Tak właśnie SLD i Unia Pracy przywraca normalność, bo wygrali Polskę. Po co potrzebne 3,6 mld zł od emerytów i rencistów? Ano po to, aby wraz z oszczędnościami w rolnictwie i budownictwie zanieść składkę członkowską do Unii Europejskiej, do Brukseli. W 2004 r., przypomnę, kwotę 5,8 mld, w 2005 – 11,5 mld, a w 2006 – 12,3.</u>
          <u xml:id="u-24.15" who="#PosełWaldemarBorczyk">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Gwiazdą mediów ostatnich oczywiście dni jest pan premier Hausner. Neoliberalne media, głównie prywatne, będące w rękach kapitału zagranicznego, z życzliwością przyjęły cięcia wydatków socjalnych w Polsce jako krok we właściwym kierunku zrobiony przez pana wicepremiera Hausnera. Radykalna rozprawa z resztkami programu socjalnego w Polsce jest traktowana jak powrót syna marnotrawnego na łono rodziny. Ten krok wicepremiera, jego nowe wcielenie ośmieliły do wychodzenia z kryjówek i odrzucania wstydu nawet takich luminarzy nauki, jak prof. Marek Góra, ten od sprywatyzowania funduszy emerytalnych, czy prof. Jan Winiecki, ten od recenzowania polityki gospodarczej z punktu widzenia interesów Brukseli i Waszyngtonu. Nie odezwał się nikt ze świata nauki, podkreślam: nikt, kto z punktu widzenia interesów Polski i Polaków poparłby propozycje Hausnera. Nie ma takich. Czy są? A może się boją? Są, boją się sitwy Balcerowicza, która każdego, który się wychyli, światłego i niezależnego naukowca ekonomistę, jest w stanie wyeliminować z życia gospodarczego i naukowego.</u>
          <u xml:id="u-24.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-24.17" who="#PosełWaldemarBorczyk">Presja cenzury i autocenzury pod znakiem zgodności z konsensusem waszyngtońskim jest tak wielka, że już dzisiaj pan prof. Jerzy Hausner wrócił dosłownie i w przenośni do koryta. Zacytuję pana premiera, nie tylko dlatego, że jest moim ulubieńcem, ale dlatego, aby pokazać, jaką rolę odgrywa i jakie pole manewru w Polsce sitwy Balcerowiczów posiada wiceprezes Rady Ministrów odpowiedzialny za gospodarkę i politykę społeczną. Na II Kongresie SLD, panie premierze Hausner, w czerwcu br. mówił pan: „W tej sprawie, w sprawie średniookresowej strategii finansowej potrzebne jest nam porozumienie z Radą Polityki Pieniężnej. Porozumienie musi dotyczyć przede wszystkim stóp procentowych i ścieżki ich zmniejszania, kwestii wykorzystania rezerw Narodowego Banku Polskiego. Nie może być tak, że domaga się Rada Polityki Pieniężnej ograniczenia deficytu budżetowego, a jednocześnie nie daje nam szansy porozumienia w kwestii wykorzystania rezerw dewizowych”.</u>
          <u xml:id="u-24.18" who="#PosełWaldemarBorczyk">Zapewniam pana, panie premierze Hausner, że nie są to słowa pana marszałka Andrzeja Leppera na wiecu z górnikami, ale to właśnie pana słowa wypowiedziane na II Kongresie SLD. Inny cytat, panie premierze Hausner: „Chodzi także o usunięcie większości mechanizmów automatycznej waloryzacji, z wyjątkiem emerytur i rent. Tego na pewno nie wolno nam usunąć, tego mechanizmu”. Pan to powiedział, panie premierze Hausner. Co się stało, panie profesorze, pomiędzy czerwcem a październikiem br., że przedtem było: nie wolno, a teraz już: wolno?</u>
          <u xml:id="u-24.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-24.20" who="#PosełWaldemarBorczyk">Inny cytat, panie premierze, Hausner: „Chcę zwrócić uwagę jeszcze na to, że rząd, a szczególnie zespół Joli Banach - bo tak to pan powiedział - a ogromną rolę tu odgrywa Ania Bańkowska i jej komisja, przygotował nowoczesny system modernizacji pomocy społecznej. Mamy skierowaną do parlamentu ustawę o świadczeniach rodzinnych, mamy ustawę o rencie socjalnej. Wprowadzamy do parlamentu ustawę o pomocy społecznej. Przyjęliśmy ustawę o zatrudnieniu socjalnym. Chcemy przygotować ustawę o domach socjalnych”. To pan powiedział, panie premierze Hausner. To wszystko pięknie brzmiało na II Kongresie SLD, panie profesorze.</u>
          <u xml:id="u-24.21" who="#PosełWaldemarBorczyk">Gdzie w budżecie jest odbicie tych pańskich słów i inicjatyw? Gospodarka mieszkaniowa - zmniejszenie nakładów, ubezpieczenie społeczne - zmniejszenie nakładów, oświata i wychowanie - zmniejszenie nakładów, ochrona zdrowia - zmniejszenie nakładów, pomoc społeczna - zmniejszenie nakładów, pozostałe działania w zakresie polityki społecznej - zmniejszenie nakładów, edukacyjna opieka społeczna i wychowawcza - zmniejszenie nakładów.</u>
          <u xml:id="u-24.22" who="#PosełWaldemarBorczyk">Już kiedyś z tej trybuny zwracałem się do pana prof. Hausnera, mówiąc, że to się wszystko w ogóle kupy nie trzyma. Czyli nie tylko społeczeństwo w wyborach i w kampanii wyborczej, ale również i siebie na kongresach oszukujecie?</u>
          <u xml:id="u-24.23" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-24.24" who="#PosełWaldemarBorczyk"> Czy pan tego nie rozumie, że jest pan gwiazdą mediów nie dlatego, że zbudował pan budżet zgodnie z zapowiedziami na kongresie swojej partii, że jest pan konsekwentnym i przewidywalnym politykiem, ale dlatego że pan od tego programu odszedł. Stał się pan z dnia na dzień ulubieńcem dziennikarzy, którzy wbrew sobie, wbrew swojej wiedzy i przekonaniem muszą wykonywać zalecenia swoich zagranicznych mocodawców i hołubić tych w Polsce, którzy chronią ich interesy. Dzisiaj już są spokojni. Pan prof. Hausner skapitulował, położył uszy po sobie i ugiął się. Balcerowicz nadal będzie decydował gdzie, w jakim banku i za ile będą lokowane polskie rezerwy dewizowe. Pan Balcerowicz nadal będzie wypłacał komercyjnym bankom odsetki od rozprowadzanych nielegalnie obligacji Narodowego Banku Polskiego i opłacał im będzie marżę w operacjach otwartego rynku. </u>
          <u xml:id="u-24.25" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-24.26" who="#PosełWaldemarBorczyk"> Rada Polityki Pieniężnej nadal będzie utrzymywała stopę referencyjną na takim poziomie, aby realna stopa procentowa w Polsce była około dwukrotnie wyższa niż w Unii Europejskiej i w Stanach Zjednoczonych.</u>
          <u xml:id="u-24.27" who="#PosełWaldemarBorczyk">Czerwcowe zagrożenie powodziowe minęło. Kołodko poszedł za burtę, a Hausner, jak powiedziałem, wrócił do przysłowiowego koryta. Tylko pani minister Banach, o której pan mówił pieszczotliwie: Jola, okazała godność i charakter i trzasnęła drzwiami, ale to tylko pojedyncza buntownicza dusza w jednej wielkiej zgodnej rodzinie. Wygraliście Polskę, przywróciliście, panie premierze Hausner, Sojusz Lewicy - Unia Pracy - normalność.</u>
          <u xml:id="u-24.28" who="#PosełWaldemarBorczyk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ustosunkowuję się tutaj do sprawy rolników. Szanowni rolnicy, projekt budżetu dla rolnictwa na 2004 r. stanowi szczególny przykład matactwa i kreatywnego planowania. Projekt ten jest charakterystyczny dla stylu i sposobu funkcjonowania koalicji SLD - Unia Pracy. Z jednej strony deklaracje polityczne, gęby pełne frazesów o tym, że rolnicy skorzystają na członkostwie w Unii Europejskiej, jakie wyśmienite warunki wynegocjowano, o ile rząd krajowymi środkami będzie wspierał unijne pieniądze na wspólną politykę rolną, a z drugiej strony tchórzliwe cofanie się za parawan obiektywnym trudności. Planowane w budżecie środki dla rolnictwa na 2004 r. są niższe od ich przewidywanego wykonania w 2003 r. o 27%, to jest ok. 1,3 mld - rolnicy to słyszą.</u>
          <u xml:id="u-24.29" who="#PosełWaldemarBorczyk">Drodzy rolnicy, rząd planuje w przyszłym roku zlikwidować finansowanie dopłat do: upowszechniania doradztwa rolniczego, infrastruktury wodociągowej i sanitarnej, wapnowania gleb, monitoringu jakości surowców rolnych i produktów spożywczych, ceny mleka w klasie ekstra, paliwa dla rolników w postaci bonów. Każdy z tych kierunków działalności na wsi i w rolnictwie wrósł na stałe, zaspokajając konkretne potrzeby, konkretne zadania, konkretne formy organizacyjne. Ukształtowana struktura wydobycia i dystrybucji wapna nawozowego zostanie po prostu zniszczona, kopalnie upadną, pracownicy stracą pracę, a rolnicy, wiadomo - plony. Beztroska rządowych planistów jest zdumiewająca.</u>
          <u xml:id="u-24.30" who="#PosełWaldemarBorczyk">Pozbawienie rolników dopłat do ceny mleka w klasie ekstra, trudno powiedzieć, czy wynikające z głupoty i naiwności rządzących, czy z bezmyślnego szkodnictwa, w prostej drodze prowadzi do dalszego ograniczania w Polsce chowu krów mlecznych i produkcji mleka oraz, w konsekwencji, dochodów ludności rolniczej. Próbuje się tutaj co prawda... Kolejny rząd, kolejni ministrowie biorą się za chłopskie krowy, za chłopskie mleko, za spółdzielnie mleczarskie.</u>
          <u xml:id="u-24.31" who="#PosełWaldemarBorczyk">Jest pan minister Olejniczak, muszę się do niego zwrócić. Panie ministrze, to już nie są te czasy, kiedy chłopi nie dostrzegali, czym jest krowa w gospodarstwie rolnym, czym jest spółdzielnia mleczarska, która - lepiej lub gorzej - płaci co miesiąc świeże pieniądze na chleb, prąd, buty. Rolnicy dokonali selekcji krów mlecznych, zainwestowali w dojarki i chłodziarki, zainwestowali w swoje obory, mają kredyty i muszą je spłacić, a jakiś typek z rządu wpadł na pomysł likwidacji dopłat do cen mleka.</u>
          <u xml:id="u-24.32" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-24.33" who="#komentarz">(Głos z sali: Mleko się sprowadza.)</u>
          <u xml:id="u-24.34" who="#PosełWaldemarBorczyk">Czym więc rząd chce lub planuje uzupełnić utratę dochodów chłopskich z tego tytułu? Czym chce pokryć raty kredytów na modernizację obór, na zakup schładzarek mleka? Znak zapytania. Może znowu którymś oficjelom rządowym śni się wyprodukowanie nowej generacji zadłużonych rolników?</u>
          <u xml:id="u-24.35" who="#PosełWaldemarBorczyk">Inny głupi i szkodliwy pomysł rządu to pozbawienie rolników częściowych dopłat do paliwa rolniczego w postaci bonów. Paliwo rolnicze w Polsce ma już swoją długą historię i tradycję. W 1997 r. Sejm uchwalił ustawę o paliwie rolniczym, która zakładała zniesienie w ciągu 4 lat akcyzy na paliwo zużywane przez rolników podczas pracy ciągników, kombajnów i innych samobieżnych maszyn rolniczych. W tamtym czasie dopiero wchodziła do ceny paliwa tzw. opłata drogowa. A przecież ciągniki i kombajny rolnicze, panie ministrze Olejniczak, pracują na polu, a nie na autostradach. Nie tylko Sejm uchwalił tę ustawę, ale także Senat ją zatwierdził. Wtedy, rzutem na taśmę, ówczesny marszałek Senatu pan Adam Struzik z PSL - chwała mu za to - zwrócił się do prezydenta Rzeczypospolitej o niepodpisywanie ustawy. Jak myślicie, rolnicy, wyborcy i wy, panie i panowie posłowie, co zrobił prezydent Aleksander Kwaśniewski? Oczywiście zawetował ustawę. Rolnicy w całej Unii Europejskiej mają swoje paliwo rolnicze, które jest tańsze od paliwa ogólnie dostępnego od 20% nawet do 90% - tak jest w Wielkiej Brytanii.</u>
          <u xml:id="u-24.36" who="#PosełWaldemarBorczyk">Zapytacie, dlaczego żadna ustawa dostosowawcza nie wprowadziła w Polsce paliwa rolniczego. Zapytajcie rządu, koalicjantów, negocjatorów z Unią Europejską, UKIE i oczywiście jaśnie wielmożnego pana prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-24.37" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-24.38" who="#PosełWaldemarBorczyk">Dzisiaj, kiedy rosną ceny paliwa, kiedy ceny oleju napędowego obciążane są akcyzą na budowę i utrzymanie dróg i autostrad, zabieranie rolnikom bonów paliwowych wpisuje się w nurt dotychczasowych praktyk PSL. Powtarzam, dotychczasowych praktyk. PSL walczył z paliwem rolniczym, SLD-UP likwiduje bony paliwowe. Jest takie przysłowie: jak Pan Bóg chce kogoś pokarać, to mu rozum odbiera. W tym przypadku się to sprawdza.</u>
          <u xml:id="u-24.39" who="#PosełWaldemarBorczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Drodzy Rolnicy! Rząd postanowił ograniczyć w dziale: Rolnictwo nakłady na finansowanie krajowego centrum doradztwa rolnictwa o 2%, melioracji - o 2,6%, Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa - o 22,3%, postępu biologicznego - o 33,4%, dopłat do oprocentowania kredytów na cele rolnicze - o 33,7%, Krajowego Centrum Hodowli Zwierząt - o 66,7%, zwalczania chorób zakaźnych - o 77%.</u>
          <u xml:id="u-24.40" who="#PosełWaldemarBorczyk">Szanowni Państwo! Szanowni Posłowie! Drodzy Ministrowie! Cały świat walczy z chorobami zakaźnymi, a wy ograniczacie na to środki. Jest to chyba charakterystyczne, że w roku wejścia Polski i polskiego rolnictwa do Unii Europejskiej następuje ograniczenie nakładów na Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, na postęp biologiczny, na dopłaty do oprocentowania kredytów na cele rolnicze. Tak w praktyce wygląda lewicowy - powtórzę: lewicowy - program przygotowania polskiego rolnictwa do konkurencji z rolnictwem Unii.</u>
          <u xml:id="u-24.41" who="#PosełWaldemarBorczyk">Kolejny problem jest związany z dopłatami bezpośrednimi. Jeszcze nie przebrzmiały echa manipulacji związanej z tzw. sukcesem kopenhaskim, a jest już projekt kolejnej manipulacji, tym razem dotyczącej dopłat bezpośrednich. Nie wyrażamy zgody na uczynienie z dopłat bezpośrednich oręża w walce politycznej poprzez kumulowanie ich wypłat w okresie przed wyborami w 2005 r.</u>
          <u xml:id="u-24.42" who="#PosełWaldemarBorczyk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Projekt budżetu państwa uwzględnia zasadniczą zmianę we wpływach podatkowych, zarówno w ramach podatków pośrednich, jak i bezpośrednich. Polski system podatkowy powinien być zmieniony, co do tego nie mamy żadnej wątpliwości. Samoobrona w swoim programie przewiduje radykalne zmiany w tym systemie. Ale do propozycji rządowej należy odnieść się zdecydowanie krytycznie i powiedzieć: nie. Oto przykłady: wzrost stawki podatku VAT z 7 do 22% na artykuły dziecięce. Czy wy już serca nie macie? W tym na ubrania dziecięce, ubrania niemowlęce, obuwie dziecięce. Wzrost podatku VAT w budownictwie z 7 do 22%.</u>
          <u xml:id="u-24.43" who="#komentarz">(Głos z sali: Zgodnie z poziomem.)</u>
          <u xml:id="u-24.44" who="#PosełWaldemarBorczyk">W tym na materiały budowlane i działki budowlane. Wzrost podatku VAT na środki do produkcji rolniczej. Wzrost podatku VAT na ciągniki i maszyny. Rolnicy chyba słuchają. Słuchajcie rolnicy, wzrost stawki VAT z 0 do 22% - to wam szykuje rząd lewicowy. Likwidacja, zwolnienia i wprowadzenie 3% podatku VAT na usługi związane z rolnictwem i leśnictwem. Zdaniem autorów projektu podwyższenie stawek podatkowych wraz ze wzrostem gospodarczym zagwarantuje przyrost dochodów budżetu z tytułu podatku VAT do wysokości 67,3 mld zł. To jest, bagatela, 12,4%. Problem w tym, drodzy rządzący, że jest to planowanie księżycowe i nierealne. Wzrost podatku na ubiory i obuwie dziecięce, przybory szkolne itd. producentom krajowym nic nie przyniesie, a zdecydowanie poprawi sytuację artykułów z importu.</u>
          <u xml:id="u-24.45" who="#PosełWaldemarBorczyk">Należałoby prześledzić wzorem tzw. afery Rywin - Michnik, kto, kiedy i za jakie pieniądze podsunął ministrowi takiego knota i dlaczego minister przeniósł go bezmyślnie do projektu ustawy budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-24.46" who="#PosełWaldemarBorczyk">Panie marszałku, jeszcze chwilę i będę kończyć.</u>
          <u xml:id="u-24.47" who="#PosełWaldemarBorczyk">Takich nonsensów w projekcie budżetu jest więcej. Słynna sprawa podatku VAT w budownictwie. Unia Europejska wcale tego od nas nie wymaga, bo może być 15, a nie 22%. Po prostu chcecie zlikwidować nasze firmy budowlane, chcecie zlikwidować produkcję materiałów budowlanych.</u>
          <u xml:id="u-24.48" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-24.49" who="#PosełWaldemarBorczyk"> Lobby zagraniczne będzie w tym wszystkim konkurować, a to, że rynek budownictwa mieszkaniowego będzie się dalej kurczył, was nie interesuje.</u>
          <u xml:id="u-24.50" who="#PosełWaldemarBorczyk">Niezrozumiała jest również prognoza dochodów budżetu państwa z podatku akcyzowego, skoro wzrastają wszystkie stawki akcyzy, w tym na wyroby spirytusowe, na paliwa silnikowe, piwo, wino, wyroby tytoniowe. Bardzo niepokojący jest wzrost akcyzy na wyroby tytoniowe. Spowoduje to wzrost ich cen w Polsce oraz zwiększenie opłacalności importu, jak już powiedziałem, a także działalności przemytników, o których zapomnieliśmy. Ta propozycja przypomina wstęp do afery alkoholowej, wtedy także bzdurna zmiana przepisów napchała pieniędzmi kieszenie biznesmenów i różnych polityków.</u>
          <u xml:id="u-24.51" who="#PosełWaldemarBorczyk">Wraz z wyraźnym zmniejszeniem podatku dochodowego od przedsiębiorstw - trzeba tu przypomnieć - muszą wejść w życie dwa ważne ograniczenia, panie marszałku, Wysoka Izbo: wyraźna, do 30%, podwyżka opodatkowania dywidendy oraz jednoznaczne zablokowanie wpływów dochodów do tzw. rajów podatkowych poprzez ustawowe wyprowadzanie pieniędzy w podatkach z Polski. Pierwsza regulacja ma uzupełnić czytelność i jednoznaczność obniżki podatku dochodowego dla przedsiębiorstw. Zdecydowanie popieramy taką obniżkę, ale pod warunkiem, że środki z wyprowadzonego dochodu pracują na rozwój przedsiębiorstwa i na jego modernizację.</u>
          <u xml:id="u-24.52" who="#PosełWaldemarBorczyk">O ile z projektem zmian w podatku dochodowym od firm można polemizować, zmieniać, poprawiać i uzupełniać, to projekt zmian w podatku dochodowym od osób fizycznych jest najbardziej nieudanym dzieckiem pana premiera Hausnera i ministra finansów Raczki. Jedyną rozsądną alternatywą jest wyrzucenie do kosza projektu, który przewiduje likwidację większości ulg i zwolnień podatkowych: ulgi na wyszkolenie uczniów, możliwość odliczania darowizn na obecnych zasadach...</u>
          <u xml:id="u-24.53" who="#komentarz">(Głos z sali: Czas minął.)</u>
          <u xml:id="u-24.54" who="#PosełWaldemarBorczyk">Momencik, kończę, kończę. Nie chcecie słuchać. Lewicowcy nie chcą słuchać tego, co tutaj narobili, do czego chcą doprowadzić naród polski.</u>
          <u xml:id="u-24.55" who="#PosełWaldemarBorczyk">...możliwość odliczania składek na rzecz niektórych organizacji, likwidacja ulg i zwolnień z podatku od osób fizycznych, likwidacja ulg na remonty, likwidacja ulg na dojazdy dla dzieci, likwidacja ulg na odpłatne dokształcanie i szkolenie zawodowe. Jeżeli człowiek dorosły chce się kształcić, to ma zapewnione takie prawo w konstytucji, a wy nie łamcie konstytucji, nie ograniczajcie mu tych praw.</u>
          <u xml:id="u-24.56" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-24.57" who="#PosełWaldemarBorczyk"> Gdzie jest tu logika, gdzie oszczędność, gdzie są te rzesze kompetentnych kadr pana premiera Millera, skoro takie kwoty znajdują się w cięciach budżetowych?</u>
          <u xml:id="u-24.58" who="#PosełWaldemarBorczyk">Panie premierze - zwrócę się do pana premiera, nie ma go oczywiście - cały czas powtarza pan, że trzeba uprościć system, zlikwidować ulgi i zwolnienia, zlikwidować progi podatkowe, zlikwidować waloryzację. Takie myślenie jest, panie premierze, prymitywne.</u>
          <u xml:id="u-24.59" who="#PosełWaldemarBorczyk">Dyskusja o projekcie budżetu łączy się ze sprawą ustawy o finansach publicznych, o których wczoraj dyskutowaliśmy. Dzisiaj już nie będę tego powtarzał, ale to jest bardzo wielka sprawa. Najpierw projekt budżetu wpływa do Sejmu, a później pracujemy w komisjach nad zmianą ustawy o finansach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Panie pośle, są protesty, bo czas rzeczywiście minął. Może jeszcze nie drastycznie, ale już został przekroczony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#PosełWaldemarBorczyk">Już kończę, panie marszałku, już kończę.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#PosełWaldemarBorczyk">Społeczeństwo polskie zubożało, zwiększyły się obszary dziedzicznej biedy, spadły dochody rolników, wiele polskich rodzin utraciło jakiekolwiek nadzieje. Pokazywano, jak nie należy rządzić. Bałagan, marnotrawstwo publicznego dobra, konflikty, niekompetencja i nieudolność - to są cechy ekipy rządzącej.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#PosełWaldemarBorczyk">Przejdę jeszcze...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Panie pośle...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#PosełWaldemarBorczyk">...do zakończenia, do słów, co z tym projektem zrobić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o ostatnie zdanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PosełWaldemarBorczyk">Nie może być tak, że poprawki i uzupełnienia do projektu ustawy budżetowej dostarcza prasa, a nie konstytucyjny organ do tego zobowiązany. Przytoczę tylko kilka powszechnie wymienianych przykładów: zmiana zasad waloryzacji, odejście od zasad przyznawania rent inwalidzkich itd. Biorąc pod uwagę...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Panie pośle...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PosełWaldemarBorczyk">Panie marszałku, kończę.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#PosełWaldemarBorczyk">Biorąc to wszystko pod uwagę, choć nie można w tym krótkim czasie powiedzieć o wszystkim, co funduje nam rząd SLD - Unia Pracy, a także to, że Sejm pracuje nad ustawami podatkowymi, zapowiedziane przez rząd zmiany nie mają charakteru dążenia do rozwoju gospodarki, do pomagania ludziom, projekt budżetu zawiera luki merytoryczne, ale również te, o których wcześniej mówiłem, i działając na podstawie art. 105 ust. 1 w związku z art. 39 ust. 2 regulaminu Sejmu, wnoszę o odrzucenie projektu ustawy budżetowej na rok 2004 w pierwszym czytaniu. Po prostu jest nie do przyjęcia. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę na przyszłość dopasować rozmiary wystąpienia do czasu, bo trochę pan niestety przekroczył ten czas.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">W trybie sprostowania prosiła o głos pani poseł Zyta Gilowska.</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PosełZytaGilowska">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#PosełZytaGilowska">W trakcie swojego wystąpienia, które prezentowałam w imieniu Platformy Obywatelskiej, użyłam skrótu myślowego, twierdząc, iż policzenie niedoborów wynikających nie tylko z budżetu, ale także z planów finansowych instytucji, które muszą być finansowane przez centralne urzędu, przez centrum państwa, bo innego źródła nie ma, daje kwotę ok. 80 mld zł. Ponieważ spotkało się to z bardzo ostrą ripostą, czuję się w obowiązku wyjaśnić, skąd ta kwota 80 mld zł się wzięła.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#PosełZytaGilowska">Oficjalny deficyt budżetowy wynosi 45,5 mld zł. Na rozchodach mamy następujące pozycje, które nie są zakwalifikowane jako wydatki, tylko właśnie jako rozchody, bo w myśl zasady, w rozumieniu tej ustawy niektóre wydatki są rozchodami. Są to: dotacje dla OFE - 11,4 mld, niektóre wydatki związane z naszym członkostwem w Unii Europejskiej - 2,7 mld, wydatki na finansowanie reform w górnictwie, oczywiście sfinansowane kredytem, ale wydatki są realne - 1,8 mld. Daje to 15,9 mld. Do tego należy dodać nieuchronny przyrost deficytów Funduszu Pracy i Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, który szacujemy na kwotę 6 mld zł. Do tego należy dodać pominięty w dotychczasowych rachunkach faktyczny rozmiar długu samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, które to pominięcie szacujemy na 6 mld zł. Do tego należy dodać nowe długi agencji rolniczych, które pojawią się w 2004 r. w kwocie 2 mld zł. Do tego należy dodać miliard - to są wydatki, które będą poniesione w 2005 r., a powinny być poniesione w 2004 r. w ramach Wspólnej Polityki Rolnej. W ten sposób doszliśmy do sumy 77 400 mln zł i to oczywiście nie jest koniec, bo na przykład pojawia nam się w załączniku...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Pani poseł, może już bez szczegółów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#PosełZytaGilowska">Ostatnie zdanie, panie marszałku, już ostatnie zdanie.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#PosełZytaGilowska">W załączniku: Przychody i rozchody budżetu państwa na 2004 r. w pkt. III: Przychody z prywatyzacji i ich rozdysponowanie mamy kwoty: przychody - 8,8 mld, rozchody - 14,8 mld. Na wejściu jest minus 6 mld. Z kosmosu chyba to się nie weźmie. Wygląda na to, że to jest 77,4 plus 6, czyli 83,4.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#PosełZytaGilowska">Jeśli chodzi o samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej, znam to i wiem, że się zaraz będzie mówiło, iż długi te obciążają głównie samorządy, zwłaszcza samorządy powiatowe. Gratuluję, jeśli takie rozumowanie się pojawi, ponieważ oznacza ono realne bankructwo większości powiatów polskich. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Przygotowuje się pan poseł Grabowski, ale jeszcze prosił o głos przedstawiciel rządu.</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Przepraszam, panie pośle, ale zgodnie z regulaminem rząd może w każdym czasie zabierać głos, w związku z czym pan minister Kowalczyk...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sprostowanie do sprostowania. Otóż, pani poseł, z całym szacunkiem, kredyt węglowy musi być policzony dwukrotnie: raz jako kredyt, który jest pod kreską - 1,3 mld zł, a potem drugi raz każde ciągnięcie z tego kredytu. I każde ciągnięcie jest w wydatkach, czyli w ten sposób te 1,3 mld zł jest przez panią policzone podwójnie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Tylko 1,8 mld zł.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Przepraszam, ponieważ był pan minister Raczko, a zgłasza się minister Kowalczyk, to ja proponuję, żeby nie było zbytniego zagęszczenia ministrów w debacie i żeby teraz zabrał głos pan poseł Grabowski, a w następnej kolejności pan minister Kowalczyk.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-39.3" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Dariusza Grabowskiego, który przedstawi stanowisko klubu Ligi Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#PosełDariuszGrabowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jesteśmy świadkami bardzo ważnego procesu: systematycznego spadku udziału dochodów budżetu w produkcie krajowym. Ten spadek liczony jest z 34% przed kilkunastu laty do 17% dzisiaj. Jednocześnie budżet ma wydatki i musi pokryć różnice z powodu spadających dochodów. Kiedyś do tego służyły podatki, dzisiaj służą do tego pożyczki. Podatki są przymusowe, bezzwrotne i nieodpłatne, pożyczki są dobrowolne, zwrotne i odpłatne. W ten oto sposób po kilkunastu latach ukształtowaliśmy sytuację, w której jest środowisko finansowe finansujące budżet, ale jednocześnie jest stworzony mechanizm, by to środowisko stale się bogaciło i by jednocześnie i obywatele, i państwo ponosili coraz większe tego koszty. Mówiąc dokładnie, stworzyliśmy społeczeństwo rentierów i licznej reszty i to jest stan wyjściowy dzisiejszej analizy. W związku z tym, jeśli chcemy dyskutować o budżecie, to nie możemy dyskutować o tym, o czym zwykle się wtedy mówi, jaki powinien być podział produktu między bogatych i biednych, bo dzisiaj już jest przesądzone, że będzie on wyłącznie z korzyścią dla bogatych.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#PosełDariuszGrabowski"> Dlatego powinniśmy dyskutować o tym, co zrobić, by odzyskać państwo. Bo mamy problem, czy chcemy mieć państwo atrapę i fasadę, czy chcemy mieć państwo jako podmiot i jeśli naprawdę leży nam to na sercu, to taki też powinien być budżet. Dlatego można powiedzieć tak: tyle Polski, ile realnych dochodów budżetu. Wtedy, kiedy te dochody maleją, i Polska maleje. </u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-40.4" who="#PosełDariuszGrabowski"> Problem dziś polega na tym, że w budżecie na rok 2004 założono kolejny znaczny spadek dochodów budżetu.</u>
          <u xml:id="u-40.5" who="#PosełDariuszGrabowski">Teraz analiza procesów, bo o tym praktycznie nikt tutaj nie mówił. Co się stanie w roku 2004, a czego, moim zdaniem, nie bierze pod uwagę rząd? Pierwsze, nastąpi znaczna podwyżka VAT na wiele produktów, z materiałami budowlanymi na czele, co ograniczy radykalnie popyt w budownictwie. Drugie, nastąpi stopniowe podnoszenie cen do poziomu zbliżonego w Unii. To będzie dłuższy proces, ale on się zacznie. Trzecie, przedsiębiorstwa zagraniczne, właściwie wszyscy producenci Unii, będą miały wolny dostęp do naszego rynku, na przykład żywności, przejmą część naszego popytu i produkcji. Czwarte, przedsiębiorstwa zagraniczne będą miały dostęp do naszych zamówień publicznych, a w związku z tym przejmą także znaczną część zamówień, i samorządów, i budżetu centralnego, co ograniczy produkcję rodzimych firm. Piąte, nastąpiła już, i będzie trwała, zapaść handlu przygranicznego, bo przecież mamy uszczelnioną granicę. Następna kwestia, sfinansowanie składki do Unii Europejskiej spowoduje odessanie pieniędzy z rynku, a jednocześnie ograniczenie kredytu inwestycyjnego, bo banki po prostu nie będą miały na kredyt dla przedsiębiorstw, a będą miały na finansowanie składki do Unii. Zlikwidowana zostanie część małych firm, na przykład jednoosobowa firma transportowa z jedną ciężarówką musi, po naszym wejściu do Unii, zapłacić kaucję w wysokości 9 tys. euro. Jak nie ma tych pieniędzy, to musi się zlikwidować. Takie firmy poupadają. Część firm nie otrzyma certyfikatów. Takie firmy także poupadają. Wreszcie, na koniec, wyższy VAT u nas, w stosunku do Niemiec, spowoduje, że wzrośnie import towarów z Niemiec, włącznie z materiałami budowlanymi.</u>
          <u xml:id="u-40.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-40.7" who="#PosełDariuszGrabowski">W sumie będziemy mieli o wiele wyższy, niż zakłada rząd, wzrost cen. Inflacja przekroczy 2%, które państwo prognozujecie. Będziemy mieli spadek popytu krajowego właśnie z tych wymienionych tu powodów. Będziemy mieli w związku z tym spadek produkcji, spadek dochodów firm, spadek dochodów budżetu, wzrost bezrobocia, spadek inwestycji, problemy z finansowaniem deficytu budżetowego i tak naprawdę będziemy w przededniu - obym się mylił - recesji gospodarczej. Dlatego absolutnie kwestionuję założenia rządu, że popyt konsumpcyjny w przyszłym roku wzrośnie o ponad 3%, że akumulacja wzrośnie o kilkanaście procent. To są mrzonki. Tym bardziej, że pamiętajcie państwo, iż każdy kraj, który wstępował do Unii z opóźnieniem, miał moment szoku wynikający z zetknięcia się z silniejszym, a trzeba przecież powiedzieć, że im wtedy bardziej pomagano niż nam. Nas czeka ten sam szok, tylko w o wiele gorszej skali, bo nam się nie będzie pomagać.</u>
          <u xml:id="u-40.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-40.9" who="#PosełDariuszGrabowski"> Wprawdzie jesteśmy przyzwyczajeni do terapii szokowej, to jest zasługa pana premiera Balcerowicza, ale to jest najgorsze, co może nas po prostu czekać.</u>
          <u xml:id="u-40.10" who="#PosełDariuszGrabowski">A teraz w związku z tym o tych dochodach budżetu. Zgadzam się z tymi wszystkimi, którzy mówią, że przeszacowane są dochody z podatku VAT i akcyzy, przeszacowane są dochody z cła. Państwo prognozujecie, że dochody z cła przez 4 miesiące, bo tylko przez 4 miesiące będziecie zbierać, osiągną 50% wpływów bieżącego roku, podczas kiedy wiadomo, że największe dochody z cła przypadają na koniec roku, na listopad i grudzień, kiedy import dóbr konsumpcyjnych jest największy. A zatem z góry zawyżacie te dochody i się pomylicie. Natomiast jeśli chodzi o podatki dochodowe, powiedzmy jednoznacznie: obniżka podatku CIT, czyli dla osób prawnych, to jest sygnał rządu dla najbogatszych, że w kryzysowej dla Polski sytuacji oni nie stracą, oni nawet mają zarobić kosztem państwa i kosztem polskiego społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-40.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-40.12" who="#PosełDariuszGrabowski"> Dlatego Liga Polskich Rodzin głosowała przeciwko obniżeniu podatku CIT. Natomiast jeśli chodzi o podatek PIT, który zostanie obniżony dla przedsiębiorstw, cieszy nas ta inicjatywa, ale powiedzmy jednoznacznie: jeśli maleje popyt rynkowy, jeśli maleją dochody, to efekt z obniżenia podatku będzie znikomy, jeśli chodzi o przyśpieszenie dynamiki gospodarczej, ale efekt podatkowy może być o wiele gorszy, niż państwo oczekujecie. Co więcej, zniesienie ulg, które, jak zakładacie, da dodatkowe dochody dla budżetu, z reguły oznacza, że po prostu tych dochodów budżet nie uzyskuje. Jeśli przedsiębiorca likwiduje obiady czy tanie dożywianie, bo nie ma ulgi, to on te pieniądze przerzuci w koszty i nie zobaczycie ich w postaci dodatkowych podatków, a zatem obniżenie podatku PIT nie będzie skutkowało takimi wpływami, jak zakładacie.</u>
          <u xml:id="u-40.13" who="#PosełDariuszGrabowski">Ale jest sprawa o wiele ważniejsza, to jest to, co się stanie z eksportem. Pan minister Raczko prężył tu pierś, że mamy wolny kurs walutowy i możemy wywiesić sztandar zwycięzcy. Podam panu, panie ministrze, przykład kraju, są to Chiny, który tak jak my, o dziwo, ma praktycznie od 1995 r. stabilny kurs walutowy, tylko oni nie mówią, że mają rynkowy, oni mają urzędowy, ale tak skalkulowany, że Chiny dzisiaj w ciągu roku mają 100 mld dolarów nadwyżki w handlu ze Stanami Zjednoczonymi, a globalna nadwyżka handlowa sięga 360 mld. My mamy tak skalkulowany, podobno rynkowy, kurs walutowy, że mamy cały czas deficyt.</u>
          <u xml:id="u-40.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-40.15" who="#PosełDariuszGrabowski"> Panie ministrze, nie prężmy więc tej piersi. Wolę tamten nierynkowy kurs, wolę tamtą gospodarkę niż ten optymizm. Ale, co gorsza, państwo zakładacie, że w przyszłym roku kurs walutowy euro będzie niższy niż teraz. Co to oznacza dla eksporterów? Ceny wzrosną, koszty wzrosną, dochody z eksportu zmaleją. Zakładacie, że to jest korzystne? To jest wspieranie w trudnej sytuacji gospodarki i polskiego przedsiębiorcy? Dlatego trzeba otwarcie powiedzieć: eksport, który jest lokomotywą polskiej gospodarki, znowu będzie krępowany, a jeśli do tego dodamy w tym roku ponad 3 mld wpływów z handlu przygranicznego, które praktycznie zmaleją, być może do znikomych kwot, to możemy mieć znaczny problem z bilansem handlowym.</u>
          <u xml:id="u-40.16" who="#PosełDariuszGrabowski">A teraz kwestia osobna: Narodowy Bank Polski. Dziwię się, że dyskutujemy o budżecie, a nie dostaliśmy projektu działań Narodowego Banku Polskiego na przyszły rok. To kiedyś się zdarzało w tej Izbie, to już - jak widać - inne czasy. Tymczasem to w dużym stopniu od Narodowego Banku Polskiego zależy, co się stanie w przyszłym roku. A cóż zakłada budżet w stosunku do NBP? Spadek dochodów o ponad 10% z wpłat narodowego banku. Dlaczego tak się stanie? Bo Narodowy Bank Polski w trudnej dla Polski sytuacji robi prezenty bankom, po pierwsze, obniża stopę rezerwy obowiązkowej, co powoduje, że banki mają środki, ale NBP ma ich mniej. Druga kwestia, która dla mnie trąci już naprawdę aferą na wielką skalę, to jest to, co się przewiduje odnośnie do umorzenia złych długów banków. To są kwoty idące w dziesiątki miliardów złotych i to jest strata dla budżetu sięgająca aż prawie że 6 mld złotych.</u>
          <u xml:id="u-40.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-40.18" who="#PosełDariuszGrabowski"> Państwo powiecie, że to się nie powinno tak liczyć. Będziemy się mogli na ten temat spierać, ale samo postawienie sprawy w ten sposób jest dowodem, jak traktujecie tę gospodarkę.</u>
          <u xml:id="u-40.19" who="#PosełDariuszGrabowski">Ale teraz rozpatrzmy, co zrobi Narodowy Banki Polski. Narodowy Bank Polski nie udzieli środków z tzw. rezerwy rewaluacyjnej na sfinansowanie składki do Unii. To była najprostsza i najlepsza z możliwych operacji. Mogliśmy mieć taniej, bezinflacyjny pieniądz, mogliśmy tanio zapłacić składkę i nikt by się nas nie czepiał. Tymczasem Narodowy Bank Polski powiedział „nie”, rząd na to przystał i w związku z tym trzeba pogłębiać deficyt budżetowy.</u>
          <u xml:id="u-40.20" who="#komentarz">(Głos z sali: I ściągać z ludu.)</u>
          <u xml:id="u-40.21" who="#PosełDariuszGrabowski">To jest kwestia pierwsza.</u>
          <u xml:id="u-40.22" who="#PosełDariuszGrabowski">Kwestia druga. Narodowy Bank Polski nie uzgodnił z państwem kreacji dodatkowego pieniądza, jeśli podwyższa się ceny z powodu wprowadzenia VAT. Przecież to w normalnym układzie rynkowym powinno oznaczać dodruk pieniądza, bo urzędowo rosną ceny, a my nie chcemy zmieniać układu finansowego państwa. W związku z czym wy będziecie mieli problem znalezienia pieniędzy. Dlaczego tak się dzieje?</u>
          <u xml:id="u-40.23" who="#PosełDariuszGrabowski">Jest wreszcie kwestia bardzo ważna. To jest problem ogólnie długu publicznego. Ten dług w przyszłym roku poszybuje do kwoty ponad 460 mld zł. To, w jaki sposób jest sprawowana kontrola nad długiem publicznym, naszym zdaniem, powinno zostać zmienione. Dlaczego? Podam dwa przykłady, które mnie niepokoją. Jeśli przy szacunkach długu publicznego i deficytu budżetowego państwo operujecie ceną euro 4,6, podczas kiedy w budżecie - ceną 4,25, to nie rozumiem, dlaczego tu jest jedna cena euro, tu jest druga. Ale jest także inna kwestia. W ciągu zeszłego roku decyzją rządu i narodowego banku nasze długi zagraniczne praktycznie przeszacowaliśmy na euro, zmieniając strukturę tego długu - było 33% w euro, jest 57% w euro. Euro drożeje, a my kupujemy, czy przeszacowujemy w kierunku droższej waluty. To jaki Polska ma w tym interes, panie ministrze?</u>
          <u xml:id="u-40.24" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-40.25" who="#PosełDariuszGrabowski"> Dlatego z całą stanowczością Liga Polskich Rodzin będzie domagała się - tak jak to jest zresztą czy w Stanach Zjednoczonych, czy w innych krajach - powołania podkomisji do analizy operacji z polskim długiem publicznym. </u>
          <u xml:id="u-40.26" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-40.27" who="#PosełDariuszGrabowski"> To są zbyt wielkie pieniądze, to jest 27 mld zł, które co roku ktoś zarabia, a wokół tego jest praktycznie zmowa zmilczenia.</u>
          <u xml:id="u-40.28" who="#PosełDariuszGrabowski">Sumując, uważam, że dochody budżetu, nawet te, które wy zakładacie, nie zostaną osiągnięte. Co w związku z tym mówić o wydatkach? To, co wy prognozujecie już jest dramatyczne, a jeśli nie będzie dochodów, to jaki to będzie dramat? Rolnictwo - spadek o 27%, przetwórstwo przemysłowe - spadek o 61%, gospodarka mieszkaniowa - spadek o 17%, komunalna - spadek o 73%, a to są ceny nominalne, realne będą jeszcze gorsze, bo przecież będzie inflacja. To jest skala dramatu wynikającego z wejścia do Unii Europejskiej. Ale są także wzrosty. Oto, o dziwo, administracja publiczna ma wzrost o 17%. Rozumiem, że wejście do Unii kosztuje większą ilość urzędników, ale, na Boga, spróbujmy gdzieś tych urzędników ograniczyć, gdzieś zmniejszyć.</u>
          <u xml:id="u-40.29" who="#komentarz">(Głos z sali: W Kancelarii.)</u>
          <u xml:id="u-40.30" who="#PosełDariuszGrabowski">O dziwo, nie słychać, by tak jak przed wojną Kancelaria Prezydenta liczyła 60 pracowników, dzisiaj liczy ponad 600 pracowników.</u>
          <u xml:id="u-40.31" who="#komentarz">(Poseł Waldemar Borczyk: 540 pracowników zatrudnionych przy komputerach.)</u>
          <u xml:id="u-40.32" who="#PosełDariuszGrabowski">Ale jednocześnie mogę państwu podać, jakiej klasy to są pracownicy. Pani profesor Katarzyna Duczkowska-Małysz na konferencji międzynarodowej mówi: Za 25 lat polskiego i francuskiego rolnictwa może już w ogóle nie być.</u>
          <u xml:id="u-40.33" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-40.34" who="#komentarz">(Głos sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-40.35" who="#PosełDariuszGrabowski">Potrzeby całej Europy będzie można wyprodukować, jeśli chodzi o żywność na ziemiach Ukrainy.</u>
          <u xml:id="u-40.36" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-40.37" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-40.38" who="#PosełDariuszGrabowski">To jest poczucie humoru a la kancelaria pana prezydenta. To jest gorsze od Czarnobyla...</u>
          <u xml:id="u-40.39" who="#komentarz">(Głos z sali: Pamiętamy.)</u>
          <u xml:id="u-40.40" who="#PosełDariuszGrabowski">...jeśli państwo w polskim parlamencie potraficie przedstawiać takie fakty.</u>
          <u xml:id="u-40.41" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-40.42" who="#PosełDariuszGrabowski">Natomiast jeśli chodzi o wydatki społeczne, które są ważne, renty i emerytury. Panie ministrze, pan mówił krótko, co się panu bardzo chwali, ale pan nie powiedział jednej bardzo ważnej rzeczy. Pan zakłada waloryzację rent i emerytur o 1,3%, co przy zakładanej przez pana inflacji 2% już oznacza spadek realny rent i emerytur, a jeśli ta inflacja będzie większa, to ten spadek będzie jeszcze większy.</u>
          <u xml:id="u-40.43" who="#komentarz">(Poseł Anna Bańkowska: Ustawa nie mówi o minusowych, nie ma minusowych.)</u>
          <u xml:id="u-40.44" who="#PosełDariuszGrabowski">Teraz druga kwestia funduszy emerytalnych. Dzisiaj fundusze emerytalne dysponują kwotą ok. 50 mld zł, praktycznie w 2004 r. Czy ta reforma dała nowe miejsca pracy?</u>
          <u xml:id="u-40.45" who="#komentarz">(Głos z sali: Dała - na Zachodzie.)</u>
          <u xml:id="u-40.46" who="#PosełDariuszGrabowski">A przecież o tym była mowa, to miało się przełożyć na inwestycje. Czy rentowność tych funduszy jest wysoka, czy jest niższa od zwykłej lokaty bankowej? Jest niższa od zwykłej lokaty bankowej. Co nam w związku z tym grozi? Nam grozi sytuacja, w której nie tylko, że płacimy składkę, ale nie będziemy mieli żadnych emerytur z tego wynikających.</u>
          <u xml:id="u-40.47" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-40.48" who="#PosełDariuszGrabowski"> Ale wreszcie jest propozycja pana ministra Hausnera dotycząca świadczeń socjalnych. Ta propozycja to weryfikacja rent, waloryzacja emerytur, wydłużenie okresu pracy i zmiana w finansowaniu okresu chorobowego. Wszystkie te propozycje, powiem otwarcie, moim zdaniem, są chore, aż trudno je uzasadniać. Przecież kto dzisiaj będzie weryfikował rencistów? Oni często mają uprawnienia emerytalne, jeśli ktoś spróbuje ich zweryfikować, oni przejdą na emerytury, co będzie kosztowało budżet jeszcze więcej. Co da budżetowi to, że wydłuży się okres pracy ludzi powyżej 50. roku przy tak ogromnym bezrobociu młodych? A przecież pan minister Hausner w tym swoim programie podaje zupełną nowomowę, mianowicie: inkubatory bez ścian, firmy samopomocowe, mentorzy - to są jego pomysły na politykę społeczną. Moi państwo, to brzmi groźnie.</u>
          <u xml:id="u-40.49" who="#komentarz">(Głos z sali: George Orwell.)</u>
          <u xml:id="u-40.50" who="#PosełDariuszGrabowski">Żeby trochę przestać straszyć, powiem tak. W Krakowie jest śpiewane „nie przenoście nam stolicy do Krakowa”.</u>
          <u xml:id="u-40.51" who="#komentarz">(Głos z sali: I bardzo słusznie.)</u>
          <u xml:id="u-40.52" who="#PosełDariuszGrabowski">Ale ja pytam, to dlaczego nam przeniesiono z Krakowa takiego ministra?</u>
          <u xml:id="u-40.53" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-40.54" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Pęk: To Kaziu Chrzanowski.)</u>
          <u xml:id="u-40.55" who="#PosełDariuszGrabowski">I wreszcie prywatyzacja. W tym projekcie zakłada się dalszą prywatyzację banków, górnictwa węglowego, a także energetyki. Liga Polskich Rodzin stoi na stanowisku, że już najwyższy czas, by zaczął się proces odwrotny - odkupywania, odzyskiwania przez Polaków własności.</u>
          <u xml:id="u-40.56" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-40.57" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-40.58" who="#PosełDariuszGrabowski">Jeśli nie stworzy się do tego mechanizmów, a wy dokładnie działacie pod prąd, to nie ma dla Polski przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-40.59" who="#PosełDariuszGrabowski">Kończąc, ten budżet praktycznie jest grubą książką, papierem, papier wszystko przyjmie, z realiami gospodarczymi ma niewiele wspólnego. Ale jest w nim coś bardzo groźnego, mianowicie to, co stworzyliście w propagandzie społecznej. Gdy dzisiaj zapytać socjologów, to oni powiedzą, że wszyscy praktycznie obywatele są przekonani, iż po wejściu Polski do Unii dochody Polaków wzrosną o ok. 60%. Tak twierdzą socjologowie. Stworzyliście iluzję. Nabraliście ludzi, podczas gdy będzie znacznie gorzej. I to jest dramat. Bo jeśli takie są nadzieje i oczekiwania społeczne, a tak nie przystaje do tych nadziei budżet, mało tego, on będzie gorszy niż to, co projektujecie, to jesteśmy w przededniu naprawdę dramatycznych chwil dla polskiego społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-40.60" who="#PosełDariuszGrabowski">Dlatego cytując: Skrzywdziliście człowieka prostego, naród wam zapamięta, Liga Polskich Rodzin będzie głosowała zdecydowanie przeciwko przyjęciu do dalszego rozpatrywania tego projektu budżetu. My rozumiemy, że Polska potrzebuje zupełnie innej filozofii gospodarczej, w której...</u>
          <u xml:id="u-40.61" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-40.62" who="#PosełDariuszGrabowski"> Jeśli dziś 95% społeczeństwa ma średni dochód miesięczny poniżej 1000 zł, a 1% społeczeństwa ma średni dochód powyżej 14 000 - już praktycznie nie ma górnej granicy - jest to sygnał, że wypłukaliście polską klasę średnią, zlikwidowaliście to, co jest w każdym społeczeństwie jądrem dynamiki gospodarczej. </u>
          <u xml:id="u-40.63" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-40.64" who="#PosełDariuszGrabowski"> I dlatego trzeba to natychmiast zmienić, i od tego trzeba zacząć naprawę Rzeczypospolitej. Dziękuję bardzo. </u>
          <u xml:id="u-40.65" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-40.66" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo.)</u>
          <u xml:id="u-40.67" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Tuderek: Ale piękne wystąpienie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">O zabranie głosu prosi minister rolnictwa i rozwoju wsi pan Wojciech Olejniczak.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#MinisterRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Chciałbym się odnieść do słów, które powiedział pan poseł Borczyk pod moim adresem, pod adresem urzędników ministerstwa rolnictwa, jak również całego rządu.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#MinisterRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Po pierwsze, panie pośle, to nie żaden typek przygotowywał te założenia do budżetu, jeśli chodzi o resort rolnictwa, tylko m.in. ja osobiście.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#MinisterRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak"> Panie pośle, jest mi bardzo przykro, że jako poseł z tego samego okręgu wyborczego nazywa pan mnie typkiem. Ja nie będę...</u>
          <u xml:id="u-42.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Nazywał pana typkiem.)</u>
          <u xml:id="u-42.5" who="#MinisterRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">...mówił do pana inaczej niż: panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-42.6" who="#MinisterRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Panie pośle, można by wykład akademicki przeprowadzić i udowodnić panu, czym się różni budżet 2004 r. od budżetu 2003 r. Ale podam tylko kilka danych. Prosiłbym, żeby państwo posłowie zechcieli przyjąć do wiadomości dane, które dotyczą budżetu ministerstwa rolnictwa. Z porównania realizacji budżetu w 2003 r. i planów na rok 2004 wynika, że mamy wzrost wszystkich środków, które trafią do tego sektora, o 30%. Jeżeli mówimy o ograniczeniach w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa...</u>
          <u xml:id="u-42.7" who="#komentarz">(Poseł Waldemar Borczyk: Ale mówimy o wykonanym budżecie, a nie o planowanym.)</u>
          <u xml:id="u-42.8" who="#MinisterRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Panie pośle, kiedy była tworzona Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, potrzeba było oczywiście więcej środków, na budowę systemu IACS, na wyposażenie biur powiatowych. To, w jaki sposób gospodarowano tymi środkami, to już inna sprawa. Ale pragnę pana posła poinformować, że nie przewidujemy żadnej rozrzutnej polityki w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, a środki, które teraz są przygotowane, panie pośle, w zupełności zaspokoją wszystkie potrzeby. Jeżeli pan poseł twierdzi, że na kredyty i na zabezpieczenie dopłat do oprocentowania kredytów potrzeba jest więcej środków, to pragnę, aby pan poseł zechciał porównać tylko dwie liczby. Pierwsza to taka, że rok temu stopa redyskonta wynosiła ok. 12%, dzisiaj mamy 5–6%. Czyli potrzeba połowę środków, mamy więcej i zapewniam wszystkich rolników, że każdy, kto będzie chciał sięgnąć po kredyty, których udzielanie będzie w gestii Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, będzie mógł z tych kredytów skorzystać.</u>
          <u xml:id="u-42.9" who="#MinisterRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Inną sprawą jest to, w jakiej skali będziemy chcieli prowadzić kredyty preferencyjne i w które kierować obszary. Dzisiaj mogę powiedzieć: Tak, kredyty preferencyjne dla polskiego rolnictwa, ale kierowane w te obszary, które dotyczą bezpośrednio modernizacji i restrukturyzacji polskiej wsi, polskich gospodarstw; mam na myśli również kredyty obrotowe, bo w tej chwili jest mało kapitału, jeśli chodzi o polską wieś.</u>
          <u xml:id="u-42.10" who="#MinisterRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Panie pośle, to już tak jest. Rozumiem, że trudno jest panu to pojąć, że za kilka miesięcy Polska będzie członkiem Unii Europejskiej, czy się to panu podoba, czy nie, to po prostu fakt. I polscy rolnicy dzisiaj chcą wiedzieć jedno: czy dostaną dopłaty bezpośrednie za 2004 r., czy nie dostaną. A dyskusja na temat akcesji była prowadzona również w tej Izbie, ale przed referendum. Dzisiaj nie dzielmy rolników na tych, którzy głosowali za wejściem do Unii Europejskiej, i tych, którzy głosowali przeciw. Dzisiaj każdemu rolnikowi należą się dopłaty bezpośrednie, każdemu rolnikowi należy się pomoc i pełna, rzetelna informacja, tak by mógł skorzystać na integracji Polski z Unią Europejską. I pragnę poinformować, że w ustawie budżetowej jest zapis, który mówi wprost, że polscy rolnicy dostaną 55% dopłat bezpośrednich, czyli maksymalnie to, co jest wynegocjowane, za 2004 r. Płatności bezpośrednie w całej Unii Europejskiej tak są skonstruowane, że są one wypłacane od grudnia danego roku do końca kwietnia roku następnego. Tak będzie się działo również w Polsce. I mam nadzieję, że bez względu na to, w jakim miesiącu i jakiego dnia będą odbywały się wybory; bo musi to być decyzja i działanie wolne od jakiejkolwiek polityki, tak by nie cierpieli na tym polscy rolnicy. I taka jest moja filozofia myślenia; i tak to będzie dalej.</u>
          <u xml:id="u-42.11" who="#MinisterRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Kwota, która może trafić w postaci dopłat bezpośrednich za 2004 r., to ok. 6 mld złotych. Pragnę pana posła poinformować, że jest to kwota nieporównywalna do jakichkolwiek kwot, w sumie, które w sposób bezpośredni trafiły do polskich rolników w ostatnich kilkunastu latach. Panie pośle, tak będzie. Będziemy ograniczać tam, gdzie trzeba ograniczać. Dzisiaj chcę z całą świadomością powiedzieć, że trzeba ograniczać wydatki w agencjach, w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, trzeba ograniczać również wydatki w administracji. Ale tam, gdzie trzeba dodawać, tam dodajemy. Jeśli chcemy w pełni kontrolować bezpieczeństwo żywności w Polsce, to wydatki na główną Inspekcję Weterynaryjną wzrastają w roku 2004 o 30%. I czy to nie cieszy pana posła? Powinno cieszyć. Trzeba po prostu o tym dokładnie wiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-42.12" who="#komentarz">(Poseł Waldemar Borczyk: A na choroby zakaźne zmniejszono prawie o 70%.)</u>
          <u xml:id="u-42.13" who="#MinisterRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Jeżeli mówimy o pewnych wydatkach, to raz pan poseł stara się podać liczby wprost odnoszące się do kwot, bo są to liczby wysokie, a kiedy mówimy o kwotach niskich, to pan poseł operuje procentami. Ale czasami jest to kilka czy kilkaset tysięcy złotych. I myślę, że nie o to chodzi w tak wielomiliardowym budżecie.</u>
          <u xml:id="u-42.14" who="#MinisterRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">To samo dotyczy wydatków na interwencje na rynkach, to samo dotyczy innych działań związanych z działaniami, które były podejmowane na polskiej wsi jeszcze przed wejściem do Unii Europejskiej, a które będą także po wejściu do Unii. I oczywiste jest, że trzeba wybierać, mając na względzie dobro państwa i również dobro rolników. Chodzi o to, czy polscy rolnicy oczekują, że nadal będzie nieskoordynowana polityka rolna, nadal będą mogli liczyć, często pod naciskiem, że dostaną jeszcze trochę pieniędzy na interwencje, czy też rolnicy będą mieli po prostu pewność, że taka i taka kwota w postaci dopłat bezpośrednich do nich trafi.</u>
          <u xml:id="u-42.15" who="#MinisterRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Filozofia moja i filozofia rządu jest taka, że wreszcie potrzebna jest na polskiej wsi stabilizacja, wreszcie potrzebne są również na polskiej wsi, tam, gdzie to możliwe, oszczędności. Będzie to również dotyczyło działań, które zostały podjęte również w KRUS. Oczywiście w przyszłości będą tam zmiany, które wyeliminują możliwość finansowania, dofinansowania związków zawodowych; zostaną również wyeliminowane w tym roku wszelkie działania, które były wcześniej prowadzone w związku z finansowaniem różnego rodzaju imprez, działań, wycieczek Związku Zawodowego „Samoobrona”.</u>
          <u xml:id="u-42.16" who="#komentarz">(Poseł Romuald Ajchler: Wycieczek do Brazylii.)</u>
          <u xml:id="u-42.17" who="#MinisterRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Na to zgody nie ma.</u>
          <u xml:id="u-42.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Aumillera, który przedstawi stanowisko klubu Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#PosełAndrzejAumiller">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy przedstawić nasze stanowisko w sprawie rządowego projektu ustawy budżetowej na rok 2004 (druk nr 2037).</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#PosełAndrzejAumiller">Wysoka Izbo! Przyjęty przez rząd projekt ustawy budżetowej na rok 2004 jest instrumentem trzech podstawowych celów. Jeszcze raz to podkreślę jako koalicjant, po tak krytycznych wystąpieniach poprzedników. Te cele to: zapewnienie dalszego szybkiego i zrównoważonego wzrostu gospodarczego, stworzenie warunków do korzystnej integracji Polski z Unią Europejską, a więc przede wszystkim absorpcji środków unijnych na autostrady, infrastrukturę lokalną, zrównoważony rozwój wsi czy na dopłaty obszarowe dla polskiego rolnictwa, i wreszcie zwiększenie samodzielności samorządów - to jest bardzo ważne, bo kto ma pieniądze, ten faktycznie ma władzę.</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#PosełAndrzejAumiller">Wysoka Izbo! Budżet w potocznym rozumieniu jest zestawieniem dochodów i wydatków na z góry ustalony okres, czyli w naszym przypadku jest rocznym planem dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów organów władzy państwowej, organów kontroli oraz ochrony prawa w Polsce, sądów i trybunałów, administracji państwowej.</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#PosełAndrzejAumiller">Wysoka Izbo! Przyczyn nie zawsze racjonalnej gospodarki budżetowej w Polsce należy dopatrywać się w przestarzałej procedurze i konstrukcji budżetu, a współczesna polityka budżetowa powinna służyć realizacji bardzo szerokiej gamy zadań gospodarczych i społecznych. Zadania te nie mogą być dobrze i racjonalnie wykonane bez podważenia tradycyjnego układu budżetu, w którym corocznie rozważa się jedynie sprawę odpowiedniego zwiększenia lub ograniczenia środków - i w tych wąskich granicach poruszamy się w parlamencie. Tradycyjny „budżet środków” powinien być zastąpiony „budżetem celów”. Dlaczego tak się nie dzieje, a przyjęty przez rząd projekt budżetu oraz propozycje zmian w podatkach są tylko uwerturą do zapowiadanych przyszłorocznych dalszych prac zmierzających do racjonalizacji i konsekwentnego ograniczania wydatków budżetu państwa oraz ich uelastycznienia, ostatecznej reformy systemu podatkowego polegającej na stworzeniu oddzielnych, prostych systemów podatkowych dla osób fizycznych i prawnych, włącznie z podatkiem proporcjonalnym? Dzieje się tak dlatego, że dotychczasowe nawyki i przyzwyczajenia są ze znanym skutkiem w znacznej części utrzymywane. Sprzyja temu presja bieżących wydarzeń gospodarczych i napięć politycznych towarzyszących transformacji ustrojowej i naszej akcesji do Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-44.4" who="#PosełAndrzejAumiller">Wysoka Izbo! Wykazane elementy budżetu i założenia makroekonomiczne określają dochody na poziomie 152,75 mld zł, a wydatki na poziomie 198,25 mld zł, czyli został zaplanowany deficyt w wysokości 45,5 mld zł. Deficyt stał się w ostatnich latach częścią polskiej rzeczywistości i nic nie wskazuje, by w najbliższym czasie radykalnie został zlikwidowany, jeśli program wicepremiera Hausnera nie zostanie zrozumiany. Jest tu jeden warunek - mówił o tym poseł Grabowski - nie możemy pozwolić na to, by wiek emerytalny był podnoszony, bo w ten sposób zablokujemy młodym ludziom, doskonale wykształconym, miejsca pracy, a oni wtedy nie wypracują środków na przyszłe emerytury - swoje i tych, którzy są na emeryturze. Chcę tutaj wyraźnie powiedzieć, że ten deficyt jest jakby wymuszany kosztami obsługi zadłużenia i wysokością świadczeń socjalnych. Również niski wzrost gospodarczy powodował presję na wzrost deficytu budżetowego - dochody nie rosły, a rosły wydatki w konsekwencji długu publicznego.</u>
          <u xml:id="u-44.5" who="#PosełAndrzejAumiller">Wielką nadzieją i gwarancją budżetu 2004 r. jest to, że gospodarka polska wychodzi wreszcie z kryzysu, wchodzi w fazę przyspieszonego wzrostu, czyli ożywienia, po ponad 2-letnim okresie spowolnienia. Wszystko na to wskazuje, że nastąpił koniec 2-letniej recesji, której odczuwalnym efektem był spadek inwestycji o 15% w latach 2001–2002 niosący ze sobą wzrost bezrobocia do bardzo wysokiego poziomu, wręcz niebezpiecznego - 18%. Spadek inwestycji to również spowolnienie procesu modernizacji polskich przedsiębiorstw. Dlatego z taką determinacją budżet uwzględnia finansowe konsekwencje naszego członkostwa w Unii Europejskiej i związanej z nim konieczności zadatkowania, współfinansowania wielu wydatków umożliwiających napływ środków unijnych przyspieszających wzrost inwestycji, a tym samym redukcję bezrobocia, oraz koszt związany z naszą składką członkowską. Razem stanowi to dodatkowy wysiłek finansowy szacowany na 9 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-44.6" who="#PosełAndrzejAumiller">Projekt budżetu uwzględnia skutki wejścia w życie nowej ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, która zwiększa udział jednostek samorządu terytorialnego we wpływach z podatków bezpośrednich. Z tytułu PIT gminy i powiaty otrzymają ok. 48% udziału, a województwa z tytułu podatku CIT otrzymają 18,4%. Ale nasze obawy, w Unii Pracy, budzi fakt, że nie podano odpowiednich kwot dotyczących skutków, a jednocześnie wszystkie kluby parlamentarne i instytucje gospodarcze poparły obniżki podatku dochodowego od osób prawnych - CIT - i od osób fizycznych - PIT - prowadzących działalność gospodarczą do 19%, a ta decyzja będzie powodowała zmniejszenie wpływów budżetowych.</u>
          <u xml:id="u-44.7" who="#PosełAndrzejAumiller">Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Unii Pracy uważa, że choć ta śmiała zmiana podatkowa może wyraźnie poprawić klimat inwestycyjny, to obniżka PIT tylko w zakresie działalności gospodarczej będzie zachęcać podatników do działań na rzecz minimalizacji obciążeń, prawdopodobnie powstanie migracja podatkowa, a to ograniczy wpływy do budżetu w stosunku do założeń - stąd obawy samorządów terytorialnych. Unia Pracy stała na stanowisku: obniżka podatku do 19% dla osób prowadzących działalność gospodarczą - tak, ale pod warunkiem inwestycji w firmę lub w miejsca pracy. Jesteśmy również przekonani, że zerowa stawka przy dochodach 6600 zł rocznie nie wpłynie na wzrost popytu krajowego, który w założeniach budżetu szacuje się na 5%. Będziemy forsować naszą propozycję 1100 zł miesięcznie wolnych od podatku.</u>
          <u xml:id="u-44.8" who="#PosełAndrzejAumiller">Wysoka Izbo! Chciałbym w tym miejscu przytoczyć twierdzenie słynnego polskiego profesora ekonomii Michała Kaleckiego, który mówił, że kapitalista wydaje tyle, ile wydaje, a robotnik tyle, ile zarabia. Dlatego tak ważny dla Unii Pracy jest problem popytu wewnętrznego. Robotnik za swoje zarobione pieniądze kupi jedną koszulę czy dwie koszule rocznie, buty na wiosnę, buty na zimę, a kapitalista? Nie kupi takiej ilości, jak 100 tys. pracowników, 200 tys. czy milion. I to właśnie jest motorem gospodarki - popyt wewnętrzny. Nawet jeśli obniżenie podatku CIT z 27 do 19% spowoduje inwestycje, to czy produkty powstałe w wyniku tych inwestycji znajdą popyt na rynku wewnętrznym? Na pewno przy tym kursie walutowym, jaki jest w tej chwili, znajdą popyt na rynkach unijnych, czyli będzie to nasz eksport. Pamiętajmy jednocześnie, że również znikną bariery eksportowe dla polskich produktów.</u>
          <u xml:id="u-44.9" who="#PosełAndrzejAumiller">Klub Unii Pracy ma obawy, czy obniżenie podatku CIT rzeczywiście spowoduje wzrost inwestycji, ale jesteśmy przekonani, że nastąpi wzrost oszczędności. Nie zgadzamy się z poglądami, że oszczędności to wzrost inwestycji. Nie mamy żadnych wątpliwości co do tego, że jeśli przy wzroście oszczędności nie zmieni się polityka Narodowego Banku Polskiego, to te oszczędności nie zasilą kredytów, które muszą być tańsze i które są potrzebne inwestorom, małym i średnim przedsiębiorstwom. Po prostu zostaną te środki przeznaczone na zakup bonów skarbowych czy obligacji emitowanych przez ministra finansów dla pokrycia deficytu budżetowego. Decyzja obniżenia podatku dochodowego od osób prawnych ma też ważne znaczenie dla inwestorów zagranicznych. Jeśli kraje sąsiadujące z nami obniżają podatek, to kapitalizm ma to do siebie, że kapitał może opuścić tereny polskie i zainwestować w sąsiednich krajach. Dzisiaj hale fabryczne to są blaszaki. Cały wielki majątek fabryk to są urządzenia i maszyny. Łatwo je zabrać, wywieźć i w innym miejscu stworzyć miejsca pracy. To jest też uzasadnienie tej desperacji, jeśli chodzi o obniżenie podatku z 27% na 19%.</u>
          <u xml:id="u-44.10" who="#PosełAndrzejAumiller">Wysoka Izbo! Polska jest w takiej sytuacji gospodarczej i społecznej, że już dziś, na kanwie doświadczeń z tworzenia budżetu na 2004 r., należy zabrać się do pracy nad budżetem na 2005 r., który przestałby być budżetem środków, a stałby się budżetem celów. A to wymaga pracy, ciężkiej, rozsądnej, w zgodzie, ponad wszelkimi podziałami, by dyskusja nad budżetem na rok 2005 nie była podobna do dzisiejszej. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Romana Jagielińskiego, który wystąpi w imieniu koła Partii Ludowo-Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#PosełRomanJagieliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chcę przypomnieć pokrótce historię dochodzenia do tego projektu budżetu, dyskusje, które były prowadzone jeszcze pod zarządem pana premiera Grzegorza Kołodki. W pierwszej kolejności skłaniano się do tego, że należy naprawić finanse państwa. Trudno było wtedy rozmawiać z panem Grzegorzem Kołodką o 19-procentowym podatku liniowym od osób prawnych. W zasadzie pan Grzegorz Kołodko nie dopuszczał w swoich działaniach tego, że może projektować budżet na 2004 r. przy założeniu, że podatek od osób prawnych będzie na tym poziomie. Szukaliśmy oszczędności, szukaliśmy ich także w administracji, szukaliśmy też wzrostu dochodów. I przypominam Wysokiej Izbie dosyć ciekawy spór kompetencyjny, ale także jakby programowy między dwiema osobistościami rządu Leszka Millera: Grzegorzem Kołodką i Jerzym Hausnerem. Jerzy Hausner wtedy stwierdzał jednoznacznie, że to, co proponuje pan Grzegorz Kołodko, na pewno nie jest prorozwojowym działaniem, że to raczej będzie szło tylko w kierunku oszczędności, cięcia wydatków, a tu trzeba zainspirować polską przedsiębiorczość, polskich przedsiębiorców i inwestorów zagranicznych, żeby mogli zainwestować w Polsce, żeby im się to opłaciło.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#PosełRomanJagieliński">Jak patrzę na projekt budżetu, który został przedstawiony, to myślę, że ten zatarg przeszedł już do historii, dlatego że ten budżet mniej więcej lokuje się koło tego miejsca, które proponował Grzegorz Kołodko. Z wyjątkiem jednej rzeczy, którą przyjmuję z satysfakcją, a którą Wysoka Izba już w dniu wczorajszym przyjęła - że podatek CIT będzie na poziomie 19% nie tylko od podmiotów, ale także od osób fizycznych pracujących czy działających w gospodarce. To jest pocieszające, to jest realizacja programu Partii Ludowo-Demokratycznej, która od dawna mówiła, że taki podatek należy wprowadzić, bo najlepszym lekarstwem na bezrobocie jest nowe stanowisko pracy, a najlepszym lekarstwem na biedę jest godna płaca. Myślę, że jest to wyzwanie, które podjęliśmy, oczywiście z problemami, bo to pociągnęło ubytek w dochodach rzędu 7 mld zł. Jak moi przedmówcy mówili, same banki zagraniczne zaoszczędzą na tym 1200 mln zł. Pojawił się tutaj element zazdrości, pojawiło się pytanie, dlaczego akurat tym bankom dajemy. Ale z drugiej strony jest pytanie, jak można przy tym stanie prawa, który mamy, traktować te podmioty odmiennie. Jeśli wychodzimy naprzeciw, to wszystkich musimy traktować jednakowo. Oczywiście nie dowierzam temu, co pan minister finansów mówi - że banki mają nadpłynność. Gdyby pan minister prowadził własną działalność gospodarczą lub miał kontakt z podmiotami funkcjonującymi w tym obszarze, to przekonałby się pan, co trzeba zrobić, ile trzeba mieć determinacji i cierpliwości, a także ile trzeba ponieść wyrzeczeń, jeśli chodzi o poczucie własnej wartości, żeby przejść całą ścieżkę w celu pozyskania kredytu jako kapitału zewnętrznego do inwestowania. Gdyby była nadpłynność, to wiele dziedzin nie byłoby traktowanych jako dziedziny wielkiego ryzyka. A m.in. obszar rolny i wszystko, co jest w obszarze rolnym, dzisiaj jest tak traktowane i dlatego proces modernizacji polskiego rolnictwa w ostatnich latach został wyhamowany.</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#PosełRomanJagieliński">Gdy analizowałem budżet, czytałem także wiele ekspertyz, rozmawiałem z wieloma ludźmi. Wszyscy twierdzą, że jest to widmo katastrofy, że jeśli tylko dyscyplina budżetowa zostanie w którymś momencie nadwątlona, to lawina może się potoczyć, przekroczymy barierę ograniczenia konstytucyjnego 60% i w następstwie tego powstanie potrzeba poszukiwania innych dróg, jeśli chodzi o finanse. Oczywiście można się pocieszać - tak jak i moi przedmówcy mówili - że inni są bardziej zadłużeni, na przykład Włosi. Ale myślę, że to, co nas dotyczy, winno być przez tę bardzo polityczną i najważniejszą ustawę respektowane.</u>
          <u xml:id="u-46.3" who="#PosełRomanJagieliński">Patrząc na budżet, obserwuję zbyt skromne poszukiwanie wzrostu dochodów. Niejednokrotnie mówiliśmy, że można poszukać ich w szarej strefie. Nie widzę jednak takich działań, które by ją ograniczały. Wymienię tu szarą strefę w handlu wielkopowierzchniowym, związaną z wypływem finansów, transferem finansów do struktur macierzystych, czyli zazwyczaj podmiotów zagranicznych. Poza tym jest ogromna szara strefa w obrocie paliwami płynnymi - o tym rozmawialiśmy podczas wielokrotnych debat nad ustawą o biopaliwach - i bardzo duża szara strefa w obrocie gazem. Trudno dzisiaj znaleźć granice między dystrybucją gazu do użycia tzw. komunalnego i gazu, który jest używany do napędu samochodów. A obecnie co czwarty samochód osobowy w Polsce jest napędzany gazem. Rozbieżność cen między gazem używanym do napędu samochodów a paliwami płynnymi jest prawie 300-procentowa. Ta różnica między ceną gazu używanego do napędu samochodów osobowych i cenami paliw jest niespotykana, takiej różnicy w Unii Europejskiej się nie spotyka. Same środowiska uczestniczące w dystrybucji gazu płynnego zwracają uwagę na potrzebę wprowadzenia dyscypliny podatkowej, żeby importer lub producent był zobowiązany do odpłatności - chodzi o podatek akcyzowy. Wtedy to, co idzie dalej, można byłoby wyrównać. Wtedy moglibyśmy też zastanowić się, jak trzeba jeszcze zmienić nasze stanowisko, żeby jednak nie wyhamowywać waloryzacji rent i emerytur, podnieść najniższe pobory, zrównoważyć ten podatek akcyzowy, który podroży koszty utrzymania, ale jednak to uzyskać, bo według szacunków może to być nawet rzędu 1 mld zł w skali rocznej. Nie obserwujemy też zapowiadanych działań związanych z obniżką podatku akcyzowego na wyroby spirytusowe, które doprowadziły w roku 2002 do wzrostu dochodów i utrzymania tego poziomu dochodów w 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-46.4" who="#PosełRomanJagieliński">Gdybyśmy to podsumowali, to jeszcze raz powiem, że nie należałoby wtedy programu oszczędnościowego, który dzisiaj jest przedmiotem analiz, ale zarazem kontrowersji w dyskusji nad ustawą budżetową... Czy mamy tylko mówić o ustawie budżetowej, czy mamy też napisać tak tę ustawę w parlamencie, żeby później wdrażać program oszczędnościowy, który oczywiście będzie też dotyczył najsłabszych. Mnie szczególnie dotyczy to, co się chce zaoszczędzić w obszarze rolnictwa. Można mówić o wszystkich, że się zgodzimy, że należy wprowadzić weryfikację rencistów w Polsce, ale nie można mówić o tym - jeśli już ktoś jest naprawdę rencistą z tytułu kalectwa, choroby, czy jest emerytem i po wielu latach ma zasłużoną emeryturę - że należy tak działać, żeby nie waloryzować, żeby zachować tylko poziom fizyczny dochodów, a nie poziom utrzymania. Kiedyś z satysfakcją słuchałem pana premiera Jerzego Hausnera, który stwierdził, że poziom minimalnego zabezpieczenia socjalnego został osiągnięty, w związku z tym możemy rozmawiać o potrzebie wygospodarowania środków na rozwój, na inspirowanie działań gospodarczych. Kiedy usłyszałem wypowiedzi na temat programu oszczędnościowego, który jednak ogranicza poziom minimalnego zabezpieczenia socjalnego, to mimo że przede wszystkim będą popierał rozwój gospodarczy, podmioty prowadzące działalność gospodarczą, to nasunęło mi się jedno: powiedzenie „nie”, dlatego że obszarów biedy już jest w Polsce za dużo. Przekroczenie tej bariery bezpieczeństwa może doprowadzić do niepokojów społecznych, których zresztą byliśmy świadkami. Przecież toczy się dyskusja w sprawie restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego, tego, ile mamy dołożyć i z czego, czy mamy jednak zdecydować się na likwidację 4 kopalń, czy wprowadzić zasadę wcześniej przez nas respektowaną - łączyć kopalnie i powoli wygaszać produkcję, ograniczając poziom wydobycia węgla. I przypomnijcie sobie w Wysokiej Izbie, jak mówiłem w sprawie tego programu, że ten drugi wariant powinien być przyjęty. Dzisiaj debata się toczy na Śląsku, debata się toczy także z udziałem rządu. Jednakże dla spokoju społecznego akceptuję ten drugi wariant. Mam nadzieję, że on zostanie potwierdzony odpowiednim zapisem w rządowym projekcie ustawy o restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego.</u>
          <u xml:id="u-46.5" who="#PosełRomanJagieliński">Jestem pełen uznania dla optymizmu ministra rolnictwa, ale tylko dlatego że i ja zazwyczaj jestem optymistą i uważam, że jeśli się w tym roku nie urodzi, to przyjdzie na to czas. Nawet po 7 latach głodnych przychodzą lata bogate. Ale patrząc na zapisy budżetowe, potwierdzam, że mamy niedowartościowane obszary. Jeśli się zapisuje, że można jeszcze oszczędzić na melioracji, podczas gdy program rządowy z roku 1997 nie jest realizowany, to zastanawiam się, gdzie można zaoszczędzić. 2 lata, a w zasadzie 1,5 roku nie było powodzi, to może stąd taki optymizm na 2004 r. Jeśli mówimy, że możemy zaoszczędzić na postępie biologicznym, na wapnowaniu gleb, czyli o zmianie zapisów co do tego, w którym miejscu można pieniądze zaoszczędzić, by je gdzie indziej przekazać, to też pytam: Na czym jeszcze przy tym zakwaszeniu polskich gleb można oszczędzać? Jeśli mówimy o naszych następcach, to chcę podnieść temat, który był dyskutowany między Partią Ludowo-Demokratyczną, Sojuszem Lewicy Demokratycznej a Unią Pracy, że minister rolnictwa wreszcie powinien przejąć odpowiedzialność za poziom kształcenia następców rolników, za kształcenie uczniów, włącznie z praktyczną nauką zawodu i z możliwością stworzenia nauczycielom szansy na dokształcanie się. Takich zapisów w budżecie na 2004 r. nie ma. A w powiecie, jak słyszę, nie ma pieniędzy i nie będzie kształcenia rolniczego. Dojdzie do takiej sytuacji jaka dzisiaj jest w górnictwie, gdzie już nie ma następców, i za 5–6 lat nie będzie wykształconych rolników. I to jest ten kierunek na nowoczesność w Unii Europejskiej. Podzielam optymizm ministra rolnictwa w tym zakresie. W rezerwach są zapisane środki z budżetu polskiego przewidziane jako dopłata do dopłat wyrównawczych, co zostało wynegocjowane w Unii w Kopenhadze. Ale też po szczegółowym rozważeniu tego, wiedząc o tym, że dopłaty wyrównawcze tylko w 1/5 będą wypłacone w 2004 r., mogę powiedzieć, że coś jest tam ukryte, nie do końca wyjaśniona jest ta sprawa, że te pieniądze będą spożytkowane w 2004 r. a one prawdopodobnie mogą być dystrybuowane z budżetu dopiero w 2005 r.</u>
          <u xml:id="u-46.6" who="#PosełRomanJagieliński">Tych wątpliwości Koło Poselskie Partii Ludowo-Demokratycznej ma dużo. Myślę, że w pracach i w Komisji Finansów Publicznych, i w komisjach branżowych będziemy je stronie rządowej przedstawiać, tak żeby ostateczny tekst ustawy budżetowej, który będzie uchwalany przez Wysoką Izbę, nie budził takich wątpliwości. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-46.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Marka Zagórskiego, który przedstawi stanowisko koła Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#PosełMarekZagórski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Stronnictwo Konserwatywno-Ludowe nie popiera przedłożonego przez rząd Leszka Millera projektu ustawy budżetowej na 2004 r. z tego powodu, że ten budżet jest tak zły jak zły jest rząd Leszka Millera. Bardzo żałuję, że pan premier Leszek Miller nie znalazł czasu, ażeby zaszczycić Wysoką Izbę swoją obecnością podczas tak ważnej debaty budżetowej w takim stanie finansów publicznych. W sytuacji, kiedy już w roku bieżącym nastąpiło przekroczenie pierwszego progu ostrożnościowego, wszystkie działania powinny być nastawione na naprawę finansów publicznych i możliwie rzetelne oraz ostrożne zaplanowanie dochodów i wydatków na rok następny. Tymczasem rząd zamierza się tym wszystkim zająć, ale później. A tymczasem oszczędności trzeba zacząć już teraz.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#PosełMarekZagórski">To, co wyróżnia wszystkie kolejne budżety przygotowane przez rządzącą koalicję, poza różnymi sztuczkami, to są bardzo efektywne określenia. Przypominam, że budżet na rok 2002 był budżetem ratowania finansów, budżet na 2003 r. budżetem stabilizacji i rozwoju, a ten budżet ma być wstępem do porządkowania i ograniczania wydatków. Ten wstęp mamy taki, że robi się dziurę budżetową, bardzo dużą dziurę budżetową. Druga rzecz, która jest zawsze charakterystyczna dla budżetów tej koalicji, to są uzasadnienia, uzasadnienia, z których tchnie optymizmem. O tym będę mówił później. Chcę wskazać tylko na jeden element. Otóż najbardziej optymistyczne w tym uzasadnieniu jest w moim przekonaniu zdanie mówiące o tym, że kadencja obecnie urzędujących 9 członków Rady Polityki Pieniężnej upływa z początkiem 2004 r. i zostaną wówczas powołani nowi członkowie rady w równej liczbie przez Sejm, Senat i prezydent RP. Można by się zastanowić nad tym, co to ma wspólnego z budżetem. Nie wiemy, ale myślę, że przekaz z tego jest jasny - poradzimy sobie z Balcerowiczem. I to powoduje, że w rządzie jest głęboka wiara w to, że na wiosnę będzie sukces. W związku z tą wiarą w projekcie budżetu widać radosną, bardzo radosną twórczość. I tak, dla przykładu, w pkt. 6 na str. 9 znajdujemy takie oto zdanie. „W projekcie ustawy budżetowej na 2004 r. ponad 31,5% wydatków zostanie przeznaczone na świadczenia społeczne i emerytury”. A w konkluzji tego punktu czytamy, że „budżet na 2004 r. będzie zatem kolejnym budżetem na rzecz wprowadzania gospodarki kraju na ścieżkę szybkiego rozwoju”. No, to jest jakaś zmiana, dlatego że dotychczas była mowa o tym, że to młodzież jest przyszłością, a tym razem okazuje się, że przyszłością mają być emeryci. I to oni mają Polsce zagwarantować wzrost gospodarczy. Bardzo bym sobie życzył, żeby tak było, ale nie wierzę w to. Niestety nie wierzę w to, bo rząd najpierw przyjmuje pozytywne założenia odnośnie do procesu gromadzenia dochodów przez budżet wskutek poprawy działania aparatu skarbowego, by w kilka stron później tłumaczyć niższe dochody roku bieżącego wzrostem bieżących zaległości podatkowych. Tak więc albo rząd myśli o innym aparacie, albo w ogóle nie myśli. Złośliwi zresztą twierdzą, że jest to jedyny powód, dla którego nie wprowadzono jeszcze u nas podatku od myślenia - zbyt dużo byłoby zwolnień.</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#PosełMarekZagórski">Planowanie budżetu po stronie dochodowej charakteryzuje zresztą raczej przesadne chciejstwo niż zasada ostrożnego prognozowania. Oprócz wspomnianego pozytywnego założenia w sprawie ściągalności przewiduje się na przykład wzrost wpływów z VAT o ponad 12%, a ma się to dokonać m.in. poprzez wprowadzenie obowiązku posiadania kas fiskalnych przez taksówkarzy. Ja cały czas cytuję tylko to, co jest zapisane w uzasadnieniu, żeby nie było wątpliwości. Szkoda, że rząd o tym nie powiedział taksówkarzom, bo pewnie wiedzeni troską o budżet nie protestowaliby tak bardzo.</u>
          <u xml:id="u-48.3" who="#PosełMarekZagórski">Wzrosnąć mają także dochody z akcyzy, mimo iż podobnie jak w przypadku VAT w 2003 r. z tego tytułu nie da się osiągnąć zaplanowanych dochodów.</u>
          <u xml:id="u-48.4" who="#PosełMarekZagórski">Prawdziwym cackiem w tej sferze jest jednak podatek od gier. Otóż według przewidywań rządowych wpływy z tego podatku w 2003 r. będą niższe od planowanych o 15%. Nie przeszkadza to jednak zakładać wzrostu na 2004 r. o przeszło 26%. I w oparciu o co? W oparciu o wykonanie roku 2003 i „tendencje rozwojowe na rynku gier”. Ja się pytam, czy do tych tendencji rząd zaliczył zakładane w nowelizacji ustaw podatkowych praktyczne zlikwidowanie legalnego rynku gier, bo gdyby przeszła rządowa wersja opodatkowania wygranych, to najbardziej prawdopodobna tendencja rozwojowa gier w Polsce polegałaby na zejściu tego przemysłu do podziemia podatkowego lub, jak kto woli, przejścia do szarej strefy. Całe szczęście, że się nie udało. Przynajmniej na razie.</u>
          <u xml:id="u-48.5" who="#PosełMarekZagórski">Przy tym wszystkim założenie, że euro będzie kosztować 4,25 zł, mogłoby się wydawać kaszką z mlekiem, gdyby nie fakt, że akurat w tym miejscu pomyłka o jakieś 15–20 groszy może nas drogo kosztować, bo to są wielkości rzędu 1 miliarda, jeśli chodzi o obsługę długu.</u>
          <u xml:id="u-48.6" who="#PosełMarekZagórski">O wiele jednak więcej paradoksów, by nie powiedzieć absurdów, znajduje się po stronie wydatkowej budżetu. Bo chociaż ważne są wskaźniki makroekonomiczne, to wydaje się, że największym zagrożeniem dla finansów państwa akurat przy okazji tego budżetu jest brak zdrowego rozsądku. Agencje rządowe mają zakończyć 2004 r. deficytem 2 mld zł, przy czym największy zanotuje Agencja Nieruchomości Rolnych - blisko miliard złotych. Deficyt tejże agencji będzie spowodowany koniecznością wpłaty do budżetu 750 mln zł. Dokładnie tyle samo rząd zamierza przekazać na konto PFRON, który to PFRON zakończy rok ze stanem konta 438 mln zł na plus. Z kolei do Wojskowej Agencji Mieszkaniowej rząd chce dołożyć 344 mln, pomimo że planuje ona zakończyć rok zyskiem 123 mln - i zapłaci jeszcze do tego pół miliona złotych podatku. Żeby już było całkiem, ale to tak całkiem nienormalnie, to akurat Agencji Nieruchomości Rolnych rząd nie planuje likwidować, a o likwidacji PFRON i Wojskowej Agencji Mieszkaniowej mówi, przynajmniej mówi. W tej sytuacji to, że na kontach środków specjalnych zostaje ponad 300 mln, że nadwyżkę w wysokości jakichś 90 mln ma Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska, to już naprawdę są drobiazgi.</u>
          <u xml:id="u-48.7" who="#PosełMarekZagórski">Ale drobiazgiem nie jest jednak zwiększenie o miliard złotych odpisu Funduszu Ubezpieczeń Społecznych na ZUS w stosunku do 2003 r. W kontekście programu ograniczania i porządkowania wydatków ten miliard brzmi tyleż dumnie co bezczelnie. Ale też trzeba przyznać, że absolutną bezczelnością jest mówienie na przykład o oszczędnościach w użytkowaniu samochodów służbowych i jednocześnie przesyłanie do Sejmu projektu budżetu, gdzie w uzasadnieniu słowa „środek transportu” odmieniane są przez wszystkie przypadki, rodzaje i, co najgorsze, liczby. Tylko tam, gdzie się mówi o środku transportu, ja się doliczyłem co najmniej 60 samochodów. Oprócz tego są jeszcze kwoty. I co najciekawsze, pan premier Hausner, który stoi na czele Ministerstwa Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, w swoim ministerstwie planuje na ten cel wydać 600 tys. zł. Pytanie do pana premiera: Czy to jest ograniczanie, czy to jest porządkowanie wydatków państwa? Rząd na owych samochodach, jak czytamy w tymże programie, ma zamiar zaoszczędzić 5 mln zł, a wyda na nowe 10. No to ja myślę, że w imieniu sporej grupy podatników bardzo proszę, żeby rząd nie ograniczał, nie racjonalizował, niech nam nie kupuje tych nowych samochodów, a w sumie będziemy 5 mln do przodu. To nie jest duża kwota, ale jeżeli cały proces ograniczania i porządkowania wydatków miałby wyglądać w ten sposób, to lepiej dmuchać na zimne, dlatego że innych przykładów nie trzeba szukać długo. Rząd zlikwidował ulgi w podatkach, słyszeliśmy dlaczego, to bardzo istotne, a jednocześnie na działania osłonowe w związku z likwidacją ulg zamierza przeznaczyć 1,5 mld zł. Więc jakbyśmy odliczyli nawet stypendia, to i tak jest dużo i jest pytanie, czy nas na to stać. Rząd powiedział - bo się o to pytałem na posiedzeniu komisji finansów - ustami pani minister: stać. Wypada wierzyć, bo zrozumieć się nie da.</u>
          <u xml:id="u-48.8" who="#PosełMarekZagórski">Ale dalej, jest taki dział jak handel. W tym dziale wojewodowie planują różne zakupy - np. sprzęt antywłamaniowy, ksero, sprzęty komputerowe, projektor multimedialny, aparaty cyfrowe. W woj. mazowieckim w ramach tego samego działu przewidziano np. zakup samochodu do przewożenia materiałów niebezpiecznych. Ciekawe, co oni zamierzają nim przewozić, bo chyba nie wojewodę?</u>
          <u xml:id="u-48.9" who="#PosełMarekZagórski">Na administrację publiczną w przyszłym roku wydamy o 17% więcej. I niech się ktoś odważy powiedzieć, że mamy kryzys! Bo stać nas na to, żeby wydać 20 mln zł na rozbudowę siedziby Komisji Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych czy za skromne pół miliona budować nowy obiekt dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Wysupłamy także po 30 mln dla Kancelarii Prezydenta, Kancelarii Sejmu. Absolutnie niezbędne jest także wydanie 30 mln zł - tutaj cytuję: „na kontynuację przez Ministerstwo Finansów budowy Centralnego Ośrodka Przetwarzania Danych dla potrzeb istniejących i przewidywanych systemów informatycznych w nowym układzie organizacyjnym resortu finansów”, zwłaszcza że, jak widać, resort, jak wprowadza zmiany organizacyjne, to od razu planuje następne. Grunt to nie dać się zaskoczyć. Dalej, 300 tys. zł dla premiera na klimatyzację, 1200 tys. dla wicepremiera na system przeciwpożarowy. Dlatego już naprawdę dla zwykłego ministra rolnictwa, aczkolwiek bardzo szanuję pana ministra, należy wydać trochę pieniędzy na studnię oligoceńską. Bo to właśnie studni oligoceńskiej - jak czytamy w uzasadnieniu - zapragnął minister rolnictwa i myślę, że byłaby głęboko niesprawiedliwa sytuacja, w której Wysoka Izba odmówiłaby panu ministrowi, chociażby ze względu na oryginalność, bo trzeba przyznać, że taki minister kultury z ideą budowy centrum na wypadek kryzysowy wypada na tym tle absolutnie banalnie.</u>
          <u xml:id="u-48.10" who="#PosełMarekZagórski">Zajęty pewnie niezwykle fascynującymi obowiązkami ograniczania wydatków rząd zapisał także, że z powodu bardzo skomplikowanej operacji nie będzie w stanie wypłacić w 2004 r. dopłat bezpośrednich dla rolników, tylko zaplanował na to 50%. Ja wiem, dlaczego tak jest. Tylko po co się pisze takie uzasadnienie? Jak rolnicy przeczytają takie uzasadnienie, to w 2004 r. po te dopłaty sami przyjadą do Warszawy.</u>
          <u xml:id="u-48.11" who="#PosełMarekZagórski">Oczywiście największym, powiedziałbym, absurdem jest rozmiar dziury budżetowej... Panie marszałku, prosiłbym o tolerancję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Umiarkowaną, ale wykażę, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#PosełMarekZagórski">...Dlatego że już było wyliczane 63 mld zł, a jak dobrze policzyć, to pewnie i jeszcze więcej. Taki deficyt to jest pompa ssąca, która wyssie krew z polskiej gospodarki, ale i ostatni grosz z podatników. Ja bym chciał w tym miejscu przypomnieć fragment wystąpienia pana premiera Millera z 4 grudnia 2001 r. i dlatego prosiłem o cierpliwość, panie marszałku, bo myślę, że to jest sprawa istotna.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#PosełMarekZagórski">Otóż pan premier Miller w trakcie debaty nad budżetem na 2002 r. powiedział, że: „Owe 90 mld zł albo - jak kto woli - ponad 20 mld dolarów nie wzięło się z powietrza i nie spadło z nieba. To jest kwota niewyobrażalna dla przeciętnego Polaka. Jest to sytuacja taka, jakby każdy z polskich obywateli, pracujący, bezrobotny, emeryt czy przedszkolak, musiał z własnej kieszeni wpłacić 2,5 tys. zł, żeby ten ubytek pokryć. Ci, którzy mieli największy wpływ na powstanie tej dziury, wyciągnęli z kieszeni każdego obywatela, emeryta i oseska, 2,5 tys. zł. Zdajmy sobie sprawę z tego, co się stało, i szukajmy możliwości, aby ten wielki problem pokonać.</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#PosełMarekZagórski">Kiedy przyjmowałem obowiązki szefa rządu, powiedziałem - to jest zobowiązanie - że wraz z całą Radą Ministrów i koalicją, która jest dla nas wsparciem, nie dopuścimy do większej katastrofy, niż jest obecnie. Przeciwnie, będziemy działać na rzecz ograniczenia jej skali, nie dopuścimy do kryzysu finansowego Polski, który spowodowałby niewypłacalność naszego kraju, zamianę polskiego pieniądza na niewiele wart papier, utratę dorobku życia i oszczędności bardzo wielu obywateli. Przedstawiany budżet jest propozycją okiełznania żywiołu po to, aby życie społeczne i gospodarcze toczyło się według przewidywalnych reguł, aby ludzie odzyskali wiarę w swoje państwo i nadzieję, że ich praca ma sens, a podatki nie idą na marne. To jest próba doprowadzenia do sytuacji, w której przyszły rok będzie ostatnim rokiem o takiej skali bezrobocia, ostatnim rokiem, w którym przedsiębiorców nie stać na kredyt, w którym miliony polskich rodzin przeżywają tak bolesne problemy, i ostatnim, w którym panuje atmosfera, przekonanie, że prawdopodobnie może być tylko gorzej”.</u>
          <u xml:id="u-50.3" who="#PosełMarekZagórski">To mówił dwa lata temu premier Leszek Miller. Ciekawe, czy Leszek Miller to dzisiaj pamięta? Dzisiaj Leszek Miller przesyła do Sejmu projekt budżetu, w którym to ostrzeżenie zamienia się w fakt. To nie Jerzy Buzek, tylko Leszek Miller wkłada nam do kieszeni rękę i próbuje wyciągnąć z niej prawdziwe dwa tysiące. Dziura Bauca była ostrzeżeniem przed katastrofą. Dziura Millera powoduje katastrofę i Leszek Miller się pod nią podpisał.</u>
          <u xml:id="u-50.4" who="#PosełMarekZagórski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Trudno poważnie dyskutować nad budżetem, jeżeli pan przewodniczący Jaskiernia, a także pan premier Hausner z uporem maniaka próbują demagogię z okresu kampanii wyborczej przenosić na dyskusję o finansach państwa w stanie realnego kryzysu. Odwoływanie się do wirtualnej dziury Bauca potwierdza, że tak jest. Jeśli chcemy dyskutować poważnie, jeśli chcemy współpracy opozycji i koalicji w tym zakresie, to odrzucenie tej demagogii jest warunkiem koniecznym, niezbędnym. To oraz gotowość do zgłoszenia autopoprawki ograniczającej wydatki w tym roku stwarzałoby podstawy do jakiejkolwiek dyskusji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-50.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Prosi o głos pan minister finansów Andrzej Raczko.</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sądzę, że godne komentarza jest wystąpienie pana posła Zagórskiego. A więc może po kolei. O zasługach. Rozumiem, że w momencie, kiedy się pojawiła dziura Bauca i ona była fikcyjna i wirtualna, no, to sądzę, że chyba możemy powiedzieć, że ta zasługa profesorowi Markowi Belce i rządowi premiera Millera powinna zostać przypisana, że deficyt wynosił wtedy, o ile pamiętam, 40 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Jeżeli mówimy o kryzysie finansów publicznych, bo tutaj to słowo się przewija, zawsze pytam o kryteria. No, zdefiniujmy to. Jeżeli przyjmiemy definicję: dług do PKB, no to spójrzmy tak. 2002 r., dług do PKB: Włochy - 106%, Belgia - 105%, Grecja - 104%, Austria - 67%, Niemcy - 61, Francja - 59%, Portugalia - 58%, Hiszpania - 53,8%, Szwecja - 52,7%, Holandia - 52,4%, no, Węgry, bo blisko - 56,3%.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Czy ktoś mówi, że tam jest kryzys finansów, w jakimś amoku biega i mówi, że jest wielkie nieszczęście? Nie.</u>
          <u xml:id="u-52.3" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Natomiast my mówimy wyraźnie o pewnej rzeczy, która powinna być doceniona, jeśli chodzi o ten rząd. Nie chcemy czekać, aż osiągniemy te 60%. Mówimy, że przede wszystkim dla wzrostu gospodarczego to będzie nieefektywne, nieodpowiednie i chcemy tym samym podejść do sprawy bardzo poważnie. Pokazaliśmy to dwukrotnie. W średniookresowej strategii i w tej chwili w programie, zwanym programem pana wicepremiera Hausnera. Sądzę, że to należy docenić, dlatego że tutaj padło nawet z ust, o ile mnie pamięć nie myli, pana posła Kaczyńskiego: prosta sprawa, no, w gruncie rzeczy to w końcu będzie trzeba zmienić konstytucję. Tylko podam jeden argument, dlaczego to w interesie ministra finansów, rządu i tego kraju nie leży. Bardzo prosta sprawa. Mianowicie nam zależy na wiarygodności tego kraju i na tym, żeby do tego kraju można było ściągnąć inwestycje zagraniczne, żeby można było przekonać inwestorów, że jest to kraj o pełnym bezpieczeństwie i właściwej szybkiej ścieżce wzrostu gospodarczego. Proszę zwrócić uwagę, że od początku lat 90., bez kryzysu, z wyjątkiem okresu tzw. schłodzenia gospodarki, udawało się nam tę ścieżkę realizować.</u>
          <u xml:id="u-52.4" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">A teraz po kolei, jeśli chodzi o te drobne sprawy. Tylko jak się jest ekonomistą, to nie należy patrzeć na sprawy drobne przez lupę, aczkolwiek tak postępują mikroekonomiści - ja lubię patrzeć jak makroekonomista, czyli szeroko.</u>
          <u xml:id="u-52.5" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Jeżeli z jednej strony się mówi: 31,5% dla emerytów i rencistów, to trzeba zwrócić uwagę na rzecz następującą. Mianowicie, są pewne procesy demograficzne w tym kraju i one powodują, że ze strukturą ludności są związane takie, a nie inne wydatki po stronie emerytów.</u>
          <u xml:id="u-52.6" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Z drugiej strony mówimy: wzrost gospodarczy - no to cały czas mówimy i tłumaczymy, że chcemy wspierać wzrost gospodarczy za pomocą specyficznych instrumentów, przede wszystkim za pomocą systemu podatkowego, co zostało, że tak powiem, wyraźnie zaznaczone i pokazane przez odpowiednią kanalizację funduszy strukturalnych i kohezyjnych, które spłyną do tego kraju, poprzez współpracę z Narodowym Bankiem Polskim, a tym samym skojarzenie odpowiedniej polityki fiskalnej i polityki monetarnej.</u>
          <u xml:id="u-52.7" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Następny temat - aparat skarbowy, bo on się tak tu przewija. Chciałbym podkreślić rzecz następującą, m.in. jeśli chodzi o te osławione taksówki. Jako minister finansów mam obowiązek, a nie tylko prawo, traktować wszystkich podatników jednakowo. Jeżeli przyjęliśmy określone zasady dokumentowania, podkreślam, dokumentowania obrotów i naliczania podatku, to minister finansów ma obowiązek wdrożyć to wszędzie, a tym samym, jeżeli mówimy o podatku VAT, w odniesieniu do taksówek. To rozwiązanie było dość precyzyjne, jasne i wielokrotnie powtarzane.</u>
          <u xml:id="u-52.8" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Jeszcze raz, jeżeli mówimy o ściągalności i poprawie ściągalności, to chciałbym zwrócić uwagę na rzecz następującą. Pan poseł słusznie zauważył, że tam wzrasta liczba nieściągalnych podatków. Ale z czym to jest związane? Proszę spojrzeć na strukturę. W większości to jest związane z nierentownymi, nieefektywnymi gałęziami gospodarki. Połowa z tego to jest górnictwo. Tym samym nie bierzemy pod uwagę poprawy ściągalności w tych sektorach, które są sektorami restrukturyzacyjnymi, tylko w tych, które funkcjonują.</u>
          <u xml:id="u-52.9" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Jeśli chodzi o podatki, to proszę pamiętać, że nasz mechanizm podatkowy pozwala na rozliczenie straty, szczególnie dotyczy to tych, którzy prowadzą działalność gospodarczą, tym samym przejście na wpływy podatkowe na skutek lepszej koniunktury gospodarczej następuje zawsze z opóźnieniem.</u>
          <u xml:id="u-52.10" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Rozumiem, że gry losowe to jest hobby pana posła. Nie będę tego komentował, ale możemy przyjąć, że wraz z wzrostem zamożności czy dochodów społeczeństwa chęć do udziału i gier losowych zwiększa się i to popyt na te usługi podlega takim samym zasadom, jak każdy element popytu związany z dochodem i ceną.</u>
          <u xml:id="u-52.11" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">4,24 euro do złotego. Chciałbym tylko powiedzieć rzecz następującą. Mianowicie, o wiele wyższy deficyt fiskalny niż ten, który jest planowany na rok 2004, miały Węgry i Czechy i w obu tych krajach była dostrzegana wyraźna tendencja aprecjacyjna. Jak państwo wiedzą, na Węgrzech nerwy puściły nawet bankowi centralnemu i próbowano doprowadzić do dewaluacji forinta, oczywiście nieskutecznie, co się skończyło tylko wyższym poziomem nominalnym stóp procentowych, ale robiono to ze względu właśnie na aprecjację forinta do euro.</u>
          <u xml:id="u-52.12" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Czyli można by było powiedzieć, że duża część rynków finansowych i kształtowanie się kursów walutowych nie jest tylko pod wpływem bieżącej oceny wydarzeń politycznych i wydarzeń związanych z krótkoterminowym reagowaniem rynków finansowych, ale również koncentruje się przede wszystkim na fundamentach gospodarki oraz przyszłości tej gospodarki, a nasza przyszłość jest związana z Unią Europejską.</u>
          <u xml:id="u-52.13" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Agencje nieruchomości. Każda z tych agencji przedkłada swój plan, ten plan jest analizowany, konsultowany, przecież proces budżetu to nie jest przygotowywanie dokumentu przez ministra finansów w zaciszu jego gabinetu. To jest proces, który zawiera wielokrotny tryb uzgodnień pomiędzy stronami. Tym samym, jeżeli pan poseł wspomina o tych wszystkich elementach, to jeszcze raz chciałbym podkreślić, że jest to w uzgodnieniu z instytucjami opracowywane.</u>
          <u xml:id="u-52.14" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Nieszczęsne samochody. Panie pośle, to takie szermowanie właśnie, czy lepiej kupić samochody, że to takie są kwoty. Sądzę, że tu powinno być zastosowane kryterium - lubię słowo kryterium: rachunek ekonomiczny. Trzeba by było popatrzeć, jaki jest koszt eksploatacji tegoż parku maszynowego, jakie są koszty utrzymywania starych samochodów w stosunku do zakupu nowego. Czasami, o dziwo, opłaca się kupić nowy samochód. Co więcej, może się okazać, że leasing albo inne rozwiązania również mogą w tym przypadku być efektywniejsze. W odniesieniu do tego pan premier Miller podjął stosowne działania. Powiedzieliśmy, że chcemy obniżyć koszty eksploatacji związane z transportem jednostek centralnych.</u>
          <u xml:id="u-52.15" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">I ostatnia sprawa. Jeżeli mówimy o szkodliwym wpływie deficytu budżetowego i długu publicznego na gospodarkę, to tutaj nikt nie próbuje pominąć tego elementu. Oczywiście lepiej by było, żeby deficyt był zerowy, dług publiczny na poziomie zero, żeby gospodarka była w pełni liberalna, a my żebyśmy byliśmy Szwajcarią. Ale nie jesteśmy Szwajcarią, tylko krajem na dorobku, a kraj na dorobku korzysta z zewnętrznych oszczędności. Musi to jednak robić w sposób właściwy, tak, by panować z jednej strony nad skalą tego zadłużenia, a z drugiej strony nad kosztami. I to, podejrzewam, coraz lepiej nam się udaje. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-52.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Pan poseł Borczyk w trybie sprostowania.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#PosełWaldemarBorczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym sprostować źle zrozumianą moją wypowiedź przez pana ministra Olejniczaka. Nie ma pana ministra, ale zapewne gdzieś w zaciszu gabinetu ogląda dzisiejszą debatę budżetową. I chce przekonać pan minister Wysoką Izbę, żeby wierzyła w to, co mówi, a nie w to, co jest zapisane w projekcie ustawy budżetowej. Nakłady na rolnictwo w porównaniu do roku 2003...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Panie pośle, ale pan zmierza do kolejnego przemówienia, a nie do sprostowania.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Bardzo proszę, co pan chce sprostować?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#PosełWaldemarBorczyk">...wyraźnie spadają. To jest zapisane w budżecie. Dopłaty bezpośrednie są zapisane w dziale: Rolnictwo, w różnych rozliczeniach, w rezerwie docelowej. Nie można kwot dopłaty...</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale do tego trzeba dołożyć.)</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#PosełWaldemarBorczyk">Moment, to jest sprostowanie. Pan minister mi to zarzucił.</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Bez rezerwy nie może pan tego umieścić.)</u>
          <u xml:id="u-56.4" who="#PosełWaldemarBorczyk">Proszę słuchać. Nie można kwot dopłaty porównywać z wydatkami w 2003 r., bo to jest nieporównywalne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Panie pośle Borczyk, panie pośle...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#PosełWaldemarBorczyk">Panie marszałku, jeżeli ktoś cytuje nieprawdziwe słowa, nieprawdziwe zapisy dotyczące budżetu, który jest przedstawiony Wysokiej Izbie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Nie, nie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#PosełWaldemarBorczyk">...to moim obowiązkiem jest to sprostować, aby pan minister...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Pan minister rzeczywiście cytował czy przywoływał pana słowa, a zatem niech pan sprostuje to, co pan minister przywołał, ale w odniesieniu do pańskiej osoby, a nie w ogóle do budżetu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#PosełWaldemarBorczyk">Pan minister również źle mnie zrozumiał co do bonów paliwowych. Jak ma bowiem rolnik przygotować biznesplan? Kiedy zaplanuje tańsze paliwo, to bank mu nie przyjmie biznesplanu, bo przecież nie ma bonów paliwowych i to będzie fałszowanie dokumentów. Po drugie, jeżeli nie zaplanuje, to bank powie, że koszty są zawyżone, bo mogą być ewentualnie bony paliwowe z uruchomionej rezerwy budżetowej; i to też błąd we wniosku.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#PosełWaldemarBorczyk">Następna sprawa. Pan minister odniósł się krytycznie do mojej osoby. Panie ministrze, proszę nie wskazywać Wysokiej Izbie, że mogłem odnieść się do pana ministra i do kogoś w tej sali bez należytego szacunku. Nigdy był sobie na to nie pozwolił. To jest nadinterpretacja moich słów. Natomiast podtrzymuję swoją zdecydowaną opinię krytyczną w stosunku do tych osób, które zaproponowały w projekcie budżetu likwidację dopłat do cen mleka w klasie ekstra. A próby przywoływania przykładu dzielenia społeczeństwa na tych, którzy się opowiadają za Unią Europejską, i na tych, którzy są przeciw Unii Europejskiej, wziął chyba pan minister z innej debaty, bo na pewno nie z tej. W moim wystąpieniu nic takiego nie było. Sprawdza się przysłowie: Uderz w stół, a nożyce się otworzą. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Z krótkim wyjaśnieniem zgłasza się pan minister Stanisław Kowalczyk, podsekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi.</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiStanisławKowalczyk">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Bardzo krótko chciałbym odnieść się do wypowiedzi pana posła Marka Zagórskiego i jednocześnie odpowiedzieć na może nie zarzut, ale informację odnoszącą się do potencjalnych inwestycji w ministerstwie rolnictwa. Otóż chciałbym zdecydowanie zdementować. Minister rolnictwa nie ma zamiaru budować studni oligoceńskiej. Rzeczywiście na pewnym etapie prac, także nad budżetem, były sugestie płynące ze struktur kryzysowych, iż właśnie w ministerstwie rolnictwa z uwagi na usytuowanie tego gmachu powinno znaleźć się ujęcie wody na wypadek zagrożenia państwa, ale takich inwestycji minister rolnictwa robił nie będzie. Natomiast potrzebne są na pewno inwestycje w tym gmachu. Rozumiem, że pan poseł ma także świadomość, albowiem urzędował przez dosyć długi czas w tym gmachu, że w tym gmachu są potrzebne inwestycje związane generalnie z substancją budynku. Ten budynek od wielu lat nie był remontowany i na te cele niewielkie środki w budżecie ministra rolnictwa się znajdują. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Coś za dużo mamy wystąpień pozostających poza głównym nurtem debaty, ale proszę.</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Pan poseł Zagórski w trybie sprostowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#PosełMarekZagórski">Panie marszałku, tylko jedno. Oczywiście tak jak powiedział pan minister, znam sytuację ministerstwa i wiem, jak wygląda jego substancja. Cytowałem tylko zdanie następujące, zawarte na s. 141 Uzasadnienia: „13) Ministra właściwego do spraw rolnictwa - 5860 tys. zł, z czego 4340 tys. zł na inwestycje modernizacyjne i budowę studni oligoceńskiej na potrzeby Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi”. Być może coś się zmieniło, ale w uzasadnieniu to jest zawarte. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę panią posłankę Bożenę Kozłowską o wystąpienie w imieniu koła Polskiego Bloku Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#PosełBożenaKozłowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Koła Parlamentarnego Polskiego Bloku Ludowego mam zaszczyt przedstawić nasze stanowisko w sprawie projektu ustawy budżetowej na rok 2004. W proponowanym projekcie budżetu roi się od pytań i wątpliwości. Z lektury nad przyszłorocznym budżetem wyłaniają się dwa elementy: pierwszy - projekt budżetu na rok 2004, drugi - program oszczędnościowy ministra Hausnera. Jedynie dyskusja obejmująca obydwa elementy może doprowadzić nas do wspólnego elementu, jakim jest projekt budżetu na rok 2004.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#PosełBożenaKozłowska">Projekt budżetu według ocen wielu specjalistów jest pełen tajemniczych elementów, o których możemy mieć jakiekolwiek pojęcie, jeśli dokładnie przeczytamy założenia w nim zawarte. Przytoczę tylko niektóre elementy, na jakie należy zwrócić uwagę:</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#PosełBożenaKozłowska">- niejasne ulokowanie ponad 11 mld zł dotacji na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych,</u>
          <u xml:id="u-68.3" who="#PosełBożenaKozłowska">- propozycja rozdysponowania 200% planowanych wpływów z prywatyzacji,</u>
          <u xml:id="u-68.4" who="#PosełBożenaKozłowska">- ponad 22-krotny wzrost wydatków w roku 2004 w stosunku do proponowanego wzrostu przychodów (dochody mają wzrosnąć o 0,7 mld zł, a wydatki o 16 mld zł),</u>
          <u xml:id="u-68.5" who="#PosełBożenaKozłowska">- specjaliści w dziedzinie finansów zwracają uwagę na zagrożenie dotacji na Fundusz Pracy; według wielu z nich zaniżenie to sięga ok. 18 mld zł,</u>
          <u xml:id="u-68.6" who="#PosełBożenaKozłowska">- mało czytelne, mało jasne i wątpliwe są szacunki dotyczące zagranicznych płatności budżetu. Poziom wartości tych zobowiązań wyceniono po kursie 4,25 zł za euro. Niestabilność na zagranicznych rynkach walutowych oraz niestabilna sytuacja polityczna w kraju pozwalają wnioskować, iż szacunki tych zobowiązań zostały mocno zaniżone.</u>
          <u xml:id="u-68.7" who="#PosełBożenaKozłowska">Trudno wymagać cudów od twórców tego projektu, ale nie można też nie zauważyć, że sytuacja finansowa państwa staje się coraz bardziej krytyczna i nie ma już czasu na odkładanie koniecznych rozwiązań. Dziś wszyscy stoimy przed wyborem. Możemy wybrać jedynie dwa warianty: 1) robimy budżet polityczny i niech się dzieje, co chce, 2) robimy budżet na skalę naszych możliwości, podyktowanych koniecznością pewnych uwarunkowań i zobowiązań. Prościej rzecz ujmując, robimy budżet dla Polski z wizją na najbliższe lata albo budżet w stylu: „po nas choćby potop”.</u>
          <u xml:id="u-68.8" who="#PosełBożenaKozłowska">Koniunkturalizm, interesy grupowe, zawodowe i - nie waham się powiedzieć - prywatne w obecnej chwili powinny ustąpić miejsca racjonalizmowi ekonomicznemu i propaństwowemu działaniu. Przedstawiony nam do dyskusji projekt budżetu nie uwzględnia tak koniecznych oszczędności. Powiem więcej, można znaleźć wiele przykładów, gdzie wydatki budżetowe rosną, i to znacznie powyżej zakładanej inflacji:</u>
          <u xml:id="u-68.9" who="#PosełBożenaKozłowska">- proponuje się 17-procentowy wzrost wydatków na administrację,</u>
          <u xml:id="u-68.10" who="#PosełBożenaKozłowska">- proponuje się w 2004 r. znaczne zwiększenie wydatków na górnictwo,</u>
          <u xml:id="u-68.11" who="#PosełBożenaKozłowska">- proponuje się około 13-procentowy wzrost wydatków na szkolnictwo wyższe,</u>
          <u xml:id="u-68.12" who="#PosełBożenaKozłowska">- urzędy organów państwa, które nie podlegają Radzie Ministrów, zaproponowały wzrost swoich wydatków o ponad 15%.</u>
          <u xml:id="u-68.13" who="#PosełBożenaKozłowska">Oceniając poszczególne instytucje, można dojść do wniosku, że skoro najwyższe organy państwa nie widzą potrzeby ograniczania swoich wydatków, to albo w Polsce nie jest z finansami państwowymi tak źle, jak się powszechnie mówi, albo najwyższe organy państwowe dawno wyalienowały się z polskiej rzeczywistości i nie rozumieją powagi sytuacji, w jakiej znalazło się 38 mln obywateli.</u>
          <u xml:id="u-68.14" who="#PosełBożenaKozłowska">Rzeczą dziwną i niemożliwą do zaakceptowania jest założenie, iż będziemy ciąć u wszystkich, ale nie u siebie. Tego typu filozofia nie zostanie zaakceptowana przez społeczeństwo i będzie dodatkowym elementem w strumieniu negacji tego, co w budżecie zaproponowano. Będzie także świadectwem na nieczystość proponowanych poczynań i dowodem na to, że po raz kolejny koszty zmian będą ponosić ci, którzy od dawna są ofiarami przeprowadzanych zmian.</u>
          <u xml:id="u-68.15" who="#PosełBożenaKozłowska">Proponowane cięcia ukierunkowane jedynie na sferę socjalną nie przyniosą społecznej akceptacji, wzmocnią jedynie ruchy roszczeniowe, a tym samym w jeszcze jaskrawszy sposób utrudnią przeprowadzenie koniecznych zmian. Sytuacja, kiedy stajemy przed wyborem: robimy cięcia w sferze socjalnej i podnosimy wydatki w sferze administracyjnej, jest nie do zaakceptowania. Bezrobocia nie da się zlikwidować zwiększoną liczbą etatów w administracji. W roku 2004 zatrudnienie tylko w agencjach ma wzrosnąć z 11 400 do 15 400 pełnych etatów. Niezależnie jednak od tego, czy są to stare czy nowe etaty, to wiążą się one z wynagrodzeniami, których poziom jak na warunki polskie wydaje się być zadziwiająco wysoki, a w odniesieniu do skuteczności działań niektórych agencji - wprost oszałamiający. Koszty wynagrodzeń wraz ze składnikami przedstawiają się w sposób następujący: 3200 zł w Agencji Rezerw Mieszkaniowych i Wojskowej Agencji Mieszkaniowej, 5400 zł w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, 5700 zł w Agencji Mienia Wojskowego i Agencji Rynku Rolnego, 7100 zł w Agencji Nieruchomości Rolnych, 9800 zł w Państwowej Agencji Rozwoju Przemysłu. Tej wielkości uposażenia i iście bizantyjski sposób gospodarowania publicznymi środkami w poszczególnych agencjach nie wzbudzają zaufania i mają się nijak do ogólnego biadolenia, że jest źle. Łączna kwota zaplanowana jako dotacja dla wszystkich agencji to ponad 2 mld zł. Jaka część będzie przeznaczona na utrzymanie administracji, pamiętając powyższe dane o zatrudnieniu, nie trudno jest wyliczyć. Przy zaciąganiu przysłowiowego pasa dobrze jest brać przykład.</u>
          <u xml:id="u-68.16" who="#PosełBożenaKozłowska">Oddzielnego potraktowania wymagają środki pozostawione jako rezerwy, których wielkość w budżecie na rok 2004 oszacowano na ponad 12 mld zł. Ta grupa środków - w tej chwili bezimienna - może spowodować dalszy wzrost wydatków w dziś nieokreślonym jeszcze kierunku. Tajemniczo i dość frywolnie jak na ustawę budżetową zostały przedstawione budżety poszczególnych agencji państwowych, których w zapowiedziach wielu polityków miało ubywać, a które - jak pokazuje rzeczywistość - mają się dobrze i nie straszna jest im katastrofalna wydolność finansowa państwa. W Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, w Wojskowej Agencji Mieszkaniowej, w Agencji Rezerw Mieszkaniowych i Agencji Ryku Rolnego najbardziej pojemną częścią budżetu - około 45% - jest pozycja określona jako pozostałe koszty.</u>
          <u xml:id="u-68.17" who="#PosełBożenaKozłowska">Co do drugiego elementu wymienionego na wstępie mojego wystąpienia, czyli programu oszczędnościowego pana ministra Hausnera, należy odnieść się z szacunkiem i należytą powagą. Zawiera wiele poważnych propozycji, z którymi nie w pełni można się zgadzać, ale powinno się o nich dyskutować, bo faktycznie zmierzają do ograniczenia deficytu budżetowego i stabilizacji gospodarki. Jakość tego planu i jego skuteczność nie zależą jedynie od jego autora, ale od nas wszystkich; powinniśmy się wznieść w tym celu ponad przyziemne interesy partyjne, grupowe, zawodowe i regionalne. Trudno dziś kolejnym ekipom przekonywać ludzi do wyrzeczeń, bo nader często byliśmy oszukiwani i oszukiwaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-68.18" who="#PosełBożenaKozłowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Koło Parlamentarne Polskiego Bloku Ludowego wnosi o przekazanie projektu ustawy budżetowej do dalszych prac w Komisji Finansów Publicznych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-68.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Duliasa w imieniu koła Polskiej Racji Stanu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#PosełStanisławDulias">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Bardzo trudno przedstawić jest stanowisko wobec tego projektu budżetu na rok 2004, tym bardziej że czynię to w imieniu i na rzecz Polskiej Racji Stanu. Przedstawiając stanowisko Koła Poselskiego Polskiej Racji Stanu - chyba najmłodszego koła - wobec projektu budżetu państwa na rok 2004, podobnie zresztą jak i wobec budżetu na rok 2003, można go różnie oceniać: jako zamysł lub pobożne życzenie rządu oparte w różnych pozycjach na nierealnych kwotach, jako zestawienie potrzeb i dopasowanie do tego dochodów, jako sposób na uzasadnienie postępu w polskiej gospodarce w celu spełnienia wymogów Unii Europejskiej czy też jako tworzenie pozorów dla opinii publicznej, a przede wszystkim jako konieczny warunek do dalszego funkcjonowania obecnego rządu i Sejmu. Taka jest ta ocena realna, ale i negatywna.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#PosełStanisławDulias">Podziwiać należy tylko optymizm pana ministra czy rządu i te optymistyczne zapowiedzi mówiące o wzroście gospodarczym, o wejściu na ścieżkę przyspieszonego rozwoju. Bardziej optymistyczną wizję można przedstawić, oceniając budżet jako próbę ratowania polskiej gospodarki i finansów publicznych. Niestety, na krótko i nie do końca. Faktem jest, że obecny rząd dostrzega tragiczny stan, wskazuje na pozycje budżetowe i źródła pozyskania brakujących środków, nie analizując przy tym jednak ich realności, a szczególnie dochodów. W podejmowanych dotychczas działaniach poprzedni i obecny rząd wykazują wolę rozwiązywania problemów, nie naruszając przyjętych wskaźników sprzed kilkunastu lat. To tak jakby artysta chciał rzeźbić, nie mając do tego odpowiedniego materiału. Ma chęci, umiejętności, wiedzę, narzędzia, ale brakuje właściwego surowca. Dlatego budżet na rok 2004 powinien być oparty na korzystniejszych rozwiązaniach - lepszym surowcu - które byłyby nadzieją dla społeczeństwa i szansą na wywiązywanie się z przyjętych założeń. Koalicja to może uczynić, ale nie chce, nie wiadomo dlaczego. Te rozwiązania to m.in.: dyrektywy Unii Europejskiej, które powinny ulec zmianie co najmniej w kilku obszarach; wstrzymanie realizacji wielu programów prowadzących do pomniejszania potencjału gospodarczego Polski - to zahamuje wzrost bezrobocia; wstrzymanie bezprawnego prywatyzowania dóbr ogólnonarodowych, które powinny pracować na zwiększenie finansów państwa - jest to świeży temat górnictwa; uruchomienie środków finansowych (np. zaoszczędzonych przy realizacji programów restrukturyzacji) na pobudzenie sfery produkcyjnej, dającej szansę na nowe środki do budżetu; likwidacja różnego rodzaju agencji, dzięki czemu nie tylko zaoszczędzi się znaczne środki finansowe, ale wprowadzi się ład i porządek w resortach w zakresie zadań i odpowiedzialności za ich realizację, wyeliminuje się przez to wiele korupcjogennych układów (przy czym temat agencji poruszę jeszcze raz w swoim wystąpieniu); sporządzenie symulacji, a następnie opracowanie programu określającego potrzeby żywnościowe i energetyczne kraju oraz w odniesieniu do tego wielkości potencjału produkcyjnego. Tego Polska nie ma i tego nikt dotychczas nie uczynił. Mówię o ostatnich kilkunastu latach. To tylko część przykładów, które mogą mieć znaczący wpływ na realność budżetu. W każdym z tych przypadków można szczegółowo doliczyć się kwot, które po przetransponowaniu będą mogły stanowić źródło finansowania nowych przedsięwzięć. Nic się nie zrobi bez wzrostu potencjału produkcyjnego, który z pełną determinacją i konsekwencją zmniejszamy.</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#PosełStanisławDulias">Nikt dzisiaj nie wątpi w to, że przyczyną zapaści państwa było schładzanie gospodarki, potęgowane nieudolnością i złymi programami. Na to nałożyły się tolerancyjne warunki w odniesieniu do korupcji i przestępczości gospodarczej. Umiejętnie były one wykorzystywane, a wymiar sprawiedliwości odpowiednio do tego się przystosował. Miało to szansę powodzenia, dlatego że często na czele ekip rządzących i poszczególnych resortów stały osoby, dla których problemy Polski nie zawsze były najważniejsze, a ich powiązania decyzyjne niestety bardzo duże i niekorzystne. Nikt dotychczas nie odpowiadał za złe decyzje, a nawet działalność przestępczą wobec przedsiębiorstw, instytucji i oczywiście kraju. Między innymi obecny budżet dlatego jest zagrożony, że bez żadnej odpowiedzialności pan Balcerowicz, ówczesny minister finansów - chodzi o rok 2001, począwszy od 1999 r. - wprowadzał w błąd społeczeństwo, może i rząd, poszczególnych ministrów, nie przedstawiając prawdziwych zagrożeń i ogromnej dziury budżetowej. Ten sam pan rządzi polskim pieniądzem i decyduje o ruchach rządu. Można traktować to jako usprawiedliwienie dla rządu, ale niestety, tak nie jest. Rząd to akceptuje albo też świadomie cieszy się, że może będzie miał możliwość wskazać kogoś, na kogo zrzuci się winę. Jest to błędne widzenie i niedostrzeganie zbliżającego się zagrożenia. Może być jednak w pewnym momencie za późno, a konsekwencje okażą się tragiczne dla społeczeństwa i Polski.</u>
          <u xml:id="u-70.3" who="#PosełStanisławDulias">Już obecnie to wyraźnie widać, a zachowanie rządu wskazuje, że zależy mu coraz bardziej nie na rozwiązywaniu problemów, lecz na uchylaniu się od odpowiedzialności. Brak tej odpowiedzialności i przechodzenie obok trudnych decyzji może być tragedią, a nie rozwiązaniem problemów. Nieudolność, a nie wola odpowiedzialności za korupcję, nieprawidłowości w wymiarze sprawiedliwości, nie mówiąc już o rozliczaniu afer, których jest coraz więcej i które pozostają bezkarne. W obecnej tragicznej sytuacji społeczno-gospodarczej nie może być przyjęty ten budżet bez istotnych poprawek, bez całego przerobienia. Chociażby wzrost wydatków o 17% na administrację publiczną czy środki na negatywną restrukturyzację, czy świadczenia wynikające z realizacji Wspólnej Polityki Rolnej, które mają stanowić 5,4 mld zł, gdy nie ma ani koncepcji, ani wizji na przyszłość.</u>
          <u xml:id="u-70.4" who="#PosełStanisławDulias">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Jeżeli już mówimy o rolnictwie, warto kilka zdań poświęcić i przypomnieć sobie, że świadome czy nieświadome działania w zarządzaniu polskim rolnictwem doprowadziły je do najniższego w historii poziomu. Widać to w efektach produkcyjnych, w wielkościach plonów, odłogach, stanie technicznym maszyn, urządzeń, sprzętu, braku modernizacji i inwestycji obiektów oraz w całym obrazie polskiej wsi. Stanu tego nie chcemy zahamować oczywiście tym budżetem, ale przeciwnie, chcemy go pogłębiać.</u>
          <u xml:id="u-70.5" who="#PosełStanisławDulias">Społeczna pozycja wsi zdecydowanie spadła, a całe środowisko popegeerowskie ściany wschodniej, ziem północnych i wiele mniejszych regionów to obraz ruiny i biedy ludzi. Podstawową przyczyną tego stanu jest rozbicie całego systemu zarządzania rolnictwem, gdzie odpowiednio rozłożona została odpowiedzialność - proszę państwa, to nie tylko w rolnictwie, w przemyśle podobna historia - a w efekcie w ogóle jej nie było. Likwidując PGR-y, stworzono Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa, której dołożono grunty PFZ i inne porzucone. Dystrybucje i regulacje rynkowe powierzono Agencji Rynku Rolnego, natomiast gospodarką, kredytami i dofinansowaniem rolnictwa zajmuje się Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Wszystkie te agencje odciążyły ministerstwo, gdy chodzi o obowiązki i odpowiedzialność. W zamian ministerstwo osłania zamiast rozliczać za wiele afer, które wystąpiły w tych agencjach. Są dotychczas nierozliczone, te niedawne i te jeszcze bardzo dawne.</u>
          <u xml:id="u-70.6" who="#PosełStanisławDulias">Jest to również metoda na zabezpieczenie przed konsolidacją w rolnictwie, przy założeniu, że jednak ktoś wypełniał misję zmierzającą do likwidacji polskiej gospodarki, a może i kraju.</u>
          <u xml:id="u-70.7" who="#PosełStanisławDulias">Jeżeli obecny rząd wykazuje wolę ratowania rolnictwa i chce dokonać nawrotu z dotychczasowej drogi, to musi przystąpić do likwidacji wszystkich organizacji wyręczających ministerstwo rolnictwa i całej niepotrzebnej jego nadbudowy oraz „otoczki”. Bo jak inaczej nazwać stworzenie całych biur IACS, trzykrotne afery wokół IACS, gdy w tym samym czasie nie mają zajęcia funkcjonujące od wielu lat ośrodki doradztwa rolniczego? Po co tworzono izby rolnicze, nie dając im uprawnień? Na tej samej zasadzie tworzono wiele organizacji branżowych. W ustawach o grupach producenckich, zalesieniach itd. daje się tylko cząstkę... Zawierają one wiele przepisów martwych, nic niewnoszących.</u>
          <u xml:id="u-70.8" who="#PosełStanisławDulias">Stworzono w gminach stanowiska dla przekonywania rolników o raju w Unii Europejskiej, przyjmując nowe osoby do pracy, nieprzygotowane, które uczyliśmy kłamać, oszukiwać społeczeństwo. Jeśli natomiast chodzi o pracowników odpowiedzialnych za sprawy rolnictwa w gminach, fachowców, ich wiedza nie kwalifikowała się według oceny obecnego rządu do tego, by wypełniali taką misję.</u>
          <u xml:id="u-70.9" who="#PosełStanisławDulias">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Mimo deklaracji, że budżet na 2004 r. będzie działał na rzecz wprowadzenia gospodarki kraju na ścieżkę szybkiego rozwoju, prognozy wskazują inaczej. Stopa bezrobocia wzrośnie do 18,4% (obecnie wynosi 17,6%), by na koniec 2004 r. obniżyć się do 17,8%.</u>
          <u xml:id="u-70.10" who="#PosełStanisławDulias">Wspomnę tu o górnictwie i o hutnictwie. W samym górnictwie tylko poprzez likwidację, nieuczciwą...</u>
          <u xml:id="u-70.11" who="#PosełStanisławDulias">Panie marszałku, jeszcze 2 minutki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#PosełStanisławDulias">Przez samą restrukturyzację górnictwa ten temat, jak sądzę, Wysoka Izba podejmie jeszcze raz podczas omawiania ustawy restrukturyzacyjnej, która jest potrzebna, ale równocześnie musiałaby wstrzymać realizację programu uchwalonego na lata 2003–2006. I to jest kompromitacja, panie ministrze, dla rządu, dla wszystkich tych, którzy go opracowywali. Trzykrotnie zmieniane liczby, kwoty, nazwy kopalń, w końcu po to, żeby najlepsze kopalnie zlikwidować. Nie wiem, może dlatego, że nie ma tam lobbistycznych prezesów w kompanii, bo tak to jest, bo prezesi są z innego terenu. 100-milionowe zadłużenia kopalń, na przykład Kopalni „Jankowice”, zostawia się z boku poza tymi wszystkimi problemami.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#PosełStanisławDulias">Nadal od dłuższego czasu, od 1990 r., utrzymują się negatywne tendencje w dziedzinie inwestycji w gospodarce. Na przykład w I półroczu 2003 r. nakłady inwestycyjne w budownictwie, które są istotnym elementem rozwoju gospodarki, w stosunku do analogicznego okresu ubiegłego roku spadły o 37% czy o ponad 37%.</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#PosełStanisławDulias">Podobnie rzecz ma się w kwestii bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Rada Ministrów liczy tylko na poprawienie sytuacji poprzez przyspieszenie prywatyzacji - co jest, jak sądzę, wobec majątku ogólnonarodowego kardynalnym błędem, jeśli nawet nie mówić już o stronie społecznej, jak również o stronie ekonomicznej, co, sądzę, pan minister finansów najlepiej rozumie - oraz zainteresowanie inwestorów w związku z akcesją Polski do Unii Europejskiej. Jednakże istnieją bardzo uzasadnione obawy, że pochopna prywatyzacja może przynieść opłakane skutki ekonomiczne. Są przykłady: stocznie, huty, i dalej my te huty prywatyzujemy, likwidujemy za wszelką cenę.</u>
          <u xml:id="u-72.3" who="#PosełStanisławDulias">Kolejna kwestia to tworzenie otoczenia i klimatu okołoinwestycyjnego przez urzędników odpowiedzialnych za to w ministerstwach. Wiele wskazuje na to, że będziemy dalej, tak jak przy pozyskiwaniu inwestycji Peugeota czy Citroena, czy ostatnio Hyundaya, które lokują się u naszych południowych sąsiadów.</u>
          <u xml:id="u-72.4" who="#PosełStanisławDulias">Innym elementem wprowadzenia kraju na szybką ścieżkę rozwoju gospodarki ma być wzrost popytu krajowego na poziomie 2,9%. Tylko jak ma się do tego zapis po stronie dochodowej budżetu w związku ze zmianami systemowymi, które dotyczą między innymi wzrostu stawki VAT?</u>
          <u xml:id="u-72.5" who="#PosełStanisławDulias">Na temat wzrostu VAT na zabawki i ubranka dla dzieci już wiele osób mówiło. Jest to karygodne. Dajemy tornistry, dajemy zeszyty, ołówki, po to, żeby te dzieci przeżyły, a odbieramy im tutaj VAT-em 20% od tych szczególnie... Przecież to dotknie tej grupy najbiedniejszej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Panie pośle, proszę już o konkluzję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#PosełStanisławDulias">Już kończę. Podobne obawy można mieć, jeżeli chodzi o VAT w budownictwie. O to również i posłowie lewicy się upominają dość mocno, a mimo wszystko to przechodzi.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#PosełStanisławDulias">Maleją wydatki z budżetu państwa na oświatę i wychowanie, na ochronę zdrowia, na pomoc społeczną, na edukację, opiekę wychowawczą itd.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#PosełStanisławDulias">W projekcie budżetu nie dostrzega się całej sfery biedy, nędzy, nie dając żadnego rozwiązania tych patologii. One są, to pokazują cyfry i to się widzi, jeżdżąc po Polsce, a szczególnie po Śląsku, który mam zaszczyt reprezentować. To ambitne i dzielne społeczeństwo.</u>
          <u xml:id="u-74.3" who="#PosełStanisławDulias">Te i wiele innych przykładów wskazują, że w tej formie budżet nie może napawać optymizmem i jest zaprzeczeniem twierdzenia pana premiera Hausnera, że budżet ten jest dalekowzroczny.</u>
          <u xml:id="u-74.4" who="#PosełStanisławDulias">Polska Racja Stanu uważa, że przedstawiony budżet wymaga całkowitej przebudowy i w tym kierunku, sądzę, rząd powinien pójść, chcąc z powodzeniem kontynuować i realizować zadania w najbliższych latach. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-74.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Zgłosił się pan minister Stanisław Kowalczyk z krótkim wystąpieniem.</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiStanisławKowalczyk">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Kilka uwag do wypowiedzi pana posła Duliasa, ponieważ nie sposób, panie pośle, zgodzić się z tzw. oceną przekształceń instytucjonalnych, jakie nastąpiły w rolnictwie po roku 1990, którą pan poseł przedstawił.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiStanisławKowalczyk">Trudno postawić tezę, że w 1990 r. polskie rolnictwo od strony instytucjonalnej było przygotowane do działania w warunkach gospodarki rynkowej. Nie było. W związku z tym te struktury instytucjonalne musiały powstać i te instytucje, o których pan mówił, między innymi te trzy agencje działające w obszarach rolnych, powstały dokładnie na konkretne zapotrzebowanie z danego obszaru funkcjonowania rolnictwa czy obszarów wiejskich.</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiStanisławKowalczyk">Ja w tej chwili nie waloryzuję tego, czy powołanie Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, obecnie agencji nieruchomości, odbyło się bez wad czy z wadami, czy można tam znaleźć określone elementy negatywne. Była to instytucja, i jest, która miała się zajmować i zajmuje się zagospodarowaniem tych nieruchomości, które były zgromadzone w dawnych państwowych gospodarstwach rolnych. Podobnie dwie pozostałe agencje. Jeśli chodzi o zadania, które realizują dwie pozostałe agencje, przed 1990 r. nie było takich instytucji, bo nie było takich potrzeb, nie było takich procesów, na które te agencje czy takie instytucje musiałyby odpowiadać. Dlatego też przywracanie mechanizmu do gospodarki rynkowej musiało wiązać się z tworzeniem tych instytucji. I te instytucje powstały, i te instytucje pełnią na dzień dzisiejszy określone funkcje, a po 1 maja 2004 r. będą pełnić jeszcze funkcje dodatkowe. Dlatego też muszę powiedzieć, że z najwyższym zdumieniem słucham informacji o tym, że mają być zlikwidowane agencje, takie jak Agencja Rynku Rolnego czy Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Toż to przecież poprzez te agencje mają być kierowane do rolników dopłaty bezpośrednie. Bez utworzenia tych instytucji dopłaty bezpośrednie do rolników nie mogą trafić, bo takie są regulacje unijne. Oczywiście możemy powiedzieć, że one są złe, że wymagają dużych wydatków, że wymagają zatrudnienia armii urzędników. Tak, to wszystko prawda. Wymagają zatrudnienia dużej liczby urzędników, wymagają nakładów na stworzenie tych systemów, ale jeżeli zdecydowaliśmy się, że wchodzimy do Unii Europejskiej, że jeżeli teraz chcemy skorzystać z tych środków, to nie mamy po prostu innego wyboru, tylko musimy stworzyć takie instytucje, które zostaną akredytowane przez Unię Europejską i które będą zarządzać tymi środkami. Oczywiście można zgłosić do samego procesu budowy instytucji zastrzeżenia, że robiono to w pewnym momencie źle, że robiono za wolno bądź za szybko, bądź też inne zastrzeżenia, ale te instytucją muszą powstać, one powstają. W tej chwili są na ostatnim etapie przygotowania do akredytacji. Zgodnie z przyjętymi harmonogramami akredytacja unijna ma mieć potwierdzenie w pierwszych miesiącach przyszłego roku i w tej chwili mam gorącą prośbę, nie mówmy o tym, że należy te instytucje zlikwidować, bo to pozwoli zaoszczędzić środki.</u>
          <u xml:id="u-76.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiStanisławKowalczyk">Jeszcze chciałem do jednej rzeczy przy okazji odnieść się, albowiem w wypowiedziach pań i panów posłów, a także poza tą salą często podnoszone jest jedno zagadnienie - dotyczące terminu wypłat. Otóż w Unii Europejskiej na dzień dzisiejszy dopłaty bezpośrednie wypłacane są przez kilka miesięcy w roku. One są wypłacane od 15 października bądź od 15 listopada, w zależności od tego, czy to są dopłaty obszarowe do produkcji roślinnej, czy tzw. premie zwierzęce, do 31 stycznia następnego roku. A więc w zależności od tego, czego dotyczy dopłata - 2,5–3,5 miesiąca są wypłacane w tych krajach, które od wielu lat ten system stosują, od wielu lat mają przygotowane procedury, ludzi i rolników, którzy wiedzą, jak, kiedy i gdzie składać wnioski. W związku z tym propozycja, która ze strony Unii Europejskiej wyszła pod adresem wszystkich 10 krajów kandydujących, mówi o tym, że dopłaty bezpośrednie w tych 10 krajach będą w tej agendzie, a więc 2004–2006 wypłacane w ciągu 5 miesięcy, a więc od 1 grudnia do 30 kwietnia. Dlaczego? No dlatego, że może nastąpić wydłużenie tego okresu, kiedy rolnicy będą składać wnioski, agencje będę te wnioski oceniać i następnie będą dopiero środki wypłacane, jak również z uwagi na przygotowywanie się dopiero agencji do tego procesu może nastąpić także dłuższy proces wypłaty tych pieniędzy. A więc to ani strona polska, ani żaden inny kraj w tej chwili kandydujący nie wymyślił tego okresu, tylko to jest propozycja, która jest zawarta w regulacjach unijnych. Te regulacje jeszcze nie są przyjęte, mają charakter projektów, ale w tych projektach jest właśnie taki zapis. Dopłaty bezpośrednie w nowych krajach kandydujących będą wypłacane od 1 grudnia do 30 kwietnia następnego roku. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Dulias: W trybie sprostowania.)</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Pan poseł Dulias w trybie sprostowania, tak?</u>
          <u xml:id="u-77.3" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">No dobrze, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#PosełStanisławDulias">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Ja w żadnym słowie nie powiedziałem, że mają być likwidowane agencje. Powiedziałem, że powinny być likwidowane agencje, a to jest istotna różnica. Chciałbym, żeby to odpowiednio zrozumieć. Tak, panie ministrze, bo to odniesienie ma pan tak samo w tej chwili w górnictwie. Wie pan, ile spółek, agencji nieprawnych i prawnych występuje w tej chwili w górnictwie i jakie to są kolosalne pieniądze. Pan by miał rozwiązaną połowę problemów finansowych w rolnictwie, gdyby pan zlikwidował agencje. A rolnictwo - jest przecież ministerstwo rolnictwa, jest - i to piękny - gmach, porządny i porządni ludzie, to dlaczego nie mogą wypełniać tej funkcji? Uważam, że Unia tego nie nakazuje i z przepisów nie wynika, że ma być tyle i takich agencji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Halinę Nowinę Konopkę, która wystąpi w imieniu koła Porozumienia Polskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W imieniu posłów Porozumienia Polskiego składam wniosek o odrzucenie projektu budżetu w całości ze względu na brak cech odpowiedniej i odpowiedzialnej troski o najistotniejsze interesy państwa i społeczeństwa polskiego, ze względu na to, że dokument ten jest zapisem zaniedbania swych obowiązków wobec państwa i narodu przez tych, którzy obowiązek ten dobrowolnie przyjęli. Rok temu mówiłam, proszę państwa, w trakcie takiej samej debaty, że w ustawie budżetowej nie ma elementów ożywiających gospodarkę. Nic nie zmieniło się w obecnym momencie i to stwierdzenie powtarzam. Gorzej, jest regres w stosunku do sytuacji sprzed roku - jest większy deficyt, zmiany struktury dochodów i wydatków państwa, i parę innych jeszcze dodatkowych elementów, do których po kolei dojdę.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">Proszę państwa, gdzieś tam z tyłu głowy wypływa mi wspomnienie sprzed paru miesięcy, kiedy odchodził pan minister i wicepremier Grzegorz Kołodko. On wprost powiedział, że w polskim budżecie zabraknie pieniędzy, że zobowiązania międzynarodowe ze względu na akcesję Polski do Unii Europejskiej są tym obciążeniem, z którym nie bardzo sobie poradzimy. W sukurs, chyba niezamierzony, pospieszyła mu pani Chojna-Duch, wówczas szef doradców wicepremiera, i ona powiedziała, że nie ma problemu, że pieniądze na te wydatki znajdą się i przedstawiła cały katalog, który w tej chwili prawie w całości, prawie bez zmian powtórzył pan minister Hausner. A pan minister Hausner nastał po panu ministrze Kołodko, dlatego że nie było akceptacji społecznej dla pomysłów wówczas ujawnionych przez panią prof. Chojnę-Duch. Pan minister Hausner stworzył iluzję, że da się te problemy rozwiązać inaczej, nie tak drastycznie. No i doczekaliśmy się, że wróciliśmy do punktu wyjścia. Parę jeszcze elementów zostało niezrealizowanych z tego katalogu, który przedstawiła pani Chojna-Duch, ale poczekajmy i do tego dojdziemy.</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">Zastanawiam się, proszę państwa, na tle tego, na ile państwo wykorzystujecie obecną widoczną trudną sytuację ekonomiczną państwa dla wyłudzenia zgody społecznej na niegodziwe cięcia, które chcecie wprowadzić. Czy przypadkiem pod presją pistoletu - kryzys argentyński, kryzys państwa - nie chcecie doprowadzić do tego, żeby polskie społeczeństwo spokojnie przyjęło to, co mu chcecie nałożyć na barki? Podejrzewam, że ten element kalkulacji jest zawarty w państwa kalkulacjach, bo prawdziwą troską waszą jest zachowanie pozorów do momentu akcesji i następnie do najbliższych wyborów. I to jest prawdziwy cel działań ekipy rządowej w tej chwili. Przecież premier Hausner i dzisiaj powiedział wprost: Raczko i SLD ma szanse. To jest cytat, który sobie zapisałam z jego wypowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-80.3" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">A teraz ad rem. Nie można mówić o budżecie, nie biorąc pod uwagę całego otoczenia infrastruktury prawnej, w której taki budżet będzie realizowany, a więc systemu podatkowego. A system podatkowy, proszę państwa, no właśnie, jest powoli w ukryciu przetwarzany w system podatkowy podatku liniowego. I znowu powołam się na wypowiedź pana ministra Raczko, który na posiedzeniu komisji powiedział: Nie ma takiego klimatu społecznego, żeby można było ten system wprowadzić. Wprowadza się go wobec tego po kawałku. Po to znowu, żeby oszukać społeczeństwo, bo wiadomo, że ten system zastosowany wprost, bez osłon specjalnych dla najuboższej i najsłabszej ekonomicznie części społeczeństwa, będzie dla nich zabójczy. Jest korzystny... Proszę państwa, w tej chwili, gdyby mnie ktoś powiedział: przechodzimy na system liniowy. Ja sobie uświadamiam, że zamiast 40% podatku, który płacę, mam zapłacić tylko 19%. No to cóż lepszego może mnie spotkać? Mnie. Natomiast ci, którzy płacą podatek w realnym wymiarze 13%, bo przecież są ulgi, są odliczenia, to wszystko zmniejsza tę realną stopę podatkową, zapłaciliby 19%; byliby pozbawieni wszystkich ulg, wszystkich zwolnień. Do tego dojdziemy za rok, za dwa, nie wiem, tego nie wiem, ale granica dwóch lat jest murowana.</u>
          <u xml:id="u-80.4" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">System podatkowy, który tworzymy, a biorę w tym udział i wiem, jak to wygląda, jest skomplikowany i na wzór systemów Unii Europejskiej coraz bardziej rozmyty. Gorzej, system ten jest wprowadzany znowu pod pistoletem. Dyrektywa, jest wprowadzany bezmyślnie często, jest wprost tłumaczenie bez zrozumienia sensu dyrektywy, zapis nonsensowny. Ile z tego wyłowimy - nie wiem, część pewnie wyłowimy, ale to jest właśnie ta infrastruktura prawna, która otacza realizację budżetu. To nie wróży dobrze.</u>
          <u xml:id="u-80.5" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">Pan minister Raczko był uprzejmy pokazać to, co widzi jako naszą szansę, a więc wykorzystanie szansy unijnej, budowę zrębów dla przychodzącego kapitału zagranicznego, któremu potrzebna jest infrastruktura. Proszę zwrócić uwagę: szansa.</u>
          <u xml:id="u-80.6" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">Panie marszałku, jeszcze chwilę.</u>
          <u xml:id="u-80.7" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">Szansa jest ulokowana na zewnątrz Polski, szansy nie szuka się wewnątrz, szansa jest gdzieś, zależna od kogoś. I to wszystko jest mówione zupełnie spokojnie w sytuacji, kiedy wiemy, że po 2007 r. nastąpi reforma finansów Unii Europejskiej, że to, na co liczyliście państwo - na fundusze strukturalne, dla Polski będzie prawdopodobnie nieosiągalne. Na czym budujecie?</u>
          <u xml:id="u-80.8" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">Struktura dochodów budżetowych to jest to, o czym powiedziałam na początku, że jest to zastanawiające. Proszę posłuchać. Wpływy do budżetu w 88,6% w tym roku pochodziły z podatków. W przyszłym roku będą nieco niższe - 88,4%, ale wpływy z VAT, czyli z tego podatku, który obciąża konsumentów, który obciąża każdego z nas, każdego, kto cokolwiek kupi, nie przedsiębiorców, wzrosną z 39,6 do 44,2. Ja to mówię w kontekście obciążenia tej najsłabszej ekonomicznie grupy społeczeństwa przez rewelacyjne pomysły pana ministra Hausnera. Rośnie również akcyza z 20,7 do 23. Co spada? Spadają dochody z CIT, czyli od przedsiębiorców, i spadają dochody z PIT, również od tej części, która przejdzie na 19% stawkę, czyli od podatników z trzeciej grupy, tych, którzy płacą w tej chwili najwyższą stawkę podatkową. Inne wpływy niepodatkowe również spadają z 11,3 do 9,9. Kto, proszę państwa, poniesie koszt utrzymania państwa? Ano, szeroka baza podatników, która ma być - wedle intencji rządu - rozszerzona jeszcze bardziej. To ci najubożsi poniosą cały ciężar tego, co nam łaskawie panujący rząd chce zafundować.</u>
          <u xml:id="u-80.9" who="#komentarz">(Głos z sali: O tak!)</u>
          <u xml:id="u-80.10" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">Wydatki budżetowe. Proszę państwa, świadczenia socjalne spadają z 36,9% do 31,6%. Co rośnie? Rosną m.in. wydatki na administrację. Zostało właściwie na niezmienionym poziomie to, co jest przeznaczone na gospodarkę, wzrost jest o 0,3%, a w tym są również zawarte te sumy, które są związane z naszym wkładem do pieniędzy unijnych, po to, żeby można je było zaabsorbować i zużytkować w interesie czasami Polski. Jeżeli się to uda. Co rośnie? Inne wydatki. A te inne wydatki rosną z 3,5% do 6,8% i tam mieszczą się wszystkie składki międzynarodowe, wpłata do budżetu Unii - ile nas to będzie kosztować? Proszę państwa, czy obniżenie CIT da w efekcie podniesienie poziomu inwestowania? Czy nie lepiej skonstruować system ulg inwestycyjnych, na przykład poprzez system odpowiednich rozwiązań związanych z opodatkowaniem dywidendy? W zależności od tego, jak ona będzie inwestowana, tak ją opodatkować. Czy to nie dałoby rzeczywiście wzrostu miejsc pracy? Chcę zwrócić uwagę na jedno. Będzie tendencja do inwestowania w nowe miejsca pracy wtedy, kiedy będzie nadzieja zbycia produktu. Popyt krajowy będzie się zmniejszał. Mamy taką wartość - popyt krajowy wzrośnie o 5% w przewidywaniu rządu, ale import wzrośnie o 8,7%. Co to oznacza? To oznacza, że import zneutralizuje to, co mogłoby być popytem krajowym. To znaczy, że inwestycja w miejsca pracy w Polsce się nie opłaca...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Pani poseł, proszę o konkluzję, bo już znacznie został przekroczony czas. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">Dobrze. Już kończę.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">Proszę państwa, pamiętajmy o jednym. Polskie społeczeństwo jest społeczeństwem dynamicznym i niewykorzystany kapitał to jest kapitał zawarty w polskim społeczeństwie, w tej kreatywności, przedsiębiorczości, dużej dozie indywidualności. Ale żeby to wszystko mogło się realizować, to człowiek musi być wolny, to człowiek musi mieć możliwość decydowania. Ubóstwo, które dotyka 60% społeczeństwa polskiego, jest zniewoleniem i tu, panie ministrze, trzeba szukać rezerw, trzeba szukać rzeczywistych rezerw, które w dłuższym wymiarze czasu przyniosą rzeczywisty wzrost gospodarczy Polski. Trzeba szukać tu, a nie gdzieś za granicą. I to jest wasz błąd.</u>
          <u xml:id="u-82.2" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">Panie ministrze, zachowujecie się wszyscy państwo jak koguty w kredowym kole. Została nakreślona jakaś granica i poza tę granicę nie jesteście w stanie wyjść. I to jest problem...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Pani poseł, proszę o konkluzję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">Kończę, dwa zdania.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Pytanie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Jedno.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">Procesy demograficzne, na które się państwo powoływali, trzeba zmienić - trzeba wesprzeć rodzinę. Złożyłam wczoraj poprawkę, która uzależnia wysokość kwoty wolnej od podatku od liczby członków rodziny; nie dzieci w rodzinie, lecz członków, bo to jest również stara matka i stary ojciec.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">Trzeba wreszcie zmienić zapis konstytucyjny. Dlaczego mamy się dać nim zniewolić, skoro jest to tylko pusty zapis? Przed chwilą było powiedziane na tej sali, że dług wewnętrzny...</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Pani poseł, nie mogę już powstrzymywać protestów z sali.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">...poszczególnych krajów jest wielokrotnie większy niż w Polsce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o zakończenie wypowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">Jeżeli nam coś szkodzi - już kończę, panie marszałku - to nie bójmy się pomyśleć o zmianie, ale nie sięgajmy tam, gdzie nam nie wolno: do warstwy najsłabszej, najbardziej potrzebującej wsparcia państwa. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę teraz o wystąpienie w imieniu koła Ruchu Odbudowy Polski pana posła Jana Olszewskiego.</u>
          <u xml:id="u-91.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo, panie premierze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#PosełJanOlszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W dzisiejszej dyskusji nad projektem budżetu poza - co naturalne - głosami przedstawicieli koalicji rządzącej, która budżet popiera, wszyscy mówcy dostrzegali w tym budżecie rzeczy złe, gorsze albo najgorsze. Zwykła przekora umysłowa nakazywałaby tu szukać jakiegoś innego punktu odniesienia. Przez trzydzieści parę lat życia pełniłem funkcję obrońcy. Dlatego gdy słyszę oskarżenia, to mimo woli próbuję szukać na nie jakiegoś antidotum.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#PosełJanOlszewski">Myślę, że w tym budżecie jest jeden taki punkt, w tej dyskusji, w zasadzie nie był kwestionowany co do jego realności, który mógłby być wskaźnikiem bardzo pozytywnym. To jest wskaźnik bezrobocia w roku 2004. W pełni się zgadzam z wyrażonym tu stanowiskiem pana wicepremiera Hausnera, że problem bezrobocia jest dziś w Polsce kluczem, jeśli chodzi o sytuację społeczno-polityczno-ekonomiczną kraju. W budżecie nie przewiduje się wprawdzie wielkich sukcesów w walce z bezrobociem, ale zapowiada się wyraźny przełom. Jest tam założenie, że zatrudnienie wzrośnie o dwieście kilkadziesiąt tysięcy miejsc pracy. To jest rzeczywiście bardzo ważne. Nie tworzy to przełomu, ale tworzy nadzieję. Tylko że nad tym światełkiem nadziei, które gdzieś w potoku ciemności finansów publicznych w roku 2004 błyska, przy bliższym przyjrzeniu się dostrzegam parę niezbyt jasnych punktów i w związku z nimi chciałbym, nie ukrywam, postawić przedstawicielom rządu konkretne pytanie.</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#PosełJanOlszewski">Otóż zakłada się w projekcie budżetu, że jedną z przesłanek założenia przyjętego w nim jest ocena, że podaż rąk do pracy w roku 2004 będzie sięgała circa 200 tys. osób. W związku z tym nie widzę odpowiedzi na problem tzw. odłożonej podaży na rynku pracy. To jest problem wynikający skądinąd z naszego dużego społecznego sukcesu. W ostatniej dekadzie odsetek młodzieży kształcącej się powyżej szkoły średniej bardzo gwałtownie rośnie. To stworzyło pewną odłożoną podaż w roku 2004. Jak wskazują wszystkie prognozy statystyczne, jeżeli policzyć tegorocznych absolwentów wyższych uczelni szkół pomaturalnych, wszystkich szkół zawodowych, które kończą proces kształcenia, wyniesie to 800 tys. ludzi. To niebagatelna różnica. Realnie trzeba by było wtedy mówić o zapewnieniu możliwości pracy półmilionowej rzeszy młodzieży i na to nie ma odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-92.3" who="#PosełJanOlszewski">Sprawa druga. Otóż założenie jest takie, że ten przewidywany przyrost miejsc pracy nastąpi w sektorze przedsiębiorstw, któremu przez obniżenia podatkowe podarowujemy, budżet podarowuje 3,5 mld złotych. Te 3,5 mld zł wprowadzone do gospodarki będą tworzyły nowe miejsca pracy. To jest, jak dzisiaj z dyskusji wynikało, traktowane jako rzecz oczywista, niemal jako dogmat. Przykro mi bardzo, ale fakty temu przeczą. Doświadczenia lat 1998–2001, kiedy, ten podatek został obniżony o 8 punktów procentowych, to jest znacząca wielkość, dowodzi że te pieniądze wcale nie poszły na zdynamizowanie procesu produkcji, a zwłaszcza na tworzenie nowych miejsc pracy. Dokładnie w tym samym czasie, mimo tych ulg, bezrobocie w Polsce wzrosło do kwoty do wysokości przeszło 18% z poziomu niewiele przekraczającego próg 10-procentowy. W tym czasie utracono prawie półtora miliona miejsc pracy. Tak więc związek między obniżeniem podatku a wzrostem ilości miejsc pracy wcale nie wydaje się oczywisty. Co więcej, gdybyście państwo - mówię teraz do przedstawicieli rządu - sięgnęli do doświadczeń rządu SLD-PSL z lat 1994–1997, kiedy nie było żadnych zniżek tego podatku, natomiast obowiązywała konsekwentnie utrzymywana ulga inwestycyjna, to okaże się że w tym czasie powstało ponad milion nowych miejsc pracy. Pytanie, dlaczego nie chcecie sięgnąć do własnych pozytywnych osiągnięć i wyciągnąć z tego wnioski?</u>
          <u xml:id="u-92.4" who="#PosełJanOlszewski">Sprawa trzecia. Jeżeli sektor prywatnej przedsiębiorczości zasilony tymi obniżkami podatkowymi rzeczywiście miałby rozszerzać produkcję i uruchomić nowe miejsca pracy, to do tego są konieczne dwie przesłanki. Wszyscy przedsiębiorcy są co do tego zgodni, że po pierwsze, muszą być dostępne rozsądnie oprocentowane kredyty, a po drugie: musi nastąpić wzrost popytu wewnętrznego. Możliwości, jakie daje w tym zakresie wzrost eksportu, są w zasadzie wyczerpane albo są na wyczerpaniu.</u>
          <u xml:id="u-92.5" who="#PosełJanOlszewski">I teraz muszę tutaj powiedzieć parę słów samokrytyki. W dyskusji nad zeszłorocznym budżetem wyrażałem troskę, czy uda się zrealizować założenia budżetu rządowego w sytuacji, kiedy w sposób oczywisty brak jest koordynacji między ministrem finansów a Radą Polityki Pieniężnej. Nie ukrywam, byłem przekonany, że tu tkwi główna przeszkoda dla realizacji budżetu. Okazało się, że to nie jest jednak przeszkoda główna. Rada Polityki Pieniężnej może nie dokonywała obniżek...</u>
          <u xml:id="u-92.6" who="#PosełJanOlszewski">Panie marszałku, proszę o chwilę cierpliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#PosełJanOlszewski">Rada Polityki Pieniężnej nie dokonywała obniżek oprocentowania w takiej skali i w takim tempie, jak było to potrzebne gospodarce, ale dokonywała ich znacząco. Pytanie, jak to się przełożyło na oprocentowanie kredytów bankowych? Otóż to się przekładało przede wszystkim na obniżanie procentowania depozytów bankowych, ale w minimalnym, w daleko niedostatecznym stopniu, na obniżanie procentowania kredytów. Dzisiaj rezultat mamy taki, że stosunek oprocentowania depozytów bankowych do bankowych kredytów jest jak 2,5:5. To jest stosunek, który w żadnym kraju europejskim nie występuje. Powiedziałbym nawet, że nie występuje w żadnym kraju o mniej więcej cywilizowanej gospodarce. Jak w tych warunkach można przyjmować, że rzeczywiście te pieniądze wpompowane, przepraszam, przekazane z budżetu, z których budżet zrezygnował na rzecz poprawienia statusu polskiej przedsiębiorczości, jak one w rzeczywistości w gospodarce zagrają?</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#PosełJanOlszewski">A teraz kwestia wzrostu popytu wewnętrznego? Przecież ten popyt nie wzrośnie w wyniku konsumpcji przedsiębiorców.</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#PosełJanOlszewski">Bo po pierwsze zakładamy, i być może słusznie, że pieniądze, które zachowają w wyniku obniżeń podatkowych, nie pójdą na konsumpcję, tylko na inwestycje. Ale jeżeli nawet by poszły na konsumpcję, to wiemy, że to jest konsumpcja, która w gruncie rzeczy tylko podwyższa import. Żeby wzrósł popyt na rynku wewnętrznym, konieczne jest podniesienie poziomu życia zwykłych polskich rodzin, przede wszystkim rodzin pracowniczych.</u>
          <u xml:id="u-94.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-94.4" who="#PosełJanOlszewski"> A teraz popatrzymy na pewien szczególny aspekt tego zagadnienia.</u>
          <u xml:id="u-94.5" who="#PosełJanOlszewski">Kilka dni temu miałem w ręku dane Głównego Urzędu Statystycznego, których niestety nie mam w tej chwili przy sobie. Nie chciałbym przytaczać ich z pamięci, bo mógłbym popełnić błędy, ale zapewniam państwa, że z danych tych wynika, iż w ostatnim 5-leciu wzrastała skokowo w Polsce wydajność pracy. A ten wzrost wydajności pracy tylko w minimalnym stopniu w tym okresie przełożył się, jeżeli w ogóle się przełożył, na wzrost płac pracowniczych. Mimo wzrostu wydajności, płace zostały praktycznie biorąc, zastopowane. No może poza wynagrodzeniami kadry kierowniczej, ale to inna sprawa. To jest oczywiście funkcja rozlewającego się w Polsce zjawiska bezrobocia. Ono jest wykorzystywane po to, żeby utrzymywać płace na absolutnie minimalnym poziomie. I nie ma nic w mechanizmie pobudzania popytu, który proponuje w tym budżecie rząd, co mogłoby tę blokadę przełamać.</u>
          <u xml:id="u-94.6" who="#PosełJanOlszewski">W tym momencie wkraczamy na obszar, który jest polityczną podstawą tej dyskusji. Tę podstawę stworzył swoisty dialog między posłem Jarosławem Kaczyńskim a panem wicepremierem Hausnerem. To wspólny obszar polskiej biedy, która - nie ma co ukrywać - w ciągu 13 lat procesu transformacji dotknęła większość polskiego społeczeństwa. Tutaj jest ten obszar, w którym trzeba rzeczywiście dokonać jakiejś zasadniczej zmiany. Ja się z tym w pełni zgadzam. Tylko jeśli mówimy o powstałym w ciągu tych 13 lat, społecznym układzie, zwłaszcza jeżeli odwołujemy się do przykładu Meksyku, po który sięgnął pan poseł Kaczyński, to trzeba sobie zdawać sprawę, że ten układ ma dwa bieguny. Mówiliśmy o tym jednym, tym masowym, tym na dole. Ale jest też biegun drugi, biegun tych, którzy odnieśli korzyści z procesu transformacji, bardzo niewielki, bardzo nieliczny, ale można powiedzieć decydujący.</u>
          <u xml:id="u-94.7" who="#PosełJanOlszewski">Bez odpowiedzi na pytania, co to jest za warstwa, co ona reprezentuje i nawet jaka jest jest jej geneza? Nie zrozumiemy, nie będziemy mogli pojąć mechanizmu, który tutaj już został uruchomiony, mechanizmu społeczno-gospodarczych zmian dokonujących się w Polsce. Ponieważ nie ma czasu na szczegółowe analizy, więc odwołam się do symbolu. Symbolem amerykańskiego kapitalizmu w okresie, kiedy on się rodził, był przysłowiowy pucybut, który zostawał milionerem. Jeżelibyśmy takiego symbolu szukali dla naszej gospodarki, to kto to by był? To byłby, proszę państwa, funkcjonariusz służb bezpieczeństwa PRL...</u>
          <u xml:id="u-94.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-94.9" who="#PosełJanOlszewski">‍...w lepszym wypadku, a w gorszym konfident tych służb...</u>
          <u xml:id="u-94.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-94.11" who="#PosełJanOlszewski">…często powiązany z podziemiem kryminalnym. I to jest właściwie kwalifikacja tego systemu, który jest enigmatycznie nazywany kapitalizmem politycznym, a o którym się mówi, że powstał w Polsce, zresztą nie tylko w Polsce. Ja nie lubię takich zastępczych nazw, więc powiem, że to jest kapitalizm, który trzeba by było określić jako koteryjno-mafijny.</u>
          <u xml:id="u-94.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-94.13" who="#PosełJanOlszewski">I to jest sprawa o charakterze zupełnie zasadniczym. Nie zrozumiemy tego budżetu, ani możliwości jego realizacji, jeżeli nie weźmiemy tego pod uwagę. Tego systemu przecież dzisiaj w Polsce tak na dobrą sprawę nikt nie kwestionuje. Trzeba tylko pamiętać, że on nie powstał w chwili, kiedy Rywin przyszedł do Michnika, tylko był budowany przez 13 lat. Zwłaszcza bardzo intensywnie w pierwszych latach procesu transformacji, w jej pierwszym okresie. Jeżeli te założenia budżetu, które mimo wszystko można ocenić jako próbę wyjścia z tego błędnego koła układu ekonomiczno-społecznego, w którym się znaleźliśmy, miałyby się powieść, to one i tak będą tylko pewną korektą systemu. One systemu nie zmienią.</u>
          <u xml:id="u-94.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-94.15" who="#PosełJanOlszewski">Dzisiaj zaplecze tego systemu widzimy w akcji. Ono przejawia się w takich czasami spektakularnych sprawach jak afera starachowicka, czy inne wybuchające co chwila gdzieś na zapleczu rządu sprawy. Ja życzyłbym panu wicepremierowi Hausnerowi, który tu jasno przedstawił swoje stanowisko, powodzenia choćby w tych ograniczonych działaniach jakie on w ogóle może podjąć. Ale boję się, że w tym rządzie i w tej koalicji pan wicepremier Hausner będzie tylko samotnym jeźdźcem.</u>
          <u xml:id="u-94.16" who="#PosełJanOlszewski">Bardzo chciałbym się mylić i tak jak w dyskusji nad ubiegłorocznym budżetem kiedy w szczególności kwestionowałem - jak przypominam przeciwko sobie - współczynnik wzrostu PKB 3,5%. Bo muszę powiedzieć, że on się sprawdził w tej sprawie. Ja nie miałem racji, miał rację minister Kołodko. Gdyby coś takiego mogło się powtórzyć, to powiem szczerze: byłbym szczęśliwy. Byłbym naprawdę szczęśliwy. Ale tak jak w tej chwili wykazuje ścisły rachunek, jest to niestety po prostu niemożliwe.</u>
          <u xml:id="u-94.17" who="#PosełJanOlszewski">I dlatego Koło Poselskie Ruchu Odbudowy Polski będzie głosowało za odrzuceniem projektu tego budżetu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-94.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Tomasz Nałęcz)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana ministra Andrzeja Raczko, ministra finansów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jestem bardzo zobowiązany za wystąpienie pana premiera Olszewskiego, ponieważ uważam, że w pewnym sensie zapanował na tej sali pewien istotny duch, mianowicie duch rozwiązywania problemów. W tym kontekście chciałbym dyskutować z panem premierem Olszewskim. Dzisiaj bezrobocie jest oczywiście jednym z kluczowych problemów, który zamierzamy rozwiązywać. Natomiast jest kwestia pewnych pytań, które pan premier skierował do rządu i na które chciałbym odpowiedzieć. Przede wszystkim pierwsza kwestia związana z podażą na rynku pracy i procesami demograficznymi, które są z tym związane. Otóż nie możemy przekładać bezpośrednio, że kończenie przez absolwentów szkół natychmiast oznacza pojawienie się ich na rynku pracy. Mianowicie w tej chwili nowoczesna gospodarka wymaga ludzi o odpowiednim poziomie wykształcenia. I wystarczy tylko popatrzeć, jaka jest struktura bezrobocia z punktu widzenia wykształcenia: im wyższy poziom wykształcenia, tym okazuje się, że ten wskaźnik bezrobocia jest niższy. Tym samym ze strony rządu dołożono starań, żeby wzmocnić część edukacyjną i zachęcić młodych ludzi do edukacji. Człowiek wyedukowany, człowiek, który ma uniwersalną wiedzę, ma większe szanse na rynku pracy i z tego musimy sobie zdawać sprawę. A więc odpowiednie kształtowanie podaży pracy, struktury podaży pracy i kwalifikacji jest to jedno z kluczowych zadań rządu. Prezentując budżet, na samym początku mówiłem, że na to nie będziemy szczędzić grosza, bo to jest ten tzw. human capital, w który inwestycja w każdą stroną będzie opłacalna, w szczególności w kontekście naszego wejścia do Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Następny problem, który pan premier był łaskaw zgłosić, to jest kwestia związana z tym, czy mamy prawo uważać, że ulgi podatkowe, które wprowadzamy, dadzą ten proefektywnościowy, prowzrostowy efekt gospodarczy, ponieważ były doświadczenia historyczne, które pokazują, że to akurat się nie sprawdziło. Należy pamiętać, że to, czy wzrost gospodarczy będzie, czy też nie, nie jest związane tylko z jednym czynnikiem, takim jak np. ulgi gospodarcze. Jeżeli jest on skojarzony z kilkoma innymi elementami, to dopiero to tworzy pewną masę krytyczną, pozwala na efektywne wykorzystanie każdego z tych czynników i stworzenie perspektywy wzrostu gospodarczego.</u>
          <u xml:id="u-97.2" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Postaram się teraz krótko uzasadnić, dlaczego będzie taka masa krytyczna. Pierwsza sprawa, wtedy, kiedy były te cięcia podatkowe, proszę pamiętać, że był bardzo wysoki poziom inflacji i tym samym wysoki poziom stóp procentowych. Tym samym nie było tego popchnięcia, które dawał efekt podatkowy poprzez dźwignię finansową stosowaną przez sektor bankowy. Tego po prostu nie było, to nie poszło do przodu, a więc nie było odpowiedniego finansowania sektora przedsiębiorstw.</u>
          <u xml:id="u-97.3" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Druga sprawa. Odpowiednie zafunkcjonowanie tych wszystkich ulg powinno być również odpowiednio adresowane. Proszę zwrócić uwagę, że ta opcja podatkowa, którą wprowadziliśmy, jest ulgą bardzo interesującą, ponieważ stwarza pewne dodatkowe możliwości finansowe, przede wszystkim małemu i średniemu biznesowi. Dlaczego on jest tak ważny z punktu widzenia bezrobocia? Ponieważ tam stosunkowo niewielki nakład kapitałowy, niewielka inwestycja daje o wiele więcej miejsc pracy niż w olbrzymim, wyspecjalizowanym przedsiębiorstwie, o kapitałochłonnym profilu. Czyli tym samym dajemy pewien impuls, który, jeżeli zostanie podchwycony przez sektor bankowy, da wzrost gospodarczy. Dlaczego ten impuls jest ważny? Nawet jeżeli się przychodzi po kredyt do banku, to jest analizowana tzw. zdolność kredytowa i w momencie, kiedy pozostawiamy, poprzez te nowe stawki podatkowe, w firmach dodatkową kwotę pieniędzy, poprawiamy ich pozycję finansową, a tym samym ocenę zdolności kredytowej przez banki. Czyli możliwość uzyskania kredytu będzie o wiele większa, niż gdybyśmy tego typu systemu podatkowego, proinwestycyjnego i proprzedsiębiorczego nie wprowadzili.</u>
          <u xml:id="u-97.4" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Następna sprawa. Musimy pamiętać, że w tej chwili, jeżeli banki zachowają się w sposób konkurencyjny, jeżeli w dalszym ciągu będzie kontynuowana odpowiednio liberalizowana polityka pieniężna, sektor bankowy powinien dostarczyć produktów charakterystycznych i kluczowych dla każdej dojrzałej gospodarki rynkowej, myślę przede wszystkim o nisko oprocentowanych kredytach, a inflacja jest niska i mamy prawo wierzyć, że te kredyty się pojawią i jeżeli inflacja ustabilizuje się na niskim poziomie, to stopy procentowe też ustabilizują się na niskim poziomie. Ta stabilizacja stóp procentowych jest bardzo ważna, stopy procentowe szły w dół, a jak idą w dół stopy procentowe, to nie korzystamy w ten sposób, bo w określonym punkcie i momencie zawieramy umowę kredytową. Teraz te stopy będą ustabilizowane i będziemy mogli nareszcie korzystać z dobrodziejstwa niskich stóp procentowych przy tych warunkach, o których wspomniałem.</u>
          <u xml:id="u-97.5" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Ale oprócz tego pan premier był łaskaw wspomnieć również popyt konsumpcyjny. On jest bardzo ważny, bo to jest taki stabilizator koniunktury, w tej chwili jest on na odpowiednim poziomie, ale ulegnie wzmocnieniu z tego względu, że kredyt konsumpcyjny stanie się pewnym standardem o wiele powszechniejszym niż do tej pory. Mianowicie kredyt, który napędza gospodarkę i który jest charakterystyczny dla dojrzałych rynków gospodarczych o charakterze konsumpcyjnym, to jest kredyt hipoteczny na budowanie mieszkania, domu. Te kredyty praktycznie w naszym kraju były niedostępne ze względu na olbrzymi poziom stóp procentowych. W tej chwili ten poziom kredytowania hipotecznego zbliża się do poziomu, który obserwujemy za granicą.</u>
          <u xml:id="u-97.6" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Dodatkowo musimy przyjąć, że nastąpi wzrost konkurencyjności na rynkach finansowych. W tej chwili nie tylko banki, ale również inne instytucje finansowe, będą musiały znaleźć pewne rozwiązania, które będą dostarczały przedsiębiorstwom, będą dostarczały również konsumentom instrumenty pozwalające na bardziej elastyczne korzystanie z instytucji kredytowych. Czyli zespół tych czynników, które przedstawiłem, które, mamy powody ufać, że się spełnią, są tym kluczem, który pozwala nam wierzyć, że problem bezrobocia będzie z sukcesem rozwiązywany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Antoniego Macierewicza występującego w imieniu Ruchu Katolicko-Narodowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#PosełAntoniMacierewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ruch Katolicko-Narodowy będzie głosował za odrzuceniem tego projektu budżetu w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#PosełAntoniMacierewicz">Zanim przejdę do uzasadnienia naszego stanowiska, kilka słów o budżecie. Nie sposób nie odnieść się do tych słów pana ministra Raczki, których przed chwilą wysłuchaliśmy. Panie ministrze, proszę nie mieć do mnie o to żalu i naprawdę nie ma w tym żadnej złej intencji, ale pan sobie zdaje sprawę z tego, że gdy słuchałem przed chwilą pana wykładu, który stwarzał nam tę wspaniałą perspektywę długotrwałych niskich kredytów, niskich stóp procentowych, to jakbym słuchał, taka analogia się narzucała, pana poprzednika, jednego z pana poprzedników, pana Kołodki, którego nie ma już w Ministerstwie Finansów i który też różne wspaniałe wizje przed Wysoką Izbą snuł. Niewiele z tego zrealizowano, a nikt jeszcze w Polsce w ciągu ostatnich lat tej perspektywy, o której pan mówił, a którą wielokrotnie nam przyrzekano, nie dostrzegł.</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#PosełAntoniMacierewicz">Co więcej, i to jest najważniejsze, teraz przechodzę do istoty problemu. Panie ministrze, w projekcie budżetu, który nam przedstawiono, nie ma żadnych, ale to żadnych przesłanek, które pozwalałyby mieć nadzieję na taką właśnie perspektywę. Te przesłanki, mówiliście to panowie uczciwie, są gdzie indziej. Te przesłanki łączycie z nadzieją na zmianę składu personalnego Rady Polityki Pieniężnej i okiełznanie pana Balcerowicza, ale znowu, panie ministrze, podobnie jak pan premier Olszewski chętnie wierzę w pana dobrą wolę czy pana ministra, pana premiera Hausnera, ale doświadczenia ostatnich 14 lat z panem Balcerowiczem i wami jest inne. To on was osiodła, a nie wy jego. Tak było i, niestety, obawiam się, że tak będzie nadal.</u>
          <u xml:id="u-99.3" who="#PosełAntoniMacierewicz">Co więcej, to, co zawarliście w tym budżecie, niestety nie daje żadnych nadziei na pozytywne zmiany w Polsce. Odwrotnie, wróży jak najgorzej warstwom najuboższym. W imieniu rządu przedstawiono nam taką wizję, iż są dwie linie, dwa podstawowe zadania, które powinny być zrealizowane. Po pierwsze, ta linia, która tworzy inwestycje, która tworzy produktywność, przedsiębiorczość, która daje wzrost. Druga - chroniąca najuboższych, chroniąca ludzi pracy, chroniąca tych, których nazwano tutaj wykluczonymi, nawiasem mówiąc, to jest sformułowanie, które jest może dobitne i dobre, ale nie wiem, czy państwo zdajecie sobie sprawę, co ono tak naprawdę znaczy. Jeżeli przyjrzymy się dzisiaj w Polsce liczbom, ono znaczy, że wykluczeni to 90% społeczeństwa. Miejcie tego świadomość: 90% społeczeństwa mieści się w kategoriach wykluczonych. Taka jest realna sytuacja. Otóż ta pierwsza linia tworząca inwestycje i wzrost gospodarczy według was wiąże się z nadzieją wynikającą z obniżenia podatków. Ale jeżeli pan policzy dobrze, jeżeli się przyjrzeć temu budżetowi, to przecież ten podatek, który dotyczy najpowszechniej społeczeństwa, który tak naprawdę uderza najbardziej w najuboższych, podatek VAT, bo to jest podatek, który tak naprawdę dotyczy wszystkich, rośnie i to rośnie makabrycznie. I co więcej, jak państwo wiecie, nie jestem zwolennikiem ani Unii Europejskiej, ani tym bardziej wchodzenia, wprowadzenia Polski do Unii Europejskiej, ale próba zrzucania przez rząd odpowiedzialności za podatek VAT na Unię Europejską, jest po prostu fałszywa, jest po prostu nieprawdziwa. Unia Europejska nie wymusza tak wysokiego poziomu podatku VAT. Unia Europejska wymusza tylko, żeby on był taki sam, ale nie na tak wysokim poziomie. W związku z tym proszę uprzejmie panem Prodim, Coxem i innymi się nie zasłaniać, tylko brać na własną odpowiedzialność to, co robicie. Powtarzam raz jeszcze, wbrew pozorom nie ma obniżki podatku, jeżeli spojrzeć na przeciętnego podatnika w Polsce, odwrotnie, podatek wzrośnie, ten, który dotyczy najuboższych, ten, który dotyczy wszystkich.</u>
          <u xml:id="u-99.4" who="#PosełAntoniMacierewicz">Otóż jak wygląda sprawa szans, gdzie można by widzieć szansę na poprawę? W takim kraju jak Polska, zresztą nie tylko w takim kraju, we wszystkich krajach rozwijających się, źródła likwidacji bezrobocia, źródła inwestycji, źródła wzrostu gospodarczego zawsze były w tym samym miejscu - w aktywności państwa. I jeżeli nie ma aktywności państwa, jeżeli nie ma inwestycji państwowych, jeżeli nie ma, że tak powiem, tutaj wysiłku ze strony budżetu państwa, to nie ma wzrostu gospodarczego i nie ma likwidacji bezrobocia.</u>
          <u xml:id="u-99.5" who="#PosełAntoniMacierewicz">Jeżeli pan, panie ministrze, pokaże mi jedno państwo na świecie, które osiągnęło rzeczywisty wzrost gospodarczy i likwidację bezrobocia i utworzenie rzeczywistej siły gospodarczej bez wysiłku inwestycji państwowej, to bardzo chętnie zmienię zdanie nie tylko na temat tego budżetu, ale także na temat całej linii gospodarczej, jaka pod presją SLD i ich poprzedników, SdRP, a przedtem PZPR, jest prowadzona od 14 lat, bo to wy jesteście tak naprawdę źródłem tej linii, której celem jest osłabianie narodowego państwa polskiego. To jest istota tego budżetu. To jest budżet, czytałem tutaj, proszę państwa, w Sejmie, radzę przeczytać, to jest budżet killera Millera. To znaczy uważam, że tutaj te personalne problemy należy odłożyć na bok. To jest budżet likwidacji państwa polskiego. Gdzie szukacie nadziei na wzrost gospodarczy? Czyżby naprawdę panowie mieli nadzieję, że tacy przedsiębiorcy, jak pan Niemczycki czy inni stworzą wzrost gospodarczy? A może panowie Wieczerzakowie czy Jędruchowie? Może tu będzie wasza nadzieja na wzrost gospodarczy, bo to jest grupa, którą najbardziej systemem podatkowym uprzywilejowujecie. Tutaj idzie całość pieniędzy wyssanych od najuboższych. Nie, jest drugie źródło, trzeba uczciwie powiedzieć, w tym budżecie jest ono wskazane, jest drugie źródło nadziei. Jakie to jest źródło? To jest Unia Europejska. To zostało zapisane w tym budżecie i wielokrotnie dzisiaj jasno powiedziane: mamy nadzieję, że wzrost gospodarczy napłynie wraz z inwestycjami i pieniędzmi, które przyjdą z Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-99.6" who="#PosełAntoniMacierewicz">Otóż, panie ministrze, Wysoki Sejmie, ten, kto swoje nadzieje i swoje losy oddaje w cudze ręce jest albo kłamcą, albo głupcem. Wybór, panie ministrze, zostawiam wam, dlatego że nie wiedzieć o tej zależności nie możecie. Czy naprawdę państwo sądzicie, że naród polski i państwo polskie zostaną podniesione ze stanu, do którego przez 60 lat wasza formacja doprowadziła, przez Niemców, Francuzów? Oni będą dbali o siłę i potęgę państwa polskiego i narodu polskiego? Czy te wydarzenia, które toczyły się w przeszłości, albo najnowsze wydarzenia na scenie politycznej, gdy Francja żąda, żeby Niemcy weszły do Rady Bezpieczeństwa, Niemcy, żeby Niemcy stały się członkiem decydującym o polityce bezpieczeństwa świata - to was nie nauczyło? Naprawdę sądzicie, że Unia Europejska stworzy nam raj i potęgę? Jak po tych wszystkich doświadczeniach możecie tak sądzić? Co więcej, w tym budżecie jest zapis niezwykły - 9 mld zł z tego budżetu ma wypłynąć do Unii Europejskiej. Mamy zapłacić z tych naszych groszowych, że tak powiem, oszczędności, jeszcze wepchnąć do Unii Europejskiej 9 mld zł. A ile zapisano, że przypłynie do Polski? 2,5 mld. Tak wyglądają cyfry zapisane w tym budżecie. I jak możecie mówić, że to jest budżet, w którym Polska nie będzie płatnikiem netto? I jak możecie mówić, że tutaj są nadzieje, iż Unia Europejska rzeczywiście da impuls rozwojowy Polsce?</u>
          <u xml:id="u-99.7" who="#PosełAntoniMacierewicz">Dwie ostatnie kwestie, panie marszałku, jeżeli można.</u>
          <u xml:id="u-99.8" who="#PosełAntoniMacierewicz">Po pierwsze. To jest budżet, który żyje ze wzrostu zadłużenia. Mówiono już o tym, powołując się na znakomitą, najlepszą, jaka powstała, ekspertyzę, artykuł pana prof. Stefana Kurowskiego opublikowany wczoraj w tygodniku „Głos”, pan poseł Grabowski odwoływał się do tego tekstu. Mówiono już tutaj, że przenieśliście zasilanie budżetu z podatków na zadłużenie, że źródłem budżetu uczyniliście zadłużenie. Ale kto tak naprawdę to zadłużenie finansuje? Skąd macie czerpać te pieniądze? Czerpiecie te pieniądze z naszych oszczędności, bo to fundusze emerytalne mają być dostarczycielami większości sumy, tych 40 mld zł, które na rynku krajowym chcecie pozyskać dla budżetu dodatkowo. A więc podatnik, ten najuboższy, ma z racji wzrostu VAT płacić dodatkowe pieniądze i jeszcze finansować zadłużenie, to jest chyba naprawdę przesada. Czy nie zbyt wielkie ciężary składacie na zwykłego polskiego obywatela? Zastanówcie się.</u>
          <u xml:id="u-99.9" who="#PosełAntoniMacierewicz">I teraz druga kwestia. Otóż dzisiaj polski podatnik utrzymuje trzy państwa: utrzymuje PRL, utrzymuje III Rzeczpospolitą i utrzymuje rosnącą, rozbudowującą się administrację i zobowiązania wobec Unii Europejskiej. Wobec Unii Europejskiej na razie niewiele, 17% zapisaliście. 17% wzrosną, że tak powiem, zobowiązania z racji wejścia do Unii Europejskiej. Ile kosztuje nas PRL? Ile kosztują nas emerytury byłych esbeków? Ile kosztują nas emerytury byłych dygnitarzy partyjnych? To jest kilkaset tysięcy osób co najmniej, to jest dużo więcej niż te renty biedniacze, które chcecie ludziom odebrać. Jeżeli już chcecie weryfikować układ socjalny, jeżeli chcecie weryfikować układ emerytalny, to sięgnijcie - i to do pana premiera Hausnera - do uprzywilejowanych emerytur esbeckich...</u>
          <u xml:id="u-99.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-99.11" who="#PosełAntoniMacierewicz">...sięgnijcie. Przecież pan dobrze wie, że przez dziesiątki lat ci ludzie czerpali z uprzywilejowanych emerytur, tam nawet współczynnik waloryzacji jest większy niż u normalnego obywatela. Jak SLD głosowało 3,5 roku temu, kiedy był ten problem, kiedy stawiano problem likwidacji tych przywilejów? Walczyliście o warstwę esbecką jak o niepodległość. Dlaczego? Bo to jest wasze zaplecze. I tu widać ten klasowy element.</u>
          <u xml:id="u-99.12" who="#komentarz">(Poseł Joanna Senyszyn: Może wody dla ostudzenia emocji?)</u>
          <u xml:id="u-99.13" who="#PosełAntoniMacierewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-99.14" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: To jest żenujące.)</u>
          <u xml:id="u-99.15" who="#PosełAntoniMacierewicz">Otóż tu widać ten klasowy element waszego postępowania...</u>
          <u xml:id="u-99.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-99.17" who="#PosełAntoniMacierewicz">…a także uwarunkowań tego budżetu.</u>
          <u xml:id="u-99.18" who="#PosełAntoniMacierewicz">I ostatnia zupełnie kwestia. Jeżeliby naprawdę myśleć o zmianie tej sytuacji, to trzeba zmienić cztery rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-99.19" who="#PosełAntoniMacierewicz">Po pierwsze, trzeba odejść od uwarunkowań, jakie narzuca nam Unia Europejska. Najlepiej trzeba w ogóle z tak zawartego kontraktu jak najszybciej się wycofać; im szybciej się wycofamy, tym mniej stracimy.</u>
          <u xml:id="u-99.20" who="#PosełAntoniMacierewicz">Po drugie, trzeba wrócić do uwłaszczenia społecznego, trzeba wrócić do uwłaszczenia obywateli, trzeba wrócić do oddania własności Polakom. Jeżeli tego się nie zrobi, to baza podatkowa, podstawa państwa będzie się zmniejszała katastrofalnie, a dramat będzie narastał.</u>
          <u xml:id="u-99.21" who="#PosełAntoniMacierewicz">Po trzecie, trzeba odebrać to, co zostało ukradzione. Z przerażeniem usłyszałem wypowiedź pana Uczkiewicza, przedstawiciela Ministerstwa Finansów, który wczoraj publicznie mówił, że panom Wieczerzakowi i innym pieniędzy już się nie odbierze, bo to jest niemożliwe. Proszę państwa, ukradziono, rozkradziono w Polsce dziesiątki, setki miliardów złotych w ciągu ostatnich 14 lat. Większość tych pieniędzy jest do odzyskania, pod warunkiem że aparat państwowy będzie chciał to robić. Niestety, wy deklarujecie, że nie chcecie tego robić.</u>
          <u xml:id="u-99.22" who="#PosełAntoniMacierewicz">I wreszcie po czwarte. Trzeba podjąć wysiłek inwestycyjny państwa. Trzeba podjąć go w dziedzinie infrastruktury, trzeba go podjąć w dziedzinie np. kopalń węgla, czyli tam, gdzie mamy nasze rodzime źródła energii, zamiast płacić Rosjanom za ich gaz. Trzeba podjąć wielki wysiłek inwestycyjny, który da Polsce pracę i odbuduje Polskę jako państwo rzeczywiście gospodarki rynkowej, ale gospodarki silnej, a nie miotanej na wietrze przez kliki aferzystów. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-99.23" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana ministra Andrzeja Raczkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rozumiem, że tym razem było emocjonalnie, ale może spróbujmy to poukładać, tak by można było wyciągnąć z tego odpowiednie pozytywne wnioski, z pożytkiem dla wszystkich.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Pierwsza sprawa. Otóż każdy ekonomista ma prawo oczekiwać prowadzonej racjonalnie polityki, w tym również polityki prowadzonej przez Radę Polityki Pieniężnej i bank centralny. Każdy ekonomista wie, że przy spadającej inflacji następuje redukcja stóp procentowych. I nawet jeżeli mówimy z całą niechęcią o Radzie Polityki Pieniężnej, to trzeba przyznać, że ten spadek stóp procentowych był i cięcia stóp procentowych się odbywały. Ja tylko - zwracam się do pana premiera Olszewskiego - podkreślałem, że co innego, jak te stopy idą w dół, a co innego, jak jest stabilizacja na niskim poziomie. Dopiero jak mamy stabilizację stóp na niskim poziomie, a nie zjazd stóp, możemy korzystać z odpowiednich pożytków, które płyną dla gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-101.2" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Natomiast w całej rozciągłości zgadzam się z tym, że państwo powinno wspierać w miarę posiadanych środków aktywność gospodarczą, to oczywiste; aczkolwiek znam taką gospodarkę, w której państwo nic nie robiło, a stoi wspaniale: To jest Hongkong, panie pośle, zalecam, żeby przeczytać.</u>
          <u xml:id="u-101.3" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Właśnie, chcecie nas włączyć do Hongkongu.)</u>
          <u xml:id="u-101.4" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Nie, nie chcemy żadnego Hongkongu w tym kraju ani drugiej Japonii, nawet jeżeli bierzemy pod uwagę relację długu publicznego do PKB w Japonii, co wynosi ponad 100%.</u>
          <u xml:id="u-101.5" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Otóż musimy pamiętać, że w gestii rządu znajdują się określone instrumenty, które są w stanie gospodarkę pobudzić. Jest to np. system podatkowy; i chyba nikt nie może zrobić nam zarzutu, że ten system podatkowy nie jest nastawiony proefektywnościowo i nie zmierza do pobudzenia gospodarki. To są także wydatki, które nie powinny konkurować z przedsiębiorstwami, ale powinny kształtować możliwości rozwoju przedsiębiorstw. Jest to wspomniana przez pana posła infrastruktura. I nie ukrywam, że kwoty na infrastrukturę, które powiększymy o środki, jakie uzyskamy z Unii Europejskiej, są o wiele wyższe niż w budżecie 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-101.6" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Podatek VAT. Zgadzam się, że stawka podatku VAT musi być większa niż 15%. Nasza wynosi 22%. Łatwo jest odpowiedzieć, dlaczego; ukształtowała się ona w pewien naturalny sposób i odpowiada potrzebom również budżetu państwa z tego powodu. Natomiast chciałbym powiedzieć, że jeśli chodzi o pozostałe stawki, oczywiście pozostaje to kwestią negocjacji, bo jest stawka zredukowana i stawka zerowa; i tu jest określona lista - z tego względu, że jest to jednak związane z czymś, co określamy wspólnym rynkiem. Zasady na wspólnym rynku powinny być ujednolicone. Chciałbym jednak powiedzieć, że wielokrotnie przeceniamy pewne elementy. Padał tu np. argument, że VAT dotyczący materiałów budowlanych to czynnik, który stanie się hamulcem budownictwa.</u>
          <u xml:id="u-101.7" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Pęk: A nie?)</u>
          <u xml:id="u-101.8" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Zaraz powiem, w jaki sposób można inaczej o tej sprawie myśleć. Otóż na usługi budowlane dalej jest 7%. W takim razie jeżeli przyzwoite firmy prowadzące działalność, będące płatnikami podatku VAT, budują mieszkanie, dom, kupują materiały budowlane i wystawiają następnie za całą usługę, łącznie z materiałem, fakturę, to tam jest 7%, a nie 22. System zwrotu działa tu na korzyść takiej firmy. Czyli proszę zwrócić uwagę, że ten drobny element promuje przyzwoite, uczciwe działanie w sektorze budowlanym.</u>
          <u xml:id="u-101.9" who="#komentarz">(Głos z sali: To nie jest tak.)</u>
          <u xml:id="u-101.10" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Nie odżegnujemy się również od innych rozstrzygnięć, które problem VAT w budownictwie będą rozwiązywać. Pozostaje oczywiście kwestia definiowania odpowiednio tego, co nazywamy budownictwem społecznym. Czyli jeśli chodzi o VAT, sądzę, że mamy o wiele więcej do powiedzenia, kwestia ta jest bardziej skomplikowana niż się wydaje na pierwszy rzut oka.</u>
          <u xml:id="u-101.11" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">I Unia Europejska. Z całym szacunkiem do pana posła Macierewicza muszę przypomnieć, że w maju naród podjął decyzję o kierunku, czy chcemy być w Unii Europejskiej, czy też nie, i na jakich warunkach - które zostały wynegocjowane. Chciałbym tylko powiedzieć, że w uzasadnieniu budżetu jest również zapisana kwota dotycząca pieniędzy, które spłyną w formie funduszy strukturalnych, kohezyjnych, jest to 13,7 mld zł; a z drugiej strony nasz wkład jest 9. Czyli, krótko mówiąc, widać, jak jest skalkulowana pozycja netto. I tym samym, jeżeli weszliśmy do tej gry, to rolą ministra finansów jest takie zaprojektowanie budżetu, żebyśmy w tej grze byli od początku do końca wygrani. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Joannę Senyszyn.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#PosełJoannaSenyszyn">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W projekcie budżetu na 2004 r. priorytetami są: przyspieszony wzrost gospodarczy, korzystna integracja z Unią Europejską, zwiększenie samodzielności jednostek samorządu terytorialnego. W tym celu w budżecie uwzględnione są skutki finansowe akcesji do Unii Europejskiej i zwiększone są dochody własne samorządów kosztem budżetu centralnego. Z kolei w celu przyspieszenia wzrostu gospodarczego obniżone są podatki dla firm, CIT i PIT. Razem z ustawą o wolności gospodarczej może to poprawić klimat inwestycyjny. Ale czy to wystarczy do zwiększenia do 5% obecnego 3-procentowego ożywienia, które jest niewątpliwym sukcesem koalicji Sojuszu Lewicy Demokratycznej i Unii Pracy?</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#PosełJoannaSenyszyn">Ekonomiści, a zwłaszcza finansiści, chętnie zapominają, że bariery wzrostu gospodarczego są związane nie tylko z inwestycjami. Dlatego poprawa warunków inwestowania może, ale nie musi się przyczynić do przyspieszonego wzrostu. Nie można zapominać, że jest bariera płac realnych i związana z nią bariera konsumpcji, a także psychospołeczna bariera frustracyjna. Te bariery są już w Polsce naruszone. Społeczeństwo jest słusznie niezadowolone. W Polsce jest za dużo biedy i brakuje poczucia bezpieczeństwa, także socjalnego.</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#PosełJoannaSenyszyn">Dobrze, że opozycja o tym pamięta, choć oczywiście to dziwne, bo partie prawicowe są przecież reprezentantami elit, a te w Polsce mają się dobrze. Szkoda, że prawica nie pamięta, iż to właśnie ona doprowadziła większość Polaków do nędzy, wprowadzając w latach 90. XX w. XIX-wieczny kapitalizm. Teraz prawica stroi się w szaty obrońców najbiedniejszych obywateli, których sama stworzyła. To godna prawicy iście marksistowsko-leninowska koncepcja: zniszczyć, aby mieć co odbudowywać. Ale tak naprawdę prawica nie chce pomagać biednym, to tylko gołosłowne deklaracje. Wygodnie jest, kiedy się nie ma niczego sensownego do zaproponowania, wytykać lewicy, jaka jest w Polsce bieda. To zbędne. Koalicja SLD - Unii Pracy ani przez moment o tym nie zapomina, choć z powodów obiektywnych nie zawsze znajduje to dostateczne odzwierciedlenie w projektach ustaw, w tym budżetowej, czy planów, by wymienić tu plan Hausnera. Mamy nadzieję, że wzrost gospodarczy przełoży się na wzrost poziomu życia, że nie będzie to - jak bywało w czasach PRL - tzw. wzrost jałowy. W latach 70., w tzw. epoce gierkowskiej mieliśmy chyba najwyższe w świecie tempo wzrostu dochodu narodowego, czyli odpowiednika produktu krajowego brutto, a pod względem poziomu konsumpcji znajdowaliśmy się, w zależności od metody obliczeń, na 4–7 od końca miejscu w Europie. Na początku lat 80. po tym szybkim wzroście gospodarczym nastąpił krach i dalsze obniżenie poziomu konsumpcji i poziomu życia.</u>
          <u xml:id="u-103.3" who="#PosełJoannaSenyszyn">Trzeba pamiętać, że wzrost produktu krajowego brutto jest warunkiem koniecznym, ale niewystarczającym wzrostu poziomu życia obywateli. Moim studentom podaję przykład wypadku samochodowego, który bezsprzeczne powoduje przyrost produktu krajowego brutto. Potrzebne są do reperacji samochodu części zamienne, usługi blacharskie i lakiernicze. Jeżeli wypadek jest ze skutkiem śmiertelnym, wzrost produktu krajowego brutto jest jeszcze większy - potrzebna jest trumna i usługa pogrzebowa. To jednak wcale nie oznacza, że od tego rośnie zadowolenie obywateli. A więc z fetyszyzowaniem wzrostu produktu krajowego brutto trzeba być bardzo ostrożnym. Zadaniem socjaldemokracji jest dbałość o odpowiedni i godny poziom życia obywateli. Miejsce dyskusji nad ustawą budżetową jest odpowiednim forum, aby podjąć takie kwestie.</u>
          <u xml:id="u-103.4" who="#PosełJoannaSenyszyn">Jestem przekonana, że budżet trafi do komisji, że będziemy nad nim pracować. Wniosek Platformy Obywatelskiej i Samoobrony - swoją drogą, co za egzotyczna koalicja - a także pomniejszych partyjek o odrzucenie go w pierwszym czytaniu dowodzi braku odpowiedzialności za losy państwa. Nie oznacza to, że należy na ten projekt budżetu patrzeć bezkrytycznie. Jest wiele miejsc, w których można go poprawić. Niewątpliwie należą do nich między innymi tzw. wydatki prawnie zdeterminowane. Wydatki te nie tylko rosną z roku na rok, ale też zwiększa się ich udział w wydatkach ogółem. Zwracałam już na to uwagę w ubiegłym roku. Są wśród tych wydatków takie, których zmniejszenie jest możliwe i konieczne. Przeanalizujmy wydatki 14 instytucji pozarządowych, które to wydatki nie podlegają weryfikacji przez ministra finansów i zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy o finansach publicznych są włączone do ustawy budżetowej. One powinny być przedmiotem szczególnego zainteresowania komisji sejmowych pracujących nad budżetem. W ubiegłym roku zostały w tym zakresie dokonane pewne redukcje. Ten kierunek, trend trzeba nie tylko utrzymać, ale i pogłębić. W projekcie ustawy budżetowej na 2004 r. wydatki w dziale: Urzędy naczelnych organów władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa i sądownictwa zostały zaplanowane przez te urzędy w kwocie ponad 1,8 mld zł, nie licząc pozycji: sądy powszechne, która wynosi 3,5 mld zł. Jest to o 14,9% więcej niż w 2003 r., podczas gdy wydatki ogółem budżetu wzrastają o 2%. Do nas należy redukcja tych wydatków. Jest zadziwiające, że tylko dwie instytucje postanowiły zmniejszyć swoje wydatki w porównaniu z poziomem w 2003 r. Są to, już kolejny raz z rzędu, Trybunał Konstytucyjny, który planuje wydać o ponad 17% mniej i, po raz pierwszy, Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej - o 0,5% mniej.</u>
          <u xml:id="u-103.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-103.6" who="#komentarz">(Głosy z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-103.7" who="#PosełJoannaSenyszyn">Ale Kancelaria Prezydenta od pewnego czasu nie przekazuje na potrzeby parlamentu informacji o zatrudnieniu i wynagrodzeniach, a w latach wcześniejszych informacje te przekazywała tak późno, że nie mogły one być odpowiednio wykorzystane. Zbyt zagregowane dane uniemożliwiają realną kontrolę parlamentu w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-103.8" who="#PosełJoannaSenyszyn">Pomijając Krajowe Biuro Wyborcze, gdzie wzrost wydatków w 2004 r. jest uzasadniony wyborami do Parlamentu Europejskiego - chociaż i tu można mieć wątpliwość, czy rzeczywiście aż o 57,5% w stosunku do 2003 r. - największego przyrostu środków domagają się: Naczelny Sąd Administracyjny - o 38%, rzecznik praw dziecka - o 27%, Sąd Najwyższy - o 22%, rzecznik praw obywatelskich - o 15%, Instytut Pamięci Narodowej - o 12% i Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji - o 9%. Sejm powinien powściągnąć te urzędnicze apetyty, zwłaszcza że tzw. plan Hausnera zakłada oszczędności w rządzie i urzędach wojewódzkich, choć, jak twierdzi chociażby SKL, jeszcze zbyt małe.</u>
          <u xml:id="u-103.9" who="#PosełJoannaSenyszyn">Problem części tych instytucji, jak już to mówiłam w ubiegłym roku, jest o wiele poważniejszy. Należy się zastanowić, czy najlepszym rozwiązaniem dla naszego kraju nie byłaby likwidacja niektórych z nich. Moim zdaniem wskazana jest likwidacja Instytutu Pamięci Narodowej, który nas kosztuje prawie 100 mln zł rocznie, a jego działania przynoszą jak dotąd więcej szkody niż pożytku i nic nie wskazuje, aby miało się to zmienić.</u>
          <u xml:id="u-103.10" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-103.11" who="#PosełJoannaSenyszyn">Zbędny jest rzecznik praw dziecka.</u>
          <u xml:id="u-103.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Pamięci narodowej też.)</u>
          <u xml:id="u-103.13" who="#PosełJoannaSenyszyn">To wprawdzie tylko 4,5 mln zł rocznie, ale sprawami dzieci z powodzeniem może się zajmować rzecznik praw obywatelskich, który niejednokrotnie wyrażał taką chęć, zwłaszcza że rzecznik praw dziecka nie bardzo sobie radzi z powierzonymi zadaniami, co wynika zarówno z debat sejmowych, jak i z opinii wielu organizacji pozarządowych. Nie mam złudzeń, że zdołamy szybko zlikwidować te instytucje, ale trzeba zacząć robić choć małe kroki w tym kierunku poprzez znaczne ograniczenie ich wydatków.</u>
          <u xml:id="u-103.14" who="#PosełJoannaSenyszyn">Wróćmy zatem do projektu budżetu na 2004 r. w analizowanym przeze mnie aspekcie wydatków niektórych jednostek pozarządowych. Jeśli wydatki instytucji, które według mnie należy w ogóle zlikwidować, ograniczylibyśmy w 2004 r. tylko o 30% w stosunku do 2003 r., a pozostałym instytucjom, z wyjątkiem sądów powszechnych, które są rzeczywiście w bardzo trudnej sytuacji finansowej, dalibyśmy o 3% więcej niż w 2003 r., czyli tyle, ile mają dostać podwyżki pracownicy sfery budżetowej, zyskamy 150 mln zł. Warto ponadto rozważyć, choć to już pewnie na spokojnie, w przyszłym roku - aczkolwiek trzeba tu mieć świadomość, że jeśli nie wystąpi z tym lewica, to prawica na pewno nie - takie działania, jak opodatkowanie działalności gospodarczej Kościoła, gdyż brak takiego opodatkowania jest formą nieuczciwej konkurencji...</u>
          <u xml:id="u-103.15" who="#komentarz">(Głos z sali: Ręce precz od Kościoła!)</u>
          <u xml:id="u-103.16" who="#PosełJoannaSenyszyn">...ograniczenie wymiaru lekcji religii i powrót do opłacania katechetów przez Kościół, a nie ze skromnej kasy Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu - a to wcale niemałe pieniądze, prawie 400 mln zł rocznie - odejście od koncepcji podatku liniowego i wprowadzenie większej progresji dla najwięcej zarabiających. Zyskalibyśmy kolejne, tym razem dużo większe pieniądze. Można się też zastanawiać nad celowością utrzymywania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji czy Rady Polityki Pieniężnej, choć ta ostatnia jest akurat finansowana z innych źródeł. Przecież nie musimy być krajem rad.</u>
          <u xml:id="u-103.17" who="#PosełJoannaSenyszyn">W swoim krótkim wystąpieniu zaoferowałam Wysokiej Izbie kilkaset milionów złotych i wskazałam źródła następnych już miliardów. To są oszczędności, które można poczynić bez szkody dla naszego państwa, a z dużą korzyścią dla większości obywateli. Będę uważnie śledziła, czy opozycja, która dziś tak ochoczo, niekonstruktywnie i demagogicznie krytykuje budżet na 2004 r., poprze wskazane przeze mnie kierunki prac, mające na celu racjonalizację budżetu, a także znaczącą poprawę finansów państwa w przyszłości. W ubiegłym roku niestety nie popierała. Tak że wszystko przed państwem. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-103.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Zbigniewa Chlebowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#PosełZbigniewChlebowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zabierając głos w debacie budżetowej, chciałbym się skupić na pięciu najistotniejszych zagrożeniach nie tylko dla budżetu państwa na rok 2004, ale tak naprawdę dla całego sektora finansów publicznych. To swego rodzaju pięć grzechów głównych, do których popełnienia namawia nas rząd, ale również pani poseł - grzechów, które, jeżeli zostaną popełnione, grożą totalnym załamaniem finansów publicznych.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#PosełZbigniewChlebowski">Pani poseł, właśnie odpowiedzialność za losy państwa zmusiła Platformę do zgłoszenia wniosku o odrzucenie tego projektu w pierwszym czytaniu. Pani wypowiedź w sprawie roli i likwidacji Instytutu Pamięci Narodowej jest wielce skandaliczna.</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-105.3" who="#PosełZbigniewChlebowski">Chciałbym zapytać, czy wypowiadała się pani w imieniu Sojuszu Lewicy Demokratycznej, czy jest to oficjalne stanowisko Sojuszu, czy jest tylko i wyłącznie pani stanowisko. Podobnie chciałbym spytać ministra finansów, czy propozycje, które zgłaszała z tej trybuny pani poseł Senyszyn, są propozycjami, nad którymi rząd będzie pracował, przygotowując projekt kolejnego budżetu, czy to, co zgłaszała pani poseł, jest tylko jej własnym przemyśleniem. Jak bardzo, pani poseł, wrażliwość lewicowa na tej sali dominuje, niech świadczy chociażby fakt wczorajszych głosowań nad ustawą o podatku dochodowym od osób prawnych, kiedy właśnie ta lewicowa wrażliwość spowodowała, że to państwa głosami opodatkowaliśmy organizacje charytatywne, organizacje pożytku publicznego. Chodzi o 19-procentowy podatek dochodowy, który od 1 stycznia 2005 r. będzie te organizacje dotyczył.</u>
          <u xml:id="u-105.4" who="#PosełZbigniewChlebowski">Wracając do tych pięciu grzechów głównych, chciałbym je wymienić. Oczywiście dwa podstawowe to deficyt budżetu państwa i państwowy dług publiczny; tu bardzo wiele już o tym powiedziano. Kolejny to struktura budżetu - wydatki sztywne, transfery unijne. Następny to założenia dotyczące prywatyzacji. Piąty to fiskalizm wynikający z ustaw podatkowych, fiskalizm, który hamuje wzrost inwestycji i zatrudnienia.</u>
          <u xml:id="u-105.5" who="#PosełZbigniewChlebowski">Zdaniem rządu budżet na 2004 r. jest budżetem najniższego fiskalizmu w III Rzeczypospolitej Polskiej oraz wzrostu zatrudnienia. Postaram się podać kilka argumentów, które pokazują, że jest to raczej czysto propagandowe stwierdzenie.</u>
          <u xml:id="u-105.6" who="#PosełZbigniewChlebowski">Otóż w projekcie budżetu państwa na 2004 r. zmieniono zasady ustalania deficytu budżetu państwa, wyłączając z wydatków budżetowych pod tzw. kreskę część dotacji dla Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, w formie składek do OFE, prefinansowanie zadań realizowanych z udziałem środków Unii Europejskiej, zaniżając z drugiej strony dotacje dla Funduszu Pracy i Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Deficyt w projekcie ustawy budżetowej na 2004 r. został ustalony w kwocie 45,5 mld, wynosi 135% przewidywanej wielkości w 2003 r. i stanowi aż 5,3% PKB. Tak naprawdę deficyt jest większy - o czym już mówiliśmy kilkakrotnie - o kilka miliardów złotych, biorąc pod uwagę tzw. wydatki pod kreską. Wysoki deficyt powoduje silny wzrost potrzeb pożyczkowych państwa. W 2004 r. rząd musi pożyczyć 56 mld zł, z czego 27 przeznaczy na obsługę długu publicznego. Niebezpiecznie wysoki deficyt budżetowy łącznie z innymi potrzebami pożyczkowymi skarbu państwa tak naprawdę zagraża równowadze finansowej państwa zarówno na krajowych, jak i na zagranicznych rynkach finansowych. Wejście w tak głęboki deficyt budżetowy jest łatwe, wycofanie się z niego w kolejnych latach może okazać się bardzo trudne, biorąc pod uwagę opór tych, których będą dotyczyły ograniczenia wynikające z koniecznej racjonalizacji wydatków.</u>
          <u xml:id="u-105.7" who="#PosełZbigniewChlebowski">Zdaniem Platformy Obywatelskiej ograniczenia wydatków oraz faktyczna reforma finansów publicznych wymagane są już w budżecie na rok 2004, a nie, jak planuje rząd, w latach następnych. Czy koalicja rządząca będzie zdolna do porządkowania systemu budżetowego w czasie toczącej się kampanii wyborczej na przełomie 2004 i 2005 r.? Czy politycy Sojuszu Lewicy Demokratycznej będą zdeterminowani do wprowadzenia niepopularnych społecznie posunięć dyscyplinujących wydatki i dochody budżetowe? Dzisiaj z tak wysokim deficytem narażacie Polskę na nieuchronny kryzys finansów publicznych.</u>
          <u xml:id="u-105.8" who="#PosełZbigniewChlebowski">Państwowy dług publiczny wzrastał w ostatnich latach zarówno w ujęciu bezwzględnym, jak i relatywnym do PKB. Warto przypomnieć, że jeszcze w 2000 r. państwowy dług publiczny wynosił ok. 280 mld zł, podczas gdy na koniec 2004 r. przewiduje się, iż wielkość ta wzrośnie aż do 456 mld zł. Zgodnie z konstytucją relacja długu publicznego do PKB nie może przekroczyć 60%; jeżeli przekracza 55% - a z tym będziemy mieć do czynienia już w roku przyszłym - rząd ma obowiązek niezwiększania deficytu i nieudzielania poręczeń, natomiast jeżeli przekroczy tę granicę, natychmiast należy zrównoważyć budżet. Czy jesteśmy sobie w stanie wyobrazić, że nagle w budżecie państwa redukujemy wydatki o 45 mld zł? Sytuacja jest dodatkowo bardzo poważna, ponieważ duża część naszego długu jest denominowana w walutach obcych. Poważniejsze osłabienie złotego może w takiej sytuacji z dnia na dzień spowodować przekroczenie 60% i konieczność wdrożenia niezwykle ostrych procedur sanacyjnych wymaganych przez prawo. Wtedy skutki społeczne mogą być wręcz nieobliczalne.</u>
          <u xml:id="u-105.9" who="#PosełZbigniewChlebowski">Już dzisiaj balansujemy na konstytucyjnej krawędzi długu publicznego. Ryzyko poważnych zmian kursu walutowego może spowodować, że z tej krawędzi spadniemy już w 2004 r. Podczas debaty nad realizacją budżetu państwa za 2002 r. przytaczałem tzw. kotwicę Belki, która zakładała, że realny wzrost wydatków publicznych co roku będzie wynosił 1%. W budżecie na 2003 r. wzrost był zdecydowanie szybszy, a w projekcie na 2004 r. mamy do czynienia z prawdziwym dryfem finansów publicznych w stronę złamania konstytucyjnych zasad. Absolutnie niezbędne jest podjęcie ostrych, natychmiastowych środków zaradczych - a więc faktyczne rozpoczęcie reformy finansów publicznych i racjonalizacji wydatków; oczywiście metodą przemyślaną i kompleksową.</u>
          <u xml:id="u-105.10" who="#PosełZbigniewChlebowski">Struktura budżetu. Proponowana struktura wydatków budżetu wzbudza ogromne zastrzeżenia. Dynamicznie rosnący udział wydatków sztywnych budżetu państwa w wydatkach ogółem jest sztucznie zaniżony w projekcie ustawy budżetowej na 2004 r. W tegorocznym budżecie wskaźnik ten wynosi ponad 67%, a przyszłoroczny spadek wynika wyłącznie ze zmiany sposobu zapisów wydatków. Gdyby zachować dotychczasowy sposób prezentacji danych i klasyfikować dotacje do FUS, w części przekazywanej do otwartych funduszy emerytalnych, jako wydatek, to wydatki sztywne w 2004 r. wyniosą ok. 70%, bo należy wziąć jeszcze pod uwagę naszą składkę członkowską do Unii Europejskiej, która niewątpliwie jest wydatkiem sztywnym. Musi dziwić więc w takiej sytuacji wzrost wydatków na administrację publiczną aż o 17% i wzrost o 15% w urzędach naczelnych organów władzy państwowej, zwłaszcza jeżeli patrzymy na ograniczenia wydatków z pomocy społecznej aż o 13%.</u>
          <u xml:id="u-105.11" who="#PosełZbigniewChlebowski">Jedno z poważniejszych zastrzeżeń dotyczy sposobu prezentacji danych o środkach unijnych, które są rozproszone i niespójne. Nasza integracja z Unią Europejską ma istotne skutki dla budżetu państwa. Przyjęta przez rząd metodologia sprawia, że skutki finansowe akcesji są ujęte zarówno nad kreską, czyli po stronie dochodów i wydatków budżetu państwa, jak i pod kreską, czyli po stronie przychodów i rozchodów. Znaczna część wydatków związanych z akcesją do Unii Europejskiej została zapisana jako rezerwa celowa w dyspozycji Ministerstwa Finansów. To może oznaczać tylko jedno - rząd nie określił jeszcze sposobu podziału tej wielkości, nie określił kryteriów, warunków i zasad, natomiast dał ogromne możliwości, uprawnienia ministrowi finansów. Wczoraj podczas debaty nad nowelizacją ustawy o finansach publicznych skrytykowałem pomysł na prefinansowanie projektów realizowanych ze środków Unii Europejskiej. Rezerwa w budżecie państwa na ten cel wynosi 5,4 mld zł. Rzeczywiście oczekiwania samorządów lokalnych dotyczą pomysłu na prefinansowanie, ale to, co zaproponował rząd w swoim rozwiązaniu, nie ma nic wspólnego z pomocą udzielaną między innymi samorządom. Trzeba powiedzieć i podkreślić, że prefinansowanie polega na tym, że rząd będzie pieniądze pożyczał z banku, a następnie pożyczał samorządom właśnie na - jak to określił - prefinansowanie projektów. Tak naprawdę wystarczyło skorzystać być może z działalności Banku Gospodarstwa Krajowego, a nie wprowadzać takiej śmiesznej, nawet dziwacznej instytucji.</u>
          <u xml:id="u-105.12" who="#PosełZbigniewChlebowski">Uważam również, że pełniejszego naświetlenia wymaga też kwestia zdolności absorpcji transferów unijnych przez przedsiębiorstwa, jednostki samorządu terytorialnego i administrację rządową. Uzgodnione transfery z Unii Europejskiej do Polski nie mają charakteru automatycznego, wymagają od beneficjentów przejścia przez dość skomplikowane i nowe procedury, co w konsekwencji może doprowadzić do niewykorzystania tych środków. Strona polska może też mieć problemy z udziałem własnym w finansowaniu projektu. Tak więc apelujemy do rządu o stworzenie specjalnego funduszu na ten cel, a nie dziwacznej instytucji prefinansowania.</u>
          <u xml:id="u-105.13" who="#PosełZbigniewChlebowski">Patrząc na strukturę dochodów, można wyraźnie zobaczyć, że nastąpił wzrost fiskalizmu państwa w 2004 r. Wpływy z podatków pośrednich wzrastają o ponad 10 mld zł. Reforma podatkowa, która jest przeprowadzana równolegle z debatą budżetową, jest źle przygotowana, mocno spóźniona. Polscy przedsiębiorcy nie mogą liczyć w 2004 r. na podatki przyjazne inwestowaniu i promowaniu zatrudnienia. Być może liczyć na to może wąska grupa przedsiębiorców. Nie jest zresztą pewne, czy generalne obniżenie podatku dochodowego od osób prawnych doprowadzi do wzrostu inwestycji produkcyjnych i zatrudnienia. W poprzednich latach wszakże, kiedy obniżano ten podatek, stopa bezrobocia rosła, a nakłady inwestycyjne spadały. Kołem zamachowym w procesie tworzenia nowych miejsc pracy może być budownictwo mieszkaniowe, ale podwyżka stawek VAT w budownictwie do 22% spowoduje przede wszystkim wzrost cen mieszkań i może skutecznie ograniczyć wzrost zatrudnienia w tym sektorze.</u>
          <u xml:id="u-105.14" who="#PosełZbigniewChlebowski">Apelujemy do rządu po raz kolejny o przygotowanie pilnego projektu określającego narodowy program społecznego budownictwa mieszkaniowego. To może być jedyny ratunek dla tej branży, to może być jedyny ratunek dla inwestycji i jedyna możliwość tworzenia nowych miejsc pracy. Doświadczenie wielu krajów dowodzi, że wspieranie przez państwo rozwoju budownictwa mieszkaniowego wskutek tzw. mechanizmów mnożnikowych jest bardzo korzystne dla budżetu.</u>
          <u xml:id="u-105.15" who="#PosełZbigniewChlebowski">Tworzenie miejsc pracy i zapewnienie obywatelom zatrudnienia jest konstytucyjnym obowiązkiem rządu, również parlamentu. Dlatego naszym zdaniem każda ważna decyzja gospodarcza powinna być rozpatrywana ze względu na jej wpływ na tworzenie lub likwidację miejsc pracy. W czasie debaty podatkowej zabrakło takiej filozofii, a projekt budżetu w części dochodów z podatków pokazuje wyraźnie wzrost fiskalizmu państwa w 2004 r.</u>
          <u xml:id="u-105.16" who="#PosełZbigniewChlebowski">Ostatni grzech, z którym mamy do czynienia przy projekcie budżetu na 2004 r., to wpływy z prywatyzacji. Przychody z prywatyzacji odgrywają istotną rolę w finansowaniu potrzeb pożyczkowych skarbu państwa. Im wyższe przychody z prywatyzacji, tym mniejszy przyrost długu publicznego. Kolejne zmiany w ustawie o finansach publicznych wprowadzają nowe płatności, które będą finansowane z przychodów z prywatyzacji. Niestety w ostatnich latach przychody z prywatyzacji były niewielkie, co przekładało się na silny wzrost długu publicznego. Dlatego z wielkim zdziwieniem, a nawet zaskoczeniem przyjęliśmy tak optymistyczne założenia do przychodów z prywatyzacji. Sceptycznie zresztą traktujemy przewidywane przychody z prywatyzacji w bieżącym roku, które rząd planuje zrealizować w wysokości 4,5 mld zł. Jeżeli popatrzymy natomiast na zmiany w sposobie rozliczania przychodów z prywatyzacji, to nie zdziwią tak optymistyczne założenia dotyczące przychodów w wysokości 8 mld w 2004 r.</u>
          <u xml:id="u-105.17" who="#PosełZbigniewChlebowski">W sytuacji malejącej skali przychodów z prywatyzacji pojawił się zapis o finansowaniu reformy ubezpieczeń społecznych oraz wielu innych zadań. Ogromne potrzeby i zaległości wobec otwartych funduszy emerytalnych, na które chcemy przeznaczyć przychody z prywatyzacji, prowadzą do powstania przedziwnej konstrukcji, jaką jest ujemne saldo przychodów z prywatyzacji. Takie właśnie ujęcie tych rozwiązań powoduje, że skarb państwa na drodze emisji papierów wartościowych musi likwidować to ujemne saldo przychodów z prywatyzacji. Bez wątpienia jest to więc obejście rozwiązania polegającego na zwiększaniu deficytu budżetu państwa, ale wtedy w sposób niebezpieczny i niekontrolowany wzrasta dług publiczny. Takie rozwiązania powodują znacznie mniejszy stopień szczegółowości ujmowania tych płatności w budżecie, ograniczają kontrolę parlamentu i w sposób niekontrolowany powiększają dług publiczny.</u>
          <u xml:id="u-105.18" who="#PosełZbigniewChlebowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt budżetu państwa na 2004 r. pokazuje ogromne zagrożenia, ale jednocześnie musi stanowić dla nas wyzwanie w związku z koniecznością uzdrowienia sytuacji finansów publicznych poprzez daleko idące działania naprawcze. Praktyka parlamentarna pokazuje, że na etapie pracy w Komisji Finansów Publicznych możliwe są tylko niewielkie oszczędności wynikające z cięcia określonych wydatków. Aby uniknąć zagrożeń, o których mówiłem, potrzeba natychmiastowych działań. Rząd, przedkładając taki projekt budżetu, popełnia dodatkowy grzech - grzech zaniechania naprawy finansów publicznych. Taką naprawę można skutecznie przeprowadzać wtedy, kiedy mamy do czynienia z ożywieniem gospodarczym i ze wzrostem produktu krajowego brutto - właśnie teraz, i dlatego właśnie teraz zachęcamy rząd do rozpoczęcia faktycznej reformy finansów publicznych. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-105.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#komentarz">(Poseł Joanna Senyszyn: Sprostowanie.)</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Ale, pani poseł, jakie sprostowanie?</u>
          <u xml:id="u-106.3" who="#komentarz">(Poseł Joanna Senyszyn: Sprostowanie źle zrozumianej wypowiedzi.)</u>
          <u xml:id="u-106.4" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pani poseł, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#PosełJoannaSenyszyn">Pan poseł Chlebowski, jak sądzę, źle zrozumiał moją wypowiedź. Wystąpienia klubowe już były. Ja rozpoczęłam wystąpienia indywidualne. W moim autorskim wystąpieniu...</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie, nieprawda. To są jeszcze wystąpienia klubowe.)</u>
          <u xml:id="u-107.2" who="#PosełJoannaSenyszyn">W moim autorskim wystąpieniu wypowiadałam się jako poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, jako profesor zwyczajny nauk ekonomicznych i jako socjaldemokrata z krwi i kości.</u>
          <u xml:id="u-107.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Też porównanie!)</u>
          <u xml:id="u-107.4" who="#PosełJoannaSenyszyn">Ja nie jestem ubezwłasnowolniona. Może pan poseł się tak czuje i dlatego mnie o to podejrzewa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pani poseł, przepraszam bardzo...</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-108.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o spokój!</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#PosełJoannaSenyszyn">I mam swoje zdanie na każdy temat. A pan w czyim imieniu się wypowiadał? Czyżby nie we własnym?</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Wysoka Izbo! Pani poseł, sprostowanie wtedy ma miejsce, kiedy mówca źle przytoczył przedmówcę i przedmówca występuje i prostuje swoją wypowiedź. Nie będę dopuszczał do zabierania głosu w trybie sprostowania, jeżeli jest to polemika, okraszona do tego jeszcze złośliwościami.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu...</u>
          <u xml:id="u-110.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Pan minister.)</u>
          <u xml:id="u-110.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pan poseł... Przepraszam, pan minister Andrzej Raczko, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym się odnieść do wystąpienia pana posła Chlebowskiego. Moje wystąpienie będzie miało trochę charakter metodologiczny. Otóż pan poseł Chlebowski zwrócił uwagę, że środki unijne w tym projekcie budżetu są w paru miejscach. Tak jest, ponieważ różna natura jest tych środków. Jeżeli mówimy np. o prefinansowaniu, to oznacza to, że są to środki, które początkowo wykłada budżet polski, a potem następuje ich zwrot z Unii Europejskiej, czyli jest to forma kredytu. Jeżeli mówimy o środkach, które są przeznaczone na współfinansowanie, to jest to bezpośredni wydatek. Tym samym nie można masła łączyć z marmoladą, chyba że kanapka ma powstać dobra, bo to dwie różne rzeczy. I z tego względu prefinansowanie jest pod kreską, a współfinansowanie jest nad kreską. I każdy ekonomista, którego w jakiś sposób uczono na temat strumieni zasobów, wie, że tak to powinno być rozwiązywane. W związku z powyższym wyraźnie powiedzieliśmy, że nic nie chowamy pod dywan, tylko chcemy wyraźnie zaznaczyć, że deficyt budżetowy to jest jedna kategoria, a przyrost długu publicznego to jest druga kategoria. Jeżeli mówimy o prefinansowaniu, to możemy je wliczać w skład przyrostu długi. Prosiłbym, żebyśmy tych spraw nie mieszali, bo się po prostu nie dogadamy, jeżeli nie będziemy rozmawiali wspólnym językiem.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Jest sprawa następująca, mianowicie znowu podatki. Otóż pan poseł był łaskaw wspomnieć opodatkowanie - i tu cytuję znowu pana posła - „fundacji”. Ja chciałbym powiedzieć, że nie mam nic przeciwko żadnym fundacjom i innym instytucjom, bo ja opodatkowuję nie coś, kogoś, tylko dochód. I to już wielokrotnie ustalaliśmy, a pan poseł, że tak powiem, z wysiłkiem godnym lepszej sprawy mówi cały czas, że chodzi o fundacje. Powiedzieliśmy, że o dochód, uzgodniliśmy, że nie jesteśmy w stanie tego sprecyzować w odpowiedni sposób, stwierdziliśmy, że odczekamy rok, będziemy mieli rok na dyskusję. Ja tylko chciałbym, żebyśmy rzetelnie pokazali, jaki jest stan naszych wspólnych relacji.</u>
          <u xml:id="u-111.2" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">I następna sprawa, jeżeli mówimy o wzroście fiskalizmu i mówimy „10 mld VAT”, to nie możemy tego w sposób bezwzględny odnosić, bo to oznacza, że jak rośnie skala sprzedaży, to rośnie również VAT. Zwiększenie fiskalizmu byłoby wtedy, kiedy byśmy mówili o stawkach VAT-owskich. I tutaj zgadzam się, że jeżeli w tym kontekście pan poseł to mówił - i mówimy to w odniesieniu do dostosowań, do dyrektyw unijnych, to tutaj ten ruch po stronie fiskalnej jest dosyć oczywisty.</u>
          <u xml:id="u-111.3" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">I ostatnia sprawa - prywatyzacja. Ja rozumiem, że Platforma Obywatelska zmienia podejście i by nie chciała prywatyzacji - czy też uważa, że ambitny program prywatyzacji, który został nakreślony na rok przyszły, nie jest wart poparcia? Sądzę, że tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pan poseł Chlebowski, jak rozumiem, w trybie sprostowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#PosełZbigniewChlebowski">Panie Marszałku! Oczywiście Platforma Obywatelska, panie ministrze, jest za prywatyzacją daleko idącą, tylko pokazywaliśmy zagrożenia wynikające z możliwości osiągnięcia wpływów z prywatyzacji i pokazywałem to w kontekście również, naszym zdaniem, próby obejścia zwiększonego deficytu, bo z przychodów z prywatyzacji państwo proponujecie m.in. przekazanie pieniędzy do otwartych funduszy emerytalnych. Ja mówiłem o zagrożeniu, a nie o tym, że jesteśmy przeciwko procesowi prywatyzacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Czy rząd mógłby...?)</u>
          <u xml:id="u-114.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Ależ bardzo proszę, oczywiście.</u>
          <u xml:id="u-114.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo proszę o zabranie głosu panią minister Misterską-Dragan.</u>
          <u xml:id="u-114.4" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Pęk: Co będziecie sprzedawać? Za 7 miliardów.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraMisterskaDragan">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Ja chciałabym się wypowiedzieć w kilku słowach w sprawie zwątpienia w optymistyczną, jak nazwał to pan poseł, zapowiedź i przewidywania dotyczące przychodów z prywatyzacji.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraMisterskaDragan">Otóż konkretne informacje dotyczące planowanych przychodów z prywatyzacji i programu prywatyzacji na rok 2004 zawiera uzasadnienie do ustawy budżetowej - „Kierunki prywatyzacji na rok 2004”. W tych „Kierunkach prywatyzacji” wyraźnie wskazaliśmy, że celem będzie zapewnienie osiągnięcia zaplanowanych przychodów z prywatyzacji określonych w roku 2004 w ustawie budżetowej. Program prywatyzacji określony w „Kierunkach prywatyzacji”, jak również wartość prywatyzacji w kwocie 8,87 mld zł brutto, a 7 mld netto, jest to wartość wynikająca z podjętych już projektów prywatyzacyjnych, których realizacja nastąpi w roku 2004. Wyraźnie wskazujemy, panie pośle, w „Kierunkach prywatyzacji”, które to projekty prywatyzacyjne będą kierowane do emisji publicznej, określamy je zadaniowo, nazywając je po imieniu - przepraszam za sformułowanie. Mówimy o prywatyzacji PGNiG, mówimy o prywatyzacji sektora elektroenergetycznego, o Południowym Koncernie Energetycznym, wskazujemy na projekty dotyczące Zelmeru, gdzie jest przewidywana prywatyzacja poprzez giełdę. I tak mogłabym wymieniać po kolei.</u>
          <u xml:id="u-115.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraMisterskaDragan">Ale również zwracamy uwagę na to, że minister skarbu państwa, realizując swoje zadania prywatyzacyjne, realizuje je w bardzo trudnych warunkach w oderwaniu od innych resortów, jako że są to zadania związane z sytuacją, jaka jest na rynku - i o tym też nie zapominamy - na rynku zarówno krajowym, jak i na rynku zagranicznym. To, czy sprzedaż nastąpi, zależy również od zainteresowania inwestorów kupnem bądź nie danych akcji czy udziałów.</u>
          <u xml:id="u-115.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraMisterskaDragan">W „Kierunkach prywatyzacji” wskazujemy, że będziemy realizować ponad 100 projektów prywatyzacyjnych. Jeżeli dołożymy do tego jeszcze sprzedaż resztówek, czyli tych wartości akcji i udziałów poniżej 25%, poniżej 50%, dochodzimy do 160 projektów prywatyzacyjnych, wskazujemy na prywatyzację bezpośrednią, gdzie przewidujemy prywatyzację ponad 100 projektów prywatyzacyjnych. To nie są informacje, które nie zostały ujęte w dosyć szczegółowym wykazie podmiotów przewidzianych do prywatyzacji. Zdajemy sobie sprawę, że to jest wyzwanie. Tak, to jest wyzwanie. Przychody z prywatyzacji na przestrzeni 11 lat stanowiły kwotę 74 mld zł, średnio jest to kwota 6,6 mld zł. Największe przychody były w roku 1999 - 17 mld i w roku 2000 - 26 mld zł. My planujemy na rok 2004, z całą odpowiedzialnością, zdając sobie sprawę, że jest to zadanie trudne, ponieważ opinia społeczna nie wyraża zainteresowania prywatyzacją, że jest to zadanie ambitne, ale zadanie możliwe do zrealizowania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-115.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję pani minister.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Kazimierza Marcinkiewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Najpierw trzy uwagi wstępne. Pierwsza, to jest prośba. Panie ministrze, błagam, proszę nie mówić „tego kraju”, „temu krajowi”. I pan tak mówi, i pan premier Hausner - to jest nasz kraj, naszemu krajowi, w naszym kraju. Tu mówimy ze środka tego kraju, tu się podejmuje decyzje, w parlamencie. Kiedy mówicie „tego kraju”, to tak, jak byście państwo patrzyli z zewnątrz, chyba że pan minister chce powiedzieć, że ten rząd jest wyobcowany i patrzy z zewnątrz. To jest nasz kraj, a nie ten kraj, to jest nasz kraj, nie mówimy o czymkolwiek innym. To jest po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Uwaga druga. Ja nie jestem pewien, czy to jest dyskusja, czy to jest debata. Tak naprawdę są dyskutanci, mówią swoje, prezentują swoje, pan minister na początku mówił 15, może 20 minut - ja nawet chciałem powiedzieć, że budżet jest taki, że minister finansów nawet nie chce o nim gadać - no mówią wszyscy. My mamy możliwość wypowiadania się mniej więcej po 10 minut, potem pan minister i na początku może mówić, ile chce, i na koniec może podsumowywać tę dyskusję, a my tu mamy tak naprawdę debatę pomiędzy profesorem a studentami. Studenci coś tam nagadają, a profesor przyjdzie i powie: no może trochę macie racji, ale liczby macie nie takie, właściwie to się trochę na tym nie znacie, ja wam powiem, jak to jest. Po każdym wystąpieniu przedstawiciel rządu przychodzi i mówi...</u>
          <u xml:id="u-117.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Przywołuje do porządku...)</u>
          <u xml:id="u-117.3" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Ja nie wiem, czy to jest akurat na pewno debata sejmowa, chyba nie.</u>
          <u xml:id="u-117.4" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">I trzecia rzecz, proszę państwa. Można rzeczywiście opozycji nie wierzyć, może jest tak, że opozycja jest subiektywna, mówi o budżecie źle, bo tak musi. Być może. Ale, panie ministrze, Rosati i Ziółkowska to nie jest opozycja, tylko to są ludzie dokładnie z tego samego środowiska, a także oni powiedzieli, że to jest najgorszy budżet od 14 lat, nie kto inny. A co mówią posłowie SLD z Komisji Finansów Publicznych w kuluarach? Mówią, że tak złego budżetu jeszcze nie było i że będziemy musieli się ogromnie mocno napracować, żeby jeszcze cokolwiek w tym budżecie wycisnąć. Tak to wygląda.</u>
          <u xml:id="u-117.5" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Jeszcze, przepraszam, do poprzedniej kwestii, o tej dyskusji. Może nawet to jest dobre, bo wreszcie możemy z panem ministrem tak trochę porozmawiać na nierównych warunkach, ale jednak, bo w Komisji Finansów Publicznych musimy rozmawiać z dyrektorami departamentów - my ich cenimy, lubimy, okay, w porządku, ale dokładnie tak jest, my tam rozmawiamy z dyrektorami departamentów, tylko oni są władni udzielać odpowiedzi, bo się na tym znają.</u>
          <u xml:id="u-117.6" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Przechodzę do rzeczy. Proszę państwa, budżet jest naprawdę bardzo słaby. Jak to wytłumaczyć, o co nam tutaj chodzi? To tak jakbyśmy startowali w wyścigu - może nie mercedesy, ale na pewno volkswageny, może nie citroeny, ale peugeoty na pewno, może nie alfa romeo, ale fiaty na pewno tam jeżdżą, my pewnie jakąś tam warszawą, starą, ale porządną, dużą, 40-milionowy naród, lecimy tą warszawą. I teraz co ten budżet robi? Ten budżet na dach tej warszawy wkłada bagażnik, i to bagażnik, który jest wielkości ponad 1/3 tego samochodu, wielki, ogromny bagażnik, ponad 60 mld zł, ta warszawa już tak ugięła się, jak ta blondynka mówi, że nie ma powietrza, a ona zagląda i mówi: tak, ale tylko na dole, nie? Więc tu też tak to wygląda, że tego powietrza już nie ma i jak my mamy gonić? No jak? Z tym bagażem, jak mamy nabrać prędkości? No, można powiedzieć tak, że jest silnik, wysokiej jakości silnik, świetny, dobry, doskonały silnik. No to popatrzmy, jaki to jest ten silnik.</u>
          <u xml:id="u-117.7" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Nauka. Trzeci rok z rzędu ogromny spadek nakładów na naukę. Nie na szkolnictwo wyższe, bo tu jest po raz pierwszy nieźle. Natomiast jeśli chodzi o nakłady na naukę, jest nadal bardzo, bardzo niedobrze. Bardzo. A to właśnie w wyniku badań naukowych możemy mieć ten porządny silnik 16-zaworowy.</u>
          <u xml:id="u-117.8" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Informatyka. No, proszę państwa, w tym roku wreszcie rozpoczęliśmy, jest dział, 10 mln zł - 10 mln zł na informatykę w państwie 40-milionowym, to tak jakby kompletnie nic, naprawdę.</u>
          <u xml:id="u-117.9" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Programy wieloletnie. Proszę zwrócić uwagę w programach wieloletnich na, nazwijmy to, wysokiej jakości sprawy, tj. UJ - 45 mln zł i Optoelektronika - 2,2 mln zł. Na wszystkie programy wieloletnie.</u>
          <u xml:id="u-117.10" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">A na rozwój przedsiębiorczości jedna trzecia tego, co było w tym roku. Było 150 mln zł, jest 57 mln zł. Jest pomoc państwa, ale dla tych sektorów, które nie dadzą nam nowoczesnego silnika i tego napędu, który nam jest potrzebny, żeby gonić. No to można spytać, no, dobra, silnik też jest słaby, szkapa już taka prawie w dole, może paliwo, power, jest świetne paliwo, tak? No to popatrzmy, gdzie jest to paliwo. Gdzie są te inwestycje? Nawet o tym nie warto mówić, bo szkoda czasu, mam też tylko 10 minut.</u>
          <u xml:id="u-117.11" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">No, powiedziałbym, że tak naprawdę symbolem inwestycji to jest ta droga sejmowa, proponuję od razu nazwać ją imieniem Marka Pola, 50 m drogi jednojezdnej, dwupasmowej, 50 m w 2,5 miesiąca budujemy - 2, 5 miesiąca.</u>
          <u xml:id="u-117.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-117.13" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Symbol. To jest naprawdę symbol polskiego budowania dróg. To są polskie autostrady. Takie mamy inwestycje. Rozumiem, wszyscy czekają, nie dawajmy na inwestycje, przyjdzie Unia i nam da tyle tych pieniędzy, że te inwestycje będą takie, że ho, ho. Spokojnie, do tego też trzeba się przygotować i umieć to wykorzystać.</u>
          <u xml:id="u-117.14" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Można by powiedzieć, proszę państwa, że ten bagaż taki jest dlatego, że są wydatki - zdrowie, szkolnictwo, wojsko, sądy. Wszystko niby dobrze, ale spójrzmy na inne rzeczy. Na przykład dlaczego nie ma projektu likwidacji agencji i funduszy? PFRON - 3 mld zł. Nie może być tak, że urząd marszałkowski, że województwa będą realizowały te zadania? Nie można tak zrobić? One robią to lepiej - bo już analizy NIK to wykazują - niż centrala w Warszawie. Po co zjadać te pieniądze? Po co? Agencja Mienia Wojskowego - niedużo, 0,2 mld zł. Dlaczego jej nie zlikwidować? Nie mogą samorządy województwa tym mieniem wojskowym się zajmować? Może robiłyby to lepiej? Ile jest takich przypadków, jak ten z mojego miasta, gdzie Agencja Mienia Wojskowego sprzedała teren popoligonowy, 10 ha za 6 mln zł, a rok później ten kupiec sprzedał to pod hipermarket za 14 mln zł. Dlaczego te 8 mln zł nie miałyby trafić do kasy państwa, tylko musiały trafić po kieszeniach? Dlaczego?</u>
          <u xml:id="u-117.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-117.16" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Wojskowa Agencja Mieszkaniowa - 1 mld też jest do zaoszczędzenia w moim przekonaniu, absolutnie.</u>
          <u xml:id="u-117.17" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Agencja Nieruchomości Rolnych - no, tu już pan poseł Zagórski mówił o tym, jak to wygląda. No, ale to też są niezłe pieniądze. A może jednak oddać to w zarządzanie samorządom, np. samorządom województw? Powołać bank ziemi, bank, który będzie tylko operował, koordynował, nadzorował wymianę, scalanie ziemi. Tyle czasu Agencja Nieruchomości Rolnych pracuje, czy rolnicy dostali więcej ziemi? Czy została ta ziemia rozdzielona między rolników? Nie. Mamy do czynienia z kompletną niegospodarnością.</u>
          <u xml:id="u-117.18" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">A wewnątrz rządu, gospodarstwa pomocnicze - 1,5 mld zł, zakłady budżetowe - 0,5 mln zł, środki specjalne - przepraszam, to wszystko w miliardach oczywiście - 4,5 mld zł, administracja - wzrost o 17%. To tutaj właśnie są te miejsca. Jakby to wszystko zebrać, to mamy około 8–9 mld zł, o które można by było dług publiczny zmniejszyć. Dlaczego nie poprzeć na budżet, na zadania państwa w taki właśnie sposób, żeby realizować to co jest konieczne do zrealizowania?</u>
          <u xml:id="u-117.19" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">W moim przekonaniu to jest budżet trwania - trwania do tego czasu, kiedy wreszcie Unia z naszego kraju zrobi raj. Wtedy SLD znów wygra wybory i dalej będzie trwać. To jest budżet trwania Millera przy władzy. To jest budżet, którego w parlamencie poprawić absolutnie już się nie da. Tak złego budżetu nie było. Odrzućmy ten budżet, zajmijmy się następnym rokiem od nowa, od początku, poważnie.</u>
          <u xml:id="u-117.20" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Panie ministrze, jest pan uznanym ekonomistą, naprawdę można zrobić to dobrze.</u>
          <u xml:id="u-117.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Gruszkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#PosełJózefGruszka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Niewątpliwie każda debata budżetowa jest debatą o stanie naszej gospodarki. Możemy różnie patrzeć na ten budżet, który rząd przyniósł do Sejmu. Autorzy budżetu i ci, którzy wspierają rząd, myślę o koalicji rządzącej, będą mówili o nim w samych superlatywach, opozycja będzie mówiła coś przeciwnego. I tak jest od lat. Tak to wygląda. Ale co dociera do zwykłych ludzi, do ludzi, którzy czekają na sygnał, czy oto w naszym kraju coś się zmieni, czy w naszym kraju będzie ciągle tak samo? To jest pytanie, które powinniśmy sobie wszyscy postawić, przychodząc do tej Izby, i odpowiadać w ten sposób, żeby te słowa dotarły, jasne, precyzyjne, żeby ludzie wiedzieli, czy mogą liczyć na coś, czy będzie to kolejny bardzo trudny rok.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#PosełJózefGruszka">Nie muszę chyba podkreślać, że każdy budżet ma dwie strony, przychody i rozchody, no i jest jeszcze trzeci element, czyli deficyt budżetowy, który na pewno wywołuje troskę na twarzach wszystkich tych, którzy mają to na uwadze. Z roku na rok on się powiększa, chociaż przy rozpatrywaniu każdego kolejnego budżetu mówimy, że będziemy wyrażali wielką troskę o finanse publiczne, a tym samym również o budżet.</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#PosełJózefGruszka">Ten deficyt niestety nie maleje. Jest to oczywiście rachunek ciągniony i w stosunku do tego nikt pewno wątpliwości nie ma. Natomiast niepokojące jest to, że w przyszłym roku będziemy musieli wydatkować ponad 26 mld zł, prawie 27 mld zł na obsługę. Oczywiście, nie na obsługę tego deficytu, który będzie funkcjonował w roku przyszłym, ale właśnie na funkcjonowanie tego rachunku ciągnionego. To bardzo trudno sobie wyobrazić, ale tak to rzeczywiście wygląda.</u>
          <u xml:id="u-119.3" who="#PosełJózefGruszka">Czy powinniśmy poszukiwać innych źródeł finansowania? Czy powinniśmy dbać o to, ażeby dochody budżetowe wzrastały? Myślę, że powinniśmy o to dbać wszyscy zasiadający w tej Izbie i nie tylko to deklarować, ale także w tym kierunku coś robić. A czy tak się dzieje? No, z pewnością nie. Z pewnością nie. Kiedy zwrócimy uwagę na dochody i na to, co ucieka - albo inaczej: wycieka - to na pewno musi nas ogarnąć wielki strach. Na podstawie doniesień mediów publicznych możemy zadać pytanie: Jak to się dzieje, że firma Coca-Cola, która produkuje w Polsce napoje, kupuje kapsle we Francji? Jeden kapsel kosztuje 2 zł. Jak to jest możliwe? Ano tak. To jest po prostu rzecz, która...</u>
          <u xml:id="u-119.4" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Pęk: Wolny rynek.)</u>
          <u xml:id="u-119.5" who="#PosełJózefGruszka">Nie, kolego pośle Pęk. To nie jest wolny rynek, to jest po prostu transfer środków. I doprowadza do tego niezbyt szczelny albo nieszczelny system. To są pieniądze, które tracimy. A my sobie wyrywamy włosy z głowy i mówimy, co by tu zrobić, by zadbać o finanse publiczne, o to, by przygotować dobry budżet.</u>
          <u xml:id="u-119.6" who="#PosełJózefGruszka">Jeżeli nie będziemy dbali o szczegółowe rozwiązania w gospodarce, to z roku na rok lepiej nie będzie. Jeżeli spojrzymy na to... I trzeba przyznać rację pani prof. Gilowskiej, która powiada, że finansowanie deficytu wyjaławia system bankowy. Jakkolwiek by to określić, taka jest prawda. Ja nawet określiłbym to inaczej. Powoduje to, że banki zamiast poszukiwać klienta na rynku, któremu można byłoby zaoferować i sprzedać pieniądze jak każdy towar, zmierzają do tego, by minister finansów był zmuszony włączyć do publicznego obrotu papiery wartościowe. System bankowy je kupi i po co się starać. Z tego tytułu będą określone dochody. A można by to zrobić inaczej? Ano można.</u>
          <u xml:id="u-119.7" who="#PosełJózefGruszka">Myślę, że w naszym państwie są dwa ośrodki władzy: rząd i Narodowy Bank Polski. I gdyby te dwa ośrodki zajęły wspólne, że tak powiem, stanowisko, gdyby miały wspólny punkt widzenia, to można byłoby chociaż na jeden rok, panie ministrze, pożyczyć - nie dostać, bo nikomu nikt za darmo w kraju, w którym się mówi o wolnym rynku, nic nie powinien dawać - kupić od Narodowego Banku Polskiego pieniądze, których musicie poszukiwać na rynku. Za pieniądze, które dajecie systemowi bankowemu. Co by to dało? Ano dałoby to, że system bankowy musiałby się rozejrzeć po kraju za tym, który by od niego kupił pieniądze i wpuścił je w obieg. To dałoby napęd gospodarce. Oczywiście można się z tym nie zgadzać, ale myślę, że to jest propozycja, która do tej pory nie była zgłaszana. To jest jedna kwestia.</u>
          <u xml:id="u-119.8" who="#PosełJózefGruszka">Kwestia druga. Można również zażądać od Narodowego Banku Polskiego - i taką poprawkę złożę - ażeby z tytułu niewykorzystanych rezerw na pokrycie ryzyka zmian kursu złotego w odniesieniu do kursu walut obcych obecny prezes Narodowego Banku Polskiego przekazał w terminie 15 dni od dnia uchwalenia ustawy budżetowej na rachunek centralny budżetu państwa kwotę 14 mld zł. Kwota ta podlegałaby zaliczeniu na poczet przychodów budżetu na rok 2004. Byłaby to poprawka do ustawy budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-119.9" who="#PosełJózefGruszka">Dlaczego w ten sposób? Czy to jest możliwe? Wydaje mi się, że można. Uzasadnienia nie będę przytaczał w całości. Chcę powiedzieć tak, że ze swej istoty ustawa budżetowa nie może zmieniać zasad systemowych ujętych w innych ustawach. Omawiana operacja ma jednak jednorazowy charakter rozliczeniowy i nie narusza przepisów zawartych w innych ustawach, w tym przypadku w ustawie o Narodowym Banku Polskim. I dlatego jest typową materią do uregulowania w ustawie budżetowej. Proponowany tryb przyjęcia części rezerwy rewaluacyjnej nie musiałby być stosowany, gdyby ustawa o Narodowym Banku Polskim regulowała w sposób jednoznaczny zasady tworzenia i rozwiązywania rezerw na pokrycie ryzyka zmian kursowych. Należałoby to więc uczynić przy zmianie najbliższej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-119.10" who="#PosełJózefGruszka">Stosowane w krajach Unii Europejskiej zasady przewidują możliwość wykorzystania rezerw na spłatę długu publicznego. Nie mogą być natomiast zaliczane do bieżących dochodów budżetu państwa, więc wykorzystywane na finansowanie bieżących wydatków państwa. Te pieniądze byłyby tylko i wyłącznie przeznaczone na umniejszenie długu publicznego. Myślę, że warto się nad tym zastanowić. Przekażę tę poprawkę panu marszałkowi po zakończeniu mojego wystąpienia, aby rząd miał prawo się do tego ustosunkować wcześniej niż w drugim czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-119.11" who="#PosełJózefGruszka">I kwestia kolejna, rolnictwo. To wielki temat w polskim parlamencie i myślę, że warto się nim zająć bardzo szczegółowo. Była tu już podnoszona kwestia wielkości wydatków określonych w ustawie budżetowej na przyszły rok na rolnictwo. Były oczywiście repliki i wypowiedzi ministra rolnictwa, również pan podsekretarz stanu na ten temat się wypowiadał, że to wygląda zupełnie inaczej.</u>
          <u xml:id="u-119.12" who="#PosełJózefGruszka">Jak ten budżet, jeśli chodzi o ten wielki obszar, wygląda? Po pierwsze, jest to napisane w taki sposób, żeby do końca nie można tego było rozebrać na czynniki pierwsze. Można oczywiście powiedzieć, że jak ktoś nie umie czytać budżetu, to zapewne się nie doczyta. Ja natomiast powiem, panie ministrze, że dziesiąta rezerwa jest tak skonstruowana, że konia z rzędem temu, kto to rozczyta. Pomieszczono tam kilka różnych tematów, które powinny być rozpisane oddzielnie. Myślę, że warto na to zwrócić uwagę, ażeby przybliżyć ludziom to, co ich czeka.</u>
          <u xml:id="u-119.13" who="#PosełJózefGruszka">Mówiąc o wydatkach na rolnictwo i o tych 73%, trzeba powiedzieć, że jeśli chodzi o sferę administracyjną, to wydatki albo stanowią 100% wydatków w stosunku do roku 2003, albo lekko je przewyższają. Natomiast jeśli chodzi o sferę spraw, które bezpośrednio mają stymulować wzrost i wpływać na jego wielkość, to wydatki są zmniejszone. Tak to wygląda chociażby w przypadku wydatków na postęp biologiczny w produkcji roślinnej. Nie da się ich zmniejszyć z roku na rok o 34%. Subwencja budżetowa, bo tak bym to nazwał, albo dotacja budżetowa do rozwoju postępu biologicznego jest nieunikniona, jeżeli polskie rolnictwo ma się rozwijać, a musi się rozwijać.</u>
          <u xml:id="u-119.14" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: Kto tak powiedział?)</u>
          <u xml:id="u-119.15" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-119.16" who="#komentarz">(Głos z sali: Gruszka powiedział.)</u>
          <u xml:id="u-119.17" who="#PosełJózefGruszka">To jest oczywiście pytanie, które można sobie postawić, panie pośle Janowski, ale myślę, że mówi pan to dlatego, ażeby mi pomóc w tej analizie. Kto tak powiedział? Mówią ci, którzy są zatroskani o rozwój polskiego rolnictwa, a nie ci, którzy powinni być zatroskani i powinni o to dbać. Dlatego sądzę, że musimy do tego podejść nie tylko z należytą starannością, ale także obserwować, jak będą dzielone subwencje.</u>
          <u xml:id="u-119.18" who="#PosełJózefGruszka">Popatrzmy dalej na ten budżet. Mieliśmy w tym roku specjalną rezerwę na bony paliwowe. Było to krytykowane w tej Izbie. Połączone komisje przygotowały do uchwalenia nową formułę dopłaty do paliwa rolniczego. I panie marszałku, tu jest pytanie do pana marszałka: Dlaczego nie ma drugiego czytania w tym wypadku? W lutym połączone komisje zakończyły prace nad tym projektem. Ciągle jest on przed drugim czytaniem. Wracając jednak do kwestii budżetowej: Jak to wygląda? Ano nie widzimy w tym budżecie rezerwy budżetowej na bony paliwowe czy na dopłaty. Przypomnę, że w ubiegłorocznym budżecie było to 630 mln plus 30 mln na bony, czyli 660... 670, 640 i 30, 670 mln zł. Tej rezerwy nie widzimy. Na Wspólną Politykę Rolną w ramach rozliczania z Unią Europejską widzimy 553 mln zł, czyli z naszego budżetu dajemy na przyszły rok mniej niż daliśmy w tym roku na bony paliwowe. I teraz bardzo precyzyjnie trzeba powiedzieć coś takiego. Pan minister rolnictwa był uprzejmy powtórzyć to dzisiaj, że w zasadzie rolnicy mogą oczekiwać na dopłaty bezpośrednie od grudnia do kwietnia, ale od grudnia 2004 r. do kwietnia 2005 r., a przecież trzeba siać, trzeba orać. Jaka jest dzisiaj sytuacja w polskim rolnictwie? Jest denna, katastrofalna, żebym nie powiedział - tragiczna. To jest tragiczna sytuacja. Dzisiaj chcemy rolnikom powiedzieć: nie będzie czegoś innego, bo dostaniecie dopłaty. I teraz kwestia, ile będzie tych dopłat. Prosiłbym bardzo pana ministra rolnictwa, żeby był uprzejmy pokazać mi te 6 mld łącznie, bo ich nie widzę. Na budżet - myślę - patrzeć potrafię, a tych 6 mld się nie doliczyłem. Tak więc po prostu ich nie ma. Jest z naszej strony te 553 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-119.19" who="#PosełJózefGruszka">I kwestia kolejna. Cieszę się, że zmniejszyło się oprocentowanie, że nie będzie potrzeba tak dużych pieniędzy w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa na dopłaty do kredytów preferencyjnych. Mam jednak obecnie pytanie do ministra finansów. Panie ministrze, to, co robimy dzisiaj... kredyty preferencyjne będziemy mogli udzielać do 1 maja przyszłego roku. W tym roku banki występują do ministra rolnictwa - najpierw do agencji, potem agencja do ministra rolnictwa - jeżeli chodzi o kredyty preferencyjne, w tym o tzw. kredyt, który nazywamy „młodym rolnikiem”. Nie ma już dzisiaj tych kredytów. Minister rolnictwa daje pozytywną opinię, minister finansów... Takie mam informacje, jeżeli są złe, to proszę o sprostowanie. Minister finansów mówi: nie będzie, bo to rodzi skutki w przyszłych latach, nie będziemy zwiększać kredytów w tym roku. A przecież jest to szansa dla młodych ludzi, żeby mogli oni z tych kredytów skorzystać i budować czy modernizować to, o co nam chodzi. Mówimy o tym, że są możliwości zakupu ziemi niechcianej. Młodzi rolnicy kupiliby, jeżeli oczywiście leżałoby to w ich obszarze, natomiast tej możliwości do dzisiaj nie mają i w związku z tym, panie ministrze, chciałbym prosić pana ministra o odpowiedź. Co prawda nie dotyczy to w całości budżetu na rok przyszły, tylko dotyczy budżetu na lata przyszłe, ale chciałbym zapytać: Czy jest jeszcze taka wola ministra finansów, że pieniądze na te kredyty albo - inaczej mówiąc - limit na te kredyty znajdzie się jeszcze w tym roku?</u>
          <u xml:id="u-119.20" who="#PosełJózefGruszka">I kończąc, panie marszałku, Wysoka Izbo, sytuacja budżetowa, patrząc na ten budżet, jest bardzo trudna. Jak powiedziałem, przedłożę tę poprawkę panu marszałkowi, aczkolwiek znam praktykę i wiem, że poprawki składa się w drugim czytaniu. Składam ją jednak dzisiaj po to, by rząd mógł się jej przyjrzeć i przemyśleć oraz żebyśmy mogli zmniejszyć deficyt, który jest nie tylko trudny, ale i kosztowny, w latach przyszłych. Tak więc dlatego właśnie ośmielam się tę poprawkę złożyć. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję, panie pośle. Tę poprawkę mogę jednak przekazać tylko do komisji, do rządu to ona nie trafi. Jeśli pan poseł życzy sobie, żeby trafiła ona do rządu, to może przekazać ją bezpośrednio panu ministrowi?</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#komentarz">(Poseł Józef Gruszka: Myślę, że dam to panu marszałkowi, a pan marszałek zrobi tak, jak uzna za stosowne.)</u>
          <u xml:id="u-120.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Nie, mogę tylko przekazać tę poprawkę do komisji, bo...</u>
          <u xml:id="u-120.3" who="#komentarz">(Poseł Józef Gruszka: Jest w komisji finansów.)</u>
          <u xml:id="u-120.4" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">A, panie pośle, to... Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-120.5" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-120.6" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Pęk: Panie marszałku...)</u>
          <u xml:id="u-120.7" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Panie pośle Pęk, zabierze pan głos po przerwie, niestety.</u>
          <u xml:id="u-120.8" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Pęk: Ja to sobie odbiję niedługo.)</u>
          <u xml:id="u-120.9" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Ostatni przed przerwą zabierze głos pan minister Kowalczyk, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiStanisławKowalczyk">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Ponieważ minister rolnictwa został wywołany do odpowiedzi przez pana posła Gruszkę, chciałbym odnieść się do dwóch zagadnień. Po pierwsze, muszę tutaj odwołać się do wypowiedzi pana ministra Raczki, który precyzyjnie mówił o tym, jak skonstruowany jest budżet na 2004 r., i o tym, że są te środki, które są związane z tzw. współfinansowaniem programów unijnych; te środki są w wydatkach i te środki są w 83 części, są w rezerwach. Są wreszcie środki na tzw. prefinansowanie, które są w rozchodach. Musimy te dwie grupy środków analizować łącznie, jeżeli chcemy wiedzieć, ile na poszczególne programy, ile na poszczególne grupy rzeczywiście w przyszłym roku będzie przeznaczone i jaki może być poziom zobowiązań. Rozumiem, że o tym musimy wiedzieć, musimy mieć tego świadomość. Jest to szczególnie istotne w rolnictwie, dlatego że znaczna część środków w budżecie 2004 r. jest przewidziana na rolnictwo. Zaraz o tym powiem szerzej. Są i będą programy, które są i będą finansowane ze środków budżetu krajowego, będą programy, które będą finansowane zarówno ze środków unijnych, jak i ze środków polskich, w przypadku których jest bądź też nie będzie potrzebne prefinansowanie. A więc ta materia wydaje się na pozór skomplikowana i dlatego tak, a nie inaczej zapisano środki, które w przyszłym roku będą wyasygnowane na rolnictwo i na obszary wiejskie.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiStanisławKowalczyk">Pan poseł Gruszka prosi mnie, żebym wykazał, gdzie są te środki, gdzie są te miliardy złotych. Proszę bardzo. W części 32 są 534 mln zł na okrągło, już nie będę mówił o...</u>
          <u xml:id="u-121.2" who="#komentarz">(Poseł Józef Gruszka: W części 33.)</u>
          <u xml:id="u-121.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiStanisławKowalczyk">Tak jest, w części 33 - 1323 mln, w części 35 - 785 mln, w części 85: Budżety wojewodów - wyłącznie na rolnictwo - 680 mln zł. Nie mówię o skarbie państwa, nie mówię o polskiej nauce, bo to są bardzo drobne... Wreszcie część 83: Rezerwy celowe. Tu łącznie na programy związane z rolnictwem i tzw. współfinansowanie - 2398 mln zł. Do tego dochodzą programy Phare, w przyszłym roku - 212 mld zł, do tego dochodzi program SAPARD - 1536 mln zł, co łącznie daje 7673 mln zł. Taka jest ogólna kwota. Łącznie, gdybyśmy chcieli stwierdzić, ile to jest w wydatkach przyszłego roku, to jest prawie 4%, 3,9%; w tym roku - 3,2%, biorąc pod uwagę, że pewne wydatki, zwłaszcza z rezerw celowych, nie zostaną zrealizowane, będzie to około 3%; w przyszłym roku około 4%. A więc to są fakty i z faktami jest bardzo trudno dyskutować. Kolejna sprawa to są tzw. płatności. Zresztą tak jest konstruowany budżet Unii Europejskiej, w którym są zobowiązania i wreszcie płatności. Te płatności - głównie dotyczy to tzw. płatności obszarowych, jak już mówiłem - będą realizowane na przełomie roku 2004 i 2005. W związku z tym są środki, które są przewidziane na finansowanie tych wydatków w roku 2004, w grudniu 2004 r.; i oczywiście pozostała część będzie finansowana w 2005 r. Taki jest harmonogram wypłat zaproponowany przez Unię Europejską. Zresztą - jak już mówiłem przed kilkoma godzinami - taki jest czy też bardzo podobny harmonogram dopłat bezpośrednich w tej chwili w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-121.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Technika wypłat.)</u>
          <u xml:id="u-121.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiStanisławKowalczyk">Tak, technika wypłat, zgadza się. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-121.6" who="#komentarz">(Poseł Aleksander Grad: To jest od października.)</u>
          <u xml:id="u-121.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiStanisławKowalczyk">Od 15 października i 15 listopada, w zależności od tego, czy to są dopłaty do produkcji roślinnej, czy premie dotyczące produkcji zwierzęcej.</u>
          <u xml:id="u-121.8" who="#komentarz">(Poseł Aleksander Grad: Do kiedy trwają?)</u>
          <u xml:id="u-121.9" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiStanisławKowalczyk">Do 31 stycznia następnego roku.</u>
          <u xml:id="u-121.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Różnicę widać.)</u>
          <u xml:id="u-121.11" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiStanisławKowalczyk">Różnicę widać, ale dlaczego ta różnica, to ja już mówiłem. Możemy ewentualnie jeszcze się spotkać i spróbuję to jeszcze raz wytłumaczyć.</u>
          <u xml:id="u-121.12" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiStanisławKowalczyk">Ostatnie pytanie, które dotyczy kredytów inwestycyjnych w roku bieżącym. Tych kredytów nie powinno zabraknąć, a właściwie dopłat do tych kredytów. Te kredyty powinny być.</u>
          <u xml:id="u-121.13" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiStanisławKowalczyk">Resort rolnictwa dostał wniosek z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w związku z tym, że limity dopłat i limity akcji kredytowej - zwłaszcza w tej grupie, gdzie są kredyty związane z linią MR, czyli młodym rolnikiem, i linią na zakup ziemi - obecnie w większości banków już się wyczerpały.</u>
          <u xml:id="u-121.14" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiStanisławKowalczyk">Chcę tylko przypomnieć, iż to jest efekt zalecenia Najwyższej Izby Kontroli z ubiegłego roku, by wszystkie linie kredytowe w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa podzielić na cztery w miarę jednorodne grupy, tak by można było lepiej monitorować wykorzystanie środków budżetowych. Są jednak też takie limity, które nie zostały jeszcze wyczerpane, limity-akcje, limity dopłat z innych grup, w dalszym ciągu one są. To dotyczy przede wszystkim linii inwestycyjnych podstawowych i linii branżowych, ale, jak powiedziałem, wniosek do ministra rolnictwa wpłynął. Ten wniosek dotyczy zwiększenia limitu akcji kredytowej, albowiem limity dopłat w dalszym ciągu są w ARiMR. To jest związane przede wszystkim oczywiście ze spadkiem stóp redyskonta weksli i w związku z tym z mniejszymi dopłatami, jakie są realizowane z budżetu, do poszczególnych kredytów. Wyczerpał się natomiast limit akcji i o zwiększenie tego limitu akcji kredytowej agencja wnosiła. Minister rolnictwa wyraził zgodę, a minister finansów nie wyraził zgody w pierwszym podejściu, poprosił o dodatkowe wyjaśnienia. Te wyjaśnienia agencja złożyła. Obecnie dokumenty są analizowane w Ministerstwie Finansów i mam nadzieję, że zostanie podjęta decyzja pozytywna, tym bardziej że w tym roku budżetowym to nie rodzi skutków, natomiast w przyszłym oczywiście będzie rodziło skutki budżetowe, ale w ramach tych możliwości, które istnieją w budżecie przyszłego roku. Rozumiem, że taka decyzja może być podjęta, aczkolwiek oczywiście to jest decyzja ministra finansów. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Zarządzam przerwę w obradach do godz. 17.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 16 min 05 do godz. 17 min 06)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kontynuujemy debatę nad projektem budżetu.</u>
          <u xml:id="u-124.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Bogdana Pęka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#PosełBogdanPęk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dzisiejsza debata budżetowa jest jedną z bardzo wielu debat budżetowych, których miałem okazję słuchać w tej Izbie. Jest ona jednak szczególna, bowiem po raz pierwszy w tak ostrej formie odchodzi się od ideałów deklarowanych w kampanii wyborczej - mam na myśli formację socjaldemokratyczną, która dzisiaj rządzi Polską. Co bowiem jest jądrem tych oszczędności, które zapowiada dzielny rząd socjaldemokratyczny z panem ministrem Hausnerem na czele? Jądrem jest tak zwana zielona księga, która zapowiada niebywałe cięcia w sferze prospołecznej, w sferze wydatków ogólnie rozumianych jako wydatki socjalne. Te wydatki mają polegać między innymi na weryfikacji rent, wydłużeniu obowiązkowego wieku pracy - i tutaj do 65 lat dla kobiet - ograniczeniu waloryzacji emerytur i rent, zmniejszeniu odpłatności za okres chorobowy, ale nie tylko. W moim bardzo krótkim czasie nie sposób tych cięć wymienić.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#PosełBogdanPęk">Chcę jednak podkreślić, że to wszystko razem stanowi całkowite zaprzeczenie ideologii socjaldemokratycznej i pragmatyki czy programu socjaldemokratycznego, który był deklarowany.</u>
          <u xml:id="u-125.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-125.3" who="#PosełBogdanPęk"> I mówię o tym dlatego, że oznacza to niebywałe wprowadzenie polskich wyborców w błąd. Polecam zatem łaskawej pamięci Sojusz Lewicy Demokratycznej i także Unię Pracy, która co prawda ostatnio kręci nieco nosem, ale jak znamy to z doświadczenia, na tym się pewnie skończy.</u>
          <u xml:id="u-125.4" who="#PosełBogdanPęk">Kwestia druga, o której chcę powiedzieć, to że do sprawy owej zielonej księgi, która tak naprawdę jest księgą czarną, czarną księgą polskiej demokracji i to z czerwonym podbrzuszem, wrócimy jeszcze, bowiem chcę zapowiedzieć dzisiaj w imieniu szerokiej grupy posłów z wielu klubów, że będziemy składać wniosek o odwołanie pana wicepremiera Hausnera, ministra gospodarki, który stoi za tymi rozwiązaniami, bowiem nie do przyjęcia jest, z punktu widzenia elementarnej uczciwości politycznej, żeby próbować wychodzić z kryzysu kosztem najuboższych, dając jednocześnie rozległe ulgi najbogatszym, w tym kapitałowi zachodniemu, wielkim bankom itd.</u>
          <u xml:id="u-125.5" who="#PosełBogdanPęk">I ostatnia kwestia, panie marszałku, to jest kwestia tak zwanych rynków, które są tutaj pokazywane jako wielki strach na polską demokrację, na polski budżet, na polskie finanse, na wszelką władzę. Skąd się bierze to zagrożenie? Ja i wielu ludzi zasiadających dzisiaj w tej Izbie mamy moralne prawo stwierdzić, że myśmy to przewidywali, gdy dochodziło do prywatyzacji banków, a ściślej mówiąc, do oddania banków za dopłatą, bowiem te rynki to w 80% są banki, które zostały w bezmyślny sposób oddane i dzisiaj praktycznie stosują metodę, trzeba powiedzieć wprost, szantażu wobec demokratycznie wybranej polskiej władzy. A pan Balcerowicz, szef Narodowego Banku Polskiego z panem prezydentem, który w pełni poparł rozwiązania oszczędnościowe proponowane przez pana Hausnera, wychodzą jakby tym żądaniom naprzeciw. Więc bez rozwiązania tych problemów, o czym mówił w bardzo dobrym wystąpieniu pan poseł Grabowski w imieniu Ligi, nie ma żadne szansy, żebyśmy się posunęli naprzód.</u>
          <u xml:id="u-125.6" who="#PosełBogdanPęk">I ostatnia zupełnie kwestia - apel do pana prezydenta Rzeczypospolitej. Szanowny panie prezydencie, skoro tak łatwo i zdecydowanie popiera pan działania oszczędnościowe uderzające w podstawy bytu dziesiątków milionów Polaków, pan, socjaldemokratyczny prezydent o lewicowych - jak wiadomo - poglądach, to pytam: a gdzie oszczędności w Kancelarii Prezydenta, które wynoszą tylko 0,5%. Kancelaria wydaje 158 mln z hakiem publicznych pieniędzy, zatrudnia 600 osób, a Senat, który był krytykowany i którego likwidację lewica w ramach pewnych oszczędności zapowiadała, wydaje tylko 125 mln. Więc jeżeli mamy tworzyć nastrój niezbędnych oszczędności w polskim społeczeństwie, to musimy zaczynać od samej góry. I to panu prezydentowi na koniec swojej - niestety, z konieczności krótkiej wypowiedzi, bo czas Ligi się już skończył - dedykuję. Tych rozwiązań nigdy nie poprzemy, a całość naszych zastrzeżeń wyłożymy w momencie, gdy będziemy przedstawiać wniosek o odwołanie pana ministra Hausnera, bowiem czas wreszcie nazywać po imieniu rzeczy i zjawiska i nie zgadzać się na robienie narodu w konia. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-125.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-125.8" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Krótka, ale celna wypowiedź.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Wojciecha Mojzesowicza z Polskiego Bloku Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#PosełWojciechMojzesowicz">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Zgadzam się z panem posłem Pękiem, że trzeba zacząć od prezydenta, nie oszczędzając parlamentu, natomiast zawsze trzeba zachować proporcje do wszystkiego, co się dzieje. Przez wiele lat wszyscy razem chcieli zrobić dobrze wszystkim - i nie wyszło, i nie wychodzi, dlatego że urzędy tak pęcznieją, pensje rosną i środek, który wytwarza dobro narodowe, nie jest w stanie już tego udźwignąć. Jest cała czapka, ta, która korzysta bezpośrednio z budżetu - przychodzi dziesiątego i musi mieć wypłacone, i jest grupa ludzi, która opuściła ręce i która też na ten środek czeka, żeby on ich utrzymał. I to się prawdopodobnie nie uda.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#PosełWojciechMojzesowicz">Mam bardzo mało czasu, więc chciałbym poruszyć sprawę finansowania rolnictwa. Pan minister rolnictwa Wojciech Olejniczak powiedział, że kredyty będą, że są dopłaty. Natomiast ja się temu przyglądam i widzę, że jednak finansowanie rolnictwa spada. I to dopłacanie do kredytów wynika z tego, że inflacja spada i te mechanizmy funkcjonują. Czytam dalej, że wprowadzone zostaną rozwiązania, które ograniczą nieefektywne i kosztowne systemy dopłat do oprocentowania wybranych rodzajów kredytów oraz do cen skupu. I rozwiązanie - stopniowa likwidacja linii kredytowych preferencyjnych dla rolnictwa i zastępowanie tych instrumentów rozwiązaniami wspólnej polityki rolnej, co do której na razie nie wiemy, jak będzie wyglądała. Efekt finansowy - przewidywane oszczędności budżetu z tego tytułu właśnie, ograniczenie dopłat na cele rolnicze - ok. 60 mln, zniesienie dopłat do oprocentowania kredytów inwestycyjnych, zmniejszenie zobowiązań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. I co? Jeżeli doktryną czy kierunkiem działania pana wicepremiera Hausnera jest to, żeby inwestować tam, gdzie pieniądze będą wracały, i w to, co będzie rozwijać gospodarkę, to trzeba wyraźnie powiedzieć, że większość tych kredytów, szczególnie kredytów modernizacyjnych wieloletnich, powodowało, że to nie kto inny, ale przedsiębiorcy prowadzący gospodarstwa rolne mieli możliwość efektywnego rozwijania się. To jest to, co nas martwi, to, co nas niepokoi. Jeżeli dzisiaj zapisuje się tak spokojnie - nieduża to suma - całkowite likwidacje dotowania wapnowania gruntów - zero, postęp biologiczny, to, panie i panowie posłowie, szczególnie zwracam się do resortu rolnictwa, jest to przecież najtańsze inwestowanie w rozwój, tak jak w naukę, więc ograniczenie środków finansowych na postęp biologiczny w produkcji roślinnej uważam za błąd. Chcę też wyraźnie powiedzieć, że nie uda się oszczędzać na tych, na których już oszczędzić nie jest się w stanie, na tych, co mają po 500 zł czy po 400 zł, tam już oszczędności się nie wprowadzi.</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#PosełWojciechMojzesowicz">Panie marszałku, jeszcze na koniec jedna sprawa.</u>
          <u xml:id="u-127.3" who="#PosełWojciechMojzesowicz">Część rencistów niesłusznie poszło na emerytury, no, puszczono ich. To jest po części prawda, dlatego że komisje lekarskie, jak zainteresowany był chory, puszczały go, bo nie miał na chleb; tak to się robiło. Ten kierunek tak zwanego powrotu miałby teraz sens, jeżeli na tych zwracających czekałyby miejsca pracy. Przecież te osoby, jeżeli brakuje miejsc pracy, zostaną na garnuszku budżetu państwa, bo będą starały się pozyskać środki z pomocy społecznej, z różnych innych form.</u>
          <u xml:id="u-127.4" who="#PosełWojciechMojzesowicz">Jeżeli zaś chodzi o to, co proponuje się rolnictwu, to środki były do tej pory małe, a jeszcze się je ogranicza. Jestem w związku z tym zakłopotany i zaniepokojony. Będziemy materiał dogłębnie sprawdzać, analizować i jako komisja rolnictwa, i moje koło zajmiemy w tej sprawie stanowisko, ale to, co się proponuje, jest dość niepokojące. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-127.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Gabriela Janowskiego, posła nie zrzeszonego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#PosełGabrielJanowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowni Panowie Ministrowie! Bardzo uważnie dzisiaj cały dzień przysłuchiwałem się tej debacie, podobnie telewidzowie i słuchacze. Niektórzy z nich dzwonili do mnie i mówili: Panie pośle, o czym tam mówicie, czemu ta debata ma służyć? I to są zasadne pytania, ale ja skieruję pytanie bezpośrednio do pana ministra: Komu, czemu ma służyć przedstawiony przez pana budżet? Ja rozumiem, że budżet winien służyć wspólnocie pod nazwą Polska i Polakom, sprzyjając rozwojowi jednostek, sprzyjając zamożności i godności życia Polaków. Z dzisiejszej dyskusji, z tej debaty wynika, praktycznie wszyscy wypowiadający się o tym mówili, że te oto przeze mnie tu wskazane cele nie są spełnione, że społeczeństwo dramatycznie ubożeje, że państwo jako wspólnota, nasze wspólne dobro, nie funkcjonuje tak, jak funkcjonować powinno, że jednostki, szczególnie ludzie młodzi, nie rozwijają się, że olbrzymia część młodzieży ma zamkniętą drogę do wyższej edukacji, bo rodzice nie mają pieniędzy na utrzymanie, na zapłacenie czesnego.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#PosełGabrielJanowski">Proszę państwa, to jest kolejny budżet w tych nowych czasach. Pytam, czy to jest przypadek, że Polska znajduje się w takim stanie rzeczy, czy to jest coś dalej idącego, bardziej przemyślanego? Otóż tak, Polska i inne kraje, nie tylko te wyzwalające się spod socjalizmu, zostały poddane szczególnemu naciskowi. To my przez te 10 lat jesteśmy tutaj wykrwawiani. Tak jest, proszę państwa. Każdemu budżetowi towarzyszyła niezmiennie doktryna i ona była z całą konsekwencją wcielana. Sam pamiętam, jako minister rolnictwa, jak tłumaczono nam, moim kolegom, że trzeba zachować reżim budżetowy, że deficyt nie może przekroczyć 3%. A ja mówię: a dlaczego nie ma być 2,75 albo 3,47? Nie - 3%. Oczywiście są wydatki państwa. W związku z tym, podchodząc w taki doktrynalny sposób, co robiono? Ano najłatwiej - sprzedawano majątek, właśnie po to, żeby niby ratować ten budżet. Nie myślano, że są inne sposoby, nazwijmy to, kompozycji budżetu, który również jest w jakiś sposób zrównoważony i ma przede wszystkim sprzyjać rozwojowi. Ale nie, tu podchodzono w taki, powiedziałbym, prymitywny sposób. I to praktycznie dotyczyło każdego budżetu. Dzisiaj, proszę państwa, dalej jeszcze poszliśmy. Wpisaliśmy do konstytucji, że 60% długu publicznego i ani grama, mówiąc obrazowo, więcej. Pytam: a niby skąd to się wzięło, z jakiej przesłanki? Bo deficyt publiczny czy deficyt budżetu wynika z pewnych okoliczności rozwoju danego kraju, jego możliwości itd. Rozumny gospodarz, rozumny minister finansów, który nie jest prymitywnym, przepraszam pana, nie mówię do pana o tym, księgowym, ale jest prawdziwym ministrem gospodarki, widzi też sprawy szerzej i dalej. I można sobie pozwolić w pewnych okolicznościach na przysłowiowy większy luz, jeśli ten luz deficytu służy prawdziwie rozwojowi. Pytam pana ministra: czy ten budżet służy rozwojowi Polski? Czy ją wzmacnia? Czy ją czyni konkurencyjną na rynku europejskim i światowym? Nie, wprost przeciwnie.</u>
          <u xml:id="u-129.2" who="#PosełGabrielJanowski">Chodzi tu nie tylko o tę doktrynę, ale i całe oprzyrządowanie, włącznie z bankami, które zostały, jak tu mówił mój przedmówca, oddane. Te banki dzisiaj są bardziej zainteresowane kupnem papierów wartościowych Narodowego Banku Polskiego, na 24 mld zł, w ten sposób wiążąc gotówkę, czyniąc ją bezczynną w jakiś sposób, bo nie jest to gotówka inwestycyjna. Proszę państwa, te same banki w połowie tego roku utrzymują tak wysokie kredyty gospodarcze - mówił o tym pan premier Olszewski - o wysokości 2,5–5-krotności depozytów. Pytam: jaka gospodarka przy takiej polityce może się rozwijać i być konkurencyjna?</u>
          <u xml:id="u-129.3" who="#PosełGabrielJanowski">Szanowny panie ministrze, i pan, i pana poprzednicy wypełnialiście w sposób służalczy - bo nie mogę tego inaczej nazwać - instrukcje, tak jest, międzynarodowych korporacji finansowych i instytucji, których głównych celem było właśnie nie dopuścić do rzeczywistej konkurencji międzynarodowej i uczynić z tych wschodzących krajów, jak mówicie, półkolonie i kolonie, a Polaków i innych rzucić na kolana. Przecież pan Bauc świetnie zagrał, mówiąc o tej wielkiej dziurze, o tragicznej sytuacji. Dał wam znakomite pole do popisu, bo niejako nagłaśnialiście tę sprawę, coraz bardziej, że tak powiem, przyginaliście Polaków do ziemi, mówiąc... Tacy prości, przeciętni ludzie, patrioci mówią: jest dziura, trzeba ratować. Tylko wy oczywiście nie robiliście tego w sposób racjonalny, tylko z dnia na dzień coraz bardziej obciążaliście Polaków rozmaitymi daninami i płatnościami, poczynając od studentów, emerytów i przedsiębiorców.</u>
          <u xml:id="u-129.4" who="#PosełGabrielJanowski">Panie ministrze, pan powinien wiedzieć, że zwłaszcza w okresie globalizacji państwo ma szczególną rolę do odegrania. I właśnie podatek, ale sensowny, z upustami, z tzw. ulgami, jest znakomitym instrumentem nakręcania, że tak powiem, pewnej koniunktury, stymulacji rozwoju przedsiębiorczości. To jest pana jedyny instrument. Bo wielkie korporacje międzynarodowe przychodzą tam, gdzie im jest najłatwiej, nie wejdą w trudne dziedziny, nie wejdą w długoletnie inwestycje. I taką rolę w tych czasach musi odegrać państwo poprzez właściwą politykę kredytową, podatkową itd., itd. Ale wy tego oczywiście nie czynicie, ponieważ, proszę panów, wy wykonujecie instrukcje. I to jest przykre.</u>
          <u xml:id="u-129.5" who="#PosełGabrielJanowski">Jako ostatni podam następujący przykład. Wszystkie kluby, wszystkie partie, łącznie z SLD, głosiły, że budownictwo jest rzeczywistym motorem gospodarki. Lokomotywą - niektórzy mówili - priorytetem. I co panowie uczynili z tym budownictwem, z tym motorem, z tą lokomotywą? Wy ją po prostu... No niech pan powie, co zrobiliście. Pan tu się tłumaczył, proszę pana.</u>
          <u xml:id="u-129.6" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Tuderek: Uporządkowali trochę.)</u>
          <u xml:id="u-129.7" who="#PosełGabrielJanowski">Tak, kochany. Uporządkowali, dając oczywiście konkurencji możliwość wejścia na polskie rynki, bo przecież ten 22-procentowy VAT... Pan mówi, że 7% na usługi. Oczywiście, ale przecież materiały budowlane są, że tak powiem, podstawową częścią tej usługi i proszę mi nie mówić, że to jest dobroczynne. A z pańskiej wypowiedzi prawie to wynikało.</u>
          <u xml:id="u-129.8" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Tuderek: Z VAT się zgadzam.)</u>
          <u xml:id="u-129.9" who="#PosełGabrielJanowski">Tak jest. Kolega Tuderek się zgadza, to już dobrze.</u>
          <u xml:id="u-129.10" who="#PosełGabrielJanowski">Dlatego, panie ministrze, ten budżet byłby naprawdę rozwojowy, gdybyście rzeczywiście nie zapomnieli, pamiętali o tych sprawach, które tu poruszam i o których mówili moi przedmówcy. Jednak jeszcze raz powiadam: tu nie chodzi o to, by Polska się naprawdę rozwijała, by Narodowy Bank Polski naprawdę służył Polsce, tylko o co innego.</u>
          <u xml:id="u-129.11" who="#PosełGabrielJanowski">Na koniec jako dedykację dla pana Balcerowicza i dla pana przywołam cytat ze ściany Narodowego Banku Polskiego, tego przy Świętokrzyskiej, byście wiedzieli i pamiętali, czemu i komu bank narodowy ma służyć. Otóż na tej ścianie jest napisane: W mieście naszym stołecznym Warszawie ustanawiamy bank pod nazwiskiem Banku Polskiego, którego celem być ma zaspokajanie długu publicznego tudzież rozszerzanie handlu i przemysłu narodowego.</u>
          <u xml:id="u-129.12" who="#PosełGabrielJanowski">Pytam: Czy te cele zostały spełnione? Nie.</u>
          <u xml:id="u-129.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-129.14" who="#PosełGabrielJanowski"> I to jest nasza wielka tragedia, że nie wykorzystujemy instrumentów, jakie mamy; że nie wykorzystujemy wielkiej, powiedziałbym, inicjatywy, inteligencji Polaków na rzecz rozwoju Polski, tylko ją bezpowrotnie marnujemy. Mam nadzieję, że zawrócimy z tej drogi klęski i wyzwolimy Polskę spod waszego doktrynalnego niepolskiego panowania. </u>
          <u xml:id="u-129.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Kopcia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#PosełStanisławKopeć">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Budżet w części dotyczącej rolnictwa i obszarów wiejskich na 2004 r. jest zupełnie inaczej skonstruowany niż dotychczasowe, co wynika z prostych zależności, i nie można go łatwo porównać z budżetem na rok 2003. Wynika to również z konieczności wyboru celów i rezygnacji z innych, a ponadto z istnienia trzech terminów realizowania wydatków: do 30 kwietnia, od 1 maja do 31grudnia w związku z wejściem Polski do Unii Europejskiej i wreszcie od 1 grudnia 2004 r. Dotyczy to choćby płatności bezpośrednich. Jest to wreszcie spowodowane rozmieszczeniem środków w bardzo wielu częściach budżetu i, o czym już była dzisiaj mowa, scentralizowanym systemem dopłat, czyli systemem agencji płatniczych. Wszystko to razem powoduje, iż wielu moich poprzedników traktowało wybiórczo niektóre pozycje. Pozwolę sobie spojrzeć na to nieco bardziej całościowo.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#PosełStanisławKopeć">Analizując wydatki budżetu państwa w oparciu o ten szczegółowy materiał dotyczący budżetu rolnictwa i obszarów wiejskich, nietrudno zauważyć, iż wydatki tego budżetu są zawarte w 7 częściach: Rolnictwo, Rozwój wsi, Rynki rolne, Skarb państwa, Polska Akademia Nauk, Budżety wojewodów ogółem i Rezerwy celowe. Stanowią one na 2004 r. kwotę 5721 mln, czyli więcej niż w roku 2003. Wydatki te, po powiększeniu o środki z Unii Europejskiej w wysokości 1951 mln, będą łącznie wynosić 7673 mln, co w całości budżetu państwa stanowi 3,87% przy 3,23% w roku 2003. Wyższy jest również udział tych wydatków w PKB, co prawda o 0,09, ale to też istotne.</u>
          <u xml:id="u-131.2" who="#PosełStanisławKopeć">Dodatkowo w projekcie ustawy budżetowej przewidziano środki na realizację Wspólnej Polityki Rolnej oraz na sektorowy program operacyjny dla rybołówstwa - w rozchodach budżetowych jest to kwota 3454 mln. Ponadto wierzę, iż minister finansów zabezpieczy do 30 kwietnia przyszłego roku 315 mln zł na realizację bonów paliwowych; to będzie zależało również od aktywności komisji sejmowej. Zatem środki na rolnictwo w 2004 r. łącznie wyniosą blisko 11 442 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-131.3" who="#PosełStanisławKopeć">Jak już powiedziałem, omawiany budżet w części dotyczącej rolnictwa nie może być w prosty sposób porównywany do wydatków przewidzianych w ustawie budżetowej mijającego roku, jest to bowiem pierwszy budżet uwzględniający skutki akcesji Polski do Unii Europejskiej. Projekt ten w obszarze rolnictwa, oprócz wydatków na funkcjonowanie jednostek budżetowych podległych ministrowi rolnictwa i wojewodom oraz na realizację zadań budżetowych z zakresu rolnictwa stanowiących instrumenty pomocy państwa możliwe do stosowania po akcesji, a określone w trakcie negocjacji, obejmuje wydatki i środki na nowe zadania, które będą realizowane po wstąpieniu Polski do Unii. Przypomnę, że w 2004 r. wynegocjowanymi instrumentami pomocy państwa będą dotacje: do postępu biologicznego - co prawda z wyłączeniem dopłat do materiału siewnego, tak, to prawda - do ochrony roślin uprawnych, do rolnictwa ekologicznego, do monitoringu dostępu polskich artykułów rolno-spożywczych do rynków zagranicznych. Dotacje obejmują również prace geodezyjno-urządzeniowe, zwalczanie chorób zakaźnych, monitoring chemicznych i biologicznych zawartości w tkankach zwierząt i produktach pochodzenia zwierzęcego, utrzymanie urządzeń melioracji wodnych podstawowych oraz spółki wodne. Dotyczyć to będzie również dopłat do oprocentowania kredytów inwestycyjnych na wznowienie produkcji po klęskach żywiołowych, zakup rzeczowych środków do produkcji, dotacje do grup producenckich czy wreszcie udzielanie gwarancji i poręczeń na kredyty inwestycyjne w rolnictwie i przetwórstwie rolno-spożywczym.</u>
          <u xml:id="u-131.4" who="#PosełStanisławKopeć">Oczywiście trzeba zauważyć, iż z pomocy państwa zostały wyłączone zadania z zakresu wapnowania gleb, monitoringu jakości surowców i produktów żywnościowych, częściowo doradztwa rolniczego i bonifikaty do materiału siewnego. Ministerstwo, a tym samym rząd dokonał wyboru mechanizmów, które powinny być stosowane, rezygnując z tych, które zostaną zastąpione innymi formami. Tak już jest, że z czegoś trzeba rezygnować. Oczywiście w czasie prac komisji można nad tym dyskutować.</u>
          <u xml:id="u-131.5" who="#PosełStanisławKopeć">Sądzę, iż niezmiernie ważną pozycję wydatków na rolnictwo w budżecie na 2004 r. będą stanowić dotacje do zadań dwóch Agencji: Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz Rynku Rolnego. Środki na działalność statutową Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa będą co prawda niższe o 300 mln od określonych w ustawie budżetowej na ten rok, jednak przypomnę, że zmniejszenie to dotyczy w szczególności pieniędzy na budowę systemu IACS. Przecież coś już do tej pory zostało zbudowane i wydano na to niemałe pieniądze, mówił o tym dzisiaj minister Olejniczak. Agencja restrukturyzacji finansować będzie jednak większość dotychczasowych zadań, a w szczególności dopłaty do oprocentowania udzielonych przez banki kredytów.</u>
          <u xml:id="u-131.6" who="#PosełStanisławKopeć">Dopłaty do mleka w klasie ekstra mogą być stosowane zgodnie z kierunkową ustawą do dnia wejścia Polski do Unii Europejskiej, czyli do 1 maja przyszłego roku. Miejmy nadzieję, że rząd to uczyni, bo jest to bezpośrednio w jego gestii, szczególnie że w wyniku suszy spadły przecież w dalszym ciągu dochody rolników.</u>
          <u xml:id="u-131.7" who="#PosełStanisławKopeć">Ponadto agencja restrukturyzacji finansować będzie również w ramach Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich przedsięwzięcia sektorowych programów operacyjnych tak dla rolnictwa, jak i rybołówstwa, a także realizować płatności bezpośrednie producentom. Będzie ona również kontynuować zadania w ramach programu SAPARD. Warto odnotować, iż środki na współfinansowanie oraz środki Unii Europejskiej na ten program to przecież 2163 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-131.8" who="#PosełStanisławKopeć">Dotacje z kolei dla Agencji Rynku Rolnego przewidziane są na utrzymanie rezerw państwowych produktów rolnych i artykułów żywnościowych czy interwencyjny skup i sprzedaż produktów rolnych i przetworów. Przypomnę, że agencja ta będzie realizowała zadania Wspólnej Polityki Rolnej dotyczące programów interwencji na 20 rynkach produktów. Ich finansowanie będzie realizowane ze środków przewidzianych z rozchodów budżetu.</u>
          <u xml:id="u-131.9" who="#PosełStanisławKopeć">Wydatki na płatności bezpośrednie przewidziane w projekcie budżetu w rezerwach celowych stanowić będą kwotę 1154 mln. Dlatego że przepisy Unii przewidują początek realizacji płatności od 1 grudnia przyszłego roku, w projekcie ustawy przyjęto, że w ciągu 1 miesiąca będzie możliwa do zrealizowania ta ww. kwota - mówił już o tym pan minister Kowalczyk. Pozostałe należne dopłaty za 2004 r. rolnicy będą otrzymywać w styczniu i w lutym. W związku z tym rolnicy od 1 grudnia przyszłego roku do lutego 2005 r. otrzymają dopłaty - miejmy taką nie tylko nadzieję - w wynegocjowanej wysokości 55% dopłat Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-131.10" who="#PosełStanisławKopeć">Wreszcie na zakończenie trzeba odnotować, iż w projekcie budżetu przewidziano również środki na wydatki związane ze współfinansowaniem programów pomocy przedakcesyjnej Phare i SAPARD oraz Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich i dwóch sektorowych programów operacyjnych w kwocie 944 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-131.11" who="#PosełStanisławKopeć">Niezależnie od ww. wydatków w projekcie ustawy budżetowej na 2004 r. w rozchodach budżetu przewidziano środki na prefinansowanie w łącznej kwocie 3454 mln z przeznaczeniem - już nie będę wymieniał kwot, tylko kierunki - na podstawowe płatności obszarowe, uzupełniające płatności, interwencję rynkową, Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich, sektorowy program operacyjny dla rybołówstwa.</u>
          <u xml:id="u-131.12" who="#PosełStanisławKopeć">Biorąc to wszystko pod uwagę, wszystkie wydatki i środki, o których mówiłem przed chwilą, wydaje się, że zabezpieczą one realizację najważniejszych zadań przewidzianych w obszarze dotyczącym rolnictwa, rozwoju wsi i rynków rolnych. Podczas prac w Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Finansów Publicznych możemy jednak dokonywać określonych zmian i poprawek. Do takiego twórczego działania w komisjach zachęcam.</u>
          <u xml:id="u-131.13" who="#PosełStanisławKopeć">Pozwolą państwo i pan marszałek, że jeszcze na koniec, ponieważ reprezentuję województwo typowo popegeerowskie, zachodniopomorskie, poczynię jedno szczegółowe odniesienie do budżetu. Na s. 285 tego budżetu zapisano w tabeli zawierającej plan finansowy Agencji Nieruchomości Rolnych kwotę 750 mln jako wpłatę do budżetu. Ponieważ w tekście ustawy nie znalazłem celu, na jaki ta kwota ma być przeznaczona, i biorąc pod uwagę fakt, iż agencja blokowana jest w dochodach z obrotu ziemią nierozwiązanym problemem zabużan, roszczeniem byłych właścicieli, wyrażam obawę, i to poważną, czy wywiąże się ona z zadań ustawowych związanych, po pierwsze, z tworzeniem miejsc pracy w związku z restrukturyzacją pegeerów i po drugie, z pomocą byłym pracownikom państwowych gospodarstw rolnych i ich rodzinom, łagodząc skutki reformy lat 90., która pozbawiła tę grupę uczestnictwa w prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych. Dotyczy to przede wszystkim stypendiów, stypendiów pomostowych, a jest ich dziś - przypomnę - ponad 50 tys., dożywiania dzieci i młodzieży z tych środowisk czy wreszcie wyposażenia przede wszystkim szkół w sprzęt i urządzenia, nie mówiąc już o koloniach i innych formach. Możliwe konsekwencje społeczne i polityczne, które wynikną z decyzji pozbawienia środowiska byłych pracowników pegeerów, wymagać będą, jak sądzę, od nas wszystkich określonej rozwagi. Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-131.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Aleksandra Grada.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#PosełAleksanderGrad">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W tej debacie budżetowej chciałbym się odnieść do tego w budżecie na rok 2004, co wiąże się z rolnictwem, z rozwojem wsi, ale również chciałbym się odnieść do tych pozycji, do tych zapisów, które mają pokazać, jaka będzie zdolność przyjęcia środków unijnych i zdolność współfinansowania projektów różnych programów właśnie z budżetu krajowego na rok 2004.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#PosełAleksanderGrad">Pierwsza sprawa. Ja zgadzam się z wieloma przedmówcami, którzy mówili, że budżet na rok 2004 w zakresie rolnictwa i wsi jest naprawdę niejasno napisany, i wręcz bym powiedział, że w wielu miejscach szczególnie jego uzasadnienie, ale również niektóre liczby, są pokrętne. Proszę, panie ministrze, się na mnie nie obrazić, ale mam takie nieodparte wrażenie, że zostało to zrobione w pełni świadomie. A dlaczego tak się stało? Przecież pan minister dobrze wie i rząd też wie, że zgodnie z naszym traktatem w pierwszych czterech miesiącach po akcesji będziemy dopiero negocjowali to wszystko, co będzie naszym narodowym, krajowym wsparciem dla rolnictwa, naszą polityką, oprócz tego, co wynika ze Wspólnej Polityki Rolnej, co zostało wynegocjowane w Kopenhadze.</u>
          <u xml:id="u-133.2" who="#PosełAleksanderGrad">W związku z tym dzisiaj państwo nie chcecie wprost, jednoznacznie powiedzieć, z czego zrezygnujecie, jaki jest wasz pomysł na politykę jeszcze krajową, narodową, nie piszecie tego jasno po to, żeby nie było dzisiaj wokół tego dyskusji, ale ja uważam, że jeżeli się konstruuje budżet na rok 2004, to trzeba pokazać, jakie rząd ma w tej sprawie plany, stanowisko, i pod takie plany przygotować budżet. W związku z tym zapisane jest wszystko, ale nie wiemy, co będzie kontynuacją, czy te pieniądze są na stałe zobowiązania, np. kwestie kredytów, co będzie uruchamiane, a co nie. Myślę więc, że koniecznie trzeba to wyjaśnić, i powinniśmy w toku prac nad tym budżetem - jeżeli nie zostanie odrzucony w pierwszym czytaniu, a mam nadzieję, że będzie - to uzupełnić, aby była jasna informacja na temat tego, co się będzie działo w okresie przejściowym, podczas wchodzenia Polski do Unii Europejskiej, jaki jest ze strony rządu pomysł na to wejście do Unii Europejskiej w zakresie wsi i rolnictwa oraz jakie elementy polskiej polityki rolnej rząd będzie chciał pozostawić równolegle z tym, co będzie realizowane w ramach Wspólnej Polityki Rolnej. Tak więc w pełni popieram i zgadzam się z tymi, którzy mówią, że ten budżet fatalnie się czyta i trudno jest na końcu, po jego czytaniu faktycznie stwierdzić, co będzie finansowane, a co nie będzie finansowane.</u>
          <u xml:id="u-133.3" who="#PosełAleksanderGrad">Sprawa następna. Budżet na wieś i rolnictwo a wielkość deficytu. Pan minister wielokrotnie się zarzekał, że niczego nie chowamy pod dywan, wszystko jest pokazane i ten deficyt, który jest pokazany, jest faktycznym deficytem. Ale przecież wiemy, że na koniec 2004 r. agencje będą na minusie 2 mld. To powinno być wprost zwiększenie deficytu. Już nie mówię o Agencji Rynku Rolnego, bo to jest już zupełny paradoks, żeby agencja pożyczała pieniądze, aby wpłacić do budżetu 750 mln; Agencja Nieruchomości Rolnych. To jest w ogóle dla mnie niezrozumiałe.</u>
          <u xml:id="u-133.4" who="#PosełAleksanderGrad">Sprawa następna. Tak sobie tutaj mówimy, że Unia Europejska chce, abyśmy dopiero płacili w dopłatach bezpośrednich od 1 grudnia do 30 kwietnia. To rozporządzenie jest z nami uzgadniane, my mamy, żeby była jasność, możliwość wpływania na inne terminy, my możemy upierać się i chcieć innych terminów. Ale oczywiście dla rządu jest wygodne, żeby to było od 1 grudnia. Dlaczego? Bo w ramach dopłat z polskiego budżetu do dopłat bezpośrednich trzeba wyłożyć pieniądze, a tych pieniędzy nie ma. W związku z tym ok. 1 mld przesuwa się tak naprawdę na rok 2005. W 2005 r. w budżecie trzeba będzie mieć ok. 2 mld na rok 2005 i miliard, ale to będzie wypłacane jesienią, a wybory są na wiosnę. Aż ciśnie się na usta, że po prostu przestaje was interesować to, co będzie jesienią 2005 r., skąd wypłacić te pieniądze. Będą się martwić tym inni i wtedy dopiero państwo zmuszacie nową ekipę, która przyjdzie, do stwierdzenia, że właśnie pod dywanem zastaliśmy tyle i tyle miliardów, które trzeba teraz skądś znaleźć, aby to sfinansować.</u>
          <u xml:id="u-133.5" who="#PosełAleksanderGrad">Już kończę, bo jest mało czasu.</u>
          <u xml:id="u-133.6" who="#PosełAleksanderGrad">Sprawa następna, mianowicie pan premier Hausner, pan minister Raczko mówili, że tutaj priorytet, cel najważniejszy, jeśli chodzi o budżet, to przyjęcie środków unijnych i zdolność po stronie polskiego budżetu do przyjęcia pomocy unijnej. A cóż mamy? Zrobiliście jeden wielki worek w postaci rezerwy celowej, w którym są: dopłaty bezpośrednie dla rolnictwa, współfinansowanie budowy dróg i mostów, współfinansowanie programów SAPARD oraz innych programów przedakcesyjnych, współfinansowanie planu rozwoju obszarów wiejskich, współfinansowanie programów realizowanych z funduszy strukturalnych, funduszy spójności i jeszcze uzupełnienie środków na wpłatę do budżetu Unii, a także na pokrycie zobowiązań wobec Unii z tytułu realizacji projektów. Wszystko jest w tych 3600 mln zł. A pytanie jest takie: Czy w związku z tym wystarczy na wszystko? Na to odpowiedzi w uzasadnieniu budżetu nie ma. To jest tak zrobione po to, że jeżeli ktoś zapyta, czy są pieniądze na dopłaty, to są, w rezerwie. A każdy będzie pytał oddzielnie. Jednak ktoś wreszcie zrobi tzw. sprawdzam i powie, ile mamy przyjąć pieniędzy na fundusze spójności, strukturalne, dopłaty, czy na to mamy pieniądze w naszym budżecie. Wtedy już wychodzą liczby, widać, że na to nie ma pieniędzy, panie ministrze. Dowód jest wprost w tym, co dzisiaj powiedział minister rolnictwa. Minister rolnictwa powiedział, policzyłem, że z tych 3600 mln weźmie 2060 mln zł. Z tego by wynikało, że 1,5 mld zostaje na pozostałe projekty. Jeżeli uwzględni się załączniki, załączniki nr 8 i inne, to wychodzi, że brakuje, i to brakuje około 1 mld do 1,5 mld zł. Chciałbym zapytać ministra finansów, czy potwierdza, że z tych 3600 mln minister rolnictwa weźmie 2060? Bo z tego, co czytamy w uzasadnieniu na str. 64, jak również na str. 87, z wyliczeń wynika, że minister rolnictwa może co najwyżej liczyć na 1 mld, z tego, co pisze w uzasadnieniu do budżetu.</u>
          <u xml:id="u-133.7" who="#PosełAleksanderGrad">Pan minister Kowalczyk podał liczbę: inne rezerwy plus z tej rezerwy dużej 2060 mln zł na dofinansowanie tych projektów. A co z tym wszystkim, co jest wymienione w tej rezerwie? Przecież tutaj są potrzebne ogromne pieniądze, żeby te projekty mogły być finansowane. W związku z tym to nie jest budżet, który faktycznie realizowałby cel, jakim jest jak największe przyjęcie pomocy unijnej. To jest po prostu nieprawda. Takiego budżetu, tak skonstruowanego po prostu poprzeć się nie da: koniec i kropka. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-133.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Diakonowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#PosełAndrzejDiakonow">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przedłożony przez rząd projekt budżetu państwa na 2004 rok stanowi, używając metafory klasyka PRL, zdecydowany krok naprzód w stosunku do krawędzi przepaści, nad którą staliśmy, gdy Leszek Miller i ekipa SLD obejmowali władzę w Polsce i rozpoczynali naprawę finansów publicznych w 2001 r.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-135.2" who="#PosełAndrzejDiakonow"> Po budżecie na 2003 rok, który przez jego twórców został szumnie nazwany budżetem nadziei, stabilizacji i rozwoju i którego realizacja skończy się prawdopodobnie tylko na nadziei, gdyż przewidywane dochody podatkowe będą mniejsze aż o prawie 4 mld zł od planowanych, mamy więc kolejny budżet, tym razem przez szerokie rzesze krytyków nazwany najgorszym z możliwych, z największym, acz jeszcze niedoszacowanym, deficytem. Jest to więc zdecydowany krok może nie tyle w przepaść, co w zapaść finansów publicznych. Wydaje się, że ten oczywisty fakt dostrzegł również rząd, gdyż po przedłożeniu projektu budżetu pospiesznie przygotował program cięć budżetowych na najbliższe lata, jednak z różnych względów nie zdążył ich ująć w planie wydatków na 2004 r.</u>
          <u xml:id="u-135.3" who="#PosełAndrzejDiakonow">Niepokój muszą budzić nie tylko niektóre nadmierne wydatki czy rekordowy deficyt, ale także słabnące ciągle dochody, przede wszystkim podatkowe, mimo zakładanego wzrostu gospodarczego. Podstawowe wielkości założone w budżecie, ich dynamika oraz relacje, wskazują wyraźnie, że ich kształt jest przejawem pogłębiania się kryzysu finansów publicznych. Tak więc wydatki budżetu państwa zaplanowano na poziomie 198 250 mln zł, co oznacza w stosunku do przewidywanego wykonania budżetu w roku bieżącym wzrost o 2,5% w ujęciu nominalnym i 0,5% w ujęciu realnym. Natomiast dochody budżetu państwa mają wynieść tylko 152 750 mln zł, co zarówno w ujęciu nominalnym, jak i realnym oznacza ich spadek w porównaniu do wielkości zaplanowanych na 2003 r. Skoro więc w przyszłym roku wydatki budżetowe będą rosły, a dochody malały, to oznacza, iż proponowany w projekcie ustawy budżetowej deficyt musi wzrosnąć, co pociąga za sobą także wzrost długu publicznego.</u>
          <u xml:id="u-135.4" who="#PosełAndrzejDiakonow">Wprawdzie w przedłożonym projekcie ustawy budżetowej na 2004 rok zmienione zostały zasady ustalania i kształtowania zarówno deficytu budżetowego, jak i dochodów oraz wydatków, co utrudnia syntetyczne porównania i oceny, to jednak bezspornym faktem jest to, że zakłada się gwałtowny wzrost deficytu i długu publicznego w stosunku do produktu krajowego brutto odpowiednio do 7% i 55%. Wysoki poziom deficytu budżetowego i długu publicznego powoduje silny wzrost potrzeb pożyczkowych państwa na 2004 r. Znaczenie makroekonomiczne ma jednak nie tylko deficyt budżetu państwa, lecz łączny deficyt całego sektora finansów publicznych i rozmiary państwowego długu publicznego. Na rynku finansowym musi bowiem być sfinansowany nie tylko deficyt, ale również należy pozyskać środki na refinansowanie dotychczasowego długu. Trzeba więc w 2004 r. wykupić skarbowe papiery wartościowe na kwotę około 100 mld zł i wyemitować nowe na sumę około 56 mld zł na sfinansowanie bieżącego niedoboru. Finansowanie tak dużych potrzeb pożyczkowych skarbu państwa może rodzić pewne trudności. W celu minimalizowania negatywnych skutków narastania deficytu i długu, a zwłaszcza oddalenia niebezpieczeństwa utraty przez rząd zdolności do obsługi długu czy nadmiernego wzrostu kosztów obsługi i ryzyka z tym związanego, należy, naszym zdaniem, zwiększyć udział budżetów domowych w finansowaniu potrzeb pożyczkowych skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-135.5" who="#PosełAndrzejDiakonow">Proponujemy, by skarb państwa emitował swoje papiery wartościowe w ściśle określonej, ale znaczącej części skierowane wyłącznie do sprzedaży dla obywateli polskich na preferencyjnych warunkach. Ich dochodowość powinna być wyższa o parę punktów procentowych od bardzo niskiej obecnie rentowności długoterminowych lokat bankowych, a dostępność zakupu nieograniczona zbyt sztywnymi wymogami funkcjonowania rynku finansowego. Należy zatem wyraźnie zwiększyć dostępność i dochodowość papierów wartościowych skarbu państwa oferowanych osobom fizycznym. Takie rozwiązanie, po przełamaniu pewnych barier instytucjonalnych, może przynieść szereg korzyści, nie tylko na rynku finansowym i pieniężnym, ale także w całej gospodarce. Do najważniejszych należy zaliczyć: zmniejszenie ryzyka i niepewności w finansowaniu długu publicznego, zwiększenie skłonności gospodarstw domowych do oszczędzania oraz wzrost ich dochodów, zmuszenie systemu bankowego do podniesienia konkurencyjności swoich produktów zarówno po stronie lokat, jak i kredytów, co w efekcie zachęci banki do kredytowania przedsiębiorców. Zwiększenie możliwości finansowania długu publicznego przez gospodarstwa domowe uruchomi więc mechanizmy rozwoju przedsiębiorczości i źródeł jej finansowania, zwiększy dynamikę inwestycji i produktu krajowego brutto.</u>
          <u xml:id="u-135.6" who="#PosełAndrzejDiakonow">Z tych względów warto podjąć wysiłek, aby te propozycje zrealizować, mimo pewnych, aczkolwiek nieistotnych, trudności.</u>
          <u xml:id="u-135.7" who="#PosełAndrzejDiakonow">Panie marszałku, dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-135.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Henryka Paździora.</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przepraszam najmocniej, pana posła Helmuta Paździora.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#PosełHelmutPaździor">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Prawdą jest, że budżet państwa na rok 2004 konstruowany jest w zupełnie innych warunkach, śmiem twierdzić, że w dużo trudniejszych niż w latach poprzednich. Jest to związane ze skutkami głębokiej recesji gospodarczej w ostatnich latach, która spowodowała zaistnienie wielu patologii i bardzo negatywne oddziaływanie na wszystkie obszary życia w naszym państwie, jak i wejściem Polski do Unii Europejskiej. Aby temu zaradzić, trzeba roztropnie zagospodarować dostępne środki finansowe, w tym niemało na składkę do Unii Europejskiej, bo 6 mld zł, i zagwarantować ponad 3 mld własnych środków w celu absorpcji środków finansowych, które będą stawiane do naszej dyspozycji przez Unię Europejską. Przyspieszenie rozwoju gospodarczego jest podstawowym zadaniem nie tylko rządu, ale wszystkich podstawowych sił politycznych, struktur gospodarczych, jak i samorządowych w naszym państwie. Wydaje się, iż rząd zainteresował się poważnie od wielu lat sygnalizowanymi przez różne gremia gospodarcze patologiami osłabiającymi lub co najmniej mocno krępującymi możliwości rozwoju naszych podmiotów gospodarczych. Obecne posunięcia rządu w zakresie obniżania podatków PIT i CIT są prawidłowe i można byłoby liczyć na wyraźny wzrost rozwoju firm, co winno skutkować powstaniem nowych miejsc pracy. Moim zdaniem rząd jednak przy tej okazji popełnia błąd, likwidując remontową ulgę, podnosząc drastycznie VAT m.in. na materiały budowlane, produkty perfumeryjne. Czy w tej sytuacji możemy w dalszym ciągu liczyć na wzrost wydatków konsumpcyjnych? Bardzo mocno w to wątpię, ale obym się mylił. Brak odważnych i zdecydowanych rozwiązań jest naszą bolączką. Oby odwagi i determinacji nie zabrakło przy restrukturyzacji bardzo nierentownych gałęzi naszej gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#PosełHelmutPaździor">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nasza sytuacja gospodarcza jest bardzo trudna, nastąpiło to, moim zdaniem, w dużej mierze z własnej winy, m.in. wskutek nieudolnego zarządzania. Dowodem na to mogą być liczne wadliwie przeprowadzone prywatyzacje, np. Zakładów Tłuszczowych „Kama” w Brzegu na Opolszczyźnie, ale i brak w ostatnim czasie prywatyzacji przedsiębiorstw, które się bardzo szybko dekapitalizują i za niedługo upadną lub pod naciskiem protestów społecznych będziemy do nich dopłacać.</u>
          <u xml:id="u-137.2" who="#PosełHelmutPaździor">Innym, wręcz bulwersującym przykładem rozrzutności i złego zarządzania jest fakt zafundowania sobie 130 km autostrady A-4, której to odcinek od ponad dwóch lat jest tylko przelotową magistralą komunikacyjną. Nie ma na niej możliwości zaspokajania przez podróżujących ich podstawowych potrzeb higienicznych, nie mówiąc już o przynoszącej w innych krajach kolosalne zyski infrastrukturze gastronomiczno-hotelowej. Fakt wybudowania autostrady miał wpłynąć, jak to jest w innych krajach, na ożywienie gospodarcze terenów wzdłuż jej przebiegu, co również można by przeliczyć na miliony złotych. Niestety, bezsensowne blokady dostępu gmin do gruntów należących w większości do Agencji Nieruchomości Rolnych Skarbu Państwa uniemożliwiają wykorzystanie tych terenów na lokowanie różnego rodzaju działalności gospodarczej. Aktualnie od przeszło dwóch lat autostrada miast przynosić zysk, obciąża wydatki budżetowe, bo eksploatacja tego odcinka kosztuje i to nie mało. Oczekiwano, że autostrada ta pobudzi również turystykę. Niestety, ze względu na opisaną już przeze mnie sytuację, stała się ona jedynie tematem niewybrednego lub ponurego humoru użytkowników. Brakuje nam środków na budowę nowych odcinków autostrad, a tu tak marnujemy to, co z tak dużym trudem wybudowaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-137.3" who="#PosełHelmutPaździor">Innym przykładem niefrasobliwego postępowania rządzących jest realizacja programu Odra 2006. Co prawda w roku 2004 wzrastają planowane nakłady na ten program do wysokości 91 280 tys. zł, lecz zaskakująco słabym postępem może się poszczycić realizacja zadania pt. „Zbiornik Racibórz”. W bieżącym roku zaplanowano kwotę 3,5 mln zł na wykup gruntów, zaś realizacja według stanu na dzień dzisiejszy to 880 tys. zł. Na rok 2004 zaplanowano w budżecie kwotę 7 mln na dokumentację. Społeczność mieszkająca wzdłuż rzeki Odry z niepokojem obserwuje zastój w realizacji tego zadania, mając w pamięci katastrofę powodziową z roku 1997, jak i wyraża obawy, że w razie - co nie daj Boże - gdyby taka sytuacja miała się powtórzyć, to te ogromne pieniądze wyłożone przez budżet państwa, ale nie tylko, zostaną w dużej mierze zmarnowane. Czy warto tu ryzykować życiem ludzkim, ale i potężnym majątkiem? Przy tej okazji liczymy przecież, iż realizacja całości programu Odra 2006 to nie tylko wydatki, ale przede wszystkim spodziewany rozwój gospodarczy terenów leżących wzdłuż rzeki Odry.</u>
          <u xml:id="u-137.4" who="#PosełHelmutPaździor">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Wiele samorządów, szczególnie gmin wiejskich, sceptycznie patrzy na swoją szansę funkcjonowania pod rządami nowej ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, projektu dyskutowanego obecnie w Sejmie. Obawiają się, iż będą zmuszone swoje dyspozycyjne środki wydać głównie na opiekę społeczną, oświetlenie dróg, dodatki mieszkaniowe oraz na wciąż niedofinansowaną oświatę, a zabraknie pieniędzy na inwestycje. Dobrze więc, że rząd jako jeden z priorytetów swojej polityki finansowej widzi konieczność pełnego wykorzystania środków unijnych także na rozwój infrastruktury komunalnej, drogowej, rozwój rolnictwa i gospodarki z szansą na powstanie wielu nowych miejsc pracy. Byłoby niewybaczalnym błędem, gdyby nam się nie udało z tej możliwości skorzystać. Będzie to zadanie dość trudne, zważywszy aktualne przygotowanie przede wszystkim kadr techniczno-administracyjnych zdolnych do jego realizacji.</u>
          <u xml:id="u-137.5" who="#PosełHelmutPaździor">Na koniec jako przedstawiciel mniejszości niemieckiej w Polsce z przykrością muszę stwierdzić, iż rząd po raz kolejny szuka oszczędności w bardzo już małym budżecie przeznaczonym dla mniejszości narodowych mieszkających w Polsce. Czyżby był to wyraz sympatii dla inności swoich współobywateli?</u>
          <u xml:id="u-137.6" who="#PosełHelmutPaździor">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Będę głosował za przekazaniem omawianego dzisiaj projektu ustawy budżetowej na rok 2004 do Komisji Finansów Publicznych z dwóch powodów. Po pierwsze dlatego, że projekt ten wymaga jeszcze bardziej merytorycznej dyskusji, po drugie zaś dlatego, iż rząd, a przede wszystkim wicepremier Hausner z dużą determinacją szuka różnych rozwiązań pobudzających rozwój gospodarki i stara się wykorzystać każdą szansę na ratowanie zakładów pracy będących w trudnej sytuacji, ale ekonomicznie opłacalnych, czego przykładem jest Huta Andrzej na Opolszczyźnie. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-137.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Grzegorza Tuderka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#PosełGrzegorzTuderek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Ministrze Finansów! Rozpoczynamy wielką debatę budżetową, która integralnie wiąże się ze stanem gospodarki polskiej, gospodarki, o której możemy bardzo szeroko dyskutować, gospodarki, która ma za sobą dokonania, gospodarki, która ma za sobą zagrożenia, gospodarki, która, jak nigdy dotąd, ma przed sobą również perspektywy. Chciałbym się zastanowić nad następującymi stwierdzeniami. W pierwszym półroczu wzrost produktu krajowego brutto wyniósł 3% i jest wysoce prawdopodobne, że za rok 2003 może przekroczyć nawet 3,5%. Chciałbym podkreślić, że żaden z krajów Unii Europejskiej nie może dziś pochwalić się takimi wynikami. Jeśli dodamy do tego poprawiające się z miesiąca na miesiąc wyniki bilansu handlowego, rosnącą dynamikę inwestycji i wzrost wydajności pracy, a nawet rysujący się spadek liczby bezrobotnych, to upoważnia mnie to do stwierdzenia, że perspektywy polskiej gospodarki na lata 2004–2005 są więcej niż dobre. Upoważniają mnie do tego stwierdzenia moje doświadczenia, pracowałem w gospodarce przez 25 lat i to z ogromnym sukcesem. Rząd, który po swych poprzednikach odziedziczył groźbę załamania finansów publicznych, wzrost gospodarczy na poziomie dziesiątych części procenta i ogromne bezrobocie, o czym bez wyjątku wszyscy posłowie opozycji jakby zapomnieli, jakby to było nieprawdą, taki rząd w normalnym kraju cieszyłby się autorytetem, poparciem obywateli, darzony byłby szacunkiem przez mass media, prasę, telewizję, ale przede wszystkim byłby traktowany z wdzięcznością przez tych, którzy zostawili w spadku temu rządowi gospodarkę w takim stanie, a ten rząd tę dziurę załatał, o czym mówił pan premier. Nie wymagam wsparcia, bo to nie jest przywilejem opozycji, ale mamy prawo domagać się głębokiej refleksji nad pozytywnymi zjawiskami, które mają miejsce w gospodarce w bieżącym roku. Podkreślam: wzrostu gospodarczego nie negują nawet najzagorzalsi krytycy rządu Millera. Opozycja, szeroko rozumiana, żąda o wiele więcej; domaga się spełnienie obietnic wyborczych, które może w znacznie wolniejszym tempie, wbrew wszelkim przeciwnościom, w wielu przypadkach w sposób ograniczony, są jednak realizowane. Opozycja domaga się cudów, w które sama nie wierzy. Gdy mowa o obietnicach, to sięgam pamięcią do kampanii 2001 r. i mam przed oczyma prof. Marka Belkę, który przed wyborami zapowiadał krew, pot i łzy, a nie to, że będzie łatwo i przyjemnie. Warto o tym pamiętać. Pamiętać o tym powinni zwłaszcza najzagorzalsi przeciwnicy tego rządu, których na tej sali nie brakuje.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#PosełGrzegorzTuderek">Ale przejdźmy do budżetu, którego założenia generalnie popieram. Mam świadomość, że to dopiero początek debaty, że mamy 3 miesiące, aby dyskutować o tych sprawach, i chyba tę okazję wykorzystamy. Gdzie widzę rzeczywiste pozytywy? Przede wszystkim budżet uwzględnia skutki finansowe akcesji do Unii Europejskiej. Obniża podatki dla firm, i CIT, i PIT, o co tak do tej pory bezskutecznie zabiegali przedsiębiorcy, zarówno u Balcerowicza, jak i u Belki. Zyskało to pełne poparcie przedsiębiorców, do których ja się też zaliczam; a więc tych, którzy tworzą miejsca pracy. Założenia budżetowe zwiększają dochody własne samorządów kosztem budżetu centralnego. Każdy z nas przecież styka się z tymi problemami, docenia tę decyzję. A razem z ustawą o wolności gospodarczej, jakże oczekiwanej przez lata, może to wyraźnie poprawić klimat inwestycyjny w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-139.2" who="#PosełGrzegorzTuderek">Dostrzegam również i negatywy, takie jak nadmierny poziom deficytu budżetowego, niebezpieczna relacja długu publicznego do produktu krajowego brutto, co jednak z kolei amortyzowane jest środkami zaradczymi zawartymi w proponowanym planie Hausnera.</u>
          <u xml:id="u-139.3" who="#PosełGrzegorzTuderek">A więc integralną częścią debaty sejmowej powinna być dyskusja, i to nie tylko w Sejmie, nie tylko na tej sali, ale wszędzie, zwłaszcza w tych środowiskach, którym zależy na gospodarce, co uczynić, kiedy, gdzie i jak, aby przeprowadzić plan Hausnera z powodzeniem. Nie chodzi tu o totalną krytykę założeń tego planu, czego dokonali już w trakcie forum politycznego w dniu wczorajszym posłowie opozycji. Mamy prawo domagać się merytorycznej, konstruktywnej dyskusji, a nie demagogii, banałów czy dwuznacznych harców słownych, np. w wykonaniu lidera Unii Wolności. Szkoda, że nie ma na sali znakomitego przedsiębiorcy, posła Darka Grabowskiego; bo sądzę, Darku, że nie do końca wierzysz w to, co mówisz.</u>
          <u xml:id="u-139.4" who="#PosełGrzegorzTuderek">W ustawie budżetowej jest wiele bardzo ważnych założeń, ale chciałbym skoncentrować się na dwóch: na planowanym wzroście inwestycji o 12% i wzroście eksportu o prawie 9%. To są założenia, które mogą sprzyjać i sprzyjają tworzeniu miejsc pracy, nikogo na tej sali nie muszę o tym przekonywać. Ale warto również przypomnieć, o czym często zapominamy, że wpływ inwestycji na tworzenie miejsc pracy ma dwa główne wymiary. Po pierwsze, jest to właśnie tworzenie miejsc pracy w budownictwie, infrastrukturze, budownictwie mieszkaniowym itd., ale po wtóre, inwestycje pobudzają działalność gospodarczą w całej gospodarce przez działania mnożnikowe. Wszyscy się ze mną zgodzą lub prawie zgodzą, iż czynnikiem determinującym inwestycje, ich rozwój, dynamikę, jest dostęp do kapitału, wysokie lub niskie oprocentowanie kredytów inwestycyjnych i kredytów gospodarczych. Od kilku lat oprocentowanie kredytów gospodarczych w Polsce skutecznie blokuje wzrost inwestycji. To są Balcerowiczowskie rezultaty schładzania gospodarki; i tu zgadzam się zarówno z posłem Pękiem, jak i z posłem Janowskim. To jest smutny rezultat, żałosny bilans Rady Polityki Pieniężnej. Chciałoby się rzec, że Balcerowicz musi odejść. Nadzieją jest to, że obecna Rada Polityki Pieniężnej odejdzie w styczniu.</u>
          <u xml:id="u-139.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie uprawiać plagiatu.)</u>
          <u xml:id="u-139.6" who="#PosełGrzegorzTuderek">Rząd, aby doprowadzić do obniżenia oprocentowania kredytów gospodarczych, co jest jednym z podstawowych warunków realizacji założenia wzrostu inwestycji o ponad 12%, musi moim zdaniem podjąć szereg działań w obszarze dotyczącym banków. Po pierwsze, trzeba zabronić bankom komercyjnym - nie mam dzisiaj recepty, panie ministrze, jak to zrobić - lokowania swoich rezerw w papiery wartościowe. Rezerwy te lub nadpłynność oceniane są dzisiaj na ok. 25–30 mld zł. Podzielam tu pogląd posła Janowskiego i Pęka. Chciałbym zaprezentować tezę, iż przejmowanie przez Narodowy Bank Polski nadwyżek środków z banków komercyjnych zniechęca te banki do kredytowania przedsiębiorstw, zwłaszcza małych i średnich. Po drugie, zamiast mówić o tworzeniu nowych miejsc pracy, a jest to ulubione zajęcie pana premiera Hausnera, rząd powinien skłonić sektor bankowy do obniżenia oprocentowania kredytów, zwłaszcza inwestycyjnych. Oczywiście pada pytanie, jak to zrobić. Dam jedną z prostych recept. Wystarczy choćby potężnie dokapitalizować banki, np. przy pomocy obligacji sprzedanych za granicą, w których skarb państwa ma coś jeszcze do powiedzenia, i ogłosić, że każde przedsiębiorstwo, które przeniesie swój rachunek do PKO BP, do BGŻ lub BGK, może liczyć na niskoprocentowy kredyt, przyznawany, rzecz jasna, na przewidzianych prawem warunkach. To samo powinno dotyczyć również i obywateli.</u>
          <u xml:id="u-139.7" who="#PosełGrzegorzTuderek">I na zakończenie trzy sprawy; trzy propozycje. Zachęcam rząd, aby wytrwale dążył do stworzenia silnej narodowej grupy finansowo-kapitałowej na bazie powiązań kapitałowych lub fuzji PKO BP i PZU. To powinien być statek flagowy polskiej gospodarki. I niezależnie od Eureko lub wbrew woli Eureko, ale w imię narodowego interesu. To powinno stać się wyzwaniem ministra skarbu, a zarazem szansą dla rządu w zakresie kredytowania i finansowania małych i średnich przedsiębiorstw. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-139.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Cymańskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#PosełTadeuszCymański">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W tej debacie nad budżetem państwa cechą bezdyskusyjną jest jeden element bardzo charakterystyczny. Mianowicie to, że w tym budżecie, bardzo trudnym, zresztą nie ma łatwych budżetów w okresie transformacji państwa, jest bardzo wysoki i - wszyscy stwierdzamy to z niepokojem - rosnący udział tzw. wydatków sztywnych. Wśród nich szczególne miejsce mają wydatki społeczne. Jest to ogromny problem, jest to potężny, wyczuwalny niejako ciężar, wydaje się czasami, bardzo trudny, niemożliwy do ruszenia. Można by do niego odnieść słowa, które często czytamy w bajce dla dzieci naszego poety: „i choćby przyszło tysiąc atletów/ i każdy zjadłby tysiąc kotletów,/ i każdy nie wiem, jak się wytężał,/ to nie udźwigną, taki to ciężar”. Rzeczywiście ogromny to ciężar dla budżetu. Ale w tej bajce czy wierszu, jeśli dobrze pamiętam, są słowa pociechy, bo jest odpowiedź, co trzeba zrobić. To są słowa: „para buch, koła w ruch”. Pytanie, czy rząd, autor tego projektu, ma tę parę, czy tę parę widać, czy jest ta siła, ta potężna determinacja i jasność co do kierunku, w którym chcemy iść? Niestety, niestety, należałoby powiedzieć po trzykroć: niestety, tej determinacji nie widać. Mniemanie natomiast ma rząd, a zwłaszcza jego zaplecze parlamentarne, bardzo dobre o sobie. Słyszeliśmy tu dzisiaj te pełne ironii słowa, bodajże pani profesor Senyszyn mówiła o egzotycznej koalicji PO i Samoobrony oraz kilku, jeśli dobrze pamiętam, mniejszych partyjek. Tak, ja w imieniu takiej jednej małej partyjki - według ostatnich notowań 18% - zwracam się do Wysokiej Izby, a zwłaszcza do potężnego klubu SLD z notowaniem 19%: trzeba mieć wiele tupetu, żeby w chwili trudnej, przy tak mizernym poparciu, takie teksty tutaj serwować. Zresztą nie o tym powinniśmy tutaj mówić.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Kończ, czas mija.)</u>
          <u xml:id="u-141.2" who="#PosełTadeuszCymański">Odnosząc się...</u>
          <u xml:id="u-141.3" who="#PosełTadeuszCymański">Drażnią te słowa, drażnią, nie dziwota. Posłucham.</u>
          <u xml:id="u-141.4" who="#PosełTadeuszCymański">Już mogę mówić?</u>
          <u xml:id="u-141.5" who="#komentarz">(Głos z sali: No, mów, ale do rzeczy - czas minął.)</u>
          <u xml:id="u-141.6" who="#PosełTadeuszCymański">Tak, one są odbiciem oczekiwań i ocen - również społecznych, a może przede wszystkim.</u>
          <u xml:id="u-141.7" who="#PosełTadeuszCymański">Przede wszystkim widzimy jako Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość pójście na pewną łatwiznę, widzimy błędy. To nie jest tak, że w czambuł potępiamy to, co robi rząd. Widzimy wysiłek, widzimy wiele działań skutecznych, pozytywnych i będziemy w tym zakresie współpracować. Żeby nie być gołosłownym: problem uściślenia wielu rzeczy, pewnych zmian, chociażby KRUS, działań w obszarze opieki zdrowotnej - nie można odmówić opozycji tego, nie można twierdzić, że co do tych problemów nie mieliśmy propozycji, że nie popieraliśmy wielu rozwiązań korzystnych i niezbędnych, potrzebnych - nawet sami je proponowaliśmy. Bo my dyskutujemy o ważnych rzeczach, ale naokoło toczy się normalne życie. Zaproszenie skierowane do mnie jako członka sejmowej Komisji Zdrowia: o godz. 11 dyskusja, niedaleko, w Klubie Lekarza - 120 tys. osób nie będzie stać na zakup insuliny. Podpisał profesor Sieradzki, Klinika Chorób Wewnętrznych. Życie jest realne i twarde i my nie możemy w trakcie dyskusji nad budżetem, nad polityką państwa, nie widzieć tych problemów.</u>
          <u xml:id="u-141.8" who="#PosełTadeuszCymański">Tu się wyłania temat podstawowy - problem, kto ma ponosić koszty ogromnych wyrzeczeń, transformacji, przemian ustrojowych w Polsce, a kto ma być profitentem, kto ma na tym korzystać. To jest rzeczywiście główne pytanie. I jest obawa, że największe ciężary ponoszą i będą ponosić niestety ci najsłabsi. Nie chcę tutaj rozwijać, bo czas już mija, tego tematu, ale to jest pytanie o to, co w rzeczywistości w działaniach rządu i Klubu Parlamentarnego SLD oznacza program wyborczy i słowo „lewicowość”, bo tej lewicowości nie widać.</u>
          <u xml:id="u-141.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Czas minął.)</u>
          <u xml:id="u-141.10" who="#PosełTadeuszCymański">Ja wiem, że im bardziej do rzeczy, tym większy krzyk po lewej stronie, ale chcę uspokoić pana posła, że te 6,14 minut ustalił pierwszy występujący, o tyle przekraczając limit, i mam moralne prawo oczekiwać od marszałka, że gorzej nie potraktuje mojego klubu niż na przykład Samoobronę i pozostałe kluby. A więc proszę mi nie przerywać.</u>
          <u xml:id="u-141.11" who="#PosełTadeuszCymański">Co do spraw merytorycznych - przykład złego i niewłaściwego działania, tego, że trzeba działać w stosownym czasie, trzeba niejako wyprzedzać pewne problemy. Ulga remontowa z bardzo wysokim limitem, rzeczywiście społecznie kontrowersyjna i dyskusyjna, bo kogo stać dzisiaj w Polsce na wpompowanie w remont mieszkania 30 tys. przez trzy lata? I rząd z tego rezygnuje, tę ulgę likwiduje, ale niestety skutki dopiero przyjdą za 2–3 lata, ponieważ do końca tego roku każdy może wejść do gry, robiąc wydatek rzędu 450 zł. To jest jednak przykład braku tej wyobraźni.</u>
          <u xml:id="u-141.12" who="#PosełTadeuszCymański">Chciałbym, korzystając z możliwości i czasu, podkreślić temat bardzo trudny, w mojej ocenie, i nie tylko mojej, bardzo ważny, ale, niestety, będący niejako na boku - to są meandry dyskusji nad stanem finansów państwa - problem szarej strefy. Tak mało się o tym mówi i dyskutuje. Owszem, są artykuły, wypowiedzi, według wielu ekspertów skala tego zjawiska i jego charakter są takie, iż skutki dla finansów państwa są bardzo duże. Zakres ocenia się różnie, według niektórych ocen 30% PKB jest wytwarzane w szarej strefie. Wreszcie ostatnie informacje dziennikarskie, bardzo ciekawe: 40% bezrobotnych nie jest zainteresowanych znalezieniem pracy. Ale jest druga strona tego medalu: dlaczego tak jest? Szara strefa to nie tylko zjawisko naturalne, w pewnej skali, ale w warunkach bardzo słabych instytucji państwa, bardzo słabej ochrony rynku pracy i bardzo dużych możliwości bezrobocie i cała ta sytuacja są wykorzystywane nie tylko do ratowania się przed bankructwem, ale również są z zimną krwią wykorzystywane w gospodarce - nie tylko w usługach, również w sferze produkcyjnej - dla powiększania, akumulacji zysków. I brak tej dyskusji, milczenie sfer pracodawców w tej mierze stawia ich w dwuznacznym świetle. Trzeba o tym powiedzieć głośno, każdy z nas widzi to na co dzień. A pochwalanie tego, że dzięki temu nie ma rewolucji czy niepokojów, to jest wątpliwej jakości pociecha.</u>
          <u xml:id="u-141.13" who="#PosełTadeuszCymański">Chciałbym pokazać przykład jeszcze jednego trudnego problemu. Dobrze, żeśmy się wycofali w Sejmie z tego fatalnego i nieszczęsnego pomysłu pierwszego dnia niepłatnego, ale ta analiza była zbyt powierzchowna. Nie zastanowiliśmy się, jak to się stało, że właśnie środowisko lekarskie tak elastycznie, tak łatwo zwiększało znacznie ilość tych długich zwolnień. To sprowadza się do pytania, kto w ocenie autorów tego projektu budżetu będzie dokonywał weryfikacji rent, czy serce i miłosierdzie lekarskie, a być może, chociaż tego nie dopuszczam, inne argumenty będą miały mniejsze znaczenie? Jeśli mamy projekt, trzeba go uprawdopodobnić.</u>
          <u xml:id="u-141.14" who="#PosełTadeuszCymański">Panie marszałku, już mija, wiem, że muszę zejść.</u>
          <u xml:id="u-141.15" who="#PosełTadeuszCymański">Chciałbym na końcu powiedzieć o jeszcze jednym aspekcie natury bardziej etycznej. Mianowicie tego życzymy i będziemy w ten sposób współpracować w dobrych sprawach dla Polski jako opozycja - trzeba szczerze i uczciwie rozmawiać o wszystkim. Również ten budżet ma jednak tę skazę. Ażeby wzmocnić znaczenie mojej argumentacji, przytoczę słowa z naszego materiału eksperckiego, słowa człowieka, którego trudno podejrzewać o jakieś większe aspiracje czy sympatie polityczne - mam na myśli profesora Orłowskiego. W swoim materiale, w ekspertyzie pisze w końcowej części: „Uwaga techniczna odnośnie do tego budżetu - rząd zastosował po raz kolejny praktykę zmiany zasad prezentacji budżetu z roku na rok, między innymi zmieniając zasady liczenia deficytu, nie dyskutując zasadności proponowanych zmian. Należy stwierdzić, że minimalnym warunkiem uczciwej i przejrzystej prezentacji budżetu jest podanie podstawowych wielkości również w układzie porównywalnym. Niezastosowanie takiej elementarnej zasady uczciwej prezentacji nie oszuka uczestników rynku, a zaufanie do rządu raczej przez to spada niż wzrasta”. Wielu sporów, tych wyjaśnień moglibyśmy dzisiaj uniknąć, gdyby w tym projekcie budżetu to porównać, tak jak liczyliśmy to rok temu - to uwaga na przyszłość. Nie bójmy się prawdy, chociaż może być czasami trudna. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Antochowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#PosełJanAntochowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja po raz kolejny będę występował w sprawach byłych pracowników państwowych gospodarstw rolnych, jak również ich rodzin, i ujmował się za nimi. Chciałbym, żeby to moje wystąpienie było potraktowane jako zachęta do zachowania tego, co jeszcze udało się zachować dla rodzin i pracowników byłych państwowych gospodarstw rolnych, żeby nie traktować tego tak, że jest to program czy wystąpienie życzeniowe.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#PosełJanAntochowski">Wraz z rozpoczęciem prac nad budżetem państwa na 2004 r. zamierza się wprowadzać programy oszczędnościowe ograniczające wydatki na cele społeczne. Z opinii, jakie wyrażają różne gremia opiniodawcze, zrzeszenia pracodawców, eksperci, politycy, wynika, że oni zamierzenia rządu z reguły popierają. Są jednak przedsięwzięcia wcześniej rozpoczęte, a obecnie kontynuowane, które wymagają określonych wydatków na programy osłonowe dla określonych grup społecznych. Do takich programów pomocowych chroniących przed dalszą degradacją społeczną można zaliczyć pomoc udzielaną przez Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa, a obecnie przez Agencję Nieruchomości Rolnych dla kilkuset tysięcy byłych pracowników państwowych gospodarstw rolnych i ich rodzin. To między innymi ze środków Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa wspomagane są programy łagodzenia skutków bezrobocia, dożywiania dzieci i młodzieży w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych, fundowane są stypendia. Według szacunków na te cele w województwach tzw. popegeerowskich, a więc warmińsko-mazurskim, lubuskim, dolnośląskim i podkarpackim, z budżetu Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa przeznaczano do tej pory średnio 200 mln zł w ciągu roku - aż 200 mln zł i tylko 200 mln zł, można by było powiedzieć. Pomoc ta, przy bardzo małych funduszach miejskich i gminnych ośrodków pomocy społecznej, była bardzo wyraźnym elementem pomocy, czasami jedynym, w środowisku popegeerowskim. Gdyby doszło do likwidacji dotychczasowych form pomocy dla społeczności popegeerowskiej, to tylko w województwie warmińsko-mazurskim byli pracownicy i ich rodziny mogą stracić ok. 40 mln zł w przyszłym roku, w roku 2004. Byłby to wielki krok do dalszego zubożenia, powiększenia biedy i degradacji społecznej tego środowiska.</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#PosełJanAntochowski">Co mogą stracić mieszkańcy byłych państwowych gospodarstw rolnych na Warmii i Mazurach?</u>
          <u xml:id="u-143.3" who="#PosełJanAntochowski">Po pierwsze, jeśli chodzi o dożywianie dzieci i młodzieży w szkołach podstawowych i gimnazjach, w naszym regionie w 2003 r. z tej pomocy korzysta 21 300 uczniów. Na ten cel wydano czy zamierza się wydać kwotę 3370 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-143.4" who="#PosełJanAntochowski">Drugi element pomocy to wypoczynek dzieci i młodzieży. Również w tym roku skorzystało z tego 3300 dzieci, z tego 780 dzieci było na koloniach zdrowotnych, rehabilitacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-143.5" who="#PosełJanAntochowski">Innym rodzajem pomocy jest udzielanie subwencji na zakup wyposażenia dla szkół, sal gimnastycznych, uczelni, stołówek. Z tego skorzystało w 2003 r. 58 placówek.</u>
          <u xml:id="u-143.6" who="#PosełJanAntochowski">Z programu stypendialnego dla uczniów uczących się w publicznych dziennych szkołach średnich w 2002 i 2003 r. skorzystało 6897 uczniów. Wydatkowano ponad 10 mln, prawie 11 mln zł. Nie wyobrażam sobie, żeby były stypendia w I, II i III klasie szkoły średniej, a na przykład zabrakło pieniędzy w IV bądź też w III. Wtedy oznaczałoby to, że dzieci ze wsi musiałyby rezygnować na przykład z internatów, bo nie byłoby ich stać na dojeżdżanie do tych szkół, do których uczęszczają.</u>
          <u xml:id="u-143.7" who="#PosełJanAntochowski">Udzielane także były stypendia pomostowe dla studentów I roku państwowych studiów magisterskich. To było jak gdyby przedłużenie tych stypendiów, które były przyznawane w szkołach średnich i kontynuowane na studiach wyższych. Tą pomocą także objęto grupę ok. 200 uczniów ochotniczych hufców pracy.</u>
          <u xml:id="u-143.8" who="#PosełJanAntochowski">Za pośrednictwem Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa w naszym województwie prowadzone były także działania na rzecz tworzenia nowych miejsc pracy. Bezpośrednią formą wsparcia nowych miejsc pracy dla bezrobotnych byłych pracowników państwowych gospodarstw rolnych są częściowe refundacje pracodawcom kosztów zatrudnienia, od 50 do 100% najniższego wynagrodzenia.</u>
          <u xml:id="u-143.9" who="#PosełJanAntochowski">W regionie funkcjonowało 14 programów, które były prowadzone wspólnie z samorządami gminnymi i powiatowymi. Mogę tu wymienić chociażby takie, jak Agro-Braniewo, Agro-Elbląg, program Dromel Ostróda, Pogranicze. Łącznie w ramach tych przedsięwzięć uruchomiono ok. 1500 miejsc pracy. Tworzone były także lokalne fundusze poręczeń kredytowych, na które przeznaczono ponad 3 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-143.10" who="#PosełJanAntochowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawione przeze mnie formy, wielkość oraz różnorodność udzielanej pomocy dla mieszkańców, w szczególności dzieci i młodzieży ze wsi popegeerowskich, wskazują, że przerwanie tej pomocy może spowodować nieobliczalne skutki społeczne. Dlatego też w trosce o losy kilkuset tysięcy mieszkańców wsi popegeerowskich proszę o wnikliwe rozpatrzenie i, wzorem innych grup społecznych i zawodowych, o utrzymanie istniejących form pomocy. Jeżeli miałyby być zmienione formy pomocy, to proszę o przedstawienie, w jaki sposób będzie udzielana pomoc tej grupie społecznej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-143.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Ryszarda Maraszka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#PosełRyszardMaraszek">Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Projekt budżetu na 2004 r. ma ścisły związek z obecnym stanem gospodarki, zaszłościami decyzyjnymi i historycznie ukształtowaną strukturą wydatków. Z tego wynika i to, że w dalszych pracach nad przedłożonym projektem rządowym nie powinniśmy dokonywać radykalnych zmian. Musimy skupić się na zadaniach konkretnych, by uchwalić budżet, który stanie się - w obecnych warunkach - budżetem najlepszym z możliwych.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#PosełRyszardMaraszek">Przyjmując więc, że proponowany budżet jest optymalny i właściwy, odpowiedzieć trzeba na pytanie: Czy inne, poza rządem, organy państwa sprzyjają tworzeniu warunków do lepszej stabilizacji finansowej kraju? Co należy pilnie uczynić, aby kolejne budżety zawierały w coraz większym stopniu realny ładunek przyspieszający wzrost gospodarczy kraju?</u>
          <u xml:id="u-145.2" who="#PosełRyszardMaraszek">Mając to na uwadze, chciałbym wymienić tylko kilka elementów diagnozy sytuacji i terapii przyspieszenia rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-145.3" who="#PosełRyszardMaraszek">Po pierwsze, zastanowić należałoby się nad stworzeniem skutecznych instrumentów weryfikujących i blokujących możliwość dodatkowego obciążania budżetu państwa wydatkami sztywnymi. Z zadowoleniem stwierdzam, że w projekcie przyszłorocznego budżetu, po raz pierwszy od wielu lat, spada udział wydatków sztywnych w całości wydatków państwa. Należy to podkreślić, gdyż stwarza to większą niż poprzednio możliwość przemieszczania wydatków na cele bardziej priorytetowe.</u>
          <u xml:id="u-145.4" who="#PosełRyszardMaraszek">Po drugie, uważam, że powinniśmy odejść od istniejącej zasady nieweryfikowania przez rząd projektów planów finansowych wielu organów państwa, co doprowadza do żenującej i dyskwalifikującej autorów takich projektów sytuacji zakładania przez nich księżycowych wzrostów wydatków. To tak jakby Polska była krajem bardzo bogatym lub jakbyśmy żyli w dwóch różnych światach. Jest to sytuacja wymagająca odwrócenia ról; nie komisje sejmowe, a zwłaszcza Komisja Finansów Publicznych, powinny targować się o zmniejszenie wydatków takich organów państwa, lecz odwrotnie, dysponent budżetu winien czynić starania o uzyskanie na ogólnych zasadach satysfakcjonujących go kwot.</u>
          <u xml:id="u-145.5" who="#PosełRyszardMaraszek">Po trzecie, powinniśmy poszukać oszczędności w niektórych dziedzinach... po to, by zwiększyć tam wydatki. Podam przykład ochrony zdrowia, która cierpi z powodu niedostatku pieniędzy. Równocześnie zaś wydaje się ogromne środki na refundacje leków, w tym na przykład na zakup insuliny ludzkiej z zagranicy. Według szacunków wynoszą one ok. 400 mln zł rocznie. Tymczasem jest w kraju rodzimy producent, oferujący taką samą insulinę, znacznie tańszą, niemogący poradzić sobie z biurokracją; a może nie tylko? W ten sposób musimy wydawać miliony za granicą, zamiast zostawić te środki w kraju, na zwiększenie zatrudnienia i... na podatki płacone w Polsce. Zaoszczędzone pieniądze mogłyby wzmocnić cherlawą służbę zdrowia. Takich przykładów można znaleźć więcej i proponuję je rządowi pod rozwagę.</u>
          <u xml:id="u-145.6" who="#PosełRyszardMaraszek">Po czwarte, w zakresie przychodów z prywatyzacji. Było już dzisiaj kilka wypowiedzi na ten temat. Osiągnięcie planowanej kwoty przychodów z prywatyzacji jest zadaniem ambitnym, ale możliwym do zrealizowania. Nawet pomimo to, że prywatyzuje się coraz trudniej, a akceptacja społeczna dla tych działań utrzymuje się na niskim poziomie. Nie powinniśmy też hamować w Sejmie prywatyzacji, lecz zastanowić się, jak ją wspierać, w celu korzystnego dla polskiej gospodarki wykonania programu prywatyzacji w roku 2004. Pamiętajmy, że prywatyzacja nie jest celem samym w sobie, ale jedynie narzędziem dla rozwoju przedsiębiorczości i tworzenia nowych miejsc pracy.</u>
          <u xml:id="u-145.7" who="#PosełRyszardMaraszek">Po piąte, powinniśmy wszystko zrobić dla wykorzystania korzystnych impulsów, zwłaszcza materialnych, dla rozwoju polskiej gospodarki w związku z naszym wejściem od 1 maja 2004 r. do Unii Europejskiej. Tu nasuwa się zasadnicze pytanie, czy stworzone zostały dostateczne podstawy finansowe i prawne, aby pomoc unijną w pełni wykorzystać. Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna, a nawet, po dłuższej analizie, mało optymistyczna. Aby to uzasadnić, skupię się na paru przykładach. I tak, głównym odbiorcą unijnej pomocy inwestycyjnej są i będą jednostki samorządu terytorialnego. Obowiązujące zasady udzielania pomocy wymagają znacznego udziału własnego oraz, w wielu przypadkach, uprzedniego sfinansowania całości kosztów inwestycji z własnych środków. Również samo wystąpienie o taką pomoc wymaga wcześniejszego sfinansowania kosztownego przygotowania dokumentacji i wydatków programowych, których poniesienie nie jest żadną gwarancją przyjęcia zadania do sfinansowania ze środków z pomocy unijnej. Może być tak, że koszty zostaną poniesione, a pomocy się nie uzyska, dokumentacje i programy zaś trzeba będzie włożyć do szuflady. Taki scenariusz może nie być rzadkością, zważywszy chociażby na brak doświadczenia po polskiej stronie oraz trudną do rozpoznania biurokrację brukselską. Czy więc zostaną stworzone warunki i instrumenty, aby te niekorzystne uwarunkowania jeżeli nie zlikwidować, to przynajmniej zminimalizować? Chodzi przecież, co podkreślał minister Andrzej Raczko, o skuteczną absorpcję środków unijnych. Mam nadzieję, że wszyscy nie tylko o tym wiemy, ale i pragniemy, aby tak się stało, by środki unijne w pełni wykorzystać.</u>
          <u xml:id="u-145.8" who="#PosełRyszardMaraszek">Chciałbym też odpowiedzieć pani poseł Zycie Gilowskiej - szkoda, że jej nie ma na sali - która złożyła wniosek o odrzucenie projektu budżetu w pierwszym czytaniu. W jej wystąpieniu nie znalazłem racjonalnych powodów do takiej decyzji. Zresztą o wartości intelektualnej tej propozycji mówili już premier Jerzy Hausner i minister Andrzej Raczko, nie będę się więc powtarzał, powiem tylko tyle: znów pani ugrupowanie się myli. Jak widać, na nic zdała się lekcja z czasu prac nad budżetem 2003 r., kiedy to zanegowaliście państwo jego założenia, starając się nawet zdymisjonować ówczesnego ministra finansów za to, że rzekomo proponuje zbyt wysokie tempo rozwoju. Jakoś dziwnie kojarzy mi się to z działaniem, jakie kiedyś wykonał rząd AWS i Unii Wolności, wychładzając polską gospodarkę. Wbrew waszym prognozom i staraniom gospodarka rozwija się, tak jak zakładaliśmy, i jestem przekonany, że tak samo będzie i w przyszłym roku.</u>
          <u xml:id="u-145.9" who="#PosełRyszardMaraszek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W wystąpieniu starałem się, z jednej strony, zasygnalizować niektóre problemy, z jakimi przyjdzie się nam zmierzyć podczas pracy nad projektem budżetu przyszłego roku, a z drugiej, podkreślić również te, których rozwiązania w tym projekcie nie znajdziemy, a które wymagają podjęcia, i to w najbliższej przyszłości, po to, aby usprawnić realizację każdego budżetu, aby tworzyć coraz bardziej stabilne warunki dla stałego rozwoju gospodarczego naszego kraju. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-145.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Władysława Stępnia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#PosełWładysławStępień">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Państwo Ministrowie! Pozwólcie państwo, że nawiążę do ostatniego wystąpienia pana posła Maraszka, ponieważ na mnie też zrobiło wielkie wrażenie wystąpienie pani prof. Zyty Gilowskiej, której trudno odmówić kompetencji w sprawach finansów państwa i systemu gospodarczego. Ale zgłoszenie przez tak poważną osobę, która występuje w imieniu tak poważnego ugrupowania parlamentarnego, wniosku o odrzucenie projektu budżetu w pierwszym czytaniu jest zachowaniem co najmniej nie na miejscu i jest wyrazem braku odpowiedzialności za państwo. Nie wyobrażam sobie, żeby projekt, który będzie kreował stan polskiej gospodarki i rozwój społeczny w roku 2004, nie mógł być uchwalony w terminie i żeby jego podstawowe założenia nie mogły być od stycznia przyszłego roku realizowane. Bo co proponuje pani prof. Gilowska? Odrzucić budżet w pierwszym czytaniu. A co to oznacza? To oznacza, że powstanie bardzo poważne zamieszanie, w tym polityczne, które może spowodować, że zaliczkowo będą wypłacane w I kwartale środki na pomoc i na całą politykę społeczną, że nie będzie waloryzacji rent i emerytur 1 marca 2004 r., że nie będzie można realizować podpisanych porozumień z Unią Europejską w sprawie integracji, która Polskę czeka od 1 stycznia 2004 r. I taką destrukcyjną propozycję zgłasza przedstawicielka poważnego ugrupowania politycznego. Byłem zaskoczony, ponieważ zawsze darzyłem sympatią panią prof. Gilowską za kompetencje i za mądre wywody z tej trybuny.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#PosełWładysławStępień">Żałuję bardzo, że pan minister Andrzej Raczko i cała grupa ludzi, którzy przygotowywali budżet państwa na rok 2004, nie zaprosili pani profesor, pani posłanki do współpracy. Być może pani profesor pokazałaby, jak ten budżet skonstruować bez deficytu budżetowego i zagwarantować osiągnięcie wszystkich tych celów, których realizacja jest niezbędna, plus składkę do Unii Europejskiej w wysokości 6 mld, uwzględniając zmniejszone o ponad 4 mld dochody z tytułu ulg podatkowych dla przedsiębiorców, a to jest chyba słuszny kierunek, bo inaczej sobie nie poradzimy z rozwojem gospodarczym i społecznym. Tak przynajmniej na dzisiaj to wygląda. Zobaczymy, jak to będzie. To tyle w sprawie wystąpienia, które mnie zbulwersowało.</u>
          <u xml:id="u-147.2" who="#PosełWładysławStępień">Ale to, co na tej trybunie wyprawiał pan poseł Marcinkiewicz, przeszło moje wszelkie oczekiwania. Jestem jedenasty rok w tej Izbie i zawsze starałem się poważnie traktować to miejsce, bo to jest najważniejsze miejsce w kraju. I oto człowiek, który doradzał premierowi Buzkowi, który działając w koalicji z Unią Wolności w latach 1999–2000 - to tak niedawno było - sprzedał razem z rządem majątek narodowy za 54 mld nowych złotych i opracował jako doradca, wspólnie z panem premierem Buzkiem, projekt budżetu państwa na 2001 r. wymagający natychmiastowej nowelizacji - a projekt ten nowelizowany był dwukrotnie, przypominam Wysokiej Izbie - człowiek, który doradzając premierowi, wyprodukował razem z tamtą formacją 1110 tys. bezrobotnych oprócz tych, którzy już byli na rynku, doprowadził do destabilizacji gospodarczej wiele branż przemysłowych, dzisiaj poucza koalicję lewicową, pytając, dlaczego ona brnie w niewłaściwym kierunku, dlaczego nie słucha pana Marcinkiewicza i nie stosuje jego zasad postępowania w działalności gospodarczej. Tylko że pan premier Buzek, wiedząc, co zrobił, ponieważ jest honorowy, to się wyciszył i nie ma go - schował się po prostu, bo wie, jaki jest bilans jego rządów - a pan Marcinkiewicz tej formuły nie zastosował, tylko przeskoczył w ostatniej chwili do PiS i dzisiaj popisuje się w PiS. Nieładnie jest tak występować, bo ludzie pamiętają, kto doprowadził do jakiego poziomu życia. Wcale nie twierdzę, że obecna koalicja, której zaplecza jestem przedstawicielem, robi wszystko dobrze. Jest wiele nieudolności, jest wiele niekompetencji. Ale koalicja, która dzisiaj rządzi, zaczyna stabilizować Polskę w bardzo trudnym momencie, jakim jest integracja Polski z Unią Europejską, gdzie trzeba najpierw wyłożyć miliardy, a później spróbować je skutecznie i kompetentnie odzyskać wraz z premią, żeby ludzie z tego skorzystali. To tyle moich refleksji po 10 latach pracy w parlamencie.</u>
          <u xml:id="u-147.3" who="#PosełWładysławStępień">Chciałbym zapytać pana ministra finansów, ponieważ nie bardzo rozumiem, jak liczy się efekty z tytułu wzrostu gospodarczego, z tytułu wzrostu PKB? Otóż w bieżącym roku przy planowanym 3,5-procentowym wzroście PKB, który na pewno zostanie zrealizowany - i tu rządowi się należą gratulacje - dochody budżetu państwa wynoszą 155,7 mld zł. W przyszłym roku zakłada się 5-procentowy przyrost PKB, a dochody są niższe, wynoszą 152,7 mld zł, z tym że zastrzegam od razu, że znam odpowiedź w sprawie ubytku z tytułu zmniejszenia podatków CIT w wysokości 4,5 mld. Wiem, że ten ubytek będzie zrekompensowany VAT i PIT - tak to chyba tłumaczył pan minister Raczko i pan minister Hausner. Tak więc chciałbym zapytać: Ile przynosi budżetowi państwa dochodów brutto 1-procentowy wzrost PKB? Jak to się przekłada, żeby to było jasne, żeby można było tłumaczyć wyborcom i społeczeństwu, co daje przyrost 1-procentowy PKB, 3-procentowy, co daje przyrost 5-procentowy? Z informacji rządu wiemy, że wzrost o 5% PKB da w przyszłym roku 250 tys. nowych miejsc pracy i to jest sprawa niejako zrozumiała, jasna, ale ten przyrost dochodów budżetu państwa warto by było przy okazji tej debaty budżetowej wyjaśnić.</u>
          <u xml:id="u-147.4" who="#PosełWładysławStępień">Teraz chciałbym przejść do kilku pytań szczegółowych związanych z inwestycjami, które finansowane są z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-147.5" who="#PosełWładysławStępień">Otóż 27 marca br. delegacja woj. podkarpackiego - posłowie, senatorowie SLD, przedstawiciele administracji rządowej i samorządu - spotkała się z panem premierem Millerem i na tym spotkaniu zostały przyjęte pewne założenia i zasady współpracy w rozstrzyganiu najważniejszych problemów tego w dalszym ciągu niestety biednego województwa, bo wielkość dochodów w woj. podkarpackim na głowę jest jedną z najniższych, mimo że maleje znacznie na Podkarpaciu bezrobocie, jakiś ruch zaczyna już wyraźnie być zauważalny. Ustaliliśmy wtedy, że minister infrastruktury będzie kontynuował modernizację lotniska Jasionka w roku 2004 i że w przyszłym roku rozpocznie się budowa autostrady A-4 na odcinku Tarnów-Korczowa z planowanym zakończeniem w roku 2010. Chciałbym zadać pytanie ministrowi infrastruktury, jak te zadania będą wyglądały w przyszłym roku, ponieważ nie zauważyłem, studiując projekt budżetu, tych dwóch ważnych dla Podkarpacia pozycji w tymże projekcie. Mam nadzieję, że w trakcie prac nad budżetem sprawy zostaną wyjaśnione ku radości mieszkańców woj. podkarpackiego.</u>
          <u xml:id="u-147.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-147.7" who="#PosełWładysławStępień">Chciałbym również zapytać ministra środowiska, czy jest w budżecie państwa w dziale: Środowisko niewielka kwota, 2 mln zł, na zakończenie opracowania dokumentacji - na którą już wydano 7 mln zł - potrzebnej do przygotowania do budowy zbiornika wodnego, w tym przeciwpowodziowego, Kąty-Myscowa, dawniej Krempna. Czy można liczyć na to, że w przyszłym roku firma, która to realizuje, krakowskie RZGW, będzie mogła to kontynuować i zakończyć? Chcielibyśmy bowiem wszyscy razem, aby ludzie, którzy od kilkudziesięciu lat żyją w rejonie Wisłoki na terenach Magurskiego Parku Narodowego, w dorzeczu Wisłoki i Wisły, mogli wreszcie planować swoje życie sensownie, bo do tej pory były ciągle ograniczenia i brak możliwości budowy, modernizacji gospodarstw, bo ciągle były plany i ciągle te plany nie mogły być zrealizowane. Ostatnio rząd jakoś bardziej poważnie to potraktował i mam nadzieję, że w dalszych pracach budżetowych te 2 mln się znajdą, żeby dokończyć tę dokumentację, bo szkoda wydanych pieniędzy. Mam nadzieję, że minister środowiska w stosownym czasie, niekoniecznie w tej chwili, niekoniecznie dzisiaj, przedstawi jakąś konkretną propozycję, jak tę kwestę rozstrzygnąć.</u>
          <u xml:id="u-147.8" who="#PosełWładysławStępień">Przypomnę, że Komisja Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa wielokrotnie w tej sprawie już zwracała się do rządu, występując z dezyderatami po wizytacjach i wyjazdowych posiedzeniach komisji na Podkarpaciu.</u>
          <u xml:id="u-147.9" who="#PosełWładysławStępień">Chciałbym zwrócić się do ministra spraw wewnętrznych i administracji z pytaniem, czy od przyszłego roku można liczyć na rozpoczęcie bardzo ważnej inwestycji - modernizacji technicznej służb Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Biura Ochrony Rządu. To jest inwestycja, która powinna się rozpocząć zgodnie z założeniami rządu w roku 2004, ona ma trwać do 2010 r. i jej wartość łączna to ponad 3 mld nowych zł. To jest ogromna szansa, że po raz pierwszy w historii po zmianie systemu, w historii transformacji, rząd zajął się poważnie tymi formacjami, chcąc je dopasować perfekcyjnie do wszystkich rozwiązań, standardów i sposobów funkcjonowania, jakie w świecie są znane i wypraktykowane. Nie zauważyłem w projekcie budżetu państwa, w wykazie inwestycji centralnych tej pozycji i nie ukrywam, że jako przewodniczący Parlamentarnego Zespołu Strażaków wystąpię z wnioskiem do Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, aby komisja w swojej opinii wystąpiła do rządu. Bez względu na to, jakie będą środki, ale jeżeli ta inwestycja będzie wpisana do wykazu inwestycji centralnych, nawet z kwotą 2 mln zł, to wtedy mamy szansę pozyskać pieniądze z Unii Europejskiej na wyposażenie tych służb mundurowych, które wymieniłem. I dlatego to jest tak bardzo ważne. Ważne to jest również z innego punktu widzenia: wpisanie tej inwestycji i zaplanowanie poważnych pieniędzy, począwszy od 1 stycznia 2005 r., daje szansę wszystkim, którzy kierują tymi służbami, aby zaciągali w drugim półroczu przyszłego roku zobowiązania na poczet pieniędzy z roku 2005. Co do tego nie ma ze strony rządowej jakichś sprzeciwów, że ta filozofia jest niewłaściwa i że tak nie wolno postępować. Ale powinniśmy zadbać - mimo że rozumiemy, iż nie ma w przyszłym roku pieniędzy - o to, żeby tę inwestycją wpisać i dać symboliczną kwotę. I tu bym prosił ministra spraw wewnętrznych i administracji o bardzo konkretną odpowiedź w trakcie prac nad budżetem, bo ta sprawa dotyczy bezpieczeństwa społeczeństwa. Poprawa mobilności służb mundurowych to poprawa bezpieczeństwa społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-147.10" who="#PosełWładysławStępień">I ostatnia sprawa, którą chciałbym z trybuny sejmowej poruszyć - to jest sprawa, która co roku się pojawia. Otóż jest w Polsce ok. 320 powiatowych komend Państwowej Straży Pożarnej. Te komendy realizują coraz szerszy program zabezpieczenia i likwidacji różnego rodzaju zdarzeń w koordynacji z ochotniczymi strażami pożarnymi i tak się składa, że ostatnio przyzwoita ilość środków na cele tych państwowych powiatowych straży była przeznaczona w 2002 r., ale już w 2003 jest trochę gorzej, a w projekcie budżetu MSWiA na rok przyszły okazuje się, że będzie jeszcze troszkę gorzej, bo o 100 zł mniej na jedno zdarzenie. Jeżeli w 2002 r. budżet państwa przeznaczał kwotę 500 zł na jedno zdarzenie, to już teraz jest to 440, a w przyszłym roku ma być 410. Żeby był to poziom roku 2002, trzeba by było znaleźć w budżecie państwa 14 mln zł. To nie są porażające środki i mam nadzieję, że Komisja Finansów Publicznych przychyli się do tych wniosków, które w tej sprawie będziemy składać, ponieważ straże pożarne w powiatach spisują się wyśmienicie, przy znacznym wsparciu ochotniczych straży pożarnych, dla których też pewne rozwiązania będziemy proponować, ponieważ kwota dla ochotniczych straży pożarnych w budżecie MSWiA jest taka sama jak w bieżącym roku, czyli nie ma nawet tego minimalnego ruchu do przodu i cały czas w ochotniczych strażach pożarnych przede wszystkim obowiązuje „Bóg zapłać” za służbę dla społeczeństwa. Pasowałoby jeszcze parę złotych do tego dołożyć.</u>
          <u xml:id="u-147.11" who="#PosełWładysławStępień">Chciałbym w związku z tym życzyć rządowi, aby po pracach nad budżetem państwa zostały usunięte te duże i te małe mankamenty tego projektu i aby w roku przyszłym można było stabilnie realizować podstawowe cele społeczne. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-147.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Wysoki Sejmie! Następujący posłowie wyrazili chęć zadania pytania: Lech Kuropatwiński, Alfred Budner, Barbara Marianowska, Waldemar Borczyk, Genowefa Wiśniowska, Leszek Świętochowski, Jan Łączny, Marek Kuchciński, Wojciech Szarama, Stanisław Kalemba, Krystyna Skowrońska, Kazimierz Plocke, Adam Ołdakowski, Wiesław Woda, Wojciech Zarzycki, Tadeusz Szukała, Wacław Klukowski, Czesław Marzec, Jan Antochowski i Gabriel Janowski.</u>
          <u xml:id="u-148.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Chciałbym zapytać, czy ktoś z pań posłanek i panów posłów chciałby jeszcze zadać pytanie?</u>
          <u xml:id="u-148.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Nie widzę zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-148.4" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Zamykam więc listę posłów zapisanych do zadania pytania i określam czas zadania pytania na 2 minuty.</u>
          <u xml:id="u-148.5" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Lecha Kuropatwińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#PosełLechKuropatwiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Słucham wystąpień przedstawicieli ugrupowań, które namawiały przed 8 czerwca do przystąpienia do Unii Europejskiej, dziś w tym punkcie krytykują budżet. Kiedy okłamywali obywateli: przed referendum czy teraz w debacie budżetowej? A może wtedy i teraz, strasząc i żądając poparcia na ślepo dla Platformy Obywatelskiej czy PiS-u? A drudzy chcą, aby było dużego wypadków, a najlepiej śmiertelnych, to obniżyłoby bezrobocie i przyniosłoby wzrost gospodarczy, słowa pani poseł Senyszyn z SLD, pozostawiam to bez komentarza.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#komentarz">(Poseł Barbara Marianowska: Pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-149.2" who="#PosełLechKuropatwiński">Będzie, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-149.3" who="#PosełLechKuropatwiński">Omawiając budżet, powinniśmy omawiać równocześnie reformę finansów publicznych łącznie z reformą państwa. To dałoby impuls do rozmowy o przyszłości państwa i warunkach społecznych obywateli. Rząd mówi: obniżymy bezrobocie o 250 tys. w 2004 r., a na rynku pracy przybędzie 50 tys. więcej młodzieży niż w roku 2003, młodzieży potrzebującej pracy.</u>
          <u xml:id="u-149.4" who="#PosełLechKuropatwiński">Proszę odpowiedzieć, czy po 1 maja 2004 r. zgodnie z dyrektywami Unii Europejskiej będzie mógł rząd dopłacić do absolwentów i jaka to będzie kwota? Czy wystarczy tych dopłat dla 430 tys. kończących tylko szkoły wyższe? Dodajmy do tego jeszcze tych, co skończą szkoły średnie i nie będą mogli się uczyć dalej, bo nie będzie ich stać.</u>
          <u xml:id="u-149.5" who="#PosełLechKuropatwiński">Kto poniesie koszty i odpowiedzialność za przeprowadzoną weryfikację rent i emerytur, gdzie chcecie zabrać około 500 tys. rent? Pragnę zauważyć, że mówicie o kupionych rentach. Kto je kupił czy niezgodnie z prawem dostał? Jeżeli kupił, to kto wziął za to pieniądze? Jeżeli dostał, to za czyim pośrednictwem?</u>
          <u xml:id="u-149.6" who="#PosełLechKuropatwiński">Mówicie o korupcji, o komisjach i orzecznictwie, ale i o sądach odwoławczych. Jeżeli o tym mówicie, to dlaczego przez dwa lata czekaliście...</u>
          <u xml:id="u-149.7" who="#PosełLechKuropatwiński">Jeszcze jedno pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Panie pośle, ale pan nie zadał ani jednego pytania. To jest...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#PosełLechKuropatwiński">Więc mam pytanie teraz.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#PosełLechKuropatwiński">...zmniejszenia liczby stanowisk w administracji. Pokazujecie 9 mln - 9 mln to jest 600 tys. dla województwa, ale tylko 250...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Panie pośle, ale muszę panu przerwać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#PosełLechKuropatwiński">...więc pytam: jest oszczędność? Z czego to się bierze ta oszczędność? I 250 zł...</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#komentarz">(Poseł Barbara Marianowska: Bardzo ciekawie pan poseł mówi, ale ja czekałam na pytania.)</u>
          <u xml:id="u-153.2" who="#PosełLechKuropatwiński">Ja pani nie przeszkadzałem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Panie pośle, skończył się pana czas. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Poproszę o zabrane głosu pana posła Alfreda Budnera.</u>
          <u xml:id="u-154.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">I proszę naprawdę o pytania, a nie o wystąpienie dyskusyjne. Czas wystąpień dyskusyjnych się już skończył.</u>
          <u xml:id="u-154.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#PosełAlfredBudner">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Czy prawdą jest, że budżet ministra rolnictwa spadnie z 3 mld 800 do 2 mld 800? Czy to prawda, że nie będzie żadnych dopłat do rolnictwa, w tym np. bonów paliwowych, dopłaty do kredytów preferencyjnych i innych? Co będzie w przypadku klęski żywiołowej? A tak się może zdarzyć - powódź, susza. Czy rząd przewiduje na tę okoliczność jakąś formę pomocy bezpośredniej? Tylko, proszę, nie odpowiadajcie mi państwo, że rolnik może się ubezpieczyć indywidualnie. My rolnicy odpowiadamy: przy tej opłacalności nie mamy za co się ubezpieczyć.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#PosełAlfredBudner">Planowane są dopłaty bezpośrednie do rolnictwa z budżetu Unii Europejskiej. Wiemy, że aby je zrealizować, potrzebne są pieniądze z naszego budżetu, około 8,5 mld zł. Czy będą te pieniądze i gdzie one są schowane, skoro budżet ministra rolnictwa wynosi 2 mld 800? Jestem przekonany, że będziemy płatnikiem netto do budżetu Unii Europejskiej. Wszystkie znaki na niebie i na ziemi o tym mówią. Zresztą okaże się to już wkrótce.</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#PosełAlfredBudner">Czy nie uważacie, że proponowany budżet nie uwzględnia reformy finansów w ogóle, że to tylko drobna kosmetyka? Jak to naprawdę zrobić, Samoobrona pokazuje w swoim programie gospodarczym.</u>
          <u xml:id="u-155.3" who="#PosełAlfredBudner">Czy uważacie, że można dalej doić emerytów, rencistów, rolników i nauczycieli, górników i hutników, jednym słowem, biednych Polaków? Jaki wkład w ratowanie gospodarki będą mieli ludzie z pierwszych stron gazet? Tylko nie mówcie społeczeństwu, że nowobogackie rekiny finansowe na tym stracą. Czy nie warto zrezygnować przynajmniej z połowy funduszy państwowych i różnej maści agencji, takich jak Agencja Rynku Rolnego, Agencja Nieruchomości Rolnych? Co wezmą do ręki te agencje, to zaraz kolesie się obłowią. Dla przykładu, 13,5 tys. ton półtusz wieprzowych - przeznaczonych dla ludzi biednych i głodujących - w wyniku przetargu w tej agencji dostały m.in. zakłady mięsne firm prywatnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Panie pośle, ale proszę o konkluzję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#PosełAlfredBudner">Pytanie końcowe. Pan minister Raczko był uprzejmy tutaj powiedzieć, że na sercu leży mu bezrobocie. Uważam, panie ministrze, że to wy leżycie na sercu Polaków i dlatego Polakom jest aż tak duszno. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Barbarę Marianowską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#PosełBarbaraMarianowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Mam cztery pytania. W ustawie budżetowej na rok 2004 zmieniono zasadę ustalania deficytu budżetowego poprzez uproszczenie polegające na tym, że wydatek budżetowy stanowiący dopłatę do składki Funduszu Ubezpieczeń Społecznych odprowadzaną do otwartych funduszy emerytalnych zamieniono na rozchody publiczne finansowane z przychodów z prywatyzacji. Moje pierwsze pytanie brzmi: dlaczego dokonano takiego uproszczenia, mówiąc kolokwialnie, pewnej sztuczki księgowej?</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#PosełBarbaraMarianowska">Drugie pytanie. Czy zgodzi się pani z twierdzeniem, że przy zastosowaniu tej metody wyliczenia deficytu jest on znacznie mniejszy, natomiast gdybyśmy zastosowali metodę wyliczenia z roku 2003, to deficyt budżetu państwa na rok 2004 wyniósłby nie 45 mld zł, ale ponad 56 mld zł?</u>
          <u xml:id="u-159.2" who="#PosełBarbaraMarianowska">Trzecie pytanie. Czy kwota 55 mld zł, o jaką należy uzupełnić budżet na realizowane i zaplanowane w 2004 r. wydatki i rozchody, które w gruncie rzeczy wyrażają się potrzebami pożyczkowymi państwa na rynkach finansowych krajowych i zagranicznych, jest tak naprawdę faktycznym deficytem naszego budżetu?</u>
          <u xml:id="u-159.3" who="#PosełBarbaraMarianowska">I czwarte pytanie, ostatnie. Czy zgodzi się pani ze stwierdzeniem, że projekt ustawy budżetowej na rok 2004, druk nr 2007, i propozycja pana wicepremiera Hausnera są całkowicie odmiennymi koncepcjami budżetu? W jaki sposób zatem rząd zamierza tę koncepcję uwzględnić w projekcie budżetu? Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Waldemara Borczyka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#PosełWaldemarBorczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tak się też składa, że gdy wczoraj zadawałem pytania, to nie udzielono mi odpowiedzi. Mam nadzieję, że dzisiaj te odpowiedzi będą udzielone ze strony rządu. Właśnie mam pytania do rządu.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#PosełWaldemarBorczyk">Rządowe plany zakładają wzrost inwestycji, ale w ślad za tym nie przedstawia się żadnego programu, który by służył rozwojowi inwestycji, rozwojowi w gospodarce. Czyli tu chodzi o zmniejszenie oprocentowania i dostępności do kredytów inwestycyjnych. Ma to kluczowe znaczenie dla wzrostu zatrudnienia i rozwoju gospodarki. Jakie działania rząd zamierza podjąć, aby doprowadzić do zmniejszenia stóp procentowych? Czy nadal rząd będzie umożliwiał bankom komercyjnym lokowanie oszczędności w rządowych papierach wartościowych, które rząd emituje, aby pokryć deficyt budżetowy?</u>
          <u xml:id="u-161.2" who="#PosełWaldemarBorczyk">Drugie pytanie. W budżecie na rok 2004 zaplanowana jest kwota 4 175 375 tys. zł jako rezerwa pozycji szczegółowych danych o wydatkach budżetu państwa na subwencje i dotacje. W roku 2003, trzeba to sprawdzić, myślę, że ministrowie finansów wiedzą o tym, ta sama pozycja budżetu wynosi 1 555 074 tys. zł. Zwiększenie tej rezerwy w tym samym zestawieniu wymaga szczegółowego wyjaśnienia i bardzo proszę panów ministrów o wyjaśnienie tej kwestii Wysokiej Izbie. To samo również dotyczy rezerwy ogólnej Rady Ministrów, ulega ona zwiększeniu z kwoty 27 854 tys. zł w 2003 r. do kwoty 62 mln w 2004 r., czyli wzrost o 222,6%. Panie ministrze, proszę wyjaśnić, dlaczego ta rezerwa tak rośnie w świetle tego, czego chce dokonać pan minister Hausner dla emerytów i rencistów w swojej strategii? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Genowefę Wiśniowską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#PosełGenowefaWiśniowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Wiadomo, że kołem zamachowym tworzenia miejsc pracy może być i jest między innymi budownictwo mieszkaniowe. Gdybyśmy w roku 2004 osiągnęli poziom budownictwa mieszkaniowego z 1990 r., tj. 134 tys. mieszkań, umożliwiłoby to zwiększenie zatrudnienia w budownictwie i w gospodarce o około 300–400 tys. osób. Podwyżka VAT w budownictwie do 22% spowoduje wzrost cen mieszkań, zmniejszenie popytu i ograniczenie wzrostu zatrudnienia w tym sektorze. Stawiam pytanie: Dlaczego rząd, konstruując budżet, przyjął tak wysoką stawkę 22%, a nie 7% czy nawet 15%? Nie ma żadnych przeciwwskazań, aby mogła być zastosowana taka stawka, a korzyści byłyby wszechstronne.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#PosełGenowefaWiśniowska">I drugie pytanie. Niepokojąca jest polityka tworzenia deficytu w Funduszu Pracy. Dochody Funduszu Pracy w 2004 r. zostały zapisane w wysokości prawie 9 mld zł, a wydatki - 11 mld zł. Deficyt wyniesie 2 mld zł, natomiast zobowiązania na koniec 2003 r. wyniosą do 5 mld zł. W 2003 r. pan minister Hausner zaciągnął kredyt bankowy na kwotę 2,4 mld zł na pokrycie deficytu Funduszu Pracy. Stawiam pytanie: Dlaczego rząd prowadzi politykę ukrywania faktycznych wydatków Funduszu Pracy, zaciągając kredyty, zresztą nie tylko jeśli chodzi o ten fundusz? Wzbudza to poważne zastrzeżenia i jest niezwykle kosztowne. Kiedy rząd zamierza z taką praktyką skończyć? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Leszka Świętochowskiego.</u>
          <u xml:id="u-164.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Nie widzę pana posła.</u>
          <u xml:id="u-164.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zadanie pytania pana posła Jana Łącznego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#PosełJanŁączny">Panie Marszałku! Pani Minister! Dzisiaj, w sytuacji kryzysu finansów publicznych, nie można rozpatrywać spraw dotyczących budżetu osobno, nie przeprowadzając reformy finansów publicznych. Stawiam pytanie: Dlaczego rząd stale tylko mówi, a nie przedkłada tej reformy?</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#PosełJanŁączny">Drugie pytanie. W budżecie na rok 2003 przyjęto limit zatrudnienia w jednostkach budżetowych w wysokości 311 887 etatów, natomiast w budżecie na 2004 r. limit ten wynosi 395 758 etatów, co oznacza wzrost o blisko 84 tys. etatów, czyli o 27%. W założeniach do budżetu nie ma wyjaśnienia, skąd się bierze ten wzrost. Faktem jest, że wraz ze wzrostem zatrudnienia zwiększy się fundusz wynagrodzeń o 3,9 mld zł, tj. o 26%, co także wzbudza wątpliwości co do racjonalności zatrudnienia w sferze budżetowej. Warto pamiętać, że średni pełny koszt zatrudnienia jednego pracownika w sferze budżetowej przekładający się na podatnika wynosi około 80 tys. zł rocznie. Proszę o wyjaśnienie następującej kwestii: Dlaczego aż tak rośnie w 2004 r. zatrudnienie w sferze budżetowej? Być może wiąże się to z wypowiedzią pana ministra Raczki, który stwierdził dzisiaj, że należy stworzyć młodym ludziom, ludziom wykształconym, szanse znalezienia pracy.</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#PosełJanŁączny">Natomiast, szanowni państwo, należy się zastanowić, jeżeli ten wzrost nastąpi, co z ludźmi, którzy mają takie wykształcenie, które będzie pozwalało znaleźć zatrudnienie przy robotach budowlanych czy remontowych. Tu komentarz do tego, o czym mówiono dzisiaj wielokrotnie: ożywienie, ożywienie, ożywienie. Chciałbym to skomentować jednym stwierdzeniem, że to ożywienie może się przejawić w niezadowoleniu społeczeństwa, które widzi dzisiaj, że gospodarka niestety nie idzie do przodu, ale się cofa. I oby to ożywienie w niezadowoleniu nie spowodowało tragedii w najbliższym czasie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Marka Kuchcińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#PosełMarekKuchciński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#PosełMarekKuchciński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ponieważ budżet państwa ma duży wpływ na finanse samorządów terytorialnych, które zostaną obarczone olbrzymimi ciężarami w postaci nowych obowiązków, czyli zadań, ale bez pieniędzy w gruncie rzeczy, bo propozycja zwiększenia udziału w dochodach samorządów z podatków dochodowych nie wystarczy choćby z tego względu, że dochody z PIT rokrocznie maleją, czy nie sądzi rząd, że projekt budżetu nie wspiera decentralizacji finansów publicznych ani nie wspiera wzmocnienia podstaw działalności samorządów?</u>
          <u xml:id="u-167.2" who="#PosełMarekKuchciński">Czy nie sądzi rząd, że samorządy będą w związku z tym poszukiwać pieniędzy, głównie obcinając środki na kulturę, pomoc społeczną, a także na inwestycje, a więc, że bieda będzie rosła, dziur w chodnikach będzie przybywać, mieszkań będzie mniej, a nędzy więcej? Czy nie sądzi rząd, że samorządy, jeśli podejmą taki wysiłek, by korzystać z funduszy europejskich, to właśnie kosztem zadłużania się, co z kolei powiększy dług lokalny, a w konsekwencji państwowy dług publiczny, a ponieważ znaczna część samorządów nie może już długów zaciągać, i to z wielu względów, czy nie sądzi rząd, że praktycznie to oznacza, że rząd wielorako zamyka samorządom drogę do funduszy Unii Europejskiej? Czy taki jest cel rządu?</u>
          <u xml:id="u-167.3" who="#PosełMarekKuchciński">Drugie pytanie. Moim zdaniem za mało jest pieniędzy na kontrakty wojewódzkie - miliard złotych - i wspieranie finansowania programów rozwoju regionalnego. Dlaczego tak jest, jeśli mówimy o rozwoju polityki regionalnej, jeżeli samorządy wojewódzkie mają przejąć tę zasadniczą rolę?</u>
          <u xml:id="u-167.4" who="#PosełMarekKuchciński">Ponadto ile pieniędzy rząd planuje na drogę ekspresową Barwinek-Rzeszów-Lublin-Białystok-Suwałki, główną inwestycję infrastruktury drogowej po prawej stronie Wisły? Rząd z niezrozumiałym uporem rokrocznie nie chce wpisać tej inwestycji do inwestycji centralnych ani przyznać na nią rezerwy.</u>
          <u xml:id="u-167.5" who="#PosełMarekKuchciński">I ostatnie pytanie. Ile pieniędzy rząd planuje na budowę nowej siedziby dla konsulatu polskiego we Lwowie, gdzie dzieją się, Wysoki Sejmie, rzeczy skandaliczne - po trzykroć skandaliczne - jeśli chodzi o trudności z wydawaniem wiz i wielkie kłopoty i warunki, w jakich pracują nasi pracownicy, pracownicy konsulatu. Na 30 m2 pracuje 16 pracowników konsulatu polskiego nad dokumentami wizowymi. To jest jeden z większych skandali, który źle świadczy o Polsce i źle wpływa na promocję Polski za granicą. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Nie widzę pana posła Szaramy.</u>
          <u xml:id="u-168.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Kalembę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#PosełStanisławKalemba">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do przedstawiciela rządu. Co rząd zamierza zrobić, żeby rozwiązać chyba jeden z większych problemów, jeżeli chodzi o wpływy do budżetu, ukrócić transfer dochodów wypracowanych tutaj, w Polsce, przez firmy zagraniczne? I czy w ogóle, bo ja nie widzę strategii budżetu i działań rządu, żeby od tego rozpocząć. Stwarza się przywileje firmom funkcjonującym za granicą, temu transferowi. I pytanie: Na ile szkoli się służby finansowe, by wyeliminować ten proceder? Zwracaliśmy na to uwagę na początku tej kadencji i pani wiceminister Ożóg informowała wtedy, że szkoli się te służby. Wiemy, że większość firm zagranicznych nie wykazuje dochodów. Skala tego zjawiska jest zbyt duża, żeby rząd do tego poważnie nie podszedł. Co rząd zamierza zrobić, żeby ukrócić ten proceder? Mówi się: prywatyzacja, firmy z kapitałem zagranicznym, unikając płacenia podatku.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#PosełStanisławKalemba">Druga sprawa, sprawa sytuacji w rolnictwie. Na wsi sytuacja jest dramatyczna, jeżeli chodzi o sprawy dochodów. Znaczną część Polski dotknęła susza. Planowane jest zdecydowane zmniejszenie budżetu własnego, nakładów na rolnictwo i następnie zasilanie, czyli dopłaty bezpośrednie, optymistycznie wypłacane z naszych środków od grudnia przyszłego roku, z możliwością przełożenia na 2005 r.</u>
          <u xml:id="u-169.2" who="#PosełStanisławKalemba">I teraz pytanie: Jaki w związku z tym przewiduje się rozwój, jakie szanse dla naszego rolnictwa, jeśli chodzi o wielofunkcyjny rozwój wsi w związku z członkostwem Polski w Unii Europejskiej? Czy rząd w ogóle liczy się z tym, że najdramatyczniejszą sytuację będą mieli rolnicy i ten sposób finansowania w zasadzie może doprowadzić nie do strategii, tylko do tragedii w rolnictwie i na wsi? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Krystynę Skowrońską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#PosełKrystynaSkowrońska">Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Pani Minister! Prosiłabym pana marszałka, żeby od mojego czasu wystąpienia odliczył ten moment, w którym powiem, że na 92. posiedzeniu Sejmu III kadencji w dniu 29 listopada 2000 r. przy okazji debaty nad budżetem na rok 2001 obecny pan premier Leszek Miller w imieniu klubu SLD powiedział, że należałoby odrzucić projekt budżetu na rok 2001. Była to zdecydowanie inna sytuacja, inny był deficyt budżetowy. Tak więc chciałabym, wyjaśniając panu posłowi Stępniowi, powiedzieć, że są to sprawy ważne, istotne i należałoby do tego odnieść się z dużym zrozumieniem, jeżeli się kogoś krytykuje.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#PosełKrystynaSkowrońska">Teraz bardzo krótko odniosę się do spraw dotyczących budżetu na rok 2004. Podatki, osiąganie przychodów z podatków i uszczelnienie procedur, aby nie „wypływały” dochody naszych obywateli do rajów podatkowych. To jest bardzo ważna sprawa, o tym pisała wczoraj prasa. Jeśli chodzi o prognozowanie przychodów z VAT, to nie będę się powoływała na przepisy z uwagi na brak czasu. W zakresie prywatyzacji bardzo interesująca jest informacja na str. 313, dotycząca prywatyzacji sektora bankowego i ubezpieczeniowego. Wielokrotnie rząd zmieniał swoje zamiary wobec prywatyzacji sektora bankowego i ubezpieczeniowego. Chciałabym tę sytuację wyjaśnić w związku z tym, że prasa donosi, iż planuje się, powiedziałabym, utworzenie swego rodzaju konsorcjum z PKO, banku BGŻ i PZU, utworzenie nowej struktury, nowej jednostki. Jak więc ten program będzie wyglądał? Pan minister Raczko mówił o ważnej kwestii dotyczącej zmniejszania stóp procentowych przez banki. Chciałabym... Właśnie na str. 313 przy Banku Gospodarki Żywnościowej możemy przeczytać, że bank ten skoncentruje się na maksymalizacji zwrotu z kapitału dla akcjonariuszy, czyli trzeba będzie mieć m.in. wysokie stopy procentowe i prowizje. Chciałabym zapytać również, ale już bardzo krótko: Na jakiej podstawie oszacowano przyrost zatrudnienia o 250 tys. osób, jako że dzisiaj mówi się o sprawach bardzo trudnych, związanych ze zwalnianiem ludzi w niektórych sektorach, związanych z restrukturyzacją zatrudnienia na przykład w Hucie Stalowa Wola, na przykład - co prawda nie w pełni jeszcze podjętych działań - w zakładach lotniczych w Mielcu, w kontekście przyjętych rozwiązań offsetowych? Interesują mnie jeszcze dwie kwestie dotyczące ryzyka w odniesieniu do wielkości gwarancji udzielonych przez skarb państwa i sprawa wykorzystania środków na drogi. Czy będą one wykorzystane? W kolejnych bowiem ustawach na rok 2002 i 2003 środki przeznaczone na drogi nie zostały wykorzystane. Bardzo proszę również o udzielenie przez rząd informacji na temat inwestycji na Podkarpaciu, to jest lotniska w Jasionce i zbiornika Kąty-Myscowa. Są to sprawy dla nas ogromnie ważne i dlatego chciałam zadać te pytania. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Kazimierza Plocke.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#PosełKazimierzPlocke">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Analizowany przez Wysoką Izbę projekt budżetu państwa na 2004 r. jest pierwszym budżetem, dzięki któremu Polska będzie realizować m.in. zobowiązania wynikające z traktatu akcesyjnego. Jeden z przykładów tych zobowiązań to realizowanie zadań w ramach sektorowych programów operacyjnych. W związku z tym pytanie do pana ministra: Czy w ramach rezerwy celowej, której wielkość oszacowano na poziomie 3600 mln zł, są zagwarantowane i w jakiej wysokości środki finansowe na realizację sektorowego programu operacyjnego dla rybołówstwa? Realizacja tego programu będzie miała ogromne znaczenie dla przyszłości polskiego rybołówstwa. Z ogromnym niedowierzaniem przyjąłem informację, że Agencja Nieruchomości Rolnych w 2004 r. powinna przekazać sektorowi finansów publicznych 120 mln zł. Czy to będzie możliwe, skoro agencja realizuje określony zakres zadań zwłaszcza w gminach i środowiskach popegeerowskich? Nadto Agencja Nieruchomości Rolnych została zobowiązana do zrealizowania wyroku Trybunału Konstytucyjnego w sprawie realizacji wniosków zabużan. Wreszcie trzecie pytanie. Panie ministrze, proszę o wyjaśnienie zapisu art. 45 projektu ustawy budżetowej. Według jakich kryteriów obliczono wysokość wpłat, jakie mają być przekazane do budżetu państwa od gmin, powiatów i województw, skoro jeszcze nie ma w tym wypadku stosownej ustawy? Dlaczego rząd nie prowadzi polityki prorozwojowej i promotywacyjnej wobec samorządów terytorialnych w Polsce? Wreszcie jako poseł z Pomorza chciałem zapytać: Jakie środki finansowe rząd przewidział w budżecie państwa na rok 2004 na realizację autostrady A-1 na odcinku Gdańsk-Toruń? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Adama Ołdakowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#PosełAdamOłdakowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do pana premiera Hausnera, bo pana pomysł, panie premierze, zabrania funduszy z Agencji Nieruchomości Rolnych, to... Wie pan, że zabiera pan z najbiedniejszych regionów naszego kraju, tzw. terenów popegeerowskich, gdzie, tak jak na Warmii i Mazurach, bezrobocie sięga ponad 30%, a m.in. w powiecie bartoszyckim, w niektórych gminach nawet ponad 60%? Czy pan wie o tym, że dzięki tym funduszom byli zatrudniani bezrobotni pracujący w pegeerach, dzieci byłych pracowników pegeerów dostawały stypendia, odbywało się dożywianie w szkołach, a samorządy uzyskiwały pomoc? Czy to prawda, panie premierze, że aby zadowolić pana plany Agencja Nieruchomości Rolnych musi zaciągnąć kredyt w wysokości 900 mln zł? Czy to jest oszczędność, czy taka zachcianka pana premiera? Oszczędności, panie premierze, to można szukać. Mam do czynienia z Agencją Nieruchomości Rolnych, a wcześniej Agencją Własności Rolnej Skarbu Państwa od podstaw, czyli od chwili, kiedy powstała. Kiedy zgłaszałem się do tej agencji, to pracowników była - na przykład w naszym oddziale olsztyńskim - niewielka garstka. Teraz to jest instytucja tak rozbudowana, tylu jest ludzi zatrudnionych, że mógłbym pomyśleć o tym, że zwłaszcza tu, w centrali wiele ekip ulokowało swoich politycznych zwolenników. Mam pytanie: Czy te pomysły pana premiera Hausnera są zawarte w budżecie, który dostali od państwa posłowie? Czy te pomysły premiera Hausnera zawiera ten projekt, bo na razie to jest taki projekt, który może naprawdę ulec zmianie. Mówimy teraz o tym, a zaraz okaże się, że coś innego tu wyskoczy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Wiesława Wodę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#PosełWiesławWoda">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam cztery pytania do rządu. Pierwsze do ministra infrastruktury. Dzisiejsza „Rzeczpospolita” na pierwszej stronie podaje: są pieniądze, nie ma dróg. W poniedziałek na spotkaniu u wojewody z udziałem dyrektora oddziału regionalnego agencji budowy dróg i autostrad przekazano informację, że planowana do realizacji do 2008 r. autostrada Kraków-Tarnów nie będzie zrealizowana, na wykup gruntów w przyszłym roku brakuje bowiem 130 mln zł. 130 mln zł... Pani poseł Marianowska przed chwilą wyszła, ale była na tym spotkaniu. Więc pieniądze są czy nie ma? A może tak jest: są pieniądze, nie ma dróg i jest nieudolność? Kolejne pytanie: Czym uzasadnić wzrost wydatków na administrację o 17% i jak to się ma do programu pana premiera Hausnera? A mówię to w kontekście programu „Tańsze państwo”. Okazuje się, że to państwo nie jest tańsze. W związku z tym czy te pomysły pana Hausnera będą przekazane do Sejmu jako autopoprawka do budżetu, czy w innej formie?</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#PosełWiesławWoda">Trzecie pytanie, do ministra finansów. Rezerwy budżetowe stanowią 12 mld zł. Czym uzasadnić tak znaczący przyrost rezerw oraz jakie będą zasady przy ich rozdziale? Pytam o to, albowiem przy rozdziale rezerw budżetowych bardzo często są stosowane jakieś nieznane kryteria.</u>
          <u xml:id="u-177.2" who="#PosełWiesławWoda">Czwarte pytanie. Niestety budżet jest bardzo źle czytelny, nie ma bowiem układu porównywalnego, albo do planu budżetu 2003 r., albo do przewidywanego wykonania budżetu 2003 r., tak by każdy czytelnik mógł w prosty sposób to przeczytać. Wobec tego pytam: O ile spadną wydatki z budżetu państwa (we wszystkich częściach), które są przeznaczone na rolnictwo? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Wojciecha Zarzyckiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytania. Dlaczego jest tak wielki spadek wydatków na rolnictwo w roku 2004 (73% w stosunku do wydatków w roku bieżącym)?</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Jaka będzie sytuacja ekonomiczna rolników w roku 2004, gdy uwzględnić to, że po ewentualnej akcesji polscy rolnicy będą mogli skorzystać z dopłat bezpośrednich w znacznej mierze dopiero w grudniu 2004 r.? Czyli cały rok będą w bardzo trudnych warunkach, tym bardziej że duża ich część była poszkodowana przez suszę w 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Czy w przyszłym roku będą bony paliwowe?</u>
          <u xml:id="u-179.3" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Z jakich kredytów preferencyjnych, inwestycyjnych i obrotowych będą mogli korzystać polscy rolnicy w 2004 r. i jaki to będzie poziom w stosunku do roku 2003?</u>
          <u xml:id="u-179.4" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Dlaczego drastycznie obniżono wydatki na jedną z ważnych dla rolnictwa spraw, czyli do 66% wydatków na postęp biologiczny produkcji roślinnej, a także brak pieniędzy na dopłaty do wapnowania itd.?</u>
          <u xml:id="u-179.5" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">W którym miejscu w ustawie budżetowej są wyraźnie zapisane kwoty na partycypację w dopłatach bezpośrednich i gdzie jest projekt rządowy ustawy okołobudżetowej dotyczącej dopłat? Klub Parlamentarny PSL złożył do laski marszałkowskiej taki projekt.</u>
          <u xml:id="u-179.6" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Dochody do budżetu to także pozyskiwanie ich z prywatyzacji. Pytanie do ministra skarbu: Jak wykorzystał moją informację skierowaną do prokuratora generalnego, dotyczącą tego, że o 60 mln zł zaniżono sprzedaż Śląskiej Spółki Cukrowej?</u>
          <u xml:id="u-179.7" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Od jakiej daty ma być wprowadzony wyższy VAT na środki produkcji dla rolnictwa?</u>
          <u xml:id="u-179.8" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Gdzie są pieniądze na kontynuację zalesień w 2004 r. i na renty strukturalne?</u>
          <u xml:id="u-179.9" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Ostatnie pytanie. Gdzie w budżecie na 2004 r. jest zapisana niezbędna kwota znaczącego udziału państwa w powszechnym systemie ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt w celu realizacji ustawy zapowiadanej przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi, której projekt ma być przekazany do Sejmu do końca października? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Szukałę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#PosełTadeuszSzukała">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#PosełTadeuszSzukała">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Jestem posłem z Podkarpacia. Przedłożony przez rząd projekt budżetu na rok 2004 nie przewiduje rozwoju Pogórza Karpackiego. Jak wiemy, pogłowie owiec w tym regionie spadło z 4991 tys. sztuk do 332 tys. sztuk. Turystyka górska słabnie, ponieważ polskie społeczeństwo biednieje. Na Pogórzu Karpackim nie ma przemysłu, z wiadomych przyczyn. Tam nie wolno było przemysłu rozwijać, bo jest to teren dziewiczy, jak mówią, i czyste powietrze ma być i woda ma być zdrowa. Jedyny dochód mieszkańców - z turystyki i rolnictwa. W tym projekcie nie widzimy wsparcia terenów górskich. Jaki rozwój Pogórza Karpackiego rząd przewiduje, gdy w tym regionie nie ma przemysłu, a rozwój turystyki i rolnictwo w przededniu wejścia do Unii Europejskiej wymaga finansowania? Czy w budżecie przewidywany jest rozwój budownictwa? Ten kierunek rozwinąłby gospodarkę i zmniejszyłby bezrobocie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Wacława Klukowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#PosełWacławKlukowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pytanie do przedstawicieli rządu, szczególnie do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, i jedno do Ministerstwa Finansów.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#PosełWacławKlukowski">Do mojego biura zgłaszają się rolnicy, którzy przełożyli na okres pożniwny zapłatę podatku rolnego, ale przychodzą także ci, których nie stać na zapłatę podatku rolnego. I jedni, i drudzy zostali poszkodowani wskutek klęski suszy. Wobec tego nie otrzymali - i nie wiadomo, czy otrzymają - drugiej transzy bonów paliwowych.</u>
          <u xml:id="u-183.2" who="#PosełWacławKlukowski">Pytam: Czy mają być oni, być może, potrójnie poszkodowani? Po pierwsze, przez to, że klęska suszy i brak wypłacalności. Po drugie, przez bezduszność burmistrzów gmin, którzy ciągle nie podejmują decyzji o umorzeniu podatku rolnego. (Są takie gminy, jak gminy w powiecie myśliborskim, gdzie do rolniczych opłotków już przychodzą komornicy.) Po trzecie, przez to, że nie uzyskali tych bonów. Jak się to ma do założenia, iż do Unii Europejskiej - często tutaj padały takie słowa - ma wejść rolnictwo silne, konkurencyjne i rozwojowe?</u>
          <u xml:id="u-183.3" who="#PosełWacławKlukowski">Pytanie drugie. Co po naszym wstąpieniu do Unii Europejskiej zastąpi i zrekompensuje polskiemu rolnictwu tanie kredyty z dopłatami, których nie będzie (to są kredyty nawozowe, ale także linia Młody Rolnik i inne), oraz brak bonów paliwowych, bo to niezgodne z prawem Unii? Co zrekompensuje wzrost kosztów środków produkcji rolnej, takich jak: paliwo, środki ochrony roślin, nawozy? I co zrekompensuje bardzo prawdopodobną obniżkę cen płodów rolnych, być może nawet pszenicy?</u>
          <u xml:id="u-183.4" who="#PosełWacławKlukowski">Pytanie zasadnicze: Czy w 2004 r. i w latach następnych polscy rolnicy będą konkurencyjni w stosunku do farmerów z krajów Unii Europejskiej?</u>
          <u xml:id="u-183.5" who="#PosełWacławKlukowski">Pytanie do Ministerstwa Finansów, czy wprowadzi pewne unormowania, które spowodują obcięcie bardzo wysokich pensji w agencjach rolnych, często wyższych niż nasze uposażenia. Jak się to ma do obecnej sytuacji w rolnictwie i czy to jest moralne na tle tego budżetu, w którym wszystko praktycznie się obcina? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zadanie pytania pana posła Czesława Marca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#PosełCzesławMarzec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Czy przewiduje się zwiększenie bazy podatkowej i w jakim zakresie, i jakie to może przynieść efekty dochodowe dla budżetu państwa?</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#PosełCzesławMarzec">Kolejne pytanie. Czy można wprowadzić rozwiązanie, zgodnie z którym polscy przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą w naszym kraju i w nim mieszkający mogliby płacić podatki tylko w Polsce, a nie za granicą? Jak wiemy, mamy część przedsiębiorców, którzy uciekają z podatkiem za granicę.</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#PosełCzesławMarzec">Trzecie pytanie. Co rząd zamierza zrobić, w celu zwiększenia dochodów, dla ograniczenia przemytu towarów? Szacuje się, że na przemycie tylko papierosów budżet państwa traci około 2–3 mld zł. Jako mieszkaniec woj. zachodniopomorskiego szczególnie rozumiem ten problem, ale od 1 maja 2004 r. granica będzie na wschodzie. Co w tej dziedzinie zrobi rząd? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Antochowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#PosełJanAntochowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W budżecie na 2004 r. zapisane są środki finansowe na rozbudowę i modernizację przejść granicznych na granicy wschodniej. I bardzo dobrze. Dziękujemy za to, my, mieszkańcy Warmii, Mazur i Podlasia.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#PosełJanAntochowski">Niepokojąca jest natomiast kwestia rozbudowy i modernizacji dróg. Jeśli popatrzy się na mapę, w pakiecie „Przedsiębiorczość - Rozwój - Praca” w części: Infrastruktura, jak również nawet na dzisiejszą gazetę, w której są pokazane drogi, które mają być budowane i modernizowane, to tak się składa, że w części północno-wschodniej przewidziana jest tylko droga Warszawa-Białystok, czyli z południa na północ, Warszawa-Gdańsk (istniejąca siódemka), a nie przewiduje się żadnej modernizacji ani budowy dróg ze wschodu na zachód i odwrotnie. Jeżeli będzie taka sytuacja, to zamkniemy się w tych dwóch województwach północno-wschodnich i będziemy tylko skansenem dla tych, którzy zechcą w jakiś sposób tam dojechać, bo obecnie warunki jazdy po naszych województwach są wręcz tragiczne. Te wypadki, które się ostatnio zdarzają, to jest coś makabrycznego. W związku z tym mam pytanie i prosiłbym ministra infrastruktury o odpowiedź na piśmie, czy będzie kontynuowana rozbudowa i modernizacja drogi nr 16? Mam tutaj na myśli odcinek od Olsztyna w kierunku wschodnim i od Olsztyna w kierunku zachodnim. Co z drogą nr 15 na Grudziądz-Olsztyn, Grudziądz-Olsztyn-Toruń? Co z drogą nr 51 i czy modernizacja drogi nr 7 Warszawa-Gdańsk zakończy się w Płońsku, czy też będzie rozbudowywana ta droga w kierunku na Warmię i Mazury? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią minister Barbarę Misterską-Dragan, podsekretarza stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraMisterskaDragan">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Chciałabym odpowiedzieć na pytanie, które zgłosiła pani poseł Krystyna Skowrońska w aspekcie prywatyzacji sektora bankowego i ubezpieczeniowego. Wprawdzie pani poseł nie jest obecna na sali, ale odpowiedź na to pytanie również adresuję do pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraMisterskaDragan">Program prywatyzacji zarówno sektora bankowego, jak i sektora ubezpieczeniowego został przyjęty przez rząd w roku 2002. W 2002 r. w czerwcu rząd przyjął zarys strategii wobec banków z bezpośrednim i pośrednim udziałem skarbu państwa, w której wyraził intencję prywatyzacji banków i zachowanie kontroli skarbu państwa. Kontroli bądź przez posiadanie pakietu kontrolnego, bądź przez odpowiednie zapisy statutowe banku.</u>
          <u xml:id="u-189.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraMisterskaDragan">Jeśli chodzi o bank PKO BP, został on objęty również tym programem rządowym i wyraźnie wskazano, że nastąpi prywatyzacja - prywatyzacja poprzez emisję publiczną na giełdzie, ale z zachowaniem pakietu większościowego skarbu państwa. Proces prywatyzacji banku PKO BP został rozpoczęty. 10 października pojawiło się ogłoszenie o wyborze doradcy do prywatyzacji banku PKO BP. 24 listopada nastąpi otwarcie kopert i mamy nadzieję, że bez żadnego problemu wybór doradcy.</u>
          <u xml:id="u-189.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraMisterskaDragan">Jeśli chodzi o prywatyzację PZU, to w kwietniu 2002 r. rząd dokonał zmiany wcześniej przyjętej strategii prywatyzacji tego towarzystwa ubezpieczeniowego i podjął uchwałę, że prywatyzacja PZU będzie z zachowaniem pakietu kontrolnego skarbu państwa, a sprzedaż 21% dla Eureko będzie dokonana w momencie emisji publicznej, czyli sprzedażą akcji na giełdzie tego towarzystwa. Dzisiaj sytuacja jest taka, że rząd polski ma proces w Międzynarodowym Trybunale Arbitrażowym. Proces dotyczy realizacji umowy zawartej pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Holandii o popieraniu i wzajemnej ochronie inwestycji. Proces w arbitrażu rozpoczął się w ubiegłym roku. Do 15 października, czyli do dnia dzisiejszego minister skarbu zgłosił odpowiedź na pozew, który wcześniej zgłosiła firma Eureko i proces będzie trwał. Zgodnie z harmonogramem zakończenie procesu jest przewidziane na IV kwartał 2004 r. W tej sytuacji do czasu zakończenia i rozwiązania problemów arbitrażu nie przewiduje się kolejnej emisji publicznej akcji towarzystwa ubezpieczeniowego PZU.</u>
          <u xml:id="u-189.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraMisterskaDragan">Co się tyczy informacji, jakie pojawiają się w prasie o tworzeniu polskiej grupy finansowej, która obejmowałaby te dwie instytucje - towarzystwo ubezpieczeniowe PZU SA i bank PKO BP SA. Takie dokumenty są w posiadaniu ministra skarbu państwa. Te dokumenty są dzisiaj analizowane zarówno z punktu widzenia prawnego, jak i z punktu widzenia ekonomicznych korzyści bądź skutków negatywnych takich działań. Na razie nie jest to projekt rządowy. On jeszcze nie został przedstawiony na posiedzeniu rządu. Jest to pomysł, który trafił do ministra skarbu państwa i jest przedmiotem analizy. Inne działania, o których wcześniej wspomniałam, są wynikiem realizacji przyjętych programów rządowych.</u>
          <u xml:id="u-189.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraMisterskaDragan">Jeśli chodzi o odpowiedź na pytanie pana posła Zarzyckiego, ja zacytuję to pytanie, bo nie wiem, czy dobrze je zapamiętałam. Chodziło o to, że pan poseł Zarzycki wystąpił z wnioskiem, skierował sprawę do prokuratora o zaniżenie spółce cukrowej o 60 mln wartości sprzedaży akcji?</u>
          <u xml:id="u-189.6" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki: Śląskiej Spółce Cukrowej.)</u>
          <u xml:id="u-189.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraMisterskaDragan">Śląskiej Spółce Cukrowej. I panie pośle, ja mam taką uprzejmą prośbę - my na to pytanie odpowiemy pisemnie. Na pewno w ciągu tygodnia otrzyma pan odpowiedź pisemną, ponieważ ja już wiem, że chodziło o Śląską Spółkę Cukrową. Dobrze?</u>
          <u xml:id="u-189.8" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki: Sprzedaną koncernowi zagranicznemu. Znana sprawa, pani minister.)</u>
          <u xml:id="u-189.9" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraMisterskaDragan">Tak, tak. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-189.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję pani minister.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana ministra Marka Bryxa, podsekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarekBryx">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Padło pod adresem Ministerstwa Infrastruktury wiele pytań. Ogólnie rzecz biorąc, dotyczyły one dwóch grup - VAT w budownictwie, zwłaszcza mieszkaniowym, oraz szeregu dróg. Jeśli Wysoka Izba pozwoli, to chciałbym zacząć od VAT, bo to jest jeden duży problem, a potem szczegółowo odniosę się do tych dróg, o które tutaj szanowni państwo pytaliście.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarekBryx">Jeśli chodzi o VAT w budownictwie mieszkaniowym, to chciałbym przypomnieć, że Polska uzyskała najlepsze z krajów, które przystępują do Unii, warunki tego VAT. Podkreślam to, ponieważ w tej sprawie jest niestety dużo demagogii i dużo opowiadania spraw nieprawdziwych. Trzeba pamiętać o konstrukcji podatku VAT i o tym, że jeśli zagwarantowaliśmy sobie VAT na mieszkania w wysokości 7%, to to oznacza, że ostateczny odbiorca będzie płacił cenę wytworzenia mieszkania plus 7% VAT, czyli taką stawkę, jaką płaci się w tej chwili. Nie jest prawdą to, co opowiadają przedsiębiorcy o tym, że ponieważ rośnie VAT na materiały budowlane, a ten rośnie, to są rozpowszechniane dwie nieprawdziwe informacje: po pierwsze, że to musi spowodować 15% wzrost ceny, co jest nieprawdą, bo konstrukcja podatku VAT jest taka, że jeśli wykonawca zapłaci rzeczywiście za materiały 22%, a sprzedawać będzie z VAT 7%, to zwrot, jeżeli będzie potrzeba, jeżeli tak będzie wynikało ze składanych przez niego dokumentów, otrzyma z izby skarbowej, z urzędu skarbowego. Po prostu taka jest konstrukcja tego podatku. I druga rozpowszechniania nieprawdziwa informacja dotycząca VAT jest taka, że mówi się, że będziemy sobie sprowadzać tańsze materiały, w ten sposób powodując - zwłaszcza w obszarach przygranicznych - że będziemy niekonkurencyjni, że jakoby nasze materiały nie będą sprzedawane. Otóż jest prawdą, że inne kraje posiadają inną stawkę podstawową VAT niż Polska i ta stawka może się różnić o kilka punktów procentowych, ale jest też prawdą, że towar sprowadzony z zagranicy i sprzedawany w Polsce, jeśli miałby być sprzedawany legalnie, będzie nosił naszą stawkę procentową, naszą polską podstawową stawkę, w tym przypadku 22%. A zatem nie ma takiej możliwości i tego typu zagrożeń, które są często podnoszone. Wydaje mi się, że to wyczerpuje kwestie VAT w budownictwie i w budownictwie mieszkaniowym, ale jeśli zaszłaby potrzeba, mogę oczywiście tę sprawę rozwinąć.</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarekBryx">Przechodząc natomiast do tematyki drogowej i sprawy lotniska w Rzeszowie, która była podnoszona dwukrotnie, chciałem powiedzieć, że jest to bardzo duża inwestycja. Jest to inwestycja zaplanowana w wielkości rzędu 40 mln zł. Szczerze mówiąc, uważamy, że nie ma w tej chwili ani pieniędzy na nią, ani tak rozbudowanych potrzeb transportu lotniczego w mieście Rzeszowie. Podstawowym zadaniem w zakresie transportu lotniczego jest - i musi być zrealizowana - rozbudowa lotniska w Warszawie. Na rozbudowę lotniska w Warszawie jesteśmy przygotowani finansowo, dokumentacyjnie. W zasadzie w tej chwili sprawa leży wyłącznie w ręku prezydenta Kaczyńskiego, który musi wydać pozwolenie na budowę. Chcę równocześnie powiedzieć, że rozbudowa tego lotniska nie dotyczy rozbudowy pasów startowych, czyli nie powiększa nam lotniska jako lotniska, tylko powiększa nam możliwość obsługi pasażerów, ponieważ lotnisko Okęcie przewidziane na 3,5 mln pasażerów będzie mogło obsłużyć po rozbudowie 10 mln pasażerów. Dzisiaj obsługuje 5 do 5,5 rocznie, powodując oczywisty dyskomfort wszystkich, którzy z niego korzystają, zarówno naszych rodaków, jak i wszystkich, którzy przybywają do nas z zagranicy, i niewątpliwie stanowi barierę rozwojową naszego kraju. Rozbudowa od tej strony, stworzenie komfortu, możliwość większej ilości wyjść itd. jest naszym zadaniem. Tak jak powiedziałem, wszystko jest przygotowane do rozbudowy lotniska Okęcie i na to pójdą środki w zakresie rozbudowy transportu lotniczego. Do sprawy lotniska w Rzeszowie trzeba będzie wrócić w sytuacji, myślę, lepszego budżetu niż ten, który nam się kroi na następny rok.</u>
          <u xml:id="u-191.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarekBryx">Przechodząc do konkretnych środków na drogi, chcę powiedzieć tak. Jedno z pytań dotyczyło wykorzystania środków. Otóż jeśli chodzi o środki budżetowe, to według dzisiejszych naszych ocen jesteśmy w stanie wykorzystać i wykorzystamy 100% środków budżetowych przeznaczonych na drogi w tym roku. Jeśli chodzi o środki pomocowe, trudno nam w tej chwili to ocenić, ponieważ są to bardzo skomplikowane programy i zasady finansowania, ale gdyby nawet nie udało się wykorzystać wszystkich tych środków, to one nie przepadają, przechodzą na rok następny, ponieważ przywiązane są do konkretnych zadań i wraz z realizacją tych zadań będą uruchamiane. Chciałbym więc państwa posłów uspokoić.</u>
          <u xml:id="u-191.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarekBryx">Jeśli chodzi o konkretne drogi, o które pytano. Autostrada A-1. Rozmowy w związku z nią są bardzo zaawansowane, a przypomnę, że podstawowy problem był taki, że przyznaliśmy licencje, a nie podpisaliśmy umowy i rozmowy te trwały latami. Dzisiaj, jak się wydaje, jesteśmy na etapie ich finalizowania. Jeśli Wysoka Izba uchwali ustawę, nowelizację ustawy o autostradach, a ma to niebawem nastąpić, to sądzę, że na mocy tej ustawy przygotowana przez resort infrastruktury umowa będzie mogła być podpisana, dojdzie do skutku i przystąpimy wreszcie do realizacji tej autostrady.</u>
          <u xml:id="u-191.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarekBryx">Jeśli chodzi o odcinek drogi Kraków-Tarnów, to chciałbym otworzyć projekt ustawy budżetowej i wskazać państwu, że w załączniku, tam, gdzie mamy do czynienia z inwestycjami wieloletnimi, na str. 6/4 mamy pozycję dotyczącą właśnie drogi krajowej nr 4, odcinek Kraków-Tarnów. Przewidujemy na realizację tej autostrady ogółem 276 mln zł, z tego 114,5 prawie w roku przyszłym, a resztę w roku następnym. Wydaje się, że są to środki wystarczające do wykonania tego odcinka w ciągu najbliższych dwóch lat.</u>
          <u xml:id="u-191.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarekBryx">Droga Warszawa-Gdańsk. Sytuacja jest taka, że droga ta została zmodernizowana do Płońska i mieliśmy do czynienia z pewnym dylematem: czy kontynuować poszerzanie, poprawianie tej drogi na odcinku od Płońska do Gdańska, według jej dotychczasowego przebiegu, czy licząc się z tym, że będzie wybudowana autostrada A-1, dokonać modernizacji drogi między Płońskiem a Toruniem i w ten sposób stworzyć alternatywną drogę dojazdu do Gdańska z Warszawy. Zaplanowaliśmy wykonanie tej drogi, zdecydowane jej poszerzenie, nadanie jej takiego standardu, jaki posiada droga od Płońska do Gdańska. W ten sposób będzie można skierować część ruchu przez Toruń do autostrady i później autostradą do Gdańska.</u>
          <u xml:id="u-191.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarekBryx">Droga nr 15, o którą pytano. Nie przewiduje się jej wielkiej modernizacji, niemniej droga ta jest systematycznie poddawana rehabilitacji, poprawianiu i drobnym modernizacjom. Podobnie jest z drogą 51 - tą, którą można jechać w kierunku Kaliningradu. Tam też dokonujemy poprawy pewnych wąskich gardeł. Np. w miejscowości Barcinkowo będzie w przyszłym roku wybudowana obwodnica, jest w planach. Jest kilka innych tego typu obwodnic i zaspokajane będą potrzeby przejazdowe tam, gdzie problemy są najtrudniejsze. Równocześnie będzie poddawana też modernizacji, ale główne przejście na Kaliningrad łączymy z drogą od Elbląga, która będzie zasadniczo zmodernizowana i poszerzona, będzie drogą szybkiego ruchu.</u>
          <u xml:id="u-191.8" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarekBryx">Mam nadzieję, że wyczerpałem wszystkie pytania dotyczące dróg.</u>
          <u xml:id="u-191.9" who="#komentarz">(Poseł Jan Antochowski: Szesnastka jeszcze, panie ministrze.)</u>
          <u xml:id="u-191.10" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarekBryx">Szesnastka to jest...</u>
          <u xml:id="u-191.11" who="#komentarz">(Poseł Jan Antochowski: Augustów - Olsztyn - Grudziądz - do Świecka.)</u>
          <u xml:id="u-191.12" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarekBryx">Jest w naszych planach i przewidujemy jej modernizację. W tej chwili są przygotowywane plany dotyczące tej drogi. Rzeczywiście, Suwałki i też Grudziądz. Mamy w planie rozbudowę, modernizację, generalny remont tej drogi, poprawę nawierzchni, nazwijmy to tak. Ale na razie nic więcej. Środków jest tyle, ile jest.</u>
          <u xml:id="u-191.13" who="#komentarz">(Poseł Jan Antochowski: A jak ze Wschodu dojechać na Zachód? Przecież to jest tragedia.)</u>
          <u xml:id="u-191.14" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarekBryx">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana ministra Stanisława Kowalczyka, podsekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiStanisławKowalczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pytania do ministra rolnictwa i rozwoju wsi chciałbym pogrupować na tyle, na ile jest to możliwe. Najwięcej pytań było związanych z zapewnieniem w budżecie środków na prefinansowanie i finansowanie projektów unijnych, ale najpierw może spróbuję odpowiedzieć na te pytania, które są bardzo krótkie i dotyczą niepowtarzających się spraw.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiStanisławKowalczyk">Pytanie pana posła Szczęsnego Zarzyckiego dotyczyło tego, czy w przyszłym roku będą bony paliwowe. Ustawa w dalszym ciągu obowiązuje. Zgodnie z polskim stanowiskiem negocjacyjnym istnieje taka możliwość, że w pierwszej połowie roku będą bony paliwowe. W związku z tym niezbędna kwota przewidziana w części dochodowej na ten cel, wyliczona zgodnie z obowiązującą w dalszym ciągu ustawą, to jest 315 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-193.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiStanisławKowalczyk">Pytanie dotyczące współfinansowania sektorowego programu operacyjnego rybołówstwa zadał pan poseł Plocke. Tak, są przewidziane środki w budżecie na ten cel - konkretnie w dwóch pozycjach - w części dotyczącej rezerw celowych na tzw. współfinansowanie, a także w grupie środków z Unii Europejskiej. W 83. części rezerw celowych jest przewidziana kwota około 28 mln zł, dokładnie 27 961 tys., natomiast w części środków unijnych, tam, gdzie jest przedstawiony rachunek środków unijnych, jest kwota 76 925 tys. zł. W tej chwili jest przygotowany sektorowy program operacyjny rybołówstwa, który w części jest konsultowany już z Komisją Europejską. Po akcesji będzie zatwierdzony i z tego programu będą finansowane przedsięwzięcia inwestycyjne w rybołówstwie.</u>
          <u xml:id="u-193.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiStanisławKowalczyk">Najwięcej pytań, tak jak już powiedziałem, dotyczyło dopłat bezpośrednich i na nie już w czasie tej debaty starałem się odpowiadać. Może jeszcze raz powtórzę tylko, że łącznie w roku kalendarzowym 2004 rolnicy polscy w związku z akcesją i wynegocjowanym poziomem dopłat w Kopenhadze, poziomem 55%, otrzymają około 6 mld zł, z tego prawie 2700 mln to są środki z Unii Europejskiej, 920 mln zł to jest przesunięcie z tzw. drugiego filara, czyli z programu rozwoju obszarów wiejskich, i wreszcie 2300 mln to jest dofinansowanie z budżetu krajowego. Łącznie 6 mld zł. Przewidujemy, tak jak już mówiłem wcześniej, wypłatę w grudniu 2004 r. około połowy tej kwoty i w związku z tym jest ona zabezpieczona w dwóch pozycjach. Jest zabezpieczone tzw. współfinansowanie krajowe na poziomie 1155 mln zł i w części rozchodowej, pod kreską prefinansowania na poziomie 1804 mln zł. To daje łącznie prawie 3 mld zł, które za pośrednictwem kasy będą wypłacone w roku 2004, a pozostała część w roku 2005. Są to jednak zobowiązania roku 2004, a więc te środki, które należą się rolnikom za rok 2004.</u>
          <u xml:id="u-193.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiStanisławKowalczyk">Były stwierdzenia, tezy, że budżet rolny jest w projekcie 2004 r. mniejszy aniżeli w roku bieżącym. Otóż trzeba powiedzieć tak: budżet roku 2004 jest innym budżetem aniżeli w roku 2003. W związku z tym jest rzeczą oczywistą, że pewne pozycje w wydatkach nie będą miały miejsca w roku 2004 z uwagi na to - tak, jak już mówiłem - że Polska zgłosiła pewne programy krajowe do kontynuacji w latach następnych, a z pewnych zrezygnowała, w związku z tym programy, z których zrezygnowaliśmy, musiały być wyzerowane, mówiąc trochę językiem księgowym, z projektu na 2004 r. Dlatego też - odpowiadam na pytanie - nie ma środków na wapnowanie gleb, z tym również jest związane zmniejszenie o 30% wydatków na postęp biologiczny w produkcji roślinnej, to znaczy konkretnie chodzi tu o wyeliminowanie jednego programu z dopłatami do zakupu tzw. kwalifikowanego materiału siewnego. Dlatego ta pozycja jest mniejsza niż w roku bieżącym właśnie o tę część, o dopłaty do kwalifikowanego materiału siewnego.</u>
          <u xml:id="u-193.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiStanisławKowalczyk">Pytania pana posła Klukowskiego dotyczyły możliwości zrekompensowania rolnikom likwidacji tzw. kredytów nawozowych oraz wsparcia cen produktów rolnych w roku 2004, a także w tym kontekście, ale bardziej ogólnie, tego, co w związku z tym z konkurencyjnością polskiego rolnictwa, czy polscy rolnicy będą konkurencyjni. Otóż jeśli chodzi o kredyty nawozowe, przewidujemy, że do 1 maja, czyli do dnia akcesji, będzie stosowane wsparcie w zakresie dopłat do tychże kredytów, zaś po 1 maja - nie. Zmienia się system finansowania rolnictwa, zmieniają się programy pomocowe, zmienia się także udział budżetu krajowego. Udział budżetu, a także programów unijnych jest przesuwany ze wspierania bieżącej produkcji, związanej np. z dofinansowaniem zakupu nawozów, materiałów siewnych itd., itd., na wspieranie procesów modernizacyjnych i restrukturyzacyjnych w rolnictwie, na obszarach wiejskich, w gospodarce żywnościowej. W związku z tym w dalszym ciągu będzie funkcjonował program SAPARD, następnie będą programy strukturalne finansowane z funduszów strukturalnych Unii Europejskiej oraz dopłaty bezpośrednie, które, jak powiedziałem, otrzymają rolnicy za 2004 r.</u>
          <u xml:id="u-193.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiStanisławKowalczyk">Czy w związku z tym polscy rolnicy będą konkurencyjni? Nie można tutaj generalizować. Jest oczywiste, że część rolników już w dniu dzisiejszym jest przygotowana do konkurowania na unijnym rynku i nie obawia się tego. Nie ulega także wątpliwości, że inna część rolników będzie nieuchronnie ewoluowała w kierunku gospodarstw socjalnych, które będą pełniły inne funkcje - gospodarstwo rolne nie będzie tu miało podstawowej funkcji dochodowej. Jednak grupa gospodarstw, które są w stanie konkurować na rynku unijnym, jest coraz większa, i to, że rolnicy krajów unijnych obawiają się polskiego rolnictwa, świadczy o tym, że siła polskich rolników jest większa niż się wydaje nam wszystkim czy też dyskutantom, którzy wypowiadają się na ten temat.</u>
          <u xml:id="u-193.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiStanisławKowalczyk">Kolejne pytanie dotyczyło wsparcia terenów górskich. Otóż bezpośredniego nie ma, ale będzie pewne wsparcie w ramach II filara Wspólnej Polityki Rolnej, gdyż jeden z jej mechanizmów jest związany z dofinansowaniem obszarów o niekorzystnych warunkach gospodarowania, czyli z angielskiego LFA. Dzięki temu będzie możliwość współfinansowania i dofinansowania m.in. tych gospodarstw, które znajdują się na obszarach górskich. Po szacunkach, obliczeniach, które zostały wykonane m.in. przez Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach, okazuje się, że prawie 55% użytków rolnych w Polsce, w tym praktycznie wszystkie tereny górskie, będzie się kwalifikowało do dopłat z tytułu LFA. Zatem będzie to dodatkowa forma wsparcia tych obszarów.</u>
          <u xml:id="u-193.8" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiStanisławKowalczyk">Ostatnie pytanie, również pana posła Zarzyckiego, o ustawę ubezpieczeniową. W Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi został powołany zespół ekspertów, którzy pracują nad regulacją związaną z ubezpieczeniem upraw polowych i zwierząt gospodarskich - tych dwóch grup ma dotyczyć ustawa. W tej chwili tworzone są wstępne założenia, przygotowało je ministerstwo rolnictwa. W najbliższy poniedziałek odbędzie się posiedzenie zespołu, te założenia zostaną przedyskutowane i do początku listopada powstanie zarys koncepcji. Gdy będzie ona gotowa, chcemy ją poddać ją pod społeczną dyskusję w środowiskach i organizacjach rolniczych oraz w związkach zawodowych rolników, a także w ubezpieczalniach, które działają w tym obszarze. Po zebraniu doświadczeń i uwag przygotujemy regulację prawną, czyli zostanie napisana ustawa, która zostanie skierowana do parlamentu. Na pewno stanie się to jeszcze w tym roku, tak aby w przyszłym - jeżeli będziemy mieć do czynienia w dalszym ciągu, a na pewno tak będzie - z określonymi formami anomalii pogodowych, można było korzystać z dobrodziejstw takiego aktu, a nie z formy, która jest pewnym sposobem eliminowania czy kompensowania strat, ale nie na tyle efektywnym, by pozwalał skutecznie wyeliminować straty ponoszone przez gospodarstwa; myślę tutaj o kredytach rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-193.9" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiStanisławKowalczyk">Sądzę, że odpowiedziałem na wszystkie pytania. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana ministra Krzysztofa Zarębę, głównego inspektora ochrony środowiska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#GłównyInspektorOchronyŚrodowiskaKrzysztofZaręba">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pytanie mam jedno, ale aż od dwóch posłów, dotyczące tej samej sprawy, czyli zbiornika wodnego w Krempnej, inaczej nazywanego Myscowa-Kąty. Chcę poinformować, że to, co w tej chwili resort mógł zrobić, zostało zrobione. To znaczy mamy studium koncepcji programowo-przestrzennej oraz wykonalności, są również przeprowadzone badania geologiczne. Obecnie praktycznie resort nic więcej nie może, ponieważ musi zostać zapisany tytuł inwestycyjny, który by nas upoważniał do rozpoczęcia projektowania, czyli wykonania projektu technicznego. Od Wysokiej Izby zależy, czy ten tytuł zostanie wpisany. On w tej chwili nie zdążył się jak gdyby... W środkach, które zostały przyznane przez Ministerstwo Finansów i premiera Hausnera, tego tytułu nie ma. Zatem jest to kwestia tego, czy znajdzie się to w budżecie centralnym, czy też wojewoda podkarpacki - a właściwie marszałek - będzie starał się to zmieścić w funduszach strukturalnych i te fundusze zostaną zabezpieczone.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#GłównyInspektorOchronyŚrodowiskaKrzysztofZaręba">Chcę poinformować, że w tej chwili koncentrujemy się na zbiornikach, w przypadku których inwestycje są już w toku i które są placami budów. Należą do nich dwa zbiorniki w dorzeczu Wisły. Zbiornik Krempna znajduje się na rzece Wisłoce w dorzeczu Wisły, poza tym mamy w tym dorzeczu dwa znaczące duże zbiorniki: Świnna Poręba i Wióry, które są już znacznie zaawansowane - Świnna Poręba w 40%, Wióry w 60–70%. W związku z tym priorytetem jest skończenie tych zbiorników, a także trzech, również w trakcie realizacji, w dorzeczu Odry. Uważamy, że stwarzanie frontu dodatkowego przy konieczności koncentrowania się na zbiornikach istniejących byłoby celowe wtedy, gdyby ich realizacja była bliższa końca. Kiedy te zbiorniki, przynajmniej ze dwa, będą już w fazie oddawania do eksploatacji, wówczas należałoby chyba przystąpić do projektowania technicznego i do rozpoczęcia inwestycji z uwagi na to, że w tej chwili byłoby może na to za wcześnie i dokumentacja by się po prostu starzała. Z tego względu, jak mówię, resort nie ma tego w swoim spisie, tym bardziej że zbiornik ma charakter regionalny. Jest bardzo ważny, ale nie jest decydujący o zabezpieczeniu przeciwpowodziowym i stosunkach regulujących stosunki wodne w dorzeczu. Jest natomiast istotny z punktu widzenia aktywizacji województwa podkarpackiego oraz uzupełniający, jeśli chodzi o funkcje hydrologiczne. Od posłów zależy, czy ten tytuł będziemy wpisywać - moim zdaniem i zdaniem resortu chyba jeszcze przedwcześnie - czy też marszałek będzie starał się umieścić i zdobyć środki w ramach funduszy strukturalnych. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią minister Halinę Wasilewską-Trenkner, sekretarza stanu w Ministerstwie Finansów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Panie Marszałku! Szanowni Państwo Posłowie! Ponieważ kilka odpowiedzi dotyczy bardzo szczegółowych danych, proszę wybaczyć, że ja jestem tutaj z biblioteką, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Pan poseł Kuropatwiński pytał, czy będziemy mogli dopłacać do absolwentów. Rozumiem, że nie tyle my, co dwie instytucje, które w tej chwili dofinansowują absolwentów. Jedną z nich jest Fundusz Pracy, współfinansujący w swoich programach zatrudnienie absolwentów. To zadanie Fundusz Pracy utrzymuje również w roku 2004 - stosowne zadania są wykazane w planie działania funduszu.</u>
          <u xml:id="u-197.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Drugą instytucją, która prowadzi tego typu działalność, wykorzystuje na ten cel środki, jest obecnie Agencja Nieruchomości Rolnych, czyli dawna Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa. W tym drugim przypadku wszystkie umowy, jakie w tej chwili agencja zawarła i które obejmują rok 2004, będą utrzymane w mocy, zaś w ramach porządkowania finansów publicznych, czego śladem jest zapis w budżecie roku 2004, będziemy chcieli, aby pieniądze dotychczas zużywane przez agencję na cele związane z polityką społeczną, która wszak nie jest zajęciem Agencji Nieruchomości Rolnych, tylko była jej powierzona, zostały przekazane do budżetu państwa i stanowiły środki, którymi będzie zarządzał i sterował minister właściwy do spraw zabezpieczeń społecznych, bo jemu podlegają działania z zakresu polityki społecznej, i minister właściwy do spraw pracy, ponieważ jemu podlegają z kolei zadania związane z pracą zawodową i zatrudnieniem, ze wspieraniem zatrudnienia.</u>
          <u xml:id="u-197.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">To jest jeden z przykładów, oczywiście przykład niewielki, kroków porządkujących działania agencji, rozmaitych sposobów, w jakie chcemy ograniczać ich działanie, a w niektórych sytuacjach być może z likwidacją takich agencji włącznie. Ponieważ były na ten temat pytania zadane przez innych państwa posłów, chciałam to wyprzedzająco zasygnalizować.</u>
          <u xml:id="u-197.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Następna kwestia to pytanie pana posła Budnera, czy budżet uwzględnia reformy finansów publicznych. Ależ tak. Budżet uwzględnia reformy finansów publicznych, które pan poseł dostrzegł, państwo posłowie dostrzegali dzisiaj w trakcie dyskusji, ponieważ reforma finansów publicznych to dalece nie tylko i nie wyłącznie działania po stronie wydatków budżetu. Reforma finansów publicznych obejmuje również politykę podatkową i trudno nie powiedzieć, żeby w budżecie roku 2004 nie było zmian w zasadach poboru i w skali poboru podatku. To również podział środków publicznych pomiędzy budżet państwa i budżety samorządów oraz podział wydatków między budżet państwa i budżety samorządów. Wszak projekt budżetu na rok 2004 jest zbudowany w oparciu o projekt nowej ustawy o dochodach j.s.t., podobnie jak i jest zbudowany w oparciu o rozwiązania, które rząd przedłożył, jeśli chodzi o podatek dochodowy od osób prawnych, podatek dochodowy od osób fizycznych, a także zmienione zapisy zawarte w projekcie ustawy o podatku od towarów i usług oraz w ustawie o podatku akcyzowym.</u>
          <u xml:id="u-197.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">I to jest jak gdyby również odpowiedź, która pozostała jeszcze po odpowiedziach, jakich udzielili moi koledzy panu posłowi Plockemu, jeśli chodzi o art. 35. Wpłaty gmin, powiatów i województw do budżetu państwa, owe rozliczenia wyrównawcze obliczono właśnie, przyjmując jako punkt wyjścia rozwiązania zawarte w nowej ustawie o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Proszę zwrócić uwagę, że ten zapis w art. 35 ma swój odpowiednik po jednej stronie, w dochodach budżetu państwa, jak również po drugiej stronie, po stronie wydatków - w wydatkach budżetu państwa, w części 82, gdzie mowa jest o subwencjach.</u>
          <u xml:id="u-197.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Pani poseł Marianowska zadała trzy pytania. Pierwsze dotyczyło zmiany sposobu liczenia deficytu w roku 2004 w ustawie budżetowej. Otóż to nie jest, śmiem twierdzić, zmiana sposobu liczenia deficytu, tylko zmiana z zakresu wydatków, które pozostały na liście wydatków, uporządkowanie tej listy i zapisanie po stronie rozchodów tego, co de facto od dawna było rozchodem. Zasilanie otwartych funduszy emerytalnych było mianowicie na mocy ustawy finansowane bądź to z przychodów z prywatyzacji, bądź - jeśli te były niewystarczające - z emisji skarbowych papierów wartościowych, czyli było finansowane z przychodów, jakie budżet uzyskuje z tych dwóch tytułów, a zatem te przychody służyły sfinansowaniu tego właśnie rozchodu. Stąd uporządkowanie tej sprawy.</u>
          <u xml:id="u-197.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">To z jednej strony pokazuje naszym zdaniem bardziej prawidłowy i bardziej porównywalny z innymi krajami układ wydatków budżetu i jego rachunku przychodów i rozchodów, a z drugiej strony pokazuje również coś bardzo ważnego, czego dotychczas państwo nie byli w stanie odczytać. Mianowicie dotychczas załącznik nr 3 zawierał zazwyczaj tylko informacje o tym, jaki jest deficyt budżetu państwa i z jakich przychodów i rozchodów przewidujemy sfinansowanie tego deficytu. Obecnie załącznik nr 4 podaje tak naprawdę dwie bardzo ważne informacje. Jedna jest o tym, jakie są pełne pożyczkowe potrzeby państwa, to jest deficyt budżetowy, a także salda, jakie wynikają z rachunku przychodów i rozchodów, jeśli chodzi o przychody z prywatyzacji i rozchody nimi finansowane, oraz salda przychodów i rozchodów wynikających z naszych rozliczeń, jeśli chodzi o nasz budżet i budżet Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-197.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Potrzeby pożyczkowe państwa są większe, wynoszą 55 mld, czyli przewyższają to, co jest nam niezbędne do sfinansowania dużego budżetu państwa, ale wynoszącego w porównaniu z tą pierwszą liczbą tylko 45,5 mld zł. Mamy zatem informację o tym, o ile rośnie dług publiczny, bo to są te potrzeby pożyczkowe budżetu państwa. Jest pokazane, że o tyle wzrasta dług publiczny z powodu finansów publicznych. A potem jest ta druga część, która pokazuje, ile pochłania z tego tylko i wyłącznie budżet państwa.</u>
          <u xml:id="u-197.9" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Drugie, trzecie pytanie pani poseł dotyczyło projektu ustawy budżetowej na rok 2004 i programu uporządkowania i ograniczania wydatków publicznych w tym projekcie, przedstawionym przez pana premiera Hausnera i przyjętym, aprobowanym przez Radę Ministrów. Pytanie brzmiało: czy są to odrębne dokumenty? Otóż do pewnego stopnia są to odrębne dokumenty, ponieważ program porządkowania i oszczędności jest programem, który wykracza poza czas obowiązywania budżetu. Budżet obowiązuje tylko w okresie rocznym, program ma horyzont od roku 2004 po rok 2007. To pierwsza różnica. Różnica druga, budżet na rok 2004, biorąc pod uwagę to, że wydatki zakreślone w ustawie budżetowej są tylko górnymi limitami wydatków możliwych do poniesienia, uznaje, że wszystkie oszczędności, które ewentualnie pojawiają się w związku z reformami organizacyjnymi, bo o takich można mówić w pierwszym okresie, będą, po pierwsze, początkowo niezbyt duże, a, po drugie, będą mogły, wykorzystując zasadę prawa finansów publicznych, być inkorporowane do budżetu 2004 r. i służyć ograniczeniu deficytu, bez konieczności zmian ustawy budżetowej czy projektu ustawy budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-197.10" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Poważniejsze kroki przedsięwzięć, które pan premier Hausner proponuje w swoim programie, wymagają, po pierwsze, zgodnie z założeniami tego programu, 3-miesięcznego okresu debaty społecznej, dopiero później podjęcia prac legislacyjnych w Wysokiej Izbie, a zatem będzie to okres wykraczający co najmniej poza pierwszy kwartał roku 2004 i w związku z tym nie będzie to rzutowało na budżet państwa w roku 2004 w sposób tak znaczny, jakby teoretycznie, potencjalnie mogło to być możliwe. Stąd nie ma ani potrzeby zmian projektu ustawy budżetowej na rok 2004 obecnie, ani bezpośredniego powiązania pomiędzy niektórymi rozwiązaniami, które proponuje pan premier Hausner, i projektem budżetu.</u>
          <u xml:id="u-197.11" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Pan poseł Borczyk zapytał nas, dlaczego nie mamy żadnego projektu proinwestycyjnego, zakładając wzrost inwestycji. To jest kwestia dyskusyjna, proszę Wysokiej Izby. Jeżeli projektem proinwestycyjnym nie jest pozostawienie w rękach przedsiębiorców, inwestorów dodatkowych prawie 7 mld zł dzięki temu, że zostały obniżone stawki podatku CIT i została stworzona możliwość opodatkowania 19-procentową stawką przedsiębiorców, którzy prowadzą działalność obecnie opodatkowaną PIT, to można tak przyjąć, tylko że naszym zdaniem jest to bardzo poważny element ogólnego ruchu proinwestycyjnego. Jeżeli nie jest działaniem proinwestycyjnym zachowanie 3,6 mld zł na finansowanie, współfinansowanie projektów inwestycyjnych z Unii Europejskiej oraz prawie 1 mld zł rozchodów, które są przeznaczone na ten sam cel, można mówić, że nie ma żadnego projektu proinwestycyjnego. Naszym zdaniem jednak są to bardzo znaczące projekty proinwestycyjne. Jeśli nie ma żadnych projektów proinwestycyjnych, to faktycznie nakłady na drogi nie powinny powodować żadnego wzrostu inwestycji w skali kraju, a te nakłady na drogi, jak słyszeliśmy już dzisiaj, są wyższe w roku 2004 niż w roku 2003, i tak można jeszcze mnożyć. Łącznie prawie o 1100 mln zł nakłady majątkowe inwestycyjne w roku 2004 są wyższe od tych, które przewidziano w roku 2003, przy czym ta różnica nie dotyczy jeszcze wszystkich rezerw.</u>
          <u xml:id="u-197.12" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Tu przechodzimy do drugiego pytania. Pan poseł Borczyk pyta również, jak zmniejszymy stopy procentowe. Stopy procentowe zmniejsza gra sił na rynku i Narodowy Bank Polski ewentualnie obniża swoje referencyjne stopy procentowe. Stopy procentowe można zmniejszać tylko wówczas, jeśli jest względna stabilizacja polityki monetarnej, inflacji, polityki fiskalnej i dobra koniunktura gospodarcza; wtedy stopy procentowe opadają niejako same, bo to wymusza rynek i takie jest nasze założenie.</u>
          <u xml:id="u-197.13" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Pan poseł Borczyk pyta również, dlaczego w roku 2003 mamy rezerwy na poziomie 1555 mln zł, a w roku 2004 mamy je na poziomie 4175 mln zł, to jest tablica pokazana w uzasadnieniu. Proszę państwa, rok 2003 jest rokiem pokazanym nie w rozwinięciu ustawy, tylko tzw. przewidywanego wykonania. Rezerwy mają to do siebie, że w ciągu roku są przekazywane na inne konkretne zadania, więc topnieją, w ustawie natomiast są właśnie rezerwami. Podobna pomyłka występuje przy odczytaniu przez pana posła wielkości dotyczącej rezerwy ogólnej Rady Ministrów. W roku 2003 rezerwa ogólna Rady Ministrów wynosiła w ustawie budżetowej 70 mln zł. W projekcie ustawy budżetowej na rok 2004 wynosi 62 mln zł. Pan poseł zechciał znowu porównać tę część rezerwy, która pozostała do sierpnia nierozdysponowana, z 70 mln, z całą rezerwą na przyszły rok. To po prostu kwestia złego odczytania.</u>
          <u xml:id="u-197.14" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Pani poseł Wiśniewska pyta nas, dlaczego istnieje deficyt Funduszu Pracy, czemu Fundusz Pracy zaciąga kredyt i kiedy skończy się tego typu działanie. Otóż Fundusz Pracy jest alimentowany swoimi własnymi dochodami, są to składki od pracodawców i dotacje z budżetu państwa. W latach ubiegłych, 2001–2002, w roku bieżącym już jest inaczej, a w tamtych latach w związku ze złą sytuacją gospodarczą wpływy funduszu z tytułu składek były dość mierne, wobec czego trzeba go było nie tylko zasilać dotacją, ale zasilać również kredytem. W roku 2003 sytuacja się nieco poprawiła, fundusz ma lepsze dochody, ale ciągle jeszcze musi się pozbyć kredytu. Tak jak zawsze, pozbywanie się kredytu jest długotrwałe, będzie trwało prawdopodobnie 2 lata, do 3 lat. Pan minister pracy opracowuje taki układ, który pokazuje, jak fundusz może wyjść z zadłużenia i pod jakimi warunkami. Ponieważ jednak wzrost składki na Fundusz Pracy stanowiłby dodatkowe obciążenie dla pracodawców, wobec tego fundusz musi wyjść z tego kłopotu tylko poprzez lepszą ściągalność składki, a nie przez zwiększanie obciążenia.</u>
          <u xml:id="u-197.15" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Pan poseł Łączny pyta, dlaczego rząd nie przedkłada reformy. Jak już mówiłam, rząd przedłożył... Jest wiele elementów reformy, które znalazły się w tym projekcie budżetu. Natomiast drugie pytanie dotyczyło limitu zatrudnienia w latach 2003 i 2004. Otóż w 2003 r. limit zatrudnienia w administracji finansowanej z budżetu sięgał, jak słusznie zauważa pan poseł, 372 237 osób. Ale w ciągu roku, panie pośle, nastąpiły następujące zmiany. Przeniesiono powiatowe inspektoraty weterynarii z powiatów do budżetów wojewodów, czyli z układu samorządowego do układu budżetowego, tj. 1114 osób. Przeniesiono podobnie osoby pracujące w wojewódzkich inspektoratach transportu drogowego, zwiększono również zatrudnienie w tych inspektoratach. Organizacyjnie zwiększono o 207 osób zatrudnienie w administracji publicznej. 3170 osób przemieszczono wewnątrz resortu obrony narodowej. Osoby, które były zaliczane do obrony narodowej, stały się pracownikami cywilnymi zaliczanymi do administracji. O 1090 osób zwiększono zatrudnienie w wymiarze sprawiedliwości. To nie wszystko, ale to najważniejsze pozycje i to spowodowało wzrost zatrudnienia przez cały rok 2003 i to powoduje, że na rok 2004 nasze przewidywania dotyczące zatrudnienia to 376 997 osób, w tym jest przewidywane zwiększenie zatrudnienia o 2396. Mówię o tym dlatego, że taki jest układ budżetu, takie są wymagania różnych grup związanych z rozbudową i doskonaleniem układu administracji i całej sfery budżetowej, bo nie są to tylko i wyłącznie urzędnicy, to również nauczyciele, sędziowie, prokuratorzy, celnicy itd. Z tym się wiąże następne pytanie, które pojawiało się dzisiaj bardzo często w czasie dyskusji, mianowicie, co się stało, dlaczego wydatki na administrację publiczną w roku 2004 są o 1,1 mld wyższe od wykonania roku 2003? Na to złożyło się kilka spraw, w bardzo dużym skrócie. Zwiększenie limitów zatrudnienia, bo większa liczba osób i w związku z tym wzrost zatrudnienia. W dziale: Administracja są, proszę państwa, liczone składki do organizacji międzynarodowych. Dodatkowo regulujemy tych składek w roku przyszłym za 69 mln zł, co powoduje, że automatycznie zwiększają się wydatki. Tu także są wydatki związane z przeznaczeniem na współfinansowanie projektów Phare i dofinansowanie wydatków związanych z rozliczaniem bonów paliwowych dla rolnictwa, kosztów funkcjonowania nowych urzędów skarbowych, kosztów przystąpienia do Unii Europejskiej - 95 mln zł. I wreszcie, zgodnie z ustawą o wojewódzkich kolegiach skarbowych, o ich utworzeniu, która weszła w życie w połowie tego roku, od roku przyszłego przekazujemy część środków specjalnych, dawniej pobieranych przez urzędy skarbowe, do budżetu państwa na finansowanie tego, co normalnie finansowane było przy pomocy tych środków. Innymi słowy, jest już wyraźne, czytelne, to co państwo zawsze podnosili, nie poprzez środki specjalne, lecz poprzez budżet państwa finansowanie zadań, zadania pozostają jednak te same.</u>
          <u xml:id="u-197.16" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Pan poseł Kuchciński stwierdza, że samorządy są biedne i że w tym układzie, który zaproponowaliśmy, pozostaną biedne. Muszę przyznać, że, może powiemy inaczej, nikt nie jest tutaj bogaty - ani budżet państwa, ani samorządy. Musimy wspólnie dzielić te środki, które mamy i te zadania, które musimy wypełniać. I nie sądzę, żeby działo się to z krzywdą dla samorządów wedle nowej ustawy o dochodach jest. Kontrakty wojewódzkie na rok przyszły to dwie części, to jak gdyby kontrakty, które będą realizowane, ponieważ nie zostały do końca zrealizowane w roku 2003, te zawarte w roku 2001, oraz środki na to, żeby nowe kontrakty były zawierane już z wykorzystaniem środków unijnych, a zatem trochę inny sposób finansowania, szersze zaplecze finansowe. Niestety, nie potrafię odpowiedzieć na pytanie, jak i kiedy będzie budowany nowy konsulat we Lwowie, ponieważ nie mam na ten temat żadnej informacji. Przepraszam, panie marszałku, ale z pytań, które były skierowane bezpośrednio do mnie, pozostały jeszcze pytania dotyczące spraw związanych z doskonaleniem aparatu skarbowego i walką z przemytem, na które zechce odpowiedzieć pan minister Ciesielski,</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Donald Tusk)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję bardzo, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę bardzo, pan minister Ciesielski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansówGeneralnyInspektorKontroliSkarbowejWiesławCiesielski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Proszę pozwolić, że zacznę od odpowiedzi na pytania. Wybaczą panowie posłowie Marzec i Antochowski, ale chciałbym bardzo syntetycznie odpowiedzieć na wszystkie ich pytania, bo wszystkie w gruncie rzeczy dotyczą tego samego problemu. Pytali panowie o sposoby zwiększania bazy podatkowej, o sposoby działania zapobiegające przemytowi towarów, zwłaszcza na granicy wschodniej, która stanie się granicą Unii Europejskiej. Pragnę więc powiedzieć w ten sposób, że, po pierwsze, do kompleksu tych działań należy zaliczyć inicjatywy legislacyjne, zarówno te, nad którymi Wysoka Izba już pracuje, mówię np. o nowych ustawach podatkowych, jak i te, które są przygotowywane i wkrótce wpłyną do laski marszałkowskiej. Mam tutaj na myśli w szczególności przepisy, które będą wprowadzały ustawę o wolności działalności gospodarczej, ponieważ tam również będziemy się odnosili do niektórych rozwiązań w systemie podatkowym. Po drugie, to realizacja katalogów działań, przygotowanych i opracowanych, takich jak: strategia modernizacji polskiej administracji podatkowej do roku 2006, strategia administracji celnej, przebudowa służb skarbowych, w tym ta ostatnia, o której wspomniała przed chwilą pani minister Wasilewska, mianowicie realizacja ustawy o wojewódzkich kolegiach skarbowych. Po trzecie, to wytyczne, które formułują zadania dla służb skarbowych, zarówno generalnego inspektora kontroli skarbowej jak i ministra finansów, do pracy urzędów skarbowych, izb skarbowych, urzędów kontroli skarbowej oraz plany kontroli, zarówno roczne, ustalane na szczeblu centralnym, zawierające plany kontroli koordynowanych, jak i te, które są robione w poszczególnych regionach, są to zazwyczaj plany półroczne.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansówGeneralnyInspektorKontroliSkarbowejWiesławCiesielski">Chcę również zwrócić uwagę, że sposobem na to będzie bardzo mocne zwiększenie realizacji aplikacji informatycznych w administracji celnej, które zarówno uszczelnią nam granice, uszczelnią obrót graniczny, jak i spowodują zwiększenie efektywności kontroli poprzez wykorzystywanie nowych podsystemów oceny ryzyka, analizy ryzyka, systemu doboru podmiotów do kontroli, a więc tych systemów, które pozwolą zwiększyć sprawność kontroli. Panowie posłowie pozwolą, że przyślę wszystkie materiały, które wymieniłem, będziecie mieli wtedy możliwość zapoznania się z całym katalogiem działań; mówić by o tym można długo.</u>
          <u xml:id="u-200.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansówGeneralnyInspektorKontroliSkarbowejWiesławCiesielski">Z tymi pytaniami panów posłów koresponduje również pytanie pana posła Kalemby dotyczące m.in. transferu dochodów, chociażby poprzez ceny, czyli słynna transfer pricing. Chciałbym pana posła poinformować, że jeśli chodzi o działania, o których trzeba byłoby powiedzieć, one są również zawarte w dokumentach przed chwilą przeze mnie przywołanych i też pozwolę sobie przesłać panu posłowi te dokumenty, ale tutaj mamy nowe elementy, na które warto zwrócić uwagę. Po pierwsze, wszelkie podmioty gospodarcze z udziałem kapitału zagranicznego bądź zagraniczne działające w Polsce objęte będą obsługą, serwisem skarbowym w specjalnych urzędach skarbowych do spraw obsługi dużych podatników niezależnie od tego, czy firmy te są dużymi podatnikami, czyli spełniającymi warunek rocznego przychodu netto 5 mln euro minimum, czy też nie. A więc mamy do czynienia ze specjalnym podejściem służb skarbowych do tych podmiotów i w tych podmiotach będą mogły być przeprowadzane również kontrole skarbowe tylko w jednym przypadku, kiedy okaże się, że mamy do czynienia z tak złożonymi zjawiskami właśnie natury transferu dochodów, do których będą potrzebne specjalistyczne kontrole. Do tych specjalistycznych kontroli mamy przygotowany cały system, we wszystkich urzędach kontroli skarbowej są przeszkolone specjalne grupy. Ten proces szkolenia trwa nadal, bowiem nie jest to zjawisko tylko polskie. Na forum międzynarodowej organizacji grupującej administracje podatkowe różnych krajów, w większości krajów Unii Europejskiej, prowadzone są bowiem specjalne badania i analizy, które pokazują, że to jest zjawisko mające charakter międzynarodowy, a więc ważne dla wszystkich administracji podatkowych. Dlatego też w ubiegłym roku w Rydze, na poprzednim kongresie tej organizacji, która nazywa się IOTA, niektórzy wymawiają to z angielska, ustaliliśmy, że będziemy wspólnie szkolić ludzi, którzy koordynują działalność dotyczącą kontroli w tych obszarach. Pragnę powiedzieć bardzo wyraźnie, że mamy te kontrole w planach kontroli koordynowanych rocznych, mamy pierwsze sukcesy, zakończone procesy sądowe, a więc wyroki ostateczne; kwota odzyskanych pieniędzy przekracza w tej chwili, jeśli dobrze pamiętam, 300 mln złotych. To są dość słynne procesy, spektakularne, które pokazują, że nie jesteśmy bezradni, chociaż praktycznie zaczynaliśmy od zera. I myślę, że te przedsięwzięcia, które są przygotowane, pozwolą nam coraz skuteczniej radzić sobie ze zjawiskiem transferu dochodów.</u>
          <u xml:id="u-200.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansówGeneralnyInspektorKontroliSkarbowejWiesławCiesielski">Pozwolą pan poseł Kuchciński i pani poseł Skowrońska, że wrócę jednak do kwestii inwestycji pod nazwą lotnisko Jasionka w Rzeszowie, jako że są w tej sprawie nowe elementy, o których, wydaje mi się, warto i trzeba powiedzieć. Rząd uznaje i docenia rolę, jaką dla rozwoju regionalnego Podkarpacia odgrywa to lotnisko, również w perspektywie tego, że będzie to de facto pierwsze lotnisko w Unii Europejskiej w Europie Południowo-Wschodniej, nie tylko ze względu na położenie geograficzne, ale i na rolę, jaką może odgrywać. A więc perspektywy rozwoju tego lotniska, połączeń komunikacyjnych, są tutaj duże. Stąd też trwają w tej chwili bardzo intensywne rozmowy, aby mimo że w budżecie państwa kwot wprost na ten cel, na inwestycję pod nazwą lotnisko Jasionka, nie ma, pokusić się jednak w trakcie prac nad budżetem, aby takie kwoty się znalazły. Jednocześnie rząd zdaje sobie sprawę z tego, że jest to jedno z ostatnich lotnisk w Polsce, które funkcjonuje w dość anachronicznej strukturze, również właścicielskiej. A więc wydaje się, że najlepszym rozwiązaniem byłoby połączyć obydwa procesy. Deklarujemy, że będziemy wspierać wszelkie poszukiwania rozwiązań w trakcie prac nad budżetem państwa.</u>
          <u xml:id="u-200.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansówGeneralnyInspektorKontroliSkarbowejWiesławCiesielski">Chciałbym, panie marszałku, Wysoka Izbo, podzielić się również pewnymi refleksjami z dzisiejszej debaty. Otóż muszę powiedzieć, że parę rzeczy mnie w dzisiejszej dyskusji zadziwiło, zwłaszcza w kontekście często dzisiaj przywoływanych zasad etycznych i moralnych. Jak bowiem można żądać większych wydatków bądź urealnienia w dół dochodów budżetowych, bo podobno są przeszacowane, a jednocześnie domagać się zmniejszenia deficytu? Jak można dzisiaj lekką ręką odrzucać w pierwszym czytaniu budżet 5-procentowego wzrostu gospodarczego i spadku bezrobocia, jeśli w innym czasie gorąco popierało się budżety stagnacji gospodarczej, rosnącego bezrobocia oraz poszerzającej się i pogłębiającej biedy? Biorąc pod uwagę ten kontekst - wybaczy mi Tadeusz Cymański - w moim przekonaniu jego deklaracja o tym, że nie będziemy potępiali wszystkiego w czambuł, brzmi trochę pretensjonalnie w świetle jednoczesnej deklaracji, że ten budżet odrzuci się w pierwszym czytaniu. Jak wreszcie można obecnie rządzącym zarzucać odpowiedzialność za skutki 80-procentowego udziału sektora zagranicznego w polskim sektorze bankowym, jeśli w minionych dwóch latach nie dokonano żadnego aktu prywatyzacji polskiej części sektora bankowego, a w innym czasie popierało się dziką, żywiołową wyprzedaż polskiego sektora bankowego? Wreszcie, jak można dzisiaj stawiać zarzut zamiatania pod dywan, skoro dwóch lat było mało, aby wymieść wszystkie nagromadzone tam w poprzednich latach śmieci?</u>
          <u xml:id="u-200.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansówGeneralnyInspektorKontroliSkarbowejWiesławCiesielski">W moim przekonaniu takie opinie nie budują pozytywnego wizerunku Sejmu RP. I dobrze by było, gdybyśmy się jednak pokusili o nieco wyższe wymagania w stosunku do siebie w debatach ekonomicznych, gospodarczych, w debatach budżetowych.</u>
          <u xml:id="u-200.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansówGeneralnyInspektorKontroliSkarbowejWiesławCiesielski">Nie mogę w szczególności pozostawić bez komentarza wystąpienia wybitnego, jak widać, znawcy socjaldemokracji i lewicowości, jakim jest niewątpliwie pan poseł Pęk. Otóż pragnę powiedzieć, że dzisiaj odbywała się debata budżetowa, a w budżecie, ani w uzasadnieniu, ani w ustawie, nie ma nic o socjaldemokracji, o lewicowości; a więc jakby nie bardzo jest to na temat. Pan poseł był uprzejmy podważać wiarygodność Sojuszu Lewicy Demokratycznej, twierdząc, że robi coś innego, niż zapowiadał w programie wyborczym. Jako jeden z autorów programu wyborczego SLD w obszarze gospodarczym i ekonomicznym pozwolę sobie wobec tego postawić kilka retorycznych pytań. A czy w tym programie było postawione zadanie racjonalizacji wydatków? Owszem, było. Czy była tam zasygnalizowana konieczność naprawy finansów Rzeczypospolitej? Owszem, była. Czy były tam przewidziane zmiany systemu podatkowego? Owszem, były. Czy był przewidywany zespół działań skierowanych na wejście na ścieżkę szybkiego wzrostu gospodarczego? Tak, był. Czy były działania, które miały zapewnić Polsce wejście do Unii Europejskiej? Tak, były. To wszystko jest również odzwierciedlone w tym budżecie. Ponieważ idziemy drogą naprawy finansów publicznych, rozumiem, że wywołuje to określony opór pana posła Pęka; i z tego właśnie powodu czyni nam aluzję do naszej lewicowości i do naszego socjaldemokratyzmu. Chciałbym wobec tego pana posła zapytać: A czy nierobienie tego i dopuszczenie do katastrofy finansów publicznych może być lewicową cnotą? Za to by pan nas pochwalił?</u>
          <u xml:id="u-200.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansówGeneralnyInspektorKontroliSkarbowejWiesławCiesielski">Pozwolę sobie powiedzieć, że nie mogę się zgodzić z tezą, która chyba w trzech wystąpieniach dosłownie tak zadźwięczała, że takiego budżetu poprzeć się nie da. Z jednej strony szkoda, że takie stanowiska tutaj były sformułowane, bo również autorzy tych słów mogliby w przeciwnym wypadku stać się beneficjentami sukcesu tego budżetu. Po drugie wszakże, może to i dobrze, że nie będą oni popierać tego budżetu - będzie wtedy jasne, kto naprawił gospodarkę i kraj po czterech latach psucia i komu się to nie spodobało; a poradzimy sobie i tak. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-200.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-201.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-201.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy w piątek w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-201.4" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 20. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Europejskiej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo przewozowe oraz ustawy o żegludze śródlądowej (druki nr 1872 i 2024).</u>
          <u xml:id="u-201.5" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Ryszarda Zbrzyznego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#PosełSprawozdawcaRyszardZbrzyzny">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po tej trwającej prawie cały dzień debacie budżetowej, chwilami bardzo dramatycznej, emocjonalnej, chciałbym zaproponować Wysokiej Izbie nieco łatwiejszy temat. Jest to temat związany z przystosowaniem prawa polskiego do prawa Unii Europejskiej w bardzo ważnym, a jednocześnie wąskim zakresie regulacji; chodzi mianowicie o regulacje dotyczące i Prawa przewozowego, i ustawy o żegludze śródlądowej, w części dotyczącej wyłącznie żeglugi śródlądowej.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#PosełSprawozdawcaRyszardZbrzyzny">W dniu 19 sierpnia 2003 r. marszałek Sejmu, korzystając ze swoich regulaminowych uprawnień, skierował rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo przewozowe oraz ustawy o żegludze śródlądowej, które to regulacje znalazły się w druku nr 1872, do pierwszego czytania w Komisji Europejskiej. Komisja Europejska odbyła w sprawie tej ustawy dwa posiedzenia, 10 września i 1 października br., a w okresie między tymi dwoma datami pracowała podkomisja, która przygotowywała projekty, propozycje sprawozdania dla Komisji Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#PosełSprawozdawcaRyszardZbrzyzny">Oczywiście sprawozdanie zostało przyjęte. Wysłuchano także przedstawiciela Komitetu Integracji Europejskiej. Projekt ustawy zawarty w omawianym dzisiaj sprawozdaniu, mam tu na myśli druk nr 2024, jest zgodny z prawem europejskim. Zatem Komisja Europejska wnosi, by Wysoki Sejm raczył uchwalić niniejszy projekt ustawy. Mając jednak na uwadze fakt, że pierwsze czytanie projektu omawianej ustawy odbyło się w Komisji Europejskiej, a nie w Wysokiej Izbie, pozwolę sobie w takim może telegraficznym skrócie przybliżyć zakres tej regulacji i jej motywacje.</u>
          <u xml:id="u-202.3" who="#PosełSprawozdawcaRyszardZbrzyzny">Otóż celem, jak powiedziałem na wstępie, projektowanych zmian ustawowych jest dostosowanie przepisów prawa polskiego w zakresie transportu śródlądowego do prawa Unii Europejskiej. Polega to na uzupełnieniu przepisów tych ustaw - mam tu na myśli dwie ustawy, a więc Prawo przewozowe i ustawę o żegludze śródlądowej - o unormowania wynikające ze stosownej dyrektywy Unii Europejskiej z 19 listopada 1996 r. w sprawie systemów czarterowania i wyznaczania stawek przewozowych w krajowej i międzynarodowej żegludze śródlądowej we Wspólnocie. Przedmiotem unormowań cytowanej dyrektywy jest umożliwienie podjęcia przez państwo członkowskie działań interwencyjnych na krajowym rynku usług żeglugi śródlądowej w razie występowania na nim poważnych zakłóceń. Aby temu zapobiec, na podstawie odpowiednich decyzji Komisji Europejskiej właściwy organ państwa członkowskiego może w okresie przejściowym, nie na stałe, wprowadzić określone środki zaradcze polegające na ograniczeniu swobody kształtowania cen za usługi przewozowe żeglugi śródlądowej oraz zawierania umów na przewóz ładunków żeglugą śródlądową. Mogą być tutaj oczywiście zastosowane różne metody, m.in. wchodzi w rachubę choćby rotacyjny system czarterowania usług przewozowych po z góry określonych przez odpowiedni organ krajowy cenach i w kolejności wynikającej z prowadzonej rejestracji tych przewozów.</u>
          <u xml:id="u-202.4" who="#PosełSprawozdawcaRyszardZbrzyzny">Chciałbym także poinformować Wysoką Izbę, że system prawny aktualnie obowiązujący w Polsce jest pozbawiony tego rodzaju unormowań, a więc to unormowanie jest nową regulacją prawa polskiego w tym zakresie. Proces harmonizacji z prawem europejskim wymaga zatem przyjęcia odpowiednich regulacji prawnych pozwalających na administrowanie i reglamentowanie rynku usług przewozowych świadczonych przez żeglugę śródlądową na zasadach i w okolicznościach określonych w stosownej dyrektywie, którą na wstępie cytowałem, Unii Europejskiej. Problematyka świadczenia usług przewozowych przez transport lądowy, w tym oczywiście żeglugę śródlądową, w Polsce podlega jednolitym regulacjom w ustawie Prawo przewozowe, a w zakresie samej żeglugi śródlądowej bardzo szczegółowe rozwiązania ujęte są w ustawie o żegludze śródlądowej. Stąd też, implementując regulacje z dyrektywy nr 96/75/WE, omawiany projekt ustawy wprowadza zmiany w tych dwóch ustawach, a więc w Prawie przewozowym z 15 listopada 1984 r. oraz w ustawie o żegludze śródlądowej z 21 grudnia 2000 r.</u>
          <u xml:id="u-202.5" who="#PosełSprawozdawcaRyszardZbrzyzny">W Prawie przewozowym proponuje się dodać nowy art. 9a. I tutaj muszę poinformować Wysoką Izbę, że art. 9a w przedłożeniu rządowym różnił się nieco od przedłożenia komisyjnego, mianowicie w przedłożeniu komisyjnym nie ma ust. 2, a zapis art. 9a rozszerzono, uzupełniając go bezpośrednio odnośnikami do właściwych przepisów Unii Europejskiej (oczywiście czytaj w tym przypadku: do dyrektywy Rady Unii Europejskiej nr 96/75/WE). Zmiana ta oczywiście eliminuje formułowane zarzuty - bo pewnie państwo posłowie znają opinię Biura Studiów i Ekspertyz Sejmu mówiącą o tym, że przedłożenie rządowe było przedłożeniem sprzecznym z obowiązującym prawem europejskim; właściwie ta regulacja nie była regulacją, którą można byłoby w tym kształcie przyjąć. Te zmiany, które wprowadziła Komisja Europejska, poprawiają ewidentny błąd i odzwierciedlają tezę mówiącą o dostosowaniu prawa polskiego do prawa europejskiego. W treści dodawanego do Prawa przewozowego art. 9a tworzy się zatem podstawy prawne dla ministra właściwego do spraw transportu do podejmowania odpowiednich, biorących pod uwagę środki podjęte przez Komisję Europejską - myślę, że ten element trzeba podkreślić - na podstawie właściwych przepisów Unii Europejskiej, działań interwencyjnych na rynku usług przewozowych świadczonych przez przedsiębiorców żeglugi śródlądowej.</u>
          <u xml:id="u-202.6" who="#PosełSprawozdawcaRyszardZbrzyzny">A zatem mówiąc o kolejnej zmianie kolejnej ustawy, a mianowicie ustawy o żegludze śródlądowej, trzeba powiedzieć, że konsekwencją zmiany w Prawie przewozowym, czyli konsekwencją wprowadzenia dodatkowego artykułu, art. 9a, są zmiany w ustawie o żegludze śródlądowej. Przepisy tej ustawy bowiem normują zagadnienia o charakterze administracyjno-prawnym. Dlatego też, jak powiedziałem, niezbędne jest to, by w okolicznościach szczególnych można było ograniczyć wydawanie pozwoleń na przewóz, a także ograniczyć korzystanie z pozwoleń już wcześniej wydanych.</u>
          <u xml:id="u-202.7" who="#PosełSprawozdawcaRyszardZbrzyzny">Stosowanie ustanowionych ograniczeń będzie wymagać kontroli i sankcji w razie niestosowania się do wprowadzonych ograniczeń. Stąd też ujęte zostały w art. 2 nowelizacji zapisy dotyczące tych zagadnień, mianowicie są odesłania do odpowiednich przepisów ustawy o żegludze śródlądowej normujących kwestie kontroli, jak i przepisy karne. Funkcje kontrolne w żegludze śródlądowej - i to jest stwierdzenie, które znalazło swoje miejsce w tymże artykule - są przypisane dyrektorom urzędów żeglugi śródlądowej, a wykonywane będą przez pracowników tych urzędów, zwanych inspektorami.</u>
          <u xml:id="u-202.8" who="#PosełSprawozdawcaRyszardZbrzyzny">Komisja także nie podzieliła propozycji rządowej, by ustawa weszła w życie z dniem 1 stycznia 2004 r. Komisja proponuje zatem w art. 3 zapis mówiący o tym, że ustawa ta wejdzie w życie z dniem uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej, bowiem nie ma sensu wprowadzania regulacji dostosowujących prawo polskie do prawa europejskiego z dniem 1 stycznia 2004 r., skoro z tym dniem akurat nie będziemy członkiem Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-202.9" who="#PosełSprawozdawcaRyszardZbrzyzny">Wejście w życie proponowanej ustawy - mam tu na myśli całą nowelizację, która jest przedmiotem dzisiejszej debaty - oznaczać będzie zakończenie prac dostosowawczych w zakresie warunków ekonomiczno-handlowych działalności żeglugi śródlądowej w Polsce do prawa Unii Europejskiej odnoszącego się do tych zagadnień.</u>
          <u xml:id="u-202.10" who="#PosełSprawozdawcaRyszardZbrzyzny">Kończąc, Wysoka Izbo, po raz wtóry w imieniu Komisji Europejskiej wnoszę, by Wysoki Sejm uchwalić raczył omawiany projekt ustawy z druku nr 2024. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-203.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przypominam, że zgodnie z art. 103 ust. 2 regulaminu Sejmu prawo wnoszenia poprawek do tego projektu ustawy - wraz z wynikającymi z nich konsekwencjami dla tekstu projektu - przysługuje m.in. grupie co najmniej 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-203.4" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Stanisław Gorczyca, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#PosełStanisławGorczyca">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! W imieniu mojego klubu, Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska, mam przyjemność przedstawić stanowisko w sprawie sprawozdania Komisji Europejskiej dotyczącego rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo przewozowe oraz ustawy o żegludze śródlądowej.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#PosełStanisławGorczyca">Przedstawiony projekt nowelizacji ustawy Prawo przewozowe oraz ustawy o żegludze śródlądowej polega na uzupełnieniu przepisów tych aktów prawnych o unormowania wynikające z dyrektywy Rady Unii Europejskiej z 19 listopada 1996 r.</u>
          <u xml:id="u-204.2" who="#PosełStanisławGorczyca">Zakres przedmiotowy ustawy ograniczono do usług przewozu rzeczy świadczonych w żegludze śródlądowej. Regulacja rynku usług transportu wodnego śródlądowego ma za zadanie unormowanie sytuacji ekonomicznej na rynku tych usług oraz działań interwencyjnych przez państwo członkowskie. Kłopoty na tym rynku mogą pojawić się w formie nadwyżki podaży na tego rodzaju usługi. Wówczas ustawa ma umożliwić przejściowe wprowadzenie środków ograniczających swobodę kształtowania cen na usługi transportowe. Bez wprowadzenia tej ustawy problemy mogą dotyczyć obszaru wydawania pozwoleń na przewóz, korzystania z pozwoleń już wydanych, wystąpienia praktyk monopolistycznych lub dumpingowych.</u>
          <u xml:id="u-204.3" who="#PosełStanisławGorczyca">Ustawa jest ze wszech miar zasadna i wejście jej w życie już od 1 stycznia 2004 r. jest potrzebne, ale oczywiście nasuwają się wątpliwości dotyczące choćby takich spraw, które poruszały podczas konsultacji związki polskich armatorów śródlądowych ze Szczecina. Z przedstawicielami tych związków osobiście rozmawiałem i oni twierdzą, że minister do spraw transportu może nadużywać nadanych ustawą uprawnień w zakresie urzędowej regulacji usług przewozów rzeczy w żegludze śródlądowej, jak też że przedstawione rozwiązania w ustawie będą wyłącznie stosowane w przypadku powstania zakłóceń na rynku usług przewozowych transportu wodnego śródlądowego na podstawie decyzji Komisji Europejskiej. Nasuwają się pytania: Czy nie będą one zagrażać istniejącemu już w Polsce wolnemu rynkowi w tej sferze działalności gospodarczej? Jak będzie wyglądała kontrola wprowadzania ograniczeń administracyjnych? Oczywiście dziś na te pytania nie jesteśmy w stanie precyzyjnie odpowiedzieć, również wnioskodawca nie jest w stanie tego zrobić. Tak naprawdę pokaże to praktyka. Dobrze byłoby, żeby uregulowania prawne nie powodowały ograniczeń w rozwoju przyjaznego dla środowiska transportu.</u>
          <u xml:id="u-204.4" who="#PosełStanisławGorczyca">Platforma Obywatelska poprze projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo przewozowe oraz ustawy o żegludze śródlądowej, bo wspólne wykorzystywanie instrumentów umożliwiających realizację wspólnej polityki transportowej Unii Europejskiej może poprawić sytuację transportu w ramach żeglugi śródlądowej w Polsce. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Bogusław Liberadzki, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#PosełBogusławLiberadzki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#PosełBogusławLiberadzki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ten projekt ustawy rzeczywiście jest regulacją dosyć krótką, regulacją dostosowującą nasze przepisy do wymogów Unii Europejskiej, regulacją, która obowiązuje też w krajach Unii, a która jest podyktowana potrzebą ochrony przemysłu w sytuacji kryzysowej. Wszelkiego rodzaju zastrzeżenia, typu wolny rynek itd., tutaj po prostu nie mają zastosowania. Chcemy przygotować nasz przemysł żeglugowy do działania w sposób kompatybilny, zwłaszcza że większość naszych operacji w żegludze śródlądowej jest wykonywana poza polskim akwenem wodnym, i tam są nasze interesy, jako że nasze cieki wodne w bardzo ograniczonym stopniu są dostępne dla żeglugi w ciągu roku.</u>
          <u xml:id="u-206.2" who="#PosełBogusławLiberadzki">Pan poseł sprawozdawca przedstawiał istotę sprawy, nie chciałbym więc tego powtarzać. Chciałbym z całą mocą podkreślić, iż klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej jest zwolennikiem tego projektu rozwiązania jako dopełnienia regulacji obowiązującej. Będziemy głosować za nim, bo leży to w interesie naszej żeglugi śródlądowej. Dziękuję za uwagę. Dziękuję, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Paweł Poncyljusz, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#PosełPawełPoncyljusz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość chciałbym przedstawić stanowisko w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo przewozowe oraz ustawy o żegludze śródlądowej z druku nr 2024.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#PosełPawełPoncyljusz">Prawo i Sprawiedliwość zawsze pozytywnie odnosi się do wszelkich propozycji, które implementują prawo europejskie do polskiego ustawodawstwa. W załączonym do projektu rządowego uzasadnieniu taki argument również się pojawia. W związku z tym nie pozostaje nam nic innego, przynajmniej tak wynika z uzasadnienia, jak zaakceptowanie tych rozwiązań. Wcześniej moi przedmówcy mówili o tym, że są to sprawy dosyć drobne, dotyczące tak naprawdę delegacji dla ministra do spraw transportu w zakresie ochrony polskiego rynku usług przewozowych w żegludze śródlądowej w sytuacji poważnych zakłóceń na rynku. Natomiast nie do końca jesteśmy przekonani, jeśli chodzi o całą argumentację dotyczącą konieczności implementowania zapisów dyrektywy 96/75/WE z 11 listopada 1996 r., że jest to konieczne w tych poprawkach. I w związku z tym warunkujemy swoje poparcie dla tego projektu wyjaśnieniem kilku wątpliwości związanych z tymi zapisami. Po pierwsze, wspomniana wcześniej dyrektywa, a szczególnie jej art. 7 ust. 1, mówi o tym, że Komisja Europejska ma prawo wydać decyzję w przypadku zakłóceń na rynku usług przewozowych w żegludze śródlądowej. Taka decyzja jest podejmowana w sytuacji jakichś negatywnych zdarzeń, które trwają przez jakiś czas, czyli można uznać, że te zdarzenia mają charakter tymczasowy. Ile to będzie trwało, oczywiście nikt nie jest w stanie tego przewidzieć. Ale jeżeli taka decyzja jasno określa obowiązki w tejże żegludze, ograniczenia, na jaki czas, na jakich warunkach, i w art. 1, który nadaje brzmienie art. 9a, mówi się o braniu pod uwagę środków podjętych przez komisję - to ja się pytam, po co nam w tym momencie to rozporządzenie. Ja rozumiem, że ta decyzja Komisji Europejskiej obowiązuje każdy kraj członkowski i wykonuje się ją bezpośrednio. Nie potrzeba do tego żadnych regulacji krajowych. Wiadomo, czego komisja Europejska chce, wiadomo, że to trzeba wykonać, bo to wynika z tego, że będziemy członkiem Unii Europejskiej. Wydaje się więc, że ten zapis art. 1 - przynajmniej tak to wynika z naszych analiz - jest wątpliwy i po prostu niepotrzebny.</u>
          <u xml:id="u-208.2" who="#PosełPawełPoncyljusz">Zadaję w związku z tym pytanie przedstawicielom ministerstwa, czy mój tok myślenia jest słuszny. Pierwotny zapis rządowy dopuszczał ingerencję na rynku praktycznie uznaniową. No przecież państwo przynieśli nam do komisji po raz pierwszy projekt ustawy, który mówił, że minister może po prostu wszystko. Może sobie wprowadzić w przypadku wystąpienia zakłóceń na rynku usług przewozowych w żegludze śródlądowej ograniczenia. Nie było napisane z jakiego powodu, teraz w sprawozdaniu mamy - chwała Komisji Europejskiej, że to zrobiła. Państwo tej lekcji nie odrobiliście w ministerstwie. W związku z tym dlaczego minister ma właśnie takie ograniczenia wprowadzać, jeżeli komisja jasno opisuje, po co jest tworzenie dodatkowej dokumentacji?</u>
          <u xml:id="u-208.3" who="#PosełPawełPoncyljusz">Ostatnia rzecz, którą chciałem powiedzieć: co to znaczy wystąpienie zakłóceń na rynku usług przewozowych? Gdzie jest napisane, co to znaczy? Czy to oznacza, że minister określa? Czy to oznacza, że komisja określa? Jeżeli komisja, to wracam do pytania nr 1. To powoduje nasze wątpliwości. Czy jest to tak naprawdę w ogóle dostosowanie do prawa Unii Europejskiej? Czy nie jest to tworzenie po raz kolejny dodatkowej biurokracji, dodatkowych zmian, nowelizacji, poświęcanie czasu państwa w ministerstwie, naszego tu w Sejmie na rzeczy, które tak naprawdę nie są do niczego potrzebne?</u>
          <u xml:id="u-208.4" who="#PosełPawełPoncyljusz">Uzależniamy więc - jeszcze raz to powtarzam - panie marszałku, Wysoka Izbo, poparcie dla tych zapisów od tego, co przedstawiciele ministerstwa odpowiedzą na zadane pytania. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Stanisław Kalinowski, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#PosełStanisławKalinowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego pragnę przedstawić Wysokiej Izbie stanowisko w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo przewozowe oraz ustawy o żegludze śródlądowej.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#PosełStanisławKalinowski">Proponowane zmiany ustawowe są konsekwencją konieczności dostosowania przepisów prawa polskiego w dziedzinie transportu wodnego śródlądowego do prawa Unii Europejskiej w zakresie wprowadzenia do polityki transportowej państwa instrumentu regulacyjnego w przypadkach powstania zakłóceń na rynku przewozów śródlądową drogą wodną.</u>
          <u xml:id="u-210.2" who="#PosełStanisławKalinowski">Przedmiotowa nowelizacja ustawy Prawo przewozowe oraz ustawy o żegludze śródlądowej uzupełnia nasze rozwiązania prawne o unormowania dyrektywy Rady Unii Europejskiej nr 96/75/WE z dnia 19 listopada 1996 r. w sprawie systemów czarterowania i wyznaczania stawek przewozowych w żegludze śródlądowej w państwach Wspólnoty. Dyrektywa ta umożliwia podjęcie przez państwa członkowskie działań interwencyjnych na krajowych rynkach usług przewozowych żeglugi śródlądowej w przypadkach wystąpienia na nim poważnych zakłóceń czy też niekorzystnych okoliczności zagrażających funkcjonowaniu przedsiębiorstw żeglugi śródlądowej zajmujących się przewozem towarów. W praktyce oznacza to przejściowe ograniczenie swobody kształtowania cen na usługi przewozowe śródlądową drogą wodną oraz zawierania umów na przewóz ładunków przez żeglugę śródlądową.</u>
          <u xml:id="u-210.3" who="#PosełStanisławKalinowski">Obowiązujący aktualnie w Polsce system prawny nie zawiera takich rozwiązań, bowiem administracyjna interwencja w sektor przewozów świadczonych przez żeglugę śródlądową jest sprzeczna z zasadami konkurencji i prawami rynku.</u>
          <u xml:id="u-210.4" who="#PosełStanisławKalinowski">Jednakże po wejściu Polski do Unii Europejskiej będziemy zobowiązani do realizacji decyzji w zakresie regulacji rynku usług żeglugi śródlądowej podjętej na szczeblu wspólnotowym. Polska też uzyska prawo występowania z wnioskami do Komisji Europejskiej o podjęcie podobnej decyzji, gdyby zakłócenia na rynku usług żeglugi śródlądowej wystąpiły w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-210.5" who="#PosełStanisławKalinowski">Założenia do omawianego projektu ustawy były konsultowane z przedstawicielami środowisk żeglugowych i związkowych. Wyrażano obawy, że uprawnienia w zakresie urzędowej regulacji rynku przewozowego rzeczy w żegludze śródlądowej mogą być nadużywane.</u>
          <u xml:id="u-210.6" who="#PosełStanisławKalinowski">Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego, mając na względzie konieczność zrównania warunków działania polskich armatorów żeglugi śródlądowej z warunkami, w jakich działają armatorzy z krajów członkowskich Unii Europejskiej, wyraża poparcie dla rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo przewozowe oraz ustawy o żegludze śródlądowej, druki nr 1872 i 2024. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Andrzej Fedorowicz, Liga Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#PosełAndrzejFedorowicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Omawiana nowelizacja ustawy jest niezbędna, ponieważ, jak ciągle mówimy, Polacy wybrali źle, ale to nie znaczy, że w obecnej sytuacji mielibyśmy hamować ustawodawstwo, które nie pozwalałoby Polakom realizować naszych zadań w tejże strukturze. Czy minister, który uzyska takie możliwości, zechce skorzystać czy, jak mówią koledzy, potrafi skorzystać z tych uprawnień, to jest oczywiście decyzja każdego rządu, tego i następnego. Ale należy wyposażyć polski rząd tak, aby minister do spraw transportu miał możliwości regulowania zarówno tego rynku, jak rynku w pozostałym transporcie. Dlatego Liga Polskich Rodzin będzie popierała ten projekt ustawy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Michał Figlus, Partia Ludowo-Demokratyczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#PosełMichałFiglus">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej chcę odnieść się do projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo przewozowe oraz ustawy o żegludze śródlądowej.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#PosełMichałFiglus">Obecnie obowiązujące prawo krajowe jednolicie normuje transport lądowy. Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. Prawo przewozowe traktuje o wszystkich, poza morskimi i lotniczymi, formach przewozu. Stąd unormowania w niej zawarte stosuje się także do transportu w żegludze śródlądowej. Bezpośrednio reguluje żeglugę śródlądową ustawa z dnia 21 grudnia 2000 r. o żegludze śródlądowej. Kompatybilny do dwóch wspomnianych ustaw jest nowy akt prawny - ustawa z dnia 28 października 2002 r. o funduszu żeglugi śródlądowej i funduszu rezerwowym.</u>
          <u xml:id="u-214.2" who="#PosełMichałFiglus">Mimo iż rynek polski w zakresie usług transportowych w żegludze śródlądowej nie jest wiodący, to jednak bezspornie pojawia się potrzeba dostosowania istniejącego stanu prawnego do rozwiązań zastosowanych w państwach członkowskich Unii Europejskiej. W szczególności celem przyświecającym ustawodawcy w procesie modyfikacji istniejących przepisów jest umożliwienie polskim armatorom śródlądowym wykonywania usług przewozowych na drogach wodnych Unii Europejskiej, a w dalszej kolejności usprawnienie transportu międzynarodowego i obniżenie kosztów tego transportu.</u>
          <u xml:id="u-214.3" who="#PosełMichałFiglus">Stąd zmiany proponowane w projekcie zawierają bezpośrednie nawiązanie do dyrektywy Rady Unii Europejskiej nr 96/75/WE z dnia 19 listopada 1996 r. w przedmiocie usprawnienia transportu śródlądowego. Zalecenia sformułowane w dyrektywie zmierzają do wypracowania przez członków Wspólnoty umocowań do podejmowania interwencji w wypadkach poważnych zakłóceń na krajowych rynkach żeglugi śródlądowej spowodowanych nadwyżką podaży usług. Projekt, ujmując rzecz najogólniej, przewiduje ingerencję administracyjną w funkcjonowanie rynku. Prawo polskie w art. 59 ustawy o żegludze śródlądowej przewiduje taką ingerencję poprzez usankcjonowanie przekroczeń i ograniczeń w obrocie usługami przewozowymi, wprowadzonych przez właściwego ministra, to jest ministra transportu.</u>
          <u xml:id="u-214.4" who="#PosełMichałFiglus">W związku z tym w pełni zasadne są zmiany proponowane w projekcie poprzez dodanie w ustawie Prawo przewozowe art. 9a, który przewiduje fakultatywną decyzję ministra transportu o podjęciu w sytuacjach nadzwyczajnych, na mocy rozporządzenia, środków prewencyjnych.</u>
          <u xml:id="u-214.5" who="#PosełMichałFiglus">W odniesieniu do ustawy o żegludze śródlądowej proponuje się dodanie art. 15a, który wprowadza uzależnienie usług przewozowych od zezwolenia ministra właściwego do spraw transportu bądź dyrektora Urzędu Żeglugi Śródlądowej, to jest statuuje wspomniane ograniczenia.</u>
          <u xml:id="u-214.6" who="#PosełMichałFiglus">W związku z tym, że w Polsce nie występuje zjawisko nadwyżki zdolności przewozowej, a wielkość usług jest od lat kształtowana, ingerencja ministerialna w postaci ograniczeń w proponowanym przepisie art. 9a ustawy Prawo przewozowe winna mieć miejsce, z założenia, wyjątkowo, wyłącznie na podstawie decyzji Komisji Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-214.7" who="#PosełMichałFiglus">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ufając, iż proponowane zmiany spełnią założenia Rady Unii Europejskiej, a w perspektywie przyczynią się do rozwoju sektora transportu, Koło Poselskie Partii Ludowo-Demokratycznej popiera projekt. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Zenon Tyma, Polska Racja Stanu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#PosełZenonTyma">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Koła Poselskiego Polska Racja Stanu przedstawiam stanowisko dotyczące sprawozdania Komisji Europejskiej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo przewozowe oraz ustawy o żegludze śródlądowej. Projektowane rozwiązania dają ministrowi transportu możliwość wprowadzania ograniczenia w przewozie rzeczy w żegludze śródlądowej, co wynika z nowego art. 9a zaproponowanego do ustawy Prawo przewozowe.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#PosełZenonTyma">Takie ograniczenie będzie miało miejsce w przypadku poważnych zakłóceń na rynku usług przewozowych w żegludze śródlądowej lub nadmiernej podaży usług przewozowych. Zakłócenia mogą wystąpić i nadmierna podaż usług przewozowych wystąpi, to pewne. Z chwilą przystąpienia Polski do Unii Europejskiej rynek żeglugi zostanie opanowany przez podmioty gospodarcze z Unii Europejskiej, dla których nasze upadające firmy zajmujące się żeglugą śródlądową, dysponujące wyeksploatowanymi statkami i jednostkami, nie będą stanowiły żadnej konkurencji. Najmniejsze ograniczenie w przewozie rzeczy w żegludze śródlądowej spowoduje w krótkim czasie jej upadek.</u>
          <u xml:id="u-216.2" who="#PosełZenonTyma">Konsekwencją ograniczenia w przewozie rzeczy w żegludze śródlądowej poprzez zmianę ustawy Prawo przewozowe jest zmiana ustawy o żegludze śródlądowej, polegająca na dodaniu art. 15a, który stanowi, że w przypadku wprowadzenia ograniczenia przewozu rzeczy w żegludze śródlądowej minister transportu może rozporządzeniem ustanowić ograniczenia w wydawaniu pozwoleń na przewóz lub - i tu uwaga - korzystaniu z wydanych pozwoleń.</u>
          <u xml:id="u-216.3" who="#PosełZenonTyma">Proponowane rozwiązania naruszają elementarne zasady wolności gospodarczej. Kto wyrówna szkody podmiotom gospodarczym, spowodowane wprowadzeniem ograniczenia w przewozie rzeczy? Nikt chyba nie ma wątpliwości, że chociażby z tytułu niezrealizowanych przewozów, postojów, niespłaconych kredytów, szkody będą znaczne. Z tym polskie firmy same sobie nie poradzą.</u>
          <u xml:id="u-216.4" who="#PosełZenonTyma">Powoływanie się w tym przypadku na prawo Unii Europejskiej, a ściślej na dyrektywę Unii Europejskiej nr 96/75/WE z 19 listopada 1996 r., niczego nie załatwi. Pytam więc: Czy polscy negocjatorzy, negocjując warunki przystąpienia Polski do Unii Europejskiej, nie wiedzieli lub zapomnieli o polskiej żegludze śródlądowej, o polskich firmach zajmujących się żeglugą śródlądową, które powinny mieć odpowiedni okres przygotowawczy po to, by sprostać zagranicznej konkurencji? Ten stan rzeczy obciąża nie tylko negocjatorów, ale przede wszystkim polski rząd.</u>
          <u xml:id="u-216.5" who="#PosełZenonTyma">Mam jeszcze pytanie do strony rządowej. W którym momencie minister będzie ingerował, żeby wprowadzić ograniczenia? Czy jeżeli będzie duży tłok na rzekach, czy jeżeli będą spadać ceny... W jakim momencie będzie sygnał dla ministra, który będzie musiał wprowadzić te ograniczenia? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan minister Witold Górski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyWitoldEdwardGórski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Podczas prac w podkomisji nadzwyczajnej został przygotowany i zweryfikowany tekst, w którym naniesiono poprawki. Tekst przygotowany podczas prac w podkomisji nie budzi zastrzeżeń Biura Studiów i Ekspertyz Sejmu. Projekt ustawy uzyskał również pozytywną opinię przedstawiciela Komitetu Integracji Europejskiej, że jest zgodny z prawem Unii Europejskiej. Te uwagi wynikały głównie z nieprecyzyjnego zapisu art. 9a, który budził kontrowersje. Pozwolę sobie odczytać art. 9a: „W przypadku wystąpienia poważnych zakłóceń na rynku usług przewozowych w żegludze śródlądowej, w tym nadmiernej podaży usług przewozowych, minister właściwy do spraw transportu może - zaznaczam: może, a nie musi - w drodze rozporządzenia, wprowadzić ograniczenia w przewozie rzeczy w żegludze śródlądowej. Czemu jest to rozporządzenie? Musimy mieć jakiś mechanizm i sposób wykonania tych decyzji oraz narzędzia do realizacji. Każde państwo może wdrożyć postanowienia w sposób dla siebie jak najbardziej korzystny i odpowiedni.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyWitoldEdwardGórski">Było pytanie pana posła: Co to są poważne zakłócenia? Muszę powiedzieć, że ta definicja jest zawarta w dyrektywie. Ustawa odwołuje się do tej dyrektywy. Odczytam tylko jeden z punktów - punkt d - poważne zakłócenia na rynku: „Poważne zakłócenie na rynku oznacza wystąpienie na rynku żeglugi śródlądowej problemów, które są specyficzne dla tego rynku oraz które mogą potencjalnie doprowadzić do poważnej i możliwie trwałej nadwyżki podaży nad popytem, stwarzając przez to poważne zagrożenie dla stabilności finansowej i możliwości przetrwania przewoźników żeglugi śródlądowej, chyba że krótkoterminowe i średnioterminowe prognozy dla przedmiotowego rynku wskazują na istotną i trwałą poprawę”. Na ile moja wiedza pozwala to zinterpretować, to wydaje mi się, że za mojego życia, panie marszałku, te poważne zakłócenia raczej nie będą miały miejsca. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Sprawozdawca komisji pan poseł Ryszard Zbrzyzny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#PosełRyszardZbrzyzny">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#PosełRyszardZbrzyzny">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Myślę, że nie sposób mówić o samej ustawie, nie odnosząc się czy nie czytając dyrektywy, na bazie której został zbudowany ten projekt. Poznając bowiem treść tej dyrektywy, znajdzie się odpowiedź na wszystkie wątpliwości, które tutaj pojawiały się na tej sali. Te wątpliwości pojawiały się także podczas prac podkomisji i samej Komisji Europejskiej. Postawiono nawet zarzut co do zasadności w ogóle wprowadzania tej regulacji jako niepotrzebnej, która nie będzie miała nigdy zastosowania i która tak właściwie jest zaśmiecaniem polskiego prawa. Takie bowiem skrajne głosy też pojawiały się w trakcie prac Komisji Europejskiej. Chciałbym powiedzieć, że nie podzielam tych wszystkich wątpliwości, zresztą komisja też ich nie podzieliła, dowodem czego jest ten projekt, jest to przedłożenie, jest to sprawozdanie. Oczywiście życzyłbym polskiej żegludze śródlądowej, żeby nigdy ta ustawa, ta regulacja, o której dzisiaj dyskutujemy, nie miała zastosowania. Niemniej jednak my dzisiaj nie jesteśmy w stanie przewidzieć, jakie zdarzenia gospodarcze przyniosą nam kolejne miesiące i kolejne lata. A więc ta regulacja jest niezbędna po to, żeby nie kopać studni wtedy, kiedy będzie się dom palił.</u>
          <u xml:id="u-220.2" who="#PosełRyszardZbrzyzny">Regulacja ta ma głębokie uzasadnienie w regulacjach unijnych.</u>
          <u xml:id="u-220.3" who="#PosełRyszardZbrzyzny">Odnosząc się do wątpliwości, które tu zostały zgłoszone, mogę powiedzieć, że w art. 2 dyrektywy Unii Europejskiej, dyrektywy, o której tutaj już tak dużo mówiliśmy, jest zapis mówiący o tym, że umowy w krajowej i międzynarodowej żegludze śródlądowej na obszarze wspólnoty zawierane są w sposób swobodny, a stawki swobodnie negocjowane. To jest podstawowa zasada wolnego rynku w ramach Unii Europejskiej. Odstępstwa od tej zasady są zapisane w art. 7. Jest tu opisana pewna procedura, o której trzeba wiedzieć, żeby zrozumieć istotę tej regulacji. Procedura ta polega na tym, że rząd żadnego z państw członkowskich czy odpowiedni minister żadnego z państw członkowskich nie może z własnej inicjatywy i wewnątrz własnego rynku podejmować stosownych decyzji interwencyjnych na rynku żeglugi śródlądowej. Żeby takie decyzje mógł podjąć i nadać im formę aktów prawnych, musi najpierw wystąpić ze stosownym wnioskiem do Komisji Europejskiej, a ta, uznając zasadność tego wniosku, może zadecydować o możliwości uruchomienia określonych metod interwencji na rynkach żeglugi śródlądowej. Te metody są zapisane w art. 4–6, jak dobrze pamiętam, tejże dyrektywy.</u>
          <u xml:id="u-220.4" who="#PosełRyszardZbrzyzny">Kolejna regulacja, która ma miejsce tym razem w przedłożeniu Komisji Europejskiej, to zapis, że minister odpowiedni do spraw żeglugi śródlądowej może, a nie musi - jest tutaj fakultatywność: może, a nie: musi - zastosować te regulacje celem interwencji na rynku. Oczywiście te regulacje nie będą miały charakteru stałego. To są regulacje o charakterze doraźnym, mają za zadanie doprowadzić do równowagi na tym rynku.</u>
          <u xml:id="u-220.5" who="#PosełRyszardZbrzyzny">Czytając łącznie projekt ustawy ze sprawozdania Komisji Europejskiej i dyrektywę, która stała się podstawą tej regulacji, myślę, że można w sposób jednoznaczny powiedzieć, że ta regulacja jest potrzebna. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-221.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy w bloku głosowań w piątek.</u>
          <u xml:id="u-221.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 21. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny oraz Komisji Zdrowia o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o służbie medycyny pracy oraz niektórych innych ustaw (druki nr 2016 i 2047).</u>
          <u xml:id="u-221.4" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji panią poseł Małgorzatę Stryjską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#PosełSprawozdawcaMałgorzataStryjska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! W imieniu Komisji Zdrowia oraz Komisji Polityki Społecznej i Rodziny mam zaszczyt złożyć Wysokiej Izbie sprawozdanie o stanowisku obu komisji w sprawie poprawek wprowadzonych przez Senat na posiedzeniu w dniu 19 września 2003 r. do ustawy o zmianie ustawy o służbie medycyny pracy oraz niektórych innych ustaw. Sprawozdanie to zawarte jest w druku nr 2047.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#PosełSprawozdawcaMałgorzataStryjska">Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm dnia 27 sierpnia 2003 r. ustawy, wprowadził do jej tekstu 6 poprawek. Poprawki: 1., 2. i 3. dotyczą art. 1 ustawy o zmianie ustawy o służbie medycyny pracy oraz niektórych innych ustaw, to znaczy, że wprowadzają zmiany do nowelizowanej ustawy o służbie medycyny pracy. Poprawka 1. odnosi się do zmiany 1. w art. 1 i zmienia art. 2 ust. 2 pkt 1 lit. c nowelizowanej ustawy o służbie medycyny pracy poprzez skreślenie wyrazów: „z wyłączeniem indywidualnej praktyki lekarskiej na wezwanie”.</u>
          <u xml:id="u-222.2" who="#PosełSprawozdawcaMałgorzataStryjska">Sejm, nowelizując ustawę o służbie medycyny pracy, uporządkował kwestie dotyczące podmiotów organizacyjnych służby medycyny pracy. Do jednostek podstawowych służby medycyny pracy zaliczono:</u>
          <u xml:id="u-222.3" who="#PosełSprawozdawcaMałgorzataStryjska">- zakłady opieki zdrowotnej, tworzone i utrzymywane w celu sprawowania profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracującymi,</u>
          <u xml:id="u-222.4" who="#PosełSprawozdawcaMałgorzataStryjska">- jednostki organizacyjne zakładów opieki zdrowotnej wydzielone w celu realizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracującymi,</u>
          <u xml:id="u-222.5" who="#PosełSprawozdawcaMałgorzataStryjska">- lekarzy wykonujących indywidualną praktykę lekarską, indywidualną specjalistyczną praktykę lekarską lub wykonujących zawód w formie grupowej praktyki lekarskiej, z wyłączeniem indywidualnej praktyki lekarskiej na wezwanie.</u>
          <u xml:id="u-222.6" who="#PosełSprawozdawcaMałgorzataStryjska">Intencją wyłączenia przez Sejm spośród jednostek podstawowej służby medycyny pracy jednej z form wykonywania zawodu lekarza, indywidualnej praktyki lekarskiej na wezwanie, było zapewnienie wysokiej jakości świadczeń wykonywanych przez służby medycyny pracy. Posłowie uznali, że lekarze służby medycyny pracy powinni mieć zarejestrowane gabinety ze stałym adresem. Nie powinny to być praktyki wykonywane wyłącznie w miejscu wezwania.</u>
          <u xml:id="u-222.7" who="#PosełSprawozdawcaMałgorzataStryjska">Senat uznał to ograniczenie za zbyt daleko idące i będące w sprzeczności z realiami stosowania ustawy. Senat tłumaczy, że takie ograniczenie nie pozwalałoby badać pracowników bezpośrednio w zakładzie pracy. Nie jest to zgodne z prawdą. Lekarze wykonujący indywidualną praktykę lekarską, indywidualną specjalistyczną praktykę lekarską lub wykonujący zawód w formie praktyki grupowej mają zarejestrowane odpowiednio wyposażone gabinety, mają również prawo wykonywać zawód w miejscu wezwania, czyli w tym przypadku bezpośrednio w zakładzie pracy. Praktyki lekarskie wykonywane wyłącznie w miejscu wezwania nie mają stałych gabinetów, mają jedynie stałe miejsce przyjmowania wezwań i przechowywania dokumentów medycznych. Uzasadniając swoją poprawkę Senat tłumaczy, że ponadto eliminuje ona niepoprawność terminologiczną.</u>
          <u xml:id="u-222.8" who="#PosełSprawozdawcaMałgorzataStryjska">Posłowie pracując nad ustawą posłużyli się określeniem potocznym „indywidualnej praktyki lekarskiej na wezwanie”, niewystępującym w ustawie o zawodzie lekarza - w art. 50 ust. 5a tej ustawy, to znaczy ustawy o zawodzie lekarza, określającym formy wykonywania zawodu lekarza, mowa jest o indywidualnej praktyce lekarskiej, indywidualnej specjalistycznej praktyce lekarskiej wykonywanej wyłącznie w miejscu wezwania, a w art. 50a ust. 5 o grupowej praktyce lekarskiej wykonywanej przez lekarzy w miejscu wezwania. Posłowie obu komisji nie przyjęli argumentów senatorów i zaopiniowali negatywnie tę poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-222.9" who="#PosełSprawozdawcaMałgorzataStryjska">Poprawka 2. odnosi się do zmiany 10. w art. 1 ustawy i dotyczy art. 17 pkt 9 ustawy o służbie medycyny pracy. Odnosi się ona do zakresu zadań wykonywanych przez wojewódzkie ośrodki medycyny pracy i polega na skreśleniu wyrazów „niezbędnych do prowadzenia specjalizacji z medycyny pracy”. Zdaniem Senatu należy utrzymać dotychczasowy stan prawny w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych związanych z działalnością podstawowych jednostek służby medycyny pracy, to znaczy dać wojewódzkim ośrodkom medycyny pracy prawo wykonywania badań profilaktycznych bez ograniczeń.</u>
          <u xml:id="u-222.10" who="#PosełSprawozdawcaMałgorzataStryjska">W trakcie prac nad ustawą posłowie ograniczyli działalność WOMP w zakresie badań profilaktycznych do niezbędnych do prowadzenia specjalizacji z medycyny pracy. Uczyniono tak, ponieważ praktyka powodowała, że wojewódzkie ośrodki medycyny pracy zastępowały jednostki podstawowe w wykonywaniu badań profilaktycznych pracowników. Konkurując, stawały się monopolistami na rynku świadczeń. To WOMP przecież pełnią funkcję kontrolną nad podstawowymi jednostkami służby medycyny pracy. Posłowie obu komisji jednogłośnie zarekomendowali odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-222.11" who="#PosełSprawozdawcaMałgorzataStryjska">Poprawka 3. odnosi się do zmiany 13. w art. 1 i dotyczy art. 20a ustawy o służbie medycyny pracy określającego zadania jednostek badawczo-rozwojowych i jednostek organizacyjnych uczelni medycznych prowadzących działalność w dziedzinie medycyny pracy. W pkt. 1 lit. b tego artykułu skreśla się wyrazy „na zasadach określonych i”. Jest to poprawka redakcyjna. Posłowie obu komisji pozytywnie opiniują tę poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-222.12" who="#PosełSprawozdawcaMałgorzataStryjska">Poprawki 4., 5. i 6. dotyczą art. 3 ustawy o zmianie ustawy o służbie medycyny pracy oraz niektórych innych ustaw, to znaczy wprowadzają zmiany do nowelizowanej ustawy o chorobach zakaźnych i zakażeniach.</u>
          <u xml:id="u-222.13" who="#PosełSprawozdawcaMałgorzataStryjska">Poprawka 4. odnosi się do zmiany 2. lit. b w art. 3 ustawy i dotyczy dodania nowego punktu w art. 6 ust. 3 nowelizowanej ustawy o chorobach zakaźnych i zakażeniach w brzmieniu: „kompetencje lekarzy przeprowadzających badania do celów sanitarno-epidemiologicznych”.</u>
          <u xml:id="u-222.14" who="#PosełSprawozdawcaMałgorzataStryjska">Ust. 3 art. 6 ustawy są to wytyczne dla ministra zdrowia do określenia w drodze rozporządzenia rodzajów badań do celów sanitarno-epidemiologicznych, którym podlegają osoby, o których mowa w ust. 1 pkt. 4 i 5, oraz tryb ich przeprowadzania. Posłowie obu komisji zaopiniowali negatywnie tę poprawkę, uważając, że wszyscy lekarze, niezależnie od specjalizacji, mają prawo orzekać o braku przeciwwskazań bądź czasowym lub trwałym przeciwwskazaniu do wykonywania prac, przy których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia na inne osoby.</u>
          <u xml:id="u-222.15" who="#PosełSprawozdawcaMałgorzataStryjska">Poprawka 5. odnosi się do zmiany 3. w art. 3 ustawy nowelizującej i dotyczy art. 7 ust. 1 nowelizowanej ustawy o chorobach zakaźnych i zakażeniach. Polega ona na dodaniu po wyrazie „orzeczenie” wyrazu „lekarskie”. Jest to poprawka doprecyzowująca, posłowie obu komisji zarekomendowali jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-222.16" who="#PosełSprawozdawcaMałgorzataStryjska">Poprawka 6. Senatu polega na dodaniu w art. 3 ustawy pkt. 4a dotyczącego art. 31 ustawy o chorobach zakaźnych i zakażeniach. Poprawka ta rozszerza krąg podmiotów objętych obowiązkiem leczenia na podstawie ustawy o chorobach zakaźnych i zakażeniach. Posłowie obu komisji negatywnie zaopiniowali tę poprawkę, ponieważ w trakcie prac nad ustawą w Sejmie nie zajmowano się art. 31 tej ustawy, materia tego zapisu nie wchodzi nawet w szeroko pojęty przedmiot nowelizacji, którym są zagadnienia związane z służbą medycyny pracy i badaniami do celów sanitarno-epidemiologicznych. Jest to więc wyjście poza materię nowelizacji, co nie jest poprawne legislacyjnie i stanowiłoby podstawę do zainteresowania się tą ustawą przez Trybunał Konstytucyjny.</u>
          <u xml:id="u-222.17" who="#PosełSprawozdawcaMałgorzataStryjska">Podsumowując, posłowie połączonych komisji opiniują pozytywnie poprawki 3. i 5., zaś negatywnie - 1., 2., 4. i 6. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-223.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-223.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pani poseł Aleksandra Łuszczyńska, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#PosełAleksandraŁuszczyńska">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej mam zaszczyt ustosunkować się do uchwały Senatu zawartej w druku nr 2016 z dnia 19 września w sprawie ustawy o zmianie ustawy o służbie medycyny pracy oraz niektórych innych ustaw. Senat zgłosił sześć poprawek, nad którymi w dniu 1 października br. pracowały połączone Komisje Zdrowia oraz Polityki Społecznej i Rodziny. Dwie z nich, 3. i 5., jako czyszczące i poprawiające zapisy komisje zaakceptowały, zaś trzy ważne merytorycznie, 1., 2. i 4., nie zyskały poparcia. Rząd, konsultant krajowy oraz obydwie komisje uznały, że pogorszą one jakość pracy, usług i organizacji w zakresie medycyny pracy. Ponieważ pani poseł sprawozdawca odniosła się szczegółowo do tych propozycji, nie będę już ich omawiać.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#PosełAleksandraŁuszczyńska">Nad poprawką 6. nie przeprowadzono merytorycznej dyskusji, gdyż w ocenie komisji - potwierdziło to też Biuro Legislacyjne Sejmu - w tej propozycji Senat przekroczył swoje uprawnienia, bowiem zaproponował nowe brzmienie art. 31 ustawy o chorobach zakaźnych. Artykuł ten nie był przedmiotem proponowanych w nowelizacji ustawy o medycynie pracy zmian. Mimo że w ocenie rządu zapisy te są ważne ze względów społecznych i z pewnością zasługują na poparcie, należy jednak w tym celu podjąć nową, odrębną inicjatywę ustawodawczą.</u>
          <u xml:id="u-224.2" who="#PosełAleksandraŁuszczyńska">Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej będzie głosował zgodnie z ustaleniami połączonych komisji, to jest za odrzuceniem poprawek 1., 2. i 4., a za przyjęciem 3. i 5. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pani poseł Teresa Piotrowska, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#PosełTeresaPiotrowska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Wracamy dzisiaj do ustawy uchwalonej przez Wysoką Izbę w dniu 27 sierpnia 2003 r. o służbie medycyny pracy, po rozpatrzeniu jej przez Senat. Nowelizacja ta wynika z potrzeby dostosowania obowiązujących w tej dziedzinie przepisów do zmian wynikających z praktyki ich 6-letniego funkcjonowania. Uporządkowane w niej zostały kwestie kręgu podmiotów należących do jednostek organizacyjnych służby medycyny pracy.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#PosełTeresaPiotrowska">W poprawce 1. Senat zwrócił uwagę na wyłączenie spośród podstawowych jednostek służby medycyny pracy jednej z form zawodu lekarza, jaką jest indywidualna praktyka lekarska wykonywania w miejscu wezwania. Senat uznał, iż wykonywanie praktyki lekarskiej, a w szczególności badań pracowników bezpośrednio w zakładach pracy, czyli w miejscu wezwania, ma sprzyjać realizowaniu obowiązków przez pracodawców. Platforma Obywatelska nie podziela opinii Senatu i nie poprze przedłożonej przez Senat poprawki. Uważamy, że zakład pracy, czyli miejsce wezwania, nie jest odpowiednim miejscem do prowadzenia badań pracowników; temu muszą służyć odpowiednio przygotowane i wyspecjalizowane w tej dziedzinie placówki. Takie placówki są, i to z ich doświadczeń należy korzystać w celu zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego i przeciwdziałania wszelkim zagrożeniom. Działalność medycyny pracy to działalność profilaktyczna, bardzo ważna, a nie nagła pomoc w przypadku nagłego zachorowania pracownika w miejscu pracy.</u>
          <u xml:id="u-226.2" who="#PosełTeresaPiotrowska">Platforma Obywatelska nie poprze również przedłożonej przez Senat poprawki 2. Zadania priorytetowe wojewódzkich ośrodków medycyny pracy to nie badania lekarskie z zakresu medycyny pracy. Zadania te szczegółowo określa art. 17 i trzynaście punktów tego artykułu.</u>
          <u xml:id="u-226.3" who="#PosełTeresaPiotrowska">Platforma Obywatelska nie poprze też 4. poprawki Senatu.</u>
          <u xml:id="u-226.4" who="#PosełTeresaPiotrowska">Najwięcej jednak kontrowersji budzi poprawka 6. W art. 3 Senat dodaje pkt 4a. Jest to niedopuszczalne. Senat wykroczył poza związek merytoryczny przedłożonej przez Sejm ustawy. Senat nie może zajmować się przepisem, którym nie zajmował się Sejm. Dziwi nas kolejna wpadka Senatu. Przecież znane są orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego i należy je respektować. Nikomu nie wolno kuchennymi drzwiami i niezgodnie z prawem manipulować procesem legislacyjnym.</u>
          <u xml:id="u-226.5" who="#PosełTeresaPiotrowska">Poprawka 6. dotyczy pilnej potrzeby nowelizacji ustawy o chorobach zakaźnych. 1 stycznia 2002 r. stracił moc dekret o leczeniu wskazanych w poprawce chorób, a tym samym minister zdrowia nie ma żadnego tytułu, żeby płacić za ich leczenie. Kto zatem płaci? Ministerstwo długo spało. Jest to kolejna wpadka resortu zdrowia. Platforma Obywatelska ma nadzieję, że minister zdrowia wprowadził już do Wysokiej Izby projekt ustawy o chorobach zakaźnych i w ten sposób rozwiąże problem.</u>
          <u xml:id="u-226.6" who="#PosełTeresaPiotrowska">Platforma Obywatelska uważa, że w żadnym razie tej przedłożonej przez Senat poprawki poprzeć nie może, gdyż spowoduje to niezgodność ustawy o służbie medycyny pracy z konstytucją. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Bolesław Piecha, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#PosełBolesławPiecha">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość przedstawić Wysokiej Izbie stanowisko w sprawie uchwały Senatu o zmianie ustawy o służbie medycyny pracy oraz niektórych innych ustaw, zawartej w druku nr 2016.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#PosełBolesławPiecha">Senat w swej uchwale, obok mało znaczących poprawek o znaczeniu redakcyjnym czy precyzującym niektóre zapisy ustawy, proponuje w poprawkach 1., 2., 4. i 6. zapisy, które w swej treści w znaczący sposób zmieniają ideę służby medycyny pracy. Nie do przyjęcia jest dla nas próba zmiany ustawy w treści uchwalonej przez Sejm. Podjęcie działań zmierzających do wprowadzenia do treści ustawy zapisów umożliwiających służbie medycyny pracy udzielanie świadczeń zdrowotnych polegających na diagnostyce, leczeniu pewnej grupy chorób, tym samym korzystanie z konkursu ofert Narodowego Funduszu Zdrowia, uważamy za niepotrzebne.</u>
          <u xml:id="u-228.2" who="#PosełBolesławPiecha">Wysoki Sejmie! Nie widzimy potrzeby takiego rozszerzenia zadań służby medycyny pracy, jakie proponuje Senat. Nikt bowiem nie umożliwia zakładom opieki zdrowotnej, działającym również w zakresie medycyny pracy, odpowiednich działań statutowych.</u>
          <u xml:id="u-228.3" who="#PosełBolesławPiecha">Niemożliwa jest do przyjęcia poprawka 6. Senatu, która z jednej strony de facto niczego nowego nie wnosi, a z drugiej strony doskonale zaciemnia przejrzystość proponowanych przez ustawę sejmowych zapisów i jest wyjątkową wpadką legislacyjną. Jest próbą wprowadzenia boczną furtką zapisów niedebatowanych ani nieomawianych przez Sejm i niebędących tym samym przedłożeniem w projekcie ustawy. Pragnę przy tym podkreślić, że jest to kolejna wpadka Ministerstwa Zdrowia, które nie na czas zareagowało na konieczność zmiany innej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-228.4" who="#PosełBolesławPiecha">Reasumując, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość będzie głosował zgodnie z rekomendacją połączonych komisji: Komisji Zdrowia oraz Komisji Polityki Społecznej i Rodziny w zakresie projektu ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Włodzimierz Czechowski, Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu klubu Samoobrona RP pragnę przedstawić nasze stanowisko w związku z podjętą przez Senat uchwałą w sprawie ustawy o zmianie ustawy o służbie medycyny pracy, druk nr 2016.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">Samoobrona przy omawianiu rządowych propozycji zmiany ustawy o medycynie pracy zgłosiła szereg wniosków, m.in. o konieczności współdziałania służby medycyny pracy z systemem powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego, o braku oferty medycyny pracy dla coraz liczniejszej grupy osób pracujących na własny rachunek w warunkach samozatrudnienia czy wykonujących prace zlecone na rzecz przedsiębiorstw produkcyjnych. Żałuję bardzo, że te propozycje nie zostały przyjęte, bo jeśli już pracujemy nad tak ważną ustawą, moglibyśmy załatwić rzecz kompleksowo.</u>
          <u xml:id="u-230.2" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">Natomiast jesteśmy zbulwersowani poprawką i przeciwni 2. poprawce Senatu w pkt. 2 do art. 17 pkt 9, dotyczącej możliwości wykonywania badań profilaktycznych pracowników przez wojewódzkie ośrodki medycyny pracy. Samoobrona stawiała na ujęcie w projekcie ustawy ograniczenia działalności wojewódzkich ośrodków medycyny pracy w tym zakresie. Do tej pory wojewódzkie ośrodki medycyny pracy zastępowały jednostki podstawowe w wykonywaniu badań profilaktycznych pracowników, prowadząc często do konkurencji z tymi jednostkami, i jako jednostki nadrzędne działały na granicy korupcjogennej. W kilku województwach stało się to przyczyną konfliktu. Dlatego Samoobrona uznała za konieczne rozwiązanie ograniczające zakres świadczeń wojewódzkich ośrodków medycyny pracy do skali uzasadnionej celami dydaktycznymi. To wydaje się racjonalnym rozwiązaniem, likwidującym konkurencję i rywalizację pomiędzy wojewódzkimi jednostkami a jednostkami podstawowymi służby medycyny pracy i taki wniosek Samoobrony został przez Sejm przyjęty. Dlaczego Senat to zmienia? Uzasadnia to tym, że zabranie możliwości wykonywania badań profilaktycznych wojewódzkim ośrodkom medycyny pracy pozbawi pracowników możliwości korzystania z usług mających wysoką jakość i wykonywanych przez wysoko kwalifikowaną kadrę. To, że kadra w wojewódzkich ośrodkach jest wysoko kwalifikowana, to jest prawda. Dziwi jednak, że tym samym Senat próbuje podrywać autorytet i dyskredytować umiejętności i fachowość lekarzy zatrudnionych w jednostkach terytorialnych. Przecież uprawnienia i kursy są te same dla lekarzy zatrudnionych w województwie i w terenie. Wątpliwość budzi również sprawa kierowania niektórych pracowników do wojewódzkich ośrodków medycyny pracy. Czyżby mieli tam trafiać tylko wybrani ludzie z województwa? Gdyby Senat zaproponował np., że wojewódzkie ośrodki będą wykonywały badania w trybie konsultacyjnym lub w wątpliwych przypadkach, to można by się z taką poprawką zgodzić.</u>
          <u xml:id="u-230.3" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">Wysoki Sejmie! Samoobrona będzie głosować za odrzuceniem tych poprawek Senatu, które połączone komisje, Komisja Polityki Społecznej i Rodziny oraz Komisja Zdrowia, zaopiniowały negatywnie. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-230.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Michał Figlus, Partia Ludowo-Demokratyczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#PosełMichałFiglus">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej mam zaszczyt przedstawić stanowisko wobec wprowadzonych przez Senat poprawek do uchwalonej przez Sejm ustawy o zmianie ustawy o służbie medycyny pracy oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#PosełMichałFiglus">Senat w czasie prac nad projektem ustawy wprowadził do jego treści 6 poprawek. Poprawki nr 1, 2 i 6 mają charakter merytoryczny, pozostałe - porządkujący i uzupełniający. Pierwsza z poprawek porządkuje kwestie dotyczące kręgu podmiotów należących do jednostek organizacyjnych służby medycyny pracy, uznawanych za jednostki podstawowe tej służby. W poprawce nr 2 Senat proponuje utrzymanie dotychczasowego stanu prawnego dotyczącego możliwości wykonywania badań profilaktycznych w zakresie zadań wojewódzkich ośrodków medycyny pracy. Nowelizacja art. 31 ust. 1 ustawy w brzmieniu zgłoszonym przez Senat, poprawka nr 6, ma na celu rozszerzenie kręgu podmiotów objętych obowiązkiem leczenia na podstawie ustawy o chorobach zakaźnych i zakażeniach.</u>
          <u xml:id="u-232.2" who="#PosełMichałFiglus">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Koło Poselskie Partii Ludowo-Demokratycznej będzie głosowało za przyjęciem poprawek senackich. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Andrzej Wojtyła, Stronnictwo Konserwatywno-Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#PosełAndrzejWojtyła">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#PosełAndrzejWojtyła">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałem ustosunkować się do ustawy w imieniu Koła Parlamentarnego SKL.</u>
          <u xml:id="u-234.2" who="#PosełAndrzejWojtyła">Nowela, którą w dniu dzisiejszym omawiamy, porządkuje kwestie dotyczące kręgu podmiotów należących do jednostek organizacyjnych służby medycyny pracy, które są jednostkami podstawowymi tej właśnie służby. Celem tej nowelizacji jest również dostosowanie przepisów ustawy do sytuacji, jaka powstała w wyniku wprowadzenia nowych zasad finansowania, czyli powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego, oraz uściślenie niektórych zapisów tej ustawy, które wyniknęły z praktyki stosowania tej ustawy przez dłuższy okres. W noweli tej dokonuje się również zmian mających na celu dostosowanie omawianej ustawy do ustawy o zawodzie lekarza. Senat wprowadził szereg poprawek, proponuje na przykład, aby praktyka lekarska w zakresie medycyny pracy mogła być wykonywana na wezwanie w miejscu wezwania, czyli na terenie zakładu pracy, argumentując to tym, że służy to realizacji obowiązków przez pracodawców. Jest to argumentacja słuszna, jednak chciałbym podkreślić, że w tej ustawie powinniśmy przede wszystkim zadbać o jakość opieki zdrowotnej nad pracownikami, o jakość badań profilaktycznych i jeżeli zakład pracy posiada miejsce, czyli dobrze wyposażony gabinet, to lekarz, który chce tam przeprowadzać badania, może zarejestrować ten gabinet i w sposób profesjonalny, na odpowiednim poziomie takie badania przeprowadzać. Wezwania lekarza do zakładu pracy bez takich warunków nie mogą być poparte przez nasze koło, ponieważ uważamy, że te badania byłyby wykonywane w sposób mało profesjonalny, bez odpowiedniego sprzętu. Czyli tej poprawki senackiej, chociaż argumentacja jest słuszna, nie poprzemy.</u>
          <u xml:id="u-234.3" who="#PosełAndrzejWojtyła">Podobnie jest z poprawką senacką 2., która mówi, że wojewódzkie ośrodki medycyny pracy powinny wykonywać badania profilaktyczne, bo udzielane tam świadczenia cechują się wysoką jakością, te placówki dysponują wysoko kwalifikowaną kadrą, wartościowym sprzętem. Jest to oczywiście słuszne i wydaje się, że tam przede wszystkim pacjent może być rzetelnie, dobrze i na odpowiednim poziomie zbadany oraz profesjonalnie zakwalifikowany. Problemem jest jednak fakt, że te instytucje jednocześnie kontrolują lekarzy przemysłowych, w związku z tym doprowadziłoby to do monopolizacji i wykluczenia z rynku wielu lekarzy posiadających uprawnienia lekarzy przemysłowych i działających na rynku. Dlatego też, mimo słusznej argumentacji, uważamy, że ta poprawka nie może być przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-234.4" who="#PosełAndrzejWojtyła">Poprawka 6. również ze względów merytorycznych jest zasadna, ponieważ rozszerzenie obowiązku leczenia i diagnostyki osób, u których wykryto chorobę zakaźną, jest, naszym zdaniem, słuszne i obecnie jest brak uregulowań, które by to umożliwiały. Wynika to przede wszystkim z braku wydania odpowiednich rozporządzeń do ustawy o chorobach zakaźnych. Jest to więc słuszne merytorycznie, ale sposób zapisu powyższych problemów akurat w tym zakresie w tej ustawie, nie jest, naszym zdaniem, wart poparcia. Uważamy, że pozostałe poprawki Senatu mające charakter porządkujący należy poprzeć. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-235.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Do głosowania nad uchwałą Senatu przystąpimy w bloku głosowań w piątek.</u>
          <u xml:id="u-235.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów porządku dziennego w dniu dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-235.4" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-235.5" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie jeszcze zgłosić się do oświadczenia? Na razie są zapisani pan poseł Szukała i pan poseł Dulias.</u>
          <u xml:id="u-235.6" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Nie widzę chętnych.</u>
          <u xml:id="u-235.7" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Listę zgłoszonych do oświadczeń uważam za zamkniętą.</u>
          <u xml:id="u-235.8" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Tadeusz Szukała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#PosełTadeuszSzukała">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#PosełTadeuszSzukała">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W dzisiejszym oświadczeniu chciałbym uzasadnić potrzebę przyznania środków finansowych w przyszłorocznym budżecie państwa na budowę zbiornika wodnego w Świnnej Porębie.</u>
          <u xml:id="u-236.2" who="#PosełTadeuszSzukała">Podstawowe znaczenie zbiornika wodnego w Świnnej Porębie polega na retencjonowaniu 161 mln m3 wody, co w znaczny sposób pozwoli powiększyć zasoby wodne regionu. Zbiornik ten zaprojektowany został jako typowy zbiornik wielofunkcyjny. Obok funkcji regulacji stosunków wodnych dorzecza Skawy zbiornik ten spełniać będzie również funkcję zbiornika przeciwpowodziowego z rezerwą powodziową w wysokości 24 mln m3 wody. Budowany zbiornik retencyjny ma szczególne znaczenie w ochronie przeciwpowodziowej jako element ochrony czynnej, pozwalający sterować przepływem fali powodziowej. Znaczenie przeciwpowodziowe zbiornika jest ogromne w aspekcie ochrony terenów poniżej zapory. Wszystkie warianty przewidujące ochronę Krakowa przed wielką falą wody uwzględniają wpływ zbiornika na redukcję fali powodziowej w Krakowie o 40–50 cm. Obniżenie poziomu Wisły w Krakowie ma kolosalne znaczenie ze względu na ochronę zabytków i zgromadzonego dziedzictwa kulturowego w tym mieście. Ponadto zbiornik ma redukować falę powodziową o prawdopodobieństwie wody 100-letniej na rzece Skawie o 60%, zabezpieczając dolinę Skawy poniżej zbiornika i chroniąc Wadowice oraz niżej położone miejscowości na terenie powiatów wadowickiego, oświęcimskiego i krakowskiego przed skutkami powodzi. Nadmienić należy, że Skawa zaliczana jest do rzek górskich o wysokim zagrożeniu powodziowym.</u>
          <u xml:id="u-236.3" who="#PosełTadeuszSzukała">Kolejnym ważnym celem budowy zbiornika jest przeciwdziałanie skutkom suszy poprzez wyrównanie przepływów niskich Skawy z 0,88 m3 na sekundę do 6,4 m3 na sekundę, gwarantujących pobór wody dla gmin: Wadowice, Tomice i Kalwaria Zebrzydowska, a w perspektywie dla Śląska, przy zachowaniu przepływu biologicznego w wysokości 2 m3 na sekundę. Wszystkie funkcje zbiornika Świnna Poręba poprzez realizację związanej z nim infrastruktury technicznej przyczynią się do polepszenia warunków bytowych mieszkańców terenów sąsiednich oraz spowodują podniesienie walorów krajobrazowych i zwiększą możliwość rekreacyjnego wykorzystania terenu.</u>
          <u xml:id="u-236.4" who="#PosełTadeuszSzukała">Po 16 latach od rozpoczęcia budowy zbiornika w Świnnej Porębie wykonano prace o wartości ok. 842 mln zł, co stanowi 30–40% całego zakresu prac. Na terenach objętych budową wstrzymano wszelką działalność inwestycyjną i gospodarczą. Do chwili obecnej wykupiono 84% gruntów na terenach przeznaczonych pod czaszę zbiornika. Zlikwidowane zostały zakłady zatrudniające miejscową ludność.</u>
          <u xml:id="u-236.5" who="#PosełTadeuszSzukała">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Apeluję do Sejmu i rządu Rzeczypospolitej Polskiej o podjęcie decyzji, która zapewni dalsze sprawne finansowanie tak ważnej dla Małopolski i Śląska inwestycji. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-236.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Stanisław Dulias.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#PosełStanisławDulias">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Może temat ten jest niewygodny, można się narazić, ale sądzę, że kilka refleksji na temat mediów i ich roli warto przedstawić. Często można spotkać się ze stwierdzeniem, że media to czwarta czy kolejna władza. Odnosi się to również do Polski. Każda jednak władza powołana jest do odgrywania mniej lub bardziej odpowiedzialnej roli w stosunkach społeczno-gospodarczych środowiska, w którym funkcjonuje; ale musi ją też wypełniać. U nas jest jednak inaczej. Nasze media - przepraszam, nie nasze, nie wiadomo czyje - zamiast wypełniać swoją ustawową misję, manipulują społeczeństwem. Załatwiają, można sądzić, ściśle określone cele, ale zapewne nie patriotyczne. Nie posądzam ich o niekompetencję czy głupotę, ale jak inaczej nazwać niepodejmowanie merytoryczne tematów, a doszukiwanie się drobiazgów niemających żadnego znaczenia w sprawie? W odbiorze wielu zwyczajnych zjadaczy chleba media prowadzą psychoterapię na społeczeństwie polskim, która trwa od dłuższego czasu i coraz bardziej się potęguje. Szczególną rolę odegrały media we wprowadzaniu w błąd społeczeństwa, jeżeli chodzi o stosunki przygotowawcze do Unii Europejskiej. Media tzw. polskie bez żadnych ograniczeń i skrupułów nie zwracają już uwagi na reakcje społeczeństwa, polityków, i to niezależnie od opcji, na dokonania naukowców, osiągnięcia przedsiębiorców na tak trudnym polskim rynku, prawdziwych związkowców i wielu innych grup zawodowych czy środowiskowych. Interesuje ich tylko sensacja. Wobec władzy przyjmują najczęściej wygodną pozycję - często można mieć złudzenie, że za poufne wiadomości lub też wspólnie wywołaną sensację załatwiają manipulacyjne programy władzy. Często na skutek rozdziału interesu władzy mają okazję, ze wszech miar uzasadnioną, zajmować pozycję tylko jednej ze stron. Najczęściej wykorzystywanie mediów dla przedstawicieli władzy kończy się ze stratami, jeżeli nie kompromitująco dla tych drugich. Zachowania mediów nie podlegają żadnej weryfikacji - o kontroli czy nadzorze nie wspomnę. Ustawa ich nie obowiązuje. Może to moje oświadczenie - wystąpienie - wzbudzi chociaż minimalne zainteresowanie. Jeżeli tak, to niejeden z dziennikarzy lub redaktorów powinien sobie uprzytomnić, jaką negatywną rolę czasem mogą odegrać wobec Polski i społeczeństwa. Powinni uderzyć się mocno w piersi i zmienić swoje postępowanie. A wśród parlamentarzystów powinien zrodzić się jak najszybciej projekt ustawy mówiący o odpowiedzialności karnej za naruszenie przez dziennikarzy dóbr osobistych i o obowiązkach oraz zasadach przekazywania informacji i odpowiedzialności za nie. Ocenę tego stanu, sądzę, każdy z nas ma własną, ale po przeczytaniu kilku refleksji opinię tę można w sposób bardziej wyrazisty sobie uzmysłowić.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#PosełStanisławDulias">Gigantem manipulacyjno-propagandowym bezsprzecznie, pod względem rangi i czasu, jest „Rzeczpospolita” w zakresie artykułów pana Jędrzeja Bieleckiego. Wydawało się, że z chwilą ogłoszenia wyników referendum pan Jędrzej zakończył swoją specjalną antypolską misję. Okazuje się, że to tylko dłuższy urlop, po którym uznał, że jego wyjątkowo wyrafinowane informacje będą niezbędne w omamianiu polskiego społeczeństwa i przeprowadzaniu dalszych uzgodnień i zachowań wobec Unii Europejskiej i w układzie europejskim. Okazuje się, że pan Jędrzej wrócił, by znowu pokazać swój kunszt między innymi w artykule „Miliardy za zgodę na konstytucję” i w wielu innych.</u>
          <u xml:id="u-238.2" who="#PosełStanisławDulias">Odrębnym zagadnieniem jest tworzenie wizerunku wybranych osób. Według normalnych zasad sztuka przekazywania obrazów czy zdjęć polegała na ich najlepszym wykonaniu, co się nie zgadza z aktualną teorią wyszukiwania najgorszych ujęć, a nawet wykorzystywaniem obecnych możliwości technicznych, by je zniekształcać. Brawo! To jest wysoka klasa redaktorów, dziennikarzy i reporterów. Nietrudno zauważyć, z jaką zgryźliwością traktują zasługi ludzi nie z własnych szeregów. Często, szczególnie w regionalnych gazetach, ogłasza się ranking na najlepszego na przykład samorządowca, parlamentarzystę lub kogoś z innej grupy aktywnych osób pod kątem swoich wybrańców. Jaka wściekłość ogarnia takich pisarczyków, trudno ich nazwać dziennikarzami, gdy wyniki...</u>
          <u xml:id="u-238.3" who="#PosełStanisławDulias">Już kończę.</u>
          <u xml:id="u-238.4" who="#PosełStanisławDulias">...odbiegają od ich przewidywań. Potrafią kompromitować, niszczyć każdą metodą, włącznie z oskarżeniem o nieprawdę.</u>
          <u xml:id="u-238.5" who="#PosełStanisławDulias">Mam nadzieję i wierzę, że są jeszcze prawdziwi dziennikarze. I do nich apel: Ratujcie wasz zawód, który zawsze pretendował do rangi władzy, a dzisiaj niestety zniża się do poziomu brukowca - nie powiem: szmatławca najgorszego kalibru. Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-238.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Zarządzam przerwę w posiedzeniu do jutra, tj. 16 października 2003 r., do godz. 9.</u>
          <u xml:id="u-239.2" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 21 min 57)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>