text_structure.xml 412 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 02)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą wicemarszałkowie Sejmu Tomasz Nałęcz, Donald Tusk i Janusz Wojciechowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Wysoki Sejmie, wznawiam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panów posłów Krzysztofa Zarembę i Jana Orkisza.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Protokół i listę mówców prowadzić będzie pan poseł Jan Orkisz.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Posłowie sekretarze zajęli miejsca przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę pana posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#SekretarzPosełJanOrkisz">Informuję, że w dniu dzisiejszym odbędą się posiedzenia Komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#SekretarzPosełJanOrkisz">- do Spraw Kontroli Państwowej - bezpośrednio po zakończeniu głosowań, około godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#SekretarzPosełJanOrkisz">- Polityki Społecznej i Rodziny - bezpośrednio po zakończeniu głosowań, około godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#SekretarzPosełJanOrkisz">- Skarbu Państwa - bezpośrednio po zakończeniu głosowań, również około godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#SekretarzPosełJanOrkisz">- Europejskiej - o godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#SekretarzPosełJanOrkisz">- Infrastruktury - o godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#SekretarzPosełJanOrkisz">- Ustawodawczej - o godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#SekretarzPosełJanOrkisz">- Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej - o godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#SekretarzPosełJanOrkisz">- Spraw Zagranicznych - o godz. 13.</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#SekretarzPosełJanOrkisz">Planowane w dniu dzisiejszym na godz. 11 posiedzenie Komisji Finansów Publicznych odbędzie się bezpośrednio po zakończeniu głosowań w sali nr 217. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Prezydium Sejmu przedłożyło wniosek w sprawie zmian w składach osobowych komisji sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Wniosek ten został paniom i panom posłom doręczony w druku nr 1724.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, marszałek Sejmu podjął decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt dotyczący tej sprawy.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Punkt ten rozpatrzymy w dzisiejszym bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Powracamy do rozpatrzenia punktu 2. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o rządowym projekcie ustawy o rencie socjalnej.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez panią poseł Annę Bańkowską oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W związku z tym, że w drugim czytaniu zgłoszono poprawki, Sejm podjął decyzję o ponownym skierowaniu projektu ustawy do komisji.</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dodatkowe sprawozdanie komisji zostało paniom i panom posłom doręczone w druku nr 1634-A.</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-4.10" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji panią poseł Annę Bańkowską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosełSprawozdawcaAnnaBańkowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#PosełSprawozdawcaAnnaBańkowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W czasie drugiego czytania do ustawy o rencie socjalnej zgłoszono osiem poprawek. 25 czerwca odbyło się posiedzenie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, osiem poprawek posłowie wnioskodawcy wycofali, a cztery znajdą państwo w sprawozdaniu w druku 1634-A. Komisja proponuje Wysokiej Izbie, by wszystkie je odrzucić.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#PosełSprawozdawcaAnnaBańkowska">Chcę zwrócić uwagę na 1. poprawkę, która dotyczy pozbawienia prawa do renty socjalnej cudzoziemców zamieszkujących i przebywających na terytorium Rzeczypospolitej, posiadających zezwolenie na osiedlenie się lub status uchodźcy, oraz na 2. pozycję, przyznającą w terminie późniejszym prawo do renty socjalnej osobom niepełnosprawnym - obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej przebywające na naszym terytorium, którzy uzyskali zezwolenie na pobyt. Do naszego sprawozdania jest dołączona opinia Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej, gdzie zwraca się uwagę, że jest to niezgodne z przepisami unijnymi i przyjęcie takiej poprawki spowoduje zaistnienie niedopuszczalnej w świetle wskazanej regulacji prawa wspólnotowego sytuacji pozbawienia praw do renty socjalnej obywateli państw członkowskich Unii. Oczywiście opinia ta dotyczy tylko art. 2 pkt 3, ale jest to poprawka spójna, łączna, dotyczy i cudzoziemców, i państw członkowskich. Dlatego zwracam się do Wysokiej Izby o bezwzględne odrzucenie 1. poprawki, głównie z tego powodu, i wszystkich innych również. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu w druku nr 1634.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisja przedstawia również poprawki, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W 1. poprawce do art. 2 wnioskodawca proponuje skreślić pkt. 2 i 3 przyznające prawo do renty socjalnej cudzoziemcom wymienionym w tych przepisach.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.7" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 1. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-6.8" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-6.9" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-6.10" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 364 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 23 posłów, przeciwko - 337, wstrzymało się 4.</u>
          <u xml:id="u-6.11" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-6.12" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W 2. poprawce do art. 4 ust. 1 pkt. 2 i 3 wnioskodawca proponuje, aby renta socjalna przysługiwała osobie pełnoletniej, całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało po pierwsze, w trakcie nauki w szkole lub szkole wyższej albo w okresie 6 miesięcy od dnia ukończenia szkoły lub szkoły wyższej, przed ukończeniem 26. roku życia; po drugie, w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej albo w okresie trzech miesięcy od ukończenia studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.</u>
          <u xml:id="u-6.13" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-6.14" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.15" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 2. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-6.16" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-6.17" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-6.18" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 372 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 61 posłów, przeciwko - 311, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-6.19" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-6.20" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W 3. poprawce wnioskodawca proponuje skreślić art. 9 stanowiący między innymi, że w przypadku zbiegu uprawnień do renty socjalnej z uprawnieniem do renty rodzinnej kwota renty socjalnej ulega takiemu obniżeniu, aby łączna kwota obu świadczeń nie przekraczała 200% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.</u>
          <u xml:id="u-6.21" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-6.22" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Jej przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość poprawki 4.</u>
          <u xml:id="u-6.23" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.24" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 3. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-6.25" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-6.26" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-6.27" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 379 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 89 posłów, przeciwko - 285, wstrzymało się 5.</u>
          <u xml:id="u-6.28" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-6.29" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W 4. poprawce do art. 9 polegającej na dodaniu ust. 2a wnioskodawca proponuje, aby przepisów o zbiegu uprawnień do renty socjalnej z uprawnieniem do renty rodzinnej nie stosować do osób po pierwsze, uczących się, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia przez nie 25. roku życia; jeżeli osoba osiągnęła 25 lat w trakcie ostatniego roku studiów przepis ten stosować do zakończenia tego roku studiów; po drugie, do osób samotnych, które nie otrzymują świadczeń alimentacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-6.30" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-6.31" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pani poseł Nowak, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PosełMariaNowak">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#PosełMariaNowak">Mamy pytanie do przedstawiciela rządu: Jaką logiką kierował się rząd, proponując odrzucenie tej poprawki? W przypadku, gdy osoba niepełnosprawna żyje w pełnej rodzinie, otrzymuje rentę socjalną niezależnie od dochodu rodziców. Nie kwestionujemy tego. Jednak gdy osobę niepełnosprawną dotyka tragedia, umiera jedno z jej rodziców lub ktoś najbliższy, to jeżeli renta rodzinna przekracza 1 tys. zł, zabieramy tej osobie rentę socjalną. Nie widzę żadnej logiki w tym postępowaniu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o udzielenie odpowiedzi...</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pan poseł Cymański jeszcze?</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PosełTadeuszCymański">Mam pytanie do rządu. O ile poprzednia poprawka, czyli 3., miała generalny charakter, o tyle ta, nad którą za chwilę będzie Wysoka Izba głosować, dotyczy wyjątkowej i bardzo niewielkiej grupy ludzi godnych szczególnego podziwu i szczególnego uznania - chodzi o osoby niepełnosprawne, które są również pozbawione pełnej rodziny i podejmują wysiłek i trud nauki. Myślę, że za odrzucenie tej poprawki w Międzynarodowym Roku Osób Niepełnosprawnych będziemy się wszyscy wstydzić. Chciałbym spytać rząd, jakie skutki finansowe właśnie ta poprawka przynosi, w sytuacji kiedy się nawet robi filmy o ludziach, którzy, będąc tak dotknięci przez życie, przez los, podejmują naukę. I my chcemy to w tej chwili odrzucić. Chciałbym spytać, czy korzyści, czy oszczędności będą współmierne w stosunku do wstydu, a skutki finansowe w stosunku do pozytywnych aspektów pomocy dla ludzi, którzy na przekór życiu podejmują wysiłek kształcenia.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o udzielenie odpowiedzi panią minister Jolantę Banach, sekretarza stanu w Ministerstwie Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja bym nie chciała, żebyście państwo posłowie z inicjatywy, która poprawia sytuację osób niepełnosprawnych, zrobili inicjatywę, która je przeraża.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach"> Dlatego że zmniejsza poziom świadczeń w wypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i renty socjalnej. Jak pan poseł, państwo posłowie wiecie, ustalane jest to na poziomie wyższym niż dotychczas. Dotychczas prawo to pozwala na łączenie świadczeń środków publicznych, renty rodzinnej i renty socjalnej, w wysokości nie większej niż 836 zł, teraz będzie to netto 1000 zł. A więc proszę nie stwarzać sytuacji, w której nastąpi pogorszenie - nie w ten sposób państwo posłowie.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">I po drugie, jeśli chodzi o osoby niepełnosprawne podejmujące naukę - osoby niepełnosprawne podejmujące naukę mają prawo do stypendium specjalnego, jeśli studiują. Dla tych osób opracowano dwa programy celowe Rady Nadzorczej Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Jest to program Student, z którego można finansować zakwaterowanie, zakup sprzętu dydaktycznego, środki na dojazdy i na inne potrzeby egzystencjalne i dydaktyczne osoby niepełnosprawnej, i jest to program Pitagoras, kierowany do osób niesłyszących bądź niedosłyszących.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Państwo pytacie o koszty wprowadzenia rozwiązania, które polega na całkowitym uprawnieniu do zbiegu dwóch świadczeń. Nie ukrywam, że te koszty wynosiłyby wedle szacunku Zakładu Ubezpieczeń Społecznych 30 mln, ale wedle Ministerstwa Finansów nawet do 50 mln. Ja nie mówię, że to jest dużo, ale za chwilę będziemy debatować nad ustawą o świadczeniach na rzecz rodziny, ustawą o pomocy społecznej, gdzie z ogromnym trudem w tej sytuacji finansów państwa, z jaką mamy do czynienia, chcemy dla osób niepełnosprawnych uczących się ustanowić przecież nowy dodatek z tytułu podjęcia edukacji. Więc to nie jest tak, że o nich zapominamy i to nie jest tak, że pieniądze tu są nieważne - są ważne, są ważne, dlatego żeby w innych obszarach właściwie je adresować do osób niepełnosprawnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem...</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Panie pośle, panie pośle, proszę opuścić mównicę, debata się już zakończyła.</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 4. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.6" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.7" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 385 posłów. Za przyjęciem poprawki było 190 posłów, przeciw - 194 posłów, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-12.8" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-12.9" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pan poseł Dorn, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PosełLudwikDorn">Panie Marszałku! Ja mam apel do pana marszałka i także apel do pana marszałka Borowskiego, aby przypomniał panu marszałkowi, że należy jednak panować nad nerwami. Tutaj nic się nie działo, uniemożliwił pan zadanie dodatkowego pytania panu posłowi Cymańskiemu. W ten sposób nie można procedować.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Panie pośle, panie pośle Dorn...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PosełTadeuszCymański">Chciałbym, proszę państwa, sprostować...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Panie pośle Cymański, nie udzieliłem panu jeszcze głosu.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Panie pośle Dorn, mam taki apel do pana, żeby pan panował nad nerwami pana posła Cymańskiego. Przystąpiłem do głosowania...</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz"> Działam zgodnie z zasadami, są pytania, są zgłoszone, minister odpowiada, przechodzę do głosowania. Nie trzeba mi zwracać uwagi, proszę panować nad emocjami w klubie.</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pan poseł Cymański, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PosełTadeuszCymański">Chciałbym przeprosić, jeżeli się uniosłem, ale chciałbym powiedzieć spokojnie, że pan marszałek jest naszym marszałkiem i organizuje pracę Izby i rzeczywiście powinien dbać o to, żeby jeżeli poseł pyta precyzyjnie, odpowiedzi były udzielone precyzyjnie na pytania. A jeżeli strona się uchyla i nie chce odpowiedzieć, to żeby to powiedziała: Nie, nie będę odpowiadać. Moje pytanie było bardzo precyzyjne.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Dość...)</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#PosełTadeuszCymański">Dlaczego krzyczycie? Ja nie pytałem o skutki zbiegu renty socjalnej i rodzinnej, ja pytałem o skutki... proszę do stenogramu sięgnąć. Śpimy? Nam też sprytu nie brakuje.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#PosełTadeuszCymański">Pani Banach bardzo zręcznie powiedziała o skutkach i o programach. Było pytanie o pewną specyficzną grupę niepełnosprawnych, nie generalnie o niepełnosprawnych, tylko o tych niepełnosprawnych, którzy podjęli naukę i studiują, i tych niepełnosprawnych jest znacznie mniej. Pytałem o tych ludzi i tylko o tych. Ta poprawka dawała im gwarancję pieniędzy, a to, co pani poseł powiedziała, to są programy, które im mogą dać pieniądze, ale nie muszą im dać pieniędzy.</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Panie pośle, odnoszę wrażenie, że pan znał odpowiedź na zadawane pytanie, więc w ogóle doszło do pewnego nadużycia.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej Jolanta Banach: Panie marszałku, czy można sprostować?)</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Nie, nie. Pani minister, no przecież przechodzimy do debaty...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Panie Marszałku! Przepraszam, ja tylko chciałabym uspokoić państwa posłów, iż każda osoba niepełnosprawna, która zechce skorzystać z programów Student i Pitagoras, dostanie taką pomoc. Jest mi przykro i wstyd, że problemy osób niepełnosprawnych są w taki sposób na tej sali wykorzystywane.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o rencie socjalnej, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Polityki Społecznej i Rodziny - zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 397 posłów. Za przyjęciem ustawy głosowało 397, nikt nie głosował przeciw i nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-20.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-20.7" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o rencie socjalnej.</u>
          <u xml:id="u-20.8" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Powracamy do rozpatrzenia punktu 16. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez skarb państwa oraz niektóre osoby prawne oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-20.9" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez panią poseł Aldonę Michalak oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-20.10" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w całości.</u>
          <u xml:id="u-20.11" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-20.12" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-20.13" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu w druku nr 1657.</u>
          <u xml:id="u-20.14" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W pierwszej kolejności pod głosowanie poddam wniosek o odrzucenie projektu ustawy w całości.</u>
          <u xml:id="u-20.15" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem.</u>
          <u xml:id="u-20.16" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie projektu ustawy w całości, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-20.17" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-20.18" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-20.19" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 396 posłów. Za przyjęciem wniosku głosowało 34 posłów, przeciwko - 358 posłów, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-20.20" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-20.21" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-20.22" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez skarb państwa oraz niektóre osoby prawne oraz o zmianie niektórych ustaw, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Finansów Publicznych, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-20.23" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-20.24" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-20.25" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 397 posłów. Za przyjęciem ustawy głosowało 364 posłów, przeciwko - 30 posłów, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-20.26" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez skarb państwa oraz niektóre osoby prawne oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-20.27" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Powracamy do rozpatrzenia punktu 17. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-20.28" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez panią poseł Bogusławę Towalewską oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-20.29" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-20.30" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przypominam, że Sejm odrzuca poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.</u>
          <u xml:id="u-20.31" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Jeżeli Sejm nie odrzuci poprawki Senatu bezwzględną większością głosów, uważa się ją za przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-20.32" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Głosować będziemy nad wnioskami o odrzucenie poprawek Senatu.</u>
          <u xml:id="u-20.33" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Poprawki od 1. do 23. Senat zgłosił do art. 1 ustawy nowelizującej, zawierającego zmiany do ustawy o systemie oświaty.</u>
          <u xml:id="u-20.34" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W poprawce 1. do pkt. 15 w art. 1 ustawy nowelizowanej Senat proponuje, aby system oświaty zapewniał w szczególności warunki do rozwoju zainteresowań i uzdolnień uczniów także przez kształtowanie aktywności społecznej.</u>
          <u xml:id="u-20.35" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-20.36" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-20.37" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 1. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-20.38" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-20.39" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-20.40" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Głosowało 394 posłów. Większość bezwzględna wynosi 198. Za odrzuceniem poprawki głosowało 32 posłów, przeciw - 361 posłów, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-20.41" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-20.42" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W poprawce 2. do art. 2 pkt 2 lit. od a do c ustawy nowelizowanej Senat proponuje, aby system oświaty obejmował także szkoły integracyjne.</u>
          <u xml:id="u-20.43" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-20.44" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pani poseł Kantor, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PosełEwaKantor">Chciałam zapytać rząd, czy przyjmując tę poprawkę przewiduje, że około 30% społeczeństwa kształcącego się to będzie społeczeństwo niepełnosprawne, i zamiast klas integracyjnych powinny być szkoły integracyjne, tzn. szkoły, w których są wszystkie oddziały integracyjne, po 15 osób i 3 osoby objęte takim kształceniem i, proszę państwa, 2 nauczycieli. Jakie koszty przewiduje ministerstwo w związku z taką poprawką i możliwością bardzo łatwego przekształcenia szkół podstawowych w szkoły integracyjne?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pan poseł Stryjewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Właśnie co do tych kosztów: czy ministerstwo nie obawia się, że taka nowelizacja spowoduje, że sztucznie zacznie się tworzyć szkoły integracyjne po to, by skorzystać z korzystniejszej wagi potrzebnej do zwiększenia finansowania szkolnictwa i być może to będzie przy współpracy z samorządami. Mieliśmy doświadczenie chociażby z Funduszem Pracy, gdzie była identyczna sytuacja - sztucznie wytwarzano miejsca pracy dla niepełnosprawnych, by ściągnąć z budżetu państwa określone środki finansowe. Dziękuję pięknie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o udzielenie odpowiedzi pana Franciszka Potulskiego, sekretarza stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej i Sportu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejiSportuFranciszekPotulski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Nie przewiduje się takiej sytuacji. To nie jest zachęcanie do tworzenia tego typu szkół, ale zarejestrowanie możliwości ich istnienia. Po prostu są szkoły z klasami integracyjnymi i być może, że mogą być takie szkoły, w których wszystkie klasy są integracyjne. A o tym, czy ktoś spełnia tego typu rolę, czy jest dzieckiem specjalnej troski, czy nie, decyduje poradnia pedagogiczno-psychologiczna i na to wpływu nawet, panie pośle, nikt z nas nie ma. Jest prawdą, że te dzieci są i wszystko jedno, czy będą w szkołach specjalnych, czy w klasach integracyjnych, to naszym obowiązkiem jest zapewnić im możliwość dostępu do edukacji. Tak nawiasem mówiąc, nawet gdyby to nieco drożej kosztowało.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 2. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 393 posłów. Większość bezwzględna wynosi 197. Za odrzuceniem poprawki głosowało 54 posłów, przeciw - 338 posłów, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-26.5" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-26.6" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W poprawce 3. polegającej na dodaniu pkt 11d w art. 3 ustawy nowelizowanej Senat proponuje definicję centrum kształcenia ustawicznego albo praktycznego.</u>
          <u xml:id="u-26.7" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Z poprawką tą łączy się 21. poprawka Senatu do art. 68a ust. 4 ustawy nowelizowanej.</u>
          <u xml:id="u-26.8" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-26.9" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisje wnoszą o przyjęcie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-26.10" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-26.11" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu: 3. i 21., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-26.12" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-26.13" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-26.14" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 394 posłów. Większość bezwzględna wynosi 198. Za odrzuceniem poprawek nie głosował nikt, przeciwko - 394 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-26.15" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-26.16" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W poprawkach do ustawy nowelizowanej: 4. do art. 5 ust. 3a, 12. do art. 22 ust. 3, 16. do art. 28 i 29 oraz 17. do art. 35 ust. 2a Senat proponuje zmiany o charakterze redakcyjnym.</u>
          <u xml:id="u-26.17" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-26.18" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisje wnoszą o przyjęcie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-26.19" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-26.20" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu: 4., 12., 16. i 17., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-26.21" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-26.22" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-26.23" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Głosowało 398 posłów. Większość bezwzględna wynosi 200. Za odrzuceniem poprawek głosowało 45 posłów, przeciwko - 352 posłów, 1 poseł wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-26.24" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-26.25" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W poprawce 5. do art. 9c ust. 2 pkt 7 ustawy nowelizowanej Senat proponuje, aby do zadań okręgowych komisji egzaminacyjnych należało w szczególności prowadzenie ewidencji egzaminatorów zamieszkujących na terenie objętym właściwością danej okręgowej komisji egzaminacyjnej.</u>
          <u xml:id="u-26.26" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-26.27" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pani poseł Kantor, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PosełEwaKantor">Chciałam zapytać ministerstwo, czy nie sądzi, że ewidencja egzaminatorów wynika z miejsca zatrudnienia, a nie z miejsca zamieszkania, i ktoś może mieszkać na przykład w woj. lubelskim, a być zatrudnionym w woj. podkarpackim, czyli w innej komisji okręgowej. W związku z tym będzie zatrudniony przez komisję małopolską, a nie przez komisję okręgową lubelską. Co za sens wpisywania miejsca zamieszkania w związku z ewidencją dotyczącą zatrudnienia?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o udzielenie odpowiedzi pana ministra Franciszka Potulskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejiSportuFranciszekPotulski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Oczywiście można byłoby przyjmować różne kryteria przydzielenia miejsca pracy czy miejsca zamieszkania. Wydawało się nam wszystkim, że bardziej stabilne jest miejsce zamieszkania. Tak samo jak realizację obowiązku szkolnego też przypisujemy dyrektorowi nie tej szkoły, gdzie dziecko uczęszcza, tylko tej, gdzie dziecko zamieszkuje. Wydaje się, że częściej się zmienia miejsce pracy niż miejsce zamieszkania. W związku z tym na coś trzeba się zdecydować. Stanęło na tym, że rejestr egzaminatorów będzie się prowadzić według miejsca ich zamieszkania. To oznacza, że egzaminator może mieszkać w Krakowie, a pracować, być zatrudnionym w jednym roku w woj. małopolskim, w drugim - w woj. mazowieckim, niekoniecznie przenosząc się z jednego rejestru do drugiego. Wydaje się, że miejsce zamieszkania jest zdecydowanie bardziej stabilne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 5. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-30.4" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-30.5" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 397 posłów. Większość bezwzględna wynosi 199. Za odrzuceniem poprawki Senatu głosowało 29 posłów, przeciw - 366 posłów, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-30.6" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-30.7" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W poprawce 6. do art. 9c ust. 5 pkt 3 ustawy nowelizowanej Senat proponuje, aby skreślenie z ewidencji egzaminatorów następowało w razie utraty, a nie, jak uchwalił Sejm, niespełniania warunków, o których mowa w ust. 3 pkt 3.</u>
          <u xml:id="u-30.8" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-30.9" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-30.10" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 6. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-30.11" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-30.12" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-30.13" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 392 posłów. Większość bezwzględna wynosi 197. Za odrzuceniem poprawki głosowało 377 posłów, przeciw - 15 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-30.14" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-30.15" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W poprawce 7. do art. 14 ustawy nowelizowanej Senat proponuje, aby w ust. 3a dodać zdanie drugie w brzmieniu: „W przypadku dziecka, o którym mowa w ust. 1a, obowiązek ten rozpoczyna się z początkiem roku szkolnego poprzedzającego rok szkolny, w którym dziecko rozpocznie spełnianie obowiązku szkolnego”.</u>
          <u xml:id="u-30.16" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-30.17" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-30.18" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 7. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-30.19" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-30.20" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-30.21" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 397 posłów. Większość bezwzględna wynosi 199. Za odrzuceniem poprawki głosowało 11 posłów, przeciw - 386 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-30.22" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-30.23" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W poprawce 8. polegającej na dodaniu ust. 7a w art. 16 ustawy nowelizowanej Senat proponuje, aby na wniosek rodziców dyrektor szkoły mógł zezwolić na odbycie przez dziecko przygotowania przedszkolnego poza przedszkolem albo oddziałem przedszkolnym w szkole.</u>
          <u xml:id="u-30.24" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Z poprawką tą łączy się 43. poprawka Senatu do art. 22 pkt 2 ustawy nowelizującej.</u>
          <u xml:id="u-30.25" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-30.26" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisje wnoszą o przyjęcie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-30.27" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-30.28" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu 8. i 43., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-30.29" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-30.30" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-30.31" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Głosowało 399 posłów. Większość bezwzględna wynosi 200. Za odrzuceniem poprawek nie głosował żaden poseł, przeciw głosowało 399 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-30.32" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-30.33" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W poprawce 9. do art. 17 ust. 6 ustawy nowelizowanej Senat proponuje, aby ustalanie planów sieci publicznych szkół następowało po uzyskaniu opinii, a nie, jak uchwalił Sejm, pozytywnej opinii, kuratora oświaty o zgodności planu z przepisami ust. 1–5.</u>
          <u xml:id="u-30.34" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-30.35" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-30.36" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 9. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-30.37" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-30.38" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-30.39" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Głosowało 398 posłów. Większość bezwzględna wynosi 200. Za odrzuceniem poprawki głosowało 333 posłów, przeciw - 65 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-30.40" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-30.41" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W poprawce 10. do art. 22 ust. 2 pkt 3 ustawy nowelizowanej Senat proponuje zmianę wytycznych do rozporządzenia w sprawie warunków i trybu zalecania do użytku szkolnego środków dydaktycznych.</u>
          <u xml:id="u-30.42" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Z poprawką tą łączą się poprawki Senatu do ustawy nowelizującej: 32. polegająca na dodaniu art. 12a oraz 39. do art. 22 pkt 1.</u>
          <u xml:id="u-30.43" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-30.44" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisje wnoszą o przyjęcie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-30.45" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-30.46" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu 10., 32. i 39., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-30.47" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-30.48" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-30.49" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 399 posłów. Większość bezwzględna wynosi 200. Za odrzuceniem poprawek Senatu głosowało 2 posłów, przeciwko - 396 posłów, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-30.50" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-30.51" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W poprawce 11. do art. 22 ust. 2 pkt 4 lit. d ustawy nowelizowanej Senat proponuje, aby minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, określając w rozporządzeniu warunki i sposób oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów, uwzględnił przekazywanie rodzicom informacji o postępach i trudnościach ucznia w nauce.</u>
          <u xml:id="u-30.52" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-30.53" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-30.54" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 11. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-30.55" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-30.56" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-30.57" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 396 posłów. Większość bezwzględna wynosi 199. Za odrzuceniem poprawki Senatu głosowało 3 posłów, przeciw - 393 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-30.58" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-30.59" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Poprawkę 12. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-30.60" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W poprawce 13. do art. 22a ust. 7 pkt 1 ustawy nowelizowanej Senat proponuje, aby właściwi ministrowie, w drodze decyzji administracyjnej, mogli cofnąć dopuszczenie do użytku szkolnego programu lub podręcznika na wniosek podmiotu, który posiada tytuł prawny do programu lub podręcznika.</u>
          <u xml:id="u-30.61" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-30.62" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-30.63" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 13. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-30.64" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-30.65" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-30.66" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 397 posłów. Większość bezwzględna wynosi 199. Za odrzuceniem poprawki głosował 1 poseł, przeciwko - 396 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-30.67" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-30.68" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W poprawce 14. do art. 22a ust. 8 pkt 2 ustawy nowelizowanej Senat proponuje, aby właściwi ministrowie, w drodze rozporządzenia, określili szczegółowe warunki i tryb dopuszczania do użytku szkolnego programów i podręczników oraz cofania dopuszczenia.</u>
          <u xml:id="u-30.69" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-30.70" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-30.71" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 14. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-30.72" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-30.73" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-30.74" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 391 posłów. Większość bezwzględna wynosi 196. Za odrzuceniem poprawki głosowało 3 posłów, przeciw - 388 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-30.75" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-30.76" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W poprawce 15. do art. 24 ustawy nowelizowanej Senat proponuje, aby w ust. 2 dodać, że wniosek właściwego ministra, o którym mowa w tym przepisie, powinien zawierać opinie organizacji pracodawców reprezentatywnych w rozumieniu ustawy o Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego.</u>
          <u xml:id="u-30.77" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-30.78" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-30.79" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 15. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-30.80" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-30.81" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-30.82" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 395 posłów. Większość bezwzględna wynosi 198. Za odrzuceniem poprawki głosowało 68 posłów, przeciw - 326 posłów, 1 poseł wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-30.83" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-30.84" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Poprawki 16. i 17. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-30.85" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W poprawkach: 18. do art. 36a ust. 10 ustawy o systemie oświaty oraz 30. do art. 141 ust. 1 ustawy o szkolnictwie wyższym Senat proponuje zmianę powołania w tych przepisach.</u>
          <u xml:id="u-30.86" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-30.87" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisje wnoszą o przyjęcie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-30.88" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-30.89" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu 18. i 30., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-30.90" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-30.91" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-30.92" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 393 posłów. Większość bezwzględna wynosi 197. Za odrzuceniem poprawek nie głosował żaden poseł, przeciw głosowało 393 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-30.93" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-30.94" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W poprawce 19. do art. 56 ust. 1 ustawy nowelizowanej Senat proponuje, aby wyrazy „w tym” zastąpić wyrazami „a w szczególności”.</u>
          <u xml:id="u-30.95" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-30.96" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-30.97" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 19. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-30.98" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-30.99" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-30.100" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 393 posłów. Większość bezwzględna wynosi 197. Za odrzuceniem poprawki głosowało 125 posłów, przeciw - 268 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-30.101" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-30.102" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W poprawce 20. do art. 67 ust. 1 pkt 4 ustawy nowelizowanej Senat proponuje, aby szkoła publiczna zapewniała uczniom możliwość korzystania także z pomocy przedlekarskiej.</u>
          <u xml:id="u-30.103" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-30.104" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-30.105" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 20. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-30.106" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-30.107" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-30.108" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 393 posłów. Większość bezwzględna wynosi 197. Za odrzuceniem poprawki głosowało 90 posłów, przeciw - 302 posłów, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-30.109" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-30.110" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Poprawkę 21. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-30.111" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W poprawce 22. do art. 70 ust. 6 ustawy nowelizowanej Senat proponuje, aby skreślić wyraz „reprezentatywnymi”.</u>
          <u xml:id="u-30.112" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-30.113" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-30.114" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 22. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-30.115" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-30.116" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-30.117" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 390 posłów. Większość bezwzględna wynosi 196. Za odrzuceniem poprawki głosował 1 poseł, przeciw - 388 posłów, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-30.118" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-30.119" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W poprawkach: 23. do art. 90 ust. 2b ustawy nowelizowanej oraz 40. do art. 22 pkt 1 ustawy nowelizującej Senat proponuje, aby dotacje dla niepełnosprawnych uczniów przedszkoli niepublicznych były obliczane według takich samych zasad jak dotacje dla niepełnosprawnych uczniów przedszkoli publicznych prowadzonych przez osoby fizyczne lub prawne.</u>
          <u xml:id="u-30.120" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-30.121" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisje wnoszą o przyjęcie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-30.122" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-30.123" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu 23. i 40., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-30.124" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-30.125" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-30.126" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 394 posłów. Większość bezwzględna wynosi 198. Za odrzuceniem poprawek głosowało 31 posłów, przeciw - 362 posłów, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-30.127" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-30.128" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W poprawce 24. do art. 2 ustawy nowelizującej Senat proponuje, aby w art. 1 ustawy Karta nauczyciela dodać ust. 1a stanowiący, że ustawie podlegają również nauczyciele, wychowawcy i inni pracownicy pedagogiczni zatrudnieni przed dniem wejścia w życie ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw w publicznych placówkach opiekuńczo-wychowawczych oraz ośrodkach adopcyjno-opiekuńczych działających na podstawie ustawy o pomocy społecznej.</u>
          <u xml:id="u-30.129" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Z poprawką tą łączą się poprawki Senatu do ustawy nowelizującej: 34., polegająca na skreśleniu art. 19, oraz 41. do art. 22 pkt 1.</u>
          <u xml:id="u-30.130" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-30.131" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisje wnoszą o przyjęcie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-30.132" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-30.133" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu 24., 34. i 41., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-30.134" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-30.135" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-30.136" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 391 posłów. Większość bezwzględna wynosi 196. Za odrzuceniem poprawek głosowało 4 posłów, przeciw - 302 posłów, wstrzymało się 85 posłów.</u>
          <u xml:id="u-30.137" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-30.138" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Poprawki od 25. do 28. zgłoszono do art. 3 ustawy nowelizującej zawierającego zmiany do ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich.</u>
          <u xml:id="u-30.139" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W poprawce 25. Senat proponuje, aby art. 26 ustawy nowelizowanej stanowił, że wobec nieletniego można tymczasowo zastosować nadzór organizacji młodzieżowej lub innej organizacji społecznej albo zakładu pracy, a także nadzór kuratora lub innej osoby godnej zaufania, a jeżeli byłoby to niewystarczające - umieszczenie w młodzieżowym ośrodku wychowawczym lub młodzieżowym ośrodku socjoterapii, ośrodku szkolno-wychowawczym, lub zastosować środki leczniczo-wychowawcze, o których mowa w art. 12.</u>
          <u xml:id="u-30.140" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Z poprawką tą łączy się 26. poprawka Senatu do zmiany 4. w art. 3 ustawy nowelizującej.</u>
          <u xml:id="u-30.141" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-30.142" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisje wnoszą o przyjęcie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-30.143" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-30.144" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu 25. i 26., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-30.145" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-30.146" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-30.147" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 395 posłów. Większość bezwzględna wynosi 198. Za odrzuceniem poprawek nie głosował żaden poseł, przeciwko głosowało 392 posłów, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-30.148" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-30.149" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W poprawce 28. polegającej na dodaniu zmiany 7. w art. 3 ustawy nowelizującej Senat proponuje, aby § 1 w art. 95c ustawy nowelizowanej stanowił m.in., że Rada Ministrów określi w drodze rozporządzenia szczegółowe warunki i sposób użycia środków przymusu bezpośredniego wobec nieletnich umieszczonych w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych i młodzieżowych ośrodkach socjoterapii, a nie, jak stanowi przepis obowiązujący, w placówkach opiekuńczo-wychowawczych.</u>
          <u xml:id="u-30.150" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Z poprawką tą łączą się poprawki Senatu do ustawy nowelizującej: 27. do zmiany 4. w art. 3 oraz 37. do art. 21, polegająca na dodaniu pkt. 1a.</u>
          <u xml:id="u-30.151" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-30.152" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisje wnoszą o przyjęcie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-30.153" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-30.154" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu 27., 28. i 37., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-30.155" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-30.156" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-30.157" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 389 posłów. Większość bezwzględna wynosi 195. Za odrzuceniem poprawek nie głosował żaden poseł, przeciwko głosowało 388 posłów, 1 poseł wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-30.158" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-30.159" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W poprawce 29. do art. 5 zmiana 2. ustawy nowelizującej Senat proponuje, aby pkt 4 w art. 4a ust. 2 ustawy o szkolnictwie wyższym stanowił m.in., że minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego określa standardy kształcenia nauczycieli, uwzględniając przygotowanie w zakresie technologii informacyjnej, w tym wykorzystanie jej w wyuczonych specjalnościach.</u>
          <u xml:id="u-30.160" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-30.161" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-30.162" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 29. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-30.163" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-30.164" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-30.165" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 395 posłów. Większość bezwzględna wynosi 198. Za odrzuceniem poprawki głosowało 29 posłów, przeciw - 366, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-30.166" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-30.167" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Poprawkę 30. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-30.168" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W poprawce 31. do art. 11 ust. 1 ustawy nowelizującej Senat proponuje, aby rada powiatu podejmowała uchwałę o przekazaniu szkół i placówek samorządowi województwa wraz z mieniem powiatowym będącym we władaniu przekazywanych szkół i placówek.</u>
          <u xml:id="u-30.169" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-30.170" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-30.171" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 31. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-30.172" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-30.173" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-30.174" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 393 posłów. Większość bezwzględna wynosi 197. Za odrzuceniem poprawki nie głosował żaden poseł, przeciw - 393, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-30.175" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-30.176" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Poprawkę 32. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-30.177" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W poprawce 33. Senat proponuje, aby w art. 18 ustawy nowelizującej zostało stwierdzone: w ust. 1, że szkoły niepubliczne, które uzyskały uprawnienia szkół publicznych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, dostosują swoją działalność do wymogów określonych w art. 7 ust. 3 pkt 2 ustawy, o której mowa w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, w terminie do dnia 1 września 2003 r. oraz w ust. 2, że szkoły niepubliczne, o których mowa w ust. 1, mogą realizować zajęcia edukacyjne w wymiarze dotychczasowym w stosunku do uczniów, którzy rozpoczęli naukę w tych szkołach przed dniem wejścia w życie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-30.178" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-30.179" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-30.180" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 33. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-30.181" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-30.182" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-30.183" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 392 posłów. Większość bezwzględna wynosi 197. Za odrzuceniem poprawki głosowało 54 posłów, przeciw - 338, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-30.184" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-30.185" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Poprawkę 34. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-30.186" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W poprawce 35. do art. 20 ustawy nowelizującej Senat proponuje, aby wykaz szkół i placówek, o których mowa w tym przepisie, minister właściwy do spraw oświaty i wychowania ogłosił w drodze obwieszczenia w Dzienniku Urzędowym RP Monitor Polski.</u>
          <u xml:id="u-30.187" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-30.188" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-30.189" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 35. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-30.190" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-30.191" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-30.192" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 393 posłów. Większość bezwzględna wynosi 197. Nikt nie głosował za odrzuceniem poprawki, przeciw głosowało 393 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-30.193" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-30.194" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W poprawce 36. do art. 21 pkt 1 ustawy nowelizującej Senat proponuje, aby dotychczasowe przepisy wykonawcze, o których mowa w tym przepisie, zachowały moc do czasu wydania przepisów wykonawczych także na podstawie art. 93 ust. 3 ustawy o systemie oświaty, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.</u>
          <u xml:id="u-30.195" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-30.196" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-30.197" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 36. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-30.198" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-30.199" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-30.200" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 383 posłów. Większość bezwzględna wynosi 192. Za odrzuceniem poprawki głosował 1 poseł, przeciwko głosowało 378 posłów, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-30.201" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-30.202" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Poprawkę 37. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-30.203" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W poprawce 38. Senat proponuje, aby w ustawie nowelizującej dodać art. 21a stanowiący, że ogłoszenie tekstu jednolitego ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty nastąpi w terminie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia niniejszej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-30.204" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-30.205" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-30.206" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 38. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-30.207" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-30.208" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-30.209" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Głosowało 390 posłów. Większość bezwzględna wynosi 196. Za odrzuceniem poprawki głosowało 377 posłów, przeciw - 13 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-30.210" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-30.211" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Poprawki od 39. do 41. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-30.212" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W poprawce 42. do art. 22 pkt 1 ustawy nowelizującej Senat proponuje, aby art. 9 ust. 1a i art. 42 ust. 3 ustawy, o której mowa w art. 2 niniejszej ustawy, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, a także art. 2 pkt 1 lit. a niniejszej ustawy weszły w życie z dniem 1 stycznia 2004 r.</u>
          <u xml:id="u-30.213" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-30.214" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-30.215" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 42. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-30.216" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-30.217" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-30.218" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 395 posłów. Większość bezwzględna wynosi 198. Za odrzuceniem poprawki głosował 1 poseł, przeciwko - 394 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-30.219" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-30.220" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Poprawkę 43. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-30.221" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-30.222" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Powracamy do rozpatrzenia punktu 18. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o utworzeniu wojewódzkich kolegiów skarbowych oraz o zmianie niektórych ustaw regulujących zadania i kompetencje organów oraz organizację jednostek organizacyjnych podległych ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych.</u>
          <u xml:id="u-30.223" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Ryszarda Maraszka oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-30.224" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-30.225" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowanymi w poprzednim punkcie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-30.226" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W poprawce 1. do art. 7 pkt 3 oraz polegającej na skreśleniu pkt. 2 Senat proponuje, aby oświadczenia, o których mowa w tych przepisach, składane były właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego.</u>
          <u xml:id="u-30.227" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-30.228" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-30.229" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 1. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-30.230" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-30.231" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-30.232" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 383 posłów. Większość bezwzględna wynosi 192. Za odrzuceniem poprawki głosował 1 poseł, przeciwko - 382 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-30.233" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-30.234" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Poprawki od 2. do 6. Senat zgłosił do art. 8 zawierającego zmiany do ustawy o kontroli skarbowej.</u>
          <u xml:id="u-30.235" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W 2. poprawce do art. 3a ust. 5 i art. 8 ustawy nowelizowanej, polegającej na dodaniu ust. 1a, Senat proponuje zmiany o charakterze legislacyjnym.</u>
          <u xml:id="u-30.236" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-30.237" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-30.238" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 2. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-30.239" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-30.240" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-30.241" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 387 posłów. Większość bezwzględna wynosi 194. Za odrzuceniem poprawki głosowało 3 posłów, przeciwko - 384 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-30.242" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-30.243" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W poprawce 3. do art. 11a ust. 1 zdanie wstępne ustawy nowelizowanej Senat proponuje zmianę o charakterze legislacyjnym.</u>
          <u xml:id="u-30.244" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-30.245" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-30.246" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 3. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-30.247" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-30.248" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-30.249" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 393 posłów. Większość bezwzględna wynosi 197. Za odrzuceniem poprawki głosowało 6 posłów, przeciwko - 387, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-30.250" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-30.251" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W poprawce 4. do art. 27 ust. 1 pkt 8 ustawy nowelizowanej Senat proponuje, aby wynik kontroli zawierał m.in. podpis organu kontroli skarbowej, a nie, jak stanowi obowiązujący przepis, pieczęć urzędową i podpis organu kontroli skarbowej.</u>
          <u xml:id="u-30.252" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-30.253" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-30.254" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 4. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-30.255" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-30.256" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-30.257" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 388 posłów. Większość bezwzględna wynosi 195. Za odrzuceniem poprawki głosowało 173 posłów, przeciw - 215 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-30.258" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-30.259" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W poprawce 5. do art. 36i ust. 2 ustawy nowelizowanej Senat proponuje zmianę redakcyjną.</u>
          <u xml:id="u-30.260" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-30.261" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-30.262" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 5. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-30.263" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-30.264" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-30.265" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 392 posłów. Większość bezwzględna wynosi 197. Za odrzuceniem poprawki nie głosował nikt, przeciw głosowało 386 posłów, wstrzymało się 6 posłów.</u>
          <u xml:id="u-30.266" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-30.267" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W poprawce 6. do art. 37 ust. 1 Senat proponuje, aby nie stosować przepisów o zamówieniach publicznych w przypadku ponoszenia kosztów z funduszu operacyjnego przy podejmowaniu przez wywiad skarbowy czynności operacyjno-rozpoznawczych.</u>
          <u xml:id="u-30.268" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-30.269" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-30.270" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 6. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-30.271" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-30.272" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-30.273" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 394 posłów. Większość bezwzględna wynosi 198. Za odrzuceniem poprawki głosowało 148 posłów, przeciwko - 226 posłów, wstrzymało się 20 posłów.</u>
          <u xml:id="u-30.274" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-30.275" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W poprawce 7. do art. 10 pkt 6 oraz polegającej na skreśleniu pkt. 3 i 5 Senat proponuje zmiany o charakterze legislacyjnym.</u>
          <u xml:id="u-30.276" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-30.277" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-30.278" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 7. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-30.279" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-30.280" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-30.281" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 391 posłów. Większość bezwzględna wynosi 196. Za odrzuceniem poprawki nie głosował nikt, przeciwko głosowało 367 posłów, wstrzymało się 24 posłów.</u>
          <u xml:id="u-30.282" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-30.283" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W poprawce 8. do art. 17 zawierającego zmiany do ustawy Prawo o ruchu drogowym, polegającej na dodaniu pkt. 10a i 10b do art. 53 ust. 1, Senat proponuje, aby pojazdem uprzywilejowanym w ruchu drogowym mógł być również pojazd samochodowy kontroli skarbowej oraz Służby Celnej.</u>
          <u xml:id="u-30.284" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-30.285" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-30.286" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 8. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-30.287" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-30.288" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-30.289" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 387 posłów. Większość bezwzględna wynosi 194. Za odrzuceniem poprawki głosowało 13 posłów, przeciwko - 374 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-30.290" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-30.291" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W poprawce 9. do art. 23 zawierającego zmiany do ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne Senat proponuje w pkt. 5 lit. c, pkt. 6 lit. a, pkt. 13 i 15 zmiany o charakterze legislacyjnym.</u>
          <u xml:id="u-30.292" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-30.293" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-30.294" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 9. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-30.295" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-30.296" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-30.297" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 396 posłów. Większość bezwzględna wynosi 199. Za odrzuceniem poprawki głosowało 2 posłów, przeciwko - 393, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-30.298" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-30.299" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W poprawce 10. do art. 23 pkt 5 lit. e Senat proponuje, aby oświadczenie, o którym mowa w tym przepisie, składane było właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego.</u>
          <u xml:id="u-30.300" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-30.301" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-30.302" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 10. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-30.303" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-30.304" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-30.305" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 392 posłów. Większość bezwzględna wynosi 197. Za odrzuceniem poprawki nie głosował żaden poseł, przeciwko - 392 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-30.306" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-30.307" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Poprawki 11. i 12. Senat zgłosił do art. 24 zawierającego zmiany do ustawy o Służbie Celnej.</u>
          <u xml:id="u-30.308" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W poprawce 11. do art. 17 ust. 6 ustawy nowelizowanej Senat proponuje, aby minister właściwy do spraw finansów publicznych mógł określić, w drodze rozporządzenia, wykaz stanowisk, które mogą być obejmowane wyłącznie przez funkcjonariuszy celnych.</u>
          <u xml:id="u-30.309" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-30.310" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-30.311" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 11. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-30.312" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-30.313" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-30.314" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 386 posłów. Większość bezwzględna wynosi 194. Za odrzuceniem poprawki głosował 1 poseł, przeciwko - 385 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-30.315" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-30.316" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W poprawce 12. do art. 26 ustawy nowelizowanej Senat proponuje, aby skreślić pkt 11 stanowiący, że funkcjonariusza celnego można zwolnić ze służby między innymi w wypadku, gdy wymaga tego dobro służby.</u>
          <u xml:id="u-30.317" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-30.318" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-30.319" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 12. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-30.320" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-30.321" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-30.322" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 392 posłów. Większość bezwzględna wynosi 197. Za odrzuceniem poprawki głosowało 355 posłów, przeciwko - 12 posłów, wstrzymało się 25 posłów.</u>
          <u xml:id="u-30.323" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-30.324" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W poprawce 13. do art. 31 ust. 6 ustawy Senat proponuje, aby przepis ten odnosił się między innymi do najniższego wynagrodzenia za pracę, a nie, jak uchwalił Sejm, minimalnego.</u>
          <u xml:id="u-30.325" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-30.326" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-30.327" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 13. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-30.328" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-30.329" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-30.330" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 390 posłów. Większość bezwzględna wynosi 196. Za odrzuceniem poprawki głosował 1 poseł, przeciwko - 389 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-30.331" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-30.332" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W poprawce 14. do art. 32 ust. 1 Senat proponuje dodać przepis stanowiący, że przez kierownika jednostki, w której ma być zatrudniony pracownik, rozumie się także pełnomocnika ustanowionego przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych do zorganizowania urzędu skarbowego tworzonego na podstawie art. 5 ust. 9b ustawy o urzędach i izbach skarbowych.</u>
          <u xml:id="u-30.333" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-30.334" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo proszę, pani poseł Marianowska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#PosełBarbaraMarianowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do pana ministra i prosiłabym w tym wypadku o precyzyjną odpowiedź. Czy pełnomocnik ustanowiony przez pana oznacza, zgodnie z art. 5 ust. 5c ustawy o urzędach i izbach skarbowych, osobę pełniącą obowiązki naczelnika urzędu skarbowego, albowiem zachodzi wątpliwość, czy nie zadziała tu przepis art. 36, który mówi, że do osób, które w dniu wejścia w życie ustawy zajmują stanowisko naczelnika urzędu skarbowego, nie stosuje się wymogu przeprowadzenia konkursu. Jednym słowem chodzi o to, czy na stanowisko tego nowo tworzonego i utworzonego urzędu skarbowego będzie przeprowadzony konkurs. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o udzielenie odpowiedzi pana ministra Wiesława Ciesielskiego, sekretarza stanu w Ministerstwie Finansów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansówWiesławCiesielski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo dziękuję pani poseł za to pytanie. Pragnę oświadczyć bardzo wyraźnie i precyzyjnie, że chodzi o pełnomocnika ustanowionego przez ministra finansów do zorganizowania urzędu skarbowego. On nie będzie miał tych uprawnień, o które pani pyta, ponieważ on będzie tylko organizował. Urząd, zgodnie z ustawą, zacznie funkcjonować od 1 stycznia. 1 stycznia będzie również pełnił funkcję organu i szefa urzędu naczelnik urzędu wyłoniony w konkursie, do którego organizacji przystępujemy z dniem wejścia w życie ustawy, a więc z dniem 1 września br.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 14. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-34.4" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-34.5" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 370 posłów. Większość bezwzględna wynosi 186. Za odrzuceniem poprawki głosowało 77 posłów, przeciwko - 293 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-34.6" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-34.7" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W poprawce 15. do art. 40 Senat proponuje, aby ustawa weszła w życie z dniem 1 września 2003 r., z wyjątkiem przepisów określonych w tym artykule.</u>
          <u xml:id="u-34.8" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-34.9" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-34.10" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 15. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-34.11" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-34.12" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-34.13" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 372 posłów. Większość bezwzględna wynosi 187. Za odrzuceniem poprawki nie głosował żaden poseł, przeciwko - 372 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-34.14" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-34.15" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o utworzeniu wojewódzkich kolegiów skarbowych oraz o zmianie niektórych ustaw regulujących zadania i kompetencje organów oraz organizację jednostek organizacyjnych podległych ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych.</u>
          <u xml:id="u-34.16" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Powracamy do rozpatrzenia punktu 19. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających oraz ustawy o Narodowym Banku Polskim.</u>
          <u xml:id="u-34.17" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez panią poseł Krystynę Skowrońską oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-34.18" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-34.19" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowanymi w poprzednim punkcie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-34.20" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Poprawki od 1. od 3. Senat zgłosił do ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających.</u>
          <u xml:id="u-34.21" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W 1. poprawce do art. 1 ust. 2 Senat proponuje, aby przepisy ustawy, z wyjątkami określonymi w tym przepisie, nie miały zastosowania do banków spółdzielczych, których fundusze własne nie są mniejsze niż równowartość 5 mln euro, chyba że są zrzeszone na zasadach określonych w art. 16.</u>
          <u xml:id="u-34.22" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-34.23" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-34.24" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 1. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-34.25" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-34.26" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-34.27" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 387 posłów. Większość bezwzględna wynosi 194. Za odrzuceniem poprawki głosował 1 poseł, przeciwko - 386 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-34.28" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-34.29" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W 2. poprawce do art. 2 pkt 4 lit. b Senat proponuje, aby ilekroć w ustawie mowa o osobach uprawnionych, rozumieć przez to między innymi osoby, które przepracowały łącznie co najmniej 10 lat w państwowo-spółdzielczym Banku Gospodarki Żywnościowej bądź w Banku Gospodarki Żywnościowej Spółka Akcyjna, z którymi rozwiązano stosunek pracy w którymkolwiek z tych banków z przyczyn określonych w tym przepisie.</u>
          <u xml:id="u-34.30" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-34.31" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-34.32" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 2. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-34.33" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-34.34" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-34.35" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 388 posłów. Większość bezwzględna wynosi 195. Nikt nie głosował za odrzuceniem poprawki, przeciwko głosowało 388 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-34.36" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-34.37" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W 3. poprawce do art. 2 pkt 4 lit. c Senat proponuje, aby ilekroć w ustawie mowa o osobach uprawnionych, rozumieć przez to między innymi osoby, które po przepracowaniu łącznie co najmniej 10 lat w państwowo-spółdzielczym Banku Gospodarki Żywnościowej bądź Banku Gospodarki Żywnościowej SA zostały przejęte przez inne zakłady pracy w trybie art. 231 Kodeksu pracy.</u>
          <u xml:id="u-34.38" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-34.39" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-34.40" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 3. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-34.41" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-34.42" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-34.43" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 389 posłów. Większość bezwzględna wynosi 195. Nikt nie głosował za odrzuceniem poprawki, przeciwko - 387 posłów, 2 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-34.44" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-34.45" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W 4. poprawce do art. 2 ustawy nowelizującej Senat proponuje, aby 12-miesięczny okres dostosowania działalności banków spółdzielczych do znowelizowanej ustawy nie dotyczył kwalifikacji oraz trybu powoływania i odwoływania członków zarządu banku spółdzielczego.</u>
          <u xml:id="u-34.46" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-34.47" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-34.48" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 4. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-34.49" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-34.50" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-34.51" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 387 posłów. Większość bezwzględna wynosi 194. Za odrzuceniem poprawki głosował 1 poseł, 386 posłów głosowało przeciwko, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-34.52" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-34.53" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W 5. poprawce do art. 3 ust. 1 ustawy nowelizującej Senat proponuje skreślić wyrazy „poziomu nieprzekraczającego”.</u>
          <u xml:id="u-34.54" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-34.55" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-34.56" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 5. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-34.57" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-34.58" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-34.59" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 381 posłów. Większość bezwzględna wynosi 191. Za odrzuceniem poprawki głosował 1 poseł, przeciwko - 380 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-34.60" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-34.61" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W 6. poprawce do art. 3 ust. 2 pkt 2 ustawy nowelizującej Senat proponuje, aby zwolnienie z podatku od osób prawnych, o którym mowa w ust. 1, dotyczyło m.in. banków spółdzielczych, które przekazały na zwiększenie funduszu zasobowego co najmniej 90% wypracowanego zysku brutto, a nie, jak uchwalił Sejm, co najmniej 80% wypracowanego zysku netto ustalonego w sposób określony w tym przepisie.</u>
          <u xml:id="u-34.62" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-34.63" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-34.64" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 6. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-34.65" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-34.66" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-34.67" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 386 posłów. Większość bezwzględna wynosi 194. Za odrzuceniem poprawki głosowało 345 posłów, przeciwko - 41 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-34.68" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-34.69" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W 7. poprawce do art. 5 ust. 1 Senat proponuje, aby tryb wzywania do złożenia oświadczeń o zamiarze nieodpłatnego nabycia akcji Banku Gospodarki Żywnościowej SA dotyczył osób, którym uprawnienie to nadano niniejszą ustawą.</u>
          <u xml:id="u-34.70" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-34.71" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-34.72" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 7. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-34.73" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-34.74" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-34.75" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 380 posłów. Większość bezwzględna wynosi 191. Nikt nie głosował za odrzuceniem poprawki, przeciwko głosowało 380 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-34.76" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-34.77" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o zmianie ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających oraz ustawy o Narodowym Banku Polskim.</u>
          <u xml:id="u-34.78" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 20. porządku dziennego: Zmiany w składach osobowych komisji sejmowych (druk nr 1724).</u>
          <u xml:id="u-34.79" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Prezydium Sejmu na podstawie art. 20 ust. 1 regulaminu Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, przedłożyło wniosek w sprawie zmian w składach osobowych komisji sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-34.80" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie zabrać głos w sprawie przedstawionych propozycji?</u>
          <u xml:id="u-34.81" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Nie widzę żadnych zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-34.82" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy zatem do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-34.83" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem zmian w składach osobowych komisji sejmowych, w brzmieniu proponowanym w druku nr 1724, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-34.84" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-34.85" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-34.86" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 383 posłów. Za głosowało 362 posłów, przeciwko - 7 posłów, wstrzymało się 14 posłów.</u>
          <u xml:id="u-34.87" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm dokonał zmian w składach osobowych komisji sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-34.88" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę pana sekretarza o odczytanie komunikatu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#SekretarzPosełJanOrkisz">Posiedzenie Komisji Europejskiej bezpośrednio po zakończeniu głosowań w sali konferencyjnej w nowym Domu Poselskim. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Zarządzam 5-minutową przerwę w obradach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 10 min 27 do godz. 10 min 35)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 21. porządku dziennego: Informacje rządu o: 1) działaniach podejmowanych na rzecz realizacji postanowień uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 1 sierpnia 1997 r. Karta Praw Osób Niepełnosprawnych (druk nr 102); 2) działaniach podejmowanych w 2001 roku na rzecz realizacji postanowień uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 1 sierpnia 1997 r. Karta Praw Osób Niepełnosprawnych (druk nr 1080) wraz ze stanowiskiem Komisji Polityki Społecznej i Rodziny (druk nr 1622).</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę o zabranie głosu sekretarza stanu w Ministerstwie Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej panią Jolantę Banach w celu przedstawienia informacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 1 sierpnia 1997 r. podjął uchwałę w sprawie Karty Praw Osób Niepełnosprawnych. Kara jest katalogiem praw osób niepełnosprawnych w 10 podstawowych dziedzinach życia, opartym na standardowych zasadach wyrównywania szans osób niepełnosprawnych Organizacji Narodów Zjednoczonych. Jednocześnie Sejm Rzeczypospolitej Polskiej zobowiązał rząd do przedstawiania corocznej - w terminie do 30 czerwca - informacji o podjętych działaniach w celu urzeczywistnienia tychże praw.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Zanim przejdę do omówienia informacji za 4 lata, lata 1998–2001, proszę pozwolić mi przywołać podstawowe informacje dotyczące populacji osób niepełnosprawnych, ponieważ mamy już opublikowane wyniki Narodowego Spisu Powszechnego. Warto dodać, że Polska jest jednym z nielicznych krajów, w którym badanie zjawiska niepełnosprawności w spisach ludności stało się już tradycją. W 2002 r. w Polsce prawnie i biologicznie osób niepełnosprawnych było 5456 tys. Biologiczna niepełnosprawność to niepełnosprawność, do której bez orzeczenia „przyznają się” same osoby niepełnosprawne, a więc osoby te deklarują, iż odczuwają całkowicie lub poważnie ograniczoną zdolność do wykonywania czynności podstawowych. Warto dodać, że w 2002 r. osoby niepełnosprawne stanowiły 14,3% populacji kraju. W 1988 r., czyli od ostatniego spisu, tzw. małego spisu powszechnego, był to przyrost znaczący, bo o 35,5%, przy czym największy wzrost liczby osób niepełnosprawnych zanotowano w populacji dzieci. Wyniósł on dziesięciokrotność liczby dzieci niepełnosprawnych w 1988 r. Z niepełnosprawnością prawną, a więc stwierdzoną na podstawie orzeczenia kiedyś Komisji ds. Inwalidztwa, a także lekarzy orzeczników, orzecznictwa KRUS, służb mundurowych oraz zespołów powiatowych ds. orzekania o niepełnosprawności, było 4450 tys. osób niepełnosprawnych. Innym źródłem informacji o rozmiarze niepełnosprawności prawnej w Polsce są badania aktywności ekonomicznej ludności, realizowane co kwartał przez Główny Urząd Statystyczny. Dostarczają one informacji o poziomie dochodów osób niepełnosprawnych, o bezrobociu, o ich aktywności zawodowej, a także o ich wykształceniu. Poziom wykształcenia osób niepełnosprawnych, aczkolwiek w ostatnich latach nieco się poprawił, to jednak nadal jest niekorzystny. W IV kwartale 2002 r. wśród osób w wieku 16 lat i więcej wykształcenie wyższe miało zaledwie 4% osób niepełnosprawnych, policealne i średnie - 22%, zasadnicze zawodowe - 26% i aż 47% - najwyżej podstawowe. Dwa lata temu, w 2000 r. wskaźniki te kształtowały się jeszcze bardziej niekorzystnie. Niski poziom wykształcenia jest jednym z czynników negatywnie wpływających na aktywność zawodową osób niepełnosprawnych. W IV kwartale 2002 r. jedynie 17% niepełnosprawnych w wieku 16 lat i powyżej deklarowało aktywność zawodową. Przypominam, że aktywność zawodowa obejmuje nie tylko osoby pracujące, ale także bezrobotne i poszukujące pracy. Jeszcze mniej korzystne są wskaźniki zatrudnienia. W IV kwartale 2002 r. pracowało 14% osób niepełnosprawnych w wieku produkcyjnym. Dla przykładu: wskaźnik ten dla populacji osób pełnosprawnych wyniósł 48,8%. Wśród bezrobotnych osób niepełnosprawnych zarejestrowanych w końcu 2002 r. w urzędach pracy, mających wykształcenie wyższe, było 33% osób będących w rejestracji dłużej niż 12 miesięcy, podczas gdy wśród mających wykształcenie najwyżej gimnazjalne - 61%. Wykształcenie jest więc i w populacji osób niepełnosprawnych tą wartością, która skutecznie chroni przed bezrobociem. Zdecydowana większość osób niepełnosprawnych w wieku 16 lat to osoby bierne zawodowo, a więc osoby, które nie pracują, nie są bezrobotne i nie poszukują pracy; to przeszło 82,7%. Najczęstsze przyczyny bierności zawodowej osób niepełnosprawnych to w 72% choroba i niesprawność oraz pobieranie emerytury; 22% osób biernych zawodowo pobiera emeryturę. Spośród tych osób będących w wieku produkcyjnym 26% osób posiadało orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności. Ale wśród osób niepełnosprawnych biernych zawodowo było aż przeszło 54% osób w wieku produkcyjnym. Najważniejszymi źródłami utrzymania osób niepełnosprawnych były emerytura i renta inwalidzka. Rentę inwalidzką pobiera 67% osób niepełnosprawnych, natomiast emeryturę - 23,2%. Z pracy jako głównego źródła utrzymania utrzymywało się 14,7% osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Około 1/3 gospodarstw domowych w Polsce ma w swoim składzie co najmniej 1 osobę niepełnosprawną. Gospodarstwa domowe, w których jest jedna osoba niepełnosprawna, znajdują się w gorszej sytuacji ekonomicznej niż rodziny, w których nie ma osób niepełnosprawnych. Badanie warunków życia przeprowadzone w 2001 r. wykazało, iż przeciętny dochód gospodarstw domowych, w których jest osoba niepełnosprawna, wynosił 710 zł, a gospodarstw, w których nie ma osób niepełnosprawnych - 862 zł. A więc w pierwszym przypadku dochód był o ok. 18% niższy. 43% gospodarstw domowych, w których jest osoba niepełnosprawna, oceniało swoją sytuację materialną jako złą lub bardzo złą. Wskaźnik ten w przypadku rodzin, w których nie ma osób niepełnosprawnych, wynosił ok. 30%.</u>
          <u xml:id="u-39.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Dostęp do kultury i wypoczynku w przypadku osób o znacznej niesprawności ruchowej uwarunkowany jest przystosowaniem obiektów do potrzeb osób poruszających się na wózkach inwalidzkich. Niestety, ciągle udział obiektów przystosowanych w tym celu jest niezadowalający i znacznie zróżnicowany terytorialnie. Relatywnie biorąc, najkorzystniejszy jest wskaźnik przystosowania instytucji widowiskowych, czyli teatrów, instytucji muzycznych. W 2001 r. przystosowanych było 41,7% tych obiektów. W przypadku innych obiektów kultury sytuacja była wyraźnie gorsza. Przystosowanych było ok. 40% kin stałych, ok. 28% galerii, 19% muzeów, 14 ośrodków domów kultury i tylko 8,7% bibliotek.</u>
          <u xml:id="u-39.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">W przypadku obiektów turystycznych sytuacja też nie jest najlepsza. Relatywnie korzystny jest wskaźnik dotyczący hoteli, moteli i pensjonatów. W 2001 r. 12% obiektów turystycznych miało pochylnie wjazdowe, 3,5% - drzwi automatyczne, około niespełna 5% - przystosowaną windę, 12% - przystosowane pokoje i łazienki i ok. 5% - inne udogodnienia.</u>
          <u xml:id="u-39.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Przechodząc do rozpatrzenia informacji - po przedstawieniu tego, wydaje mi się, koniecznego wstępu - warto zadać pytanie, jak na tę zdiagnozowaną wcale nie najgorzej, chociaż zapewne niedoskonale, sytuację odpowiada system rozwiązań prawnych, organizacyjnych i finansowych. W przedstawionej państwu za okres 4 lat informacji takiego opisu dokonano. Trudno powiedzieć, czy można być z niego zadowolonym. Ja nie jestem o tyle zadowolona, że najefektywniejszy sposób ilustracji skuteczności podjętych zadań byłby taki, gdyby udało nam się wypracować wskaźniki ilustrujące efektywność, skuteczność rozwiązań prawnych, finansowych, organizacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-39.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Chcę państwa poinformować, że takie działania w biurze pełnomocnika zostały podjęte w związku z przygotowywaniem wspólnego memorandum w sprawie integracji europejskiej. Memorandum to dotyczy przeciwdziałania wykluczeniu i problemu reintegracji społecznej, mieści się w tzw. otwartej metodzie koordynacji systemu zabezpieczenia społecznego. Jeden z elementów tej otwartej koordynacji polega na wspólnym opracowywaniu porównywalnych wskaźników w wielu obszarach, mogących mieć znaczenie dla diagnozowania problemu ubóstwa i wykluczenia społecznego.</u>
          <u xml:id="u-39.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Na przykład w tej konkretnej informacji brakuje wiedzy o tym, jak kształtuje się sytuacja osób niepełnosprawnych bez transferów pieniężnych i jak wygląda ona po doliczeniu świadczeń pieniężnych, usług i pomocy rzeczowej. Wtedy dopiero można ocenić skuteczność podejmowanych działań. Podobny wskaźnik przydałby się przy ocenie efektywności wysokiej pomocy publicznej kierowanej do przedsiębiorców zatrudniających osoby niepełnosprawne. Przez 10 lat z oceną tej efektywności mieliśmy największe kłopoty, ponieważ liczba zatrudnionych osób niepełnosprawnych w zakładach pracy chronionej raczej się nie zmieniała, raczej była stabilna, oscylowała wokół 200–230 tys., a wysokość pomocy publicznej wskazywałaby na pożądany w tym obszarze wzrost zatrudnienia. Myślę, że takie wskaźniki wkrótce będziemy mogli wypracować.</u>
          <u xml:id="u-39.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Najwyższa Izba Kontroli w swoim raporcie z wyników kontroli zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych pokusiła się o zestawienie trzech wskaźników w perspektywie 2-letniej: 1) wielkości środków przekazanych do dyspozycji zakładom pracy chronionej przez 2 lata i I kwartał 2002 r. w wysokości ok. 1 000 200 tys. zł, 2) środków na organizację nowych miejsc pracy dla 5 tys. osób niepełnosprawnych, 3) spadku zatrudnienia tychże osób niepełnosprawnych o 10 tys. osób. Z tego zestawienia wynikało - pierwszego zestawienia dokonanego w naszym kraju - że wielkość pomocy publicznej kierowanej na wzrost zatrudnienia osób niepełnosprawnych często skutkowała zakupem nowego parku technologicznego i zwolnieniami ludzi. Myślę, że już przy następnej okazji, może nie tej najbliższej, ale kolejnej, będziemy mogli przedstawić państwu kilka bardzo ciekawych wskaźników obrazujących skuteczność udzielanej pomocy osobom niepełnosprawnym.</u>
          <u xml:id="u-39.9" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Rozpatrywane obecnie informacje o działaniach podejmowanych na rzecz realizacji Karty Praw Osób Niepełnosprawnych, jak na wstępie zaznaczyłam, dotyczą lat 1998–2001. Chcę przy tym powiedzieć, że tym razem to nie rząd nie przedstawił tej informacji, ale Sejm poprzedniej kadencji jej nie rozpatrzył. Informacja za lata 1998–1999 przedstawiona była 22 lutego 2001 r., za rok 2000 – 19 lipca 2001 r. i za rok 2001 przesłaliśmy informację 6 listopada 2002 r., kiedy już po wyborach sformował się rząd. Rozpatrzył ją Parlamentarny Zespół do spraw Osób Niepełnosprawnych pod kierownictwem, siedzącej tutaj, pani poseł Zofii Wilczyńskiej. Dzisiaj ta informacja jest również przedmiotem obrad państwa posłów.</u>
          <u xml:id="u-39.10" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Nie chcę komentować przyczyn braku zainteresowania tymi informacjami, sprawozdaniami za ubiegłe 4 lata. To byłoby najprostsze, powiedziałabym, gdybym dała się uwikłać w dysputę polityczną, ale w tym szczególnym roku, Europejskim Roku Osób Niepełnosprawnych, powinniśmy dążyć do tego, aby osoby niepełnosprawne miały poczucie, że ich problemy są ważniejsze od debat natury politycznej. Dlatego spróbuję może wytłumaczyć Sejm poprzedniej kadencji za to opóźnienie, chociaż wówczas nie należeliśmy w Sojuszu Lewicy Demokratycznej do większości.</u>
          <u xml:id="u-39.11" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Otóż lata 1998–2001 przyniosły fundamentalne zmiany w zakresie instrumentów i podmiotów dotyczących rehabilitacji osób niepełnosprawnych, wynikające zwłaszcza z wprowadzenia kilku reform: ustrojowej, zdrowia, oświaty i ubezpieczeń społecznych. Reforma samorządowa przeniosła obowiązek realizacji zadań obejmujących rehabilitację społeczną i zawodową do nowo utworzonych jednostek samorządu terytorialnego - powiatów. Obowiązek ten dotyczył w zakresie rehabilitacji zawodowej zwłaszcza pośrednictwa pracy, doradztwa, szkoleń, przekwalifikowania, pożyczek i przystosowania miejsc pracy.</u>
          <u xml:id="u-39.12" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Art. 4 ustawy z lipca 1998 r. o samorządzie powiatowym stanowi, iż do zadań powiatu należy wspieranie osób niepełnosprawnych. Zadania te są dofinansowywane ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych i, jak państwo zapewne pamiętają, Wysoka Izba już tej kadencji wyposażyła kolejny szczebel samorządu terytorialnego, mianowicie samorząd wojewódzki, w realne instrumenty realizacji rehabilitacji zawodowej i społecznej. Samorząd wojewódzki przejął część zadań z zakresu rehabilitacji społecznej i rehabilitacji zawodowej.</u>
          <u xml:id="u-39.13" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Na mocy ustawy z 17 grudnia 1998 r. z kolei, w ramach reformy systemu ubezpieczeń społecznych, zaczął obowiązywać nowy system orzecznictwa o niezdolności do pracy, zastępujący kwalifikowanie do grupy inwalidztwa, oznaczające w praktyce ocenę stopnia naruszenia sprawności organizmu, orzekaniem o zdolności do pracy. Jest to fundamentalna zmiana filozofii orzekania o zdolności do pracy, zmiana, do której wiele osób z naruszoną sprawnością organizmu, niestety, nie może się przyzwyczaić, ponieważ dotąd fundamentalna i oczywista była zasada, że z naruszonej sprawności organizmu wynika niemożność podjęcia pracy. Tymczasem orzecznictwo o zdolności do wykonywania pracy oznacza zupełnie co innego niż orzecznictwo oceniające stopień naruszenia sprawności organizmu. W tej sprawie do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i na pewno do państwa posłów przychodzi wiele skarg, wiele wniosków i wiele uwag od osób z naruszoną sprawnością organizmu.</u>
          <u xml:id="u-39.14" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Drugą ważną zmianą w systemie ubezpieczeń społecznych było to, iż w miejsce wcześniejszych emerytur przyznawanych bez względu na wiek dla osób, które opiekowały się dziećmi niepełnosprawnymi, a miały, odpowiednio, kobieta 20 lat stażu ubezpieczeniowego, mężczyzna - 25, wprowadzono zasiłek stały, od którego odprowadzana jest składka na ubezpieczenie społeczne.</u>
          <u xml:id="u-39.15" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">W 1999 r. powstały powiatowe zespoły orzekania o stopniu niepełnosprawności dla celów pozarentowych.</u>
          <u xml:id="u-39.16" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Najbardziej dojmująca w skutkach okazała się reforma zdrowia. W związku z wprowadzonymi zmianami w latach 1998–2001 w odniesieniu do realizacji niektórych praw osób niepełnosprawnych nastąpiła wyraźna poprawa, ale w odniesieniu do niektórych sytuacja uległa pogorszeniu i do dzisiaj dotyczy to zwłaszcza dostępu do świadczeń zdrowotnych. W tej sprawie poprzedni Urząd Nadzoru Ubezpieczeń Zdrowotnych otrzymywał najwięcej skarg, najwięcej petycji obywateli. Biuro Pełnomocnika do Spraw Osób Niepełnosprawnych również najwięcej listów otrzymywało w kwestii problemów dostępu do świadczeń zdrowotnych.</u>
          <u xml:id="u-39.17" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Osoby niepełnosprawne od chwili wdrożenia w 1999 r. reformy systemu opieki zdrowotnej sygnalizują trudności w uzyskaniu skierowania do lekarzy specjalistów na badania diagnostyczne, a w konsekwencji również problemy w prowadzeniu prawidłowego procesu leczenia i rehabilitacji. Wynika to między innymi z wyznaczania odległych terminów wizyt, zbyt wysokich w stosunku do dochodów tych osób cen leków, przedmiotów ortopedycznych, środków pomocniczych i leczniczych środków technicznych.</u>
          <u xml:id="u-39.18" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Należy jednocześnie zauważyć, że przy realizacji zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne w latach 1999–2001 występowały różnice w wysokości dofinansowania między poszczególnymi kasami chorych, co oznaczało, że każda kasa chorych mogła podwyższyć limit cen, a w związku z tym podwyższyć limit refundacji albo go obniżyć. W tej sprawie na wniosek samych zainteresowanych osób niepełnosprawnych minister zdrowia zmienił rozporządzenie i od 2002 r. wszędzie, w całej Polsce, obowiązują jednolite limity cen zakupu sprzętu ortopedycznego, środków pomocniczych i środków leczniczych technicznych oraz limity cen napraw, co jest bardzo ważne, tego sprzętu.</u>
          <u xml:id="u-39.19" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Ważnym wsparciem dla osób niepełnosprawnych, dla których często uzupełnienie środków między limitem cenowym a posiadanymi dochodami własnymi jest problemem, było to, że Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych - poprzez zlecenie zadania samorządom albo poprzez program celowy „Drogowskaz” - realizował pomoc w zakupie sprzętu ortopedycznego, środków pomocniczych i leczniczych środków technicznych. Ze środków PFRON na ten cel wydatkowano w 1998 r. 18 mln zł, w 1999 r. - 15 mln zł, w 2000 r. - około 19 mln zł i w 2001 r. - 29 800 tys. zł. Potrzeby w tym zakresie są nam przez powiaty, w których zadanie to stało się zadaniem własnym, wciąż jeszcze sygnalizowane jako niezaspokojone. Kasy chorych w 2001 r. przeznaczyły na ten cel ponad 300 mln zł. Przy czym tu zawsze postęp technologiczny będzie wyprzedzał prawdopodobnie, i to o wiele na razie, nasze możliwości budżetowe.</u>
          <u xml:id="u-39.20" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Nadal nierozwiązanym problemem pozostaje wczesna diagnostyka, której powszechne stosowanie mogłoby zapobiec wielu przypadkom niepełnosprawności lub umożliwić podjęcie wczesnej rehabilitacji, która w przyszłości mogłaby ograniczać skutki niepełnosprawności. Krótko mówiąc, mam tu na myśli sytuację, gdy rodzina z małym dzieckiem niepełnosprawnym, do momentu podjęcia przez to dziecko obowiązku szkolnego, pozostaje bardziej sama i skazana na siebie, niż wtedy, kiedy dziecko zaczyna realizować obowiązek szkolny i z konieczności pojawiają się instytucje, które wspierają rodzinę w rehabilitacji i w wychowaniu dziecka.</u>
          <u xml:id="u-39.21" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Aby zasypać tę szczególną lukę, po pierwsze, przedstawiony został Radzie Nadzorczej Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych program wczesnej pomocy dziecku niepełnosprawnemu i jego rodzinie, opracowany przez organizacje pozarządowe. Program ten obecnie jest przedmiotem uzgodnień międzyresortowych. Sądzę, że od przyszłego roku będzie można stworzyć system wsparcia dla organizacji pozarządowych, jeszcze dodatkowo, poza tymi systemami, w ramach których się je wspiera, i dla samorządów na rozbudowę placówek rehabilitacyjnych, wielospecjalistycznych, służących wczesnej pomocy. Gdyby istniała tak gęsta sieć tych placówek, jak warsztatów terapii zajęciowej na przykład, to sądzę, że byłoby nam łatwiej uniknąć takich dramatów i takich tragedii, z jakimi mieliśmy do czynienia w nieodległych miesiącach.</u>
          <u xml:id="u-39.22" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Badaliśmy to i przyglądaliśmy się każdemu takiemu przypadkowi. Chcę powiedzieć, że przyczyną prób zamachów samobójczych i dzieciobójczych kobiet wychowujących dzieci niepełnosprawne było przede wszystkim poczucie ogromnego osamotnienia i izolacji, traumy wynikającej z samotności i zamknięcia. A więc pomoc psychologiczna, pomoc w formie usług opiekuńczych wydaje się niezbędna. Ponieważ taką rolę mają spełniać powiaty, ale z różnych przyczyn nie spełniają, Rada Nadzorcza Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych przyjęła 2–3 tygodnie temu program wspierania zatrudnienia osób niepełnosprawnych w administracji publicznej. W ten sposób chcemy między innymi wesprzeć kadrowo powiatowe centra pomocy rodzinie samymi osobami niepełnosprawnymi, dla których tym sposobem będzie praca. Chodzi o to, by - jeśli kończą one resocjalizację, pedagogikę specjalną, prawo czy pedagogikę - monitorowały u siebie w powiecie rodziny wymagające wsparcia przede wszystkim terapeutycznego, psychologicznego i w zakresie usług opiekuńczych.</u>
          <u xml:id="u-39.23" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Jednym z praw wymienionych w Karcie Praw Osób Niepełnosprawnych jest obowiązek zapewnienia im świadczeń zabezpieczenia społecznego, i to świadczeń, które uwzględniają podwyższone koszty funkcjonowania rodzin osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-39.24" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Chcę powiedzieć, że system zabezpieczenia społecznego - a więc przede wszystkim świadczeń pieniężnych, instytucjonalnych, świadczeń pielęgnacyjnych w formie usług pielęgnacyjnych - nie zmienił się diametralnie w latach 1998–2001. W systemie ubezpieczeniowym więc podstawowym świadczeniem dla osób niepełnosprawnych była renta inwalidzka, ale także dodatki pielęgnacyjne, finansowane w kwocie kilku miliardów złotych, dla emerytów i rencistów o znacznym bądź umiarkowanym stopniu niepełnosprawności bądź tych, którzy ukończyli 75. rok życia.</u>
          <u xml:id="u-39.25" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Z kolei w systemie pozaubezpieczeniowym osobom niepełnosprawnym przysługują zasiłki pielęgnacyjne dla dzieci i dorosłych osób niepełnosprawnych na kwotę ok. 1600 mln zł. W systemie pomocy społecznej są to renty socjalne, jednogłośnie wyjęte właśnie dzisiaj decyzją państwa parlamentarzystów z systemu pomocy społecznej i przeniesione do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, co dla samych osób niepełnosprawnych ma i będzie miało znaczenie, bo teraz może takiego nie ma, ale w dalszej perspektywie będzie miało znaczenie ekonomiczne, a teraz ma znaczenie humanistyczne. To znaczenie humanistyczne, zmieniając filozofię renty socjalnej na świadczenie z ubezpieczenia, a nie świadczenie z pomocy społecznej, jednocześnie wskazuje, że jest to dochód zastępujący dochód pracy, jest to świadczenie obywatelskie. Zmiany polegają przede wszystkim na korzystniejszej waloryzacji i na terminowym dostarczaniu świadczenia w postaci renty socjalnej.</u>
          <u xml:id="u-39.26" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">W systemie pomocy społecznej funkcjonuje zaś zasiłek stały wypłacany 74 tys. osób na kwotę 293 mln zł, zasiłek stały wyrównawczy dla osób, które z powodu wieku lub niepełnosprawności nie podjęły pracy, nie mają dochodu - jest ich 116 tys. osób. Świadczenie to wypłaca budżet państwa na kwotę 340 mln zł. W systemie pomocy społecznej obowiązują również wyższe kryteria dochodowe, uprawniające do świadczeń dla rodzin i osób niepełnosprawnych, co odpowiada jednemu z podstawowych praw Karty Praw Osób Niepełnosprawnych, czyli uwzględnianiu zwiększonych kosztów utrzymania rodzin niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-39.27" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Podsumowując, świadczenia z pomocy społecznej z powodu niepełnosprawności otrzymało w 2001 r. 427 510 rodzin niepełnosprawnych. System pomocy społecznej udziela również pomocy rodzinom z osobami niepełnosprawnymi w formie usług opiekuńczych, specjalistycznych usług opiekuńczych, opieki dla dzieci w systemie opieki zastępczej w placówkach opiekuńczo-wychowawczych czy w domach pomocy społecznej.</u>
          <u xml:id="u-39.28" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">W zakresie podstawowego prawa osób niepełnosprawnych w wieku powyżej 16 lat, czyli prawa do pracy przede wszystkim na otwartym rynku pracy, a jeśli jest to niemożliwe, w warunkach chronionych, obowiązywały w latach 1998–2001 przepisy ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej, społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Ulegały one wielokrotnym zmianom, aż pod koniec ubiegłego roku Wysoka Izba zadecydowała o fundamentalnej zmianie tej ustawy, a tym samym o zmianie sposobu wspierania zatrudnienia osób niepełnosprawnych, kładąc większy nacisk na zatrudnienie na otwartym rynku pracy, czym wychodzimy naprzeciw ONZ-owskim standardowym zasadom wyrównywania szans osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-39.29" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">W roku 1998 utworzono 15 tys. nowych stanowisk pracy dla osób niepełnosprawnych ze środków PFRON, w tym 6 tys. w zakładach pracy chronionej, a na stanowiskach tych zatrudniono ogółem 15 tys. osób niepełnosprawnych. Na koniec 1998 r. pracowało ogółem 845 tys. osób niepełnosprawnych, w tym 201 tys. w zakładach pracy chronionej.</u>
          <u xml:id="u-39.30" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">W 1999 r. utworzono 14 439 nowych miejsc pracy, na których zatrudniono 15 520 osób niepełnosprawnych. Na otwartym rynku zorganizowano ok. 8 tys. stanowisk pracy, zaś w ZPCh-ach ok. 5,5 tys. W IV kwartale 1999 r. pracowało ogółem więcej, bo 710 tys. osób niepełnosprawnych, ale w 2000 r. mamy spadek zatrudnienia osób niepełnosprawnych: na otwartym i chronionym rynku pracy pracuje 700 tys. osób niepełnosprawnych, z czego 479 tys. na otwartym, a 221 tys. w zakładach pracy chronionych. W tym czasie zorganizowano ok. 7 tys. nowych miejsc pracy, na stanowiskach tych zatrudniono 7 tys. osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-39.31" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">I już ostatni rok ze sprawozdawanej informacji: w 2001 r. mieliśmy do czynienia z kolejnym spadkiem zatrudnienia osób niepełnosprawnych, bo pracowało 619 tys. takich osób. W okresie tym na nowo utworzonych stanowiskach pracy zatrudniono 6700 osób niepełnosprawnych, w tym 2200 w ZPCh-ach, pozostałych na otwartym rynku pracy. W 2001 r. w zakładach pracy chronionej zatrudnienie spadło najbardziej drastycznie, bo do 189 tys. zatrudnionych osób niepełnosprawnych. Było to związane z gwałtowną zmianą sposobu subsydiowania zatrudnienia w zakładach pracy chronionej, a więc zamianą wspierania poprzez zwolnienie podatku VAT na zwrot wpłaconego najpierw podatku VAT, ale refundacja była limitowana do określonego poziomu. Przejściowo w wielu zakładach pracy chronionej tak nagle wprowadzone przepisy, które zresztą Trybunał Konstytucyjny uznał potem w części za niezgodne z konstytucją, tak gwałtowne zmiany spowodowały utratę płynności finansowej części ZPCh-ów. Dla tych zakładów rada nadzorcza ze środków PFRON przygotowała program celowy „Sezam”, który miał reagować w przypadkach utraty płynności finansowej z powodu zmiany przepisów dotyczących zwrotu VAT.</u>
          <u xml:id="u-39.32" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Chcę jednak powiedzieć, że pełna sytuacja dotycząca efektywności wykorzystanych środków finansowych na wsparcie zatrudnienia niepełnosprawnych w kolejnych latach możliwa by była po przeprowadzeniu dokładnej analizy kształtowania się rynku pracy i wielkości pomocy publicznej na jedną osobę niepełnosprawną. I w tym względzie nie jesteśmy całkiem bezradni. Chcę państwu jednoznacznie powiedzieć, że zmniejszającej się gdzieś od 1999 r. liczbie organizowanych nowych miejsc pracy na otwartym i chronionym rynku pracy towarzyszył wzrost kosztów utworzenia jednego miejsca pracy, liczonych na jedno stanowisko pracy. Tak więc z tą efektywnością rzeczywiście było trochę różnie.</u>
          <u xml:id="u-39.33" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">W powiatowym urzędzie pracy w roku 1998 zarejestrowanych było 26 494 osoby, w 1999 r. - 31 520 osób, w 2000 r. - 39 634 osoby, w 2001 r. - 50 147 osób. PFRON sygnalizuje, że ze sprawozdań przesyłanych od starostów wynika, iż bezrobocie wśród osób niepełnosprawnych spada. Oczywiście wzrost bezrobotnych osób niepełnosprawnych do 2001 r. był spowodowany przede wszystkim sytuacją gospodarczą kraju. Sytuacja i zakładów pracy chronionej, i zatrudnienia osób niepełnosprawnych to zawsze proste odbicie pogarszającej się sytuacji gospodarczej w kraju, ale też wzrost zarejestrowanych bezrobotnych osób niepełnosprawnych i liczby poszukujących zatrudnienia osób niepełnosprawnych to efekt coraz bardziej i skuteczniej docierającej informacji o możliwościach wspierania zatrudnienia tych osób ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Oby nam oczywiście wystarczyło tylko środków.</u>
          <u xml:id="u-39.34" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Rehabilitację zawodową wspiera rehabilitacja społeczna, zwłaszcza w formie warsztatów terapii zajęciowej, które czasami są miejscem przygotowania zawodowego i kształtowania podstawowych umiejętności osób niepełnosprawnych. Z roku na rok wzrasta liczba warsztatów terapii zajęciowej. Ja muszę powiedzieć, że jest to najbardziej dynamicznie rozwijająca się forma rehabilitacji społeczno-zawodowej i chyba jeden z największych sukcesów rehabilitacji społecznej finansowanej przez PFRON. W 1998 r. funkcjonowało 297 WTZ-ów, w których uczestniczyło 8700 osób niepełnosprawnych, w 1999 r. - już 312 dla 9200 uczestników, w 2000 r. - 371 WTZ-ów dla 10 tys. osób niepełnosprawnych, w 2001 r. - 401 warsztatów dla 10 tys. osób niepełnosprawnych, w 2002 r. mamy już 441 warsztatów terapii zajęciowej, a organizacje pozarządowe i starostowie złożyli wnioski na ogólną kwotę 500 mln zł, która oczywiście w kolejnych latach daleko, daleko przerasta możliwości PFRON, ale należy cieszyć się, że jest tak wielka gotowość i tak duże zainteresowanie tworzeniem nowych placówek społecznej i społeczno-zawodowej rehabilitacji. Na warsztaty terapii zajęciowej w poszczególnych latach wydatkowano od 142 mln do 163 mln.</u>
          <u xml:id="u-39.35" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Kolejną formą rehabilitacji społecznej są turnusy rehabilitacyjne, cieszące się coraz większą popularnością - również finansowane ze środków PFRON - z których korzysta i zgłasza chęć korzystania coraz większa liczba osób niepełnosprawnych. W 2001 r. z takich turnusów skorzystało 126 tys. niepełnosprawnych, dofinansowanie wyniosło 63... około 64 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-39.36" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Zbliżam się już do omawiania ostatnich punktów Karty Praw Osób Niepełnosprawnych, do zdefiniowanych po kolei obszarów wyrównywania szans. Jednym z nich, bardzo ważnym, wręcz o fundamentalnym znaczeniu jest prawo do edukacji. Możemy powiedzieć, że reforma edukacji, może w przeciwieństwie do reformy zdrowia, okazała się dla tych osób korzystna. W ostatnich latach w systemie edukacji nastąpiły zasadnicze zmiany programowe, legislacyjne, dotyczące kształcenia dzieci i młodzieży niepełnosprawnej. Warto przypomnieć, na czym polegały owe zmiany. Otóż przede wszystkim na stworzeniu możliwości pobierania nauki przez dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi we wszystkich typach szkół, na umożliwieniu realizowania zindywidualizowanego procesu kształcenia, form i programów, na dostosowaniu treści i metod organizacji nauczania do możliwości psychofizycznych ucznia. Istotny wpływ na wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci i młodzieży niepełnosprawnej ma również bezpłatny dowóz do szkół podstawowych, gimnazjów, a także specjalnych ośrodków szkolno-wychowawczych, ośrodków umożliwiających realizację obowiązku szkolnego dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym w stopniu głębokim, nieodpłatne zaopatrzenie w podręczniki i zeszyty ćwiczeń, finansowane ze środków Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu, zatrudnienie do pracy z dziećmi wysoko kwalifikowanej i specjalistycznie przygotowanej kadry pedagogicznej.</u>
          <u xml:id="u-39.37" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Dzięki wprowadzeniu tych rozwiązań organizacyjnych i prawnych dotyczących kształcenia osób niepełnosprawnych można zaobserwować wzrost liczby uczniów uczęszczających do szkół podstawowych ogólnodostępnych z oddziałami integracyjnymi. W roku 2002 z tej formy kształcenia korzystało 9120 uczniów. Dla przykładu podam, że w poprzednim roku szkolnym, 2000/2001, było to 8305 uczniów, w 1999/2000 - 5 tys. uczniów, a w 1998/1999 r. - tylko 4200 uczniów. Wciąż jednak przeważa szkolnictwo specjalne. Ogólnie w roku szkolnym 2001/2002 uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi osiągnęli liczbę ok. 225 tys. osób, przy czym obejmuje to szkoły podstawowe, gimnazjalne, ponadgimnazjalne i nawet policealne. Przeważa tu szkolnictwo specjalne: na 100 tys. dzieci 52% korzysta ze szkolnictwa specjalnego, ale z coraz bogatszą ofertą edukacyjną.</u>
          <u xml:id="u-39.38" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">W latach 1998–2001 w zakresie dostępności obiektów, zwłaszcza użyteczności publicznej, dla osób niepełnosprawnych obowiązywały przepisy ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane. Przepisy te podlegały wielokrotnym nowelizacjom, przy czym nie zmieniły się zasadniczo te z nich, które dotyczą konieczności projektowania, budowania, użytkowania i utrzymania obiektu budowlanego w sposób zapewniający niezbędne warunki do korzystania z obiektów użyteczności publicznej i mieszkaniowego budownictwa wielorodzinnego przez osoby niepełnosprawne. Zgodnie z art. 93 ustawy Prawo budowlane osoba, która przy projektowaniu bądź wykonywaniu robót w sposób rażący nie przestrzega tych przepisów, polega karze grzywny. Szczegółowe uregulowania w zakresie budownictwa, z uwzględnieniem potrzeb niepełnosprawnych, zawarte były w rozporządzeniu ministra gospodarki przestrzennej i budownictwa z grudnia 1994 r.</u>
          <u xml:id="u-39.39" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Należy tu wyraźnie powiedzieć, że omawiana ustawa Prawo budowlane obowiązuje od 1 stycznia 1995 r. i ma zastosowanie jedynie do nowych obiektów, zaś do budynków powstałych przed tą datą tylko o tyle, o ile podlegają one gruntownym remontom. Jeśli nie jest przeprowadzony remont, to właściciel może pozostawić obiekt bez przystosowania. W przepisach budowlanych nie ustalono obowiązku dostosowania do potrzeb osób niepełnosprawnych istniejących już obiektów użyteczności publicznej, dlatego też jeśli nie ma potrzeby wykonania remontu, to obiekt nie jest przystosowany. Z tej też przyczyny sytuacja mieszkaniowa wielu osób niepełnosprawnych jest nadal niekorzystna, to znaczy mieszkania są niedostosowane do ich potrzeb. Wychodząc naprzeciw postulatom zgłaszanym przez organizacje pozarządowe oraz samych niepełnosprawnych, Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych - który, jak się okazuje, gdyby nie istniał, to właściwie w ogóle nie można byłoby powiedzieć, z czego finansuje się poszczególne założenia i zasady Karty Praw Osób Niepełnosprawnych - wydał w 2001 r. na dofinansowanie kosztów likwidacji barier architektonicznych kwotę 25 838 tys zł.</u>
          <u xml:id="u-39.40" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Należy zauważyć, że również wiele placówek opieki zdrowotnej było przystosowywanych ze środków PFRON. W związku z nowelizacją ustawy z grudnia ubiegłego roku weszło to na stałe do zadań samorządu powiatowego, ale jest to związane tylko z realizacją indywidualnych potrzeb osób niepełnosprawnych w zakresie likwidacji barier architektonicznych, urbanistycznych, technicznych i funkcjonalnych, ponieważ finansowanie - tak jak to było do 2001 r. - ze środków PFRON likwidacji tych barier w budynkach użyteczności publicznej często oznaczało tak nieprawdopodobnie wysokie kwoty, iż odbywało się to ze szkodą dla rehabilitacji społecznej i zawodowej niepełnosprawnych. W związku z tym pracujemy w tej chwili w Biurze Pełnomocnika do Spraw Osób Niepełnosprawnych nad taką zmianą prawa i takim ukształtowaniem sankcji, aby były one na tyle dotkliwe dla wykonawcy i inwestora, że nie będzie się opłacało oddawać budynków użyteczności publicznej z barierami architektonicznymi.</u>
          <u xml:id="u-39.41" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Przypomnę w tym miejscu zakres regulacji dotyczących ulg komunikacyjnych, który został przyjęty w ustawach okołobudżetowych, a potem, nowelizowany na wniosek pełnomocnika do spraw osób niepełnosprawnych, przywrócił i poszerzył - w niektórych obszarach przywrócił, a w niektórych tylko poszerzył w stosunku do ustaw okołobudżetowych - obowiązujący zakres ulg dla osób niepełnosprawnych, tak aby w drastyczny sposób nie pogarszać ich sytuacji i nie powodować niemożności realizacji celów rehabilitacyjnych czy edukacyjnych. Obowiązują również ulgi w opłatach abonamentowych. Rozporządzeniem Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z czerwca 1996 r. w sprawie opłat abonamentowych za używanie odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych zwolniono z tych opłat - i w tej materii nic się nie zmieniło - inwalidów I grupy, osoby, które ukończył 75. rok życia i otrzymują stały zasiłek lub rentę socjalną, osoby niesłyszące oraz niewidome. Ten zakres regulacji obowiązuje do dzisiaj. Na podstawie rozporządzenia ministra łączności z października 1996 r. osobie niepełnosprawne z uszkodzeniem narządu słuchu lub mowy w stopniu powodującym konieczność korzystania z tekstofonu bądź wideotelefonu albo z uszkodzeniem narządu wzroku zakwalifikowanej do I grupy inwalidzkiej i prawnemu opiekunowi takiej osoby przysługiwała w latach 1998–2000 pięćdziesięcioprocentowa ulga w opłacie za uzyskanie dostępu do sieci telekomunikacyjnej wraz z zainstalowaniem telefonicznego urządzenia końcowego oraz taka sama ulga w miesięcznej opłacie abonamentowej. Z racji prywatyzacyjnych i komercjalizacyjnych Prawo telekomunikacyjne zniosło z dniem 1 stycznia 2001 r. ten przywilej, ale ulgi w opłatach dla osób niepełnosprawnych zachowały m.in. Telekomunikacja Polska i Netia. Myślę, że to nie będzie reklama, jeśli z tego miejsca podziękujemy operatorom, którzy są gotowi udzielać takich ulg osobom niepełnosprawnym.</u>
          <u xml:id="u-39.42" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Ulgi obowiązują również w rozporządzeniu ministra łączności i polegają one na doręczaniu m.in. - nie będę czytać wszystkich rozwiązań - osobie niepełnosprawnej, na jej żądanie i bez pobierania dodatkowych opłat, przesyłek listowych, listów wartościowych, paczek, przekazów pocztowych oraz przyjmowaniu przez listonosza od osoby niepełnosprawnej prawidłowo opłaconej zwykłej przesyłki listowej.</u>
          <u xml:id="u-39.43" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Szanowni Państwo! Przedłożone informacje o działaniach podejmowanych w 2001 r. na rzecz realizacji uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 1 sierpnia 1997 r. Karta Praw Osób Niepełnosprawnych opracowane zostały głównie na podstawie materiałów nadesłanych przez poszczególne ministerstwa, urzędy centralne. Omówione w nich zostały działania, jakie były realizowane na rzecz tych osób, a także obowiązujące w tym okresie uregulowania prawne odnoszące się do każdego z wymienionych w uchwale praw i zmiany, jakie w 2001 r. zostały dokonane w tych uregulowaniach.</u>
          <u xml:id="u-39.44" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Wskazano także sfery, które wymagają zwiększenia działań zmierzających do wyrównywania szans osób niepełnosprawnych. Analizując ich sytuację w świetle obowiązujących wymienionych przepisów i podejmowanych działań, należy zauważyć, że największy wpływ na to, że sytuacja tych osób w wielu obszarach, chociaż nie we wszystkich, jest trudna, ma przede wszystkim, po pierwsze, konieczność ponoszenia wysokich kosztów zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze, lecznicze środki techniczne, a zwłaszcza w leki i w środki medyczne. O ile PFRON jest w stanie wspierać i dalej będzie - bo na trwałe państwo posłowie wpisali to do ustawy - wspierać zakup przedmiotów ortopedycznych i środków technicznych, o tyle oczywiście nie może z racji finansowych i prawnych refundować dopłaty do leków. Ale też chcę powiedzieć, że zwłaszcza w 2001 i w 2002 r. udało się zmienić wiele rozporządzeń, wpisując na listę leków refundowanych np. leki hamujące rozwój stwardnienia rozsianego czy leki na chorobę Turnera, Alzheimera - jak podpowiada pani poseł Wilczyńska. Teraz jeszcze raz przyglądamy się rozporządzeniu dotyczącemu celiakii i fenyloketonurii - dobrze powiedziałam.</u>
          <u xml:id="u-39.45" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Nadal występują trudności związane z dostępem do lekarzy specjalistów, uzyskaniem skierowania na specjalistyczne badania lub zabiegi z zakresu rehabilitacji leczniczej, ale nie ma już problemu z uzyskaniem zezwolenia na leczenie dziecka poza obszarem działania kasy chorych, który to problem występował notorycznie w przypadku dzieci chorych na dziecięce porażenie mózgowe, gdzie ośrodki są rzadko rozmieszczone i bardzo specjalistyczne - tego problemu już nie ma.</u>
          <u xml:id="u-39.46" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Wciąż jeszcze występują bariery funkcjonalne: architektoniczne, urbanistyczne, transportowe i w komunikowaniu się. Niewystarczająca jest dostępność edukacji, głównie w formach integracyjnych, oraz sygnalizują osoby niepełnosprawne wzrastające problemy z pozyskaniem pracy, mimo tak dużych środków przeznaczanych na ten cel. To są najważniejsze obszary problemów zgłaszanych przez organizacje pozarządowe, instytucje administracji publicznej, same osoby niepełnosprawne, jeśli chodzi o realizację praw osób niepełnosprawnych wynikających z karty przeze mnie cytowanej.</u>
          <u xml:id="u-39.47" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Ograniczenia funkcjonalne, jakie niesie ze sobą niepełnosprawność, stanowią często barierę niemożliwą do samodzielnego pokonania. Dlatego też wszelkie działania, które mają na celu zniesienie tych ograniczeń, w tym działania zmierzające do zapewnienia niepełnosprawnym zaopatrzenia w odpowiedni sprzęt, do zapewnienia pomocy, usług, jak i umożliwienia tym osobom korzystania z przysługujących ulg, uprawnień, dóbr kultury, stanowią klucz do rozwiązania wielu problemów, które osoby niepełnosprawne napotykają w codziennej egzystencji. Wśród podmiotów realizujących te uprawnienia w znaczącym stopniu pojawiły się organizacje pozarządowe i samorządy terytorialne. Daje to szanse i wywołuje to niepokój. Organizacje zrzeszające osoby niepełnosprawne bądź działające na ich rzecz często z nieufnością wypowiadają się o organizacji samorządowej i współpracują z nią. Często takie obawy mi zgłaszają. Często też są one zasadne. W związku z tym przy samorządach powiatowych i marszałkowskich powstają, z mocy ustawy, dzięki państwa decyzji, powiatowe i wojewódzkie rady konsultacyjne do spraw osób niepełnosprawnych uczestniczące w podejmowaniu decyzji na rzecz środowiska.</u>
          <u xml:id="u-39.48" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Mam również przyjemność poinformować państwa, że polskie organizacje pozarządowe, zrzeszające osoby niepełnosprawne lub działające na ich rzecz, stworzyły wspólną krajową reprezentację, forum, które będzie aplikować do europejskiego forum osób niepełnosprawnych. To są dobre sygnały i dobre rozwiązania. Pomimo wielu problemów chcę powiedzieć, że jeśli chodzi o postrzeganie osób niepełnosprawnych i ich sytuację w tym dziesięcioleciu, bardzo trudnym dziesięcioleciu, osoby niepełnosprawne, dzięki decyzjom kolejnych parlamentów i kolejnych rządów, podlegały szczególnej ochronie i w mniejszym stopniu niż inne grupy społeczne odczuwały negatywne konsekwencje transformacji.</u>
          <u xml:id="u-39.49" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">W Europejskim Roku Osób Niepełnosprawnych chciałabym wszystkim osobom niepełnosprawnym złożyć w imieniu Wysokiej Izby i w swoim życzenia i zapewnić je, że ja nie mam wątpliwości, iż w tej sali problematyka osób niepełnosprawnych - pomimo być może odwrotnego wrażenia, jakie mogą odnosić telewidzowie i osoby niepełnosprawne - raczej nas łączy, niż dzieli. I życzę wszystkim, aby tak dalej pozostało. Dziękuję państwu za uwagę. Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-39.50" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę o zabranie głosu pana posła Jacka Kasprzyka w celu przedstawienia stanowiska komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#PosełSprawozdawcaJacekKasprzyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To, co powiedziała na zakończenie pani minister, że ostatnie lata przyniosły zmiany w sposobie postrzegania niepełnosprawności, rzeczywiście ma miejsce. Niepełnosprawność nie jest już dzisiaj rozumiana tylko jako skutek uszkodzenia ciała lub skutek choroby, lecz również jako skutek występujących w otoczeniu barier społecznych, ekonomicznych, technicznych.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#PosełSprawozdawcaJacekKasprzyk">Panie i Panowie Posłowie! Prawa osób niepełnosprawnych to prawa człowieka. Oznacza to nic więcej jak to, że osoby niepełnosprawne posiadają te same prawa co wszyscy obywatele, natomiast w rzeczywistości często się zdarza, że napotykają zbyt wiele przeszkód, aby mogli z tych praw w pełni korzystać. Dlatego też zagwarantowanie osobom niepełnosprawnym równych praw wymaga z jednej strony przeciwdziałania przejawom wszelkiej dyskryminacji - czy to w zatrudnianiu, czy to w uczestniczeniu w życiu społecznym - a z drugiej strony wymaga ujednolicenia mechanizmów tych szans. Osobom niepełnosprawnym muszą przysługiwać pewne szczególne prawa, aby ta grupa w takim samym stopniu jak pozostała część społeczeństwa mogła z przysługujących obywatelskich praw korzystać. Osobom niepełnosprawnym jest również znacznie trudniej niż reszcie społeczeństwa sprostać wyzwaniom, jakie niesie codzienne życie. Znaczna część osób niepełnosprawnych, która pozostałaby bez pomocy, narażona jest na ryzyko wykluczenia społecznego,</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#PosełSprawozdawcaJacekKasprzyk">Omawiana dzisiaj uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z 1 sierpnia 1997 r. pod nazwą Karta Praw Osób Niepełnosprawnych stanowi deklarację woli przestrzegania prawa osób niepełnosprawnych do niezależnego, samodzielnego i aktywnego życia. Z drugiej strony stanowi również ta karta wezwanie dla rządu i władz samorządowych do podjęcia działań umożliwiających realizację praw osób niepełnosprawnych, wynikających z Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz szeregu aktów naszego prawa narodowego, jak i międzynarodowego. Omawiana ustawa obejmuje okres 1998–2001.</u>
          <u xml:id="u-41.3" who="#PosełSprawozdawcaJacekKasprzyk">Jakie z tego wynikają pierwsze wnioski? Po pierwsze, zapisy Karty Praw Osób Niepełnosprawnych wskazują obszary, w których powinny być podejmowane działania na rzecz wyrównywania szans osób niepełnosprawnych, jednak zapisy tej karty nie nakładają na jednostki centralne i samorządowe obowiązków opracowywania i przedstawiania okresowych planów realizacji związanych z nimi przedsięwzięć. Również nie nakłada w żaden sposób system prawny sankcji za niewykonywanie praw wobec osób niepełnosprawnych. W związku z tym większość tych jednostek nie prowadzi planowej i systemowej działalności, której celem byłaby realizacja zapisów Karty Praw Osób Niepełnosprawnych. Nie można również porównać realizacji za okres sprawozdawczy praw osób niepełnosprawnych poprzez poszczególne urzędy i jednostki samorządu terytorialnego. Brak takiej pełnej informacji utrudnia zasadność wyboru zadań do realizacji, a także określenie skali zaspokojenia potrzeb osób niepełnosprawnych. Również trzeba powiedzieć, że nazbyt często się zdarza, że poszczególne jednostki, szczególnie w samorządzie, nie mają pełnej informacji o skali niepełnosprawności, a zatem nie będą miały pełnej informacji i wiedzy o potrzebach osób niepełnosprawnych. Niewątpliwie może mieć to, i ma na pewno, duże znaczenie co do skuteczności podejmowanych decyzji.</u>
          <u xml:id="u-41.4" who="#PosełSprawozdawcaJacekKasprzyk">Wysoka Izbo! Z niezadowoleniem Komisja Polityki Społecznej i Rodziny odnotowuje również bardzo istotny fakt, że dopiero w szóstym roku obowiązywania Karty Praw Osób Niepełnosprawnych Wysoka Izba, jako twórca i uchwałodawca tejże karty, dokonuje jej oceny. W szóstym roku - trochę chyba za późno. Mając również na uwadze zwiększenie aktywności działań Sejmu i rządu w latach ostatnich, 2002–2003, na rzecz osób niepełnosprawnych, wydaje się, że bardziej istotne byłoby dokonanie oceny bieżącej sytuacji osób niepełnosprawnych i skuteczności podejmowanych decyzji, aniżeli wsteczna ocena poprzedniego okresu. Niewątpliwie takie nowe rozwiązania jak nowelizacja ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych i ich zatrudnianiu z grudnia 2002 r., rozwiązania zawarte w ustawie o działalności pożytku publicznego i wolontariacie, poddane dzisiaj pod głosowanie w Sejmie ustawy o rencie socjalnej oraz o zatrudnieniu socjalnym, są rozwiązaniami, które dają szansę pozytywnego działania na rzecz osób niepełnosprawnych i w sposób chyba bardziej kompleksowy regulują ich problemy, aniżeli miało to miejsce dotychczas.</u>
          <u xml:id="u-41.5" who="#PosełSprawozdawcaJacekKasprzyk">Na szczególną uwagę zasługuje również zauważony przez panią pełnomocnik fakt, że w tej Izbie, w tej kadencji większość aktów prawnych dotyczących polityki społecznej, a szczególnie osób niepełnosprawnych, przechodzi w zasadzie jednogłośnie. Świadczy to o tym, że na tę problematykę niewątpliwie patrzymy ponad podziałami politycznymi i związanymi z tym emocjami.</u>
          <u xml:id="u-41.6" who="#PosełSprawozdawcaJacekKasprzyk">Wysoka Izbo! Podstawowe potrzeby i problemy osób niepełnosprawnych w takim ujęciu ogólnym koncentrują się wokół wyrównywania szans, czyli tworzenia warunków pozwalających osobom niepełnosprawnym żyć samodzielnie. Natomiast już w ujęciu bardziej szczegółowym problemy tychże osób koncentrują się z różną intensywnością wokół pięciu podstawowych potrzeb. Pierwsza potrzeba to jest finansowa, druga związana jest z rehabilitacją fizyczną i dostępem do koniecznego sprzętu, następne - z rehabilitacją społeczną, z rehabilitacją psychiczną i edukacją. I tu ciekawe spostrzeżenie - ale myślę, że tylko z tego punktu widzenia, że tak bardzo często podajemy problemy edukacyjne, wsparcia psychologicznego - dotyczące badań przeprowadzanych wśród osób niepełnosprawnych. Osoby te wskazują jako podstawowe swoje potrzeby - potrzeby finansowe, potrzeby rehabilitacji fizycznej i potrzebę akceptacji społecznej, w dalszej kolejności wskazują potrzeby edukacyjne i potrzebny wsparcia psychicznego.</u>
          <u xml:id="u-41.7" who="#PosełSprawozdawcaJacekKasprzyk">Wysoka Izbo! Dokonując oceny realizacji Karty Praw Osób Niepełnosprawnych za lata 2000–2001, a raczej 1998–2001, trudno byłoby określić sytuację osób niepełnosprawnych w tym okresie jako pozytywną, a podejmowane działania jako kompleksowe. Nie chciałbym wracać do danych, które bardzo szczegółowo pani pełnomocnik przedstawiła, ale faktem jest, że liczba osób zagrożonych ubóstwem jest o 3% wyższa w gospodarstwach domowych co najmniej z jedną osobą niepełnosprawną, a o 6,5% wyższa w przypadku, gdy w rodzinie jest niepełnosprawne dziecko poniżej 16. roku życia. Osoby niepełnosprawne nadal mają utrudniony dostęp do lekarzy specjalistów i badań diagnostycznych, aczkolwiek zmiany idą również i w kierunku pozytywnym. Niskie dochody osób niepełnosprawnych utrudniają dostęp do leków, przedmiotów ortopedycznych i wózków. Zbyt wolno następuje likwidacja barier architektonicznych i dostosowanie wielkości środków publicznych do potrzeb osób niepełnosprawnych. Myślę, że rozwiązaniem tutaj jest szukanie również i sankcyjności prawnych, o których mówiła pani minister, aby rzeczywiście nie opłacało się takiego stanu rzeczy tolerować, jak i również tworzyć.</u>
          <u xml:id="u-41.8" who="#PosełSprawozdawcaJacekKasprzyk">Od 1997 r. uwidocznił się problem zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Zupełnie inaczej wygląda polski model zatrudnienia do roku 1989, a zupełnie inaczej kształtuje on się po roku 1989. Skończył się etap chronionego rynku, czyli rynku, w którym była określona ilość produkcji, określony towar produkowany, określone zasady jego dystrybucji. Po 1989 r. rynek pracy osób niepełnosprawnych został poddany konkurencji wolnorynkowej. Skutki tej konkurencji są znane każdemu, w tym również są znane osobom niepełnosprawnym. A jak na początku powiedziałem, jest to środowisko, w którym szczególnie trudno jest się znaleźć na tym rynku właśnie z powodu niepełnosprawności. Tak że wzrosła nam stopa bezrobocia wśród osób niepełnosprawnych z 11,3% w 1997 r. do 18,1% w 2000 r.</u>
          <u xml:id="u-41.9" who="#PosełSprawozdawcaJacekKasprzyk">Poprzednia ustawa o rehabilitacji zawodowej i zatrudnieniu osób niepełnosprawnych z 1997 r. bardziej w ocenie osób niepełnosprawnych służyła pracodawcy, aniżeli osobie niepełnosprawnej. Te zmiany, których dokonaliśmy w 2002 r., niewątpliwie odwracają tę tendencję, bo przecież chodzi o to, żeby podmiotem w systemie zatrudnienia była osoba niepełnosprawna, a nie wyłącznie podmiot gospodarczy.</u>
          <u xml:id="u-41.10" who="#PosełSprawozdawcaJacekKasprzyk">Wysoka Izbo! Dokonując tej surowszej oceny rzeczywistości, w jakiej znajdują się osoby niepełnosprawne, nie można stwierdzić, że spowodowana ta trudna sytuacja jest brakiem wsparcia osób niepełnosprawnych. O wydatkach, o programach mówiła pani pełnomocnik. Niewątpliwie bez tych wydatków, bez tych programów nie byłoby możliwe nawet na tym poziomie zaspokojenie i otoczenie opieką tejże grupy społecznej. Ale trzeba śmiało i chyba uczciwie powiedzieć, że problem jest o wiele bardziej złożony, skomplikowany. W Polsce według ostatnich badań jest 5456 tys. osób niepełnosprawnych. Według badania aktywności ekonomicznej ludności osób niepełnosprawnych powyżej 16. roku życia jest 4235 tys. z prawnie orzeczoną niepełnosprawnością. To jest skala bardzo duża. Z tego do lat 49 jest ponad milion dwadzieścia tysięcy osób, w wieku 50–59 lat - milion dwieście czterdzieści tysięcy i powyżej 60 roku życia - milion dziewięćset sześćdziesiąt tysięcy. 14% z tej grupy utrzymuje się z pracy zawodowej. Sama ta liczba świadczy o tym, że problem jest bardzo złożony. Jeżeli jeszcze na to nałoży się sprawę związaną ze stopniem niepełnosprawności tych osób, gdzie znaczny to jest 22%, umiarkowany - 34% i lekki - 42%, to trzeba zastanowić się, jakie są rzeczywiste możliwości pomocy tej grupie ludności.</u>
          <u xml:id="u-41.11" who="#PosełSprawozdawcaJacekKasprzyk">Również nie możemy nie zauważać możliwości finansowych państwa. Polityka państwa wobec osób niepełnosprawnych zawsze będzie wypadkową woli politycznej, ale również i możliwości finansowych, których lekceważyć nie można. Zasygnalizowana również przez panią pełnomocnik różna sytuacja materialna osób niepełnosprawnych zmusza nas do odpowiedzi na pytanie, jakiej grupie z tych pięciu i prawie pół miliona osób jesteśmy w stanie skutecznie, sprawnie i dzisiaj już pomóc, i którym w pierwszej kolejności. Oczywiście moralnym i prawnym obowiązkiem jest objęcie pomocą jak najszerszej grupy osób niepełnosprawnych, ale rzeczywistości lekceważyć po prostu nie można i w pierwszej kolejności pomoc ta musi być skierowana do najbardziej potrzebujących. Stąd też myślę, że te zmiany w kilku aktach prawnych, które w ostatnim okresie kierują pomoc publiczną do osób bardziej potrzebujących, a przecież i w tym znajdują się osoby niepełnosprawne, jest rozwiązaniem zmierzającym w dobrym kierunku.</u>
          <u xml:id="u-41.12" who="#PosełSprawozdawcaJacekKasprzyk">Wysoka Izbo! Na zakończenie chciałem podzielić się kilkoma wnioskami, które wynikły z dyskusji zarówno w Parlamentarnym Zespole do Spraw Osób Niepełnosprawnych, w podkomisji do spraw osób niepełnosprawnych, jak i w Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, gdzie przeprowadzana również była bardzo intensywna wymiana poglądów z osobami niepełnosprawnymi, że przyczyn, a w zasadzie sposobów unikania rozwiązania problemów, należy szukać w kilku miejscach. Po pierwsze, po stronie państwa, tak aby polityka społeczna w większym zakresie uwzględniała sytuację socjalną osób niepełnosprawnych. Wskazywana jest także konieczność powstania systemu monitorowania problemów osób niepełnosprawnych i efektów działań. Zasygnalizowała również w swoim wystąpieniu ten problem pani minister, mówiąc, że wiemy, ile środków finansowych kierujemy, jakie mamy prawne, techniczne źródła pomocy, natomiast nie wiemy o skali skuteczności pomocy w stosunku do osób niepełnosprawnych. O wiele mniej wiemy, niżbyśmy chcieli.</u>
          <u xml:id="u-41.13" who="#PosełSprawozdawcaJacekKasprzyk">Istotne są też działania po stronie instytucji zarówno szczebla krajowego, wojewódzkiego, jak i samorządowego. Chodzi o zwiększenie innowacyjności w znajdowaniu rozwiązań problemów życiowych osób niepełnosprawnych, poprawę działalności informacyjnej, rozwiązania, które są przygotowywane i które istnieją na rzecz osób niepełnosprawnych, jak również - to, co wcześniej sygnalizowałem - rzeczywiste określenie ilości osób niepełnosprawnych na danym terenie i skali ich potrzeb.</u>
          <u xml:id="u-41.14" who="#PosełSprawozdawcaJacekKasprzyk">Bardzo istotną rolę w rozwiązywaniu problemów osób niepełnosprawnych mają do spełnienia organizacje pozarządowe. Ostatnio przyjęta ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie daje tym organizacjom pole do działania na rzecz osób niepełnosprawnych. Ale w ocenie osób niepełnosprawnych za słaby jest jeszcze po stronie organizacji pozarządowych rozwój sieci społecznej i aktywnych form kontaktu ze środowiskiem osób niepełnosprawnych. Winno się bardziej unikać akcyjności i sporadyczności działań. Duży nacisk kładzie się na rozwój sieci informacyjnej. Istotne jest również inne podejście samych osób niepełnosprawnych. Dzisiaj mamy do czynienia z bardzo dużym „rozproszkowaniem” reprezentacji osób niepełnosprawnych, ich interesów, więc trudno jest w wielu przypadkach znaleźć wspólne zdanie.</u>
          <u xml:id="u-41.15" who="#PosełSprawozdawcaJacekKasprzyk">Wysoka Izbo! Komisja Polityki Społecznej i Rodziny bardziej kieruje się w swoich pracach i w swoim sposobie postrzegania tych kwestii tym, co obecnie robimy i co może dostosowywać nas do standardów europejskich, do potrzeb, jeśli chodzi o realne rozwiązywanie problemów osób niepełnosprawnych. Bardziej kierujemy się w przyszłość aniżeli w przeszłość. Przyjmujemy jednak to sprawozdanie, ale jednocześnie wyrażamy głęboką nadzieję, że dotychczas przyjmowane rozwiązania, wyciągane z nich wnioski i zmiany prawne, które nastąpiły, w pełni posłużą osobom niepełnosprawnym, posłużą pełniejszej realizacji Karty Praw Osób Niepełnosprawnych, aby nie była ona tylko aktem moralnym, ale przede wszystkim aby w codziennym życiu krok po kroku ułatwiała dostosowywanie się do coraz trudniejszych wymagań naszego codziennego życia osób, w tym również osób niepełnosprawnych, a system był o wiele bardziej skuteczny. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-41.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pani poseł Zofia Wilczyńska, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#PosełZofiaWilczyńska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Karta Praw Osób Niepełnosprawnych, 1 sierpnia 1997 r., to było ogromne wydarzenie. Karta to swoisty dekalog, mała konstytucja dotycząca rozwiązywania codziennych problemów bardzo dużej grupy ludzi; jak mówią statystyki, chociażby ostatni spis, jest 4,5–5,5 mln ludzi z różnymi defektami, z różnym stopniem niepełnosprawności i w różnym wieku. Do dzisiejszego wydarzenia, myślę, przyczyniło się również to, że jest Europejski Rok Osób Niepełnosprawnych. Bardzo dobrze się stało - chociaż mówię z pewną dozą ubolewania, że to, co ma być omawiane każdego roku, jest omawiane po 4 latach - że jest to omawiane w Europejskim Roku Osób Niepełnosprawnych. Szanowni państwo, na usprawiedliwienie chcę tylko podać, że Parlamentarny Zespół do Spraw Osób Niepełnosprawnych każdego roku omawiał Kartę Praw Osób Niepełnosprawnych, nie sposób jednak było, pomimo naszych monitów i próśb kierowanych do Prezydium Sejmu, spowodować, by karta i jej realizacja były omawiane tak, jak to się dzieje w dniu dzisiejszym. Dlatego, uwzględniając minione lata, ogromnie się cieszę, że dziś karta jest tutaj, w Europejskim Roku Osób Niepełnosprawnych, omawiana. Zanim jednak przejdę do omówienia druku nr 102, dotyczącego 2000 r., wraz z uzupełnieniem złożonym 22 lutego 2001 r. przez pana premiera Buzka, chcę podkreślić - i w tej chwili kieruję również prawie że nieformalny wniosek do pani minister, ażeby to spowodować - że karta powinna być omawiana zgodnie z jej założeniami, to znaczy w tym roku już powinien być omawiany rok 2002.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#PosełZofiaWilczyńska">Chcę powiedzieć, że z łatwością można wyczytać w pierwszej części druku nr 102 i kolejnego druku statystykę dotyczącą, jak wspomniałam, osób niepełnosprawnych, z uwzględnieniem wieku, wykształcenia, potwierdzenia niepełnosprawności, m.in. tych, którzy są w gospodarstwach domowych, tych, którzy są w różnych innych środowiskach. Na przykład jeśli chodzi o zarejestrowane osoby bezrobotne, w roku 2000 zarejestrowanych było 34 798 bezrobotnych niepełnosprawnych. Bezrobotność, jak tutaj podkreślono, potęgował niski poziom kwalifikacji osób niepełnosprawnych oraz ogólny brak otwarcia rynku pracy. Mówię, jak było onegdaj. Ciągle brak zniesienia barier. Tutaj ciągle nam się kłania art. 93 Prawa budowlanego (tam również było o tym wspomniane) i przestrzeganie tego artykułu. Są też - o tym dzisiaj w zasadzie mowy nie było - bariery społeczne dominujące ciągle w naszym życiu, bariery społeczne dominujące w różnych środowiskach. Niektórym się wydaje, że osoba niepełnosprawna to osoba zupełnie inna, a przecież tak nie jest. I naszym zadaniem jest podkreślanie, że tak nie jest. Na sytuację osób bezrobotnych wpływa również ciągle pogarszająca się sytuacja materialna i ekonomiczna zdecydowanej części społeczeństwa, w tym szczególnie rodzin z osobami niepełnosprawnymi.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#PosełZofiaWilczyńska">Panie Marszałku! Panie i Panowie! Odnosząc się do sprawozdania Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, mój klub, który mam zaszczyt dzisiaj reprezentować i w którego imieniu przemawiam, będzie zwracał się z prośbą do państwa o przyjęcie zarówno druku nr 102, jak i druku nr 1080. W dalszej części swojej wypowiedzi pragnę się jednak odnieść do druku nr 1080, przedłożonego 6 listopada 2002 r.</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#PosełZofiaWilczyńska">Mój klub bardzo pochylił się nad Kartą Praw Osób Niepełnosprawnych. Realizacji 10 postanowień uchwały Karta Praw Osób Niepełnosprawnych sprzyja ustawa z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, obliguje ona bowiem jednostki samorządu terytorialnego do podejmowania działań, a jednocześnie do uwzględniania zadań w swoich programach na rzecz osób niepełnosprawnych. Jakie jeszcze dokumenty sprzyjają tejże karcie? Ano przede wszystkim Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, poza tym ustawa o samorządzie gminnym z 1990 r., a także długo oczekiwana ustawa o samorządzie powiatowym z 1998 r., wreszcie ustawa o samorządzie wojewódzkim, na którą tak bardzo wielką zwracamy uwagę. Same jednak akty prawne - i państwo dobrze o tym wiedzą - nie wystarczą, jeśli nie będzie ludzi dobrej woli, ludzi zaangażowanych w rozwiązywanie tegoż problemu.</u>
          <u xml:id="u-43.4" who="#PosełZofiaWilczyńska">W drugiej połowie 2000 r. został wdrożony 3-letni pilotażowy program Domino, którego celem jest sprawdzenie, w jaki sposób samorządy powiatowe radzą sobie z przygotowaniem i realizacją własnego działania na rzecz osób niepełnosprawnych, ze wsparciem, autentycznym wsparciem, ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Do programu zakwalifikowano tylko 23 samorządy. Jednocześnie w przedłożonym materiale (druk nr 1080) zwraca się uwagę, że są przypadki dofinansowania zadań spoza katalogu określonego w ustawie oraz często zadań oderwanych od kontekstu samego programu samorządu. W 2001 r. w ramach monitorowania programu zwraca się szczególną uwagę na wyeliminowanie przypadków na przykład dofinansowania ZOZ-ów, usuwanie barier ze środków PFRON - mówię o budynkach użyteczności publicznej czy nowo otwartych budynkach.</u>
          <u xml:id="u-43.5" who="#PosełZofiaWilczyńska">Z ogólnej kwoty 16 039 tys. zł przewidzianych na realizację programu w 2001 r. powiaty uczestniczące wykorzystały dużo, bo 15 117 tys. Kwota pozostała miała być skumulowana, jak mówią dokumenty, na następny rok. W roku 2001 zakończono też realizację programu celowego pełnomocnika rządu pod nazwą Atena. W jego wyniku przeszkolono samorządowców powiatowych w zakresie wykonywania zadań dotyczących rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz orzekania o stopniu niepełnosprawności. Tu o orzekaniu mówiono bardzo wiele. Ogółem przeszkolono 1581 osób, natomiast w szkoleniach uczestniczyło 16 przedstawicieli powiatów. Dlaczego tak mało? Przecież te szkolenia zmierzały do zapewnienia osobom niepełnosprawnym dostępu do dóbr i usług umożliwiających pełne uczestnictwo w życiu społecznym. Osoby niepełnosprawne zgodnie z kartą, szczególnie pkt. 2 - a jest to bardzo ważne - mają zapewnione prawo do leczenia, opieki medycznej, wczesnej diagnostyki, edukacji leczniczej uwzględniającej stopień niepełnosprawności, zaopatrzenia w środki ortopedyczne, środki pomocnicze, wreszcie sprzęt rehabilitacyjny. Największy kłopot sprawiało niedofinansowane tzw. orzekanie o niepełnosprawności, na które trzeba było niekiedy czekać całymi miesiącami, nieraz pół roku. Sytuacja z orzekaniem się zmieniła i ja jestem osobiście z tego bardzo zadowolona.</u>
          <u xml:id="u-43.6" who="#PosełZofiaWilczyńska">W roku 2001 r. Ministerstwo Zdrowia realizowało programy zdrowotne, w których podstawę działań stanowiły profilaktyka, wczesna diagnostyka, wczesna interwencja. Ministerstwo Zdrowia współdziałało w zakresie rozwiązywania wybranych problemów tej polityki z organizacjami pozarządowymi, głównie stowarzyszeniami ochrony zdrowia, które powołały i prowadzą sieć specjalistycznych ośrodków rehabilitacyjno-terapeutycznych dla dzieci i młodzieży z różnymi rodzajami niepełnosprawności. W ramach współpracy Ministerstwa Zdrowia z organizacjami pozarządowymi w roku 2001 zawarto 27 umów na łączną kwotę 7 507 355 zł. To dużo. Dotacje były przyznawane w ramach konkursu ofert. Objęły realizację bardzo wielu zadań, takich jak: zintegrowane aktywne pośrednictwo, pośrednictwo dla opiekunów np. z chorobą Alzheimera, epileptyków itd. Ponadto ministerstwo zajmowało się doskonaleniem kadry medycznej, terapeutycznej i innymi zadaniami w tejże materii. Z tego rodzaju pośrednictwa skorzystało 16 tys. osób. Terenowe oddziały PFRON wydatkowały w 2001 r. na dofinansowanie działalności warsztatów terapii zajęciowej i ich utworzenie środki w łącznej wysokości 16 630 tys. zł, co stanowiło 97,3% zaplanowanych środków, jak pani minister wspomniała.</u>
          <u xml:id="u-43.7" who="#PosełZofiaWilczyńska">Jednak w tym momencie zwrócę się do pani minister z zapytaniem. Jeśli to będzie możliwe, bardzo proszę o odpowiedź. Otóż jest mi wiadomo, że 180 powiatów nie ma warsztatów terapii zajęciowej. Czy jest prawdą, pani minister, że w tym roku nie będzie przyznanych środków na tworzenie tychże warsztatów terapii zajęciowej? To jest tym bardziej istotne, że zdecydowana część tych powiatów ma ogromne strukturalne bezrobocie i taki warsztat terapii zajęciowej w tych środowiskach rozwiązywałby wielkie problemy. Odniosłam się do tego z wielką troską, ponieważ na naszych spotkaniach, chociaż nasza działalność w tej chwili - mówię o zespole parlamentarnym - jest trochę spowolniona, kiedy dojdziemy do tego, to chcielibyśmy się dowiedzieć, jak to jest naprawdę.</u>
          <u xml:id="u-43.8" who="#PosełZofiaWilczyńska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Kiedy w moim klubie odbywała się dyskusja nad realizacją Karty Praw Osób Niepełnosprawnych, podkreślano, iż naprawdę wiele się zmieniło w ostatnim dziesięcioleciu, jeśli chodzi o system edukacji i w ogóle sytuację osób niepełnosprawnych. Przemiany w kształceniu specjalnym polegają przede wszystkim na zmianie podejścia do ucznia niepełnosprawnego, ale tutaj ciągle jeszcze pojawia się bariera społeczna i ta szkoła jednak z jakąś taką... nie podchodzi właściwie do osoby niepełnosprawnej. Już kończę. Pomoc w wyrównywaniu szans ma ogromne znaczenie dla przyszłości osoby niepełnosprawnej. Dostęp do przedszkoli, do szkół, wyższych uczelni, staje się dość powszechny, i to jest bardzo dobre. Ważną rolę dla wszystkich uczniów, z wyjątkiem uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym, znacznym i w głębokim, odgrywa program pod nazwą „Podstawa programowa kształcenia ogólnego”.</u>
          <u xml:id="u-43.9" who="#PosełZofiaWilczyńska">Ja jeszcze przez moment chciałabym się zatrzymać nad prawem do pracy na otwartym rynku zgodnie z możliwościami i wykształceniem, a gdy prawo tego wymaga, prawem do pracy w warunkach dostosowanych do potrzeb niepełnosprawnych. W niektórych województwach utworzono bardzo dużo miejsc na otwartym rynku pracy, np. lubuskim - 130, w lubelskim - 110. Pracodawcy zatrudniający osoby niepełnosprawne mogą korzystać z pomocy ze środków PFRON, a takie programy, jak Sezam, Hefajstos, Braille i programy celowe Szansa, Trener, Telepraca, pomagają w rozwiązywaniu ich problemów.</u>
          <u xml:id="u-43.10" who="#PosełZofiaWilczyńska">Zdaję sobie sprawę, że swój limit czasu wyczerpałam, zatem informuję szanownych państwa, że mój klub będzie głosował zgodnie z postanowieniami Komisji Polityki Społecznej i Rodziny za przyjęciem informacji z druków nr 102 i 1080. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-43.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pani poseł Teresa Piotrowska, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#PosełTeresaPiotrowska">Panie Marszałku! Szanowna Pani Minister! Panie, Panowie Posłowie! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska przedstawić stanowisko wobec informacji o realizacji uchwały Sejmu RP z dnia 1 sierpnia 1997 r. Karta Praw Osób Niepełnosprawnych w roku 2000 i 2001.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#PosełTeresaPiotrowska">Wysoka Izbo! „Niepełnosprawność, która nie pozwala samodzielnie funkcjonować, wypadek, który zmienia całe życie, to świat wokół nas. Nie ten barwny i piękny, który chcemy oglądać. Świat czterech ścian pokoju niepełnosprawnego człowieka nie promienieje radością, często nie zna zapachu traw, powiewu wiosennego wiatru, zimowej zawieruchy... miłości i bliskości drugiego człowieka. To świat wokół nas, a jednak inny”. Tymi słowami zwrócił się do parlamentarzystów polskiego Sejmu prezes Fundacji Osób Niepełnosprawnych Ruchowo „Godne Życie”, prosząc: „Rok 2003 ogłoszony został przez Radę Europy Europejskim Rokiem Osób Niepełnosprawnych. Niech więc i polscy niepełnosprawni odczują, że ten rok jest ich rokiem - nie takim rozreklamowanym w mediach, ale realnym, promieniejącym wrażliwością i miłością”. Takie jest oczekiwanie środowisk osób niepełnosprawnych. Czy potrafimy pochylić się nad tymi problemami z wrażliwością i miłością?</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#PosełTeresaPiotrowska">Wysoka Izbo! Karta Osób Niepełnosprawnych to uchwała Sejmu z dnia 1 sierpnia 1997 r., w której w 10 punktach określono prawa osób niepełnosprawnych, m.in. do dostępu do dóbr i usług umożliwiających pełne uczestnictwo w życiu społecznym, do dostępu do leczenia i opieki medycznej, do wczesnej diagnostyki, rehabilitacji, edukacji leczniczej, czy dostępu do wszechstronnej rehabilitacji mającej na celu adaptację społeczną, do nauki w szkołach wspólnie ze swoimi rówieśnikami, a także do pracy na otwartym rynku zgodnie z kwalifikacjami, wykształceniem i możliwościami, do życia w środowisku wolnym od barier funkcjonalnych, do dostępu do urzędów, punktów wyborczych, do swobodnego przemieszczania się i powszechnego korzystania ze środków transportu.</u>
          <u xml:id="u-45.3" who="#PosełTeresaPiotrowska">Te i inne prawa zapisano w uchwale Sejmu, w § 3 zaś Sejm Rzeczypospolitej Polskiej zobowiązał rząd do składania corocznie w terminie do 30 czerwca informacji o podjętych działaniach. Jak wygląda realizacja tej jakże szlachetnej uchwały? Ano tak, że od 1997 r. Sejm debatuje po raz pierwszy, mimo że uchwała wzywa rząd do corocznego składania informacji. Tak naprawdę w drodze do Sejmu winna być już informacja dotycząca roku 2002. Informacja za rok 2001, mimo że trafiła do Sejmu w listopadzie 2002 r., doczekała się debaty dopiero dzisiaj, w czerwcu 2003 r. Bliscy byliśmy podjęcia tego wyzwania na ostatnim posiedzeniu Sejmu, ale temat osób niepełnosprawnych i ich problemów przegrał - przegrał z tematem równego statusu kobiet i mężczyzn.</u>
          <u xml:id="u-45.4" who="#PosełTeresaPiotrowska">Wysoka Izbo! Ktoś powiedział, że ludzie nie dzielą się na niepełnosprawnych i pozostałych. Ludzie dzielą się na dobrych i złych. Środowiska osób niepełnosprawnych nie potrzebują specjalnych uchwał, nie potrzebują litości i słownej wrażliwości. Osoby niepełnosprawne oczekują równego traktowania w każdej dziedzinie życia społecznego, bo zwyczajnie mają do tego prawo i tego prawa wcale nie gwarantuje im wspomniana tu Karta Praw Osób Niepełnosprawnych. Prawa te zawarte są przede wszystkim w konstytucji. Niestety, obserwujemy ciągle rozbieżności między obowiązującym prawem stanowionym w odniesieniu do sytuacji osób niepełnosprawnych a faktyczną jego realizacją. Czas pokazuje, że sytuacja nie poprawia się radykalnie. Niejednokrotnie prawa osób niepełnosprawnych do godnego i satysfakcjonującego życia nadal nie są przestrzegane, są lekceważone, a nawet łamane.</u>
          <u xml:id="u-45.5" who="#PosełTeresaPiotrowska">Wysoka Izbo! Nie wszystko w istniejącej sytuacji da się wytłumaczyć brakiem dostatecznych środków. W wielu przypadkach chodzi przede wszystkim o brak zrozumienia i zwyczajnej dobrej woli wszystkich realizatorów zadań. Nie bez znaczenia jest również fakt, że trudności w rzeczywistym korzystaniu przez osoby niepełnosprawne z przysługujących im praw spowodowane są brakiem skutecznych instrumentów nadzoru i kontroli nad sposobem realizacji poszczególnych przepisów prawa, dających gwarancję wyrównywania szans utraconych wskutek niepełnosprawności. Platforma Obywatelska podkreśla, iż istotą społeczeństwa obywatelskiego są jego aktywni obywatele. Osoby niepełnosprawne mają nie tylko prawa, ale także obowiązki. Jednak bariery społeczne sprawiają, że często nie są one w stanie tych obowiązków wypełniać, a chcą sprawować taką samą kontrolę nad swoim życiem i dokonywać takich samych wyborów każdego dnia, jak osoby pełnosprawne.</u>
          <u xml:id="u-45.6" who="#PosełTeresaPiotrowska">Panie i Panowie Posłowie! Analizując przedstawione materiały, widać, jak mimo wielu działań, wielu dobrych rozwiązań ciągle pozostaje bardzo dużo do zrobienia. Platforma Obywatelska wielokrotnie zwracała uwagę na problem dostępności do świadczeń zdrowotnych i do rehabilitacji. W materiale z roku 2000 autorzy zwracają uwagę, że działania resortu zdrowia powinny w większym stopniu uwzględniać potrzeby osób niepełnosprawnych, ze szczególnym uwzględnieniem bezpłatnego zaopatrzenia w niektóre leki stosowane w chorobach przewlekłych, rozszerzenia katalogu przedmiotów ortopedycznych i leczenia stomatologicznego dzieci i młodzieży, co ciągle jest ogromnym problemem. Niestety, reforma służby zdrowia obecnego rządu nie zwiększyła dostępności osób niepełnosprawnych do świadczeń medycznych, a znacznie je ograniczyła. Podobnie jak w latach ubiegłych, w 2001 r. były trudności z uzyskaniem zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze, a to uniemożliwia osiągnięcie przez osoby niepełnosprawne życiowej samodzielności i aktywności w sferze społecznej i zawodowej. Duże znaczenie dla zwiększenia dostępności ma mieć system zintegrowanego ratownictwa medycznego, musi jednak najpierw ten system zadziałać. Chaos w służbie zdrowia, niestety, czas zadziałania tego systemu oddala.</u>
          <u xml:id="u-45.7" who="#PosełTeresaPiotrowska">Wysoka Izbo! W systemie edukacji nastąpiły zasadnicze zmiany zarówno programowe, jak i legislacyjne sprzyjające zwiększeniu dostępu dzieci i młodzieży niepełnosprawnej do wykształcenia na odpowiednim poziomie. Ciągle jednak zbyt mało tworzy się klas i szkół integracyjnych. Dzieci niepełnosprawne uczące się w szkołach ze swoimi rówieśnikami w większym stopniu rozwijają swoje społeczne i zawodowe umiejętności, które są potrzebne w codziennym życiu, a także później na rynku pracy. Nauka w tej samej szkole jest nie tylko korzystna dla dzieci niepełnosprawnych, ale także dla ich pełnosprawnych kolegów. Pozwala im lepiej zrozumieć, że osoby z niepełnosprawnością mają prawo do pełnego uczestnictwa i równości w społeczeństwie. Prawo dziecka niepełnosprawnego do nauki razem ze swoimi pełnosprawnymi rówieśnikami jest jedną z głównych zasad edukacji w krajach Unii Europejskiej. To dobry przykład, to przykład godny naśladowania.</u>
          <u xml:id="u-45.8" who="#PosełTeresaPiotrowska">Panie i Panowie Posłowie! Z roku na rok wzrasta liczba obiektów użyteczności publicznej dostępnych dla osób niepełnosprawnych. Niestety, ze względu na wysokie koszty ten postęp jest ciągle niezadowalający. A trudno mówić o integracji społecznej osoby niepełnosprawnej, o jej aktywności lub choć częściowej samodzielności, jeśli nie może ona wyjść z domu, dostać się do urzędu, zakładu pracy, pójść do wybranej szkoły, pojechać na wakacje czy w końcu pójść do teatru, kina lub filharmonii.</u>
          <u xml:id="u-45.9" who="#PosełTeresaPiotrowska">W sferze wyrównywania szans osób niepełnosprawnych pozostaje ciągle dużo do zrobienia. Realizacja zapisów zawartych w Karcie Praw Osób Niepełnosprawnych jest ciągle niewystarczająca. Sporo jest już dobrych rozwiązań, ale częste kontakty ze środowiskiem osób niepełnosprawnych nie pozwalają mi na stwierdzenie, że te dobre rozwiązania dominują. Niestety, dominuje często bezradność, bieda i brak nadziei. Aby dać nadzieję ponad 5 mln ludzi niepełnosprawnych w Polsce, musimy zewrzeć szeregi i konsekwentnie realizować nasze zobowiązania wobec tej grupy społecznej. Aby te działania mogły zostać uwieńczone sukcesem, potrzebna jest konsekwencja w stosowaniu obowiązujących przepisów ze strony wszystkich podmiotów, które mogą wnieść wkład w budowanie społeczeństwa otwartego na problemy osób niepełnosprawnych. Podejmowanie kluczowych inicjatyw na rzecz osób niepełnosprawnych musi zawsze zostać poprzedzone szerokimi konsultacjami ze środowiskiem tych osób, zwiększa to trafność projektowanych działań i rozwiązań. Może diagnoza potrzeb zawarta w przedstawionych materiałach pozwoli na kontynuację dobrych i oczekiwanych przez środowisko działań. Dotyczy to na pewno warsztatów terapii zajęciowej, których jest ciągle zbyt mało w stosunku do potrzeb. Konieczne jest uruchomienie w większym zakresie zakładów aktywizacji zawodowej jako drugiego szczebla przygotowującego osoby niepełnosprawne do otwartego rynku pracy. Taki był cel postawiony wtedy, kiedy tworzyliśmy warsztaty terapii zajęciowej. Trzeba do tego wrócić i konsekwentnie to realizować. Konieczna jest również ścisła współpraca z organizacjami pozarządowymi, bo to one są skarbnicą wiedzy o stanie i potrzebach tego środowiska i są najbliżej osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-45.10" who="#PosełTeresaPiotrowska">Wysoka Izbo! Obchodzimy w tym roku Europejski Rok Osób Niepełnosprawnych. Czy dobrze wykorzystamy ten czas? Czy osoby niepełnosprawne odczują nasze działania? Czy pamiętamy w naszych działaniach na każdym szczeblu, że wielkość człowieka mierzy się tym, kim jest dla drugiego?</u>
          <u xml:id="u-45.11" who="#PosełTeresaPiotrowska">Klub Platformy Obywatelskiej będzie za przyjęciem przedstawionych przez rząd informacji o realizacji Karty Praw Osób Niepełnosprawnych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-45.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Tomasz Nałęcz)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Marię Nowak występującą w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#PosełMariaNowak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przypadł mi w udziale zaszczyt przedstawienia Wysokiej Izbie oświadczenia Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość na temat informacji o działaniach podejmowanych w 2001 r. na rzecz realizacji postanowień Karty Praw Osób Niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#PosełMariaNowak">Jest rzeczą oczywistą, że problemy osób niepełnosprawnych są trudne, a ich rozwiązywanie nierzadko kosztowne, lecz to, czy społeczeństwo potrafi sobie z nimi poradzić, świadczy o poziomie rozwoju cywilizacyjnego narodu, stanowi wskaźnik naszego człowieczeństwa. Nowe realia polityczne, w jakich nasz kraj znalazł się na początku lat 90. ubiegłego wieku, z jednej strony stworzyły niepełnosprawnym wiele możliwości, z drugiej zaś postawiły przed nimi rozliczne nowe wyzwania. Najważniejszą zaletą nowych warunków była swoboda powoływania stowarzyszeń, związków, organizacji, promowanie inicjatyw oddolnych i wewnątrzśrodowiskowych. Nie bez znaczenia było też powstanie samorządów lokalnych, które nierzadko stawały się prawdziwymi partnerami i sojusznikami dla tychże organizacji. Od początku lat 90. Sejm rozpoczął pracę nad ustawami mającymi na celu pomoc osobom niepełnosprawnym w funkcjonowaniu w nowych warunkach. W tym celu m.in. powołano do życia Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, zaś 1 sierpnia 1997 r. Sejm uchwalił Kartę Praw Osób Niepełnosprawnych, która była efektem długich, wytężonych prac parlamentarnych. Jak widać na podstawie przytoczonych przykładów, w ciągu ostatnich kilkunastu lat Polska poczyniła w tej dziedzinie wielkie postępy, jeśli chodzi o stronę legislacyjną. Stwierdzić należy, że dzięki pracy kolejnych parlamentów obecnie w Polsce mamy przyzwoite przepisy dotyczące osób niepełnosprawnych. Niestety, niejednokrotnie już się okazało, iż na suchej literze prawa się kończy, zaś realizacja przyjętych przepisów prawnych napotyka na wiele trudności.</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#PosełMariaNowak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Środowiska osób niepełnosprawnych sygnalizują, że w ostatnim okresie nastąpiło znaczne pogorszenie warunków życia osób niepełnosprawnych. Oczywiście nie dotyczy to wszystkich. Są wśród niepełnosprawnych tacy, którzy potrafili odnaleźć się w nowych realiach, w pełni wykorzystać przysługujące im prawa i odnieść sukces. Lecz większość osób niepełnosprawnych znalazła się w sytuacji, w której koszty utrzymania rosną, zaś ich dochody składające się głównie ze środków pochodzących z budżetu realnie maleją. Rodziny, w których znajduje się osoba niepełnosprawna, mają znacznie niższy dochód na jedną osobę w rodzinie niż pozostałe.</u>
          <u xml:id="u-48.3" who="#PosełMariaNowak">W omawianym dokumencie rząd przedstawia obszerną analizę zaistniałej sytuacji. W diagnozie zwrócono m.in. uwagę na niski poziom wykształcenia osób niepełnosprawnych. Prawie połowa spośród nich posiada jedynie wykształcenie podstawowe lub niepełne podstawowe, zaś niespełna 4% ma wykształcenie wyższe. Osoba niepełnosprawna poszukująca pracy już na starcie znajduje się w sytuacji gorszej niż osoba w pełni sprawna. Osobie niepełnosprawnej trudno jest konkurować swą dyspozycyjnością czy operatywnością; dodatkowo pracodawca często ma obawy, a nawet uprzedzenia przed zatrudnieniem osoby niepełnosprawnej, która przecież częściej choruje i jest mniej wydajna. Tak więc jedynym atutem, który może przekonać pracodawcę do zatrudnienia osoby niepełnosprawnej, jest jej bardzo dobra, fachowa wiedza czy umiejętności. Jeśli więc chcemy, aby niepełnosprawni potrafili znajdować sobie pracę, musimy pomóc zdobyć im jak najlepsze wykształcenie. W tym względnie wiele pozytywnego już się wydarzyło. Myślę, że wystarczy to kontynuować, iść drogą, na którą weszliśmy.</u>
          <u xml:id="u-48.4" who="#PosełMariaNowak">Praca to źródło utrzymania, a także czynnik rehabilitacji zawodowej i społecznej. Dlatego też należy podejmować kroki mające na celu wyrównywanie szans zdobycia pracy przez osoby niepełnosprawne. Obecna sytuacja jest wysoce niepokojąca. Według informacji, do jakich dotarłam, tylko 20% osób niepełnosprawnych posiada zatrudnienie. Niestety, jak informowały raporty NIK, nierzadko okazywało się, że środki, które miały służyć niepełnosprawnym, przejmowane były przez nieuczciwych właścicieli firm zatrudniających osoby niepełnosprawne. Obecnie dzięki przyjętym przez Sejm rozwiązaniom prawnym patologie te udało się wyeliminować, tak by środki PFRON wydawane były w sposób uczciwy i służyły tym, którym naprawdę są potrzebne.</u>
          <u xml:id="u-48.5" who="#PosełMariaNowak">Barierą utrudniającą niepełnosprawnym zdobycie pracy czy też podejmowanie działalności na własny rachunek jest utrudniony dostęp do środków komunikacji, w tym do samochodu. W ostatnim czasie sygnalizowano, że niepełnosprawni napotykają utrudnienia w rekompensowaniu kosztów zakupu i przystosowania samochodu do ich potrzeb. Dochody większości niepełnosprawnych są na tyle niskie, iż nie są oni w stanie dokonać tego własnym sumptem.</u>
          <u xml:id="u-48.6" who="#PosełMariaNowak">Kolejną rzeczą, która wymaga szybkich zmian, jest sprawa dostępu do Internetu. Ten nowoczesny środek przekazywania informacji może stanowić wspaniałe narzędzie dla osoby niepełnosprawnej. Może on stać się narzędziem rehabilitacyjnym, sposobem na komunikowanie się ze światem, źródłem informacji, a także sposobem zarobkowania. Niestety koszty zakupu sprzętu komputerowego, jak również wielkość opłat dla wielu ludzi są zbyt wysokie i pozostają nadal w sferze marzeń.</u>
          <u xml:id="u-48.7" who="#PosełMariaNowak">Za bardzo niekorzystne dla niepełnosprawnych należy uznać ciągłe zmiany w systemie opieki zdrowotnej. Kolejne reformy najbardziej dotykają niepełnosprawnych. Organizacje zrzeszające osoby niepełnosprawne sygnalizują, iż pogarsza się dostęp do lekarzy specjalistów, badań, rehabilitacji, a także lecznictwa sanatoryjnego. Szukając oszczędności, najłatwiej uderzyć w najsłabsze grupy społeczne. Jeśli nie zmieni się podejście do lecznictwa sanatoryjnego, za parę lat może się okazać, iż nasze sanatoria zostały bezpowrotnie zniszczone, a to także odbije się przede wszystkim na zdrowiu i kondycji osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-48.8" who="#PosełMariaNowak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Wiele już osiągnięto w dziedzinie likwidowania barier architektonicznych. Obecnie wymaga się od inwestorów, by projekty budowlane uzyskiwały pozytywną opinię dotyczącą przystosowania dla osób niepełnosprawnych; budując obiekty użyteczności publicznej, stara się to robić w taki sposób, aby były one przyjazne niepełnosprawnym. Sytuacja jednak wciąż jest daleka od ideału. Dotyczy to szczególnie budynków powstałych przed laty. Tam, oprócz uporania się z problemami technicznymi utrudniającymi adaptację budynków do potrzeb niepełnosprawnych, trzeba także zmierzyć się z kwestią finansowania tych przeróbek, gdyż sami zainteresowani nie potrafią tego wykonać z własnych środków. W tym względzie wiele pomocy udzielają samorządy terytorialne, jest to dla nich wielkie pole do popisu.</u>
          <u xml:id="u-48.9" who="#PosełMariaNowak">Za największe osiągnięcia ostatnich lat należy uznać tworzenie się samorządności w środowiskach osób niepełnosprawnych. Jeśli chodzi o zrzeszanie się w stowarzyszeniach, organizowanie klubów, grup samopomocy, to inicjatywy takie należy ze wszech miar wspierać zarówno prawnie, organizacyjnie, jak i finansowo. Pozytywnym efektem działalności tych środowisk jest zmiana nastawienia społeczeństwa do osób niepełnosprawnych; mimo że wciąż jeszcze zdarzają się niestety przypadki nagannego podejścia do osób upośledzonych, to ogólna sytuacja w tym względzie systematycznie ulega poprawie.</u>
          <u xml:id="u-48.10" who="#PosełMariaNowak">Z zadowoleniem środowiska te przyjęły uchwaloną przez Sejm ustawę o wolontariacie, na którym to głównie opiera się funkcjonowanie stowarzyszeń działających na rzecz osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-48.11" who="#PosełMariaNowak">Postaram się w kilku słowach podsumować swoją wypowiedź. Otóż informacja przedstawiona przez rząd jest obszerna i wyczerpująca. Z przedstawionego obrazu wynika, iż wiele udało się osiągnąć w zakresie poprawienia sytuacji osób niepełnosprawnych, lecz wciąż jeszcze pozostaje przed nami daleka droga do pokonania. Szkoda, że czasem rządowi czy posłom koalicji rządowej nie wystarcza determinacji i uporu, by wprowadzać jeszcze lepsze rozwiązania prawne służące niepełnosprawnym. Mam tu na myśli chociażby dzisiejsze głosowanie nad poprawką naszego klubu dotyczącą ustawy o rencie socjalnej, która, nie negujemy, jest korzystna dla osób niepełnosprawnych; ale dzięki tej poprawce sytuacja samotnych niepełnosprawnych czy sierot niepełnosprawnych byłaby jeszcze lepsza, a ich życie byłoby lżejsze.</u>
          <u xml:id="u-48.12" who="#PosełMariaNowak">Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość będzie głosował za przyjęciem informacji rządowej. Uważamy, że w przyszłości nadal należy intensywnie analizować i rozwiązywać problemy osób niepełnosprawnych. Należy stanowić jeszcze lepsze prawo w tej dziedzinie, a przede wszystkim zabiegać o pełną jego realizację. Apeluję do całego społeczeństwa polskiego o otwarte serca dla osób niepełnosprawnych, i to nie tylko w roku osób niepełnosprawnych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-48.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Mieczysława Kasprzaka występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#PosełMieczysławKasprzak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odnosząc się w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego do informacji prezesa Rady Ministrów o działaniach podejmowanych na rzecz realizacji uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 1 sierpnia 1997 r. Karta Praw Osób Niepełnosprawnych, należy zwrócić szczególną uwagę na następujące kwestie.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#PosełMieczysławKasprzak">Zgodnie z raportem ze spisu powszechnego ludności w 2002 r. liczba osób niepełnosprawnych w Polsce wynosiła 5456 tys., co stanowiło 14,3% ogółu ludności kraju, a w 1988 r. było to 9,9%. Oznacza to, że w 2002 r. co siódmy mieszkaniec Polski był osobą niepełnosprawną, a w 1988 r. co dziesiąty. Liczba osób niepełnosprawnych w ciągu 14 lat wzrosła o 1700 tys. Przyrost liczby osób niepełnosprawnych w okresie ostatnich 14 lat wynika głównie z procesu starzenia się naszego społeczeństwa, co zdaniem Polskiego Stronnictwa Ludowego jest bardzo niepokojące. Ogółem liczba osób niepełnosprawnych na 1000 mieszkańców Polski wynosi w 2002 r. 143 osoby, w 1888 r. było 99. Przy tym największy wzrost nastąpił na wsi - 155 osób niepełnosprawnych na 1000 mieszkańców w 2002 r., natomiast w 1988 r. - 99. W miastach ten wskaźnik jest nieco lepszy: w 2002 r. - 136, a w 1988 r. - 98.</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#PosełMieczysławKasprzak">Analizując zróżnicowanie terytorialne, dochodzimy do wniosku, że największe natężenie zjawiska niepełnosprawności występuje w woj. lubelskim, małopolskim, podkarpackim, a więc na ścianie wschodniej, tam, gdzie są rozdrobnione gospodarstwa rolne, niska opłacalność, co nie zapewnia środków na podstawowe funkcje życiowe.</u>
          <u xml:id="u-50.3" who="#PosełMieczysławKasprzak">Zdaniem Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego bezpośredni wpływ na wzrost niepełnosprawności w naszym kraju mają wpływ następujące zjawiska: sytuacja gospodarcza w kraju, zapaść gospodarcza, kryzys finansów publicznych, a w ślad za tym idący drastyczny wzrost bezrobocia, ograniczony dostęp do służby zdrowia z powodu jej niewydolności, drastyczne zubożenie społeczeństwa, brak środków na badania profilaktyczne i brak pieniędzy na leki.</u>
          <u xml:id="u-50.4" who="#PosełMieczysławKasprzak">Tak drastyczny wzrost niepełnosprawności powinien wywoływać ogromny niepokój o przyszłość naszego społeczeństwa. Ograniczenia funkcjonalne, jakie niesie ze sobą niepełnosprawność, stanowią zasadniczą barierę, często niemożliwą do samodzielnego pokonania, dlatego też wszelkie działania mające na celu zniesienie tych ograniczeń, w tym działania zmierzające zarówno do zapewnienia osobom niepełnosprawnym zaopatrzenia w odpowiedni sprzęt, pomoce techniczne, usługi specjalistyczne, jak również do umożliwienia tym osobom rzeczywistego korzystania z przysługujących im ulg i uprawnień, a także powszechnie dostępnych dóbr i usług, stanowią klucz do rozwiązywania wielu problemów, które osoby niepełnosprawne napotykają w codziennej egzystencji.</u>
          <u xml:id="u-50.5" who="#PosełMieczysławKasprzak">Mając powyższe na uwadze, niezmiernie ważną kwestią staje się właściwe i rzetelne stwierdzenie przez organy administracji, kto powinien uzyskać status osoby niepełnosprawnej. Bardzo dużą, funkcjonującą powszechnie w świadomości, wadą w systemie orzekania w Polsce jest brak jednolitych kryteriów orzecznictwa, i to zarówno w zespołach powołanych na podstawie art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, które są strukturami samorządowymi, jak i w ZUS. W konsekwencji orzeczenia bardzo często wydawane są nieadekwatnie do stopnia i rodzaju niepełnosprawności, bardzo często na krótki okres, nawet gdy oczywisty jest brak możliwości poprawy, na przykład w przypadku amputacji kończyn.</u>
          <u xml:id="u-50.6" who="#PosełMieczysławKasprzak">Równie istotną i ważną kwestią jest sprawa zaopatrzenia niepełnosprawnych osób w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze. W wielu przypadkach o możliwości zaopatrzenia w wymienione przedmioty decyduje udział własny wnioskodawcy, który bardzo często przekracza możliwości finansowe, w związku z tym pożądane są programy wspierające, jak na przykład program „Drogowskaz”. Zdecydowanie gorzej przedstawia się kwestia dostępności dla osób niepełnosprawnych turnusów rehabilitacyjnych, warsztatów terapii zajęciowej, zespołów ćwiczeń fizycznych usprawniających psychoruchowo, rekreacyjnych i sportowych, oraz innych zespołów aktywności społecznej, zgodnie z potrzebami osób niepełnosprawnych, które są zaliczane do podstawowych form rehabilitacji społecznej. Problemem jest dostępność, z uwagi na bardzo duże zainteresowanie osób niepełnosprawnych turnusami rehabilitacyjnymi, przewyższające zdecydowanie możliwości finansowe zabezpieczone w planie finansowym powiatu, jak również wymagany udział własny przekraczający niejednokrotnie 50% całkowitych kosztów związanych z opłatą za turnus. Do tego dochodzą jeszcze koszty dojazdu, jak również inne, które wnioskodawca musi pokryć sam.</u>
          <u xml:id="u-50.7" who="#PosełMieczysławKasprzak">Podobnie jest, jeżeli chodzi o dostępność, z warsztatami terapii zajęciowej. Tu - w przeciwieństwie do turnusów - głównym problemem jest bardzo mała baza. W moim powiecie jest tylko 30 miejsc, a powiat obsługuje 124 tys. mieszkańców.</u>
          <u xml:id="u-50.8" who="#PosełMieczysławKasprzak">Kolejną i - jak się wydaje - najważniejszą kwestią dla pełnej integracji społecznej osób niepełnosprawnych jest prawo do pracy na otwartym rynku pracy zgodnie z kwalifikacjami, wykształceniem i możliwościami, oraz do korzystania z doradztwa zawodowego i pośrednictwa, a gdy stan zdrowia tego wymaga - prawa do pracy w warunkach chronionych.</u>
          <u xml:id="u-50.9" who="#PosełMieczysławKasprzak">Niestety, z roku na rok pogarsza się sytuacja osób niepełnosprawnych pracujących na otwartym i na chronionym rynku pracy. Wiele zakładów pracy chronionej ma poważne trudności ekonomiczne, a w konsekwencji problemy z utrzymaniem dotychczasowego poziomu zatrudnienia. Do ważnych czynników ograniczających możliwości zatrudnienia osób niepełnosprawnych należy zaliczyć następujące czynniki: wysokie bezrobocie ogółem, powodujące wypieranie z rynku pracowników słabszych i chorych, nieznajomość ich możliwości zawodowych i uprzedzenia pracodawców, słaby stopień przygotowania do samodzielnego życia, niski poziom ogólnego wykształcenia, niskie przygotowanie zawodowe. Każdy z wymienionych czynników stanowi poważną trudność, której przezwyciężenie wymaga odpowiednich starań oraz pomocy, środków finansowych, środków technicznych. W wielu przypadkach niezbędne jest specjalistyczne przygotowanie stanowisk pracy. Niejednokrotnie osoby niepełnosprawne nie mogą pracować w takim wymiarze, jak pozostali pracownicy. Koszty z tego tytułu powinny obciążać całe społeczeństwo, a nie tylko samych pracodawców, którzy zdecydowali się zatrudnić niepełnosprawnych pracowników. Jak pokazują dane zawarte w informacji, wzrasta liczba rodzin, które z powodu niepełnosprawności znalazły się w trudnej sytuacji materialnej i wymagają wsparcia w postaci świadczenia z pomocy społecznej.</u>
          <u xml:id="u-50.10" who="#PosełMieczysławKasprzak">Pomimo utrzymania w systemie podatkowym ulgi rehabilitacyjnej, sytuacja osób niepełnosprawnych i ich rodzin nadal jest bardzo trudna, a w przypadku osiągania niskich dochodów osoby te praktycznie nie są w stanie korzystać z prawa do odliczania wydatków ponoszonych na cele rehabilitacyjne. Trudną sytuację finansową tej grupy osób obrazuje również bardzo nikłe zainteresowanie tych osób różnymi formami wsparcia oferowanymi w ramach zadań realizowanych przez powiatowe centrum pomocy rodzinie, które to zadania wymagają udziału własnego, jak turnusy rehabilitacyjne, likwidacja barier architektonicznych itp. Niestety, jak pokazuje praktyka, osoby te, zgłaszając się po pomoc do ośrodków pomocy społecznej, nie mogą liczyć na wsparcie, gdyż ośrodki te nie dysponują wystarczającymi środkami finansowymi.</u>
          <u xml:id="u-50.11" who="#PosełMieczysławKasprzak">Kolejną bardzo ważną i istotną dla środowiska osób niepełnosprawnych kwestią jest konieczność utworzenia samodzielnej reprezentacji o zasięgu krajowym, która byłaby reprezentatywna dla wszystkich rodzajów niepełnosprawności. Stanowiłaby ona podmiot współpracujący z organami administracji w różnych sprawach, a w szczególności w procesach decyzyjnych w sferze polityki społecznej, a także w działaniach na rzecz niedyskryminowania i niewykluczania społecznego osób niepełnosprawnych. Z inicjatywą powołania takiej reprezentacji powinno jak najszybciej wystąpić samo środowisko osób niepełnosprawnych. Intencją przyświecającą wprowadzeniu Karty Praw Osób Niepełnosprawnych było stworzenie pewnego instrumentarium zawierającego zapisy o wszystkich prawach osób niepełnosprawnych, co stanowiłoby przede wszystkim dla nich samych element nacisku na instytucje zobowiązane do ochrony ich interesów.</u>
          <u xml:id="u-50.12" who="#PosełMieczysławKasprzak">Reasumując, dane przedstawione w powyższej informacji pokazują środowisko osób niepełnosprawnych w szerszym, bardziej szczegółowym kontekście. Są materiałem do pogłębionej analizy nad funkcjonowaniem całego systemu instytucji i prawodawstwa dotyczącego tej grupy osób. Wprowadzone w 1999 r. reformy administracyjne państwa zmieniły także instytucje, normatywy działań na rzecz osób niepełnosprawnych. W wyniku tejże reformy nastąpiła decentralizacja zarówno zadań, jak i uprawnień, które przekazane zostały władzom samorządowym. Na szczeblu powiatowym powstała nowa instytucja o nazwie: powiatowe centrum pomocy rodzinie, która wraz z urzędem pracy realizuje zadania z zakresu rehabilitacji zawodowej, społecznej i leczniczej. Dysponentem środków finansowych przekazywanych na realizację zadań wynikających z ustawy jest starosta powiatu. Lokowanie struktur odpowiedzialnych za dany typ działalności możliwie jak najbliżej w hierarchii organizacyjnej ma służyć w zasadzie maksymalnemu przybliżeniu dostarczycieli usług społecznych do ich odbiorców celem zminimalizowania barier dostępu do nich i umożliwienia większej kontroli społecznej nad realizacją tych usług. Koncepcja ta ze wszech miar słuszna, jednak praktyka społeczna nie zawsze nadąża za decyzjami - prawo z jednej strony, a realizacja z drugiej. Szybko dają znać o sobie niedobory finansowe utrudniające realizację zadań. Nie zmniejszono biurokracji, jeśli chodzi o realizację niektórych procedur administracyjnych. W efekcie styl wspomagania osób niepełnosprawnych ma zbyt często jeszcze charakter petent-urzędnik. Tak więc sytuacja osób niepełnosprawnych w zakresie otrzymywania przez nie realnego wsparcia jest jeszcze daleka od tego, czego byśmy oczekiwali. Mamy jednak nadzieję, że dzięki dużemu zaangażowaniu pani minister jako pełnomocnika do spraw osób niepełnosprawnych, dzięki inicjatywom, które są podejmowane, sprawy te będą coraz szybciej realizowane i nie będziemy dopiero po upływie półtorej kadencji oceniać tego, co zostało uchwalone.</u>
          <u xml:id="u-50.13" who="#PosełMieczysławKasprzak">Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego będzie głosował za przyjęciem informacji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-50.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Adama Ołdakowskiego w imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#PosełAdamOłdakowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona RP, który mam zaszczyt reprezentować, pragnę przedstawić stanowisko wobec rządowych informacji o działaniach podejmowanych na rzecz realizacji postanowień uchwały Sejmu RP z dnia 1 sierpnia 1997 r. pod nazwą Karta Praw Osób Niepełnosprawnych (druki nr 102 i 1080). To już blisko siedem lat od chwili podjęcia przez Sejm wspomnianej uchwały. Trzeba natomiast podkreślić, że sprawa dotyczy wyjątkowo bardzo trudnych losów ponad 5,5 mln osób niepełnosprawnych w Polsce, a wraz z ich rodzinami ponad 1/4 naszego społeczeństwa. Dlaczego więc kolejne rządy wstydliwie unikały debaty na ten temat? I rząd premiera Jerzego Buzka z wyrugowanej przez wyborców z Sejmu koalicji AWS-Unia Wolności, i rząd Leszka Millera z koalicji SLD-PSL-UP, która dwa lata temu uzyskała warunkowy kredyt zaufania od oszukiwanego przez kolejne elity i ekipy władzy społeczeństwa, widocznie bały się podjąć debatę w Sejmie nad losem niepełnosprawnych. Dlaczego? Wydaje się, że oba kolejne rządy prawicy i lewicy świadomie aż przez 7 lat uciekają od takiej debaty, bo boją się odpowiedzialności za drastyczne, stałe pogarszanie sytuacji materialnej i życiowej ludzi niepełnosprawnych w Polsce. Co bowiem stało na przeszkodzie odbyciu debaty sejmowej nad sprawozdaniem rządu Jerzego Buzka, które zostało sporządzone już 22 lutego 2001 r.? Podobnie, co stało na przeszkodzie przeprowadzeniu debaty sejmowej już po przejęciu władzy przez lewicowy rząd Leszka Millera? Mimo że nowy rząd SLD-PSL-Unia Pracy przygotował nową informację o realizacji postanowień omawianej uchwały Sejmu w dniu 6 listopada 2002 r., to znów unikano debaty sejmowej. Czym to było spowodowane? W naszym głębokim przekonaniu - strachem rządzących przed dalszym pogarszaniem notowań społecznych, a to już jest karygodne i typowe chowanie głowy w piasek. Widać, że konsekwentnie rząd Millera kryje i nie chce rozliczyć z ogromnych błędów i niekompetencji rządu Buzka. Co więcej, sam chce jak najdłużej odkładać debatę sejmową. Nawet dzisiejsza dyskusja została zdjęta z poprzedniego porządku obrad dwa tygodnie temu, a obecnie zepchnięta na sam koniec posiedzenia w trzecim dniu obrad. Metoda spychania tematu staje się jasna, gdy sięgniemy do tekstu sprawozdania rządowego. Otóż w podsumowaniu rząd przyznaje otwarcie w 10 punktach, że sytuacja osób niepełnosprawnych drastycznie pogorszyła się i sięga najgłębszych obszarów biedy i nędzy. W druku nr 1080 czytamy między innymi, że w roku 2001 brak samorządom wizji poprawy warunków życia osób niepełnosprawnych, brak rzetelnej diagnozy ich potrzeb, nadal występują trudności w rehabilitacji i leczeniu, pogarsza się sytuacja zawodowa i pomnaża bezrobocie niepełnosprawnych, wzrasta liczba rodzin, które z powodu niepełnosprawności znalazły się w trudnej sytuacji materialnej i wymagają wsparcia w postaci świadczenia z pomocy społecznej. Jak dodają jednocześnie rządowi sprawozdawcy, mimo utrzymania w systemie podatkowym ulgi rehabilitacyjnej, sytuacja osób niepełnosprawnych i ich rodzin jest nadal trudna, a w przypadku osiągania niskich dochodów osoby te, praktycznie biorąc, nie mogą skorzystać z prawa do odliczenia wydatków poniesionych na cele rehabilitacyjne. Tak dosłownie referuje tragiczną sytuację niepełnosprawnych rząd w dokumencie opatrzonym sygnaturą druku nr 1080. Co to oznacza? Ano to, że posługując się zbyt łagodnymi sformułowaniami i unikając wyrażeń adekwatnych, rząd jednak faktycznie przyznaje się do tego, że jego właśnie polityka i jego poprzedników przyczyniła się do ogromnej degradacji materialnej i społecznej osób niepełnosprawnych, i że faktycznie pozostaje bezradny, a, co więcej, nie wykazuje woli naprawy tej dramatycznej sytuacji poważnej części naszego społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#PosełAdamOłdakowski">Wysoki Sejmie! Te ogólne, zbyt łagodne określenia i dołączone liczby nie przesłonią faktycznie o wiele cięższej i beznadziejnej sytuacji ludzi niepełnosprawnych w Polsce: kalek, poszkodowanych w wypadkach, inwalidów o różnym stopniu utraty zdrowia. Twierdzę, że w sprawozdaniu rządowym nie ma prawdziwego obrazu rodziny i osób indywidualnych, które straciły już nadzieję na pomoc państwową dla ulżenia choć częściowo ich ciężkiej doli. Brakuje nam jednostkowych przykładów osób i rodzin, w których występuje dokuczliwy, trwały brak środków do życia, pieniędzy na leki, rehabilitację, na żywność i ubranie, na opłacenie czynszu, energii, przejazdów, książek i zeszytów dla dzieci. Czy rząd, pan premier, pan minister, pani minister pełnomocnik do spraw osób niepełnosprawnych mają przed oczyma konkretne przykłady beznadziejnej sytuacji, o których mówią nam nasi wyborcy? Na przykład zadają oni zasadne pytania: W jaki sposób samotna matka z kalekim dzieckiem może utrzymać się bez pomocy państwa, a często i bez pomocy rodziny? Co mają zrobić oboje bezrobotni rodzice bez prawa do zasiłku? Co mają czynić rodziny, w których żyje więcej niż jedna osoba niedołężna, aby przetrwać? Na odpowiedzi na te pytania oczekują miliony Polaków, a w tym posłowie Samoobrony, którym bardzo bliski jest los ludzi biednych i poszkodowanych, a tego niestety w sprawozdaniu rządowym dotkliwie brakuje.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#PosełAdamOłdakowski">Wysoka Izbo! Dużo ostrzejszą ocenę sytuacji osób niepełnosprawnych i realizacji uchwały Sejmu sprzed siedmiu lat formułują przedstawiciele organizacji niepełnosprawnych. Swoich głębokich obaw związanych z negatywnymi konsekwencjami wejścia do Unii Europejskiej, wcale nie ukrywają czołowi działacze Krajowej Izby Gospodarczo-Rehabilitacyjnej i Krajowej Rady Zatrudnienia Osób Niepełnosprawnych. Są oni blisko osób niepełnosprawnych i dlatego z oburzeniem przyjęli zapowiedź ministra finansów prof. Grzegorza Kołodki o likwidacji PFRON-u, ze wszystkimi jej niekorzystnymi konsekwencjami. Prezes Izby Włodzimierz Sobczak nazwał to ironicznie wkładem ministra w obchody Europejskiego Roku Osób Niepełnosprawnych, przypadające właśnie na obecny rok. Jednak mimo odejścia z rządu prof. Kołodki w dalszym ciągu wisi miecz likwidacyjny nad PFRON-em i nadal głęboko niepokoi całe środowisko, które boi się o swój dalszy los. Prezes Sobczak dodał też, że nikt nie uświadomił opinii publicznej, że PFRON jest tworzony bez udziału podatnika, tzn. pochodzi z wpłat dokonywanych przez pracodawców, którzy nie zatrudniają niepełnosprawnych na otwartym rynku pracy. Rząd niestety nie odwołał dotąd niefrasobliwej i szkodliwej koncepcji utrącenia zasadniczych form pomocy osobom niepełnosprawnym, i to jest wysoce niesprawiedliwe i niepokojące. Domagamy się jasnego stanowiska i zdecydowanego zaprzeczenia próbom likwidacji PFRON.</u>
          <u xml:id="u-52.3" who="#PosełAdamOłdakowski">Przez kilka długich miesięcy organizacje inwalidów bezskutecznie oczekiwały na dostarczenie przez organy rządowe autoryzowanego tekstu regulacji Komisji Europejskiej w sprawie pomocy publicznej w zatrudnieniu. Zdaniem KRAZON, który wystosował list do premiera Millera, stanowi ona bezpośrednie zagrożenie dla dalszego funkcjonowania ponad 3 tys. zakładów pracy chronionej i zatrudnionych w nich blisko 200 tys. osób niepełnosprawnych. W dalszym ciągu brak jest autoryzowanego tekstu tego dokumentu, a więc atmosfera strachu i niepewności wśród osób niepełnosprawnych narasta. To jest skandaliczne, bo termin wejścia Polski do Unii zbliża się nieuchronnie.</u>
          <u xml:id="u-52.4" who="#PosełAdamOłdakowski">Mimo wyjaśnień pani minister Jolanty Banach, pełnomocnika rządu, wciąż te wątpliwości pozostają. Są one także związane z krytykowaną niedawno nowelizacją ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Na przykład sekretarz generalny Krajowej Izby Gospodarczo-Rehabilitacyjnej Andrzej Barczyński otwarcie mówi, iż nowelizacja ogranicza dostęp niepełnosprawnych do niektórych stanowisk pracy i dlatego będą oni wykonywali tylko najprostsze prace.</u>
          <u xml:id="u-52.5" who="#PosełAdamOłdakowski">Zaraz skończę, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-52.6" who="#PosełAdamOłdakowski">Podobne oceny formułuje prezes Krajowego Związku Rewizyjnego Spółdzielni Inwalidów i Spółdzielni Niewidomych Jerzy Szreter. Obawia się on całkowitej likwidacji spółdzielczości inwalidów, o ile rząd i samorządy lokalne nie przyjdą im z realną pomocą. Regres co do liczby spółdzielni i wielkości zatrudnienia w tych spółdzielniach pogłębia się, bo zabrano im szereg przywilejów i ulg. Musiały one pozbyć się w wielu przypadkach przychodni przyzakładowych, tymczasem kierują się one zasadami spółdzielczymi, a więc zasadami solidarności, demokracji, samopomocy, troski o innych, a nie tylko zyskiem, jak inne zakłady pracy chronionej. Te zakłady łatwo zwalniają niepełnosprawnych, podczas gdy w spółdzielniach obowiązuje spółdzielczy stosunek pracy, znacznie bardziej broniący praw pracowniczych.</u>
          <u xml:id="u-52.7" who="#PosełAdamOłdakowski">Ruch Spółdzielni Inwalidów i Niewidomych oczekuje na utrzymanie w Polsce tzw. polskiej szkoły rehabilitacji, której był wiodącym reprezentantem, a tymczasem wciąż targany jest niepokojami, czy w ogóle przetrwa po wejściu do Unii Europejskiej. Wciąż nowe pomysły, na przykład likwidacja PFRON czy pozbawienie spółdzielni kolejnych uprawnień, rodzą trwałe stresy i poczucie niezawinionej krzywdy.</u>
          <u xml:id="u-52.8" who="#PosełAdamOłdakowski">O skali dramatu osób niepełnosprawnych niech świadczy przykład z mojego okręgu wyborczego. W ciągu roku radykalnie zmniejszyły się środki uzyskiwane z wpłat ze słabnących przedsiębiorstw do PFRON. I tak na przykład w powiecie Bartoszyce na PFRON w 2002 r. firmy wpłaciły 607 tys. zł, a w bieżącym roku 495 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-52.9" who="#komentarz">(Poseł Zofia Wilczyńska: To niech zakład pracy zatrudni osoby niepełnosprawne, to nie będzie problemu.)</u>
          <u xml:id="u-52.10" who="#PosełAdamOłdakowski">Ja wiem, wiem, dziękuję za podpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-52.11" who="#PosełAdamOłdakowski">Podobnie jest w przypadku Lidzbarku Warmińskiego, gdzie w roku 2002 wpłacono 1093 tys. zł na PFRON, a w bieżącym roku tylko 847 tys. zł. To jest bardzo wymowne i smutne.</u>
          <u xml:id="u-52.12" who="#PosełAdamOłdakowski">Wysoki Sejmie! Kończąc, chciałbym w imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona RP oświadczyć, że biorąc pod uwagę wyrażone tu wątpliwości i niepokoje oraz racje środowisk ludzi niepełnosprawnych, posłowie Samoobrony będą głosowali za odrzuceniem informacji rządu. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">O zabranie głosu poprosiła pani Jolanta Banach, sekretarz stanu w Ministerstwie Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo proszę, pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Wypadałoby zignorować tę wypowiedź, dlatego że przyzwyczajeni jesteśmy - i prawa, i lewa strona sali - do różnych zachowań posłów Samoobrony. Jednak dopóty, dopóki będę pełnomocnikiem do spraw osób niepełnosprawnych, nie pozwolę, aby problemy tej grupy osób były wykorzystywane jako narzędzie do uderzania w rząd Millera i rząd Buzka. Są granice, panie pośle, przyzwoitości i są granice niekompetencji, które pan w swojej wypowiedzi przekroczył. Przekroczenie granic niekompetencji powoduje, że pan wprowadza w błąd opinię publiczną i instrumentalnie wykorzystuje pan trudną sytuację osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Po pierwsze, żaden rząd - ani pana premiera Buzka, ani pana premiera Millera - nie blokował debaty o sytuacji osób niepełnosprawnych, ponieważ ta debata powinna być debatą, o której decyduje Prezydium Sejmu i o której decyduje Wysoka Izba. Jeżeli nie było wolą Wysokiej Izby rozpatrzenie w poprzedniej kadencji informacji, jeżeli dzisiaj rejestrujemy w tej debacie opóźnienie, to rząd nie ma z tym żadnego związku - ani ten, ani poprzedni. Mało tego, starałam się, panie pośle - bo do pana mówię - tłumaczyć, dlaczego w moim przekonaniu parlament opóźnił rozpatrzenie tych informacji. A to dlatego, że wprowadzano wielkie cztery reformy ustrojowe i sytuacja prawna, organizacyjna, finansowa w zakresie wspierania rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych po prostu się szybciutko zmieniała. A więc każda informacja miała walor nieaktualności.</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Z przyczyn zupełnie pragmatycznych prawdopodobnie, nie chcę tłumaczyć prezydiów Sejmu, zdecydowano o odłożeniu debaty. W żadnym miejscu tej informacji, uprzejmie informuję, rząd nie stwierdza, że sytuacja osób niepełnosprawnych jest tragiczna, sięgnęła głębin nierówności dochodowych i ubóstwa. Nie ma nigdzie takich stwierdzeń - ani w informacjach przygotowywanych przez poprzednie rządy, ani w informacjach przygotowywanych przez ten rząd.</u>
          <u xml:id="u-54.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Kolejna sprawa, którą należy sprostować. Proszę nie używać pojęcia „kaleka” w stosunku do osób niepełnosprawnych. Użył pan dwukrotnie tego określenia. Uprzejmie panu zwracam na to uwagę, że w dokumentach zarówno polskich - Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w ustawie o rehabilitacji i zatrudnieniu osób niepełnosprawnych, w ustawach orzeczniczych - i w dokumentach międzynarodowych wskazuje się również i na to, dlaczego nie powinno się formułować tego typu definicji określających osoby z naruszoną sprawnością organizmu.</u>
          <u xml:id="u-54.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Bardzo panu gratuluję, a zwłaszcza prezesom KIGR i KRAZON - im, że zostali przez pana zacytowani, przez Samoobronę. To niewątpliwie poprawi im samopoczucie w środowisku osób niepełnosprawnych. Natomiast bardzo panu się dziwię, że pański klub przegłosował i podpisał się pod wszystkimi ustawami, jakie tutaj rozpatrywaliśmy. Pod wszystkimi, pod zmianą ustawy o rehabilitacji zawodowej i zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-54.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Głosowali państwo jednogłośnie, a dzisiaj pan uprzejmie informuje opinię publiczną, że ustawa jest kontrowersyjna dla pracodawców. To dlaczego poparliście ustawę, która rozwiązuje w inny sposób, korzystny dla indywidualnej osoby niepełnosprawnej wspieranie jej zatrudnienia? Tak, żeby pieniądze szły za pracownikiem niepełnosprawnym, a nie były przekazywane w jednym worku do pracodawcy i żeby tych środków, które otrzymuje pracodawca z zysku, nie dzielił na siebie, nie przekazując na przykład na podwyższenie zatrudnienia osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-54.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Trzeba było tej ustawy nie popierać. Gdyby panowie nie poparli, toby pan dzisiaj miał moralne i intelektualne prawo do kwestionowania ustawy i przekazywania informacji, że ona jest kontrowersyjna. Otóż chcę panu powiedzieć, że jeżeli do 200 tys. osób niepełnosprawnych adresuje się pomoc publiczną w wysokości 3,5 mld zł, to nie ma takiego związku pracodawców, który by nie dbał o to, aby te pieniądze, w takiej wysokości, były przez te związki pracodawców wykorzystywane w sposób jak najbardziej elastyczny. Przykro mi, że pan tego nie zrozumiał. A jednocześnie pański klub poparł dokładnie odwrotne rozwiązania, indywidualizujące ową pomoc publiczną.</u>
          <u xml:id="u-54.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Kolejna sprawa. Mam tu, panie pośle, rozporządzenie, o którym pan mówi, dotyczące udzielania pomocy publicznej na zatrudnienie osób niepełnosprawnych. Te organizacje, które pan wymienił, od dawna, dzień w dzień, są w kontakcie z pełnomocnikiem rządu do spraw osób niepełnosprawnych i dzień w dzień mają bezpośredni dostęp do procesu tłumaczenia tego rozporządzenia i jego interpretacji, i dokładnie wiedzą - dokładnie wiedzą - że rząd polski opracowuje w tej chwili strategię albo wystąpienia z prośbą o derogację, albo przygotowania programu notyfikacyjnego do Komisji Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-54.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Problem, wie pan, polega na tym, że to rozporządzenie jest korzystne, bo ono za każdym razem nie wymaga notyfikowania pomocy publicznej dla przedsiębiorców zatrudniających osoby niepełnosprawne. Tylko problem polega na tym, że Unia Europejska nie wyobraża sobie, żeby mógł istnieć system tak niekontrolowanej pomocy dla osób niepełnosprawnych zatrudnianych w zakładach pracy chronionej. Unia bardzo by chciała kontrolować tę pomoc publiczną i myślę, że pan też, jako obywatel, prawda? No właśnie. A jeżeli tak, to proszę nie mówić, że ustawa jest kontrowersyjna, że pracodawcy czegoś nie wiedzą, że pracodawcy czują się zaniepokojeni. 3,5 mld pomocy publicznej na 200 tys. zatrudnionych w ZPCh-ach i 50 tys. na otwartym rynku pracy to jest taka kwota, której ma pan, jako poseł, urzędnik publiczny, obowiązek pilnować; i my wszyscy tutaj. I nie dać się tak łatwo przekonywać różnym lobbystom.</u>
          <u xml:id="u-54.9" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Ostatnia już kwestia, panie marszałku, informacja z kontroli NIK Zakładowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych za 2 lata, 2000/2001 i I kwartał 2002 r., dotycząca dysponowania Zakładowym Funduszem Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. 1200 mln zł. Jeśli pan uważa, że przyjęta ustawa tak strasznie bije w pracodawców zatrudniających osoby niepełnosprawne, że oznacza pozbawienie ich ulg, przywilejów, to niech pan przeczyta ten raport NIK. Ja panu serdecznie go rekomenduję. Wówczas wyciągnie pan oto taki wniosek: Jeżeli administracja publiczna, jeżeli Sejm nie kontroluje przekazywanych środków, ich przeznaczenia, to te środki gdzieś po prostu uciekają i wówczas może pan twierdzić, że pomoc adresowana do osób niepełnosprawnych jest niesatysfakcjonująca. Bo jest. Ale trzeba się zdecydować. Albo wspiera pan działania, albo wspiera pan apele tych, którym trzeba było trochę tę pomoc publiczną przypilnować - a wtedy nie ma środków na rehabilitację społeczną i pomoc materialną dla osób niepełnosprawnych - albo wykazuje się pan odwagą, jaką się pan wykazał i wszyscy my tutaj posłowie w grudniu ubiegłego roku, przyjmując ustawę o rehabilitacji, która zaostrza kontrolę nad środkami publicznymi, żeby ich było więcej dla samych osób niepełnosprawnych. Jest mi przykro, panie pośle, że pan tak błędnie te apele do pana kierowane odczytał. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-54.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję pani minister.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#komentarz">(Poseł Adam Ołdakowski: Ja tylko...)</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Panie pośle, w trybie sprostowania?</u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#komentarz">(Poseł Adam Ołdakowski: Tak, oczywiście.)</u>
          <u xml:id="u-55.4" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#PosełAdamOłdakowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Muszę pani powiedzieć, że mam bardzo aktywne biura poselskie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Nie, panie pośle, tryb sprostowania dotyczy mylnie przytoczonej pańskiej wypowiedzi, a pan o swoich biurach nie mówił.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#PosełAdamOłdakowski">Jak do mnie przychodzi tyle osób poszkodowanych w tym, to ja pod wpływem tych osób właśnie piszę coś takiego i zwracam na to uwagę, a już rolą rządu jest to, żeby doprowadzać do tego, by uporządkować tę sprawę. Sprawa zakładów pracy chronionej, zgodzę się, że jest...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Ale, panie pośle, to jest tryb polemiki, a nie sprostowania.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#komentarz">(Poseł Zofia Wilczyńska: Pan poseł nie powinien występować na podstawie tego, co mówią do pana ludzie, tylko na podstawie programów rządowych, które nas dzisiaj obowiązują, i porównywać te wypowiedzi z dokumentami rządowymi.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#PosełAdamOłdakowski">...że jest wiele przypadków, kiedy te zakłady różnie działają, ale są i zakłady dobre. Nie można uogólniać, że wszystkie te zakłady są do niczego, nic niewarte. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Mańkę występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Ligi Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#PosełAndrzejMańka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawię stanowisko klubu Ligi Polskich Rodzin w sprawie informacji o działaniach podejmowanych w 2001 r. na rzecz realizacji postanowień uchwały Sejmu RP z dnia 1 sierpnia 1997 r. Karta Praw Osób Niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#PosełAndrzejMańka">Karta praw została uchwalona w związku z wieloletnimi zabiegami środowiska osób niepełnosprawnych, reprezentowanych w tamtym czasie przez Krajową Radę Osób Niepełnosprawnych, zrzeszającą 120 organizacji osób niepełnosprawnych z całej Polski (różnych rodzajów niepełnosprawności), regionalnych, lokalnych i ogólnopolskich. Została zgłoszona jako inicjatywa poselska. Oprócz wymienionych w niej praw osób niepełnosprawnych korzystnym niewątpliwie rozwiązaniem jest zobowiązanie rządu do przedstawiania corocznej informacji o realizacji karty. Jednak nawet potrzebne i mądre prawa mogą pozostać pustymi hasłami, jeśli w sumieniach ludzi nie powstanie potrzeba ich realizacji i przestrzegania. Boleśnie o tym świadczy również fakt, iż rozpatrujemy realizację karty dopiero po 5 latach od jej uchwalenia.</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#PosełAndrzejMańka">Pragnę zaznaczyć, że w swoim przemówieniu będę odnosił się zarówno do rozwiązanych, jak i do nierozwiązanych problemów osób niepełnosprawnych, które aktualnie dotyczą tego środowiska. Nasze polskie prawodawstwo, między innymi ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz kierunki i cele wyznaczone państwu polskiemu przez jego władzę ustawodawczą, która w 1997 r. przyjęła również Kartę Praw Osób Niepełnosprawnych, są słuszne, stwarzają warunki do osiągnięcia pełnoprawności przez niepełnosprawnych Polaków.</u>
          <u xml:id="u-62.3" who="#PosełAndrzejMańka">Należy jednak na wstępie zwrócić uwagę na złą sytuację gospodarczą Polski, co w wielkim stopniu rzutuje na sytuację osób niepełnosprawnych. W czasach zwanych ciężkimi, a takie są w Polsce niemal nieustannie, pewne problemy są spychane na dalszy plan. Do tych problemów należą niestety problemy osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-62.4" who="#PosełAndrzejMańka">Wiele sukcesów środowiska niepełnosprawnych wiąże się z działalnością kilkuprocentowej grupy jego liderów, którzy mieszkają przede wszystkim w miastach. Tam jest najbardziej rozwinięta sieć organizacji pozarządowych. Jest to pewna nierównomierność w stosunku do obszarów na przykład wiejskich. Dlatego trzeba zadbać o reprezentację tego środowiska w samorządzie terytorialnym wszelkich szczebli. Chodzi generalnie o to, żeby na każdym poziomie aktywności społecznej środowisko było reprezentowane.</u>
          <u xml:id="u-62.5" who="#PosełAndrzejMańka">Dobrym krokiem w tym kierunku jest ustawowo zagwarantowany obowiązek powołania przy samorządzie województwa i starostach rad do spraw osób niepełnosprawnych. Stwarza to możliwość lepszej współpracy środowiska z organami samorządu terytorialnego. Będzie to również zdrowy i sprawny lobbing oraz krok do osiągnięcia pełnoprawności.</u>
          <u xml:id="u-62.6" who="#PosełAndrzejMańka">Należy przy tym pamiętać, że zadłużony samorząd, tak jak zadłużone państwo, pokrywa, i to z trudem, wydatki bieżące, a nie stać go na poważne inwestycje. Dlatego na przykład likwidację barier architektonicznych odkłada się na lepsze czasy. Dla dobra nie tylko niepełnosprawnych obywateli wsi i miast niezbędna jest więc nosząca znamiona stałości, a więc pozwalająca planować, ustawa o dochodach samorządu terytorialnego, która pozwoli samorządom zgromadzić środki własne na realizację niektórych zadań, bez potrzeby finansowania na przykład ze środków PFRON. To jest bardzo istotna rzecz, jak myślę, dla wielu samorządów.</u>
          <u xml:id="u-62.7" who="#PosełAndrzejMańka">Decentralizacja zadań, jak również obowiązków, to najlepsze osiągnięcie polskiej demokracji. Polskiej demokracji brakuje jednak nie tylko środków, ale i ludzi rozumiejących problemy osób niepełnosprawnych. O tym, jak myślę, świadczy również dyskusja, która się odbyła przed chwilą. Życie osób niepełnosprawnych zmienia się często wraz ze zmieniającą się koniunkturą polityczną, i te wahania generalnie nie służą dobrze sytuacji osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-62.8" who="#PosełAndrzejMańka">Niepełnosprawnością dotkniętych jest ponad 4 mln polskich obywateli. Oprócz skali ilościowej problemu trzeba też zwrócić uwagę na jego zróżnicowanie jakościowe. Po pierwsze, jest kilkadziesiąt rodzajów niepełnosprawności. Po drugie, inne są problemy dorosłych osób niepełnosprawnych, a jeszcze inne - dzieci. Po trzecie, własną specyfikę mają też problemy ludzi niepełnosprawnych zamieszkujących tereny miejskie i wiejskie. Te zróżnicowania trzeba dostrzegać i uwzględniać przy podejmowaniu działań i decyzji.</u>
          <u xml:id="u-62.9" who="#PosełAndrzejMańka">Pomimo obowiązku, jak na razie niespecjalnie respektowanego, corocznej informacji z realizacji poszczególnych działań, według osób niepełnosprawnych, z którymi omawiałem zaprezentowaną w druku nr 1080 informację, wciąż brak jest zainicjowanych przez państwo działań o charakterze systemowym, stanowiących całościowy, spójny program, który byłby na tyle stały i wiążący, także finansowo, dla organów państwa i samorządu, że na jego podstawie można by rozpocznę spójne i trwałe działania lokalne, zmierzające na przykład do stworzenia powiatowej sieci specjalistycznych ośrodków dla dzieci z różnymi rodzajami niepełnosprawności czy też powiatowej sieci fachowych ośrodków rehabilitacji zawodowej dla osób dorosłych lub zakupu na przykład autobusu przystosowanego do przewozu osób niepełnosprawnych przez te gminy, w których działa szkoła lub przedszkole integracyjne.</u>
          <u xml:id="u-62.10" who="#PosełAndrzejMańka">Osoby niepełnosprawne zwracają uwagę na to, że właściwie od lat mają te same postulaty. Są one zawarte właśnie w Karcie Praw Osób Niepełnosprawnych, ale odnosi się wrażenie, że działania zmierzające do ich wprowadzenia w życie noszą znamiona syzyfowej pracy. Pojawiły się wprawdzie jaskółki zwiastujące wiosnę, w postaci na przykład programów PFRON „Domino” czy „Partner”, czy ostatnich inicjatyw pani minister Jolanty Banach - można by wspomnieć ustawę o zatrudnieniu socjalnym czy ustawę o pożytku publicznym i wolontariacie oraz wiele, wiele innych - ale środki finansowe przeznaczone na ich realizację nie pokrywają zapotrzebowania istniejącego w tym obszarze bądź też wnioskodawcom trudno jest znaleźć środki na pokrycie tzw. wkładu własnego. Szczególnie dotyczy to miejscowości wiejskich czy też rejonów biednych, takich jak np. Lubelszczyzna.</u>
          <u xml:id="u-62.11" who="#PosełAndrzejMańka">Stworzenie spójnego, kilkuletniego programu mającego pokrycie finansowe jest niezbędne, aby wszystkie działania nakierowane na osiągnięcie celów wyznaczonych w karcie straciły znamiona chaosu i wielkiej improwizacji. Należy skończyć z finansowaniem takich imprez i inicjatyw, które nie wnoszą niczego oprócz tego, że poprawiają samopoczucie władz różnego szczebla i usprawiedliwiają ich realne, codzienne nicnierobienie.</u>
          <u xml:id="u-62.12" who="#PosełAndrzejMańka">Z moich rozmów z osobami niepełnosprawnymi wynika również, że jest kilka problemów, które nurtują to środowisko w sposób szczególny. I po kolei: konieczne jest stworzenie systemu zapewniającego ciągłą kompleksową rehabilitację, w szczególności rehabilitację dzieci i młodzieży niepełnosprawnej w ośrodkach rehabilitacyjno-terapeutycznych w warunkach dziennego pobytu. Należy położyć większy nacisk na wczesną diagnostykę, która pozwoli na lepszą, skuteczniejszą rehabilitację. Ponadto zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne powinno być oparte o możliwość wyboru przez osobę niepełnosprawną, a nie przez narzucone przez Narodowy Fundusz Zdrowia umowy z konkretnymi dostawcami i wytwórcami.</u>
          <u xml:id="u-62.13" who="#PosełAndrzejMańka">Jeśli chodzi o zatrudnienie osób niepełnosprawnych, nadal dominuje preferowanie pracodawców w postaci zakładów pracy chronionej - i w tej właśnie kwestii z posłem z Samoobrony do żywego się nie zgadzam. Konieczne jest zwiększenie strumieni środków finansowych na zatrudnienie na wolnym rynku pracy, do czego zostały stworzone warunki poprzez dokonanie odpowiednich zmian w ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-62.14" who="#PosełAndrzejMańka">Co do kwestii związanych z zabezpieczeniem społecznym, konieczne jest adekwatne kierowanie pomocy do osób niepełnosprawnych, odpowiednio i proporcjonalnie do stopnia i rodzaju niepełnosprawności, np. wysokość zasiłków pielęgnacyjnych powinna być odpowiednio zwiększana w zależności od stopnia niepełnosprawności, a przy złożonych, sprzężonych niepełnosprawnościach ten zasiłek powinien być wyższy. Generalnie świadczenia powinny być proporcjonalne, powinny kompensować niepełnosprawność. Nie można wszystkim niepełnosprawnym dać po równo, ale odpowiednio do zakresu niepełnosprawności.</u>
          <u xml:id="u-62.15" who="#PosełAndrzejMańka">Bardzo ważne jest wzmocnienie nadzoru budowlanego i instrumentów nadzoru. Należy np. wprowadzić wysokie kary za oddawanie obiektów niedostosowanych bądź - co się częściej zdarza - częściowo dostosowanych, np. dostęp do kina jest swobodny, ale kasa biletowa jest na półpiętrze, albo obiekt jest całkowicie dostępny, ale np. WC jest nieprzystosowane.</u>
          <u xml:id="u-62.16" who="#PosełAndrzejMańka">Osoby niepełnosprawne niepokoi też fakt wykreślenia z katalogu zadań dofinansowywanych do tej pory przez PFRON likwidacji barier architektonicznych bez jednoczesnego wyznaczenia instytucjom państwowym i samorządowym konkretnej daty, do której miałyby dokonać takiej likwidacji ze środków własnych. Istnieje obawa, że w ten sposób proces likwidacji barier architektonicznych w Polsce zostanie zakończony bezpowrotnie.</u>
          <u xml:id="u-62.17" who="#PosełAndrzejMańka">Trudną kwestią jest zmniejszenie ulg, jeśli chodzi o komunikację kolejową i autobusową. Jest to szczególnie bolesny problem dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej uczącej się poza miejscem zamieszkania. Problemem jest też fakt, że obecne przepisy nie pozwalają na zatrudnienie lekarza w placówkach szkolnych, w których uczą się dzieci ze sprzężoną niepełnosprawnością.</u>
          <u xml:id="u-62.18" who="#PosełAndrzejMańka">Trzeba też zwrócić uwagę na opóźnienia w rozpatrywaniu wniosków przez powiatowe zespoły do spraw orzekania o stopniu niepełnosprawności. System tego orzecznictwa trzeba koniecznie udrożnić.</u>
          <u xml:id="u-62.19" who="#PosełAndrzejMańka">Dla osób głuchych lub osób słabo słyszących uciążliwe jest niezapewnienie przez urzędy usług tłumacza migowego, pomimo że był specjalny program, który finansował szkolenia urzędników w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-62.20" who="#PosełAndrzejMańka">Należy zwiększyć liczbę przedszkoli i szkół integracyjnych, a także rozszerzyć i unowocześnić katalog ofert kierowanych przez szkoły zawodowe do młodzieży niepełnosprawnej, tak aby maksymalnie urealnić perspektywę zatrudnienia na wolnym rynku pracy. Jest to chyba jedno z najważniejszych zadań stojących przed nami. Należy wspierać rozwój usług socjalnych w formie asysty podczas nauki szkolnej. Inwestowanie w wykształcenie osób niepełnosprawnych jest najbardziej korzystnym, a jednocześnie najbardziej racjonalnym działaniem.</u>
          <u xml:id="u-62.21" who="#PosełAndrzejMańka">Trzeba wreszcie skończyć, bo od 1989 r. minęło już 14 lat, z paternalistycznym traktowaniem niepełnosprawnych, tak jak podopiecznych, z okazywaną litością i demonstrowanym sztucznie i od okazji do okazji zainteresowaniem. Osoby niepełnosprawne trzeba po prostu traktować podmiotowo. Rozwiązujmy konkretne problemy, a nie ciągle deklarujmy, że osoby niepełnosprawne mają prawo do życia, do godności, do uczestnictwa w życiu społecznym itp., bo uwłaczające jest to ciągłe powtarzanie deklaracji, tak jakby ktoś miał wątpliwości, że każdy człowiek sprawny czy niepełnosprawny ma prawa. My tych praw przecież nie przyznajemy, bo są to prawa naturalne, przynależne każdemu.</u>
          <u xml:id="u-62.22" who="#PosełAndrzejMańka">Karta Praw Osób Niepełnosprawnych jest swoistym zobowiązaniem, a ze zobowiązań należy się wywiązywać. Jest też wyzwaniem rzuconym państwu, społeczeństwu i jego samorządowej reprezentacji. I o ile społeczeństwo z roku na rok coraz lepiej zdaje egzamin z otwartości na problemy osób niepełnosprawnych, o tyle państwo i niektóre samorządy spoglądają na osoby niepełnosprawne zza drzwi, które wprawdzie zostały uchylone, ale nie zostały jeszcze otwarte do końca.</u>
          <u xml:id="u-62.23" who="#PosełAndrzejMańka">Omawiamy dziś dokument, który gdyby był w pełni przestrzegany, zapewniłby niepełnosprawnym osobom naszego kraju godne uczestnictwo w życiu społecznym, gospodarczym, kulturalnym i politycznym. Karta Praw Osób Niepełnosprawnych wyznacza cele. Mam nadzieję, że już niedługo nadejdzie dzień, w którym będziemy mogli cieszyć się z ich pełnego osiągnięcia i 100-procentowej realizacji, czego życzę osobom niepełnosprawnym w tym szczególnym dla nich 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-62.24" who="#PosełAndrzejMańka">Przecież mimo tego, że nasze państwo jest niedoskonałe i niepełnosprawne przynajmniej w stopniu lekkim, to już teraz wśród niepełnosprawnych jest wiele osób, które swoim dorobkiem, aktywnością i doświadczeniem mogłyby służyć jako wzór chociażby dla nas parlamentarzystów. Osoby te już niedługo, mam nadzieję, będą mogły stać się filarem społeczności lokalnej, na przykład w samorządach, lub zasilić grono tej Izby. Klub Ligi Polskich Rodzin będzie głosował za przyjęciem informacji rządu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-62.25" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego Müllera występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#PosełJerzyMüller">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić opinię Klubu Parlamentarnego Unii Pracy w sprawie informacji rządu o działaniach podejmowanych na rzecz realizacji postanowień uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 1 sierpnia 1997 r. Karta Praw Osób Niepełnosprawnych, zaprezentowanych w drukach nr 102 i 1080.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#PosełJerzyMüller">Na wstępie mimo wszystko chciałbym odnieść się do wypowiedzi kolegi Ołdakowskiego, chociaż pani minister zrobiła to tak precyzyjnie i zniewalająco, że aż opuścił salę. Można by zgodzić się z krytyczną opinią kolegi posła Ołdakowskiego z klubu Samoobrony Rzeczpospolitej Polskiej na temat niektórych działań na rzecz osób niepełnosprawnych, pod warunkiem że wszystkie pozostałe problemy społeczno-gospodarcze w naszym kraju funkcjonują na poziomie satysfakcjonującym całe społeczeństwo. Niestety, problemy osób niepełnosprawnych nie występują w oderwaniu od rzeczywistego obrazu stanu gospodarki i możliwości państwa. Dlatego też działania na rzecz osób niepełnosprawnych należy ocenić w kontekście rzeczywistych efektów i zmian, jakie na przestrzeni wielu lat w korzystny sposób poprawiają ich sytuację zarówno w zakresie prawnym, jak i w zakresie praktycznych rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#PosełJerzyMüller">Gdy Sejm Rzeczypospolitej Polskiej 1 sierpnia 1997 r. uchwalił Kartę Praw Osób Niepełnosprawnych, w której zdefiniowano prawa osób niepełnosprawnych do niezależnego i samodzielnego, aktywnego i wolnego od przejawów dyskryminacji życia oraz sformułowano katalog 10 podstawowych praw osób niepełnosprawnych, słusznie sądzono, że dokonano wtedy ogromnego przełomu w porządkowaniu i koordynowaniu działań organów państwa, samorządu terytorialnego i organizacji pozarządowych na rzecz osób niepełnosprawnych i ich środowisk. Jak wynika z zaprezentowanej przez panią minister informacji, aby osiągnąć pełen sukces, niezbędna jest konsekwencja w stosowaniu obowiązujących już dzisiaj dobrych przepisów prawa ze strony wszystkich podmiotów, które mogą wnieść wkład w budowanie społeczeństwa otwartego dla osób niepełnosprawnych, a także niezbędna jest wzajemna współpraca, szczególnie ważna na szczeblu działań lokalnych.</u>
          <u xml:id="u-64.3" who="#PosełJerzyMüller">Unii Pracy w sprawie informacji rządu o działaniach podejmowanych na rzecz realizacji postanowień uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 1 sierpnia 1997 r. Karta Praw Osób Niepełnosprawnych, zaprezentowanych w drukach nr 102 i 1080.</u>
          <u xml:id="u-64.4" who="#PosełJerzyMüller">Na wstępie mimo wszystko chciałbym odnieść się do wypowiedzi kolegi Ołdakowskiego, chociaż pani minister zrobiła to tak precyzyjnie i zniewalająco, że aż opuścił salę. Można by zgodzić się z krytyczną opinią kolegi posła Ołdakowskiego z klubu Samoobrony Rzeczpospolitej Polskiej na temat niektórych działań na rzecz osób niepełnosprawnych, pod warunkiem że wszystkie pozostałe problemy społeczno-gospodarcze w naszym kraju funkcjonują na poziomie satysfakcjonującym całe społeczeństwo. Niestety, problemy osób niepełnosprawnych nie występują w oderwaniu od rzeczywistego obrazu stanu gospodarki i możliwości państwa. Dlatego też działania na rzecz osób niepełnosprawnych należy ocenić w kontekście rzeczywistych efektów i zmian, jakie na przestrzeni wielu lat w korzystny sposób poprawiają ich sytuację zarówno w zakresie prawnym, jak i w zakresie praktycznych rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-64.5" who="#PosełJerzyMüller">Przedstawiona informacja rządowa w szczegółowy sposób zobrazowała skalę problemów oraz sposoby i efekty działań rządu Rzeczypospolitej Polskiej na rzecz rozwiązywania życiowych potrzeb osób niepełnosprawnych w okresie od uchwalenia Karty Praw Osób Niepełnosprawnych do 2001 r. włącznie. Wskazano w niej na najistotniejsze osiągnięcia na nakłady finansowe ponoszone na realizację różnorodnych programów urzeczywistniających zapisy karty. Omówiono również słabe ogniwa w łańcuchu podejmowanych działań, z powodu których nie jesteśmy w stanie sprostać oczekiwaniom środowisk osób niepełnosprawnych i działających na ich rzecz instytucji i organizacji. Są to między innymi niewystarczające w stosunku do potrzeb nakłady finansowe, bariery psychiczne tkwiące wciąż jeszcze w społeczeństwie, niewydolność niektórych samorządów lokalnych w obszarze polityki społecznej, utrudnienia w związku z licznymi barierami architektonicznymi w realizacji pierwszego prawa z katalogu zapisanych w Karcie Praw Osób Niepełnosprawnych, to jest prawa do dostępu do dóbr i usług umożliwiających pełne uczestnictwo w życiu społecznym.</u>
          <u xml:id="u-64.6" who="#PosełJerzyMüller">Analiza materiałów informacyjnych będących przedmiotem obecnej debaty sejmowej jednoznacznie pokazuje, że od momentu uchwalenia przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Karty Praw Osób Niepełnosprawnych w obszarach związanych ze wszystkimi zapisanymi w niej 10 prawami nastąpiły korzystne zmiany i miał miejsce dynamiczny postęp. Zdecydowanie lepiej zostały zdiagnozowane potrzeby społeczne oraz trafniej podejmuje się działania na rzecz osób niepełnosprawnych w zależności od lokalnych warunków i specyficznych uwarunkowań uzależnionych od występujących rodzajów niepełnosprawności i rozmiarów problemu.</u>
          <u xml:id="u-64.7" who="#PosełJerzyMüller">Tworzenie i bieżąca aktualizacja baz danych o osobach niepełnosprawnych oraz instytucjach działających na ich rzecz w ramach programu komputerowego służącego do obsługi tzw. karty powiatu stanowi podstawowy, wyjściowy materiał do programowania efektywnej działalności w zakresie uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Karta Praw Osób Niepełnosprawnych, a także ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r., zresztą niedawno znowelizowanej, o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-64.8" who="#PosełJerzyMüller">Prawo regulujące rozwiązywanie problemów osób niepełnosprawnych jest systematycznie doskonalone i można z pełną satysfakcją stwierdzić, że jest ono zbliżone do optymalnego w obecnych warunkach społeczno-gospodarczych naszego państwa.</u>
          <u xml:id="u-64.9" who="#PosełJerzyMüller">Z uznaniem odnosimy się do faktu, że informacja rządowa oprócz szczegółowej prezentacji różnorodnych działań na rzecz realizacji Karty Praw Osób Niepełnosprawnych zawiera również szereg krytycznych uwag pod adresem organów, instytucji i organizacji odpowiedzialnych za wdrożenie w życie i przestrzeganie jej postanowień, co bez wątpienia w przyszłości może wpłynąć na jeszcze efektywniejsze działania w zakresie rozwiązywania problemów osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-64.10" who="#PosełJerzyMüller">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Unii Pracy będzie głosował za przyjęciem rządowej informacji o działaniach podejmowanych na rzecz realizacji postanowień uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 1 sierpnia 1997 r. Karta Praw Osób Niepełnosprawnych za okres od jej uchwalenia do końca 2001 r. Pozwolę sobie jednakże na zaprezentowanie najważniejszych oczekiwań organizacji i środowisk osób niepełnosprawnych, które, moim zdaniem, uwzględnione w programowaniu działań mogą korzystnie wpłynąć na realizację postanowień Karty Praw Osób Niepełnosprawnych w przyszłości. Oparłem się na opiniach Warmińsko-Mazurskiego Sejmiku Osób Niepełnosprawnych oraz Elbląskiej Rady Konsultacyjnej Osób Niepełnosprawnych, a właściwie nie tyle się oparłem, co wiernie przekazuję postulaty tych instytucji.</u>
          <u xml:id="u-64.11" who="#PosełJerzyMüller">Otóż środowiska te sugerują, że gdyby dokument Karta Praw Osób Niepełnosprawnych otrzymał rangę ustawy, zdecydowanie łatwiej byłoby egzekwować jego zapisy. Po drugie, środki pieniężne na organizację turnusów rehabilitacyjnych najczęściej są przekazywane z PFRON do samorządów powiatowych w połowie roku, co w praktyce uniemożliwia organizację tych turnusów w pierwszym półroczu, kiedy koszty skierowań na wiele z nich byłyby zdecydowanie niższe. Są pewne zastrzeżenia co do niekorzystnych skutków praktycznych, aczkolwiek nie podważa się zasadności kontroli... Chodzi o ostatnią nowelizację ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych, w której to wprowadzono dofinansowanie ze środków PFRON przystosowania środowiska pracy w zamian za kierowanie wcześniej środków na utworzenie miejsca pracy. Efekt tego jest taki, że odczuwa się niemal całkowity brak zainteresowania pracodawców zatrudnianiem osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-64.12" who="#PosełJerzyMüller">Kolejny punkt to propozycja wprowadzenia skutecznych mechanizmów egzekwowania przepisów zobowiązujących do dostosowywania obiektów budowlanych do potrzeb osób niepełnosprawnych. Bo jest tak, że stan prawny jest dobry, ale egzekucja budzi wiele zastrzeżeń. Wymienione na początku instytucje pokazują również konieczność opracowania katalogu ulg dla osób niepełnosprawnych w celu zrekompensowania ponoszonych przez nich z racji inwalidztwa wyższych niż w przypadku osób pełnosprawnych kosztów funkcjonowania w społeczeństwie. Następny postulat: sieć warsztatów terapii zajęciowej powinna zabezpieczać rzeczywiste potrzeby lokalne, a ich działalność powinna być ukierunkowana przede wszystkim na uzawodowienie uczestników. Konieczne jest także rozważenie możliwości wdrożenia systemu osobistego asystenta osoby niepełnosprawnej. Ostatnia sprawa. Środowiska te z niepokojem podchodzą do kwestii wycofania się pełnomocnika rządu do spraw osób niepełnosprawnych i rady nadzorczej PFRON z realizacji programu „Domino”, a właściwie skrócenia jego realizacji o rok, co w niektórych przypadkach spowodowało przerwanie realizacji rozpoczętych przedsięwzięć.</u>
          <u xml:id="u-64.13" who="#PosełJerzyMüller">Niezależnie od tych uwag, które oczywiście należałoby uwzględnić, gdyż są one głosem środowiska zainteresowanego bezpośrednio rozwiązywaniem tych problemów... Sądzę, że wszystkie ogniwa odpowiedzialne za podjęcie skoordynowanych działań na rzecz rozwiązywania problemów osób niepełnosprawnych powinny uwzględnić opinię bezpośrednio zainteresowanych środowisk, by przenieść słuszne zapisy z Karty Praw Osób Niepełnosprawnych do praktyki codziennej. Dziękuję za uwagę. I przepraszam za tę sekundę.</u>
          <u xml:id="u-64.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Michała Figlusa występującego w imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#PosełMichałFiglus">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej mam zaszczyt przedstawić nasze stanowisko wobec informacji o działaniach rządu podejmowanych w 2001 r. na rzecz realizacji postanowień uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 1 sierpnia 1997 r. Karta Praw Osób Niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#PosełMichałFiglus">Z dostępnych źródeł informacji wynika, iż w Polsce na koniec IV kwartału 2001 r. było ponad 4300 tysięcy osób niepełnosprawnych w wieku 15 lat i więcej, z czego ponad 2 mln to osoby w wieku 60 lat i powyżej. Wśród osób niepełnosprawnych 21,8% miało orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności lub równoprawne, 35,7% - o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, a 42,5% - o lekkim. Najczęściej występującymi przyczynami niepełnosprawności są schorzenia układu krążenia - 43,9% oraz uszkodzenia narządów ruchu - 42,7%.</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#PosełMichałFiglus">Zdaniem Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej, omawiając problem ludzi niepełnosprawnych trzeba zwrócić uwagę przede wszystkim na niski poziom wykształcenia osób niepełnosprawnych, wskutek czego osoby te mają większe trudności ze znalezieniem pracy niż osoby pełnosprawne, a ponadto istnieje mniejsza liczba ofert pracy dla nich. W konsekwencji znajdują się one w gorszej sytuacji ekonomicznej, również sytuacja materialna gospodarstw osób niepełnosprawnych jest gorsza niż pozostałych.</u>
          <u xml:id="u-66.3" who="#PosełMichałFiglus">Nasze koło poselskie uważa za ważną kwestię zniesienie barier, które uniemożliwiają osobom niepełnosprawnym pełny udział w życiu publicznym w Polsce. W tej materii jest jeszcze wiele pracy i trzeba zrobić wszystko, by osoby te w pełni korzystały z praw, jakie im przysługują.</u>
          <u xml:id="u-66.4" who="#PosełMichałFiglus">Omawiając informację rządu o działaniach podejmowanych w 2001 r. na rzecz realizacji postanowień uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Karta Praw Osób Niepełnosprawnych, należy zwrócić uwagę, iż obowiązujące ustawodawstwo w tym zakresie (ustawa z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, ustawa o samorządzie powiatowym, gminnym i wojewódzkim, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej) wskazuje, że rozwiązywanie problemów osób niepełnosprawnych powinno odbywać się przede wszystkim w miejscu zamieszkania tych osób. W tym celu w drugiej połowie 2001 r. wdrożony został 3-letni pilotażowy program pełnomocnika rządu do spraw osób niepełnosprawnych Domino, którego celem jest sprawdzenie, w jaki sposób samorządy powiatowe radzą sobie z przygotowaniem i realizacją własnej strategii działań na rzecz osób niepełnosprawnych przy udzielaniu finansowego wsparcia ze środków PFRON wytypowanym do uczestnictwa w pilotażu samorządom terytorialnym. Realizacja programu ujawniła wiele trudności, z jakimi na co dzień muszą się zmagać osoby niepełnosprawne. Dlatego zdaniem Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej istnieje konieczność zbudowania spójnej polityki państwa polskiego wobec osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-66.5" who="#PosełMichałFiglus">Mówiąc o pełnym uczestnictwie osób niepełnosprawnych w życiu publicznym, nie można naszym zdaniem zapomnieć o prawie dostępu osób niepełnosprawnych do leczenia, opieki medycznej, wczesnej diagnostyki, rehabilitacji oraz świadczeń zdrowotnych. Ministerstwo Zdrowia w 2001 r. realizowało programy zdrowotne, których celem była przede wszystkim profilaktyka, wczesna diagnostyka oraz wczesna interwencja. Odpowiednia realizacja tych programów przyczynić się może naszym zdaniem do zmniejszenia liczby osób niepełnosprawnych i poprawy zdrowia osób już niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-66.6" who="#PosełMichałFiglus">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zdaniem Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej przedstawiona przez rząd informacja wskazuje, iż podejmowane są działania umożliwiające pełny udział osób niepełnosprawnych w życiu społecznym, politycznym, kulturalnym. Jednak działania te nie są do końca wystarczające i trzeba zrobić wszystko, by osoby niepełnosprawne korzystały w pełni z praw, jakie im przysługują. Koło Poselskie Partii Ludowo-Demokratycznej jest za przyjęciem informacji. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-66.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Antoniego Stryjewskiego występującego w imieniu Koła Poselskiego Ruchu Katolicko-Narodowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Zacznę od uwagi natury transcendentnej, a mianowicie myślę, że dobrze się stało, że rozpatrywanie tej tematyki, że zamyślenie się Wysokiej Izby nad losem osób niepełnosprawnych i ich rodzin dokonuje się w święto Najświętszego Serca Pana Jezusa, które dziś obchodzimy w naszej ojczyźnie, w naszym Kościele, bowiem po wielekroć słyszę z ust osób dotkniętych niepełnosprawnością, że gdyby On, Jezus Chrystus, nie towarzyszył im na drogach życia, dawno przestaliby żyć. Skąd tyle swoistej rozpaczy w wielu sercach osób niepełnosprawnych? Z prostego powodu: zbyt często idą przez życie nie tylko z jakimś większym lub mniejszym niedorozwojem ciała, z większym lub mniejszym ubytkiem zdrowia na skutek różnych okoliczności życia, w tym pracy zawodowej, ale dlatego także że zbyt często idą sami, że zbyt często nie znajdują oparcia w najbliższej rodzinie, w środowisku lokalnym czy też ze strony państwa, którego są przecież obywatelami. Zdarzało się i zdarza, że stają się nawet przedmiotem dobrych interesów robionych na ich niepełnosprawności - tu przypominam afery z zatrudnianiem niepełnosprawnych, z funduszami PFRON.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zatrważające są dane dotyczące stopnia niepełnosprawności polskiego społeczeństwa. Część z niej to dziedzictwo przeszłości PRL, gdzie warunki pracy i okoliczności pracy po wielekroć były tragiczne dla ochrony zdrowia i zachowania integralności ciała pracujących Polaków. Ponadto niezachowanie norm ochrony środowiska, które w wielu regionach kraju nosiło nawet miano katastrofy ekologicznej, powodowało rodzenie się ponad statystyczną normalną częstotliwość dzieci z ciężkim niedorozwojem i patologią. Ale część to także dorobek okresu transformacji, która stworzyła warunki do pracy nie tylko nielegalnej, ale również bardzo często niebezpiecznej dla życia i zdrowia ludzkiego oraz urągającej ludzkiej godności.</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Niewątpliwym dobrem i swoistym sukcesem w przestrzeni życia osób niepełnosprawnych jest ich wyjście na zewnątrz ze swoich domów, ośrodków opieki, a nade wszystko z samotności i niezrozumienia. Ten proces przywracania społeczeństwu ludzi niepełnosprawnych nie zakończył się, lecz trwa. To widać chociażby po buncie społeczeństwa przeciwko aferom gospodarczym czynionym przez normalnie sprawnych kosztem niepełnosprawnych, chociażby po proteście społeczeństwa przeciwko ograniczeniom pomocy państwa w dopłatach do przejazdów, tak przecież koniecznych, by mogli się leczyć, rehabilitować, czy też uczyć, czy też po proteście społeczeństwa, gdy ograniczono dostęp do terapii zajęciowej, do pomocy socjalnej, do specjalistycznych aparatów i sprzętu medycznego. Społeczeństwo problem ludzi niepełnosprawnych widzi, bo ci niepełnosprawni są prawie w każdej rodzinie - tak wychodzi chociażby ze spisu powszechnego - dlatego zatroskanie państwa ludźmi niepełnosprawnymi nie może być jakimś poboczem działań polskiego parlamentu i rządu i na szczęście, mimo jeszcze nie dość odpowiedniego zaangażowania się polskich władz i budżetu polskiego państwa, nie jest, czego dobrym przykładem jest chociażby uchwalona przez Sejm wczoraj ustawa o rencie socjalnej czy wcześniej ustawa o rehabilitacji. Tu też chcę podziękować pani minister za to dobro.</u>
          <u xml:id="u-68.3" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Ubolewamy, że informacja o działaniach podejmowanych na rzecz realizacji postanowień uchwały Sejmu RP z dnia 1 sierpnia 1997 r. Karta Praw Osób Niepełnosprawnych jest przedkładana do oceny Wysokiej Izbie z dużym opóźnieniem. Niewątpliwie informacja przekazana na czas byłaby bardziej pomocna nam wszystkim do kształtowania jeszcze bardziej przyjaznej polityki państwa względem środowiska ludzi niepełnosprawnych i ich rodzin. Pewnie udałoby się ograniczyć w porę rozwój zachowań patologicznych wobec tych ludzi, którzy potrzebują na równi miłości, pomocy i partnerstwa, a nie patologii. Jest to dla nas też nauczka, niech to będzie dla nas także wyzwanie do rzetelności w naszej pracy w parlamencie i w rządzie na rzecz osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-68.4" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym równocześnie zasygnalizować niektóre problemy, przed którymi staje środowisko osób niepełnosprawnych - ogólne zubożenie społeczeństwa w wyniku ciągle złej, liberalnej polityki gospodarczej prowadzonej przez władze państwa. Pochodną tego ogólnego zubożenia jest poszerzające się ubóstwo ludzi niepełnosprawnych, w znacznie większym stopniu, dramatyczne już bezrobocie i perspektywa dalszego jego wzrostu po akcesji Polski do Unii Europejskiej - tu nikt nie ma wątpliwości, że tak będzie. Spowoduje to napór na ubieganie się o status osoby niepełnosprawnej, która będzie żyła z renty, oraz poszerzanie się przestrzeni pracy nielegalnej w warunkach doprowadzających do niepełnosprawności. Należy się tego po prostu spodziewać. Dalej, ograniczenie wpływów budżetowych, co siłą rzeczy poskutkuje ograniczeniami innych koniecznych wydatków, siłą innych wpływowych środowisk - środków przeznaczanych na pomoc i programy dla osób niepełnosprawnych; ochrona osób niepełnosprawnych przed niegodziwymi praktykami przedsiębiorców i instytucji pozarządowych - to też jest bardzo ważny problem, który musimy, pani minister, monitorować - oraz rutyna urzędów państwowych i samorządowych.</u>
          <u xml:id="u-68.5" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kończąc, pragnę podziękować wszystkim osobom i środowiskom, które przez całe lata były przy osobach niepełnosprawnych, które przez całe lata okazywały miłość, miłosierdzie, w których po prostu było oblicze Jezusa Chrystusa. Wśród tych osób dobrych są również polski rząd i polski parlament, może nie dość na miarę potrzeb pracujący, ale jednak są. A w czas rozpatrywania tych informacji i w czas zamyślenia się wokół osób niepełnosprawnych jeszcze raz proszę Boga, by błogosławił wszystkim osobom niepełnosprawnym i ich rodzinom. Dziękuję pięknie.</u>
          <u xml:id="u-68.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">To było ostatnie zgłoszenie do dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-69.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisja Polityki Społecznej i Rodziny w sprawozdaniu zawartym w druku nr 1622 wnosi, aby Sejm przyjął przedstawione informacje.</u>
          <u xml:id="u-69.4" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-69.5" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-69.6" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 22. porządku dziennego: Pierwsze czytanie obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej (druk nr 1576).</u>
          <u xml:id="u-69.7" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu przedstawiciela Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej panią Bożenę Banachowicz w celu przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-69.8" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo proszę panią przewodniczącą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejBożenaBanachowicz">Szanowny Panie Marszałku! Szanowne Panie i Szanowni Panowie Posłowie! Wysoki Sejmie! Jako pełnomocnik obywatelskiej inicjatywy ustawodawczej mam zaszczyt przedłożyć projekt i uzasadnić przed Wysokim Sejmem sprawę podjęcia przez środowisko zawodowe działań na rzecz zmiany ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej w zakresie zagwarantowania tej grupie zawodowej przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej minimum warunków płacowych, odpowiednich dla roli, jaką w systemie służby zdrowia pełnią pielęgniarki i położne. Tego rodzaju inicjatywa ustawodawcza ma również na celu przeciwdziałanie powstawaniu nagminnych praktyk obarczających tę grupę zawodową skutkami wadliwych rozwiązań zarówno organizacyjnych, jak też systemowych. Tak się bowiem niestety często zdarza, iż pierwszymi ofiarami dotychczasowych działań reformatorskich w ochronie zdrowia są pielęgniarki i położne, które są pozbawiane swoich niewielkich wynagrodzeń oraz zmuszane do wyrażania zgody na zmniejszanie kwot przysługujących im płac.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejBożenaBanachowicz">Dziesięciolecia zaniedbań w ochronie zdrowia doprowadziły do sytuacji dramatycznej i powinny być alarmem dla rządu i parlamentu. Po wprowadzeniu reformy ochrony zdrowia ponad 20 tys. pielęgniarek i położnych utraciło pracę, ponad 14 tys. pielęgniarek i położnych w grudniu 2002 r. było zarejestrowanych w biurach pracy. Środowisko zawodowe, które reprezentuję, dobrze pamięta wszystkie porozumienia podpisane przez rząd w 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejBożenaBanachowicz">Obecnie nasze niepokoje budzi fakt, że wbrew zapowiedziom obecnej ekipy rządzącej dotychczasowe jej działania na rzecz ochrony zdrowia i naszego środowiska nie przyniosły żadnych spodziewanych efektów, a wręcz przeciwnie - pogorszyły naszą sytuację. W 1999 r. pomniejszono nam wynagrodzenie, odbierając prawo do nagrody rocznej. Od tego samego roku zagwarantowana porozumieniem rządowym podwyżka o 2% powyżej inflacji okazała się zapisem bez pokrycia. Rok 2000 to rok restrukturyzacji zatrudnienia i podpisywania porozumień płacowych z pracodawcami bez ich realizacji. Rok 2001 i 2002 to lata ustawowych podwyżek wprowadzonych ustawą sejmową. Jak wiemy, podwyżki wprowadziło tylko w 2001 r. 38% pracodawców, w 2002 r. - 15% pracodawców. Rok 2002 i 2003 to narastający proces pomniejszania poborów oraz kodeksowe odbieranie dodatku za godziny przepracowane przez pielęgniarki i położne w soboty.</u>
          <u xml:id="u-70.3" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejBożenaBanachowicz">Wysoki Sejmie! Przedkładana Wysokiemu Sejmowi, a zawarta w projekcie zmian do ustawy kwota minimalnego wynagrodzenia nie ma charakteru stawek wygórowanych, gdyż oscyluje w granicach przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Przyjęcie założeń projektu sprawi, że nie będzie można zmuszać tej grupy zawodowej do świadczenia tak ciężkiej i odpowiedzialnej pracy za wynagrodzenie, którego wysokość nie zapewnia możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb życia codziennego.</u>
          <u xml:id="u-70.4" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejBożenaBanachowicz">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Rząd polski w 1981 r. ratyfikował konwencję 149, w której w art. 1 w ust. 1 czytamy: „(…) każdy członek, który ratyfikuje niniejszą konwencję, opracuje i będzie stosował w sposób odpowiadający warunkom krajowym taką politykę w zakresie usług i personelu pielęgniarskiego, która będzie zmierzała (…) do zapewnienia usług pielęgniarskich możliwie do najwyższego poziomu zdrowotności”. Art. 2 ust. 2 mówi, że rząd winien podjąć niezbędne kroki w celu zapewnienia personelowi pielęgniarskiemu wykształcenie i wyszkolenie odpowiadające wykonywanym funkcjom oraz warunki zatrudnienia, pracy, perspektyw zawodowych i wynagrodzenia, które umożliwiłoby przyciągnięcie personelu do tego zawodu i pozostanie w nim. W art. 4 konwencji zapisane jest, że ustawodawstwo krajowe określi te warunki.</u>
          <u xml:id="u-70.5" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejBożenaBanachowicz">W konwencji 149 jest też zapis, iż zważywszy na to, że ze względu na szczególne warunki, w jakich wykonywany jest zawód pielęgniarki, te normy ogólne powinny być uzupełniane normami odnoszącymi się specjalnie do personelu pielęgniarskiego, mającymi na celu zapewnienie temu personelowi warunków odpowiadających jego roli w dziedzinie ochrony zdrowia i możliwych do zaakceptowania przez ten personel.</u>
          <u xml:id="u-70.6" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejBożenaBanachowicz">Oceniając nasze dotychczasowe warunki płacy, przekazuję Wysokiemu Sejmowi, że kształtują się one w granicach od 760 do 1500 zł w miesiącu, że kwoty wyższe, te 1500, 1400, 1300, występują w grupie pielęgniarek starszych, specjalistek, pielęgniarek na stanowiskach kierowniczych i to tylko w szpitalach klinicznych i wojewódzkich. Gorsza sytuacja jest w szpitalach powiatowych i w szpitalach innej rangi. Te dane mówią też, że tylko w dwóch województwach moje koleżanki osiągnęły ten pułap 1500 zł.</u>
          <u xml:id="u-70.7" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejBożenaBanachowicz">Wysoki Sejmie! Panie i Panowie Posłowie! Dodatkowe obciążenia finansowe stworzyła sytuacja związana z przyjętą przez Sejm 22 maja tego roku zmianą ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej w zakresie obowiązku dokształcenia i doskonalenia zawodowego, która wymusza - i dobrze - na pielęgniarkach i położnych podnoszenie swoich kwalifikacji, przy czym w przedmiocie przepisów prawnych nie przewiduje możliwości refundowania tych kosztów. Tak więc koszty dokształcania na dzień dzisiejszy pielęgniarki będą ponosiły same. Proponowane zmiany ustawy w części dotyczącej minimalnej płacy pielęgniarek i położnych nie muszą spowodować automatycznego wzrostu wydatków przeznaczonych na realizację tego celu. Istnieje bowiem faktyczna możliwość zaspokojenia tego celu ze środków będących w dyspozycji poszczególnych zakładów opieki zdrowotnej, pod warunkiem ich wykorzystania racjonalnego i likwidacji pewnych anomalii płacowych i zmian w organizacji pracy.</u>
          <u xml:id="u-70.8" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejBożenaBanachowicz">Wysoki Sejmie! Obecny stan prawny nie zawiera żadnych uregulowań gwarantujących pielęgniarkom i położnym godziwe płace w systemie opieki zdrowotnej. Są takie SP ZOZ, w których pielęgniarki i położne z kwalifikacjami, z tytułami magisterskimi, z dużym doświadczeniem i dużym stażem pracy otrzymują wynagrodzenie zasadnicze zbliżone do minimum płacy krajowej. Taki stan jest spowodowany tysiącem różnych polityk płacowych u tysiąca pracodawców działających w całkowitej swobodzie wobec braku prawa. Proponowany projekt zmiany ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej jest szansą uzdrowienia obecnej sytuacji w tych zawodach i nie spowoduje żadnych ujemnych skutków dla budżetu państwa z uwagi na fakt, że mieszczą się one w globalnej kwocie przeznaczonej na finansowanie ubezpieczeń zdrowotnych. Dla niewielkiej grupy pielęgniarek i położnych zatrudnionych w publicznych zakładach opieki zdrowotnej prowadzonych w formie jednostek budżetowych proponowane zmiany do ustawy nie wymagają dokonania zmiany przepisów rozporządzenia ministra zdrowia i opieki społecznej z 8 czerwca 1999 r. w sprawie zasad wynagradzania pracowników publicznych ZOZ, z późniejszymi zmianami. Stawki wynagrodzeń (górne stawki) określone w załącznikach do rozporządzenia obejmują bowiem kwoty minimalnego wynagrodzenia, o którym mówi projekt zmian do ustawy.</u>
          <u xml:id="u-70.9" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejBożenaBanachowicz">Jeżeli chodzi o sprawę zagwarantowania pielęgniarkom i położnym możliwości przejścia na emeryturę po 30 latach pracy, należy zwrócić uwagę na to, iż zawód nasz jest wykonywany w bardzo specyficznych warunkach, powodujących oprócz znacznego obciążenia fizycznego stałe napięcie psychiczne, stresy. Z tych też względów powinna zaistnieć możliwość prawna skorzystania z prawa do wcześniejszej emerytury, podobnie jak to się dzieje w innych zawodach publicznych, które z uwagi na specyfikę pracy dają taką możliwość, i to wielokrotnie na znacznie łagodniejszych warunkach.</u>
          <u xml:id="u-70.10" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejBożenaBanachowicz">Panie i Panowie Posłowie! Papież Jan Paweł II powiedział: „człowiek jest podmiotem i twórcą, a praca ma służyć dobru osoby i społeczeństwa”. Szczególnie praca pielęgniarki i położnej służy dobru osoby i społeczeństwu. Towarzyszymy ludziom od narodzin do śmierci, asystujemy w zdrowiu i chorobie. Wybierałyśmy zawód ciężki, źle płatny, pełniąc go ofiarnie dla drugiego człowieka. Dziś, oceniając nasze zawody, wiemy, iż pielęgniarki i położne są kręgosłupem personelu medycznego.</u>
          <u xml:id="u-70.11" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejBożenaBanachowicz">Dziś my, pielęgniarki i położne, nie czekamy na takie pochwały, jakie do swoich pielęgniarek 3–4 lata temu kierował prezydent Meksyku, mówiąc, że pielęgniarki zdobywają się na poświęcenie, chcą solidnie i zgodnie ze swoimi najlepszymi kwalifikacjami pełnić służbę drugiemu człowiekowi, udzielając fachowej pomocy, dając otuchę, życzliwość, zaangażowanie i głęboko humanitarną postawę.</u>
          <u xml:id="u-70.12" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejBożenaBanachowicz">Być pielęgniarką i położną to mieć powołanie, o które dziś tak trudno. Dziś każda z nas wie, że rzeczywistość polska okazuje się trudniejsza, bardziej niesprawiedliwa. Dziś wiemy, że brak odpowiedzialności i rozwiązań rządowych to brak odpowiedzialności konstytucyjnej rządu za bezpieczeństwo obywateli, za spokój społeczny, to brak umiejętności w zarządzaniu ochroną zdrowia, to wyrażanie zgody na farsę i uprawianie tylu polityk zdrowotnych, ilu jest pracodawców. Dziś pielęgniarki i położne mówią, że czują się okłamane i oszukane. Dziś każda z nas wie, że nasz zawód tonie.</u>
          <u xml:id="u-70.13" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejBożenaBanachowicz">Dziś każda pielęgniarka i położna wie, że kołem ratunkowym dla zawodu jest polski parlament, i dlatego, mając na uwadze powyższe okoliczności, jako pełnomocnik Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej proszę, wnoszę o uchwalenie ustawy o zmianie ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej w brzmieniu wynikającym z załączonego projektu. Dziękuję, panie marszałku. Dziękuję, panie i panowie posłowie.</u>
          <u xml:id="u-70.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję pani przewodniczącej.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-71.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Krystynę Herman występującą w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#PosełKrystynaHerman">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pielęgniarki i położne stanowią najliczniejszą, ponad 230-tysięczną grupę zawodową w ochronie zdrowia. Wprowadzona reforma służby zdrowia nie spełniła oczekiwań i nadziei tego środowiska. Składane obietnice okazały się pustosłowiem. Nie przywrócono właściwej rangi zawodu, nie nastąpił wzrost realnych wynagrodzeń. Wprost przeciwnie, pogłębiła się pauperyzacja pracowników ochrony zdrowia, a pielęgniarki i położne najdotkliwiej odczuły zmiany systemu, poniosły największe koszty wdrażania ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#PosełKrystynaHerman">Wyrazem tego stanu i kolejną próbą ratowania zawodu o szczególnej randze społecznej jest obywatelski projekt ustawy o zmianie ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej z druku nr 1576, który proponuje zmianę przepisów emerytalnych oraz zasad wynagradzania pielęgniarek i położnych.</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#PosełKrystynaHerman">Przedstawiając stanowisko Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej wobec przedłożonego projektu ustawy, posłużę się opinią Biura Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu, ponieważ ocena proponowanych zmian ma istotne znaczenie dla dalszych prac legislacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-72.3" who="#PosełKrystynaHerman">W uzasadnieniu projektu ustawy czytamy, że główną przesłanką podjęcia obywatelskiej inicjatywy ustawodawczej jest brak uregulowań prawnych gwarantujących pielęgniarkom i położnym godziwe warunki pracy i płacy, adekwatne do rangi wykonywanego zawodu. Uznając słuszność tego założenia, należy zauważyć, że ustanowienie odrębną ustawą prawa do wcześniejszej emerytury, jak również określenie minimalnych stawek wynagrodzenia dla pielęgniarek i położnych istotnie odbiega od zreformowanego systemu emerytalnego oraz reguł prawa pracy przyjętych w ciągu ostatnich lat. Wprowadzona w 1999 r. reforma systemu świadczeń emerytalno-rentowych uzależnia wysokość przyszłego świadczenia emerytalnego od wysokości składki na emeryturę i czasu jej płacenia. Skłaniać to powinno raczej do wydłużenia okresu aktywności zawodowej i gromadzenia kapitału emerytalnego. W obecnych przepisach emerytalnych zróżnicowany jest limit wieku i stażu pracy dla kobiet i mężczyzn. Kobiety mogą przechodzić na emeryturę po spełnieniu łagodniejszych kryteriów. W obywatelskim projekcie takich zróżnicowań nie ma, a przecież w zawodach pielęgniarki i położnej pracują także mężczyźni. Brak jest również odniesienia do tych przepisów emerytalnych, które pozwalają na wcześniejsze przejście na emeryturę osób pracujących w szczególnie trudnych warunkach, o czym mówiła pani poseł projektodawca.</u>
          <u xml:id="u-72.4" who="#PosełKrystynaHerman">Reasumując, propozycja zmiany przepisów emerytalnych nie spełnia warunków kompleksowego uregulowania przedstawionego problemu, a w uzasadnieniu brak jest określenia społecznych i ekonomicznych skutków wprowadzenia takiej regulacji.</u>
          <u xml:id="u-72.5" who="#PosełKrystynaHerman">Druga propozycja zmiany dotyczy wynagradzania pielęgniarek i położnych i polega na ustaleniu minimalnego wynagrodzenia zasadniczego, uzależnionego od stanowiska i kwalifikacji, w wymiarze nie niższym niż 80, 100, 110 i 120% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw oraz wprowadzeniu dodatku funkcyjnego dla stanowisk kierowniczych w wysokości nie niższej niż 25% wynagrodzenia zasadniczego. Projekt zakłada także wzrost minimalnego wynagrodzenia zasadniczego o 5% podstawy wymiaru w stosunku rocznym w latach 2004–2007.</u>
          <u xml:id="u-72.6" who="#PosełKrystynaHerman">Przypomnę, że obecnie obowiązujące zasady wynagradzania pracowników służby zdrowia regulowane są Kodeksem pracy, ustawą o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz ustawą o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców. Tymczasem przedłożone regulacje płacowe miałyby obowiązywać wszystkie zakłady opieki zdrowotnej, które zatrudniają pielęgniarki i położne, niezależnie od ich statusu prawnego i wielkości (mam tu na myśli publiczne i niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej oraz zakłady zatrudniające do 50 pracowników). Projektodawca nie uwzględnia możliwości finansowych pracodawcy i ogólnych zasad gospodarki finansowej zakładów opieki zdrowotnej, określonych w ustawie o zakładach opieki zdrowotnej. W istotny sposób modyfikuje ogólne zasady prawa pracy i wynagradzania dotyczące wszystkich pracowników i pragnie w szczególny sposób określić zasady wynagradzania pielęgniarek i położnych. W części wydatkowej proponowane przepisy są precyzyjne, natomiast nie wskazano źródeł finansowania tych ustawowo określonych minimalnych wynagrodzeń zasadniczych oraz nie wyliczono skutków budżetowych zgłoszonego projektu. A przecież proponowane przez projektodawcę wskaźniki minimalnego wynagrodzenia zasadniczego są ponad dwukrotnie wyższe od płacy minimalnej. Dodatkowo podwyższają składniki wynagrodzeń, które są pochodną płacy zasadniczej. Założenia przedkładanego projektu są bardzo podobne do przyjętej przez parlament 22 grudnia 2000 r. tzw. ustawy 203 ze wszystkimi negatywnymi jej skutkami.</u>
          <u xml:id="u-72.7" who="#PosełKrystynaHerman">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Niewątpliwie sprawy płacowe stanowią jeden z najsłabszych elementów systemu ochrony zdrowia, wymagają szczególnej analizy i rozwiązań systemowych. Tymczasem projektodawca próbuje rozwiązać problemy ekonomiczne jednej grupy zawodowej za pomocą regulacji ustawowej. Nie wydaje się to metodą skuteczną. Problemy, jakie wywołała „ustawa 203”, wyraźnie pokazują, że regulacje cząstkowe, doraźne komplikują sytuację w opiece zdrowotnej i powodują nawarstwianie się nowych problemów. Zmiany w organizacji i finansowaniu służby zdrowia muszą uwzględniać koszty wynagrodzeń pracowników. Kreowanie przywilejów dla wybranych grup zawodowych budzi wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-72.8" who="#PosełKrystynaHerman">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiony obywatelski projekt ustawy o zmianie ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej wzbudza poważne zastrzeżenia co do jego zgodności z obowiązującym prawem, a nawet nasuwa obawy naruszenia zasad konstytucyjnych. Zgłoszona propozycja wymaga oceny porównawczej zestawienia wysokości projektowanego wynagrodzenia pielęgniarek i położnych i poziomu wynagrodzenia innych pracowników ochrony zdrowia. Niezbędna jest także opinia rządu.</u>
          <u xml:id="u-72.9" who="#PosełKrystynaHerman">Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej, w trosce o poprawność stanowionego prawa, uznając przesłanki podjęcia inicjatywy obywatelskiej, a także wychodząc naprzeciw oczekiwaniom środowiska, składa wniosek o skierowanie obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej do dalszych prac legislacyjnych w Komisji Zdrowia, Komisji Polityki Społecznej i Rodziny oraz Komisji Finansów Publicznych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-72.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Ewę Kopacz występującą w imieniu Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#PosełEwaKopacz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Truizmem jest stwierdzenie, że pielęgniarki i położne stanowią trzon tzw. średniego personelu medycznego. Każdy, kto zetknął się jako pacjent ze szpitalem lub przychodnią, doskonale zdaje sobie sprawę, iż od kompetencji, troski, dbałości i zaradności tych kobiet, potocznie zwanych siostrami, zależy w dużej mierze jakość codziennego życia pacjenta w szpitalu i jego samopoczucie, a w przychodniach decydują one o tym, czy w oczach pacjenta jest ona po prostu przyjazna. O swoich pomocnicach wiedzą też wszystko lekarze. Wiedzą, jak ciężka jest praca pielęgniarek i położnych, jak nędznie jest ona wynagradzana, zwłaszcza w stosunku do ich wiedzy i umiejętności.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#PosełEwaKopacz">Świadoma, antyinteligencka polityka władz w czasach PRL-u sprawiła, że tzw. zawody inteligenckie: lekarze, nauczyciele, pracownicy kultury, pielęgniarki, znalazły się niemal na samym dole drabiny płacowej. Był to zabieg świadomy, na tyle konsekwentny, że do dziś dnia III Rzeczpospolita tego stanu rzeczy nie naprawiła. Powiedzmy zresztą na marginesie, że specjalnie się o to nie starała. Po latach dyskryminacji wobec braku strategicznego planu poprawy standardu życiowego pielęgniarek ich sytuacja życiowa stała się tak nieznośna, że na porządku dziennym stanęła kwestia radykalnych protestów. Łączył się z tym dramat natury deontologicznej i etycznej - strajk oznaczałby odejście od łóżek pacjentów, sprzeniewierzenie się samej istocie przesłania uprawianego zawodu medycznego. Zważcie zatem, panie i panowie posłowie, jak wysoki musiał być poziom rozgoryczenia i zwątpienia pielęgniarek, iż rozważały takie radykalne kroki. Przeświadczenie władz, że w związku z moralnymi wymogami danego zawodu protest nie może być zbyt radykalny i można go z tego powodu lekceważyć i odsyłać ad Kalendas Graecas uzasadnione oczekiwania płacowe, uważam zresztą za szczególnie obrzydliwe.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#PosełEwaKopacz">Wysoka Izbo! Wszyscy zapewne mamy w pamięci zimową, niemal gwiazdkową okupację budynku Ministerstwa Zdrowia przez pielęgniarki w roku 2000 i uchwaloną przez Sejm w związku z tymi wypadkami słynną tzw. ustawę 203 zł. Mamy też w pamięci skutki tej regulacji. Świeża, mająca niecałe 2 lata samodzielność i samorządność zakładów opieki zdrowotnej legły w gruzach, a pracownicy służby zdrowia, w tym pielęgniarki, i tak owych 203 zł miesięcznie nie dostały, a jeśli nawet dostały, to stawiając na krawędzi bankructwa, a bywało, że wręcz poza tą krawędzią, swoje szpitale i przychodnie. Mimo potwierdzenia przez Sąd Najwyższy, iż podwyżki im się w całym w majestacie prawa należą, w istocie rzeczywistość ZOZ-ów zaskrzeczała, a zgodnie z zasadą, iż z pustego i Salomon nie naleje, w praktyce nic się nie zmieniło albo zmieniło się niewiele. Dalej pensje w służbie zdrowia są marne, tak jak marny jest cały obszar publicznej służby zdrowia, ze szczególnym natręctwem i upodobaniem psutego przez byłego, na szczęście dla nas, ministra zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-74.3" who="#PosełEwaKopacz">Panie i Panowie Posłowie! Przedłożony Wysokiej Izbie obywatelski projekt ustawy o zmianie ustawy o zawodzie pielęgniarki i położnej należy do tego samego rodzaju ustaw wirtualnych jak owa „ustawa 203”; cieszą one tylko projektodawców, a może i Sejm, pozostający w dającym samozadowolenie przeświadczeniu, że zrobił kawał dobrej, nienadającej się do zastosowania roboty. Zagwarantowanie minimalnej płacy pielęgniarek i położnych na poziomie, jak czytamy w obywatelskim projekcie ustawy, od 80 do 120% przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw stawia na porządku dziennym następujące dwa pytania. Co z pozostałymi zawodami medycznymi? Jak zatem ma kształtować się płaca lekarza, laboranta, salowej, sanitariusza? I najważniejsze, kto za to zapłaci?</u>
          <u xml:id="u-74.4" who="#PosełEwaKopacz">Tak się składa, że dzisiejsze pierwsze czytanie obywatelskiego projektu ustawy o wynagrodzeniu pielęgniarek zbiegło się z niepokojącymi doniesieniami o finansowych kłopotach Narodowego Funduszu Zdrowia. Być może w efekcie tego kontrakty dla placówek służby zdrowia ulegną kolejnemu zmniejszeniu. Jak zatem zapewnić środki na podwyżki przewidziane w dyskutowanym projekcie? Kto je zagwarantuje? Osłabły Narodowy Fundusz Zdrowia, nieudolny rząd, samorządy, a może Państwowa Wytwórnia Papierów Wartościowych? Skąd po 13 latach funkcjonowania gospodarki rynkowej bierze się naiwna wiara, że wystarczy zadekretować jakieś wydarzenie ekonomiczne, aby ono się spełniło? Przypomina mi to jedną z reklam sieci komórkowej - na zasadzie, mówisz i masz.</u>
          <u xml:id="u-74.5" who="#PosełEwaKopacz">Uzasadnione są ze wszech miar oczekiwania pań pielęgniarek, by poprawił im się byt, ale sposób, w jaki chciałyby tego dokonać, jest nierealistyczny, nieefektywny i dlatego błędny. Należy pomyśleć o likwidacji skutków grzechu pierworodnego, jakim jest ustrój finansowy służby zdrowia, a w szczególności poziom składki na ubezpieczenie zdrowotne. Panie pielęgniarki napisały, iż wystarczy ograniczyć zbędne wydatki, a pieniądze na podwyżki same się znajdą. Menadżerowie służby zdrowia będą wdzięczni za wskazanie, jakie wydatki są zbędne i chętnie z takich rad skorzystają. Sęk w tym, że dziś szpitale i przychodnie oszczędzają na wszystkim i wszystkich, i nie ma z czego już ścinać. Chyba że w myśl zasady, że największym wrogiem urzędu jest petent, szkoły - uczeń, a służby zdrowia - pacjent, zlikwidujemy przyjęcia pacjentów i w ten sposób uruchomimy znaczne oszczędności na podwyżki, ale tego byśmy nie chcieli.</u>
          <u xml:id="u-74.6" who="#PosełEwaKopacz">Wysoka Izbo! Z przykrością musimy sprzeciwić się zapisowi w projekcie mówiącemu, iż pielęgniarka może przejść na emeryturę po 30 latach pracy w zawodzie bez względu na swój wiek. Jest to wyłom w powszechnej zasadzie przyznawania emerytur, wyłom, którego nie tłumaczą ciężkie warunki pracy - im mniej wyjątków, tym lepiej dla każdego systemu prawnego. Nasz system emerytalny i tak trzeszczy w szwach, a w wyłom uczyniony przez pielęgniarki zaraz wleją się kolejne, równie odpowiedzialne i wymagające kwalifikacji zawody.</u>
          <u xml:id="u-74.7" who="#PosełEwaKopacz">Panie i Panowie Posłowie! Klub Poselski Platforma Obywatelska uważa, że droga przyjęta w dyskutowanym obywatelskim projekcie ustawy prowadzi donikąd i należy rzecz całą załatwić kompleksowo i systemowo, poczynając od zmiany ustawy o ubezpieczeniu zdrowotnym, prywatyzując służbę zdrowia i szukając rozwiązania dla oddłużenia szpitali i poprawy stanu ich przychodów. Klub Poselski Platforma Obywatelska prosi o przekazanie projektu ustawy do dalszych prac w Komisji Zdrowia. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Bolesława Piechę występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#PosełBolesławPiecha">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość przedstawić Wysokiej Izbie stanowisko w sprawie obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej zawartej w druku nr 1576.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#PosełBolesławPiecha">Projekt zmiany ustawy przedłożony przez Komitet Inicjatywy Obywatelskiej na podstawie art. 118 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, a więc poparty podpisami co najmniej 100 tys. obywateli, zakłada w swojej treści dokonanie 3 zmian w ustawie o zawodach pielęgniarki i położnej. Proponuje się, po pierwsze, stworzenie możliwości pielęgniarkom i położnym przejścia na emeryturę po 30-letnim okresie zatrudnienia bez względu na wiek pracownika, po drugie, określenie zasad minimalnego wynagrodzenia za pracę w oparciu o dane GUS na podstawie przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w sektorze przedsiębiorstw, z zastrzeżeniem, że w latach 2004–2007 wynagrodzenie to wzrasta dodatkowo o 5% podstawy wymiaru rocznie, i, po trzecie, proponuje się, aby w ramach zatrudnienia pielęgniarek i położnych w zakładach opieki zdrowotnej uwzględniane były minimalne normy zatrudnienia określone w stosownych aktach prawnych. Reasumując, zawarte w projekcie nowelizacji ustawy zapisy mają charakter socjalny, żeby nie powiedzieć, korporacyjny.</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#PosełBolesławPiecha">W uzasadnieniu do ustawy projektodawcy zwracają uwagę na szczególną rolę, jaką pielęgniarki i położne pełnią na rzecz obywateli Rzeczypospolitej. Podkreślają również odpowiedzialność i ogromny nakład pracy związany z opieką nad chorym pacjentem. Jednocześnie wynagrodzenie za tę pracę od wielu lat jest na nieodpowiednim, skandalicznie niskim poziomie. To wszystko prawda.</u>
          <u xml:id="u-76.3" who="#PosełBolesławPiecha">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! W przyjętym przez rząd koalicji SLD-UP dokumencie „Narodowa ochrona zdrowia” - lubię ten dokument - pod hasłem: Strategiczne kierunki działań Ministerstwa Zdrowia na lata 2002–2003 jednym z kluczowych, kardynalnych problemów do rozwiązania były sprawy pracownicze w ochronie zdrowia. We wstępie do tego programu ówczesny minister zdrowia napisał: „Proponowane przez Ministerstwo Zdrowia kierunki zmian opierają się na analizie tego, co dziś - chodzi o koniec roku 2001 - dzieje się w systemie opieki zdrowotnej w Polsce. Proponowane zmiany - tu przypomnę niezorientowanym, że chodziło wtedy o wprowadzenie Narodowego Funduszu Zdrowia - nie mają na celu wprowadzenia kolejnego zamieszania mogącego jeszcze bardziej pogorszyć dostęp obywateli naszego kraju do świadczeń zdrowotnych. W sposób przemyślany, ewolucyjny zamierzamy zmienić dotychczasowe patologiczne rozwiązania przy jednoczesnym zachowaniu korzystnych rozwiązań”.</u>
          <u xml:id="u-76.4" who="#PosełBolesławPiecha">Na str. 49 tego oto dokumentu przedstawiono istotne problemy do rozwiązania w zakresie spraw pracowniczych. Czego to nie obiecano, co to korzystnie i ewolucyjnie się nie zmieni? A to wykaz zawodów medycznych, a to czas i warunki pracy, a to uregulowanie godzin nadliczbowych, a to uregulowanie urlopów wypoczynkowych, okolicznościowych i innych zwolnień z obowiązku pracy czy wreszcie ustalenie zasad wynagradzania za pracę. To wszystko miało znaleźć uregulowanie w stosownych ustawach, a termin wprowadzenia tych ustaw w życie to 30 czerwca br., czyli za 4 dni. Jaka jest sytuacja, widać gołym okiem. Zamiast ewolucyjnych korzystnych zmian, destrukcja i załamanie systemu opieki zdrowotnej w Polsce, zamiast korzystnych i ewolucyjnych zmian wynagradzania za pracę polskich pielęgniarek i położnych, co najwyżej płace na granicy płacy minimalnej, a ostatnio coraz popularniejsze w ogóle niepłacenie za pracę. Wynikiem radosnej działalności w reformowaniu ochrony zdrowia w Polsce jest właśnie ta oto inicjatywa obywatelska, która w sposób oczywisty próbuje zrealizować chociażby w części składane obietnice przez obecny rząd, m.in. pod adresem pielęgniarek i położnych.</u>
          <u xml:id="u-76.5" who="#PosełBolesławPiecha">Wysoka Izbo! Cóż więc skłoniło inicjatorów ustawy do złożenia w Wysokiej Izbie tego projektu? Odpowiedź jest prosta: skrajny brak zaufania i absolutny brak wiary w umiejętności reformatorskie rządu pod kierunkiem Leszka Millera. Ten brak wiary wcale nie wynika z roszczeniowych i nierealnych oczekiwań tej grupy zawodowej. Wynika on z rzetelnej i jak najbardziej racjonalnej oceny dokonań ponad 20-miesięcznych rządów koalicji SLD-UP, czego jednym z przykładów jest degrengolada, marazm czy wreszcie lawinowo narastająca katastrofa organizacyjna i finansowa w polskiej ochronie zdrowia. Trudno wyrokować, czy przyjęcie zapisów ustawowych chroniących podstawy egzystencji tej najbardziej upośledzonej materialnie, a jednocześnie bezprzykładnie oddanej pracy na rzecz najbardziej potrzebującej grupy zawodowej pracowników ochrony zdrowia, jakimi są pielęgniarki i położne, postawi tamę pauperyzacji zawodu, zwłaszcza że w obliczu widma bankructw wielu polskich szpitali ta sytuacja jest niepewna. Klub parlamentarny jednak ze zrozumieniem przyjmuje tę inicjatywę.</u>
          <u xml:id="u-76.6" who="#PosełBolesławPiecha">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Projekt ustawy nie jest oczywiście wolny od wielu, a może zbyt wielu błędów i uproszczeń legislacyjnych. Nie do końca bowiem w projekcie ustawy określono chociażby to, kogo ta ustawa dotyczy. Czy dotyczy ona osób posiadających tytuł zawodowej pielęgniarki i położnej, a niekoniecznie pracujących w zawodzie, czy dotyczy ona pielęgniarek i położnych posiadających prawo wykonywania zawodu i pracujących w zakładach opieki zdrowotnej? Tu pytanie: jakich, publicznych, a może niepublicznych, a może pielęgniarskich praktyk grupowych, a może indywidualnych? Na jakiej podstawie przyjęto taki a nie inny wariant prawa przejścia na emeryturę? Dlaczego takie a nie inne minimalne stawki wynagradzania przyjęto za podstawę? Pytanie: Dlaczego, dlaczego i dlaczego?</u>
          <u xml:id="u-76.7" who="#PosełBolesławPiecha">Reasumując, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość, rozumiejąc przesłanki, które stały się podstawą tej inicjatywy ustawodawczej, świadomy jest jednocześnie aktualnej sytuacji organizacyjnej i finansowej polskiej służby zdrowia spowodowanej bez wątpienia przez amatorszczyznę i ignorancję rządu koalicji SLD-UP. Nasz klub jest gotów do dalszych prac nad projektem ustawy i w związku z proponowanymi zapisami wnosi o przekazanie projektu do dalszych prac w Komisji Zdrowia, Komisji Polityki Społecznej i Rodziny oraz Komisji Finansów Publicznych. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-76.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Janusz Wojciechowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Ryszarda Stanibułę, który przedstawi stanowisko klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#PosełRyszardStanibuła">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nieczęsto zdarza się na tej sali procedować nad projektami ustaw autorstwa inicjatywy obywatelskiej. Problem zawodu pielęgniarki i położnej jak bumerang wraca do Wysokiej Izby, albowiem u podłoża tego stanu rzeczy leży brak kompleksowego rozwiązania wszystkich spraw związanych integralnie z wykonywaniem tego niełatwego, aczkolwiek społecznie potrzebnego zawodu.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#PosełRyszardStanibuła">Załatwianie od czasu do czasu, od problemu do problemu, wyrywkowo spraw, problemów tej grupy zawodowej powoduje ogromne frustracje, zniechęcenie, utwierdzenie w przekonaniu o braku należnego szacunku osobom niejednokrotnie z ogromnym poświęceniem wykonującym swoją pracę w tym właśnie zawodzie. Nowelizowane ciągle ustawy tzw. około medyczne spychają na plan dalszy ich problemy albo w istotny sposób nie regulują merytorycznie i właściwie spraw całej tej tak ważnej grupy zawodowej, całej tej korporacji medycznej, na której jest mocno wsparta opieka medyczna. Dlatego też zamiast spokojnie pracować przy oczekującym pomocy pacjencie, pielęgniarki i położne w obronie swoich należnych praw niejednokrotnie upokarzają się, aby tym samym zamanifestować, że istnieją, a ich problemy w dalszym ciągu są nierozwiązane. Pielęgniarki i położne pracują ofiarnie pomimo mizerii finansowej, która w obliczu coraz to nowych afer korupcyjnych staje się bardzo przykra dla polskiej opieki zdrowotnej. Pytam Wysoką Izbę, czy tak naprawdę być musi. Kiedy i czy tę sytuację naprawimy?</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#PosełRyszardStanibuła">Panie i Panowie Posłowie! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego zdecydowanie włączy się do pracy nad rozwiązaniami, oczywiście rozwiązaniami bardzo trudnymi tych problemów, które przed nami stoją. Nie możemy biernie przyglądać się pogłębiającej się biedzie, wręcz ubóstwu całej tej grupy zawodowej. Posłowie naszego klubu z radością przyjęli obywatelską inicjatywę ustawodawczą zmierzającą do zmiany ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej. Doświadczenia zdobyte podczas licznych wyjazdów, wizytacji poselskich oraz ogromu spotkań sprawiły, że stoimy na stanowisku, iż ten projekt po doprecyzowaniu w sejmowych komisjach zasługuje na poparcie.</u>
          <u xml:id="u-79.3" who="#PosełRyszardStanibuła">Wysoki Sejmie! Zdajemy sobie sprawę aż nadto doskonale z sytuacji ekonomicznej kraju, uwarunkowań społeczno-gospodarczych i trudnej sytuacji wielu grup społecznych w naszym kraju, niemniej jednak nie wolno nam jako posłom, przede wszystkim ludziom, udzielać przyzwolenia na postępujący upadek będącej już w głębokiej zapaści opieki zdrowotnej. Z całą determinacją bronić będziemy mądrych, rozumnych i słusznych postulatów, racjonalnych rozwiązań służących naprawie dramatycznej sytuacji w sferze ochrony zdrowia publicznego naszego społeczeństwa. Propozycje przedstawione Wysokiej Izbie w druku sejmowym nr 1576 częściowo do takich właśnie należą. Wobec dramatycznie pogłębiającego się bezrobocia, a jednocześnie ciężkiej, bardzo odpowiedzialnej, niejednokrotnie brzemiennej w skutki pracy pielęgniarek i położnych, w pełni popieramy rozwiązanie zawarte w treści art. 1, w dodanym po art. 30 art. 30a traktującym o możliwości przejścia na emeryturę po przepracowaniu 30 lat. Zapis ten żadnych naszych kontrowersji nie wzbudza. Godna uwagi jest także propozycja zawarta w dodanym rozdz. 4a i art. 31a.</u>
          <u xml:id="u-79.4" who="#PosełRyszardStanibuła">Dokonując głębokiej analizy przedłożonego projektu, w tym i ekonomicznej wersji, mój klub popiera proponowane zapisy. Zgadzamy się na gwarancje zawarte w przedmiotowym projekcie, albowiem zapis o gwarancji 80% wynagrodzenia dla pielęgniarki i położnej, jako minimalnego wynagrodzenia, jest ze wszech miar uzasadniony. Jest rzeczą jasną i oczywistą, że osoby z podwyższonymi kwalifikacjami świadczące usługi wyższej jakości winny być wyżej wynagradzane, a osoby legitymujące się cenzusem ukończenia uczelni i dyplomem magistra winny otrzymywać uposażenie odpowiednie do swoich kwalifikacji. Zgadzamy się ponadto na przyznanie dodatku funkcyjnego pielęgniarkom i położnym, którym powierzono stanowiska kierownicze, w wysokości nie niższej niż 25% wynagrodzenia zasadniczego.</u>
          <u xml:id="u-79.5" who="#PosełRyszardStanibuła">Wysoka Izbo! Dzisiaj, kiedy gorączkowo dostosowujemy polskie ustawodawstwo do akcesji i prawa unijnego, naszą parlamentarną powinnością jest zadbanie o właśnie tę grupę społeczną, o panie, które całe swoje dorosłe życie związały z posługą ludziom chorym i cierpiącym. Sprawą honoru polskich parlamentarzystów będzie wzniesienie się ponad podziały polityczne i partyjne, odrzucenie animozji i rozwiązanie tych problemów zgodnie z oczekiwaniami pielęgniarek i położnych oraz innych zawodów medycznych, a także oczekiwaniami naszego społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-79.6" who="#PosełRyszardStanibuła">Reasumując, Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego, który reprezentuję, opowie się za przyjęciem projektu obywatelskiej inicjatywy ustawodawczej i skierowaniem go do pilnych prac w komisjach. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-79.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszona jest teraz o zabranie głosu pani posłanka Alicja Lis, która wystąpi w imieniu klubu Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#PosełAlicjaLis">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Samoobrona RP popiera przedłożony obywatelski projekt ustawy o zmianie ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej. Aż dziw bierze, że występujące dotąd wszystkie kluby w zasadzie jednym głosem wspierają to i popierają. Nie dlatego, że dotyczy to tego zawodu, tylko właśnie dlatego, że dotyczy tego zawodu - pielęgniarki i położnej, niezauważanego, niepostrzeganego, niehonorowanego w dużej mierze i przez wiele czynników. Pielęgniarki i położne z takim problemem, jaki stanowi ich wynagrodzenie, zmagają się od wielu lat; wynagrodzenie za ofiarną, trudną i bardzo chwalebną pracę - z ukłonem w stronę pań, które siedzą na galerii, prezentują środowisko zawodowe. Chcą żyć godnie, pracując godnie, posiadają rodziny, dla których pracują. Za tę pracę, ciężką i odpowiedzialną, w pełni zasługują na to, aby Wysoka Izba uznała i poparła projekt ustawy o zmianie ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej, wniesiony na podstawie art. 118 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej oraz art. 2 i art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1999 r. o wykonywaniu inicjatywy ustawodawczej przez obywateli. Również z przyjemnością zauważam, że dotąd jako poseł nie miałam możliwości uczestniczyć w pracach nad ustawą z inicjatywy obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#PosełAlicjaLis">Oba te zawody są od lat dyskryminowane pod względem wynagrodzenia. Dowodem tego były ogromne manifestacje i liczne protesty pielęgniarek i położnych, które najczęściej kończyły się obietnicami ze strony poszczególnych ekip rządowych; aż doszło do tego, że bardzo często pielęgniarki i położne nie otrzymują wynagrodzenia za swoją pracę. Obowiązkiem i potrzebą chwili stało się teraz przyjęcie tego projektu, który daje szansę na uzdrowienie sytuacji płacowej w tym zakresie. Aby zarówno pielęgniarka, jak i położna mogły spokojnie pracować i rozwijać się w swoim zawodzie, muszą mieć poczucie stabilizacji, niezbędne dla nich i ich rodzin. Jeśli chodzi o omawiane w projekcie ustawy minimalne wynagrodzenie, nie ma to charakteru wygórowanych stawek wynagrodzeniowych, jest zbliżone do przeciętnego wynagrodzenia.</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#PosełAlicjaLis">Pielęgniarki i położne określają swój zawód jako ginący. Nie możemy dopuścić do takiego stanu rzeczy. To przez błędną politykę w tym zakresie poszczególnych ekip rządowych doprowadzono do zaistniałej sytuacji. Dobrze działający system opieki zdrowotnej powinien być oparty na zasadzie solidaryzmu społecznego; dobrze działający system - to wysoki poziom udzielania i finansowania świadczeń zdrowotnych, godne warunki korzystania z gwarantowanej opieki zdrowotnej i, akcentuję to wykrzyknikiem, właściwe zarobki kadr medycznych. Zarobki stanowią jedną płaszczyznę, a nabycie praw emerytalnych - drugą.</u>
          <u xml:id="u-81.3" who="#PosełAlicjaLis">Proponowana ustawa jest zgodna z prawem Unii Europejskiej. Nie wolno nam, Wysoka Izbo, dopuścić do tego, by zawód pielęgniarki i położnej, zamiast być zawodem wyróżnionym i uznawanym, był upokarzający dla ludzi, którzy go wykonują. A co będzie po wejściu Polski do Unii Europejskiej? Zostaniemy pewnie pozbawieni średniego personelu medycznego. Pielęgniarki i położne, w obecnym prawnym stanie rzeczy znajdujące zatrudnienie, mogą wybierać, mając alternatywę; znają przecież również języki obce, a jeśli nie, to są w stanie się ich nauczyć. I co się stanie wtedy? Mogą opuścić nasze placówki zdrowia; tak zwyczajnie, jak to było przed wojną pewnie jeszcze, za chlebem. Dzisiaj widzimy, znamy z autopsji sytuację, że mimo tragicznych niejednokrotnie finansów szpitali trwają przy chorym, niezależnie od tego, co otrzymują w zamian za ich wielki trud, chwalebną i odpowiedzialną pracę.</u>
          <u xml:id="u-81.4" who="#PosełAlicjaLis">W uznaniu tej pracy Klub Parlamentarny Samoobrona RP popiera wnoszony do laski marszałkowskiej projekt i zachęca koleżanki i kolegów posłów z wszystkich ugrupowań do poparcia tej ustawy, do dalszych nad nią prac i do satysfakcjonującego rozwiązania tego problemu.</u>
          <u xml:id="u-81.5" who="#PosełAlicjaLis">Życzę z całego serca Wysokiej Izbie owocnych prac i pomyślnych dla pielęgniarek efektów. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-81.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę teraz o wystąpienie w imieniu klubu Ligi Polskich Rodzin, które przedstawi pani posłanka Urszula Krupa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#PosełUrszulaKrupa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Ligi Polskich Rodzin przedstawiam stanowisko w stosunku do obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej, zawartego w druku nr 1576, którego celem jest wprowadzenie ustawowych zasad wynagradzania pielęgniarek i położnych oraz ustalenie warunków możliwości wcześniejszego przejścia na emeryturę.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#PosełUrszulaKrupa">Liga Polskich Rodzin będzie głosować za przyjęciem projektu ustawy i pracami w komisji.</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#PosełUrszulaKrupa">Sytuacja tej grupy zawodowej, bez której niemożliwe jest prawidłowe funkcjonowanie służby zdrowia, jest bardzo trudna, a nawet tragiczna. Zdesperowane pielęgniarki, nie otrzymując pensji, protestują albo nawet podejmują różne formy strajków w niektórych rejonach kraju lub odchodzą od zawodu. Do tej pory z różnych powodów odeszło już 15 tys. pielęgniarek, które szukają pracy. W szkołach pielęgniarskich kształci się coraz mniej pielęgniarek i wiele wskazuje na to, że część z nich, mając do wyboru trudne warunki, wyjedzie za granicę w poszukiwaniu lepszej pracy, co spowoduje dezorganizację służby zdrowia. Chyba należy przypomnieć o elementarnych zasadach prawa, jakim jest wynagrodzenie za pracę, a nie karanie protestujących pielęgniarek, upominających się o wynagrodzenia, które, nawet bardzo niskie, nie są im wypłacane. Taka sytuacja dotyczy też odnoszącej się do pracowników służby zdrowia tzw. ustawy 203, która nie została zrealizowana.</u>
          <u xml:id="u-83.3" who="#PosełUrszulaKrupa">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Tragiczna sytuacja służby zdrowia narasta od dawna. Nie wiadomo nawet, jakie jest dzisiaj zadłużenie placówek, niedawno oceniane na 8 mld. Ostatnio w mediach podawane są coraz bardziej niepokojące zapowiedzi obniżania zawieranych kontraktów, nawet o 20%, zmniejszania ilości pieniędzy dla szpitali, które mają problemy, i brakuje finansów na bieżącą działalność. Pojawiają się propozycje współpłacenia za usługi medyczne, w sytuacji gdy Polacy najwięcej na świecie dopłacają do leków i wielu już nie stać na leczenie. Od dawna wysuwane są propozycje prywatyzacji szpitali, które są zadłużone i może je czekać likwidacja lub przejęcie przez obcy kapitał narzucający niewolnicze warunki. Jest to błędne koło. Nieotrzymujący wynagrodzenia pracownicy służby zdrowia odwołują się do rządu, który, umywając ręce, kieruje ich do dyrektorów zadłużonych placówek.</u>
          <u xml:id="u-83.4" who="#PosełUrszulaKrupa">Pojawiają się prognozy mówiące o znacznie zmniejszonej ściągalności składek z powodu narastającego bezrobocia i zubożenia społeczeństwa, przy jednoczesnej niegospodarności, nierzetelności i działaniach niezgodnych z prawem, sygnalizowanych przez NIK w stosunku do Ministerstwa Zdrowia. Prowadzona przez SLD reforma finansów pod nazwą Narodowy Fundusz Zdrowia miała podobno na celu oszczędności i poprawę finansowania, tymczasem pogłębia chaos i stwarza sytuacje korupcjogenne, o których prawie co tydzień donosi prasa, co jest szczególnie bulwersujące, jeżeli dotyczy służby zdrowia. Ochrona zdrowia jest ważną kwestią społeczną i zadaniem państwa, co gwarantuje art. 68 Konstytucji RP, który nakłada na państwo obowiązek konstrukcji systemu, który zapewniałby skuteczne i efektywne ze strony ekonomicznej zabezpieczenie środków publicznych.</u>
          <u xml:id="u-83.5" who="#PosełUrszulaKrupa">Dlatego popieramy starania pielęgniarek i położnych o zapisy o godziwych wynagrodzeniach oraz wcześniejszych świadczeniach emerytalnych. Projekt stopniuje wysokość minimalnego wynagrodzenia w zależności od wykształcenia i posiadanej specjalizacji. Zgodnie z projektem pielęgniarka i położna nie mogłaby otrzymywać wynagrodzenia zasadniczego niższego niż 80% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw. Starsza pielęgniarka ma 100% wynagrodzenia, natomiast pielęgniarka po specjalizacji - 110%, pielęgniarka z tytułem magistra - 120% przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw.</u>
          <u xml:id="u-83.6" who="#PosełUrszulaKrupa">Zmiana zasad organizacji finansowania służby zdrowia powinna uwzględniać koszty wynagrodzenia pracowników, a wobec jawnych dysproporcji i niesprawiedliwości konieczna wydaje się gwarancja ustawowa, gdyż obecne warunki kształtowania negocjacyjnego przy całkowitej liberalizacji, centralizacji nie gwarantują sprawiedliwych zasad wynagradzania. Trzeba skończyć z marnotrawstwem, niegospodarnością, z różnego rodzaju korupcjami, a pieniądze na wypłaty i na służbę zdrowia się znajdą.</u>
          <u xml:id="u-83.7" who="#PosełUrszulaKrupa">Ustawa nie narusza prawa europejskiego, jest zgodna ze 140. Konwencją międzynarodową dotyczącą zatrudnienia oraz warunków pracy i życia personelu pielęgniarskiego. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-83.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję pani posłance.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę teraz panią poseł Barbarę Błońską Fajfrowską o przedstawienie stanowiska Klubu Parlamentarnego Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#PosełBarbaraBłońskaFajfrowska">Panie Marszałku! Państwo Posłowie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie stanowisko dotyczące obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#PosełBarbaraBłońskaFajfrowska">Pielęgniarki i położne pracują ofiarnie, a ich pracę należy uznać za ciężką. Jest to praca obciążona wysiłkiem fizycznym i wymagająca wysiłku umysłowego, a w dodatku wyczerpująca psychicznie. Czy ta praca jest wystarczająco wynagradzana? Z całą pewnością nie i o tym wielokrotnie mówiono już na tej sali. Problem jednak jest szerszy. Osoby pracujące w ochronie zdrowia w większości nie są wynagradzane adekwatnie do swojej wiedzy, wkładu pracy i poświęcenia pacjentom. W dobie reformy czas pomyśleć, jak wynagrodzenia pracowników ochrony zdrowia, w tym pielęgniarek i położnych, dostosować do rzeczywistości. Ale dostosować do rzeczywistości, to znaczy powiązać z faktem, że dany pacjent wybierze określony oddział, określony szpital czy określoną przychodnię i że za tym pacjentem rzeczywiście przyjdą pieniądze, a także że pracownicy będą bezpośrednio zainteresowani wynikami finansowymi jednostki, w której pracują.</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#PosełBarbaraBłońskaFajfrowska">Projekt słuszny z punktu widzenia grupy zawodowej pielęgniarek i położnych nie został zaopatrzony w wyliczenie kosztów i nie wskazuje źródeł finansowania podwyżek.</u>
          <u xml:id="u-85.3" who="#PosełBarbaraBłońskaFajfrowska">Dzisiaj padło tutaj wiele razy, ile to procent i z której strony, ale ani razu nie podano kwot nominalnych, którymi zostanie obciążony system. A pobieżne wyliczenia, przyjmując, że wszystkie pielęgniarki i położne, a jest ich, nie licząc pielęgniarek pracujących dla służb mundurowych, ponad 208 tys., zarabiają przeciętnie po 1200 zł miesięcznie brutto, taka przynajmniej jest najczęściej deklarowana wysokość zarobków, deklarowana przez same pielęgniarki, w tej chwili pielęgniarki chciałyby osiągnąć, zgodnie z projektem ustawy, minimum płacowe w postaci 80% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, a więc byłoby to dla każdej pielęgniarki lub położnej 1900 zł miesięcznie brutto. Czy to jest dużo? Z całą pewności nie, bo, jak wspomniałam, praca jest co najmniej ciężka. Żeby to było możliwe, należałoby dofinansować płace pielęgniarek kwotą około 145,5 mln miesięcznie, co w skali rocznej daje około 1750 mln zł. Jeżeli przyjęlibyśmy liczbę pielęgniarek wspomnianą przez panią poseł Herman, 230 tys., ta kwota urosłaby wtedy do około 1950 mln zł rocznie.</u>
          <u xml:id="u-85.4" who="#PosełBarbaraBłońskaFajfrowska">No cóż, skąd mają pochodzić te pieniądze? To jest chyba kluczowe pytanie. Świadczenia zdrowotne finansuje Narodowy Fundusz Zdrowia, a wynagrodzenia całego personelu medycznego mieszczą się w tym finansowaniu.</u>
          <u xml:id="u-85.5" who="#PosełBarbaraBłońskaFajfrowska">Inne pytanie, które nasuwa się w tym momencie, brzmi, czy zapisy dotyczące płac i wieku przechodzenia na emeryturę powinny się znaleźć w ustawie o zawodzie pielęgniarki i położnej? Czy też miejsce takich zapisów jest w jakieś innej ustawie, być może będącej we właściwości innych komisji niż Komisja Zdrowia, do której ma szansę trafić ustawa regulująca dotychczas wyłącznie merytoryczne i organizacyjne sprawy związane z zawodami medycznymi, jakimi są piękne i trudne zawody pielęgniarki i położnej?</u>
          <u xml:id="u-85.6" who="#PosełBarbaraBłońskaFajfrowska">Niemniej Klub Parlamentarny Unii Pracy popiera starania pielęgniarek i położnych o godną płacę za rzetelną i trudną pracę i wnosi o przekazanie projektu do właściwych komisji sejmowych. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-85.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę pana posła Michała Figlusa o wystąpienie w imieniu koła Partii Ludowo-Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#PosełMichałFiglus">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#PosełMichałFiglus">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! W imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej chciałbym odnieść się do obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej, zawartego w druku nr 1576.</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#PosełMichałFiglus">Przedstawiony projekt ustawy zakłada umożliwienie pielęgniarkom i położnym przejście na emeryturę po 30 latach pracy oraz reguluje minimalne wynagrodzenie zasadnicze pielęgniarek i położnych.</u>
          <u xml:id="u-87.3" who="#PosełMichałFiglus">Projektodawca proponuje dodać po art. 30 art. 30a mówiący, iż pielęgniarki i położne mające 30-letni okres zatrudnienia mogą, po rozwiązaniu na swój wniosek stosunku pracy, przejść na emeryturę.</u>
          <u xml:id="u-87.4" who="#PosełMichałFiglus">Zawód pielęgniarki i położnej jest zawodem wymagającym szczególnego poświęcenia i wysiłku. Wydaje się, iż 30 lat pracy w tym zawodzie to wystarczająco dużo, aby przejść na emeryturę. Problem jest jednak o wiele bardziej złożony i wymaga szczegółowego przeanalizowania. Z jednej strony możliwość wcześniejszego przejścia na emeryturę otwierałaby szansę dla młodych osób, absolwentów, którzy mają ogromne trudności w znalezieniu pracy, z drugiej strony wiązałoby się to z koniecznością zwiększenia funduszu emerytalnego.</u>
          <u xml:id="u-87.5" who="#PosełMichałFiglus">Jak wynika z załączników do projektu ustawy, przybliżona kwota, którą należałoby przeznaczyć dla pielęgniarek i położonych odchodzących na wcześniejszą emeryturę, to ponad 7 mln zł miesięcznie.</u>
          <u xml:id="u-87.6" who="#PosełMichałFiglus">Druga kwestia poruszona w projekcie dotyczy minimalnego wynagrodzenia pielęgniarki i położnej. Minimalne wynagrodzenie zasadnicze zgodnie z projektem wahałoby się od 80 do 120% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, bez wypłat nagród z zysku w czwartym kwartale roku poprzedzającego, ogłaszanego przez prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Nadto projekt przewiduje wzrost minimalnego wynagrodzenia zasadniczego o 5% podstawy wymiaru w stosunku rocznym w okresie od 1 stycznia 2004 r. do 31 grudnia 2007 r.</u>
          <u xml:id="u-87.7" who="#PosełMichałFiglus">Faktem jest, że pielęgniarki i położne z dużym stażem i doświadczeniem otrzymują niskie wynagrodzenie. Powoduje to często przekwalifikowanie się i odchodzenie fachowej kadry do innych zawodów. Jednakże biorąc pod uwagę całościowo omawiany projekt, wymaga on, zdaniem koła poselskiego, dalszego dopracowania.</u>
          <u xml:id="u-87.8" who="#PosełMichałFiglus">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Koło Poselskie Partii Ludowo-Demokratycznej jest zdania, że rozpatrywany projekt ustawy należy skierować do właściwej komisji celem dopracowania. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-87.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Antoniego Stanisława Stryjewskiego, który wystąpi w imieniu koła Ruchu Katolicko-Narodowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Goście z Panią Przedstawicielką Wnioskodawców! Doświadczenia, tragiczne doświadczenia transformacji gospodarczo-politycznej naszego państwa dokonujące się od kilkunastu lat, w tym zmiany w systemie ochrony zdrowia, spowodowały to, że Wysoka Izba debatuje dziś nad projektem ustawy o zmianie ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej, który przygotowały środowiska pielęgniarek i położnych. Niestety, ten tragizm doświadczeń pracowników służby zdrowia ma swoje przełożenie na tragizm zapisów w proponowanym projekcie nowelizacji ustawy, bo czy, jeśli chodzi o chęć zagwarantowania sobie uprzywilejowanego wieku przejścia na emeryturę po 30 latach pracy, bez względu na płeć, wiek biologiczny, miejsce pracy, zakres obowiązków, jest to rzetelne w stosunku do innych zawodów, do innych grup pracowniczych? Albo czy zagwarantowanie, poza dziś obowiązującym prawem, stawek wynagrodzenia jest także rzetelne i systemowo twórcze? Nie i nie, brzmią odpowiedzi. Dlatego w naszym przekonaniu odpowiedź parlamentu na projekt ustawy środowiska pielęgniarek i położnych powinna być też negatywna. I nie ma ona nic wspólnego z niedocenianiem powołania, wykształcenia, wkładu pracy, poświęcenia oraz ważności pracy tych grup zawodowych. Uważamy pielęgniarki i położne za nieocenione w życiu społeczeństwa, tym bardziej w życiu społeczeństwa schorowanego, gdzie jest ogromna liczba osób niepełnosprawnych, o tym mówiliśmy przed chwilą, ale nie można czynić w społeczeństwie grup równych i równiejszych. Co powiedzą na te zmiany inne grupy zawodowe, inne kobiety, ba, nawet mężczyźni, bo przecież pielęgniarzami są również mężczyźni, ale mężczyźni też piastują czy wykonują inne zawody. Ponadto, gdy zmiany własnościowe w służbie zdrowia ciągle się dokonują, jak może Sejm nakazać ustawowo pracodawcom prywatnym wynagradzanie według jednakowego wzoru wszystkim pielęgniarkom i położnym ich niejednakowej pracy.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polacy oczekują podjęcia przez państwo odpowiedzialności za los, w tym za system opieki zdrowotnej. Na dziś ten system, w tym usługi i infrastruktura stały się swoistym łupem układających się stron u początku tzw. transformacji ustrojowej oraz, i to coraz wyraźniej widać, zagranicznego kapitału. Dopóki będziemy na to pozwalać, dopóty będziemy przeżywać upokorzenie, biedę, bezrobocie. A próby szukania tylko swego, w naszym przekonaniu, są wątpliwie moralne i wątpliwie pomyślne.</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Naszym zdaniem proponowany projekt ustawy jest wadliwy, o tym już mówiłem. Czy uda się go poprawić w komisjach sejmowych? Wątpimy, bowiem te komisje musiałyby wytłumaczyć społeczeństwu, że pielęgniarki i położne są równiejsze. Oczywiście społeczeństwo już ma grupy równiejsze i my jako Ruch Katolicko-Narodowy jesteśmy tym równościom służb specjalnych, wojsku, Policji też przeciwni, ale działanie pielęgniarek niech nie poszerza tej przestrzeni równości. Niech Sejm zadecyduje, co z tym projektem zrobić. Dziękuję pięknie.</u>
          <u xml:id="u-89.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">To było ostatnie ze zgłoszonych wystąpień.</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Są jeszcze pytania, dwie panie posłanki chcą zadać pytania: pani posłanka Małgorzata Stryjska i pani posłanka Krystyna Grabicka.</u>
          <u xml:id="u-90.3" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Chciałbym zapytać, czy ktoś jeszcze z państwa posłów chciałby się zgłosić do zadania pytań?</u>
          <u xml:id="u-90.4" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Nie ma dalszych zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-90.5" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">W takim razie bardzo proszę, pani posłanka Małgorzata Stryjska zadaje pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#PosełMałgorzataStryjska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Dzisiaj pielęgniarki i położne są najbardziej liczną grupą zawodową wśród pracowników służby zdrowia. Jest ich ok. 230 tys. Jest to grupa zawodowa, zresztą jak również pozostałe zawody medyczne, bardzo marnie wynagradzana, co na pewno nie jest argumentem przemawiającym za wyborem tego zawodu. Proszę mi odpowiedzieć pani minister, czy orientuje się pani, jaki był nabór do zawodu pielęgniarek i położnych 10 lat temu, 5 lat temu przed wprowadzeniem reformy w służbie zdrowia i obecnie? Czy ten nabór nie ma tendencji spadkowej? Co będzie za 15–20 lat, kto będzie pielęgnował naszych chorych? Czy projekt tej ustawy nie jest ważnym sygnałem, który nakazuje zastanowić się nad poważnym problemem w służbie zdrowia? Pracownicy służby zdrowia nie mogą przecież darmową pracą finansować tej służby. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę panią posłankę Krystynę Grabicką o zadanie pytania.</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#PosełKrystynaGrabicka">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Mam pytanie do rządu. Czy zapis art. 30a, dotyczący możliwości przejścia na emeryturę po 30 latach pracy, nie jest sprzeczny z konstytucją, w szczególności z zasadą równości obywateli wobec prawa, bo dlaczego na przykład lekarki nie mają takiej możliwości i nie będą miały?</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#PosełKrystynaGrabicka">Po drugie, nie kwestionując słusznych żądań pielęgniarek i położnych w zakresie płac, mam pytanie, czy unormowania dotyczące płac powinny mieć rangę ustawową i czy są inne grupy zawodowe mające taką regulację?</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#PosełKrystynaGrabicka">I trzecie pytanie. Zakładając, że Wysoka Izba uchwali ten projekt, czy zapis dotyczący wynagrodzenia w odniesieniu do niepublicznych zakładów nie będzie również sprzeczny z konstytucją? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-93.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Rząd jest reprezentowany w debacie przez panią minister Ewę Kralkowską, sekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo, pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaEwaKralkowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Spróbuję odpowiedzieć na pytania, aczkolwiek chciałabym zwrócić uwagę, Wysoka Izbo, że nie jest to projekt rządowy i większość pytań powinna być chyba skierowana do projektodawców. Otóż przed ustosunkowaniem się do tych pytań chciałabym zaznaczyć, że nie przedstawiam w tej chwili stanowiska rządu. Stanowisko to jest dopiero przygotowywane, dlatego że konieczne jest bardzo dokładne oszacowanie skutków finansowych proponowanych zapisów, czego w naszej opinii w uzasadnieniu przedstawionego projektu nie ma. Tak że dopiero po oszacowaniu skutków finansowych będzie przedstawiona całościowa opinia rządu w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaEwaKralkowska">Odnośnie do pytania pani poseł Stryjskiej, czy mogę się ustosunkować do naboru do zawodu pielęgniarskiego? Otóż naturalnie szczegółowa odpowiedź na to pytanie jest możliwa na piśmie, dlatego że jak gdyby wykracza to poza zakres proponowanej regulacji, niemniej można z całą odpowiedzialnością powiedzieć, że bardzo spadło zainteresowanie podejmowaniem tego tak trudnego zawodu. Przyczyniły się do tego również zmiany, które są, i będą, wprowadzane w procesie kształcenia w związku z naszą akcesją. Niewątpliwie już w tej chwili można powiedzieć, że obserwuje się niedobór kadr w tym tak trudnym zawodzie.</u>
          <u xml:id="u-95.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaEwaKralkowska">Odpowiadając na pytanie pani poseł Grabickiej, czy zapisy dotyczące wcześniejszego przejścia na emeryturę nie będą stwarzały pewnych nierówności, jeśli chodzi o inne zawody, zgadzam się z panią poseł. Takie niebezpieczeństwo istnieje, ponieważ zupełnie inne przepisy regulują sposób, czas przejścia na emeryturę, uzależniają to od zupełnie innych, że tak powiem, wskaźników. Tak więc byłaby to regulacja, która w sposób odmienny, niezgodny z dotychczasowymi regulacjami, regulowałaby to zagadnienie. Naturalnie inne grupy zawodowe, które też pracują w sektorze zdrowia, byłyby pozbawione tych regulacji; ewentualnie można powiedzieć inaczej: podlegałyby zupełnie innym regulacjom. Stwarzałoby to pewną nierówność podmiotów wobec prawa. Są to jednak odpowiedzi na gorąco. Myślę, że wnioskodawca być może dokładniej odpowiedziałby na to pytanie, a swoje stanowisko rząd przedstawi w trakcie procedowania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-95.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję pani minister.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Zapytam, czy pani Bożena Banachowicz, przedstawiciel Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej, chce jeszcze zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-96.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Rozumiem, że nie ma już konieczności. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-96.3" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-96.4" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Wysoka Izbo! Marszałek Sejmu zasięgnął w tej sprawie opinii Prezydium Sejmu i proponuje, aby Sejm skierował obywatelski projekt ustawy o zmianie ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej z druku nr 1576 do Komisji Finansów Publicznych oraz do Komisji Zdrowia w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-96.5" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Z uwagi jednak na to, że w dyskusji zgłoszono wniosek o skierowanie dodatkowo tego projektu do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, proponuję, abyśmy przyjęli łącznie propozycje skierowania tego projektu do tych trzech komisji, a więc do Komisji Finansów Publicznych i do Komisji Zdrowia, tak jak proponował marszałek, i dodatkowo jeszcze do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny.</u>
          <u xml:id="u-96.6" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm przyjął łącznie te propozycje.</u>
          <u xml:id="u-96.7" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-96.8" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">A zatem projekt został skierowany do dalszego procedowania w Sejmie w trzech komisjach: Komisji Zdrowia, Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Polityki Społecznej i Rodziny.</u>
          <u xml:id="u-96.9" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję za udział w debacie nad tym projektem przedstawicielowi Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej, komitetowi, wszystkim zainteresowanym tą sprawą. Inicjatywa obywatelska uzyskuje dalszy bieg i będzie przedmiotem dalszej procedury legislacyjnej.</u>
          <u xml:id="u-96.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-96.11" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Tyle w tym punkcie.</u>
          <u xml:id="u-96.12" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 23. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o utworzeniu Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (druki nr 1510 i 1699).</u>
          <u xml:id="u-96.13" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Stanisława Steca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#PosełSprawozdawcaStanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt w imieniu Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi przedstawić sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o utworzeniu Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Projekt zmiany ustawy z dnia 29 grudnia 1993 r. o utworzeniu Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa ma na celu umożliwienie prezesowi Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa umarzania, odraczania lub rozkładania na raty wierzytelności, których odzyskanie nie jest możliwe lub ich odzyskanie zagraża egzystencji dłużnika. Prezes agencji dotychczas nie może podejmować decyzji o umarzaniu niektórych wierzytelności, co powoduje konieczność ponoszenia kosztów bez żadnej gwarancji odzyskania choćby części dochodzonych wierzytelności. Z dotychczasowych doświadczeń wynika, że kwoty odzyskane przez agencję w drodze postępowania egzekucyjnego często nie pokrywają poniesionych kosztów (np. w 130 sprawach zakończonych egzekucja nie przyniosła żadnych efektów, a agencja poniosła koszty w wysokości ponad 233 tys. zł). Z dokonanej analizy przez agencję realizacji umów dotyczących wykupionych i udzielonych kredytów naprawczych ze środków byłego Funduszu Restrukturyzacji i Oddłużenia Rolnictwa, według stanu na dzień 5 września 2002 r., wynika, że ok. 531 umów dotyczy kredytów niemożliwych do odzyskania, tzw. kredytów straconych. W tej liczbie 15–20% stanowią wierzytelności przekraczające kwotę 150 tys. zł. Zadłużenie z tytułu tych kredytów wynosi ponad 53 mln zł, w tym 17 mln zł to kapitał, a pozostałe zadłużenie dotyczy naliczonych odsetek. Projekt ustawy przewiduje możliwość umarzania wierzytelności jedynie w szczególnie uzasadnionych przypadkach, po wyczerpaniu wszystkich prawnych środków możliwych do ich odzyskania, co umożliwi agencji racjonalne postępowanie w kwestiach dotyczących wydatkowania środków publicznych, tj. z zachowaniem zasady celowego i oszczędnego ponoszenia wydatków oraz uzyskiwania najlepszych efektów z poniesionych nakładów. Obecnie w ewidencji pozabilansowej agencji znajdują się wierzytelności podmiotów, które nie posiadają żadnego majątku, zatem nie ma możliwości odzyskania tych wierzytelności. W przypadku kwot powyżej 15 tys. zł prezes agencji, aby móc umorzyć całość lub w części wierzytelności, musi przed tą decyzją uzyskać pozytywną opinię ministra finansów. Proponowana zmiana ustawy umożliwi agencji kreowanie warunków dochodzenia wierzytelności agencji i wykorzystywanie ich jako jednego z instrumentów osiągania określonych celów w skali makro-czy mikroregionów, co jest niezmiernie ważne w kontekście naszego członkostwa w Unii Europejskiej. Wpływy z tytułu spłat wykupionych i udzielonych kredytów naprawczych ze środków byłego Funduszu Restrukturyzacji i Oddłużenia Rolnictwa stanowią przychody agencji, a zatem umorzenie wierzytelności nie powoduje skutków finansowych po stronie wydatków państwa. Chciałem podkreślić, że ustawa umożliwia umorzenie należności agencji tylko z tytułu byłego Funduszu Restrukturyzacji i Oddłużenia Rolnictwa, gdyż agencja jest spadkobiercą tego funduszu, czyli po prostu przejęła należności tego funduszu. Ponadto rząd zaproponował także zmianę w art. 7 ust. 2, polegającą na uchyleniu pkt. 1 w brzmieniu: „środki pochodzące z oprocentowania rezerw obowiązkowych odprowadzanych przez banki do Narodowego Banku Polskiego”, co ma na celu dostosowanie tego przepisu do wprowadzanej zmiany w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim, która obecnie nie przewiduje możliwości przekazywania na przychody agencji środków pochodzących z oprocentowania rezerw obowiązkowych banków, ponieważ rezerwy obowiązkowe banków nie są obecnie oprocentowane. Tak więc tę zmianę porządkową trzeba wprowadzić.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#PosełSprawozdawcaStanisławStec">Natomiast w trakcie prac podkomisji powołanej przez Komisję Rolnictwa i Rozwoju Wsi wprowadzono także dodatkową zmianę dotyczącą struktury organizacyjnej agencji. Zmiana ta została zaakceptowana przez Komisję Rolnictwa i Rozwoju Wsi i nie została ujęta w sprawozdaniu. Celem tej zmiany jest ustawowe umocowanie funkcjonowania powiatowych biur Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w istniejących powiatach ziemskich. Chodzi o zapewnienie utrzymania tych biur, aby polscy rolnicy mieli bliższy kontakt w sprawach wynikających z realizacji wspólnej polityki Unii Europejskiej oraz w sprawach wykorzystania środków akcesyjnych. Nadal potrzebna jest edukacja ekonomiczna, edukacja rolników w celu przygotowania się do absorpcji środków unijnych. Im bliższy kontakt będzie miał rolnik z kompetentnym pracownikiem, tym lepiej dla rolnika i tym lepiej dla możliwości wykorzystania tych środków. Dlatego koszty w tym wypadku, które trzeba ponieść na utrzymanie tych biur, są minimalne w stosunku do możliwości wynikających z wykorzystania środków unijnych.</u>
          <u xml:id="u-97.2" who="#PosełSprawozdawcaStanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi zwracam się z prośbą o uchwalenie projektu ustawy zawartego w druku nr 1699. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-97.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Ponieważ nie został ustalony czas dyskusji, muszę to zrobić w tej chwili.</u>
          <u xml:id="u-98.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Wysoka Izbo! Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm wysłuchał w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-98.3" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm tę propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-98.4" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Nie słyszę sprzeciwu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-98.5" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-98.6" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Benedykta Sucheckiego, który wystąpi w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#PosełBenedyktSuchecki">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej przedstawić opinię w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy z dnia 3 kwietnia 2003 r. o utworzeniu Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (druk nr 1510).</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#PosełBenedyktSuchecki">Trzeba przypomnieć, że Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa powstała w 1993 r. głównie po to, aby wspierać zmiany zachodzące na obszarach wiejskich. Pomaga głównie w odniesieniu do zmian, jakie wprowadzają w swoich gospodarstwach rolnicy, oraz bezpośrednio współpracuje z instytucjami przemysłu rolno-spożywczego. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa staje się również agencją płatniczą w odniesieniu do funduszy unijnych, co ma ogromne znaczenie zwłaszcza po 1 maja 2004 r.</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#PosełBenedyktSuchecki">Wysoka Izbo! Pragnę bardzo mocno podkreślić, że zmiany zaproponowane przez posła sprawozdawcę Stanisława Steca mają poprawić funkcjonowanie Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz dostosować ją do wymogów czasu. Pozytywnie oceniamy wprowadzenie zmian dotyczących struktury agencji, w której wyodrębnia się centralę, oddziały regionalne działające w każdym województwie oraz biura powiatowe działające w powiatach ziemskich.</u>
          <u xml:id="u-99.3" who="#PosełBenedyktSuchecki">Projekt ustawy reguluje sprawę powoływania i odwoływania kierowników biur powiatowych. Sprawę utworzenia biur w każdym powiecie ziemskim zgłosili posłowie Sojuszu Lewicy Demokratycznej i klub popiera tę propozycję. Chodzi o to, aby rolnik miał możliwie najlepszy kontakt z Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, o czym wspomniał poseł sprawozdawca. Na posiedzeniu Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi koncepcja ta uzyskała pozytywną opinię.</u>
          <u xml:id="u-99.4" who="#PosełBenedyktSuchecki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo ważną sprawą jest odniesienie się do wierzytelności agencji dotyczących środków Funduszu Restrukturyzacji i Oddłużenia Rolnictwa. Z danych Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wynika, że Fundusz Restrukturyzacji i Oddłużenia Rolnictwa powstał w 1992 r., a jego celem było oddłużenie polegające na wykupie ze środków budżetowych wierzytelności banków w stosunku do sektora rolno-spożywczego, a następnie restrukturyzacja tych wierzytelności polegająca na obniżeniu oprocentowania i wydłużeniu spłaty zadłużenia do 7 lat, jak również udzielenie kredytów preferencyjnych ze środków budżetowych z maksymalnie siedmioletnim okresem spłaty.</u>
          <u xml:id="u-99.5" who="#PosełBenedyktSuchecki">Biorąc pod uwagę trudności w spłacie należności agencji przejętych po Funduszu Restrukturyzacji i Oddłużenia Rolnictwa, Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa dokonała oceny stanu dłużników na podstawie tak zwanych kart dłużnika. Z analizy tych zadłużeń wynika, że część tych zadłużeń to tak zwane kredyty stracone, praktycznie niemożliwe do odzyskania, i - o czym wspomniał poseł Stanisław Stec - również takie, które zagrażają egzystencji czy funkcjonowaniu danego podmiotu.</u>
          <u xml:id="u-99.6" who="#PosełBenedyktSuchecki">Wysoka Izbo! W projekcie nowelizacji ustawy o utworzeniu Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w art. 10d ust. 1 podano powody, w związku z którymi wierzytelności mogą być umarzane w całości lub w części. Może tego dokonywać prezes agencji. W przypadku wierzytelności, których wysokość przekracza 15 tys. zł, wymagana jest pozytywna opinia ministra finansów. Rozwiązanie sprawy zadłużenia, praktycznie nieściągalnego, pozwoli Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa podjąć bardzo istotne decyzje dotyczące wierzytelności ze środków Funduszu Restrukturyzacji i Oddłużenia Rolnictwa. Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej pozytywnie zaopiniował ten wniosek.</u>
          <u xml:id="u-99.7" who="#PosełBenedyktSuchecki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zmianę, którą omówił poseł sprawozdawca Stanisław Stec, pragnę w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej poprzeć. Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej popiera również całą propozycję zmiany ustawy o utworzeniu Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-99.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Kazimierza Plocke, który wystąpi w imieniu klubu Platformy Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#PosełKazimierzPlocke">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W imieniu Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska przedstawiam nasze stanowisko dotyczące rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o utworzeniu Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (druk nr 1510).</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#PosełKazimierzPlocke">Przedmiotem nowelizacji ustawy jest, po pierwsze, opisanie struktury organizacyjnej Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, od centrali agencji poczynając, poprzez oddziały regionalne, aż do biur powiatowych włącznie. W praktyce takie rozwiązanie oznacza, że działalność agencji jest dostosowana do podziału administracyjnego kraju, a równocześnie przez biura terenowe realizowane są różnego rodzaju programy, projekty, między innymi system IACS, wokół którego powstało wiele niejasności wynikających z braku jasnych i przejrzystych procedur.</u>
          <u xml:id="u-101.2" who="#PosełKazimierzPlocke">Po drugie, zaproponowane w tej ustawie rozwiązania stanowią rodzaj pomocy publicznej państwa dla szeroko rozumianej grupy rolników. Wspomniana przeze mnie pomoc publiczna państwa dla rolników oznacza całkowite rozliczenie środków finansowych w ramach Funduszu Restrukturyzacji i Oddłużenia Rolnictwa przed akcesją Polski do Unii Europejskiej. Pragnę zwrócić uwagę Wysokiej Izby, że w poprzedniej kadencji Sejmu, za czasów koalicji AWS-Unii Wolności, była podjęta próba ustawowego rozstrzygnięcia tej sprawy, jednak do tego procesu nie doszło. To był wielki błąd, że nie udało się wówczas, w tamtym czasie, przyjąć ustawowych rozwiązań wobec zadłużonych rolników. Wówczas być może zaoszczędzilibyśmy tej grupie zawodowej wielu rodzinnych dramatów.</u>
          <u xml:id="u-101.3" who="#PosełKazimierzPlocke">Na początku lat 90. bardzo wielu rolników skorzystało z Funduszu Restrukturyzacji i Oddłużenia Rolnictwa, jednak do dzisiaj na około 21 tys. umów dotyczących wykupionych i udzielonych kredytów naprawczych pozostało do rozliczenia około 3 tys. umów. To są, według przekazanych informacji z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, bardzo trudne sprawy, a wierzytelności skarbu państwa niemożliwe do odzyskania. W analizowanym projekcie ustawy w art. 10d są wyszczególnione przypadki pozwalające prezesowi Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa umorzyć wierzytelności do wysokości 15 tys. zł. Jest to możliwe po spełnieniu określonych procedur wynikających z niniejszej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-101.4" who="#PosełKazimierzPlocke">Prezes Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa będzie posiadał ustawową delegację do podjęcia decyzji o umorzeniu wierzytelności po wyczerpaniu wszystkich prawnych możliwości w przypadku, gdy wartość wierzytelności jest niższa od kosztów postępowania egzekucyjnego, a także gdy postępowanie egzekucyjne jest nieskuteczne.</u>
          <u xml:id="u-101.5" who="#PosełKazimierzPlocke">Nowelizacja ustawy, jak zapisano w art. 10c, dotyczy wierzytelności agencji odnoszących się wyłącznie do środków Funduszu Restrukturyzacji i Oddłużenia Rolnictwa. Niezwykle istotną sprawą jest to, ażeby z dobrodziejstwa tej ustawy mogli skorzystać kredytobiorcy, którzy w latach 90. w czasie głębokiej transformacji wpadli w tzw. pułapkę zadłużeniową.</u>
          <u xml:id="u-101.6" who="#PosełKazimierzPlocke">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Poselski Platformy Obywatelskiej po analizie projektu ustawy stwierdza, że przyjęte rozwiązania prawne mają doprowadzić do całkowitego rozliczenia środków finansowych pochodzących z Funduszu Restrukturyzacji i Oddłużenia Rolnictwa. Klub Poselski Platformy Obywatelskiej będzie to wspierał i będzie głosował za przyjęciem projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-101.7" who="#PosełKazimierzPlocke">Jednocześnie, panie marszałku, chciałbym złożyć poprawkę do art. 5a, dotyczącą biur powiatowych. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-101.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Kolejnym mówcą będzie pan poseł Szymon Giżyński, który przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#PosełSzymonGiżyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Myślę, że mogę zacząć od wskazania pozytywnej strony projektu ustawy, jaką jest pewna tendencja, wyraźna zarówno w warstwie merytorycznej, jak i nawet w stylistycznej. Otóż autorzy projektu starają się zachować, i to chyba udanie, równowagę między rozpisaną w ustawie wrażliwością społeczną na trudne sytuacje życiowe i wypadki losowe a szczelnością i jednoznacznością formalnoprawną szczegółowych zapisów. Właśnie ze względu na ów długi szereg szczegółowych zapisów nie można odmówić wnioskodawcom intencji skrupulatności.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#PosełSzymonGiżyński">Pomysł, iż umorzenie w całości lub w części wierzytelności, której wysokość przekracza 15 tys. zł, wymaga pozytywnej opinii ministra właściwego do spraw finansów publicznych, hołduje zasadzie podziału kompetencji i ponoszenia współodpowiedzialności i stawia barierę - może niedoskonałą, ale zawsze jakąś - przed pokusą woluntaryzmu. Autorzy projektu ustawy starają się rozwiać wątpliwości także w innych kwestiach i piszą: „Wpływy z tytułu spłat wykupionych i udzielonych kredytów „naprawczych” ze środków byłego Funduszu Restrukturyzacji i Oddłużenia Rolnictwa stanowią przychody agencji, a zatem umorzenie wierzytelności nie spowoduje skutków finansowych po stronie wydatków dla budżetu państwa. W projekcie ustawy nie przewiduje się umarzania wierzytelności agencji wynikających z niezgodnego z przeznaczeniem wykorzystania środków pochodzących ze źródeł zagranicznych, ponieważ przepisy Unii Europejskiej w tym zakresie nie przewidują możliwości dokonywania umorzeń”.</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#PosełSzymonGiżyński">Jednak, panie marszałku, Wysoki Sejmie, do każdego rządowego dokumentu warto podejść z właściwym porządnej opozycji kontrolowanym odruchem podejrzliwości. Dlatego wnosimy poprawkę, by umorzenie w całości lub w części wierzytelności, której wysokość przekracza 15 tys. zł, było w każdym wypadku obligatoryjnie publikowane na stronach internetowych Ministerstwa Finansów oraz Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Jest to też ważne i, jak myślę, uzasadnione, w sytuacji, gdy projektowana ustawa dotyczy również w części, według stanu na 5 września 2002 r., 531 kredytów tzw. trudnych do odzyskania, a z tego ok. 20% stanowią wierzytelności przekraczające kwotę 150 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-103.3" who="#PosełSzymonGiżyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Rzeczonej ustawie towarzyszą dwa druki sejmowe (nr 1510, projekt rządowy, i nr 1699, sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi). Sprawozdanie komisji rozszerza nieco, za to w ważnych sprawach, zakres projektu rządowego i proponuje zapisy dotyczące samej struktury Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Zapis, iż biura powiatowe działają w powiatach z wyłączeniem powiatów grodzkich, daje możliwość uelastycznienia w całej Polsce sieci biur agencyjnych, nie przesądzając jednakże o skali tych zmian. To jest szczęśliwy pomysł, zważywszy choćby na finansowy aspekt sprawy i na temperaturę obecnie toczonej publicznej dyskusji o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa i o programie IACS. Z kolei zapis, iż biurem powiatowym kieruje kierownik powoływany i odwoływany przez dyrektora oddziału regionalnego, może służyć racjonalizacji i poprawie systemu zarządzania w agencji.</u>
          <u xml:id="u-103.4" who="#PosełSzymonGiżyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość poprze przedłożony projekt ustawy, wierząc w to, ale i pilnie w przyszłości bacząc, by w trakcie realizacji nawet mimowolnie nie stał się pretekstem do wcielania w życie jakichkolwiek partykularno-politycznych interesów. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-103.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę pana posła Marka Sawickiego o wystąpienie w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#PosełMarekSawicki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Zabierając głos w imieniu klubu PSL w przedmiotowej sprawie, chcę na początku wyraźnie podkreślić, że mój klub popiera przedłożoną nowelizację, zarówno w części dotyczącej oddłużenia, jak również w części dotyczącej opisania struktury Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. O szczegółach tych zmian mówił bardzo dokładnie poseł sprawozdawca, mówili moi przedmówcy, ja już więc po raz kolejny cytował ich nie będę.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#PosełMarekSawicki">Chcę natomiast zwrócić uwagę na jeden dosyć istotny fakt, a mianowicie, że my w naszym parlamencie w ciągu tych minionych 14 lat tak naprawdę nie dopracowaliśmy się dobrego systemu wspierania czy finansowego wspierania rolnictwa i że te procesy zadłużenia, indywidualne, ale w jakże szerokiej skali, nie są przez nas należycie dostrzeżone.</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#PosełMarekSawicki">My także nie podnosimy, a może za mało podnosimy i nie mamy sposobu na rozwiązanie chociażby problemów dotyczących kredytów, jakie zaciągają rolnicy, a następnie spłacać ich nie mogą, nie z własnej winy. Otóż w większości wypadków stroną takiego kredytu jest nie tylko rolnik, ale także Agencja, a są także banki, a także państwowe służby doradcze. Wówczas, gdy są sporządzane plany finansowe jakiegokolwiek przedsięwzięcia i są próby pozyskania kredytu, na etapie pozyskiwania tego kredytu okazuje się, że jest biznesplan i że wszystko się zgadza. Potem mamy ogromne ruchy cenowe, system interwencji nieskuteczny, a ostatnio, jak pokazały kontrole, skorumpowany. Następnie oczywiście winę za to ponosi tylko rolnik, a pozostali uczestnicy procesu kredytowania są z boku i przyglądają się. Myślę więc, że to także powinno być przedmiotem rozważań Wysokiej Izby i powinniśmy się tu także zastanowić nad tym, jak ewentualnie na tego typu zjawiska reagować.</u>
          <u xml:id="u-105.3" who="#PosełMarekSawicki">Intencją zmiany dotyczącej organizacji Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa było to, żeby w każdym powiecie ziemskim było biuro tej agencji, żeby tworzona struktura miała charakter nie tylko sprawnego urzędu, ale jeszcze urzędu dostępnego i przyjaznego dla rolnika. Myślę, że zapis wprowadzony w sprawozdaniu nie do końca odpowiada tym intencjom. Zapis bowiem mówiący o biurach powiatowych działających w powiatach, z zastrzeżeniem ust. 1a, nie stanowi, że we wszystkich powiatach ziemskich takie biura mają być. Jest to tylko informacja, że tworzy się biura powiatowe, ale z tej ustawy, z tego zapisu nie wynika, czy tych biur powiatowych ma być 300 czy ewentualnie 3. W związku z tym w imieniu mojego klubu składam poprawkę do tego zapisu, brzmiącą: „Biura powiatowe działające w każdym powiecie, z zastrzeżeniem ust. 1a”. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-105.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę teraz o zabranie głosu pana posła Leszka Sułka, który wystąpi w imieniu klubu Samoobrony Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#PosełLeszekSułek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie sprawozdania Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o utworzeniu Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#PosełLeszekSułek">Podstawy bytu materialnego rolników, ich rodzin i ludzi mieszkających na wsi to problematyka, którą Samoobrona chce uregulować od pierwszych dni działalności w Sejmie. Znamy przyczyny ciężkiej sytuacji materialnej i warunki gospodarowania polskiego rolnika, dlatego na początku tej kadencji złożyliśmy projekt ustawy o oddłużeniu polskich rolników. Nasz projekt zakładał, że oddłużenie to zostałoby przeprowadzone pod kontrolą organów państwa, a głównie pod kontrolą parlamentu. I cóż się stało z naszym projektem? Ważni posłowie, ministrowie, tzw. fachowcy ekonomiczni jak pawie puszyli się przed kamerami telewizji, aby ten projekt ośmieszyć. Ileż wtedy obelg wypowiedziano pod adresem polskich rolników, ile kubłów pomyj wylano na pracujących ciężko przez całe pokolenia ludzi zniszczonych przez obecny system bankowy. Mówiono: patrzcie, tylko Samoobrona weszła do parlamentu, już chce anulować długi swoim, chce oddłużać złodziei, wyłudzaczy kredytów kosztem uczciwych podatników.</u>
          <u xml:id="u-107.2" who="#PosełLeszekSułek">Upłynęło zaledwie kilkanaście miesięcy i rząd dochodzi do wniosku, że problem zadłużenia polskich rolników, którzy nie z własnej winy nie są w stanie spłacać zaciągniętych kredytów, wymaga rozwiązania. Po dotychczasowych korupcyjnych doświadczeniach, po tym, jak w codziennej prasie już nie tylko są ujawniane afery, ale jest swoista licytacja, w której opcji - na prawicy czy na lewicy - jest więcej aferzystów, rząd przedstawia projekt ustawy, a jego celem jest stworzenie prezesowi Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa możliwości umarzania, odraczania lub rozkładania na raty wierzytelności, których odzyskanie nie jest możliwe lub ich odzyskanie zagraża egzystencji dłużnika.</u>
          <u xml:id="u-107.3" who="#PosełLeszekSułek">Trudno w tej sytuacji nie zadać pytania: panowie, jeszcze mało macie afer korupcyjnych? Jeszcze mało macie afer i rozkradania pieniędzy, które powinny zasilać polskie rolnictwo? Przeczytajcie dzisiejsze gazety. A może szykujecie nowe możliwości dla upatrzonego już nowego prezesa tej agencji? Jak donosi dzisiaj „Gazeta Wyborcza”, znowu ukradziono polskim rolnikom kolejne 50 mln zł. Pieniądze z Unii Europejskiej, które były przeznaczone wyłącznie dla rolników, zostały przejęte przez dotychczasowe tzw. autorytety w przygotowywaniu naszego kraju do członkostwa. Tak się jakoś dziwnie stało, że unijny autorytet przyjmowany na prezydenckich salonach, były minister, były szef Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej należne rolnikom pieniądze przekazał instytucjom, z którymi był bardzo blisko związany. We władzach fundacji, którym przekazano należne rolnikom pieniądze, zasiadał albo on osobiście, albo wysocy urzędnicy UKIE.</u>
          <u xml:id="u-107.4" who="#PosełLeszekSułek">Te codzienne informacje o aferach finansowych, o bezpardonowej walce o kasę w przejmowaniu publicznych pieniędzy na prywatne konta przez przedstawicieli elit rządzących, puszących się przed społeczeństwem na ekranach telewizorów, eksponujących swoją wiedzę, inteligencję, wykształcenie, sięga już moralnego dna. Ci ludzie okradają środowiska najbardziej pokrzywdzone: rolników, chorych i dzieci. Czy w takiej sytuacji przedstawienie projektu ustawy dającej możliwość prezesowi Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa jednoosobowego decydowania o milionach złotych nie jest stworzeniem nowego instrumentu korupcyjnego?</u>
          <u xml:id="u-107.5" who="#PosełLeszekSułek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kiedy Andrzej Lepper ujawnia kolejne afery, a media je opisują, wszyscy są oburzeni. Publicznie opowiadają, że to wina mechanizmów i struktur, że natychmiast trzeba je zmienić, ale nie mówią niczego o tym, że te mechanizmy, te kolejne struktury, te instrumenty umożliwiające okradanie ludzi tworzone są m.in. tu, w Wysokiej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-107.6" who="#PosełLeszekSułek">Trzeba wreszcie skończyć z hipokryzją. Nie można publicznie głosić czegoś innego, a inaczej zachowywać się podczas głosowania, chyba że postępowanie takie jak w sprawie najgłośniejszej i najbardziej skompromitowanej ustawy o radiofonii i telewizji wyznacza dla was standardy. Dwa dni temu głosowaliśmy nad wprowadzeniem do porządku obrad ustawy o radiofonii i telewizji. W publicznych wypowiedziach wszyscy posłowie prześcigali się w głoszeniu sprzeciwu wobec tej ustawy, ale kiedy patrzy się na wynik głosowania, to niektórzy posłowie głosują za kontynuowaniem nad nią prac, a niektórzy bojownicy z Platformy Obywatelskiej czy z PiS nie przyszli na głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-107.7" who="#PosełLeszekSułek">Czy tak może być też czasami z projektem ustawy o zmianie ustawy o utworzeniu Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa? Publicznie wszyscy będą pochylać się nad ciężką dolą polskiego rolnika, wszyscy będą wyciągać do niego pomocną dłoń, będą opowiadać, jak uchwalenie tej ustawy pozwoli rolnikowi prostować spracowane plecy, a w konsekwencji tego za kilka miesięcy będziemy czytać o kolejnej wielkiej aferze, o kolejnych spryciarzach, którzy zgodnie z prawem dobiorą się do nienależnych im milionów.</u>
          <u xml:id="u-107.8" who="#PosełLeszekSułek">To dalej trwać nie może. Dzisiaj racją stanu dla Polski jest skrócenie dalszego funkcjonowania Sejmu. Wymaga tego elementarna uczciwość wobec społeczeństwa. Samoobrona złożyła dzisiaj do prezydenta pismo w sprawie podjęcia inicjatywy skrócenia kadencji, zdając sobie sprawę, że w obecnym Sejmie nie powstanie większość zdolna do podjęcia uchwały o samorozwiązaniu. Złożyliśmy projekt uchwały w sprawie przeprowadzenia ogólnokrajowego referendum, w którym naród podjąłby decyzję, czy mają być przedterminowe wybory parlamentarne.</u>
          <u xml:id="u-107.9" who="#PosełLeszekSułek">Jedyne, co w tej chwili można zrobić dla Polski, dla polskich rolników, górników, pielęgniarek i innych grup zawodowych, to poprzeć nasz projekt zmierzający do skrócenia kadencji Sejmu. Jeżeli zaś chodzi o ten projekt ustawy, to nasz klub oczywiście poprze złożony projekt ustawy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Teraz zabierze głos pani posłanka Gabriela Masłowska w imieniu klubu Ligi Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#PosełGabrielaMasłowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#PosełGabrielaMasłowska">Panie Marszałku! Panowie Posłowie! Panie Ministrze! W imieniu Klubu Parlamentarnego Liga Polskich Rodzin przedkładam opinię w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o utworzeniu Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa z dnia 29 grudnia 1993 r. Celem nowelizacji jest stworzenie możliwości umarzania, rozkładania na raty i odraczania wierzytelności, których odzyskanie nie jest możliwe, zagraża ważnym interesom lub egzystencji dłużnika. Obecny stan prawny takich możliwości nie przewiduje. Projekt tworzy również podstawy prawne dla terenowej struktury organizacyjnej agencji.</u>
          <u xml:id="u-109.2" who="#PosełGabrielaMasłowska">Problem, do rozwiązania którego pretenduje obecny projekt, dotyczy niespłaconych kredytów udzielonych z byłego Funduszu Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa na kwotę 17 mln zł, która wraz z odsetkami stanowi około 54 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-109.3" who="#PosełGabrielaMasłowska">Słuszny cel nowelizacji ustawy wzbudza jednak kontrowersje. Z jednej strony bowiem umorzenie wierzytelności ma nastąpić tylko w sytuacjach beznadziejnych, nierokujących odzyskania kredytów, to jest w sytuacjach, gdy przeprowadzono już postępowanie upadłościowe lub likwidacyjne, gdy jest ono nieskuteczne lub bardziej kosztowne od wartości wierzytelności, gdy nie można ustalić miejsca zamieszkania lub gdy dłużnik zmarł i nie zostawił majątku, gdy wystąpiły szkody losowe zagrażające egzystencji. A więc ma to spełniać funkcję porządkującą i pomocową. Z drugiej strony w uzasadnieniu do projektu ustawy czytamy, że wejście w życie ustawy umożliwi kontynuowanie działalności podmiotom, utrzymanie miejsc pracy, może przyczynić się do ich rozwoju. Jest tu więc mowa o funkcji motywacyjnej, czyli brak konsekwencji w podejściu projektodawcy.</u>
          <u xml:id="u-109.4" who="#PosełGabrielaMasłowska">Zdecydowanie popieramy wszelkie formy pomocy w rolnictwie. Uważamy przy tym, że rolnicy polscy są najbardziej sumiennymi kredytobiorcami, ale w trudnej sytuacji makroekonomicznej, stworzonej przez nieudolną i nieprzychylną rolnictwu w Polsce politykę rolną, ogromna większość zadłużonych rolników podjęła ogromny wysiłek wywiązania się ze zobowiązań. Było to często okupione ofiarą życia zadłużonych rolników, którzy w poczuciu odpowiedzialności wobec społeczeństwa i zagrożenia przyszłości dla rodziny, pozostawieni sami sobie, popadali w depresję.</u>
          <u xml:id="u-109.5" who="#PosełGabrielaMasłowska">Odejście od egzekucji wierzytelności tylko dlatego, że zagraża to ważnym interesom dłużnika, co jest pozostawione do oceny prezesa agencji w art. 10d ust. 1 pkt 4, budzi zastrzeżenia, dlatego że pozostawia się w ten sposób w ustawie prezesowi agencji zbyt dużą dowolność w ocenie ważnego interesu dłużnika i jak zwykle stwarza się okazję do nadużyć w takich sytuacjach.</u>
          <u xml:id="u-109.6" who="#PosełGabrielaMasłowska">Proponujemy również włączyć do wachlarza przyczyn umorzeń okoliczności, które w rolnictwie rodzinnym mają wielkie znaczenie. Skoro wydarzenia losowe są takim warunkiem, taką przyczyną, proponujemy również włączyć długotrwałą ciężką chorobę lub śmierć współmałżonka, z którym dłużnik prowadził wspólnie gospodarstwo rolne. Zgłaszamy w tym względzie odpowiednie poprawki. Proponujemy również, aby opinia ministra właściwego ds. finansów publicznych przy umarzaniu kwot powyżej 15 tys. zł była zastąpiona zgodą ministra i aby towarzyszyła jej informacja podana do publicznej wiadomości.</u>
          <u xml:id="u-109.7" who="#PosełGabrielaMasłowska">Z uzasadnienia do ustawy wynika, że aż 20% nieściągalnych kredytów stanowią wierzytelności w kwocie ponad 150 tys. zł w przeliczeniu na jeden podmiot. Być może należy zastanowić się nad tym, kim są ci kredytodawcy i czy nie należałoby wprowadzić maksymalnej granicy jednorazowej kwoty oddłużenia. W powszechnym odczuciu społecznym działalność kredytowa w przeszłości była w Polsce pogodą dla bogaczy - korzystali oni z powiązań personalnych i zaciągali kredyty na działalność, która już nazajutrz nie istniała. Tylko ze względu na fakt, że rolnictwo w Polsce przejęło na siebie największy ciężar przemian od 1990 r., będziemy głosowali za ustawą po uwzględnieniu poprawek. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę teraz o zabranie głosu pana posła Andrzeja Aumillera, który wystąpi w imieniu klubu Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#PosełAndrzejAumiller">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy przedstawić nasze stanowisko odnośnie do sprawozdania Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o utworzeniu Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, druk nr 1510.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#PosełAndrzejAumiller">Wysoka Izbo! W świetle obowiązującej obecnie ustawy z dnia 29 grudnia 1993 r. prezes agencji nie może podejmować decyzji o umarzaniu niektórych wierzytelności, co powoduje ponoszenie przez agencję kosztów na windykację wierzytelności bez żadnych nadziei na odzyskanie choćby części długu. Jak wynika z przedstawionych Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa analiz, kwoty, które odzyskuje agencja w drodze postępowania egzekucyjnego, nie pokrywają poniesionych kosztów. W przykładzie, który nam przedstawiono, w 130 sprawach egzekucja nie przyniosła żadnych efektów, a tylko wygenerowała koszty w wysokości 233 tys. zł. Ponadto około 531 umów w tym zakresie z byłego Funduszu Restrukturyzacji i Oddłużenia Rolnictwa dotyczyło kredytów niemożliwych do odzyskania, tzw. kredytów straconych. Stąd też propozycja nowelizacji stwarzającej możliwość umarzania, odraczania lub rozkładania na raty wierzytelności Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, których odzyskanie jest niemożliwe lub zagraża egzystencji dłużnika. O tym mówiła przed chwilą koleżanka posłanka.</u>
          <u xml:id="u-111.2" who="#PosełAndrzejAumiller">Wysoka Izbo! Celem, jakiemu ma służyć nowelizacja ustawy, jest rodzaj pomocy publicznej w rolnictwie, ale musimy mieć na uwadze, że do momentu akcesji takie zapisy nie są sprzeczne z prawem Unii Europejskiej, jednak w późniejszym okresie będą podlegać ocenie pod kątem zgodności z tym prawodawstwem. Dlatego Klub Parlamentarny Unii Pracy opowiada się za zaproponowanymi rozwiązaniami, które oczyszczają narosłe od lat wierzytelności po Funduszu Restrukturyzacji i Oddłużenia Rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-111.3" who="#PosełAndrzejAumiller">Wysoka Izbo! W zaproponowanym rozwiązaniu przewiduje się możliwość umarzania wierzytelności jedynie w szczególnych, uzasadnionych przypadkach po wyczerpaniu wszystkich możliwych środków prawnych, co pozwoli agencji na racjonalne postępowanie. Przy kwotach powyżej 15 tys. zł prezes agencji będzie mógł umarzać wierzytelności w całości lub w części jedynie po uzyskaniu pozytywnej opinii ministra finansów.</u>
          <u xml:id="u-111.4" who="#PosełAndrzejAumiller">Panie i Panowie Posłowie! Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi podczas prac nad nowelizacją ustawy zaproponowała dodanie zapisu art. 5a, według którego w ramach agencji wyodrębnia się centralę, oddziały regionalne działające w województwach i biura powiatowe obejmujące swoją właściwością powiaty z wyjątkiem miast na prawach powiatu. Proponujemy, by kierownik biura powiatowego był powoływany i odwoływany przez dyrektora oddziału regionalnego. Takie zapisy umożliwiają lepsze wykorzystanie środków unijnych i krajowych.</u>
          <u xml:id="u-111.5" who="#PosełAndrzejAumiller">Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy chciałbym zgłosić trzy poprawki, które w naszym przekonaniu pozwolą na lepsze wykorzystanie i kontrolę środków z budżetu państwa oraz środków związanych ze Wspólną Polityką Rolną Unii Europejskiej. Oto te poprawki. Po pierwsze, dodać art. 5a ust. 3 w brzmieniu: prezes agencji, dyrektorzy oddziałów regionalnych i kierownicy biur powiatowych wydają decyzje administracyjne w zakresie określonym w odrębnych przepisach. Po drugie, w art. 3a dodać pkt 13: przeprowadzenie szkoleń na rzecz rolników, wynikających z zadań statutowego działania agencji. I po trzecie, w art. 3a dodać pkt 14: przeprowadzenie kontroli w zakresie mechanizmów pomocowych i rejestrów prowadzonych przez agencję, określonych w rozporządzeniu ministra rolnictwa. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-111.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Pan poseł Gabriel Janowski, niezrzeszony.</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#PosełGabrielJanowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Nasza dzisiejsza debata jest niejako wygasającym echem wielkiego dramatu, jaki dotknął polskich rolników na początku lat 90. To było zdarzenie bezprzykładne w historii gospodarczej Polski czy nawet świata. Mianowicie ustalone wtedy reguły gospodarowania, a zwłaszcza system kredytowy, nie przystawały w żaden sposób do rzeczywistości gospodarczej, a w szczególności do rolnictwa. Rolnicy w roku 1989 i wcześniej zaciągali rozmaite kredyty, co jest rzeczą normalną, żeby móc rozwijać gospodarstwo. W grudniu 1989 r. zmieniono dotychczasowe reguły kredytowania i wprowadzono tzw. kredyt i oprocentowanie zmienne. Żeby uzmysłowić dramatyzm sytuacji związanej z zaciąganymi kredytami, przywołam przykład pana Grocha. To był rolnik, który w proteście przeciwko tej polityce przykuł się tu, przed Sejmem, żeby pokazać dramat swojego gospodarstwa i dramat ówczesnych Polaków, polskich rolników. W grudniu 1989 r. zaciągnął on kredyt w wysokości 50 mln, to była mniej więcej wartość ciągnika i maszyn towarzyszących. 28 grudnia zmieniono ten kredyt na tzw. kredyt zmienny i oprocentowanie zmienne.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#komentarz">(Głos z sali: 140%)</u>
          <u xml:id="u-113.2" who="#PosełGabrielJanowski">140%. W pierwszym półroczu 1990 r. miał już do spłacenia 100 mln zł, bo odsetki były kapitalizowane. Wyobraźcie sobie państwo sytuację, że rolnik nie zdążył jeszcze kupić tych maszyn, ciągnika i po pół roku ma już do spłaty 100 mln zł. Powtarzam: 100 mln zł. Nie powiem, jaka była wtedy dochodowość, ile kosztowało mleko. Nawet najbardziej wydajne gospodarstwo nie było w stanie spłacić tych kredytów.</u>
          <u xml:id="u-113.3" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Aumiller: Nawet Pan Jezus bez cudu by nie spłacił.)</u>
          <u xml:id="u-113.4" who="#PosełGabrielJanowski">Kolega podpowiada, że nawet Pan Jezus bez cudu by ich nie spłacił. Może Pana Jezusa w to nie mieszajmy, ale rzeczywiście te zasady kredytowania wołały o pomstę do nieba. Przez Polskę w roku 1991 przeszła wielka fala chłopskich strajków. Chcę przypomnieć, że rolnicy z Zamojszczyzny bardzo kategorycznie protestowali przeciwko temu systemowi kredytowemu. Ówczesny minister Tański zawarł z nimi porozumienie, ale obejmowało ono tylko jedno województwo. W związku z tym mój związek, NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność”, wespół z innymi i, muszę powiedzieć, również z powstającą wówczas Samoobroną zorganizował wielki protest i głodówkę przed Sejmem w październiku 1991 r. W wyniku tego protestu ja jako ówczesny szef związku i inni podpisaliśmy z panem Tańskim, ówczesnym ministrem rolnictwa, porozumienie o oddłużeniu rolników. I mnie jako szefowi resortu w roku 1992 przyszło realizować to nasze wspólne porozumienie. W styczniu powołałem w ministerstwie trzyosobowy zespół, który dokonał pierwszego przeglądu stanu zadłużenia. Ten zespół powiększył się do 15 osób w lipcu 1991 r. i przygotowaliśmy do czerwca 1991 r. stosowną ustawę o powołaniu Funduszu Restrukturyzacji i Oddłużenia Rolnictwa. Proszę państwa, było to pierwsze, bardzo, powiedziałbym, takie proobywatelskie i propaństwowe działanie na rzecz polskich rolników. Powołaliśmy w każdej gminie, która była dotknięta zadłużeniem, społeczne komitety w przypadku większych sum, by pilnowały właśnie zasad oddłużania. Powstał specjalny komitet w ministerstwie rolnictwa, który pilnował, by to oddłużanie było sprawiedliwe i by nie doszło do rozmaitych nadużyć. Oddłużyliśmy w efekcie blisko 30 tys. rolników. To było przedsięwzięcie, mówiąc współczesnym językiem, logistycznie bardzo, bardzo trudne. Tym bardziej trudne, że ówczesny BGŻ jako centrala odmówił włączenia się w oddłużanie. Ja jako minister musiałem powołać....</u>
          <u xml:id="u-113.5" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Aumiller: Partia przeszkadzała...)</u>
          <u xml:id="u-113.6" who="#PosełGabrielJanowski">Jaka partia przeszkadzała? ZSL wtedy, przykro mi powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-113.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie...)</u>
          <u xml:id="u-113.8" who="#PosełGabrielJanowski">Trochę tak, koledzy. Tak, bo to był rząd prawicowy, ale byli tam koledzy i z ZSL, którzy mnie wspierali, muszę powiedzieć, w tym dziele, bo udało się powołać grupę banków, 30 banków, które podjęły się tego wielkiego procesu oddłużenia. I tak jak powiadam, od lipca ten proces następował. Zasada - ja ją tu przywołam dla porządku i, że tak powiem, dla historii - polegała na tym, że fundusz wykupował zadłużenie rolnika bądź firmy rolno-spożywczej z dyskontem. Poziom dyskonta zależał od analizy uwarunkowań powstania zadłużenia oraz perspektywy jego obsługi. Innymi słowy, fundusz odkupywał wierzytelności bankowe - 100% zadłużenia za np. 30, 50 bądź 70%, rozkładając dłużnikowi spłatę wierzytelności na określony czas.</u>
          <u xml:id="u-113.9" who="#PosełGabrielJanowski">Chcę powiedzieć, że w wyniku tego działania rolnicy uzyskali tylko lepsze warunki do spłaty tego zadłużenia, ale byli zobowiązani spłacić to zadłużenie w 100%. I większość rolników, 25 tys. rolników, te kredyty spłaciła. Niestety, została wąska grupa rolników, którzy z różnych powodów - własnej nieudolności bądź celowego działania, bądź jeszcze innych okoliczności, np. banki nie bardzo włączały się w ten proces oddłużenia - niestety nie zostali oddłużeni. I bardzo dobrze się stało, i dziękuję kolegom z komisji rolnictwa, że tę sprawę niejako definitywnie właśnie poprzez...</u>
          <u xml:id="u-113.10" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Wojciech Olejniczak: Rząd, panie pośle...)</u>
          <u xml:id="u-113.11" who="#PosełGabrielJanowski">...koledzy z komisji rolnictwa, którzy łaskawym okiem spojrzeli na propozycję rządową, z tym że, chcę powiedzieć, gdyby nie nacisk posłów z różnych klubów, to myślę, że rząd by z tą inicjatywą nie wystąpił. Ale dziękuję zarówno rządowi, jak i kolegom z komisji rolnictwa, że tę ustawę, tę nowelizację przedstawili, i mam nadzieję, że Wysoka Izba dokończy procedowania z pełnym sukcesem, umożliwiając rolnikom normalną już pracę i gospodarowanie.</u>
          <u xml:id="u-113.12" who="#PosełGabrielJanowski">I na koniec jeszcze - panie marszałku, proszę o minutę, ponieważ jest to dosyć ważna sprawa - chcę powiedzieć, że w prasie ówczesnej pojawiały się rozmaite opinie, bardzo krytyczne wobec funduszu. Muszę powiedzieć, że jako ówczesny minister rolnictwa wystąpiłem do Najwyższej Izby Kontroli o sprawdzenie przebiegu całego procesu oddłużenia i w wyniku postępowania NIK okazało się, że nie było żadnych uzasadnionych oskarżeń przeciw temu funduszowi, choć w przypadku bodajże 50, o ile dobrze pamiętam, osób związanych z funduszem - głównie to byli dyrektorzy banków - zostały wyciągnięte konsekwencje służbowe. Natomiast w moim przekonaniu fundusz jako całość spełnił swoje zadanie i był przykładem właściwej reakcji ówczesnych władz na sytuację, która zaistniała nie z winy rolników, ale wskutek błędnej polityki gospodarczej czy kredytowej w szczególności.</u>
          <u xml:id="u-113.13" who="#PosełGabrielJanowski">Kończę jeszcze raz podziękowaniem pod adresem inicjatorów tej nowelizacji, bo ona jest pożyteczna i potrzebna. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę jeszcze o zabranie głosu pana posła Jerzego Czerwińskiego w imieniu koła Ruchu Katolicko-Narodowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#PosełJerzyCzerwiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Ruchu Katolicko-Narodowego mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o utworzeniu Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa z druku nr 1699.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#PosełJerzyCzerwiński">W uzasadnieniu do pierwotnego projektu rządowego możemy znaleźć dwa powody wprowadzenia nowelizacji: jeden porządkowy, dostosowanie do nowego brzmienia ustawy o Narodowym Banku Polskim - to zrozumiałe, należy doprowadzać do spójności aktów prawnych; drugi, ważniejszy powód to konieczność nadania prezesowi agencji uprawnienia do umarzania, odraczania i rozkładania na raty wierzytelności, których odzyskanie nie jest możliwe lub których odzyskanie zagraża egzystencji dłużnika. Ta druga przyczyna jest szczególnie warta poparcia, bo należy być wrażliwym na nieszczęście ludzkie, szczególnie takie, które jest przez danego człowieka niezawinione, np. spowodowane klęskami żywiołowymi. Ale wątpliwości nasuwają się przy możliwych powodach umarzania wierzytelności na skutek zawinionego postępowania człowieka, w szczególności celowego uchylania się dłużnika od spłaty kredytu. Istnieje realne zagrożenie, że nowe przepisy mogą zostać wykorzystane do usankcjonowania w majestacie prawa patologii w tym obszarze, szczególnie że decyzje prezesa agencji w tym zakresie będą miały arbitralny charakter.</u>
          <u xml:id="u-115.2" who="#PosełJerzyCzerwiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W trakcie prac komisji do nowelizacji dodano nowy zakres przepisów dotyczących struktury Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Do tej struktury wprowadza się nowy szczebel - biura powiatowe uzyskują gwarancję ustawową.</u>
          <u xml:id="u-115.3" who="#PosełJerzyCzerwiński">Po wczorajszej debacie nad punktem „Informacja bieżąca” aż ciśnie się na usta pytanie: Czy ten świeży komisyjny zapis nie jest przypadkiem kołem ratunkowym przed planowaną likwidacją około 100 biur powiatowych agencji? Oczywiście przy tworzeniu biur powiatowych operuje się argumentem dostępności i bliskości biur agencji. Rolnicy przez nie obsługiwani powinny mieć możliwość uzyskania informacji o czekających ich dopłatach. Ale to tylko teoria, bo w praktyce może się okazać, że rolnicy nie dostaną ani jednego złotego, ze względu na zaniedbania tejże agencji, za to biura, wyremontowane i umeblowane, jak słyszeliśmy wczoraj, za kolosalne pieniądze będą działać w najlepsze. I oczywiście będą tam pracować koledzy partyjni rządzących i ich pociotki za nasze, podatników pieniądze.</u>
          <u xml:id="u-115.4" who="#PosełJerzyCzerwiński">I taki jest konkretny sens poprawek wprowadzonych przez komisję do rządowego projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Są jeszcze dwa zgłoszone zapytania.</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Pierwsze zada pan poseł Ryszard Stanibuła, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#PosełRyszardStanibuła">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#PosełRyszardStanibuła">Chciałbym skierować kilka pytań do rządu i do pana posła sprawozdawcy. Oczywiście ustawa wychodzi naprzeciw oczekiwaniom tych rolników, którzy popadli w takie tarapaty zadłużeniowe. Chciałbym zapytać, czy te propozycje ustawy generalnie rozwiążą sprawę całego katalogu wielu zadłużonych rolników, kredytów po byłym funduszu obsługi i oddłużenia rolnictwa, bo wydaje się, że chyba jednak generalnie wszystkie te kwestie nie zostaną rozwiązane pomimo pozytywnej treści i zawartości przepisów prawnych tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-117.2" who="#PosełRyszardStanibuła">Następne pytanie: Jaka jest faktycznie wartość długów niemożliwych do odzyskania, z odsetkami i bez odsetek?</u>
          <u xml:id="u-117.3" who="#PosełRyszardStanibuła">I kolejne pytanie: Czy jeśli chodzi o katalog przyczyn umorzeń, nie należałoby go jeszcze podczas prac w komisji rozszerzyć, dlatego że zgłasza się do mnie do biura wielu rolników będących w niezwykle trudnej sytuacji, ale są też takie sytuacje, że to są kwestie załamania całych rodzin i w związku z tym podejście musi być moim zdaniem szersze, uzasadnione argumentami takimi, że po prostu te długi nie będą ściągnięte. A grozić to może załamaniem funkcjonowania całych rodzin czy tych właśnie zadłużonych gospodarstw. Chciałbym zapytać również, czy poprawki, które wniosła komisja, rząd zdecydowanie popiera? Jaki jest stosunek rządu do tych poprawek?</u>
          <u xml:id="u-117.4" who="#PosełRyszardStanibuła">Jeszcze ostatnie stwierdzenie. Chcę wyraźnie powiedzieć, że ZSL nie był przeciwko oddłużeniu rolników, nigdy nie był przeciwko oddłużeniu rolników, tylko była określona sytuacja wówczas, kiedy prezesem Narodowego Banku Polskiego była pani Gronkiewicz-Waltz, a później pan Balcerowicz. I niestety były pewne opory ze strony zarządzających naszymi finansami, a nie Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego, a tym bardziej PSL, z czym się nie zgadzam i dementuję tę wypowiedź pana posła Gabriela Janowskiego. Nie sądzę, żeby tak było i z tym się nie zgadzam. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę pana posła Czesława Marca o zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#PosełCzesławMarzec">Dziękuję panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#PosełCzesławMarzec">Ja mam pytanie do posła sprawozdawcy, czy ustawa należycie zabezpiecza to, że prezes agencji, podejmując jednoosobowo decyzje o umarzaniu nieściągalnych kredytów, nie będzie podejrzewany o stronniczość? Czy nie należałoby robić tego kolegialnie? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o wypowiedź pana Wojciecha Olejniczaka, sekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Chciałbym odpowiedzieć na te pytania, które zostały zadane, ale chcę też podziękować wszystkim klubom parlamentarnym, które poparły rozwiązanie przedstawione przez rząd. Rozwiązanie, które wychodzi naprzeciw oczekiwaniom wielu rolników i które było oczekiwane przez wielu rolników już od kilku lat, tak jak panowie posłowie mówili.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Szanowni Państwo! Chcę powiedzieć, że wprowadzenie tego rozwiązania rozwiąże wszystkie problemy, które zaistniały w związku z niespłacalnością kredytów zaciągniętych w tych latach, o których jest mowa, na modernizację, naprawę, na restrukturyzację generalnie rolnictwa. Chcę również przedstawić państwu kwoty, o których mówimy. Całość kwoty to jest 53 835 tys. zł, w tym jest 17 202 tys. zł kapitału.</u>
          <u xml:id="u-121.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Chcę również powiedzieć, że rząd popiera te poprawki, które zgłosili posłowie podczas posiedzeń podkomisji i komisji. I to jest generalnie wszystko, co chciałem powiedzieć, panie marszałku. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Czy pan poseł sprawozdawca chce zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-122.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo, pan poseł sprawozdawca Stanisław Stec.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#PosełStanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Bardzo dziękuję tym panom posłom występującym w imieniu klubu, którzy się merytorycznie ustosunkowali do projektu ustawy, popierając go. Ubolewam, że pan poseł Sułek wykorzystał to do debaty politycznej. Chciałbym powiedzieć, że jestem dziesiąty rok w Wysokiej Izbie i nie słyszałem tu z tej trybuny wypowiedzi lekceważących o polskich rolnikach.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#PosełStanisławStec">Chciałbym również powiedzieć, że prezes Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa jednorazowo nie będzie umarzał milionów, bo nawet umorzenie do 15 tys. zł musi mieć opinię ministra rolnictwa. W czasie dyskusji zgłoszono propozycję, żeby nie była to opinia, a zgoda. Myślę, że komisja nad tym się zastanowi. Gdy mówiono o tych 50 mln zł, o których pisze „Gazeta Wyborcza”, przekazanych ze środków, które miały być do dyspozycji funduszu Agrolinii, a poszły na rzecz fundacji, to zapomniano powiedzieć, że to była decyzja z 21 września 2001 r., czyli poprzedniego ministra, w ekipie rządu Jerzego Buzka.</u>
          <u xml:id="u-123.2" who="#PosełStanisławStec">Pan poseł Czerwiński twierdzi, że tym usankcjonowaniem biur powiatowych dajemy zatrudnienie pociotkom posłów koalicji. To muszę pana zapewnić, że w biurach powiatowych zatrudnieni są młodzi absolwenci akademii rolniczych, ze znajomością języka, którzy w sposób jednoznaczny, merytoryczny mogą udzielać pomocy rolnikom w wykorzystaniu środków unijnych. I tylko taki jest cel, żeby te biura były blisko rolnika, żeby maksymalnie mogły prowadzić edukację wśród producentów rolnych i na wsi.</u>
          <u xml:id="u-123.3" who="#PosełStanisławStec">Pan poseł Stanibuła pytał, czy nie rozszerzyć projektu. Wszystkie należności, które są w agencji, dotyczą głównie funduszu restrukturyzacji i w związku z tym ten projekt ustawy tego dotyczy. Natomiast rolnicy - wiem - mają problemy jeszcze ze spłatą kredytów, na które uzyskali dopłatę do oprocentowania. Jednak kredyty te były udzielane już bezpośrednio przez banki i to z bankami należy prowadzić postępowanie ugodowe. Jest w ramach postępowania ugodowego możliwość umorzenia części kredytów i rozłożenia na raty, aby po prostu nie doprowadzić do upadku gospodarstwa rolnego.</u>
          <u xml:id="u-123.4" who="#PosełStanisławStec">Pan poseł Marzec był uprzejmy zapytać, czy prezes agencji jednoosobowo powinien podejmować decyzje, czy nie lepiej byłoby to robić kolegialnie. Tu muszę jednoznacznie powiedzieć, że nim prezes agencji podejmie taką decyzję, to będzie miał opinię biura prawnego, będzie miał opinię szefa komórki funduszu i on ostatecznie na końcu, po wyczerpaniu wszelkich możliwości, podejmie tę decyzję, bo jest organem, w myśl ustawy o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, i tylko on takie decyzje może podejmować, ale przed tym wszystkie wymogi formalnoprawne do podjęcia decyzji na pewno będą spełnione. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-123.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-124.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Wysoka Izbo! W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono poprawki do przedłożonego projektu ustawy, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt ustawy do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-124.3" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-124.4" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-124.5" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Na tym wyczerpaliśmy, Wysoka Izbo, porządek dzienny 51. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-124.6" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Wyjątkowo nikt się nie zgłosił w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-124.7" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Informacja o wpływie interpelacji i zapytań oraz odpowiedzi na nie znajduje się w doręczonym państwu posłom druku nr 1651.</u>
          <u xml:id="u-124.8" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Na tym kończymy 51. posiedzenie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-124.9" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Protokół posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w Sekretariacie Posiedzeń Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-124.10" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Porządek dzienny 52. posiedzenia Sejmu zwołanego na dni: 8, 9, 10 i 11 lipca 2003 r. został paniom i panom posłom doręczony. Początek następnego posiedzenia we wtorek 8 lipca o godz. 16.</u>
          <u xml:id="u-124.11" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Zamykam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-124.12" who="#komentarz">(Wicemarszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-124.13" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 15 min 49)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>