PPC / ppc

text_structure.xml 711 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 03)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Marek Borowski oraz wicemarszałkowie Tomasz Nałęcz, Donald Tusk i Janusz Wojciechowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#Marszałek">Wznawiam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#Marszałek">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panią poseł Anitę Błochowiak oraz panów posłów Bronisława Dutkę, Zdzisława Kałamagę i Zbigniewa Sosnowskiego.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#Marszałek">W pierwszej części obrad sekretarzami będą panowie posłowie Bronisław Dutka i Zbigniew Sosnowski.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#Marszałek">Protokół i listę mówców prowadzić będą pan poseł Bronisław Dutka oraz pani poseł Anita Błochowiak.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#Marszałek">Posłowie sekretarze zajęli miejsca przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#Marszałek">Proszę posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#SekretarzPosełZbigniewSosnowski">Informuję, że w dniu dzisiejszym odbędą się posiedzenia Komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#SekretarzPosełZbigniewSosnowski">- Finansów Publicznych - o godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#SekretarzPosełZbigniewSosnowski">- Kultury i Środków Przekazu - o godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#SekretarzPosełZbigniewSosnowski">- Infrastruktury - o godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#SekretarzPosełZbigniewSosnowski">- Obrony Narodowej - o godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#SekretarzPosełZbigniewSosnowski">- Łączności z Polakami za Granicą - o godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#SekretarzPosełZbigniewSosnowski">- Odpowiedzialności Konstytucyjnej - o godz. 15,</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#SekretarzPosełZbigniewSosnowski">- Sprawiedliwości i Praw Człowieka wspólnie z Komisją Ustawodawczą - o godz. 15.30,</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#SekretarzPosełZbigniewSosnowski">- Nadzwyczajnej do rozpatrzenia rządowego projektu ustawy o informatyzacji działalności niektórych podmiotów realizujących zadania publiczne - o godz. 16,</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#SekretarzPosełZbigniewSosnowski">- Polityki Społecznej i Rodziny wspólnie z Komisją Spraw Zagranicznych - o godz. 18,</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#SekretarzPosełZbigniewSosnowski">- Rolnictwa i Rozwoju Wsi - o godz. 18. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#Marszałek">Grupa posłów przedłożyła projekt uchwały w sprawie trybu wyrażenia zgody na ratyfikację traktatu ustanawiającego konstytucję dla Europy.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#Marszałek">Projekt ten został paniom i panom posłom doręczony w druku nr 1999.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący przeprowadzenie pierwszego czytania tego projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#Marszałek">Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 51 pkt 1 regulaminu Sejmu, a także aby punkt ten rozpatrzyć w łącznej debacie średniej wraz z informacją rządu w sprawie przygotowań do konferencji międzyrządowej w sprawie traktatu ustanawiającego konstytucję dla Europy oraz z pierwszymi czytaniami projektów uchwał dotyczących tej sprawy.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#Marszałek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#Marszałek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#Marszałek">Komisja Obrony Narodowej przedłożyła dodatkowe sprawozdanie o projekcie ustawy o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz o zmianie niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#Marszałek">Sprawozdanie to zostało paniom i panom posłom doręczone w druku nr 1813-A.</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący trzecie czytanie tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-4.10" who="#Marszałek">Dodany punkt rozpatrzymy w dzisiejszym bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-4.11" who="#Marszałek">Komisja Europejska przedłożyła sprawozdanie o projekcie nowelizacji ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia.</u>
          <u xml:id="u-4.12" who="#Marszałek">Sprawozdanie to zostało paniom i panom posłom doręczone w druku nr 1992.</u>
          <u xml:id="u-4.13" who="#Marszałek">W związku z tym, na podstawie art. 103 ust. 1 regulaminu Sejmu, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-4.14" who="#Marszałek">Proponuję, aby w dyskusji nad dodanym punktem Sejm wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-4.15" who="#Marszałek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-4.16" who="#Marszałek">Dodany punkt rozpatrzymy w dniu dzisiejszym w godzinach wieczornych po zakończeniu dyskusji nad sprawozdaniem komisji o projekcie ustawy o ratyfikacji Konwencji o udzielaniu patentów europejskich.</u>
          <u xml:id="u-4.17" who="#Marszałek">Właściwe komisje przedłożyły sprawozdanie o projekcie ustawy o zmianie ustawy o dopłatach do oprocentowania niektórych kredytów bankowych.</u>
          <u xml:id="u-4.18" who="#Marszałek">Sprawozdanie to zostało paniom i panom posłom doręczone w druku nr 1996.</u>
          <u xml:id="u-4.19" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-4.20" who="#Marszałek">Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 51 pkt 3 regulaminu Sejmu oraz aby w dyskusji nad dodanym punktem Sejm wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-4.21" who="#Marszałek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.22" who="#Marszałek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-4.23" who="#Marszałek">Dodany punkt rozpatrzymy jako ostatni w dniu dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-4.24" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktów: 18., 19., 20., 21. i 22. porządku dziennego: 18. Informacja rządu w sprawie przygotowań do konferencji międzyrządowej w sprawie traktatu ustanawiającego konstytucję dla Europy. Informacja przedstawiciela Sejmu w Konwencie Europejskim. 19. Pierwsze czytanie poselskiego projektu uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej deklarującej intencję ratyfikacji nowego traktatu regulującego zasady i ustrój Unii Europejskiej w formie ogólnokrajowego referendum (druk nr 1944). 20. Pierwsze czytanie poselskiego projektu uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie traktatu konstytucyjnego Unii Europejskiej (druk nr 1985). 21. Pierwsze czytanie projektu uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie rezultatu prac Konwentu Europejskiego oraz stanowiska rządu RP wobec konferencji międzyrządowej (druk nr 1989). 22. Pierwsze czytanie poselskiego projektu uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie trybu wyrażenia zgody na ratyfikację traktatu ustanawiającego konstytucję dla Europy (druk nr 1999).</u>
          <u xml:id="u-4.25" who="#Marszałek">Proszę o zabranie głosu ministra spraw zagranicznych pana Włodzimierza Cimoszewicza w celu przedstawienia informacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę podziękować za możliwość przedstawienia Wysokiej Izbie priorytetów rządu w związku ze zbliżającą się konferencją międzyrządową, na której za 16 dni rozpoczną się prace nad traktatem ustanawiającym konstytucję dla Europy. Będzie to wydarzenie bezprecedensowe; nigdy wcześniej w Unii Europejskiej nie toczył się proces natury konstytucyjnej, nigdy też państwa przystępujące do Unii nie były pełnoprawnymi uczestnikami prac nad jej reformą. Mamy świadomość wyjątkowej sytuacji, w jakiej znalazła się Polska, oraz znaczenia procesu, w którym bierzemy udział. Efekt końcowy naszych prac określi na wiele lat kierunek rozwoju Europy.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Wysoka Izbo! System instytucjonalny oraz poszczególne polityki Unii Europejskiej, ustanowione początkowo dla sześciu państw członkowskich, już wkrótce będą musiały sprostać potrzebom wynikającym z największego w historii Wspólnoty rozszerzenia. Ze względu na bezprecedensową skalę tego przedsięwzięcia oraz konieczność sprostania innym współczesnym wyzwaniom przywódcy państw europejskich zdecydowali blisko dwa lata temu o rozpoczęciu debaty na temat reform Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Zgodnie z mandatem Rady Europejskiej z Laeken, ośrodkiem tej debaty stał się Konwent Europejski. Rezultaty jego prac przeszły wcześniejsze oczekiwania. Konwent wypracował kompletny projekt traktatu konstytucyjnego. Dokument ten nie ma wiążącego charakteru, stanowić będzie podstawę do rozpoczęcia prac podczas konferencji międzyrządowej. O ostatecznym kształcie traktatu zadecydują szefowie państw i rządów, w tym Polski, uczestniczącej w konferencji na pełnych i równych w stosunku do innych krajów prawach.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Projekt traktatu jest podsumowaniem 16 miesięcy prac Konwentu. Brali w nich udział przedstawiciele rządów oraz parlamentów państw członkowskich, przystępujących i kandydujących, a także Parlamentu Europejskiego i Komisji Europejskiej. Proponowany przez Konwent projekt ma uczynić Unię bardziej demokratyczną, przejrzystą, lepiej funkcjonującą i bliższą obywatelom. Dokument jest oczywiście wynikiem kompromisu; ten kompromis budzi zastrzeżenia, ale jest dobrą podstawą do dalszych prac.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Projekt traktatu wprowadza kilka istotnych zmian, dzięki którym Unia Europejska będzie mogła działać sprawniej. Wśród ważnych i nowatorskich rozwiązań należy wymienić dokonanie wyraźnego podziału kompetencji, zniesienie struktury filarowej, uproszczenie procedur i instrumentów prawnych oraz zwiększenie roli parlamentów narodowych w działaniach Unii.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Konwent zaproponował też pewne nowe rozwiązania w materii instytucjonalnej, między innymi powołanie stałego przewodniczącego Rady Europejskiej i europejskiego ministra spraw zagranicznych. Te ostatnie propozycje nie naruszają dotychczasowej równowagi instytucjonalnej, choć kompetencje obu tych organów wymagają doprecyzowania. W intencji Konwentu zmiany te miałyby służyć usprawnieniu procesu decyzyjnego, zwłaszcza wobec perspektywy najbliższego rozszerzenia i kolejnych.</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Wysoka Izbo! Rada Ministrów dokonała głębokiej analizy projektu traktatu. W jej rezultacie 9 września rząd przyjął swoje stanowisko na konferencję międzyrządową, którego treść mam zaszczyt państwu przedstawić.</u>
          <u xml:id="u-5.7" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Projekt traktatu ustanawiającego konstytucję dla Europy został uznany za dobrą podstawę do rozpoczęcia prac konferencji międzyrządowej. Jest to stanowisko zgodne z zaakceptowanymi przez 25 państw konkluzjami szczytu Unii w Salonikach. Wyrażając głębokie uznanie dla prac Konwentu Europejskiego, rząd stoi jednocześnie na stanowisku, że o ostatecznym kształcie i treści traktatu zadecyduje konferencja międzyrządowa. Jest to jedyne gremium upoważnione do podejmowania decyzji o rewizji traktatów w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-5.8" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Podzielamy dość powszechny pogląd, według którego projekt traktatu nie wymaga zbyt wielu zmian. Jednocześnie uważamy, że obowiązkiem uczestników konferencji międzyrządowej jest poważne rozważenie i uwzględnienie w traktacie tych postulatów państw członkowskich i przystępujących, które stanowią odzwierciedlenie żywotnych interesów narodowych.</u>
          <u xml:id="u-5.9" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Konferencja międzyrządowa powinna mieć ambitne cele. Najwyższym poziomem ambicji jest to, aby wszyscy uczestnicy tej konferencji oraz nasze parlamenty i społeczeństwa miały przekonanie, że ostateczny rezultat uwzględnia ich fundamentalne wartości i oczekiwania.</u>
          <u xml:id="u-5.10" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Ocena jakości traktatu konstytucyjnego zależeć będzie z jednej strony od zagwarantowania niezbędnej sprawności rozszerzonej Unii Europejskiej, z drugiej od gotowości rządów i społeczeństw do przyjęcia tej umowy międzynarodowej i uznania jej za mądrą, dalekowzroczną i sprawiedliwą.</u>
          <u xml:id="u-5.11" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Wysoka Izbo! Lista priorytetów rządu Rzeczypospolitej na konferencję międzyrządową składa się z 4 elementów. Intencją rządu jest skupienie uwagi na sprawach najważniejszych. Naszym dążeniem jest także dbałość o powodzenie konferencji międzyrządowej, która nie powinna zajmować się zbyt wieloma sprawami szczegółowymi jednocześnie.</u>
          <u xml:id="u-5.12" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Zasadnicze miejsce z punktu widzenia Polski ma zachowanie systemu ważenia głosów w Radzie Ministrów Unii Europejskiej, przewidzianego przez traktat z Nicei. Propozycja Konwentu Europejskiego przewiduje jego stosowanie do listopada 2009 r. Miałby on wówczas zostać zastąpiony systemem tzw. podwójnej większości, uwzględniającym w dużej mierze potencjał ludnościowy poszczególnych państw.</u>
          <u xml:id="u-5.13" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">System podwójnej większości dawałby Polsce dość silną pozycję, przede wszystkim ze względu na znaczny potencjał demograficzny naszego kraju. Byłby to jednak system mniej korzystny od modelu nicejskiego, który był dla nas punktem odniesienia podczas negocjacji akcesyjnych z Unią Europejską. System nicejski został opracowany z myślą o rozszerzonej Unii. Jest elementem obowiązującego, choć jeszcze niestosowanego prawa międzynarodowego. Dlatego uważamy, że to nie my powinniśmy przekonywać do utrzymania tego, co istnieje, ale to zwolennicy zmiany muszą nas przekonać, że jest ona niezbędna. Co więcej, rząd uznaje, że system nicejski w większym stopniu niż system podwójnej większości równoważy wpływy małych, średnich i dużych państw członkowskich. Zachwianie tej równowagi godziłoby w spójność Unii i w dalszej perspektywie nie sprzyjałoby pogłębianiu integracji.</u>
          <u xml:id="u-5.14" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">System nicejski nie wymaga korekty także dlatego, że nie został jeszcze wypróbowany w praktyce. Wejdzie w życie w listopadzie przyszłego roku i dopiero wtedy będziemy mogli racjonalnie wypowiadać się o jego wadach i zaletach. Dzisiaj jest to przedwczesne.</u>
          <u xml:id="u-5.15" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Rząd nie jest również przekonany o słuszności twierdzenia, że system podwójnej większości byłby bardziej zrozumiały dla obywateli, gdyż w praktyce oba systemy charakteryzują się podobnym stopniem złożoności.</u>
          <u xml:id="u-5.16" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">System podejmowania decyzji jest jednym z najważniejszych elementów konstrukcyjnych w każdej organizacji międzynarodowej. Wpływa nie tylko na pozycję poszczególnych państw członkowskich, ale określa też model samej organizacji.</u>
          <u xml:id="u-5.17" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Opracowana w Nicei koncepcja, choć była trudnym kompromisem, zakładała konieczność daleko posuniętej solidarności, porozumiewania się, uwzględniania zróżnicowanych racji. Obecna propozycja, z pozoru bardziej demokratyczna, stwarza nadzieję na wyższą sprawność techniczną, co jednak może w praktyce oznaczać mniejszą skłonność do zachowywania równowagi i w konsekwencji wyższy poziom niezadowolenia licznej mniejszości państw przegłosowanych.</u>
          <u xml:id="u-5.18" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Drugim polskim priorytetem jest usprawnienie systemu instytucjonalnego Unii Europejskiej. Chcemy, aby zapewniał on równowagę zarówno między samymi instytucjami europejskimi, między Unią a państwami członkowskimi, jak i małymi, średnimi i dużymi członkami Unii.</u>
          <u xml:id="u-5.19" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Oryginalnym polskim pomysłem jest wprowadzenie do traktatu konstytucyjnego koncepcji prezydencji grupowej, w ramach której określona grupa państw dzieliłaby między siebie przywilej i obowiązek przewodniczenia poszczególnym formacjom Rady Ministrów Unii Europejskiej. Prezydencja grupowa byłaby wybierana w oparciu o kryterium równowagi geograficznej oraz równowagi między małymi i dużymi państwami Unii. Prezydencja podlegałaby zasadom rotacji zachowującej najistotniejsze cechy obecnego systemu.</u>
          <u xml:id="u-5.20" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Według polskiej koncepcji prezydencja grupowa byłaby sprawowana przez 4 państwa w okresie 2 lat. Państwa sprawujące prezydencję dokonywałyby między sobą podziału przewodnictwa w radach sektorowych według klucza opartego na ich specjalizacji. Przewodniczący Rady ds. Ogólnych byłby odpowiedzialny za zapewnienie właściwej komunikacji między przewodniczącymi rad sektorowych. Stałby na czele nieformalnej konferencji przewodniczących, której zadaniem byłoby uzgodnienie programu prezydencji oraz monitorowanie jego realizacji. Byłby także odpowiedzialny za współpracę z przewodniczącym Rady i przewodniczącym Komisji Europejskiej przy ustalaniu agendy posiedzeń Rady Europejskiej. W zasadzie propozycje Konwentu już dzisiaj wykazują silne cechy prezydencji grupowej. Wbrew pozorom nie jesteśmy więc odlegli od możliwego porozumienia w tej kwestii.</u>
          <u xml:id="u-5.21" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">W ramach pakietu instytucjonalnego Polska opowiada się za zachowaniem zasady: „jeden kraj - jeden komisarz”, rozumianej jako zachowanie jednakowego statusu przez wszystkich komisarzy, a zwłaszcza ich praw w procesie decyzyjnym. Utrzymanie równości państw członkowskich przy wyborze kolegium Komisji Europejskiej ma ogromne znaczenie z punktu widzenia obywateli, dla których reprezentatywny charakter instytucji europejskiej jest wartością samą w sobie. Uważamy za wyolbrzymione obawy przed obniżeniem efektywności bardziej liczebnej Komisji Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-5.22" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Kolejnym problemem instytucjonalnym, do którego rząd zamierza się odnieść w trakcie konferencji międzyrządowej, jest kwestia utworzenia Rady ds. Ogólnych i Legislacyjnych. Rząd uważa, że skoncentrowanie całości działań legislacyjnych w jednej formacji Rady byłoby zabiegiem nieefektywnym, wywołującym brak możliwości wykorzystania doświadczenia oraz wiedzy eksperckiej ministrów sektorowych. Rząd postuluje w tej sytuacji wprowadzenie do traktatu przepisu odnoszącego się jedynie do Rady ds. Ogólnych, której zadaniem byłoby zapewnienie spójności prac wszystkim formacjom Rady Ministrów Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-5.23" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Trzeci priorytet rządu na konferencję dotyczy obszaru Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa, a w szczególności mechanizmów współpracy w zakresie Europejskiej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony. Polska pragnie zagwarantować udział wszystkich członków Unii w podejmowaniu decyzji dotyczących ustanowienia i realizacji mechanizmów współpracy w tym obszarze. Rząd jest przeciwny tworzeniu odrębnej formuły współpracy, tzw. współpracy strukturalnej. Uważamy, że odpowiednia i wystarczająca jest istniejąca już w traktatach formuła wzmocnionej współpracy, rozciągnięta na obszar Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony.</u>
          <u xml:id="u-5.24" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Zdaniem rządu również współpraca z Sojuszem Północnoatlantyckim w dziedzinie bezpieczeństwa i prowadzenia operacji kryzysowych powinna znaleźć silniejszy wyraz w traktacie, np. w postaci przepisu określającego strategiczny charakter i struktury współpracy między Unią Europejską a NATO. Jednocześnie uważamy za przedwczesne wprowadzenie do traktatu klauzuli dotyczącej wzajemnych zobowiązań obronnych. Nasze stanowisko w tej kwestii wynika z woli przeciwdziałania ryzykownemu powielaniu gwarancji struktur i działań obronnych we wspólnocie euroatlantyckiej.</u>
          <u xml:id="u-5.25" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Wreszcie czwartym, bardzo ważnym postulatem rządu, jest odwołanie do tradycji chrześcijańskich w preambule traktatu konstytucyjnego. Sformułowanie to odpowiadałoby zarówno prawdzie historycznej, jak i oczekiwaniom wielu obywateli. Unia Europejska jest przede wszystkim wspólnotą wartości, które dają narodom i społeczeństwom silne poczucie osadzenia w tradycji europejskiej. Brak wyraźnego odniesienia do tradycji chrześcijańskich mógłby wywołać niezrozumienie i rozczarowanie.</u>
          <u xml:id="u-5.26" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Szanowni Państwo! Stanowisko rządu na konferencję międzyrządową stanowi zestaw wytycznych dla działań samego rządu oraz polskiej dyplomacji. Pozostajemy w ścisłych kontaktach z pozostałymi partnerami europejskimi, starając się dobrze poznać ich stanowiska i wyjaśnić nasze. Warunkiem powodzenia konferencji jest otwarta, rzetelna i pogłębiona dyskusja. Oczywistym założeniem, bez którego konferencja byłaby z góry skazana na porażkę, jest chęć osiągnięcia porozumienia otwierającego drogę do przyjęcia traktatu konstytucyjnego. Już obecnie w wielu sprawach udało nam się znaleźć wspólny mianownik. Polskie zabiegi o korzystny kształt traktatu miały miejsce już w czasie prac Konwentu Europejskiego.</u>
          <u xml:id="u-5.27" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">W związku z tym, że w tej sprawie pada bardzo wiele wypowiedzi, które nie mają wiele wspólnego z rzeczywistością, pozwolę sobie przypomnieć to, co było podawane wielokrotnie do wiadomości publicznej, że z inicjatywy przedstawiciela polskiego rządu - pani minister Danuty Hübner - 18 krajów poparło polskie stanowisko w sprawie zachowania nicejskiego systemu głosowania. Jest to fakt, do którego będziemy się odwoływali w trakcie konferencji międzyrządowej, wskazując, że prezydium Konwentu Europejskiego w sposób niewłaściwy podsumowało przebieg dyskusji na ten temat, występując ostatecznie z propozycją, która nie miała poparcia zdecydowanej większości państw uczestniczących w pracach Konwentu. Od spotkania Rady Europejskiej w Salonikach odbyliśmy wiele rozmów, zarówno dwu-, jak i wielostronnych. Mamy dobre kontakty z prezydencją włoską. Uczestniczyliśmy w spotkaniu 15 państw o zbliżonych poglądach na kwestie instytucjonalne w Pradze. Za kilka dni wezmę udział w podobnym spotkaniu w Nowym Jorku.</u>
          <u xml:id="u-5.28" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Trwają intensywne kontakty robocze mające na celu wypracowanie rozwiązań możliwych do zaakceptowania przez wszystkie państwa uczestniczące w konferencji. Są to kontakty bilateralne z partnerami z Trójkąta Weimarskiego, Grupy Wyszehradzkiej, Partnerstwa Regionalnego oraz w ramach nieformalnych grup państw. Rząd wykorzystuje wszystkie możliwe instrumenty dyplomatyczne w celu promowania polskiego punktu widzenia oraz zapewnienia, że końcowy rezultat prac konferencji będzie zgodny zarówno z polskim interesem narodowym, jak i wspólnym interesem Unii Europejskiej. Myślę, że możemy mówić o pierwszym sukcesie polskich zabiegów. W przekazanym na moje ręce w dniu wczorajszym porządku prac konferencji międzyrządowej znalazły się wszystkie polskie postulaty. To dobry prognostyk, choć przed nami stoi wyjątkowo trudne zadanie.</u>
          <u xml:id="u-5.29" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Wysoka Izbo! Parlament może i powinien odegrać szczególną rolę w trakcie prac konferencji międzyrządowej. Głęboko wierzę, że przedstawione przez rząd stanowisko odzwierciedla w dużym stopniu poglądy większości obywateli oraz partii reprezentowanych w Sejmie i Senacie. Konferencja międzyrządowa, przyszły kształt i treść traktatu konstytucyjnego to swoiste wyzwania, wokół którego wszyscy powinniśmy zjednoczyć swoje siły. Bardzo ważne będzie promowanie polskich postulatów i argumentów w kontaktach parlamentarnych, w pracach Parlamentu Europejskiego oraz w dyskusji publicznej toczącej się na ten temat w Europie. Mam nadzieję, że możemy liczyć na państwa wsparcie. Ze swojej strony pragnę zadeklarować, że działania podejmowane przez rząd będą szczegółowo wyjaśniane na forum komisji parlamentarnych. Zadbamy o to, aby szeroko dostępna była informacja na temat przebiegu konferencji.</u>
          <u xml:id="u-5.30" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Chciałbym także zachęcić do szerokiej debaty publicznej na temat konstytucji dla Europy. W trakcie trwania Konwentu Europejskiego Ministerstwo Spraw Zagranicznych zrealizowało cykl debat publicznych w ramach forum pod nazwą „Wspólnie o przyszłości Europy”. Za kilka dni zainaugurujemy wspólnie z Kancelarią Prezydenta oraz Centrum Stosunków Międzynarodowych nową serię dyskusji w ramach forum, poświęconą pracom konferencji międzyrządowej. Wierzę, że opinia publiczna będzie z uwagą śledzić tę debatę, identyfikując się z jej założeniami i wspierając rząd w promowaniu polskich postulatów.</u>
          <u xml:id="u-5.31" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Wysoki Sejmie! Podczas konferencji międzyrządowej będziemy przekonywać naszych partnerów, że rozszerzona Unia Europejska zachowa swoją skuteczność i sprawność. Złożoność nie musi przekładać się na niską jakość. Różnorodność może być źródłem politycznego sukcesu Unii w następnych latach. Naszym priorytetem pozostanie, aby Unia Europejska była organizacją spójną i solidarną. Leży w polskim interesie narodowym, aby organizacja, do której przystępujemy, działała sprawnie i umożliwiała nam realizację naszych dążeń. Chcemy, aby główną jej regułą pozostała zasada partnerskiej integracji. Ten niezwykły europejski eksperyment wymaga, aby równość państw członkowskich i poszanowanie ich żywotnych interesów narodowych pozostały jednym z najważniejszych celów i założeń. Za taką Unią Europejską Polacy opowiedzieli się w referendum i o taką Unię Europejską będziemy zabiegać w pracach konferencji międzyrządowej. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-5.32" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu ministrowi Cimoszewiczowi.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#Marszałek">Proszę teraz o zabranie głosu przedstawiciela Sejmu w Konwencie Europejskim pana posła Józefa Oleksego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzedstawicielSejmuwKonwencieEuropejskimJózefOleksy">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jest zrozumiałe, że całość debaty będzie nakierowana na stanowisko rządu i przebieg konferencji międzyrządowej oraz wygrywanie tam polskiego właśnie stanowiska, ale przecież projekt konstytucji, o której dyskutujemy, rodził się w szerokiej europejskiej dyskusji i warto dziś przypomnieć to, co poprzedziło dzisiejsze prezentacje.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#PrzedstawicielSejmuwKonwencieEuropejskimJózefOleksy">Decyzją Prezydium Sejmu pełniłem rolę delegata do Konwentu. Pragnę poinformować Izbę, że starałem się wypełnić tę rolę wedle mojej najlepszej wiedzy i wyczucia tego, co jest dla Polski szansą, a co zagrożeniem. Wraz z delegatami Senatu i rządu brałem udział we wszystkich formach pracy Konwentu, nawiązując bardzo wiele ciekawych, trwałych kontaktów. Wnosiliśmy polskie myślenie do spraw europejskich. Staraliśmy się przyczyniać do wytworzenia atmosfery oczywistości co do ważnej roli Polski w przyszłej zjednoczonej Europie.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#PrzedstawicielSejmuwKonwencieEuropejskimJózefOleksy">Konwent został powołany na podstawie mandatu Rady Europejskiej w Laeken 15 grudnia 2001 r. Jego przewodniczący składał czterokrotnie sprawozdania z postępu prac: w czerwcu 2002 r. w Sewilli, w październiku w Brukseli, w grudniu w Kopenhadze oraz w kwietniu w Atenach. Przedstawił części I i II traktatu Radzie Europejskiej w Salonikach 20 czerwca 2003 r., a części III i IV - Radzie Europejskiej w Rzymie 18 lipca br.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#PrzedstawicielSejmuwKonwencieEuropejskimJózefOleksy">W pracach Konwentu uczestniczyło 105 delegatów i ich zastępców, reprezentujących: 56 - parlamenty narodowe, 16 - Parlament Europejski, 28 - rządy, 2 - Komisję Europejską i 3 - obserwatorów z innych instytucji europejskich.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#PrzedstawicielSejmuwKonwencieEuropejskimJózefOleksy">Konwent od swojej inauguracji 27 lutego 2002 r. odbył 26 sesji roboczych podczas 17 miesięcy. Delegaci łącznie wygłosili ponad 1800 przemówień. Konwent powołał 11 grup roboczych oraz 3 tzw. koła dyskusyjne. Grupy i koła podjęły następujące kwestie, ważne dla przyszłej wspólnej Europy: stosowanie i monitorowanie zasady subsydiarności, włączenie Karty Praw Podstawowych do traktatu i przystąpienie Unii do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka; rola parlamentów narodowych; tzw. kompetencje uzupełniające; wzmocnienie współpracy gospodarczej i finansowej w ramach Unii; obszar wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości; uproszczenie procedur legislacyjnych; polityka zagraniczna Unii; polityka obronna Unii i Europa socjalna.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#PrzedstawicielSejmuwKonwencieEuropejskimJózefOleksy">Członkowie Konwentu zgłosili 386 pisemnych kontrybucji w sprawie Konwentu jako całości oraz 773 odnoszące się do prac poszczególnych grup roboczych. Osobiście uczestniczyłem w pracach trzech grup roboczych, a mianowicie dotyczących parlamentów narodowych, polityki zagranicznej i Europy socjalnej. Podczas prac Konwentu wygłosiłem 20 wystąpień podczas sesji plenarnych oraz przedłożyłem lub podpisałem wraz z innymi 14 kontrybucji. Prezydium Konwentu odbyło 50 spotkań i przedłożyło Konwentowi 52 dokumenty. Konwent obradował w sposób pełny i przejrzysty: jego wszystkie sesje były otwarte dla publiczności oraz dostępne w Internecie. Średnio odnotowywano w Internecie 47 tys. wejść miesięcznie, a liczba ta wzrosła do 100 tys. w lipcu br. W czerwcu 2002 r. zorganizowano sesję specjalną poświęconą społeczeństwu obywatelskiemu z udziałem przedstawicieli środowisk obywatelskich i organizacji pozarządowych, a w lipcu Konwent Młodych, którego przewodniczący stał się obserwatorem stałym prac „dorosłego” Konwentu.</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#PrzedstawicielSejmuwKonwencieEuropejskimJózefOleksy">Ostateczny tekst traktatu konstytucyjnego został przyjęty przez Konwent 13 czerwca, natomiast część I traktatu o przepisach konstytucyjnych, część II - Karta Praw Podstawowych, część III - polityki Unii Europejskiej oraz część IV - przepisy końcowe - przybrały kształt ostateczny w lipcu br. Zaproponowany projekt konstytucji poparła ogromna większość delegatów. Jedynie kilku z nich wyraziło głosy odrębne. Dokument przyjęty przez Konwent można uznać za bardzo ważną podstawę do tworzenia konstrukcji europejskiej w XXI wieku w warunkach rozszerzenia do 25 i więcej państw. Opracowany projekt zastępuje istniejące od 50 lat unijne traktaty: Traktat o Wspólnocie Europejskiej, Traktat o EURATOM oraz Traktat o Unii Europejskiej w wersji z Nicei.</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#PrzedstawicielSejmuwKonwencieEuropejskimJózefOleksy">Dzisiejsza debata europejska w mojej ocenie ma szansę stać się debatą wyjątkową. Po raz pierwszy bowiem stajemy wobec problemów wewnętrznych Wspólnoty z punktu widzenia już prawie państwa członkowskiego. Naszym partnerem w negocjacjach nie jest już dziś Komisja Europejska reprezentująca całą Unię. Podobnie jak przedmiotem negocjacji nie są już okresy przejściowe na wdrożenie czegoś, co zostało ustalone przez 15 krajów członkowskich. Dzisiaj stajemy wobec konieczności zdefiniowania, wraz z innymi narodami Europy, zasad, które będą podstawą funkcjonowania Unii złożonej z 27 państw członkowskich.</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#PrzedstawicielSejmuwKonwencieEuropejskimJózefOleksy">Dostajemy właśnie do ręki jakby talię kart. Jak nimi zagramy, zależeć będzie już od nas samych, od przyjętej strategii, od umiejętnej identyfikacji naszych interesów czy wreszcie od profesjonalizmu rozgrywających. Prawdziwa gra rozpocznie się jednak dopiero po przystąpieniu. Teraz mamy okazję zdobyć dobre miejsce wśród 27 graczy, którzy zasiądą przy stole.</u>
          <u xml:id="u-7.9" who="#PrzedstawicielSejmuwKonwencieEuropejskimJózefOleksy">Konwent w sprawie przyszłości Unii miał za zadanie przygotować podstawę dla prac konferencji międzyrządowej, jedynego ciała władnego reformować istniejące unijne traktaty. Konwent przez okres tych 17 miesięcy wykonał olbrzymią pracę. Pracowaliśmy zarówno w formule tematycznie wyspecjalizowanych grup roboczych, jak i podczas 48 dni sesji plenarnej.</u>
          <u xml:id="u-7.10" who="#PrzedstawicielSejmuwKonwencieEuropejskimJózefOleksy">Początkowy sceptycyzm wobec szans na pozytywne zakończenie obrad Konwentu wynikał, po pierwsze, z bardzo szerokiego zakresu problemów, które trzeba było podjąć, po drugie, z dużej liczby uczestników tego gremium i wreszcie, po trzecie, z faktu, iż decyzje podjęte przez Konwent miały być wypracowane wyłącznie na zasadzie konsensusu.</u>
          <u xml:id="u-7.11" who="#PrzedstawicielSejmuwKonwencieEuropejskimJózefOleksy">Podobnie jak wielu innych członków cieszę się, że sceptycyzm ten okazał się niesłuszny. Wydaje się, że Europa stanęła na wysokości zadania, a efekt prac Konwentu zdecydowanie wykracza poza tak w Europie krytykowaną dotychczasową zasadę najniższego wspólnego mianownika.</u>
          <u xml:id="u-7.12" who="#PrzedstawicielSejmuwKonwencieEuropejskimJózefOleksy">Po raz czwarty w tym dziesięcioleciu Unia Europejska podjęła próbę usprawnienia i zreformowania swoich instytucji i polityk. Trzy dotychczasowe próby zaowocowały kolejno traktatami: z Maastricht w 1992 r., z Amsterdamu w 1996 r. oraz z Nicei w 2000 r. Próby te jednak nie przybliżyły Unii do obywatela. Nie uprościły systemu decyzyjnego ani nie przygotowały Unii do sprostania wyzwaniom, jakie niesie za sobą rozszerzenie na niespotykaną dotąd skalę. Zaproponowany przez Konwent projekt konstytucji europejskiej stanowi w tym względzie jakościowy krok do przodu. Łatwo o tym zapomnieć, skupiając się wyłącznie na krytyce kilku elementów traktatu, które z punktu widzenia danego kraju, w tym także Polski, nie są optymalne lub wręcz są niekorzystne.</u>
          <u xml:id="u-7.13" who="#PrzedstawicielSejmuwKonwencieEuropejskimJózefOleksy">Konwent był najbardziej demokratycznym i otwartym ciałem przygotowawczym w historii integracji europejskiej. Uczestniczyli w nim przecież także przedstawiciele Komitetu Społeczno-Ekonomicznego, Komitetu Regionów oraz Europejskich Partnerów Społecznych. Konwent pokazał, że możliwy jest początek końca skrytej dyplomacji, uprawianej za zamkniętymi drzwiami. Wszystkie bez wyjątku dokumenty Konwentu dostępne były opinii publicznej. Podobnej otwartości oczekujemy - to także podkreślił wczoraj w tej Izbie przewodniczący Parlamentu Europejskiego Pat Cox - od zbliżającej się konferencji.</u>
          <u xml:id="u-7.14" who="#PrzedstawicielSejmuwKonwencieEuropejskimJózefOleksy">Mówiąc o przejrzystości prac i demokratycznym wymiarze Konwentu, chciałbym podkreślić, jak ważny i doniosły był w nim głos przedstawicieli parlamentów narodowych. Walczyliśmy o to, aby w przyszłej Unii parlamenty miały więcej do powiedzenia niż do tej pory. Tylko w ten sposób można oddalić ryzyko alienacji społeczeństw i oderwania się od problemów współczesnej Europy. Parlamenty niekontrolujące swoich rządów w ich europejskiej działalności nie spełnią swojej funkcji przedstawicielskiej i obywatelskiej kontroli nad działaniem władzy wykonawczej.</u>
          <u xml:id="u-7.15" who="#PrzedstawicielSejmuwKonwencieEuropejskimJózefOleksy">To właśnie dzięki zaproponowanej przez Konwent zasadzie silniejszego włączenia parlamentów narodowych w sprawy wspólnotowe wchodzimy do Unii bardziej demokratyczni. Już niebawem tu, w polskiej Izbie parlamentu, przyjdzie nam nieraz debatować nad nowymi projektami wspólnotowych regulacji. Naszą powinnością będzie dbanie o to, aby projekty dyrektyw, zwanych odtąd europejskimi ustawami ramowymi, były zgodne z zasadą subsydiarności, a to przecież nic innego, jak właśnie możliwość określania, czy decyzje w danym obszarze powinny zapadać na szczeblu ponadnarodowym, czy też winny zostać w gestii państwa członkowskiego.</u>
          <u xml:id="u-7.16" who="#PrzedstawicielSejmuwKonwencieEuropejskimJózefOleksy">Od początku procesu integracji europejskiej to właśnie suwerenne państwa wspólnie decydowały o tym, czy i w jakiej dziedzinie warto przekazać kompetencje na wyższy wspólnotowy szczebel. Dzisiaj dzięki silniejszemu włączeniu parlamentów narodowych proces ten poddany zostaje dodatkowej filtracji demokratycznej. Utworzony zostaje bowiem tzw. system wczesnego ostrzegania, w którym każdy parlament narodowy ma pełnić rolę stróża subsydiarności. W procesie integracji pojęcie subsydiarności, czyli pomocniczości, stopniowo zyskiwało na znaczeniu, w miarę jak coraz większa liczba obszarów przechodziła z reżimu jednomyślności w kierunku głosowania większościowego.</u>
          <u xml:id="u-7.17" who="#PrzedstawicielSejmuwKonwencieEuropejskimJózefOleksy">Oczywiście to Komisja Europejska jako inicjator procesu legislacyjnego jest zobowiązana do każdorazowego uzasadniania swojego projektu pod kątem implikacji ustawodawczych dla państw członkowskich, konsekwencji finansowych oraz motywacji politycznej proponowanych rozwiązań. Jeżeli jednak uzasadnienie przedstawione przez Komisję Europejską nie zostanie uznane za wystarczające przez parlament narodowy, wówczas może on wystosować „uzasadnioną opinię” o nieprzestrzeganiu zasady subsydiarności. W sytuacji gdy 1/3 parlamentów narodowych przyszłej Unii uzna dany akt prawny za sprzeczny z zasadą subsydiarności, wówczas Komisja Europejska byłaby zobowiązana do ponownego przeanalizowania swojego projektu. Jest to istotne novum w architekturze instytucjonalnej i dowód na silniejsze włączenie parlamentu w sprawy europejskie.</u>
          <u xml:id="u-7.18" who="#PrzedstawicielSejmuwKonwencieEuropejskimJózefOleksy">Ponadto parlamenty narodowe będą otrzymywały projekty aktów legislacyjnych oraz innych dokumentów konsultacyjnych bezpośrednio od Komisji Europejskiej, a nie, jak dotąd, za pośrednictwem swoich rządów. Zwiększy to możliwość zapoznania się z daną kwestią i ustosunkowania do niej na wczesnym etapie unijnego procesu legislacyjnego. Jeżeli konferencja międzyrządowa podtrzyma propozycje w tej materii - a nie sądzę, by mogło stać się inaczej - będzie to wówczas jedno z ważniejszych osiągnięć Konwentu.</u>
          <u xml:id="u-7.19" who="#PrzedstawicielSejmuwKonwencieEuropejskimJózefOleksy">Nad tym, co to dla nas posłów oznacza, trzeba będzie się głęboko, ale pilnie zastanowić. Komisja Europejska Sejmu planuje w tej sprawie specjalne posiedzenie na początku listopada. Zamierzamy zaproponować nowe rozwiązania strukturalne w Sejmie, by objąć większą kontrolą parlamentarną działania władzy wykonawczej wewnątrz Wspólnoty Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-7.20" who="#PrzedstawicielSejmuwKonwencieEuropejskimJózefOleksy">Wysoka Izbo! Z szesnastomiesięcznych obrad Konwentu każdy wyniósł pewne własne doświadczenia. Państwa „piętnastki” poczuły, moim zdaniem, oddech tzw. nowo wchodzących. My z kolei, dotąd przyglądający się z boku, mogliśmy na własnej skórze odczuć zawiłość europejskiej debaty. Debaty, której nie sposób zawęzić do negocjacji o zakres reprezentacji w unijnych instytucjach. Dyskurs europejski od lat bowiem osadzony jest w poszukiwaniu docelowego modelu integracji. Spór federalistów ze zwolennikami metody międzyrządowej jest immanentną cechą systemu, a brak definicji finalité politique wzbogaca dyskusję i potwierdza tylko bogactwo Europy w jej różnorodności.</u>
          <u xml:id="u-7.21" who="#PrzedstawicielSejmuwKonwencieEuropejskimJózefOleksy">Nie inaczej stało się w przypadku Konwentu. Czy traktat konstytucyjny czyni Europę bardziej federalną? Oto pytanie, które wszyscy podejmowali. Nie czyni. Unia nie otrzymała nowych kompetencji, a fakt potwierdzenia we wspólnotowej filozofii roli Rady Europejskiej wraz z jej stałym przewodniczącym zdaje się wręcz przechylać model w kierunku Europy międzyrządowej. Ci, którzy oczekiwali wielkiego kroku w kierunku uwspólnotowienia tak ważnych dziedzin, jak polityka zagraniczna, obronność czy kwestie podatkowe, są zawiedzeni. Prym wśród niezadowolonych z takiego stanu rzeczy wiedzie oczywiście Komisja Europejska, lecz także Niemcy, Włochy, Francja, Austria czy Dania, które to kraje postulowały szerszy zakres głosowania większościowego na przykład w polityce zagranicznej.</u>
          <u xml:id="u-7.22" who="#PrzedstawicielSejmuwKonwencieEuropejskimJózefOleksy">Z polskiego punktu widzenia pozostawienie niektórych obszarów w reżimie jednomyślności jest rozwiązaniem korzystnym, jesteśmy bowiem wyczuleni na wszelkie przejawy przenoszenia kluczowych kompetencji państwa na szczebel ponadnarodowy. Dla Polski ważna jest taka reforma wspólnotowego systemu, która Unię usprawni, uczyni bardziej czytelną, demokratyczną i wiarygodną dla obywateli. Z naszego punktu widzenia rewolucyjne zmiany nie są konieczne dziś, a na testowanie nowych rozwiązań przyjdzie jeszcze czas. Zmieniajmy zatem to, co konieczne, tak aby lepsze nie okazało się wrogiem dobrego. Dlatego też cieszę się z tego, że stanowisko rządu polskiego jest wyraźnie skoncentrowane na kilku konkretnych sprawach, przy aprobacie dla generalnego kształtu i kierunku myślowego zawartego w projekcie.</u>
          <u xml:id="u-7.23" who="#PrzedstawicielSejmuwKonwencieEuropejskimJózefOleksy">Wyzwania, jakie stanęły przed Europą w ciągu ostatnich kilku lat, wynikały z jednej strony z potrzeby pogłębienia integracji w wielu obszarach, przy równoczesnym wewnętrznym przeciążeniu mechanizmów wspólnotowych, z ewidentnego deficytu demokracji oraz nieprzejrzystości struktur Unii Europejskiej, a z drugiej strony z perspektywy jej rychłego rozszerzenia na niespotykaną skalę. Jak dotąd pogłębianie Unii i jej poszerzanie rywalizowały ze sobą, by nie powiedzieć, że się wykluczały. Dziś zaś równoległa realizacja obu tych procesów staje się nieuchronna, a jej powodzenie oznaczać będzie lepszą Europę jutra, Europę bezpieczną, wolną, bliską ludziom, otwartą na świat i nowoczesną.</u>
          <u xml:id="u-7.24" who="#PrzedstawicielSejmuwKonwencieEuropejskimJózefOleksy">Na szczycie w Laeken postanowiono przed Konwentem 4 główne zadania: lepszy i bardziej czytelny podział kompetencji, uproszczenie unijnych instrumentów prawnych, zwiększenie demokracji, przejrzystości i skuteczności oraz rozważenie celowości ustanowienia konstytucji europejskiej. Rozwiązania zaproponowane przez Konwent w wielu elementach z pewnością będą wymagały doprecyzowania, zmian, a czasem wręcz ponownego przedyskutowania. Możliwość doskonalenia się jest zresztą niewątpliwą zaletą. Jednak już dziś projekt konstytucji europejskiej zasługuje na pozytywną ocenę.</u>
          <u xml:id="u-7.25" who="#PrzedstawicielSejmuwKonwencieEuropejskimJózefOleksy">Po raz pierwszy w sposób klarowny opisany został podział kompetencji, czyli podział władzy. Jasno wynika z niego, kiedy Unia może działać, a kiedy nie. W kategorii wyłącznych kompetencji Unii pozostają więc kwestie: wspólnego rynku, zasad konkurencji, polityki monetarnej dla państw strefy euro i wspólnej polityki handlowej. Traktat definiuje także kategorię kompetencji dzielonych, a więc takich, które wykonywane są wspólnie przez Unię i państwa członkowskie. Do tego obszaru należą m.in. kwestie transportu, polityki społecznej, ochrony środowiska czy ochrony konsumenta. Ostatnią kategorią kompetencji ustanowioną przez traktat są tzw. działania wspierające. Jest to sfera zastrzeżona dla państw członkowskich. Unia może jedynie wspierać państwa w wykonywaniu tych kompetencji. Mowa tutaj na przykład o przemyśle, ochronie zdrowia, edukacji, szkoleniu czy kulturze. Traktat gwarantuje także, że kompetencje Unii nadawane są w drodze suwerennej decyzji przez państwa członkowskie. Unia działa z woli państw członkowskich i w zakresie wyznaczonym przez państwa członkowskie. Zgodnie z zasadą subsydiarności dzieje się tak wówczas, gdy aktywność na poziomie wspólnotowym wnosi wartość dodaną w stosunku do działalności pojedynczych państw.</u>
          <u xml:id="u-7.26" who="#PrzedstawicielSejmuwKonwencieEuropejskimJózefOleksy">Znacznie uproszczona zostaje w projekcie struktura organizacyjno-prawna Unii. Dotychczasowe 3 filary, zarządzane kilkoma traktatami, ustępują miejsca jednolitej i zrozumiałej formie organizacji międzynarodowej, która posiada osobowość prawną, a jej funkcjonowanie uregulowane jest jednym tekstem konstytucji europejskiej. Unijny proces legislacyjny staje się bardziej czytelny i zrozumiały. Dwukrotnie zostaje zwiększona liczba obszarów, o których wspólnie z Radą współdecyduje Parlament Europejski. Zmianie ulega nawet terminologia wspólnotowych aktów. Dotychczasowe rozporządzenia stają się ustawami europejskimi, a dyrektywy - europejskimi ustawami ramowymi. Wszystkie te zabiegi służą temu, aby unijny system tworzenia prawa, jakkolwiek nieznajdujący odniesienia w teorii prawodawstwa państwowego, był systemem bardziej przyjaznym i łatwiejszym do identyfikacji przez obywateli.</u>
          <u xml:id="u-7.27" who="#PrzedstawicielSejmuwKonwencieEuropejskimJózefOleksy">Projekt konstytucji znacznie zwiększa także skuteczność całej Unii. Do sprawowania przewodnictwa w Radzie proponuje się powołanie jej przewodniczącego, który miałby pełnić urząd przez minimum 2,5 roku. Jak dotąd przewodnictwo w Radzie zmieniało się na zasadzie 6-miesięcznej rotacji. Efektem takiego stanu rzeczy był brak ciągłości prac oraz faworyzowanie przez kraj sprawujący prezydencję swoich interesów. W Unii 25 państw dotychczasowy system nie mógłby już funkcjonować, gdyż pełnienie funkcji przewodniczącego Rady Ministrów przypadałoby danemu krajowi członkowskiemu raz na 12 lat. Pomysł wyboru stałego przewodniczącego Rady popierany przez takie kraje, jak Francja, Wielka Brytania czy Hiszpania, został w Konwencie silnie oprotestowany przez państwa małe oraz przez Komisję Europejską. W sposób oczywisty komisja obawiała się, że utworzenie stałego szefa Rady wzmocni tę instytucję kosztem Komisji Europejskiej. Udało się osiągnąć kompromis, na który przystały także państwa małe, uzyskując w zamian, notabene, gwarancję zachowania prawa do posiadania własnego komisarza w składzie Rady. W tej kwestii występuje pewien dylemat. Z jednej strony trudno wyobrazić sobie efektywną Komisję złożoną, powiedzmy, z 30 komisarzy, ale trudno także odmówić państwom prawa posiadania własnego komisarza. I tak do końca kadencji następnej Komisji, czyli do 2009 r., obowiązywać miałaby zasada: jeden kraj - jeden komisarz. Następnie proponuje się pewną hierarchizację w łonie samej Komisji. 15 tzw. europejskich komisarzy miałoby prawo głosu, pozostali komisarze uczestniczyliby w posiedzeniach bez prawa głosu. Jest to kontrowersyjna propozycja dla wielu uczestników Konwentu. Niektóre państwa, takie na przykład, jak Francja, Niemcy, kraje Beneluksu, Portugalia czy Irlandia, skłonne są poprzeć nowy system pod warunkiem, że doprecyzowane zostaną zapisy odnośnie do egalitarnej rotacji. Inne, w tym Finlandia, Austria, Czechy, Słowacja, Węgry i Słowenia, postulują zachowanie zasady: jeden kraj - jeden komisarz, i nic więcej. Polska zawsze broniła swojego prawa do nominowania komisarza. Dla nas bowiem kwestia posiadania reprezentanta w komisji ma istotne znaczenie, tak jak istotne znaczenie ma posiadanie komisarza z prawem głosu. Legitymizacja tej instytucji jest w naszym kraju znacznie ważniejsza niż w państwach, które w komisji były reprezentowane od lat i których obywatele w dużej mierze zdążyli przyzwyczaić się do idei reprezentacji na szczeblu ponadnarodowym.</u>
          <u xml:id="u-7.28" who="#PrzedstawicielSejmuwKonwencieEuropejskimJózefOleksy">Kwestia składu przyszłej Komisji Europejskiej to ciekawe zagadnienie, otwierające różne pola interpretacyjne, w tym także wyznaczające pewne ramy przyszłych negocjacji w tej kwestii. Możemy bowiem wyjść z założenia, że po upływie pierwszej kadencji Komisji mianowanej po rozszerzeniu, a więc począwszy od roku 2009, wprowadzony system rotacji objąłby wyłącznie państwa małe i średnie, gdy państwa duże, w tym Polska, miałyby zagwarantowane stanowisko komisarza. Z drugiej strony jest dobrym stanowiskiem wyjściowym deklarowanie woli obrony zasady: jeden kraj - jeden komisarz, o opowiadanie się za zachowaniem równości przy wyborze członków Komisji. Zresztą wydaje się, że zwolenników wprowadzenia tej zasady będziemy mieli nie tylko wśród państw małych, zaniepokojonych ewentualną marginalizacją, ale także, z czysto praktycznych względów, wśród państw dużych. Bądźmy realistami. Postawmy sobie pytanie: Czy główne decyzje Komisji, w której nie byłoby na przykład reprezentanta Francji, Niemiec czy Wielkiej Brytanii, zapadałyby w Komisji czy poza nią?</u>
          <u xml:id="u-7.29" who="#PrzedstawicielSejmuwKonwencieEuropejskimJózefOleksy">Nie od dzisiaj Unia cierpi na brak wyrazistego wizerunku w świecie. Europa podejmuje kolejną próbę, która ma na celu ułatwienie konwergencji interesów w obszarze polityki zagranicznej. Wyzwania globalizacji nakładają na Unię konieczność wypełniania swojej międzynarodowej roli w sposób spójny i skuteczny. Poszerzona Unia, stabilna politycznie i silna gospodarczo, ma znacznie większe szanse, aby na scenie międzynarodowej zająć pozycję, która będzie odpowiadać jej aspiracjom oraz potencjałowi gospodarczemu i ludnościowemu. W tym kontekście jednym z podstawowych zadań, jakie stanęło przed Konwentem, było przeanalizowanie możliwych rozwiązań, które w różnych płaszczyznach pomogłyby zwiększyć rolę Unii Europejskiej w obszarze polityki zagranicznej. Propozycję ustanowienia stanowiska ministra spraw zagranicznych Unii, który połączy w sobie zadania wysokiego przedstawiciela oraz komisarza odpowiedzialnego za stosunki zewnętrzne Unii, to szansa na łatwiejszą koordynację stanowisk państw członkowskich, lepszą identyfikację politycznych priorytetów wspólnej polityki zagranicznej oraz, być może, ułatwienie decyzji o finansowaniu wspólnych działań w tym obszarze.</u>
          <u xml:id="u-7.30" who="#PrzedstawicielSejmuwKonwencieEuropejskimJózefOleksy">Tak jak w początkowej fazie prac Konwentu można było jeszcze sądzić, iż być może polityka zagraniczna będzie mogła zostać objęta głosowaniem większościowym, tak w kwestii obronności i bezpieczeństwa nikt nie miał złudzeń, że zachowanie jednomyślności to warunek stawiany przez wielu jako wyjściowy do dalszych dyskusji. Wobec tak jasnego sprzeciwu adwokaci ściślejszej europejskiej polityki w sferze obronności, w tym Niemcy i częściowo Francja, wystąpili z propozycją stworzenia możliwości wzmocnionej tzw. strukturalnej współpracy w tym obszarze. Mówił o tym klarownie przed chwilą pan minister Cimoszewicz. Powtórzę tylko, że Polska stoi na stanowisku, iż nie leży w naszym interesie popieranie jakichkolwiek odrębnych zobowiązań, które zachęcałyby do podejmowania akcji poza Sojuszem Północnoatlantyckim. Zależy nam na tym, o czym mówiliśmy na Konwencie, co podkreśla rząd w swoim stanowisku, aby pogłębiona współpraca w obszarze polityki bezpieczeństwa i obrony miała charakter otwarty, a nie kooptacyjny, by o kształcie takiej ewentualnej współpracy decydowali wszyscy członkowie Unii, a nie jedynie te państwa, które w takiej współpracy uczestniczą.</u>
          <u xml:id="u-7.31" who="#PrzedstawicielSejmuwKonwencieEuropejskimJózefOleksy">Wysoka Izbo! Spór o to, gdzie w Unii leży władza, objawia się na wielu płaszczyznach. Unia jednak nie przestaje być emanacją woli państw, a ta z kolei najbardziej mierzalna jest wagą jej głosu w unijnej Radzie Ministrów. Nawet jeżeli przyjąć, że większość decyzji w Radzie zapada w drodze konsensusu, to wciąż siła głosu stanowi ważny argument przetargowy. Poszukiwanie konsensusu często wynika właśnie z trudności znalezienia wystarczającej koalicji mierzonej liczbą głosów w Radzie. Nowy zaproponowany przez Konwent system tzw. podwójnej większości zmienia tę filozofię, i jak słyszeliśmy w stanowisku rządowym, ta zmiana nie jest przez Polskę popierana.</u>
          <u xml:id="u-7.32" who="#PrzedstawicielSejmuwKonwencieEuropejskimJózefOleksy">Wiele ze sporów, które polaryzowały debatę w Konwencie, bez wątpienia wypłynie także podczas konferencji międzyrządowej. Nie będzie to tylko spór toczony między federalistami - zwolennikami mocniejszej i szybszej integracji a obrońcami metody międzyrządowej, lecz także spór między dużymi i małymi państwami. Tak jak Francja odegrała ważną rolę mediacyjną między rozbieżnymi interesami Niemiec i Wielkiej Brytanii w Konwencie, przekonując tradycyjnie profederalistyczne Niemcy do koncepcji silnego przewodniczącego międzyrządowej rady a Wielką Brytanią do poparcia pomysłu utworzenia unijnego ministra spraw zagranicznych, tak Polska podejmuje właśnie próbę pozycjonowania własnego stanowiska w gąszczu sprzecznych interesów uczestników zbliżającej się konferencji. To, jak nam się to uda, będzie rzutowało na naszą pozycję w Unii i stosunki z pozostałymi państwami.</u>
          <u xml:id="u-7.33" who="#PrzedstawicielSejmuwKonwencieEuropejskimJózefOleksy">Mimo licznych apeli o niewywracanie porozumienia osiągniętego przez Konwent, musimy sobie zdawać sprawę z tego, że przedstawiając swoje zastrzeżenia Polska nie jest i nie będzie osamotniona w swojej walce o jak najbardziej korzystny kształt przyszłego traktatu. Tak jak dla Niemiec niewyobrażalne jest wprowadzenie głosowania większościowego w polityce imigracyjnej, dla Wielkiej Brytanii nie do zaakceptowania jest rezygnacja z jednomyślności w sferze podatków czy budżetu Unii, tak dla Polski zrozumiała powinna być postawa sprzeciwiająca się naruszaniu delikatnej równowagi osiągniętej nie bez trudu podczas negocjacji pakietu nicejskiego. Takiego postrzegania sytuacji wymagajmy zatem od naszych europejskich partnerów, sami zaś zdobądźmy się na konstruktywną krytykę i ważenie sądów w sprawach, które nie powinny dzielić. Nie znamy w Polsce pojęcia członkostwa za wszelką cenę, ale też cena byłaby kwestią najistotniejszą, gdybyśmy wstępowali do jakiegoś egzotycznego sojuszu, tymczasem wchodząc do Unii Europejskiej pozostajemy wśród swoich.</u>
          <u xml:id="u-7.34" who="#PrzedstawicielSejmuwKonwencieEuropejskimJózefOleksy">Jest rzeczą nieuniknioną, że każda debata o sprawach związanych z Unią Europejską przeradza się w dyskusję o wszystkim - o narodowych imponderabiliach i polskich sprawach ostatecznych. Pewnie i dziś w naszej debacie będzie podobnie, jest to poniekąd zrozumiałe, jednakże dzisiejsza debata różni się od poprzednich tym, że dyskutujemy w sytuacji, gdy zasadnicza decyzja o naszej przyszłości już zapadła. W czerwcu, w referendum Polacy opowiedzieli się za przystąpieniem naszego kraju do Unii Europejskiej. W poprzednich debatach przeciwnicy polskiego członkostwa w Unii podnosili brak powszechnej zgody na prowadzenie z Unią negocjacji, domagali się najpierw podjęcia decyzji o członkostwie, a dopiero potem przygotowań i działań dostosowawczych. Obecnie tego rodzaju głosy straciły swoją moc.</u>
          <u xml:id="u-7.35" who="#PrzedstawicielSejmuwKonwencieEuropejskimJózefOleksy">Wciąż nikła jest wiedza o Konwencie i projekcie konstytucji. W samym nawet Sejmie niewiele o tym dyskutowaliśmy. Ubolewam nad tym, że tylko dwa razy w ciągu trwania Konwentu podjęliśmy te kwestie w dyskusjach Wysokiej Izby. Dziś nadchodzi czas, kiedy trzeba w obywatelskiej rozmowie wiązać przyszłość Polski z europejską Wspólnotą i to w rozmowie, która obywatelom da wyobrażenie o warunkach życia państwa i społeczeństwa w tej Wspólnocie. Od ogólnych idei i wartości trzeba dziś przechodzić do szczegółów i procedur działań i szczegółowej, nieraz trudnej informacji.</u>
          <u xml:id="u-7.36" who="#PrzedstawicielSejmuwKonwencieEuropejskimJózefOleksy">Wysoka Izbo! Unia, do której wchodzimy, nie będzie już tą Unią, którą tworzyło sześć państw założycielskich. Obecne rozszerzenie nie będzie jedynie kolejnym rozszerzeniem Unii Europejskiej. Zjednoczenie kontynentu to po prostu coś więcej. Nikt nie jest dziś w stanie przewidzieć, jak naprawdę zmieniać się będzie geopolityczna dynamika nowej, rozszerzonej Unii. Niektóre propozycje Konwentu wzmacniające pozycję państw dużych stanowią z pewnością próbę odpowiedzi jej obecnych członków na rozszerzenie o 10 nowych państw, w tym głównie małych. Współistnienie w tak złożonej konstelacji będzie na pewno wymagało gotowości do licznych kompromisów, i to ze strony wszystkich, będzie wymagało profesjonalizmu, dobrej identyfikacji własnych interesów oraz dobrej znajomości mechanizmów i sposobów poruszania się w machinie Europy, by wygrywać te swoje interesy. Wiele więc będzie zależało od nas i leżało po naszej stronie.</u>
          <u xml:id="u-7.37" who="#PrzedstawicielSejmuwKonwencieEuropejskimJózefOleksy">Rząd wzywa do szerokiej debaty. Bardzo się z tego cieszę i myślę, że wszyscy posłowie, wszystkie partie polityczne podejmą to hasło po to, by Polacy wchodzili z realistycznym poglądem o tej wielkiej historycznej decyzji, by nie rodziły się nowe, egzotyczne czasem oczekiwania i wyobrażenia i by potrzeba własnego, rodzimego wysiłku nie została przesłonięta oczekiwaniem na cudowne recepty i na to, że ktoś za nas będzie czynił dla nas coś dobrego. To wszystko jest w naszych rękach. I niechby ta powszechna debata - zwracam się o to jako uczestnik Konwentu przez 16 miesięcy - powszechna w narodzie, w Polsce debata dała nam dobre samopoczucie, a to da nam dobrą kondycję do wygrywania swoich interesów i umożliwi poszerzanie horyzontu dla polskości. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-7.38" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#Marszałek">Przechodzimy teraz do uzasadnienia projektów uchwał, które zostały wniesione do laski marszałkowskiej.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#Marszałek">Jako pierwszy zabierze głos pan poseł Jarosław Kaczyński, który przedstawi uzasadnienie projektu uchwały zawartego w druku nr 1944.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PosełJarosławKaczyński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan poseł Oleksy mówił przed chwilą o demokratycznej filtracji. To neologizm, ale sądzę, że warto do tego neologizmu się odwołać, zaczynając wywód na temat konieczności przeprowadzenia referendum w sprawie konstytucji europejskiej. Pozwolę sobie jeszcze na jedną uwagę odnoszącą się do przemówienia pana premiera. Otóż zacytował on czy sparafrazował wystąpienie ministra Becka z wiosny 1939 r. Panie pośle, panie premierze, nie warto odwoływać się do tego rodzaju przykładów. Trzeba sobie przypomnieć, co było w kilka miesięcy po tym przemówieniu. Otóż to, o czym tutaj będę mówił, zmierza do tego, żebyśmy w kilka miesięcy albo kilka lat po ewentualnym przyjęciu konstytucji Unii Europejskiej nie znaleźli się, oczywiście przy wszystkich różnicach sytuacji, w stanie cokolwiek przynajmniej podobnym do tego, w którym znaleźliśmy się po wrześniu 1939 r., aby to wszystko nie zakończyło się wielką narodową klęską.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#PosełJarosławKaczyński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kiedy mowa o referendum, a omawiam tutaj, co przypominam, wniosek o przeprowadzenie referendum, to zawsze trzeba najpierw odwołać się do konstytucji, bo to jest instytucja konstytucyjna. To jest instytucja opisana w dwóch artykułach konstytucji: w art. 125 i art. 90. Art. 125 mówi o referendum ogólnie, bo może być ono przeprowadzone w różnych szczególnej wagi sprawach dotyczących państwa, a art. 90 mówi o referendum dotyczącym sytuacji, z którą tu mamy do czynienia, tzn. referendum dotyczącym umowy międzynarodowej, takiej umowy międzynarodowej, która przekazuje pewne kompetencje konstytucyjnych organów władzy organom organizacji międzynarodowej. Już wtedy, kiedy ten przepis ustanawiano, było zupełnie oczywiste, że chodzi o Unię Europejską. Warto tedy zapytać, czy sytuacja, przed którą się znajdujemy, sytuacja, w której ma być przyjęty przez Polskę w takim czy innym trybie Traktat europejski; traktat zwany nie traktatem, ale konstytucją - było to przedmiotem sporu i przyjęto nazwę: konstytucja - zasługuje na referendum.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#PosełJarosławKaczyński">Muszę przede wszystkim zwrócić uwagę na jeden przepis projektowanego traktatu, czyli projektowanej konstytucji. Otóż mówi on wyraźnie, expressis verbis, o wyższości prawa konstytucyjnego w sensie konstytucji europejskiej, o wyższości prawa unijnego w tym rozumieniu nad prawem państw narodowych. Tu powstaje pytanie, jak w ogóle można tego rodzaju przepis ratyfikować. Bo w istocie konstytucja takiej możliwości nie przewiduje. Konstytucja w art. 91 mówi wyraźnie o inkorporowaniu do naszego prawa umów międzynarodowych i o ich wyższości, w razie sprzeczności niemożliwej do przełamania, nad ustawami. Ale nie mówi w żadnym razie o wyższości nad konstytucją. Czyli, krótko mówiąc, mamy tutaj do czynienia z inną jakością, z nową sytuacją. I próżno szukać w przepisach konstytucyjnych czegoś, co dałoby podstawę do przyjęcia, do ratyfikacji tego rodzaju rozwiązania. To wymagałoby w gruncie rzeczy zmiany konstytucji, wymagałoby wprowadzenia przepisów o kontroli zgodności ustaw, bo w tym momencie mowa już o ustawach europejskich, z naszą konstytucją. Chyba że z wyższości naszej konstytucji rezygnujemy, chyba że przyjmujemy, iż nasze własne sądy będą rozważać zgodność konstytucji z konstytucją europejską czy innymi aktami europejskimi; czyli, krótko mówiąc, czy się zgadzamy na utratę suwerenności.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#PosełJarosławKaczyński"> My byliśmy i jesteśmy zwolennikami wprowadzenia takich zmian w konstytucji. I one w gruncie rzeczy warunkują w ogóle, w zgodzie z obecnie obowiązującą konstytucją, ratyfikowanie tego projektowanego aktu. To jest uwaga, można powiedzieć, dodatkowa, ale niesłychanie ważna, przekraczająca postulat przeprowadzenia referendum, bo referendum też tego rodzaju uprawnienia w istocie nie ma.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#PosełJarosławKaczyński">Jeśli jednak wzywamy, jeśli domagamy się tego, by referendum przeprowadzić, to dlatego, że ten problem musi być rozwiązany innymi metodami, natomiast jest oczywiste, że sytuacja, która jest przed nami, odpowiada wymogom art. 125 - szczególnie ważna sprawa państwa - i wymogom art. 90. Co więcej, odpowiada także tej sytuacji prawnej, która została stworzona przez precedens; precedens przeprowadzenia w czerwcu referendum nad wejściem do Unii Europejskiej. To przecież nie był bezwzględny wymóg konstytucyjny. Ale skoro zastosowano tego rodzaju rozwiązanie, to można by z niego zrezygnować tylko wtedy, gdyby konstytucja europejska okazywała się aktem mniej ważnym albo też zgoła powtarzającym to, co już zostało zatwierdzone. I niektórzy przeciwnicy referendum tak twierdzą. Otóż to jest twierdzenie całkowicie i, można powiedzieć, pod każdym względem nieprawdziwe. Słów kilka na ten właśnie temat.</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#PosełJarosławKaczyński">Po pierwsze, panie marszałku, Wysoka Izbo, mamy tutaj do czynienia z aktem, tak to określę, samym w sobie. Mamy do czynienia z wprowadzeniem konstytucji. Jeszcze raz podkreślam tutaj tę różnicę. Nie zgodzono się na określenie: traktat konstytucyjny, przyjęto nazwę: konstytucja; co więcej, zmieniono nomenklaturę, np. nomenklaturę nazw aktów normatywnych, o czym zresztą pan poseł i premier mówił przed chwilą...</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Oleksy.)</u>
          <u xml:id="u-9.8" who="#PosełJarosławKaczyński">Oczywiście, Oleksy.</u>
          <u xml:id="u-9.9" who="#PosełJarosławKaczyński">...i to jest zmiana w kierunku upaństwowienia tych aktów. Ta konstytucja stwarza poprzez samo swoje powstanie, jeżeli zostanie przyjęta, nową sytuację, która odbiega, i to radykalnie, od tego, co przyjęliśmy w Traktacie akcesyjnym; a przecież poprzednie referendum dotyczyło Traktatu akcesyjnego. Samo stworzenie konstytucji otwiera drogę w stronę czegoś, co można określić jako upaństwowienie Unii, tzn. uczynienie z porozumienia międzynarodowego, z bardzo ważnej, ale przecież jednej z wielu, organizacji międzynarodowej czegoś, co ramy organizacji narodowej wyraźnie przekracza, co tworzy już europejskie państwo. To jest zmiana niesłychanie daleko idąca; zmiana, którą naród musi potwierdzić w sposób bezpośredni. Nasza konstytucja przewiduje elementy demokracji bezpośredniej; i w jakiej sytuacji je stosować, jeśli właśnie nie w takiej? Powtarzam: Sam fakt stworzenia tego projektu konstytucji jest już tutaj przesłanką wystarczającą.</u>
          <u xml:id="u-9.10" who="#PosełJarosławKaczyński">Ale zastanówmy się dalej nad tym, z czym mamy do czynienia. Otóż ten akt konstytucyjny zawiera także sferę, przepisy, preambułę, które mają charakter aksjologiczny - odnoszą się do sfery wartości. Jak to zostało sformułowane? Nie ma tego rodzaju aktów, które byłyby aksjologicznie neutralne, jest to po prostu niemożliwe. Proszę pamiętać, że nie tylko to, co jest w przepisach, ale także to, co zostało pominięte, jest wyrazem pewnego systemu wartości. Otóż w tym wypadku mamy do czynienia z jednym niesłychanie ważnym pominięciem; to pominięcie dotyczy tradycji chrześcijańskiej. Wedle autorów projektu konstytucji Europa powstawała, kształtowała się, stworzyła pewną jakość kulturową... Bo przecież Europa nie jest tylko pojęciem geograficznym; jest pojęciem kulturowym, jest także pojęciem coraz bardziej politycznym, w ścisłym tego słowa znaczeniu. Otóż Europa tego typu powstała bez chrześcijaństwa. Ktoś, kto po prostu zna historię Europy, musi powiedzieć jedno: To nieprawda, to oczywista nieprawda. To pominięcie oznacza po prostu powiedzenie nieprawdy historycznej. Z faktem, że to jest nieprawda, musi się zgodzić, jeżeli jest intelektualnie uczciwy, nawet zaciekły ateista, bo fakty są po prostu faktami. Otóż to pominięcie ma charakter, można powiedzieć, głęboko ideologiczny. To jest pominięcie wskazujące na ideologizację tego aktu. Jest to konstytucja sformułowana w imię i na podstawie pewnej ideologii; ideologii antychrześcijańskiej, która jest w oczywisty sposób sprzeczna z tym, z czym mamy do czynienia w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-9.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-9.12" who="#PosełJarosławKaczyński">Bo można oczywiście się spierać co do religii jako takiej, co do katolicyzmu, ale w żadnym razie nie można w zgodzie z prawdą powiedzieć, że w Polsce nie jest tak, iż jedynym powszechnie znanym systemem wartości, jedynym, który ma po prostu znaczenie społeczne, pewne znaczenie regulatywne dla życia społecznego... Można się spierać, jak bardzo w tym momencie regulatywny jest ten system, który tworzy szeroko rozumiana nauka Kościoła, a skądinąd także tradycja narodowa. Czyli Polacy mają wejść do pewnej całości politycznej, do czegoś, co tworzy przynajmniej zapowiedź, antycypację przyszłego państwa, w sytuacji, w której ideologiczny kształt, ideologiczny wyraz, przesłanie ideologiczne tego tworu - i obecnego, czy prawie obecnego, i tego przyszłego, bo przecież będzie następowała ewolucja - ma być całkowicie sprzeczne z tym, co w Polsce. Powtarzam, to nie jest punkt widzenia człowieka wierzącego. To jest punkt widzenia każdego, kto po prostu widzi naszą rzeczywistość, nawet jeżeli jest od Kościoła odległy. Oczywiście wykluczam tutaj tych, którzy są osobistymi przeciwnikami Pana Boga.</u>
          <u xml:id="u-9.13" who="#PosełJarosławKaczyński">To jest decyzja niesłychanie ważna. To jest decyzja, która będzie bardzo, ale to bardzo wpływała na stan realny, na funkcjonowanie Unii, na orzecznictwo sądów. To już wpływa. Zwróćcie państwo uwagę, jaka jest pozycja rodziny w tej konstytucji. Tutaj mamy do czynienia z cofnięciem nawet wobec przepisów międzynarodowych, europejskich przepisów międzynarodowych z poprzednich dziesięcioleci. A jeśli do tego dodać kontekst tworzony przez znane praktyki, np. zawieranie małżeństw homoseksualnych, to jest się nad czym zastanawiać. Bo, powtarzam, myli się ktoś, kto sądzi, że tutaj chodzi o jakieś abstrakcje. Tu chodzi o coś bardzo, ale to bardzo konkretnego.</u>
          <u xml:id="u-9.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-9.15" who="#PosełJarosławKaczyński">Dalsza sprawa. Pan premier i poseł był łaskaw stwierdzić, że w gruncie rzeczy federaliści, „pogłębiacze”, jeśli wolno ich tak nazwać, ponieśli w Konwencie ciężką klęskę: Giscard d' Estaing wychodził z tego decydującego, ostatniego posiedzenia Konwentu świadom, że przegrał. No, ja, nie ukrywam, miałem inne wrażenie. Ale skoncentrujmy się na faktach. Mamy do czynienia ze wzmocnieniem różnego rodzaju uprawnień, mamy do czynienia z ich rozszerzeniem. Unia Europejska, co prawda na tym najsłabszym poziomie, ale wchodzi w takie sfery, jak kultura czy edukacja. Zwróćmy uwagę choćby na to wszystko, co dzisiaj wiąże się z edukacją historyczną, z tym sporem, który teraz jest tak gorący, z wezwaniem Parlamentu Europejskiego, żeby tworzyć wspólną wizję historii, wizję, w ramach której za holocaust są odpowiedzialni Europejczycy, a nie Niemcy, w ramach której mamy do czynienia z symetrią zbrodni dokonanych przez różne państwa, czy różne narody raczej, wobec przedstawicieli różnych narodów - czyli, krótko mówiąc, nasza sytuacja jest symetryczna wobec sytuacji niemieckiej itd.</u>
          <u xml:id="u-9.16" who="#PosełJarosławKaczyński">Ale mamy do czynienia także z innego rodzaju nowymi przepisami. Mają być przecież uchwalane wytyczne dotyczące polityki zatrudnienia, polityki gospodarczej, polityki, która w Polsce w sposób oczywisty musi się różnić od polityki w państwach znacznie od nas bogatszych, nieporównanie od nas bogatszych. Jeżeli chcemy gonić, jeżeli chcemy doganiać Europę - a przypomnę, że mamy dzisiaj ledwie 42% przeciętnej w Unii Europejskiej - to musimy stosować inną politykę.</u>
          <u xml:id="u-9.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-9.18" who="#PosełJarosławKaczyński">Powtarzam, to jest prawda podstawowa i nie możemy się poddawać polityce wspólnej. I ta zmiana ma tutaj ogromne znaczenie, tym bardziej że za nią idą jeszcze inne sprawy, o których wspomnę później.</u>
          <u xml:id="u-9.19" who="#PosełJarosławKaczyński">Dalej, Wysoka Izbo, mamy te wszystkie kwestie, które są związane z polityką międzynarodową. Mieliśmy tutaj do czynienia ze stwierdzeniami, iż zwolennicy wspólnej, podejmowanej na zasadzie większości, polityki zagranicznej ponieśli klęskę. No, prawda, rzeczywiście - w tym sensie, że nie uzyskali wszystkiego, co chcieli uzyskać, ale mamy przecież MSZ europejski i mamy w pewnych specyficznych sytuacjach możliwość podejmowania decyzji większością głosów. Polityki zagranicznej nie da się oderwać od polityki obronnej, a tutaj możliwość tworzenia partykularnych powiązań, i to w ramach Unii Europejskiej, partykularnych układów, powiedzmy sobie uczciwie, partykularnych sojuszy militarnych w ramach Unii Europejskiej, to przecież novum, które może się położyć - i położy się z całą pewnością, jeżeli to zostanie zaakceptowane - bardzo długim cieniem na tym wszystkim, co wiąże się z Paktem Północnoatlantyckim i powiązaniami Europy ze Stanami Zjednoczonymi, ze współpracą transatlantycką. Tutaj nie ma co do tego żadnych wątpliwości. Taka tendencja jest w Unii Europejskiej. Są w Unii Europejskiej tacy, i to są ludzie wpływowi, to są wpływowe formacje i to są wpływowe państwa, którzy chcą budować jedność Europy i którzy chcą budować siłę Europy, a w istocie własną siłę, na zasadzie konfliktu ze Stanami Zjednoczonymi, na zasadzie, powiedzmy sobie to jasno do końca, antyamerykańskiej. Tyle tylko, że za tymi rojeniami, bo tak to trzeba określić, nie stoi nic konkretnego, bo jeśliby zapytać tych panów, ile są gotowi wydać na zbrojenia, to zaraz będzie można usłyszeć, że bardzo, ale to bardzo mało. Tu chodzi po prostu o pewną polityczną grę, tu chodzi o prestiż, tu chodzi o możliwość targowania się. Tylko że to nie jest targowanie się dla polskiego interesu...</u>
          <u xml:id="u-9.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-9.21" who="#PosełJarosławKaczyński">...bo w ramach tych targów z całą pewnością bardzo poważnym punktem odniesienia będzie także Moskwa. Polska nie ma żadnych powodów, żeby się na to zgadzać...</u>
          <u xml:id="u-9.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-9.23" who="#PosełJarosławKaczyński">...i trzeba zapytać Polaków, czy się na to zgadzają.</u>
          <u xml:id="u-9.24" who="#PosełJarosławKaczyński">Ale są, panie marszałku i Wysoka Izbo, także przesłanki jeszcze inne - można powiedzieć, przesłanki groźniejsze, smutniejsze od tych, o których mówiłem dotąd. Konstytucja Unii Europejskiej - czy, dokładniej, projekt konstytucji Unii Europejskiej - przewiduje w istocie zasadniczą weryfikację traktatu nicejskiego. Oznacza to radykalne osłabienie pozycji Polski w Unii Europejskiej. Czy Polacy mają na to się zgadzać? Czy można mówić, że w czerwcu tego roku wyrażono zgodę, jak niektórzy mówią, na tego rodzaju rozwiązanie? Przecież dla wielu sił politycznych, które popierały, po wahaniach, wejście do Unii Europejskiej, traktat nicejski, mocna, powiedzmy sobie, mocarstwowa w sensie formalnym, pozycja Polski była podstawową przesłanką zgody, podstawową przesłanką powiedzenia tak, głosowania za. Przecież ta przesłanka ma być uchylona.</u>
          <u xml:id="u-9.25" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-9.26" who="#PosełJarosławKaczyński"> Co więcej, w nowo tworzonym systemie, jeśli uwzględnić sposób podejmowania decyzji, ale jeśli uwzględnić także inne przesłanki, jeśli spojrzeć na Europę realistycznie, dostrzegając, jakie tam funkcjonują mechanizmy, mechanizmy nacisków, także przekupstwa, swego rodzaju korupcji, to jest przecież zupełnie jasne, że budujemy tutaj Europę zdominowaną, Europę hegemonii.</u>
          <u xml:id="u-9.27" who="#PosełJarosławKaczyński">Czy mamy się na to zgadzać? W imię czego mamy na to się zgadzać? Mało mieliśmy hegemonii w ciągu ostatnich przynajmniej 270 czy 280 lat naszej historii? Wyszliśmy na tym dobrze? Ja wiem o tym, że są tacy Polacy, a może użyję tutaj właściwszego słowa, Polaczkowie, którzy twierdzą, że polskie sprawy można załatwić z zewnątrz, że my się źle rządzimy i to inni powinni tutaj rządzić. Ale to jest wyraz braku godności i skrajnej głupoty, a przy tym nieznajomości historii.</u>
          <u xml:id="u-9.28" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-9.29" who="#PosełJarosławKaczyński">Krótko mówiąc, mamy tutaj do czynienia z czymś, co, jeśliby miało być przyjęte, to już z całą pewnością może być przyjęte przez naród, chociaż ja z góry zapowiadam, że moja formacja polityczna zrobi wszystko, co można, poświęci każdą sprawę, żeby tego rodzaju traktat, z takimi przepisami, przez referendum nie przeszedł.</u>
          <u xml:id="u-9.30" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-9.31" who="#PosełJarosławKaczyński">Ale mamy, Wysoka Izbo, także jeszcze jedną przesłankę - bardzo poważną, chociaż gdzieś tam ukrytą w konstytucji europejskiej - żeby zobaczyć rzeczywistość. To jest taki prześwit, przez który widać rzeczywistość, taki Heideggerowski prześwit właśnie, w którym rzeczywistość się do nas przybliża. To jest przepis III-56, tak w nomenklaturze Unii czy planowanej konstytucji Unii Europejskiej on wygląda, który mówi o tym, że byłe tereny NRD otrzymują bardzo daleko idący przywilej, jeżeli chodzi o politykę rynkową - tam wolno wspierać przedsiębiorstwa. Otóż, Wysoka Izbo, za chwilę w Unii Europejskiej będzie wiele państw, które w sferze wpływów sowieckich, pod sowieckim butem znalazły się nie z własnej winy. Tereny NRD znalazły się tam z własnej winy. Naród niemiecki wybrał Hitlera, naród niemiecki, wbrew własnemu interesowi, z tchórzostwa i głupoty popierał go do ostatniego momentu. I naród niemiecki zasłużył na karę.</u>
          <u xml:id="u-9.32" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-9.33" who="#PosełJarosławKaczyński"> Myśmy na karę nie zasłużyli. Myśmy zasłużyli na ordery, bo walczyliśmy także w sytuacji beznadziejnej, mimo że mieliśmy wybór, że mieliśmy propozycje ze strony hitlerowskich Niemiec, żeby zawrzeć sojusz. My ponieśliśmy w tej walce ogromne ofiary, o których się dzisiaj próbuje zapominać czy już się w gruncie rzeczy zapomniało, bo próżno szukać uchwały Parlamentu Europejskiego, która by mówiła o polskich stratach, o polskich cierpieniach, o zbrodniach popełnionych na Polakach. Ale to na marginesie. Ja pytam, gdzie byli polscy przedstawiciele, gdzie był pan, panie pośle, gdzie była w szczególności pani minister Hübner, kiedy tego rodzaju przepisy były przyjmowane. </u>
          <u xml:id="u-9.34" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-9.35" who="#PosełJarosławKaczyński"> Przecież to jest przepis w oczywisty sposób dyskryminacyjny, ale przede wszystkim pokazujący istotę rzeczy, pokazujący, jak będziemy traktowani, pokazujący, że nasze interesy się nie liczą, bo w imię sprawiedliwości, ale także w imię dobrze pojętej racjonalności ekonomicznej takie państwa jak Polska powinny mieć tego rodzaju przywilej. Przecież to się sprowadza do rzeczy zupełnie realnych - w Polsce ludzie będą tracić pracę, będą przymierać głodem, polskie przedsiębiorstwa będą wypierane, a państwo nie będzie mogło nic zrobić. A w Niemczech Wschodnich oczywiście może. Niby dlaczego? W imię czego? W imię jakich zasad? </u>
          <u xml:id="u-9.36" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-9.37" who="#PosełJarosławKaczyński">Wysoka Izbo! Chcieliśmy wejść do Europy, która będzie Europą bez hegemonii, bo tak ją skonstruowano i, oczywiście z pewnymi odchyleniami, bo życie jest życiem, polityka jest polityką, tak przez wiele lat było. I to była jednocześnie Europa solidarności. Pomoc, jaką uzyskała Irlandia, Grecja, w przeliczeniu na głowę mieszkańca, to był wyraz solidarności. Gdybyśmy dzisiaj uzyskali taką pomoc, to rzeczywiście byłaby to bardzo, bardzo poważna zmiana na lepsze, jeżeli chodzi o nasze możliwości rozwojowe, jeżeli chodzi o możliwości nadrabiania historycznych zapóźnień. A dzisiaj nam się prezentuje Europę, w której solidarności za grosz, natomiast hegemonia jest konstruowana w sposób wyraźny. Warto bowiem zwrócić uwagę także na pewne elementy kontekstu związane z tworzeniem konstytucji europejskiej. Warto właśnie zwrócić uwagę na to, że z jednej strony chce się rozszerzenia kompetencji, że umacnia się organy Unii Europejskiej, że ma być przewodniczący na 2,5 roku, że umacnia się Parlament Europejski, który ma zacząć mieć wpływy tam, gdzie ich dotąd nie miał, m.in. jeżeli chodzi o wyłanianie przewodniczącego czy uchwalanie ustaw (już o tym mówiłem, nowa nomenklatura: ustaw). A z drugiej strony, jeśli chodzi o kasę, to można powiedzieć: ani, ani, 1% dochodu narodowego Unii i absolutnie żadnej tendencji do tego, żeby dać więcej. Przecież nam grozi w sposób zupełnie oczywisty, że przynajmniej w pierwszych latach będziemy płatnikiem netto.</u>
          <u xml:id="u-9.38" who="#komentarz">(Głos z sali: Mówiliśmy o tym.)</u>
          <u xml:id="u-9.39" who="#PosełJarosławKaczyński">My zresztą mamy płacić do Unii Europejskiej znacznie więcej niż 1,01% naszego dochodu narodowego. Nasz dochód narodowy nie wynosi 1100 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-9.40" who="#komentarz">(Głos z sali: Trzeba to było mówić przed referendum.)</u>
          <u xml:id="u-9.41" who="#PosełJarosławKaczyński">A wtedy byłby to właśnie 1,01%, już tę jedną setną pomijając. Powtarzam, ten element kontekstu jest tutaj niesłychanie ważny. Nikt nie ma zamiaru pogłębiać solidarności. Chce się brać kompetencje, chce się stworzyć taką sytuację, w której w gruncie rzeczy dwa kraje mają główne, jeśli nie wszystkie, karty w ręku - mówię o Niemczech i Francji - a inni, w szczególności ci słabsi ekonomicznie, mają temu podlegać. I to niezależnie od tego, jak to będzie wyglądało, jeśli chodzi o następstwa w ich polityce. Będzie większe bezrobocie, będzie większa bieda, będzie tragiczna sytuacja w rolnictwie, bo już się zapowiada w tej chwili, że zostaną zastosowane wobec nas klauzule w bardzo wielu dziedzinach, i będzie wszystko w porządku w dalszym ciągu.</u>
          <u xml:id="u-9.42" who="#PosełJarosławKaczyński">Ale to nie wszystko. Proszę zwrócić uwagę na ową zachwalaną tutaj przed chwilą demokrację przy uchwalaniu tego aktu, tego projektu. Ja już pominę to, że przecież zostały złamane ustalenia porozumienia z Laeken, że Konwent poszedł nieporównanie dalej, niż miał prawo. Ale przecież każdy, kto obserwował prace Konwentu, wie doskonale, że o żadnej demokracji nie było tam mowy. Można było sobie pogadać. No, jeśli demokracja polega na tym, że można sobie pogadać, to oczywiście demokracja była.</u>
          <u xml:id="u-9.43" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-9.44" who="#PosełJarosławKaczyński"> Tylko że demokracja to jest także wspólne podejmowanie decyzji, a te decyzje zostały podjęte w prezydium z dominującą rolą eksprezydenta Francji, skądinąd skomplikowanej dosyć sławy, pana Giscarda d'Estaing. Tak to wyglądało naprawdę. I ja się obawiam, że to jest prefiguracja tego, z czym będziemy mieli do czynienia w tak skonstruowanej Unii Europejskiej - że będzie można sobie pogadać, ale tak naprawdę decyzje będą zapadały w wąskim gronie, a my, ponosząc tego niezwykle ciężkie konsekwencje społeczne, polityczne... Pod każdym względem, bo tutaj trzeba by dodać jeszcze cały pakiet dotyczący naszych stosunków z Niemcami. Przecież to, co się w tej chwili dzieje, to nic innego jak budowa podstaw, na razie tylko moralno-historycznych, ale za chwilę także i innych, pod roszczenia. To jest tylko kwestia czasu, kiedy te roszczenia zostaną zgłoszone. Otóż na to się zgodzić nie można.</u>
          <u xml:id="u-9.45" who="#PosełJarosławKaczyński">Tak samo jak nie można się zgodzić na to, żebyśmy byli szantażowani. I to jest ostatni element kontekstu. Przecież już się nas bezczelnie szantażuje: nie zgodzicie się, to odpadniecie od stolika. To premier Portugalii, który tutaj wyraźnie pracuje na jakieś zlecenie. Ale panowie, którzy rządzą sąsiedzkim wielkim państwem, Niemcami, już na niczyje zlecenie nie pracują. Pan Joschka Fischer mówi: przegracie na tym przy Agendzie 2006. Padają także groźne słowa ze strony kanclerza Schrödera. Czyli, krótko mówiąc, wiadomo, jak będzie - będzie szantaż, będzie wymuszanie. Ja jeszcze raz nawiążę do tego, o czym mówił tutaj pan poseł Oleksy, mianowicie do przemówienia Becka. Otóż rzeczywiście my nie możemy uznawać członkostwa za wszelką cenę. Ale tu nie o członkostwo chodzi, bo członkostwo jest rzeczywiście niesłychanie ważne, członkostwo to warunek nieizolowania Polski w polityce europejskiej. Tu chodzi po prostu o to, żeby móc mieć podstawy do tego, by mówić naszym partnerom, że nasz naród się na to nie zgodzi. Nasz naród ma konstytucyjne prawo, ma moralne prawo, ma historyczne prawo do tego, żeby w tych sprawach podjąć decyzję poprzez referendum.</u>
          <u xml:id="u-9.46" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-9.47" who="#PosełJarosławKaczyński">Nasz naród ma takie prawo, dlatego że jego sytuacja po przyjęciu tej konstytucji będzie inna niż ta, którą można było zakładać po przyjęciu traktatu akcesyjnego. I to jest zupełnie oczywiste.</u>
          <u xml:id="u-9.48" who="#PosełJarosławKaczyński">Nie jest moim zadaniem interweniowanie, użyję prostszego słowa, wtrącanie się w rokowania. Wiem, że zostało zajęte tutaj stanowisko, powiedzmy sobie, względnie przynajmniej twarde, chociaż nie pod każdym względem z naszego punktu widzenia zadowalające. Ale jeśli ktoś twierdzi, że w prowadzeniu tych rokowań perspektywa referendum jest elementem osłabienia, to, wybaczcie, państwo, mamy tutaj do czynienia z jakimś zupełnie nowym sposobem rozumienia polityki.</u>
          <u xml:id="u-9.49" who="#PosełJarosławKaczyński">Wchodzenie do Unii Europejskiej może być aktem woli narodu. I tak się stało w czerwcu tego roku. Ale może być także aktem woli elit, które czegoś tam, już nie chcę tu określać czego, w Unii Europejskiej szukają. I to byłby najgorszy sposób wchodzenia do Unii Europejskiej, to byłby sposób zapowiadający konflikty, zapowiadający różnego rodzaju nieszczęścia. Jest jedna jedyna droga do tego, żeby temu zapobiec. Taką drogą jest decyzja o referendum.</u>
          <u xml:id="u-9.50" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-9.51" who="#PosełJarosławKaczyński"> Są tu wszelkie podstawy konstytucyjne, są wszelkie, jeszcze raz to powtórzę, podstawy moralne, są wszelkie podstawy historyczne.</u>
          <u xml:id="u-9.52" who="#PosełJarosławKaczyński">Zwracam się do Wysokiej Izby, by podjęła decyzję, iż o przyjęciu konstytucji europejskiej, i to nawet wtedy, gdyby nastąpiły w niej pozytywne zmiany, zdecydowali wszyscy Polacy, by tym razem zastosować rozwiązania demokracji bezpośredniej, tak by Polacy w tej sprawie mogli być obywatelami. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-9.53" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#Marszałek">Proszę teraz o zabranie głosu pana posła Jana Rokitę w celu przedstawienia uzasadnienia projektu uchwały zawartego w druku nr 1985.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PosełJanRokita">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Izba i obywatele wysłuchali przed chwilą wielkiego przemówienia, tyle że wielkiego przemówienia antyeuropejskiego; wielkiego przemówienia, którego puenta, jak się wydaje, panie prezesie - mówię do pana prezesa Jarosława Kaczyńskiego - w myśl tej logiki, która została przedstawiona, brzmieć może tylko tak: Po co byliśmy „za” w tym referendum europejskim? Po co pan był „za” w tym referendum europejskim? Jaka logika kieruje sytuacją, w której wspiera się wejście Polski do Unii Europejskiej z powodów pryncypialnych, jednocześnie tak przekonująco, tak twardo głosząc tezę, iż nie płyną z tego żadnego korzyści, lecz same zagrożenia, iż jest to niemal jakieś fundamentalne niebezpieczeństwo stojące przed Polską?</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#PosełJanRokita">My w Platformie Obywatelskiej się z tak postawioną diagnozą strat i zysków, korzyści i zagrożeń związanych z relacją Polski z Unią Europejską nie zgadzamy. Ten opis jest namalowany czarną farbą.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#PosełJanRokita">To nie znaczy, że dziś jesteśmy w takiej sytuacji, w której moglibyśmy z zadowoleniem konstatować wielkie sukcesy Konwentu Europejskiego korzystne dla Polski w tonie takim, w jakim przedstawiał to pan premier Józef Oleksy.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#PosełJanRokita">Ten ton, panie premierze, wobec zapisów traktatu konstytucyjnego dotyczących roli Polski w przyszłej Europie jest niewłaściwy. Nie jest tak, jak pan mówi - 20 wystąpień pan wygłosił, a 1800 przemówień wygłoszono w ogóle oraz odbyło się 26 sesji, i przejrzystość publiczna była, i skrytą dyplomację zlikwidowano - nie jest tak, ażeby w wyniku tych wszystkich przemówień, sesji i kierowanych kolejnych not polskie interesy w traktacie konstytucyjnym zostały zagwarantowane. Nie zostały zagwarantowane, panie premierze. Nie zostały zagwarantowane, i to trzeba zmienić.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#PosełJanRokita">Jesteśmy w momencie, kiedy przed Polską staje pewnego rodzaju podstawowy obowiązek, którego niestety wyście w Konwencie nie spełnili - obowiązek zagwarantowania polskich interesów w przyszłym traktacie konstytucyjnym niezagwarantowanych przez uczestnictwo polskiej reprezentacji w Konwencie... niezagwarantowanych przez polskie uczestnictwo w Konwencie. Pan premier mnie słyszy?</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#PosełJanRokita">Niestety, dzisiejsza sytuacja wynika z tego, że w jednej co najmniej sprawie, sprawie dotyczącej chyba najbardziej fundamentalnie polskiego interesu narodowego, jeśli chodzi o ową przejrzystość, to skryta dyplomacja wzięła górę nad otwartą publiczną debatą i realnymi możliwościami uzyskania wpływów przez poszczególne państwa w Konwencie. To przecież nie było tak, że w konsensie, zgodzie, i po szerokiej publicznej debacie toczonej od samego początku w sposób otwarty wprowadzono przepisy definiujące na nowe role poszczególnych państw w Radzie Europejskiej, czyli ich pozycje w przyszłej Unii Europejskiej. To nieprawda, że w tym trybie dokonano zmiany postanowień traktatu nicejskiego. Było inaczej. Zrobiono to w ostatniej chwili, zrobiono to z inicjatywy Prezydium Konwentu, nie było w tej sprawie realnego konsensu w Konwencie i działo się to wcale nie w trybie otwartej publicznej debaty, tylko w trybie cichej skrytej dyplomacji.</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#PosełJanRokita">Mówię o tym, dlatego że gdyby dzisiaj próbować zdefiniować istotę projektu uchwały, który chcę przedłożyć w imieniu Platformy Obywatelskiej, to istotę tę by się dało określić hiszpańskim dzisiaj hasłem politycznym - hiszpańskim, bo Hiszpania jest naszym partnerem i sojusznikiem politycznym w tej mierze - Nicea o muerte, Nicea albo śmierć.</u>
          <u xml:id="u-11.8" who="#PosełJanRokita">Jest co najmniej 5 powodów, fundamentalnych powodów, dla których Polska nie może się zgodzić na to w żadnym razie, ażeby zostały pogorszone jej warunki uczestnictwa w Unii Europejskiej w tej dziedzinie. Po pierwsze, nie ma takiego kraju chyba, który by się dobrowolnie godził na to, ażeby ktoś drugi, jednostronnie, bez pytania go, pogarszał jego pozycję w instytucji międzynarodowej. W takiej sytuacji dokładnie znaleźliśmy się w tej chwili. Oto w traktacie nicejskim zostaliśmy zakwalifikowani dzięki własnym zasługom, a nie, jak pani minister Hübner kiedyś powiedziała, dzięki zbiegowi okoliczności i jakiejś darowiźnie - dzięki własnym zasługom w znacznej mierze - do grona państw współdecydujących o przyszłej Unii Europejskiej. Traktat nicejski, wiadomo, postanawiał o tym, że tak naprawdę w sensie kształtowania polityki Unii Europejskiej w Unii Europejskiej jest 6 dużych państw, w tym Polska.</u>
          <u xml:id="u-11.9" who="#PosełJanRokita">To, na co zgodziliście się w Konwencie, panie premierze, dziś oznacza, że w Unii Europejskiej ma być jedno ogromne państwo, 3 duże i w najlepszym razie 2 średnie, i wśród tych 2 średnich Polska. Z państwa rozgrywającego politykę europejską mamy się stać państwem rozgrywanym w polityce europejskiej. I to jest powód pierwszy, dla którego ten fragment jest nie do zaakceptowania.</u>
          <u xml:id="u-11.10" who="#PosełJanRokita">Argument drugi - bo chcę te argumenty spróbować podsumować - brzmi tak: Nie można się zgodzić na to, ażeby Unia Europejska po naszym wstąpieniu do niej stała się instytucją międzynarodową, w której tak naprawdę ważą kraje duże i bogate, a nie kraje małe, średnie i biedne, dlatego że to nie tylko nie służy naszemu interesowi, bo w każdym razie my nie należymy do krajów bogatych, ale to także godzi w najbardziej fundamentalną zasadę, na której Unia się przecież od samego początku opierała i która nas do tej Unii ciągnęła w znacznej mierze, bo w tę zasadę wierzymy - zasadę solidarności. Zasada solidarności zawsze leżała u podstaw Unii i zawsze kazała wierzyć w to, że Unia nie jest unią dużych i bogatych, tylko że Unia jest unią wszystkich. I to jest powód drugi, dla którego postanowienia traktatu w tym zakresie nie mogą być przyjęte.</u>
          <u xml:id="u-11.11" who="#PosełJanRokita">Jest punkt 3. Nieprawdziwy jest argument, że równość obywateli w Unii Europejskiej, wszystkich obywateli w całej Unii, ma leżeć u podstaw zmiany systemu określającego pozycję państw w tejże Unii. Wchodziliśmy i wchodzimy do Unii, która jest ukształtowania przez dwie zasady: zasadę równości obywateli, którą wyraża wybierany w powszechnych wyborach Parlament Europejski, ale także zasadę równości suwerennych państw, którą odzwierciedla Rada Europejska. Parlament jest parlamentem narodów, ale Rada Europejska jest radą suwerennych państw. Próba zastosowania idei kryterium ludnościowego w odniesieniu do rady państw, jaką jest Rada Europejska - kiedyś wspominała o tym minister spraw zagranicznych Hiszpanii - godzi tak naprawdę w zasadniczą zupełnie kwestię, prowadzi do tego, że państwa przestają być równe. Jeżeli mamy jedno państwo ogromne, trzy duże, dwa średnie - tak jest właśnie także w Radzie Europejskiej - to oznacza to, że w istocie rzeczy Unia przestaje być w takich warunkach instytucją, która reprezentuje zasadę równości państw. To jest z naszego punktu widzenia rzecz zupełnie zasadnicza.</u>
          <u xml:id="u-11.12" who="#PosełJanRokita">Jest argument czwarty, o którym chcę jeszcze powiedzieć, mianowicie argument o efektywności decyzji. To nieprawda, że w wyniku zmian - mówił zresztą o tym minister Cimoszewicz - określających pozycję państw Unii efektywność decyzji w jakikolwiek sposób w Unii wzrośnie. W tej materii nie można się zgodzić także z tym, co był łaskaw powiedzieć pan premier. Efektywność decyzji w Unii w żaden sposób nie wzrasta, ponieważ to, czy system głosowania w komputerze, w którym są liczone głosy, opiera się na trzech kryteriach czy też na jednym, jest kwestią techniczną pozbawioną jakiegokolwiek znaczenia. I nie ma żadnej racji, ażeby twierdzić, iż o troskę o jakąś efektywność decyzji w tym przypadku chodzi.</u>
          <u xml:id="u-11.13" who="#PosełJanRokita">I po piąte - o tym mówił i minister Cimoszewicz, i o tym także powiedział pan prezes Jarosław Kaczyński - oczywiście, że te warunki polityczne naszej obecności w Unii Europejskiej, wywalczone jeszcze przez rząd Buzka, miały być pewnego rodzaju odpowiedzią na zarzuty o złe warunki finansowe, które Polska otrzymała w ramach negocjacji kopenhaskich. Mówiliśmy zawsze, że są nienajlepsze warunki finansowe wynegocjowane przez Millera, ale są bardzo dobre polityczne warunki uczestnictwa Polski w Unii i w związku z tym będziemy mogli, uczestnicząc w decyzjach, zmieniać także złe warunki finansowe w przyszłości. Odejście od Nicei oznacza, że to, co miało być najbardziej atrakcyjne, tzn. bardzo silna polityczna pozycja Polski w procesie decyzyjnym, zostaje w sposób zasadniczy osłabione. Do złych warunków finansowych dochodzi wtedy pogorszenie warunków politycznych.</u>
          <u xml:id="u-11.14" who="#PosełJanRokita">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chcę powiedzieć, że w moim przekonaniu obrona warunków obecności Polski w Unii określonych traktatem nicejskim musi być niekoniunkturalna. Chcę powiedzieć, że w naszym przekonaniu nie chodzi tutaj o to, ażeby bronić tych warunków po to, żeby je sprzedać za coś, za jakiś kompromis. W tej sprawie znamienne zdanie, cytowane przez gazety dwa dni temu, wypowiedziane przez ministra spraw zagranicznych Niemiec Fischera, po konsultacjach z polskim ministrem spraw zagranicznych, oddaje i powinno oddawać rzeczywistość, a mianowicie powiedziano tam: jak się nie dogadamy co do zmian w traktacie nicejskim, to Nicea zostanie. Minister Fischer mówił to z niezadowoleniem, my mówimy to z zadowoleniem. Ale tak właśnie chcemy, ażeby było. Jak się nie dogadamy, to Nicea zostanie. I w tej sprawie, w moim przekonaniu, nie może być żadnych ustępstw.</u>
          <u xml:id="u-11.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-11.16" who="#PosełJanRokita">Co jeszcze proponujemy w uchwale Sejmu, którą mam zaszczyt państwu dzisiaj referować w tej dziedzinie? Nasze stanowisko w znacznej mierze jest stanowiskiem merytorycznie zbliżonym do tego, o czym mówił wcześniej pan minister Cimoszewicz. Jest jasną rzeczą i nie warto wracać tutaj do doskonałej argumentacji przeprowadzonej przez prezesa Jarosława Kaczyńskiego, iż próba wykreślenia z traktatu konstytucyjnego religijnej, chrześcijańskiej tradycji europejskiej jest nadużyciem co do zasad, co do prawdy, co do naszego światopoglądu, co do oczywistej prawdy o historii Europy.</u>
          <u xml:id="u-11.17" who="#PosełJanRokita">Jest oczywistą rzeczą także to, że próby zawarcia w tym traktacie przez kilka krajów europejskich możliwości tworzenia zamkniętego klubu wojskowego, do którego nas czy jakichkolwiek innych krajów europejskich nie będzie się chciało potem w przyszłości przyjąć, bo trzeba się będzie spodobać, żeby wejść do tego klubu, są niesłuszne, niesprawiedliwe i wymagają zmian.</u>
          <u xml:id="u-11.18" who="#PosełJanRokita">Jest także rzeczą bardzo istotną to, iż reprezentatywność władz organów Unii musi być zachowana, jeśli my mamy mieć jako partnerów w obronie naszych postulatów fundamentalnych dotyczących konstytucji europejskiej małe kraje Unii. Małe kraje zainteresowane są tym przede wszystkim, ażeby przyszła Komisja Europejska była reprezentatywna dla wszystkich krajów europejskich.</u>
          <u xml:id="u-11.19" who="#PosełJanRokita">To są te warunki czy to są te podstawowe postulaty, które powinny znaleźć się w uchwale Sejmu, ażeby umocnić rolę polskich negocjatorów przy tym traktacie. I jeśli miałbym zdefiniować stanowisko Platformy Obywatelskiej wobec tego, o czym mówił tu pan minister Cimoszewicz i wobec pewnej strategii negocjacyjnej, która tu została przedstawiona, to nazwałbym je tak: ta nasza uchwała, którą wnosimy do laski marszałkowskiej, wyraża pewnego rodzaju warunkowe poparcie stanowiska ministra spraw zagranicznych dzisiaj tu wyrażonego w Izbie - poparcie, dlatego że rozumiemy, że minister spraw zagranicznych też uważa, że albo Nicea, albo śmierć, i to jest miarą naszego poparcia; warunkowe, bo doświadczenia Kopenhagi wbrew propagandzie wokół tego zrobionej pokazują, że wielokrotnie w przeszłości premier Miller z wstępnie wyrażanych twardych stanowisk się wycofywał. A próba wycofania się z obrony pozycji Polski określonej prawem głosu w traktacie konstytucyjnym oznaczać będzie nasze wycofanie poparcia dla polityki rządu w tej dziedzinie.</u>
          <u xml:id="u-11.20" who="#PosełJanRokita">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jest jeszcze jedna sprawa, o której chcę na koniec tego przedłożenia Platformy Obywatelskiej powiedzieć - kwestia drugiego referendum europejskiego. Wydaje się, że decyzja polskiego parlamentu w tej dziedzinie dziś, kiedy ja wierzę w to, że mamy do czynienia z projektem, i to z projektem, który zostanie głęboko zmieniony, byłaby decyzją całkowicie przedwczesną. My nie wiemy tak naprawdę, czego miałoby w ogóle dotyczyć to referendum. Ja głęboko wierzę, że nie będzie dotyczyło tego produktu Valéry'ego Giscarda d' Estaing, tylko że będzie dotyczyło traktatu konstytucyjnego wynegocjowanego także przez polskiego ministra spraw zagranicznych, traktatu konstytucyjnego inaczej określającego naszą pozycję w Europie. I dopóki tego nie wiemy, to wypowiadanie się z góry co do trybu, w jakim mamy określać ostatecznie sposób ratyfikowania owego traktatu, wydaje się głęboko przedwczesne. Ja bym tej pewności, którą ma dzisiaj prezes Jarosław Kaczyński, iż traktat jest fatalny, zły, skandaliczny i doprowadzi do ruiny polskich interesów w Europie, nie miał. Jestem przekonany o tym, że jeśli polska dyplomacja zachowa się w sposób kompetentny, godny i efektywny, to jest wielka możliwość na to, ażeby stało się dokładnie odwrotnie.</u>
          <u xml:id="u-11.21" who="#PosełJanRokita">Nie zamierzam dzisiaj wygłaszać słów, które by z góry zakładały zamiar odrzucenia traktatu konstytucyjnego, wręcz przeciwnie, chcę wyrazić wiarę, że Polska ma siłę po temu, możliwości po temu, talenty, ma dobrą dyplomację i, jak wierzę, znajdzie w tej uchwale ideową podstawę w decyzjach polskiego parlamentu, ażeby traktat konstytucyjny zmienić tak, iżby mógł on być ostatecznie przyjęty. To jest pańskie zadanie, panie premierze - mówię do pana premiera Włodzimierza Cimoszewicza - prawdopodobnie najważniejsze zadanie, jakie pan ma w życiu z punktu widzenia polskiego, narodowego interesu. I chcę dzisiaj powiedzieć panu i pańskiej formacji jako naszych politycznych przeciwników: w tej sprawie chcemy wam być pomocni. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-11.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu posłowi Rokicie.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#Marszałek">Proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego Czepułkowskiego w celu przedstawienia uzasadnienia projektu uchwały zawartego w druku nr 1989.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PosełJerzyCzepułkowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dziś wysłuchaliśmy informacji rządu w sprawie przygotowań do konferencji międzyrządowej w Rzymie, której obrady rozpoczynają się 4 października br., konferencji, której celem jest opracowanie ostatecznej wersji i przyjęcie traktatu ustanawiającego konstytucję dla Europy. Wysłuchaliśmy informacji o stanowisku rządu Rzeczypospolitej Polskiej o projekcie traktatu przyjętego przez Konwent 13 czerwca 2003 r. Zapoznaliśmy się ze stanowiskiem rządu, które zostanie zaprezentowane przez delegację polską pod przewodnictwem premiera rządu Leszka Millera podczas konferencji i które będzie konsekwentnie realizowane podczas negocjacji, jakie z pewnością prowadzić będzie trzeba w gronie osób decydujących o ostatecznym kształcie traktatu.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#PosełJerzyCzepułkowski">Wysłuchaliśmy wystąpienia premiera Józefa Oleksego, przewodniczącego Komisji Europejskiej i przedstawiciela Polski w Konwencie. Wysłuchaliśmy informacji o drodze dochodzenia do ostatecznej redakcji wersji projektu traktatu przyjętego przez Konwent, o trudnościach, kłopotach, różnicach zdań, wreszcie o konsensusie, który jest zwycięstwem jednoczącej się Europy, chociaż nie każde państwo tworzące dziś i w przyszłości Wspólnotę może powiedzieć, że właśnie dokonuje się zmiana jedynie dla niego korzystna. Konsensus to wynik kompromisu. Kompromis to czasem rezygnacja z części oczekiwań w zamian za pełną realizację innego celu. To również rezygnacja z interesu jednego państwa czy grupy państw na rzecz i w interesie całej wspólnoty.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#PosełJerzyCzepułkowski">Tak właśnie trzeba patrzeć na projekt traktatu konstytucyjnego, nie tylko wskazywać na rezygnację z postanowień traktatu nicejskiego dotyczących tzw. większości kwalifikowanej, na niedoskonałość preambuły, która nigdy nie może być doskonała z punktu widzenia wszystkich państw i ich społeczeństw - stąd potrzeba kompromisu - nie tylko wskazywać na potrzebę utrzymania zasady zbiorowego kierownictwa poprzez zapewnienie przedstawicielstwa każdego państwa członkowskiego w Komisji Europejskiej czy wreszcie wyrażać sprzeciw wobec ewentualnych inicjatyw obronnych konkurencyjnych w stosunku do Paktu Północnoatlantyckiego.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#PosełJerzyCzepułkowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Tym krytycznym ocenom i uwagom dotyczącym projektu traktatu, tym zapisom, które legły u podstaw stanowiska rządu na konferencję międzyrządową, należy przeciwstawić ocenę innych zapisów projektu traktatu. Należy zwrócić uwagę przecież, że projekt traktatu potwierdza to, że Unia Europejska otwarta jest dla wszystkich państw europejskich, które uznają jej wartość i deklarują ich przestrzeganie, opiera się na wartościach poszanowania godności ludzkiej, wolności, demokracji, równości, państwa prawnego i poszanowania praw człowieka. Potwierdza poparcie dla pluralizmu, tolerancji i sprawiedliwości, solidarności i niedyskryminacji. Potwierdza popieranie pokoju, zapewnia przestrzeń wolności, bezpieczeństwa, sprawiedliwości w Unii Europejskiej bez granic. Potwierdza działanie na rzecz trwałego rozwoju Europy, którego podstawą jest zrównoważony wzrost gospodarczy, a w konsekwencji dobrobyt społeczeństw państw tworzących wspólnotę. Potwierdza poszanowanie bogatej różnorodności kulturowej i językowej oraz zapewnia ochronę i pomnażanie europejskiego dziedzictwa kulturowego. Gwarantuje swobodny przepływ osób, towarów, usług, swobodę przedsiębiorczości. Zabrania wszelkiej dyskryminacji ze względu na przynależność państwową, a w stosunkach ze światem zewnętrznym potwierdza wolę promowania interesów całej Wspólnoty i przyczynia się do utrwalania pokoju, bezpieczeństwa, ochrony praw człowieka, eliminowania ubóstwa, jak również przestrzegania i rozwoju prawa międzynarodowego.</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#PosełJerzyCzepułkowski">Wreszcie zapisy projektu traktatu potwierdzają poszanowanie tożsamości narodowej państw członkowskich, potwierdzają poszanowanie funkcji państwa mających na celu głównie zapewnienie integralności terytorialnej państwa.</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#PosełJerzyCzepułkowski">To nie wszystko co pożądane i wartościowe w tym traktacie, ale to wystarczy, by projektu traktatu nie traktować tylko w kolorach czarno-białych, odrzucać, bo tak chcą przeciwnicy Unii Europejskiej, być trochę za, a nawet przeciw i uciekać od odpowiedzialności poprzez uchylanie się od podejmowania decyzji np. w sprawie ratyfikacji traktatu konstytucyjnego czy bezkrytycznie go przyjmować, nie próbując np. dokonać w nim takich zmian, które są pożądane z punktu widzenia interesów państwa i oczekiwań polskiego społeczeństwa, które zdecydowanie opowiedziało się za członkostwem w Unii Europejskiej, podejmując decyzję i głosując na „tak” w referendum, opierając się na znanych wówczas warunkach członkostwa.</u>
          <u xml:id="u-13.6" who="#PosełJerzyCzepułkowski">Debata z pewnością będzie, już jest, prezentacją całej palety poglądów i stanowisk wypowiadanych przez rząd, przedstawicieli klubów, kół czy występujących indywidualnie posłów. Wnioskodawcy projektu uchwały, których mam zaszczyt reprezentować, uważają, że skwitowaniem tej debaty powinno być przyjęcie przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uchwały potwierdzającej wagę traktatu konstytucyjnego dla przyszłości Europy, udzielenie generalnego poparcia projektowi traktatu konstytucyjnego, wskazując jednakże na niekorzystne dla Polski zapisy i zobowiązując polski rząd do zdecydowanego działania na rzecz ich zmiany podczas konferencji międzyrządowej.</u>
          <u xml:id="u-13.7" who="#PosełJerzyCzepułkowski">A oto treść projektu uchwały, o której uchwalenie wnoszą posłowie wnioskodawcy. Tekst ten zawarty jest w druku nr 1989. Jest to projekt uchwały Sejmu w sprawie rezultatu prac Konwentu Europejskiego oraz stanowiska rządu Rzeczypospolitej Polskiej wobec konferencji międzyrządowej.</u>
          <u xml:id="u-13.8" who="#PosełJerzyCzepułkowski">„Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wita z satysfakcją zakończenie prac Konwentu w sprawie przyszłości Unii Europejskiej, którego rezultatem jest projekt traktatu konstytucyjnego ustanawiającego konstytucję dla Europy.</u>
          <u xml:id="u-13.9" who="#PosełJerzyCzepułkowski">Sejm Rzeczypospolitej Polskiej oczekuje, że traktat konstytucyjny stworzy nowe warunki dla efektywnego i demokratycznego funkcjonowania Wspólnoty.</u>
          <u xml:id="u-13.10" who="#PosełJerzyCzepułkowski">Zadania Konwentu określone w grudniu 2001 r. przez Radę Europejską w Laeken zostały zrealizowane w drodze wielu koniecznych kompromisów, co jest zgodne z duchem integracji i tradycją wspólnotową. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej podziela oczekiwanie, że zjednoczona Europa stanie się wiodącym podmiotem w skali świata pod względem zarówno gospodarczym, jak i politycznym, zachowując swój demokratyczny charakter.</u>
          <u xml:id="u-13.11" who="#PosełJerzyCzepułkowski">Projekt europejskiej konstytucji wychodzi naprzeciw oczekiwaniom zarówno obywateli obecnych i nowych państw członkowskich, jak i społeczności międzynarodowej, nadając Unii Europejskiej nową jakość. Za istotne osiągnięcie Sejm uważa potwierdzenie celów, misji i wartości, które wyznaczają filozofię i praktykę integracji społeczeństw: opracowanie czytelnego katalogu kompetencji, uproszczenie systemu aktów prawnych, ustanowienie jednolitej osobowości prawnej, uproszczenie terminologii, zwiększenie przejrzystości i demokratyzacji funkcjonowania Unii, jak również wprowadzenie jednolitej architektury instytucji, polityk i mechanizmów wzmacniających jej zewnętrzną reprezentację w stosunkach międzynarodowych. Popieramy wzmocnienie roli Parlamentu Europejskiego oraz rozszerzenie zakresu jego współdecydowania w procesie legislacyjnym i decyzyjnym, zwiększenie roli parlamentów narodowych kontrolujących przestrzeganie zasady pomocniczości i proporcjonalności oraz ustanowienie urzędu stałego przewodniczącego rady Europejskiej. Ważnym krokiem jest także propozycja ustanowienia generalnej zasady większościowej przy podejmowaniu decyzji w Radzie Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-13.12" who="#PosełJerzyCzepułkowski">Sejm Rzeczypospolitej Polskiej stanowczo popiera starania rządu o utrzymanie reguł głosowania ustanowionych w Nicei i oczekuje, iż konferencja międzyrządowa zmieni odpowiednie zapisy zawarte w projekcie konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-13.13" who="#PosełJerzyCzepułkowski">Sejm Rzeczypospolitej Polskiej zobowiązuje rząd do przyjęcia takiego stanowiska podczas zbliżającej się konferencji międzyrządowej, które uwzględniać będzie zarówno narodowe interesy Polski, jak i dobro europejskiej Wspólnoty.</u>
          <u xml:id="u-13.14" who="#PosełJerzyCzepułkowski">Sejm zobowiązuje rząd Rzeczypospolitej Polskiej do stanowczej obrony polskich interesów w trakcie konferencji międzyrządowej oraz wykorzystania wszystkich możliwości budowania mocnej pozycji Polski w zjednoczonej Europie.</u>
          <u xml:id="u-13.15" who="#PosełJerzyCzepułkowski">Sejm Rzeczypospolitej Polskiej popiera zachowanie zasady jednomyślności w sprawach dotyczących najważniejszych, żywotnych interesów państw i ich kulturowej i narodowej tożsamości. Dlatego opowiadamy się za jednogłośnym podejmowaniem decyzji w sprawach obrony polityki zagranicznej, polityki podatkowej i uchwalania wieloletnich ram finansowych Unii Europejskiej. Postanowienia o wzmocnionej współpracy w sprawach o implikacjach obronnych nie powinny jednak podlegać procedurom szczególnym, lecz opierać się na zasadach ogólnych, tak by forma takiej współpracy była otwarta dla wszystkich państw członkowskich.</u>
          <u xml:id="u-13.16" who="#PosełJerzyCzepułkowski">Z zadowoleniem przyjmujemy włączenie do traktatu Karty Praw Podstawowych, najszerszego na świecie katalogu praw i wolności człowieka i obywatela.</u>
          <u xml:id="u-13.17" who="#PosełJerzyCzepułkowski">Sejm Rzeczypospolitej Polskiej przyjmuje z zadowoleniem włączenie do preambuły traktatu konstytucyjnego odwołania do religijnego dziedzictwa Europy.</u>
          <u xml:id="u-13.18" who="#PosełJerzyCzepułkowski">Opowiadamy się za zakończeniem prac konferencji międzyrządowej w terminie, który pozwoli na podpisanie traktatu niezwłocznie po akcesji Polski i pozostałych państw Europy Środkowej i Wschodniej do Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-13.19" who="#PosełJerzyCzepułkowski">Ratyfikacja traktatu winna być dokonana drogą parlamentarną.</u>
          <u xml:id="u-13.20" who="#PosełJerzyCzepułkowski">Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wyraża przekonanie, że nowy traktat konstytucyjny stanie się fundamentem silnej, nowoczesnej, opartej o poszanowanie wartości i praw każdego człowieka Unii Europejskiej, w której Polska zajmie godne miejsce w rodzinie demokratycznych, wolnych i solidarnych narodów”.</u>
          <u xml:id="u-13.21" who="#PosełJerzyCzepułkowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Intencją wnioskodawców zaprezentowanego przeze mnie przed chwilą projektu uchwały jest - obok wyrażenia szacunku i uznania Konwentowi Europejskiemu i poparcia stanowiska rządu w sprawie rezultatu jego prac, zgodnego z opinią i wolą większości społeczeństwa - uzbrojenie delegacji polskiej udającej się na konferencję międzyrządową w oręż, który wykorzysta w kolejnej, jakże ważnej batalii o polski interes narodowy.</u>
          <u xml:id="u-13.22" who="#PosełJerzyCzepułkowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Projekt uchwały zawarty w druku 1989 jest piątym z kolei odnoszącym się w swej treści do propozycji traktatu konstytucyjnego - wszystkie te projekty wpłynęły do laski marszałkowskiej w ciągu ostatnich tygodni i dni - ale jest pierwszym ujmującym ten problem tak wszechstronnie i kompleksowo. Dlatego też w imieniu wnioskodawców, posłów Sojuszu Lewicy Demokratycznej, wnoszę, aby Sejm Rzeczypospolitej Polskiej projekt uchwały Sejmu w sprawie rezultatu prac Konwentu Europejskiego oraz stanowiska rządu Rzeczypospolitej Polskiej wobec konferencji międzyrządowej, zawarty w druku sejmowym nr 1989, uchwalić raczył. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-13.23" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu posłowi Czepułkowskiemu.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#Marszałek">Obecnie poprosił o udzielenie głosu minister spraw zagranicznych pan Włodzimierz Cimoszewicz.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym bardzo krótko przedstawić stanowisko rządu wobec trzech zaprezentowanych przed chwilą projektów uchwał Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Jeśli chodzi o projekt przedstawiony przez pana posła Jarosława Kaczyńskiego dotyczący referendum ratyfikacyjnego, chcę przypomnieć coś, o czym już była mowa w Wysokiej Izbie. Mianowicie rząd uważa, że decyzję w sprawie wyboru procedury ratyfikacyjnej można podjąć w pełni racjonalnie wtedy, kiedy będzie znana umowa, kiedy zostanie ona sformułowana, podpisana i kiedy problem ratyfikacji, także w wymiarze prawnym stanie się on aktualny. Wydaje mi się, że przemawiają za tym zarówno racje zdroworozsądkowe, jak i prawne - trzeba znać umowę międzynarodową, zanim się podejmie tego typu decyzję. Mam wrażenie, że większość argumentów zaprezentowanych przez pana posła Kaczyńskiego w gruncie rzeczy potwierdza to rozumowanie, dlatego że pan poseł we wszystkich elementach swojego wystąpienia odnosił się do projektu, a nie do samego traktatu konstytucyjnego, i to w większości przypadków do tych propozycji, które są akurat kwestionowane przez rząd w jego oficjalnie przyjętym stanowisku. W moim przekonaniu wynika to także z przesłanek natury prawnej. Otóż system prawny, ani nasz, ani żadnego innego państwa, nie zna instytucji referendum ratyfikacyjnego w stosunku do projektu. Uważnie wsłuchiwałem się w końcowe wnioski pana posła Kaczyńskiego, czy może chodzi o zaprezentowanie woli politycznej, stanowiska kierunkowego Sejmu. Nie, zwrócił się on do Wysokiego Sejmu o decyzję w tej sprawie. Powtarzam: decyzję. W moim głębokim przekonaniu nie można podjąć decyzji wobec nieistniejącej umowy międzynarodowej. Mam nadzieję, że Prezydium Sejmu wyrobi sobie pogląd na tę kwestię także w oparciu o ekspertyzy prawne.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Chcę się odnieść tylko do jednej, w gruncie rzeczy zasadniczej uwagi merytorycznej, wymienionej w pierwszej kolejności, tej mianowicie, która dotyczy art. 10 projektu traktatu konstytucyjnego. Zapis ten mówi o nadrzędności, o pierwszeństwie prawa unijnego w stosunku do prawa państw członkowskich. Jest to oczywiście kwestia prawna i, jak zawsze w takim przypadku, wymaga ona precyzji, jednak projekt art. 10 mówi o pierwszeństwie prawa unijnego stanowionego w ramach wykonywania kompetencji powierzonych Unii przez państwa członkowskie, wyłącznie w takim zakresie. Art. 90 naszej konstytucji przewiduje możliwość przekazywania w wybranych kwestiach kompetencji państwa polskiego organom i organizacjom międzynarodowym, zaś art. 91 mówi, że ratyfikowane umowy międzynarodowe mają pierwszeństwo przed polskimi ustawami. Suma treści art. 90 ust. 1 i art. 91 jest tożsama, w moim przekonaniu, z treścią art. 10 projektu traktatu konstytucyjnego. Myślę, że w tym zakresie warto również odwołać się do opinii specjalistów.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Jeśli chodzi o drugi i trzeci projekt uchwały Sejmu, odnoszące się do stanowiska rządu wobec konferencji międzyrządowej, przede wszystkim chcę podziękować za gotowość udzielenia nam poparcia przy zrozumieniu wszystkich argumentów, ograniczeń itd. Takie wsparcie będzie niewątpliwie potrzebne przedstawicielom naszego państwa w trakcie konferencji, odnoszę się do tego z uznaniem. Z pewnym zaskoczeniem muszę też otwarcie powiedzieć, że wydaje się, iż projekt Platformy Obywatelskiej bardziej precyzyjnie odnosi się do stanowiska rządu przyjętego wobec projektu traktatu konstytucyjnego niż projekt klubu SLD. Mam nadzieję, że istnieje możliwość znalezienia porozumienia, które pozwoli zdecydowanej większości Sejmu zająć stanowisko w tej kwestii. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#Marszałek">Proszę obecnie o zabranie głosu pana posła Jerzego Czerwińskiego w celu przedstawienia uzasadnienia projektu uchwały zawartego w druku nr 1999.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PosełJerzyCzerwiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu grupy posłów wnioskodawców z Ruchu Katolicko-Narodowego, Ruchu Odbudowy Polski, Porozumienia Polskiego, Ligi Polskich Rodzin, Polskiego Stronnictwa Ludowego, Polskiej Racji Stanu oraz niezrzeszonych mam zaszczyt przestawić projekt uchwały w sprawie trybu wyrażenia zgody na ratyfikację traktatu ustanawiającego konstytucję dla Europy, zwanego dalej traktatem konstytucyjnym.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#PosełJerzyCzerwiński">Treść uchwały jest bardzo prosta. Jej jedyny przepis merytoryczny brzmi - cytuję: „W sprawie wyrażenia zgody na ratyfikację traktatu ustanawiającego konstytucję dla Europy zostanie przeprowadzone ogólnokrajowe referendum”. Tylko tyle i aż tyle. Trudno bowiem przecenić znaczenie tego jednego zdania. Oznacza ono bowiem, że Sejm Rzeczypospolitej Polskiej oddaje narodowi prawo do podjęcia jednej z najważniejszej w jego historii decyzji. Inaczej mówiąc, Sejm stwierdza, że waga podejmowanego rozstrzygnięcia jest tak wielka, iż jedynie naród polski, jedyny suweren, ma prawo do jego podjęcia.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#PosełJerzyCzerwiński"> I taka przesłanka, mówiąc w największym skrócie, była podstawą zgłoszenia przez grupę posłów omawianego projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#PosełJerzyCzerwiński">Aby dokładniej uzasadnić projekt, należy cofnąć się nieco w czasie. 8 czerwca br. w referendum ogólnokrajowym naród w sposób wiążący wypowiedział się za przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej, to jest wyraził zgodę na ratyfikację tzw. traktatu ratyfikacyjnego pomiędzy 15 państwami Unii a kandydującą dziesiątką.</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#PosełJerzyCzerwiński">Niestety wpływ na tę decyzję miała nachalna propaganda sfer tzw. euroentuzjastów, z rządem i prezydentem na czele. Propaganda ta zastąpiła rzetelną informację o możliwych skutkach akcesji. Trudno zresztą, by było inaczej, jeśli weźmie się pod uwagę, że sam traktat liczy kilkanaście tysięcy stron, zmian w nim dokonywano zaś do ostatniej chwili przed podpisaniem. W efekcie należałoby w krótkiej, kilkutygodniowej kampanii referendalnej wytłumaczyć treść tak obszernego dokumentu, w dodatku napisanego trudnym do zrozumienia urzędniczym językiem i odwołującego się do wielu załączników, aktów prawa wspólnotowego. Ta niemożność nie usprawiedliwia wcale złej woli rządzących. Wiedzieli oni bowiem, czym grożą poszczególne zapisy traktatowe, ale - mówiąc w cudzysłowie - dyskretnie te zagrożenia przemilczali, zresztą przy aprobacie urzędników samej Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#PosełJerzyCzerwiński">W tym miejscu na marginesie należy wskazać, jak daleko posunęła się w swojej hipokryzji rządząca elita euroentuzjastów. Otóż jako jeden z argumentów przeciw referendum w sprawie ratyfikacji traktatu konstytucyjnego jej prominentni przedstawiciele podają jakoby obszerność i trudność tekstu samej konstytucji europejskiej. Z tego ma wynikać, że jedynie posłowie, przygotowani do analizy tak trudnych tekstów, są w stanie prawidłowo ocenić tekst konstytucji europejskiej i podjąć odpowiednią decyzję. Kompletna bzdura. Tekst tej konstytucji liczy niewiele ponad 100 stron napisanych w miarę prostym językiem. Porównajmy to z 16 tysiącami stron traktatu akcesyjnego napisanego wzorcową europejską nowomową. Wtedy według euroentuzjastów Polacy byli przygotowani do podjęcia odpowiedniej decyzji, teraz, przy dokumencie kilkaset razy krótszym, takiej możliwości chce się im odmówić.</u>
          <u xml:id="u-17.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-17.8" who="#PosełJerzyCzerwiński"> Wytłumaczenie jest bardzo proste: strach rządzących przed wolą narodu.</u>
          <u xml:id="u-17.9" who="#PosełJerzyCzerwiński">Wracając do historii, słabo niestety były słyszalne przed referendum czerwcowym głosy tzw. eurosceptyków, a właściwie realistów, którzy próbowali wytłumaczyć niebezpieczeństwa, jakie niesie dla Polski wstąpienie do Unii. W szczególności upadła propozycja, aby referendum akcesyjne przeprowadzić na początku października, gdy już będzie znany projekt budżetu na rok 2004 i gdy będzie można ocenić, jak proces akcesji wpłynie na sytuację materialną poszczególnych grup polskiego społeczeństwa. Nie zaakceptowano też pomysłu połączenia obu referendów, to jest akcesyjnego i konstytucyjnego.</u>
          <u xml:id="u-17.10" who="#PosełJerzyCzerwiński">Tuż po 8 czerwca zaczęły docierać do świadomości społecznej zagrożenia związane z akcesją, ale co najważniejsze, zaczęto też upowszechniać dotąd skrzętnie skrywane zapisy gotowego już wtedy projektu konstytucji europejskiej. No i mleko się wylało. Okazało się bowiem, że zapisy tegoż projektu znacznie, i to w kluczowych dla Polski sferach, różnią się od tego, co wynegocjowano w traktacie akcesyjnym. Oczywiście rządzący wiedzieli o tym od początku, ale przezornie woleli milczeć na ten temat przed referendum akcesyjnym. Zamiast informacji była dezinformacja i nachalna propaganda. Efekt tego jest opłakany, przede wszystkim dla samych euroentuzjastów. Okazuje się, że Polacy głosowali za inną Unią niż ta, do której Polska w rzeczywistości wstąpi. Sytuacja Polski po wejściu w życie konstytucji europejskiej będzie bowiem znacznie gorsza niż ta, którą określał traktat akcesyjny. Nie dość bowiem, że mamy stać się częścią superpaństwa europejskiego, to jeszcze będziemy elementem drugiej albo i trzeciej kategorii. O tym, że konstytucja europejska łamie traktat akcesyjny, od początku wiedzieli i nasi negocjatorzy, i przedstawiciele Polski w Konwencie Europejskim, wreszcie sam rząd. Dlaczego okłamywali Polaków przed referendum akcesyjnym? Jest jasne: cel uświęca środki. Teraz rozpoczął się lament.</u>
          <u xml:id="u-17.11" who="#PosełJerzyCzerwiński">Nawiasem mówiąc, sam proces powstawania projektu konstytucji europejskiej pokazuje, jak w przyszłej zjednoczonej Europie będzie wyglądać demokracja. Konwent Europejski, który przynajmniej oficjalnie jest autorem projektu, powstał w wybitnie niedemokratyczny sposób: spośród osób mianowanych do niego poprzez państwa oraz różne instytucje europejskie. Polscy delegaci do Konwentu i ich zastępcy też nie byli wybierani przez Sejm i Senat, ale mianowani przez marszałków. Prace w samym Konwencie nad projektem nie miały nic wspólnego z demokracją, bo faktycznie wszystkie kluczowe rozwiązania były narzucane przez Prezydium Konwentu, a właściwie jego przewodniczącego. Na koniec ustalono, że osiągnięto kompromis, chociaż kilku członków Konwentu sprzeciwiło się przyjętym w projekcie rozwiązaniom i sformułowało własny, alternatywny projekt ustawy zasadniczej dla Europy.</u>
          <u xml:id="u-17.12" who="#PosełJerzyCzerwiński">Niestety, nasi przedstawiciele do Konwentu byli słabi, niesamodzielni, ich propozycje i postulaty przepadały. Zamiast sprzeciwić się w sposób otwarty niekorzystnym dla Polski rozwiązaniom, przyklepali zgniły kompromis, żeby się tylko, nie daj Boże, nie narazić europejskim salonom.</u>
          <u xml:id="u-17.13" who="#PosełJerzyCzerwiński">Podsumowując, powiedzmy, jaki mamy stan obecny. Polacy w referendum akcesyjnym wyrazili zgodę na przystąpienie do Unii Europejskiej, ale Unia tworzona w konstytucji europejskiej różni się zasadniczo od tej, na którą naród głosował 8 czerwca. Projekt konstytucji europejskiej został przyjęty za zgodą naszych delegatów do Konwentu i wstępnie zaaprobowany przez polski rząd w czerwcu tego roku. Teraz ten sam rząd staje przed zadaniem obrony polskich interesów w projekcie konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-17.14" who="#PosełJerzyCzerwiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Jedynym efektywnym narzędziem nacisku na europejskich negocjatorów w trakcie zbliżającej się konferencji międzyrządowej, narzędziem, które polski Sejm może dać do ręki polskiemu rządowi, aby ten wreszcie zaczął bronić polskich interesów, jest uchwalenie przez Wysoką Izbę przestawionego projektu uchwały. Tylko realna groźba odrzucenia w ogólnokrajowym referendum przez polski naród postanowień konstytucji europejskiej może spowodować, że naszych negocjatorów zacznie traktować się w sposób poważny.</u>
          <u xml:id="u-17.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-17.16" who="#PosełJerzyCzerwiński"> Jedynie umożliwienie Polakom wyrażenia sprzeciwu w drodze referendum w stosunku do niekorzystnych zapisów konstytucyjnych wymusi posłuch dla polskich argumentów na konferencji międzyrządowej. I to jest jeden z powodów, rzekłbym utylitarny, dla którego należy uchwalić przedstawiony projekt uchwały. Są i inne przyczyny natury bardziej zasadniczej, dla których to naród musi podjąć decyzję w sprawie wyrażenia zgody na ratyfikację traktatu konstytucyjnego.</u>
          <u xml:id="u-17.17" who="#PosełJerzyCzerwiński">Po pierwsze, konstytucja europejska ustanawia nowy podmiot prawa międzynarodowego - Unię Europejską - i nadaje jej osobowość prawną. Ta nowa organizacja ma wszelkie cechy państwa federacyjnego - należałoby raczej powiedzieć: superpaństwa - a więc wspólne: flagę, hymn, święto, pieniądz, budżet, granice, nazwę, osobowość prawną, konstytucję, czyli ustawę zasadniczą, pojęcie obywatelstwa Unii, wreszcie wspólny katalog praw obywatelskich, tzw. kartę praw podstawowych. Trzeba dodać, że wiele z tych praw jest nie tylko sprzecznych z polskim ustawodawstwem, ale wręcz narusza polskie normy moralne akceptowane przez polskie społeczeństwo, np. brak ochrony życia poczętego, dopuszczalność aborcji, eutanazji, związków homoseksualnych, brak ochrony rodziny i małżeństwa jako związku kobiety i mężczyzny. Ponadto konstytucja europejska wprowadza w sposób wyraźny, a nie dorozumiany, nadrzędność prawa Unii nad prawem, tj. także nad konstytucjami państw członkowskich. Przyjęcie przez Polskę konstytucji europejskiej będzie więc związane z przekazaniem Unii Europejskiej kompetencji organów władzy państwowej i w efekcie ze znacznym ograniczeniem polskiej suwerenności. Przy tym jednocześnie konstytucja europejska jest w wielu miejscach, choćby we wskazanej zasadzie nadrzędności prawa unijnego nad całym prawem polskim, sprzeczna z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej. Tym bardziej więc do przyjęcia konstytucji europejskiej właściwy jest tryb referendalny przewidziany w naszej polskiej konstytucji do jej zmiany.</u>
          <u xml:id="u-17.18" who="#PosełJerzyCzerwiński">Drugim zasadniczym powodem, dla którego to naród, a nie Sejm i Senat, powinien podejmować decyzję o przyjęciu konstytucji europejskiej, jest zasadnicza zmiana sytuacji Polski w Unii Europejskiej w porównaniu z sytuacją określoną przez traktat akcesyjny, również przyjęty w trybie referendum ogólnokrajowego. W wielu miejscach jest to wręcz złamanie postanowień traktatu akcesyjnego. Jeśli sam traktat był przyjmowany w drodze referendum, to i zmiany do niego, czy też np. jego wypowiedzenie, również powinny być akceptowane w tym samym referendalnym trybie. To wynika z podstawowych zasad prawa i nie musi być chyba tu w Sejmie bliżej tłumaczone. Tym bardziej że zmiany te powodują pogorszenie sytuacji podmiotu uprawnionego, w tym wypadku polskiego narodu czy też państwa polskiego. Wiele z nich wskazywano już w toczącej się publicznie dyskusji. Jako przykłady wymieńmy choćby: oparcie nowej Unii na wartościach niepokrywających się z zapisanymi w preambule naszej konstytucji - brak odwołania do Boga oraz wskazania wartości chrześcijańskich jako fundamentu budowy nowej organizacji; zmieniony, w porównaniu z traktatem nicejskim, system głosowania w Radzie Europejskiej i w Radzie Ministrów Unii Europejskiej, spychający Polskę na pozycję państw drugiej kategorii...</u>
          <u xml:id="u-17.19" who="#komentarz">(Głos z sali: Panie pośle Oleksy, proszę słuchać.)</u>
          <u xml:id="u-17.20" who="#PosełJerzyCzerwiński">...zmniejszenie liczby obszarów, w których obowiązywałaby jednomyślność państw członkowskich, ograniczenie prawa weta w newralgicznych obszarach; wprowadzenie rotacyjnych komisarzy w składzie Komisji Europejskiej, co może skutkować brakiem przedstawiciela Polski w tej instytucji unijnej; zniesienie zasady rotacyjnego przewodnictwa Unii przez wprowadzenie instytucji przewodniczącego Rady Europejskiej; wprowadzenie instytucji ministra spraw zagranicznych Unii czy wreszcie możliwość zawierania zamkniętych sojuszy militarnych, konkurencyjnych dla NATO. To tylko niektóre z niekorzystnych zmian traktatu akcesyjnego, które wprowadza projekt unijnej konstytucji. Na pewno kolejne pojawią się w wystąpieniach państwa posłów w rozpoczynającej się za chwilę dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-17.21" who="#PosełJerzyCzerwiński">Reasumując, konieczność poddania pod osąd narodu w drodze referendum ogólnokrajowego sprawy wyrażenia zgody na ratyfikację traktatu konstytucyjnego wynika z dwóch zasadniczych przesłanek: pierwsza - to powstanie nowego podmiotu prawa międzynarodowego, którego kompetencje w znaczący sposób ograniczają suwerenność państwa polskiego; druga - to zasadnicze zmiany postanowień traktatu akcesyjnego, na którego ratyfikację wyraził zgodę naród polski w trybie referendalnym. Dodajmy do tego jeszcze trzecią przesłankę, użytkową: wzmocnienie pozycji negocjacyjnej naszych negocjatorów na konferencji międzyrządowej.</u>
          <u xml:id="u-17.22" who="#PosełJerzyCzerwiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Nie będziemy sami, jeśli wybierzemy referendalną drogę akceptacji konstytucji europejskiej. Podobny tryb ratyfikacji zapowiadają: Hiszpania, Dania, Irlandia, a wielce prawdopodobne jest, że również Francja, Niemcy i Wielka Brytania.</u>
          <u xml:id="u-17.23" who="#PosełJerzyCzerwiński">Chciałbym się na koniec odnieść do zarzutów, które zwykle padają w takich przypadkach. Na ogół ci, którzy są przeciwnikami referendum, bo obawiają się jego wyników, nie mając żadnych argumentów, chwytają się brzytwy i mówią: Ileż to będzie kosztować? Czy nas stać na taki wydatek? Abstrahując od tego, że niestety stać nas na znacznie mniej potrzebne wydatki, które funduje nam rząd, na te pytania można odpowiedzieć jednoznacznie: referendum ogólnokrajowe w sprawie wyrażenia zgody na ratyfikację traktatu konstytucyjnego może się odbyć łącznie z wyborami członków Parlamentu Europejskiego i wtedy dodatkowe koszty będą minimalne.</u>
          <u xml:id="u-17.24" who="#PosełJerzyCzerwiński">I jeszcze jedna wątpliwość, która jest czasami podnoszona przez niechętnych idei referendum. Czy ta uchwała nie jest przedwczesna? Chcę tu z naciskiem stwierdzić: projekt, który rozpatrujemy, nie jest uchwałą o zarządzeniu referendum, ale jedynie i aż uchwałą kierunkową, w której Sejm oddaje narodowi - suwerenowi prawo do podejmowania decyzji w kluczowej dla polskiego państwa sprawie.</u>
          <u xml:id="u-17.25" who="#PosełJerzyCzerwiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mając na uwadze, że intencje grupy posłów wnioskodawców zostały dostatecznie wyjaśnione i nie powinny budzić kontrowersji, jak i to, że tekst projektu uchwały jest prosty i jasny, wnoszę o niezwłoczne przejście do drugiego czytania projektu z druku nr 1999.</u>
          <u xml:id="u-17.26" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Tomasz Nałęcz)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Sejm ustalił w łącznej dyskusji nad tym punktem porządku dziennego podział czasu pomiędzy kluby i koła, w zależności od ich wielkości, w granicach od 5 do 83 minut, tj. debatę średnią.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego Jaskiernię w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej bardzo szczegółowo przeanalizował dokument dopracowany przez Konwent Europejski, zapoznał się z dzisiejszym wystąpieniem pana ministra spraw zagranicznych Włodzimierza Cimoszewicza, wysłuchał wystąpienia pana posła Józefa Oleksego, reprezentanta w Konwencie, treści uzasadnień projektów uchwał przedstawionych przez pana posła Jana Marię Rokitę, pana posła Jerzego Czepułkowskiego i pana posła Jerzego Czerwińskiego.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#PosełJerzyJaskiernia">Przypisujemy w Klubie Parlamentarnych Sojuszu Lewicy Demokratycznej wielkie znaczenie tej debacie. To rzeczywiście jedna z kluczowych debat, jakie przychodzi nam odbyć w tej kadencji parlamentu, bo materia jest szczególnego znaczenia i charakteru. Tworzenie konstytucji europejskiej to przecież tworzenie projektu o historycznym wymiarze, ktoś go może lubić, nie lubić, popierać, nie popierać, krytykować, ale trudno jest nie dostrzec, że ci, którzy wierzą w integrację europejską, ci, którzy wiążą nadzieje z jednoczącą się Europą, ci, którzy dążą do zwiększenia efektywności Wspólnot, ci, którzy popierają ideę bardziej efektywnej Unii Europejskiej, muszą spojrzeć na dzieło Konwentu z wielką wnikliwością i z wielkim zainteresowaniem. Valéry Giscard d'Estaing, przemawiając w Parlamencie Europejskim 3 września 2003 r., gdy referował dorobek Konwentu, powiedział, że gdy Laeken Rada Europejska dała dyspozycję, jedynie w sposób enigmatyczny, aluzyjny nawiązała do sprawy konstytucji. To słowo w ogóle nie padło, wówczas jeszcze nie wyobrażano sobie, że jest szansa na to, by w ciągu kilkunastu miesięcy opracować projekt tak zasadniczego dokumentu. Dzisiaj badania eurobarometru wskazują, że ponad 70% obywateli Unii Europejskiej popiera ideę konstytucji, wiąże z nią nadzieje zarówno w obszarze efektywności działania Unii, jak i ochrony praw człowieka, obywatela oraz szeregu innych elementów rzutujących na skuteczność Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#PosełJerzyJaskiernia">Chciałbym, panie marszałku, Wysoka Izbo, w imieniu Klubu Parlamentarnego SLD serdecznie podziękować koleżankom i kolegom parlamentarzystom, którzy reprezentowali nas w pracach Konwentu: panu posłowi Józefowi Oleksemu, panu senatorowi Edmundowi Wittbrodtowi ze środowiska Solidarności, pani poseł Marcie Fogler z Platformy Obywatelskiej, pani senator Genowefie Grabowskiej z SLD. Dziękujemy również pani prof. Danucie Hübner i panu prof. Januszowi Trzcińskiemu. Byli oni aktywni na forum Konwentu. Oczywiście nikt nie miał złudzeń, że ich głos może być rozstrzygający czy przesądzający, ważne jest jednak, że te kilkadziesiąt przemówień i treści tam zawarte uwidoczniły, że Polska jest aktywna, że Polska jest zainteresowana, że Polska ma coś do powiedzenia, że Polska o coś walczy, że sprawa konstytucji nie jest nam obojętna.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#PosełJerzyJaskiernia">Oczywiście gdyby ta reprezentacja była szersza, nie tylko 2-osobowa, mogłyby się tam znaleźć i inne osoby, przedstawiciele innych klubów. To oczywiste. Podkreślam jednak pluralistyczny charakter grupy naszych reprezentantów - koalicja i opozycja zarówno po stronie Sejmu, jak i po stronie Senatu - aby odrzucić pojawiające się już w dzisiejszej dyskusji sugestie, że to była reprezentacja ograniczona bądź że opozycja nie miała możliwości artykułowania poglądów. Możliwości były i są. Tu jeszcze raz, Wysoka Izbo, nawiązuję do słów Valéry'ego Giscarda d'Estaing, który powiedział: Przedstawiamy państwu ten projekt jako Konwent, zwracamy się do deputowanych Parlamentu Europejskiego, abyście nigdy nie zapomnieli o obywatelach. To dla nich pracujemy. Wydaje mi się, że ta refleksja, wskazanie na obywateli, na społeczeństwa, jest tutaj kluczowa. Nie chodzi tylko o unię państw, chodzi o unię narodów. A skoro tak, to ta dzisiejsza debata jest szczególnie istotna, już wiemy bowiem, jaki kształt konstytucja przybiera, a jednocześnie nic nie zostało jeszcze przesądzone.</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#PosełJerzyJaskiernia">Wierzymy w to, że konferencja międzyrządowa nie będzie tylko aktem formalnym. Pomimo całego szacunku dla dorobku Konwentu i dla opinii prezydenta Valéry'ego Giscarda d'Estaing trudno byłoby uwierzyć, że ten akt w tym kształcie się ostanie. Przecież i Komisja Europejska wyraziła swoją opinię, będzie opinia Parlamentu Europejskiego, będą stanowiska poszczególnych państw, jest mandat negocjacyjny rządu polskiego. A więc tworzenie atmosfery, że już przesądzono, że przegraliśmy, budowanie opinii społecznej negatywnej dla tego dokumentu, wyrywanie z kontekstu poszczególnych elementów rodzi pytanie: Jaka jest motywacja? Będę o tym mówił również przy okazji sprawy referendum. Nasuwa się jednak pytanie dotyczące motywacji, bo oczywiście jeśli ktoś jest przeciwko Unii Europejskiej, jeśli ktoś jest przeciw integracji, a są tacy i byli tacy, referendum też pokazało, że część społeczeństwa nie chciała, to jest rzeczą oczywistą, że te siły wykorzystają kolejną okazję, aby zaatakować każdy wariant konstytucji na zasadzie logiki - byli przeciwko Unii, są przeciwko konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-20.6" who="#PosełJerzyJaskiernia">Natomiast rodzi się pytanie, jaka jest motywacja tych, którzy Unię popierali. Jeżeli dzisiaj słuchaliśmy płomiennego wystąpienia pana posła Jarosława Kaczyńskiego, które tylko w niewielkim stopniu było prezentacją projektu, w istocie była to prezentacja stanowiska Prawa i Sprawiedliwości w tej kwestii, to nasuwa się pytanie: Czy można być zwolennikiem Unii, popierać integrację, a jednocześnie w tak wielu aspektach jednostronnie budować obraz tego dokumentu?</u>
          <u xml:id="u-20.7" who="#PosełJerzyJaskiernia">Wysoka Izbo! Uczestniczyłem w tych wydarzeniach w Parlamencie Europejskim i słyszałem tamtejsze dyskusje na temat Konwentu. Oczywiście tam jest jeszcze wiele problemów, ale to była atmosfera sukcesu, atmosfera nadziei. 25 państw potrafiło w czymś się porozumieć. Uproszczono system instytucjonalny, stworzono rozgraniczenie na akty ustawodawcze i wykonawcze, aby zbliżyć się do teorii Monteskiusza. Wzmocniono rolę Parlamentu Europejskiego jako zasadniczego ciała ustawodawczego, a przecież wiemy, jak długo Parlament Europejski walczył o swoją pozycję zasadniczego ciała ustawodawczego. W istocie prawotwórstwo następowało w organach wykonawczych, wzmocnienie roli parlamentów narodowych, danie im możliwości wczesnego ostrzegania, jeśli uważają, że zasada pomocniczości jest ograniczona. Na marginesie, skoro wszyscy jesteśmy za tym, aby nie było deficytu demokracji w Unii, a on jest, to przecież powinniśmy się nie tylko pochylić nad tą propozycją konstytucji europejskiej, idącej we właściwym kierunku, ale przede wszystkim postawić pytanie: Jak się do tego przygotować?</u>
          <u xml:id="u-20.8" who="#PosełJerzyJaskiernia">Klub Parlamentarny SLD podziela opinię, że nie można zmarginalizować parlamentów narodowych, ale żeby tak się stało, muszą być one logistycznie przygotowane i intelektualnie, i prawnie. To bowiem, że projekty będą szły bezpośrednio do parlamentów z pominięciem rządów, to jest ważne rozwiązanie, to przyspieszy działanie. Jednak po to, by parlament był podmiotem efektywnym, artykułującym, twórczym, kreatywnym w stosunku do projektów Komisji Europejskiej, musi mieć nie tylko wielką Komisję Europejską, co oczywiste, nie tylko aktywnych parlamentarzystów, ale także solidne zaplecze intelektualne, biura ekspertyz znacząco wzmocnione, tysiące fachowców pracujących nad tym, żeby w szybkim tempie zdołać wypracować alternatywne rozwiązania i krytycznie ocenić te dokumenty. A więc dostrzegamy potrzebę zwiększenia demokratyczności Unii Europejskiej, szerszego spojrzenia narodów, ludzi i ich przedstawicieli. To się jednak nie kończy tylko wraz z zapisami konstytucji, to jest dopiero początek. Już dzisiaj musi się pojawić refleksja - bez czekania na konstytucję - odnośnie do tego, jak jesteśmy jako Sejm, jako Senat, jako przedstawicielstwo narodu przygotowani do tego zadania.</u>
          <u xml:id="u-20.9" who="#PosełJerzyJaskiernia">Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej oceniając projekt konstytucji europejskiej, próbuje się zastanowić, czy osiągnięto wszystko, czy kompromis, który został zaprezentowany, wyczerpuje wszelkie możliwości dialogu. Z pewnością nie. I sądzę, że tutaj nie ma zasadniczej rozbieżności między koalicją a opozycją. Na podstawie niektórych wystąpień mogło powstać wrażenie, że oto opozycja walczy o postanowienia traktatu z Nicei, a koalicja się poddała, że nasi reprezentanci nie byli wystarczająco agresywni, że prezydium Konwentu przesądziło. Przecież w tej sprawie rozbieżności nie ma.</u>
          <u xml:id="u-20.10" who="#komentarz">(Głos z sali: To prawda.)</u>
          <u xml:id="u-20.11" who="#PosełJerzyJaskiernia">Kilka dni temu odbyło się spotkanie u pana prezydenta Rzeczypospolitej Aleksandra Kwaśniewskiego, na którym mówiliśmy jednym głosem - przedstawiciele i koalicji, i opozycji. Tak. Sprawa systemu głosowania przyjętego w traktacie z Nicei ma dla nas kluczowe znaczenie. Co do tego wątpliwości nie ma. Pan minister Włodzimierz Cimoszewicz postawił to jako zasadniczy priorytet mandatu negocjacyjnego. Chcemy się zastanowić, jak to się stało. Pan minister mówił, opierając się na relacjach pani minister Hübner, że był moment, iż 18 krajów nas popierało. Jak to się stało, że 18 krajów zmieniło stanowisko? Jak to się stało, że ta sprawa w ostatniej fazie została w ten sposób przesądzona?</u>
          <u xml:id="u-20.12" who="#komentarz">(Głos z sali: No właśnie, jak?)</u>
          <u xml:id="u-20.13" who="#PosełJerzyJaskiernia">Sprawa jest bardzo złożona. Chcielibyśmy niewątpliwie uzyskać szersze informacje, chociaż na sprawę tę należy patrzeć w sposób zdecydowany, jednoznaczny, ale dostrzegając całą złożoność. I tu nawiązuję do słów pana ministra Cimoszewicza, które, sądzę, nie powinny zniknąć z naszej świadomości. Pan minister mówi, że system głosowania z Nicei dla nas był bardziej korzystny. I to jest bezsporne. Otrzymaliśmy poziom głosów - 27, tyle co Hiszpania, tylko o 2 punkty mniej niż Francja, Niemcy. Był to gest, było to wywalczone, był to sukces. Być może to było czymś uwarunkowane, to była ta strategia. W ten sposób chciano nas zachęcić, przyciągnąć. Ale też nie twórzmy z kolei mitu, że system proponowany w tym tekście jest dla Polski szkodliwy. Przecież Polska jest krajem dużym w sensie liczby ludności, a więc system podwójnej większości też jest na korzyść Polski, chociaż w znacznie mniejszym stopniu niż system z Nicei. Chodzi o to, żeby społeczeństwo było dokładnie poinformowane, jak przedstawia się nasza sytuacja, biorąc pod uwagę aktualny mechanizm głosowania. Będąc dużym krajem, liczebnym, też mamy silną pozycję, chociaż nieco słabszą od tej, jaką zdołaliśmy wynegocjować w Nicei. Mówię o tym dlatego, Wysoka Izbo, że nie wiem, jak się potoczą negocjacje w tym zakresie. My również zachęcamy rząd do zdecydowania, do konsekwencji, do wykorzystania wszystkich kanałów nacisku dyplomatycznego, do podjęcia próby dialogu z tymi 18 państwami, które wyjściowo nas popierały, do współpracy z Hiszpanią, która jakby cichszym głosem na ten temat mówi. Ale budowanie atmosfery... Pan poseł Jan Maria Rokita rozpoczął od tego, że jest za Europą, za integracją, ale jednocześnie powiedział: Nicea albo śmierć. Nie wiem, jak to rozumieć. Być może to jest jakaś symbolika, którą pan poseł tu gdzieś zawarł. Być może to jest jakaś alegoria. Może to jest jakaś szczególna forma nacisku. Jeśli jednak u progu negocjacji stworzymy w społeczeństwie tego typu kontekst, że albo Nicea, albo śmierć, albo Nicea, albo nic, i podważymy cały sens Konstytucji Europejskiej, wszystkiego tego, co się może zmienić na dobre w Unii Europejskiej, wówczas budujemy zaplecze dla tych, których wcale Nicea nie martwi - oni Niceę traktują tylko jako pretekst, oni nagle o Nicei mówią, nie mówili o niej wcześniej - dla tych, którzy znajdą każdą okazję, aby obrzydzić sam proces integracji europejskiej, w oderwaniu od interesu naszego narodu. Myśmy zawsze mówili w SLD: Integracja, suma szans i zagrożeń. Jesteśmy za integracją na korzystnych dla Polski warunkach.</u>
          <u xml:id="u-20.14" who="#komentarz">(Głos z sali: To dobrze.)</u>
          <u xml:id="u-20.15" who="#PosełJerzyJaskiernia">Przed Kopenhagą wielu wątpiło, czy się uda. Wielu wątpiło. Można się zastanawiać, czy nie można było być bardziej agresywnym w poszczególnych fazach negocjacji. Kopenhaga przyniosła sukces, wykazała naszą twardość. I tutaj próbuję porównywać. Czy jest skala porównawcza między tym, co się zdarzy na konferencji międzyrządowej teraz a Kopenhagą. Tu chcemy twardości i tu chcemy twardości. Jesteśmy przekonani, że rząd polski będzie twardy. Tylko sytuacja jest inna. Wówczas byliśmy na czele 10 państw wchodzących jako największe państwo. Nasza siła nacisku była znacznie większa. Teraz na konferencji międzyrządowej jesteśmy wśród 25 państw, z których nie wszystkie mają podobne interesy jak Polska.</u>
          <u xml:id="u-20.16" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale mamy prawo wypowiadać się.)</u>
          <u xml:id="u-20.17" who="#PosełJerzyJaskiernia">Oczywiście nie można tego traktować jako przesłanki osłabiającej stanowisko. Co więcej, nie abstrahujmy od tego, co mówi Parlament Europejski. Pat Cox, odpowiadając na nasze pytania, był w tym względzie bardzo precyzyjny. Parlament Europejski przed Niceą był zwolennikiem podwójnej większości, a więc inaczej, niż rozstrzygnięto w Nicei. I dzisiaj wszystko wskazuje na to, że będzie za podwójną większością. To jest też spojrzenie społeczności europejskiej. Oczywiście mówię to nie dlatego, żeby osłabiać mandat negocjacyjny rządu, zniechęcać ministra Cimoszewicza do twardości, czy premiera Millera. Jestem przekonany, że wykorzystamy wszystkie możliwe szanse. Chodzi jednak o to, żebyśmy się obracali w realiach i zdawali sobie sprawę z tego, że ta kwestia ma pewną nośność, to jest przedmiot pewnego dialogu. Pokażmy, że system poprzedni był bardziej funkcjonalny, bardziej efektywny.</u>
          <u xml:id="u-20.18" who="#PosełJerzyJaskiernia">Pan poseł Rokita podawał pewne aspekty techniczne. Wykażmy to wszystko, ale nie próbujmy koncentrować uwagi tylko na tym elemencie, traktowanym w warunkach: albo, albo. Może bowiem w tym momencie powstać sytuacja taka, że w sposób niewłaściwy odbierzemy całokształt konsekwencji, jakie niesie Konstytucja Europejska. Dlatego jestem przekonany, że pan minister Cimoszewicz, wsłuchując się w tę debatę, jeszcze raz przemyśli to, w jaki sposób, jakimi metodami, dzięki jakim instrumentom dojść do tego, aby się udało przywrócić Niceę bądź przynajmniej szukać innych rozwiązań, które by zwiększały naszą siłę w ramach Rady Unii Europejskiej, w ramach tego ważnego procesu decyzyjnego.</u>
          <u xml:id="u-20.19" who="#PosełJerzyJaskiernia">Wysoka Izbo! Problem komisarzy. Uważamy, że tu rzeczywiście powinna być równość. Konwent poszedł w kierunku, który wydawał się kompromisem, ale zrodził wiele wątpliwości: komisarze dwóch kategorii. To jest mało logiczne. Rozmawiałem wczoraj z przewodniczącym Parlamentu Europejskiego panem Patem Coxem. Pytałem go o to. Mówi, że oni też mieli wątpliwości. Pytałem, co na to Irlandia, będąca też w sytuacji państwa małego, ale o określonych aspiracjach. Powiedział, że w Irlandii sprawa ta była stawiana w sposób następujący - i on osobiście to popierał - zasada równego traktowania państw. Równe nie znaczy: zawsze obecne, ale równe w tym sensie, że jeśli Irlandia nie zawsze, to i Niemcy nie zawsze, i Francja nie zawsze.</u>
          <u xml:id="u-20.20" who="#PosełJerzyJaskiernia">Problem się sprowadza do tego, czym ta komisja ma być. Czy ma być rozdmuchanym ciałem, gdzie wszyscy są, ale przez to jest to nieefektywne, nie koordynuje się spraw i tworzy się fikcję, bo są komisarze, którzy nie mają odcinków, którymi kierują, a więc są w komisji bez zadań? Tacy swoiści ministrowie bez teki; tylko po to, żeby zaspokoić aspiracje. Czy chodzi o komisję efektywną, ale przy zasadzie równości? Oczywiście dla Polski byłoby nie do przyjęcia w żadnej formie, gdyby się okazało, że ma być ona zawsze w tej drugiej kategorii. Dotyczy to też każdego innego państwa. Jest więc tu spór. Sądzę, że jest szansa przeforsowania tego, ponieważ Konwent chyba w tych kompromisach poszedł zbyt daleko. Wydaje się, że tę sprawę z naszego stanowiska uda się podnieść.</u>
          <u xml:id="u-20.21" who="#PosełJerzyJaskiernia">W odniesieniu do trzeciego dylematu - współpracy w zakresie polityki zagranicznej i bezpośredniej - popieramy stanowisko rządu, które dostrzega potrzebę wspólnego budowania, wspólnego uczestnictwa w tych decyzjach. Uważamy, że koncepcja współpracy strukturalnej, a więc pewnego różnicowania, nie jest zgodna z duchem wspólnoty, z duchem Unii Europejskiej. Dlatego wydaje się, że ta formuła wzmocnionej współpracy, dotychczas funkcjonująca, jest ważna.</u>
          <u xml:id="u-20.22" who="#PosełJerzyJaskiernia">Tak samo popieramy wszelkie te idee, zgodnie z którymi nie należy osłabiać roli Paktu Północnoatlantyckiego. To jest ważny element polskiej racji stanu, co do którego zgadzamy się w tej Izbie i poza tą Izbą w różnych środowiskach politycznych. Sądzę, że wszystko, co mogłoby to podważać, tworzyć jakieś złudzenia, urojenia, że możemy tutaj obejść Pakt Północnoatlantycki, osłabić naszą pozycję, jest nietrafne. Oczywiście jest to szerszy problem dialogu między Unią Europejską a Stanami Zjednoczonymi. Wiemy o różnicach wokół Iraku, wokół budowania wspólnej polityki zagranicznej, ale o tym przyjdzie przecież dyskutować w momencie, kiedy kolejne stanowiska będą wypracowywane.</u>
          <u xml:id="u-20.23" who="#PosełJerzyJaskiernia">Czwarty problem podniesiony w stanowisku rządu i silnie eksponowany dzisiaj w wystąpieniu pana posła Kaczyńskiego, pana posła Rokity, problem tradycji chrześcijańskiej, korzeni chrześcijańskich. Popieramy tu stanowisko rządu. Uważamy, że Polska, tak jak to zrobiła w Konwencie, powinna zabiegać o wzmocnienie tego systemu wartości. Niektórzy nas pytają ze zdziwieniem, dlaczego SLD się za tym opowiada, dlaczego o to zabiega, czy to nie jest sztuczne, czy to nie jest jakiś zabieg taktyczny, czy to nie są jakieś umizgi w stosunku do kogoś.</u>
          <u xml:id="u-20.24" who="#PosełJerzyJaskiernia">Robimy to w przeświadczeniu, że jest to sprawa ważna dla narodu. Problem źródeł, problem korzeni, problem wartości to są te elementy, na których konstytucja musi być budowana. To nie może być twór biurokratyczny. To musi być twór, który wyrasta z oczekiwań ludzi. Jeśli ta sprawa ma dla ludzi znaczenie, a ma, jeśli ma dla społeczeństwa znaczenie, a ma, to powinna być właściwie dostrzeżona.</u>
          <u xml:id="u-20.25" who="#PosełJerzyJaskiernia">Nie możemy jednak podzielić stanowiska pana posła Jarosława Kaczyńskiego, który chyba poszedł zbyt daleko, sugerując, że to rozwiązanie jest jakąś próbą ideologizacji konstytucji. Na to można różnie patrzeć. Jedni uważają, że brak odwołania jest próbą ideologizacji, a inni uważają, że odwołanie może być próbą ideologizacji. Katolicka Francja ma tu przecież inne spojrzenie, bo zasada rozdziału kościoła od państwa jest tam inaczej ukształtowana. Ktoś podnosi problem: wejdzie Turcja, państwo muzułmańskie; konstytucja musi być przygotowana na różne scenariusze. Pomimo tych różnych zastrzeżeń uważamy, że tutaj rząd trafnie postępuje, i stanowisko nasze w Konwencie było jednoznaczne. Jesteśmy krajem, dla którego ta sprawa ma bardzo ważne znaczenie, i jestem przekonany, że rząd RP w dalszej fazie negocjacji zadba o to, żeby ta sprawa nie zeszła na margines, żeby udało się tu osiągnąć rozsądny kompromis. Nie sądzimy, żeby komukolwiek te wartości i te korzenie szkodziły. Wręcz przeciwnie, mogą one w sposób istotny wzmacniać aksjologię tego dokumentu.</u>
          <u xml:id="u-20.26" who="#PosełJerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przechodzimy do sprawy referendum. Jest tu projekt uchwały. Mieliśmy wystąpienia posłów wnioskodawców. Chcielibyśmy w sposób jednoznaczny zaprezentować nasze stanowisko.</u>
          <u xml:id="u-20.27" who="#PosełJerzyJaskiernia">Chciałbym rozpocząć od argumentacji natury prawnej. Pan poseł Jarosław Kaczyński sformułował szereg uwag na temat interpretacji art. 90 i art.125 konstytucji, powoływał się na problem precedensu. Otóż my nie rozpatrujemy tego w kategoriach precedensu, bo to nie jest tak, że skoro akt akcesyjny, układ akcesyjny podlegał referendum, automatycznie wszystkie inne akty traktatowe Unii muszą w tym trybie być rozstrzygane. Tutaj precedens nie obowiązuje, w szczególności nie mogliśmy podzielić opinii pana posła Czerwińskiego, że to jest na zasadzie logicznej konsekwencji, że skoro zmiana. To nie jest zmiana Traktatu akcesyjnego, akcesja dotyczy Unii Europejskiej, a Unia Europejska będzie kształtowała swoje oblicze i poprzez konstytucję, i być może przez jakieś inne traktaty. Unia Europejska nie jest zamkniętą całością i było rzeczą oczywistą w momencie przystępowania, że to nie jest tak, że przystępujemy do pewnej prawnej konstrukcji niezamienialnej. Ona będzie podlegała zmianie. Natomiast oczywiście jest otwartym problemem, jaką ścieżką ratyfikacji pójdziemy. Obie ścieżki są przewidziane przez konstytucję. Przecież i w przypadku układu akcesyjnego nie było obowiązku sięgania po referendum. Sięgnęliśmy świadomie, trafnie. To musiało podlegać decyzji w trybie referendum. To była kwestia zasadnicza, fundamentalna, element polskiej racji stanu. Tak lub nie. I tutaj każde omijanie, każda próba obejścia byłaby niewłaściwa. W przypadku konstytucji problem jest znacznie bardziej otwarty. Argument, który podnosimy, a który tak próbował osłabić pan poseł Czerwiński, złożoności materii, nie jest bez znaczenia. Mamy doświadczenia dotyczące referendum akcesyjnego. Wiemy, jak to jest trudny i złożony proces. Nie mówię już o kosztach, o zabiegach, o różnych aspektach technicznych. To jest inna sprawa. Ja mówię o samej złożoności. Już dzisiejsza dyskusja pokazała, jak łatwo tym aktem manipulować, wybierając poszczególne artykuły, zderzając, rzucając różne doktryny prawne. Jak to wszystko przekazać społeczeństwu? To jest olbrzymi dylemat. I to nie jest obawa przed referendum, bo tutaj pan poseł Czerwiński nam zarzuca, że boimy się narodu. My się narodu nie boimy, wręcz przeciwnie...</u>
          <u xml:id="u-20.28" who="#komentarz">(Głos z sali: Naród was się boi.)</u>
          <u xml:id="u-20.29" who="#PosełJerzyJaskiernia">...my się nie boimy narodu.</u>
          <u xml:id="u-20.30" who="#komentarz">(Głos z sali: Jest odwrotnie.)</u>
          <u xml:id="u-20.31" who="#PosełJerzyJaskiernia">Byliśmy za tymi, którzy chcieli referendum, i włożyliśmy wiele, żeby to referendum się udało. Jesteśmy dumni z tego, że się udało, że była frekwencja, że był taki stosunek do tej sprawy i nie tylko my tu współdziałaliśmy. Jest tu jedynie taki problem, czy tak złożony dokument, tak trudny, tak wielowątkowy, gdzie często trzeba podstawowej wiedzy prawnej, żeby zrozumieć szereg niuansów, może być poddany tego typu procedurze, gdzie poprzez niezrozumienie pewnych elementów będzie mogło dochodzić do nieporozumień, ale to nie jest sprawa w tym wypadku zasadnicza. My mówimy w ten sposób: obie ścieżki są formalnie dopuszczalne.</u>
          <u xml:id="u-20.32" who="#PosełJerzyJaskiernia">Ciekawe zagadnienie, którego dotknął pan poseł Kaczyński, sprowadza się do kwestii, czy art. 90, czy 125? To nie jest bez znaczenia, dlatego że jeżeli przyjmiemy, że niekoniecznie 90, bo tam się mówi o przekazywaniu władzy na rzecz organizacji międzynarodowej, to przekazanie nastąpiło już w wyniku Traktatu akcesyjnego. My tu już niczego nowego nie przekazujemy, my tylko określamy reguły gry w ramach instytucji, gdzie przekazaliśmy już władzę.</u>
          <u xml:id="u-20.33" who="#komentarz">(Głos z sali: Nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-20.34" who="#PosełJerzyJaskiernia">Wówczas może pojawiać się pytanie, czy to jest ten artykuł, czy też - jak trafnie mówi pan poseł Kaczyński - że jest to sprawa szczególnie ważna, a więc ta, która podlegałaby art. 125. Gdzie tkwi różnica? Różnica tkwi w progu uczestnictwa, a wiemy, że jest to w warunkach polskich niezwykle trudne wyzwanie. W przypadku referendum akcesyjnego przy olbrzymim wysiłku sił politycznych, apelu Ojca Świętego, innych działaniach, udało się osiągnąć tę frekwencję. Co wówczas, gdyby się jej nie udało dzisiaj osiągnąć? Wtedy jest przejście na ścieżkę parlamentarną, wtedy cała procedura jest podważana, a więc to jest problem do dyskusji. My tego nie przesądzamy. Zwracamy jedynie uwagę, że gdyby sięgnąć po art. 125, gdzie nie ma tego progu frekwencji...</u>
          <u xml:id="u-20.35" who="#komentarz">(Głos z sali: Jest.)</u>
          <u xml:id="u-20.36" who="#PosełJerzyJaskiernia">...gdzie rozstrzyga większość za lub przeciw, wówczas to tworzy inną płaszczyznę dyskusji, ale podkreślam: dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-20.37" who="#PosełJerzyJaskiernia">Czy dzisiaj, czy później. Wysoka Izbo, otóż uważam, że w dniu dzisiejszym rozstrzyganie tego o tyle nie byłoby stosowne, że my jeszcze nie znamy kształtu konstytucji, bo być może ten kształt konstytucji też będzie ważną podpowiedzią, czy sięgnąć po referendum. Może się okazać, że wszystkie nasze propozycje zostały przyjęte, że poza tymi, którzy są przeciwko integracji, będą przeciwko każdej formie konstytucji, że nie ma tu większych sporów, że jest to akt, który popieramy. Wówczas inaczej spojrzymy na kwestię sięgania po formę demokracji bezpośredniej niż w sytuacji, kiedy ten akt już po zaprzysiężeniu, już po podpisaniu zacznie wzbudzać zasadnicze wątpliwości. Jeżeli tak byłoby, wówczas innym wzrokiem spojrzymy również na problem sposobu ratyfikacji. A więc podkreślam: to przecież zależne jest od treści tego, co się zdarzy podczas konferencji międzyrządowej, zależne jest od tego, co zdołamy tutaj wynegocjować, ponieważ sięganie po referendum może mieć różną motywację. Poza sporem jest to, że jest to najbardziej doskonała forma demokracji bezpośredniej, poza sporem jest to, że jest to szalenie skomplikowany akt, ale odrzucamy jedną filozofię - jako Sojusz Lewicy Demokratycznej - odrzucamy filozofię spojrzenia tych, a takie dzisiaj głosy odzywały się w Izbie, którym jest referendum potrzebne tylko po to, żeby tę konstytucję odrzucić. A więc tych, którzy sięgają po referendum nie dlatego, żeby uszanować naród, tylko uważają, że jest to najlepszy sposób na utrącenie konstytucji, i tego nie ukrywają, nie wiedząc jeszcze, jaka będzie konstytucja, co wygramy, co z naszego mandatu negocjacyjnego zostanie. Ale już dzisiaj przesądzają, już dzisiaj mówią, że chcą odrzucić, i nie ukrywają, że to jest sposób, żeby poprzez tę trudną procedurę, gdzie może zabraknąć frekwencji, gdzie może powstać pewne zamieszanie interpretacyjnie, ten cel osiągnąć.</u>
          <u xml:id="u-20.38" who="#PosełJerzyJaskiernia">Otóż my, Wysoka Izbo, jako Sojusz Lewicy Demokratycznej będziemy chcieli optymalnego kształtu konstytucji, ale my jej sami nie piszemy. To nie jest tylko polska konstytucja, to jest dzieło, które tworzy 25. państw z różnymi interesami. Dla nas najistotniejsze jest to, żeby ta konstytucja służyła Unii silnej, spójnej, bo tylko wtedy członkostwo Polski ma sens. Bycie w Unii słabej, skłóconej, instytucjonalnie poszatkowanej, o słabej pozycji parlamentów narodowych, bez zasady subsydialności nie mogłoby się spotkać z naszą aprobatą.</u>
          <u xml:id="u-20.39" who="#PosełJerzyJaskiernia">Dlatego, Wysoka Izbo, jesteśmy przekonani, że w tym czasie, który się obecnie otwiera, a który poprzedza konferencję międzyrządową, wszyscy ludzie dobrej woli i dobrej wiary w Europie pochylą się nad naszymi argumentami. Powiedzieliśmy to wczoraj przewodniczącemu Parlamentu Europejskiego Patowi Coxowi, będziemy o tym mówili jako obserwatorzy w Parlamencie Europejskim. Wydaje się, że ważną inicjatywę zaproszenia naszych przedstawicieli do prac w Komisji Konstytucyjnej Parlamentu Europejskiego przedstawił wczoraj pan Cox z trybuny sejmowej: niech Europa słyszy nasz głos i na konferencji międzyrządowej, i na forum Komisji Konstytucyjnej, i wszędzie indziej. Niech słyszy nasz głos, niech to będzie głos twardy, niech to będzie głos zdecydowany, ale niech to będzie głos państwa życzliwego Unii, państwa dobrze życzącego Unii, państwa dążącego do dobrej konstytucji Unii, państwa, które chciałoby lepszej Europy dla nas i dla naszych dzieci. I sądzę, że gdy z tą inspiracją i z tą motywacją oddziaływania pojedziemy na konferencję międzyrządową, inne narody europejskie przychylnie spojrzą na nasz punkt widzenia. Sprawy są fundamentalne, dotyczą polskiej racji stanu.</u>
          <u xml:id="u-20.40" who="#PosełJerzyJaskiernia">W imieniu Klubu Parlamentarnego SLD wyrażam przekonanie, że uda nam się tę polską rację stanu ochronić, że konstytucja, dzieło Konwentu, dzieło rządów, będzie dziełem narodów i społeczeństw i jako taka zyska ich aprobatę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-20.41" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Janusza Lewandowskiego występującego w imieniu Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PosełJanuszLewandowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Całkiem niedawno w tej Izbie rozważaliśmy treść Traktatu akcesyjnego, który przy swojej objętości 5000 stron stanowił najbardziej skomplikowaną w dziejach umowę międzynarodową. Dzisiaj rozmawiamy o traktacie konstytucyjnym, który też liczy blisko 350 artykułów i poświadcza jeszcze raz, że najbardziej skomplikowanym zadaniem w dziejach współpracy europejskiej, jest próba uproszczenia tej współpracy.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#PosełJanuszLewandowski">Prezentując stanowisko Platformy Obywatelskiej, chciałbym z góry zastrzec, że mamy zaufanie do idei europejskiej i do tego konkretnego, realnego wcielenia tej idei europejskiej, jaką jest Unia Europejska, ponieważ każda wielka idea musi mieć swoje instytucjonalne rozwiązanie, instytucjonalny kostium, żeby przetrwać, o czym wiedział i mówił jeden z ojców założycieli Jean Monnet.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#PosełJanuszLewandowski">Nasze zaufanie jest ugruntowane przez doświadczenie wszystkich 15 krajów członkowskich Unii Europejskiej, z których każdy znalazł w tej współpracy jakąś własną wartość dodaną, nikt nie zgubił swojej tożsamości narodowej. Wiemy także, że bilans jest najkorzystniejszy dla tych członków Unii Europejskiej, którzy mieli najgorszy punkt startu. Ta wiedza gruntuje nasze zaufanie do idei współpracy europejskiej. Stąd też nasza wiara, że my tam znajdziemy, a nie zgubimy. W ten sposób oddalamy się od tego głosu, który w imieniu Prawa i Sprawiedliwości wypowiedział Jarosław Kaczyński, z taką podejrzliwością wobec mechanizmów współpracy Unii Europejskiej, a nie tylko samego traktatu konstytucyjnego, że zebrał oklaski Ligi Polskich Rodzin.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#PosełJanuszLewandowski">Chciałbym powiedzieć, że ten wynik, jaki uzyskaliśmy w referendum narodowym, dotyczył mechanizmów, które nie ulegają wielkiej zmianie w traktacie konstytucyjnym. Zwolenników tego, aby sobie z traktatu robić alibi na zmianę stanowiska pomiędzy referendum a traktatem konstytucyjnym, chciałbym upomnieć w ten sposób: przecież nadal w referendach narodowych różne kraje kandydackie się wypowiadają. Na przykład Estonia, ta decyzja zapadała przy świadomości traktatu konstytucyjnego. Te proporcje głosów, które były wcześniej, które są teraz, 8 do 2, 9 do 1, na rzecz Unii Europejskiej, one nie tyle wyrażają, w świetle tego, co powiedział Jarosław Kaczyński byłby to rodzaj instynktu zniszczenia, jakiejś irracjonalnej woli maszerowania w kierunku zguby narodowej nie tylko Bułgarii, Rumunii, Bośni i Hercegowiny, ale Turcji i innych krajów... Tymczasem poprzez te proporcje głosowań, które potwierdzone są również po ujawnieniu światu treści traktatu konstytucyjnego, a więc 8 do 2, 9 do 1, wyraża się instynkt samozachowawczy tych krajów, które były kiedyś za żelazną kurtyną i w sferze wpływów radzieckich.</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#PosełJanuszLewandowski">Pytanie, jakie przed nami dzisiaj staje, zupełnie zasadnicze pytanie, to jest właśnie to, na ile traktat konstytucyjny rewolucjonizuje mechanizmy współpracy Unii Europejskiej, czy jest powodem, żeby rzecz przemyśleć na nowo, czy to przemeblowuje, czy trzeba nasz stosunek do Unii Europejskiej rozważać zupełnie na nowo po tym, czegośmy się dowiedzieli z treści traktatu konstytucyjnego. Jest to pytanie niezwykle istotne dla Platformy Obywatelskiej, jako że byliśmy przed referendum europejskim bardzo żywo i w sposób widoczny dla ludzi, zapamiętany przez ludzi, zaangażowani na rzecz głosu na tak co do członkostwa Polski i nadziei z tym związanej. To rodzi oczywiście zobowiązanie, to rodzi odpowiedzialność, żeby wszystkie nowe reguły Unii Europejskiej rozpatrywać pod kątem polskiej racji stanu.</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#PosełJanuszLewandowski">Odpowiedzią na to zasadnicze pytanie, na ile traktat konstytucyjny zmienia Europę i zasady współpracy europejskiej, jest projekt naszej uchwały, którą prezentował Jan Rokita i co do której będziemy przekonywali inne kluby, aby stała się projektem, podstawą głosu Sejmu w tej materii. Otóż wytknięto tam wszystkie mankamenty traktatu konstytucyjnego. Jednak stwierdzamy wyraźnie, że doceniamy i metodę pracy, i treść, efekt tej pracy, bo w sposób oczywisty otwarty namysł nad przyszłością Unii Europejskiej, podmanipulowany, przecież my tego nie idealizujemy, wiemy, że Giscard d'Estaing wykonywał te wszystkie manipulacje z arystokratycznym wdziękiem, a czasami bez wdzięku, ale na pewno ta otwarta formuła namysłu nad przyszłością Europy jest lepsza niż formuła gabinetowa. Na pewno wiemy również, że nie wszystko, co jest doświadczeniem Europy Środkowowschodniej, znalazło odpowiedni wyraz, z odpowiednią siłą głosu, w treści traktatu konstytucyjnego. Ale ta treść jest przede wszystkim uporządkowaniem i ujednoliceniem, jest przygotowaniem do funkcjonowania Unii Europejskiej w składzie 25 krajów o zróżnicowanym poziomie społeczno-gospodarczym, czego w dotychczasowym doświadczeniu na tę skalę, jeśli chodzi o współpracę europejską, nie było. I czy to nazywamy traktatem, czy to nazywamy konstytucją - to jest traktat międzynarodowy, co do swojej formy jest to umowa międzynarodowa, którą zatwierdza się, ratyfikuje na zasadzie jednomyślności.</u>
          <u xml:id="u-22.6" who="#PosełJanuszLewandowski">Naszym zdaniem poniosły fiasko wszystkie lewicowe, technokratyczne wyobrażenia co do przemeblowania Unii Europejskiej poprzez Konwent. Ten zapał konstruktywizmu ulotnił się w toku prac Konwentu. Unia Europejska pozostaje sobą, czyli nie jest, i już nigdy nie będzie, organizacją międzynarodową w tradycyjnym znaczeniu tego słowa, ale też nigdy nie będzie federacją państw - będzie zbudowana na nietypowym, bardzo oryginalnym układzie instytucji, parlamentu, trybunału, Komisji Europejskiej, Rady Unii Europejskiej, który zdziwiłby bardzo Monteskiusza, Locke'a, konstytucjonalistów XIX wieku, ale takie zdziwienie będzie nam towarzyszyło cały czas. Będzie się Unia Europejska, będąc sobą, czyli bardzo oryginalną formułą współpracy państw i narodów, państw i obywateli, rozwijała stosownie do aktualnie istotnych wyzwań naszego czasu. Aktualnie istotnym wyzwaniem jest rozszerzenie, aktualnie istotnym wyzwaniem jest rywalizacja w sferze globalnej, rywalizacja społeczno-gospodarcza. A zwolennikom, którzy już dzisiaj przesądzili, że ten traktat, który naszym zdaniem porządkuje, a nie rewolucjonizuje, powinien być przez Polskę przyjmowany w referendum, chciałbym pod rozwagę poddać to, że kraj, który bije rekordy, jeśli chodzi o gotowość odwoływania się do opinii publicznej, mianowicie Irlandia, rekordzista Europy w tej materii, w tej konkurencji, zastanawia się, czy traktat konstytucyjny jest na tyle nowością w sferze reguł gry, że wymaga ratyfikacji. Po raz pierwszy Irlandia się zastanawia, wiedząc, że te rewolucyjne zmiany, pewien impet, zwłaszcza w sferze gospodarczej, niósł traktat z Maastricht, który był w świadomości Polaków w momencie referendum narodowego.</u>
          <u xml:id="u-22.7" who="#PosełJanuszLewandowski">Jesteśmy zainteresowani powodzeniem współpracy europejskiej i z tego punktu widzenia patrzymy na wszystko to, co jest mankamentem, a co wytknął Jan Rokita, prezentując projekt uchwały, który chcemy przedstawić jako podstawę głosu Sejmu w tej materii. To, że nasze postulaty są zbieżne z postulatami rządowymi, nie jest niczym złym - jest rzeczą dobrą tam, gdzie chodzi o reprezentowanie na zewnątrz polskiej racji stanu. To, czy twardość deklaracji pana premiera Cimoszewicza przełoży się na twarde stanowisko na samej konferencji międzyrządowej, to ciężar tego dowodu jest po stronie naszej delegacji rządowej. Twardość ma swoją cenę. Gotowość użycia broni ostatecznej, czyli ten szantaż wetem ze strony Polski, ma swoją polityczną cenę, której jesteśmy świadomi, wiedząc, że Unia Europejska jest organizmem budowanym na kompromisach. Jest to pewne ryzyko. Na szczęście ryzyko maleje, skoro wiemy, że ten traktat ma ochotę być otwierany z różnych stron. Przewodniczącemu Komisji Europejskiej nie podoba się zbyt mały zakres uzgodnień zapadających większością głosów - chciałby otworzyć z drugiej strony niż Polska. Wiemy, że Polska w obronie Nicei, czyli tego systemu głosowania, który jest korzystniejszy dla nas, nie będzie osamotniona.</u>
          <u xml:id="u-22.8" who="#PosełJanuszLewandowski">Szef rządu Hiszpanii Aznar wczoraj w Madrycie na spotkaniu partii prawicowych, partii centroprawicowych tam się odbywającym, rzucił wyzwanie potęgom europejskim. Wyraźnie stwierdził, że Konwent nie miał takiego mandatu, by zmieniać treść kompromisu nicejskiego, który jest właśnie w toku ratyfikacji w państwach Unii Europejskiej, i będzie bronił tego jak niepodległości. To jest ważne stwierdzenie, jeżeli szukamy sojuszników, a na pewno jeden istotny kraj, potwierdzony wczoraj, w tej materii znaleźliśmy. Traktat konstytucyjny, który nie przemeblowuje Unii Europejskiej, jest dobrym punktem wyjścia dla konferencji międzyrządowej. Będzie to prawdziwa konferencja międzyrządowa. Będzie to zasadniczy sprawdzian skuteczności polskiej dyplomacji już wewnątrz, w realiach Unii Europejskiej, a nie jako swojego rodzaju przywódcy krajów kandydujących.</u>
          <u xml:id="u-22.9" who="#PosełJanuszLewandowski">Ale Platforma Obywatelska, wyrażając swój pogląd co do traktatu konstytucyjnego, wie, i chciałaby to wyraźnie stwierdzić, że miejsce Polski w tym świecie unijnym, w świecie unijnych instytucji, nasz bilans strat i korzyści, nie da się wyczytać tylko między wierszami traktatu konstytucyjnego. Byłaby do ślepota na jedno oko. Dla nas istotne są te reguły, które wykuwają się codziennie, bo przecież Unia Europejska jest niezwykle płodna w stanowieniu rozmaitych reguł, zbyt płodna. Nasze miejsce w dużej mierze, czasami więcej niż od brzmienia poszczególnych artykułów Traktatu konstytucyjnego, będzie zależało od tego, na ile renacjonalizacji podlegać będzie Wspólna Polityka Rolna, jaka będzie agenda finansowa na lata 2006–2013, jakie będą reguły socjalne i podatkowe Unii Europejskiej. I to jedno zauważamy i cały czas chcielibyśmy przy okazji rozmów o traktacie powtarzać. I druga rzecz, mianowicie ta, którą tak mocno eksponowaliśmy w kampanii przed referendum europejskim, nasz bilans strat i korzyści, nasz bilans członkostwa w Unii Europejskiej rozstrzyga się przede wszystkim w kraju. I tu właśnie rodzą się obawy. Mniejsza o to, taki rodzaj paradoksu, że przewodnikami w kierunku Europy, nie raz i nie dwa, są ludzie, którzy umacniali kiedyś RWPG czy Układ Warszawski. Mniejsza o ten rodzaj estetycznego czy moralnego zniesmaczenia, jakkolwiek ma się satysfakcję, reprezentując pogląd środowiska, które swoje przywiązanie do ideałów europejskich, do demokracji, wolności dokumentowało i poświadczało przed rokiem 1989. Chodzi jednak o sprawę zasadniczą, większej wagi - o złe rządzenie, które przekłada się na złe przygotowanie kraju, które pogarsza bilans polskiego członkostwa i może zrodzić wstępne rozczarowanie. Całe to członkostwo to jest nadzieja dla 38 mln Polaków, a oni są władni przy najbliższej zdarzającej się okazji dokonać lepszego politycznego wyboru. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-22.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Kazimierza Ujazdowskiego występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PosełKazimierzMichałUjazdowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Powiedziano tu wiele słów całkowicie lub częściowo nieprawdziwych o stanowisku Prawa i Sprawiedliwości, więc zacznę od jego przypomnienia. PiS jest za silną Polską w Unii Europejskiej...</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#PosełKazimierzMichałUjazdowski">.‍..i dlatego jesteśmy zdecydowanie przeciwni projektowi konstytucji europejskiej. Pan przewodniczący Jaskiernia i pan przewodniczący Rokita zastanawiali się, dlaczego wypowiadamy takie słowa dzisiaj, dlaczego prezentujemy taką linię. Z kilku bardzo poważnych powodów.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#PosełKazimierzMichałUjazdowski">Po pierwsze, ze względu na elementarną uczciwość wobec wyborców. Te księgi sprawozdań sejmowych są pełne argumentacji nicejskiej, argumentacji słusznej, zresztą niedotyczącej wyłącznie systemu głosów ważonych. Polska dopracowała się w 2000 r. dobrych warunków politycznego członkostwa w Unii Europejskiej i te warunki są zniweczone przez projekt konstytucji europejskiej. To jest zmiana zasadnicza i nie może być tak, że ten projekt konstytucji europejskiej traktowany jest, i w wypowiedzi pana ministra, i w tekstach zaprezentowanych nam uchwał, jako dobry punkt wyjścia. Nie ma racji pan poseł Lewandowski. To nie jest projekt porządkujący, to jest projekt rewolucjonizujący Unię Europejską i polską pozycję, rewolucjonizujący na gorsze.</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#PosełKazimierzMichałUjazdowski">Co można powiedzieć o tym projekcie? To jest projekt agresywny pod względem ideologicznym. To nie jest projekt ogólnoeuropejskiego dialogu, jak mówi pan przewodniczący Jaskiernia. Nieobecność wartości chrześcijańskich i odwołania do Boga jest aktem agresji ideologicznej, jest aktem nie symbolicznym, tylko całkowicie praktycznym, tzn. jest aktem, który wpłynie na interpretację norm unijnych w odniesieniu do praw osoby ludzkiej, praw rodziny. Prawa rodziny, które w prawnomiędzynarodowych dokumentach europejskich miały status praw fundamentalnych, w projekcie konstytucji europejskiej czytane są wyłącznie w związku z uprawnieniami pracowniczymi i socjalnymi.</u>
          <u xml:id="u-24.5" who="#PosełKazimierzMichałUjazdowski">To jest akt daleko posuniętej degradacji. To jest projekt centralistyczny. Liberałowie powinni powiedzieć wobec tego projektu zdecydowanie „nie”, nie tylko ze względu na kurs proatlantycki. To jest projekt, który otwiera drogę do głosowania większościowego w zakresie polityki zagranicznej, to jest projekt, który w ramach kompetencji dzielonych, tych kompetencji, w których i Unia, i państwo członkowskie jest czynne, zakłada jednak dominację Unii jako zasadę ustrojową. To jest wreszcie projekt, który stawia pierwszy krok w dziedzinach, które tradycyjnie są elementami suwerennych kompetencji państwowych, jak edukacja czy kultura. Wreszcie, i mówię o tym bardzo wyraźnie, zwracam się z tymi słowami do środowisk liberalnych, to jest projekt, który przecież otwiera drogę do koordynowania polityki gospodarczej i polityki zatrudnienia. Jak można uczynić z Polski raj podatkowy, akceptując jednocześnie próby ujednolicenia polityki gospodarczej?</u>
          <u xml:id="u-24.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-24.7" who="#PosełKazimierzMichałUjazdowski">Wreszcie jest to projekt egoistyczny. Elementem konstytutywnym projektu konstytucji jest dominacja Niemiec i Francji w Europie. Dlatego został zniesiony system głosów ważonych, dlatego jest perspektywa wąskiej polityki obronnej, która, jeśli ma być realizowana w sposób zaprojektowany przez Giscarda d'Estaing, musi być polityką pewnej negatywnej gry wobec Stanów Zjednoczonych, gry negatywnej szkodliwej nie tylko dla Polski, ale także dla Europy, dlatego że obecny rząd Republiki Federalnej Niemiec i obecny przywódca państwowy Republiki Francuskiej to nie są politycy zdolni do dźwigania bezpieczeństwa światowego, o czym wszyscy wiemy. A więc ten negatywny instrument, jeśli przyjmiemy za poważną kwestię linię państwa polskiego, ma otwierać drogę do osłabienia nie tylko Polski, ale także starego kontynentu.</u>
          <u xml:id="u-24.8" who="#PosełKazimierzMichałUjazdowski">Wreszcie jest to projekt niesolidarny. Pan prezes Jarosław Kaczyński wymieniał kuriozalny przepis preferujący byłe ziemie NRD w zakresie polityki pomocowej. Zachodzi pytanie, co robili nasi przedstawiciele w Konwencie...</u>
          <u xml:id="u-24.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-24.10" who="#PosełKazimierzMichałUjazdowski">…kiedy ten przepis był tam wprowadzany? Czy polska ściana wschodnia, czy biedne tereny Czech są obszarami nie wymagającymi preferencji? Przecież to są kraje, które bez własnej winy stały się ofiarami drugiej wojny światowej. Dlaczego mamy zgodzić się na preferencje dla NRD?</u>
          <u xml:id="u-24.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-24.12" who="#PosełKazimierzMichałUjazdowski">Wreszcie jest to projekt sprzeczny z wizją ojców założycieli, zasadniczo sprzeczny, dlatego że ojcowie założyciele projektowali Europę chrześcijańską, Europę solidarną i Europę równoprawną. To jest pomysł Europy niesolidarnej, egoistycznej i Europy, która staje się konkurentem Stanów Zjednoczonych, a nie drugim filarem bezpieczeństwa Zachodu.</u>
          <u xml:id="u-24.13" who="#PosełKazimierzMichałUjazdowski">W czym jest spór? Spór polega na różnicy między teatrem a realną polityką. My nie zgadzamy się na teatr w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-24.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-24.15" who="#PosełKazimierzMichałUjazdowski"> My nie zgadzamy się na scenariusz kopenhaski, nie zgadzamy się na taki typ kompromisu, który jest właściwy przy projektowaniu spółki prawa handlowego. Nie zgadzamy się na to, by polscy negocjatorzy z góry zapowiadali, że nie zastosują weta. Na to nie ma zgody po prostu. To jest elementarz polityki narodowej. Nie można przed negocjacjami oświadczać, że zrezygnuje się ze stosowania weta, które jest czymś oczywistym w przypadku traktatu, który wymaga jednomyślności. I niestety wypowiedź pana posła Jaskierni i całą rekomendację uchwały Sojuszu Lewicy Demokratycznej traktuję jako przygotowanie swojego obozu politycznego do zaakceptowania projektu konstytucji europejskiej, jeśli nawet negocjacje skończą się negatywnym dla Polski wynikiem.</u>
          <u xml:id="u-24.16" who="#PosełKazimierzMichałUjazdowski">Jeśli chodzi o zaufanie do instytucji europejskich, mamy do nich zaufanie mniejsze niż do polskiego interesu, to mówimy wyraźnie. Mam nadzieję, zwracam się z tymi słowami do pana posła Janusza Lewandowskiego, tym bardziej że pan przewodniczący Rokita mówił: Nicea albo śmierć, i wierzę, że jest politykiem poważnym i wierzę, że nie mówił tego w kategoriach teatralnych, że to zaufanie do instytucji europejskich nie jest posunięte tak daleko, że zgodzimy się oddać Niceę i zaakceptować projekt konstytucji europejskiej. Będziemy tu trzymać za słowo.</u>
          <u xml:id="u-24.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-24.18" who="#PosełKazimierzMichałUjazdowski">Co do referendum, ono jest po prostu wymogiem konstytucyjno-narodowym. To nieprawda, co mówił pan przewodniczący Jaskiernia, że konstytucja europejska nie przenosi kolejnych kompetencji na rzecz organizacji międzynarodowych. Przenosi, ustanawia w ogóle nowy podział kompetencji w Unii Europejskiej. Mówiłem o kompetencjach dzielonych, pojawiają się nowe kompetencje jako takie, w których Unia Europejska jest czynna pod względem legislacyjnym i decyzyjnym. Wreszcie otwiera się drogę do obecności Unii, na terenie której jest właśnie elementem wolnej gospodarki, społeczeństwa cywilnego, prawa własności... to są dziedziny ukochane przez rzeczników wolności gospodarczej. Ja też jestem rzecznikiem wolności gospodarczej i z tego punktu widzenia ten projekt jest przecież czymś przełomowym pod względem ustrojowym.</u>
          <u xml:id="u-24.19" who="#PosełKazimierzMichałUjazdowski">Wreszcie jest przepis, który powiada, iż prawo Unii jest nadrzędne nie tylko w stosunku do ustawodawstwa zwykłego i aktów wykonawczych państw członkowskich, ale także w stosunku do konstytucji. To jest przełom także w historii Unii Europejskiej, dlatego że sądy konstytucyjne Francji, Niemiec i Włoch do tej pory trwają na stanowisku nadrzędności narodowych konstytucji nad prawem Unii Europejskiej; co ma bardzo konkretny wyraz w postaci aktywności sądów konstytucyjnych i sądów powszechnych, kiedy dochodzi do napięcia, kolizji między wtórnym prawem Unii Europejskiej, rozporządzeniami, a konstytucjami narodowymi tych państw. Tutaj dochodzi do zasadniczej zmiany ustrojowej i są to argumenty arcypoważne, konstytucyjne, przemawiające za referendum. Ale jest także argument demokratyczny. Nie może być tak, że we wtorek się mówi, iż należy zbliżyć posłów do obywateli, a w środę się mówi, że w tak ważnej sprawie obywatele nie mogą mieć nic do powiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-24.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-24.21" who="#PosełKazimierzMichałUjazdowski"> Tak po prostu nie można postępować.</u>
          <u xml:id="u-24.22" who="#PosełKazimierzMichałUjazdowski">Jest wreszcie wymóg uczciwości i ten wymóg spada przede wszystkim na środowiska, które opowiedziały się za obecnością Polski w Unii Europejskiej, a przede wszystkim na środowiska, które zachęcały przy pomocy argumentu nicejskiego do obecności w Unii. Jest to wymóg zorganizowania referendum w sytuacji, w której konstytucja europejska zmienia warunki polskiego członkostwa, czyli zmienia przedmiot decyzji referendum czerwcowego. I my wierzylibyśmy w argument, który pojawiał się i w wystąpieniu pana posła Jaskierni, i w wystąpieniu pana posła Lewandowskiego, że jeszcze nie czas na decyzję w sprawie referendum - przyjęlibyśmy go jako argument wypowiedziany w dobrej wierze - gdyby nie teksty uchwał Sojuszu Lewicy Demokratycznej i naszych partnerów z Platformy Obywatelskiej. W tych uchwałach bowiem jest negatywne przesądzenie. Co więcej, w tych uchwałach zawiera się twierdzenie o mandacie obecnego parlamentu do ratyfikacji nowego traktatu konstytucyjnego, nowej konstytucji europejskiej. Póki te propozycje istnieją w dokumentach, póty nie możemy wierzyć, że one są zgłaszane w dobrej wierze.</u>
          <u xml:id="u-24.23" who="#PosełKazimierzMichałUjazdowski">A teraz chcę się zwrócić do wyborców, do opinii publicznej. Sojusz Lewicy Demokratycznej wielokrotnie o ludziach, którzy mieli krytyczny stosunek do Unii Europejskiej, wypowiadał się w bardzo brzydkich i obraźliwych kategoriach, twierdząc, że jest to prowincjonalizm, że prawica prezentuje stanowisko ciemnogrodzkie.</u>
          <u xml:id="u-24.24" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie cała.)</u>
          <u xml:id="u-24.25" who="#PosełKazimierzMichałUjazdowski">Chcę więc powiedzieć tak: Dzisiaj polskim prowincjonalizmem jest prowincjonalizm strachu w obliczu stanowczej linii negocjacyjnej. To jest prawdziwa twarz prowincjonalizmu.</u>
          <u xml:id="u-24.26" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-24.27" who="#PosełKazimierzMichałUjazdowski"> I warunkiem aktywnej polityki polskiej jest przełamanie tego właśnie prowincjonalnego strachu. </u>
          <u xml:id="u-24.28" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-24.29" who="#PosełKazimierzMichałUjazdowski"> Nasza linia polityczna jest linią odwagi. My nie baliśmy się członkostwa i nie boimy się krajów silniejszych w Unii Europejskiej. I namawiamy do tego, żeby inni też się nie bali. Dziękuję bardzo. </u>
          <u xml:id="u-24.30" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana marszałka Józefa Zycha występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#PosełJózefZych">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dzisiejsza debata nad projektem traktatu konstytucyjnego Unii Europejskiej, sposobem jego ostatecznego przyjęcia, a także stanowiskiem rządu, jakie ma on zająć w czasie rozpoczynającej się 4 października w Rzymie konferencji międzyrządowej, jest w Sejmie znacznie spóźniona. Tak spóźniona, jak spóźnione są podejmowane w ostatnich dniach w różnych ośrodkach konsultacje polityczne, jak spóźnione jest rzetelne przedstawianie społeczeństwu zapisów proponowanego projektu konstytucji. Chlubnym wyjątkiem na tym polu jest Radio Zachód z Zielonej Góry, które od kilku miesięcy systematycznie omawia projektowane rozwiązania, zapraszając do dyskusji m.in. byłego przewodniczącego Parlamentu Europejskiego, członka Prezydium Konwentu pana Klausa Henscha. W tym miejscu wypada wyrazić przekonanie, że po konferencji międzyrządowej, która rozpocznie się w Rzymie, będzie jeszcze okazja do wnikliwego przyjrzenia się zapisom traktatu konstytucyjnego.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#PosełJózefZych">Opóźnienia w szerokiej merytorycznej dyskusji to jedna sprawa, a rzeczowe podejście do traktatu konstytucyjnego z punktu widzenia polskich interesów narodowych to sprawa druga. Patrząc z tego drugiego, najistotniejszego punktu widzenia, dochodzi się do wniosku, iż zarówno rząd, jak i projektodawcy niektórych uchwał koncentrują się na kilku proponowanych rozwiązaniach, które mają być przyjęte w traktacie konstytucyjnym, pomijając wiele bardzo istotnych zagadnień, które będą mieć decydujące znaczenie dla Polski, jeżeli traktat zostanie przyjęty. Zarówno dzisiejsza debata, jak i publiczne wypowiedzi niektórych polskich polityków wykazują, że w dziedzinie dalszych prac nad projektem traktatu konstytucyjnego, a zwłaszcza szans na przyjęcie polskich poprawek, panuje dość ogólne pojęcie. To może mieć określone konsekwencje, jeżeli poprawki nie zostaną uwzględnione; ale o tym za chwilę.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#PosełJózefZych">Dyskusja, jaka toczy się w Polsce nad projektem traktatu konstytucyjnego, jest pilnie obserwowana w państwach Unii Europejskiej. Dał temu wyraz w środę w Sejmie przewodniczący Parlamentu Europejskiego, a w Krakowie na konferencji poświęconej traktatowi - także były kanclerz Niemiec Helmut Kohl. Pan Kohl powiedział m.in., że w poszukiwaniu rozwiązań korzystnych dla Polski, oczywiście w projekcie konstytucji, należało o to zabiegać w kontaktach międzynarodowych, a nie ograniczać się tylko do uwag zgłaszanych w Konwencie. Od siebie dodajmy, że należało szukać zwolenników wśród parlamentarzystów państw należących do Unii Europejskiej i państw do Unii kandydujących. O taką zresztą postawę i poparcie Sejmu dzisiaj apelowali zarówno pan minister Cimoszewicz, jak i Józef Oleksy.</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#PosełJózefZych">Na wspomnianej już krakowskiej konferencji polscy politycy z kilku ugrupowań byli m.in. zgodni co do zamieszczenia w preambule do konstytucji zapisu odnoszącego się do Boga oraz chrześcijańskich wartości Europy. Taką jednomyślność w tej sprawie ksiądz biskup Pieronek uznał za sukces. Nieco inaczej, jak się okazuje, na sprawę tej jednomyślności, a zwłaszcza na dziś oczywistą pozytywną postawę niektórych polityków, patrzą niektórzy politycy Unii Europejskiej. Odnosząc się do tego wątku, nie bez pewnej dozy ironii podkreślają, że w postawach niektórych polskich polityków zauważają cudowne nawrócenie. To cudowne nawrócenie dostrzegają, porównując postawę w pracach nad preambułą do polskiej konstytucji i w pracach nad preambułą do traktatu konstytucyjnego Unii Europejskiej. O wewnętrznych animozjach w tej sprawie i pewnych zarzutach mówił zresztą także dzisiaj pan poseł Jaskiernia. Wspominam o tym dlatego, że w Unii Europejskiej czasami powątpiewa się w szczere popieranie poprawki do preambuły do konstytucji przez rząd, twierdząc nawet, że jest to gra na wewnętrzne potrzeby i pod polskie społeczeństwo. Wszystko to są to próby osłabienia polskiego stanowiska w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#PosełJózefZych">Niestety powody do takiego rozumowania dają także niektórzy polscy ministrowie, szczególnie wtedy, gdy w publicznych wypowiedziach akcentują jedną kwestię, o którą zamierza walczyć Polska; a kwestią tą nie jest akurat preambuła. Przeciwnicy zmiany preambuły, chodzi tu o Unię Europejską, podnoszą także inny argument - że spośród znanych w Europie 40 pisarzy katolickich żaden nie wystąpił w obronie preambuły z zapisami odnoszącymi się do religii i imienia Boga. Aby w tym miejscu nie było cienia wątpliwości co do stanowiska Polskiego Stronnictwa Ludowego w sprawie preambuły, przypomnę, że w czasie prac nad polską konstytucją niezmiennie staliśmy na stanowisku odwołania się do imienia Boga i wartości chrześcijańskich. Skoro w tej sprawie rząd jest zdeterminowany, to Polskie Stronnictwo Ludowe w pełni go popiera.</u>
          <u xml:id="u-26.5" who="#PosełJózefZych">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Z informacji rządu przedstawionej w dniu dzisiejszym przez pana ministra Cimoszewicza, z wystąpień klubowych, a także publikacji prasowych wynika, że traktat ustanawiający konstytucję dla Unii Europejskiej ma szansę stać się historycznym krokiem w kierunku przybliżenia Unii do jej obywateli, zwiększenia legitymizacji demokratycznej, uproszczenia systemu decyzyjnego, że jasno określa podział i hierarchię władzy, jednoznacznie definiuje proces legislacji, nadaje Unii status podmiotu prawnego. W tych istotnych, a w odniesieniu do niektórych rozwiązań słusznych stwierdzeniach brak jest jednak szczegółowego odniesienia do polskiej sytuacji, do obecnych i przyszłych rozwiązań, do wzajemnych relacji polskich i unijnych.</u>
          <u xml:id="u-26.6" who="#PosełJózefZych">Polskie Stronnictwo Ludowe stoi na stanowisku, że skoro społeczeństwo w referendum ogólnokrajowym wypowiedziało się za wejściem Polski do Unii Europejskiej, to obecnie wspólnym obowiązkiem i prawem jest zadbanie o to, aby członkostwo to było pełne, rzeczywiste i zgodne z wolą narodu. Jeżeli tak, to powinnością parlamentu i rządu jest zadbanie o to, aby najwyższy akt prawny w Unii Europejskiej był nie tylko zredagowany precyzyjnie, ale by był bezwzględnie oparty o nasz interes narodowy w kluczowych sprawach, by honorował nasze narodowe wartości, naszą niezależność państwową i obowiązującą konstytucję. W tym przedmiocie żaden zgniły kompromis, o który tak zabiegają niektórzy unijni politycy w imię jedności Europy, kompromis, który naruszałby polskie pryncypia, nie jest dopuszczalny.</u>
          <u xml:id="u-26.7" who="#PosełJózefZych">Wiadomo, że w sprawie treści preambuły, gdzie panuje wyjątkowa zgodność poglądów, liczyć możemy na poparcie Hiszpanii, Włoch i Irlandii. W tej sytuacji niektórzy polscy politycy zastanawiają się, czy warto kruszyć kopie o zagadnienie, które nie zyska pełnego poparcia, kosztem ryzyka, że projekt padnie. Naszym zdaniem jest to obowiązek wynikający z prawdy historycznej, polskich doświadczeń oraz trwałych związków większości Polaków z, głównie, ich Kościołem rzymskokatolickim - w różnych relacjach, a zwłaszcza wolnościowych i patriotycznych. Jeżeli dziś w imię nadrzędnych celów, jak to często podkreśla się w Unii Europejskiej, zrezygnujemy z polskich priorytetów, to niewiele zyskamy, a stracimy szacunek u innych i prawo do wpływania na losy Unii Europejskiej, o co tak usilnie chcemy zabiegać.</u>
          <u xml:id="u-26.8" who="#PosełJózefZych">Panie i Panowie! Polskie Stronnictwo Ludowe uznaje, że zasadne jest stanowisko polskiego rządu w sprawie utrzymania systemu ważenia głosów przyjętego w traktacie w Nicei. Rząd trafnie ocenia, że system ten stał się przez lata trwałą zasadą procesu podejmowania decyzji w Unii oraz odzwierciedleniem jej charakteru jako Unii państw i obywateli. Podzielamy także argument rządu, że rozwiązania nicejskie respektują zasadę równości państw członkowskich oraz odzwierciedlają różnice demograficzne. Wobec różnicy poglądów na temat obrony systemu nicejskiego, sprowadzanej często do absurdalnych pytań, czy warto umierać za Niceę, na podkreślenie zasługuje także stanowisko rządu odnoszące się do propozycji tzw. podwójnej większości, w którym stwierdza się, że podwójna większość zaproponowana w projekcie traktatu konstytucyjnego oznacza często przegłosowywanie państw małych i średnich, mniejszą skłonność do poszukiwania rozwiązań kompromisowych, co może wystawić na szwank wewnętrzną spójność Unii. Analiza zarówno nicejskiej definicji kwalifikowanej większości, jak i proponowanego rozwiązania - systemu podwójnej większości - prowadzi do wniosku, że systemy te są do siebie zbliżone, z tym że rozwiązania nicejskie wymagają dodania liczby państw i głosów. O tym, że proces podejmowania decyzji w Unii opiera się na odwołaniu do państw członkowskich oraz obywateli, którzy wybierają swoich przedstawicieli do Parlamentu Europejskiego, mówił wczoraj w Sejmie przewodniczący Parlamentu Europejskiego.</u>
          <u xml:id="u-26.9" who="#PosełJózefZych">Polskie Stronnictwo Ludowe uważa, że obrona zasad przyjętych w Nicei, pomimo iż zwolenników takiego rozwiązania w Unii Europejskiej policzyć można na palcach obydwu rąk, leży w interesie Polski.</u>
          <u xml:id="u-26.10" who="#PosełJózefZych">Wysoki Sejmie! W projekcie konstytucji europejskiej reguluje się wiele zagadnień, o których szerzej się nie mówi, a które w sposób decydujący będą mieć wpływ na sytuację w Polsce po wstąpieniu do Unii Europejskiej. Przyzwyczailiśmy się już do tego, że polskie prawo ma być dostosowane do prawa unijnego i właściwie wszystkie urzędy chętnie powołują się na to prawo, bez względu na to, czy ma ono akurat zastosowanie w konkretnym przypadku. Sprawą kluczową w projekcie traktatu konstytucyjnego jest stosunek prawa unijnego do prawa krajowego, a zwłaszcza zakres jego obowiązywania. Na ten temat odbyła się już tutaj szeroka dyskusja, przy czym poglądy były zróżnicowane. Aby przybliżyć to zagadnienie, należy wyjść od propozycji zawartej w art. 5 zatytułowanym „Stosunki między Unią i państwami członkowskimi”. W ust. 1 tegoż artykułu stwierdza się, że Unia szanuje tożsamość narodową swoich państw członkowskich, która jest nierozerwalnie związana z ich strukturami politycznymi i konstytucyjnymi. A zatem deklaracja odnosi się do poszanowania praw i wartości konstytucyjnych państwa członkowskiego. Jednakże nieco inaczej wygląda już sprawa, jeżeli przejdzie się do regulacji zawartej w art. 32: „Akty prawne Unii”. Artykuł ten określa źródła prawa Unii Europejskiej. Na pierwszym miejscu - rzecz jasna, po traktacie konstytucyjnym - wymienia ustawy europejskie. W ust. 1 art. 32 stanowi się, że ustawa europejska jest aktem ustawodawczym mającym zastosowanie ogólne. Wiąże ona w całości i jest bezpośrednio stosowana we wszystkich państwach członkowskich. Zasada mocy wiążącej i bezpośredniego stosowania powinna skłonić polskie władze do analizy dziedzin, które zgodnie z traktatem konstytucyjnym mogą być regulowane ustawami europejskimi, i odpowiedniego przygotowania się do tych regulacji.</u>
          <u xml:id="u-26.11" who="#PosełJózefZych">Panie i Panowie! Jednym z kluczowych zagadnień, które ma uregulować traktat konstytucyjny, jest zapewnienie udziału wszystkich członków Unii w podejmowaniu decyzji dotyczących ustanowienia mechanizmu współpracy w obszarze wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa oraz odzwierciedlenie w traktacie roli NATO w euroatlantyckim systemie bezpieczeństwa. Podstawę do dalszych rozważań na ten temat stanowi art. 39 traktatu, który w ust. 1 proponuje zapis o treści: „Unia Europejska prowadzi wspólną politykę zagraniczną i bezpieczeństwa, której podstawą jest rozwój wzajemnej politycznej solidarności państw członkowskich, określenie spraw dotyczących interesu ogólnego oraz osiąganie większego stopnia zbieżności działań państw członkowskich”. Zgodnie z ust. 4 tegoż artykułu wspólną politykę zagraniczną i bezpieczeństwa wprowadzają w życie minister spraw zagranicznych Unii i państwa członkowskie, przy wykorzystaniu środków krajowych i środków Unii. O ile rząd dość ogólnikowo odnosi się do propozycji utworzenia stanowiska ministra spraw zagranicznych, o tyle bardzo szczegółowo odnosi się do problemu wzajemnych zobowiązań obronnych oraz projektu powołania Europejskiej Agencji do Spraw Uzbrojenia.</u>
          <u xml:id="u-26.12" who="#PosełJózefZych">Polskie Stronnictwo Ludowe uważa, że współdziałanie państw należących do Unii w prowadzeniu polityki zagranicznej, a także w pewnym sensie koordynowanie tej polityki w kluczowych sprawach, jest zasadne. Nie uważa jednak, aby w obecnej sytuacji wspólna polityka zagraniczna Unii prowadzona przez jednego wspólnego ministra spraw zagranicznych była możliwa. Dowiodły tego dobitnie ostatnie miesiące i różnica (zasadnicza różnica) w podejściu do sprawy Iraku ze strony Niemiec i Francji (podejście negatywne) oraz Wielkiej Brytanii (aktywne). W naszym przekonaniu dowodem na to mogą być także wypowiedzi Joschki Fischera, ministra spraw zagranicznych Niemiec, pod adresem Polski, dziś wysuwanego jako jeden z kandydatów na ministra spraw zagranicznych Unii Europejskiej. Nasz sceptycyzm co do takiego rozwiązania wynika także z innych współczesnych doświadczeń Polski. Podzielamy pogląd rządu, że wprowadzenie do traktatu konstytucyjnego klauzuli o wzajemnej obronie byłoby przedwczesne. Rząd naszym zdaniem trafnie ocenia, że podejmując decyzję w tej kwestii, należy brać pod uwagę zarówno zobowiązania państw członkowskich NATO - a do NATO przecież należy Polska - jak i potencjalne implikacje dla stosunków transatlantyckich. Jak widzimy, w tym względzie mocarstwowe i konkurencyjne wobec NATO ciągotki Niemiec i Francji są bardzo czytelne. Jeżeli tak, to w jaki sposób będzie można osiągnąć omówiony już wcześniej zgodny sposób prowadzenia polityki zagranicznej? Podzielamy poważne zastrzeżenia rządu co do projektu powołania Europejskiej Agencji do Spraw Uzbrojenia. Zamiary w tym przypadku być może są częściowo uzasadnione, ale Polsce, należącej do NATO i związanej z nim układem obronnym, niezupełnie odpowiadają.</u>
          <u xml:id="u-26.13" who="#PosełJózefZych">Wysoki Sejmie! Skoro dzisiejsza debata jest w całości poświęcona traktatowi konstytucyjnemu, to należy rozważyć, jaki w przyszłości będzie stosunek traktatu konstytucyjnego Unii do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. O tym także była mowa. Jest to tym bardziej uzasadnione, że niektóre ugrupowania polityczne już dziś nawołują do podjęcia prac nad zmiany Konstytucji RP w imię jej zgodności z przyszłą konstytucją europejską. W art. 10 ust. 1 traktatu stwierdza się, że konstytucja i prawo przyjmowane przez instytucje Unii w ramach wykonywania kompetencji jej powierzonych mają pierwszeństwo przed prawem państw członkowskich. Natomiast ust. 2 mówi, że państwa członkowskie podejmują wszelkie właściwe środki, ogólne lub szczególne, w celu zapewnienia wykonywania obowiązków wynikających z konstytucji lub aktów instytucji Unii Europejskiej. Takie uregulowanie stawia przed Polską poważne zadania na odcinku zgodności prawa wewnętrznego z prawem Unii Europejskiej, a szczególnie aktualnie tworzonym prawem Unii Europejskiej. Przede wszystkim należy dokładnie określić dziedziny, w których będzie obowiązywać tworzone i obowiązujące już prawo unijne, następnie zbadać stan prawny na tym odcinku i wreszcie zaprojektować odpowiednie regulacje. Jest to ogromne zadanie, do którego należy się w porę przygotować.</u>
          <u xml:id="u-26.14" who="#PosełJózefZych">Panie i Panowie! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego wyraża pogląd, że projekt traktatu konstytucyjnego stanowi podstawę do dyskusji nad przyszłymi instytucjonalnymi i prawnymi rozwiązaniami w Unii Europejskiej, jednakże pod warunkiem, że zastrzeżenia polskie, o których mówiłem, a są one minimalne, zostaną uwzględnione. Gdyby jednak miało stać się inaczej, to lepiej, aby prace nad tym traktatem potrwały nawet dłuższy czas. Historia Unii Europejskiej dowodzi, że Unia trwała i rozwijała się bez konstytucji. Konstytucja europejska nie może służyć jedynie zaspokojeniu aspiracji kilku państw czy kilku polityków. To ma być konstytucja wspólnej Europy.</u>
          <u xml:id="u-26.15" who="#PosełJózefZych">Problemem ściśle związanym z traktatem konstytucyjnym jest zagadnienie jego przyjęcia i ratyfikacji. Art. IV-8 w ust. 1 stanowi, że traktat ustanawiający konstytucję podlega ratyfikacji przez wysokie umawiające się strony zgodnie z ich odpowiednimi wymogami konstytucyjnymi. Do tego problemu nawiązuje projekt uchwały Sejmu deklarującej ratyfikację nowego traktatu regulującego zasady i ustrój Unii Europejskiej w formie ogólnokrajowego referendum, druk sejmowy nr 1944...</u>
          <u xml:id="u-26.16" who="#PosełJózefZych">Przepraszam, panie marszałku, proszę o pozwolenie na dokończenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo proszę, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#PosełJózefZych">...a także druk nr 1999. Odmienne stanowisko zajmują wnioskodawcy w projekcie uchwały Sejmu w sprawie rezultatu prac Konwentu Europejskiego oraz stanowiska rządu RP wobec konferencji międzyrządowej, druk nr 1989. Wnioskodawcy tego projektu uważają, że ratyfikacja traktatu ma być dokonana drogą parlamentarną.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#PosełJózefZych">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego na gruncie polskiej konstytucji rozważył obydwie możliwości i z następujących powodów stoi na stanowisku, iż ratyfikacja traktatu konstytucyjnego powinna być dokonana na drodze referendum ogólnonarodowego.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#PosełJózefZych">Po pierwsze, jedno z powszechnych żądań wysuwanych w latach osiemdziesiątych dotyczyło przywrócenia w Polsce zasad demokratycznych, w tym odwoływania się do społeczeństwa. Prawnie zagadnienie wyrażania woli bezpośrednio przez społeczeństwo w referendum w istotnych sprawach uregulowane zostało w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, a następnie szczegółowo w ustawie o referendach ogólnokrajowych. To prawo powinno być szanowane.</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#PosełJózefZych">Po drugie, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej została zatwierdzona w referendum ogólnonarodowym.</u>
          <u xml:id="u-28.5" who="#PosełJózefZych">Po trzecie, jeżeli Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej została zatwierdzona w referendum ogólnokrajowym, to o ile ważniejsze jest poddanie pod to referendum projektu traktatu konstytucyjnego - czy konstytucji - który będzie miał brzemienne skutki, jeżeli chodzi o jego wpływ na polskie prawo i instytucjonalne rozwiązania w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-28.6" who="#PosełJózefZych">Po czwarte, traktat konstytucyjny, jak już tu mówiono, jest umową o charakterze międzynarodowym, uregulowaną w polskiej konstytucji. To, że w referendum ogólnopolskim polskie społeczeństwo wypowiedziało się za przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej, nie oznacza wcale, iż z góry upoważniło władze państwowe do przyjmowania szczegółowych rozwiązań, co do których już dziś mamy poważne zastrzeżenia.</u>
          <u xml:id="u-28.7" who="#PosełJózefZych">Panie i Panowie! Podzielanie poglądu, że budowanie przyszłej wspólnej Europy leży w interesie Polski, nie oznacza jednak, że mamy akceptować wszystkie rozwiązania, które nam nie odpowiadają. Równości obowiązków w Unii Europejskiej musi odpowiadać także równość praw. Nie zawsze interesy większego muszą być zgodne z interesem średniego państwa.</u>
          <u xml:id="u-28.8" who="#PosełJózefZych">Wysoki Sejmie! Pan minister Cimoszewicz m.in. podjął polemikę z wypowiedzią pana Kaczyńskiego w przedmiocie możliwości podejmowania dzisiaj w uchwałach decyzji co do przyszłego referendum. Oczywiście dziś referendum nie może być zarządzone, chociażby z tego powodu, że nie przedłożono pytań i nie rozstrzygnięto wielu kwestii. Ale sądzę, że Sejm - zresztą mamy 5 projektów - ma prawo wypowiedzieć się w tej sprawie. I jak patrzymy na ostatnie decyzje w tej Izbie, to muszą one zdumiewać. Z jednej strony rząd występuje z projektem ustawy dotyczącej ordynacji do samorządów, w którym proponuje się rozwiązanie zupełnie inne niż w konstytucji, i rzekomo wszystko jest w porządku. A z drugiej strony jest próba wpływania na to, żeby Sejm w dniu dzisiejszym nie mógł się w tej sprawie wypowiadać. Ja rozumiem doskonale motywy pana ministra Cimoszewicza i chciałbym również, żeby w przyszłości było tak, że podejmujemy decyzję w momencie, kiedy wszystkie sprawy są przygotowane zgodnie ze sztuką legislacyjną. Ale na dzień dzisiejszy jest jednak trochę inaczej. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-28.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu marszałkowi Zychowi.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Łącznego występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PosełJanŁączny">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Jeszcze nie przebrzmiały echa debaty sejmowej oraz szumnego referendum ogólnokrajowego zakończonego ratyfikacją traktatu akcesyjnego, a znów powróciła do Sejmu tematyka Unii Europejskiej. Tym razem chodzi o dokument najważniejszy - o konstytucję dla Europy. Nie byłoby w tym nic szczególnego, bo jesteśmy przecież w okresie załatwiania członkostwa w Unii, gdyby nie to, że Polska, tak jak 9 innych kandydatów do Unii, wynegocjowała swoje warunki członkostwa w oparciu o obecnie obowiązujący traktat Unii, natomiast przystąpić ma do niej na innych warunkach, zaproponowanych w projekcie nowej konstytucji. Kończące się więc negocjacje w sprawie najważniejszych dokumentów Unii nie są niestety radosnym uwieńczeniem ostatecznego kompromisu, ale są kontynuacją mitręgi unijnej, powrotem do szarej rzeczywistości, do tej rzeczywistości, w której Polska musi nieustannie i do końca, twardo zabiegać o interesy państwa i jego obywateli, aby nie dopuścić do pogorszenia funkcjonowania gospodarki w warunkach unijnej konkurencji i uniknąć spychania nas do roli drugorzędnego partnera.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#PosełJanŁączny">Dzisiejsza debata wyraźnie wskazuje, że po okresie nieskrywanych zachwytów wielu środowisk prounijnych przyszła pora na trzeźwą ocenę sytuacji, na stanowisko, że jeżeli zdecydowaliśmy się na członkostwo w Unii, to trzeba, aby było ono równoprawne.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#PosełJanŁączny">Tego domagała się zawsze Samoobrona. Tylko równość praw w Unii Europejskiej szansą dla Polski i Polaków - jest to niezmienne stanowisko Samoobrony w sprawie naszego funkcjonowania w strukturach Unii.</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#PosełJanŁączny">Dzisiejsza debata wskazuje, że tak zaczyna myśleć, a nawet mówić większość posłów. Ze zdziwieniem, muszę nadmienić, wysłuchałem dzisiaj pana posła Kaczyńskiego, który był jednym z zachwalających wejście do Polski Unii Europejskiej na warunkach nie najlepszych. Dzisiejsza zmiana stanowiska prominentnego działacza Prawa i Sprawiedliwości jest zdumiewająca.</u>
          <u xml:id="u-30.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-30.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-30.6" who="#PosełJanŁączny">To dobrze, bo w sprawach polityki międzynarodowej i w sytuacji, gdy chodzi o podstawowe interesy naszego kraju, liczy się polska racja stanu, a ta jest jedna. Wchodzimy w ostatnią fazę załatwiania naszego członkostwa w Unii, w której rozstrzyga się kwestia tego, czy możemy mieć wpływ na tworzoną właśnie konstytucję i jaką będziemy odgrywać rolę w funkcjonującej już rozszerzonej Unii Europejskiej. Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej zawsze wskazywała, że wynegocjowane warunki polskiego członkostwa w Unii są niekorzystne. Teraz okazuje się, że już wtedy, gdy podejmowaliśmy wiążące decyzje w sprawie naszego członkostwa, czynione były przygotowania do zmiany przyjętych ustaleń. Jak widać, system jeszcze nie działa, a już myśli się o jego zmianie.</u>
          <u xml:id="u-30.7" who="#PosełJanŁączny">Proponowana w projekcie konstytucji od 1 listopada 2009 r. zmiana zasady na zasadę podejmowania decyzji w Radzie Europejskiej kwalifikowaną większością głosów, przy założeniu, że reprezentowana jest połowa krajów w Unii zamieszkanych przez co najmniej 60% mieszkańców Wspólnoty, doprowadzić ma do odebrania Polsce znacznej części z 27 głosów. W Nicei ustalono dla Polski 27 głosów w Radzie Europy, o dwa mniej niż dla Niemiec oraz Francji. To dawało naszemu krajowi silną pozycję w Unii. W kampanii referendalnej ten argument był mocno wykorzystywany. Mówiono narodowi: W Unii będziemy partnerami z taką ilością głosów, będziemy decydować nie tylko o swoich losach, ale także wpływać na sprawy partnerów. Propozycje zmian w konstytucji europejskiej oznaczają zmniejszenie wpływów Polski do połowy wpływów Niemiec, które mają dwukrotnie więcej ludności. Przecież nie tak miało być. Dziś na tle dyskusji o traktacie konstytucyjnym słuszność naszego postulatu o konieczności renegocjacji traktatu akcesyjnego podpisanego w Atenach staje się bardziej oczywista. Teraz już możemy mówić głośno i jasno: Renegocjacja traktatu akcesyjnego jest koniecznością. Jest polską racją stanu.</u>
          <u xml:id="u-30.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-30.9" who="#PosełJanŁączny">I mocno podkreślał przewodniczący Andrzej Lepper to, że sprawy, które mają być wynegocjowane w ramach traktatu i podpisane są sprawami naprawdę dla Polski niekorzystnymi. Nie jest to bez znaczenia, czy w arytmetyce siły głosów Polska zaliczać się będzie do państw silnych czy też słabych. Jest znamienne, że nikt nie przedstawił mocnych argumentów, by system nicejski zmienić, a przecież w rezultacie tych manipulacji, na które nie mamy dużego wpływu, możemy wejść do innej Unii niż ta, na którą głosowaliśmy, do Unii, w której, jeśli się nie da tego zmienić, decydować za nas będą inni. Wyrazem ograniczenia wpływów mniejszych państw w Unii jest propozycja odejścia od zasady jeden kraj - jeden komisarz, i ustalenie liczby funkcjonujących i głosujących komisarzy na 15. Nic dziwnego, że pozostałych 10, którzy pozostaliby bez funkcji i uprawnień, nazywa się w Brukseli kastratami.</u>
          <u xml:id="u-30.10" who="#PosełJanŁączny">W preambule projektu konstytucji zabrakło wzmianki o chrześcijańskich tradycjach kontynentu, czego nie równoważy art. 51. Samoobrona odnotowuje to ze szczególnym żalem. Wyrażamy przekonanie, że przy wspólnym i zdecydowanym działaniu europejskich państw katolickich uda się to zmienić na konferencji międzyrządowej w Rzymie.</u>
          <u xml:id="u-30.11" who="#PosełJanŁączny">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Samoobrona pragnie zwrócić uwagę Wysokiej Izby na widoczną w Unii Europejskiej tendencję do tworzenia powiązań transnarodowej federacji, do stopniowego odchodzenia od idei narodu i suwerenności. Jest to tendencja ukierunkowana, służąca interesom określonej grupy wiodącej, prowadzić ona może do marginalizacji pozostałych członków i spychania ich do roli drugorzędnej. Formalnie Unia jest wspólnotą państw narodowych, ale państwa te dzielą się z nią kompetencjami w sprawach polityki zagranicznej, w kwestiach polityki wewnętrznej i wymiaru sprawiedliwości, rolnictwa, transportu, energetyki i ochrony środowiska. Natomiast polityka pieniężna, polityka handlowa i unia celna mają być w wyłącznej kompetencji Wspólnoty. I to jest nie do przyjęcia dla Polski. W wyłącznej gestii państw narodowych ma pozostać jedynie polityka przemysłowa, edukacyjna, kultura i ochrona zdrowia. Tendencji do budowy struktur federacyjnych służy też koncepcja powołania ministra spraw zagranicznych Unii.</u>
          <u xml:id="u-30.12" who="#PosełJanŁączny">W tej sytuacji koncepcja Europy ojczyzn, budującej jedność bez zamazywania różnic, opartej na modelu federacji państw narodowych, czego zwolenniczką jest Samoobrona Rzeczypospolitej, będzie w Unii stale zderzać się z tendencjami federacyjnymi. Zagrożenie dla polskiego interesu narodowego może wynikać także z tego, że do 2010 r. Unia Europejska będzie starała się podnieść konkurencyjność swojej gospodarki względem reszty świata i w tym celu ustali inne priorytety w swoim budżecie. Może to oznaczać rezygnację z wysokich wydatków na rolnictwo oraz obniżenie funduszy pomocowych przewidzianych na wyrównywanie różnic w poziomie rozwoju gospodarczego nowych członków. Te obawy były motorem starań Samoobrony o zapewnienie już w pierwszych latach naszego członkostwa jak najkorzystniejszych dopłat bezpośrednich, gdyż trzeba się liczyć z ich stopniowym znoszeniem. W praktyce proces tworzenia Europy scentralizowanej postępuje powoli. Prace nad konstytucją ten proces nieco przyhamowały. Ale umacnianie politycznego związku państw postępuje, chociaż ostatnio z pewnymi trudnościami, bo silna Europa może prowadzić do postępującego rozpadu jedności transatlantyckiej.</u>
          <u xml:id="u-30.13" who="#PosełJanŁączny">W tym kontekście jest tylko w niewielkim stopniu przesadna opinia amerykańskiego profesora Charlesa Kupchana, który w książce „Koniec amerykańskiej ery” napisał, że: „...tak jak Bizancjum oddzieliło się w III w. od Cesarstwa Rzymskiego jako swego nadzorcy, tak dzisiaj Unia Europejska ucieka spod kurateli USA”. Prawdą jest, że ta kuratela ciąży niektórym państwom europejskim także w zakresie militarnym, co potwierdza fakt, że w projekcie konstytucji dla Europy przewiduje się możliwość utworzenia np. przez grupę państw członkowskich sił zbrojnych zdolnych do działania niezależnie od NATO. Tendencje te nie mają poparcia Samoobrony, bo uważamy, że budowa zdolności wojskowych Unii, zwłaszcza w sferze operacyjnej, powinna odbywać się w ramach ścisłej i zinstytucjonalizowanej współpracy z NATO. Siły te powinny być jego europejskim filarem. Trzeba bowiem zdefiniować relacje między wspólną polityką obronną Unii a faktem istnienia i rolą NATO. Takie stanowisko powinna naszym zdaniem reprezentować polska delegacja na konferencji międzyrządowej w Rzymie rozpoczynającej się 4 października br.</u>
          <u xml:id="u-30.14" who="#PosełJanŁączny">Są szanse, że członkostwo w Unii Europejskiej przyspieszy nasz rozwój ekonomiczny. Ale to, czy osiągniemy poziom Grecji czy Irlandii, zależeć będzie w znacznej mierze od jakości przygotowania struktur państwa, od samej gospodarki oraz od umiejętności Polaków do adaptowania się do nowej sytuacji i do nowych warunków konkurencji na jednolitym rynku unijnym.</u>
          <u xml:id="u-30.15" who="#PosełJanŁączny">Pan minister Cimoszewicz zapowiada gromko twardą postawę delegacji polskiej w Rzymie. Przypomina to buńczuczne zapowiedzi twardych negocjacji w Brukseli i Kopenhadze. Dotychczasowe rezultaty znamy. Teraz zapowiedzi są takie same. Miejmy nadzieję, że tym razem rezultaty będą lepsze. Dzisiejsze wystąpienie pana ministra Cimoszewicza upoważnia nas do żywienia takiej nadziei.</u>
          <u xml:id="u-30.16" who="#PosełJanŁączny">Panie premierze Miller, po zakończeniu negocjacji w Kopenhadze chwalił pan swoich negocjatorów. Wystąpił pan nawet któregoś wieczora w Telewizji Polskiej po wyemitowanym filmie dokumentalnym telewizji duńskiej o kuluarach tych rozmów i miał pan bardzo zadowoloną minę. Otóż teraz okazuje się, że Unia cofnęła dane słowo. Jednym pociągnięciem pióra odebrano Polsce i innym mniejszym krajom pozycję gwarantowaną przez traktat nicejski.</u>
          <u xml:id="u-30.17" who="#PosełJanŁączny">Panie premierze Miller, panie ministrze Cimoszewicz, Klub Parlamentarny Samoobrony, ten Sejm, a przede wszystkim obywatele Rzeczypospolitej oczekują od waszych negocjatorów, że potraficie obronić raz już wynegocjowane warunki. Proszę tylko nie mydlić oczu, że to nie jest takie proste. Jest, panowie. Nasze wejście do Unii negocjowano na innych warunkach. Teraz te warunki bez nas zmieniono. Nie czas na wykręty. Nie tylko Polsce coś odebrano, w podobnej sytuacji znajduje się chociażby Hiszpania, Dania i nowo wstępujące kraje. To może być silna koalicja mniejszych. Jeśli jesteście dobrymi negocjatorami - jak opowiadacie całej Polsce - macie pole do działania, wykorzystajcie te atuty. Samoobrona oczekuje szczegółowego sprawozdania i wnikliwej debaty na forum Sejmu po waszym powrocie. I to będzie bardzo konkretna miara, na co stać SLD i ten rząd.</u>
          <u xml:id="u-30.18" who="#PosełJanŁączny">Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej wskazywała na błędy w rokowaniach przedakcesyjnych, przedstawiając własną argumentację, nikomu jej nie narzucała. Teraz, gdy naród zdecydował w referendum o wstąpieniu do Unii Europejskiej, Samoobrona stoi na stanowisku, że należy podjąć nadzwyczajne wysiłki i uruchomić szerokie działania wszystkich organów i instytucji państwowych, samorządowych i pozarządowych, aby wykorzystać maksymalnie wszelkie środki finansowe i fundusze pomocowe oferowane przez Unię Europejską.</u>
          <u xml:id="u-30.19" who="#PosełJanŁączny">A więc konsekwentna postawa delegacji polskiej na konferencji w Rzymie oraz możliwie maksymalne skorzystanie z finansowego wsparcia ze strony Unii Europejskiej to dwa najważniejsze zadania do realizacji w najbliższym czasie. Samoobrona Rzeczypospolitej wypowiada się za takim kierunkiem działań.</u>
          <u xml:id="u-30.20" who="#PosełJanŁączny">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dla bezkrytycznie spieszących się do Brukseli elit problemem stał się sposób przyjęcia w naszym kraju traktatu konstytucyjnego. Politycy Sojuszu Lewicy Demokratycznej, Platformy Obywatelskiej i inni liberałowie nie chcą słyszeć o ogólnokrajowym referendum. Twierdzą, że naród nie jest w stanie pojąć zapisów traktatu i muszą go przyjąć politycy w zaciszu gabinetów. To jest niedopuszczalne, aby narodowi odmawiać głosu w tej sprawie. Przyjęcie konstytucji europejskiej pociągnie za sobą zmianę w naszej polskiej konstytucji. Jeśli ten europejski traktat konstytucyjny przyjmą politycy bez nadzoru, bez udziału narodu, to znaczy, że odmawiają obywatelom prawa decyzji także w sprawie zmiany naszej wewnętrznej konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-30.21" who="#PosełJanŁączny">Samoobrona zdecydowanie opowiada się za referendum ogólnokrajowym w tej sprawie...</u>
          <u xml:id="u-30.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-30.23" who="#PosełJanŁączny"> - referendum, podczas którego społeczeństwo zostanie także poinformowane, jakie zapisy zostaną zmienione w Konstytucji Rzeczypospolitej. Nie martwcie się, panowie liberałowie, naród z pewnością to zrozumie i będzie wiedział, jaką decyzję ma podjąć.</u>
          <u xml:id="u-30.24" who="#PosełJanŁączny">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W debacie na temat traktatu konstytucyjnego nie sposób pozostawić bez komentarza ostatnich informacji dotyczących wyborów do Parlamentu Europejskiego. Jaśnie nam panujący prezydent tylko za pośrednictwem przez siebie wybranych Polaków także chce odegrać swoją rolę. W międzypartyjnych rozmowach na temat konstytucji europejskiej w pałacu prezydenckim odtworzono bardzo przejrzysty układ - układ magdalenkowy kontra Samoobrona. Twórcy i uczestnicy Magdalenki debatują w pałacu, jak nie dopuścić ludzi ciężkiej pracy, ludzi Samoobrony i wspierających Samoobronę do Parlamentu Europejskiego. Tylko dziwne, że te debaty odbywają się bez głównego rozgrywającego - pana Adama Michnika.</u>
          <u xml:id="u-30.25" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-30.26" who="#PosełJanŁączny">Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej o takie uczestnictwo w takich spotkaniach nie zabiega. Mamy wysokie poczucie godności i nie z każdego zaproszenia nawet chcielibyśmy skorzystać. I tu przy okazji należy wspomnieć, że rodzic, który ma więcej jak jedno dziecko, powinien dbać i szanować każde z tych dzieci, a nie usuwać z domu, bo po prostu nie przystoi to głowie państwa i chcę powiedzieć, że zasługuje na pogardę.</u>
          <u xml:id="u-30.27" who="#PosełJanŁączny">Pracę, postawę i styl uprawiania polityki przez pana Aleksandra Kwaśniewskiego, piastującego urząd prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, oceniamy szczególnie krytycznie. Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej reprezentuje wielomilionową rzeszę Polaków - członków, sympatyków i wyborców, a obawa ze strony pana Aleksandra Kwaśniewskiego przed poznaniem naszego stanowiska w sprawie projektowanej konstytucji Unii Europejskiej może świadczyć tylko o jego tchórzostwie i ksenofobii.</u>
          <u xml:id="u-30.28" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-30.29" who="#PosełJanŁączny">Nadawanie tym spotkaniom charakteru spotkań prezydenta Rzeczypospolitej z głównymi partiami politycznymi, w których uczestniczą oprócz rzeczywiście istotnych ugrupowań mających swoich przedstawicieli w Konwencie Seniorów w Sejmie także ugrupowania pozaparlamentarne i grupki koniunkturalne powstałe w Sejmie, jest zwykłą manipulacją, która nie przystoi głowie państwa.</u>
          <u xml:id="u-30.30" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-30.31" who="#PosełJanŁączny">Pan prezydent sonduje, jak do Parlamentu Europejskiego wprowadzić ludzi, którzy już w wyborach do krajowych struktur władzy nie mają szans być wybrani. Pan prezydent...</u>
          <u xml:id="u-30.32" who="#PosełJanŁączny">Panie marszałku, już kończę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PosełJanŁączny">Pan prezydent bada, czy uda mu się wprowadzić na europejskie salony ludzi, których społeczeństwo polskie odrzuciło, którym społeczeństwo odmówiło zaufania. Dlatego media niemal codziennie robią badania we wszystkich konfiguracjach i próbują wmówić społeczeństwu, że najlepsza będzie lista pod patronatem prezydenta. Oczywiście, prominentni działacze odrzuconej przez społeczeństwo Unii Wolności zostaną przygarnięci przez prezydenta, który tej politycznej straty nie może przeboleć.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#PosełJanŁączny">My w Sejmie będziemy robić wszystko, aby na wybór europejskich parlamentarzystów, reprezentujących nasz kraj, największy wpływ mieli obywatele. Będziemy przeciwni kombinacjom dotyczącym ordynacji wyborczej, będziemy dążyć, aby szanse na swoją reprezentację miały wszystkie ugrupowania polityczne i komitety wyborcze, które w powszechnych wyborach przekroczą 5-procentowe poparcie. Nawet najmniejsze partie i komitety wyborcze wyborców, które przekroczą 5-procentowy próg wyborczy, muszą mieć prawo do swojej reprezentacji w Parlamencie Europejskim i do bezpośredniej informacji, co naprawdę dzieje się w Unii Europejskiej. Dotychczasowe przekazy prounijnych polityków i mediów podporządkowanych zagranicznemu kapitałowi są jednostronne i najczęściej zmanipulowane. Tylko reprezentacja w Parlamencie Europejskim wszystkich środowisk i partii politycznych, którym społeczeństwo udzieli co najmniej 5-procentowego poparcia, daje gwarancję dobrej reprezentacji polskich interesów na forum europejskim i daje możliwość pozbawienia wszystkich manipulatorów i politycznych graczy decydującego wpływu na rozwiązywanie polskich problemów w Europie.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#PosełJanŁączny">Do Unii Europejskiej przystępuje Polska, a nie poszczególne okręgi wyborcze. Stąd też w wyborach do Parlamentu Europejskiego powinni kandydować przedstawiciele Polski. Dlatego uważamy, że Polska powinna stanowić jeden okręg wyborczy z 54 mandatami.</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#PosełJanŁączny">Uważam, że wnioski przedstawione w moim wystąpieniu powinny być uwzględnione przez polską delegację na konferencji międzyrządowej w Rzymie. Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-32.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Marka Kotlinowskiego, występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Ligi Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PosełMarekKotlinowski">Szanowny Panie Marszałku! Szanowna Pani Minister! Szanowny Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Rzeczpospolita stoi przed historycznym wyzwaniem. Scena polityczna podzieliła się na tych, którzy są za konstytucją Unii Europejskiej, i tych, którzy są przeciwko konstytucji Unii Europejskiej. To jest podział historyczny, podział zasadniczy i on nie przebiega wyłącznie w polskim parlamencie, przebiega również w wielu parlamentach krajów członkowskich i krajów kandydujących.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#PosełMarekKotlinowski">I teraz, panie ministrze, czy starczy panu odwagi, aby stanąć po stronie tych, którzy będą za Europą demokracji, za Europą suwerennych państw, Europą solidarną, Europą współpracującą ze sobą na płaszczyźnie gospodarczej. Z całego serca panu tego życzę, żeby stanął pan w szeregu tych wielkich Polaków, którzy zdali egzamin historii. To jest wyzwanie naprawdę wielkie.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#PosełMarekKotlinowski">Liga Polskich Rodzin będzie z panem, panie ministrze, bo należy sprostać temu zadaniu. I Polska nie będzie sama. Europa czeka na głos z Polski i jest obserwowane to, co dzieje się w polskim parlamencie. Z wielką uwagą jesteśmy pytani, jak na konferencji międzyrządowej zareagują nasi przedstawiciele.</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#PosełMarekKotlinowski">Jestem głęboko przekonany, że pan minister w tej subtelnej pracy będzie używał tych argumentów, które dzisiaj padły. A one są nie byle jakie. Po pierwsze, pan minister był łaskaw powiedzieć, że rezultaty pracy Konwentu przeszły oczekiwania. To jest język dyplomacji. Ja powiem wprost - Konwent nie miał żadnego umocowania do tego, aby prowadzić prace w kierunku konstytucji. To po pierwsze. A po drugie, wielcy Europy nie mieli żadnego umocowania, aby powiedzieć, że nic nie można zmieniać w tejże konstytucji. Musimy sięgnąć fundamentu. Dlaczego powstał Konwent, jak pracował i czy głos Polski był tam słyszany? To nam pozwoli trzeźwo ocenić, jaką materię mamy przed sobą. A materia jest to szczególna. Jest to próba budowy Europy - przyszłej Europy, jej struktur - w zaciszu gabinetów, na etosie wywodzącym się z rewolucji francuskiej, konstytucja bowiem zapomina o wartościach chrześcijańskich, zapomina o tym, co wielkie w dziejach Europy zdominowanej przez państwa wielkie, Niemcy i Francję. Takiej Europie mówimy „nie”.</u>
          <u xml:id="u-34.4" who="#PosełMarekKotlinowski">Kolejny argument, panie ministrze. Art. 10 projektu konstytucji Unii Europejskiej mówi o prymacie konstytucji europejskiej, ustaw europejskich nad prawem państw narodowych. Zaś art. 8 konstytucji Rzeczypospolitej mówi, że ta konstytucja jest najwyższym prawem. To jest kolizja fundamentalna, panie ministrze, ona wskazuje na niezgodność Traktatu konstytucyjnego z konstytucją Rzeczypospolitej. Tę wątpliwość należy rozwiać. Takich zapisów jest jeszcze więcej.</u>
          <u xml:id="u-34.5" who="#PosełMarekKotlinowski">Na dzień dzisiejszy jedynie pan prezydent Aleksander Kwaśniewski może skorzystać ze swojego ustawowego i konstytucyjnego uprawnienia i wystąpić do Trybunału Konstytucyjnego o stwierdzenie zgodności projektu traktatu konstytucyjnego z naszą konstytucją. I nie mówmy, że jest za wcześnie. Trybunał Konstytucyjny już dzisiaj mógłby wskazać te przepisy projektu konstytucji Unii Europejskiej, które są sprzeczne z naszą konstytucją.</u>
          <u xml:id="u-34.6" who="#PosełMarekKotlinowski">Panie ministrze, byłoby panu wtedy łatwiej. Można by powiedzieć: tak, nie możemy dalej procedować, ponieważ to się kłóci z naszą ustawą zasadniczą. I po to Liga Polskich Rodzin była u prezydenta Kwaśniewskiego, aby go poprosić ustnie, za chwilę zrobimy to w formie pisemnej, aby ze swojego uprawnienia skorzystał. I nie mówiliśmy wszyscy jednym głosem u pana prezydenta. Liga Polskich Rodzin mówiła tylko w ten sposób: Nicea była fundamentem. Traktat akcesyjny był przedstawiany jako sukces polityczny. I tego trzeba bronić. Ale mówiliśmy również o tym, że powinno być referendum - referendum jako wyraz woli obywateli Rzeczypospolitej, ponieważ rozwiązania traktatu akcesyjnego idą o wiele dalej niż to, co było przedstawiane w czasie kampanii referendalnej i w traktacie akcesyjnym. Nie spotkaliśmy się na razie ze zrozumieniem co do konieczności podjęcia tych działań. Mam nadzieję, że dzisiejsza debata dostarczy argumentów, aby nasze stanowisko uzyskało poparcie polityczne.</u>
          <u xml:id="u-34.7" who="#PosełMarekKotlinowski">Szanowny Panie Ministrze! Mamy nadzieję, że po każdej konferencji międzyrządowej pan minister będzie łaskaw stanąć przed Wysoką Izbą i zdać sprawę, jak kształtuje się sytuacja polityczna na konferencji międzyrządowej, na co mamy szansę, jakie powinno być stanowisko Sejmu, aby wesprzeć rząd w tych negocjacjach. Mamy nadzieję, że referendum nie będzie potrzebne. Mamy bowiem nadzieję, że powstanie taka siła polityczna w Europie, która jasno powie konstytucji Europejskiej: „nie”. I mam nadzieję, panie ministrze, że na czele tej siły politycznej stanie Rzeczpospolita przez pana reprezentowana. O to proszę.</u>
          <u xml:id="u-34.8" who="#PosełMarekKotlinowski">Liga Polskich Rodzin pierwsza wystąpiła z projektem uchwały, który ma wyrazić poparcie działań rządu, aby obronić warunki nicejskie. Ta uchwała będzie poddana pod głosowanie jutro. Uważamy, że jest to pierwszy krok. Mam nadzieję, że przez aklamację, że jednomyślnie tę uchwałę podejmiemy, aby pan minister miał mandat, że cały Sejm Rzeczypospolitej upomina się o Niceę. To był pierwszy krok.</u>
          <u xml:id="u-34.9" who="#PosełMarekKotlinowski">Krok drugi - to dzisiejsza debata. Chciałbym, aby polityka Rzeczypospolitej uwzględniała nasz interes narodowy. Bo jak się kształtuje polityka europejska dnia dzisiejszego? Na płaszczyźnie aksjologicznej Niemcy stają się na naszych oczach ofiarami. Powstaje superpaństwo pod ich egidą. Kończy się pewien porządek europejski kształtowany po drugiej wojnie światowej. Musimy mieć pełną tego świadomość. Czy wpiszemy się za tymi, którzy kształtują ten porządek z niekorzyścią dla Rzeczypospolitej, czy też będziemy po stronie tych, którzy chcą Europy ojczyzn, Europy demokracji?</u>
          <u xml:id="u-34.10" who="#PosełMarekKotlinowski">W jednym we wczorajszym wystąpieniu przewodniczący Parlamentu Europejskiego Pat Cox miał rację. Miał rację, mówiąc na posiedzeniu Komisji Europejskiej: Czego chcecie, jeśli chodzi o traktat konstytucyjny? Przecież wasi przedstawiciele tam byli, przecież wasi przedstawiciele mogli prezentować rację Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-34.11" who="#PosełMarekKotlinowski">To są gorzkie słowa. Gorzkie słowa, że nikomu z naszych przedstawicieli w Konwencie nie starczyło odwagi, aby powiedzieć: nie, żeby powiedzieć: to jest błędna droga. Taką odwagę miał deputowany duński Jens-Peter Bonde, taką odwagę miał członek Konwentu z ramienia Czech pan Zahradil. I tak powstał raport mniejszości, raport dziesięciu członków Konwentu, którzy jasno powiedzieli: Konwent pracował niedemokratycznie, głosy sprzeciwu wobec stanowiska przewodniczącego Konwentu i Prezydium były ignorowane. I w jednym miał rację pan premier Józef Oleksy - rzeczywiście dużo wystąpień, dużo poprawek, dużo debat, tylko tak naprawdę ta praca nic nie znaczyła dla końcowego kształtu konstytucji Unii Europejskiej. To jest głos bardzo ważny. Głos, który powinien znaleźć się w dzisiejszej debacie, ponieważ deklaracja z Laeken mówiła o kryzysie Europy, ponieważ deklaracja z Laeken zachęcała do dyskusji nad przyszłością Europy. A stało się co? - stało się to, że narzucono konstytucję bez umocowania.</u>
          <u xml:id="u-34.12" who="#PosełMarekKotlinowski">Panie Ministrze! Będzie panu bardzo trudno, to wszyscy wiemy. Znamy wypowiedź ministra Niemiec. Słowa te były brutalne: Jeżeli nie będziecie spolegliwi, następny budżet, następne środki przeznaczone dla Polski będą okrojone. Należy jasno powiedzieć. Szantażowi Polska nie może ulegać. Te słowa nie wpisują się w zwyczaje polityki w tak ważnej chwili.</u>
          <u xml:id="u-34.13" who="#PosełMarekKotlinowski">I druga wypowiedź, która również powinna być przedmiotem naszej oceny.</u>
          <u xml:id="u-34.14" who="#PosełMarekKotlinowski">Nie możemy, pani minister, przed rozpoczęciem konferencji międzyrządowej mówić, że nie skorzystamy z prawa weta. Nie możemy polityki polskiej prowadzić w ten sposób, że odsłaniamy nasze stanowisko i tak naprawdę przyjmujemy wtedy wszystko to, co chcą silniejsi. To niedobrze służy Polsce. Być może pani minister już czuje się komisarzem, to trzeba jasno powiedzieć, zdać swój urząd.</u>
          <u xml:id="u-34.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-34.16" who="#PosełMarekKotlinowski"> Nie można prowadzić polityki polskiej, myśląc już o tym, że będzie się komisarzem. Dostrzegam kolizję tych dwóch zachowań, to niedobrze służy sprawie polskiej.</u>
          <u xml:id="u-34.17" who="#PosełMarekKotlinowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Konstytucja Unii Europejskiej to nie tylko sposób głosowania, to również nowe instytucje, np. instytucja prokuratora, który może wszczynać postępowania w krajach członkowskich według swojego uznania; to również zmiana umocowania komisarzy. Projekt zakłada, że każdy z komisarzy musi się podać do dymisji na wezwanie przewodniczącego komisji. Każdy będzie na bieżąco oceniany przez swojego zwierzchnika, czy służy temu enigmatycznemu zapisowi o realizowaniu przez komisję interesu europejskiego, czy jest rzeczywiście przedstawicielem państwa narodowego w komisji. Jeżeli będzie zbyt narodowy, zbyt twardy, nie będzie spolegliwy wobec przewodniczącego, który kieruje komisją, na jego żądanie musi odejść. To jest kuriozum, takiego zapisu nie było. Polityka zagraniczna, polityka obronna - wiele tych elementów od nowa funduje Unię Europejską i budzi nasz sprzeciw.</u>
          <u xml:id="u-34.18" who="#PosełMarekKotlinowski">Mamy gorzką satysfakcję - mówię w imieniu Ligi Polskich Rodzin i środowisk przeciwnych akcesji - bo mówiliśmy o tym państwu, również z tej trybuny. Byliśmy odsądzani od czci i wiary, że sprzeciwiamy się temu powszechnemu w Polsce prądowi, ale my wiedzieliśmy o tej zastawionej pułapce, wiedzieliśmy, że Polska się stacza. Jeszcze jest czas, by temu się przeciwstawić. Najbliższe miesiące pokażą, czy damy radę we właściwy sposób ukierunkować rozwój Europy.</u>
          <u xml:id="u-34.19" who="#PosełMarekKotlinowski">Liga Polskich Rodzin z oczywistych przyczyn poprze obydwa projekty uchwał, które mówią o konieczności przeprowadzenia referendum. Jest jednak poważny problem, czy będzie to takie referendum, jak akcesyjne, i taka kampania referendalna, jak przed tamtym referendum, gdy był walec w mediach, było działanie wszystkich sił, które zachęcały społeczeństwo do głosowania na tak.</u>
          <u xml:id="u-34.20" who="#PosełMarekKotlinowski">Dzisiaj z tej trybuny pragnę gorąco podziękować wszystkim tym obywatelom Rzeczypospolitej, którzy mieli odwagę powiedzieć: nie, którzy wiedzieli, że przywódcy Rzeczypospolitej wybrali złą drogę. Ich postawa wymaga szacunku i podziękowania. Możecie być dumni, drodzy rodacy, że dostrzegliście ten proces dziejowy.</u>
          <u xml:id="u-34.21" who="#PosełMarekKotlinowski">Jeżeli referendum będzie przeprowadzone w sposób demokratyczny, z równym dostępem obu stron do mediów, z wyjaśnieniem obywatelom, czym jest projekt konstytucji europejskiej, to oczywiście zyska nasze poparcie i poprzemy te uchwały. Dostrzegamy jednak takie niebezpieczeństwo.</u>
          <u xml:id="u-34.22" who="#PosełMarekKotlinowski">Szanowny Panie Marszałku! Jednocześnie wnoszę o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu uchwały grupy posłów, druk sejmowy nr 1989, oraz projektu uchwały Platformy Obywatelskiej, druk sejmowy nr 1985. Uważamy, że te uchwały są szkodliwe, gdyż otwierają przestrzeń do tego, aby być spolegliwym wobec wielkich tego świata, aby powiedzieć konstytucji: tak. Wysoka Izba powinna odrzucić te uchwały w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-34.23" who="#PosełMarekKotlinowski">Na koniec, panie marszałku, chcę powiedzieć, że bardzo nas cieszy postawa przyjaciół z Prawa i Sprawiedliwości. Mówią oni bardzo mocnym głosem, który jest słyszany w Europie, mówią głosem potrzebnym. Jakże inna byłaby sytuacja podczas referendum, gdybyśmy mieli wsparcie tak znaczącego stronnictwa. Jak inaczej mogłyby się potoczyć losy Rzeczypospolitej, gdyby wszystkie stronnictwa, o których mówiłem, poszły razem przeciwko akcesji. Bardzo nad tym ubolewam. Mam nadzieję, że ta obecna praca przeciwko projektowi konstytucji Unii Europejskiej będzie tym bardziej efektywna, tym bardziej gorliwa. Serdecznie dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-34.24" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana marszałka Aleksandra Małachowskiego występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#PosełAleksanderMałachowski">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#PosełAleksanderMałachowski">Panie ministrze spraw zagranicznych, proszę pana o przekazanie moich wyrazów ubolewania pani minister Hübner z powodu plugawego oszczerstwa, jakim obdarzył ją pan przewodniczący klubu Ligi Polskich Rodzin.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#PosełAleksanderMałachowski"> Zarzucenie kobiecie doświadczonej i mądrej, pani profesor, że podejmuje ona decyzje z uwagi na stanowisko, jest, panie Kotlinowski, plugawym oszczerstwem. I trzeba się takich oszczerstw... Pan jest młodym człowiekiem, pan nie może zaczynać życia od takiego obrażania ludzi.</u>
          <u xml:id="u-36.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Niech pan nie pluje z tej trybuny.)</u>
          <u xml:id="u-36.5" who="#PosełAleksanderMałachowski">Ja nie pluję, ja tylko korzystam z praw seniora, żeby powiedzieć młodemu człowiekowi, że się dopuścił brzydkiego czynu.</u>
          <u xml:id="u-36.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Pan teraz robi to samo.)</u>
          <u xml:id="u-36.7" who="#PosełAleksanderMałachowski">Nie.</u>
          <u xml:id="u-36.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Ta trybuna jest do wyrażania stanowiska, a nie polemik.)</u>
          <u xml:id="u-36.9" who="#PosełAleksanderMałachowski">Szanowni Państwo! Kiedy Unia Pracy zleciła mi wystąpienie w tym punkcie programu, doznałem niepokojącego uczucia rozdwojenia. To nie jest już całkiem moja sprawa, to jest sprawa dalekiej przyszłości, bo przecież nawet konstytucji, która tutaj jest tak krytykowana, jeszcze nie ma. To jest dopiero projekt ustawy konstytucyjnej, traktatu konstytucyjnego, jeszcze wszystko może być zmienione, wszystko może się zdarzyć. Tutaj się wykorzystuje ten pretekst - zamiast sugerować ministrowi, co powinien zmienić - do dosyć jednoznacznej walki. Ale ja należę do pokolenia, które sześćdziesiąt parę lat temu stanęło przed perspektywą zagłady Polski. Byliśmy wtedy młodymi harcerzami, mieliśmy po kilkanaście lat, braliśmy udział w walkach o wolność Polski, przeszliśmy przez obozy, przez różne katownie, i udało nam się wywalczyć tę Polskę, udało nam się stworzyć po kilkudziesięciu latach wolną Rzeczpospolitą. Miałem to osobiste szczęście, że byłem jeszcze na tyle silny, iż mogłem brać udział w ruchu „Solidarności”, byłem członkiem jego najwyższych władz. Odpokutowałem za to swoje.</u>
          <u xml:id="u-36.10" who="#PosełAleksanderMałachowski">Większość ludzi mojego pokolenia już odeszła. Ja też staję przed tą perspektywą, za parę tygodni wchodzę w 80. rok życia. I to jest fakt, który każe się zastanowić, czy to, co tutaj mówię, to są jeszcze programy, czy już testament. W tym wieku naturalne jest, że się odchodzi, nie ma co tego dramatyzować, ale trzeba sobie z tego zdawać sprawę.</u>
          <u xml:id="u-36.11" who="#PosełAleksanderMałachowski">Słuchając tej debaty doznałem swoistego zgorszenia, bo to, co się tutaj dzieje... Szczególnie niepokojąca jest ta bardzo polityczna obrona punktu dotyczącego wartości chrześcijańskich. Jeśli tak gorąco bronimy tych wartości, to pytam, dlaczego ta sala zionie nienawiścią. Czy nie można tej sali trochę ucywilizować, nie można tego zmienić, zanim się będzie lansować te hasła? Hasła są słuszne, popieram je, sam podpisałem taką deklarację w Komisji Spraw Zagranicznych, uchwaliliśmy taką rezolucję, ale boję się, że to wszystko to są pozory. Nie da się odkładać na przyszłość zasad chrześcijańskiego współżycia, trzeba je realizować w codziennej praktyce, a ta sala zieje nienawiścią, czego byliśmy świadkami przed chwilą.</u>
          <u xml:id="u-36.12" who="#PosełAleksanderMałachowski">Sądzę, że ta sala podporządkowała sprawę tego projektu walce o władzę. Wysłuchałem przemówień pana Kaczyńskiego, pana Rokity i myślę, że one przede wszystkim były okazją do ataku na koalicję rządzącą, na premiera, na ministra spraw zagranicznych, a w gruncie rzeczy nie dotyczyły przyszłości. Było w ogóle bardzo mało głosów, które by mówiły o przyszłości tego tworu, jakim ma być przyszła zjednoczona Europa, a bardzo dużo czasu wykorzystano na to, żeby wykazać, jak bardzo nieudolnie rząd się do tego odnosił, jak bardzo nieudolnie minister spraw zagranicznych się zachowywał, jak bardzo niewłaściwie premier Oleksy się zachowywał czy też że brakło mu odwagi, żeby tam występować.</u>
          <u xml:id="u-36.13" who="#PosełAleksanderMałachowski">Myślę, że szczególnie może pan poseł Kaczyński był tym, który zamienił tę ważną sprawą przyszłości w doraźną grę polityczną, żeby sobie zjednać słuchaczy, żeby straszyć ludzi tym, co się stanie, jeśli oni będą tolerować ten rząd, jeśli oni będą gotowi przyjąć rozwiązania zaproponowane przez ten rząd.</u>
          <u xml:id="u-36.14" who="#PosełAleksanderMałachowski">Pan Rokity może mniej, bo on jest bardziej doświadczonym politykiem, jest bardzo inteligentnym człowiekiem, choć to, co robi, niestety nie zawsze mu się udaje. Dało się bardzo wyraźnie zauważyć ten element wykazywania, że zapewne gdyby on był tam na miejscu, przy uchwalaniu, w Konwencie, to postąpiłby lepiej.</u>
          <u xml:id="u-36.15" who="#PosełAleksanderMałachowski">To nie jest tak, że panowie możecie sobie rościć prawo do nadziei na to, że odegralibyście tam inną rolę - nie. Myślę, że każdy z naszych reprezentantów spotkał się, spotykał się tam z bardzo trudną sytuacją, ponieważ - już to mówiłem poprzednim razem - wielkie, potężne państwa starają się skorzystać z okazji, aby rolę mniejszych państw, która może być uciążliwa, jeszcze pomniejszyć. Jak mówię, to jest dopiero projekt: projekt ważny, ale projekt.</u>
          <u xml:id="u-36.16" who="#PosełAleksanderMałachowski">Co jest niepokojące dla mnie, patrzącego na te zmagania polityczne, w gruncie rzeczy dotyczące walki o władzę, a nie przyszłości Polski? Niepokojące jest to, że różnego rodzaju eurosceptycy, a nawet ci, którzy zakładają, że można tam bardzo ostro występować, nie mają wizji tego, co stanie się z Polską, jeżeli my nie wejdziemy, jeżeli my nie zgodzimy się na takie warunki. Nie ma takiej wizji. Nikt nie potrafi pokazać, co będzie z Polską w momencie, kiedy cała wieloletnia praca, nasze starania, różne wyrzeczenia związane z przyjęciem nas do Unii spalą na panewce. Nie ma takiej wizji. Nikt z was nie jest w stanie pokazać alternatywy.</u>
          <u xml:id="u-36.17" who="#PosełAleksanderMałachowski">Dlatego twierdzę, że ten, kto nie jest w stanie pokazać alternatywy dla toczących się rokowań, nie powinien zabierać głosu tak agresywnie i z taką pewnością siebie, że on wie, jak to należało zrobić. Jestem bowiem głęboko przekonany, że doświadczenie ministra Cimoszewicza, wielka, olbrzymia wiedza pani prof. Hübner były dostatecznie używane - nazwijmy te działania tak żartobliwie - by osiągnąć możliwie najlepsze rezultaty. Niepokoi mnie to, że ci przeciwnicy wiedzą dobrze, jak oni by się zachowali, gdyby byli na miejscu, gdyby zdobyli władzę. Oczywiście należy im tę władzę oddać, należy na nich głosować, wtedy Polska będzie szczęśliwa, wtedy Polska będzie wszystko miała. Nie potrafią jednak powiedzieć jednego: jak skończyłaby się ich nieugięta postawa.</u>
          <u xml:id="u-36.18" who="#PosełAleksanderMałachowski">Każde pertraktacje to kwestia targu, tam trzeba się targować. Raz się wygrywa, raz się przegrywa. Czy mamy osiągnąć twardą postawę i powiedzieć: „nie, nie interesuje nas Unia Europejska, idziemy na własne gospodarstwo”, czy mamy szukać różnego rodzaju kompromisów z nadzieją, że w przyszłości uda się te kompromisy przezwyciężyć? To jest zasadnicze pytanie, które trzeba stawiać negocjatorom. Czy oni potrafią być na tyle elastyczni, żeby nie zerwać nici łączących nas z przyszłością w Europie, ale równocześnie czy ktoś ma wyobrażenie, co się stanie, jeśli ta nić zostanie zerwana, jaki będzie los Polski i Polaków? Mnie to nie dotyczy, moja przyszłość to raczej krematorium niż polityka. W 80. roku życia tak wielkich planów robić się już nie godzi, nie powinno, bo to już jest późno.</u>
          <u xml:id="u-36.19" who="#PosełAleksanderMałachowski">Z kolei straszenie ludzi - szczególnie w przemówieniu pana posła Ujazdowskiego było to widoczne - tym, co się stanie, jak straszna będzie sytuacja Polski, jeśli taki czy inny paragraf zostanie tak czy inaczej sformułowany, to jest po prostu walka o władzę. Ja to rozumiem, może tak trzeba robić, ale ja nie bardzo w to wierzę i nie bardzo mogę to szanować.</u>
          <u xml:id="u-36.20" who="#PosełAleksanderMałachowski">Ja się bardzo boję tego referendum, gdyby miało do niego dojść, dlatego że przypuszczam, iż byłaby to okazja do rozpętania nowej, wręcz - może nie aż dosłownie, ale w przenośni - bratobójczej walki Polaków, bo to znowu by rozgorzała nienawiść, bo to znowu by rozgorzała walka na argumenty. Ja pamiętam, co myśmy przeżyli, kiedy próbowaliśmy, a w końcu to się nam udało, przeprowadzić ustawę konstytucyjną, która jest mądrą, dobrą ustawą, w której oczywiście można to czy owo poprawić, jakie gromy były na nas rzucane w wyniku tej konstytucji. Nawet biskupi wygłaszali w mojej obecności - chociaż byłem wicemarszałkiem Sejmu, członkiem Konwentu Seniorów Zgromadzenia Narodowego i odpowiadałem za tę konstytucję, za jej kształt - kazania, wiadomo do kogo adresowane, pełne pogardy i nienawiści, wygłaszane przez ludzi zobowiązanych z urzędu do kształtowania miłości między ludźmi.</u>
          <u xml:id="u-36.21" who="#PosełAleksanderMałachowski">Dlatego też chcą powiedzieć, że Unia Pracy poprze te zgłoszone projekty ze strony koalicji SLD - Unia Pracy, bo wydaje nam się, że one są jakąś drogą w przyszłość, aczkolwiek ja się zgadzam z panem ministrem Cimoszewiczem, że na uwagę zasługuje także projekt Platformy Obywatelskiej, w którym jest wiele rozumnych słów. Ja w ogóle po przemówieniu pana posła Lewandowskiego solidaryzuję się z nim. Mimo tego, że przypuszczalnie nie jesteśmy zgodni w poglądach ekonomicznych, to przedstawiona przez niego wizja polityczna jest mi bliska.</u>
          <u xml:id="u-36.22" who="#PosełAleksanderMałachowski">Szanowni Państwo! Jeszcze raz chcę wrócić do tej sprawy, że jeśli mamy szerzyć wartości chrześcijańskie, to spróbujmy je zacząć szerzyć na tej sali. Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-36.23" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu marszałkowi.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Romana Jagielińskiego, występującego w imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#PosełRomanJagieliński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej mam przyjemność przedstawić stanowisko w sprawie informacji rządu dotyczącej dalszych dyskusji, a przede wszystkim tych spotkań międzyrządowych, które mają ostatecznie dopracować kształt traktatu ustanawiającego konstytucję dla Europy, a także mam zamiar wyrazić opinię w sprawie projektów uchwał zgłoszonych przez grupy posłów, które bardzo często jednoznacznie utożsamiają się z ugrupowaniami politycznymi.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#PosełRomanJagieliński">Wyrażam zadowolenie, że w ogóle dyskutujemy na ten temat. Mówię „w ogóle”, dlatego że ta dyskusja była o wiele bardziej potrzebna dużo wcześniej. Pamiętam spory w tej Izbie, które raczej toczyły się w kuluarach lub w klubach, ale które też toczyły się na posiedzeniu Konwentu, na jakiej zasadzie mamy wypracować podstawy czy upoważnienia dla przedstawicieli do Konwentu Europejskiego. Czy ma to być zasada wyboru przez Wysoką Izbę, czy też ma to być zasada, tak jak ostatecznie zostało to zrealizowane, polegająca na tym, że Prezydium, a przede wszystkim marszałek Sejmu upoważni określone osoby?</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#PosełRomanJagieliński">Co do tego wyboru, to nawet jeden z głównych, podstawowych liderów i kreatorów dyskusji w Konwencie pan poseł Józef Oleksy miał duże zastrzeżenie. Twierdził niejednokrotnie na posiedzeniu Komisji Europejskiej, że gdyby miał mandat Wysokiej Izby, to zdecydowanie korzystniejsze byłoby to w tych dyskusjach, ale też niejednokrotnie przedstawiał nam sprawozdanie - i on, i pozostali członkowie Konwentu Europejskiego - o stanie prac. Dyskutowaliśmy o tym, wskazując też drogi rozwiązań. Ale przy tak szerokim gremium trzeba jednoznacznie stwierdzić, że wypracowanie jednej zasady zadowalającej wszystkich uczestników dyskusji, związanych nie tylko z ugrupowaniami politycznymi, ale także z poszczególnymi narodami i krajami w Europie, jest niezwykle trudne do osiągnięcia. I ten projekt traktatu ustanawiającego konstytucję dla Europy jest jakimś kompromisem. Mówmy, że jest to w dalszym ciągu projekt, do którego i nasi przedstawiciele w Konwencie i my jako parlamentarzyści zgłaszamy określone zastrzeżenia i uwagi. Tak samo postąpił rząd i tak samo postąpił prezydent, który jednoznacznie się wypowiedział, co należałoby zmienić, żeby ten traktat zdecydowanie bardziej zadowalał nasze państwo i nasz naród.</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#PosełRomanJagieliński">Chciałbym przypomnieć, jak to bywa z tymi konstytucjami. Akurat byłem jednym z twórców konstytucji III Rzeczypospolitej. Przypomnijcie sobie, szanowni państwo, a o tym wspomniał pan marszałek Małachowski, jaka wtedy rozgorzała dyskusja. Mimo że Zgromadzenie Narodowe przyjęło ten projekt, to on w dalszym ciągu był projektem, który musiał być zatwierdzony w referendum. Jak ostra była dyskusja, jak wielu z nas było oskarżanych o zdradę narodową. Dzisiaj, 6 lat po uchwaleniu tej konstytucji, czy ktokolwiek ma prawo powiedzieć, że to jest bardzo zła konstytucja?</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-38.5" who="#PosełRomanJagieliński">Czy to jest zła konstytucja?</u>
          <u xml:id="u-38.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Bzdura.)</u>
          <u xml:id="u-38.7" who="#PosełRomanJagieliński">Czy zagraża ona jakiemukolwiek środowisku albo obywatelowi?</u>
          <u xml:id="u-38.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-38.9" who="#PosełRomanJagieliński">Oczywiście widzimy pewne mankamenty i ta dyskusja trwa. Aleksander Kwaśniewski, prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, też twierdzi, że ma uwagi, że po zakończeniu swego urzędowania gotów byłby podjąć się dalszych prac nad udoskonaleniem Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Myślę, że to jego doświadczenie jako przewodniczącego Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego - później wsparte także przez inne zacne osoby, m.in. pierwszego premiera III Rzeczypospolitej Tadeusza Mazowieckiego - jest bardzo ważne. W podobny sposób patrzmy na konstytucję, która będzie dla Europy, bo być może też będą pewne uchybienia. Oczywiście walczmy o to, by były zapisane w preambule tradycje chrześcijańskie, albowiem Europa ma takie tradycje i my jako naród europejski też takie tradycje mamy. Walczmy też o zapis nicejski, który jest zdecydowanie korzystniejszy dla państwa polskiego. Nie ustępujmy, bo w tym wypadku zgadzam się z tymi, którzy twierdzą, że to tak, jakbyśmy do innej Europy podpisywali traktat akcesyjny w Atenach, jakbyśmy do innej Europy przystępowali, na innych warunkach, jeśli chodzi o rolę, jaką ma do odegrania nasz naród czy Rzeczpospolita Polska.</u>
          <u xml:id="u-38.10" who="#PosełRomanJagieliński">Ale zwróćmy też uwagę na fakt, że jest coś wspaniałego w tym, że w Europie po wielu wiekach toczą się takie dyskusje i spotykają się takie gremia, które po raz pierwszy w historii świata przedstawiają nam taki projekt. Myślę, że miały na to też wpływ wydarzenia w Europie w latach 90. Przecież nikt z nas 20 czy 15 lat temu nie spodziewał się, że w Europie, w świecie wyjątkowo cywilizowanym, może dojść do zbiorowego ludobójstwa, do którego doszło na Bałkanach. Myślę, że o tym powinni pamiętać ci twórcy, a dla nas powinno to być wskazówką, że najlepiej żyć w czasie pokoju i najlepiej żyć, jeśli się ma określone zasoby materialne. I dobrze, że Europa po tak ciężkich wykrwawieniach XIX i XX wieku nareszcie myśli o tym, by stworzyć ten XXI wiek dla życia w pokoju, dla życia w dostatku, że Europa to nie tylko 15 państw, ale że jest ich już 25. Dobrze, że myślimy też o tym, że Europa nie kończy się na Bugu, lecz kończy się na Uralu, że nadal będziemy tworzyć warunki sprzyjające temu, by te narody rozpoczęły solidną, bardziej efektywną współpracę na rzecz pokoju niż dzisiaj.</u>
          <u xml:id="u-38.11" who="#PosełRomanJagieliński">Oczywiście są też problemy, które nas irytują. I teraz odejdę od zasadniczego tematu, a przejdę do tematu politycznego, o którym w ostatnich dniach było głośno. Chodzi o budowę Centrum przeciwko Wypędzeniom. Ale jest to chyba też dowód na to, że Polacy w szczególnych momentach potrafią mówić wspólnym językiem. Z tej dyskusji, jaka toczyła się w ostatnich dniach z inicjatywy dziennika „Rzeczpospolita” w redakcji, wynika chyba tylko to, że jest to dyskusja dobra, bo broni się w niej interesu narodowego, polskiego interesu.</u>
          <u xml:id="u-38.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Za późno, przegrana.)</u>
          <u xml:id="u-38.13" who="#PosełRomanJagieliński">I nie uważam, że będzie inaczej w Europie. Uważam też, że w tej sprawie, żeby nie podnieść czegoś szczególnego, że to akurat Niemcy są najbardziej poszkodowani, będziemy mieć wielu przyjaciół także wśród narodów europejskich, wśród Francuzów, wśród Belgów, Duńczyków, którzy zajmą podobne stanowisko w tej sprawie, bo skoro mówimy o wypędzeniu to nie tylko naród niemiecki, to przede wszystkim inne narody były przez ten naród niemiecki najbardziej prześladowane. I gdyby nie to wskazanie, to ja osobiście mógłbym mieć pewne wątpliwości. Ale analizując historię, dochodzę niejednokrotnie do przekonania, że lepiej wkomponować ten najbardziej zaborczy w historii naród niemiecki w struktury europejskie, niż doprowadzać do sytuacji takich, w jakich znalazł się on przed I czy II wojną światową, gdyż to zapewni nam życie w pokoju i obroni naszą tożsamość narodową. Dlatego jestem wyrazicielem następującej opinii: przede wszystkim współpraca, przede wszystkim dyskusja, przede wszystkim wypracowywanie kompromisów - zarówno tu na tej sali w interesie narodu polskiego, jak też tam, gdzie toczy się walka o przyszłość Europy w interesie narodu polskiego i w interesie Europy.</u>
          <u xml:id="u-38.14" who="#PosełRomanJagieliński">W imieniu koła chciałbym zaproponować, panie marszałku, by w przypadku projektów uchwał popracowała jeszcze nad nimi specjalna komisja. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-38.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Ireneusza Niewiarowskiego w imieniu Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#PosełIreneuszNiewiarowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Środowiska współtworzące Stronnictwo Konserwatywno-Ludowe od samego początku popierały ideę integracji Polski z Unią Europejską, upatrując w tym procesie szansy na cywilizacyjny awans naszego kraju i gwarancji na długotrwały rozwój oraz bezpieczeństwo zarówno dla państwa, jak i jego obywateli. Wyrażaliśmy przekonanie, że będzie to także zwieńczeniem starań tych wszystkich Polaków, którzy przez kilkadziesiąt lat walczyli o w pełni niepodległą i demokratyczną Polskę, członka europejskiej wspólnoty narodów. Dlatego też aktywnie uczestniczyliśmy w procesie integracji i związanych z nim negocjacji przedakcesyjnych przede wszystkim w ramach poprzedniej koalicji. Aktywnie włączyliśmy się także w kampanię przed referendum akcesyjnym, pomimo krytycznej oceny zarówno samej kampanii prowadzonej przez rząd, jak i - co o wiele ważniejsze - sposobu prowadzenia negocjacji przez rząd Leszka Millera. Wielokrotnie wskazywaliśmy także na zagrożenia wynikające ze zmiany strategii negocjacyjnej przyjętej jeszcze przez rząd Jerzego Buzka. Doprowadziło to do zbyt daleko idących ustępstw, które w wielu obszarach stawiały Polskę w trudnej sytuacji wyjściowej. Niemniej uznaliśmy, że ogólny bilans wynikający z naszego członkostwa jest pozytywny. Jedną z podstaw takiego przekonania była wynegocjowana na szczycie w Nicei pozycja polityczna Polski w Unii Europejskiej, pozycja gwarantująca nam realny - i to trzeba podkreślić - znaczny wpływ na bieg zdarzeń we Wspólnocie. Apelując o udział w referendum, wskazywaliśmy także na te aspekty integracji, które dla polskiego społeczeństwa mają kapitalne znaczenie. Oprócz kwestii gospodarczych, funduszy strukturalnych czy poziomu dopłat do rolnictwa to niewątpliwie wartości, które legły u podstaw zjednoczonej Europy, były tym elementem, na który Polacy zwracali szczególną uwagę. Dla większości nie bez znaczenia były dyskusje o miejscu Boga i wartości chrześcijańskich w europejskiej konstytucji. Polacy w referendum opowiedzieli się za Europą chrześcijańską, wyrastającą z chrześcijańskich tradycji. Europą tolerancyjną, ale jednocześnie konserwatywną, jeśli idzie o respektowanie praw kształtowanych od dwóch tysiącleci. O tym, jak ważne dla polskiego społeczeństwa były i są owe wartości, dobitnie świadczy zmiana nastawienia do udziału w referendum po doniosłym „tak” dla Polski w Europie Ojca Świętego. To nie nijaka rządowa kampania zagwarantowała zwycięstwo w referendum. To stanowiska Jana Pawła II i Kościoła legło u podstaw tego sukcesu, szczególnie w wymiarze frekwencji.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#PosełIreneuszNiewiarowski">Dzisiaj debatujemy nad stanowiskiem Polski przede wszystkim właśnie w tych dwóch zasadniczych kwestiach: wartości, jakimi będzie kierowała się europejska wspólnota, i miejsca, jakie w tej wspólnocie będzie zajmowała Polska. Zarówno w jednej, jak i w drugiej sprawie każdy kompromis, każde odstępstwo będzie zmianą obietnicy danej społeczeństwu przed referendum i w istocie zmianą warunków, za którymi Polacy opowiedzieli się kilka miesięcy temu. Dlatego z uznaniem przyjmujemy stanowisko polskiego rządu, wierząc, że nie jest to tylko gra pozorów. Dla Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego zmiana warunków traktatu nicejskiego byłaby jednoznaczna z zaprzepaszczeniem przez rząd SLD-UP największego polskiego sukcesu negocjacyjnego, sukcesu będącego jednocześnie osobistym sukcesem ówczesnego premiera Jerzego Buzka.</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#PosełIreneuszNiewiarowski">Trzeba mieć świadomość - i wierzę, że posiada ją także rząd - iż zasadnicza zmiana warunków naszego politycznego udziału w Unii Europejskiej będzie się musiała wiązać z kłopotami przy ratyfikacji traktatu konstytucyjnego. Mimo że uważamy referendum za ostateczność, to należy się liczyć i z taką ewentualnością oraz związanymi z nią konsekwencjami. Będzie to bowiem nie tylko ocena samego traktatu, będzie to także ocena procesu negocjacji i ocena stopnia przygotowania rządu, administracji do akcesji. Nie ulega wątpliwości, że nawet bez namiętności wokół przyszłej europejskiej konstytucji musiałaby to być zła ocena. O tym, jak wiele jest do zrobienia i jak wiele nie zostało zrobione, codziennie pisze się w gazetach. Jakie mogą być konsekwencje złego przygotowania do członkostwa i absorpcji środków unijnych, strach mówić i myśleć. Zatem nie tylko z uwagi na strategiczne interesy Polski utrzymanie warunków nicejskich jest najważniejszych zadaniem, przed jakim stoi polski rząd.</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#PosełIreneuszNiewiarowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Słyszymy dzisiaj głosy mówiące o potrzebie rozwagi, odpowiedzialności za losy Europy. Przestrzega się Polskę przed uporem, zachęca do kompromisu, który w istocie tak naprawdę ma być zgodą na dyktat Niemiec i Francji i zmniejszeniem naszej współodpowiedzialności za wspólnotę europejską. Jeśli nie chcemy w Europie odgrywać zaszczytnej roli statysty, to musimy twardo bronić swoich ciężko wywalczonych pozycji. Na postawione ostatnio pytanie, czy warto umierać za Niceę, można tylko odpowiedzieć pytaniem: Czy warto - i w imię czego - rezygnować z możliwości współdecydowania o naszej europejskiej wspólnocie? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-40.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję bardzo panu przewodniczącemu.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Wacława Klukowskiego występującego w imieniu Koła Parlamentarnego Polski Blok Ludowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#PosełWacławKlukowski">Panie Marszałku! Pani Minister! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Koła Parlamentarnego Polski Blok Ludowy w sprawie traktatu ustanawiającego konstytucję europejską, prac Konwentu i projektów uchwał Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. Zacznę może tak: Po kiepskich negocjacjach i zapisaniu miernych warunków akcesji w traktacie akcesyjnym przyszedł czas na rozmowę o naszym miejscu w Europie. Miejscu, które wyznaczą ramy przyszłej konstytucji europejskiej. W każdym kraju konstytucja jest aktem rzędu najwyższego, dlatego ważne jest, abyśmy zadbali o precyzyjne w niej zapisy. Zapisy, które nie tylko będą nas satysfakcjonowały, ale i nie będą podważały zapisów naszej konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#PosełWacławKlukowski">Ciężka, siedemnastomiesięczna praca Konwentu Europejskiego pod przewodnictwem Valéry'ego Giscarda d'Estaing dobiegła końca. W jej wyniku spłodzono akt, w naszym odczuciu, nijaki. Nijaki dla większości krajów europejskich. Jest to akt, który w obecnym kształcie preferuje przede wszystkim założycieli. Należy zaznaczyć, że nasi przedstawiciele w Konwencie Europejskim mieli zbyt duży komfort psychiczny pracy. Wynikał on z tego, że zbyt często, nie odczuwając presji społecznej, wyrażali swoje prywatne opinie w oderwaniu od oczekiwań społecznych.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#PosełWacławKlukowski">O pracach Konwentu w Polsce mówiło się niewiele, a szkoda, bo przecież prace nad konstytucją europejską są priorytetem. Nie można jednak powiedzieć, że nie wiedzieliśmy, o co idzie gra, bo przecież czterech naszych przedstawicieli, a wśród nich negocjator, pani minister Danuta Hübner, ciągle brało w tych pracach udział. Efekty ich pracy są jednak, delikatnie mówiąc, mizerne, a sama postawa pani minister jest niebywale, niepokojąco miękka.</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#PosełWacławKlukowski">Od negocjatora oczekuje się postawy zdecydowanej, przenikliwości, przebiegłości, a nade wszystko umiejętności pertraktacji. W naszym odczuciu, obserwując choćby obecność pani minister na posiedzeniach Komisji Europejskiej bądź w tej Wysokiej Izbie, używając języka wojskowego, chciałoby się powiedzieć: jeszcze nie padł strzał, a już wisi biała flaga. A umiejętność przekuwania przegranej w sukces to nieporozumienie. To nie przystoi w tej Izbie. To jest zachowanie niepokojące.</u>
          <u xml:id="u-42.4" who="#PosełWacławKlukowski">Koło Parlamentarne Polskiego Bloku Ludowego poprze każdego polityka, który wyznaczy satysfakcjonujące granice kompromisu, nie będzie przesuwał marginesu korzystnych warunków oraz wytrwale dążył będzie do ich urzeczywistnienia. Pan minister Włodzimierz Cimoszewicz przyjął kierunek zdecydowany, co wszyscy w tej Izbie słyszeliśmy i co może tworzyć podwaliny pod twarde stanowisko w kwestii konstytucji europejskiej, a jednocześnie budzi nasze zaufanie i będzie skutkowało naszym poparciem.</u>
          <u xml:id="u-42.5" who="#PosełWacławKlukowski">Polska strona na pewno nie będzie osamotniona w zmaganiach o utrzymanie zapisów traktatu z Nicei czy też deklaracji z Laeken. Podczas moich ostatnich rozmów w Strasburgu takie deklaracje w imieniu swoich państw wyrażało wielu obserwatorów państw wstępujących. Wśród wielu natomiast eurodeputowanych w sprawie konstytucji dochodzi do poważnych rozdźwięków, co powinno stać się wykładnią do obrony naszych interesów narodowych.</u>
          <u xml:id="u-42.6" who="#PosełWacławKlukowski">3 września w Strasburgu na sesji plenarnej Parlamentu Europejskiego nie kto inny, tylko Valéry Giscard d'Estaing powiedział o konsensusie osiągniętym podczas prac Konwentu i podkreślił ryzyko niepowodzenia konferencji międzyrządowej. Jego stanowisko było wyraźne, cytuję: Nasza propozycja posunięta jest możliwie najdalej, biorąc pod uwagę stan politycznego, socjalnego i kulturalnego zaawansowania dzisiejszej Europy. I dalej: Daleka jest od bycia tylko najmniejszym wspólnym mianownikiem, z pewnością zaś jest globalnym zarysem tego, co można zrealizować w Europie 2003 r. I ostrzegł: Jeśli projekt konstytucji zostanie rozdrobniony przez konferencję międzyrządową, nieprawdopodobne jest, by doszło do jej ratyfikacji. Już po tych słowach widać, że nie ma woli zmian. Jest natomiast bezwzględny upór, by ugruntować pozycję państw założycieli Unii Europejskiej poprzez zapisy umiejscowione w konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-42.7" who="#PosełWacławKlukowski">Bardzo wielkiej rozwagi i przebiegłości będzie wymagało doprowadzenie do podtrzymania sposobu liczenia głosów określonego w traktacie z Nicei. Priorytetem jest także sprawa komisarzy. Nie do przyjęcia jest, aby jedni mieli prawo głosu, inni nie mieli tego prawa. Któż dziś może bowiem odpowiedzieć na pytania: Ilu Polska będzie miała komisarzy? Czy będą oni mieli prawo głosu?</u>
          <u xml:id="u-42.8" who="#PosełWacławKlukowski">Konstytucja nie porusza problemu zbytniego zbiurokratyzowania Europy, do czego odnosi się deklaracja z Laeken. Jeśli chodzi o zapisy acquis communautaire, to dzisiaj jest to 97 tys. stron. Należy więc zadać kolejne pytania: Czy w gąszczu przepisów poszerzona Unia Europejska będzie skutecznie funkcjonować? I czy wykona cel najistotniejszy, czy zbliży się do swoich obywateli?</u>
          <u xml:id="u-42.9" who="#PosełWacławKlukowski">Traktat z Nicei, jak i deklaracja z Laeken zwracają uwagę na ważną rolę parlamentów narodowych i podkreślają potrzebę przeglądu ich roli w integracji europejskiej. Natomiast zapisy projektu konstytucji powodują utratę wpływów parlamentów narodowych w odniesieniu do Komisji, Parlamentu Europejskiego, a także Rady Europejskiej. Proponuje im się nową rolę: zapewnienie zgodności z zasadą pomocniczości.</u>
          <u xml:id="u-42.10" who="#PosełWacławKlukowski">Co to jest w rzeczywistości? W rzeczywistości zgodność z zasadą pomocniczości oznacza tylko prośbę, którą komisja może zignorować. Żaden natomiast z obszarów kompetencji nie został przekazany państwom członkowskim Unii Europejskiej. Co więc się stanie, gdy w kwestii bardzo istotnej dla któregoś z państw to państwo nie będzie miało prawa skutecznego głosu? Naszym zdaniem w uzasadnionych przypadkach rządy państw członkowskich powinny dysponować prawem weta, a sama konstytucja, niezależnie od jej kształtu, winna być przyjmowana w wyniku referendów ogólnokrajowych.</u>
          <u xml:id="u-42.11" who="#PosełWacławKlukowski">Mimo iż Polski Blok Ludowy miał dystans do członkostwa Polski w Unii Europejskiej na tych warunkach, to taką decyzję większość społeczeństwa zaaprobowała. Dziś wszyscy, bez względu na opcje polityczne, zasiadający w parlamencie, niezależnie od naszych wewnętrznych niechęci, musimy wypracować wspólne korzystne stanowisko w kwestiach, które poruszyłem, gdyż są to sprawy wagi narodowej. Brak konsensusu byłby, delikatnie mówiąc, skrajnym brakiem odpowiedzialności za państwo.</u>
          <u xml:id="u-42.12" who="#PosełWacławKlukowski">To, jak ważną sprawą jest liczenie głosów, niech zobrazuje fakt, który miał miejsce na ostatnim posiedzeniu komisji budżetowej w Brukseli. Trzy państwa, Włochy, Hiszpania i Portugalia, wystąpiły z projektem pozyskania środków finansowych z Funduszu Solidarności Unii Europejskiej na usuwanie skutków klęsk żywiołowych. Decyzyjne przygotowanie przedstawicieli eurodeputowanych z tych państw doprowadziło do przyznania ogromnej kwoty 1582 mln euro na likwidację skutków klęsk żywiołowych. Nie chodzi mi o to, czy te pieniądze były źle bądź dobrze rozdysponowane, przyznane bądź nieprzyznane. Tym przykładem chcę zilustrować sytuację, kiedy to do dużego państwa założyciela Unii Europejskiej ze znaczną liczbą głosów dołączają państwa mniejsze. Wtedy praktycznie przegłosować można wszystko.</u>
          <u xml:id="u-42.13" who="#PosełWacławKlukowski">Traktat z Nicei gwarantuje nam znaczącą pozycję w Unii Europejskiej, a jednocześnie uzasadnia nasze racje ze względu na wielkość naszego państwa. Stawia nas w pierwszym szeregu państw zjednoczonej Europy. Podważanie traktatu z Nicei to niestety zamach na naszą pozycję w zjednoczonej Europie. To deprecjonowanie naszej pozycji wynikającej z potencjału demograficznego, gospodarczego, ale także militarnego.</u>
          <u xml:id="u-42.14" who="#PosełWacławKlukowski">Polski Blok Ludowy z zadowoleniem przyjmuje zmianę języka, jakim zaczynamy do siebie przemawiać w Wysokiej Izbie. Daje to podstawę do sensownego dialogu. Myślimy, iż siły decyzyjne, w tym Ministerstwo Spraw Zagranicznych, wykażą, że mają na tyle twardy kręgosłup, iż bitwa ta będzie dla nas pierwszą z wygranych, czego panu ministrowi życzymy. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-42.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Duliasa występującego w imieniu Koła Poselskiego Polska Racja Stanu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#PosełStanisławDulias">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Koła Poselskiego Polska Racja Stanu podczas dzisiejszej debaty w sprawie projektów uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej dotyczącej traktatu konstytucyjnego Unii Europejskiej, jak również w sprawie informacji rządu o przygotowaniach do konferencji międzyrządowej i projektu uchwały w tej sprawie, prac Konwentu Europejskiego oraz stanowiska rządu w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#PosełStanisławDulias">Przedstawiając stanowisko nowego koła poselskiego, występującego pod nazwą Polska Racja Stanu, uznajemy, że jest to szczególnie ważne. Sugestie i zakusy dotyczące ograniczania roli Polski przez Francję i Niemcy, przy stosowaniu nieuczciwej metody politycznego wprowadzania w błąd lub - można to inaczej nazwać - zmiany warunków, z wykorzystaniem aktualnych wpływów, są nie do przyjęcia. Warto zwrócić uwagę, że jest to nie do przyjęcia również ze względu na to, że nie tak dawno manipulowano informacjami podczas uzgodnień treści traktatu akcesyjnego, którego wynik może być tragiczny dla Polski. Obecnie widać już tego efekty.</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#PosełStanisławDulias">Dzisiejsza debata jakże jest potrzebna dla wyeksponowania polskiej racji stanu na tle przedstawionych propozycji treści konstytucji europejskiej. Treści tej konstytucji są bardzo wzniosłe, ale zawiera ona też wątpliwe zapisy co do gwarancji prawnych dla przyszłości Polski. Może się okazać, że jej wymiar będzie historyczny dla Europy, ale niedobry dla naszej ojczyzny. Ujęciem prawnym niech się jednak zajmą konstytucjonaliści dla Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, który powinien być gwarantem jej wspaniałego historycznego wymiaru - było tu o tym mówione - ale przede wszystkim polskiego interesu.</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#PosełStanisławDulias">Można różnie mówić o zapisach w sprawie roli Polski w nowym organizmie europejskim. Na przykład przewodniczący Komisji Europejskiej, pan premier Oleksy, powiedział, że będziemy jednym z 28 graczy, dostaniemy talię kart i tylko zależeć będzie, jak będziemy grać i jakie wykażemy umiejętności. Wszystko się zgadza do tego momentu. Zapomniał jednak pan przewodniczący, że w tej europejskiej grze karty zostały już wcześniej rozdzielone. Dla nas rozdanie jest niekorzystne i tym samym szansa na pozytywny wynik zmalała do minimum.</u>
          <u xml:id="u-44.4" who="#PosełStanisławDulias">Koło Poselskie Polska Racja Stanu uznaje za konieczne przedstawienie polskich warunków, a w wypadku ich nieprzyjęcia należy wycofać się. Dla polskiego społeczeństwa tym gwarantem jest referendum. Z zapisów traktatu konstytucyjnego musi jasno wynikać zakres kompetencji i praw. Konstytucja europejska musi uczynić Unię sprawną, czytelną, demokratyczną i wiarygodną - było to już tu mówione - a jeśli chodzi o obywateli polskich, przede wszystkim musi być zabezpieczony ich interes.</u>
          <u xml:id="u-44.5" who="#PosełStanisławDulias">Dlatego też, niezależnie od wyniku czerwcowego referendum, zezwalającego władzy na wpisanie Polski do krajów Unii Europejskiej, nikt nie zwolnił naszych decydentów z odpowiedzialności za wyrażenie zgody i akceptację podyktowanych nam warunków.</u>
          <u xml:id="u-44.6" who="#PosełStanisławDulias">Nikt dzisiaj nie wątpi, że znaleźliśmy się wśród krajów najgorzej posadowionych w przyszłej Unii Europejskiej pod względem gospodarczym. Mamy ewidentne dowody w obecnym stanie gospodarczym Polski. Obniżyliśmy nasz potencjał przemysłowy, poziom polskiego rolnictwa również jest poniżej stanu alarmowego. Kraj nasz został doprowadzony do stanu nieładu, niekompetencji, korupcji i nadużyć, bezrobocia i nędzy, człowiek coraz bardziej jest przedmiotem, a nie podmiotem dla państwa.</u>
          <u xml:id="u-44.7" who="#PosełStanisławDulias">W tym układzie optymiści liczą, że 1 maja 2004 r. rozwiąże problem. To oczywiście jest nieprawdą. Poprawę naszej sytuacji gospodarczej i szanse zmniejszenia dystansu wobec krajów wysoko rozwiniętych mógłby przynieść jedynie silny głos Polski w Parlamencie Europejskim, odpowiednio do kosztów, jakie ponieśliśmy w okresie transformacji, dużo większych, niż poniosły inne kraje wchodzące do Unii Europejskiej, ze względu na naszą siłę gospodarczą i ze względu na wielkość.</u>
          <u xml:id="u-44.8" who="#PosełStanisławDulias">Obawiam się, że, tak jak przy uzgodnieniach traktatu akcesyjnego, tak i to może się zakończyć jedynie okazją do wykazania się „ambitną” walką o polskie prawa, o polskie interesy w Unii Europejskiej, prowadzoną przez naszych przedstawicieli, przez nasz rząd. Wynik tej walki - często pozornej czy propagandowej - może być dla Polski zgubny i zamykający do końca szanse na silną ojczyznę, odpowiednio do obszaru i ludności zamieszkałej w Polsce i na świecie.</u>
          <u xml:id="u-44.9" who="#PosełStanisławDulias">W tej sytuacji Koło Poselskie Polska Racja Stanu może wyrazić zgodę na ratyfikację traktatu konstytucyjnego jedynie poprzez wynik w ogólnokrajowym referendum. Składając tę deklarację, wyrażamy przekonanie, że dostrzeganie przez naszego ministra spraw zagranicznych istnienia zagrożeń w traktacie konstytucyjnym to za mało. Negocjacje muszą się zakończyć skutecznym działaniem, a to pomoże w jak najkrótszym czasie doprowadzić do zmian przepisów gospodarczych, takich, by były ustanowione korzystniejsze dla Polski.</u>
          <u xml:id="u-44.10" who="#PosełStanisławDulias">Chciałbym zwrócić się również z apelem, aby już teraz rozpocząć batalię o naszą silniejszą pozycję w Unii, podjąć debatę o naszej gospodarce.</u>
          <u xml:id="u-44.11" who="#PosełStanisławDulias">Warto zaznaczyć, że ostatnie spotkanie w Pradze potwierdziło, iż znaleźliśmy się wśród krajów niedecydujących w Unii, ustawionych do grona ojczyzn opozycyjnych, które mogą coś powiedzieć, ale niewiele zdziałać. Ten stan jest nie do przyjęcia. Pozycja Polski musi być przywrócona. Tego życzę negocjatorom i rządowi polskiemu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-44.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Antoniego Macierewicza występującego w imieniu Ruchu Katolicko-Narodowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#PosełAntoniMacierewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie mogę niestety rozpocząć mojego przemówienia tak, jak niektórzy z posłów, którzy w imieniu swoich klubów zaczynali od deklaracji lojalności wobec ministra spraw zagranicznych i od zapewnienia, że będą przy nim stali.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#PosełAntoniMacierewicz"> Nie przez złą wolę, nie przez złośliwość, nie dlatego, bym szczególnie nie lubił pana ministra Cimoszewicza, ale dlatego, że uważam, że zarówno rząd, jak i inne osoby, które występowały w toku prac Konwentu i toku dotychczasowych negocjacji jako przedstawiciele Polski, jest kwestią otwartą, czy posługiwali się tym tytułem w sposób uprawniony. Ja uważam, że w sposób nieuprawniony, że nadużyli tego tytułu. </u>
          <u xml:id="u-46.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-46.4" who="#PosełAntoniMacierewicz"> Niemniej stwierdzić trzeba, że występowali w imieniu Polski w sposób nieskuteczny, w sposób źle reprezentujący interesy Polski, w sposób, który kompromituje Polskę na arenie międzynarodowej i sprawia, że Polska jest przedmiotem żartów, szantażu i odrzucenia przez wielkie mocarstwa europejskie. Dlatego, Wysoka Izbo, wnoszę o odrzucenie informacji pana ministra Cimoszewicza i odrzucenie, powiedziałbym: szczególne odrzucenie sprawozdania złożonego przez pana posła Oleksego przewodniczącego Komisji Europejskiej, który z ramienia Prezydium Sejmu Rzeczypospolitej, bo nie Sejmu przecież, reprezentował to Prezydium w Konwencie Europejskim. Reprezentował to Prezydium w Konwencie Europejskim wiedząc świetnie, że Konwent opiera się, funkcjonuje, działa w oparciu o fałszywą, kłamliwą przesłankę.</u>
          <u xml:id="u-46.5" who="#PosełAntoniMacierewicz">Wysoka Izbo! Konwent miał obradować w oparciu o konsensus. W ciągu ostatnich 2 tysięcy lat sens i treść tego sformułowania nie zmieniła się. Konsensus to powszechna zgoda. Nie ma konsensusu tam, gdzie jest weto. Nie ma konsensusu tam, gdzie jest mniejszość i większość. Tymczasem ustalenia Konwentu Europejskiego zostały zakwestionowane przez kilkunastu członków Konwentu. Sformułowali oni osobny projekt traktatu konstytucyjnego. Przedstawili ten projekt, stwierdzili, że nie mogą się podpisać pod projektem przedstawionym przez Valerego Giscarda d'Estaing. I co? I nic! I nadal jest tak, że przychodzi do nas pan przewodniczący Pat Cox i w imieniu Parlamentu Europejskiego mówi, że ta konstytucja została przyjęta w konsensusie, oczywiście w konsensusie. I cóż robi tutaj przedstawiając sprawozdanie pan przewodniczący Oleksy? Mówi nadal o konsensusie i kilku głosach votum separatum. To nie były głosy votum separatum, to było osobne stanowisko. Mogę tylko z ubolewaniem powiedzieć, że było to stanowisko, do którego, niestety, ani pani minister Hübner, ani pan minister Cimoszewicz, ani pan przewodniczący Oleksy, Wittbrodt, Fogler i inni występujący jako przedstawiciele Polski, nie dołączyli. Nie dołączyli i to im wytknięto. Kto im wytknął? Nie my przecież, nie. Pan przewodniczący Cox sformułował najbardziej przykre dla mnie jako Polaka i polskiego parlamentarzysty, wtedy kiedy występował przed Komisją Europejską, oskarżenie. Powiedział: nie okłamujcie Polaków. Powiedział: nie oszukujcie. Mieliście wszystkie prawa, mogliście złożyć weto, mogliście zaprotestować. Nie zrobiliście tego. I wtedy, za tych, którzy w naszym imieniu występowali, musiałem się czerwienić. Nie chcę się więcej czerwienić za rząd Rzeczypospolitej, nie chcę, żebyśmy byli oszukiwani, a przecież jesteśmy, Wysoka Izbo. Bo gdy nam się dzisiaj mówi, że będziemy walczyli, rząd Rzeczypospolitej będzie walczył o traktat nicejski, to jak mam rozumieć deklarację pana posła Jaskierni w imieniu SLD i większości, jak rozumiem, sejmowej, który mówi: tak, rząd powinien walczyć, ale nie umierać, ale nie sprzeciwiać się temu do ostatka. Oto, nawet tutaj, w Wysokiej Izbie, w ostatnim momencie, mamy do czynienia ze znaczącą zmianą stanowiska rządu. Przez ostatni miesiąc rząd powtarzał, że będzie walczył do upadłego o traktat nicejski, ale już dzisiaj dowiedzieliśmy się, że będzie inaczej, że tak naprawdę traktat nicejski jest jeszcze jednym hasłem wywoławczym. Po co? Ano, żeby opinia publiczna została okłamana, tak jak była okłamywana dotychczas, tak jak była okłamywana przy Traktacie akcesyjnym, o czym się dzisiaj w żaden sposób nie pamięta. Mówi się: jakże, przecież wszystko wiedzieliście. Tak, pani minister Hübner, czy rzeczywiście powiedzieliście społeczeństwu polskiemu, że konstytucja europejska będzie nadrzędnym prawem nad konstytucją polską? Słyszałem 10 razy, gdy pani kwestionowała takie sformułowanie i zapewniała pani Polaków przed zawarciem Traktatu akcesyjnego, że to jest fałsz, że to jest nieprawda.</u>
          <u xml:id="u-46.6" who="#PosełAntoniMacierewicz">A dzisiaj w tzw. konstytucji europejskiej to jest fundament, na którym ona się będzie opierać. Prawo unijne i konstytucja unijna będzie nadrzędna nad prawem krajowym i nad konstytucjami krajowymi. I wy mówicie: nic się nie zmieniło, żadne nowe kompetencje nie doszły. Nie doszły? 40 nowych kompetencji znajduje się w gestii Unii Europejskiej. Ba, więcej, przecież Unia Europejska będzie odtąd zbudowana w ten sposób, że będą trzy typy kompetencji: kompetencje własne, powierzone Unii Europejskiej - i Unia Europejska będzie miała absolutną moc decyzyjną, kompetencje dzielone - i Unia Europejska będzie miała wtedy absolutną moc decyzyjną, jeżeli państwa poszczególne z tego nie skorzystają. A jeśli Unia Europejska będzie chciała skorzystać, to jej decyzja będzie pierwsza, przed decyzją państwa krajowego.</u>
          <u xml:id="u-46.7" who="#PosełAntoniMacierewicz">Wreszcie są różne sprawy drobniejsze, które będą pozostawione do decyzji państw poszczególnych, do decyzji krajowych. Co to znaczy? To znaczy, że będzie budowane państwo. Jakie państwo? Może to będzie demokracja, może to będzie państwo parlamentarne, może to będzie państwo, w którym Parlament Europejski będzie odgrywał chociażby taką rolę ograniczoną, jaką odgrywa dzisiaj parlament w Rzeczypospolitej? Nie, Wysoka Izbo, struktura Unii Europejskiej polega na tym, że parlament jest czystą atrapą. I gdy tutaj mówi pan Oleksy, że zrobiono wielki postęp, nastąpiła olbrzymia zmiana - i pan Lewandowski go popiera - bowiem Parlament Europejski będzie miał kompetencje, to trzeba spojrzeć, jakie kompetencje będzie miał Parlament Europejski. Będzie miał prawo weta wobec Komisji Europejskiej i Rady Ministrów. I to jest maksimum tego, co będzie miał. Jeżeli jednak Rada Ministrów i Komisja Europejska odrzuci prawo weta, to Parlament Europejski będzie musiał pozostać przy wyrażeniu swojej opinii. Nie można, Wysoka Izbo, równocześnie być przeciwko konstytucji Unii Europejskiej i zgadzać się na afirmowanie, popieranie tego fikcyjnego tworu, jaką w tej konstytucji jest Parlament Europejski. Dlatego zapowiadam w imieniu Ruchu Katolicko-Narodowego, że jeżeli nie zmieni się tzw. konstytucja europejska, to wezwiemy do bojkotu wyborów do Parlamentu Europejskiego, bowiem kandydowanie do niego jest potwierdzaniem tej fikcji, którą na naszych oczach, kosztem obywateli Polski, kosztem Polaków, ku zgubie i zagładzie Rzeczypospolitej, się buduje. A w takim działaniu na pewno Ruch Katolicko-Narodowy nie weźmie udziału. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-46.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Łopuszańskiego występującego w imieniu Koła Poselskiego Porozumienie Polskie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#PosełJanŁopuszański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Do dnia dzisiejszego, do naszej debaty, gdzie skala argumentów została bardzo rozszerzona, w debacie o przyszłej konstytucji Unii Europejskiej dominowały w Polsce dwa tematy. Jeden to był temat najpierw in vocatio Dei, a potem zmieniony na tezę o wartościach chrześcijańskich, tradycji chrześcijańskiej w Europie, a drugi to kwestia niezgodności projektu tej konstytucji z traktatem nicejskim. Co do tego pierwszego, chciałbym bardzo jasno powtórzyć, po raz chyba trzeci z tej trybuny, że nie może być tak, że in vocatio Dei, czyli nawiązanie do wartości chrześcijańskich w preambule, będzie kwiatkiem do kożucha i instytucją fałszującą dla odbioru zewnętrznego istotę Unii. Jeżeli Unia chciałaby używać invocatio Dei, to musiałaby zmienić swoją istotę, nawrócić do prawa naturalnego, bo inaczej używanie imienia Bożego będzie zwyczajnym grzechem przeciwko drugiemu przykazaniu Bożemu, grzechem nadużywania imienia Bożego.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#PosełJanŁopuszański">Co do traktatu nicejskiego, my oczywiście, posłowie Porozumienia Polskiego, popieramy wszelkie działania wszelkich polskich instytucji, które zawierały sprzeciw wobec pogorszenia warunków członkostwa Polski w Unii Europejskiej w stosunku do tych, które zostały przyjęte w traktacie nicejskim, akcesyjnym. Ale też, proszę państwa, nie na tym polega nasz problem. Kiedy słyszę w związku z tym sformułowanie: Nicea albo śmierć, ono, zdaje się, w retoryce debat o Unii Europejskiej jest raczej kpiną niż poważnym zawołaniem, i słyszę, że poważny polityk, przynajmniej aspirujący do powagi, te zdania z trybuny sejmowej wypowiada i kiedy słyszę, że mówi on: nie ma takiego kraju, który by się zgodził, by ktoś drugi bez pytania go o zgodę umniejszył jego pozycję w organizacji międzynarodowej, to chcę przypomnieć, że jest przynajmniej jeden taki kraj, który się zgodził za cenę złamania własnej konstytucji, rezygnacji z suwerenności na rzecz powstającego ponadnarodowego mocarstwa, i ten kraj nazywa się, niestety, Polska. To śmieszne, to jest kpina, jeżeli ktoś nam mówi, że Nicea albo śmierć. Panowie, nie potrafiliście do śmierci walczyć w sprawie polskiej konstytucji, to w sprawie Nicei też nie będziecie walczyć.</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#PosełJanŁopuszański">Kiedy bierzemy do ręki projekt traktatu, to są w nim zawarte rzeczy, które były już w Unii, we Wspólnotach Europejskich, i takie, które są nowe: nowe jest ustanowienie osobowości prawnej dla Unii Europejskiej, niewątpliwie, i wyraźne nadanie jej podwójnego charakteru, co przewodniczący Konwentu Europejskiego Giscard d'Estaing podkreślił, mianowicie z jednej strony organizacji międzypaństwowej, a z drugiej strony - organizacji ponadnarodowej łączącej wszystkie narody na zupełnie innej płaszczyźnie. W istocie Unia rodzi się jako państwo. Wyrazem tego jest przytoczony już tutaj przez kilku mówców art. 10 konstytucji: prawo przyjmowane przez instytucje Unii w ramach wykonywania przyznanych kompetencji ma pierwszeństwo przed prawem państw członkowskich.</u>
          <u xml:id="u-48.3" who="#PosełJanŁopuszański">Chcę przypomnieć, że to nie jest nowe rozwiązanie. Jeszcze w ramach Wspólnot Europejskich od połowy lat sześćdziesiątych na podstawie orzecznictwa europejskiego Trybunału Sprawiedliwości obowiązywało. Z tej trybuny mówiliśmy, że właśnie ze względu na te zapisy nie można akceptować traktatu ateńskiego, okazał się być ateńskim. Dzisiaj słuchamy pana ministra spraw zagranicznych, który powiada, że suma wniosków wynikających z art. 90 i 91 Konstytucji Rzeczypospolitej składa się na dopuszczalność takiego zapisu w konstytucji europejskiej. Pan minister Cimoszewicz, zanim został ministrem spraw zagranicznych, został prawnikiem. Tego typu zdanie, które wyraził z tej trybuny, kompromituje go przede wszystkim jako prawnika, dlatego że, po pierwsze, w art. 90 Konstytucji Rzeczypospolitej jest dopuszczalność cesji niektórych atrybutów suwerenności państwowej w niektórych sprawach, a nie cesja generalna, czyli generalne przekazanie. Po drugie, jest możliwe przekazywanie materii ustawowej, a nie konstytucyjnej, w związku z tym jest to oczywista sprzeczność z konstytucją. Jeżeli stanowisko rządu, wyrażone w informacji rządu, że będzie stanowczo dbał o interesy Polski, suwerenność, wolność Polski, wymierza się taką interpretację art. 90 i 91 Konstytucji Rzeczpospolitej, argumentacją contra legem, w imieniu Porozumienia Polskiego przyłączam się do wniosków o odrzucenie informacji pana ministra spraw zagranicznych jako wyrazu sprzeciwu wobec polityki rządu w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-48.4" who="#PosełJanŁopuszański">Wreszcie na zakończenie - ze względu na krótki czas wystąpienia, wyznaczony przez regulamin Sejmu, nie mogę tutaj rozwijać nazbyt szeroko argumentacji szczegółowej i merytorycznej, choć można by mówić godzinami - chciałem powiedzieć dwie rzeczy i jedno sprostować.</u>
          <u xml:id="u-48.5" who="#PosełJanŁopuszański">Przedstawiciel Unii Pracy, zabierając głos z tej trybuny, użył argumentu, że nikt z eurosceptyków nie przedstawił alternatywy. To jest nieprawda, ponieważ wielu z nas w wielu momentach, także z tej trybuny, mówiło o alternatywie. Ja w szczególności mam prawo odwołać się do swojego wystąpienia z tej trybuny ze stycznia 2002 r. W bardzo obszernym wystąpieniu na temat projektu uprzedzającego referendum w sprawie przystąpienia Polski do Unii Europejskiej ogromną część poświęciłem zarysowaniu elementarnych punktów polskiego programu, programu Polski niepodległej. Jak ważny jest ten program... Pozwolę sobie tej Izbie, rządowi polskiemu zadedykować zdanie wielkiego Polaka, jednego z ojców narodu polskiego, księdza prymasa Stefana Wyszyńskiego: Jest olbrzymią wartością zrozumieć znaczenie wolności dla narodu, zrozumieć, jak wielkim jest ona dobrem i własnością, że żaden naród nie może zrezygnować ze swoich praw do wolności i z własnych zadań, że nie wolno tych praw nikomu oddawać, że obrona ich jest obowiązkiem moralnym, a rezygnacja z nich jest zdradą.</u>
          <u xml:id="u-48.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Poszę o zabranie głosu pana posła Jana Olszewskiego występującego w imieniu Koła Poselskiego Ruchu Odbudowy Polski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#PosełJanOlszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Występuję w imieniu Koła Poselskiego Ruchu Odbudowy Polski i mam 5 minut do dyspozycji, żeby przekazać nasze stanowisko w kwestii, która może decydować nie o dziesięcioleciu, nawet nie o historii Polski obejmującej cały wiek XXI, ale może mieć wpływ na istnienie naszego państwa, a może nawet naszego narodu. To jest oczywiście zadanie, wobec którego staję bezradny.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#PosełJanOlszewski">Wobec tego swoje wystąpienie muszę ograniczyć do tego jednego właściwie sporu, który bardzo wyraźnie zarysował się w tej dyskusji, a mianowicie jaki ma być tryb ratyfikacji traktatu o konstytucji europejskiej. Czy to ma być ratyfikacja dokonana przez parlament, czy poprzez referendum? Jestem w tej dobrej sytuacji, że argumenty w tej sprawie zostały już przedstawione, przede wszystkim przez pana posła Jarosława Kaczyńskiego i przez tych przedstawicieli klubów i kół, którzy jego stanowisko w różny sposób w różnym zakresie popierali. Uważam się za zwolnionego z powtarzania tych argumentów. Oczywiście będziemy głosowali za propozycją, aby Sejm Rzeczypospolitej Polskiej zadeklarował już teraz, że jedyny możliwy tryb ratyfikacji tego traktatu to ratyfikacja poprzez referendum. Ale nie ukrywam, że nasze, przede wszystkim moje własne wątpliwości jako człowieka, polityka, przede wszystkim jako prawnika, sięgają dalej. Nieczęsto zgadzam się z na ogół bardzo radykalnymi wnioskami pana posła Łopuszańskiego, który tutaj przede mną występował, ale tym razem muszę jego wątpliwości podzielić. Chciałbym te wątpliwości przekazać Wysokiej Izbie, przekazać każdemu z członków tej Izby, każdej z koleżanek posłanek i każdemu z kolegów posłów, bo one nas wszystkich osobiście dotyczą.</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#PosełJanOlszewski">Ten traktat nie jest zwykłym traktatem międzynarodowym. To jest traktat powołujący nową formułę quasi-państwa europejskiego. To jest traktat, który wyraźnie przy tym przyjmuje oczywiste założenie, że jego postanowienia, jego ustawodawstwo będą nadrzędnym prawem nad prawami państw członkowskich. To jest fundament tej konstrukcji, na której oparty jest traktat. Wobec tego muszę jako prawnik postawić pytanie, zwłaszcza do tych kolegów posłów, którzy są również profesjonalnie prawnikami: Jak państwo widzicie możliwość pogodzenia tego z zapisem art. 8 naszej konstytucji, który mówi: „Konstytucja jest najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej”. Jak bez zmiany tego przepisu widzicie państwo prawną możliwość na razie, tylko możliwość, przystąpienia do uruchomienia procedury ratyfikacyjnej takiego ewentualnie podpisanego traktatu? Ja jej widzę. I szczerze powiedziawszy jako prawnik nie widzę tutaj żadnego pola manewru bez wcześniejszej zmiany.</u>
          <u xml:id="u-50.3" who="#PosełJanOlszewski">Jest jeszcze drugi aspekt tej sprawy. Aspekt powiedziałbym nie tylko polityczny, ale może jeszcze bardziej moralny. Ja zwolennikiem obecnie obowiązującej konstytucji nie byłem. Ja i moja formacja polityczna aktywnie w referendum konstytucyjnym przeciwko temu aktowi występowaliśmy, ale on został przyjęty. On nas wszystkich obowiązuje i w ramach tego zobowiązania wszyscy składaliśmy na tę konstytucję przyrzeczenie poselskie o przestrzeganiu jej przepisów. Niektórzy z nas, myślę, że gdyby policzyć, to może byłaby to nawet większość tej Izby, wzmocniła tę konstytucyjną formułę przyrzeczenia słowami „Tak mi dopomóż Bóg”. Ja też wypowiedziałem te słowa. W polskiej tradycji, zwłaszcza polskiej tradycji państwowej to jest formuła najwyższej wiarygodności, także wiarygodności osobistej człowieka, urzędnika, posła, działacza politycznego, który odwołując się do niej, coś przyrzeka. Dlatego myślę, że dla nas wszystkich, a zwłaszcza dla tych, którzy przez użycie tej formuły swoje przyrzeczenie poselskie wzmocnili, sprawa tego traktatu, możliwości jego przyjęcia i sposobu jego ratyfikacji jest problemem nie tylko politycznym, jest problemem sumienia. I dlatego ja osobiście nie widziałbym w tej chwili możliwości rekomendowania europejskiego traktatu konstytucyjnego w tej postaci ani Izbie, ani moim wyborcom, mojemu elektoratowi w ewentualnym referendum. Wyrażenie na to zgody prowadziłoby do obejścia oczywistego przepisu konstytucji, pomijając już kwestię polskiej racji stanu, o której można by dużo mówić, ale powiem tylko jedno. Gdybyśmy ratyfikowali zasady tego traktatu, gdybyśmy weszli do tego super- czy ponadeuropejskiego państwa, to polska racja stanu musiałaby ustąpić racji europejskiej, tak jak ona jest już dziś formułowana przez tych, którzy ten traktat konstytucyjny sformułowali. Jaka to jest racja? Ona może być bardzo różna, nawet w kręgu polskiej elity politycznej znajdują się ludzie, którzy ją formułują w taki oto sposób: „Polska staje się zwornikiem kontynentu. To jest słowo odnoszące się do sytuacji, kiedy ratyfikujemy ten traktat. Europa nie może się kończyć na rzece Bug. Integracja europejska łącząca wszystkie kraje mentalnej i politycznej Europy jest polską racją stanu. Rosja w Unii Europejskiej to polska racja stanu”. Powiedział to pewien znany polityk zajmujący na polskiej scenie politycznej bardzo ważne stanowisko. To powiedział doradca do spraw międzynarodowych prezydenta Rzeczypospolitej pan minister Ciosek.</u>
          <u xml:id="u-50.4" who="#PosełJanOlszewski">Potraktujcie państwo te słowa jako ostrzeżenie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-50.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Ryszarda Kalisza występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Głosu rozsądku i spokoju.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#PosełRyszardKalisz">Szanowny Panie Marszałku! Szanowna Pani Minister! Szanowny Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Kilka zdań wyjaśnienia.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#PosełRyszardKalisz">Po pierwsze, jak sama nazwa wskazuje na tablicy i tytuł aktu międzynarodowego, nad którym dzisiaj debatujemy, jest to traktat ustanawiający konstytucję dla Europy. Z tego wynika wiele konsekwencji. Po pierwsze, jest to umowa międzynarodowa, którą podpisują suwerenne państwa przez swoich przedstawicieli. Tego aktu nie uchwala żaden parlament, to przedstawiciele suwerennych państw podpisują umowę międzynarodową, którą nazwano Konstytucją dla Europy.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#PosełRyszardKalisz">Jeżeli pan poseł Jarosław Kaczyński mówi, że to jest konstytucja, nie dopowiadając, że to jest traktat konstytucyjny, to wprowadza w błąd. Bo konstytucja w prawie konstytucyjnym dotyczy normatywnego aktu prawnego najwyższej rangi, uchwalonego przez parlament; i dla Europy. Inaczej mówiąc, państwa członkowskie Unii Europejskiej, które prawdopodobnie w maju przyszłego roku podpiszą tę umowę międzynarodową, w tym projekcie przygotowanym w art. 1 ust. 1 stanowią, że niniejsza konstytucja, umowa międzynarodowa nazwana Konstytucją dla Europy. Na mocy tej właśnie umowy międzynarodowej państwa członkowskie powierzają kompetencje w celu osiągnięcia wspólnych celów państw członkowskich. Czyli te państwa wspólnie podpisują akt prawny w celu osiągnięcia wspólnych celów, jak wspólnych, to celów całej „dwudziestki piątki”, w tym Polski. Te cele są wspólne, wcześniej wydyskutowane. Właśnie dlatego odbędzie się konferencja międzyrządowa. Natomiast to nie będzie taka konstytucja, jak my mamy Konstytucję Rzeczypospolitej, to będzie traktat międzynarodowy, traktat konstytucyjny.</u>
          <u xml:id="u-52.3" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Tutaj tego nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-52.4" who="#PosełRyszardKalisz">Pan poseł Olszewski mówił o art. 8 ust. 1 konstytucji, ale nie dodał oczywiście, że jest jeszcze art. 9, który stanowi, że Rzeczpospolita Polska przestrzega wiążącego ją prawa międzynarodowego. I nikt nie zaneguje, że ratyfikowaliśmy Traktat akcesyjny, ale art. 8 konstytucji ma oczywiście ogromne znaczenie. I tu z panem posłem Olszewskim w pełni się zgadzam. Ten artykuł stwarza gwarancję, iż integracja Polski z innymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej nie może nabrać charakteru totalnego, a nawet takiego, który jest niezgodny z interesem Polski. To jest gwarancja, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-52.5" who="#PosełRyszardKalisz">Kolejna sprawa, która dzisiaj była podnoszona: art. 10 ust. 1 projektu traktatu międzynarodowego ustanawiającego konstytucję dla Europy. Zacytuję ten artykuł w całości, dlatego że i poseł Kaczyński, i wielu innych posłów o nim mówiło. Art. 10 ust. 1 stanowi: „Konstytucja i prawo przyjmowane przez instytucje Unii w ramach wykonywania kompetencji jej powierzonych mają pierwszeństwo przed prawem państw członkowskich”. Czyli to nie jest przepis, który mówi, że ta umowa międzynarodowa ma pierwszeństwo przed prawem konstytucyjnym Rzeczypospolitej tylko w ramach kompetencji dobrowolnie przez każde państwo powierzonych Unii Europejskiej. A jakie to kompetencje? Wystarczy tylko przewrócić jedną kartkę w tym projekcie. Kompetencje, które musimy przekazać, nazwane są w art. 12 kompetencjami wyłącznymi. I dla opinii publicznej jest niezwykle ważne, żeby poznała, a na pewno już zna, w przeciwieństwie do wielu posłów wcześniej tu występujących, kompetencje wyłączne. Są to: polityka pieniężna w odniesieniu do państw członkowskich, ale tylko takich, które przyjęły euro; wspólna polityka handlowa; unia celna; ochrona biologicznych zasobów morza w ramach wspólnej polityki rybołówstwa. Może być również w przyszłości tak, jak stanowi ust. 2, że Unia może mieć wyłączną kompetencję w zakresie zawierania umowy międzynarodowej, jeżeli jej zawarcie zostało przewidziane w akcie ustawodawczym Unii; ale nie tylko, bo musi być także warunek, że jest to niezbędne do umożliwienia wykonywania przez Unię jej kompetencji wewnętrznych lub wpływu na akt wewnętrzny Unii. Czyli są gwarancje, tylko wystarczy czytać i rozumieć to, co się mówi.</u>
          <u xml:id="u-52.6" who="#PosełRyszardKalisz">Wysoka Izbo! Dlatego też chcę również powiedzieć, że zarówno projekt uchwały w druku nr 1944, deklarującej intencję ratyfikacji nowego traktatu regulującego zasady i ustrój Unii Europejskiej w formie ogólnokrajowego referendum, gdzie upoważniony przez wnioskodawców jest poseł Kaczyński, jak i projekt uchwały w druku nr 1999 w sprawie trybu wyrażenia zgody na ratyfikację Traktatu ustanawiającego konstytucję dla Europy, gdzie upoważniony jest pan poseł Jerzy Czerwiński, są totalnie bezprzedmiotowe. Dlaczego? Bo podstawą prawną takiej uchwały może być art. 90 ust. 4 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, który mówi, że jeżeli jest już podpisana umowa międzynarodowa przez upoważnionego przedstawiciela Rzeczypospolitej Polskiej i zawiadomienie o niej doszło do marszałku Sejmu - polecam dokładne przeczytanie ustawy o referendum ogólnokrajowym, którą to uchwaliliśmy nie tak dawno, bo pół roku temu, w marcu 2003 r. - to marszałek, który otrzymuje zawiadomienie od premiera, że upoważnieni przedstawiciele państwa polskiego podpisali taki traktat, może wtedy poddać tego rodzaju uchwałę pod dyskusję przez Sejm. I Sejm decyduje. Bo pierwszym krokiem na podstawie art. 90 ust. 1 konstytucji jest ratyfikacja szczególnym trybem: większość 2/3 głosów w Sejmie, przy obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów, i 2/3 w Senacie. To największy z możliwych trybów kwalifikacji przyjętych w konstytucji. Nigdzie, nawet na zmiany w konstytucji, takiej kwalifikacji nie ma. Ale Sejm może również podjąć uchwałę w stosunku do konkretnej umowy, konkretnej treści, a nie in abstracto.</u>
          <u xml:id="u-52.7" who="#PosełRyszardKalisz">Tego rodzaju projekty są tylko wyrazem chęci politycznego rozegrania, instrumentalizowania spraw ważnych dla narodu polskiego; instrumentalizowania dla swoich własnych celów politycznych. Oczywiście nieskutecznego, bo społeczeństwo ma dużo większą wiedzę w tej sprawie niż ci, którzy uważają, jeśli chodzi o przepis konstytucji, tak jak mówił pan poseł Olszewski, najwyższego aktu Rzeczypospolitej Polskiej, art. 90 ust. 4, że jego nie ma.</u>
          <u xml:id="u-52.8" who="#PosełRyszardKalisz">Dlatego też, szanowny panie marszałku, Wysoka Izbo, wnoszę o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu uchwały w sprawie trybu wyrażenia zgody na ratyfikację Traktatu ustanawiającego konstytucję dla Europy (druk nr 1999), gdzie wnioskodawców reprezentuje poseł Jerzy Czerwiński, i o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu uchwały deklarującej intencję ratyfikacji nowego traktatu regulującego zasady i ustrój Unii Europejskiej w formie ogólnokrajowego referendum (druk nr 1944), gdzie do reprezentowania wnioskodawców upoważniono pana posła Jarosława Kaczyńskiego. Wnoszę o odrzucenie obu tych uchwał w pierwszym czytaniu, jako że jeszcze Rzeczpospolita Polska traktatu nie podpisała. I trzeba przestrzegać konstytucji, panowie posłowie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-52.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Rafała Zagórnego występującego w imieniu Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#PosełRafałZagórny">Panie Marszałku! Pani Minister! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Rozmawiamy dzisiaj o arcyważnych sprawach, o tym, jaka będzie pozycja Polski w Unii Europejskiej, jakie będą procedury podejmowania decyzji, jak wielki wpływ Polska będzie miała na te decyzje. Ale wydaje się, że równie istotne są kwestie finansowe; a jeśli nawet kwestie te może nie są równie istotne, to na pewno są ważne. I chociaż ta debata dotyczy spraw innych, po dyskusji w Platformie Obywatelskiej postanowiliśmy przekazać państwu i społeczeństwu nasze obawy, odczucia dotyczące możliwości absorpcji przez Polskę środków unijnych. Postanowiliśmy poruszyć ten temat, dlatego że oceniamy, że sytuacja jest dramatyczna i Polska może stać się płatnikiem netto w pierwszym roku akcesji.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: To Platforma teraz...)</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#PosełRafałZagórny">Postanowiliśmy powiedzieć o tym teraz, dlatego że jest to ostatni moment, panie ministrze, aby podjąć działania temu zapobiegające. Postanowiliśmy w końcu dlatego, że mamy obowiązek, ale i moralne prawo, bo zaangażowaliśmy się w propagowanie idei unijnej i nie chcielibyśmy, aby już na starcie ta idea została skompromitowana.</u>
          <u xml:id="u-54.3" who="#PosełRafałZagórny">Wiemy, że składka unijna Polski za pierwsze 8 miesięcy będzie wynosić blisko 1560 mln euro. I aby odzyskać te pieniądze, aby móc zaabsorbować większą ilość pieniędzy, potrzebne są natychmiastowe działania. Mamy taką sytuację. Środki, które możemy z Unii otrzymać, podzieliłbym na trzy grupy. Pierwsza grupa to są środki pewne; kompensata budżetowa na poziomie ok. 0,5 mld euro i zaliczka z funduszy strukturalnych, ok. 10%. Ale dalej już jest pod górę. Jeśli chodzi o środki na rolnictwo, to mamy, co prawda, obietnicę dopłat bezpośrednich i środków na interwencje rynkowe, ale pod warunkiem, że ruszy IACS. Mamy nadzieję, że ten IACS ruszy, ale zamieszanie wokół agencji i to, co się dzieje w tej chwili w samej agencji, nie nastraja optymistycznie. I mamy w końcu trzecią grupę środków - można powiedzieć, że to są środki na finansowanie konkretnych projektów. Tu mamy oczywiście Fundusz Spójności, na transport i ochronę środowiska, mamy projekt rozwoju obszarów wiejskich, mamy trzy fundusze strukturalne, ale aby skorzystać z tych pieniędzy, potrzebne są, najogólniej mówiąc, cztery rzeczy: potrzebne jest co-finansowanie, potrzebne jest przygotowanie instytucji i procedur, potrzebne jest przygotowanie ludzi i w końcu potrzebne jest przygotowanie tych projektów.</u>
          <u xml:id="u-54.4" who="#PosełRafałZagórny">I prześledźmy krótko, jaką mamy sytuację na kilka miesięcy przed wejściem Polski do Unii. Jeżeli chodzi o co-finansowanie, to na poziomie budżetu centralnego sytuacja jest taka, że nie mamy funduszu prefinansującego, mamy potwornie zadłużony budżet i można się spodziewać, że nie będziemy mieli środków na współfinansowanie przynajmniej wszystkich niezbędnych projektów, czy możliwych projektów, które powinien obsłużyć budżet centralny. Na poziomie budżetów samorządowych mamy taką sytuację, że u marszałka województwa nie ma w ogóle żadnych środków, co jest kuriozum, dlatego że marszałek województwa, który formalnie odpowiada za rozwój regionu, nie ma w praktyce żadnych środków do dyspozycji. Na poziomie powiatów mamy środki tylko na zadania zlecone. Na poziomie gmin mamy sytuację taką, że te gminy, które by mogły skorzystać najwięcej, czyli duże miasta, są zadłużone do tego stopnia, iż zbliżają się do limitu, do tej granicy, po której przekroczeniu zadłużać się już nie będzie można. Mniejsze gminy, obawiamy się, nie będą merytorycznie przygotowane, żeby w pierwszym roku móc złożyć sensowne projekty. I w końcu mamy trzeci, ostatni poziom - przedsiębiorstw: drogi kredyt, trudno dostępny kredyt i brak systemu instytucji finansujących, instytucji pozabankowych, czyli nie można liczyć na to, że poprzez mikropożyczki, poprzez jakieś gwarancje drobny przedsiębiorca będzie mógł łatwo otrzymać pieniądze po to, żeby mieć ten swój wkład i starać się o środki unijne.</u>
          <u xml:id="u-54.5" who="#PosełRafałZagórny">Przejdźmy do drugiej rzeczy - instytucje i procedury. Mamy tutaj taką sytuację, że istnieje ryzyko, iż instytucje, które mają transferować pieniądze w dół, czyli tzw. agencje płatnicze, mogą nie zdążyć z akredytacją na czas. Mamy w tej chwili tylko akredytację na SAPARD, pod dużym znakiem zapytania stoi akredytacja dla Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa i dla Agencji Rynku Rolnego. Mamy problemy z decentralizacją systemu zarządzania finansowego, tzn. problemy z przekazywaniem tych środków w dół i z oceną na dole. Ja potem jeszcze parę zdań o tym powiem. Podział odpowiedzialności na poziomie województw jest wadliwy, bo mamy urząd marszałka województwa, który jest, tak jak mówiłem, formalnie odpowiedzialny za rozwój województwa, a zarządzanie środkami, nie wiedzieć czemu, przekazano wojewodom. Marszałkowie przez ostatnich kilka miesięcy przygotowywali się do tego, zatrudniali ludzi, szkolili tych ludzi, a teraz się nagle okazuje, że urzędy wojewódzkie zostały obarczone tym obowiązkiem i zatrudniają ludzi, starają się w tej chwili tworzyć jakieś komórki. Dlaczego tak się stało? Nikt nie wie.</u>
          <u xml:id="u-54.6" who="#PosełRafałZagórny">Mamy do czynienia z brakiem szczegółowych procedur - na kilka miesięcy przed akcesją brakuje szczegółowych procedur. Ministerstwo Finansów wspólnie z ministerstwem gospodarki wydało ostatnio podręcznik „Ogólne zasady wdrażania funduszy strukturalnych w Polsce”. W tym podręczniku są głównie ogólniki. Można by powiedzieć, że to jest taki opis - opis funduszy, ogólne informacje na temat tego, w jaki sposób te fundusze należy zdobywać, a my jesteśmy na tym etapie, że powinniśmy zacząć uczyć ludzi procedur, konkretnych procedur - że dokument się składa tu, on przechodzi do innego urzędnika, tenże urzędnik ma takie i takie obowiązki. Tego w ogóle jeszcze nie ma.</u>
          <u xml:id="u-54.7" who="#PosełRafałZagórny">I mamy w końcu, na własne życzenie, potwornie skomplikowany i scentralizowany system rozpatrywania wniosków. Ja krótko pokażę państwu, jak będzie wyglądało rozpatrywanie wniosku, nie wiem, w sprawie rozbudowy warsztatu samochodowego, kiedy człowiek stara się o 10 tys. euro. Już nie chcę być złośliwy i mówić: 5 tys. - to jest ta dolna granica - powiedzmy, 10 tys. euro. Droga jest taka, że składamy ten wniosek do regionalnej instytucji finansującej, ta instytucja właściwie nic z nim nie robi, tylko przekazuje go do komisji oceniającej, komisja oceniająca ocenia ten wniosek i po tej ocenie przekazuje do regionalnego komitetu sterującego, w którym zasiada marszałek województwa, wojewoda, przedstawiciel ministra gospodarki. Ale na tym nie koniec, bo tenże regionalny komitet sterujący przekazuje jeszcze ten wniosek do zarządu województwa. Przecież sam czas rozpatrywania tego to jest kilka miesięcy. I, powtórzę, ten system został wymyślony przez nas, na własne nasze życzenie.</u>
          <u xml:id="u-54.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Przez was.)</u>
          <u xml:id="u-54.9" who="#PosełRafałZagórny">Unia tego nie wymaga, to rząd przyjął taki skomplikowany system. Po co?</u>
          <u xml:id="u-54.10" who="#PosełRafałZagórny">Przygotowanie ludzi - mówiłem już o tym. Szkolenia są, tylko że ci ludzie są przeszkoleni, a nie wyszkoleni, bo jak można szkolić ludzi, skoro nie ma procedur? Nie ma procedur.</u>
          <u xml:id="u-54.11" who="#PosełRafałZagórny">I w końcu przygotowanie projektów. Owszem, w ministerstwie gospodarki jest baza, w której gromadzi się te projekty. I mam wrażenie, że wszyscy są zadowoleni - gminy są zadowolone, że przekazały projekty, ministerstwo jest zadowolone, bo tam bodajże kilka tysięcy tych projektów leży. Tylko wedle mojej wiedzy te projekty są przygotowane źle, nikt z tymi gminami ich nie omawia, nikt ich nie poprawia, nikt ich nie analizuje pod kątem tego, jakie są najbardziej typowe błędy, jakie instrukcje powinny zejść w dół, żeby tych błędów unikać. Już nie chcę mówić o gruntach, o problemie związanym z gruntami, bo mogłoby się okazać, że w ogóle będziemy mieli problemy ze skonstruowaniem jakiegokolwiek sensownego wniosku na poziomie samorządu.</u>
          <u xml:id="u-54.12" who="#PosełRafałZagórny">Panie premierze - zwracam się do pana ministra Cimoszewicza - apeluję do pana, proszę pana, żeby pan potrząsnął swoimi kolegami odpowiedzialnymi za finansowanie czy współfinansowanie projektów, żeby pan potrząsnął nimi, dlatego że to jest ostatni moment. Jeżeli Polska miałaby się stać płatnikiem netto w pierwszym czy w drugim roku, to są to straty nie tylko finansowe, to jest kompromitacja rządu. Ale to są też niewymierne straty związane z tym, że ludzie, obywatele, którym mówiliśmy, iż Polska na Unii skorzysta, poczują się oszukani.</u>
          <u xml:id="u-54.13" who="#PosełRafałZagórny">Panie premierze, prosiłbym ponownie o to, żeby pan uświadomił na posiedzeniu rządu dramatyzm sytuacji, bo mamy kilka miesięcy i ja mam wrażenie, że jesteśmy w totalnej rozsypce. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-54.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Artura Zawiszę występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#PosełArturZawisza">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister i Panie Ministrze! Zabierając wspomagający głos w imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość, pragnę przypomnieć, iż należałem do tej grupy posłów mojego klubu parlamentarnego, którzy opowiadali się przeciwko akcesji Polski do Unii Europejskiej na warunkach wynegocjowanych przez rządy Jerzego Buzka i Leszka Millera, ale tym bardziej dzisiaj chcę z satysfakcją, a nawet dumą przypomnieć, iż w chwili obecnej to właśnie Prawo i Sprawiedliwość staje na czele sił odpowiedzialności narodowej, które podczas dzisiejszej debaty domagają się przeprowadzenia ogólnonarodowego referendum w sprawie ratyfikacji traktatu ustanawiającego tzw. konstytucję dla Europy. I otóż nie jestem pewien w tym momencie, czy pan minister nie rozumie, czy też dla celów polemicznych udaje, że nie rozumie tego, iż rdzeń naszej argumentacji w sprawie referendum jest taki, że referendum jest konieczne, ponieważ dotyczy sprawy niezwykle istotnej, sprawy zasadniczej dla życia narodowego i dla przyszłości państwa polskiego. My nie jesteśmy za referendum dlatego, że źle oceniamy dzisiejszy projekt konstytucji dla Europy. Owszem, oceniamy go miażdżąco źle, ale nie dlatego, powtarzam, panie ministrze, jesteśmy za tym referendum. Jakkolwiek ocenialibyśmy projekt, zawsze uważalibyśmy i uważamy dzisiaj, iż rzecz o takiej wadze musi być poddana pod decyzję referendalną ogółu narodu Polaków i obywateli Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#PosełArturZawisza">W tym momencie trzeba bardzo wyraźnie polemizować z tym, o czym mówiła strona rządowa, z tym, o czym mówił przewodniczący Jaskiernia w imieniu rządzącej lewicy, a także z tym, do czego za chwilę przejdę, a co próbował prawnie wywodzić pan poseł i mecenas Kalisz. Otóż mówię raz jeszcze: My nie uzależniamy naszego postulatu od treści projektowanej konstytucji dla Europy. My uważamy, że rzecz musi być ratyfikowana bądź odrzucona w trybie referendalnym.</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#PosełArturZawisza">Pan poseł Kalisz twierdzi, że nasza uchwała jest bezprzedmiotowa, ponieważ nie wyczerpuje warunku konstytucyjnego mówiącego o tym, iż dopiero podpisana przez rząd umowa międzynarodowa mogłaby być ratyfikowana - w tym przypadku idzie o traktat. Otóż trzeba zwrócić uwagę, że projekt uchwały przedkładanej przez Prawo i Sprawiedliwość mówi o deklaracji intencji ratyfikacji, a więc nie ma charakteru jurydycznego, odwołującego się do cytowanego tutaj artykułu konstytucji, ale ma charakter polityczny i w tym znaczeniu najbardziej istotny. Dlatego cały wywód pana posła, ale w tym wypadku w szczególności mecenasa Kalisza jest pozbawiony istotnej wagi i treści, ponieważ gdyby szczerze mówił to, co mówił, to powinien wnosić do Prezydium Sejmu o niepoddawanie naszego projektu pod debatę w ogóle jako bezprzedmiotowego. Gdyby natomiast jego interpretacja prawna była słuszna, to odnosiłaby się wyłącznie do sytuacji takiej, jaka tutaj była wspominana, a więc przywołania już podpisanego traktatu. My mówimy o deklaracji intencji. Poseł Kalisz rozumiał, co czyta, stąd jego, przykro to powiedzieć, kłamstewko miało bardzo krótkie nóżki; ale, jak widać, to kłamstewko już opuściło salę sejmową.</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#PosełArturZawisza">Odnosząc się do wypowiedzi pana posła Jaskierni...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przepraszam, panie pośle, bardzo pana proszę... Jest zrozumiałe, że poseł w debacie odnosi się do treści, ale to, co pan w ostatnim zdaniu powiedział, panie pośle, nie było odniesieniem się do treści.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#PosełArturZawisza">Odnoszę się do treści i do kłamstwa, które miało krótkie nogi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Panie pośle, naprawdę, już pan raz przepraszał posłów za swoje zapędzanie się w dyskusji. Radziłbym jednak opanować emocje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#PosełArturZawisza">Panie marszałku, przyjmuję pańską uwagę, ale nie mogę się z nią utożsamiać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pozostańmy więc każdy przy swoim zdaniu. Proszę o kontynuowanie wystąpienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#PosełArturZawisza">Tak jest. Rozumiem, że ten czas pan odliczy od czasu wystąpienia.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#PosełArturZawisza">Otóż, odpowiadając panu przewodniczącemu Jaskierni, który twierdził, iż Sojusz Lewicy Demokratycznej nie boi się narodu w tym referendum, trzeba powiedzieć, że jedyną polityczną przesłanką, dla której Sojusz Lewicy Demokratycznej nie chce zgodzić się na referendum, jest tylko i wyłącznie obawa przed werdyktem narodowym. Być może poseł i przewodniczący Jaskiernia wolałby sytuację, żeby to naród bał się Sojuszu Lewicy Demokratycznej, gdyby zachodziła sytuacja odwrotna, ale z tą sytuacją także na szczęście już przestajemy mieć do czynienia, o czym wszyscy powszechnie wiedzą. Tymczasem SLD i rząd boją się werdyktu narodowego, dlatego są przeciwko referendum.</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#PosełArturZawisza">Rzecz kolejna to kwestia umiejscowienia przywiązania do traktatu nicejskiego w stanowisku polskim. To dobrze, iż dzisiaj padło to hasło, jakkolwiek kontrowersyjne: Nicea albo śmierć, bo było ono dobrą odpowiedzią na zupełnie zaprzańską wypowiedź pana Andrzeja Olechowskiego, który sugerował, że za Niceę nie warto umierać. I to dobrze, że politycy z jego ugrupowania stawiają sprawę na ostrzu noża i mówią: Nicea albo śmierć. Ale w tej sytuacji trzeba zapytać pana ministra Cimoszewicza, czy jest gotów z ręką na sercu zapewnić, że to jest także jego hasło, czy jest gotów podpisać się pod tym postulatem wytrwania przy zapisach traktatu nicejskiego lub też politycznej przecież śmierci. Pytanie do pana ministra dalej idące: Co pan szykuje, jakie słowa i jakie kroki polityczne szykuje pan na wypadek, gdyby pański rząd zdecydował się na odstąpienie od zapisów traktatu nicejskiego? Nie daj, Boże, aby tak się stało, ale, czytając między wersami pańskiej i pańskich współpracowników wypowiedzi, można poważnie obawiać się, że na taką ewentualność szykujecie się, owszem, już ją zwiastujecie.</u>
          <u xml:id="u-62.3" who="#PosełArturZawisza">I rzecz ostatnia, ale w pewnym porządku najważniejsza. Idzie mianowicie o to, co rząd nazywa odwołaniem się do tradycji chrześcijańskiej. Trzeba powiedzieć, że jest to najbardziej minimalistyczny z postulatów, jakie w tej sprawie można sobie wyobrazić, ponieważ już dzisiejsza redakcja konstytucji dla Europy mówi bardzo enigmatycznie o dziedzictwach religijnych. Otóż przywołanie tradycji chrześcijańskiej jako oczywistego faktu historycznego byłoby - o czym dzisiaj wspominano wielokrotnie na tej sali - po prostu stwierdzeniem oczywistego faktu. Ale to jest to zupełne minimum, na jakie można by się ewentualnie godzić. Trzeba jednak cały czas pamiętać, że przywołanie tego faktu historycznego jest to daleko mniej niż przywołanie tego, co określamy jako wartości chrześcijańskie, a co jest zobowiązaniem dużo poważniejszym i dużo wyższym niż stwierdzenie tylko faktu zakorzenionego w historii. Wartości chrześcijańskie są zobowiązaniem odwołującym się do obiektywnego porządku moralnego, ponadhistorycznego przecież porządku moralnego. A wreszcie najwyżej w tej piramidzie zobowiązań społeczności ludzkich wobec tego, co nadprzyrodzone, stałoby pełnoprawne invocatio Dei, a więc wezwanie imienia Bożego w traktacie konstytucyjnym - wezwanie imienia Bożego, a więc przywołanie osoby stwórcy świata, co jest postulatem tyleż wynikającym z rozsądzeń rozumu naturalnego, jak i jednocześnie wspólnym postulatem wszystkich wyznawców jednego Boga, nie tylko przecież chrześcijan, ale także muzułmanów i żydów, zamieszkujących kontynent europejski. Warto, aby rząd zdawał sobie sprawę z tej gradacji i hierarchii. Invocatio Dei - to to, o co naprawdę powinno chodzić, wartości chrześcijańskie - to już dużo mniej, tradycja chrześcijańska - to zupełne minimum, a dziedzictwa religijne - to, faktycznie rzecz biorąc, zafałszowanie tego, z czym mamy do czynienia w Europie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-62.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Fedorowicza występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Liga Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#PosełAndrzejFedorowicz">Panie marszałku, dziękuję panu marszałkowi również za wydłużenie mi czasu dla naszego klubu.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#PosełAndrzejFedorowicz">Panie Marszałku! Dzisiaj na tej sali padło już wiele słów obłudy, w tym również PiS-owskich - nagle się ubierają w piórka obrońców interesu narodowego, ale tak samo nawoływali do głosowania za Unią Europejską. Również występujący tu Antoni Macierewicz zapowiedział bojkot wyborów do europejskiego parlamentu, ale chyba zapominał, że nie tak dawno składał przywódcom naszego klubu propozycję, żeby wystawić z naszej listy przedstawicieli swego ugrupowania, a kiedy mu odmówili, powiedział, że będzie ogłaszał bojkot. Ot, taka to jest prawdomówność niektórych naszych polityków.</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#PosełAndrzejFedorowicz">Panie Marszałku! Ad rem. Na czym budowana jest tzw. zjednoczona Europa? Niektórzy politycy w Polsce twierdzą, że nasze wejście do Unii - cytuję pana byłego premiera Buzka - jest to powrót na stary szlak. Czy Unia Europejska w dzisiejszym kształcie może przypominać chrześcijańską Europę wieków średnich czy nowoczesnych? Na pewno nie. Czy to organizacja, którą możemy porównać może z Rzecząpospolitą Obojga Narodów? Też nie. Unia Europejska dzisiaj bardziej nawiązuje do wizji Europy Lwa Trockiego i światowej republiki niejakiego Lenina, z jednolitym ośrodkiem decyzyjnym i z ideologiczną urawniłowką, z jednym komitetem centralnym i biurem politycznym. Wybitny polski uczony profesor Feliks Koneczny określiłby dzisiaj to jako wyraz cywilizacji turańskiej, a nie łacińskiej, na której zbudowana jest Europa. Europa właśnie ma korzenie w cywilizacji łacińskiej, gdzie społeczność organizuje swoje życie wedle swoich zasad. Tymczasem Unia Europejska uzurpuje sobie prawo do narzucania wszelkich reguł życia zbiorowego innym - innym narodom, państwom i jednostkom. To nie jest integracja. To jest unifikacja sprzeczna z naszą europejską tradycją.</u>
          <u xml:id="u-64.3" who="#PosełAndrzejFedorowicz">Projekt konstytucji europejskiej jest najdalej posuniętą próbą zniewolenia narodów w granicach tzw. eurolandu. Projekt jest sprzeczny z tradycją polską i europejską. Nie pozwólmy, by stare bolszewickie i trockistowskie plany powiodły się w nowej formie. W zamian proponujemy Europę opartą na tradycji państw narodowych, suwerennych, współpracujących ze sobą i rządzących się wedle swoich tradycyjnych zasad. Dziękuję bardzo. Przepraszam za przedłużenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Małgorzatę Rohde występującą w imieniu Koła Poselskiego Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#PosełMałgorzataRohde">Panie Marszałku! Pani Minister! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Dzisiejsza debata wprowadza w naszym społeczeństwie wiele niepokoju. Wielu naszych obywateli ze zdziwieniem stwierdza, że można zmienić reguły w trakcie gry, że można zmienić zapisy umowy. Konsekwencją tej upowszechnionej w mediach informacji jest poruszenie opinii publicznej. Padają pytania i rodzą się wątpliwości. Jak to się stało, że istnieje takie zagrożenie, że projekt unijnej konstytucji, opracowany przez Konwent Unii Europejskiej, likwiduje system nicejski od jesieni 2009 r., ten system, na który głosowaliśmy w referendum? Ale nasuwa się też inna wątpliwość. Czy jest to jednorazowe doświadczenie, które nas spotkało, czy jest to powszechna praktyka unijna? Stawianie nas wobec decyzji Unii Europejskiej podjętej bez naszego czynnego udziału, bez uwzględnienia naszej racji stanu, rodzi naprawdę poważne wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#PosełMałgorzataRohde">Wobec ostatnich wydarzeń znacznie wzrosło zainteresowanie naszych obywateli traktatem konstytucyjnym Unii Europejskiej, stylem pracy Konwentu, rezultatem tych prac, które niosą za sobą określone konsekwencje dla przyszłego członkostwa Polski w Unii Europejskiej. W związku z postawą rządu, twardym stanowiskiem, które zajmując, chcecie państwo bronić zachowania naszych wpływów w Radzie Unii Europejskiej w ramach systemu nicejskiego właściwie określającego pozycję polityczną Polski w Unii Europejskiej, nasuwa się pytanie do pana ministra, pani minister: Czy i wy czujecie się także zaskoczeni zwrotem w polityce Unii Europejskiej wobec Polski? Czy były wcześniej podstawy do obaw, domniemania, że tak się może stać? Czy przewidywaliście państwo, że odbędzie się w naszym parlamencie taka właśnie debata? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Sylwię Pusz występującą w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#PosełSylwiaPusz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mija 10 lat od czasu, kiedy na podstawie traktatu z Maastricht wprowadzono instytucję określaną jako obywatelstwo Unii Europejskiej. Wywoływało to wówczas z przyczyn oczywistych dużo emocji w państwach członkowskich. Do dzisiaj dyskusja na ten temat wzbudza wiele kontrowersji. Zawsze przecież przy tej okazji pojawiają się spekulacje, czy nie jest to aby pierwszy krok w kierunku tworzenia narodu europejskiego, czy obywatelstwo takie nie doprowadzi do marginalizacji obywatelstwa narodowego. Wcześniej Europa rozwijała się bez czynnego udziału swoich obywateli, przy ich milczącej akceptacji, czyniąc z obywatela Unii dość bierny podmiot; podmiot, któremu przyznawano ograniczone prawa i ograniczone obowiązki, zamiast dać mu możliwość bycia aktywnym uczestnikiem sceny politycznej. I mimo iż mija 10 lat od wprowadzenia instytucji obywatelstwa Unii Europejskiej, nadal społeczeństwa czują się oddalone od spraw, którymi zajmuje się Unia. A brak poczucia uczestnictwa to przecież brak zainteresowania. Znane nam są wyniki kolejnych wyborów do Parlamentu Europejskiego czy niska w wielu krajach członkowskich frekwencja w tych wyborach. A stąd przecież już niedaleko do negacji. Przyszłość Unii, jej dalsze trwanie, jej dalszy rozwój zależą właśnie od stopnia utożsamiania się z nią obywateli i narodów. Dlatego dobrze, że właśnie te problemy znalazły się w centrum zainteresowania Konwentu, który umieścił w projekcie konstytucji w art. 8 definicję obywatelstwa Unii Europejskiej. Obywatelem Unii Europejskiej jest każdy obywatel państwa członkowskiego, ale, pamiętajmy, obywatelstwo Unii jest jedynie uzupełnieniem obywatelstwa krajowego, nie zastępuje go. Tak więc w świetle zapisu art. 8 zarówno ust. 1, jak i ust. 2 nasz Jan Kowalski będzie miał paszport w kolorze burgunda z napisem Unia Europejska, będzie mógł swobodnie podróżować, pracować, kupować, i mieszkać, ale nie wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej będzie to możliwe od razu. Pamiętajmy o wynegocjowanych okresach przejściowych. Jan Kowalski będzie też miał prawo do głosowania i kandydowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego oraz w wyborach lokalnych w państwach członkowskich, w których zamieszkuje. Będzie mógł korzystać z ochrony władz dyplomatycznych i konsularnych każdego państwa członkowskiego na terenie państwa trzeciego. Kowalski będzie też mógł kierować petycje do Parlamentu Europejskiego, składać skargi do europejskiego rzecznika praw obywatelskich, a także zwracać się do instytucji i organów doradczych Unii.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#PosełSylwiaPusz">Tak ujęte obywatelstwo może oczywiście wpływać pozytywnie na proces budowy ustroju politycznego Europy. Ale czy uwzględnia interesy wszystkich? Czy Konwent faktycznie pochylił się nad oczekiwaniami wielu organizacji pozarządowych czy Europejskiego Forum Młodych? Nie do końca.</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#PosełSylwiaPusz">Dzisiejszy zapis to taki dziwny melanż - trochę pewności, trochę ostrożności; wyraz ambicji europejskich i konserwatyzmu państw członkowskich. Dla przyszłych pokoleń to może być jednak nie do przyjęcia. To może być za mało. Z pewnością to właśnie przyszłe pokolenia upomną się o dodatkowe zapisy dotyczące chociażby legalnych imigrantów, obywateli państw trzecich, którzy stale zamieszkują w państwach członkowskich, czy bezpaństwowców. Tych ostatnich w samej Estonii jest aż 13% całej populacji. Są to rdzenni Rosjanie, którzy nie mają ani obywatelstwa Wspólnoty Niepodległych Państw, ani niezależnej Estonii. Ten sam problem występuje w wielu państwach członkowskich, również w sąsiednich Czechach. Może wystąpić i u nas. Mimo stałego miejsca zamieszkania takim osobom nie przyznano prawa do obywatelstwa Unii Europejskiej, chociaż był to szczególny moment i okazja do tego, by w ten sposób zintegrować społecznie te osoby. Mogło to zredukować rosnące napięcia, które wynikają z aktów prawnych dotyczących narodowości, obywatelstwa i imigracji. Dlatego myślę, że do koncepcji obywatelstwa europejskiego dane nam będzie wracać jeszcze niejednokrotnie, i to na pewno w ciągu kilku najbliższych lat.</u>
          <u xml:id="u-68.3" who="#PosełSylwiaPusz">Ale celem Konwentu zgodnie z ustaleniami deklaracji z Laeken było przede wszystkim przybliżenie Unii obywatelom, zwiększenie przejrzystości procesu podejmowania decyzji oraz stanowienia prawa, tak by jak najmniej z nas, obywateli Unii Europejskiej, narzekało na osławiony deficyt demokratyczny. Przecież wspólnym grzechem instytucji europejskich jest właśnie brak przejrzystości działania, złożone procedury, specyficzny metajęzyk, euromowa, a to wszystko musi oddalać od obywateli.</u>
          <u xml:id="u-68.4" who="#PosełSylwiaPusz">W kwestii uproszczenia traktatu i instrumentów prawnych sukces Konwentu jest z pewnością niewątpliwy. Zaproponowano odejście od struktury filarowej, przedłożono również projekt jednolitego traktatu konstytucyjnego, zastępując tym samym dotychczasowe mało zrozumiałe, mało czytelne dla obywateli traktaty. Dla wzmocnienia legitymacji demokratycznej ogromne znaczenie ma uznanie dawnej procedury współdecydowania za podstawowy sposób podejmowania decyzji w Unii. Wzrośnie więc znaczenie Parlamentu Europejskiego, a więc wzrośnie znaczenie kontroli społecznej i ona sama, a to my już za rok w wyborach do Parlamentu Europejskiego będziemy wyłaniali swych przedstawicieli w wyborach powszechnych.</u>
          <u xml:id="u-68.5" who="#PosełSylwiaPusz">Nieodłącznym elementem usprawnienia procesu decyzyjnego jest też ograniczenie liczby obszarów, w których decyzje w radzie podejmowane będą jednomyślnie. Głosowanie kwalifikowaną większością będzie więc w przyszłości regułą, a zasada jednomyślności zostanie zachowana jedynie w kluczowych dla funkcjonowania państw członkowskich dziedzinach.</u>
          <u xml:id="u-68.6" who="#PosełSylwiaPusz">To wszystko niewątpliwie poprawia wizerunek Unii Europejskiej i w większym stopni angażuje obywateli w jej działania. Jeśli doda się do tego zapisane ułatwienie dostępu obywateli do instytucji, do dokumentów, publiczne sesje Rady Ministrów, kiedy występuje ona w swojej funkcji legislacyjnej, a także inicjatywę obywatelską, to śmiało stwierdzić można, że docieranie do rzeczywistych potrzeb obywateli stanie się w niedalekiej przyszłości skuteczniejsze. I warto w tym miejscu przytoczyć art. 46 ust. 4, który pojawił się m.in. z inspiracji polskich przedstawicieli w Konwencie, a dotyczy prawa do składania inicjatywy obywatelskiej. Obywatele w liczbie nie mniejszej niż 1 mln wywodzący się ze znacznej liczby państw członkowskich mogą zwrócić się do komisji o przedłożenie stosownego wniosku w sprawach, co do których obywatele uważają, iż akt prawny Unii jest niezbędny w celu wykonania niniejszej konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-68.7" who="#PosełSylwiaPusz">Na uwagę zasługuje również art. 49 ust. 3: Każdy obywatel Unii oraz każda osoba fizyczna lub prawna mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę statutową w państwie członkowskim ma prawo dostępu do dokumentów instytucji, organów i agencji Unii niezależnie od formy, w jakiej zostały sporządzone.</u>
          <u xml:id="u-68.8" who="#PosełSylwiaPusz">Te zapisy oraz chociażby art. 46 ust. 1 również niezbicie dowodzą, iż w przyszłości będą utrzymywane zasady, które towarzyszyły obradom Konwentu, a mianowicie otwartość, przejrzystość, włączenie w dialog przedstawicieli organizacji pozarządowych, młodzieżowych i wszystkich innych środowisk, a także dostępność wszystkich sesji w Internecie. To rokuje na przyszłość większy udział obywateli Unii Europejskiej w jej codziennym życiu i w jej pracach.</u>
          <u xml:id="u-68.9" who="#PosełSylwiaPusz">Robert Schuman mówił: „Wspólnoty nie tworzy się jednym pociągnięciem pióra, tworzą ją ludzie i ich czyny, tworzy ją zaangażowanie obywateli”. Mam nadzieję, że właśnie ten traktat konstytucyjny jest kolejnym wielkim kamieniem milowym na drodze do tworzenia zintegrowanej i poszerzonej Unii Europejskiej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-68.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Bogdana Klicha, występującego w imieniu Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#PosełBogdanKlich">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Garść uwag na temat wspólnej polityki zagranicznej, bezpieczeństwa i obrony, bo to jest ten obszar, w którym, wydaje się, i rząd, i opozycja są zgodne. Część zapisów należy poprzeć, wobec części natomiast wyrazić zdecydowane negatywne stanowisko podczas konferencji międzyrządowej.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#PosełBogdanKlich">Po pierwsze, chciałbym powiedzieć, że dobrze się stało, że w zakresie wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa utrzymana została zasada jednomyślności, bo kryzys iracki pokazał, że interesy państwowe, interesy narodowe w dalszym ciągu dominują nad interesem wspólnotowym i nawet najlepsze mechanizmy koordynujące tę działalność, jak długo nie ma woli politycznej, tak długo okazują się nieskuteczne. W tym sensie zachowanie zasady jednomyślności jest rozsądną propozycją, a usprawnienie funkcjonowania tej polityki niewątpliwie przyniesie powołanie ministra spraw zagranicznych w Unii Europejskiej, co jest rozwiązaniem również godnym poparcia.</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#PosełBogdanKlich">Jeśli chodzi o wspólną politykę bezpieczeństwa i obrony, to również tutaj zachowanie zasady jednomyślności wydaje się ważne i to rząd polski powinien wspierać. Należy także akcentować w moim przekonaniu to, że rozszerza się zakres zadań petersburskich, a zatem że Unia jest zdecydowana przejąć na siebie większą odpowiedzialność za powstrzymywanie kryzysów i później rozwiązywanie tych kryzysów w swoim najbliższym otoczeniu. Ważne, że ten zapis będzie zapisem traktatowym, będzie zawarty w traktacie konstytucyjnym, bo on będzie obligował Unię Europejską do aktywności wtedy, kiedy misje pokojowe, kiedy misje stabilizacyjne, kiedy operacje humanitarne będą potrzebne.</u>
          <u xml:id="u-70.3" who="#PosełBogdanKlich">Ważne jest także stworzenie agencji zbrojeniowej jako mechanizmu usprawniającego, tak aby uniknąć sytuacji, w których oferty europejskie konkurują ze sobą o jeden rynek i potem nagle się okazuje, że oba kraje mają pretensje do tych, którzy wybierają ofertę niepochodzącą z obszaru Europy, tak jak się to wydarzyło w przypadku kontraktu samolotowego w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-70.4" who="#PosełBogdanKlich">A zatem generalnie wydaje się, że rząd polski powinien wspierać te mechanizmy, te rozwiązania traktatowe, które usprawniają wspólną politykę bezpieczeństwa i obrony. Natomiast przedmiotem naszej krytyki, i to zdecydowanej krytyki, powinny być dwie rzeczy:</u>
          <u xml:id="u-70.5" who="#PosełBogdanKlich">Po pierwsze, jeżeli chodzi o owe misje, to jest w traktacie pojęcie współpracy strukturalnej, a zatem takiej współpracy, która obejmuje kraje, które chcą współpracować w zakresie misji i są lepiej przygotowane do tego. I tutaj niepokojące jest to rozwiązanie, które mówi o tym, że ci, którzy by chcieli przystąpić do takiej współpracy strukturalnej, muszą uzyskać aprobatę ze strony tych, którzy już tam są, co grozi powstaniem takiej sytuacji, że ci, którzy już tam są, mogą nie zgodzić się na przystąpienie innych, a zatem istnieje ta groźba niedopuszczenia. To jest mechanizm, na który warto zwrócić uwagę i który powinien być skorygowany.</u>
          <u xml:id="u-70.6" who="#PosełBogdanKlich">Oczywiście drugim takim mankamentem jest zapis mówiący o możliwości tworzenia sojuszów obronnych, no bo tak należy rozumieć zasadę bliższej współpracy w zakresie wspólnej obrony w ramach Unii Europejskiej - i to może mniej z punktu widzenia tego, że istnieje groźba stworzenia jakiegoś NATO bis, bo przecież są tam też zapisy mówiące o konieczności respektowania zobowiązań krajów członkowskich należących do Sojuszu Północnoatlantyckiego, ile ze względu na to, że tworzy się oto Europa dwóch prędkości. I to jest ten wątek, który, uważam, należałoby w trakcie obrad konferencji międzyrządowej podkreślać - że oto tworzy się Europa dwóch prędkości, że oto załamuje się architektura Unii Europejskiej i oto nie każdy każdemu, ale tylko niektórzy niektórym mogą udzielać gwarancji bezpieczeństwa. To jest bardzo poważna wada tego traktatu i wydaje się, że oprócz dwóch wcześniej wymienianych w różnych wypowiedziach, tzn. braku odniesienia do tradycji chrześcijańskiej, jak również niekorzystnego mechanizmu liczenia głosów w Radzie, te sprawy powinny należeć do kanonu spraw będących przedmiotem naszej krytyki w ramach konferencji międzyrządowej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-70.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Pawła Poncyljusza, występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#PosełPawełPoncyljusz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Przed panem, panie ministrze, wielki sprawdzian tego, co pana dyplomacja będzie potrafiła zdziałać w czasie konferencji międzyrządowej. To będzie taka pierwsza chwila prawdy. Już nie będzie na kogo zwalać, że był rząd AWS, Unii Wolności, dziesięcioletnie negocjacje. Tam właśnie, w Rzymie czy też na ziemi włoskiej, będzie dane wam pokazać, co potraficie w dziedzinie dyplomacji. Jak wiele tych rzezy, o których dzisiaj pan, panie ministrze, mówił, będzie do zrealizowania w czasie tych negocjacji? Podnosimy sobie wysoko poprzeczkę, zgoda jest na tej sali co do tego, że tak wysoko poprzeczkę, a może jeszcze wyżej, należy umieścić, natomiast jest pytanie, ile z tego na dzień dzisiejszy jest realne do osiągnięcia.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#PosełPawełPoncyljusz">Można by powiedzieć, że jaki Konwent taka konstytucja. W końcu skład Konwentu jest nam dobrze znany. Wiadomo, kto stanowił większość w tym Konwencie, wiadomo, kto stał na czele, o jakiej proweniencji politycznej. I dzisiaj możemy się dziwić, możemy stawiać swoje postulaty, ale prawda jest taka, że to socjaliści i socjaldemokraci stali na czele Konwentu. To oni konstruowali zapisy w tejże konstytucji. Więc trudno się dziwić tym zapisom, jeśli patrzy się na zachowanie przewodniczącego Konwentu, na jego autorytaryzm, na nieuwzględnianie żadnych wniosków mniejszości, praktycznie decydowanie za Konwent o niektórych zapisach. Dzisiaj z tej trybuny przedstawiciel Sejmu w Konwencie powiedział, że to nie jest konstytucja federalna. W moim przekonaniu i przypuszczam, że w przekonaniu wielu moich kolegów z prawej strony w tej Izbie to jest właśnie konstytucja federalna, to, od czego się wielu przywódców rządów odżegnywało, dzisiaj mamy właśnie w konstytucji. Czym jest bowiem tak naprawdę harmonizowanie prawa cywilnego i karnego - bo takie zapisy również się pojawiają? Czy to oznacza, że za chwilę będziemy musieli harmonizować nasze prawo co do aborcji, eutanazji, małżeństw homoseksualnych? Dzisiaj oczywiście są to okrągłe zapisy.</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#PosełPawełPoncyljusz">Czym jest dzisiaj cel: koordynowanie polityki gospodarczej i społecznej? Czy jest to kwestia regulowania podatków czy kodeksów pracy na poziomie europejskim?</u>
          <u xml:id="u-72.3" who="#PosełPawełPoncyljusz">Czym jest również powołanie europejskiego ministra spraw zagranicznych, konstruowanie wspólnej polityki obronnej w ramach Unii Europejskiej, jak nie właśnie kolejnym krokiem do tworzenia superpaństwa? O tym musimy pamiętać. Przypuszczam, że pana dyplomacja i pan, panie ministrze, przede wszystkim musi pamiętać, że mimo iż zaklinamy rzeczywistość, fakty są takie, że mamy do czynienia z konstytucją federalną. I niestety zadaniem SLD i jego przedstawicieli będzie dzisiaj walczenie z konstytucją federalną. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-72.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Staram się, jak najrzadziej komentować wypowiedzi posłów, ale, panie pośle Poncyljusz, nie chciałbym, żeby w świat szły nieprawdziwe informacje, Valéry Giscard d'Estaing na pewno nie jest socjalistą.</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Niedaleko...)</u>
          <u xml:id="u-73.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Jeszcze gorzej, bo udaje, że nim jest.)</u>
          <u xml:id="u-73.4" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Panie Pośle Libicki! Myślę, że jest to postać tak powszechnie znana w Polsce - Valéry Giscard d' Estaing, że uznawanie go za socjalistę może wywołać tylko pobłażliwy odruch uśmiechu. Naprawdę. Warto przypomnieć, że Francois Mitterrand przegrał z nim wybory prezydenckie. Chyba że obydwaj tak się maskowali.</u>
          <u xml:id="u-73.5" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Gawłowskiego występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#PosełAndrzejGawłowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Konstytucja europejska dopiero się rodzi. Jest to długotrwały i żmudny proces. Trzeba bowiem nie tylko pogodzić różne interesy, ale także wypracować rozwiązania, które według naszej wspólnej oceny będą miały szanse powodzenia. Skoro więc jesteśmy dopiero w pół drogi, to nie należy już bić na alarm, że to Polsce dzieje się krzywda, że ktoś naszym kosztem chce budować swoją mocarstwowość czy chce mieć większy niż my wpływ na kształtowanie wspólnej polityki. Należy raczej z poszanowaniem racji innych uczestników tego procesu domagać się wpisania do traktatu konstytucyjnego treści gwarantujących realizację naszych interesów i formułowanej przez nas wizji zjednoczonej Europy. Wtedy i tylko wtedy uzyskamy realny wpływ na otaczającą nas rzeczywistość, nie zaś tupiąc nogą na salonach Europy - nie zaś opuszczając salę sejmową, pośle Giertych, nie zaś jadąc do Brukseli z granatami w kieszeni według kargulowej zasady: sąd sądem, ale sprawiedliwość musi być po naszej stronie, pośle Macierewicz, nie zaś odwołując się do retoryki walki i ostatecznego boju, pośle Łopuszański, nie zaś bezprawnie strojąc się w piórka jedynych sprawiedliwych i jedynych obrońców suwerenności Polski, droga opozycjo.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#PosełAndrzejGawłowski">I nie mówcie, że zrobilibyście to lepiej - lepiej i skuteczniej bronilibyście polskiej racji stanu. Swoje 5 minut dla Polski już mieliście.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#PosełAndrzejGawłowski">Mając na uwadze zarówno wady, jak i zalety projektu konstytucji, uważam, że dorobek konwentu europejskiego jest dobrym punktem wyjścia do rozpoczęcia szerokiej debaty, która da szansę na wyartykułowanie różnych, czasami ze sobą sprzecznych interesów i nadziei. Pozwoli na ich rzeczową konfrontację, stworzy płaszczyznę do poszukiwania kompromisu i powszechnie akceptowanych rozwiązań, wykorzystując przy tym cały dostępny arsenał technik negocjacyjnych, zabiegów dyplomatycznych i rzeczowego poszukiwania sojuszników na rzecz określonych rozwiązań systemowych.</u>
          <u xml:id="u-74.3" who="#PosełAndrzejGawłowski">Wysoka Izbo! W kwestii traktatu konstytucyjnego nic nie zostało jeszcze przesądzone. Piłka jest w grze. Jeszcze nikt nam nie strzelił gola, więc podnoszenie wielkiego larum, że dzieje się nam krzywda jest nie na miejscu. Powinniśmy raczej uważnie przyglądać się pozostałym graczom i w ich dążeniach i podnoszonych argumentach szukać wsparcia dla postulatów, jakie sami wnosimy do dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-74.4" who="#PosełAndrzejGawłowski">Jako obserwator w Parlamencie Europejskim mogę stwierdzić, że prowadzona tam dyskusja nad efektami prac Konwentu podlega błyskawicznej ewolucji i to ewolucji w pożądanym przez nas kierunku. Początkowo bowiem poza wyraźnym zadowoleniem z faktu, że udało się jednak wbrew sceptykom stworzyć jednolity tekst projektu konstytucji, przeważał pogląd, że choć może nie jest to twór doskonały, to nie należy go podważać choćby w najmniejszym fragmencie tak, aby nie otwierać puszki Pandory, nie dawać możliwości zaprzepaszczenia tego dorobku.</u>
          <u xml:id="u-74.5" who="#PosełAndrzejGawłowski">W miarę jednak upływu czasu coraz dobitniej zaczyna funkcjonować i dominować pogląd, że są w tym dokumencie kwestie fundamentalne, które w interesie wszystkich bądź niektórych państw mogą i powinny być inaczej ujęte, tak aby przyjęte ostatecznie rozwiązania mogły na długie lata zaspokoić ambicje i oczekiwania europejskiej społeczności. I jest to pogląd, który daje także nam możliwość wniesienia do dyskusji kwestii, które w ocenie polskiego narodu są dla nas kluczowe, spełniające nasze narodowe aspiracje do odgrywania w Unii Europejskiej niepośledniej roli.</u>
          <u xml:id="u-74.6" who="#PosełAndrzejGawłowski">Wysoka Izbo! Te oczekiwania i aspiracje zostały zapisane i przyjęte w stanowisku rządu na konferencję międzyrządową. Jest więc naszą - polskiego parlamentu - powinnością uzbroić delegację rządową w poparcie dla sformułowanych w tym dokumencie postulatów. Z takim bowiem poparciem zdecydowanie łatwiej będzie zabiegać o ich ostateczne wpisanie do treści traktatu konstytucyjnego.</u>
          <u xml:id="u-74.7" who="#PosełAndrzejGawłowski">W staraniach o przyjęcie naszych propozycji nie będziemy osamotnieni. W niektórych kwestiach możemy bowiem liczyć na zbieżność naszych poglądów z poglądami przedstawicieli innych państw, zarówno członkowskich, jak i kandydujących wraz z nami do Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-74.8" who="#PosełAndrzejGawłowski">Oto bowiem dla przykładu w kwestii głosowania większością kwalifikowaną obok Polski największą determinację w obronie jego definicji według traktatu z Nicei wykazuje Hiszpania. Madryt wręcz twierdzi, że wymaga tego narodowy interes Hiszpanii. Za utrzymaniem większości kwalifikowanej w głosowaniach opowiadają się także Czesi, Słoweńcy i Portugalczycy. Węgrzy nie wykluczają żadnej opcji, skłaniają się jednak do opinii, iż dopiero w 2009 r. należałoby podjąć decyzję o ewentualnej zmianie definicji większości kwalifikowanej. Z kolei Wielka Brytania uważa, iż nowy system jest bardziej przejrzysty niż system z Nicei, ale poprze tę opcję, która będzie miała najszersze poparcie. Pozostałe państwa wyrażają odmienne preferencje, ale też nie stawiają tych kwestii w dostatecznie radykalny sposób, tak aby pod wpływem argumentacji nie móc ulec.</u>
          <u xml:id="u-74.9" who="#PosełAndrzejGawłowski">Wysoka Izbo! W odniesieniu do kwestii przewodnictwa w Radzie rząd uważa za wskazane zachowanie najistotniejszych cech charakterystycznych obecnego systemu rotacji oraz postuluje wprowadzenie do traktatu konstytucyjnego koncepcji prezydencji grupowej. Także i w tej kwestii możemy się spodziewać, że nasze stanowisko zostanie wsparte podczas konferencji międzyrządowej przez przedstawicieli innych państw. Zbieżne z naszym stanowisko w kwestii prezydencji grupowej wyrażają Hiszpanie, Brytyjczycy i Szwedzi. Za utrzymaniem rotacyjnej prezydencji opowiadają się Finowie, Austriacy, Portugalczycy i Bułgarzy oraz przedstawiciele Luksemburga. Nie jesteśmy więc w tych kwestiach osamotnieni, więc nie można wykluczyć, że w toku negocjacji wspólnie artykułowane stanowiska znajdą wystarczające poparcie i ostatecznie znajdą się w zapisach traktatu.</u>
          <u xml:id="u-74.10" who="#PosełAndrzejGawłowski">Znaczną zbieżność stanowisk można też zaobserwować w odniesieniu do kwestii Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa oraz polityki i obrony.</u>
          <u xml:id="u-74.11" who="#PosełAndrzejGawłowski">W stanowisku rządu czytamy, że „wprowadzenie obecnie do traktatu konstytucyjnego klauzuli o wzajemnej obronie byłoby przedwczesne”, a dalej, że „w wypadku zainteresowania ustanowieniem wzajemnych zobowiązań obronnych w ramach pogłębionej współpracy najwłaściwszym rozwiązaniem byłoby oparcie tej współpracy na zmodyfikowanym traktacie brukselskim i otwarcie jej dla państw, które dotychczas nie były stroną traktatu”.</u>
          <u xml:id="u-74.12" who="#PosełAndrzejGawłowski">Stanowiska innych państw współbrzmią z tak wyrażoną opinią. Hiszpania, Portugalia, Czechy, Węgry i Łotwa gotowe są poprzeć ściślejszą współpracę w dziedzinie polityki obronnej, ale pod warunkiem iż będzie miała ona charakter otwarty i nie naruszy więzi transatlantyckich. Taką pozycję w sposób zdecydowany prezentuje także Wielka Brytania. Finlandia natomiast podkreśla konieczność otwartego charakteru ściślejszej współpracy w zakresie polityki obronnej. Tak więc i w tym zakresie można się spodziewać daleko idącego współdziałania wielu delegacji na forum konferencji międzyrządowej.</u>
          <u xml:id="u-74.13" who="#PosełAndrzejGawłowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z powyższych rozważań jasno wynika, że polska reprezentacja na konferencję międzyrządową dotyczącą traktatu ustanawiającego konstytucję dla Europy nie będzie osamotniona w domaganiu się przyjęcia korzystnych dla nas i powszechnie wśród elit politycznych oczekiwanych rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-74.14" who="#PosełAndrzejGawłowski">Należy jedynie wykazać dostateczną determinację w formułowaniu opinii i propozycji, poszukując jednocześnie sojuszników do realizacji wspólnych celów. Należy także pamiętać, że prace nad treścią traktatu nadal trwają w Parlamencie Europejskim, gdzie sformułowano już bardzo liczne poprawki i wypracowano poprawki kompromisowe. Toczy się nadal debata w Komisji Konstytucyjnej Parlamentu Europejskiego, która odgrywa wiodącą rolę w formułowaniu ostatecznego kształtu propozycji tekstu traktatu, jaki zostanie przedstawiony na konferencji międzyrządowej. Do udziału w pracach tej komisji zapraszał wczoraj obserwatorów w Parlamencie Europejskim jego przewodniczący Pat Cox. To na forum tej właśnie komisji trwają intensywne prace zmierzające do tego, by wypracować jak najlepsze pozycje kompromisowe do dyskusji na forum konferencji.</u>
          <u xml:id="u-74.15" who="#PosełAndrzejGawłowski">Jako członek obserwator tej komisji, wspólnie z posłem Oleksym, będę z uwagą śledził postęp jej prac, nie stroniąc od zajmowania jasnego stanowiska Polski w kluczowych dla nas kwestiach, prezentując je w ramach grupy politycznej Partii Europejskich Socjalistów.</u>
          <u xml:id="u-74.16" who="#PosełAndrzejGawłowski">Do analogicznych działań w ramach innych grup politycznych namawiam koleżanki i kolegów posłów również będących obserwatorami w Parlamencie Europejskim. Wspólnymi siłami, wznosząc się ponad podziały polityczne, możemy i powinniśmy obronić nasze racje, doprowadzając do korzystnych dla Polski zapisów w projekcie traktatu konstytucyjnego. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-74.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Zofię Grzebisz-Nowicką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Dzisiejsza debata ma wymiar nie tylko historyczny, ale także edukacyjny. Debatujemy nad dokumentem o randze historycznej, a tak mało jeszcze znanym naszemu społeczeństwu, i to nie z jego winy. Boleję, że niektórzy posłowie z prawej części sali, zabierający dziś głos z tej trybuny też nie przeczytali projektu konstytucji, a mam prawo tak sądzić, bo to, o czym mówili, daleko odbiega od tego, co jest w nim zapisane. A przecież, mądrzejsi o doświadczenia i wnioski wynikające z przeszłości, nawet te przykre dla narodu polskiego, mamy szansę - jak nigdy dotąd - budować lepszą przyszłość dla Polski we Wspólnocie europejskiej. Jako posłowie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej po raz pierwszy mamy możliwość współtworzenia konstytucji dla 25 państw. Mówię o współtworzeniu, bo nasi przedstawiciele, także przewodniczący mojej Komisji Europejskiej, pan poseł Oleksy, efektywnie uczestniczyli w pracy Konwentu Europejskiego, co podkreślał także wczoraj z tej trybuny pan przewodniczący Parlamentu Europejskiego Pat Cox. Należą im się słowa naszego szacunku i uznania za to, co zrobili; dobrze, że podkreślił to przewodniczący mojego klubu pan Jerzy Jaskiernia. Jak wiemy, nie wszystko udało się zapisać w projekcie traktatu ustanawiającego konstytucję dla Europy, dobrze, że nasz rząd będzie kontynuował swoje starania.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Lista priorytetów, z którymi rząd Leszka Millera pojedzie 4 października na konferencję międzyrządową, jest krótka, ale jakże znacząca. Uważam, że naszą powinnością jako Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej jest wesprzeć te starania, a nie, jak niektórzy posłowie z PiS, Ligi Polskich Rodzin i innych opozycyjnych ugrupowań, oskarżać rząd za to, czego jeszcze nie uczynił. Pan minister Cimoszewicz wyraźnie powiedział, że obecny rząd ma świadomość znaczenia konferencji międzyrządowej, i jak widać, jest do tego dobrze przygotowany jeśli chodzi o argumenty. Możemy być pewni, że determinacji w negocjacjach i obronie racji stanu Polski, podobnie jak w Kopenhadze, nie zabraknie.</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Panie i Panowie Posłowie! Wiele już dziś powiedziano o różnych aspektach traktatu konstytucyjnego, ale nie mówiono jeszcze o ludzkiej twarzy tego historycznego dokumentu, jaką jest Karta Praw Podstawowych. Niezwykle ważnym osiągnięciem w dotychczasowych pracach nad omawianym projektem jest włączenie do niego tej właśnie karty, która zawiera przecież prawa obywateli. Oznacza to, że po jej przyjęciu przez dwadzieścia pięć państw obywatele Wspólnoty europejskiej, w tym także my, Polacy, będziemy mieli największy na świecie dostęp do praw i wolności. Karta stanowi integralną część, część II projektu traktatu konstytucyjnego, nazwana została kartą praw fundamentalnych.</u>
          <u xml:id="u-76.3" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Limit czasu, jaki został mi wyznaczony na wystąpienie, nie pozwala na zawarcie w nim wszystkiego, co należałoby powiedzieć o prawach i obowiązkach obywateli, wynikających z Karty Praw Podstawowych, ograniczę się więc do przywołania tylko niektórych wartości i praw zapisanych w jej pięćdziesięciu czterech artykułach.</u>
          <u xml:id="u-76.4" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">I tak w rozdziale Godność, w art. 1–5 podkreślono, że godność człowieka jest nienaruszalna, musi być szanowana i chroniona. Każdy człowiek ma prawo do życia.</u>
          <u xml:id="u-76.5" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">W rozdziale Swobody, w art. 7–8 zapisano, że każdy ma prawo do swobody i bezpieczeństwa, do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego, a także domu i komunikacji oraz ochrony danych osobowych.</u>
          <u xml:id="u-76.6" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Art. 10 stanowi, że każdy ma prawo do wolności myśli, sumienia i wyznania, że każdy ma prawo do edukacji, nauki zawodu i szkolenia.</u>
          <u xml:id="u-76.7" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Art. 12 gwarantuje swobodę uczestniczenia w zgromadzeniach i stowarzyszeniach. Każdy posiada prawo do pokojowego gromadzenia się i stowarzyszania na dowolnym szczeblu, w szczególności w sprawach politycznych, związkowych i społecznych, w tym prawo do tworzenia związków zawodowych w celu ochrony własnych interesów. Prawo to obejmuje także darmowe kształcenie obowiązkowe.</u>
          <u xml:id="u-76.8" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Art. 15 mówi, że każdy ma prawo do pracy i wykonywania swobodnie wybranego zawodu. Wszyscy obywatele Unii mają prawo do poszukiwania pracy, do zatrudnienia, do prowadzenia działalności i do wykonywania usług w każdym państwie członkowskim, art. 16 z kolei gwarantuje swobodę prowadzenia działalności. W art. 17 zapisane jest prawo własności.</u>
          <u xml:id="u-76.9" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">W rozdziale III Równość na szczególne podkreślenie zasługuje zapisana w art. 20 równość wobec prawa. Artykuł ten stanowi, że wszyscy ludzie są równi wobec prawa.</u>
          <u xml:id="u-76.10" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">W art. 21 zapisano zakaz dyskryminacji; w art. 22 mówi się, że Unia respektuje różnorodność kulturową, religijną i językową.</u>
          <u xml:id="u-76.11" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Bardzo ważny jest art. 23 dotyczący równości mężczyzn i kobiet. Podkreśla się w nim, że równość mężczyzn i kobiet winna zostać zapewniona we wszystkich dziedzinach, w tym zatrudnienia, pracy i płacy.</u>
          <u xml:id="u-76.12" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">W art. 24 zapisane są prawa dziecka, w art. 25 - osób starszych, zaś w art. 26 - osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-76.13" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Nie ma czasu i być może nie ma potrzeby, żeby przytaczać kolejne artykuły. Generalnie chciałabym stwierdzić, że karta ta daje gwarancję prawną ochrony praw wszystkich grup zawodowych, wiekowych i płci. Teraz chodzi o to, żeby będąc we Wspólnocie europejskiej, tworzyć lepsze warunki do realizacji tych praw.</u>
          <u xml:id="u-76.14" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Panie i Panowie Posłowie! Mija 55 lat od powstania powszechnej Deklaracji Praw Człowieka. W 50-lecie jej powstania, w 1999 r. stała się ona podstawą do podjęcia prac nad Kartą Praw Podstawowych. Do traktatu w Nicei została dołączona deklaracja wzywająca m.in. do przeprowadzenia dyskusji dotyczącej przyszłego statusu Karty Praw Podstawowych, podkreślono, że jest to dobry początek prawa konstytucyjnego Unii Europejskiej. Wielu znakomitych polityków Wspólnoty, a także krajów kandydujących wypowiedziało się na ten temat. Chciałabym przywołać tu tylko słowa naszego prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego, który 10 maja 2001 r. w Sztokholmie, w dyskusji o przyszłości Unii Europejskiej podkreślił, że Karta Praw Podstawowych jest wyjątkowym dokumentem w historii Unii Europejskiej, jest przejawem tego, że integracja europejska nie jest już wyłącznie procesem ekonomicznym, lecz weszła w fazę polityczną. Wyraził nadzieję, że jej treść znajdzie godne miejsce w przyszłej konstytucji Europejskiej, i tak się stało.</u>
          <u xml:id="u-76.15" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Koledzy posłowie, którzy mówią, że naród źle wybrał, głosując w czerwcu za integracją, kłamią - mam odwagę to powiedzieć. Na konstytucję trzeba patrzeć nie tylko na jako na dokument, jednostronnie. Chodzi o to, żeby walcząc o interes Polski - jestem pewna, że rząd będzie skutecznie o niego walczył 4 października na konferencji międzyrządowej - widzieć także tę drugą szansę, szansę lepszej przyszłości, jaką stwarza Wspólnota europejska, szczególnie dla młodych pokoleń naszej Rzeczypospolitej Polskiej. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Stanisławę Prządkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#PosełStanisławaPrządka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Podnosili dzisiaj państwo wiele aspektów traktatu konstytucyjnego. Swoje wystąpienie skoncentruję na próbie udzielenia odpowiedzi na pytanie, czego musimy być świadomi, wchodząc do Unii Europejskiej, w zakresie polityki ochrony konkurencji. To pytanie jest szczególnie ważne dla nas, konsumentów, oraz dla polskich przedsiębiorstw, zarówno tych małych, jak i dużych, bowiem standardy konkurencyjności obowiązujące na rynku unijnym są nie bez znaczenia dla ich kondycji i pozycji ekonomicznej.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#PosełStanisławaPrządka">Traktaty Wspólnoty europejskiej określają przestrzeń gospodarczą Unii jako otwartą gospodarkę rynkową opartą na wolnej konkurencji. Cztery wolności: swobodny przepływ towarów, kapitału, usług i osób stanowią wraz z zasadą niedyskryminacji i wspólnotowym prawem konkurencji istotne elementy tego porządku gospodarczego.</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#PosełStanisławaPrządka">Polityka ochrony konkurencji ma na celu zagwarantowanie warunków utrzymania uczciwej konkurencji w obrębie Unii Europejskiej. Ma ponadto umocnić siłę konkurencji Unii i przyczynić się do zwiększenia zatrudnienia i wzrostu gospodarczego w Europie.</u>
          <u xml:id="u-78.3" who="#PosełStanisławaPrządka">Prawo wspólnotowe dąży do ochrony wspólnego rynku i stymuluje konkurencję w obrębie szerokiego obszaru ekonomicznego oraz zabrania stosowania przez przedsiębiorstwa określonych praktyk, które mogą zakłócić handel między państwami członkowskimi. Polska deklarowała pełne przyjęcie i wdrożenie dorobku prawnego Unii Europejskiej, najpóźniej z dniem uzyskania członkostwa. Znaczna część przepisów prawa polskiego była zgodna z prawem wspólnotowym jeszcze przed rozpoczęciem negocjacji.</u>
          <u xml:id="u-78.4" who="#PosełStanisławaPrządka">W art. 2 traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską zapisano, iż zadaniem Wspólnoty jest przyczynienie się do harmonijnego, zrównoważonego i trwałego rozwoju działań gospodarczych poprzez realizację m.in. systemu zapewniającego, że konkurencja na rynku wewnętrznym nie ulegnie zakłóceniu, a ponadto w art. 4 ust. 1 i 2 traktatu określono, że dla celów integracyjnych związanych z budową rynku wewnętrznego oraz unii gospodarczej i walutowej państwa członkowskie i Wspólnota będą prowadziły i wspierały politykę gospodarczą zgodnie z zasadą wspólnej konkurencji, przyjmując definicję pojęcia konkurencji jako rywalizację wielu podmiotów gospodarczych, która powoduje powstanie współzawodnictwa między nimi. Wspólnota zdecydowała się wprowadzić kompleksowy system regulacji prawnych, których celem jest zapewnienie rzeczywistej konkurencji między przedsiębiorstwami oraz jej ochrona.</u>
          <u xml:id="u-78.5" who="#PosełStanisławaPrządka">Obszar tych uregulowań obejmuje dwie zasadnicze części. Pierwsza dotyczy swobody konkurencji w stosunkach przedsiębiorstw między nimi oraz w ich stosunkach z konsumentami - chodzi przede wszystkim o porozumienia antykonkurencyjne, zachowania o charakterze monopolistycznym oraz o nadużywanie dominującej pozycji rynku - druga zaś grupa przepisów dotyczy ochrony konkurencji w stosunkach między przedsiębiorstwami a władzami publicznymi i reguluje kwestie pomocy publicznej dla przedsiębiorstw.</u>
          <u xml:id="u-78.6" who="#PosełStanisławaPrządka">Traktat konstytucyjny, nad którym toczy się dzisiejsza debata, jasno i precyzyjnie określa - w części III Polityki i funkcjonowanie Unii - uregulowania dotyczące omawianej problematyki, zaś w szczególności rynku wewnętrznego, a także reguły konkurencji, postanowienia podatkowe, politykę gospodarczą i pieniężną. Mandat z Laeken, na bazie którego Konwent mógł dokonać zmian w istniejących przepisach traktatowych, nie przewidywał możliwości dokonywania zasadniczych zmian w politykach Unii.</u>
          <u xml:id="u-78.7" who="#PosełStanisławaPrządka">Przepisy zawarte w obecnej części III traktatu stanowią zatem w przeważającej mierze odzwierciedlenie dotychczasowych zapisów traktatu o Wspólnocie Europejskiej, niemniej jednak dokonanie pewnych zmian było konieczne i wynikało z potrzeby adaptacji do zmian wprowadzonych w innych częściach traktatu konstytucyjnego. Zmiany takie w oczywisty sposób wpływają na kwestie zarządzania ekonomicznego, w tym konkurencyjności, np. uprawnienia Komisji Europejskiej w obszarze wspólnego rynku czy też wprowadzenie wspólnej waluty euro.</u>
          <u xml:id="u-78.8" who="#PosełStanisławaPrządka">W kontekście tego należy podkreślić lepsze wyposażenie państw członkowskich, szczególnie państw strefy euro, w instrumenty koordynacji polityk gospodarczych. Art. 3 w części I wśród celów Unii precyzuje jednolity rynek, na którym konkurencja jest swobodna i niezakłócona, oraz stwierdza, że podstawą trwałego rozwoju Europy jest zrównoważony wzrost gospodarczy, społeczna gospodarka rynkowa o wysokiej konkurencyjności, ukierunkowana na pełne zatrudnienie i postęp społeczny, wyraźne wzmocnienie roli Komisji Europejskiej w czuwaniu nad interesem wspólnotowym w obszarze nadmiernych deficytów państw członkowskich.</u>
          <u xml:id="u-78.9" who="#PosełStanisławaPrządka">Wysoka Izbo! Polityka konkurencji Unii Europejskiej ma ogromne znaczenie dla ekonomicznego pogłębiania procesu europejskiej integracji. W obliczu postępującej globalizacji Unia stoi coraz wyraźniej przed wyzwaniem dotyczącym pogodzenia istnienia konkurencji w ramach rynku wewnętrznego oraz wspierania zdolności konkurencji Unii Europejskiej na rynku światowym.</u>
          <u xml:id="u-78.10" who="#PosełStanisławaPrządka">Polscy przedsiębiorcy są świadomi zasad polityki konkurencji. Udowadniają to poprzez wyraźny wzrost eksportu, głównie do krajów Unii Europejskiej, przyczyniającego się do pobudzania naszej gospodarki. Rynek europejski nie jest dla nich trudny, co udowadniają w swoich poczynaniach. Funkcjonują na nim z powodzeniem liczne grupy przedsiębiorców polskich już dziś, czyli jeszcze przed pełną integracją Polski z Unią Europejską. Zapisy traktatu konstytucyjnego dotyczą każdego z nas i wskazują, że za regulacjami prawnymi, za paragrafami jest przecież całe życie, przyszłość polskich rodzin i oczekiwania społeczne. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu ministra spraw zagranicznych pana ministra Włodzimierza Cimoszewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałbym podzielić się garścią uwag na tle dotychczasowego przebiegu dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Zacznę jednak od tego, panie marszałku, że z góry pragnę przeprosić za to, iż po wznowieniu obrad, w tych punktach porządku dziennego po głosowaniach niestety nie będę mógł już uczestniczyć. Wizytę w Polsce składa wicepremier, minister spraw zagranicznych Laosu, który wyświadczył mi grzeczność, zgadzając się na przesunięcie oficjalnych rozmów na późne godziny popołudniowe. Zakładałem, że debata była planowana do godz. 16. Nie jestem w tej chwili w stanie już niczego zrobić. Tak więc jedyne, co mogę obiecać posłom, którzy by adresowali do mnie pytania, to udzielenie odpowiedzi na piśmie w ciągu najbliższych kilku dni. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Po drugie, muszę zareagować na to, do czego odniósł się już również pan marszałek Małachowski. Mam na myśli ten fragment wypowiedzi pana posła Kotlinowskiego, który był po prostu zniesławieniem. Uważam, że przyzwoity człowiek nie powinien naruszać prawa w żadnych okolicznościach, a zwłaszcza wtedy, kiedy ma poczucie bezkarności. Myślę o jego więcej niż nieeleganckiej aluzji adresowanej wobec pani minister Danuty Hübner. Pani minister Danuta Hübner reprezentowała rząd w trakcie prac Konwentu Europejskiego bardzo dobrze, bardzo aktywnie i robiła, co mogła, aby przekonywać do polskich racji, polskich argumentów, ale wiemy, że procedura prac Konwentu Europejskiego zakładała szczególną pozycję i rolę Prezydium Konwentu, w którym niestety nie byliśmy reprezentowani. Stąd m.in. dzisiaj szereg istotnych zastrzeżeń, formułowanych zarówno przez rząd, jak i przez wielu występujących w tej debacie mówców.</u>
          <u xml:id="u-80.3" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Również odpowiadając panu posłowi Kotlinowskiemu, muszę zapowiedzieć, że i rząd, i ja pewnie go zawiedziemy, dlatego że nie jest naszą intencją, aby Polska stanęła na czele ruchu przeciwko traktatowi konstytucyjnemu. Wprost przeciwnie, w głębokim przekonaniu rządu wszyscy w Europie potrzebujemy tego traktatu, tej umowy międzynarodowej. Chcemy, żeby nasza Wspólnota, Unia, do której będziemy już niedługo należeli, gwarantowała w sposób sprawny i skuteczny osiąganie przez nas tych zarówno narodowych, jak i wspólnych europejskich celów przyświecających większości Polakom głosującym w referendum europejskim za naszym członkostwem.</u>
          <u xml:id="u-80.4" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Mogę natomiast jeszcze raz potwierdzić i powiedzieć, reagując w ten sposób na rozmaite wątpliwości wyrażane przez szereg mówców, że stanowisko rządu należy traktować z najwyższą powagą. Nie jestem skłonny do gestów teatralnych, więc nie będę wypowiadał się w takim stylu, jaki był proponowany przez niektórych mówców, ale przypomnę, że już jakiś czas temu publicznie wyraźnie stwierdziłem, że nie widzę możliwości zmiany polskiego stanowiska na przykład w takich kwestiach jak system głosowania w Radzie Europejskiej. Należy to, mimo że nie są to mocne słowa, rozumieć zupełnie jednoznacznie.</u>
          <u xml:id="u-80.5" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Jednocześnie, chociażby w takich kwestiach jak system prezydencji, nasze stanowisko zmierza do tego, aby po raz kolejny w tym gronie przedstawicieli 25 państw, rządów, władz wykonawczych odbyć po prostu pogłębioną dyskusję na temat tego, jaki sposób kierowania pracami Unii Europejskiej wydaje się nam lepszy, jaki byłby optymalny.</u>
          <u xml:id="u-80.6" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Również w przypadku naszej uwagi dotyczącej tekstu preambuły to stanowisko należy traktować jako bardzo sztywne, bardzo ważne z naszego punktu widzenia. Przy czym chciałbym zwrócić uwagę osób, które szczególnie krytycznie odnoszą się do projektu traktatu konstytucyjnego, a dla których - co rozumiem - odwołanie do wartości czy tradycji chrześcijańskich ma szczególne znaczenie, na to, że bez tego traktatu czy nawet tego projektu traktatu konstytucyjnego nie byłoby rozwiązania zawartego w art. 51 tego projektu, którego treść wyraża szacunek dla statusu kościołów i związków wyznaniowych w poszczególnych państwach narodowych. O ile mi wiadomo, oficjalne stanowisko Stolicy Apostolskiej zakłada akceptację, wyraża pozytywną opinię o projekcie tego przepisu. Jest to nowy przepis w traktatach europejskich. Nie byłoby nawet tego niesatysfakcjonującego, także rząd, nawiązania do dziedzictwa religijnego, stwierdzenia o inspiracji czerpanej z tego dziedzictwa, co jest zawarte w obecnym tekście preambuły. Przypominam to dla porządku, dla precyzji, co oczywiście nie powinno być wykorzystywane do jakiejkolwiek interpretacji zaprezentowanego przeze mnie stanowiska rządu w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-80.7" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Odpowiadając pani posłance Rohde, czy odejście od systemu nicejskiego było dla nas, dla mnie zaskoczeniem, powiem: i tak, i nie. W tym znaczeniu nie, że w debacie europejskiej od wielu miesięcy między innymi o tym mówiono. Nie było to nic nowego, zważywszy na dyskusję, jaka toczyła się przed Niceą i bezpośrednio po Nicei. Oczywiście zarówno w ramach Konwentu Europejskiego, jak i we wszystkich innych kontaktach politycznych i dyplomatycznych, które miały miejsce w okresie ostatnich kilkunastu miesięcy, przedstawialiśmy jasno swoje stanowisko w tej sprawie - w różnych gremiach, na różnych forach, w parlamentach państw członkowskich, w mediach, w trakcie spotkań politycznych itd., itd. Tak więc robiliśmy, co mogliśmy, aby nie stało się to, co się stało. A to, co się stało, jest pewnym zaskoczeniem w tym sensie, że wydawało nam się, iż prezydium Konwentu nie ma w gruncie rzeczy podstawy do takiego podsumowania dyskusji, w zgodzie z jej przebiegiem, jakie ostatecznie miało miejsce. Jak już powiedziałem, będziemy także i tę rację, ten argument przedstawiali w dyskusji na ten temat w ramach konferencji międzyrządowej.</u>
          <u xml:id="u-80.8" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Uwaga pana posła Poncyljusza, na którą zareagował pan marszałek Nałęcz, dotycząca tego, że to rzekomo socjaliści i cykliści są odpowiedzialni za projekt w obecnej jego wersji, jest oczywiście niepoważna, dlatego że wystarczy przejrzeć listę członków Konwentu, członków prezydium, by nie mieć wątpliwości, iż ta uwaga jest oderwana od rzeczywistości, ale mnie ona przede wszystkim zniechęca i sam nie chcę zaakceptować logiki tego typu dyskusji. Może tylko z jednym drobnym wyjątkiem: wedle mojej najlepszej wiedzy w bardzo dużym stopniu w związku z takim, a nie innym stanowiskiem jednego z wybitnych przywódców chadecji europejskiej w prezydium Konwentu zrezygnowano z odniesienia się do tradycji chrześcijańskiej w projekcie wstępu. Jest to więc pewien paradoks, z którego ja osobiście nie wyciągam żadnych dalej idących wniosków, traktując to jednak jako pewną ciekawostkę.</u>
          <u xml:id="u-80.9" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">W przyszłym tygodniu Parlament Europejski ma wydać opinię o projekcie traktatu konstytucyjnego. Jak wiadomo, w obradach Parlamentu biorą udział obserwatorzy państw przystępujących, w tym także reprezentanci polskiego Sejmu i Senatu. Myślę, że będzie to znakomita okazja, by przedstawić także podstawowe treści, podstawowe wątki debaty, która miała miejsce dzisiaj w polskim Sejmie i - o ile wiem - ma miejsce lub miała miejsce dzisiaj w Senacie, oraz by spróbować wpłynąć na treść opinii wyrażonej przez Parlament Europejski w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-80.10" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję panu posłowi Zagórnemu za jego uwagi dotyczące stopnia zaawansowania przygotowań do członkostwa. W tej chwili chcę jedynie powiedzieć, znając projekt ustawy budżetowej, przyjęty już przez rząd, że proponuje się tam zarezerwowanie bardzo poważnych środków finansowych, które byłyby wykorzystane na co-finansowanie projektów finansowanych w zasadniczej części w ramach środków europejskich. Ten warunek wydaje się więc spełniony. Natomiast wszystkie uwagi pana posła Zagórnego dotyczące kwestii procedur, kwestii trybu rozpatrywania, akceptowania projektów opracowywanych na poziomie samorządu oczywiście zweryfikujemy. Jeżeli okazałoby się, że taka jest rzeczywistość, będziemy na to reagowali - ja osobiście i na pewno pani minister Hübner.</u>
          <u xml:id="u-80.11" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chcę stwierdzić, że w moim najgłębszym przekonaniu w wystąpieniach większości, jeżeli nie wszystkich klubów i większości czy wielu kół poselskich stanowisko rządu nie zostało zakwestionowane. I choć został zgłoszony wniosek o odrzucenie tej informacji rządu, rozumiem, że Sejm najdalej jutro o losie tego wniosku przesądzi. Pozwalam sobie zinterpretować przebieg tej dyskusji jako stanowiący wsparcie dla stanowiska rządu i stanowiący swoisty dodatkowy mandat polityczny dla przedstawicieli naszego państwa w trakcie konferencji międzyrządowej.</u>
          <u xml:id="u-80.12" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Mogę zapewnić Wysoką Izbę i polskie społeczeństwo, że z pełną determinacją będziemy zmierzali do tego, aby polskie argumenty, polskie propozycje i polskie racje, z jednej strony oparte na istotnym interesie naszego państwa i naszego narodu, ale z drugiej strony uwzględniające - w naszym głębokim przekonaniu lepiej niż inne rozwiązania - także racje wspólne europejskie, zyskały uznanie naszych 24 europejskich partnerów. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przed przerwą jeszcze dwa sprostowania.</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pan poseł Macierewicz, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#PosełAntoniMacierewicz">Dziękuję najmocniej, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#PosełAntoniMacierewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chcę sprostować moje słowa, które źle zrozumiał pan poseł Fedorowicz. Chcę podkreślić, iż mówiłem i nadal podtrzymuję, że Ruch Katolicko-Narodowy uważa za konieczne zbojkotowanie tzw. wyborów do Parlamentu Europejskiego, jeżeli ta konstytucja nie ulegnie zmianie. Nie można bowiem być przeciw tej konstytucji i równocześnie potwierdzać jej sensu, biorąc udział w tych wyborach. A cała reszta tego, co mówił pan poseł Fedorowicz, to po prostu - przykre, ale trzeba to powiedzieć - ubeckie kłamstwa. To Liga Polskich Rodzin szuka kandydatów na swoje listy. My odmówiliśmy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-82.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pan poseł Oleksy w trybie sprostowania.</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#PrzedstawicielSejmuwKonwencieEuropejskimJózefOleksy">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#PrzedstawicielSejmuwKonwencieEuropejskimJózefOleksy">W trybie sprostowania do trzech wypowiedzi. Mianowicie po pierwsze do wypowiedzi pana posła Ujazdowskiego, który wołał w sprawie zapisów o pomocy publicznej dla przedsiębiorstw; pan poseł Kaczyński też. Stwierdził nawet, że to Konwent wprowadził ten zapis w sprawie niemieckiej, i pytał, gdzie była wtedy polska delegacja. To jest po prostu nieprawda, bo nie Konwent wprowadził ten zapis. Ten zapis już istnieje w Traktacie ustanawiającym Wspólnotę Europejską, w art. 87 pkt 2c. Nie będę go już przytaczał - kto jest zainteresowany, może przeczytać o specjalnym postanowieniu na temat pomocy publicznej dla terenów byłej NRD.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#PrzedstawicielSejmuwKonwencieEuropejskimJózefOleksy">Pan poseł Macierewicz, w jeszcze większej emocji, dezawuując pracę delegatów, mówił: mogliście postawić weto na Konwencie, polscy przedstawiciele. Pan poseł Macierewicz się nie orientuje, jak widzę, że żadne weto nie wchodziło w rachubę, bo żadne głosowania nie wchodziły w rachubę. Konwent w ogóle nie głosował, a nawet gdyby nad czymś głosował, to obserwatorzy z krajów kandydujących i tak nie mieliby prawa udziału w głosowaniach, bo to nie był do końca pełnoprawny udział. A więc opowiadania, że można było postawić weto, a może rzucić się na ziemię i rozedrzeć szaty, psują obraz, dają fałszywy obraz i pracy, i dorobku delegatów, którzy są współautorami w jakimś sensie dobrej części tego traktatu. A w kwestiach nam nieodpowiadających popieramy przecież razem stanowisko polskiego rządu.</u>
          <u xml:id="u-84.3" who="#PrzedstawicielSejmuwKonwencieEuropejskimJózefOleksy">Tak samo teza o nieobronieniu interesów narodowych przez delegatów do parlamentu, która tu padła, trąci demagogią i nie ma nic wspólnego z rzetelnym spojrzeniem na to, jak pracował Konwent, że był on ciałem przygotowawczym, a nie decyzyjnym i że - tu się zgodzę, na koniec mogę się przyłączyć do pewnej krytyki sposobu funkcjonowania Konwentu, mówiłem to na posiedzeniu komisji - absolutna dominacja prezydium i przewodniczącego była taka, że nawet nie można było czasem zaprotestować przeciw temu, co nagle po debatach plenarnych zjawiało się w projektach. Nie było więc głosowań i nie można było rozedrzeć szat. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Za chwilę zarządzę przerwę w obradach.</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Do debaty nad tym punktem porządku obrad powrócimy po głosowaniach.</u>
          <u xml:id="u-85.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Zarządzam przerwę w obradach do godz. 17, kiedy to odbędą się głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 16 min 12 do godz. 17 min 03)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Powracamy do rozpatrzenia punktu 1. porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o indywidualnych kontach emerytalnych.</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Sejm wysłuchał uzasadnienia projektu ustawy przedstawionego przez podsekretarza stanu w Ministerstwie Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej pana Krzysztofa Patera i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-87.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-87.4" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Poddam...</u>
          <u xml:id="u-87.5" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Ze względów technicznych proszę o cierpliwość, krótka chwila przerwy.</u>
          <u xml:id="u-87.6" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Szanowni Państwo! Mam informację, że dzisiaj głosowań nie będzie ze względów technicznych; niemożliwa jest aktywacja kart do głosowania. Przy okazji powiem, że jest to ostatni dzwonek alarmowy, jeśli chodzi o tych wszystkich posłów, którzy niefrasobliwie nie noszą ze sobą kart do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-87.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-87.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Niektórzy noszą.)</u>
          <u xml:id="u-87.9" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Niektórzy noszą, ale niektórzy nie. To jest prośba, abyśmy na przyszłość starali się wszyscy w komplecie mieć ze sobą swoje karty. Zarządzam...</u>
          <u xml:id="u-87.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Głosowanie ręczne.)</u>
          <u xml:id="u-87.11" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Szanowni państwo posłowie, głosowanie przez podnoszenie rąk, jak się łatwo domyślić, będzie trwało bardzo, bardzo długo, a nie ma żadnego powodu merytorycznego, abyśmy nie mogli tych głosowań przeprowadzić w jutrzejszym bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-87.12" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Zarządzam 10 minut przerwy.</u>
          <u xml:id="u-87.13" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Po tej przerwie przystąpimy do rozpatrywania kolejnych punktów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 17 min 10 do godz. 17 min 24)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kontynuujemy rozpatrywanie punktów: 18., 19., 20., 21. i 22. porządku dziennego:</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">18. Informacja rządu w sprawie przygotowań do konferencji międzyrządowej w sprawie traktatu ustanawiającego konstytucję dla Europy.</u>
          <u xml:id="u-89.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Informacja przedstawiciela Sejmu w Konwencie Europejskim.</u>
          <u xml:id="u-89.4" who="#WicemarszałekDonaldTusk">19. Pierwsze czytanie poselskiego projektu uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej deklarującej intencję ratyfikacji nowego traktatu regulującego zasady i ustrój Unii Europejskiej w formie ogólnokrajowego referendum.</u>
          <u xml:id="u-89.5" who="#WicemarszałekDonaldTusk">20. Pierwsze czytanie poselskiego projektu uchwały Sejmu RP w sprawie traktatu konstytucyjnego Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-89.6" who="#WicemarszałekDonaldTusk">21. Pierwsze czytanie projektu uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie rezultatu prac Konwentu Europejskiego oraz stanowiska rządu RP wobec konferencji międzyrządowej.</u>
          <u xml:id="u-89.7" who="#WicemarszałekDonaldTusk">22. Pierwsze czytanie poselskiego projektu uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie trybu wyrażenia zgody na ratyfikację traktatu ustanawiającego konstytucję dla Europy.</u>
          <u xml:id="u-89.8" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kontynuujemy dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-89.9" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pani poseł Grażyna Ciemniak, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-89.10" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pozostało do dyspozycji klubu 7 minut.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#PosełGrażynaCiemniak">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Integracja Polski z Unią Europejską jest historyczną szansą dla Polski. Nasz kraj wejdzie do najbogatszego i najbardziej wpływowego związku państw świata. Polska zyska możliwość aktywnego wpływania na losy Europy. Ale to od nas będzie zależało, czy tę szansę wykorzystamy. Dlatego musimy wykorzystać wszystkie możliwości, aby na etapie prac nad przyjęciem traktatu ustanawiającego konstytucję dla Europy zrobić wszystko, żeby zapisy dotyczące systemu głosowania były zgodne z zapisami zawartymi w traktacie nicejskim.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#PosełGrażynaCiemniak">Chciałabym wyrazić podziękowania dla naszych przedstawicieli parlamentu i rządu w Konwencie Europejskim. Uważam, że osiemnastomiesięczna praca przyczyniła się do nadania projektowi traktatu obecnego kształtu. Od 1 maja 2004 r. do końca października 2009 r. będziemy mieli 27 głosów w Radzie Europejskiej. Istota sprawy polega na tym, by również od listopada 2009 r. można było dysponować taką liczbą głosów, jaką dysponują Niemcy, Francja, Wielka Brytania i Włochy. Jestem przekonana, że nasz rząd, a także obserwatorzy w Parlamencie Europejskim zrobią wszystko, aby tak się stało. Deklaruję również, że wykorzystam całą swoją wiedzę i doświadczenie jako obserwator, by wesprzeć te starania.</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#PosełGrażynaCiemniak">Chciałabym dzisiaj powiedzieć jeszcze o wartościach, o których w debacie nie powiedziano, a które są bardzo ważne dla Polski, dla Polaków. Otóż dewizą Unii Europejskiej zapisaną w art. 1 w części IV projektu traktatu ustanawiającego konstytucję dla Europy, przyjętego przez Konwent Europejski w dniu 13 czerwca i 10 lipca 2003 r. przedłożonego przewodniczącemu Rady Europejskiej w Rzymie, jest: Zjednoczeni w różnorodności.</u>
          <u xml:id="u-90.3" who="#PosełGrażynaCiemniak">Natomiast zgodnie z art. 3 ust. 3 projektu traktatu Unia szanuje swoją bogatą różnorodność kulturową i językową oraz zapewnia ochronę i pomnażanie europejskiego dziedzictwa kulturowego. Jak ważne jest poszanowanie różnorodności kultur i tradycji narodów Europy, świadczy również fakt uwzględnienia tych spraw w Karcie Praw Podstawowych Unii Europejskiej, która została włączona jako część II traktatu ustanawiającego konstytucję dla Europy, w której mocno zaakcentowano zasadę poszanowania tożsamości kulturowej.</u>
          <u xml:id="u-90.4" who="#PosełGrażynaCiemniak">Polska wnosi do Unii Europejskiej dorobek gospodarczy, polityczny i kulturowy z ponad 1000-letniej tradycji historii narodu i państwa. O tym musimy pamiętać. Jest to bogactwo złożonych historycznych doświadczeń od chrztu Polski, który włączył nasze państwo w strefę polityczno-kulturalną Zachodniej Europy, poprzez wiekopomną unię lubelską oraz najnowszą historię - ruch społeczny Solidarność i „okrągły stół”, ale również bogactwo przeżyć i doświadczeń z okresu transformacji społeczno-gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-90.5" who="#PosełGrażynaCiemniak">Polska również wnosi dorobek polskiej myśli intelektualnej. Prace powszechnie znanych Polaków, ludzi kultury, nauki i pióra, doceniane są w Europie i na świecie. Potencjał środowisk naukowych i kulturowych związanych z bogatymi w tradycje uczelniami wyższymi przyczyniają się do kształtowania obrazu naukowego Europy.</u>
          <u xml:id="u-90.6" who="#PosełGrażynaCiemniak">Są jednak jeszcze w polskim społeczeństwie obawy, że wejście do Unii Europejskiej zagrozi polskim wartościom narodowym i polskiej tożsamości. Obaw takich nie możemy lekceważyć, skorzystajmy jednak z doświadczeń obecnych krajów Unii Europejskiej. Doświadczenia te wskazują, iż w wyniku otwarcia granic i zacieśnienia współpracy nastąpiło wzbogacenie, a nie zubożenie własnej kultury i tożsamości narodowej.</u>
          <u xml:id="u-90.7" who="#PosełGrażynaCiemniak">Członkostwo w Unii Europejskiej powinno ułatwić nam promowanie polskiej kultury, obyczajów i tradycji. To, jak potrafimy pielęgnować i promować nasze dziedzictwo narodowe, zależy od nas. Wykorzystajmy tę wspaniałą wartość Unii Europejskiej, jaką jest różnorodność. Mamy w Polsce prawie 60 tys. nieruchomych zabytków kultury, ponad 178 tys. zabytków ruchomych prawnie chronionych, 750 obiektów muzealnych, 325 tys. zabytków sztuki i rzemiosła artystycznego, prawie 2900 ruchomych zabytków techniki.</u>
          <u xml:id="u-90.8" who="#PosełGrażynaCiemniak">Do dóbr europejskiego środowiska naturalnego wnosimy obszary chronionego krajobrazu przyrodniczego: 23 parki narodowe, zajmujące 1% powierzchni kraju, setki parków krajobrazowych, pomników przyrody, przygotowanych szlaków i ośrodków dydaktycznych, spełniających ważną rolę w edukacji ekologicznej społeczeństwa. Zachowane w naszym kraju walory przyrodnicze świadczą o świadomym i racjonalnym korzystaniu z zasobów przyrodniczych. A przecież ochrona środowiska stanowi jeden z bardziej istotnych elementów procesu integracji. Wymaga ona wdrożenia wysokich standardów europejskich, ale te standardy mają wpływ na poprawę jakości życia każdego z nas.</u>
          <u xml:id="u-90.9" who="#PosełGrażynaCiemniak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Członkostwo w Unii Europejskiej stwarza możliwość uzyskania wsparcia finansowego dla zachowania i odbudowy dziedzictwa narodowego. Podejmijmy skuteczne działania na poziomie krajowym, regionalnym i lokalnym dla pełnego wykorzystania na ten cel również dostępnych funduszy przedakcesyjnych i przygotowania Polski do korzystania z wielokrotnie wyższych funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności, zgodnie z narodowym planem rozwoju...</u>
          <u xml:id="u-90.10" who="#PosełGrażynaCiemniak">Już kończę, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-90.11" who="#PosełGrażynaCiemniak">...który uwzględnia odnowę, zachowanie i ochronę dziedzictwa narodowego. To przyczyni się do wzrostu atrakcyjności Polski i zainteresowania inwestorów. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystąpimy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-91.2" who="#komentarz">(Poseł Joanna Senyszyn: Panie marszałku...)</u>
          <u xml:id="u-91.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pani poseł, proszę opuścić mównicę.</u>
          <u xml:id="u-91.4" who="#komentarz">(Poseł Joanna Senyszyn: Czy mogę zwrócić tylko panu marszałkowi uwagę na pewne fakty?)</u>
          <u xml:id="u-91.5" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pani poseł...</u>
          <u xml:id="u-91.6" who="#komentarz">(Poseł Joanna Senyszyn: ROP przekroczył czas o 70%, nawet Platforma Obywatelska o 3,5%. Mam nadzieję, że nie potraktuje pan SLD w sposób dyskryminacyjny i pozwoli przekroczyć czas o tyle, ile przekroczyła Platforma Obywatelska.)</u>
          <u xml:id="u-91.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-91.8" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pani poseł, nie prowadziłem wtedy obrad, tak że nie czuję się za to odpowiedzialny. Staram się być...</u>
          <u xml:id="u-91.9" who="#komentarz">(Poseł Joanna Senyszyn: No ale to są fakty. Ja nie obciążam pana marszałka, ale zwracam się z taką prośbą, aby jednakowo traktować wszystkie kluby.)</u>
          <u xml:id="u-91.10" who="#WicemarszałekDonaldTusk">3 minuty, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#PosełJoannaSenyszyn">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Traktat - konstytucja dla Europy - jest niewątpliwie bardzo ważny i naszym obowiązkiem jest dbałość o to, aby znalazły się w nim zapisy korzystne dla Polski i Polaków. I tak się w zasadzie stało. Jest oczywiście kilka punktów spornych. Niektóre dotyczą spraw naprawdę istotnych, inne drugorzędnych.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#PosełJoannaSenyszyn">Jak trafnie powiedział wczoraj w wywiadzie telewizyjnym przewodniczący Parlamentu Europejskiego Pat Cox, pewne żądania dotyczą tylko opakowania, a raczej jego etykietki, czyli preambuły, inne rzeczywistego produktu, czyli wnętrza konstytucji, a więc zapisów regulujących politykę Unii i pozycję tworzących ją państw oraz podziału kompetencji.</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#PosełJoannaSenyszyn">Wysoka Izbo! Trudno jest walczyć o wszystko, dlatego konieczna jest koncentracja wysiłku na pewnych polach. Trzeba wyraźnie określić, na jakich. Nie ulega wątpliwości, że kluczowa jest treść konstytucji, w tym nicejski system głosowania, a drugorzędna preambuła.</u>
          <u xml:id="u-92.3" who="#PosełJoannaSenyszyn">Wszyscy pamiętamy niekończące się spory o preambułę naszej konstytucji. Jej ostateczne kompromisowe sformułowanie nie przyniosło niczego ani Polsce, ani Polakom. Od odwołania się do wiary w Boga nie przybyło miejsc pracy, nie poprawił się poziom życia ani poczucie bezpieczeństwa, nie ubyło korupcji. Politycy chcą wmawiać obywatelom, co jest dla nich ważne, ale ludzie wiedzą to sami.</u>
          <u xml:id="u-92.4" who="#PosełJoannaSenyszyn">Z badań socjologicznych dotyczących historycznego ukształtowania się hierarchii potrzeb ludzkich wynika, że na pierwszym miejscu znajdują się potrzeby egzystencjalne, czyli potrzeba środków do życia; na drugim, potrzeba swobody i wolności; na trzecim, potrzeby erotyczne; na czwartym, ostatnim miejscu, potrzeby wiary, przekonań i ideałów. A więc nie uszczęśliwiajmy naszych obywateli na siłę. Nie walczmy rzekomo w ich imieniu o zapisy mało istotne.</u>
          <u xml:id="u-92.5" who="#PosełJoannaSenyszyn">Wysoka Izbo! Trzeba jasno powiedzieć, że walka o preambułę w polskiej konstytucji miała znaczenie tylko dla prawicowych polityków, którzy dzięki niej mogli zaistnieć (bo w naprawdę decydujących sprawach nie mieli, i nadal nie mają, nic do zaproponowania), i dla Kościoła katolickiego, aby umocnić jego pozycję. I znowu prawica pospołu z Kościołem gotuje nam taki sam spektakl.</u>
          <u xml:id="u-92.6" who="#PosełJoannaSenyszyn">Wysoka Izbo! Nie warto umierać za poszczególne zapisy w konstytucji europejskiej, a już na pewno nie za odwołanie się w preambule do chrześcijańskich tradycji Europy. Skoncentrujmy się na sprawach naprawdę dla Polski ważnych i wygrajmy je dla dobra naszych obywateli. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-92.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Do pytań zapisanych jest 24 posłów i pań posłanek.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Ograniczam czas zadawania pytań do 2 minut.</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pani poseł Gabriela Masłowska, Liga Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#PosełGabrielaMasłowska">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#PosełGabrielaMasłowska">Wysoka Izbo! 14 września tego roku większość głosujących w referendum Szwedów opowiedziała się przeciwko likwidacji swojej waluty narodowej i za zachowaniem prawa do prowadzenia polityki pieniężnej przez własny bank centralny. Duńczycy w referendum sprzeciwili się likwidacji swej waluty. Od czasu wejścia Austrii, Finlandii i Szwecji do Unii Europejskiej, czyli od 1995 r., nie zdarzyło się nigdy, aby większość ankietowanych obywateli któregokolwiek z tych krajów wyraziła opinię, że uczestnictwo w tej organizacji przynosi korzyści ich krajowi. Czy w świetle tych uwarunkowań rząd polski gotów byłby zgłosić na forum międzynarodowym inicjatywę wpisania do konstytucji europejskiej instytucji cyklicznego referendum weryfikacyjnego? Referendum to polegałoby, z grubsza rzecz biorąc, na tym, że przy okazji każdych wyborów parlamentarnych w każdym kraju członkowskim Unii Europejskiej jego obywatele odpowiadaliby na pytanie: Czy opowiada się pan za wyjściem swego kraju z Unii Europejskiej? W razie gdyby w tak przeprowadzonym referendum większość głosujących odpowiedziała pozytywnie, rząd byłby zobowiązany w terminie 3 miesięcy od dnia uznania referendum za ważne podjąć kroki niezbędne do wyjścia ze struktur Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#PosełGabrielaMasłowska">Co sądzą przedstawiciele rządu o takim pomyśle? Czy jego realizacja mogłaby przyczynić się do demokratyzacji Unii Europejskiej? Czy wykorzystując swoje kontakty międzynarodowe, gotowi bylibyście zaapelować do twórców Eurobarometru o to, aby zwrócili się z pytaniem do ankietowanych z wszystkich obecnych i przyszłych krajów Unii Europejskiej z następującym pytaniem: Czy popiera pan wpisanie do projektu konstytucji europejskiej zapisu o cyklicznym referendum weryfikacyjnym? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pani poseł Halina Szustak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#PosełHalinaSzustak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#PosełHalinaSzustak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dlaczego w projekcie konstytucji europejskiej nie zawarto opisu procedury wychodzenia ze strefy euro, czyli procedury restytucji waluty narodowej? Czy rząd polski będzie się domagać wpisania do projektu konstytucji europejskiej takiej procedury?</u>
          <u xml:id="u-96.2" who="#PosełHalinaSzustak">Jeden z przedstawicieli polskiej władzy monetarnej stwierdził, że gdyby, dajmy na to, Portugalia za 5 lat powiedziała, że ma dość euro i że wraca do waluty własnej, to i tak nie mogłoby to być dawne escudo. Restytucja jest niemożliwa. Kraj ten musiałby od zera ustanowić nową walutę narodową, z wszystkimi tego konsekwencjami, w tym z zerową wyceną rynków finansowych.</u>
          <u xml:id="u-96.3" who="#PosełHalinaSzustak">Następne pytanie. Co się stanie z Narodowym Bankiem Polskim po likwidacji polskiej złotówki? Jakie funkcje w gospodarce będzie pełnił NBP i Rada Polityki Pieniężnej? Czy NBP będzie traktowany jako oddział wojewódzki Europejskiego Banku Centralnego? Co się stanie z polską władzą monetarną? Kto będzie decydował o stopach procentowych w Polsce i rezerwach walutowych?</u>
          <u xml:id="u-96.4" who="#PosełHalinaSzustak">Na te pytania i podobne należałoby wcześniej odpowiedzieć, przed ustanowieniem konstytucji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pani poseł Halina Murias.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#PosełHalinaMurias">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#PosełHalinaMurias">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Pani wyszła, pani minister Hübner. Jaki był wpływ polskich członków Konwentu na ostateczny kształt projektu tzw. konstytucji europejskiej? Pytanie to wydaje mi się istotne, gdyż we wstępie do rządowego programu przygotowań Polski do członkostwa w Unii Europejskiej czytamy, że Polska uczestniczyła na równych prawach w debacie na temat przyszłości Unii Europejskiej. Organizowano regularne konsultacje z gronem ekspertów prawa konstytucyjnego i międzynarodowego. Przed sesją plenarną poświęconą roli regionów w Europie przeprowadzono w Polsce spotkanie członków Konwentu z przedstawicielami województw. W okresie prac Konwentu z inicjatywy ministra spraw zagranicznych utworzono w Polsce forum. Opinie prezentowane w ramach forum, które nazywało się „Wspólnie o przyszłości Europy”, były ważnym elementem dla kształtowania stanowiska przedstawicieli parlamentu i rządu.</u>
          <u xml:id="u-98.2" who="#PosełHalinaMurias">Pani Minister! Z przygotowanego przez rząd dokumentu wynika, że reprezentanci zarówno strony rządowej, jak i parlamentarnej poważnie potraktowali swą pracę w Konwencie. I co? I nic. Niemal coroczne prace Konwentu zakończyły się przeforsowaniem w całości wizji uzgodnionej z Valerym Giscard d'Estaing przez prezydenta Republiki Francji i kanclerza Niemiec Gerharda Schroedera, z niewielkimi koncesjami na rzecz kilku najsilniejszych państw europejskich, głównie Włoch i Wielkiej Brytanii. Wydaje się więc, że polscy członkowie Konwentu znajdowali się tam na zasadzie kwiatka do kożucha, a jeśli to wrażenie odpowiada prawdzie, to z jakich powodów głos przedstawicieli rządu Rzeczypospolitej Polskiej na konferencji międzyrządowej ma okazać się słyszalny czy nawet znaczący? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-98.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Marian Piłka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#PosełMarianPiłka">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Mam kilka pytań. Czy nie uważa pan minister, że rezygnacja z przeprowadzenia referendum w sprawie przyjęcia traktatu konstytucyjnego nie podważa wiarygodności rządu w procesie negocjacyjnym? Czy nie osłabia stanowiska rządu, a zatem w konsekwencji może przyczynić się do tego, że rezultat tych negocjacji będzie dla Polski niekorzystny?</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#PosełMarianPiłka">Drugie pytanie. Dlaczego rząd zrezygnował z in vocatio Dei w negocjacjach nad traktatem konstytucyjnym? Europa to przede wszystkim nie wspólnota geograficzna, czy nawet polityczna. Europa to przede wszystkim wspólnota cywilizacyjna ukształtowana przez chrześcijaństwo, a zatem pomijanie czy brak zapisów dotyczących in vocatio Dei świadczy o kryzysie tożsamości europejskiej. Czy wspólnota, która przeżywa kryzys tożsamości, może się rozwijać?</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#PosełMarianPiłka">Ostatnie pytanie. Polscy przedstawiciele w Konwencie dali się ubezwłasnowolnić, co tutaj wprost zaświadczył pan poseł Oleksy. I nie tylko dali się ubezwłasnowolnić w ten sposób, że w gruncie rzeczy nie mieli żadnego wpływu na prace Konwentu, na ostateczny rezultat w postaci projektu traktatu konstytucyjnego, ale przede wszystkim wykazali się także brakiem charakteru, bo w sytuacji, gdy został zaproponowany projekt traktatu, tak skrajnie niekorzystny dla naszego państwa, nie mieli cywilnej odwagi w przeciwieństwie na przykład do niektórych przedstawicieli Czech czy innych krajów do wyrażenia zdecydowanego sprzeciwu. Czy formacja, która wykazała się tak rażącym brakiem charakteru, jest zdolna do skutecznej walki o godne miejsce Polski w Unii Europejskiej? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Marcin Libicki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#PosełMarcinLibicki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Istotnym elementem sporu między stroną polską a autorami traktatu ustanawiającego konstytucję dla Europy jest sprawa odwołania się do Boga i do dziedzictwa chrześcijańskiego w preambule. W Polsce często uważamy, że pominięcie Boga i chrześcijaństwa jest wynikiem bardzo charakterystycznego dla części francuskich polityków antyklerykalizmu. Jednak oficjalnie podawanym często przez tamtą stronę powodem jest to, że Europę przecież zamieszkują mniejszości narodowe, mniejszości religijne, które wyznają inną religię niż chrześcijaństwo, więc to ze względu na nie właśnie należy pominąć odniesienie się do chrześcijaństwa. Tymczasem chyba warto zwrócić uwagę na to, że te mniejszości dlatego są w Europie, że właśnie typowe dla chrześcijaństwa poczucie godności osobistej stwarzało im lepsze warunki egzystencji tutaj, niż w ich własnych krajach, że te mniejszości właśnie dlatego zamieszkały w Europie, że tu miały lepsze możliwości swojej egzystencji - właśnie te warunki, które są charakterystyczne, to poczucie godności człowieka, które jest charakterystyczne dla chrześcijaństwa. I nawet dziś, kiedy Europa od chrześcijaństwa w znacznym stopniu odchodzi, to poczucie godności ludzkiej ma swoje korzenie właśnie w cywilizacji chrześcijańskiej, zresztą I Rzeczpospolita była tego najlepszym przykładem. A więc odwołanie się do chrześcijaństwa jest w pewnym sensie gwarancją dla tych mniejszości zachowania ich własnych praw religijnych w przyszłej Europie. Jak wiemy, historia się nie skończyła, w Europie mogą się zdarzyć jeszcze różne rzeczy. Chciałbym więc zaznaczyć, że odwołanie się do Boga i do chrześcijaństwa jest w interesie nie tylko chrześcijan, i jest nie tylko świadectwem prawdy, ale jest również w interesie tych mniejszości, które rzekomo chcemy uszanować - jak twierdzą niektórzy - nie odwołując się do chrześcijaństwa. Chciałbym wiedzieć, czy pan minister ten punkt widzenia zechce też przedstawić?</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#PosełMarcinLibicki">I jedno pytanie techniczne do pana marszałka. Kiedy minister Cimoszewicz wychodził, to powiedział, że odpowie pisemnie na nasze pytania. Czy to znaczy, że pan minister jeszcze dziś będzie odpowiadał, czy też właśnie mamy oczekiwać na pisemną odpowiedź ministra Cimoszewicza? Minister Cimoszewicz odchodząc, powiedział: odpowiem pisemnie, bo już nie mogę dłużej zostać na sali. Chciałem wiedzieć, czy czekać na odpowiedź pana ministra w imieniu ministra Cimoszewicza, czy raczej otrzymamy te obiecane nam przez ministra Cimoszewicza odpowiedzi pisemnie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pani minister Hübner jest ciągle w Sejmie, za chwilę wróci i podejrzewam, że ona weźmie na siebie ciężar odpowiedzi na te pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#PosełMarcinLibicki">Czyli nie będzie tych pisemnych odpowiedzi, o których mówił pan minister?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Tego nie wiem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#PosełMarcinLibicki">Nie, bo tak prawdę mówiąc...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Panie pośle, rozumiem zasadność tego pytania, ale nie mam wiedzy...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#PosełMarcinLibicki">Ja rozumiem, tylko prawdę mówiąc, prosiłbym pana marszałka, żeby trzymać za słowo ministra Cimoszewicza, bo wolałbym dostać odpowiedź na piśmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Jestem przekonany, że zgodnie z tradycją, jeśli takie zobowiązanie złożył, na pewno te odpowiedzi będą, a ja mu o tym przypomnę - obiecuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#PosełMarcinLibicki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Tomasz Markowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#PosełTomaszMarkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałem zapytać o to, gdzie jest i czy w ogóle jest tzw. ostateczna granica, jeśli chodzi o ustępstwa z naszych polskich żądań w trakcie negocjacji? Szczególny przecież niepokój budzi stwierdzenie, że bez względu na wynik negocjacji głosować będziemy za, a nie będzie naszego weta. Pytanie: czy to prawda? Bo jeśli tak, to mamy do czynienia z aberracją. Tak naprawdę zrezygnowaliśmy z naszych żądań już na starcie. A może jednak jest jakaś granica, której rząd nie zdecyduje się przekroczyć? Może rząd dopuszcza jednak nasze weto, jeśli któryś, jakiś konkretny, z naszych postulatów nie zostanie zrealizowany? Pytam więc, czy weto w ogóle jest możliwe?</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#PosełTomaszMarkowski">Sprawa druga. Dlaczego Ministerstwo Spraw Zagranicznych nie współpracuje należycie z Komisją Spraw Zagranicznych? Dlaczego dezyderaty czy uchwały dotyczące aktualnej polityki zagranicznej czy dotyczące aktualnych negocjacji w sprawie konstytucji europejskiej, czy ostatnich roszczeń niemieckich wobec Czech, centrum wypędzonych, wypowiedzi panów Schreibera i Coxa, dlaczego praca nad tymi dokumentami trwa po kilka miesięcy, a to głównie z powodu trudności w kontakcie z Ministerstwem Spraw Zagranicznych, trudności w związku z innym stanowiskiem w tej sprawie ministerstwa, próśb o czekanie na wyniki rozmów dyplomatycznych itp. Zresztą dokumenty te przygotowuje zawsze opozycja. To tak, jakby posłom SLD nie zależało na wsparciu rządu przez Sejm, na wsparciu w negocjacjach poprzez dokumenty, które Sejm mógłby uchwalać. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Bolesław Bujak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#PosełBolesławBujak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam kilka pytań do rządu. Otóż silna pozycja polityczna Polski uzyskana w negocjacji z Unią Europejską, przyjęta w Nicei w Traktacie akcesyjnym, była podstawową przesłanką ustępstw Polski w płaszczyźnie stosunków gospodarczych, była swoistym kompromisem. Jeżeli obecnie ta silna pozycja polityczna Polski w ramach nowej konstytucji Unii Europejskiej będzie osłabiona, to powinno się to zrekompensować Polsce wzmocnioną pozycją w stosunkach gospodarczych. Ale pewnie należy rozumieć, że to już jest proces zamknięty i w tym okresie niemożliwy do odwrócenia. Zatem mam pytanie do rządu: czy rząd ma inne pole manewru niż jednoznaczna, fundamentalna postawa w obronie pozycji politycznej Polski, przyjętej w Nicei, jako swoistej polskiej racji stanu?</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#PosełBolesławBujak">Pytanie drugie. Jeżeli tej dotychczas uważanej za silną pozycji politycznej Polski w konstytucji Unii Europejskiej nie uda się utrzymać, to czy rząd nie uważa, że taka sytuacja powinna być przedmiotem decyzji narodu w ponownym referendum unijnym? Jeżeli jest w traktacie konstytucyjnym Unii zapisana propozycja preferencji gospodarczych, w tym zwiększenia rozmiarów pomocy publicznej krajów Unii Europejskiej dla regionu Niemiec, z obszarów byłej NRD, to dlaczego nasi negocjatorzy w Konwencie nie wystąpili o objęcie również Polski zapisem art. 3 pkt 56c traktatu konstytucji Unii, kiedy uwarunkowania historyczne, gospodarcze i polityczne będące kryterium podstawy tej preferencyjnej pomocy w całej rozciągłości dotyczą również Polski? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-114.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Czy ktoś z państwa posłów jeszcze chce się zapisać do pytań, oprócz do tej pory zapisanych?</u>
          <u xml:id="u-115.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-115.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Listę zgłoszeń uważam za zamkniętą.</u>
          <u xml:id="u-115.4" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Mieczysław Kasprzak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#PosełMieczysławKasprzak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nasze dotychczasowe kontakty z Unią Europejską, mam tu na myśli cały proces negocjacyjny, nasuwają szereg obaw o nielojalność naszego partnera, mam tu na myśli negocjacje w Kopenhadze, gdzie inne warunki zostały wynegocjowane, szczególnie w zakresie rolnictwa, premier Kalinowski, później przed Atenami okazało się, że jak przyszło do podpisania, mamy zupełnie co innego. Czy w tej chwili nie obawiamy się takiej sytuacji? Zresztą dzisiaj o tym tutaj tak lewa, jak i prawa strona mówiła i przyznaje, że jednak w wielu miejscach oszukiwano nas; nie mamy do czynienia z łatwym partnerem.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#PosełMieczysławKasprzak">Pan minister mówił tutaj o kilku sprawach zasadniczych, między innymi o invocatio Dei, o traktacie nicejskim i jeszcze o kilku innych sprawach, które są zasadnicze w tej chwili przy konstytucji europejskiej i które dla naszego kraju, dla rządu są podstawową rzeczą do negocjacji. Co się stanie, jeżeli te sprawy nie zostaną uwzględnione? Czy to optymistyczne stanowisko, dzisiaj prezentowane przez rząd, się zmieni?</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#PosełMieczysławKasprzak">Dlaczego w opinii Ministerstwa Spraw Zagranicznych idea referendum konstytucyjnego jest przedwczesna? Czyżby sprawy już były do końca domówione, już rozstrzygnięte, czy w tej chwili już nie mamy nic do powiedzenia, jeżeli chodzi o konstytucję europejską? Uważam, że lepiej w tej chwili zdać się na głos ludu, niż po podpisaniu, po przyjęciu konstytucji, dlatego że wtedy na pewno będzie za późno i na pewno nie będzie to miało istotnego znaczenia. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-116.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Ryszard Stanibuła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#PosełRyszardStanibuła">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowna Pani Minister! Chciałbym zapytać nasz rząd o stanowisko do traktatu, konstytucji europejskiej: Jakie ono będzie, jeżeli nie zostanie zachowana siła głosu Polski w Radzie Europy, jaką wynegocjowano w Nicei, jeżeli w preambule nie będzie zgody na invocatio Dei lub umieszczenie wartości chrześcijańskich, jeżeli w dalszym ciągu będzie tworzony nowy blok wojskowy krajów Beneluksu z dominacją niemiecką i francuską? Jeżeli nie będzie utrzymane stanowisko dotyczące udziału komisarzy w Komisji Europejskiej: jeden kraj - jeden komisarz - jak jest to popierane wnioskiem pana Romano Prodiego? Czy będzie wtedy weto ze strony Polski oraz zgoda na referendum ogólnokrajowe? Dlaczego dyskusja i prace nad traktatem konstytucyjnym w Polsce są tak spóźnione i ograniczone do uwag w Konwencie oraz organizowania wielu konferencji? Czy nie należałoby rozpowszechnić tych spraw? Czy po niedzielnym referendum, w którym Szwedzi odrzucili euro, w krajach Unii nie pojawią się obawy, że 12 krajów Unii nasili współpracę, wykluczając pozostałych, w tym nowych członków, z podejmowania fundamentalnych decyzji gospodarczych? Jakie jest obecnie stanowisko rządu w sprawie zachowania możliwości weta dla każdego państwa członkowskiego w kluczowych dziedzinach, takich jak polityka społeczna i podatki? Czy nie należy w tej sprawie, pani minister, wspólnie nie tylko z Wielką Brytanią, ale i z innymi państwami, wprowadzić tego rozwiązania? Czy, i w jakim stopniu, w projekcie traktatu konstytucyjnego są uwzględnione podstawowe prawa i wolności, jakie zostały uroczyście ogłoszone w Nicei w Karcie Podstawowych Praw Unii Europejskiej? Czy te kwestie są inkorporowane do traktatów w sposób wiążący, gwarantujący równe prawa dla wszystkich naszych obywateli? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Stanisław Papież.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#PosełStanisławPapież">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rząd zapowiada, że w zamierzeniach będzie aktywnie uczestniczyć w dyskusji nad przyszłym traktatem w ramach konferencji międzyrządowej i że w traktacie podniesie takie kwestie, jak definicję większości kwalifikowanej, kształt polityki obronnej oraz treść preambuły. Czy oznacza to, że rząd akceptuje zasadnicze zręby projektu konstytucji przygotowanego przez Valery'ego Giscarda d'Estaing i pragnie zająć się kwestiami o drugorzędnym znaczeniu z punktu widzenia całej konstytucji? Dlaczego wbrew narodowi stanowisko rządu jest takie, aby jak najsilniej wpisać nasz naród w tendencję federalistyczno-centralistyczną, przy jednoczesnej walce o zagwarantowanie naszemu krajowi nieco lepszej pozycji niż proponowana przez konstytucję, a więc federalna Europa, byle tylko Polacy, albo reprezentanci elit rządzących, mieli w niej coś do powiedzenia? Wybrano w związku z tym takie trzy punkty, w tym obrona Polski; będzie to korzystne dla rządu Leszka Millera. Czy rząd ma tego świadomość, że w odczuciu narodu, po pierwsze, postulat dotyczący zapisu o chrześcijańskich korzeniach Europy w preambule brzmi w ustach tego rządu jedynie jak propagandowy chwyt? Rząd oświadcza obłudnie: spłacamy swój dług, bronimy chrześcijaństwa, choć wie doskonale, że nawet gdyby taki zapis znalazł się w preambule, to zarówno z uwagi na swe sąsiedztwo, np. odwołanie do oświecenia i rewolucji francuskiej, które z pewnością zostanie ponownie zgłoszone, w razie jego uwzględnienia, jak i z uwagi na wyłącznie deklaratywną formę tego dokumentu, miałby znaczenie takie samo, jak zapis o ochronie ludzi pracy w byłym Związku Sowieckim. Po drugie, polityka obronna Unii nie może być, pomimo gromkich pohukiwań Francuzów i Niemców, sprzeczna z interesami jedynego faktycznego, współczesnego supermocarstwa - Stanów Zjednoczonych. Być może w najbliższym czasie nastąpi kryzys potęgi USA i będzie możliwe wprowadzenie rozwiązań, przed którymi dziś chce bronić Europy polski rząd, ale obecnie są one skazane na przegraną i rząd o tym doskonale wie, umizgując się do tzw. twardego jądra Unii.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#PosełStanisławPapież">Wreszcie kwestia obrony nicejskiego sposobu liczenia głosów, niezwykle dla nas istotna. Ale czy rząd tak naprawdę ma świadomość, że będzie to bez większego znaczenia, jeśli wejdzie w życie pozostała część projektu konstytucji, dająca Brukseli faktycznie nieograniczoną władzę, m.in. w związku z systemem kompetencyjności w stanowieniu prawa? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Bronisław Dutka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#PosełBronisławDutka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie, czy określony jest termin przyjęcia przez Polskę traktatu konstytucyjnego, czy przekroczenie tych terminów, jeżeli takowe są, może mieć jakieś konsekwencje, czy też są poza nami zasady przeprowadzenia referendum konstytucyjnego? Kolejne pytanie. Czy po referendum jest potrzebna decyzja parlamentu, prezydenta czy innych organów państwa? Wreszcie czy są jakieś korzyści z przyjęcia traktatu ustanawiającego konstytucję dla Europy, albowiem cała dyskusja tutaj sprowadza się właściwie do obrony przed złymi konsekwencjami, mało zaś mówi się o tym, jakie ewentualne korzyści z tego traktatu może mieć Polska? Traktat nicejski był podstawą decyzji narodu w referendum o przystąpieniu do Unii Europejskiej. Czy przyjęcie traktatu konstytucyjnego nie w formie referendum, lecz przez parlament, nie jest zachowaniem wbrew woli narodu? Czy nie powinny to być decyzje na równorzędnym poziomie? Czy zawarte w konstytucji europejskiej przepisy gwarantują narodom samodzielność polityczną i militarną? Czy efektem wprowadzenia konstytucji europejskiej nie będzie stworzenie federacji europejskiej i państw zależnych we wszystkich ważniejszych dziedzinach życia? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Waldemar Borczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#PosełWaldemarBorczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytania, ale zanim do nich dojdę, chciałem dwa słowa wstępu. W kampanii referendalnej w sprawie przystąpienia Polski do Unii Europejskiej tzw. poprawni i lojalni wobec europejskich salonów politycy SLD, Platformy Obywatelskiej, PiS, PSL, i inne jeszcze odpady polityczne, przedstawiali Samoobronę jako partię zdecydowanych przeciwników Unii Europejskiej. Chcę przypomnieć z tej trybuny, że była to całkowita nieprawda. Samoobrona nie jest partią antyeuropejską, jedynie przewidując dalsze wydarzenia miała odwagę publicznie głosić prawdę o niekorzystnych dla Polski wynikach negocjacji w Kopenhadze i przyjętych zapisach traktatu podpisanego w Atenach. Mieliśmy odwagę przedstawić to stanowisko, że ten traktat trzeba renegocjować, że ten traktat nie służy Polsce, nie służy Polakom. Projekt europejskiej konstytucji jest kontynuacją złych warunków, na jakich wstępujemy do Unii Europejskiej. W związku z tym mam następujące pytania.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#PosełWaldemarBorczyk">SLD i Platforma Obywatelska nie chcą dopuścić do ogólnokrajowego referendum w sprawie traktatu konstytucyjnego, argumentując, że traktat ten jest bardzo skomplikowany i społeczeństwo nie jest w stanie zrozumieć zawartych w nim problemów. Dlaczego ubliżacie społeczeństwu? Traktat konstytucyjny zawiera ponad 300 artykułów. Czy w takim razie jest on bardziej skomplikowany i trudniejszy do zrozumienia przez społeczeństwo polskie niż Traktat akcesyjny, który liczył ponad 5 tys. stron?</u>
          <u xml:id="u-124.2" who="#PosełWaldemarBorczyk">Prawo i Sprawiedliwość przedstawiło dzisiaj również bardzo twarde stanowisko, podobnie jak przed negocjacjami w Kopenhadze, i co się stało? Czy teraz postąpi tak samo, jak wcześniej, przed referendum, że znowu zrobi woltę i będzie popierało konstytucję nawet niekorzystną dla Polski? Konstytucja europejska powinna być znana obywatelom Rzeczypospolitej, bo opowiedzieli się za wejściem do Unii Europejskiej. Czy przeciwnicy referendum, SLD i Platforma, nie uważają, że byłoby ono także okazją edukacyjną?</u>
          <u xml:id="u-124.3" who="#PosełWaldemarBorczyk">Jeszcze jedno pytanie do ministra. Jeśli w konstytucji europejskiej znajdą się zapisy niekorzystne dla Polski, te, które są w projekcie, to czy delegacja polska w Rzymie podpisze ten traktat, zaakceptuje ten projekt, czy postawi weto? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-124.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Lech Kuropatwiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#PosełLechKuropatwiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym zapytać tych, którzy namawiali Polaków do przystąpienia, do członkostwa w Unii Europejskiej, kiedy tak naprawdę kłamali i oszukiwali społeczeństwo do zagłosowania na tak? Wtedy, przed 8 czerwca 2003 r., czy teraz, aby uzyskać poklask polityczny, tak jak to zrobił poseł Kaczyński, mówiąc nawet, że będziemy płatnikami netto? Samoobrona mówiła już dawno, że będziemy tymi płatnikami.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#PosełLechKuropatwiński">Poseł Jaskiernia mówił, że na spotkaniu u prezydenta wszyscy politycy mówili jednym głosem i zgodzili się na ratyfikację traktatu. Chciałbym zapytać, co się stało w tym jednym tygodniu, że dziś mówili inaczej, wypowiadając się na wizji telewizyjnej w Sejmie nawet krytycznie wobec tego projektu? Proszę zauważyć, że Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej nie była na tym spotkaniu i tej decyzji nie poparła. Prezydent, zapraszając partie polityczne, małe grupy, a nawet osoby, które nie dostały mandatu do Wysokiej Izby, potwierdził, że nie jest prezydentem wszystkich Polaków, obrażając miliony członków, sympatyków i wyborców Samoobrony Rzeczypospolitej. A ilu ich jest, niebawem się przekonacie.</u>
          <u xml:id="u-126.2" who="#PosełLechKuropatwiński">Dziś minister Cimoszewicz dał nam do zrozumienia, że udzieli poparcia dla projektu PO, dając impuls i pozyskując zwolennika w zagłosowaniu razem, w sprzeciwieniu się referendum. Głosowanie pokaże, jak wspólnie zagłosują. Omawianie dzisiaj traktatu będzie to strata czasu Wysokiej Izby.</u>
          <u xml:id="u-126.3" who="#PosełLechKuropatwiński">Dziś Francja i Niemcy na spotkaniu władz tych państw wypowiedziały się przeciw zmianom w konstytucji europejskiej, o jakich dziś dyskutuje polski Sejm. I mam pytanie. Co zrobi rząd i zwolennicy, jeżeli propozycje Polski nie zostaną przyjęte przez Unię Europejską, która nie uzna w preambule spraw wiary chrześcijańskiej - czy postawicie weto w tej sprawie, czy nie?</u>
          <u xml:id="u-126.4" who="#PosełLechKuropatwiński">I jeszcze jedno pytanie. Proszę odpowiedzieć, czy firmy polskie będą mogły prowadzić handel z krajami Unii Europejskiej, i na jakich zasadach, jeśli nie będą posiadać certyfikatu unijnego na swoje towary? I ile taki certyfikat będzie kosztował każdą z firm zgodnie z traktatem unijnym? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Poseł Alfred Budner.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#PosełAlfredBudner">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytania do przedstawiciela rządu.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#PosełAlfredBudner">Jak będzie wyglądała suwerenność narodu w Unii Europejskiej w kontekście projektu nowej unijnej konstytucji? Już z samych warunków naszego wstąpienia do Unii Europejskich wynika, że jesteśmy małym pieskiem, który czeka pod unijnym stołem na łaskawie rzuconą kość. Przy wynegocjowanych dotacjach polskie rolnictwo umrze śmiercią naturalną, wyrzucone z rynku produktów żywnościowych przez silne rolnictwo Unii Europejskiej. Obecna agonia górnictwa, tak jak i wielu innych dziedzin gospodarki narodowej, to także dyktat Unii Europejskiej i Banku Światowego. Czy rząd o tym nie wie? A może rządowi się to opłaca? Jak to się ma do stanowiska naszego rządu reprezentowanego przez premiera i ministra spraw zagranicznych? Dodam - służalczego stanowiska.</u>
          <u xml:id="u-128.2" who="#PosełAlfredBudner">Czy Polska jest narodem, który musi być zawsze pod czyimś batem - najpierw Moskwy, a teraz Brukseli? Jeżeli zależność od Moskwy możemy wytłumaczyć zdradą aliantów zachodnich wobec naszego narodu, to czym możemy wytłumaczyć dobrowolną zależność od Brukseli? Czy rząd nie zna starej prawdy, że w Unii Europejskiej inaczej się pisze, a inaczej się czyta? Nasz rząd w negocjacjach z Unią Europejską przypomina mi starego kawalera ubiegającego się o rękę szesnastolatki. Ten kawaler jest tyle wart, na ile da się go oskubać, bo na miłość liczyć trudno.</u>
          <u xml:id="u-128.3" who="#PosełAlfredBudner">I do pana posła Jaskierni. Pan poseł Jaskiernia twierdzi, że my się narodu nie boimy. To dlaczego lekceważycie naród, skoro się go nie boicie?</u>
          <u xml:id="u-128.4" who="#PosełAlfredBudner">I do pana posła Kaczyńskiego. Panie pośle Kaczyński, pańskie faryzeuszostwo sięga zenitu. Najpierw namawiał pan do Unii Europejskiej, aż przebierał pan nóżkami, a teraz panu się nie podoba?</u>
          <u xml:id="u-128.5" who="#PosełAlfredBudner">Drodzy Wyborcy! To jest właśnie PiS i jej hipokryzja. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-128.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Poseł Stanisław Dulias.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#PosełStanisławDulias">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiejsza debata wskazuje na poważne obawy wszystkich sił w Polsce co do respektowania, a przede wszystkim uznania stanowiska Polski.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#PosełStanisławDulias">Pytanie. Czy pani minister jest w stanie określić swoje stanowisko, czy rząd polski potulnie przyjmie dyktat, czy też przeciwstawi się, i w jaki sposób?</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#PosełStanisławDulias">Drugie pytanie. Stan gospodarczy Polski jest coraz gorszy. Zdaje sobie z tego sprawę rząd, posłowie i coraz bardziej przekonani są co do tego decydenci w polskiej gospodarce. Sytuacja ta rzutuje na atmosferę w Polsce, coraz częściej występują niepokoje społeczne. Czy pani ministerstwo nie czuje się moralnie zobowiązane do przedstawienia potrzeb w zakresie zmian limitów produkcyjnych ujętych w traktacie i dyrektywach? Dla ekonomistów jest oczywiste, że jeżeli nie uruchomi się w Polsce mechanizmów gospodarczych, nie doprowadzi do ożywienia w gospodarce, sytuacja będzie coraz trudniejsza i może doprowadzić do katastrofy w Polsce. Czy pani minister nie sądzi, że niepodjęcie tematu zmiany warunków z każdą chwilą pogarsza sytuację? Czy ministerstwo zamierza to uczynić?</u>
          <u xml:id="u-130.3" who="#PosełStanisławDulias">I trzecie pytanie. Czy i skąd będą zabezpieczone środki na składkę do Unii Europejskiej przy tak głębokiej dziurze budżetowe? W tej sytuacji nie pomoże najwspanialsza konstytucja, tego winniście być świadomi.</u>
          <u xml:id="u-130.4" who="#PosełStanisławDulias">I króciutkie pytanie. Sądzę, że ważność zagadnienia Unii Europejskiej, konstytucji europejskiej wskazuje na potrzebę zainteresowania się większej grupy osób z naszego rządu, z ministerstw, również z Ministerstwa Spraw Zagranicznych, niezależnie od obecności szefów? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-130.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Poseł Antoni Stryjewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na jakich wartościach charakterologicznych oparto projekt konstytucji Unii Europejskiej? Przypomnę, że projekt zaczyna się cytatem słów Tukidydesa, który mówi, że demokracja jest nasza, bo mamy większość. Czy znaczy to, że wartością Unii Europejskiej jest wola większego, mocniejszego, czyli jego zwyczajna samowola?</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Przypomnę, że preambuła Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z roku 1997, choć w formie bardzo okaleczonej, to jednak wskazuje Boga jako ostateczne odniesienie źródła prawdy, sprawiedliwości, dobra i piękna. Również powinności wobec Polski jako dobra wspólnego Polaków i innych obywateli też wyznaczają przestrzeń wartości ostatecznych, na których osadzone jest prawo konstytucyjne, inne prawa państwowe oraz życie społeczne i osobiste w Polsce. Natomiast art. 2 w części I projektu konstytucji co prawda wspomina o tym, że Unia Europejska opiera się na wartościach poszanowania godności ludzkiej, wolności, demokracji, równości, państwa prawnego i poszanowania praw człowieka, ale autorzy projektu dalej dodają nawet, że wartości te są wspólne państwom członkowskim w społeczeństwie opartym na pluralizmie, tolerancji, sprawiedliwości, solidarności i niedyskryminacji. Do czego odnieść te nowe europejskie wartości aksjologiczne Unii Europejskiej? Kto określi i przesądzi o tym, że jeden człowiek ma godność ludzką, i przez to może być wolny - choć nie wiadomo, jak - że może być podmiotem demokracji - choć nie wiadomo, jakiej; a miewaliśmy przecież różne demokracje - że może być równy - choć napisano w tej konstytucji wprost, że będą równiejsi; można to zobaczyć choćby w art. 56 w części III? Czy w Konstytucji Unii Europejskiej i dołączonych aktach prawnych oraz w dotychczasowym dorobku prawnym i faktycznym człowiek w okresie prenatalnym ma równe prawa, jest chroniony, ma godność? Czy sprawiedliwie się go traktuje, solidaryzuje się z nim, nie dyskryminuje? Czy jego prawa są chronione, jak mówi art. 3 pkt 4 konstytucji Unii Europejskiej? Aborcja dowodzi, że nie. Ale może pani minister nam to wyjaśni, podobnie jak członkowie Konwentu.</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Czy człowiek stary i chory jest w tej wizji i praktyce Unii Europejskiej człowiekiem? Czy eutanazja to wyraz unijnej aksjologii solidarności? Czy w ten sposób Unia walczy z wykluczeniem społecznym i dyskryminacją, jeśli chodzi o wartości zawarte w art. 3 pkt 3? Czy w ten sposób popiera sprawiedliwość społeczną? Czy przymuszanie narodów Europy do akceptacji prawnej i mentalnej czynów sodomickich jest wyrazem tej konstytucyjnej tolerancji, niedyskryminacji i poszanowania godności ludzkiej? Przecież niegodne są same czyny i niegodne jest ich tolerowanie.</u>
          <u xml:id="u-132.3" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Jaka jest solidarność unijna i równość, o której mowa w art. 56 w części III? W artykule tym mówi się...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Czas, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">... że Niemcy zamieszkujący tereny byłej NRD oraz ten region mają prawo do pomocy ze strony całej Unii Europejskiej, a więc także od Polski i Polaków, od Czech i Czechów, od Słowacji i Słowaków itd. Proszę państwa, wydaje się, że to żadna solidarność, ale może pani minister i państwo z Konwentu nam to wyjaśnią. Jaka to jest solidarność, gdy byli niewolnicy, i to niekiedy o większym natężeniu niewoli, mają się zrzucić tylko na jednego? Czy to aby nie jest nowy dyktat, nowy but nowego unijnego imperatora? Dziękuję pięknie.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Andrzej Gałażewski. Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Jacek Protasiewicz, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#PosełJacekProtasiewicz">Panie Marszałku! Pani Minister! Moje pytanie będzie dotyczyć tegoż samego, tutaj już przywoływanego nie raz, art. 56 ust. 2c z części III. Dotykając w zasadzie jednego problemu, mam dwa pytania. Jedno kieruję do pani minister, jako członkini Konwentu uczestniczącej w jego pracach; drugie zaś - jako do osoby, która będzie wchodziła w skład polskiej delegacji na konferencję międzyrządową w Rzymie.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#PosełJacekProtasiewicz">Pierwsze pytanie jest o przyczynę, dla której ten zapis, brzmiący dość znajomo, i wydaje się, in extenso powtórzony z wcześniejszych traktatów, znalazł się w projekcie traktatu konstytucyjnego. Traktat ten, jeśli zostanie przyjęty, będzie obowiązywał od roku 2009, a zapis ten, jakkolwiek mógł być uzasadniony lat temu 10 czy 12, kiedy wschodnie landy niemieckie były jedynymi postkomunistycznymi terytoriami przyłączonymi do Unii Europejskiej, wówczas miał uzasadnienie, natomiast już w sytuacji Unii poszerzonej w roku 2004, nie mówiąc o roku 2009, brzmi nie tylko anachronicznie, ale prawdę mówiąc, brakuje mu takiego uzasadnienia. Nie ma sensu zapisania go w takiej formule, bo albo rozszerzamy prawo pomocy gospodarczej dla wszystkich regionów w krajach, które znajdowały się przez 50 lat w ramach bloku wschodniego, bloku sowieckiego, albo też wszystkie te regiony pozbawiamy możliwości korzystania z tego typu pomocy.</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#PosełJacekProtasiewicz">Drugie moje pytanie dotyczy postawy rządu i polskiej delegacji w trakcie konferencji międzyrządowej wobec do tego zapisu. Czy rząd, MSZ, Urząd Komitetu Integracji Europejskiej konsultowali już stanowisko i opinie innych państw kandydujących w tej sprawie? I czy nasza delegacja zamierza bądź samodzielnie, bądź we współpracy z innymi delegacjami domagać się zmiany treści zapisu lub jego całkowitego usunięcia? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-136.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Andrzej Mańka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#PosełAndrzejMańka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Na podstawie art. 90 Konstytucji RP Polska może przekazać organizacji międzynarodowej kompetencje organów władzy państwowej w niektórych sprawach. Natomiast omawiany dzisiaj projekt konstytucji europejskiej przekształca właściwie instytucję międzynarodową, jaką jest Unia Europejska, w nowe europejskie superpaństwo. Dlatego zachodzi rażąca kolizja między zapisami Konstytucji RP a powstałą po ewentualnym przyjęciu konstytucji europejskiej rzeczywistością. Wobec powyższego zadaję pytanie.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#PosełAndrzejMańka">Pani Minister! Czy nie należałoby raczej wobec tej niezgodności albo odrzucić projekt konstytucji europejskiej w proponowanym kształcie, albo rozpocząć poważną debatę konstytucyjną w Polsce? - debatę, którą zresztą należałoby również rozpocząć z wielu innych istotnych powodów. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-138.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pani poseł Maria Nowak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#PosełMariaNowak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Polacy obawiają się, że w Unii Europejskiej przypadnie im rola ubogiego krewnego, który musi pokornie czekać na resztki z pańskiego stołu, a na dodatek za to wszystko okazywać wdzięczność. Polacy boją się wzrostu cen, boją się, że nie będą gospodarzem we własnym domu. I w tej atmosferze lęku i niepewności aktualne jest pytanie o możliwość dobrowolnego wystąpienia z Unii Europejskiej. Na takie pytania, które także padały przed referendum akcesyjnym, rząd odpowiadał twierdząco. A co czytamy w projekcie traktatu konstytucyjnego? Otóż w art. 59 ust. 1 jest zapis, że państwo członkowskie może wystąpić z Unii Europejskiej. Ale już w ust. 2 zapisane są zasady, na jakich będzie się to odbywało. Otóż decydować o zgodzie na wystąpienie z Unii Europejskiej będzie Parlament Europejski oraz Rada Ministrów kwalifikowaną większością głosów, w dyskusji zaś i w podejmowaniu decyzji w tej sprawie nie może brać udziału przedstawiciel państwa członkowskiego, które zgłosiło akces wyjścia z Unii.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#PosełMariaNowak">Pani Minister! Jak pani widzi możliwość wystąpienia z Unii Europejskiej w świetle zapisów projektu konstytucji? Bo przecież może zaistnieć sytuacja, gdzie polska racja stanu będzie tego wymagała. Obawę rządu oraz posłów koalicji rządzącej przed referendum w sprawie traktatu konstytucyjnego odczytujemy jako dodatkowy argument na słuszność stwierdzenia, że wszystko już postanowiono, a rząd, mówiąc o możliwości dobrowolnego wystąpienia z Unii Europejskiej, oszukiwał naród polski. Co zrobiłby rząd, gdyby Polacy wypowiedzieli się przeciwko projektowi konstytucji Unii Europejskiej? Czy rząd na taką właśnie sytuację jest przygotowany? Jaką taktykę w stosunku do Unii Europejskiej wtedy zastosowałby rząd, aby być wyrazicielem woli narodu? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-140.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Marek Kuchciński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#PosełMarekKuchciński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Obecnie w Europie są dyskutowane czy też tworzone dwie, generalnie rzecz biorąc, strategiczne koncepcje przyszłości Europy. Pierwsza opiera się na solidarności euroatlantyckiej i przykład Iraku tutaj chyba jest najlepszym tego dowodem. Tę koncepcję popierają, w Polsce przynajmniej, wszystkie najważniejsze siły polityczne, łącznie z prezydentem, rządem - tutaj właściwie nie ma dyskusji. I druga koncepcja, która oparta jest na tworzeniu twardego trzonu Unii Europejskiej, z ewentualnym tworzeniem w przyszłości własnej siły obronnej - to wynika z niektórych przepisów traktatu. I w związku z tym w odniesieniu do tych koncepcji trzeba postawić parę pytań, które do pani minister kieruję.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#PosełMarekKuchciński">Po pierwsze, jak pani minister postrzega koncepcję realnego wykonywania czy wykorzystania traktatu europejskiego, tej nowej konstytucji w odniesieniu do tych dwóch koncepcji?</u>
          <u xml:id="u-142.2" who="#PosełMarekKuchciński">Po drugie, jak pani wyjaśni stanowisko rządu, czyli poparcie dla utworzenia europejskiego ministerstwa spraw zagranicznych? Jego szef - przy założeniu, że będzie to przedstawiciel państwa dziś nieprzychylnego ścisłej współpracy na linii Unia Europejska - Stany Zjednoczone - będzie siłą rzeczy dystansował się od lub utrudniał rozwój pierwszej koncepcji Europy, tej euroatlantyckiej; można tak powiedzieć w historycznym znaczeniu.</u>
          <u xml:id="u-142.3" who="#PosełMarekKuchciński">Trzecie pytanie. Jak pogodzić to z deklaracjami rządu o umacnianiu polsko-amerykańskiej współpracy - naszego rządu, polskiego rządu?</u>
          <u xml:id="u-142.4" who="#PosełMarekKuchciński">I czwarte pytanie. Czy pani minister nie obawia się, że Polsce w takiej sytuacji będzie bardzo trudno współtworzyć politykę zagraniczną, europejską politykę zagraniczną prowadzoną przez ten wspólny europejski MSZ, i dbać jednocześnie o polskie interesy, wpisane już bardzo mocno w układ polsko-amerykański? Podobne pytanie można odnieść do naszej polityki wschodniej, mając na myśli nasze dzieje w kontekście stosunków polsko-niemieckich. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-142.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pani poseł Gertruda Szumska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#PosełGertrudaSzumska">Panie Marszałku! Pani Minister! Roger Scruton, filozof angielski, znany teoretyk konserwatywny z Anglii, w książce „Zachód i reszta” rozpatruje sprawy dotyczące Europy oraz przyszłego jej bezpieczeństwa. W związku z tym uważam, że należy w konstytucji europejskiej wprowadzić warunek dla imigrantów, taki, że będą oni gotowi uznać obowiązujący w Polsce świecki porządek, czyli nasze prawo. Czy pan minister Cimoszewicz zapoznał się z tezami tej pracy, ewentualnie pani minister Hübner? Wypadki z 11 września 2001 r. uświadomiły wszystkim, że demokracje zachodnie, europejsko-amerykańskie, nie zabezpieczają nas przed radykalnymi grupami imigrantów. Po otwarciu granic, dając warunki swobodnego wyznawania swojej religii, kształcenia się, w zamian możemy spodziewać się walki z nami, a nawet niszczenia nas, czego byliśmy świadkami w Nowym Jorku w 2001 r. Czy pan minister bierze pod uwagę zagadnienie dotyczące imigrantów? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pani posła Małgorzata Stryjska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#PosełMałgorzataStryjska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! W czerwcu Polacy w referendum ogólnokrajowym opowiedzieli się za przystąpieniem naszego kraju do Unii Europejskiej. Opowiedzieli się za pełnym, równoprawnym członkostwem. Referendum to poprzedziła kampania referendalna informująca o warunkach, na jakich Polska przystąpić ma do Wspólnoty. Czy nie uważa pani, pani minister, że Polacy mogą czuć się oszukani, gdy mowa jest o możliwej zmianie tych warunków? Czy nie uważa pani, pani minister, że Polacy mogą czuć się zmanipulowani? Czy nie uważa pani, pani minister, że w kampanii referendalnej należało poinformować Polaków o zmianach, które już były planowane, a które ma zawierać traktat konstytucyjny? Czy nie uważa pani, pani minister, że sprawą honoru naszych przedstawicieli powinno być zapewnienie silnej pozycji Polski w Europie i niezgadzanie się już na żadne ustępstwa? Polacy są narodem dumnym ze swojej polskości i nie chcą czuć się członkiem drugiej czy trzeciej kategorii we Wspólnocie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pani poseł Hanna Mierzejewska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#PosełHannaMierzejewska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! W projekcie konstytucji Unii Europejskiej w art. 10 pkt 1 czytamy: „Konstytucja i prawo przyjmowane przez instytucji Unii w ramach wykonywanych kompetencji jej powierzonych mają pierwszeństwo przed prawem państw członkowskich”. W art. 11 pkt 1 czytamy dalej: „Jeżeli konstytucja powierza Unii wyłączną kompetencję w określonej dziedzinie, tylko Unia - podkreślam, tylko Unia - może stanowić prawo oraz przyjmować akty prawnie wiążące, natomiast państwa członkowskie mogą to czynić jedynie z upoważnienia Unii lub w celu wykonania aktów przyjętych przez Unię”. Pozwoliłam sobie zacytować te dwa fragmenty artykułów projektu konstytucji europejskiej, aby mieć podstawę do zadania moich pytań.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#PosełHannaMierzejewska">Na czym wobec tak brzmiących przepisów będzie polegać suwerenność Polski - nawiasem mówiąc, także innych, mniej silnych państw - skoro to właśnie tylko Unia może stanowić prawo albo decydować o tym w imieniu poszczególnych państw?</u>
          <u xml:id="u-148.2" who="#PosełHannaMierzejewska">Jak będzie wyglądała relacja parlamentów narodowych i instytucji europejskich stanowiących prawo?</u>
          <u xml:id="u-148.3" who="#PosełHannaMierzejewska">I ostatnie pytanie. Co robi rząd polski w celu zabezpieczenia praw przysługujących parlamentowi narodowemu? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-148.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pani poseł Joanna Senyszyn.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#PosełJoannaSenyszyn">Panie Marszałku! Pani Minister! Moje pytanie wiąże się z wystąpieniami, w których przekonywano do umieszczenia w preambule konstytucji dla Europy zapisu o jej chrześcijańskich tradycjach, gdyż są one wyłącznie dobre. A przecież to oczywisty fałsz historyczny. W rzeczywistości chrześcijańskie tradycje Europy to także inkwizycja, tortury i stosy, to noc św. Bartłomieja i wyrzynanie innowierców, to wojny religijne, wyprawy krzyżowe i rzeź Jerozolimy. Czy wobec tego rząd da się przekonać, że nie są to tradycje, do których warto byłoby się odwoływać? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-150.2" who="#komentarz">(Poseł Marek Kuchciński: Do bolszewizmu trzeba się odwoływać.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę panią minister Danutę Hübner o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówSekretarzKomitetuIntegracjiEuropejskiejDanutaHübner">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawicielem rządu na tym dzisiejszym spotkaniu jest pan minister Cimoszewicz, który przed wyjściem z sali prosił, żeby umożliwić mu udzielenie odpowiedzi na wszystkie pytania w postaci pisemnej - z uwagi na swoje zobowiązania, wcześniej podjęte, wobec gości zagranicznych z Laosu nie mógł z nami dłużej tu być. W związku z tym, jeżeli jest taka potrzeba, możemy przyjąć, że na wszystkie pytania, łącznie z tymi, które były skierowane bezpośrednio do mnie, udzielimy odpowiedzi pisemnej - jeśli to jest wygodniejsza forma. Albo też mogę, nie wkraczając w to, co było skierowane do pana ministra Cimoszewicza, odpowiedzieć dzisiaj, w tej chwili, na zadane mi pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">To jest do dyspozycji pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówSekretarzKomitetuIntegracjiEuropejskiejDanutaHübner">Do mojej. To ja może spróbuję odpowiedzieć na te pytania, które rzeczywiście były skierowane bezpośrednio do mnie. W szczególności było to również chyba pytanie zadane przez pana posła z Platformy Obywatelskiej rano, w sprawie funduszy strukturalnych i przygotowań Polski do korzystania z funduszy strukturalnych.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówSekretarzKomitetuIntegracjiEuropejskiejDanutaHübner">Chciałabym powiedzieć, że w trakcie prac nad projektem budżetu rząd dokonał analizy wszystkich potrzeb związanych i z prefinansowaniem, i ze współfinansowaniem wszystkich przedsięwzięć, które będą finansowane z funduszy unijnych w najbliższych latach, właściwie w całym tym okresie 2004–2006. Te potrzeby w ramach funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności ze strony budżetu państwa zostały precyzyjnie określone, szacowane są na około pół miliarda złotych. Odpowiednie kwoty zostały przewidziane w budżecie przez poszczególne resorty. Dodatkowo została ustanowiona rezerwa celowa, która pozwoli sfinansować wszystkie nieprzewidziane wydatki, zarówno w sferze tego, co jest prefinansowane, jak i tego, co jest współfinansowane.</u>
          <u xml:id="u-154.2" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówSekretarzKomitetuIntegracjiEuropejskiejDanutaHübner">Po drugie, jeżeli chodzi o procedury czy proces przygotowania wszystkich agencji, wszystkich instytucji niezbędnych do właściwego wykorzystania funduszy strukturalnych, chciałabym powiedzieć, że ten proces w szczególności w odniesieniu do Agencji Rynku Rolnego oraz Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa trwa, jest monitorowany z dużą częstotliwością przez rząd i w tej chwili nie stwierdzamy zagrożeń. Natomiast z całą pewnością czas jest niezwykle napięty i w zasadzie na żadnym etapie procesów zmierzających do uzyskania pełnej akredytacji obu agencji we wszystkich obszarach nie mogą nastąpić dalsze opóźnienia, bo nie ma właściwie rezerw czasowych. Te wszystkie terminy są niezwykle napięte.</u>
          <u xml:id="u-154.3" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówSekretarzKomitetuIntegracjiEuropejskiejDanutaHübner">Jeżeli chodzi o niską jakość projektów, które już znajdują się w bazie danych w Ministerstwie Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, rzeczywiście tych projektów jest ogromnie dużo. Ich wartość wielokrotnie przewyższa to, do czego Polska będzie miała dostęp, w sensie środków finansowych. Natomiast jeśli chodzi o etap identyfikacji projektów i wyboru, to będą kolejne przybliżenia, tak że jest jeszcze czas, żeby te wszystkie projekty zostały poprawione z punktu widzenia jakości. Jeżeli zaś chodzi o procedury bardzo rozbudowane - pan minister dawał przykład rozbudowy warsztatu samochodowego - chciałabym powiedzieć, że dotychczas te wszystkie procedury są narzucane przez zasady wdrażania programów pomocy przedakcesyjnej; jest nowy system, nowy podręcznik, funkcjonujący od czerwca tego roku. Rząd nie ma na nie wpływu. Natomiast po akcesji, po decentralizacji, czyli po przyjęciu przez Polskę pełnej odpowiedzialności za wykorzystywanie tych środków, będzie można kształtować te procedury zgodnie z krajowym prawodawstwem. Z tym że niestety nie jest to wiadomość bardzo optymistyczna, dlatego że polskie przepisy prawne, w szczególności te, które dotyczą zamówień publicznych, są niezwykle skomplikowane, a to nie wróży dobrze, jeżeli chodzi o możliwości dalszego uproszczenia tychże procedur.</u>
          <u xml:id="u-154.4" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówSekretarzKomitetuIntegracjiEuropejskiejDanutaHübner">Chcę również powiedzieć, że Polska zakończyła negocjacje dotyczące Narodowego Programu Rozwoju. Czekamy w tej chwili na przesłanie przez komisję finalnej wersji Podstaw Wsparcia Wspólnoty. To nam pozwoli w październiku zakończyć negocjacje dotyczące wszystkich programów sektorowych. Wtedy też, znając ostateczną wersję tych dokumentów, można będzie przyspieszyć prace nad powoływaniem instytucji, zatwierdzaniem projektów, które wpływają już do naszej bazy danych. W większości instytucji, które będą funkcjonowały w tym systemie, powołano docelowe struktury organizacyjne. Dotyczy to ministerstwa gospodarki. Nieco gorzej wygląda sytuacja w odniesieniu do programu sektorowego obejmującego rybołówstwo i przetwórstwo ryb, a także w ochronie środowiska. W urzędach wojewódzkich, a także w urzędach marszałkowskich... W szczególności w urzędach wojewódzkich zostały zakończone prace nad przygotowaniem struktur organizacyjnych, które są związane z zarządzaniem tym komponentem programu regionalnego. W urzędach marszałkowskich prace nad powoływaniem struktur w tej chwili są prowadzone. Na bieżąco trwa też proces zwiększania zasilania kadrowego tych wszystkich struktur. W kolejnych dwóch czy trzech transzach od maja tego roku były uruchamiane nowe możliwości etatowe także dla administracji samorządowej, administracji szczebla wojewódzkiego. Wydaje się więc, że nic nie wskazuje na to, żeby mogła nie nastąpić realizacja zgodnie z harmonogramem całego procesu przygotowań do wykorzystania funduszy strukturalnych. Podejrzewam, że jeżeli wszystko będzie szło dobrze, najpóźniej w styczniu będziemy mieć ten system w pełni operacyjny i będzie można go testować.</u>
          <u xml:id="u-154.5" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówSekretarzKomitetuIntegracjiEuropejskiejDanutaHübner">Padło również pytanie skierowane bezpośrednio do mnie, dotyczące możliwości organizowania w cykliczny sposób referendów w sprawie wyjścia czy też potwierdzenia chęci pozostawania w Unii Europejskiej. Oczywiście organizowanie tych referendów jest absolutnie w gestii Polski. To jest finansowane z polskiego budżetu i to jest nasza wola, nasz porządek prawny przesądza o tym, w jakiej sprawie i w jaki sposób tego typu referenda mogą być organizowane. Natomiast należałoby się zastanowić nad sensem cykliczności. Jeżeli bowiem będzie zorganizowane referendum, które przesądzi o wyjściu Polski z Unii, a następnie organizowane byłoby referendum w sprawie kolejnego wejścia, to tego typu huśtawka jest w zasadzie niemożliwa, ponieważ jeśli chodzi o związki z Unią Europejską, ze strukturami, z cyklem wydatkowania funduszy, to wszystko jest tak strukturalnie uwarunkowane, że tego typu zmiany w krótkim okresie byłyby pozbawione sensu, działałyby zdecydowanie na niekorzyść Polski. Tak że jeżeli jest taka potrzeba, to myślę, że na gruncie nowego traktatu konstytucyjnego można będzie z Unii wystąpić. Sugerowałabym jednak, żeby nie podejmować takich cyklicznych przedsięwzięć, bo one zdecydowanie by Polsce nie służyły. Ale to jest oczywiście moja prywatna opinia.</u>
          <u xml:id="u-154.6" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówSekretarzKomitetuIntegracjiEuropejskiejDanutaHübner">Również do mnie adresowane było pytanie dotyczące traktatu konstytucyjnego w kontekście polityki społecznej i polityki podatkowej. To jest ten obszar, w którym od początku, kiedy weszliśmy w ten etap dyskusji w Konwencie, polskie stanowisko było bardzo zbliżone... tutaj działaliśmy razem z naszymi kolegami z Wielkiej Brytanii i z Irlandii. Byliśmy przeciwni dalszemu uwspólnotowianiu czy też harmonizacji polityki podatkowej, a zdecydowanie przeciwni takiemu procesowi w odniesieniu do harmonizacji polityki społecznej. Dlatego wydaje się, że to, co jest... Przepraszam, chodzi o harmonizację w odniesieniu do polityki społecznej i polityki podatkowej. To, co jest obecnie zapisane w traktacie, właściwie wychodzi naprzeciw naszym oczekiwaniom. W odniesieniu do polityki podatkowej nie ma dalszego uwspólnotowienia. Jest tylko jeden zapis mówiący o tym, że państwa jednomyślnie mogą przyjrzeć się konieczności uwspólnotowienia czy dalszej harmonizacji w odniesieniu do współpracy administracji podatkowych w ujęciu transgranicznym, a także w odniesieniu do transgranicznych przestępstw podatkowych. Ale wcześniej musiałyby te państwa jednomyślnie podjąć decyzję, że ten obszar rzeczywiście poddaje się konieczności przejścia do większego uwspólnotowienia, czyli do głosowania większościowego. Tak że tego zagrożenia, myślę, dzisiaj nie ma.</u>
          <u xml:id="u-154.7" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówSekretarzKomitetuIntegracjiEuropejskiejDanutaHübner">Tak, deklaracja przyjęta w Nicei, deklaracja polityczna, jaką wtedy była Karta Praw Podstawowych i nie miała w związku z tym mocy wiążącej, mocy prawnej, w wyniku bardzo długiej dyskusji (to był jeden z trudniejszych obszarów, było wiele państw przeciwnych wprowadzaniu Karty Praw Podstawowych do traktatu konstytucyjnego) została inkorporowana do traktatu konstytucyjnego.</u>
          <u xml:id="u-154.8" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówSekretarzKomitetuIntegracjiEuropejskiejDanutaHübner">Pan poseł Dulias mówił, jak rozumiem, o niewielkim zainteresowaniu pozostałych ministerstw traktatem konstytucyjnym. Chciałabym powiedzieć, że oczywiście dzisiaj poza Ministerstwem Spraw Zagranicznych oraz Urzędem Komitetu Integracji Europejskiej nie było pozostałych koleżanek i kolegów, ale to nie oznacza, że ministerstwa nie uczestniczą w konsultacjach dotyczących traktatu. Działa zespół, który przeprowadził konsultacje międzyresortowe. To stanowisko rządu było wypracowywane poprzez uzgodnienia międzyresortowe. Zainteresowanie resortów samym traktatem jest istotne i, myślę, wystarczające.</u>
          <u xml:id="u-154.9" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówSekretarzKomitetuIntegracjiEuropejskiejDanutaHübner">Jeżeli chodzi o art. 59, dotyczący dobrowolnego wystąpienia z Unii, uważam, że jest pewne nieporozumienie, dlatego że ten artykuł, w szczególności jego ust. 2, mówi wyraźnie o tym, że państwo członkowskie, które zdecyduje się z Unii wystąpić, musi to notyfikować, a więc musi zawiadomić Radę Europejską, czyli tę instytucję, w której zasiadają premierzy, szefowie rządów i państw członkowskich Unii Europejskiej. Rada Europejska tę notyfikację, czyli to zawiadomienie o chęci wystąpienia z Unii, bada. Potem muszą zostać podjęte negocjacje między państwem, które z Unii chce wystąpić, a Radą Europejską, dlatego że wystąpienie z Unii jest bardzo złożonym procesem w sensie przecinania zobowiązań i praw, bo członkostwo w Unii wiąże się także z dość istotnymi uprawnieniami, przede wszystkim w zakresie środków finansowych wspierających państwa członkowskie, w szczególności państwa członkowskie, które jeszcze znajdują się w obszarze działania Funduszu Spójności, który dla Polski będzie bardzo ważny. Tak więc jeśli chodzi o konsekwencje rozerwania tego, także wycofania się z uczestnictwa w rynku wewnętrznym w ramach wspólnej zewnętrznej granicy celnej, bo będziemy powiązani wspólną polityką handlową, wspólną polityką celną, a do tego będą związki z funduszami, to wymaga to negocjacji, określenia warunków, tego, w jakim tempie dany kraj będzie wyzbywał się wszystkich swoich uprawnień, stąd musi powstać taka procedura i muszą powstać ramy takiej umowy. I dopiero ta umowa będzie przedmiotem decyzji, czyli musi być ona zaakceptowana przez Radę Ministrów w imieniu Unii. Zgodnie z tym traktatem, wedle którego zdecydowanie rosną uprawnienia Parlamentu Europejskiego, wszystkie decyzje Rady Ministrów zapadające większością głosów muszą być podejmowane wspólnie z Parlamentem Europejskim. Tak że również Parlament Europejski w tej sprawie będzie się wypowiadał. Natomiast samo wystąpienie nie jest warunkowane zgodą. Mówimy o umowie, która określi zasady, na jakich Unia uwolni się od zobowiązań czy też państwo będzie stopniowo wyzbywało się uprawnień, które członkostwo w Unii daje. Myślę więc, że to wygląda dużo przyjaźniej niż w świetle interpretacji, którą pani podała.</u>
          <u xml:id="u-154.10" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówSekretarzKomitetuIntegracjiEuropejskiejDanutaHübner">Pytania do MSZ pozostawiłabym panu ministrowi Cimoszewiczowi, wszystkie.</u>
          <u xml:id="u-154.11" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówSekretarzKomitetuIntegracjiEuropejskiejDanutaHübner">Było pytanie dotyczące roli parlamentów narodowych. Myślę, że są dwie rzeczy z tym związane. Kończymy prace w rządzie nad systemem koordynacji polityki europejskiej po naszym przystąpieniu do Unii i wiem, że równolegle, bo już pierwszy materiał widzieliśmy i będziemy prowadzić teraz rozmowy w tej sprawie, są również prowadzone prace na zapleczu, wśród ekspertów, jak rozumiem, ale być może także w komisjach w parlamencie, w Sejmie i w Senacie, o państwa propozycjach dotyczących udziału w procesie koordynacji polityki europejskiej. W jakimś momencie - myślę, że niedługo - spotkamy się, żeby to ustalić. Tak że to wszystko, czyli to, w jaki sposób będziemy te sprawy kształtować na gruncie prawa, obyczaju, naszych wewnętrznych, narodowych decyzji, jest w rękach rządu polskiego. Natomiast w traktacie konstytucyjnym pojawiła się dość długo dyskutowana... Była specjalna grupa robocza, która miała za zadanie wypracować warunki zwiększenia udziału parlamentów narodowych, w szczególności w procesie podejmowania decyzji w Unii Europejskiej, i do traktatu jest załączony protokół, który jest poświęcony roli parlamentów narodowych, szczególnie w niezwykle ważnym obszarze, czyli w obszarze pilnowania zasady subsydiarności. Przekładając to na język dnia codziennego, odnosząc to do konkretnej roli czy działania, można powiedzieć, że chodzi o to, że powstaje ten sam mechanizm dający parlamentom narodowym prawo do przyglądania się na najwcześniejszym, początkowym etapie wszystkim nowym działaniom legislacyjnym, do których przymierza się czy które podejmuje Komisja Europejska. Legislacje proponowane przez Komisję Europejską będą udostępniane - jest określony tryb - parlamentom narodowym, które będą miały prawo i obowiązek - rozumiem, że wobec swoich obywateli - udzielenia opinii, przyjrzenia się im pod względem zasady subsydiarności, to znaczy, oceny, czy na pewno działania, które Komisja Europejska podejmuje, muszą być czy powinny być podejmowane na szczeblu Unii, na szczeblu Komisji Europejskiej, czy też jest to domena państw narodowych i nie ma potrzeby, żeby one wędrowały na ten wyższy poziom. Zasadę subsydiarności w traktacie konstytucyjnym potraktowano niezwykle poważnie. Uznano, że ona jest rzeczywiście zasadniczym mechanizmem pozwalającym na kontrolę kwestii nadmiernej centralizacji czy też nadmiernego rozrostu spraw, którymi zajmuje się poziom unijny, wskazując na kompetencje poziomu narodowego czy regionalnego w danych sprawach.</u>
          <u xml:id="u-154.12" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówSekretarzKomitetuIntegracjiEuropejskiejDanutaHübner">Panie Marszałku! Wydaje mi się, że to są rzeczy, które były do mnie bezpośrednio adresowane, na które zareagowałam. Były jeszcze pytania, na które poproszono o odpowiedź w formie pisemnej, co zrobię. Całą resztę przekażę panu ministrowi Cimoszewiczowi z prośbą o odpowiedź w formie pisemnej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję pani minister.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przedstawiciele wnioskodawców.</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Na sali jest poseł Jerzy Czepułkowski. Czy chce zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-155.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#PosełJerzyCzepułkowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W trakcie dzisiejszej debaty zostały zgłoszone 4 projekty uchwał Sejmu, które, jak rozumiem, miały ją zwieńczyć. Jeśli chodzi o 2 z nich, to w stosunku do projektu uchwały zgłoszonego przez klub Prawo i Sprawiedliwość został złożony wniosek o odrzucenie w pierwszym czytaniu, podobnie w stosunku do projektu uchwały złożonego przez RKN, Ruch Katolicko-Narodowy. Natomiast takie wnioski nie zostały sformułowane bodajże w stosunku do pozostałych...</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Padły również.)</u>
          <u xml:id="u-156.2" who="#PosełJerzyCzepułkowski">Padły również? W stosunku do wszystkich. Sejm oczywiście zdecyduje. Ale moje wystąpienie pozostaje w ścisłym związku z oceną, jakiej dokonał minister Cimoszewicz, projektów PiS, Platformy Obywatelskiej i grupy posłów Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Pan minister Cimoszewicz ocenił negatywnie, nie czekając na prezentację 4. projektu, projekt Prawa i Sprawiedliwości, oczywiście uzasadniając swoją opinię. Natomiast wyraził podziękowanie wnioskodawcom, posłom, za wniesienie projektów z druków nr 1985 i 1989, przy czym ocenił, że projekt uchwały zgłoszony przez Platformę Obywatelską jest projektem, który celniej oddaje to, czego rząd oczekuje po takiej uchwale. Chciałbym nie zgodzić się ze stanowiskiem pana ministra Włodzimierza Cimoszewicza z tego oto powodu, że projekt zgłoszony przez Platformę Obywatelską jest rejestrem spraw do załatwienia podczas konferencji międzyrządowej. Oczywiście rejestrem spraw bardzo trafnie, celnie sporządzonym, ale tylko rejestrem. Uważam, jeśli chodzi o dzisiejszą debatę poświęconą traktatowi konstytucyjnemu, że od takiej uchwały, która ma tę debatę skwitować, powinniśmy oczekiwać nieco więcej. Tak jak w imieniu wnioskodawców wnosiłem, uchwała ta powinna oddać cześć i honor twórcom projektu traktatu konstytucyjnego, wyrazić oczekiwanie, że stworzy on nowe warunki dla efektywnego i demokratycznego funkcjonowania Wspólnoty, wskazać na jego mocne strony, również dokonując rejestru spraw niezbędnych do załatwienia z punktu widzenia interesów Polski. Ta kwestia nas różni. Natomiast wyrażam przekonanie, że w trakcie głosowania Sejm zdecyduje, że projekty uchwał zawarte w drukach nr 1985 oraz 1989 zostaną skierowane do komisji sejmowej bądź komisji sejmowych zgodnie z sugestią Prezydium Sejmu i tam uda się dokonać redakcji w taki sposób, żeby projekt, który będzie poddany pod głosowanie w Sejmie, zawierał wszystkie najcelniejsze sformułowania z obu projektów uchwał. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Jerzy Czerwiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#PosełJerzyCzerwiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Na wstępie chciałbym podziękować wszystkim dyskutantom, którzy widzą konieczność, potrzebę referendalnej drogi wyrażenia zgody na ratyfikację tzw. traktatu konstytucyjnego, w krótkich słowach odniosę się zaś do pewnych wystąpień oponentów takiego poglądu. Pan poseł Jaskiernia pozwolił sobie na sformułowanie zarzutu złej woli wobec tych, którzy chcą, aby traktat konstytucyjny był ratyfikowany poprzez referendum ogólnopolskie. Otóż odpieram ten zarzut, twierdzę z całą stanowczością, że jest wprost przeciwnie. Ostatnie badania niezależnych ośrodków badania opinii publicznej wskazują, że ponad 80% społeczeństwa chce właśnie drogi referendalnej. My tylko odpowiadamy na potrzeby społeczeństwa. Uważamy, że naród polski ma prawo do tego, aby właśnie w trybie referendum wypowiedzieć się na ten temat. Padł tu także zarzut z tej mównicy, że jakoby podejmowanie w tej chwili takiej uchwały jest przedwczesne, bo na przykład nie wiemy, co tak naprawdę zostanie w treści konstytucji europejskiej po konferencji międzyrządowej. Otóż wiemy na pewno, że pewne postanowienia z niej nie wypadną, bo nie są kwestionowane przez żadne państwo, m.in. takie podstawowe jak to, że konstytucja europejska nadaje osobowość prawną Unii Europejskiej, oraz to o prymacie prawa unijnego nad prawem krajowym. A m.in. te postanowienia z definicji przesądzają o tym, że według nas ratyfikacja takiego traktatu powinna nastąpić na drodze referendalnej.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#PosełJerzyCzerwiński">Pan poseł marszałek Małachowski zarzucił nam, tzn. osobom o podobnych poglądach jak moje, brak alternatywy, tj. niewskazywanie rozwiązań na wypadek niewejścia do Unii Europejskiej. Otóż odpieram ten zarzut z całą mocą. Mamy taką alternatywę. Tą alternatywą jest po prostu suwerenne, niepodległe państwo polskie. Ja sobie zdaję sprawę, że są i na tej sali, i w społeczeństwie - ale głównie na tej sali - grupy polityków, którzy nie widzą możliwości istnienia suwerennego państwa polskiego, muszą mieć nad sobą jakąś kuratelę - czy to kuratelę dawnego Związku Radzieckiego czy obecnej Unii Europejskiej. Ale są też tacy posłowie na szczęście, którzy widzą możliwość istnienia suwerennej i niepodległej Polski. Ja do takich należę.</u>
          <u xml:id="u-158.2" who="#PosełJerzyCzerwiński">Troszeczkę dłużej chciałbym się zatrzymać nad stwierdzeniami, które wygłosił tutaj z tej trybuny poseł Kalisz. Otóż ja sobie przypominam, że był kiedyś taki znany prawnik Rzeczypospolitej, świętej pamięci już, Lech Falandysz. Od niego, od jego nazwiska ukuło się powiedzenie „falandyzacja prawa”. Ja mam nadzieję, że po tego rodzaju wystąpieniach posła Kalisza nie dojdziemy do pojęcia „kaliszyzacji prawa” - i zaraz udowodnię. Otóż poseł Kalisz starał się wykazać, że tekst, który mam przed sobą, a mianowicie „Traktat ustanawiający konstytucję dla Europy”, nie jest tak naprawdę konstytucją. Jest tylko traktatem, ale nie jest konstytucją, chociażby z tego powodu, że nie będzie uchwalany przez parlament, bo tylko parlament ma prawo konstytucję uchwalić. To jest oczywiście nieprawda. Znamy takie przypadki w historii, gdy ciała o nazwie konstytuanty uchwalały czy też nawet oktrojowały konstytucję, a nie musiały to być parlamenty. Poseł Kalisz w szczególności posłużył się tekstem art. 1 ust. 1, który jakoby miał twierdzić, że, mówię ogólnie, nie jest to konstytucja. Ja państwu zacytuję ten tekst: Kierując się wolą obywateli i państw Europy budowania wspólnej przyszłości, niniejsza konstytucja ustanawia Unię Europejską, której państwa członkowskie powierzają kompetencje w celu osiągania wspólnych celów państw członkowskich. Unia koordynuje polityki państw członkowskich zmierzające do osiągnięcia tych celów oraz wykonuje w sposób wspólnotowy kompetencje jej przez nie przekazane.</u>
          <u xml:id="u-158.3" who="#PosełJerzyCzerwiński">Nie ma tu ani słowa o traktacie, za to jest bardzo dużo o konstytucji. Jak widać, poseł Kalisz się myli.</u>
          <u xml:id="u-158.4" who="#PosełJerzyCzerwiński">I ostatnia sprawa. Zgłaszając swój wniosek o odrzucenie w pierwszym czytaniu zarówno uchwały autorstwa posłów PiS, jak i tej autorstwa posłów, których ja jestem przedstawicielem, stwierdził, że te uchwały są dalece bezprzedmiotowe, są po prostu przedwczesne. Otóż ja chciałbym zacytować art. 90 ust. 4 konstytucji, który brzmi: „Uchwałę w sprawie wyboru trybu wyrażenia zgody na ratyfikację podejmuje Sejm bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów”. Chciałbym też wyraźnie stwierdzić, że uważam, iż uchwała, którą przedłożyliśmy, nie jest przedwczesna z prostej przyczyny - bo art. 90, w pierwszych trzech ustępach, mówi przede wszystkim o uchwale w sprawie rozpisania, zarządzenia referendum. Czym innym jest uchwała pierwsza o której mówi art. 90 ust. 4, uchwała kierunkowa, która tylko wskazuje, że takie referendum jest możliwe. Potwierdza to także brzmienie takie, a nie inne ustawy o referendum ogólnokrajowym. Otóż art. 70 ust. 1 brzmi: „O wyborze trybu wyrażenia zgody na ratyfikację umowy międzynarodowej w drodze referendum decyduje Sejm uchwałą podjętą bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów”. Nie ma tu mowy, że najpierw do laski marszałkowskiej czy właściwie do Sejmu musi być przekazana umowa międzynarodowa. Owszem jest art. 69 tejże ustawy, który brzmi: „Prezes Rady Ministrów zawiadamia marszałka Sejmu o podpisaniu umowy, której ratyfikacja wymaga zgody wyrażonej w trybie art. 90 ust. 2–4 konstytucji, przesyłając jednocześnie Sejmowi tekst tej umowy wraz z załącznikami”. Ale art. 69 jest to jedynie zobowiązanie nałożone na prezesa Rady Ministrów, a nie na Sejm, zaś art. 70 nie ma brzmienia: Po przesłaniu przez prezesa Rady Ministrów projektu umowy międzynarodowej o wyborze trybu wyrażenia zgody itd. Więc nie zgadzam się ze stwierdzeniami posła Kalisza, które tutaj wygłosił. Uważam, że zarówno uchwała autorstwa posłów PiS-u, jak i posłów, których ja reprezentuję, nie jest przedwczesna, może być uchwalona przez Sejm i na pewno nie naruszy porządku prawnego. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-158.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-159.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">W dyskusji zgłoszono wnioski o odrzucenie informacji oraz o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektów uchwał zawartych w drukach nr 1944, 1985, 1989 i 1999.</u>
          <u xml:id="u-159.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Do głosowania nad tymi wnioskami przystąpimy jutro w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-159.4" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 27. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo działalności gospodarczej oraz zmianie innych ustaw (druki nr 1833 i 1977).</u>
          <u xml:id="u-159.5" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Zygmunta Ratmana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#PosełSprawozdawcaZygmuntRatman">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przedkładam sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw związanych z programem rządowym „Przedsiębiorczość - Rozwój - Praca” o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo działalności gospodarczej oraz zmianie innych ustaw (druk nr 1833).</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#PosełSprawozdawcaZygmuntRatman">Marszałek Sejmu zgodnie z art. 37 ust. 1 i art. 40 ust. 1 Regulaminu Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, skierował w dniu 28 lipca br. powyższy projekt ustawy do Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw związanych z programem rządowym „Przedsiębiorczość - Rozwój - Praca” do pierwszego czytania. Komisja Nadzwyczajna do rozpatrzenia projektów ustaw związanych z programem po przeprowadzeniu pierwszego czytania oraz rozpatrzenia tego projektu ustawy na posiedzeniach komisji oraz podkomisji w dniach 26 sierpnia i 11 września 2003 r. wnosi, aby Wysoki Sejm uchwalić raczył projekt ustawy załączony w druku nr 1977.</u>
          <u xml:id="u-160.2" who="#PosełSprawozdawcaZygmuntRatman">W projekcie tej ustawy, na którą, jak sądzę, czeka wiele podmiotów gospodarczych, usprawniamy wiele elementów związanych z regulacją prawną dotyczącą rejestracji, obejmujemy podmioty prawem upadłościowym, jak również dajemy im lepsze możliwości rozwojowe w tym zakresie, przedstawiane wielokrotnie przez różne instytucje, organizacje zrzeszające przedsiębiorców w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-160.3" who="#PosełSprawozdawcaZygmuntRatman">Chcę również powiedzieć, że Komitet Integracji Europejskiej w swojej opinii z dnia 15 września br., skierowanej na ręce przewodniczącego komisji, w punkcie IV stwierdza, że projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo działalności gospodarczej oraz zmianie innych ustaw jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-160.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-160.5" who="#PosełSprawozdawcaZygmuntRatman">Tyle z mojej strony, panie marszałku. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-161.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-161.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Wiesław Jędrusik, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#PosełWiesławJędrusik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej mam zaszczyt złożyć oświadczenie w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo działalności gospodarczej oraz zmianie innych ustaw (druki sejmowe nr 1833 i 1977).</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#PosełWiesławJędrusik">Projekt ustawy stanowi realizację strategii gospodarczej rządu „Przedsiębiorczość - Rozwój - Praca II”. Projekt w znaczący sposób upraszcza procedury rejestracyjne podmiotów gospodarczych. W pakiecie ustaw związanych z rejestracją podmiotów gospodarczych zakłada się, że przedsiębiorca podejmujący działalność gospodarczą po raz pierwszy może dokonać trzech zgłoszeń rejestracyjnych jednocześnie. Udając się do sądu rejestrowego lub gminy, złoży jednocześnie wniosek rejestracyjny, wniosek o nadanie numeru REGON oraz zgłoszenie identyfikacyjne NIP, otrzyma informację o kolejności i zasadności czynności, odpowiednie formularze oraz pomoc w ich wypełnieniu. W gestii gmin pozostanie w całości rejestracja osób fizycznych podejmujących działalność jako zlecone im zadanie z zakresu administracji rządowej.</u>
          <u xml:id="u-162.2" who="#PosełWiesławJędrusik">Krajowy Rejestr Sądowy powstał w styczniu 2001 r. Choć ustawa uchwalona została w 1997 r., miała trzyletnią vacatio legis, zakładała, że wszystkie podmioty podejmujące działalność gospodarczą będą rejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym. Wprowadzenie tego przepisu dwukrotnie odkładano. Dwa lata udowodniły, że nie ma potrzeby, aby mali lokalni przedsiębiorcy trafiali do odległych sądów rejestrowych. Decydując się na działalność gospodarczą, z góry oni zakładają jej niewielką skalę i najczęściej lokalny zasięg. Jednocześnie oczekują łatwej i szybkiej procedury rejestracyjnej.</u>
          <u xml:id="u-162.3" who="#PosełWiesławJędrusik">Równocześnie zmiany przepisów ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym polegają na wprowadzeniu zapisu nakładającego na sąd obowiązek rozpoznania sprawy w ciągu 14 dni, a w przypadku konieczności wezwania do usunięcia braków - w ciągu 7 dni od chwili ich uzupełnienia przez strony. Projekt, co bardzo istotne, wprowadza możliwość objęcia osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą postępowaniem naprawczym w razie zagrożenia niewypłacalnością.</u>
          <u xml:id="u-162.4" who="#PosełWiesławJędrusik">Wszystkie zmiany były postulowane i oczekiwane, dlatego Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej będzie głosował za uchwaleniem ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-162.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Tomasz Szczypiński, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#PosełTomaszSzczypiński">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mówimy o bardzo ważnej sprawie dotyczącej tych, którzy chcą podjąć działalność gospodarczą. Proponowane zmiany dotyczą w zasadzie jednej kwestii, w jaki sposób ewidencjonować tych, którzy taką działalność chcą prowadzić, czyli to, o czym mówimy, rozpatrując tę ustawę, dotyczy ułatwień w podejmowaniu działalności gospodarczej. Nie muszę dodawać, że dla Platformy Obywatelskiej jest to niezwykle istotna sprawa, o której mówiliśmy zawsze we wszystkich programach od początku istnienia Platformy. Burmistrzowie, prezydenci, wójtowie, którzy są członkami Platformy, takie ułatwienia wprowadzają.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#PosełTomaszSzczypiński">Ta ustawa, którą teraz nowelizujmy, ma ułatwić wprowadzanie tych zmian i w dwóch aspektach dokonuje modyfikacji. Po pierwsze, i słusznie, odchodzi się od obowiązku rejestracji i ewidencji w Krajowym Rejestrze Sądowym. Ta odkładana co roku sprawa pokazuje, że gdybyśmy mieli wejść w tę koleinę, to zakładanie działalności gospodarczej byłoby jeszcze bardziej utrudnione.</u>
          <u xml:id="u-164.2" who="#PosełTomaszSzczypiński">Druga zmiana ułatwia możliwość zrealizowania czegoś, co Platforma Obywatelska w swoim programie nazywa „polityką jednego okienka” - przychodzę i rejestruję, wszystko otrzymuję, REGON, otrzymuję wpis do ewidencji. Proponowane zmiany mają ułatwić formalnie takie postępowanie, acz dalekie to jest jeszcze od ideału.</u>
          <u xml:id="u-164.3" who="#PosełTomaszSzczypiński">Trzecia zmiana dotyczy spraw związanych z poddawaniem osób fizycznych postępowaniu naprawczemu. Tu muszę powiedzieć, w konfrontacji troszeczkę z tym, o czy mówił mój przedmówcą, że nie wszyscy przy omawianiu Prawa upadłościowego i naprawczego mówili o takiej konieczności. Platforma o tym mówiła, zgłaszała poprawki i one przepadły na tej sali, ponieważ twierdzono, że tego się nie da zrobić, że ilość tych firm jest za duża. Teraz to wprowadzamy i dobrze.</u>
          <u xml:id="u-164.4" who="#PosełTomaszSzczypiński">Ponadto na bazie tego projektu i z kontekstu rozmów o tej ustawie wiemy, że poza tym bardzo dobrym systemowym rozwiązaniem, że ewidencji nie będzie prowadził KRS, tylko gminy, w najbliższym czasie możemy spodziewać się wprowadzenia nowych unormowań prawnych. Rząd powiedział, że to, co dzisiaj uchwalamy, jest pewną protezą, do momentu zaproponowania zmiany generalnej, która ma być przedstawiona lada moment. Trzymamy rząd za słowo i faktycznie w ustawie o wolności gospodarczej spodziewamy się wprowadzenia rozwiązań docelowych, a muszą one być bardziej śmiałe, chociaż można by również zadać pytanie, w jakim stopniu w ogóle ewidencja będzie potrzebna, tym bardziej że, jak pani minister na posiedzeniu komisji mówiła, będziemy zmierzali do jednego numeru, który będzie przypisany przedsiębiorcy.</u>
          <u xml:id="u-164.5" who="#PosełTomaszSzczypiński">Kończąc, chcę powiedzieć, że przyjmując tę drogę, ten kierunek za słuszny, zgłaszaliśmy podczas pracy w komisji szereg poprawek i muszę przyznać, że te poprawki Platformy były w większości uwzględniane. Wiem, że...</u>
          <u xml:id="u-164.6" who="#PosełTomaszSzczypiński">Wszystkie nawet, jak pan poseł sprawozdawca powiedział. I z nadzieją zapytał, czy jeszcze mamy jakieś poprawki. Niestety, musiałem odpowiedzieć, że jeszcze mamy kilka drobnych poprawek redakcyjnych, ale chcemy, żeby w ten sposób wyeliminować pułapki mogące dotyczyć przedsiębiorców, którzy będą rejestrowali się w urzędach miast i gmin. Mam nadzieję, że i te poprawki będą przez komisję pozytywnie zaopiniowane. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-164.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Andrzej Diakonow, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#PosełAndrzejDiakonow">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam zaszczyt przedstawić oświadczenie w sprawie sprawozdania Komisji Nadzwyczajnej o projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo działalności gospodarczej oraz zmianie innych ustaw (druki nr 1833 i 1977).</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#PosełAndrzejDiakonow">Przedmiotem nowelizacji są zmiany w pakiecie ustaw związanych z rejestracją podmiotów gospodarczych będących zarówno osobami fizycznymi, jak i osobami prawnymi. Zasadniczo zmiany dotyczą więc ustawy Prawo działalności gospodarczej i ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym w zakresie rejestracji tych dwóch grup przedsiębiorców.</u>
          <u xml:id="u-166.2" who="#PosełAndrzejDiakonow">Projekt ustawy ma na celu uproszczenie i usprawnienie oraz przyspieszenie trybu i procedur rejestracji lub wnoszenia zmian w tym zakresie przez przedsiębiorców podejmujących działalność gospodarczą lub już ją wykonujących. Na przedsiębiorcy podejmującym działalność gospodarczą ciąży obowiązek wpisu do rejestru przedsiębiorców, z tym że utrzymano rejestrację osób fizycznych w gestii organów gminy, a spółek kapitałowych w Krajowym Rejestrze Sądowym.</u>
          <u xml:id="u-166.3" who="#PosełAndrzejDiakonow">Istotną zmianą idącą we właściwym kierunku jest możliwość dokonania przez przedsiębiorcę podejmującego działalność gospodarczą po raz pierwszy trzech zgłoszeń rejestracyjnych jednocześnie. W przypadku bowiem gdy składa się wraz z wnioskiem o wpis do ewidencji gospodarczej także wniosek o wpis do Krajowego Rejestru Urzędowego Podmiotów Gospodarki Narodowej REGON oraz zgłoszenie identyfikacyjne lub aktualizacyjne NIP, organ ewidencyjny zobowiązany jest przesłać niezwłocznie po dokonaniu wpisu niezbędną dokumentację do Urzędu Statystycznego i do właściwego urzędu skarbowego w celu dokonania dalszych wpisów rejestracyjnych i nadania numerów. Jest to niewątpliwie pierwszy krok we wprowadzeniu zasady jednego okienka przy rejestracji przedsiębiorców, po którym jednak muszą nastąpić dalsze w miarę rozwoju kolejnych elementów kompleksowego zintegrowanego elektronicznie systemu identyfikacyjnego. W tym zakresie dalsze uproszczenia trybu rejestracji i skrócenia czasu uzyskiwania innych decyzji będą niezbędne i możliwe w niedalekiej przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-166.4" who="#PosełAndrzejDiakonow">Projekt ustawy zakłada również istotne usprawnienie w funkcjonowaniu Krajowego Rejestru Sądowego poprzez znaczne skrócenie czasu rejestracji spółek handlowych w rejestrze przedsiębiorcy. Zmiana 5. w art. 5 projektu ustawy wprowadza przepis nakładający na sąd obowiązek rozpoznania sprawy w ciągu 14 dni, a w przypadku konieczności wezwania do usunięcia braków - w ciągu dalszych 7 dni od chwili ich uzupełnienia. Przy czym wnioski rejestrowe powinny być rozpoznawane w kolejności wpływu i zarejestrowania.</u>
          <u xml:id="u-166.5" who="#PosełAndrzejDiakonow">Należy jednak ciągle pamiętać o tym, że dopiero wprowadzenie jednolitego powszechnego systemu rejestracji przedsiębiorców, zarówno osób fizycznych, jak i prawnych, może z jednej strony usprawnić i skrócić rejestrację, z drugiej zaś ułatwić i przyspieszyć dostęp do informacji gospodarczych. Dopiero tak funkcjonujący system będzie istotnym czynnikiem pobudzania przedsiębiorczości, a zarazem zwiększania bezpieczeństwa obrotu gospodarczego w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-166.6" who="#PosełAndrzejDiakonow">Pozytywnie należy także odnieść się do zaproponowanego rozwiązania, które stwarza możliwość wszczynania postępowania naprawczego również w stosunku do przedsiębiorców będących osobami fizycznymi w razie zagrożenia niewypłacalnością.</u>
          <u xml:id="u-166.7" who="#PosełAndrzejDiakonow">Wprowadzenie w życie projektowanych zmian w tym zakresie umożliwi sanację wielu firm prowadzonych przez osoby fizyczne, które zostały dotknięte niekorzystnymi fluktuacjami rynkowej koniunktury.</u>
          <u xml:id="u-166.8" who="#PosełAndrzejDiakonow">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Niewątpliwie zaproponowane w projekcie ustawy zmiany zmierzają we właściwym kierunku, są potrzebne i usprawnią proces rejestracji przedsiębiorców. Trzeba mieć jednak świadomość, że w przyszłości czekają nas dalsze konieczne zmiany, których celem będzie zbudowanie w pełni zintegrowanego i sprawnego systemu ewidencji i rejestracji wszystkich przedsiębiorców.</u>
          <u xml:id="u-166.9" who="#PosełAndrzejDiakonow">Mając to na uwadze, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość nie wnosi zastrzeżeń do przedłożonego projektu ustawy i będzie głosował za jej uchwaleniem. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Jan Kubik, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#PosełJanKubik">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego przedstawiam stanowisko w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy związanej z rejestracją podmiotów gospodarczych oraz innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#PosełJanKubik">Dotychczasowa praktyka w zakresie rejestracji nowych podmiotów gospodarczych przekonała nas, że dotychczasowy system rejestracji i ewidencji nie jest doskonały. Ogólny dostęp do prowadzenia działalności gospodarczej mają wszystkie grupy przedsiębiorstw, od małych po wielkie; wszystkie, chcąc się zarejestrować, trafiają do urzędu gminy bądź muszą się udawać do sądów rejestrowych, często znajdujących się w znacznej odległości od miejsca ich zamieszkania.</u>
          <u xml:id="u-168.2" who="#PosełJanKubik">Ci, którzy decydują się na prowadzenie działalności gospodarczej, oczekują na skuteczne, że tak się wyrażę, załatwienie procedury rejestracyjnej. Przedstawiony projekt ustawy wychodzi naprzeciw takim oczekiwaniom.</u>
          <u xml:id="u-168.3" who="#PosełJanKubik">Projektowane zmiany zakładają usprawnienie postępowania rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym, między innymi poprzez wprowadzenie zapisów nakładających na sądy obowiązek rozpatrywania spraw w ciągu 2 tygodni, co nie jest bez znaczenia dla oczekujących na wpis do rejestru. Ponadto w przypadkach wątpliwych sąd wzywa do usunięcia braków niepozwalających na dokonanie wpisu - wtedy jest termin tygodnia.</u>
          <u xml:id="u-168.4" who="#PosełJanKubik">Zostaje także uregulowane w wewnętrznych zaleceniach dotyczących postępowania sądów powszechnych, że wnioski rejestrowe powinny być rozpatrywane i powinna być dokonywana rejestracja w kolejności ich wpływu.</u>
          <u xml:id="u-168.5" who="#PosełJanKubik">W obecnym stanie prawnym istnieje kilka systemów rejestrowych identyfikujących podmioty gospodarcze w różnych celach, np. podatkowych, statystycznych czy emerytalnych. Proponowane zmiany nakładają na gminy lub sąd rejestrowy obowiązek dokonania i stosownego wpisu w prowadzoną ewidencję, natomiast wojewódzkie urzędy statystyczne nadają numer systemu REGON. Po tych czynnościach właściciel podmiotu w organie podatkowym uzyskuje numer NIP, pod warunkiem, że składa wyciąg z Krajowego Rejestru Sądowego i REGON.</u>
          <u xml:id="u-168.6" who="#PosełJanKubik">Projekt wprowadza również możliwość objęcia postępowaniem naprawczym osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą w przypadku zagrożenia niewypłacalnością. Może to spowodować, że część przedsiębiorstw, które należą do osób fizycznych, będzie mogło w takiej sytuacji przeżyć sanację finansową i przetrwać na rynku. Wprowadzenie takich uregulowań powinno dać osobom fizycznym będącym przedsiębiorcami świadomość korzyści z nich wynikających.</u>
          <u xml:id="u-168.7" who="#PosełJanKubik">Każdy przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą ma obowiązek posiadania rachunku bankowego i powiadomienia o tym fakcie organu podatkowego. Nie ma żadnych przeszkód, aby w zmienionej procedurze rejestracyjnej przedsiębiorca po uzyskaniu wpisu, nie czekając na uzyskanie REGON i NIP, złożył stosowny wniosek do określonego banku.</u>
          <u xml:id="u-168.8" who="#PosełJanKubik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego jest za przyjęciem projektu ustawy o zmianie ustawy związanej z rejestracją podmiotów gospodarczych oraz innych ustaw. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Piotr Kozłowski, Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#PosełPiotrKozłowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo działalności gospodarczej oraz zmianie innych ustaw, zawartego w druku nr 1833, oraz w sprawie sprawozdania Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw związanych z programem rządowym „Przedsiębiorczość - Rozwój - Praca”, zawartego w druku 1977, a dotyczącego wyżej wymienionego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#PosełPiotrKozłowski">Zmiany zawarte w omawianym projekcie dotyczą uproszczenia procedury rejestracyjnej w odniesieniu do osób fizycznych podejmujących działalność gospodarczą oraz pozostawienia rejestracji małych przedsiębiorstw w gestii urzędów gmin. Zakłada się ponadto usprawnienie postępowania rejestrowego w Krajowym Rejestrze Sądowym.</u>
          <u xml:id="u-170.2" who="#PosełPiotrKozłowski">W ocenie Klubu Parlamentarnego Samoobrona zmiany zaproponowane w projekcie idą w dobrym kierunku. Umożliwienie przedsiębiorcom podejmującym działalność gospodarczą dokonania zgłoszenia potrzebnego do jej ewidencji w urzędzie gminy przy równoczesnym złożeniu w tym samym okienku wniosku nadanie numeru REGON oraz NIP będzie korzystne.</u>
          <u xml:id="u-170.3" who="#PosełPiotrKozłowski">Obecna sytuacja, w której przyszły przedsiębiorca biega od urzędu do urzędu, wypełniając po kilka formularzy, jest nie do zniesienia. Stopień skomplikowania procedur rejestracyjnych jest często powodem rezygnacji z podjęcia działalności gospodarczej przez osoby pozostające bez pracy. Możliwość uzyskania wyczerpującej informacji w zakresie kolejności czynności koniecznych do rejestracji firmy oraz pomoc w wypełnianiu druków, jaką będzie można otrzymać w urzędzie gminy, przyczyni się do zniesienia jednej z barier w rozwoju przedsiębiorczości.</u>
          <u xml:id="u-170.4" who="#PosełPiotrKozłowski">Z punktu widzenia naszego klubu oraz osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą istotna jest zawarta w projekcie ustawy propozycja związana z pozostawieniem rejestracji małych przedsiębiorstw w urzędach gmin. Zgodnie z ustawą uchwaloną przez parlament w 1997 r., z późniejszymi zmianami, osoby fizyczne podejmujące działalność gospodarczą zobowiązane były do dokonania rejestracji KRS, co wiązałoby się z dużymi kosztami ze strony małych przedsiębiorstw. Propozycja zawarta w projekcie wychodzi naprzeciw oczekiwaniom przedsiębiorców.</u>
          <u xml:id="u-170.5" who="#PosełPiotrKozłowski">Proponowane zmiany w ustawie dotyczą również wprowadzenia terminów rozpatrywania wniosków w Krajowym Rejestrze Sądowym. Nałożenie na sądy obowiązku rozpatrywania spraw w terminie 14 dni, a w przypadku konieczności wezwania do usunięcia braków - w ciągu 7 dni po uzupełnieniu ich przez strony przyczyni się do skrócenia czasu rejestracji przedsiębiorstw.</u>
          <u xml:id="u-170.6" who="#PosełPiotrKozłowski">Klub Parlamentarny Samoobrona ma świadomość, że proponowane zmiany nie są wystarczające. Traktujemy to jaki pierwszy, niezbędny krok na drodze do stworzenia takich procedur rejestracyjnych, by inwestycja czasu ze strony przedsiębiorcy w rejestrację firmy wynosiła najwyżej 2 dni, a nie, jak dotychczas, prawie 60.</u>
          <u xml:id="u-170.7" who="#PosełPiotrKozłowski">Nasze wątpliwości budzi jednak fakt, czy urzędy gmin wypełnią swoje zadania wynikające z uchwalenia omawianej ustawy. Należy dołożyć wszelkich starań, by współpraca między gminami, sądami rejestrowymi oraz urzędami statystycznymi i skarbowymi była należyta. Konieczne jest przeszkolenie kadry urzędniczej w zakresie stosowania nowego trybu rejestracji.</u>
          <u xml:id="u-170.8" who="#PosełPiotrKozłowski">Klub Parlamentarny Samoobrona poprze projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo działalności gospodarczej oraz zmianie niektórych ustaw. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Zygmunt Wrzodak, Liga Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#PosełZygmuntWrzodak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiam stanowisko Klubu Parlamentarnego Ligi Polskich Rodzin w sprawie sprawozdania Komisji Nadzwyczajnej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo działalności gospodarczej oraz innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#PosełZygmuntWrzodak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dwa lata temu w exposé premiera Leszka Millera i rządu SLD słyszeliśmy, że obecny rząd pragnie ułatwić działalność gospodarczą wszystkim tym, którzy chcą ją podjąć. Miała zostać uproszczona procedura rejestracyjna, miały być zmniejszone podatki, ograniczeniu miały ulec te dziedziny życia gospodarczego, na które dotychczas obowiązywały drogie koncesje i zezwolenia. Zmniejszyć się też miała ilość formalnych obowiązków przedsiębiorców wobec fiskusa.</u>
          <u xml:id="u-172.2" who="#PosełZygmuntWrzodak">Podobne obietnice słyszymy od ponad 10 lat. Kilka lat temu minister finansów w rządzie AWS - Unia Wolności Leszek Balcerowicz powołał specjalny zespół w celu sprawnego odbiurokratyzowania gospodarki. Efekty działania tego zespołu były zupełnie odwrotne od zamierzonych, okazało się bowiem, że narzucone przez Unię Europejską wymogi wobec polskich przedsiębiorców są bardzo wysokie - wystarczy przypomnieć chociażby normy dotyczące polskich mleczarni czy wytwarzania góralskiego oscypka. Polscy biurokraci z poprzedniego i obecnego rządu również nie próżnowali i co chwila raczyli polskich przedsiębiorców nowymi pomysłami zmierzającymi np. w stronę wprowadzenia do taksówek bardzo drogich kas fiskalnych, co w Unii Europejskiej nie jest obowiązkowe, nowych podatków, choćby od autostrad, czy też opłat za przejazdy mostami, tunelami itd.</u>
          <u xml:id="u-172.3" who="#PosełZygmuntWrzodak">Przedstawiony dzisiaj przez rząd i ministerstwo pana Jerzego Hausnera projekt tylko w niewielkim zakresie uwzględnia propozycje zmian postulowanych od dawna przez dużych i małych pracodawców. Kilka dni temu w jednym z ogólnopolskich dzienników opublikowano statystyki dotyczące czasu oczekiwania na rejestrację działalności gospodarczej w poszczególnych krajach. Polska w tym gronie zajęła przedostatnie miejsce. Przeciętny czas oczekiwania na rejestrację działalności w Polsce wyniósł, jeżeli dobrze pamiętam, około 30 dni, choć w wielu krajach nie przekraczał kilkunastu.</u>
          <u xml:id="u-172.4" who="#PosełZygmuntWrzodak">Z pewną nadzieją oczekiwałem na pakiet ustaw, które minister Hausner obiecywał ponad rok temu w wielu swoich sejmowych i pozasejmowych wystąpieniach. Kolejny raz okazało się, że obietnice tego rządu w zakresie ułatwiania prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce oraz obniżenia bezrobocia to słowa bez pokrycia.</u>
          <u xml:id="u-172.5" who="#PosełZygmuntWrzodak">Proponowane w druku sejmowym nr 1833 rozwiązania mogłyby być aktualne i dobre, ale wiele lat temu. Chciałbym z tego miejsca przypomnieć zeszłotygodniową debatę o informatyzacji kraju. Podkreślałem w niej, że wprowadzenie technik informatycznych w znacznym stopniu ułatwiłoby życie zarówno tym, którzy pragną podjąć działalność gospodarczą, a posiadają dostęp do usług teleinformatycznych, jak również urzędnikom, którzy za pomocą środków elektronicznych powinni wymieniać się dokumentami.</u>
          <u xml:id="u-172.6" who="#PosełZygmuntWrzodak">Odnoszę wrażenie, nie pierwszy już raz, że oba projekty były pisane w innej rzeczywistości i zupełnie w oderwaniu od siebie. I znowu mamy przesłanie papierów pocztą z jednego urzędu do drugiego, klejenie znaczków, zaklejanie kopert, drukowanie niepotrzebnych stosów papierów. Potwierdziły się moje obawy oraz kilku innych posłów z tamtej debaty, że komputery na biurkach urzędników mogą służyć co najwyżej jako ozdoba.</u>
          <u xml:id="u-172.7" who="#PosełZygmuntWrzodak">Od 15 sierpnia zeszłego roku obowiązuje ustawa o podpisie elektronicznym. Wiele firm komputerowych oferuje swoje usługi w tym zakresie. Tymczasem nadal wiele czynności urzędowych, jak choćby właśnie rejestrowanie działalności gospodarczej, musi się odbywać w formie tradycyjnej - na tonach nikomu niepotrzebnego papieru. Rozwiązania omawiane w dniu dzisiejszym w Sejmie powinny być rozwiązaniami alternatywnymi dla tych, którzy nie posiadają dostępu do usług teleinformatycznych lub których na ich zainstalowanie po prostu nie stać.</u>
          <u xml:id="u-172.8" who="#PosełZygmuntWrzodak">Główne zmiany ustawy powinny pójść w kierunku możliwości rejestrowania działalności gospodarczej, zgłaszania jej do urzędów, w tym ZUS, przez Internet z domu czy z pracy, czy nawet z kawiarenki internetowej, tak by jedynym papierowym dokumentem były gotowe decyzje przesłane zwykłym listem lub pocztą elektroniczną. Takie rozwiązania praktykowane są w wielu krajach. Jeżeli nie zostaną one wprowadzone w Polsce, będziemy nadal zaściankiem Europy.</u>
          <u xml:id="u-172.9" who="#PosełZygmuntWrzodak">Projekt ustawy przewiduje kilkakrotne przesłanie dokumentów w postaci drukowanej do różnych urzędów, które dotychczas obywatel pragnący zarejestrować firmę sam musiał dostarczyć do odpowiednich urzędów. Oczywiście czasu zostanie mu więcej na faktyczne rozpoczęcie działalności, ale co z tego, skoro budżet państwa oraz budżet gmin będą musiały wydać kolejne miliony - wg wyliczeń tylko kilka - na drukowanie, klejenie, wysyłanie? Wszystko to zamiast prostego kliknięcia, przesłania przez Internet, z którego już prawie wszystkie urzędy korzystają. Tradycyjne przesłanie pocztą prawie wszystkich dokumentów może i skróci czas oczekiwania na odpowiednie decyzje o kilka dni, ale z doświadczenia swoich kolegów wiem, że przy odpowiednim zorganizowaniu sobie czasu i odpowiednich układach w urzędach proces rejestracji firmy na osobę fizyczną często nie trwał dłużej niż kilka dni, bo codziennie trzeba było odstać swoje przy okienku, a było to bardzo czasochłonne.</u>
          <u xml:id="u-172.10" who="#PosełZygmuntWrzodak">Dotychczasowe czynności w postaci zgłoszenia do urzędu statystycznego i urzędu skarbowego wykona więc za nas urzędnik, ale tak naprawdę tylko zapakuje za nas kopertę i wyśle ją, co równie dobrze moglibyśmy zrobić sami, zaś procedura zgłoszeniowa w ZUS-sie pozostaje bez zmiany. Wieloletnia komputeryzacja ZUS powinna umożliwić takie zgłoszenie przez Internet, tak jak można uczynić to w każdym cywilizowanym kraju ze średnio rozwiniętą strukturą informatyczną. Widocznie pan Krauze, prezes Prokomu, który informatyzował ZUS, na to nie wpadł lub zainstalowany tam za miliardy złotych pochodzących z naszych składek i podatków jego system nie odpowiada podstawowym normom technologicznym. A może było to działanie celowe, bo być może już za chwilę nasze składki zamiast na indywidualne konta w firmach ubezpieczeniowych wylądują znowu w kieszeni pana Krauzego, który zaproponuje ZUS-owi kolejną wielomilionową usługę.</u>
          <u xml:id="u-172.11" who="#PosełZygmuntWrzodak">Panie marszałku, mogę jeszcze minutkę? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-172.12" who="#PosełZygmuntWrzodak">Trudno nie podziwiać optymizmu autorów ustawy, którzy piszą, że mają nadzieję, iż prezesi i przewodniczący sądów rejestrowych tak zorganizują pracę wydziałów, że nowy system rejestracji firm w Krajowym Rejestrze Sądowym będzie działa sprawnie i zgodnie z ustawą, to znaczy rejestracja spółki trwać będzie do 14 dni. Jest to tym bardziej zaskakujące, że wszelkie terminy zapisane w ustawie, jak i w wyżej zmienionych fragmentach mają charakter instrukcji i nie są wiążące dla sędziów, którzy nie ponoszą żadnych konsekwencji w przypadku ich niedotrzymania. Tym bardziej zaskakujące jest twierdzenie, że sytuacja ta poprawi w znaczny sposób działania wydziałów Krajowego Rejestru Sądowego w Warszawie i na Śląsku. Już teraz w tych wydziałach na wpis oczekuje się do kilku tygodni, a w skrajnych przypadkach nawet kilka miesięcy. Nie rozwiąże tej sytuacji nawet fakt zatrudnienia w każdym z 26 wydziałów Krajowego Rejestru Sądowego dodatkowo po jednym pracowniku. W tym przypadku należy pomyśleć z jednej strony o usprawnieniu działania tych wydziałów poprzez ich dofinansowanie oraz pełne zinformatyzowanie, a z drugiej strony o wprowadzeniu konsekwencji za niedotrzymywanie terminów ustawowych.</u>
          <u xml:id="u-172.13" who="#PosełZygmuntWrzodak">Zastanawiam się również nad kosztami, które będą musiały ponieść gminy w zakresie nauki wypełniania wniosków przesyłanych przez nie do urzędów statystycznych oraz urzędów skarbowych. Nie zostały one uwzględnione w przedstawionych w uzasadnieniu ustawy kosztach jej wprowadzenia.</u>
          <u xml:id="u-172.14" who="#PosełZygmuntWrzodak">Reasumując, w pełni zgadzam się ze stwierdzeniem, że ustawa przedstawiona w proponowanym przez rząd kształcie w żaden sposób nie wpłynie na rynek pracy ani na konkurencyjność polskich przedsiębiorców - to cytat z uzasadnienia. Bo w takim kształcie nie może. Co więcej, ustawa ta nie ułatwi rozpoczynania prowadzenia działalności gospodarczej, nie przyspieszy procedur rejestracji działalności gospodarczej, utrwalając tym samym przekonanie, że jest to proces trudny, żmudny i długotrwały. Zdaniem Klubu Parlamentarnego Ligi Polskich Rodzin ten projekt raczej nie zasługuje na poparcie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Jan Orkisz, Unia Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#PosełJanOrkisz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Przypadł mi zaszczyt, by w imieniu Klubu Parlamentarnego Unia Pracy przedstawić Wysokiej Izbie stanowisko naszego klubu wobec sprawozdania Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw związanych z programem rządowym „Przedsiębiorczość - Rozwój - Praca” o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo działalności gospodarczej oraz o zmianie innych ustaw, przedłożonego w druku nr 1977.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#PosełJanOrkisz">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! 1 stycznia 2001 r. powstał Krajowy Rejestr Sądowy. Choć ustawa, która miała ponad trzyletnie vacatio legis, zakładała, że wszystkie podmioty podejmujące działalność będą w nim rejestrowane, dwukrotnie przesunięto rejestrację sądową osób fizycznych podejmujących działalność gospodarczą, aż do dnia 31 grudnia 2003 r., gdyż istniały obawy o unieruchomienie sądów.</u>
          <u xml:id="u-174.2" who="#PosełJanOrkisz">Dwuletni okres funkcjonowania rejestracji w powyższym zakresie potwierdził, że system ten jest zupełnie wystarczający. Mali lokalni przedsiębiorcy trafiają w celu rejestracji do urzędów swoich gmin, łatwo dostępnych i znanych, a nie do sądów rejestrowych, często położonych w znacznej odległości od miejsca ich zamieszkania. Decydując się na działalność gospodarczą, niejako z góry zakładają jej niewielką skalę, najczęściej lokalny zasięg. Jednocześnie oczekują łatwej i szybkiej procedury rejestracyjnej. Klub Parlamentarny Unia Pracy popiera zaproponowane przez rząd rozwiązanie, gdyż tego oczekują lokalni przedsiębiorcy.</u>
          <u xml:id="u-174.3" who="#PosełJanOrkisz">Zakłada się również pozostawienie w całości rejestracji osób fizycznych podejmujących działalność gospodarczą w gestii organów gminy jako zadanie zlecone im z zakresu administracji rządowej.</u>
          <u xml:id="u-174.4" who="#PosełJanOrkisz">Niniejszy projekt zakłada także usprawnienie postępowania rejestrowego w Krajowym Rejestrze Sądowym. Do ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym proponuje się zapis nakładający na sąd obowiązek rozpoznania sprawy w ciągu 14 dni, a w przypadku konieczności wezwania do usunięcia braków - w ciągu dalszych 7 dni od chwili ich uzupełnienia przez strony. W regulaminie wewnętrznego urzędowania sądów powszechnych wprowadza się zapis, że wnioski rejestrowe powinny być rozpatrzone w kolejności ich wpływu i rejestrowania. Potwierdzamy, że tylko data wpływu wniosku powinna decydować o kolejności, a nie inne argumenty, czasami korupcyjne.</u>
          <u xml:id="u-174.5" who="#PosełJanOrkisz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Aktualnie istnieje kilka systemów rejestrowych, identyfikujących podmioty do różnych celów. Zapisy ustaw zmuszają przedsiębiorcę do pokonywania uciążliwej drogi od urzędu do urzędu. Obejmuje ona m.in.: po pierwsze, sąd rejestrowy lub gminę, po drugie, wojewódzki urząd statystyczny - celem nadania REGON, po trzecie, bank, po czwarte, urząd skarbowy, po piąte, ZUS. W każdym z tych urzędów przedsiębiorca składa kilka dokumentów. W przypadku przedsiębiorców zamieszkałych w gminach wiejskich jest to droga iście ciernista, gdyż bardzo często muszą oni pokonać kilkadziesiąt kilometrów do każdej z wymienionych instytucji.</u>
          <u xml:id="u-174.6" who="#PosełJanOrkisz">Celem niniejszego projektu jest uproszczenie tych procedur i umożliwienie przedsiębiorcy złożenia trzech wniosków w miejscu pierwszego zgłoszenia. Przedsiębiorcy pozostanie założyć rachunek bankowy oraz zgłosić działalność w ZUS-ie. Posłowie Unii Pracy mówią: wreszcie normalnie. Przedsiębiorca, udając się do sądu rejestrowego lub gminy, złoży jednocześnie wniosek rejestracyjny, wniosek o nadanie numeru REGON oraz zgłoszenie identyfikacyjne NIP. Otrzyma informację o kolejności i zasadności czynności, odpowiednie formularze oraz pomoc w ich wypełnieniu, gdyż gmina czy sąd będą odgrywały jedynie rolę podmiotu przekazującego zgłoszenie do innych urzędów i nie będą decydowały o ich poprawności i zupełności.</u>
          <u xml:id="u-174.7" who="#PosełJanOrkisz">Projekt pozostawia także możliwość dotychczasowego procesowania przy wnioskowaniu o nadanie numerów identyfikacyjnych - decyzja będzie należeć do przedsiębiorcy. W celu ułatwienia realizacji obowiązku wynikającego z zapisu art. 209 Kodeksu pracy, mówiącego o zgłoszeniu faktu działalności gospodarczej w przypadku zatrudnienia pracownika inspektorowi sanitarnemu i inspektorowi pracy, należy udostępnić w organach ewidencyjnych opracowane przez inspekcję pracy i inspekcję sanitarną formularze zgłoszeniowe, udostępnić informację, kogo ten obowiązek dotyczy, i adresy właściwych placówek.</u>
          <u xml:id="u-174.8" who="#PosełJanOrkisz">Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Unii Pracy, po zapoznaniu się z projektem ustawy oraz po przeprowadzonej dyskusji w klubie, będzie głosował za przyjęciem sprawozdania Komisji Nadzwyczajnej przedłożonego w druku nr 1977. Uważamy, że ustawa ta znacznie uprości tryb rejestracji działalności gospodarczej i skróci czas uzyskania wszystkich numerów, pod warunkiem należytej współpracy pomiędzy gminami, sądami rejestrowymi, urzędami statystycznymi i skarbowymi oraz przeprowadzenia szkoleń dla urzędników gminnych w zakresie stosowania nowego trybu rejestracji. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-174.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Adam Woś, Partia Ludowo-Demokratyczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#PosełAdamWoś">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Posłowie Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej, analizując rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo działalności gospodarczej, opiniują wyżej wymieniony projekt pozytywnie. Proponowane zmiany zakładają pozostawienie w gminach ewidencji działalności gospodarczej oraz możliwość dokonania trzech zgłoszeń rejestracyjnych jednocześnie w przypadku podjęcia działalności gospodarczej. Powyższe zmiany z pewnością usprawnią rejestrację podmiotów gospodarczych. Dotychczasowe procedury zmuszają każdego przedsiębiorcę do pokonywania uciążliwej drogi od urzędu do urzędu. Wiadomo, że najpierw należy zgłosić się do urzędu lub właściwego sądu rejestracyjnego, następnie do urzędu statystycznego w celu nadania numeru REGON, później kolejno do banku i urzędu skarbowego, a na końcu pozostają do załatwienia formalności w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Możliwość, jaką będzie miał przedsiębiorca, polegająca na złożeniu jednocześnie wniosku rejestracyjnego, wniosku o nadanie numeru REGON oraz zgłoszenie identyfikacji NIP, uprości procedurę i umożliwi szybkie załatwienie sprawy.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#PosełAdamWoś">Jednocześnie Koło Poselskie Partii Ludowo-Demokratycznej pozytywnie ocenia możliwość objęcia osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą postępowaniem naprawczym. W dobie trudnej sytuacji finansowej, szczególnie małych przedsiębiorstw, niezmiernie ważne jest, by przedsiębiorstwa takie miały możliwość przejścia sankcji finansowej. Do szczegółowego omówienia pozostaje jednak fakt fizycznego wdrożenia do podmiotów rejestracyjnych, urzędu lub sądu, skutków niniejszego projektu. Należałoby dokładnie określić termin, do którego przeprowadzone zostałyby szkolenia w zakresie stosowania nowego trybu rejestracyjnego. Wobec powyższego koło Partii Ludowo-Demokratycznej będzie głosowało za przyjęciem przedłożonej ustawy. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-176.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pani poseł Krystyna Grabicka, Ruch Katolicko-Narodowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#PosełKrystynaGrabicka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu koła Ruchu Katolicko-Narodowego przedstawiam stanowisko do sprawozdania Komisji Nadzwyczajnej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo działalności gospodarczej oraz zmianie innych ustaw (druki nr 1833 i 1977).</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#PosełKrystynaGrabicka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rządowy projekt w swych założeniach ma uprościć postępowanie związane z rejestracją podmiotów gospodarczych. Jak wiemy, w Polsce decyzja o podjęciu działalności gospodarczej łączy się z uzbrojeniem się w dużą cierpliwość. Petent jest odsyłany od urzędu do urzędu, załatwianie formalności jest długie i bardzo skomplikowane, urzędnicy na ogół nieuprzejmi. Tak więc każdy projekt usprawnienia i ułatwienia postępowań związanych z rejestracją podmiotów gospodarczych powinien być przyjęty z entuzjazmem. Powinien, ale tak nie jest. Dlaczego? Projekt reguluje postępowanie wobec dwóch grup osób podejmujących działalność gospodarczą - osób fizycznych lub w oparciu o konstytuowaną osobę prawną, ewentualnie spółkę osobową. Zacznijmy od tej drugiej kategorii. Wprowadzenie projektu w życie ma znacznie skrócić czas rejestracji spółek w KRS. Z art. 20a wynika, że wniosek o wpis sąd rejestrowy rozpoznaje nie później niż w ciągu 14 dni od daty jego złożenia, a jeśli rozpoznanie wniosku wymaga wezwania do usunięcia przeszkody do dokonania wpisu, wniosek powinien być rozpoznany w ciągu 7 dni od usunięcia przeszkody. To bardzo pięknie, ale przecież rząd doskonale wie, że są to tylko terminy instrukcyjne, z których tak naprawdę nic nie wynika. W jaki sposób rząd chce zobowiązać sędziów, aby wywiązywali się z tych terminów, i dlaczego w regulaminie wewnętrznego urzędowania sądów nie przewiduje się jakichś sankcji za uchybienie tym terminom? Przypominam rządowi, że w obecnie obowiązujących przepisach istnieje na przykład nakaz rozpoznawania wniosków o nadanie przez sąd klauzuli wykonalności bankowym tytułom egzekucyjnym w terminie 3 dni od daty otrzymania wniosku, ale żadne sądy tego nie przestrzegają i w sumie jest to przepis martwy. Podejrzewam, że tak samo będzie z przestrzeganiem zaproponowanego 14-dniowego terminu.</u>
          <u xml:id="u-178.2" who="#PosełKrystynaGrabicka">Przechodząc do regulacji postępowania wobec osób fizycznych, należy stwierdzić, że jest to w zasadzie iluzoryczne usprawnienie postępowania. Projekt wprawdzie zezwala przedsiębiorcy na złożenie 3 wniosków w miejscu pierwszego zgłoszenia, to jest wniosku rejestracyjnego, wniosku o REGON oraz zgłoszenie identyfikacyjne, lecz organ ewidencyjny ma dostarczyć przedsiębiorcy zaświadczenie o wpisie do ewidencji nie później niż w terminie 14 dni od daty zgłoszenia. Tutaj tak samo brak jest jakichkolwiek negatywnych skutków z tytułu uchybienia temu terminowi. Natomiast zapis art. 7b ust. 4 projektu zobowiązuje organ ewidencyjny do przesłania wniosku o REGON oraz o tzw. NIP nie później niż w ciągu 3 dni od dnia dokonania wpisu, nie precyzując przy tym, co oznacza dzień dokonania wpisu. Wcześniej ustawa posługuje się tylko terminem doręczenia wpisu. Takie postępowanie może wbrew intencjom projektodawcy wydłużyć, a nie skrócić tryb postępowania przy rejestracji nowego podmiotu gospodarczego. Należy zatem opracować kompleksowy, zintegrowany elektronicznie system rejestracji podmiotów gospodarczych. W zmianie nr 7 do projektu dokonuje się zmiany art. 492 i 496 Prawa upadłościowego i naprawczego, z których wynika możliwość objęcia osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą postępowaniem naprawczym. Zmiana ta dotyczy ustawy uchwalonej w tym roku, która wejdzie w życie dopiero 1 października br. Nie świadczy to dobrze o pracy naszego Sejmu. Jednocześnie mam pytanie do rządu: czy nie byłoby celowe wprowadzenie do definicji przedsiębiorcy przedstawicieli tzw. wolnych zawodów? Do tej pory nie są oni przedsiębiorcami w rozumieniu przepisów tej ustawy, a w związku z tym muszą płacić dwukrotnie składkę na tzw. ubezpieczenie zdrowotne. Od odpowiedzi na przedstawione pytanie koło Ruchu Katolicko-Narodowego uzależnia głosowanie nad projektem tej ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-178.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze podsekretarz stanu w Ministerstwie Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej pan minister Andrzej Szejna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejAndrzejSzejna">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Odpowiem krótko na zadane pytanie. Kwestia dotycząca wolnych zawodów, podniesiona jako ostatnia, bardzo ważna, zostanie uregulowana w będącej obecnie w końcowej fazie opracowywania ustawie o wolności gospodarczej. Natomiast trudno mi się zgodzić z niektórymi kwestiami podniesionymi w pani poseł wypowiedzi; a zwłaszcza z pytaniem: Kiedy mamy do czynienia z terminem decyzji i wpisu? To jest oczywiście moment wydania postanowienia przez organ rejestrujący i ten moment wydania tego postanowienia należy uznać za datę, od której będą biegły terminy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze sprawozdawca komisji pan poseł Zygmunt Ratman.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#PosełZygmuntRatman">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Wszyscy, pracując nad tą ustawą, zdawaliśmy sobie sprawę z tego, że jest to okres przejściowy. Rząd zapowiedział bowiem ewidentnie, że trwają prace i w niedługim czasie będzie przedstawiony projekt ustawy o wolności gospodarczej. A zatem ustawa o działalności gospodarczej, którą tworzyliśmy w poprzedniej kadencji, jak gdyby przestanie funkcjonować, przynajmniej w niektórych częściach. Natomiast szersze perspektywy otworzą się przed tą mocno rozwijającą się działalnością, jaką jest działalność gospodarcza, na którą tak wszyscy przecież czekamy, sądząc, że przyniesie ona wiele różnych korzystnych rozwiązań naszej gospodarce i naszemu społeczeństwu. Stąd m.in. ta szybka, że użyję tego kolokwialnego stwierdzenia, ustawa na skutek silnych nacisków, presji organizacji stołecznej, z którymi mamy do czynienia. I praca Komisji Gospodarki oraz rządu, a także różne nasze spotkania miały na celu to, by jak najszybciej przygotować taką „szybką formę”, która w tym krótkim czasie poprawi sytuację w tym zakresie. I musimy o tym wszyscy pamiętać. Przecież pracowaliśmy. Muszę tu odpowiedzieć na wystąpienie kolegi - posła Szczypińskiego, najbardziej aktywnego w trakcie prac podkomisji i komisji. Złożył kolejne poprawki. To dobrze, choć trzeba będzie poczekać na ich rozpatrzenie, jak sądzę, do następnego posiedzenia Sejmu, a podmioty czekają. A przecież rzeczywiście wszystkie poprawki, które były zgłoszone... I tu mogę tylko powiedzieć państwu posłom czy posłom z Ligi Polskich Rodzin, czy pani poseł Grabickiej, że nie byliście w trakcie trwania... A byliśmy otwarci na każdą metodę i sposób. I sądzę, że - można to potwierdzić - tak chcieliśmy to rozwiązać, aby w jak największym zakresie uruchomić wszystkie procesy z tym związane, które tutaj zostały zgłoszone. I to chcę podkreślić. Nie było wątpliwości co do kwestii w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#PosełZygmuntRatman">Pan poseł Wrzodak, który również nie zaszczycił prac komisji swoją obecnością, a jest członkiem Komisji Nadzwyczajnej...</u>
          <u xml:id="u-182.2" who="#komentarz">(Poseł Zygmunt Wrzodak: Panie pośle, nie jestem.)</u>
          <u xml:id="u-182.3" who="#PosełZygmuntRatman">Chcę powiedzieć, że co do informatyzacji, to problem jest zasadniczy. Przecież dopiero w tym czasie powołana została specjalna komisja i podejmujemy określone działania dotyczące informatyzacji w kraju. Co się bowiem stało? To prawda, że w każdej gminie jest komputer, jakaś tam sieć i jakiś program. Ale to wszystko do siebie nie przystaje. I prawda jest brutalna, że gmina z gminą sąsiaduje, a elektronicznie nie może się porozumieć, bo jedna ma taki system, a druga ma inny system. I to też jest prawda. Robił pan przytyki do tych, którzy... ZUS... może i słuszne, bo do dzisiaj problemy są nierozwiązane. Ale jeżeli zdecydowaliśmy się... A mówiliśmy to w trakcie dyskusji w tamtej kadencji, kiedy tworzyliśmy Krajowy Rejestr Sądowy, że za duża jest liczba podmiotów i włożenie tego wszystkiego do KRS nie rozwiąże problematyki w tym zakresie. Sam wtedy mocno atakowałem ówczesnego ministra sprawiedliwości pana Niedzielę za to, że jak można na przykład w Częstochowie, dużym mieście, w którego otoczeniu jest ponad 150 tys. podmiotów gospodarczych, tworzyć w Katowicach albo w Łodzi... Kto pojedzie 150–200 km, jeżeli dołożymy do tego, jak wiemy, te 4–5 albo 15 papierków, które trzeba złożyć, to wszystko jest... I myślę, że dzisiaj dopatrzyliśmy się. Oczywiście musi dojść do informatyzacji i elektroniczny układ też musi być. Natomiast musimy sobie zdawać sprawę z tego, że ta ustawa jest przejściowym instrumentem mającym na celu ułatwienie procesów rejestracyjnych. I to trzeba rozumieć.</u>
          <u xml:id="u-182.4" who="#PosełZygmuntRatman">I zgoda, panie pośle Szczypiński, że pan jako przedstawiciel Platformy Obywatelskiej przedstawia te programy - wszystko w porządku - i uwagi do projektu. Ale projekt jest rządowy. Więc postawmy Panu Bogu świeczkę, a diabłu ogarek w tym sensie, że tutaj celowo pana z trybuny jako sprawozdawca mogę niejako wyróżnić, bo taka była prawda. A sprawozdawca ma obowiązek przedstawić to, co się działo na posiedzeniu komisji. Ale również trzeba powiedzieć, że to jest projekt rządowy. A więc troska o to, żeby to się.... ze wszystkich środowisk. Bo nawet w przypadku tych głosów zapowiadających niechęć do głosowania nie wydaje mi się, żeby były niechętne wspieraniu podmiotów. One są niechętne pewnym rozwiązaniom. Ale jeżeli sobie zdamy sprawę... pani Grabicka mówi. Przecież nawet, jeżeli stworzymy idealną ustawę, mówiąc o karach itd., to K.p.a., to są decyzje administracyjne, procedury karania, a także terminy. Zgadzam się z tym, że jeżeli się trafi na „niegrzecznego” urzędnika, to żaden przepis ani żaden przyjęty przez Sejm zakaz nic nie pomoże. Nie da się w tym zapisać, żeby niewykonanie rodziło karę na przykład... Oczywiście może pracodawca, a więc wójt, burmistrz, prezydent, podjąć właściwe działania, bo jeżeli ma 14 dni, przeprowadzi od czasu do czasu kontrolę i stwierdzi, że w danej komórce te decyzje „leżą”, to będzie miał podstawę do określonego podejścia w odniesieniu do tego pracownika. Natomiast my tu tworzymy prawo. Stosowanie prawa to już trochę inna sprawa. I wszyscy doskonale sobie z tego zdajemy sprawę, że gdyby prawo było właściwie stosowane, to wielu instytucji i naszej pracy nie byłoby potrzeba. Natomiast dzisiaj - jeszcze raz powtarzam - robimy w trybie szybkim ustawę na życzenie niejako wielkiej rzeszy społeczności, podmiotów gospodarczych, które chcemy uruchomić, chcemy wspierać. I ta ustawa dlatego powstała. Natomiast wszystkie te uwagi, jakie mamy, pozostawmy dla wolności gospodarczej. Na pewno będziemy mogli je wykorzystać po to, by jeszcze lepszy, jeszcze jeden krok uczynić w kierunku poprawy tej działalności. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-182.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#komentarz">(Poseł Zygmunt Wrzodak: Panie marszałku, dwa zdania sprostowania.)</u>
          <u xml:id="u-183.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#PosełZygmuntWrzodak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#PosełZygmuntWrzodak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Pośle! Nie jestem członkiem Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw związanych z programem rządowym „Przedsiębiorczość - Rozwój - Praca”.</u>
          <u xml:id="u-184.2" who="#komentarz">(Poseł Zygmunt Ratman: Był pan, więc przepraszam. Pamiętam, że pan był.)</u>
          <u xml:id="u-184.3" who="#PosełZygmuntWrzodak">Kiedyś byłem, ale już nie jestem od 6 miesięcy. Tak więc to prostuję. Druga sprawa. Krytykowałem podejście do tej ustawy, bo czułem tutaj raczej ducha biurokratycznego aniżeli ducha przedsiębiorcy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono poprawki do przedłożonego projektu ustawy, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt ustawy do Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw związanych z programem rządowym „Przedsiębiorczość - Rozwój - Praca” w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-185.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-185.4" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-185.5" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 28. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Gospodarki oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Konwencji o udzielaniu patentów europejskich, sporządzonej w Monachium dnia 5 października 1973 r., zmienionej aktem zmieniającym art. 63 Konwencji z dnia 17 grudnia 1991 r. oraz decyzjami Rady Administracyjnej Europejskiej Organizacji Patentowej z dnia 21 grudnia 1978 r., 13 grudnia 1994 r., 20 października 1995 r., 5 grudnia 1996 r. oraz 10 grudnia 1998 r., wraz z protokołami stanowiącymi jej integralną część (druki nr 1836 i 1954).</u>
          <u xml:id="u-185.6" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji panią poseł Danutę Grabowską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#PosełSprawozdawcaDanutaGrabowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#PosełSprawozdawcaDanutaGrabowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Połączone Komisje: Gospodarki oraz Spraw Zagranicznych upoważniły mnie do przedstawienia opinii zawartej w druku nr 1954 z dnia 9 września br. Przedmiotem obrad komisji był rządowy projekt ustawy o ratyfikacji Konwencji o udzielaniu patentów europejskich, sporządzonej w Monachium dnia 5 października 1973 r., zmienionej aktem zmieniającym art. 63 Konwencji z dnia 17 grudnia 1991 r. oraz decyzjami Rady Administracyjnej Europejskiej Organizacji Patentowej z dnia 21 grudnia 1978 r., 13 grudnia 1994 r., 20 października 1995 r., 5 grudnia 1996 r. oraz 10 grudnia 1988 r. wraz z protokołami stanowiącymi jej część integralną. Obszerne uzasadnienie projektu ustawy przedstawione zostało w druku sejmowym nr 1836. W związku z tym, jak sądzę, nie ma potrzeby przytaczania w całości tej argumentacji. Pozwolę sobie tylko przypomnieć najważniejsze argumenty.</u>
          <u xml:id="u-186.2" who="#PosełSprawozdawcaDanutaGrabowska">Polska, zgodnie z art. 66 ust. 2 Układu Europejskiego z dnia 16 grudnia 1991 r., podpisanego w Brukseli, została zobowiązana do złożenia do końca 1996 r. wniosku o przyjęcie do Konwencji o udzielaniu patentów europejskich z dnia 5 października 1973 r. Polska złożyła wniosek w listopadzie 1996 r. Godzi się przypomnieć, że przystąpienie do konwencji następuje wyłącznie na zaproszenie Rady Administracyjnej Europejskiej Organizacji Patentowej. Rada, zgodnie z art. 166 ust. 1b, w dniu 29 stycznia 1999 r. podjęła decyzję o wystosowaniu do Polski zaproszenia do przystąpienia do konwencji. Pozwolę sobie zauważyć, że czekaliśmy na to zaproszenie kilka lat.</u>
          <u xml:id="u-186.3" who="#PosełSprawozdawcaDanutaGrabowska">Art. 1 tej decyzji mówił, iż Polska może przystąpić do konwencji od dnia 1 lipca 2002 r. W artykule tym zawarte jest również stwierdzenie, że jeżeli przed złożeniem dokumentu ratyfikacyjnego dokonana zostanie rewizja konwencji, wówczas nasz kraj może przystąpić jedynie do zrewidowanego tekstu konwencji, zaś do chwili wejścia w życie zrewidowanego tekstu przystąpienie będzie traktowane jako przystąpienie do tekstu obowiązującego w chwili przystąpienia.</u>
          <u xml:id="u-186.4" who="#PosełSprawozdawcaDanutaGrabowska">Rewizja konwencji nastąpiła i została uchwalona 29 listopada 2000 r. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uchwalił w dniu 12 września 2002 r. ustawę o ratyfikacji aktu z 29 listopada 2000 r., a prezydent Rzeczypospolitej Polskiej ją podpisał. Akt rewidujący nie wszedł jednak w życie ze względu na fakt, iż do tej pory ratyfikowało go jedynie 7 państw na wymaganych przynajmniej 15. Dlatego Rzeczpospolita Polska ma uprawnienia do ratyfikacji Konwencji o udzielaniu patentów europejskich z dnia 5 października 1973 r. Stało się tak, jak wynika z przytoczonego wywodu, z przyczyn niezależnych od naszego kraju.</u>
          <u xml:id="u-186.5" who="#PosełSprawozdawcaDanutaGrabowska">Wysoka Izbo! Na temat konwencji dyskutowano już w Sejmie. Pamiętam dobrze tę debatę. Szanowni państwo posłowie zastanawiali się nad pożytkami z niej płynącymi. Do podstawowych należy zaliczyć fakt, że konwencja wprowadziła w krajach będących jej stronami system uzyskiwania na podstawie jednego europejskiego zgłoszenia patentowego tytułu ochronnego na wynalazek w postaci patentu europejskiego.</u>
          <u xml:id="u-186.6" who="#PosełSprawozdawcaDanutaGrabowska">Patent europejski daje możliwość uzyskania ochrony w dowolnie wybranej przez zgłaszającego liczbie państw będących stronami konwencji. Aktualnie jest ich 27. Patent taki w każdym z państw konwencji wywiera taki sam skutek prawny i przyznaje uprawnionemu z tego patentu takie same prawa, jakie wynikają z patentu krajowego. Znaczy to, że dla uzyskania ochrony patentowej w państwach - stronach konwencji zgłaszający nie potrzebuje wszczynać postępowania przed krajowymi urzędami patentowymi, lecz może uzyskać patent europejski w jednym postępowaniu. Zmniejsza to w sposób oczywisty mitręgę administracyjną. Prawo konwencyjne reguluje także kwestie takie, jak czas trwania patentu europejskiego, a jest to okres 20 lat, zakres ochrony wynikającej z patentu europejskiego brany pod uwagę przy orzekaniu o naruszeniu patentu i tego typu bardzo ważne kwestie ochronne.</u>
          <u xml:id="u-186.7" who="#PosełSprawozdawcaDanutaGrabowska">Uprzejmie informuję Wysoką Izbę, iż połączone komisje jednogłośnie rekomendują przyjęcie projektu ustawy. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-186.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-187.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-187.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Bogdan Błaszczyk, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#PosełBogdanBłaszczyk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ratyfikacja Konwencji o udzielaniu patentów europejskich poza spełnieniem zobowiązań wynikających z postanowień Układu Europejskiego podpisanego w Brukseli 16 grudnia 1991 r. ustanawiającego stowarzyszenie między Rzecząpospolitą Polską a Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi jest warunkiem niezbędnym w staraniach Polski o członkostwo w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#PosełBogdanBłaszczyk">Poza tym aspektem politycznym, który, zdaje się, jest tu rozstrzygający, członkowie mojego klubu, analizując skutki gospodarcze, prawne, finansowe i społeczne, zgodnie stwierdzili, że ich ogólny i ostateczny bilans jest w każdym z tych wymiarów dla Polski bardzo korzystny. Dlatego też klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej głosował będzie za przyjęciem ustawy o ratyfikacji Konwencji o udzielaniu patentów europejskich. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-188.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Piotr Mateja, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#PosełPiotrMateja">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#PosełPiotrMateja">Wysoka Izbo! W imieniu Platformy Obywatelskiej mam zaszczyt przedstawić nasze stanowisko wobec projektu ustawy o ratyfikacji Konwencji o udzielaniu patentów europejskich (druk nr 1836). Patent europejski daje możliwość uzyskania ochrony w dowolnie wybranej przez zgłaszającego liczbie państw będących stronami konwencji. Zgłaszający nie potrzebuje wszczynać postępowania przed krajowymi urzędami patentowymi, lecz może uzyskać patent europejski w jednym postępowaniu przed powołanym Europejskim Urzędem Patentowym. Prawo koncesyjne reguluje takie kwestie, jak czas trwania patentu europejskiego, zakres ochrony, podstawy do złożenia sprzeciwu, możliwość uchylenia patentu.</u>
          <u xml:id="u-190.2" who="#PosełPiotrMateja">O udzielenie patentu może ubiegać się każda osoba prawna lub fizyczna. Jest to system otwarty nawet dla podmiotów pochodzących z państw niezwiązanych konwencją. Ochronę patentową można uzyskać na rozwiązania nowe, o odpowiednim poziomie wynalazczym i nadające się do przemysłowego stosowania. Każdej stronie postępowania przysługuje możliwość odwołania od decyzji Europejskiego Urzędu Patentowego. Z chwilą ratyfikacji konwencji uzyskanie patentu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej będzie możliwe zarówno w drodze procedury krajowej, jak i procedury przed Europejskim Urzędem Patentowym.</u>
          <u xml:id="u-190.3" who="#PosełPiotrMateja">Przystępując do konwencji, Polska uzyska automatycznie szeroki i bezpłatny dostęp do informacji o najnowszych rozwiązaniach technicznych, co może mieć istotne znaczenie dla rozwoju naszego kraju. Polscy rzecznicy patentowi wpisani na listę przedstawicieli europejskich będą posiadali takie same uprawnienia do reprezentacji twórców, jak rzecznicy innych państw - stron konwencji. Wzrosną wpływy do budżetu z tytułu opłat od firm zagranicznych za utrzymywanie patentów europejskich w mocy na terytorium Polski.</u>
          <u xml:id="u-190.4" who="#PosełPiotrMateja">Ratyfikacja konwencji stanowi również niezbędny element w staraniach Polski o członkostwo w Unii Europejskiej. Przypomnę również, że zgodnie z konstytucją na ratyfikację omawianej konwencji przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej musi być zgoda wyrażona w ustawie sejmowej. Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska taką zgodę wyraża. Będziemy głosować za przyjęciem projektu ustawy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Bronisław Dutka, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#PosełBronisławDutka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt i przyjemność przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego dotyczące rządowego projektu ustawy zawartego w druku nr 1836 o ratyfikacji Konwencji o udzielaniu patentów europejskich, sporządzonej w Monachium dnia 5 października 1973 r., a zmienianej w kolejnych latach.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#PosełBronisławDutka">Wniosek o przyjęcie Polska złożyła w listopadzie 1996 r. Rada Administracyjna wystosowała zaproszenie dla Polski do przystąpienia w styczniu 1999 r. Tymczasem została uchwalona rewizja konwencji, 29 listopada 2000 r., ratyfikowana przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej 19 grudnia 2002 r.</u>
          <u xml:id="u-192.2" who="#PosełBronisławDutka">Konwencja reguluje zasady postępowania przed Europejskim Urzędem Patentowym, dając możliwość sprzeciwu osób trzecich oraz możliwość odwołania się od każdej decyzji Europejskiego Urzędu Patentowego. Z chwilą przystąpienia do konwencji udzielanie patentu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej będzie możliwe zarówno w drodze procedury krajowej, jak i przed Europejskim Urzędem Patentowym. Zakres ochrony przedmiotowej przyznanej uprawnionemu na podstawie patentu europejskiego będzie we wszystkich państwach - stronach konwencji taki sam. Prawo polskie jest pod tym względem dostosowane do omawianej konwencji i nie wymaga już regulacji.</u>
          <u xml:id="u-192.3" who="#PosełBronisławDutka">Ratyfikacja Konwencji o udzielaniu patentów europejskich spowoduje kilkakrotny wzrost liczby patentów udzielanych w Polsce. Co prawda przewiduje się zmniejszenie liczby patentów uzyskiwanych w trybie krajowym, ale znaczne zwiększenie liczby patentów nastąpi przez fakt uzyskiwania patentów w trybie europejskim. Urząd patentowy będzie mniej obciążony procedurami związanymi z wydawaniem patentów, natomiast będzie przyjmował zgłoszenia wniosków do patentu europejskiego, z postępowaniem z tym związanym.</u>
          <u xml:id="u-192.4" who="#PosełBronisławDutka">Dochody skarbu państwa po ratyfikacji konwencji nie zmienią się istotnie, albowiem zmniejszenie wpływów z tytułu zmniejszenia się liczby patentów krajowych skutecznie zrekompensują dochody z tytułu ochrony patentów europejskich.</u>
          <u xml:id="u-192.5" who="#PosełBronisławDutka">Ratyfikacja Konwencji o udzielaniu patentów europejskich jest istotnym aktem politycznym i stanowi niezbędny element w staraniach Polski o członkostwo w Unii Europejskiej. Tryb ratyfikacji konwencji nie przewiduje poprawek w niej samej ani zgłaszania zastrzeżeń. Jest tylko możliwość ratyfikacji bądź odstąpienia od niej.</u>
          <u xml:id="u-192.6" who="#PosełBronisławDutka">Oczywiste, że nie wszystkie zapisy konwencji przypadną do gustu osobom zainteresowanym, ale trudno też sobie wyobrazić funkcjonowanie polskiej gospodarki w Unii Europejskiej bez związania Polski tą konwencją.</u>
          <u xml:id="u-192.7" who="#PosełBronisławDutka">Komisje: Gospodarki i Spraw Zagranicznych, po przeprowadzeniu pierwszego czytania i rozpatrzeniu rządowego projektu ustawy, wnoszą, by Sejm ustawę uchwalił. Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego przychyla się do tego zdania i poprze ustawę o ratyfikacji Konwencji o udzielaniu patentów europejskich. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Marian Kwiatkowski, Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#PosełMarianKwiatkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie ratyfikacji Konwencji o udzielaniu patentów europejskich, sporządzonej w Monachium dnia 5 października 1973 r., wraz z późniejszymi zmianami, a także z protokołami stanowiącymi jej integralną część.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#PosełMarianKwiatkowski">Przyczyny, dla których Wysoki Sejm zajmuje się sprawą ratyfikacji Konwencji o udzielaniu patentów europejskich, związane są z faktem ustanowienia stowarzyszenia Polski ze Wspólnotą Europejską w 1991 r., kiedy to Polska została zobowiązana do złożenia do końca 1996 r. wniosku o przyjęcie do tej konwencji, co, po uzyskaniu wymaganego zaproszenia do członkostwa oraz po zrewidowaniu w tym czasie tekstu konwencji, pozwoliło nam podjąć proces ratyfikacji.</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#PosełMarianKwiatkowski">Przyjęcie Konwencji o udzielaniu patentów europejskich doprowadzi do istotnej zmiany stanu prawnego odnośnie do uzyskiwania patentów w Polsce na mocy decyzji Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie ustawy Prawo własności przemysłowej z dnia 30 czerwca 2000 r. oraz wydanych na jej podstawie aktów wykonawczych. Odtąd uzyskanie patentu w Polsce będzie możliwe zarówno w drodze procedury krajowej, jak też w drodze procedury przed Europejskim Urzędem Patentowym, przy czym poziom i zakres przedmiotowy podmiotów uprawnionych do ochrony będą w obydwu przypadkach jednakowe.</u>
          <u xml:id="u-194.3" who="#PosełMarianKwiatkowski">Samoobrona RP docenia korzyści dla Polski wynikające z przystąpienia do omawianej konwencji, związane z uzyskiwaniem szerokiego i bezpłatnego dostępu do najnowocześniejszej informacji o rozwiązaniach technicznych oraz z wpływami z tytułu opłat pobieranych przez urząd patentowy za utrzymanie w mocy patentów europejskich na terytorium Polski, chociaż 50% tych wpływów trzeba będzie przekazać do Europejskiej Organizacji Patentowej. Mamy jednak wątpliwości, czy przedstawiona w uzasadnieniu do ustawy wizja skutków gospodarczych i finansowych ratyfikowania konwencji, zakładająca aż kilkakrotne zwiększenie wpływów z tego tytułu do budżetu, jest szacunkiem uprawnionym.</u>
          <u xml:id="u-194.4" who="#PosełMarianKwiatkowski">Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej bierze pod uwagę fakt, że potrzeba i celowość przystąpienia Polski do Konwencji o udzielaniu patentów europejskich i powołanej przez nią Europejskiej Organizacji Patentowej związane są z generalną decyzją polityczną o przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej i zobowiązaniem do przyjęcia całości jej dorobku legislacyjnego. Dlatego, gdy zdecydowaliśmy się na członkostwo w Unii Europejskiej, ratyfikacja konwencji jest tylko tego logiczną konsekwencją i stanowi dopełnienie warunków tego członkostwa.</u>
          <u xml:id="u-194.5" who="#PosełMarianKwiatkowski">W tym stanie rzeczy Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej nie zgłasza uwag do przedstawionego w druku nr 1836 projektu ustawy i udzieli mu poparcia w głosowaniu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Artur Zawisza, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#PosełArturZawisza">Panowie Marszałkowie! Wysoka Izbo! Klub Prawo i Sprawiedliwość, podobnie jak zapewne większość czy bodaj wszystkie kluby i koła parlamentarne, opowie się za ratyfikacją Konwencji o udzielaniu patentów europejskich, sporządzonej w Monachium etc. Nie ulega wątpliwości, że w tej sprawie, jak w rzadko której, działa zbiorowa mądrość Izby, która każe porozumiewać się co do spraw oczywistych i korzystnych dla naszego kraju. Samo zagadnienie merytoryczne zostało przedstawione wyczerpująco zarówno przez panią poseł sprawozdawczynię, jak i przez przedstawicieli poszczególnych klubów. Przy tej okazji przedstawię tylko dwie uwagi w związku z omawianym zagadnieniem.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#PosełArturZawisza">Pierwsza sprawa. Warto zauważyć, iż omawiana konwencja jest dobrym przykładem współpracy narodów i państw europejskich, który dzisiaj jest częścią, ów przykład, acquis communautaire, ale w istocie historycznie datuje się dalece wcześniej, niż powstawały struktury zintegrowanej Europy, ponieważ konwencja zakorzeniona jest już w podpisanej przed 120 laty w Paryżu Konwencji o ochronie własności przemysłowej, datowanej na marzec 1883 r. Ten przykład pokazuje, że, jakkolwiek struktury zintegrowanej Europy mogą pomagać współpracować narodom naszego kontynentu, jednakowoż sama współpraca jest i potrzebna, i wskazana, i możliwa, ale nie jest bezpośrednio uwarunkowana samymi instytucjami współczesnej Unii Europejskiej. To być może powinno być powodem pewnej głębszej refleksji w wypadku tej, ale i innych ważnych spraw.</u>
          <u xml:id="u-196.2" who="#PosełArturZawisza">Druga sprawa. Klub Prawo i Sprawiedliwość, jakkolwiek jest klubem opozycyjnym, nie będzie chciał w sposób szczególnie złośliwy wytykać rządowi tego, iż bodaj popełnił pewną niezręczność i błąd, angażując, chyba niepotrzebnie, czas i siły Wysokiej Izby aż dwukrotnie, bo w końcu nie jest zwyczajne i oczekiwane, by w ciągu zaledwie jednego roku dwa razy ratyfikować zbliżone do siebie akty międzynarodowe. Ci, którzy pracowali nad tą ustawą, pamiętają, iż 12 września zeszłego roku Sejm uchwalił ustawę o ratyfikacji aktu związanego z Konwencją o udzielaniu patentów europejskich. Po roku musimy wracać do tej sprawy, prawdopodobnie dlatego, iż rząd, a osobliwie Ministerstwo Spraw Zagranicznych, na czas nie zorientowało się, że tamta decyzja Sejmu nie powodowała doskonałego stanu prawnego, a jedynie stan niedoskonały, i że ze względu na brak ratyfikacji tego, co ratyfikowaliśmy przed rokiem, trzeba będzie raz jeszcze ratyfikować porozumienie dawniejsze. Ale tu rządowi chyba zabrakło refleksu, mógł tę sprawę rozeznać kilkanaście miesięcy wcześniej i zaproponować Wysokiej Izbie zintegrowaną pracę nad oboma aktami. Jest to prawdopodobnie swego rodzaju pomyłka polityczna i legislacyjna, jurydyczna raczej, na którą warto zwrócić uwagę, ale oczywiście nie chcemy tej sprawy w jakiś szczególny sposób rządowi mieć za złe.</u>
          <u xml:id="u-196.3" who="#PosełArturZawisza">Jako klub będziemy głosować za ratyfikacją konwencji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Janusz Wojciechowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę teraz pana posła Bronisława Dutkę...</u>
          <u xml:id="u-198.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Aha, przepraszam, teraz pan poseł Maciej Giertych.</u>
          <u xml:id="u-198.3" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#PosełMaciejGiertych">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Omawiamy projekt ustawy o ratyfikacji Konwencji o udzielaniu patentów europejskich, sporządzonej w Monachium dnia 5 października 1973 r., zmienionej aktem zmieniającym art. 63 Konwencji z dnia 17 grudnia 1991 r. oraz decyzjami Rady Administracyjnej Europejskiej Organizacji Patentowej z dnia 21 grudnia 1978 r., 13 grudnia 1994 r., 20 października 1995 r. wraz z protokołami stanowiącymi jej integralną część. Zawiły tytuł, zawiła sprawa.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#PosełMaciejGiertych">Mamy ratyfikować konwencję, która jest w stanie ciągłych przeróbek, mamy ją ratyfikować w takiej postaci, w jakiej jest w chwili ratyfikowania wraz ze wszystkimi zmianami, jakich w niej dokonano od chwili jej pierwotnego spisania w 1993 r. Po naszej ratyfikacji i tak nie wejdzie ona w życie w obecnym kształcie, bo musi być 15 krajów ją ratyfikujących, a na razie jest tylko 7. Dopiero 2 lata po ratyfikacji przez piętnaste państwo ostateczna wersja konwencji wejdzie w życie.</u>
          <u xml:id="u-199.2" who="#PosełMaciejGiertych">Można by więc zapytać, czemu Polska się spieszy, czemu wybiega przed szereg i spieszy się do ratyfikacji? Odpowiedź jest prosta: tego domaga się od nas Unia Europejska. Wszystko, co ostatnio robimy w Sejmie, jest pod presją wymogów Unii Europejskiej. Chcemy być bardziej unijno-europejscy niż dotychczasowi członkowie Unii. Żałosna jest ta nasza gorączkowa adaptacja wszystkiego do wymogów Unii, bez spokojnej analizy, bez przemyślenia, bez dokładnego sprawdzenia, co się nam naprawdę opłaca, a co nie. Są jakieś powody, dla których tak mało krajów ratyfikowało ostateczną wersję konwencji. Ja ich nie znam, a w dostarczonych nam materiałach brakuje na ten temat wyjaśnień. Niepokoi mnie ten pośpiech.</u>
          <u xml:id="u-199.3" who="#PosełMaciejGiertych">Wszystko, co powiedziałem powyżej, nie oznacza, że jestem przeciwny ratyfikacji samej konwencji. Wejście Polski do europejskiego systemu patentowego na pewno jest nam potrzebne, niezależnie od tego, czy mamy być w Unii, czy też nie. Dotychczasowa praktyka w Polsce wykazała, że nasi wynalazcy mają trudności w doprowadzeniu swoich pomysłów do etapu zastosowań. Często okazuje się, że w wyniku naszych rodzimych trudności ktoś ich za granicą ubiegł. Bywa jeszcze gorzej, polski wynalazca rezygnuje z działania w Polsce i przenosi się za granicę, gdyż tam znajduje łatwiejszą drogę do zastosowania swoich pomysłów, z ewidentną stratą dla gospodarki i prestiżu Polski. Z tego też powodu jest w interesie Polski, by przystąpiła do tej konwencji, nie dlatego, że Unia Europejska tak każe, a dlatego, że jest to w naszym polskim interesie. Dlatego też Liga Polskich Rodzin będzie głosować za uchwaleniem tej konwencji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę pana posła Zenona Tymę o wystąpienie w imieniu koła Polskiej Racji Stanu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#PosełZenonTyma">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Odnosząc się do sprawozdania Komisji Gospodarki oraz Komisji Spraw Zagranicznych przedstawiam stanowisko Koła Poselskiego Polska Racja Stanu do projektu ustawy o ratyfikacji Konwencji o udzieleniu patentów europejskich, sporządzonej w Monachium dnia 5 października 1973 r. wraz z późniejszymi zmianami. Projekt ustawy jest słuszny, można tylko zapytać: dlaczego tak późno? Z chwilą przystąpienia do Konwencji o udzielaniu patentów europejskich uzyskanie patentu w Polsce będzie możliwe na podstawie procedury krajowej, jak i procedury przed Europejskim Urzędem Patentowym.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#PosełZenonTyma">Ratyfikacja konwencji jest niezbędnym elementem w staraniach Polski o członkostwo w Unii Europejskiej. Z chwilą podpisania konwencji przez Polskę powinna ulec zmianie liczba patentów udzielanych na terytorium Polski w trybie patentu europejskiego, i to wielokrotnie. Polscy rzecznicy patentowi będą mogli reprezentować zgłaszających przed europejskim urzędem patentowym, a więc będą posiadali takie same prawa, jak rzecznicy stron konwencji.</u>
          <u xml:id="u-201.2" who="#PosełZenonTyma">Dzisiaj dorobek myśli naukowej w Polsce powoduje, że Polska nie należy do krajów nawet o średnim poziomie wynalazczym. Należy żywić nadzieję, że ten stan rzeczy będzie ulegać zmianie na lepsze. Polski wynalazca, uzyskując ochronę patentową przed europejskim urzędem patentowym, będzie miał ochronę patentową w państwach stronach konwencji. To tylko może mobilizować ambitnych wynalazców i pomóc im uzyskiwać patenty na terytorium innych państw w trybie patentu europejskiego, co przyniesie wymierne korzyści.</u>
          <u xml:id="u-201.3" who="#PosełZenonTyma">Polska gospodarka, długo jeszcze pozostając w agonii, nie będzie chłonna na wynalazki. Żeby je wdrażać, potrzebne są środki, a tych nie ma, trudno bowiem oczekiwać, aby projekt sfinansowały niepolskie banki. Niektórzy twierdzą, że postępowanie według procedury krajowej przed polskim Urzędem Patentowym to droga przez mękę. Procedura przed europejskim urzędem patentowym może się okazać bardziej czytelna, o ile nasze kompetentne instytucje o to zadbają.</u>
          <u xml:id="u-201.4" who="#PosełZenonTyma">Koło Poselskie Polska Racja Stanu będzie głosować za przyjęciem ustawy ratyfikacyjnej. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Nie ma więcej zgłoszeń w dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-202.3" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy w jutrzejszym bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-202.4" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 29. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Europejskiej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia oraz niektórych innych ustaw (druki nr 1751 i 1992).</u>
          <u xml:id="u-202.5" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Andrzeja Grzyba.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#PosełSprawozdawcaAndrzejGrzyb">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Komisja Europejska przedkłada Wysokiej Izbie sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia oraz niektórych innych ustaw, jest to druk nr 1751, oraz sprawozdanie, które przedkładamy w druku nr 1992.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#PosełSprawozdawcaAndrzejGrzyb">Regulacja ma wybitnie charakter dostosowawczy do prawa żywnościowego Unii Europejskiej. Ustawa wprowadza zarówno przepisy definicyjne, jak i kompetencyjne oraz wykonawcze, które ustalają zasady i wymagania zgodnie z prawem żywnościowym Unii Europejskiej. Wprowadza również nie tylko nowe definicje, ale również korekty do definicji obowiązujących, uściślenie wymagań dotyczących znakowania środków spożywczych, w szczególności zgodnie z dyrektywą 93/43 oraz rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady 198 z 2002 r.</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#PosełSprawozdawcaAndrzejGrzyb">W ustawie zostały również określone kompetencje poszczególnych organów państwa w zakresie zbierania i przekazywania informacji w ramach systemu wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach żywnościowych (RASFF) oraz obowiązku współpracy ministra zdrowia z Europejskim Urzędem ds. Bezpieczeństwa Żywności. Ustawa wprowadza również zasady monitoringu żywności i żywienia, wprowadza nowy organ, zwany radą, który ma zająć się niejako określeniem zasad tego monitoringu. Określa powszechny obowiązek wprowadzenia w zakładach zajmujących się obrotem żywnością zasad tzw. systemu HACCP czy kontroli punktów krytycznych produkcji oraz sposobu przeciwdziałania wszelkim zagrożeniom w procesie produkcji oraz w obrocie żywnością.</u>
          <u xml:id="u-203.3" who="#PosełSprawozdawcaAndrzejGrzyb">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ta ustawa dotyczy wszystkich, powtarzam to jeszcze raz, wszystkich, którzy zajmują się obrotem żywnością. Zgodnie z definicją obrót żywnością to są wszelkie formy dysponowania żywnością, zarówno odpłatne, jak i nieodpłatne, mające na celu dostarczenie żywności konsumentom, w tym dotyczy to sprzedaży detalicznej, hurtowej oraz przechowywania, przewozu, ale również działalności charytatywnej. Zatem musimy sobie zdawać sprawę z tego, że te zmiany dotyczą bardzo dużej liczby podmiotów gospodarczych, zwłaszcza tych, które jeszcze w trybie poprzedniej noweli ustawy były wyłączone z obowiązku wprowadzenia w szczególności systemu HACCP. Szacuje się, że w chwili obecnej w Polsce jest ok. 300 tys. zakładów zajmujących się produkcją żywności, ale jest jeszcze cała grupa przedsiębiorców, którzy prowadzą swoje firmy zajmujące się obrotem żywnością. Zatem ta ustawa została w sposób szczególny poddana tutaj oglądowi ze strony Komisji Europejskiej, zwłaszcza zaś powołanej podkomisji nadzwyczajnej, która zajmowała się opracowaniem tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-203.4" who="#PosełSprawozdawcaAndrzejGrzyb">W trakcie prac nad tą ustawą zasięgaliśmy opinii zarówno środowisk naukowych, które uczestniczyły w pracach, opiniując projekt ustawy, jak i środowiska przedsiębiorców, korporacji zawodowych oraz przedstawicielstw przedsiębiorców, którzy zajmują się produkcją i obrotem żywnością. Również w trakcie prac Komisji w celu rozstrzygnięcia wielu wątpliwości, które pojawiły się w pracach nad tą ustawą, zasięgaliśmy opinii Biura Studiów i Ekspertyz oraz Komitetu Integracji Europejskiej, w szczególności zaś co do tempa wdrażania i rozległości niejako podmiotów objętych wdrożeniem dyrektywy nr 93/43 w krajach członkowskich Unii Europejskiej. Należy przy tym zauważyć, że to wdrożenie miało miejsce na przestrzeni kilku lat, że nie był to proces czy akt jednorazowy, praktycznie od roku 1994 aż do roku 2000, mimo że był zdecydowanie krótszy okres na wdrożenie tejże dyrektywy żywnościowej w krajach członkowskich Unii Europejskiej. To też pokazuje, jak wielkie zadanie stoi przed polskimi przedsiębiorcami, którzy będą zobowiązani również do wdrożenia tych zmian, które wprowadza zmiana ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia oraz niektórych innych ustaw. Przy czym trzeba też powiedzieć dla pełnego obrazu prac nad tą ustawą, że jesteśmy w przededniu decyzji o przyjęciu rozporządzenia w tej sprawie przez Unię Europejską. I wtedy tak jak prawo rozporządzeń będzie ono stosowane wprost. Zatem musimy mieć tą świadomość, że wtedy to nie prawo krajowe, ale właśnie prawo rozporządzeń będzie obowiązywało wszystkie podmioty gospodarcze, wszystkich przedsiębiorców zajmujących się produkcją i obrotem żywnością, niezależnie od tego, co będzie w prawie krajowym.</u>
          <u xml:id="u-203.5" who="#PosełSprawozdawcaAndrzejGrzyb">W trakcie prac Komisji wprowadzono szereg istotnych zmian. Część zmian miała charakter, nazwę, detaliczny, a więc były to zmiany legislacyjne, doprecyzowujące, poprawiające język i stylistykę oraz czytelność ustawy. Były też zmiany o istotnym znaczeniu, które dotyczyły m.in. dodania w części słownikowej nowych pojęć, które wyjaśniałyby precyzyjnie, co rozumiemy m.in. przez zakład żywienia zbiorowego zamkniętego i w odróżnieniu od tego, jak rozumieć należy w trybie tejże ustawy np. zakład żywienia zbiorowego. Wprowadzona została sama definicja systemu analizy zagrożeń i krytycznych punktów kontroli HACCP, której nie było, a które to pojęcie wprowadzamy do ustawy, również definicja bezpieczeństwa żywności, określająca, co rozumiemy przez bezpieczeństwo żywności.</u>
          <u xml:id="u-203.6" who="#PosełSprawozdawcaAndrzejGrzyb">Jednocześnie usunięto z ustawy m.in. definicję sanitarnego znaku identyfikacyjnego i, co jest konsekwencją skreślenia tejże definicji, usunięto też obowiązek uzyskiwania przez zakłady zajmujące się obrotem żywnością, produkcją żywności, uzyskiwania sanitarnego znaku identyfikacyjnego. Był to kolejny administracyjny, bardzo uciążliwy obowiązek, który nakładałaby według projektu ta ustawa, jednak po wyjaśnieniach okazało się, że w tej chwili nie ma takiej konieczności, iżby każdy z zakładów zajmujących się produkcją żywności musiał uzyskiwać sanitarny znak identyfikacyjny.</u>
          <u xml:id="u-203.7" who="#PosełSprawozdawcaAndrzejGrzyb">Z ustawy został również wyłączony przepis karny, który penalizował brak wprowadzenia zasad systemu HACCP w zakładach. Skreślono ust. 3 w dodanym art. 13a, który zobowiązywał przedsiębiorcę wprowadzającego do obrotu nową żywność do jej monitorowania w celu zapewnienia bezpieczeństwa żywności. Stwierdziliśmy w pracach komisji, że wprowadzenie takiego przepisu jest praktycznie niewykonalne, stąd też po dyskusjach ze stroną rządową ten ust. 3 dodanego art. 13a został również skreślony. Uchylono również art. 16 ustawy w związku z wprowadzoną ustawą o normalizacji.</u>
          <u xml:id="u-203.8" who="#PosełSprawozdawcaAndrzejGrzyb">W zmianie 17. dodano ust. 1 do art. 20, w którym to główny inspektor sanitarny został uprawniony do zasięgania opinii jednostek badawczo-rozwojowych przy postępowaniu wyjaśniającym, czy środki spożywcze wprowadzane po raz pierwszy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej spełniają warunki zdrowotne, czy nie stanowią - mówię tu o środkach spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego, suplementów diety czy środków spożywczych wzbogacanych substancjami - zagrożenia dla zdrowia ludności.</u>
          <u xml:id="u-203.9" who="#PosełSprawozdawcaAndrzejGrzyb">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Największą część naszej dyskusji zajęła kwestia zmian, które dotyczyły wprowadzenia systemu HACCP. Jest to związane przede wszystkim z faktem, że będzie dotyczyło, jak mówiłem, wszystkich podmiotów gospodarczych zajmujących się obrotem żywnością, zarówno produktem, handlem, jak i działalnością charytatywną w tym zakresie. Na tym tle w trakcie prac komisji i porównania tego, co znajduje się w dyrektywie 93/43, stwierdziliśmy, że art. 29 obecnie obowiązującej ustawy, w którym wymienia się 7 zasad systemu HACCP, odbiega w sposób znaczący od wymagań zawartych w tejże dyrektywie. Stąd też komisja, po zasięgnięciu opinii Komitetu Integracji Europejskiej oraz opinii Biura Studiów i Ekspertyz, wprowadziła nową redakcję art. 29, w którym zostało wymienionych nie 7 - jak dotychczas - zasad zgodnych z tzw. codex alimentarius, a więc z zasadami określonymi przez Światową Organizację Zdrowia oraz FAO, tylko 5 zasad, zgodnie z dyrektywą. Wprowadzono także ust. 2, w którym to stwierdza się, że sposób dokumentowania oraz weryfikacji zasad systemu HACCP w zakładzie - w celu potwierdzenia, że postępowanie, o którym jest mowa w tych 5 zasadach dotyczących wprowadzenia systemu HACCP, jest skuteczne - określa kierujący zakładem. Przeniesiono zatem odpowiedzialność za zakres dokumentacji, za skuteczność funkcjonowania tego systemu na kierującego zakładem. Dokumentowanie zaś i weryfikowanie zasad systemu HACCP obejmuje dane, które potwierdzają bezpieczeństwo żywności, odpowiednio do wielkości zakładu i rodzaju prowadzonej działalności.</u>
          <u xml:id="u-203.10" who="#PosełSprawozdawcaAndrzejGrzyb">Największa bowiem obawa, panie marszałku, Wysoka Izbo, w przypadku reprezentujących przedsiębiorców w pracach komisji organizacji wiązała się ze stwierdzeniem, że oto wprowadzenie tego przepisu będzie skutkowało taką samą koniecznością prowadzenia rozległej dokumentacji, której nie będą w stanie przygotować sami przedsiębiorcy, tylko będą zmuszeni do korzystania z usług firm doradczych. Powstał już taki swoisty rynek firm doradczych, które zgłaszały się do tych przedsiębiorstw, aby oferować swoje usługi w zakresie opracowania tegoż systemu. Również były wymieniane w trakcie prac komisji koszty z tym związane, wskazywano na rozległość tej dokumentacji. Wszystko to nie sprzyjało zrozumieniu, że z jednej strony Polska jest zobowiązana do wprowadzenia tego systemu i że, z drugiej strony, jest to możliwe do udźwignięcia przez przedsiębiorcę. A więc te zmiany, nadanie nowego brzmienia art. 29 ma wyraźnie wskazać, że to ma być proporcjonalne do tego, co się dzieje w danym zakładzie, że wprowadzenie tych zasad nie będzie niejako stanowić o nadmiernym obowiązku dla przedsiębiorcy. Wprowadzenie tych zasad ma być niejako swoistym certyfikatem dla firmy, w której zostaną one wprowadzone. To ma jak gdyby stanowić znak firmowy - że oto w tymże zakładzie wprowadzono te zasady, że tutaj się monitoruje krytyczne punkty w procesie produkcji czy obrotu żywnością, że ten zakład zapewnia pełne bezpieczeństwo w zakresie obrotu żywnością.</u>
          <u xml:id="u-203.11" who="#PosełSprawozdawcaAndrzejGrzyb">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Stwierdziliśmy też w trakcie prac komisji, że należy zmienić również brzmienie art. 28 przez dodanie m.in. ustępów, które zawierają nową redakcję przepisów dotyczących kontroli w zakładzie. Dodane ust. 3 i 4 formułują to w sposób następujący: w zakładzie kontrolę wewnętrzną organizuje, prowadzi i koordynuje kierujący zakładem. Żeby zaś nie było wątpliwości, jaki ma być zakres tej koordynacji i sposób prowadzenia kontroli, dana została delegacja ministrowi właściwemu do spraw zdrowia, aby w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa określił w drodze rozporządzenia szczegółowy zakres, metody, sposób prowadzenia wewnętrznej kontroli jakości żywności i przestrzegania zasad higieny, oczywiście z uwzględnieniem zasad systemu HACCP - podkreślam, nie systemu HACCP, a zasad tegoż systemu - w zakładach produkujących żywność lub zajmujących się obrotem żywnością, mając na względzie wymagania w zakresie bezpieczeństwa żywności. W art. 30, który również otrzymał nową redakcję, też nałożyliśmy niejako obowiązek na kierującego zakładem - jest on obowiązany wdrożyć i stosować zasady systemu HACCP. Znowu podkreślam: ma wdrożyć nie system HACCP, ale zasady tego systemu. Obowiązek ten nie dotyczy producentów na etapie produkcji pierwotnej, którzy będą stosowali tylko zasady dobrej praktyki higienicznej i dobrej praktyki produkcyjnej. Wdrażając zaś te zasady systemu HACCP w zakładzie, nie tylko kierujący tym zakładem mogą posiłkować się tutaj wskazaniami, które będą mogli znaleźć w poradnikach opracowanych zarówno przez przedsiębiorców, jak i przez związki zrzeszające tych przedsiębiorców przy udziale organizacji konsumenckich oraz w konsultacji z zainteresowanymi stronami działającymi w zakresie bezpieczeństwa żywności.</u>
          <u xml:id="u-203.12" who="#PosełSprawozdawcaAndrzejGrzyb">Poradniki te zaś, po to żeby uwzględniały wszystkie zasady, o których mówimy, dotyczące bezpieczeństwa żywności, w szczególności co do wprowadzenia zasad systemu HACCP, będą podlegały ocenie przez organy urzędowej kontroli żywności, zgodnie z zakresem nadzoru. Przy czym chcemy podkreślić, jeśli chodzi o zmianę przepisu art. 32, przez m.in. wprowadzenie ust. 2, że formułuje się szczególny postulat. Otóż poradniki te powinny uwzględniać potrzeby i możliwości tych przedsiębiorców, którzy ze względu na wielkość zakładu oraz rodzaj produkowanej lub wprowadzanej do obrotu żywności prowadzą działalność m.in. na potrzeby rynków lokalnych, a więc w skali zarówno jednej gminy, jak i gmin sąsiadujących; przedsiębiorcy ci będą mogli stosować czy wprowadzać zasady systemu HACCP proporcjonalnie do wielkości zakładu. Te poradniki powinny też uwzględniać te zakłady, które produkują żywność lub stosują surowce do produkcji żywności zgodnie z tradycyjnymi metodami, ustalonymi wieloletnią praktyką lub tradycją charakterystyczną dla danego regionu, dla danego środowiska lokalnego; a zatem chodzi tutaj w szczególności o produkt lokalny oraz produkt regionalny. I wreszcie te poradniki powinny również uwzględniać działalność w regionach szczególnych ze względu zarówno na położenie geograficzne, jak i dostępność zaopatrzenia. Przykładem mogą być warunki atmosferyczne czy choćby położenie schroniska powyżej określonej wysokości, gdzie jest trudny dostęp np. zimą, gdzie dostarczanie żywności nie będzie się mogło odbywać za pomocą środków określonych ustawowo, gdzie trzeba będzie czasami stosować nadzwyczajne środki do dostarczenia tej żywności.</u>
          <u xml:id="u-203.13" who="#PosełSprawozdawcaAndrzejGrzyb">Chciałbym też powiedzieć, że duża część naszej dyskusji poświęcona była kwestii terminu, w którym obowiązek wdrożenia zasad systemu HACCP powinien objąć polskie firmy. Były tutaj różne propozycje. Spośród tych propozycji w drodze głosowania na posiedzeniu plenarnym komisji został wybrany termin 1 stycznia 2004 r. Zgłaszane były propozycje, aby to był termin członkostwa Polski w Unii Europejskiej lub termin 1 kwietnia 2004 r.</u>
          <u xml:id="u-203.14" who="#PosełSprawozdawcaAndrzejGrzyb">Chciałbym wskazać, że zmiany w tejże ustawie, te najważniejsze, o których tutaj mówiłem (zajęły nam one najwięcej czasu, ale po przedstawieniu opinii w dyskusji przyjęliśmy kompromisowe rozwiązania, które zarówno zadowalają stronę rządową, jak i w dużej mierze uwzględniają postulaty przedsiębiorców), będą wymagały również daleko idącej informacji, popularyzacji, a także pewnie szkolenia, włączenia się organizacji przedsiębiorców, zrzeszeń zawodowych czy też korporacji, żeby niejako spopularyzować to, jaka jest istota zmian w prawie żywnościowym wprowadzonych w ramach tejże noweli.</u>
          <u xml:id="u-203.15" who="#PosełSprawozdawcaAndrzejGrzyb">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym też zwrócić uwagę na wielką ilość delegacji do wydania rozporządzeń. Oczywiście to wcale nie znaczy, że musi być wiele rozporządzeń, bo niektóre z tych delegacji będą mogły zostać pomieszczone w jednym rozporządzeniu. Np. minister zdrowia ma określić dopuszczalne zawartości pozostałości środków chemicznych ochrony roślin w środkach spożywczych, sposób pobierania próbek oraz reżim przy ich pobieraniu i procedury badania pozostałości środków chemicznych, również dopuszczalne poziomy dioksyn i polichlorowanych bifenyli w żywności pochodzenia zwierzęcego i w olejach roślinnych - przypomnę słynną aferę dioksynową w Unii Europejskiej, zatem jest to szczególnie wrażliwy obszar badań - wymagania, jakie powinny spełniać naturalne wody mineralne, zarówno źródlane jak i stołowe - ta część regulacji, która dotyczyła akurat tej grupy środków spożywczych nie znajdowała się w prawie żywnościowym - grupy środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz stawiane im wymagania, wykaz jednostek badawczych uprawnionych do wydawania opinii dla głównego inspektora sanitarnego o środkach spożywczych, ustalenie, czy nie stanowią zagrożenia dla zdrowia. Również wspólnie minister zdrowia i minister rolnictwa mają określić szczegółowy zakres, metody i sposób kontroli wewnętrznej jakości żywności, przestrzegania zasad higieny, z uwzględnieniem zasad systemu HACCP, także szczegółowe wymagania higieniczno-sanitarne - to jest niebywale ważne rozporządzenie - które dotyczą zakładów i ich wyposażenia, wymagania w zakresie przestrzegania zasad higieny w procesie produkcji środków spożywczych i obrocie nimi. Minister zdrowia wspólnie z ministrem spraw wewnętrznych i administracji ma także określić wykaz przejść granicznych, przez które środki spożywcze dozwolone oraz substancje dodatkowe i inne składniki żywności mogą być wprowadzone na polski obszar celny. To dodatkowe uprawnienie, w szczególności dla ministra zdrowia, ma niejako uporządkować całą sprawę, bo niejednokrotnie w ramach kontroli granicznej bywały wątpliwości, jak się ta kontrola ma odbywać, co również zostało potwierdzone w trakcie prac komisji. Minister zdrowia ma też określić wykaz towarów, które będą podlegały granicznej kontroli żywności, z uwzględnieniem klasyfikacji według obowiązującej taryfy celnej.</u>
          <u xml:id="u-203.16" who="#PosełSprawozdawcaAndrzejGrzyb">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zdajemy sobie sprawę, że jest to niebywale ważna regulacja, choć ma ona charakter zmiany, noweli obowiązującej ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia oraz niektórych innych ustaw, że ona dotyka wielkiej ilości podmiotów, w tym w szczególności małych podmiotów gospodarczych, o które Wysoka Izba zawsze, wprowadzając określone przepisy, stara się troszczyć, tak iżby w polskiej przestrzeni gospodarczej przez wdrażane przepisy, przez nowelizacje obowiązujących przepisów nie tworzono takich zasad, których te małe podmioty gospodarcze nie byłyby w stanie przestrzegać. Stąd też chciałbym nadal mieć przekonanie, że w wyniku prac w komisji udało się w tejże noweli skonstruować przepisy przy zgodnej współpracy zarówno strony rządowej, komisji sejmowej, jak i przedstawicieli korporacji przedsiębiorców, które pozwalają na, z jednej strony, wdrożenie systemu bezpieczeństwa żywności w polskim prawie żywnościowym, ale, z drugiej strony też, na wprowadzenie tych zasad, a w szczególności zasad dotyczących HACCP w w taki sposób, że nie będą one w sposób dotkliwy eliminowały czy ograniczały działalności gospodarczej, w szczególności zaś małych przedsiębiorców.</u>
          <u xml:id="u-203.17" who="#PosełSprawozdawcaAndrzejGrzyb">Chciałbym bardzo serdecznie podziękować wszystkim, którzy wzięli udział w opiniowaniu prac komisji - przedstawicielom świata nauki, instytucji badawczo-rozwojowych, strony rządowej, paniom i panom posłom, którzy brali udział w pracach nad tą ustawą. Jednocześnie chciałbym stwierdzić, że przedłożone sprawozdanie uzyskało pozytywną opinię Komitetu Integracji Europejskiej w zakresie zgodności z prawem europejskim, i prosić Wysoką Izbę w imieniu Komisji Europejskiej o pozytywne głosowanie i przyjęcie tego sprawozdania. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-204.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-204.3" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Zofię Grzebisz-Nowicką, która wystąpi w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej, w którego imieniu mam zaszczyt przemawiać, będzie głosował za przyjęciem projektu ustawy o zmianie ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia oraz niektórych innych ustaw, zawartego w sprawozdaniu Komisji Europejskiej przedstawionym przed chwilą przez pana posła sprawozdawcę Andrzeja Grzyba.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Celem projektowanej ustawy jest przede wszystkim dostosowanie prawodawstwa polskiego do prawa Unii Europejskiej, ale ustawa ta usuwa także stwierdzone w dotychczasowej praktyce stosowania aktualnie obowiązujących przepisów braki i niezgodności.</u>
          <u xml:id="u-205.2" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Projektowana ustawa powoduje nowelizację kilku innych ustaw, które powinny regulować zasady powiadamiania o niebezpiecznej żywności lub środkach żywienia zwierząt. Dotyczy to aż 7 ustaw. Są to ustawy:</u>
          <u xml:id="u-205.3" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">- o Państwowej Inspekcji Sanitarnej,</u>
          <u xml:id="u-205.4" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">- o ochronie roślin,</u>
          <u xml:id="u-205.5" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">- o zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, badaniu zwierząt rzeźnych i mięsa oraz o Inspekcji Weterynaryjnej,</u>
          <u xml:id="u-205.6" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">- o ogólnym bezpieczeństwie produktów,</u>
          <u xml:id="u-205.7" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">- o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych,</u>
          <u xml:id="u-205.8" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">- o środkach żywienia zwierząt.</u>
          <u xml:id="u-205.9" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Także dotyczy ustawy, którą uchwaliliśmy w ubiegłym roku - o zmianie ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia zwierząt z dnia 24 lipca 2002 r.</u>
          <u xml:id="u-205.10" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Podkreślenia wymaga także fakt, że podstawowym celem większości nowych przepisów wprowadzanych do omawianej dziś ustawy jest podniesienie poziomu bezpieczeństwa żywności, w szczególności poprzez wzmocnienie procedur nadzoru, kontroli i monitorowania środków spożywczych oraz zapewnienie ściślejszej współpracy z agendami Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-205.11" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Projektowana ustawa określa również kompetencje organów państwa w zakresie zbierania i przekazywania informacji w ramach systemu wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach żywnościowych. Ustawa słusznie wskazuje głównego inspektora sanitarnego jako organ odpowiedzialny za funkcjonowanie krajowego punktu kontaktowego systemu RASFF. Natomiast minister zdrowia zobowiązany jest z mocy tej ustawy do wykonywania zadań w zakresie współpracy z Europejskim Urzędem do Spraw Bezpieczeństwa Żywności.</u>
          <u xml:id="u-205.12" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Niezwykle ważną, a zarazem kontrowersyjną zmianą w projektowanej ustawie jest nałożenie na małych przedsiębiorców branży spożywczej obowiązku wprowadzenia systemu analizy zagrożeń i krytycznych punktów kontroli w sprawie higieny środków spożywczych. Chodzi tu o wdrożenie systemu HACCP.</u>
          <u xml:id="u-205.13" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Było wiele kontrowersji także przy samej definicji tego systemu. Kwestia ta była wyjątkowo wnikliwie analizowana w pracach podkomisji, a następnie komisji i konsultowana z wieloma ekspertami i przedsiębiorcami. Mówił o tym pan poseł sprawozdawca, nie będę tego powtarzać. Z zadowoleniem chcę podkreślić jedynie fakt, że udało się nam uzyskać konsensus w tej niezwykle ważnej kwestii i znaleźć lepsze rozwiązania prawne, niż pierwotnie zawierał to projekt rządowy.</u>
          <u xml:id="u-205.14" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">W celu ułatwienia zakładom spełnienia nałożonych na nie obowiązków projektowana ustawa tworzy podstawę prawną do opracowywania i stosowania poradników dobrej praktyki produkcyjnej i higienicznej oraz poradników wdrażania systemu HACCP. Ważne jest to, że w oparciu o przepisy tej ustawy poradniki takie będą mogły być opracowywane przez przedsiębiorców i ich związki, przy udziale organizacji konsumenckich, a także innych zainteresowanych podmiotów. Następnie podlegają one ocenie urzędowych organów kontroli.</u>
          <u xml:id="u-205.15" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Regulacje te oraz poradniki dobrej praktyki będą jednym z bardzo ważnych instrumentów służących wzmocnieniu bezpieczeństwa żywności, co oczywiście leży w interesie nie tylko producentów żywności, nie tylko uczestników obrotu tą żywnością, ale przede wszystkim konsumentów, nas wszystkich. Dlatego też Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej będzie głosował za przyjęciem tej ustawy, którą przedstawił przed chwilą pan poseł sprawozdawca Andrzej Grzyb. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę pana posła Andrzeja Markowiaka o wystąpienie w imieniu klubu Platformy Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-206.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#PosełAndrzejMarkowiak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Występując w imieniu Klubu Poselskiego Platformy Obywatelskiej, mam przyjemność przedstawić stanowisko w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia oraz niektórych innych ustaw, które zostały przedstawione Wysokiej Izbie w druku nr 1751. Mówiąc: mam przyjemność, chciałbym podkreślić właśnie ten fakt, że praca nad tą ustawą sprawiła mi osobiście dużą przyjemność, dlatego że rzadko się zdarza, aby pracując w podkomisji, a właśnie miałem tę przyjemność, spotkać się z takim stylem pracy, jaki akurat mieliśmy szczęście tam stosować.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#PosełAndrzejMarkowiak">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Ustawa ta jest ważna z kilku względów. Przede wszystkim jest ważna z punktu widzenia naszego członkostwa w Unii Europejskiej, dlatego że jesteśmy w przededniu opracowania kolejnego raportu okresowego oceniającego nasze przygotowanie do członkostwa i byłoby dobrze, gdyby oceniający nasze przygotowanie mogli stwierdzić, że ten ważny akt prawny został już w Polsce uchwalony. Ważny, bo jeżeli popatrzymy, jak ogromną objętość ma ta ustawa, ilu kwestii dotyczy, wystarczy popatrzeć na ilość załączonych tytułów aktów, przepisów prawa i dokumentów, których jest ponad 60, to mamy świadomość, że dokonano bardzo dużego wysiłku i wykonano dużą pracę, aby uregulować ten bardzo ważny problem.</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#PosełAndrzejMarkowiak">Problem ten jest również ważny z punktu widzenia bezpieczeństwa konsumentów, a także z punktu widzenia producentów i godzi jakby te interesy. Trzeba mieć też świadomość, że konstruując tę ustawę, a potem nad nią pracując, próbowano pogodzić, i myślę, że z dobrym skutkiem, te trzy interesy, jakie tutaj przedstawiłem.</u>
          <u xml:id="u-207.3" who="#PosełAndrzejMarkowiak">Chcę również powiedzieć, że pracując nad ustawą, włożono w nią wiele pracy, ale dzięki temu, że współpraca m.in. z zespołem pana ministra Trybusza, głównego inspektora sanitarnego, a także z posłami z podkomisji, ekspertami, przedstawicielami środowisk producentów i korporacji była na tyle twórcza, że mogliśmy się bardzo szybko posuwać do przodu. Można, myślę, zaryzykować stwierdzenie, że to, co dzisiaj przedstawiamy Wysokiej Izbie, jest w swoim rodzaju pracą zbiorową.</u>
          <u xml:id="u-207.4" who="#PosełAndrzejMarkowiak">Ustawa w dużym stopniu różni się od pierwotnego projektu, dlatego że w trakcie prac podkomisji, i jeszcze w Komisji Europejskiej, dokonano w niej wiele istotnych zmian. Przede wszystkim dokonaliśmy zmian w słowniku, dbając o to, aby już na starcie, na początku ustawy definicje były precyzyjne, jasne i nie budziły wątpliwości, co się nieczęsto w naszym systemie prawotwórczym zdarza.</u>
          <u xml:id="u-207.5" who="#PosełAndrzejMarkowiak">Staraliśmy się również pogodzić w miarę możliwości interesy i konsumentów, i producentów. To się szczególnie ujawniło w przypadku tej kontrowersyjnej kwestii dotyczącej stosowania systemu HACCP, gdzie wprowadziliśmy daleko idące, ale myślę jeszcze dopuszczalne z punktu widzenia ustawodawstwa unijnego, zapisy, które łagodzą ostrość wymogów, ale na tyle, że nie kolidują z wymogami dotyczącymi kryteriów i standardów unijnych. Szczególnie to zostało uwidocznione w art. 30, gdzie napisaliśmy, że obowiązek wdrożenia i stosowania tego systemu ciąży na kierowniku zakładu. Tak więc ten obowiązek wejdzie w życie w momencie wejścia w życie ustawy, tzn. z pewnym wyjątkiem, że akurat wprowadzenie tego systemu będzie obowiązywać z dniem 1 stycznia 2004 r. To też warto o tym powiedzieć, bo pierwotnie liczyliśmy, że można to będzie zrobić 1 maja, ale stępiając w pewnym sensie ten taki dość ostry wymóg tego obowiązku, uznaliśmy, że można go już zastosować z dniem 1 stycznia.</u>
          <u xml:id="u-207.6" who="#PosełAndrzejMarkowiak">Tak że oddajemy Wysokiej Izbie w drugim czytaniu dobry projekt. Z jednej strony powinienem go oceniać z punktu widzenia klubu, a z drugiej strony jest mi o tyle trudno, że brałem udział w jego tworzeniu. I myślę, że z tego miejsca warto jeszcze raz podziękować, chociaż zrobił to pan poseł sprawozdawca, wszystkim, którzy pracowali w tej podkomisji, także zespołowi pana ministra Trybusza, który był bardzo otwarty na argumenty. I wydawało nam się w pewnym momencie, że pracujemy wszyscy w jednym zespole.</u>
          <u xml:id="u-207.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Elastycznie.)</u>
          <u xml:id="u-207.8" who="#PosełAndrzejMarkowiak">Pani poseł, rzeczywiście ta elastyczność była daleko idąca, ale to dlatego że wszyscy mieli jeden cel - stworzenie dobrego produktu. I ten produkt został stworzony.</u>
          <u xml:id="u-207.9" who="#PosełAndrzejMarkowiak">Niestety, jedna łyżka dziegciu musi być tutaj wlana, bo mimo wszystko pozwolę sobie przedstawić dwie poprawki do projektu. Jedna ma charakter redakcyjny, do art. 28. Nie chcę jej teraz omawiać, myślę, że zrobimy to na posiedzeniu Komisji Europejskiej. Druga dotyczy art. 33 ust. 1, który to zapis wpadł nam w oko w ostatniej chwili. Okazało się, że jest to w pewnym sensie monstrum z punktu widzenia prawnego, artykuł napisany tak, że bardzo trudno było się z nim obchodzić. Nie ukrywam, że pozwoliłem sobie użyć pewnego rodzaju inżynierii prawotwórczej i tak przekonstruować ten zapis, aby był on strawny i łatwiejszy w stosowania. Myślę, że pan minister, a potem Komisja Europejska odniosą się do tych poprawek w sposób otwarty i zostaną one przyjęte z pożytkiem dla całej ustawy, którą już dzisiaj można uznać za dobry akt prawny. Myślę, że będzie on dobrze stosowany i będzie służył głównie konsumentom, a także producentom, którzy bardzo się obawiali tych zmian - zmian niezbędnych, nie do uniknięcia, ale myślę, że dobrze wprowadzonych, z pożytkiem, jak powiedziałem, dla wszystkich, którzy będą z nich korzystać.</u>
          <u xml:id="u-207.10" who="#PosełAndrzejMarkowiak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Poselski Platformy Obywatelskiej będzie głosował za przyjęciem tej ustawy z dwiema poprawkami, które w tym momencie pozwolę sobie złożyć na ręce pana marszałka. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Elżbietę Kruk, która wystąpi w imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#PosełElżbietaKruk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wniesiony przez rząd projekt ustawy o zmianie ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia to druga nowelizacja tej regulacji w obecnej kadencji Sejmu. Podstawową zmianą w stosunku do obowiązującego stanu prawnego, jaką wnosi, jest rozszerzenie zakresu podmiotowego stosowania zapisów ustawy dotyczących wprowadzania zasad systemu HACCP, popularnie zwanego „hacapem”, a konkretnie objęcie tym obowiązkiem wszystkich podmiotów prowadzących działalność w zakresie produkcji i obrotu żywnością, podczas gdy dziś zobowiązani są do tego przedsiębiorcy zatrudniający powyżej 50 osób.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#PosełElżbietaKruk">Głównym przedmiotem obrad podkomisji nadzwyczajnej powołanej do rozpatrzenia projektu - jak to już było powiedziane - był obowiązek wdrażania zasad systemu HACCP wynikający z zapisów dyrektywy oraz zakres, sposób i termin wdrażania tego systemu. Podobnie jak w przypadku nowelizacji z lipca ubiegłego roku, zapisy te wzbudziły ogromne wątpliwości i kontrowersje.</u>
          <u xml:id="u-209.2" who="#PosełElżbietaKruk">Zacznę od tego, co to jest HACCP. Otóż jest to system analizy zagrożeń i krytycznych punktów kontroli w zakresie kontroli wewnętrznej, który powstał na potrzeby amerykańskiego programu załogowych lotów kosmicznych, aby zapewnić bezpieczeństwo mikrobiologiczne żywności dla astronautów. Trudno sobie wyobrazić nałożenie takiego ciężaru na małych przedsiębiorców, w tym - powtórzę chętnie podawany przez przeciwników tego rozwiązania przykład - producentów tradycyjnej żywności, jak oryginalny oscypek.</u>
          <u xml:id="u-209.3" who="#PosełElżbietaKruk">Stanęliśmy przed takim problemem, że rząd w sposób całkowicie nieodpowiedzialny postanowił nie tylko zobowiązać do wdrożenia systemu wszystkich przedsiębiorców, ale zaproponował przepisy tak rygorystycznie wymagające wprowadzenia pełnego systemu, że w sposób oczywisty przekroczył obowiązek dostosowawczy. Żaden kraj Unii Europejskiej nie wprowadził tego systemu w takim zakresie, i to w tak krótkim czasie. Zatem rząd, zamiast chronić polskich przedsiębiorców, stawia ich w obliczu konkurencji z unijnymi partnerami w sytuacji o wiele trudniejszej, a uzasadnieniem takiego rozwiązania miało być właśnie dostosowanie. Poza tym podnoszono konieczność przyjęcia środków, których celem jest zagwarantowanie bezpieczeństwa żywnościowego.</u>
          <u xml:id="u-209.4" who="#PosełElżbietaKruk">Tymczasem tak naprawdę HACCP to system norm organizacyjnych i formalnoprawnych. Wszyscy przedsiębiorcy już dzisiaj są zobowiązani do wprowadzania dobrych praktyk produkcyjnych i higienicznych, to jest do rzeczywistych działań, które muszą być podjęte w celu zapewnienia bezpieczeństwa żywności. Nie muszę przypominać, że to przedsiębiorca jest odpowiedzialny za wprowadzenie żywności na rynek.</u>
          <u xml:id="u-209.5" who="#PosełElżbietaKruk">Rząd chce narzucić naszym przedsiębiorcom standardy, których Unia nie egzekwuje. Kraje członkowskie miały 30 miesięcy na wdrożenie tych wymagań w swoim ustawodawstwie i postanowienia te weszły w życie od stycznia 1996 r. Jednak niektóre z państw dość długo zwlekały z ich wprowadzeniem. Na przykład w Austrii przepisy HACCP zaczęły obowiązywać w marcu 1999 r., cztery lata po wejściu do Unii Europejskiej, w Niemczech w sierpniu 1998 r. A jak wygląda wdrażanie systemu w przedsiębiorstwach Unii Europejskiej? Otóż na przykład w Holandii wprowadzono rozróżnienie między dużymi przedsiębiorstwami przemysłowymi oraz małymi, prowadzącymi działalność rzemieślniczą. W Wielkiej Brytanii wdrożony i udokumentowany system posiada 20% przedsiębiorstw, a wdrożony, ale nieudokumentowany - 45%.</u>
          <u xml:id="u-209.6" who="#PosełElżbietaKruk">Wysoki Sejmie! Komisja Europejska rzeczywiście wprowadziła do przedłożenia rządowego zmiany, które w znacznym stopniu uelastyczniły zapisy w zakresie systemu HACCP, o czym szczegółowo informował pan poseł sprawozdawca. Nie zgodzę się jednak z przedmówcami w tym zakresie, że przedstawiciele rządu byli tak bardzo elastyczni. Owszem, byli, pod wpływem naszego wielkiego nacisku. Przypomnę, że przedstawiciel UKIE wprowadzał podkomisję w błąd w zakresie obowiązku dostosowawczego.</u>
          <u xml:id="u-209.7" who="#PosełElżbietaKruk">Co przede wszystkim zmieniła Komisja Europejska? Ograniczyła wymogi i zasady HACCP z 7 do 5, wprowadziła możliwość stosowania podręczników jako własnych procedur, wprowadziła możliwość dostosowania systemu do wielkości zakładu i rodzaju prowadzonej działalności. To jednak nie wszystko. Pozostawiono bowiem dla wszystkich obowiązek dokumentowania systemu, choć obowiązek ten nie wynika bezpośrednio z przepisów dyrektywy. Rząd je wyinterpretował. Dlaczego? Bo nie wyobraża sobie, że można udowodnić funkcjonowanie systemu bez dokumentacji.</u>
          <u xml:id="u-209.8" who="#PosełElżbietaKruk">Na przykładzie Wielkiej Brytanii pokazałam, że w Unii Europejskiej nie tylko sobie wyobrażają, ale i nie wymagają. Dodatkowo dysponujemy projektem rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady, które - zacytuję - mówi, że przedsiębiorca dostarcza właściwym organom władzy dowody, że spełnia wymagania systemu w przypadku, kiedy wymaga tego istota i wielkość przedsiębiorstwa żywnościowego, a dowody takie powinny obejmować dokumentację. Nie można więc zrozumieć uporu rządu w tym zakresie, jak i terminu wejścia przepisów w życie, to jest 1 stycznia 2004 r., tym bardziej że jeśli wejdzie rozporządzenie, to będzie ono obowiązywało nas w zakresie znacznie mniej drastycznym.</u>
          <u xml:id="u-209.9" who="#PosełElżbietaKruk">W związku z tym składam Wysokiej Izbie i panu marszałkowi poprawki odnośnie do tych dwóch problemów i informuję, że stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość co do tego przedłożenia rządowego będzie uzależnione od decyzji komisji i Wysokiej Izby w tym zakresie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję za poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-210.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego wystąpi pan poseł Andrzej Grzyb.</u>
          <u xml:id="u-210.3" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#PosełAndrzejGrzyb">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie jest łatwo występować jako poseł sprawozdawca przedstawiający jednocześnie stanowisko klubu parlamentarnego, jednak czasami tak się składa, że trzeba być w tej podwójnej roli.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#PosełAndrzejGrzyb">Ja chciałbym w tym głosie klubowym na temat rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia oraz niektórych innych ustaw już pominąć sprawy merytoryczne, które były przedstawione w sprawozdaniu oraz w licznych komentarzach państwa posłów, którzy poprzedzali mnie w swoich wystąpieniach klubowych, a zwrócić uwagę na kilka spraw.</u>
          <u xml:id="u-211.2" who="#PosełAndrzejGrzyb">Przede wszystkim ustawa ta, która wydaje się być nowelizacją w niewielkim zakresie, jest rozpatrywana przez Wysoką Izbę o godzinie 20.30, miała być o 21.30, a przecież ona dotyczy setek tysięcy podmiotów gospodarczych. Byłoby dobrze - nie dla próżności występujących tutaj posłów, ale w szczególności dla celu edukacyjnego, który jest związany z prezentowaniem nowo wdrażanych przepisów mających obowiązywać, zgodnie z przedłożonym sprawozdaniem komisji, od 1 stycznia 2004 r., a przecież to jest zaledwie niespełna 4 miesiące, w szczególności chodzi o wprowadzenie systemu HACCP, mają być te zasady wdrożone przez wszystkich zajmujących się obrotem żywnością - żeby ta świadomość dotarła również m.in. przez prezentacje tego typu ustaw w czasie transmisyjnym.</u>
          <u xml:id="u-211.3" who="#PosełAndrzejGrzyb">Oczywiście, że jest to postulat już nieaktualny, ale myślę, że to postulat bardziej do pana, panie marszałku: żeby uwzględniać takie sytuacje przy licznie pojawiających się nowelach, które wynikają z dostosowania polskiego prawa do prawa europejskiego, żeby te ustawy nie były spychane w kalendarzu zajęć sejmowych na ostatnie punkty, jako mało istotne. Są to niewielkie regulacje, ale jednak brzemienne w skutki ze względu na swój ciężar gospodarczy i obowiązki w zakresie działalności gospodarczej. Bo to jest nie tylko strona finansowa, podatkowa, ale też właśnie dodatkowe obowiązki, które nakładamy w postaci tych ciężarów ustawowych na przedsiębiorców. Z drugiej strony chciałbym się również zwrócić do głównego inspektora sanitarnego, żeby wdrożenie tej noweli ustawy, które będzie w szczególności dotyczyło małych przedsiębiorstw, odbywało się w drodze czegoś, co nazwałbym instruktażem, szkoleniem ze strony władzy sanitarnej; żeby uwzględnić tutaj w szerokim zakresie współpracę władzy sanitarnej z korporacjami przedsiębiorców zajmujących się obrotem żywnością, jak również dokonać jednolitej wykładni stosowania tych przepisów, aby nie było tak, że w różnych częściach Polski przedstawiciele władzy sanitarnej, inspektorzy sanitarni w różny sposób rozumieją wprowadzenie zasad. W trakcie długich dyskusji na posiedzeniu komisji staraliśmy się właśnie ten fakt podnosić wielokrotnie, żeby stosowanie tych przepisów nie łączyło się z odczuciem ze strony podmiotów gospodarczych, które są obowiązane te przepisy wdrożyć, że oto jest ciężar, którego one nie są w stanie udźwignąć i z tego tytułu będą rezygnować z działalności gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-211.4" who="#PosełAndrzejGrzyb">Tak jak zadeklarował pan wielokrotnie, panie ministrze, w trakcie prac podkomisji, chodzi nam o to, żeby było zrozumienie ze strony przedsiębiorców, że oni mają wdrażać system, który ma się stać niejako certyfikatem jakości firmy - świadczyć, iż firma stosuje te zasady, a przez to spełnia standardy zdrowotne żywności - i że to nie będzie eliminowało tej firmy z rynku. Jeśli chodzi o samo wdrożenie tych zasad, ważne, żeby dopomóc związkom i stowarzyszeniom przedsiębiorców do opracowania poradników, szybkiego akceptowania tychże poradników, które mają być podstawą, w szczególności dla małych firm, do wdrożenia zasad HACCP. Wtedy przedsiębiorca będzie mogli się wzorować na czymś, co jest gotowym produktem, ocenić, co jest w jego własnej firmie i w jaki sposób te zasady zastosować we swoim zakładzie zajmującym się obrotem żywnością.</u>
          <u xml:id="u-211.5" who="#PosełAndrzejGrzyb">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zdajemy sobie sprawę, że przedłożone zostało tutaj już kilka poprawek, które uznajemy za słuszne, m.in. poprawki pana posła Markowiaka. Niewykluczone, że będzie jeszcze potrzeba rozważenia kwestii terminu wejścia w życie niektórych przepisów, niemniej w imieniu klubu chciałbym zadeklarować poparcie dla noweli tego projektu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-211.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę pana posła Alfreda Budnera o wystąpienie w imieniu klubu Samoobrony Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#PosełAlfredBudner">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Samoobrona Rzeczypospolitej mam zaszczyt przedstawić nasze stanowisko do projektu ustawy o zmianie ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#PosełAlfredBudner">Rząd deklaruje, że powyższa zmiana ma na celu dostosowanie polskiego prawa do prawa Unii Europejskiej. Projekt uwzględnia przepisy Parlamentu Europejskiego i Rady Europy, ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego. Powołanie Europejskiego Urzędu do spraw Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanowienie procedur szczegółowych wprowadza nowe nazewnictwo w tym zakresie: monitoring, ryzyko, analiza ryzyka, ocena ryzyka, zarządzanie ryzykiem, informowanie o ryzyku, zagrożenia i system wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach żywnościowych i środkach żywienia zwierząt. Wszystko to w skrócie nazwano systemem RASFF. I wszystko to wydawać by się mogło z założenia słuszne, bo zapewniające bezpieczeństwo stosowania żywności zarówno u ludzi, jak i u zwierząt.</u>
          <u xml:id="u-213.2" who="#PosełAlfredBudner">I tu nasuwa się pytanie: Czy w Polsce nie ma procedur, które zapewniały i zapewniają bezpieczne stosowania produktów żywnościowych zarówno w przypadku ludzi, jak i zwierząt? Rozumiem, że wchodzimy do Unii na kolanach i siedząc pod stołem musimy brać wszystko, co z pańskiego stołu spadnie. Służalcze przyjmowanie wszystkiego, co Unia każe, prowadzi do tego, że nasze zakłady produkujące żywność dla ludzi oraz paszę dla zwierząt nie zdążą się dostosować do tych przepisów i nie będą mogły produkować na eksport ani na rynek krajowy. Nic nie pomogą ewentualne okresy przejściowe, jeżeli ww. przedsiębiorstwa w większości nie mają pieniędzy nie tylko na rozwój, ale i na godziwe wynagrodzenie pracowników czy na opłaty ZUS. Żaden z banków - dodam: niepolskich banków - nie jest zainteresowany kredytowaniem polskich zakładów. W interesie obcych banków leży wykończenie polskich przedsiębiorstw i przejęcie ich majątków, co pokazują już nawet media publiczne. Opowieści o słynnym programie SAPARD należy włożyć między bajki i przedsiębiorcy rolni to czują. Nie ma kolejek ubiegających się o dofinansowanie z tego programu.</u>
          <u xml:id="u-213.3" who="#PosełAlfredBudner">Może w tym miejscu należałoby zapytać rząd: Jaki jest stosunek ilościowy wniosków rozpatrzonych pozytywnie do wniosków rozpatrzonych negatywnie w przypadku tego funduszu? Przecież wiemy, że każda modernizacja zakładu produkującego środki żywności pociąga za sobą wydatki. Wprowadzanie ścisłej kontroli produkcji żywności oraz pasz w naszym kraju skazane jest z góry na niepowodzenie. W jaki sposób chce rząd egzekwować przestrzeganie tej ustawy? Czy przy każdym gospodarstwie będzie inspektor kontrolujący? Czy mięso z każdego ubitego zwierzęcia będzie poddawane analizie chemicznej? O czym my tu mówimy? Może zamiast wprowadzać nowe prawo, trzeba przebadać mięso pochodzące z ferm wielkoprzemysłowych, np. firmy Smithfield, gdzie stosuje się tyle antybiotyków i innych preparatów chemicznych, że świnie nie mają czasu chorować. Mięso z tych ferm należy badać, czy nie jest napromieniowane, bo fermy te, napromieniowując mięso, ukrywają w ten sposób wszelkiego rodzaju świństwa, które były stosowane w żywieniu zwierząt. Jesteśmy za tym, aby przestrzegać podstawowych zasad zdrowej żywności i żywienia, i dlatego proponujemy szczegółowy monitoring żywności pochodzącej z zagranicy oraz wszelkich komponentów stosowanych do jej produkcji. Należy szczegółowo badać paszę i komponenty pochodzące z zagranicy. Reasumując, trzeba przestrzegać prawa dotyczącego produkcji żywności i pasz w naszym kraju, ale patrzeć na rączki innym. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę pana posła Stanisława Gudzowskiego o zabranie głosu w imieniu klubu Ligi Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#PosełStanisławGudzowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#PosełStanisławGudzowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Obrót żywnością jest niezmiernie ważnym elementem naszego życia codziennego, mającym wpływ na bezpieczeństwo i zdrowie nas wszystkich. Sprawa jest niezwykle ważna, zwłaszcza teraz, kiedy żywienie zbiorowe nabiera innych wymiarów aniżeli jeszcze kilka czy kilkanaście lat temu; teraz, kiedy obecne tempo życia, zwłaszcza w dużych aglomeracjach, powoduje, że wiele osób sięga po żywność podawaną szybko i ta żywność powinna być pod nadzorem służb odpowiedzialnych za jej jakość, pod nadzorem służb fitosanitarnych. Przy okazji jednak w projekcie ustawy przedłożonej Wysokiej Izbie próbuje się sięgać zbyt daleko. Jest to, naszym zdaniem, kolejny etap wtłaczania wszystkiego, co się da, w normy, przepisy i definicje. Zapisami i nakazami doprowadzimy do takiej sytuacji, że nasz skarb narodowy, jaki jeszcze posiadamy, czyli smaczna żywność, zniknie z naszych stołów, z naszych restauracji i z naszych barów. Będzie tak, jak to jest w państwach bogatych, które mają tzw. cywilizowane normy, polegające na tym, że wszystko jest opisane, znormalizowane, ofoliowane, opakowane, opieczętowane, tylko że ta żywność jest tam bez smaku. Przedsiębiorcy zamiast troszczyć się o smak żywności, bo to jest w niej najważniejsze... Oczywiste jest, że ta żywność też musi być zdrowa, ale to jest sprawa fundamentalna, o której nawet nie powinno być dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-215.2" who="#PosełStanisławGudzowski">Otóż ci przedsiębiorcy będą zajęci biurokracją, dokumentacją, obsługiwaniem kolejnych kontroli.</u>
          <u xml:id="u-215.3" who="#PosełStanisławGudzowski">Ustawa idzie dalej i być może na mocy kolejnej modyfikacji w pewnym momencie dojdziemy do tego, że również w naszych domach pojawią się kontrolerzy, którzy będą sprawdzać, czy żywność, z której przygotowujemy niedzielny obiad, ma stosowny atest lub czy na przykład rosół jest ugotowany z kury, która posiada księgę życia, w której znajdują się stosowne pieczątki potwierdzające kolejne etapy jej życia od pisklęcia aż do momentu, kiedy humanitarnie straciła swój kurzy łeb, by cały cykl od wyklucia z atestowanego jajka kurzego aż do rosołu na talerzu był zgodny z normami europejskimi.</u>
          <u xml:id="u-215.4" who="#PosełStanisławGudzowski">Celowo przejaskrawiam pewne kwestie, ale tylko dlatego, aby wskazać, że możemy mieć rynek żywności zdrowej i smacznej bez konieczności sięgania po dyrektywy, przy zachowaniu naszych dotychczasowych norm i zapisów.</u>
          <u xml:id="u-215.5" who="#PosełStanisławGudzowski">Zbyt dotkliwe są również zapisy proponowane w projekcie ustawy w odniesieniu do małych firm, które ze względów ekonomicznych nie podołają spełnieniu tych wymogów. Jest to zamach dużego na małego. Jest to eliminacja drobnej wytwórczości, drobnego handlu. Jest to niszczenie naszej rodzimej, polskiej żywności.</u>
          <u xml:id="u-215.6" who="#PosełStanisławGudzowski">Kiedy spojrzymy na wszelkie plagi i zagrożenia na rynku europejskim, na rynku żywności, jakie miały miejsce dotychczas i które praktycznie wybuchają każdego miesiąca w Unii Europejskiej, to powinniśmy się naprawdę, Wysoka Izbo, mocno zastanowić, czy przypadkiem nie byłoby warto skrupulatnie stosować tych przepisów, które mamy w tej mierze, aniżeli na siłę wdrażać tak zwane dobro europejskie.</u>
          <u xml:id="u-215.7" who="#PosełStanisławGudzowski">Klub Ligi Polskich Rodzin po dokładnym rozważeniu wszelkich za i przeciw odnośnie do tej ustawy, mając na uwadze ochronę polskich drobnych wytwórców i przetwórców wnosi o odrzucenie projektu ustawy w całości. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-215.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę pana posła Jana Sztwiertnię o wystąpienie w imieniu klubu Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#PosełJanSztwiertnia">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia oraz niektórych innych ustaw (druki nr 1751 i 1992). Projekt ustawy dostosowuje przepisy obecnie obowiązującej ustawy do najnowszych zmian wspólnotowego prawa żywnościowego, w szczególności związanych z powołaniem Europejskiego Urzędu do Spraw Bezpieczeństwa Żywności. Nowelizacja uwzględnia również uwagi zgłoszone przez przedstawicieli Komisji Europejskiej na piśmie w trakcie spotkań roboczych w lutym 2003 r. w Warszawie.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#PosełJanSztwiertnia">Podstawowym celem większości przepisów dostosowawczych zawartych w projekcie jest podniesienie poziomu bezpieczeństwa żywności, w szczególności przez wzmocnienie szeregu procedur nadzoru, kontroli i monitorowania środków spożywczych. Uregulowania wspólnotowe w obszarze prawa żywnościowego zawarte są w wielu aktach prawnych, jednakże aktem o podstawowym znaczeniu jest rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 178/2002, które ustanawia ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego oraz powołuje Europejski Urząd do Spraw Bezpieczeństwa Żywności.</u>
          <u xml:id="u-217.2" who="#PosełJanSztwiertnia">W nowelizacji ustawy ważna z punktu widzenia właściwej interpretacji jest korekta szeregu definicji ustawowych zawartych w art. 1 w pkt. 2. Między innymi dodano nowe definicje dotyczące następujących pojęć: produkcja pierwotna, produkty pierwotne, monitoring, ryzyko, analiza ryzyka, ocena ryzyka, zarządzanie ryzykiem.</u>
          <u xml:id="u-217.3" who="#PosełJanSztwiertnia">W art. 1 w pkt. 5 zmieniającym art. 9 wprowadzono zmiany dotyczące uszczegółowienia wymogów w zakresie jakości zdrowej żywności z punktu widzenia pozostałości chemicznych środków ochrony roślin. Ust. 5 stanowi, że minister właściwy do spraw zdrowia określi w drodze rozporządzenia najwyższe dopuszczalne poziomy pozostałości środków chemicznych ochrony roślin, które mogą znajdować się w środkach spożywczych lub na ich powierzchni, mając na względzie zapewnienie bezpieczeństwa żywności oraz jednolite wymagania w tym zakresie Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-217.4" who="#PosełJanSztwiertnia">W art. 1 w pkt. 6 dodano nowy art. 9a zawierający upoważnienie dla ministra właściwego do spraw zdrowia do określenia wymagań dotyczących wód mineralnych, stołowych i źródlanych.</u>
          <u xml:id="u-217.5" who="#PosełJanSztwiertnia">Zmiany w art. 1 w pkt. 8–12 projektu odnoszą się do dostosowania przepisów ustawy dotyczących nowej żywności do przepisów unijnych oraz zmian wynikających z ustawy o organizmach genetycznie zmodyfikowanych.</u>
          <u xml:id="u-217.6" who="#PosełJanSztwiertnia">Zmiana 22. dotycząca art. 28 określa, że kontrolę wewnętrzną w zakładzie organizuje, prowadzi i koordynuje kierownik zakładu. Zapis ten ma podstawowe znaczenie, tym bardziej że projekt ustawy nakłada obowiązek stosowania systemu HACCP na wszystkich producentów bez względu na wielkość. W pierwotnej noweli ustawy w systemie HACCP nie ujmowano małych przedsiębiorstw z uwagi na planowane zmiany w zakresie prawa unijnego.</u>
          <u xml:id="u-217.7" who="#PosełJanSztwiertnia">Zmiana 23. dotycząca art. 29 ustawy określa, że zasady systemu HACCP są wdrażane w zależności od specyfiki zakładu. Sposób dokumentowania i weryfikowania zasad systemu HACCP określa kierujący zakładem.</u>
          <u xml:id="u-217.8" who="#PosełJanSztwiertnia">Zmiana art. 30 przenosi ciężar wdrażania i stosowania systemu HACCP na kierownictwo zakładu. Z obowiązku wdrażania i stosowania systemu HACCP są zwolnieni producenci na etapie produkcji pierwotnej, którzy, w celu zapewnienia właściwej jakości zdrowotnej oraz dla zachowania zasad higieny, są zobowiązani do stosowania zasad dobrej praktyki GMP i dobrej praktyki higienicznej GHP.</u>
          <u xml:id="u-217.9" who="#PosełJanSztwiertnia">Wysoki Sejmie! Projekt ustawy omówił szczegółowo poseł sprawozdawca, dlatego ja ograniczyłem się tylko do niektórych zapisów.</u>
          <u xml:id="u-217.10" who="#PosełJanSztwiertnia">Projektowana ustawa dostosowuje wymagania w zakresie produkcji żywności i obrotu żywnością do standardów obowiązujących w Unii Europejskiej. Stawia odpowiednie wymagania producentom i przetwórcom żywności, co w wielu przypadkach wiąże się z koniecznością ponoszenia nakładów finansowych, jak również podejmowania przedsięwzięć organizacyjnych. Powinno to jednak spowodować większą konkurencyjność przemysłu spożywczego. Regulacja dostosowuje nasze przepisy do unijnych, ponadto wpłynie na skuteczniejsze zapewnienie bezpieczeństwa żywności.</u>
          <u xml:id="u-217.11" who="#PosełJanSztwiertnia">Dlatego Klub Parlamentarny Unii Pracy jest za uchwaleniem ustawy w brzmieniu przedłożonym przez Komisję Europejską (druk sejmowy nr 1992). Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę pana posła Franciszka Franczaka o wystąpienie w imieniu koła Partii Ludowo-Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#PosełFranciszekFranczak">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! W imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej, którą reprezentuję, chciałbym się odnieść do rządowego projektu ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia. Powyższy projekt w swoim założeniu ma na celu dostosowanie prawa krajowego do prawa Unii Europejskiej. Uwzględnia przepisy tego prawa regulujące ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego oraz ustanawiające procedury w sprawie bezpieczeństwa żywnościowego.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#PosełFranciszekFranczak">Projekt wprowadza między innymi unormowania, które określają wymogi w zakresie jakości zdrowotnej żywności, zasady odpowiedzialności za szkody wyrządzone przez żywność, oraz wprowadza mechanizmy pozwalające na identyfikację dostawcy środków żywnościowych używanych do produkcji żywności. Ponadto przewiduje doprecyzowanie przepisów dotyczących znakowania żywności, co również wynika z konieczności wprowadzania zasad obowiązujących w państwach Unii Europejskiej. Ma ogromne znaczenie, jeżeli chodzi o dopuszczenie naszych produktów do obrotu na rynku unijnym. Określone zostały również zasady regulujące funkcjonowanie systemu wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach żywnościowych i środkach żywienia zwierząt. Projekt zawiera również unormowania, które od chwili wejścia Polski do Unii Europejskiej będą określały zasady współpracy z Europejskim Urzędem do Spraw Bezpieczeństwa Żywności.</u>
          <u xml:id="u-219.2" who="#PosełFranciszekFranczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wprowadzenie przewidywanych w omawianym projekcie zmian pozwoli na obrót produktami żywnościowymi, które dzięki temu, iż będą odpowiadać wymogom prawa wspólnotowego, będą dopuszczone do obrotu na rynkach Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-219.3" who="#PosełFranciszekFranczak">Koło Poselskie Partii Ludowo-Demokratycznej będzie głosowało za przyjęciem rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia oraz niektórych innych ustaw. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Jest pytanie, które chce zadać pani posłanka Gabriela Masłowska.</u>
          <u xml:id="u-220.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#PosełGabrielaMasłowska">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#PosełGabrielaMasłowska">Wysoka Izbo! Mam pytanie do przedstawicieli rządu. Otóż, proszę państwa, konsekwencje dostosowania się do receptur unijnych w postaci negatywnego wpływu na jakość naszej żywności są nam już znane. Mam na myśli chociażby stosowanie rozpulchniaczy do wędlin czy wybielaczy do mąki. Mam pytanie takie: Czy Główny Inspektorat Weterynarii ma zamiar dalej akceptować tenże proceder, gdzie rozpulchniacze dodawane do kilograma mięsa powodują, że wyciąga się w masarni 1,80 kg szynki, co szkodzi zdrowiu dzieci, zdrowiu konsumentów, przede wszystkim ogranicza rynek zbytu dla rolników, a także pogarsza konkurencyjność polskiej żywności w eksporcie. Czy to jest również skutek dyrektyw unijnych, jest to obligatoryjne, czy też są wyjątki? Kto i kiedy dopuścił do stosowania takich praktyk w odniesieniu do polskiej żywności? Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu przedstawiciela rządu, którym jest pan minister Andrzej Trybusz, główny inspektor sanitarny.</u>
          <u xml:id="u-222.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#GłównyInspektorSanitarnyAndrzejTrybusz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Może zacznę od pytania pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#GłównyInspektorSanitarnyAndrzejTrybusz">Pani poseł, nie jestem w stanie na to pytanie odpowiedzieć, z tego prostego względu, że jestem głównym inspektorem sanitarnym. Pytanie pani dotyczy kompetencji Inspekcji Weterynaryjnej, więc wypowiadałbym się w sprawach, w których wypowiadać się nie powinienem.</u>
          <u xml:id="u-223.2" who="#GłównyInspektorSanitarnyAndrzejTrybusz">Jeśli można wrócić do zasadniczego tematu, mianowicie nowelizacji ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia. Na samym wstępie chciałem również bardzo serdecznie podziękować parlamentarzystom pracującym nad tą ustawą za atmosferę, za otwartość na argumenty, co powodowało, że w naszej pracy posuwaliśmy się w sposób konstruktywny do przodu i na pewno to, co dzisiaj stanowi przedłożenie podkomisji czy już dzisiaj Komisji Europejskiej, jest o wiele bardziej doskonałe niż projekt, nad którym rozpoczynaliśmy pracować. Myślę, że działo się też tak dlatego, że u podstaw naszej pracy było to, o czym wspomniał pan poseł Grzyb, mianowicie troska o małe podmioty gospodarcze, o to, żeby wprowadzanymi przepisami nie ograniczać działalności gospodarczej, nie powodować negatywnych skutków, zwłaszcza dla małych przedsiębiorstw.</u>
          <u xml:id="u-223.3" who="#GłównyInspektorSanitarnyAndrzejTrybusz">Problemem, który wywoływał najwięcej dyskusji, i to wielogodzinnej, był problem sposobu wdrażania systemu analizy zagrożeń i krytycznych punktów kontroli, potocznie zwany systemem HCCP. Nie pora tu i miejsce, żeby od początku przekonywać się, po co ten system. Dosłownie w kilku bardzo syntetycznych zdaniach powiem tak. Nie ma żadnych powodów, abyśmy małych, średnich czy dużych producentów straszyli tym systemem. Nie można, że tak powiem, tego systemu demonizować. Przede wszystkim trzeba mieć taką świadomość, że ten system nie będzie narzucany przez żadną władzę, przez żadną administrację, przez żadną inspekcję, tylko będzie to system, który będzie opracowywał i wdrażał producent, kierownik zakładu i on będzie decydował o tym, które punkty uzna za krytyczne punkty kontroli i w jaki sposób trzeba prowadzić monitoring nad tymi punktami.</u>
          <u xml:id="u-223.4" who="#GłównyInspektorSanitarnyAndrzejTrybusz">W toku prac nad ustawą, wydaje mi się, osiągnęliśmy dość istotny postęp, jeśli chodzi o indywidualizację tego systemu, a więc stworzone zostały takie warunki, żeby zakres stosowania systemów był ściśle dostosowany do wielkości i rodzaju produkcji, i to znalazło odbicie w stosownych artykułach ustawy.</u>
          <u xml:id="u-223.5" who="#GłównyInspektorSanitarnyAndrzejTrybusz">Ciągle w dyskusjach nad systemem HACCP, wydaje mi się, pokutuje pewne nieporozumienie, a może, mówiąc inaczej, mała precyzja w rozróżnianiu tego, co należy do właściwości dobrej praktyki higienicznej, dobrej praktyki produkcyjnej, a co jest systemem HACCP. I to, że trzeba zakład modernizować, że trzeba zakład przebudowywać raz po raz, w niektórych przypadkach, to głównie dlatego, że zakład trzeba dostosować do warunków dobrej praktyki higienicznej. Natomiast system HACCP odnosi się praktycznie do procesu technologicznego i ma wskazywać te obszary, które mogą stanowić zagrożenie dla żywności i punkty, które powinny podlegać szczególnemu nadzorowi. Fakt, że ustawa określa tylko termin, od którego należy rozpocząć wdrażanie systemu HACCP, nie precyzuje, kiedy ten proces ma być zakończony, stwarza warunki do tego, aby odbywało się to wszystko w atmosferze pozbawionej nerwowości i niepotrzebnych nacisków na producentów, czy bez wywoływania u nich zbędnych emocji, strachu, co do ich przyszłości czy przyszłości zakładów, którymi kierują.</u>
          <u xml:id="u-223.6" who="#GłównyInspektorSanitarnyAndrzejTrybusz">Tutaj w pełni zgadzam się z postulatem, jeśli tak mogę powiedzieć, pana posła Grzyba, kiedy mówi o tym, żeby to wdrożenie odbywało się na drodze instruktażu, żeby uniknąć represyjności ze strony organów urzędowej kontroli żywności. W tym kierunku będą zdecydowanie zmierzały nasze działania. Zresztą, że tak jest, czy że jest taki zamiar, najlepszy dowód stanowi fakt, że penalizację czy karanie za niewdrażanie systemu HACCP wykreśliliśmy z ustawy. Jestem przekonany, że ze strony organu urzędowej kontroli żywności, Inspekcji Sanitarnej, Inspekcji Weterynaryjnej, będzie pełne zrozumienie dla tego procesu, dla jego ewolucyjnego wdrażania, niezbędnego czasu, jaki jest potrzebny do wdrożenia tego systemu, aby rzeczywiście nie doprowadzić, zwłaszcza małych firm, do stanu, który mógłby powodować ich zamykanie.</u>
          <u xml:id="u-223.7" who="#GłównyInspektorSanitarnyAndrzejTrybusz">Jeśli mogę się jeszcze odnieść do stwierdzeń pana posła Budnera, który mówił tutaj o systemie RASFF: czy nie mamy systemu? Otóż mamy system, po prostu w ustawie wprowadziliśmy nazwę RASFF, tak jak wprowadzamy nazwę HACCP, bo jest to nazwa obowiązująca w Unii. Jest to system informowania o niebezpiecznych produktach żywnościowych, który istnieje w kraju od czasu, kiedy weszła w życie ustawa o ogólnym bezpieczeństwie produktów, która wyróżnia dwie sieci nadzoru nad produktami nieżywnościowymi i żywnościowymi, tak że ten system funkcjonuje. Natomiast m.in. jednym z celów wprowadzania zapisów do obecnej ustawy było poszerzenie działania tego systemu również na środki żywienia zwierząt.</u>
          <u xml:id="u-223.8" who="#GłównyInspektorSanitarnyAndrzejTrybusz">Oczywiście inspektor nie będzie stał w każdym gospodarstwie, bo nie ma takiej potrzeby, bo coraz powszechniejsza musi być świadomość, że to producent odpowiada za jakość produkowanej żywności, a nie żaden inspektor czy inspekcja. Te organy mają po prostu w systemie monitoringu czy w systemie planowej kontroli nadzorować, czy rzeczywiście ta świadomość producenta przekłada się na fakty.</u>
          <u xml:id="u-223.9" who="#GłównyInspektorSanitarnyAndrzejTrybusz">Pan poseł Gudzowski mówił o zbyt daleko idącym projekcie, bo zawiera liczne definicje, co może pogorszyć jakość żywności. Powiem szczerze, że nie widzę związku między definicją a jakością produktu, ale może, że tak powiem, mam słaby wzrok. Natomiast zgadzam się z posłem Gudzowskim, że trzeba stosować przepisy, które mamy. Oczywiście, że trzeba je stosować, mało tego, powiem więcej, trzeba je czytać, bo ustawa o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia już w art. 2 mówi, że ustawy tej nie stosuje się do środków spożywczych produkowanych, przechowywanych, spożywanych i używanych wyłącznie we własnym gospodarstwie domowym do zaspokajania potrzeb tego gospodarstwa lub przywożonych w tym celu z zagranicy. A więc może pan poseł być spokojny, nikt nie będzie sprawdzał, czy kura, którą gotuje, jest w sposób właściwy opieczętowana.</u>
          <u xml:id="u-223.10" who="#GłównyInspektorSanitarnyAndrzejTrybusz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jeśli chodzi o poprawki, w pełni zasadne są poprawki zgłoszone przez pana posła Markowiaka, które rzeczywiście jeszcze doprecyzowują i art. 28, i art. 23. Natomiast trudno będzie zgodzić się z poprawkami zgłoszonymi przez panią poseł Kruk. Rzeczywiście w projekcie rozporządzenia, ale w projekcie rozporządzenia, miejmy nadzieję, że ono wejdzie, mówię o rozporządzeniu o bezpieczeństwie, o higienie produktów żywnościowych, jest rzeczywiście zapis, że producent musi dostarczyć dowodów, a w przypadkach koniecznych również posiadać dokumentację na to, że w sposób właściwy wdraża ten system. Myśmy napisali o dokumentowaniu, uważam, że w pojęciu dokumentowania mieszczą się te dowody. Bo ja nie wiem cóż to za abstrakcyjna kategoria „dowody”, które nie są w jakiś sposób materialny wyrażone. Również sprawa, która budziła kontrowersje na posiedzeniu i podkomisji i komisji, od kiedy ma wejść ustawa o wdrażaniu systemu HACCP. Po bardzo wnikliwej i dość długiej dyskusji rząd podtrzymał zaproponowany w przedłożeniu termin, żeby to było od 1 stycznia. Po prostu wychodzimy z następujących przesłanek. Są 4 miesiące do dnia akcesji, żeby rozpocząć ten proces wdrażania systemu HACCP. Tak jak powiedziałem 1 stycznia ma być start, my nie określamy kiedy będzie meta. W różnych zakładach będzie to następowało bardzo różnie, chodzi o to, żebyśmy jednak rozpoczęli to przed dniem akcesji, dlatego że są 4 miesiące na spokojne przygotowywanie podręczników, na rozpoczęcie procesu szkolenia. To o czym wspomniano, jest to również ważny argument, chociażby w aspekcie raportu okresowego. Wiemy wszyscy, że żywność jest takim bardzo czułym, że tak powiem, momentem, jeśli chodzi o ocenę naszego kraju przez Komisję Europejską i myślę, że powinniśmy zrobić wszystko, aby nie dawać argumentów na to, że coś odwlekamy, coś przeciągamy. A to, powiedzmy, w praktycznym wymiarze jest w moim odczuciu o wiele bardziej korzystne, jeśli my rzeczywiście z producentami czy, szerzej mówiąc, operatorami żywności zaczniemy pracować nad tym systemem od 1 stycznia, już osiągając jakiś stan zaawansowania we wdrożeniu tego systemu do dnia akcesji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Andrzeja Grzyba.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#PosełAndrzejGrzyb">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałem podziękować za wszystkie te głosy, które wyrażały szczególne uznanie dla prac komisji oraz podkomisji nadzwyczajnej w ramach Komisji Europejskiej. Chcę również powiedzieć, że w tej dyskusji, która toczyła się na tej sali, nawet jeśli chodzi o pewne przerysowania, które się tutaj pojawiły, one jednak zwracają uwagę na problem, który rzeczywiście istnieje, bo przecież postęp w przetwórstwie żywności prowadzi jednak do zasadniczej przebudowy sposobu wytwarzania, przechowywania, okresu przydatności do spożycia tej żywności. Oczywiście to się odbywa też i z konsekwencją dla walorów jakościowych tej żywności, co wcale nie znaczy, że ta żywność jest niezdrowa czy jest jakimś zagrożeniem dla zdrowia. Trudno bowiem porównać w sposób zasadniczy jakość żywności świeżej i tej, która już podlega procesowi obrotu. Natomiast wydaje się, że w Polsce, podnosił tę kwestię pan poseł Budner, rzeczywiście jest problem ferm przemysłowych, które są niezgodne z lokalizacją, przekraczają przepisy, jeżeli chodzi o ustawę o planowaniu przestrzennym, nie dostosowują się do wymogów ochrony środowiska, koncentrują produkcję wbrew zarówno przepisom ustaw, jak i prawa miejscowego, czego ewidentnym przykładem jest firma Smithfield, co zostało też potwierdzone w dokumentach kontroli przeprowadzonej przez organy urzędowej kontroli ochrony środowiska, wielu inspekcji oraz organów samorządu. Natomiast jaka jest jakość żywności, która pochodzi z surowca uzyskiwanego z tych ferm, to już jest kwestia oceny organów urzędowej kontroli żywności. Również chciałbym powiedzieć, że poprawki zgłoszone przez pana posła Markowiaka wydają mi się właściwe z punktu widzenia treści ustawy i będą niewątpliwie przyjęte przez komisję.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#PosełAndrzejGrzyb">Natomiast trudno mi jest w tej chwili, występując jako sprawozdawca tej ustawy, niejako odnieść się do poprawek zgłoszonych przez panią poseł Kruk, bowiem one wracają do tych samych poprawek, które były już rozpatrywane w trakcie posiedzeń Sejmu i zgłaszane w trybie poselskich poprawek w czasie prac nad ustawą. Pani poseł wraz z grupą posłów wróciła do tego problemu i komisja będzie musiała go rozpatrzyć. Tak więc ze względu na zgłoszone poprawki projekt ustawy musi być przekazany z powrotem do Komisji Europejskiej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-226.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-226.3" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono poprawki do przedłożonego projektu ustawy, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji Europejskiej w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-226.4" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-226.5" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-226.6" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 30. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o dopłatach do oprocentowania niektórych kredytów bankowych (druki nr 1964 i 1996).</u>
          <u xml:id="u-226.7" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Stanisława Steca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#PosełSprawozdawcaStanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o dopłatach do oprocentowania niektórych kredytów bankowych. Proponowana zmiana ustawy z 5 stycznia 1995 r. o dopłatach do oprocentowania niektórych kredytów bankowych polega na wydłużeniu z 12 do 24 miesięcy okresu stosowania dopłat z budżetu państwa do oprocentowania kredytów bankowych, zaciągniętych przez producentów rolnych na zakup rzeczowych środków obrotowych do produkcji rolniczej, w tym do produkcji żywności metodami ekologicznymi i przystosowanie gospodarstw rolnych do tej produkcji oraz na postęp biologiczny w rolnictwie, w okresie od 15 lipca 2002 r. do 15 lipca 2003 r. Dotyczy to tylko przypadków, gdy w gospodarstwach rolników wystąpiły poważne szkody spowodowane przez suszę, która miała miejsce w 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#PosełSprawozdawcaStanisławStec">Zastosowanie powyższej regulacji prawnej jest uzasadnione brakiem możliwości terminowej spłaty przez rolników wyżej wymienionych kredytów, w tym zaciągniętych na zakup rzeczowych środków do produkcji rolniczej niezbędnych podczas ubiegłorocznej jesieni oraz w uprawach wiosennych w bieżącym roku.</u>
          <u xml:id="u-227.2" who="#PosełSprawozdawcaStanisławStec">W 2003 r. niedobory opadów i nadmierne przesuszenie gleb w wielu rejonach kraju spowodowały, że później przystąpiono do siewów zbóż jarych, często po upływie optymalnych terminów agrotechnicznych. Ponadto w czasie zimowania roślin powstały poważne straty wynikające z braku odpowiedniej pokrywy śnieżnej i z uwagi na dobowe wahania temperatur. Utrzymywanie się na polach zastoisk wody oraz silne wiatry również spowodowały, że rośliny wymarzły lub wymokły i nastąpiły bardzo poważne straty w zasiewach ozimych, szczególnie w rzepaku, pszenżycie i niektórych odmianach pszenicy. Natomiast suche i upalne lato, a wcześniej warunki w okresie wiosennym spowodowały niedostateczne uwilgotnienie warstw ornych gruntów w wielu rejonach kraju, szczególnie w województwach północno-zachodnich i centralnych. W woj. wielkopolskim straty wynikające z powodu suszy oszacowano w 226 gminach na 620 mln zł, natomiast straty z powodu wymarznięć oszacowano na 140 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-227.3" who="#PosełSprawozdawcaStanisławStec">W celu złagodzenia tych skutków jednym z działań jest m.in. wydłużenie do 24 miesięcy okresu stosowania dopłat do oprocentowania kredytów obrotowych na cele rolnicze, poprzez zmianę art. 10 ustawy, polegającą na dodaniu art. 10b. Ponadto na wniosek posłów komisje przyjęły zmianę w art. 6 ustawy, gdzie ustala się, że dopłaty do kredytów obrotowych mogą być objęte, jeżeli ich oprocentowanie nie przekroczy wysokości nie większej niż 0,35 stopy redyskonta weksli przyjmowanych przez Narodowy Bank Polski i nie mniejszej niż 2% w stosunku rocznym. Również dodano w czasie obrad komisji, że oprocentowanie kredytów prolongowanych ustala się na poziomie określonym w art. 6 ust. 1 pkt 2, czyli na poziomie 1,25 stopy redyskonta weksli. Jest to działanie na rzecz banków, które będą podejmowały decyzje o prolongacie, żeby ustalić wartość kredytu, poprawić rentowność oprocentowania na poziomie 1,25 stopy redyskonta weksli. Bo trzeba podkreślić, że na wniosek kredytobiorcy decyzję o prolongacie będzie podejmował bank, a my w tej ustawie zapewniamy jedynie dopłaty do oprocentowania nie przez okres 12 miesięcy, a przez okres 24 miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-227.4" who="#PosełSprawozdawcaStanisławStec">Ponieważ poszkodowani rolnicy już składają wnioski i oczekują na tę decyzję - banki bez tej decyzji, bez tej ustawy nie mogą prolongować spłaty kredytów zaciągniętych na zakup rzeczowych środków do produkcji - zwracam się z apelem do pań i panów posłów reprezentujących poszczególne kluby, aby nie składać już poprawek do tego projektu ustawy, przez co umożliwimy jutro głosowanie nad tą ustawą, umożliwimy przyjęcie jej przez Sejm i skierowanie pod obrady Senatu. W związku z tym ustawa mogłaby wejść w życie w październiku br.</u>
          <u xml:id="u-227.5" who="#PosełSprawozdawcaStanisławStec">W imieniu Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi wnoszę o przyjęcie ustawy w brzmieniu zawartym w sprawozdaniu - druk nr 1996. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-227.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w tym punkcie 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-228.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-228.3" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Aleksandra Czuża, który wystąpi w imieniu klubu SLD.</u>
          <u xml:id="u-228.4" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#PosełAleksanderCzuż">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej przedłożyć stanowisko wobec przedłożonego przez rząd projektu ustawy o zmianie ustawy o dopłatach do oprocentowania niektórych kredytów bankowych. Rząd, przedkładając omawiany projekt ustawy, wychodzi naprzeciw oczekiwaniom producentów rolnych, którzy na skutek niekorzystnych warunków atmosferycznych - długotrwała susza na niektórych obszarach kraju - ponieśli znaczne straty w zbiorach zbóż, a także pasz. Szeroko o tym mówił poseł sprawozdawca. Proponowana zmiana ustawy z dnia 5 stycznia 1995 r. o dopłatach do oprocentowania niektórych kredytów bankowych polega na wydłużeniu z 12 do 24 miesięcy okresu stosowania dopłat z budżetu państwa do oprocentowania kredytów zaciągniętych przez producentów rolnych na zakup rzeczowych środków obrotowych do produkcji rolniczej, w tym do produkcji żywności metodami ekologicznymi i na przystosowanie gospodarstw rolnych do tej produkcji oraz na postęp biologiczny w rolnictwie w okresie od dnia 15 lipca 2002 r. do dnia 15 lipca 2003 r., w przypadku gdy w gospodarstwach tych producentów wystąpiły poważne szkody spowodowane przez suszę, która miała miejsce, co już podkreślałem, w roku 2003. Szacunki były dokonywane w poszczególnych województwach. Szereg kredytobiorców - producentów rolnych znalazło się w trudnej sytuacji finansowej. Zastosowanie powyższej regulacji prawnej jest uzasadnione brakiem niekiedy możliwości terminowej spłaty przez rolników wyżej wymienionych kredytów, w tym zaciągniętych na zakup rzeczowych środków do produkcji rolniczej niezbędnych w ubiegłorocznych uprawach jesiennych, jak też i uprawach wiosennych w 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#PosełAleksanderCzuż">Czas nagli. Pilność tej ustawy wynika m.in. z faktu, że dużo wcześniej resort zapowiadał omawiane dziś zmiany, które nastąpią, tak więc chodzi o to, aby je urzeczywistnić. Rolnicy oczekują na podjęcie decyzji, czyli na uchwalenie proponowanej ustawy, by można było uruchomić całą procedurę w zakresie kredytów.</u>
          <u xml:id="u-229.2" who="#PosełAleksanderCzuż">Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej będzie głosował za przyjęciem przedłożonego w sprawozdaniu Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi projektu ustawy zawartego w druku nr 1964. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-229.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę panią posłankę Krystynę Skowrońską o wystąpienie w imieniu Platformy Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#PosełKrystynaSkowrońska">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W imieniu Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska mam zaszczyt przedstawić stanowisko wobec projektu ustawy o zmianie ustawy o dopłatach do oprocentowania niektórych kredytów bankowych z druku sejmowego nr 1964 i sprawozdania Komisji Finansów Publicznych i Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi z druku nr 1996.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#PosełKrystynaSkowrońska">Wysoka Izbo! Należy zgodzić się, że zmiana, którą zaproponowano, będzie pomocna dla rolników, którzy w okresie od 15 lipca 2002 r. do 15 lipca 2003 r. zaciągnęli kredyty preferencyjne na zakup rzeczowych środków do produkcji rolnej, np. nawozów czy materiału siewnego, i ponieśli znaczne straty spowodowane klęską suszy, która dotknęła wiele części kraju w 2003 r. Wydaje się jednak, że zaproponowana pomoc jest niewielka, gdyż rolnicy będą mogli odroczyć spłatę zaciągniętych w bankach kredytów jedynie o dalsze 12 miesięcy, a pomoc państwa będzie jedynie udzielana w formie dopłaty do oprocentowania tych kredytów - dopłaty dokona Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Dodatkowe wsparcie rolnicy otrzymają dzięki zgłoszonej w trakcie prac obu połączonych komisji poprawce, która została przez te komisje pozytywnie zaopiniowana. Obniża ona oprocentowanie kredytów na zakup rzeczowych środków do produkcji rolnej w części płaconej przez rolnika z 4 do 2% w stosunku rocznym.</u>
          <u xml:id="u-231.2" who="#PosełKrystynaSkowrońska">Wydaje się, że powyższa pomoc dla rolnictwa dotkniętego w bieżącym roku klęską suszy jest ze wszech miar wskazana, bo uprawy rolne nie są objęte żadną formą ubezpieczenia. Rząd winien pozytywnie odnieść się do zaproponowanego rozwiązania, gdyż nie można doprowadzić do sytuacji, gdy banki rozpoczną egzekucję kredytów, lub pobierać od tych kredytów wyższe odsetki w wysokości tak jak dla kredytów komercyjnych. Rząd nie może i nie powinien się tłumaczyć, że niższe oprocentowanie kredytów, które zaproponowano, będzie powodem wstrzymania dodatkowej pomocy społecznej dla rolników, gdyż środki na ten cel powinny się znaleźć w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, bo na dopłaty do oprocentowania kredytów preferencyjnych wydano znacznie mniej środków, niż zakładał to plan finansowy agencji na rok 2003 w związku ze zmianą stopy redyskonta weksli według decyzji Rady Polityki Pieniężnej, a to jest kryterium ustalenia ceny kredytu i dopłaty do kredytu, którą płaci agencja.</u>
          <u xml:id="u-231.3" who="#PosełKrystynaSkowrońska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Poselski Platformy Obywatelskiej chciałby, aby przepis dotyczący wydłużenia okresu spłaty, który chcemy wprowadzić, nie był nadużywany i aby z dobrodziejstwa projektowanego rozwiązania nie korzystały osoby nieuprawnione, dlatego prosimy, aby pan minister odpowiedział na następujące pytanie i wyjaśnił wątpliwość, która się tutaj zrodziła. W związku z apelem pana posła sprawozdawcy nie składamy poprawek, ale uprzejmie prosimy pana ministra o odpowiedź na pytanie: Jakie dokumenty będzie musiał w banku składać rolnik, dokumentując klęskę suszy? Uważamy, że zapis: „w gospodarstwach... wystąpiły poważne szkody spowodowane przez suszę, która miała miejsce w 2003 r.”, jest nieprecyzyjny i może zachęcać do korzystania z pomocy osoby nieuprawnione, te, których gospodarstwa nie zostały dotknięte klęską suszy.</u>
          <u xml:id="u-231.4" who="#PosełKrystynaSkowrońska">Wysoka Izbo! Platforma Obywatelska chce, aby w przypadku klęsk pomoc była udzielana szybko i adresowana do osób, których klęska dotknęła, bo tylko wtedy będzie ta pomoc skuteczna. A mieliśmy taką sytuację, że część rolników musiała się bardzo niepokoić przez co najmniej 2 miesiące, bo terminy spłaty kredytów udzielonych 15 lipca 2002 r. minęły w dniu 15 lipca 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-231.5" who="#PosełKrystynaSkowrońska">Chcemy również przypomnieć, że w niektórych częściach kraju od września bieżącego roku wypłacane są kredyty klęskowe związane z klęską wymarznięcia. Pytam pana ministra: Czy rolnicy nie czekali w tym przypadku zbyt długo?</u>
          <u xml:id="u-231.6" who="#PosełKrystynaSkowrońska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Poselski Platforma Obywatelska będzie głosował za przyjęciem projektu ustawy, rozumiejąc pilność wprowadzenia w życie projektowanych zapisów. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-231.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę pana posła Ryszarda Nowaka o wystąpienie w imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#PosełRyszardNowak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie ustawy o zmianie ustawy o dopłatach do oprocentowania niektórych kredytów bankowych.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#PosełRyszardNowak">Ogólnie wiadomo, jak zła jest sytuacja w polskim rolnictwie. Na tę złą sytuację mają wpływ zaszłości i opóźnienia rozwojowe, niedoinwestowanie, nieefektywność produkcji itd., ale przede wszystkim wynika ona z braku spójnego kompleksowego programu rolnego, programu dla polskiej wsi. Działania rządu mają charakter doraźny, tymczasowy, często są spóźnioną reakcją na patologie lub zjawiska sprawiające pogorszenie i tak już złej sytuacji w rolnictwie. Przykłady można byłoby mnożyć, ale ze względu na to, że nie czas na to, bo nie jest to debata o stanie polskiego rolnictwa, nie będę tego teraz czynił.</u>
          <u xml:id="u-233.2" who="#PosełRyszardNowak">Wysoki Sejmie! Proponowany projekt zmiany ustawy z dnia 5 stycznia 1995 r. o dopłatach do oprocentowania niektórych kredytów bankowych jest właściwą, choć spóźnioną reakcją rządu na skutki tegorocznej suszy. Polega on na wydłużeniu z 12 do 24 miesięcy okresu stosowania dopłat z budżetu państwa do oprocentowania kredytów zaciągniętych przez producentów rolnych. Oczywiście dotyczy to producentów z tych gospodarstw, w których nastąpiły poważne straty spowodowane suszą. Niekorzystna sytuacja meteorologiczna sprawiła, że w wielu regionach kraju susza zniszczyła uprawy zbóż, rzepaku, ale też innych roślin. Doprowadziło to do tego, że wielu rolników nie ma możliwości terminowej spłaty kredytów, w tym kredytów zaciągniętych na zakup rzeczowych środków produkcji rolniczej, niezbędnych przy ubiegłorocznych uprawach jesiennych, ale i tegorocznych wiosennych. Dlatego przyjęcie omawianego projektu jest zasadne; choć w części zrekompensuje to straty poniesione przez rolników.</u>
          <u xml:id="u-233.3" who="#PosełRyszardNowak">Klub Prawa i Sprawiedliwości będzie głosował za przyjęciem ustawy o zmianie ustawy o dopłatach do oprocentowania niektórych kredytów bankowych. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-233.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę pana posła Józefa Gruszkę o wystąpienie w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#PosełJózefGruszka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Debatujemy w tej chwili o zmianie ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#PosełJózefGruszka">Czytając na sprawozdanie połączonych Komisji: Finansów Publicznych oraz Rolnictwa i Rozwoju Wsi i wsłuchując się w słowa pana posła sprawozdawcy, można by powiedzieć: Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego będzie głosował za tym przedłożeniem - i na tym można by wystąpienie zakończyć. Ale z tego względu, że debatujemy tak naprawdę o ogromnej klęsce suszy, jestem zobowiązany moje wystąpienie przedłużyć i powiedzieć jeszcze słów kilka.</u>
          <u xml:id="u-235.2" who="#PosełJózefGruszka">Dobrze, że rząd zdecydował się na przedłożenie tego projektu, ale to jest tylko część pomocy, którą rolnicy powinni otrzymać. Tak naprawdę to wspólnie w Izbie powinniśmy się zastanowić, jak tę ogromną klęskę pokonać, bo ona jest, ona wystąpiła i z tego względu sytuacja na polskiej wsi jest ogromnie trudna. O rozmiarach tej klęski, wydaje mi się, będziemy się dowiadywać z miesiąca na miesiąc, bo nie jest tajemnicą, że przecież nikt nie prowadzi statystyki, nikt dokładnie nie wie w naszym państwie, ile zebraliśmy zbóż, a patrząc na podwyżkę ich cen - mówię tylko o zbożach w tym momencie - widzimy, jaki jest efekt. Zboża gwałtownie drożeją. Można by rzec: No tak, przecież o to chodzi. Nie, nie o to chodzi. Drożeją tylko i wyłącznie dlatego, że jest ich bardzo mało.</u>
          <u xml:id="u-235.3" who="#PosełJózefGruszka">Jeżeli idzie o rozmiar tej klęski, to ona się nie zakończyła, do dzisiaj opady deszczu w Polsce są bardzo małe. Można by powiedzieć: Po co teraz opady? Ano właśnie. Przecież jeszcze chociażby buraki cukrowe są na polach i gdyby te opady wystąpiły, to jeszcze ten burak trochę by odrósł. W tym momencie w zasadzie możemy powiedzieć, że również ten plon będzie ograniczony.</u>
          <u xml:id="u-235.4" who="#PosełJózefGruszka">Dlatego przy tej debacie o klęsce suszy, która miała miejsce w związku z informacją rządu, na początku lipca zwracałem się do pana ministra Wojciecha Olejniczaka, żeby rząd rozpatrzył możliwość rozszerzonej pomocy, w tym pomocy inwestycyjnej na zakup materiału siewnego.</u>
          <u xml:id="u-235.5" who="#PosełJózefGruszka">W dyskusji nad poprzednim punktem jeden z posłów był uprzejmy wymienić pieniądze z SAPARD-u jako część pieniędzy, które są niewykorzystane. Wszyscy wiemy, że to są pieniądze na inwestycje.</u>
          <u xml:id="u-235.6" who="#PosełJózefGruszka">Panie Ministrze! Ja mam do pana ogromną prośbę. Niech rząd rozważy możliwość udzielenia pomocy rolnikom, żeby wykorzystać pieniądze, które nie będą wyczerpane - bo dzisiaj możemy jasno powiedzieć, że z tego obszaru, który jest przeznaczony dla rolników bezpośrednio, zostanie bardzo dużo niewykorzystanych pieniędzy - na zakupienia dla nich materiału siewnego. Byłaby to inwestycja na przyszły rok. Myślę, że ten problem należałoby już rozważyć, bo przecież rolnicy już zaczynają siać. Ale ja myślę, że ze zbożami ozimymi jeszcze jest lepsza sytuacja niż ze zbożami jarymi. Cała środkowa Polska była dotknięta tą wielką suszą, był to pas od Odry po Bug. Przy granicy północnej i na południu kraju te rozmiary były trochę mniejsze. Myślę, że warto by generować pomoc w tym zakresie. I wtedy moglibyśmy powiedzieć, że zrobiono bardzo dużo, bo wykorzystano pieniądze i dobrze je zainwestowano. Bo przecież wszyscy, którzy nawet nie bardzo znają się na rolnictwie, ale słuchają w tej Izbie tych rozważań, muszą przyznać, że właśnie taka inwestycja byłaby bardzo pożyteczna, opłaciłaby się tym bardziej, że przyszły rok to będzie pierwszy rok zderzenia z rolnictwem unijnym już w zjednoczonej Europie. I można by powiedzieć tak: jeżeli obsiejemy złym materiałem, to trudno spodziewać się dobrego plonu.</u>
          <u xml:id="u-235.7" who="#PosełJózefGruszka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jeszcze raz deklaruję w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego poparcie przedłożenia, które ma na celu zmniejszenie oprocentowania i przedłużenie okresu spłat kredytów dla rolników, ale również proszę pana ministra o rozpatrzenie szerzej tej sprawy. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-235.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę pana posła Waldemara Borczyka o wystąpienie w imieniu klubu Samoobrony Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#PosełWaldemarBorczyk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie sprawozdania Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o dopłatach do oprocentowania niektórych kredytów bankowych.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#PosełWaldemarBorczyk">Celem zaproponowanych przez rząd zmian w ustawie z dnia 5 stycznia 1995 r. o dopłatach do oprocentowania niektórych kredytów bankowych jest wydłużenie z 12 miesięcy do 24 miesięcy okresu stosowania tych dopłat w stosunku do kredytów zaciągniętych między 15 lipca 2002 r. a 15 lipca 2003 r. Samoobrona jest za tym i popiera ten pomysł i zmianę w ustawie. Jesteśmy również za uchwaleniem i przyjęciem przez Wysoką Izbę poprawek, które były przyjęte na posiedzeniu wspólnym Komisji Finansów Publicznych i Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi.</u>
          <u xml:id="u-237.2" who="#PosełWaldemarBorczyk">Mamy jednak zastrzeżenia natury zasadniczej dotyczącej pomocy rolnikom, którzy na skutek klęsk żywiołowych popadają w kłopoty finansowe. Wiadomo, że co roku w naszym kraju część rolników dotknięta zostaje klęską, jedni klęską suszy, tak jak w tym roku, inni klęską powodzi. Dla tych poszkodowanych rząd ma tylko jedną metodę pomocy - bardzo symboliczne dopłaty do odsetek od kredytów na zakup środków do produkcji rolnej. O ilości i wielkości tych kredytów świadczy kwota dopłat do odsetek, którą rząd przewiduje. Jest to zaledwie 4 mln na 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-237.3" who="#PosełWaldemarBorczyk">Niestety większości tych rolników, którzy dotknięci zostali klęską żywiołową, nie stać jest już na zaciągnięcie jakiegokolwiek kredytu, nawet kredytu w ogóle bez odsetek. Nie daj Boże, jeśli rolnik, dotknięty klęską w jednym roku, zaciągnie kredyt i przyjdzie następna klęska w drugim roku, z pewnością nie wygrzebie się z kłopotów finansowych, nawet przy rządowych dopłatach do odsetek.</u>
          <u xml:id="u-237.4" who="#PosełWaldemarBorczyk">W obecnej sytuacji polskiego rolnictwa znaczącą pomocą, można powiedzieć, że w obecnej sytuacji rozwiązaniem idealnym, byłoby wprowadzenie systemu - o którym już Samoobrona tutaj mówiła w tej Wysokiej Izbie, kierując to do rządu, do ministra rolnictwa - ubezpieczeń gospodarstw rolnych z dopłatami z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-237.5" who="#PosełWaldemarBorczyk">Inną formą istotnej dla rolników pomocy byłoby częściowe chociażby umorzenie tych kredytów, aby gospodarstwa rolne odzyskały zdolność kredytową i odzyskały możliwość inwestowania w podstawowe materiały i środki do produkcji rolnej.</u>
          <u xml:id="u-237.6" who="#PosełWaldemarBorczyk">Jestem z województwa łódzkiego, znam te problemy, wiem, ilu rolników nie zaciągnie kredytu klęskowego, suszowego z tego względu, że co roku jest jakaś klęska, klęska powodzi, suszy, i rolnik już traci zdolność kredytową. Omawiany rządowy projekt jest raczej symboliczny, zrobiony bardziej w celu uspokojenia rządowych sumień niż realnej pomocy.</u>
          <u xml:id="u-237.7" who="#PosełWaldemarBorczyk">Chociaż jest to tylko pomoc symboliczna, być może uratuje ona kilku rolników, kilka gospodarstw rolnych znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji. Dlatego w imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej składam wniosek o jak najszybsze przejście do trzeciego czytania i uchwalenie przedstawionego Wysokiej Izbie projektu. Rolnicy czekają.</u>
          <u xml:id="u-237.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę panią posłankę Gabrielę Masłowską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#PosełGabrielaMasłowska">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#PosełGabrielaMasłowska">W imieniu Klubu Parlamentarnego Liga Polskich Rodzin przedstawiam stanowisko w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o dopłatach do oprocentowania niektórych kredytów bankowych.</u>
          <u xml:id="u-239.2" who="#PosełGabrielaMasłowska">Celem omawianej regulacji jest przedłużenie z 12 do 24 miesięcy okresu stosowania dopłat do oprocentowania tzw. kredytów klęskowych zaciągniętych przez producentów rolnych od 15 lipca 2002 r. do 15 lipca 2003 r. na zakup środków obrotowych, postęp biologiczny i przystosowanie gospodarstw do produkcji ekologicznej. Projekt, który chociażby w sposób nieznaczny - jak ten - ułatwia pokonanie trudności finansowych gospodarstw, należy ocenić pozytywnie, tym bardziej, że sytuacja materialna na wsi jest bardzo trudna, często dramatyczna, z powszechnymi symptomami poczucia zagrożenia i braku bezpieczeństwa, a także do dnia dzisiejszego nieznane są instrumenty wsparcia rolnictwa, jakie będą mogły być stosowane po 1 maja 2004 r. Ile ich będzie i jakie - zależy to dopiero od decyzji zatwierdzającej propozycje polskiego rządu co do finansowania instrumentów wspierania z polskiego budżetu po 1 maja 2004 r.</u>
          <u xml:id="u-239.3" who="#PosełGabrielaMasłowska">Opowiadamy się za umorzeniem kredytów w sytuacjach najbardziej dramatycznych. Popieramy poprawki wniesione na wspólnym posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, doprecyzowujące warunki udzielania kredytów - chodzi tutaj o wysokość oprocentowania kredytów, która nie może być większa niż 0,35 stopy redyskonta weksli i mniejsza niż 2% w stosunku rocznym oraz 1,25 redyskonta weksli dla kredytów prolongowanych. Przyjęcie takiego rozwiązania będzie działać motywująco na system bankowy jeśli chodzi o zaangażowanie kapitałów w kredytowanie poszkodowanych rolników.</u>
          <u xml:id="u-239.4" who="#PosełGabrielaMasłowska">Klub Ligi Polskich Rodzin będzie głosował za przyjęciem sprawozdania. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-239.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję pani posłance za wystąpienie w imieniu klubu LPR.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Wojciecha Mojzesowicza, który wystąpi w imieniu koła Polskiego Bloku Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#PosełWojciechMojzesowicz">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Panowie! To prawda, że ta pomoc nie jest wielka, ale dobrze, że jest. Chcę powiedzieć, że wystąpił tu bardzo ważny element, na który panie i panowie posłowie nie zwrócili uwagi - chodzi o ten kredyt. Otóż większość tych tzw. kredytów produkcyjnych była w gospodarstwie już od lat, one cały czas funkcjonowały. W tym roku natomiast problem wystąpi z czymś... dlatego potrzebne jest przełożenie, bo wychodzi się naprzeciw rolnikom i - nie ukrywam - też bankom, że nie ma tego zwarcia, dlatego że rolnik nie zgromadził tylu pieniędzy, żeby spłacić, bo zawsześmy spłacali, brali następny kredyt i tak to się w koło kręciło - o tym wiemy. Chcę też powiedzieć - i słusznie pani poseł Skowrońska powiedziała, że są spore oszczędności, na posiedzeniu komisji akurat... I bardzo dziękuję Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, że prawie jednomyślnie podjęliśmy tę decyzję o wniesionych poprawkach. Oczywiście pan minister wtedy powiedział, że będą dodatkowe koszty, a z tego, co powiedziała pani poseł Skowrońska, wynika, że są znaczne oszczędności, więc w tym zakresie nic złego się nie wydarzy.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#PosełWojciechMojzesowicz">Dlatego dobrze się stało, że kredyt tzw. produkcyjny, ten tzw. nawozowy, proponujemy obniżyć - i dziękuję wszystkim klubom, że do tego się przychylają - z 4% na 2%. Jest to pewien ukłon, bo 4% - nie muszę tego nikomu mówić - przy obecnej inflacji to sporo i trudno uznać to za kredyt preferencyjny. Tak więc bardzo dobrze, że udało się to wprowadzić, to jest bardzo cenne. Nie ukrywam, że dzisiaj, w tej trudnej sytuacji ekonomicznej każda złotówka jest bardzo ważna.</u>
          <u xml:id="u-241.2" who="#PosełWojciechMojzesowicz">Szkoda - może to też z winy i naszej, i komisji, ale też rządu - żeśmy nie wprowadzili tego troszkę szybciej, bo dochodzi do momentu, że już przychodzą spłaty, więc znowu jestem wdzięczny wszystkim tym, którzy nie zgłaszają w tym zakresie dodatkowych poprawek, co daje nam szansę, że pod względem legislacyjnym bardzo szybko to przeprowadzimy.</u>
          <u xml:id="u-241.3" who="#PosełWojciechMojzesowicz">Mam nadzieję, że rząd do wspólnych poprawek Komisji Finansów Publicznych, bo przecież to ta, a nie inna komisja decyduje o budżecie i na pewno są tam fachowcy, którzy wiedzą, co można, a czego nie, nie zgłosi żadnych uwag. Wtedy będziemy mogli w sposób sensowny i szybki doprowadzić do tego, że nieduża, ale jednak, pomoc wpłynie. Szczególnie mówię o tym, że nie trzeba będzie spłacać, bo rolnik nie zgromadzi środków na spłatę. Wtedy będzie problem, bo by musiał wziąć jakiś pomostowy kredyt komercyjny, żeby spłacić, żeby z tego wyjść. Jest to więc kierunek dobry.</u>
          <u xml:id="u-241.4" who="#PosełWojciechMojzesowicz">Chcę natomiast powiedzieć, że banki już wystąpiły, bo umowy są, o częściową spłatę kredytów, więc bardzo dobrze by było, żeby to zrobić, i liczę na to, że bardzo szybko przejdziemy przez tę ścieżkę legislacyjną i rolnictwo bez problemów będzie tę pomoc otrzymywać.</u>
          <u xml:id="u-241.5" who="#PosełWojciechMojzesowicz">Bardzo dziękuję paniom i panom posłom za poparcie tego. Liczę, że pan minister nie wniesie żadnych uwag, więc będziemy mieli szansę na to, żeby to sprawnie zrobić. Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-241.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Pani posłanka Krystyna Skowrońska chce zadać pytanie.</u>
          <u xml:id="u-242.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#PosełKrystynaSkowrońska">Panie Marszałku! Mam pytanie do pana ministra. Szanowny panie ministrze, dlaczego tak późno i czy rząd ma wiedzę na temat tego, czy banki wystąpiły już wobec rolników o egzekucję tego zaciągniętego kredytu? Źle by się stało, gdyby ta procedura była rozpoczynana, gdyż - tak jak wskazano w samej ustawie - kredyty były zaciągane od 15 lipca 2002 r.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#PosełKrystynaSkowrońska">I takie pytanie w związku z proponowanym nowym zapisem: czy jeśli bank będzie dokonywał przesunięcia terminu płatności, to możliwe jest po stronie zapłaty przez kredytobiorcę zastosowanie oprocentowania, które projektujemy dzisiaj w tym rozwiązaniu? Czy przy prolongacie, a ona wprowadza element zmiany czasu, będzie możliwe wprowadzenie zmiany oprocentowania? To jest szalenie istotne. Rozumiejąc, że jest pilna potrzeba wprowadzenia tego nowego rozwiązania i tej pomocy dla rolników, chciałabym pana ministra poprosić o precyzyjne zinterpretowanie zaproponowanego przepisu w zakresie ustalonego niższego oprocentowania po stronie kredytobiorcy.</u>
          <u xml:id="u-243.2" who="#PosełKrystynaSkowrońska">Czy pan minister mógłby powiedzieć, w jakim zakresie rząd przewiduje pomoc w kwestii udzielania kredytów preferencyjnych na zakup rzeczowych środków do produkcji rolnej w części dotyczącej jesieni bieżącego roku i roku przyszłego? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-243.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#PosełRyszardNowak">Panie Marszałku! Chciałbym zadać pytanie panu ministrowi w związku z jego wypowiedzią w trakcie posiedzenia Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi dotyczącego właśnie tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#PosełRyszardNowak">Mianowicie powiedział pan, że przyjęcie tych poprawek spowoduje pewne konsekwencje finansowe i że w związku z tym nie będzie pomocy socjalnej dla rolników. Czy rzeczywiście podtrzymuje pan to, co było powiedziane na posiedzeniu komisji, czy też wycofuje się pan z tego? Czy są środki, czy są możliwości, żeby jednak wprowadzić proponowane poprawki, ale nie kosztem pomocy społecznej?</u>
          <u xml:id="u-245.2" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Agencji środki...)</u>
          <u xml:id="u-245.3" who="#PosełRyszardNowak">Właśnie. I czy...</u>
          <u xml:id="u-245.4" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Ta pomoc społeczna ze środków Agencji...)</u>
          <u xml:id="u-245.5" who="#PosełRyszardNowak">Właśnie, tu chodzi o pomoc społeczną dla rolników. Czy te środki na pomoc społeczną mogą być środkami agencyjnymi? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-245.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Czy są jeszcze pytania? Nie ma więcej pytań, tak?</u>
          <u xml:id="u-246.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana ministra Józefa Pilarczyka, sekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJózefJerzyPilarczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W sprawozdaniu zawarto dodatkowe rozwiązania, które państwo posłowie przedstawili, korzystniejsze, niż zaproponował rząd. A ile to będzie kosztować? Szanowni państwo posłowie zwrócili się z prośbą do rządu, niech rząd oszacuje, ile to będzie kosztować. Szkoda, że wcześniej, przed sformułowaniem wniosków przyjętych przez komisję, takiego szacunku nie dokonano. Pragnę poinformować, że zapis, który przedstawił w projekcie rząd, niósł konsekwencje dla środków budżetowych w wysokości 13 mln, z tego 4 mln w tym roku, 9 mln w roku przyszłym...</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Nowak: Niewiele.)</u>
          <u xml:id="u-247.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJózefJerzyPilarczyk">...jeśli chodzi o dopłaty.</u>
          <u xml:id="u-247.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJózefJerzyPilarczyk">Zmiany, które zostały zaproponowane przez państwa posłów, według szacunków przeprowadzonych przez ministerstwo rolnictwa powodują, że faktyczne obciążenie środków budżetowych w związku z tymi zmianami w tym roku niewiele wzrośnie, będzie wynosiło tylko dodatkowe 5 mln zł, w przyszłym roku natomiast - 55 mln. A więc skutki wprowadzenia tych rozwiązań wyniosą łącznie w 2003 i 2004 r. 60 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-247.4" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Przy tej stopie redyskonta.)</u>
          <u xml:id="u-247.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJózefJerzyPilarczyk">Tak.</u>
          <u xml:id="u-247.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJózefJerzyPilarczyk">W związku z tym nie jest tak, że wprowadzenie tych rozwiązań nie daje jakichś poważniejszych skutków, wziąwszy pod uwagę, że przynajmniej w obecnym projekcie budżetu czy w założeniach do budżetu na 2004 r. na dopłaty do oprocentowania kredytów rolniczych przewidziano łączną kwotę 99 mln zł. Dlatego musimy pamiętać o tym, że ta decyzja w dużej mierze skonsumuje już planowane w dotychczasowych założeniach budżetowych środki na dopłaty do kredytów w przyszłym roku. W związku z tym mogę powiedzieć, że pierwsza ocena, na gorąco, którą wyraziłem na posiedzeniu połączonych komisji, była nieprecyzyjna. Odnosiła się do tego, że skutki decyzji państwa posłów na pewno są, o tyle się jednak myliłem, że nie są one tak dotkliwe w tym roku, lecz w roku następnym. Dlatego informuję państwa posłów, że przyjęte rozwiązanie, dużo korzystniejsze, niż zaproponował rząd, niesie ze sobą skutki w roku przyszłym i państwo posłowie powinni przy różnych okazjach o tym pamiętać, również przy uchwalaniu budżetu na rok przyszły. To jest jedna rzecz. Druga rzecz: musimy również pamiętać, że podjęte działania są skierowane nie tylko do tych gospodarstw i nie tylko do rolników, których gospodarstwa dotknęła klęska suszy, bo z dniem wejścia w życie ustawy obniżane jest oprocentowanie wszystkich tzw. kredytów obrotowych.</u>
          <u xml:id="u-247.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJózefJerzyPilarczyk">Zmiana... przepraszam, nie zabrałem artykułu. Zmiana art. 6 oznacza, że z dniem wejścia w życie ustawy na terenie całej Polski, niezależnie od tego, czy wystąpiła klęska suszy, czy nie, kredyty obrotowe są obniżone do 2%.</u>
          <u xml:id="u-247.8" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Nowo udzielone.)</u>
          <u xml:id="u-247.9" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJózefJerzyPilarczyk">Nowo udzielone. Nowo udzielone kredyty są obniżone w całej Polsce, niezależnie od tego, czy klęska suszy wystąpiła, czy nie. A więc w tym rozwiązaniu, które państwo posłowie zaproponowali, które jest przyjęte w tym sprawozdaniu, mamy dwa działania: jedno działanie skierowane na kredyty dla tych rolników, których dotknęła klęska suszy, i drugie działanie skierowane do wszystkich rolników, którzy będą chcieli korzystać z kredytów obrotowych oczywiście z dniem wejścia w życie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-247.10" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJózefJerzyPilarczyk">Jakie dokumenty musi rolnik złożyć w banku? Przede wszystkim musi złożyć wniosek. Natomiast chciałbym poinformować, że procedura będzie następująca: w momencie, kiedy komisja powołana przez wojewodę określi wysokość straty, wojewoda potwierdzi, złoży wniosek do ministra rolnictwa i minister rolnictwa wniosek zaakceptuje, a nie ma takiego przypadku, żeby wniosek złożony przez wojewodę nie był akceptowany, informacja o tym zostaje przesłana - te informacje są przesyłane natychmiast, bo sprawy załatwiane są praktycznie z dnia na dzień - do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, natomiast agencja zawiadamia banki o tym, na jakim terenie dopuszczona jest możliwość przedłużania zeszłorocznych umów kredytowych. Pragnę poinformować, że do ministra rolnictwa nie dotarły informacje o tym, że banki rozpoczęły gdzieś egzekucję kredytów zaciągniętych w okresie od 15 lipca 2002 r. do 15 lipca 2003 r. Ale należy się spodziewać, że w niedługim czasie te terminy spłaty zaczną obowiązywać i może dojść do takiej sytuacji, stąd też na uznanie zasługuje konstruktywne podejście pana posła sprawozdawcy i apel o to, by jak najszybciej uchwalić tę ustawę. Rząd popiera wniosek, ażeby w dniu jutrzejszym przyjąć tę ustawę w trzecim czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-247.11" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJózefJerzyPilarczyk">Czy rolnicy nie czekali zbyt długo na udzielenie kredytów w związku z poprzednią klęską zimową? Jeżeli w tej chwili uzyskują ten kredyt, to na pewno jest to zbyt długi okres. Trudno mi powiedzieć, jakie były tego przyczyny. Przyczyny mogły być różne. Również niekoniecznie każdy rolnik w tym czasie wiosennym czy, powiedzmy, nawet letnim chciał z tego kredytu skorzystać. Miał w zasięgu ręki tę możliwość i dopiero dzisiaj z tej możliwości...</u>
          <u xml:id="u-247.12" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Musiał uruchamiać środki.)</u>
          <u xml:id="u-247.13" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJózefJerzyPilarczyk">Słucham?</u>
          <u xml:id="u-247.14" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Agencja zbyt późno uruchamia środki.)</u>
          <u xml:id="u-247.15" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJózefJerzyPilarczyk">Nie mam takiej informacji, że agencja... Zresztą pani poseł sama o tym wie, sama pani poseł o tym mówiła, że środki są niewykorzystane i nie ma powodów, dla których agencja mogłaby wstrzymywać uruchamianie środków.</u>
          <u xml:id="u-247.16" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Nowak: Powody biurokratyczne były.)</u>
          <u xml:id="u-247.17" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJózefJerzyPilarczyk">Nie, panie pośle, nie biurokratyczne. Chcę powiedzieć o tych powodach. Powodem mogło być, wie pan, niezbyt duże zainteresowanie banków, bo ostatnio obserwowaliśmy, nawet jeśli chodzi o kredyty o takich preferencjach, niechętne podejście do udzielania kredytów chociażby z racji tych wysokości, można powiedzieć, korzyści, które bank uzyskiwał do niedawna, wtedy kiedy ten przepis mówiący o tym w odniesieniu do art. 10... Przepraszam, nie mam przy sobie ustawy, ale w każdy razie chodzi o zmianę wysokości tego wskaźnika, od którego zależy również dochód banku.</u>
          <u xml:id="u-247.18" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJózefJerzyPilarczyk">Chciałbym również poinformować o tym, że w przypadku gdy następuje zmiana oprocentowania kredytów, to należy się spodziewać, iż banki będą zmieniać umowy. Pani poseł pytała o to, jak ta procedura będzie wyglądać. Z dniem wejścia w życie ustawy zmieni się wysokość oprocentowania, stąd też zachodzi konieczność - tak mi się przynajmniej wydaje - zmiany umowy. A więc w trybie zmiany umowy będzie i prolongata terminu, i zmiana wysokości oprocentowania z dniem wejścia w życie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-247.19" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Czyli 2% wtedy może dostać?)</u>
          <u xml:id="u-247.20" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJózefJerzyPilarczyk">Tak.</u>
          <u xml:id="u-247.21" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Świetnie.)</u>
          <u xml:id="u-247.22" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJózefJerzyPilarczyk">Chciałbym jeszcze przypomnieć tym, którzy może nie wiedzą, że oprocentowanie nowo udzielanych kredytów, tzw. klęskowych, ponieważ to rozwiązanie oparte jest na innym akcie prawnym, w dniu dzisiejszym wynosi 1,44% dla kredytobiorcy, a oprocentowanie kredytów obrotowych - starych kredytów udzielanych w związku z suszą i nowych kredytów obrotowych bez związku z suszą - wynosi 2%. Tak wygląda w tej chwili oprocentowanie kredytów na cele rolnicze.</u>
          <u xml:id="u-247.23" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJózefJerzyPilarczyk">Pragnę poinformować, że w związku z tym i z tą analizą, którą przeprowadziliśmy, rząd uważa, że nie ma powodów, dla których należałoby ograniczać środki przeznaczone na pomoc socjalną, i to będzie zrealizowane. W tej chwili doprecyzowywane są zasady, na jakich ta pomoc socjalna będzie udzielana. Pragnę również poinformować, że zostały podjęte decyzje o zwiększeniu ze 100 do 200 zł dopłat do zakupu kwalifikowanego materiału siewnego w okresie jesiennym. Tak więc ta pomoc również w tym obszarze zostaje zwiększona, oczywiście na terenach, gdzie wystąpiła klęska suszy.</u>
          <u xml:id="u-247.24" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJózefJerzyPilarczyk">Niestety, nie mogę mieć pozytywnej odpowiedzi dla pana posła Gruszki, który sugerował, że można by środki SAPARD wykorzystać na te cele. Niestety, cel samego SAPARD jest trochę inny, a procedury zmiany celów SAPARD są tak trudne i długie, że pewno nie doczekalibyśmy się szybko możliwości skorzystania, jeżeli chcielibyśmy również w związku z suszą pomóc rolnikom, korzystając z tych środków.</u>
          <u xml:id="u-247.25" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJózefJerzyPilarczyk">Tak więc, kończąc swoje wystąpienie, chcę powiedzieć, że miałem głównie na celu przybliżenie państwu posłom skutków, jakie wynikają z tych rozwiązań, które zostały zawarte w sprawozdaniu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-247.26" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Pan poseł sprawozdawca komisji Stanisław Stec, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#PosełStanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałem tylko podziękować paniom i panom posłom za bardzo konstruktywne podejście do projektu ustawy. Również panu ministrowi za to, że apeluje, by jutro ustawę przyjąć, czyli rząd wyraża zgodę na treść tej ustawy po korektach.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#PosełStanisławStec">Jednocześnie mam prośbę do pana ministra, by pan był uprzejmy jutro skontaktować się z prezesem Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, aby prezes powiadomił banki, z którymi ma podpisane umowy, że taka ustawa już jest przyjęta przez Sejm, a więc żeby nie egzekwowały tych spłat kredytów, których termin 12-miesięczny mija na przykład we wrześniu. Mam również prośbę do pana marszałka, aby pan był uprzejmy zarządzić, żeby jutro nad tą ustawą głosować w pierwszej kolejności, ponieważ Senat obraduje...</u>
          <u xml:id="u-249.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-249.3" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Nowak: Bardzo dobrze.)</u>
          <u xml:id="u-249.4" who="#PosełStanisławStec">...i można by ją skierować do Senatu, a ponieważ ona nie rodzi jakichś problemów legislacyjnych, Senat jutro przyjąłby ją i zostałaby ona skierowana do prezydenta w poniedziałek. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-249.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-250.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-250.3" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy jutro w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-250.4" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów porządku dziennego w dniu dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-250.5" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Informuję, że zgłosili się posłowie do wygłoszenia oświadczeń, a konkretnie zgłosił się w tym celu pan poseł Jan Rzymełka.</u>
          <u xml:id="u-250.6" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#PosełJanRzymełka">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#PosełJanRzymełka">Jako poseł ze Śląska, z aglomeracji katowickiej, chciałbym zabrać głos w sprawie Huty Jedność. Już raz zabiegałem głos w sprawie Siemianowic i Huty Jedność, mimo że mieszkam w Katowicach, ale to jest sąsiednie miasto aglomeracji i Huta Jedność czy dawna Huta Laura, gdzie mój dziadek i pradziadek pracowali, leży mi na sercu. Kilka dni temu otrzymałem alarmujący list podpisany przez dyrekcję tej huty, która informuje również ministra gospodarki, pracy i polityki społecznej pana Jerzego Hausnera, że sytuacja ekonomiczna huty dramatycznie się pogarsza. To nie tylko problem kopalń na Śląsku, ale problem hut i to problem Huty Jedność i walcowni, które były przez rząd zwodzone, że będzie lepiej, że w najbliższym czasie sytuacja się wyjaśni. Po tych dramatycznych dniach, które miały miejsce w Siemianowicach, proteście hutników, prawie że próbie podpalenia urzędu gminy, atakowania pana prezydenta Siemianowic, sytuacja wyglądała na to, że się unormuje. Natomiast dzisiaj dyrekcja czy zarząd Huty Jedność S A zwraca uwagę, że huta płaci jedynie po 200 zł na osobę w każdym tygodniu: średnio przypada to po 800 zł na pracownika w ciągu miesiąca.</u>
          <u xml:id="u-251.2" who="#PosełJanRzymełka">Podobnie sytuacja wygląda w spółkach zależnych, gdzie huta jest stuprocentowym udziałowcem. Obecnie część wsadu do produkcji zarówno w hucie, jak i w spółce Jedność zakupuje Towarzystwo Finansowe „Silesia”, natomiast zakres pomocy w zakresie wsadu ogranicza się tylko i wyłącznie do Huty Andrzej S A. Pozostała część wsadu Huta Jedność zabezpiecza z innych źródeł. Dotychczasowe działanie Towarzystwa Finansowego „Silesia” jest niewystarczające i powinno być rozszerzone na pełny zakres dostaw wsadu od innych dostawców. W opinii zarządu huty powinien zostać wypracowany uproszczony sposób rozliczeń dostaw wsadu oraz usług. Niestety, Huta Jedność w dalszym ciągu posiada wysokie zatrudnienie ze względu na brak środków finansowych przeznaczonych na wypowiedzenia i odprawy pieniężne. Dotyczy to również spółek zależnych: spółki z o.o. Jedność i spółki Warex. Zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami część osób miała przejść do pracy w Walcowni Rur Jedność. Dotychczas w tym zakresie nie dokonano wznowienia budowy.</u>
          <u xml:id="u-251.3" who="#PosełJanRzymełka">Zarząd huty zwraca się do rządu o umożliwienie uzyskania dodatkowych środków finansowych na przeprowadzenie procesu restrukturyzacji zatrudnienia. To się bardzo ładnie nazywa, ale jest to zwolnienie kolejnych 500 osób w mieście, w którym jest bardzo wysokie bezrobocie. W tym mieści się 200 osób z Huty Jedność i 300 osób ze spółek zależnych. To zwolnienie jest warunkiem koniecznym do utrzymania procesu produkcyjnego i ochrony części miejsc pracy, bez względu na to, w jakiej strukturze organizacyjno-prawnej Huta Jedność w przyszłości ma funkcjonować. Nadmieniam, że czas wypowiedzenia wynosi średnio minimum trzy miesiące. Pozyskanie powyższych środków, czyli tych rządowych milionów, pozwoli na sukcesywną redukcję zatrudnienia i załagodzi możliwość wybuchu konfliktu społecznego w mieście, w którym najprawdopodobniej bezrobocie przekracza dzisiaj 30%. W przypadku braku jakichkolwiek środków finansowych przeznaczonych na restrukturyzację zatrudnienia w Siemianowicach istnieje obawa powstania nieprzewidzianych w skutkach wydarzeń, podobnych do tych, które miały miejsce w styczniu i lutym tego roku. Dodatkowym czynnikiem wpływającym na nastroje społeczne jest ciągły brak decyzji w sprawie finansowania Walcowni Rur Jedność.</u>
          <u xml:id="u-251.4" who="#PosełJanRzymełka">Dyrekcja również nadmienia, że od lutego do czerwca br. trzy razy publicznie w mediach przekazywana była informacja o rozpoczęciu finansowania Walcowni Rur Jedność oraz zatrudnienia w tym podmiocie części załogi. Fakty mówią dzisiaj coś innego. Na dzień dzisiejszy związki zawodowe działające w hucie zwracały się o konkretną odpowiedź w zakresie rozwiązania problemu zatrudnienia w związku z wcześniejszymi deklaracjami osób w tym zakresie kompetentnych. Sam zarząd stoi przed bardzo trudnym zadaniem rozwiązania tego problemu i zwraca się do ministra gospodarki i do rządu o spotkanie w celu dopracowania doraźnej koncepcji.</u>
          <u xml:id="u-251.5" who="#PosełJanRzymełka">Wydaje mi się, że sytuacja może wymknąć się spod kontroli, ponieważ od lutego spora część załogi jest mamiona obiecankami. Już nie mówię o tym, że 200 zł na tydzień nie załatwia niczego, natomiast wygląda na to, że rząd całą hutę Jedność i hutnictwo w Siemianowicach zostawił na łasce losu. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
          <u xml:id="u-252.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Zarządzam przerwę w posiedzeniu do jutra, to jest do 19 września, do godz. 9.</u>
          <u xml:id="u-252.3" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję państwu posłom.</u>
          <u xml:id="u-252.4" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 22 min 44)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>