text_structure.xml 545 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 05)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Marek Borowski oraz wicemarszałkowie Donald Tusk, Janusz Wojciechowski i Tomasz Nałęcz)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#Marszałek">Wznawiam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#Marszałek">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panie i panów posłów: Anitę Błochowiak, Joannę Sosnowską, Mieczysława Jedonia i Jana Orkisza.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#Marszałek">W pierwszej części obrad sekretarzami będą pani poseł Anita Błochowiak oraz pan poseł Mieczysław Jedoń.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#Marszałek">Protokół i listę mówców prowadzić będą pani poseł Anita Błochowiak i pan poseł Jan Orkisz.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#Marszałek">Wyznaczeni posłowie sekretarze zajęli miejsca przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#Marszałek">Komisja Gospodarki przedłożyła dodatkowe sprawozdanie o projekcie ustawy o zmianie ustawy o restrukturyzacji finansowej górnictwa siarki.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#Marszałek">Sprawozdanie to zostało paniom i panom posłom doręczone w druku nr 1656-A.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący przeprowadzenie trzeciego czytania tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#Marszałek">Komisja Gospodarki przedłożyła sprawozdania o rządowym i senackim projektach ustaw o zmianie ustawy o zamówieniach publicznych oraz o projekcie ustawy o zmianie ustawy o finansowym wspieraniu inwestycji oraz ustawy o warunkach dopuszczalności i nadzorowaniu pomocy publicznej dla przedsiębiorców.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#Marszałek">Sprawozdania te zostały paniom i panom posłom doręczone odpowiednio w drukach nr 1679 i 1690.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące rozpatrzenie tych sprawozdań.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#Marszałek">Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 51 pkt 3 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#Marszałek">Proponuję także, aby Sejm wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół w dyskusjach nad tymi sprawozdaniami.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#Marszałek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm obie propozycje przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#Marszałek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#Marszałek">Sprawozdanie z druku nr 1679 rozpatrzymy dzisiaj po dyskusji nad sprawozdaniem komisji o projekcie ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#Marszałek">Sprawozdanie z druku nr 1690 rozpatrzymy jutro.</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#Marszałek">Proszę posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#SekretarzPosełMieczysławJedoń">Informuję, że w dniu dzisiejszym odbędą się posiedzenia następujących Komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#SekretarzPosełMieczysławJedoń">- Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw związanych z programem rządowym „Przedsiębiorczość - Rozwój - Praca” - godz. 9.15,</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#SekretarzPosełMieczysławJedoń">- Administracji i Spraw Wewnętrznych - godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#SekretarzPosełMieczysławJedoń">- Obrony Narodowej - godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#SekretarzPosełMieczysławJedoń">- Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw związanych z programem rządowym „Przedsiębiorczość - Rozwój - Praca” - godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#SekretarzPosełMieczysławJedoń">- Finansów Publicznych - godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#SekretarzPosełMieczysławJedoń">- Zdrowia - godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#SekretarzPosełMieczysławJedoń">- Sprawiedliwości i Praw Człowieka wspólnie z Komisją Ustawodawczą - godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#SekretarzPosełMieczysławJedoń">- Infrastruktury - godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#SekretarzPosełMieczysławJedoń">- Obrony Narodowej - godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#SekretarzPosełMieczysławJedoń">- Sprawiedliwości i Praw Człowieka - godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#SekretarzPosełMieczysławJedoń">- Edukacji, Nauki i Młodzieży - godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#SekretarzPosełMieczysławJedoń">- Ustawodawczej - godz. 15,</u>
          <u xml:id="u-3.13" who="#SekretarzPosełMieczysławJedoń">- Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa - godz. 15,</u>
          <u xml:id="u-3.14" who="#SekretarzPosełMieczysławJedoń">- Rolnictwa i Rozwoju Wsi - godz. 15,</u>
          <u xml:id="u-3.15" who="#SekretarzPosełMieczysławJedoń">- Odpowiedzialności Konstytucyjnej - godz. 18,</u>
          <u xml:id="u-3.16" who="#SekretarzPosełMieczysławJedoń">- Polityki Społecznej i Rodziny - godz. 18.</u>
          <u xml:id="u-3.17" who="#SekretarzPosełMieczysławJedoń">Planowane w dniu dzisiejszym o godz. 17 wspólne posiedzenie Komisji Łączności z Polakami za Granicą i Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych odbędzie się bezpośrednio po głosowaniach w sali nr 23 w budynku G.</u>
          <u xml:id="u-3.18" who="#SekretarzPosełMieczysławJedoń">Spotkanie Polsko-Niemieckiej Grupy Parlamentarnej z ambasadorem Niemiec odbędzie się dzisiaj o godz. 14 w sali klubowej nr 1 w nowym Domu Poselskim.</u>
          <u xml:id="u-3.19" who="#SekretarzPosełMieczysławJedoń">Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#Marszałek">Chciałbym również poinformować, że przedstawiciele klubów uzgodnili wspólny projekt uchwały w związku z 60. rocznicą śmierci gen. Władysława Sikorskiego. Ten projekt zaprezentujemy Wysokiej Izbie w piątek rano.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 12. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych o: 1) poselskim projekcie uchwały w sprawie uczczenia ofiar mordów ludności polskiej na Wołyniu i Kresach Południowo-Wschodnich Rzeczypospolitej w latach 1943–44, 2) przedstawionym przez Prezydium Sejmu projekcie oświadczenia Sejmu RP w związku z 60. rocznicą tragedii wołyńskiej (druki nr 1669, 1731 i 1738).</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#Marszałek">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Aleksandra Małachowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosełSprawozdawcaAleksanderMałachowski">Panie Marszałku! Panie Posłanki, Panowie Posłowie! Komisja Spraw Zagranicznych powierzyła mi zaszczytny, lecz bardzo trudny obowiązek zreferowania projektu uchwały Sejmu Rzeczypospolitej uzgodnionej wstępnie z przedstawicielami parlamentu Ukrainy - uchwały dotyczącej odległej w czasie tragedii, uwikłanej mocno w konflikty przeszłości, lecz rokującej nadzieję na trwałą zgodę pomiędzy narodami Polski i Ukrainy. To wielka zasługa posłów, którzy się podjęli tego dzieła, że ten tekst został przygotowany.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#PosełSprawozdawcaAleksanderMałachowski">Ja pochodzę z pogranicza Podola i Wołynia, co sprawia, że wraz z ogromną rzeszą Polaków, których przodkowie spędzili na tamtym terenie kilka wieków, utraciłem w dramacie wojennym nie tylko wielu bliskich mi krewnych, lecz zarazem naszą pierwotną i wręcz odwieczną ojczyznę.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#Marszałek">Przepraszam bardzo.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#Marszałek">Przepraszam bardzo, panie pośle Martyniuk, można? Dziękuję bardzo, dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#Marszałek">Już, już, moment, bo jest pewien szum na sali. Proszę państwa posłów o zajęcie miejsc i o przerwanie rozmów.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#Marszałek">Proszę uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PosełSprawozdawcaAleksanderMałachowski">Zostawiliśmy tam nie tylko stare i prastare kurhany kryjące nasze groby rodzinne, lecz i tragiczne wspomnienie tej strasznej nienawiści, która, mówiąc pamiętnymi słowami Henryka Sienkiewicza, „zatruła krew pobratymczą”. Tragedia, o której dzisiaj mówimy, nie pojawiła się nagle, jak grom z jasnego nieba, lecz narastała od dawna, od bardzo dawna, by nie cofać się dalej niż do XVIII-wiecznej koliszczyzny, pełnej mordów i grabieży, a także okrutnego poskromienia buntu „ukraińskiej czerni”, jak wówczas mówiono o tych ludziach. Wspomnienia strasznej rzezi polskiej szlachty i Żydów w Humaniu - rzeź humańska - długo były żywe w naszych tamtejszych tradycjach rodzinnych i literackich, tak jak w rodzinach chłopów ukraińskich długo bytowały wspomnienia okrutnego odwetu wojsk rosyjskich i polskich, polskiego hetmana Branickiego. Za moich czasów, lub tuż przed moim urodzeniem, zaistniały krwawe walki o Lwów, a kwestii sporu o godne otwarcie odnawianego przez nas Cmentarza Orląt nie daje się nadal uzgodnić między władzami naszych państw. To jest głośna współczesna sprawa, ale w naszej wspólnej przeszłości są wydarzenia bolesne, lecz jakby ukryte przed polską opinią publiczną, gdyż niechętnie do nich, jako do bardzo wstydliwych, wracamy. Mówię o skandalicznej decyzji władz Polski sanacyjnej nakazującej wojsku zburzenie ponad 100 cerkwi prawosławnych na pograniczu Chełmszczyzny, Lubelszczyzny i Wołynia. Ci, co znają tamte strony, wiedzą, że ta rana nadal tam krwawi, a jak musiała boleć i krwawić kilkadziesiąt lat temu, lat poprzedzających wołyńską rzeź Polaków?</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#PosełSprawozdawcaAleksanderMałachowski">Pamiętam także z czasów mego dzieciństwa barbarzyńską, brutalną pacyfikację ukraińskich wsi w rewanżu za ich działania, dzisiaj powiedzielibyśmy, terrorystyczne. Tych wydarzeń byłem naocznym świadkiem i do dziś w moim podwarszawskim domu wisi wełniana ciepła burka mego ojca, w której Ukrainiec pan Paszuk uciekał spod policyjnych pałek na stojąco w powozie mego ojca, przebrany w tę burkę, że to niby mój ojciec jedzie, bo zawsze stał w powozie w czasie jazdy. Dziś syn czy nawet wnuk pana Paszuka jest profesorem uniwersytetu we Lwowie, ale w ich rodzinie pamiętają i pacyfikację, i gest obronny mego ojca. Może dlatego, że wieś ukraińska pamiętała opiekuńczą postawę mego ojca, w strasznych chwilach najazdu bolszewickiego naszej rodzinie nie spadł włos z głowy i nie przepadły stare pamiątki rodzinne.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#PosełSprawozdawcaAleksanderMałachowski">Ważną rolę w syceniu nienawiści ukraińskiej odegrało ograniczanie prawa ukraińskich chłopów do kupowania ziemi. Na działki poparcelacyjne z reformy rolnej polskie banki sprowadzały rolników z Mazowsza. Przepadli potem na Syberii, wywiezieni za panowania bolszewików.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#PosełSprawozdawcaAleksanderMałachowski">Długo można wyliczać powody narastającej nienawiści do Polaków i budzącego się nacjonalizmu ukraińskiego. Do katastrofy doszło, gdy te ziemie znalazły się pod okupacją hitlerowskich wojsk i policji. Wpierw powstały tam groźne siły przemocy, wrogiej Polakom, jak SS Galizien, a później przy jawnym wsparciu Niemców początkowo na Wołyniu, a potem na Podolu pojawiły się działania jawnie terrorystyczne, czyli bestialskie mordowanie Polaków, nieraz bliskich sąsiadów ludności ukraińskiej, odwiecznych sąsiadów, a bywało, że i najbliższych krewnych z mieszanych polsko-ukraińskich związków rodzinnych. Perspektywicznym celem tych poczynań była depolonizacja obszarów zamieszkanych przez setki lat przez ludność mieszaną, polską i ukraińską. Dzisiaj nazywamy takie dążenia czystkami etnicznymi, ale do tamtych zdarzeń bardziej nam, świadkom epoki, pasuje słowo: ludobójstwo.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#PosełSprawozdawcaAleksanderMałachowski">Nie byłem w tych najgorszych dniach naocznym świadkiem tamtych zdarzeń, gdyż moja matka zadbała, bym w okolicach Mielca mógł się uczyć na tajnych kompletach do matury. Ale moja matka wróciła do rodzinnych stron i wiele z tych tragicznych zdarzeń poznała z bliska, ponadto spalono jej zabudowania gospodarcze jednego z naszych dawnych folwarków, który wzięła w dzierżawę. To było ostrzeżenie. Mój młodszy brat był sam w domu, gdy dokonano napadu, i omal życiem tego nie przypłacił. Opowiadam o tym, byście państwo wiedzieli, że nie z lektur poznałem ten problem. Byłem także pod sam koniec wojny związany ze strukturami wywiadu Armii Krajowej i miałem za zadanie rejestrowanie opowieści uciekinierów z Wołynia przybywających w popłochu na tereny Polski centralnej wraz z rodzinami i częściowo uratowanym dobytkiem. Kolej dawała im wagony do ewakuacji. Jak słusznie zauważył to w czasie debaty w Komisji Spraw Zagranicznych pan poseł profesor Giertych, to był też element sprzyjający depolonizacji Wołynia i Podola, to podstawianie wagonów do ucieczki. O to przecież chodziło.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#PosełSprawozdawcaAleksanderMałachowski">Słuchacie państwo dzisiaj tego, co mówię, jak strasznej bajki z przeszłości, ale gdy ci ludzie, wstrząśnięci tym, co niedawno przeżyli, relacjonowali mi wydarzenia, to miałem wrażenie, że są to opowieści z prawdziwego piekła.</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#PosełSprawozdawcaAleksanderMałachowski">Na posiedzeniu Komisji Spraw Zagranicznych projekt uchwały, jaki został Sejmowi obecnie przedłożony, zreferował z ramienia Platformy Obywatelskiej pan minister Bronisław Komorowski. Wygłosił przekonujące, bardzo piękne przemówienie i ufam, że je dzisiaj za chwilę powtórzy, co mnie nie zwalnia od obowiązku uzasadnienia projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#PosełSprawozdawcaAleksanderMałachowski">W komisji toczyliśmy ważny spór, ludzi o różnych poglądach, na to, jaki powinien być ten tekst, który Sejm mógłby uchwalić. Pan minister Komorowski mówił i ja to podtrzymywałem, że musi to być uchwała możliwa do zaakceptowania także przez parlament ukraiński i tylko ten tekst, komisyjny tekst, ma zgodę strony ukraińskiej. Z tym musimy się liczyć, podejmując decyzję o uchwale. Panu Komorowskiemu i mnie były przeciwne głosy posłów Prawa i Sprawiedliwości i Ligi Polskich Rodzin domagające się surowego nazwania prawdy o tamtym ludobójstwie. Tu muszę wspomnieć jeszcze jeden ważny szczegół sprawy, ważny element. Dla ludności zachodniej Ukrainy Ukraińska Powstańcza Armia, ta osławiona UPA, jest tym samym co dla nas Armia Krajowa, czyli formacją bojową...</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-7.9" who="#komentarz">(Głosy z sali: Hańba!)</u>
          <u xml:id="u-7.10" who="#PosełSprawozdawcaAleksanderMałachowski">Spokojnie, spokojnie, panowie, mówimy o... Panowie, przestańcie się wygłupiać...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#Marszałek">Proszę o spokój.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PosełSprawozdawcaAleksanderMałachowski">...mówimy poważnie na temat dramatu dwóch narodów. Przestańcie wznosić okrzyki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#Marszałek">Proszę państwa, proszę zachować... Panie marszałku, proszę również o zachowanie spokoju. Proszę państwa, proszę o spokój. Proszę o wysłuchanie tego uzasadnienia. Państwo będziecie zabierać głos i wypowiecie się w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Hańba!)</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#Marszałek">Proszę teraz nie wznosić okrzyków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PosełSprawozdawcaAleksanderMałachowski">...jest formacją bojową walczącą o niepodległość swego narodu. My widzimy to inaczej.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#PosełSprawozdawcaAleksanderMałachowski">Posłuchajcie, a potem się wygłupiajcie.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#PosełSprawozdawcaAleksanderMałachowski">My widzimy to inaczej. My widzimy to inaczej, nie tylko na Wołyniu i Podolu. Pamiętamy przecież straszliwe okrucieństwo tych ukraińskich formacji na służbie...</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#Marszałek">Przepraszam bardzo. Panie pośle, jeżeli będę słyszał dalsze okrzyki, uznam, że pan poseł uniemożliwia prowadzenie obrad. Proszę się uspokoić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PosełSprawozdawcaAleksanderMałachowski">Powtarzam, pamiętamy straszliwe okrucieństwo tych formacji na służbie u nazistów w powstańczej Warszawie. Tego też państwo nie chcecie uznać? Też nie pamiętacie tego, boście byli za młodzi, ale ja to pamiętam. Stąd silna tendencja i wśród nas, starych świadków epoki, i wśród młodych obywateli Rzeczypospolitej, by o zbrodniach UPA mówić jako o ludobójstwie, bo tym były.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#PosełSprawozdawcaAleksanderMałachowski">Kłopot w tym, że Sejm, Wysoka Izbo, nie jest sądem. My nie jesteśmy powołani do wyrokowania o sprawie. Tworzymy polityczną reprezentację narodu polskiego i musimy całą rzecz rozpatrywać w kategoriach politycznego interesu Rzeczypospolitej. Prawda o wydarzeniach na tamtym terenie została już dawno ujawniona i potępiona. Kilkadziesiąt lat temu mogłem bez ingerencji ostrej przecież cenzury politycznej w PRL opublikować w „Przeglądzie Kulturalnym” kilka reportaży Melchiora Wańkowicza opisujących z całym mistrzostwem tego wielkiego pisarza okrucieństwa na Wołyniu wobec Polaków. Dopiero interwencja działaczy Ukraińskiego Towarzystwa Kulturalnego skłoniła kolegium redakcyjne do przerwania druku tych realistycznych opowieści, gdyż ponoć rozjątrzały one zadawnione rany. Później ukazało się wiele znakomitych opracowań historycznych, w tym książki obecnej na posiedzeniu naszej komisji w roli eksperta pani Siemaszkowej, gruby tom, wielkiej wagi.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#PosełSprawozdawcaAleksanderMałachowski">Na posiedzeniu komisji były bardzo stanowcze wypowiedzi żądające zawarcia w tej uchwale całej, nazwanej bez ogródek prawdy o ludobójstwie. Pan poseł Marek Jurek wygłosił piękny tekst o obowiązku pamięci wobec ofiar przemocy i zbrodni. Zapewne świadomie, bo to ktoś dobrze wykształcony, powrócił poseł Jurek do prastarego mitu Antygony, która była gotowa oddać życie, żeby tylko móc godnie pochować ciało zamordowanego brata. Bardzo to było szlachetne wystąpienie, ale my na tej sali nie jesteśmy po to, by sądzić zbrodnie dokonane na naszym narodzie. Naszym obowiązkiem jest zapewnienie naszym dzieciom, wnukom i prawnukom bezpiecznego miejsca na mapie Europy. Do tego, aby takie miejsce mogło zaistnieć naprawdę, potrzebna jest nie chęć mówienia prawdy za wszelką cenę, ale realne porozumienie i ułożenie dobrosąsiedzkich stosunków między narodami polskim i ukraińskim.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#PosełSprawozdawcaAleksanderMałachowski"> Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#PosełSprawozdawcaAleksanderMałachowski">Teraz musimy wspólnymi siłami parlamentów polskiego i ukraińskiego znaleźć możliwą do przyjęcia przez obie strony formułę uczczenia pamięci ofiar tamtych tragedii bez przywoływania słów prawdziwych w treści, lecz niemożliwych do przyjęcia przez stronę ukraińską.</u>
          <u xml:id="u-13.6" who="#PosełSprawozdawcaAleksanderMałachowski">Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! Rozpatrując te dzieje, musimy sobie w pełni zdawać sprawę, że niepodległa Ukraina istnieje niewiele ponad 10 lat. Pamiętam, jak już pod sam koniec istnienia państwa sowieckiego spotkaliśmy się, działacze „Solidarności” z grupą dysydentów ukraińskich. Ujawniali nam, że już wkrótce opuszczą Związek Radziecki. Przestrzegaliśmy przed groźnym ryzykiem zbyt szybkiego podjęcia takiej decyzji. Wtedy jeden z tych patriotów ukraińskich - chyba Czarnowił, późniejszy wojewoda lwowski - wykrzyknął z pasją: Panowie, my na własne państwo czekamy dobrych 700 lat. Co wy nam mówicie o cierpliwości. Dosyć jej. Musimy działać.</u>
          <u xml:id="u-13.7" who="#PosełSprawozdawcaAleksanderMałachowski">Nie czekaliśmy długo na powstanie niezależnej Ukrainy. Byłem raz gościem tamtego rządu na samym początku jego istnienia. Mówiliśmy po rosyjsku. Oni nie znali dobrze ukraińskiego. A w stolicy kraju, w Kijowie, była tylko 1, słownie: jedna, czysto ukraińska szkoła średnia. W innych, rosyjskich, były klasy ukraińskie, ale szkoła ukraińska w stolicy potężnego już państwa była jedna. Boję się, że my, ludzie narodu o bardzo starej, choć dramatycznie przerywanej, państwowości nie potrafimy zrozumieć dostatecznie mentalności tych, którzy mają własne państwo od tak bardzo, a bardzo niedawna.</u>
          <u xml:id="u-13.8" who="#PosełSprawozdawcaAleksanderMałachowski">I na zakończenie jeszcze jedno, może najważniejsze. Proszę posłuchać, kto jeszcze nie słyszał, choć było to dzisiaj w radiu, słów w tej sprawie wielkiego naszego patrona i mędrca Ojca Świętego Jana Pawła II. Polska Agencja Prasowa podała treść jego wypowiedzi z okazji rocznicy wołyńskiej tragedii. Mówi papież tak: „Teraz, w sześćdziesiąt lat od tamtych smutnych wydarzeń, w sercach większości Polaków i Ukraińców utwierdza się coraz bardziej potrzeba głębokiego rachunku sumienia. Odczuwa się konieczność pojednania, które pozwoliłoby spojrzeć na teraźniejszość i przyszłość w nowym duchu. To skłania do wdzięczności wobec Boga razem z tymi, którzy w zadumie i modlitwie wspominają wszystkie ofiary tamtych aktów przemocy”. Dalej papież powiedział tak: „Nowe tysiąclecie, w które wkroczyliśmy, wymaga, aby Ukraińcy i Polacy nie pozostawali w zniewoleniu swymi smutnymi wspomnieniami przeszłości”. W tej wypowiedzi nie ma słów, które mogłyby, zawierając prawdę, jątrzyć. Jest tylko mowa o pojednaniu. Warto się uczyć od papieża.</u>
          <u xml:id="u-13.9" who="#PosełSprawozdawcaAleksanderMałachowski">I jeszcze jedno. Przypomnijmy sobie, co inny wielki nasz rodak, kardynał Wyszyński, napisał Niemcom po jakże straszliwych ludobójczych zbrodniach wobec narodu polskiego: „Wybaczamy i prosimy o wybaczenie”. Ileż bzdurnych i podłych oskarżeń padło wówczas pod adresem kardynała. Ale nie upłynęło wiele lat, gdy premier rządu polskiego pan Tadeusz Mazowiecki mógł w oparciu o te trzy słowa zawrzeć z kanclerzem Kohlem ugodę - ufajmy, że trwałą ugodę - pomiędzy naszymi narodami. Kardynał Wyszyński i Jan Paweł II nigdy nas nie zawiedli. Zaufajmy im. Pójdźmy pozostawionym przez nich śladem. Przyjmijcie, państwo posłowie, proponowaną przez Komisję Spraw Zagranicznych uchwałę. Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-13.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu marszałkowi, panu posłowi Małachowskiemu.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#Marszałek">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#Marszałek">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#Marszałek">Jako pierwszy zabierze głos pan poseł Jan Byra w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PosełJanByra">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Obowiązkiem narodu jest pamięć. My, Polacy, szczególną pamięć pielęgnujemy o pewnych zdarzeniach i tych naszych rodakach, którzy stawali w obronie ojczyzny, tych, którzy doświadczyli represji lub stracili życie tylko za to, że byli Polakami. 60 lat temu na Wołyniu i kresach południowo-wschodniej Rzeczypospolitej działy się rzeczy straszne. Sąsiad podniósł rękę na sąsiada. I tam, gdzie od setek lat żyli Polacy, Ukraińcy, a także przedstawiciele innych narodów, ideologia ukraińskiego nacjonalizmu objawiła się zmasowanym, niespotykanym okrucieństwem. Dziesiątki tysięcy Polaków, w tym niewinnych, Bogu ducha winnych kobiet, starców, dzieci, poniosło męczeńską śmierć. Liczne i niepodważalne świadectwa tamtych zdarzeń, wspomnienia naocznych świadków porażają - porażają bezwzględnością i bestialstwem napastników.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#PosełJanByra">Wysoka Izbo! Nienawiść między naszymi narodami narastała od wieków. W okresie II Rzeczypospolitej to ze strony naszych władz spotkało Ukraińców wiele upokorzeń. Potem, podczas II wojny światowej, w obronie i odwecie polskie oddziały partyzanckie także sięgnęły po broń i były ofiary również wśród cywilnej ludności ukraińskiej. O tym trzeba pamiętać i to trzeba wiedzieć. Nic jednak nie może usprawiedliwiać - żadna ideologia, racja państwowa czy narodowa, żadne roszczenia terytorialne czy zadawnione pretensje - nic nie może usprawiedliwiać masowej, przeprowadzonej w szczególny sposób eksterminacji. Ta zbrodnia i jej sprawcy, zbrojne formacje ukraińskich nacjonalistów, które przyniosły pożogę polskich wsi i męczeńską śmierć dziesiątek tysięcy naszych rodaków, niech będą potępieni.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#PosełJanByra">Panie i Panowie! Od wieków nasze narody żyły w sąsiedztwie. Od 12 lat sąsiadują ze sobą dwa wolne niepodległe państwa: Rzeczypospolita Polska i Ukraina. Ponieważ liczne karty naszej wspólnej historii wypełnione są obopólną krzywdą, my, współcześni, pomni tamtych zdarzeń, oddając dziś hołd niewinnie pomordowanym i łącząc się w bólu z rodzinami pokrzywdzonych, chcemy wnosić o trwałe pojednanie. Takie pojednanie musi dokonać się w prawdzie, niezależnie od tego, jak bolesna byłaby ta prawda.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#PosełJanByra">Rocznica wołyńskiej gehenny wywołała na Ukrainie dzisiaj wielką publiczną debatę. Tak naprawdę to dopiero teraz, w tym roku, do powszechnej świadomości naszych sąsiadów docierają w wersji może niepełnej, a niekiedy i jednostronnej, echa tamtych tragedii, także i innych dramatycznych zdarzeń, wszak naród ten przez dziesiątki lat żył w izolacji od świata i od wiedzy o sobie samym. Wiedza o tych faktach i tych okolicznościach z trudem przedziera się przez pustkę i zafałszowanie. Tym bardziej więc trzeba oddać szacunek tym Ukraińcom - politykom, ludziom nauki, dziennikarzom, którzy mają wreszcie odwagę podjąć ten temat w duchu historycznej rzetelności oraz wykazują gotowość do szczerego, prawdziwie przyjacielskiego zrozumienia.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#PosełJanByra">Wysoka Izbo! Jest wydarzeniem nadzwyczajnym i nadzwyczaj budującym, iż w rocznicę tak tragicznych wydarzeń parlamenty Polski i Ukrainy podejmują próbę przyjęcia uzgodnionej jednobrzmiącej uchwały. Pragnę skierować słowa uznania do naszych kolegów parlamentarzystów ukraińskich przez wiele miesięcy szukających razem z nami słów, które oddadzą prawdę historyczną, ale które też nie upokarzają i budują pomosty na rzecz naszego sąsiedztwa. Chciałbym z tej trybuny wymienić tylko jedno nazwisko - prof. Mykoła Żułyńskiego, byłego wicepremiera rządu ukraińskiego w ekipie Wiktora Juszczenki, przewodniczącego Ukraińsko-Polskiej Grupy Parlamentarnej, prawdziwego rzecznika przyjaźni polsko-ukraińskiej. Ten właśnie człowiek, którego bliscy zginęli na Wołyniu z polskich rąk w czasie pacyfikacji jego wsi, nadzwyczaj odważnie przełamywał opór i stereotypy, jakie występują nie tylko wśród ukraińskich elit.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#PosełJanByra">Chcę także przy tej okazji przekazać pozdrowienia i wyrazić głęboki szacunek przedstawicielom licznych organizacji kombatanckich, społecznych, rodzinom ofiar, którzy nie bacząc na polityczne i historyczne zakręty, nie bacząc na przeszkody, jakie były po jednej i po drugiej stronie Bugu, przez cały czas pielęgnowali w sobie pamięć - pamięć o swoich bliskich i pamięć o dramatycznych losach naszej ojczyzny. Takich patriotów są tysiące, np. Stanisław Filipowicz z Zamościa, który jako jeden z nielicznych 11 lipca 1943 r. ocalał z pogromu w Porycku i uporządkowany tam cmentarz, krzyże to jego upór, pieniądze, dzieło wieloletnich starań. W najbliższy piątek w tej miejscowości, w Porysku - dzisiaj się nazywa ona Pawliwka - odbędą się oficjalne uroczystości.</u>
          <u xml:id="u-15.7" who="#PosełJanByra">Chciałbym też podziękować marszałkowi Sejmu panu Markowi Borowskiemu, który wielekroć inspirował nas w sprawie przyjęcia tej uchwały, a jak wiem, także sam prowadził niestrudzenie liczne rozmowy z kierownictwem Rady Najwyższej Ukrainy.</u>
          <u xml:id="u-15.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-15.9" who="#PosełJanByra">Chcę oświadczyć, iż posłanki i posłowie Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej głosować będą za przyjęciem uchwały Sejmu w 60. rocznicę tragicznych wydarzeń na Wołyniu.</u>
          <u xml:id="u-15.10" who="#PosełJanByra">Panie i Panowie Posłowie! Podobno państwa nie mają przyjaciół tylko interesy. Jeśli tak, to naszym interesem jest mieć na Ukrainie przyjaciół. Niech więc waśnie i spory naszych ojców i dziadów nie będą temu przeszkodą. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-15.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#Marszałek">To był pan poseł Jan Byra z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#Marszałek">Teraz zabierze głos pan poseł Bronisław Komorowski z Platformy Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PosełBronisławKomorowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Słyszy się czasem opinię, że na pojednanie polsko-ukraińskie jest jeszcze za wcześnie, że nie pora, że zbyt świeża jest pamięć o bolesnej, okrutnej przeszłości, że zbyt mała jest skłonność do refleksji nad przeszłością u przedstawicieli naszych narodów z trudem budujących normalność, budujących demokrację, budujących także zrozumienie dla innych. Siłą rzeczy nasuwa się porównanie z reakcją na list polskich biskupów do biskupów niemieckich w 1000. rocznicę państwa polskiego, w 1000. rocznicę chrztu Polski, kiedy padły słynne słowa: „Przebaczamy i prosimy o przebaczenie”. Słowa te uruchomiły wówczas sterowaną z jednej strony przez aparat państwa komunistycznego istną nagonkę na Kościół w Polsce, ale spowodowały również autentyczną dezorientację, zaniepokojenie, niezrozumienie, które wyrażało społeczeństwo polskie, wspólnota wiernych w Polsce. Padały wtedy pod adresem Kościoła, prymasa Wyszyńskiego najostrzejsze oskarżenia i epitety - o zdradę interesu Polski, o zanik pamięci, o to, że nie potrafi dostrzec odpowiednich proporcji win, padały oskarżenia o lekceważenie honoru narodowego. Pamiętam ten moment, miałem wtedy zaledwie kilkanaście lat, był to dla mnie pierwszy moment, w którym musiałem się określić wobec wydarzenia z pogranicza polityki, z pogranicza historii, z pogranicza moralności. Pamiętam dyskusję w moim własnym domu rodzinnym. Tak jak we wszystkich domach polskich i moja rodzina straciła wiele osób w czasie wojny z rąk niemieckich. Pamiętam te dramatyczne rozmowy: czy należy się opowiedzieć za episkopatem, za tym sposobem myślenia czy za sposobem tradycyjnym, opartym na poczuciu własnej krzywdy, na nieszczęściu, które się przecież świeżo przeżyło.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#PosełBronisławKomorowski">To były trudne wybory, to nie były wybory proste, ale musiały się dokonać. Wtedy także mówiono w polskich rodzinach, że to za wcześnie, że jeszcze jest świeża pamięć kacetów, rozstrzeliwań, pacyfikacji, wojny, partyzantki, frontu. Wtedy też mówiono, że jest za wcześnie, bo żyją ci, którzy doświadczyli na własnej skórze dramatu wojny, okrucieństwa niemieckiego. Proszę państwa, dla niektórych zawsze jest za wcześnie - za wcześnie albo za późno. Jest za wcześnie dla niektórych środowisk polskich, dzisiaj jest za wcześnie także dla niektórych środowisk ukraińskich. Gdyby państwo posłuchali dyskusji, która toczy się już na Ukrainie, to widzielibyście w niej te same problemy, ten sam sposób myślenia, który myśmy musieli przełamać kilkadziesiąt już lat temu, bo po liście biskupów polskich do biskupów niemieckich. Dla niektórych zawsze jest za wcześnie, za wcześnie na refleksję nad samym sobą, za wcześnie na to, żeby pozbyć się pokusy myślenia tylko jednostronnego, o swojej własnej racji, choćby była najgłębiej zakorzeniona w sercach i w umysłach. A historia jednak przyznała rację biskupom polskim, przyznała rację ich sposobowi myślenia i działania na rzecz pojednania narodów, przyznała rację myśleniu na rzecz pojednania nie poprzez dociskanie partnera do muru, nie poprzez próbę zmuszenia go do samobiczowania publicznego, ale poprzez refleksję nad samym sobą, nad źródłem zbrodni, okrucieństwa i nad skutkami tych strasznych rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#PosełBronisławKomorowski">Chciałbym również dzisiaj, w 60. rocznicę zbrodni na ludności polskiej na Wołyniu w roku 1943, tych wszystkich, którzy uważają, że jest za wcześnie, że nie pora, że zbyt łagodnymi słowami określamy te zbrodnie i dramat ludności polskiej na Wołyniu, odesłać do kolejnego aktu, ważnego z punktu widzenia zdolności łączenia polityki z etyką, z moralnością, odesłać do wystąpienia głowy Kościoła powszechnego, papieża Jana Pawła II, który wystosował list do Polaków, a więc do nas, i do Ukraińców w duchu pojednania i wzajemnego wybaczenia. Polecam lekturę tego listu tym wszystkim, którzy zgłaszają zastrzeżenia do tekstu oświadczenia wynegocjowanego ze stroną ukraińską. Nie znajdziecie, panie i panowie, w liście Jana Pawła II ani ostrych terminów, ani, jakbyście to powiedzieli, nazwania rzeczy po imieniu. Znajdziecie troskę nad przyszłością obu naszych narodów, troskę o pojednanie, które jest warunkiem współdziałania i realizacji wspólnych interesów. Zachęcam do lektury tego listu tych wszystkich, którzy potrafią głośno mówić o potrzebie współpracy polsko-ukraińskiej, potrafią głośno domagać się, aby w polityce polskiej sprawa Ukrainy, niepodległej Ukrainy miała swoje ważne miejsce, a którzy jednocześnie sami nie potrafią przyłożyć żadnej cegiełki do budowy nie tylko pojednania, ale współpracy polsko-ukraińskiej, którzy, odwrotnie, próbują z dramatu przeszłości czynić paliwo polityczne w dniu dzisiejszym, którzy chcą stawiać problem tak, jakby było możliwe wynegocjowanie ze stroną ukraińską innego tekstu, tekstu samobiczującego Ukraińców. Mam propozycję pod adresem wszystkich krytyków tego tekstu: niech polscy radykałowie siądą do stołu razem z nacjonalistami ukraińskimi i wynegocjują lepszy tekst.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#PosełBronisławKomorowski">Oświadczenie jest efektem negocjacji, jest aktem politycznym, bo ma być częścią działania politycznego na rzecz budowy współpracy polsko-ukraińskiej. Ma być wkładem polskiego i ukraińskiego parlamentu z jednej strony na rzecz przełamywania zmowy milczenia, która istniała na Ukrainie nieomal do dnia dzisiejszego, wokół zbrodni popełnianych na ludności polskiej, ale z drugiej strony ma być okazją do skłonienia i Polaków, i Ukraińców do refleksji nad polityczną koniecznością nie tylko pojednania, ale i współpracy pomiędzy naszymi narodami. Dlatego też w tym oświadczeniu udało się zawrzeć ważną refleksję natury historyczno-politycznej, że z każdego konfliktu, z każdej nienawiści pomiędzy naszymi narodami, i tej sprzed 60 laty, i tej z dnia dzisiejszego również, zawsze korzyści czerpali przeciwnicy Polski i przeciwnicy niepodległej Ukrainy, a zawsze tracili Polacy i Ukraińcy. Dzisiaj, proszę państwa, sytuacja wygląda podobnie. Łatwo wskazać palcem, gdzie, w jakich ośrodkach politycznych, u jakich sąsiadów jest pilnie obserwowana debata polsko-ukraińska. Z niepokojem w Moskwie jest przyjmowany kierunek na pojednanie Ukrainy i Polski, bo pojednanie Ukrainy i Polski, samoistna, niepodległa Ukraina i suwerenna Polska nie leżały w historii i nie leżą w dalszym ciągu w interesie naszego potężnego sąsiada. I o tym należy pamiętać. Oświadczenie jest aktem politycznym. To jest nasz wkład w budowę wspólnego interesu politycznego polsko-ukraińskiego, jakim jest silniejsze zakorzenianie - poprzez Polskę właśnie - Ukrainy w zachodnim systemie bezpieczeństwa, w zachodnim systemie politycznym, w zachodnim systemie gospodarczym.</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#PosełBronisławKomorowski">I tak trzeba patrzeć na to oświadczenie. Jest w tym oświadczeniu wszystko co być mogło i co być powinno. Jest mowa o tym, że jest to oświadczenie wydane w rocznicę dramatu ludności polskiej na Wołyniu. W tym oświadczeniu jest mowa o mordach, okrutnych mordach na ludności polskiej, o wypędzaniu ludności polskiej z terenów Wołynia. Jest mowa także o cierpieniach ludności ukraińskiej, która stała się obiektem odwetu polskiego, zbrojnego odwetu.</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#PosełBronisławKomorowski">Jestem wnukiem i synem żołnierzy Armii Krajowej. Moje nazwisko, mojej rodziny ściśle związane jest z tradycją AK. I ja uznaję prawo do odwetu, do zbrojnego odwetu. Jest to okrutne prawo wojny. To jest okrutne prawo wojny - słabszego, zaatakowanego przede wszystkim. Ale nie udawajmy sami przed sobą, że okrutne prawo odwetu nie pociągnęło za sobą strasznych ofiar, dramatycznych ofiar także ludności cywilnej ukraińskiej, kompletnie w problem niezaangażowanej, w żadne walki, w żadne działania antypolskie. To jest też nasz polski problem. Tu nie ma żadnej jakby równowagi win. Ale my musimy nasze polskie problemy także umieć nazwać po imieniu, rozliczyć je we własnym sumieniu, rozliczyć zgodnie z naszym rozumieniem historii.</u>
          <u xml:id="u-17.7" who="#PosełBronisławKomorowski">W oświadczeniu jest przede wszystkim mowa o wychyleniu się w przyszłość, o konieczności budowy pojednania polsko-ukraińskiego i współpracy. Jest mowa o tym, że w całej historii europejskiej, nie tylko w historii Polski i Ukrainy, można znaleźć wiele przykładów okrucieństwa, wiele przykładów nienawiści, wiele przykładów bezwzględności. Można też znaleźć przykłady zdolności do pojednania, do porozumienia ponad dramatyczną przeszłością.</u>
          <u xml:id="u-17.8" who="#PosełBronisławKomorowski">Bardzo bym chciał, żebyśmy do tej lepszej części historii europejskiej zdołali dopisać także naszą, polską i ukraińską zdolność do współdziałania, pomimo dramatycznie trudnej historii.</u>
          <u xml:id="u-17.9" who="#PosełBronisławKomorowski">Proszę Państwa! Tekst ma być tekstem wspólnym polskim i ukraińskim. Nie ma sensu toczyć sporu, czy bardziej zasadne jest określenie „ludobójstwo”, czy określenie „czystki etniczne”, które jest zawarte w uzasadnieniu do oświadczenia. Jeśli nie ma możliwości uzgodnienia tego z drugą stroną, możemy wydawać oświadczenia w imieniu Polski, ile chcemy, co roku. Problem polega na tym, że w tym roku w 60. rocznicę strona ukraińska jest także zainteresowana tym, żeby dokonać własnego rachunku sumienia, rozpocząć dyskusję o dramatycznie trudnej i wstydliwej części historii narodu ukraińskiego. Możemy im w tym pomóc, możemy w tym przeszkodzić.</u>
          <u xml:id="u-17.10" who="#PosełBronisławKomorowski">I na koniec chciałem powiedzieć tyle, że oczywiście to oświadczenie ma sens wtedy, jeśli będzie lustrzana decyzja także parlamentu ukraińskiego. Jeśli miałoby się zdarzyć tak, jak zdarzyło się z obietnicami ukraińskimi dotyczącymi Cmentarza Orląt we Lwowie, miejsca świętego dla Polaków, o czym Ukraińcy dobrze wiedzą, gdyby miało się zdarzyć tak, że parlament ukraiński nie znajdzie w sobie siły, aby przyjąć to oświadczenie, o wiele trudniejsze dla nich do przyjęcia niż dla nas, to byłby to zły prognostyk dla współpracy polsko-ukraińskiej. To byłby dramat tych wszystkich ludzi, którym na współpracy polsko-ukraińskiej zależy, którzy są skłonni w nią inwestować. To byłby triumf tych wszystkich, którzy chcieliby w dalszym ciągu nienawiści pomiędzy Polakami a Ukraińcami, którzy chcieliby, aby nas wszystko dzieliło, a nic nie łączyło. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-17.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo panu posłowi Komorowskiemu z Platformy Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#Marszałek">Chciałem tylko poinformować, że głosowanie w sprawie tej uchwały odbędzie się w dniu jutrzejszym.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#Marszałek">Pan poseł Jarosław Kaczyński, Prawo i Sprawiedliwość, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PosełJarosławKaczyński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja wielokrotnie przemawiałem w tej Izbie, ale jeszcze chyba nigdy nie przemawiałem tak zbulwersowany jak dzisiaj. I nie zbulwersowało mnie przemówienie pana posła Małachowskiego, no bo, powiedzmy sobie, tego się można było spodziewać, ale nie ukrywam, że zbulwersowało mnie przemówienie pana posła Komorowskiego.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#PosełJarosławKaczyński">W tej Izbie od wielu już lat powstała tradycja podejmowania, mimo bardzo głębokich podziałów, różnic, jakie nas dzielą, jednomyślnie, bywa że przez aklamację, różnych uchwał, przede wszystkim dotyczących historii, a czasem nawet dotyczących spraw aktualnych.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#PosełJarosławKaczyński">Po raz pierwszy mamy uczcić pamięć zbrodni. Pamięć zbrodni wyjątkowej. Pamięć zbrodni popełnionej ze szczególnym okrucieństwem na około 100 tys. Polaków. Zbrodni, która nawet jak na wydarzenia II wojny światowej była wyjątkowo wręcz okrutna.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#PosełJarosławKaczyński">I jest rzeczą zaskakującą, dziwną i, trzeba powiedzieć, smutną, bardzo smutną, że w tej sprawie zgody nie ma, że ta uchwała nie będzie podjęta przez aklamację, że mój klub, ale sądzę także, że i inne kluby i koła, nie będą w stanie poprzeć projektu prezydialnego. Trzeba wobec tego postawić pytanie: dlaczego tak jest? O co chodzi?</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#PosełJarosławKaczyński">Może zacznę od tego, o co z całą pewnością nie chodzi. Otóż nie chodzi o sens pojednania polsko-ukraińskiego. Pojednanie polsko-ukraińskie, współpraca polsko-ukraińska, strategiczny wymiar tej współpracy, jest czymś, co popieramy, co uważamy za niezwykle ważne wyzwanie dla współczesnej Polski. Załatwienie tej sprawy to jedna z wielkich kwestii, jedno z wielkich zagadnień, ale jeszcze raz użyję tego samego słowa - także wielkich wyzwań dla naszego pokolenia, tego pokolenia, które dzisiaj o Polsce decyduje. I powinniśmy temu wyzwaniu sprostać. Ale z tego przekonania nie wysnuwamy przekonania innego, tego, które było tutaj już trzykrotnie, w trakcie tej krótkiej na razie dyskusji, prezentowane na tej sali. Przekonania, że dla wykonania tego wielkiego zadania, dla budowy trwałych podstaw stosunków polsko-ukraińskich, trzeba zrezygnować z dwóch podstawowych wartości. Trzeba zrezygnować z tego wszystkiego, co jest tych wartości, ich wcielania w życie, konsekwencją. Mianowicie że trzeba zrezygnować z prawdy i przyzwoitości.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#PosełJarosławKaczyński"> Przyzwoitości ludzkiej i, można powiedzieć, także przyzwoitości, bo i taka istnieje, narodowej. Otóż nie można.</u>
          <u xml:id="u-19.7" who="#PosełJarosławKaczyński">To, co się stało przed 60 laty na Wołyniu, a później w innych częściach Galicji Wschodniej, to było ludobójstwo. To było ludobójstwo w najczystszym tego słowa znaczeniu. To było ludobójstwo na wielką skalę. I każdy, kto nie chce tego powiedzieć, każdy, kto tego po prostu nie mówi, kapituluje przed zbrodnią, zapewnia triumf zbrodniarzom, wykazuje słabość, która zawsze w takich sytuacjach, dziś, jutro albo pojutrze, jest wykorzystywana. I to, o czym w tej chwili mówię, nie jest żadną abstrakcją, nie jest rozważaniem o ewentualnościach przyszłości. To są rozważania odnoszące się w sposób zupełnie bezpośredni do tego, co dziś dzieje się na Ukrainie. Ja nie chcę w imię polsko-ukraińskiego pojednania tego wątku tutaj rozszerzać, ale wszyscy, którzy się stosunkami na Ukrainie czy Ukrainą interesują z tych czy innych względów, doskonale wiedzą, o czym tutaj mówię.</u>
          <u xml:id="u-19.8" who="#PosełJarosławKaczyński">Każdy, kto się cofa, kto wykazuje nieśmiałość choćby poprzez używanie nieadekwatnego języka, nie tylko kapituluje przed zbrodnią, nie tylko dokonuje wielkiego moralnego nadużycia, nie tylko zachowuje się tak, jak przyzwoity człowiek i przyzwoity Polak zachowywać się w żadnym wypadku nie powinien. Godzi także w polskie interesy polityczne.</u>
          <u xml:id="u-19.9" who="#PosełJarosławKaczyński">Naród, Wysoka Izbo, to jest ciąg pokoleń. Jeżeli w jakikolwiek sposób relatywizujemy, zmniejszamy wagę, nie określamy w sposób adekwatny właśnie, czyli jako ludobójstwo, masowego zabijania Polaków, to stwarzamy podstawę do powtórzenia się tego rodzaju wydarzeń. I tylko ludzie bardzo naiwni, nieznający historii i nieznający, jeszcze raz powtarzam, dzisiejszych stosunków w naszej części Europy, mogą temu przeczyć. To jest kwestia podstawowa. To jest kwestia, o której zawsze musimy pamiętać. Musimy o niej pamiętać w naszej realnej polityce, ale także wtedy, kiedy opisujemy historię. Już wielokrotnie mówiono, że ten dzisiejszy akt - właściwie jutrzejszy, bo jutro go mamy uchwalać - to jest także akt polityczny. Tak, powinien on służyć polsko-ukraińskiemu pojednaniu, ale nie kosztem naszych wartości, nie kosztem podstawowych interesów naszego narodu.</u>
          <u xml:id="u-19.10" who="#PosełJarosławKaczyński">Musimy pamiętać, że cała rzecz ma także jeszcze inny kontekst, kontekst sposobu uprawiania polityki przez Polskę, w szczególności wobec sąsiadów. Mam na myśli akceptowanie stosunków niesymetrycznych, na przykład jeśli chodzi o mniejszości narodowe, różnego rodzaju wręcz farsowe zabiegi typu weryfikacji tradycji literackiej, jak to było w stosunkach polsko-ukraińskich. Narzędziem tej weryfikacji były słynne i w każdym jako tako wykształconym, jako tako osadzonym w polskiej tradycji człowieku wywołujące młodości dzieła filmowe. Tą metodą niczego się nie uzyska, a raczej prowokuje się partnerów do lekceważenia. W ten sposób doprowadza się tylko do różnego rodzaju podwójnych i potrójnych gier, o których zresztą już była mowa, bo wspominał o nich - oczywiście nie używając tego określenia - pan poseł Komorowski.</u>
          <u xml:id="u-19.11" who="#PosełJarosławKaczyński">Polska powinna wykazywać w stosunkach ze swoimi sąsiadami, szczególnie tymi, którzy mieli państwo w swojej historii krótko, bardzo wiele dobrej woli i cierpliwości. To prawda, ale dobre stosunki z Polską muszą mieć swoją cenę. Kto chce uznać, że takiej ceny nie ma, że wszystko jest za darmo, że można godzić w polskie interesy narodowe i polską godność, ten ani polskim interesom, ani na dłuższą metę interesom ukraińskim nie służy.</u>
          <u xml:id="u-19.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-19.13" who="#PosełJarosławKaczyński"> Jestem głęboko przekonany, że ci Ukraińcy, którzy rzeczywiście chcą polsko-ukraińskiego - czy z ich punktu widzenia ukraińsko-polskiego; tych rzeczy tłumaczyć nie trzeba - pojednania, dobrze wiedzą, że prawda musi być podstawą owego pojednania, tak oczekiwanego i potrzebnego.</u>
          <u xml:id="u-19.14" who="#PosełJarosławKaczyński">Ale to, co dziś się dzieje w Sejmie, wpisuje się także w inne konteksty, o których też warto wspomnieć. Otóż w Polsce od 10–12 lat, a w świecie od dziesięcioleci mamy do czynienia z potężnym i wciąż potężniejącym nurtem historiografii i publicystyki - co oczywiście przekłada się także na świadomość społeczną - który ma tę cechę, iż odmawia naszemu narodowi roli ofiary, w szczególności w czasie II wojny światowej. Radykalna odmiana tego nurtu - radykalna, co wcale nie oznacza, że rzadko spotykana - ustawia nas wręcz w pozycji nie tyle opresanta i kata, co może jeszcze gorszej, bo pomocnika opresantów i katów. Jak sądzę, wszyscy wiemy, o co chodzi. Towarzyszy temu inny nurt, bardzo potężny, istniejący przede wszystkim poza naszymi granicami, choć dzisiaj można go spotkać także w Polsce, i to w potężnych publikatorach. Jest to nurt, który dokonuje dyferencjacji masowych zbrodni. Okazuje się, że ludobójstwo czy też w wielu wypadkach, jak twierdzą przedstawiciele tego nurtu, masowe zabijanie, które ludobójstwem nie jest, ma różną wagę: co innego zgładzenie kilku milionów Ukraińców w latach 30., a co innego Oświęcim. Otóż ten pogląd, choć oczywiście nigdy nie jest formułowany wprost przez swoich przedstawicieli - i tych przekonanych, i tych przymuszonych, bo tutaj siła przymusu, swego rodzaju terror intelektualny jest bardzo potężny - jest w istocie tezą rasistowską.</u>
          <u xml:id="u-19.15" who="#PosełJarosławKaczyński">Wysoka Izbo, śmierć jest zawsze indywidualna. Nie ma śmierci zbiorowej, umiera jednostka. Jeżeli ktoś twierdzi, że masowe mordy w stosunku do różnych narodów mają różną wagę, to znaczy, że zabicie przedstawiciela jednego narodu i przedstawiciela innego narodu też ma różną wagę. Powtarzam, niezależnie od tego, jak potężny jest ten nurt i jak bardzo wymaga tego, żeby mu się podporządkowywać, jest to teza rasistowska. Warto sobie uświadomić jeszcze jedną rzecz. Gdyby na podstawie publikacji owego nurtu, których jest mnóstwo w światowej literaturze, próbować odtworzyć pewną hierarchię narodów, to pozycja narodu polskiego i ukraińskiego byłaby niewysoka. Obawiam się, że Prezydium Sejmu i ci wszyscy, którzy przygotowywali projekt oświadczenia, w sposób nieświadomy wpisują się w ten nurt: w tę pierwszą odmianę bezpośrednio, w tą drugą może bardziej pośrednio.</u>
          <u xml:id="u-19.16" who="#PosełJarosławKaczyński">Dlatego też nasz klub nie jest gotowy, po prostu nie jest w stanie zaakceptować prezydialnego projektu. Przedstawiliśmy propozycje własnych tekstów uchwał. Domagamy się przynajmniej jednej zmiany, mianowicie użycia słowa „ludobójstwo”. Ta zmiana, to jedno słowo po prostu przywraca prawdę...</u>
          <u xml:id="u-19.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-19.18" who="#PosełJarosławKaczyński">‍...a poprzez prawdę także przyzwoitość.</u>
          <u xml:id="u-19.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-19.20" who="#PosełJarosławKaczyński">Uchwała w zaproponowanym kształcie na dłuższą metę służyłaby tylko tym, którzy i Polaków, i Ukraińców mają za nic. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-19.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#Marszałek">Proszę teraz o zabranie głosu pana posła Janusza Dobrosza z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PosełJanuszDobrosz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Są ofiary zbrodni, ludobójstwa, czystek etnicznych, mordów czy terroru, o których przynajmniej po śmierci pamięta świat, których rodziny i bliscy otrzymują jakąś satysfakcję, których tragedia mocno osadziła się w świadomości społeczeństw i narodów. Ofiary zbrodni sprzed 60 lat, ludność polska, Wołynia, woj. lwowskiego, tarnopolskiego, stanisławowskiego do dziś nie doczekała się sprawiedliwości i zadośćuczynienia.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#PosełJanuszDobrosz">11 lipca 1943 r. na wszystkich Polaków zamieszkałych te tereny zbrodnicza ideologia Doncewa wydała wyrok zagłady. Ginęli wszyscy. Nie szczędzono niewiast, nie szczędzono starców i kobiet. Oprawcom nie wystarczyła śmierć ofiar, mordowano ich w okrutny sposób: przecinano piłami, rąbano siekierami po kawałku, palono i męczono powoli, by jak najdłużej cierpieli. W założeniu zbrodniczej ideologii śmierci nie wystarczyło przepędzenie Polaków z ziem, na których ich większość żyła od setek lat. Chodziło o to, by ich unicestwić. A tych, co uciekną, tak przerazić, by przy sprzyjających okolicznościach nigdy już na te ziemie nie powrócili. Prof. Ryszard Szawłowski autorytatywnie stwierdza, iż to, co uczyniła z Polakami Ukraińska Powstańcza Armia na Wołyniu i Małopolsce Wschodniej, według wszelkich definicji prawnych w prawie międzynarodowym oraz narodowych kodeksach karnych, to wprost klasyczne ludobójstwo. W dodatku nie było to ludobójstwo selektywne, ale totalne. Zbrodnia ta według szeroko udokumentowanej monografii prof. prof. Ewy i Władysława Siemiaszków dotknęła 60 tys. Polaków na Wołyniu, a na całych Kresach Wschodnich II Rzeczypospolitej liczba Polskich ofiar sięga 120 tys. Pamiętać też należy o mordach na ludności żydowskiej czy nawet czeskiej zamieszkującej te tereny. Lwia część ofiar to mieszkańcy wsi, gdyż - o ironio losu - w większych miastach Polaków chroniła pośrednio obecność okupacyjnych jednostek niemieckich czy węgierskich. Jak totalne musiało być zagrożenie życia Polaków świadczy fakt, iż ci Polacy, którzy tak boleśnie przeżyli radziecką okupację w latach 1939–1941 oraz deportację z roku 1940, szukali współpracy i ochrony u radzieckich partyzantów, tworząc tzw. istriebitielnyje bataliony.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#PosełJanuszDobrosz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny PSL nie jest w stanie zgodzić się w imię źle pojętej poprawności politycznej na fałszywie brzmiące interpretacje tych tragicznych wydarzeń, pojawiające się w różnych publikacjach i oświadczeniach przeróżnych maści poprawiaczy historii. Używając przeróżnych eufemizmów, łagodząc sformułowania, sprowadzając wszystko do jakiegoś konfliktu polsko-ukraińskiego, antypolskiej akcji OUN-UPA czy tragicznych wydarzeń w stosunkach polsko-ukraińskich, nie dość, że wypaczają skalę zjawiska, to wśród rodzin ofiar i świadków zbrodni budzą słuszny protest i gniew. To prawda, że Polacy organizowali samoobronę, że AK i BCh broniły zbrojnie polskiej ludności przed masakrą. Gdyby tego nie uczyniły, nie przeżyłby żaden świadek; każdy człowiek ma prawo do obrony życia swego i swoich bliskich. To również prawda, że zdarzały się przypadki tragedii ukraińskiej ludności cywilnej, ale proporcje - jak pisze ukraiński historyk prof. Poliszczuk - to kropla w morzu w stosunku do tego, co spotkało Polaków tam, na tych ziemiach.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#PosełJanuszDobrosz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego za zbrodnię wołyńską obwinia jej ideologów i praktycznie faszystowskich realizatorów spod znaku OUN i UPA. W żadnym razie nie obwiniamy narodu ukraińskiego, tym bardziej że wielu Polaków uratowało swe życie dzięki pomocy ukraińskich przyjaciół, którym za to przecież, za tę pomoc groziła śmierć z rąk oprawców. Wołyńska zbrodnia to wielka tragedia Polaków, to też moralna tragedia Ukraińców. Zarówno niemieccy okupanci, jak i radzieccy politrucy zacierali ręce, kiedy sąsiedzkie narody wykopywały między sobą przepaść. Nasze narody powinny współpracować, żyć w pokoju, starać się stworzyć podwaliny pod lepszą przyszłość, współpracować powinniśmy na wielu płaszczyznach: kulturalnej, historycznej, gospodarczej czy wreszcie wymiany młodzieży. Pojednanie jest nam wzajemnie potrzebne. Chrześcijańskie wartości, które tworzyły tożsamość naszych narodów, zobowiązują nas do wybaczania, ale po to, by było ono oparte na trwałych fundamentach, by godnie uczcić pamięć ofiar, powinno jak w dekalogu dojść do potępienia zbrodni, nazwania po imieniu, kary dla oprawców oraz przynajmniej symbolicznego zadośćuczynienia ofiarom - ich rodzinom.</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#PosełJanuszDobrosz">Jak napisał w swym oświadczeniu z okazji 60. rocznicy wołyńskich mordów, i to w ślad właśnie za papieżem - dzisiaj często Ojciec Święty był tutaj cytowany - prezes Kongresu Polonii Amerykańskiej Edward Moskal, przebaczenie nie oznacza rezygnowania z prawdy i sprawiedliwości. Prawda i tylko prawda jest podstawą pojednania. Ale czy jest to możliwe, gdy parlament ukraiński ostatnio przeprowadzał dyskusję nad projektem ustawy o nadaniu byłym funkcjonariuszom UPA statusu strony walczącej podczas II wojny światowej? Polski rząd jako pierwszy w świecie uznał niepodległość Ukrainy. Czy może być lepszy dowód dla naszych sąsiadów na polskie intencje wobec tego narodu?</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#PosełJanuszDobrosz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dzisiaj wielokrotnie był tu przywoływany list polskich biskupów do biskupów niemieckich z 1965 r. Ma on wielkie znaczenie moralne i nikt przy zdrowych zmysłach tego listu i jego wymowy moralnej kwestionować nie może. Ale przyjrzyjmy się jego skutkom po drugiej stronie. Czy nasze słowa: „przebaczamy i prosimy o przebaczenie” zostały w pełni skonsumowane? Czy jest przebaczeniem ze strony narodu niemieckiego to, co dzisiaj czyni wobec nas, zgłaszając roszczenia wobec polskiej własności na ziemiach odzyskanych? Czy ta moralna wymowa tego wtedy przyniosła relatywnie odpowiedni skutek w odniesieniu do tego, co powiedzieli polscy biskupi? Otóż nie przyniosła. Dlatego też z tym, co mówił tutaj mój przedmówca poseł Kaczyński, w wielu warstwach trzeba się zgodzić. To nie jest odczytywane jako dobra wola polska, ale jako słabość, niestety, bo taka jest dziś polityka międzynarodowa. Im bardziej będziemy wystawiać swoje policzki do razów, tym bardziej będziemy bici. I trzeba to wreszcie zrozumieć.</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-21.7" who="#PosełJanuszDobrosz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Nasz kolega, kolega klubowy, marszałek Józef Zych w roku 1996 działał na rzecz tego symbolu, który my, Polacy, odbieramy jednoznacznie - cmentarza Łyczakowskiego. To wtedy z rezerwy sejmowej wyasygnowano 3 mld zł na renowację cmentarza Orląt; 2 mld zł znalazły się w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Proszę szanownych posłanek i posłów, od 1996 r. minęło już 7 lat. Czy mimo naszych pojednawczych, wielokrotnych gestów wobec naszego ukraińskiego sąsiada odnieśliśmy pozytywny skutek? Zapytajmy samych siebie.</u>
          <u xml:id="u-21.8" who="#PosełJanuszDobrosz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny PSL w pełni popiera inicjatywę uczczenia pamięci zbrodni wołyńskiej. Cześć pamięci pomordowanych! Ale ze względów merytorycznych, ze względu na to, co jest podstawą wszelkiego pojednania, i - co już tutaj było powiedziane - prawdy, w imię tego, żeby naszego wizerunku nie zacierali ci, którzy... tak jak kiedyś uczestniczyłem w jednym ze spotkań z mniejszością ukraińską i był frontalny atak na Polaków jako na tych, którzy nieustannie prześladują Ukraińców. Wtedy też jeden z uczestników tego spotkania, starszy pan, chłop spod Legnicy, przesiedlony, też wypędzony, powiedział tak: panie pośle, niech pan się nie denerwuje, niech pan tak emocjonalnie na te ataki nie odpowiada; tu, na tej sali, najbardziej krzyczą i oskarżają Polaków ci, co mają nieczyste sumienie. Myślę, że te słowa oddają chyba całą prawdę. Źle pojmując polityczną poprawność prawdziwego pojednania, prawdziwych sąsiedzkich, partnerskich stosunków z żadnym z naszych sąsiadów nie utworzymy, bo szacunek zdobywają ci, którzy mają do siebie szacunek. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-21.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#Marszałek">Teraz posłowie Samoobrony. Zgodnie z regulaminem może zabrać głos dwóch posłów - w ramach przewidzianego czasu oczywiście. Najpierw pan poseł Marian Kwiatkowski, a potem pan poseł Stanisław Dulias, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PosełMarianKwiatkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej wygłosić oświadczenie w związku z 60. rocznicą tragedii wołyńskiej.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#PosełMarianKwiatkowski">Panie i Panowie! „Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia w latach 1939–1945” autorstwa Ewy i Władysława Siemaszków to książka, która jest ewidentnym dowodem zbrodni. Nie ma w niej mowy, tak jak zresztą w całej obiektywnej prawdzie historycznej, o walkach pomiędzy narodem ukraińskim a polskim, o konflikcie. Takiego konfliktu nie było. Były natomiast bezprzykładne rzezie, niemające sobie równych w całej historii polskiej, dokonywane przez bandy nacjonalistów ukraińskich z OUN i UPA na Polakach i obywatelach polskich.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#PosełMarianKwiatkowski">Pierwszy raz w dziejach Polski zaczęto żywiołowo mordować Polaków tylko i wyłącznie dlatego, że byli Polakami, że nie kryli się z własną tożsamością. Zbrodnicza aktywność Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów i Ukraińskiej Powstańczej Armii w okresie II wojny światowej zaowocowała niewyobrażalnym ludobójstwem wśród Polaków i obywateli polskich zamieszkujących Kresy Wschodnie II Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#PosełMarianKwiatkowski">To właśnie na Ukrainie, i to z rąk nacjonalistów ukraińskich, naród polski doświadczył tego, co stało się udziałem Żydów podczas II wojny światowej z rąk hitlerowskich oprawców.</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#PosełMarianKwiatkowski">Pod parasolem niemieckiego wywiadu został zorganizowany z inicjatywy OUN ukraiński Komitet Centralny. Polityka tego komitetu polegała na wypieraniu wszelkich polskich wpływów i wiązała się między innymi z zamianą polskich szkół na ukraińskie, kościołów rzymskokatolickich na prawosławne. Komitet wspierał także politykę wysiedlania ludności polskiej ze swoich miejscowości.</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#PosełMarianKwiatkowski">W roku 1941 powstała Ukraińska Powstańcza Armia. Do działań tej formacji w 1943 r. dołączyły oddziały OUN Andrija Melnyka oraz OUN Stepana Bandery. Od tego czasu nacjonaliści ukraińscy przystąpili do planowej likwidacji Polaków i obywateli polskich na Wołyniu. Ogólne straty Polaków: z rąk ukraińskich zginęło ok. 60 tys. osób. Do tego trzeba jeszcze dodać ok. 200 tys. Żydów - obywateli polskich, którzy padli ofiarą tegoż ludobójstwa, dokonanego razem z Niemcami.</u>
          <u xml:id="u-23.6" who="#PosełMarianKwiatkowski">Zgodnie z ideologią i głoszoną zasadą OUN „nikt nie może stać z boku”, całą ludność ukraińską terrorem zmuszano do występowania przeciwko ludności polskiej. Ludność ukraińska potrafiła jednak bohatersko przeciwstawić się, z narażeniem życia swojego lub całej rodziny, uprzedzając swoich polskich sąsiadów o planowanych atakach, ukrywając ich albo okazując pomoc.</u>
          <u xml:id="u-23.7" who="#PosełMarianKwiatkowski">Oczyszczanie Ukrainy Zachodniej z Polaków rozpoczęło się wiosną 1943 r. Podjęte akcje miały charakter metodyczny, skoordynowany, kierowany, w następstwie rozkazów OUN przez zgrupowanie oddziałów UPA. Oprócz tego większość tych aktów była poprzedzona analizą oraz, co istotne, wykonywana z zaskoczenia. Po dokonaniu zbrodni dokonywano podsumowania akcji, a dokumenty z ich przeprowadzenia do tej pory znajdują się w licznych archiwach zarówno polskich, jak i ukraińskich.</u>
          <u xml:id="u-23.8" who="#PosełMarianKwiatkowski">Upowszechnienie, wyciągnięcie na światło dzienne tych faktów, przez wiele lat tak skrzętnie ukrywanych, będzie służyło nie tylko edukacji nowych pokoleń, ale i da podstawę do wspólnego, autentycznego zbliżenia Polski i Ukrainy, opartego na prawdzie, wspólnych doświadczeniach. Tylko prawda i obiektywizm staną się spoiwem dla wzajemnego szacunku i usankcjonowaniem istoty wspólnego dziedzictwa.</u>
          <u xml:id="u-23.9" who="#PosełMarianKwiatkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dotychczasowa praca wielu historyków, próbujących opisać wydarzenia na Ukrainie w latach 1942–1944, budziła wiele zastrzeżeń. Stawiane tezy i oparte na nich działania władz polskich wzbudzały wiele kontrowersji, prowadząc do jeszcze większych podziałów.</u>
          <u xml:id="u-23.10" who="#PosełMarianKwiatkowski">Jeżeli ta uchwała nie zaistnieje w naszej świadomości jako świadectwo prawdy, wówczas problem stanie się niczym więcej, jak tylko upiorem naszej współczesności, białą plamą, którą nasi potomkowie po obydwu stronach granicy będą się karmić i będą wysuwać nieuzasadnione pretensje.</u>
          <u xml:id="u-23.11" who="#PosełMarianKwiatkowski">Jeżeli nie ukażemy prawdy, zastępując faktyczny obraz wydarzeń fałszywym, to będzie to powoli zmierzać w kierunku intryg i kłamstw, co w efekcie przynieść może szerzenie mody na negatywne myślenie o Polsce zarówno w naszym kraju, jak i u naszego ukraińskiego sąsiada, z którym musimy budować przyjaźń i partnerskie stosunki.</u>
          <u xml:id="u-23.12" who="#PosełMarianKwiatkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Naszą cześć i szacunek oddajemy wszystkim tym, którzy zdali najtrudniejszy egzamin z patriotyzmu, oddając krew i wartość najcenniejszą - życie - za swoje przekonania religijne, patriotyczne oraz umiłowanie do ziemi ojczystej. Tą uchwałą składamy hołd bohaterskim obywatelom polskim, którzy ulegli tragicznej eksterminacji tylko z tego powodu, że byli Polakami, kochali język polski i nie kryli się z polską tożsamością.</u>
          <u xml:id="u-23.13" who="#PosełMarianKwiatkowski">Sejm Rzeczypospolitej Polskiej musi potępić ludobójstwo dokonane przez członków OUN i UPA na bezbronnej ludności polskiej. Jednocześnie podkreślam, że potępienie zbrodni ludobójstwa dokonanych przez członków OUN i UPA w żadnym stopniu nie odnosi się do narodu ukraińskiego, a odpowiedzialnością obarcza jedynie wąską grupę bandytów. Żądamy wyraźnego napiętnowania tych zbrodniczych czynów, nazwania z nazwiska i imienia.</u>
          <u xml:id="u-23.14" who="#PosełMarianKwiatkowski">Zwracam się w tym miejscu z trybuny sejmowej do naszych braci Ukraińców: Pamiętajcie o przeszłości tak, by nie była przeszkodą w budowaniu przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-23.15" who="#PosełMarianKwiatkowski">Klub Parlamentarny Samoobrona RP, podkreślając aspekt moralny i religijny, chyli czoło przed żyjącymi jeszcze świadkami tamtych tragicznych wydarzeń i będzie głosować za przyjęciem uchwały Sejmu Rzeczypospolitej. Pragniemy, aby dzień 11 lipca każdego roku stał się w polskiej pamięci narodowej dniem zadumy i refleksji nad zbrodniami przeszłości. Wspomnijmy tych, co zginęli, zapalmy znicz na ich grobach lub uczcijmy minutą ciszy ich pamięć. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-23.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#Marszałek">Pan poseł Dulias, proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#Marszałek">Panie pośle, minuta dla pana, może półtorej.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Dwie.)</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#Marszałek">Dwie, dobrze, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PosełStanisławDulias">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#PosełStanisławDulias">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiejsza debata jest potwierdzeniem tego, że o wielu ważnych rocznicach, a szczególnie tych związanych z tragediami narodu polskiego, mamy obowiązek pamiętać - co Wysoka Izba dzisiaj czyni - i o nich przypominać.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#PosełStanisławDulias">Na szczególną uwagę zasługuje niechlubnie zapisana w historycznym kalendarzu Polski data związana z mordami na Wołyniu, a szczególnie w latach 1943–1944. To szczególny okres, w którym zroszona została polską krwią ziemia Kresów Południowo-Wschodnich.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#PosełStanisławDulias">Pod hasłem tej tragedii, w obecności kilkuset osób, odbywał się 6 lipca, trzy dni temu, w Sali Papieskiej na Jasnej Górze w Częstochowie Światowy Kongres Kresowian. Szkoda, że kluby parlamentarne nie skorzystały z zaproszenia. Jedynie prezydent światowego kongresu pan Jan Skalski odczytał list od przewodniczącego klubu SLD i ja w imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona RP zabrałem głos.</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#PosełStanisławDulias">Podczas kongresu - z udziałem przedstawicieli niemal całego świata, w tym Stanów Zjednoczonych, Australii, Anglii i wszystkich zakątków Polski - podjęto uchwały uwzględniające ważne nie tylko dla Kresowian problemy. Mówiono o jedności i konsolidacji ruchu kresowego, zabezpieczeniu praw Kresowian, o zagrożeniach i korzyściach w procesie integracji z Unią Europejską. W imię szacunku dla setek tysięcy ofiar ludobójstwa - Polaków, również Czechów, Ukraińców i Żydów - dokonanego przez nacjonalistów ukraińskich spod znaku OUN-UPA na Kresach Południowo-Wschodnich II Rzeczypospolitej Polskiej, w latach 1939–1947, wyrażona została nadzieja przerwania trwającego 60 lat milczenia na ten temat i oficjalnego potępienia tych zbrodni. Kresowianie oczekują również potępienia tych zbrodni przez Sejm - mam nadzieję, że zostanie to dokonane - i Senat Rzeczypospolitej Polskiej, ale również przez władze Ukrainy.</u>
          <u xml:id="u-25.5" who="#PosełStanisławDulias">Poza powyższymi oczekiwaniami kongres wyraził niepokój, oburzenie i potępienie wobec zapowiedzi ministra spraw zagranicznych Niemiec Fischera, że w najbliższym czasie Niemcy od Republiki Czeskiej będą żądać odszkodowań za mienie utracone przez Niemców po II wojnie światowej na terenach dzisiejszych czeskich Sudetów. Wypowiedź ta jest groźna również dla Polaków, bo, jak wynika z logiki historii Europy, następnym adresatem takich żądań może być Polska. Wyrażono w tej sprawie pełną solidarność z narodem Czech i nadzieję na reakcje rządu polskiego, prezydenta, popierające rząd Republiki Czeskiej. Dziękuję bardzo i dziękuję za umożliwienie zabrania głosu.</u>
          <u xml:id="u-25.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo panu posłowi Duliasowi.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#Marszałek">Proszę o zabranie głosu panią poseł Gertrudę Szumską z Ligi Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PosełGertrudaSzumska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 60 lat temu Wołyń, a potem całe Kresy Południowo-Wschodnie II Rzeczypospolitej stały się terenem wyjątkowo krwawych wydarzeń, przemilczanych cynicznie przez kilka dziesiątków lat. Na ludność polską zamieszkałą tam, udręczoną sowiecką, a następnie hitlerowską okupacją, spadł śmiertelny cios. Pod koniec 1942 r. ujawnił się tam najokrutniejszy okupant, jakim stała się banderowska frakcja Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów (OUN) i jej nazistowskie bojówki z tzw. Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA).</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#PosełGertrudaSzumska">W 1943 r. OUN-UPA, wspomagana przez miejscowych szowinistów zorganizowanych w tzw. Samoobronnych Kuszczowych Widdiłach, rozpoczęła systematyczną, zorganizowaną, doktrynalną eksterminację ludności polskiej Wołynia, południowego Polesia, a w następnym roku Małopolski Wschodniowej i południowo-wschodnich terenów Lubelszczyzny, Rzeszowszczyzny, na których dopiero akcja „Wisła” położyła kres rozlewowi krwi i pożogom. OUN-UPA skazała ludność polską tamtych wschodnich obszarów na totalne wytępienie i cel ten realizowała z obłędną zajadłością do 1946 r. Tylko na Wołyniu w 1943 r. wymordowała ponad 50 tys. polskich dzieci, kobiet, starców i mężczyzn w sile wieku, a na całych Kresach liczba ofiar sięga co najmniej 120 tys.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#PosełGertrudaSzumska">OUN-UPA wraz ze swoją Służbą Bezpieki wymordowała również ponad 35 tys. Ukraińców - zwłaszcza tych, którzy sprzeciwiali się mordom ludności polskiej i udzielali jej pomocy i schronienia. Mordowała również Żydów, Czechów i Rosjan.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#PosełGertrudaSzumska">W latach 1943–1946 trudno znaleźć dzień, w którym OUN-UPA, SKW, SB nie dokonałyby mordów na bezbronnej ludności, a były dni, w których zamordowały tysiące. Tak było na Wołyniu 10, 11 i 12 lipca i 28, 29 i 30 września 1943 r. Na 11 lipca przypada apogeum zbrodni ludobójstwa. Była to najkrwawsza niedziela w historii naszego narodu. Tej niedzieli w stu kilkudziesięciu miejscowościach OUN-UPA, SKW, SB wymordowały najbardziej sadystycznymi sposobami wiele tysięcy ludności polskiej. W kilku kościołach - w Porycku, Kisielinie, Zabłotcach, Krymnie, Chrynowie - naziści zamordowali około 700 wiernych, w tym 3 księży odprawiających Mszę Świętą.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#PosełGertrudaSzumska">O często stosowanej metodzie rzezi zeznał na procesie jeden z najokrutniejszych organizatorów eksterminacji ludności polskiej Jurij Stelmaszczuk, dowódca zgrupowania UPA na Wołyniu; cytuję: „Robiliśmy to tak: spędzaliśmy całą ludność polską w jedno miejsce, otaczaliśmy ją i dokonywaliśmy rzezi. Następnie kopaliśmy głębokie doły i dla zatarcia śladów strasznej mogiły paliliśmy na niej ognisko. I szliśmy dalej...”.</u>
          <u xml:id="u-27.5" who="#PosełGertrudaSzumska">Mordy były sadystyczne, bestialsko wyrafinowane. Śmierć od kuli była najlżejszą i o taką modliły się ofiary, gdy zawiodły nadzieje na ocalenie. Wiele niedoszłych ofiar rzezi doznawało głębokich bolesnych ran psychicznych, które pozostały niezagojone do końca życia. Znane są przypadki, gdy ocalałe matki na widok mordowanych dzieci traciły zmysły. Żyją jeszcze świadkowie tamtej kresowej apokalipsy z głębokimi bliznami ran zadanych im przez morderców i poparzeń w pożogach.</u>
          <u xml:id="u-27.6" who="#PosełGertrudaSzumska">W obliczu zagłady ludność polska uciekała do miast, gdzie były niemieckie garnizony, ale większość ludności z inspiracji AK i BCh organizowała samoobronę. Warunki życia w samoobronnych wsiach zimą 1943/1944 r. były dramatycznie ciężkie. Uciekinierom dokuczał głód i chłód, choroby, strach, zwątpienie i rozpacz po stracie najbliższych. Zdesperowana ludność szukała żywności w sąsiednich wsiach, gdzie często była mordowana przez UPA. Część samoobron padła w nierównych walkach z UPA, a ludność w dużej części została wymordowana, rozproszona lub wywieziona przez Niemców do Rzeszy. Taką gehennę przeszła ludność polska na Wołyniu i niewiele mniejszą w pozostałych województwach; gehennę przemilczaną przez wiele dziesiątków lat, nie tylko w PRL.</u>
          <u xml:id="u-27.7" who="#PosełGertrudaSzumska">Kilkudziesięcioletnie milczenie o banderowskim ludobójstwie umożliwiało jego sprawcom, a więc OUN-UPA, sfabrykowanie kłamliwych wersji wydarzeń na Kresach lat 1942–1946, ich przyczyn i przebiegu. Pomogli im w tych kłamstwach i niektórzy historycy w Polsce, a zwłaszcza nasze media, wśród których prym wiedzie „Gazeta Wyborcza” i ukraińskojęzyczne „Nasze Słowo”, finansowane z polskiego budżetu.</u>
          <u xml:id="u-27.8" who="#PosełGertrudaSzumska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Liga Polskich Rodzin uważa, że upiornym paradoksem jest fakt, że zbrodnie OUN-UPA nie zostały dotychczas potępione przez nasz parlament, a ich sprawcom stawiane są pomniki również w III Rzeczypospolitej, i to na terenach zbrodni na ludności polskiej popełnionych przez UPA. Są to fakty bez precedensu w niepodległych, demokratycznych państwach.</u>
          <u xml:id="u-27.9" who="#PosełGertrudaSzumska">60. rocznica mordów ludności polskiej na Kresach jest ostatnią szansą, by ostatni już świadkowie zbrodni wraz z całym narodem mogli godziwie i zgodnie z prawdą historyczną uczcić pamięć tysięcy naszych kresowych rodaków, bestialsko wymordowanych tylko za to, że byli Polakami.</u>
          <u xml:id="u-27.10" who="#PosełGertrudaSzumska">Chciałabym tu przeczytać fragment; zachował się wydany przez UPA rozkaz - wydrukowała go nawet prasa ukraińska - w którym jest powiedziane: „wymordować wszystkich Polaków, nie wyłączając dzieci, bo mogą wyrosnąć z nich mściciele”. Czyż nie jest to ludobójstwo?</u>
          <u xml:id="u-27.11" who="#PosełGertrudaSzumska">Nasza wdzięczna pamięć należy się i tym Ukraińcom, którzy udzielili Polakom pomocy i schronienia, płacąc często śmiercią za człowieczeństwo.</u>
          <u xml:id="u-27.12" who="#PosełGertrudaSzumska">Nie ma i nie może być w demokratycznym państwie żadnych politycznych, koniunkturalnych zakazów i przeciwwskazań, by władze wybrane przez naród zorganizowały w 60. rocznicę w Polsce, w Warszawie, centralną uroczystość z udziałem najwyższych władz państwowych, transmitowaną przez naszą telewizję, jak to czynimy regularnie od wielu lat wobec Żydów, Romów oraz ofiar katyńskich i wszystkich ofiar totalitarnych terrorów. Nie dzielmy ofiar ludobójstwa czasów wojny i okupacji na godne pamięci i czci i skazane na cyniczną niepamięć. Oczywiście Liga Polskich Rodzin w pełni popiera apel Ojca Świętego Jana Pawła II o pojednanie między narodami polskim i ukraińskim. Oczywiście w imię chrześcijańskiej miłości: przebaczamy, ale to nie znaczy, że zapominamy. Musimy pamiętać i musimy nazwać rzecz po imieniu. Również Ojciec Święty Jan Paweł II mówi o pojednaniu, ale i nie unika mocnych słów, mówi „o mrocznym działaniu zła, które zatruło serca, o orężu, który doprowadził do rozlewu niewinnej krwi”.</u>
          <u xml:id="u-27.13" who="#PosełGertrudaSzumska">Nie możemy zgodzić się na stawianie znaku równości między działaniami UPA a reakcją obronną ludności polskiej. Porównanie UPA do AK, jakiego dokonał marszałek Małachowski, jest niedopuszczalne.</u>
          <u xml:id="u-27.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-27.15" who="#PosełGertrudaSzumska"> Godzi w dobre imię obrońców ojczyzny, jakim było AK. Przecież nikt na świecie nie zalicza UPA, podobnie jak SS, do organizacji kombatanckich. Wręcz przeciwnie, traktowane są jako organizacje przestępcze. </u>
          <u xml:id="u-27.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-27.17" who="#PosełGertrudaSzumska">Jeżeli we wspólnym dokumencie nie ma miejsca na słowo „ludobójstwo”, jeżeli brak gestu skruchy ze strony ukraińskiej, to znaczy, że jest jeszcze za wcześnie, pomimo upływu 60 lat, na wspólną uchwałę. Twórzmy przyszłość, ale na fundamencie prawdy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-27.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#Marszałek">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#Marszałek">Proszę o zabranie głosu pana posła Aleksandra Małachowskiego w imieniu klubu Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#PosełAleksanderMałachowski">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#PosełAleksanderMałachowski">Muszę zacząć od sprostowania kłamstwa, które tu przed chwilą zostało powiedziane przez panią Szumską. Pani posłanko, jak się czegoś nie rozumie, to lepiej o tym nie mówić.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#PosełAleksanderMałachowski"> Ja wyraźnie powiedziałem, że nasz kłopot polega na tym, że na Ukrainie Ukraińcy traktują UPA tak, jak my Armię Krajową. Ja nie porównałem, ja zrelacjonowałem. Pani tego nie pamięta, pani jest młodą kobietą, ale ja przyjechałem, proszę pani, niedawno do mojego miasteczka, gdzie była moja szkoła, do Podwołoczysk, i pierwszą rzecz, jaką zobaczyłem, to gigantyczne napisy ku czci UPA. Dla mnie to był szok, że coś takiego może się jeszcze zdarzyć. Trzeba widzieć, trzeba słuchać, co się mówi. Mądra rada: jak się nie rozumie, to nie mówić. No, pani niestety nie zrozumiała tego, co powiedziałem, chociaż powiedziałem wyraźnie, że to chodzi o ukraińskie rozumienie słowa, ukraińskie rozumienie znaczenia, w moim przekonaniu, zbrodniczej organizacji, jaką była UPA, ale dla nich to jest organizacja patriotyczna. Możecie uważać oczywiście, że to nie jest słuszne, i ja też się z tym zgadzam, ale tak oni myślą i to jest problem do przezwyciężenia.</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#PosełAleksanderMałachowski">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Myślę, że w tej debacie zostało powiedziane wszystko. Jeszcze chcę szczególnie podziękować panu posłowi Komorowskiemu za wyjątkowo rozważne, mądre, piękne i czyste moralnie - i czyste moralnie - stwierdzenia, które tutaj zostały powiedziane. Co jest niepokojące w tej dyskusji, to fakt, że kiedy Ojciec Święty mówi: pojednanie, kiedy kardynał Wyszyński mówi: wybaczenie, to panowie posłowie Kaczyński, Dobrosz, pani Szumska i inni mówią bardzo wyraźnie o rozliczeniu, odrzucają określenie „tragedia”, nie chcą tego zrozumieć. Jest to dowód na głębokie, odmienne pojmowanie pewnych elementarnych, wyrażanych zarówno przez kardynała Wyszyńskiego przed laty, jak i przez Ojca Świętego, nakazów moralnych. Nakazem moralnym chrześcijanina jest wybaczanie, tego uczył Chrystus: i wybacz nam nasze winy jako i my wybaczamy waszym winowajcom. Wy to negujecie, plujecie w twarz papieżowi, Wyszyńskiemu i innym ludziom.</u>
          <u xml:id="u-29.5" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-29.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Co pan gadasz?)</u>
          <u xml:id="u-29.7" who="#PosełAleksanderMałachowski">Taka jest prawda o moralnej wymowie tego, co powiedział poseł Dobrosz, co powiedział Kaczyński. Taka jest prawda moralna.</u>
          <u xml:id="u-29.8" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-29.9" who="#PosełAleksanderMałachowski"> Nie zakrzyczycie mnie, nie zakrzyczycie mnie, panowie. Kilkadziesiąt lat próbowano mnie zakrzyczeć i nikomu to się nie udało, więc i wam to się nie uda. Wasze dni też się skończą kiedyś. Dlatego myślę, że to, co tutaj jest istotne w tej chwili - ja tu jeszcze będę musiał powiedzieć parę słów jako sprawozdawca - to uznanie tego, co tak rozważnie i długo, i obszernie, wyjaśniał pan poseł Komorowski. Tu nie chodzi o ocenę w tej chwili zbrodni, która została dokonana. To nie jest prawda, co tutaj mówiono, że to było przemilczane. O tym się mówiło, o tym się pisało, były też przerażające reportaże Wańkowicza, nie wiem, czy to wyszło w książce kiedyś, przerażające w swoim opisie, bo on odbył kilkadziesiąt, jak to miał w zwyczaju, rozmów z ofiarami, ze świadkami, i opisał to potem z niebywałą, naturalistyczną dosadnością. Przerażające to było. Wtedy Ukraińskie Stowarzyszenie Kulturalne zaprotestowało, moja redakcja się z tym zgodziła, musiałem długo Wańkowiczowi tłumaczyć, bo on nie chciał tego przyjąć. Jako autor, oczywiście, miał do tego prawo, bo chciał, żeby ta jego prawda była upubliczniona wtedy jeszcze. Ale cenzura tego nie cięła, więc to nie jest tak, że to przemilczano. O tym mówiono. Oczywiście oficjalna wersja, oficjalna polityka ówczesnych władz była taka, żeby nie wracać do tych spraw.</u>
          <u xml:id="u-29.10" who="#PosełAleksanderMałachowski">I jeszcze jedno chcę wam powiedzieć: nas pogodził jeden człowiek, Józef Stalin. Ja siedziałem w obozie stalinowskim razem z Ukraińcami, którzy byli zamieszani w te sprawy, oni też tam trafili. I ja, żołnierz AK, i oni, wszyscyśmy trafili pod wychowawcze ramiona Józefa Wisarianowicza, prawdopodobnie największego zbrodniarza w historii ludzkości - więc to nie jest tak. Natomiast ważne jest to, żeby - to mówił pan poseł Komorowski i chcę to powtórzyć - ten projekt uchwały... Jeszcze zobaczymy, jak się do tego odniesie parlament ukraiński, czy nie powtórzą się te same głosy, które tutaj padają ze strony prawej, czy tam ta nienawiść, która zatruła serca pobratymcze, też się nie odezwie, tak jak się wam odezwała. Bo co tutaj zaprezentowaliście? Zaprezentowaliście to, co opisał Sienkiewicz: nienawiść zatruła krew pobratymczą, prawda.</u>
          <u xml:id="u-29.11" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Pęk: To jest hańba, pan hańbi...)</u>
          <u xml:id="u-29.12" who="#PosełAleksanderMałachowski">Proszę państwa, to jest istotne, że ten tekst wchodzi po raz pierwszy, jeżeli parlament go uchwali, jakby łamie dotychczasowe nawyki polityczne w nowo tworzonym państwie ukraińskim. Łamie, ponieważ to ich zmusza. To nie jest tak, że swój cel osiąga się zawsze frontalnym atakiem. Trzeba iść powoli, krok po kroku. Z czasem dojdziemy także do tego, że na Ukrainie też zrozumieją, bo tam też dojdzie do tego, że świadomość moralna, że nauki takich ludzi, jak Ojciec Święty Jan Paweł II, będą przyjmowane z całym dobrodziejstwem tego, czego nauczał Chrystus, tzn. tego, że podstawą religii chrześcijańskiej jest wybaczenie, a nie nienawiść, którą wy chcielibyście szerzyć. I to jest to, co świadczy o tym, jak pozorne jest wasze chrześcijaństwo, jak pozorne, jak polityczne. Chrześcijaństwa i nauki Chrystusa używacie do celów politycznych, a nie słuchacie jego moralnych zaleceń.</u>
          <u xml:id="u-29.13" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-29.14" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Pęk: Co pan mówi?)</u>
          <u xml:id="u-29.15" who="#PosełAleksanderMałachowski">To, panie Pęk, pan jest symbolem tego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#Marszałek">Panie pośle Pęk, panie pośle Pęk, proszę o spokój.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Pęk: Proszę nie pozwalać na takie wystąpienie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#PosełAleksanderMałachowski">Proszę się uspokoić, bo taka jest prawda, dlatego gryzie to was.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#Marszałek">Panie pośle Małachowski, proszę także o niepoddawanie się emocjom.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#PosełAleksanderMałachowski">Ale taka jest prawda.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#PosełAleksanderMałachowski">Proszę państwa, nie będziemy toczyć tego sporu. Kończę, dziękuję jeszcze raz panu marszałkowi, dziękuję wszystkim posłom polskim i ukraińskim za to, że przyjęli ten dokument, że wstępnie poddali go nam pod rozwagę i jeszcze raz namawiam: posłuchajmy ludzi, którzy nas nigdy nie zawiedli - Jan Paweł II i kardynał Wyszyński mówili: „wybaczamy, szukajmy pojednania”. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu posłowi Małachowskiemu.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#Marszałek">Proszę pana posła Romana Jagielińskiego o zabranie głosu w imieniu koła Partii Ludowo-Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Kaczyński: Panie marszałku, w trybie sprostowania.)</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#Marszałek">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PosełJarosławKaczyński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie pośle, ja bym jedną radę miał - proszę przeczytać list biskupów polskich do biskupów niemieckich z końca 1965 r., a także proszę uświadomić sobie, że Ojciec Święty w swoim ostatnim posłaniu mówił o rachunku sumienia. Może wtedy pan nie będzie powoływał się na te dwa wielkie autorytety w bezzasadny sposób.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#Marszałek">Panie pośle, to nie było sprostowanie. Proszę trzymać się regulaminu.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#Marszałek">Proszę bardzo, pan poseł Roman Jagieliński, Partia Ludowo-Demokratyczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#PosełRomanJagieliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Śmierć jednostki czy ludobójstwo to samo znaczy, bo jest to istnienie ludzkie, które zostało odebrane i chyba w naszej historii mamy szczególne doświadczenia. Może pomyślelibyśmy też o tym, czy tylko oni są winni, czy też wina jest także i po naszej stronie, bo znając historię, niejednokrotnie zastanawiałem się, czy nasi przodkowie nie mieli szansy, żeby zamiast Rzeczypospolitej dwóch narodów, zrobić krok dalej i powołać Rzeczpospolitą trzech narodów i wtedy podmiotowość narodu ukraińskiego zdecydowanie inaczej by wyglądała. I może tak jak z Litwinami nie mamy karty tragicznej, tych porachunków, że nawzajem się mordowaliśmy, to może by doszło do sytuacji, że z narodem ukraińskim też miałaby miejsce taka sytuacja. Na pewno i po jednej, i po drugiej stronie były jednostki bardzo zaangażowane w to, żeby doprowadzić do wyniszczenia, bo to była nie tylko kwestia terytorium, ale też kwestia ambicji, próba tego, kto będzie wyżej i my przede wszystkim stawialiśmy się wyżej.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#PosełRomanJagieliński">Akurat miałem tę przyjemność, że byłem po jednej stronie granicy i po drugiej stronie granicy. Oglądałem ogromne puste przestrzenie, a ci, którzy znają tamte tereny, mówili, że tu były zamieszkałe osiedla, wielkie osiedla ludzkie z jednej strony najczęściej Polaków, z drugiej strony też można mówić - Polaków, Łemków, Ukraińców, można mówić, że nie rzymski katolików, ale unitów czy prawosławnych, ale i tu, i tu zginęli.</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#PosełRomanJagieliński">Ja podchodzę do tych spraw z punktu widzenia Nowego Testamentu - raczej miłość za miłość i przebaczenie. Jestem daleki od tego, żeby mówić: ząb za ząb, bo pomny historii lat 90. byłem absolutnie przekonany, że przy tak szybkim rozwoju cywilizowanego świata, przy tak cywilizowanej Europie do podobnych sytuacji jak na Wołyniu, w Galicji nie dojdzie już w Europie, a przypomnijmy sobie Bałkany. Wystarczyło, że ktoś rozpalił iskrę, a później to poszło. I w imię tego, żeby nie doszło już więcej do takich sytuacji między narodem polskim a narodem ukraińskim, ten akt oświadczenia Wysokiej Izbie jest bardzo potrzebny. Fakt, że możemy się ponad nasze urazy wznieść, powiedzieć: pamiętamy, historia to oceniła, historia będzie to oceniać, ale dla przyszłego dobrego współżycia narodu ukraińskiego i narodu polskiego to oświadczenie Wysokiego Sejmu jest potrzebne po to, żebyśmy mogli tam pojechać, żebyśmy mogli też rozmawiać po polsku, bo ku mojemu zaskoczeniu dużo więcej sympatii jest im dalej na wschód, im głębiej wjeżdżamy w terytorium Ukrainy, a mniej tej sympatii jest nawet w naszym, jak to podkreślamy, polskim Lwowie.</u>
          <u xml:id="u-37.3" who="#PosełRomanJagieliński">Będąc tam jako przedstawiciel tej Izby w poprzedniej kadencji razem z komisją małych i średnich przedsiębiorstw spotkaliśmy też takich, którzy życzyli sobie tłumaczenia z języka polskiego na ukraiński nie po to, że nie rozumieli, tylko po to, żeby wyróżnić swoją nację, a przecież wiedzieliśmy i wiemy też o tym, że można rozmawiać tam i po polsku, i po ukraińsku, i po rosyjsku, i bez tłumaczy, bo nawzajem potrafimy się porozumieć.</u>
          <u xml:id="u-37.4" who="#PosełRomanJagieliński">Trzeba też powiedzieć, że prezydent Rzeczypospolitej Aleksander Kwaśniewski bardzo wiele zrobił, żeby doprowadzić do współpracy, porozumienia. Myślę, że ten ogromny wysiłek, który także skłania do tego, że dzięki temu oświadczeniu będziemy mogli uregulować też szacunek dla naszych obywateli, dla Orląt Lwowskich, i nie tylko, że będziemy mogli też na tamtych terenach czcić ofiary polskie, jest wart tego, żebyśmy to oświadczenie w takiej wersji, jaką mamy w przedstawionej propozycji zmodyfikowanej przez Prezydium Sejmu, uchwalili.</u>
          <u xml:id="u-37.5" who="#PosełRomanJagieliński">W imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej oświadczam, że my za tą wersją będziemy głosować. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-37.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu posłowi Jagielińskiemu.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#Marszałek">Teraz zabierze głos pani poseł Małgorzata Rohde, Stronnictwo Konserwatywno-Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PosełMałgorzataRohde">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Koła Parlamentarnego Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego przedstawić stanowisko w sprawie oświadczenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w związku z 60. rocznicą tragedii wołyńskiej. To ważne oświadczenie, które przypomina o tragicznych wydarzeniach z lipca 1943 r., o wydarzeniach, które budzą tak wiele emocji po obu stronach granicy polsko-ukraińskiej i jak widać, budzą wiele emocji wśród nas. Ta debata dobitnie o tym świadczy.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#PosełMałgorzataRohde">Dla mnie osobiście i dla mojego pokolenia ta debata to kolejna lekcja historii, historii, której nie mieliśmy okazji uczyć się w naszej szkole za czasów totalitarnego systemu. Mam nadzieję, że można nadrobić stracony czas i moje pokolenie będzie mogło mieć także świadectwo prawdziwej historii. I właśnie w wolnej Polsce możemy dać świadectwo prawdzie i nadrobić stracony czas. Przecież po raz pierwszy obchody związane z uczczeniem pamięci tamtych wydarzeń nabrały charakteru tak oficjalnego.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#PosełMałgorzataRohde">Prawda o tamtych dramatycznych latach jest bolesna i okrutna dla obu narodów. Zgadzam się, że bez ujawnienia całej prawdy, chociażby tej najbardziej bolesnej nie zbudujemy zgody i porozumienia. Lata milczenia, ukrywania faktów, braku dialogu i wspólnych działań zbudowały między naszymi narodami mur milczenia i wzajemnych niechęci. Nie da się zaprzeczyć faktom i świadectwom tragedii tamtych lat. Skomplikowany kontekst wydarzeń wołyńskich wciąż wymaga szczerego i otwartego dialogu. Dziś już nie możemy zaprzeczyć, że wydarzenia lipca 1943 r. naprawdę miały miejsce. Warto przypomnieć, że skrajny nacjonalizm i faszyzm to tragiczne doświadczenie i ideologia zbrodni, która w XX wieku przelała się przez Europę. Niestety, także Ukraina miała swój udział w zapisaniu tej tragicznej karty przez działania partyjnych bojówek Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów i Ukraińskiej Powstańczej Armii - UPA. Dzisiejsza Ukraina nie jest spadkobiercą, a przynajmniej nie chce być spadkobiercą tamtych organizacji. Takie są fakty. Faktem jest, że wolne państwo, które buduje swoją nową historię, dystansuje się od działań i ideologii państwa nacjonalistycznego i autorytarnego. Tragedia lat 1943–1947 wynikała z ówczesnych dążeń do zbudowania imperium ukraińskiego, a co się z tym wiązało, oczyszczenie tego imperium ze wszystkich obcych narodów. Tak zwana rewolucja narodowa miała być środkiem do realizacji tego celu.</u>
          <u xml:id="u-39.3" who="#PosełMałgorzataRohde">Terytorium, do którego rościli sobie wtedy ówcześni nacjonaliści pretensje, zamieszkiwało 35 mln Ukraińców i 17 mln obcych: Rosjan, Polaków, Żydów, Węgrów, Rumunów, Czechów. Nie było miejsca dla obcych.</u>
          <u xml:id="u-39.4" who="#PosełMałgorzataRohde">Wysoka Izbo!...</u>
          <u xml:id="u-39.5" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Kto tak mówi?)</u>
          <u xml:id="u-39.6" who="#PosełMałgorzataRohde">Tak wtedy mówiono: obcych. Wtedy taka była ideologia państwa ukraińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#Marszałek">Pani poseł, proszę nie dać się sprowokować. Proszę mówić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#PosełMałgorzataRohde">Tak. Może się umówimy na późniejszą lekcję historii. Jednak mam braki.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#PosełMałgorzataRohde">Nie da się zaprzeczyć faktom i liczbom, świadectwom tragedii wydarzeń i tamtych lat, o których mówiono także dzisiaj podczas tej szczególnej debaty. Nie da się ich ukryć i sfałszować historii, która jest udziałem naszych narodów. Co my, Polacy, możemy dziś zrobić, by dać świadectwo prawdzie? Myślę, że musimy wykorzystać wszystkie możliwości polskiego rządu, polskiej dyplomacji, aby uczcić pamięć ofiar tamtych wydarzeń nie tylko poprzez budowę cmentarzy, pomników, działania przywołujące pamięć tamtych lat. Właśnie takie działania są naszym obowiązkiem, żeby nigdy nie ożyły dążenia do budowy imperium bez obcych i żeby nigdy nie powtórzyła się tragedia tamtych lat.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#PosełMałgorzataRohde">Wysoka Izbo! Niewątpliwie w Polsce przybliżyliśmy się do prawdy o Wołyniu. Ukraina wciąż jest na początku drogi do własnego rozrachunku z przeszłością, ale są już pozytywne świadectwa ujawniania prawdy o Wołyniu właśnie przez Ukraińców, nie tylko działania literatów, polityków, dziennikarzy, filmowców, ale także wielu prywatnych ludzi. Chociażby dokumentalny film o UPA pt. „Wojna bez zwycięzców”, który bardzo uczciwie przedstawia wątek wołyński, pokazywany w Polsce co prawda na zamkniętych projekcjach, ale jednak jest świadectwem prawdy. Takie przykłady dają nadzieję na przyszłość i uczciwy, otwarty dialog między naszymi narodami. Ten dialog już trwa. Należy wierzyć, że przyniesie on także porozumienie, które pozwoli nam w najbliższej przyszłości wspólnie obchodzić następne rocznice wydarzeń wołyńskich, wspólnie z Ukraińcami. I będzie to prawdziwe święto na cześć ofiar pamięci, ofiar tamtych wydarzeń po obu stronach naszych granic. Popieramy uchwałę Sejmu, bo jest ona kolejnym krokiem w budowaniu prawdziwego pojednania w duchu zgody i porozumienia, do którego nawołuje Ojciec Święty. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-41.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo pani poseł Rohde ze Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#Marszałek">Proszę o zabranie głosu pana posła Antoniego Macierewicza z Ruchu Katolicko-Narodowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#PosełAntoniMacierewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Podstawową przyczyną naszej dzisiejszej debaty, racją, dla której ona jest przeprowadzana, jest 60. rocznica ludobójstwa, jakie popełniono na tej części narodu polskiego, która zamieszkiwała woj. wołyńskie, a później na tej części narodu polskiego, która zamieszkała resztę Kresów Południowo-Wschodnich. Mieliśmy wówczas do czynienia z czystką etniczną, ze świadomie, z premedytacją i we współpracy z niemieckim okupantem przygotowaną akcją, której celem była eksterminacja narodu polskiego na tamtych terenach. To jest istota problemu, wobec którego wówczas stanęła ludność polska, Armia Krajowa, rząd polski, naród polski. To nie był przede wszystkim wybuch spontanicznego ludowego gniewu, choć mordowano w sposób straszliwy, okrutny. To była przygotowana świadomie, z premedytacją zagłada, która była częścią koncepcji politycznej ówczesnych kierowników Ukraińskiej Powstańczej Armii i organizacji ukraińskich nacjonalistów, częścią, istotą koncepcji politycznej. Dzisiaj więc jest naszym narodowym obowiązkiem powiedzieć o tym prawdę, potępić ludobójstwo, oddać hołd ofiarom, ale także powiedzieć prawdę o ludobójczej ideologii. To nie znaczy w żadnym wypadku, byśmy mieli składać ciężar tej ideologii na naród ukraiński. To nie znaczy w żadnym wypadku, byśmy mieli potępiać cały naród ukraiński, a tym bardziej nie znaczy, byśmy mieli rysować podziały, byśmy mieli uniemożliwiać porozumienie polityczne polsko-ukraińskie. Trzeba powiedzieć, że jest dokładnie odwrotnie. Tylko prawda wyzwala, panie pośle Małachowski, i te słowa św. Pawła panu dedykuję, tylko prawda wyzwala. Otóż tej prawdy niestety w głosach pana posła Małachowskiego i pana posła Komorowskiego dzisiaj zabrakło. Zamiast prawdy mieliśmy próbę przedstawienia nam pewnej koncepcji politycznej, powiedziałbym nawet gry politycznej, tylko że ta gra polityczna miała się odbywać kosztem prawdy. Powiedzieliście tutaj, panowie, że za cenę prawdy można kupić porozumienie w przyszłości. Powiedzieliście, panowie, że to jest akt polityczny. Otóż chcę powiedzieć, że jeżeli nie będzie prawdy, to nie będzie porozumienia. Nie będzie nigdy porozumienia zbudowanego na fałszywych i sztucznych kalkulacjach.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#PosełAntoniMacierewicz">Nie będzie także dlatego, że zostanie przekreślona w ten sposób tradycja, wielka tradycja Rzeczypospolitej Polskiej, jedynego narodu i jedynego państwa w ówczesnej Europie Środkowej, które nie kolaborowało ani z Niemcami, ani z Sowietami, które ratowało Żydów, które ratowało cześć chrześcijańskiej cywilizacji w czasach zagłady. I ci z państwa, którzy ponad tamtą tradycję chcecie wynieść tradycję gry politycznej i szulerki politycznej...</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-43.4" who="#PosełAntoniMacierewicz">...ci państwo mordujecie nie tylko prawdę, ale zabieracie nam wszystkim, Polakom, Ukraińcom, Litwinom, Węgrom, Niemcom, jedyny fundament możliwy dla odbudowania rzeczywistej Europy niepodległych chrześcijańskich narodów, bo tylko wtedy, jeżeli przypomnimy, kto naprawdę i w jaki sposób działał w tamtych latach, będziemy mogli odbudować prawdziwą niepodległą Rzeczpospolitą i prawdziwą niepodległą wspólną dla wszystkich narodów Europę. W przeciwnym wypadku dokonujecie państwo rzeczy być może najstraszniejszej, utwierdzacie państwo w tych Ukraińcach, którzy chcą kontynuować tradycję faszyzmu i nacjonalizmu ukraińskiego, przekonanie, że to jest uprawniony, słuszny kierunek dla odbudowy i budowy tradycji niepodległej Ukrainy na błędzie, na fałszu, na zbrodni i na przestępstwie. Na to w imię interesów Polski, w imię interesów Ukraińców i w imię interesów innych narodów nigdy nie wolno nam się zgodzić, właśnie w imię przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-43.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-43.6" who="#PosełAntoniMacierewicz">Słyszymy tutaj, że konieczność przekreślenia prawdy, sfałszowania prawdy jest tak istotna dzisiaj i jest porównywalna do listu biskupów polskich do biskupów niemieckich z roku 1965. Panie pośle Małachowski, panie pośle Komorowski, panowie posłowie, którzy o tym mówiliście, przypomnijcie sobie, jaka była wówczas prawda. Przecież zanim został wystosowany list biskupów polskich do biskupów niemieckich, który był prawdziwym aktem oczyszczania pamięci naszych narodów, została uznana przez państwo niemieckie niepodważalna prawda o zbrodniczym i ludobójczym charakterze reżimu hitlerowskiego - i to jest istota rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-43.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-43.8" who="#PosełAntoniMacierewicz"> Czy ktoś ze strony ukraińskiej reprezentujący państwo ukraińskie kiedykolwiek przyznał tę prawdę? Nie. Mamy szlachetnych ludzi, mamy wspaniałych szlachetnych ludzi jak na przykład pan prof. Poliszczuk. Tak, są tacy Ukraińcy, którzy wiedzą, jaka była prawda i są gotowi odbudowywać niepodległe państwo ukraińskie na prawdzie. Czy my im pomożemy dzisiaj, zakłamując tę prawdę, czy przeciwnie zagłuszymy ten nurt w narodzie ukraińskim, który domaga się prawdy, a wesprzemy ten, który chce budować na fałszu?</u>
          <u xml:id="u-43.9" who="#PosełAntoniMacierewicz">Ostatnia sprawa, miałem ten zaszczyt, że byłem członkiem pierwszego rządu Rzeczypospolitej i pierwszego rządu w Europie w ogóle, który uznał niepodległość państwa ukraińskiego. Nie cofamy tego uznania, także w sensie moralnym. Podtrzymujemy tę drogę porozumienia polsko-ukraińskiego i budowy wspólnej perspektywy politycznej polsko-ukraińskiej, ale nigdy za cenę prawdy.</u>
          <u xml:id="u-43.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-43.11" who="#PosełAntoniMacierewicz"> Jeżeli jest tak, że naród ukraiński bądź państwo ukraińskie nie jest jeszcze gotowe do zrozumienia, jaka jest ta prawda i dania temu wyrazu, to nie łączmy polityki z historią w takim wymiarze. Niechże Sejm Rzeczypospolitej odda hołd pamięci ofiar, niech nazwie zbrodnię zbrodnią, niech nazwie ludobójstwo ludobójstwem. Poczekamy na braci Ukraińców, aż zrozumieją, a politykę róbmy niezależnie od tego, bowiem nie można fałszować prawdy dla doraźnych celów politycznych. To się zawsze kończy katastrofą. Dziękuję bardzo. </u>
          <u xml:id="u-43.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#Marszałek">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Łopuszańskiego z Porozumienia Polskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#PosełJanŁopuszański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym przede wszystkim w pierwszym zdaniu uczcić pamięć naszych rodaków mordowanych na Wołyniu i na polskich Kresach wyłącznie za to, że byli Polakami. Wygłaszając to przemówienie, mam przed oczyma obraz zamieszczany w wielu polskich publikacjach, obraz martwych dzieci polskich powiązanych w pęczki drutem kolczastym wyłącznie dlatego, że były polskimi dziećmi.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#PosełJanŁopuszański">Po drugie, chcę powiedzieć, że to, co się stało, bardzo mnie osobiście, głęboko boli, głęboko porusza najgłębsze pokłady mojej pamięci. Pomimo tego bólu, zwłaszcza w kontekście tego, do czego tutaj niektórzy z państwa wzywali na tej sali, że pojednanie, przebaczenie itd., chcę powiedzieć za siebie: ja osobiście, Jan Łopuszański, wybaczam. Wybaczam właśnie ze względu na Jezusa Chrystusa i na jego miłosierdzie. Mówię tu o wybaczeniu w najbardziej podstawowym ludzkim porządku, a nie o wybaczeniu w porządku ludzkiej sprawiedliwości, która powinna dochodzić prawdy i powinna dochodzić konsekwencji prawnych przestępstw popełnionych. Ta sprawa pozostaje otwarta i dochodzona być powinna po to, ażeby prawo było w Polsce, na Ukrainie, w stosunkach międzynarodowych. Wybaczając, nie potrafię zapomnieć. Co więcej, ja nie chcę zapomnieć. Dlatego tak ważna jest dla mnie, jak dla wielu moich przedmówców, kwestia prawdy w tym, co Sejm za chwilę ma powiedzieć. Tym dokumentem, który Sejm w tej chwili tym oświadczeniem wypowie, będziemy się posługiwali w stosunkach polskich, ukraińskich, między Polską i Ukrainą, między innymi narodami. Dlatego to jest takie ważne.</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#PosełJanŁopuszański">Chcę powiedzieć, że sama intencja, żeby zrobić w tym samym czasie polskie i ukraińskie równoległe oświadczenia, uważam, jest pomysłem niezwykle trafionym. Pamiętam rozmowę, w której uczestniczyłem tu, w kuluarach tego Sejmu, w tzw. Sejmie okrągłostołowym, z wybitnym przedstawicielem społeczności ukraińskiej w Polsce, który wtedy próbował zorganizować jakąś uchwałę Sejmu w sprawie potępienia akcji „Wisła”. Powiedziałem mu: Słuchaj, z ogromną przyjemnością, pod warunkiem, że w tym samym czasie odpowiednie czynniki ukraińskie, równorzędne polskiemu parlamentowi, potępią akcję rezunów na Wołyniu. A to - on mówi - jedno z drugim nie ma nic wspólnego. Stwierdzam ogromny postęp we wzajemnych relacjach w stosunku do tamtej rozmowy i bardzo się z tego postępu cieszę. Natomiast strasznie mnie zmartwiła wypowiedź pana posła Komorowskiego, który relacjonując treść prowadzonych negocjacji odnośnie do tego, jaka ma być treść tej uchwały, powiedział: Negocjowaliśmy twardo, twardośmy negocjowali, sami spróbujcie negocjować mocniej. Bardzo przepraszam, to nie jest kwestia ilości wyrwanych słów, ilości wyrwanych sformułowań, tylko albo sformułowania pozostają w prawdzie, albo nie. Chciałbym zapytać przede wszystkim przedstawicieli społeczności ukraińskiej, którzy będą się wypowiadali, czy w Polsce, czy na Ukrainie o tej kwestii: Czy naprawdę uważają, że istnieje miara pomiędzy tym celowym, skierowanym ze względu na przynależność narodową, polską ludobójstwem a ofiarami akcji podejmowanych w samoobronie przez ludność polską? Czy istnieje jakakolwiek miara? Chciałbym się dowiedzieć, bo jeżeli ktoś ze strony ukraińskiej chciałby mi powiedzieć, że pomiędzy tym jest miara mniej więcej równa, to znaczy, że pozostając z intencją pojednania i przebaczając, sam ze swojej strony stwierdzam, że sprawa nie dojrzała jeszcze do takich aktów, jakie za chwilę proponuje się do podjęcia Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-45.3" who="#PosełJanŁopuszański">W związku z tym chciałbym powiedzieć, że strasznie mnie zaniepokoiły - być może jest to skutkiem takich niedopracowanych sformułowań, może nazbyt pospiesznie, może to jeszcze nie ta rocznica, może trzeba było dłużej popracować, lepiej to dopracować? - te sformułowania, które padały tutaj na sali, zwłaszcza ze strony niektórych osób, które występowały w roli piewców moralności nawołujących do pojednania, a używały sformułowań, które na tej sali w gronie osób przygotowanych do rozwiązywania trudnych problemów wyłącznie jątrzą. Po co jątrzyć? Strzeż, Panie Boże, Ukraińców i Polaków od tego typu przyjaciół i piewców pojednania, bo oni tylko i wyłącznie wojnę spowodują i tysiące niepotrzebnych nieporozumień. Chcę powiedzieć, że rozumiem intencje tych trzech wniosków mniejszości, które zostały sformułowane przez kolegów, kolejno: pierwszy, drugi, trzeci, ale Porozumienie Polskie nie mogłoby tych wniosków w takim brzmieniu poprzeć, bo w stosunku do próby sformułowania wspólnego, polskiego i ukraińskiego, stanowiska jest to cofnięcie się. Moim zdaniem najlepszą sytuacją byłoby, gdyby Konwent Seniorów, zebrawszy się, postanowił wycofać w tej chwili z prac Wysokiej Izby projekt tej uchwały, poinformować o tym stronę ukraińską, natychmiast to zrobić i poprosić o czas na dopracowanie bardziej odpowiedniego do sytuacji projektu. Gdyby to było niemożliwe, to popierając czwarty wniosek mniejszości, zgłoszony przez posłów na posiedzeniu Komisji Spraw Zagranicznych o zastąpienie wyrazu „tragedia” wyrazem „ludobójstwo”, chciałbym wnieść w tym momencie dwie poprawki.</u>
          <u xml:id="u-45.4" who="#PosełJanŁopuszański">Pierwsza odnosi się do zdania drugiego tego projektu, któremu proponowałbym nadać brzmienie „Ludobójstwu Polaków, mordowanych i wypędzonych z ich miejsc zamieszkania przez zbrojne formacje Ukraińców, towarzyszyły cierpienia Ukraińców spowodowane podejmowanymi w samoobronie polskimi akcjami zbrojnymi”. Wtedy, poprzez takie sformułowanie, zostaje nadana właściwa proporcja pomiędzy skutkami ludobójstwa a skutkami akcji w samoobronie.</u>
          <u xml:id="u-45.5" who="#PosełJanŁopuszański">W związku z tym prosiłbym też Wysoką Izbę o nadanie całej uchwale przygotowywanego przez Sejm aktu tytułu „Oświadczenie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w związku z 60. rocznicą ludobójstwa ludności polskiej na Wołyniu”. Z tymi poprawkami gotowi bylibyśmy tę uchwałę poprzeć. Gdyby te poprawki nie zostały przyjęte, muszę zakomunikować z ogromną przykrością, pozostając przy intencji budowania rzeczywistego pojednania i przyjaźni pomiędzy naszymi narodami, że tej uchwały moje środowisko polityczne poprzeć by nie mogło. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-45.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu posłowi Łopuszańskiemu.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#Marszałek">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Olszewskiego, Ruch Odbudowy Polski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#PosełJanOlszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zabierając głos w imieniu Koła Poselskiego Ruch Odbudowy Polski, muszę powiedzieć, że postawiono nas wobec nieprawdopodobnie trudnego dylematu. Oświadczenie, nad którego treścią dyskutujemy, jest aktem politycznym. Jest bardzo ważnym aktem politycznym. Z jego wagi wszyscy sobie zdajemy sprawę. Przyszłość polsko-ukraińskich stosunków, możliwość ułożenia tych stosunków na przyjaznych i trwałych podstawach to jest dzisiaj - bez przesady - kwestia być albo nie być polskiej i ukraińskiej niepodległości. Dlatego ubolewam, że ten ważny akt, w którym po raz pierwszy w sprawie tak drażliwej w stosunkach polsko-ukraińskich, jaką były mordy na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej, udało się uzgodnić minimum wspólnego stanowiska, został sformułowany i przygotowany w takiej procedurze i w takiej formie, które niestety na przyszłość stosunkom polsko-ukraińskim dobrze służyć nie będą. Mówię to z żalem, ale i z pełnym poczuciem odpowiedzialności.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#PosełJanOlszewski">Powtarzam: To jest bardzo ważny tekst. Ale wczytajmy się w jego sens. To jest tekst mówiący o jednej z najcięższych zbrodni i jednocześnie z najgorszych tragedii polskiej i ukraińskiej w naszych wzajemnych stosunkach. Tekst, który zaciera jednak istotę tej tragedii i tej zbrodni. Tekst, który być może mimo intencji osób, które zawierały ten stylistyczny kompromis, jest tekstem politycznie pokrętnym; pokrętnym także moralnie, by nie powiedzieć: krętackim.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#PosełJanOlszewski">Nie da się skonstruować jakiegokolwiek porozumienia w tej sprawie, jakiegokolwiek wspólnego polsko-ukraińskiego stanowiska bez nazwania istoty rzeczy po imieniu. A istota rzeczy polega na tym, że popełniono zbrodnię ludobójstwa, najcięższy rodzaj przestępstwa, które jest najwyższym zbrodniczym osiągnięciem XX w. I bez napiętnowania tej zbrodni o żadnym wiarygodnym moralnie dokumencie politycznym dotyczącym tej sprawy mówić nie można.</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#PosełJanOlszewski">Być może propozycja pana posła Łopuszańskiego jest w tej sytuacji najbardziej racjonalna. Boję się wszakże, że w obecnej chwili nie da się jej zrealizować.</u>
          <u xml:id="u-47.4" who="#PosełJanOlszewski">Musimy zatem w tej, podkreślam, niesłychanie ważnej sprawie, każdy z nas, z osobna, wziąć na siebie odpowiedzialność za to, taki punkt wyjściowy do wyjaśniania i podsumowania bardzo długiego historycznego rachunku krzywd między Polakami a Ukraińcami - rachunku, który musi być w imię przyszłości obydwu narodów jak najszybciej do końca zamknięty - czy możemy w imię dążenia do tego zamknięcia ten dokument przyjąć. Dla mnie i dla moich kolegów to jest niemożliwe. My za takim tekstem głosować nie możemy. To jest nasze także polityczne, ale przede wszystkim moralne non possumus.</u>
          <u xml:id="u-47.5" who="#PosełJanOlszewski">Myślę, że to jest tekst, to jest akt straconej - może na długo - okazji. W moim przekonaniu można było uzgodnić wspólne oświadczenie polsko-ukraińskie, które opierałoby się na wyraźnych ustaleniach faktów i na jednoznacznych moralnych ocenach. Jednoznacznych dla obydwu stron. Wymagało to nazwania rzeczy po imieniu, nazwania po imieniu zbrodni, określenia także, jaki jest zakres w tej sprawie cierpień niewinnej ludności ukraińskiej, bo były takie i tego nie wolno kwestionować. Ale określenie początku i charakteru tych zbrodni w tym wypadku było oczywiście niezbędne. Bez tego trudno jest mówić o wiarygodności moralnej takiego oświadczenia. Dwie rzeczy, szczególnie ważne dla strony ukraińskiej, których tutaj nie ma, także powinny się tu znaleźć. Są one ważne i dla nas, i my w imię przyszłych stosunków, ale także w imię jednoznacznej oceny przeszłości powinniśmy je powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-47.6" who="#PosełJanOlszewski">Po pierwsze, nie ma w tym tekście choćby jednego zdania, które by oddawało hołd tym Ukraińcom, którzy w tym „czasie morowym” dla Polaków, ryzykując życiem, a nieraz życie oddając, nieśli im pomoc. To jest w projektach, które pierwotnie były zgłoszone przez posłów Prawa i Sprawiedliwości. Nie rozumiem, dlaczego z tego oświadczenia to znikło. Ale jest druga sprawa, ważniejsza. O tej zbrodniczej ideologii, która leżała u podstaw zbrodni i obok, być może z trzeciej ręki, obcej, pochodzącej prowokacji, które spowodowały tę straszliwą hekatombę polskiej ludności na kresach Rzeczypospolitej, trzeba wyraźnie powiedzieć, że nie była ona przecież ideologią panującą w ukraińskim społeczeństwie. Dlaczego nie ma w tym tekście przywołania wielkiej postaci metropolity lwowskiego Andrzeja Szeptyckiego, nieugiętego, nieulękłego rzecznika ukraińskiej niepodległości, który w tamtym czasie zbrodnie potępił i wzywał do opamiętania? Dlaczego tego nie ma?</u>
          <u xml:id="u-47.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-47.8" who="#PosełJanOlszewski"> Dlaczego wreszcie nie ma w tym tekście sprawy dla Ukraińców niesłychanie ważnej i ważnej dla nas również choćby z tego względu, że my tradycje walki o niepodległość innego narodu powinniśmy rozumieć szczególnie głęboko przez pryzmat własnych doświadczeń. W tym tekście powinno być powiedziane, że oddajemy szacunek i żywimy dobrą pamięć o tych wielu tysiącach Ukraińców i Ukrainek, którzy walczyli w tamtych latach o niepodległość swojej ojczyzny, nie plamiąc rąk niewinną krwią. </u>
          <u xml:id="u-47.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-47.10" who="#PosełJanOlszewski"> To musi być z naszej strony powiedziane. I tylko wtedy, i tylko na takiej podstawie można próbować uzyskać, mam nadzieję, trwałe polsko-ukraińskie porozumienie, trwałą między tymi dwoma pobratymczymi narodami przyjaźń.</u>
          <u xml:id="u-47.11" who="#PosełJanOlszewski">Za tym tekstem, jak powiedziałem, głosować nie możemy. Jeżeli będzie on mimo wszystko przez Wysoką Izbę przyjęty, spróbujemy przedstawić własne, naszego koła, w tej sprawie stanowisko. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-47.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#Marszałek">To były wszystkie wystąpienia w dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#Marszałek">Zgłosiło się czterech posłów do zadania pytań: pan poseł Stryjewski, Markowski, Kędziak i Szarama.</u>
          <u xml:id="u-48.3" who="#Marszałek">Czy jeszcze ktoś chciałby się zgłosić? Nie.</u>
          <u xml:id="u-48.4" who="#Marszałek">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-48.5" who="#Marszałek">Proszę bardzo, pan poseł Antoni Stanisław Stryjewski.</u>
          <u xml:id="u-48.6" who="#Marszałek">Tylko pytania, panie pośle; proszę nie wygłaszać jakiegoś referatu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Czy znana jest akcja środowisk nacjonalistycznych na dzisiejszej Ukrainie przeciwko upamiętnieniu 60. rocznicy mordów wołyńskich? Czy zna tę akcję Wysoka Izba, czy zna pan poseł sprawozdawca? Czy odczytali państwo, wsłuchali się w hasła kierowane do Polski i Polaków, zaproponowane nam? „Pokajaj się Polsko”. Za co mamy się pokajać? Za pomordowanie Polaków, ale także Ukraińców, Żydów, Czechów, Rosjan, Rusinów przez bandy UPA Bandery? Czy znana jest propozycja jednego z liderów nacjonalistów ukraińskich, byśmy odkupili sobie od Lwowa pomnik Adama Mickiewicza, a na to miejsce oni postawią „pomnik ku czci ukraińskich ofiar, które zginęły w walce z polskimi kolonizatorami w latach 1349–1919”? Tu dopowiem, że tenże lider, współpracując z partią „Ojczyzna” byłej pani premier Ukrainy Julii Timoszenko, zaproponował także, by w Warszawie na pomniku jednego z wieszczy Ukrainy Tarasa Szewczenki umieścić napis, cytat z jego utworu: „Rżnąłem wszystko, co się Lachem zwało”. Czy pan poseł sprawozdawca i Wysoka Izba o tym wie?</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Na co liczymy, próbując kupczyć ze zbrodniarzami prawdą o ich zbrodni? Na wybaczenie nam przez nich „zbrodni kolonizacji” ojcowizny, naszej ojcowizny? Czy partia „Ojczyzna” pani byłej premier Ukrainy Timoszenko nie podpisała aby odezwy, w której ukraińskie siły polityczne stwierdzają, że „rolę UPA należy uznać za zgodną z prawem” i że prowadziła ona - UPA Bandery - sprawiedliwą walkę narodowo-wyzwoleńczą na swoim terytorium etnicznym przeciwko wszystkim okupantom”, a przedsięwzięcia mające na celu upamiętnienie ofiar wśród ludności polskiej zaplanowane na 11 lipca w Porycku są „niedopuszczalne”? Co chce Wysoka Izba, co chce pan prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, co chcą niektóre siły polityczne w Polsce wybaczać Ukraińcom? „Sprawiedliwą walkę narodowo-wyzwoleńczą”? Jak długo jeszcze Polacy, i to nie tylko ofiary ludobójstwa i czystek etnicznych na terytorium II Rzeczpospolitej dokonanych przez bandy UPA Bandery, jak długo Ukraińcy, inne narody świata będą poddawani fałszowaniu historii, czego widomymi przykładami są takie sformułowania, jak „wojna bratobójcza”, „odwet polski”, „tragiczne wydarzenia na Wołyniu i w Galicji Wschodniej”...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#Marszałek">Panie pośle, proszę już kończyć pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Panie marszałku, już kończę, za moment.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#Marszałek">Proszę kończyć, panie pośle, bo tych pytań oczywiście może być wiele; historia jest tu bardzo tragiczna i bogata.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Dobrze, będę kończył.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">„Byliście kolonizatorami”, „winny jest naród ukraiński”, a nie daj Panie Boże powiedzieć, że OUN-UPA Bandery, „a wy zrobiliście akcję „Wisła””. Cały stek kłamstw, pomówień, insynuacji.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Kończąc, panie marszałku, pytam pana posła Małachowskiego, jakim prawem zrównał pan poseł Armię Krajową, armię podziemnego państwa polskiego okresu II wojny światowej i okupacji niemiecko-sowieckiej o niebywale wysokim morale żołnierza i idei z bandami OUN-UPA Bandery, które miały ideologię nazistowską i dokonywały czynów ludobójczych. Jakim prawem pan to zrobił? Dziękuję pięknie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#Marszałek">Panie pośle...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Panie marszałku, kończąc, pragnę złożyć poprawkę do projektu uchwały.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#Marszałek">To jest po prostu inna treść projektu, dobrze.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#Marszałek">Panie pośle, na to pytanie, które pan zadał na końcu, pan poseł Małachowski już odpowiadał.</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#Marszałek">Pan poseł Tomasz Markowski, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#PosełTomaszMarkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Czy autorom uchwały - mówię o projekcie Prezydium Sejmu - znane są najnowsze wyniki badań historycznych jednoznacznie odsłaniające ogrom zbrodni dokonanych na narodzie polskim na Wołyniu? Mówię o konferencji historycznej, która odbyła się 1 lipca 2003 r., zorganizowanej przez Instytut Pamięci Narodowej, instytucję przecież państwową. Na tej konferencji prokuratorzy pionu śledczego przedstawili wyniki śledztw w sprawie tych zbrodni i jednoznacznie powiedzieli publicznie, że były to zbrodnie ludobójstwa.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#PosełTomaszMarkowski">Drugie pytanie. Zacytuję jedno zdanie z uchwały prezydialnej: „Tragedii Polaków mordowanych i wypędzanych z ich miejsc zamieszkania przez zbrojne formacje Ukraińców towarzyszyły również cierpienia ludności ukraińskiej - ofiar polskich akcji zbrojnych. Była to tragedia obu naszych narodów”. Pytam, jak można zrównać kata i ofiarę? Jak można tak jednoznacznie stawiać znak równości między ukraińskimi bandami i oddziałami polskiej samoobrony próbującymi zapobiec zbrodniom na ludności polskiej na Wołyniu?</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#PosełTomaszMarkowski">Ostatnie pytanie. Dlaczego SLD, jak by nie patrzeć, spadkobierca PZPR i PPR, samo nie przeprasza za konsekwencje akcji „Wisła”, a próbuje z nią zrównoważać akcje ukraińskie na Wołyniu i winą obarczać polskie społeczeństwo, które w okresie stalinowskim ulegało nie mniejszym represjom? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-57.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#Marszałek">Panie pośle, ostatnie pytanie jest nie na miejscu. Wniosek jest wnioskiem prezydialnym i proszę takich elementów do tej dyskusji nie wprowadzać.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#Marszałek">Pan poseł Tadeusz Kędziak, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#PosełTadeuszKędziak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym skierować trzy pytania do pana posła sprawozdawcy. Pan poseł sprawozdawca w swoim wystąpieniu powiedział, że o wydarzeniach wołyńskich sprzed 60 lat nie powinniśmy mówić prawdy za wszelką cenę, dlatego że powinniśmy raczej myśleć o pomyślności naszych dzieci i wnuków. Chciałbym zapytać pana posła, jaka to jest cena i jakiej części prawdy pan poseł sprawozdawca dokonał wyceny, i jak to się przysłuży tym narodom, o których mówimy, narodowi polskiemu i ukraińskiemu.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#PosełTadeuszKędziak">Drugie pytanie. Czy niemówienie prawdy o tych wydarzeniach dobrze przysłuży się naszym rodakom, kilku milionom naszych rodaków, których zostawiliśmy na Ukrainie, wstępując do Unii Europejskiej?</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#PosełTadeuszKędziak">I jeszcze jedno pytanie. Panie pośle, czy niemówienie całej prawdy za wszelką cenę jest upoważnieniem do powoływania się i cytowania Ojca Świętego, a przede wszystkim do powoływania się na Jezusa Chrystusa? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-59.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#Marszałek">Pan poseł Wojciech Szarama, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#PosełWojciechSzarama">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W wystąpieniu pana posła Małachowskiego najczęściej powtarzał się wątek pojednania, pewnych interesów politycznych, to jest oczywiste, Polski i Ukrainy, budowania wspólnej przyszłości. W ten sposób były ułożone cytaty itd. Mam pytanie do pana posła Małachowskiego, poniekąd również do pana marszałka, który jest współautorem projektu oświadczenia, nad którym w tej chwili dyskutujemy.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#PosełWojciechSzarama">Panie pośle Małachowski, ta nasza uchwała ma trafić do narodu ukraińskiego, do narodu polskiego. Sądzę, że jej autorzy chcieliby, żeby w ten sposób była przedstawiana historia, żeby w ten sposób tworzyły się publikacje, książki, filmy itd. Mam do pana takie pytanie. Przyjdzie kiedyś taki moment, że na tym świecie nie będzie mnie, nie będzie pana, będą nasze wnuki i prawnuki, odejdziemy, tak jak np. odeszli moi rodzice, którzy w sposób nieemocjonalny, raczej spokojny i łagodny przekazali mi prawdę historyczną o tych zdarzeniach. Na pewno orientuje się pan, że młodzież coraz mniej chętnie sięga np. do książek. Oczekuje krótkich, precyzyjnych informacji, korzysta z zapisków internetowych itd. Ci ludzie, którzy będą odczytywali te wydarzenia w tym duchu, w jakim to jest tu zapisane, czytając treść tej uchwały za kilkadziesiąt lat, wtedy kiedy pan już nie będzie mógł wytłumaczyć komuś, jak to było naprawdę i dlaczego podejmowaliśmy taką uchwałę, co oni z tego wyciągną w związku z 60. rocznicą tragedii wołyńskiej. Jakiej tragedii? Tragedii wołyńskiej.</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ludności polskiej na Wołyniu.)</u>
          <u xml:id="u-61.3" who="#PosełWojciechSzarama">Czytam tytuł uchwały, proszę pana. Mam przed sobą kartkę.</u>
          <u xml:id="u-61.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Ludności polskiej na Wołyniu, takie jest w uchwale pierwsze zdanie.)</u>
          <u xml:id="u-61.5" who="#PosełWojciechSzarama">Pierwsze zdanie, ale czytam tytuł uchwały. Nie widzi pan? Z tej odległości pan może zobaczyć, bo jest napisane jak byk, tragedia wołyńska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#Marszałek">Panie pośle, jeśli ktoś już w Internecie będzie czytał, to chyba nie tylko tytuł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#PosełWojciechSzarama">Pytam posła sprawozdawcy, jakiej tragedii. Są przecież tacy ludzie, którzy czytają tylko nagłówki gazet, nie czytają artykułów, nie wczytują się w treść, a więc sądzę, że przynajmniej już jakiś ewidentny... nie będę mówił tu o przyzwoitości, ale rozsądek nakazywałby, żeby w tytule tej uchwały napisać, o co chodzi. Co ta młodzież, która kiedyś będzie rozpatrywała dzieje Polski, dzieje państwa polskiego, historii Polski i Polaków, narodu polskiego, będzie wiedziała na ten temat, jeśli przyjęte jest tutaj założenie: tragedii Polaków mordowanych i wypędzonych z miejsc zamieszkania przez zbrojne formacje Ukraińców towarzyszyły cierpienia ludności ukraińskiej. Ci, którzy historii nie będą znali dogłębnie, jak część z nas, którzy historią się interesują, pan i ja, po prostu wyciągną z tego wniosek, proszę pana - jeśli przebrną przez tytuł - że tam była tragedia, a tragedie są najprzeróżniejsze. Przebrną przez ten tytuł i dojdą moim zdaniem do wniosku takiego, że na Wołyniu, no, niestety, krzywdę czynili Ukraińcy Polakom i Polacy Ukraińcom.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Coś podobnego.)</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#PosełWojciechSzarama">No tak, proszę pana, bo tak tutaj to jest napisane. Nie traktujmy tej uchwały tylko pod względem doraźnych interesów politycznych, pojednania polsko-ukraińskiego, bo tutaj pan poseł Macierewicz i pan poseł Kaczyński w sposób jednoznaczny...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#Marszałek">Panie pośle, pytanie już pan zadał. To jest już następna wypowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#PosełWojciechSzarama">A więc jeszcze raz pytanie, panie pośle Małachowski. Jak pod względem historycznym w przyszłości ta uchwała będzie odczytywana, czy nie będzie rozumiana tak, jak ja ją rozumiem - a nie będzie nas, żeby wytłumaczyć, jak było naprawdę i dlaczego żeśmy to podejmowali teraz? Przecież to jest dokument, który będzie obowiązywał, będzie pewnym jakimś standardem myślenia. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#Marszałek">To wszystkie pytania.</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#Marszałek">Proszę bardzo sprawozdawcę komisji pana posła Aleksandra Małachowskiego o słowo końcowe i odpowiedzi na pytania.</u>
          <u xml:id="u-66.3" who="#Marszałek">Pan poseł Stryjewski pytał, pan poseł Markowski, pan poseł Kędziak i pan poseł Szarama.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#PosełAleksanderMałachowski">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#PosełAleksanderMałachowski">Zanim odpowiem na pytania, chcę odnieść się do pewnej uwagi poczynionej, może częściowo słusznej, przez pana posła Łopuszańskiego, który w ogóle bardzo jakoś tak łagodnie tutaj mówił i wydawało mi się, że porozumielibyśmy się, może nie pierwszy raz w życiu. Panie pośle, pan mi zarzucił - bo rozumiem, że to było do mnie adresowane - że pewne emocjonalne elementy mojego wystąpienia mogły być jątrzące. Panie pośle - nie ma pana posła... a nie, jest - panie Janku, rzecz polega na tym, że wy, młodzi ludzie, gracie w szachy w tej chwili. Dla was to są gry, przestawiacie szachy na szachownicy politycznej, a ja to przeżyłem. Ja miałem matkę w centrum tych wydarzeń, brata, dziecko małe, w centrum tych wydarzeń, dlatego ja to na nowo wszystko przeżywam.</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#PosełAleksanderMałachowski">Pani poseł Szumska, tak, usiłuje znowu coś powiedzieć, co by miało mnie obrazić. Nie, to się pani nie uda, bo pani skłamała i dlatego pani straciła wiarygodność. Pani moje wystąpienie - i to samo teraz zostało tutaj na nowo popełnione - mój tekst wystąpienia, w którym mówiłem wyraźnie, jak Ukraińcy oceniają... przez panią jest przypisywane, że to ja tak oceniam. No to przecież jest nieprawda. Już nie będę na takie rzeczy odpowiadał.</u>
          <u xml:id="u-67.3" who="#PosełAleksanderMałachowski">Pan poseł Stryjewski tutaj też zadał szereg pytań, na które jest odpowiedź w gruncie rzeczy w tekście tego oświadczenia.</u>
          <u xml:id="u-67.4" who="#PosełAleksanderMałachowski">Proszę państwa, pan poseł Kędziak pytał potem, czy pan poseł Szarama, co będzie po latach, jak to odbierzemy. No, naprawdę nie możemy dzisiaj rozważać tego, co będzie ktoś czytał za kilkadziesiąt lat, jeżeli przeczyta słowa o tragedii wołyńskiej. Jeżeli jest bezmyślny, to nie zrozumie tego, jeżeli jest myślący, jeżeli będzie myślący - a ufajmy, że nasze wnuki będą myślące, czy prawnuki - to zada sobie pytanie, co to za tragedia. I tu jest odpowiedź w tym tekście na to, że to jest tragedia Polaków mordowanych i wypędzanych z ich miejsc zamieszkania przez zbrojne formacje Ukraińców, której towarzyszyły również cierpienia ludności ukraińskiej. To jest, proszę państwa, prawda - to jest prawda, o którą pan poseł, pan premier Olszewski się upominał, tu jest ta prawda. Oba te narody przeżyły w tym procesie, w tej dramatycznej walce - bo to był rodzaj walki domowej przecież, wojny domowej, przeżyliśmy to...</u>
          <u xml:id="u-67.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie była to wojna domowa.)</u>
          <u xml:id="u-67.6" who="#PosełAleksanderMałachowski">No, pana tam nie było, to panu łatwo dzisiaj takie rzeczy opowiadać, panie pośle, ale ja byłem w środku tego. Panowie dzisiaj gracie w szachy, a ja rozmawiałem z ludźmi, którzy przyjechali z pola zbrodni, i trzeba było wtedy porozmawiać z tymi ludźmi.</u>
          <u xml:id="u-67.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Są jeszcze inni ludzie, którzy to przeżyli.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#Marszałek">Panie pośle, panie pośle, proszę tam nie wznosić okrzyków z ukrycia, zwłaszcza że pana nie widzę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#PosełAleksanderMałachowski">Tak, być może, ale niestety ja odpowiadam na pańskie pytania - to nie znaczy, że pan ma teraz wywrzaskiwać inne. Ja odpowiadam na pańskie pytania.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#PosełAleksanderMałachowski">Otóż myślę, że w tej uchwale jest zawarta ta prawda, która obrazuje wiernie to, co się wydarzyło. Nie można mówić, że nie było tragedii Polaków, i koniecznie upierać się przy słowie „ludobójstwo”, bo to jest spór o słowa, to nie jest spór o treść. Tu jest wyraźnie powiedziane: „mordowanych i wypędzanych z ich miejsc zamieszkania”. No cóż więcej, cóż dokładniej można opisać? Jest to dokładny opis tego, co się wydarzyło. Ktoś, kto gra w szachy, może uważać, że te figury nie są dobrze wyrzeźbione, ale ktoś, tak jak ja, kto był w środku tych wydarzeń częściowo... bo, jak mówię, matka mi oszczędziła tego, nie chciała dopuścić, żebym ja tam wrócił, w te strony, i ulokowała mnie w Polsce centralnej - byłem wtedy jeszcze przecież prawie dzieckiem. Otóż, proszę państwa, tu, w tej uchwale, są te wszystkie odpowiedzi, o które państwo pytają. Jak mówię, nie porównywałem tego, tak że nie mam tutaj nic sobie do wyrzucenia, jedynie to, na co zwrócił uwagę pan Janek Łopuszański, poseł, dawny kolega nasz z Sejmu, jeszcze pierwszego, że może rzeczywiście było to emocjonalne, ale przecież ja to przeżyłem i ja to przeżywam na nowo, i bardzo boleję nad tym, że państwo nie chcecie tutaj, w tej sali oczywiście, przyjąć tej koncepcji, że tak powiem, wybaczenia, że państwo chcecie za wszelką cenę... Uważacie, że jak się wstawi dwa czy trzy słowa potępiające, których świadomie nie użył Jan Paweł II - świadomie nie użył tych słów, u niego nic nie jest przypadkowe, on dobrze wie, co robi - jeżeli się wstawi te dwa czy trzy słowa, zmieni tytuł - bo tu napłynęły różne projekty nowelizacji, projekty poprawek, które też ciągle wracają do tego samego: wnoszę o nadanie drugiemu zdaniu projektu brzmienia „ludobójstwo Polaków mordowanych i wypędzonych” itd. - to prawdy będzie więcej niż jak będzie napisane o tragedii Polaków mordowanych i wypędzanych? Na miłość boską, ludzie, czy my naprawdę jesteśmy tak nieczuli na słowa „mordowani” i „wypędzani”? Nie rozumiecie tragedii, która kryła się za tym, całego narodu? Nie rozumiecie chyba państwo. Pan poseł Marek Jurek kiwa głową, że jak gdyby rozumie, ale nie można takich poprawek wnosić i liczyć, że one zostaną przyjęte przez stronę ukraińską.</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#PosełAleksanderMałachowski">Bo, powtarzam, ważne tu jest to, że ta uchwała, to oświadczenie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej czyni wyłom, kolosalny wyłom w świadomości politycznej obecnie, że tak powiem, dominującej w narodzie ukraińskim. Pojedźcie państwo, zobaczcie te akademie ku czci UPA, zobaczcie ten szacunek, jakim tam się ją darzy, zobaczcie te pomniki, które tym ludziom się buduje, to wtedy zrozumiecie, jak wielki mamy do przełamania mur w narodzie, z którym, jak mówił pan premier Olszewski, nasze losy są związane - i niepodległość tych dwóch narodów, przyszłość, utrwalenie, utrzymanie niepodległości narodów są ze sobą ściśle powiązane. I myślę, że tu więcej nie ma już nic do powiedzenia w tej sprawie. Rozumiem, że państwo macie inny pogląd na tę sprawę. Jest to Sejm, instytucja demokratyczna, decyduje większość głosów. Zobaczymy, który z tych projektów zostanie przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-69.3" who="#PosełAleksanderMałachowski">Zachodzi jedna rzecz, o której, panie marszałku, będę musiał powiedzieć, żeby to nie było przemilczane. Czekamy, czy po stronie ukraińskiej też pojawią się tego rodzaju protesty i odezwą tego rodzaju głosy, bo tam też nienawiść zatruła krew pobratymczą, tak jak to się dzieje tutaj, na tej sali. Otóż co wtedy? Myślę, że Konwent Seniorów będzie się musiał wtedy zastanowić nad tym, jaki ma być nasz następny krok, bo, jak wiemy, nie ma dzisiaj tego głosowania, mamy czas, będzie mógł się Konwent Seniorów zebrać. Ale to jest zbyt poważna sprawa i zbyt kluczowa dla przyszłości obu narodów, ażeby dało się to utopić w różnych urazach.</u>
          <u xml:id="u-69.4" who="#PosełAleksanderMałachowski">I jeszcze jedno chcę powiedzieć. Państwo mówicie tak, jak gdyby nie było... o działaniach strony polskiej, że były tylko akcje obronne. A czy spalenie stu świątyń ukraińskich dokonane na ziemiach polskich - częściowo na ziemiach, które są teraz na obszarze państwa polskiego - to nie była zbrodnia?</u>
          <u xml:id="u-69.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Proszę przygotować projekt uchwały dotyczący tego faktu.)</u>
          <u xml:id="u-69.6" who="#PosełAleksanderMałachowski">Nie, ja nie będę przygotowywał projektu uchwały. Ja mówię o tym...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#Marszałek">Ale, panie pośle, panie pośle, przecież nie o to chodzi. Chodzi o to, żeby sobie zdawać sprawę ze stanu świadomości po obu stronach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#PosełAleksanderMałachowski">...że nie można wyrywać faktów z procesu dziejowego, jaki się toczył. Proszę poczytać, jak się rozprawiono z chłopami ukraińskimi na Koliszczyźnie. Ja pamiętam, na własne oczy widziałem bataliony policji, które szły przez wieś; drewnianymi pałkami - jak kiedyś nas ZOMO, panowie z „Solidarności” pamiętają, bo nam przecież to też zafundowano - lano kobiety, dzieci, starców, drewnianymi pałkami policja biła. Widziałem to na własne oczy. Nie mówcie więc, że to nic nie było, że nie było tej przeszłości. Była tragiczna przeszłość, były tragiczne, zbrodnicze błędy popełniane przez władze przedwojennej Polski. Jeżeli się to wyrwie z tego procesu, który na końcu wybuchł w formie tego aktu nienawiści, to oczywiście wtedy niczego się nie rozumie i wtedy słowa papieża, słowa kardynała Wyszyńskiego stają się zwykłym jakby balastem, który trzeba przemilczeć czy pominąć albo znaleźć jakiś wykręt, że to nie tak, że nie to papież chciał powiedzieć. Nie. To chciał powiedzieć, co powiedział - pojednanie. A w moim przekonaniu elementem zasadniczym wszelkiego rozwiązania konfliktów, końcowym elementem, może być tylko to, co zaproponował kardynał Wyszyński: „Wybaczamy i prosimy o wybaczenie”. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#Marszałek">Pan poseł Łopuszański w trybie sprostowania.</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#Marszałek">Pan poseł Jurek nie zabierał chyba głosu... Pan poseł zabierał głos?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#PosełJanŁopuszański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W trybie sprostowania. Pan poseł Aleksander Małachowski łaskaw był użyć sformułowania, że gram w szachy. Użył tego sformułowania w liczbie mnogiej. Chciałbym wyraźnie sprostować: Zabierając głos, w szczególności w tej bardzo trudnej sprawie, nie gram w szachy i jestem głęboko przekonany, że ani ja, ani nikt z przedstawicieli Prawa i Sprawiedliwości czy PSL, czy Ligi Polskich Rodzin, czy RKN, Ruchu Odbudowy Polski, nikt z nas nie grał tutaj w szachy. Dotykaliśmy z najlepszą intencją kwestii obrony prawdy, obrony zasad sprawiedliwości i w trosce o dobre przyszłe stosunki pomiędzy narodem polskim i narodem ukraińskim.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#PosełJanŁopuszański">Druga sprawa. Pan Aleksander Małachowski uczynił mi zaszczyt, zwracając się do mnie po imieniu. Tego typu zwrot sugeruje, publicznie sugeruje, że bardzo dobrze mnie zna. Gdyby, panie marszałku, pan tak dobrze mnie znał, jak pan to publicznie zasugerował, to wiedziałby pan, że kiedy wymieniam, zwłaszcza publicznie, imię Jezusa Chrystusa i Jego Miłosierdzia, to wtedy na pewno w szachy nie gram.</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#Marszałek">Pan poseł Jurek w jakim trybie?</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#komentarz">(Poseł Marek Jurek: W trybie sprostowania.)</u>
          <u xml:id="u-74.3" who="#Marszałek">Nie, panie pośle, pan nie zabierał głosu.</u>
          <u xml:id="u-74.4" who="#komentarz">(Poseł Marek Jurek: Pan marszałek mnie cytował, bo wymieniał moje nazwisko.)</u>
          <u xml:id="u-74.5" who="#Marszałek">Nie, panie pośle. Mówił tylko, że pan poseł kiwał głową. To jest zupełnie co innego.</u>
          <u xml:id="u-74.6" who="#komentarz">(Poseł Marek Jurek: To jest w stenogramie.)</u>
          <u xml:id="u-74.7" who="#Marszałek">Nie, panie pośle, przepraszam bardzo, ale pan nie zabierał głosu, w związku z tym pan nie może niczego prostować. Nie, panie pośle, przykro mi, nie może pan niczego prostować.</u>
          <u xml:id="u-74.8" who="#komentarz">(Poseł Marek Jurek: Jest w stenogramie. Pan marszałek mnie cytował zarówno w wystąpieniu wprowadzającym, nawiązując do prac komisji, jak i w tej chwili. Dlatego chcę krótko sprostować. Mam oba punkty sprostowania przygotowane. Chodzi o krótkie sprostowanie.)</u>
          <u xml:id="u-74.9" who="#Marszałek">Panie pośle, regulamin w tej sprawie jest nieubłagany, naprawdę, bardzo przepraszam. Może pan poseł wygłosić oświadczenie dzisiaj na zakończenie...</u>
          <u xml:id="u-74.10" who="#komentarz">(Poseł Marek Jurek: Osoba wymieniona ma prawo do sprostowania.)</u>
          <u xml:id="u-74.11" who="#Marszałek">Ale jeżeli zabierała głos w tej debacie, a pan poseł nie zabierał głosu.</u>
          <u xml:id="u-74.12" who="#komentarz">(Poseł Marek Jurek: Pan marszałek cytował moje stanowisko z prac komisyjnych, cytował...)</u>
          <u xml:id="u-74.13" who="#Marszałek">Panie pośle, mógł cytować z prac komisyjnych, mógł cytować pańskie artykuły w gazecie, wszystko mógł robić. To nie upoważnia do sprostowania w tej debacie. Może pan poseł wygłosić oświadczenie na zakończenie dzisiejszego dnia obrad.</u>
          <u xml:id="u-74.14" who="#komentarz">(Poseł Marek Jurek: Panie marszałku, ja bym się chciał odnieść do tego, co pan marszałek mówi. Nie wygłoszę sprostowania.)</u>
          <u xml:id="u-74.15" who="#Marszałek">Panie pośle, bardzo pana przepraszam, ale nie udzielam panu głosu.</u>
          <u xml:id="u-74.16" who="#komentarz">(Poseł Marek Jurek: Nie, ja nie uzurpuję sobie głosu, ale regulamin mówi wyraźnie, że nawet niewłaściwie podany fakt może być przedmiotem sprostowania. Regulamin jest... Fakt lub wypowiedź. I to jest prawo posła.)</u>
          <u xml:id="u-74.17" who="#Marszałek">Panie pośle, marszałek Sejmu udziela głosu poza porządkiem dziennym posiedzenia itd. jedynie dla zgłoszenia wniosku formalnego lub sprostowania błędnie zrozumianego lub nieściśle przytoczonego stwierdzenia mówcy. Mówcy, panie pośle. Mówcy w tej debacie.</u>
          <u xml:id="u-74.18" who="#Marszałek">Pani poseł Szumska w trybie sprostowania?</u>
          <u xml:id="u-74.19" who="#komentarz">(Poseł Gertruda Szumska: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-74.20" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#PosełGertrudaSzumska">Panie Pośle! Pan pod atakiem prawdy nawet w trakcie jednego wystąpienia zmienia diametralnie swoje poglądy, a wszystko, co jest niezgodne w danej chwili z pana oceną, uważa pan za kłamliwe i pełne nienawiści. Pana wiek zobowiązuje do szacunku, ale proszę nie mówić tyle o nienawiści, chyba że ze swojej strony. Nie można wybaczać komuś, kto nie ma poczucia, że to była zbrodnia, nie ocenia swojej winy i nie prosi o wybaczenie. Proszę, panie pośle, nie utożsamiać swoich poglądów o chrześcijaństwie z chrześcijańską nauką o wybaczeniu. To nas, katolików, obraża. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#Marszałek">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#Marszałek">Pan poseł Szarama?</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Szarama: Proszę o głos.)</u>
          <u xml:id="u-76.3" who="#Marszałek">Ale, panie pośle, przepraszam, w jakim trybie?</u>
          <u xml:id="u-76.4" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Szarama: Sprostowania.)</u>
          <u xml:id="u-76.5" who="#Marszałek">W stosunku do pańskiego pytania, rozumiem, tak? Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#PosełWojciechSzarama">Panie Marszałku! Panie Pośle Małachowski! Chciałbym sprostować. Źle mnie pan zrozumiał. Otóż w moim wystąpieniu nie było żadnej nienawiści. Była to dyskusja nad projektem naszej uchwały. Nie było żadnej nienawiści. Robi pan wielką krzywdę stosunkom polsko-ukraińskim, zarzucając części sali nienawiść do Ukraińców. Robi pan olbrzymią krzywdę i postępuje pan wbrew temu, co pan tutaj na tej trybunie mówi.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#Marszałek">To już były wszystkie wypowiedzi, odpowiedzi, wyjaśnienia i sprostowania.</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#Marszałek">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-78.3" who="#Marszałek">Zgłoszono cztery chyba poprawki o dość oczywistym charakterze, albo zmieniające tytuł, albo zmieniające pierwsze zdanie, albo będące całkiem nowym projektem uchwały. Proponuję, aby nie odsyłać już tego do komisji. Jutro przystąpimy do głosowania. Wszyscy będą mieli przed sobą wszystkie poprawki.</u>
          <u xml:id="u-78.4" who="#Marszałek">Jeżeli jest zgoda, to dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-78.5" who="#Marszałek">Proszę Państwa! W tym ważnym momencie - bo uważam, że ta debata była bardzo ważna, po raz pierwszy, jeśli chodzi o stosunki polsko-ukraińskie nie te bieżące, a te sięgające do historii, odbyła się w naszym Sejmie - wszystkim tym posłom, którzy wypowiadali swoje poglądy, bardzo różne zresztą - z wyjątkiem tych posłów, którzy nie zawsze wypowiadali je, zwłaszcza z ław poselskich, kulturalnie - chciałbym serdecznie podziękować. Tak jak powiedziałem, była to bardzo ważna debata.</u>
          <u xml:id="u-78.6" who="#Marszałek">Ale chcę powiedzieć jeszcze jedną rzecz. Oczywiście te wszystkie słowa, które tu padały na określenie tego, co się działo na Wołyniu - ludobójstwo, eksterminacja, czystka etniczna - jak najbardziej pasują do tego, co tam się działo. Myślę, że tu nikt nie ma wątpliwości w tej sprawie. Problem jest dzisiaj inny. Problem jest taki, czy uda nam się w świadomości ukraińskiej, najpierw w świadomości polityków ukraińskich, a potem społeczeństwa ukraińskiego, wydrążyć jakiś otwór, jakąś przestrzeń, przez którą słowa prawdy zaczną docierać do społeczeństwa ukraińskiego. Uchwała, która tu była dyskutowana, jest ważniejsza przez to, że ma być przyjęta przez parlament ukraiński, a nie przez nas. Czekamy na wiadomości z Kijowa. Jutro ma się tam odbyć w tej sprawie debata i ma zapaść decyzja. Nie ukrywam, że te wiadomości, które napłyną z Kijowa, będą także determinowały nasze postępowanie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-78.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Pytanie do pana marszałka.)</u>
          <u xml:id="u-78.8" who="#Marszałek">Ale to już prywatnie.</u>
          <u xml:id="u-78.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Wręcz przeciwnie, w tej sprawie, w której pan zabrał głos. Prywatnie nie mam nic do pana.)</u>
          <u xml:id="u-78.10" who="#Marszałek">Proszę pana marszałka Tuska.</u>
          <u xml:id="u-78.11" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Donald Tusk)</u>
          <u xml:id="u-78.12" who="#komentarz">(Poseł Aleksander Małachowski: Panie marszałku, bo ktoś panu zasiądzie w fotelu.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Jedyny chętny w tej chwili to chyba pan marszałek, bo widzę, że zmierza pan w tę stronę.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#komentarz">(Poseł Aleksander Małachowski: Broń Boże, ja już swoje wycierpiałem, teraz pana kolej.)</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 13. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny oraz Komisji do Spraw Kontroli Państwowej o poselskim projekcie uchwały w sprawie ustanowienia dnia 28 kwietnia „Dniem Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy” (druki nr 1545 i 1621).</u>
          <u xml:id="u-79.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Janusza Krasonia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#PosełSprawozdawcaJanuszKrasoń">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt w imieniu połączonych Komisji Polityki Społecznej i Rodziny oraz Komisji do Spraw Kontroli Państwowej przedstawić sprawozdanie z pierwszego czytania poselskiego projektu uchwały Sejmu w sprawie ustanowienia dnia 28 kwietnia Dniem Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#PosełSprawozdawcaJanuszKrasoń">Po przeprowadzeniu pierwszego czytania i rozpatrzeniu projektu uchwały 22 maja br. połączone komisje wnoszą o przyjęcie przez Wysoką Izbę uchwały o treści zawartej w druku sejmowym nr 1621. Wnioskodawcy projektu w swoim uzasadnieniu podkreślili, że od 1996 r. ruch związkowy na świecie obchodzi dzień 28 kwietnia jako Międzynarodowy Dzień Pamięci Ofiar Wypadków przy Pracy, a od 2001 r. 28 kwietnia proklamowany został przez Międzynarodową Organizację Pracy Światowym Dniem Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy. Stąd też wnioskodawcy uważają, że Polska jako sygnatariusz Międzynarodowej Organizacji Pracy powinna włączyć się w obchody tego święta. W uzasadnieniu swoim wnioskodawcy podkreślili także, że ustanowienie takiego dnia może przyczynić się do podjęcia przez podmioty uczestniczące w procesie pracy różnego rodzaju działań mających na celu poprawę sytuacji w tym obszarze.</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#PosełSprawozdawcaJanuszKrasoń">Wysoki Sejmie! Połączone komisje podczas rozpatrywania projektu zmieniły brzmienie treści uchwały, dokonując swoistego przewartościowania akcentów merytorycznych, mając mianowicie na uwadze skalę zjawiska występowania wypadków przy pracy i chorób zawodowych dotykających pracowników. Dla zobrazowania tego zjawiska przytoczę kilka danych statystycznych. Corocznie na świecie rejestruje się, Wysoka Izbo, 270 mln wypadków przy pracy i 160 mln przypadków zachorowań na choroby zawodowe. Tylko w Polsce według danych z Rocznika Statystycznego w 2001 r. w wypadkach przy pracy poszkodowanych zostało ponad 85 tys. pracowników. Spośród tych 85 tys. 1150 uległo wypadkom ciężkim, a aż 554 osoby poniosły śmierć. Wobec tego ogromnego zjawiska komisja uznała, że przyjęcie przedmiotowej uchwały przez Sejm jest w pełni uzasadnione.</u>
          <u xml:id="u-80.3" who="#PosełSprawozdawcaJanuszKrasoń">W dyskusji natomiast podkreślono, że poza wartościami wymienionymi w uzasadnieniu projektu poselskiego ustanowienie 28 kwietnia Dniem Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy zwraca pracodawcom, pracobiorcom, instytucjom nadzoru nad warunkami pracy, w końcu opinii publicznej uwagę na konieczność stałego, kompleksowego działania na rzecz poprawy bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników. Ponadto przyjęcie przedmiotowej uchwały jest także w opinii połączonych komisji moralnym zobowiązaniem Sejmu Rzeczypospolitej do permanentnego doskonalenia prawa dotyczącego bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Niezwykle istotna z punktu widzenia komisji wydaje się również kwestia kształtowania powszechnej świadomości obowiązku przestrzegania przepisów prawa związanych z bhp oraz popularyzacja pozytywnych rozwiązań, a także wzorców w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-80.4" who="#PosełSprawozdawcaJanuszKrasoń">Wysoki Sejmie! Podczas rozpatrywania projektu posłowie podkreślili, że ustanowienie 28 kwietnia Dniem Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy daje ogromną szansę na wielopłaszczyznowe działania profilaktyczne, zwłaszcza w zakresie popularyzacji i propagowania bezpiecznej pracy w mediach, w szkołach, w uczelniach, w całym systemie powszechnej edukacji społeczeństwa. W końcu posłowie połączonych komisji uznali, że ustanowienie tego dnia jest wyrazem pamięci o setkach obywateli, współobywateli Rzeczypospolitej, którzy stracili życie w rezultacie wypadku przy pracy.</u>
          <u xml:id="u-80.5" who="#PosełSprawozdawcaJanuszKrasoń">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Reasumując, w imieniu połączonych Komisji Polityki Społecznej i Rodziny i Komisji do Spraw Kontroli Państwowej wnoszę o przyjęcie przez Wysoką Izbę uchwały o treści zawartej w druku nr 1621. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-81.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Zbigniew Janowski, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#PosełZbigniewJanowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej mam przyjemność przedstawić stanowisko dotyczące poselskiego projektu uchwały w sprawie ustanowienia dnia 28 kwietnia Dniem Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy. Klub Parlamentarny SLD z pełnym przekonaniem popiera koncepcję ustanowienia 28 kwietnia Dniem Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy. Poselski projekt uchwały poddajemy pod głosowanie po upływie ponad 2 miesięcy od daty, która ma być symbolem naszej pamięci o sprawach bezpieczeństwa pracy i, co szczególnie ważne, pamięci o ludziach, którzy stracili życie w wyniku wypadków przy pracy i chorób zawodowych. To opóźnienie nie ma jednak większego znaczenia, jeżeli przyjmiemy tę datę jako stały element naszej zbiorowej pamięci. Ten dzień ma szczególne znaczenie także w innych krajach. Od 1996 r. ruch związkowy obchodzi właśnie wtedy Międzynarodowy Dzień Pamięci Ofiar Wypadków przy Pracy. Od 2002 r. jest to data symboliczna wpisana do kalendarza Międzynarodowej Organizacji Pracy, od bieżącego roku w brzmieniu, jakie, mam nadzieję, określimy uchwałą Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#PosełZbigniewJanowski">Skala zjawisk związanych z wypadkami przy pracy i chorobami zawodowymi jest olbrzymia. Na świecie corocznie mamy około 270 mln zarejestrowanych wypadków i około 160 mln stwierdzonych zachorowań na choroby zawodowe. Dla tych, do których silniej przemawiają dane ekonomiczne, to także szacowana strata około 4% światowego dochodu narodowego brutto. Życia i zdrowia ludzkiego nie da się przeliczyć na pieniądze. Nie można w kategoriach: winien - ma, rozliczyć sprawy ponad 12 tys. dzieci ginących oficjalnie przy pracy ani też ponad 100 tys. pracowników umierających w wyniku kontaktu z azbestem w miejscu zatrudnienia. Stwierdzenie, że na budowie co 10 minut ginie człowiek, jest bardzo nośne medialnie, ale przecież przerażające w swej wymowie. To prawda, że większość wypadków ma miejsce w krajach rozwijających, ale także rozwinięte kraje europejskie mają swe ponure statystyki. Około 50–60% absencji w pracy w tych krajach spowodowanych jest stresem związanym z pracą, zbyt dużymi obciążeniami psychicznymi, które równie skutecznie jak substancje trujące mogą okaleczać i skracać życie.</u>
          <u xml:id="u-82.2" who="#PosełZbigniewJanowski">Polska ma swój znaczny udział w statystyce wypadków przy pracy i chorób zawodowych. W 2002 r. to ponad 80 tys. stwierdzonych wypadków, głównie w budownictwie, przetwórstwie przemysłowym, górnictwie, i blisko 5 tys. stwierdzonych chorób zawodowych, głównie w leśnictwie, edukacji, górnictwie i kopalnictwie. Zwykle przy takich okazjach pojawiają się zarzuty, że realny problem staramy się załatwić uchwałą sejmową i zamiast pieniędzy na poprawę bezpieczeństwa oferujemy symbole. Potrzebne jest jedno i drugie. 28 kwietnia jako Dzień Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy to jednocześnie swoisty dzień pamięci i punkt odniesienia dla instytucji, organizacji i ludzi zajmujących się bezpieczeństwem i ochroną zdrowia w pracy. Mówiąc wprost - z samej uchwały pieniędzy nie będzie, ale dla działań wielu podmiotów, instytucji państwowych i organizacji pozarządowych data ta będzie miała istotne znaczenie. Będzie pomagać w realizacji ich zamierzeń. Będzie ważnym sygnałem dla pracodawców. Dla nas, parlamentarzystów, będzie to także rodzaj dzwonka alarmowego przypominającego o problemie, bo o bezpieczeństwie pracy, o szeroko rozumianej ochronie pracy na tej sali mówi się zdecydowanie zbyt rzadko i zbyt mało.</u>
          <u xml:id="u-82.3" who="#PosełZbigniewJanowski">Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej poprze w głosowaniu ten poselski projekt uchwały w przekonaniu, że decyzja ta będzie służyła poprawie standardów ochrony pracy w Polsce i pomoże w działalności organizacji i instytucji zajmujących się tą problematyką. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Marek Żyliński, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#PosełMarekŻyliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Poselskiego Platformy Obywatelskiej mam zaszczyt przedstawić stanowisko wobec sprawozdania Komisji Polityki Społecznej i Rodziny oraz Komisji do Spraw Kontroli Państwowej, zawartego w druku nr 1621, o poselskim projekcie uchwały w sprawie ustanowienia dnia 28 kwietnia Dniem Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy (druk nr 1545).</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#PosełMarekŻyliński">Wysoka Izbo! Klub Poselski Platformy Obywatelskiej, nie bez oporów - podkreślam: nie bez oporów - sygnalizowanych na wspólnym posiedzeniu komisji, poprze przedłożony w sprawozdaniu komisji projekt uchwały w sprawie ustanowienia 28 kwietnia Dniem Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#PosełMarekŻyliński">Wcześniej jednak odniosę się bardzo krytycznie do przedłożonego projektu. W zdaniu drugim projektu uchwały czytamy: „Sejm postanawia zwrócić szczególną uwagę na konieczność stałego, kompleksowego działania na rzecz poprawy bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracujących”. Szczytne i piękne. Sejm postanawia zwrócić szczególną uwagę - tylko uwagę czyją? Swoją, Sejmu? Rządu? Głównego Inspektora Pracy? Całej Państwowej Inspekcji Pracy? Może służby zdrowia? Pracodawców, pracowników? Sejm postanawia zwrócić szczególną uwagę na konieczność kompleksowego działania...?</u>
          <u xml:id="u-84.3" who="#PosełMarekŻyliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jestem posłem po raz pierwszy, ale nie trzeba być w ogóle posłem, aby wiedzieć, że Sejm nie jest od zwracania uwagi. Sejm jest od uchwalania dobrego prawa, a rząd od jego skutecznego wdrażania i egzekwowania - uchwalania i egzekwowania dobrego prawa służącego bezpieczeństwu i ochronie zdrowia pracujących. Dobrego prawa przede wszystkim w zakresie obniżenia kosztów pracy, obniżenia obciążeń podatkowych. Wszak wiemy, że umożliwi to zwiększenie wydatków na sprzęt ochronny, unowocześnienie parku maszynowego, zakup bezpiecznych technologii, wydatki na badania lekarskie wstępne i okresowe, szkolenia i profilaktykę. Uchwalania dobrego prawa na rzecz likwidacji szarej strefy i zwiększenia podaży pracy. Wszyscy wiemy, na jakie warunki pracy godzą się pracujący z obawy przed utratą źródła utrzymania. Wiemy również, jak muszą ryzykować pracodawcy, aby minimalizować koszty, by utrzymać się na powierzchni przy takich obciążeniach firm aktualnie funkcjonujących na polskim rynku.</u>
          <u xml:id="u-84.4" who="#PosełMarekŻyliński">Dalej, dobrego prawa uzdrawiającego chory system opieki zdrowotnej, w tym medycyny pracy. Prawa dostosowawczego do dyrektyw Unii Europejskiej czy ustaleń Międzynarodowej Organizacji Pracy. Wreszcie, związanej ze wszystkim, co wymieniłem wcześniej, koniecznej reformy finansów publicznych.</u>
          <u xml:id="u-84.5" who="#PosełMarekŻyliński">Tylko takie działania Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej mogą spowodować obniżenie zatrważających, wymienianych przez pana posła statystyk wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Tylko takimi działaniami Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wpisze się w światową akcję na rzecz poprawy warunków pracy.</u>
          <u xml:id="u-84.6" who="#PosełMarekŻyliński">Obawiam się, że dzisiejsza uchwała wywoła złość wśród milionów Polaków, a w najlepszym wypadku kpinę lub gorzki śmiech. Już dzisiaj miałem telefony, że Polska z zapartym tchem czeka na uchwalenie tego dnia świętem bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w pracy.</u>
          <u xml:id="u-84.7" who="#PosełMarekŻyliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Gdyby ten projekt uchwały składał mały, opozycyjny klub poselski, można by zrozumieć taką inicjatywę jako próbę zwrócenia uwagi koalicji rządzącej na nabrzmiały problem społeczno-gospodarczy. W tym przypadku jest inaczej. Projekt zgłosiło 18 posłów koalicji SLD-Unia Pracy, koalicji, która własnym działaniem i działaniem swojego rządu winna wprowadzać prawo w zakresie wymienionym przeze mnie wcześniej. Zgłoszenie takiego projektu uchwały przez koalicję rządzącą bez kompleksowych propozycji - o czym była mowa również na posiedzeniach połączonych komisji - można określić jako działanie pozorne lub samouspokojenie.</u>
          <u xml:id="u-84.8" who="#PosełMarekŻyliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jak powiedziałem na wstępie, Klub Poselski Platformy Obywatelskiej będzie jednak głosował za przyjęciem uchwały zawartej w druku nr 1621.</u>
          <u xml:id="u-84.9" who="#PosełMarekŻyliński">Będziemy głosować za ze względu na: po pierwsze - co prawda mało istotne - zgodność daty i nazwy tego dnia z ogłoszonym przez Międzynarodową Organizację Pracy 28 kwietnia Światowym Dniem Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy, a ponieważ Polska jako członek Międzynarodowej Organizacji Pracy jest sygnatariuszem tej inicjatywy, nie zaszkodzi jej podkreślenie na poziomie narodowym.</u>
          <u xml:id="u-84.10" who="#PosełMarekŻyliński">Będziemy głosować za z drugiego, dla naszej konserwatywno-liberalnej formacji bardzo istotnego powodu: uchwałą tą mamy uczcić pamięć rodaków, którzy utracili życie w wypadkach przy pracy i wskutek chorób zawodowych. Uczczenie pamięci tych, którzy odeszli na zawsze, w tym przypadku na wieczną szychtę, jest w tradycji Polaków powinnością najwyższą.</u>
          <u xml:id="u-84.11" who="#PosełMarekŻyliński">I wreszcie, po trzecie, będziemy głosować za, ponieważ mamy nadzieję, że ten zwrot wielokrotnie cytowany przeze mnie wcześniej: „Sejm postanawia zwrócić szczególną uwagę” spowoduje zwrócenie uwagi większości sejmowej i rządu na pilną konieczność uchwalania, wdrażania i egzekwowania dobrego prawa służącego bezpieczeństwu i ochronie zdrowia w pracy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-84.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Tadeusz Cymański, Prawo i Sprawiedliwość. Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Józef Mioduszewski, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#PosełJózefMioduszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego przedłożyć stanowisko klubu w odniesieniu do projektu uchwały Sejmu w sprawie ustanowienia 28 kwietnia Dniem Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#PosełJózefMioduszewski">Temat nie jest ani polityczny, ani historyczny. Wydawałoby się, że nie powinno być żadnych kontrowersji, a wobec tego temat byłby mniej ciekawy. Ale okazuje się, że kontrowersje pewnego rodzaju zarysowały się. Bo rzeczywiście na ustanowienie 28 kwietnia Dniem Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy Polska nie czeka z zapartym oddechem, jak wyraził się mój przedmówca pan poseł Żyliński, gdyż dni z różnego rodzaju okazji w kalendarzu mamy dużo. Natomiast temat bezpieczeństwa... No można by jeszcze dodać, że samo sformułowanie nie wpada tak w ucho i w pamięć: Dzień Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy. Za kilka minut można zapomnieć i trochę przeinaczyć ten temat, chociaż temat sam jako taki jest niesłychanie ważny. Poseł sprawozdawca podawał dane, że rocznie w świecie ginie i umiera z powodu chorób zawodowych ok. 2 mln osób. Ale statystyka, ta daleka, tak bezpośrednio nie przemawia do wyobraźni. Bliższe już jest naszej wyobraźni to, że u nas w Polsce rocznie 554 osób ginie w pracy. A chcę powiedzieć, że praca na wsi, praca w rolnictwie, aczkolwiek przez niektórych uznawana za pracę sielską i anielską, jest najbardziej narażona na wypadkowość i choroby zawodowe. Dane statystyczne podają, że na wsi podczas prac rolniczych rocznie ginie ok. 300 osób, w tym wiele dzieci. A 300 osób to prawie 1 osoba dziennie! I to może niewiele przemawia, ale już bardziej przemawia, jeśli się uczestniczy na jednym pogrzebie z tego tytułu - a niejednokrotnie są to wypadki drastyczne, makabryczne i wręcz szokujące. I to jest rzeczywiście problem.</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#PosełJózefMioduszewski">Choroby zawodowe - od 1997 r. mamy ustawowy zakaz produkcji azbestu i obrotu azbestem, ale jeszcze nie tak dawno Wysoka Izba zajmowała się tematem chorób zawodowych spowodowanych azbestem. Były różne sprawy kontrowersyjne. Tego azbestu, szkodliwego dla zdrowia ludzi, bardzo szkodliwego, niestety mamy w Polsce jeszcze bardzo dużo. Choroby zawodowe, których nabawili się pracownicy w trakcie produkcji azbestu czy mając do czynienia z azbestem w trakcie pracy, jeszcze do dzisiaj są bardzo uciążliwe. Azbest jest szkodliwy dla zdrowia społeczeństwa. To jest naprawdę duży problem.</u>
          <u xml:id="u-86.3" who="#PosełJózefMioduszewski">Pan poseł Żyliński słusznie podkreślił, że tak bezpośredniego i dużego związku między ustanowieniem Dnia Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy a bezpieczeństwem i ochroną zdrowia to nie ma. To są sprawy niewymierne. A z drugiej strony prawda jest taka, że uchwalić, Wysoka Izbo, w tym bądź w innym gremium, takiego prawa, np. ustawy, żeby wypadków przy pracy i narażania zdrowia w pracy nie było, to się nie da. Stąd też jeśli chodzi o przyjęcie tej uchwały, to w odniesieniu do tego fragmentu, który tu krytykował mój przedmówca, ja powiem, że to jest właśnie walor tej uchwały, że Sejm postanawia zwrócić szczególną uwagę na konieczność stałego, kompleksowego działania na rzecz poprawy bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracujących, a także w ten sposób uczcić pamięć współobywateli, którzy stracili życie w rezultacie wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Zwrócić uwagę - w szerokim rozumieniu - nie tylko Sejmu, nie tylko społeczeństwa, ale pracodawców, pracowników, wszystkich. To jest sprawa bardzo istotna, aby na to zwrócić szczególną uwagę. A poza tym, no, ta uchwała ma ten walor, że wpisujemy się w światową akcję na rzecz poprawy warunków pracy znajdującą swój symboliczny wyraz w ogłoszeniu światowego Dnia Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy.</u>
          <u xml:id="u-86.4" who="#PosełJózefMioduszewski">Stąd też klub Polskiego Stronnictwa Ludowego, którego mam zaszczyt reprezentować, głosował będzie za przyjęciem tej uchwały. Dziękuję serdecznie za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Lech Kuropatwiński, Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#PosełLechKuropatwiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej przedstawić stanowisko w sprawie ustanowienia dnia 28 kwietnia Dniem Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy dotyczące projektu uchwały zawartego w druku nr 1545 oraz w sprawozdaniu Komisji Polityki Społecznej i Rodziny oraz Komisji do Spraw Kontroli Państwowej z druku nr 1621.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#PosełLechKuropatwiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Omawiamy dziś kwestię podjęcia uchwały w sprawie mniej ważnej, a uchylamy się nadal od odbycia debaty nad ważnymi sprawami dla Polski i Polaków, jakimi są: bezrobocie, opieka zdrowotna czy susza, która stanowi coraz większe zagrożenie, jeśli chodzi o wyżywienie społeczeństwa polską żywnością. Te sprawy powinny być najważniejsze dla Sejmu, dla rządu, tego oczekuje społeczeństwo naszego kraju. Poddaję to pod rozwagę Wysokiej Izby i pana marszałka.</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#PosełLechKuropatwiński">Wysoka Izbo! Każda inicjatywa, podjęta uchwała czy wydane rozporządzenie są słuszne i potrzebne, lecz aby mogły oddziaływać, musi się je wprowadzić i musi to być skuteczne. Ustanowienie przez Sejm dnia 28 kwietnia Dniem Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy może tylko przyczynić się do poprawy o charakterze systemowym i mieć wpływ na poprawę sytuacji w pracy.</u>
          <u xml:id="u-88.3" who="#PosełLechKuropatwiński">Panie Marszałku! Aby mogła być przestrzegana ta uchwała, musimy doprowadzić do poprawy warunków pracy na obszarze całego kraju. A wiemy, że jest coraz gorzej w tej sprawie. Dlatego też obecnie w naszych przedsiębiorstwach, małych, średnich, nikogo nie stać na utrzymanie na etacie służb bhp czy inspektora pracy, a to powoduje brak zabezpieczenia i ochrony przed wypadkiem czy ochrony zdrowia. Zły stan gospodarczy przedsiębiorstw, gonienie za możliwością zdobycia rynku, szukanie pieniędzy, możliwości działania - to ważne przyczyny, że nie zapobiega się wypadkom, że zapomina się o bezpieczeństwie pracy. Tylko szybki rozwój gospodarczy, ustabilizowany rynek pracy, zapewnienie przedsiębiorcom dochodów ekonomicznych może sprzyjać zapewnieniu bezpieczeństwa pracy. Dziś ten, kto prowadzi firmę i ten bezrobotny, który za wszelką cenę chce podjąć pracę, nie zważają na jej bezpieczeństwo, lecz na to, aby być wydajnym. Bo to jest warunek, że można pracować, narażając się na wypadek, ale wiadomo, że pracując można dać utrzymanie rodzinie. Jeżeli ten rząd i ten parlament nie doprowadzą do poprawy warunków życia obywateli, obniżając bezrobocie, nie na papierze, lecz w efekcie, to może być tylko gorzej. I nie 5 tys. ludzi może ginąć na świecie, ale więcej. I uważam, że ta uchwała jest potrzebna.</u>
          <u xml:id="u-88.4" who="#PosełLechKuropatwiński">Dziś, w dobie komputeryzacji, w dobie silnie rozwijającej się techniki liczą się pieniądze, szybki biznes, dorabianie się za wszelką cenę, zapomina się, że istnieje taka istota jak człowiek, a ten ponadto, że żyje, myśli i rozwija się, to musi mieć żywność, musi mieć zabezpieczone warunki egzystencji i nie wyrzuci się go na złom jak komputer czy jakąś zdezelowaną maszynę. I to jest bardzo ważna sprawa w dobie rozwoju techniki w życiu człowieka. Nie da się bez człowieka prowadzić działalności, zapominając o rodzinie, życiu, odpowiedzialności za obywateli.</u>
          <u xml:id="u-88.5" who="#PosełLechKuropatwiński">Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej złożyła projekt uchwały w sprawie minimum socjalnego i chciałbym wiedzieć, kiedy rozpocznie się dyskusja na ten temat, tak ważny dla społeczeństwa. Tematu tego nikt nie uniknie. Głodny człowiek to zły obywatel. Brak środków do życia to brak na utrzymanie rodziny. Dzisiejsza debata powinna dotyczyć zgłoszenia uchwały, odczytania aktu nadania i tym się zakończyć. A ta debata będzie trwała półtorej czy dwie godziny. A powinniśmy zająć się debatą, która umożliwi i poprawi życie tym 5 mln bezrobotnych, emerytom, rencistom, 2 mln rolników, którym żyje się z dnia na dzień gorzej. Zastanówmy się, ile jeszcze tematów zastępczych zaserwujemy naszym obywatelom.</u>
          <u xml:id="u-88.6" who="#PosełLechKuropatwiński">Panie Marszałku! Dziś społeczeństwo polskie oczekuje i żąda od nas wszystkich - posłów, senatorów, rządu, nadziei, że zrobimy wszystko i podejmiemy skuteczne działania dla poprawy bytu rodzin. Takie dryfowanie, jak jest obecnie, może być niebezpieczne.</u>
          <u xml:id="u-88.7" who="#PosełLechKuropatwiński">Niech w końcu rząd otworzy te szuflady, które są pełne programów, i zacznie rozwiązywać problemy Polaków i Polek, młodzieży polskiej. Myślę, że tylko takie posunięcia dadzą sygnał dla Polski, że wspólnie stworzymy uchwałę służącą obywatelom, mając na uwadze to, że ta uchwała da chociażby iskierkę nadziei, że w tym dniu 28 kwietnia, począwszy od roku 2004, nikt nie zginie, nikomu nie stanie się wypadek w pracy.</u>
          <u xml:id="u-88.8" who="#PosełLechKuropatwiński">Klub Parlamentarny Samoobrony Rzeczypospolitej Polskiej będzie głosował za uchwałą. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-88.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Józef Skowyra, Liga Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#PosełJózefSkowyra">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Liga Polskich Rodzin mam zaszczyt przedstawić stanowisko dotyczące poselskiego projektu uchwały w sprawie ustanowienia dnia 28 kwietnia Dniem Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy, druk sejmowy nr 1545.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#PosełJózefSkowyra">Sejm, ustanawiając Dzień Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy, pragnie zwrócić wszystkim współobywatelom uwagę na potrzebę stałego i kompleksowego działania w celu osiągania ciągłej poprawy bhp oraz uczcić pamięć wszystkich tych, którzy utracili życie w wyniku wypadków. Bezpieczeństwo i higiena pracy jest to zespół środków prawnych technicznych, organizacyjno-higienicznych, a także medycznych i psychologicznych, mających na celu wyeliminowanie lub zminimalizowanie szkodliwego wpływu środowiska pracy na organizm pracujących. Zgodnie z Konstytucją RP każdy ma prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, a pracodawca jest zobowiązany chronić życie i zdrowie pracowników poprzez zapewnienie im odpowiednich warunków pracy. Przestrzeganie przepisów bhp jest podstawowym obowiązkiem pracowników; w szczególności powinni oni znać przepisy i zasady bhp, brać udział w szkoleniach, stosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej, poddawać się badaniom lekarskim, dbać o należyty stan maszyn i urządzeń. W razie nieprzestrzegania przepisów bhp pracownik może być ukarany karą porządkową, a w przypadku ciężkiego naruszenia może dojść do rozwiązania umowy o pracę przez pracodawcę w trybie niezwłocznym z winy pracownika.</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#PosełJózefSkowyra">W dziedzinie bhp pracownik jest nie tylko stroną zobowiązaną, ale także uprawnioną. Ma on prawo powstrzymać się od wykonywania pracy, zawiadamiając o tym przełożonego, jeżeli jej warunki są niezgodne z przepisami bhp, stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia bądź wykonywana praca jest niebezpieczna.</u>
          <u xml:id="u-90.3" who="#PosełJózefSkowyra">Obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie pomieszczeń do pracy spełniających wymogi bezpieczeństwa i higieny, odpowiednich ze względu na rodzaj wykonywanej pracy i liczbę zatrudnionych pracowników; wyposażenie stanowisk i miejsc pracy w maszyny, urządzenia i narzędzia posiadające certyfikaty bezpieczeństwa lub deklaracje zgodności z obowiązującymi normami; informowanie pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą. Pracownicy powinni być cały czas o tym powiadamiani. Do obowiązków pracodawcy należy też badanie pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, a także powoływanie służb i komisji bhp w zakładach pracy.</u>
          <u xml:id="u-90.4" who="#PosełJózefSkowyra">W roku 2001 było ogółem 152 091 wypadków, w tym około 0,05% śmiertelnych. Wypadki przy pracy stanowią problem ogólnokrajowy, dlatego Liga Polskich Rodzin będzie głosować za ustanowieniem 28 kwietnia Dniem Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Jerzy Tomasz Müller, Unia Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#PosełJerzyMüller">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy mam zaszczyt przedstawić naszą opinię o poselskim projekcie uchwały o ustanowieniu dnia 28 kwietnia Dniem Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w pracy, a także o sprawozdaniu Komisji Polityki Społecznej i Rodziny oraz Komisji do Spraw Kontroli Państwowej, które przeprowadziły na wspólnym posiedzeniu w dniu 22 maja 2003 r. pierwsze czytanie omawianego projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#PosełJerzyMüller">W treści proponowanego przez grupę posłów projektu uchwały w jasny sposób zostały określone jej cele, dlatego dziwią mnie wypowiedzi, które podważają prawo grupy posłów do zgłaszania własnych propozycji - regulaminowe prawo wynikające z faktu sprawowania funkcji posła.</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#PosełJerzyMüller">Oczywiście można podpierać się danymi statystycznymi i rozbudować ten problem do rozmiarów bardzo poważnej krytyki, jaką poczynił kolega poseł Zieliński, niemniej jednak wydaje mi się, że takie głębokie wchodzenie w ten temat nie było intencją posłów zgłaszających wniosek. Uchwałą tą Sejm Rzeczypospolitej Polskiej podkreśla potrzebę stałego kompleksowego działania na rzecz poprawy bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracujących, ponadto akt ten stanowi okoliczność uczczenia pamięci wszystkich pracowników, którzy stracili życie w wyniku wypadków przy pracy lub w następstwie chorób zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-92.3" who="#PosełJerzyMüller">Uchwałą tą Sejm dokona również symbolicznej ratyfikacji obchodzonego przez światowy ruch związkowy 28 kwietnia - właściwie już od 1996 r. - Międzynarodowego Dnia Pamięci Ofiar Wypadków przy Pracy, po wpisaniu go do kalendarza Międzynarodowej Organizacji Pracy, której Polska jest poważnym członkiem, określanego od 2003 r. jako Światowy Dzień Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy. Należy przypuszczać, że ustanowienie przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej 28 kwietnia Dniem Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy będzie impulsem do refleksji nad obecnym stanem bezpieczeństwa pracowników, a także do podjęcia różnorodnych działań na rzecz ograniczania wypadkowości w pracy oraz usuwania źródeł wywołujących choroby związane z wykonywaniem zawodu.</u>
          <u xml:id="u-92.4" who="#PosełJerzyMüller">Klub Parlamentarny Unii Pracy będzie głosował za przyjęciem projektu uchwały w kształcie zaproponowanym przez Komisję Polityki Społecznej i Rodziny oraz Komisję do Spraw Kontroli Państwowej. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Michał Figlus, Partia Ludowo-Demokratyczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#PosełMichałFiglus">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#PosełMichałFiglus">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej chciałbym odnieść się do poselskiego projektu uchwały w sprawie ustanowienia dnia 28 kwietnia Dniem Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy.</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#PosełMichałFiglus">W moim przekonaniu celem ustawy jest zwrócenie większej uwagi na skutki nieprzestrzegania zasad bezpieczeństwa w miejscu pracy i na potrzebę zmiany tego stanu rzeczy. Statystyki pokazują, iż liczba zgonów oraz trwałych uszkodzeń ciała będących następstwem wypadków przy pracy i chorób zawodowych nie jest mała, a doświadczenie życiowe wskazuje, iż większości z nich można było zapobiec. O celowości zwiększenia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia przemawiają nie tylko względy zdrowotne, ale także ekonomiczne, ze względu na wypłacane odszkodowania, renty i w związku z eliminacją jednostek z życia zawodowego. Problemy finansowe ZUS, a co za tym idzie, państwa, w znacznym stopniu wynikają z nieprzestrzegania przepisów bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia w miejscu wykonywania tejże pracy i są wynikiem wypłaty wielomilionowych świadczeń i odszkodowań.</u>
          <u xml:id="u-94.3" who="#PosełMichałFiglus">Wyjątkowo ważne jest aktywne, większe niż dotąd dążenie do zapewnienia bezpieczeństwa w miejscu pracy i walka z wszelkimi przejawami lekkomyślności i łamania przepisów bhp. Należy wskazać, że duże znaczenie ma w tym względzie tworzenie właściwej świadomości społecznej wśród pracodawców i pracowników.</u>
          <u xml:id="u-94.4" who="#PosełMichałFiglus">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Do budowania takich postaw w społeczeństwie z pewnością przyczyni się poruszanie tego problemu w życiu publicznym, a służyć temu będzie ustanowienie Dnia Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy. Koło poselskie Partii Ludowo-Demokratycznej będzie głosować za przyjęciem rozpatrywanego projektu uchwały. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Do pytań zapisał się pan poseł Jerzy Budnik, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#PosełJerzyFeliksBudnik">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#PosełJerzyFeliksBudnik">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Jako członek Rady Ochrony Pracy przy Sejmie RP mogę tylko przyklasnąć inicjatywie ustanowienia dnia 28 kwietnia Dniem Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy. Oby to nie był akt pusty, mający tylko pokazowe znaczenie. Warto przy tej okazji zadbać o większą skuteczność - szczególnie w zakresie profilaktyki - instytucji i służb działających w obszarze bezpieczeństwa i ochrony pracy, to zaś zależy przede wszystkim od wysokości środków, jakie przeznacza się na ten cel, oraz tempa wprowadzania w naszym kraju standardów unijnych.</u>
          <u xml:id="u-96.2" who="#PosełJerzyFeliksBudnik">W związku z tym mam pytanie do pana posła sprawozdawcy połączonych komisji. Panie pośle, kiedy, po spełnieniu jakich warunków Państwowa Inspekcja Pracy ma szansę zostać pełnoprawnym członkiem Komitetu Wyższych Inspektorów Pracy, w skrócie SLIC, co ułatwiłoby Polsce realizację wspólnotowej strategii w zakresie zdrowia i bezpieczeństwa w miejscu pracy? Przybliżyłoby to nasz kraj do standardów i wymagań unijnych w tym zakresie, korzystniejszych, jak pan na pewno potwierdzi, dla świata pracy niż te, które dziś obowiązują w naszym kraju. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę bardzo o odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-97.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Sprawozdawca komisji pan poseł Janusz Krasoń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#PosełJanuszKrasoń">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Pośle! Odpowiadając na pańskie pytanie, tak się składa, że mogę udzielić szczegółowej informacji, ponieważ przed tą kadencją Sejmu byłem pracownikiem Państwowej Inspekcji Pracy i w związku z tym znam to zagadnienie. Otóż polska Państwowa Inspekcja Pracy uczestniczy w pracach SLIC-u już od 1995 r. Ostatnia wizyta głównej inspektor pracy pani Anny Hinc w maju - brała udział w posiedzeniu plenarnym SLIC-u - zaowocowała pewnym nowym zjawiskiem, bo zostaliśmy potraktowani już jako pełnoprawny członek tej organizacji z prawem zabierania głosu, formułowania wniosków. Wcześniej byliśmy tylko obserwatorem, przysłuchiwaliśmy się pracom tego stowarzyszenia. Polska Państwowa Inspekcja Pracy spełnia wymagane standardy, aby stać się członkiem tej organizacji, i z chwilą formalnego przystąpienia do Wspólnoty Europejskiej, a więc 1 maja 2004 r., staniemy się pełnoprawnym członkiem tego stowarzyszenia. Jeśli chodzi natomiast o aspekt, który pan poruszył, to znaczy uczestnictwa polskiej Państwowej Inspekcji Pracy w stowarzyszeniach europejskich, w których dyskutuje się, analizuje i przejmuje wzorce, standardy europejskie, to chciałbym tutaj dodać, że polska Państwowa Inspekcja Pracy jest już od 1986 r. członkiem Międzynarodowego Stowarzyszenia Inspekcji Pracy; to jest instytucja afiliowana przy Międzynarodowej Organizacji Pracy. W pierwszej połowie lat 90. ówczesny główny inspektor pracy w Polsce dr Sułkowski był nawet we władzach tego stowarzyszenia; utrzymujemy zatem od lat bardzo ścisłe kontakty z europejskimi inspekcjami pracy, mamy bogatą wymianę doświadczeń i jeśli chodzi o ten obszar przygotowania Państwowej Inspekcji Pracy w Polsce, to jest on na bardzo wysokim poziomie. Dziękuję uprzejmie, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Do głosowania nad projektem uchwały przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-99.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 14. porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zasadach nieodpłatnego przekazywania udziałów i akcji skarbu państwa w niektórych spółkach jednostkom samorządu terytorialnego (druk nr 1697).</u>
          <u xml:id="u-99.4" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę o zabranie głosu pana posła Kazimierza Marcinkiewicza w celu przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość przedstawić projekt ustawy o zasadach nieodpłatnego przekazywania udziałów i akcji skarbu państwa w niektórych spółkach jednostkom samorządu terytorialnego. Autor tego projektu - Wiesław Walendziak - z przyczyn osobistych, losowych nie mógł wziąć udziału w tym posiedzeniu, więc mam honor go zastępować. Skąd w ogóle wziął się pomysł takiej ustawy? Otóż, Wysoka Izbo, okazało się, że mamy w naszym kraju około 400 jednoosobowych spółek skarbu państwa, około 1250 spółek z częściowym udziałem skarbu państwa, a także nadal funkcjonujące przedsiębiorstwa państwowe. 15% spośród tych jednoosobowych spółek skarbu państwa i około 20% spośród pozostałych spółek z częściowym udziałem skarbu państwa stanowią niewielkie podmioty gospodarcze, przede wszystkim o znaczeniu lokalnym i regionalnym, ale o bardzo wysokim potencjale. Na przykład udziały mniejszościowe skarbu państwa w 900 spółkach skarbu państwa w roku 2001 miały wartość nominalną około 5 mld zł. A więc rzeczywiście potencjał tych spółek, tych podmiotów gospodarczych jest znaczny. W związku z tym doszliśmy do przekonania, że można wykorzystać ten potencjał do czterech poważnych zadań. Zadanie pierwsze to przywrócenie do polskiego obrotu gospodarczego trochę zamrożonego majątku o dużej wartości, jak przed chwilą to powiedziałem, ale majątku bardzo rozproszonego. Po drugie, chodzi o to, aby uczynić z Agencji Rozwoju Przemysłu silniejszy instrument polityki gospodarczej państwa, aby agencja poprzez przejęcie dotychczasowej biernej funkcji nadzorczej skarbu państwa stała się tym instrumentem. Po trzecie, chodzi o to, by przyspieszyć prywatyzację małych firm dziś trochę pozostawionych samym sobie, trochę znajdujących się na uboczu; trudno bowiem spodziewać się, by nawet najlepsze Ministerstwo Skarbu Państwa mogło zajmować się tak wielkim potencjałem, zwłaszcza tym najbardziej rozproszonym i tym dotyczącym zupełnie niewielkich firm. Ta prywatyzacja miałaby możliwość uzyskania pewnej nowej formy, a mianowicie takiej formuły prywatyzacji za inwestowanie, za inwestycje. I wreszcie czwarte zadanie to uwłaszczenie samorządu poprzez przekazanie majątku, poprzez przekazanie tych spółek czy tych udziałów, poprzez danie pewnego instrumentu do prowadzenia polityki gospodarczej lokalnej i regionalnej albo do uzyskania możliwości pozyskania środków finansowych z przeznaczeniem na inwestycje. Takie cztery zadania zostały ujęte w krótkiej, ale naszym zdaniem ważnej ustawie. Otóż art. 1 opisuje proces komercjalizacji przedsiębiorstw państwowych, ale nie wszystkich. Minister skarbu państwa w trakcie trzech miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy miałby dokonać komercjalizacji przy trzech warunkach. Warunek pierwszy to taki, że w ostatnim roku obrachunkowym te przedsiębiorstwa państwowe posiadały dodatnie fundusze. Warunek drugi to taki, że miały przychody większe niż równowartość 6 mln euro. I wreszcie warunek trzeci, zamienny, traktowany alternatywnie z drugim, że zatrudnienie wynosiło co najmniej 250 pracowników. Co z pozostałymi przedsiębiorstwami państwowymi, czyli tymi trochę mniejszymi czy słabszymi? Otóż podlegałyby one prywatyzacji bezpośredniej, czyli poprzez sprzedaż tego przedsiębiorstwa, przy czym art. 2 zawiera taką oto propozycję, że w przypadku tej prywatyzacji po zapłacie połowy należności pozostała kwota mogłaby być umorzona pod warunkiem zainwestowania w zakład 75% tej pozostałej kwoty. Jeśli chodzi o art. 4, to dotyczy on sporządzenia przez ministra wykazu firm. I tak, po pierwsze, jednoosobowych spółek skarbu państwa; po drugie, spółek, w których ponad połowa ogólnej liczby udziałów czy akcji należy do skarbu państwa; po trzecie, spółek, w których skarb państwa wraz z innymi podmiotami państwowymi ma mniej niż połowę ogólnej liczby udziałów; i te dwa warunki już wymienione wcześniej, czyli co najmniej 250 pracowników albo przychody nie mniejsze niż 6 mln euro. Przy czym ten wykaz dotyczyłby każdego województwa osobno. I po czwarte, w tym wykazie znalazłyby się te przedsiębiorstwa państwowe, które nie zostały sprywatyzowane w okresie 6 miesięcy, co opisuje z kolei art. 3.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Jeśli chodzi o art. 6, opisuje on przekazanie tychże wykazów: samorządom województw - w odniesieniu do takich spółek i przedsiębiorstw, które można przyporządkować województwom, i gminom - w przypadku pozostałych spółek czy przedsiębiorstw państwowych. Oprócz tego wykazu minister musiałby także dołączyć dane dotyczące sytuacji ekonomicznej, finansowej czy prawnej danej spółki bądź przedsiębiorstwa państwowego, a następnie w terminie 3 miesięcy od otrzymania tego wykazu odpowiednio sejmik województwa lub rada gminy wskazałyby te przedsiębiorstwa państwowe bądź spółki po komercjalizacji, które chciałyby przejąć. Uchwały te byłyby wiążące dla ministra właściwego do spraw skarbu państwa i nie podlegałoby to odpłatnemu przekazaniu.</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">W art. 7 opisany jest tryb nieodpłatnego przekazania udziałów lub akcji przez ministra właściwego do spraw skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-100.3" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">W art. 8 określa się, że od momentu przekazania udziałów lub akcji zarząd województwa lub wójt, burmistrz, prezydent przejmują od ministra skarbu państwa nadzór nad tymi przedsiębiorstwami czy spółkami.</u>
          <u xml:id="u-100.4" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">W art. 9 opisujemy inną sytuację, a mianowicie nieodpłatne przekazanie, w terminie 3 miesięcy, Agencji Rozwoju Przemysłu udziałów lub akcji pozostałych spółek, w których skarb państwa wraz z innymi podmiotami państwowymi posiada mniej niż połowę ogólnej liczby udziałów lub akcji.</u>
          <u xml:id="u-100.5" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Jeśli chodzi o kwestię kosztów, bo takowe będą, mogą one być pokryte - opisuje to art. 10 ustawy - ze środka specjalnego Ministerstwa Skarbu Państwa.</u>
          <u xml:id="u-100.6" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Natomiast art. 11 opisuje możliwość przeznaczenia 60% środków uzyskanych przez jednostkę samorządu terytorialnego ze zbycia udziałów lub akcji na finansowanie projektów infrastrukturalnych. W ten sposób samorząd mógłby zgromadzić dodatkowe środki finansowe na infrastrukturę, co, zważywszy na możliwość tworzenia bogatszych programów infrastrukturalnych związanych ze środkami strukturalnymi Unii Europejskiej, jest bardzo ważne.</u>
          <u xml:id="u-100.7" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Art. 12 mówi o tym, że pierwszy wykaz spółek minister skarbu państwa sporządziłby w ciągu 3 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-100.8" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">W art. 13 jest zapisane, że ustawa wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.</u>
          <u xml:id="u-100.9" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Wysoka Izbo! Projekt tej ustawy poddany był konsultacjom. Najpierw konsultacje były prowadzone przez autora, Wiesława Walendziaka, w czasie tworzenia zapisów tej ustawy i były bardzo, bardzo szerokie. Następnie, gdy projekt ustawy trafił do Sejmu, konsultacje były prowadzone oficjalnie przez marszałka Sejmu. Do Sejmu skierowane zostały dwie opinie.</u>
          <u xml:id="u-100.10" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Pierwszą opinię skierowała Konfederacja Pracodawców Polskich, która zrzesza wiele przedsiębiorstw państwowych. Z tej racji, można powiedzieć, wiadomo było, że ta opinia nie będzie temu projektowi przychylna, bo dotyczy on przedsiębiorstw państwowych i zmiany ich sytuacji. Natomiast drugą opinię skierował Związek Miast Polskich. Jest to opinia pozytywna, korzystna dla tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-100.11" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Jak już wspomniałem, koszty wprowadzenia tej ustawy są dla budżetu niezbyt wysokie i mogą być pokryte - tak jak i inne koszty tego rodzaju - ze środka specjalnego Ministerstwa Skarbu Państwa. Natomiast można tu mówić o dodatnich kosztach budżetu państwa: po pierwsze, z prywatyzacji tych przedsiębiorstw, po drugie, z komercjalizacji, po trzecie, z uzyskania dodatkowych środków finansowych przez jednostki samorządu terytorialnego ze sprzedaży udziałów czy akcji.</u>
          <u xml:id="u-100.12" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Wydaje się, że tak duży potencjał spółek skarbu państwa i przedsiębiorstw państwowych, tak rozproszonych, może być znacznie lepiej wykorzystany. Wykorzystanie tego majątku proponuje właśnie ta specjalna ustawa.</u>
          <u xml:id="u-100.13" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Prosimy wszystkie kluby parlamentarne o poparcie tego projektu i o dalszą pracę nad doskonaleniem tych przepisów w komisji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-100.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji na tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-101.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-101.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Jan Kochanowski, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-101.4" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-101.5" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Andrzej Czerwiński, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#PosełAndrzejCzerwiński">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt tej ustawy nie jest rozwiązaniem problemów samorządu terytorialnego. Jest ważny, ale nie jedyny. W sytuacji finansowej, w jakiej znajdują się jednostki samorządu terytorialnego, mówi się o konieczności wsparcia najbiedniejszych samorządów miliardem złotych na projekty unijne. Mówi się o pomocy w poręczeniach kredytów, w oddłużeniu. Również wyniki kontroli NIK odnośnie do przekazywanych zadań wyraźnie stwierdzają, iż część zadań przejętych przez samorządy jest niedoszacowanych finansowo.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#PosełAndrzejCzerwiński">Jest to projekt nie do pogardzenia przez samorządy, ponieważ jest to propozycja na dzisiaj, na teraz. Jest wymierzalna, wyliczalna. Oceniana z lokalnego pułapu, stanowi pewną nadzieję i okazję do wsparcia finansowego pewnych przedsięwzięć. Oczywiście musi być przeprowadzona na pewnych warunkach, przedyskutowanych, ze wskazaniem pewnych słabych stron i określeniem zagrożeń. O tych zagrożeniach zapewne przeciwnicy ustawy powiedzą dokładnie.</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#PosełAndrzejCzerwiński">Jest pewne ryzyko ograniczenia wpływu samorządów na rynek, jest zagrożenie wzrostu opłat, usług, które prowadzą dane przedsiębiorstwa. Na pewno słabą stroną jest gorsza pozycja negocjacyjna samorządów, gmin, sejmików województw w porównaniu z doświadczeniem przedsiębiorstw. Gdybyśmy jednak brali pod uwagę tylko zagrożenia, to pewnie nie podjęlibyśmy pewnych wyzwań, nie byłoby nadziei na sukces, a źródłem sukcesu jest pewna umiejętność wykorzystania okazji.</u>
          <u xml:id="u-102.3" who="#PosełAndrzejCzerwiński">Projekt ustawy będzie oceniany. Nie chciałbym powtarzać zapisów, które zostały przedstawione przez posła wnioskodawcę. Chciałbym się skoncentrować nad drugim aspektem, jakim jest zrealizowanie, osiągnięcie zamierzonego celu, to jest wdrożenie tego projektu, bo nawet najlepszy projekt, jeśli nie będzie przygotowany od strony jego realizacji, może znaleźć się na półce czy głęboko w szufladzie.</u>
          <u xml:id="u-102.4" who="#PosełAndrzejCzerwiński">Jeśli chodzi o założenia, czyli wzmocnienie finansowe jednostek samorządu terytorialnego, usprawnienie zarządzania przedsiębiorstwami, usługami itd., są to elementy projektu, ale za tym stoją również obywatele, biorcy tych usług, samorządowcy, rady, prezydenci, burmistrzowie, wójtowie, marszałkowie województw; osoby, które mają tysiące codziennych problemów. Dołożenie następnego problemu do rozwiązania może się również spotkać z pewnym oporem, podsycanym przez ludzi bojących się zmian, często zagubionych pracowników przedsiębiorstw poddanych prywatyzacji, przekształceniom czy komercjalizacji, ale wpływowych, mających rodziny. A ludzie decydujący, niemający wiedzy, nie mogą często wyciągnąć ręki, często odpychają tę rękę, która w ich mniemaniu, tych słabszych jednostek, stwarza dodatkowe zagrożenie.</u>
          <u xml:id="u-102.5" who="#PosełAndrzejCzerwiński">Od 1990 r. funkcjonowanie samorządu jednak pokazało, że samorządowcy potrafią rozwiązywać problemy. Potrafią się zaangażować, potrafią pobudzić lokalną społeczność. Potrafią nawet dofinansować, mimo swojej biedy, te pomysły, które rodzą nadzieje na poprawę sytuacji. A jeśli naszym wspólnym celem jest rozwój gospodarczy, wykorzystanie potencjału, który w tak dobry sposób pokazali nasi mieszkańcy, głosując w referendum na „tak”, ta pula jest do wykorzystania tylko..., może nie tylko, ale w wielkiej, lwiej części przez samorządy. Jeśli im pomożemy na przykład w ten sposób, że środki inwestycyjne na udział własny pochodzić będą z przekazanych udziałów czy akcji przedsiębiorstw państwowych czy spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, czy ogólnie spółek prawa handlowego, mogą osiągnąć szybciej sukces.</u>
          <u xml:id="u-102.6" who="#PosełAndrzejCzerwiński">Stan obecny jest znany. Prywatyzacja w jednym miejscu drzemie, w innym się rozwija, ale jest to czynnik bardzo złożony. Projekt tej ustawy zmusza niejako do intensywnego działania. Nie zmienia sytuacji obecnej. Prawo umożliwia prowadzenie prywatyzacji, ale dajemy - pomiędzy pewnymi etapami wyznaczonymi kamieniami milowymi - w ręce samorządowców, załóg i przedsiębiorców decyzje do podjęcia zależne od lokalnej społeczności. Jeśli uzna, że to warto, podejmie trud. Jestem przekonany, że ten trud udźwignie i osiągnie zakładany cel.</u>
          <u xml:id="u-102.7" who="#PosełAndrzejCzerwiński">Kończąc moje wystąpienie, panie marszałku, Wysoka Izbo, chciałbym wyrazić nadzieję, że raz jeszcze pokazana i przekazana odpowiedzialność i zaufanie okazane samorządowcom znajdą potwierdzenie, że ci ludzie ambitni, zaangażowani, wspierani przez mieszkańców, sąsiadów, wywiążą się z nałożonego zadania. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-102.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Kazimierz Marcinkiewicz, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W pierwszym swoim głosie zastępowałem Wiesława Walendziaka. Dziś już mówię w imieniu klubu. Oczywiście Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość popiera swój projekt, popiera z pełnym przekonaniem.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Myślimy w ten sposób: Otóż dziś jesteśmy zajęci dużymi problemami gospodarczymi w naszym kraju. Zajmujemy się miesiącami prywatyzowanymi wielkimi przedsiębiorstwami, wielkimi spółkami z udziałem skarbu państwa. Wydaje się, że czasem w tej pogoni za rozwojem gospodarczym opartym na wielkich firmach zapominamy o tym, że tak naprawdę rozwój gospodarczy to przede wszystkim małe i średnie przedsiębiorstwa, małe i średnie firmy, i że wreszcie kiedyś warto zająć się tymi małymi i średnimi przedsiębiorstwami i firmami, które działają na rynku lokalnym, regionalnym, ale nadal są nadzorowane przez państwo, czy to częściowo, przez wojewodów, czy przez terenowe jednostki Ministerstwa Skarbu Państwa. Sądzę, że aby ten rozwój gospodarczy zdynamizować, aby dać środowiskom lokalnym, zwłaszcza regionom czy województwom, pewne instrumenty do prowadzenia tej polityki, wykorzystanie do tego celu spółek skarbu państwa rozproszonych, niewielkich, czy przedsiębiorstw państwowych, które jeszcze funkcjonują, jest rozwiązaniem dobrym, poważnym.</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Jeśli dziś wszyscy dyskutujemy i wiemy, że najpoważniejszym problemem jest właśnie to, w jaki sposób pobudzić rozwój gospodarczy, to ten drobny projekt, dotyczący niewielkiej grupy przedsiębiorstw, warto wziąć pod uwagę i wpisać do całej strategii rozwoju gospodarczego. To oczywiście nie będzie wielkie koło zamachowe, ale na rozwój składają się te niewielkie rozwoje każdej firmy, każdej małej instytucji produkującej, każdego małego przedsiębiorstwa. W związku z tym do wsparcia takiego myślenia i działania w takim właśnie kierunku, w kierunku rozwoju gospodarczego, Klub Prawa i Sprawiedliwości zachęca wszystkie pozostałe kluby. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-104.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Arkadiusz Bratkowski, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#PosełArkadiuszBratkowski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! W uzasadnieniu omawianego dzisiaj projektu ustawy o przekazywaniu udziałów i akcji skarbu państwa w spółkach handlowych jednostkom samorządu terytorialnego jego autorzy wskazują dwa ważne cele. Jednym z nich, zasługującym na szczególną uwagę, jest finansowe wzmocnienie samorządu. Słuszność tego celu, moim zdaniem, nie podlega kwestionowaniu.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#PosełArkadiuszBratkowski">W założeniach reformy administracji publicznej wiele mówiło się o potrzebie wyposażenia jednostek samorządowych w odpowiednie środki umożliwiające im realizację nałożonych zadań, w tym szczególnie zadań związanych ze stymulowaniem gospodarczego rozwoju terenu. Założenia te niestety zostały spełnione tylko w nikłym stopniu.</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#PosełArkadiuszBratkowski">Samorząd terytorialny wszystkich szczebli nadal odczuwa ogromny brak środków na inwestycje strukturalne. Wsparcie jednostek samorządowych dodatkowymi środkami, o których mowa w omawianym projekcie, jest więc ze wszech miar słuszne. Nie rozwiąże to, rzecz oczywista, wszystkich problemów. Ich skala jest jednak tak duża, że każde działanie w tym kierunku zasługuje na poparcie.</u>
          <u xml:id="u-106.3" who="#PosełArkadiuszBratkowski">W projekcie niestety nie uwzględniono, z niewyjaśnionych i niezrozumiałych dla mnie przyczyn, samorządu powiatowego, a przecież ten szczebel powszechnie uważany jest za najsłabszy finansowo. W systemie finansowym państwa powiaty praktycznie funkcjonują dzięki dotacjom celowym i subwencji ogólnej. Ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego przewiduje wprawdzie dochody własne, ale ich udział ma dla budżetu powiatu znaczenie marginalne. Dlatego inicjatywa dotycząca finansowego wzmocnienia samorządu nie powinna pomijać powiatów. Byłoby to niezgodne z realnymi potrzebami i zasadą jednakowego traktowania wszystkich szczebli samorządu. Wobec tego postuluję, by w dalszych pracach nad projektem wprowadzić odpowiednie poprawki.</u>
          <u xml:id="u-106.4" who="#PosełArkadiuszBratkowski">Projekt ma także inne niedoskonałości. Szczególną wątpliwość budzi przepis art. 6 ust. 4, stanowiący, że uchwały sejmiku lub rady gminy wskazujące przedsiębiorstwa i spółki, których udziały lub akcje podlegają nieodpłatnemu przekazaniu, są wiążące. Jest to propozycja dość niebezpieczna. Trzeba zakładać, że sejmiki i rady gmin, a także, jeśli uwzględnimy powiaty, rady powiatów, zechcą otrzymać te same udziały lub udziały i akcje spółek, które z różnych względów nie powinny lub nie mogą być przekazywane. Otwiera się tu szerokie pole nieporozumień i konfliktów. By temu zapobiec, należy projekt uzupełnić o przepisy określające zasady przekazywania akcji i udziałów.</u>
          <u xml:id="u-106.5" who="#PosełArkadiuszBratkowski">Warto też się zastanowić, czy podlegające przekazaniu udziały lub akcje poszczególnych spółek powinny być przekazywane tylko jednemu podmiotowi samorządowemu, czy też według określonego klucza większej liczbie podmiotów. Rozwiązanie tych problemów moim zdaniem jest konieczne i wymaga odpowiednich analiz oraz głębokich przemyśleń.</u>
          <u xml:id="u-106.6" who="#PosełArkadiuszBratkowski">Wysoka Izbo! Drugi cel ustawy wymieniony w uzasadnieniu projektu, podobnie jak pierwszy, także należy uznać za słuszny. Kwestia skuteczności nadzoru nad własnością skarbu państwa budziła i budzi nadal szerokie zainteresowanie społeczne. Nie mówię już o emocjach związanych z prywatyzacją majątku narodowego. Nie tak dawno w tej Izbie rozpatrywaliśmy wnioski o powołanie sejmowej komisji śledczej do zbadania procesu prywatyzacji. Mimo że wnioski te zostały odrzucone, to jednak problem pozostał. Osobiście jestem przekonany, że wiele decyzji prywatyzacyjnych okazało się błędnych i szkodliwych dla gospodarki, a liczba przedsiębiorstw sprywatyzowanych z naruszeniem prawa nie jest wcale taka mała.</u>
          <u xml:id="u-106.7" who="#PosełArkadiuszBratkowski">Wspomniałem o tym dlatego, że proponowane w projekcie rozwiązania powinny przyczynić się do wzmocnienia społecznej kontroli nad prywatyzacją. Jednostki samorządu jako będące bliżej spółek niż minister skarbu będą miały lepszy wgląd w ich gospodarkę. Z kolei działania samorządu są też poddane szerokiej kontroli lokalnych społeczności niż działalność ministra. Szkoda tylko, że z proponowanych w projekcie rozwiązań nie będą mogły skorzystać wszystkie jednostki samorządu w równym stopniu. Nie jest to jednak możliwe, gdyż rozdrobnienie udziałów i akcji prowadziłoby do osłabienia skuteczności zarządzania i rozmywania odpowiedzialności samorządu.</u>
          <u xml:id="u-106.8" who="#PosełArkadiuszBratkowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Generalne założenia projektu są zgodne z programem Polskiego Stronnictwa Ludowego, tak w zakresie prywatyzacji, jak i umacniania samorządu terytorialnego. Dlatego nasz klub, mimo oczywistej niedoskonałości proponowanych w projekcie rozwiązań, będzie głosował za dalszymi pracami nad projektem i odesłaniem go do właściwych komisji sejmowych. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Jan Łączny, Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#PosełJanŁączny">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt zabrać głos w imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej i przedstawić stanowisko klubu do poselskiego projektu ustawy o zasadach nieodpłatnego przekazywania udziałów i akcji Skarbu Państwa w niektórych spółkach jednostkom samorządu terytorialnego (druk nr 1697). Z grubsza rzecz biorąc projekt zajmuje się dwiema kwestiami prawa materialnego, a mianowicie: komercjalizacją państwowych przedsiębiorstw - art. 1, prywatyzacją bezpośrednią takich przedsiębiorstw poprzez ich sprzedaż - art. 2. Łatwo zauważyć, że obydwa zagadnienia są już uregulowane w ustawie z dnia 30 sierpnia 1990 r. o komercjalizacji i prywatyzacji. Nieodparcie nasuwa się więc pytanie: w jakim celu projektodawcy chcą koniecznie w formie ustawy uregulować kwestie już uregulowane? Odpowiedź na to pytanie zawiera uzasadnienie projektu, w którym czytamy: „...celem przedkładanego projektu ustawy jest wzmocnienie zasobów finansowych jednostek samorządu terytorialnego poprzez uwłaszczenie ich na części majątku Skarbu Państwa, tzn. poprzez przekazanie im niektórych przedsiębiorstw państwowych i jednoosobowych spółek Skarbu Państwa oraz niektórych udziałów Skarbu Państwa w spółkach”.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#PosełJanŁączny">Poza głównym jest jeszcze drugi cel, któremu wnioskodawcy nadali przymiot - ważny, a jest nim: usprawnienie i racjonalizacja nadzoru i zarządzania, a inspiracją do zgłoszenia omawianego projektu ustawy są: niedostateczny, zdaniem projektodawców, czysto formalny nadzór właścicielski państwa oraz powolny proces prywatyzacji.</u>
          <u xml:id="u-108.2" who="#PosełJanŁączny">W kontekście tak określonych przyczyn i motywów zasadne wydaje się pytanie: czy niedostateczne - zdaniem wnioskodawców - stosowanie przepisów ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji oraz takież, czyli również niedostateczne wpływy budżetowe z tych tytułów, uzasadniają w dostateczny sposób projekt całkowicie nowego ustawowego aktu prawnego? Może wystarczy wzmóc nadzór nad tymi procesami? A może gdyby się to okazało konieczne w celu usprawnienia i przyspieszenia tych procesów dokonać określonej nowelizacji obowiązującego prawa?</u>
          <u xml:id="u-108.3" who="#PosełJanŁączny">Przechodząc do oceny merytorycznej projektu ustawy, chciałbym podkreślić sygnalizowane wcześniej prawie identyczne zakresy materii regulowane w projekcie i w ustawie z dnia 30 sierpnia 1996 roku. W omawianym projekcie wnioskodawcy nie określili wzajemnego stosunku tych dwóch aktów prawnych, a to, zdaniem Klubu Parlamentarnego Samoobrony Rzeczypospolitej, jest wręcz konieczne. W projekcie nie uregulowano bowiem wielu kwestii objętych obowiązującą ustawą. Stąd nie wiadomo, czy w sprawach nieuregulowanych w projekcie stosuje się przepisy obowiązującej ustawy. Czy projekt ma być swojego rodzaju specustawą o nowatorskich rozwiązaniach, jak w pewnym miejscu stanowi uzasadnienie projektu? Tytułem przykładu regulacji pominiętych w projekcie można wymienić następujące sprawy:</u>
          <u xml:id="u-108.4" who="#PosełJanŁączny">- określenie „dodatnie fundusze własne”, dodatnie, czyli obliczone od czego, w stosunku do czego? W ustawie - nazwę ją dla uproszczenia „matką”- pojęcie to odnosi się do równowartości kapitału zakładowego określonej w Kodeksie handlowym, dziś - w Kodeksie spółek handlowych, art. 3 ust. 4 ustawy matki,</u>
          <u xml:id="u-108.5" who="#PosełJanŁączny">- w jakim zakresie do spółek powstałych wskutek komercjalizacji stosuje się przepisy Kodeksu spółek handlowych, art. 5 ustawy matki,</u>
          <u xml:id="u-108.6" who="#PosełJanŁączny">- co dzieje się z organami przedsiębiorstwa państwowego po jego skomercjalizowaniu?</u>
          <u xml:id="u-108.7" who="#PosełJanŁączny">- co dzieje się z załogą; stroną umów o pracę staje się przecież nowy pracownik.</u>
          <u xml:id="u-108.8" who="#PosełJanŁączny">Uzasadnienie projektu nie zawiera wszystkich elementów wymaganych przez art. 34 regulaminu Sejmu. Bez żadnego analitycznego rachunku podano, że koszty przeprowadzenia proponowanych operacji komercjalizacyjnych można szacować na ok. 10–40 tys. zł na jedną spółkę. Wysoka Izba przyzna, że rozpiętość pomiędzy dolną a górną granicą tego przydziału jest znaczna. Ile to będzie w skali kraju? Kiedy te skutki miałyby wystąpić? Czy zostały zgłoszone do projektów budżetów różnych szczebli? Jakie jest stanowisko Ministerstwa Skarbu co do źródeł finansowania procesu nieodpłatnego przekazania udziałów lub akcji spółek jednostkom samorządu terytorialnego? Nie wykazano także przewidywanych skutków społecznych, gospodarczych, finansowych i prawnych - art. 34 ust. 2 pkt 4 regulaminu, ani rzeczywistego stanu w dziedzinie, którą obejmuje projekt - art. 34 ust. 2 pkt 2. Nie spełnia tych warunków podawanie różnych liczb jako: „około” lub „co najmniej”. Pomimo tego rozumiemy intencję autorów projektu. Chcą uwłaszczyć samorząd terytorialny, i to bezpłatnie. Po objęciu udziałów czy akcji samorząd stanie się współwłaścicielem spółek. Bycie współwłaścicielem to prawa, ale także i obowiązki. W razie dodatniego wyniku finansowego jest dywidenda albo środki na cele rozwojowe spółki. A w razie ujemnego wyniku? Konieczność pokrycia strat, także np. w formie dopłat. Nie można w tym miejscu nie spytać, czy autorzy projektu mają dokładne rozeznanie aktualnej sytuacji finansowej jednostek, które mają być komercjalizowane według projektu ustawy, a zwłaszcza przewidywanej sytuacji po komercjalizacji. Oby nie było tak, że bezpłatne darowizny nie tylko nie spełniają zakładanych celów, ale wyjdą samorządom przysłowiowym bokiem. Kto wtedy pokryje ewentualne straty?</u>
          <u xml:id="u-108.9" who="#PosełJanŁączny">W art. 2 projektu przyjmuje się możliwość umorzenia nawet połowy należności w przypadku ratalnej zapłaty za sprzedane przedsiębiorstwo państwowe. Kto miałby sfinansować to umorzenie?</u>
          <u xml:id="u-108.10" who="#PosełJanŁączny">Dyskutowany projekt wymaga więc dopracowania choćby z następujących przykładowych powodów. W art. 1 określono warunki, które muszą być spełnione, aby minister mógł wszcząć proces komercjalizacji. Poza dodatnimi funduszami są nimi: przychody przekraczające równowartość 6 mln euro lub średnioroczne zatrudnienie co najmniej 250 pracowników. Z użytego po wymienieniu pierwszego warunku: „dodatnie fundusze”, zwrotu „a także” i spójnika „lub” pomiędzy warunkiem „6 mln euro” a „zatrudnieniem co najmniej 250 osób” nie wiadomo, czy warunki te muszą być spełnione łącznie, czy wystarczy, że spełniony zostanie tylko jeden z nich. Można wnosić, że powinny być spełnione obydwa. Dlatego po wyrażeniu „dodatnie fundusze własne” należałoby dodać „oraz łącznie” z pominięciem spójnika „lub”. Obydwa warunki „6 mln euro” i „zatrudnienie co najmniej 250 pracowników” powinny być spełnione w „ostatnim roku obrachunkowym”, który nie musi pokrywać się z rokiem kalendarzowym; tymczasem zatrudnienie średnioroczne liczy się zwykle w roku kalendarzowym. Należałoby zsynchronizować te pojęcia. Zatrudnienie powinno wynosić co najmniej 250 pracowników. Jak liczonych: w osobach czy w przeliczeniu na pełne etaty? W art. 1 projektu mowa jest o dodatnich funduszach własnych, a w art. 4 o dodatnich kapitałach własnych. Czy zakresy tych terminów są takie same? W projekcie operuje się pojęciem „przychody”; właściwiej byłoby zapewne „wartość sprzedaży i usług”.</u>
          <u xml:id="u-108.11" who="#PosełJanŁączny">Panie Marszałku! Pomimo tych uwag i zastrzeżeń Klub Parlamentarny Samoobrona Rzeczypospolitej jest zdania, że projekt ustawy należy skierować do dalszych prac w komisjach. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-108.12" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach Sejmu obejmuje Janusz Wojciechowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę teraz o zabranie głosu panią posłankę Halinę Szustak, która wystąpi w imieniu klubu Ligi Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#PosełHalinaSzustak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#PosełHalinaSzustak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Liga Polskich Rodzin w sprawie poselskiego projektu ustawy o zasadach nieodpłatnego przekazywania udziałów i akcji skarbu państwa w niektórych spółkach jednostkom samorządu terytorialnego, druk nr 1697.</u>
          <u xml:id="u-110.2" who="#PosełHalinaSzustak">Przedstawiony projekt stanowi właściwy krok w kierunku upodmiotowienia i urynkowienia polskiej gospodarki. Z dotychczasowej praktyki wynika, iż resort skarbu państwa nie był i nie jest w stanie objąć jako formalny właściciel swojego mienia i prawidłowo nim zarządzać. Skarb państwa ma zasadnicze trudności w sprawowaniu funkcji nadzoru właścicielskiego nad swoją własnością. W sytuacji zaś, gdy nie weszła w życie uchwalona przez Sejm, lecz niepodpisana przez prezydenta RP ustawa o prokuratorii generalnej widać wyraźnie, że resort skarbu państwa nie radzi sobie z zadaniami na niego nałożonymi. Polska prywatyzacja w wydaniu tego resortu jest przykładem niegospodarności i rozpraszania polskiego kapitału, który nie staje się kapitałem inwestycyjnym dla polskiej gospodarki, a wiele prywatyzacji ma charakter aferalny.</u>
          <u xml:id="u-110.3" who="#PosełHalinaSzustak">Projektowana ustawa proponuje uwłaszczenie jednostek samorządu terytorialnego niesprywatyzowanym kapitałem, którego właścicielem jest skarb państwa. Taki kierunek prywatyzacji i uwłaszczenia należy zaakceptować z zadowoleniem. Jest nadzieja, że uwłaszczone samorządy będą w stanie lepiej gospodarować podmiotami gospodarczymi niż urzędnicy Ministerstwa Skarbu Państwa, którzy często nawet nie wiedzą, gdzie dane przedsiębiorstwo jest położone, ani jaki jest profil jego działalności gospodarczej oraz jakie są jego potrzeby inwestycyjne. Jest ponadto nadzieja, że samorządy będą w stanie reanimować wiele przedsiębiorstw czy spółek, zatrudniając w nich swoich bezrobotnych, podmioty te działają bowiem na lokalnym rynku pracy.</u>
          <u xml:id="u-110.4" who="#PosełHalinaSzustak">W celu bardziej skutecznej realizacji celów, które przyświecają projektowi ustawy, Liga Polskich Rodzin przygotuje poprawki, które generalnie rzecz biorąc, będą zmierzały do: zapobiegania bezrobociu poprzez danie szansy aktualnym pracownikom zatrudnionym w prywatyzowanych przedsiębiorstwach lub spółkach, nabycia przedsiębiorstwa na drodze prywatyzacji bezpośredniej lub nabycia określonego pakietu akcji lub udziałów spółki, która jest przedmiotem regulacji w projektowanej ustawie. Chodzi o to, żeby pracownicy zmobilizowali się w celu utrzymania swojej pracy w prywatyzowanej spółce lub przedsiębiorstwie i podjęli następujące działania: po pierwsze, zorganizowali spółkę pracowniczą; po drugie, zgromadzili własne środki kapitałowe, dostępne fundusze zakładowe, oszczędności własne czy kredyty; po trzecie, nabyli przedsiębiorstwo w drodze prywatyzacji bezpośredniej lub akcje czy udziały spółki. W ten sposób pracownicy staną się współwłaścicielami swojego zakładu pracy. Połączenie ich akcji czy udziałów z samorządowymi będzie stanowiło jakąś gwarancję stabilności firmy i perspektywy jej rozwoju w środowisku lokalnym, utrzymanie istniejących miejsc pracy i w miarę możliwości zwiększenie zatrudnienia, czyli zmniejszenie się lokalnego bezrobocia, a także zwiększenie efektywności lokalnych podmiotów gospodarczych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-110.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę teraz pana posła Andrzeja Aumillera o wystąpienie w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#PosełAndrzejAumiller">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy przedstawić nasze stanowisko odnośnie do poselskiego projektu ustawy o zasadach nieodpłatnego przekazywania udziałów i akcji skarbu państwa w niektórych spółkach jednostkom samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#PosełAndrzejAumiller">Wysoka Izbo! Projekt ustawy zakłada, że w terminie trzech miesięcy od wejścia w życie ustawy minister skarbu państwa jest zobowiązany wszcząć proces komercjalizacji przedsiębiorstw państwowych z wyłączeniem art. 3 ust. 3 ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw, które w ostatnim roku obrachunkowym osiągnęły przychody większe niż równowartość 6 mln euro i średnioroczne zatrudnienie w tych firmach wyniosło ponad 250 pracowników.</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#PosełAndrzejAumiller">Następnym etapem, który bardzo szczegółowo omówił poseł sprawozdawca, jest uwłaszczenie jednostek samorządu terytorialnego na części majątku skarbu państwa. Jest to po prostu nieodpłatne przekazanie udziałów lub akcji i to jeszcze na koszt skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-112.3" who="#PosełAndrzejAumiller">Wysoka Izbo! Jak przekonują wnioskodawcy, przy mizerii finansowej samorządów byłoby to wzmocnienie finansowe jednostek samorządu terytorialnego, a szczególnie gmin wobec faktu naszego przyszłego członkostwa w Unii Europejskiej. Przed gminami zostaną stworzone możliwości korzystania z unijnych środków na projekty infrastrukturalne, a one przecież wymagają współfinansowania. Gminy posiadają też inne olbrzymie potrzeby finansowe, które mogłyby być pokryte ze sprzedaży firm lub udziałów czy akcji w spółkach.</u>
          <u xml:id="u-112.4" who="#PosełAndrzejAumiller">Drugim argumentem przemawiającym za takim rozwiązaniem jest to, że nad tak drobnymi i rozproszonymi przedsiębiorstwami minister skarbu państwa wykazuje nadzór bardzo pasywny, a aktywa finansowe, które się znajdują w tych spółkach, są nienależycie wykorzystane. Tu z naszej praktyki poselskiej wiemy, że gdzie skarb państwa ma 8, 5, 10% udziałów, praktycznie to uczestnictwo w radach nadzorczych i wpływanie skarbu państwa na losy tej spółki jest nienależyte i wielokrotnie taka spółka jest niewłaściwie kontrolowana, a już tym bardziej skarb państwa nie uzyskuje żadnej dywidendy z posiadania udziałów.</u>
          <u xml:id="u-112.5" who="#PosełAndrzejAumiller">Wysoka Izbo! Zdaniem Klubu Parlamentarnego Unii Pracy jest to projekt godny rozpatrzenia, poszukujący zasilenia gmin środkami pochodzącymi z prywatyzacji, to również szansa dla wielu tych firm, których ożywienie może nastąpić przez roztropną i mądrą prywatyzację widzianą nie z Warszawy, a z miejsca lokalizacji firmy.</u>
          <u xml:id="u-112.6" who="#PosełAndrzejAumiller">Projekt ustawy, który dzisiaj omawiamy, zakłada również prywatyzację bezpośrednią dla tych firm, które nie spełniają warunków podanych w ustawie - tam, jak mówiliśmy, jest 6 mln euro i 250 pracowników. Ale również w tej ustawie zakładamy, że jest możliwa sprzedaż przy pewnych preferencjach, tzn. że jeśli ktoś zakupuje tę firmę na raty i spłaci 50% należności, to może te drugie 50% ceny być umorzone pod jednym warunkiem, że inwestor zainwestuje 75% środków, które zostały umorzone, w tę firmę. I tu mam bardzo poważne obawy, bo jak praktyka pokazuje, jeżeli chodzi o dzisiejszą prywatyzację wielokrotnie te zobowiązania są niewykonywane i nieegzekwowane, tak że będziemy musieli w komisji mocno popracować, żeby nie było takiej możliwości. A boję się, że może być tak i taka praktyka się przyjęła i jest, że kupuje się przedsiębiorstwo nawet wykazujące zyski po to, żeby nabyć atrakcyjny teren. Akcje się kupuje tanio, kupuje się na raty, przyjmuje się zobowiązania inwestycyjne, następnie doprowadza się do upadku firmy, bo co będzie miał samorząd tutaj do powiedzenia, i jeśli nastąpi upadek tej firmy, a teren jest w centrum miasta, i to szalenie droga działka, to wtedy nie ma prawa sprzedać ten, który nabył ją na tych preferencyjnych zasadach, powinniśmy to zrobić, a z powrotem wraca to na rzecz gminy i gmina będzie musiała sprzedawać tę działkę po upadłym przedsiębiorstwie na zasadach przetargu. I jak tak podejdziemy do tego zagadnienia, na pewno nie będzie tutaj możliwości, powiedzmy, naciągania skarbu państwa czy gminy.</u>
          <u xml:id="u-112.7" who="#PosełAndrzejAumiller">W związku z tym Klub Parlamentarny Unii Pracy jest za skierowaniem tego projektu do trzech komisji, do Komisji Skarbu Państwa, Komisji Finansów Publicznych i Komisji Samorządu Terytorialnego. Dziękuję koleżankom i kolegom za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-112.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę teraz pana posła Jana Kochanowskiego, bo jeszcze zostało wystąpienie w imieniu SLD, jeśli chodzi o kluby.</u>
          <u xml:id="u-113.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#PosełJanKochanowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt i przyjemność w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej prezentować nasze stanowisko do projektu ustawy o zasadach nieodpłatnego przekazywania udziałów i akcji skarbu państwa w niektórych spółkach jednostkom samorządu terytorialnego, zawartego w druku nr 1697, a zgłoszonego przez grupę posłów. Wnioskodawcy proponują, ogólnie rzecz biorąc, komunalizację jednoosobowych spółek skarbu państwa, udziałów i akcji skarbu w spółkach zarówno z większościowym, jak i mniejszościowym kapitałem państwowym oraz przedsiębiorstw państwowych, które nie zostaną sprzedane inwestorom w drodze prywatyzacji bezpośredniej. Projekt ten zakłada, że będą to firmy z dodatnim kapitałem własnym, które zatrudniają poniżej 250 pracowników i osiągają przychody mniejsze niż równowartość 6 mln euro. Zakłada się również, że podległe resortowi oraz wojewodom spółki i przedsiębiorstwa państwowe o znaczeniu regionalnym, przydatne w realizacji wojewódzkich strategii rozwoju, zostaną przekazane samorządom województwa, pozostałe zaś, które mogą służyć zaspokajaniu zbiorowych potrzeb wspólnoty gminnej, zostałyby przekazane samorządom gminnym. Wnioskodawcy zakładają, iż komunalizacja byłaby bezpłatna, a uchwały sejmiku województwa lub rady gminy o przyjęciu byłyby dla ministra obowiązujące, czyli de facto stawiałyby go przed faktem. Projektodawcy przewidują również, że te samorządy, które zdecydują się na zbycie przejętych udziałów i akcji, będą miały obowiązek przeznaczenia co najmniej 60% uzyskanych z tych transakcji kwot na inwestycje infrastrukturalne. Myślę, że wnioskodawcom chodzi o wykorzystanie środków w celu pozyskania finansów strukturalnych i że jest to rozwiązanie w dobrym kierunku, natomiast nie wiadomo, czy rzeczywiście tak się stanie w praktyce. Kolejnym rozwiązaniem proponowanej ustawy jest propozycja nieodpłatnego przekazania Agencji Rozwoju Przemysłu mniejszościowych pakietów akcji i udziałów posiadanych przez skarb państwa w spółkach.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#PosełJanKochanowski">Zawarte w projekcie propozycje są warte rozpatrzenia. Od momentu otrzymania druku nr 1697 do pierwszego czytania minęło niewiele czasu, ale pilnie wsłuchujemy się w głosy organizacji ogólnopolskich, które mają coś do powiedzenia na ten temat. Pierwsze sygnały już otrzymaliśmy. Związek Miast Polskich zaopiniował ten projekt pozytywnie, uważając zaproponowane w nim rozwiązania za prawidłowe i warte wdrożenia w życie. Natomiast Konfederacja Pracodawców Polskich uznaje ten projekt za nietrafny i podaje przyczyny takiej oceny, a więc: brak jasno określonego celu takiego przedsięwzięcia; projekt ustawy oznacza całkowitą utratę kontroli nad dalszym przebiegiem prywatyzacji i tym samym dochodami z niej, które mają ustawowo określone przeznaczenie; plan zawarty w projekcie oznacza dokonywanie dalszej prywatyzacji według kryteriów bardzo zróżnicowanych regionalnie i w sposób bardzo uzależniony od sił politycznych aktualnie czy doraźnie dominujących w poszczególnych regionach.</u>
          <u xml:id="u-114.2" who="#PosełJanKochanowski">Podaje jeszcze inne wątpliwości co do zasadności tej ustawy, ale powiedzmy sobie po wyeliminowaniu tych wszystkich uwag ten projekt jest warty rozpatrywania. Niemniej jednak kolejne wątpliwości co do przyjęcia ustawy w takim kształcie, w jakim ona jest, są następujące. Projekt ustawy trochę nie przystaje do aktualnego porządku prawnego, gdyż nie zawiera odniesień do aktualnie obowiązujących aktów prawnych, a mianowicie ustawy o zasadach wykonywania uprawnień przysługujących skarbowi państwa, ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji oraz ustawy o samorządzie terytorialnym. Wątpliwości budzi automatyzm działania przyjęty w art. 1 projektu, czyli obowiązek wszczęcia postępowania w sprawie komercjalizacji przedsiębiorstwa w okresie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, w art. 3 natomiast określa się 6-miesięczny okres prywatyzacji bezpośredniej. Jest to okres nierealny, gdyż procedowanie związane z tym procesem jest znacznie dłuższe i wynika z procedur określonych w innych przepisach prawa, a mianowicie zamówienia publiczne, wycena nieruchomości, ogłoszenie przetargu, negocjacje itp. Niezrozumiała jest też intencja obowiązku prywatyzacji bezpośredniej przedsiębiorstwa wyłącznie w formie sprzedaży. Kontrowersyjny jest również zapis, aby o mieniu skarbu państwa decydował nieodwołalnie organ samorządu województwa czy gminy; tu też trzeba byłoby wypośrodkować możliwości odwołania. I przekazanie nieodpłatne akcji pozostałych spółek Agencji Rozwoju Przemysłu może doprowadzić do braku bezpośredniego nadzoru jednostek skarbu państwa nad gospodarowaniem tymi zasobami.</u>
          <u xml:id="u-114.3" who="#PosełJanKochanowski">Te i inne uwagi skłaniają nas do zaproponowania Wysokiej Izbie, by projekt ustawy skierować do dalszych prac do Komisji Skarbu Państwa oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-114.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę pana posła Adama Wosia o wystąpienie w imieniu koła Partii Ludowo-Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#PosełAdamWoś">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej mam zaszczyt odnieść się do przedstawionego projektu ustawy o zasadach nieodpłatnego przekazywania udziałów i akcji skarbu państwa w niektórych spółkach jednostek samorządu terytorialnego. Poselski projekt ustawy jest próbą odpowiedzi na problem prywatyzacji spółek skarbu państwa i finansowego wzmocnienia jednostek samorządu terytorialnego. Powiązanie obydwu zagadnień wydaje się bardzo dobrym rozwiązaniem. Droga, jaką przyjęli twórcy projektu wydaje się w pełni zasadna, szkoda, że tak późno. Jednakże, na co m.in. zwróciła uwagę Konfederacja Pracodawców Polskich, projekt ten ma wiele niedociągnięć i mankamentów. Brak wyraźnego określenia celów prywatyzacji jest jednym z elementów, który należałoby naprawić. Wydawać by się mogło, iż celem przekazania udziałów i akcji do samorządu terytorialnego jest wzmocnienie finansowe wspomnianych jednostek samorządowych, przeczy temu jednak art. 2 pkt 3 projektu ustawy, w którym opisana jest ewentualna możliwość umorzenia połowy należności. W zamyśle autorów tegoż projektu chodzi przede wszystkim o przeniesienie środka ciężkości prywatyzacji małych spółek skarbu państwa na rzecz samorządu terytorialnego. Przekazanie na szczebel regionalny procesu prywatyzacji nie powinno być celem samym w sobie, wydaje się jednak, iż w przedstawionym projekcie może dojść właśnie do takich sytuacji. Przemawia za tym fakt, że kierunek prywatyzacji może być mocno uzależniony od układu sił politycznych w regionie, w całkowitym oderwaniu od polityki gospodarczej państwa.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#PosełAdamWoś">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wobec powyższego Koło Poselskie Partii Ludowo-Demokratycznej uważa, iż rozwiązania przedstawione w projekcie ustawy nie są wystarczające dla problematyki wzmocnienia finansów samorządu i w zbyt ogólnikowy sposób regulują zasady nieodpłatnego przekazania udziałów i akcji spółek skarbu państwa. Jesteśmy za przekazaniem omawianego projektu ustawy do stosownych komisji celem ich dopracowania. Jeśli komisje dopracują projekt i będzie on odpowiadał naszym wymogom, będziemy go popierać. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Jest jeszcze pytanie, które chce zadać pan poseł Tomasz Markowski.</u>
          <u xml:id="u-117.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#PosełTomaszMarkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam dwa krótkie pytania. Po pierwsze, w art. 1 ust. 1 projektodawca wyłącza z procesu komercjalizacji wskazaną w nim kategorię przedsiębiorstw. Czym uzasadnia się pozostawienie tych przedsiębiorstw poza działaniem omawianego projektu?</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#PosełTomaszMarkowski">I pytanie drugie. Art. 11 omawianego projektu zakłada, że środki finansowe uzyskane przez jednostki samorządu terytorialnego ze zbycia udziałów lub akcji spółek przejętych nieodpłatnie od skarbu państwa w wysokości co najmniej 60% przeznacza się na cele inwestycyjne tych jednostek, a w szczególności na finansowanie projektów infrastrukturalnych. Jak będzie wyglądał nadzór nad wydatkowaniem tych środków na ściśle określony w projekcie cel? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Czy przedstawiciel wnioskodawców pan poseł Kazimierz Marcinkiewicz zechce zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jeśli chodzi o pierwsze pytanie, w art. 1 tak zostały dobrane te warunki, żeby ministrowi właściwemu do spraw skarbu państwa pozostawić możliwość realizacji polityki państwa przy pomocy tych największych i najprężniejszych przedsiębiorstw państwowych i stąd tego typu rozgraniczenie, bądź dotyczy to 250 osób zatrudnionych, bądź 6 mln euro przychodów w odpowiednim roku obrachunkowym. Projekt nie zakłada odebrania uprawnień ministrowi skarbu państwa do realizacji celów, do jakich minister został powołany, ale proponuje wyłączenie z tych celów tych mniejszych jednostek, które mogą równie dobrze być nadzorowane przez jednostki samorządu terytorialnego. Natomiast jeśli chodzi o drugie pytanie, oczywiście zawsze jest jakaś niepewność. Niemniej jednak proszę zwrócić uwagę, że dokonanie tego zapisu bezpośrednio w ustawie powoduje, że każda uchwała rady gminy czy sejmiku województwa będzie w związku z tym oglądana przez instytucje uprawnione do sprawowania nadzoru, a więc w tym wypadku zarówno przez RIO, jak i przez wojewodę z danego terenu, i przy ustawowym zapisie nadzór ten będzie mógł być sprawowany w sposób bardzo konkretny, to znaczy uchwała taka będzie mogła być uchylona. Być może warto zastanowić się, czy jeszcze nie dać ministrowi skarbu państwa jakiegoś instrumentu do rzeczywistej kontroli tego fragmentu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Niemniej jednak, mając głos, chciałem w imieniu wnioskodawców wszystkim klubom, przedstawicielom wszystkich klubów, bardzo serdecznie podziękować za te wszystkie uwagi, które zostały wniesione. One rzeczywiście ubogacają ten projekt i w pracach komisji jest szansa, że wypracujemy wspólnie taki projekt, który będzie mógł być zrealizowany dla dobra wspólnego i tych spółek, i przedsiębiorstw państwowych, a także samorządów terytorialnych. Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-120.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Jest reprezentowany rząd w debacie i pan minister Tadeusz Soroka, podsekretarz stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa, chciałby jeszcze zabrać głos.</u>
          <u xml:id="u-121.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaTadeuszSoroka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie prezentuję dzisiaj stanowiska rządu, dlatego że nie zdążyliśmy... Zgodnie z procedurami Ministerstwo Skarbu Państwa ma czas do 26 lipca z przygotowaniem swojego stanowiska i to powinno trafić na posiedzenie rządu. Ale chciałem tutaj podzielić się...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Panie ministrze, tak gwoli uściślenia, powiedziałem, że pan reprezentuje rząd, bo pan został wydelegowany do tej debaty. Natomiast nie mówiłem, że pan reprezentuje stanowisko rządu, bo zdaję sobie z tego sprawę, że tego stanowiska, póki co, nie ma.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaTadeuszSoroka">Chciałem tylko podzielić się uwagami ministra skarbu państwa na dzisiaj. Uważam, że te uwagi należałoby wziąć pod uwagę w pracy komisji nad tym projektem. Generalnie rzecz biorąc, minister skarbu państwa podziela pogląd, że należałoby wzmocnić samorządy terytorialne, w związku z tym każda formuła, która zmierza w tym kierunku, jest przez rząd, przez ministra skarbu przyjmowana z dużym uznaniem. Natomiast chciałbym zwrócić uwagę - nie jestem prawnikiem - ale prawnicy stwierdzają, że ten projekt ustawy narusza art. 64 Konstytucji Rzeczypospolitej i należałoby coś z tym fantem zrobić. Rozumiem, że w komisji trzeba będzie nad tym popracować.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaTadeuszSoroka">Następna sprawa, ona nie koresponduje z ustawą o komercjalizacji, prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych. Gdyby w takim kształcie została uchwalona, bez zmian w ustawie o komercjalizacji, prywatyzacji, pozbawilibyśmy pracowników tych 15% w ramach prywatyzacji akcji. To trzeba by było też przy okazji załatwić. Szkoda, że w takim tempie zostało to przedłożone Sejmowi, dlatego że dzisiaj moglibyśmy pokazać Wysokiej Izbie mapę gospodarczą z tymi spółkami, przedsiębiorstwami w kraju. Pokazać, jaka jest ich sytuacja, żebyśmy wiedzieli, o czym mówimy. Bo nie jest prawdą to, co tutaj jeden z posłów zarzucił, że minister skarbu państwa nie ma wiedzy o tym, co dzieje się w spółkach. Prawda dzisiaj jest taka, że bardzo duża liczba podmiotów czeka w kolejce po pomoc publiczną i z tego trzeba sobie zdać sprawę. Od dwóch miesięcy jestem w tym ministerstwie, nie wyobrażałem sobie wcześniej, że tyle podmiotów, szczególnie tych małych, czeka na pomoc publiczną. W związku z tym, jeśli Wysoka Izba zechce to dać samorządom, to trzeba by było zobaczyć, co dajemy.</u>
          <u xml:id="u-124.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaTadeuszSoroka">Następna bardzo istotna sprawa, którą chciałbym państwu, Wysokiej Izbie przedstawić, to jest kwestia realizacji pewnych programów sektorowych. W tej chwili minister skarbu państwa realizuje programy sektorowe, które polegają na konsolidacji, restrukturyzacji i przygotowaniu do prywatyzacji. Przyjęliśmy cezurę czasową, że wejście do Unii Europejskiej powinno być tym timingiem, tym momentem, kiedy te zrestrukturyzowane, wcześniej skonsolidowane podmioty będą przygotowane do prywatyzacji, bez względu na to, czy to będzie bezpośrednia prywatyzacja, czy w drodze emisji publicznej, czy wręcz nie będą sprywatyzowane; będą one przygotowane, będą mogły być silnymi podmiotami grającymi na rynku, na otwartym rynku, kiedy będziemy w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-124.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaTadeuszSoroka">Teraz trzeba by było sobie zadać pytanie, co z tymi przedsiębiorstwami, co z tymi spółkami, które w ramach tych programów sektorowych się znajdują. Jeden przykład ilustrujący, nie podaję nazw. Powiem tak, żywiołowa prywatyzacja w niektórych sektorach spowodowała, że zostały nam resztki, firmy gdzieś na obrzeżach, których nikt nie chce i trzeba by było coś z nimi zrobić, prawdopodobnie sprywatyzować. Dzisiaj trzeba by było chyba oddać je za darmo albo dopłacić do interesu. Trzeba by było również o tym pomyśleć. Chciałbym jeszcze powiedzieć, że pomysł z Agencją Rozwoju Przemysłu może nie jest najszczęśliwszym pomysłem, dlatego że mamy ponad 1100 podmiotów z tymi mniejszościowymi pakietami akcji, trzeba by było tam zatrudnić kilkaset osób, żeby nad tym czuwać. A prywatyzacja, czyli sprzedaż tych resztówek, moim zdaniem, jeśli miałaby przynieść efekt samorządom terytorialnym, to lepszym rozwiązaniem już by było, aby Wysoka Izba uchwaliła zapis, że pieniądze, że środki ze sprzedaży, wyprzedaży tych resztówek zasilą fundusze regionalne. To byłoby chyba lepsze rozwiązanie, bardziej konstytucyjne i usprawniłoby, nie doprowadziłoby do tego, że Agencja Rozwoju Przemysłu byłaby po prostu czymś mniej sterowalnym niż w tej chwili akurat departamenty prywatyzacji w Ministerstwie Skarbu Państwa. Tak że to są te problemy, o których mówię, na które chciałbym zwrócić uwagę. Jak powiedziałem na początku, jesteśmy za tym, żeby wspomóc samorządy terytorialne, natomiast nie uważamy, że akurat takie rozwiązanie, literalnie zapisane w projekcie ustawy, załatwi nam ten temat i trzeba by było szukać takiego rozwiązania, które by usprawniło, a jednocześnie nie wywracało nam porządku konstytucyjnego.</u>
          <u xml:id="u-124.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaTadeuszSoroka">Jeszcze jedna informacja, którą chcę podać, jestem od dwóch miesięcy w tym resorcie i dwa miesiące czekałem na wnioski samorządów terytorialnych. Zaproponowaliśmy pomoc, bezpłatną pomoc przy dokumentacji przed prywatyzacyjnej spółek komunalnych. To nie musiało się kończyć prywatyzacją, ale zaproponowaliśmy pieniądze na przygotowanie takiej dokumentacji. Przez dwa miesiące udało się wreszcie znaleźć 150 przedsiębiorstw w skali całego kraju, czyli nie uważam, że jest pęd do prywatyzacji na szczeblu gminnym. To też trzeba by wziąć pod uwagę przy projektowaniu. Jak mówię, te argumenty, które tutaj przedstawiam, nie wywracają pomysłu, idei ustawy, natomiast chciałbym żeby one zostały wzięte pod uwagę, żeby to, co wyjdzie z tej Izby, służyło samorządowi terytorialnemu, ale żeby nie wywracało całej prywatyzacji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-124.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-125.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Wysoka Izbo! Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, proponuje, aby Sejm skierował poselski projekt ustawy o zasadach nieodpłatnego przekazywania udziałów i akcji skarbu państwa w niektórych spółkach jednostkom samorządu terytorialnego, zawarty w druku nr 1697, do Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz do Komisji Skarbu Państwa w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-125.3" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">W dyskusji zgłoszono wniosek o skierowanie ustawy dodatkowo jeszcze do Komisji Finansów Publicznych.</u>
          <u xml:id="u-125.4" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Ten wniosek wymaga głosowania, co nastąpi w dzisiejszym bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-125.5" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 15. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Obrony Narodowej o rządowym projekcie ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (druki nr 1119 i 1723).</u>
          <u xml:id="u-125.6" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji, którym jest pan poseł Zbyszek Zaborowski.</u>
          <u xml:id="u-125.7" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#PosełSprawozdawcaZbyszekZaborowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Komisji Obrony Narodowej mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, doręczone państwu w druku nr 1723.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#PosełSprawozdawcaZbyszekZaborowski">Podstawowe rozwiązania proponowane przez rząd obroniły się w trakcie pracy w Komisji Obrony Narodowej i odpowiedniej podkomisji, która zresztą zbierała się 12 razy na posiedzeniach celem analizy tego projektu, zawierającego nową ustawę o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, a także zmiany w 9 innych ustawach. W trakcie pracy przybyło również artykułów. Obecnie projekt ustawy liczy 188 artykułów, a wyjściowo było 180; po prostu staraliśmy się, aby ta ustawa nabrała właściwego kształtu legislacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-126.2" who="#PosełSprawozdawcaZbyszekZaborowski">Projekt ustawy umożliwi, począwszy od 1 stycznia 2004 r., prowadzenie polityki kadrowej w siłach zbrojnych w oparciu o rozwiązania stosowane w armiach państw Paktu Północnoatlantyckiego, ale uwzględniające specyfikę polskich sił zbrojnych. Działalność kadrowa resortu obrony narodowej została tak określona w projekcie, aby zrównać m.in. nabór ze zwolnieniami z zawodowej służby wojskowej. Do tej pory było kilkadziesiąt instytucji, które mogły powoływać i zwalniać z zawodowej służby wojskowej. Teraz będzie mógł to czynić: przy powołaniu tylko szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, a przy zwalnianiu z zawodowej służby wojskowej - minister obrony narodowej w stosunku do pułkowników i generałów oraz szef Sztabu Generalnego w stosunku do innych żołnierzy zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-126.3" who="#PosełSprawozdawcaZbyszekZaborowski">Wyraźnie również oddziela się w projekcie funkcje oficerskie od podoficerskich, a także podoficerskie od szeregowych. Wprowadza się tożsamość stopnia etatowego stanowiska służbowego ze stopniem wojskowym żołnierza zawodowego wyznaczonego na to stanowisko, co do tej pory było bolączką polskich sił zbrojnych. Wprowadza się kadencyjność na stanowiskach służbowych; kadencje będą wynosić od roku do 3 lat, oraz wieloletnie prognozowanie przebiegu służby żołnierza zawodowego, przygotowanie i rozwój kadry zawodowej w kilku obszarach służbowych, w tym kraju i za granicą. Dodatkowo w aktach wykonawczych będziemy mieli szczegółowy opis stanowisk służbowych. Decydująca będzie przy ocenie i w konsekwencji w karierze zawodowej ocena stopnia wykonywania obowiązków służbowych. Przestrzegana będzie zasada wyznaczania na kolejne stanowiska służbowe zgodnie z przyjętym modelem zawodowej służby wojskowej. Ta ustawa ma wprowadzić klarowność, jednoznaczność i trwałość rozwoju służbowego kadry zawodowej.</u>
          <u xml:id="u-126.4" who="#PosełSprawozdawcaZbyszekZaborowski">Stabilność to bardzo ważna sprawa; właściwy mechanizm promocji, utrzymanie w wojsku i zagwarantowanie kariery wojskowej osobom najbardziej predysponowanym i pożądanym ze względu na potrzeby sił zbrojnych ma zasadnicze znaczenie dla długoterminowego kształtowania modelu sił zbrojnych.</u>
          <u xml:id="u-126.5" who="#PosełSprawozdawcaZbyszekZaborowski">Projekt, wprowadzając nowelizację ustawy z 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej, ustanawia trzy korpusy: szeregowych, podoficerów i oficerów, asymilując w ten sposób korpus chorążych do korpusu podoficerów.</u>
          <u xml:id="u-126.6" who="#PosełSprawozdawcaZbyszekZaborowski">Pojawia się tu również kwestia wprowadzenia pewnego podziału stanowisk w armii. Projekt ustawy wprowadza podział stanowisk na stanowiska zasadnicze, zabezpieczające i szczególne. Stanowiska zasadnicze zaś dzieli na główne i pośrednie. Podział ten jest związany z określeniem modeli przebiegu służby wojskowej. Stanowiska zasadnicze to główny nurt awansu zawodowego oficerów zawodowych, którzy pełnią służbę na stanowiskach głównych, na których oficerowie ponoszą bezpośrednią odpowiedzialność za zdolność bojową pododdziałów, oddziałów i innych jednostek organizacyjnych bądź bezpośrednią odpowiedzialność za istotny element funkcjonowania sił zbrojnych w okresie pokoju lub wojny. Stanowiska pośrednie natomiast przygotowują do służby na kolejnym wyższym szczeblu dowodzenia. Stanowiska zabezpieczające mają charakter uzupełniający strukturę dowodzenia wojskami, a szczególne oznaczają służby medyczne, sądy wojskowe, prokuraturę i inne stanowiska, na których potrzebne są kwalifikacje ze szkół i uczelni cywilnych.</u>
          <u xml:id="u-126.7" who="#PosełSprawozdawcaZbyszekZaborowski">Projekt ustawy wyraźnie też określa prawa i obowiązki żołnierzy zawodowych, również podstawowe prawa socjalne, zabezpieczenie socjalne, uwzględnia zasady pełnienia służby kandydackiej poza granicami kraju, w okresie mobilizacji, stanu wojennego i stanu wojny.</u>
          <u xml:id="u-126.8" who="#PosełSprawozdawcaZbyszekZaborowski">Projekt ustawy wyraźnie też potwierdza dostępność służby wojskowej dla kobiet. W tej sprawie przeprowadziliśmy konsultacje z przewodniczącą Rady ds. Kobiet w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, a także z 15 podchorążymi kobietami z Wyższej Szkoły Oficerskiej we Wrocławiu. Zasady określone w ustawie są akceptowane, oczywiście uwzględniają one specyfikę służby kobiet, potwierdzają obowiązywanie Kodeksu pracy w przypadku urlopów macierzyńskich, a w przypadku służby kandydackiej stwarzają kobietom, które zaszły w ciążę, możliwość uzyskania urlopu bezpłatnego do 12 miesięcy. Dopiero po tym okresie, jeżeli kobieta - kandydat do zawodowej służby wojskowej nie wróci do służby, jest zwalniana; ewentualnie przy ponownym zajściu w ciążę jest taka możliwość. Jest to standard rzadko zresztą spotykany w armiach Paktu Północnoatlantyckiego, zazwyczaj nie ma żadnych udogodnień, tak jak np. w armii amerykańskiej, dla kobiet w tym względzie.</u>
          <u xml:id="u-126.9" who="#PosełSprawozdawcaZbyszekZaborowski">Projekt dotyczy również działalności publicznej żołnierzy. Tutaj wprowadzamy dalej idące ograniczenia. Żołnierz zawodowy zgodnie z art. 57 nie będzie mógł wchodzić w skład organów spółek, fundacji i innych przedsiębiorców, może jedynie uczestniczyć w zgromadzeniach akcjonariuszy lub w zgromadzeniach wspólników.</u>
          <u xml:id="u-126.10" who="#PosełSprawozdawcaZbyszekZaborowski">Art. 110 określa m.in., że wybór na posła czy senatora albo na kierownicze stanowisko państwowe obsadzane na podstawie wyboru oraz do organów wykonawczych samorządu terytorialnego powoduje zwolnienie ze służby; a więc staramy się, aby armia była w pełni apolityczna.</u>
          <u xml:id="u-126.11" who="#PosełSprawozdawcaZbyszekZaborowski">Dla żołnierzy zawodowych ważne jest również to, że ustawa zrywa z uzyskiwaniem zgody przy wyjeździe zagranicznym, potrzebna będzie informacja złożona do przełożonego; i tylko w wyjątkowych przypadkach żołnierza zawodowego można będzie objąć zakazem wyjazdu za granicę, muszą to uzasadniać szczególne potrzeby sił zbrojnych.</u>
          <u xml:id="u-126.12" who="#PosełSprawozdawcaZbyszekZaborowski">To tyle, jeżeli chodzi o zawartość tego obszernego projekt ustawy. Jeżeli państwo posłowie pozwolą, przejdę teraz do głównych zmian, których dokonaliśmy w projekcie ustawy w trakcie prac w komisji.</u>
          <u xml:id="u-126.13" who="#PosełSprawozdawcaZbyszekZaborowski">Po pierwsze, rozszerzono przepisy dotyczące ustalania przez wojskowe komisje lekarskie zdolności fizycznej i psychicznej do pełnienia zawodowej służby wojskowej, wprowadzając m.in. nazwy kategorii oraz wskazując, jakie kryteria są brane pod uwagę przy zaliczaniu danej osoby do odpowiedniej kategorii (nowe ust. 6 i 7 w art. 6).</u>
          <u xml:id="u-126.14" who="#PosełSprawozdawcaZbyszekZaborowski">Po drugie, przeredagowano art. 22 normujący przebieg służby żołnierzy zawodowych w instytucjach cywilnych, poza siłami zbrojnymi. W przepisach tych m.in. rozszerzono katalog instytucji cywilnych, w których żołnierze zawodowi mogą pełnić służbę, o Biuro Bezpieczeństwa Narodowego.</u>
          <u xml:id="u-126.15" who="#PosełSprawozdawcaZbyszekZaborowski">Po trzecie, uporządkowano przepisy dotyczące opiniowania żołnierzy zawodowych, w tym w szczególności oceniania żołnierzy. Ponadto dodano, że w opinii zamieszczać się będzie również prognozę przebiegu zawodowej służby wojskowej żołnierza bliższą, dalszą i perspektywiczną. Dotyczy tego art. 26 ust. 4 i 5.</u>
          <u xml:id="u-126.16" who="#PosełSprawozdawcaZbyszekZaborowski">W korpusie podoficerskim, gdzie znacznie ogranicza się liczbę stopni wojskowych w związku z asymilacją korpusu chorążych, wprowadzono dodatkowy stopień starszego chorążego sztabowego, odpowiednio - starszego chorążego sztabowego marynarki. Powodem jest fakt, że w wyniku prowadzonych symulacji w zakresie wprowadzenia w życie nowej polityki kadrowej zwrócono uwagę na zagrożenie związane z połączeniem korpusów chorążych i podoficerów w jeden korpus podoficerski i likwidację wielu stopni wojskowych w tych korpusach. Zagrożenie, niebezpieczeństwo wynika z możliwości odchodzenia z armii dobrze wyszkolonych specjalistów, którzy nie wyrażą zgody na noszenie oznaczeń niższego stopnia odpowiadającego stopniowi etatowemu zajmowanego stanowiska służbowego. Istnieje również w związku z tym możliwość awansu osób z korpusu podoficerskiego właśnie do stopnia starszego chorążego sztabowego.</u>
          <u xml:id="u-126.17" who="#PosełSprawozdawcaZbyszekZaborowski">Stworzono możliwość przejścia oficera z obszaru stanowisk szczególnych do innych obszarów stanowisk. Dotyczy to jednostek specjalnych. W przypadku jednostki GROM uwidoczniła się taka potrzeba z uwagi na specyfikę służby. Stanowiska służbowe w tych jednostkach zostały zaszeregowane do stanowisk szczególnych i trzeba ten fakt uwzględnić.</u>
          <u xml:id="u-126.18" who="#PosełSprawozdawcaZbyszekZaborowski">Pewien problem był z art. 43, który normuje zasady wyznaczania na najwyższe stanowiska w wojsku, tj. szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego i dowódców rodzajów sił zbrojnych. Dokonano tutaj dwóch zmian. Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej dano uprawnienie do zwolnienia z zajmowanego stanowiska szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego i dowódców rodzajów sił zbrojnych w trakcie trwania kadencji z urzędu, tj. bez oczekiwania w tej sprawie na wniosek ministra obrony narodowej. Stworzono również możliwość ponownego wyznaczenia oficerów zajmujących te stanowiska na kolejną kadencję. Przesłanka jest tutaj natury konstytucyjnej. Biuro Bezpieczeństwa Narodowego argumentowało, że fakt, iż prezydent nie może działać z urzędu, jest ograniczeniem kompetencji zwierzchnika sił zbrojnych i ta argumentacja została podzielona przez przedstawicieli rządu.</u>
          <u xml:id="u-126.19" who="#PosełSprawozdawcaZbyszekZaborowski">Wprowadzono całkowicie nowe przepisy w sprawie ochrony zdrowia i świadczeń zdrowotnych udzielanych żołnierzom zawodowym. Dotyczy to art. 66. Decydującym czynnikiem był tu fakt wejścia w życie w 2003 r. ustawy z dnia 23 stycznia o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia. Ponadto w omawianej sprawie rozbudowano przepisy dotyczące badań lekarskich i szczepień żołnierzy zawodowych skierowanych do służby poza granice państwa i po powrocie do kraju, co jest szczególnie ważne w związku z narastającą liczbą misji zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-126.20" who="#PosełSprawozdawcaZbyszekZaborowski">Rozbudowano przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny służby żołnierzy zawodowych. Wprost w ustawie wskazano, jakie przepisy Kodeksu pracy będą miały służyć zapewnieniu bezpieczeństwa i higienicznych warunków służby wojskowej. Dotyczy tego art. 69 ust. 3, numeracja z przedłożenia rządowego - art. 68.</u>
          <u xml:id="u-126.21" who="#PosełSprawozdawcaZbyszekZaborowski">Wprowadzono w miejsce dotychczasowej nagrody rocznej dodatkowe uposażenie roczne o charakterze obligatoryjnym, które będzie wypłacane za dany rok w I kwartale następnego roku kalendarzowego i zawarto tutaj pewne przepisy przejściowe. Wprowadzono przepis art. 73 ustawy jednoznacznie określający sposób finansowania żołnierzy pełniących służbę w jednostkach wojskowych lub instytucjach cywilnych, wskazując, jakie należności pieniężne będzie wypłacać jednostka budżetowa, na której zaopatrzeniu logistycznym pozostają żołnierze pełniący służbę w instytucjach cywilnych oraz w jednostkach organizacyjnych, dla których minister obrony narodowej jest organem założycielskim albo nadzorowanych przez ministra obrony narodowej niebędących jednostkami budżetowymi.</u>
          <u xml:id="u-126.22" who="#PosełSprawozdawcaZbyszekZaborowski">W art. 80 ustawy wprowadzono zasadę przekazywania uposażenia i innych należności pieniężnych w formie bezgotówkowej na podstawie pisemnego porozumienia między płatnikiem a żołnierzem zawodowym. Zmniejszono zakres zmian dokonywanych w ustawie o powszechnym obowiązku obrony. Równolegle toczą się prace, przypominam, nad ustawą nowelizującą ustawę o powszechnym obowiązku obrony z 1967 r.</u>
          <u xml:id="u-126.23" who="#PosełSprawozdawcaZbyszekZaborowski">W przepisach przejściowych i dostosowujących m.in. doprecyzowano art. 173, numeracja z przedłożenia - art. 170, regulujący wprowadzenie do końca 2006 r. tożsamość stopnia wojskowego posiadanego przez żołnierza zawodowego ze stopniem etatowym stanowiska, jakie zajmuje. Ten okres jest potrzebny, ponieważ czasami mamy do czynienia z taką sytuacją, że kapitan zajmuje stanowisko podpułkownikowskie. Dotyczy to sytuacji, kiedy różnica między stopniem wojskowym a stopniem zajmowanego stanowiska etatowego jest większa niż jeden stopień. Ma to umożliwić bezkolizyjne wejście w życie pełnej etatyzacji i przyrównania stopni wojskowych do stopni stanowisk służbowych.</u>
          <u xml:id="u-126.24" who="#PosełSprawozdawcaZbyszekZaborowski">Dodano również nowe przepisy, które pozwalają na pełnienie służby przez podoficerów na stanowiskach szeregowych zawodowych oraz na powoływanie chorążych rezerwy na ćwiczenia wojskowe na stanowiska podoficerskie. W przypadku stanowisk szeregowych zawodowych dotyczy to przede wszystkim kierowców, jest ich 4 tys. Chodzi o to, żeby w tym czasie umożliwić im do 2007 r. awans na stanowiska podoficerskie, ewentualnie wykorzystać kadrę w tym czasie. Później dopiero osoby te byłyby zwalniane z zawodowej służby wojskowej, jeżeli nie przyjęłyby propozycji zgodnych z tą ustawą.</u>
          <u xml:id="u-126.25" who="#PosełSprawozdawcaZbyszekZaborowski">Mamy również kilka zmian redakcyjnych. Doprecyzowano m.in. definicję pojęcia „stanowiska szczególne”, art. 6 pkt 11, obecna numeracja to art. 6 pkt 10. Doprecyzowano art. 9 traktujący o powstaniu stosunku służbowego zawodowej służby wojskowej. Natomiast w art. 129 ust. 2 ustawy wprowadzono zasadę odpowiedniego stosowania przepisów ustawy o uposażeniu żołnierzy niezawodowych do kandydatów na żołnierzy zawodowych w zakresie uposażenia i innych należności pieniężnych.</u>
          <u xml:id="u-126.26" who="#PosełSprawozdawcaZbyszekZaborowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z tej analizy wynika, że wykonano ogromną pracę po to, aby udoskonalić projekt rządowy pod względem legislacyjnym. Wszelkie zmiany w projekcie zostały dokonane w uzgodnieniu z rządem i przy jednomyślnym stanowisku Komisji Obrony Narodowej. W związku z tym w imieniu Komisji Obrony Narodowej wnoszę o uchwalenie przedłożonego projektu ustawy w brzmieniu z druku nr 1723. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-126.27" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Sejm zdecydował o wysłuchaniu w tym punkcie porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-127.3" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Janasa, który wystąpi w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#PosełStanisławJanas">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej o rządowym projekcie ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, przedstawionym w druku nr 1723.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#PosełStanisławJanas">Omawiany projekt ustawy określa zasady powoływania do zawodowej służby wojskowej, przebieg tej służby, uprawnienia i obowiązki służbowe żołnierzy zawodowych, uposażenie oraz zasady zwalniania z zawodowej służby wojskowej. Ustawa ta ma zastąpić ustawę z dnia 30 czerwca 1970 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, gdyż liczba i zakres zmian są tak duże, że rzeczywiście lepiej było napisać tę ustawę od nowa.</u>
          <u xml:id="u-128.2" who="#PosełStanisławJanas">Komisja Obrony Narodowej w swoim przedłożeniu w druku nr 1723 dokonała kilkunastu zmian, które Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej popiera, jednak 3 z nich wymagają szczegółowego omówienia i podkreślenia. Otóż, w art. 43 normującym zasady wyznaczania na najwyższe stanowiska w Wojsku Polskim, tj. szefa Sztabu Generalnego i dowódców rodzajów sił zbrojnych, wprowadzono dwie zmiany. Po pierwsze, stworzono możliwość wydłużenia do dwóch kadencji pełnienia wymienionych najwyższych funkcji w Wojsku Polskim. Jest to zmiana dość oczywista i zasadna, mamy bowiem do czynienia ze stanowiskami głównymi, zamykającymi dalsze możliwości awansu. Rezygnacja po 3 latach z możliwości wykorzystania wiedzy i doświadczenia oficerów o najwyższych kwalifikacjach wydaje się niecelowa zarówno z przyczyn organizacyjny, merytorycznych, mających wpływ na bezpieczeństwo państwa, jak i ze względów społecznych. Tę poprawkę Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratyczne uznaje za słuszną i oczywiście ją popiera.</u>
          <u xml:id="u-128.3" who="#PosełStanisławJanas">Druga przyjęta przez komisję poprawka do art. 43 dotyczy rozszerzenia uprawnień prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej do zwolnienia z zajmowanego stanowiska szefa Sztabu Generalnego i dowódców poszczególnych rodzajów sił zbrojnych w trakcie trwania ich kadencji. Została wniesiona na wniosek Biura Bezpieczeństwa Narodowego z uzasadnieniem, iż jej nieuwzględnienie powoduje ograniczenie uprawnień prezydenta w zakresie związanym z realizacją funkcji zwierzchnika Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Poprawka ta nasuwa szereg wątpliwości, w tym podstawową: jej przyjęcie może prowadzić - podkreślam, może prowadzić, choć nie musi - do tworzenia punktów zapalnych na linii urząd prezydencki - Ministerstwo Obrony Narodowej. Być może moje uwagi są przysłowiowym dmuchaniem na zimne, niemniej patrząc wstecz, na historię kontaktów urzędu prezydenta z Ministerstwem Obrony Narodowej, zwłaszcza w okresach tzw. kohabitacji, uważam, iż należy wystrzegać się tworzenia prawnych pułapek kompetencyjnych.</u>
          <u xml:id="u-128.4" who="#PosełStanisławJanas">Zaproponowana poprawka stwarza możliwość paraliżu pracy Sztabu Generalnego Wojska Polskiego w przypadku, gdy nie dochodzi do porozumienia między prezydentem RP a ministrem obrony narodowej. Minister ma dziś prawo wnoszenia do prezydenta o powołanie oficerów na najważniejsze funkcje w armii, prezydent zaś do ich odwoływania bez konieczności uzgodnienia tego faktu z ministrem. Wyobraźmy sobie taką sytuację - mam nadzieję, że tylko hipotetyczną - jednego dnia prezydent na wniosek ministra powołuje szefa Sztabu Generalnego, następnego dnia minister dowiaduje się np. z telewizji, iż prezydent już go odwołał. Przedstawiając powyższe uwagi, liczę, iż Wysoka Izba uwzględni je podczas dalszych prac.</u>
          <u xml:id="u-128.5" who="#PosełStanisławJanas">Trzeci z problemów, który chciałbym przybliżyć, wynika z zaproponowanej przez komisję poprawki w art. 173 ust. 1 i 2 regulującej tożsamość stopnia wojskowego ze stopniem etatowym zajmowanego stanowiska. Innymi mówiąc słowy, chodzi o to, by stopień żołnierza zawodowego odpowiadał stopniowi przewidywanemu na danym etacie. Komisja wskazała na dość istotny mankament projektu rządowego, zakładającego, iż żołnierza zawodowego mianuje się na stopień wojskowy odpowiadający stopniowi etatowemu stanowiska służbowego, na jakie żołnierz ma być wyznaczony, z dniem przyjęcia ustawy - co oznaczałoby: od 1 stycznia przyszłego roku. W dzisiejszej sytuacji musiałoby to doprowadzić do błyskawicznych awansów często o dwa stopnie, np. ze stopnia kapitana do podpułkownika. W związku z tym komisja uznała, iż sama zasada tożsamości jest słuszna, miała natomiast zastrzeżenia do trybu i czasu wprowadzenia tejże zasady w życie. Komisja proponuje więc wydłużenie terminu wprowadzenia tej zasady do 1 stycznia 2007 r., co moim zdaniem jest ze wszech miar słuszne.</u>
          <u xml:id="u-128.6" who="#PosełStanisławJanas">Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej wnoszę o przyjęcie projektu ustawy przedłożonej przez Komisję Obrony Narodowej w druku nr 1723. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-128.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę pana posła Bogdana Klicha o wystąpienie w imieniu klubu Platformy Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-129.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#PosełBogdanKlich">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#PosełBogdanKlich">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W pierwszym czytaniu dość dużo uwagi poświęciliśmy ogólnym zasadom, które wprowadza nowa ustawa. Nie chcę powtarzać poprzednich sformułowań, ale niewątpliwie rzeczą ważną jest to, że ta ustawa już jest. Ważne i cenne jest to, że zwłaszcza ten wymiar polityki kadrowej będzie przez nią regulowany, bo przecież w związku z modernizacją i przebudową polskich sił zbrojnych niezbędne jest dostosowanie systemu prawnego do zasad polityki kadrowej wprowadzonej nie tak dawno, bo w lutym 2002 r., przez ministra obrony narodowej. Ważne jest zwłaszcza to, że ta ustawa wprowadza zasadę zrównania naboru ze zwolnieniami. Warto przypomnieć, że w tej chwili przyjęto średni wiek odchodzenia ze służby wynoszący 57 lat, a średni czas trwania służby wojskowej - 33 lata. To zrównanie oznacza, że ok. 825 oficerów będzie opuszczać rocznie siły zbrojne, przy czym z sił zbrojnych będzie odchodziło 1425 podoficerów. To znaczy, że wprowadza się zasadę 3-procentowej rotacji. Wydaje się, że ten poziom - 3-procentowa rotacja - jest określony właściwie.</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#PosełBogdanKlich">Ważne jest też oddzielenie funkcji oficerskich od podoficerskich, a tych od szeregowych, i stworzenie odrębnych korpusów, z odrębnymi kryteriami naboru. Ważne są szczególnie te kryteria naboru, które są inne w odniesieniu do każdego z tych korpusów. Ważne jest wprowadzenie zasady tożsamości stopnia etatowego ze stopniem wojskowym, bo warto przypomnieć, że dzisiaj aż ponad 9 tys., właściwie 10 tys. żołnierzy ma stopień wojskowy wyższy, a 2407 żołnierzy stopień niższy niż ten stopień etatowy, który zajmują. Powoduje to bałagan, chaos, budzi wątpliwości i zastrzeżenia także finansowe. Ważne jest wprowadzenie zasady kadencyjności, ważne - o czym za chwilę powiem - jest też to, że po naszych pracach w podkomisji i w komisji ta zasada kadencyjności będzie w sposób żelazny przestrzegana.</u>
          <u xml:id="u-130.3" who="#PosełBogdanKlich">Ogromnie istotne jest prognozowanie przebiegu służby żołnierza zawodowego. Warto przypomnieć, że w Wielkiej Brytanii żołnierz zawodowy zna swoją przyszłość co najmniej na 1,5 kadencji do przodu. Ta ustawa tę zasadę wprowadza, w związku z tym reguluje rozwój kadry zawodowej i powoduje, poprzez cały skomplikowany, zawarty w tej ustawie mechanizm różnego rodzaju kategorii i stanowisk, że żołnierz nie będzie koncentrował całej swojej pracy zawodowej w jednym pionie, np. w pionie dowódczo-sztabowym, a to sprawia w tej chwili, że ten rozwój żołnierza zawodowego jest znacznie ograniczony. Ważny jest szczegółowy opis stanowisk służbowych, a nie tylko, tak jak w tej chwili, mniej czy bardziej określony etat. Ogromnie istotne są również zasady opiniowania, wraz z przyjęciem w żelazny sposób określonej zasady opinii służbowej, która będzie formułowana na koniec kadencji, a nie raz na rok. To opiniowanie będzie dostosowane, zindywidualizowane niejako, do zadań wynikających z opisu stanowiska. W związku z tym można powiedzieć, że też istotny jest model wojskowej służby zawodowej, który w tej ustawie się znajduje, jak i prognozowanie indywidualnego rozwoju każdego żołnierza zawodowego.</u>
          <u xml:id="u-130.4" who="#PosełBogdanKlich">Wydaje się, że ta ustawa zawiera szereg takich propozycji, które będą przyspieszać profesjonalizację naszej kadry zawodowej. Należy do nich zasada kadencyjności, o której wcześniej wspominałem, bo ona wprowadza zasadę konkurencji - to dzięki mechanizmowi konkurencji sam zainteresowany będzie zobowiązany do pogłębiania swojej wiedzy i zdobywania nowych doświadczeń. Aby ten mechanizm zadziałał właściwie - przypomnę raz jeszcze to, o czym mówiłem w pierwszym czytaniu - ważne jest, żeby nie został zniekształcony w punkcie wyjścia. To oznacza, że ta zasada powinna być w sposób kategoryczny przestrzegana jeszcze w tym roku.</u>
          <u xml:id="u-130.5" who="#PosełBogdanKlich">Na pewno ważne jest to, że ta ustawa właściwie uniemożliwia podejmowanie pracy zarobkowej poza jednostką wojskową. Tutaj szczególne znaczenie ma zakaz zasiadania w radach nadzorczych, zarządach spółek i fundacji, bo to eliminuje niebezpieczeństwo podwójnej lojalności, która w wojsku jest rzeczą absolutnie niedopuszczalną.</u>
          <u xml:id="u-130.6" who="#PosełBogdanKlich">Natomiast niestety w czasie prac naszej komisji uchował się art. 108 w takiej wersji, w jakiej został zapisany w projekcie rządowym, tzn. umożliwiającej kandydowanie w wyborach do Sejmu i Senatu oraz do organów samorządu terytorialnego żołnierzom zawodowym. Wydaje się, że ten przepis, dopuszczający także udział w kampaniach wyborczych i rozszerzający to pojęcie na kampanie wyborcze, jest przepisem błędnym, tzn. przyjęcie go w takim brzmieniu, jakie proponuje ten projekt, poważnie naruszałoby zasadę apolityczności wojska. Mam tutaj na myśli to, że żołnierz na czas trwania kampanii wyborczej byłby urlopowany - wszystko jedno, czy to jest urlop okolicznościowy, jak w tej chwili, czy urlop bezpłatny, co wprowadza ten projekt ustawy. Jest to pewien margines, właściwie taka szczelina, przez którą do jednostek wojskowych może dostać się polityka, co jest rzeczą niedopuszczalną, jeżeli przyjąć zasadę apolityczności sił zbrojnych i cywilnej kontroli nad armią. Albo się jest żołnierzem zawodowym, albo się jest politykiem - i taki wybór musi być dokonany przez żołnierza zawodowego nie w momencie, kiedy zostaje on wybrany do Sejmu, Senatu czy do samorządu terytorialnego, ale zanim podejmie decyzję o kandydowaniu. W związku z tym wydaje się, że jeśli żołnierz zawodowy odczuwa potrzebę, żeby stać się politykiem, choćby na chwilę, powinien po prostu zdjąć mundur w momencie, kiedy podejmuje decyzję o kandydowaniu, a zatem przed rozpoczęciem kampanii wyborczej. Stosowną poprawkę w tej sprawie, panie marszałku, zgłoszę za chwilę.</u>
          <u xml:id="u-130.7" who="#PosełBogdanKlich">Niedobrze też się stało, że został ponownie wprowadzony stopień starszego chorążego sztabowego, przy pełnej argumentacji, którą komisja podzieliła, a także stopień starszego chorążego sztabowego marynarki, bo jednak dążyliśmy do tego, aby liczbę stopni wojskowych ograniczyć oraz zlikwidować korpus chorążych, łącząc go, przypomnę, z korpusem podoficerskim. Tego nie przewidywał projekt rządowy. A zatem należy zmienić art. 36 ust. 1 pkt 2 lit. h. Stosowną zmianę w tej sprawie też przedłożę, panie marszałku, za chwilę.</u>
          <u xml:id="u-130.8" who="#PosełBogdanKlich">Natomiast ogrom pracy - bo to rzeczywiście ogrom pracy - którą wykonała Komisja Obrony Narodowej, dotyczy de facto trzech zasadniczych spraw:</u>
          <u xml:id="u-130.9" who="#PosełBogdanKlich">Po pierwsze, chodzi o uporządkowanie tej ustawy. Warto tutaj np. odwołać się do art. 70 i 71, które mówią o tym samym, o czym mówiły analogiczne artykuły z projektu rządowego, ale w sposób znacznie bardziej uporządkowany (mówią o tym, jak liczy się przeciętne uposażenie kadry, oraz kto ustala to przeciętne uposażenie).</u>
          <u xml:id="u-130.10" who="#PosełBogdanKlich">Druga cecha tego projektu po pracy w komisji to konieczne uzupełnienia. Przypomnę art. 122 wprowadzający instytucję świadectwa służby na zakończenie służby wojskowej, instytucję ogromnie istotną dla tych, którzy poświęcili swoje życie, najlepsze lata wojsku i odchodzą ze służby. Rzeczywiście należy im się takie świadectwo służby wraz ze wszystkimi możliwościami odwoławczymi, które ten artykuł wprowadza.</u>
          <u xml:id="u-130.11" who="#PosełBogdanKlich">Ważne też są rozliczne uszczegółowienia, które mają miejsce w tej ustawie po pracach w komisji, zwłaszcza precyzujące delegacje ustawowe w tej ustawie. Mówiłem o tym w pierwszym czytaniu. W tej chwili ten projekt jest znacznie lepszy, ponieważ dookreśla te delegacje i uszczegóławia wiele innych zagadnień. Na przykład w art. 58, gdzie mowa o tym, w jakich sytuacjach dowódca może zakazać żołnierzowi wyjazdu za granicę, już nie ma pojęcia szczególnie uzasadnionych przypadków, tylko jest mowa o dwóch konkretnych przypadkach, w których to ma się dokonać. I taka sytuacja zdarza się w wielu innych artykułach, co ma swój ogromny walor.</u>
          <u xml:id="u-130.12" who="#PosełBogdanKlich">Tak więc uzupełnienie, uporządkowanie oraz uszczegółowienie to przede wszystkim wyniki pracy w Komisji Obrony Narodowej, które Platforma Obywatelska ceni bardzo wysoko. Z tymi dwiema poprawkami, które za chwilę złożę, będzie ten projekt popierała. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-130.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę teraz o zabranie głosu pana posła Marka Muszyńskiego, który wystąpi w imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#PosełMarekMuszyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam zaszczyt ponownie przedstawić uwagi do projektu ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#PosełMarekMuszyński">Przez wiele lat po przełomie ustrojowym w 1989 r. nie udało się przyjąć aktu regulującego zawodową służbę wojskową w siłach zbrojnych Rzeczypospolitej - ustawy bardzo potrzebnej demokratycznemu państwu i jego armii. Dlatego przedłożony projekt chcieliśmy powitać z ulgą i nadzieją, widząc w nim finał przewlekających się kontrowersji i sporów, syntezę wpisującą siły zbrojne w system prawny demokratycznego państwa, w system, w którym obowiązują zasady cywilnego zwierzchnictwa i kontroli nad siłami zbrojnymi.</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#PosełMarekMuszyński">Niestety przedłożony projekt, jeśli chodzi o tę kwestię, poszedł w dokładnie przeciwnym kierunku. Zakłada on bowiem istotne zwiększenie roli i prerogatyw w realizacji polityki kadrowej szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. W myśl nowych uregulowań istotne kompetencje zawarowane dotychczas dla ministra obrony narodowej oraz podległego mu dyrektora Departamentu Kadr i Szkolnictwa Wojskowego MON zostałyby przekazane szefowi Sztabu Generalnego. I tak:</u>
          <u xml:id="u-132.3" who="#PosełMarekMuszyński">- stałby się on jedynym organem powołującym do zawodowej służby wojskowej, w tym także w korpusie szeregowych zawodowych,</u>
          <u xml:id="u-132.4" who="#PosełMarekMuszyński">- prowadziłby wykaz stanowisk, na których pełniona jest zawodowa służba wojskowa poza strukturami resortu obrony narodowej,</u>
          <u xml:id="u-132.5" who="#PosełMarekMuszyński">- zaliczałby żołnierza do określonego korpusu zawodowego, grupy i specjalności wojskowej,</u>
          <u xml:id="u-132.6" who="#PosełMarekMuszyński">- wyznaczałby na stanowiska do stopnia podpułkownika w komórkach organizacyjnych Sztabu Generalnego, podległych jednostkach organizacyjnych i w dowództwie Garnizonu Warszawa,</u>
          <u xml:id="u-132.7" who="#PosełMarekMuszyński">- wyznaczałby lub kierował żołnierzy do pełnienia służby poza granicami państwa, z wyłączeniem niewielkiej grupy osób będącej w bezpośredniej kompetencji ministra obrony narodowej,</u>
          <u xml:id="u-132.8" who="#PosełMarekMuszyński">- wypowiadałby stosunki służbowe i zwalniał z zawodowej służby wojskowej żołnierzy, z wyjątkiem będących w bezpośredniej kompetencji MON.</u>
          <u xml:id="u-132.9" who="#PosełMarekMuszyński">W efekcie szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego z osoby zajmującej się planowaniem strategiczno-operacyjnym i mobilizacyjnym rozwinięciem wojsk, czyli funkcjami o charakterze czysto specjalistyczno-wojskowym, realizować miałby nowe zadania, nie tylko o dużym ciężarze gatunkowym, ale i czasochłonności; zadania wymagające stworzenia w Sztabie Generalnym nowych komórek organizacyjnych o biurowym profilu działania (np. rozbudowy Generalnego Zarządu P1). Jednak to nie rozbudowa machiny biurokratycznej Sztabu Generalnego stanowi sedno sprawy, lecz specyfika zadań, które te komórki w imieniu szefa sztabu będą realizować; zadań, które w myśl obowiązujących ustaw stanowią wyłączną kompetencję ministra obrony narodowej, określoną w art. 4 ustawy o urzędzie ministra obrony narodowej z dnia 14 grudnia 1995 r., a przede wszystkim kompetencję wynikającą z konstytucyjnej zasady cywilnego zwierzchnictwa nad siłami zbrojnymi, zawartej w art. 134 pkt 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-132.10" who="#PosełMarekMuszyński">Poruszałem ten problem podczas pierwszego czytania niniejszej ustawy. Podnosiłem to również w czasie prac podkomisji, nie znajdując wszakże wystarczającego wsparcia. Nie chcąc zaś blokować prac nad tą potrzebną przecież i oczekiwaną ustawą, zostawiłem tę sprawę do rozstrzygnięcia przez Wysoką Izbę. Dziś raz jeszcze z tej trybuny ostrzegam, że te zapisy byłyby w istocie rezygnacją z realnych, ustawowych i niezbędnych prerogatyw ministra obrony narodowej dla realizacji zasady cywilnego zwierzchnictwa nad wojskiem. Byłby to kolejny krok w konsekwentnym i upartym dążeniu do utrwalenia i powiększenia ogromnego obszaru nieformalnej władzy i wpływów szefa Sztabu Generalnego w obszarze polityki personalnej w wojsku. Przyjęcie tych zapisów sprowadziłoby każdego ministra do roli statysty, zaś cywilną kontrolę przezeń sprawowaną uczyniłoby fikcją.</u>
          <u xml:id="u-132.11" who="#PosełMarekMuszyński">I jeszcze jedno - skutkować by to mogło interwencją Trybunału Konstytucyjnego. Bo pozwoli pan, panie marszałku, że zacytuję wprost odpowiednie zapisy prawa. I tak, art. 134 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej mówi: „W czasie pokoju prezydent Rzeczypospolitej sprawuje zwierzchnictwo nad siłami zbrojnymi za pośrednictwem ministra obrony narodowej”. Natomiast art. 4 ustawy o urzędzie ministra obrony narodowej stanowi: „Minister obrony narodowej sprawuje bezpośrednio lub za pośrednictwem wyznaczonego sekretarza stanu lub podsekretarza stanu nadzór nad: 1) gospodarką finansową, 2) polityką kadrową, 3) jednostkami kontroli gospodarczo-finansowej, 4) jednostkami kontroli wyszkolenia i gotowości bojowej sił zbrojnych, 5) działalnością obsługi prawnej, 6) kontaktami międzynarodowymi, 7) duszpasterstwami wojskowymi”. Są to podstawowe atrybuty każdego zwierzchnictwa, zwłaszcza wymienione w ustawie jako pierwsze, czyli zarządzanie finansami i polityką kadrową. Bez tego nie ma realnego zwierzchnictwa. I proszę łaskawie zwrócić uwagę: gdyby ustawodawca miał taki zamiar, to wymieniłby wśród zwierzchników szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. Ale ponieważ tego nie zrobił, to oczywiste jest, że zostawił te kompetencje wyłącznie do dyspozycji ministra obrony narodowej.</u>
          <u xml:id="u-132.12" who="#PosełMarekMuszyński">Dlatego raz jeszcze chcę jasno stwierdzić: Zmiany zapisów omawianego projektu ustawy w zakresie polityki kadrowej w siłach zbrojnych traktujemy jako warunek sine qua non jej poparcia. Składając stosowne poprawki na ręce pana marszałka, pragnę podkreślić, że ich przyjęcie będzie miało rozstrzygające znaczenie dla naszej decyzji w głosowaniu nad projektem omawianej ustawy. Nie przyłożymy ręki do psucia konstytucyjnego porządku w państwie.</u>
          <u xml:id="u-132.13" who="#PosełMarekMuszyński">Pragnę poruszyć jeszcze kwestię utrzymania dotychczasowej tzw. służby poza wojskiem. Projekt przewiduje, iż służba taka może być pełniona w Kancelarii Prezydenta, Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Departamencie Sądów Wojskowych Ministerstwa Sprawiedliwości, Agencji Wywiadu oraz w innych instytucjach cywilnych realizujących szczególne zadania na rzecz obronności bezpieczeństwa państwa. Nie określa on jednak precyzyjnie zasad i trybu tworzenia tego rodzaju stanowisk, co w istocie może skutkować nadmiernym zapotrzebowaniem ze strony takich instytucji na zatrudnianie żołnierzy zawodowych. Wracam do tego, bo proces ucywilniania komórek wojskowych administracji pozwoliłby zracjonalizować wydatki resortu obrony narodowej. W dobie tak poważnej redukcji i zwolnień w zawodowej służbie wojskowej nie istnieje i prawdopodobnie długo istnieć nie będzie problem doboru specjalistów do pracy na stanowiskach w instytucjach cywilnych czy też administracji wojskowej.</u>
          <u xml:id="u-132.14" who="#PosełMarekMuszyński">Zastanowić się też warto nad regulacją statusu sądownictwa i prokuratury wojskowej, pełną wyłączeń od projektu niniejszej ustawy. Czy rzeczywiście w okresie pokoju istnieje konieczność utrzymania wyodrębnionego sądownictwa i wyodrębnionej prokuratury wojskowej? Czy wzorem innych państw nie należałoby zadań tych powierzyć sądownictwu i prokuraturze cywilnej?</u>
          <u xml:id="u-132.15" who="#PosełMarekMuszyński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie chciałbym, aby krytyczne uwagi, jakie tu wypowiedziałem, podważały całkowicie wartość prezentowanego projektu ustawy. Wręcz przeciwnie, przedstawia on pozytywne kierunki zmian, które to zmiany bez wątpienia powinny stać się literą prawa, że wymienię tylko niektóre z nich, np. uporządkowanie kwestii przebiegu służby, wprowadzenie tożsamości stopnia wojskowego z zajmowanym stanowiskiem służbowym, uregulowanie zasad opiniowania, awansowania i wyznaczania na stanowiska, uregulowanie problematyki służby poza granicami kraju, dostrzeżenie specyfiki służby wojskowej kobiet itd. Dlatego przyjęcie przez Wysoką Izbę zgłoszonych przeze mnie poprawek pozwoli nam z pełnym przekonaniem poprzeć tę ważną i potrzebną ustawę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-132.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Teraz wystąpi pan poseł Stanisław Kalinowski, który przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-133.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#PosełStanisławKalinowski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Panowie Posłowie! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego wystąpić przed Wysoką Izbą, aby zaprezentować stanowisko klubu w przedmiocie rządowego projektu ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych. Dobrze się stało, że obowiązująca od 30 czerwca 1970 r. ustawa o służbie zawodowej zostanie zastąpiona nowoczesną ustawą, którą środowisko żołnierskie nazywa popularnie ustawą pragmatyczną. Realia polityczne, uwarunkowania pełnienia służby przez żołnierzy zawodowych na przestrzeni 33 lat uległy olbrzymim zmianom. Obecnie, kiedy zmienia się rynek pracy, a nie da się ukryć, że w dużym stopniu dotyczy to żołnierzy zawodowych, zważywszy na oczekiwania, jakim powinien odpowiadać nowoczesny, wykształcony i wyszkolony żołnierz, uchwalenie tej tak oczekiwanej ustawy okazuje się tym bardziej zasadne. Mam pełną świadomość, iż podejmując pracę nad tą ustawą, uchwalałem po prostu konstytucję dla żołnierzy zawodowych i dosłownie, i w przenośni. Posłowie i członkowie Komisji Obrony Narodowej związani z Klubem Parlamentarnym Polskiego Stronnictwa Ludowego wyjeżdżali na spotkania poselskie, aby wysłuchać uważnie uwag i propozycji dotyczących rządowego projektu ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych. Najogólniej na tych spotkaniach widoczne były duże emocje. Towarzyszyły im strach przed jutrem, niepewność dalszego pełnienia służby. Poruszano sprawy etatyzacji, zachowania stanowiska zgodnego z posiadanym stopniem wojskowym. Novum stanowi utworzenie korpusu oficerów zawodowych. Dokładnie określa się kompetencje wojskowej komisji lekarskiej i jej szczególny udział w powoływaniu do służby zawodowej. Ustawa dookreśla terminy: „potrzeby sił zbrojnych”, poprzez określenie ich celowości, „stanowisko służbowe”, „stopień etatowy” oraz gradację stanowisk służbowych. Ma to niebagatelne znaczenie dla przebiegu służby. Ustawodawca określa zasady kontraktu dla żołnierzy zawodowych oraz szczególny tryb powoływania do służby wojskowej. Szczególne znaczenie ma rozdział 3. „Przebieg zawodowej służby wojskowej”, a także sprawy rezerwy kadrowej i sprawy dyspozycji. Ogromną rolę kadrową przypisuje się szefowi Sztabu Generalnego, który będzie mianował na zajmowane stanowiska służbowe i zwalniał z nich. Poważną rolę odgrywa art. 57 projektu komisyjnego w przedmiocie zakazu wchodzenia żołnierza zawodowego w skład organów spółek, fundacji i innych przedsiębiorstw. Art. 80 reguluje sprawy uposażenia i dodatków o charakterze stałym. Rozdział 7. w całości poświęcony jest zwolnieniu z zawodowej służby wojskowej, co ma niebagatelne znaczenie. Reguluje się sytuację żołnierza po jego wyborze na posła i senatora. Na uwagę zasługuje dyspozycja art. 154 i 155 dotyczących żołnierza pełniącego służbę kandydacką na wypadek ogłoszenia mobilizacji, stanu wojennego i w czasie wojny. Jestem o tym głęboko przekonany - takie odnoszę wrażenie - że na tym etapie środowisko wojskowe ze zrozumieniem przyjmie projekt ustawy, dlatego oświadczam, iż mój klub opowie się za skierowaniem projektu do dalszych prac. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Teraz pan poseł Zbigniew Dziewulski proszony jest o przedstawienie stanowiska klubu Samoobrony Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-135.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#PosełZbigniewDziewulski">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#PosełZbigniewDziewulski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej mam zaszczyt przedstawić paniom posłankom oraz panom posłom stanowisko naszego klubu wobec sprawozdania Komisji Obrony Narodowej dotyczącego rządowego projektu ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, które zawarte jest w druku sejmowym nr 1723. Pierwsze czytanie niniejszego projektu ustawy odbyło się w Sejmie dnia 21 stycznia 2003 r., po czym skierowano go do prac w Komisji Obrony Narodowej, która to wyłoniła ze swego składu podkomisję i jej to właśnie zleciła rozpatrzenie omawianego dziś projektu. W toku prac do pierwotnego tekstu ustawy wniesiono wiele zmian, które mają istotny wpływ na jej pierwotny kształt. Stąd też tekst zaproponowanej ustawy zawarty w sprawozdaniu Komisji Obrony Narodowej w wielu punktach odbiega od tego, który Wysoka Izba zna z druku nr 1119, czyli projektu rządowego.</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#PosełZbigniewDziewulski">W trakcie mojego pierwszego przemówienia odnośnie do tej kwestii dobitnie podkreślałem, że omawiamy niniejszy projekt z powodu bardzo oczywistego, jest nim bowiem reorganizacja dokonująca się od wielu lat w strukturach Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. W uzasadnieniu zaproponowanego przez rząd projektu zapisano, iż obowiązująca, wielokrotnie nowelizowana ustawa o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych nie stwarza warunków do sprawnego wprowadzenia w życie nowej polityki kadrowej, co do której istnieje wiele zastrzeżeń. Pozwolę sobie na wstępie przytoczyć ten sam cytat, który to rozpoczynał moje wcześniejsze w tej sprawie wystąpienie. Pochodzi on z uzasadnienia projektu ustawy. Robię to, dlatego że jest on znamienny dla zachodzących w polskiej armii przemian. „Zasadniczym celem polityki kadrowej jest skuteczne zaspokajanie potrzeb osobowych sił zbrojnych, z uwzględnieniem obowiązujących kryteriów ilościowych i jakościowych”.</u>
          <u xml:id="u-136.3" who="#PosełZbigniewDziewulski">W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej chcę oznajmić, iż nasz klub nie podpisuje się pod zmianami, które mają prowadzić do redukcji stanu osobowego armii, dokonywanymi się za wszelką przysłowiową cenę, przede wszystkim kosztem tych, których najłatwiej zwolnić z wojska, żołnierzy, którym kończą się kontrakty itp. Dobrze rozumiemy, iż nałożono na nas konkretne obowiązki i musimy zredukować stan armii do 150 tys. żołnierzy, ale nie róbmy tego na siłę, bo niejednokrotnie ludzie z tego powodu tracą pracę, pozostając ze swoimi rodzinami bez środków do życia.</u>
          <u xml:id="u-136.4" who="#PosełZbigniewDziewulski">Omawianie niniejszego projektu zbiegło się również, i słusznie, w czasie z aktualizowaniem ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej, która jest ustawą podstawową dla sił zbrojnych naszego państwa. Nie rozumiem jednak, dlaczego pragmatyczna ustawa ma być uchwalona wcześniej niż nowelizacja ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej, z której to właśnie powinny wynikać zapisy zawarte w omawianej obecnie ustawie. Ponadto dopiero co polski parlament zajmował się całym pakietem rządowym ustaw dotyczących ratyfikacji protokołów w sprawie akcesji państw kandydackiej siódemki do Traktatu Północnoatlantyckiego. Takowe reformy czekają także te kraje. Niektóre z nich już rozpoczęły reorganizację armii, przed innymi natomiast stoi to trudne wyzwanie. Z tego miejsca pragnę zaapelować do rządów tychże państw, aby przy reformowaniu swoich rodzimych sił zbrojnych miały na uwadze dobro żołnierzy i ich rodzin, a nie tylko ślepe realizowanie narzuconych odgórnie, nie zawsze słusznych dyrektyw.</u>
          <u xml:id="u-136.5" who="#PosełZbigniewDziewulski">Jeśli zaś chodzi o samą ustawę, to w trakcie prac podkomisji uwzględniono niektóre z postulatów podnoszonych przez nasz klub w czasie pierwszego czytania. Jednym z nich było dopracowanie zasad opiniowania służbowego żołnierzy. Dodano również informację na temat tego, iż w opinii zamieszczać się będzie, poza oczywiście samą oceną, prognozę przebiegu zawodowej służby wojskowej żołnierza - prognozę bliższą, dalszą i perspektywiczną. Nie zwrócono jednak uwagi na fakt samego wyznaczania na stanowisko służbowe oraz mianowania żołnierzy na wyższy stopień. W trakcie prac poruszono zagadnienia związane z tym, iż może zaistnieć sytuacja, że organy podległe ministrowi obrony narodowej mogą prowadzić własną, niezależną od ministra politykę kadrową i promować określonych oficerów pozostających w ich gestii kadrowej.</u>
          <u xml:id="u-136.6" who="#PosełZbigniewDziewulski">Wprowadzono zmiany, które spowodują, że oficerowie z obszaru stanowisk szczególnych będą mogli przechodzić do innych obszarów stanowisk. Zezwolono również, co wydaje się bardzo istotne, by osoby piastujące stanowiska szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego i dowódców poszczególnych rodzajów Sił Zbrojnych mogły być ponownie wyznaczane na kolejną 3-letnią kadencję. Jest to korzystne, szczególnie wtedy gdy któraś z tych osób wyróżnia się swoją działalnością, a w myśl dawnych przepisów nie mogła kontynuować swojego rozwoju zawodowego na zajmowanym stanowisku.</u>
          <u xml:id="u-136.7" who="#PosełZbigniewDziewulski">W żaden jednak sposób nie mogę zrozumieć, dlaczego zaproponowano wprowadzenie niekorzystnych dla żołnierzy zmian w zakresie ochrony zdrowia i świadczeń zdrowotnych udzielanych żołnierzom zawodowym. Tu także dała się odczuć działalność wszędobylskiego byłego ministra zdrowia pana Mariusza Łapińskiego. W związku z wejściem w życie ustawy z dnia 23 stycznia 2003 r. o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia żołnierze nie będą mogli już, jak miało to kiedyś miejsce, otrzymywać na poligonie nawet przysłowiowej aspiryny, że o innych lekach na poważniejsze dolegliwości nie wspomnę. Były minister pan Łapiński przysłużył się więc nie tylko szpitalom i zakładom opieki zdrowotnej, ale i polskim żołnierzom w zawodowej służbie wojskowej, za co na pewno pozostaną mu niezmiernie wdzięczni. Z uwagi na to, iż przytaczana powyżej ustawa o Narodowym Funduszu Zdrowia będzie wymagała wręcz natychmiastowej nowelizacji, podejrzewam, że i przepisy omawianej ustawy pod tym względem będą musiały ulec zmianom.</u>
          <u xml:id="u-136.8" who="#PosełZbigniewDziewulski">Jednoznacznie określono sposób finansowania żołnierzy pełniących służbę w jednostkach wojskowych lub instytucjach cywilnych. Zamieniono również przyznawaną dotychczas nagrodę roczną na dodatkowe uposażenie roczne o charakterze obligatoryjnym, które ma być wypłacane nie później niż w okresie pierwszych trzech miesięcy roku kalendarzowego następującego po roku, za który przysługuje niniejsze uposażenie. Zapis jest słuszny ze względu na fakt, iż przełożony nie będzie miał wpływu na dodatkowe uposażenie roczne, ale jednak może okazać się, że już w 2005 r. nastąpi przesunięcie w czasie wypłacenia dodatkowego uposażenia rocznego z sierpnia 2005 r. na koniec marca 2006 r. W konsekwencji może okazać się, że żołnierze stracą jedno dodatkowe uposażenie roczne.</u>
          <u xml:id="u-136.9" who="#PosełZbigniewDziewulski">I tak można doszukiwać się dalszych różnic między starą a nową ustawą pragmatyczną. Ja jednak uważam, że żołnierze zawodowi od dawna oczekiwali na jasne i klarowne przepisy dotyczące ich codziennej pracy i służby, i mam nadzieję, iż projekt niniejszej ustawy, przyjęty ewentualnie przez Wysoką Izbę, usatysfakcjonuje żołnierzy, którzy pozostaną w służbie po 2005 r. Natomiast ci, którzy odejdą w obecnym roku, odejdą na zasadach teraz obowiązujących i żadnych korzyści z niniejszej ustawy mieć nie będą.</u>
          <u xml:id="u-136.10" who="#PosełZbigniewDziewulski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej po rozpatrzeniu sprawozdania Komisji Obrony Narodowej o rządowym projekcie ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, mając na uwadze termin wejścia w życie ustawy z dniem 1 stycznia 2004 r. oraz to, że postępowanie w sprawach kadrowych wszczęte przed dniem wejścia w życie ustawy będzie się odbywało w myśl obowiązujących w tym dniu przepisów, co pozwoli żołnierzom wybrać między starymi a nowymi uregulowaniami prawnymi, zwłaszcza w zakresie zwolnień ze służby, poprze niniejszy projekt ustawy. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-136.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę pana posła Zygmunta Wrzodaka o wystąpienie w imieniu klubu Ligi Polskich Rodzin.</u>
          <u xml:id="u-137.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#PosełZygmuntWrzodak">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#PosełZygmuntWrzodak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiam stanowisko Klubu Parlamentarnego Ligi Polskich Rodzin w sprawie sprawozdania o rządowym projekcie ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-138.2" who="#PosełZygmuntWrzodak">Cieszymy się niezmiernie, że w końcu jest ustawa o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych. Na pewno żołnierze czekali na tę ustawę dość długo i w końcu, wydaje mi się, w najbliższych tygodniach się doczekają. Oczywiście w całości tę ustawę popieramy i będziemy ją wspierać w dalszych pracach.</u>
          <u xml:id="u-138.3" who="#PosełZygmuntWrzodak">Sądzimy, że projekt tej ustawy określa dość jasno strukturę kadrową wśród żołnierzy zawodowych. Trzeba tu również zaznaczyć, że struktura jest dość rozbudowana. Myślę, że zapewne szef sztabu generalnego będzie tak budował tę strukturę, aby nie przebiurokratyzować całej nowej struktury.</u>
          <u xml:id="u-138.4" who="#PosełZygmuntWrzodak">Mamy wątpliwości co do służby kobiet w polskiej armii, ponieważ uważamy, że jest to nadzwyczaj niebezpieczny zawód. Kobiety oczywiście są potrzebne, ale w takich specjalnościach jak medycyna, jak informatyka, jak sprawy finansowe. Myślę, że na pierwszym froncie kobiety w wojsku nie powinny działać. Uważamy, że matka powinna przede wszystkim dbać o rodzinę i wychowywanie dzieci, a praca dla niej powinna być rzeczywiście raczej w tych sferach cywilnych.</u>
          <u xml:id="u-138.5" who="#PosełZygmuntWrzodak">Niepokoi nas też to, że następuje zmiana, że prezydent może odwołać szefa sztabu generalnego bez wiedzy ministra obrony narodowej. Sądzimy, że w dalszych pracach nastąpi tu taka zmiana, że pan prezydent będzie mógł odwołać, ale za wiedzą i zgodą ministra obrony narodowej.</u>
          <u xml:id="u-138.6" who="#PosełZygmuntWrzodak">Sprawa wynagrodzeń i uposażeń żołnierzy zawodowych idzie w kierunku wynagrodzenia obligatoryjnego. W zasadzie jest to pociągnięcie słuszne, pod takim warunkiem, że powinna być określona baza wyjściowa dla żołnierzy zawodowych, żeby żołnierz zawodowy mógł wiedzieć, że w ciągu miesiąca będzie miał zawsze pensję w wysokości, dajmy na to, 3 czy 5 tysięcy, a nie żeby tu była dość duża możliwość jej obcięcia żołnierzom za różne, nazwijmy to, lekkie uchybienia, bo można żołnierza rzeczywiście ukarać dość dotkliwie finansowo. Ta struktura powinna być bardziej spłaszczona, z określeniem minimum wynagrodzenia podstawowego, jakie żołnierz zawodowy powinien otrzymywać.</u>
          <u xml:id="u-138.7" who="#PosełZygmuntWrzodak">Sprawa kandydowania żołnierzy zawodowych do Sejmu, Senatu i samorządu. Uważamy, że dobry żołnierz, który sprawdził się w służbie zawodowej, który widzi, że przedstawianie problemów żołnierzy zawodowych w Sejmie, Senacie czy samorządzie nie idzie w dobrym dla nich kierunku, powinien mieć możliwość kandydowania i bronienia własnych interesów. Wydaje mi się, że dobrze się stało, że ta ustawa zezwala na to, pod warunkiem, że żołnierz zawodowy bierze urlop na ten czas.</u>
          <u xml:id="u-138.8" who="#PosełZygmuntWrzodak">Dalsza praca nad tą ustawą wyjaśni, myślę, wiele rzeczy i usunie pewne wątpliwości i żołnierze zawodowi, jak wcześniej mówiłem, będą cieszyć się z tego, że ustawa stwarza możliwość działania w dobrym kierunku, a nie w złym, tak jak tu mówił mój przedmówca - żeby żołnierze zawodowi mieli jasno określone zadania, jasno określone obowiązki. Również ich wynagrodzenia z tego tytułu powinny być bezwzględnie dobre, wysokie, motywacyjne, żeby żołnierz zawodowy mógł spokojnie utrzymać swoją rodzinę, bo rodzina jest najważniejszą sprawą dla żołnierza zawodowego, który pełni tak chlubną służbę, broniąc naszego narodu i naszego państwa. Będziemy popierać w dalszych pracach tę ustawę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-138.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę pana posła Jerzego Tomasza Müllera o wystąpienie w imieniu klubu Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#PosełJerzyMüller">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Konieczność opracowania nowego projektu ustawy w miejsce wielokrotnie nowelizowanej ustawy z dnia 30 czerwca 1970 r. wydaje się być działaniem zarówno koniecznym, jak i oczywistym. Wynika to z potrzeby dostosowania przepisów do zachodzących obecnie i przewidywanych zmian w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Istotnym argumentem jest także wejście Polski do Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego oraz integracja z innymi strukturami zachodnioeuropejskimi. Ustawa z 1970 r. była dość gruntownie nowelizowana w 1996 r., ale nie odpowiada zakładanym w wojsku zmianom i nie stwarza warunków do efektywnego prowadzenia nowej polityki kadrowej.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#PosełJerzyMüller">Projektowana ustawa zawiera podstawowe elementy zatwierdzonej w lutym 2002 r. przez ministra obrony narodowej nowej polityki kadrowej w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Działalność kadrowa resortu obrony narodowej została zapisana w projekcie tak, aby była zgodna z obowiązującymi standardami w siłach zbrojnych innych państw Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego.</u>
          <u xml:id="u-140.2" who="#PosełJerzyMüller">Podstawowymi elementami opracowanego projektu są następujące zasady: cywilne zwierzchnictwo na siłami zbrojnymi, apolityczność kadry zawodowej, chociaż dzisiaj częściowo kolega Klich zasiał wątpliwości w tym zakresie w związku z możliwością kandydowania i udziału żołnierzy zawodowych w wyborach do parlamentu czy samorządów terytorialnych. Jako trzecia zasada - wolność sumienia i wyznania, oraz czwarta - możliwość kreowania kariery zawodowej w większym niż obecnie stopniu przez samych żołnierzy.</u>
          <u xml:id="u-140.3" who="#PosełJerzyMüller">Ważne, że ustawa stwarza klarowną sytuację dla każdego młodego człowieka, który wstępuje do służby. Będzie on mógł przewidzieć przebieg służby od pierwszych do ostatnich dni pobytu w wojsku.</u>
          <u xml:id="u-140.4" who="#PosełJerzyMüller">W projekcie starano się stosować przejrzyste i ogólnie zrozumiałe zasady dotyczące przebiegu służby i statusu żołnierzy zawodowych. Sprawy związane z przebiegiem służby wojskowej żołnierzy zawodowych ujęto w jedenastu blokach tematycznych. Do projektu włączono problematykę uposażeń żołnierzy zawodowych, regulowaną dotychczas przepisami innej ustawy, jako że uposażenia są ważnym oraz integralnym elementem polityki kadrowej.</u>
          <u xml:id="u-140.5" who="#PosełJerzyMüller">W rozdziale dotyczącym powołania do zawodowej służby wojskowej zaproponowano wiele istotnych zmian. Będzie obowiązywać jedna forma pełnienia zawodowej służby wojskowej, czyli na podstawie kontraktu. Kontrakty będą mogły być zróżnicowane m.in. w zależności od wyników, jakimi legitymują się absolwenci szkół wojskowych.</u>
          <u xml:id="u-140.6" who="#PosełJerzyMüller">Jedynym organem powołującym wszystkie osoby do służby zawodowej będzie szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. Wydanie rozkazu przez szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego będzie podstawą do podpisania kontraktu.</u>
          <u xml:id="u-140.7" who="#PosełJerzyMüller">Do zawodowej służby wojskowej w korpusie podoficerów zawodowych będą powoływane osoby posiadające świadectwo dojrzałości oraz spełniające inne pozostałe wymogi. Powołanie zaś do zawodowej służby wojskowej oficera uzależnione będzie od posiadania przez kandydata tytułu zawodowego magistra.</u>
          <u xml:id="u-140.8" who="#PosełJerzyMüller">Przestanie funkcjonować pojęcie „służba obowiązkowa”, natomiast wszyscy żołnierze, którzy będą pobierali naukę na koszt wojska, będą zobowiązani po zakończeniu nauki o pozostania w służbie przez czas dwa razy dłuższy niż okres nauki.</u>
          <u xml:id="u-140.9" who="#PosełJerzyMüller">W rozdziale poświęconym przebiegowi służby wymieniono trzy obszary stanowisk służbowych: obszar stanowisk zasadniczych, obszar stanowisk zabezpieczających i obszar stanowisk szczególnych. Każdy z tych obszarów obejmuje stanowiska służbowe uszeregowane od najniższych do najwyższych stopni etatowych, obejmowanych według ściśle określonych zasad. Każdy z wymienionych obszarów został precyzyjnie podzielony i określony.</u>
          <u xml:id="u-140.10" who="#PosełJerzyMüller">Najważniejsze, co należy podkreślić, to kardynalna zasada tożsamości stopnia wojskowego posiadanego przez żołnierza zawodowego ze stopniem etatowym stanowiska służbowego, jakie zajmuje. Żołnierze zawodowi będą pełnili zawodową służbę wojskową na stanowiskach służbowych przez czas określonej kadencji. Okresy te będą różne, uzależnione od rodzajów stanowiska służbowego. To jest bardzo istotna uwaga. Każda z faz pełnienia zawodowej służby wojskowej przez żołnierza zawodowego musi dowieść, że żołnierz nie tylko spełnił wymagania co do poziomu wykształcenia, ale też zdobył niezbędne doświadczenie i umiejętności, przechodząc przez co najmniej jedno czy dwa równorzędne stanowiska pośrednie, przykładowo w szkolnictwie wojskowym, logistyce, administracji itp.</u>
          <u xml:id="u-140.11" who="#PosełJerzyMüller">Instytucja stanu nieczynnego przestanie istnieć z uwagi m.in. na postanowienia Konstytucji Rzeczypospolitej. Konieczne stało się zrezygnowanie z przenoszenia w stan nieczynny żołnierzy zawodowych wybranych na posłów i senatorów. Nie będzie też potrzeby utrzymywania stanu nieczynnego dla żołnierzy podejmujących pracę na stanowiskach w organach samorządu terytorialnego, administracji państwowej, podmiotach gospodarczych itp. Wynika to z tego, że po kilkuletniej nieobecności w armii praktycznie nie będzie możliwości kontynuowania przez tych żołnierzy właściwego przebiegu zawodowej służby wojskowej.</u>
          <u xml:id="u-140.12" who="#PosełJerzyMüller">Proponuje się wprowadzić urlop zdrowotny dla żołnierzy czasowo niezdolnych do zawodowej służby wojskowej. Z instytucji stanu nieczynnego będą mogli korzystać żołnierze zawodowi sprawujący jedynie opiekę nad najbliższym członkiem rodziny. Ta nieliczna grupa żołnierzy zawodowych będzie musiała rozwiązać swoje sprawy w ramach 10-dniowego zwolnienia od zajęć bądź urlopu okolicznościowego.</u>
          <u xml:id="u-140.13" who="#PosełJerzyMüller">Wzorem rozwiązań stosowanych w innych państwach Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego przy wprowadzeniu nowych wymagań kwalifikacyjnych dla poszczególnych stanowisk służbowych zaproponowano zasadę szkolenia kursowego. Równocześnie kadra zawodowa, która w dniu wejścia projektowanej ustawy w życie, będzie zajmować określone stanowiska, będzie traktowana jako spełniająca wymogi na danym poziomie.</u>
          <u xml:id="u-140.14" who="#PosełJerzyMüller">W rozdziale mówiącym o podstawowych obowiązkach i uprawnieniach służbowych żołnierzy zawodowych proponuje się wiele ważnych postanowień. Zmienione zostają zasady udzielania pomocy żołnierzom pobierającym naukę poza siłami zbrojnymi. Prawo to nie zostanie ograniczone, jeżeli nie będzie kolidowało z wykonywaniem obowiązków służbowych. Będzie także możliwe udzielanie pomocy, ale będzie to rygorystycznie uzależnione od kierunku i poziomu nauki, który będzie musiał być zbieżny z obowiązkami na zajmowanym przez żołnierza zawodowego stanowisku służbowym.</u>
          <u xml:id="u-140.15" who="#PosełJerzyMüller">Z proponowanych zmian warto podkreślić, iż rozszerzony zostanie obowiązek zachowania tajemnicy na wiadomości stanowiące tajemnicę innego państwa, chronione na zasadzie wzajemności.</u>
          <u xml:id="u-140.16" who="#PosełJerzyMüller">Zrezygnowano z konieczności uzyskiwania przez żołnierzy zawodowych zgody na wyjazd za granicę w celach prywatnych.</u>
          <u xml:id="u-140.17" who="#PosełJerzyMüller">Ze względu na to, że żołnierze zawodowi powinni przede wszystkim koncentrować się na obowiązkach zawodowych, zostanie wprowadzony zakaz wchodzenia żołnierzy zawodowych w skład spółek, fundacji itp. organizacji.</u>
          <u xml:id="u-140.18" who="#PosełJerzyMüller">W zakresie problematyki związanej z uposażeniem i innymi należnościami pieniężnymi żołnierzy zawodowych zapisano szereg ważnych zmian. Przede wszystkim proponuje się wprowadzenie jednoskładnikowego uposażenia zasadniczego, określonego przy zastosowaniu grup uposażenia, którym zostaną przypisane określane stawki uposażenia zasadniczego. Wysokość uposażenia będzie określać grupa uposażenia, do której zostanie zaszeregowane zajmowane stanowisko służbowe. Zostały również szczegółowo określone zasady przyznawania nagród i odpraw.</u>
          <u xml:id="u-140.19" who="#PosełJerzyMüller">Jeżeli chodzi o rozdział poświęcony publicznej działalności żołnierzy zawodowych, to ma on charakter zmian porządkujących. Kwoty uposażeń żołnierzy zawodowych będą ustalane w ramach środków budżetowych określanych corocznie na podstawie przepisów ustawy o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-140.20" who="#PosełJerzyMüller">Proponowany projekt ustawy praktycznie nie powoduje dodatkowych skutków dla budżetu ministra obrony narodowej.</u>
          <u xml:id="u-140.21" who="#PosełJerzyMüller">Klub Parlamentarny Unii Pracy udzieli poparcia rządowemu projektowi ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych w udoskonalonej wersji zaproponowanej w sprawozdaniu Komisji Obrony Narodowej. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-140.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu jeszcze pana posła Ryszarda Chodynickiego, który wystąpi w imieniu koła Partii Ludowo-Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#PosełRyszardChodynicki">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Panowie Ministrowie! Panie Generale! Mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie stanowisko Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej w sprawie rządowego projektu ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#PosełRyszardChodynicki">Projektowana ustawa ma zastąpić wielokrotnie nowelizowaną ustawę z dnia 30 czerwca 1970 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-142.2" who="#PosełRyszardChodynicki">Propozycje zawarte w projekcie w sposób gruntowny zmieniają podstawowe zasady pełnienia zawodowej służby wojskowej. Z uwagi na kompleksowość zmian projektodawca nie zdecydował się na kolejną nowelizację, ale na uchwalenie nowej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-142.3" who="#PosełRyszardChodynicki">Potrzeba zmian jest uwarunkowana wieloma czynnikami. Przede wszystkim integracja Polski z Unią Europejską oraz przystąpienie do Traktatu Północnoatlantyckiego wymuszają dokonanie istotnych przeobrażeń w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Projekt dostosowuje również przepisy dotyczące służby wojskowej żołnierzy zawodowych do postanowień Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i wymogów prawa międzynarodowego. Podstawowym założeniem ustawy w tym zakresie jest wprowadzenie nowoczesnej polityki kadrowej, obejmującej zasady rozwoju służbowego kadry, system kształcenia i doskonalenia zawodowego, opiniowanie służbowe, system uposażeń oraz kompetencji kadrowych.</u>
          <u xml:id="u-142.4" who="#PosełRyszardChodynicki">Działalność kadrowa określona w projekcie została opracowana w sposób odpowiadający standardom obowiązującym w siłach zbrojnych innych państw NATO. Propozycje zawarte w projekcie są również zbieżne z założeniami przebudowy sił zbrojnych zawartymi w ustawie z dnia 25 maja 2001 r. o przebudowie i modernizacji technicznej oraz o finansowaniu sił zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2001–2006 oraz w programie rozwoju i modernizacji technicznej w siłach zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej na lata 2001–2006.</u>
          <u xml:id="u-142.5" who="#PosełRyszardChodynicki">Nowy program kadrowy polskich sił zbrojnych ma na celu realizację kilku podstawowych założeń, m.in. takich jak zrównanie naboru ze zwolnieniami z zawodowej służby wojskowej, oddzielenie funkcji oficerskich od podoficerskich oraz podoficerskich od szeregowych, wprowadzenie kadencyjności na stanowiskach służbowych, szczegółowy opis stanowisk służbowych itp. Charakterystyczną zmianą jest to, iż do projektu włączono problematykę uposażeń żołnierzy zawodowych, która dotychczas była uregulowana przepisami ustawy z dnia 17 grudnia 1974 r. o uposażeniu żołnierzy.</u>
          <u xml:id="u-142.6" who="#PosełRyszardChodynicki">W tym miejscu chciałbym zwrócić uwagę na kilka wybranych propozycji uregulowań przedstawionych przez projektodawcę. Przede wszystkim zawodowa służba wojskowa ma być pełniona na podstawie kontraktu stałego lub terminowego w zależności od wyników w nauce osiąganych w szkołach wojskowych. Zasada ta nie będzie dotyczyć żołnierzy zawodowych, sędziów, asesorów i aplikantów w sądach wojskowych, którzy na podstawie odrębnych przepisów pełnią stałą zawodową służbę wojskową. Kontrakty będą zawierane na podstawie rozkazu szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego.</u>
          <u xml:id="u-142.7" who="#PosełRyszardChodynicki">Proponuje się również wprowadzenie trzech obszarów stanowisk służbowych, to jest obszar stanowisk zasadniczych, zabezpieczających i szczególnych. Każdy z nich obejmuje stanowiska służbowe uszeregowane od najniższych do najwyższych stopni etatowych, których obejmowanie przez kadrę zawodową w ramach korpusów osobowych, grup osobowych i specjalności wojskowych decydować będzie o przebiegu rozwoju służbowego.</u>
          <u xml:id="u-142.8" who="#PosełRyszardChodynicki">W projekcie zakłada się wprowadzenie zasady tożsamości stopnia wojskowego posiadanego przez żołnierza zawodowego ze stopniem etatowym stanowiska służbowego, jakie zajmuje. Proponuje się także likwidację instytucji stanu nieczynnego, co wynika z konieczności dostosowania istniejących przepisów do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Ponadto, wzorem rozwiązań stosowanych w innych państwach Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego, zaproponowano zasadę szkolenia kursowego.</u>
          <u xml:id="u-142.9" who="#PosełRyszardChodynicki">Jak wspomniałem na początku, projekt reguluje problematykę związaną z uposażeniem i innymi należnościami pieniężnymi żołnierzy zawodowych. Obecnie określa się je za pomocą dwóch składników: uposażenia zasadniczego według stopnia wojskowego i uposażenia zasadniczego według zajmowanego stanowiska służbowego. W ustawie proponuje się wprowadzenie jednoskładnikowego uposażenia zasadniczego określanego z zastosowaniem grup uposażenia, którym zostaną przypisane określone stawki. Wysokość uposażenia zasadniczego żołnierza zawodowego określana będzie na podstawie grupy, do której zostanie zaszeregowane zajmowane przez niego stanowisko służbowe, z kolei grupy te będą zależne od stopnia etatowego, usytuowania stanowiska w hierarchii stanowisk wojskowych, zakresu wykonywania zadań, ponoszonej odpowiedzialności i wymaganych kwalifikacji. Ponadto wprowadza się nowe zasady obliczania świadczeń dodatkowych, takich jak nagrody roczne, odprawy dla żołnierzy zwalnianych z zawodowej służby wojskowej, należności przysługujące w razie śmierci żołnierza zawodowego lub członka jego rodziny.</u>
          <u xml:id="u-142.10" who="#PosełRyszardChodynicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt ustawy można podsumować ogólnie jako idący w dobrym kierunku, spełniający wymogi stawiane przez Organizację Traktatu Północnoatlantyckiego oraz inne struktury zachodnioeuropejskie. Przede wszystkim należy jednak pamiętać o okresie przejściowym, dlatego zależy nam bardzo na precyzyjnym opracowaniu rozporządzeń wykonawczych ministra obrony narodowej do przedstawianej ustawy, aby wszystkie problemy dotyczące kadry zawodowej zostały możliwie szybko i należycie rozwiązane dla dobra sił zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-142.11" who="#PosełRyszardChodynicki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Koło Poselskie Partii Ludowo-Demokratycznej będzie głosowało za przyjęciem omawianej ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-142.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę teraz o zabranie głosu w imieniu rządu pana ministra Janusza Zemkego, sekretarza stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejJanuszZemke">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałbym bardzo serdecznie podziękować w imieniu rządu i Ministerstwa Obrony Narodowej za to, iż parlament - myślę tutaj w szczególności o Komisji Obrony Narodowej - podjął tak szybko kompetentną pracę nad tą ustawą, niezwykle ważną dla naszych sił zbrojnych, w szczególności dla żołnierzy zawodowych. Warto przypomnieć, że praca, która jest obecnie wykonywana w Sejmie, ma wręcz znaczenie historyczne - jest to budowanie jednego z fundamentów armii, która się ciągle przekształca.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejJanuszZemke">Warto w tym miejscu przypomnieć, że ustawa, która do tej pory obowiązywała w wojsku, powstała w roku 1970; jej główne założenia istniały przez 33 lata. Po tak długim czasie podjęliśmy wspólnie trud przygotowania nowych przepisów, które bazowałyby na rozwiązaniach, istniejących do tej pory, ale która brałaby pod uwagę nowe potrzeby naszego wojska, jak również ewidentne niedoskonałości, jakie się zarysowały w dotychczasowym stanie prawnym.</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejJanuszZemke">Chciałbym podziękować wszystkim klubom parlamentarnym za to, że poparły podstawowe rozwiązania proponowane w nowej ustawie. Dotyczą one, co trzeba przypomnieć, tożsamości stopnia wojskowego ze stopniem etatowym stanowiska służbowego - to był powszechnie zgłaszany w wojsku postulat; nowego, znacznie bardziej przejrzystego planowania rozwoju zawodowego żołnierza; jasnego zdefiniowania kadencyjności pełnienia niektórych stanowisk w wojsku. Propozycje zawarte w projekcie przynoszą nowe rozwiązania związane z opiniowaniem oraz czytelne rozdzielenie funkcji oficerskich od podoficerskich, podoficerskich od szeregowych. Trzeba przy tym dodać, że korpus szeregowych zawodowych będzie zupełnie nowy, dzisiaj jeszcze nie mamy do czynienia z takim w naszym wojsku. Trzeba podkreślić, że kolejne zmiany w wojsku i jego dalsza profesjonalizacja byłyby właściwie niemożliwe, gdyby parlament nie podjął trudu pracy nad tą niezwykle istotną ustawą.</u>
          <u xml:id="u-144.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejJanuszZemke">W toku pracy komisji wniesiono do przedłożenia rządowego szereg poprawek. Uważamy, że propozycje, jakie pojawiły się w Sejmie, są trafne, i Ministerstwo Obrony Narodowej, a także rząd nie ma do nich uwag. Poprawki te pozwalaj uściślić wiele rozstrzygnięć, przynoszą istotne doprecyzowanie przepisów, a także w niektórych elementach, co wydaje nam się bardzo ważne, dają pewien okres przejściowy, by wejście ustawy w życie nie nastąpiło z dnia na dzień, bo to jest przecież niemożliwe, lecz by był czas - myślę tutaj głównie o okresie do roku 2006 - który tam, gdzie jest to możliwe, pozwoli na płynne wdrażanie nowych rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-144.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejJanuszZemke">W toku dzisiejszej dyskusji w Sejmie pojawiły się także wątki i wnioski panów posłów, które będą rozpatrywane w toku dalszej pracy parlamentu. Muszę się do nich odnieść, bo przedłożone propozycje są istotne i daleko idące. Jak rozumiem, niektóre kluby parlamentarne od tego, czy owe poprawki zostaną przyjęte, czy też nie, w ogóle uzależniają swoje poparcie dla ustawy. Pozwolą zatem państwo, że się odniosę do tych najistotniejszych, zgłaszanych tutaj poprawek i zaprezentuję pewien punkt widzenia. Rozumiem, że w toku pracy komisji - to posiedzenie ma się odbyć jutro - będzie jeszcze szansa - gdyby panowie posłowie sobie tego życzyli - na przekazanie szerszej wiedzy w tych sprawach. Może więc kolejno.</u>
          <u xml:id="u-144.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejJanuszZemke">Pan poseł Janas podniósł istotny problem odwoływania w trakcie kadencji szefa Sztabu Generalnego i dowódców rodzajów sił zbrojnych. Chciałbym podzielić opinię, którą pan poseł Janas wyraził, iż powinniśmy tutaj dążyć do takiego modelu, by zachować w pełni kompetencje prezydenta Rzeczypospolitej, ale by te kompetencje były także skorelowane z odpowiedzialnością, jaką ponosi minister obrony narodowej. Podzielam tutaj troskę o to, by nie powstał mechanizm kolizyjny, tylko abyśmy tworzyli takie prawo, które by dawało czy też utrzymywało wszelkie kompetencje prezydenta Rzeczypospolitej, ale w taki sposób, by minister obrony narodowej nie był podmiotem, który będzie się dowiadywał o decyzjach dotyczących najważniejszych osób, jeśli chodzi o nasze siły zbrojne. Jak się wydaje, ta propozycja będzie wymagała dyskusji na posiedzeniu komisji.</u>
          <u xml:id="u-144.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejJanuszZemke">Pan poseł Klich podniósł dwie niezwykle istotne sprawy. Pierwsze kwestie wiążą się z art. 108 tej ustawy, wiążą się one z aktywnością polityczną żołnierzy zawodowych, czyli z ich kandydowaniem do parlamentu. Zasada, której chcemy z żelazną konsekwencją przestrzegać, jest taka, by żołnierze zawodowymi byli apolityczni, żołnierze zawodowi nie służą bowiem żadnej partii, żołnierze zawodowi służą Polsce i całemu społeczeństwu. I trzeba zatem dobrze w tym wypadku szukać rozwiązań prawnych, by wówczas, kiedy ktoś się decyduje na aktywność polityczną, nie wiązał tego żadną miarą ze służbą jako żołnierz zawodowy. Chciałbym zwrócić uwagę, że do tej pory rozwiązania w tym zakresie, rozwiązania, które istnieją, miały naszym zdaniem pewne luki. To znaczy dzisiaj jest tak, że żołnierz zawodowy może kandydować na przykład na posła czy też na senatora, może kandydować do Sejmu i do Senatu. Gdyby został wybrany, to wówczas przechodziłby w stan nieczynny. Otóż rozwiązanie, które zaproponował rząd w art. 108, jest takie, że żołnierz zawodowy może kandydować, nie wolno mu tego oczywiście robić w mundurze, musi to robić w czasie, że tak powiem, wolnym od wojskowej służby, natomiast kiedy kandyduje, to może zostać wybranym i może nie zostać wybranym. Otóż propozycja nasza była taka, że gdyby ktoś został na przykład parlamentarzystą, to wówczas musi odejść z wojska, nie może być żołnierzem zawodowym, a okres jego aktywności politycznej nie może być przerwą w okresie aktywności zawodowej jako żołnierza. Dzisiaj, gdybyśmy przyjęli ten art. 108, byłoby to niemożliwe, czyli trzeba by odejść po wyborze z wojska. Pan poseł Klich idzie dalej, proponuje, żeby ktoś, kto się decyduje w ogóle na kandydowanie, musiał odejść z wojska. Muszę powiedzieć, że sprawa jest rzeczywiście dyskusyjna, bo przy modelu wyłaniania władz parlamentarnych na przykład w naszym kraju właściwie kandydat nie może występować - przepraszam za takie słowo - jako singel, trzeba kandydować z jakieś listy politycznej, trzeba podjąć taką deklarację polityczną. Tylko pytanie jest takie: Czy sama decyzja o kandydowaniu ma być równoznaczna z decyzją o odejściu ze służby zawodowej? Tutaj mieliśmy pewne wątpliwości, trzeba bowiem brać pod uwagę Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej, trzeba brać także pod uwagę ewentualne zaskarżenie tego rozwiązania do Trybunału Konstytucyjnego. Tak więc być może w toku prac komisji uda się czy też będziemy apelowali do pana posła Klicha o to, by swoją propozycję jeszcze poddał pewnej modyfikacji, bo ustawa to jest jedno, ale przecież jest także konstytucja i są także wykładnie Trybunału Konstytucyjnego. Wydaje nam się w sumie jednak - jeśli chodzi o sposób rozumowania, który mówi z grubsza o tym, że jeżeli ktoś chce być żołnierzem zawodowym, to jest apolityczny; jeżeli zaś decyduje się na drogę polityczną, to trudno, żołnierzem przecież nie musi być - że to jest sposób rozumowania zmierzający jednak w dobrym kierunku. Chcielibyśmy chronić kadrę wojska od udziału w różnych bieżących działaniach politycznych, chcielibyśmy chronić od udziału w sporach politycznych, chcielibyśmy chronić od publicznego, politycznego angażowania się, bo polityka ma to do siebie, że tworzy różne doraźne konstelacje polityczne. Każdy żołnierz zawodowy, jeżeli będzie długo służył - a oby służył jak najdłużej - będzie przeżywał różne rządy, różnych ministrów, różne układy polityczne. Chodzi o to, by się nie wiązał, jeżeli chce być żołnierzem, z żadnym z tych układów politycznych. Chodzi o to, żeby się wiązał z całym państwem i z całym społeczeństwem. To jest problem pierwszy, który podjął pan poseł Klich. Problem drugi - pan poseł Klich uważa, że niesłuszne jest zachowanie stopnia starszego chorążego sztabowego. Dlaczego chcemy, by ten stopień nadal istniał? Jest to najwyższy stopień, jaki chorążowie mogą mieć. Otóż gdybyśmy zrezygnowali z tego stopnia, to przy tożsamości stopnia i etatu ponad 3 tys. starszych chorążych sztabowych musiałoby odejść z wojska. Uważamy, że nie ma takich potrzeb, bo jeżeli starszy chorąży sztabowy jest na przykład bardzo dobrym technikiem, to - przepraszam - dlaczego mamy obniżać w tym korpusie stopnie i dlaczego mamy zmuszać kilka tysięcy ludzi do odejścia, ludzi, którzy są często młodzi, którzy mają bardzo wysokie kwalifikacje.</u>
          <u xml:id="u-144.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejJanuszZemke">Teraz chciałbym się odnieść do istotnego problemu, który podniósł pan poseł Marek Muszyński. Przy okazji chciałem tutaj bardzo serdecznie panu posłowi podziękować za ciężką pracę nad tą ustawą. Otóż pan poseł Muszyński podjął temat, który już się pojawiał w toku pracy komisji i przedtem podkomisji, mianowicie zakresu kompetencji ministra obrony narodowej i zakresu uprawnień szefa Sztabu Generalnego. Pan poseł opowiada się za takim modelem, by jak najszersza skala tych uprawnień była właściwa dla ministra obrony narodowej. Muszę powiedzieć, że w propozycjach, które zostały zawarte w ustawie, sprzeczności nie dostrzegamy. Otóż nie ma wątpliwości co do tego, że minister obrony narodowej sprawuje cywilną i polityczną kontrolę nad funkcjonowaniem całego resortu, w tym także odpowiada za działalność szefa Sztabu Generalnego. Co do tego nie ma wątpliwości. Problem się pojawia w momencie, kiedy zaczynamy mówić o tym, jakie instrumenty ma mieć w ręku minister obrony narodowej. Otóż naszym zdaniem dzisiaj ta skala instrumentów była za duża, one często były niepotrzebne i często miały zupełnie formalny charakter. W związku z tym propozycje nasze, propozycje zawarte w tej ustawie są takie, by minister obrony narodowej dysponował następującymi instrumentami: po pierwsze, to minister obrony narodowej zatwierdza etaty, jakie są w wojsku, a nie szef Sztabu Generalnego, jest to wyłączna kompetencja ministra obrony narodowej; to minister obrony narodowej przedkłada parlamentowi wszelkie propozycje dotyczące budżetu, w tym także wydatków osobowych; to minister obrony narodowej będzie nadal mianował na wszystkie stopnie oficerskie, co chcę podkreślić z całą mocą. Natomiast dotykamy problemu wyznaczania na etaty. Otóż uważamy, że jeżeli minister obrony narodowej będzie wyznaczał nie na wszystkie etaty oficerskie, jak to ma miejsce dzisiaj, co jest po prostu często fikcją - minister obrony narodowej pełni tutaj rolę de facto tylko notariusza - że jeżeli ograniczymy kompetencje ministra obrony narodowej, gdzieś z grupy około 10 tys. etatów, bo dzisiaj to jest tyle, do mniej więcej 2,5 tys. etatów, i jeżeli to będą wszystkie etaty generalskie i wszystkie etaty pełnych pułkowników, to naszym zdaniem minister obrony narodowej zachowuje pełny wpływ na politykę kadrową i na obsadę rzeczywiście najważniejszych etatów i stanowisk w wojsku. Dlatego też propozycja, żeby pozostałe etaty, czyli niegeneralskie i niepułkownikowskie, powoływanie na te etaty, żeby to była gestia, żeby to było władztwo szefa Sztabu Generalnego, wydaje się nam uzasadniona. Można oczywiście zachować ten stan, który jest dzisiaj, tylko zwracam uwagę: zachowujemy wówczas właściwie decyzje dotyczące wszystkich etatów; nam się wydaje to za szerokie, uważamy, że minister musi mieć wpływ na etaty kluczowe, bo nie chodzi tutaj o to, by minister tylko na te etaty formalnie powoływał, chodzi bowiem o to, by każde powołanie na etat generała było poprzedzone rozmową ministra z kandydatami - celowo tutaj używam liczby mnogiej, nie tylko z kandydatem - bo wówczas minister, jak się wydaje, będzie miał zdolność, będzie miał możliwości podejmowania decyzji, które nie tylko ograniczają się do złożenia podpisu, ale także polegają na dokonaniu wyboru spośród kilku kandydatów. Mówiąc inaczej, jeśli chodzi o etaty generalskie czy etaty pułkownikowskie, nie powinno być tak, że jest jeden kandydat; będzie kilku kandydatów. A zatem pula 2,5 tys. etatów, w przypadku której decyzje będą należały do ministra, będzie czasami oznaczała, na przykład jeśli chodzi o etaty generalskie, rozmowę z dwoma, trzema bądź czterema kandydatami na dany etat. To tyle na temat tych kwestii.</u>
          <u xml:id="u-144.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejJanuszZemke">Teraz chciałbym się odnieść do problemów, które zasygnalizował pan poseł Zbigniew Dziewulski z Samoobrony. Do pewnych pytań i wątpliwości muszę się odnieść, bo dyskusja miała charakter publiczny i uważam, że trzeba się do tych kwestii odnieść, by kadra miała jasność co do tego, jaka jest sytuacja.</u>
          <u xml:id="u-144.9" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejJanuszZemke">Po pierwsze, sprawa kontraktów. Otóż podzielamy w pełni troskę pana posła o to, by jak największa rzesza żołnierzy służących na kontraktach mogła pozostawać w wojsku. Co do tego absolutnie się z panem posłem zgadzam. Jednak kontrakt ma to do siebie, że jest zawarty na czas określony i musi obu stronom, czyli i przełożonym, i żołnierzowi, stwarzać możliwość zrezygnowania z kontraktu, jeżeli przełożonym albo żołnierzowi nie odpowiadają warunki służby. Istota kontraktu nie może polegać na tym, iż każdy kontrakt jest - przepraszam za takie określenie - odnawiany automatycznie. Podzielam natomiast troskę, że trzeba robić wszystko, by zachowywać w wojsku dobrą kadrę.</u>
          <u xml:id="u-144.10" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejJanuszZemke">Następny problem dotyczył zapewnienia opieki medycznej podczas ćwiczeń na poligonie. Otóż chcę zapewnić, że niemożliwa jest taka sytuacja, by żołnierze uczestniczyli w ćwiczeniach na poligonie i by nie mieli pełnego zabezpieczenia medycznego. Wówczas w ogóle nie mogłoby się odbyć strzelanie. Wydaje się, że tu nie powinno być problemów, aczkolwiek w tak wielkim organizmie jak wojsko nigdy nie da się wykluczyć sytuacji, że podczas określonego ćwiczenia zabezpieczenie nie będzie takie, jak wszyscy byśmy chcieli. Uważamy, że w tym przypadku te rozwiązania są dobre.</u>
          <u xml:id="u-144.11" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejJanuszZemke">Natomiast pan poseł ma rację, że pojawiają się różne problemy związane z wdrażaniem nowego modelu opieki medycznej nad żołnierzami zawodowymi. To nie jest łatwy proces, podobnie jak skomplikowanym procesem jest cała reforma w służbie zdrowia. Rzeczywiście pojawiają się pewne problemy i w jednostkach, i dotyczące żołnierzy z poboru. Mogę powiedzieć, że intensywnie pracujemy w Ministerstwie Obrony Narodowej nad tym, by te problemy rozwiązywać. W związku z reformą jest wiele problemów. Na przykład mechanizm przepływu pieniędzy za pacjentem, jak się wydaje, jeszcze nie do końca jest skuteczny, ponieważ nie ma na przykład skomputeryzowanego systemu. Zależy nam na tym, by w jak najmniejszym stopniu dotyczyło to kadry. Tutaj pewne problemy rzeczywiście mogą się pojawiać. Pracujemy nad tym, by wewnątrz wojska je minimalizować.</u>
          <u xml:id="u-144.12" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejJanuszZemke">Pan poseł podjął kwestię, do której muszę się odnieść, jako że to są niepokoje, które wyrażał nie tylko pan poseł. One pojawiają się także wśród części kadry. Nasuwa się pytanie, czy na przełomie lat 2003–2004 będzie wypłacane uposażenie roczne. Do MON docierają takie pytania. W związku z tym chcę odpowiedzieć, że uważna lektura całego projektu ustawy przywodzi nas do artykułów końcowych tej ustawy. I w art. 183, w przepisach przejściowych, wprowadzamy mechanizm na rok 2004 taki, by kadra w roku 2004 nie straciła uposażenia rocznego. A zatem zmiana modelu, przejście z uposażenia na nagrodę roczną nie spowoduje luki w przyszłym roku. Art. 183 wyraźnie to rozwiązuje i czyni rok 2004 rokiem przejściowym. Odpowiadam, ponieważ pytanie skierowane było publiczne. Przewidujemy tu stosowne środki, a także przewidujemy stosowne rozwiązanie ustawowe, które da kadrze gwarancje, że w roku przyszłym to uposażenie zostanie wypłacone.</u>
          <u xml:id="u-144.13" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejJanuszZemke">Przedostatnia sprawa wiąże się z troską pana posła Wrzodaka o kobiety w wojsku, o kobiety - żołnierzy zawodowych. Pan poseł Wrzodak słusznie stwierdził, że rolą kobiety jest to, by była żoną, matką, kapłanką ogniska domowego. Jednak coraz więcej kobiet chce służyć w wojsku. Powiem więcej: mają do tego prawo. Mają one do tego prawo. Jest coraz więcej kobiet w wojsku. Dzisiaj mamy w wojsku 427 kobiet, które są żołnierzami zawodowymi. To jest pewna tendencja i nie mamy wątpliwości co do tego, że kobiety muszą mieć prawo służby w wojsku.</u>
          <u xml:id="u-144.14" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejJanuszZemke">Natomiast nasuwa się pytanie, czy kobiety mogą służyć wszędzie. Otóż nie. Podzielam opinię pana posła Wrzodaka, że są takie stanowiska w wojsku, na których kobiety ze względu na cechy psychofizyczne nie zawsze mogą służyć. Wyobrażamy to sobie w następujący sposób. Przygotowując opis poszczególnych stanowisk w wojsku, trzeba będzie w niektórych przypadkach - oby one były jak najrzadsze - stwierdzić, że na danym stanowisku kobiety służyć nie mogą.</u>
          <u xml:id="u-144.15" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejJanuszZemke">Chcę powiedzieć, że także w armiach, w których udział kobiet sięga kilkunastu procent ogółu żołnierzy zawodowych, przewidziane są stanowiska, na których kobiety służyć nie mogą. Na przykład nawet w tych armiach, gdzie udział kobiet jest duży, kobiety nie mogą pływać, nie mogą być członkami załóg okrętów podwodnych. Właściwie prawie w żadnej armii świata kobiety nie są pilotami w samolotach naddźwiękowych. Dotyczy to także sytuacji, w których są pewne elementy zagrożenia wiążące się chociażby z możliwością użycia broni chemicznej, biologicznej czy rozpoznania. Trzeba to brać pod uwagę.</u>
          <u xml:id="u-144.16" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejJanuszZemke">Powiedziałbym zatem w sposób następujący. Zakładamy równe prawo i równy dostęp mężczyzn i kobiet, jeśli chodzi o możliwość pełnienia służby zawodowej. W ogóle staramy się nie mówić: mężczyzna, kobieta, lecz mówić: żołnierz, bo to jest żołnierz niezależnie od tego, jakiej jest płci, aczkolwiek przy opisie niektórych stanowisk - ale podkreślam z całą mocą: niektórych - przewidujemy, że będzie wyraźnie sformułowane, iż ze względu na wymogi psychofizyczne kobieta na tym stanowisku służyć nie może. Podobnie jak mężczyzna nie zawsze jest w stanie każdą kobietę zastąpić.</u>
          <u xml:id="u-144.17" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejJanuszZemke">Chciałbym na zakończenie bardzo serdecznie podziękować panu posłowi Zaborowskiemu i wszystkim członkom sejmowej Komisji Obrony Narodowej za ciężką pracę. Chcę wyrazić przekonanie, że naszym zdaniem ustawa jest na tyle dobra, iż kolejną taką pracę trzeba będzie wykonywać za następne 33 lata. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Trochę mnie pan zaskoczył tą informacją, że kobiety nie mogą latać na samolotach ponaddźwiękowych...</u>
          <u xml:id="u-145.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Naddźwiękowych.)</u>
          <u xml:id="u-145.3" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Naddźwiękowych, tak. Może to jest jakiś stereotyp. Kiedyś się wydawało, że kobiety nie mogą dźwigać ciężarów, a dźwigają, że nie mogą uprawiać boksu, a uprawiają skutecznie. Może zatem i to się zmieni.</u>
          <u xml:id="u-145.4" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Czy po tak szczegółowym wystąpieniu pana ministra pan poseł sprawozdawca ma jeszcze coś do dodania?</u>
          <u xml:id="u-145.5" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Bardzo proszę, pan poseł sprawozdawca Zbyszek Zaborowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#PosełZbyszekZaborowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Faktycznie było to szczegółowe wystąpienie, więc ograniczę się do przedstawienia trzech uwag.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#PosełZbyszekZaborowski">Pan poseł Zbigniew Dziewulski martwił się, że ta ustawa może przyczynić się do zwalniania ludzi z armii. Chciałbym przypomnieć, że ustawa ma obowiązywać od 1 stycznia 2004 r., a stan etatowy 150-tysięcznej armii mamy osiągnąć do końca bieżącego roku, a więc wszelkie zmiany kadrowe na razie odbywają się pod rządami starej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-146.2" who="#PosełZbyszekZaborowski">Pan minister Zemke omówił już poprawki pana posła Klicha. Chciałbym jednak odnieść się do poprawki, która zmierza do wprowadzenia zakazu kandydowania żołnierzy zawodowych do Sejmu i do Senatu oraz na funkcje publiczne. Twierdzę, że ta poprawka jest sprzeczna z art. 60 i 99 konstytucji, a prawdopodobnie również z innymi artykułami, ponieważ uniemożliwia równy dostęp do służby publicznej.</u>
          <u xml:id="u-146.3" who="#PosełZbyszekZaborowski">Prawo do kandydowania przysługuje wszystkim polskim obywatelom: w przypadku Sejmu - w wieku powyżej 21 lat, w przypadku Senatu - powyżej 30 lat, którzy mają prawa obywatelskie, w związku z tym wydaje się, że tą ustawą tego prawa nie możemy ograniczać. Natomiast wprowadzane jest faktycznie daleko idące obostrzenie, które nie zachęca do kandydowania, ponieważ odejście automatyczne w momencie wyboru z zawodowej służby wojskowej - niejako automatyczne, bo jeżeli przyjmie wybór, to nastąpi zwolnienie z armii - z pewnością do takiego kandydowania nie zachęca. Wydaje się, że jest to daleko idąca restrykcja i nie można posunąć się dalej, ponieważ możemy naruszyć konstytucję.</u>
          <u xml:id="u-146.4" who="#PosełZbyszekZaborowski">Pan poseł Janas i niektórzy inni koledzy parlamentarzyści poruszyli kwestię porozumienia się prezydenta z ministrem obrony narodowej w przypadku odwoływania w trakcie kadencji szefa sztabu generalnego, dowódcy rodzaju sił zbrojnych. Problem ten, wydaje się, znajduje rozwiązanie w poprawce pani posłanki Sierakowskiej, która właśnie mówi: w porozumieniu lub na wniosek ministra obrony narodowej. Żeby ten problem rozwiązać, trzeba będzie po prostu poprzeć tę poprawkę. Tyle uwag.</u>
          <u xml:id="u-146.5" who="#PosełZbyszekZaborowski">Chciałbym serdecznie podziękować kolegom z podkomisji i z Komisji Obrony Narodowej za wytężoną pracę i panu ministrowi Januszowi Zemke, panu generałowi Jabłońskiemu za współpracę ze strony rządu, a także przedstawicielowi Biura Bezpieczeństwa Narodowego. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-146.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-147.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Wysoka Izbo! W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszone zostały poprawki do projektu ustawy, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji Obrony Narodowej w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-147.3" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-147.4" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-147.5" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Następnego punktu, Wysoka Izbo, nie rozpoczniemy przed przerwą z uwagi na usprawiedliwioną nieobecność posła sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-147.6" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">W związku z tym ogłaszam w tym momencie przerwę w obradach do godz. 17.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 15 min 24 do godz. 17 min 03)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-149.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę szanownych państwa posłów o zajęcie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-149.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Powracamy do rozpatrzenia punktu 1. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Obrony Narodowej oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Protokołu do Traktatu Północnoatlantyckiego o Akcesji Republiki Estońskiej, sporządzonego w Brukseli dnia 26 marca 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-149.4" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Bogdana Klicha i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-149.5" who="#WicemarszałekDonaldTusk">W dyskusji nie zgłoszono poprawek.</u>
          <u xml:id="u-149.6" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-149.7" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-149.8" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy w brzmieniu przedłożenia zawartego w druku nr 1659.</u>
          <u xml:id="u-149.9" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-149.10" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Jeszcze sekundę poczekamy, posłowie odbierają jeszcze karty do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-149.11" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-149.12" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o ratyfikacji Protokołu do Traktatu Północnoatlantyckiego o Akcesji Republiki Estońskiej, sporządzonego w Brukseli dnia 26 marca 2003 r., w brzmieniu przedłożenia, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-149.13" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-149.14" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-149.15" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głosowało 364 posłów. Głosów za - 362, przeciw - 1, wstrzymujący się - 1.</u>
          <u xml:id="u-149.16" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o ratyfikacji Protokołu do Traktatu Północnoatlantyckiego o Akcesji Republiki Estońskiej, sporządzonego w Brukseli dnia 26 marca 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-149.17" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Powracamy do rozpatrzenia punktu 2. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Obrony Narodowej oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Protokołu do Traktatu Północnoatlantyckiego o Akcesji Republiki Łotewskiej, sporządzonego w Brukseli dnia 26 marca 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-149.18" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Bogdana Klicha i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-149.19" who="#WicemarszałekDonaldTusk">W dyskusji nie zgłoszono poprawek.</u>
          <u xml:id="u-149.20" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-149.21" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-149.22" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy w brzmieniu przedłożenia zawartego w druku nr 1660.</u>
          <u xml:id="u-149.23" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-149.24" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o ratyfikacji Protokołu do Traktatu Północnoatlantyckiego o Akcesji Republiki Łotewskiej, sporządzonego w Brukseli dnia 26 marca 2003 r., w brzmieniu przedłożenia, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-149.25" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-149.26" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-149.27" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głosowało 379 posłów. Głosów za - 374, przeciw - 2, wstrzymujących się - 3.</u>
          <u xml:id="u-149.28" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o ratyfikacji Protokołu do Traktatu Północnoatlantyckiego o Akcesji Republiki Łotewskiej, sporządzonego w Brukseli dnia 26 marca 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-149.29" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Powracamy do rozpatrzenia punktu 3. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Obrony Narodowej oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Protokołu do Traktatu Północnoatlantyckiego o Akcesji Republiki Litewskiej, sporządzonego w Brukseli dnia 26 marca 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-149.30" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Bogdana Klicha i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-149.31" who="#WicemarszałekDonaldTusk">W dyskusji nie zgłoszono poprawek.</u>
          <u xml:id="u-149.32" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-149.33" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-149.34" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy w brzmieniu przedłożenia zawartego w druku nr 1661.</u>
          <u xml:id="u-149.35" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-149.36" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o ratyfikacji Protokołu do Traktatu Północnoatlantyckiego o Akcesji Republiki Litewskiej, sporządzonego w Brukseli dnia 26 marca 2003 r., w brzmieniu przedłożenia, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-149.37" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-149.38" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-149.39" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głosowało 388 posłów. Głosów za - 384, przeciw - 1, wstrzymujących się - 3.</u>
          <u xml:id="u-149.40" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o ratyfikacji Protokołu do Traktatu Północnoatlantyckiego o Akcesji Republiki Litewskiej, sporządzonego w Brukseli dnia 26 marca 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-149.41" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Powracamy do rozpatrzenia punktu 4. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Obrony Narodowej oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Protokołu do Traktatu Północnoatlantyckiego o Akcesji Republiki Słowackiej, sporządzonego w Brukseli dnia 26 marca 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-149.42" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Bogdana Klicha i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-149.43" who="#WicemarszałekDonaldTusk">W dyskusji nie zgłoszono poprawek.</u>
          <u xml:id="u-149.44" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-149.45" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-149.46" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy w brzmieniu przedłożenia zawartego w druku nr 1662.</u>
          <u xml:id="u-149.47" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-149.48" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o ratyfikacji Protokołu do Traktatu Północnoatlantyckiego o Akcesji Republiki Słowackiej, sporządzonego w Brukseli dnia 26 marca 2003 r., w brzmieniu przedłożenia, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-149.49" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-149.50" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-149.51" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głosowało 394 posłów. Głosów za - 389, przeciw - 2, wstrzymujących się - 3.</u>
          <u xml:id="u-149.52" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o ratyfikacji Protokołu do Traktatu Północnoatlantyckiego o Akcesji Republiki Słowackiej, sporządzonego w Brukseli dnia 26 marca 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-149.53" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Powracamy do rozpatrzenia punktu 5. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Obrony Narodowej oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Protokołu do Traktatu Północnoatlantyckiego o Akcesji Republiki Bułgarii, sporządzonego w Brukseli dnia 26 marca 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-149.54" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Bogdana Klicha i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-149.55" who="#WicemarszałekDonaldTusk">W dyskusji nie zgłoszono poprawek.</u>
          <u xml:id="u-149.56" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-149.57" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-149.58" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy w brzmieniu przedłożenia zawartego w druku nr 1663.</u>
          <u xml:id="u-149.59" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-149.60" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o ratyfikacji Protokołu do Traktatu Północnoatlantyckiego o Akcesji Republiki Bułgarii, sporządzonego w Brukseli dnia 26 marca 2003 r., w brzmieniu przedłożenia, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-149.61" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-149.62" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-149.63" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głosowało 397 posłów. Głosów za - 394, przeciwnych nie było, wstrzymujących się - 3.</u>
          <u xml:id="u-149.64" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o ratyfikacji Protokołu do Traktatu Północnoatlantyckiego o Akcesji Republiki Bułgarii, sporządzonego w Brukseli dnia 26 marca 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-149.65" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Powracamy do rozpatrzenia punktu 6. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Obrony Narodowej oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Protokołu do Traktatu Północnoatlantyckiego o Akcesji Rumunii, sporządzonego w Brukseli dnia 26 marca 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-149.66" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Bogdana Klicha i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-149.67" who="#WicemarszałekDonaldTusk">W dyskusji nie zgłoszono poprawek.</u>
          <u xml:id="u-149.68" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-149.69" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-149.70" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy w brzmieniu przedłożenia, zawartego w druku nr 1664.</u>
          <u xml:id="u-149.71" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-149.72" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o ratyfikacji Protokołu do Traktatu Północnoatlantyckiego o Akcesji Rumunii, sporządzonego w Brukseli dnia 26 marca 2003 r., w brzmieniu przedłożenia, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-149.73" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-149.74" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-149.75" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głosowało 400 posłów. Głosów za - 394, przeciw - 2, wstrzymujących się - 4.</u>
          <u xml:id="u-149.76" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o ratyfikacji Protokołu do Traktatu Północnoatlantyckiego o Akcesji Rumunii, sporządzonego w Brukseli dnia 26 marca 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-149.77" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Powracamy do rozpatrzenia punktu 7. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Obrony Narodowej oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Protokołu do Traktatu Północnoatlantyckiego o Akcesji Republiki Słowenii, sporządzonego w Brukseli dnia 26 marca 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-149.78" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Bogdana Klicha i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-149.79" who="#WicemarszałekDonaldTusk">W dyskusji nie zgłoszono poprawek.</u>
          <u xml:id="u-149.80" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-149.81" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-149.82" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy w brzmieniu przedłożenia, zawartego w druku nr 1665.</u>
          <u xml:id="u-149.83" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-149.84" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o ratyfikacji Protokołu do Traktatu Północnoatlantyckiego o Akcesji Republiki Słowenii, sporządzonego w Brukseli dnia 26 marca 2003 r., w brzmieniu przedłożenia, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-149.85" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-149.86" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-149.87" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głosowało 398 posłów. Głosów za - 394, przeciw nie było, wstrzymujących się - 4.</u>
          <u xml:id="u-149.88" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o ratyfikacji Protokołu do Traktatu Północnoatlantyckiego o Akcesji Republiki Słowenii, sporządzonego w Brukseli dnia 26 marca 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-149.89" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Powracamy do rozpatrzenia punktu 9. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o rządowym projekcie ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych.</u>
          <u xml:id="u-149.90" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Jacka Kasprzyka oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-149.91" who="#WicemarszałekDonaldTusk">W związku z tym, że w drugim czytaniu zgłoszono poprawki, Sejm podjął decyzję o ponownym skierowaniu projektu ustawy do komisji.</u>
          <u xml:id="u-149.92" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dodatkowe sprawozdanie komisji zostało paniom i panom posłom doręczone w druku nr 1496-A.</u>
          <u xml:id="u-149.93" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-149.94" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Jacka Kasprzyka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#PosełSprawozdawcaJacekKasprzyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W dniu wczorajszym Wysoka Izba zdecydowała o przekazaniu 13 zgłoszonych poprawek do rozpatrzenia przez Komisję Nadzwyczajną.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#PosełSprawozdawcaJacekKasprzyk">W trakcie dzisiejszego posiedzenia Komisji Nadzwyczajnej dwie poprawki pana posła Wycisły, jedna dotycząca art. 6, druga art. 9 niniejszej ustawy, zostały wycofane. Do rozpatrzenia pozostało 11 poprawek. Wszystkie 11 poprawek nie uzyskało większości potrzebnej do pozytywnego rozstrzygnięcia w komisji. Komisja rekomenduje Wysokiej Izbie odrzucenie 11 poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-151.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu w druku nr 1496.</u>
          <u xml:id="u-151.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Komisja przedstawia również poprawki, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-151.4" who="#WicemarszałekDonaldTusk">W 1. poprawce do art. 9 ust. 3 wnioskodawca proponuje skreślić pkt 2, nakładający na agencję pracy tymczasowej i pracodawcę użytkownika obowiązek uzgodnienia na piśmie zakresu przejęcia przez pracodawcę użytkownika obowiązków pracodawcy wobec pracownika tymczasowego dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy, obejmujących w szczególności czynności wymienione w tym przepisie.</u>
          <u xml:id="u-151.5" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Z poprawką tą łączy się poprawka 5., polegająca na dodaniu ust. 3 w art. 14.</u>
          <u xml:id="u-151.6" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-151.7" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Ich przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość poprawki 2.</u>
          <u xml:id="u-151.8" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-151.9" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-151.10" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek 1. i 5., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-151.11" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-151.12" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-151.13" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głosowało 397 posłów. Głosów za - 135, przeciw - 260, wstrzymujących się - 2.</u>
          <u xml:id="u-151.14" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-151.15" who="#WicemarszałekDonaldTusk">W 2. poprawce do art. 9 ust. 3 pkt 2 wnioskodawca proponuje, aby obowiązek pisemnego uzgodnienia między agencją pracy tymczasowej a pracodawcą użytkownikiem dotyczył m.in. zakresu przejęcia przez przedsiębiorcę użytkownika obowiązków pracodawcy dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy.</u>
          <u xml:id="u-151.16" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-151.17" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-151.18" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 2. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-151.19" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-151.20" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-151.21" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głosowało 395 posłów. Głosów za - 134, przeciw - 260, wstrzymujących się - 1.</u>
          <u xml:id="u-151.22" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-151.23" who="#WicemarszałekDonaldTusk">W 3. poprawce do art. 9 ust. 3 wnioskodawca proponuje skreślić pkt 3, nakładający na agencję pracy tymczasowej i pracodawcę użytkownika obowiązek uzgodnienia na piśmie zakresu przejęcia przez pracodawcę użytkownika obowiązku pracodawcy dotyczącego wypłacania należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową.</u>
          <u xml:id="u-151.24" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-151.25" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-151.26" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 3. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-151.27" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-151.28" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-151.29" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głosowało 390 posłów. Głosów za - 63, przeciw - 327, nie było wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-151.30" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-151.31" who="#WicemarszałekDonaldTusk">W 4. poprawce do art. 13 ust. 2 pkt. 1 i 2 wnioskodawca proponuje, aby w umowie o pracę na czas określony zawartej między agencją pracy tymczasowej a pracownikiem tymczasowym strony mogły przewidzieć możliwość jej rozwiązania przez każdą ze stron z zachowaniem: 3-dniowego okresu wypowiedzenia, jeżeli umowa została zawarta na okres nieprzekraczający 6 miesięcy; tygodniowego okresu wypowiedzenia, jeżeli umowa została zawarta na okres dłuższy niż 6 miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-151.32" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-151.33" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-151.34" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 4., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-151.35" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-151.36" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-151.37" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głosowało 398 posłów. Głosów za - 101, przeciw - 297, nie było wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-151.38" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-151.39" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Poprawkę 5. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-151.40" who="#WicemarszałekDonaldTusk">W 6. poprawce do art. 14 ust. 2 wnioskodawca proponuje skreślić pkt 3, wyłączający m.in. możliwość powierzenia przez pracodawcę pracownikowi tymczasowemu, w przypadkach uzasadnionych potrzebami pracodawcy, innej pracy niż określona w umowie na okres nieprzekraczający 3 miesięcy, jeżeli nie powoduje to obniżenia wynagrodzenia i odpowiada kwalifikacjom pracownika.</u>
          <u xml:id="u-151.41" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-151.42" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-151.43" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 6., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-151.44" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-151.45" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-151.46" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głosowało 394 posłów. Głosów za - 123, przeciw - 271, nie było wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-151.47" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-151.48" who="#WicemarszałekDonaldTusk">W 7. poprawce do art. 17 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby pracownikowi tymczasowemu przysługiwało prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze jednego i 2/3 dnia za każdy okres wykonywania pracy tymczasowej wynoszący łącznie 30 dni roboczych.</u>
          <u xml:id="u-151.49" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-151.50" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-151.51" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 7. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-151.52" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-151.53" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-151.54" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głosowało 393 posłów. Głosów za - 156, przeciw - 236, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-151.55" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-151.56" who="#WicemarszałekDonaldTusk">W 8. poprawce do art. 17 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby do pracowników tymczasowych nie stosować przepisów Kodeksu pracy dotyczących obowiązku pracodawcy udzielenia pracownikowi urlopu na żądanie, a nie, jak proponuje komisja, aby przepisy te stosować, jeżeli okres wykonywania pracy na rzecz danego pracodawcy użytkownika obejmuje 6 miesięcy lub okres dłuższy.</u>
          <u xml:id="u-151.57" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-151.58" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-151.59" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 8. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-151.60" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-151.61" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-151.62" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głosowało 391 posłów. Głosów za - 58, przeciw - 298, wstrzymujących się 35.</u>
          <u xml:id="u-151.63" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-151.64" who="#WicemarszałekDonaldTusk">W poprawce 9. do art. 20 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby łączny okres wykonywania pracy tymczasowej na rzecz jednego pracodawcy w okresie obejmującym 36 kolejnych miesięcy nie mógł przekroczyć 18 miesięcy, a nie, jak proponuje komisja, 12 miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-151.65" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-151.66" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-151.67" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 9., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-151.68" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-151.69" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-151.70" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głosowało 390 posłów. Głosów za - 153, przeciw - 233, wstrzymujących się 4.</u>
          <u xml:id="u-151.71" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-151.72" who="#WicemarszałekDonaldTusk">W poprawce 10. do art. 20 ust. 3 wnioskodawca proponuje, aby pracownik tymczasowy po okresie pracy tymczasowej, o którym mowa w ust. 2, mógł być skierowany ponownie do pracy u tego samego pracodawcy użytkownika nie wcześniej niż po upływie 12 miesięcy, a nie, jak proponuje komisja, po upływie 36 miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-151.73" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-151.74" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-151.75" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 10., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-151.76" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-151.77" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-151.78" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głosowało 396 posłów. Głosów za - 158, przeciw - 234, wstrzymujących się 4.</u>
          <u xml:id="u-151.79" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-151.80" who="#WicemarszałekDonaldTusk">W poprawce 11. polegającej na dodaniu pkt. 1a w art. 21 ust. 5 nowelizowanej ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych wnioskodawca proponuje, aby pracowników tymczasowych, jeżeli nie są to osoby niepełnosprawne, nie wliczać do liczby zatrudnionych, o której mowa w ust. 1 nowelizowanego artykułu.</u>
          <u xml:id="u-151.81" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-151.82" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-151.83" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 11., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-151.84" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-151.85" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-151.86" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głosowało 393 posłów. Głosów za - 61, przeciw - 331, wstrzymujących się 1.</u>
          <u xml:id="u-151.87" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-151.88" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-151.89" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Nadzwyczajną, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-151.90" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-151.91" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-151.92" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głosowało 398 posłów. Głosów za - 345, przeciw - 19, wstrzymujących się 34.</u>
          <u xml:id="u-151.93" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zatrudnianiu pracowników tymczasowych.</u>
          <u xml:id="u-151.94" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Powracamy do rozpatrzenia punktu 11. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o Wojskowych Służbach Informacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-151.95" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Bogdana Lewandowskiego oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-151.96" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-151.97" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przypominam, że Sejm odrzuca poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Jeżeli Sejm nie odrzuci poprawki Senatu bezwzględną większością głosów, uważa się ją za przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-151.98" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głosować będziemy nad wnioskami o odrzucenie poprawek Senatu.</u>
          <u xml:id="u-151.99" who="#WicemarszałekDonaldTusk">W 1. poprawce do art. 3 ust. 1 pkt 9 Senat proponuje, aby do zadań WSI należało m.in. uczestniczenie w planowaniu i przeprowadzaniu kontroli realizacji umów międzynarodowych dotyczących rozbrojenia.</u>
          <u xml:id="u-151.100" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-151.101" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-151.102" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 1. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-151.103" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-151.104" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-151.105" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głosowało 391 posłów. Większość bezwzględna wynosi 196. Głosów za - 11, przeciw - 380, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-151.106" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę Senatu.</u>
          <u xml:id="u-151.107" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Poprawka 2. Senatu do art. 7 ma charakter redakcyjny.</u>
          <u xml:id="u-151.108" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-151.109" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-151.110" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 2. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-151.111" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-151.112" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-151.113" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głosowało 388 posłów. Większość bezwzględna wynosi 195. Głosów za - 7, przeciw - 380, wstrzymujących się 1.</u>
          <u xml:id="u-151.114" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-151.115" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Poprawka 3. Senatu do art. 17 ma charakter redakcyjny.</u>
          <u xml:id="u-151.116" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-151.117" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-151.118" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 3. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-151.119" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-151.120" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-151.121" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głosowało 389 posłów. Większość bezwzględna wynosi 195. Głosów za - 6, przeciw - 383, nie było głosów wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-151.122" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-151.123" who="#WicemarszałekDonaldTusk">W 4. poprawce do art. 18 Senat proponuje, aby żołnierze WSI w toku wykonywania czynności służbowych obowiązani byli m.in. do przestrzegania i ochrony wolności, praw człowieka i obywatela, a także działania w sposób możliwie najmniej naruszający dobra osobiste i majątkowe osoby, wobec której czynności te są podejmowane.</u>
          <u xml:id="u-151.124" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-151.125" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-151.126" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 4. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-151.127" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-151.128" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-151.129" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głosowało 395 posłów. Większość bezwzględna wynosi 198. Głosów za - 2, przeciw - 393, nie było głosów wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-151.130" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-151.131" who="#WicemarszałekDonaldTusk">W 5. poprawce lit. a i b do art. 21 ust. 2 i 4 Senat proponuje, aby m.in. w stosunku do osób, których wygląd wskazuje na to, że ukończyły 13 lat, środkiem przymusu bezpośredniego były wyłącznie chwyty obezwładniające oraz aby w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, środek przymusu bezpośredniego w postaci kajdanek można było stosować wobec osoby, której wygląd wskazuje na wiek powyżej 17 lat.</u>
          <u xml:id="u-151.132" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-151.133" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-151.134" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 5. poprawki Senatu lit. a i b, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-151.135" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-151.136" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-151.137" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głosowało 396 posłów. Większość bezwzględna wynosi 199. Głosów za - 110, przeciw - 284, wstrzymujących się 2.</u>
          <u xml:id="u-151.138" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-151.139" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Poprawka 6. Senatu do art. 35 ust. 3 ma charakter redakcyjny.</u>
          <u xml:id="u-151.140" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-151.141" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-151.142" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 6. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-151.143" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-151.144" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-151.145" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głosowało 391 posłów. Większość bezwzględna wynosi 196. Głosów za - 6, przeciw - 385, nie było głosów wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-151.146" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-151.147" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Powracamy do rozpatrzenia punktu 13. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny oraz Komisji do Spraw Kontroli Państwowej o poselskim projekcie uchwały w sprawie ustanowienia dnia 28 kwietnia „Dniem Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy”.</u>
          <u xml:id="u-151.148" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Janusza Krasonia i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-151.149" who="#WicemarszałekDonaldTusk">W dyskusji nie zgłoszono poprawek.</u>
          <u xml:id="u-151.150" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przechodzimy zatem do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-151.151" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-151.152" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu uchwały w sprawie ustanowienia dnia 28 kwietnia Dniem Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Polityki Społecznej i Rodziny oraz Komisję do Spraw Kontroli Państwowej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-151.153" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-151.154" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-151.155" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głosowało 392 posłów. Głosów za - 375, przeciw - 14, wstrzymujących się - 3.</u>
          <u xml:id="u-151.156" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm podjął uchwałę w sprawie ustanowienia 28 kwietnia Dniem Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy.</u>
          <u xml:id="u-151.157" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Powracamy do rozpatrzenia punktu 14. porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zasadach nieodpłatnego przekazywania udziałów i akcji skarbu państwa w niektórych spółkach jednostkom samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-151.158" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Sejm wysłuchał uzasadnienia projektu ustawy przedstawionego przez przedstawiciela wnioskodawców pana posła Kazimierza Marcinkiewicza oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-151.159" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, proponuje, aby Sejm skierował poselski projekt ustawy o zasadach nieodpłatnego przekazywania udziałów i akcji skarbu państwa w niektórych spółkach jednostkom samorządu terytorialnego, zawarty w druku nr 1697, do Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Komisji Skarbu Państwa w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-151.160" who="#WicemarszałekDonaldTusk">W dyskusji zgłoszono wniosek o dodatkowe skierowanie tego projektu ustawy do Komisji Finansów Publicznych.</u>
          <u xml:id="u-151.161" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję zaopiniowaną przez Prezydium Sejmu przyjął, a wniosek o dodatkowe skierowanie poddam pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-151.162" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-151.163" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-151.164" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o dodatkowe skierowanie poselskiego projektu ustawy o zasadach nieodpłatnego przekazywania udziałów i akcji skarbu państwa w niektórych spółkach jednostkom samorządu terytorialnego, zawartego w druku nr 1697, do Komisji Finansów Publicznych, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-151.165" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-151.166" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-151.167" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głosowało 395 posłów. Głosów za - 99, przeciw - 295, wstrzymujących się - 1.</u>
          <u xml:id="u-151.168" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-151.169" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 16. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Infrastruktury o poselskim projekcie ustawy o gwarancji płatności budowlanych (druki nr 452, 1502 i 1502-A) - trzecie czytanie.</u>
          <u xml:id="u-151.170" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Zbigniewa Janowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#PosełSprawozdawcaZbigniewJanowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Komisji Infrastruktury i Komisji Finansów Publicznych mam przyjemność przedstawić Wysokiej Izbie dodatkowe sprawozdanie o poselskim projekcie ustawy o gwarancji płatności budowlanych (druk sprawozdania nr 1502-A). Przypomnę, że zgłoszono jeden wniosek o odrzucenie projektu ustawy - komisje nie potwierdziły zasadności zarzutów dotyczących wskazanych wad projektu i uznały, że projekt zasługuje na uchwalenie - oraz 3 poprawki.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#PosełSprawozdawcaZbigniewJanowski">Poprawka 1. proponuje poszerzenie katalogu form zabezpieczenia zapłaty przewidzianych w projekcie o gwarancje ubezpieczeniowe i komisje rekomendują przyjęcie tej poprawki. Poprawka 2. dotyczy wykreślenia gwarancji skarbu państwa z projektu ustawy, komisje także proponują przyjęcie tej poprawki. I poprawka 3. dotyczy wysokości ewentualnych roszczeń, do której można żądać gwarancji zapłaty. Wnioskodawcy proponowali, aby gwarancja była powiększona o 10% i te pieniądze, to zabezpieczenie miało służyć ewentualnej gwarancji wypłaty odsetek bądź kosztów sądowych. Komisje uznały, że gwarancja powinna wynosić tylko tyle, ile jest w umowie zawartej z wykonawcą. Wnoszę o przyjęcie projektu ustawy wraz z poprawkami. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-153.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu w druku nr 1502.</u>
          <u xml:id="u-153.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Komisje przedstawiają jednocześnie poprawki, a także wniosek o odrzucenie projektu ustawy w całości.</u>
          <u xml:id="u-153.4" who="#WicemarszałekDonaldTusk">W pierwszej kolejności pod głosowanie poddam wniosek o odrzucenie projektu ustawy w całości.</u>
          <u xml:id="u-153.5" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Komisje wnoszą o odrzucenie tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-153.6" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Jego przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość pozostałych propozycji.</u>
          <u xml:id="u-153.7" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem o odrzucenie projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-153.8" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie projektu ustawy w całości, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-153.9" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-153.10" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-153.11" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głosowało 393 posłów. Głosów za - 51, przeciw - 339, wstrzymujących się - 3.</u>
          <u xml:id="u-153.12" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-153.13" who="#WicemarszałekDonaldTusk">W 1. poprawce do art. 2 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby gwarancją zapłaty była również gwarancja ubezpieczeniowa.</u>
          <u xml:id="u-153.14" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-153.15" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-153.16" who="#komentarz">(Głos z sali: Za?)</u>
          <u xml:id="u-153.17" who="#komentarz">(Głos z sali: Zagadali się.)</u>
          <u xml:id="u-153.18" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 1. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-153.19" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-153.20" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-153.21" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głosowało 396 posłów. Głosów za - 337, przeciw - 57, wstrzymujących się - 2.</u>
          <u xml:id="u-153.22" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-153.23" who="#WicemarszałekDonaldTusk">W 2. poprawce do art. 2 wnioskodawca proponuje skreślić ust. 3 stanowiący, że gwarancją zapłaty może być także poręczenie lub gwarancja skarbu państwa udzielone wykonawcy robót budowlanych na podstawie odrębnych przepisów.</u>
          <u xml:id="u-153.24" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-153.25" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-153.26" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 2. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-153.27" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-153.28" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-153.29" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głosowało 394 posłów. Głosów za - 392, przeciw - 1, wstrzymujących się - 1.</u>
          <u xml:id="u-153.30" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-153.31" who="#WicemarszałekDonaldTusk">W 3. poprawce do art. 4 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby wykonawca robót budowlanych mógł w każdym czasie żądać od zamawiającego gwarancji zapłaty do wysokości ewentualnego roszczenia z tytułu wynagrodzenia wynikającego z umowy oraz ze zleceń dodatkowych.</u>
          <u xml:id="u-153.32" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-153.33" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-153.34" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 3. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-153.35" who="#komentarz">(Głos z sali: Za?)</u>
          <u xml:id="u-153.36" who="#komentarz">(Głos z sali: Przeciw?)</u>
          <u xml:id="u-153.37" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie gadajcie.)</u>
          <u xml:id="u-153.38" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-153.39" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-153.40" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głosowało 399 posłów. Głosów za - 329, przeciw - 67, wstrzymujących się - 3.</u>
          <u xml:id="u-153.41" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-153.42" who="#komentarz">(Głos z sali: Dobrze jest.)</u>
          <u xml:id="u-153.43" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-153.44" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o gwarancji płatności budowlanych, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Finansów Publicznych oraz Komisję Infrastruktury, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-153.45" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-153.46" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-153.47" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głosowało 397 posłów. Głosów za - 337, przeciw - 56, wstrzymujących się - 4.</u>
          <u xml:id="u-153.48" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o gwarancji zapłaty za roboty budowlane.</u>
          <u xml:id="u-153.49" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 17. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Zdrowia o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o diagnostyce laboratoryjnej (druki nr 851, 1614 i 1614-A) - trzecie czytanie.</u>
          <u xml:id="u-153.50" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji panią poseł Krystynę Herman.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#PosełSprawozdawcaKrystynaHerman">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W drugim czytaniu rządowego projektu ustawy o diagnostyce laboratoryjnej zgłoszono 4 poprawki.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#PosełSprawozdawcaKrystynaHerman">Komisja Zdrowia na posiedzeniu w dniu 26 czerwca rozpatrzyła zgłoszone poprawki i wnosi o odrzucenie poprawek 1., 2. i 3. oraz o przyjęcie poprawki 4. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-154.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu w druku nr 1614.</u>
          <u xml:id="u-155.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Komisja przedstawia również poprawki, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-155.4" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Wszystkie poprawki zgłoszono do art. 1 ustawy nowelizującej, zawierającego zmiany do ustawy o diagnostyce laboratoryjnej.</u>
          <u xml:id="u-155.5" who="#WicemarszałekDonaldTusk">W 1. poprawce do zmiany 19. wnioskodawca proponuje w nowym brzmieniu art. 18 ustawy nowelizowanej, aby uprawnienia do kierowania laboratorium miały osoby uprawnione do samodzielnego wykonywania czynności diagnostyki laboratoryjnej, a nie, jak proponuje komisja, osoby posiadające prawo wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego.</u>
          <u xml:id="u-155.6" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-155.7" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Jej przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość poprawek 2. i 3.</u>
          <u xml:id="u-155.8" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-155.9" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 1. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-155.10" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-155.11" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-155.12" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głosowało 398 posłów. Głosów za - 118, przeciw - 262, wstrzymujących się - 18.</u>
          <u xml:id="u-155.13" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-155.14" who="#WicemarszałekDonaldTusk">W 2. poprawce do zmiany 19. wnioskodawca proponuje w nowym brzmieniu art. 18 ustawy nowelizowanej, aby uprawnienia do kierowania laboratorium miały osoby wpisane na listę diagnostów laboratoryjnych lub osoby wymienione w art. 6 pkt 2.</u>
          <u xml:id="u-155.15" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-155.16" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Jej przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość 3. poprawki.</u>
          <u xml:id="u-155.17" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-155.18" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 2. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-155.19" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-155.20" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-155.21" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głosowało 394 posłów. Głosów za - 93, przeciw - 269, wstrzymujących się - 32.</u>
          <u xml:id="u-155.22" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-155.23" who="#WicemarszałekDonaldTusk">W 3. poprawce do zmiany 19. wnioskodawca proponuje w nowym brzmieniu art. 18 ustawy nowelizowanej, aby uprawnienia do kierowania laboratorium miały osoby wymienione w art. 6.</u>
          <u xml:id="u-155.24" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-155.25" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę bardzo, pan poseł Piecha.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#PosełBolesławPiecha">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam dwa pytania do ministra zdrowia. Czy przypadkiem odrzucenie tej poprawki nie spowoduje takiej oto sytuacji, że brak dokumentu Prawo wykonywania zawodu diagnosty, z konsekwencjami: obowiązkowa przynależność, płacenie składek itd., uniemożliwi diagnostom laboratoryjnym, którzy są dzisiaj lekarzami, nierzadko specjalistami z tytułami naukowymi profesorów w bardzo wąskich specjalizacjach medycyny, kierowanie laboratorium? Czy to nie jest tak, że właśnie legitymacja - pamiętam to z dawnych czasów - będzie stanowiła przepustkę do stanowiska kierowniczego, a nie rzeczywiste kompetencje i kwalifikacje? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pani minister Ewa Kralkowska, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaEwaKralkowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Otóż na pytanie odpowiem, że nie spowoduje takich konsekwencji, chociażby dlatego, że jeżeli ktoś ma wysokie wykształcenie i unikalne wiadomości w tej dziedzinie i chce wykonywać funkcje kierownicze, to może się zapisać do samorządu diagnostów laboratoryjnych. Zapisanie się do tego samorządu pozwoli temu samorządowi kontrolować jakość świadczeń i organizacji objętych uregulowaniami ustawy tego samorządu zawodowego. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-159.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 3. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-159.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-159.4" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-159.5" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głosowało 398 posłów. Głosów za - 109, przeciw - 266, wstrzymujących się - 23.</u>
          <u xml:id="u-159.6" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-159.7" who="#WicemarszałekDonaldTusk">W 4. poprawce w dodawanej zmianie wnioskodawca proponuje, aby w art. 46 ustawy nowelizowanej dodać ust. 4 stanowiący, że prezydium działa w imieniu Krajowej Rady Diagnostów Laboratoryjnych w sprawach określonych jej uchwałą, z wyjątkiem uchwalania budżetu.</u>
          <u xml:id="u-159.8" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-159.9" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-159.10" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 4. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-159.11" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-159.12" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-159.13" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głosowało 395 posłów. Głosów za - 366, przeciw - 29, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-159.14" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-159.15" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-159.16" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o diagnostyce laboratoryjnej, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Zdrowia, wraz z przyjętą poprawką, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-159.17" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-159.18" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-159.19" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głosowało 398 posłów. Głosów za - 367, przeciw - 12, wstrzymujących się - 19.</u>
          <u xml:id="u-159.20" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o diagnostyce laboratoryjnej oraz o zmianie innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-159.21" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 18. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o rządowym projekcie ustawy o urzędowych nazwach miejscowości i obiektów fizjograficznych (druki nr 1536, 1684 i 1684-A) - trzecie czytanie.</u>
          <u xml:id="u-159.22" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Stanisława Kurpiewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#PosełSprawozdawcaStanisławKurpiewski">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#PosełSprawozdawcaStanisławKurpiewski">Zgłoszono 3 poprawki. Komisja wnosi o przyjęcie dwóch poprawek i o odrzucenie jednej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-161.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu w druku nr 1684.</u>
          <u xml:id="u-161.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Komisja przedstawia również poprawki, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-161.4" who="#WicemarszałekDonaldTusk">W 1. poprawce do pkt. 11 w art. 2 wnioskodawca proponuje, aby użyte w ustawie określenie „rodzaj miejscowości” oznaczało także dzielnicę.</u>
          <u xml:id="u-161.5" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-161.6" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-161.7" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 1. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-161.8" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-161.9" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-161.10" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głosowało 397 posłów. Głosów za - 126, przeciw - 270, wstrzymujących się - 1.</u>
          <u xml:id="u-161.11" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-161.12" who="#WicemarszałekDonaldTusk">W 2. poprawce do art. 8 ust. 7 wnioskodawca proponuje, aby wniosek o ustalenie, zmianę lub zniesienie urzędowej nazwy składało się ministrowi właściwemu do spraw administracji publicznej w terminie do dnia 30 czerwca, a nie, jak proponuje komisja, do dnia 31 marca roku poprzedzającego rok, w którym ma nastąpić ustalenie, zmiana lub zniesienie urzędowej nazwy.</u>
          <u xml:id="u-161.13" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-161.14" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-161.15" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 2. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-161.16" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-161.17" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-161.18" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głosowało 397 posłów. Głosów za - 155, przeciw - 241, wstrzymujących się - 1.</u>
          <u xml:id="u-161.19" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-161.20" who="#WicemarszałekDonaldTusk">W 3. poprawce do art. 9 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby minister właściwy do spraw administracji publicznej, w terminie 3 lat od dnia wejścia w życie ustawy, ustalił, w drodze rozporządzenia, wykaz urzędowych nazw miejscowości oraz, w terminie 5 lat, wykaz urzędowych nazw obiektów fizjograficznych.</u>
          <u xml:id="u-161.21" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-161.22" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-161.23" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 3. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-161.24" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-161.25" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-161.26" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głosowało 396 posłów. Głosów za - 129, przeciw - 267, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-161.27" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-161.28" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-161.29" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o urzędowych nazwach miejscowości i obiektów fizjograficznych, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Administracji i Spraw Wewnętrznych, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-161.30" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-161.31" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-161.32" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głosowało 391 posłów. Głosów za - 384, przeciw - 7, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-161.33" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o urzędowych nazwach miejscowości i obiektów fizjograficznych.</u>
          <u xml:id="u-161.34" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 19. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Europejskiej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o materiałach i wyrobach przeznaczonych do kontaktu z żywnością (druki nr 1608, 1682 i 1682-A) - trzecie czytanie.</u>
          <u xml:id="u-161.35" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Romana Jagielińskiego.</u>
          <u xml:id="u-161.36" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł nie widzi potrzeby zabrania głosu.</u>
          <u xml:id="u-161.37" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-161.38" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu w druku nr 1682.</u>
          <u xml:id="u-161.39" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Komisja przedstawia również poprawkę, nad którą głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-161.40" who="#WicemarszałekDonaldTusk">W jedynej poprawce do art. 1 zmiana 10., dotyczącej art. 16 ust. 1 i 2 ustawy nowelizowanej, wnioskodawca proponuje, aby materiały i wyroby niepozostające w kontakcie z żywnością w chwili wprowadzenia do obrotu były oznakowane w formie nadruków, etykiet lub ulotek informacyjnych w sposób widoczny, czytelny i trwały, w języku zrozumiałym dla konsumenta.</u>
          <u xml:id="u-161.41" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-161.42" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-161.43" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-161.44" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-161.45" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-161.46" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głosowało 392 posłów. Głosów za - 392.</u>
          <u xml:id="u-161.47" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-161.48" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-161.49" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o materiałach i wyrobach przeznaczonych do kontaktu z żywnością, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Europejską, wraz z przyjętą poprawką, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-161.50" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-161.51" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-161.52" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głosowało 377 posłów. Głosów za - 370, przeciw - 7, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-161.53" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o materiałach i wyrobach przeznaczonych do kontaktu z żywnością.</u>
          <u xml:id="u-161.54" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Na tym zakończyliśmy głosowania.</u>
          <u xml:id="u-161.55" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Zarządzam krótką przerwę do godz. 18.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 17 min 56 do godz. 18 min 05)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 20. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Gospodarki o rządowym i senackim projektach ustaw o zmianie ustawy o zamówieniach publicznych (druki nr 1281, 1557 i 1679).</u>
          <u xml:id="u-163.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Romana Jagielińskiego.</u>
          <u xml:id="u-163.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#PosełSprawozdawcaRomanJagieliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Komisji Gospodarki przedstawić sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o zamówieniach publicznych z druku nr 1281 i o senackim projekcie ustawy o zmianie ustawy o zamówieniach publicznych z druku nr 1557.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#PosełSprawozdawcaRomanJagieliński">Chcę poinformować Wysoką Izbę, że to przedmiotowe nowelizowanie ustawy o zamówieniach publicznych jest tylko aktem, który ma przeciwdziałać w określonych punktach zwalczaniu korupcji w systemie zamówień publicznych, ułatwić udział przedsiębiorcom w rynku zamówień publicznych, odbiurokratyzować udzielanie zamówień publicznych, zlikwidować nieścisłości legislacyjne utrudniające stosowanie przepisów ustawy oraz dostosować ustawę do wymogów prawa Unii Europejskiej. Komisja Gospodarki powołała podkomisję i w następstwie tego przedstawiamy to sprawozdanie.</u>
          <u xml:id="u-164.2" who="#PosełSprawozdawcaRomanJagieliński">Jednym z problemów, który spotkaliśmy podczas obrad w komisji i podkomisji, później także przy przyjmowaniu sprawozdania komisji, jest zakres nowelizacji tej ustawy. Ten zakres jest ograniczony, chociaż problemów z tą ustawą jest zapewne wiele i Wysoka Izba te poglądy podzieli, ze względu na zamiar rządu, że możliwie szybko przedstawi kompleksowy projekt nowej ustawy o zamówieniach publicznych, w którym odniesie się do tych wszystkich problemów, które jeszcze nurtują środowisko przedsiębiorców, a także oferentów. My przyjęliśmy zasadę ograniczenia wpisywania poprawek do nowelizowanej ustawy, jednakże nie uniknęliśmy tego zupełnie, bo były poprawki poselskie, a także były poprawki związane z projektem senackim.</u>
          <u xml:id="u-164.3" who="#PosełSprawozdawcaRomanJagieliński">Chcę tu odnieść się do poprawek związanych ze środowiskiem naukowym, ze środowiskiem artystycznym, twórczym, które były przedmiotem nowelizacji, poprawek poselskich czy senackich. To wszystko napotykało na jeden problem, czy projekty są zgodne z prawem Unii Europejskiej, czy też nie. Szukaliśmy kompromisu. Prawdą jest, że ten kompromis został w pracy podkomisji wypracowany na podstawie pracy przedłożonej przez rząd, ale w tym czasie - tak jak wspomniałem - przyszło przedłożenie senackie i okres pracy zdecydowanie się wydłużył. Ostatecznie przedkładamy Wysokiej Izbie taki wariant. Rozstrzygamy te doraźne sprawy, które muszą uporządkować zamówienia publiczne, a przede wszystkim stworzyć szanse na to, że przy restrukturyzowaniu przedsiębiorstw przedsiębiorca może zlecać poza zamówieniami publiczne wykonywanie usług czy też dostaw przez swoją spółkę. Ograniczyliśmy się też do wyprostowania zapisu w sprawie arbitrażu. Oczywiście trzeba stwierdzić, że te sprawy są zgodne z prawem Unii Europejskiej. Szukaliśmy tego kompromisu w sprawie zaspokojenia środowisk naukowych przy zlecaniu zamówień, środowisk twórczych i ostatecznie przedłożyliśmy to w formie poprawki mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-164.4" who="#PosełSprawozdawcaRomanJagieliński">Do ww. ustawy są druki rozporządzeń, czyli można mówić, że ta formuła przedłożona przez rząd jest pełna. Ona też nie pociąga dodatkowych kosztów ze strony budżetowej. Dzisiaj jest tylko kwestia ostatecznej weryfikacji tej poprawki mniejszości, chodzi o to, czy jest ona zgodna z prawem Unii Europejskiej, czy też nie. Ostatecznie przedłożenie przedstawione przez Urząd Komitetu Integracji Europejskiej podpisane przez panią minister Danutę Hübner jest bardzo wyważone i uważam, że po przeprowadzonej przez panie i panów posłów dyskusji w stosownym czasie zabierze głos przedstawiciel rządu, a przede wszystkim prezes Urzędu Zamówień Publicznych i zajmie ostateczne stanowisko, wskazując nam, w jaki sposób jako Wysoka Izba powinniśmy się zachować, żeby nie naruszać tego prawa, które zakłada, że wszystko, co tu uchwalamy, winno być dostosowane do prawa Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-164.5" who="#PosełSprawozdawcaRomanJagieliński">Wnoszę, Wysoka Izbo, o wnikliwe przeanalizowanie, przedyskutowanie tego przedłożenia, możliwie sprawne przegłosowanie i uchwalenie w celu skierowania przedmiotowego projektu nowelizacji do Senatu. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-164.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-165.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Antochowskiego występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#PosełJanAntochowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej przedstawić stanowisko dotyczące sprawozdania Komisji Gospodarki w sprawie projektów: rządowego oraz senackiego zmiany ustawy o zamówieniach publicznych (druki nr 1281 i 1557).</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#PosełJanAntochowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zmiany zawarte w drukach sejmowych są efektem długiej pracy legislacyjnej podkomisji, a następnie Komisji Gospodarki. Projektowane regulacje w ustawie o zamówieniach publicznych mają na celu doprecyzowanie przepisów ustawy w celu ograniczenia korupcji w postępowaniach przetargowych, udoskonalenie i uproszczenie przepisów ustawy, a w konsekwencji bardziej czytelne i prostsze stosowanie ich przez strony biorące udział w postępowaniu przetargowym, dostosowanie ustawy o zamówieniach publicznych do wymogów Unii Europejskiej. W trakcie prac nad tą ustawą komisja przyjęła 22 poprawki - jedną odrzuciła, co w konsekwencji spowodowało zgłoszenie wniosku mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-166.2" who="#PosełJanAntochowski">Projektowane zmiany w ustawie mają na celu wprowadzenie większej jawności w postępowaniach przetargowych, np. poprzez pełny dostęp do dokumentacji postępowania. Projekt zmienia warunki i tryb kwalifikacji na arbitrów. Zmiany ustawy o zamówieniach publicznych ustalają wspólne zasady stosowania jej przy realizacji zadań o charakterze użyteczności publicznej. Komisyjny projekt ustawy przewiduje również rozszerzenie zakresu stosowania ustawy na zamówienia, których przedmiotem są usługi pocztowe, natomiast wyłącza się zamówienia dotyczące usług przesyłowych energii elektrycznej i cieplnej lub paliw gazowych.</u>
          <u xml:id="u-166.3" who="#PosełJanAntochowski">Wiele dyskusji i kontrowersji wzbudziły trzy wersje rozszerzenia ustawy w kontekście wyłączenia z zamówień publicznych przygotowania produkcji przedstawień teatralnych, operowych lub operetkowych. Przedstawione trzy propozycje zostały przez komisję odrzucone, a zgłoszony wniosek mniejszości zostanie przegłosowany przez Wysoką Izbę. Warto w tym miejscu podkreślić, że wniosek ten jest niezgodny z prawem unijnym.</u>
          <u xml:id="u-166.4" who="#PosełJanAntochowski">Kolejna istotna zmiana określa tryb zamówień, których wartość nie przekracza równowartości kwoty 30 tys. euro. Zgodnie z propozycją Komisji Gospodarki przy takich zamówieniach nie jest obowiązkowy tryb przetargu nieograniczonego.</u>
          <u xml:id="u-166.5" who="#PosełJanAntochowski">Proponowane zmiany ustawy dotyczą także warunków formalnych, jakie spełnić muszą przystępujący do przetargu, zasad postępowania o zamówienia oraz funkcjonowania komisji przetargowej, w tym w szczególności trybu zamówień z wolnej ręki i postępowania odwoławczego.</u>
          <u xml:id="u-166.6" who="#PosełJanAntochowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Członkowie klubu parlamentarnego w czasie głosowania poprą 22 poprawki do ustawy o zmianie ustawy o zamówieniach publicznych oraz będą głosować za odrzuceniem wniosku mniejszości. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-166.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Gorczycę występującego w imieniu Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#PosełStanisławGorczyca">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Poselskiego Platformy Obywatelskiej chciałbym przedstawić stanowisko klubu dotyczące sprawozdania Komisji Gospodarki na temat projektu zmiany ustawy o zamówieniach publicznych.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#PosełStanisławGorczyca">Ustawa z dnia 10 czerwca 1994 r. o zamówieniach publicznych bezpośrednio ingeruje w sferę działań gospodarczych, obejmując swoimi rygorami wszelkie wydatki realizowane w sferze finansów publicznych, a też chroni wydatkowanie tych środków pozostających w dyspozycji jednostek spoza sektora finansów publicznych. Od 2003 r. obowiązek zamówień publicznych doznał dalszego wzmocnienia poprzez objęcie nim jednostek prowadzących działalność o charakterze użyteczności publicznej. Fakt objęcia regulacjami tej ustawy kolejnych podmiotów gospodarczych skutkuje szeroką dyskusją i zainteresowaniem tym, aby ustawa spełniała cele, dla jakich została uchwalona. Z dotychczasowej praktyki wynika, że cele gospodarcze, jakie przypisywano prawu zamówień publicznych, nie zostały osiągnięte, a ustawa oceniana jest jako hamująca inicjatywy lokalne - poprzez zbytnie sformalizowanie procedur prowadzi wręcz do wybierania oferenta z mniej korzystną ceną ofertową jedynie ze względu na formalne odrzucenie (np. brak parafowania stron oferty) oferty tańszej i korzystniejszej w odniesieniu do każdym kryterium jej oceny. Szkodzi tej ustawie położenie szczególnego nacisku na względy formalne przygotowania oferty, co pomimo wcześniejszych postulatów nie zostało uwzględnione. Zniwelowanie tego problemu jest możliwe poprzez wprowadzenie w art. 35 ust. 1 ustawy zapisu, iż dokument specyfikacji istotnych warunków zamówienia tworzą warunki formalne o mniejszym znaczeniu dla odrzucenia oferty, jak również warunki istotne przeważające w ocenie ofert. Jakości prawa zamówień publicznych wyraźnie szkodzi dokonywanie zmian legislacyjnych w sposób wybiórczy, bez ujednolicenia przepisów co do zasad ustawowych, oraz w sposób, który nie niweluje luk i niespójności prawa.</u>
          <u xml:id="u-168.2" who="#PosełStanisławGorczyca">Chciałbym tutaj przytoczyć uwagi szczegółowe do tego projektu. Po pierwsze, wobec projektowania uchylenia art. 3a należy konsekwentnie uchylić definicję z art. 2 pkt 12 ustawy, ustalając pojęcie legalne kategorii dostaw lub usług. Pozostawienie tej definicji łącznie z regulacjami art. 14c ustawy oraz art. 17 ust. 1 ustawy tworzy w praktyce uznanie, że przedmiot zamówienia ustala się w podziale na kategorie zamówień publicznych w rozumieniu przepisów ustawy o statystyce i kategorii klasyfikacji statystycznej PKWiU.</u>
          <u xml:id="u-168.3" who="#PosełStanisławGorczyca">Po drugie, w dodanym przepisie art. 3d powstaje delegacja ustawowa do wydania rozporządzenia wykonawczego do ustawy. W mojej ocenie należy ujednolicić system wydawania aktów normatywnych i wykonawczych i utrzymać w tej sprawie właściwość ministra spraw wewnętrznych i administracji w miejsce uprawnienia Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-168.4" who="#PosełStanisławGorczyca">Po trzecie, pozytywnie należy odnieść się w całości do proponowanej regulacji art. 4a ust. 4 tworzącej zwolnienie z udzielania zamówień publicznych własnym jednostkom zależnym. Wobec powstania z dniem 26 października 2001 r. regulacji prawnej nakazującej jednostkom zależnym stosowanie ustawy przy wykonywaniu wydatków pochodzących z jakichkolwiek źródeł, tym samym tworzenie podwójnych zamówień publicznych, tj. gmina a jednostka zależna, a następnie jednostka zależna a właściwy wykonawca lub dostawca, jest zbytnim wydłużeniem drogi zlecenia wykonywania zadań komunalnych.</u>
          <u xml:id="u-168.5" who="#PosełStanisławGorczyca">Po czwarte, w przepisie art. 20a ust. 2a proponuje się zasadę wyboru członków komisji przetargowej spośród pracowników zamawiającego, z zastrzeżeniem, że przepis nie ma zastosowania w określonych okolicznościach. Przepis proponowany w tym brzmieniu nie zapewnia właściwego powoływania komisji przetargowej w sytuacji powierzenia obsługi inwestycyjnej na zasadzie inwestora zastępczego. Zapis powinien dopuszczać tworzenie komisji przetargowej przez inwestora zastępczego z możliwością udziału w komisji osób wydelegowanych przez inwestora bezpośredniego. W innym przypadku ten ostatni traci kontrolę nad wyborem najkorzystniejszej oferty, a nie ma możliwości w ramach dwustronnej umowy ustalić dla siebie względniejszego uczestnictwa przy ustalaniu warunków zamówienia publicznego i wyborze oferty zwycięskiej.</u>
          <u xml:id="u-168.6" who="#PosełStanisławGorczyca">Po piąte, szczególną uwagę należy w projektowanych zmianach poświęcić nowym rozwiązaniom dotyczącym funkcjonowania arbitrażu przy prezesie Urzędu Zamówień Publicznych. Projektuje się pozbawienie stron postępowania możliwości wyznaczenia arbitra do rozpoznania odwołania przy jednoczesnym przypisaniu tego uprawnienia jednoosobowo prezesowi Urzędu Zamówień Publicznych. Przyznanie tak daleko idącego prawa wymaga ustalenia w akcie wykonawczym do ustawy zasad powoływania składów zespołów arbitrów lub też wprowadzenia stałego mechanizmu kontroli wykonywania tego prawa poprzez komisyjne akceptowanie składów, np. przez niezależne organizacje pracodawców.</u>
          <u xml:id="u-168.7" who="#PosełStanisławGorczyca">Panie marszałku, jeszcze pół minuty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#PosełStanisławGorczyca">Na uwagę zasługuje poprawka mniejszości polegająca na tym, że po pkt. 6 dodaje się pkt 6a w brzmieniu: udzielania zamówień o wartości nieprzekraczającej 130 tys. euro dotyczących przygotowania, produkcji lub koprodukcji przedstawień teatralnych, operowych lub operetkowych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 2a.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#PosełStanisławGorczyca">Dodaje się ust. 1a w brzmieniu: W postępowaniach, o których mowa w ust. 1 pkt 6a, stosuje się odpowiednio art. 16, 17 i 18 ustawy. Dodaje się ust. 2a w brzmieniu: Podstawowym trybem udzielania zamówień, o których mowa w ust. 1 pkt 6a, jest przetarg. Przy udzielaniu zamówień, o których mowa w ust. 1 pkt 6a, w trybie przetargu, stosuje się art. 29 ust. 2 ustawy bez względu na wartość zamówienia.</u>
          <u xml:id="u-170.2" who="#PosełStanisławGorczyca">Wychodząc naprzeciw uwagom zawartym w opinii Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej z dnia 26 czerwca 2003 r. o zgodności sprawozdania podkomisji nadzwyczajnej w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o zamówieniach publicznych (druk nr 1281) oraz senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy o zamówieniach publicznych (druk nr 1557) z prawem Unii Europejskiej, pozwalam sobie przedstawić nowe brzmienie poprawki mojego kolegi klubowego Adama Szejnfelda z wariantu II przedstawionego w sprawozdaniu podkomisji. Nowe brzmienie zapisu art. 6 ust. 1a powołuje się na art. 16 ustawy o zamówieniach publicznych, który w sposób jednoznaczny przesądza o zakazie dyskryminacji przez zamawiającego podmiotów uczestniczących w procedurze przetargowej. Zaproponowane rozwiązanie jest zgodne z wyrażoną w art. 12 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską zasadą niedyskryminacji. W dodanym art. 6 ust. 2a uwzględniono także stanowisko UKIE dotyczące nałożenia na zamawiającego dodatkowego obowiązku przestrzegania procedur dotyczących ogłoszeń, odwołując się w przypadku zastosowania przez zamawiającego podstawowego trybu udzielania zamówień, jakim jest przetarg (w rozumieniu Kodeksu cywilnego), do zasad określonych w art. 29 ust. 2 ustawy o zamówieniach publicznych, bez względu na wartość zamówienia, który przewiduje zamieszczenie ogłoszenia w siedzibie zamawiającego, w miejscu publicznie dostępnym oraz na stronie internetowej, co najmniej na 7 dni przed terminem składania ofert.</u>
          <u xml:id="u-170.3" who="#PosełStanisławGorczyca">Przytoczyłem treść tej poprawki z uzasadnieniem, jednocześnie podkreślając jej ważność i zasadność.</u>
          <u xml:id="u-170.4" who="#PosełStanisławGorczyca">W stosunku do proponowanych innych rozwiązań uwag nie wnoszę...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Panie pośle, bardzo proszę...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#PosełStanisławGorczyca">Już kończę, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#PosełStanisławGorczyca">...uwag nie wnoszę, albowiem analogicznie do wcześniejszych regulacji wprowadza się jedynie rozwiązania tzw. czyszczące, bez rozważenia konieczności stworzenia modelowego aktu prawnego. Dziękuję bardzo, panie marszałku, i przepraszam za nadużycie czasowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Zdzisława Jankowskiego występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#PosełZdzisławJankowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Samoobrona RP zapoznał się z rządową propozycją zmiany ustawy o zamówieniach publicznych. Jest to kolejna zmiana ustawy obowiązującej od 1994 r. Po pierwsze, należy odpowiedzieć, czy faktycznie ustawa ta nadaje się do dalszej nowelizacji, czy też należałoby ją napisać od nowa. Otóż ustawa ta ze zmianami, których w niej dokonano na przestrzeni tych kilku lat, wytrzymała próbę czasu, a instytucja zamówień publicznych zdała egzamin. Istota zamówień publicznych sprowadza się do wydatkowania środków publicznych, które są bardzo duże, w sposób legalny, oszczędny, przy zachowaniu jako podstawowego miernika najkorzystniejszej ceny. W szczególności należy podkreślić, że Urząd Zamówień Publicznych i arbitrzy wpisani na listę prowadzoną przez prezesa tego urzędu zdali egzamin. W porównaniu do organów wymiaru sprawiedliwości procedury obowiązujące w zakresie środków odwoławczych od zamówień publicznych są jasne i czytelne, a postępowanie przed Urzędem Zamówień Publicznych cechuje się szybkością działania i trafnością orzeczeń. Nadto należy podkreślić, że przez kilka lat obowiązywania ustawy o zamówieniach publicznych nie zdarzyło się, aby ktokolwiek rzucił cień na Urząd Zamówień Publicznych i arbitrów. Powszechne w innych dziedzinach zjawisko korupcji szczęśliwie ominęło procedury odwoławcze przed Urzędem Zamówień Publicznych.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#PosełZdzisławJankowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Należy odpowiedzieć, że w obecnej chwili należy pilnie znowelizować tę ustawę, a jednocześnie należy pilnie przystąpić do opracowania nowej ustawy, bazującej na pozytywnych doświadczeniach z funkcjonowania obowiązującej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-174.2" who="#PosełZdzisławJankowski">Przechodząc do omówienia poszczególnych zmian, chcę powiedzieć, że w czasie prac nad projektem nowelizacji ustawy zauważało się działanie niektórych środowisk w celu wymuszenia korzystnych dla siebie zmian. Wszelkie odstępstwa od zasad obowiązujących w dziedzinie zamówień publicznych, takich jak jawność czy przetarg nieograniczony lub inne, będą służyć jedynie korupcji. Dlatego też niedopuszczalne jest udzielanie na to przyzwolenia poprzez wprowadzenie odmiennych regulacji prawnych. Celem nadrzędnym winno być wyeliminowanie możliwości omijania przepisów ustawy o zamówieniach publicznych poprzez stworzenie zamówień na części.</u>
          <u xml:id="u-174.3" who="#PosełZdzisławJankowski">Wersja rządowa propozycji nowelizacji eliminuje z udziału w postępowaniach o zamówienia publiczne podmioty niewiarygodne. Dlatego zapis ten zasługuje na poparcie.</u>
          <u xml:id="u-174.4" who="#PosełZdzisławJankowski">Jedynie z niezrozumiałych powodów w projekcie nowelizacji brakuje zapisu - i należy to uzupełnić - iż arbiter musi mieć wyższe wykształcenie, skoro od arbitrów wymaga się wysokiej wiedzy prawniczej i innej. Ponadto należy dodać zapis, że osoby dotychczas wpisane na listę arbitrów zachowują swoje dotychczasowe uprawnienia. W zapisie tym chodzi o utrzymanie zasady praw nabytych, które nie mogą być odbierane, co wielokrotnie podkreślał Trybunał Konstytucyjny.</u>
          <u xml:id="u-174.5" who="#PosełZdzisławJankowski">Mając na uwadze wszystkie przedstawione okoliczności, Klub Parlamentarny Samoobrona RP udziela poparcia przedstawionym w projekcie nowelizacji zmianom w ustawie o zamówieniach publicznych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Pawła Poncyljusza występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#PosełPawełPoncyljusz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość w sprawie dwóch projektów zmiany ustawy o zamówieniach publicznych (druk nr 1679).</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#PosełPawełPoncyljusz">Pierwsza refleksja, jaka nasuwa się po lekturze sprawozdania Komisji Gospodarki, ale również nasunęła się w trakcie prac nad tymi dwoma projektami, to to, że po raz kolejny już w tej kadencji nowelizujemy ustawę o zamówieniach publicznych i po raz kolejny słyszymy od przedstawicieli rządu, że teraz to tylko drobne korekty, to tylko drobne poprawki, ale już zaraz, za miesiąc, za półtora do komisji wpłynie całościowy projekt ustawy o zamówieniach publicznych. Przypuszczam i mam takie odczucie, że wszyscy czekamy na ten projekt całościowy, tak naprawdę na nową ustawę o zamówieniach publicznych. I nie wiem, co takiego strasznego dzieje się w rządzie, co takiego strasznego dzieje się w Urzędzie Zamówień Publicznych, że nie można było przynajmniej pół roku temu, a może i wcześniej, otrzymać projektu. Tworzy się powielaczowe prawo, bo tak naprawdę te nasze poprawki powodują tylko zamieszanie na rynku zamówień publicznych. Jedne zapisy się wyrzuca, inne się dokłada. Ciągle jest kłopot. I to, do czego często mają zastrzeżenia przedsiębiorcy, jeśli chodzi o funkcjonowanie rządu i o funkcjonowanie Wysokiej Izby, dokładnie potwierdzamy dzisiejszymi projektami czy dzisiejszym sprawozdaniem Komisji Gospodarki. Po raz kolejny dokładamy niektóre zapisy, po raz kolejny usuwamy inne. Oczywiście w uzasadnieniu rząd pięknie mówi o tym, że dzięki tym poprawkom będziemy skuteczniej walczyć z korupcją w systemie zamówień publicznych, że ułatwimy przedsiębiorcom dostęp do rynku zamówień publicznych, odbiurokratyzujemy udzielanie tychże zamówień, zlikwidujemy nieścisłości, no i oczywiście będzie to dostosowanie do standardów Unii Europejskiej. Te opowieści mamy za każdym razem, a przynajmniej już trzy projekty w Komisji Gospodarki się pojawiły, co do których dokładnie ten sam argument był podnoszony.</u>
          <u xml:id="u-176.2" who="#PosełPawełPoncyljusz">Prawo i Sprawiedliwość miało ochotę przy okazji tej nowelizacji zgłaszać wiele poprawek, które płyną właśnie od przedsiębiorców skarżących się na to, że jednak ustawa o zamówieniach publicznych bardzo ogranicza swobodę wolnego rynku, że nie wszyscy mają równe prawo dostępu do przetargów i przede wszystkim wygrywania w tych przetargach, pomimo tego, że oferta jest atrakcyjna pod względem cenowym czy też warunków wykonania danej usługi. I tak naprawdę należałoby pozmieniać co najmniej kilkadziesiąt następnych artykułów. Natomiast kolejne zapowiedzi przedstawiciela Urzędu Zamówień Publicznych, przedstawicieli rządu powstrzymały nas od tego, żeby zgłaszać całą serię następnych poprawek. Ale trudno nam później rozmawiać z przedsiębiorcami i mówić: Poczekajcie kolejne pół roku, bo rząd coś tam szykuje. Ale co, to tak naprawdę nikt nie wie. Czy to będzie lepsze, tego nikt nie wie. Czy będzie to lepiej funkcjonować, tego nikt nie wie.</u>
          <u xml:id="u-176.3" who="#PosełPawełPoncyljusz">Większość tych poprawek klub Prawa i Sprawiedliwości akceptuje. Pan poseł sprawozdawca mówił dosyć szczegółowo o tym projekcie, moi przedmówcy również podnosili kwestie poszczególnych punktów. Natomiast trzeba powiedzieć o tym, na co czekają przedsiębiorcy, m.in. o wyeliminowaniu procedur, i to często stosowanych przez takie instytucje, jak Kancelaria Sejmu, jak kancelaria premiera, ograniczenia dostępu przedsiębiorców do zamówień publicznych. Dopiero po wykupieniu materiałów przetargowych okazuje się, że jeżeli nie zatrudniasz stu osób, jeżeli nie masz obrotów powyżej kilku milionów złotych rocznie, nie masz prawa występować w przetargu. Dlaczego tego nie ma w ogłoszeniu, które jest zamieszczane w prasie? Trzeba wykupić dokumenty, trzeba zacząć się starać o różnego rodzaju zaświadczenia, po czym człowiek się orientuje, że do niczego to mu nie będzie potrzebne. Gdybyśmy mówili o jakichś małych instytucjach państwowych, ale my mówimy o Kancelarii Sejmu, my mówimy o kancelarii premiera, my mówimy o potężnych instytucjach, które ograniczają, szczególnie małym i średnim przedsiębiorstwom, dostęp do zamówień publicznych. I o tym dzisiaj w tej Izbie trzeba mówić. Bo oczywiście możemy się bawić w różnego rodzaju kruczki prawne, możemy zmieniać kwoty... Co prawda nieobowiązywanie ustawy o zamówieniach publicznych w wypadku wydatków w wysokości do 6 tys. euro jest odpowiedzią na oczekiwania przedsiębiorców. I to na pewno trzeba uznać za pewien postęp. Dyskutuje się o tym od wielu miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-176.4" who="#PosełPawełPoncyljusz">Natomiast nie do przyjęcia są oczywiście poprawki Senatu, które w tej chwili są proponowane przez przedstawicieli Platformy Obywatelskiej. Jeśli chodzi o wyłączanie przedstawień teatralnych, operowych i operetkowych spod działania ustawy o zamówieniach publicznych, to nie przekonują nas argumenty, które przedstawia m.in. pan senator Gierek w uzasadnieniu do projektu senackiego. To, co prawda, zostało okrojone w trakcie prac Komisji Gospodarki, ale to nadal nie jest żaden argument. W ten sposób możemy wyłączać spod działania ustawy o zamówieniach publicznych kolejne instytucje państwowe. 130 tys. euro, bo do tej kwoty miały być wyłączone zamówienia do przedstawień teatralnych i operetkowych spod działania ustawy o zamówieniach publicznych, to są potężne pieniądze, pieniądze, które czasami trudno znaleźć w budżecie na bardzo zbożne i konkretne cele. Nie zgadzamy się więc na poparcie tych poprawek, wniosków mniejszości. Nie zgadzamy się również na zaakceptowanie tego, co przedstawił przed chwilą mój kolega poseł z Platformy Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-176.5" who="#PosełPawełPoncyljusz">Kończąc, chciałbym powiedzieć, że klub Prawo i Sprawiedliwość poprze poprawki przedstawione w sprawozdaniu Komisji Gospodarki, natomiast będzie głosował przeciwko czy to autopoprawkom, czy też wnioskowi mniejszości przedstawionym w Komisji Gospodarki. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Marka Sawickiego występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#PosełMarekSawicki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Posłowie SLD co prawda mnie zaczepiają z boku, ale nie reaguję. Natomiast zanim przejdę do omówienia sprawozdania, to chcę zwrócić uwagę na jeden dosyć istotny fakt, jeśli w ogóle mówimy o zamówieniach publicznych. Otóż z terenu od tych, którzy tę ustawę wykonują, ciągle płynie jeden i ten sam sygnał - za często, w za małym stopniu i w niewłaściwym kierunku nowelizujecie ustawę o zamówieniach publicznych. Otóż materia, która tą ustawą jest regulowana, jest bardzo złożona, dotyczy praktycznie całej sfery życia gospodarczego połączonej z pieniądzem publicznym, i ciągłe zmiany powodują to, że ci, którzy w praktyce wykonują tę ustawę, tak naprawdę często nie zdążają ze szkoleniem i przygotowaniem się do prawidłowego jej stosowania. Dobrze byłoby więc, żeby jednak zapowiedzi rządu w zakresie kompleksowej nowelizacji, takiej kompleksowej, całościowej zmiany, jak najszybciej pojawiły się w Sejmie i żeby udało nam się przynajmniej na kolejne 4–5 lat znaleźć takie rozwiązania, które w Sejmie po raz kolejny zmieniane nie będą. Bo te częste zmiany nie służą tak naprawdę uczciwości i rzetelności w obrocie publicznym. Natomiast jeśli chodzi o propozycje, które w sprawozdaniu są zawarte, to chcę wyraźnie powiedzieć, że w sposób jednoznaczny zapobiegają one pewnym zjawiskom patologicznym, także mają charakter wspierający przedsiębiorczość. Wprowadzone rozwiązania upraszczają procedury ubiegania się o zamówienia, wprowadzają w szerokim zakresie jawność postępowania, również w wypadku postępowań o zamówienia o wartości poniżej 30 tys. euro - wydaje nam się, że to jest jeszcze próg zbyt niski - co jest szczególnie ważne dla małych i średnich przedsiębiorców ubiegających się o udzielenie zamówienia.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#PosełMarekSawicki">Nowelizacja ta także zbliża nasze rozwiązania do regulacji w Unii Europejskiej, a przecież niebawem będziemy wspólnie funkcjonować na wielkim jednolitym rynku. Zmiany dokonane w ustawie przez Komisję Gospodarki, ujednolicając szereg stosowanych w niej progów, czynią ją czytelniejszą i łatwiejszą do stosowania. Wprowadzają one zarazem rozwiązania, które ułatwią restrukturyzację podmiotów zobowiązanych do stosowania ustawy. Zmianą korzystną dla przedsiębiorców jest również wyłączenie spod rygorów ustawy nabywania energii elektrycznej i paliw do jej produkcji przez przedsiębiorstwa energetyczne. Uporządkowanie systemu środków odwoławczych ograniczy podejrzenia o stronnicze rozpatrywanie sporów z zakresu zamówień publicznych.</u>
          <u xml:id="u-178.2" who="#PosełMarekSawicki">Przedstawiony projekt, jak wcześniej powiedziałem, jest tylko i wyłącznie fragmentaryczny, incydentalny, czasowo rozwiązuje pewne problemy i nie spełnia wszystkich oczekiwań, jakie z ustawą o zamówieniach publicznych wiąże szeroko rozumiany teren, wiążą szeroko rozumiane przedsiębiorstwa. Jeszcze raz więc w imieniu mojego klubu, Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego, apeluję do rządu o przyspieszenie prac nad całościową, kompleksową nowelizacją, tak żebyśmy po raz kolejny z rzędu za kilka miesięcy nie przystępowali do zmian. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-178.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Ryszarda Pojdę występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#PosełRyszardPojda">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Prezesie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy przedstawiam oświadczenie na temat sprawozdania Komisji Gospodarki o rządowym i senackim projektach ustaw o zmianie ustawy o zamówieniach publicznych zawartych w drukach nr 1281, 1557 i 1679. Nowelizacja przedmiotowej ustawy według przedłożenia rządowego ma na celu zmianę nieprecyzyjnych lub wadliwych przepisów, które utrudniają realizację zamówień publicznych, powodują nadużywanie prawa, przez co podważają zaufanie do siebie stron postępowania. Rządowy projekt wprowadza zmiany, które pomogą w zwalczaniu korupcji, ułatwią udział przedsiębiorców w tym rynku, odbiurokratyzują tryb postępowań, zlikwidują nieścisłości legislacyjne, jak też dostosują ustawę do wymogów prawa Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#PosełRyszardPojda">Komisja Gospodarki wprowadziła do przedłożenia rządowego jedną zmianę merytoryczną. W art. 71 w ust. 1a zastąpiła wyrazy „20 tys. euro” wyrazami „30 tys. euro”. Zmiana tych kwot doprowadza do spójności art. 71 z art. 15 i 25 projektu ustawy. Natomiast w przedłożeniu senackim zaproponowano zmiany w art. 6 ustawy polegające na podwyższeniu do 130 tys. euro progu wartości zamówień udzielanych przez jednostki badawczo-rozwojowe, szkoły wyższe oraz jednostki Polskiej Akademii Nauk, jak też zamówień dotyczących produkcji przedstawień teatralnych, operowych lub operetkowych, z pewnymi zastrzeżeniami, wyłączając te zamówienia spod regulacji ustawy. Komisja Gospodarki nie podzieliła opinii przedstawionej przez wnioskodawców w uzasadnieniu do tych zmian. Poprawki te doprowadziłyby do różnego traktowania podmiotów realizujących zamówienia publiczne.</u>
          <u xml:id="u-180.2" who="#PosełRyszardPojda">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Prezesie! Klub Parlamentarny Unii Pracy podziela stanowisko Komisji Gospodarki i będzie głosował za uchwaleniem zmiany ustawy o zamówieniach publicznych według przedłożenia Komisji Gospodarki. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Wysoki Sejmie! Pan poseł Krzysztof Jurgiel życzy sobie zadać pytanie.</u>
          <u xml:id="u-181.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#PosełKrzysztofJurgiel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Proponuje się w ustawie dodanie art. 15a, w którym mówi się, że jeżeli dostawę lub usługę z przyczyn, o których mowa... można dostać tylko od jednego dostawcy lub wykonawcy, a przedmiotem zamówienia są usługi i dostawy wymienione w 4 punktach... Natomiast chciałem zapytać, czy nie zasadne byłoby dodanie pkt. 5, w którym zwolniony byłby z tych wymagań też zakup nieruchomości na realizację celów publicznych ujętych w planach zagospodarowania przestrzennego. Chodzi tutaj np. o zakup gruntów pod budowaną ulicę czy zakup gruntów na inne cele publiczne wymienione w ustawie o gospodarce nieruchomościami. Czy nie byłoby zasadne wprowadzenie takiego trybu w ustawie? Wiem, że są to wnioski różnych miast, ja otrzymałem wniosek zarządu miasta Białegostoku w tej sprawie i taką poprawkę zgłosiłem, ale chciałbym, żeby pan minister czy przedstawiciel rządu ustosunkował się do takiego rozwiązania. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Rozumiem, że pan prezes.... Tak?</u>
          <u xml:id="u-183.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana prezesa Urzędu Zamówień Publicznych pana ministra Tomasza Czajkowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#PrezesUrzęduZamówieńPublicznychTomaszCzajkowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Z upoważnienia prezesa Rady Ministrów mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie sprawozdania Komisji Gospodarki dotyczącego rządowego projektu nowelizacji ustawy o zamówieniach publicznych oraz projektu nowelizacji uchwalonego i przyjętego przez Senat.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#PrezesUrzęduZamówieńPublicznychTomaszCzajkowski">Sprawozdanie sejmowej Komisji Gospodarki rekomenduje Wysokiej Izbie przyjęcie przedłożenia rządowego, które zostało uzupełnione o zapisy będące przedmiotem wniosków poselskich, w stosunku do których rząd nie zgłosił sprzeciwu, w pełni je akceptując.</u>
          <u xml:id="u-184.2" who="#PrezesUrzęduZamówieńPublicznychTomaszCzajkowski">Równocześnie komisja nie rekomenduje przyjęcia przepisów zawartych w projekcie nowelizacji ustawy o zamówieniach publicznych uchwalonym przez Senat. W stosunku do tego projektu rząd zajął stanowisko negatywne, które miałem zaszczyt przedstawić na posiedzeniu komisji. Znalazło to swój wyraz w załączonym do sprawozdania komisji projekcie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-184.3" who="#PrezesUrzęduZamówieńPublicznychTomaszCzajkowski">Jednocześnie do przyjętego przez komisję projektu zgłoszony został wniosek mniejszości i chciałbym do tego wniosku mniejszości pokrótce się ustosunkować, uwzględniając także te proponowane ewentualne zmiany do kształtu wniosku, jaki został na posiedzeniu komisji zgłoszony.</u>
          <u xml:id="u-184.4" who="#PrezesUrzęduZamówieńPublicznychTomaszCzajkowski">Otóż chcę powiedzieć, że przewiduje on dopisanie do katalogu wyłączeń spod przepisów ustawy w art. 6 przygotowanie, produkcję lub koprodukcję przestawień teatralnych, operowych lub operetkowych o wartości zamówienia nieprzekraczającej 130 tys. euro, z zastrzeżeniem przestrzegania podstawowych zasad obowiązujących w systemie zamówień publicznych: równości, uczciwej konkurencji itd., przy równoczesnym zastrzeżeniu - co chciałbym szczególnie podkreślić - że podstawowym trybem udzielenia zamówienia jest przetarg, ale - co też chciałbym podkreślić - przetarg nie w rozumieniu ustawy o zamówieniach publicznych, a w rozumieniu Kodeksu cywilnego. Pomijając problem poprawności legislacyjnej tego projektu zapisu, chcę powiedzieć, że wprowadza on w moim przekonaniu bardzo dziwną konstrukcję. Otóż z jednej strony wyłącza te właśnie zamówienia, o których mówię, spod przepisów ustawy, z drugiej strony wprowadza kodeksowy przetarg jako podstawową formę udzielenia tego zamówienia. Z jednej strony poważnie ogranicza kardynalną zasadę jawności poprzez wyłączenie publikacji ogłoszeń w Biuletynie Zamówień Publicznych, z drugiej strony przewiduje umieszczanie ogłoszeń na powszechnie dostępnych, jak należy się domyślać, stronach internetowych. Trudno zatem nie dopatrzyć się w tej konstrukcji pewnej, delikatnie mówiąc, niekonsekwencji, która przysporzy, jak mniemam, stosującym je podmiotom więcej problemów niż korzyści.</u>
          <u xml:id="u-184.5" who="#PrezesUrzęduZamówieńPublicznychTomaszCzajkowski">No i tak zupełnie na marginesie: mamy tu do czynienia z wprowadzeniem do klarownej pojęciowo ustawy pewnego bałaganu pojęciowego, ponieważ ustawa pod terminem „przetarg” rozumie jednoznacznie, że jest to przetarg w rozumieniu tejże właśnie ustawy, nie odsyłając w żadnym przypadku do regulacji zawartych w Kodeksie cywilnym. Wprowadzenie innego terminu, inaczej rozumianego terminu „przetarg”, tenże bałagan spowoduje, tym bardziej że w jednym z artykułów - dokładnie w art. 6a - ustawa odsyła do Kodeksu cywilnego, jednakże w ściśle określonych uwarunkowaniach, które są związane z prowadzonymi procedurami.</u>
          <u xml:id="u-184.6" who="#PrezesUrzęduZamówieńPublicznychTomaszCzajkowski">Niemniej jednak nie to jest w moim przekonaniu najważniejsze, ponieważ znacznie istotniejsze są zastrzeżenia czy wątpliwości o charakterze systemowym. Pierwsza jest taka, że teatry, opery, operetki stanowią państwowe lub samorządowe jednostki kultury, które zgodnie z ustawą o finansach publicznych - dokładnie z art. 5 pkt 8 tejże ustawy - zalicza się do sektora finansów publicznych. A jako takie, jako te jednostki zaliczone do sektora finansów publicznych muszą stosować te przepisy, które obowiązują cały sektor finansów publicznych, nie przewidując w tym zakresie jakichkolwiek wyjątków. Ustanowienie takiego wyjątku, niezależnie od tego, czy byśmy go obwarowali zastrzeżeniem dotyczącym progu 130 tys. euro czy też innymi przepisami typu: stosowanie przetargu kodeksowego, nie zmieniałoby sytuacji, że ten wyłom miałby miejsce i że byłby to wyłom precedensowy, na co chciałbym także Wysokiej Izbie zwrócić szczególną uwagę. I co jeszcze istotne: otóż w moim przekonaniu specyfika zamówień tzw. artystycznych jest w przepisach obecnej ustawy uwzględniona i te przepisy, stosowane w sposób właściwy, tak naprawdę w moim przekonaniu pozwolą na uniknięcie tych problemów, które stanowiły podstawę do sformułowania tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-184.7" who="#PrezesUrzęduZamówieńPublicznychTomaszCzajkowski">Jeszcze jedna kwestia w aspekcie europejskości czy zgodności z prawem europejskim tej proponowanej poprawki. Jeśli nawet byśmy próbowali się dopatrzyć pewnej zgodności czy może inaczej mówiąc - że w tym kształcie, w jakim ta poprawka jest zgłoszona, nie w pełni ona narusza przepisy zawarte w prawie europejskim, to zdecydowanie jest niezgodna z linią orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Otóż z orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości wynika jednoznacznie, że nie wystarczy w przepisie prawa krajowego stwierdzić czy zadeklarować, że należy przestrzegać takich to a takich przepisów - właśnie np. odnoszących się do równości, jawności, uczciwej konkurencji itd. - natomiast wyraźnie należy określić w tym przepisie procedury czy sposób zagwarantowania realizacji tych przepisów. Otóż w tym brzmieniu poprawka w żaden sposób tego wymogu, jak podkreślam, jednoznacznie wynikającego z orzecznictwa Trybunału, nie gwarantuje. Stąd też jesteśmy przeciwni przyjęciu tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-184.8" who="#PrezesUrzęduZamówieńPublicznychTomaszCzajkowski">Zgłoszone podczas debaty wnioski oczywiście będą przedmiotem prac Komisji Gospodarki, dlatego też nie chciałbym się w tym momencie szczegółowo do nich odnosić. Natomiast jeśli mogę, chciałbym się odnieść do jednej podstawowej kwestii, która tutaj w kilku wystąpieniach panów posłów znalazła swoje odzwierciedlenie. Otóż chcę, po pierwsze, powiedzieć rzecz następującą. W pełni podzielam wątpliwości tyczące ilości nowelizacji, którym ta ustawa na przestrzeni ponad ośmiu lat obowiązywania podlegała. Zdecydowanie tak, tych nowelizacji było za dużo, te nowelizacje spowodowały, że ustawa przy 92 artykułach ma 208 przepisów. Pełna zgoda co do tego, że stan ten trudno zaakceptować. Chciałbym też zauważyć, że rząd zaproponował pierwszą i, jak jestem przekonany, jedyną nowelizację - wszystkie poprzednie, które miały miejsce, nie były z inicjatywy tego rządu i nie były przeprowadzone na nasz wniosek. Ta nowelizacja była podyktowania bardzo pilną potrzebą dokonania korekty przepisów wprowadzonych m.in. nowelizacjami, które zostały uchwalone w 2001 r., a które tak naprawdę bardzo komplikowały czy wręcz uniemożliwiały przede wszystkim funkcjonowanie sektora użyteczności publicznej, a zwłaszcza sektora energetyki. Rząd nowelizację przygotował w roku ubiegłym, wniósł do Sejmu dość dawno temu. Pan poseł Jagieliński mówił o opóźnieniach, wskazując na przyczyny, które spowodowały, że dopiero teraz jest to przedmiotem debaty. Równocześnie, co też chciałbym bardzo mocno podkreślić, trwały prace nad przygotowaniem zupełnie nowej ustawy - Prawa zamówień publicznych. Te prace były już znacznie zaawansowane. Nie były to tylko deklaracje rządu, ponieważ na deklaracjach się nie skończyło - są fakty. Po pierwsze, rząd przyjął założenia do tej ustawy wiosną tego roku, te założenia były przedmiotem bardzo szerokich konsultacji społecznych, były opublikowane w mediach, są dostępne na stronie internetowej urzędu, a więc każdy, kto jest zainteresowany, mógł z założeniami zapoznać się bez żadnych przeszkód.</u>
          <u xml:id="u-184.9" who="#PrezesUrzęduZamówieńPublicznychTomaszCzajkowski">Obecnie prowadzone są już konsultacje społeczne pierwszej wersji tekstu projektu ustawy. Spotykamy się ze środowiskami przede wszystkim przedsiębiorców. I to nie jest tak - chciałbym to bardzo wyraźnie powiedzieć - że my nie rozmawiamy z naszymi partnerami społecznymi, że nie rozmawiamy z przedsiębiorcami. Mógłbym wskazać bardzo wiele izb gospodarczych, poczynając od izby energetyki, transportu, spedycji, Business Centre Clubu, z którymi rozmawiamy, kontaktujemy się na bieżąco, konsultując poszczególne propozycje, jakie chcemy w tych nowych regulacjach nowej ustawy o zamówieniach publicznych zawrzeć.</u>
          <u xml:id="u-184.10" who="#PrezesUrzęduZamówieńPublicznychTomaszCzajkowski">Rozumiejąc potrzebę przyspieszania prac, co staramy się czynić, chciałbym równocześnie powiedzieć, że zbytni pośpiech mógłby nie wyjść na dobre tym przepisom. Mieliśmy niestety nie najlepsze doświadczenia przy chociażby nowelizacjach tejże ustawy, kiedy pośpiech i przygotowywanie tego pod presją czasu źle służyło przygotowaniu i uchwaleniu przepisów, które właśnie potem trzeba było w trybie pilnym, w trybie ekstra, korygować. Mam nadzieję, że uda się nam uniknąć tego niebezpieczeństwa. I po raz kolejny chciałbym zapewnić, że - mam nadzieję - wczesną jesienią, po okresie wakacyjnym projekt tej ustawy zostanie do Wysokiej Izby skierowany. Jest to tym istotniejsze, że zdecydowana większość tych wniosków, propozycji, które zostały dzisiaj sformułowane w wystąpieniach podczas tej debaty, znajduje odzwierciedlenie właśnie w proponowanych przepisach ustawy, czy chociażby w odniesieniu do przepisów art. 35, tyczącego się specyfikacji istotnych warunków zamówienia, które chcemy zróżnicować w kierunku, o którym mówił pan poseł Gorczyca, w zależności od przedmiotu zamówienia. Oczywiście, że przy mniejszej wartości przedmiotu zamówienia wymogi będą znacznie mniejsze, przy dużej wartości - znacznie większe wymogi i określone w specyfikacji uwarunkowania tyczące się także warunków udziału w postępowaniu.</u>
          <u xml:id="u-184.11" who="#PrezesUrzęduZamówieńPublicznychTomaszCzajkowski">W podobnym kierunku idą propozycje tyczące się komisji przetargowej. Pełna zgoda, że przepis w obecnym brzmieniu praktycznie eliminuje możliwość zlecania inwestorowi zastępczemu prowadzenia inwestycji. Pełna zgoda - chcemy to zmienić właśnie w tej nowej ustawie.</u>
          <u xml:id="u-184.12" who="#PrezesUrzęduZamówieńPublicznychTomaszCzajkowski">Dlaczego te propozycje, które ja w tym momencie wymieniam przykładowo, a co do których jest pełna zgoda ze strony rządu, nie znalazły swojego odzwierciedlenia we wnoszonym projekcie nowelizacji? Otóż dlatego, że naszym zamiarem było to, aby ta nowelizacja była krótka, zwarta, szybka, korygująca rzeczywiście tylko te rzeczy najpilniejsze, natomiast cała reszta, także te problemy, o których dyskutowaliśmy, znajdzie się, już w sposób wyważony, rozważny, w tekście przygotowywanego kompleksowego aktu prawnego, jakim w naszym przekonaniu stanie się nowa ustawa o zamówieniach publicznych.</u>
          <u xml:id="u-184.13" who="#PrezesUrzęduZamówieńPublicznychTomaszCzajkowski">Odpowiadam na koniec na pytanie tyczące się wyłączenia zakupu gruntów, zgodnie z planem przestrzennego zagospodarowania. Tak, w moim przekonaniu jest to propozycja ciekawa, propozycja do rozważenia, jesteśmy gotowi rozważyć ją bardzo poważnie, idąc w kierunku jej uwzględnienia. Przy czym też w tym miejscu chcę powiedzieć, że w nowej ustawie przewidujemy zgodnie z prawem unijnym generalne wyłączenie spod przepisów ustawy nabywanie, dzierżawienie, leasingowanie nieruchomości. Tak więc jak gdyby problem zniknie, ponieważ tak naprawdę tego problemu być nie powinno. I tu jest pełna zgoda.</u>
          <u xml:id="u-184.14" who="#PrezesUrzęduZamówieńPublicznychTomaszCzajkowski">Kończąc, panie marszałku, niech mi będzie wolno serdecznie podziękować Komisji Gospodarki za znakomitą współpracę, za pracę nad naszym przedłożeniem. Rząd przywiązuje ogromną wagę do tego projektu, także do terminu jego uchwalenia chociażby dlatego, że z ogromną niecierpliwością oczekują na te zmiany przede wszystkim przedsiębiorstwa sektora użyteczności publicznej. Tu chciałbym jeszcze raz przypomnieć, że w ramach tego jest przede wszystkim sektor energetyczny, sektor wydobywczy, wody, telekomunikacji itd. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu prezesowi.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Wysoki Sejmie! W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono pisemne poprawki do przedłożonego projektu ustawy - pan poseł Jurgiel zgłosił je na piśmie - proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji Gospodarki w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-185.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-185.4" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-185.5" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 21. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej oraz Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o komisyjnym projekcie ustawy o zmianie ustawy o Trybunale Stanu (druki nr 1588 i 1725).</u>
          <u xml:id="u-185.6" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Witam pana prezesa Gardockiego przysłuchującego się naszym obradom.</u>
          <u xml:id="u-185.7" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana marszałka Józefa Zycha.</u>
          <u xml:id="u-185.8" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo proszę, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#PosełSprawozdawcaJózefZych">Panie Marszałku! Panie Przewodniczący Trybunału Konstytucyjnego! Wysoki Sejmie! W imieniu Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej oraz Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie połączonych komisji o komisyjnym projekcie ustawy o zmianie ustawy o Trybunale Stanu, druk sejmowy nr 1588.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#PosełSprawozdawcaJózefZych">Zanim przejdę do merytorycznego omówienia problemów, które są poruszone w sprawozdaniu, przypomnę, że decyzją z dnia 20 maja 2003 r. Sejm skierował powyższy projekt do wymienionych na wstępie komisji w celu rozpatrzenia. Komisje rozpatrzyły projekt na posiedzeniach w dniach 11 i 25 czerwca bieżącego roku. Ponieważ na posiedzeniu połączonych komisji w dniu 22 stycznia 2003 r. zapadła decyzja o wspólnym rozpatrzeniu prezydenckiego i komisyjnego projektu ustawy o zmianie ustawy o Trybunale Stanu, komisje - po skierowaniu do nich komisyjnego projektu 20 maja 2003 r. - pracowały nad dwoma projektami zmiany ustawy o Trybunale Stanu oraz nad zgłoszonymi przez posłów poprawkami do prezydenckiego projektu ustawy o Trybunale Stanu.</u>
          <u xml:id="u-186.2" who="#PosełSprawozdawcaJózefZych">Przedkładany Sejmowi projekt zmiany ustawy o Trybunale Stanu konsumuje zarówno projekt prezydencki, projekt komisyjny i poprawki poselskie.</u>
          <u xml:id="u-186.3" who="#PosełSprawozdawcaJózefZych">Pragnę poinformować, że w czasie prac komisji w całości przyjęliśmy do projektu obecnie prezentowanego poprawki zgłoszone przez pana prezydenta, które były wcześniej przedmiotem obrad połączonych komisji i z którymi Sejm w czasie przedstawiania sprawozdania zapoznał się już, a zatem nie będę wracał do tego zagadnienia.</u>
          <u xml:id="u-186.4" who="#PosełSprawozdawcaJózefZych">Ze względu na wagę regulowanych spraw w pracach połączonych komisji udział brali przedstawiciele Sądu Najwyższego, Ministerstwa Sprawiedliwości, prokuratury, samorządów prawniczych. Projekt był także przedmiotem konsultacji z inspektorem ochrony danych osobowych. Przedstawiany obecnie Sejmowi projekt został przyjęty absolutną większością głosów połączonych komisji.</u>
          <u xml:id="u-186.5" who="#PosełSprawozdawcaJózefZych">Kluczowy problem, jaki wyłonił się w praktyce rozpatrywania spraw zarówno przed prokuraturą, sądami oraz Komisją Odpowiedzialności Konstytucyjnej, jak i przed Trybunałem Konstytucyjnym, którego przedstawiciel jutro będzie prezentował m.in. to zagadnienie; problem dotyczący odpowiedzialności karnej osób, które ze względu na pełnione funkcje podlegają orzecznictwu Trybunału Stanu, brzmi: jak uniknąć sytuacji, gdy z jednej strony prokuratura prowadzi sprawę o przestępstwo, a z drugiej - Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej o tzw. delikt konstytucyjny. Aby nie było wątpliwości, przypomnę, iż Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej, zgodnie z ustawą o Trybunale Stanu, jest uprawniona do prowadzenia postępowania zarówno w zakresie odpowiedzialności karnej, jak i odpowiedzialności konstytucyjnej osób wymienionych w tej ustawie. Komisje proponują tutaj nowe, racjonalne rozwiązanie, zawarte w art. 2 ust. 4a i 4b. Przypomnę, iż zapisy te zakładają następujące rozstrzygnięcia. W ust. 4a: „Jeżeli przeciwko osobom, o których mowa w ust. 4, wszczęto postępowanie przygotowawcze o przestępstwo popełnione w związku z zajmowanym stanowiskiem, prokurator jest obowiązany niezwłocznie powiadomić o tym marszałka Sejmu”. I 4b: „Jeżeli w sprawie, o której mowa w ust. 4a, toczy się postępowanie przed Komisją Odpowiedzialności Konstytucyjnej, Sejm może zażądać przekazania przez prokuratora tej sprawy Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej do łącznego prowadzenia. W takim przypadku postępowanie przygotowawcze - oczywiście przed prokuraturą - ulega zawieszeniu”.</u>
          <u xml:id="u-186.6" who="#PosełSprawozdawcaJózefZych">Innym ważnym problemem, jaki wyłonił się podczas obrad Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej, jest wątpliwość, który z organów Sejmu czy Zgromadzenia Narodowego ma stwierdzić, iż z mocy prawa nastąpiło przedawnienie karalności, czyli, innymi słowy, kto ma zadecydować o umorzeniu postępowania z powodu przedawnienia. Komisje proponują rozwiązanie zawarte w art. 13 ust. 2c, który miałby otrzymać następujące brzmienie: „Jeżeli Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej występuje z wnioskiem o umorzenie w stosunku do prezydenta postępowania z powodu przedawnienia, wówczas przewodniczący Zgromadzenia Narodowego - czyli marszałek Sejmu - stwierdza umorzenie postępowania w sprawie”. I ust. 3c: „Jeżeli Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej występuje z wnioskiem o umorzenie, w stosunku do osób, o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt. 2–7 albo w ust. 2, postępowania z powodu przedawnienia, wówczas marszałek Sejmu stwierdza umorzenie postępowania w sprawie”. To jest sytuacja, z którą mamy aktualnie do czynienia w Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej, a dotyczy ona postępowania w stosunku do byłego pana prezydenta Wojciecha Jaruzelskiego i byłego ministra spraw wewnętrznych pana Kiszczaka.</u>
          <u xml:id="u-186.7" who="#PosełSprawozdawcaJózefZych">Trzecim merytorycznym problemem, jaki wyłonił się w pracach nad projektami ustawy, jest kwestia postępowania w razie wyłonienia się przed Trybunałem Stanu zagadnienia prawnego wymagającego zasadniczej wykładni ustawy. Uregulowanie w tej sprawie zawiera art. 19 ust. 3. Inne problemy dotyczą dostosowania pojęć ustawowych do stosowanych obecnie w innych kodeksach.</u>
          <u xml:id="u-186.8" who="#PosełSprawozdawcaJózefZych">W czasie posiedzenia komisji Liga Polskich Rodzin za pośrednictwem pana posła Kotlinowskiego zgłosiła wniosek mniejszości, który zresztą wcześniej pojawił się jako poprawka, dotyczący art. 6 ust. 2 pkt 2. Przypomnę, że chodzi tu o zmniejszenie liczby posłów potrzebnej do złożenia wniosku o pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej osób, o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt. 2–7 ustawy, ze 115 wymaganych obecnie do 40. Wniosek ten nie zyskał poparcia komisji, informuję jednak o nim, gdyż chcę zrelacjonować przebieg całego posiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-186.9" who="#PosełSprawozdawcaJózefZych">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przedkładając Sejmowi powyższe sprawozdanie, podkreślam, że nowelizacja ustawy o Trybunale Stanu jest niezbędna i racjonalnie uzasadniona. Podczas prac nad nią przeprowadzono szerokie konsultacje, które wpłynęły pozytywnie na proponowane rozwiązania - mam tu na myśli stanowisko przedstawicieli prokuratury, Ministerstwa Sprawiedliwości, a także Sądu Najwyższego. W imieniu połączonych komisji wnoszę zatem o uchwalenie przedłożonego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-186.10" who="#PosełSprawozdawcaJózefZych">W tym miejscu chciałbym podziękować za niezwykle wnikliwe podejście do sprawy obecnej pani prokurator, panu ministrowi, a także prezesowi Sądu Najwyższego, który uczestniczył w pracach komisji. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-186.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu marszałkowi.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-187.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-187.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Otrębę występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#PosełAndrzejOtręba">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po tak szczegółowym omówieniu i zrelacjonowaniu ustawy przez pana przewodniczącego marszałka Zycha niewiele już mi pozostaje do dodania. Chcę potwierdzić to, co powiedział pan marszałek. Dodam jednocześnie, iż prezes sądu i pani prokurator bardzo aktywnie uczestniczyli w omawianiu zmian, zatem można powiedzieć, iż zostały one przyjęte z aprobatą czy akceptacją zarówno pana przewodniczącego - takie przynajmniej odniosłem wrażenie - jak i przedstawiciela ministerstwa oraz pani prokurator.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#PosełAndrzejOtręba">Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej, w imieniu którego występuję, popiera przedstawione sprawozdanie Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej oraz Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka dotyczące zmiany ustawy o Trybunale Stanu. Zmiany te są wynikiem doświadczeń płynących z prowadzonych przed komisją postępowań zarówno w poprzednich kadencjach, jak i w obecnej, regulują wiele kwestii dotychczas nieuregulowanych bądź też uregulowanych nie dość precyzyjnie. Nie będę się odnosił do wszystkich, zwrócę tylko uwagę na te, które są istotne; mówił zresztą o nich również pan marszałek Zych.</u>
          <u xml:id="u-188.2" who="#PosełAndrzejOtręba">Zatem mamy kwestię dodania ust. 4a i 4b w art. 2, które to zapisy dają Sejmowi możliwość żądania przekazania sprawy przez prokuratora do Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej w sytuacji, kiedy toczą się jednocześnie postępowania i przed prokuraturą, i przed komisją. Wówczas prokurator jest zobowiązany przekazać na żądanie Sejmu sprawę komisji. Wydaje się, że jest to trafna propozycja, trafne rozwiązanie, gdyż chodzi tu o to, aby nie było pewnego dualizmu. Ostatecznie i tak decyzję podejmuje Sejm, niezależnie od tego, czy było żądanie przekazania, czy też nie. Ponadto to rozwiązanie daje również taką możliwość, że Sejm może uznać, iż prokurator będzie prowadził postępowanie w zakresie odpowiedzialności karnej, zaś komisja - konstytucyjnej. Jak mówię, ostateczna decyzja należy do Sejmu, i sądzę, że jest to pewne usprawnienie prowadzenia postępowania.</u>
          <u xml:id="u-188.3" who="#PosełAndrzejOtręba">Druga ważna zmiana, o której również mówił pan marszałek, dotyczy art. 13, czyli kwestii przedawnienia. Jest to niezwykle istotny problem i komisja właśnie teraz przed nim stanęła. Jeżeli Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej nie może prowadzić postępowania z powodu przedawnienia, nie może badać sprawy i przedstawiać wniosków - bo przedawnienie jest z mocy prawa - to powstaje problem, kto ma je stwierdzić? Czy należy zebrać Zgromadzenie Narodowe w przypadku prezydenta lub Sejm w przypadku pozostałych osób wymienionych w ustawie po to tylko, żeby stwierdzić, że z mocy prawa nastąpiło przedawnienie. Komisja proponuje, aby w tej sytuacji umorzenie stwierdzał marszałek Sejmu. Jak już mówiłem, wszystkie zmiany omówił tutaj pan przewodniczący Zych, nie będę się więc do nich odnosił. Klub popiera wszystkie te zmiany. Nie popieramy natomiast wniosku mniejszości zgłoszonego przez pana posła Kotlinowskiego, który proponuje zmianę w art. 6 ust. 2, polegającą na tym, że wniosek wstępny o pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej osób, o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt. 2–7, a więc dotyczy to - przypomnę - m.in. prezesa Rady Ministrów, członków Rady Ministrów, prezesa banku, prezesa NIK, naczelnego dowódcy sił zbrojnych, może być złożony przez co najmniej 40 posłów. Dotychczasowy przepis mówi o złożeniu wniosku przez co najmniej 115 posłów. Jestem przekonany o tym, że rozwiązanie obecne jest rozwiązaniem dobrym. Złożenie wniosku o pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej osób wymienionych w ustawie powinno być decyzją przemyślaną, uzasadnioną i odpowiedzialną. Moim zdaniem zmniejszenie tej liczby ze 115 do 40 osób może spowodować to, iż będą czy też mogą się pojawiać wnioski składane zbyt pochopnie; w związku z tym klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej będzie głosował za odrzuceniem wniosku mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-188.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Cezarego Grabarczyka w imieniu Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#PosełCezaryGrabarczyk">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie Pierwszy Prezesie Sądu Najwyższego! W imieniu Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie stanowisko klubu wobec sprawozdania Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej oraz Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o komisyjnym projekcie ustawy o zmianie ustawy o Trybunale Stanu. Warto na wstępie przypomnieć, że dyskutujemy o zmianie ustawy o Trybunale Stanu już po raz czwarty na posiedzeniu plenarnym i wydaje się, że efektem prac komisji, połączonych komisji, jest dziś prawie doskonały projekt ustawy, która nie tylko wychodzi naprzeciw inicjatywie prezydenta i uzupełnia tekst ustawy o brakujące wcześniej przepisy - bo przedstawione dzisiaj sprawozdanie zawiera również te przepisy, które były zawarte w projekcie prezydenckim - ale także uwzględnia dorobek pracy Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej. Pan marszałek Zych jeszcze w debacie nad projektem prezydenckim zapowiedział tę właśnie inicjatywę ustawodawczą komisji i wyjątkowo szybko po zapowiedzi projekt stał się przedmiotem debaty sejmowej. Dzisiejszy projekt, który został przedstawiony w sprawozdaniu, uwzględnia nie tylko techniczne, redakcyjne czy legislacyjne poprawki, ale zawiera też rozwiązania merytoryczne. Szczegółowo o nich mówił zarówno poseł sprawozdawca, jak i mój przedmówca. Wydawać by się mogło, że mamy już projekt idealny, ale przygotowując się do dzisiejszej debaty, wychwyciłem chyba jeszcze jedną ułomność. W art. 6 ust. 1, który mówi o tym, iż wstępny wniosek o postawienie prezydenta w stan oskarżenia może być złożony marszałkowi Sejmu przez co najmniej 140 członków Zgromadzenia Narodowego, należałoby moim zdaniem zastąpić wyrazy „marszałkowi Sejmu” wyrazami „przewodniczącemu Zgromadzenia Narodowego”. Skoro kompetencja inicjatywy przedstawienia tego wstępnego wniosku przysługuje członkom Zgromadzenia Narodowego, to adresatem tego wniosku nie powinien być marszałek Sejmu, lecz osoba piastująca ten urząd, ale w tym wypadku chodziłoby o przewodniczącego Zgromadzenia Narodowego. Tę jedną poprawkę chciałbym zgłosić i złożyć na ręce pana marszałka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#PosełCezaryGrabarczyk">Klub Platformy Obywatelskiej poprze przedstawiony dzisiaj projekt, oczywiście z uwzględnieniem tej naszej poprawki. Nie poprzemy natomiast wniosku mniejszości. Wydaje nam się bowiem, iż wymóg 115 podpisów to wystarczająca gwarancja, że wniosek o postawienie przed Trybunałem Stanu członków rządu nie będzie tylko elementem gry politycznej, lecz w istocie będzie zmierzał zawsze do wyegzekwowania odpowiedzialności konstytucyjnej. Ta granica, która do tej pory jest zawarta w ustawie o Trybunale Stanu, wydaje nam się być granicą bezpieczną także dla opozycji. Wystarczy po prostu zewrzeć szeregi i taki wniosek także w uzasadnionych przypadkach może zyskać wystarczające poparcie. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Nie ma na sali pana posła Wassermanna, jeśli dobrze widzę. Proszę więc o zabranie głosu pana marszałka Józefa Zycha w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#PosełJózefZych">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Nowelizacja ustawy o Trybunale Stanu zdaniem Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego jest dowodem na to, że Sejm w codziennej działalności pilnie śledzi luki i niejasności w obowiązujących ustawach i w miarę potrzeby reaguje na bieżące potrzeby praktyki. Obecna, zresztą pierwsza od 20 lat nowelizacja - przed chwilą pan poseł Grabarczyk precyzyjnie o tym mówił, bo to jest pierwsza tylko rozłożona na dwa pierwsze czytania i dwa drugie - ustawy o Trybunale Stanu stanowi istotny wkład w jej uaktualnienie i dostosowanie w częściach tak istotnych, jak jednoznaczne określenie kontynuacji postępowania podjętego przez Sejm czy Sejmy poprzedniej kadencji, ustalenie wzajemnych relacji pomiędzy Sejmem i prokuraturą na etapie wszczęcia postępowania karnego oraz w sprawie odpowiedzialności konstytucyjnej czy wreszcie uprawnienia marszałka Sejmu zarówno wtedy, gdy pełni on obowiązki przewodniczącego Zgromadzenia Narodowego, jak też wtedy, gdy przewodniczy Sejmowi w przedmiocie stwierdzenia przedawnienia karalności z powodu upływu terminu przedawnienia. Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego w pełni popiera nowelizację ustawy o Trybunale Stanu i głosować będzie za jej uchwaleniem.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#PosełJózefZych">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Na tle nowelizacji ustawy o Trybunale Stanu, a także zapowiadanych inicjatyw dotyczących powołania kolejnej komisji śledczej, działalności komisji śledczej, ciągłych zarzutów o to, iż popełnia się i błędy, i przestępstwa przy różnych działaniach, prywatyzacji itd., nasuwa się zdaniem klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego jedna uwaga, a mianowicie, czy Sejm nie powinien zdecydować się na powołanie jednej stałej komisji śledczej, o uprawnieniach śledczych, która mogłaby zajmować się tymi problemami, skoro się one pojawiają. Analizując przepisy ustawy o odpowiedzialności konstytucyjnej, a komisja ta ma stałe uprawnienia, co więcej ma uprawnienia większe aniżeli komisja śledcza, bo przed tą komisją z mocy ustawy o Trybunale Stanu wszyscy, którzy zeznają, są zwolnieni z zachowania tajemnicy państwowej, można by się zastanawiać, czy problemem nie powinna być sprawa komisji jednej, wspólnej, być może Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej, która mogłaby się inaczej nazywać, mogłaby prowadzić te wszystkie sprawy. Myślę, że doświadczenia tej komisji - zebrane w ciągu 13 lat, a więc są to doświadczenia różnych komisji odpowiedzialności konstytucyjnej - przede wszystkim te doświadczenia, a także praktyka mogłyby skutecznie pomóc w rozwiązywaniu spraw, w każdym razie w rozładowywaniu napięcia i wyeliminowaniu ciągłego podnoszenia kwestii komisji doraźnych.</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#PosełJózefZych">Panie Marszałku! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego kieruje wniosek pod adresem Prezydium Sejmu, aby Prezydium Sejmu rozważyło i skonsultowało na posiedzeniu Konwentu Seniorów: po pierwsze, czy nie byłaby zasadna inicjatywa - może to być inicjatywa klubowa - w przedmiocie powołania jednej komisji śledczej, po drugie, czy nie przekazać uprawnień w zakresie badania spraw, które mają także pewne przesłanki natury odpowiedzialności karnej - a było takich wiele - właśnie Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej, z rozszerzeniem, rzecz jasna, uprawnień.</u>
          <u xml:id="u-194.3" who="#PosełJózefZych">Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego jest zdania, że w obecnej sytuacji, kiedy Sejmowi zarzuca się, że jest bezskuteczny, że tworzy ciągle prawo zmieniane, w sytuacji wiary w omnipotencję prawa, trzeba stworzyć pewne gwarancje - przede wszystkim gwarancje - żeby prawo stanowione było realizowane. Wiemy o tym i pracuje nad tym Komisja do Spraw Kontroli Państwowej, że odbędzie się w naszym Sejmie, jeszcze w tym miesiącu, debata na temat między innymi problemów korupcji i podejmowanych działań w tej sprawie. Komisja do Spraw Kontroli Państwowej przygotowuje w tej sprawie odpowiedni materiał. Sądzę, że te zagadnienia mogłyby się zbiec. Byłaby to bardzo ważna decyzja Sejmu, wskazująca, że Sejm skutecznie podejmuje problemy związane ze zwalczaniem różnego rodzaju działań patologicznych. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-194.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo dziękuję panu marszałkowi.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Zbigniewa Wassermanna, występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#PosełZbigniewWassermann">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Z satysfakcją muszę stwierdzić, że przedłożona wersja projektu uwzględnia istotną część uwag, które zgłaszałem podczas pierwszego czytania komisyjnego projektu. Z projektu zostały wyeliminowane instytucje budzące wątpliwości, dotyczące zgodności z konstytucją, a w zamyśle mające służyć osiągnięciom wymiernych celów politycznych. Przykładem tego może być na przykład brzmienie dawnego art. 2 ust. 4a i 4b.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#PosełZbigniewWassermann">I tak obecnie art. 2 ust. 4b stanowi, że jeżeli w sprawie przeciwko członkowi Rady Ministrów toczy się postępowanie przed Komisją Odpowiedzialności Konstytucyjnej, to Sejm może zażądać przekazania tej sprawy do komisji w celu łącznego przeprowadzenia. Jednak, jak obecnie ten przepis stanowi, postępowanie prowadzone w prokuraturze ulega tylko zawieszeniu, co oznacza, że prokurator będzie mógł podjąć to postępowanie, jeżeli w wyniku decyzji politycznej nie dojdzie do zakończenia tej sprawy w Sejmie. Dopiero taki zapis eliminuje, co zgłaszałem wcześniej, naruszenie konstytucyjnych zasad legalizmu i równości wszystkich wobec prawa.</u>
          <u xml:id="u-196.2" who="#PosełZbigniewWassermann">Niestety, w projekcie pozostały przepisy art. 13 ust. 2c i 3c, które nadal budzą istotne zastrzeżenia. Co prawda do przepisów tych zostały wprowadzone redakcyjne poprawki, ale ich istota nie zmieniła się i jest taka sama. Obydwa przepisy dotyczą występowania przez Komisję Odpowiedzialności Konstytucyjnej z wnioskiem o umorzenie postępowania z powodu przedawnienia. Przepis ust. 2c dotyczy umorzenia postępowania w stosunku do prezydenta, a przepis ust. 3c wniosku o umorzenie postępowania w stosunku do pozostałych osób objętych właściwością orzekania Trybunału Stanu.</u>
          <u xml:id="u-196.3" who="#PosełZbigniewWassermann">Już w trakcie pierwszego czytania podnosiłem, że taka propozycja jest nie do przyjęcia. Jest to obejście prawa i stworzenie przez arytmetyczną większość w komisji możliwości blokowania orzekania przez jedyny uprawniony organ, jakim jest Trybunał Stanu. Ta propozycja łamie wszelkie standardy prawa, bowiem marszałek Sejmu - przewodniczący Zgromadzenia Narodowego otrzymałby kompetencje niezawisłego sądu w zakresie orzekania o przedawnieniu, czyli merytorycznego wyrokowania. W związku z tym ww. przepisy w zmianie zawartej w pkt. 6 projektu należałoby skreślić. Powtórzę zatem, odnosząc się do motywacji utrzymania tych przepisów: Czy chodzi o umożliwienie uniknięcia odpowiedzialności karnej przez sprawców tak bulwersującej sprawy, jak na przykład sprawa masakry robotników na Wybrzeżu?</u>
          <u xml:id="u-196.4" who="#PosełZbigniewWassermann">Z powodu utrzymania w projekcie przepisów umożliwiających orzekanie przedawnienia przez komisję i marszałka Sejmu, a więc organy polityczne, a nie organy wymiaru sprawiedliwości, klub Prawo i Sprawiedliwość będzie głosował przeciwko uchwaleniu przedkładanego projektu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Marka Kotlinowskiego, występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Ligi Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#PosełMarekKotlinowski">Panie Marszałku! Panie Prezesie Sądu Najwyższego! Wysoka Izbo! Liga Polskich Rodzin poprze wszystkie poprawki do ustawy o Trybunale Stanu. Słowa szacunku i uznania należą się panu marszałkowi Józefowi Zychowi za to, że połączył dwa projekty i dostrzegł wraz z kolegami konieczność uzupełnienia projektu prezydenckiego o te zmiany, które spowodują, że ustawa będzie aktem spójnym, czytelnym, aktem, który rozwiąże wszystkie wątpliwości prawne, które pojawiały się w pracy na gruncie tej ustawy. Działanie takie służy powadze Wysokiej Izby, służy porządkowaniu prawa i jest dobrym przykładem, jak prawo winno być stanowione. Nie będę omawiał poprawek, jako że koledzy przedstawili jasne ich uzasadnienie. Wszystkie zasługują na poparcie.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#PosełMarekKotlinowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Liga Polskich Rodzin zgłosiła poprawkę, która sprowadza się do tego, aby wniosek wstępny o pociągnięcie wszystkich osób z wyjątkiem pana prezydenta, osób, które są określone w ustawie, mógł być poparty przez 40 posłów, a nie, jak mówi ustawa, 115 posłów. Jakie jest ratio legis tej noweli? Jest takie, że kraj nasz jest pogrążony w kryzysie, jesteśmy ciągle informowani o sprawach, które budzą negatywny osąd społeczeństwa. Większość z tych spraw nie doczekało się i nie doczeka się zapewne sprawiedliwego osądzenia i wyjaśnienia. Gdyby prześledzić sprawozdania Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej na przestrzeni ostatnich 15 lat, mogłoby się wydawać, że Polska jest krajem praworządnym, krajem ludzi uczciwych, a ci, którym powierzamy bardzo odpowiedzialne obowiązki, obowiązki ministrów, premierów, osób odpowiedzialnych za ojczyznę, sprawują swoje funkcje nienagannie. Rzeczywistość jest inna.</u>
          <u xml:id="u-198.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-198.3" who="#PosełMarekKotlinowski">Szanowni Państwo! Nie jest tak, że wniosek wystarczająco uzasadniony, wniosek umotywowany zarówno pod względem formalnym, jak i materialnym uzyska poparcie wystarczającej liczby posłów. To jest zawsze decyzja polityczna, decyzja klubów, decyzja tych stronnictw, które w parlamencie zasiadają, które wyrażają pewien gest, również polityczny. Wydaje się, że taka zmiana ustawy, aby wystarczyło poparcie 40 posłów, jest zmianą racjonalną. Przypomnę, że w pierwotnym brzmieniu ustawa o Trybunale Stanu, która została przyjęta w 1982 r., w art. 4 określiła, że z wnioskiem wstępnym może wystąpić nie mniej niż 50 posłów.</u>
          <u xml:id="u-198.4" who="#PosełMarekKotlinowski">I co się stało w ostatnim czasie? Nowela, która rozszerzyła obowiązek uzyskania większej liczby posłów popierających, została wprowadzona 12 grudnia 1992 r. Co stało się w 1992 r., że Wysoka Izba przyjęła ten kierunek nowelizacji? Był to początek tego stanu państwa polskiego, jaki widzimy do dzisiaj. Pragnę zestawić te dwie daty. W 1982 r., kiedy po raz pierwszy w porządek prawny III Rzeczypospolitej wpisała się ustawa o Trybunale Stanu, która nawiązywała do tradycji Konstytucji 3 Maja, wystarczyło poparcie 50 posłów, aby wystąpić z wnioskiem wstępnym o pociągnięcie do odpowiedzialności. Przez parę lat na początku tzw. transformacji mamy znamienną nowelę, która tak naprawdę powoduje, że przepisy te są martwe, niestosowane, zawiłe. Nowela, nad którą dzisiaj procedujemy, oczywiście przyczyni się do tego, że te wątpliwości zostaną wyjaśnione. Pozostanie natomiast problem polityczny, by przekonać inne stronnictwa, które zasiadają w parlamencie, aby udzieliły poparcia.</u>
          <u xml:id="u-198.5" who="#PosełMarekKotlinowski">Pragnę zarekomendować Wysokiej Izbie wniosek mniejszości, który podtrzymuję. Będzie on testem na naszą demokrację, testem na to, czy ona krzepnie, czy się wzmacnia, czy zmierzamy w dobrym kierunku, czy też będziemy spuszczać zasłonę milczenia nad tymi sprawami, które krzyczą do społeczeństwa. Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-198.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego Müllera, występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#PosełJerzyMüller">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Zanim zacznę przedstawiać stanowisko Klubu Parlamentarnego Unii Pracy, zadałbym pytanie odpływającemu z sali sejmowej koledze Kotlinowskiemu. Ile wniosków złożonych między rokiem 1982 a 1990 czy 1989 - wtedy, kiedy nie mniej niż 50 posłów musiało się podpisać - doczekało się w ogóle realizacji i czy jakiekolwiek osoby w tamtym okresie stanęły przed Trybunałem Stanu? I to jest odpowiedź, czy była potrzebna w ogóle wtedy jakakolwiek liczba składanych podpisów pod jakimkolwiek wnioskiem w tej materii.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#komentarz">(Poseł Roman Giertych: Jedna też by nic nie zmieniła.)</u>
          <u xml:id="u-200.2" who="#PosełJerzyMüller">Tak jest.</u>
          <u xml:id="u-200.3" who="#PosełJerzyMüller">A teraz do rzeczy. Klub Parlamentarny Unii Pracy powierzył mi zadanie wyrażenia opinii o sprawozdaniu Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej oraz Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o komisyjnym projekcie ustawy o zmianie ustawy o Trybunale Stanu.</u>
          <u xml:id="u-200.4" who="#PosełJerzyMüller">Komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy o Trybunale Stanu, zgłoszony przez Komisję Odpowiedzialności Konstytucyjnej, jest efektem stwierdzonych w toku prac komisji, praktycznie od początku IV kadencji Sejmu, licznych wad w obowiązującej aktualnie ustawie z 26 marca 1982 r. Należy tu wymienić chociażby takie, jak: zdezaktualizowane zapisy o członkach Rady Państwa, niejednoznaczność interpretacyjna części zapisów, stosowanie często terminologii różnej niż w innych ustawach, w tym w ustawie zasadniczej, Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, brak rozstrzygnięć w kwestiach immunitetu członków Trybunału Stanu oraz ich zasad funkcjonowania, brak sensownych rozwiązań, gdy chodzi o stwierdzenie oczywistego faktu umorzenia postępowania w związku z przedawnieniem okresu karalności i szereg innych jeszcze kwestii.</u>
          <u xml:id="u-200.5" who="#PosełJerzyMüller">Inicjatywa prezydenta w sprawie zmiany ustawy o Trybunale Stanu, nad którą debatowaliśmy podczas 41. posiedzenia Sejmu, również nie wniosła propozycji wprowadzenia w niej wszystkich niezbędnych zmian.</u>
          <u xml:id="u-200.6" who="#PosełJerzyMüller">Intensywna praca Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej nad omawianym projektem nowelizacji ustawy o Trybunale Stanu miała na celu kompleksowe rozwiązanie dostrzeganych problemów. Uważam, że ten cel komisja osiągnęła. Potwierdzone to zostało podczas rozpatrywania tego projektu na wspólnym posiedzeniu Komisji: Odpowiedzialności Konstytucyjnej oraz Sprawiedliwości i Praw Człowieka w dniu 20 maja 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-200.7" who="#PosełJerzyMüller">Wszystkie zgłoszone przez Komisję Odpowiedzialności Konstytucyjnej propozycje zmian do ustawy o Trybunale Stanu w trakcie prac połączonych komisji były szczegółowo analizowane i uzyskały pełne poparcie posłów uczestniczących w posiedzeniu. Wsparte były również rzeczową opinią przedstawicieli Ministerstwa Sprawiedliwości, Sądu Najwyższego, biura prawnego i Biura Legislacyjnego Kancelarii Sejmu. Uwzględnione zostały wszystkie poprawki zgłoszone przez mój klub w trakcie debaty nad projektem prezydenckim zmiany ustawy o Trybunale Stanu.</u>
          <u xml:id="u-200.8" who="#PosełJerzyMüller">Dlatego też Klub Parlamentarny Unii Pracy będzie głosował za przyjęciem komisyjnego projektu ustawy o zmianie ustawy o Trybunale Stanu w kształcie zaprezentowanym w sprawozdaniu Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej oraz Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka.</u>
          <u xml:id="u-200.9" who="#PosełJerzyMüller">Jednocześnie będziemy głosować przeciw przyjęciu wniosku mniejszości o radykalnym zmniejszeniu liczby członków Sejmu, którzy mogą zgłosić wniosek o pociągnięcie określonych w ustawie osób do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu, uważamy bowiem, że aktualne uregulowania w tej kwestii są wystarczające, a intencją autorów nowelizacji było usunięcie wad w obecnej ustawie i doskonalenie jej zapisów - nie zaś wprowadzanie rewolucyjnych, radykalnych zmian, a być może w podtekście stworzenie sobie korzystniejszych warunków dla osiągnięcia własnych zamierzonych celów politycznych - co w przypadku spraw trafiających do Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej powinno być pozbawione jakichkolwiek akcentów politycznych. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-200.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Krystynę Grabicką, występującą w imieniu Koła Poselskiego Ruchu Katolicko-Narodowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#PosełKrystynaGrabicka">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#PosełKrystynaGrabicka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Koła Ruchu Katolicko-Narodowego przedstawiam stanowisko do projektu ustawy o zmianie ustawy o Trybunale Stanu (druki nr 1588 i 1725). Mam nadzieję, że - po kilkumiesięcznym okresie prac w komisjach i na posiedzeniach Sejmu - powoli zbliżamy się do końca prac nad tym projektem.</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#PosełKrystynaGrabicka">Jak pamiętamy, początkowo był to prezydencki projekt o bardzo ograniczonym zakresie, dotyczący tylko trzech zmian, w szczególności art. 16, art. 20e oraz dodania nowego art. 15a dotyczącego zgody na pociągnięcie członka Trybunału Stanu do odpowiedzialności karnej. Projekt ten został skrytykowany zarówno przez opozycję parlamentarną, jak i przez rząd.</u>
          <u xml:id="u-202.3" who="#PosełKrystynaGrabicka">Następnie w maju tego roku Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej skierowała do laski marszałkowskiej własny projekt zmian tejże ustawy, zawierający propozycje zarówno rządu, jak i prezydenta. W taki właśnie sposób w toku prac obu połączonych Komisji: Odpowiedzialności Konstytucyjnej, jak i Sprawiedliwości i Praw Człowieka, powstał wspólny projekt, zawarty w druku nr 1725.</u>
          <u xml:id="u-202.4" who="#PosełKrystynaGrabicka">Oprócz zmian o charakterze legislacyjnym czy redakcyjnym komisja wprowadziła w art. 2 obowiązek niezwłocznego zawiadomienia marszałka Sejmu przez prokuratora o wszczętych postępowaniach przygotowawczych przeciwko członkom Rady Ministrów. Jeżeli jednocześnie w tej sprawie toczyłoby się postępowanie przed Komisją Odpowiedzialności Konstytucyjnej, to Sejm może zażądać przekazania przez prokuratora tej sprawy Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej do łącznego prowadzenia, a postępowanie przygotowawcze zawiesza się.</u>
          <u xml:id="u-202.5" who="#PosełKrystynaGrabicka">Zgodnie z potrzebami czasu komisja wprowadziła zapis o zachowaniu w postępowaniu przed komisją zasad zapisanych w ustawie o ochronie danych osobowych.</u>
          <u xml:id="u-202.6" who="#PosełKrystynaGrabicka">W art. 13 dodano zapisy o umorzeniu postępowania z powodu przedawnienia. W stosunku do prezydenta czyni to przewodniczący Zgromadzenia Narodowego, a w stosunku do innych osób - marszałek Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-202.7" who="#PosełKrystynaGrabicka">Właściwy jest także zapis art. 13a ust. 1, z którego wynika obowiązek kontynuacji postępowania rozpoczętego przed upływem kadencji Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-202.8" who="#PosełKrystynaGrabicka">Dodany art. 15a jest zgodny w zasadzie z projektem prezydenckim, z tym że dodano zapis, iż podjęcie przez Trybunał Stanu uchwały wyrażającej zgodę na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej powoduje zawieszenie w czynnościach członka Trybunału Stanu, którego zgoda dotyczy, do czasu prawomocnego zakończenia postępowania karnego.</u>
          <u xml:id="u-202.9" who="#PosełKrystynaGrabicka">Dalsze unormowania dotyczą wynagrodzenia oraz zwrotu kosztów podróży i zakwaterowania. Takich zapisów do tej pory nie było.</u>
          <u xml:id="u-202.10" who="#PosełKrystynaGrabicka">Zapis art. 19 ust. 3 zezwala na przekazanie zagadnienia prawnego wymagającego zasadniczej wykładni do rozstrzygnięcia pełnemu składowi Trybunału Stanu.</u>
          <u xml:id="u-202.11" who="#PosełKrystynaGrabicka">Działalność Trybunału Stanu będzie finansowana ze środków budżetowych Sądu Najwyższego, a nie, jak dotychczas, Kancelarii Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-202.12" who="#PosełKrystynaGrabicka">W tej sytuacji Ruch Katolicko-Narodowy będzie głosował za przyjęciem tej ustawy, łącznie z wnioskiem mniejszości Ligi Polskich Rodzin dotyczącym zmniejszenia liczby posłów występujących z wnioskiem o pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-202.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Cezarego Grabarczyka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#PosełCezaryGrabarczyk">Panie Marszałku! Panie Prezesie! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Błądzić jest rzeczą ludzką. Krótka wymiana zdań z kolegami posłami oraz lektura konstytucji przekonały mnie, że wprawdzie marszałek Sejmu przewodniczy Zgromadzeniu Narodowemu, nie jest jednak przewodniczącym tegoż zgromadzenia. W tej sytuacji wycofuję zgłoszoną poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">To była jedyna propozycja poprawki, a zatem po jej wycofaniu możemy bez kłopotu już jutro przejść do głosowań.</u>
          <u xml:id="u-205.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu I prezesa Sądu Najwyższego przewodniczącego Trybunału Stanu pana prof. Lecha Gardockiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#IPrezesSąduNajwyższegoPrzewodniczącyTrybunałuStanuLechGardocki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałem zabrać głos tylko w dwóch sprawach. Pierwsza: żeby jakoś unormować czy uregulować tę dyskusję o liczbie posłów, którzy mogą zgłosić wniosek o pociągnięcie członka Rady Ministrów do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu, zacytuję art. 156 ust. 2 konstytucji. Otóż brzmi on następująco: „Uchwałę o pociągnięciu członka Rady Ministrów do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu Sejm podejmuje na wniosek prezydenta Rzeczypospolitej lub co najmniej 115 posłów, większością 3/5 ustawowej liczby posłów”.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#IPrezesSąduNajwyższegoPrzewodniczącyTrybunałuStanuLechGardocki">Druga sprawa. Tu się czuję trochę zakłopotany, bo pewnie powinienem wcześniej na to zwrócić uwagę, ale rzeczywiście nie brałem udziału w ostatnich posiedzeniach komisji. Chodzi mi o przepis, który był tu omawiany, a mianowicie o ust. 6 i 7 dodany do art. 2 ustawy o Trybunale Stanu: „6. Jeżeli przeciwko osobom, o których mowa w ust. 4, prokurator wszczął postępowanie karne, zobowiązany jest niezwłocznie powiadomić o tym marszałka Sejmu. 7. Gdyby w tej samej sprawie przeciwko osobom, o których mowa w ust. 4, toczyło się postępowanie dotyczące odpowiedzialności czy w przedmiocie odpowiedzialności konstytucyjnej lub karnej przed Sejmem, Sejm może zażądać przekazania sprawy przez prokuraturę Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej”. Być może niedokładnie cytuję, bo to jest wersja z 11 czerwca, wzięta z Internetu, akurat nie otrzymałem tej następnej.</u>
          <u xml:id="u-206.2" who="#IPrezesSąduNajwyższegoPrzewodniczącyTrybunałuStanuLechGardocki">Otóż mam pewne wątpliwości, niestety trochę późno. Po pierwsze, wydaje mi się, że będzie to kolizja z treścią wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 2001 r. Trybunał stwierdził wówczas w uzasadnieniu, że dopóki Sejm nie obejmie oskarżeniem za przestępstwo członka Rady Ministrów pociągniętego do odpowiedzialności za delikt konstytucyjny, dopóty zachowana jest właściwość sądu powszechnego do prowadzenia postępowania karnego obejmującego taki czyn. Czyli dopiero objęcie przez Sejm oskarżeniem za przestępstwo jest tym momentem przełomowym. Po drugie, może to być trochę niebezpieczne - ale to taka uwaga może nie najważniejsza - kiedy postępowanie karne będzie już przekazane Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej, a postępowanie karne prowadzone przez prokuratora zostanie zawieszone. Naturalnie jest pewna obawa, że postępowanie przed komisją będzie się toczyć, powiedzmy, niezbyt sprawnie, a w tym czasie prokurator nie będzie mógł nic robić. Ale najważniejszy jest dla mnie trzeci problem związany z tym przepisem. Mianowicie może tu przecież chodzić o bardzo poważne przestępstwo, o sytuację, w której konieczne byłoby zastosowanie tymczasowego aresztowania wobec podejrzanego i są do tego podstawy. Jeśli postępowanie przed prokuraturą jest zawieszone - a komisja przecież nie może wystąpić do sądu o tymczasowe aresztowanie - to pojawia się kłopot, zwłaszcza gdy zachodzi obawa na przykład ucieczki czy też matactwa ze strony podejrzanego. Wiem, że to nie przychodzi nam do głowy, ale przecież sprawa może dotyczyć, jak powiedziałem, nawet bardzo poważnego przestępstwa. Taka sytuacja może się pojawić. A więc szczerze mówiąc, gdybym był posłem, zgłosiłbym poprawkę polegającą na skreśleniu tego fragmentu, to znaczy nowego ust. 6 i 7 do art. 2 ustawy o Trybunale Stanu. To by ten problem załatwiło. Wówczas postępowanie w prokuraturze mogłoby się toczyć równolegle i tak byłoby chyba bezpieczniej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-206.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu prezesowi.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana ministra Marka Sadowskiego, podsekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościMarekSadowski">Panie Marszałku! Panie I Prezesie Sądu Najwyższego! Wysoka Izbo! Zaczynając swoją wypowiedź, chciałbym złożyć wyrazy szacunku panu marszałkowi Zychowi. Jego umiejętność i zdolności koncyliacyjne doprowadziły do tego, że praca nad omawianą w tej chwili nowelizacją ustawy o Trybunale Stanu przebiegała jako praca merytoryczna, pozbawiona zbędnych emocji i zakończyła się niemal, jak tu już powiedziano, doskonałym rezultatem. Projekt powstały w ten sposób zasługuje na pełne poparcie. Te wyrazy szacunku dla pana marszałka Zycha odnoszą się także do członków Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej i Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, którzy pracowali nad projektem. Projekt ustawy ma na celu - i realizuje ten cel - uzupełnienie luk prawnych, usunięcie niezgodności systemowych, terminologicznych, a zatem doprowadzenie ustawy o Trybunale Stanu do możliwości jej prawidłowego stosowania.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościMarekSadowski">Chciałbym przyłączyć się niestety do głosu pana I prezesa Sądu Najwyższego co do wątpliwości, które może budzić zwłaszcza obecny ust. 4b, bo tak został uporządkowany, w art. 2 ustawy nowelizowanej, z tych samych względów, o których wspominał pan I prezes Sądu Najwyższego. O ile nie budzi zastrzeżeń i żadnych wątpliwości możliwość czy obowiązek powiadamiania przez prokuratora o toczącym się postępowaniu, o tyle zatrzymanie postępowania karnego prowadzonego przez prokuratora mogłoby doprowadzić do skutków negatywnych, a czasami, bardzo wyjątkowo - do uniknięcia pewnych niezbędnych środków, środków zapobiegawczych. Mogłoby także prowadzić do rozszczepienia postępowań przygotowawczych prowadzonych w sprawach, w których odpowiedzialności za ten sam czyn lub czyny powiązane mogłyby podlegać: osoba podlegająca odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu i osoba inna. Takie zawieszenie postępowania mogłoby utrudnić prowadzenie postępowania wobec osób innych, których nie obejmie postępowanie regulowane ustawą o Trybunale Stanu. To jest wątpliwość. Można wyrazić nadzieję, że opisana sytuacja nigdy nie wystąpi, i tylko przypuszczać, zakładać, że parlament nie będzie korzystał z tego przepisu właśnie w takich sytuacjach, w których zawieszenie postępowania karnego prowadzonego przez prokuratora prowadziłoby do drastycznie negatywnych skutków.</u>
          <u xml:id="u-208.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościMarekSadowski">Tyle uwag, którymi nie mogłem się z Wysoką Izbą nie podzielić ze względu na to, że taki sam tok rozumowania, jaki przedstawił pan I prezes Sądu Najwyższego, my także braliśmy pod uwagę, analizując skutki proponowanego ust. 4b w art. 2 ustawy nowelizowanej. Poza tym zmiana ustawy rzeczywiście zbliża ją do doskonałości i do stosowania w sposób niebudzący wątpliwości i niesprawiający trudności w praktyce parlamentarnej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-208.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana marszałka Józefa Zych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#PosełJózefZych">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przyznaję, że problemy, o których mówił pan pierwszy prezes Sądu Najwyższego i przed chwilą pan minister, były poruszane w czasie prac komisji. Chciałbym tutaj przedstawić wnioski, a także przebieg naszego rozumowania. Pan I prezes Sądu Najwyższego powołał się na orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego, ono jest również umieszczone w informacji, którą jutro będziemy rozpatrywać. Bardzo dokładnie zapoznaliśmy się z dwoma orzeczeniami i Trybunał Konstytucyjny zajął takie stanowisko; to było zapytanie jednego z sądów warszawskich. Mianowicie chodziło o to, czy jeżeli toczy się postępowanie karne przed sądem, to było już na etapie sądowym, i przed Komisją Odpowiedzialności Konstytucyjnej, co można zrobić? Otóż Trybunał Konstytucyjny wyraził pogląd, że w takiej sytuacji nawet w czasie, kiedy sprawa jest w sądzie, Sejm może zażądać przekazania tej sprawy do sądu, podobnie jak Trybunał Stanu później, i że tu nie może być żadnej wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#PosełJózefZych">Drugie zagadnienie. Na dzisiaj mamy taką sytuację, że postępowanie karne przeciwko osobom podlegającym może prowadzić i Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej, i prokuratura. W ostatnich dniach mieliśmy przypadki takie, kiedy zarzucano nagle, że: proszę bardzo, prokuratura prowadzi nieudolnie itd., Sejm by sobie łatwiej z tym poradził. W związku z tym jest problem bardzo ważny, mianowicie jak rozwiązać to zagadnienie? W odniesieniu do posłów mamy sprawę jasną - prokurator musi wystąpić o uchylenie immunitetu - na etapie wszczynania postępowania, jeżeli chce go przesłuchać czy prowadzić dalsze czynności. W odniesieniu do innych osób, m.in. ministrów, oczywiście takiego obowiązku nie ma. Ale jednocześnie powstaje zagadnienie bardzo istotne, że posłowie regulaminowo i ustawowo w tym czasie, kiedy prokuratura prowadzi postępowanie, mogą wystąpić z wnioskiem o pociągnięcie do odpowiedzialności, również karnej, tej samej osoby. I co wtedy może się stać? No, jeżeli nie byłoby takiego rozstrzygnięcia, to powstaje problem, że prokuratura będzie swoją drogą prowadzić postępowanie karne i Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej swoją drogą. W związku z tym oczywiście trzeba było wybrać jakieś jedno rozwiązanie. Mamy świadomość tego, panowie to podkreślali, że może być tu problem również stosowania środków itd. Tylko proszę pamiętać o jednej rzeczy, co my bierzemy także pod uwagę i o czym tak trafnie powiedział przed chwilą pan minister apelując i wyrażając pogląd, że sąd nie będzie pochopnie tego stosował. Nie wyobrażam sobie, aby w sytuacji poważnego zarzutu przedstawionego tutaj Izbie przez marszałka Sejmu, bo nie on decyduje, mogła zapaść decyzja o przekazaniu tej sprawy przez Sejm.</u>
          <u xml:id="u-210.2" who="#PosełJózefZych">Mamy już doświadczenia, jeżeli chodzi o problematykę uchylania immunitetów, tylko bardzo często jest tak, że pewne rzeczy na kilku przykładach próbuje się uogólniać. W ciągu 10 lat, bo dokładnie to sprawdzaliśmy, było zaledwie 7 wniosków o uchylenie immunitetu, a ile było uzasadnień do tego, żeby zmienić problem immunitetu materialnego. Tylko w trzech przypadkach, spośród tych 7., Sejm różnych kadencji nie wyraził zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności. A więc problem oczywiście istnieje, ale problem teoretyczny aniżeli praktyczny. I druga sprawa. Wspólnie zastanawialiśmy się nad jednym zagadnieniem: jak postąpić w przypadku, kiedy Sejm występuje do prokuratury, co powinno się stać w prokuraturze? Umorzyć postępowanie, bo było brane to pod uwagę, czy też zawiesić postępowanie, żeby ewentualnie, w razie innej decyzji Sejmu, była możliwość kontynuowania. To jest problem, ale na obecnym etapie nie możemy go pozostawić, nawet przy takich wątpliwościach, nierozstrzygniętym. To jest pierwsza sprawa. Drugi problem, który z tym się wiąże i który poruszał tu pan poseł Wassermann z Platformy Obywatelskiej. Przepraszam, ale komisja...</u>
          <u xml:id="u-210.3" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Lewandowski: Z PiS, panie marszałku, a nie z Platformy.)</u>
          <u xml:id="u-210.4" who="#PosełJózefZych">Przepraszam, z PiS.</u>
          <u xml:id="u-210.5" who="#PosełJózefZych">...komisja nie podejmuje decyzji, komisja podejmuje uchwałę i wnioskuje do Sejmu albo o postawienie przed Trybunałem, albo o umorzenie. Sejm lub Zgromadzenie Narodowe podejmuje decyzję znów o postawieniu, czyli skierowaniu sprawy do Trybunału Stanu, bądź też nie. Gdyby przyjąć zasadę, o której tutaj pan poseł mówił, że tylko sądy powinny rozstrzygać, to powiedzmy sobie, że na dzisiaj cała działalność w tym momencie Sejmu i Zgromadzenia Narodowego nie ma najmniejszego sensu. A przecież w odniesieniu do tych osób taka idea była i to przecież nie tworzona przez taką czy inną większość, tylko przyjmowano, że takie rozwiązanie jest zasadne. Dlatego komisje tak to proponują.</u>
          <u xml:id="u-210.6" who="#PosełJózefZych">Kwestia dalsza poruszona przez pana posła Grabarczyka. Panie pośle, pan żadnego błędu nie popełnił, żadnego absolutnie. W komisji dyskutowaliśmy bardzo szeroko nad tym, czy użyć określenia przewodniczący Zgromadzenia Narodowego, czy przewodniczący, a więc ten, który przewodniczy Zgromadzeniu Narodowemu. I to jest problem, on wymaga jednak sprecyzowania. Muszę powiedzieć, że podpisując konstytucję uchwaloną, wtedy byłem marszałkiem Sejmu, podpisałem ją kierując do marszałka jako przewodniczący Zgromadzenia Narodowego. I do dzisiejszego dnia tak jest i tego już nikt nie zmieni, czyli jest problem nazewnictwa. Jest pytanie, czy w momencie, kiedy przewodniczy pan marszałek Zgromadzeniu Narodowemu, to mamy zwracać się i mówić, że przewodniczy tutaj pan Zgromadzeniu Narodowemu, czy wprost, bo przecież takie jest potoczne rozumowanie, że ten, kto przewodniczy, jest przewodniczącym. To trzeba by doprecyzować. Myślę, że w różnych przepisach, także w konstytucji i w innych przepisach, to zagadnienie występuje i musimy się nad tym po prostu zastanowić. Ale ja zwracam uwagę na to, że my to rozpatrywaliśmy i żadnego błędu nie ma, co najwyżej pan zainspirował, żeby Sejm się nad tym zagadnieniem zastanowił.</u>
          <u xml:id="u-210.7" who="#PosełJózefZych">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mieliśmy pełną świadomość tego, że podejmujemy bardzo trudne zagadnienie, ale nie mogliśmy go nadal pozostawić, tak jak nasi poprzednicy pozostawiali, nierozstrzygnięte. Myślę, że wrócimy jeszcze do innego problemu, mianowicie pojmowania problemu immunitetu formalnego, materialnego. Nasza komisja zanim wyszła z tą propozycją, badała problem odpowiedzialności konstytucyjnej w państwach Unii Europejskiej, tam gdzie najbardziej jest to zbliżone - i we Włoszech, i w Hiszpanii, i we Francji, i w innych krajach. Tak że jeżeli ten projekt pozostawi jednak pewne wątpliwości, to zrobiliśmy wszystko, żeby na tym etapie on był przydatny, praktyczny.</u>
          <u xml:id="u-210.8" who="#PosełJózefZych">W czasie prac komisji padało jednak stwierdzenie, że należy zastanowić się nad przygotowaniem nowej, pełnej ustawy o Trybunale Stanu. Ten pogląd osobiście również podzielam i myślę, że po dalszej analizie i uwzględnieniu także pewnych doświadczeń, powinniśmy to zrobić.</u>
          <u xml:id="u-210.9" who="#PosełJózefZych">Za te uwagi serdecznie dziękuję, one tylko świadczą o tym, że my również dostrzegaliśmy te wszystkie problemy. Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-210.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo dziękuję panu marszałkowi.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-211.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy jutro w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-211.3" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Müller: A pytania?)</u>
          <u xml:id="u-211.4" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Nikt się nie zgłosił, panie pośle, do zadania pytań.</u>
          <u xml:id="u-211.5" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Müller: Ja się zgłaszałem.)</u>
          <u xml:id="u-211.6" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Ale, panie pośle, to bardzo proszę do sekretariatu.</u>
          <u xml:id="u-211.7" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Müller: Bardzo istotne pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-211.8" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo mi jest przykro, ale zamknęliśmy już dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-211.9" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Müller: Bardzo mi przykro, że pan marszałek mnie nie dostrzegł.)</u>
          <u xml:id="u-211.10" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Panie pośle, bardzo serio traktuję pana zgłoszenie się, ale rzeczywiście przyjmuję zgłoszenia poprzez sekretarzy obecnych na sali i bardzo proszę o taki sposób postępowania na przyszłość.</u>
          <u xml:id="u-211.11" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów porządku dziennego w dniu dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-211.12" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich. Są to posłowie: pan poseł Tadeusz Szukała i pan poseł Tadeusz Wojtkowiak.</u>
          <u xml:id="u-211.13" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Chciałem zapytać: czy ktoś z pań posłanek i panów posłów chciałby jeszcze zapisać się do zadania pytania?</u>
          <u xml:id="u-211.14" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Nie widzę kolejnych zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-211.15" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Zamykam więc listę posłów zapisanych do zadania pytania.</u>
          <u xml:id="u-211.16" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Nie widzę pana posła Szukały, dlatego proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Wojtkowiaka.</u>
          <u xml:id="u-211.17" who="#komentarz">(Głos z sali: Oświadczenia, panie marszałku, a nie pytania.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#PosełTadeuszWojtkowiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziś chciałbym zwrócić uwagę tu zebranych na to, w jakich paradoksalnych czasach żyjemy. Z jednej strony walczymy o lepszy byt tych, którzy nas obdarzyli zaufaniem i wybrali nas do reprezentowania ich w tej Izbie, z drugiej nie możemy im pomóc, bo wszystko, co ich dotyczy, dzieje się zgodnie z prawem.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#PosełTadeuszWojtkowiak">Chciałbym nawiązać tu do sytuacji tak nagłaśnianej przez media, a dotyczącej pływającej kliniki aborcyjnej, jak nazwali statek „Langenord” dziennikarze. Sprawa poruszyła całą Polskę. Odbyło się nawet tu spotkanie prokuratora krajowego Karola Napierskiego z posłami, co sugeruje wagę problemu. Rzeczywiście problem to ogromny, bo przyrost naturalny w Polsce stale maleje, nasze społeczeństwo starzeje się w zastraszającym tempie. Jednak nie pikiety i pokazowe akcje prokuratury mogą zmienić obecną sytuację, ale rzetelne uczenie młodzieży odpowiednich zachowań i edukacja już od najmłodszych lat, a to wymaga zmiany aktów wykonawczych lub ich pełnego stosowania.</u>
          <u xml:id="u-212.2" who="#PosełTadeuszWojtkowiak">Ustawa antyaborcyjna miała bardzo szczytny cel, jakim była właśnie edukacja dzieci i młodzieży, ale znalazła tylko wyrywkowe zastosowanie w postaci zakazu aborcji. Jednak nie na to chciałbym zwrócić uwagę, ponieważ w całym tym medialnym szumie informacyjnym zupełnie giną inne ważne sprawy. Niestety, ogólnopolskie media wolą takie sprawy jak „Langenort”, a nasze prawo nie chroni w wystarczający sposób oszukanych obywateli. Policja i prokurator ścigają z urzędu złodzieja, który ukradnie na przykład rower wartości 400 zł, natomiast rolników oszukanych na dziesiątki tysięcy złotych odsyła do sądów cywilnych, gdzie procesy ciągną się latami, a po ich zakończeniu nie ma już od kogo wyegzekwować pieniędzy.</u>
          <u xml:id="u-212.3" who="#PosełTadeuszWojtkowiak">Tu po raz kolejny poruszę problem rolnictwa. Jest to jedna z nielicznych dziedzin gospodarki tak ważna i tak niedoinwestowana, że aż przykro mówić o takich przypadkach, jaki zaraz przedstawię.</u>
          <u xml:id="u-212.4" who="#PosełTadeuszWojtkowiak">Oszustów i naciągaczy zawsze było pełno i w dziejach zamierzchłych, i w historii nowożytnej. Każdy z nich zawsze stara się wykorzystać lukę w prawie, tak jak statek „Langenort”, który na wodach eksterytorialnych może robić bezkarnie to, co w Polsce jest zabronione. Inna prawdziwa plaga dotyczy właśnie wsi i rolników, którzy coraz częściej stają się ofiarami przestępstw. Mechanizm zazwyczaj jest taki: rolnik sprzedaje żywiec, zboże lub inne płody rolne obrotnemu przedsiębiorcy, a on za pierwsze partie towaru płaci, czym wzbudza zaufanie, później nie wydaje faktury za dostarczony towar, unika kontaktu, w końcu posuwa się do gróźb wobec natrętnych rolników. Rolnicy, którzy próbują szukać pomocy w lokalnych mediach, aby nagłośnić sprawę i ostrzec innych producentów, słyszą od dłużnika w odpowiedzi groźby, że za coś takiego już na pewno nic z należnych pieniędzy nie odzyskają. Kilkadziesiąt tysięcy złotych dla przeciętnego rolnika to wielki majątek, dlatego państwo X, wierząc, że państwo ma obowiązek chronić swoich obywateli poprzez takie instytucje, jak Policja i sąd, piszą zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa do prokuratury rejonowej. Prokuratura wszczyna śledztwo nie przeciw, ale w sprawie. Dla laika sformułowanie podobnie brzmiące, jednak różnica jest znaczna. Śledztwo przebiega w sposób rutynowy i schematyczny - przesłuchuje się oszukanych i oszusta, który twierdzi, że odda pieniądze jak zarobi. Policja i prokuratura wierzą, śledztwo zostaje umorzone. Bez aktu oskarżenia sąd nie ma najmniejszych możliwości dokonać oceny zdarzeń, nie może ukarać bystrego przedsiębiorcy i zobowiązać go do uregulowania należności.</u>
          <u xml:id="u-212.5" who="#PosełTadeuszWojtkowiak">Redaktor lokalnej gazety sam przeprowadził śledztwo w jednej z takich spraw i okazało się, że zebrał więcej informacji niż Policja i prokuratura. Przedsiębiorczy oszust był znany z braku chęci płacenia komukolwiek - nie płacił dzierżawy, nie regulował należności wobec innych dostawców, nie płacił składek ZUS i zalegał z wypłatami dla pracowników. Dziś już przedsiębiorca zmienił teren działalności, bezkarnie wyjechał z jednego regionu Polski w inny, pozostawiając niespłacone należności. Znów zacznie swój haniebny proceder w innym miejscu, a miejscowi producenci zostaną oszukani, ponieważ wymiar sprawiedliwości jest w naszym kraju przywilejem tylko dla nielicznych. Prokuratura błyskawicznie reaguje na statek „Langenort” i zakazane w Polsce środki wczesnoporonne. Otrzymujemy informacje, że nie było żadnego dowodu wskazującego na to, aby konkretna osoba miała popełnić przestępstwo. W przypadku popełnienia poważnego przestępstwa na 50 tys. zł prokuratura nie widzi przestępstwa i umarza postępowanie lub - jak w przypadku mężczyzny z miejscowości Bystra koło Żywca, który znęcał się nad żoną i dziećmi - wypuszcza go po dwóch latach przebywania w areszcie, bo sąd nie wydał wyroku w tej sprawie, ponieważ zabrakło pieniędzy na doprowadzenie oskarżonego do sądu. Są też w tym kraju ludzie nie do ruszenia. Można o tym przeczytać w dzisiejszym „Życiu Warszawy”. Szefowie Ministerstwa Sprawiedliwości chcieli jak najszybciej zakończyć śledztwo w tak zwanej sprawie Rywina. W jakim kraju my żyjemy? Ministerstwo Sprawiedliwości nie pozwala prokuraturze kontynuować śledztwa. Dla kogo jest sprawiedliwość społeczna, konstytucja i prawo? Kogo ma ona chronić, przestępców? Jaka jest polityka kadrowa koalicji rządzącej? Jak to możliwe, że karierę polityczną robią osoby zamieszane w różne afery? A może szansę na karierę w Polsce mają tylko osoby, które mają jakieś haki? Uczciwi nie mają szans, więc jak uczciwie rządzić? Nic dziwnego, że Temida ma zawiązane oczy, bynajmniej nie po to, by sprawiedliwie sądzić, ale po to, by nie widzieć, co w imię prawa i sprawiedliwości obywatelskiej robi wymiar prawa. Dziękuję, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Szukałę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#PosełTadeuszSzukała">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Sytuacja w służbie zdrowia jest wszystkim znana. Stan jest katastrofalny. Powoduje to, że placówki służby zdrowia mają zmniejszone środki finansowe. Występują zagrożenia ograniczania działalności, a nawet całkowite zatrzymania. Propozycje finansowania świadczeń zdrowotnych określone w aneksach do umów zawartych ze szpitalami powiatowymi pod koniec roku i brak możliwości negocjacji warunków budzą szereg obaw co do przyszłości służby zdrowia w woj. małopolskim.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#PosełTadeuszSzukała">Zapowiadane zwiększenie składki na ubezpieczenie zdrowotne miało zapewnić co najmniej utrzymanie dotychczasowych wartości kontraktów. Nie wiadomo, jak rozdzielono planowane dodatkowe wpływy w wysokości 800 mln zł, obniżając jednocześnie wartość kontraktów we wszystkich sektorach ochrony zdrowia. Gdzie w końcu jest prawda, czy faktycznie występują dodatkowe wpływy z tytułu składek na ubezpieczenia zdrowotne? Dyrektorzy i pracownicy szpitali włożyli wiele wysiłku, aby w ciągu ostatnich lat poprawić wskaźniki związane z działalnością zakładów, jak i stroną finansową.</u>
          <u xml:id="u-214.2" who="#PosełTadeuszSzukała">Chcąc utrzymać zbliżony poziom do poprzednich lat, konieczne jest finansowanie świadczeń zdrowotnych co najmniej na poziomie roku 2002 z uwzględnieniem aneksów podpisanych w trakcie roku. Częściowo problem można by rozwiązać, a przynajmniej wyeliminować nieprawidłowości poprzez: upublicznienie zasad ustalanie cen jednostkowych za poszczególne usługi i świadczenia zdrowotne, ustalenia przejrzystych zasad dokonywania zapłaty za wykonane świadczenia ponadlimitowe, zwiększenie comiesięcznej zaliczki na świadczenia w wysokości minimum 50% z 1/12 kontraktu, która zagwarantuje terminową wypłatę wynagrodzeń pracownikom szpitali.</u>
          <u xml:id="u-214.3" who="#PosełTadeuszSzukała">Służba zdrowia domaga się także jasnych i przekazywanych z odpowiednim wyprzedzeniem kryteriów finansowania i kryteriów zmian zasad kontraktowania, aby móc planować działalność i uprzedzić pacjentów oraz pracowników o oczekujących ich ograniczeniach. Apelują do wszystkich decydentów o wstrzymanie działań, które mogą doprowadzić do likwidacji szpitali. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-214.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
          <u xml:id="u-215.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Zarządzam przerwę w posiedzeniu do jutra, to jest 10 lipca 2003 r. do godz. 9.</u>
          <u xml:id="u-215.3" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 20 min 10)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>