PPC / ppc

text_structure.xml 988 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049 2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059 2060 2061 2062 2063 2064 2065 2066 2067 2068 2069 2070 2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2079 2080 2081 2082 2083 2084 2085 2086 2087 2088 2089 2090 2091 2092 2093 2094 2095 2096 2097 2098 2099 2100 2101 2102 2103 2104 2105 2106 2107 2108 2109 2110 2111 2112 2113 2114 2115 2116 2117 2118 2119 2120 2121 2122 2123 2124 2125 2126 2127 2128 2129 2130 2131 2132 2133 2134 2135 2136 2137 2138 2139 2140 2141 2142 2143 2144 2145 2146 2147 2148 2149 2150 2151 2152 2153 2154 2155 2156 2157 2158 2159 2160 2161 2162 2163 2164 2165 2166 2167 2168 2169 2170 2171 2172 2173 2174 2175 2176 2177 2178 2179 2180 2181 2182 2183 2184 2185 2186 2187 2188 2189 2190 2191 2192 2193 2194 2195 2196 2197 2198 2199 2200 2201 2202 2203 2204 2205 2206 2207 2208 2209 2210 2211 2212 2213 2214 2215 2216 2217 2218 2219 2220 2221 2222 2223 2224 2225 2226 2227 2228 2229 2230 2231 2232 2233 2234 2235 2236 2237 2238 2239 2240 2241 2242 2243 2244 2245 2246 2247 2248 2249 2250 2251 2252 2253 2254 2255 2256 2257 2258 2259 2260 2261 2262 2263 2264 2265 2266 2267 2268 2269 2270 2271 2272 2273 2274 2275 2276 2277 2278 2279 2280 2281 2282 2283 2284 2285 2286 2287 2288 2289 2290 2291 2292 2293 2294 2295 2296 2297 2298 2299 2300 2301 2302 2303 2304 2305 2306 2307 2308 2309 2310 2311 2312 2313 2314 2315 2316 2317 2318 2319 2320 2321 2322 2323 2324 2325 2326 2327 2328 2329 2330 2331 2332 2333 2334 2335 2336 2337 2338 2339 2340 2341 2342 2343 2344 2345 2346 2347 2348 2349 2350 2351 2352 2353 2354 2355 2356 2357 2358 2359 2360 2361 2362 2363 2364 2365 2366 2367 2368 2369 2370 2371 2372 2373 2374 2375 2376 2377 2378 2379 2380 2381 2382 2383 2384 2385 2386 2387 2388 2389 2390 2391 2392 2393 2394 2395 2396 2397 2398 2399 2400 2401 2402 2403 2404 2405 2406 2407 2408 2409 2410 2411 2412 2413 2414 2415 2416 2417 2418 2419 2420 2421 2422 2423 2424 2425 2426 2427 2428 2429 2430 2431 2432 2433 2434 2435 2436 2437 2438 2439 2440 2441 2442 2443 2444 2445 2446 2447 2448 2449 2450 2451 2452 2453 2454 2455 2456 2457 2458 2459 2460 2461 2462 2463 2464 2465 2466 2467 2468 2469 2470 2471 2472 2473 2474 2475 2476 2477 2478 2479 2480 2481 2482 2483 2484 2485 2486 2487 2488 2489 2490 2491 2492 2493 2494 2495 2496 2497 2498 2499 2500 2501 2502 2503 2504 2505 2506 2507 2508 2509 2510 2511 2512 2513 2514 2515 2516 2517 2518 2519 2520 2521 2522 2523 2524 2525 2526 2527 2528 2529 2530 2531 2532 2533 2534 2535 2536 2537 2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 2564 2565 2566 2567 2568 2569 2570 2571 2572 2573 2574 2575 2576 2577 2578 2579 2580 2581 2582 2583 2584 2585 2586 2587 2588 2589 2590 2591 2592 2593 2594 2595 2596 2597 2598 2599 2600 2601 2602 2603 2604 2605 2606 2607 2608 2609 2610 2611 2612 2613 2614 2615 2616 2617 2618 2619 2620 2621 2622 2623 2624 2625 2626 2627 2628 2629 2630 2631 2632 2633 2634 2635 2636 2637 2638 2639 2640 2641 2642 2643 2644 2645 2646 2647 2648 2649 2650 2651 2652 2653 2654 2655 2656 2657 2658 2659 2660 2661 2662 2663 2664 2665 2666 2667 2668 2669 2670 2671 2672 2673 2674 2675 2676 2677 2678 2679 2680 2681 2682 2683 2684 2685 2686 2687 2688 2689 2690 2691 2692 2693 2694 2695 2696 2697 2698 2699 2700 2701 2702 2703 2704 2705 2706 2707 2708 2709 2710 2711 2712 2713 2714 2715 2716 2717 2718 2719 2720 2721 2722 2723 2724 2725 2726 2727 2728 2729 2730 2731 2732 2733 2734 2735 2736 2737 2738 2739 2740 2741 2742 2743 2744 2745 2746 2747 2748 2749 2750 2751 2752 2753 2754 2755 2756 2757 2758 2759 2760 2761 2762 2763 2764 2765 2766 2767 2768 2769 2770 2771 2772 2773 2774 2775 2776 2777 2778 2779 2780 2781 2782 2783 2784 2785 2786 2787 2788 2789 2790 2791 2792 2793 2794 2795 2796 2797 2798 2799 2800 2801 2802 2803 2804 2805 2806 2807 2808 2809 2810 2811 2812 2813 2814 2815 2816 2817 2818 2819 2820 2821 2822 2823 2824 2825 2826 2827 2828 2829 2830 2831 2832 2833 2834 2835 2836 2837 2838 2839 2840 2841 2842 2843 2844 2845 2846 2847 2848 2849 2850 2851 2852 2853 2854 2855 2856 2857 2858 2859 2860 2861 2862 2863 2864 2865 2866 2867 2868 2869 2870 2871 2872 2873 2874 2875 2876 2877 2878 2879 2880 2881 2882 2883 2884 2885 2886 2887 2888 2889 2890 2891 2892 2893 2894 2895 2896 2897 2898 2899 2900 2901 2902 2903 2904 2905 2906 2907 2908 2909 2910 2911 2912 2913 2914 2915 2916 2917 2918 2919 2920 2921 2922 2923 2924 2925 2926 2927 2928 2929 2930 2931 2932 2933 2934 2935 2936 2937 2938 2939 2940 2941 2942 2943 2944 2945 2946 2947 2948 2949 2950 2951 2952 2953 2954 2955 2956 2957 2958 2959 2960 2961 2962 2963 2964 2965 2966 2967 2968 2969 2970 2971 2972 2973 2974 2975 2976 2977 2978 2979 2980 2981 2982 2983 2984 2985 2986 2987 2988 2989 2990 2991 2992 2993 2994 2995 2996 2997 2998 2999 3000 3001 3002 3003 3004 3005 3006 3007 3008 3009 3010 3011 3012 3013 3014 3015 3016 3017 3018 3019 3020 3021 3022 3023 3024 3025 3026 3027 3028 3029 3030 3031 3032 3033 3034 3035 3036 3037 3038 3039 3040 3041 3042 3043 3044 3045 3046 3047 3048 3049 3050 3051 3052 3053 3054 3055 3056 3057 3058 3059 3060 3061 3062 3063 3064 3065 3066 3067 3068 3069 3070 3071 3072 3073 3074 3075 3076 3077 3078 3079 3080 3081 3082 3083 3084 3085 3086 3087 3088 3089 3090 3091 3092 3093 3094 3095 3096 3097 3098 3099 3100 3101 3102 3103 3104 3105 3106 3107 3108 3109 3110 3111 3112 3113 3114 3115 3116 3117 3118 3119 3120 3121 3122 3123 3124 3125 3126 3127 3128 3129 3130 3131 3132 3133 3134 3135 3136 3137 3138 3139 3140 3141 3142 3143 3144 3145 3146 3147 3148 3149 3150 3151 3152 3153 3154 3155 3156 3157 3158 3159 3160 3161 3162 3163 3164 3165 3166 3167 3168 3169 3170 3171 3172 3173 3174 3175 3176 3177 3178 3179 3180 3181 3182 3183 3184 3185 3186 3187 3188 3189 3190 3191 3192 3193 3194 3195 3196 3197 3198 3199 3200 3201 3202 3203 3204 3205 3206 3207 3208 3209 3210 3211 3212 3213 3214 3215 3216 3217 3218 3219 3220 3221 3222 3223 3224 3225 3226 3227 3228 3229 3230 3231 3232 3233 3234 3235 3236 3237 3238 3239 3240 3241 3242 3243 3244 3245 3246 3247 3248 3249 3250 3251 3252 3253 3254 3255 3256 3257 3258 3259 3260 3261 3262 3263 3264 3265 3266 3267 3268 3269 3270 3271 3272 3273 3274 3275 3276 3277 3278 3279 3280 3281 3282 3283 3284 3285 3286 3287 3288 3289 3290 3291 3292 3293 3294 3295 3296 3297 3298 3299 3300 3301 3302 3303 3304 3305 3306 3307 3308 3309 3310 3311 3312 3313 3314 3315 3316 3317 3318 3319 3320 3321 3322 3323 3324 3325 3326 3327 3328 3329 3330 3331 3332 3333 3334 3335 3336 3337 3338 3339 3340 3341 3342 3343 3344 3345 3346 3347 3348 3349 3350 3351 3352 3353 3354 3355 3356 3357 3358 3359 3360 3361 3362 3363 3364 3365 3366 3367 3368 3369 3370 3371 3372 3373 3374 3375 3376 3377 3378 3379 3380 3381 3382 3383 3384 3385 3386 3387 3388 3389 3390 3391 3392 3393 3394 3395 3396 3397 3398 3399 3400 3401 3402 3403 3404 3405 3406 3407 3408 3409 3410 3411 3412 3413 3414 3415 3416 3417 3418 3419 3420 3421 3422 3423 3424 3425 3426 3427 3428 3429 3430 3431 3432 3433 3434 3435 3436 3437 3438 3439 3440 3441 3442 3443 3444 3445 3446 3447 3448 3449 3450 3451 3452 3453 3454 3455 3456 3457 3458 3459 3460 3461 3462 3463 3464 3465 3466 3467 3468 3469 3470 3471 3472 3473 3474 3475 3476 3477 3478 3479 3480 3481 3482 3483 3484 3485 3486 3487 3488 3489 3490 3491 3492 3493 3494 3495 3496 3497 3498 3499 3500 3501 3502 3503 3504 3505 3506 3507 3508 3509 3510 3511 3512 3513 3514 3515 3516 3517 3518 3519 3520 3521 3522 3523 3524 3525 3526 3527 3528 3529 3530 3531 3532 3533 3534 3535 3536 3537 3538 3539 3540 3541 3542 3543 3544 3545 3546 3547 3548 3549 3550 3551 3552 3553 3554 3555 3556 3557 3558 3559 3560 3561 3562 3563 3564 3565 3566 3567 3568 3569 3570 3571 3572 3573 3574 3575 3576 3577 3578 3579 3580 3581 3582 3583 3584 3585 3586 3587 3588 3589 3590 3591 3592 3593 3594 3595 3596 3597 3598 3599 3600 3601 3602 3603 3604 3605 3606 3607 3608 3609 3610 3611 3612 3613 3614 3615 3616 3617 3618 3619 3620 3621 3622 3623 3624 3625 3626 3627 3628 3629 3630 3631 3632 3633 3634 3635 3636 3637 3638 3639 3640 3641 3642 3643 3644 3645 3646 3647 3648 3649 3650 3651 3652 3653 3654 3655 3656 3657 3658 3659 3660 3661 3662 3663 3664 3665 3666 3667 3668 3669 3670 3671 3672 3673 3674 3675 3676 3677 3678 3679 3680 3681 3682 3683 3684 3685 3686 3687 3688 3689 3690 3691 3692 3693 3694 3695 3696 3697 3698 3699 3700 3701 3702 3703 3704 3705 3706 3707 3708 3709 3710 3711 3712 3713 3714 3715 3716 3717 3718 3719 3720 3721 3722 3723 3724 3725 3726 3727 3728 3729 3730 3731 3732 3733 3734 3735 3736 3737 3738 3739 3740 3741 3742 3743 3744 3745 3746 3747 3748 3749 3750 3751 3752 3753 3754 3755 3756 3757 3758 3759 3760 3761 3762 3763 3764 3765 3766 3767 3768 3769 3770 3771 3772 3773 3774 3775 3776 3777 3778 3779 3780 3781 3782 3783 3784 3785 3786 3787 3788 3789 3790 3791 3792 3793 3794 3795 3796 3797 3798 3799 3800 3801 3802 3803 3804 3805 3806 3807 3808 3809 3810 3811 3812 3813 3814 3815 3816 3817 3818 3819 3820 3821 3822 3823 3824 3825 3826 3827 3828 3829 3830 3831 3832 3833 3834 3835 3836 3837 3838 3839 3840 3841 3842 3843 3844 3845 3846 3847 3848 3849 3850 3851 3852 3853 3854 3855 3856 3857 3858 3859 3860 3861 3862 3863 3864 3865 3866 3867 3868 3869 3870 3871 3872 3873 3874 3875 3876 3877 3878 3879 3880 3881 3882 3883 3884 3885 3886 3887 3888 3889 3890 3891 3892 3893 3894 3895 3896 3897 3898 3899 3900 3901 3902 3903 3904 3905 3906 3907 3908 3909 3910 3911 3912 3913 3914 3915 3916 3917 3918 3919 3920 3921 3922 3923 3924 3925 3926 3927 3928 3929 3930 3931 3932 3933 3934 3935 3936 3937 3938 3939 3940 3941 3942 3943 3944 3945 3946 3947 3948 3949 3950 3951 3952 3953 3954 3955 3956 3957 3958 3959 3960 3961 3962 3963 3964 3965 3966 3967 3968 3969 3970 3971 3972 3973 3974 3975 3976 3977 3978 3979 3980 3981 3982 3983 3984 3985 3986 3987 3988 3989 3990 3991 3992 3993 3994 3995 3996 3997 3998 3999 4000 4001 4002 4003 4004 4005 4006 4007 4008 4009 4010 4011 4012 4013 4014 4015 4016 4017 4018 4019 4020 4021 4022 4023 4024 4025 4026 4027 4028 4029 4030 4031 4032 4033 4034 4035 4036 4037 4038 4039 4040 4041 4042 4043 4044 4045 4046 4047 4048 4049 4050 4051 4052 4053 4054 4055 4056 4057 4058 4059 4060 4061 4062 4063 4064 4065 4066 4067 4068 4069 4070 4071 4072 4073 4074 4075 4076 4077 4078 4079 4080 4081 4082 4083 4084 4085 4086 4087 4088 4089 4090 4091 4092 4093 4094 4095 4096 4097 4098 4099 4100 4101 4102 4103 4104 4105 4106 4107 4108 4109 4110 
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 05)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Marek Borowski oraz wicemarszałkowie Janusz Wojciechowski, Tomasz Nałęcz i Donald Tusk)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Wznawiam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panie posłanki Bożenę Kozłowską, Joannę Sosnowską, Elżbietę Radziszewską oraz pana posła Roberta Strąka.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">W pierwszej części obrad sekretarzami będą panie posłanki Bożena Kozłowska i Elżbieta Radziszewska.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Protokół i listę mówców prowadzić będą pani posłanka Bożena Kozłowska i pan poseł Robert Strąk.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Pani poseł sekretarz jest już za stołem prezydialnym. Proszę w takim razie panią poseł sekretarz o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#SekretarzPosełBożenaKozłowska">Informuję, że ze względu na wagę rozpatrywanych spraw... Nie słychać, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Chwileczkę, jest drobna awaria techniczna.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Już jest włączone, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#SekretarzPosełBożenaKozłowska">Informuję, że ze względu na wagę rozpatrywanych spraw i ich pilność za zgodą marszałka Sejmu w dniu dzisiejszym odbędą się posiedzenia Komisji:</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#SekretarzPosełBożenaKozłowska">- Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa - godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#SekretarzPosełBożenaKozłowska">- Gospodarki - godz. 10.30,</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#SekretarzPosełBożenaKozłowska">- Finansów Publicznych - godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#SekretarzPosełBożenaKozłowska">- Kultury i Środków Przekazu - godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#SekretarzPosełBożenaKozłowska">- Regulaminowej i Spraw Poselskich wspólnie z Komisją Etyki Poselskiej - godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#SekretarzPosełBożenaKozłowska">- Finansów Publicznych - godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-5.7" who="#SekretarzPosełBożenaKozłowska">- Edukacji, Nauki i Młodzieży wspólnie z Komisją Europejską - godz. 19,</u>
          <u xml:id="u-5.8" who="#SekretarzPosełBożenaKozłowska">- Europejskiej - bezpośrednio po zakończeniu wspólnego posiedzenia z Komisją Edukacji, Nauki i Młodzieży, ok. godz. 20,</u>
          <u xml:id="u-5.9" who="#SekretarzPosełBożenaKozłowska">- Administracji i Spraw Wewnętrznych wspólnie z Komisją Rolnictwa i Rozwoju Wsi - godz. 20,</u>
          <u xml:id="u-5.10" who="#SekretarzPosełBożenaKozłowska">- Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej - bezpośrednio po zakończeniu głosowań.</u>
          <u xml:id="u-5.11" who="#SekretarzPosełBożenaKozłowska">W dniu dzisiejszym, 10 kwietnia, o godz. 13 w saloniku nr 105 w budynku K odbędzie się spotkanie Polsko-Białoruskiej Grupy Parlamentarnej z ambasadorem Republiki Białorusi w Polsce. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Wysoka Izbo! Właściwe komisje przedłożyły sprawozdanie o projektach ustaw:</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">- o obrocie ziemią rolną,</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">- o obrocie nieruchomościami rolnymi i dzierżawie rolniczej oraz o zmianie niektórych ustaw,</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">- o kształtowaniu ustroju rolnego państwa oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Sprawozdanie to zostało paniom i panom posłom doręczone w druku nr 1497.</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, marszałek Sejmu podjął decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-6.7" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 51 pkt 3 regulaminu Sejmu oraz aby w dyskusji nad dodanym punktem Sejm wysłuchał 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-6.8" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-6.9" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Nie słyszę sprzeciwu co do wprowadzenia tego punktu.</u>
          <u xml:id="u-6.10" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Rozpatrzenie tego punktu planowane jest po pytaniach w sprawach bieżących.</u>
          <u xml:id="u-6.11" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Pan poseł Zdzisław Podkański, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PosełZdzisławPodkański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Na 47. posiedzeniu Sejmu w dniu 14 marca 2003 r. podałem do publicznej wiadomości zapis zawarty w załączniku 12, rozdz. 4: Swobodny przepływ kapitału, pkt 2, str. 20 traktatu akcesyjnego, dotyczący nabywania gruntów rolnych i leśnych przez cudzoziemców, z którego wynika - cytuję: „W żadnym wypadku obywatele państw członkowskich lub osoby prawne utworzone na mocy przepisów innego państwa członkowskiego nie mogą być traktowani w sposób mniej korzystny w zakresie nabywania gruntów rolnych i leśnych niż w dniu podpisania traktatu o przystąpieniu” - czyli oznacza to, że z dniem 16 kwietnia br., po podpisaniu traktatu akcesyjnego w Atenach. Domagałem się od marszałka Sejmu pana Marka Borowskiego wydrukowania i poddania pierwszemu czytaniu poselskiego projektu ustawy o obrocie nieruchomościami rolnymi, skonsultowanego z polskimi rolnikami, popartego wieloma tysiącami podpisów. Projekt ten zawiera zakaz sprzedaży cudzoziemcom gruntów rolnych i leśnych powyżej 0,5 ha. Pan marszałek nawet obiecał spełnić tę prośbę - cytuję za panem marszałkiem: „Natomiast jeśli chodzi o ten projekt, nie ma potrzeby odbywać pierwszego czytania. Możemy przyśpieszyć, nie ma problemu. Projekt ten skieruję niezwłocznie do komisji do pierwszego czytania”. Niestety skończyło się na słowach. Na kolejną moją interwencję w dniu 26 marca br. pan marszałek Marek Borowski zareagował stwierdzeniem: „Został on skierowany do Komisji Europejskiej z prośbą o opinię co do jego zgodności z prawem europejskim i dopiero po wydaniu tej opinii będzie mógł być skierowany do komisji”. W dniu 9 kwietnia br. Komisja Europejska obradująca pod przewodnictwem pana posła Józefa Oleksego nie zajęła stanowiska z powodu braku na posiedzeniu komisji przedstawiciela rządu. Następne posiedzenie Komisji Europejskiej ma odbyć się dziś o godz. 20, a więc już najprawdopodobniej po odbyciu drugiego czytania projektu ustawy w wersji przedłożonej przez sejmową Komisję Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisję Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Chodzi oczywiście w tym przypadku o projekt ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#PosełZdzisławPodkański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Tyle mówimy o powadze Sejmu...</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Pęk: O moralności.)</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#PosełZdzisławPodkański">...o etyce poselskiej, ale jak mają one być zachowane, skoro sam marszałek mówi co innego, a robi co innego. Nie wsłuchuje się w wolę narodu, nie szanuje pracy posłów, którzy zachowali ducha narodowego, a przecież jest to Sejm Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Co to jest, panie marszałku? Jeżeli oświadczenie, to na końcu posiedzenia.)</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#PosełZdzisławPodkański">W związku z zaistniałą sytuacją zwracam się do pana marszałka o wydrukowanie projektu ustawy o obrocie nieruchomościami rolnymi i wprowadzenie go do porządku obrad, do pierwszego czytania jeszcze na tym posiedzeniu. Moja prośba jest tym bardziej uzasadniona, że projekt poselski jest zarazem projektem obywatelskim, który pan marszałek Borowski, po zasięgnięciu opinii ekspertów, uznał - wydał postanowienie nr 15 z dnia 12 listopada 2000 r. - i wyraził zgodę na utworzenie Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej. Po co więc ponowne konsultacje? Po co ta zabawa? Chyba po to, żeby zablokować wspólną inicjatywę obywatelską i posłów Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Wysoka Izbo! Panie pośle, ta sprawa była wyjaśniana na Konwencie Seniorów i zresztą w jakiejś mierze pan poseł w uzasadnieniu swojego wniosku przytoczył okoliczności, które towarzyszą tej ustawie. Otóż marszałek Sejmu postąpił zgodnie z art. 34 regulaminu, to znaczy wobec wątpliwości Biura Studiów i Ekspertyz co do zgodności projektu z prawem Unii Europejskiej zostało to skierowane do Komisji Europejskiej w celu przeprowadzenia ekspertyzy. To jest obowiązkowa procedura regulaminowa. Tak jak pan wspomniał, posiedzenie komisji jest przewidziane dzisiaj o godz. 20, no i tyle. W tym momencie wstawienie tego punktu jest niemożliwe, a odraczanie tych punktów, które już są wprowadzone, no, zagrażałoby nieuchwaleniem tych ustaw czy tej ustawy na tym posiedzeniu, w związku z czym nie pozostaje nic innego, jak czekać na opinię Komisji Europejskiej, jeśli chodzi o pański projekt.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#komentarz">(Poseł Zdzisław Podkański: Czy mogę wyjaśnić? Dwa zdania.)</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PosełZdzisławPodkański">Panie Marszałku! Nie zapierałbym się, gdyby, po pierwsze, pan marszałek Borowski nie obiecał, a po drugie, projekt ten przez tych samych ekspertów był konsultowany pod koniec 2002 r. i został akceptowany. I zaczynamy od początku, a więc jest to robota dla roboty. Ja to odbieram - przepraszam, może kogoś krzywdzę - jako blokowanie inicjatywy, dlatego że występujemy w obronie polskiej ziemi dla polskich chłopów.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję, panie pośle. Sprawa jest, myślę, wyjaśniona. Dzisiaj posiedzenie komisji o godz. 20 i sprawa projektu, którego wnioskodawcą jest pan poseł Podkański, będzie dyskutowana. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Pan poseł Kurpiewski, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PosełStanisławKurpiewski">Dziękuję, panie marszałku. Przed chwilą pan poseł Podkański dużo mówił na temat obrotu nieruchomościami. Ja chciałem tylko podkreślić, że przez kilkanaście tygodni na kilkunastu posiedzeniach podkomisji, na kilku posiedzeniach komisji administracji i rolnictwa debatowano nad ustrojem rolnym państwa. Uzyskiwaliśmy tam konsensus.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#PosełStanisławKurpiewski">Praktycznie dzisiaj do drugiego czytania są tylko przygotowane trzy wnioski mniejszości. Jest zagwarantowane gospodarstwo rodzinne, które jest wpisane w konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#PosełStanisławKurpiewski">Jest zagwarantowany również zapis o rolniku indywidualnym, jest wiele korzystnych zapisów dla naszych polskich rolników i chronimy również tę ziemię, o której pan Podkański mówi. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Panie pośle, przepraszam, ale to już pan nadużył trybu. Pan poseł Podkański...</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#komentarz">(Głos z sali: A pan poseł Podkański co robił?)</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Nie, nie, chwileczkę.</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Wysoka Izbo! Poseł Podkański miał wniosek formalny i go uzasadniał. Natomiast...</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Wniosek formalny - 10 minut przerwy.)</u>
          <u xml:id="u-12.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Czego krzyczycie? Trochę kultury!)</u>
          <u xml:id="u-12.7" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-12.8" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Pan poseł Zygmunt Wrzodak, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PosełZygmuntWrzodak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W związku z tym, że projekt ustawy o obrocie gruntami rolnymi, jak również nieruchomościami, wzbudza wiele kontrowersji, to jest bardzo ważna sprawa dla przyszłości naszej ojczyzny, następuje jednak manipulacja tą ustawą, proszę pana marszałka w imieniu Klubu Parlamentarnego Ligi Polskich Rodzin o zwołanie Konwentu Seniorów, abyśmy jeszcze raz przedyskutowali tę sprawę i może uda się wprowadzić pod te obrady Sejmu tę ustawę, bo to jest przyszłość naszej ojczyzny i przyszłość naszego narodu. I nieprawdą jest, że konstytucja gwarantuje coś Polakom. Konstytucja będzie drugorzędnym prawem wobec prawa unijnego. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Za chwilę tę kwestię rozstrzygnę.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Jeszcze pan poseł Macierewicz, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PosełAntoniMacierewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym się dowiedzieć, chciałbym prosić, aby pan marszałek poinformował Wysoką Izbę, czy w dniu jutrzejszym odbędzie się czy też nie głosowanie nad informacją rządu o traktacie akcesyjnym, czy też będzie tak, jak wynikało to z dotychczasowego stanowiska pana marszałka czy urzędu marszałkowskiego, że polski Sejm, jako jedyny na świecie, podda pod głosowanie traktat akcesyjny po tym, gdy on zostanie podpisany. Parlament europejski głosował przed podpisaniem, a polski parlament będzie głosował po podpisaniu - ku pośmiewisku całego świata. Więc wnoszę raz jeszcze, żeby parlament polski miał szansę głosowania tego przed podpisaniem, a więc w dniu jutrzejszym. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Głosowania czego?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi. Ta sprawa była wyjaśniana na Konwencie Seniorów. Pan poseł nie bierze udziału w Konwencie, w takim razie poinformuję czy przypomnę informację, że głosowania jutro są tylko rano, a to oznacza, że informacja, która będzie po głosowaniach przedstawiana, nie będzie przedmiotem głosowania na tym posiedzeniu.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Tak więc nadal nie będziemy mogli głosować.)</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Wysoka Izbo! Co do wniosku pana posła Wrzodaka zadecyduje pan marszałek Borowski, bo on jest gospodarzem Konwentu Seniorów. Rozpoczniemy obrady, jeśli wniosek zostanie uwzględniony, to konwent zostanie zwołany przez pana marszałka.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Pan poseł Pęk w jakiej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Pęk: Formalnej.)</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PosełBogdanPęk">Panie Marszałku! Wydaje się, że to jest nie do przyjęcia, że to jest zbyt ważna sprawa i mam wniosek formalny, żeby głosowania przesunąć jednak na popołudnie, po debacie, i zachować się, jak w normalnym cywilizowanym kraju, panowie z SLD - jak normalny cywilizowany kraj. Bo normy etyczne socjaldemokracji światowej zaprzeczają temu, do czego zmierzacie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Rozpoczniemy debatę, a następnie, jeśli marszałek zwoła Konwent Seniorów, to te wątpliwości będą wyjaśnione.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Pan poseł Kłopotek jeszcze, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PosełEugeniuszKłopotek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam prośbę gorącą do pana marszałka, jeśli zdecyduje się zwołać Konwent Seniorów w tak istotnej sprawie, o której m.in. mówili: pan poseł Podkański, pan poseł Wrzodak i pan poseł Macierewicz. Proszę w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego, aby rzeczywiście rozważyć głosowanie w sprawie jutrzejszej debaty nad informacją rządu odnośnie do warunków traktatu akcesyjnego jutro, po zakończeniu tej debaty, dlatego że to jest potrzebne, by przedstawiciele polskiego rządu, jadąc do Aten, mieli świadomość akceptacji bądź nieakceptacji tej informacji. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Wniosek został zgłoszony, przekażę to panu marszałkowi Borowskiemu, który zdecyduje o ewentualnym zwołaniu Konwentu, a myślę, że w tym momencie nie ma już przeszkód, żeby rozpocząć procedowanie zgodnie z porządkiem dziennym.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Teraz Konwent?</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#komentarz">(Głosy z sali: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-20.6" who="#komentarz">(Głos z sali: To destrukcja.)</u>
          <u xml:id="u-20.7" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dobrze. Proszę państwa, ponieważ jest wniosek i o Konwent, i o przerwę, zarządzam 15-minutową przerwę celem odbycia posiedzenia Konwentu Seniorów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 9 min 21 do godz. 9 min 47)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Wysoka Izbo! Pragnę poinformować, że w przerwie odbyło się posiedzenie Konwentu Seniorów, o które wnoszono.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Jeśli chodzi o pierwszą sprawę, tę, z którą zwracał się pan poseł Zdzisław Podkański, to jeszcze raz została ona na posiedzeniu Konwentu przedstawiona i wygląda tak, jak to prezentowałem w trakcie posiedzenia. Mianowicie musi się odbyć posiedzenie Komisji Europejskiej dzisiaj o godz. 20, w związku z czym nie ma żadnej możliwości, aby ten projekt był procedowany razem z tymi trzema projektami dziś rozpatrywanymi. Wszelka zwłoka zagrażałaby nierozpatrzeniem tych trzech projektów, w związku z czym marszałek Sejmu po posiedzeniu Konwentu podtrzymał tę decyzję. Rozpatrujemy dzisiaj projekty już będące przedmiotem sprawozdania, a projekt, w przypadku którego reprezentantem wnioskodawców jest pan poseł Podkański, będzie rozpatrywany na posiedzeniu Komisji Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Jeśli chodzi o sprawę zgłoszoną przez pana posła Wrzodaka i pana posła Pęka, czyli tego głosowania odnośnie do informacji o traktacie akcesyjnym, marszałek Sejmu po wysłuchaniu opinii Konwentu Seniorów podjął decyzję, że sprawa, czy głosowanie ma się odbyć w piątek, będzie poddana pod głosowanie - i co do tego Konwent się zgodził - rano w piątek. W jutrzejszym dniu obrad Sejm przeprowadzi głosowanie nad tym, czy głosowanie nad informacją przeprowadzić w piątek, czy też na następnym posiedzeniu Sejmu. I co do tego jest jednolita zgoda Konwentu.</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 19. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu oraz Komisji Europejskiej o poselskim projekcie uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie nienaruszalności suwerennych kompetencji państwa w dziedzinie moralności i kultury (druki nr 1172 i 1422).</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Roberta Smolenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PosełSprawozdawcaRobertSmoleń">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na zakończenie pierwszego czytania poselskiego projektu uchwały w sprawie nienaruszalności suwerennych kompetencji państwa w dziedzinie moralności i kultury Sejm powziął decyzję o skierowaniu tego projektu do rozpatrzenia przez dwie komisje: Komisję Kultury i Środków Przekazu oraz Komisję Europejską. Komisje te odbyły dwa wspólne posiedzenia, w dniach 12 i 19 marca, poświęcone rozpatrzeniu tego projektu uchwały, a między tymi dwoma datami pracowała podkomisja nadzwyczajna pod przewodnictwem pana posła Marka Jurka. Ta podkomisja z kolei rozpoczęła swoją pracę dokładnie w miejscu, gdzie zakończyły się konsultacje prowadzone pod egidą marszałka Sejmu z udziałem przedstawicieli wszystkich klubów parlamentarnych, które to konsultacje doprowadziły do powstania dwóch alternatywnych wersji tekstu. To jest tekst znacznie uproszczony, skrócony, zwłaszcza w części preambularnej, ograniczony do głównego komunikatu, który uczestnicy tych konsultacji zgodzili się przekazać, mianowicie komunikatu takiego, że polskie ustawodawstwo w dziedzinie moralności nie będzie musiało być zmieniane w związku z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej. Różnice między dwoma wariantami właściwie były natury terminologicznej. Różnice były niewielkie. Co do głównego sensu tej uchwały, te dwa warianty były bardzo zbliżone. I podkomisja pod przewodnictwem pana posła Marka Jurka postanowiła nie rozpoczynać tej pracy na nowo, postanowiła przedłożyć obydwa te warianty komisjom, uznając, że skoro nie udało się znaleźć konsensu w gronie przedstawicieli wszystkich ugrupowań reprezentowanych w parlamencie, to zapewne ten konsens będzie również niemożliwy do osiągnięcia i w ramach podkomisji. Tak też się stało i Komisja Kultury i Środków Przekazu oraz Komisja Europejska otrzymały w ujęciu wariantowym te dwa teksty. W głosowaniu opowiedziały się za tekstem, którego przyjęcie w imieniu obu komisji mam przyjemność i zaszczyt zarekomendować. To jest tekst, który komisje uznały za bardziej precyzyjny, jeżeli chodzi o poruszanie się w granicach kompromisu społecznego zawartego swego czasu w Polsce w odniesieniu do bardzo trudnych i drażliwych kwestii, kwestii o znaczeniu moralnym. Ten kompromis jest najpełniej, najbardziej precyzyjnie opisany w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz w ustawie o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego oraz warunkach dopuszczalności przerywania ciąży.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#PosełSprawozdawcaRobertSmoleń">Słownictwo używane w projekcie uchwały, który w imieniu komisji rekomenduję, bardzo precyzyjnie odzwierciedla tę terminologię, która jest zawarta w konstytucji oraz we wspomnianej uchwale.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#PosełSprawozdawcaRobertSmoleń">Chcę zwrócić uwagę Wysokiej Izby również na to, że zmieniony jest tytuł tej uchwały. Otóż komisje, a wcześniej podkomisja uznały, że mówienie o suwerennych kompetencjach państwa w dziedzinie moralności oraz kultury stwarza wrażenie jakoby państwo miało w tych dziedzinach zbyt wielkie kompetencje w stosunku do swoich realnych właściwości. W związku z tym Komisja Kultury i Środków Przekazu oraz Komisja Europejska uznały, że optymalnym brzmieniem tytułu będzie brzmienie następujące: uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie suwerenności polskiego prawodawstwa w dziedzinie moralności i kultury.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#PosełSprawozdawcaRobertSmoleń">Grupa posłów, która nie podzielała poglądu większości, postanowiła poprosić o przedstawienie drugiego, alternatywnego wariantu jako wniosku mniejszości i ten wniosek mniejszości również jest opisany w sprawozdaniu. Do sprawozdania dołączone są również trzy inne wnioski mniejszości. Jeden bazuje nie na kompromisie wypracowanym w trakcie konsultacji prowadzonych pod egidą marszałka Sejmu oraz podkomisji, lecz na pierwotnym przedłożeniu poselskim. Czwarty wniosek mniejszości ma zupełnie inny charakter i właściwie dotyczy nieco innego sposobu ujęcia tej materii.</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#PosełSprawozdawcaRobertSmoleń">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Jeszcze raz w imieniu dwóch komisji, Komisji Kultury i Środków Przekazu oraz Komisji Europejskiej, pozwalam sobie poprosić o przyjęcie projektu uchwały, który jest załączony w druku nr 1422. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół poselskich.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu panią poseł Grażynę Ciemniak z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PosełGrażynaCiemniak">Panie Marszałku! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej mam zaszczyt przedstawić stanowisko wobec sprawozdania Komisji Kultury i Środków Przekazu oraz Komisji Europejskiej zawartego w druku nr 1422 o poselskim projekcie uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie nienaruszalności suwerennych kompetencji państwa w dziedzinie moralności i kultury z druku nr 1172.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#PosełGrażynaCiemniak">Projekt uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, przedłożony w sprawozdaniu i przyjęty przez połączone komisje, w sprawie suwerenności polskiego prawodawstwa w dziedzinie moralności i kultury w pełni ujmuje to, co dotyczy praw podstawowych o znaczeniu moralnym i związanym z ochroną życia ludzkiego i godności ludzkiej. Projekt ten jest zbieżny z deklaracją rządu Rzeczypospolitej Polskiej przekazaną krajom Unii Europejskiej. Podkreślenia wymaga to, iż sprawy moralności i kultury nie są przedmiotem regulacji prawnych w Unii Europejskiej. Unia Europejska nie ma kompetencji w tych sprawach. Unia Europejska szanuje i pielęgnuje tożsamość narodową i kulturową państw członkowskich, co jest określone w Karcie Podstawowych Praw Unii Europejskiej ogłoszonej w Nicei 8 grudnia 2000 r., która będzie integralną częścią traktatu konstytucyjnego dla przyszłej, już rozszerzonej Unii, a w niej, mam nadzieję również będzie Polska. A więc Karta Praw Podstawowych będzie również kartą każdego z nas, Polaków, a prawa podstawowe w niej zawarte są oparte na Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, której Polska jest stroną jako członek Rady Europy.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#PosełGrażynaCiemniak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej w przystąpieniu do Wspólnoty Europejskiej widzi historyczną szansę dla Polski na przyspieszenie rozwoju społeczno-gospodarczego. Sens Unii to przecież dbanie o kultury narodowe i pielęgnowanie kultur lokalnych, a wartość Unii Europejskiej tkwi w jej różnorodności.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#PosełGrażynaCiemniak">W preambule wspomnianej już przeze mnie Karty Podstawowych Praw Unii Europejskiej czytamy: „Czerpiąc inspirację ze swego dziedzictwa duchowego i moralnego, Unia jest zbudowana na nierozdzielnych, powszechnych zasadach ludzkiej godności, wolności, równości i solidarności. Jej podstawą są zasady demokracji i rządów prawa. Unia przyczynia się do zachowania i rozwoju tych wspólnych wartości, z poszanowaniem różnorodności kultur i tradycji narodów Europy, jak również tożsamości narodowych państw członkowskich oraz organizacji i władz publicznych na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym. Dąży do pobudzenia zrównoważonego i stałego rozwoju oraz zapewnia swobodny przepływ osób, dóbr, kapitału i usług oraz wolność przedsiębiorczości”.</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#PosełGrażynaCiemniak">Natomiast z art. 2 Karty Praw Podstawowych wynika, iż każdy ma prawo do życia, a jest oparty ten artykuł na art. 2 ust. 1 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Z kolei art. 7 mówi, że gwarantuje się prawo do zawarcia małżeństwa i założenia rodziny zgodnie z ustawami krajowymi regulującymi korzystanie z tych praw. W zapisie art. 12 stwierdza się, iż Unia szanuje zróżnicowanie kulturowe, religijne i językowe. Artykuł ten oparty jest na art. 6 traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską dotyczącym kultury. Ma również swoje źródło w deklaracji nr 11 aktu końcowego traktatu amsterdamskiego o statusie kościołów i organizacji niewyznaniowych.</u>
          <u xml:id="u-25.5" who="#PosełGrażynaCiemniak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej będzie głosował zgodnie ze sprawozdaniem Komisji Kultury i Środków Przekazu oraz Komisji Europejskiej i poprze załączony w druku nr 1422 projekt uchwały w sprawie suwerenności polskiego prawodawstwa w dziedzinie moralności, kultury dla podkreślenia tego, iż sprawy te nie podlegają żadnym ograniczeniom w drodze regulacji międzynarodowych, ale są w kompetencji ustawodawstwa krajowego. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-25.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Bogdana Zdrojewskiego, który przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Platformy Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PosełBogdanZdrojewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po raz kolejny ta Izba staje się miejscem debaty w kwestiach dość delikatnych, wcale niełatwych i - jak wskazuje różnorodność proponowanych tekstów uchwał - wywołujących rozmaite reakcje. Platforma Obywatelska od samego początku pojawiania się tych projektów, często pomimo pewnych niezręczności stylistycznych, opowiadała się za zwróceniem uwagi na konieczność uwzględnienia polskich doświadczeń, tradycji, naszego systemu wartości w dziedzinach wymienionych w ustawie, oczywiście w procesie akcesji Polski do Unii Europejskiej. Nie traktowaliśmy i nie traktujemy tych deklaracji jako warunku naszego poparcia dla procesu integracji, jesteśmy bowiem przekonani o istnieniu także innych gwarancji poszanowania polskiego systemu wartości i naszych specyficznych doświadczeń, ale skoro powstała taka inicjatywa i skoro istnieje szansa na wzmocnienie prawne regulacji międzynarodowych, to dlaczego z niej nie skorzystać?</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#PosełBogdanZdrojewski">Martwi nas jednak to, że z tą inicjatywą dzieją się dość dziwne rzeczy. Jak już powiedziałem, nie przywiązywaliśmy nadmiernej wagi do brzmienia tekstu pierwotnego, odrzuconego kilka posiedzeń temu przez Sejm. Skłonni byliśmy - i nadal jesteśmy - poprzeć taki projekt uchwały, który wyraża najgłębszy sens samej inicjatywy, czyli zawiera wezwanie do wzmocnienia gwarancji szacunku wobec wartości obejmujących ład moralny życia społecznego i wobec kultury będącej dorobkiem państwa polskiego. Tyle i aż tyle. Jednak to, co się dzieje z projektem, zaczyna nas niepokoić. W przedstawianych propozycjach zaczynają się mieszać poziomy dyskusji, szczegółowość oczekiwań jest albo zamazywana, albo przedstawiana w takiej formie, że zaczyna budzić wątpliwości. Znikają akapity, o które nie powinno być sporu, lub też te, które winny stać się źródłem dość oczywistej zgody wszystkich opcji politycznych.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#PosełBogdanZdrojewski">Przykładów jest aż nadto. Mieszanie poziomów dyskusji. Z jednej strony mamy wyrażane oczekiwania co do różnie definiowanej formy prawnej, zastrzeżenia traktatowe, uszczegółowienie deklaracji rządowej, nienaruszalność polskiego prawodawstwa w wymienionych dziedzinach, z drugiej zaś - wymieniane wprost konkretne przykłady mające być przedmiotem szczególnej ochrony: godność rodziny, małżeństwa, ład moralny itd. Zmieniają się nawet same postulaty adresowane do polskiego rządu. Raz oczekuje się podjęcia na nowo kwestii nienaruszalności polskiego prawodawstwa w dziedzinie moralności i kultury, dodatkowo stawiając to jako warunek ewentualnej akcesji, innym razem, w innym tekście pojawia się jedynie postulat uszczegółowienia istniejących już regulacji w podpisanym traktacie. Jest w polityce takie pojęcie: kosmopolityzm. Mam wrażenie, że wśród wielu obaw tej drugiej strony, niepojawiających się wprost, ale krążących gdzieś po tej sali, po jej zaułkach, odżywa wielka obawa o zniszczenie polskiego życia społecznego - o kosmomoralizm.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#PosełBogdanZdrojewski">By nie było wątpliwości, przypomnę: Platforma Obywatelska opowiada się za integracją Polski z Unią Europejską. Jesteśmy za poszanowaniem naszej tradycji i naszych specyficznych doświadczeń historycznych. Uważamy, że niezwykle istotne jest poszanowanie suwerenności w dziedzinie moralności i kultury, nie tylko nas, Polaków, ale także innych narodów. Mało tego, opowiadamy się za tworzeniem gwarancji i zauważamy, iż sam proces integracji sam w sobie nie grozi wcześniej wspomnianym kosmomoralizmem.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#PosełBogdanZdrojewski">Janusz Lewandowski w naszym poprzednim wystąpieniu klubowym zauważył, iż my sami stwarzamy sobie coraz większe gwarancje nienaruszalności naszego dorobku w dziedzinie kultury, naszej tożsamości narodowej, bo stajemy się udziałowcem tego przedsięwzięcia, w którym już są fundamenty gwarantujące poszanowanie naszej suwerenności.</u>
          <u xml:id="u-27.5" who="#PosełBogdanZdrojewski">Na marginesie tych pryncypialnie traktowanych uwag warto zwrócić uwagę na to, co staje się faktycznym przedmiotem sporu - warto dokonać pewnego obrachunku, co w obrębie pojawiających się propozycji stało się jego przedmiotem. Otóż nie ma różnic w przedstawianiu spraw odnoszących się do samego faktu oczekiwania tolerancji i szacunku do tradycji, ale jeśli spojrzymy na to, co wypadło z tekstu pierwotnego - lub wypada od czasu do czasu - okaże się, że komuś przeszkadza ochrona życia ludzkiego, wolność w działaniu instytucji, jaką tworzy w Polsce Kościół katolicki, czy też forma małżeństwa zdefiniowana jako związek mężczyzny i kobiety. Pojawia się więc obawa o ukrywanie relatywizmu moralnego, specyficzne traktowanie suwerenności Polski w dziedzinie moralności i kultury itd.</u>
          <u xml:id="u-27.6" who="#PosełBogdanZdrojewski">Przestrzegam: brak wyraźnych sygnałów dających poczucie bezpieczeństwa, gwarancji szacunku dla naszego dorobku w tych obszarach może być źródłem niepokoju akcesyjnego, a potem - tylną furtką dla różnego rodzaju sporów w kwestiach fundamentalnych, które już wielokrotnie w historii państwa polskiego były dla nas wszystkich wystarczająco wyniszczające. Drugą stronę sporu przestrzegam też przed absolutyzowaniem oczekiwań i próbami wpisania w deklarację tak szczegółowo opisanych zastrzeżeń, by w końcu nie pojawili się tacy, którzy obecnie panujący ład moralny w naszym kraju uznają za niezbyt ciekawy wzorzec dla samej Europy.</u>
          <u xml:id="u-27.7" who="#PosełBogdanZdrojewski">Platforma Obywatelska będzie głosować za ponownym podjęciem kwestii nienaruszalności polskiego prawodawstwa w dziedzinie moralności i kultury. Zwracamy jednocześnie uwagę na konieczność takiej kolejności głosowań, aby była możliwość uwzględnienia najpierw wniosków przedstawionych przez inicjatorów tej uchwały. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-27.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę pana posła Jarosława Kaczyńskiego o wystąpienie w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#PosełJarosławKaczyński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Omawiamy dzisiaj ważną i pilną sprawę. Pilną dlatego, że wejście do Unii Europejskiej jest już, miejmy nadzieję, bardzo bliskie; pilną, można powiedzieć, ze względów zasadniczych, bo chodzi o sprawy zasadnicze dla przyszłości naszego kraju, dla przyszłości porządku moralnego; pilną ze względu na referendum, ze względu na to, co przemawiający przede mną pan poseł z Platformy Obywatelskiej określił jako niepokój akcesyjny; wreszcie pilną także dlatego, że w ostatnich tygodniach w naszym życiu społecznym ponownie pojawiły się wypowiedzi nawiązujące do wojen religijnych, do tej zimnej wojny religijnej, która toczyła się w Polsce na początku lat 90. Wypowiedzi te są w najwyższym stopniu niepokojące, mogą one - jeżeli pójdą za nimi działania, fakty - doprowadzić do tego, że ta wojna, wydawałoby się, miniona, wróci, i to w kontekście Unii Europejskiej. Może nawet szybciej - wróci w ciągu najbliższych tygodni w kontekście referendum. Ci, którzy wysuwają takie postulaty, szkodzą, i to szkodnictwo trzeba powstrzymać.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#PosełJarosławKaczyński"> Ta uchwała jest szansą na to, i to też jest ważne, to też warto powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#PosełJarosławKaczyński">Jednak ta uchwała ma też mankamenty, związane z jej ostatnią wersją - tą, która jest tutaj prezentowana, która została poparta przez większość komisji. O co chodzi? Powiem tylko o sprawach najistotniejszych, głównych.</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#PosełJarosławKaczyński">Pierwszy mankament jest związany ze wspomnianymi już tutaj określeniami dotyczącymi ochrony życia. Posłużono się wprost określeniem konstytucyjnym, przy czym jakby zapomniano, że są także określenia kodeksowe i jest też zupełnie jednoznaczna interpretacja konstytucji przez Trybunał Konstytucyjny.</u>
          <u xml:id="u-29.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-29.6" who="#PosełJarosławKaczyński"> Krótko mówiąc, nic nie stoi - także z punktu widzenia prawa - na przeszkodzie temu, żeby powiedzieć prawdę, bo przecież wszyscy wiemy, o co chodzi. To jest ucieczka od prawdy, a to jest próba zawsze czy prawie zawsze szkodliwa, żeby prawdę jakoś przesłonić, dać podstawy do nieufności, być może stworzyć w przyszłości podstawy do różnego rodzaju interpretacji, do gry. Przypominam, że my tutaj nie rozstrzygamy - zresztą to z punktu widzenia prawa jest w ogóle niemożliwe, żeby o takich rzeczach decydować uchwałą - tego, co się będzie działo w tej sferze w Polsce na podstawie polskich suwerennych decyzji. My tylko rozstrzygamy to, by inni nie mogli nam pewnych rzeczy narzucać, i to jest istota sprawy. </u>
          <u xml:id="u-29.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-29.8" who="#PosełJarosławKaczyński"> Powtarzam: tu nie ma rozstrzygnięcia, którego byśmy sobie życzyli - mówię to w imieniu mojej partii - ale które w ogóle nie może być podjęte w jakiejkolwiek uchwale. Musiałoby mieć charakter konstytucyjny, bo i ustawa byłaby tutaj aktem zbyt niskiej rangi. W związku z tym, po co ta ucieczka od istoty rzeczy? Po co to sformułowanie, które jest tutaj po prostu niewystarczające? To zły sposób uprawiania polityki i zły sposób pisania dokumentów nie tyle legislacyjnych, nie tyle ustawodawczych, ile w każdym razie mających jakąś moc polityczną. Apeluję o przyjęcie wniosku mniejszości, który zmienia tę sytuację. </u>
          <u xml:id="u-29.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-29.10" who="#PosełJarosławKaczyński">Apeluję tym bardziej, że nie jest jednak tak, by nie było już w tej chwili w Polsce prób podejmowania działań w tej właśnie sferze w oparciu o ustawodawstwo czy dyrektywy - przypominam: one nie mają charakteru obowiązującego - europejskie. Pozwolę sobie odczytać tutaj fragment listu skierowanego do pana posła Marka Jurka przez pana ministra Truszczyńskiego: z kolei jeśli chodzi o propozycje zmian Kodeksu pracy w zakresie wprowadzania zakazu dyskryminacji ze względu na orientację seksualną, informuję, że są one wynikiem implementacji drugiej dyrektywy 2000/78 WE. Czyli, krótko mówiąc, z tego rodzaju zjawiskami mamy już do czynienia. I to, proszę państwa, to, Wysoki Sejmie, skłania nas do postawienia jeszcze jednej sprawy, która także znajduje wyraz we wniosku mniejszości. Chodzi mianowicie o dodanie do tekstu uchwały fragmentu, który wzywałby nasz rząd do wprowadzenia tych gwarancji ograniczeń do umowy międzynarodowej. Wiem, że dzisiaj jest za późno, żeby mówić o wprowadzeniu tego do traktatu akcesyjnego, ale przecież nie ma przeszkód, żeby tą sprawą zajmować się także później...</u>
          <u xml:id="u-29.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-29.12" who="#PosełJarosławKaczyński">…żeby tę sprawę stawiać także po naszym wejściu do Unii Europejskiej. Unia Europejska ciągle się przekształca, ten zespół traktatów międzynarodowych, który ją tworzy od strony prawnej, jest czymś żywym, czymś ciągle się zmieniającym. Do dziś tak naprawdę nie wiemy, czym jest Unia Europejska. Być może niedługo będzie to określone. Z całą pewnością nie ma przeszkód ani o charakterze prawnym, ani o charakterze politycznym, żeby zająć się tymi problemami. Sądzę nawet, że Polska skorzysta na tym nie tylko, jeśli chodzi o jej stosunki wewnętrzne, Polska skorzysta na tym, jeśli podejmie te sprawy, także jeśli chodzi o jej pozycję w Unii. Kraje, które potrafią walczyć o szacunek dla własnej odrębności, wzbudzają szacunek, wzbudzają szacunek naszych partnerów.</u>
          <u xml:id="u-29.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-29.14" who="#PosełJarosławKaczyński"> Ten szacunek tworzy inny szacunek - szacunek dla kraju jako całości. Dlatego wnoszę o podjęcie uchwały wraz z dwoma wnioskami mniejszości przedstawionymi przez klub Prawo i Sprawiedliwość. Dziękuję. </u>
          <u xml:id="u-29.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego głos zabierze pan poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#PosełFranciszekJerzyStefaniuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Posłowie Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego są współsygnatariuszami uchwały w sprawie nienaruszalności suwerennych kompetencji państwa w dziedzinie moralności i kultury.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#PosełFranciszekJerzyStefaniuk">Uchwała jest wyrazem opinii Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, że polskie prawodawstwo w zakresie moralnego ładu życia społecznego, ochrony życia oraz godności rodziny, małżeństwa i wychowania nie podlega żadnym ograniczeniom w drodze regulacji międzynarodowej. Taki jest cel niniejszej uchwały; wynika on z intencji wnioskodawców uchwały, wynika on z przeprowadzonej dyskusji oraz wcześniejszych uzgodnień międzyklubowych. Cel jest jeden. Jednak w procesie tych prac - prac nad uchwałą i prób osiągnięcia konsensusu - pojawiła się rozbieżność zdań co do treści, celu i słownej objętości, w jakiej miałoby być wyrażone stanowisko Sejmu. Te rozbieżności zdań na wspólnym posiedzeniu Komisji Kultury i Środków Przekazu oraz Komisji Europejskiej zaowocowały przedstawieniem wniosków mniejszości w postaci odrębnych projektów uchwał. Tak więc wniosek nr 1 zasadniczo nie wnosi zmian, ponieważ uważam, że określenie „ochrony życia” ma nawet większy wymiar niż „dzieci poczętych”, jak to określa się we wniosku mniejszości. Jeśli chodzi o wniosek mniejszości nr 2, to ten projekt uchwały ma z kolei inny cel, ponieważ nie ma wymiaru deklaracji Sejmu Rzeczypospolitej co do samostanowienia w obszarze moralności i kultury, lecz w swej treści nakłada obowiązek na rząd Rzeczypospolitej wynegocjowania tego zapisu w traktacie akcesyjnym. Wniosek nr 3 jest bardzo mocno rozszerzony w swej treści i odnosi się do poszczególnych problemów z zakresu moralnego ładu życia społecznego. Wniosek nr 4 w swej treści nadaje uchwale charakter nadrzędności nad prawodawstwem unijnym, ponieważ zapis tego projektu mówi, że: postanowienia zawarte w prawodawstwie unijnym są nieważne z mocy prawa, jeśli nie będą zgodne z zapisem tej uchwały.</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#PosełFranciszekJerzyStefaniuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Uchwała Sejmu ma charakter deklaratoryjny. Wypowiadamy w niej, że wolą Sejmu jako instytucji konstytucyjnej reprezentującej zdanie narodu polskie prawodawstwo w zakresie moralnego ładu, życia społecznego, godności rodziny, małżeństwa i wychowania oraz ochrony życia nie podlega żadnym ograniczeniom w drodze regulacji międzynarodowych. W tym krótkim zapisie uchwały mieści się szeroko pojęta istota moralnych, kulturowych i społecznych problemów związanych z omawianym obszarem. Uchwała mówi, że w omawianej dziedzinie moralności i kultury chcemy stanowić sami. Do tego zmierza projekt uchwały, do tego zmierzają wszystkie projekty uchwał, nawet wnioski mniejszości. Podjąć uchwałę jest bardzo łatwo, ale zapewnić ład życia społecznego, realizować przyjęte zapisy zgodnie z intencjami wszystkich wniosków i w zasadniczej treści uchwały - tu dopiero zaczynają się problemy, Wysoka Izbo. Niektórzy posłowie, którzy są posłami przez kilka kadencji, brali udział, uczestniczyli w dyskusjach, słyszeli różnorodność zdań na ten temat. To jest zadanie dla parlamentu, dla tego parlamentu bez względu na to, jaki skład będzie w przyszłości w poszczególnych kadencjach.</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#PosełFranciszekJerzyStefaniuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kiedy wczytuję się w treść zadań, które przyjmujemy w tej uchwale, ważnych dla nas, bo dla Europy to ma wymiar jedynie deklaratoryjny... W przypadku Europy ta uchwała mówi, że Polska będzie stanowiła sama o sobie w dziedzinie ładu społecznego, życia, kultury, tradycji itd. Kiedy patrzę na zapis: moralny ład życia społecznego, na intencje zapisu w niektórych wnioskach mniejszości, w przypadku gdy chcemy oddziaływać jako polski parlament na prawodawstwo unijne... Uważam, że jest lepszy sposób na wpływanie, wywieranie presji i dawanie przykładu państwom europejskim. Jeżeli jest zapis mówiący o moralnym ładzie życia społecznego, to spójrzmy na tę Wysoką Izbę. Może stwórzmy taką atmosferę, taki klimat, żeby w Europie, która postrzega Polskę z perspektywy parlamentu, z perspektywy naszych delegacji, naszych zachowań, powiedzieli: patrzcie jacy ci Polacy są kulturalni, jacy wspaniali i jacy życzliwi, jacy to są dżentelmeni, układni i jak potrafią bronić swego interesu, swoich spraw. Myślę, że wtedy dopiero możemy dać przykład Europie. Wtedy będą mogli powiedzieć: patrzcie, z jaką godnością oni bronią swoich przekonań religijnych, jak się wzajemnie szanują. To może być ten wymiar, pierwszy krok w tym kierunku, żeby Europa brała z nas przykład.</u>
          <u xml:id="u-31.5" who="#PosełFranciszekJerzyStefaniuk">Przytoczę, panie marszałku, Wysoka Izbo, pewien przykład. Kiedyś jeden z dziennikarzy zadał pytanie nieżyjącej już Matce Teresie z Kalkuty, mówiąc krytycznie o ładzie moralnym na świecie, o upadku moralnym. Od czego matka doradziła, żeby zacząć odnowę moralną świata? Odpowiedziała krótko: Ja zacznę od siebie, pan zacznie od siebie. To dobry krok do zachowania ładu moralnego w Polsce i dobrze, gdybyśmy chcieli z tego wziąć przykład.</u>
          <u xml:id="u-31.6" who="#PosełFranciszekJerzyStefaniuk">Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego poprze projekt uchwały.</u>
          <u xml:id="u-31.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Leszka Sułka, który przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Samoobrony Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#PosełLeszekSułek">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej przedstawię jego stanowisko odnośnie do sprawozdania Komisji Kultury i Środków Przekazu oraz Komisji Europejskiej o poselskim projekcie uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie nienaruszalności suwerennych kompetencji państwa w dziedzinie moralności i kultury.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#PosełLeszekSułek">Państwo polskie od zarania dziejów opierało swój byt na podstawach chrześcijańskiej kultury i dziedzictwa narodowego, jakimi była przynależność narodu i państwa do cywilizacji łacińskiej. Na przestrzeni dziejów Polska zachowywała wierność chrześcijańskim korzeniom i wartościom kultury polskiej i europejskiej zapoczątkowanym wraz z chrztem Polski w 966 r.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#PosełLeszekSułek">Idea zjednoczenia państw i narodów we Wspólnocie Europejskiej, pod jakąkolwiek nazwą, jest żywa i mocno popierana przez polskiego papieża Jana Pawła II. Nie oznacza to wcale, że Ojciec Święty postrzega tę wizję w formie współcześnie istniejącej już Unii Europejskiej. Opowiada się za zjednoczoną Europą, ale sprawiedliwą i suwerenną wobec hegemonii i wpływów innych kontynentów.</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#PosełLeszekSułek">Dziedzictwo kulturowe chrześcijańskiej Europy ma być żywym odzwierciedleniem tradycji chrześcijańskiej i opartych na niej wartości chrześcijańskich. Ma ono w nowym ładzie wolnej i niezależnej Wspólnoty Europejskiej emanować na następne pokolenia, aby nie zanikła ogólnoludzka wrażliwość na etyczne normy regulujące życie ludzkiej społeczności.</u>
          <u xml:id="u-33.4" who="#PosełLeszekSułek">Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w swej uchwale, która ma być swoistą deklaracją w sprawie nienaruszalności polskiego ustawodawstwa w dziedzinie moralności i kultury w nowej rzeczywistości po włączeniu Polski do Wspólnoty, postanawia, że nie będzie podlegać żadnym ograniczeniom w drodze międzynarodowych regulacji prawodawstwo polskie, które chroni w dotychczasowy sposób moralny ład życia społecznego, a w szczególności chroni życie ludzkie, chroniąc również małżeństwo kobiety i mężczyzny, rodzinę i prawo rodziców do wychowywania swoich dzieci.</u>
          <u xml:id="u-33.5" who="#PosełLeszekSułek">Budowanie jedności Europy powinno być twórczym i istotnym wkładem polskiej kultury, nauki, osiągnięć polskiej myśli opartej na podstawach cywilizacji łacińskiej. Prawodawstwo polskie od wieku Oświecenia było świetlanym przykładem chronienia moralnego ładu życia społecznego. Przecież to polska Konstytucja 3 maja - jako pierwowzór prawdziwie polskiego prawodawstwa - została przez cały świat uznana za najlepszy przykład dobrze rozwiniętej myśli tworzenia podstaw państwa prawa. Polska ma prawo być prekursorem w dziedzinie tworzenia prawa ogólnoeuropejskiego, które będzie gwarantowało nienaruszalność osiągnięć polskiej kultury i nienaruszalność dziedziny moralności w kształcie obecnie istniejącym.</u>
          <u xml:id="u-33.6" who="#PosełLeszekSułek">Dlatego tak ważna jest ta uchwała, aby Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, stojący na straży suwerenności i wolności narodu, zawsze strzegący jego pomyślności i rozwoju, zobowiązał rząd polski w ramach dwustronnej umowy między Rzecząpospolitą Polską a państwami już będącymi członkami Unii Europejskiej do prawnego zagwarantowania wyłączności prawa polskiego w zakresie ochrony życia ludzkiego, małżeństwa, rodziny i ładu moralnego opartego na poszanowaniu wiary i wolności chrześcijańskiej.</u>
          <u xml:id="u-33.7" who="#PosełLeszekSułek">Klub Parlamentarny Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej postuluje, aby uchwała Sejmu miała przyjęty taki kształt i takie brzmienie, jakie przedstawione zostało w sprawozdaniu podpisanym przez przewodniczącego Komisji Kultury i Środków Przekazu i przewodniczącego Komisji Europejskiej w druku nr 1422. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-33.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Stanowisko klubu Ligi Polskich Rodzin przedstawi pan poseł Maciej Giertych.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PosełMaciejGiertych">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Omawiamy projekt uchwały w sprawie suwerenności polskiego prawodawstwa w dziedzinie moralności i kultury. Jest oczywiste, o co chodzi w tym projekcie deklaracji. Chodzi o uspokojenie niepokoju środowisk katolickich, z duchowieństwem włącznie, że nie grozi nam narzucanie poprawności ideologicznej przez Unię Europejską. Uspokajać trzeba dlatego, że taka groźba autentycznie istnieje.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#PosełMaciejGiertych">Sama propozycja takiej uchwały teraz, w przededniu referendum na temat wejścia do Unii, świadczy o tym, że zwolennicy akcesji mają świadomość tej groźby. Dotyczy to nie tylko pierwotnych wnioskodawców, ale i autorów propozycji, która uzyskała poparcie połączonych komisji, jak i autorów pozostałych wersji uchwały.</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#PosełMaciejGiertych">My w Lidze Polskich Rodzin jesteśmy przekonani, że właśnie w dziedzinie moralności najwięcej czeka nas przykrych niespodzianek ze strony Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-35.4" who="#PosełMaciejGiertych"> Już teraz w projekcie konstytuanty zapisana jest tolerancja wobec orientacji religijnych i seksualnych (jednym tchem te dwa tematy).</u>
          <u xml:id="u-35.5" who="#PosełMaciejGiertych">Zresztą nie tylko ze strony Unii Europejskiej spodziewamy się ataków na moralność. Zaraz po referendum akcesyjnym, niezależnie od tego, czy je wygramy, czy przegramy, Sojusz Lewicy Demokratycznej przystąpi do realizowania tego, co już zapowiedział sekretarz tej partii Marek Dyduch, czyli do próby rozszerzenia dopuszczalności zabijania dzieci nienarodzonych. Nie powstrzyma ich omawiana dziś uchwała. W prawie wszystkich jej wersjach, z wyjątkiem 4. wniosku mniejszości, ten temat jest pozostawiony do regulacji ustawodawstwu polskiemu. Powiem więcej, żadna uchwała Sejmu nie jest w stanie powstrzymać nie tylko decyzji Unii Europejskiej, której prawo jest nadrzędne w stosunku do prawa krajów członkowskich, ale i kolejnych decyzji Sejmu z nią sprzecznych, jeżeli znajdzie się dla danej propozycji sejmowa większość. Nie przykładamy więc do tej uchwały szczególnego znaczenia.</u>
          <u xml:id="u-35.6" who="#PosełMaciejGiertych">Normy moralne nie wynikają z ustaleń Sejmu, natomiast, niezależnie od krytyki samego pomysłu zgłaszania tej uchwały w tej chwili, nie możemy być jej przeciwni z przyczyn zasadniczych. Nas uspokajanie lęków związanych z akcesją do Unii Europejskiej nie interesuje, ale interesuje nas, po pierwsze, utrzymanie suwerenności Polski w sprawach, które porusza uchwała (a właściwie wszystkie jej wersje to realizują), a po drugie, interesuje nas sama obrona funkcjonowania zasad moralnych w polskim życiu publicznym. Będziemy więc głosować za wszystkimi jej wersjami, gdyż wszystkie w jakimś stopniu starają się chronić określone wartości. Warto, by chociaż tyle zostało uchwalone.</u>
          <u xml:id="u-35.7" who="#PosełMaciejGiertych">Najbardziej odpowiada nam wersja zgłoszona jako 4. wniosek mniejszości, choć i ona zawiera nieinteresujące nas odniesienie do Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-35.8" who="#PosełMaciejGiertych">Wersja 3. wniosku mniejszości zawiera bardzo poważny błąd, gdyż proponuje ochronę życia ludzkiego od naturalnego poczęcia, co zostawia furtkę dla cloningu, dzieci z probówki i innych nienaturalnych metod poczęcia, zwykle połączonych z praktyką likwidowania nadliczbowych embrionów ludzkich.</u>
          <u xml:id="u-35.9" who="#PosełMaciejGiertych">Przewidując, że jednak podstawową wersją uchwały, która ma szansę zostać uchwalona, będzie ta, która uzyskała poparcie połączonych komisji, do niej zgłaszam dwie poprawki. Pierwsza proponuje usunięcie odniesienia do Unii Europejskiej, a druga rozszerza pojęcie „ochrony życia” do „ochrony życia ludzkiego we wszystkich fazach jego rozwoju”. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-35.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu w imieniu Unii Pracy pana marszałka Aleksandra Małachowskiego.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#PosełAleksanderMałachowski">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#PosełAleksanderMałachowski">Szanowni Państwo, Panie Posłanki, Panowie Posłowie! Ja z wszystkich tekstów, których tu wysłuchałem przed chwilą, najchętniej akceptuję to, co powiedział pan profesor Giertych, mówiąc o politycznym charakterze tej uchwały, która nam została tutaj przedstawiona. Chodzi o uspokojenie duchowieństwa, chodzi o wyjaśnienie pewnych spraw, ale w porządku raczej propagandowym niż w porządku prawnym, dlatego że uchwały Sejmu nie mają takiej mocy wiążącej jak ustawy.</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#PosełAleksanderMałachowski">Także niepokoi mnie czy może zdumiewa to naiwne przekonanie o tym, że Polska jest właśnie tym krajem, którego ustawodawstwo czy którego zasady moralne są takie godne naśladowania. Szanowni państwo, mamy ustawę o aborcji - ustawę antyaborcyjną w gruncie rzeczy - no i co się okazuje? Było sto trzydzieści parę legalnych aborcji i, jak doniosła ostatnio prasa, 800 tys. aborcji nielegalnych. Takie są szacunki.</u>
          <u xml:id="u-37.3" who="#komentarz">(Poseł Antoni Stanisław Stryjewski: Kłamstwo, kłamstwo.)</u>
          <u xml:id="u-37.4" who="#PosełAleksanderMałachowski">Być może panu się wydaje, że kłamstwo, ale są ludzie, którzy może wiedzą więcej od pana, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-37.5" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-37.6" who="#PosełAleksanderMałachowski"> Ale może nie będzie pan tak wykrzykiwał w czasie posiedzenia, lecz będzie zachowywał się kulturalnie, co jest trudno w przypadku pana osiągnąć, choć może kiedyś się uda.</u>
          <u xml:id="u-37.7" who="#PosełAleksanderMałachowski">Panie marszałku, może pan będzie łaskaw jednak ingerować, bo takie wrzaski w czasie przemówień trochę utrudniają.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Czynię to niniejszym. Proszę o nieprzeszkadzanie panu marszałkowi w wystąpieniu.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">A pana marszałka zachęcałbym do niepodejmowania polemiki z posłami na sali.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PosełAleksanderMałachowski">Otóż, czy to jest 800 tys.... Niech to będzie 200 tys., zgodzę się czterokrotnie obniżyć, raczej jestem bliski temu...</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#komentarz">(Poseł Antoni Stanisław Stryjewski: Kłamstwo.)</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#PosełAleksanderMałachowski">Proszę państwa, jeżeli się weźmie gazetę do ręki, to jest pełno ogłoszeń o wszystkich usługach ginekologicznych otwartych itd. Tak więc nie czarujmy się. Nie mówmy, że osiągnęliśmy sukces, bo sukcesu nie osiągnęliśmy. Zresztą można mnożyć inne przykłady. Posiadamy znakomite ustawodawstwo karne, prawda, potępiane są kradzieże, zabójstwa, ale więzienia są pełne zabójców i kradzieży. Mamy Kościół katolicki, wszyscy w większości biorą śluby kościelne, a rozwody są zjawiskiem masowym w Polsce. Są setki rozbitych rodzin, tysiące, dziesiątki tysięcy dzieci bez pełnych rodzin, bez ojca i matki, tylko z ojcem albo z matką przeważnie. Tak więc nie wychwalajmy naszej moralności, nie uważajmy jej za coś nadzwyczajnego, bo raczej wypada ubolewać nad stanem moralnym Polski, niż zachwalać. To nie jest kraj w tej chwili, w którym to się szerzy. Można oczywiście tłumaczyć to wielokrotnymi tragicznymi przejściami naszego narodu, różnie to wszystko można tłumaczyć, ale takie są fakty.</u>
          <u xml:id="u-39.3" who="#PosełAleksanderMałachowski">Dlatego też nie odbieram tej uchwały jako jakiegoś wzorca. Raczej odbieram ją jako pewną ofertę polityczną pod adresem kół prawicowych, pod adresem kół kościelnych, grupy posłów, którzy pokazują swoją gotowość współpracy i proszą o pieniądze na wybory. Trzeba stawiać sprawę jasno. Taka jest intencja tej uchwały i uważam, że to można tak robić. Nie ma powodu, by nie robić. Ktoś powinien o moralność dbać. Chcecie się państwo tego podjąć, to proszę, podejmujcie się. Im więcej ludzi będzie dbało o to, tym lepiej, ale nie mówmy, że tu chodzi o co innego, ponieważ akt ten prawnie nie przynosi niestety - mówię: niestety - żadnych... Nie daje zabezpieczeń, o, tak bym to nazwał. W związku z tym, czy się uchwali ten dłuższy tekst, czy krótszy, to jest zupełnie obojętne, ponieważ żaden z tych tekstów nie daje nam żadnej gwarancji, jako że zagrożenia nie przychodzą z zewnątrz, zagrożenia są w nas.</u>
          <u xml:id="u-39.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-39.5" who="#PosełAleksanderMałachowski">Te 200 czy 800 tys. aborcji to nie jest, proszę państwa, import z Unii Europejskiej. To jest własna sytuacja w kraju, która prowadzi do tragedii demograficznej. Polska się wyludnia, od lat trwa ten proces. Pamiętam, że 20 lat temu pierwszy napisałem, opierając się na badaniach łódzkiego profesora, wybitnego demografa polskiego, o tym, że Polska wchodzi w stadium wyludniania się, i zostałem bardzo ostro zaatakowany ze strony oficjalnej prasy, jakim prawem wypisuję takie głupstwa. No i mamy dzisiaj sytuację po 20 latach, kiedy Polska zaczyna się wyludniać. Trzeba to wszystko brać pod uwagę. Jak mówię: czy my to uchwalimy, czy my tego nie uchwalimy, dla sprawy jest to obojętne. Unia Pracy wyraża zgodę, ponieważ byliśmy reprezentowani w komisji, która przyjęła ten skrócony tekst. Bardzo proszę jednak, abyśmy sobie zdali sprawę z tego, że nie jesteśmy krajem, który może być wzorcem, ale raczej musimy starać się o to, żeby było lepiej. A to - proszę bardzo, można uchwalić, można nie uchwalić. Unii Pracy jest to obojętne, nie wprowadziliśmy dyscypliny klubowej. Koledzy będą głosować wedle swego sumienia. Uważam, że i tak ten dokument nie będzie pociągał żadnych praktycznych korzyści - jeszcze chwilę, panie marszałku, ponieważ chcę powiedzieć o jednym - bo nie wyobrażam sobie, żeby kiedykolwiek w Polsce doszło do uzyskania zgody na małżeństwa homoseksualne, a szczególnie na adopcję dzieci przez związki homoseksualne. To po prostu się w wyobraźni i w tradycji kulturalnej Polaków nie mieści. I tak samo innych zagrożeń nie ma.</u>
          <u xml:id="u-39.6" who="#komentarz">(Poseł Marek Jurek: Ale w programie SLD się mieści.)</u>
          <u xml:id="u-39.7" who="#PosełAleksanderMałachowski">Nie mieści się w programie SLD. Niech pan nie opowiada bajek, bo ja mogę mówić, że w pana programie się mieszczą różne straszne rzeczy. Po co takie bajki sobie opowiadać. Nie mieści się adopcja dzieci w programie SLD i żadnej polskiej partii.</u>
          <u xml:id="u-39.8" who="#komentarz">(Poseł Marek Jurek: Ale małżeństwa się mieszczą.)</u>
          <u xml:id="u-39.9" who="#PosełAleksanderMałachowski">Ani małżeństwa też się nie mieszczą.</u>
          <u xml:id="u-39.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale to prawda.)</u>
          <u xml:id="u-39.11" who="#PosełAleksanderMałachowski">Nieważne to. Ja nie wierzę w to, żeby to się dało uchwalić. Nawet jeżeli ktoś takie głupstwo mówi, to się nie da uchwalić. Tak więc nie straszmy się wzajemnie, a proszę bardzo, uchwała może być. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-39.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu marszałkowi.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Teraz wystąpienia w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Koło Partii Ludowo-Demokratycznej reprezentuje pan poseł Michał Figlus, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#PosełMichałFiglus">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej mam zaszczyt przedstawić nasze stanowisko dotyczące projektu uchwały w sprawie nienaruszalności suwerennych kompetencji państwa w dziedzinie moralności i kultury. Przedstawiony projekt uchwały, zdaniem wnoszących go posłów, wyraża pogląd, że polskie prawodawstwo chroniące moralny ład życia społecznego, a w szczególności życie nienarodzonych oraz godność rodziny, małżeństwa i wychowania, nie powinno podlegać żadnym ograniczeniom w drodze regulacji międzynarodowych.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#PosełMichałFiglus">Przyczyny, dla których powstał ten projekt uchwały, wydają się jasne, znaczna bowiem część społeczeństwa polskiego obawia się, że po wejściu Polski do Unii Europejskiej zmuszona będzie do respektowania regulacji Unii Europejskiej, które dotyczą na przykład aborcji, a przecież wiadomo, że Unia Europejska nigdy nie narzucała i nie narzuca państwom członkowskim regulacji dotyczących moralności czy też aborcji. Oczywiście Unia Europejska ma prawo ogłaszać rezolucje, jak na przykład ubiegłoroczna dotycząca ochrony zdrowia kobiet i dostępności antykoncepcji, ale ta i inne rezolucje nie są wiążące dla państw członkowskich i nie mogą być podstawą do zmiany prawa. Unia Europejska nie ma prawa i nie rości sobie prawa ingerencji w obszar praw moralnych państw członkowskich.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#PosełMichałFiglus">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Naszym zdaniem zamiast zajmować się kwestiami dotyczącymi moralności, warto zastanowić się nad deklaracją dotyczącą prawa naszego kraju do regulowania zagadnienia przeprowadzania aborcji, która powinna być niezależna od regulacji Wspólnoty Europejskiej. Przedstawiony projekt uchwały, choć wyraża słuszne intencje, jest zbyt ogólnikowy i budzić może w konsekwencji problemy interpretacyjne. Dlatego też należy dopracować tekst w komisji. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-41.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">W imieniu koła Ruchu Katolicko-Narodowego wystąpi pan poseł Antoni Stanisław Stryjewski, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zacznę od głębokiego protestu, stanowczego protestu przeciwko wypowiedziom, manipulacji pana posła Małachowskiego. Skandalem jest to, że zacytował on liczbę, którą podała wczorajsza „Trybuna”, jako głos w dyskusji za tym, by ustawę o ochronie płodu ludzkiego po prostu w jakiejś niedługiej perspektywie zmienić, by umożliwiała właśnie dokonywania tych 800 tys. aborcji. Skandaliczne jest to, że cytuje organ towarzysza Dyducha, który ostatnio się wsławił upominaniem się o to, by w Polsce mordowano poczęte dzieci.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Skandalem jest to, że mówi się to z trybuny sejmowej, najwyższego miejsca w państwie polskim, i szacuje: 800, 200. No więc ile? To jest skandal. Tak nie może być, panie marszałku. Jeżeli można prosić pana marszałka o przywołanie do porządku, to takich właśnie mówców, deprawatorów i kłamców. Zwyczajnych kłamców.</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-43.4" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski"> Tak nie może być, że Sejm będzie służył do manipulacji całą świadomością narodu i sprzyjać będzie nie tylko demoralizacji, ale i mordowaniu narodu.</u>
          <u xml:id="u-43.5" who="#komentarz">(Oklaski, poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-43.6" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">A teraz do uchwały.</u>
          <u xml:id="u-43.7" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Koło Ruch Katolicko-Narodowy oczekuje od Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej przyjęcia uchwały w sprawie nienaruszalności suwerennych kompetencji państwa w dziedzinie moralności i kultury w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-43.8" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">„Potwierdzając religijną i kulturową przynależność Narodu i Państwa Polskiego do cywilizacji łacińskiej, która na przestrzeni historii ukształtowała Europę, zachowując wierność chrześcijańskim wartościom kultury polskiej i europejskiej, które zakorzenili w narodach Europy Święci Patronowie Polski i Europy, nawiązując do chwalebnych kart historii narodów Europy oraz pamiętając o wielu tragicznych wydarzeniach i niesprawiedliwościach w ich dziejach, które po dziś dzień kładą się cieniem na stosunkach między narodami i państwami, żywiąc przekonanie o wadze cywilizacyjnej jedności Europy dla zachowania sprawiedliwego pokoju i dla pomyślnego rozwoju wszystkich narodów europejskich, stojąc przed wizją jednoczenia narodów i państw Europy w formie Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-43.9" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Sejm Rzeczypospolitej Polskiej deklaruje, że nie podlega żadnym ograniczeniom w drodze regulacji międzynarodowych prawodawstwo polskie chroniące moralny ład życia społecznego, a w szczególności chroniące życie ludzkie od naturalnego poczęcia do naturalnej śmierci, małżeństwo kobiety i mężczyzny, rodzinę i prawo rodziców do wychowywania swoich dzieci.</u>
          <u xml:id="u-43.10" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wyraża przekonanie, że prawodawstwo chroniące moralny ład życia społecznego na podstawach cywilizacji łacińskiej obok wielu osiągnięć myśli, nauki i kultury polskiej, będzie naszym istotnie cennym i twórczym wkładem w budowanie jedności Europy.</u>
          <u xml:id="u-43.11" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Sejm Rzeczypospolitej Polskiej stojąc na straży suwerenności i wolności Narodu oraz pragnąc jego pomyślnego rozwoju, zobowiązuje rząd polski do prawnego zagwarantowania w trybie dwustronnej umowy pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a państwami wchodzącymi w skład Unii Europejskiej wyłączności prawa polskiego w zakresie ochrony życia ludzkiego, małżeństwa, rodziny i ładu moralnego oraz poszanowania wiary Chrystusowej i wolności Kościoła.</u>
          <u xml:id="u-43.12" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Sejm nie wyraża zgody na podpisanie przez Rząd Rzeczypospolitej Polskiej Traktatu akcesyjnego w przypadku niezagwarantowania Polsce tych praw przez Unię Europejską”.</u>
          <u xml:id="u-43.13" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dlaczego tak ma brzmieć uchwała? Bowiem na budowanie przyszłości Polski, Europy oraz świata bez Boga w Trójcy Jedynego, a nawet wbrew Niemu, nie może być zgody. Nie tylko wyznawców Chrystusa, ale każdego rzetelnego człowieka. Bo takie bezbożne budowanie zawsze kończy się klęską, która przybiera różne oblicza, znane nam z historii i z doświadczenia osobistego. Te oblicza klęski to chociażby: demoralizacja, zniewolenie, zagłada. Dlatego nikt nie ma prawa budować takiego bezbożnego świata, bezbożnej Europy i bezbożnej Polski.</u>
          <u xml:id="u-43.14" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">„Do prawdziwego zjednoczenia kontynentu europejskiego droga jeszcze daleka. Nie będzie jedności Europy, dopóki nie będzie ona wspólnotą ducha. Ten najgłębszy fundament jedności przyniosło Europie i przez wieki ją umacniało chrześcijaństwo ze swoją Ewangelią, ze swoim rozumieniem człowieka i wkładem w rozwój dziejów, ludów i narodów. Zrąb tożsamości Europy jest zbudowany na chrześcijaństwie, a obecny brak jej duchowej jedności wynika głównie z kryzysu tej chrześcijańskiej samoświadomości. Jakże można liczyć na zbudowanie wspólnego domu dla całej Europy, jeśli zabraknie cegieł ludzkich sumień wypalonych w ogniu Ewangelii, połączonych spoiwem solidarnej miłości społecznej, będącej owocem miłości Boga”.</u>
          <u xml:id="u-43.15" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Czy my, Polacy, mamy i możemy budować taki wspólny dom dla całej Europy, o którym mówił nam Jan Paweł II u grobu świętego Wojciecha w Gnieźnie w czerwcu 1997 r. - skąd pochodził powyższy cytat? Tak, mamy i możemy budować Bożą Europę, mimo że dziś kondycja narodu jest w dramatycznym stanie. Tu trzeba publicznie powiedzieć, że właśnie dlatego jesteśmy w dramatycznym stanie, bo inni budowali i budują wspólny dom dla całej Europy, a więc i dla nas, bez Chrystusa. Stąd i nasza demoralizacja, zniewolenie, zagłada.</u>
          <u xml:id="u-43.16" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Czy my, Polacy, mamy i możemy budować taki wspólny dom dla całej Europy w strukturze Unii Europejskiej? Nie, bowiem „zabrakło w niej cegieł ludzkich sumień wypalonych w ogniu Ewangelii, połączonych spoiwem solidarności społecznej, będącej owocem miłości Boga”. Ba, nawet trzeba powiedzieć więcej, Boga i Ewangelii nie ma prawa w tej Unii być. By budować taki wspólny dom dla całej Europy, Polacy muszą być suwerenem, muszą być u siebie i na swoim. Muszą stanowić i przestrzegać prawa, które będą odbiciem praw Bożych. By budować taki wspólny dom dla całej Europy, Polacy muszą być Chrystusowym fundamentem, a przez to silnym narodem, żyjącym w silnym państwie.</u>
          <u xml:id="u-43.17" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Jak się potoczą nasze losy - nie wiemy. Presja zniewolenia nas, presja zagarnięcia naszego dziedzictwa jest niewyobrażalna. Ale nie lękamy się, bo wszystko możemy w Bogu. Jeśli Jego wolą jest przeprowadzenie nas przez kolejne „morze czerwone”, to będziemy i tą drogą iść. Jeśli to kolejne „morze czerwone” jest tylko kolejną próbą złego, a raczej tak to postrzegamy, to też ją pokonamy. I na to przeprowadzenie albo na tę próbę chcemy przynajmniej przyoblec się w szatę suwerenności stanowienia prawa. Chcemy przynajmniej ochronić życie naszych dzieci, ład życia narodu, naszą kulturę i dziedzictwo.</u>
          <u xml:id="u-43.18" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Padły z tej trybuny przed chwilą słowa, że jest za późno na zmiany. Jeśli dla Unii Europejskiej nie jest za późno zmieniać zapisy traktatu, ba, nawet zagwarantowała sobie na to rok, to nie ma żadnych formalnych przeszkód, byśmy i my kształtowali zapisy traktatu wedle naszego życzenia. Przeszkodą może być jedynie brak woli układu politycznego, w którego wizji nie ma miejsca dla suwerennego narodu w niepodległym państwie polskim. Dlatego wynik głosowania nad przyjęciem tekstu uchwały w brzmieniu przedłożonym przez posłów koła Ruch Katolicko-Narodowy pokaże tak naprawdę, kto w polskim Sejmie jest za suwerennością narodu polskiego, za niepodległym państwem polskim. Paradoksalnie, pokaże również, kto jest za zbudowaniem wspólnego domu dla całej Europy, którego oczekuje Jan Paweł II dla wszystkich narodów Europy. Dziękuję pięknie.</u>
          <u xml:id="u-43.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Teraz wystąpienie w imieniu koła Porozumienia Polskiego przedstawi pan poseł Jan Łopuszański, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#PosełJanŁopuszański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Poselski projekt uchwały o suwerennych kompetencjach państwa w dziedzinie moralności i kultury jest konsekwencją faktu, że w naszej polskiej rzeczywistości krzyżują się dzisiaj dwa dylematy. Pierwszy wyraża pytanie - czy przystąpić do Unii Europejskiej, czy nie? Natomiast drugi wyraża pytanie - czy bronić prawem życie człowieka od poczęcia, czy też dopuścić legalizacji tzw. aborcji, czyli zabicia dziecka poczętego, a także cały szereg innych rozwiązań sprzecznych z prawem naturalnym?</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#PosełJanŁopuszański">I wprawdzie powszechnie wiadomo, że Unia Europejską zdominowana jest bezwzględnie przez grupy, które chcą legalizacji aborcji, legalizacji eutanazji, legalizacji tzw. małżeństw homoseksualnych, legalizacji adopcji dzieci przez homoseksualne pary i całego szeregu podobnych niegodziwości, ale jednocześnie są w Polsce grupy, które z jednej strony występują w obronie prawa człowieka do życia i generalnie w obronie zasad prawa naturalnego, a jednocześnie dążą do przystąpienia Polski do Unii lub się z tym godzą i temu dążeniu się nie przeciwstawiają.</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#PosełJanŁopuszański">Dla rozwiązania tej sprzeczności i dla wytłumaczenia dlaczego obrońcy życia pchają Polskę do Unii, która zabija dzieci poczęte, potrzebują jakiegoś alibi. I stąd kolejne projekty omawianej uchwały.</u>
          <u xml:id="u-45.3" who="#PosełJanŁopuszański">Ten, kto tkwi w sprzecznościach, sam mnoży kolejne sprzeczności. Autorzy projektowanej uchwały najpierw zaproponowali zapis o suwerenności państwa w dziedzinie moralności i kultury i jednocześnie próbują się przedstawiać publicznie jako obrońcy moralności i kultury z jednej strony, a obrońcy suwerenności z drugiej. Wprawdzie deklarowanie suwerenności państwa w dziedzinie moralności i kultury dokonane w czasie, w którym trwa przygotowanie do zrzeczenia się przez Polskę suwerenności na rzecz Unii Europejskiej, nie może być odczytany inaczej, niż jako wyraz zgody na zrzeczenie się suwerenności w dziedzinach innych niż moralność i kultura, a taka zgoda nie ma nic wspólnego z obroną suwerenności.</u>
          <u xml:id="u-45.4" who="#PosełJanŁopuszański">I wprawdzie deklarowanie suwerenności państwa w dziedzinie moralności jest najdokładniej sprzeczne z kompetencjami państwa wynikającymi z prawa naturalnego i wbrew prawu naturalnemu te kompetencje państwa rozszerza, ale obrońcy moralności, prawa naturalnego i suwerenności tych drobnych sprzeczności jakoś w swoim działaniu nie spostrzegli.</u>
          <u xml:id="u-45.5" who="#PosełJanŁopuszański">Kiedy absurdy proponowanych zapisów uchwały stały się powodem odrzucenia pierwszego jej projektu, zaproponowali Sejmowi drugi, nieco skorygowany - przyznaję - w dobrym kierunku projekt, który przetworzony przez komisje sejmowe właśnie w drugim czytaniu w tej chwili mamy przed sobą. Tytuł uchwały stopniowo ewoluował, od uchwały w sprawie suwerenności państwa w dziedzinie moralności i kultury przez nienaruszalność suwerennych kompetencji państwa w dziedzinie moralności i kultury przez suwerenność polskiego prawodawstwa w dziedzinie moralności i kultury - czyli tytuł zawarty w projekcie komisyjnym, do nienaruszalności polskiego prawodawstwa w dziedzinie moralności i kultury, zawartego we wnioskach mniejszości nr 1, 2, 3, który to tytuł z punktu widzenia posłów Porozumienia Polskiego nie budzi już zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-45.6" who="#PosełJanŁopuszański">Ciekawostką jest natomiast, iż wnioski mniejszości reprezentują dziś stanowisko pierwotnych inicjatorów uchwały - i chwała im za zmianę stanowiska, za to lewicowa większość komisji łaskawa była głosować, opowiadać się także tutaj na sali sejmowej, za pierwotnym brzmieniem tytułu. Ta ewolucja stanowiska lewicy jest arcyciekawa!</u>
          <u xml:id="u-45.7" who="#PosełJanŁopuszański">Najpierw lewica ustami jednego ze swoich przedstawicieli oprotestowała przyjęcie pojęcia „suwerenności państwa w dziedzinie moralności” - jak zrozumiałem, przestraszyła się, że obrzydliwa prawica gdy kiedyś posiądzie władzę w państwie i zechce tej władzy użyć dla gwałcenia delikatnych lewicowych sumień. Muszę przyznać, że byłem tym stanowiskiem lewicy wysoce usatysfakcjonowany.</u>
          <u xml:id="u-45.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-45.9" who="#PosełJanŁopuszański">Potem lewica - ustami innych swoich przedstawicieli zadeklarowała w czasie prac komisji gotowość przyjęcia zapisu o „suwerenności polskiego prawodawstwa w dziedzinie moralności”. Czyżby dokonała odkrycia, że zamiast obrzydliwej prawicy ona sama może w tym czasie wykorzystać władzę państwową do gwałcenia sumień prawicy, które, jak rozumiem, w oczach przedstawicieli lewicy nie wydają się aż tak delikatne jak ich własne?</u>
          <u xml:id="u-45.10" who="#PosełJanŁopuszański">Istotą projektu komisyjnego jest stwierdzenie, iż „Sejm Rzeczypospolitej stwierdza, że polskie prawodawstwo w zakresie moralnego ładu życia społecznego, godności rodziny, małżeństwa i wychowania oraz ochrony życia nie podlega żadnym ograniczeniom w drodze regulacji międzynarodowych. Większość komisji nie dopuściła aby do tego wyliczenia dóbr chronionych nie dopuścić zapisu „o życiu dzieci poczętych”, co jest przedmiotem pierwszego wniosku mniejszości. Posłowie Porozumienia Polskiego są oczywiście gotowi ten wniosek poprzeć.</u>
          <u xml:id="u-45.11" who="#PosełJanŁopuszański">Obok kwestii merytorycznej pozostaje jeszcze - równie ważna wobec tej sytuacji - kwestia proceduralna. Jak rozumiem, uchwała ma na celu - w kontekście przystąpienia Polski do Unii - zabezpieczyć nienaruszalność praw polskich w pewnym obszarze. W związku z tym pragnę zapytać, czy wszyscy członkowie Wysokiej Izby pamiętają:</u>
          <u xml:id="u-45.12" who="#PosełJanŁopuszański">1) że zobowiązania Rzeczypospolitej, wynikające z traktatów międzynarodowych nie mogą być korygowane uchwałami Sejmu?</u>
          <u xml:id="u-45.13" who="#PosełJanŁopuszański">2) że zastrzeżenia do traktatu o przystąpieniu Polski do Wspólnoty i Unii Europejskiej Rzeczpospolita skutecznie mogłaby zgłosić jedynie w samym Traktacie lub w protokole załączonym do Traktatu? Tak jak to np. zrobiła Malta;</u>
          <u xml:id="u-45.14" who="#PosełJanŁopuszański">3) że o wiele dalej od ich pierwotnego projektu idące zastrzeżenie - o wiele dalej idące, bo stanowiące komunikat we wzajemnych stosunkach między Rzecząpospolitą a krajami członkowskimi Unii - zostały złożone przecież przez rząd Rzeczypospolitej? I mimo że były bardzo ogólnikowe i dalece niewystarczające, to stały się przyczyną skwitowania ich przez piętnastkę pouczeniem, że żadne zastrzeżenia państwa kandydującego nie mogą przekreślać jego zobowiązań wynikających z Traktatu o Przystąpieniu i powiązanych z nich umów - analogiczne zapisy znajdują się w projekcie traktatu akcesyjnego;</u>
          <u xml:id="u-45.15" who="#PosełJanŁopuszański">4) czy rozumieją wreszcie wszyscy członkowie Wysokiej Izby, że w tej chwili jedynym sposobem wpłynięcia przez Sejm na treść Traktatu o Przystąpieniu jest zobowiązanie przedstawicieli rządu RP, czy pojadą do Aten, do podpisania Traktatu tylko w określonych warunkach i do niepodpisywania traktatu, jeżeli te warunki nie zostaną spełnione?</u>
          <u xml:id="u-45.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-45.17" who="#PosełJanŁopuszański">Najwyraźniej rozumieją to dobrze autorzy drugiego wniosku mniejszości, wzywający rząd RP do ponownego podjęcia kwestii nienaruszalności polskiego prawodawstwa w dziedzinie moralności i kultury w negocjacjach z krajami Unii Europejskiej. Proponują oni „uszczegółowienie dotychczasowej deklaracji rządowej i podniesienie jej na poziom zastrzeżenia traktatowego w charakterze protokołu uznanego wielostronnie”. Jest to krok w dobrym kierunku i godny poparcia.</u>
          <u xml:id="u-45.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-45.19" who="#PosełJanŁopuszański">Słabością tego rozwiązania jest jednak to, że nie określają oni precyzyjnie kierunku tych „uszczegółowień” oraz nie stawiają kropki nad „i” w sprawie zobowiązań rządu Rzeczypospolitej Polskiej i przedstawicieli, którzy do Aten pojadą.</u>
          <u xml:id="u-45.20" who="#PosełJanŁopuszański">W związku z tym posłowie Porozumienia Polskiego wnoszą do Wysokiej Izby o poparcie czwartego wniosku mniejszości, który usuwa wymienione wątpliwości, nadaje wyraźny kierunek proponowanym rozstrzygnięciom traktatowym oraz wyraźnie określa zobowiązania ze strony rządu Rzeczypospolitej. Mówi on o tym, że obowiązkiem Rzeczypospolitej, tak jak każdej innej władzy publicznej, jest stanie na straży naturalnych praw człowieka i rodziny - mówi, że w ustawodawstwie unijnym nie powinny zostać zawarte jakiekolwiek przepisy, które skutkowałby naruszeniem naturalnych praw człowieka i rodziny; wzywa do wpisania do traktatu międzynarodowego, że postanowienia zawarte w dotychczasowym prawodawstwie unijnym, sprzeczne z tym zapisem, staną się nieważne z mocy prawa z chwilą przyjęcia tego traktatu, i wpisania do traktatu zobowiązania, że jeżeli to zostanie kiedyś złamane, to każdy kraj członkowski ma prawo do natychmiastowego wystąpienia z Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-45.21" who="#PosełJanŁopuszański">Wbrew temu zarzutowi, który został przez jednego z dyskutantów sformułowany tutaj z trybuny sejmowej - nie jest prawdą, że wniosek posłów Porozumienia Polskiego nadaje charakter nadrzędności, czy nadaje naszej uchwale charakter nadrzędności nad prawem traktatowym. Mówimy bowiem o prawie traktatowym, które jeszcze nie zaistniało, dopiero ma zaistnieć. Postulujemy nieprzyjmowanie przez Rzeczpospolitą prawa traktatowego, które postulatów zawartych w projektowanej uchwale i w projektowanym przez nas czwartym wniosku mniejszości nie uwzględni. Przyznajemy, że gdyby pod wpływem żądań Rzeczypospolitej Unia Europejska zechciała przyjąć te rozwiązania, które proponujemy jako swoje, to w sposób radykalny zmieniłby się sam charakter Unii w bardzo dobrym kierunku.</u>
          <u xml:id="u-45.22" who="#PosełJanŁopuszański">Wniosek mniejszości nr 3, prezentowany tutaj przez pana posła Antoniego Stryjewskiego, możemy traktować jako alternatywny w stosunku do naszego.</u>
          <u xml:id="u-45.23" who="#PosełJanŁopuszański">Wnosimy, panie marszałku, do Wysokiej Izby o głosowanie nad wnioskami 3. i 4. w pierwszej kolejności. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-45.24" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Jeszcze wystąpienie pana posła Jana Olszewskiego w imieniu koła Ruchu Odbudowy Polski.</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#PosełJanOlszewski">Panie Marszałku! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Koła Poselskiego Ruchu Odbudowy Polski w sprawie dyskutowanego dzisiaj projektu.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#PosełJanOlszewski">Nie ukrywam, że zabieram głos z tzw. mieszanymi uczuciami. Sprawa bowiem, która jest przedmiotem dyskusji, ma charakter zupełnie zasadniczy i postulaty przedstawione we wszystkich wersjach uchwał są generalnie i głęboko słuszne. Ale mamy też wszyscy świadomość - wyrazem tego jest pustka na sali sejmowej w momencie, kiedy dyskutujemy przecież o problemach zasadniczych dla przyszłości kraju - że w istniejącej sytuacji, przy uwzględnieniu obecnej fazy przygotowań do podpisania traktatu akcesyjnego, nasza dyskusja ma charakter ćwiczeń retorycznych. I to trzeba wyraźnie powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#PosełJanOlszewski">Z tego punktu widzenia wdawanie się w głębsze rozważania nad poszczególnymi sformułowaniami uchwały traktowałbym - przepraszam za mocne słowo - jako stratę czasu. Powiem więc tylko, że projekt w wersji, którą rekomenduje Komisja Kultury i Środków Przekazu, a podobny charakter ma projekt mniejszości nr 1, to jest w zasadzie przedstawienie własnego stanowiska Sejmu, które może uspokoić sumienia posłów, że coś zrobili w tej sprawie, ale, prawdę powiedziawszy, w wypadku podpisania traktatu akcesyjnego i jego ratyfikacji nie będzie miało żadnego znaczenia w świetle przepisu art. 91 konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#PosełJanOlszewski">Wersja, która jest przedstawiona w projekcie mniejszości nr 3 z kolei, przy bardzo rozwiniętej i podniosłej frazeologii, w zasadzie zawiera tylko jeden konkretny postulat, wyrażony w ostatnim zdaniu: „Sejm nie wyraża zgody na podpisanie przez rząd Rzeczypospolitej Polskiej traktatu akcesyjnego w przypadku niezagwarantowania Polsce tych praw przez Unię Europejską”. Ja nie chciałbym się w tej chwili odnosić do słuszności tego postulatu, który generalnie z dziesięciu co najmniej innych ważniejszych przyczyn podzielam. Ale zdaję sobie sprawę, że nie możemy tej kwestii przesądzić na marginesie tej bądź co bądź incydentalnej dyskusji. Myślę, że nad tym końcowym wnioskiem będziemy mieli okazję szerzej dyskutować jutro.</u>
          <u xml:id="u-47.4" who="#PosełJanOlszewski">I wreszcie projekt mniejszości nr 2, który w zasadzie jest wezwaniem do renegocjacji traktatu akcesyjnego. I to myślenie i ten kierunek są mi najbliższe. To jest jednak postulat, który - powiedzmy sobie szczerze - również jest właściwie pewnym postawieniem sprawy w sposób, który nie znajdzie większości na tej sali i wszyscy sobie z tego zdajemy sprawę.</u>
          <u xml:id="u-47.5" who="#PosełJanOlszewski">Koło Poselskie Ruchu Odbudowy Polski będzie głosować w przekonaniu o generalnej słuszności takiego stanowiska za wersją uchwały przedstawioną w poprawkach mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-47.6" who="#PosełJanOlszewski">Ale jeżeli już w tej sprawie zabieram głos, to chciałbym wrócić do problemu, który bardzo istotnie wiąże się ze sprawą naszej akcesji do Unii Europejskiej i chociaż ma zupełnie inny charakter, wymagałby przynajmniej podobnej reakcji ze strony Wysokiej Izby. Ja o tej sprawie już wielokrotnie tutaj z tej trybuny mówiłem. Może ktoś powiedzieć, że staję się maniakiem tego tematu. Ale tak się dziwnie składa, że w tej, w moim przekonaniu, podstawowej dla sytuacji Polski w Unii Europejskiej sprawie mój głos jest tu jak dotąd zupełnie samotny, podobnie jak samotny jest głos senator Anny Kurskiej w Izbie wyższej polskiego parlamentu.</u>
          <u xml:id="u-47.7" who="#PosełJanOlszewski">Otóż, oboje zwracamy uwagę na to, że istnieje problem niezmiernie istotny dla, powiedziałbym, materialnych podstaw egzystencji polskiej państwowości po naszej akcesji do Unii Europejskiej, to jest problem kwestionowanego stanu własności polskich obywateli na ziemiach zachodnich, ziemiach po roku 1945 nazywanych odzyskanymi. W tej sprawie jest zupełnie oczywiste stanowisko strony niemieckiej. Są w tej sprawie dziesiątki, jeśli nie setki tysięcy wniosków obywateli niemieckich, którzy nazajutrz po wstąpieniu do Unii staną się naszymi współobywatelami jako obywatele Unii Europejskiej i których pretensje są pośrednio podtrzymywane przez rząd Niemieckiej Republiki Federalnej, który bardzo wyraźnie w traktacie z roku 1991 zastrzegł się, że nie uważa spraw własności poniemieckiej na polskich ziemiach zachodnich ze swego punktu widzenia za problem zamknięty, to jest problem, który będzie się w przyszłości dyskutować. Otóż, w momencie kiedy stajemy w obliczu choćby możliwości, że sprawy te wyjdą z gestii polskiego wymiaru sprawiedliwości i staną się przedmiotem orzecznictwa trybunałów i sądów europejskich, kwestia własności ziemi na 1/3 terytorium kraju i stanu posiadania milionów polskich obywateli staje pod znakiem zapytania.</u>
          <u xml:id="u-47.8" who="#PosełJanOlszewski">Otóż, ani polski Sejm, ani polski rząd nie mają prawa dopuścić do takiej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-47.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-47.10" who="#PosełJanOlszewski"> I to, że w tej sprawie do tej pory nie mamy żadnego stanowiska ani nawet projektu stanowiska polskiego parlamentu, jest czymś niewyobrażalnym w podobnej sytuacji, w jakimkolwiek innym normalnym, demokratycznym państwie. Milczenie polskiego rządu w tej sprawie, brak odpowiedzi na moje w tej sprawie pytania, na wystąpienia pani Kurskiej, traktuję jako zaniedbanie, zaniedbanie ze strony najwyższych władz Rzeczypospolitej elementarnych swoich obowiązków narodowych. Dziękuję bardzo za uwagę. </u>
          <u xml:id="u-47.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu premierowi.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">To było już ostatnie z wystąpień w imieniu kół. Są jeszcze posłowie chcący zadać pytania. Jako pierwszy zgłoszony jest pan poseł Marian Piłka.</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#PosełMarianPiłka">Panie Marszałku! Mam pytanie do pana posła sprawozdawcy. Czy nie uważa pan, że usunięcie zapisu z projektu komisji o ochronie życia dzieci nienarodzonych jest próbą stworzenia sytuacji, stworzenia prawnej interpretacyjnej sytuacji, która być może w przyszłości będzie dopuszczała mordowanie dzieci nienarodzonych? Czy nie uważa pan, że mordowanie dzieci nienarodzonych jest największym i najbardziej okrutnym barbarzyństwem współczesności, i że podstawowym obowiązkiem państw i narodów jest bronić tych, którzy są najsłabsi, biednych, dzieci, wdów, w tym dzieci nienarodzonych? Czy nie uważa pan, że uchylanie się państwa od tego obowiązku jest działaniem haniebnym? I czy nie uważa pan, że w Polsce do końca powinno być wyeliminowane mordowanie dzieci nienarodzonych, i że obowiązkiem państwa polskiego jest zabezpieczenie na wszelki wypadek przed jakimikolwiek tego typu możliwościami, które mogłyby w przyszłości mieć miejsce? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Wysoka Izbo! Może teraz ustalimy listę pytających, dlatego że są kolejne zgłoszenia. Pan poseł Piłka już zadawał pytania. Na liście jest jeszcze pan poseł Libicki, pan poseł Zdrojewski, poseł Pęk, poseł Krutul, poseł Cymański i poseł Kalemba.</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Czy ktoś jeszcze chciałby się zgłosić do zadania pytania? Nie ma dalszych...</u>
          <u xml:id="u-50.3" who="#komentarz">(Poseł Izabela Jaruga-Nowacka: Tak, jeszcze ja.)</u>
          <u xml:id="u-50.4" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Jest, przepraszam, bo nie widzę, kto się zgłasza. Pani poseł Jaruga-Nowacka, dobrze, to jeszcze dopisujemy. Czy jeszcze ktoś? Dalszych zgłoszeń nie ma. W takim razie zamykam listę pytających.</u>
          <u xml:id="u-50.5" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo pana posła Marcina Libickiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#PosełMarcinLibicki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Wielkim mankamentem debaty związanej z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej jest to, że debata została zdominowana przez euroentuzjastów i europrzeciwników. Euroentuzjaści uważają, że po wejściu do Unii Europejskiej wszystkie polskie problemy znikną jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki. Europrzeciwnicy mówią, że w ogóle nie ma co debatować, bo my nie chcemy wejść do Unii, więc nie trzeba debatować o naszym zachowaniu po wejściu do Unii.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#PosełMarcinLibicki">Otóż, mój klub nie zgadza się na takie postawienie sprawy i uważa, że trzeba przygotować polską politykę i polskie koncepcje na sytuację również po wejściu do Unii. W związku z tym zaproponowana została ta uchwała, która w bardzo szerokim zakresie ma wytyczać polską politykę po wejściu do Unii Europejskiej i polskie zachowania po wejściu do Unii Europejskiej. W dzisiejszej debacie pojawiły się głosy tego typu, że uchwała nie ma większego znaczenia, to jest tylko wyrażenie woli, ale to nie jest w żaden sposób wiążące. Tak jednak nie jest, dlatego że ostateczną instytucją, która wciela prawo w życie są wyroki sądów, w tym Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Przy wszelkich wątpliwościach sądy biorą pod uwagę wszystkie okoliczności towarzyszące podejmowaniu aktów prawnych, które są potem przedmiotem interpretacji. Na te interpretacje ma wpływ właśnie taka uchwała, jak dzisiaj przez nas proponowana. Także ja bardzo proszę, żeby poseł sprawozdawca zechciał potwierdzić, jeśli uzna za stosowne, że wszystkie okoliczności, w tym akt tak wysokiej rangi, jakim jest uchwała Sejmu, mają w przyszłości znaczenie dla interpretacji prawa, kiedy ono jest wdrażane w życie odpowiednimi wyrokami sądów.</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#PosełMarcinLibicki">Chciałbym jeszcze dodać, że solidaryzuję się z wypowiedzią pana posła Stryjewskiego na temat wypowiedzi pana posła Małachowskiego. Ja wypowiedzi pana posła Małachowskiego nie mogę sam zinterpretować, gdyż nie słuchałem żadnej jego wypowiedzi w tej kadencji, ponieważ zupełnie wystarczyło mi to, czego słuchałem w pierwszej kadencji w latach 1991–1993 tutaj i w Zgromadzeniu Parlamentarnym Rady Europy w Strasburgu. Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-51.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Jesteśmy w trakcie zadawania pytań, a nie prowadzenia polemik. Bardzo proszę o uwzględnianie tego.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#komentarz">(Poseł Marcin Libicki: Ale ja zadałem pytanie, wprost.)</u>
          <u xml:id="u-52.3" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Pytanie pan zadał, ale dodał pan jeszcze polemikę, a to nie jest ten czas.</u>
          <u xml:id="u-52.4" who="#komentarz">(Poseł Marcin Libicki: Są jeszcze pytania polemiczne.)</u>
          <u xml:id="u-52.5" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo pana posła Bogdana Zdrojewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#PosełBogdanZdrojewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do pana posła sprawozdawcy, pytanie właściwie techniczne. Dzisiaj, rozpoczynając debatę, mieliśmy na skutek wprowadzenia tej erraty do druku nr 1422 właściwie dwa projekty uchwał i jedną poprawkę do jednej z nich. Po dzisiejszej debacie będziemy mieli jeszcze jedną nową i dwie poprawki. Patrząc na te projekty, zwłaszcza na dwa, mam takie wrażenie, że przynajmniej dwie uchwały są niewykluczające się. Pierwsza stwierdza określony stan rzeczy, stwierdza się, że polskie prawodawstwo chroniące ład moralny itd. nie podlega żadnym ograniczeniom, a w drugiej mamy wezwanie. Mam takie pytanie. Czy te uchwały będą mogły w głosowaniu, teoretycznie oczywiście, być przyjęte równocześnie, tzn. jedna i druga? Podkreślam, że są one niewykluczające. I w jakiej kolejności będą przegłosowane, bo to jest bardzo istotne; czy od najszerszej do najwęższej, czy będzie inny tryb? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Kolejne pytanie zada pan poseł Bogdan Pęk, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#PosełBogdanPęk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do pana posła sprawozdawcy, będzie to pytanie ideowe. Otóż przed chwilą pan poseł Libicki wygłosił tutaj taką tezę, że ta debata jest zdominowana przez przeciwników i zwolenników wejścia do Unii Europejskiej, z których zapiekli zwolennicy, zwłaszcza z lewicy, za nic mają te kwestie moralne, o które ostro próbuje walczyć prawica. Pytanie moje jest następujące. Wobec art. 5 ust. 3 traktatu europejskiego, który dowodzi ponad wszelką wątpliwość, że tego typu uchwały, jakie nam tu Prawo i Sprawiedliwość proponuje, nie mają żadnego istotnego znaczenia po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej, czy pan by się zgodził z taką uproszczoną, muszę powiedzieć, interpretacją, że ta uchwała jest listkiem figowym, który ma przysłonić moralne rozterki Prawa i Sprawiedliwości; ale jak się listek figowy usunie, to zostaje figa?</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Pan poseł Tadeusz Cymański proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#PosełTadeuszCymański">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#PosełTadeuszCymański">Mam przekonanie, jeśli chodzi o pana posła Pęka, że będą głosować przeciw listkowi figowemu, bo są przeciw obłudzie. Trzymam za słowo.</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#PosełTadeuszCymański">A teraz pytanie zasadnicze. Chciałbym zapytać pana posła sprawozdawcę: Dlaczego zrezygnowano w tej uchwale, większość komisji jednak to odrzuciła, z próby dookreślenia i bardzo precyzyjnego zapisu odnośnie do życia, który funkcjonuje w kodeksach, w ustawie o rzeczniku praw dziecka czy wreszcie w pamiętnej i bardzo ważnej wykładni w formie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego?</u>
          <u xml:id="u-57.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-57.4" who="#PosełTadeuszCymański"> Bo jeżeli nie ma złych intencji, to dla tego celu... Bo to ma rzeczywiście uspokoić, ma dać nam jakiś przyczynek do ochrony tych wartości w przyszłości; chociaż może to być obśmiewane. Ale to praktyka pokaże, czy ta uchwała nie będzie miała znaczenia. Mamy nadzieję, że może niewielkie, ale będzie miała znaczenie. I nie rezygnujmy z małych, drobnych rzeczy, które mogą poprawić walkę o wartości w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-57.5" who="#PosełTadeuszCymański">I pytanie drugie. Czy nie będzie paradoksalnej sytuacji, że ta uchwała może właśnie negatywnie działać? Bo ona mówi o autonomii, o naszej autonomii. Jeżeli będą w przyszłości takie sytuacje, jak choćby ostatnio, kiedy przy biernej postawie rządu to właśnie parlament w Polsce uchwala ustawy moralnie szkodliwe, podcinające zdrowie społeczne - taką ustawą jest ta, która dotyczy szerzenia alkoholizmu i reklamy alkoholu - a w Unii Europejskiej prawo i doktryny idą w inną stronę, to czy ta uchwała nie będzie podstawą do działań tego typu? Ja taką obawę wyrażam i pytam, czy rzeczywiście... Bo my mówimy o pozytywnym patrzeniu. Ale ona mówi o autonomii, o ochronie moralności. Jeśli chodzi o to pytanie, jest coś na rzeczy, bo nie tak dawno uchwaliliśmy ustawę, która rzeczywiście promuje reklamę wbrew uchwałom, programom wieloletnim, europejskim. Prosiłbym o odpowiedź, czy nie warto by tu wprowadzić zastrzeżenia. To, o czym mówię, jest nieprawdopodobne, ale takie są czasy, że właśnie w parlamencie przyjmuje się ustawy niszczące zdrowie społeczne. I to niestety zasługa państwa, SLD.</u>
          <u xml:id="u-57.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Pan poseł Piotr Krutul, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#PosełPiotrKrutul">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#PosełPiotrKrutul">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do pana posła sprawozdawcy, ale jeżeli nie będzie mógł odpowiedzieć, to mam pytanie do przedstawiciela Komitetu Integracji Europejskiej, który jest na sali. Pytanie pierwsze. Dlaczego nasza deklaracja, o której tu mówimy, nie została przyjęta przez Komisję Europejską w dniu 13 grudnia ub. r., a dlaczego taka deklaracja została przyjęta w malutkiej 400-tysięcznej Malcie? Czy mógłby pan wytłumaczyć, co się stało, że Komisja Europejska odrzuciła naszą deklarację, która nie została wpisana w Traktat akcesyjny, jako obowiązująca, zgodnie z acquis communautaire?</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#PosełPiotrKrutul">I drugie pytanie. W Traktacie akcesyjnym art. 5 pkt 3 brzmi: Nowe państwa członkowskie zajmują tę samą pozycję, co obecne państwa członkowskie względem deklaracji, uchwał lub innych stanowisk przyjętych przez Radę Europejską, a także względem stanowisk dotyczących Wspólnoty lub Unii, przyjętych zgodnie przez państwa członkowskie. I teraz najważniejsze zdanie: Nowe państwa członkowskie będą stosować się do zasad i wytycznych wynikających z takich deklaracji, uchwał i innych stanowisk oraz podejmą środki niezbędne dla wprowadzenia ich w życie. Pytanie brzmi: Czy to jest zgodne z naszą konstytucją? Tu pan poseł Cymański mówił o orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego. Naszym zdaniem jest to niezgodne z naszą konstytucją. I pytanie do rządu: Jak można było przyjąć Traktat akcesyjny w najważniejszej dla Polaków kwestii, jaką jest sprawa moralności, obrony życia; a możemy to jeszcze rozszerzyć o związki homoseksualne, liberalizacja aborcji itd.? Jak można było ten artykuł było przyjąć? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Pani poseł Izabela Jaruga-Nowacka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Panie Marszałku! Mam dwa pytania do pana posła sprawozdawcy. Panie pośle, czy posłowie, zwłaszcza z sejmowej komisji kultury, nie protestowali, że uchwała rządu w sprawie suwerenności polskiego prawodawstwo w dziedzinie moralności i kultury w gruncie rzeczy ograniczyła się do aborcji, związków małżeńskich osób o orientacji homoseksualnej i innych tego typu zagrożeń? Czy nie sądzi pan, a zwłaszcza czy nie protestowali posłowie tej komisji kultury, że polska kultura powinna być definiowana znacznie szerzej? Dotyczy przecież naszych znakomitych tradycji w dziedzinie malarstwa, muzyki, architektury itd. Czy nie sądzi pan jednak, że przy takim zawężeniu również społeczeństwo polskie jest wprowadzone w błąd, bo zamiast napisać wprost o zakazie czy regulacji dotyczącej przerywania ciąży, nazywamy to moralnością i kulturą? To jest moje pierwsze pytanie.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Drugie. Ponieważ panu marszałkowi Małachowskiemu zarzucono kłamstwo, kiedy mówił, że liczba przerwań ciąży w Polsce wynosi 800 tys., lub zgodził się, 200 tys., czy pan może nam z łaski swojej podać, jaka jest liczba aborcji w Polsce? A ponieważ również jeden z posłów mówił, że to w krajach Unii Europejskiej, cytuję, zabija się dzieci nienarodzone, to dla porównania proszę podać, ile aborcji przeprowadza się w krajach Unii Europejskiej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Roberta Smolenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#PosełRobertSmoleń">Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Postaram się odpowiedzieć na każde pytanie, chociaż niektórzy z pytających widzą mnie, jak sądzę, bardziej w roli wróżki czy jasnowidza, który jest w stanie przewidzieć to, co się będzie działo w przyszłości w różnych obszarach życia społecznego, niż w roli skromnego sprawozdawcy, który zdaje relację z tego, co działo się na posiedzeniach komisji.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#PosełRobertSmoleń">Pan poseł Piłka pytał, czy usunięcie zapisu o ochronie dzieci nienarodzonych w przyszłości nie umożliwi mordowania dzieci nienarodzonych, co jest najwyższym barbarzyństwem. To było pytanie o moją opinię w tej sprawie. Otóż moim zdaniem, panie pośle, nie umożliwi, bo ta uchwała w istocie rzeczy sprowadza się do jednego, bardzo precyzyjnego komunikatu, mianowicie takiego, że polskie ustawodawstwo w tej dziedzinie, w dziedzinie moralności i kultury, a bardziej może nawet w dziedzinie moralności - z kwestią ochrony życia włącznie - jest suwerenną sprawą polskiego ustawodawcy; że polskie prawodawstwo, polskie prawo nie będzie musiało być zmieniane w związku z tym, że Polska przystąpi do Unii Europejskiej. W tej uchwale nie mówi się nic o tym, że po przyjęciu np. tej uchwały ustawa o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży będzie zmieniona. Nie ma najmniejszego śladu takiej intencji. Myślę więc, że nie można mówić o tym, że ta uchwała wskazuje taki właśnie kierunek. Ta uchwała mówi, że polskie prawodawstwo może być zmienione, ale to będzie wyłącznie nasza suwerenna decyzja, naszego Sejmu, naszego parlamentu, i te zmiany nie będą wynikały z faktu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#PosełRobertSmoleń">Pan poseł Libicki zadał mi pytanie, później przepraszał za to, że musi wyjść i nie będzie mógł wysłuchać odpowiedzi, ale obiecałem, że odpowiem. Pytał pan poseł o to, czy sądy będą brały pod uwagę tę uchwałę przy interpretowaniu prawa, jako ważną okoliczność przy uchwalaniu ustaw. Trudno mi powiedzieć, co sądy będą brały pod uwagę przy podejmowaniu wyroków. Mogę powiedzieć tylko tyle, że intencją komisji nie było stworzenie takiego właśnie precedensu, do którego sądy mogłyby się odwoływać przy interpretowaniu prawa. Jeszcze raz powtarzam: intencją komisji było to, żeby powiedzieć, że polskie prawodawstwo nie będzie musiało być zmieniane w związku z przystąpieniem do Unii Europejskiej i to jest, myślę, jasny komunikat.</u>
          <u xml:id="u-63.3" who="#PosełRobertSmoleń">Pan poseł Zdrojewski zadał mi pytanie, które chyba bardziej należało skierować do marszałka, bo to marszałek, jak rozumiem, uzna, w jakiej kolejności będzie poddawał pod głosowanie wnioski mniejszości. Był w dyskusji sformułowany pogląd, żeby najpierw poddać pod głosowanie wnioski nr 3 i 4. Myślę, że marszałek to rozstrzygnie. Natomiast drugie pytanie pana posła Zdrojewskiego dotyczyło tego, czy wnioski mniejszości nr 1 i 2 mają odrębny charakter i mogą być odrębnie przegłosowane. Oczywiście, będą odrębnie przegłosowane. Wniosek mniejszości nr 1 jest alternatywą dla tekstu przyjętego przez komisję, natomiast wniosek mniejszości nr 2 jest propozycją uzupełnienia tego głównego tekstu o dodatkowe drugie zdanie, więc to zdanie może zostać dołączone do każdego projektu, każdego tekstu, który Wysoki Sejm zechce ostatecznie uchwalić.</u>
          <u xml:id="u-63.4" who="#PosełRobertSmoleń">Pan poseł Pęk próbował ustawić mnie w roli tego, który odgaduje zamiary i intencje posłów Prawa i Sprawiedliwości. Panie pośle, nie jestem w stanie odgadnąć zamiarów, intencji i myśli posłów Prawa i Sprawiedliwości, więc nie wiem, czy ta uchwała jest listkiem figowym, który przysłania moralne rozterki posłów PiS. Proszę bardzo pana posła o pytanie bezpośrednio do pań posłanek i panów posłów z tego ugrupowania. Natomiast chcę powiedzieć, że jako poseł sprawozdawca nie odniosłem wrażenia, żeby posłowie lewicy w trakcie prac w komisjach za nic mieli kwestie moralne. Takie zdanie padło z ust pana posła. Moje wrażenie z obserwacji tego, co działo się na posiedzeniach komisji i podkomisji, a wcześniej również w trakcie tych konsultacji pod egidą marszałka Sejmu, o których wspominałem, inaugurując ten punkt, było takie, że to nie jest prawdziwa teza, że posłowie lewicy nie wyrażali jakiegoś szczególnego indyferentyzmu moralnego, pracowali nad tym projektem uchwały w dobrej wierze po to, żeby ten prosty, jasny, zrozumiały komunikat przekazać obywatelom Rzeczypospolitej w rozumieniu takim, że kwestie o znaczeniu moralnym, moralnego ładu społecznego, wywołują i mogą wywoływać pewne niepokoje wśród części polskiego społeczeństwa. Odnoszę wrażenie, że posłowie Sojuszu Lewicy Demokratycznej i Unii Pracy pracowali nad tą uchwałą po to, żeby przekazać komunikat, że nie ma zagrożenia dla polskiego ustawodawstwa w tej materii, związanego z przystąpieniem do Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-63.5" who="#PosełRobertSmoleń">Pan poseł Cymański pytał, dlaczego zrezygnowano z dookreślenia, czyli z użycia słów „dzieci poczęte”...</u>
          <u xml:id="u-63.6" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Dokładnie.)</u>
          <u xml:id="u-63.7" who="#PosełRobertSmoleń">...w wersji przyjętej ostatecznie przez komisję i czy były tu złe intencje. W moim przekonaniu nie było tutaj żadnych złych intencji. Chciałbym zapewnić wszystkich słuchających tej debaty, że takich złych intencji nie dostrzegłem. Chodziło, jak rozumiem, o to, żeby stosować sformułowania bardzo precyzyjnie, te, które są użyte w konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz w ustawie, której tytuł już wspomniałem, czyli ustawie o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży. Te sformułowania, które są użyte, to są sformułowania konstytucyjne. Odnoszę wrażenie, że posłowie w komisjach stwierdzili, że to, co jest zapisane w konstytucji, jest wystarczająco mocne i precyzyjne i nie ma potrzeby, żeby próbować zmieniać te zapisy, nawet powiedziałbym, panie pośle, że odnosiłem wrażenie, że próba wprowadzania tego właśnie dookreślenia przez większość posłów w komisjach była odbierana jako próba rozszerzenia tego zakresu kompromisu społecznego...</u>
          <u xml:id="u-63.8" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Ochrony.)</u>
          <u xml:id="u-63.9" who="#PosełRobertSmoleń">...który został w tej trudnej materii zawarty swego czasu w Polsce. Odnosiłem wrażenie, że posłowie cenią sobie ten kompromis i chcą przekazać ten komunikat, co do którego wszystkie ugrupowania pracujące i wszyscy posłowie pracujący nad tym projektem się zgodzili, czyli, powtarzam, komunikat jest taki, że polskie ustawodawstwo nie będzie musiało być zmienione w związku z przystąpieniem do Unii Europejskiej, a jeżeli kiedykolwiek będzie zmieniane, to będzie to nasza suwerenna decyzja. Próby tego dookreślenia były przez większość posłów w komisjach odbierane jako próba rozszerzenia tego zakresu i wprowadzenia tej dyskusji na zupełnie inne tory, czyli powrót do dyskusji o tym właśnie kompromisie społecznym. Czy to nie może działać, czy ta uchwała nie może działać negatywnie...</u>
          <u xml:id="u-63.10" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Na przykładzie alkoholu.)</u>
          <u xml:id="u-63.11" who="#PosełRobertSmoleń">...na przykładzie alkoholu. Otóż jeszcze raz chcę zwrócić uwagę, że w tekście uchwały nie mówi się o autonomii. Mówi się o tym, że Sejm Rzeczypospolitej stwierdza, że polskie prawodawstwo w tych trudnych i ważnych kwestiach nie podlega żadnym ograniczeniom w drodze regulacji międzynarodowych. Nie mówi się tutaj o tym, że jesteśmy niepodatni na pewne kanony i wzorce moralne i etyczne. Wręcz odwrotnie, mówi się bardzo wyraźnie o moralnym ładzie życia społecznego, godności rodziny, małżeństwa i wychowania, więc myślę, że takiego wniosku z tekstu tej uchwały nie da się wyciągnąć.</u>
          <u xml:id="u-63.12" who="#PosełRobertSmoleń">Jeżeli chodzi o ustawę umożliwiającą sponsorowanie imprez sportowych przez producentów niskoprocentowego alkoholu, to myślę, że tutaj byłaby dość daleka paralela, jeśli chodzi o tekst tej uchwały, ale jeżeli tej paraleli szukać, to powiedziałbym w ten sposób, że to jest nasza własna, wewnętrzna decyzja, że Unia Europejska nam ani tego nie zakazuje, ani nam nie nakazuje. Więc skoro Sejm Rzeczypospolitej Polskiej zdecydował o mniej restrykcyjnych instrumentach, mniejszych ograniczeniach, jeżeli chodzi o możliwość sponsorowania imprez sportowych...</u>
          <u xml:id="u-63.13" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Reklamowania, a nie sponsorowania).</u>
          <u xml:id="u-63.14" who="#PosełRobertSmoleń">…również przez reklamowanie, jeżeli to jest nasza własna decyzja... Tak rozumiane to oczywiście odpowiada sensowi tej uchwały.</u>
          <u xml:id="u-63.15" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Pan mówi o uchwale, a ja o reklamie.)</u>
          <u xml:id="u-63.16" who="#PosełRobertSmoleń">Dlaczego jednostronna deklaracja polskiego rządu nie została przyjęta, pytał pan poseł Krutul. Moim zdaniem, według mojej wiedzy ona została przyjęta. Nie została zakwestionowana, to jest deklaracja, która stała się częścią traktatu jako jednostronna deklaracja polskiego rządu i ta deklaracja akurat, deklaracja rządu, ma znaczenie prawnomiędzynarodowe.</u>
          <u xml:id="u-63.17" who="#PosełRobertSmoleń">Co do art. 5 ust. 3 Traktatu akcesyjnego, to myślę, że nie należy tej sprawie przypisywać jakichś spiskowych podtekstów. Ten artykuł stwierdza, że nowe państwa będą stosować prawo europejskie i zawiera zapis mówiący o tym, jaka jest istota prawa europejskiego. To, co ma być stosowane, będzie stosowane. To, co nie jest objęte prawem wspólnotowym, nie musi być wprowadzane do polskiego porządku prawnego i akurat te kwestie, które są wymienione w tekście uchwały, należą do tych obszarów, które nie są objęte prawem wspólnotowym.</u>
          <u xml:id="u-63.18" who="#PosełRobertSmoleń">Na koniec, pani poseł Jaruga Nowacka pytała, czy posłowie nie mieli oporu przeciwko temu, że uchwała ogranicza się wyłącznie do aborcji i mniejszości seksualnych. Nie odnosiłem takie wrażenia, pani poseł, żebyśmy wyłącznie o tym dyskutowali. Z dzisiejszej dyskusji tak mogło rzeczywiście wynikać, ale w trakcie prac nad tą uchwałą w podkomisji i w komisjach mówiliśmy, i tak to jest zapisane w tekście, o polskim prawodawstwie w zakresie moralnego ładu życia społecznego, godności rodziny, małżeństwa i wychowania oraz ochrony życia. Zawężanie tego katalogu wyłącznie do kwestii aborcji czy mniejszości seksualnych byłoby, jak sądzę, uproszczeniem. Moralny ład życia społecznego jest czymś znacznie szerszym niż tylko i wyłącznie te kontrowersyjne kwestie, ale zgodzę się z panią poseł, że tekst uchwały jest w istocie rzeczy nieco mylący, bo traktuje kulturę w sensie zjawisk nie kulturalnych, a kulturowych, więc ta uchwała tak naprawdę nie dotyczy kultury w sensie wytwarzania dóbr kultury przez twórców, lecz kultury w sensie zjawisk kulturowych. Jest prawdą, rzeczywiście przy takim zawężającym pojmowaniu terminu „kultura” można odnieść wrażenie, że ten tytuł nie odpowiada treści uchwały. Natomiast jeżeli chodzi o pytanie, ile ciąż w Polsce przerywanych jest nielegalnie, to ja nie jestem w stanie odpowiedzieć i myślę, że nikt nie jest w stanie odpowiedzieć. Na tym polega to zjawisko, że ono jest nielegalne, że się odbywa w podziemiu, że jest niekwantyfikowalne, że nie da się tego w jakikolwiek wiarygodny sposób policzyć. I, jak sądzę, te dane, które są publikowane w mediach, są wynikiem pewnych symulacji, pewnego odgadywania tego zjawiska przy założeniu, że ma ono znacznie szerszy zasięg niż te przypadki przerywania ciąży, które są dokonywane legalnie, zgodnie z ustawą o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach przerywania ciąży.</u>
          <u xml:id="u-63.19" who="#PosełRobertSmoleń">Panie marszałku, dziękuję bardzo, odpowiedziałem na wszystkie pytania. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Ze strony rządu nie ma potrzeby zabierania głosu.</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">W takim razie, Wysoka Izbo, zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-64.3" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">W czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu uchwały poprawki. Mam w związku z tym propozycję, aby Sejm w jutrzejszym bloku głosowań przegłosował te poprawki, po doręczeniu państwu posłom zestawienia zgłoszonych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-64.4" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm tę propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-64.5" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Sprzeciwu nie słyszę, a zatem jutro głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-64.6" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 20. porządku dziennego: Pytania w sprawach bieżących.</u>
          <u xml:id="u-64.7" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Przypominam, Wysoka Izbo, że czas przeznaczony na pytania nie może być dłuższy niż 2 godziny. Postawienie pytania może trwać nie dłużej niż 1 minutę, udzielenie odpowiedzi nie dłużej niż 5 minut. Nad pytaniem i udzieloną odpowiedzią nie przeprowadza się dyskusji. Marszałek Sejmu dopuszcza do postawienia pytań dodatkowych. Uprawnienie to w pierwszej kolejności przysługuje składającemu pytanie. Poszczególne dodatkowe pytania nie mogą trwać dłużej niż 30 sekund, a łączna uzupełniająca odpowiedź nie może trwać dłużej niż 5 minut. Marszałek Sejmu może wyrazić zgodę na wydłużenie czasu łącznej odpowiedzi na pytania dodatkowe.</u>
          <u xml:id="u-64.8" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Wysoka Izbo! Chciałbym poinformować, że pytanie Klubu Parlamentarnego Unii Pracy nie zostanie rozpatrzone z powodu choroby osoby upoważnionej do udzielenia odpowiedzi. W związku z tym na posiedzeniu Konwentu Seniorów została podjęta decyzja, że na następnym posiedzeniu Sejmu klub Unii Pracy będzie miał prawo do zadania pytania jako pierwszy.</u>
          <u xml:id="u-64.9" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Pojda: W sprawie formalnej.)</u>
          <u xml:id="u-64.10" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">W tej kwestii? Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#PosełRyszardPojda">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#PosełRyszardPojda">Wysoka Izbo! Tak się zdarza, że klub Unii Pracy w zasadzie od sierpnia ubiegłego roku nie może zadać pytania z tej trybuny. Pytanie, które zostało sformułowane na piśmie i jako pierwsze dopuszczone w porządku obrad, dotyczy właściwie 140 tys. górników i ich rodzin, jak też rodziny górnika, który jest w polu pożarowym w kopalni Brzeszcze. I nie wiem, czy pan minister na godzinę przed zadaniem pytania rozchorował się poważnie, czy nie ma osób w ministerstwie, które mogłyby na to pytanie odpowiedzieć, ale ja z obowiązku, ze względu na wagę tej sprawy muszę to pytanie zadać i przedstawić opinię.</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#PosełRyszardPojda">Panie Marszałku! Katastrofa, która w ubiegłym tygodniu wydarzyła się w kopalni Brzeszcze...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Nie, nie, panie pośle...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#PosełRyszardPojda">Panie marszałku, chociażbym został ukarany, ja to pytanie muszę zadać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Ja nie zamierzam pana karać, tylko, panie pośle...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#PosełRyszardPojda">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#PosełRyszardPojda">...w kopalni Brzeszcze oraz tragiczne zdarzenia w kopalniach węgla kamiennego mające miejsce wcześniej związane z zapaleniem się metanu...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Panie pośle, przepraszam bardzo, to jest jednak nadużycie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#PosełRyszardPojda">...kojarzone są przez społeczeństwo regionu z ograniczaniem nakładów na odmetanowanie kopalń. Ograniczanie tych nakładów przypisywane jest programom restrukturyzacji górnictwa od lat 90. Te programy powodują, że wyścig kopalń w obniżaniu wszystkich nakładów na produkcję węgla, tak aby nie znaleźć się w grupie kopalń do likwidacji, powoduje, że i koszty na odmetanowanie zostają obniżane. Chociaż nie ma pana ministra potwierdza to opinia, panie marszałku, Głównego Instytutu Górnictwa wydana 4 kwietnia tego roku na wniosek ministra ochrony środowiska w sprawie kopalń węgla kamiennego...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Panie pośle, ale to nie jest ten tryb, przy całym szacunku dla sprawy, którą pan podnosi, no przecież szanujmy regulamin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#PosełRyszardPojda">Panie marszałku, to jest bardzo ważna sprawa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Ale wszyscy w tej Izbie mają ważne sprawy i każdy z jakąś chce wyjść na tę trybunę, no...</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#komentarz">(Głos z sali: A cukrownictwo - poważny temat.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#PosełRyszardPojda">Ale ta dotyczy spraw bezpieczeństwa i życia. Tę Izbę stać potem tylko na minutę ciszy w obliczu tragedii, do których dochodzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">No, ale nie, panie pośle, tragedię rozumiemy, tylko że...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#PosełRyszardPojda">Ale też trzeba zrozumieć, żeby do nich nie dopuszczać. I chcę przedstawić tę opinię Głównego Instytutu Górnictwa, która jest w zasadzie odpowiedzią na to pytanie, które...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Panie pośle, przepraszam bardzo, ale nie, stanowczo proszę, żeby pan opuścił trybunę. Mamy oczywiście szacunek dla pracy górników, świadomość tego, jakie niebezpieczeństwa niesie ta praca, do jakich tragedii dochodzi...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#PosełRyszardPojda">Niestety, pointą będzie to...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">...ale proszę, pytanie pan zada za 2 tygodnie. Unia Pracy ma możliwość zadania pytania. Nie możemy tak procedować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#PosełRyszardPojda">Nie, od sierpnia, panie marszałku, go nie ma.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#PosełRyszardPojda">Pomimo corocznego spadku wydobycia, metanowość kopalń rośnie corocznie od 5 do 8 mln m3 metanu. Średnia...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Panie pośle...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#PosełRyszardPojda">...odmetanowania w 2002 r. wynosiła 30% w całości uwalnianego metanu przy eksploatacji węgla kamiennego. Efektywność ujęcia metanu od 2000 r. ciągle obniża się na skutek ograniczania nakładów na odmetanowanie. Efektywność odmetanowania powinna wynosić nie mniej niż 50%, aby zapewnić minimum bezpieczeństwa pracy górników ze względu na to zagrożenie, tak jak to było w latach 90. To jest opinia Głównego Instytutu Górnictwa. Dziękuję i przepraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Panie pośle, wszyscy jesteśmy związani regulaminem. Ja naprawdę jestem pełen szacunku dla problemu, który pan chciał przedstawić. To jest na pewno ważna sprawa i nikt nie lekceważy problemów górników, ale nie możemy procedować poza ramami, które są do tego przewidziane, więc bardzo proszę, aby nie nadużywać procedur.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Czy jest ktoś, kto może nam odpowiedzieć na ten temat?)</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę państwa, chwileczkę.</u>
          <u xml:id="u-84.3" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Dulias: Czy mogę jedno zdanie?)</u>
          <u xml:id="u-84.4" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Nie, panie pośle Dulias, przechodzimy za chwilę do następnych pytań.</u>
          <u xml:id="u-84.5" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę państwa, choroba jest rzeczą ludzką. Otrzymaliśmy informację, że odpowiedzialny przedstawiciel rządu, który miał udzielić odpowiedzi na pytanie, zachorował. No, prosta rzecz, oczywiście, że ktoś może go zastąpić, ale przecież nie o to chodzi Wysokiej Izbie, żeby przyszedł ktokolwiek, kto nie zna sprawy i udzielał jakichś przypadkowych odpowiedzi. Ta sprawa może być przedmiotem pytania Unii Pracy na następnym posiedzeniu, a ono jest już za tydzień nawet, więc naprawdę nie róbmy problemu z tego, co na to nie zasługuje.</u>
          <u xml:id="u-84.6" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Dulias: W kwestii formalnej).</u>
          <u xml:id="u-84.7" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Nie, nie, panie pośle Dulias.</u>
          <u xml:id="u-84.8" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Do tej kwestii? Już wszystko wyjaśniłem w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-84.9" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Dulias: Ja chciałem tylko dodać, że tydzień wcześniej było moje pytanie do premiera na temat górnictwa i ono też zostało odsunięte, więc coś tu jest nie tak. Ja bym prosił, żeby włączyć to pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-84.10" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Jeszcze raz informuję, że to pytanie zostało przełożone z powodu choroby. Sprawa była przedmiotem wyjaśnień na posiedzeniu Konwencie Seniorów i nikt nie protestował łącznie z Unią Pracy, która to pytanie chciała zadać, więc jest to zgodna decyzja Konwentu Seniorów.</u>
          <u xml:id="u-84.11" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Przechodzimy, Wysoka Izbo, do pytań, które są na dziś przewidziane. Panowie posłowie Czesław Cieślak i Stanisław Kalemba z Polskiego Stronnictwa Ludowego zadają pytanie dotyczące przywrócenia ruchu na autostradzie A-2 Konin-Września. Pytanie jest adresowane do ministra infrastruktury, a odpowiedzi będzie udzielał sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury pan minister Andrzej Piłat.</u>
          <u xml:id="u-84.12" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Bardzo proszę o sprecyzowanie pytania. Pan poseł Stanisław Kalemba to uczyni, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#PosełStanisławKalemba">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#PosełStanisławKalemba">Pytanie do pana ministra: Co zamierza pan minister zrobić dla przywrócenia normalnego ruchu na autostradzie A-2 na odcinku Konin-Września? W związku z wprowadzeniem opłat na autostradzie A-2 w roku bieżącym wzrosło znacznie natężenie ruchu nie tylko na drodze krajowej nr 92 z Wrześni do Konina, ale także na drogach powiatowych, gminnych, co ma bezpośredni wpływ na przyspieszenie degradacji tej sieci drogowej. Zbyt wysokie opłaty są przyczyną powszechnego omijania płatnego odcinka autostrady A-2. Ze względu na duże natężenie ruchu oraz specyfikę transportu ruch krajowy i międzynarodowy, ze znacznym udziałem samochodów ciężarowych, pogarsza bezpieczeństwo na tych drogach. Bezpieczeństwo na drodze krajowej E-92 wielokrotnie zmalało, nastąpił znaczny wzrost wypadków drogowych i to ze skutkiem śmiertelnym. W związku ze zwiększonym ruchem starosta słupecki Eugeniusz Grzeszczak zwrócił się do Dyrekcji Generalnej Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Poznaniu o przebudowanie skrzyżowań drogi krajowej nr 92 z drogami powiatowymi m.in. w miejscowościach Rokosz, Cienin Zaborny, Wilczna, z zastosowaniem dodatkowych pasów ruchów skręcających w lewo i w prawo. Chodzi też o poprawę bezpieczeństwa kierowców i pieszych przez budowę ścieżek rowerowych, umocnionych poboczy, modernizację skrzyżowań, wzmocnienie nawierzchni. Zniszczone zostały nie tylko drogi powiatowe, gminne, ale i też systemy melioracyjne. W zabudowanych osiedlach następuje dewastacja budynków mieszkalnych powodowana przez wstrząsy jeżdżących pojazdów o dużej ładowności. Panie ministrze, co zamierza zrobić pan minister, rząd, żeby wyeliminować te uciążliwości, często nie do zniesienia, przeciwdziałać dewastacji, stratom gospodarczym, finansowym, zagrożeniom dla kierowców i pieszych, żeby przywrócić normalny ruch na płatnej autostradzie A-2 na odcinku Września - Konin? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi Kalembie.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę pana ministra Andrzeja Piłata o udzielenie odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Temat nie jest dla nas nowy, on już był tutaj w Wysokiej Izbie przedstawiany, przy okazji pytań i interpelacji także. Jeśli chodzi o problem oddania do użytku odcinka autostrady A-2 Konin - Września, 50-kilometrowego odcinka, to faktycznie w styczniu zaczęto pobieranie opłat, które zresztą od samego początku, w trakcie budowy i przygotowania tego odcinka na potrzeby autostrady, były przewidywane. Tak zostało to zapisane w umowie między ministrem a Autostradą Wielkopolską. Tak też potem zapisano w specjalnym aneksie z 29 października 1999 r., w którym także zostały zamieszczone wszystkie decyzje dotyczące pobierania opłat, ich wielkości, także górnych granic tych wielkości. Mogę tylko powiedzieć, że decyzje, jakie Autostrada Wielkopolska w tym zakresie podejmuje, są zgodne z zawartą umową koncesyjną, żeby była jasność. Jeszcze raz tę umowę szczegółowo po przedstawieniu tego pytania analizowaliśmy i nie stwierdzamy żadnych odstępstw od tej umowy. Prawo do kontroli tych zapisów, które zostały zawarte w umowie, posiada Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, a poprzez generalną dyrekcję także właściwy minister. Jak powiedziałem, badaliśmy to i nie dostrzegliśmy tam żadnego odstępstwa od tych zasad.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Natomiast co do ruchu, to nie mogę zaprzeczyć, z związku z intencją tego pytania, że znaczna część pojazdów przeniosła się na tzw. drogi alternatywne, w tym przypadku drogi głównie powiatowe i gminne. Z tego względu oczywiście następuje znacznie szybsza i większa degradacja tych dróg, niż miałoby to miejsce, gdyby te samochody poruszały się po odcinku autostrady A-2. Mogę tylko powiedzieć, iż zarejestrowany w styczniu rzeczywisty poziom natężenia ruchu potwierdza słuszność tej prognozy i spodziewanych przychodów z opłat. A z danych, które posiada Ministerstwo Infrastruktury na temat pomiarów ruchu na drodze krajowej K-92, o którą tutaj pan poseł głównie pytał, której to pytanie dotyczy, na odcinku Wólka - Słupca, wynika, że ruch ogółem w styczniu 2003 r. wzrósł tam o 30%. Największy przyrost nastąpił w grupie samochodów ciężarowych, a zatem główne zagadnienie to przemieszczanie się ruchu samochodów ciężarowych, głównie ciężkich tirów. Celowo o tym mówię, a za chwilę powiem, co mamy zamiar z tym robić, bo to jest główny sprawca, który niszczy te drogi i także zwiększa niebezpieczeństwo dla ruchu pieszych i poruszających się samochodów osobowych.</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Chcę tylko powiedzieć, bazując na doświadczeniach autostrady płatnej A-4 - to jest do rzeczy, panie pośle, za chwilę powrócę do sprawy autostrady A-2 - z Katowic do Krakowa, że po wprowadzeniu opłat w początkowym okresie także zanotowano te ucieczki na drogi alternatywne, ok. 30% samochodów uciekło z tej drogi z Katowic do Krakowa, kiedy zaczęto pobierać opłaty. Po mniej więcej dwóch miesiącach jedynie 7% samochodów poszukuje dróg alternatywnych, reszta samochodów powróciła na płatny odcinek autostrady z Katowic do Krakowa.</u>
          <u xml:id="u-87.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Bazując na tych właśnie doświadczeniach, sądzimy, że także będzie miało to miejsce na odcinku autostrady Września - Konin, czyli znaczna część samochodów wróci tam, mimo konieczności uiszczenia opłaty, gdyż będzie to znacznie rozsądniej, nie będzie to obarczone ogromnym ryzykiem. Co w tej sprawie - ministerstwo i generalna dyrekcja - zrobiliśmy? Można powiedzieć, że nasze działania poszły w dwóch kierunkach. Po pierwsze, po tzw. naradzie ze starostami i burmistrzami, na których terenie te drogi alternatywne się znajdują, uznaliśmy, iż trzeba znacznie bardziej nasilić działania inspekcji ruchu. Chcę zresztą powiedzieć, że dopiero od tygodnia inspektorzy nasi podwoili, że tak powiem, swoje możliwości, dlatego że cała, druga, grupa 80 inspektorów ponownie w tej chwili już ruszyła do kontroli samochodów ciężarowych. To jest inspekcja, która w pół roku zwiększyła swój stan osobowy o 80 osób. Było ich bardzo niewiele, tylko 80 osób, obecnie zwiększyliśmy o 100%, czyli do 160. To dalej jest oczywiście niewystarczające, ale jednak jest to już taka wielkość, która pozwoli nam, gdy chodzi o drogi alternatywne, ważyć w tzw. specjalnej zatoczce wszystkie samochody ciężarowe, a zwłaszcza tiry, które będą uciekały z drogi A-2, gdzie się pobiera opłaty - prawie wszystkie, o ile nam się to będzie udawało, w każdym razie jeżeli nie wszystkie, w dosłownym tego słowa znaczeniu, to dużą ich ilość. I będziemy karali, dlatego że sporo samochodów wjeżdża na drogi alternatywne, które nie są przystosowane do takiego ciężaru, a autostrada A-2 jest przystosowana. Samochody ciężarowe i tiry, które wjeżdżają na drogi alternatywne, musiałyby mieć mniejszy ładunek albo pozbyć się części ładunku itd. W przeciwnym wypadku będziemy je zatrzymywali albo karali. I to jest jeden ruch. No, ale to trzeba robić zgodnie z prawem - na tyle, na ile tutaj prawo pozwala. Po drugie, chcemy podjąć działania związane z poprawą drogi nr 92 Września - Słupca - Konin. Przeznaczyliśmy na to dodatkowe środki, w ramach tych środków będziemy w najbliższym czasie, jak tylko skończy się zima, układać dwuwarstwową nawierzchnię na określonych odcinkach, tych najtrudniejszych, będziemy przebudowywali dwa ronda w mieście Września i w mieście Golina. Te ronda mają m.in. na celu to, aby nie dopuszczać do specjalnie dużych szybkości, aby samochody, zwłaszcza ciężarowe, musiały wyhamować, liczyć z tym, że jest rondo itd., to zwiększa bardzo bezpieczeństwo ruchu. Chcemy także pomóc w ułożeniu ciągu pieszo-rowerowego w Strzałkowie, Strzałkowo - Słupca, na długości prawie 3 km, żeby polepszyć warunki dla pieszych, którzy także korzystają z tej drogi. To jest jeden rodzaj działań, łącznie z nakładami finansowymi, które powinny to wspomóc. Jeśli chodzi o drugi rodzaj działań, chcę powiedzieć, że zwróciliśmy się do Autostrady Wielkopolskiej ze specjalnym pismem z naszego resortu, aby spróbować obniżyć opłaty, zwłaszcza dla samochodów ciężarowych, w tym okresie. Powiadam, my możemy tylko w tej sprawie zwrócić się z prośbą, argumentując, przedkładając argumenty, że jeżeli samochody wrócą z drogi alternatywnej, to oni tam swoje na tej autostradzie przecież zarobią. To są argumenty natury ekonomicznej. Natomiast jeśli chodzi o decyzję z naszej strony czy ze strony ministra finansów, który np. mógłby wpłynąć na to, żeby te opłaty były niższe, to takiej możliwości nie mamy, bo to wynika, jak powiedziałem, z zapisem umowy w tym zakresie. To jest, powtórzę jeszcze tylko, umowa z 29 października 1999 r., tam był specjalny aneks, w którym zapisano także wcześniejsze ustalenia z 1997 r. Ze strony ministerstwa podpisał to ówczesny minister Tadeusz Syryjczyk. Nie ma możliwości w tej chwili zmiany tej ustawy, my po prostu musimy wykonywać to tak, jak w tej ustawie jest zapisane.</u>
          <u xml:id="u-87.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Natomiast Autostrada Wielkopolska odniosła się do tego naszego pisma ze zrozumieniem. Poszli oni w takim oto kierunku i zaproponowali rozwiązania, które, Wysoka Izbo, postaram się króciutko przedłożyć. Głównie to są cztery propozycje rozwiązań. Po pierwsze, w odniesieniu do firm transportowych i przewożących regularnie autostradą A-2 opłata może być regulowana kartą magnetyczną. Bardzo wielu kierowców proponowało i prosiło, żeby jak najszybciej wprowadzić te zasady - opłaty nie tylko środkami finansowymi, ale i kartą magnetyczną. Rabat w zakresie miesięcznej faktury będzie wynosił w granicach 20% stawki podstawowej. Inaczej mówiąc, jeżeli ktoś będzie płacił kartą i w ciągu całego miesiąca będzie korzystał z tej drogi, to może być udzielany tutaj 20-procentowy rabat.</u>
          <u xml:id="u-87.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Po drugie, dla użytkowników biznesowych opłata będzie regulowana przy użyciu karty na okaziciela w ramach uzgodnionego limitu okresowego, np. w przypadku 50 przejazdów miesięcznie też będzie zastosowany rabat w wysokości 20% stawki podstawowej.</u>
          <u xml:id="u-87.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Po trzecie, dla osób fizycznych, które dojeżdżają codziennie do pracy - bo jest to także odcinek, gdzie jakaś część osób dojeżdża codziennie do pracy - rozważane są największe zniżki opłat, od 30 do 40% stawki podstawowej. Ten produkt Autostrady Wielkopolskiej będzie miał charakter podobny do biletów miesięcznych w komunikacji miejskiej, to znaczy, dokument uprawniający do przejazdu będzie miał miesięczny termin ważności, jednak z ograniczoną liczbą przejazdów, np. do 50 przejazdów miesięcznie.</u>
          <u xml:id="u-87.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Po czwarte, dla użytkowników okazjonalnych, którzy od czasu do czasu mają okazję przejeżdżać tym odcinkiem, przewiduje się wprowadzenie rabatu polegającego na sprzedaży, tak jak to się stosuje w innych krajach, np. dokumentu uprawniającego do 11 przejazdów w cenie 10 zł.</u>
          <u xml:id="u-87.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Autostrada Wielkopolska twierdzi, że to jest z jej strony, patrząc z punktu widzenia finansowego, na razie jedyna możliwość zastosowania tego typu udogodnień dla przejeżdżających samochodów.</u>
          <u xml:id="u-87.9" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">To są dzisiaj jedyne z naszej strony realne moim zdaniem szanse, aby rzeczywiście pomóc tym wszystkim powiatom i gminom, na których drogi część tych samochodów ciężarowych się przeniosła, psuje te drogi, a więc z jednej pomóc w naprawie tych dróg, z drugiej strony ostro karać tych wszystkich, którzy będą wjeżdżali samochodami, których ciężar przekracza ustalone normy, a także dokonać uzgodnień z Autostradą Wielkopolską, aby obniżała stawki, bo wysokość tych stawek oczywiście wpływa także na zjawisko „uciekania” pojazdów z tego odcinka autostrady. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Tomasz Nałęcz)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Następujący posłowie wyrazili chęć zadania pytania dodatkowego: pan poseł Budnik, pan poseł Rzymełka, pan poseł Stec, pan poseł Maniura, pani posłanka Piotrowska, pan poseł Kasprzak, pani posłanka Szumilas, pan poseł Kuropatwiński, pan poseł Tomaszewski, pan poseł Pęk, pan poseł Łyżwiński, pan poseł Lepper, pan poseł Jurgiel i pan poseł Kalemba. Pan poseł Kalemba jako pierwszy, bo zawsze zadającemu pytanie przysługuje prawo zadania pytania dodatkowego jako pierwszemu.</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Czy ktoś z pań posłanek i panów posłów chciałby się zapisać jeszcze do zadania pytania?</u>
          <u xml:id="u-89.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Nie widzę zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-89.4" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Zamykam listę posłów zapisanych do zadania pytania dodatkowego.</u>
          <u xml:id="u-89.5" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zadanie pytania pana posła Stanisława Kalembę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#PosełStanisławKalemba">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#PosełStanisławKalemba">Panie ministrze, bardzo bym prosił, żeby przyspieszyć te działania, i o to zwracam się w imieniu społeczności, które zamieszkują w rejonach tych przedsięwzięć, o których mówił pan minister.</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#PosełStanisławKalemba">A teraz pytanie. Na ile ministerstwo zabezpieczy środki finansowe na naprawę tych dróg? Bo puszczą mrozy i dopiero teraz się okaże, na ile te drogi zostały zdewastowane. Czy pan minister zabezpieczy z budżetu centralnego środki na naprawę i modernizację tych dróg po tym, co już się stało? I oczywiście bardzo proszę o przyspieszenie działań w tym zakresie, o którym pan minister mówił. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pan poseł Jerzy Budnik, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#PosełJerzyFeliksBudnik">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#PosełJerzyFeliksBudnik">Moje pytanie, które kieruję do pana ministra Piłata, dotyczy budowy autostrady A-1, i nie pierwszy raz je w tej Izbie zadaję.</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#PosełJerzyFeliksBudnik">Panie ministrze, jest źle, od roku stoimy w miejscu. 1 maja 2002 r. wojewoda pomorski Jan Ryszard Kurylczyk, którego osobiste zaangażowanie w budowę autostrady A-1 chcę podkreślić, wbił szpadel w ziemię, wymuszając rozpoczęcie robót ziemnych na pierwszym odcinku autostrady. Od tego czasu niewiele się jednak zmieniło. Jak już powiedziałem, stoimy w miejscu. Wygląda na to, że przy sporach prawnych i urzędniczych, które pewnie mają jakieś podstawy, zapomnieliśmy o polskiej racji stanu, bo w tych kategoriach trzeba oceniać znaczenie dla Polski, nie tylko dla Pomorza Gdańskiego, budowy autostrady A-1.</u>
          <u xml:id="u-92.3" who="#PosełJerzyFeliksBudnik">Panie ministrze, pytam i pytać będę do skutku: Kiedy wyjdziemy z tego zaklętego kręgu niemożności? Kiedy znikną od strony rządu, od strony pana resortu przeszkody, które uniemożliwiają rozpoczęcie budowy autostrady A-1? Kiedy wreszcie ruszy jej budowa, panie ministrze? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Jeśli dobrze widzę, to pana posła Rzymełki nie ma na sali.</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę więc o zabranie głosu pana posła Steca.</u>
          <u xml:id="u-93.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Też go nie dostrzegam.</u>
          <u xml:id="u-93.4" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">A więc proszę o zabranie głosu pana posła Edwarda Maniurę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#PosełEdwardManiura">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#PosełEdwardManiura">Panie ministrze, mamy odcinek autostrady, najdłuższy, 126 km, Wrocław-Nogawczyce, na którym nie są pobierane opłaty. Mam pytanie, czy została podjęta, lub czy zostanie podjęta, procedura przetargowa na wyłonienie operatora odcinka autostrady Wrocław-Nogawczyce? Wiemy dobrze, że od tego roku przyjdzie nam spłacać kredyt zaciągnięty w Europejskim Banku Inwestycyjnym. Ile będzie kosztować w tym roku spłata tego kredytu?</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#PosełEdwardManiura">I drugie pytanie, dotyczące autostrady A-1. Chodzi mi o odcinek Częstochowa-Gliwice. Na jakim etapie są prace, które umożliwią wydanie decyzji lokalizacyjnej? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Teresę Piotrowską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#PosełTeresaPiotrowska">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#PosełTeresaPiotrowska">Panie ministrze, moje pytanie dotyczy również autostrady A-1 łączącej porty Gdyni, Gdańska z zagłębiem górniczym. Kolejne rządy mówiły o tym, że jest to priorytet i że ma to duże znaczenie dla gospodarki w naszym kraju. Niestety na razie jest to priorytet w słowach. W 1997 r. wydano koncesję i do tej pory nie podpisano umowy na realizację tej inwestycji. Czy może pan minister powiedzieć, jaka jest sytuacja dzisiaj i czy ostatnia wizyta pana premiera w Stanach Zjednoczonych przybliży termin podpisania tej umowy? Czy jest możliwe, żeby ta umowa została podpisana w najbliższym czasie, a jeżeli nie, czy są jakieś zagrożenia związane z podpisaniem tej umowy jeszcze w tym roku? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Mieczysława Kasprzaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#PosełMieczysławKasprzak">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Od wielu lat prowadzone są prace przygotowawcze związane z budową obwodnicy miasta Jarosławia. Jest tam naprawdę bardzo trudna sytuacja, przejechanie w godzinach szczytu przez miasto jest praktycznie niemożliwe. Wykupiono już część gruntów, opracowana jest dokumentacja. Chodzi o obszar w pobliżu dwóch przejść granicznych z Ukrainą, w Medyce i Korczowej. Ostatnio pojawiła się informacja, że ta obwodnica nie będzie budowana. W związku z tym mam pytanie do pana ministra: Czy jest to prawda? Jeżeli tak, to jak rząd zamierza rozwiązać problemy komunikacyjne w obrębie miasta Jarosławia w najbliższym czasie? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Krystynę Szumilas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#PosełKrystynaSzumilas">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#PosełKrystynaSzumilas">Panie ministrze, ja mam również pytanie dotyczące autostrady A-1. Chodzi mi o odcinek łączący Górny Śląsk z południową granicą państwa, a konkretnie odcinek od Sośnicy do Gorzyczek. Były deklaracje ze strony przedstawicieli rządu, że ten odcinek znajdzie się w planach budowy autostrad do 2008 r., natomiast w przyjętym przez rząd Narodowym Planie Rozwoju zapisano, że w latach 2003–2008 będzie realizowany tylko odcinek Żory-Gorzyczki. Moje pytanie: Dlaczego tak ważne i strategiczne dla kraju połączenie Górnego Śląska z Czechami, czyli z południową granicą państwa, nie znalazło się w całości w Narodowym Planie Rozwoju, tym bardziej że w Sośnicy właśnie ma istnieć duże skrzyżowanie autostrady A-1 i A-4? Dlaczego planuje się tylko wykonanie połowy inwestycji?</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#PosełKrystynaSzumilas">I pytanie natury bardziej ogólnej. Ile z 500 km autostrad deklarowanych przez premiera Leszka Millera w exposé zostało oddanych do użytku do dnia dzisiejszego, ile planuje się oddać do użytku w roku bieżącym i ile do czerwca 2004 r.? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Lecha Kuropatwińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#PosełLechKuropatwiński">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Autostrady, drogi to bardzo ważny dział naszej gospodarki i miał być priorytetowy dla rządu Leszka Millera i ministra Pola. Mam dwa pytania. Panie ministrze, kiedy zostaną rozpoczęte wykupy działek pod autostradę A-1 pomiędzy Łodzią a Toruniem? Bo, jak już słyszeliśmy, nie jest to ten priorytet, który przedstawialiście.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#PosełLechKuropatwiński">I drugie pytanie. Panie ministrze, ile faktycznie wynosi odcinek autostrady Konin-Września? Wydaje mi się, że nie jest to odległość 50 km. Opłaty na tym odcinku są bardzo wysokie, nawet w stosunku do opłat na autostradzie krakowskiej. Trzeba uwzględnić to, że autostrada krakowska była budowana od podstaw, a co do autostrady Konin-Września, to była tylko położona nawierzchnia, więc gdzie tu budowa? Uważam, że ministerstwo chce zmusić transportowców do korzystania z tej autostrady, nabijając kieszenie prywatne - posuwając się nawet do tego, co przed chwilą powiedział pan minister, że uruchomicie kilkanaście dodatkowych kontroli, żeby przymusić transportowców - a przy tym niszcząc nasz rodzimy tabor transportowy. Dziękuję, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Tomaszewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Przedstawił pan działania generalnej dyrekcji dróg mające na celu zniwelowanie negatywnych skutków wprowadzenia opłat za korzystanie z autostrady A-2. Te negatywne skutki związane są z korzystaniem z drogi krajowej Września-Konin. Wśród tych działań wymieniona była m.in. kwestia uporządkowania ciągu rowerowego Strzałkowo-Słupca. Z tego ciągu znaczna część mieszkańców korzysta, krótko mówiąc, dociera tamtędy do pracy w Mostostalu Słupca. Dzisiejsze rozwiązanie komunikacyjne jest znacznym zagrożeniem dla tych mieszkańców, zwłaszcza że, tak jak pan wspomniał, największą część samochodów, które korzystają z zastępczej drogi krajowej, stanowią samochody ciężarowe tiry. Rzeczywiście, skoro się tam jeździ, widać to zagrożone.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Drugi obszar, o którym pan mówił, to są sprawy dotyczące naprawy tejże drogi, która w tej chwili jest, można powiedzieć, w nieciekawym stanie. Chodziłoby o to, aby te naprawy w pełni się rozpoczęły, żeby w dalszym ciągu nie było takiego wrażenia, że dość celowo opóźnia się prace na tej drodze, po to żeby samochody chciały przejechać autostradą, a nie tą drogą.</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Ostatnia kwestia, na którą chciałbym zwrócić uwagę, to jest bezpieczeństwo dzieci uczęszczających do placówek oświatowych przy tej drodze. Zauważyłem, że w jednym miejscu tylko, mianowicie w Golinie, jest osoba, która przeprowadza dzieci przez tę drogę. Czy w ramach pomocy dla samorządów nie można by uwzględnić pomocy dla tych gmin, w których placówki oświatowe są przy drodze krajowej Września-Konin na tym odcinku, który omija autostradę? Chodzi o to, by te gminy zatrudniły osoby, które pomagałyby dzieciom bezpiecznie przechodzić przez ulicę do tych placówek oświatowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Bogdana Pęka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#PosełBogdanPęk">Panie Ministrze! Mam pytanie dotyczące nie autostrady, ale bardzo ważnej drogi, tzw. zakopianki, drogi o ogromnym obciążeniu, drogi, po której poruszają się całe kolumny ciężkich pojazdów transportowych zwanych tirami. Proszę powiedzieć, kto ponosi odpowiedzialność za to, że ile razy spadnie odrobina śniegu, to nie ma nikogo, kto by zatrzymał tiry na łysych oponach bądź z niezałożonymi łańcuchami, i natychmiast na wszystkich ostrych podjazdach tiry te blokują cały ruch drogowy, uniemożliwiają połączenie z tą bardzo ważną częścią rekreacyjną Polski, zwłaszcza w okresie zimowym.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#PosełBogdanPęk">Drugie pytanie, techniczne. Jeździłem trochę po Europie i nie widziałem tam kolein. Czy jest jakiś związek kolein, powszechnych w Polsce, z nadmiernym obciążeniem na oś poszczególnych pojazdów transportowych, zwłaszcza tych ciężkich, i niedopilnowaniem tego przez stronę polską, czy też skład mieszanek do produkcji asfaltu jest kiepskiej jakości? Na czym to polega? To bowiem, co do tej pory władza próbowała czynić, mianowicie zakaz poruszania się ciężkich pojazdów przy pewnej temperaturze w ciągu dnia, jest nagminnie łamane i nieegzekwowane. Jakie więc pan widzi tutaj możliwości? Wiadomo, że na autostrady nie będzie nas stać, nie będzie nas stać na poważne modernizacje dróg w krótkim czasie. Czy nie dałoby się zatem robić lepszej jakości mieszanek, które by nie powodowały tego, że ciężko zarobione i wydane pieniądze polskiego podatnika są marnowane natychmiast, bo po przejechaniu kilkunastu ciężkich pojazdów tworzą się takie same koleiny, jak były poprzednio?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Łyżwińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#PosełStanisławŁyżwiński">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#PosełStanisławŁyżwiński">Mam pytanie do pana ministra. Kilkakrotnie NIK kontrolował firmę Autostrada Wielkopolska i z dokumentów NIK wynika, że były ogromne przekręty w tej firmy. Czy prokuratura zajęła się tą sprawą? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Leppera.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#PosełAndrzejLepper">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Chciałbym zapytać - chodzi o to, żeby pan minister w końcu potwierdził albo zaprzeczył - jaki rząd, w jakim czasie i na jaką kwotę dał poręczenia, gwarancję kredytową dla pana Kulczyka. Czy jest to kwota 3100 mln zł, której spłatę zacznie on za kilkanaście lat, mniej więcej 18 lat, i będzie spłacał przez 12 lat? Jakie jest oprocentowanie? Kto obsługuje ten kredyt i w jakim stopniu budżet państwa jest narażony na to, że będzie to spłacać? I czy jest w Polsce drugi taki przypadek, że ktokolwiek pod jakąkolwiek inwestycję dostał kredyt na takich zasadach jak pan Kulczyk, z taką gwarancją rządową, i po tylu latach zacznie spłatę?</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#PosełAndrzejLepper">Drugie pytanie. Czy ministerstwo ma wykaz firm osób prywatnych, które nabyły najwięcej ziemi - i w jakim okresie - na trasach, gdzie będą biegły w przyszłości autostrady? Czy jest szansa na to, byśmy taki wykaz jako posłowie na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uzyskali? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Krzysztofa Jurgiela.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#PosełKrzysztofJurgiel">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Na przełomie roku zmienialiśmy ustawę o finansowaniu dróg publicznych, umożliwiając tam przeznaczanie części środków z dróg krajowych na wykupy gruntów pod autostrady. Wiemy, że Sejm nie przyjął ustawy tzw. winietowej, która miała przeznaczać środki na budowę m.in. autostrad i dróg krajowych. Pytanie do rządu: Skąd obecnie rząd ma brać środki na budowę autostrad? Czy w związku z nieprzyjęciem tej ustawy przez Sejm jest jakiś pomysł na finansowanie? I następne pytanie: W jakiej wysokości środki z dróg krajowych rząd zamierza teraz, w związku z nieprzyjęciem tej ustawy, przeznaczyć na autostrady, na wykupy gruntów i z jakich inwestycji będzie to zdjęte - z planowanych? Mam informację, że ma to dotyczyć inwestycji ściany wschodniej. Czy ta informacja jest prawdziwa?</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#PosełKrzysztofJurgiel">Drugie pytanie. Sprawa dotyczy lokalizacji Via Baltica. To jest ta droga, która ma łączyć Warszawę, Białystok, Suwałki. Czy są jakieś ruchy związane ze zmianą lokalizacji, bo też takie informacje docierają? Chciałbym, żeby pan minister na ten temat się wypowiedział. Czy budowa tej drogi będzie przyspieszona w związku ze spotkaniami pana prezydenta? W Wilnie były prowadzone rozmowy. Czy te rozmowy były formalne i o co w nich chodziło, jeśli można, bo słyszeliśmy w telewizji, że ma być przyspieszona budowa trasy Warszawa-Wilno? Czy to jest prawda? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Wysoki Sejmie! Panowie posłowie, którzy nie zdążyli dotrzeć na salę podczas zgłaszania się do zapisu na kompletowaną przeze mnie listę, bardzo nalegają.</u>
          <u xml:id="u-113.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Otworzę raz jeszcze listę posłów zapisanych do zadania pytania.</u>
          <u xml:id="u-113.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Zgłosili się do mnie panowie posłowie: Zdzisław Jankowski, Bronisław Dankowski, Józef Skutecki.</u>
          <u xml:id="u-113.4" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Chciałbym zapytać: Czy ktoś z pań posłanek i panów posłów chciałby się jeszcze zapisać do zadania pytania?</u>
          <u xml:id="u-113.5" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pani poseł Małgorzata Rohde. Nie widzę dalszych zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-113.6" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Tym razem ostatecznie już zamykam listę posłów zapisanych do zadania pytania.</u>
          <u xml:id="u-113.7" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">I proszę o zadanie pytania pana posła Zdzisława Jankowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#PosełZdzisławJankowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Pan mówił tutaj z tego miejsca, że nie ma możliwości renegocjacji umowy o przejazdy na odcinku Konin-Września, dlatego że o tym decyduje Autostrada Wielkopolska, natomiast pana instytucja może tylko zwrócić się z prośbą o obniżenie kwoty za przejazd. Pytam więc pana ministra: Kiedy skarb państwa doprowadzi do renegocjacji umowy, aby mieć wpływ na wysokość opłaty za przejazd na tym odcinku autostrady A-2?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Bronisława Dankowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#PosełBronisławDankowski">Dziękuję, panie marszałku. Dziękuję za umożliwienie zadania dodatkowych pytań. Mam pytanie do pana ministra. W związku z oddaniem do użytku autostrady A-2 Września-Konin natężenie ruchu na odcinku tzw. starej A-2 jest tak duże, że ulega zniszczeniu w tej chwili nawierzchnia. Wielkim nakładem sił na terenie Wrześni zostało pobudowane rondo. Już ulega ono zniszczeniu, ponieważ tiry, które przyjeżdżają, niszczą je. Również przejazd przez Wrześnię utrudnia w dużym stopniu wjazd z ulicy podporządkowanej. Mieszkańcy się skarżą, że nie mogą wjechać na drogę główną. Powtarzam też już po raz wtóry, że w związku z tym obwodnica dla Wrześni jest w tej chwili sprawą bardzo pilną, ponieważ przez Wrześnię również się odbywa ruch na kierunku północ-południe. W tym temacie musi zapaść decyzja, tak aby poprawić sytuację we Wrześni jako głównego po Poznaniu i Koninie miasta, gdzie jest w tej chwili budowany zjazd z autostrady. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Skuteckiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#PosełJózefSkutecki">Dziękuję bardzo, panie marszałku. Panie ministrze, ja mam taką prośbą. Jest prowadzona modernizacja drogi nr 11, to jest drogi Kalisz -Sieradz. I w miejscowości Marchwacz jest po jednej stronie placówka oświatowa, a z drugiej strony przechodzą dzieci z następnej miejscowości. Jest to dość duża, liczna grupa dzieci. Były składane pisma do zarządu dróg o ustawienie tam sygnalizacji świetlnej. Na jakim etapie jest dzisiaj ta sprawa? Czy jest możliwe, żeby w trakcie modernizacji tej drogi zainstalować te światła? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Małgorzatę Rohde.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#PosełMałgorzataRohde">Dziękuję, panie marszałku. Panie ministrze, wiadomo, że stan dróg krajowych jest fatalny i brak obwodnic powszechnie utrudnia życie w wielu miastach i miasteczkach. Byłam na takiej konferencji samorządowców, którzy akurat w związku z tą uciążliwością przygotowali specjalne spotkanie i naradę. To byli samorządowcy, którzy mają swoje miasta, którzy sprawują władzę na terenach na trasie Szczecin-Płońsk. To jest dziesiątka. I oni rozważali bardzo poważnie, czy nie będzie w końcu możliwości, czy nie skorzystać z możliwości zasądzenia od skarbu państwa środków z tytułu nakładów, jakie ponoszą wszystkie samorządy na rzecz zniszczonej infrastruktury przez to, że drogi krajowe przechodzą przez ich gminy. Tak że w kontekście wejścia do Unii mamy tutaj poważny problem, ponieważ jest zanieczyszczenie, hałas i wszystkie normy są przekraczane. Przez to, że te drogi są tak obciążane transportem ciężkim, w naszych miasteczkach uciążliwość życia jest o wiele większa niż w każdym innym, które ma obwodnicę. Pytam więc pana ministra: Czy już takie sygnały dochodziły? Czy rzeczywiście samorządowcy wystosowali ewentualnie jakąś interpelację? Czy już były jakieś głosy o przymierzaniu się do takich relacji ze Skarbem Państwa, tak by w tych skromnych budżetach rekompensowany był fakt niszczenia infrastruktury? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o udzielenie odpowiedzi sekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury pana ministra Andrzeja Piłata.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pytania bardzo rozszerzyły zagadnienie. Właściwie dotyczą całokształtu spraw związanych z autostradami, kawałkami, nazwijmy to tak, autostrad, jakie w Polsce albo są, albo będą budowane, a także stanem dróg krajowych w Polsce, łącznie z elementami prawnymi. Pani poseł Rohde w ostatnim momencie zadała pytanie, na ile gminy, mieszkańcy, powiaty wręcz mogą skarżyć skarb państwa za to, że przez ich teren przebiegają drogi krajowe. To jest zupełnie oddzielna kwestia. Równie dobrze można by zadać pytanie, na ile mieszkańcy mogą skarżyć starostów czy też burmistrzów, że przez ich teren przebiegają drogi gminne czy powiatowe, bo to też szkodzi. Każda droga gdzieś przebiega i to oczywiście komuś szkodzi, jeśli chodzi zwłaszcza o indywidualnych odbiorców. Ale tak już jest na całym świecie, że musi to jakoś z sobą współgrać, i droga, i interesy tych, którzy tych dróg są użytkownikami, i tych, którzy np. mają przy nich swoje obejścia, pola itd. To jest dosyć skomplikowane. Ale ja może do tego wrócę. Natomiast na razie, jeśli pan marszałek pozwoli, przejdę jednak do odpowiedzi na pytania.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Po pierwsze, pan poseł Kalemba, który zadał głównie to pytanie, mówił o tym, żeby przyspieszyć działania, jakie wymieniłem w pierwszej odpowiedzi. Chcę powiedzieć - to jest jednocześnie odpowiedź na pytanie kolegi, jednego z posłów Samoobrony, który mówił o tym, iż to, co ja mówiłem, wygląda tak, jakbyśmy chcieli zrobić tak, żeby wszystkie te tiry wrócić na autostradę A-2, a więc jakbyśmy mieli interes w tym, żeby Autostrada Wielkopolska zarabiała jak najwięcej - panie pośle, że, szczerze mówiąc, to i tak źle, i tak niedobrze. Nie ulega wątpliwości, że naszym zadaniem i obowiązkiem jest spowodowanie - po tośmy się godzili budować te autostradę i po to podpisywane były umowy - żeby ruch, jeśli chodzi o sprzęt ciężki, przebiegał zwłaszcza przez te autostrady, a nie żeby przebiegał przez drogi gminne i powiatowe. Jaki jest stan dróg powiatowych na tym terenie, zauważył pan poseł Kalemba, ale nie tylko, także i inni posłowie. Ja powiem: gorzej, nie jest zły, ale jest na niektórych odcinkach zatrważający. Bo to były drogi budowane z uwzględnieniem zupełnie innych nacisków na oś, to były drogi budowane z uwzględnieniem zupełnie innej ilości potoków samochodowych i to były drogi budowane w innym czasie. Teraz dodatkowo te drogi musiały przejąć ruch części samochodów, które uciekły z autostrady. Szanowni państwo, możecie wierzyć, że na pewno ani ja, ani nikt z moich kolegów w ministerstwie nie ma żadnych pomysłów na to, jak wzbogacać Autostradę Wielkopolską. Problem polega tylko na tym, że tę drogę, jej przygotowanie zrealizowano z myślą o tym, aby odciążyć tamte drogi w przyszłości, a nie jeszcze je dociążyć.</u>
          <u xml:id="u-122.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Na razie jest to taki moment. My zastanawiamy się jak długo to potrwa. Dawałem przykład innej drogi, z Katowic do Krakowa. Ze dwa miesiące uciekały te samochody na drogę alternatywną. One teraz wróciły. Można powiedzieć, że niewiele już w tej chwili samochodów z drogi Katowice-Kraków ucieka na drogę alternatywną. Mówiłem, że trzy miesiące temu było to 7%. A tutaj jest przeszło 30%. Tak więc różnica jest znaczna. Mamy nadzieję, że także tutaj samochody ciężarowe wrócą. Podjęliśmy dwa rodzaje działań, jak powiedziałem. Chodzi o udzielenie pomocy powiatom, gminom itd., o to, żeby pomóc im przy tych drogach, także finansowo, ale głównie chodzi o drogę, która jest drogą krajową, co do której także parlament i prawo upoważniają nas do tego, żeby tam zainwestować środki i skierować pomoc. Któryś z panów posłów pytał mnie, na ile my jesteśmy w stanie pomóc gminom i powiatom. Dzisiaj w obowiązującym stanie prawnym, nawet gdybyśmy mieli środki, nie jesteśmy w stanie, bo prawo nam tego zabrania. Oddzielnie, samorządy stopnia powiatowego zajmują się drogami powiatowymi, stopnia wojewódzkiego - wojewódzkimi i Generalna Dyrekcja, która podlega ministerstwu - drogami krajowymi. Tak zostało to ustalone i tak są rozdzielane środki z akcyzy. Przecież tych środków z akcyzy na drogi krajowe, których my w jakimś sensie, poprzez generalną dyrekcję, jesteśmy dysponentami, jest tylko 12%. To są środki, które są przeznaczone i na inwestycje, o które bardzo wielu posłów pytało, i na modernizację, na poprawę nawierzchni, techniki, zmiany technologii, o czym niektórzy, zdaje się pan poseł Pęk, mówili, zresztą słusznie. W wielu wypadkach jest tak, że droga jest budowana, potem przychodzą ogromne obciążenia i szybko ma koleiny itd. Można oczywiście budować drogi betonowe, które nie mają takich kolein, nie ma takich możliwości, by tak szybko ulegały dewastacji, tylko one są o 30% droższe. To jest ciągle zresztą pytanie rozważane przed inwestycjami - czy budować drogi droższe, ale takie gdzie jest perspektywa, że tych kolein tak szybko nie będzie, czy też wybudować więcej dróg.</u>
          <u xml:id="u-122.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Środków jest bardzo niewiele. Było zresztą pytanie, m.in. pana posła Kasprzyka, dotyczące obwodnicy, np. Jarosławia. Obwodnica w Jarosławiu jest bardzo skomplikowana, ma kosztować 240 mln zł - jedna obwodnica tego miasta. My nie przerywamy pracy związanej z przygotowaniem materiałów. Pan poseł pytał, czy przerywamy i czy nie mamy zamiaru. Mamy zamiar i nie przerywamy. Ale ja dzisiaj nawet nie jestem w stanie powiedzieć mieszkańcom Jarosławia i Wysokiej Izbie, kiedy rozpoczniemy budowę tej obwodnicy, bo nie mamy środków. Po prostu nie ma środków. Problem polega nie tylko na tym, ile my mamy tych środków w generalnej dyrekcji na rachunku specjalnym, czyli z benzyn i innych opłat, ale także na tym, że my chcieliśmy zmienić - tłumaczyłem to Wysokiej Izbie już pięcio- albo sześciokrotnie, ale niewiele to dało - zasady generalnej dyrekcji, zmienić ją na przedsiębiorstwo, które by miało osobowość prawną i mogło samodzielnie pożyczać, a nie tylko przy pomocy państwa. Dzisiaj każda złotówka pożyczona przez generalną dyrekcję jest złotówką pożyczoną przez budżet państwa i póki nie zmienimy tego w tym zakresie - nie tylko jeśli chodzi o ilość środków, ale także jeśli chodzi o podmiot, który miałby osobowość prawną i który mógłby zaciągać pożyczki na swój własny koszt czy też kosztem kilku innych... pożyczki na ten cel - póty w Polsce nie będzie budowanych dróg i autostrad w takim zakresie, w jakim byśmy chcieli. Któraś z pań posłanek pytała, jak to jest z tym programem, bo obiecywaliśmy 500 km autostrad i to miała być główna rzecz, która miała pociągnąć gospodarkę. Pani poseł i szanowni państwo, motorem, który miał pociągnąć tę budowę dróg i autostrad, była ustawa, którą państwo znacznym, zgodnym chórem odrzucili.</u>
          <u xml:id="u-122.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Straciliśmy rok na dyskusję nad tzw. ustawą o winietach, a pieniędzy jak nie było rok temu, tak nie ma dzisiaj. Pod koniec zostało zadane pytanie przez któregoś z posłów: To co macie zamiar dalej robić? Rząd, nasze ministerstwo przygotowało propozycje alternatywne - ponowne uruchomienie Krajowego Funduszu Mieszkaniowego przy Banku Gospodarstwa Krajowego, aby mógł on spełniać rolę przedsiębiorstwa, którego istnienie założyliśmy w poprzedniej ustawie, odrzuconej przez Sejm.</u>
          <u xml:id="u-122.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Jak długo potrwa procedura sejmowa? Nie wiem. Na razie można powiedzieć, że program budowy dróg i autostrad, który ogłosiliśmy - mówię o rządzie Leszka Millera - ma opóźnienie przeszło rok. Trudno mówić, że z tego programu coś oddaliśmy, on nie ruszył. Jak miał ruszyć, skoro nie ma środków? Czy ktoś widział autostradę albo drogę, którą można budować bez pieniędzy? Ja nie widziałem, nigdzie, także i u nas takie nie będą budowane.</u>
          <u xml:id="u-122.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Pan poseł Budnik mówił o zupełnie innej autostradzie, A-1 Gdańsk - Toruń - Nowe..., powiedzmy, że Toruń. Dlaczego przez 6 lat, mimo wygrania konkursu przez koncesjonariusza GTC i firmy amerykańskiej, żaden rząd tego nie podpisał? Mówię „żaden”, bo w tym czasie było pięciu ministrów zajmujących się drogami. Pięciu, obecnie jest piąty. Dlaczego żaden poprzedni nie podpisał? Pan poseł Budnik, zresztą z innej opcji politycznej, pyta mnie o to. Panie pośle, pan miał swoich ministrów w poprzednich 4 latach. Dlaczego żaden z nich nie podpisał? A szczerze mówiąc, nie podpisał dlatego - tak jak i obecny minister nie podpisuje - że wstępne ustalenia z tym koncesjonariuszem z punktu widzenia ekonomicznego tak obciążają budżet państwa na następne lata, że na dobrą sprawę każdy minister zwyczajnie boi się podpisać taką umowę. Tak, panie pośle Budnik, bardzo łatwo podpisać i zbudować kawałek autostrady, tylko potem następny parlament będzie pytał, który to minister zgodził się na tę budowę. Może miał jakieś, że tak powiem, skłonności, żeby taką umowę podpisać, bo z punktu widzenia ekonomicznego to było nieopłacalne. Ja nie mówię, że my autostradę A-1 już odsunęliśmy i nie będziemy do niej wracać. Będziemy. Powiem szczerze, panie pośle, że nawet przyjeżdżał tutaj właściciel, była o tym mowa. Kiedy pan premier Miller był w Stanach, były rozmowy, przyjechał tutaj właściciel firmy amerykańskiej. Potem odbyliśmy kolejne rozmowy i można powiedzieć, że sytuacja jest patowa, a polega to na tym, że te firmy nie chcą nic opuścić z tzw. ceny kilometra autostrady, my uważamy, że to, co podpisano 6 lat temu, jest za drogie, i tak trwa ta swoista przepychanka. My chcemy i proponujemy, aby te koszty zostały zbliżone do kosztów odcinków autostrad już wybudowanych w Polsce. Oczywiście będą one wyższe, wiemy o tym, bo jak sami budowaliśmy, to były wyższe. W każdym razie, panie pośle...</u>
          <u xml:id="u-122.7" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Pęk: Trzeba ściągnąć Chińczyków.)</u>
          <u xml:id="u-122.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Można tak sobie mówić, ale jak pan sam będzie ministrem - a mam nadzieję, że pan będzie - to ściągnie pan sobie Chińczyków i będzie pan przy pomocy łopat robił autostrady, jak się niektórym wydaje. A niestety, po pierwsze, trzeba mieć sprzęt i doświadczenie, po drugie, zabezpieczone środki, a po trzecie, był ogłoszony 6 lat temu przetarg i wygrał go określony koncesjonariusz. Cofnijmy się o te 6 lat i spytajmy, dlaczego ten, a nie inny.</u>
          <u xml:id="u-122.9" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Chcę powiedzieć, że decyzje dotyczące rozpoczęcia budowy autostrady A-1 bardzo nam leżą na sercu. Nie rezygnujemy z tego. Mamy nadzieję, że nastąpi przełom. Jeżeli nastąpi przełom ze strony koncesjonariusza, to znaczy zmieni on niektóre ze swoich zapisów, my jesteśmy gotowi to podpisać, ale musimy mieć jasność, co podpisujemy, na jakich zasadach i co z tego gospodarka polska, region polski będzie miał.</u>
          <u xml:id="u-122.10" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">To, że wojewoda jest bardzo zainteresowany, sam łopatą ziemię kopał... Ja też, jak pan chce, mogę pojechać i łopatę włożyć. Z przyjemnością, proszę bardzo, nawet kilka łopat. Ale problem polega na tym, czy będzie tam budowana droga, czy jest możliwość, czy też nie. Temu, że wojewoda i obywatele regionu jej chcą, ja się nie dziwię, ja też chcę, choć nie jestem z tego regionu, żeby była jasność. Moja chęć wcale nie jest mniejsza, tylko że chęcią też nie zbuduję autostrady.</u>
          <u xml:id="u-122.11" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Pan poseł Maniura pytał o autostradę Wrocław-Nogawczyce, która nie ma jeszcze parametrów autostrady, została zbudowana... Chcę zresztą powiedzieć, że to jest ta część autostrady, która została zbudowana z budżetu, znacznie mniejszymi nakładami niż żądają koncesjonariusze. Chcemy wrócić do przetargu, który został tam już ogłoszony w związku z tą częścią autostrady Wrocław-Nogawczyce, przystosować się do warunków autostradowych i, proszę państwa, niestety także za ten odcinek pobierać opłaty. Wszystkie autostrady w związku z decyzjami, jakie zostały podjęte, będą musiały być płatne. Nie ma na dzisiaj innej możliwości wybudowania w Polsce tych dróg, przynajmniej my takiej nie widzimy. Ja nie mówię o drogach krajowych i drogach szybkiego ruchu, tylko o autostradach. Zatem dla tej drogi, która będzie musiała być przystosowana, trzeba będzie szukać operatora, chcemy w maju spróbować to zrobić.</u>
          <u xml:id="u-122.12" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Pani poseł Piotrowska pyta z grubsza o to samo, co pan poseł Budnik, o autostradę A-1. Mogę tylko dopowiedzieć, że zgadzam się oczywiście, ona była w 1997 r... Negocjatorzy półtora roku temu nawet parafowali w części tę umowę, ale nasz rząd nie zdecydował się jeszcze na jej podpisanie, mimo że, jak mówię, właściciel Bechtela przyleciał specjalnie do Polski, nie ma tygodnia, żeby przedstawiciele gdańskiej firmy GTC nie byli na rozmowach w ministerstwie, bo nie ma przełomu, związanego z zupełnie inną sprawą, mianowicie ekonomicznym i gwarancyjnym usytuowaniem autostrady. Bardzo łatwo to podpisać, a potem trzeba będzie spotykać się z panem posłem Lepperem czy jego następcą i tłumaczyć się, kto podpisał, za ile, jakie są gwarancje itd. Dlatego się wstrzymujemy. Będę pewny, będę miał jasność, że to jest oczywiste i że będę mógł się wytłumaczyć, to proszę bardzo, będziemy podpisywać.</u>
          <u xml:id="u-122.13" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Następne pytanie: Ile oddano z tych 500 km, z tego programu? Jak mówię, program nie został ruszony. Chcę powiedzieć - odpowiadam - my nie rezygnujemy z programu, który został przygotowany półtora roku temu. On jest opóźniony już o rok, ale nie rezygnujemy i nie mówimy, że będziemy z niego rezygnować. W trybie pilnym przyjdzie do Sejmu propozycja nowej, zmienionej ustawy, zakładająca, że jeżeli już nie chodzi o to, z jakich kierunków pochodziłyby środki dla tego specjalnego podmiotu, to przynajmniej można stworzyć podmiot, który by mógł samodzielnie realizować zadania związanie z budową, czyli pożyczać pieniądze z różnych źródeł finansowych. Bo środki finansowe są, to znaczy przedstawiciele Banku Europejskiego i Światowego chętnie nam pożyczą pieniądze na budowę dróg i autostrad. Ale trzeba mieć albo duży kredyt, albo trzeba mieć gwarancję. Państwo dalszych możliwości udzielania w nieskończoność gwarancji nie ma. Państwo - w sensie budżet. Niestety są to możliwości ograniczone i to przez konstytucję.</u>
          <u xml:id="u-122.14" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Pan poseł Kuropatwiński pyta: Ile wynosi tak naprawdę ten odcinek? - bo 50 wydaje mu się jest... Nasze wyliczenia wskazują, że on ma dokładnie 48 km. I co ja mam dyskutować? Odpowiedziałem także panu posłowi, czy to dobrze czy źle, bo ma pan poseł wrażenie, że staramy się tych samochodów tam nie wpuścić. Tak jest, ale powiedziałem poprzednio, że zgodnie z prawem. Mamy prawo ważyć każdy samochód, który wjeżdża na drogi nieprzygotowane do takiego ciężaru. A ten samochód równie dobrze może jechać autostradą, za którą będzie płacił i którą będzie naprawiał kto inny, a nie gmina. Myślę, że w naszym interesie jest to, aby na tych odcinkach autostrad odbywał się ruch w jak największym zakresie. A to, że koncesjonariusz na tym zarobi, to - mój Boże - każdy, kto robi jakiś interes, chce na tym zarobić. Proszę bardzo, na tym polega interes. Myślę, że w naszym interesie - społecznym, gmin, mieszkańców, obywateli tych powiatów, tych dróg alternatywnych - jest, aby ten ruch samochodów, zwłaszcza ciężarowych, przeniósł się właśnie na te autostrady, a nie odbywał się pod oknami.</u>
          <u xml:id="u-122.15" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Pan poseł Tomaszewski pyta... Mówiłem o Strzałkowie i o tych 3 km ciągu pieszego. W maju przystępujemy tam do pracy, jeśli chodzi, panie pośle, o ten kawałek, bo co do zasady i potrzeby - jak pan powiedział - to się tu zgadzamy. Jest problem przeprowadzania dzieci przez jezdnie do szkół przy drogach alternatywnych. Muszę zresztą powiedzieć, że znam ten temat wyśmienicie, bo jeszcze kiedyś, gdy byłem szefem Krajowego Urzędu Pracy, jeszcze we wcześniejszym rządzie, tośmy wtedy rozpoczęli tę słynną akcję, polegającą na tym, żeby „uruchomić” bezrobotnych do przeprowadzania dzieci na drogach szczególnie niebezpiecznych i ruchliwych. Przyniosło to wtedy spore rezultaty. Sporo osób przeprowadzało te dzieci. Odbywało się to na tej zasadzie, że połowę bezrobotni otrzymywali z Funduszu Pracy, a w części do tych opłat dołączały się samorządy. Kiedy urzędy pracy znalazły się pod egidą samorządów, patronat w tym zakresie ze strony państwa jakby ustał i tylko w niektórych przypadkach ci przeprowadzający dzieci przez jezdnie się ostali. W innych przypadkach samorządy się z tego wycofały. W każdym razie muszę powiedzieć, że w tej sprawie decyzje mogą podejmować tylko samorządy. To nie leży... Znaczy nie możemy się tym dzisiaj zajmować nawet z punktu widzenia prawnego.</u>
          <u xml:id="u-122.16" who="#komentarz">(Poseł Józef Skutecki: Jeżeli można, panie ministrze. Na tak ruchliwej drodze, nikt nie będzie przeprowadzał dzieci za rękę. To jest prosty odcinek bardzo ruchliwej drogi.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Nie, panie pośle, proszę już nie dyskutować z panem ministrem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Panie pośle, odpowiadam panu posłowi Tomaszewskiemu, który powiedział, że w jednym tylko miejscu pozostał przeprowadzający, a w innych nie, a przydałoby się. Odpowiadam zatem dzisiaj, że nie możemy tego „uruchamiać”, choć sama idea powstała w tym rządzie, w którym pełniłem inną funkcję jeszcze w poprzednim okresie. Czy dzisiaj są potrzebni przeprowadzający te dzieci, czy nie? - na to nie odpowiadam. Odpowiadam tylko, że to już dzisiaj nie jest w zakresie naszego zainteresowania.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Pan poseł Pęk pyta: Dlaczego tiry, zwłaszcza na łysych oponach, przejeżdżają „zakopianką” i nikt ich nie zatrzymuje? Kto za to odpowiada? Dzisiaj dwie służby są do tego upoważnione, to znaczy przede wszystkim policja drogowa, która powinna kontrolować, sprawdzać... Zresztą wiem, że na „zakopiankę” bardzo wiele samochodów ciężarowych ma zakaz wjazdu, zwłaszcza wtedy gdy jest oblodzenie tej jezdni, bo rzeczywiście ma pan rację, że takie utrudnienia występowały zwłaszcza na podjazdach. Tak więc sporo tych tirów w swoim czasie policja poodstawiała. Mogę tylko powiedzieć, że są już decyzje dotyczące szybkiej budowy dalszej części „zakopianki”, aż do Rabki - bo takie są ostateczne ustalenia - i dopiero w Rabce zakończymy dwupasmówkę, więc to jakby rozwiąże te problemy w najbliższym czasie. Dzisiaj ta „zakopianka” jest przedmiotem naszego szczególnego zainteresowania. Mam nadzieję, że wreszcie nadejdzie lato, więc już te problemy z łysymi oponami się skończą, co nie zmienia faktu, że trzeba nadal tiry i inne tego typu wozy wszędzie kontrolować, zwłaszcza jeśli chodzi o nacisk na oś. Chcemy ten element nacisku na oś w ogóle w Polsce... w najbliższym czasie ma to być jedna z poważniejszych naszych decyzji, a nasza Inspekcja Transportu Drogowego, którą powiększamy co 6 miesięcy, ma się tym w znacznie większym zakresie zająć. Mam więc nadzieję, że będzie nad tym pracowała. Takie mam sygnały.</u>
          <u xml:id="u-124.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Pan poseł Łyżwiński mówił, że NIK kontrolował Autostrady Wielkopolskie i odnalazł tam wiele, że tak powiem, przekrętów - cytuję. Nic mi na ten temat nie wiadomo. Przykro mi, ale nie znam takich ustaleń NIK, który znalazłby przekręty w Autostradach Wielkopolskich. Jeżeli znalazł, to rozumiem, że przekazał sprawę do prokuratury i prokuratura się tym zajęła, ale bardzo przepraszam, Autostrady Wielkopolskie nie są firmą państwową ani związaną z rządem. To jest oddzielna firma. Jeżeli są tam przekręty, to powinien się tym zająć jak najszybciej prokurator, ale nic mi na ten temat nie wiadomo.</u>
          <u xml:id="u-124.3" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Łyżwiński: Ja panu dostarczę te dokumenty.)</u>
          <u xml:id="u-124.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Bardzo proszę, ale powiadam jeszcze raz, że nie jestem prokuratorem i myślę, że jeżeli takie dokumenty są, to najlepiej przekazać je do prokuratury.</u>
          <u xml:id="u-124.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Pan poseł Andrzej Lepper pytał o sprawy gwarancji itd. Po pierwsze, panie pośle, chciałbym przekazać panu dokładną informację. Wzięliśmy z sobą całą dokumentację w tej sprawie, bo - szczerze mówiąc - byłem przygotowany na to, że takie pytanie padnie, bo ono tu już nieraz przy innych okazjach było zadawane. Tak więc ta gwarancja dla Autostrad Wielkopolskich jest w aneksie nr 4 do umowy koncesyjnej zawartej 30 października 2000 r. Podpisał ją ze strony rządu minister Widzyk. Gwarancje sięgają sumy 800 mln euro i autostrady zaczną je spłacać w 2018 r. To są dokładne informacje, jakie zaczerpnąłem z aneksu do umowy koncesyjnej z 30 października 2000 r.</u>
          <u xml:id="u-124.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Pan poseł Jurgiel pyta, i słusznie: Co wobec tego w zamian? Rozumiem bowiem, panie pośle, że się zgadzamy, że coś w zamian musi być, skoro tamta ustawa „padła”, bo po prostu nie ma środków. Musielibyśmy zlikwidować cały program budowy obwodnic, który bardzo pięknie ruszył. Oddajemy przecież kilkanaście obwodnic co roku. Nadal się ten program kontynuuje, ale zaczyna nam brakować środków na realizację kolejnych obwodnic miast, nawet już pomijając autostrady. Jeżeli w najbliższym czasie przyjdziemy do Sejmu i kolejny pomysł mówiący już nie o tym, żeby reorganizować generalną dyrekcję, żeby ściągać dodatkowe środki, lecz mówiący przynajmniej o tym, żeby utworzyć podmiot, który zająłby się tym, co się nazywa inżynierią finansową na potrzeby budowy dróg, też zostanie odrzucony albo będzie to bardzo długo trwało, to po prostu będziemy nadal tracili czas. Mam nadzieję, że dzisiaj wieczorem Sejm przyjmie poprawki Senatu ostatecznie, jeśli chodzi o tzw. specustawę dotyczącą budowy dróg krajowych i autostrad, która bardzo skraca podejmowanie decyzji w przypadku budowy dróg krajowych i autostrad.</u>
          <u xml:id="u-124.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Jak chodzi o autostradę Via Baltica, czy nie ma tutaj zmian? Nie, nie ma żadnych zmian lokalizacyjnych. Aktualna jest lokalizacja tej drogi szybkiego ruchu, która była projektowana. Jeśli chodzi o rozmowy naszego prezydenta w tym zakresie, to wiemy, iż właściwie wszyscy zainteresowani chcą, aby przyspieszyć budowę tej drogi, zwłaszcza kraje nadbałtyckie. Jesteśmy oczywiście za tym, żeby budowę takiej drogi przyspieszyć, ale nie kosztem budowanych dróg, które dotychczas są w rozporządzeniach państwowych, bo tutaj nikt nie ma zamiaru nikomu ustępować. Jest, proszę państwa, natomiast nadzieja, iż Unia Europejska przeznaczy dodatkowe środki na budowę tej drogi, która jest związana nie tylko z Polską, ale także jeszcze z krajami bałtyckimi.</u>
          <u xml:id="u-124.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Było jeszcze kolejne pytanie: Kiedy będzie lista, jeśli chodzi o wykupywanie terenów pod budowę tych autostrad? Pierwsze pytanie: Czy zaczynamy wykupywać tereny na trasie Toruń-Łódź? Zaczynamy, ale jeszcze, że tak powiem, nie rozpoczęliśmy tego procesu, w najbliższym czasie rozpoczniemy. Tak czy inaczej proces wykupu gruntów pod przyszłe autostrady, nawet jeżeli on się opóźnia, musi być realizowany. Jeżeli tego nie zrobimy, to potem z innymi decyzjami niestety będziemy musieli czekać. Natomiast pytanie: Czy mamy listę osób, od których wcześniej wykupiły... itd? Nie, nie mamy takiej listy ani w ministerstwie, ani... Pytałem tutaj dyrektora Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad i oni także takiej listy nie mają. Muszę powiedzieć, że dowiadujemy się tego, czyja działka i od kogo ją kupujemy, dopiero wtedy, kiedy przystępujemy do aktu samego wykupu. Po wykupie wszystkich terenów pod daną autostradę, jeżeli będzie takie życzenie Wysokiej Izby... Musimy to jeszcze skonsultować, na ile to jest materiał poufny, na ile inny... bo być może tutaj jest potrzebna poufność, nie każdy bowiem obywatel musi się zgadzać na to - jeżeli był prawnym właścicielem, kupiono od niego tę działkę - żeby jego nazwisko, że tak powiem, chodziło po całej prasie ogólnopolskiej. Więc trzeba by tu zobaczyć, jak to pod tym względem funkcjonuje. Ale mogę powiedzieć, że, jak trzeba, odpowiem na to pytanie w szczegółach, przy czym taką listę, jeżeli będzie taka decyzja Wysokiej Izby, można przygotować, ale tylko dla tych odcinków, gdzie już nastąpiło wykupienie, bo w wypadku tych, gdzie ma nastąpić, to my oczywiście nie wiemy, od kogo przyjdzie nam wykupywać. My kupujemy tak, jak są wytyczone granice drogi. Potem dopiero w trakcie okazuje się, kto jest właścicielem tych dróg.</u>
          <u xml:id="u-124.9" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Było szersze pytanie, które prawie na koniec zostawiłem. Na ile ministerstwo jest w stanie zapewnić te środki, zwłaszcza na te drogi samorządowe, które są niszczone w wyniku takich albo innych działań? Chcę powiedzieć, że my się musimy, z punktu widzenia istniejącego prawa, zajmować tymi drogami, które podlegają zarządowi generalnej dyrekcji, a wskutek tego są także pod nadzorem ministerstwa. Niestety, drogi powiatowe, gminne itd., wojewódzkie także, są usytuowane w zupełnie innym systemie zarządzania i w innym systemie są także finansowane. Środki, które idą na tamte drogi, są przeznaczone bezpośrednio dla powiatów i województw. My nie mamy tych środków na tamte drogi.</u>
          <u xml:id="u-124.10" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Od czasu do czasu wspomagamy na przykład samorządy powiatowe i wojewódzkie z tzw. dodatku 10-procentowego, który Wysoka Izba na przykład w ubiegłym roku i w tym zostawiła do naszej dyspozycji wspólnie z ministrem finansów. Ale to są z punktu widzenia finansowego jedyne środki, jakie mamy dodatkowo do dyspozycji. Żadnych innych środków ani w ministerstwie, ani w generalnej dyrekcji nie tylko że nie mamy, ale nawet, gdyby jakiekolwiek były, nie mamy prawa przekazywać ich na drogi, które nie podlegają naszej jurysdykcji.</u>
          <u xml:id="u-124.11" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Myślę, panie marszałku, że to wszystko.</u>
          <u xml:id="u-124.12" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Jurgiel: Panie ministrze, przepraszam, jeszcze środki, które zostały przeniesione z dróg krajowych na autostrady, czy będą przeniesione. To ważne pytanie, przepraszam, panie marszałku, ale...)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Nie, szanowni panowie posłowie, nie ma drugiej tury pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">To znaczy, ja tylko powiedziałem...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Nie chciałbym też tak prowadzić zapytań poselskich, żeby zapytania ograniczyły się do jednego pytania praktycznie. Zapytania przerodziły się w debatę w ogóle o stanie drogownictwa. Regulamin Sejmu jest tutaj jasny. Jest pytanie, jest odpowiedź; są pytania dodatkowe, jest odpowiedź. I przechodzimy do następnego pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Tutaj, panie marszałku, są jeszcze...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">...dwa pytania, muszę powiedzieć, bardzo szczegółowe, dotyczące określonej drogi, przy której coś robimy. Ja tu nawet konsultowałem się z dyrektorem, ale nawet on nie wie, bo tego typu punktów, małych miejscowości, przy których robimy różne drobne rzeczy, na wszystkich drogach krajowych i na tysiącach kilometrów... Nie jesteśmy tu przygotowani, na te więc akurat pytania, bardzo szczegółowe, jesteśmy gotowi odpowiedzieć na piśmie. Natomiast tutaj, jakby publicznie, nie bardzo... bo musiałbym poświęcić temu kilka godzin. To po pierwsze. Po drugie, szczerze mówiąc, nie jestem zorientowany w takich aż szczegółach.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#komentarz">(Poseł Edward Maniura: Panie ministrze, a spłata kredytów? Jaka jest wysokość spłaty przypadająca na ten rok? Nie było odpowiedzi.)</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Mowa o Wrocław-Nogawczyce, o tej drodze?</u>
          <u xml:id="u-130.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-130.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Jak powiedziałem, ta droga była budowana z budżetu.</u>
          <u xml:id="u-130.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Czy my w tym roku... już jest przewidywana, panie dyrektorze, część rat do spłacenia?</u>
          <u xml:id="u-130.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Część jest przewidywana. Nie potrafię w tej chwili...)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Panie Ministrze! Proponuję...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Ja nie znam szczegółowego rozliczenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Panie ministrze, jeśli można. Państwo posłowie pytają...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Pan dyrektor też nie zna. Proponuję więc na piśmie odpowiedzieć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Właśnie, chciałem to zaproponować.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Państwo posłowie pytają o bardzo szczegółowe kwestie niezwiązane z treścią zapytania głównego. Siłą rzeczy szczegółowa odpowiedź może być udzielona tylko na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-135.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu ministrowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Dziękuję państwu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję państwu posłom.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przechodzimy do odpowiedzi na kolejne pytanie.</u>
          <u xml:id="u-137.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pytanie zadaje pan poseł Kazimierz Marcinkiewicz.</u>
          <u xml:id="u-137.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To jest pytanie do pana ministra skarbu, a dotyczy spraw, które ostatnio są opisywane w mediach, działań PZU SA. Co pewien czas sprawy związane z tym zakładem ubezpieczeń wracają na wokandę, wracają na łamy gazet. Tym razem chodzi o taką strasznie dziwną umowę, jaką pan prezes Montkiewicz zawarł z bankiem inwestycyjnym HSBC. Zawarł tę umowę bez wiedzy, bez zgody rady nadzorczej. Może zgoda rzeczywiście nie była tu potrzebna, ale wiedza na pewno. Zawarł tę umowę bez wiedzy i zgody właścicieli, czyli ministra skarbu, który sprawuje w imieniu państwa nadzór właścicielski, ale także bez wiedzy i zgody pozostałych właścicieli. Ta umowa... nie do końca wiadomo tak naprawdę, na czym ona w 100 procentach polega, ale stąd i moje pytanie.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Czy ta umowa jednak nie narusza prawa? Czy nie narusza prawa właścicieli, prawa poszczególnych organów spółki? Czy to postępowanie co do wykupu akcji przez, no, też tak do końca nie wiadomo, kogo, na parę miesięcy, powiedzmy, przed upublicznieniem akcji, jest zgodne z interesem społecznym? Czy jest zgodne z interesem skarbu państwa? Czy mają te działania prowadzić do zmian właścicielskich, ale nieuzgodnionych z obecnymi właścicielami, czyli dokonywanych na własną rękę przez prezesa Montkiewicza? Czy nie jest czasami tak, że mamy tutaj do czynienia, być może, z takimi praktykami, z którymi już kiedyś mieliśmy do czynienia, a polegały te praktyki na tym, że przy pomocy różnych działań wewnętrznych zarządy firm skarbu państwa uwłaszczały się właśnie w taki zadziwiający sposób na majątku państwowym? W związku z tym pytam: Jakie działania minister skarbu państwa podjął w ramach tego postępowania, jako organ sprawujący nadzór właścicielski? To może na początek tyle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o udzielenie odpowiedzi podsekretarza stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa panią minister Barbarę Misterską-Dragan.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraMisterskaDragan">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W odpowiedzi na pytanie pana posła Kazimierza Marcinkiewicza pragnę poinformować, że minister skarbu państwa przywiązuje najwyższą wagę do wydarzeń, jakie w ostatnim czasie miały miejsce w PZU SA. Powszechny Zakład Ubezpieczeń Spółka Akcyjna to nie tylko ważna i strategiczna spółka, w której większościowym udziałowcem jest skarb państwa, ale również instytucja zaufania publicznego. Biorąc pod uwagę bardzo złożony i trudny proces prywatyzacji, proszę pozwolić mi, że przypomnę kilka faktów dotyczących właśnie tego zagadnienia.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraMisterskaDragan">Prywatyzacja Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń jest realizowana na podstawie umowy z dnia 5 listopada 1999 r., uzupełnionej umowami dodatkowymi z 3 kwietnia i 4 października 2001 r. Do prywatyzacji tej odnoszą się również postanowienia Rady Ministrów z 2 kwietnia 2002 r. w sprawie zmiany strategii prywatyzacyjnej. Rada Ministrów zdecydowała wówczas o potrzebie zachowania przez skarb państwa kontroli nad PZU SA oraz że po wprowadzeniu akcji spółki do publicznego obrotu nastąpi zbycie 21% akcji należących do skarbu państwa na rzecz Eureko. Na posiedzeniu tym 2 kwietnia 2002 r. był również obecny pan Zdzisław Montkiewicz, prezes zarządu spółki. Należy więc przyjąć, że ta strategia skarbu państwa wobec PZU SA była mu znana od samego początku.</u>
          <u xml:id="u-140.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraMisterskaDragan">Stanowisko Ministerstwa Skarbu Państwa, zmierzające do wykonania zarówno umowy, jak i postanowień Rady Ministrów, zostało wyrażone 4 listopada 2002 r. w piśmie do Zarządu PZU SA. W piśmie tym zawarto informacje o wszelkich działaniach, jakie podejmuje minister skarbu państwa, oraz sformułowano oczekiwania wobec zarządu spółki. Ani w strategii przyjętej przez Radę Ministrów 2 kwietnia 2002 r., ani w zamierzeniach Ministerstwa Skarbu Państwa odnośnie do wykonania tej strategii nie mieściło się podejmowanie działań ani też zawieranie jakichkolwiek umów mających na celu skup akcji własnych spółki, bez względu na ich przeznaczenie. W szczególności nie było żadnej delegacji dla zarządu tej spółki. W związku z tym umowę z HSBC, bo tak w skrócie będę nazywać ten podmiot, należy rozpatrywać nie tylko na płaszczyźnie formalnoprawnej, to jest co do zgodności z Kodeksem spółek handlowych, zgodności z Kodeksem cywilnym, lecz głównie w kategoriach zaufania. Wzajemne zaufanie między akcjonariuszami i zarządem, poszanowanie ładu korporacyjnego powinno służyć wszystkim akcjonariuszom. Zawierając taką umowę, o której dzisiaj mówię, zarząd wkroczył w obszar zastrzeżony do decyzji właścicielskich, których nie można podejmować bez wyraźnego upoważnienia. Ministerstwo Skarbu Państwa stoi na stanowisku aktywnego dialogu i porozumienia z akcjonariuszami w interesie spółki i jej klientów. W stanowisku tym nie mieszczą się żadne zachowania, które naruszają wzajemne zaufanie partnerów, a w szczególności działania zmierzające do zmiany struktury właścicielskiej, podejmowane bez wiedzy i zgody akcjonariuszy.</u>
          <u xml:id="u-140.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraMisterskaDragan">Wysoka Izbo! Pierwszy sygnał, pierwszą informację o planowanych przez Zarząd PZU SA działaniach w sprawie skupu własnych akcji spółki minister skarbu państwa otrzymał 10 lutego 2003 r. Była to informacja pochodząca od zarządu dotycząca tego, iż równolegle z ofertą publiczną akcji posiadanych przez skarb państwa zamierza się przeprowadzić publiczną emisję akcji nowej emisji lub sprzedaż akcji istniejących, które spółka zamierza nabyć od akcjonariuszy mniejszościowych. Należy podkreślić, iż z treści tego pisma wynikało, że operacja ta pozostaje w sferze planów i nie zostały podjęte żadne działania zmierzające do jej urzeczywistnienia. W związku z tym w piśmie z 27 lutego 2003 r. minister skarbu państwa podtrzymał stanowisko Ministerstwa Skarbu Państwa w sprawie dalszego trybu działania, zgodnie z postanowieniem z 2 kwietnia 2002 r. Rady Ministrów. W piśmie tym przypomniano, że decyzja Rady Ministrów nie przewiduje podwyższenia kapitału zakładowego PZU SA. O faktycznym stanie sprawy, która jest przedmiotem zapytania pana posła, minister skarbu państwa powziął wiadomość z pisma z dnia 10 marca 2003 r. Pismo to zostało przygotowane i sporządzone przez podmiot badający sprawozdanie finansowe spółki PZU SA i było adresowane do prezesa zarządu spółki i do rady nadzorczej. W piśmie tym audytor poinformował, że w trakcie badania została ujawniona umowa o najwyższym stopniu poufności, którą PZU SA zawarł 2/3 grudnia 2002 r. z firmą HSBC.</u>
          <u xml:id="u-140.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraMisterskaDragan">W tej sytuacji niezwłocznie, najszybciej jak było to możliwe, zostało zwołane posiedzenie rady nadzorczej z udziałem biegłego rewidenta. Ponadto pismem z dnia 21 marca tego roku minister skarbu państwa wezwał prezesa zarządu do złożenia wszelkich wyjaśnień w tej sprawie, wyjaśnienia okoliczności i podstaw prawnych zawarcia przedmiotowej umowy. Posiedzenie rady nadzorczej odbyło się w dwóch turach: 25 marca i 2 kwietnia tego roku. 25 marca 2003 r. w czasie pierwszej części posiedzenia rada nadzorcza wysłuchała informacji, które przedstawił zarząd, dotyczących zawartej umowy. Przystąpiono do jej analizy, zasięgnięcia opinii prawnych oraz pozyskania dodatkowych wyjaśnień od prezesa zarządu spółki pana Zdzisława Montkiewicza. 2 kwietnia 2003 r. w czasie drugiej tury posiedzenia rady nadzorczej została podjęta uchwała stwierdzająca, że po wszechstronnym przeanalizowaniu zarówno treści umowy zawartej pomiędzy PZU SA i HSBC, jak również złożonych wyjaśnień ustnych i przedłożonych materiałów rada nadzorcza stwierdza, że zawarcie umowy nie znalazło jakiegokolwiek uzasadnienia. W tej sytuacji rada nadzorcza pozytywnie przyjęła oświadczenie zarządu o gotowości jej niezwłocznego rozwiązania ze skutkiem natychmiastowym. Rada nadzorcza wyraziła również oczekiwanie, że rozwiązanie tej umowy nie spowoduje żadnych dodatkowych kosztów dla spółki i zobowiązała zarząd spółki do przedłożenia szczegółowego rozliczenia efektów pracy firmy HSBC i kosztów dotyczących realizacji umowy oraz kosztów wypowiedzenia tej umowy. Właśnie w dniu dzisiejszym, o godz. 14, rozpoczyna się kolejne posiedzenie rady nadzorczej, na którym między innymi rada zajmie się analizą rozliczenia tych kosztów i efektów wynikających z podpisanej umowy.</u>
          <u xml:id="u-140.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraMisterskaDragan">Wysoka Izbo! Chcę również poinformować, że w dniu dzisiejszym Ministerstwo Skarbu Państwa otrzymało informację podpisaną przez dyrektora biura zarządu spółki PZU SA, że odpowiednia umowa została wypowiedziana. Minister skarbu państwa, biorąc pod uwagę także wypracowane w dniu dzisiejszym stanowisko rady nadzorczej, podejmie decyzję zgodnie z przysługującymi mu prerogatywami wynikającymi ze statutu spółki. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję pani minister.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Chęć zadania pytania dodatkowego zgłosili posłowie: pan poseł Kazimierz Marcinkiewicz, pan poseł Bogdan Pęk, pani posłanka Małgorzata Rohde, pan poseł Stanisław Kalemba, pan poseł Tomasz Markowski, pan poseł Bronisław Dankowski i pan poseł Jan Łączny.</u>
          <u xml:id="u-141.2" who="#komentarz">(Poseł Zofia Grzebisz-Nowicka: Jeszcze ja.)</u>
          <u xml:id="u-141.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Zgłasza się jeszcze pani poseł Zofia Grzebisz-Nowicka.</u>
          <u xml:id="u-141.4" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Nie ma innych zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-141.5" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Zamykam listę posłów zapisanych do zadania pytań.</u>
          <u xml:id="u-141.6" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Kazimierza Marcinkiewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Panie Marszałku! Pani Minister! Bardzo serdecznie dziękuję za wszystkie wyjaśnienia. Są one bardzo dokładne, ale skłaniają mnie do zadania kolejnych pytań, ponieważ z tego wynika, że jednak mamy chyba do czynienia z pewnego rodzaju skandalem. Czy pani minister się ze mną zgodzi? Jeśli jest tak, że Zarząd PZU, pan prezes Montkiewicz, informuje ministra skarbu państwa 10 lutego o ewentualności powzięcia działań w związku z zamiarem kupna akcji i robi to dwa miesiące po zawarciu umowy w dniu 2 czy 3 grudnia poprzedniego roku w sprawie kupna akcji, to czy nie mamy tu do czynienia z sytuacją, w której - by nie używać mocnego słowa: kłamstwo - zarząd firmy z większościowym udziałem skarbu państwa dezinformuje ministra skarbu państwa o podejmowanych działaniach? Czy zasada szczególnej poufności danej umowy to jest zasada poufności przed właścicielami firmy? Czy to w ogóle jest możliwe?</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Czy pani minister zgodzi się ze mną, że gdy Sejm pracuje teraz nad ustawami ubezpieczeniowymi - dzisiaj będziemy je uchwalali - w których znajduje się art. 226 ust. 5, specjalnie dla poprzednich rządów PZU stworzony, umożliwiający, że tak powiem, ministrowi skarbu państwa żądanie zwołania walnego zgromadzenia ze względu na to, co dzieje się w spółce - rząd przyznał w czasie dyskusji w komisji, że ten ustęp jest wpisany dokładnie ze względu na to, co działo się w PZU - należy zadać pytanie: Czy nie mamy dziś do czynienia z takimi działaniami, które pokazują, że trzeba tworzyć specjalne prawo dla tej firmy, firmy z udziałem większościowym skarbu państwa, której ufają miliony Polaków, którą tworzą i bogacą miliony Polaków? Czy nie mamy do czynienia ze skandalem?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Bogdana Pęka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#PosełBogdanPęk">Pytanie do Ministerstwa Skarbu Państwa. Była kiedyś prywatyzacja PZU, 30% akcji, jeden z największych skandali III Rzeczypospolitej. Sprawy będą się toczyć przez Trybunałem, przed sądami. Siedzą, zatrzymani byli zarządzający, i to pewnie nie koniec jeszcze. Dzisiaj próbuje się wmówić opinii publicznej, że kluczowym problemem tej firmy jest jakaś umowa dotycząca skupu akcji własnych. A ja mam pytanie kluczowe - jest to ostatni podmiot liczący się, polski, kapitałowy, oprócz PKO BP: czy ta kampania, którą rozpoczęła „Gazeta Wyborcza” i pokrewne jej media pod kontrolą obcego kapitału, nie ma wymusić na rządzie polskim prywatyzacji na rzecz Eureko, która to firma ma 290 mln euro straty w tym roku, jest podmiotem zadłużonym, mniejszym, słabszym od PZU, i czy nie jest to próba wymuszenia na rządzie polskim zmiany tej zasady, o której tu była mowa, że rząd polski utrzymuje pakiet kontrolny i nie dopuszcza do przejęcia przez obcy kapitał pełnej kontroli nad tą spółką? Czy nie istnieje niebezpieczeństwo, że ta skoordynowana kampania, w części ogłupiająca, ma spowodować zmianę strategii rządu polskiego i sprzedaż PZU, a także niedopuszczenie do ewentualnego połączenia sił banku PKO BP z PZU w silny podmiot kapitałowy, jak to się dzieje w ramach globalizacji na całym świecie? Pytam o to dlatego, że usłyszałem od pana premiera Kołodki wczoraj, podczas posiedzenia klubu, że on tego nie rozumie. A ja też nie rozumiem. Jak my wchodzimy do Unii Europejskiej, zgadzając się na globalizację w ramach Unii Europejskiej, gdzie tworzą się coraz silniejsze podmioty kapitałowe, małe są eliminowane i likwidowane, a my w Polsce nie rozumiemy, co to znaczy tworzyć silny podmiot polski, ostatni, jaki na tym rynku istnieje. Więc chcę mieć pewność, że nie dojdzie pod wpływem tej kampanii wymuszającej oddanie ostatnich polskich dóbr do zmiany strategii rządu i że PZU zostanie pod pełną kontrolą, to znaczy 51% akcji w rękach rządu polskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Małgorzatę Rohde.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#PosełMałgorzataRohde">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#PosełMałgorzataRohde">Pani Minister! W marcu tamtego roku w dwóch oddziałach PZU, w oddziale szczecińskim i w oddziale wrocławskim, odbyła się bardzo specjalna kontrola tychże oddziałów. Oczywiście normalny fakt, są kontrole różnego rodzaju, odbywają się. Jednak w tym przypadku czy prawdą jest, że kontroli tych dwóch oddziałów dokonała firma audytorska Deloitte &amp; Touche? Czy możliwe jest, że kontrola ta kosztowała około miliona dolarów? Można by mieć takie podejrzenia, ponieważ kontrola odbywała się w bardzo dziwnej atmosferze. Grupa młodych ludzi przez 3 miesiące mieszkała w najlepszych hotelach i jadła też w najlepszych hotelach. Nie wiem czemu miał służyć akurat taki typ kontroli i taki model wybrania tych dwóch oddziałów. Prosiłabym o odpowiedź, która by rozwiała te wątpliwości. Czy była taka kontrola, dlaczego firma audytorska i jakie koszty. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Kalembę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#PosełStanisławKalemba">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#PosełStanisławKalemba">Panie Marszałku! Pani Minister! Prosiłbym o odpowiedź, czy zmiana po raz kolejny ministra skarbu państwa, bo mamy około 1,5 roku pracy obecnego rządu, a jest trzeci minister. Poprzedni minister odszedł po kilku miesiącach. Proszę o odpowiedź, czy sprawa prywatyzacji PZU SA ma, pani zdaniem, z tym związek, że następuje tak szybka zmiana kolejnych ministrów?</u>
          <u xml:id="u-148.2" who="#PosełStanisławKalemba">Po drugie, pani minister, tak jak jest batalia o podział rynku mediów, czego jesteśmy świadkami, biorąc pod uwagę prace Komisji Śledczej, czy pani zdaniem, nie jest to kolejna batalia o podział łupów na rynku ubezpieczeniowym? I czy to nie mieści się w tym kanonie, o którym pisze profesor ekonomii pan prof. Poznański, że prywatyzacja w Polsce strategicznych firm, banków i instytucji ubezpieczeniowych to jest jeden wielki przekręt, bo sprzedaje się za 10 do 15% wartości kapitałowi zagranicznemu, wywłaszcza się właścicieli polskich. I, pani minister, czy działania ministra skarbu państwa idą w tym kierunku, tak jak to w umowie programowej było zapisane na początku pracy tego rządu, chyba w expose wspominał o tym pan premier Miller, że firma ubezpieczeniowa pozostaje w większościowym udziale kapitału polskiego? Czy w strategii działania rządu właśnie tak będzie, że kapitał polski będzie przeważał na jednym z najciekawszych rynków ubezpieczeniowych nie tylko w Polsce, ale w całej tej części Europy? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Tomasza Markowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#PosełTomaszMarkowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#PosełTomaszMarkowski">Panie Marszałku! Pani Minister! Czy działania PZU, mówię o działaniach prezesa Montkiewicza, podejmowanych bez wiedzy rady nadzorczej, na własną rękę, nie utrudnią sytuacji stronie polskiej w toczącym się obecnie postępowaniu przed Międzynarodowym Sądem Arbitrażowym, w postępowaniu wytoczonym z powództwa Eureko i Big Banku. Czy to nie grozi przegraną przed tym sądem, a co za tym idzie w konsekwencji groźbą płacenia wysokich odszkodowań? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Bronisława Dankowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#PosełBronisławDankowski">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#PosełBronisławDankowski">Pani Minister! Działalność pana prezesa Montkiewicza była na szkodę skarbu państwa, jak i również PZU. I było wiadomo, że od pewnego czasu coś złego się dzieje w PZU. Dlaczego nie zawieszono działalności pana prezesa, a wręcz nie odwołano go do dzisiaj, aż musiał wybuchnąć tak duży skandal na cały kraj? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Łącznego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#PosełJanŁączny">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#PosełJanŁączny">Pani Minister! Mówiła pani tutaj o ważnym interesie publicznym, o poszanowaniu interesu publicznego. Chciałbym zadać pani takie pytanie. Wiemy o tym, że wiele ważnych podmiotów gospodarczych, powiem tutaj: w wielu przypadkach nieczystych interesów, zabiega o połączenie się z PZU. Czy pani zdaniem wskazane byłoby w obecnej trudnej sytuacji, jeżeli chodzi o służbę zdrowia, skonsolidowanie się PZU z Narodowym Funduszem Zdrowia czy z funduszami emerytalnymi? Wiemy, że takie przykłady istnieją w innych państwach. Dzisiaj, w tej trudnej sytuacji byłoby to z korzyścią dla tego, o czym pani mówiła - interesu publicznego. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Zofię Grzebisz-Nowicką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">W świetle tego, co była uprzejma powiedzieć pani minister Misterska...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pani minister Barbara Misterska.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Tak, dobrze.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">...te działania są słuszne. Myślę tylko, że są nieco spóźnione. Chciałam panią minister uprzejmie zapytać: czy resort posiada opracowaną strategię rozwoju działalności PZU SA na polskim rynku ubezpieczeniowym? Jest to spółka, która ma największy udział w ubezpieczeniach na polskim rynku i powinna być właśnie ze szczególną troską chroniona przez właściciela, jakim jest skarb państwa. Jeśli taka strategia jest w posiadaniu resortu, to czy obecny zarząd znał ją, czy nie?</u>
          <u xml:id="u-158.2" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">I ostatnie pytanie: Kto poniesie koszty tej bezprawnie podjętej umowy? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Leppera.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#PosełAndrzejLepper">Panie Marszałku! Pani Minister! Czy w tym czasie, kiedy prasa rozpisuje się o aferze PZU, PZU Życie, gdzie w grę wchodzi kwota porównywalna z aferą FOZZ, można w ogóle mówić teraz o prywatyzacji, o wydawaniu następnych akcji, jeżeli ta sprawa nie zostanie wyjaśniona do końca, bo istnieje podejrzenie, że właśnie chce się uciec od tego, aby tę aferę rozwiązać do końca. Czy zostały zabezpieczone już wszystkie dokumenty agencji Amon, związanej z lewicą, gdzie nawet „Porozumienie bez barier” pani Jolanty Kwaśniewskiej było sponsorowane przez tę agencję, a właścicielka agencji mówi o zażyłych stosunkach od 20. lat z najważniejszym politykiem SLD i jego synem. I co to w ogóle wszystko znaczy? Jeżeli porównuje się to do afery FOZ, czy w tej sytuacji nie będzie zasadne złożenie wniosku o powołanie komisji śledczej, a taki wniosek Samoobrona przygotowuje, aby komisja śledcza tę sprawę zbadała, bo to będzie afera o 1000 razy ważniejsza niż afera Rywin-Michnik-Miller. I czy w tej sytuacji, kiedy PZU ma zysk 1 mld zł w ogóle możemy mówić o dalszej sprzedaży polskich firm? Jaka w końcu firma związana z ubezpieczeniami zostanie w polskich rękach? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o udzielenie odpowiedzi podsekretarz stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa panią minister Barbarę Misterską-Dragan.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraMisterskaDragan">Wysoka Izbo! Panie Marszałku! Będę starała się odpowiedzieć na pytania, które w swojej treści są dosyć zbliżone do problemu, który jest dzisiaj przedmiotem odpowiedzi na pytanie pana posła.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraMisterskaDragan">Może najpierw zwrócę się do pana posła Marcinkiewicza. Panie pośle, ja się z panem zgadzam. Tak, zarząd w osobie pana prezesa zarządu utracił zaufanie akcjonariusza, którym jest skarb państwa, i w takich kategoriach przedstawiałam odpowiedź adresowaną do pana. To nie jest działanie zgodne z ładem korporacyjnym, to nie jest działanie, które jest zgodne z intencją akcjonariuszy. Tak że ta uwaga, ta nowelizacja prawa ubezpieczeniowego jest przez nas całkowicie akceptowana. Przypadek, jaki miał miejsce, o którym dzisiaj mówimy, rzeczywiście potwierdza jak gdyby inicjatywę zmiany prawa ubezpieczeniowego w tym zakresie. Prywatyzacja PZU została już określona, została określona w podpisanych umowach, jak również postanowieniu Rady Ministrów z 2 kwietnia 2002 r. I mogę odpowiedzieć, że minister skarbu z pełnym przekonaniem realizuje postanowienia Rady Ministrów o zachowaniu, potrzebie zachowania kontroli państwa nad Powszechnym Zakładem Ubezpieczeń Społecznych. Nie ma żadnych tendencji ani działań, które by szły w tym kierunku. To jest też odpowiedź na pytania pana posła Pęka, żeby zmieniać strukturę akcjonariatu i tracić kontrolę nad tym towarzystwem ubezpieczeń społecznych, którym jest PZU SA.</u>
          <u xml:id="u-162.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraMisterskaDragan">Minister skarbu państwa Piotr Czyżewski złożył już publiczną deklarację co do przyszłości PZU SA, wskazując na konieczność szybkiej prywatyzacji poprzez emisję publiczną, która jest w interesie zarówno akcjonariuszy, klientów, jak i w interesie całego rynku ubezpieczeniowego. Jest to najbardziej transparentna, najbardziej przejrzysta prywatyzacja poprzez giełdę. Powinna ona przestać budzić niepotrzebne, jakieś niezdrowe emocje dotyczące tej spółki.</u>
          <u xml:id="u-162.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraMisterskaDragan">Jeśli chodzi o kwestię kontroli przeprowadzonej w oddziałach szczecińskim i wrocławskim, to tutaj zwrócę się do pani poseł z prośbą o zgodę na odpowiedź pisemną, jako że takich informacji my nie posiadamy, czy przeprowadziła to firma audytorska ta czy inna, jaka była wysokość wynagrodzenia. Tak że pozwolimy sobie tę odpowiedź, po uzyskaniu jej oczywiście od spółki, przekazać na ręce pani poseł w formie pisemnej.</u>
          <u xml:id="u-162.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraMisterskaDragan">Kwestia dotycząca arbitrażu. Rzeczywiście sprawa znajduje się w trybunale arbitrażowym. Zdaniem Ministerstwa Skarbu Państwa trudno jest oceniać, czy to wpłynie czy nie wpłynie na wynik tej sprawy, czy będzie odszkodowanie z tego tytułu. Mamy nadzieję, i wyrażałam ją w trakcie mojego wystąpienia, że zależy nam na tym, żeby współpracować po partnersku z akcjonariuszami spółki PZU SA, więc możemy wyrazić nadzieję, że ta sytuacja, jaka miała miejsce, związana z podpisaniem umowy z HSBC, nie wpłynie, nie będzie miała wpływu na toczący się proces arbitrażowy, który tak naprawdę rozpocznie się - pierwsze posiedzenie będzie 8 maja tego roku. Tak że mogę tylko w ten sposób odpowiedzieć, bo nie jesteśmy w stanie dzisiaj oceniać, czy będzie to wpływ taki czy inny. My, znając stanowisko Ministerstwa Skarbu Państwa i chęć, i wolę współdziałania, wyrażamy nadzieję, że nie będzie to negatywnie oddziaływało na wynik procesu.</u>
          <u xml:id="u-162.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraMisterskaDragan">Jeśli chodzi o pana posła Łącznego, oczekujemy inicjatywy legislacyjnej, to jest działanie takie, które wiąże dwa różne przedmioty działalności. Z jednej strony mamy opiekę zdrowotną, z drugiej strony mamy ubezpieczenia. Ponad 100 produktów jest w PZU SA, które są przedmiotem ubezpieczenia przez tę instytucję. Tak że nie było to na pewno na razie brane i rozpatrywane w kategoriach prywatyzacji tej spółki przez Ministerstwo Skarbu Państwa.</u>
          <u xml:id="u-162.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraMisterskaDragan">Trudno mi jest odnosić się do pytania i odpowiadać na pytanie, czy sytuacja, jaka jest w PZU, wpływa na zmianę ministrów, jako że ministrowie są powoływani i odwoływani przez prezesa Rady Ministrów. Taka jest jego kompetencja i myślę, że to nie jest rola ministra skarbu państwa, żeby oceniać bądź łączyć te zdarzenia. Na pewno zmiana, która nastąpiła, nie zahamuje procesu prywatyzacji i wolą ministra skarbu państwa jest, żeby ten proces jak najszybciej był realizowany, skutecznie, do końca. Takie działania zostały podjęte. Będzie przeprowadzany wkrótce przetarg na wybór doradcy prywatyzacyjnego i rozpocznie się z całą przejrzystością, z całą odpowiedzialnością kontynuowanie procesu prywatyzacji.</u>
          <u xml:id="u-162.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraMisterskaDragan">Jeśli chodzi o agencję Amon, przyznam szczerze panie pośle, że ja nie znam tej sytuacji. Nie mamy informacji w Ministerstwie Skarbu Państwa dotyczącej podpisanej umowy. Nie wiem nawet, kto jest stroną tej umowy, bo wymienił pan tylko fundację „Porozumienie bez barier”. Tak?</u>
          <u xml:id="u-162.8" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Lepper: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-162.9" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraMisterskaDragan">Ale nie znam tej drugiej strony, nie wiem, kto to jest, tak że trudno mi jest w ogóle wypowiadać się na temat umowy czy porozumienia. Jeżeli to jest tak istotne i wkracza to w kompetencje ministra skarbu państwa, to proszę wystąpić do nas, na pewno odpowiemy pisemnie, ale nie mam żadnej wiedzy na ten temat, co jest treścią tego porozumienia, jakie są konsekwencje finansowe, tak że z przykrością muszę stwierdzić, że nie odpowiem.</u>
          <u xml:id="u-162.10" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraMisterskaDragan">Chyba wszystkie pytania zostały uwzględnione.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pan poseł Marcinkiewicz, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Pani minister, ja bardzo dziękuję za wszystkie wyjaśnienia, ale jedna rzecz jeszcze nie padła. Czy w tej umowie było, że to PZU, znaczy czy HSBC miało skupować dla PZU, czy dla jakiejś innej wskazanej firmy? Jeżeli dla innej, to dla jakiej? I gdyby to było możliwe, bo rozumiem, że dziś nie jest, panie marszałku, to możliwe, ale gdyby było możliwe przesłanie pisemnej informacji o kosztach podpisania tej umowy, a następnie rezygnacji z niej, o tym, jakie koszty PZU poniosło, to również bardzo był prosił.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraMisterskaDragan">Umowa została zawarta pomiędzy stronami, którymi były: z jednej strony PZU SA, z drugiej strony HSBC. Przedmiotem umowy jest doradztwo finansowe w zakresie dotyczącym skupywania akcji od akcjonariuszy mniejszościowych, czyli struktury akcji, wyceny akcji. Umowa nie przewiduje, że jest to skupywanie akcji na rzecz innych akcjonariuszy. Jest bardzo ogólna w swojej treści, oprócz tego, że zawierała zapisy dotyczące doradztwa finansowego obejmującego zagadnienia skupywania akcji od akcjonariuszy mniejszościowych, obejmowała również doradztwo w zakresie IPO, czyli wprowadzenie spółki na rynek publiczny, co w zasadzie wchodziło w kompetencje ministra skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraMisterskaDragan">Jeśli chodzi o koszty, z naszej strony nie ma przeszkód, jako że, jak wspomniałam, dzisiaj rada nadzorcza również będzie analizowała wszystkie koszty, jakie zostały poniesione w związku z zawarciem umowy i rozwiązaniem umowy oraz efekty, jakie spółka uzyskała w tym okresie, bo trzeba będzie zrobić bilans korzyści i strat związanych z tym projektem. Tak że na pewno przedstawimy to pisemnie zgodnie z wolą parlamentu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję pani minister.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przechodzimy do kolejnego pytania.</u>
          <u xml:id="u-166.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pytanie zadaje pan poseł Andrzej Gałażewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#PosełAndrzejGałażewski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Mam pytanie związane z rozformowaniem 23. Śląskiej Brygady Obrony Terytorialnej stacjonującej w Gliwicach. Chyba rok i dwa miesiące temu uformowano tę brygadę, społeczeństwo Gliwic ufundowało sztandar, na uroczystym wręczeniu sztandaru byli przedstawiciele rządu. Minął rok i dwa miesiące, w tej brygadzie były przeprowadzone kontrole, ocena negatywna. Rozumiem, że efektem negatywnej oceny było odwołanie dowództwa, ale za tym poszło też rozformowanie niedawno tworzonej brygady. Tworząc brygadę, zwiększono liczbę kadry. Kadra do Gliwic przyszła z innych jednostek. Rozformowując ją teraz, coś trzeba będzie z tą kadrą zrobić. W czasie tego zamieszania w ogóle nie współpracowano, ani nawet w fazie początkowej nie poinformowano miasta o losach jednostki, co jest elementem, powiedzmy, złym. Mam w związku z tym następujące pytanie. Jakimi przesłankami kierowano się, formując rok temu 23. Śląską Brygadę Obrony Terytorialnej? Czy to była strategia i ona się zmieniła, czy jakieś inne przesłanki leżały u podstaw tej decyzji?</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#PosełAndrzejGałażewski">Następne pytania są takie. Jakimi przesłankami kieruje się w tej chwili Ministerstwo Obrony Narodowej, likwidując tę brygadę? Czy zmianą strategii obronnej państwa, czy jakimiś innymi powodami? Czy w Ministerstwie Obrony Narodowej obliczono koszty operacji formowania i rozformowania brygady i ile one wynoszą? Czy w związku z rozformowaniem brygady zapewniono zatrudnienie kadrze ściągniętej z innych jednostek do Gliwic? I ostatnie pytanie, takie bardziej ogólne. Kiedy Ministerstwo Obrony Narodowej przyjmie styl państw NATO, że współpraca z samorządem terytorialnym jest jednym z elementów wzmacniających obronność kraju? To wszystko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Odpowiedzi na pytania pana posła udzieli podsekretarz stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej pan minister Maciej Górski.</u>
          <u xml:id="u-168.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejMaciejGórski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W odpowiedzi na pytanie pana posła Andrzeja Gałażewskiego dotyczące rozformowania 23. Brygady Obrony Terytorialnej w Gliwicach pragnę poinformować, że poprzedni program rozwoju sił zbrojnych RP w latach 2001–2006 przewidywał formowanie jednostek wojsk obrony terytorialnej wyposażonych w sprzęt wycofywany z jednostek operacyjnych. Zakładany sposób pozyskiwania sprzętu z jednostek operacyjnych okazał się jednak chybiony, ponieważ sprzęt ten był wyeksploatowany i o niskiej wartości bojowej. Ze względu na powyższe uwarunkowania oraz uwzględniając prognozowane warunki funkcjonowania sił zbrojnych RP, przystąpiono do weryfikacji założeń tworzenia jednostek obrony terytorialnej.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejMaciejGórski">Już na początku ubiegłego roku rozważano możliwość przeformowania niektórych brygad obrony terytorialnej na bataliony obrony terytorialnej. Mając jednak na uwadze konieczność posiadania w obszarze Górnego Śląska sił i środków możliwych do użycia w sytuacjach kryzysowych, minister obrony narodowej wydał decyzję o pozostawieniu 23. Brygady Obrony Terytorialnej z jednoczesną zmianą jej struktury wewnętrznej. Niemniej jednak sytuacja zaczęła się komplikować, o czym wspominał pan poseł. Pod koniec ubiegłego roku grupa podoficerów zasadniczej służby wojskowej wystąpiła do rzecznika praw obywatelskich z informacją o licznych nieprawidłowościach występujących w jednostce. Te nieprawidłowości sprowadzały się m.in. do naruszeń stosunków międzyludzkich, drastycznego spadku dyscypliny w pododdziałach, niewłaściwej relacji między kadrą zawodową a podoficerami zasadniczej służby wojskowej, pobłażliwego stosunku dużej części kadry wobec negatywnych zjawisk oraz niskiego poziomu wyszkolenia wojskowego.</u>
          <u xml:id="u-169.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejMaciejGórski">Sytuacja powyższa spowodowała podjęcie wielu czynności kontrolno-wyjaśniających, m.in. przez komisję Śląskiego Okręgu Wojskowego oraz zespół Dowództwa Wojsk Lądowych. Jednocześnie minister obrony narodowej polecił dyrektorowi Departamentu Kontroli Ministerstwa Obrony Narodowej przeprowadzenie w dniach od 3 do 7 lutego br. inspekcji w brygadzie. Inspekcja wykazała, że jednostka ze względu na niski stan gotowości bojowej nie jest zdolna do realizacji zadań operacyjnych. Ponadto komisja stwierdziła wiele innych nieprawidłowości w zakresie szkolenia i działalności bieżącej, zabezpieczania magazynu uzbrojenia i amunicji oraz zasad przechowywania środków bojowych. W stosunku do oficerów odpowiedzialnych za niski stan wyszkolenia i dyscypliny wojskowej podjęto działania dyscyplinujące i kadrowe. Projektowane zmiany w strukturach wojsk obrony terytorialnej wynikające z programu rozwoju sił zbrojnych w latach 2003–2008 oraz ustalenia inspekcji stały się przesłanką do wydania nowej decyzji ministra obrony narodowej o rozformowaniu 23. Brygady Obrony Terytorialnej w Gliwicach oraz o sformowaniu na jej bazie jednostek obrony terytorialnej o innej strukturze i przeznaczonych do wykonywania nowych zadań.</u>
          <u xml:id="u-169.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejMaciejGórski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Informuję, że przyjęty przez rząd program rozwoju sił zbrojnych w latach 2003–2008 zakłada m.in. uproszczenie struktury organizacyjnej wojsk lądowych i dostosowanie do nowych misji i wynikających z nich zadań operacyjnych przy jednoczesnym zminimalizowaniu negatywnych skutków społecznych tych zmian, racjonalne wykorzystanie stanów osobowych i reorganizowanych jednostek, wzrost potencjału batalionów. Z przyjętego programu rozwoju sił zbrojnych wynika konieczność utrzymania w aglomeracji śląskiej wojsk obrony terytorialnej będących w stanie realizować nałożone na nią zadania. Program ten jest konsekwentnie realizowany. Decyzje są podejmowane zarówno na szczeblu Ministerstwa Obrony Narodowej, w tym w Sztabie Generalnym Wojska Polskiego, jak i w poszczególnych rodzajach sił zbrojnych, także w wojskach lądowych. Dowódca wojsk lądowych ma zadanie rozformować 23. Brygadę Obrony Terytorialnej do 30 września 2003 r. W miejsce rozformowanej 23. Brygady Obrony Terytorialnej zostanie sformowany do końca br. 19. Batalion Obrony Terytorialnej w Gliwicach. Ponadto przewiduje się utworzenie w tym garnizonie w Gliwicach nowo formowanego na czas wojny kolejnego batalionu obrony terytorialnej.</u>
          <u xml:id="u-169.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejMaciejGórski">Panie i Panowie Posłowie! Panie Marszałku! Sformowanie w Gliwicach do 31 grudnia 2003 r. dwóch batalionów obrony terytorialnej, w tym jednego na czas wojny, zapewni zagospodarowanie stanu osobowego, mienia wojskowego oraz sprzętu bojowego po rozformowanej 23. Brygadzie Obrony Terytorialnej. Niezbędne etaty nowych batalionów obrony terytorialnej w Gliwicach są opracowywane obecnie w trybie pilnym. W nowym 19. Batalionie Obrony Terytorialnej będą 372 stanowiska wojskowe, w tym 118 stanowisk przeznaczonych dla żołnierzy zawodowych. Wysoka Izbo, pragnę podkreślić, że 23. Brygada Obrony Terytorialnej posiada aktualnie ewidencyjnie 433 żołnierzy, w tym 149 żołnierzy zawodowych. Tak więc w nowej strukturze zabraknie stanowisk dla 31 żołnierzy zawodowych. Żołnierze ci zostaną skierowani do dyspozycji dowódcy wojsk lądowych. Nowe zadania stojące przed jednostkami obrony terytorialnej spowodowały konieczność przystąpienia do opracowania nowej koncepcji obrony terytorialnej. Nie wyklucza się także możliwości, że podobne zmiany mogą być wprowadzone w innych jednostkach obrony terytorialnej. Jeśli chodzi natomiast o pytanie dotyczące współpracy z władzami samorządowymi, oczywiście chcemy bardzo blisko współpracować z władzami samorządowymi w tych sprawach. Dziękuję, Wysoka Izbo. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-169.5" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Gałażewski: Mam dodatkowe pytanie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo proszę, pan poseł Gałażewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#PosełAndrzejGałażewski">Czy może pan minister przyznać, że decyzja o sformowaniu 23. brygady ponad rok temu była zbyt pochopna?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejMaciejGórski">Wydaje mi się, że przyglądając się tej sprawie ponad rok temu, o czym mówiłem na wstępie wystąpienia, zakładano tutaj pozyskiwanie sprzętu z innych jednostek. Okazało się to jednak chybione. Biorąc to pod uwagę, przystąpiono do weryfikacji tych założeń. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Nie ma zgłoszeń do zadania pytań dodatkowych.</u>
          <u xml:id="u-173.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Było.)</u>
          <u xml:id="u-173.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Wysoki Sejmie! Lista posłów, którzy zgłosili gotowość...</u>
          <u xml:id="u-173.4" who="#komentarz">(Poseł Jan Łączny: Krótkie pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-173.5" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Panie pośle, w tej sprawie konkretnie? W sprawie tej brygady?</u>
          <u xml:id="u-173.6" who="#komentarz">(Poseł Jan Łączny: Bardzo bliskiej.)</u>
          <u xml:id="u-173.7" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Panie pośle, proponuję, żeby to poruszyć w następnym pytaniu klubowym, jeśli to inna sprawa, zwłaszcza że nasz czas mija. Poza tym nie było zgłoszenia.</u>
          <u xml:id="u-173.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Nazwisko posła było na tablicy.)</u>
          <u xml:id="u-173.9" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przeszedłem już do konkluzji: Lista posłów, którzy wyrazili gotowość sformułowania pytań, została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-173.10" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kończymy więc rozpatrywanie tego punktu porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-173.11" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Jestem w pewnym kłopocie, bo...</u>
          <u xml:id="u-173.12" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Panie pośle, czy to na pewno jest pytanie dotyczące 23. Brygady Obrony Terytorialnej Kraju w Gliwicach?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#PosełJanŁączny">Panie marszałku, pozwoli pan, dosłownie 30 sekund.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#PosełJanŁączny">Szanowni Państwo! Pytanie bardzo zbliżone. Gliwice akurat mają szczęście, że mienie zostało zagospodarowane. Ostatnio było wyjazdowe posiedzenie Komisji Skarbu Państwa w Kołobrzegu. Proszę odwiedzić. W Kołobrzegu cała substancja mienia wojskowego praktycznie przeistacza się w gruzy. Jest to bardzo ważny problem społeczny, państwowy, można by było jeszcze różnych tutaj przymiotników używać. Ja bardzo proszę Ministerstwo Obrony Narodowej o zainteresowanie się mieniem po byłych koszarach. Przeobraża się to i dewastuje z dnia na dzień. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Jak ja znam geografię, to Kołobrzeg nie jest bardzo blisko Gliwic.</u>
          <u xml:id="u-175.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 21. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o: 1) poselskim projekcie ustawy o obrocie ziemią rolną, 2) poselskim projekcie ustawy o obrocie nieruchomościami rolnymi i dzierżawie rolniczej oraz o zmianie niektórych ustaw, 3) rządowym projekcie ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego państwa oraz o zmianie niektórych ustaw (druki nr 401, 697, 1128 i 1497).</u>
          <u xml:id="u-175.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Romualda Ajchlera.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#PosełSprawozdawcaRomualdAjchler">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#PosełSprawozdawcaRomualdAjchler">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z upoważnienia Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych składam sprawozdanie Wysokiej Izbie na temat ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego państwa oraz innych projektów ustaw, zawartych w drukach nr 1128, 697 i 401. W dniu 9 stycznia 2003 r. Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych powołały nadzwyczajną podkomisję do rozpatrzenia rządowego projektu ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego państwa oraz o zmianie niektórych ustaw (druk nr 1128). Przedmiotem prac tej podkomisji były również dotyczące tej samej materii poselskie projekty ustaw o obrocie ziemią rolną, o obrocie nieruchomościami rolnymi i dzierżawie rolniczej oraz o zmianie niektórych ustaw, zawarte w drukach nr 401 i 697. Podkreślić należy, że zarówno koncepcja rozwiązań, jak i szczegółowe zapisy zawarte w poselskim projekcie ustawy, przedłożone w druku nr 697, były praktycznie identyczne z zapisami w projekcie rządowym zawartym w druku nr 1128. Podstawowa różnica między nimi polega na dodaniu w druku nr 697 obszernych zapisów określających standardy umów dzierżawy gruntów. Przystępując w dniu 23 stycznia 2003 r. do prac nad szczegółowymi zapisami wymienionych projektów, członkowie podkomisji na trzecim z kolei jej posiedzeniu, a pierwszym mającym charakter roboczy, prowadzonym z udziałem m.in. zaproszonych ekspertów, za wiodący uznali projekt ustawy w wersji przedłożonej przez rząd w druku nr 1128.</u>
          <u xml:id="u-176.2" who="#PosełSprawozdawcaRomualdAjchler">Wysoka Izbo! Szczególne trudności w pierwszej fazie prac podkomisji nadzwyczajnej pojawiły się na tle zastrzeżeń co do zgodności z konstytucją zapisów zawartych w przedłożonym przez rząd projekcie. Zastrzeżenia pod tym względem zgłoszono bowiem w wielu ekspertyzach, w tym sporządzonych na zamówienie sejmowego Biura Studiów i Ekspertyz. Takie właśnie opinie na zlecenie Biura Studiów i Ekspertyz sformułowali w szczególności pan Stanisław Rudnicki, sędzia Sądu Najwyższego w stanie spoczynku (opinia 3 stycznia 2000 r.) i pan Paweł Sarnecki, (opinia z 22 stycznia 2003 r.). Warto dodać, że podobne wątpliwości i zastrzeżenia co do zgodności zapisów zawartych w projekcie poselskim (druk nr 697) z Konstytucją Rzeczypospolitej wyraził w swej opinii dnia 17 października 2002 r., także sporządzonej na zlecenie Biura Studiów i Ekspertyz, pan Piotr Krawczyk.</u>
          <u xml:id="u-176.3" who="#PosełSprawozdawcaRomualdAjchler">W świetle zbieżności szczegółowych rozwiązań zaproponowanych w projektach zawartych w drukach nr 697 i 1128, biorąc pod uwagę liczbę i charakter zgłoszonych przez ekspertów zastrzeżeń dotyczących zasadniczych elementów konstrukcji ustawy, wśród członków podkomisji zrodziły się uzasadnione obawy i wątpliwości, czy prace nad tak ważnym z punktu widzenia ustrojowego aktem prawnym mają w ogóle szansę, by zakończyć się powodzeniem.</u>
          <u xml:id="u-176.4" who="#PosełSprawozdawcaRomualdAjchler">Szczególną uwagę w opiniach wymienionych ekspertów budziły te zastrzeżenia, które wskazywały na naruszenie podstawowych praw gwarantowanych w Konstytucji Rzeczypospolitej. Dotyczy to zwłaszcza takich praw, jak: ochrona prawa własności, ochrona prawa dziedziczenia, zasada wolności działalności gospodarczej, zasada równości wobec prawa czy zakaz stosowania ograniczeń nadmiernych i niekoniecznie dla realizacji celu konstytucyjnie legitymowanego. Jedna z istotnych kwestii podnoszonych w niektórych opiniach wiązała się też z okolicznością pominięcia w proponowanych rozwiązaniach wytycznej, jaką dla organów władzy państwowej, a także dla ustawodawcy tworzy ujęta w art. 23 konstytucji koncepcja gospodarstwa rodzinnego jako podstawy ustroju rolnego państwa. Stąd też, poza wspomnianymi zastrzeżeniami wiążącymi się z naruszeniem podstawowych praw konstytucyjnych, za słabość przedłożonych projektów uznano brak oparcia w ustawie zasadniczej wprowadzonych ograniczeń w obrocie gruntami rolnymi.</u>
          <u xml:id="u-176.5" who="#PosełSprawozdawcaRomualdAjchler">W zaistniałej sytuacji podkomisja uznała, że w celu kontynuowania prac nad drukiem nr 1128 niezbędne jest przedłożenie przez rząd stanowiska, które potwierdzałoby zgodność z konstytucją zapisów zawartych w przedłożonym przez rząd projekcie, wspartego dodatkowymi opiniami ekspertów, które pozwoliłyby nadać właściwy kierunek dalszym pracom nad ustawą, a w szczególności wyeliminować lub przynajmniej ograniczyć ryzyko ewentualnego jej zakwestionowania przez zarzut niekonstytucyjności. Do przedłożenia takiej opinii zobowiązany został obecny na posiedzeniu podkomisji przedstawiciel rządu. Stanowisko takie rząd dostarczył wraz z opinią m.in. pana prof. Andrzeja Stelmachowskiego 17 lutego 2003 r. Pan prof. Andrzej Stelmachowski wyraził pogląd, że problem niekonstytucyjności projektu jest sprawą dyskusyjną. Można w świetle jego opinii bronić poglądu, że rozwiązania zawarte w przedstawionym przez rząd projekcie norm konstytucyjnych nie naruszają. Niemniej jednak zdaniem prof. Stelmachowskiego w pracach nad ustawą wskazana by była pewna ostrożność mająca na celu unikanie takich rozwiązań, które mogą ułatwić sformułowanie w przyszłości zarzutu niekonstytucyjności tej ustawy. Wiąże to się w szczególności z potrzebą wyraźniejszego nawiązania do konstytucyjnej koncepcji gospodarstwa rodzinnego, jak też z unikaniem sytuacji prowadzących do zamrażania obrotu ziemią lub znacznego utrudniania obrotu. Miał tu na myśli profesor wieloszczeblowe ukształtowanie prawa pierwokupu i związanie nabywcy z miejscem zamieszkania. Mając na względzie zgłoszone uwagi, sygnalizowane zastrzeżenia oraz sugestie dotyczące pożądanego kierunku prac, podkomisja kontynuowała prace nad ustawą, zobowiązując jednocześnie rząd do przedstawienia takiego wariantu zapisów ustawy, który uwzględniałby w szczególności kategorię gospodarstwa rodzinnego jako kategorię gospodarstwa rolnego preferowanego w tej ustawie, jak również rozważenie potrzeby ewentualnych dalszych zmian innych elementów tej ustawy w taki sposób, by zminimalizować ryzyko narażenia się na zarzuty jej niekonstytucyjności.</u>
          <u xml:id="u-176.6" who="#PosełSprawozdawcaRomualdAjchler">Projekt zapisów, które zdefiniowały charakter gospodarstwa rodzinnego w rozumieniu tej ustawy, wypracowany we współpracy z prof. Andrzejem Stelmachowskim, przedłożony został przez rząd członkom podkomisji. Przystępując do dalszych prac, podkomisja uznała, że ze względu na zgłoszone przez uczestników tych prac, zarówno posłów, jak i zaproszonych ekspertów, liczne wątpliwości i zastrzeżenia, jak również z uwagi na różne zmiany wprowadzane do projektu, w wyniku analiz tych wątpliwości i zastrzeżeń, prowadzących niekiedy do istotnych modyfikacji niektórych zapisów tej ustawy, najwłaściwsza jest otwarta formuła dalszych prac, która pozwalałaby na powrót do zapisów wstępnie przyjmowanych w toku prac podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-176.7" who="#PosełSprawozdawcaRomualdAjchler">W toku dalszych prac podkomisji uwidoczniło się szereg dodatkowych istotnych kwestii problemowych, wiążących się w szczególności z możliwościami i skutkami przyszłej realizacji zapisów ustawy w wersji zaproponowanej przez rząd w druku nr 1128. Wątpliwości lub zastrzeżenia pojawiły się w szczególności przy rozpatrywaniu następujących kwestii. Chciałem Wysokiej Izbie te kwestie obecnie przedstawić.</u>
          <u xml:id="u-176.8" who="#PosełSprawozdawcaRomualdAjchler">Pierwsza kwestia to system kontroli obrotu gruntami rolnymi. Konstrukcja rządowego przedłożenia projektu ustawy zmierzała do równoczesnego wprowadzenia dwóch mechanizmów ograniczenia swobody obrotu nieruchomościami. Pierwszy z nich opierałby się na zasadach administracyjnej kontroli i polegał na wydawaniu w formie decyzji administracyjnej m.in. pozwoleń na nabycie nieruchomości rolnej i drugi, zaświadczenia o spełnieniu warunków uprawniających do nabycia nieruchomości rolnej bez wymogu uzyskania pozwolenia. Drugi mechanizm wiązałby się z zastosowaniem instrumentów cywilnoprawnych, do jakich należy zaliczyć w szczególności prawo państwowego i sąsiedzkiego pierwokupu. Nałożenie na siebie tych dwóch rodzajów instrumentów w praktyce prowadziłoby jednak do dziwnych sytuacji. Przykładowo, agencja mogłaby skorzystać z prawa pierwokupu, mimo że kandydat na nabywcę uprzednio otrzymał wymaganą przepisami zgodę na nabycie tej nieruchomości. W innych przypadkach transakcja w ogóle nie mogłaby dojść do skutku. Ponadto rodziły się zagrożenia wynikające z dwoistego charakteru agencji, która z jednej strony byłaby uczestnikiem - innymi słowy - stroną transakcji w obrocie, a z drugiej strony instytucją, od której decyzji pośrednio zależałoby przyznanie drugiej stronie tej transakcji prawa do jej zawarcia. Równoległe wprowadzenie obydwu mechanizmów komplikowałoby przepisy zwiększające zarazem koszt ich wdrożenia i stosowania. Dyskusja przeprowadzona w trakcie prac wskazała na potrzebę rozważenia przez rząd, czy koncepcja prowadząca do ustanowienia dwóch nakładających się na siebie mechanizmów regulujących obrót ziemią rolniczą, decyzji administracyjnej oraz systemu praw pierwokupu państwowego i sąsiedzkiego, była słuszna.</u>
          <u xml:id="u-176.9" who="#PosełSprawozdawcaRomualdAjchler">Druga kwestia, Wysoka Izbo, to sposób praktycznej realizacji prawa pierwokupu przysługującego rolnikom, których grunty sąsiadują ze zbywaną nieruchomością. Wprowadzenie prawa sąsiedzkiego pierwokupu w wersji zaproponowanej przez rząd wymagałoby zastosowania przy każdej transakcji skomplikowanej i uciążliwej procedury, a postępowania prowadzące do zbycia nieruchomości stałyby się długotrwałe i uciążliwe, zarówno z punktu widzenia właściciela zamierzającego zbyć nieruchomość, jak i samego nabywcy. Zbywca byłby zobowiązany w szczególności do ustalenia wszystkich osób uprawnionych do wykonania swego prawa, a następnie ich powiadomienia. W przypadku nieruchomości złożonej z kilku działek osób takich może być kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt. Zakładając, że każda z tych osób miałaby przewidziany Kodeksem cywilnym czas 30 dni na ewentualne skorzystanie ze swego uprawnienia, czas niezbędny do zawarcia transakcji mógłby wydłużyć się do wielu miesięcy, o ile nie lat. Z kolei nabywający nieruchomość, w razie gdyby po jakimś czasie ujawniła się osoba uprawniona, którą pominięto, ryzykowałby utratę gruntu. Czynność prawa dokonana niezgodnie z przepisami ustawy o kształtowaniu ustroju będzie nieważna, tak zapisaliśmy w projekcie ustawy, i narażałaby na utratę wydatkowanej kwoty, w celu jej nabycia.</u>
          <u xml:id="u-176.10" who="#PosełSprawozdawcaRomualdAjchler">W toku prac, po uzyskaniu opinii przedstawiciela strony rządowej, który potwierdził słuszność zgłaszanych uwag na temat skomplikowania tej procedury oraz zasadność zastrzeżeń co do sposobu wykonywania w praktyce prawa sąsiedzkiego pierwokupu, w wyniku dyskusji nad zapisami ustanawiającymi prawo sąsiedzkiego pierwokupu, po przeprowadzonym w podkomisji głosowaniu, przepis ten został większością głosów skreślony. Podkreślić należy, że koncepcję pierwokupu sąsiedzkiego co do zasady można uznać za słuszną. Przy zaproponowanej konstrukcji ustawy mechanizm ten komplikowałby jednak procedurę sprzedaży, a nawet mógłby rodzić sytuacje konfliktowe. Natomiast bez wprowadzania tego przepisu rolnikowi pozostawia się - chciałbym to powtórzyć: pozostawia się - swobodę wyboru nabywcy z terenu danej gminy, w tym ewentualnie także sąsiada, oczywiście pod warunkiem, że gospodarstwo nabywcy spełni kryteria rodzinności. Należy zauważyć, że przyjęta w ustawie definicja gospodarstwa rodzinnego, w tym zamieszkanie na terenie gminy, powoduje, że rolnikom z tego terenu przysługuje swoiste pierwszeństwo nabycia. Pominięcie tego prawa upoważnia do skorzystania przez agencję z prawa pierwokupu, a następnie rozdysponowania przyjętych gruntów w tytule prawa przetargu ograniczonego na rzecz miejscowych rolników. Zamiast trudnego do realizacji prawa pierwokupu sąsiedzkiego wprowadzono podobne merytoryczne rozwiązania, z tą różnicą, że są one łatwiejsze w stosowaniu.</u>
          <u xml:id="u-176.11" who="#PosełSprawozdawcaRomualdAjchler">Trzeci dylemat to sposób finansowania nabywania gruntów rolnych skarbu państwa. Propozycja zawarta w rządowym przedłożeniu projektu ustawy zmierzała do zmiany dotychczasowych zasad nabywania nieruchomości. Przywołam tu art. 31 ust. 1 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa. W wyniku tej zmiany nabywcy mogliby spłacić należność w okresie 25 lat, przy czym wysokość pierwszej raty wynosiłaby 5% należności. Byłaby to radykalna modyfikacja dotychczas obowiązującego systemu. Pierwsza rata to minimum 20%, należność spłacona w ratach przez okres maksymalnie 15 lat. Zasadniczą przesłanką braną pod uwagę przy rozstrzyganiu tej kwestii okazała się obecna sytuacja finansowa agencji, spowodowana szeregiem przyczyn obiektywnych. Jedną z nich jest niedawne orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego w sprawie Zabużan, którego skutki trudno na razie przewidzieć. Jednak już obecnie postawiło ono tę instytucję w bardzo trudnym położeniu. Agencja została zmuszona do wstrzymania przetargów na sprzedaż nieruchomości, z wyjątkiem niewielkich, kilkuhektarowych działek gruntów rolnych. Agencja nie dysponuje dziś, ani też, jak wynika z przedstawionych przez nią analiz finansowych, nie będzie dysponować w przyszłości takimi środkami finansowymi, które pozwoliłyby na dokonanie tak radykalnej zmiany. Warto też zauważyć, że na dotychczasowych zasadach agencja zawarła ponad 160 tys. umów sprzedaży, większość z nich z rozłożeniem na raty. Świadczy to o tym, że dotychczasowe zasady nie są najgorsze.</u>
          <u xml:id="u-176.12" who="#PosełSprawozdawcaRomualdAjchler">Proponowana zmiana spowodowałaby radykalne zredukowanie wpływów agencji. W rezultacie konieczne stałoby się także ograniczenie licznych zadań dotychczas wykonywanych przez agencję. Wątpliwa byłaby w tej sytuacji również możliwość podjęcia przez nią nowych zadań, a więc przewidzianych omawianą ustawą o kształtowaniu ustroju rolnego państwa. Rysowałoby się w szczególności niebezpieczeństwo, że agencja pozbawiona zostałaby w ten sposób środków finansowych niezbędnych w celu podejmowania ewentualnej interwencji na rynku w postaci korzystania z prawa państwowego pierwokupu będącego jednym z instrumentów proponowanych w tej właśnie ustawie.</u>
          <u xml:id="u-176.13" who="#PosełSprawozdawcaRomualdAjchler">Podkomisja wzięła także pod uwagę fakt, że równolegle z rozkładaniem należności na raty przez Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa funkcjonuje odrębny, ale bardzo podobny system finansowania nabywania gruntów rolnych administrowany przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Zgodnie z tym systemem rolnicy mogą korzystać z kredytów udzielanych przez banki w wysokości 80% wartości nabywanych nieruchomości. Kredyt ten może być spłacany przez okres 15 lat, przy czym część oprocentowana jest pokrywana przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-176.14" who="#PosełSprawozdawcaRomualdAjchler">Warto zwrócić uwagę, że dyskusja o warunkach rozkładania na raty jest pochodną szerszej dyskusji, czy przemiany strukturalne w rolnictwie powinny opierać się na popieraniu obrotu prawem własności czy prawem dzierżawy. To jest zasadniczy problem. Doświadczenia krajów Unii Europejskiej potwierdzają, iż tańszą formą wspierania przemian strukturalnych w rolnictwie jest dzierżawa. Stąd też nie dopuszczono tam możliwości wspierania nabywania gruntów, wspólnego budżetu. Środki te były przeznaczane przede wszystkim na rozwój gospodarczy rolnictwa. Obecnie w kraju Unii udział dzierżawy w użytkowaniu ziemi przekracza 50%, podczas gdy w Polsce udział dzierżawy w obrocie prywatnym stanowi zaledwie kilka procent. W tych warunkach dalsze zwiększanie preferencji przy nabywaniu gruntów rolnych należy uznać za wątpliwe. Uznano w związku z powyższym, że zachodzi konieczność wycofania propozycji zmiany zawartej w pierwotnym rządowym przedłożeniu projektu tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-176.15" who="#PosełSprawozdawcaRomualdAjchler">Czwarty problem to kontrola dzierżaw. Wysoka Izbo! Choć geneza ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego państwa wiąże się przede wszystkim z kwestią nabywania nieruchomości przez cudzoziemców, w świetle proponowanych zapisów nowymi mechanizmami regulującymi miały być objęte także transakcje wydzierżawiania gruntów. Tak daleko idące ograniczenia budziły jednak liczne wątpliwości i kontrowersje. Między innymi rodziły się obawy o możliwość dalszego funkcjonowania gospodarstw dzierżawców, których gospodarstwa nie uzyskałyby statusu rodzinnego. Zastrzeżenia pod tym względem zgłoszono w szczególności ze strony organizacji reprezentujących dzierżawców i pracodawców rolnych. Podobne wątpliwości podczas prac w komisji wyrażało wielu posłów. Obawy przed przyjęciem tej propozycji rodziły się też w związku z perspektywą zwiększenia bezrobocia na terenach wiejskich, a także wzrostem skali zjawiska odłogowania gruntów, w tym zwłaszcza gruntów rolnych skarbu państwa. Większość gospodarstw wielkotowarowych, których grunty są dziś w dzierżawie, utworzona została na gruntach Zasobu Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa w regionach, gdzie popyt na grunty jest niewielki.</u>
          <u xml:id="u-176.16" who="#PosełSprawozdawcaRomualdAjchler">Przeciwko próbom wprowadzenia reglamentacji dzierżaw przemawia także wątpliwość co do możliwości skutecznego egzekwowania tego rodzaju przepisów w odniesieniu do tradycyjnych, chciałbym podkreślić, tradycyjnych sąsiedzkich dzierżaw. Dyskusja przeprowadzona w trakcie prac w komisji wskazała na potrzebę rozważenia przez rząd, czy słuszna była koncepcja prowadząca do próby wprowadzenia ograniczeń także w dzierżawach.</u>
          <u xml:id="u-176.17" who="#PosełSprawozdawcaRomualdAjchler">I piąty problem to kontrola podziału gospodarstw i działek. Projekt rządowy wprowadzał, niezależnie od ustanowionych ograniczeń w nabywaniu gruntów rolnych, także ograniczenie podziału gospodarstw rolnych. W przedłożeniu rządowym zaproponowano w szczególności, by podział gospodarstwa był dopuszczalny, gdy powierzchnia użytków rolnych każdego z gospodarstw niepowstających z takiego podziału będzie nie mniejsza niż powierzchnia podstawowa, od 4 do 20 ha zależnie od regionu. Proponowane ograniczenia byłyby niewątpliwie uciążliwe dla rolników zamierzających zbyć część gruntów. Z punktu widzenia celu nadrzędnego oraz celów szczegółowych tej ustawy zasadność ich wprowadzenia mogła budzić wątpliwości. Takie też obawy towarzyszyły pracom komisji. W toku prac uznano w szczególności, że nie należy różnicować powierzchni podstawowej w zależności od regionu kraju. Wielkość tej powierzchni należy zmniejszyć w stosunku do propozycji rządowej, co oznaczać będzie także zmniejszenie dolegliwości tej regulacji. Początkowo w drodze głosowania ograniczono ją do 3 ha, a w toku dalszej dyskusji, po kolejnym głosowaniu, określono ją na poziomie 1 ha. Należy wprowadzić możliwość dokonania podziału z uwagi na względy społeczne po uzyskaniu decyzji administracyjnej. W praktyce powstała więc taka sytuacja, że mimo formalnego zakazu jakiegokolwiek, faktyczne ograniczenie podziału gospodarstw przestałoby istnieć. Utrzymanie tego ograniczenia poza uciążliwością dla rolników utraciło merytoryczne uzasadnienie. Projekt ponownie proponował także ograniczenie podziału działek rolnych. Rodziło się jednak pytanie o celowość takiej regulacji, zwłaszcza jeżeli wziąć pod uwagę, że zaproponowana w ustawie wielkość ogranicza, 0,3 ha jest równocześnie minimalną działką rolną, na którą można otrzymać dopłaty bezpośrednie. Dzieląc działkę poniżej tej granicy, właściciel dobrowolnie pozbawiłby się takiej możliwości. Tak więc wprowadzenie ograniczenia także w tym zakresie można było uznać za bezcelowe.</u>
          <u xml:id="u-176.18" who="#PosełSprawozdawcaRomualdAjchler">Wysoka Izbo! Uwzględniając najistotniejsze wątpliwości dotyczące założeń proponowanych w druku nr 1128, regulacji, jakie wyłoniły się w trakcie dyskusji na kolejnych posiedzeniach podkomisji, oraz biorąc pod uwagę zastrzeżenia co do możliwości faktycznej realizacji proponowanych w tym projekcie ustawy rozwiązań, eksperci współpracujący z podkomisją wspólnie z Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi przygotowali propozycję nowego całościowego ujęcia zapisów proponowanej ustawy. Propozycja uwzględniła większość dotychczasowego dorobku podkomisji. Projekt przedłożono na posiedzeniu podkomisji w dniu 2 kwietnia br. i przyjęto go jako materiał roboczy do dalszej pracy. Po szczegółowej analizie całego projektu, po dyskusjach nad szczegółowymi jego zapisami, jakie odbyły się w trakcie kolejnych posiedzeń komisji w dniu 2 i 3 kwietnia, do przedłożonego przez rząd projektu wniesiono kilka poprawek o charakterze zarówno merytorycznym, jak i techniczno-legislacyjnym. Po wprowadzeniu tych zmian obecni na posiedzeniu członkowie podkomisji jednogłośnie przyjęli w całości przedłożony projekt, co etap prac nad ustawą na poziomie podkomisji pozwalało uznać za zakończony.</u>
          <u xml:id="u-176.19" who="#PosełSprawozdawcaRomualdAjchler">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W dniu 8 kwietnia 2003 r. na posiedzeniu połączonych komisji, po dokonanej analizie zapisów projektu ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego oraz po dyskusji nad niektórymi z tych zapisów, do przedłożonego przez podkomisję nadzwyczajną projektu wniesiono poprawki o charakterze merytorycznym bądź techniczno-legislacyjnym. Następnie członkowie połączonych komisji przyjęli przedłożony projekt w całości, z uwzględnieniem wprowadzonych tego dnia poprawek, co pozwala uznać ten etap prac nad projektem ustawy za zakończony i przedstawić go do drugiego czytania Wysokiej Izbie. Przyjęty na posiedzeniu połączonych Komisji: Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Rolnictwa i Rozwoju Wsi projekt ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego w stosunku do projektu przyjętego w podkomisji zawiera następujące zmiany:</u>
          <u xml:id="u-176.20" who="#PosełSprawozdawcaRomualdAjchler">W art. 1 pkt 1 w określeniu „poprawę struktury obszarowej gospodarstw rodzinnych” wyraz „rodzinnych” zamieniono na wyraz „rolnych”. Mimo iż treść art. 1 nie ma bezpośredniego wpływu na sposób wykonywania poszczególnych przepisów tej ustawy, jest to zmiana istotna. Wskazuje ona, że działania państwa mające na celu kształtowanie ustroju rolnego będą zmierzać nie tylko do poprawy struktury obszarowej gospodarstw rodzinnych, lecz także innych gospodarstw rolnych.</u>
          <u xml:id="u-176.21" who="#PosełSprawozdawcaRomualdAjchler">W art. 3 ust. 2 w określeniu „nieruchomości rolnej lub jej części” dokonano zmiany polegającej na skreśleniu wyrazów „lub jej części”. Zmiana ma charakter legislacyjno-techniczny. Wynika ona z faktu, iż przedmiotem odrębnej własności zawsze jest nieruchomość, a nie jej część. W konsekwencji analogiczną zmianę wprowadzono także w dalszej treści tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-176.22" who="#PosełSprawozdawcaRomualdAjchler">W art. 4 dokonano zmian precyzujących sposób postępowania agencji przy ustalaniu równowartości pieniężnej nieruchomości nabywanych przez nią w przypadku przenoszenia własności nieruchomości rolnej w wyniku zawarcia umowy innej niż umowa sprzedaży. W nowym zapisie chodziło w szczególności o bardziej precyzyjne zróżnicowanie sytuacji, w jakich miałby zastosowanie tryb związany z występowaniem do sądu o ustalenie tej wartości, a w jakich miałby zastosowanie tryb ustalenia równowartości w oparciu o przepisy o gospodarce nieruchomościami. W tym celu dodany został ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-176.23" who="#PosełSprawozdawcaRomualdAjchler">Pozostałe zmiany w tym artykule mają charakter poprawek legislacyjno-technicznych i porządkowych. Jedną z nich jest rezygnacja z posługiwania się określeniem „prawo wykupu” w odniesieniu do uprawnienia agencji, o jakim mowa jest w tym artykule.</u>
          <u xml:id="u-176.24" who="#PosełSprawozdawcaRomualdAjchler">W art. 5 dokonano dwóch istotnych zmian merytorycznych. W ust. 1 pkt 1 przyjęto zapis stanowiący, że gospodarstwem rodzinnym będzie gospodarstwo prowadzone przez rolnika indywidualnego. Pozostałe elementy definicji gospodarstwa rodzinnego przeniesiono do art. 6 ust. 1. Uzasadnieniem celowości tej zmiany jest konieczność powiązania zapisów ustawy z treścią traktatu akcesyjnego, w którym przy określeniu „cudzoziemców będących obywatelami Unii Europejskiej uprawnionych do nabywania gruntów rolnych przed upływem okresu przejściowego 12 lat” wprowadzone zostało właśnie pojęcie rolnika indywidualnego.</u>
          <u xml:id="u-176.25" who="#PosełSprawozdawcaRomualdAjchler">W ust. 1 pkt 2 maksymalną wielkość powierzchni stanowiącą jedno z kryteriów kwalifikowania gospodarstwa rolnego do grupy gospodarstw rolniczych zwiększono z 300 do 500 ha.</u>
          <u xml:id="u-176.26" who="#PosełSprawozdawcaRomualdAjchler">Ponadto w dodanym ust. 3 doprecyzowano przez analogię do ust. 2, gdzie określało się sposób ustalania powierzchni w odniesieniu do gruntów będących przedmiotem współwłasności, sposób ustalania powierzchni gruntów będących we współwładaniu na podstawie umowy dzierżawy.</u>
          <u xml:id="u-176.27" who="#PosełSprawozdawcaRomualdAjchler">W art. 6 dodano ust. 1 zawierający definicję pojęcia „rolnik indywidualny”. Jest to konsekwencja zmiany wprowadzonej w art. 5 ust. 1 pkt 1.</u>
          <u xml:id="u-176.28" who="#PosełSprawozdawcaRomualdAjchler">Ponadto w art. 6 z dwóch wariantów definicji kwalifikacji rolniczych, jakie były zawarte w projekcie przedłożonym przez podkomisję, dokonano wyboru wariantu drugiego, który za osobę posiadającą kwalifikacje rolnicze pozwala uznać nie tylko tego, kto legitymuje się co najmniej zasadniczym wykształceniem rolniczym, lecz także osobę z wykształceniem średnim lub wyższym przydatnym do prowadzenia działalności rolniczej.</u>
          <u xml:id="u-176.29" who="#PosełSprawozdawcaRomualdAjchler">Art. 11 wprowadzający zmiany do ustawy o scalaniu i wymianie gruntów przyjęto, z jednym wyjątkiem, w całości według wersji projektu przedłożonego w wyniku prac podkomisji. Jedna różnica polega na skreśleniu pkt. 8 wprowadzającego zmianę w art. 14 ustawy o scalaniu i wymianie gruntów z uwagi na wadliwość prawną tej propozycji.</u>
          <u xml:id="u-176.30" who="#PosełSprawozdawcaRomualdAjchler">W art. 12 dotyczącym zmian w ustawie o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa połączone komisje wprowadziły poprawki o istotnym znaczeniu z punktu widzenia realizacji ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego państwa. Mianowicie pkt 9 zmodyfikowano w taki sposób, by osoby spełniające warunki do objęcia programem osadnictwa rolniczego oraz repatrianci w rozumieniu przepisów o obywatelstwie polskim mogli faktycznie uczestniczyć w przetargach ograniczonych organizowanych przez agencję dla tych grup. Przy poprzedniej konstrukcji tego przepisu wymienione grupy osób praktycznie nie były w stanie spełnić wymogu zamieszkania w gminie, a zatem organizowanie dla nich przetargów ograniczonych mijałoby się z celem. W pkt. 10a, stanowiącym o warunkach rozkładania przez agencję na raty należności z tytułu sprzedaży nieruchomości zasobu, przyjęto, że wysokość kwoty wpłacanej przed zawarciem umowy wynosi co najmniej 10%. Oznacza to zmniejszenie o połowę w stosunku do projektu, jaki wyszedł z podkomisji. A okres, przez jaki będą spłacane raty, wyniesie maksymalnie 20 lat. Jest to wydłużenie okresu o 5 lat w stosunku do projektu, jaki wyszedł z podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-176.31" who="#PosełSprawozdawcaRomualdAjchler">Art. 15 zawiera rozstrzygnięcie bardzo ważne dla dzierżawców spełniających dziś przesłanki, od których zależy obecnie możliwość skorzystania z pierwokupu w oparciu o art. 695 § 2 Kodeksu cywilnego, względnie przesłanki te spełnią do czasu wejścia w życie ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego. Art. 695 § 2 Kodeksu cywilnego brzmi następująco: „Jeżeli dzierżawa nieruchomości rolnej była zawarta na okres dłuższy niż 3 lata lub trwała faktycznie przez okres co najmniej 10 lat, dzierżawcy przysługuje z mocy ustawy prawo pierwokupu w razie sprzedaży tej nieruchomości”. Wprowadzony zapis oznacza, że mimo wejścia w życie przepisów ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego nie będą one skuteczne w stosunku do tych dzierżawców.</u>
          <u xml:id="u-176.32" who="#PosełSprawozdawcaRomualdAjchler">Art. 16 ma charakter przepisu przejściowego. W szczególności wyjaśnia, że do postępowań wszczętych przed dniem wejścia w życie ustawy, nowych przepisów będą miały zastosowanie dotychczas obowiązujące przepisy ustawy o scalaniu i wymianie gruntów.</u>
          <u xml:id="u-176.33" who="#PosełSprawozdawcaRomualdAjchler">W art. 17 dodano ust. 2, doprecyzowując kwestię następstwa prawnego związanego ze zmianą nazwy agencji. Z dniem wejścia w życie ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego następcą prawnym Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa stanie się Agencja Nieruchomości Rolnych. Dotychczasowy zapis dotyczący tej sprawy - w projekcie przyjętym przez połączone komisje występuje on jako ust. 1 - nie był wystarczający.</u>
          <u xml:id="u-176.34" who="#PosełSprawozdawcaRomualdAjchler">W związku z przyjęciem omawianych poprawek w drodze głosowania nad całością projektu przez połączone Komisje: Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Rolnictwa i Rozwoju Wsi komisje te wnoszą o przyjęcie niniejszego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-176.35" who="#PosełSprawozdawcaRomualdAjchler">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Do przyjętego na wspólnym posiedzeniu Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi projektu zgłoszono 3 wnioski mniejszości. Dotyczą one w szczególności następujących kwestii:</u>
          <u xml:id="u-176.36" who="#PosełSprawozdawcaRomualdAjchler">Po pierwsze, pierwokup sąsiedzki. Propozycja dodania w art. 3 po ust. 3 ust. 3a. Wniosek mniejszości zmierza do wprowadzenia prawa pierwokupu dla osoby fizycznej będącej właścicielem nieruchomości rolnej i mającej miejsce zamieszkania w miejscowości, w której położona jest sprzedawana nieruchomość, lub w miejscowościach sąsiedzkich, przy czym jeżeli więcej niż jeden właściciel spełni te warunki, to o wyborze kupującego miałby decydować sprzedawca.</u>
          <u xml:id="u-176.37" who="#PosełSprawozdawcaRomualdAjchler">Wysoka Izbo! Wniosek jest niespójny nie tylko z zapisami przyjętymi w projekcie ustawy przez komisję, lecz także z systemem prawa polskiego. Należy bowiem zwrócić uwagę, że po jego uwzględnieniu ustawa ustanawiałaby dwie równorzędne kategorie osób mających uprawnienia do pierwokupu: agencję oraz sąsiada, nie wyjaśniając, które pierwszeństwo jest ważniejsze.</u>
          <u xml:id="u-176.38" who="#PosełSprawozdawcaRomualdAjchler">Po drugie, propozycja, by sprzedający dokonał wyboru kupującego, stanowiłaby logiczne zaprzeczenie prawa pierwokupu, które powinno jasno określać, komu prawo takie przysługuje.</u>
          <u xml:id="u-176.39" who="#PosełSprawozdawcaRomualdAjchler">Po trzecie, w projekcie ustawy przyjętej przez komisję - art. 3 ust. 7, przewidziana jest swoboda obrotu, która w praktyce oznacza właśnie możliwość wyboru nabywcy przez sprzedającego, pod warunkiem, że gospodarstwo tego nabywcy spełnia kryteria rodzinności. Należy bowiem zauważyć, że przyjęta w ustawie definicja gospodarstwa rodzinnego, obejmująca wymóg zamieszkania na terenie gminy, powoduje, że rolnikom z tego terenu przysługuje swoiste prawo pierwszeństwa nabycia, zamiast trudnego do realizacji prawa pierwokupu sąsiedzkiego. Wprowadzono więc podobne merytoryczne rozwiązanie z tą różnicą, że jest ono łatwiejsze w stosowaniu. Natomiast zaproponowany we wniosku mniejszości mechanizm pierwokupu sąsiedzkiego skomplikuje i wydłuży procedury sprzedaży. Mówiłem o tym w pierwszej części swojego wystąpienia. Będzie rodzić także sytuacje konfliktowe, stwarzające zbędną uciążliwość przede wszystkim dla samych rolników. I to jest najistotniejsza sprawa.</u>
          <u xml:id="u-176.40" who="#PosełSprawozdawcaRomualdAjchler">Warto w tym momencie także przypomnieć opinię pana profesora Stelmachowskiego, którą cytowałem na początku swojego wystąpienia. Zalecał on ostrożność w dalszych pracach komisji nad ustawą, a zwłaszcza unikanie sformułowań, które mogłyby w przyszłości spowodować zarzut niekonstytucyjności tej ustawy. Wiąże to się m.in. z unikaniem sytuacji prowadzących do znacznego utrudniania obrotu gruntami w Polsce. Mając na względzie przedstawione wyżej zastrzeżenia, na posiedzeniu w dniu 8 kwietnia połączone komisje głosowały przeciwko przyjęciu tego rodzaju poprawek.</u>
          <u xml:id="u-176.41" who="#PosełSprawozdawcaRomualdAjchler">Ograniczenie możliwości przenoszenia prawa własności nieruchomości przez agencję - to drugi wniosek mniejszości. Wniosek zmierza do wprowadzenia w ustawie o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa przepisów, które ograniczałyby agencji możliwość przenoszenia prawa własności nieruchomości w zależności od powierzchni oraz od celu, jakiemu będzie służyć dana nieruchomość. Należy zwrócić uwagę na wadliwość proponowanych zapisów, które nie precyzują, o jakie grunty chodzi. Nie wiadomo w szczególności, czy autorzy wniosku mieli na myśli powierzchnię nieruchomości zbywanej czy też nieruchomości znajdującej się w posiadaniu potencjalnego nabywcy. Jest to bardzo ważna i istotna sprawa. Wątpliwości budzą także przyczyny, dla których tego rodzaju ograniczenia miałaby obejmować także grunty znajdujące się w dzierżawie.</u>
          <u xml:id="u-176.42" who="#PosełSprawozdawcaRomualdAjchler">Warto też mieć na uwadze, że przyjęcie propozycji w zaproponowanym kształcie wprowadzałoby w ustawie zasadnicze sprzeczności, wykluczając nie tylko przewidzianą w ustawie o gospodarowaniu nieruchomościami skarbu państwa możliwość sprzedaży gruntów zasobu na cele inwestycyjne, lecz nawet uniemożliwiając nieodpłatne ich przekazanie gminom i innym jednostkom samorządu terytorialnego. Czy o to chodziło wnioskodawcom? Nie sądzę. Agencja nie mogłaby także przekazywać gruntów Lasom Państwowym pod zalesienie. Sądzę, że też nie o to chodziło wnioskodawcy. Mając na względzie wadliwość tego rodzaju poprawki, na posiedzeniu połączonych komisji w dniu 8 kwietnia głosowano przeciwko jej przyjęciu.</u>
          <u xml:id="u-176.43" who="#PosełSprawozdawcaRomualdAjchler">Wniosek mniejszości nr 3 i ostatni - propozycja zmiany warunków rozkładania przez agencję na raty należności z tytułu sprzedaży nieruchomości zasobu. Propozycja zmian w art. 12 pkt 10a zmierza do przywrócenia przyjętej na etapie prac podkomisji wersji zapisu, który przewidywałby, że wysokość kwoty wpłacanej przed zawarciem umowy wynosi co najmniej 20%, a długość okresu, w jakim będą spłacane raty, wyniesie maksymalnie 15 lat. Należy zaznaczyć, że kwestia finansowania nabywania gruntów była przedmiotem szczególnego zainteresowania także na etapie podkomisji nadzwyczajnej. Zasadniczą przesłanką braną wówczas pod uwagę przy rozstrzyganiu tej kwestii okazała się już wspomniana na samym początku mojego wystąpienia obecna sytuacja finansowa agencji spowodowana szeregiem przyczyn obiektywnych. Jedną z nich był przywołany temat orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego w sprawie zabużan, które postawiło tę agencję w bardzo, w bardzo trudnej sytuacji. Agencja nie może dysponować dziś ani, jak wynika z prezentowanych na jej temat danych finansowych, nie będzie dysponować w przyszłości takimi środkami, które pozwoliłyby na głębokie zmiany w obecnym systemie. A to daje podstawy do stwierdzenia, że nie będzie miała środków na realizację prawa państwowego pierwokupu będącego jednym z instrumentów proponowanych w ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego państwa.</u>
          <u xml:id="u-176.44" who="#PosełSprawozdawcaRomualdAjchler">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedłożyłem Wysokiej Izbie dość szczegółowe sprawozdanie o pracach nad ustawą oraz zapoznałem z zawartością projektu ustawy. Szczegółowo, jak sądzę, omówiłem także wnioski mniejszości. Z upoważnienia Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi wnoszę o przyjęcie sprawozdania zawartego w druku nr 1497.</u>
          <u xml:id="u-176.45" who="#PosełSprawozdawcaRomualdAjchler">Wysoka Izbo! Materia zawarta w projekcie ustawy jest materią bardzo trudną i budzi wiele emocji, dotyczy bowiem polskiej ziemi. Emocje te udzielały się również członkom podkomisji, a także towarzyszyły pracy w połączonych Komisjach: Rolnictwa i Rozwoju Wsi i Administracji i Spraw Wewnętrznych. I z pewnością towarzyszyć będą także dzisiejszej debacie. Nie mam co do tego żadnych wątpliwości. Ze swej strony chcę powiedzieć, że projekt ustawy po jej uchwaleniu będzie zabezpieczał interesy polskich rolników, interesy polskiego rolnictwa i w maksymalnym stopniu - jak było to możliwe - zabezpiecza polską rację stanu. Trzeba tylko literalnie stosować tę ustawę.</u>
          <u xml:id="u-176.46" who="#PosełSprawozdawcaRomualdAjchler">Wysoki Sejmie! Na zakończenie chciałbym serdecznie podziękować wszystkim osobom, które pracowały od pierwszego dnia nad projektem ustawy o ustroju rolnym w państwie. Wasza praca, szanowni państwo, odbywała się poza kamerami telewizji, niekiedy anonimowo, ale w tej ustawie jest wasza wiedza, wasze zaangażowanie, i możecie być państwo z tego dumni i mieć pełną satysfakcję. W imieniu Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych wszystkim tym osobom z tego szczególnego miejsca Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej mówię: dziękuję. Dziękuję, panie marszałku, za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-176.47" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Donald Tusk)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-178.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-178.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Stanisław Kurpiewski, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#PosełStanisławKurpiewski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Panowie Posłowie! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej przedstawić stanowisko w sprawie poselskich projektów ustaw o obrocie ziemią rolną (druk nr 401) i o obrocie nieruchomościami rolnymi i dzierżawie rolniczej oraz o zmianie niektórych ustaw (druk nr 697) oraz o rządowym projekcie ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego państwa oraz o zmianie niektórych ustaw (druk nr 1128). Pan poseł sprawozdawca Romuald Ajchler występujący w imieniu dwóch komisji wyjątkowo szczegółowo przedstawił sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o wyżej wymienionych projektach. Wypracowany projekt ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego wprowadza do systemu prawa nowe regulacje w sferze gospodarowania nieruchomościami rolnymi, które mają na celu poprawę struktury obszarowej gospodarstw rolnych, przeciwdziałanie nadmiernej koncentracji nieruchomości rolnych oraz zagwarantowanie prowadzenia gospodarstw rolnych przez osoby o odpowiednich kwalifikacjach.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#PosełStanisławKurpiewski">Ten projekt wypełnia konstytucyjną zasadę - art. 23 konstytucji - że podstawą ustroju rolnego państwa są funkcjonujące gospodarstwa rodzinne. Poza zdefiniowaniem gospodarstwa rodzinnego wprowadza się również i definiuje pojęcie rolnika indywidualnego, które występuje nie tylko w Polsce, ale także w wielu krajach Unii Europejskiej. Zgodnie z art. 6 ust. 1 za rolnika indywidualnego uważa się osobę fizyczną będącą właścicielem lub dzierżawcą nieruchomości rolnej, prowadzącą osobiście gospodarstwo rolne, posiadającą kwalifikacje rolnicze, zamieszkałą w gminie, na obszarze której położona jest jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład tego gospodarstwa. Natomiast w art. 5 zdefiniowane jest gospodarstwo rodzinne prowadzone przez rolnika indywidualnego.</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#PosełStanisławKurpiewski">Ustawa, zmieniając nazwę agencji - zamiast Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa mamy Agencję Nieruchomości Rolnych - nakłada na agencję funkcję aktywnego realizatora polityki rolnej państwa w zakresie gospodarki ziemią. Agencja Nieruchomości Rolnych ma realizować zadania wynikające z polityki państwa, m.in. w zakresie: tworzenia oraz poprawy struktury obszarowej gospodarstw rodzinnych, tworzenia warunków sprzyjających racjonalnemu wykorzystaniu potencjału produkcyjnego zasobu własności rolnej skarbu państwa, obrotu nieruchomościami rolnymi i innymi składnikami majątku skarbu państwa użytkowanymi na cele rolne, administrowania zasobami majątkowymi skarbu państwa przeznaczonymi na cele rolne, zabezpieczenia majątku skarbu państwa, inicjowania prac urządzeniowo-rolnych na gruntach skarbu państwa oraz wsparcia organizowania na gruntach skarbu państwa rodzinnych gospodarstw rolnych, tworzenia miejsc pracy w związku z restrukturyzacją państwowej gospodarki rolnej, wspierania wszelkich działań mających na celu udzielenie pomocy byłym pracownikom państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej i członkom ich rodzin w przezwyciężaniu trudnych sytuacji życiowych, w szczególności przez przyznawanie stypendiów dzieciom byłych pracowników PGR uczącym się w szkołach ponadgimnazjalnych oraz kształcącym się w szkołach wyższych.</u>
          <u xml:id="u-179.3" who="#PosełStanisławKurpiewski">Ustawa preferuje w nabywaniu nieruchomości rolnych osoby fizyczne chcące utworzyć lub powiększyć gospodarstwo rodzinne, pracowników zlikwidowanych państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej zamierzających utworzyć gospodarstwo, członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych postawionych w stan likwidacji lub upadłości oraz spółki utworzone przez pracowników zlikwidowanych państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej, a także repatriantów w rozumieniu przepisów o obywatelstwie polskim.</u>
          <u xml:id="u-179.4" who="#PosełStanisławKurpiewski">Można oczekiwać, że pozytywne skutki przyniosą zmiany w ustawie o scalaniu i wymianie gruntów. Zdaniem Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej na uwagę zasługuje fakt, że w artykułach odnoszących się do scalania gruntów podmiotowo traktowani są wszyscy uczestnicy tego procesu, przy szerokim udziale rolniczych organizacji społeczno-zawodowych, rad sołeckich wraz z sołtysami i samorządem powiatowym. Postępowanie scaleniowe wdraża się na wniosek stron zainteresowanych, gdy zabezpieczone są grunty niezbędne na miejscowe cele użyteczności publicznej, pod ulice i drogi publiczne oraz pod wykonane i utrzymywane na koszt skarbu państwa urządzenia melioracji wodnych.</u>
          <u xml:id="u-179.5" who="#PosełStanisławKurpiewski">Panie i Panowie Posłowie! W toku wspólnych prac Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi zgłoszono trzy wnioski mniejszości. Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej ma wątpliwości co do wniosków mniejszości nr 1 i 2, bardzo szczegółowo omówionych przez posła sprawozdawcę, oraz do art. 15 projektu ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego. Opowiadamy się za przyjęciem wniosku mniejszości nr 3, który wpisuje się w dotychczasowe rozwiązania ustawowe praktykowane przez agencję. Inne rozwiązania byłyby niespójne z pozostałą częścią ustawy. Do poprawek zgłoszonych w drugim czytaniu i wyżej wymienionych wniosków odniesiemy się po rozpatrzeniu przez komisje.</u>
          <u xml:id="u-179.6" who="#PosełStanisławKurpiewski">Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej akceptuje konsensus w wielu ważnych sprawach regulowanych przez ustawę, jaki udało się uzyskać podczas prac w podkomisji i Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Aktywnie w pracach podkomisji uczestniczyli przedstawiciele społeczno-zawodowych organizacji rolników: Krajowej Rady Izb Rolniczych, Krajowego Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych, Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Rolników Indywidualnych „Solidarność”, Związku Zawodowego Rolników „Ojczyzna”, Związku Zawodowego Rolnictwa „Samoobrona”, Federacji Związków Producentów Rolnych, Związku Zawodowego Centrum Narodowe Młodych Rolników, Krajowej Rady Spółdzielczej, Federacji Związków Pracodawców, Dzierżawców i Właścicieli Rolnych, Krajowego Związku Rolniczych Spółdzielni Produkcyjnych. Podczas burzliwej i konstruktywnej dyskusji najczęściej w drodze konsensusu przyjmowano poszczególne zapisy. Przyjęto projekt ustawy bardzo oczekiwany przez naszych rolników indywidualnych i inne nasze podmioty produkcji rolniczej. Omawiany projekt ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego daje rozwiązania odnośnie do bezpiecznego stosowania i nadzorowania obrotu ziemią od Podbeskidzia po Warmię i Mazury, Wielkopolskę, Podlasie, woj. zachodniopomorskie, Pomorze i moje Kurpie. Podmiotem staje się rolnik indywidualny i gospodarstwo rodzinne.</u>
          <u xml:id="u-179.7" who="#PosełStanisławKurpiewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej opowiada się za uchwaleniem ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego wraz z poprawkami, które przekazuję panu marszałkowi. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-179.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Aleksander Grad, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#PosełAleksanderGrad">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska przedstawiam stanowisko dotyczące sprawozdania Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o trzech projektach ustaw: o obrocie ziemią rolną, o obrocie nieruchomościami rolnymi i dzierżawie rolniczej oraz zgłoszonym przez rząd projekcie ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego państwa.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#PosełAleksanderGrad">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Platforma Obywatelska już w pierwszym czytaniu do tych wszystkich projektów ustaw zgłaszała wiele zastrzeżeń. Przypomnę przynajmniej kilka z nich - te, które są ważne.</u>
          <u xml:id="u-181.2" who="#PosełAleksanderGrad">Po pierwsze, uważaliśmy, że niedopuszczalne są rozwiązania proponowane w tych ustawach, szczególnie w ustawie rządowej, które naruszają konstytucyjne prawo własności. Pan poseł sprawozdawca powiedział już o tym, że we wszystkich ekspertyzach, jakie wpłynęły do komisji, podkreślano, że te przepisy konstytucyjne są naruszane, i to w sprawach zasadniczych, w tych najważniejszych, które właśnie ustawa miała regulować. Byliśmy zdecydowanie przeciwni temu, aby wplatać w tę ustawę prawo dziedziczenia. To były kuriozalne rozwiązania: limitowanie dolnej i górnej granicy gospodarstw bez zdefiniowania gospodarstwa rodzinnego, konieczność zamieszkania w miejscowości, w której jest nieruchomość rolna, bądź w sąsiedniej, wymogi co do wykształcenia, rozbudowa do monstrualnych rozmiarów Agencji Nieruchomości Rolnych i oczywiście kwestia możliwości finansowania zadań wynikających z tej ustawy przez agencję. Trzeba powiedzieć wprost, że projekty, które wpłynęły do Sejmu, tak naprawdę uniemożliwiłyby obrót nieruchomościami w naszym kraju. Nastąpiłoby praktycznie całkowite zamrożenie tego obrotu. I pytanie jest oczywiście takie: Jak rząd mógł skierować taką ustawę do Sejmu? Czy tam nikt tego nie analizował pod względem zgodności konstytucyjnej i przerzucił cały ciężar dyskusji, w pewnym sensie i kłótni, i dyskusji merytorycznej, tylko i wyłącznie na podkomisję i komisje? Dobrze się stało, że znaczna część tych wadliwych zapisów została usunięta w toku prac podkomisji i połączonych komisji. Myślę o już wspomnianych kwestiach dziedziczenia, ochrony własności, kwalifikacji rolniczych. Uważamy bowiem, że gospodarstwo rolne w równej mierze dobrze może prowadzić ekonomista, jak i rolnik z wykształceniem zasadniczym. To jest sprawa tego, jak się prowadzi to gospodarstwo, jakie ma się efekty i czy można, pracując w tym gospodarstwie, prowadząc je, zarabiać samemu i dać pracę innym.</u>
          <u xml:id="u-181.3" who="#PosełAleksanderGrad">Natomiast są jeszcze wątpliwości przy analizie tego, co jest w sprawozdaniu. Mianowicie jest pytanie do posła sprawozdawcy i do rządu, myślę, że jeszcze do postawienia w komisji pytanie do Biura Legislacyjnego: Czy zostawiając prawo pierwokupu dla agencji, w dalszym ciągu nie będziemy naruszali normy konstytucyjnej, która mówi o poszanowaniu własności? W jednej z analiz, opinii prawnych, którą również wymieniał poseł sprawozdawca, jest taki zapis: Ustanowienie prawa pierwokupu przy sprzedaży nieruchomości stanowi z natury rzeczy ograniczenie przysługującego właścicielowi uprawnienia swobodnego rozporządzania nieruchomością. Stanowi więc ograniczenie własności. Ograniczenie takie jest dozwolone przez konstytucję tylko wtedy, gdy jest konieczne dla bezpieczeństwa państwa lub porządku publicznego albo ochrony wolności i praw innych osób. Tak jest zapisane w art. 31 konstytucji. Jednak tutaj trudno dostrzec, że właśnie w tym miejscu to ograniczenie prawa własności mogło być wprowadzone. To dotyczy prawa pierwokupu dla agencji, chodzi o ten zapis w art. 3 ust. 4. Tak nawiasem mówiąc, też nie wiadomo, w jaki sposób agencja będzie realizowała to swoje prawo pierwokupu i skąd będzie miała tak naprawdę informacje, że dana transakcja ma miejsce, w jaki sposób agencja miałaby o tym wiedzieć. Następna sprawa - w art. 3 pozostawiony jest zapis, że jeżeli sprzedający chce sprzedać za określoną kwotę, a korzystający z prawa pierwokupu z nią się nie zgadza, to ma prawo pójść do sądu, żeby ustalić tę cenę. Wydaje mi się, że to jest kolejne naruszenie prawa własności. W tej sprawie składamy poprawki, chodzi o wykreślenie ust. 4, 8 i 9 w art. 3.</u>
          <u xml:id="u-181.4" who="#PosełAleksanderGrad">W art. 4 jest również sprawa wykupu państwowego, nabycia nieruchomości za zapłatą równowartości pieniężnej - jest to też forma pierwokupu, tylko dotyczy to innych umów niż umowy sprzedaży. W związku z tym też składamy poprawkę zawierającą wniosek o skreślenie tego artykułu w całości, gdyż uważamy, że te zapisy mogą powodować działanie dokładnie odwrotne do intencji ich wprowadzenia. Mianowicie może to rodzić korupcję, dlatego że agencja może właśnie nie kupować po niższych cenach, tylko kupować po zawyżonych cenach, nie idąc do sądu. Uważamy więc, że ten artykuł powinien być skreślony.</u>
          <u xml:id="u-181.5" who="#PosełAleksanderGrad">Wątpliwości budzi w dalszym ciągu kształt przyszłej agencji i zakres jej kompetencji, praktycznie nieograniczony, oraz w dalszym ciągu duża uznaniowość, dlatego że kwestie, jak zbywać i jak korzystać z prawa pierwokupu czy z prawa wykupu, nie są tak naprawdę do końca w tej ustawie określone. Wydaje się, że należy tutaj jeszcze wprowadzić, przynajmniej rozporządzeniem ministra rolnictwa i ministra skarbu, określone zasady. Taką poprawkę też proponujemy.</u>
          <u xml:id="u-181.6" who="#PosełAleksanderGrad">Kolejna wątpliwość dotyczy tego, czy agencja będzie w stanie tę ustawę realizować, czy agencja, panie ministrze, panie prezesie, będzie miała pieniądze na to, żeby ta ustawa nie była martwa, tylko żeby ona żyła. Wydaje się, że mogą być z tym problemy. Państwo nie przedstawiliście żadnych symulacji finansowych, ile agencja powinna mieć pieniędzy i skąd, żeby tę ustawę zrealizować. Szczególnie jeżeli się decydujemy na to, żeby sprzedawać nieruchomości na raty, w długim okresie, przy małej wpłacie początkowej, to trzeba udowodnić, że na wszystkie te prawa, które będzie agencja miała, będziecie mieli pieniądze. Jeżeli ich nie będzie, to po prostu ustawa nie będzie realizowana.</u>
          <u xml:id="u-181.7" who="#PosełAleksanderGrad">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Będziemy oczekiwali na najbliższym posiedzeniu komisji, jeszcze podczas tego plenarnego posiedzenia, odpowiedzi na te postawione pytania oraz na pytanie, czy projekt ustawy, który jest zawarty w sprawozdaniu, jest zgodny z konstytucją. Uważam, że powinniśmy jako komisja taką ekspertyzę otrzymać, po to żeby w trzecim czytaniu, głosując, mieć pewność, że nie uchwalamy ustawy, która będzie zaskarżona do Trybunału. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-181.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Poprawki, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-182.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-182.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Michał Kamiński, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#PosełMichałTomaszKamiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Prawa i Sprawiedliwości był jednym z inicjatorów parlamentarnej debaty nad kwestiami, o których dzisiaj rozmawiamy. Jeden z projektów złożony do laski marszałkowskiej był projektem naszego autorstwa. W związku z tym warto przypomnieć, jakie idee przyświecały posłom wnioskodawcom, jak rozumiem, nie tylko z klubu Prawa i Sprawiedliwości, że sprawa obrotu ziemią, obrotu nieruchomościami rolnymi w Polsce powinna być uregulowana, i to powinna być uregulowana szybko z uwagi na perspektywę ewentualnego członkostwa Polski w Unii Europejskiej. Jak w tej Izbie prawie wszyscy, jak sądzę, doskonale wiedzą, w większości krajów Unii Europejskiej kwestia obrotu nieruchomościami rolnymi, obrotu ziemią rolniczą, jest regulowana, i to bardzo restrykcyjnie. Praktycznie do krajów, które w tej sprawie pozostawiają pełną swobodę, należy absolutna mniejszość państw członkowskich Unii Europejskiej. To są takie kraje jak Wielka Brytania czy Irlandia, w mniejszym stopniu Portugalia. W pozostałych krajach Unii Europejskiej w dziedzinie obrotu ziemią rolniczą obowiązują bardzo restrykcyjne przepisy, które niezależnie od frazeologii, jaka towarzyszyła ich przyjmowaniu, powodują w praktyce, że np. w Danii, w Niemczech, w Austrii faktycznie cudzoziemiec, nawet obywatel innych krajów Unii Europejskiej, ale cudzoziemiec, który chciałby nabyć ziemię rolniczą w celach spekulacyjnych czy w celach powiększenia swoich latyfundiów, że tak powiem, ziemskich, które są w całej Unii Europejskiej, takiej możliwości jest pozbawiony. Aby kupić ziemię rolniczą w Niemczech czy w Austrii, a zwłaszcza w Danii, należy przejść bardzo skomplikowaną procedurę, spełnić cały szereg restrykcyjnych warunków.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#PosełMichałTomaszKamiński">Posłowie Prawa i Sprawiedliwości uważali, że nie ma żadnych powodów, aby - biorąc pod uwagę społeczne uwarunkowania naszego kraju - Polska była krajem o najbardziej liberalnych przepisach dotyczących zakupu ziemi rolniczej. My uważamy, że poza aspektem ekonomicznym tej sprawy, który związany jest z oczywistym faktem dysproporcji między siłą nabywczą obywateli krajów Unii Europejskiej i siłą nabywczą obywateli Rzeczypospolitej, która to dysproporcja, realnie mówiąc, jest z całą pewnością dysproporcją nie do przezwyciężenia w ciągu najbliższych paru lat po wejściu Polski do Unii Europejskiej. Z tego powodu w naszym kraju polska ziemia powinna być chroniona, w oczywisty sposób rodziło się bowiem przekonanie, rodziła się obawa wielu obywateli Rzeczypospolitej, że polscy obywatele we własnym kraju po wejściu do Unii Europejskiej będą stali w jakimś stopniu na straconych pozycjach, że duża część polskiej ziemi rolniczej może wpaść w obce ręce. Ale poza tym ekonomicznym aspektem, aspektem, który wynika z elementarnego poczucia sprawiedliwości, u podstaw naszej inicjatywy leży jeszcze przekonanie, że poza sprawami gospodarczymi kwestie rolnictwa, kwestie aktywności ludności wiejskiej mają także bardzo poważny wymiar cywilizacyjny. Naszym zdaniem w Polsce, ale przecież nie tylko w naszym kraju, ludność wiejska odgrywa bardzo pozytywną rolę kulturotwórczą, ludność wiejska odgrywa bardzo pozytywną rolę społeczną poprzez chociażby to, że właśnie wieś, właśnie istniejące tam bardzo mocne więzi społeczne, zakorzenienie, szacunek dla tradycji powodują, że społeczeństwa, które posiadają relatywnie duży procent ludności wiejskiej, są po prostu społeczeństwami zdrowszymi. W Polsce nie możemy zapominać również o tym, że wyludnienie wsi, przeniesienie się dużej części ludności ze wsi do miast, jakkolwiek, być może, w perspektywie lat kilkudziesięciu nieuniknione, to w tej, którą da się przewidzieć, w Polsce mogłoby spowodować wyłącznie zaostrzenie problemów społecznych, problemów ekonomicznych. Dzisiaj nie ma pomysłu na to, co zrobić z setkami tysięcy, jeśli nie milionami rąk do pracy, ludźmi, którzy dzisiaj są zatrudnieni w rolnictwie, a którzy przy jakiejś gwałtownej zmianie struktury polskiego rolnictwa byliby zmuszeni do poszukiwania pracy w mieście. To zresztą nasze przekonanie, iż naród jest jednym organizm, wiedzie nas do konkluzji, do pragnienia, by przekonać obywateli Rzeczypospolitej, także tych mieszkających w miastach, że nie mają racji ci, którzy mówią, że problematyka wiejska, problematyka własności ziemi, problematyka, dyskutowana w tej Izbie wielokrotnie wcześniej, dopłat dla rolnictwa związanych z ewentualnym wejściem Polski do Unii Europejskiej jest wyłącznie kwestią ludzi mieszkających na wsi. Tak nie jest. Dobrobyt polskiej wsi leży w elementarnym i głębokim interesie także tych, którzy rodzinnie, osobiście czy zawodowo ze wsią nie mają nic wspólnego.</u>
          <u xml:id="u-183.2" who="#PosełMichałTomaszKamiński">Dlatego też uważaliśmy i uważamy, że Polska przed faktycznym przystąpieniem do Unii Europejskiej musi mieć unormowane kwestie własności rolnej. Doszliśmy bowiem do wniosku, że podobnie jak w wielu krajach Unii Europejskiej ustawodawca w Rzeczypospolitej powinien potraktować ziemię rolniczą jako dobro szczególnego rodzaju. I naszym zdaniem potraktowanie ziemi rolniczej jako dobra szczególnego rodzaju powinno rozwiać wątpliwości konstytucyjne w tej dziedzinie. Proszę państwa, istnieją bowiem inne obszary aktywności gospodarczej, które są koncesjonowane przez państwo w dużo bardziej restrykcyjnym stopniu, w nieporównanie bardziej restrykcyjnym stopniu, niż ten, jaki jest proponowany w ustawie dotyczącej obrotu ziemią rolniczą. Naszym zdaniem ziemia rolnicza z powodów, o których powiedziałem, jest nie tylko dobrem gospodarczym, jest także bardzo istotnym dobrem społecznym, i dlatego powinna być w sposób szczególny chroniona ustawowo. I dobrze się stało, że przy wszystkich różnicach, jakie w tej Izbie istnieją - w bardzo wielu aspektach, także w dyskusji nad polityką rolną, te różnice wychodzą, one są także widoczne w konkretnych rozwiązaniach tej ustawy - w tej Izbie i w komisji rolnictwa potrafiono się wznieść ponad bieżące polityczne podziały i przedstawić Izbie nieidealny - podkreślam to: nieidealny - projekt, do którego mamy swoje zastrzeżenia, projekt, do którego niektóre wnioski mniejszości poprzemy, ale jednak projekt, który, biorąc pod uwagę perspektywę, o jakiej mówiłem, jest projektem Polsce potrzebnym. Klub Prawa i Sprawiedliwości poprze te rozwiązania i te wnioski mniejszości i poprawki do tego projektu ustawy, które będą ten projekt racjonalizowały, jak to się dzieje w przypadku zgłoszonego przez parlamentarzystów PSL wniosku mniejszości dotyczącego sprawy pierwokupu, również te, które będą ten projekt ustawy dostosowywały do realnych uwarunkowań społecznych istniejących w naszym kraju...</u>
          <u xml:id="u-183.3" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki: Dobry kierunek.)</u>
          <u xml:id="u-183.4" who="#PosełMichałTomaszKamiński">...a także - co trzeba bardzo wyraźnie podkreślić - będą miały na uwadze pewien pożądany model polskiego rolnictwa. A chcę powiedzieć, że w każdym razie w Polskim Stronnictwie Ludowym pożądanym modelem polskiego rolnictwa nie jest...</u>
          <u xml:id="u-183.5" who="#PosełMichałTomaszKamiński">Przepraszam, w Prawie i Sprawiedliwości. Patrzyłem na posłów PSL i stąd ta pomyłka, przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-183.6" who="#PosełMichałTomaszKamiński">...że w Prawie i Sprawiedliwości pożądanym modelem polskiego rolnictwa nie jest model latyfundialny, nie jest model, w którym ziemia rolna będzie należała do obszarników. Jakkolwiek, jeżeli ktoś w sposób uczciwy nabył bardzo duże obszarowo gospodarstwo rolne i nim zarządza, to w tym fakcie posłowie Prawa i Sprawiedliwości nie widzą nic zdrożnego, niemniej jednak - podkreślam - tylko w przypadkach, w których nabycie tego gospodarstwa, jak i jego użytkowanie odbywają się w warunkach zgodnych z prawem i przyzwoitością. Jednak uważamy, że pożądanym modelem polskiego rolnictwa jest model, w którym rolnictwo to oparte jest na gospodarstwie rodzinnym, i uważamy tak nie tylko z powodów ekonomicznych, o czym już tutaj kilka razy mówiłem, ale także z istotnych powodów społecznych, które też miałem zaszczyt przed Wysoką Izbą zaprezentować. Stąd też Prawo i Sprawiedliwość z uznaniem przyjmuje fakt powstania wspólnego projektu. Uznajemy ten projekt za niedoskonały, poprzemy część poprawek i wniosków mniejszości do tego projektu. I mamy nadzieję, że jak najszybciej wejdzie on w życie i zabezpieczy elementarne społeczne i ekonomiczne interesy nie tylko polskiej wsi, ale całego narodu polskiego.</u>
          <u xml:id="u-183.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-183.8" who="#komentarz">(Głos z sali: A PSL-u?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Stanisław Kalemba, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#PosełStanisławKalemba">Panie Marszałku! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Mam zaszczyt i obowiązek przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego wobec omawianego sprawozdania Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o trzech projektach ustaw, w tym jednym złożonym przez klub Polskiego Stronnictwa Ludowego. Projekty te dotyczą kształtowania ustroju rolnego, obrotu nieruchomościami rolnymi, dzierżawy rolniczej.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#PosełStanisławKalemba">Pozwolę sobie na początku mojego wystąpienia zadać kłam temu, co już tutaj było prezentowane - że wszystkie opinie eksperckie kwestionowały zgodność z konstytucją projektu rządowego. Przytoczę wypowiedź, sądzę, że jednego z najlepszych znawców prawa rolnego, pana prof. Andrzeja Stelmachowskiego: „Osobiście jestem skłonny bronić poglądu, że przedstawiony projekt - mowa o projekcie rządowym - nie narusza norm konstytucyjnych w żadnym z projektowanych rozwiązań. Skoro bowiem chodzi o regulację ustroju rolnego, to z natury rzeczy regulacje prawne nie mogą mieć charakteru li tylko kosmetycznego”. Wypowiadam się po to, żeby wyprostować pewne rzeczy, bo była tutaj mowa, że wszystkie ekspertyzy kwestionowały zgodność z konstytucją. Za podstawę do pracy podkomisja nadzwyczajna uznała projekt rządowy z druku nr 1128, przyjmując tytuł ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego. W imieniu naszego klubu zwracam uwagę na fakt, że przez pierwsze 15 z 17 posiedzeń podkomisji nadzwyczajnej pracowaliśmy zgodnie, dochodząc do trudnego kompromisu, przy dużym zaangażowaniu cenionych ekspertów, panów profesorów, przedstawicieli rządu, przedstawicieli Kancelarii Sejmu. Mieliśmy już opracowane i przyjęte 28 z 30 artykułów. Pozostało do uzgodnienia kilka szczegółów i zakończenie prac. I w sposób niespodziewany, z zaskoczenia, podrzucono jak kukułcze jajo nowy projekt, do którego autorstwa nikt specjalnie nie chciał się przyznać, opracowany najprawdopodobniej przez Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa, we współpracy z nowym kierownictwem resortu rolnictwa. Podrzucono go potajemnie, a następnie - skoro nikt nie chciał się przyznać do autorstwa - ten projekt przejął przewodniczący naszej nadzwyczajnej podkomisji. Projekt ten składał się z 19 artykułów, zaproponowano w nim kilka zasadniczych zmian w stosunku do dotychczasowego dorobku i konsensusu. Po pierwsze, zrezygnowano z nadzoru administracyjnego Agencji Nieruchomości Rolnych nad obrotem nieruchomościami rolnymi, po drugie, zmieniono definicję gospodarstwa rodzinnego, a po trzecie, zrezygnowano z wymagania zezwolenia ministra rolnictwa - po uzyskaniu opinii izby rolniczej - na przeniesienie nieruchomości rolnej na rzecz osoby prawnej, spółki osobowej oraz osoby fizycznej, jeżeli nie utworzy to gospodarstwa rodzinnego. Zmieniono, a w zasadzie zwiększono w sposób zasadniczy uprawnienia do dysponowania mieniem przez Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa. Mówiąc ściśle, zliberalizowano dotychczasowe zapisy i w zasadzie zamiast mówić o projekcie regulacji dotyczącej kształtowania ustroju rolnego, powinniśmy nadać jej tytuł: o zwiększeniu uprawnień Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa.</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#PosełStanisławKalemba">Nastąpiła istotna zmiana w stosunku do projektu rządowego z druku 1128, pod którym podpisał się premier obecnego rządu, pan Leszek Miller. Przeciw takiej niedopuszczalnej praktyce, formie wprowadzenia nowych zapisów, zdecydowanie zaprotestowałem w dniu 2 kwietnia na przedostatnim posiedzeniu podkomisji. Był już taki eksces - mówię o wrzucaniu nowej ustawy przez jednego z posłów - w przypadku ustawy cukrowej, skutki tego znamy, nie powinno to mieć miejsca ani w Sejmie, ani w żadnej komisji. Mimo to w dniu 3 kwietnia, zdając sobie sprawę z pilnego terminu wprowadzenia w życie tej ustawy, przyjęliśmy sprawozdanie, licząc na poprawę jej zapisów na posiedzeniu dwóch komisji sejmowych. Tam jednak dokonano dalszej jej liberalizacji, bowiem dotychczasowy zapis o wielkości gospodarstwa rodzinnego wynoszącej 300 ha, osiągnięty w tym wielkim konsensusie i po długiej dyskusji, na wniosek posła Sojuszu Lewicy Demokratycznej, a głosami SLD, Platformy Obywatelskiej i SKL zamieniono na zapis o 500 ha.</u>
          <u xml:id="u-185.3" who="#PosełStanisławKalemba">Według badań prowadzonych przez „Rzeczpospolitą”, przez Pracownię Badań Społecznych w dniach 29 i 30 marca br., prawie 2/3 ankietowanych opowiada się za ograniczeniem sprzedaży gospodarstw rolnych w zależności od obszaru. Według informacji Biura Studiów i Ekspertyz Sejmu z lutego 2002 r., we Francji spółka SAFER jest podstawowym elementem realizacji francuskiej polityki strukturalnej w rolnictwie - największy producent żywności w Europie. Celem podstawowym tej spółki jest rozwój, powiększanie oraz ochrona gospodarstw rodzinnych. Powiększanie gospodarstw rolnych - w warunkach francuskich średnio do 100 ha przy przeciętnych gospodarstwach wielkości około 40 ha. W Danii, gdzie średnie gospodarstwo ma też około 30–40 ha, ustawowo ograniczono możliwość nabywania ziemi przez jedną rodzinę do 100 ha. W Polsce tymczasem mamy ponad milion gospodarstw poniżej 5 ha, a średnia wielkość to około 8 ha. W tej sytuacji zwracam się do posłów Sojuszu Lewicy Demokratycznej, partii podobno lewicowej, o powrót do i tak już dużego areału, który został zaproponowany przez komisję, mianowicie do tych 300 ha dla gospodarstwa rodzinnego.</u>
          <u xml:id="u-185.4" who="#PosełStanisławKalemba">Taką poprawkę w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego składam na ręce pana marszałka.</u>
          <u xml:id="u-185.5" who="#PosełStanisławKalemba">Podczas głosowania okaże się, panie posłanki i panowie posłowie z SLD, czy jesteście partią lewicową, prospołeczną, czy jesteście partią liberalną.</u>
          <u xml:id="u-185.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Czy kapitalistyczną.)</u>
          <u xml:id="u-185.7" who="#PosełStanisławKalemba">Bo z tego, co wiem, w programach partii lewicowych dba się o to, żeby jak najwięcej ziemi trafiło do tych prostych, zwykłych ludzi, do ich rodzin, a nie o to, by tworzyć politykę dla nielicznych - w tym przypadku dla rodzin posiadających do 500 ha. Wiadomo, że wtedy mniejsza liczba rodzin rolniczych w Polsce - a mamy ich około 2 mln - będzie mogła utrzymać się z tego gospodarstwa. Proszę to sobie przeliczyć i wszystko państwo będą wiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-185.8" who="#PosełStanisławKalemba">Co do wniosku mniejszości nr 1, zwracamy się do Wysokiej Izby o wprowadzenie prawa pierwokupu dla rolnika mającego miejsce zamieszkania w miejscowości, w której jest do sprzedaży nieruchomość rolna, albo w miejscowościach sąsiednich. W przypadku gdy jest więcej spełniających ten warunek chętnych do nabycia nieruchomości, o wyborze kupującego decyduje sprzedawca. Zapewniam, że nie ma tu żadnej sprzeczności z obecnym prawem, jest to powszechnie stosowane w państwach Unii Europejskiej, gdzie model rolnictwa opiera się właśnie na własności chłopskiej. I jest to forma mniej skomplikowana niż ta zaproponowana w projekcie rządowym, gdzie pod uwagę była brana głównie wspólna granica.</u>
          <u xml:id="u-185.9" who="#PosełStanisławKalemba">Prawo pierwokupu sąsiedzkiego jest stosowane powszechnie w państwach Unii Europejskiej. I teraz proszę posłuchać: według danych CBOS z grudnia 2001 r. na temat prawa pierwokupu użytków rolnych przez sąsiadów czy państwo opowiada się za tym 80% badanych Polaków, a w grupie ankietowanych rolników - aż 91%.</u>
          <u xml:id="u-185.10" who="#PosełStanisławKalemba">Poproszę, panie marszałku, jeszcze o dwie minuty, bo to są dosyć ważne sprawy.</u>
          <u xml:id="u-185.11" who="#PosełStanisławKalemba">Z domaganiem się formy pierwokupu sąsiedzkiego spotykamy się powszechnie na zebraniach z rolnikami, także przy okazji tak licznych protestów, które miały niedawno miejsce.</u>
          <u xml:id="u-185.12" who="#PosełStanisławKalemba">W 2. wniosku mniejszości proponujemy ograniczenie obszaru - chodzi o przeniesienie prawa własności nieruchomości rolnych przez Agencję Nieruchomości Rolnych - do 500 ha łącznej powierzchni użytków rolnych będących przedmiotem własności lub dzierżawy. Skoro jest ograniczenie w hektarach w odniesieniu do gospodarstwa rodzinnego, to uważamy, że powinno też być ograniczenie w odniesieniu do pozostałych gospodarstw. Bo dlaczego miałyby być dyskryminowane gospodarstwa rodzinne, będące według 23 art. konstytucji podstawą ustroju rolnego?</u>
          <u xml:id="u-185.13" who="#PosełStanisławKalemba">Poprawkę nr 3 popieramy, jeżeli miałby pozostać zapis art. 13 ust. 2. Zwracam uwagę, że nie ma równości jeśli chodzi o warunki nabywania gruntów, spłaty... gruntów kupowanych przez rolnika z Agencji Własności Rolnych Skarbu Państwa, a następnie w obrocie prywatnym, oraz dopłat do kredytów w ramach Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Powinniśmy doprowadzić do tego, żeby te warunki były takie same.</u>
          <u xml:id="u-185.14" who="#PosełStanisławKalemba">W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego składam poprawkę polegającą na dodaniu w art. 29, że przeniesienie przez Agencję Nieruchomości Rolnych własności nieruchomości rolnej albo jej wydzierżawienie na rzecz osoby prawnej, spółki osobowej, osoby fizycznej, jeżeli nie utworzy gospodarstwa rodzinnego, wymaga zgody właściwego ministra do spraw rozwoju wsi; zostały określone w tej propozycji warunki, w tym opinia właściwej izby rolniczej.</u>
          <u xml:id="u-185.15" who="#PosełStanisławKalemba">Wysoka Izbo! W dorobku, który mieliśmy wypracowany, było 5 zapisów dotyczących izby rolniczej, a w sprawozdaniu, które zostało podrzucone, jej rola i funkcja zostały całkowicie wykreślone. Dlatego jesteśmy za tym, żeby poza kontrolą rządową przy przeniesieniu nieruchomości rolnych w tej formie wprowadzało się też kontrolę samorządu rolniczego - chodzi właśnie o branie pod uwagę opinii izby rolniczej, bo nieczynienie tego jest sprzeczne z ustawą o izbach rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-185.16" who="#PosełStanisławKalemba">Wysoka Izbo! Wskutek nieuzasadnionej, naszym zdaniem, zasadniczej zmiany przepisu w projekcie ustawy przez rząd w zakresie dalszej liberalizacji niemającej miejsca w państwach Unii Europejskiej, mimo przepisów o gospodarstwie rodzinnym, o osobistym prowadzeniu gospodarstwa, o kwalifikacjach rolniczych, należy naszym zdaniem poprawić ten projekt, przyjmując przepisy mówiące o pierwokupie dla rolników z danej miejscowości lub miejscowości sąsiednich, ograniczeniu przeniesienia przez Agencję Nieruchomości Rolnych do określonej granicy, zrównaniu warunków nabywania gruntów, nieruchomości rolnych czy to za pośrednictwem agencji, czy Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w obrocie prywatnym, wyrażeniu zgody ministra rolnictwa dla spółek osób prawnych, jeśli będzie to większa powierzchnia niż powierzchnia gospodarstw rodzinnych. W związku z wątpliwościami co do ograniczenia praw obywateli państw członkowskich po przedstawieniu traktatu akcesyjnego proponujemy uchwalenie ustawy z dniem 16 kwietnia br. Składamy w związku z tym stosowne poprawki. Przyjęcie tych poprawek pozwoli naszemu klubowi na poparcie ustawy w poprawionym kształcie.</u>
          <u xml:id="u-185.17" who="#PosełStanisławKalemba">Według sondażu „Rzeczpospolitej” na pytanie: Czy przed podpisaniem 16 kwietnia 2003 r. traktatu o przystąpieniu do Unii Europejskiej powinna zostać uchwalona ustawa, która uniemożliwiałaby nieograniczoną sprzedaż ziemi rolnej? - 2/3 Polaków opowiedziało się właśnie za takim ograniczeniem i uchwaleniem ustawy przed 16 kwietnia. Zgodnie bowiem z traktatem akcesyjnym obywatele innego państwa członkowskiego nie mogą być traktowani w sposób mniej korzystny w zakresie nabywania gruntów rolnych i leśnych niż w dniu podpisania traktatu. O ile ustawa wejdzie w życie po podpisaniu traktatu akcesyjnego, Polacy będą mieli zdecydowanie gorsze warunki niż obywatele państw członkowskich. Od przyjęcia wniosków mniejszości i poprawek klub Polskiego Stronnictwa Ludowego uzależnia poparcie dla tej ustawy. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-185.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Andrzej Lepper, Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#PosełAndrzejLepper">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przed dzisiejszą debatą pokusiliśmy się o analizę wystąpień posłów przez te wszystkie lata, tzn. od momentu przemian w Polsce w 1989 r., kiedy to w Wysokiej Izbie odbywały się debaty na temat stanu polskiego rolnictwa, przekształceń w rolnictwie. Zawsze ci, którzy rządzili - te koalicje rządzące i parlamentarne - mieli inne zdanie niż ci, którzy byli w opozycji. Analizując wystąpienia, dochodzimy jednak do wniosku, że nie da się dzisiaj wprowadzić w życie dobrej ustawy bez analizy tego całego okresu. To, co się stało, to Wysoka Izba krytykowała już jesienią 1989 r. PGR-y, spółdzielnie produkcyjne to relikt komuny, to duże dotacje z budżetu państwa. Nawet z tej trybuny mówił to pierwszy, demokratyczny podobno prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Lech Wałęsa. PGR-y są przyczyną całego zła w Polsce. PGR-y doprowadziły do ruiny, bo je dotowano. Wtedy nikt nie pokusił się o to, żeby powiedzieć prawdę, że PGR-y miały dotację, oczywiście, ale to było dwadzieścia kilka procent, gdy tymczasem w Unii Europejskiej - 58%. Jeszcze w EWG wtedy, a nie w Unii. Dotacje wynosiły 58%. PGR-y miały inwestycje rządowe, bardzo duże inwestycje, duże fermy trzody chlewnej, drobiu, bydła, suszarnie, zakłady przetwórstwa rolno-spożywczego. Inwestycje, na które były zaciągnięte kredyty w bankach państwowych; kredyty zaciągnięte na stałą stopę procentową: 1–4% w skali roku, z możliwością umorzenia, na wzór Unii. Tak było wtedy w EWG. To samo zrobił Gierek w Polsce. I przyszedł do Polski fenomen ekonomiczny w 1989 r. - niechlubny ojciec chrzestny Samoobrony Leszek Balcerowicz - i z kredytów, które były na poziomie 1–3% w skali rocznej, w styczniu 1990 r. zrobił 40% miesięcznie.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#komentarz">(Głos z sali: 20%...)</u>
          <u xml:id="u-187.2" who="#PosełAndrzejLepper">Proszę podać jedną fabrykę, jedną kopalnię, nawet kopalnię złota, która przynosi zysk na czysto 40% miesięcznie i może spłacać takie odsetki. Nie ma takiego zakładu na świecie.</u>
          <u xml:id="u-187.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-187.4" who="#PosełAndrzejLepper">Wtedy nikt nie pomyślał o tym. Dzisiaj z tych ludzi, pracowników byłych spółdzielni produkcyjnych i PGR-ów, robi się dziadów. Pokazuje się film „Arizona”, ośmiesza się tych ludzi, kpinę z nich się robi. Ustawa ta w żadnym punkcie nie mówi - nie po to ona jest, ale powinna być wcześniej - jak rozwiązać ten problem, jak tym ludziom pomóc, jak zaspokoić dzisiaj ich potrzeby, potrzeby bytowe, a nawet życiowe. Ci ludzie zostali pozostawieni sami sobie. Nie załatwiamy tej sprawy znowu, lecz próbujemy za pomocą ustawy przygotowanej niewłaściwie przez sojusz kapitalistów - nie sojusz lewicy, lecz kapitalistów - przeforsować przez Sejm to, żeby w Polsce podmioty zagraniczne, prywatne osoby zagraniczne mogły nabywać ziemię na takich samych zasadach jak Polacy. Tak, na tych samych zasadach. Minister Cimoszewicz chyba dokładnie wie, co uchwalił, bo projekt traktatu zawiera takie stwierdzenie: w żadnym wypadku obywatele państw członkowskich lub osoby prawne utworzone na mocy przepisów innego państwa członkowskiego nie mogą być traktowani w sposób mniej korzystny w zakresie nabywania gruntów rolnych i leśnych - proszę zauważyć, leśnych - niż w dniu podpisania traktatu o przystąpieniu. Ustawę o zabezpieczeniu gruntów leśnych mamy. Są one zabezpieczone, ale traktat wybiega naprzód. Wykupią ziemię rolną, następny etap to lasy, bo już wam niedużo zostało do sprzedania. Fabryki sprzedane, huty praktycznie zniszczone, banki sprzedane. I jedna strona, i druga. Nie myślcie, że to wszystko dotyczy tylko jednej strony, to dotyczy tych, którzy przez te wszystkie lata rządzili. Jeśli zabraknie gruntów ornych, to będą jeszcze grunty leśne, jeziora, rzeki, po kolei wszystko, aż w końcu będziemy może sprzedawać miasta. Z całą stanowczością mówię, że projektu ustawy w takim kształcie nie poprzemy. Opowiadamy się za całkowitym zakazem sprzedaży ziemi obcokrajowcom. Całkowity zakaz. Dzierżawa, proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-187.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-187.6" who="#PosełAndrzejLepper"> Na własność - całkowity zakaz sprzedaży ziemi obcokrajowcom. Musimy naszą ziemię chronić. I niech nikt nie mówi, że to demagogia czy populizm, bo najprościej jest tak mówić. A dlaczego to na terenach Polski zachodniej, północnej, Warmii i Mazur Niemcy upodobali sobie polską ziemię? Dlaczego upodobali sobie te właśnie tereny? Tam mają większość ziemi po byłych PGR-ach, dzierżawę, spółki z kapitałem niemieckim, mają dużo własności i ustawa im pozwala. Prawo pierwokupu, dzierżawa, oczywiście, nawet tzw. umowy ustne są przewidziane w traktacie, o czym się nie mówi, bo i po co społeczeństwo ma znać całą prawdę. Tak więc są to ci sami ludzie.</u>
          <u xml:id="u-187.7" who="#PosełAndrzejLepper">Minister spraw zagranicznych pan Cimoszewicz. Czy to nie jest chęć ucieczki, Wysoka Izbo, przed odpowiedzialnością? Tenże minister, kiedy był premierem w 1997 r., dokładnie w miesiącu maju dał gwarancje rządowe panu Wapińskiemu pod wykup laboratorium frakcjonowania osocza, na kwotę niedużą, 32 mln dolarów, 60-procentową gwarancję. Pan Wapiński, z pochodzenia Polak, obywatel szwedzki, dzisiaj hula po świecie, a my jako państwo, budżet państwa, spłacamy tę gwarancję. Dzisiaj z odsetkami to już jest kwota ok. 140 mln zł. Rząd dał gwarancje 60-procentowe. Pan Cimoszewicz dokładnie o tym wie. Odpowiedzialności żadnej, jaka więc odpowiedzialność spadnie na niego, kiedy okaże się po paru latach, że my już z naszej polskiej ziemi na terenach Polski zachodniej, północnej, Warmii i Mazur mamy bardzo mało?</u>
          <u xml:id="u-187.8" who="#PosełAndrzejLepper">Ci sami panowie, kiedy mówiłem jeszcze we wtorek w programie „Forum”, że chcą sprzedać PKO BP, to oczywiście przedstawiciel Sojuszu Lewicy..., lewicy, kapitalistów, mówił, że to niemożliwe, absolutnie nie będą sprzedawać; PKO BP będzie bankiem polskim. Proszę bardzo. To ja piszę? To poważny dziennik „Rzeczpospolita” i „Życie Warszawy” piszą: Bank w cudze ręce. PKO BP to bank, który przynosi bardzo wysoki zysk.</u>
          <u xml:id="u-187.9" who="#PosełAndrzejLepper">Teraz jakaś fuzja z PZU, jeden miliard zysku ma i PZU miliard zysku. Co wy kombinujecie? Co wy kombinujecie przed odejściem? Bo dni wasze policzone.</u>
          <u xml:id="u-187.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-187.11" who="#PosełAndrzejLepper"> Czy to będzie trwać pół roku, czy będzie trwać rok, ale dni wasze policzone. Myślicie, że nie będziecie odpowiadać za to.</u>
          <u xml:id="u-187.12" who="#PosełAndrzejLepper">Następna sprawa. Tak przeskakuję, bo tego czasu jest bardzo mało. Ale pan marszałek, tak bardzo życzliwy Samoobronie, 2 minuty przedłuży, myślę. Panie marszałku, dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-187.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-187.14" who="#PosełAndrzejLepper">Następna sprawa: Bank BGŻ. Panowie, niech was ręka boska broni, panie pośle Kopeć. Co ma wspólnego? Dużo ma wspólnego. To jest ostatni bank, który może zagwarantować rozwój polskiego rolnictwa, który może pomóc Polsce. 219 banków spółdzielczych skupia i już go chcecie znowu sprzedać, na giełdę dać.</u>
          <u xml:id="u-187.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-187.16" who="#PosełAndrzejLepper"> Powiecie, że to na giełdę idzie tylko, a później co się dzieje na giełdzie... Później idzie sprzedaż banku i już nie będziemy mieć żadnego banku polskiego. Mówicie sami o tym, wasi posłowie lewicy. Mówicie o tym, że prywatyzacja banków była błędna, że 80% banków poszło w obce ręce, a dzisiaj zaczynacie tą samą drogą... tą samą drogą, resztę sprzedać, bo w budżecie pieniędzy nie ma. Zastanówcie się, że przy takim rządzeniu w budżecie pieniędzy nie będzie.</u>
          <u xml:id="u-187.17" who="#PosełAndrzejLepper">Ekspert obecnego rządu, nie Andrzej Lepper, tylko ekspert obecnego rządu pan Stanisław Nieckarz, doradca ekonomiczny premiera Millera, waszego premiera - no, jeżeli on nie ma racji, to ja pytam, dlaczego jeszcze jest szefem ekspertów premiera - pisze, że duszenie inflacji przez rujnowanie gospodarki jest najbardziej prymitywną formą polityki pieniężnej. Czy on się myli? Cały wywiad, możecie państwo przeczytać sobie, cały wywiad mówi właśnie o tym. Mówi dalej o tym, że jest błędna polityka finansowa NBP i Rady Polityki Pieniężnej. I tylko jedno zdanie: W mojej ocenie 75% całego zestawu narzędzi, którymi można oddziaływać na warunki gospodarowania, znajduje się w Narodowym Banku Polskim. 75% narzędzi. 25% to my: ustawy, podatki niższe, VAT niższy, ale 75% to stopy procentowe kredytów, to kredyty preferencyjne. 75% to również kursy walut. I tu tkwi cała przyczyna tego, co się dzieje z gospodarką naszą i również z polską ziemią.</u>
          <u xml:id="u-187.18" who="#PosełAndrzejLepper">Można by naprawdę mówić dużo, dużo, bardzo dużo. Ustawa ta teraz jest bardzo pilna, tak jak przedtem były pilne...</u>
          <u xml:id="u-187.19" who="#komentarz">(Głos z sali: Dwa zdania o ustawie.)</u>
          <u xml:id="u-187.20" who="#PosełAndrzejLepper">Wy mi tu nie mówcie, o czym mam mówić, panowie z lewicy. Wy tutaj 14 lat zabieracie głos i, jak wam pasuje, to krytykujecie prawicę, a jak wam pasuje, to swoje robicie. I teraz nie uczcie. Nie uczcie. 5 lat...</u>
          <u xml:id="u-187.21" who="#komentarz">(Głos z sali: Dopiero pierwszy raz mówi.)</u>
          <u xml:id="u-187.22" who="#PosełAndrzejLepper">To już za długo. Za długo, za długo.</u>
          <u xml:id="u-187.23" who="#PosełAndrzejLepper">Tak że, kończąc, Wysoka Izbo, powiem, że wnosimy poprawki oczywiście. Poprzemy wszystkie poprawki. Słuszne poprawki mniejszości, wszystkie poprawki słuszne mniejszości poprzemy. Ale również w art. 12 o zmianie... Chcielibyśmy, żeby nabywca przed zawarciem umowy sprzedaży wpłacił co najmniej 5% ceny. Agencja może rozłożyć spłatę pozostałej kwoty na roczne lub półroczne raty na okres 30 lat.</u>
          <u xml:id="u-187.24" who="#PosełAndrzejLepper">Dzisiaj polskie rolnictwo jest w sytuacji krytycznej. Rolnicy nie mają pieniędzy. I chyba my, Wysoka Izbo, wiemy to dokładnie. To jest spowodowane całą falą błędów w ciągu 14 lat, szczególnie związanych właśnie z prywatyzacją sektora rolno-spożywczego. Rolnik nie ma gdzie sprzedać swoich płodów rolnych. Płacone ceny nie pokrywają mu nawet kosztów produkcji i dzisiaj rolnika nie stać na to, żeby te 10% wpłacił.</u>
          <u xml:id="u-187.25" who="#PosełAndrzejLepper">Tak że ten projekt naszych poprawek na ręce marszałka składamy. I jeżeli ustawa będzie w takim kształcie, że zabezpieczy interesy polskie, nie pozwoli na sprzedaż polskiej ziemi - tak jak sprzedano wszystkie inne praktycznie branże w Polsce - będziemy głosować za nią. Natomiast świadczy to o tym, że przyjmujemy to w takim pośpiechu, tak szybko, że naprawdę jest to aż niepoważne. To jest polska ziemia. Tyle lat pracy w tym Sejmie, parlamencie, i można było ustawę uchwalić dużo, dużo wcześniej.</u>
          <u xml:id="u-187.26" who="#PosełAndrzejLepper">Niestety jest tak, jak jest. Zróbmy wszystko, żeby ona miała odpowiedni kształt, zabezpieczała interesy polskie, rolników polskich, dawała szansę rolnikom polskim na rozwój. I przyjmijmy ją przed traktatem akcesyjnym, bo jeżeli nie przyjmiemy, to później już będzie po prostu koniec. Będziemy musieli wystąpić z Unii.</u>
          <u xml:id="u-187.27" who="#PosełAndrzejLepper">Kończąc, powiem jedno: Jak zostaniemy oszukani, to, obojętnie, kto podpisze wejście Polski do Unii - czy to będzie premier, czy prezydent - obojętnie, kto, to pamiętajmy wszyscy, że naród polski w przeszłości pokazał, że potrafi walczyć o swoje prawa. Jak naród stwierdzi, że zostanie oszukany, to wejście Polski do Unii będzie początkiem końca Unii Europejskiej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-187.28" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pani poseł Gabriela Masłowska, Liga Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#PosełGabrielaMasłowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie rządowego projektu ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego i zmianie innych ustaw, w imieniu Klubu Parlamentarnego Liga Polskich Rodzin.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#PosełGabrielaMasłowska">Projekt ustawy był przedmiotem pierwszego czytania na 37. posiedzeniu Sejmu w dniu 6 grudnia 2002. Mimo licznych uchybień i wniosku Klubu Parlamentarnego Liga Polskich Rodzin o odrzucenie w pierwszym czytaniu i przygotowanie przez rząd projektu pozbawionego tych usterek trafił do komisji rolnictwa. Po 16 posiedzeniach podkomisja otrzymała w pierwszych dniach kwietnia nowy projekt, w sposób zasadniczy zmieniający treść ustawy.</u>
          <u xml:id="u-189.2" who="#PosełGabrielaMasłowska">O ile znane są dwa systemy zarządzania obrotem nieruchomościami, czyli system administracyjnoprawnych instrumentów i cywilnoprawnych, w tym drugim projekcie nastąpiło zupełne odejście od metod administracyjnoprawnych na rzecz cywilnoprawnych, tzn. głównie prawa pierwokupu. Taki tryb pracy legislacyjnej rządu uważamy za chaotyczny i niedopuszczalny.</u>
          <u xml:id="u-189.3" who="#PosełGabrielaMasłowska">Ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego nie zawiera takich treści, które by upoważniały ją do takiej oto nazwy. Ta nazwa jest nie do przyjęcia. Ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego państwa powinna przede wszystkim określać: docelowy model gospodarstwa rolnego, będącego podstawą ustroju rolnego (zgodnie z art. 23 Konstytucji RP jest to gospodarstwo rodzinne); formy pomocy i preferencje ze strony państwa dla gospodarstw rodzinnych oraz gospodarstw rokujących bycie rodzinnymi w perspektywie określonego czasu; zasady uznawania gospodarstwa za rodzinne; instytucje prowadzące rejestr gospodarstw rodzinnych; zasady obrotu nieruchomościami rolnymi oraz maksymalną powierzchnię użytków rolnych, jakiej nie może przekraczać gospodarstwo rolne. Z tego względu projekt ustawy nie spełnia takich celów i w związku z tym proponujemy zmianę tytułu ustawy na tytuł: ustawa o obrocie nieruchomościami rolnymi.</u>
          <u xml:id="u-189.4" who="#PosełGabrielaMasłowska">Jeśli chodzi o definicję gospodarstwa rodzinnego, to powinna ona uwzględniać spełnianie przez to gospodarstwo dwu kryteriów jednocześnie: 1) kryterium dochodowego i 2) kryterium nakładu pracy własnej. Takie rozumienie gospodarstw rodzinnych przyjęte jest w większości państw rozwiniętych, a także wynika z podpisanej przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Konwencji nr 141 Międzynarodowej Organizacji Pracy, która dotyczy organizacji pracy pracowników rolnych i ich roli w rozwoju gospodarczym i społecznym. Skoro Polska podpisała konwencję, to nie ma powodów, aby z tej definicji gospodarstwa rodzinnego nie skorzystać.</u>
          <u xml:id="u-189.5" who="#PosełGabrielaMasłowska">Zasady obrotu nieruchomościami rolnymi przyjęte w ustawie służą - z całą mocą chcę podkreślić - latyfundyzacji Polski. Nie do przyjęcia jest w obecnych warunkach społecznych i gospodarczych w Polsce tak wysoka górna granica wielkości gospodarstwa rodzinnego: 500 ha użytków rolnych. Dlaczego rząd Polski akurat w tym wypadku nie czerpie wzorów z krajów unijnych, gdzie mimo większego średniego obszaru granicę tę przyjęto na poziomie 100 ha?</u>
          <u xml:id="u-189.6" who="#PosełGabrielaMasłowska">W ustawie nie określa się również górnej granicy powierzchni gospodarstw rolnych niebędących gospodarstwami rodzinnymi, a więc przedsiębiorstw rolnych. Latyfundia to wizja skierowana na przeszłość. Wizją przyszłości są gospodarstwa rodzinne, w których ziemia uprawiana jest z miłością, gdzie wytwarza się żywność smaczną i wartościową, nie niszcząc środowiska naturalnego, krajobrazu i kultury wsi.</u>
          <u xml:id="u-189.7" who="#PosełGabrielaMasłowska">Od wielu lat przedstawia się wizję rolnictwa w postaci wielkich prywatnych gospodarstw rolnych, z ogromnym areałem ziemi, ze wspaniałym sprzętem, z własnymi przechowalniami, chłodniami i przetwórniami, obsługiwanych przez bardzo małą grupę ludzi. Duże korporacje finansowe widzą wciąż w rolnictwie sposób na realizację swoich interesów. Dla ludzi myślących pojęcie farmerstwa, które doprowadziło do katastrofy ekologicznej i społecznej, dogorywa. Mamy w Polsce wieś piękną, zróżnicowaną, z olbrzymią liczbą wykształconych i przygotowanych do pracy w rolnictwie ludzi. W dużym stopniu posiadamy wieś i rolnictwo przyszłości. Czy musimy to wszystko zniszczyć, kładąc na ołtarzu mody i nieludzkiej globalizacji, niszcząc rodzinność gospodarstw?</u>
          <u xml:id="u-189.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-189.9" who="#PosełGabrielaMasłowska">W wyniku zapisów projektu ustawy nastąpiła likwidacja prawa pierwokupu sąsiedzkiego - należy uznać, iż jest to zdecydowanie błędna decyzja - oraz nastąpiło odejście od kontroli organizacji społecznych, w tym poprzez izbę rolniczą. Należy prawo pierwokupu sąsiedzkiego utrzymać, ponieważ w sposób naturalny przeciwdziała ono sztucznej koncentracji ziemi.</u>
          <u xml:id="u-189.10" who="#PosełGabrielaMasłowska">Zbyt wzmocniona jest rola instytucji pierwokupu państwowego. Państwo prowadzące politykę koncentracji ziemi może wykupić praktycznie większość ziemi w obrocie między gospodarstwami rodzinnymi, co naszym zdaniem ogranicza zbytnio prawo własności i ma cechy ustawowej legitymizacji do wywłaszczania. Odrębną sprawą pozostaje ocena możliwości wykupu, możliwości finansowych. Mówiliśmy o tym w trakcie pierwszego czytania. Sądzimy, że jest iluzją to, iż Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa, nazywana następnie Agencją Nieruchomości Rolnych, będzie dysponowała dostatecznymi środkami, aby bez zakłóceń realizować prawo pierwokupu ziemi, a także udzielać gwarancji kredytowych.</u>
          <u xml:id="u-189.11" who="#PosełGabrielaMasłowska">Brak jest dostatecznych zabezpieczeń przed nabyciem ziemi przez obcokrajowców, co dla polskiego narodu i posłów Ligi Polskich Rodzin ma znaczenie zasadnicze, fundamentalne. Wprowadza się w dodatku pojęcie europejskiego obszaru gospodarczego, które obejmuje obywateli krajów takich jak Turcja, Norwegia, Islandia, Liechtenstein w dostępie do polskiej ziemi. Nie ma takich zabezpieczeń, bo ich być nie może. Skoro rząd Polski zobowiązał się do niedyskryminacji obcokrajowców, nie można teraz stwarzać pozorów, chyba że dla lepszego samopoczucia, że oto poprzez tę ustawę stworzymy takie zabezpieczenia.</u>
          <u xml:id="u-189.12" who="#PosełGabrielaMasłowska">Bogaci tego świata w poszukiwaniu ziemi kierują się kryteriami uwzględniającymi: 1) gdzie jest ona najtańsza i szybko zdrożeje, 2) gdzie społeczeństwo jest biedne i chętnie ziemię sprzeda, 3) gdzie klimat jest przyjazny, 4) gdzie ziemia jest urodzajna, 5) gdzie nie jest zanieczyszczone środowisko, 6) gdzie są bogactwa naturalne. Zwracam uwagę Wysokiej Izby, że polska ziemia w 80% swojej powierzchni kryje zasoby energii geotermalnej, a dojazd do niej jest szybki i łatwy. W Europie większość tych kryteriów spełnia jedno miejsce - to jest Polska. Stanowimy główną rezerwę ziemi w Europie. I to jest główna przyczyna kolonizacji Polski.</u>
          <u xml:id="u-189.13" who="#PosełGabrielaMasłowska">Otwarcie rynku będzie sprzyjać penetracji przez kapitał międzynarodowy. Świadczą o tym także doświadczenia Argentyny, gdzie przy otwarciu rynku za bezcen zostały nabyte przez kapitał międzynarodowy ogromne połacie ziemi. Dlaczego miałoby być inaczej w tej sytuacji w Polsce? Ta ustawa nie zabezpiecza i nie może zabezpieczyć przed tego typu konsekwencjami.</u>
          <u xml:id="u-189.14" who="#PosełGabrielaMasłowska">Polacy znający poczucie honoru i pojęcie honoru mam nadzieję nie zgodzą się na decyzje godzące w polską rację stanu i zrobią wszystko w referendum, żeby usunąć zasadniczą przyczynę tych zagrożeń. Prymas Tysiąclecia - Kardynał Stefan Wyszyński przywoływał 3 warunki zachowania spokoju społecznego w Polsce: 1) Bóg uwielbiony, 2) człowiek uszanowany, 3) ziemia obsłużona. Polacy, naród biorący swoją nazwę od pól, potrafią obsłużyć swoją ziemię - całą swoją ziemię.</u>
          <u xml:id="u-189.15" who="#PosełGabrielaMasłowska">Do omawianej ustawy wnoszę 10 poprawek, które w pewnym stopniu uwzględniają omówione tutaj zagrożenia. Przyjęcie tych poprawek będzie warunkiem głosowania posłów Ligi Polskich Rodzin za przyjęciem tej ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-189.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Andrzej Aumiller, Unia Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#PosełAndrzejAumiller">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy nasze stanowisko odnośnie do sprawozdania Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie projektu ustawy z druku nr 1497 o kształtowaniu ustroju rolnego.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#PosełAndrzejAumiller">Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego państwa wprowadza do systemu prawa nowe regulacje dotyczące gospodarowania nieruchomościami rolnymi. Cele, jakie zamierzamy osiągnąć, uchwalając ustawę, to: poprawa struktury obszarowej gospodarstw rolnych w Polsce, przeciwdziałanie nadmiernej koncentracji nieruchomości rolnych, a takie zjawiska mają miejsce, zapewnienie prowadzenia gospodarstw rolnych przez osoby o odpowiednich kwalifikacjach fachowych.</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#PosełAndrzejAumiller">Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Posiadanie kwalifikacji rolniczych w obecnej dobie jest nieodzowne, gdyż prowadzenie gospodarstwa rolnego wymaga wiedzy nie tylko rolniczej, ale także znajomości abecadła rachunkowości rolnej. W ustawie na wzór państw zachodnich wprowadzamy wymóg posiadania przez nabywców ziemi rolniczej kwalifikacji rolniczych, poświadczonych dyplomami ukończenia szkół rolniczych, lub praktycznych, popartych zaświadczeniami o nieprzerwanej pracy przez 5 lat w gospodarstwie rolnym.</u>
          <u xml:id="u-191.3" who="#PosełAndrzejAumiller">Ustawa dopuszcza również odpowiednie dokumenty wydane przez właściwe organy lub instytucje państw członkowskich europejskiego obszaru gospodarczego. I tu chciałbym się zatrzymać. Jest również do tego projektu ustawy opinia Komitetu Integracji Europejskiej, krytykująca, że tym zapisem dyskryminujemy obcokrajowców. Uważam, że tak nie jest, ponieważ wprowadzamy dodatkowo zapis, że to będzie obowiązywało w momencie wejścia Polski do Unii Europejskiej. Kiedy wejdziemy do Unii Europejskiej, będziemy uznawać te świadectwa, dopóki nie jesteśmy w Unii Europejskiej, ważne będą świadectwa polskie. To jest bardzo ważna sprawa, na którą chcę zwrócić uwagę.</u>
          <u xml:id="u-191.4" who="#PosełAndrzejAumiller">Wysoka Izbo! Bardzo ważnym zapisem, który chroni polską ziemię przed ewentualnym wykupem po okresie przejściowym, jest zapis stawiający wymóg, aby nabywca nieruchomości rolniczej osobiście pracował w gospodarstwie rolnym i zamieszkiwał w gminie, na terenie której położona jest jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład tego gospodarstwa. Proszę zauważyć, że nie jest to zapis dyskryminujący, ale szalenie utrudniający wykup ziemi przez cudzoziemców. Nie można wprost zapisać, ale można utrudniać.</u>
          <u xml:id="u-191.5" who="#PosełAndrzejAumiller">Panie Posłanki i Panowie Posłowie! W celu przeciwdziałania nadmiernej koncentracji ziemi ustawa wprowadza powierzchnię maksymalną gospodarstwa rolnego. Nabywca nieruchomości wraz z gruntami dzierżawionymi lub z innych tytułów posiadanym terenem nie będzie mógł nabywać nieruchomości większej niż 500 ha i tylko do tej powierzchni ustawa przyznaje status gospodarstwa rodzinnego. Dzisiaj są to już pewne uprawnienia, a w przyszłości gospodarstwo rodzinne, patrząc na zmiany w nowej polityce rolnej Unii Europejskiej, do tej powierzchni na pewno będą preferencje. Tylko do tej powierzchni ustawa ta przyznaje ten status.</u>
          <u xml:id="u-191.6" who="#PosełAndrzejAumiller">Ustawa bardzo szczegółowo reguluje prawo pierwokupu z jednoczesnym ograniczeniem zakupu nieruchomości do 500 posiadanych hektarów. Ustawa jednocześnie postanawia, że w wypadku braku uprawnionego do pierwokupu prawo z mocy ustawy przysługuje agencji działającej na rzecz skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-191.7" who="#PosełAndrzejAumiller">Bardzo ważną sprawą, którą reguluje ustawa, jest cena nieruchomości sprzedawanej. Jeśli wykonujący prawo pierwokupu stwierdza, że cena nieruchomości rażąco odbiega od jej wartości rynkowej, może wystąpić do sądu o ustalenie ceny tej nieruchomości rolnej. Tutaj kolega poseł Grad wnosił, żeby ten zapis usunąć, ponieważ może on powodować, że agencja będzie z drugiej strony zbyt drogo kupowała nieruchomości w ramach pierwokupu. Szliśmy natomiast w tym kierunku, żeby nie za drogo sprzedawać je rolnikom, którzy chcieliby tę ziemię nabyć.</u>
          <u xml:id="u-191.8" who="#PosełAndrzejAumiller">Wysoka Izbo! Ustawa gwarantuje również, że czynność prawna dokonana niezgodnie z przepisami ustawy lub bez zawiadomienia uprawnionego do prawa pierwokupu, lub bez zawiadomienia agencji, jest nieważna. To jest bardzo ważne. Dzisiejsza praktyka powoduje, że następuje wpis do księgi wieczystej i potem są wielkie problemy.</u>
          <u xml:id="u-191.9" who="#PosełAndrzejAumiller">Z wnioskiem o unieważnienie przeniesienia własności będzie mogła wystąpić do sądu osoba mająca w tym interes lub agencja. Ustawa wprowadza również pozytywne zmiany w ustawie o scalaniu i wymianie gruntów. Omówili to już szczegółowo koledzy posłowie, nie będę się nad tym zatrzymywał. Ustawa wprowadza bardzo istotne zmiany w ustawie o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa. Nazwę Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa zamienia się na nazwę: Agencja Nieruchomości Rolnych, a nadzór nad agencją sprawować będzie minister właściwy do spraw skarbu państwa oraz w zakresie zadań określonych w przepisach o kształtowaniu ustroju rolnego państwa nadzór nad agencją sprawować będzie minister właściwy do spraw rozwoju wsi.</u>
          <u xml:id="u-191.10" who="#PosełAndrzejAumiller">Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Bardzo ważne dla przyszłych nabywców nieruchomości jest to, że agencja może udzielić poręczeń i gwarancji do 80% kwoty kredytu przeznaczonego na nabycie nieruchomości rolnej. Naturalnie, że wierzytelności agencji zostaną zabezpieczone hipoteką na nabywanej nieruchomości i wpisane w pierwszej kolejności w księdze wieczystej.</u>
          <u xml:id="u-191.11" who="#PosełAndrzejAumiller">Chciałbym tu się zatrzymać nad poprawką, którą zgłosił w imieniu Samoobrony poseł Andrzej Lepper. Mówi ona o tym, że agencja mogłaby sprzedawać za wpłatą 5% i rozłożeniu na 30 lat. Uważam, że tę poprawkę warto by było poprzeć, dlatego że dzisiaj ziemia leży odłogiem, mamy 2 mln odłogowanej ziemi, agencja musi zapłacić podatek gruntowy od tej ziemi, która nie jest ani wydzierżawiona, ani w niczyim władaniu, ani w użyczeniu. W związku z tym sprzedaż za 5% i rozłożenie na raty spowoduje zmniejszenie kosztów agencji, a jednocześnie przyczyni się do tego, że gminy będą dostawać podatek od rolników, a nie od skarbu państwa, a rolnicy staną się właścicielami, i to w szybkim tempie, ziemi, która dzisiaj praktycznie nie ma nabywców. Czyli warto by się było w pracach komisji nad tą poprawką zastanowić, czy jej nie warto przyjąć.</u>
          <u xml:id="u-191.12" who="#PosełAndrzejAumiller">Ustawa zezwala agencji zastrzec, że w przetargu mogą uczestniczyć wyłącznie - i to jest też bardzo ważne - rolnicy posiadający gospodarstwo w gminie, na obszarze której położona jest sprzedawana nieruchomość rolna, czy pracownicy zlikwidowanych państwowych gospodarstw rolnych zamierzający utworzyć gospodarstwo rolne, lub rolnicy, którzy po 31.12.1991 roku sprzedali skarbowi państwa nieruchomość niezbędną na cele publiczne, oraz członkowie spółdzielni produkcyjnych, które są postawione w stan likwidacji lub upadłości. Mogą być również spokojni udziałowcy spółek pracowniczych utworzonych przez pracowników zlikwidowanych państwowych gospodarstw rolnych, gdyż zapisy ustawy pozwalają im stawać do przetargu na zasadach wyłączności, jeśli agencja taki przetarg ogłosi.</u>
          <u xml:id="u-191.13" who="#PosełAndrzejAumiller">Biorąc pod uwagę to, co powiedziałem, z przekonaniem wynikającym z osobistej pracy w podkomisji, Klub Parlamentarny Unii Pracy stwierdza, że popiera przedłożenie ustawy zawarte w sprawozdaniu połączonych komisji, które uwzględnia konstytucyjny zapis o gospodarstwie rodzinnym, sankcjonuje rolnicze spółdzielnie, spółki pracownicze czy instytucje dzierżawy. I na marginesie instytucji dzierżawy. Warto byłoby się zastanowić, o czym już wielokrotnie z tej trybuny mówiłem, żeby dzierżawca w całej Polsce płacił równo 1/10 pozysku z hektara ziemi, którą dzierżawi, czyli chodzi tu o tak zwaną dziesięcinę. Byłoby to sprawiedliwe, nie rodziłoby żadnych komplikacji ani żadnych potem problemów z wykonaniem dzierżawy. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-191.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Zbigniew Chrzanowski, Stronnictwo Konserwatywno-Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#PosełZbigniewChrzanowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowne Panie i Panowie Posłowie! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Koła Parlamentarnego Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego do sprawozdania Komisji: Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Administracji i Spraw Wewnętrznych do projektów ustaw o kształtowaniu ustroju rolnego państwa.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#PosełZbigniewChrzanowski">Dzisiaj dyskutujemy w sposób dosyć burzliwy na temat tej ustawy, na temat prac nad tą ustawą. Chcę powiedzieć, dlaczego ta ustawa jest w Wysokiej Izbie. Otóż musimy pamiętać, że nie tak dawno, rok temu, rząd SLD-PSL negocjował warunki obrotu kapitału pomiędzy Unią Europejską i zmienił stanowisko negocjacyjne w tym zakresie poprzedniego rządu, które gwarantowało 18-letni okres przejściowy na zakup ziemi w Polsce przez cudzoziemców. Ten okres został zmieniony na okres 12-letni i myślę, że ten okres byłby dopuszczalny, gdyby nie to, że w stanowisku negocjacyjnym premier Kalinowski zgodził się na to, żeby cudzoziemcy po trzech latach dzierżawy mogli nabywać nieruchomości rolne w Polsce centralnej i w Polsce wschodniej, natomiast w Polsce zachodniej po 7 latach. W związku z tym istnieje potrzeba wprowadzenia ustawy o obrocie nieruchomościami rolnymi w Polsce i o kształtowaniu ustroju rolnego, tak żeby zagwarantowała ona - ze względu na dysproporcje ekonomiczne pomiędzy obywatelami Unii Europejskiej a rolnikami polskimi - interes polskich rolników i brak możliwości wykupu ziemi przez cudzoziemców. Tu apel szczególnie do panów posłów z Polskiego Stronnictwa Ludowego: jeżeli tak bronimy interesu polskiego rolnika i polskiej ziemi, to pamiętajmy o tym, co wynegocjowaliśmy, i co panowie wynegocjowali w tej kwestii.</u>
          <u xml:id="u-193.2" who="#PosełZbigniewChrzanowski">Stanowisko Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego jest takie. Otóż ta ustawa nie jest idealna i ta ustawa zapewne nie będzie dobrze widziana przez polskich rolników do końca, ponieważ tak naprawdę powoduje ingerencję państwa w swobodny przepływ ziemi pomiędzy rolnikami polskimi, stwarza dużą ingerencję państwa, w tym przypadku Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Ale ta ustawa nie jest tak zła, jak ta, która wyszła z polskiego rządu w zeszłym roku. Otóż tamta ustawa, która wyszła z polskiego rządu, a także ustawy proponowane przez posłów Polskiego Stronnictwa Ludowego, powodowały to, że obrót ziemi w Polsce byłby zupełnie zlikwidowany. Obrót ziemi w Polsce jest przecież potrzebny, potrzebny jest przede wszystkim polskim rolnikom, bo nie możemy myśleć tylko o nabywcach, ale także musimy myśleć o zbywcach, musimy myśleć o cenie polskiej ziemi, bo tylko cena polskiej ziemi jest dzisiaj majątkiem polskiego rolnika. I jeżeli ta cena będzie w Polsce wzrastała, jeśli obrót ziemi w Polsce będzie się rozwijał, jeśli będzie funkcjonował dobry rynek ziemi w Polsce, to rolnicy w Polsce będą mieli więcej pieniędzy, będą mogli rozwijać swoje gospodarstwa rolne, a co za tym idzie, będą mogli zmieniać strukturę agrarną, która nie jest dobra na polskiej wsi, a co za tym idzie, będzie zmieniała się struktura zatrudnienia, i, co za tym idzie, polska wieś będzie bogatsza. Nie możemy doprowadzić do tego, że ze względu na ograniczenie obrotu w stosunku do cudzoziemców zlikwidujemy obrót ziemi pomiędzy polskimi rolnikami, bo to działa przede wszystkim przeciwko polskim rolnikom, którzy dzisiaj są w posiadaniu polskiej ziemi.</u>
          <u xml:id="u-193.3" who="#PosełZbigniewChrzanowski">Stąd moje pytanie szczególnie do pana ministra: dlaczego tak zły projekt wyszedł z polskiego rządu w zeszłym roku? Dlaczego tak długo wychodził po stanowisku negocjacyjnym? I dlaczego w tym projekcie nie były zagwarantowane podstawowe interesy polskich rolników i polskiej wsi? Próbowano wytrychem tak naprawdę te interesy...wyjąć pieniądze polskim rolnikom z ich kieszeni, ponieważ ograniczenie obrotu polskiej ziemi w Polsce, wśród polskich rolników powoduje zmniejszenie ceny tej ziemi, a co za tym idzie, zmniejszenie majątku polskich rolników.</u>
          <u xml:id="u-193.4" who="#PosełZbigniewChrzanowski">Panie i Panowie Posłowie! W tej ustawie, pracując w podkomisji, przyjęliśmy rozwiązania, które ograniczają możliwości nabycia, wolnego nabycia ziemi dla gospodarstw rodzinnych. Te gospodarstwa rodzinne w tym projekcie ograniczane były - taka była propozycja podkomisji, ta propozycja została zmieniona na ostatnim posiedzeniu połączonych komisji - do 500 ha. I tu jest pewien problem, ponieważ pan poseł Kalemba w swoim wystąpieniu podniósł taką informację, że oto tworzymy gospodarstwa, latyfundia 500-hektarowe. I wymienił także Stronnictwo Konserwatywno-Ludowe, które takie rozwiązanie popiera. Otóż w moim przekonaniu, panie pośle, problem polega na tym, że gdybyśmy w tej ustawie zagwarantowali gospodarstwom rodzinnym jakiekolwiek preferencje ekonomiczne, gdybyśmy zagwarantowali to, że gospodarstwa rodzinne będą miały jakiekolwiek korzyści ze statusu gospodarstwa rodzinnego, to moglibyśmy dyskutować nad powierzchnią tego gospodarstwa. Ograniczenie dzisiaj tej powierzchni do 300, 500 ha nie ma większego sensu, ponieważ gospodarstwo rodzinne w tym kraju nie ma i w tej ustawie nie dostaje żadnych preferencji.</u>
          <u xml:id="u-193.5" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Aumiller: Ale w Unii ma.)</u>
          <u xml:id="u-193.6" who="#PosełZbigniewChrzanowski">W Unii też nie ma, panie pośle, niech pan się dokładnie przyjrzy, 80% pomocy unijnej idzie do gospodarstw o większym areale, tak naprawdę do 20 gospodarstw rolnych.</u>
          <u xml:id="u-193.7" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Aumiller: Nieprawda, nowa polityka rolna realizuje.)</u>
          <u xml:id="u-193.8" who="#PosełZbigniewChrzanowski">Ale, panie pośle, ok. Natomiast na razie w rozwiązaniach polskich nie mamy wsparcia dla gospodarstw rodzinnych. I tu jest propozycja dla rządu. Ja mam pytanie do rządu, czy rząd rozpoczął prace nad tym, żeby kształtować ustrój rolny w Polsce nie tylko poprzez decyzje administracyjne, ale także poprzez wsparcie ekonomiczne, żeby nie było tak, że my wspieramy dzisiaj wszystkie gospodarstwa rolne, a co za tym idzie, kiedy pomagamy wszystkim, nie pomagamy tak naprawdę nikomu. I tak naprawdę z polityki rolnej w Polsce dzisiaj korzystają największe gospodarstwa rolne, przedsiębiorstwa, latyfundia, natomiast te gospodarstwa, które potrzebują tej pomocy, które się rozwijają, nie korzystają. I ważna tu jest też decyzja o podatku dochodowym w rolnictwie, która może się pojawi, ja to już od dawna zgłaszałem, bo wtedy da informację rządowi do uprawiania prawdziwej polityki rolnej, da informację, kogo należy wspierać, komu trzeba dać pomoc socjalną, a komu tę pomoc trzeba odjąć, bo w moim przekonaniu kilkutysięczne przedsiębiorstwa rolne nie potrzebują takiej pomocy i nie potrzebują wsparcia z budżetu państwa w tej sytuacji, kiedy mamy budżet państwa tak ograniczony.</u>
          <u xml:id="u-193.9" who="#PosełZbigniewChrzanowski">Pierwokup sąsiedzki. Pierwokup sąsiedzki w tej ustawie proponowany przez posłów Polskiego Stronnictwa Ludowego powoduje tak naprawdę jedną rzecz - zupełne zlikwidowanie obrotu. Nie możemy się zgodzić na to, że ta ustawa gwarantuje pierwokup sąsiedzki, ponieważ ogranicza możliwość tworzenia gospodarstw rodzinnych do osób mieszkających w danej gminie i gminie sąsiedzkiej. Wystarczy, żeby mieć jedną nieruchomość rolną w danej gminie, można będzie nabywać od Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa.</u>
          <u xml:id="u-193.10" who="#PosełZbigniewChrzanowski">Proponowane są także zezwolenia ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Szanowni państwo, tak naprawdę dzisiaj uzyskać decyzję administracyjną z ministerstwa rolnictwa i rozwoju wsi w jakiejkolwiek kwestii jest bardzo ciężko i danie takich kompetencji, żeby każda naprawdę transakcja w Polsce była opiniowana przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi, wydaje się bezcelowe.</u>
          <u xml:id="u-193.11" who="#PosełZbigniewChrzanowski">Wreszcie była zgłoszona propozycja opiniowania przez izby rolnicze. Tu w tej Izbie teraz rozmawiamy na temat ustawy o samorządzie korporacyjnym, mamy przykład, jak to prawnicy w Polsce - panie marszałku, jeszcze 2 minuty, inni mieli możliwość przedłużenia, poproszę też - otóż rozmawiamy w tej Izbie w tej chwili o projekcie, w którym samorząd korporacyjny ogranicza prawa prawników do chociażby uzyskania aplikacji radcowskiej czy aplikacji adwokackiej. Nie sądzę, że rolnicy byliby szczęśliwi z tego powodu, żeby oddać opiniowanie obrotu ziemią izbom rolniczym. Jeżeli chcemy zwiększać kompetencje izb rolniczych, panie i panowie posłowie, to uważam, że powinniśmy raczej dać im możliwość wpływu na doradztwo rolnicze, na to, w jaki sposób dzisiaj napływa wiedza do polskiego rolnictwa, do polskich rolników, a niekoniecznie wprowadzać kompetencje sztuczne, które tak naprawdę mogą powodować tylko i wyłącznie konflikty, bo co się stanie, jeżeli jeden gospodarz nie będzie dobrze żył z lokalną izbą rolniczą i wtedy ta izba nie wyrazi pozytywnej opinii na temat zakupu, transakcji.</u>
          <u xml:id="u-193.12" who="#PosełZbigniewChrzanowski">Stronnictwo Konserwatywno-Ludowe zgłasza dwie poprawki w tej kwestii, ja je złożę do pana marszałka. Otóż chcemy przede wszystkim, żeby nie zmieniać nazwy Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa na Agencję Nieruchomości Rolnych. Uważamy, że w wyniku tych rozwiązań przyjętych w tej ustawie nie ma żadnego powodu, żeby wydawać kolejne pieniądze z budżetu państwa na zmianę pieczątek, szyldów itd., chyba że chodzi o to, że rząd pana Millera chce pokazać, że likwiduje jedną agencję, a w to miejsce buduje następną, bo chyba innej możliwości nie ma. To jest jedna poprawka. A druga poprawka - proponujemy, żeby wreszcie doprowadzić, żeby nadzór nad Agencją Własności Rolnej Skarbu Państwa miał minister rolnictwa i rozwoju wsi. Uważamy, że podwójny nadzór, jaki dzisiaj jest sprawowany nad agencją, nie jest do końca skuteczny, podwójny nadzór, który sprawuje minister skarbu jednocześnie z ministrem rolnictwa. Uważamy, że tutaj nadzór będzie miał ogromny wpływ na kształtowanie struktury agrarnej, w związku z czym uważamy, że powinno być to pod auspicjami tylko i wyłącznie ministra rolnictwa, i takie poprawki Stronnictwo Konserwatywno-Ludowe zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-193.13" who="#PosełZbigniewChrzanowski">Panie Marszałku! Na koniec chcę powiedzieć tak - Stronnictwo Konserwatywno-Ludowe nie jest do końca zadowolone z takiej ustawy. Będziemy głosowali za przyjęciem tej ustawy, rozumiejąc sytuację, jaka wynika z negocjacji w ramach swobodnego przepływu kapitału, która wynikła w ramach negocjacji z Unią Europejską. Uważamy, że potrzebna jest taka ustawa. Z żalem przyjmujemy, że nie udało się nam wynegocjować przynajmniej 12-letniego okresu przejściowego, pełnego, wtedy ta ustawa nie byłaby potrzebna i polscy rolnicy mogliby swobodnie obracać swoją ziemią, rozwijać swoje gospodarstwa, a przez to budować swoją tak naprawdę lepszą przyszłość i swoje bogactwo. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł zgłasza potrzebę wypowiedzi w trybie sprostowania, jak rozumiem.</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#PosełAndrzejAumiller">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W mojej wypowiedzi wspomniałem, że gospodarstwo rodzinne ma pewne jakieś uprzywilejowanie. Nie chciałem się rozwodzić tak szczegółowo, ale kolega Chrzanowski, poseł Chrzanowski w swojej wypowiedzi powiedział, że również w Unii Europejskiej takie gospodarstwo nie będzie miało uprzywilejowania. Ja już też kiedyś z tej trybuny mówiłem, że 21 stycznia Komisja Europejska przedstawiła nową propozycję nowej wspólnej polityki rolnej i w tej nowej polityce rolnej właśnie gospodarstwa duże będą nieuprzywilejowane, a małe tak, bo dotychczasowi rolnicy, którzy dostają dopłaty w wysokości 5 tys. euro, te dopłaty zsumowane zostaną bez zmian, ci wszyscy, co dostają od 5 tys. do 50 tys., będą mieli... Propozycja, którą przyjmiemy - ale proszę nie przeszkadzać - to będzie redukcja skumulowana o 12% i powyżej 50 tys. będzie redukcja o 19,5%, i maksymalna dopłata 300 tys. Również społeczeństwa Unii Europejskiej, ludzie mieszkający w miastach, płacący podatki nie chcą się godzić, aby dopłacać do wielkich latyfundiów, które powstają na terenie byłego NRD i również w Polsce nie chcemy dopłacać do 15 tys. ha i do pałaców, tylko chcemy dopłacać do gospodarstwa rodzinnego, czy 300, czy 500-hektarowego, gdzie rodzina potrafi wychować dzieci, wykształcić dzieci i pozostawić najlepszego na gospodarstwie rodzinnym. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Poseł Kalemba w jakim trybie?</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Kalemba: Sprostowania.)</u>
          <u xml:id="u-196.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#PosełStanisławKalemba">Otóż chciałem sprostować po prostu to, czego nie zrozumiał pan poseł Chrzanowski i wprowadził Izbę w błąd, bo w projekcie, który proponujemy, nie ma mowy o decyzji administracyjnej, pan jako wiceminister powinien o tym wiedzieć, tylko jest zgoda pana ministra, a to nie jest decyzja administracyjna. Po drugie, jeżeli chodzi o przywileje czy pewne korzyści dla gospodarstwa rodzinnego, można je określić jak będzie definicja gospodarstwa rodzinnego. Nie można określać najpierw przywilejów, jak nie ma definicji i o to jest spór. I po trzecie, panie pośle, w podkomisji nadzwyczajnej pan nie popracował, oczywiście podrzucał pan te materiały, które zostały przygotowane w agencji i, sądzę, w ministerstwie tak nie do końca ktoś miał odwagę się pod tym podpisać. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-197.2" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Mojzesowicz: Można? Nie?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Ja proszę o zachowanie spokoju, pana posła Zielonkę przede wszystkim, bo od pewnego czasu wznosi okrzyki.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#komentarz">(Poseł Piotr Krutul: Wyrzucić go.)</u>
          <u xml:id="u-198.2" who="#komentarz">(Głos z sali: I Krutula.)</u>
          <u xml:id="u-198.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Posła Krutula także proszę o zachowanie spokoju.</u>
          <u xml:id="u-198.4" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę bardzo, poseł Chrzanowski w trybie sprostowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#PosełZbigniewChrzanowski">Panie marszałku, ja w trybie sprostowania. Otóż, po pierwsze, panie pośle Aumiller, ja nie mówię, że nie będzie takiego wsparcia, ale mówię, że nie ma, póki co, takiego wsparcia. I tak naprawdę apeluję do rządu, żeby przyjąć takie rozwiązania. W Polsce będzie taka sytuacja, że my będziemy decydować o tym, jakie programy pomocowe będziemy przyjmowali dla polskiego rolnictwa. I warto przy okazji tych programów pamiętać o jednej rzeczy, żeby wspierać tych, którzy tego wsparcia potrzebują, tak jak to się stało w Irlandii.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#PosełZbigniewChrzanowski">Natomiast co do słów pana posła Kalemby, otóż, w moim przekonaniu zgoda ministra jest także decyzją administracyjną, to jest jedna kwestia. Jeśli chodzi o drugą kwestię, panie pośle, w chwili kiedy w tej podkomisji trwały prace i one szły w takim kierunku, który był nie do zaakceptowania, ponieważ nie był on zgodny ani z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej, o czym pan dobrze wie, ani z interesem polskich rolników, nie było sensu nad tą ustawą pracować. Kiedy natomiast wróciliśmy do rozwiązań, które dają gwarancję ochrony przed cudzoziemcami, przed nabywaniem przez cudzoziemców, a jednocześnie gwarantują rozwój polskich gospodarstw, wtedy pracowałem w tej komisji, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-199.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Pół godziny.)</u>
          <u xml:id="u-199.3" who="#PosełZbigniewChrzanowski">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Wojciech Mojzesowicz, Polski Blok Ludowy.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#PosełWojciechMojzesowicz">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Chcę powiedzieć, że dobrze, iż pracujemy nad tą ustawą, żadna ustawa nie jest idealna. Co mnie natomiast przeraża? Oczywiście my możemy się tu teraz licytować. Ja bym zaproponował 60 lat i 2% albo 80 lat i 1%. Natomiast uważam, że trzeba na to wszystko popatrzeć realnie, jakie są możliwości kredytowania, jaka jest sytuacja, czego oczekuje polska wieś.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#PosełWojciechMojzesowicz">Chcę zastanowić się nad jedną rzeczą, bo jeden z panów posłów powiedział, że w Unii Europejskiej jest bardzo modna dzierżawa. Zadam w takim razie pytanie: Dlaczego Unia Europejska tak szybko domagała się kupowania u nas ziemi, a nie chciała korzystać z dzierżawy, jak to proponowaliśmy? Chcę wyraźnie powiedzieć, że polskie rolnictwo jest w trudnej sytuacji, mnie tego tłumaczyć nie trzeba. Jak wygląda mentalność polskich rolników? To znaczy po historycznych doświadczeniach polscy chłopi, duzi i mali, chcą być właścicielami gruntów. Obecnie żaden rolnik, który nie jest właścicielem gruntów, nie ma po co iść do banku, dlatego że dzierżawca jest w o wiele trudniejszej sytuacji ekonomicznej.</u>
          <u xml:id="u-201.2" who="#PosełWojciechMojzesowicz">Sprawa następna, bardzo ważna chyba, panowie tego nie zauważyli. Chciałbym powiedzieć tak. Jeżeli mówimy 20% i 15 lat, to zastanówmy się, biorąc pod uwagę sytuację ekonomiczną na wsi, kto to jest w stanie kupić, jeżeli wejdziemy do Unii Europejskiej i jeżeli tzw. rolnicy z Unii Europejskiej będą mieli takie same prawa. Wiadomą jest rzeczą, że 99% polskich chłopów nie jest w stanie przejść tej poprzeczki, bo jest to poprzeczka ustawiona zbyt wysoko i nie będziemy w stanie konkurować przy zakupie ziemi na rynkach w obrocie gruntami rolnymi. Niektórzy panowie tu mówią, że nie możemy 20% i 15 lat, bo agencja, która będzie regulować obrót gruntami, nie będzie miała pieniędzy. A kto powiedział, że agencja musi zdejmować z rynku wszystkie grunty, które będą w obrocie? Ja myślę, że agencja musi bardzo delikatnie wchodzić między sprzedającego a rolnika, który po sąsiedzku chce kupić grunt. Oczywiście, jeżeli będzie znaczne odstępstwo od tego, co przyjmiemy w ustawie, to tak, natomiast nie wyobrażam sobie tego, że przy każdej działce agencja... Oczywiście agencja wyraża zgodę, czy odstępuje od prawa pierwokupu, ale przecież agencja nie musi kupować w każdym przypadku. W związku z tym uważam i bardzo był prosił - kieruję to do pań i panów posłów, którzy nas słuchają, a rolnictwem i tak się nie zajmują, żeby przychylili się do wniosku, który chciałbym przedstawić - żeby grunty rolne niezależnie od tego, czy z zasobów agencji własności, czy w obrocie prywatnym, były kupowane na tych samych zasadach, tzn. na 20 lat i na 10% wpłaty. Uważam, że to jest wniosek, który Wysoka Izba może przyjąć i który daje szansę polskim rolnikom na kupno tej ziemi.</u>
          <u xml:id="u-201.3" who="#PosełWojciechMojzesowicz">Chcę powiedzieć jeszcze jedną rzecz, że bardzo ważną sprawą jest to, że są różne regiony Polski, różna jest ich specyfika. Jestem mieszkańcem, rolnikiem w największej gminie w moim województwie i u nas ani jednego hektara do tej pory - i ta ustawa dawałaby szansę, wychodziłaby temu naprzeciw, po części chociaż - nie kupił żaden obcokrajowiec. Także, panowie, to też zależy od regionu Polski, od kultury rolnej, od przywiązania do ziemi, taka jest prawda. I zgadzam się z tym, że w rejonach np. tzw. odzyskanych jest o wiele trudniejsza sytuacja ekonomiczna. Jeżeli bowiem ktoś mi mówi, że jest obrońcą byłych pracowników państwowych gospodarstw rolnych albo spółdzielców i proponuje, żeby oni płacili 20%, wykupując ziemię, to skąd mają wziąć te pieniądze. Więc przy tych propozycjach 20% i 15 lat zdecydowanie wyeliminuje się możliwość zakupu przez tych z uprawnieniami, którzy chcą w obrocie tymi gruntami wziąć udział.</u>
          <u xml:id="u-201.4" who="#PosełWojciechMojzesowicz">Jeżeli chodzi o wielkość gospodarstwa, to myślę, że czy Wysoki Sejm przyjmie 500, ale myślę, że rodzinne gospodarstwo bliższe jest wielkości 300 ha... Oczywiście, jeżeli ktoś chce mieć więcej... Tylko słusznie zauważył pan poseł Chrzanowski, który teraz rozmawia, nie słucha, ale pan poseł posłucha, ja się zgadzam z tym, że trzeba zadać pytanie: Na ile jesteśmy przygotowani i co chcemy zaoferować gospodarstwom rodzinnym? Jeżeli rzeczywiście przyjmiemy, że 300-hektarowe gospodarstwo, do 300 ha, to jest rodzinne gospodarstwo, to my musimy nad tym popracować, aby to rodzinne gospodarstwo skorzystało z różnego typu przywilejów. Wtedy to ma sens i wtedy byłbym skłonny, żeby przychylić się do propozycji mówiącej o 300 ha. Następna sprawa. Jeżeli ktoś chce mieć tych gruntów więcej, to nie powinien korzystać z tych przywilejów, co powodowałoby wtedy, że każdy by się zastanawiał nie tylko nad zapisem, ale nad tym, czy jest to z punktu widzenia ekonomicznego dobre.</u>
          <u xml:id="u-201.5" who="#PosełWojciechMojzesowicz">Dlatego, panie marszałku, nie przedłużając, zwracam się z prośbą, składam wniosek i bardzo proszę panie i panów posłów, żeby w obrocie gruntami przy zakupie z dofinansowaniem, tzn. przy zakupie z agencji własności obowiązywało 20 lat i 10%, przy kredytowaniu bankowym 90%, tzn. 10% wpłaty. Myślę, że to jest propozycja - oczekiwania nasze jako rolników mogły być większe - którą Wysoka Izba, mam nadzieję, przyjmie, bo to jest dobra propozycja. To niczego nie rujnuje, to daje szansę na to, że polscy rolnicy, biorąc pod uwagę, że zakupy gruntów mogą nastąpić przed akcesją, dlatego że znając naszą mentalność, będziemy bronić się, będziemy starali się stać właścicielami, 20 lat da nam szansę, że będziemy mogli wprowadzić też okres tych dwóch lat tzw. karencji, biorąc pod uwagę, że wchodzimy do Unii Europejskiej. O tym zdecyduje referendum. Ale jeżeli wejdziemy, to da to szansę tym gospodarstwom, one przez te dwa lata w tym trudnym okresie - bo nie muszę mówić, że okres integracji będzie bardzo trudnym okresem - da nam szansę na to, że te gospodarstwa zaczną funkcjonować, a rolnik mający swoje grunty stanie na nogi, będzie pewien swojej własności. Panie marszałku, chcę przekazać moją poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-201.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Roman Jagieliński, Partia Ludowo-Demokratyczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#PosełRomanJagieliński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Wsłuchując się w wystąpienia moich przedmówców, mogę odnieść wrażenie, że na biedę na wsi, na ten problem z dochodami mamy najlepszą ustawę, która wszystko rozwiąże. Na pewno nie i myślę, że część przedmówców też podziela to zdanie. Prawdą jest, że ja się cieszę, iż debatujemy dzisiaj nad tym projektem ustawy już w formie sprawozdania. Akurat w tym kontekście ciągle myślę o historii, a szczególnie ta historia jest ciekawa w odniesieniu bezpośrednio do mnie, dlatego chciałbym też tutaj poruszyć ten wątek osobisty, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#PosełRomanJagieliński">Jeśli my zapisujemy gospodarstwo rodzinne jako gospodarstwo 500-hektarowe, to proszę sobie przypomnieć historię z lat 1995–1996, kiedy podjąłem z byłym prezesem Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, a dzisiaj z ministrem rolnictwa i rozwoju wsi panem Adamem Tańskim decyzję o preferencyjnej możliwości zakupu nieruchomości rolnych skarbu państwa, które były w zależności od regionu ograniczone do 100, 300 i 500 ha. I wtedy oczywiście z szeregu Polskiego Stronnictwa Ludowego, chociaż byłem, rozległy się głosy, że Jagieliński buduje rzeczpospolitą farmerską, kowbojską i jeszcze inne określenia. Proszę dzisiaj popatrzeć, jak świat się zmienia. Ci, którzy pracowali nad tą ustawą, wpisali to, co ja proponowałem wtedy.</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki: Nieprawda, bo przegłosowano na posiedzeniu połączonych komisji.)</u>
          <u xml:id="u-203.3" who="#PosełRomanJagieliński">I wtedy pozostaje naprawdę tylko możliwość skruchy, pokory, bo wówczas przecież przygotowalibyśmy ustawę o gospodarstwie rodzinnym, gdybyśmy się pod tym względem nie różnili. Takie propozycje były, to nie było trudne do przeprowadzenia, ale przecież wtedy nie sposób było myśleć o tym, żeby Polskie Stronnictwo Ludowe wyraziło zgodę na to, że możemy mieć w Polsce gospodarstwa rodzinne o powierzchni 500 ha.</u>
          <u xml:id="u-203.4" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki: I nie wyraża.)</u>
          <u xml:id="u-203.5" who="#PosełRomanJagieliński">To jest dziwne, zaskakujące dla mnie, że nie wyraża, a w sprawozdaniu to jest. Jeśli jest w sprawozdaniu, to zobaczymy poprawki, które się pojawią, ale mnie cieszy fakt, że jest taki zapis w sprawozdaniu. I jest wola kompromisu. Myślę, że jest to bardzo korzystne, dlatego że będziemy mieli w końcu jasność co do tego, w którym kierunku zmierzamy.</u>
          <u xml:id="u-203.6" who="#PosełRomanJagieliński">Podoba się też bardzo poprawka, którą zaproponował pan Chrzanowski, poseł Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego, który wie, jakie doświadczenia miał minister Artur Balazs, kiedy nadzór nad Agencją Własności Rolnej Skarbu Państwa był w dwóch rękach; nadzór merytoryczny i odpowiedzialność polityczna były w gestii ministra rolnictwa i rozwoju wsi, a nadzór właścicielski - ministra skarbu państwa. W zasadzie tego władztwa nie można traktować jak rozsądne, mądre. Zresztą jeden z warunków, który zawsze stawiałem i będą stawiał politycznie, to jest powrót nadzoru właścicielskiego nad Agencją Własności Rolnej Skarbu Państwa. Ona może zmienić nawet nazwę, jeśli to zmieni także jej funkcję; jeśli będzie mogła tak pracować, jak ta agencja francuska, to może się nazywać i Agencja Nieruchomości Rolnych. Tylko że nazwą w zasadzie to my państwa nie zbudujemy. I należy rozważyć, czy jest właściwość co do tego, żeby w ten sposób działać. Bo dla mnie ta agencja ze względu na wytracanie pewnych funkcji powinna pełnić właśnie funkcję banku ziemskiego, powinna interweniować. Ten ustrój rolny powinien być wyjątkowo w rękach Agencji Nieruchomości Rolnych. I myślę, że w tym kierunku ta ustawa zmierza.</u>
          <u xml:id="u-203.7" who="#PosełRomanJagieliński">Wypowiadający się przede mną mówili zresztą, że akceptują tę ustawę z tego względu, że jest potrzebna. Ja też twierdzę, że trzeba ją uchwalić możliwie jak najszybciej i przyjrzeć się, jaki ona będzie miała skutek. Czy ona poprawi to, że ja będę mógł ziemię sprzedać? Nie. No, ale jeśli jest taka wola większości parlamentarnej, że to poprawi, że z tego tytułu ziemia będzie droższa, to chciałbym się temu przyjrzeć. Za 2 czy za 3 lata ocenimy to, bo na dzisiaj ograniczenie obrotu ziemią według mojej oceny nie jest najwłaściwsze; ale wtedy nasi następcy będą ewentualnie nowelizować.</u>
          <u xml:id="u-203.8" who="#PosełRomanJagieliński">Brakuje mi jednego określonego ducha tej ustawy. Bo w dalszym ciągu „siedzimy” w tym rolnictwie, które ma określoną średnią. Ciągle Unia Europejska wskazuje, że ta średnia jest za mała. I jeśli mówię o tym duchu, i chciałbym w imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej zgłosić tę poprawkę, panie marszałku, to myślę, że dotyczyć to będzie art. 2 pkt. 2; chodzi o to, że gospodarstwo rolne to będzie gospodarstwo, które ma 2 ha użytków rolnych. To nam uporządkuje sprawę. Bo w odniesieniu do obszaru poniżej 2 ha, praktycznie rzecz biorąc, nie możemy mówić dzisiaj o rolnictwie, jeśli nie jest to pod szkłem, jeśli nie jest to kultura specjalistyczna, a jeśli określimy to na powyżej 2 ha, to średnia nam wzrośnie; i myślę, że będziemy w końcu wiedzieć, kto jest rolnikiem, a kto nie. Dzisiaj jest pomylenie z poplątaniem. Bo w jednych zapisach odnosimy się do gospodarstwa, które ma 1 ha, a np. w zapisach o społecznym ubezpieczeniu mówimy, że np. zasiłek rolnik może wziąć dopiero wtedy, kiedy ma poniżej 2 ha. A więc gdybyśmy to już raz tak uporządkowali, to myślę, że to nie odbędzie się z krzywdą dla gospodarstw rodzinnych, a na pewno z korzyścią.</u>
          <u xml:id="u-203.9" who="#PosełRomanJagieliński">W związku z tym w imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej stwierdzam, że będziemy głosować za tą ustawą, a co do poprawek, to będziemy się odnosić, kiedy będą one wydrukowane. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-203.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Jerzy Czerwiński, Ruch Katolicko-Narodowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#PosełJerzyCzerwiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Ruchu Katolicko-Narodowego oraz koła Ruchu Odbudowy Polski mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, zawartej w druku nr 1497. Projekt, o którym mówimy, można nazwać zbiorowym wyrzutem sumienia polskiego Sejmu. Sejm go przypuszczalnie uchwali, wynika to z głosów zaprezentowanych w tej dyskusji. Ale trzeba sobie powiedzieć wyraźnie: Projekt przedstawiony przez komisję ma niewiele wspólnego z projektami wyjściowymi, rządowym z druku nr 1128 oraz poselskimi z druków nr 401 i 697. Sformułowane w wyjściowych projektach warunki ograniczające obrót polską ziemią tylko w niewielkim stopniu znalazły się w tekście przedstawionym przez komisje. Można powiedzieć obrazowo, że omawiany projekt komisyjny to taki papierowy tygrys, który specjalnej krzywdy spekulacji polską ziemią nie zrobi.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#PosełJerzyCzerwiński">Większość proponowanych pierwotnie zastrzeżeń np. związanych z pierwokupem w tekście komisyjnym pominięto. Nie ma więc już pierwokupu sąsiedzkiego, opinii izb rolniczych, certyfikatów wydawanych dla nabywcy po zdaniu egzaminu w języku polskim. Mało tego, gospodarstwo rodzinne spuchło, z 300 ha do 500 ha. Chciałoby się powiedzieć: Gratuluję rodziny dla posłów SLD, Unii Pracy, faktycznych twórców tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-205.2" who="#PosełJerzyCzerwiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego miała na celu, i cel ten wszystkie ugrupowania w sposób wyraźny lub domyślny akceptowały, ochronę przed niekontrolowanym wykupem polskiej ziemi zaraz po wejściu Polski do Unii Europejskiej. Cele inne to zapobieżenie powstawaniu wielkich latyfundiów ziemskich, zapobieżenie rozdrobnieniu gospodarstw rolnych, wreszcie wykonanie konstytucyjnego zapisu, że podstawą gospodarki rolnej jest gospodarstwo rodzinne. Tekst z druku komisyjnego nie gwarantuje realizacji żadnego z tych celów. Szczególnie groźne jest dopuszczenie do praktycznie swobodnego obrotu polską ziemią, do obrotu polską ziemią przez obcokrajowców, obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-205.3" who="#PosełJerzyCzerwiński">Poprawki, które złożę na ręce pana marszałka, mają zapobiec temu procederowi, czyli ograniczyć swobodę wykupu polskiej ziemi przez obcokrajowców, a faktycznie uniemożliwić taki zakup.</u>
          <u xml:id="u-205.4" who="#PosełJerzyCzerwiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! O jednym bardzo poważnym fakcie przemawiający przede mną dyskutanci nie wspomnieli. Ustawa rozpoczyna swoją regulację nie w próżni społecznej i gospodarczej, ale w określonym stanie faktycznym. A ten stan to brak pełnego prawa własności polskich posiadaczy, w tym rolników, na ziemiach zachodnich i północnych. Stan, w którym ponad 600 tys. posiadaczy ma jedynie prawo użytkowania wieczystego zamiast prawa własności. W kontekście wchłonięcia Polski przez Unię Europejską jest to szczególnie groźne. Tzw. niemieccy wypędzeni już czekają ze swoimi potwierdzonymi w księgach wieczystych aktami własności. Czekają tylko na moment, w którym na podstawie prawa międzynarodowego będą mogli dochodzić swoich praw przed międzynarodowymi trybunałami. Ślepota polskiego rządu, nieprzyjmowanie do świadomości tego faktu są zatrważające. Ta sprawa nie rozwiąże się sama.</u>
          <u xml:id="u-205.5" who="#PosełJerzyCzerwiński">Ruch Katolicki-Narodowy widzi to zagrożenie dla polskiego stanu posiadania na ziemiach zachodnich i północnych. Dlatego też na ręce pana marszałka składam również poprawki, które umożliwią zamianę z mocy prawa stosunku użytkowania wieczystego na stosunek własności. Od tego, czy poprawki te uzyskają poparcie Wysokiej Izby, posłowie Ruchu Katolicko-Narodowego i koła Ruchu Odbudowy Polski uzależniają głosowanie nad rozpatrywanym projektem ustawy.</u>
          <u xml:id="u-205.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Tomasz Nałęcz)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Halinę Nowinę Konopkę występującą w imieniu Koła Poselskiego Porozumienia Polskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu posłów Porozumienia Polskiego przedstawić naszą opinię o sprawozdaniu komisji na temat poselskich projektów ustaw o obrocie ziemią rolną, o obrocie nieruchomościami rolnymi i dzierżawie rolniczej itd.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">Panie Marszałku! O ile dobrze zrozumieliśmy ogłoszone publicznie intencje autorów ustawy, celem jej wprowadzenia, tak przynajmniej twierdzą, jest obrona polskiej ziemi rolniczej przed wykupieniem jej przez niepolskie podmioty po wejściu Polski do Unii Europejskiej. Po przeczytaniu tego projektu stwierdzamy, że przedłożony projekt nie realizuje tego celu, nawet w części. Projekt nie zabezpiecza polskiej ziemi rolnej przed przejmowaniem jej przez cudzoziemców, którzy potrafią wylegitymować się wykształceniem rolniczym lub w inny sposób stwierdzoną kompetencją do prowadzenia gospodarstwa rolnego. Projekt nie chroni też polskiej ziemi rolnej przed wykupem przez obce osoby prawne dysponujące kompetencjami do prowadzenia gospodarstwa rolnego. Projekt zabezpiecza natomiast polską ziemię przed wykupem przez tych Polaków, którzy, mając wolne środki, mogliby je zainwestować w polską ziemię, lecz nie mogą się wykazać kompetencjami do prowadzenia gospodarstwa. W tym zakresie projekt ten odgrzewa stare koncepcje z czasów głębokiego PRL. O tyle jest to dla nas zrozumiałe, że Unia Europejska jest obszarem, który intensywnie rozwija stare, socjalistyczne pomysły. Nie rozumiemy natomiast, dlaczego autorzy tego projektu realizację tych pomysłów uważają za uchronienie polskiej ziemi przed niebezpieczeństwami ze strony Unii Europejskiej. Odnosimy wrażenie, że mamy do czynienia z dwoma krzyżującymi się problemami. Z jednej strony z pytaniem: Wejść czy nie wejść do Unii Europejskiej? A z drugiej strony: Czy walczyć o pozostawienie polskiej ziemi w rękach polskich właścicieli, w tym przede wszystkim polskich rolników, czy dopuścić do jej przejęcia przez czynniki obce? Otóż powszechnie wiadomo, że Unia Europejska zmierza do przejęcia własności polskiej ziemi, w tym ziemi rolnej, i likwidacji większości polskich gospodarstw. Mało tego, nie chodzi tylko o zmianę ustroju rolnego, chodzi wprost o wyparcie Polaków z ich siedzib.</u>
          <u xml:id="u-208.2" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">Proszę państwa, 3 września 2000 r. kanclerz Niemiec Schroeder powiedział do uczestników zjazdu wypędzonych w Berlinie: Zawierzcie mojej metodzie, ja wam dostarczę wschodnie landy w taki sposób, że ich dzisiejsi administratorzy, Polacy, będą nam jeszcze wdzięczni za to, że zostali wreszcie Europejczykami. Jak obserwujemy cały proces dochodzenia do wstąpienia Polski do Unii Europejskiej, to widać jak na dłoni, że kanclerz Schroeder miał rację i że niedługo będziemy dziękować właśnie Niemcom za to, że zechcieli do nas przyjść. Jednocześnie mamy do czynienia w Polsce z bardzo dziwnym zjawiskiem. Działają tu grupy rzekomych obrońców polskiego rolnictwa, które są bardzo aktywne w pchaniu Polski do Unii Europejskiej. Potrafią bardzo głośno krzyczeć, wczoraj to było słychać, i tupać dla podkreślenia, że nie zrezygnują z obrony interesów polskiej wsi, lecz gdy przyjdzie co do czego, to, proszę państwa, tak jak w Kopenhadze, przyjmują narzucone nam przez Unię upokarzające i klęskowe, proszę państwa, dla polskiego rolnictwa warunki. Grupy tych rzekomych obrońców polskich rolników potrzebują alibi, którym mogłyby się zasłonić przed krytyką ze strony swoich wyborców. Po to jest ta ustawa potrzebna, chociaż nie tylko po to. Takim alibi ma być omawiany projekt ustawy. On niczego nie załatwia w kwestii obrony polskiej wsi rolnej, ale pozwala autorom prezentować się w charakterze obrońców tych interesów.</u>
          <u xml:id="u-208.3" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">Proszę państwa, można by zastanowić się, czy nie ma znacznie ciekawszych sposobów rozwiązania kwestii obrony polskiej ziemi, np. Łotwa zastosowała rozwiązanie, które w rzeczywistości umożliwi obronę własności łotewskiej ziemi. Jak? Wprowadziła ona 7-letni okres ochronny i takie rozwiązania, które preferują tych wszystkich, którzy chcą nabyć ziemię rolną, niezależnie od tego, rolnik, nierolnik - Łotysz, on ma być właścicielem tej ziemi. Dlaczego w tym kierunku nie pójdziemy? Dlaczego się upieramy przy tym, że tylko rolnik. Syndrom psa ogrodnika czy co? Czy autorom projektowanej ustawy nie wydaje się, że to właśnie społeczność wiejska, aktywna w obronie interesów swoich i polskiego rolnictwa, mogłaby być najbardziej zainteresowana obroną polskiego władania ziemią? Dlaczego te możliwości chcą przed rolnikami zamknąć, przed Polakami zamknąć, bo to nie tylko rolnik ma być właścicielem ziemi. Nie ulega dla nas wątpliwości, że pożyteczne jest istnienie państwowej instytucji obracającej częścią ziemi rolnej, która stała się własnością skarbu państwa. Powstaje natomiast zasadnicze pytanie, jaką rolę ma odegrać tego typu instytucja w przyszłym ustroju rolnym? Czy ma to być zarządca nieruchomości rolnych władający ziemią, która przejściowo znalazła się w ręku skarbu państwa, który wykorzystuje posiadane instrumenty w celu wzmocnienia polskich podmiotów gospodarczych w rolnictwie? Czy też jest to stały zarządca w przyszłości, być może, większości polskich areałów rolnych, przejmujący całą masę upadłościową po skazanych na zniszczenie polskich gospodarstwach rolnych? Przypominam, że podstawową zasadą rozwijającego się w Unii systemu rolnego jest systematyczna, aż stopniowa likwidacja indywidualnej własności gospodarstw rolnych na rzecz władania ziemią przez wielkie, wyspecjalizowane korporacje i sprowadzenie indywidualnych rolników do roli dzierżawców prowadzonych gospodarstw. Potwierdził to sprawozdawca komisji, mówiąc o tym, jak i ubolewając, jak mała część gruntów rolnych w Polsce jest we władaniu dzierżawców, a jak duża jest własnością rolników. To o to chodzi i to jest kluczowy moment, proszę państwa, tej ustawy i kluczowe niebezpieczeństwo: stworzenie instytucji, która pozbawi własności - mówię wyraźnie, tak, panie pośle - pozbawi własności ziemi polskich rolników i Polaków. Jakie są gwarancje prawne, że ta nowa agencja, zamiast bronić interesów polskiego rolnictwa przed niebezpieczeństwami, nie stanie się jedną z głównych instytucji realizujących politykę unijną wobec polskiej wsi? Jaka ona jest, państwo chyba już dobrze widzicie i nie ma żadnych wątpliwości. W szczególności kto będzie nabywał bądź dzierżawił ziemię od tej agencji: polski rolnik czy też holenderski lub niemiecki rolnik inwestujący w Polsce? Proszę mi powiedzieć, kto? Bo nie polski obywatel dysponujący środkami na zakup ziemi i chcący je zainwestować, choćby w celu niedopuszczenia do wykupu tej ziemi przez cudzoziemców. Państwo tak podkreślacie, że o to walczycie. Brak jednoznacznej odpowiedzi na postawione tu dylematy dyskwalifikuje ten projekt ustawy jako wyraz należnej troski o interesy polskiego rolnictwa. Tej ustawy nie da się naprawić, za głęboko musiałyby iść zmiany. Można by o tym myśleć, gdyby to było pierwsze czytanie i gdybym miała wiarę w dobrą wolę większości tej Izby.</u>
          <u xml:id="u-208.4" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">Warto przy okazji zwrócić uwagę na wciąż martwy przepis Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, że podstawą ustroju rolnego Rzeczypospolitej Polskiej jest gospodarstwo rodzinne. To, co państwo zapisaliście w tej ustawie, to są kpiny. Przedstawiony projekt ustawy wprowadza pojęcie gospodarstwa rodzinnego, definiując je jako gospodarstwo prowadzone przez indywidualnego rolnika, nieprzekraczające 500 ha, to jest prawie cała definicja gospodarstwa rolnego, plus uzupełnienia w art. 6. To jest, proszę państwa, kpina. Co więcej, autorzy tego projektu, obok swoiście przez siebie pojmowanego rodzinnego gospodarstwa rolnego, charakteryzującego się ograniczonością posiadanego areału ziemi, wprowadzają do ustroju rolnego pojęcie gospodarstwa rolnego o nieograniczonym areale ziemi, i tu jest, proszę państwa, następny element. Nawiązuję do wczorajszej dyskusji o biopaliwach. Zwracałam tam uwagę na to, kto zdominuje uprawy surowców do produkcji biopaliw. Tu jest wyjście pod przygotowywane w tamtej ustawie interesy. O to wam chodzi.</u>
          <u xml:id="u-208.5" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">Posłowie Porozumienia Polskiego ze swojej strony deklarują gotowość uczestnictwa w pracach nad takim ustrojem rolnym w Polsce, w którym ziemia rolna w Polsce pozostaje w polskich rękach i jest skutecznie zabezpieczona przed wyprzedażą w obce ręce. Podstawą ustroju rolnego są rzeczywiście rodzinne gospodarstwa rolne o zróżnicowanej wielkości i strukturze. To jest ważne, ta zróżnicowana wielkość i struktura. A skarb państwa wykonuje funkcje pomocnicze w obrocie ziemią rolną i ewentualnie odpowiada lub współodpowiada za prowadzenie pewnej liczby wielkich i wyspecjalizowanych gospodarstw rolnych stanowiących uzupełnienie prawidłowej struktury rolnictwa w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-208.6" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Aumiller: O właśnie.)</u>
          <u xml:id="u-208.7" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">I wszyscy obywatele polscy są dopuszczeni do uczestnictwa w swobodnym obrocie ziemią rolną. Sąsiedzi i społeczności sąsiedzkie dysponują prawem pierwokupu zbywanej ziemi...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przepraszam, pani poseł, ale proszę już o konkluzję...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">...i żadne tłumaczenia, panie pośle, nie usprawiedliwiają, że trudności w sformułowaniu takiej ustawy spowodowały to, iż tego rodzaju zapisy się nie znalazły. W innych dziedzinach nazywa się to tchórzostwem.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#komentarz">(Poseł Romuald Ajchler: To trzeba było przyjść i pokazać, jak to się zapisuje, a nie mądrować się w tej chwili.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przepraszam, panowie posłowie, proszę, nie przeszkadzajcie pani poseł, a pani poseł...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">Dwa zdania i kończę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">Rozwiązania powyższe są wsparte przez państwo elementami polityki finansowej i społecznej stabilizującej trwanie i rozwój sprawnych ekonomicznie rodzinnych gospodarstw rolnych. Ale powiedzmy sobie wyraźnie, że realizacja tych założeń jest możliwa w suwerennej Polsce i nie będzie możliwa po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej, bo jest w samym fundamencie sprzeczna z założeniami polityki rolnej prowadzonej przez Unię Europejską. I dlatego, panie pośle, my jesteśmy gotowi wziąć udział w podobnych pracach po referendum wygranym na „nie”, wtedy, kiedy będzie wiadomo, że Polska do Unii nie idzie i kiedy otworzą się możliwości kształtowania zupełnie innego systemu gospodarczego. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Gabriela Janowskiego, posła niezrzeszonego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#PosełGabrielJanowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam tylko dwie minuty, strasznie mało czasu, by powiedzieć o najważniejszej sprawie, jaką jest kształtowanie ustroju rolnego. Polska miała niepowtarzalną szansą, by w przeciągu ostatnich lat ukształtować prawdziwy ustrój rolny. Ustrój rolny, na którego podstawę składają się gospodarstwa rodzinne o odpowiednim obszarze, instytucje działające w otoczeniu rolnictwa, współwłasność rolników w przemyśle rolno-spożywczym, w usługach. I to wszystko jest ustrój rolny, a my dzisiaj nie mamy ustroju rolnego, my mamy pobojowisko, zniszczone rolnictwo. W ciągu 12 lat nie wykształciła się tu, w tej Izbie, większość, która by prawdziwie myślała po polsku i o Polsce, o polskim rolnictwie. I dzisiaj mówienie, że ustawa załatwi jakikolwiek problem jest po prostu publicznym oszustwem, jest to parawan na nieudolność posłów tej kadencji, którzy...</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#komentarz">(Poseł Romuald Ajchler: Pana też!)</u>
          <u xml:id="u-216.2" who="#PosełGabrielJanowski">Nie, drogi panie, byłem jedynym ministrem, który się przeciwstawił waszej kosmopolitycznej, liberalnej polityce, zresztą podobnie i AWS czynił.</u>
          <u xml:id="u-216.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-216.4" who="#PosełGabrielJanowski">To ja ustąpiłem z tego stanowiska, nie godząc się właśnie z działaniami antyrolniczymi, to ja byłem ministrem, który zgłosił wniosek o usunięcie pana Tańskiego, ponieważ prowadził niedobrą, szkodliwą politykę. Szanowni państwo, ponieważ mam jeszcze tylko 30 sekund, powiem: największym zagrożeniem jest utrata ziem zachodnich, tak jest. Tam są stosunki nieuregulowane i wnioski kolegów są jak najbardziej godne poparcia. Musimy wprowadzić tam własność trwałą, polską własność. I ostatnie zdanie. Ziemi polskiej...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przepraszam, panie pośle, ale pan poseł ma 6 minut.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#PosełGabrielJanowski">Ale jutro jeszcze mam...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Aaa, rozumiem, a to bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#PosełGabrielJanowski">...4 minuty, chcę mówić jeszcze o drugim...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">A, to jest inna sprawa, to bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#PosełGabrielJanowski">Kończąc, apeluję nie do was już tylko, ale do Polaków, byśmy po prostu obronili Polskę, mówiąc w referendum: nie. Jest to jedyny sposób prawdziwy, a nie iluzoryczny, jaki tu ta Izba tworzy w postaci praw. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Wysoki Sejmie! Następujący posłowie wyrazili chęć zadania pytania: pan poseł Piotr Krutul, pan poseł Zdzisław Podkański, pan poseł Mieczysław Kasprzak, pan poseł Stanisław Kopeć, pan poseł Tomasz Tomczykiewicz, pan poseł Piotr Mateja, pan poseł Olgierd Poniźnik, pan poseł Stanisław Stec, pan poseł Czesław Marzec, pan poseł Jan Antochowski, pan poseł Sebastian Florek, pan poseł Wojciech Zarzycki, pani posłanka Zofia Grzebisz-Nowicka, pani poseł Halina Nowina Konopka, pan poseł Mieczysław Aszkiełowicz, pan poseł Wiesław Woda, pan poseł Stanisław Stanibuła, pan poseł Andrzej Grzyb, pan poseł Antoni Mężydło, pan poseł Grzegorz Górniak, pan poseł Zbigniew Sosnowski, pan poseł Bogdan Pęk, pan poseł Franciszek Stefaniuk, pan poseł Antoni Macierewicz, pan poseł Benedykt Suchecki, pan poseł Krzysztof Jurgiel, pan poseł Stanisław Dulias i pan poseł Ryszard Maraszek.</u>
          <u xml:id="u-223.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Chciałem zapytać, czy ktoś z pań posłanek i panów posłów chciałby jeszcze zapisać się do zadania pytania?</u>
          <u xml:id="u-223.3" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Nie słyszałem, panie marszałku, czy pan wyczytał mnie?)</u>
          <u xml:id="u-223.4" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Tak, wyczytywałem pana posła zgodnie ze zgłoszeniem jako piątego od końca, bo tak pan poseł się zapisał.</u>
          <u xml:id="u-223.5" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Nie widzę zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-223.6" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Zamykam listę posłów zapisanych do zadania pytania i określam czas pytania na 2 minuty.</u>
          <u xml:id="u-223.7" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Piotra Krutula.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#PosełPiotrKrutul">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#PosełPiotrKrutul">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie najpierw do pana marszałka. Czy na dzisiejsze posiedzenie byli zaproszeni główni winowajcy tego punktu, czyli spraw związanych z przegraniem, oddaniem ziemi cudzoziemcom, a więc pan minister spraw zagranicznych Cimoszewicz, pan minister Truszczyński, pan premier Miller? Czy byli zaproszeni na dzisiejsze posiedzenie, ponieważ pan wiceminister, z całym szacunkiem, najmłodszy wiekiem i stażem, myślę, że nie odpowie na nasze pytania, które będziemy chcieli zadać.</u>
          <u xml:id="u-224.2" who="#PosełPiotrKrutul">Pytanie najpierw do pana posła sprawozdawcy, takie wprowadzające. Panie pośle, czy prawdą jest, że przedstawiona w druku nr 1497 ustawa jest wynikiem konsensusu czy manipulacji prac w trakcie ostatnich posiedzeń podkomisji, a także połączonych komisji, o którym mówił pan poseł Kalemba? Proszę powiedzieć czy to jest rzeczywiście wynik konsensusu? I drugie, czy ustawa, ta, która jest proponowana w druku nr 1497, zgodnie z art. 1 ust. 2 przeciwdziała nadmiernej koncentracji nieruchomości rolnej? Jeżeli tak, to proszę wskazać zapis w tym projekcie ustawy, że gospodarstwo rolne nie może być większe niż 1000 ha, 5000 lub ponad 10 000 ha. Jeżeli otrzymam pozytywną odpowiedź, to proszę wskazać w krajach „piętnastki”, w Unii Europejskiej, chociaż jedno państwo, gdzie jest gospodarstwo rolne indywidualne powyżej 1000 ha.</u>
          <u xml:id="u-224.3" who="#PosełPiotrKrutul">I pytanie do pana ministra, wiceministra rolnictwa. Panie ministrze, jakie było stanowisko rządu w sprawie sprzedaży ziemi cudzoziemcom, chodzi o dzierżawę, i jakie jest stanowisko rządu odnośnie do ekspertyzy pana Waldemara Gontarskiego, zleconej przez Biuro Studiów i Ekspertyz dnia 18 marca 2003 r.? Czy na mocy tego złego, tragicznego dla Polski traktatu dzierżawcy obcokrajowcy będą mogli kupować ziemię wcześniej niż przewidują to normy ogólne? Czyli jeżeli po 16 kwietnia będzie podpisany Traktat akcesyjny, czy cudzoziemcy, którzy dzierżawią ziemię, będą mogli kupić ziemię przed 1 maja 2004 r.? Proszę o odpowiedź: tak czy nie.</u>
          <u xml:id="u-224.4" who="#PosełPiotrKrutul">I pytanie zasadnicze: Czy prawu krajowemu i unijnemu odpowiada stanowisko dotyczące negocjacji akcesyjnych z Unią Europejską przewidujące, że farmerzy z Unii Europejskiej, którzy już wydzierżawili w Polsce ziemię rolną, będą uprzywilejowani nie tylko poprzez wliczenie okresu dzierżawy upoważniającego do nabycia ziemi od daty dzierżawy przed wejściem w życie nowej regulacji prawnej dotyczącej obrotu ziemią, a nie od daty wejścia w życie tej regulacji, ale jeszcze będą mogli przekształcić dotychczasową dzierżawę spółki w dzierżawę osoby fizycznej w ten sposób, że zostanie im zaliczona dzierżawa od daty podpisania pierwszej umowy, a więc tej, kiedy reprezentowali oni spółkę? To jest zacytowany zbiór ekspertyz i to jest naprawdę jedna z najważniejszych ekspertyz, o których mówimy.</u>
          <u xml:id="u-224.5" who="#komentarz">(Poseł Olgierd Poniźnik: Czas.)</u>
          <u xml:id="u-224.6" who="#PosełPiotrKrutul">I ostatnie pytanie, panie ministrze, czy w regulaminie specjalnym w sprawie dopłat bezpośrednich nie należałoby określić preferencje dla gospodarstw rodzinnych, o których mówimy na tej sali, ponieważ regulamin specjalny będzie określany dopiero po referendum? I ja mam podpowiedź dla ministerstwa rolnictwa, żeby w tym regulaminie specjalnym określić jakby warunki dla gospodarstw rodzinnych w Polsce. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Zdzisława Podkańskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#PosełZdzisławPodkański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Kilka pytań do pana posła sprawozdawcy. Odnoszę wrażenie, że zmarnowaliśmy szanse i czas, że intencje były całkiem inne, bo mieliśmy chronić ziemię i zabezpieczać ją dla polskich producentów polskiej żywności. Natomiast wyszedł nam projekt, który w moim przekonaniu służy - i czy pan poseł podziela ten pogląd? - zabezpieczeniu interesów przede wszystkim dzierżawców gruntów popegeerowskich, w tym pochodzenia zagranicznego przede wszystkim.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-226.2" who="#PosełZdzisławPodkański">Po drugie, czy nie odnosi pan poseł wrażenia, że odeszliśmy od konstytucyjnej idei rodzinnego gospodarstwa, bo nawet definicja mówi, co to jest gospodarstwo rolne, prowadzone przez rolnika indywidualnego. No przecież nie przez przemysłowca, tylko przez rolnika. Natomiast w konstytucji mamy zapis, że podstawą ustroju rolnego jest gospodarstwo rodzinne. A więc czy nie należałoby w tej sytuacji przejąć definicji gospodarstwa rodzinnego bądź z mojego projektu - zablokowanego przez pana marszałka Borowskiego - i grupy posłów, bądź z inicjatywy PSL-owskiej, zresztą w części dopracowywanej w trakcie prac komisji, i napisać, co to jest rodzinne gospodarstwo, czy to jest tylko rolnik, czy czasem nie jest to rodzina i inne osoby bliskie pracujące w tym gospodarstwie.</u>
          <u xml:id="u-226.3" who="#PosełZdzisławPodkański">Jeżeli chcemy mówić o rodzinnym gospodarstwie, to jasno trzeba zapisać, że nie można tam stosować stałej siły najemnej, bo ono wtedy już stanie się przedsiębiorstwem, jeżeli zacznie się zatrudniać inne osoby. I nie będzie to zgodne z ideą polską i z polską tradycją, nie tylko, i z europejską, bo idzie się teraz właśnie w kierunku gospodarstw rodzinnych. Projekt ten nie rozwiązuje wielu innych problemów, chociażby sprawy zabużan, od lat się to odkłada, wychodzimy naprzeciw na Zachód, zapominamy, że mamy obowiązki również wobec osób, które przeszły dramaty, tragedie na Wschodzie.</u>
          <u xml:id="u-226.4" who="#PosełZdzisławPodkański">Kolejna sprawa. Dlaczego wyeliminowano, jeśli chodzi o wpływ na obrót nieruchomościami rolnymi, praktycznie rzecz biorąc, samorząd, zarówno rolniczy, jak i terytorialny? To kto ma tworzyć politykę, kto ma tworzyć atmosferę, opiniować te sprawy w tym środowisku i przeciwdziałać temu, czemu ma służyć także ustawa, a więc spekulacyjnemu charakterowi obrotu nieruchomościami rolnymi, który jest stosowany w Polsce? Ta ustawa wcale nie chroni w przyszłości przed tego typu procedurami.</u>
          <u xml:id="u-226.5" who="#PosełZdzisławPodkański">Następna sprawa. Ta ustawa, odnoszę wrażenie, dotyczy tylko gospodarstw rodzinnych. I my się będziemy licytowali, czy w tzw. gospodarstwie rodzinnym, gdzie uwłaszczymy dzierżawców, to będzie 150 - ja uważam, że 150, bo zabezpieczymy więcej ziemi dla polskich rolników, którzy mają jej niedobór, przynajmniej u mnie na wschodzie i w wielu regionach kraju, czy na Podkarpaciu - czy 500. Ta ustawa jednak nie zabezpiecza tej ziemi przed obcym kapitałem, przed przedsiębiorcami, ona idzie w tym kierunku, a więc praktycznie rzecz biorąc zakładamy ograniczenia własnym rolnikom, własnym, można powiedzieć, dzieciom, bo Sejm przecież ma także wobec narodu taki obowiązek rodzinny, bo przecież naród to jest rodzina rodzin.</u>
          <u xml:id="u-226.6" who="#PosełZdzisławPodkański">I następne pytanie. Panie pośle, czy my czasem nie budujemy tym projektem obszarów biedy i nieuzasadnionych fortun? Prosta sprawa - średnie gospodarstwo, około 10 hektarów, u mnie na Lubelszczyźnie około 8 na Podkarpaciu - 3,5, i, proszę bardzo, tworzymy latyfundia, liczmy po 500 hektarów, jeżeli przyjęlibyśmy, że średnio te dopłaty wynoszą około 300 zł, to ten, kto ma 8 hektarów, dostanie 2400 zł, natomiast ten, co ma 500 hektarów, dostanie 150 tys. I na tego drugiego złożą się pielęgniarki, które nie dostały po 203 zł, policjanci, którzy zarabiają po około tysiąca złotych, złożą się emeryci i renciści, wszyscy podatnicy podatku. Czy tym sposobem nie naruszamy chociażby art. 32 konstytucji, że nikt nie może być dyskryminowany społecznie, politycznie, ekonomicznie z jakiejkolwiek przyczyny? Jest to ewidentna dla mnie dyskryminacja, jeżeli zbiera się od wszystkich, daje się jednemu, natomiast drugiego skazuje się na niepowodzenie. I czy pan poseł nie uważa, że jeżeli przyjmiemy takie zapisy, to tym, którzy uczestniczyli w różnego rodzaju aferach, w przemycie, w praniu brudnych pieniędzy, oni mają kapitał, jeszcze dołożymy od biednych, że obcokrajowcom dołożymy, a polski rolnik, który jest podstawą ustroju rolnego w Rzeczypospolitej Polskiej, jak był biedny, tak będzie biedny i jeszcze mu się pogorszy za czasów rządów lewicowych w Rzeczypospolitej Polskiej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-226.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Mieczysława Kasprzaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#PosełMieczysławKasprzak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Byłem przekonany, że dzisiaj będziemy mówić tutaj na tej sali o ustroju rolnym, bo tak brzmi tytuł dyskutowanej ustawy. Natomiast my rozmawiamy o fermach, o dużych gospodarstwach i ze zdziwieniem dowiaduję się, że gospodarstwo rodzinne to będzie 500 ha. Ja w kontekście tego, co tutaj już pan poseł Podkański mówił, otóż my o różnych rzeczach chyba niezrozumiałych rozmawiamy, bo chcę powiedzieć, że na Podkarpaciu średnie gospodarstwo to ma 3,3 ha, a gospodarstw do 5 ha jest 85%–47% ludzi mieszka na wsi - i to jest normalne rolnictwo, normalne gospodarstwa.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#PosełMieczysławKasprzak">Jeżeli dzisiaj z drugiej strony postawimy 500 hektarów, to ja się pytam: w jaki sposób resort wyobraża sobie zachowanie warunków konkurencyjności tych gospodarstw, bo przecież te gospodarstwa będą. Jeżeli resort ma inną wizję, to jaką? Co zrobimy z tymi gospodarstwami o powierzchni 3,5 ha na Podkarpaciu, co z tymi ludźmi zrobimy? Może ekstra jakieś preferencyjne warunki dla tych gospodarstw, dla tych regionów resort widzi? Proszę odpowiedzieć, bo takie pytania padają na każdym spotkaniu. Może w innych częściach kraju nie ma tych problemów. Obawiam się jednego, że będzie tak jak z fermami świńskimi, gdzie obecnie jest po 3 tys. macior, w niektórych rejonach są takie fermy. Rolnik nie może sprzedać 2–3 świń. Z drugiej strony jedna ferma produkuje tyle, co w całym powiecie na Podkarpaciu. To są problemy, z którymi możemy się spotkać.</u>
          <u xml:id="u-228.2" who="#PosełMieczysławKasprzak">Problem dopłat, to pan poseł Podkański odpowiedział. Ja mam pytanie: jak resort widzi rozwiązanie problemów społecznych - bo to są nie tylko problemy rolnictwa, to są problemy społeczne, to jest połowa mieszkańców woj. podkarpackiego - w tamtym regionie Polski? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-228.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Kopcia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#PosełStanisławKopeć">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W konwencji pytań. Z opłaty skarbowej zwolnione są: Agencja Mienia Wojskowego w całości, Agencja Rynku Rolnego i Agencja Rezerw Materiałowych w zakresie czynności cywilnoprawnych. Mam pytanie do rządu: czy Agencja Nieruchomości Rolnych według takiego zapisu, jaki jest przedłożony w omawianym dziś projekcie ustawy w art. 3 ust. 8 i 9 i w art. 4 ust. 3, dotyczącego występowania do sądów powszechnych i umów kupna nieruchomości, będzie również zwolniona z tych opłat?</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#PosełStanisławKopeć">I pytanie drugie, które dotyczy art. 12 pkt 8. Przyjmując, że zgodnie z art. 1025 Kodeksu postępowania cywilnego wierzytelności zabezpieczone hipotecznie znajdują się dopiero w piątej kolejności zaspokojenia, pytam: czy taki zapis w sposób wystarczający, jak właśnie jest w art. 12 pkt 8, zabezpieczy wierzytelności Agencji Nieruchomości Rolnych? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Tomasza Tomczykiewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#PosełTomaszTomczykiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do posła sprawozdawcy. Dotyczy ono art. 6 i stwierdzenia, że za rolnika indywidualnego uważa się osobę zamieszkałą w gminie na obszarze, na którym położona jest jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład tego gospodarstwa. Są przypadki, gdzie dwie gminy są po różnych stronach ulicy i gospodarz mieszka w domu po jednej stronie, a w drugiej gminie ma gospodarstwo rolne i on wtedy już nie będzie tym rolnikiem indywidualnym. Czy to państwo wzięli pod uwagę?</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#PosełTomaszTomczykiewicz">Drugie pytanie dotyczy tego: co to jest wyższe wykształcenie przydatne do prowadzenia działalności rolniczej? Pamiętam, w gazetach są takie opracowania, że jak się puszcza muzykę trzodzie chlewnej, to ona lepiej rośnie, bezstresowo. Czy muzykolog też ma wykształcenie predestynujące go do zawodu rolnika?</u>
          <u xml:id="u-232.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale to wasza poprawka.)</u>
          <u xml:id="u-232.3" who="#PosełTomaszTomczykiewicz">Nie wiem, czy pamiętacie państwo przypadek pewnego człowieka w latach siedemdziesiątych - elektronik, miał dobre pomysły, niestety nie został doceniony i zaczął hodować świnie - czy te zapisy nie spowodują, że taka osoba po prostu nawet tych świń nie będzie mogła hodować?</u>
          <u xml:id="u-232.4" who="#PosełTomaszTomczykiewicz">I pytam jeszcze o to, czy pamiętacie państwo okres, gdy zdobywało się wykształcenie rolnicze po to tylko, żeby dostać jakiś tam świstek, zaświadczenie. Czy wracamy do tych czasów i czy znowu będziemy załatwiać sobie świstki po to tylko, żeby wykładowcy w takich szkołach mogli sobie poprawić warunki bytowania? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Piotra Mateję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#PosełPiotrMateja">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#PosełPiotrMateja">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do posła sprawozdawcy. W związku z art. 5 i art. 6 projektu ustawy należy sądzić, że rolnik indywidualny posiadający odpowiednie kwalifikacje rolnicze jako osoba fizyczna może być właścicielem lub dzierżawcą nieruchomości rolnych o powierzchni do 500 ha. Co zatem ma zrobić rolnik indywidualny prowadzący osobiście gospodarstwo rolne o powierzchni większej niż 500 ha? Czy ma sprzedać część gospodarstwa, czy podzielić gospodarstwo na mniejsze części i zapisać np. na żonę, dzieci, teściów, czy też powinien zgodnie z duchem tego projektu ustawy powołać przedsiębiorstwo rolne na bazie Kodeksu handlowego i stać się przedsiębiorcą? Tylko że wtedy wpadnie w kleszcze podatkowe i przegra konkurencję z rolnikiem, no niestety, mniejszym.</u>
          <u xml:id="u-234.2" who="#PosełPiotrMateja">Dlaczego rolnik indywidualny musi mieszkać w gminie, na której terenie jest położona nieruchomość rolna? Przecież granice gmin mogą się zmieniać, tylko pióra są wieczne, jak mawia nasz prezydent.</u>
          <u xml:id="u-234.3" who="#PosełPiotrMateja">Panie marszałku, w związku z tymi wątpliwościami wnoszę poprawki do art. 6 omawianego projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Olgierda Poniźnika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#PosełOlgierdPoniźnik">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Mam pytanie do posła sprawozdawcy. Co prawda ono już tutaj padło, ale jeszcze raz chciałbym podkreślić, że w art. 6 projektu ustawy w pkt. 3 jest zapis, że kwalifikacje rolnicze posiada osoba, która uzyskała wykształcenie rolnicze co najmniej zasadnicze albo wykształcenie średnie lub wyższe przydatne do prowadzenia działalności rolniczej. Chciałbym prosić pana posła sprawozdawcę i również pana ministra o czytelną wykładnię wykształcenia przydatnego do prowadzenia gospodarstwa rolnego. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi i proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Steca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#PosełStanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pierwsze pytanie mam do pana ministra. Poprzednia nowelizacja ustawy o Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa zobowiązała ministra rolnictwa do ustalenia ilości i wykazu spółek strategicznych dla rolnictwa, co jest niezbędne do tego, aby dalej funkcjonowały. Ponieważ pracownicy zatrudnieni w tych spółkach są bardzo zainteresowani tym wykazem, bo to daje im gwarancję, pewność, że będą one dalej istniały, chciałbym się dowiedzieć, czy ten wykaz pan minister rolnictwa i rozwoju wsi już podpisał.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#PosełStanisławStec">Następne dwa pytania do pana posła sprawozdawcy, jedno w związku z pytaniem pana posła Podkańskiego. Czy faktycznie - bo ja inaczej to rozumiałem - ta ustawa nie zabezpiecza użytków rolnych w naszym kraju przed niekontrolowanym zakupem przez rolników i przedsiębiorców zagranicznych? Dla mnie byłoby to faktycznie bardzo nieciekawe rozwiązanie, ale myślę, że tak nie jest.</u>
          <u xml:id="u-238.2" who="#PosełStanisławStec">Drugie pytanie: Wspominał pan poseł sprawozdawca dużo o złej sytuacji finansowej Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. ale ja mam tu w przedłożeniu - już publicznie dostępny - program naprawy finansów Rzeczypospolitej, w którym się proponuje m.in. przeprowadzenie procesów głębokich i stopniowych zmian w Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. W wyniku tego procesu nastąpiłoby uwolnienie agencji od zadań niezwiązanych z przejmowaniem ziemi oraz obrotem ziemią, a przejęcie tych zadań przez inne podmioty. Między innymi zakłada się przejmowanie zadań związanych z działalnością socjalną przez ministra, który jest odpowiedzialny za te sprawy, czyli przez ministra pracy i polityki socjalnej, oraz Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Natomiast zakłada się jednocześnie, że nadwyżka przychodów agencji nad jej wydatkami ma stanowić dochód budżetu państwa. W związku z tym myślę, że zadania, które nakłada ta ustawa, agencja będzie mogła z powodzeniem realizować, gdyż będzie uwolniona od innych zadań, które dotychczas realizowała, oczywiście poza rokiem 2003, bo w tym roku 2003 te zadania socjalne, szczególnie wobec pracowników państwowych gospodarstw rolnych, agencja winna realizować.</u>
          <u xml:id="u-238.3" who="#PosełStanisławStec">Nie ma ministra skarbu, w związku z tym mam jeszcze pytanie do ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Spółka TONAGRO została przekazana do ministra skarbu, ale czy agencja nadal będzie zlecać sprzedaż niektórych nieruchomości rolnych spółce TONAGRO za 15% przychodów uzyskanych ze sprzedaży? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Czesława Marca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#PosełCzesławMarzec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Mam pytania do posła sprawozdawcy. Czy w myśl projektu ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego rolnicze spółdzielnie produkcyjne będą miały prawo pierwokupu gruntów dzierżawionych od agencji i na warunkach preferencyjnych oraz czy będzie ograniczona maksymalna norma obszarowa gruntów dla rolniczych spółdzielni produkcyjnych? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Antochowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#PosełJanAntochowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam dwa pytania, do pana ministra i do pana posła sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#PosełJanAntochowski">Prosiłbym bardzo o wyjaśnienie czy powiedzenie zdecydowanie, czy ustawa zabezpiecza interesy polskich rolników, a mianowicie czy uniemożliwia zakup ziemi przez cudzoziemców w najbliższych latach.</u>
          <u xml:id="u-242.2" who="#PosełJanAntochowski">I drugie pytanie: Projekt ustawy dopuszcza możliwość zamiany mienia zabużańskiego na grunty nabywane od Agencji Nieruchomości Rolnych. Ale ja mam pytanie: Czy przy 8 mld zł, bo tak jest wycenione mienie zabużańskie, nie okaże się, że nie będzie już co sprzedawać, bo wszystko zostanie przekazane za mienie zabużańskie? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Sebastiana Florka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#PosełSebastianFlorek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Moje pytanie dotyczy ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, możliwości zagospodarowania powierzchni gospodarstwa, przy maksymalnej powierzchni gospodarstwa rodzinnego wynoszącej 500 ha. Województwa północnej Polski posiadają wiele gruntów niezagospodarowanych, szczególnie w zasobach Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, i właśnie ze względu na te zasoby gospodarstwa rodzinne powinny mieć możliwość powiększenia maksymalnej powierzchni, tych 500 ha. Dzisiejsza technologia uprawy pozwala na zagospodarowanie dużego gospodarstwa, przy użyciu nowoczesnego sprzętu i przy odpowiedniej strukturze agrarnej gospodarstwa. Czy przy reformie polskiego rolnictwa będą miały znaczenie gospodarstwa, których właściciele będą mogli bez problemu zagospodarować własne lub dzierżawione grunty? I czy po wprowadzeniu zapisu, że maksymalna wielkość gospodarstwa rodzinnego będzie wynosić 500 ha, można doprowadzić do lepszej wydajności i racjonalnego wykorzystania siły roboczej w gospodarstwie rodzinnym? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi i proszę o zabranie głosu pana posła Wojciecha Zarzyckiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym zapytać pana ministra, za jaką górną wielkością obszarową gospodarstwa rolnego i gospodarstwa rodzinnego opowiada się obecnie minister rolnictwa w świetle tego, co stało się w dniu wczorajszym, gdy na wniosek posła SLD i przy poparciu posłów SLD, Platformy Obywatelskiej, Samoobrony i SKL podwyższono górną granicę powierzchni gospodarstwa rodzinnego do 500 ha, podczas gdy poprzedni, rządowy projekt, w którym było 300 ha, podpisał premier Leszek Miller?</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Następne pytanie, do pana ministra i do posła sprawozdawcy. Jakie przepisy w projekcie ustawy chronią przed wykupem przez cudzoziemców, uwzględniając dzisiejszą sytuację, że wielkie ilości ziemi polskiej są dzierżawione przez obcokrajowców, Niemców, Holendrów, Duńczyków, a w tych wymienionych krajach, np. w Danii, górna granica powierzchni gospodarstw wynosi 100 ha? Czy nie obawiacie się, panowie, że będzie naturalny ciąg do tego, żeby powiększać gospodarstwa, korzystając z ziemi polskiej?</u>
          <u xml:id="u-246.2" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">I, panie marszałku, chciałbym także zapytać, w świetle informacji, jaką otrzymałem, w tym przypadku chodzi o opinię Biura Studiów i Ekspertyz. Zacytuję jedno zdanie: Nie naruszając zobowiązań wynikających z traktatów, na których ustanowiona jest Unia Europejska (jest to pomieszczone w załączniku 12, art. 4 ust. 2 traktatu) - oznacza to, że jedynie do dnia podpisania traktatu (planowaną datą jest 16 kwietnia) można wprowadzić nowe ograniczenia w nabywaniu gruntów rolnych i leśnych przez cudzoziemców. Na wprowadzenie takich ograniczeń obecnie pozwala układ ustanawiający stowarzyszenie Polski ze Wspólnotami Europejskimi. I chciałbym tu zwrócić uwagę, że media podjęły się takich działań... głosiły, że pan Gontarski, który zaprezentował opinię dla Sejmu, jest niewiarygodny, a ja mam opinię podpisaną przez dyrektora Biura Studiów i Ekspertyz pana Wiesława Staśkiewicza. Myślę, że to nie będzie kwestionowane.</u>
          <u xml:id="u-246.3" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Panie marszałku, chciałbym złożyć poprawki dotyczące zmniejszenia wielkości gospodarstwa rodzinnego i rolnego do 300 ha, w imieniu swoim i w imieniu pana posła Franciszka Jerzego Stefaniuka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Zofię Grzebisz-Nowicką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego jest ustawą o szczególnym charakterze, jest wyjątkowo ważnym dokumentem nie tylko dla polskiego rolnictwa, ale także dla całej polskiej gospodarki i w odniesieniu do ochrony majątku narodowego. Stąd też właśnie szczególna odpowiedzialność ciąży na nas wszystkich za jakość stanowionego prawa. Na tym tle mam pytanie do rządu: Czy rząd nie uważa, że jest potrzebne doprecyzowanie przepisów dotyczących prawa pierwokupu, szczególnie w celu ochrony interesów rolnika - chodzi o art. 3 i 4 - oraz określających sposób przenoszenia własności ziemi, która jest współwłasnością - traktuje o tym art. 6 - jak również dwóch artykułów, które traktują o kwalifikacjach rolniczych (są to art. 6 i 7)? Jeśli rząd uznałby, że nasze obawy są słuszne, że trzeba te przepisy doprecyzować, to w imieniu kilku posłów składam poprawki wraz z uzasadnieniem. Nie omawiam ich z uwagi na czas, składam je na ręce pana marszałka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł. Dziękuję za poprawki.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Halinę Nowinę Konopkę.</u>
          <u xml:id="u-249.2" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-249.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Franciszka Jerzego Stefaniuka.</u>
          <u xml:id="u-249.4" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-249.5" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Panie pośle Stefaniuk, proszę o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#PosełFranciszekJerzyStefaniuk">Skupiłem się na tym, co mówił do mnie poseł Martyniuk, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#PosełFranciszekJerzyStefaniuk">Panie marszałku, do projektu ustawy zaprezentowanego przez komisje zostały wniesione przez posła Stanisława Kalembę z klubu PSL poprawki. Chciałbym skierować pytanie, nie wiem, do pana ministra, do posła sprawozdawcy. Jeśli te poprawki, które mają na celu zabezpieczanie polskiej ziemi przed niekontrolowanym wykupem przez cudzoziemców, nie przejdą w Wysokiej Izbie, czy pan minister lub pan poseł sprawozdawca są w stanie wskazać, jaki artykuł projektu ustawy zabezpiecza przed niekontrolowanym wykupem polskiej ziemi przez cudzoziemców?</u>
          <u xml:id="u-250.2" who="#PosełFranciszekJerzyStefaniuk">Chciałbym zwrócić uwagę na to, że atmosfera panująca w Wysokiej Izbie często sprawia wrażenie, iż problem ziemi, problem obrotu ziemią to kwestia albo określonego klubu parlamentarnego - PSL albo innego klubu - albo kwestia samej wsi, samych rolników. Nie, Wysoka Izbo. Kwestię obrotu ziemią w kontekście integracji z Unią Europejską, w kontekście możliwości dopuszczenia do obrotu gruntami obcych właścicieli, obcych kontrahentów, musimy już rozpatrywać w kategoriach terytorium. A jeśli mówimy: terytorium, jeśli mówimy: ziemia jako terytorium, jest to sprawa państwa, sprawa rządu, który w imieniu państwa sprawuje władzę.</u>
          <u xml:id="u-250.3" who="#PosełFranciszekJerzyStefaniuk">I jeszcze, panie marszałku, jedna kwestia, chociaż kwestia nieregulaminowa, ponieważ regulamin Sejmu nie przewiduje wyrażania zdziwienia z trybuny sejmowej, a ja chciałem się zdziwić. To do pani posłanki, którą bardzo mocno szanuję, pani posłanki Konopczyny, która przedstawiła np. wariant łotewski - wariant dobry, chroniący ziemię. Pani poseł, dlaczego pani nie przedstawia tego w formie wniosku, w formie poprawki? Bo nie wiem, jaki to wariant - zastanówmy się - żeby wchodzić na trybunę i mówić, że wszystko jest złe, co uchwalacie, ale ja nic nie wniosę, ja będę stać na baczność. Kiedyś mówiono: z bronią u nogi. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-250.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Mieczysława Aszkiełowicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#PosełMieczysławAszkiełowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja mam pytanie do posła sprawozdawcy. Dlaczego został zmieniony zapis dotyczący pierwszej wpłaty - 20% (w druku rządowym było 5% i 30 lat)? To dawało rolnikom jakąś gwarancję wykupu, a wiemy, jaka jest dzisiaj zasobność rolników, i wiemy, jakie są kredyty dla rolnictwa. Po prostu nie zapewnia to opłacalności produkcji rolnej. Moim zdaniem 5% daje gwarancję, że rolnicy będą mogli się uwłaszczyć na polskiej ziemi.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#PosełMieczysławAszkiełowicz">I następne pytanie, do pana ministra: Czy dopłaty bezpośrednie będą do gospodarstw rodzinnych, czy do gospodarstw rolnych?</u>
          <u xml:id="u-252.2" who="#PosełMieczysławAszkiełowicz">Kolejne pytanie. Czy przy tej wersji projektu ustawy o ustroju rolnym rolnik będzie musiał dawać dodatkowe zabezpieczenie, takie jak hipoteka i weksel in blanco? Czy będzie jeszcze musiał przedstawiać dodatkowych poręczycieli?</u>
          <u xml:id="u-252.3" who="#PosełMieczysławAszkiełowicz">I prosiłbym bardzo, panie ministrze i szanowni panowie posłowie, żeby się konsultować z organizacjami rolniczymi, z izbą rolniczą, bo jeżeli izba rolnicza została powołana tylko do opiniowania, a nie do decydowania, to taka izba rolnicza nie ma racji bytu. Jeżeli to jest tylko twór polityczny powołany dla zaplecza politycznego, to nie ma racji bytu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Wiesława Wodę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#PosełWiesławWoda">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam trzy pytania do ministra i jedno do posła sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#PosełWiesławWoda">Pierwsze, do pana ministra. Chciałbym zapytać o aktualne stanowisko ministra rolnictwa w kontekście rządowego projektu ustawy o ustroju rolnym państwa (druk nr 1128), w którym przewidywano tę granicę 300 ha. Wczoraj na posiedzeniu połączonych komisji, wbrew stanowisku podkomisji, przyjęto jako górną granicę 500 ha. Jakie jest wobec tego stanowisko rządu w tej kwestii?</u>
          <u xml:id="u-254.2" who="#PosełWiesławWoda">Drugie pytanie. Jakie jest stanowisko ministra i rządu w sprawie opiniowania przez izbę rolniczą nabywania ziemi przez rolników? Pytam, bowiem w dniu wczorajszym w trakcie debaty zgłaszałem poprawkę, by wykaz nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży był przekazywany izbie rolniczej. Uczestniczący w posiedzeniu połączonych komisji wiceminister wyraził po zastanowieniu opinię, że jest sprzeciw. W trakcie nieoficjalnej rozmowy z ministrem powiedział, że nie widzi przeszkód. W tej sprawie złożę stosowną poprawkę, ale chciałbym zapytać również o stanowisko ministra.</u>
          <u xml:id="u-254.3" who="#PosełWiesławWoda">Pytanie do posła sprawozdawcy. Kto będzie uznawał, że średnie bądź wyższe wykształcenie jest przydatne do prowadzenia działalności rolniczej? Ja rozumiem, że zawód prawnika może być przydatny. Czy zawód muzykologa będzie przydatny? Można byłoby mnożyć różne zawody. Kto to będzie stwierdzał?</u>
          <u xml:id="u-254.4" who="#PosełWiesławWoda">Wreszcie trzecie pytanie do ministra, może administracji, ale również i rolnictwa. Czy prawdą jest, że trwają prace w rządzie nad projektem ustawy, która ma zalegalizować nieruchomości nabyte z naruszeniem ustawy z 1920 r., żeby wszystkie przekręty zostały potwierdzone prawną ustawą? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-254.5" who="#PosełWiesławWoda">Przekazuję, panie marszałku, poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje marszałek Sejmu)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#Marszałek">Zarządzam w tej chwili przerwanie dalszego rozpatrywania tego punktu porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-256.2" who="#Marszałek">Za chwilę przystąpimy do głosowań.</u>
          <u xml:id="u-256.3" who="#Marszałek">Bardzo proszę o zajmowanie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-256.4" who="#Marszałek">W tym czasie odczytam dwa komunikaty.</u>
          <u xml:id="u-256.5" who="#Marszałek">Pierwszy. Wspólne posiedzenie Komisji: Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Europejskiej, zwołane na godz. 19, rozpocznie się bezpośrednio po zakończeniu głosowań.</u>
          <u xml:id="u-256.6" who="#Marszałek">Drugi. Posiedzenie Klubu Parlamentarnego Unii Pracy odbędzie się w dniu dzisiejszym, czyli 10 kwietnia, bezpośrednio po głosowaniach w biurze klubu, pokój nr 143.</u>
          <u xml:id="u-256.7" who="#Marszałek">Była tu jeszcze prośba, żeby odczytać to po głosowaniach, bo, zdaje się, wszystkich nie ma, tak? Dobrze, wobec tego powtórzymy ten komunikat.</u>
          <u xml:id="u-256.8" who="#Marszałek">Bardzo proszę o zajmowanie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-256.9" who="#komentarz">(Chwila przerwy)</u>
          <u xml:id="u-256.10" who="#Marszałek">Wznawiamy obrady.</u>
          <u xml:id="u-256.11" who="#Marszałek">Komisja Kultury i Środków Przekazu przedłożyła sprawozdanie o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o języku polskim.</u>
          <u xml:id="u-256.12" who="#Marszałek">Sprawozdanie to zostało paniom i panom posłom doręczone w druku nr 1504.</u>
          <u xml:id="u-256.13" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-256.14" who="#Marszałek">Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 54 ust. 5 regulaminu Sejmu oraz aby w dyskusji nad dodanym punktem Sejm wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-256.15" who="#Marszałek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycje przyjął.</u>
          <u xml:id="u-256.16" who="#Marszałek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-256.17" who="#Marszałek">Punkt ten rozpatrzymy dzisiaj po zakończeniu dyskusji nad sprawozdaniem komisji o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o świadczeniach odszkodowawczych przysługujących w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą wojskową.</u>
          <u xml:id="u-256.18" who="#Marszałek">Wysoka Izbo! Prezydium Sejmu przedłożyło projekt uchwały w sprawie ustalenia terminu posiedzenia Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-256.19" who="#Marszałek">Projekt uchwały został paniom i panom posłom doręczony w druku nr 1507.</u>
          <u xml:id="u-256.20" who="#Marszałek">Zamierzając uzupełnić porządek dzienny posiedzenia Sejmu o punkt dotyczący rozpatrzenia tego projektu uchwały, przedstawiłem tę propozycję na posiedzeniu Konwentu Seniorów.</u>
          <u xml:id="u-256.21" who="#Marszałek">Propozycja ta nie uzyskała jednolitej opinii Konwentu Seniorów. Jest to zatem w myśl art. 173 ust. 4 punkt sporny porządku dziennego i propozycję umieszczenia go w porządku dziennym poddam pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-256.22" who="#Marszałek">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#PosełAntoniMacierewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Propozycja, którą przed chwilą przedstawił pan marszałek, dotyczy głosowania Wysokiej Izby na temat porządku dziennego dodatkowego w dniu 17 kwietnia. Proponuje się nam podjęcie uchwały dotyczącej trybu przeprowadzania referendum. Chcę powiedzieć, panie marszałku, iż uważam za niedopuszczalne, byśmy podejmowali rozstrzygnięcie w głosowaniu bez wcześniejszej debaty na ten temat. Ta sprawa jest tak istotna, że proszę pozwolić poszczególnym klubom i kołom przynajmniej na wygłoszenie 5-minutowego oświadczenia w tej sprawie, tak żeby była przeprowadzona debata na ten temat, a nie podejmowana decyzja bez możności wypowiedzenia się. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#Marszałek">Panie pośle, odbyło się w tej sprawie posiedzenie Konwentu Seniorów z udziałem szefów, przewodniczących wszystkich kół i uzgodniono taki właśnie tryb postępowania. W tej chwili nie ma nad czym debatować. Głosujemy nad tym, czy wprowadzamy do porządku dziennego uchwałę Sejmu wyznaczającą posiedzenie Sejmu w określonym dniu. Regulamin dopuszcza taką możliwość. Jeżeli ten projekt zostanie włączony do porządku dziennego, to zostanie rozpatrzony po zakończeniu tych głosowań i wówczas będzie propozycja głosowania bez debaty. Ponieważ wobec tej propozycji został zgłoszony sprzeciw, ponownie przeprowadzimy głosowanie i w ten sposób Wysoka Izba, postępując starannie i zgodnie z regulaminem, podejmie decyzję.</u>
          <u xml:id="u-258.2" who="#Marszałek">Przystępujemy teraz do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-258.3" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem propozycji uzupełnienia porządku dziennego o punkt w brzmieniu: Przedstawiony przez Prezydium Sejmu projekt uchwały w sprawie ustalenia terminu posiedzenia Sejmu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-258.4" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-258.5" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-258.6" who="#Marszałek">Głosowało 398 posłów. Za opowiedziało się 298, przeciw - 82, wstrzymało się 18.</u>
          <u xml:id="u-258.7" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm propozycję uzupełnienia porządku dziennego przyjął.</u>
          <u xml:id="u-258.8" who="#Marszałek">Punkt ten, jak już powiedziałem, rozpatrzymy jako ostatni w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-258.9" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktów 9. i 10. porządku dziennego: 9. Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o biokomponentach stosowanych w paliwach ciekłych i biopaliwach ciekłych. 10. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o organizacji rynku biopaliw ciekłych oraz biokomponentów do ich produkcji.</u>
          <u xml:id="u-258.10" who="#Marszałek">Sejm wysłuchał uzasadnień projektów ustaw przedstawionych przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi pana Adama Tańskiego oraz pana posła Marka Sawickiego, a także przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-258.11" who="#Marszałek">Propozycją zaopiniowaną przez Prezydium Sejmu jest skierowanie obu projektów ustaw do Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw związanych z programem rządowym „Przedsiębiorczość - Rozwój - Praca”.</u>
          <u xml:id="u-258.12" who="#Marszałek">W dyskusji zgłoszono wnioski o skierowanie obu projektów ustaw wyłącznie do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, do Komisji Nadzwyczajnej, która zostanie powołana w celu ich rozpatrzenia. Natomiast wniosek o dodatkowe skierowanie projektów ustaw do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Gospodarki został wycofany.</u>
          <u xml:id="u-258.13" who="#Marszałek">W pierwszej kolejności poddam pod głosowanie zaopiniowaną przez Prezydium Sejmu propozycję skierowania obu projektów ustaw do Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw związanych z programem rządowym „Przedsiębiorczość - Rozwój - Praca”.</u>
          <u xml:id="u-258.14" who="#Marszałek">W przypadku odrzucenia propozycji Prezydium Sejmu poddam pod głosowanie wniosek o skierowanie obu projektów ustaw wyłącznie do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi.</u>
          <u xml:id="u-258.15" who="#Marszałek">Odrzucenie tej propozycji będzie oznaczało, że Sejm skierował te projekty ustaw do Komisji Nadzwyczajnej, która będzie musiała zostać odrębnie powołana w celu rozpatrzenia tych projektów.</u>
          <u xml:id="u-258.16" who="#Marszałek">Przystępujemy zatem do głosowania nad propozycją zaopiniowaną przez Prezydium Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-258.17" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem propozycji skierowania projektów ustaw zawartych w drukach nr 1479 i 1483 do Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw związanych z programem rządowym „Przedsiębiorczość - Rozwój Praca”, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-258.18" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-258.19" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-258.20" who="#Marszałek">Głosowało 408 posłów. Za opowiedziało się 320, przeciw - 88, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-258.21" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-258.22" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 7. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Zdrowia o pilnym rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-258.23" who="#Marszałek">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Alfreda Owoca oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-258.24" who="#Marszałek">W związku ze zgłoszonymi w dyskusji poprawkami Sejm ponownie skierował projekt ustawy do Komisji Zdrowia w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-258.25" who="#Marszałek">Sprawozdanie to zostało paniom i panom posłów doręczone w druku nr 1482-A.</u>
          <u xml:id="u-258.26" who="#Marszałek">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-258.27" who="#Marszałek">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Alfreda Owoca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#PosełSprawozdawcaAlfredOwoc">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#PosełSprawozdawcaAlfredOwoc">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Informuję, iż zgodnie ze skierowaniem w dniu wczorajszym Komisja Zdrowia rozpatrzyła poprawki zgłoszone w czasie drugiego czytania. Tych poprawek zgłoszono 16, z których 3 w trakcie posiedzenia komisji zostały wycofane.</u>
          <u xml:id="u-259.2" who="#PosełSprawozdawcaAlfredOwoc">Komisja opiniuje pozytywnie 3 poprawki, pozostałe opiniuje negatywnie. Trzy poprawki, które proponuje komisja przyjąć, są to poprawki, które zmierzają do pogłębienia procesu konsultacji przy przygotowaniu planów zdrowotnych, a przez to i, wierzę, ich udoskonalenia. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#Marszałek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-260.2" who="#Marszałek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu w druku nr 1482.</u>
          <u xml:id="u-260.3" who="#Marszałek">Komisja przedstawia również wniosek mniejszości i poprawki, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-260.4" who="#Marszałek">W jedynym wniosku mniejszości wnioskodawca proponuje, aby odrzucić projekt ustawy w całości.</u>
          <u xml:id="u-260.5" who="#Marszałek">Przyjęcie tego wniosku spowoduje bezprzedmiotowość wszystkich pozostałych propozycji.</u>
          <u xml:id="u-260.6" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-260.7" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w całości projektu ustawy, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-260.8" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-260.9" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-260.10" who="#Marszałek">Głosowało 407 posłów. Za opowiedziało się 103, przeciw - 282, wstrzymało się 22.</u>
          <u xml:id="u-260.11" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-260.12" who="#Marszałek">Wszystkie poprawki zostały zgłoszone do art. 1 nowelizującego ustawę o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-260.13" who="#Marszałek">W poprawkach 1. i 2. wnioskodawca proponuje, aby skreślić zmiany 1. i 2. dotyczące art. 17 ust. 3 i art. 27 ust. 8 ustawy nowelizowanej.</u>
          <u xml:id="u-260.14" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-260.15" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-260.16" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-260.17" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek 1. i 2., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-260.18" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-260.19" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-260.20" who="#Marszałek">Głosowało 406 posłów. Za opowiedziało się 56, przeciw - 318, wstrzymało się 32.</u>
          <u xml:id="u-260.21" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-260.22" who="#Marszałek">W 3. poprawce, polegającej na nadaniu nowego brzmienia zmianie 3. dotyczącej art. 58 ust. 1 ustawy nowelizowanej, wnioskodawca proponuje, aby po wyrazach „za opłatą ryczałtową” dodać wyrazy „określoną w art. 57 ust. 1 pkt 1”.</u>
          <u xml:id="u-260.23" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-260.24" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-260.25" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 3. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-260.26" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-260.27" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-260.28" who="#Marszałek">Głosowało 407 posłów. Za było 406, przeciw - 1, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-260.29" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-260.30" who="#Marszałek">W 4. poprawce wnioskodawca poprzez skreślenie zmian od 4. do 6. proponuje m.in., aby utrzymać obowiązujące brzmienie przepisów dotyczących wydawania leków i wyrobów medycznych oraz planowania potrzeb zdrowotnych.</u>
          <u xml:id="u-260.31" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-260.32" who="#Marszałek">Jej przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość poprawek od 5. do 11.</u>
          <u xml:id="u-260.33" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-260.34" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 4. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-260.35" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-260.36" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-260.37" who="#Marszałek">Głosowało 412 posłów. Za opowiedziało się 90, przeciw - 289, wstrzymało się 33.</u>
          <u xml:id="u-260.38" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-260.39" who="#Marszałek">W 5. poprawce wnioskodawca proponuje, aby skreślić zmianę 4. polegającą na dodaniu ust. 6 w art. 60 stanowiącego o możliwości wydania przez aptekę na zasadach określonych w art. 57 ust. 1 innego leku objętego nazwą międzynarodową dopuszczonego do obrotu, niezamieszczonego w wykazach leków, o których mowa w art. 57 ust. 5 pkt 1 i art. 58 ust. 2 pkt 2, pod warunkiem że cena tego leku nie jest wyższa od limitu ceny, a jeżeli limit nie został ustalony, od ceny leku zamieszczonego w wykazach.</u>
          <u xml:id="u-260.40" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-260.41" who="#Marszałek">Jej przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość poprawki 11.</u>
          <u xml:id="u-260.42" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-260.43" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 5. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-260.44" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-260.45" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-260.46" who="#Marszałek">Głosowało 411 posłów. Za opowiedziało się 118, przeciw - 291, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-260.47" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-260.48" who="#Marszałek">W poprawkach 6. i 7. wnioskodawca poprzez skreślenie zmian 5. i 6. proponuje, aby utrzymać obowiązujące brzmienie art. od 220 do 220b dotyczących przygotowywania planów zabezpieczenia potrzeb zdrowotnych.</u>
          <u xml:id="u-260.49" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-260.50" who="#Marszałek">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#PosełBolesławPiecha">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam pytanie do pani minister. Jaki jest sens przyjmowania kadłubowej nowelizacji dotyczącej tworzenia planów zdrowotnych, skoro cały rozdział 7 ustawy matki poświęcony jest nie czemu innemu, tylko tworzeniu planów zdrowotnych? Według legislatorów ten zapis rozdziału 7 ma jedynie charakter instrukcyjny, a nie obligatoryjny, ponieważ za niedotrzymanie kilku dat, które tam są wymienione, nie grożą żadne sankcje. Jaki jest w związku z tym sens wpisywania na trzy kwartały, a może na dwa kwartały tego roku, nowych uregulowań w tej dziedzinie? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-261.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#Marszałek">Proszę bardzo, pani minister Kralkowska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaEwaKralkowska">Panie marszałku...</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-263.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaEwaKralkowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Otóż nie jest to zapis wyłącznie instrukcyjny. Ten zapis i cała koncepcja tworzenia planów zdrowotnych jest podstawą innego sposobu kontraktowania świadczeń zdrowotnych. Jeżeli w tym roku nie byłoby konstrukcji tych planów zdrowotnych, to całą ustawę można by odłożyć śmiało na 2–3 lata. Tak więc nie jest to zapis instrukcyjny, tylko zapis, którym ustawa nadaje pewne terminy do wykonania. Myślę, że nie tylko wtedy prawo jest do przestrzegania, kiedy są jakieś restrykcje, ale i wtedy, kiedy jest zapisane w postaci ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-264.2" who="#Marszałek">Przyjęcie tych poprawek spowoduje bezprzedmiotowość poprawek od 8. do 10.</u>
          <u xml:id="u-264.3" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-264.4" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek 6. i 7., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-264.5" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-264.6" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-264.7" who="#Marszałek">Głosowało 410 posłów. Za opowiedziało się 97, przeciw - 288, wstrzymało się 25.</u>
          <u xml:id="u-264.8" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-264.9" who="#Marszałek">W poprawkach: 8. do art. 220b ust. 3, 9. polegającej na dodaniu nowych ustępów w art. 220b oraz 10. do art. 220b ust. 4 wnioskodawca proponuje, aby projekt krajowego planu zabezpieczenia świadczeń zdrowotnych był także przekazywany w części odnoszącej się do danego województwa do właściwego zarządu województwa i wojewody, w zakresie planu zabezpieczenia dla służb mundurowych - do właściwych ministrów. Wnioskodawca proponuje także, aby projekty te były opiniowane przez organy, jakim zostały przekazane, w terminie do dnia 10 września 2003 r. oraz aby krajowy plan na 2004 r. był zatwierdzony przez ministra właściwego ds. zdrowia do dnia 30 września 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-264.10" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-264.11" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-264.12" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-264.13" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek od 8. do 10., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-264.14" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-264.15" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-264.16" who="#Marszałek">Głosowało 410 posłów. Za opowiedziało się 401, przeciw - 4, wstrzymało się 5.</u>
          <u xml:id="u-264.17" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-264.18" who="#Marszałek">W 11. poprawce wnioskodawca proponuje, aby ust. 6 w art. 60, stanowiący o możliwości wydania przez aptekę innego leku objętego nazwą międzynarodową na zasadach określonych w tym przepisie, stosować od dnia 30 września 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-264.19" who="#Marszałek">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#PosełBolesławPiecha">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do pani minister. W czasie bardzo szybkich prac komisji pan minister Sikorski wielokrotnie zapewniał, że uporządkuje w sposób cywilizowany sytuację gospodarki lekowej i stworzy możliwości ukrócenia wszelkich podejrzeń korupcyjnych do 30 września br. Czy pani minister potwierdza wielokrotnie składane przez pana ministra zdrowia deklaracje w tej sprawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#Marszałek">Proszę bardzo, pani minister Kralkowska.</u>
          <u xml:id="u-266.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaEwaKralkowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Potwierdzam w całej rozciągłości deklaracje składane przez ministra zdrowia z tej trybuny, publicznie, że w czasie jak najszybszym i w obowiązujących terminach zostaną wydane nowe listy leków refundowanych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-268.2" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-268.3" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 11., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-268.4" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-268.5" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-268.6" who="#Marszałek">Głosowało 413 posłów. Za opowiedziało się 181, przeciw - 227, wstrzymało się 5.</u>
          <u xml:id="u-268.7" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-268.8" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-268.9" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia w brzmieniu proponowanym przez Komisję Zdrowia wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-268.10" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-268.11" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-268.12" who="#Marszałek">Głosowało 410 posłów. Za opowiedziało się 284, przeciw - 98, wstrzymało się 28.</u>
          <u xml:id="u-268.13" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-268.14" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 16. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Infrastruktury o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych.</u>
          <u xml:id="u-268.15" who="#Marszałek">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Andrzeja Różańskiego i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-268.16" who="#Marszałek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-268.17" who="#Marszałek">Przypominam, że Sejm odrzuca poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.</u>
          <u xml:id="u-268.18" who="#Marszałek">Jeżeli Sejm nie odrzuci poprawki Senatu bezwzględną większością głosów, uważa się ją za przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-268.19" who="#Marszałek">Głosować będziemy nad wnioskami o odrzucenie poprawek Senatu.</u>
          <u xml:id="u-268.20" who="#Marszałek">W 1. poprawce do art. 1 ust. 2 Senat proponuje, aby ustawa miała zastosowanie do dróg w miastach na prawach powiatu, finansowanych z budżetów tych miast, z tym że uprawnienia, obowiązki i zadania generalnego dyrektora dróg krajowych i autostrad w odniesieniu do tych dróg wykonywałby właściwy zarządca drogi.</u>
          <u xml:id="u-268.21" who="#Marszałek">W 2. poprawce Senat proponuje, aby użyty w wymienionych przepisach ustawy wyraz „PDK” zastąpić użytymi w odpowiednich przypadkach wyrazami „generalny dyrektor dróg krajowych i autostrad”.</u>
          <u xml:id="u-268.22" who="#Marszałek">Z poprawkami tymi łączą się poprawki Senatu: 7., 9., 14. i 22.</u>
          <u xml:id="u-268.23" who="#Marszałek">W poprawkach 10., 12., 13., 16., 17. i 19. Senat proponuje, aby uprawnienia, o których mowa w tych przepisach, należały do Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad.</u>
          <u xml:id="u-268.24" who="#Marszałek">Z poprawkami tymi łączą się poprawki: 20. do art. 38, 21. do art. 39, 23. polegająca na dodaniu art. 43a.</u>
          <u xml:id="u-268.25" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-268.26" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-268.27" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-268.28" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem wymienionych wcześniej poprawek Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-268.29" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-268.30" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-268.31" who="#Marszałek">Głosowało 415 posłów. Większość bezwzględna wynosi 208. Za opowiedziało się 2 posłów, przeciw - 413, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-268.32" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-268.33" who="#Marszałek">Poprawki Senatu: 3., 4., 5., 6., 11., 24., 25., 26. oraz 27. mają charakter redakcyjno-legislacyjny.</u>
          <u xml:id="u-268.34" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-268.35" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-268.36" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-268.37" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu od 3. do 6., 11. oraz od 24. do 27., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-268.38" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-268.39" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-268.40" who="#Marszałek">Głosowało 416 posłów. Większość bezwzględna wynosi 209. Za opowiedziało się 10 posłów, przeciw - 406, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-268.41" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-268.42" who="#Marszałek">W 8. poprawce do art. 16 ust. 2 Senat proponuje dodać zdanie drugie stanowiące, że termin wydania nieruchomości lub opróżnienia lokali i innych pomieszczeń, określony w decyzji o wywłaszczeniu nieruchomości, nie może być krótszy niż 30 dni od dnia doręczenia decyzji właścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu nieruchomości.</u>
          <u xml:id="u-268.43" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-268.44" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-268.45" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 8. poprawki Senatu zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-268.46" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-268.47" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-268.48" who="#Marszałek">Głosowało 416 posłów. Większość bezwzględna wynosi 209. Wszystkie głosy były przeciw.</u>
          <u xml:id="u-268.49" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-268.50" who="#Marszałek">Poprawki od 9. do 14. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-268.51" who="#Marszałek">W poprawkach: 15. polegającej na dodaniu art. 34a wprowadzającego zmiany do ustawy o drogach publicznych i 18. polegającej na dodaniu art. 36a wprowadzającego zmiany do ustawy o autostradach płatnych, Senat proponuje skreślić w powyższych ustawach przepisy dotyczące wskazań lokalizacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-268.52" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-268.53" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-268.54" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-268.55" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek 15. i 18, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-268.56" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-268.57" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-268.58" who="#Marszałek">Głosowało 412 posłów. Większość bezwzględna wynosi 207. Za opowiedziało się 34 posłów, przeciw - 376, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-268.59" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-268.60" who="#Marszałek">Poprawki 16., 17. oraz od 19. do 23. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-268.61" who="#Marszałek">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych.</u>
          <u xml:id="u-268.62" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 17. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o grach losowych, zakładach wzajemnych i grach na automatach oraz o zmianie niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-268.63" who="#Marszałek">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Jana Kubika i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-268.64" who="#Marszałek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-268.65" who="#Marszałek">Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowanymi w poprzednim punkcie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-268.66" who="#Marszałek">Poprawki od 1. do 7. Senat zgłosił do art. 1 ustawy nowelizującej, zawierającego zmiany do ustawy o grach losowych, zakładach wzajemnych i grach na automatach.</u>
          <u xml:id="u-268.67" who="#Marszałek">W poprawce 1. do zmiany 19. Senat proponuje, aby w art. 19 ustawy nowelizowanej dodać ust. 1a stanowiący, że przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do członków zarządów spółek, o których mowa w art. 5 ust. 1, oraz innych osób zarządzających podmiotami prowadzącymi działalność na podstawie przepisów ustawy.</u>
          <u xml:id="u-268.68" who="#Marszałek">W poprawce 9. Senat proponuje, aby w ustawie nowelizującej dodać art. 12a stanowiący, że przepisu art. 19 ust. 1a ustawy nowelizowanej w art. 1 nie stosuje się do osób wymienionych w tym przepisie, sprawujących określone w nim funkcje w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-268.69" who="#Marszałek">Nad poprawkami tymi głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-268.70" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-268.71" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-268.72" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu 1. i 9., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-268.73" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-268.74" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-268.75" who="#Marszałek">Głosowało 412 posłów. Większość bezwzględna wynosi 207. Głosów za nie było, przeciwnych - 404, wstrzymało się 8.</u>
          <u xml:id="u-268.76" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-268.77" who="#Marszałek">W poprawce 2. do zmiany 20. dotyczącej art. 22 ust. 2 ustawy nowelizowanej Senat proponuje, aby magnetyczny zapis obrazu był udostępniany również inspektorom kontroli skarbowej.</u>
          <u xml:id="u-268.78" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-268.79" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-268.80" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 2. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-268.81" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-268.82" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-268.83" who="#Marszałek">Głosowało 409 posłów. Większość bezwzględna wynosi 205. Za opowiedziało się 6 posłów, przeciw - 397, wstrzymało się 6.</u>
          <u xml:id="u-268.84" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-268.85" who="#Marszałek">W poprawce 3. do zmiany 23. Senat proponuje, aby pkt 2 w art. 26 ust. 6 ustawy nowelizowanej stanowił m.in., że wniosek w sprawie zezwoleń, o których mowa w ust. 3 i 4, zawiera wskazanie nabywcy albo zastawnika w razie nabycia albo zastawu akcji lub udziałów.</u>
          <u xml:id="u-268.86" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-268.87" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-268.88" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 3. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-268.89" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-268.90" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-268.91" who="#Marszałek">Głosowało 411 posłów. Większość bezwzględna wynosi 206. Głosów za nie było, przeciwnych - 404, wstrzymało się 7 posłów.</u>
          <u xml:id="u-268.92" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-268.93" who="#Marszałek">W poprawce 4. do zmiany 25. Senat proponuje, aby w art. 27b ustawy nowelizowanej dodać ust. 2 stanowiący, że przepisy ust. 1 stosuje się odpowiednio do wydawania zezwoleń, o których mowa w art. 26 ust. 3 i 4.</u>
          <u xml:id="u-268.94" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-268.95" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-268.96" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 4. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-268.97" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-268.98" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-268.99" who="#Marszałek">Głosowało 411 posłów. Większość bezwzględna wynosi 206. Za głosów nie było, przeciw - 404, wstrzymało się 7.</u>
          <u xml:id="u-268.100" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-268.101" who="#Marszałek">W poprawce 5. do zmiany 27. Senat proponuje, aby w art. 29 ustawy nowelizowanej ust. 3 stanowił, że liczbę mieszkańców, o której mowa w ust. 1 i 2, ustala się na podstawie danych gromadzonych przez Główny Urząd Statystyczny dla celów ewidencji i statystyki z roku poprzedzającego rok, w którym prowadzący gry złożył wniosek o udzielenie zezwolenia na prowadzenie kasyna gry, salonu gry bingo pieniężne lub salonu gier na automatach.</u>
          <u xml:id="u-268.102" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-268.103" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-268.104" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 5. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-268.105" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-268.106" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-268.107" who="#Marszałek">Głosowało 409 posłów. Większość bezwzględna wynosi 205. Za opowiedział się 1 poseł, przeciw - 401, wstrzymało się 7.</u>
          <u xml:id="u-268.108" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-268.109" who="#Marszałek">W poprawce 6. przez dodanie litery b w zmianie 37. dotyczącej art. 39 ustawy nowelizowanej Senat proponuje, aby ust. 3 stanowił, że 10% środków, o których mowa w ust. 1, przeznacza się na zakupy specjalistycznego sprzętu i wyposażenia oraz szkolenie zapewniające zwiększenie skuteczności nadzoru i kontroli nad działalnością podmiotów urządzających gry i zakłady, o których mowa w art. 2, oraz aby ust. 4 stanowił, że ze środków, o których mowa w ust. 3, mogą być również pokrywane koszty dodatkowych badań dokumentów przedstawionych przez wnioskodawców i koszty weryfikacji podmiotów urządzających gry i zakłady, o których mowa w art. 2, oraz koszty badań rynku tych gier i zakładów, zleconych przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych wyspecjalizowanym instytucjom.</u>
          <u xml:id="u-268.110" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-268.111" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-268.112" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 6. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-268.113" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-268.114" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-268.115" who="#Marszałek">Głosowało 411 posłów. Większość bezwzględna wynosi 206. Za opowiedziało się 4 posłów, przeciw - 397, wstrzymało się 10 posłów.</u>
          <u xml:id="u-268.116" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-268.117" who="#Marszałek">W poprawce 7. do zmiany 39. w art. 1 ustawy nowelizującej Senat proponuje, aby skreślić literę d.</u>
          <u xml:id="u-268.118" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-268.119" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-268.120" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 7. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-268.121" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-268.122" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-268.123" who="#Marszałek">Głosowało 410 posłów. Większość bezwzględna wynosi 206. Za opowiedziało się 10 posłów, przeciw - 388, wstrzymało się 12.</u>
          <u xml:id="u-268.124" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-268.125" who="#Marszałek">W poprawce 8. do art. 7 zmiana 2. ustawy nowelizującej Senat proponuje, aby w art. 53 § 35 ustawy Kodeks karny skarbowy skreślić wyrazy „wideoloteria”, „gra telebingo”.</u>
          <u xml:id="u-268.126" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-268.127" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-268.128" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 8. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-268.129" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-268.130" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-268.131" who="#Marszałek">Głosowało 411 posłów. Większość bezwzględna wynosi 206. Za opowiedziało się 6 posłów, przeciw - 400, wstrzymało się 5.</u>
          <u xml:id="u-268.132" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-268.133" who="#Marszałek">Poprawkę 9. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-268.134" who="#Marszałek">Na tym Sejm zakończył rozpatrywanie stanowiska Senatu do ustawy o zmianie ustawy o grach losowych, zakładach wzajemnych i grach na automatach oraz o zmianie niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-268.135" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 18. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Europejskiej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zawodzie lekarza oraz ustawy o zmianie ustawy o zawodzie lekarza oraz o zmianie innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-268.136" who="#Marszałek">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez panią poseł Stanisławę Prządkę oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-268.137" who="#Marszałek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-268.138" who="#Marszałek">Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowanymi w poprzednim punkcie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-268.139" who="#Marszałek">Poprawki od 1. do 7. Senat zgłosił do art. 1 ustawy nowelizującej zawierającego zmiany do ustawy o zawodzie lekarza.</u>
          <u xml:id="u-268.140" who="#Marszałek">W 1. poprawce polegającej na dodaniu nowej zmiany Senat proponuje, aby tytułowi ustawy o zawodzie lekarza nadać brzmienie „o zawodach lekarza i lekarza dentysty”.</u>
          <u xml:id="u-268.141" who="#Marszałek">W 8. poprawce Senat proponuje, aby zmiana dotycząca nowego brzmienia tytułu ustawy miała zastosowanie z dniem uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-268.142" who="#Marszałek">Proponuję, aby nad tymi poprawkami głosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-268.143" who="#Marszałek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-268.144" who="#Marszałek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-268.145" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-268.146" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-268.147" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu 1. i 8., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-268.148" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-268.149" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-268.150" who="#Marszałek">Głosowało 410 posłów. Większość bezwzględna wynosi 206. Za opowiedziało się 314 posłów, przeciw - 93, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-268.151" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawki Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-268.152" who="#Marszałek">W poprawce 6. do zmiany 13. Senat proponuje, aby przepisy ust. 1 i 2 w art. 19 ustawy nowelizowanej odnosiły się również do lekarzy stomatologów.</u>
          <u xml:id="u-268.153" who="#Marszałek">Z poprawką tą łączy się 2. poprawa Senatu do zmiany 1.</u>
          <u xml:id="u-268.154" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-268.155" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-268.156" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-268.157" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu 2. i 6., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-268.158" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-268.159" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-268.160" who="#Marszałek">Głosowało 409 posłów. Większość bezwzględna wynosi 205. Wszystkie głosy były przeciw.</u>
          <u xml:id="u-268.161" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-268.162" who="#Marszałek">W 3. poprawce do zmiany 2. Senat proponuje zmianę redakcyjną.</u>
          <u xml:id="u-268.163" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-268.164" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-268.165" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 3. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-268.166" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-268.167" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-268.168" who="#Marszałek">Głosowało 407 posłów. Większość bezwzględna wynosi 204. Za opowiedziało się 2 posłów, przeciw - 405, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-268.169" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-268.170" who="#Marszałek">W 4. poprawce do zmiany 3. lit. a Senat proponuje, aby w art. 5 ust. 1 ustawy nowelizowanej zmienić powołanie.</u>
          <u xml:id="u-268.171" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-268.172" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-268.173" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 4. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-268.174" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-268.175" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-268.176" who="#Marszałek">Głosowało 412 posłów. Większość bezwzględna wynosi 207. Za opowiedziała się 1 osoba, przeciw - 411, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-268.177" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-268.178" who="#Marszałek">W 5. poprawce do zmiany 5. Senat proponuje, aby w ustawie nowelizowanej po art. 5c dodać artykuł, stanowiący, że zaświadczenia, o których mowa w art. 5b i 5c, mogą być przedstawiane w ciągu 12 miesięcy od daty ich wydania.</u>
          <u xml:id="u-268.179" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-268.180" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-268.181" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 5. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-268.182" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-268.183" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-268.184" who="#Marszałek">Głosowało 413 posłów. Większość bezwzględna wynosi 207. Wszystkie głosy były przeciw.</u>
          <u xml:id="u-268.185" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-268.186" who="#Marszałek">6. poprawkę już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-268.187" who="#Marszałek">W 7. poprawce do zmiany 14. dotyczącej art. 20a ust. 2 ustawy nowelizowanej Senat proponuje, aby minister właściwy do spraw zdrowia ogłosił w drodze obwieszczenia w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” wykaz specjalności lekarskich i lekarsko-dentystycznych uzyskiwanych w państwach członkowskich Unii Europejskiej, które odpowiadają specjalnościom uzyskiwanym w Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-268.188" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-268.189" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-268.190" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 7. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-268.191" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-268.192" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-268.193" who="#Marszałek">Głosowało 411 posłów. Większość bezwzględna wynosi 206. Za opowiedziała się 1 osoba, przeciw - 409, wstrzymała się 1 osoba.</u>
          <u xml:id="u-268.194" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-268.195" who="#Marszałek">Poprawkę 8. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-268.196" who="#Marszałek">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o zmianie ustawy o zawodzie lekarza oraz ustawy o zmianie ustawy o zawodzie lekarza oraz o zmianie innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-268.197" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 22. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (druki nr 543, 1271 i 1271-A) - trzecie czytanie.</u>
          <u xml:id="u-268.198" who="#Marszałek">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji panią poseł Annę Filek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#PosełSprawozdawcaAnnaFilek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Komisja Finansów Publicznych w dniu 1 kwietnia 2003 r. rozpatrzyła na swoim posiedzeniu 13 poprawek do projektu ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Spośród 13 poprawek w trakcie prac komisji 2 poprawki wycofano, 6 poprawek komisja zaopiniowała pozytywnie, 5 poprawek proponuje się odrzucić. Jeśli będą jakieś pytania, służę wyjaśnieniami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#Marszałek">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-270.1" who="#Marszałek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-270.2" who="#Marszałek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu w druku nr 1271.</u>
          <u xml:id="u-270.3" who="#Marszałek">Komisja przedstawia jednocześnie wnioski mniejszości oraz poprawki, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-270.4" who="#Marszałek">W 1. poprawce do art. 2 wnioskodawca proponuje, aby dodać pkt 4a definiujący określenie „komisja do rozpatrywania roszczeń”.</u>
          <u xml:id="u-270.5" who="#Marszałek">W 2. poprawce wnioskodawca, w dodawanym art. 23a, proponuje, aby członkowie sił zbrojnych państw obcych oraz ich personel cywilny, będący posiadaczami pojazdów mechanicznych sił zbrojnych tych państw i przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w ramach umów międzynarodowych, ratyfikowanych w trybie art. 89 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, nie byli obowiązani do zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego, o którym mowa w art. 4 pkt 1, a także aby poszkodowany z tytułu szkód wyrządzonych przez podmioty, o których mowa w ust. 1, mógł dochodzić roszczeń bezpośrednio od komisji do rozpatrywania roszczeń.</u>
          <u xml:id="u-270.6" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami będziemy głosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-270.7" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-270.8" who="#Marszałek">Ich odrzucenie spowoduje bezprzedmiotowość 11. poprawki do projektu ustawy o działalności ubezpieczeniowej.</u>
          <u xml:id="u-270.9" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-270.10" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek 1. i 2., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-270.11" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-270.12" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-270.13" who="#Marszałek">Głosowało 402 posłów. Za opowiedziało się 363, przeciw - 14, wstrzymało się 25.</u>
          <u xml:id="u-270.14" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-270.15" who="#Marszałek">W 3. poprawce i tożsamym 1. wniosku mniejszości wnioskodawca proponuje, aby skreślić art. 29, stanowiący, że z tytułu zawartej umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych zakład ubezpieczeń uiszcza opłatę ewidencyjną w wysokości równowartości w złotych 1 euro, ustalanej przy zastosowaniu kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski, obowiązującego w dniu zawarcia umowy, oraz że opłata ta stanowi przychód środka specjalnego, utworzonego na podstawie odrębnych przepisów, będącego w dyspozycji ministra właściwego do spraw administracji publicznej.</u>
          <u xml:id="u-270.16" who="#Marszałek">Nad tą poprawką i wnioskiem mniejszości będziemy głosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-270.17" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie poprawki.</u>
          <u xml:id="u-270.18" who="#Marszałek">Pan poseł Luśnia, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#PosełRobertLuśnia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W związku z tym, że komisja proponuje odrzucenie tej poprawki, mam pytanie do przedstawiciela rządu: Czy przedstawiciel rządu popiera zgłoszoną przez pana wicepremiera Kołodkę reformę finansów Rzeczypospolitej Polskiej, mówiącą m.in. o tym, że likwiduje się środki specjalne? Czy rząd będzie w związku z tym rekomendował przyjęcie tej poprawki Wysokiej Izbie, czy też odrzucenie i utrzymywanie w dalszym ciągu środków specjalnych? Rozumiem, że to głosowanie też pokaże, czy klub SLD popiera swojego wicepremiera, czy też nie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-271.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#Marszałek">Pani poseł Skowrońska, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#PosełKrystynaSkowrońska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do rządu. Jeżeli uznamy, iż zasadne jest wprowadzenie opłaty 1 euro na prowadzenie Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców, to czy w związku z tym nie należałoby wprowadzić tego zapisu na okres przejściowy, kiedy taką ewidencję się tworzy? W związku z tym, że takiego zapisu nie dokonano, należałoby to chyba odrzucić, dlatego że środki te mogłyby być przeznaczone na inne cele.</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#PosełKrystynaSkowrońska">Chciałabym, żeby pan minister odpowiedział: Jak będzie wykorzystywana łączna kwota przewidziana na utworzenie ewidencji, wynosząca ok. 498 mln zł, z której - z opłaty ewidencyjnej - na ten cel w okresie 5 lat ma być przeznaczone 348 mln zł? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#Marszałek">Czy to wszystkie pytania? Wszystkie, tak?</u>
          <u xml:id="u-274.2" who="#Marszałek">Proszę bardzo o udzielenie odpowiedzi podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów pana Andrzeja Sopoćkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówAndrzejSopoćko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Oczywiście Ministerstwo Finansów jest konsekwentne w swoich propozycjach, tyle że, jeśli chodzi o likwidację środków specjalnych, muszą być one zgłoszone w odpowiednim czasie. Teraz uchwalana jest ustawa w systemie prawnym, kiedy te środki istnieją. Intencją Ministerstwa Finansów jest likwidacja środków specjalnych, ale nie po to, by dokonywać przesunięć między dysponentami tych środków, tylko po to, żeby je włączyć do budżetu resortu. Dlatego sama likwidacja środków specjalnych, oczywiście jeżeli będzie zaakceptowana, będzie dokonana w tak zwanej ustawie czyszczącej. Wobec tego apeluję o wzięcie tego faktu pod uwagę.</u>
          <u xml:id="u-275.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówAndrzejSopoćko">Jeżeli natomiast chodzi o opłatę 1 euro, to tu są dwa elementy. Po pierwsze, system ten jest kosztowny, eksploatacja systemu jest kosztowna, środki te muszą się znaleźć i muszą one pochodzić od podatników, ponieważ nie widzimy innej możliwości. W przypadku, gdyby nie była ta opłata pobrana, trzeba by o odpowiednią sumę kilkuset milionów złotych pomniejszyć wydatki na inne cele. Ta opłata będzie pobierana w chwili rejestracji. Proces gromadzenia tych środków będzie odpowiednio długi. W tej sytuacji nie oceniamy, że będą to środki nadmierne w stosunku do istniejących potrzeb, jeżeli chodzi o funkcjonowanie tego systemu. Sądzimy, że system poprzez opłatę 1 euro zaoszczędzi znacznie więcej wydatków, stresów i innych niedogodności polskim obywatelom, posiadaczom samochodów w szczególności. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-276.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-276.2" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 3. poprawki i 1. wniosku mniejszości, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-276.3" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-276.4" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-276.5" who="#Marszałek">Głosowało 404 posłów. Za opowiedziało się 137, przeciw - 244, wstrzymało się 23.</u>
          <u xml:id="u-276.6" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę i wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-276.7" who="#Marszałek">W 4. poprawce lit. a i b do art. 31 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby: zbywca pojazdu mechanicznego nie był obowiązany do powiadomienia zakładu ubezpieczeń, w terminie 30 dni od dnia zbycia pojazdu mechanicznego, o fakcie zbycia tego pojazdu i o danych osobowych nabywcy, a także aby w art. 31 skreślić ust. 3 i 4, stanowiące, że:</u>
          <u xml:id="u-276.8" who="#Marszałek">- zbywca pojazdu mechanicznego ponosi wraz z nabywcą odpowiedzialność solidarną wobec zakładu ubezpieczeń za zapłatę składki ubezpieczeniowej należnej zakładowi ubezpieczeń za okres od dnia powiadomienia zakładu ubezpieczeń o okolicznościach, o których mowa w ust. 1,</u>
          <u xml:id="u-276.9" who="#Marszałek">- przepisy ust. 1 i 3 stosuje się do posiadacza pojazdu mechanicznego, o którym mowa w art. 30 ust. 4.</u>
          <u xml:id="u-276.10" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-276.11" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-276.12" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 4. poprawki lit. a i b, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-276.13" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-276.14" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-276.15" who="#Marszałek">Głosowało 404 posłów. Za opowiedziało się 137, przeciw - 241, wstrzymało się 26.</u>
          <u xml:id="u-276.16" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-276.17" who="#Marszałek">W 5. poprawce do art. 57 wnioskodawca proponuje zmianę redakcyjną.</u>
          <u xml:id="u-276.18" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-276.19" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-276.20" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 5. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-276.21" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-276.22" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-276.23" who="#Marszałek">Głosowało 406 posłów. Za opowiedziało się 396, przeciw - 3, wstrzymało się 7.</u>
          <u xml:id="u-276.24" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-276.25" who="#Marszałek">W 6. poprawce wnioskodawca proponuje, aby ust. 3 w art. 83 stanowił, że do przeprowadzenia kontroli spełnienia obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia OC rolników uprawniony jest Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny.</u>
          <u xml:id="u-276.26" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-276.27" who="#Marszałek">Jej przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość lit. a w poprawce 7.</u>
          <u xml:id="u-276.28" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-276.29" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 6. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-276.30" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-276.31" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-276.32" who="#Marszałek">Głosowało 410 posłów. Za opowiedziało się 98, przeciw - 306, wstrzymało się 6.</u>
          <u xml:id="u-276.33" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-276.34" who="#Marszałek">W 7. poprawce lit. a i b do art. 83 ust. 3 pkt 1 i 2 oraz ust. 4 pkt 1 i 2 wnioskodawca proponuje, aby do przeprowadzania kontroli spełnienia obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia OC rolników:</u>
          <u xml:id="u-276.35" who="#Marszałek">- obowiązany był wójt - burmistrz, prezydent miasta właściwy ze względu na położenie gospodarstwa rolnego lub miejsce zamieszkania rolnika,</u>
          <u xml:id="u-276.36" who="#Marszałek">- uprawniony był starosta właściwy ze względu na położenie gospodarstwa rolnego lub miejsce zamieszkania rolnika, Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny,</u>
          <u xml:id="u-276.37" who="#Marszałek">- a także aby do przeprowadzania kontroli spełnienia obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia budynków rolniczych:</u>
          <u xml:id="u-276.38" who="#Marszałek">- obowiązany był wójt - burmistrz, prezydent miasta właściwy ze względu na położenie gospodarstwa rolnego lub miejsce zamieszkania rolnika,</u>
          <u xml:id="u-276.39" who="#Marszałek">- uprawniony był starosta właściwy ze względu na położenie gospodarstwa rolnego lub miejsce zamieszkania rolnika.</u>
          <u xml:id="u-276.40" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-276.41" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-276.42" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 7. poprawki lit. a i b, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-276.43" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-276.44" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-276.45" who="#Marszałek">Głosowało 410 posłów. Za opowiedziało się 374, przeciw - 31, wstrzymało się 5.</u>
          <u xml:id="u-276.46" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-276.47" who="#Marszałek">W 8. poprawce lit. a tiret pierwsze do art. 87 ust. 2 pkt 1 lit. a wnioskodawca proponuje, aby wysokość opłaty, o której mowa w ust. 1, obowiązującej w każdym roku kalendarzowym, stanowiła równowartość w złotych w ubezpieczeniu OC posiadaczy samochodów osobowych 250 euro, a nie, jak proponuje komisja, 500 euro.</u>
          <u xml:id="u-276.48" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-276.49" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-276.50" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 8. poprawki lit. a tiret pierwsze, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-276.51" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-276.52" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-276.53" who="#Marszałek">Głosowało 409 posłów. Za opowiedziało się 76, przeciw - 310, wstrzymało się 23.</u>
          <u xml:id="u-276.54" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-276.55" who="#Marszałek">W 8. poprawce lit. a tiret drugie do art. 87 ust. 2 pkt 1 lit. b wnioskodawca proponuje, aby wysokość opłaty, o której mowa w ust. 1, obowiązującej w każdym roku kalendarzowym, stanowiła równowartość w złotych w ubezpieczeniu OC posiadaczy samochodów ciężarowych i autobusów 400 euro, a nie, jak proponuje komisja, 800 euro.</u>
          <u xml:id="u-276.56" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-276.57" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-276.58" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 8. poprawki lit. a tiret drugie, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-276.59" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-276.60" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-276.61" who="#Marszałek">Głosowało 405 posłów. Za opowiedziało się 75, przeciw - 305, wstrzymało się 25.</u>
          <u xml:id="u-276.62" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-276.63" who="#Marszałek">W 8. poprawce lit. a tiret trzecie do art. 87 ust. 2 pkt 1 lit. c wnioskodawca proponuje, aby wysokość opłaty, o której mowa w ust. 1, obowiązującej w każdym roku kalendarzowym, stanowiła równowartość w złotych w ubezpieczeniu OC posiadaczy pozostałych pojazdów mechanicznych 50 euro, a nie, jak proponuje komisja, 100 euro.</u>
          <u xml:id="u-276.64" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-276.65" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-276.66" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 8. poprawki lit. a tiret trzecie, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-276.67" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-276.68" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-276.69" who="#Marszałek">Głosowało 410 posłów. Za opowiedziało się 70, przeciw - 321, wstrzymało się 19.</u>
          <u xml:id="u-276.70" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-276.71" who="#Marszałek">W 8. poprawce lit. b do art. 87 ust. 2 pkt 2 wnioskodawca proponuje, aby wysokość opłaty, o której mowa w ust. 1, obowiązującej w każdym roku kalendarzowym stanowiła równowartość w złotych w ubezpieczeniu OC rolników 15 euro, a nie, jak proponuje komisja, 30 euro.</u>
          <u xml:id="u-276.72" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-276.73" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-276.74" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 8. poprawki lit. b, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-276.75" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-276.76" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-276.77" who="#Marszałek">Głosowało 409 posłów. Za opowiedziało się 67, przeciw - 339, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-276.78" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-276.79" who="#Marszałek">W 8. poprawce lit. c. do art. 87 ust. 2 pkt 3 wnioskodawca proponuje, aby wysokość opłaty, o której mowa w ust. 1, obowiązującej w każdym roku kalendarzowym stanowiła równowartość w złotych w ubezpieczeniu budynków rolniczych 20 euro, a nie, jak proponuje komisja, 100 euro.</u>
          <u xml:id="u-276.80" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-276.81" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-276.82" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 8. poprawki lit. c, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-276.83" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-276.84" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-276.85" who="#Marszałek">Głosowało 405 posłów. Za opowiedziało się 63, przeciw - 341, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-276.86" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-276.87" who="#Marszałek">W 9. poprawce do art. 98 ust. 4 pkt 1 wnioskodawca proponuje, aby wniosek, o którym mowa w ust. 3, zawierał także audyt o stanie firmy.</u>
          <u xml:id="u-276.88" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-276.89" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-276.90" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 9. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-276.91" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-276.92" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-276.93" who="#Marszałek">Głosowało 405 posłów. Za opowiedziało się 60, przeciw - 345, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-276.94" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-276.95" who="#Marszałek">W 11. poprawce do art. 147 zawierającego zmiany do ustawy Prawo o ruchu drogowym wnioskodawca proponuje m.in., aby w ust. 8 w art. 81 ustawy nowelizowanej dodać pkt 4 stanowiący, że dodatkowemu badaniu technicznemu podlega również pojazd, w którym została dokonana naprawa wynikająca ze zdarzenia powodującego odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń z tytułu zawartej umowy ubezpieczenia określonego w grupach 3 i 10 działu II załącznika do ustawy o działalności ubezpieczeniowej na kwotę przekraczającą 2000 zł.</u>
          <u xml:id="u-276.96" who="#Marszałek">Z poprawką tą łączy się 10. poprawka do art. 101 ust. 3, w której wnioskodawca proponuje m.in., aby Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny gromadził m.in. dane zawierające informację o dodatkowym badaniu technicznym, o którym mowa w art. 81 ust. 8 pkt 4 ustawy Prawo o ruchu drogowym, przeprowadzonym po naprawie wynikającej ze zdarzenia powodującego odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń z tytułu zawartej umowy ubezpieczenia, o której mowa w tym przepisie.</u>
          <u xml:id="u-276.97" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami będziemy głosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-276.98" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-276.99" who="#Marszałek">Ich przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość 2. wniosku mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-276.100" who="#Marszałek">Natomiast odrzucenie tych poprawek spowoduje bezprzedmiotowość poprawki 10. do projektu ustawy o działalności ubezpieczeniowej.</u>
          <u xml:id="u-276.101" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-276.102" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek 10. i 11., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-276.103" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-276.104" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-276.105" who="#Marszałek">Głosowało 408 posłów. Za opowiedziało się 376, przeciw - 8, wstrzymało się 24 posłów.</u>
          <u xml:id="u-276.106" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-276.107" who="#Marszałek">2. wniosek mniejszości stał się bezprzedmiotowy.</u>
          <u xml:id="u-276.108" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-276.109" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Finansów Publicznych, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-276.110" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-276.111" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-276.112" who="#Marszałek">Głosowało 407 posłów. Za opowiedziało się 367, przeciw - 38, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-276.113" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-276.114" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 23. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o działalności ubezpieczeniowej (druki nr 544, 1270 i 1270-A) - trzecie czytanie.</u>
          <u xml:id="u-276.115" who="#Marszałek">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji panią poseł Annę Filek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#PosełSprawozdawcaAnnaFilek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Komisja Finansów Publicznych rozpatrzyła w dniu 1 kwietnia 2003 r. zgłoszone w drugim czytaniu poprawki do rządowego projektu ustawy o działalności ubezpieczeniowej z druku nr 1270. Ogółem zgłoszono 67 poprawek. W trakcie prac komisji wycofano 10 poprawek, pozytywnie zaopiniowano 39 poprawek oraz część poprawki 8. zawartą w lit. b. Nie udzielono poparcia 17 poprawkom oraz części poprawki 8. zawartej w lit. a.</u>
          <u xml:id="u-277.1" who="#PosełSprawozdawcaAnnaFilek">Jeżeli chodzi o zgłoszone poprawki, znaczna część tych poprawek dotyczyła wycofania z projektu ustawy o działalności ubezpieczeniowej aż 17 artykułów dotyczących ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze. Ponieważ prace nad naszymi ustawami biegły równolegle i wcześniej, w lutym, Wysoka Izba przyjęła ustawę Prawo upadłościowe i naprawcze, wszystkie te poprawki należy z naszego projektu wycofać.</u>
          <u xml:id="u-277.2" who="#PosełSprawozdawcaAnnaFilek">Część poprawek dotyczyła rozwiązań, których wprowadzenie budziło wątpliwości co do ich zgodności z konstytucją. Po uzyskaniu ekspertyz wprowadziliśmy te poprawki, ażeby felery usunąć.</u>
          <u xml:id="u-277.3" who="#PosełSprawozdawcaAnnaFilek">Ostatnia grupa poprawek to poprawki zawierające doprecyzowania i lepsze rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-277.4" who="#PosełSprawozdawcaAnnaFilek">Jeżeli będą jakieś pytania, służę wyjaśnieniami. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#Marszałek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#Marszałek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu w druku nr 1270.</u>
          <u xml:id="u-278.2" who="#Marszałek">Komisja przedstawia również wnioski mniejszości i poprawki, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-278.3" who="#Marszałek">Poprawka 9. została wycofana.</u>
          <u xml:id="u-278.4" who="#Marszałek">W 1. poprawce do art. 2 pkt 2 wnioskodawca proponuje zmianę brzmienia użytego w ustawie określenia „duże ryzyka”.</u>
          <u xml:id="u-278.5" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-278.6" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-278.7" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 1. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-278.8" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-278.9" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-278.10" who="#Marszałek">Głosowało 400 posłów. Za opowiedziało się 367, przeciw - 2, wstrzymało się 31.</u>
          <u xml:id="u-278.11" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-278.12" who="#Marszałek">W 2. poprawce do art. 3 wnioskodawca w nowym brzmieniu ust. 1 proponuje, aby przez działalność ubezpieczeniową rozumieć świadczenie usług ubezpieczeniowych związanych z oferowaniem i udzielaniem ochrony w razie wystąpienia wypadku określonego w umowie ubezpieczenia lub umowie gwarancji, a nie, jak proponuje komisja, wykonywanie czynności ubezpieczeniowych związanych z oferowaniem i udzielaniem ochrony na wypadek ryzyka wystąpienia skutków zdarzeń losowych.</u>
          <u xml:id="u-278.13" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-278.14" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-278.15" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 2. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-278.16" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-278.17" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-278.18" who="#Marszałek">Głosowało 400 posłów. Za opowiedziało się 31, przeciw - 341, wstrzymało się 28.</u>
          <u xml:id="u-278.19" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-278.20" who="#Marszałek">W 3. poprawce do art. 3 ust. 4 pkt 5 wnioskodawca proponuje, aby czynnością ubezpieczeniową było również m.in. prowadzenie postępowań regresowych i windykacyjnych odnoszących się do wierzytelności ubezpieczającego się lub ubezpieczonego, a nie, jak proponuje komisja, ubezpieczającego, mających bezpośredni wpływ na zakres odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń z tytułu umów, o których mowa w ust. 3 pkt 1.</u>
          <u xml:id="u-278.21" who="#Marszałek">Z poprawką tą łączą się poprawki 7. oraz 50.</u>
          <u xml:id="u-278.22" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-278.23" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-278.24" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-278.25" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek 3., 7. i 50., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-278.26" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-278.27" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-278.28" who="#Marszałek">Głosowało 399 posłów. Za opowiedziało się 48, przeciw - 327, wstrzymało się 24.</u>
          <u xml:id="u-278.29" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-278.30" who="#Marszałek">W 4. poprawce do art. 3 ust. 4 wnioskodawca proponuje dodać pkt 6a stanowiący, że czynnością ubezpieczeniową jest również marketing i reklama.</u>
          <u xml:id="u-278.31" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-278.32" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-278.33" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 4. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-278.34" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-278.35" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-278.36" who="#Marszałek">Głosowało 392 posłów. Za opowiedziało się 61, przeciw - 328, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-278.37" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-278.38" who="#Marszałek">W 5. poprawce wnioskodawca proponuje, aby w nowym brzmieniu art. 9 powództwo o roszczenia wynikające z umów ubezpieczenia można było wytoczyć m.in. przez sąd właściwy dla miejsca zamieszkania lub siedziby ubezpieczającego.</u>
          <u xml:id="u-278.39" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-278.40" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-278.41" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 5. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-278.42" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-278.43" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-278.44" who="#Marszałek">Głosowało 405 posłów. Za opowiedziało się 365, przeciw - 38, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-278.45" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-278.46" who="#Marszałek">W 6. poprawce do art. 12 wnioskodawca proponuje dodać: ust. 5 stanowiący, że w przypadku niespełnienia przez ogólne warunki ubezpieczenia oraz umowy ubezpieczenia wymogów przewidzianych w przepisach prawa w sposób uniemożliwiający interpretację zgodnie z ust. 4, organ nadzoru może wydać zalecenie z odpowiednim zastosowaniem art. 224, oraz ust. 6 stanowiący, że ze względu na interes ubezpieczonych Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, może wydać wzorce ogólne warunków ubezpieczenia dla wybranych rodzajów ryzyk.</u>
          <u xml:id="u-278.47" who="#Marszałek">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przypuszczam, że wszyscy wiemy, jak wyglądają standardowe dokumenty stosowane przez zakłady ubezpieczeń: drobny druk, niezrozumiałe słownictwo, mnóstwo załączników, aneksów - to codzienna praktyka tych zakładów. Nie może dziwić, że klient w ogóle z tymi dokumentami się nie zapoznaje i nie interesuje się nimi, a przynosi mu to w konsekwencji dotkliwe straty. Dlatego oczywista dla mnie jest potrzeba, żeby Rada Ministrów opracowała w wybranych przypadkach, szczególnie ważnych społecznie, jak np. ubezpieczenia pojazdów, domów czy ubezpieczenia rolnicze...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#Marszałek">Przepraszam, panie pośle...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">...zasadniczą treść warunków ubezpieczenia, która byłaby zmodyfikowana przez zakład ubezpieczeń tylko wtedy, kiedy byłoby to zrobione.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#Marszałek">Panie pośle, czy pan zmierza do zadania jakiegoś pytania?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">Wobec tego podobnie uważam...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#Marszałek">Pytanie, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">...że trzeba przyznać Komisji Nadzoru Ubezpieczeń Emerytalnych możliwość działania w kierunku opracowania...</u>
          <u xml:id="u-285.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#Marszałek">Czy mogę prosić o pytanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">Chciałem zapytać rząd, jak widzi rozwiązanie powszechnego obecnie problemu przedstawiania klientom przez zakłady ubezpieczeń umów, które często są niezrozumiałe nawet dla prawników i ekonomistów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-288.1" who="#Marszałek">Pan minister Sopoćko, wnoszę z dokumentu...</u>
          <u xml:id="u-288.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-288.3" who="#komentarz">(Poseł Anna Filek: Mogę? Jestem gotowa.)</u>
          <u xml:id="u-288.4" who="#Marszałek">Pani poseł jest gotowa odpowiedzieć na to?</u>
          <u xml:id="u-288.5" who="#Marszałek">Panie ministrze, pani poseł sprawozdawca jest gotowa odpowiedzieć na to pytanie.</u>
          <u xml:id="u-288.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-288.7" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-288.8" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#PosełAnnaFilek">Proszę pana, Dyrektywa 83/EC/2002 dotycząca ubezpieczeń nie dopuszcza do tego, aby warunki ubezpieczeń, ogólne warunki ubezpieczeń były formułowane przez urząd nadzoru. Natomiast zawarliśmy również obowiązek dokładnego informowania przez agenta o warunkach ubezpieczeń.</u>
          <u xml:id="u-289.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#Marszałek">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-290.1" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-290.2" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-290.3" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 6., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-290.4" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-290.5" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-290.6" who="#Marszałek">Głosowało 390 posłów. Za opowiedziało się 25, przeciw - 362, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-290.7" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-290.8" who="#Marszałek">Poprawkę 7. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-290.9" who="#Marszałek">W poprawce 8. lit. a do art. 16 ust. 4 wnioskodawca proponuje, aby zakład ubezpieczeń miał obowiązek udostępnić osobom uprawnionym z umowy ubezpieczenia, o których mowa w ust. 1, informacje i dokumenty określone w tym przepisie.</u>
          <u xml:id="u-290.10" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-290.11" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-290.12" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 8. lit. a, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-290.13" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-290.14" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-290.15" who="#Marszałek">Głosowało 396 posłów. Za opowiedziało się 100, przeciw - 293, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-290.16" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-290.17" who="#Marszałek">W poprawce 8. lit. b do art. 16 ust. 4 wnioskodawca proponuje dodać zdanie drugie stanowiące, że osoby, o których mowa w ust. 1, mają prawo wglądu do akt szkodowych w siedzibie zakładu ubezpieczeń i sporządzać na swój koszt odpisy lub kserokopie dokumentów akt szkodowych.</u>
          <u xml:id="u-290.18" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-290.19" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-290.20" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 8. poprawki lit. b, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-290.21" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-290.22" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-290.23" who="#Marszałek">Głosowało 394 posłów. Za opowiedziało się 359, przeciw - 31, wstrzymało się 4.</u>
          <u xml:id="u-290.24" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-290.25" who="#Marszałek">W 1. wniosku mniejszości wnioskodawca proponuje skreślić art. 17 stanowiący: że przy zgłaszaniu szkody zakład ubezpieczeń jest obowiązany powiadomić na piśmie podmiot, któremu przysługuje odszkodowanie, jeżeli naprawa szkody w pojeździe mechanicznym nie zostanie udokumentowana fakturą VAT wystawioną przez podatnika niekorzystającego ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, że w tej części otrzymane odszkodowanie nie jest zwolnione od podatku dochodowego od osób fizycznych, a także że w przypadku wypłaty odszkodowania za szkodę w pojeździe mechanicznym, w kwocie odszkodowania zakład ubezpieczeń jest obowiązany uwzględnić podatek od towarów i usług.</u>
          <u xml:id="u-290.26" who="#Marszałek">Z wnioskiem tym łączą się wnioski mniejszości: 3. polegający na skreśleniu art. 249, oraz 4. polegający na skreśleniu art. 268.</u>
          <u xml:id="u-290.27" who="#Marszałek">Nad tymi wnioskami będziemy głosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-290.28" who="#Marszałek">Ich przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość poprawek 10., 51., 52. i 57.</u>
          <u xml:id="u-290.29" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-290.30" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosków mniejszości 1., 3. i 4., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-290.31" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-290.32" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-290.33" who="#Marszałek">Głosowało 395 posłów. Za opowiedziało się 107, przeciw - 284, wstrzymało się 4.</u>
          <u xml:id="u-290.34" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wnioski odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-290.35" who="#Marszałek">W poprawce 10. wnioskodawca proponuje, aby art. 17 stanowił, że posiadacz pojazdu mechanicznego jest obowiązany poinformować zakład ubezpieczeń o przeprowadzeniu dodatkowego badania technicznego, o którym mowa w art. 81 ust. 8 pkt 4 ustawy Prawo o ruchu drogowym.</u>
          <u xml:id="u-290.36" who="#Marszałek">W poprawkach 52. i 57. wnioskodawca proponuje skreślić art. 249 i art. 268.</u>
          <u xml:id="u-290.37" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-290.38" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-290.39" who="#Marszałek">Ich przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość poprawki 51.</u>
          <u xml:id="u-290.40" who="#Marszałek">Przypominam, że Sejm w ustawie o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych łączące się propozycje przyjął.</u>
          <u xml:id="u-290.41" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-290.42" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek: 10., 52. i 57., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-290.43" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-290.44" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-290.45" who="#Marszałek">Głosowało 403 posłów. Za opowiedziało się 393, przeciw - 5, wstrzymało się 5.</u>
          <u xml:id="u-290.46" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-290.47" who="#Marszałek">W poprawce 11. polegającej na dodaniu pkt. 9a w art. 19 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby zakaz, o którym mowa w ust. 1, nie dotyczył informacji udzielanych na wniosek komisji do rozpatrywania roszczeń z tytułu szkód wyrządzonych przez wojska obce w zakresie wykonywania przez nie zadań określonych w ustawie o zasadach pobytu wojsk obcych na terytorium RP oraz zasadach ich przemieszczania się przez to terytorium.</u>
          <u xml:id="u-290.48" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-290.49" who="#Marszałek">Przypominam, że Sejm w ustawie o ubezpieczeniach obowiązkach, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych łączące się propozycje przyjął.</u>
          <u xml:id="u-290.50" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-290.51" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 11., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-290.52" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-290.53" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-290.54" who="#Marszałek">Głosowało 403 posłów. Za opowiedziało się 371, przeciw - 7, wstrzymało się 25.</u>
          <u xml:id="u-290.55" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-290.56" who="#Marszałek">W poprawce 12. do art. 19 wnioskodawca proponuje dodać ust. 4 stanowiący, że zakład ubezpieczeń może udostępniać dane dotyczące umów ubezpieczenia na zasadach i w trybie określonych w ustawie o udostępnianiu informacji gospodarczych.</u>
          <u xml:id="u-290.57" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-290.58" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-290.59" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 12., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-290.60" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-290.61" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-290.62" who="#Marszałek">Głosowało 403 posłów. Za opowiedziało się 391, przeciw - 10, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-290.63" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-290.64" who="#Marszałek">W 13. poprawce lit. a i b do art. 22 ust. 1 i ust. 6 wnioskodawca proponuje m.in. zniesienie wymogu odpłatności za uzyskanie informacji określonych w tym przepisie.</u>
          <u xml:id="u-290.65" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-290.66" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-290.67" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 13. poprawki lit. a i b, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-290.68" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-290.69" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-290.70" who="#Marszałek">Głosowało 404 posłów. Za opowiedziało się 136, przeciw - 265, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-290.71" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-290.72" who="#Marszałek">W 14. poprawce do art. 25 wnioskodawca proponuje, aby ust. 1 stanowił, że sądy, prokuratura oraz inne organy i instytucje, na wniosek zakładu ubezpieczeń w zakresie wykonywanych przez ten zakład zadań oraz w celu ich wykonania, udzielają informacji o stanie sprawy oraz udostępniają zebrane materiały.</u>
          <u xml:id="u-290.73" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-290.74" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-290.75" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 14. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-290.76" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-290.77" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-290.78" who="#Marszałek">Głosowało 407 posłów. Za opowiedziało się 126, przeciw - 280, wstrzymała się 1 osoba.</u>
          <u xml:id="u-290.79" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-290.80" who="#Marszałek">W poprawce 15. lit. a do art. 27 ust. 3 wnioskodawca proponuje, aby osoby wchodzące w skład zarządu krajowego zakładu ubezpieczeń, w tym prezes zarządu, a nie, jak proponuje komisja, co najmniej 2 osoby, w tym prezes zarządu, musiały biegle posługiwać się językiem polskim.</u>
          <u xml:id="u-290.81" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-290.82" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-290.83" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 15. poprawki lit. a, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-290.84" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-290.85" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-290.86" who="#Marszałek">Głosowało 406 posłów. Za opowiedziało się 44, przeciw - 359, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-290.87" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-290.88" who="#Marszałek">W poprawce 15. lit. b do art. 27 ust. 5 wnioskodawca proponuje, aby powołanie członków zarządu krajowego zakładu ubezpieczeń następowało za zgodą organu nadzoru.</u>
          <u xml:id="u-290.89" who="#Marszałek">Komisja natomiast proponuje, aby powołanie 2 członków zarządu, w tym prezesa krajowego zakładu ubezpieczeń następowało za zgodą organu nadzoru.</u>
          <u xml:id="u-290.90" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-290.91" who="#Marszałek">Przyjęcie tej poprawki spowoduje bezprzedmiotowość poprawek 16. i 26.</u>
          <u xml:id="u-290.92" who="#Marszałek">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przypuszczam... oj, przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-291.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-291.2" who="#PosełWłodzimierzCzechowski"> Dobrze, jestem...</u>
          <u xml:id="u-291.3" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chcę zwrócić uwagę Wysokiej Izbie na następujący temat. Otóż komisja nadzoru ma prawo tylko do uznawania 2 członków zarządu, a co z pozostałą ilością członków zarządu? Czy oni też nie będą już podlegać żadnym sprawdzeniom, jeśli chodzi o uczciwość i jeśli chodzi ewentualnie o wykształcenie i przydatność do pełnienia tej funkcji? I właśnie chciałbym, żeby rząd powiedział, czym się kierował w takich sprawach?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-292.1" who="#Marszałek">Czy rząd, czy pani poseł? Rząd?</u>
          <u xml:id="u-292.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-292.3" who="#Marszałek">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#PosełAnnaFilek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Proszę Państwa! Pan poseł Czechowski chciałby, aby ingerencja organu nadzoru była tak głęboka, że niezależnemu zarządowi i niezależnemu przedsiębiorstwu ubezpieczeniowemu organ nadzoru miałby delegować i zatwierdzać wszystkich członków zarządu. To ma być z uzgodnieniem, żeby właśnie organ nadzoru mógł sprawdzić, czy członkowie proponowanego zarządu mają właściwe kwalifikacje, ale nie żeby wybierał członków zarządu niezależnego przedsiębiorstwa, jakim jest zakład ubezpieczeń.</u>
          <u xml:id="u-293.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-293.2" who="#komentarz">(Głosy z sali: Brawo! Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-294.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.2" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 15. poprawki lit. b, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.3" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.4" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.5" who="#Marszałek">Głosowało 403 posłów. Za opowiedziało się 91, przeciw - 311, wstrzymała się 1 osoba.</u>
          <u xml:id="u-294.6" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-294.7" who="#Marszałek">W poprawkach: 16. do art. 27, polegającej na nadaniu nowego brzmienia ust. 5, oraz 26. do art. 110, polegającej na nadaniu nowego brzmienia ust. 1, wnioskodawca proponuje, aby skreślić przepisy stanowiące o terminach występowania o wyrażenie przez organ nadzoru zgody na powołanie podmiotów, o których mowa w tych przepisach.</u>
          <u xml:id="u-294.8" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-294.9" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-294.10" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.11" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek 16. i 26., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.12" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.13" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.14" who="#Marszałek">Głosowało 402 posłów. Za opowiedziało się 372, przeciw - 28, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-294.15" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-294.16" who="#Marszałek">W 17. poprawce do art. 27 wnioskodawca proponuje skreślić ust. 6 stanowiący, że ocena spełnienia wymogów, określonych w ust. 2–4, następuje na podstawie dokumentów przedkładanych organowi nadzoru.</u>
          <u xml:id="u-294.17" who="#Marszałek">Z poprawką tą łączy się poprawka 27. do art. 110 polegająca na skreśleniu ust. 2.</u>
          <u xml:id="u-294.18" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-294.19" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-294.20" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.21" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek 17. i 27., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.22" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.23" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.24" who="#Marszałek">Głosowało 406 posłów. Za opowiedziało się 365, przeciw - 41, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-294.25" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-294.26" who="#Marszałek">W poprawkach: 18. lit. a i b oraz 28. lit. a i b wnioskodawca proponuje skreślić przepisy dotyczące terminów określonych w tych przepisach.</u>
          <u xml:id="u-294.27" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-294.28" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-294.29" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.30" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek 18. lit. a i b i 28. lit. a i b, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.31" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.32" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.33" who="#Marszałek">Głosowało 406 posłów. Za opowiedziało się 334, przeciw - 72, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-294.34" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-294.35" who="#Marszałek">W 19. poprawce do art. 27 wnioskodawca proponuje dodać ust. 10 stanowiący, że organ krajowego zakładu ubezpieczeń właściwy w sprawie powoływania lub odwołania członków zarządu jest obowiązany poinformować organ nadzoru o zmianach w składzie zarządu w ciągu 7 dni od dnia podjęcia uchwały o powołaniu lub odwołaniu.</u>
          <u xml:id="u-294.36" who="#Marszałek">Z poprawką tą łączą się poprawki 20., polegająca na skreśleniu art. 28, oraz 21. do art. 29 ust. 2.</u>
          <u xml:id="u-294.37" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-294.38" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-294.39" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.40" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek: 19., 20., 21., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.41" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.42" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.43" who="#Marszałek">Głosowało 405 posłów. Za opowiedziało się 373, przeciw - 30, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-294.44" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-294.45" who="#Marszałek">W 22. poprawce wnioskodawca proponuje dodać art. 29a stanowiący, że członkiem organu zarządzającego zakładu ubezpieczeń nie może być osoba będąca członkiem organu zarządzającego podmiotów określonych w tej propozycji.</u>
          <u xml:id="u-294.46" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-294.47" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.48" who="#Marszałek">Proszę, pan poseł Marcinkiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytania pewnie do pani poseł, a nie do rządu. Pierwsze. Jak jest w innych krajach? Czy też jest tak, że nie można łączyć tych funkcji? I czy łączenie tych funkcji stwarza lepszy nadzór nad działalnością w danej instytucji finansowej, w danej grupie kapitałowej i obniża koszty, które - tak czy inaczej - pokrywają ubezpieczeni? Drugie pytanie. Czy może się zdarzyć, że przy złej woli prezesa komisji, który ma uprawnienia, może je także przejąć od komisji, po zwolnieniu wielu stanowisk, uwolnieniu niejako w myśl tej poprawki to właśnie prezes komisji będzie uzgadniał z szefami czy właścicielami zakładów ubezpieczeń kandydatury nowych członków zarządu i czy może się zdarzyć, że to prezes mający taką złą wolę - ja nie podejrzewam obecnego prezesa o to zbyt mocno - chodzi o to, że może się zdarzyć, iż to on będzie obsadzał uwolnione miejsca w zarządach tychże zakładów ubezpieczeń? I czy wreszcie może się zdarzyć, że nakładanie tego typu restrykcji spowoduje, iż firmy będą zmieniały formy działalności na terenie Polski z zakładów zarejestrowanych w naszym kraju, z firm zarejestrowanych w Polsce na oddziały firm rejestrowanych np. u sąsiadów, bo te będą podlegały innym przepisom?</u>
          <u xml:id="u-295.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-296.1" who="#Marszałek">Proszę bardzo, pani poseł sprawozdawca Anna Filek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#PosełAnnaFilek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Oczywiście, część z tych zastrzeżeń, o jakich mówił pan poseł, może się zdarzyć. Ale generalnie jest to przepis antykorupcyjny, ponieważ również może się zdarzyć, że pełnienie funkcji równolegle może wpływać... może zaistnieć konflikt interesów między funkcjami w obu tych organach. Uważamy... i komisja tak uważała, ponieważ komisja, panie pośle, oceniła pozytywnie tę poprawkę, zatwierdziła ją stosunkiem głosów 24 do zera.</u>
          <u xml:id="u-297.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-298.1" who="#Marszałek">Panie pośle, czy to konieczne?</u>
          <u xml:id="u-298.2" who="#Marszałek">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#PosełLudwikDorn">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja jednak mam pytanie do rządu, bo pani poseł sprawozdawca mówiła, że to może się zdarzyć, tamto może się zdarzyć, a mamy sytuację konkretną. Przewodniczącym komisji jest człowiek, przeciwko któremu toczy się postępowanie karne i który pomimo wezwań pana premiera nie zrezygnował. W głosowaniu rozstrzygniemy, czy zostanie tutaj stworzona możliwość dla pana premiera, by pana Monkiewicza wbrew jego woli mógł jednak w związku z tym, że toczy się postępowanie karne, odwołać. Przyjęcie tego rozwiązania, które aprobuje komisja, będzie oznaczało, że nie jakiś abstrakcyjny przewodniczący, tylko pan Monkiewicz będzie miał wpływ na obsadę tych uwolnionych miejsc w radach nadzorczych i zarządach. Kieruję pytanie do rządu: Czy to jest właśnie intencją rządu?</u>
          <u xml:id="u-299.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#Marszałek">Proszę bardzo, pan minister, podsekretarz stanu Andrzej Sopoćko.</u>
          <u xml:id="u-300.1" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówAndrzejSopoćko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Właśnie intencją rządu jest to, żeby realizować w sposób zgodny z interesem ubezpieczonych w normalnych warunkach rynkowych prawa właścicielskie. Poprzednia poprawka, która została przyjęta, mówiła o tym, że tylko dwóch członków zarządu zatwierdza Komisja Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych.</u>
          <u xml:id="u-301.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówAndrzejSopoćko">W tej poprawce natomiast chodziło o dwie inne sprawy. Po pierwsze, działanie na rzecz ubezpieczonych ze strony zarządu wymaga szczególnej staranności. Zarząd spółki nie jest organem, który ma charakter doradczy, który może zbierać się okresowo czy podejmować incydentalne decyzje. To są pracownicy, którzy są odpowiedzialni za ciągłość i całość pracy w spółce. Ja nie wiem, po co powoływać członka zarządu, który ma taki nadmiar czasu, że może być jednocześnie członkiem zarządu w innej firmie. Szczególnie w tym przypadku wydaje się to niebezpieczne właśnie ze względu na interes ubezpieczonych, którzy nie tylko ponoszą koszty wynikające z niskiej efektywności firmy, ale także koszty w postaci niezrealizowania swoich roszczeń ze względu na złe gospodarowanie majątkiem i niezabezpieczenie odpowiednich gwarancji majątkowych i funduszowych. Jeśli chodzi o koszty, w tej sytuacji firma, spółka, która prowadzi działalność ubezpieczeniową, może obniżać koszty funkcjonowania zarządu poprzez zmniejszenie uposażenia członków zarządu, zmniejszenia ich liczby.</u>
          <u xml:id="u-301.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówAndrzejSopoćko">Część z tych zapisów dotyczy sprawy łączenia sprawowania efektywnej funkcji zarządczej w instytucjach, które są bądź mogą być w stosunku do siebie konkurencyjne, chodzi tu głównie o sprawy majątkowe. Jeżeli w Polsce powstaną, a mogą powstać, grupy ubezpieczeniowo-bankowe, to istotną rzeczą jest to, żeby np. decyzje majątkowe czy wnioski co do decyzji majątkowych nie były podejmowane tak, by zagroziło to interesowi ubezpieczonych. Nie chcę omawiać wszystkich punktów w tym zakresie, ale chciałbym powiedzieć, że problem łączenia stanowisk jest w całej historii jednym z istotniejszych elementów regulacji i to nie tylko w sferze finansów, ale także w całkiem innym zakresie. Prosiłbym wobec tego Wysoką Izbę, ze względu na interes ubezpieczonych, o przyjęcie tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-302.1" who="#Marszałek">Pani poseł Skowrońska, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#PosełKrystynaSkowrońska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W tym przypadku argumentacji, którą pan minister wskazał, dotyczącej łączenia stanowisk nie można przyjąć, uznać za zasadną. Nie można wywieść wprost z proponowanego przepisu, że zagrozi to, po pierwsze, efektywności działania firmy i będzie to...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#Marszałek">Pani poseł, ale to jest polemika, ja bym prosił o zadanie pytania. Jeśli pani poseł ma pytanie, to proszę zadać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#PosełKrystynaSkowrońska">Panie ministrze, skąd można wywieść wniosek, że efektywność działania prezesa zakładu ubezpieczeniowego łączącego stanowiska będzie wpływała wprost na efektywność działania firmy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-306.1" who="#Marszałek">Jeszcze raz proszę bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-306.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówAndrzejSopoćko">Nie sądzę, żeby była jedna przesłanka... żeby znaleźć jakąś przesłankę, o której można powiedzieć, że wpływa wprost na efektywność działania firmy. Chodzi tutaj o zagrożenie dotyczące niestaranności zarządzania firmą. Podkreślam, zarząd firmy jest organem wykonawczym, w anglosaskiej nomenklaturze to są chief executive officers, a więc ci, którzy zajmują się bezpośrednio działalnością firmy. Można powiedzieć, iż oczywiście dopuszczamy to, że część tych członków zasiada w charakterze osób stanowiących dekorację dla tego organu, ale jest to patologia systemu zarządzania. My nie chcemy, żeby takie zjawiska miały miejsce; chcemy, żeby ci, którzy są powołani do zarządzania spółką, zajmowali się zarządzaniem spółką, a więc działali w jej interesie. Przecież człowiek, który zasiada w dwóch spółkach, nie jest człowiekiem, który przez zmianę stanowiska zmienia swoją osobowość. To nie jest schizofrenia. Działając w jednej spółce, realizuje on także elementy zarządzania i potrzeby drugiej spółki, wobec tego w tej sytuacji mamy do czynienia z konkurencją nie tylko ze względu na czas, ale niekiedy jest to konkurencja interesów. Dlatego uważamy, że poprawkę należy przyjąć.</u>
          <u xml:id="u-307.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-308.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Panie marszałku...)</u>
          <u xml:id="u-308.2" who="#Marszałek">Nie, proszę państwa, już dziękuję bardzo. Rozstrzygniemy ten problem w głosowaniu. Nie można już tego dłużej ciągnąć.</u>
          <u xml:id="u-308.3" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-308.4" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 22. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-308.5" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-308.6" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-308.7" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-308.8" who="#Marszałek">Głosowało 398 posłów. Za opowiedziało się 274, przeciw - 106, wstrzymało się 18.</u>
          <u xml:id="u-308.9" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-308.10" who="#Marszałek">W 23. poprawce do art. 35 ust. 3 wnioskodawca proponuje, aby organ nadzoru mógł w terminie 3 miesięcy, a nie, jak proponowała komisja, 30 dni, od dnia złożenia zawiadomienia, o którym mowa w ust. 2, złożyć sprzeciw, w drodze decyzji, co do nabycia albo objęcia tych akcji lub praw z akcji, lub ustalić maksymalny termin nabycia albo objęcia tych akcji lub praw z akcji.</u>
          <u xml:id="u-308.11" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-308.12" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-308.13" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 23. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-308.14" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-308.15" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-308.16" who="#Marszałek">Głosowało 402 posłów. Za opowiedziało się 277, przeciw - 125, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-308.17" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-308.18" who="#Marszałek">W 24. poprawce do art. 35 ust. 4 polegającej na dodaniu pkt. 5 wnioskodawca proponuje, aby organ nadzoru mógł złożyć sprzeciw co do nabycia albo objęcia akcji lub praw z akcji krajowego zakładu ubezpieczeń, o których mowa w ust. 2, jeżeli nabycie albo objęcie akcji lub praw z akcji krajowego zakładu ubezpieczeń przez określony podmiot stoi w sprzeczności z planami restrukturyzacji sektora lub jego części.</u>
          <u xml:id="u-308.19" who="#Marszałek">Z poprawką tą łączy się poprawka 53. polegająca na dodaniu pkt. 5 w art. 255 ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-308.20" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-308.21" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-308.22" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-308.23" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek 24. i 53., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-308.24" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-308.25" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-308.26" who="#Marszałek">Głosowało 402 posłów. Za opowiedziało się 307, przeciw - 93, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-308.27" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-308.28" who="#Marszałek">W 25. poprawce do art. 107 ust. 3 pkt 8 wnioskodawca proponuje, aby do wniosku zagranicznego zakładu ubezpieczeń o wydanie zezwolenia na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej przez główny oddział na terenie Rzeczypospolitej Polskiej dołączać m.in. dowód, że krajowe zakłady ubezpieczeń mogą podjąć działalność ubezpieczeniową na terytorium kraju, w którym zakład ubezpieczeń ma siedzibę; wymóg ten nie dotyczy krajów, z którymi Rzeczpospolita Polska podpisała stosowne umowy międzynarodowe.</u>
          <u xml:id="u-308.29" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-308.30" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-308.31" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 25. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-308.32" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-308.33" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-308.34" who="#Marszałek">Głosowało 403 posłów. Za opowiedziało się 375, przeciw - 2, wstrzymało się 26.</u>
          <u xml:id="u-308.35" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-308.36" who="#Marszałek">Poprawki od 26. do 28. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-308.37" who="#Marszałek">W 29. poprawce wnioskodawca proponuje skreślić art. 126 stanowiący m.in., że w przypadku ogłoszenia upadłości zagranicznego zakładu ubezpieczeń pierwszeństwo do zaspokojenia z masy upadłości w kraju mają należności z tytułu umów ubezpieczenia, zawartych przez główny oddział na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-308.38" who="#Marszałek">Z poprawką tą łączą się poprawki 31., 37., 46., 55. i 58.</u>
          <u xml:id="u-308.39" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-308.40" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-308.41" who="#Marszałek">Ich przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość poprawki 38., a także konieczność dokonania odpowiednich zmian redakcyjnych w ustawie o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-308.42" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-308.43" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek 29., 31., 37., 46., 55. i 58., wraz z konsekwencją, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-308.44" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-308.45" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-308.46" who="#Marszałek">Głosowało 402 posłów. Za opowiedziało się 397, przeciwnych nie było, wstrzymało się 5.</u>
          <u xml:id="u-308.47" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-308.48" who="#Marszałek">W 30. poprawce lit. a i b do art. 140 ust. 1 i ust. 3 wnioskodawca proponuje m.in., aby organ nadzoru w przypadku stwierdzenia, że zagraniczny zakład ubezpieczeń, wykonujący działalność przez oddział lub w inny sposób niż przez oddział w ramach swobody świadczenia usług, przy wykonywaniu tej działalności nie przestrzega prawa polskiego lub narusza interes ubezpieczonych, zobowiązał ten zakład ubezpieczeń do usunięcia takiej nieprawidłowości.</u>
          <u xml:id="u-308.49" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-308.50" who="#Marszałek">Pan poseł Czechowski, proszę.</u>
          <u xml:id="u-308.51" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W uzasadnieniu do projektu omawianej ustawy czytamy, że ma ona dostosować nasze prawo ubezpieczeń do Unii Europejskiej. Z doświadczenia wiem, że grozi to niebezpieczeństwem wprowadzenia wielu nieprzemyślanych przepisów, często zagrażających polskiej racji stanu czy też interesom polskich firm i polskich obywateli. Mowa w tym wypadku o zasadach nadzoru nad działalnością w Polsce zakładów ubezpieczeń z Unii Europejskiej. Projekty przewidują, że takie zakłady będą mogły swobodnie działać w Polsce i że wobec takich zakładów nie będzie można podjąć kroków nadzorczych, jeśli naruszają przepisy prawa. Tymczasem wobec polskich zakładów ubezpieczeń będzie można wydać zalecenia także wtedy, kiedy będą działać niezgodnie z interesem ubezpieczonych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#Marszałek">Bardzo proszę, panie pośle, zmierzać już do pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">Budzi to mój niepokój, czy tą drogą nie damy zagranicznym zakładom ubezpieczeń możliwości obchodzenia przepisów prawa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#Marszałek">Proszę o pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">Proszę więc rząd o przedstawienie Sejmowi zasad, na jakich zakłady ubezpieczeń z Unii działające w Polsce będą nadzorowane, i w jaki sposób zapobieganie to nie naruszy interesów Polaków. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#Marszałek">Pani poseł Skowrońska, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#PosełKrystynaSkowrońska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do pana marszałka. Pan marszałek, prowadząc dzisiejsze głosowania, jednych posłów dopuszcza do głosu i pozwala na możliwość długiej wypowiedzi, a innych posłów nie dopuszcza do zadania pytania. Mam pytanie do pana marszałka: Jakie są powody decyzji pana marszałka w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-315.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#Marszałek">Powiem szczerze, że nie... Jestem gotów przyznać się do wszystkiego, ale nie bardzo rozumiem, o co chodzi. Czy pani poseł chce zadać pytanie? To proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-316.1" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Pan poseł Lewandowski chciał zadać pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-316.2" who="#Marszałek">Ależ, pani poseł, proszę nie brać w obronę pana posła Lewandowskiego, ta sprawa była wcześniej. Jest moment, w którym marszałek mówi: stop; i tyle.</u>
          <u xml:id="u-316.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-316.4" who="#Marszałek"> Na razie było pierwsze pytanie. Jak się rozwiną te pytania i nie będzie można przejść do głosowania, też w końcu powiem: stop; bez względu na to, na kogo trafi.</u>
          <u xml:id="u-316.5" who="#Marszałek">Proszę, pytanie padło.</u>
          <u xml:id="u-316.6" who="#Marszałek">Nie wiem, czy pan minister Sopoćko odpowie. Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-316.7" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-316.8" who="#Marszałek">A, jest gotowa pani poseł. Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-316.9" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#PosełAnnaFilek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To nie jest tak, jak mówi pan poseł Czechowski. Otóż zakład, oddział zakładu zagranicznego podlega kontroli, nadzorowi państwa, z którego pochodzi oddział główny. Ale nasz nadzór, gdyby ten oddział naruszył prawo polskie, ma prawo regresu. A więc to jest po prostu jakaś absolutna pomyłka. Natomiast ten artykuł oraz w ogóle cały rozdz. 7 to jest rozdział o swobodzie działania usług, który musimy podpisać, bo polega on na dostosowaniu naszego prawa do prawa Unii Europejskiej. Absolutnie nie zawęża on naszego prawa, ponieważ w stosunku do naszych zakładów za granicą mamy takie same, dokładnie takie same prawo, na zasadach wzajemności.</u>
          <u xml:id="u-317.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-318.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-318.2" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 30. poprawki lit. a i b, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-318.3" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-318.4" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-318.5" who="#Marszałek">Głosowało 394 posłów. Za opowiedziało się 42 posłów, przeciw - 350, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-318.6" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-318.7" who="#Marszałek">Poprawkę 31. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-318.8" who="#Marszałek">W 32. poprawce do art. 161 ust. 1 wnioskodawca proponuje skreślić pkt 5 stanowiący, że do zadań aktuariusza należy ustalanie wartości składników zaliczanych do środków własnych.</u>
          <u xml:id="u-318.9" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-318.10" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-318.11" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 32. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-318.12" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-318.13" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-318.14" who="#Marszałek">Głosowało 396 posłów. Za opowiedziało się 156 posłów, przeciw - 239, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-318.15" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-318.16" who="#Marszałek">W 33. poprawce do art. 190 wnioskodawca proponuje, aby ust. 9 stanowił między innymi, że wynagrodzenie kuratora ustala organ nadzoru, z tym że nie może ono być wyższe niż wynagrodzenie prezesa zarządu zakładu ubezpieczeń, w którym ustanowiono kuratora.</u>
          <u xml:id="u-318.17" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-318.18" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-318.19" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 33. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-318.20" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-318.21" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-318.22" who="#Marszałek">Głosowało 395 posłów. Wszyscy byli za.</u>
          <u xml:id="u-318.23" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-318.24" who="#Marszałek">W 34. poprawce lit. od a do d do art. 191 ust. 4, ust. 10, ust. 11 oraz polegającej na dodaniu ust. 11a wnioskodawca proponuje zmiany w przepisach dotyczących ustanowienia zarządu komisarycznego zakładu ubezpieczeń.</u>
          <u xml:id="u-318.25" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-318.26" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-318.27" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 34. poprawki lit. od a do d, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-318.28" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-318.29" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-318.30" who="#Marszałek">Głosowało 398 posłów. Za opowiedziało się 371, przeciw - 1, wstrzymało się 26.</u>
          <u xml:id="u-318.31" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-318.32" who="#Marszałek">W 35. poprawce do art. 191 ust. 12 wnioskodawca proponuje, aby wynagrodzenie członków zarządu komisarycznego nie mogło być wyższe niż wynagrodzenie członków dotychczasowego zarządu zakładu ubezpieczeń.</u>
          <u xml:id="u-318.33" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-318.34" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-318.35" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 35. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-318.36" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-318.37" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-318.38" who="#Marszałek">Głosowało 397 posłów. Za było 393, przeciw - 2, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-318.39" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-318.40" who="#Marszałek">W 36. poprawce lit. a i b do art. 194 ust. 1 i ust. 3 wnioskodawca proponuje, aby organ zwołujący walne zgromadzenie zakładu ubezpieczeń w przypadku zamiaru podjęcia uchwały o rozwiązaniu zakładu ubezpieczeń zobowiązany był do powiadomienia organu nadzoru nie później niż 30 dni, a nie, jak proponowała komisja, nie później niż 14 dni przed zwołaniem walnego zgromadzenia, a także aby organ nadzoru w terminie 30 dni, a nie, jak proponowała komisja, 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia, o którym mowa w ust. 1, mógł złożyć sprzeciw w przypadku, gdy rozwiązanie zakładu ubezpieczeń zagraża interesom ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia.</u>
          <u xml:id="u-318.41" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-318.42" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-318.43" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 36. poprawki lit. a i b, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-318.44" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-318.45" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-318.46" who="#Marszałek">Głosowało 399 posłów. Za opowiedziało się 389, przeciw - 9, wstrzymała się 1 osoba.</u>
          <u xml:id="u-318.47" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-318.48" who="#Marszałek">W 2. wniosku mniejszości do art. 195 ust. 1 pkt 5 wnioskodawca proponuje, aby organ nadzoru mógł zarządzić likwidację przymusową zakładu ubezpieczeń, m.in. jeżeli zakład ubezpieczeń nie spełnia świadczeń z tytułu umów ubezpieczenia, a nie, jak proponuje komisja, również wtedy, gdy spełnia je z opóźnieniem lub częściowo.</u>
          <u xml:id="u-318.49" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-318.50" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 2. wniosku mniejszości, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-318.51" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-318.52" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-318.53" who="#Marszałek">Głosowało 399 posłów. Za opowiedziało się 156, przeciw - 241, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-318.54" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-318.55" who="#Marszałek">37. poprawkę rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-318.56" who="#Marszałek">38. poprawka jest bezprzedmiotowa.</u>
          <u xml:id="u-318.57" who="#Marszałek">W 39. poprawce do art. 222 wnioskodawca proponuje, aby ust. 3 stanowił, że organ nadzoru może żądać od zakładu ubezpieczeń przedstawienia wzorów umów ubezpieczenia, informacji o poszczególnych produktach oferowanych na podstawie indywidualnych negocjacji z ubezpieczającymi, wniosków o zawarcie ubezpieczenia, taryf składek ubezpieczeniowych i innych formularzy lub innych drukowanych dokumentów stosowanych przez zakład ubezpieczeń przy zawieraniu umów.</u>
          <u xml:id="u-318.58" who="#Marszałek">Z poprawką tą łączy się poprawka 54. do art. 257.</u>
          <u xml:id="u-318.59" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-318.60" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-318.61" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek 39. i 54., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-318.62" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-318.63" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-318.64" who="#Marszałek">Głosowało 399 posłów. Za opowiedziało się 393, przeciw - 3, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-318.65" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-318.66" who="#Marszałek">W 40. poprawce do art. 224 wnioskodawca proponuje dodać ust. 2 stanowiący, że w przypadku gdy zakład ubezpieczeń nie wykonuje w wyznaczonym terminie zaleceń, o których mowa w ust. 1, organ nadzoru może w drodze decyzji zobowiązać zakład ubezpieczeń do wykonania tych zaleceń.</u>
          <u xml:id="u-318.67" who="#Marszałek">Z poprawką tą łączy się poprawka 42. do art. 227 ust. 1.</u>
          <u xml:id="u-318.68" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-318.69" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-318.70" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek 40. i 42., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-318.71" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-318.72" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-318.73" who="#Marszałek">Głosowało 400 posłów. Za opowiedziało się 395, przeciw - 2, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-318.74" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-318.75" who="#Marszałek">W 41. poprawce lit. a i b do art. 226 wnioskodawca proponuje, aby:</u>
          <u xml:id="u-318.76" who="#Marszałek">- ust. 1 stanowił, że zakład ubezpieczeń zawiadamia organ nadzoru o terminie walnego zgromadzenia zakładu ubezpieczeń w terminie 7 dni przed datą posiedzenia,</u>
          <u xml:id="u-318.77" who="#Marszałek">- ust. 2 stanowił, że organ nadzoru może delegować swojego przedstawiciela do udziału w posiedzeniu walnego zgromadzenia zakładu ubezpieczeń.</u>
          <u xml:id="u-318.78" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-318.79" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-318.80" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 41. poprawki lit. a i b, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-318.81" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-318.82" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-318.83" who="#Marszałek">Głosowało 402 posłów. Wszyscy byli za.</u>
          <u xml:id="u-318.84" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-318.85" who="#Marszałek">Poprawkę 42. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-318.86" who="#Marszałek">W 43. poprawce lit. a i b do art. 227 ust. 1 pkt 1 i 2 wnioskodawca proponuje, aby w przypadku niewykonywania przez zakład ubezpieczeń w wyznaczonym terminie zaleceń organu nadzoru lub wykonywania działalności z naruszeniem przepisów prawa, statutu, zawartych umów ubezpieczenia, planu działalności lub nieudzielania informacji lub wyjaśnień organ nadzoru mógł nałożyć:</u>
          <u xml:id="u-318.87" who="#Marszałek">- na członków zarządu zakładu ubezpieczeń lub prokurentów kary pieniężne do wysokości odpowiadającej 6-krotnemu przeciętnemu miesięcznemu wynagrodzeniu z ostatnich 12 miesięcy,</u>
          <u xml:id="u-318.88" who="#Marszałek">- na zakład ubezpieczeń kary pieniężne do wysokości 1% składki przypisanej brutto, uzyskanej przez zakład ubezpieczeń w roku poprzednim, a w przypadku gdy zakład ubezpieczeń nie prowadził działalności lub miał zbiór składki przypisanej poniżej 20 mln zł - do wysokości 500 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-318.89" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-318.90" who="#Marszałek">Czy pan poseł Czechowski sygnalizuje zamiar zadania pytania?</u>
          <u xml:id="u-318.91" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-318.92" who="#Marszałek"> Ale, panie pośle, nie, nie, zaraz pana posła dopuszczę, tylko, panie pośle, widzę w pańskim ręku jakiś dłuższy wykład.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">Nie, nie, dwa zdania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#Marszałek">Dwa zdania, tak? Bo patrzy na mnie pani poseł Skowrońska i to mnie...</u>
          <u xml:id="u-320.1" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pytanie tym razem już do rządu.</u>
          <u xml:id="u-321.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-321.2" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">Otóż chodzi tutaj przede wszystkim o wysokość wyznaczonych kar dla członków zarządu. Musimy sobie zdawać wszyscy sprawę z tego, że członkowie zarządu w ubezpieczeniach mają odpowiednio wysokie uposażenia i wysoką odpowiedzialność za swoją działalność. I obawiam się, że jeśli zastosujemy niskie kary, a te kary od czasu do czasu będą użyte jako element odstraszający, to niewiele to zyska, bo oni dostaną zaraz nagrody odpowiedniej wysokości. Dlatego mam pytanie do rządu: Czym kierował się rząd, ustalając dotychczasowe propozycje niskich kar dla członków zarządu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-322.1" who="#Marszałek">Bardzo proszę, pan minister Sopoćko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówAndrzejSopoćko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W określaniu wielkości kary trzeba zastosować odpowiedni sposób miarkowania ich dotkliwości. Trzymiesięczne uposażenie to jest 1/4 rocznego dochodu i w tej wielkości wydaje się nam, że jest dostatecznie dotkliwe. Nam nie chodzi o to, żeby podważyć standard życia członków zarządu w sposób załamujący całkowicie ich plany finansowe, tylko żeby to była kara, która w istotny sposób powoduje zmianę postępowania i zabezpiecza przed powstawaniem błędów w przyszłości. Dlatego uważamy, że ta wysokość kary jest stosowna do znaczenia tego środka, którego zadaniem jest niedyskwalifikowanie czy tworzenie sytuacji, która w sposób zasadniczy zmienia sytuację życiową członka zarządu, tylko zastosowanie dotkliwego acz nie najbardziej drastycznego środka zwracającego uwagę na błędy w postępowaniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-324.1" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-324.2" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-324.3" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 43. poprawki lit. a i b, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-324.4" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-324.5" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-324.6" who="#Marszałek">Głosowało 381 posłów. Za opowiedziało się 75, przeciw - 304, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-324.7" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-324.8" who="#Marszałek">W 44. poprawce do art. 227 ust. 1 wnioskodawca proponuje skreślić pkt 3 stanowiący m.in., że organ nadzoru w wypadku stwierdzenia naruszenia przez zakład ubezpieczeń przepisów prawa może zawiesić w czynnościach członków zarządu zakładu ubezpieczeń do czasu rozpatrzenia wniosku o ich odwołanie na najbliższym posiedzeniu organu uprawnionego do ich odwołania.</u>
          <u xml:id="u-324.9" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-324.10" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-324.11" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 44. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-324.12" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-324.13" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-324.14" who="#Marszałek">Głosowało 388 posłów. Za opowiedziało się 156, przeciw - 231, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-324.15" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-324.16" who="#Marszałek">W 45. poprawce do art. 227 ust. 1 wnioskodawca proponuje skreślić pkt 4 stanowiący m.in., że organ nadzoru w wypadku stwierdzenia naruszenia przez zakład ubezpieczeń przepisów prawa może zwołać posiedzenie zarządu lub rady nadzorczej zakładu ubezpieczeń z określonym porządkiem obrad.</u>
          <u xml:id="u-324.17" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-324.18" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-324.19" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 45. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-324.20" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-324.21" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-324.22" who="#Marszałek">Głosowało 394 posłów. Za opowiedziało się 152, przeciw - 241, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-324.23" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-324.24" who="#Marszałek">Poprawkę 46. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-324.25" who="#Marszałek">W 49. poprawce wnioskodawca proponuje nowe brzmienie przepisów rozdziału 14 projektu ustawy „Ubezpieczeniowy samorząd gospodarczy”.</u>
          <u xml:id="u-324.26" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-324.27" who="#Marszałek">Przyjęcie tej poprawki spowoduje bezprzedmiotowość poprawek 47. i 48.</u>
          <u xml:id="u-324.28" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-324.29" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 49. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-324.30" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-324.31" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-324.32" who="#Marszałek">Głosowało 394 posłów. Za opowiedziało się 79, przeciw - 315, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-324.33" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-324.34" who="#Marszałek">W 47. poprawce do art. 233 ust. 2 wnioskodawca proponuje skreślić zdanie 2. stanowiące, że każdy członek Polskiej Izby Ubezpieczeń ma jeden głos.</u>
          <u xml:id="u-324.35" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-324.36" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-324.37" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 47. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-324.38" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-324.39" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-324.40" who="#Marszałek">Głosowało 394 posłów. Za opowiedziało się 343, przeciw - 49, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-324.41" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-324.42" who="#Marszałek">W 48. poprawce lit. a i b do art. 235, polegającej na nadaniu nowego brzmienia ust. 2 pkt 7 oraz dodaniu ust. 4, wnioskodawca proponuje zmianę w przepisach dotyczących tworzenia i wykonywania przez Polską Izbę Ubezpieczeń informatycznych baz danych w zakresie statystyki ubezpieczeniowej.</u>
          <u xml:id="u-324.43" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-324.44" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-324.45" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 48. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-324.46" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-324.47" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-324.48" who="#Marszałek">Głosowało 390 posłów. Za opowiedziało się 385, przeciw - 4, wstrzymała się 1 osoba.</u>
          <u xml:id="u-324.49" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-324.50" who="#Marszałek">Poprawkę 50. rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-324.51" who="#Marszałek">Poprawka 51. - bezprzedmiotowa.</u>
          <u xml:id="u-324.52" who="#Marszałek">Poprawki od 52. do 55. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-324.53" who="#Marszałek">W 56. poprawce wnioskodawca proponuje skreślić art. 261 stanowiący, że do dnia uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej przepisu art. 9 nie stosuje się do podmiotów zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-324.54" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-324.55" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-324.56" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 56. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-324.57" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-324.58" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-324.59" who="#Marszałek">Głosowało 388 posłów. Za było 351, przeciw - 14, wstrzymało się 23.</u>
          <u xml:id="u-324.60" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-324.61" who="#Marszałek">Poprawki 57. i 58. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-324.62" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-324.63" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o działalności ubezpieczeniowej, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Finansów Publicznych, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-324.64" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-324.65" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-324.66" who="#Marszałek">Głosowało 391 posłów. Za opowiedziało się 378, przeciw - 2, wstrzymało się 11.</u>
          <u xml:id="u-324.67" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o działalności ubezpieczeniowej.</u>
          <u xml:id="u-324.68" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 24. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o: 1) poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o działalności ubezpieczeniowej, 2) rządowym projekcie ustawy o nadzorze ubezpieczeniowym i emerytalnym oraz rzeczniku ubezpieczonych (druki nr 521, 584, 1273 i 1273-A) - trzecie czytanie.</u>
          <u xml:id="u-324.69" who="#Marszałek">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji panią poseł Annę Filek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#PosełSprawozdawcaAnnaFilek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Komisja Finansów Publicznych na posiedzeniach 1 i 2 kwietnia br. rozpatrzyła 12 poprawek do poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o działalności ubezpieczeniowej i rządowego projektu ustawy o nadzorze ubezpieczeniowym i emerytalnym oraz o rzeczniku ubezpieczonych (druk nr 1273). Z 12 zgłoszonych poprawek dwie wycofano, trzy zaopiniowano pozytywnie, a w stosunku do siedmiu wniesiono o odrzucenie. Jeśli będą jakieś pytania, służę wyjaśnieniami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#Marszałek">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-326.1" who="#Marszałek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-326.2" who="#Marszałek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu w druku nr 1273.</u>
          <u xml:id="u-326.3" who="#Marszałek">Komisja przedstawia jednocześnie poprawki, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-326.4" who="#Marszałek">W 1. poprawce do art. 9 ust. 1 pkt 1 wnioskodawca proponuje, aby w skład Komisji Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych wchodził m.in. przewodniczący komisji powoływany przez prezesa Rady Ministrów na wspólny wniosek ministra właściwego ds. instytucji finansowych i ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego na 4-letnią, a nie - jak proponuje komisja - na 5-letnią kadencję.</u>
          <u xml:id="u-326.5" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-326.6" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-326.7" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 1. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-326.8" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-326.9" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-326.10" who="#Marszałek">Głosowało 393 posłów. Za opowiedziało się 106, przeciw 280, wstrzymało się 7 posłów.</u>
          <u xml:id="u-326.11" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-326.12" who="#Marszałek">W 2. poprawce do art. 9 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby w posiedzeniu komisji, z głosem doradczym, uczestniczyli także przedstawiciele związków emerytów, rencistów i inwalidów.</u>
          <u xml:id="u-326.13" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-326.14" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-326.15" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 2. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-326.16" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-326.17" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-326.18" who="#Marszałek">Głosowało 394 posłów. Za opowiedziało się 36, przeciw 356, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-326.19" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-326.20" who="#Marszałek">W 3. poprawce do art. 10 wnioskodawca proponuje, aby dodać ust. 2a stanowiący, że przewodniczący komisji może być odwołany przez prezesa Rady Ministrów przed upływem kadencji w razie wszczęcia postępowania karnego o przestępstwo popełnione umyślnie.</u>
          <u xml:id="u-326.21" who="#Marszałek">Pan poseł Dorn, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#PosełLudwikDorn">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do rządu, bo ten przepis odnosi się do sytuacji całkiem konkretnej. W tej chwili przewodniczącym komisji jest osoba, której prokuratura postawiła zarzut; chodzi o aferę gospodarczą. Ta osoba nie podała się do dymisji, choć wzywał ją do tego premier. Mamy taką sytuację, że na czele instytucji nadzorującej pieniądze, z których mają być wypłacane emerytury, nadzorującej najpotężniejszy kompleks finansowy w kraju - stoi podejrzany, podejrzany w rozumieniu Kodeksu postępowania karnego. Mam więc pytanie: czy rząd jest za tym, by umożliwić premierowi odwołanie tej osoby i innych takich osób, jeżeli taka sytuacja zajdzie w przyszłości - a widać, że w Polsce niestety nie są to wypadki absolutnie wyjątkowe i tylko teoretycznie możliwe - czy rząd jest przeciwko temu?</u>
          <u xml:id="u-327.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-328.1" who="#Marszałek">Podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów pan Andrzej Sopoćko.</u>
          <u xml:id="u-328.2" who="#Marszałek">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówAndrzejSopoćko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Otóż wszczęcie postępowania nie oznacza wyroku. Wyrok w istocie określa winę. Co się stanie w sytuacji, gdy okaże się, że osoba, w stosunku do której wszczęto postępowanie - w tym wypadku przewodniczący - jest niewinna?</u>
          <u xml:id="u-329.1" who="#komentarz">(Głos z sali: A „Baranina” może być?)</u>
          <u xml:id="u-329.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówAndrzejSopoćko">Wtedy okaże się, że powód, który stał się przesłanką usunięcia go ze stanowiska, nie istniał, a tymczasem na jego stanowisku będzie już inna osoba. Uważamy, że zapis o kadencyjności przewodniczącego komisji nie może być podważany w sposób, który w istocie jest mówieniem: znajdą się metody, żeby go usunąć ze stanowiska. Organ nadzoru powinien być stabilny i spokojnie sprawować swoje funkcje. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-330.1" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-330.2" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-330.3" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 3. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-330.4" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-330.5" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-330.6" who="#Marszałek">Głosowało 398 posłów. Za było 48, przeciw 341, wstrzymało się 9. Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-330.7" who="#Marszałek">W 4. poprawce do art. 11 wnioskodawca proponuje, aby dodać ust. 5 stanowiący, że uchwalony przez komisję regulamin akceptuje prezes Rady Ministrów lub upoważniony minister.</u>
          <u xml:id="u-330.8" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-330.9" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-330.10" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 4. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-330.11" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-330.12" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-330.13" who="#Marszałek">Głosowało 401 posłów. Za opowiedziało się 112, przeciw 286, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-330.14" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-330.15" who="#Marszałek">W 5. poprawce do art. 12 wnioskodawca proponuje, aby skreślić pkt. 1, 3, 4, 5, 10, 11, 12 i 13.</u>
          <u xml:id="u-330.16" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-330.17" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-330.18" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 5. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-330.19" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-330.20" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-330.21" who="#Marszałek">Głosowało 398 posłów. Za opowiedziało się 67, przeciw 304, wstrzymało się 27.</u>
          <u xml:id="u-330.22" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-330.23" who="#Marszałek">W 6. poprawce do art. 12 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby dodać pkt 15 stanowiący, że komisja może upoważnić przewodniczącego komisji, zastępców przewodniczącego komisji oraz pracowników urzędu komisji do podejmowania działań w zakresie właściwości komisji, w tym do wydawania postanowień i decyzji administracyjnych, z wyłączeniem wydawania określonych w przepisach odrębnych rozstrzygnięć co do istoty sprawy, w sprawach dotyczących także nadawania decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności.</u>
          <u xml:id="u-330.24" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-330.25" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-330.26" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 6. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-330.27" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-330.28" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-330.29" who="#Marszałek">Głosowało 401 posłów. Za opowiedziało się 358, przeciw 38, wstrzymało się 5.</u>
          <u xml:id="u-330.30" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-330.31" who="#Marszałek">W 7. poprawce do art. 14 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby koszty nadzoru ponosiły: zakłady ubezpieczeń do wysokości 0,14%, a nie - jak proponowała komisja - do wysokości 0,1% zbioru składek brutto; powszechne towarzystwa emerytalne do wysokości 0,14%, a nie - jak proponowała komisja - do wysokości 0,1% składek płaconych w danym roku do zarządzanych przez nie otwartych funduszy emerytalnych.</u>
          <u xml:id="u-330.32" who="#Marszałek">Pani poseł Skowrońska, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#PosełKrystynaSkowrońska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do pani poseł sprawozdawcy. Odwołam się do pamięci historycznej tejże poprawki. Czy prawdą jest, że poprawka w brzmieniu tutaj zaproponowanym była proponowana w pierwotnym przedłożeniu rządowym i zyskała akceptację rządu? Wtedy rząd wyraził zgodę, aby przypis składki na organ nadzoru został zmniejszony.</u>
          <u xml:id="u-331.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-331.2" who="#PosełKrystynaSkowrońska">Ponadto mam pytanie, panie marszałku, do pana ministra. Czy prawdą jest, że w związku z rozwijającym się rynkiem ubezpieczeń i wpłacaniem części składek do otwartych funduszy emerytalnych pobór składek brutto w zakładach ubezpieczeń i wpłata składek w danym roku do otwartych funduszy emerytalnych przez powszechne towarzystwa emerytalne będzie się zwiększać, a w związku z tym - jeżeli przyjąć by rozwiązanie pierwotne - suma pieniędzy wpłaconych przez zakłady ubezpieczeń i towarzystwa emerytalne będzie wyższa niż w chwili obecnej? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-332.1" who="#Marszałek">Może pan minister najpierw odpowie, a potem pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-332.2" who="#Marszałek">Pan minister Andrzej Sopoćko, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówAndrzejSopoćko">Panie Marszałku! Wysoka Rado!</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#Marszałek">Izbo.</u>
          <u xml:id="u-334.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówAndrzejSopoćko">Wysoka Izbo, przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-335.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówAndrzejSopoćko">Otóż ten limit 0,14% jest oczywiście górnym limitem. Został on określony dlatego tak wysoko, że po pierwsze, w istniejących już zapisach ta wielkość występuje, po drugie, koszty sprawowania nadzoru ubezpieczeniowego - ze względu na poszerzenie się nie tylko tego rynku, ale także form oraz sposobów oferowania usług ubezpieczeniowych - mogą istotnie wzrosnąć. W tej chwili nie da się przedstawić w tej sprawie dokładnej kalkulacji. Wysokość tej składki jest ustalana na podstawie ustawy przez rozporządzenie, które określa, jaka powinna być faktyczna wysokość składki.</u>
          <u xml:id="u-335.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówAndrzejSopoćko">Jeśli chodzi o prognozowanie wzrostu przychodów, to oczywiście w przypadku funduszy emerytalnych przez następne parę lat wysokość składki będzie wzrastała, ponieważ wzrastać będzie ilość ubezpieczonych, przewidujemy wzrost liczby ubezpieczonych, natomiast nie będzie rosła w tempie, który można określić jako tempo wykładnicze, a więc takie, które powoduje bardzo znaczny przyrost strumienia tych środków. W tej sprawie minister finansów, przyzwyczajony do bardzo skrupulatnych wyliczeń przychodów i wydatków, nie tylko w przypadku Komisji Nadzoru Ubezpieczeniowego, będzie zachowywał, jak sądzę, dostateczną czujność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-336.1" who="#Marszałek">I pani poseł sprawozdawca Anna Filek, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#PosełAnnaFilek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Otóż jest to nieprawdą, pani poseł, ponieważ ja bardzo dokładnie pamiętam, jak przebiegało głosowanie. Rząd nigdy nie wyraził zgody na zmniejszenie pułapu możliwej do wyznaczenia składki. Natomiast, tutaj posłowie są obecni na sali, zaszła różnica zdań między posłami SLD. Pan przewodniczący głosował za zmniejszeniem składki, ja przeciw, nasze głosy się podzieliły. Taka była prawda. Rząd nigdy takiej deklaracji nie składał. Natomiast, dla informacji Wysokiej Izby, w głosowaniu nad poprawką pani poseł 16 głosów było za odrzuceniem i 6 głosów za przyjęciem tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#Marszałek">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-338.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-338.2" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 7. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-338.3" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-338.4" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-338.5" who="#Marszałek">Głosowało 390 posłów. Za opowiedziało się 221, przeciw - 164, wstrzymało się 5.</u>
          <u xml:id="u-338.6" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-338.7" who="#Marszałek">W 8. poprawce do art. 15 wnioskodawca proponuje, aby dodać ust. 2 stanowiący, że wobec osób, o których mowa w ust. 1, obowiązuje zakaz zatrudnienia w oparciu o umowę o pracę, umowę zlecenia, umowę o dzieło albo na podstawie innej umowy o podobnym charakterze w funduszu emerytalnym oraz zakładzie ubezpieczeń przez okres 6 miesięcy od chwili zakończenia pracy w komisji lub urzędzie.</u>
          <u xml:id="u-338.8" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-338.9" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-338.10" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 8. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-338.11" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-338.12" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-338.13" who="#Marszałek">Głosowało 401 posłów. Za opowiedziało się 155, przeciw - 243, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-338.14" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-338.15" who="#Marszałek">W 9. poprawce do art. 20 wnioskodawca proponuje, aby dodać ustęp stanowiący, że w sprawach określonych w ust. 1 pkt 1 rzecznikowi przysługują uprawnienia prokuratora w sprawach cywilnych.</u>
          <u xml:id="u-338.16" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-338.17" who="#Marszałek">Pan poseł Czechowski, z prośbą, aby powtórzył ten wariant ostatni, takiego krótkiego, zwartego pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">Bardzo krótko.</u>
          <u xml:id="u-339.1" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jeśli uzbroiliśmy PIU w to, że jest obowiązkowe zrzeszanie się zakładów ubezpieczeń i dwa razy wyższe wpływy ze składek ubezpieczonych, to myślę również, że należy wzmocnić kompetencje rzecznika ubezpieczonych, bo dodane sądownictwo polubowne to za mało, jako że zakłady ubezpieczeń mogą zwyczajnie na taki sposób załatwienia sprawy się nie zgodzić. Rzecznik powinien mieć możliwość samemu wnieść sprawę do sądu, jeśli uzna, że sytuacja poszkodowanego tego wymaga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#Marszałek">Teraz pytanie, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">Pozwoliłoby to na aktywizację rzecznika, który dotychczas jest bierny - i już będzie pytanie - i niewiele robi na rzecz konsumentów. Dlatego ubezpieczeni, którzy znajdą się w potrzebie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#Marszałek">Proszę pytać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">...mogą liczyć, że co najwyżej mogą wnieść sprawę do sądu, która kosztuje. I dlatego połowa pokrzywdzonych takiej sprawy nie wnosi. Wniesienie sprawy do sądu wiąże się z kosztami. Tę sytuację mogłoby zmienić przyznanie rzecznikowi uprawnień prokuratora.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-344">
          <u xml:id="u-344.0" who="#Marszałek">Panie pośle Czechowski...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-345">
          <u xml:id="u-345.0" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">I pytanie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-346">
          <u xml:id="u-346.0" who="#Marszałek">No właśnie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-347">
          <u xml:id="u-347.0" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">Jakie względy nie pozwoliły przyznać rzecznikowi takiego uprawnienia, przez co pozostawiono ubezpieczonych na łasce zakładu ubezpieczeń krajowych i zagranicznych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-348">
          <u xml:id="u-348.0" who="#Marszałek">Panie pośle Czechowski, pan wyraźnie nadużywa sympatii, jaką darzy pana Wysoka Izba.</u>
          <u xml:id="u-348.1" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-349">
          <u xml:id="u-349.0" who="#PosełAnnaFilek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rzecznik ubezpieczonych jest po to, aby bronił przed stosownymi władzami ubezpieczonych, a nie zastępował władzę sądowniczą czy władzę prokuratorską w tym kraju. I tyle mam do powiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-349.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-350">
          <u xml:id="u-350.0" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-350.1" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 9. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-350.2" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-350.3" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-350.4" who="#Marszałek">Głosowało 391 posłów. Za opowiedziało się 37, przeciw - 352, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-350.5" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-350.6" who="#Marszałek">W 10. poprawce do art. 25 ust. 3 wnioskodawca proponuje, aby dodać pkt 6 stanowiący, że w skład Rady Ubezpieczonych wchodzi m.in. przedstawiciel najliczniejszej organizacji emeryckiej.</u>
          <u xml:id="u-350.7" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-350.8" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-350.9" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 10. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-350.10" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-350.11" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-350.12" who="#Marszałek">Głosowało 392 posłów. Za opowiedziało się 344, przeciw - 48, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-350.13" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-350.14" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-350.15" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o nadzorze ubezpieczeniowym i emerytalnym oraz rzeczniku ubezpieczonych w brzmieniu proponowanym przez Komisję Finansów Publicznych, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-350.16" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-350.17" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-350.18" who="#Marszałek">Głosowało 395 posłów. Za opowiedziało się 366, przeciwnych nie było, wstrzymało się 29.</u>
          <u xml:id="u-350.19" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o nadzorze ubezpieczeniowym i emerytalnym oraz rzeczniku ubezpieczonych.</u>
          <u xml:id="u-350.20" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 25. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym (druki nr 585, 1272 i 1272-A) - trzecie czytanie.</u>
          <u xml:id="u-350.21" who="#Marszałek">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji panią poseł Annę Filek.</u>
          <u xml:id="u-350.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-351">
          <u xml:id="u-351.0" who="#PosełSprawozdawcaAnnaFilek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Komisja Finansów Publicznych na swoim posiedzeniu 1 kwietnia br. rozpatrzyła 24 poprawki do rządowego projektu ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym. Z tych 24 poprawek pozytywnie zaopiniowano 16, negatywnie 8, a wszelkie wątpliwości rozstrzygnę w razie pytań. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-351.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-351.2" who="#komentarz">(Głosy z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-352">
          <u xml:id="u-352.0" who="#Marszałek">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-352.1" who="#Marszałek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-352.2" who="#Marszałek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu - w druku nr 1272.</u>
          <u xml:id="u-352.3" who="#Marszałek">Komisja przedstawia jednocześnie wniosek mniejszości oraz poprawki, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-352.4" who="#Marszałek">Informuję, że poprawka 12. została wycofana.</u>
          <u xml:id="u-352.5" who="#Marszałek">W 1. poprawce do art. 2 ust. 3 wnioskodawca proponuje, aby pośrednictwo ubezpieczeniowe w zakresie reasekuracji było wykonywane wyłącznie przez osoby posiadające zezwolenie na wykonywanie działalności brokerskiej w zakresie reasekuracji (brokerów reasekuracyjnych), a nie, jak proponuje komisja, było wykonywane wyłącznie przez brokerów ubezpieczeniowych posiadających takie zezwolenie.</u>
          <u xml:id="u-352.6" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-352.7" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-352.8" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 1. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-352.9" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-352.10" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-352.11" who="#Marszałek">Głosowało 389 posłów. Za opowiedziało się 133, przeciw - 256, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-352.12" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-352.13" who="#Marszałek">W 2. poprawce do art. 3 wnioskodawca proponuje zmianę redakcyjną.</u>
          <u xml:id="u-352.14" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-352.15" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-352.16" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 2. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-352.17" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-352.18" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-352.19" who="#Marszałek">Głosowało 390 posłów. Za opowiedziało się 382, przeciwnych nie było, wstrzymało się 8 posłów.</u>
          <u xml:id="u-352.20" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-352.21" who="#Marszałek">W 3. poprawce do art. 6 wnioskodawca proponuje, aby dodać ust. 2 stanowiący, że nie uważa się za wykonywanie czynności agencyjnych w rozumieniu ustawy uczestniczenia osób zatrudnionych przez ubezpieczającego na podstawie umowy o pracę lub innej umowy o podobnym charakterze w administrowaniu i wykonywaniu zawartych przez ubezpieczającego umów ubezpieczenia grupowego.</u>
          <u xml:id="u-352.22" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-352.23" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-352.24" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 3. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-352.25" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-352.26" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-352.27" who="#Marszałek">Głosowało 394 posłów. Za opowiedziało się 111, przeciw - 278, wstrzymało się 5.</u>
          <u xml:id="u-352.28" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-352.29" who="#Marszałek">W 4. poprawce do art. 7 wnioskodawca proponuje, aby agentem ubezpieczeniowym był wpisany do rejestru agentów ubezpieczeniowych przedsiębiorca, wykonujący działalność agencyjną na podstawie umowy zawartej z zakładem ubezpieczeń lub innym agentem ubezpieczeniowym, upoważnionym przez zakład ubezpieczeń do wykonywania działalności agencyjnej w imieniu lub na rzecz zakładu ubezpieczeń.</u>
          <u xml:id="u-352.30" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-352.31" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-352.32" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 4. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-352.33" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-352.34" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-352.35" who="#Marszałek">Głosowało 394 posłów. Za opowiedziało się 161, przeciw - 232, wstrzymała się 1 osoba.</u>
          <u xml:id="u-352.36" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-352.37" who="#Marszałek">W 5. poprawce wnioskodawca proponuje, aby art. 8 stanowił, że działalność agencyjna powinna być wykonywana z zachowaniem staranności określonej w art. 355 § 2 Kodeksu cywilnego oraz dobrych obyczajów.</u>
          <u xml:id="u-352.38" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-352.39" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-352.40" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 5. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-352.41" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-352.42" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-352.43" who="#Marszałek">Głosowało 398 posłów. Za opowiedziało się 394, przeciw - 1, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-352.44" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-352.45" who="#Marszałek">W poprawkach: 6. lit. a i b do art. 11 ust. 2 i 3 oraz 21. lit., od a do c, wnioskodawca proponuje, aby przepisy te dotyczyły agentów ubezpieczeniowych wykonujących czynności agencyjne na rzecz więcej niż jednego zakładu ubezpieczeń w zakresie tego samego działu ubezpieczeń, zgodnie z załącznikiem do ustawy o działalności ubezpieczeniowej.</u>
          <u xml:id="u-352.46" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami będziemy głosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-352.47" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-352.48" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-352.49" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek: 6. lit. a i b oraz 21. lit. od a do c, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-352.50" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-352.51" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-352.52" who="#Marszałek">Głosowało 399 posłów. Za opowiedziało się 393, przeciw - 1, wstrzymało się 5.</u>
          <u xml:id="u-352.53" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-352.54" who="#Marszałek">W 7. poprawce do art. 11 ust. 8 wnioskodawca proponuje, aby minister właściwy do spraw instytucji finansowych wydał rozporządzenie, o którym mowa w tym przepisie po przeprowadzeniu konsultacji ze środowiskiem agentów ubezpieczeniowych oraz po zasięgnięciu opinii Polskiej Izby Ubezpieczeń.</u>
          <u xml:id="u-352.55" who="#Marszałek">W 13. poprawce do art. 20 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby minister właściwy do spraw instytucji finansowych wydał rozporządzenie, o którym mowa w tym przepisie, po przeprowadzeniu konsultacji ze środowiskiem brokerów ubezpieczeniowych, a nie, jak proponuje komisja, po zasięgnięciu opinii ogólnopolskiej organizacji brokerów i Polskiej Izby Ubezpieczeń.</u>
          <u xml:id="u-352.56" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami będziemy głosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-352.57" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-352.58" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-352.59" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek: 7. i 13., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-352.60" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-352.61" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-352.62" who="#Marszałek">Głosowało 402 posłów. Za opowiedziało się 153, przeciw - 249, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-352.63" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-352.64" who="#Marszałek">W 8. poprawce do art. 12 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby zakład ubezpieczeń udzielał agentowi ubezpieczeniowemu upoważnionemu do zawierania w jego imieniu umów ubezpieczenia, w formie pisemnej pod rygorem nieważności, pełnomocnictwa do dokonywania czynności agencyjnych w imieniu tego zakładu.</u>
          <u xml:id="u-352.65" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-352.66" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-352.67" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 8. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-352.68" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-352.69" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-352.70" who="#Marszałek">Głosowało 402 posłów. Za opowiedziało się 401, przeciw - 1, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-352.71" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-352.72" who="#Marszałek">W 9. poprawce do art. 13 ust. 1 pkt 4 wnioskodawca proponuje, aby agent ubezpieczeniowy był obowiązany m.in. powiadomić klienta, czy działa na rzecz jednego czy wielu zakładów ubezpieczeń i na żądanie klienta poinformować go o nazwach zakładów ubezpieczeń, na rzecz których wykonuje działalność agencyjną.</u>
          <u xml:id="u-352.73" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-352.74" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-352.75" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 9. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-352.76" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-352.77" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-352.78" who="#Marszałek">Głosowało 398 posłów. Za opowiedziało się 393, przeciw - 5, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-352.79" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-352.80" who="#Marszałek">W poprawkach: 10. do art. 13 ust. 1 polegającej na dodaniu punktu oraz 15. do art. 24 ust. 1 polegającej na dodaniu punktu wnioskodawca proponuje, aby agent ubezpieczeniowy i broker ubezpieczeniowy byli obowiązani do doskonalenia umiejętności zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-352.81" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami będziemy głosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-352.82" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-352.83" who="#Marszałek">Ich przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość wniosku mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-352.84" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-352.85" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek: 10. i 15., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-352.86" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-352.87" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-352.88" who="#Marszałek">Głosowało 400 posłów. Za opowiedziało się 398, przeciw - 1, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-352.89" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-352.90" who="#Marszałek">W 11. poprawce wnioskodawca proponuje, aby po art. 15 dodać artykuły stanowiące o warunkach wykonywania działalności agencyjnej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez agentów ubezpieczeniowych, mających siedzibę lub miejsce zamieszkania w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej oraz o warunkach wykonywania przez agentów ubezpieczeniowych działalności agencyjnej na terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-352.91" who="#Marszałek">Z poprawką tą łączy się poprawka 24. do art. 49, w której wnioskodawca proponuje, aby dodawane artykuły stosowało się od dnia uzyskania członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-352.92" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami będziemy głosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-352.93" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-352.94" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-352.95" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek: 11. i 24., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-352.96" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-352.97" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-352.98" who="#Marszałek">Głosowało 400 posłów. Za opowiedziało się 377, przeciw - 23, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-352.99" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-352.100" who="#Marszałek">13. poprawkę już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-352.101" who="#Marszałek">W 14. poprawce lit. a i b do art. 24 wnioskodawca proponuje, aby: ust. 1 stanowił, że broker ubezpieczeniowy jest obowiązany przed zawarciem umowy ubezpieczenia udzielić na piśmie porady opartej na wszechstronnej i rzetelnej analizie dostępnych ofert ubezpieczenia, wystarczającej do opracowania rekomendacji najwłaściwszej umowy ubezpieczenia oraz pisemnie wyjaśnić podstawy, na których opiera się rekomendacja, a także aby dodać punkt stanowiący, że broker ubezpieczeniowy jest obowiązany poinformować zleceniodawcę, przy pierwszej czynności, o posiadanych akcjach zakładu ubezpieczeń uprawniających do co najmniej 10% głosów na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy oraz w przypadku brokera będącego osobą prawną o akcjach lub udziałach brokera posiadanych przez zakład ubezpieczeń uprawniających do co najmniej 10% głosów na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy lub udziałowców.</u>
          <u xml:id="u-352.102" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-352.103" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-352.104" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 14. poprawki lit. a i b, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-352.105" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-352.106" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-352.107" who="#Marszałek">Głosowało 398 posłów. Za opowiedziało się 381, przeciw - 15, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-352.108" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-352.109" who="#Marszałek">15. poprawkę już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-352.110" who="#Marszałek">Wniosek mniejszości stał się bezprzedmiotowy.</u>
          <u xml:id="u-352.111" who="#Marszałek">W 16. poprawce do art. 26 wnioskodawca proponuje, aby dodać ust. 7, stanowiący, że minister właściwy do spraw instytucji finansowych określa, w drodze rozporządzenia, treść i formę dokumentu zawierającego zezwolenie na wykonywanie działalności brokerskiej, z uwzględnieniem w szczególności danych osobowych osoby fizycznej, która otrzymała zezwolenie, nazwy, pod którą osoba ta prowadzi działalność gospodarczą, a w przypadku osoby prawnej określenia firmy i siedziby, a także trybu postępowania w przypadku utraty dokumentu zezwolenia przez brokera.</u>
          <u xml:id="u-352.112" who="#Marszałek">Z poprawką tą łączy się 17. poprawka polegająca na skreśleniu art. 27 i 28.</u>
          <u xml:id="u-352.113" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-352.114" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-352.115" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-352.116" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek: 16. i 17., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-352.117" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-352.118" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-352.119" who="#Marszałek">Głosowało 396 posłów. Za opowiedziało się 44, przeciw - 350, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-352.120" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-352.121" who="#Marszałek">W 18. poprawce do art. 34 ust. 5 wnioskodawca proponuje, aby osoba przystępująca do egzaminu miała obowiązek uiszczenia opłaty egzaminacyjnej, a nie - jak proponuje komisja - ponosiła opłatę egzaminacyjną.</u>
          <u xml:id="u-352.122" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-352.123" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-352.124" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 18. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-352.125" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-352.126" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-352.127" who="#Marszałek">Głosowało 392 posłów. Za opowiedziało się 125, przeciw - 257, wstrzymało się 10.</u>
          <u xml:id="u-352.128" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-352.129" who="#Marszałek">W 19. poprawce lit. od a do c do art. 35 ust. 5 i polegającej na dodaniu ust. 6 i 7 wnioskodawca proponuje m.in., aby określić zakres informacji udzielanych z rejestru agentów ubezpieczeniowych i rejestru brokerów ubezpieczeniowych, a także aby minister właściwy do spraw instytucji finansowych określił, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady i tryb prowadzenia rejestru pośredników ubezpieczeniowych, a także sposób udostępniania informacji z tego rejestru, uwzględniając w szczególności konieczność zapewnienia sprawnego funkcjonowania rejestru.</u>
          <u xml:id="u-352.130" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-352.131" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-352.132" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 19. poprawki lit. od a do c, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-352.133" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-352.134" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-352.135" who="#Marszałek">Głosowało 392 posłów. Wszyscy byli za.</u>
          <u xml:id="u-352.136" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-352.137" who="#Marszałek">W 20. poprawce lit. a i b do art. 37 ust. 2 i 4 wnioskodawca proponuje m.in., aby organ nadzoru mógł odmówić wpisu do rejestru agentów ubezpieczeniowych, jeżeli osoby fizyczne, przy pomocy których mają być wykonywane czynności agencyjne, nie spełniają wymogów określonych w art. 9 ust. 1, a w przypadku przedsiębiorcy wykonującego działalność agencyjną jako działalność uzupełniającą do podstawowej działalności gospodarczej - jeżeli działalność agencyjna jest lub będzie wykonywana z naruszeniem warunków określonych w art. 10.</u>
          <u xml:id="u-352.138" who="#Marszałek">W 22. poprawce do art. 39 ust. 3 wnioskodawca proponuje analogiczną zmianę dotyczącą wpisu zmian do rejestru agentów ubezpieczeniowych.</u>
          <u xml:id="u-352.139" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami będziemy głosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-352.140" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-352.141" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-352.142" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek: 20. lit. a i b i 22., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-352.143" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-352.144" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-352.145" who="#Marszałek">Głosowało 391 posłów. Wszyscy byli za.</u>
          <u xml:id="u-352.146" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-352.147" who="#Marszałek">21. poprawkę już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-352.148" who="#Marszałek">W 23. poprawce wnioskodawca proponuje, aby dodać nowy rozdział 5a „Zmiany w przepisach obowiązujących” zawierający zmiany do załącznika do ustawy o opłacie skarbowej.</u>
          <u xml:id="u-352.149" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-352.150" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-352.151" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 23. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-352.152" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-352.153" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-352.154" who="#Marszałek">Głosowało 393 posłów. Za opowiedziało się 358, przeciw - 33, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-352.155" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-352.156" who="#Marszałek">Poprawkę 24. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-352.157" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-352.158" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Finansów Publicznych, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-352.159" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-352.160" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-352.161" who="#Marszałek">Głosowało 396 posłów. Za opowiedziało się 390, przeciw - 1, wstrzymało się 5.</u>
          <u xml:id="u-352.162" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o pośrednictwie ubezpieczeniowym.</u>
          <u xml:id="u-352.163" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 26. porządku dziennego: Przedstawiony przez Prezydium Sejmu projekt uchwały w sprawie ustalenia terminu posiedzenia Sejmu (druk nr 1507).</u>
          <u xml:id="u-352.164" who="#Marszałek">Wysoka Izbo! Przypominam, że Prezydium Sejmu wyznaczyło posiedzenie Sejmu na dzień 17 kwietnia 2003 r. Propozycja ta wynika z określonego ustawą o referendum ogólnokrajowym kalendarza czynności referendalnych. W przypadku bowiem zarządzenia referendum na dzień 8 czerwca 2003 r. względnie na 7–8 czerwca 2003 r. ważne czynności referendalne powinny być wykonane najpóźniej do dnia 29 względnie 28 kwietnia 2003 r. Czynności tych dokonują rady gmin pracujące w systemie posiedzeń zwoływanych z odpowiednim wyprzedzeniem.</u>
          <u xml:id="u-352.165" who="#Marszałek">Wobec podtrzymywanych na Konwencie Seniorów przez przedstawicieli niektórych klubów zastrzeżeń co do posiedzenia Sejmu w dniu 17 kwietnia 2003 r. Prezydium Sejmu podjęło decyzję o przedłożeniu Wysokiej Izbie projektu uchwały w sprawie ustalenia terminu posiedzenia Sejmu. W projekcie tym Prezydium Sejmu proponuje, aby Wysoka Izba ustaliła 17 kwietnia 2003 r. dniem posiedzenia Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-352.166" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu zaproponowało, by projekt uchwały rozpatrzyć w jednym czytaniu oraz aby przystąpić do głosowania nad projektem uchwały bez dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-352.167" who="#Marszałek">Wobec propozycji przystąpienia do głosowania bez dyskusji zgłoszono sprzeciw.</u>
          <u xml:id="u-352.168" who="#Marszałek">Propozycję tę poddam zatem pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-352.169" who="#Marszałek">W przypadku jej odrzucenia rozstrzygniemy o długości dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-352.170" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-352.171" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem propozycji przystąpienia do głosowania nad projektem uchwały bez dyskusji, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-352.172" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-352.173" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-352.174" who="#Marszałek">Głosowało 393 posłów. Za opowiedziało się 268, przeciw - 118, wstrzymało się 7.</u>
          <u xml:id="u-352.175" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-352.176" who="#Marszałek">Przystępujemy zatem do głosowania nad całością projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-352.177" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu uchwały w sprawie ustalenia terminu posiedzenia Sejmu, w brzmieniu przedłożenia zawartego w druku nr 1507, czyli na 17 kwietnia, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-352.178" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-352.179" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-352.180" who="#Marszałek">Głosowało 395 posłów. Za opowiedziało się 276, przeciw - 112, wstrzymało się 7.</u>
          <u xml:id="u-352.181" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm podjął uchwałę w sprawie ustalenia terminu posiedzenia Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-352.182" who="#Marszałek">Przed przerwą jeszcze komunikacik. Wspólne posiedzenie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi odbędzie się 2 godziny po zakończeniu debaty nad punktem 21. porządku dziennego w sali nr 14.</u>
          <u xml:id="u-352.183" who="#Marszałek">Jeszcze raz przypominam, że posiedzenie Klubu Parlamentarnego Unii Pracy odbędzie się w dniu dzisiejszym bezpośrednio po głosowaniach, czyli zaraz, w biurze klubu, pokój nr 143.</u>
          <u xml:id="u-352.184" who="#Marszałek">5 minut przerwy, a potem kontynuujemy obrady.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-353">
          <u xml:id="u-353.0" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 19 min 50 do godz. 19 min 54)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-354">
          <u xml:id="u-354.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-354.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 21. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o poselskich projektach ustaw o obrocie ziemią rolną, o obrocie nieruchomościami rolnymi i dzierżawie rolniczej oraz o zmianie niektórych ustaw oraz o rządowym projekcie ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego państwa oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-354.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Romualda Ajchlera oraz rozpoczął dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-354.3" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Obecnie kontynuujemy zadawanie pytań.</u>
          <u xml:id="u-354.4" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Jako pierwszy po przerwie pytanie zada pan poseł Ryszard Stanibuła.</u>
          <u xml:id="u-354.5" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-355">
          <u xml:id="u-355.0" who="#PosełRyszardStanibuła">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym zapytać pana ministra i pana posła sprawozdawcę (jest na sali? - nie widzę): Czy obecny projekt sprawozdania z druku nr 1497 jest wystarczający do właściwej ochrony gospodarstw rodzinnych i oczekiwanego kształtowania ustroju rolnego? Chodzi o oczekiwania, jakie pokładają w tej ustawie nasi rolnicy. Dlaczego w ustawie zniesiono nadzór administracyjno-prawny, zmieniono definicję gospodarstwa rodzinnego? Dlaczego i na jakiej podstawie zwiększono normę obszarową aż do 500 ha, skoro średnia w Unii Europejskiej wynosi 25 ha? Dlaczego zniesiono zezwolenie ministra rolnictwa na rzecz przeniesienia własności wraz z opinią izb rolniczych? Dlaczego zlikwidowano wiele dotychczasowych przepisów, m.in. nie uwzględniono prawa pierwokupu ziemi? Dlaczego brak jest właściwych i oczekiwanych rozwiązań kredytowych? Czy w takiej postaci ten projekt jest choćby w części kompatybilny z rozwiązaniami przyjętymi we Francji, Danii i innych krajach Europy? Pytam wprost: Czy projekt ustawy zabezpiecza we właściwy sposób interesy polskich gospodarstw rodzinnych, czy interesy obcokrajowców i dzierżawców wielohektarowych, czy tych, którzy posiadają bardzo duży kapitał? Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-355.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-356">
          <u xml:id="u-356.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-356.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Kolejne pytanie zada pan poseł Andrzej Grzyb.</u>
          <u xml:id="u-356.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-357">
          <u xml:id="u-357.0" who="#PosełAndrzejGrzyb">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie zarówno do posła sprawozdawcy, jak i do strony rządowej. Podkreślamy we wszystkich ustawach, które mają charakter ustaw korporacyjnych, związanych z samorządami, rolę samorządów. W związku z tym mam pytanie: Dlaczego wyłączono samorząd rolniczy z procesu opiniowania zmian własnościowych w rolnictwie? Czyżby samorząd adwokatów, notariuszy, lekarzy, pielęgniarek i położnych był w swoich sprawach, w zakresie szkolenia, kształcenia itd., znakomitym samorządem, który zasługuje na zaufanie, że może opiniować pewne procesy, które dzieją się w tym środowisku zawodowym, natomiast samorząd rolniczy, który żeśmy utworzyli, nie ma takich praw? Oto ustawodawca, oto rząd nie popiera tych kompetencji, które samorząd zawodowy rolników mógłby uzyskać. Czyżby ten samorząd był potrzebny tylko po to, żeby ewentualnie wyrażać opinie w określonych sprawach polityki rolnej, które nie mają obowiązującego znaczenia, natomiast tu nie dajemy mu kompetencji? Czy również, tak jak zostało przyjęte w sprawozdaniu, strona rządowa popiera to, żeby ograniczać prawa samorządu zawodowego?</u>
          <u xml:id="u-357.1" who="#PosełAndrzejGrzyb">Sprawa druga. Czy ustawa, w rozumieniu rządu, w rozumieniu posła sprawozdawcy, uwzględnia potrzeby społeczne polskiej wsi, zważywszy na to, że zaproponowana norma obszarowa 500 ha przecież de facto rozwarstwia polską wieś i to w sposób absolutnie nieprzystający do aktualnych jej potrzeb? Czy sprawozdawca i strona rządowa mają rozpoznanie, ile jest gospodarstw, które będą spełniały tę normę około kilkuset hektarów? Czy ta opozycja 10 tys. gospodarstw do prawie 1,5 czy 2 mln gospodarstw, które w chwili obecnej istnieją, to jest ta propozycja, którą w tej chwili przedstawiamy jako propozycję ustrojową dla polskiej wsi? Czy ona jest właściwa? Chciałbym zapytać: Jakie są powody, istotne powody, ustalenia tak wysokiej normy obszarowej? Powołujemy się na prawo unijne. Średnia gospodarstwa unijnego to jest 19,4 ha. Największa średnia gospodarstwa jest w Anglii, bo 69 ha, we Francji 44, w Austrii 16, w Portugalii nieco powyżej 9, w Polsce również ponad 9 ha, ale już we Włoszech i w Grecji jest to niespełna 6 i parę dziesiątych hektara. W związku z tym do którego modelu my dążymy przez ustalanie tej normy powierzchniowej? Czy dążymy do modelu europejskiego, czy dążymy do modelu, który jest modelem australijskim, nowozelandzkim czy amerykańskim? Wydaje się, że tutaj nie ma odpowiedzi, w sprawozdaniu sprawozdawcy ja przynajmniej tej odpowiedzi nie słyszałem.</u>
          <u xml:id="u-357.2" who="#PosełAndrzejGrzyb">Kolejne pytanie. To już jest pytanie do rządu. Czy w ślad za tak ustalonymi normami obszarowymi rząd przewiduje zdywersyfikowanie pomocy publicznej państwa dla gospodarstw rolnych? Bo skoro są zaproponowane tak daleko idące różnice, to wobec tego powinny istnieć inne elementy natury ekonomicznej, które będą dywersyfikowały wspieranie gospodarstw rolnych w Polsce w zależności od ich wielkości, tak iżby rzeczywiście norma gospodarstwa rolnego nie była normą fizycznego obszaru gospodarstwa, ale jego siły ekonomicznej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-357.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-358">
          <u xml:id="u-358.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-358.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę pana posła Antoniego Mężydłę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-359">
          <u xml:id="u-359.0" who="#PosełAntoniMężydło">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam kilka pytań do pana posła sprawozdawcy i do przedstawicieli rządu.</u>
          <u xml:id="u-359.1" who="#PosełAntoniMężydło">Panie pośle, pan swoim dzisiejszym wystąpieniem wprowadził mnie w stan wielkiego zdumienia. Uzasadniając sprawozdanie obydwu komisji, głównie jeśli chodzi o przełomową zmianę w tym projekcie ustawy, pan powoływał się głównie na niekonstytucyjność zapisów. Ale przecież to pan i pańskie ugrupowanie głównie w pierwszym okresie prac w podkomisji bardzo mocno przeforsowywaliście te niekonstytucyjne zapisy razem z posłami PSL. Gdy zmienił się minister rolnictwa, pan przyjął opcję przeciwną, wprowadzając przepisy konstytucyjne, ale niemające charakteru kształtującego ustrój rolnego. Dzisiaj swoboda i wolność, tak wielka liberalizacja, do czego również pan i pana ugrupowanie się przyczyniliście, wypaczyły całkowicie charakter tej ustawy. Dzisiaj mamy bardzo liberalną ustawę - i nie wiem, zastanawiam się nad tym, czy ma w ogóle sens wprowadzanie takiej ustawy - ale konstytucyjną. W ogóle wie pan co, zastanawia mnie to, panie pośle, czy SLD, duże ugrupowanie polityczne, nie ma żadnego programu rolnego. Ja uważam, że w kwestiach ustroju rolnego powinno istnieć porozumienie nawet ponad podziałami politycznymi. Ale duże ugrupowania powinny mieć tu własne zdanie. Ugrupowanie SLD zachowuje się jak chorągiewka - jak jest minister PSL-owski, to popiera taką koncepcję ustroju rolnego, jak się zmienia na SKL-owskiego, to zupełnie przeciwną.</u>
          <u xml:id="u-359.2" who="#PosełAntoniMężydło">Mam kilka pytań do pana posła sprawozdawcy. Czy jest w ogóle sens uchwalania ustawy w takim brzmieniu? Czy ona ma tylko charakter propagandowy? W jaki sposób chroni ta ustawa polską ziemię przed wykupem przez cudzoziemców? Panie pośle, czy pan potrafi mi wskazać w tym projekcie ustawy, że w jakimkolwiek punkcie ona przynajmniej w jakiś sposób utrudnia on kupowanie polskiej ziemi cudzoziemcom? Być może rząd nie ma możliwości - tu już bym się zwracał do przedstawicieli rządu, skoro intelektualnych możliwości nie ma w rządzie, bo myśmy prosili o skorygowanie tych poprawek w kwestiach, w których ta ustawa była niekonstytucyjna, takich propozycji nie dostaliśmy - intelektualnych dzisiaj do wprowadzenia ustroju rolnego. Być może dopiero nowe dyrektywy unijne będą kształtowały w Polsce ustrój rolny. Ale trzeba się nad tym zastanowić. Nie wiem, czy jest w ogóle sens dzisiaj chronić chłopską ziemię, bo ziemia jest ona dzisiaj dobrze chroniona traktatem akcesyjnym, bo 12-letni okres przejściowy w traktacie akcesyjnym na dzisiaj naprawdę dobrze chroni polską ziemię, tę chłopską. Natomiast problem jest z ziemią, która jest we władaniu Agencji Rolnej Skarbu Państwa, bo już dzisiaj są ogromne problemy, ta ziemia jest wykupywana przez cudzoziemców. 3-letni okres przejściowy dla ziemi dzierżawionej absolutnie nie zabezpiecza jej przed wykupem, w momencie wejścia do Unii część tej ziemi zostanie wykupiona. I czy, panie ministrze, nie należy się zastanowić nad problemem, w jaki sposób dzisiaj, jeszcze przed wejściem do Unii Europejskiej, rozdysponować tę ziemię wśród polskich chłopów, a przynajmniej dać im możliwości zakupu, bo dzisiaj chłopi nie mają nawet możliwości zakupu ziemi z Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-360">
          <u xml:id="u-360.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-360.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę pana posła Grzegorza Górniaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-361">
          <u xml:id="u-361.0" who="#PosełGrzegorzGórniak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do pana ministra. Mówi się dużo o tym, że agencja rolna wstrzymuje przetargi na ziemię ze względu na zabużan, bo jak wiadomo, dzisiaj sądy nakazują ministrowi skarbu wypłatę odszkodowania za pozostawione mienie. I mam pytanie: Kiedy zabużanie będą mogli nabywać ziemię od agencji w zamian za pozostawione mienie i czy rząd w tej sprawie coś robi? Kiedy w końcu będą podjęte jakieś konkretne decyzje w sprawie zabużan? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-361.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-362">
          <u xml:id="u-362.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-362.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Kolejne pytanie zada pan poseł Zbigniew Sosnowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-363">
          <u xml:id="u-363.0" who="#PosełZbigniewSosnowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Czy zechciałby pan wyjaśnić polskim rolnikom, co będzie oznaczało dla nich nieprzyjęcie 2. wniosku mniejszości zgłoszonego przez posłów Polskiego Stronnictwa Ludowego? Jeśli nie będzie tej poprawki, to czy polski rolnik będzie mógł kupić chociaż jeden hektar ziemi w celu powiększenia swojego gospodarstwa od tego, kto dzierżawi obecnie nawet kilka tysięcy hektarów, a nie będzie chciał wyrazić zgody na sprzedaż? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-363.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-364">
          <u xml:id="u-364.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-364.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę pana posła Bogdana Pęka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-365">
          <u xml:id="u-365.0" who="#PosełBogdanPęk">Panie marszałku, mam pytania do rządu. Będą to pytania dotyczące ekspertyz. Co prawda człowieka przedstawiającego ekspertyzę, o której chcę powiedzieć, nie ma tutaj na sali, ale, jak sądzę, pan minister go tutaj zaraz zręcznie zastąpi.</u>
          <u xml:id="u-365.1" who="#PosełBogdanPęk">Otóż mam w ręku ekspertyzę sygnowaną przez sekretarza Komitetu Integracji Europejskiej panią prof. Danutę Hübner, a podpisaną przez podsekretarza stanu w tymże komitecie pana Jarosława Pietrasa, z dnia 2 kwietnia 2003 r. przekazaną panu Romualdowi Ajchlerowi, posłowi na Sejm. W tej ekspertyzie czytamy między innymi w treści opinii o zgodności z prawem europejskim ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego państwa: nie ma natomiast wpływu termin uchwalenia ani wejścia w życie tej ustawy, innymi słowy, nie ma imperatywnych terminów dla uchwalenia lub wejścia w życie ustawy związanych z procedurą ratyfikacji traktatu akcesyjnego lub w jakikolwiek inny sposób ze wstąpieniem Polski do Unii Europejskiej. Podpisano: Jarosław Pietras.</u>
          <u xml:id="u-365.2" who="#PosełBogdanPęk">W dokumencie sejmowym, druk nr 1497 - pan minister słucha, jak sądzę, tak? - który jest sprawozdaniem Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o poselskich projektach ustaw o obrocie ziemią rolną etc., w części końcowej mamy załącznik sygnowany przez sekretarza Komitetu Integracji Europejskiej panią Hübner skierowany do przewodniczącego komisji rolnictwa Wojciecha Mojzesowicza, podpisany również przez pana Jarosława Pietrasa, podsekretarza stanu w tymże komitecie, w którym czytamy między innymi: Jednocześnie strona polska zobowiązała się nie pogarszać sytuacji podmiotów pochodzących z Unii w porównaniu z podmiotami polskimi bardziej, niż to wynika z prawa polskiego obowiązującego w dniu podpisania traktatu akcesyjnego, co ma nastąpić w dniu 16 kwietnia”.</u>
          <u xml:id="u-365.3" who="#PosełBogdanPęk">I teraz mam proste pytanie: Kiedy pan Pietras mówi prawdę - w tym pierwszym dokumencie czy w tym drugim? I jaki jest stan faktyczny, bo jeżeli ta ustawa, o którą dzisiaj toczymy tak gorący spór, zostanie uchwalona po dniu 16, czyli po dniu podpisania traktatu, to chcemy wiedzieć, czy ma sens taki wysiłek - bo była wstrzymywana przez wiele miesięcy - i czy w ogóle nie jest to tylko zasłona dymna mająca ewentualnie usprawiedliwić zachowania prounijne niektórych klubów parlamentarnych, które wcześniej zbłądziły? To jest pytanie kluczowe, bo z niego musi wynikać cała reszta.</u>
          <u xml:id="u-365.4" who="#PosełBogdanPęk">I bardzo krótkie pytanie drugie. Powtórzę pytanie, które tu już padło. Jakie zapisy w tej ustawie - abstrahując już od tamtej zasady, która moim zdaniem wykluczałaby jakąkolwiek ochronę, gdyby była zapisana, jeżeli zostałaby uchwalona po 16 - wzmacniają ochronę polskiej ziemi w stosunku do zapisów obecnych, traktatowych czy innych? Konkretnie, jakie?</u>
          <u xml:id="u-365.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-366">
          <u xml:id="u-366.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-366.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Kolejne pytanie zada pan poseł Antoni Macierewicz, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-367">
          <u xml:id="u-367.0" who="#PosełAntoniMacierewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po pytaniach pana posła Pęka trudno jest zadawać ważne pytania dalej, ale jedno wydaje mi się dosyć istotne. Ja przyznam się szczerze, że od początku tej debaty nie rozumiem - i chciałbym się tego dowiedzieć - dlaczego w żadnym z tych projektów nie ma tak fundamentalnego i naturalnego warunku, jak władanie przez nabywcę, i w związku tym przez przyszłego rolnika polskiego, bez względu na to, z jakiego kraju by pochodził, językiem polskim. Powiem szczerze, że to jest dla mnie pewna tajemnicza historia, bo starałem się dosyć dobrze odrabiać lekcje w Komisji Europejskiej zarówno w poprzedniej kadencji, jak i w tej, i oczywiście może nie mam jasności, bo te blisko 6 tys. stron może sprawić, iż gdzieś mi coś umknęło, ale nie zauważyłem, aby Unia Europejska stawiała taką barierę, to znaczy aby mówiła, że nie wolno wprowadzić jako zastrzeżenia wymogu władania językiem polskim. Są różne inne elementy, które Unia Europejska eliminuje, ale tego akurat nie. W związku z tym chciałbym się dowiedzieć od rządu, dlaczego nie wprowadził takiego obowiązku. Jednak, panie marszałku, aby nie polegać wyłącznie na odpowiedzi rządu, któremu się zdarzają różne problemy i omyłki, na wszelki wypadek w imieniu Ruchu Katolicko-Narodowego zgłaszam poprawkę do art. 6, polegającą na dodaniu w nim ust. 3 w brzmieniu następującym: ta osoba, która legitymuje się poświadczeniem znajomości języka polskiego zgodnie z wymogami ustawy o języku polskim. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-367.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-368">
          <u xml:id="u-368.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-368.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">I proszę pana posła Benedykta Sucheckiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-369">
          <u xml:id="u-369.0" who="#PosełBenedyktSuchecki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytania w związku z wątpliwościami dotyczącymi wykształcenia i kwalifikacji rolnika. Już od ponad 30 lat mówimy, że rolnik XXI wieku ma być wykształcony, o szerokiej wiedzy na temat produkcji rolniczej, o wykształceniu ekonomicznym i szerokiej znajomości problematyki ochrony środowiska. W projekcie ustawy zapisano, że ma mieć wykształcenie zasadnicze, stąd też moje olbrzymie wątpliwości co do tego zapisu.</u>
          <u xml:id="u-369.1" who="#PosełBenedyktSuchecki">Druga sprawa. Kwestia scaleń jest zapisana w ustawie adekwatnie do tego, jak powinno być, niemniej jednak chciałbym powiedzieć, że w dalszym ciągu na terenach atrakcyjnych rekreacyjnie następują podziały gospodarstw rolnych. Co w związku z tą sytuacją? Co dalej z tymi podziałami? Podobnie na terenach atrakcyjnych pod względem przemysłowym. Co z tymi podziałami?</u>
          <u xml:id="u-369.2" who="#PosełBenedyktSuchecki">I ostatnia sprawa, o której wspomniał poseł Platformy Obywatelskiej: czy rolnikiem jest elektronik, który produkuje, skoro był opisywany w środkach masowego przekazu, w publikatorach jako producent trzody chlewnej? Chodzi tutaj o konkretny przykład, rzeczywiście był taki rolnik w gminie Jaktorów, w powiecie Grodzisk Mazowiecki, pan Łosiak, który jest elektronikiem, a zajmował się produkcją trzody chlewnej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-369.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-370">
          <u xml:id="u-370.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-370.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę pana posła Krzysztofa Jurgiela. Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-370.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">W takim razie proszę pana posła Stanisława Duliasa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-371">
          <u xml:id="u-371.0" who="#PosełStanisławDulias">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projektem ustawy wprowadza się Agencję Nieruchomości Rolnej. Uważam, że powołanie nowej agencji, wprowadzenie nowej nazwy otwiera furtkę do likwidacji dotychczasowej Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa bez rozliczenia i bez konsekwencji. Wprowadzając do ustawy pojęcie Agencji Nieruchomości Rolnej, której jeszcze nie ma w Polsce, jest co najmniej zastanawiające. Czy w ogóle mamy takie prawo? W związku z tym mam też pytanie: Jakie konsekwencje prawne będą związane ze zmianą nazwy Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa na Agencja Nieruchomości Rolnej? Pomimo prób nie udało mi się zdobyć w tej sprawie bliższych wyjaśnień, dlatego też pytam. Czy powołanie nowej agencji jest równoznaczne z rozgrzeszeniem tej pierwszej, wobec której przez minione lata nazbierało się dość dużo zastrzeżeń? Przede wszystkim chodzi tu o rozliczenie jej z głównego zadania, związanego z zagospodarowaniem kolosalnego majątku po PGR-ach. I drugie pytanie. Jakie uprawnienia przy dzierżawie gruntów z agencji będą miały grupy producenckie? Według ustawy nie mają one tam całkowitego zapewnienia, tak jak to jest w przypadku spółdzielni produkcyjnych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-372">
          <u xml:id="u-372.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-372.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Ostatnie pytanie zada pan poseł Ryszard Maraszek.</u>
          <u xml:id="u-372.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-373">
          <u xml:id="u-373.0" who="#PosełRyszardMaraszek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam dwa pytania do pana ministra. Pierwsze dotyczy gospodarstw rolnych, których powierzchnia przekracza 500 ha. Czy tym gospodarstwom będą przysługiwały dopłaty bezpośrednie z Unii Europejskiej?</u>
          <u xml:id="u-373.1" who="#PosełRyszardMaraszek">Drugie pytanie odnosi się do możliwości realizacji przez Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa uprawnień związanych z mieniem zabużańskim. Uprawnienia te posiada 87 tys. repatriantów i jest to kwota ponad 13 mld zł, co oznaczałoby zabezpieczenie dla Zabużan ok. 3 mln ha gruntów. Problem ten jest o tyle ważny, że Trybunał Konstytucyjny swoim wyrokiem w dniu 19 grudnia ub.r. umożliwił Zabużanom nabywanie nieruchomości Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Według mojej wiedzy agencja nie jest na to przygotowana, a ostatnie wyroki sądów w sprawie rekompensat za mienie pozostawione na Wschodzie uwalniają nową falę roszczeń, za które powinien zapłacić skarb państwa. Ok. 150 osób złożyło już pozwy w Europejskim Trybunale Praw Człowieka przeciwko naszemu krajowi. Co w tej sytuacji zamierza zrobić rząd? Czy będą i ewentualnie kiedy propozycje ustawowego uregulowania tej sprawy? Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-373.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-374">
          <u xml:id="u-374.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-374.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">To było już ostatnie zapytanie.</u>
          <u xml:id="u-374.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o udzielenie odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-374.3" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">W pierwszej kolejności odpowie pan minister Wojciech Olejniczak, sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi.</u>
          <u xml:id="u-374.4" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-375">
          <u xml:id="u-375.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-375.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie i Panowie Posłowie! Pytań było bardzo wiele. Można je podzielić, jedną ich grupę stanowią te ogólne, dotyczące ogólnego podejścia rządu do przedstawionej dzisiaj przez pana posła sprawozdawcę ustawy. Trzeba powiedzieć - pan poseł sprawozdawca oczywiście o tym mówił - że projekt ustawy skierowany do Sejmu przez rząd różni się od tego, nad którym dzisiaj debatujemy, gdyż posłowie wnieśli wiele poprawek podczas prac podkomisji i komisji.</u>
          <u xml:id="u-375.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Niemniej jednak oczywiście zamierzam się ustosunkować do tego obecnego. Na pytania z zakresu, czy rząd w tej ustawie widzi zabezpieczenie interesów przede wszystkim polskich rolników, odpowiedź jest jednoznaczna: oczywiście ustawa w tym kształcie zabezpiecza przede wszystkim interesy polskiego rolnika, interesy mieszkańca polskiej wsi poprzez konkretne zapisy. Myślę tu o regulacji, że prawo do kupna w pierwszej kolejności, pierwszeństwo kupna mają ci mieszkańcy wsi, którzy mieszkają na terenie danej gminy i danego powiatu oraz sąsiedniej gminy - to jest podstawowe zabezpieczenie. Kolejna rzecz - w tej ustawie zawarte są zapisy dotyczące gospodarstwa rodzinnego. Chcę stanowczo powiedzieć, że stanowisko rządu - tak było w tekście przesłanym do Wysokiej Izby - brzmi, iż gospodarstwo rodzinne powinno mieć do 300 ha. Podczas prac podkomisji i komisji gospodarstwo... W obecnym brzmieniu tej ustawy jest to 500 ha. Oczywiście w wyniku prac komisji cały układ ustawy rzeczywiście radykalnie się zmienił, jednak nasze stanowisko pozostaje takie, że powinno to być 300 ha. Nie chciałbym bardziej zagłębiać się w tę sprawę.</u>
          <u xml:id="u-375.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Jeżeli chodzi o pytanie pana posła Krutula: Który przepis ustawy przeciwdziała nadmiernej koncentracji nieruchomości rolnej? Jest to art. 3 określający prawo pierwokupu przysługujące agencji. Prawo to będzie instrumentem szczególnej interwencji podejmowanej, jeżeli będą za tym przemawiać względy społeczno-gospodarcze, a zwłaszcza interes gospodarstw rodzinnych funkcjonujących w danym rejonie. To jest bardzo ważne: funkcjonujących w tym rejonie; to, o czym mówiłem. Dotyczyłoby to w szczególności transakcji sprzedaży prowadzących do nadmiernej koncentracji własności gruntów, która mogłaby utrudnić niezbędne dostosowanie strukturalne innych rodzinnych gospodarstw. Tak brzmi artykuł - uważamy, że to w zupełności wystarczy.</u>
          <u xml:id="u-375.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Pytania dotyczące zapisów traktatu akcesyjnego. W związku z wątpliwościami podkomisja zwróciła się o wyjaśnienie tej kwestii do Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej, który przedstawił stosowne wyjaśnienia w dniach 17 i 21 marca. Zapis traktatu dotyczący niepogarszania warunków nabywania nieruchomości przez cudzoziemców po dniu podpisania traktatu dotyczy jedynie przepisów ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców. Inne przepisy dotyczące obrotu nieruchomościami mogą być wdrożone w każdym czasie. Zapis w traktacie dotyczący przekształcenia umów dzierżawy...</u>
          <u xml:id="u-375.5" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Pęk: To po co się spieszymy?)</u>
          <u xml:id="u-375.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">...wynika z faktu, że cudzoziemcy od roku 2001 nie mogli dzierżawić gruntów z zasobu jako osoby fizyczne, lecz jedynie jako spółki. Po wejściu do Unii takie ograniczenia nie będą obowiązywały.</u>
          <u xml:id="u-375.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Pytanie: Po co się spieszymy? Rząd stoi na stanowisku, że ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego jest bardzo potrzebna polskiej wsi. Od początku dążyliśmy do tego, żeby taka ustawa jak najszybciej została przez Wysoką Izbę uchwalona, po to żeby polscy rolnicy wiedzieli, na jakich warunkach, na jakiej podstawie będą mogli w przyszłości zakupić nieruchomości rolne, po to żeby można było planować gospodarowanie jeszcze przed wejście Polski do Unii Europejskiej. Niemniej stanowisko jest takie, że oczywiście pośpiech nie jest związany z datą, która tutaj powszechnie jest przytaczana - 16... dzisiaj mamy 10 kwietnia, 16 kwietnia.</u>
          <u xml:id="u-375.8" who="#komentarz">(Poseł Piotr Krutul: Czyli nie musimy uchwalić do 16 kwietnia? Nie musimy...)</u>
          <u xml:id="u-375.9" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Oczywiście, nie musimy.</u>
          <u xml:id="u-375.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-375.11" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak"> Pytanie pana Olgierda Poniźnika, które jeszcze wielokrotnie się powtarzało: Jakie wykształcenie jest przydatne do prowadzenia gospodarstwa rolnego? Tutaj pojawiły się pewne wątpliwości związane w ogóle z podejściem do tego, kto może prowadzić działalność rolniczą, kto może prowadzić gospodarstwo. Czy może to być elektronik, czy może to być prawnik? To pytanie ma zakres rzeczywiście bardzo ogólny, bo może być dobry rolnik czy dobry gospodarz, który z wykształcenia jest prawnikiem, a może być też zły gospodarz, który z wykształcenia jest rolnikiem. Niemniej w ustawie przedstawionej przez rząd był i jest zapis, który mówi o tym, że powinno to być przynajmniej wykształcenie zasadnicze.</u>
          <u xml:id="u-375.12" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Pytanie - Czy ustawa uniemożliwia nabywanie nieruchomości cudzoziemcom? - wiążą się z pytaniami dotyczącymi tego, czy w ustawie nie powinny być wprowadzone jeszcze bardziej ostre i radykalne zapisy, które uniemożliwiałyby czy mówiły wprost o tym, że cudzoziemcy nie mogliby kupić w Polsce ziemi. Oczywiście w związku z założeniami traktatu akcesyjnego już bardziej radykalne rozwiązania nie mogą być wprowadzone. Niemniej jeszcze raz chcę z całą świadomością podkreślić, że ta ustawa w takim kształcie zapewnia przede wszystkim możliwość zakupu ziemi tym, którzy na stałe są osiedleni, na stałe mieszkają w danym rejonie; jest to bardzo dobre i podstawowe zabezpieczenie.</u>
          <u xml:id="u-375.13" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Kryterium zawarte w ustawie, które mówi o tym, że powyżej 500 ha zawsze prawo pierwokupu ma agencja, jest oczywiście dobrym kryterium. Gwarancja jest taka, że agencja rządowa, nad którą rząd sprawuje nadzór, zawsze musi działać i będzie działać - i tak do tej pory było - w imieniu rządu i w imieniu wszystkich obywateli przede wszystkim Rzeczypospolitej Polskiej, więc nie rozumiem tych podejrzeń, że rząd mógłby działać przeciwko społeczeństwu, bo jest to po prostu myślenie - przynajmniej dla mnie - niedopuszczalne.</u>
          <u xml:id="u-375.14" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Kolejne pytanie: Czy dzięki tej ustawie można kształtować dochodowość rolników, czy można kształtować przemiany strukturalne na wsi? Przemiany strukturalne na wsi - oczywiście tak. Jeżeli zaś chodzi o dochodowość i połączenie tej ustawy wprost choćby z dopłatami bezpośrednimi ewentualnie po wejściu Polski do Unii Europejskiej... Bo te pytania bardzo dziwią, jeżeli zadają je ci, którzy nie są zainteresowani albo są radykalnie przeciwni wejściu Polski do Unii Europejskiej, ale jednocześnie pytają o to, czy wszyscy rolnicy będą korzystali z dobrodziejstw wynikających z integracji Polski z Unią Europejską. Oczywiście te...</u>
          <u xml:id="u-375.15" who="#komentarz">(Poseł Romuald Ajchler: I jak to będzie dzielone?)</u>
          <u xml:id="u-375.16" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">I jak to będzie jeszcze dzielone, i kto ile dostanie? To wszystko będą regulowały odrębne przepisy. I tutaj pewne ograniczenia, choćby w stosunku do wielkości gospodarstw... Czy ma to być system uproszczony, czy system tradycyjny, taki jaki jest dzisiaj choćby w Unii Europejskiej? Te uregulowania są uregulowaniami krajowymi, więc cała polityka rolna nadal będzie zależała nie tylko od tej ustawy, ale również od innych ustaw, które - myślę - Wysoka Izba uchwali.</u>
          <u xml:id="u-375.17" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Pan poseł Stec pytał: Czy ustalono wykaz strategicznych spółek hodowlanych? Prace nad rozporządzeniem dotyczącym wykazu spółek hodowli roślin uprawnych oraz hodowli zwierząt gospodarskich są w końcowej fazie przygotowań w resorcie. Myślę, że niebawem takie rozporządzenie zostanie wydane.</u>
          <u xml:id="u-375.18" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Pytanie o spółkę TON Agro. Czy agencja będzie zlecała sprzedaż nieruchomości i w jakim trybie innym spółkom, które podlegają bezpośrednio agencji, w tym TON Agro? Zgodnie z przepisami agencja może zlecać sprzedaż nieruchomości podmiotom; w takim przypadku obowiązują przepisy ustawy o zamówieniach publicznych, dotyczy to także sposobu ustalania prowizji. Tak więc te regulacje są zawarte w innych ustawach, w tym wypadku w ustawie o zamówieniach publicznych.</u>
          <u xml:id="u-375.19" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Jeżeli chodzi o zwolnienia... Czy agencja będzie zwolniona z opłat w związku z realizacją ustawy o ustroju rolnym? Odpowiadam na to zgodnie z obecnymi przepisami: agencja jest zwolniona z opłat w sprawach cywilnych dotyczących mienia zasobu. Można rozważyć rozszerzenie tego zwolnienia na nabywanie nieruchomości, aby oczywiście obniżyć koszty.</u>
          <u xml:id="u-375.20" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Czy projekt ustawy był konsultowany z organizacjami rolniczymi? Oczywiście rządowy projekt ustawy, który trafił do Wysokiej Izby, był konsultowany z izbami rolniczymi, był konsultowany ze wszystkimi związkami społeczno-zawodowymi. W pracach nad tym projektem - myślę, że pan poseł sprawozdawca to potwierdzi - w trakcie obrad podkomisji i komisji brali udział przedstawiciele związków zawodowych rolników i organizacji, zarówno związków zawodowych, jak i związków branżowych oraz związków właścicieli ziemskich itd.</u>
          <u xml:id="u-375.21" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Pan poseł Aszkiełowicz pyta: Czy rolnik będzie musiał dawać dodatkowe zabezpieczenie poza hipoteką i czy mogą to być weksle in blanco? Wysokość zabezpieczeń niespłaconej należności zależy przede wszystkim od wiarygodności nabywcy. Nie ulega wątpliwości, że im większy udział własny rolników przy kredytowaniu lub wyższa pierwsza wpłata przy rozkładaniu należności na raty, tym mniejsze może być niebezpieczeństwo. W tym miejscu chciałbym również pokreślić, że spór, który toczy się między panami posłami i paniami posłankami, dotyczący tego, na jakich zasadach Agencja Nieruchomości Rolnych będzie zbywała swoje mienie na rzecz rolników - czy pierwsza wpłata to będzie 10%, czy 20% - i na jaki okres te raty będą rozłożone... Padają propozycje, poczynając od 10 lat, 15, 20 lat. Rząd uważa, że nie można tutaj posuwać się za daleko, ponieważ agencja w związku z projektem tej ustawy będzie miała nałożone pewne zobowiązania; chodzi o to, żeby mogła skupować ziemię, jeżeli będzie zagrożenie, że ziemia może stać się po prostu ziemią spekulacyjną. Wtedy agencja będzie w każdej chwili mogła wkroczyć i taką ziemię zakupić, oczywiste więc musi być, że pewne zabezpieczenie finansowe dla agencji musi zostać. To jest bez wątpienia uzależnione również od tego, w jaki sposób i w jakim trybie, i na jakich zasadach agencja będzie sprzedawała swoją nieruchomość.</u>
          <u xml:id="u-375.22" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Uważamy, że 20% w pierwszym okresie, kolejne wpłaty przez 20 lat; są to dobre rozwiązania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-376">
          <u xml:id="u-376.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Panie ministrze, przepraszam bardzo, zmuszony jestem krótką przerwę zarządzić. Tak że przepraszam, przerwę panu pańską wypowiedź.</u>
          <u xml:id="u-376.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">7 minut ta przerwa ma trwać, więc...</u>
          <u xml:id="u-376.2" who="#komentarz">(Poseł Olgierd Poniźnik: Jaki jest powód?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-377">
          <u xml:id="u-377.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Panie marszałku, już bym skończył.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-378">
          <u xml:id="u-378.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Taki jest powód, że jestem... Zarządzam 7-minutową przerwę od tej chwili.</u>
          <u xml:id="u-378.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-379">
          <u xml:id="u-379.0" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 20 min 32 do godz. 20 min 39).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-380">
          <u xml:id="u-380.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-380.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Kontynuujemy rozpatrywanie punktu 21. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o poselskich projektach ustaw: o obrocie ziemią rolną, o obrocie nieruchomościami rolnymi i dzierżawie rolniczej oraz o zmianie niektórych ustaw oraz o rządowym projekcie ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego państwa oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-380.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę o zabranie głosu sekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pana Wojciecha Olejniczaka w celu kontynuowania wypowiedzi i odpowiedzi na pytania.</u>
          <u xml:id="u-380.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-381">
          <u xml:id="u-381.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-381.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Wracam do odpowiedzi na pytania. Zostało ich naprawdę niewiele.</u>
          <u xml:id="u-381.2" who="#komentarz">(Poseł Piotr Krutul: Nie jeszcze.)</u>
          <u xml:id="u-381.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Już to odnajduję.</u>
          <u xml:id="u-381.4" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Chrzanowski: A odpowiedź na moje pytanie?)</u>
          <u xml:id="u-381.5" who="#komentarz">(Poseł Piotr Krutul: Dlaczego tak długo i dlaczego taka zła ustawa?)</u>
          <u xml:id="u-381.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Panie pośle, na pytanie, dlaczego tak długo i dlaczego tak zła ustawa, odpowiem, że zbyt długo rzeczywiście trwały prace. Być może pan poseł zbyt słabo angażował się w to, żeby w Sejmie...</u>
          <u xml:id="u-381.7" who="#komentarz">(Poseł Piotr Krutul: W rządzie.)</u>
          <u xml:id="u-381.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">...szybciej prace nad tą ustawą przeprowadzić. Rząd, tak jak obiecywał, ustawę przesłał. Czekamy teraz, pracujemy. Myślę, że jeszcze dzisiaj nadal będziemy nad tą ustawą pracowali i będzie ona uchwalona.</u>
          <u xml:id="u-381.9" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Jeżeli chodzi o pytanie, co daje zmiana nazwy agencji, to odpowiem, że zmiana nazwy agencji tak naprawdę zbyt wiele nie zmienia poza tym, że trudno mówić o tym, by agencja miała działać w takim kształcie, jak to jest proponowane dzisiaj, i by nosiła nazwę: Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa, ponieważ to nie jest już agencja, która działa tylko i wyłącznie na zasadzie władania mieniem państwowym, lecz będzie zajmowała się również skupowaniem ziemi na wzór francuski od rolników i będzie tą ziemią dysponować.</u>
          <u xml:id="u-381.10" who="#komentarz">(Poseł Antoni Mężydło: Za co?)</u>
          <u xml:id="u-381.11" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Panie pośle, gdyby pan słuchał wcześniejszej mojej wypowiedzi, to usłyszałby pan, że jasno sprecyzowałem, iż bardzo ważne jest, jeśli chodzi o myślenie, aby agencja miała za co kupować, określenie warunków, tego, na jakich zasadach agencja będzie zbywała ziemię tak, żeby zbywając ziemię, miała jeszcze za co kupować, żeby poprzez zbyt luźne i zbyt proste, i zbyt popularne zapisy nie spowodować, że agencja miałaby trudności finansowe.</u>
          <u xml:id="u-381.12" who="#komentarz">(Poseł Antoni Mężydło: Czyli ma na tym zarabiać?)</u>
          <u xml:id="u-381.13" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Nie ma zarabiać, ale ma funkcjonować tak, żeby...</u>
          <u xml:id="u-381.14" who="#komentarz">(Poseł Antoni Mężydło: Za co będzie kupować?)</u>
          <u xml:id="u-381.15" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Ma funkcjonować w ten sposób, żeby przede wszystkim kształtowała ustrój rolny na wsi.</u>
          <u xml:id="u-381.16" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Jeśli chodzi o pytanie, czy będzie prawo pierwokupu dla grup producentów, to szanowni państwo, myślę, że pan poseł nie bardzo orientuje się - pan poseł Dulias - w jaki sposób funkcjonują i w jaki sposób mają funkcjonować grupy producenckie. Grupy producenckie z natury mają skupiać właścicieli rolnych, mają skupiać gospodarstwa, a nie tworzyć swoistego rodzaju spółdzielnie, bo te sprawy reguluje prawo dotyczące spółdzielni.</u>
          <u xml:id="u-381.17" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Podnoszono tu również bardzo trudną kwestię, niezmiernie skomplikowaną, dotyczącą tego, czy i w jaki sposób Zabużanie będą mogli odzyskać swoje mienie poprzez wykorzystanie gruntów, które dzisiaj są we władaniu Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Tu chcę państwu powiedzieć, że rząd pracuje nad odrębną ustawą, która będzie regulowała te zasady. Prace są już na ukończeniu. Ta ustawa będzie decydowała o tym, w jaki sposób będzie funkcjonowała ustawa o nieruchomościach rolnych skarbu państwa. Oczywiście agencja dzisiaj ma pewne zabezpieczenia po to, żeby te sprawy uregulować.</u>
          <u xml:id="u-381.18" who="#komentarz">(Poseł Piotr Krutul: To będzie po 16 kwietnia.)</u>
          <u xml:id="u-381.19" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Jeżeli zaś chodzi o sprawy związane z pewnymi różnymi interpretacjami związanymi z opiniami, to chcę państwu powiedzieć, że rząd kieruje się opinią, która mówi o tym, że data 16 kwietnia - jeszcze raz powtarzam - nie jest datą wiążącą.</u>
          <u xml:id="u-381.20" who="#komentarz">(Poseł Piotr Krutul: A co z dzierżawcami, panie ministrze?)</u>
          <u xml:id="u-381.21" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Na koniec chcę państwu przypomnieć i powiedzieć tym, którzy czasami starają się zapominać o tym - zresztą mówili tutaj o tym niektórzy państwo posłowie - że Polska wynegocjowała 12-letni okres przejściowy i ta ustawa tak naprawdę będzie dotyczyła cudzoziemców dopiero po okresach przejściowych. Nikt, kto nie jest obywatelem polskim, przed upływem okresów przejściowych nie będzie mógł skorzystać z prawa tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-381.22" who="#komentarz">(Głos z sali: Na jakiej zasadzie, panie ministrze?)</u>
          <u xml:id="u-381.23" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Powiedziałem i jeszcze raz powiadam: po okresach przejściowych, 12-letnim, 7-letnim i 3-letnim.</u>
          <u xml:id="u-381.24" who="#komentarz">(Poseł Piotr Krutul: Ale dzierżawcy tego nie mają.)</u>
          <u xml:id="u-381.25" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Mają okresy 7-letni i 3-letni.</u>
          <u xml:id="u-381.26" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie dotyczy.)</u>
          <u xml:id="u-381.27" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Dotyczy. Na pewno dotyczy to zapisów w traktacie akcesyjnym.</u>
          <u xml:id="u-381.28" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Panie marszałku, dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-381.29" who="#komentarz">(Poseł Piotr Krutul: To jest nieprawda, panie marszałku.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-382">
          <u xml:id="u-382.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-382.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Panie pośle, proszę zająć miejsce. I spokojnie, spokojnie.</u>
          <u xml:id="u-382.2" who="#komentarz">(Poseł Antoni Mężydło: W trybie sprostowania.)</u>
          <u xml:id="u-382.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">W trybie sprostowania? Ale czy pan poseł jest pewny, że ktoś źle zrozumiał wypowiedź pana posła i będzie pan prostował?</u>
          <u xml:id="u-382.4" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Chrzanowski: I jeszcze ja.)</u>
          <u xml:id="u-382.5" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-382.6" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę uprzejmie, pan poseł Antoni Mężydło.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-383">
          <u xml:id="u-383.0" who="#PosełAntoniMężydło">Panie marszałku, myślę, że pan minister źle zrozumiał moją wypowiedź, ponieważ ja się odnoszę również do tego, co mówił poprzedni minister rolnictwa. Poprzedni minister rolnictwa nie mówił o obowiązku kupowania ziemi. Pan minister Kalinowski mówił o tym, że Agencja Nieruchomości Rolnej ma prawo pierwokupu i to nie oznacza, że będzie musiała kupić. Jeżeli nie będzie pieniędzy w budżecie, to agencja nie będzie kupowała, czyli nie będzie wykonywała tego obowiązku - obowiązku pierwokupu - który ma kształtować ustrój rolny. Myślę, że istnieje ciągłość w ministerstwie i poprzednie wypowiedzi chyba w jakiś sposób zobowiązują dzisiejszego ministra rolnictwa. Czy rzeczywiście nowy minister rolnictwa zrywa z tradycją i z kontynuacją poprzedniej polityki rządu Leszka Millera, tego samego rządu? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-384">
          <u xml:id="u-384.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Chrzanowski.</u>
          <u xml:id="u-384.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Czy sprostowanie będzie podobne?</u>
          <u xml:id="u-384.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Coś zakręci.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-385">
          <u xml:id="u-385.0" who="#PosełZbigniewChrzanowski">Panie marszałku, nie będzie podobne. Otóż pan minister źle zrozumiał moją wypowiedź, ponieważ moje pytanie skierowane do pana ministra nie dotyczyło długości okresu prac nad ustawą w komisji, podkomisji, jako że pracowałem i rozumiem, dlaczego tak długo trwała praca w komisjach. Przede wszystkim dlatego, że rząd przedstawił zły projekt ustawy, niekonstytucyjny według wielu ekspertów, którzy ten projekt oceniali, także z Biura Studiów i Ekspertyz. Moje pytanie brzmiało jednoznacznie: Dlaczego tak długo rząd zwlekał z przedstawieniem tego projektu ustawy? Przypominam: od marca do listopada zeszłego roku. To jest pierwsze pytanie.</u>
          <u xml:id="u-385.1" who="#PosełZbigniewChrzanowski">Drugie pytanie. Dlaczego ta ustawa była tak zła? Dlaczego nie była konstytucyjna? Czemu ta ustawa wyszła z rządu w takim stanie? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-386">
          <u xml:id="u-386.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-386.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan minister nie ma obowiązku odpowiadać ani nawet nie ma takiego trybu regulaminowego, aby odpowiadać na sprostowania.</u>
          <u xml:id="u-386.2" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Wojciech Olejniczak: Jednak odpowiem, żeby rozwiać wątpliwości.)</u>
          <u xml:id="u-386.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-387">
          <u xml:id="u-387.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Na pytanie pana posła Chrzanowskiego chcę odpowiedzieć w sposób następujący. Panie ministrze, oczywiście moja odpowiedź może panu ministrowi nie wystarczyć, niemniej jest ona taka, a nie inna. Rząd przesłał projekt, trwały prace nad tym projektem. Dzisiaj mamy nieco inny projekt albo całkiem inny projekt i myślę, że powinniśmy skupić się na tym, żeby ten projekt po wyjściu z Wysokiej Izby był projektem dobrym. Przypomnę, że zdarzało się to nie tylko rządowi, ale też i Sejmowi, że wypuszczał projekty, które okazały się choćby niezgodne z konstytucją.</u>
          <u xml:id="u-387.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Jeżeli chodzi o filozofię funkcjonowania Agencji Nieruchomości Rolnej, panie pośle, o to, czy ona ma mieć prawo pierwokupu, czy ma mieć obowiązek zakupienia, to ta ustawa, panie pośle, w tym dzisiejszym kształcie, nie narzuca obowiązku. Agencja ma prawo. Jeszcze raz wracam do tego, o czym już mówiłem. Zależy nam na tym, żeby agencja funkcjonowała w taki sposób, by kształtowała ustrój rolny, ale też by nie przeszkadzała rolnikom w swobodnej sprzedaży i zakupie ziemi. To jest bardzo ważne, żeby nie nakładać zbędnych obciążeń. Tu się chyba zgadzamy w tych czasach, kiedy wiemy, że struktura agrarna w Polsce jest słaba, nie jest dobra, mamy zbyt wiele drobnych gospodarstw.</u>
          <u xml:id="u-387.2" who="#komentarz">(Poseł Antoni Mężydło: Ile budżet na to przeznaczy w pierwszym roku?)</u>
          <u xml:id="u-387.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Panie pośle, to nie jest tak, ile budżet przeznaczy. Agencja będzie podchodziła automatycznie do każdej transakcji, jeżeli transakcja będzie dotyczyła osoby, która chce kupić ziemię, ale już posiada określoną wielkość. Tutaj trwa pewien spór. Rząd dotychczas stał na stanowisku, że ma to być 300 ha, w projekcie jest zapisane 500 ha. Myślę, że Wysoki Sejm ten spór rozstrzygnie. I powyżej tego, powyżej tej wielkości agencja automatycznie będzie uczestniczyła na prawach pierwokupu w tej transakcji. Jeżeli uzna agencja, że zakup dodatkowych kilkunastu, kilkudziesięciu hektarów nie przeszkadza i nie ma tutaj żadnego zagrożenia, że jest to zakup spekulacyjny czy jest to zakup niedobry dla Polski, to wtedy może od tego odstąpić. I to jest oczywiste, bo to tak powinno funkcjonować. Jeżeli zaś uzna, że coś jest nie w porządku, że są jakieś podejrzenia o to, że zakup może być zakupem spekulacyjnym, zakup nie służy rozwojowi rolnictwa na danym terenie, że ta ziemia powinna trafić do gospodarzy, którzy gospodarują na mniejszym areale, wtedy agencja może zdecydować się na zakup tej ziemi.</u>
          <u xml:id="u-387.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Chcę również zwrócić państwu uwagę na fakt, że dzisiaj w Polsce jest określona ilość gruntów, które nie są uprawiane. I wtedy nie możemy też narzucić sztywnych reguł tym, którzy chcą zakupić tę ziemię, bądź dzierżawić, bo mogłoby się okazać, że dalej część ziemi zupełnie bezpodstawnie byłaby odłogowana. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-388">
          <u xml:id="u-388.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-388.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">W związku z tym...</u>
          <u xml:id="u-388.2" who="#komentarz">(Poseł Piotr Krutul: Jeszcze poseł sprawozdawca.)</u>
          <u xml:id="u-388.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">O, przepraszam, rzeczywiście, pan poseł sprawozdawca chciał także zabrać głos.</u>
          <u xml:id="u-388.4" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę bardzo, poseł Romuald Ajchler.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-389">
          <u xml:id="u-389.0" who="#PosełRomualdAjchler">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-389.1" who="#PosełRomualdAjchler">Wysoka Izbo! Właściwie zabieram głos nie z powodu mojego chciejstwa, tylko przede wszystkim dlatego, że zobowiązali mnie do tego pytający. Pytania były kierowane do mnie, chociaż jestem bardzo zdziwiony tym pytaniom, dlatego że ja w swoim prawie godzinnym wystąpieniu, odpowiadając na pytania, które tutaj padły, udzieliłem odpowiedzi. Tylko...</u>
          <u xml:id="u-389.2" who="#komentarz">(Poseł Antoni Mężydło: Na moje chyba nie.)</u>
          <u xml:id="u-389.3" who="#PosełRomualdAjchler">Panie pośle, do pana to się w szczególny sposób odniosę, ale proszę o cierpliwość.</u>
          <u xml:id="u-389.4" who="#PosełRomualdAjchler">Ale są i takie pytania, które właściwie nie padły, gdyż ja nie będą wyrażał swoich poglądów, gdyż nie jest to rolą sprawozdawcy. Rolą sprawozdawcy jest oddać w miarę wiernie przebieg prac nad projektem ustawy i tylko tyle, i aż tyle.</u>
          <u xml:id="u-389.5" who="#PosełRomualdAjchler">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ale jak tak zastanawiam się nad tymi pytaniami i w ogóle nad atmosferą, która towarzyszy tej ustawie i tej dzisiejszej debacie, to się zastanawiam: właściwie o co chodzi? Bo przez okres kilku kadencji pracowano nad projektem ustawy o gospodarstwie rodzinnym i efekt tego był żaden. Różnie, jeśli chodzi o tę ustawę, to się kończyło, z reguły tym, że nie została po prostu uchwalona. Dzisiaj postawiono wielokrotnie zarzut, iż parlament długo debatuje nad tym projektem ustawy. To ja przytoczę fakty. 9 stycznia 2003 r. połączone Komisje: Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Rolnictwa i Rozwoju Wsi powołały podkomisję. Jeżeli 9 stycznia powołaliśmy podkomisję, to od tego momentu podkomisja mogła zamawiać ekspertyzy, mogła zwracać się do ekspertów, powoływać ich. I od tego czasu mogła merytorycznie pracować. Ja to powiedziałem w swoim sprawozdaniu na samym początku. I teraz proszę ocenić, bo ocena nie należy do mnie: Czy mogliśmy pracować szybko jako podkomisja, a potem połączona komisja? Szybciej pracować, proszę państwa, się nie dało. Nie dało się dlatego, że praktycznie pracowaliśmy non stop, co tydzień się spotykaliśmy. Wielokrotnie pytałem posłów, czy należy zwiększyć częstotliwość spotkań, posiedzeń komisji, ale materia, z jaką musieliśmy się zapoznać - poza pracami merytorycznymi w podkomisji - powodowała to, że posłowie jednoznacznie odpowiedzieli: nie. To tempo pracy, które mamy, jest wystarczające. Zresztą chcę przypomnieć, że sejmowa Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi swoją uchwałą chciała zobowiązać podkomisję do zakończenia prac do końca marca 2003 r. Spóźniliśmy się o 4 dni. Takiej uchwały nie było. Nie było, bo nie można pracować, proszę państwa, przy tak ważnym akcie prawnym pod presją czasu, pod presją chciejstwa co niektórych polityków. Na to osobiście zgodzić się nie mogę. I jaką mieliśmy materię, proszę państwa? Otóż mówili państwo, szczególnie z prawej strony, jaka była materia i przedmiot ustawy. Z jednej strony była ta ustawa totalnie skrytykowana dzisiaj z tej mównicy jako zła, jako niekonstytucyjna, a z drugiej strony ci sami posłowie stawiają zarzut podkomisji, że odstąpiła od realizacji tamtej ustawy. Prosiłbym o konsekwencję w tej kwestii. Jeżeli mówimy, że tamta ustawa jest niekonstytucyjna, łamie zasady, zbyt mocno naraża na konflikt z konstytucją, a z drugiej strony jest zarzut, że się odstępuje od tej ustawy, to, proszę państwa, proszę o jakąś wstrzemięźliwość w swoich wypowiedziach.</u>
          <u xml:id="u-389.6" who="#PosełRomualdAjchler">Na samym początku, a siedzą tutaj członkowie podkomisji w większości i członkowie sejmowej komisji rolnictwa, umówiliśmy się, że zrobimy wszystko, aby projekt ustawy, który wyjdzie z komisji będzie wolny od tego niebezpieczeństwa, że ustawa może być skutecznie zaskarżona w Trybunale Konstytucyjnym. I stanęliśmy przed problemem: Co robić? Czy godzić się z opiniami, które podważają, które wskazują na to, że ustawa jest tym zagrożona, czy pójść w kierunku opinii, które liberalnie do tej kwestii podchodzą? Musieliśmy zdecydować. Ale prace non stop nad materią ustawy trwały, po to aby wyszedł z Sejmu projekt ustawy, który nie spełni wszystkich oczekiwań, bo ja jestem pewien, że ich się nie da spełnić, ale przed wszystkim, żeby był to projekt najlepszy jak to jest możliwe, i żeby zabezpieczał polską ziemię, polskich rolników przed spekulacją, przed stworzeniem latyfundiów.</u>
          <u xml:id="u-389.7" who="#PosełRomualdAjchler">I teraz odpowiem na kilka pytań, które były bezpośrednio kierowane do mnie i pan minister nie odpowiedział. Otóż pan poseł Krutul pyta jeszcze o manipulacje, jakie miały być. Ja w części powiedziałem, co przyświecało temu wszystkiemu. Otóż przede wszystkim na bieżąco mieliśmy dostarczany z rządu materiał do pracy nad projektem ustawy. Niejednokrotnie musieliśmy czekać na ten materiał - taką mieliśmy materię. Zobowiązaliśmy rząd do dodatkowych opinii, te opinie się pojawiły, mówiłem o tym w sprawozdaniu. W pewnym momencie nadszedł czas, aby spojrzeć na materię, którą mamy, zastanowić się, czy dalej nad nią pracować. Podkomisja doszła do przekonania, że należy spotkać się w resorcie rolnictwa, powołać ekspertów i przyjrzeć się razem tej materii, jaka jest. W wyniku tych spotkań został stworzony ten projekt, o którym co niektórzy mówią, że został podrzucony jak kukułcze jajo. Ja przyjmuję, że zostało kukułcze jajo, ale to jajo kukułcze, z całą odpowiedzialnością mogę stwierdzić, jest lepsze niż to zwykłe, kurze, które było dostarczone wcześniej. Ja się dziwiłem, nie tylko ja, ale eksperci, że projekt ustawy - jakim cudem - przeszedł w takim stanie przez Radę Ministrów. Ale to już jest inna kwestia.</u>
          <u xml:id="u-389.8" who="#PosełRomualdAjchler">Ja miałem jedno, proszę państwa, zadanie: Doprowadzić do sytuacji takiej, aby ten projekt, powtarzam, był projektem dobrym. Ocenę zostawiam panu posłowi, czy dobrze postąpiliśmy jako podkomisja, i czy dobrze, że zostawiliśmy otwartą formułę, prace nad projektem ustawy, że w każdej chwili poseł, który miał swoje przemyślenia, mógł wprowadzić je, po to aby ustawa była lepsza niż do tej pory. I z tym zgodziliśmy się, i tak procedowaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-389.9" who="#PosełRomualdAjchler">Pan poseł Krutul pyta, czy w tej ustawie są mechanizmy przeciwdziałające nadmiernej koncentracji gruntów? Panie pośle, cała ustawa jest tego dowodem. Nie można wybrać jednego artykułu, który to załatwi. Cała ustawa działa przeciwko zbytniej koncentracji ziemi. Proszę ją przeczytać. I pan o tym doskonale wie. Chciał pan to usłyszeć ode mnie, proszę bardzo, można się z tym zapoznać - cała ustawa od pierwszego do ostatniego artykułu, panie pośle. Trzeba poczytać.</u>
          <u xml:id="u-389.10" who="#PosełRomualdAjchler">Pan poseł Podkański z PSL mówi o zmarnowanym czasie. Ten czas, jaki upłynął, ten okres dwóch miesięcy, trochę więcej jak dwa miesiące, w którym mieliśmy do przerobienia tę materię, nie mogę powiedzieć, że został zmarnowany. Tak ocenić tej ustawy nie chciałbym i tak tej ustawy nie oceniam. Pan poseł również mówi o definicji gospodarstwa rodzinnego, iż PSL wniósł taką definicję gospodarstwa. Nie, tak to nie było. Definicję opracował wraz z resortem rolnictwa pan prof. Stelmachowski, przynieśli to do Sejmu. Więc to, co dobre, to Polskie Stronnictwo Ludowe, a to, co złe, to rząd albo minister rolnictwa? Nie. Trzeba w tych sprawach nazywać sprawy obiektywnie. Ktoś to musi przejąć potem, ktoś to przejmuje, ktoś dyskutuje nad tym, ulepsza itd.</u>
          <u xml:id="u-389.11" who="#komentarz">(Poseł Marek Sawicki: Co dobre, to SLD, a co złe, to reszta?)</u>
          <u xml:id="u-389.12" who="#PosełRomualdAjchler">Nie, nie, ja nie mówię, że SLD. Ja nie powiedziałem nic z tej trybuny, panie pośle, o SLD. Nic nie powiedziałem, z tego powodu, że nie moją rolą, sprawozdawcy, jest mówić i odnosić się do partii politycznych.</u>
          <u xml:id="u-389.13" who="#PosełRomualdAjchler">Pan poseł Kasprzak pytał o politykę rolną, to jest pytanie nie do posła sprawozdawcy, ja sądzę, że pan minister na ten temat już kilka słów powiedział.</u>
          <u xml:id="u-389.14" who="#PosełRomualdAjchler">Było pytanie na temat wyższego wykształcenia, w ogóle o uprawnienia, jeśli chodzi o wykształcenie, posiadanie kwalifikacji. Proszę państwa, w podkomisji opracowaliśmy dwa warianty - jeden wariant, który mówił ściśle, był bardzo ścisłym przepisem, który stwierdzał, iż tylko dopuszcza się wykształcenie rolnicze zasadnicze, średnie itd., plus praktyka, w połączonych komisjach, nie w podkomisji, w połączonych komisjach pojawił się pomysł, aby jednak uwzględnić także inne wykształcenie, gdyż być może, że wykształcenie, powiedzmy, ekonomiczne jest też przydatne, a zapis, który wyszedł z konstytucji, o wykształceniu ekonomicznym nic nie wspominał. Oczywiście, że można każdy przepis ośmieszyć. Przedstawiając sprawozdanie na posiedzeniu połączonych komisji, powiedziałem, że przepis, który wyszedł z Komisji Nadzwyczajnej, jest przepisem bardzo ostrym i nie podlega dyskusji, on po prostu sprawy reguluje i nazywa po imieniu, natomiast przepis, który wyszedł z komisji, nie przedstawia tak sytuacji jak wariant pierwszy. Wariant pierwszy zwyciężył i dzisiaj nie wiadomo jest, czy rzeczywiście muzyk nie będzie lepszym rolnikiem jak ten, który ma wykształcenie rolnicze. To nie jest nigdzie przesądzone, proszę państwa.</u>
          <u xml:id="u-389.15" who="#komentarz">(Głos z sali: W agencji restrukturyzacji pracują muzycy.)</u>
          <u xml:id="u-389.16" who="#PosełRomualdAjchler">Nie tylko w agencji restrukturyzacji. Pamiętam, że traktory robili także i lekarze.</u>
          <u xml:id="u-389.17" who="#komentarz">(Głos z sali: W komunie tylko.)</u>
          <u xml:id="u-389.18" who="#PosełRomualdAjchler">Proszę państwa było pytanie, pan poseł Mateja pytał o art. 5 i 6 i kwestionował 500 ha, pytając, co ma zrobić rolnik, który ma dzisiaj 600 ha.</u>
          <u xml:id="u-389.19" who="#komentarz">(Głos z sali: Niech dokupi 400 ha, to będzie miał 1000.)</u>
          <u xml:id="u-389.20" who="#PosełRomualdAjchler">Odpowiadam - nic nie ma robić, ma gospodarzyć na tych ziemiach, gdyż ten projekt ustawy nie ingeruje w jego własność. Projekt ustawy - zależy, jaką przyjmiemy formułę, czy to będzie 300 ha, czy to będzie 500 ha, na tę chwilę jest 500 ha - przeciwdziała powiększaniu gospodarstwa powyżej 500 ha, natomiast nie ingeruje...</u>
          <u xml:id="u-389.21" who="#komentarz">(Głos z sali: To nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-389.22" who="#PosełRomualdAjchler">Panie pośle, niech pan słucha, to może się pan czegoś dowie, niech pan nie przeszkadza, bo to nie jest... bardzo źle mówić stąd, panie pośle. Natomiast nie chcę dyskutować z salą z tego miejsca.</u>
          <u xml:id="u-389.23" who="#PosełRomualdAjchler">I teraz, proszę państwa, gdyby chcieć zadowolić pana posła Mateję, i gdyby taki wniosek złożyć, to komisja musiałaby przyjąć również i jego racje - czy 500, czy 600 ha, to jest, co zrobić teraz - sprzedać? Nie, ma pracować, i to wydajnie.</u>
          <u xml:id="u-389.24" who="#PosełRomualdAjchler">Pan poseł Poniźnik - odpowiedziałem już na temat wykształcenia, co zwyciężyło.</u>
          <u xml:id="u-389.25" who="#PosełRomualdAjchler">Pan poseł Stec pyta również o zabezpieczenie przed sprzedażą. Mówił o tym pan minister - art. 3, art. 6 i 7, ust. 4 i 7 art. 3 te kwestie konsumuje.</u>
          <u xml:id="u-389.26" who="#PosełRomualdAjchler">Pan poseł Stec pytał również i o finanse agencji. Nie będę o tym mówił, bo o tych kwestiach mówiłem w swoim wystąpieniu dość szczegółowo i uważam, że powinniśmy się na coś zdecydować. Jeżeli agencja ma wykonywać prace nałożone tą ustawą, jeżeli do tej pory zawarto 160 tys. umów na starych zasadach, to trzeba się zastanowić, czy brnąć w tym kierunku, ba, zwiększyliśmy obowiązki tą ustawą, zwiększamy obowiązki Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa również. Proszę państwa, jaki jest stan finansów publicznych, każdy z państwa wie, ale chciałoby się, ja byłbym za tym i z tej mównicy z całą odpowiedzialnością bym powiedział: rolnikowi trzeba sprzedać za - 1% wartości pierwsza rata, resztę rat rozłożyć na 50 lat. Następne pokolenie niech spłaca również, bo dzisiaj jest taki stan finansów i taka ekonomika w rolnictwie. To jest nasze chciejstwo, ale teraz trzeba zważyć możliwości. Zastanawialiśmy się nad tym i w podkomisji, i na posiedzeniach połączonych komisji była dyskusja. Rząd, Agencja Własności Rolnej Skarbu powiedziała: proszę państwa, stać jest nas na to, reszta jest naszym chciejstwem.</u>
          <u xml:id="u-389.27" who="#PosełRomualdAjchler">Było pytanie jeszcze o to, czy ustawa - pan poseł Antochowski pytał - zabezpiecza mienie zabużańskie? Proszę państwa, ta ustawa nie zabezpiecza mienia zabużańskiego. Ona się tymi sprawami nie zajmuje bezpośrednio, literalnie, ale, proszę państwa, ta ustawa ma wpływ również na agencję, na finanse agencji - myślę tu o Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Dlaczego? Dlatego że ta agencja będzie ponosiła cały ciężar i teraz trzeba się zdecydować, jeżeli ma udźwignąć również i ciężar mienia zabużańskiego, to pytam się, skąd będą pieniądze na realizację tej ustawy?</u>
          <u xml:id="u-389.28" who="#PosełRomualdAjchler">Pan poseł Florek pyta, co lepsze - 300 czy 500 ha, mówi o wykorzystaniu sprzętu specjalistycznego itd. Proszę państwa, rzeczywiście jest taka sytuacja, że sprzęt - dzisiaj bardzo drogi - można lepiej wykorzystać na większych obszarowo gospodarstwach. Bo trzeba się zastanowić, czy kombajn typu, powiedzmy, Clas czy inne jeszcze, które mamy w produkcji, zabezpiecza powierzchnię 300 ha, czy zakup tego kombajnu jest ekonomiczny, jeżeli, biorąc pod uwagę strukturę zasiewów, 50% to jest 150 hektarów gospodarstwa, 150 ha zbóż. No, trzeba się zastanowić. Padł wniosek na 500 ha, komisje go przyjęły, z podkomisji wyszło 300 ha. Wysoka Izba rozstrzygnie, jaka wielkość będzie obowiązywać.</u>
          <u xml:id="u-389.29" who="#PosełRomualdAjchler">Pan poseł Aszkiełowicz - dlaczego zostało zmienione z 5% i na 20 lat przez podkomisję. Otóż, proszę państwa, rządowy projekt przewidywał 5% i w rozłożeniu na 20 lat resztę należności, ale ten przepis był tak nieostry, że na samym początku on dyskwalifikował właściwie całą ustawę, bo taki przepis nie powinien wyjść i pokazać się Wysokiej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-389.30" who="#PosełRomualdAjchler">Skomentowałem temat finansów, więcej do tego nie będę wracał.</u>
          <u xml:id="u-389.31" who="#PosełRomualdAjchler">Pan poseł Woda pytał o wykształcenie. Do tego się odniosłem, podałem przykład dwóch wariantów, które wyszły z podkomisji. Połączone komisje, w obradach których brał udział pan poseł Woda, zdecydowały się przyjąć wariant drugi.</u>
          <u xml:id="u-389.32" who="#PosełRomualdAjchler">Pan poseł Stanibuła pytał, dlaczego zrezygnowano z pierwokupu sąsiedzkiego. Otóż, proszę państwa, powiem tak, każdy z nas i ja też jestem sympatykiem tej nazwy, bo wyobrażam sobie, tak jak w Wielkopolsce niejednokrotnie jest, że gospodarstwo graniczy z gospodarstwem i wtedy byłoby to logiczne. Natomiast informacja, jaka została przekazana członkom podkomisji z rządu, była następująca - otóż średnio na 8-hektarowe gospodarstwo przypada ok. 12 działek. Jeżeli jest 12 działek, to istnieje potencjalna możliwość granicząca z pewnością, że jest to średnio ok. 24 sąsiadów. Mówiłem o tym zresztą szczegółowo podczas mojego wystąpienia jako sprawozdawca komisji. I teraz jest pytanie, czy pójść w tym kierunku? Czy mamy skomplikować to tym, którzy chcą sprzedać gospodarstwo? Bo wyszukanie tego, który ma prawo pierwszeństwo nabycia czy prawo pierwokupu, byłoby bardzo trudne. A gdybyśmy pominęli tę jedną osobę, to transakcja z mocy tej ustawy byłaby nieważna, bo obowiązek zawiadomienia tych wszystkich uprawnionych miałby właściciel, który sprzedaje to gospodarstwo. Czy mamy mu utrudnić tę sprzedaż? Wybór padł na podkomisji, proszę państwa, że nie i to był jeden z powodów, że zrezygnowaliśmy w tej podkomisji z prawa pierwokupu. Wpływ miała m.in. również wypowiedź pana profesora Stelmachowskiego, który powiedział: nie komplikujcie rolnikom obrotu ziemią, bo popsujecie ten obrót, popsujecie rynek ziemi również. Taka była wypowiedź.</u>
          <u xml:id="u-389.33" who="#PosełRomualdAjchler">Pan poseł Mężydło, przepraszam, pan poseł Grzyb, pytał dlaczego wyłączono samorząd rolniczy. Panie pośle, nie wyłączono tego samorządu, bo do tej pory ten samorząd opiniuje sprzedaże powyżej 100 ha gruntów, wystawia opinie i mogę dać przykład, że w 2002 r. na ogółem 233 transakcje sprzedaży samorząd wydał na wszystkie 233 pozytywne opinie i dotyczyły one wielkości: 28 - powyżej 500 ha, między 300 a 500 ha - 63 opinie, i między 100 a 300 ha - 142 opinie. Wszystkie opinie pozytywne. Czy mamy komplikować tę kwestię? Można, wszystko można, proszę państwa. Wczoraj na posiedzeniu połączonych komisji pan poseł Pawlak przeczytał projekt ustawy i mówi: co wy robicie, wy komplikujecie tu obrót. A niektórzy inni z Polskiego Stronnictwa Ludowego mówią, że to jest za mało, to musi być...</u>
          <u xml:id="u-389.34" who="#komentarz">(Poseł Marek Sawicki: Mów za SLD, a nie za PSL, bardzo proszę.)</u>
          <u xml:id="u-389.35" who="#PosełRomualdAjchler">Ja oddaję, panie pośle, opinię, która pojawiła się wczoraj na posiedzeniu komisji. Ja daję tylko przykłady tego, bo sprawozdaję to, co miało miejsce na posiedzeniu komisji.</u>
          <u xml:id="u-389.36" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-389.37" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Chrzanowski: W tym przypadku poseł sprawozdawca ma rację.)</u>
          <u xml:id="u-389.38" who="#komentarz">(Poseł Marek Sawicki: Zdecydowanie, zdecydowanie, sprawozdawca zawsze ma rację.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-390">
          <u xml:id="u-390.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Panowie posłowie, proszę o zachowanie spokoju. To umożliwi posłowi sprawozdawcy kontynuowanie wystąpienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-391">
          <u xml:id="u-391.0" who="#PosełRomualdAjchler">Pan poseł Mężydło pytał, czy jest sens uchwalenia tej ustawy, w jakim ona punkcie chroni przed obcokrajowcami. Panie pośle, miał pan szansę pracować przy tej ustawie, poprawiać ją, robić z niej ustawę, która nie wchodziłaby w konflikt z konstytucją. Wszystko miał pan w ręku, pan po prostu z tego nie skorzystał, to jest pański problem.</u>
          <u xml:id="u-391.1" who="#komentarz">(Poseł Antoni Mężydło: Do czasu korzystałem, ale nie można...)</u>
          <u xml:id="u-391.2" who="#PosełRomualdAjchler">Panie pośle, był pan członkiem podkomisji nadzwyczajnej do uchwalania tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-391.3" who="#komentarz">(Poseł Antoni Mężydło: Jakie argumenty podawaliście?)</u>
          <u xml:id="u-391.4" who="#PosełRomualdAjchler">Miał pan, panie pośle, prawo do pracy, nie skorzystał pan z tego prawa.</u>
          <u xml:id="u-391.5" who="#komentarz">(Poseł Antoni Mężydło: Ja to mówiłem.)</u>
          <u xml:id="u-391.6" who="#PosełRomualdAjchler">Nie będę mówił na temat terminu wejścia w życie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-391.7" who="#PosełRomualdAjchler">Aha, pan poseł pytał o jeszcze jedno, kierował pytanie do SLD, powiem o tym już poza sprawozdaniem. Ale było do mnie kierowane pytanie, jaką SLD ma politykę rolną, czy ma w ogóle. Więc, panie pośle, odpowiem panu jednym zdaniem. Sojusz Lewicy Demokratycznej wszystkie podmioty pracujące w rolnictwie traktuje w sposób jednakowy, nie wybiórczy. To jest generalna polityka Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-391.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-391.9" who="#komentarz">(Poseł Antoni Mężydło: To dlaczego podatek rolny dla spółdzielni jest inny niż dla rolników indywidualnych?)</u>
          <u xml:id="u-391.10" who="#PosełRomualdAjchler">Niech pan poczyta tę ustawę.</u>
          <u xml:id="u-391.11" who="#komentarz">(Poseł Antoni Mężydło: Za pana sprawą.)</u>
          <u xml:id="u-391.12" who="#PosełRomualdAjchler">Niech pan poczyta tę ustawę.</u>
          <u xml:id="u-391.13" who="#komentarz">(Poseł Piotr Krutul: Bez komentarzy, proszę o spokój.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-392">
          <u xml:id="u-392.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Jeszcze jedno takie zdarzenie i będę musiał panów posłów regulaminowo ukarać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-393">
          <u xml:id="u-393.0" who="#PosełRomualdAjchler">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-393.1" who="#PosełRomualdAjchler">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W związku z tym, że mam pełną świadomość tego, że tego typu pytania, które padły w tej chwili na sali sejmowej, na które starałem się odpowiedzieć z najlepszą wiedzą, jaką posiadam na ten temat, padną za chwilę na posiedzeniu połączonych komisji ponownie i że one padną również jutro podczas głosowania, jeżeli zdążymy przygotować sprawozdanie, chciałbym na tym zakończyć swoją wypowiedź. Dziękuję państwu za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-393.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-394">
          <u xml:id="u-394.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-394.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">To są zgłoszenia do sprostowań?</u>
          <u xml:id="u-394.2" who="#komentarz">(Poseł Antoni Mężydło: W trybie sprostowania.)</u>
          <u xml:id="u-394.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Ja tylko przypominam, że państwa podkomisja...</u>
          <u xml:id="u-394.4" who="#komentarz">(Poseł Antoni Mężydło: Ja króciutko.)</u>
          <u xml:id="u-394.5" who="#WicemarszałekDonaldTusk">...komisja ma pracować 2 godziny po zamknięciu tej debaty.</u>
          <u xml:id="u-394.6" who="#komentarz">(Poseł Antoni Mężydło: Ja króciutko)</u>
          <u xml:id="u-394.7" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Żebyście państwo się później na siebie nie poobrażali.</u>
          <u xml:id="u-394.8" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę bardzo. Liczę na to, że będzie to sprostowanie, a nie polemika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-395">
          <u xml:id="u-395.0" who="#PosełAntoniMężydło">Panie marszałku, ja w trybie sprostowania, bo ja mówiłem o tym, dlaczego my nie uczestniczyliśmy, panie pośle, w dalszych pracach. Ze względu na to, że koalicja SLD-PSL tak mocna, jeśli chodzi o ilość głosów, a nie argumentację, przegłosowywała - do czasu, kiedy ministrem rolnictwa był pan minister Kalinowski - wszystkie niekonstytucyjne zapisy tej ustawy. I ja jako członek Prawa i Sprawiedliwości nie mogłem uczestniczyć w czymś takim, ale również nie uczestniczył obecny pana koalicjant, obecny tutaj pan poseł Zbigniew Chrzanowski; również nie uczestniczył i z tego samego powodu.</u>
          <u xml:id="u-395.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-395.2" who="#PosełAntoniMężydło"> Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-396">
          <u xml:id="u-396.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-396.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan też w trybie sprostowania?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-397">
          <u xml:id="u-397.0" who="#PosełStanisławKalemba">Tak jest. Bardzo krótko, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-398">
          <u xml:id="u-398.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-399">
          <u xml:id="u-399.0" who="#PosełStanisławKalemba">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja...</u>
          <u xml:id="u-399.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-400">
          <u xml:id="u-400.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Panie ministrze, proszę o zachowanie spokoju.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-401">
          <u xml:id="u-401.0" who="#PosełStanisławKalemba">Ja zabierałem głos w sprawie gospodarstwa rodzinnego i tylko, panie pośle, to potwierdzam, i to jest nieprawda, co było mówione. Doszliśmy do konsensusu o gospodarstwie rodzinnym, jest to w dorobku wypracowanym podczas kilkunastu posiedzeń przez ekspertów: Stelmachowskiego, prof. Wierzbowskiego i wspólnie przez ministerstwo, i dopiero nowa propozycja została zgłoszona w ostatnim dniu czy w przeddzień zakończenia opracowania.</u>
          <u xml:id="u-401.1" who="#PosełStanisławKalemba">Panie pośle sprawozdawco, powiedział pan nieprawdę, kiedy pan mówił, że Polskie Stronnictwo Ludowe nie przedstawiło definicji gospodarstwa rodzinnego. Przedstawiliśmy ją i to było przedmiotem właśnie tego druku, zgłoszone były trzy projekty i - powtarzam - druk nr 697 z 2 lipca 2002 r. w art. 2 w ust. 3 proszę sobie przeczytać, co to jest gospodarstwo rodzinne. Nie wolno Wysokiej Izby wprowadzać w błąd. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-402">
          <u xml:id="u-402.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Czy pan poseł Chrzanowski w sprawie koalicjanta, czy...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-403">
          <u xml:id="u-403.0" who="#PosełZbigniewChrzanowski">Tak, zostało użyte moje nazwisko, panie marszałku. Tutaj pan poseł Mężydło stwierdził, że ja jestem w koalicji z Sojuszem Lewicy Demokratycznej. Otóż, chcę stwierdzić, że jest to nieprawda. Natomiast zauważyłem jedną podstawową kwestię, powstaje koalicja PiS z PSL. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-403.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ooo!)</u>
          <u xml:id="u-403.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-404">
          <u xml:id="u-404.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Ja już bardzo proszę... Każda taka wypowiedź będzie budziła następne sprostowania. Ja, dbając o bezpieczeństwo i higienę pracy członków komisji, muszę zakończyć tę wymianę politycznych ciosów.</u>
          <u xml:id="u-404.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-404.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono poprawki do przedłożonego projektu ustawy, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-404.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-404.4" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-404.5" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Czy to był sprzeciw?</u>
          <u xml:id="u-404.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie, nie, to nie był sprzeciw.)</u>
          <u xml:id="u-404.7" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-404.8" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 27. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o rządowym projekcie ustawy o zatrudnieniu socjalnym (druki nr 979 i 1441).</u>
          <u xml:id="u-404.9" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji panią poseł Alicję Murynowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-405">
          <u xml:id="u-405.0" who="#PosełSprawozdawcaAlicjaMurynowicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-405.1" who="#PosełSprawozdawcaAlicjaMurynowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tak się jakoś złożyło od początku tej kadencji, że poseł sprawozdawca sprawozdający prace Komisji Polityki Społecznej i Rodziny zaraz zyska sobie miano nocnego posła. I każdy poseł występujący.</u>
          <u xml:id="u-405.2" who="#PosełSprawozdawcaAlicjaMurynowicz">Mam obowiązek i niewątpliwy zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o rządowym projekcie ustawy o zatrudnieniu socjalnym. Komisja polityki społecznej spotkała się trzykrotnie, w tym czasie powołała do życia podkomisję, która spotkała się czterokrotnie, i przedkłada dzisiaj państwu w druku nr 1441 swoje sprawozdanie. Ponieważ pierwsze czytanie odbyło się właśnie na posiedzeniu komisji, kilka słów na temat w ogóle tego projektu ustawy, czym on się tak naprawdę ma zająć, aczkolwiek nie będę zbyt szeroko o tym mówić, bo państwo posłowie, którzy będą zabierać głos, znakomicie znają ten problem.</u>
          <u xml:id="u-405.3" who="#PosełSprawozdawcaAlicjaMurynowicz">Projekt, który dziś omawiamy, o zatrudnieniu socjalnym jest jednym z elementów całościowej reformy systemu zabezpieczenia społecznego. Jednym z ważniejszych elementów jest to, że nierówny dostęp do dóbr i usług społecznych marginalizuje jednostkę czy też całe grupy społeczne i marginalizacja ta może prowadzić do wykluczenia społecznego. To, co jest ważne w tej ustawie - definiuje się po raz pierwszy, co to jest wykluczenie społeczne, i definiuje się grupę osób podlegającą temu wykluczeniu. I jeżeli chce się pomóc człowiekowi, który chce zwalczyć chorobę alkoholową czy też chce przestać być narkomanem, czy też chce przestać być bezdomnym, to nie wystarczy tylko podać mu na tacy to, że on się ma leczyć. Trzeba dalej zrobić coś z tym człowiekiem, trzeba mu dalej pomóc, wskazać drogę wychodzenia z choroby, a tą drogą jest przede wszystkim praca.</u>
          <u xml:id="u-405.4" who="#PosełSprawozdawcaAlicjaMurynowicz">Nie wolno mylić zatrudnienia socjalnego i wspieranego zatrudnienia z normalnym zatrudnieniem i nie da się pomylić tej ustawy z ustawą o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu, bo to są niejako zupełnie inne sprawy. Zresztą zwracano na to uwagę podczas prac komisji. Projekt tej ustawy nawiązuje również do działalności organizacji pozarządowych, które uzyskają status organizacji pożytku publicznego. Sejm skończył niedawno prace nad ustawą o pożytku publicznym i wolontariacie. Istnieje bardzo ścisła korelacja pomiędzy tymi dwoma ustawami.</u>
          <u xml:id="u-405.5" who="#PosełSprawozdawcaAlicjaMurynowicz">Jeśli chodzi o instrumenty, które mają zrealizować główny cel tej ustawy, to takim instrumentem będzie powstawanie centrów integracji społecznej. To właśnie są instytucje, które będą realizowały najważniejsze cele. Centra te mogą być tworzone przez organizacje pozarządowe, ale również i samorządowe. Ważną kwestią jest to, że jeżeli gminy, samorządy będą tworzyć tego typu centra integracji społecznej, to centra te będą działały jako gospodarstwa pomocnicze, a więc zgodnie z ustawą o finansach publicznych. Natomiast oczywiście istnieje możliwość innego jeszcze dofinansowania centrów, jeżeli są one tworzone przez organizacje pożytku publicznego. Istnieje również możliwość dofinansowania programów realizowanych przez Fundusz Pracy, Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, a także przez Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa, o której w poprzednim punkcie porządku dziennego wiele się mówiło. Mam nadzieję, że zostanie dopilnowana kwestia, iż jeżeli agencja zmieni nazwę, to zmiana tej nazwy nastąpi nie w jednej ustawie, ale we wszystkich, które się do agencji odnoszą.</u>
          <u xml:id="u-405.6" who="#PosełSprawozdawcaAlicjaMurynowicz">W trakcie prac komisji, podczas których były dwa ogólne, obszerne omówienia tego projektu, największe kontrowersje, a raczej największe emocje wzbudzał sposób finansowania, ponieważ pieniądze, które mają być środkiem potrzebnym do realizacji, ogólnie mówiąc, mają pochodzić z tzw. korkowego czy też kapslowego. W pracach komisji udało się te obawy związane z finansowaniem usunąć. I organizacje samorządowe, i samorządy, i rząd, i pracujący posłowie poszli na daleko idący kompromis, tak mi się wydaje. Te obawy zostały rozwiane w trakcie prac. Zachowano to, o co się obawia z kolei Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, tożsamość programów rozwiązywania problemów alkoholowych, dokonano jednak ich integracji w systemie zabezpieczenia społecznego; zachowano też rolę gminnych pełnomocników, ale umiejscowiono ich w samorządowej polityce społecznej.</u>
          <u xml:id="u-405.7" who="#PosełSprawozdawcaAlicjaMurynowicz">Zgodnie z tym, co napisane zostało zarówno w uzasadnieniu do projektu ustawy, jak i z tym, co było zawarte w wypowiedziach przedstawicieli rządu, a także w trakcie prac widoczne było to, że do powstania tej ustawy walnie przyczyniły się również organizacje społeczeństwa obywatelskiego, takie jak: Towarzystwo Pomocy Brata Alberta, Stowarzyszenie Monar, Caritas, Fundacja Pomocy Wzajemnej Barka, Chleb Życia, Stowarzyszenie Otwarte Drzwi i wiele, wiele innych, które już mają doświadczenie w działalności na tym polu, oczywiście w nieco mniejszym zakresie, ale jest ono ogromne.</u>
          <u xml:id="u-405.8" who="#PosełSprawozdawcaAlicjaMurynowicz">Chciałabym tylko na zakończenie zauważyć, że przedstawiciel fundacji Barka na zakończenie prac podkomisji powiedział, iż bardzo się cieszy, że ten projekt ustawy został w szybkim tempie opracowany, w szybkim tempie wyjdzie z Sejmu i będzie służył dalej, dlatego że te działania, które Barka podejmowała do tej pory, aczkolwiek szalenie ważne dla osób z obszaru wykluczenia społecznego, wskazują jeszcze następne drogi, aby uniknąć błędów, które popełniło się dotychczas.</u>
          <u xml:id="u-405.9" who="#PosełSprawozdawcaAlicjaMurynowicz">Panie Marszałku! Przedstawiłam państwu sprawozdanie z prac. Jeżeli będą potrzebne odpowiedzi na bardziej szczegółowe pytania, jestem do dyspozycji Wysokiej Izby, a w tej chwili dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-405.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-406">
          <u xml:id="u-406.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Tomasz Nałęcz)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-407">
          <u xml:id="u-407.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-407.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-407.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-407.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Tomaszewskiego występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-408">
          <u xml:id="u-408.0" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Rząd koalicji Sojuszu Lewicy Demokratycznej i Unii Pracy, reformując poza ubezpieczeniowy system zabezpieczenia społecznego, przygotował projekty ustaw o rencie socjalnej, o świadczeniach rodzinnych, zaawansowane są również prace nad ustawą o pomocy społecznej.</u>
          <u xml:id="u-408.1" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Obecnie dyskutujemy nad sprawozdaniem Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o rządowym projekcie ustawy o zatrudnieniu socjalnym. Ustawa stanie się jednym z elementów działań rządu, których celem jest stworzenie krajowej strategii przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu. Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu to również ważny element europejskiej polityki społecznej. Polska postanowiła przystąpić od 2002 r. do programu i zamierza podpisać wspólne memorandum dotyczące reintegracji społecznej. Na Wspólnotowy Program Przeciwdziałania Wykluczeniu Społecznemu w latach 2002–2006 przewidziana jest kwota 75 mln euro.</u>
          <u xml:id="u-408.2" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Rozwiązania zawarte w omawianym sprawozdaniu uwzględniają zarówno doświadczenia europejskie, które szeroko opisane są w uzasadnieniu do projektu ustawy, jak i doświadczenia naszych polskich organizacji pozarządowych. Z uzasadnienia do ustawy wynika, że przepisami tej ustawy może być objętych od 0,5 mln do 3 mln osób. W pierwszym roku założono zaktywizowanie od 800 do 1000 osób dotychczas trwale uzależnionych od pomocy socjalnej państwa.</u>
          <u xml:id="u-408.3" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej wielokrotnie w swoich dokumentach programowych sygnalizował potrzebę podjęcia systemowych rozwiązań wobec osób zagrożonych lub dotkniętych wykluczeniem społecznym. Po raz pierwszy ustawowo zdefiniowano wykluczenie społeczne, a na podstawie definicji wyodrębniono osoby, wobec których będą prowadzone specjalne działania reintegracyjne. Chodzi o osoby niemające własnych dochodów, nieposiadające prawa do zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego i świadczenia przedemerytalnego, renty socjalnej, strukturalnej i z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury. Wśród osób, które zostały wymienione w ustawie, są: osoby bezdomne, realizujące indywidualne programy wychodzenia z bezdomności; osoby uzależnione od alkoholu i narkotyków, ale po zakończeniu leczenia - tutaj jest zasadnicza różnica między projektem rządowym a sprawozdaniem komisji, ponieważ projekt rządowy przewidywał możliwość kierowania tych osób w trakcie leczenia, a tu zostało zaznaczone wyraźnie, że po zakończeniu leczenia; osoby chore psychicznie; osoby pozostające bez pracy co najmniej 36 miesięcy; byli więźniowie i uchodźcy.</u>
          <u xml:id="u-408.4" who="#PosełTadeuszTomaszewski">W trakcie prac komisji niektóre organizacje pozarządowe sygnalizowały potrzebę ewentualnego umieszczenia w tym wykazie grup osób kierowanych do centrum również samotne matki wychowujące dzieci, będące ofiarami przemocy. Sądzę, że strona rządowa w czasie prac podkomisji jednoznacznie przedstawiła intencje, z których wyraźnie wynika, że nie ma potrzeby umieszczania takiego zapisu, co nie oznacza wykluczenia wobec tej grupy osób możliwości kierowania do centrum. Stąd mam serdeczną prośbę do pani minister Banach, aby w czasie swojego wystąpienia jeszcze raz chciała przedstawić argumenty przeważające za tym, żeby jednak tej grupy nie umieszczać, lecz pokazać działania, które są czy będą kierowane do tej grupy osób.</u>
          <u xml:id="u-408.5" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Zatrudnienie socjalne, zgodnie z ustawą, realizowane będzie poprzez: po pierwsze, uczestnictwo w centrach integracji społecznej; po drugie, wspierane zatrudnienie zarówno na otwartym rynku pracy, w centrach integracji społecznej lub w ramach własnej działalności gospodarczej; po trzecie, organizowanie robót publicznych, które będą mogły organizować zarówno kluby integracji społecznej, jak i ośrodki pomocy społecznej. Kluby integracji społecznej organizować będą też terapię, porady prawne i działalność samopomocową.</u>
          <u xml:id="u-408.6" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Wysoki Sejmie! Centra integracji społecznej mogą być tworzone przez wójta, burmistrza, prezydenta miasta i organizacje pożytku publicznego, a nie, jak przewidywał projekt rządowy, organizacje pozarządowe.</u>
          <u xml:id="u-408.7" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Sojusz Lewicy Demokratycznej, mając na uwadze uchwaloną przez Sejm ustawę o organizacjach pożytku publicznego i wolontariacie, popiera tę zmianę, która daje gwarancję solidności i przejrzystości formalnoprawnej jednostki pozarządowej organizującej centrum. Wniosek o przyznanie statusu centrum instytucja tworząca składa do wojewody. Po złożeniu stosownego wniosku, o którym mowa w art. 4 sprawozdania, wojewoda, po jego rozpatrzeniu, przyznaje status centrum w drodze decyzji administracyjnej, po zaopiniowaniu tego wniosku przez marszałka województwa. Pierwsze wnioski, które będą rozpatrywane do 31 grudnia 2004 r., o nadanie statusu centrum wymagają pozytywnej opinii ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego. Ustawa przewiduje również obowiązek informowania wojewody o zmianach zawartych we wniosku oraz nakłada na organizatora centrum obowiązek składania corocznie, nie później niż do 31 marca, sprawozdania zawierającego rozliczenie dotacji za rok poprzedni oraz sprawozdania merytorycznego, jak również preliminarza przychodów i wydatków na rok bieżący.</u>
          <u xml:id="u-408.8" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Warto podkreślić kompleksowość usług centrów adresowanych do ich uczestników. Obecne działania adresowane do tych osób, które będą mogły być objęte tą ustawą, są podejmowane marginalnie i bez instytucjonalnej współpracy, np. ośrodków pomocy społecznej i powiatowych urzędów pracy. Ta kompleksowość usług związanych z reintegracją zawodową i społeczną podczas zajęć prowadzonych przez centra na stałe może wyprowadzić bardzo wiele osób z obszaru wykluczenia społecznego i stwarza szansę na poprawę efektywności wykorzystania środków publicznych przeznaczonych na te cele.</u>
          <u xml:id="u-408.9" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Organizator centrów będzie mógł zatrudniać w tej jednostce funkcjonującej w formie gospodarstwa pomocniczego gminy lub jednostki wyodrębnionej organizacyjnie i finansowo organizacji pożytku publicznego pracowników odpowiedzialnych zarówno za obsługę finansową, prowadzenie określonych rodzajów działalności, pracowników zajmujących się reintegracją zawodową i społeczną, pracowników socjalnych, instruktorów zawodu, a także uczestników centrum skierowanych następnie przez powiatowy urząd pracy na podstawie umowy do pracy w centrum. Centra będą mogły prowadzić również działalność produkcyjną-handlową lub usługową, jednak ta działalność nie będzie stanowić działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o działalności gospodarczej. Centra będą mogły również być prowadzone w formie gospodarstwa rolnego.</u>
          <u xml:id="u-408.10" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Udział w centrum integracji społecznej będzie miał charakter czasowy, do 12 miesięcy, w uzasadnionych przypadkach może być przedłużony do 18 miesięcy. Jeśli chodzi o działalność, uczestnikom centrum, oprócz świadczenia integracyjnego, przysługuje również jeden nieodpłatny posiłek dziennie.</u>
          <u xml:id="u-408.11" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Działalność centrum integracji społecznej finansowana będzie z dotacji budżetu gminy, z dochodów własnych oraz dochodów pochodzących z tzw. kapslowego, przeznaczonych na realizację gminnego programu rozwiązywania uzależnień, Funduszu Pracy, dochodów własnych z prowadzonej działalności wytwórczej, handlowej lub usługowej centrum, zbiórek publicznych oraz środków własnych organizacji pozarządowych, Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa na podstawie stosownej umowy, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych i Unii Europejskiej na poszczególne programy działalności centrum.</u>
          <u xml:id="u-408.12" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Klub Parlamentarny SLD uznaje za zasadne udzielenie gminom i organizacjom pożytku publicznego zainteresowanym prowadzeniem centrów i klubów integracji społecznej pomocy przez resort gospodarki i pracy oraz wojewodów i marszałków przy staraniach o środki na realizację konkretnych podprojektów dotyczących reintegracji zawodowej lub społecznej.</u>
          <u xml:id="u-408.13" who="#PosełTadeuszTomaszewski">W tym miejscu chcę zapytać panią minister, jakie środki zostaną przeznaczone w przygotowanym sektorowym programie operacyjnym „Rozwój zasobów ludzkich” na programy związane z przeciwdziałaniem wykluczeniu społecznemu.</u>
          <u xml:id="u-408.14" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Wysoki Sejmie! W projekcie rządowym wiele emocji budziły rozwiązania w zmianie przepisów obowiązujących, zwłaszcza te dotyczące ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Klub Parlamentarny SLD popiera wypracowane w trakcie prac rozwiązania, których celem jest kompromis w tym obszarze. Gminne programy profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych będą obecnie częścią strategii integracji i polityki społecznej uchwalanej corocznie przez radę gminy. Programy te będą realizowane przez jednostki wskazane w programie, w tym ośrodki pomocy społecznej lub pełnomocnika powołanego przez wójta. Ustawodawca więc decyzję w tej sprawie pozostawia samorządowi gminnemu. Na szczeblu wojewódzkim program rozwiązywania problemów alkoholowych, stanowiący z kolei część wojewódzkiej strategii integracji i polityki społecznej, będzie realizowany przez regionalny ośrodek polityki społecznej lub jednostkę wskazaną w programie. Może być także realizowany przez pełnomocnika, którego w tym celu może powołać zarząd województwa. Strategie gminne i powiatowe profilaktyki społecznej koordynowane będą z kolei przez ośrodki pomocy społeczne, a powiatowe - przez powiatowe centra pomocy rodzinie, natomiast na szczeblu wojewódzkim te programy będą koordynowane przez zarządy województw.</u>
          <u xml:id="u-408.15" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Ze środków pochodzących z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych będzie można również finansować działania na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo-wychowawczych i socjoterapeutycznych. Wyjaśnienia wymaga zmiana ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa, zwłaszcza art. 6 pkt 9, w kontekście trwającej przed chwilą dyskusji dotyczącej ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego państwa oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Tam ten art. 6 ust. 9 trochę inaczej brzmi. Ale nie chodzi tylko o sprawy, które są wnoszone, wynikające z ustawy o zatrudnieniu socjalnym, ale chodzi o kwestie stypendiów dla dzieci byłych pracowników PGR. W projekcie rządowym, tym, który jest z obszaru wiejskiego, jest propozycja, nie w pracy podkomisji, że te stypendia będą dla dzieci uczących się w szkołach ponadgimnazjalnych oraz kształcących się w szkołach wyższych. Następny projekt, albo wcześniejszy projekt, może łatwiej będzie, dla usprawiedliwienia tej różnicy w projektach rządowych, mówi o tym, że stypendia będą mogły być przeznaczone dla dzieci uczących się w szkołach ponadgimnazjalnych. Nie ma już szkół wyższych, w związku z tym mój apel, żeby strona rządowa uzgodniła to do czasu uchwalenia tejże ustawy.</u>
          <u xml:id="u-408.16" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Klub Parlamentarny SLD będzie głosował za uchwaleniem ustawy o zatrudnieniu socjalnym. Jednocześnie po analizie chcę zgłosić 4 poprawki, które mają charakter doprecyzowania przepisów ustawy, służą jednoznacznemu odbiorowi zapisów dotyczących finansowania centrów i pobierania świadczenia integracyjnego. Na koniec chciałbym podziękować serdecznie organizacjom pozarządowym, które włączyły się w proces uchwalania ustawy. Osobiste podziękowania kieruję do pani minister Jolanty Banach i pana Cezarego Mierzejewskiego. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-408.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-409">
          <u xml:id="u-409.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-409.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Teresę Piotrowską występującą w imieniu klubu Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-410">
          <u xml:id="u-410.0" who="#PosełTeresaPiotrowska">Panie Marszałku! Pani Minister! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Poselskiego Platformy Obywatelskiej przedstawić stanowisko w sprawie rządowego projektu ustawy o zatrudnieniu socjalnym (druk nr 979).</u>
          <u xml:id="u-410.1" who="#PosełTeresaPiotrowska">W niedawno toczonej w Wysokiej Izbie debacie na temat dramatycznej sytuacji społeczno-ekonomicznej bezrobotnej ludności padało wiele stwierdzeń dotyczących tej jakże trudnej rzeczywistości: ponad 3 mln bezrobotnych, z czego 80% bez prawa do zasiłku. Dlatego każda inicjatywa, która ma na celu przede wszystkim pobudzenie gospodarki, tworzenie nowych miejsc pracy, a także taka, która daje szansę osobom długo pozostającym bez pracy odnalezienia się w tej trudnej rzeczywistości, jest godna uwagi i wnikliwego rozpatrzenia. Zapewne na proponowaną przez rząd ustawę o zatrudnieniu socjalnym czekają bezdomni i uzależnieni, czeka na nią Markot, czeka na nią Barka, czeka Caritas, czekają być może gminy, na których barkach spoczywa pomoc ludziom, którzy stracili nie tylko pracę, dochody, ale stracili rodziny i społeczne osadzenie. Nie mają oni swojego miejsca i nie mają żadnych szans.</u>
          <u xml:id="u-410.2" who="#PosełTeresaPiotrowska">Proponowana ustawa daje nadzieję, wzbudza entuzjazm, niestety niesie z sobą również obawy. Najbardziej obawiają się samorządowcy. Obawiają się jednego, że jest to kolejne zadanie, ważne i potrzebne społecznie, ale czy nie będzie tak, że dobry pomysł rządu znowu finansowo obciąży samorząd, a samorządy niestety nie mają środków na nowe, choćby najlepsze, inicjatywy. Ktoś może powiedzieć, że w ustawie tej wójt, burmistrz czy prezydent wcale nie musi podejmować tej inicjatywy. Jest w tym względzie całkowita dobrowolność. Może, nie musi. Proszę mi jednak powiedzieć, który wójt, burmistrz czy prezydent miasta nie chciałby, mając instrument w postaci tej ustawy, mieć w swojej gminie kilku centrów integracji społecznej? Kto nie chciałby w swojej gminie objąć tym programem kilkuset osób w najtrudniejszej sytuacji, bez pracy od ponad 36 miesięcy? Niestety, nie będzie go na to stać. Fundusz na rozwiązywanie dotąd jedynie problemów alkoholowych nie jest aż tak duży, aby móc dobrze zrealizować zadania wynikające z ustawy o wychowaniu w trzeźwości, a które w wielu gminach są realizowane i są widoczne efekty tej działalności. Teraz trzeba będzie się tymi pieniędzmi podzielić. I to dobrze, że ustawa rozszerza środki na inne uzależnienia niż tylko uzależnienie od alkoholu, umożliwia wykorzystywanie tych pieniędzy na profilaktykę wśród dzieci i młodzieży, na dożywianie, na profilaktykę przez sport. Dobrze, że te pieniądze będą mogły być wykorzystywane na tworzenie centrów integracji społecznej, ale w tym ostatnim przypadku nie należy spodziewać się zbyt wielkiego entuzjazmu z przyczyn czysto ekonomicznych. Powtórzę tu raz jeszcze, dochody własne gminy są niestety niewielkie, a zadania i potrzeby ogromne. Trzeba będzie poczekać na propozycje zarówno ze strony gmin, jak i organizacji pozarządowych i wówczas ocenić potrzeby i zderzyć je z możliwościami.</u>
          <u xml:id="u-410.3" who="#PosełTeresaPiotrowska">Wysoka Izbo! Niepokój budzi fakt, że w latach 2003–2004 rząd przewiduje tylko 16 centrów integracji społecznej. Wynika to nie z ustawy, lecz z uzasadnienia, a to oznacza, że centra te będą reglamentowane - dla wybranych gmin i organizacji pozarządowych. Może się okazać, że nawet najlepszy pomysł i projekt zawarty we wnioskach do wojewody będzie odrzucony. I tutaj pytanie, jakimi kryteriami będzie się posługiwał wojewoda, gdy w województwie będzie kilkanaście równorzędnych bardzo dobrych wniosków? Tego nie zapisaliśmy w tej ustawie. Mam nadzieję, że pani minister tę wątpliwość wyjaśni.</u>
          <u xml:id="u-410.4" who="#PosełTeresaPiotrowska">Projekt ustawy o zatrudnieniu socjalnym ma być istotnym elementem narodowej strategii przeciwdziałaniu wykluczeniu społecznemu. Uważam, że dużo lepiej byłoby, gdyby rząd w pierwszej kolejności przedstawił wspomnianą strategię, jej kierunki i cele, a następnie jej części składowe, w tym omawianą dzisiaj ustawę. Mielibyśmy wówczas całościowe spojrzenie na zamierzenia rządu w najbliższym czasie w zakresie przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu.</u>
          <u xml:id="u-410.5" who="#PosełTeresaPiotrowska">Rozwiązania zaproponowane w omawianej dzisiaj ustawie uwzględniają dotychczasowe doświadczenia organizacji pozarządowych i gmin w Polsce, a także krajów Unii Europejskiej. Warto w tym miejscu zwrócić uwagę, że na Wspólnotowy Program Przeciwdziałania Wykluczeniu Społecznemu w latach 2002–2006 przeznaczono kwotę 75 mln euro, po którą warto będzie sięgnąć i z niej skorzystać. Doświadczenia państw Unii wskazują na znaczący udział zatrudnienia socjalnego w obniżaniu skutków bezrobocia i zahamowaniu marginalizacji przez indywidualny rozwój oraz reintegrację zawodową i społeczną. Działania mające na celu promowanie równości szans dostępu do rynku pracy, zwłaszcza dla osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, mogą być finansowane ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, co nie jest bez znaczenia przy bardzo ograniczonych środkach na ten cel zarówno z budżetu państwa, jak i z budżetów samorządów.</u>
          <u xml:id="u-410.6" who="#PosełTeresaPiotrowska">W Polsce działania w zakresie zatrudnienia socjalnego osób zagrożonych wykluczeniem społecznym realizowane są przez szereg organizacji pozarządowych, jak i niektóre gminy, np. Fundacja Pomocy Wzajemnej Barka o 11 lat wyprzedziła dzisiaj omawianą ustawę, pozyskując i tworząc miejsca pracy dla osób długotrwale bezrobotnych znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji socjalnej. W samorządzie bydgoskim, z którego się wywodzę, uchwałą rady miasta z 1996 r. utworzono zakład budżetowy pod nazwą Zakład Pomocy Społecznej dla Bezdomnych, w skład którego weszły wyłączone z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej dwa schroniska dla bezdomnych. Wyodrębnienie schronisk i umocowanie ich w formie zakładu budżetowego stało się potrzebne dla umożliwienia działalności gospodarczej. Prowadzona przez zakład działalność gospodarcza ma na celu przede wszystkim resocjalizację podopiecznych schroniska poprzez pracę.</u>
          <u xml:id="u-410.7" who="#PosełTeresaPiotrowska">Organizowana w ramach tej działalności możliwość pracy dla bezdomnych bezrobotnych wyłącza ich z demoralizującej bezczynności i biernego pozostawania na utrzymaniu pomocy społecznej. Łączy się z tym realizowany przez Bydgoszcz program wychodzenia z bezdomności, gdzie podopieczni schronisk sami remontują i przywracają do stanu używalności zdewastowane mieszkania, w których niektórzy z nich później zamieszkują, odzyskują to, co jest tak ważne dla każdego bezdomnego - adres, tylko bowiem przez uzyskanie miejsca stałego pobytu bezdomni mogą odzyskać prawa, jakie posiada każdy obywatel. Są to przykłady, jak bez omawianej dzisiaj ustawy, dzięki wspaniałym pomysłom zarówno w organizacjach pozarządowych, jak i w wielu gminach działania dorównywały wzorcom zachodnim. Po wejściu w życie ustawy o zatrudnieniu socjalnym wierzę, że prekursorskie inicjatywy zostaną wzmocnione zarówno prawnie, jak i finansowo. Wierzę, że powstaną nowe pomysły, dzięki którym ludzie pozostający przez lata bez pracy uzyskają nadzieję, nowe możliwości rozwiązywania swoich życiowych problemów. Jeśli nawet ustawa ta obejmie swoim zasięgiem w praktyce niewielką liczbę osób ze względu na ograniczone środki finansowe, to i tak warto podjąć ten wysiłek. Warto skorzystać z doświadczeń państw unijnych i dobre, sprawdzone już wzorce przenieść i zderzyć z naszymi doświadczeniami w tej dziedzinie.</u>
          <u xml:id="u-410.8" who="#PosełTeresaPiotrowska">I choć jest to ustawa nadziei, a możliwości jej pełnej i szerokiej realizacji będą możliwe w nieco dalszej przyszłości, Klub Poselski Platformy Obywatelskiej poprze ustawę o zatrudnieniu socjalnym. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-410.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-411">
          <u xml:id="u-411.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-411.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Lissa występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-412">
          <u xml:id="u-412.0" who="#PosełAndrzejLiss">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie rządowego projektu ustawy o zatrudnieniu socjalnym. Podjęcie tematu przez rząd, przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu wychodzi naprzeciw standardom socjalnym występującym w krajach Unii Europejskiej. W trakcie szczytu w Goeteborgu Rada Europejska zaprosiła kraje kandydujące do opracowania narodowych planów przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu. Rozwiązania w proponowanej ustawie o zatrudnieniu socjalnym opierają się zarówno na doświadczeniach państw zachodnich, jak i organizacji pozarządowych w Polsce. Doświadczenia państw Unii Europejskiej wskazują na znaczny udział programów zatrudnienia socjalnego w obniżeniu skutków bezrobocia i zahamowania marginalizacji przez indywidualny rozwój oraz integrację zawodową i społeczną.</u>
          <u xml:id="u-412.1" who="#PosełAndrzejLiss">Ustawa jest skierowana w szczególności do osób:</u>
          <u xml:id="u-412.2" who="#PosełAndrzejLiss">- bezdomnych realizujących indywidualny program wychodzenia z bezrobocia,</u>
          <u xml:id="u-412.3" who="#PosełAndrzejLiss">- uzależnionych od alkoholu po zakończeniu programu psychoterapii,</u>
          <u xml:id="u-412.4" who="#PosełAndrzejLiss">- uzależnionych od narkotyków lub innych środków odurzających po zakończeniu programu terapeutycznego,</u>
          <u xml:id="u-412.5" who="#PosełAndrzejLiss">- chorych psychicznie w zrozumieniu przepisów o ochronie zdrowia psychicznego,</u>
          <u xml:id="u-412.6" who="#PosełAndrzejLiss">- bezdomnych pozostających bez pracy przez okres 36 miesięcy,</u>
          <u xml:id="u-412.7" who="#PosełAndrzejLiss">- zwolnionych z zakładów karnych mających trudności w integracji ze środowiskiem,</u>
          <u xml:id="u-412.8" who="#PosełAndrzejLiss">- uchodźców realizujących indywidualny program integracji.</u>
          <u xml:id="u-412.9" who="#PosełAndrzejLiss">Są to grupy szczególnego ryzyka, które podlegają wykluczeniu społecznemu i ze względu na swoją sytuację życiową nie są w stanie własnym staraniem zaspokoić swoich potrzeb życiowych i znajdują się w sytuacji powodującej ubóstwo oraz uniemożliwiającej lub ograniczającej uczestnictwo w życiu zawodowym, społecznym i rodzinnym. Liczba potencjalnych osób mogących podlegać przepisom ustawy o zatrudnieniu socjalnym może się wahać od 500 tys. aż do 3 mln. Przyjęcie ustawy o zatrudnieniu socjalnym umożliwi uczestniczenie w zajęciach prowadzonych przez centra integracji, kluby integracji społecznej i zatrudnienia wspieranego, o którym mowa w art. 2 pkt 8.</u>
          <u xml:id="u-412.10" who="#PosełAndrzejLiss">Pierwszy etap to Centrum Integracji Społecznej - jednostka organizacyjna realizująca reintegrację zawodową i społeczną. Celem działania będzie przywrócenie społeczeństwu osób wykluczonych społecznie. Okres uczestnictwa osoby w centrum będzie trwać 11 miesięcy, ale na wniosek kierownika centrum, jeśli nie zostanie zrealizowany program indywidualny, może zostać przedłużony jeszcze o 6 miesięcy. Po zakończeniu pierwszego etapu, na wniosek kierownika centrum, pracownika socjalnego lub uczestnika, powiatowy urząd pracy może skierować daną osobę do pracy u pracodawcy lub na terenie centrum. Uczestnicy mogą też podjąć własną działalność gospodarczą na zasadach ustawy z 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze. Oprócz powyższych form przywracania społeczeństwu osób wykluczonych społecznie mogą istnieć na terenie gminy kluby integracji społecznej, które będą miały na celu organizowanie robót publicznych i prowadzenie działań o charakterze terapeutycznym, zatrudnieniowym, samopomocowym na zasadzie dobrowolnego zrzeszenia.</u>
          <u xml:id="u-412.11" who="#PosełAndrzejLiss">Ustawa przewiduje tworzenie centrów przez wójtów, burmistrzów, prezydentów miast oraz organizacje pozarządowe. Funkcjonowałyby one w formie gospodarstwa pomocniczego, oprócz tworzonych przez organizacje pozarządowe - te funkcjonowałyby w formie jednostek wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo. Centrum byłoby instytucją prowadzącą działalność reintegracyjną, w ramach której jako element reintegracji zawodowej istniałyby możliwości prowadzenia działalności wytwórczej, handlowej i usługowej oraz działalności wytwórczej w rolnictwie. Wniosek o przyznanie statusu centrum byłby składany do wojewody po pozytywnej opinii marszałka województwa, co stwarzałoby możliwość dofinansowania z zewnątrz na okres 3 lat. Wojewoda w ściśle określonych wypadkach miałby prawo odebrać status centrum.</u>
          <u xml:id="u-412.12" who="#PosełAndrzejLiss">Ustawa powstaje w czasie dużego bezrobocia jako odpowiedź na pogłębiającą się marginalizację społeczną środowisk najsłabiej przygotowanych do reguł rynkowych, zarówno na wsi, jak i w miastach. Odpowiada też na oczekiwania organizacji pozarządowych, zarówno świeckich, jak i kościelnych, liczących na aktywny stosunek państwa do podjętych już inicjatyw, a więc i zapisy, które regulowałyby zakres i formy współpracy oraz sposoby finansowania.</u>
          <u xml:id="u-412.13" who="#PosełAndrzejLiss">Poszczególne zadania centrum finansowane byłyby z dochodów własnych samorządów gmin, z dochodów własnych samorządu wojewódzkiego, z dochodów uzyskiwanych z działalności wytwórczej, handlowej lub usługowej; w przypadku centrum utworzonego przez organizację pozarządową - także z zasobów instytucji tworzącej, pochodzących ze zbiórek, darowizn i innych źródeł; ze środków funduszu socjalnego, środków Funduszu Pracy, środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, środków Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz środków Unii Europejskiej. Dotychczasowa praktyka wypływająca z obowiązującej ustawy o pomocy społecznej z reguły ograniczała się do udzielania pomocy doraźnej w formie schronienia, wyżywienia i odzieży.</u>
          <u xml:id="u-412.14" who="#PosełAndrzejLiss">Pojawienie się projektu ustawy o zatrudnieniu socjalnym wywołało silny sprzeciw pełnomocników ds. zwalczania skutków alkoholizmu. Gminy wypracowały w ostatnich latach wspaniałe formy pracy ze środowiskami uzależnionych. W pierwszej wersji projektu ustawy osiągnięcia i bogaty dorobek w tej dziedzinie miały być zaniechane przez likwidację funduszu i pełnomocników. Ostatecznie ustawodawca pozostawił wójtom, burmistrzom i prezydentom miast możliwość wyboru: utrzymanie dotychczasowych form pracy z uzależnionymi od alkoholu, przez pełnomocników, albo powołanie centrum integracji społecznej.</u>
          <u xml:id="u-412.15" who="#PosełAndrzejLiss">Ustawa o zatrudnieniu socjalnym jest ustawą przyszłości. Każde nadanie statusu centrum do 31 grudnia 2004 r. będzie wymagało pozytywnej opinii ministra właściwego ds. zabezpieczenia społecznego. Będzie to program pilotażowy. Przewiduje się, że w 2003 i 2004 r. powstanie 16 centrów integracji społecznej, przy czym zakłada się uczestnictwo do 50 osób w każdym. W latach następnych przewiduje się docelowo ok. 150 centrów, co pozwoli na zaktywizowanie od 4 do 7 tys. osób rocznie, z czego połowa powinna znaleźć stałe miejsce pracy. Liczba ta może znacznie się zwiększyć - do 50, a nawet 100 tys. osób - dzięki wykorzystaniu środków z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Narodowej Strategii Przeciwdziałania Wykluczeniu Społecznemu, co będzie możliwe już po 2004 r., kiedy wejdziemy do Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-412.16" who="#PosełAndrzejLiss">Klub Prawo i Sprawiedliwość popiera projekt rządowy i jest za przekazaniem go do dalszych prac. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-412.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-413">
          <u xml:id="u-413.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-413.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Mieczysława Kasprzaka, występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-414">
          <u xml:id="u-414.0" who="#PosełMieczysławKasprzak">Panie Marszałku! Szanowna Pani Minister! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego odnieść się do sprawozdania Komisji Polityki Społecznej i Rodziny w zakresie rządowego projektu ustawy o zatrudnieniu socjalnym.</u>
          <u xml:id="u-414.1" who="#PosełMieczysławKasprzak">Proponowana ustawa to nowe rozwiązanie, które dotychczas nie miało zastosowania w ustawodawstwie polskim. Celem tej ustawy nie jest rozwiązywanie typowych problemów zatrudnieniowych, lecz problemów społecznych związanych z istniejącym lub zagrażającym wykluczeniem społecznym. W czasie rosnącego bezrobocia, wzrostu konkurencji i pogarszającej się kondycji finansowej przedsiębiorstw wzrosła liczba osób, które nie zawsze z własnej winy znajdują się na pozycji zagrożonej lub dotkniętej wykluczeniem społecznym, czyli ze względu na swoją sytuację życiową nie są w stanie zaspokoić podstawowych potrzeb życiowych. Wyodrębnia się więc grupę osób, wobec których prowadzone będą specjalne działania reintegracyjne. Są to osoby nieposiadające własnych dochodów, nieposiadające prawa do zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego, renty socjalnej, renty inwalidzkiej lub emerytury. Można wśród nich wyróżnić następujące grupy: osoby bezdomne lub wychodzące z bezdomności, osoby uzależnione od alkoholu, uzależnione od narkotyków, chore psychicznie, długotrwale bezdomne, byli więźniowie i uchodźcy.</u>
          <u xml:id="u-414.2" who="#PosełMieczysławKasprzak">Szacuje się, że potencjalna grupa osób mogących podlegać przepisom tej ustawy waha się od 500 tys. do 3 mln. W wielu wypadkach brak jest jakichkolwiek danych, ale wielkość tej grupy wynika głównie z rosnącej liczby bezrobotnych bez prawa do zasiłku. W wypadku długotrwałego pozostawania bez pracy, a w następnej kolejności bez jakichkolwiek dochodów zaczynają się poważne problemy. Ludzie załamują się psychicznie, popadają w alkoholizm, część popadła w konflikt z prawem. Tych ludzi nikt nie chce zatrudnić, tym bardziej że w kolejce stoją coraz częściej absolwenci wyższych uczelni. Bieda rodzi biedę, a często mówi się, że bieda zaczyna być dziedziczona i przekształca się w patologię. Zaczynają się dramaty całych rodzin, wobec których bezsilni są urzędnicy, bezsilne jest prawo.</u>
          <u xml:id="u-414.3" who="#PosełMieczysławKasprzak">Dotychczasowe doświadczenia w zatrudnieniu socjalnym oparte są m.in. na funkcjonowaniu Fundacji Pomocy Wzajemnej „Barka”, która od 11 lat tworzy i pozyskuje miejsca pracy dla takich osób. Rocznie zatrudnia się w ten sposób ok. 250 osób. Ustawa dzisiaj dyskutowana sankcjonuje więc podejmowane od wielu lat przez różne środowiska inicjatywy w tym zakresie. Przede wszystkim pozwoli ona zwrócić uwagę, że tej grupie społecznej też należy się pomoc. Pomoc, którą z różnych względów bardzo trudno realizować. Ustawa ta daje możliwość organizacji centrów integracji społecznej gminom, jak również innym organizacjom pozarządowych. Ile powstanie takich centrów, trudno powiedzieć. Rząd przewiduje, że w ciągu 2 lat będzie mogło znaleźć zatrudnienie od 800 do 1000 osób. Czy to mało czy to dużo, trudno ocenić. Natomiast dla tych ludzi na pewno jest to podanie ręki, czasami wyprowadzenie ich z trudnej sytuacji życiowej.</u>
          <u xml:id="u-414.4" who="#PosełMieczysławKasprzak">Barierą jednak będą przede wszystkim środki finansowe. Zakłada się, że głównym źródłem finansowania mają być środki gmin pochodzące z funduszu profilaktyki i uzależnień. Te pieniądze dotychczas miały swoje różne przeznaczenie i na pewno nie będzie tak, że z dnia na dzień przeznaczone zostaną na tę formę wsparcia, chociażby dlatego że dochody gmin z roku na rok spadają. Gminy bardzo często zmuszone są zamykać szkoły tylko dlatego, że brak jest środków finansowych na ich funkcjonowanie. Pozostałe źródła finansowania przewidziane w ustawie są raczej w formie symbolicznej.</u>
          <u xml:id="u-414.5" who="#PosełMieczysławKasprzak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt tej ustawy konsultowałem z wójtami, którzy możliwości zatrudnienia socjalnego widzą przede wszystkim w możliwości pozyskania dodatkowych środków finansowych.</u>
          <u xml:id="u-414.6" who="#PosełMieczysławKasprzak">Zdaniem Klubu Parlamentarnego PSL dobrą formą aktywizacji zawodowej tej grupy społecznej mogą być odpowiednio zorganizowane roboty publiczne, wykonywanie bardzo prostych prac na rzecz poszczególnych środowisk. Bezsprzecznym jednak jest fakt, że wielu sytuacji patologicznych, takich, o których tu dziś mówimy, można by uniknąć, ograniczając bezrobocie. Wszystko jednak wskazuje na to, że bezrobocie nie zostanie szybko zlikwidowane, będzie się w pewnym zakresie nasilać. Ożywienie gospodarcze, tworzenie nowych miejsc pracy to klucz do całego sukcesu, do rozwiązania wielu problemów.</u>
          <u xml:id="u-414.7" who="#PosełMieczysławKasprzak">Mój klub składał pewne propozycje legislacyjne, które mogły mieć znaczący wpływ na ożywienie gospodarcze. Z przykrością jednak należy stwierdzić, że nie znalazły one poparcia i w rządzie, i w Wysokiej Izbie. Dziś o podobnych rozwiązaniach mówi pan minister Hausner. Myślę, że są warte poparcia, i dzisiaj, kiedy widzimy, że potrzebne są radykalne, zdecydowane działania, te propozycje pana ministra znajdą poparcie.</u>
          <u xml:id="u-414.8" who="#PosełMieczysławKasprzak">Panie Marszałku! Pani Minister! Chcę powiedzieć, że Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego poprze projektowaną ustawę, którą dzisiaj omawiamy w drugim czytaniu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-414.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-415">
          <u xml:id="u-415.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-415.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Lecha Kuropatwińskiego, występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-416">
          <u xml:id="u-416.0" who="#PosełLechKuropatwiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Mam zaszczyt w imieniu Samoobrony Rzeczypospolitej Polskiej przedstawić Wysokiej Izbie stanowisko Samoobrony Rzeczypospolitej Polskiej, odnosząc się do projektu ustawy z druku nr 979 i 1441 o zatrudnieniu socjalnym, wraz z projektami podstawowych aktów wykonawczych.</u>
          <u xml:id="u-416.1" who="#PosełLechKuropatwiński">Przedstawiony projekt ustawy jest potrzebny i konieczny do wprowadzenia, obywatele i społeczeństwo czekają na ten projekt. Sprawy socjalne są bardzo ważne dla Samoobrony, nie tylko te związane z tą ustawą, ale chcę przypomnieć, że Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej już w listopadzie 2001 r. złożyła projekt ustawy o minimum socjalnym, który do obecnej chwili nie znalazł się w Wysokiej Izbie, zapewne leży głęboko w szufladzie pana marszałka.</u>
          <u xml:id="u-416.2" who="#PosełLechKuropatwiński">Bezrobocie miało spadać, wzrost gospodarczy miał być z miesiąca na miesiąc wyższy. Pan minister Kołodko we wtorek w Turcji wypowiedział się, że w pierwszym i w drugim kwartale bezrobocie spadnie, a wzrost gospodarczy w roku 2005 będzie na poziomie 5%. Minął marzec, jest kwiecień i widzimy, że to bezrobocie nie spada, a ciągle rośnie.</u>
          <u xml:id="u-416.3" who="#PosełLechKuropatwiński">Sprawy socjalne w naszym państwie są bardzo ważne, ponieważ około 20% społeczeństwa jest bez pracy. Bezrobocie od roku 2001 miało zmaleć, a wzrosło o 3% za rządów SLD UP. Czy takie były hasła wyborcze SLD i UP? Zapewne mówiły o zmniejszeniu bezrobocia, lecz takie działanie rządu, jakie jest obecnie, nie doprowadziło do tego, a do wzrostu bezrobocia.</u>
          <u xml:id="u-416.4" who="#PosełLechKuropatwiński">Pani Minister! Omawiana ustawą jest ustawą, która dobrze przygotowana winna rozwiązać sprawę bezdomności, uzależnienia od alkoholu, narkomanii, sprawę chorób psychicznych, bezrobocia i problemy osób, które znalazły się w trudnej sytuacji życiowej.</u>
          <u xml:id="u-416.5" who="#PosełLechKuropatwiński">Jesteśmy za, tylko, proszę Wysokiej Izby, każda ustawa ma sens, jeżeli są na to pieniądze, tak z budżetu państwa jak i z innych instytucji, które mają decydujący wpływ na jej realizację. W ustawie tej zapisano, że fundusze będą pochodziły z tzw. ustawy alkoholowej, publicznie mówiąc: kapslowej, różnych darowizn i fundacji, funduszy miast i gmin. Wiemy z praktyki, że nakładanie na ustawę alkoholową dalszych obciążeń, które mają właściwie prawie ten sam kierunek i to samo oddziaływanie, może nie przynieść spodziewanych skutków i w konsekwencji może nie wystarczyć funduszy na realizację działań.</u>
          <u xml:id="u-416.6" who="#PosełLechKuropatwiński">Ustawa zakłada przygotowanie obywatela do aktywności społecznej. przywrócenie do normalnego życia i egzystencji w społeczeństwie, stworzenie możliwości podjęcia pracy lub samozatrudnienia. I jest to słuszne. Tylko proszę zauważyć, społeczeństwo polskie jest dziś w bardzo trudnej sytuacji i do centrum integracji społecznej, zgodnie z art. 1 ust. 2 pkt 5, który mówi, iż ustawa ta stosuje się do bezrobotnych, którzy są bez pracy przez co najmniej 36 miesięcy, winny być zakwalifikowane tysiące obywateli. I co rząd zrobi, jeżeli w ustawie zakłada się, że w roku 2003–2004 będzie mogło uczestniczyć w zajęciach w centrach około 1000 osób? A co z resztą? Zgodnie z ustawą winny wejść inne grupy społeczne, których jest 7 zgodnie z pierwotnym zapisem w art. 1.</u>
          <u xml:id="u-416.7" who="#PosełLechKuropatwiński">Pani Minister! W ustawie mówi się o powstaniu 16 centrów, czyli po jednym na województwo, i o ich filiach w gminach, w miastach i powiatach. Jakie będą kryteria ich powstania - uznaniowe czy merytoryczne?</u>
          <u xml:id="u-416.8" who="#PosełLechKuropatwiński">W art. 8 ustawy mówi się, że marszałek województwa na określonych zasadach przyznaje lub może przyznać dotacje na wyposażenie oraz dotacje na okres pierwszych trzech miesięcy. Zastanawia mnie, dlaczego tylko na pierwsze trzy miesiące. Jeżeli marszałek będzie w stanie z innymi podmiotami czy instytucjami współfinansować centrum np. w okresie sześciu miesięcy, to zgodnie z ustawą nie będzie mógł go wspomagać, a w konsekwencji może to doprowadzić do zamknięcia centrum, ponieważ w pierwszym okresie będzie trudno zdobywać środki z innych źródeł czy fundacji. Zatrudnienie, obsługa, opieka specjalistów wiążą się także z dużymi kosztami podczas powstawania centrum.</u>
          <u xml:id="u-416.9" who="#PosełLechKuropatwiński">W art. 10 mówi się o dofinansowaniu przez Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa, i tu jest ten środek. My uważamy, Samoobrona uważa, że ta agencja winna wyłożyć duże środki, ponieważ to ona sprzedawała i sprzedaje grunty, budowle, inwentarz po PGR. Dziś społeczeństwo popegeerowskie żyje w biedzie, bez środków do życia i egzystowania. Takich obywateli, którzy pracy nie mają od 10 lat, a nie tylko od 3, są tysiące. Winni oni być zapisani do tego centrum w pierwszej kolejności. Pytanie jest: Czy będą, czy nie?</u>
          <u xml:id="u-416.10" who="#PosełLechKuropatwiński">Odnosząc się do art. 11 ustawy, który mówi, że na jednego pracownika prowadzącego bezpośrednio zajęcia w centrum nie powinno przypadać więcej niż 5 uczestników, chcę podkreślić, że jest to ustawa kosztowna administracyjnie do realizacji.</u>
          <u xml:id="u-416.11" who="#PosełLechKuropatwiński">Pani Minister! W rozdziale 4 ustawy w art. 12 są przepisy o kierowaniu obywateli do centrum integracji. Tu mam wątpliwości, jakie będzie kryterium kierowania byłych pracowników PGR, o których mówiłem wcześniej, bo w tym przypadku będą różne grupy społeczne, a jest ich 7, wyznaczonych zgodnie z ustawą. Chciałem się zapytać, czy będą tylko wybiórczo kierowani, czy całościowo?</u>
          <u xml:id="u-416.12" who="#PosełLechKuropatwiński">Art. 14 w rozdziale 5 ustawy mówi o pobycie uczestnika, ochronie medycznej, o wyżywieniu, o jednym posiłku w dniu pobytu. Uważam, że koszt ten powinien być określony wysokością świadczeń na jednego uczestnika w sposób jednoznaczny w całym kraju równo.</u>
          <u xml:id="u-416.13" who="#PosełLechKuropatwiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Każda przedłożona ustawa powinna rozwiązywać problemy państwowe, rządowe i społeczne. Ta ustawa w jakimś procencie mogłaby rozwiązać problemy społeczne związane z bezrobociem dotkliwym od 14 lat. Gospodarka nasza jest coraz gorsza. Miejsc pracy ubywa, bezrobotnych przybywa, a podmiotów gospodarczych jest coraz mniej. Dziś hasła i popieranie propagandy bez skuteczności i zaangażowania się rządu nie mają poklasku społecznego, wręcz odwrotnie. Niespełnione obietnice społeczeństwo odbiera źle. Znieczulenie społeczne i brak wiary w ekipy rządzące przez 14 lat i rządzące obecnie, które doprowadziły do takiej sytuacji, sprzedając dobytek narodowy, a niejednokrotnie oddając go za nędzne grosze lub sprzedając podmiotom zagranicznym - to nie przyniosło efektów. To nie daje perspektywy dla młodzieży, która jest wykształcona i przygotowana, ale pozostawanie kilka lat bez pracy powoduje, że po jakimś czasie przestaje angażować się w poszukiwanie tej pracy. A jeżeli po wstąpieniu do struktur Unii Europejskiej młodzież obiecywanej pracy nie otrzyma, bo w Unii Europejskiej bezrobocie jest wysokie i ciągle rośnie, to zapewne wtedy wystawi wam rachunek, który mogą przypisać sobie rządy od 14 lat. A będzie on krytyczny.</u>
          <u xml:id="u-416.14" who="#PosełLechKuropatwiński">Kończąc swoje wystąpienie, panie marszałku, Wysoka Izbo, pani minister, mając na uwadze, że ustawa choćby w małym stopniu może dopomóc naszym rodakom, klub Samoobrony Rzeczypospolitej Polskiej będzie głosował za jej przyjęciem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-416.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-417">
          <u xml:id="u-417.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-417.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Mańkę występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Ligi Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-418">
          <u xml:id="u-418.0" who="#PosełAndrzejMańka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawię stanowisko klubu Ligi Polskich Rodzin dotyczące sprawozdania Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o rządowym projekcie ustawy o zatrudnieniu socjalnym. Tak na wstępie, pani minister w czasie posiedzenia tejże komisji powiedziała, że głównym motywem czy jednym z motywów przyjęcia tych rozwiązań jest chęć dostosowania rozwiązań panujących w Polsce do standardów unijnych, jak również próba modyfikacji polityki społecznej, jaka w Polsce obecnie funkcjonuje. Jeśli już te rozwiązania i te standardy przyjmujemy, to chciałbym zwrócić uwagę na to, żebyśmy przy tej okazji również uwzględnili potrzeby, osiągnięcia, doświadczenia nasze polskie, bo one w obszarze np. rozwiązywania problemów alkoholowych są bardzo pozytywne i nie możemy ich demontować i niszczyć. Z tej perspektywy rozpatrujemy również projekt tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-418.1" who="#PosełAndrzejMańka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt ustawy o zatrudnieniu socjalnym jest niezwykle istotny i aktualny, gdyż adresatami regulacji prawnych, które się w nim znajdują, są ci obywatele naszego państwa, którzy potrzebują pomocy, ponieważ podlegają wykluczeniu społecznemu, pozostają poza społeczeństwem lub na jego marginesie ze względu na swoje ubóstwo, bezdomność, niepełnosprawność, pozostawanie bez pracy, chorobę psychiczną, uzależnienie od alkoholu lub narkotyków.</u>
          <u xml:id="u-418.2" who="#PosełAndrzejMańka">Naszym zdaniem jako władzy ustawodawczej jest stworzenie wszystkim obywatelom Polski takich warunków, które pozwolą im godnie żyć i pracować we własnym kraju, a ci, którzy są najsłabsi, wymagają naszej szczególnej troski, opieki i starań. Musimy stworzyć takie prawo, które umożliwi im powrót do społeczeństwa i odbuduje w nich umiejętność uczestniczenia w życiu społecznym, gospodarczym, zawodowym, rodzinnym. Musimy wyciągnąć do nich rękę, pomóc przełamać brak nadziei, bezradność, bierność, apatię, charakterystyczne dla osób trwale bezrobotnych lub żyjących w poczuciu odrzucenia społecznego.</u>
          <u xml:id="u-418.3" who="#PosełAndrzejMańka">Dobrze przygotowana ustawa o zatrudnieniu socjalnym ma szansę przyczynić się do stworzenia takich warunków, które będą podstawą do złagodzenia skutków właśnie bezrobocia, pozwolą zahamować marginalizację obywateli, którzy z różnych powodów nie są w stanie sprostać wyzwaniom wolnego rynku. Ustawa ta może stać się bazą stworzenia systemu zmierzającego do aktywizacji społecznej i zawodowej tej części osób bezrobotnych, które pozostają bez pracy w sposób trwały, od wielu lat, osób dotychczas uzależnionych od pomocy socjalnej państwa.</u>
          <u xml:id="u-418.4" who="#PosełAndrzejMańka">Warunkiem osiągnięcia takich efektów jest dobre przygotowanie ustawy. Czy projekt, który dziś rozpatrujemy, spełnia te warunki? Zdaniem klubu Ligi Polskich Rodzin w dużej mierze tak, szczególnie po naniesieniu poprawek przez Komisję Polityki Społecznej i Rodziny. Jest w nim też kilka zapisów, które budzą naszą wątpliwość, ale o nich właśnie za chwilę będziemy mówili.</u>
          <u xml:id="u-418.5" who="#PosełAndrzejMańka">Najpierw mocne strony projektu. Kompleksowe podejście do problemu wykluczenia społecznego, reintegracji społecznej i zawodowej to zapewnienie wsparcia kilkuetapowego, umożliwiającego stopniowe wychodzenie z wykluczenia i usamodzielnianie się, co zapewni uczestnictwo w centrum integracji społecznej, klubie integracji społecznej oraz możliwość skorzystania z zatrudnienia wspieranego, dostępnego w trzech formach: u pracodawcy, w centrum i w postaci spółdzielni.</u>
          <u xml:id="u-418.6" who="#PosełAndrzejMańka">Druga kwestia. Pozytywną stroną tej ustawy jest możliwość skorzystania z dofinansowania ze środków Funduszu Pracy do kosztów pomocy prawnej, konsultacji, doradztwa w podjęciu działalności spółdzielczej. To zapewni uczestnikom opuszczającym centrum integracji społecznej wsparcie w początkowym etapie ich samodzielności.</u>
          <u xml:id="u-418.7" who="#PosełAndrzejMańka">Niewątpliwym plusem omawianej ustawy są zapisy pozwalające na wsparcie zatrudnienia osób usamodzielniających się, a podejmujących pracę w centrum, na wolnym rynku lub w założonej spółdzielni poprzez refundowanie z Funduszu Pracy części wypłacanego tym osobom wynagrodzenia przez okres pierwszych 12 miesięcy. Mechanizm ten jest szczególnie istotny w przypadku podejmowania pracy na wolnym rynku, stanowi bowiem dla pracodawcy zachętę do zatrudnienia osób, które na skutek uprzedzeń i stereotypów funkcjonujących w naszym społeczeństwie nie są zbyt chętnie przyjmowane do pracy, a mają do tego prawo na równi ze wszystkimi innymi obywatelami. Chodzi tu przede wszystkim o osoby opuszczające zakłady karne, uzależnione od alkoholu, narkotyków, bezdomne, psychicznie chore, umysłowo upośledzone.</u>
          <u xml:id="u-418.8" who="#PosełAndrzejMańka">Zaletą ustawy jest skierowanie jej zapisów nie tylko do ludzi zamieszkujących miasta, ale także do mieszkańców wsi. Bieda i wykluczenie społeczne na równi dotykają osoby z obu środowisk.</u>
          <u xml:id="u-418.9" who="#PosełAndrzejMańka">Pozytywne jest dodanie przez komisję w art. 12 ust. 3 zapisu mówiącego o tym, że warunkiem przyjęcia do centrum jest zakończenie programu psychoterapii w zakładzie lecznictwa odwykowego lub programu terapeutycznego w zakładzie opieki zdrowotnej w odniesieniu do osób uzależnionych od alkoholu i narkotyków.</u>
          <u xml:id="u-418.10" who="#PosełAndrzejMańka">Ze względów motywacyjnych istotny jest zapis zawarty w art. 12 ust. 4 mówiący o przyjęciu osoby do centrum po podpisaniu przez nią programu zatrudnienia socjalnego, gdyż pomóc można tylko takiej osobie, która tej pomocy chce i akceptuje obopólnie ustalone warunki.</u>
          <u xml:id="u-418.11" who="#PosełAndrzejMańka">Ze względów motywacyjnych ważne są też zapisy art. 13 odnoszące się do zaprzestania realizacji podpisanego przez uczestników programu, gdy nastąpiło z jego strony uporczywe naruszenie postanowień programu, trwałe opuszczenie zajęć w centrum lub gdy uczestnik oświadczy, że dobrowolnie odstępuje od realizacji programu. Uczestnicy centrów integracji społecznej muszą aktywnie i dobrowolnie współpracować z pracownikami.</u>
          <u xml:id="u-418.12" who="#PosełAndrzejMańka">Dobrym pomysłem jest też ustanowienie okresu próbnego, który ma trwać jeden miesiąc. Dopiero po jego pomyślnym zakończeniu kierownik CIS kwalifikuje uczestnika do uczestnictwa w zajęciach w centrum na okres 11 miesięcy z możliwością przedłużenia w razie potrzeby o następne 6 miesięcy. Okres maksymalnie 18 miesięcy powinien być wystarczający do uzyskania optymalnych efektów w postaci nabycia cech umożliwiających usamodzielnienie się zarówno zawodowe, jak i społeczne.</u>
          <u xml:id="u-418.13" who="#PosełAndrzejMańka">Pozytywne są zmiany naniesione przez komisję, czyli przywrócenie możliwości powołania na szczeblu gminy i województwa pełnomocnika odpowiedzialnego za prawidłową realizację programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych stanowiącego część strategii integracji i polityki społecznej. Danie radzie gminy możliwości uchwalenia programu na okres jednego roku, a nie na trzy lata, pozwoli na wnoszenie korekt i dostosowanie programu do aktualnych potrzeb mieszkańców gminy.</u>
          <u xml:id="u-418.14" who="#PosełAndrzejMańka">Niewątpliwą zaletą projektu ustawy o zatrudnieniu socjalnym jest zawarta w nim możliwość prowadzenia centrum integracji społecznej nie tylko przez gminę, ale także przez organizacje pożytku publicznego. To pozwoli wykorzystać ich bogate doświadczenia. Oprócz zalet ustawa ma pewne słabe strony. Ich analizę zacznę od zapisów dotyczących finansowania centrów integracji społecznej, gdyż dopuszczalny sposób finansowania rzutuje na wysokość środków, a wysokość środków przekłada się na jakość działania CIS i efekty ich pracy. Szczególne wątpliwości budzi finansowanie centrów prowadzonych przez gminy - ust. 1–3 w art. 10 mówią, że środki na działalność centrum utworzonego przez wójta, burmistrza, prezydenta mogą pochodzić z dotacji pochodzącej z dochodów własnych gminy przeznaczonych na realizację gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, innych dochodów własnych gminy, dochodów uzyskiwanych z działalności prowadzonej przez centrum i innych źródeł, na przykład z PFRON, Funduszu Pracy, zaś w przypadku centrów funkcjonujących na wsi także ze środków Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, jednakże w przypadku trzech ostatnich podmiotów dofinansowanie nie jest obligatoryjne - podmioty te mogą udzielić dofinansowania, ale nie mają takiego obowiązku. Tak samo jest w przypadku środków na pierwsze wyposażenie i pierwsze trzy miesiące funkcjonowania centrum, które według art. 8 ust. 1 może przyznać marszałek województwa.</u>
          <u xml:id="u-418.15" who="#PosełAndrzejMańka">Gminne programy profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych przynoszą niejednokrotnie bardzo dobre wyniki, ponieważ wraz z nałożeniem na samorząd tego zadania dano samorządowi środki na jego realizację. Stąd też obawa, że przy szerszym wachlarzu zadań, przy rozszerzeniu dotychczasowego zakresu powyższych programów o inne niż alkoholizm problemy społeczne - a będzie to realizowane ze środków pochodzących z tzw. podatku korkowego - może albo tych środków zabraknąć, albo wójt, burmistrz, prezydent oraz radni staną przed trudnym problemem, na co przeznaczyć pieniądze - czy wybrać program profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, czy utworzyć centrum integracji społecznej. Jeśli wybiorą utworzenie centrum integracji społecznej, to czy nie narażą się na zaniedbanie tej części dotychczasowych programów, które nakierowane są na dzieci i młodzież w postaci dofinansowania wyjazdów wakacyjnych, zajęć pozalekcyjnych, obiadów szkolnych itp.? To może być dramatyczny wybór, który będzie dotyczył przede wszystkim małych gmin miejskich i wiejskich osiągających niskie dochody z tzw. podatku korkowego bądź w których sprawujący władzę wójt, burmistrz czy prezydent nie ma dobrych kontaktów z marszałkiem województwa, starostą, szefem Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, dyrektorem oddziału PFRON. Władza w tych instytucjach pochodzi bowiem z nadania politycznego, zmienia się co pewien czas i zachodzi obawa, że kondycja centrów będzie w pewien sposób zależna od osób reprezentujących ugrupowania aktualnie sprawujące władzę. Mam świadomość, że ustawa nie nakłada obowiązku utworzenia centrum integracji społecznej, tworzenie centrów jest dobrowolne, ale który wójt, burmistrz, prezydent nie chciałby aktywnie włączyć się w strategię walki ze społecznym wykluczeniem i bezrobociem?</u>
          <u xml:id="u-418.16" who="#PosełAndrzejMańka">Zachodzi też obawa, że element upolitycznienia, a co za tym idzie, braku obiektywizmu przy podejmowaniu decyzji pojawi się w momencie przyznawania - lub nie - statusu centrum przez wojewodę w drodze decyzji administracyjnej, po zaopiniowaniu wniosku złożonego przez gminę lub organizację pożytku publicznego przez marszałka województwa. Decyzja ta będzie miała charakter uznaniowy, dlatego proponujemy oprzeć ją o pewne kryteria obiektywne, to znaczy merytoryczną ocenę wszystkich wniosków, które wpłyną do określonego ustawowo terminu, oraz ocenę możliwości finansowych wnioskodawcy. Proponujemy też włączenie starosty na etapie opiniowania.</u>
          <u xml:id="u-418.17" who="#PosełAndrzejMańka">Już kończąc, chciałbym powiedzieć, że klub Ligi Polskich Rodzin popiera projekt ustawy. Trzeba jednak pamiętać, iż najlepszym i najbardziej naturalnym miejscem wspierania każdego człowieka i wyprowadzania go z patologii różnego rodzaju jest dobrze funkcjonująca rodzina. Dlatego oprócz podjętych przez rząd działań chcielibyśmy zwrócić uwagę pani minister właśnie na ten aspekt jak najpełniejszego wspomagania właśnie po to, żeby dobrze funkcjonowała również rodzina. Te dwa elementy, myślę, pozwolą urzeczywistnić w sposób pełny intencje, które nam tutaj przyświecają. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-418.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-419">
          <u xml:id="u-419.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi. Dziękuję za poprawki.</u>
          <u xml:id="u-419.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę bardzo o zabranie głosu pana posła Jerzego Müllera występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-420">
          <u xml:id="u-420.0" who="#PosełJerzyTomaszMüller">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Myślę, że dołączę się do tych wątpliwości przewodniczącej komisji, pani poseł sprawozdawcy dotyczących tego, że oto szczególnym wyróżnieniem nocnej zmiany są debaty nad ustawami ze sfery polityki społecznej. Ja myślę, panie marszałku, że mogłoby to być zrekompensowane jakimiś kodeksowymi dodatkami dla tych posłów, którzy w nocy pracują.</u>
          <u xml:id="u-420.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-420.2" who="#PosełJerzyTomaszMüller">A teraz do rzeczy. W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy mam zaszczyt przedstawić nasze stanowisko w sprawie rządowego projektu ustawy o zatrudnieniu socjalnym oraz sprawozdania Komisji Polityki Społecznej i Rodziny sporządzonego po pierwszym czytaniu omawianego projektu. Jednak w ramach zrównoważenia rozpaczliwej krytyki zawartej w standardowym wystąpieniu posła przemawiającego w imieniu klubu Samoobrony Rzeczypospolitej Polskiej na wstępie pozwolę sobie na wyrażenie Ministerstwu Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej należnego mu uznania za godną podkreślenia, pragmatyczną, efektywną i niezmiernie intensywną pracę, której głównym celem stało się porządkowanie, koordynowanie oraz tworzenie optymalnego w aktualnej - dramatycznej - sytuacji gospodarczej i społecznej w Polsce prawa...</u>
          <u xml:id="u-420.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-420.4" who="#PosełJerzyTomaszMüller">Panie pośle Cymański, słuchaj mnie pan. Ja pana z zapartym tchem zawsze słucham. A pan poseł Libicki powinien już iść spać.</u>
          <u xml:id="u-420.5" who="#komentarz">(Poseł Marcin Libicki: Ale właśnie chciałem pana posłuchać.)</u>
          <u xml:id="u-420.6" who="#PosełJerzyTomaszMüller">Teraz naprawdę będą ciekawe sprawy i warto, żeby pan posłuchał.</u>
          <u xml:id="u-420.7" who="#PosełJerzyTomaszMüller">...tym bardziej że przebiega to w atmosferze często hańbiących powagę Sejmu i polskiego państwa ekscesów wywoływanych w sposób świadomie zamierzony przez bardziej prostackich lub psychopatycznie inteligentnych graczy politycznych, których do ław sejmowych wynieśli ludzie szukający często nadziei na zmianę swego losu po spustoszeniu gospodarczym pozostawionym przez rząd AWS, graczy mających na celu wyłącznie własną karierę polityczną, posługujących się skrajnym populizmem, oszczerstwami i intrygą w swoich próbach przejęcia władzy - choćby nawet na zgliszczach Polski.</u>
          <u xml:id="u-420.8" who="#PosełJerzyTomaszMüller">Trudno pracuje się rządowi i parlamentowi, gdy o powodzeniu tych organów chce decydować niewielka grupa kilkunastu pseudowodzów politycznych, zresztą utwierdzanych przez nieodpowiedzialne media o ich dziejowej misji poprzez kreowanie ich na gwiazdy IV kadencji Sejmu. Na ich opamiętanie się na pewno nie można już liczyć. Pozostaje nadzieja, że zostaną odrzuceni zarówno przez zdecydowaną większość posłów, którzy pracę parlamentarną traktują zgodnie z konstytucyjnym ślubowaniem, jak i społeczeństwo, które prędzej czy później, ale na pewno zorientuje się, kto jest kim.</u>
          <u xml:id="u-420.9" who="#PosełJerzyTomaszMüller">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Ustawa o zatrudnieniu socjalnym jest istotnym ogniwem realizacji koalicyjnego programu z obszaru polityki społecznej państwa. Jest również wyrazem akceptacji „Europejskiego wspólnotowego programu przeciwdziałania społecznemu wykluczeniu”, a zarazem elementem „Narodowej strategii przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu”. Rozwiązania zaproponowane w ustawie uwzględniają zarówno dotychczasowe doświadczenia organizacji pozarządowych w Polsce, jak i doświadczenia krajów Unii Europejskiej, które wskazują na istotny udział programów zatrudnienia socjalnego w obniżeniu skutków bezrobocia oraz reintegracji zawodowej i społecznej grup szczególnego ryzyka. Ponieważ zaniepokojenie większości występujących wcześniej posłów budzi kwestia finansowania zadań, chcę powiedzieć, że Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej na realizację rozwiązań prezentowanych w projekcie omawianej ustawy proponuje w niedalekiej przyszłości wykorzystanie znacznych środków z Europejskiego Funduszu Społecznego. Nastąpi to bez wątpienia po naszej akcesji. Główne cele proponowanej ustawy to: usamodzielnienie osób dotkniętych dysfunkcjami, zagrożonych lub podlegających wykluczeniu społecznemu, poprzez edukację zawodową i społeczną, aż do osiągnięcia własną aktywnością samodzielności ekonomicznej; prowadzenie optymalnej profilaktyki społecznej; stworzenie instytucjonalnych mechanizmów umożliwiających zatrudnienie i readaptację zawodową oraz integrację społeczną osób określonych w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-420.10" who="#PosełJerzyTomaszMüller">Ustawa powstaje w szczególnie trudnym okresie funkcjonowania państwa. Ogromne bezrobocie oraz pogłębiająca się marginalizacja społeczna wielu środowisk jako negatywne efekty przemian ustrojowych czynią tę inicjatywę rządową niezmiernie ważną i potrzebną. Wychodzi ona również naprzeciw oczekiwaniom dość licznych organizacji pozarządowych i samorządów lokalnych prowadzących działalność w tym zakresie. W sposób jasny definiuje pojęcie osoby zagrożonej lub dotkniętej wykluczeniem społecznym oraz wyodrębnia grupy osób, wobec których będą prowadzone specjalne działania reintegracyjne, grupy osób nieposiadających własnych dochodów ani prawa do zasiłków lub świadczeń socjalnych, rentowych bądź emerytalnych. Ponadto ustawa definiuje, że zadania w niej określone realizowane będą przez zatrudnienie socjalne. Polegać ono będzie na uczestnictwie osób objętych ustawą w centrach integracji społecznej oraz wspieranym zatrudnieniu socjalnym. Gminy i organizacje pozarządowe będą miały ponadto możliwość tworzenia klubów integracji społecznej, organizujących działania o charakterze terapeutycznym, zatrudnieniowym i samopomocowym. Projekt ustawy wraz z projektami rozporządzeń wykonawczych w szczegółowy sposób określa zadania, strukturę, zasady tworzenia oraz działania centrum integracji społecznej, a także warunki kierowania do nich osób zainteresowanych.</u>
          <u xml:id="u-420.11" who="#PosełJerzyTomaszMüller">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoki Sejmie! Omawiana ustawa jest niewątpliwie dużą szansą dla dość licznych, najczęściej bezradnych osób z grup wymienionych w jej art. 1. Pozwala na bardziej skoordynowane działania w ramach różnych programów realizowanej polityki społecznej państwa, samorządów i organizacji pozarządowych. Jest ustawą potrzebną i dobrze przygotowaną przez rząd oraz Komisję Polityki Społecznej i Rodziny. Dlatego też Klub Parlamentarny Unii Pracy udzieli mu pełnego poparcia. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-420.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-421">
          <u xml:id="u-421.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-421.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Najdłużej klaskał pan poseł Cymański.</u>
          <u xml:id="u-421.2" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: To był rewanż za zachowanie, a nie poparcie dla racji.)</u>
          <u xml:id="u-421.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Michała Figlusa występującego w imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-422">
          <u xml:id="u-422.0" who="#PosełMichałFiglus">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie poprawionego projektu ustawy o zatrudnieniu socjalnym.</u>
          <u xml:id="u-422.1" who="#PosełMichałFiglus">Po przeanalizowaniu projektu wspomnianej wyżej ustawy stwierdzamy, że ustawa zmierza do dostosowania przepisów do standardów Unii Europejskiej. Uważamy, że idea ustawy jest słuszna, ponieważ aktywizuje osoby z marginesu społecznego. Mamy jednak bardzo poważne wątpliwości, czy w aktualnej sytuacji gospodarczej i przy obecnej stopie bezrobocia na terenie kraju jest to w ogóle możliwe. Pracodawca nie zatrudni uczestnika centrum integracji społecznej na warunkach zaproponowanych w tej ustawie (art. 16 ust. 2 pkt 1–3), mając możliwość zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych osoby z kwalifikacjami i z wyższą kwotą refundacji. Kwota refundacji za bezrobotnych zatrudnionych w ramach prac interwencyjnych na dzień 3.03.2003 r. wynosi bowiem 100% zasiłku i składkę ZUS.</u>
          <u xml:id="u-422.2" who="#PosełMichałFiglus">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Uważamy, że uczestnicy centrum integracji społecznej będą dla pracodawców kulą u nogi. Sądzimy, że pracodawcy skusiliby się na ich przyjęcie, gdyby refundacja wynosiła co najmniej 150% zasiłku. Na podstawie rozmów z pracodawcami i organizatorami robót publicznych znamy opinie o osobach długotrwale bezrobotnych lub z marginesu społecznego. Wydajność tych osób wynosi około 1/3 wydajności normalnego pracownika. Czy centrum integracji społecznej podoła takiemu zadaniu, żeby przygotować uczestnika tak dobrze, że będzie lepszy od innych przy takiej konkurencji na rynku pracy? Odpowiedź na te i wiele innych pytań związanych z powyższym aktem prawnym przyniesie praktyka funkcjonowania centrów integracji społecznej, fachowość pracującej tam kadry, sytuacja ekonomiczna, gospodarcza kraju i stosunek osób, którym ma być udzielona pomoc.</u>
          <u xml:id="u-422.3" who="#PosełMichałFiglus">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Biorąc pod uwagę wyżej omówione zagadnienia, Koło Poselskie Partii Ludowo-Demokratycznej jest zdania, że osobom, dla których powstaje ustawa, należy dać szansę - dlatego opowiada się za zapisami omawianego aktu prawnego i będzie głosowało za jego przyjęciem. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-422.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-423">
          <u xml:id="u-423.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-423.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pani poseł Maria Nowak i pan poseł Tadeusz Cymański wyrazili chęć zadania pytania.</u>
          <u xml:id="u-423.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Chciałbym zapytać: Czy ktoś z pań posłanek i panów posłów chciałby jeszcze zadać pytanie?</u>
          <u xml:id="u-423.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Nie widzę dalszych zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-423.4" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo proszę o zabranie głosu panią poseł Marię Nowak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-424">
          <u xml:id="u-424.0" who="#PosełMariaNowak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pani Minister! Omawiany dzisiaj projekt stanowi element szerszych działań mających na celu przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu i należy przyznać, że został on przyjęty z zadowoleniem. Ale pojawiły się także obawy i wątpliwości, które trafiały do posłów głównie ze strony samorządowców. Samorządowcy obawiają się, czy ośrodki pomocy społecznej udźwigną ciężar nowych zadań, gdyż już dzisiaj borykają się z całą gamą różnorodnych problemów. Obawiają się także, że ich rola i kompetencje ograniczone zostaną jedynie do przekazywania pieniędzy. Pani minister, stąd moje pytania.</u>
          <u xml:id="u-424.1" who="#PosełMariaNowak">Po pierwsze, chciałabym zapytać, czy odbyły się jakieś spotkania z przedstawicielami samorządów, w czasie których wyjaśniane były samorządowcom ich wątpliwości? Myślę, że zgodzi się pani minister ze mną, że aby ten program się udał, to właśnie środowiska samorządowe muszą być przekonane o jego słuszności, skuteczności i realności. Jeżeli samorządowcy z góry zakładają, że program jest nierealny, nastawieni są sceptycznie, to boję się, że ten właśnie ze wszech miar słuszny program się nie uda.</u>
          <u xml:id="u-424.2" who="#PosełMariaNowak">Drugie pytanie. Centrum może uzyskać z budżetu, oprócz dotacji podmiotowych, dotacje na pierwsze wyposażenie w środki obrotowe i majątkowe. W przypadku niezrealizowania lub niewywiązania się z tych zadań przez utworzone już centrum wojewoda może wydać decyzję o utracie statusu centrum. W tym jednak przypadku majątek i zobowiązania zostają przejęte przez instytucje tworzące to centrum. I tu pytanie: Czy nie istnieje obawa, że może nastąpić przejmowanie majątku zgromadzonego ze środków budżetowych przez organizację, która nie wywiązała się z przyjętych zobowiązań, czyli wręcz czy nie może dojść do swoistego nagradzania nieuczciwych? Może moje obawy są zbyt daleko idące, ale życie pokazuje, że czasem warto dmuchać na zimne. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-425">
          <u xml:id="u-425.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-425.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Cymańskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-426">
          <u xml:id="u-426.0" who="#PosełTadeuszCymański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam trzy pytania.</u>
          <u xml:id="u-426.1" who="#PosełTadeuszCymański">Pani poseł Maria Nowak mówiła o zastrzeżeniach ze strony środowisk samorządowych i protestach. Chciałbym spytać: Czy jest znane rządowi zastrzeżenie, jakie wniósł rzecznik praw obywatelskich? Jego ranga i to, że jego głos jest często bardzo mało poważnie traktowany, również niestety przez rząd, to fakt. Ale chciałbym spytać, jakiego typu to były zastrzeżenia i jakie jest stanowisko rządu, czy rzecznik miał przynajmniej znaczną część racji, wnosząc swoje uwagi, bo wiem, że było ich kilka.</u>
          <u xml:id="u-426.2" who="#PosełTadeuszCymański">Drugie pytanie. Ile pieniędzy ze strony niesamorządowej zakłada rząd w swojej projekcji, w swoich szacunkach, jeśli chodzi o wdrożenie. To jest bardzo ważne, bo było już kilka programów rządu bardzo głośno promowanych, dla których charakterystyczna była bardzo niska kwota, która obnażała rzeczywistą wagę tych projektów i praktyczny ich wymiar, choćby nawet pieniądze przeznaczone na pożyczki dla absolwentów wynoszące 32 mln - to dawało maksymalnie ośmiuset absolwentów w skali kraju - czy nawet ten wielki, wspaniały program „Lek za złotówkę”, w pierwszej wersji miało to być 28 mln, obecnie 70. Ale tak czy inaczej tych pieniędzy jest dramatycznie mało i w praktyce obnaży to fikcję tych pomysłów. To pytanie drugie. I trzecie pytanie, uważam, że najważniejsze: Co rząd robi i czy rząd próbuje przeciwdziałać wykluczeniu społecznemu na etapie początków, a więc przeciwdziałania przyczynom, ponieważ to jest dużo ważniejsze niż walka ze skutkami? Tak jest w dziedzinie polityki karnej, tak jest z narkotykami, tak jest - i o to chciałbym spytać - w kontekście alkoholu. Jest to sytuacja jak z jakiegoś złego filmu - są pieniądze z programów przeciwdziałania alkoholizmowi pomimo tego kompromisu, o którym tu mówiono, ale jednak przy jednoczesnym podjęciu bardzo ryzykownych działań w postaci promocji i reklamy alkoholu. Chciałbym spytać, dlaczego resort, który pani minister reprezentuje, w sprawie bardzo ważnej społecznie milczał i nie zajął stanowiska. Bo to, że można nie podzielać czyichś poglądów, to jest jedna sprawa, ale trzeba je znać. Chodzi o milczenie w sprawie ustawy, nad którą pan prezydent się obecnie pochyla i się zastanawia nad skutkami społecznymi, w odróżnieniu od rządu, który milczał. Mam na myśli ustawę o wychowaniu w trzeźwości. Bo z jednej strony wykazujemy piękne zaangażowanie w ochronę i w programy dla alkoholików, a z drugiej milczymy, i to milczenie jest wielkim samooskarżeniem, nie tylko zresztą resortu pani minister, a może nawet nie przede wszystkim, bo mówię o resorcie zdrowia, bezpieczeństwa, sprawiedliwości, no i było nie było, wychowania i edukacji. To jest pytanie zasadnicze, bo trzeba widzieć związki przyczynowe i trzeba ważyć racje. I ja mógłbym nie podzielać tego, gdyby rząd był za tą ustawą, ale rząd w ogóle nie zajął stanowiska. Rząd milczał pomimo próśb. I to nie jest pastwienie się, przy każdej okazji trzeba to przypominać. Chodzi o to, czy w przyszłości będzie podobne milczenie, bo przejdą następne ustawy. 3 godziny reklamy dla wielomilionowej młodej widowni - a później będziemy szukali pieniędzy. Ja byłem przez 8 lat burmistrzem Malborka i wiem, ile kosztuje leczenie skutków. Potrzeba pewnej refleksji i tej refleksji brakuje temu rządowi.</u>
          <u xml:id="u-426.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-427">
          <u xml:id="u-427.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-427.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu sekretarza stanu w Ministerstwie Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej panią minister Jolantę Banach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-428">
          <u xml:id="u-428.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Chciałabym podziękować bardzo panu marszałkowi za to ogromne zaufanie, bo to jest drugie czytanie i jeśliby pani poseł sprawozdawczyni chciała zabrać głos, to pewnie w pierwszej kolejności, ale rozumiem, że...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-429">
          <u xml:id="u-429.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pani poseł w drugiej kolejności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-430">
          <u xml:id="u-430.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">...pan marszałek uważa, że zrobię to równie dobrze jak pani poseł Murynowicz.</u>
          <u xml:id="u-430.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Postaram się, pani poseł Murynowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-431">
          <u xml:id="u-431.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo proszę, pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-432">
          <u xml:id="u-432.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">A więc odpowiadając na pytania i odnosząc się do wątpliwości państwa posłów chcę, zanim przejdę do poszczególnych pytań - obiecuję, że krótko - odnieść się do generalnej wątpliwości przez państwa zgłoszonej, a dotyczącej przede wszystkim wiarygodności finansowania tego przedsięwzięcia i zdolności do przeprowadzenia tego całego skomplikowanego montażu środków. Proszę mi pozwolić podziękować za wszystkie uwagi i wyrazy poparcia, których państwo udzielacie kolejnej ustawie prezentowanej w ramach programu przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu. To jest od razu odniesienie się do wątpliwości pana posła Mańki, który bał się, że różne struktury samorządowe, i nie tylko, są tak bardzo upolitycznione, że trudno oczekiwać, aby się porozumiały w sprawach istotnych dla szczególnej grupy obywateli. No, ja myślę, że Komisja Polityki Społecznej i Wysoka Izba podczas nocnych debat dotyczących tej szczególnej, trudnej problematyki dają dowód, że możliwe jest bardzo daleko idące porozumienie i dobrej jakości dyskusja, jeśli mogę sobie pozwolić na użycie sformułowania „dobrej jakości dyskusji”. Tak więc ja bym jednak nie przykładała aż tak dużego znaczenia do kwestii upolitycznienia samorządów w sprawach polityki społecznej.</u>
          <u xml:id="u-432.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Jeszcze raz proszę mi pozwolić odnieść się do problemów związanych ze stabilizacją i gwarancją finansowania przedsięwzięcia pod nazwą: utworzenie centrum integracji społecznej. To zresztą była wątpliwość poruszana bardzo często w dyskusjach Komisji Polityki Społecznej. Ona wynikała z kilku przyczyn. Z takich mianowicie, iż środki pochodzące z opłat za udzielanie koncesji na obrót alkoholem zarówno detalicznym, jak i hurtowym są środkami wcale nie tak pokaźnymi, a tytułów do ich wydatkowania jest wiele już w obecnej ustawie o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, a więc nowy tytuł do wydatkowania tych pieniędzy powoduje, że z tego samego źródła nie można napoić skutecznie więcej osób. Otóż naszym zdaniem, i do takiej konkluzji chyba doszła wysoka komisja, jest odwrotnie. Można podzielić te drobne pieniądze, przeznaczając je na więcej osób i na więcej zadań poprzez prosty fakt montażu środków. Ten montaż środków oznacza tytuł prawny do połączenia wydatków gminy, do połączenia wydatków marszałka i do jednoczesnego uruchomienia w sposób obligatoryjny środków Funduszu Pracy, i w przyszłości, jak państwo wskazywaliście, oczywiście środków unijnych, owych 75 mln na europejski program przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu oraz środków z Europejskiego Funduszu Społecznego, które to środki łącznie w latach 2004–2006 wyniosą 2,373 mld. Odpowiadam od razu na pytanie pana posła Tomaszewskiego. Natomiast w sektorowym programie operacyjnym w obszarze dotyczącym problematyki, którą się zajmujemy, czyli problematyki rynku pracy, przeciwdziałania wykluczeniu, będzie to kwota 1,701 mld euro, a na ten priorytet czy na zadanie dotyczące wyłącznie kwestii przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu i integracji społecznej - 51 mln euro w latach 2004–2006. To jest niemała kwota, tylko trudna do zagospodarowania wtedy, kiedy środki na co-finansowanie nie są środkami zidentyfikowanymi albo muszą być dodatkowo wyasygnowane. My nie mamy z czego tych pieniędzy dodatkowo uruchomić. W związku z tym musimy pokazać naszym partnerom w Unii Europejskiej, że te pieniądze już mamy, bo te pieniądze są. Są to pieniądze, które m.in. pochodzą ze opłat za udzielanie koncesji na obrót alkoholem na poziomie województwa i na poziomie gminy. Gdybyśmy nie mieli tej ustawy, nie moglibyśmy uczynić końcowym beneficjentem centrum integracji społecznej w sektorowym programie operacyjnym, a więc nie moglibyśmy tych pieniędzy, które już mamy na poziomie gminy i województwa, wykazać jako środków do co-finansowania programu finansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego. Krótko mówiąc, to jest identyfikacja służąca możliwości wykorzystania tych środków do montażu również ze środkami Unii Europejskiej. Jak się popatrzy z tego punktu widzenia na problem finansowania centrów integracji społecznej, to on mimo wszystkich uzasadnionych wątpliwości zaczyna wyglądać trochę inaczej. Ja oczywiście nie będę, bo to i nie miejsce, i nie pora, się odnosiła do bardzo skomplikowanej acz potrzebnej, tak w wymiarze refleksyjnym jak i w wymiarze prawnym, kwestii kooperacji między samorządami. To jest kwestia zupełnie nie na dzisiaj - na tyle głęboka i na tyle poważna - brak drugiego segmentu czy drugiego etapu polskiej decentralizacji czy trzeciego etapu, po decentralizacji finansów, którym jest tytuł prawny do kooperacji wszystkich samorządów, tak w pionie jak i w poziomie, i ustalenie pewnych zakresów obligatoryjności, że tak powiem, tej kooperacji. To jest zupełnie inna kwestia. My mówimy tylko o montażu finansowym. Tak więc odpowiedziałam tym samym na pytanie pana posła Tomaszewskiego.</u>
          <u xml:id="u-432.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Jeszcze raz chcę podkreślić, dlaczego komisja nie zdecydowała się, jak pamiętam, na umieszczenie w katalogu osób uprawnionych do uczestnictwa w centrum w szczególności samotnych matek. Konstrukcja art. 1, bo o nim mówimy, jest następująca: przepisy ustawy stosuje się w szczególności do, a więc nie tylko do, ale w szczególności do. I tutaj ma miejsce katalog osób, które w rozumieniu ustawy są szczególnie kwalifikowane do uczestnictwa w centrum. Niemniej oczywiście katalog nie ma charakteru zamkniętego, katalog jest katalogiem otwartym, a w art. 1 mamy do czynienia z ogólną definicją osób zagrożonych wykluczeniem społecznym i w szczególnych okolicznościach samotne matki w tej definicji jak najbardziej się mieszczą. Ale też komisja nie zdecydowała się na ich wyodrębnienie, przepraszam za słowo, czy szczególne potraktowanie z tego powodu, że proszę zobaczyć, jakie są zadania centrów integracji społecznej. Te zadania obejmują np. planowanie gospodarowania środkami, planowanie własnego życia.</u>
          <u xml:id="u-432.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Trudno sobie wyobrazić, aby samotną matkę, która znalazła się w dramatycznej sytuacji życiowej z powodu przemocy w rodzinie lub innych traumatycznych wydarzeń rodzinnych czy losowych posądzać o to, że nie umie gospodarować środkami czy planować własnego życia. Jeżeli tak się faktycznie dzieje, to te inne grupy osób szczególnie uprawnionych do korzystania z centrów integracji społecznej obejmują i samotne matki. One nie powinny być odrębną grupą, do której w szczególności jest adresowana ta ustawa, również dlatego, że są są do nich skierowane inne działania opisane w ustawie o pomocy społecznej, zarówno na poziomie zadań samorządu gminnego, jak i samorządu powiatowego. I to jest odpowiedź na drugie pytanie pana posła Tomaszewskiego.</u>
          <u xml:id="u-432.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Kolejna grupa pytań, związana z finansowaniem centrów integracji społecznej, ich efektywnością, czyli liczbą osób, które mogą być objęte taką formą integracji, wynikała z obaw, że grupa, która może być identyfikowana jako potencjalni uczestnicy centrów integracji społecznej, o czym mówił pan poseł Tomaszewski, liczy od 500 tys. do 3 mln osób, a w uzasadnieniu - nie w ustawie - planuje się utworzenie 16 centrów integracji społecznej. Utworzenie tych 16 centrów planuje się w pierwszym roku funkcjonowania ustawy, czyli do końca 2004 r., tak aby dać sobie czas na pewien pilotaż, czyli na obejrzenie w praktyce funkcjonowania tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-432.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Ja myślę, że obywatele w Polsce mają dosyć nagłego, nieprzewidywalnego reformowania, i dobrze jest przewidywać taki jego rodzaj, który nie pociągnie za sobą gwałtownych przemian, gwałtownej zmiany sytuacji osób objętych działaniem tej ustawy, bo to będą przecież nie tylko uczestnicy CIS-ów, ale też władze samorządowe, jak państwo słusznie podkreślali, i administracja publiczna, ponieważ do końca 2004 r. nadanie statusu centrum integracji społecznej wymaga pozytywnej opinii ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego.</u>
          <u xml:id="u-432.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">I tu od razu odpowiadam wszystkim państwu, którzy wyrażali swój niepokój o to, czy jeśli będzie duże zainteresowanie utworzeniem centrów integracji społecznej, to nie będzie tak, że wojewoda albo minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego będą się kierowali uznaniowymi, arbitralnymi kryteriami. Ta obawa jest trochę niespójna z inną, a mianowicie taką, że krótka jest kołdra pieniędzy przeznaczonych na gminne programy profilaktyki, a więc nie będzie znowu takich wielkich oczekiwań. Z drugiej strony niektórzy z państwa wyrażają opinię, że liczba tych wniosków może być tak wielka, iż trzeba będzie dokonywać jakichś nieuzasadnionych, subiektywnych, arbitralnych wyborów. To są sprzeczne wobec siebie obawy. Tym niemniej, jeśli tak się stanie, że będzie duża liczba wniosków... Proszę pamiętać, że każdy z nich musi być poprzedzony uchwałą rady gminy, czyli musi zostać podjęta pewna decyzja ciała kolegialnego o wydatkowaniu środków na utworzenie centrum integracji społecznej - zarówno jednego, jak i drugiego, bo i marszałka, i gminy. Trudno sobie wyobrazić, aby nagle wszystkie samorządy odkryły, że mają środki na ten rodzaj działalności. Załóżmy jednak, że mają dużo pieniędzy, i z każdej gminy, z 2,5 tys. gmin w pierwszym roku działania ustawy napływają wnioski. Otóż w moim przekonaniu nie ma obawy o to, że będzie uznaniowość, że wojewoda będzie stosował kryteria arbitralne, bo po pierwsze, w tym pierwszym roku działania ustawy, jak mówiłam, wymagana jest zgoda ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego, a po drugie, proszę spojrzeć, że art. 4, który zawiera pewne niezbędne elementy wniosku o utworzenie centrum integracji społecznej, jest jedynie wskazówką odnośnie do kryteriów oceny wniosku. Liczba uczestników, jakość proponowanego programu, wysokość kosztów, efektywność tychże programów, czyli liczba osób przewidywanych do zatrudnienia na tzw. otwartym rynku pracy, liczba osób przewidywanych do przekwalifikowania... Myślę, że w tym procesie podejmowania decyzji o finansowaniu i o nadaniu statusu jest tak wielu uczestników, a tym samym kontrola jest tak dalece rozproszona i pluralistyczna, że podejrzenia o arbitralność wyboru tychże wniosków wywołają ogromną kontrolą i presję ze strony opinii publicznej. I bardzo dobrze. Zatem ja bym nie podzielała obaw państwa posłów, chociaż oczywiście takie istnieją, ponieważ nigdy nie błądzi i nie myli się ten, kto nic nie czyni.</u>
          <u xml:id="u-432.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Powinnam była zacząć od odpowiedzi na pewne pytanie, czyli na wyrażoną troskę o to, czy rząd, czy minister gospodarki posiada strategię, której elementem jest zatrudnienie socjalne, strategię, która dopiero może pokazać właściwy wymiar ustawy o zatrudnieniu socjalnym. Otóż ona oczywiście istnieje. To nie jest strategia rządowa, lecz resortu, ale jest to także plan działań, który minister gospodarki, pracy i polityki społecznej prezentuje dosyć szeroko. To nie są dokumenty utajnione, to nie są dokumenty poufne. My oczywiście służymy państwu pełną informacją na ten temat, Komisja Polityki Społecznej i Rodziny wielokrotnie była przeze mnie informowana o tym, iż ustawa o zatrudnieniu socjalnym wpisuje się w pewien ciąg procesu myślowego, który, prowadząc do reformy zabezpieczenia społecznego w części poza ubezpieczeniowej, nie czyni tego w celu samego reformowania, lecz w celu skuteczniejszego przeciwdziałania ubóstwu, wykluczeniu społecznemu i ochrony obywateli przed tymi niekorzystnymi zjawiskami.</u>
          <u xml:id="u-432.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Pierwszym elementem - merytorycznie, logicznie, nie chronologicznie, niestety, z różnych powodów nie chronologicznie - tej całej konstrukcji jest przebudowa systemu świadczeń rodzinnych. Ten instrument wsparcia rodziny jako środowiska - słusznie mówił o tym pan poseł Mańka - najskuteczniej wyrównuje szanse, zwłaszcza edukacyjne, zabezpiecza podstawowe potrzeby obywateli najbardziej dotkniętych ubóstwem, czyli dzieci i młodzieży. Dotychczasowy system świadczeń rodzinnych jest globalnie dosyć kosztowny, ale nieefektywny i nieskuteczny, nieważący w budżetach gospodarstw domowych. Przebudowa i skuteczniejsze adresowanie tego systemu świadczeń rodzinnych być może będzie efektywniej chronić przed zagrożeniem ubóstwem, które z członków rodzin, zwłaszcza osób bezrobotnych czy podlegających marginalizacji społecznej, czyni klientów pomocy społecznej i w konsekwencji klientów podobnych rozwiązań czyli zatrudnienia socjalnego, ponieważ zatrudnienie socjalne nie jest tym, o co podejrzewa je bodaj pan poseł Kuropatwiński. Nie jest ono remedium na długotrwałe bezrobocie, lecz na takie bezrobocie i taką bierność zawodową, której efektem jest utrata umiejętności pełnienia podstawowych ról społecznych, czyli ról zawodowych, edukacyjnych i rodzinnych. A więc abyśmy mieli coraz mniej klientów korzystających z tych wszystkich rozwiązań, które mają w definicji słowo „socjalny”, przebudowa świadczeń rodzinnych jest niezbędna.</u>
          <u xml:id="u-432.9" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Kolejnym etapem programu zwalczania wykluczenia społecznego jest reforma systemu pomocy społecznej, krótko mówiąc, w tym kierunku, aby znów pomoc społeczna nie zbierała - w cudzysłowie - wszystkich tych klientów, których nieszczelny system bezpieczeństwa socjalnego wyrzuca z ubezpieczeń społecznych, z rynku pracy, z systemu świadczeń rodzinnych itd. Kolejne etapy - merytorycznie, a nie chronologicznie - tego rozwiązania to: ustawa o zatrudnieniu socjalnym, renta socjalna i za chwilę ustawa o domach socjalnych, zresztą przygotowana w poprzedniej kadencji i chyba nawet skierowana do Sejmu w lipcu 2001 r., która z racji wygaśnięcia kadencji nie doczekała się rozpatrzenia przez Wysoką Izbę. Tak w skrócie wygląda ta strategia, ten pomysł na zbudowanie spójnego programu przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu. Z uwagi na późną porę, proszę mi wybaczyć, nie będę się zagłębiała w szczegóły, ale oczywiście służymy państwu pełną informacją.</u>
          <u xml:id="u-432.10" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Pani poseł Nowak zadała pytanie dotyczące konsultacji tejże ustawy ze środowiskami samorządowymi. Otóż jest rzeczą całkowicie zrozumiałą, że największe obawy w stosunku do tej regulacji zgłaszały osoby i instytucje, które są głównymi beneficjentami - w pozytywnym sensie tego słowa - środków pochodzących z opłat za koncesje alkoholowe, czyli pełnomocnicy, ale także władze samorządowe będące dysponentami tych środków. To są ich własne środki, a każde wydatkowanie pieniędzy, które są dochodem własnym samorządu, musi budzić niepokój i obawę co do ograniczenia swobody gospodarowania tymi pieniędzmi. Myślę jednak, że podczas kolejnych spotkań, także w komisjach, wiele kwestii wyjaśniliśmy sobie, pokazując samorządom oczywistą korzyść z wdrożenia tej ustawy, korzyść, polegającą na obligatoryjnym uruchomieniu środków Fundusz Pracy, i korzyść, polegającą na możliwości absorpcji środków unijnych - i na to proszę zwrócić uwagę - już na poziomie gminy - nie na poziomie regionu, tylko na poziomie gminy - w centrum integracji społecznej. Ale oczywiście rozmawialiśmy i z pełnomocnikami, i z przedstawicielami samorządów.</u>
          <u xml:id="u-432.11" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Ustawę opiniował zespół Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu ds. Polityki Społecznej, zaopiniował ją pozytywnie. Z kolei cała Komisja Wspólna odniosła się raczej krytycznie właśnie do tych zapisów, które dawały jeszcze jeden tytuł na wydatkowanie środków, które - jak mówię - stanowią przychód własny gminy. Co więcej, jak pokazała kontrola Najwyższej Izby Kontroli, wbrew art. 18.</u>
          <u xml:id="u-432.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Euro.)</u>
          <u xml:id="u-432.13" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Przepraszam, nie złotych, euro, panie pośle, euro.</u>
          <u xml:id="u-432.14" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-432.15" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">No dobrze, niech pan sobie 200 mln zł w latach 2004–2006 r. rozdysponuje, skoro pan wydaje w tej chwili na realizację gminnych programów profilaktyki ok. 300 mln zł, a ze sprzedaży koncesji na obrót hurtowy alkoholem samorządy pozyskują ok. 2 mln zł. Proszę zobaczyć, jaka to jest skala środków. Czy nie warta jednak pokusy? Oczywiście, że warta.</u>
          <u xml:id="u-432.16" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">I pan poseł Cymański. Panie pośle, kolejny raz odpowiadam panu, że nie mam takich upoważnień, by z tej trybuny reprezentować stanowisko ministra gospodarki, pracy i polityki społecznej; reprezentuję stanowisko rządu i reprezentuję to stanowisko rządu w zakresie upoważnienia, czyli upoważnienia do reprezentowania ustawy o zatrudnieniu socjalnym; natomiast nie mam upoważnienia do reprezentowania stanowiska rządu w zakresie poselskiej nowelizacji ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, który to projekt poselski wprowadzał oczywiście ten rodzaj liberalizacji reklam, o którym pan poseł wspominał. I nie odpowiem...</u>
          <u xml:id="u-432.17" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Ale pytanie było, dlaczego nie zajęliście stanowiska.)</u>
          <u xml:id="u-432.18" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Bo nie możemy jako resort zajmować stanowiska, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-432.19" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: W takiej sprawie?)</u>
          <u xml:id="u-432.20" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Z tej trybuny nie, nie możemy w żadnej sprawie, panie pośle. Jeśli mnie pan pyta o moje osobiste zdanie, to artykułowałam panu to moje osobiste zdanie - chociaż nie mam też do tego żadnych upoważnień - przecież wielokrotnie na posiedzeniu Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. Proszę, abyśmy o tej porze jednak nie wchodzili w bardzo istotne...</u>
          <u xml:id="u-432.21" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Na niewygodne tematy?)</u>
          <u xml:id="u-432.22" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">...o dużym stopniu skomplikowania i złożoności przyczyny patologii, nadużywania alkoholu, nadużywania narkotyków, bo chcę panu powiedzieć, że na polskiej wsi - jak już kiedyś i na posiedzeniu komisji o tym mówiłam - w której do niedawna, kilkadziesiąt lat temu jeszcze, nie było telewizora, nie było reklam i nie było Internetu, też nadużywano alkoholu. A więc przyczyny tejże plagi są wielorakie, złożone i tak skomplikowane, że myślę, że ten rodzaj jednoznacznego poglądu, który pan prezentuje...</u>
          <u xml:id="u-432.23" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Wy nie macie żadnego.)</u>
          <u xml:id="u-432.24" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">...oczywiście, że jest uprawniony...</u>
          <u xml:id="u-432.25" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Rząd umył ręce.)</u>
          <u xml:id="u-432.26" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">...ale moim zdaniem nie jedynie. Nie, panie pośle, rząd nie umył rąk, ponieważ, jak pan wie, przedstawiciele resortu zdrowia uczestniczyli w imieniu rządu w posiedzeniach komisji.</u>
          <u xml:id="u-432.27" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: I co mówicie?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-433">
          <u xml:id="u-433.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pani minister, nie chciałem państwu przeszkadzać w interesującej wymianie poglądów, ale może wrócilibyśmy do tematu naszej debaty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-434">
          <u xml:id="u-434.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Tak, panie marszałku, staram się z pełną dobrą wolą i - powiedziałabym - taką rzetelnością intelektualną odpowiadać panu posłowi; oczywiście być może jest to próżne zadanie, niemniej jednak taki mam imperatyw, żeby na wszystkie pytania odpowiadać. Wiem jednak, że pana posła nie zadowolę, w związku z tym wracam, panie marszałku, do projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-434.1" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Nie chodzi o ciekawość, tylko o dzieci i młodzież.)</u>
          <u xml:id="u-434.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Panie pośle, zawsze nam chodzi o dzieci; w tych ustawach, które przedstawiamy, też nam chodzi o dzieci. Pyta pan, czy rzecznik praw obywatelskich zwracał się do komisji ze swoim stanowiskiem w sprawie tego projektu...</u>
          <u xml:id="u-434.3" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Z zastrzeżeniami.)</u>
          <u xml:id="u-434.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">...z zastrzeżeniami. Przepraszam, nie zapisałam sobie dokładnie tego słowa, ale chyba o to chodziło, to nie było stanowisko, tylko pan mówił o zastrzeżeniach rzecznika praw obywatelskich. Jak pamiętam pismo rzecznika praw obywatelskich, to rzecznik nie posługiwał się słowem „zastrzeżenia” ani takiego charakteru nie miały przedstawione przezeń wątpliwości. Rzecznik praw obywatelskich prosił o wyjaśnienia związane z protestami pełnomocników zaniepokojonych faktem propozycji rządowej, która polegała na przekazaniu służbom społecznym koordynacji i realizacji gminnych programów profilaktyki rozwiązywania problemów alkoholowych. To był rodzaj prośby o wyjaśnienia, a nie zastrzeżenia. To był rodzaj niepokoju wynikającego z licznych pism, które do rzecznika napływały. Rzecznik nie może nie odpowiadać na te pisma. I tylko gwoli komentarza chcę powiedzieć, że ten rodzaj solidarności pełnomocników może dowodzić tylko jednego; może dowodzić tego, jak bardzo zetatyzowana jest nasza administracja, a zwłaszcza służby społeczne, jak bardzo zetatyzowane są instrumenty polityki społecznej. Natomiast, broń Boże, nie może dowodzić tego, że rząd próbował czynić zamach na dotychczasowy dorobek pełnomocników czy gmin w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych. Takiego pomysłu nie ma i nie było. Daję na to słowo honoru.</u>
          <u xml:id="u-434.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">I ostatnie pańskie pytanie: Ile pieniędzy z budżetu państwa przewiduje się na wspomożenie pierwszych centrów integracji społecznej. To jest rachunek oczywiście prosty do wykonania, ponieważ jeśli założymy, że powstanie 16 centrów, to środki, jakie trzeba będzie obligatoryjnie uruchomić z Funduszu Pracy, wynoszą ok. 2–3 mln w pierwszym roku funkcjonowania ustawy. Jeśli minister właściwy ds. zabezpieczenia społecznego wyda zgodę na podwojenie tej liczby, to oczywiście nie będzie to 3 mln, tylko 6 mln itd., panie pośle. Przepraszam, że nie w pełni usatysfakcjonowałam pana posła Cymańskiego swoimi odpowiedziami. Dziękuję bardzo państwu za uwagę i za poparcie tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-434.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-434.7" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Nie szukam satysfakcji, tylko prawdy.)</u>
          <u xml:id="u-434.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Wszyscy dążymy do prawdy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-435">
          <u xml:id="u-435.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję pani minister.</u>
          <u xml:id="u-435.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-435.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Wysoki Sejmie! W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono poprawki do przedłożonego projektu ustawy, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt ustawy do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-435.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-435.4" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-435.5" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 28. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Obrony Narodowej oraz Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o świadczeniach odszkodowawczych przysługujących w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą wojskową (druki nr 1470 i 1494).</u>
          <u xml:id="u-435.6" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji panią poseł Alicję Murynowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-436">
          <u xml:id="u-436.0" who="#PosełSprawozdawcaAlicjaMurynowicz">Panie Marszałku! Idąc z góry na dół, stwierdziłam, że upomnę się o honorowy tytuł nocnego sprawozdawcy. Ale wracając do rzeczy...</u>
          <u xml:id="u-436.1" who="#PosełSprawozdawcaAlicjaMurynowicz">Proszę Państwa! Senat, pracując nad ustawą o świadczeniach odszkodowawczych przysługujących w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą wojskową, wniósł do niej cztery poprawki. Mają one charakter doprecyzowujący, uściślający, w dwóch przypadkach wyjaśniający, ponieważ rzeczywiście w rządowym projekcie - i tego nie wyłapał Sejm - użyto słowa „skarga” tam, gdzie ewidentnie powinno się użyć słowa „odwołanie”. Nie przysługuje „skarga” na czyjąś decyzję, tylko „odwołanie” od czyjejś decyzji.</u>
          <u xml:id="u-436.2" who="#PosełSprawozdawcaAlicjaMurynowicz">Poprawki 3. i 4. mają charakter stricte legislacyjny.</u>
          <u xml:id="u-436.3" who="#PosełSprawozdawcaAlicjaMurynowicz">Na posiedzeniu połączonych komisji komisje przychyliły się do stanowiska Senatu i proponują przyjąć wszystkie cztery poprawki.</u>
          <u xml:id="u-436.4" who="#PosełSprawozdawcaAlicjaMurynowicz">Przy czym, panie marszałku, zgodnie z podpowiedzią Biura Legislacyjnego, jest również prośba, aby nad poprawkami 1. i 2. głosować łącznie, tak samo, jak w wypadku poprawek 3. i 4. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-436.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-437">
          <u xml:id="u-437.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-437.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-437.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-437.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Janusza Krasonia, występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-438">
          <u xml:id="u-438.0" who="#PosełJanuszKrasoń">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odnosząc się do przedstawionych przez Senat poprawek do ustawy o świadczeniach odszkodowawczych przysługujących w razie wypadków i chorób zawodowych pozostających w związku ze służbą wojskową, należałoby na wstępie przypomnieć główne przesłanki, jakie determinowały podjęcie prac przez rząd, a także przyjęcie przez Wysoką Izbę nowej regulacji dotyczącej świadczeń odszkodowawczych przysługujących w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą wojskową.</u>
          <u xml:id="u-438.1" who="#PosełJanuszKrasoń">Otóż te główne przesłanki, które doprowadziły do uchwalenia nowej ustawy, zmieniającej ustawę z 1972 r., były następujące. Po pierwsze, chodziło o zaktualizowanie jej przepisów, dopasowanie do współczesnej rzeczywistości polskiej, do zmienionych sił zbrojnych, do nowych zadań polskich sił zbrojnych. Druga przesłanka to dostosowanie regulacji, definicji i pojęć do prawa polskiego regulującego podobną materię, ale dotyczącą pracowników, a mianowicie dopasowanie, dostosowanie tej ustawy do cywilnej ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-438.2" who="#PosełJanuszKrasoń">Jeśli przeanalizujemy zaproponowane przez Senat poprawki, to stwierdzimy, że odpowiadają one na te właśnie przyczyny determinujące potrzebę zmiany ustawy, albowiem dodatkowo wzbogacają przyjętą przez Sejm ustawę o kolejne zgodności tych regulacji: po pierwsze, z Kodeksem postępowania cywilnego, a po drugie, z ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych.</u>
          <u xml:id="u-438.3" who="#PosełJanuszKrasoń">W szczególności poprawki 1. i 2. porządkują terminologię dotyczącą środka prawnego, instytucji odwołania i konkretnie odwołania się do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych w razie niewydania przez właściwy organ w ustawowym terminie decyzji o ustaleniu uszczerbku na zdrowiu; to w miejsce przyjętej przez Wysoką Izbę instytucji skargi. Ta poprawka wydaje się zdecydowanie właściwa, jest ona bowiem zgodna z uregulowaniami przewidzianymi dla spraw z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych.</u>
          <u xml:id="u-438.4" who="#PosełJanuszKrasoń">Poprawki 3. i 4. są również zasadne, wynikają z zapisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Ta mianowicie ustawa wprowadza w życie od 1 kwietnia 2004 r. nowe regulacje. Poprawki te wychodzą naprzeciw tym regulacjom.</u>
          <u xml:id="u-438.5" who="#PosełJanuszKrasoń">Mając powyższe na uwadze, Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej będzie głosował za przyjęciem poprawek zgodnie z wnioskiem zawartym w sprawozdaniu połączonych komisji. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-438.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-439">
          <u xml:id="u-439.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-439.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Teresę Piotrowską, występującą w imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-440">
          <u xml:id="u-440.0" who="#PosełTeresaPiotrowska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! W imieniu Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska mam zaszczyt przedstawić stanowisko wobec uchwały Senatu w sprawie ustawy o świadczeniach odszkodowawczych przysługujących w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą wojskową (druk nr 1470).</u>
          <u xml:id="u-440.1" who="#PosełTeresaPiotrowska">Podczas prac nad projektem tej ustawy Klub Poselski Platforma Obywatelska popierał proponowane rozwiązania, dlatego że rozwiązania te spotkały się z pozytywnym odbiorem środowiska, którego ta ustawa dotyczy, i są przez to środowisko oczekiwane. Zaproponowane przez Senat poprawki uważamy za zasadne, bo jeśli mają być stosowane przepisy Kodeksu postępowania cywilnego zgodnie z art. 22 ust. 4 ustawy o świadczeniach odszkodowawczych przysługujących w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą wojskową, to należy uwzględnić uregulowania przewidziane dla spraw z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych i wyeliminować zauważoną przez Senat niezgodność terminologiczną, a także niejasność charakteru prawnego i trybu, w którym miała być rozpatrywana skarga do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych.</u>
          <u xml:id="u-440.2" who="#PosełTeresaPiotrowska">Klub Poselski Platforma Obywatelska poprze - zgodnie z propozycją Komisji Polityki Społecznej i Rodziny oraz Komisji Obrony Narodowej - poprawki zgłoszone przez Senat. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-440.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-441">
          <u xml:id="u-441.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-441.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Cymańskiego, występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-442">
          <u xml:id="u-442.0" who="#PosełTadeuszCymański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Z ogromną przyjemnością zabieram głos po pani poseł, która przedstawiła meritum sprawy w taki sposób, że nic dodać, nic ująć. Sprawa jest słuszna. Dobrze, że istnieje Senat, ponieważ jakkolwiek na to popatrzymy, starannie przegląda nasze ustawy, a bywa, że wnosi bardzo cenne poprawki. I taka sytuacja ma właśnie miejsce w przypadku tej oto ustawy.</u>
          <u xml:id="u-442.1" who="#PosełTadeuszCymański">Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość poprze zgłoszone poprawki. One są logiczne i nie wymagają szerszego komentarza. Wypada jedynie wyrazić zadowolenie, że w tej sprawie rząd od początku miał jasne stanowisko, wypracowane zdanie, prezentował je, nie wymagał niczyjej zgody ani uzgodnień. Być może dlatego, że sprawa była logiczna, potrzebna i nie wzbudzała żadnych wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-442.2" who="#PosełTadeuszCymański">Chciałbym życzyć, żeby również w przypadku innych tematów i spraw - mianowicie trudnych spraw, które mają szereg wątków z pieniędzmi w tle, a takimi sprawami są sprawy lobbingów - rząd RP miał wypracowane stanowisko i żeby nie było takich sytuacji, jak przed chwilą, kiedy kolejni ministrowie stwierdzają: ja nie mam pełnomocnictw. Wychodzi na to, że nawet rząd nie ma pełnomocnictw. Jako poseł postawiłem pytanie, dlaczego rząd nie zajął stanowiska, i to pytanie będzie czekać, być może do końca kadencji, na odpowiedź. To trochę tytułem komentarza. Przepraszam za ten wtręt, ale zmieściłem się w limicie czasu i grzecznie, elegancko schodzę z trybuny. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-442.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-443">
          <u xml:id="u-443.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-443.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Kalinowskiego, występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-444">
          <u xml:id="u-444.0" who="#PosełStanisławKalinowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przyjęta przez Sejm ustawa o świadczeniach odszkodowawczych przysługujących w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą wojskową spełnia oczekiwania związane z przemianami dokonującymi się w naszym kraju oraz postępującą restrukturyzacją sił zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Ustawa ta zastąpiła dotychczas obowiązującą ustawę z dnia 16 grudnia 1972 r. o świadczeniach przysługujących w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą wojskową. Konieczność zmian ustawowych w tym zakresie została wymuszona postępującymi zmianami w wojskowej rzeczywistości. Przedmiotowa ustawa została skierowana do Senatu RP w dniu 3 kwietnia 2003 r. i na mocy uchwały Senatu wniesione zostały do niej 4 poprawki.</u>
          <u xml:id="u-444.1" who="#PosełStanisławKalinowski">Wysoki Sejmie! Przemawiając z tej trybuny, pragnę przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego dotyczące omawianego stanowiska Senatu. Poprawka nr 1 traktuje o możliwości wniesienia skargi do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych w razie niewydania decyzji przez właściwy organ w terminie 60 dni od dnia otrzymania orzeczenia o ustaleniu stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Natomiast poprawka nr 2 dotyczy niemożności wniesienia skargi do sądu w sytuacji określonej w przepisie art. 16 ustawy.</u>
          <u xml:id="u-444.2" who="#PosełStanisławKalinowski">Przepis ten określa, iż w szczególnie uzasadnionych przypadkach minister obrony narodowej może przyznać jednorazowe odszkodowanie żołnierzom albo członkom rodziny zmarłego żołnierza. Minister obrony narodowej może również przyznać członkowi rodziny zmarłego żołnierza niespełniającemu warunków wymaganych do uzyskania renty rodzinnej jednorazowe odszkodowanie. Podobnie rzecz się ma w sytuacji jednorazowego odszkodowania dla członków rodziny żołnierza, który zginął w czasie pełnienia służby wojskowej. W sytuacjach przeze mnie wymienionych winna też przysługiwać możliwość wniesienia skargi do sądu.</u>
          <u xml:id="u-444.3" who="#PosełStanisławKalinowski">Klub mój opowie się za przyjęciem poprawek 3. i 4., które na tym etapie procesu legislacyjnego porządkują zapisy projektu ustawy. Znając złożoność problematyki wypadków, chorób i zdarzeń związanych z bezpośrednim pełnieniem służby wojskowej, a także doceniając porządkujący charakter poprawek Senatu, Polskie Stronnictwo Ludowe w głosowaniu opowie się za przyjęciem sprawozdania Komisji Obrony Narodowej oraz Komisji Polityki Społecznej i Rodziny z druku nr 1494. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-444.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-445">
          <u xml:id="u-445.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-445.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Zbigniewa Dziewulskiego występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-446">
          <u xml:id="u-446.0" who="#PosełZbigniewDziewulski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-446.1" who="#PosełZbigniewDziewulski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej przedstawię Wysokiej Izbie opinię naszego klubu przyjętą wobec sprawozdania Komisji Obrony Narodowej oraz Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o świadczeniach odszkodowawczych przysługujących w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą wojskową, zawartego w druku nr 1494.</u>
          <u xml:id="u-446.2" who="#PosełZbigniewDziewulski">Senat 3 kwietnia 2003 r. podjął uchwałę, w której to senatorowie zaproponowali wprowadzenie do tekstu omawianej ustawy o świadczeniach odszkodowawczych czterech poprawek. Niniejsze poprawki odnoszą się do art. 22 ust. 5, ust. 6, art. 26 oraz art. 33. Poprawki 1. i 2. zamieszczone w uchwale Senatu służą wyeliminowaniu niezgodności terminologicznej, jaka zachodzi pomiędzy Kodeksem postępowania cywilnego, ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych a ustawą o świadczeniach odszkodowawczych. W pierwszej z nich Senat zaproponował, aby wyraz „skarga” zastąpić wyrazem „odwołanie”. Na podstawie Kodeksu postępowania cywilnego w celu zaskarżenia decyzji organów rentowych wnosi się środek w postaci odwołania, a nie w postaci skargi. Stąd też wynika zasadność tej poprawki. Poprawka 2. zaś ściśle odnosi się do ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Dotyczy ona nieprzysługiwania stronie odwołania na drodze sądowej od decyzji odmownej w sprawie świadczeń odszkodowawczych przyznawanych przez ministra obrony narodowej w szczególnie uzasadnionych przypadkach. Zapis ten znajduje swoje odzwierciedlenie w art. 83 ust. 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.</u>
          <u xml:id="u-446.3" who="#PosełZbigniewDziewulski">Dwie ostatnie poprawki zapewniają zgodność uregulowania dotyczącego świadczeń z ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, mającego obowiązywać od dnia 1 stycznia 2004 r., z omawianą ustawą. Należy podkreślić, iż jednym z zasadniczych zamysłów ustawodawcy było to, aby przepisy znajdujące się w tych dwóch ustawach, oczywiście przy uwzględnieniu specyfiki służby wojskowej, w jak największym możliwym stopniu zazębiały się ze sobą. Dlatego też poprawki 3. i 4. są, zdaniem naszego klubu, zasadne.</u>
          <u xml:id="u-446.4" who="#PosełZbigniewDziewulski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej, po rozpatrzeniu sprawozdania Komisji Polityki Społecznej i Rodziny oraz Komisji Obrony Narodowej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o świadczeniach odszkodowawczych przysługujących w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą wojskową, będzie głosował za przyjęciem zaproponowanych przez Senat poprawek. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-446.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-447">
          <u xml:id="u-447.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-447.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Skowyrę występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Ligi Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-448">
          <u xml:id="u-448.0" who="#PosełJózefSkowyra">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Liga Polskich Rodzin mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie sprawozdania komisji o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o świadczeniach odszkodowawczych przysługujących w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą wojskową (druki nr 1470 i 1494). Poprawka 1. i 2. przywraca spójność ustawy, natomiast poprawki nr 3 i 4. zapewniają zgodność uregulowań świadczeń z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, które będą obowiązywać od 1 stycznia 2004 r. Wniesione poprawki Senatu są zgodne z ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych. W związku z tym Klub Parlamentarny Liga Polskich Rodzin będzie głosował za przyjęciem poprawek. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-448.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-449">
          <u xml:id="u-449.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-449.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego Müllera występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-450">
          <u xml:id="u-450.0" who="#PosełJerzyTomaszMüller">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Unii Pracy podczas debaty sejmowej w dniu 13 marca br. wyraził jednomyślną oraz pozytywną opinię o rządowym projekcie ustawy o świadczeniach odszkodowawczych przysługujących w razie wypadków i chorób powstających w związku ze służbą wojskową. Wszystkie zaproponowane w niej nowe uregulowania prawne są w pełni uzasadnione, słuszne i skorelowane z innymi obowiązującymi normami prawnymi, w tym z ustawą o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Jest ona ustawą zastępującą zdezaktualizowane i zawierające niesłuszne ograniczenia, a nawet niekonstytucyjne przepisy zawarte w ustawie z 16 grudnia 1972 r.</u>
          <u xml:id="u-450.1" who="#PosełJerzyTomaszMüller">Zaproponowane przez Senat 4 poprawki mają charakter wprowadzający zgodność terminologii zawartej w ustawie i trybu postępowania w oparciu o jej przepisy z Kodeksem postępowania cywilnego oraz ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych.</u>
          <u xml:id="u-450.2" who="#PosełJerzyTomaszMüller">Klub Parlamentarny Unii Pracy zgadza się ze stanowiskiem Senatu oraz Komisji Obrony Narodowej i Komisji Polityki Społecznej i Rodziny i będzie głosował za przyjęciem wszystkich zgłoszonych poprawek. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-450.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-451">
          <u xml:id="u-451.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-451.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Obrony narodowej pana ministra Macieja Górskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-452">
          <u xml:id="u-452.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejMaciejGórski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rząd odnosi się z aprobatą do poprawek Senatu i wnosi o ich przyjęcie przez Wysoką Izbę, zgodnie z sugestią Komisji Obrony Narodowej oraz Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-452.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-453">
          <u xml:id="u-453.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-453.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-453.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Do głosowania nad uchwałą Senatu przystąpimy jutro w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-453.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 29. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o języku polskim (druki nr 1472 i 1504).</u>
          <u xml:id="u-453.4" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Zdzisława Podkańskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-454">
          <u xml:id="u-454.0" who="#PosełSprawozdawcaZdzisławPodkański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Postaram się utrzymać tempo moich poprzedników, więc najkrócej i do rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-454.1" who="#PosełSprawozdawcaZdzisławPodkański">Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uchwalił ustawę o zmianie ustawy o języku polskim (druk nr 1472). Ta ustawa, zgodnie z obowiązującą procedurą, została skierowana do Senatu. Senat rozpatrzył ją i uchwałą z dnia 3 kwietnia 2003 r. zgłosił 6 poprawek.</u>
          <u xml:id="u-454.2" who="#PosełSprawozdawcaZdzisławPodkański">Pierwsza poprawka, dotycząca art. 11b, polega na połączeniu ust. 1 z ust. 4 i nadaniu mu tak jakby wspólnego brzmienia, wspólnej nazwy. Udało się przy okazji wyeliminować pewną niezręczność, a powiedziałbym nawet lukę legislacyjną. Poprawki druga i trzecia mają charakter gramatyczny. Czwarta podkreśla nazwę własną określenia „certyfikat znajomości języka polskiego”. W poprawce piątej skreślono te wyrazy, które nie mają charakteru normatywnego, krótko mówiąc, są zbędne. I na uwagę zasługuje szczególnie szósta poprawka, dlatego że określa termin wejścia w życie ustawy, krótko mówiąc, określa go na okres dwumiesięczny. W tym czasie właściwy minister musi powołać komisję poświadczania znajomości języka polskiego jako obcego, jak również powołać jej przewodniczącego i wszystkich członków.</u>
          <u xml:id="u-454.3" who="#PosełSprawozdawcaZdzisławPodkański">Komisja Kultury i Środków Przekazu po zapoznaniu się z tymi poprawkami w żołnierskim tempie je przyjęła, uznając wszystkie za zasadne, w związku z powyższym mam przyjemność rekomendować Wysokiej Izbie przyjęcie wszystkich 6 poprawek Senatu, a zarazem podziękować za dobrą współpracę i za rzeczowe uwagi. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-454.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-455">
          <u xml:id="u-455.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-455.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-455.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-455.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Renatę Bastę występującą w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-456">
          <u xml:id="u-456.0" who="#PosełRenataBasta">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej mam zaszczyt przedstawić stanowisko wobec poprawek Senatu do ustawy o zmianie ustawy o języku polskim, której celem jest zapewnienie funkcjonowania jednolitego systemu egzaminów z języka polskiego dla cudzoziemców i obywateli polskich stale zamieszkujących za granicą.</u>
          <u xml:id="u-456.1" who="#PosełRenataBasta">Senat po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 14 marca 2003 r. ustawy o zmianie ustawy o języku polskim wprowadził do jej tekstu 6 poprawek. Poprawka 1. dotyczy ujednolicenia zasad powoływania komisji zajmującej się urzędowym poświadczaniem znajomości języka polskiego oraz jej członków i przewodniczącego tak, aby wszyscy ministrowie uczestniczący w powoływaniu komisji byli również uprawnieni do powoływania członków tej komisji i jej przewodniczącego. Poprawki 2. i 3., o czym tu już wspomniał sprawozdawca komisji, są poprawkami gramatycznymi. Poprawka nr 4 ma na celu wyraźne zaznaczenie w przepisie stanowiącym delegację ustawową, iż wyrazy „certyfikat znajomości języka polskiego” stanowią nazwę własną dokumentu poświadczającego znajomość języka polskiego. Poprawka nr 5 skreśla w ustawie wyrazy, które nie mają charakteru normatywnego. Czyniąc zadość wymogom wynikającym z zasad techniki prawodawczej, Senat przejął poprawkę 6., która dodaje do ustawy przepis dostosowujący, określający termin powołania wspomnianej komisji, jej członków i przewodniczącego. Wszystkie zatem poprawki mają charakter porządkujący i niemający wpływu merytorycznego na całość ustawy.</u>
          <u xml:id="u-456.2" who="#PosełRenataBasta">Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej uznał poprawki za zasadne i będzie głosował za ich przyjęciem. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-456.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-457">
          <u xml:id="u-457.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-457.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Bogdana Zdrojewskiego występującego w imieniu Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-458">
          <u xml:id="u-458.0" who="#PosełBogdanZdrojewski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Platforma Obywatelska oczywiście poprze przyjęcie wszystkich poprawek zgłoszonych przez Senat w czasie jutrzejszych głosowań. Uważamy, że ta nowelizacja jest nie tylko potrzebna, ale te uszczegółowienia i ta praca, która została wykonana także w Senacie, poprawiają ustawę w kierunku postulowanym. Poprawki te mają charakter właściwie czyszczący, nie budzą one wątpliwości, zostały wymienione przez posła sprawozdawcę, także ja do nich już bezpośrednio nie będę nawiązywać.</u>
          <u xml:id="u-458.1" who="#PosełBogdanZdrojewski">Skorzystam natomiast z okazji i powiem o dwóch rzeczach, które umknęły podczas pierwszego i drugiego czytania. Otóż, trzeba pamiętać o tym, że projekt tej ustawy, tej nowelizacji przeszedł długą drogę, to po pierwsze. Po drugie, że był on inicjatywą właściwie środowiskową, przede wszystkim nauczycieli, pracowników naukowych, którzy nauczają języka polskiego jako języka obcego, przede wszystkim w środowiskach w Krakowie, we Wrocławiu. Chcę podkreślić, że ta nowelizacja jest wynikiem naprawdę bardzo bogatych doświadczeń tego środowiska i bardzo dobrze się stało, że w efekcie tej długiej pracy, jak też wielu testów, wielu prac badawczych, powstała nie tylko ta nowelizacja, ale i dokumenty, które towarzyszyły tej nowelizacji, a które świadczą o przygotowaniu materiału w sposób bardzo profesjonalny. Myślę tutaj przede wszystkim o próbnych egzaminach certyfikatowych z języka polskiego jako obcego, przygotowanych w formie materiału w lipcu 2002 r.</u>
          <u xml:id="u-458.2" who="#PosełBogdanZdrojewski">Według mojej oceny warto w tym momencie i przy takiej okazji podziękować tym, którzy rzeczywiście pracowali nad tym projektem, wspomagając Ministerstwo Kultury, a do tych osób należała grupa profesorów: prof. Tadeusz Zgółka, prof. Bożena Ostromęcka-Frączak, pani prof. Anna Dąbrowska czy też sekretarz wykonujący całą tę ogromną pracę, pan Waldemar Martyniuk. Specjalnie to podkreślam, bo rzeczywiście ta praca była wykonywana nie tylko w Polsce w tych warunkach, o których wspomniałem, chodzi o nauczanie języka polskiego, ale także poza granicami kraju. Dla zaspokojenia pewnej ciekawości podam też, że testy były przeprowadzane także w Wilnie i w Chicago, a więc w środowiskach polonijnych.</u>
          <u xml:id="u-458.3" who="#PosełBogdanZdrojewski">Jeden żal mam właściwie do całego tego procesu legislacyjnego, gdyż można było jeszcze w procesie legislacyjnym w Senacie wykreślić słowa „na stałe”. Myślę o tym zwrocie, który odnosi się do osób przebywających poza granicami kraju i które to osoby mają prawo uzyskiwać taki certyfikat. Niewykreślanie tego „na stałe” oznacza, że te osoby, które przebywają długo poza granicami kraju, po 10, 15 lat, ale nie przebywają formalnie na stałe, nie będą miały prawa uzyskiwać tego certyfikatu. Jest to mała szkoda; być może w toku pewnych doświadczeń zgromadzonych podczas funkcjonowania tej instytucji będzie potrzeba dokonania tej małej korekty. Ale generalnie rzecz biorąc, tę nowelizację należy traktować jako bardzo istotny, ważny dokument. I mam wrażenie, że będzie dobrze służył i interesowi popularyzacji języka polskiego, i poświadczaniu jego znajomości. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-458.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-459">
          <u xml:id="u-459.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-459.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Zdzisława Podkańskiego występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-460">
          <u xml:id="u-460.0" who="#PosełZdzisławPodkański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego docenia rolę i znaczenie kultury w życiu każdego narodu, a przecież język jest podstawą tej kultury. Dlatego przed kilkoma laty wyszliśmy z inicjatywą uchwalenia ustawy o języku polskim i byliśmy czynnymi współtwórcami nowelizacji tej ustawy. Ta nowelizacja stała się konieczna z takiej prozaicznej przyczyny, że ministrowie nie potrafili uzgodnić rozporządzenia wykonawczego do tej ustawy. Chodzi o poświadczenie w odniesieniu do obcokrajowców znajomości języka polskiego jako obcego. Skoro tak, Sejm musiał pospieszyć z odsieczą, ale nie był to czas stracony. Wymieniliśmy poglądy, mamy pewne doświadczenia i spostrzeżenia co do funkcjonowania tej ustawy. Jedno z nich, które się nasuwa, jest takie, iż dobrze się stało, że z inicjatywy Komisji Kultury i Środków Przekazu Najwyższa Izba Kontroli podjęła kontrolę funkcjonowania ustawy o języku polskim i jej przestrzegania. Wiem, że już przygotowano wstępne rozpoznanie, dokonano tego w NIK; ta kontrola rozpocznie się we wrześniu i zakończy z końcem bieżącego roku.</u>
          <u xml:id="u-460.1" who="#PosełZdzisławPodkański">Poprawki, które zgłosił Senat, praktycznie rzecz biorąc, poprawiają przyjęty przez Wysoką Izbę tekst nowelizacji ustawy. Stąd Polskie Stronnictwo Ludowe, Klub Parlamentarny PSL opowiadają się za przyjęciem wszystkich sześciu poprawek. I dziękując wszystkim za współpracę, pozwoli pan marszałek, że w tym momencie zakończę wystąpienie w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-460.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-461">
          <u xml:id="u-461.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-461.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Genowefę Wiśniowską występującą w imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-462">
          <u xml:id="u-462.0" who="#PosełGenowefaWiśniowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie stanowiska Senatu dotyczącego ustawy o zmianie ustawy o języku polskim. Senat po rozpatrzeniu uchwalonej na posiedzeniu w dniu 14 marca br. ustawy o zmianie ustawy o języku polskim wprowadził sześć poprawek. Można powiedzieć, że z tych sześciu poprawek dwie poprawki są poprawkami merytorycznymi, a cztery to poprawki doprecyzowujące i uściślające.</u>
          <u xml:id="u-462.1" who="#PosełGenowefaWiśniowska">Najważniejsza z nich jest poprawka nr 1, w której Senat uznał za konieczne ujednolicenie zasad powoływania komisji zajmującej się urzędowym poświadczeniem znajomości języka polskiego.</u>
          <u xml:id="u-462.2" who="#PosełGenowefaWiśniowska">Poprawka nr 6. dodaje do ustawy przepis określający termin powołania komisji zajmującej się urzędowym poświadczeniem znajomości języka polskiego oraz jej członków i przewodniczącego.</u>
          <u xml:id="u-462.3" who="#PosełGenowefaWiśniowska">Klub Parlamentarny Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej nie wnosi uwag do uchwały Senatu z dnia 3 kwietnia 2003 r., wprowadzającej poprawki do ustawy o zmianie ustawy o języku polskim i będzie głosował za ich przyjęciem. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-462.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-463">
          <u xml:id="u-463.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-463.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Papieża występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Ligi Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-464">
          <u xml:id="u-464.0" who="#PosełStanisławPapież">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Ligi Polskich Rodzin pragnę przedstawić oświadczenie dotyczące sprawozdania komisji o stanowisku Senatu w sprawie zmiany ustawy o języku polskim.</u>
          <u xml:id="u-464.1" who="#PosełStanisławPapież">Ochrona prawna języka polskiego należy do zasadniczych zadań służących utrzymaniu i podtrzymaniu tradycji i kultury polskiej. Liga Polskich Rodzin, przeciwstawiając się wcielaniu Polski do Unii Europejskiej, uważa, że wszelkie potrzebne nowelizacje ustawy o języku polskim powinny zawsze iść w kierunku jak największych uprawnień dla polskiego prawodawstwa chroniącego język przed ekspansją cywilizacyjną i kulturową, dążeniem do rozmaitych synkretyzmów językowych, wyrażanych m.in. przez wprowadzanie obcojęzycznych zwrotów do języka polskiego.</u>
          <u xml:id="u-464.2" who="#PosełStanisławPapież">W pracach Komisji Kultury i Środków Przekazu słuszny sprzeciw budziło słowo „certyfikat”, które, jak wykazali lingwiści, nie jest rodzimego pochodzenia, a forsowanie jego używania w ustawie nie służy ochronie autonomii języka polskiego, zwłaszcza że rozpatrywana nowelizacja dotyczy także, a może przede wszystkim, cudzoziemców, którzy mają otrzymywać poświadczenie znajomości języka polskiego, a przez to staje się to swoistą wizytówką naszego kraju wobec cudzoziemców. Każdy suwerenny kraj musi bronić autonomii i czystości języka, bo to jest jednym z warunków rozwoju kultury i tożsamości narodowej.</u>
          <u xml:id="u-464.3" who="#PosełStanisławPapież">Odnosząc się do poprawek Senatu, pragnę stwierdzić, że 4. poprawka utrzymuje jednak w nazwie własnej ustawy słowo „certyfikat” i dlatego będziemy głosowali za jej odrzuceniem.</u>
          <u xml:id="u-464.4" who="#PosełStanisławPapież">Poprawki 1. i 6. dotyczą zasad powoływania komisji, która zajmować się będzie urzędowym poświadczaniem znajomości języka polskiego, co daje szerszy zakres uprawnień do powoływania członków tej komisji, jak również, mamy nadzieję, służy usprawnieniu jej funkcjonowania. Porządkujący charakter poprawek 2., 3. i 5. przyporządkowany jest konstrukcji całej ustawy. Głosować będziemy za ich przyjęciem. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-464.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-465">
          <u xml:id="u-465.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-465.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Antoniego Stryjewskiego występującego w imieniu Koła Poselskiego Ruchu Katolicko-Narodowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-466">
          <u xml:id="u-466.0" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu koła Ruchu Katolicko-Narodowego pragnę oświadczyć, że przyjmujemy poprawki wniesione przez Senat do ustawy zmieniającej ustawę o języku polskim jako pozytywnie uzupełniające wolę Sejmu utworzenia Państwowej Komisji Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego. Cieszymy się, że ten ustawowy nakaz, jaki istniał, utworzenia tej komisji już właściwie zostanie zrealizowany.</u>
          <u xml:id="u-466.1" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Osobiście cieszę się chociażby z tego powodu, że współuczestniczyłem, wchodząc w skład komisji kultury, w tworzeniu jako pierwszej właśnie tej ustawy i wniosłem swój rzeczywisty wkład w treść tegoż dokumentu. Za współpracę z panem ministrem Podkańskim i z całym zespołem Komisji Kultury i Środków Przekazu dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-466.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-467">
          <u xml:id="u-467.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-467.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu sekretarza stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej i Sportu pana ministra Tomasza Goban-Klasa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-468">
          <u xml:id="u-468.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejiSportuTomaszGobanKlas">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym najpierw poświadczyć, że pan poseł Stryjewski rzeczywiście wniósł duży osobisty wkład, i to był wkład konstruktywny, choć nie zawsze się oczywiście zgadzaliśmy. Chciałbym podziękować wszystkim, którzy pracowali nad tą ustawą. Praktycznie po 3 latach od pomysłu jest już tutaj realizacja i została ona oceniona dobrze, w czym oczywiście jest bardzo duża zasługa komisji sejmowej i Senatu.</u>
          <u xml:id="u-468.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejiSportuTomaszGobanKlas">Rząd w pełni aprobuje wszystkie poprawki, 6 poprawek senackich, gdyż udoskonalają one ustawę.</u>
          <u xml:id="u-468.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejiSportuTomaszGobanKlas">Wyjaśnię tylko panu posłowi Papieżowi, który mówił o swoich zastrzeżeniach czy zastrzeżeniach klubu do art. 4, o tym, że klub będzie głosował przeciwko, że w istocie Sejm jednogłośnie przyjął już artykuł, który mówi o certyfikacie znajomości języka polskiego. To, czego dokonał Senat, to było wyłącznie dodanie cudzysłowów i dużej litery, żeby nie było wątpliwości, że chodzi o nazwę dokumentu. Także w istocie poprawka senacka też była poprawką niemerytoryczną w sensie właściwym, tylko była poprawką stylistyczną nadającą właściwą językowo formę temu artykułowi. To tylko gwoli wyjaśnienia. I jeszcze raz powtórzę, że wszystkie 6 poprawek udoskonalają ustawę. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-469">
          <u xml:id="u-469.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-469.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę pana posła Zdzisława Podkańskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-470">
          <u xml:id="u-470.0" who="#PosełZdzisławPodkański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Proszę mi pozwolić jako posłowi sprawozdawcy w imieniu wszystkich posłów sejmowej Komisji Kultury i Środków Przekazu serdecznie podziękować za współpracę senatorom, posłom, ministrowi edukacji i ministrowi kultury oraz wszystkim podległym i współpracującym z nami ich pracownikom.</u>
          <u xml:id="u-470.1" who="#PosełZdzisławPodkański">Dziękujemy serdecznie ekspertom i sejmowym służbom legislacyjnym, szczególnie Radzie Języka Polskiego, która na czele z jej przewodniczącym pospieszyła nam z pomocą w rozwiązywaniu spornego problemu nazwy: certyfikat czy wreszcie używania bardziej tradycyjnej nazwy: poświadczenie dokumentu mówiącego o znajomości języka polskiego.</u>
          <u xml:id="u-470.2" who="#PosełZdzisławPodkański">Szczególnie serdecznie dziękujemy panu prof. Waleremu Pisarkowi, który był współtwórcą, można powiedzieć nawet więcej, współinicjatorem tej ustawy. Wiele lat zabiegał o to, żebyśmy prawnie uregulowali w sposób jak najlepszy zagadnienia związane z językiem polskim i jego ochroną.</u>
          <u xml:id="u-470.3" who="#PosełZdzisławPodkański">Dziękujemy wszystkim służbom technicznym, również panu marszałkowi za sprawne prowadzenie. Dziękujemy.</u>
          <u xml:id="u-470.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-471">
          <u xml:id="u-471.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-471.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-471.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Do głosowania nad uchwałą Senatu przystąpimy jutro w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-471.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 30. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich o przedstawionym przez Prezydium Sejmu projekcie uchwały w sprawie zmiany Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (druki nr 1247 i 1495).</u>
          <u xml:id="u-471.4" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji panią poseł Danutę Ciborowską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-472">
          <u xml:id="u-472.0" who="#PosełSprawozdawcaDanutaCiborowska">Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! W imieniu Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie komisji (druk nr 1495) o przedstawionym przez Prezydium Sejmu projekcie uchwały w sprawie zmiany Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z druku nr 1247.</u>
          <u xml:id="u-472.1" who="#PosełSprawozdawcaDanutaCiborowska">Komisja Regulaminowa i Spraw Poselskich przeprowadziła pierwsze czytanie i po rozpatrzeniu projektu uchwały wnosi, by Wysoki Sejm raczył uchwalić załączony projekt uchwały.</u>
          <u xml:id="u-472.2" who="#PosełSprawozdawcaDanutaCiborowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zdaję sobie sprawę z tego, że pora jest bardzo późna, chcę jednak spełnić swój sprawozdawczy obowiązek w sposób należyty i przynajmniej bardzo krótko, ale jednak postaram się scharakteryzować najważniejsze kwestie dotyczące tej nowelizacji. Ponieważ, podkreślam to, wspominałam już o tym, pierwsze czytanie odbyło się w Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich, Wysoka Izba winna mieć przynajmniej krótką relację zmian, z którymi mamy w tym przedłożeniu do czynienia.</u>
          <u xml:id="u-472.3" who="#PosełSprawozdawcaDanutaCiborowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zacznę od najistotniejszej zmiany, która stała się podstawą nowelizacji. Projekt uchwały jest projektem Prezydium Sejmu. Podstawą nowelizacji stał się dział III rozdział 4 regulaminu Sejmu dotyczący pewnego systemu kontroli Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, norma konstytucyjna zawarta jest w art. 115 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, mowa oczywiście w tym systemie kontroli o interpelacjach, zapytaniach poselskich i pytaniach w sprawach bieżących.</u>
          <u xml:id="u-472.4" who="#PosełSprawozdawcaDanutaCiborowska">Rozdział 4 w przedłożeniu otrzymuje nowe brzmienie, szanowni państwo, bo następują dosyć istotne w tej kwestii zmiany. Już sam tytuł rozdziału niesie ze sobą zmiany. Tytuł rozdziału brzmi: Interpelacje, informacje bieżące, zapytania poselskie i pytania w sprawach bieżących. Jak zwrócili państwo uwagę, nową instytucją, którą wprowadzamy do rozdziału 4, są informacje bieżące.</u>
          <u xml:id="u-472.5" who="#PosełSprawozdawcaDanutaCiborowska">Art. 191 ust. 1 informuje o tym, że interpelacje, wnioski o przedstawienie informacji bieżących, zapytania poselskie i pytania w sprawach bieżących mogą być kierowane do członków Rady Ministrów. Ust. 2 tegoż artykułu stwierdza, że marszałek Sejmu wprowadza do porządku dziennego każdego posiedzenia Sejmu punkt: Informacja bieżąca oraz punkt: Pytania w sprawach bieżących.</u>
          <u xml:id="u-472.6" who="#PosełSprawozdawcaDanutaCiborowska">Art. 192 ust. 1 informuje o prawie do złożenia interpelacji - stwierdza, że prawo to przysługuje w sprawach o zasadniczym charakterze odnoszących się do problemów związanych z polityką państwa. Ust. 2 charakteryzuje, co powinna zawierać złożona interpelacja, a mianowicie: krótkie przestawienie stanu faktycznego będącego jej przedmiotem oraz wynikające zeń pytania, oraz stwierdza, że powinna być skierowana zgodnie z właściwością interpelowanego. Ust. 3 określa, że interpelację składa się w formie pisemnej. Ust. 4 zastrzega, że Prezydium Sejmu może nie przyjąć interpelacji, jeżeli nie odpowiada ona warunkom określonym w ust. 1 i 2, to znaczy jeżeli nie jest to interpelacja w sprawach o zasadniczym charakterze, jeżeli nie odnosi się do problemów związanych z polityką państwa, jeżeli nie zawiera krótkiego przedstawienia stanu faktycznego itd. - te zapisy już tutaj cytowałam. Ust. 5, szanowni państwo, informuje, że Prezydium Sejmu może zażądać skreślenia z interpelacji zwrotów sprzecznych z zasadami etyki poselskiej pod rygorem nieprzyjęcia interpelacji. Wyrażam nadzieję i komisja również wyrażała taką nadzieję, że Prezydium Sejmu nie będzie musiało aż takich sytuacji rozpatrywać, analizować, ani też nie będzie musiało stosować rygoru nieprzyjęcia interpelacji, ponieważ zakładamy, że nie dojdzie do tego, by w interpelacji były zawarte zwroty sprzeczne z zasadami etyki poselskiej. Ust. 6 mówi o tym, że interpelację przesyła się niezwłocznie interpelowanemu; ust. 7 - że marszałek Sejmu informuje Sejm na posiedzeniach o przyjętych interpelacjach.</u>
          <u xml:id="u-472.7" who="#PosełSprawozdawcaDanutaCiborowska">Art. 193 ust. 1i 2 bardziej szczegółowo przedstawia całość organizacyjną związaną z interpelacjami. I tak w bez zmian pozostaje zasada, że odpowiedź na interpelację udzielana jest w formie pisemnej nie później niż w terminie 21 dni oraz że odpowiedź pisemną składa się na ręce marszałka Sejmu, marszałek przesyła oczywiście interpelowanemu odpis odpowiedzi, a tekst pisemnej odpowiedzi ogłasza się w załączniku do sprawozdania stenograficznego z posiedzenia Sejmu. Ust. 3 stwierdza, że w razie uznania odpowiedzi, o której mowa w ust. 2, za niezadowalającą, interpelant może zwrócić się do marszałka Sejmu o wystąpienie do interpelowanego z żądaniem dodatkowych wyjaśnień na piśmie, uzasadniając przyczyny nieprzyjęcia odpowiedzi. Z wnioskiem takim można wystąpić tylko raz, nie później niż w terminie 30 dni od dnia otrzymania niezadowalającej odpowiedzi. Dodatkowe wyjaśnienia udzielane są przez interpelowanego w terminie 21 dni od dnia otrzymania żądania dodatkowych wyjaśnień.</u>
          <u xml:id="u-472.8" who="#PosełSprawozdawcaDanutaCiborowska">W tym momencie i na tym punkcie, proszę państwa, kończy się tryb interpelacji. Zmiana w stosunku do stanu aktualnego jest następująca: interpelacja mimo niezadowalającej odpowiedzi nie może być przedmiotem dyskusji na plenarnym posiedzeniu Sejmu, natomiast jest możliwość prośby o ponowną odpowiedź, o dodatkowe wyjaśnienia, zgodnie z art. 193 ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-472.9" who="#PosełSprawozdawcaDanutaCiborowska">Art. 194, Wysoka Izbo, mówi właśnie o tej nowej instytucji, którą w regulaminie wprowadzamy. Otóż ust. 1 stwierdza, że klubowi oraz grupie co najmniej 15 posłów przysługuje prawo złożenia wniosku o przedstawienie na posiedzeniu Sejmu przez członka Rady Ministrów informacji bieżącej, zwanej dalej informacją. Przepisy organizacyjne, tryb stosuje się odpowiednio, tak jak w art. 192 ust. 1–6 dotyczącym interpelacji. Szanowni państwo, od długiego już czasu posłowie niejednokrotnie wyrażali niezadowolenie z powodu niemożliwości uzyskania informacji na tyle bieżących, na ile Wysoki Sejm czy też grupy posłów czy kluby chciały otrzymać. Stąd wychodząc naprzeciw temu zapotrzebowaniu, wprowadzamy tę nową instytucję. Oczywiście ona będzie wprowadzona po raz pierwszy, a więc ocenimy, na ile instytucja informacji w sprawach bieżących sprawdzi się w Wysokiej Izbie. Mam nadzieję i komisja regulaminowa również ma taką nadzieję, że ta nowa instytucja sprawdzi się, że będziemy wszyscy zadowoleni z tej instytucji i że rzeczywiście sprawy najbardziej aktualne, bieżące na najbliższym posiedzeniu będą mogły być przedmiotem informacji, o którą, podkreślam, klub oraz grupa co najmniej 15 posłów wystąpią.</u>
          <u xml:id="u-472.10" who="#PosełSprawozdawcaDanutaCiborowska">W ust. 2 stwierdza się, że złożenie wniosku musi nastąpić do godz. 21 dnia poprzedzającego dzień posiedzenia Sejmu, wraz z uzasadnieniem oraz wskazaniem jego adresata.</u>
          <u xml:id="u-472.11" who="#PosełSprawozdawcaDanutaCiborowska">W ust. 3 stwierdzamy: Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, ustala, która z informacji zostanie rozpatrzona przez Sejm na najbliższym posiedzeniu Sejmu, kierując się - podkreślam to - ich aktualnością i znaczeniem, z uwzględnieniem wielkości poszczególnych podmiotów uprawnionych do złożenia wniosku. W przypadku braku jednolitej opinii Konwentu Seniorów w tej sprawie o wyborze informacji rozstrzyga Sejm, po przedstawieniu sprawy przez marszałka Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-472.12" who="#PosełSprawozdawcaDanutaCiborowska">Ust. 5 praktycznie jest ustępem informacyjnym, ponieważ Prezydium Sejmu informuje posłów, która ze zgłoszonych informacji zostanie włączona do porządku dziennego określonego posiedzenia Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-472.13" who="#PosełSprawozdawcaDanutaCiborowska">Następnie ust. 6: Rozpatrzenie informacji na posiedzeniu Sejmu obejmuje przedstawienie uzasadnienia wniosku przez posła wyznaczonego przez podmiot uprawniony do złożenia wniosku oraz udzielenie odpowiedzi przez przedstawiciela Rady Ministrów. Przedstawienie uzasadnienia wniosku - to jest niezwykle istotne, szanowni państwo - nie może trwać dłużej niż 5 minut, udzielenie odpowiedzi nie może trwać dłużej niż 10 minut.</u>
          <u xml:id="u-472.14" who="#PosełSprawozdawcaDanutaCiborowska">W ust. 7 zakładamy, że w sprawie przedstawionej informacji przeprowadza się dyskusję. Wystąpienia posłów w dyskusji nie mogą trwać dłużej niż 2 minuty. Kolejność wystąpień określa marszałek Sejmu, uwzględniając naprzemienne zabieranie głosu przez posłów z klubów, kół oraz przez posłów niezrzeszonych.</u>
          <u xml:id="u-472.15" who="#PosełSprawozdawcaDanutaCiborowska">Na zakończenie dyskusji głos zabierają kolejno przedstawiciele wnioskodawców oraz przedstawiciele Rady Ministrów. Wystąpienie przedstawiciela wnioskodawców nie może trwać dłużej niż 5 minut, a wystąpienie przedstawiciela Rady Ministrów nie może trwać dłużej niż 10 minut. Jednakże marszałek Sejmu w określonej, nadzwyczajnej w naszym przekonaniu sytuacji może wyrazić zgodę na wydłużenie wystąpienia przedstawiciela Rady Ministrów. Ta nadzwyczajna sytuacja to jest po prostu możliwość zakończenia myśli, bo czas jest nieubłagany i niekiedy przerywa wypowiedzenie myśli jakby w połowie.</u>
          <u xml:id="u-472.16" who="#PosełSprawozdawcaDanutaCiborowska">Ust. 10 jednoznacznie zakreśla ramy informacji bieżących, ramy czasowe. Otóż czas przeznaczony na punkt porządku dziennego posiedzenia Sejmu „Informacja bieżąca” nie może być dłuższy niż 90 minut, czyli, inaczej mówiąc, półtorej godziny. Tym samym, proszę państwa, na każdym posiedzeniu Sejmu będą dwie obligatoryjne instytucje, tj. informacja bieżąca i pytania w sprawach bieżących, do których za chwilę przejdę.</u>
          <u xml:id="u-472.17" who="#PosełSprawozdawcaDanutaCiborowska">Art. 195 charakteryzuje zapytania poselskie, różnicując interpelacje i zapytania poselskie. Otóż zapytanie poselskie składa się w sprawach o charakterze jednostkowym, dotyczących prowadzonej przez Radę Ministrów polityki wewnętrznej i zagranicznej oraz zadań publicznych realizowanych przez administrację rządową. W tym względzie nie następują żadne zmiany, jeżeli chodzi o dotychczasowe funkcjonowanie zapytań poselskich.</u>
          <u xml:id="u-472.18" who="#PosełSprawozdawcaDanutaCiborowska">Art. 196 i ustępy tegoż artykułu z kolei mówią o pytaniach w sprawach bieżących, gdzie zachodzą określone zmiany, o których za chwilę państwa poinformuję. Pytania w sprawach bieżących, ust. 1 o tym mówi, zadawane są ustnie na każdym posiedzeniu Sejmu. Poseł do godz. 21 dnia poprzedzającego rozpoczęcie posiedzenia Sejmu informuje na piśmie marszałka Sejmu o ogólnej tematyce pytania i jego adresacie. Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, ustala dla każdego posiedzenia porządek zadawania pytań. Prezydium Sejmu informuje posłów, które ze zgłoszonych pytań na danym posiedzeniu Sejmu zostają włączone do porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-472.19" who="#PosełSprawozdawcaDanutaCiborowska">Podczas rozpatrywania punktu „Pytania w sprawach bieżących” - mówi o tym ust. 5 - obowiązani są do obecności członkowie Rady Ministrów, w stosunku do których zapowiedziano pytanie, albo osoby przez nich upoważnione.</u>
          <u xml:id="u-472.20" who="#PosełSprawozdawcaDanutaCiborowska">Ust. 6 tegoż artykułu podkreśla - i to jest ta, szanowni państwo, panie marszałku, Wysoka Izbo, bardzo istotna zmiana - że punkt porządku dziennego posiedzenia Sejmu „Pytania w sprawach bieżących” obejmuje rozpatrzenie nie więcej niż 10 pytań. Kolejne ustępy mówią, dlaczego zmieści się nie więcej, ale i nie mniej niż 10 pytań, ponieważ postawienie pytania nie może trwać dłużej niż 2 minuty, zaś udzielenie odpowiedzi nie dłużej niż 6 minut, a nad pytaniem i udzieloną odpowiedzią nie przeprowadza się dyskusji i prawo do postawienia pytania dodatkowego przysługuje wyłącznie zadającemu pytanie. Ta różnica między obecną sytuacją i rozwiązaniem w regulaminie Sejmu, a tym, które proponuje Komisja Regulaminowa i Spraw Poselskich, jest dosyć czytelna, szanowni państwo. Otóż z bardzo wielu wypowiedzi posłów z różnych klubów, ponad podziałami politycznymi, wynikało, że pytania w sprawach bieżących są ostatnią instytucją nie najlepiej funkcjonującą i zadowalającą przede wszystkim parlamentarzystów, posłów. Stąd też ta propozycja. Dotychczas było tak, zdarza się to bardzo często, że maksymalnie dwa pytania w trakcie porządku dziennego są realizowane. Dwa pytania to jest naprawdę bardzo dużo, bo najczęściej kończy się na jednym pytaniu. I na przykład do jednego pytania, oprócz posła zadającego pytanie, zapisuje się duża ilość posłów. Nie budzi to niczyjego zdziwienia, bo przecież posłowie chcą realizować swoje prawa i mieć możliwość zadawania pytań. Natomiast rzecz skupia się najczęściej na jednym pytaniu, a spraw bieżących jest bardzo dużo. Stąd ta zmiana. Nie przeprowadza się dyskusji, ale jest to pytanie, odpowiedź, ewentualnie wnioskodawca pyta po raz kolejny, odpowiedź - i przechodzimy do następnego pytania. Tym sposobem aż 10 pytań bieżących, podkreślam, dotyczących bieżących informacji, może być zrealizowanych na jednym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-472.21" who="#PosełSprawozdawcaDanutaCiborowska">To była, proszę państwa, podstawa nowelizacji regulaminu. Oprócz tego Komisja Regulaminowa i Spraw Poselskich proponuje dodać art. 204a w brzmieniu następującym: W przypadku podjęcia wobec członka Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich uchwały, o której mowa w art. 21 ust.1, art. 22 ust. 1, art. 25 ust. 1 i 2 lub art. 147 ust. 1 itd. - są to, proszę mi wybaczyć skrót myślowy, artykuły, które mówią o karach regulaminowych za pewne sytuacje, które są zapisane w regulaminie w stosunku do posłów. Jeżeli podjęto wobec członka Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich uchwałę, „od której w terminie nie wniesiono odwołania albo którą odpowiednio Sejm albo Prezydium Sejmu utrzymały w mocy, członek Komisji Regulaminowej traci członkostwo w komisji”. Wzorowaliśmy się tutaj na członkostwie w Komisji Etyki Poselskiej, szanowni państwo. To są dwie komisje o różnym zakresie działania, a równocześnie mają wiele wspólnego. Otóż dotykają spraw tych najbardziej delikatnych w naszym przekonaniu i najbardziej trudnych do rozstrzygania. Kwestie kar regulaminowych to nie są łatwe zadania. Rozpatrywanie spraw trudnych i opiniowanie dla Prezydium Sejmu spraw związanych z różnymi sytuacjami, które się przytrafiają od czasu do czasu posłom, powoduje, że członkiem komisji regulaminowej nie powinien być poseł, który był już z któregoś z tych artykułów czy którymś z tych artykułów „wyróżniony”, że tak powiem, bo przecież w innej sprawie, podobnej, będzie też zabierał głos. Podkreślam raz jeszcze - jest to przepisany, w dosłownym znaczeniu, artykuł, który funkcjonuje w Komisji Etyki Poselskiej.</u>
          <u xml:id="u-472.22" who="#PosełSprawozdawcaDanutaCiborowska">Kolejne zmiany, oprócz tych najistotniejszych, które proponujemy, szanowni państwo, dotyczą jeszcze trzech artykułów. Otóż dotychczasowe brzmienie art. 152 ust. 4 jest następujące: „Posiedzenia komisji nie mogą odbywać się w czasie trwania posiedzenia Sejmu, chyba że marszałek Sejmu wyrazi na to zgodę”. Komisja regulaminowa doszła do wniosku, że należy niejako odwrócić sytuację i proponuje zapis: „O terminie i porządku dziennym posiedzenia komisji przewodniczący komisji zawiadamia marszałka Sejmu, który może nie wyrazić zgody na odbycie posiedzenia komisji”. A więc przewodniczący zawiadamiają marszałka, który może nie wyrazić zgody - jest to odwrócenie sytuacji. Oczywiście w sytuacjach wyjątkowych, kiedy w Wysokiej Izbie będą toczyły się najważniejsze dla Rzeczypospolitej dysputy, najważniejsze dla Rzeczypospolitej wymiany poglądów, niewątpliwie jest rzeczą prawie jednoznaczną, że w tym czasie nie powinny odbywać się posiedzenia komisji. W związku z tym pan marszałek mocą swojej decyzji nie wyrazi zgody na odbycie projektowanych w takim czasie posiedzeń komisji, a równocześnie przewodniczący komisji będą musieli koordynować pewne sprawy, a więc będą żywotnie interesować się punktami porządku dziennego, tak by nie kolidowały one z posiedzeniami komisji i odwrotnie.</u>
          <u xml:id="u-472.23" who="#PosełSprawozdawcaDanutaCiborowska">W art. 166 ust. 3 proponujemy uregulowanie stanu faktycznego. To nie było do tej pory w ten sposób zapisane, a jest to stan faktyczny i w związku z tym nie powinno to budzić państwa obiekcji. Art. 166 ust. 3 w projektowanej nowelizacji brzmi następująco: „Biuletyn jest nieurzędowym streszczeniem obrad komisji; przeznaczony jest przede wszystkim dla prasy, radia i telewizji”. Na marginesie, bo takie pytania padały również w komisji, powiem, że urzędowym dokumentem jest stenogram z posiedzenia komisji i protokół posiedzenia komisji, natomiast biuletyn jest przeznaczony przede wszystkim dla prasy, radia i telewizji.</u>
          <u xml:id="u-472.24" who="#PosełSprawozdawcaDanutaCiborowska">W art. 169 ust. 2 pkt 17 w wyniku propozycji z rozdziału 3 następuje zmiana związana właśnie z tą zmianą w rozdziale 4. Pkt 17 winien brzmieć: „informacje bieżące i pytania w sprawach bieżących”. Proponujemy również zmianę w art. 181. Otóż ust. 1 otrzymuje następujące brzmienie: „Prezydium Sejmu po wysłuchaniu opinii Konwentu Seniorów może przedstawić Sejmowi propozycję ustalenia dla konkretnej debaty prowadzenia dyskusji w ramach limitów czasowych przyznanych poszczególnym klubom i kołom”. W pkt. b dodaje się ust. 3 i 4. Ust. 3: „W przypadku przyjęcia przez Sejm propozycji ustalenia dla konkretnej debaty prowadzenia dyskusji w ramach limitów czasowych, o których mowa w ust. 1, w formie oświadczeń klubów i kół głos w granicach przyznanego limitu czasowego, w imieniu klubu lub koła, może zabierać więcej niż 1 poseł”. Zwróćcie państwo uwagę, że to niestety nie było zapisane, a zdarzały się sytuacje - życie niejako niesie je ze sobą - iż w ramach limitu klubowego i wystąpienia klubowego chciało zabrać głos dwoje lub troje posłów. Nie było to zapisane, a więc należało to usankcjonować, bo niby dlaczego nie. Dodaje się również ust. 4 w brzmieniu: „Czas przeznaczony na przemówienie posła niezrzeszonego nie może trwać łącznie dłużej niż 6 minut podczas jednego posiedzenia Sejmu”.</u>
          <u xml:id="u-472.25" who="#PosełSprawozdawcaDanutaCiborowska">Szanowni Państwo! Podczas dyskusji w Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich - moim obowiązkiem jest poinformowanie Wysokiej Izby - zgłoszono także cztery wnioski mniejszości. Na wstępie, przed moją bardzo króciutką charakterystyką - bo domyślam się, że państwo posłowie reprezentujący wnioskodawców bliżej przedstawią Wysokiej Izbie te cztery wnioski mniejszości - dla formalności pragnę powiedzieć, że w drugim wniosku mniejszości wkradł się tzw. błąd drukarski. Panie marszałku, dotyczy to art. 191, w sprawozdaniu jest: w ust. 1, a winno być: w ust. 2. To jest po prostu błąd drukarski, co sygnalizuję, tak by nie było żadnych wątpliwości. Otóż są cztery wnioski mniejszości, z których trzeci wniosek jest najistotniejszy i powoduje konsekwencje później we wniosku pierwszym, drugim i czwartym. Nie będę się szerzej nad tym rozwodziła. Powiem tylko, że jest propozycja dodania art. 191a, który zawiera to, by nie rzadziej niż raz w miesiącu kluby i koła poselskie miały prawo formułować pytania do prezesa Rady Ministrów. Czyli to kolejna instytucja kontroli sejmowej. By nie zabierać głosu w tej kwestii panu posłowi wnioskodawcy, na ten temat więcej już nie będę mówiła.</u>
          <u xml:id="u-472.26" who="#PosełSprawozdawcaDanutaCiborowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich wnoszę, by Wysoki Sejm uchwalić raczył załączony projekt uchwały. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-472.27" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-473">
          <u xml:id="u-473.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-473.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-473.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-473.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Skrzyńskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-474">
          <u xml:id="u-474.0" who="#PosełAndrzejSkrzyński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej, w imieniu którego przemawiam, popiera projekt uchwały w sprawie zmiany regulaminu Sejmu przedstawiony w sprawozdaniu Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich. Jednocześnie mój klub opowiada się za odrzuceniem wniosków mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-474.1" who="#PosełAndrzejSkrzyński">Szanowni Państwo! Procedowany projekt uchwały generalnie ma na celu usprawnienie postępowania sejmowego w zakresie procedur interpelacyjnych, a także wprowadza inne przepisy do regulaminu porządkujące pracę Sejmu i jego organów.</u>
          <u xml:id="u-474.2" who="#PosełAndrzejSkrzyński">Podstawowe zmiany dotyczą obowiązku wprowadzenia do porządku dziennego posiedzenia Sejmu punktów obejmujących informacje bieżące oraz pytania w sprawach bieżących do członków Rady Ministrów. Obligatoryjne wprowadzenie do porządku posiedzenia Sejmu obu tych punktów będzie kolejną, nową formą kontroli rządu przez Sejm Rzeczypospolitej. A wszystkie takie propozycje zasługują na pełne poparcie.</u>
          <u xml:id="u-474.3" who="#PosełAndrzejSkrzyński">Przepisy zawarte w art. 194 i 196 w sposób niebudzący żadnych wątpliwości regulują postępowanie dotyczące nowej instytucji, jaką będzie informacja bieżąca, a także postępowanie dotyczące pytań w sprawach bieżących. I tu co do tych kwestii nie ma żadnej wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-474.4" who="#PosełAndrzejSkrzyński">Jeżeli chodzi o art. 152 ust. 4, to należy podkreślić, że ten przepis nie wyklucza dotychczasowej praktyki, a raczej obyczaju informowania posłów na posiedzeniu plenarnym Sejmu o zebraniach komisji.</u>
          <u xml:id="u-474.5" who="#PosełAndrzejSkrzyński">Wreszcie art. 204a, na mocy którego członek Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich traci członkostwo w tej komisji za naruszanie lub niewykonywanie obowiązków poselskich czy postępowanie niezgodne z zasadami etyki poselskiej. Popieramy ten przepis, gdyż uważamy, że członkowie tej komisji powinni charakteryzować się nieposzlakowaną opinią.</u>
          <u xml:id="u-474.6" who="#PosełAndrzejSkrzyński">Reasumując, jeszcze raz pragnę stwierdzić, że Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej będzie głosował za projektem przedstawionym przez Komisję Regulaminową i Spraw Poselskich. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-474.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-475">
          <u xml:id="u-475.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-475.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Krystynę Skowrońską występującą w imieniu Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-476">
          <u xml:id="u-476.0" who="#PosełKrystynaSkowrońska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z przykrością trzeba stwierdzić, że tak ważna dla Wysokiej Izby sprawa organizacyjna procedowana jest o tak późnej porze. W imieniu Klubu Poselskiego Platformy Obywatelskiej mam zaszczyt przedstawić opinię w sprawie przedłożonego przez Prezydium Sejmu projektu uchwały z druku nr 1495 w sprawie zmiany Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. Klub Poselski Platformy Obywatelskiej uważa, że Prezydium Sejmu, proponując Wysokiej Izbie zmiany w obecnym regulaminie Sejmu, zamierzało usprawnić tryb pracy Sejmu. Zaproponowane rozwiązania możemy podzielić na 4 grupy. Grupa pierwsza to zmiany dotyczące regulacji przepisów rozdziału 14 „Posiedzenia komisji sejmowych”. Zmiany w art. 152 ust. 4 obejmują zapis dotyczący powiadamiania marszałka Sejmu przez przewodniczącego komisji o proponowanym terminie i porządku dziennym posiedzenia komisji i danie uprawnienia marszałkowi Sejmu do odmowy wyrażenia zgody na odbycie takiego posiedzenia. Uznajemy jednak w tym przypadku, że odmowa wyrażenia zgody na posiedzenie komisji powinna zawierać przynajmniej krótkie uzasadnienie, i składamy poprawkę, aby doprecyzować powyższą regulację. Zmiany dotyczące art. 166 to zapis mówiący, iż biuletyn jest nieurzędowym streszczeniem obrad komisji z przeznaczeniem przede wszystkim dla prasy, radia i telewizji. Proponujemy, aby regulację powyższą skreślić i pozostawić dotychczasowe brzmienie tegoż zapisu. Jako argument przedkładamy m.in. Biuletyn z Posiedzenia Komisji do Spraw Kontroli Państwowej nr 43 z dnia 26 lutego 2003 r., który został oddany do druku 14 marca 2003 r. Wydaje się, jest to jeden z przykładów, że w tym terminie biuletyn taki powinien zostać autoryzowany, a prasa, radio czy telewizja powinny dostać dokument, który w sposób rzeczywisty oddaje charakter pracy komisji.</u>
          <u xml:id="u-476.1" who="#PosełKrystynaSkowrońska">Zmiany w grupie drugiej dotyczące działu III „Posiedzenia Sejmu” w rozdziale 1 „Przepisy ogólne” oraz zmiany zapisów w art. 169 ust. 2 w pkt. 17: informacje i pytania w sprawach bieżących, to nowe regulacje.</u>
          <u xml:id="u-476.2" who="#PosełKrystynaSkowrońska">Grupa trzecia w dziale 3 „Posiedzenia Sejmu” rozdział 2 „Obrady Sejmu” to zmiany w art. 181 dotyczące ustalania limitów czasowych w dyskusji przeznaczonych dla klubów i kół poselskich w debatach. Jest to naszym zdaniem rozwiązanie, które ma za zadanie poprawić tzw. porządek organizacyjny, co powinno spowodować, że obrady Sejmu będą przebiegały znacznie sprawniej, w związku z tym będą bardziej merytoryczne. Uznać jednak należy, że pomiędzy organami Sejmu, czyli Prezydium Sejmu i Konwentem Seniorów, będzie wypracowany konsensus w przedmiocie proponowanej regulacji.</u>
          <u xml:id="u-476.3" who="#PosełKrystynaSkowrońska">Do grupy czwartej proponowanych zmian zaliczamy regulacje dotyczące instytucji interpelacji i informacji w sprawach bieżących i zapytań poselskich i pytań w sprawach bieżących. To jest dział III rozdział 4. Obowiązujące dotychczas regulacje i rozwiązania przewidywały interpelację składaną pisemnie w sprawach o zasadniczym charakterze (art. 192), zapytania składane pisemnie w sprawach indywidualnych, pytania w sprawach bieżących formułowane ustnie na każdym posiedzeniu Sejmu, przy czym jest wymóg, aby poseł poinformował Prezydium Sejmu na 12 godzin przed rozpoczęciem posiedzenia Sejmu o ogólnej tematyce i adresacie pytania. Proponowane nowe rozwiązania wprowadzają szereg nowych regulacji, które dotyczą m.in. procedury w zakresie instytucji interpelacji i wniosków w sprawach bieżących. Z rozwiązaniami proponowanymi w zapisach w art. 191–195 zasadniczo się zgadzamy, jednakże zaproponowane ograniczenia, określone w art. 193 ust. 3 - że interpelant poseł może zwrócić się do marszałka Sejmu tylko jeden raz o wystąpienie do interpelowanego ministra czy premiera rządu z żądaniem złożenia dodatkowych wyjaśnień na piśmie, uzasadniając przyczyny nieprzyjęcia odpowiedzi, jest regresem w stosunku do obowiązującego stanu prawnego. Mamy jednak nadzieję, że udzielane odpowiedzi na interpelacje będą merytoryczne i pełne, a marszałek Sejmu będzie stał na straży wypełniania tej instytucji.</u>
          <u xml:id="u-476.4" who="#PosełKrystynaSkowrońska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chcę jeszcze przedstawić stanowisko w sprawie zgłoszonych wniosków mniejszości, w których proponuje się wprowadzenie nowej instytucji pracy Sejmu - pytań do prezesa Rady Ministrów. Niewątpliwie dla polskiego parlamentu wprowadzenie tej instytucji jest rozwiązaniem nowatorskim, chociaż funkcjonuje ono w innych europejskich parlamentach. Premier rządu, prezes Rady Ministrów, polityk osiągający stanowisko primus inter pares, najwyższy minister wśród ministrów winien również udzielać posłom odpowiedzi na pytania w sprawach ważnych, o istotnym charakterze dla państwa polskiego, dla polskiej racji stanu. W związku z tym wnosimy o wprowadzenie takiego przepisu do regulaminu Sejmu. Jest to zmodyfikowane rozwiązanie proponowane we wniosku mniejszości, umożliwiające raz w miesiącu klubom i kołom poselskim zadawanie pytania do prezesa Rady Ministrów. Wskazujemy precyzyjnie pełen tryb funkcjonowania tej instytucji.</u>
          <u xml:id="u-476.5" who="#PosełKrystynaSkowrońska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Poselski Platformy Obywatelskiej poprze jedynie te z zaproponowanych przepisów, które będą służyły dobrej organizacji pracy Sejmu. Dziękuję bardzo i w imieniu klubu przedkładam poprawki do regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-476.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-477">
          <u xml:id="u-477.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-477.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję za poprawki.</u>
          <u xml:id="u-477.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Marcina Libickiego, występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-478">
          <u xml:id="u-478.0" who="#PosełMarcinLibicki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-478.1" who="#PosełMarcinLibicki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Niewątpliwie żadna instytucja bez regulaminu istnieć nie może, i oczywiście polski Sejm od samych swoich początków miał regulamin. Czytając „Dzieje Sejmu polskiego”, zresztą wydane przez Wydawnictwo Sejmowe, dowiadujemy się dość dokładnie, jaki był tryb uchwalania ustaw, wnoszenia poprawek, przekazywania ustaw do Senatu itd. To jest zupełnie oczywiste - regulaminy być muszą. Dowiadujemy się zresztą również, że diety poselskie w połowie XVII wieku wynosiły za 6-tygodniową sesję 1500 zł, co było na tamte czasy kwotą astronomiczną. To tak przy okazji dyskusji, którą zresztą mamy teraz w naszej komisji regulaminowej, o oświadczeniach majątkowych, jak posłowie powinni wypełniać swoje oświadczenia majątkowe.</u>
          <u xml:id="u-478.2" who="#PosełMarcinLibicki">Proszę państwa, niemniej jednak niepokojący jest generalny rozrost prawa. Już nieraz o tym mówiliśmy. Dzisiaj prawo ma tendencję do wchodzenia we wszystkie dziedziny: w stosunki między pracodawcą a pracownikiem, rodzicami a dziećmi, nauczycielami a uczniami, w sprawy samorządowe - niesłychanie szczegółowo. Nie wiem, czy to jest potrzebne. Nasz regulamin rozrasta się coraz bardziej i przy każdej ustawie, przy każdej uchwale i przy każdym akcie prawnym trzeba sobie zadać pytanie, czy jest konieczne, czy jest potrzebne to szczegółowe wchodzenie prawa we wszystkie dziedziny.</u>
          <u xml:id="u-478.3" who="#PosełMarcinLibicki">Nie ulega wątpliwości, że życie przynosi nowe problemy i muszą być nowe rozwiązania. W tej Izbie byliśmy świadkami różnych zdarzeń, które dawniej nie miały tu miejsca, więc być może muszą być nowe rozwiązania. Pojawia się jednak pytanie, czy te zdarzenia wynikały z braku określonych przepisów, czy raczej z naruszania przez posłów przepisów istniejących. Bo jeśli tak, to należałoby dyscyplinować, skłaniać posłów do przestrzegania istniejącego prawa, a nie wprowadzać nowe przepisy. Wszystko zawsze się sprowadza - zresztą w projekcie uchwały też o tym mówimy - do pewnych zasad, które regulują ludzkie życie, a nie do szczegółowych zapisów.</u>
          <u xml:id="u-478.4" who="#PosełMarcinLibicki">Chciałbym jednak się odnieść do projektu uchwały i poczynić kilka uwag. Pani poseł Ciborowska, sprawozdawca komisji, mówiła o art. 152 ust. 4, w którym odwraca się sposób ustalania posiedzenia komisji w czasie posiedzenia Sejmu: nie, jak dotychczas, marszałek na to zezwala, lecz przewodniczący komisji proponuje, a marszałek nie zgłasza protestu. Chciałbym w tym momencie zasygnalizować pewien problem, do którego, obawiam się, trzeba będzie jednak wrócić. Mianowicie, czy obecność na posiedzeniu komisji... Chciałbym to też, przepraszam bardzo, skierować do pani poseł Ciborowskiej, która jest wiceprzewodniczącą tej komisji.</u>
          <u xml:id="u-478.5" who="#komentarz">(Poseł Danuta Ciborowska: Już, panie pośle, już słucham uważnie.)</u>
          <u xml:id="u-478.6" who="#PosełMarcinLibicki">Czy jednak obecność na posiedzeniu komisji jest obowiązkowa w czasie, kiedy trwa debata sejmowa? Przecież posłowie powinni uczestniczyć przede w debacie sejmowej. Mówię to w związku z przykrym zdarzeniem, które miało miejsce dzisiaj na posiedzeniu Komisji Europejskiej przed dwoma czy trzema godzinami, kiedy okazało się, że w trakcie posiedzenie, które odbywa się w czasie posiedzenia Sejmu, na czyjeś polecenie urzędniczka sekretariatu komisji zapisywała dokładnie co do minuty każde wyjście posła z posiedzenia komisji i jego powrotu, o ile wracał. W kilku wypadkach to było zapisywanie tego, że ktoś wyszedł, a po dwóch minutach wracał, znowu wyszedł, znowu wracał. I urzędniczka to pisała. Sprawdziliśmy to, ona to zapisywała. Są dwa aspekty tej sprawy, po pierwsze, jakaś w złym rozumieniu tego słowa policyjno-totalitarna kontrola. Bo jednak śladem obecności na posiedzeniu komisji jest podpis posła i tutaj trzeba założyć, że ten poseł, jeżeli jego obecność jest niezbędna, siedzi. Jeżeli jednak on uważa, że nie jest niezbędna, to trzeba mu pozwolić wyjść, tym bardziej jeśli w tym czasie odbywa się posiedzenie Sejmu. A więc są dwa aspekty: jeden - złego obyczaju, który narzucił ktoś z prezydium komisji, każąc tej urzędniczce to zapisywać (do tej sprawy zresztą jeszcze wrócę w innym miejscu); drugi aspekt - jeżeli to się zapisuje, to się stwarza wrażenie naganności wychodzenia z posiedzenia komisji, a tu jest posiedzenie Sejmu. Zapisuje się zapewne, żeby wyciągnąć jakieś konsekwencje. Prezydium komisji może wyciągać różnego rodzaju konsekwencje. Jak wiadomo bowiem, są spotkania, są wyjazdy, są różne sytuacje, na niektóre spotkania jedni posłowie chcą jechać, inni może nie chcą. Można w różny sposób karać posłów za to, że opuszczają na chwilę posiedzenie komisji. A więc czy priorytetem dla posła w czasie trwania posiedzenia Sejmu, jeżeli jednocześnie trwa posiedzenie komisji, jest posiedzenie Sejmu czy posiedzenie komisji? Nawiązuję do tego... Bardzo przepraszam, ale jeszcze poproszę, panie marszałku, o wyrozumiałość. Zresztą to jest też komentarzem...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-479">
          <u xml:id="u-479.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę bardzo, panie pośle, ten sygnał się uruchamia automatycznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-480">
          <u xml:id="u-480.0" who="#PosełMarcinLibicki">Dobrze. W każdym razie chciałbym zwrócić uwagę jeszcze na jedno. Zostało wprowadzone pewne novum w art. 192 ust. 1 i ust. 4. W ust. 4 mówi się, że: Prezydium Sejmu może nie przyjąć interpelacji, jeżeli nie odpowiada ona warunkom określonym w ust. 1 i 2. A ust. 1 mówi, że interpelacja musi się odnosić do spraw o zasadniczym charakterze i do problemów związanych z polityką państwa. To jest novum. Dawniej tego nie było. W ten sposób Prezydium Sejmu może odrzucić interpelację, jeżeli nie uzna, że ona odnosi się do spraw o zasadniczym charakterze. Wydaje mi się, że to jest za duże uprawnienie dla Prezydium Sejmu. I jak mówię, poprzednio tego nie było, to zostało teraz wprowadzone. Chciałbym zaznaczyć, że wydaje mi się, iż takim rozgadanym i rozpisanym zanadto jest ust. 1 art. 195 mówiący o tym, że zapytania poselskie itd. muszą dotyczyć polityki wewnętrznej, zagranicznej oraz zadań publicznych realizowanych przez administrację rządową. Mój Boże, to już jest całość zagadnień, którymi w ogóle rząd się zajmuje. Nie sądzę, żeby posłowie zwracali się w sprawach, które w ogóle tego nie dotyczą.</u>
          <u xml:id="u-480.1" who="#PosełMarcinLibicki">Teraz odniosę się do tego, czemu pani poseł Ciborowska poświęciła trochę miejsca w swoim wystąpieniu; mianowicie, że od członków Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich trzeba wymagać specjalnych, że tak powiem, zasad. Jest pełna zgoda. Podobnie jak w przypadku Komisji Etyki Poselskiej. Jednak wiemy, że to odnosi się też np. do Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka. Był przypadek osoby, która piastowała stanowisko wiceprzewodniczącej Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, a toczyły się przeciwko niej postępowania karne. Podobnie Komisja Regulaminowa i Spraw Poselskich nie jest pod tym względem wyjątkowa.</u>
          <u xml:id="u-480.2" who="#PosełMarcinLibicki">Co do wniosków mniejszości, to chciałem zaznaczyć, że rzeczywiście proponujemy... Co do innych bowiem kwestii tego projektu ustosunkowujemy się pozytywnie. Tak więc już nie będę powtarzał tutaj naszego pozytywnego stosunku. Mówię tylko o tych miejscach, co do których mamy zastrzeżenia. Jeśli chodzi o wnioski mniejszości, to istotą rzeczy jest wprowadzenie tej nowej instytucji, żeby był dialog wprost opozycji z rządem, żeby była możliwość zadania pytania wprost prezesowi Rady Ministrów; nie wiem, przypuszczam, że może też być osoba przez niego delegowana, ale formalnie, rzecz biorąc, chodzi o prezesa Rady Ministrów, że mogłoby to... ta rozmowa wprost opozycji z rządem. To jest rzeczywiście propozycja nowej instytucji. Uważamy, że to jest instytucja, która się dobrze przyjęła w bardzo wielu państwach, ma długą tradycję w Wielkiej Brytanii i uważamy, że ona powinna zostać wprowadzona. My tu dajemy bardzo wyraźne rygory czasowe, dajemy dużo więcej czasu rządowi na odpowiedzi niż opozycji na zadanie pytań. Sądzimy, że ta instytucja będzie dobrze zdawać egzamin nie tylko w tej kadencji, ale jest oczywiście, jak cała ta uchwała, przygotowana z myślą o dalszych kadencjach również. Tak że apelujemy o wprowadzenie tej możliwości dialogu opozycji z rządem. Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-480.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-481">
          <u xml:id="u-481.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-481.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Zycha, występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-481.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo proszę, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-482">
          <u xml:id="u-482.0" who="#PosełJózefZych">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przyznaję, że występując w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego w sprawie projektowanej zmiany Regulaminu Sejmu RP, występuję z mieszanymi uczuciami. Z jednej bowiem strony mam świadomość, że w kwestiach, które mają być uregulowane, codzienna praktyka Sejmu jest zupełnie inna, jeżeli chodzi o nieprzestrzeganie czasu wystąpień, zapytań itd. W związku z tym zastanawiamy się w klubie, czy wprowadzenie dalszych rygorów czasowych cokolwiek rozwiąże, jeżeli nie zmieni się to, o czym przed chwilą mówił pan poseł Libicki - nastawienie klubów i posłów. Często, gdy obserwujemy praktykę i trudności samych marszałków prowadzących, widzimy, że te spory i wezwania do przestrzegania czasu przedłużają zupełnie albo są dłuższe niż te 2–3 minuty. To jest pierwszy problem.</u>
          <u xml:id="u-482.1" who="#PosełJózefZych">Drugi problem, który także musi budzić wątpliwości, to jest wprowadzenie nowych instytucji. Sejm w zasadzie, zamiast być przede wszystkim instytucją tworzącą prawo, ma prawo oczywiście... zaczynamy wprowadzać pytania, zapytania, informacje, interpelacje itd. Co więcej, w tym wszystkim zatraca się również charakter. Przypomnijmy chociażby trzecie czytania, kiedy pytania w trakcie trzecich czytań sprowadzają całe trzecie czytanie właściwie do debaty. Stąd też same ograniczenia i wprowadzenie ich bez pracy tutaj i przestrzegania tych zasad przez posłów do niczego nie doprowadzą.</u>
          <u xml:id="u-482.2" who="#PosełJózefZych">Kolejne zagadnienie to problem związany przede wszystkim z tym, że w stosunku do tego regulaminu mamy szereg zastrzeżeń, głównie z punktu widzenia redakcyjnego.</u>
          <u xml:id="u-482.3" who="#PosełJózefZych">Zgłaszam w imieniu klubu 8 poprawek i 2 propozycje do wniosków mniejszości. Nie będę ich szczegółowo omawiał, żeby nie zajmować czasu, ale pozwolę sobie zwrócić uwagę na niektóre kwestie.</u>
          <u xml:id="u-482.4" who="#PosełJózefZych">Jeśli chodzi o wprowadzenie art. 204a i stwierdzenie, że na skutek na przykład niewniesienia odwołania traci się miejsce w komisji, na wzór Komisji Etyki Poselskiej, proszę zauważyć, co się dzieje. Mamy dwie instytucje, każdy członek komisji może być powołany tylko przez Sejm i odwołany przez Sejm. Jeżeli przyjmujemy, że regulaminowo, na skutek tego, że on się nie odwołał i był ukarany, to prawie że konstytucyjnie prawnie jest wyłączony z komisji, to powstaje pierwszy problem: Jeżeli Sejm ogranicza swoje uprawnienia i z góry przesądza, daje takie rozstrzygnięcie, że jest ukarany, wobec tego traci miejsce w komisji, to co? Ma teraz klub występować do Sejmu i Sejm nie ma innego ograniczenia, i posłowie nie mają żadnej innej możliwości, bo z góry się ograniczyli. Prawda? Czyli nie mogą inaczej postąpić, tylko trzeba go odwołać. To jest pierwsza kolizja i problem. Bez względu na to, czy w wypadku Komisji Etyki Poselskiej jest tak czy nie, sprawa ta powinna być dopracowana. A w tym momencie problem ten jest uproszczony.</u>
          <u xml:id="u-482.5" who="#PosełJózefZych">Inne zagadnienie - kwestia zawiadomienia marszałka Sejmu. Pani poseł sprawozdawca przedstawiła nam tu sytuację odwróconą. Jednak czy o to chodzi? Istotą żądania wyrażenia zgody przez przewodniczącego jest to, że ma on stosowne uprawnienie. Jeżeli jako przewodniczący komisji wystąpię do marszałka i marszałek nie wyrazi zgody, to nie będę mógł zwołać komisji. Czyli problem sprowadza się do tego, że przewodniczący komisji występuje do marszałka Sejmu o wyrażenie zgody i bez uzyskania tej zgody nic nie może zrobić. A zatem jeśli jest uprawnienie do wyrażenia zgody, to jest również uprawnienie do niewyrażenia zgody. I w tym zakresie proponujemy konkretną poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-482.6" who="#PosełJózefZych">Kolejna sprawa również dotyczy nieprecyzyjności zapisu. A mianowicie zwróćmy uwagę na art. 191. W ust. 1 i 2 mówi się, jakie wymogi musi spełnić interpelacja, by mogła być skierowana przez Prezydium Sejmu do określonego ministra. W ust. 4 stwierdza się, że Prezydium Sejmu może nie przyjąć interpelacji, która nie spełnia stawianych wymogów. A zatem albo należy określić warunki, które należy spełnić, albo jeżeli wprowadzamy zasadę, że Prezydium Sejmu może, to należy określić, na jakiej zasadzie.</u>
          <u xml:id="u-482.7" who="#PosełJózefZych">Przede wszystkim muszą być podane kryteria określające, czy można, czy nie. Jeżeli odmawiam - mówił o tym przed chwilą pan poseł - to powinny być określone kryteria odmowy. W wielu innych przypadkach pewne kwestie również są pod względem redakcyjnym dwuznaczne albo niedopracowane.</u>
          <u xml:id="u-482.8" who="#PosełJózefZych">Biorąc pod uwagę to, że regulamin jest naszą wewnętrzną konstytucją, że powinien być przykładem wobec ciągle stawianych zarzutów, iż tworzymy buble, że powinien być aktem precyzyjnym, niebudzącym wątpliwości, pozwalam sobie w imieniu klubu zgłosić poprawki. Głównie są to poprawki o charakterze redakcyjnym, ale naszym zdaniem są one bardzo istotne.</u>
          <u xml:id="u-482.9" who="#PosełJózefZych">Jeżeli chodzi o kwestię wniosków mniejszości, to jest to instytucja przede wszystkim parlamentu brytyjskiego. Bardzo dobrze, że nasi posłowie ją znają i próbują wprowadzić. Jest jednak inne zagadnienie z tym związane: czy mamy możliwości i czas, by tę instytucję wprowadzić. Jest tutaj istotny zapis mówiący o tym, że w momencie, kiedy są zadawane pytania do określonego ministra, musi on być na sali. Przypominam sobie, że od 12 lat o to walczymy i zawsze kończyło się na tym, że stosowany był zapis, iż powinien odpowiadać prezes Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-482.10" who="#PosełJózefZych">Widzimy, co się dzieje, jest kierowane pytanie - akurat nie chodzi o premiera Millera, mówię o instytucji premiera - i zawsze odpowiada ktoś inny. Jest minister lub upoważniona przez niego osoba. A więc jeżeli chcemy do tego doprowadzić, to zapis musi brzmieć: minister, a w wyjątkowych albo uzasadnionych przypadkach... Zasada powinna być taka, jeżeli o to nam chodzi, że zawsze obecny jest członek Rady Ministrów, a tylko w wyjątkowych sytuacjach nie. Nie można natomiast przyjąć zasady tego typu, że postępuje się jakkolwiek ze względu na tamto lub owo. To jest problem, który pojawiał się wielokrotnie.</u>
          <u xml:id="u-482.11" who="#PosełJózefZych">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ponieważ i czas minął, i jest późna pora, dalsze poprawki pozwalam sobie złożyć na piśmie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-482.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-483">
          <u xml:id="u-483.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję bardzo panu marszałkowi.</u>
          <u xml:id="u-483.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Genowefę Wiśniowską, występującą w imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona RP.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-484">
          <u xml:id="u-484.0" who="#PosełGenowefaWiśniowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej mam zaszczyt przedstawić stanowisko mojego klubu w sprawie zmian Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-484.1" who="#PosełGenowefaWiśniowska">Uczestniczę w pracach Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w Regulaminie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i muszę przyznać, że przedstawiony przez Prezydium Sejmu projekt uchwały w sprawie zmiany regulaminu Sejmu trochę mnie zaskoczył. W mojej opinii jest on niewystarczający, gdyż dotyczy jedynie zmian w rozdziale 4, a w szczególności procedur interpelacyjnych. Z drugiej strony proponowane zmiany budzą liczne wątpliwości ze względu na ograniczenie przez wnioskodawcę uprawnień posłów umożliwiających kontrolę działania Rady Ministrów i administracji rządowej.</u>
          <u xml:id="u-484.2" who="#PosełGenowefaWiśniowska">Komisja Regulaminowa i Spraw Poselskich pracuje nad całokształtem nowelizacji regulaminu. Zgłaszane przez przedstawicieli klubów zmiany są daleko idące i mają na celu rzeczywiste usprawnienie prac Sejmu. Na przykład mój klub bardzo dużą wagę przywiązuje do zwiększenia uprawnień Komisji Finansów Publicznych w zakresie możliwości oceny przez Wysoką Izbę polityki pieniężnej prowadzonej przez Narodowy Bank Polski. Odpowiedzieliśmy tym na argumentację przeciwników kontroli polityki Narodowego Banku Polskiego przez najwyższy organ w państwie, jakim jest Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. Przeciwnicy tłumaczyli, że Sejm nie może zajmować się kontrolą Narodowego Banku Polskiego, bo nie ma takiego zapisu w regulaminie.</u>
          <u xml:id="u-484.3" who="#PosełGenowefaWiśniowska">Ze względu na zawężenie proponowanych zmian w regulaminie przez Prezydium Sejmu ten projekt, zdaniem mojego klubu, nie może być oceniony pozytywnie. Dlaczego nie może być pozytywnie oceniony? Pod hasłem: uprawnienia prac Sejmu próbuje się ograniczyć funkcję kontrolną Sejmu i poszczególnych posłów. Prezydium Sejmu wyraźnie to napisało w uzasadnieniu do projektu: „Interpelacje składane będą w sprawach o zasadniczym charakterze odnoszącym się do problemów związanych z polityką państwa w zakresie realizacji ważnych zadań społeczno-gospodarczych, zaś Prezydium Sejmu może nie przyjąć interpelacji, która nie spełnia tego warunku”.</u>
          <u xml:id="u-484.4" who="#PosełGenowefaWiśniowska">Do tej pory regulamin Sejmu w art. 192 ust. 1 przewiduje, iż posłowi przysługuje prawo złożenia interpelacji w sprawach o zasadniczym znaczeniu. Zawężenie tego prawa, jak proponuje wnioskodawca, do problemów związanych jedynie z polityką państwa w zakresie realizacji ważnych zadań społeczno-gospodarczych nasuwa wiele pytań. Czy np. jeżeli poseł, tak jak w tym wypadku ja, z województwa podlaskiego złoży interpelację dotyczącą zalesienia nieużytków w tym województwie, to czy jest to sprawa o znaczeniu społeczno-gospodarczym dla całego państwa, czy też tylko regionalna i Prezydium Sejmu będzie mogło odrzucić taką interpelację? A już niedopuszczalny, zdaniem mojego klubu, jest zapis art. 192 ust. 5 proponowanego projektu, iż Prezydium Sejmu może zażądać skreślenia z interpelacji zwrotów sprzecznych z zasadami etyki poselskiej pod rygorem nieprzyjęcia interpelacji.</u>
          <u xml:id="u-484.5" who="#PosełGenowefaWiśniowska">Po pierwsze, nie ma jednoznacznej definicji etyki poselskiej, a więc od razu powstaje pytanie, jakie zwroty są z nią sprzeczne. Po drugie, zachowanie niektórych członków Prezydium w stosunku do posłów opozycyjnych podczas prowadzonych obrad Sejmu budzi poważne wątpliwości. Obecnie często zdarza się, iż prowadzący obrady Sejmu dowolnie interpretują wypowiedzi posłów opozycyjnych jako obraźliwe lub urągające godności jakiejś instytucji, co nie ma faktycznego potwierdzenia w analizie stenogramów. Jeżeli interpretacja zwrotów niezgodnych z etyką poselską podczas obrad jest tak dowolna, to można podejrzewać, że to samo będzie z interpretacją zwrotów w interpelacjach. Po trzecie, każda ingerencja w tekst interpelacji może zmienić jej sens merytoryczny, tak aby nie być drażliwą dla interpelowanego. Po czwarte, taki zapis w regulaminie przeniósłby część kompetencji Komisji Etyki Poselskiej na Prezydium Sejmu. Według mnie i kolegów z mojego klubu propozycje Prezydium Sejmu dotyczące zmiany procedury interpelacji mają charakter wyjątkowo restrykcyjny w stosunku do posłów opozycji, natomiast nie mają nic wspólnego z usprawnieniem prac Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-484.6" who="#PosełGenowefaWiśniowska">Trzeba mocno podkreślić, że interpelacja jest jednym z bardzo ważnych instrumentów w rękach opozycji, dających możliwość kontroli poczynań Rady Ministrów przez posłów opozycyjnych. Ten instrument utrwalony przez wieki w parlamentach wszystkich demokratycznych państw teraz Prezydium Sejmu chce odebrać opozycji i skutecznie go kontrolować. Przyjęcie przez Prezydium Sejmu, w którym zawsze większość ma koalicja parlamentarna, zasady, że to Prezydium Sejmu decyduje, która interpelacja jest słuszna, a która nie, przepraszam, że użyję takiego słowa, jest uzurpacją uprawnień reglamentacji dla opozycji instrumentu kontrolnego, jakim jest interpelacja. Aż trudno uwierzyć, że tak restrykcyjne rozwiązania mogłyby się znaleźć w regulaminie Sejmu demokratycznego państwa.</u>
          <u xml:id="u-484.7" who="#PosełGenowefaWiśniowska">Na koniec chciałabym zwrócić uwagę Wysokiej Izby, a szczególnie Prezydium, na fakt, że większość parlamentarna nie jest dana raz na zawsze. Dzisiaj posłowie koalicji mogą się w niedługim czasie znaleźć w opozycji, a przyszła większość może dzisiejsze przepisy stosować bardzo skrupulatnie. I tu może sprawdzić się powiedzenie: Nie rób drugiemu, co tobie niemiłe. Autorom takiej nowelizacji proponuję wrócić i przypomnieć sobie własne wystąpienia na temat regulaminu Sejmu z roku 1997, kiedy to dzisiejsza większość była opozycją, a zmian w regulaminie dokonywała awuesowska większość.</u>
          <u xml:id="u-484.8" who="#PosełGenowefaWiśniowska">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu klubu Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej zgłaszam wniosek, aby projekt uchwały w sprawie zmiany regulaminu przedstawiony przez Prezydium Sejmu skierować do Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w Regulaminie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i włączyć ten projekt do prac nad kompleksową nowelizacją regulaminu prowadzoną przez tę komisję. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-484.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-485">
          <u xml:id="u-485.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-485.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Roberta Strąka występującego w imieniu klubu Ligi Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-486">
          <u xml:id="u-486.0" who="#PosełRobertStrąk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w dniu dzisiejszym przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Ligi Polskich Rodzin w przedmiocie uchwały w sprawie zmiany Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. Przedłożony projekt w zamyśle wnioskodawców ma na celu usprawnienie postępowania sejmowego w zakresie procedur interpelacyjnych. Proponowane zmiany zmierzają w tym zakresie do nadania nowego brzmienia rozdziałowi 4 w dziale III. Zmiany te mają częściowo charakter porządkujący, np. zmiana tytułu rozdziału, ale są też oprócz porządkujących zmiany bardziej istotne, choćby nowelizacja ta również wprowadza nową instytucję, jaką są informacje bieżące, co znajduje wyraz w tytule tego rozdziału. Projektowane przepisy pozostawiają dotychczasowe procedury interpelacyjne, to jest: interpelacje, zapytania poselskie, pytania w sprawach bieżących oraz nowością są tu informacje bieżące.</u>
          <u xml:id="u-486.1" who="#PosełRobertStrąk">Wedle nowych regulacji to marszałek Sejmu a nie Prezydium Sejmu będzie wprowadzać do porządku dziennego każdego posiedzenia Sejmu punkt dotyczący pytań w sprawach bieżących. Pytanie, czy akurat dodatkowe wzmocnienie uprawnień marszałka Sejmu, który i tak w tej kadencji ma coraz większe uprawnienia, jest tutaj celowe. Zdaniem naszego klubu na pewno nie.</u>
          <u xml:id="u-486.2" who="#PosełRobertStrąk">Zgodnie z treścią proponowanego art. 192 ust. 1 posłowi przysługuje prawo złożenia interpelacji w sprawach o zasadniczym charakterze i odnoszącym się do problemów związanych z polityką państwa. Dotychczas drugi wyznacznik tego przepisu, to jest problemy związane z polityką państwa, nie występował. Należy zwrócić uwagę, że pojęcie to ma charakter nieostry i może budzić szereg kontrowersji. Zresztą moja przedmówczyni podniosła już tę kwestię. Nadal pozostał element fakultatywności, to jest możliwość nieprzyjęcia interpelacji przez Prezydium Sejmu. Nie określono wciąż formy odmowy przyjęcia interpelacji, w tym wymogów, jakie winno spełniać uzasadnienie. Tutaj trzeba się zgodzić z panem marszałkiem Zychem, że jeżeli mamy określone przesłanki interpelacji, czyli elementy, które ona powinna spełniać, to ciężko tutaj mówić o fakultatywności w przypadku decyzji Prezydium, bo jeżeli dana interpelacja spełnia te przesłanki, czyli wszystkie elementy, które winny wedle regulaminu Sejmu znaleźć się, w tej interpelacji się znalazły, to niezbyt rozumiem, co, na jakiej zasadzie możne tutaj mówić o fakultatywności decyzji Prezydium w postaci odmowy przyjęcia takiej właśnie interpelacji. Poza tym należy wziąć tutaj pod uwagę, że mamy do czynienia również z przepisami, które mówią, że Prezydium ma prawo domagać się skreślenia nieetycznych zwrotów, nieetycznych sformułowań, a jeżeli nie, to taka interpelacja zostanie oddalona. No, teraz trzeba wziąć pod uwagę, że kwestie etyki są kwestiami już tutaj w ogóle niedefiniowalnymi, generalnie rzecz biorąc. I tutaj mamy następny jakby szeroki margines do, co tu dużo ukrywać, utrącania politycznie niewygodnych interpelacji, ponieważ zawsze w pewnych kwestiach można naciągnąć margines nieetyczności.</u>
          <u xml:id="u-486.3" who="#PosełRobertStrąk">Bez zmian w stosunku do regulacji obowiązującej pozostaje wymóg złożenia przez interpelowanego odpowiedzi na interpelację na ręce marszałka Sejmu w terminie 21 dni od dnia otrzymania interpelacji.</u>
          <u xml:id="u-486.4" who="#PosełRobertStrąk">Projektowane zmiany dotyczą sytuacji, gdy interpelant uzna otrzymaną odpowiedź za niewystarczającą. Według projektu interpelant może zwrócić się do marszałku Sejmu o wystąpienie do interpelowanego z żądaniem dodatkowych wyjaśnień. W takim przypadku wedle wnioskodawców konieczne będzie uzasadnienie przyczyny nieprzyjęcia odpowiedzi, a z żądaniem takim będzie można wystąpić tylko raz w wyznaczonym terminie 30 dni od dnia otrzymania nieuzasadniającej odpowiedzi. Jeżeli chodzi o kwestię uzasadnienia, jeżeli chodzi o kwestię terminu 30 dni to tutaj nie budzi to z punktu prawnego jakiś szczególnych zdziwień. Jest to oczywiste, że powinno być uzasadnienie i powinien być termin. Jeśli chodzi natomiast o stwierdzenie, że można się zwrócić tylko raz, to ja pytam, co będzie, jeżeli zwrócę się ponownie, czyli ten raz, i nie otrzymam żadnej odpowiedzi lub otrzymam podobną odpowiedź. Moje pytanie brzmi: Co w takim przypadku poseł ma dalej zrobić? Z tych przepisów bowiem wynika, że nic nie może zrobić. Po prostu raz był niezadowolony z odpowiedzi, drugi raz nie otrzyma odpowiedzi w ogóle bądź też otrzyma znowu takiej samej jakości i może tylko wzruszyć ramionami, i nic więcej. Taka regulacja zatem z punktu widzenia prawnego, moim zdaniem, jest nie do przyjęcia.</u>
          <u xml:id="u-486.5" who="#PosełRobertStrąk">Muszę powiedzieć, że mamy tu następną kwestię, a chodzi mi o wyłączenie możliwości żądania umieszczania interpelacji w porządku dziennym posiedzenia Sejmu. Ta kwestia, ten element jest, myślę, elementem tradycji w konstrukcji interpelacji i nie można się zgodzić z tym, że nie będzie można takiej interpelacji, co do której otrzymało się niezadowalające uzasadnienie czy też w ogóle nie otrzymało się na nią odpowiedzi, teraz wedle tych nowych przepisów proponowanych przez wnioskodawców umieścić w porządku dziennym obrad Sejmu. Uważam, że takie rozwiązanie budzi zdecydowany sprzeciw i nasz klub takiego rozwiązania nie poprze.</u>
          <u xml:id="u-486.6" who="#PosełRobertStrąk">W przepisach art. 195 wnioskodawcy zaproponowali nowy środek kontrolny w postaci informacji bieżących. Ten środek podobnie do interpelacji ma dotyczyć spraw o charakterze zasadniczym, związanych z polityką państwa. Realizowany ma być wyłącznie na posiedzeniach Sejmu. Pytanie, czy potrzebna nam jest kolejna instytucja. Mamy bardzo wiele instytucji kontrolnych czy interpelacyjnych, natomiast i tak nie przybywa nam z tego tytułu, powiedziałbym, środków tak naprawdę do działania. Była już tu o tym mowa, że często zapytujemy ministra, a z reguły odpowiada podsekretarz stanu, zaś uzyskanie odpowiedzi premiera, choć mamy do tego prawo, już w ogóle jest rzeczą bardzo trudną. Pytanie: Czy mnożenie kolejnych instytucji prawnych jest potrzebne? A może by się skupić na udoskonaleniu tych instytucji, które już są?</u>
          <u xml:id="u-486.7" who="#PosełRobertStrąk">Chciałbym tu jeszcze zaznaczyć, proszę państwa - w związku z tym, że czas mojej wypowiedzi się kończy, ja troszkę się rozgadałem, a jestem chory, więc może wychodzi mi to troszeczkę chaotycznie - iż nie możemy się zgodzić również ze zmianą art. 204a, że w przypadku podjęcia wobec członka Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich uchwały, o której mowa w art. 21 ust. 1... Powiedzmy krótko, chodzi o kary regulaminowe, o to, że traci się członkostwo w tej komisji. Oznacza to, że jeżeli poseł otrzyma, powiedzmy, jakieś upomnienie czy cokolwiek, nawet jakąś najmniejszą karę, to będzie, proszę państwa, znowu ukarany. Pozwolę sobie zauważyć, że ten Sejm wprowadza już kolejną restrykcję, bo ten Sejm właśnie wprowadził choćby kary finansowe, i na nas posłów narzuca się coraz więcej pewnego rodzaju, powiedziałbym, straszaków, bo tego chyba inaczej nazwać nie można. Niektórzy uważają, że poprzez kazuistyczność, regulowanie wszystkiego wszystkim można wiele osiągnąć, ale - jak wiemy na podstawie systemów demokratycznych Europy Zachodniej - to właśnie tam, gdzie przepisy są w miarę elastyczne i nie ma kazuistyczności, znacznie lepiej wygląda ten porządek prawny, tak jak choćby w Stanach Zjednoczonych, niż u nas.</u>
          <u xml:id="u-486.8" who="#PosełRobertStrąk">W związku z tym nasz klub zdecydowanie się, proszę państwa, sprzeciwia, ponieważ słusznie było tu powiedziane, że jeżeli komisja etyki ma faktycznie jakąś specyfikę, to jeżeli rozciągnąć tę specyfikę na komisję regulaminową, to tym bardziej, proszę państwa, trzeba rozciągnąć tę specyficzność na komisję sprawiedliwości. A jak wiemy, w komisji sprawiedliwości zasiadają osoby, w stosunku do których toczą się postępowania karne, są nawet wyroki, tylko że idą dalej apelacje. Zatem niejako wyróżnianie tu, proszę państwa, komisji regulaminowej, gdy takiego wyznacznika nie stosuje się do komisji sprawiedliwości, w której, moim zdaniem, te kwestie powinny być ostrzej potraktowane, bo tutaj jest wymiar sprawiedliwości, a komisja regulaminowa zajmuje się jedynie wewnętrznymi sprawami Sejmu, to nie jest w hierarchii to samo miejsce, to jest jakieś nieporozumienie. Dlatego też mój klub apeluje, żeby dokonać pewnych zmian. Popieramy tu akurat pomysł, wniosek mniejszości Prawa i Sprawiedliwości, dotyczący wprowadzenia tej nowej instytucji, tak żeby można było pytać premiera. Na dzień dzisiejszy bowiem z reguły większość pytań, czy tego chcemy, czy nie, powiem niezbyt elegancko, panie marszałku, ląduje u podsekretarzy stanu. Taka jest prawda. Z reguły jest dowolność, czy dany minister, czy premier zdecyduje się na odpowiedź; to jest po prostu wielka łaska tej osoby, generalnie idzie jakiś podsekretarz stanu. Uważam, że poseł jest przedstawicielem narodu i dla premiera czy dla ministra w rządzie nie jest ujmą odpowiedzieć przedstawicielowi narodu.</u>
          <u xml:id="u-486.9" who="#PosełRobertStrąk">Natomiast, proszę państwa, przestrzegam przed kazuistycznością. W Sejmie tej kadencji regulamin rozrasta się bardziej niż podczas jakiejkolwiek poprzedniej kadencji. Na posłów nakłada się coraz więcej kar. I to, co mamy, proszę państwa, to nie jest wszystko. Bo jeszcze jedna „kara” miała być nałożona na posłów. Otóż z podkomisji wyszedł pomysł, aby poseł upomniany którąkolwiek z kar regulaminowych nie mógł zasiadać w Konwencie Seniorów w imieniu swojego klubu. Czyli gdyby zwrócono posłowi uwagę, to już nie mógłby on zasiadać w Konwencie Seniorów. Na szczęście komisja odrzuciła ten pomysł.</u>
          <u xml:id="u-486.10" who="#PosełRobertStrąk">A jeżeli chodzi już o reprezentacyjność. Bo często mówimy tutaj o Prezydium Sejmu, że będzie podejmować wiele znaczących decyzji, o Konwencie Seniorów. Proszę zauważyć, że w Prezydium Sejmu duża część klubów nie ma swoich przedstawicieli. To nie jest skład konstytucyjny. A powiem więcej. Jeśli chodzi o Konwent Seniorów, to należy zastanowić się nad tym, czy nie powinien zostać rozszerzony o przedstawicieli kół parlamentarnych, ponieważ duża część posłów jest skupiona w tych kołach i też nie ma prawidłowego przepływu informacji i też nie ma jakiegokolwiek wpływu na podejmowane decyzje.</u>
          <u xml:id="u-486.11" who="#PosełRobertStrąk">A więc myślę, że trzeba raczej iść w kierunku udemokratyzowania regulaminu, proszę państwa, a nie stosowania coraz bardziej rygorystycznych rozwiązań i szukania coraz więcej kruczków na niepokornego posła. Bo karami, proszę państwa, nikt ani posłów, ani społeczeństwa nie wychowa. Tutaj należy po prostu zmienić filozofię podejścia do sprawy. Natomiast od kiedy jestem posłem, to moja pierwsza kadencja, coraz to mam do czynienia z jakimiś nowymi karami czy pseudo-karami. No, proszę państwa, poseł dostał karę, dostał, powiedzmy, upomnienie i dodatkowo jeszcze jest usuwany z jakiejś... On otrzymuje za jedno przewinienie dwie kary de facto. Dwie kary, proszę państwa. To jest w ogóle sprzeczne z jakąkolwiek filozofią prawa. Takich rzeczy stosować nie można. Traktujmy się poważnie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-486.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-487">
          <u xml:id="u-487.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-487.1" who="#komentarz">(Poseł Józef Zych: Panie marszałku, proszę mi pozwolić na jedno doprecyzowanie w moim wystąpieniu.)</u>
          <u xml:id="u-487.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo proszę, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-488">
          <u xml:id="u-488.0" who="#PosełJózefZych">Przepraszam bardzo. Dokonałem pewnego skrótu, mówiąc o poprawkach i jednocześnie o wnioskach mniejszości. Otóż oczywiście mam świadomość, że do wniosku mniejszości poprawek nie można zgłaszać, ale zwróciłem się tylko z propozycją, żeby autorzy wniosku mniejszości, jeżeli uznają za stosowne, to przyjęli lub nie.</u>
          <u xml:id="u-488.1" who="#PosełJózefZych">I druga rzecz.</u>
          <u xml:id="u-488.2" who="#PosełJózefZych">Panie Marszałku! Chciałbym stwierdzić, że pani poseł Ciborowska, sprawozdawca, zrobiła to bardzo precyzyjnie, dokładnie i elegancko, za co dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-488.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-489">
          <u xml:id="u-489.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-489.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji panią poseł Danutę Ciborowską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-490">
          <u xml:id="u-490.0" who="#PosełDanutaCiborowska">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie marszałku, dziękuję bardzo za te ciepłe, dobre słowa, to zawsze człowieka podbudowuje i zachęca do jeszcze lepszej pracy.</u>
          <u xml:id="u-490.1" who="#PosełDanutaCiborowska">Podsumowując naszą dyskusję, Wysoka Izbo, pragnę serdecznie podziękować za wszystkie uwagi, wszystkie wnioski, poprawki zgłoszone do projektu uchwały w sprawie zmiany regulaminu Sejmu. Chciałabym podkreślić, że komisja regulaminowa na bardzo wielu swych posiedzeniach w miarę systematycznie zajmuje się wieloma kwestiami dotyczącymi regulaminu Sejmu, ale również postępowania tutaj, nie naszego, ale generalnie organizacją prac Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-490.2" who="#PosełDanutaCiborowska">Dziękując za wystąpienia, nie mogę zgodzić się z panem posłem Strąkiem. Proszę wybaczyć, ale ja podkreślę to z całą mocą. Otóż panie pośle, panie wiceprzewodniczący Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich, proszę nie obniżać rangi komisji regulaminowej, ponieważ wszystkie komisje Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej mają jedną, bardzo wysoką rangę. Komisja regulaminowa, mimo że jest to komisja zajmująca się wewnętrznymi sprawami, jest komisją niezwykle ważną. Gdybyśmy tak, szanowni państwo, od „a” do „z” znali regulamin Sejmu i przestrzegali regulaminu Sejmu, jestem przekonana, że w bardzo kwestiach nie mielibyśmy kłopotów. Tutaj, panie marszałku, wychodzę z roli sprawozdawcy i powiem dwa zdania w swoim imieniu. Przykład dnia dzisiejszego, szanowni państwo, otóż o godz. 9 rano były co najmniej trzy wystąpienia w żaden sposób niezgodne z regulaminem Sejmu, mimo że osoby występujące powoływały się na stosowne artykuły w regulaminie Sejmu, a były to, ni mniej, ni więcej, tylko oświadczenia Sejmu, a nie pytania. Natomiast oświadczenia Sejmu będą za chwilę, na zakończenie posiedzenia Sejmu. I gdybyśmy tak - wracam już do roli sprawozdawcy - rzeczywiście znali regulamin Sejmu i przestrzegali go, byłoby o wiele mniej kłopotów. Nawiązuję do wypowiedzi dotyczących interpelacji. Otóż wielu z szanownych państwa posłów zwróciło uwagę, że w świetle nowelizacji przysługuje posłowi złożenie interpelacji w sprawach o zasadniczym charakterze i odnoszących się do problemów związanych z polityką państwa. Oto dotychczasowy art. 192 regulaminu Sejmu w ust. 1 mówi: „Interpelacje składa się w sprawach o zasadniczym charakterze”.</u>
          <u xml:id="u-490.3" who="#komentarz">(Poseł Marcin Libicki: Ale nie można tego zakwestionować.)</u>
          <u xml:id="u-490.4" who="#PosełDanutaCiborowska">Ust. 2...</u>
          <u xml:id="u-490.5" who="#komentarz">(Poseł Marcin Libicki: Tam, gdzie są warunki odrzucenia.)</u>
          <u xml:id="u-490.6" who="#PosełDanutaCiborowska">Panie pośle, rozumiem, za chwilę do tego przejdę.</u>
          <u xml:id="u-490.7" who="#PosełDanutaCiborowska">Ust. 2: „Interpelacja powinna zawierać krótkie przedstawienie stanu faktycznego”. Mamy praktycznie prawie dokładnie taki sam zapis. I teraz ust. 4: Prezydium Sejmu - tego oczywiście tutaj nie ma - może nie przyjąć interpelacji, która nie odpowiada warunkom określonym w ust. 1 i 2 - a tu jest tylko w ust. 2, oczywiście - ale szanowni państwo, usprawniamy pracę. To nie oznacza, że zabronimy interpelacji, że coś się zdarzy złego. Tym sposobem można by tu analizować poszczególne zapisy, nie będę tego czyniła, ponieważ na jednym z najbliższych posiedzeń Komisja Regulaminowa i Spraw Poselskich pochyli się bardzo poważnie i tak długo, jak zajdzie potrzeba, nad zgłoszonymi poprawkami, by dopracować szczegóły, by wziąć pod uwagę i rozwagę wszystkie zgłoszone tutaj poprawki.</u>
          <u xml:id="u-490.8" who="#PosełDanutaCiborowska">Dziękując raz jeszcze za dobrą, potrzebną, mimo później pory, w moim przekonaniu bardzo potrzebną dyskusję na temat regulaminu Sejmu, zgodzę się w całej rozciągłości z pewną częścią wypowiedzi pana posła Libickiego, który stwierdza, że rozbudowujemy nasze prawo, a winniśmy je minimalizować, prawda, wtedy będzie ono zdecydowanie lepsze do przestrzegania, i oby tak się stało. Mam nadzieję, że kiedyś tego właśnie w Wysokiej Izbie wspólnie doczekamy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-490.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-491">
          <u xml:id="u-491.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-491.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-491.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu uchwały poprawki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt uchwały do Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-491.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-491.4" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-491.5" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów porządku dziennego w dniu dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-491.6" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-491.7" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Są to posłowie: Zdzisław Jankowski, Stanisław Dulias, Zofia Krasicka-Domka, Maria Nowak, Tadeusz Wojtkowiak i Jan Klimek.</u>
          <u xml:id="u-491.8" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Chciałem zapytać, czy ktoś z pań posłanek i panów posłów chciałby się jeszcze zapisać do oświadczenia? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-491.9" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Listę uważam zatem za zamkniętą.</u>
          <u xml:id="u-491.10" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Zdzisława Jankowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-492">
          <u xml:id="u-492.0" who="#PosełZdzisławJankowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wydarzenia ostatnich dni jednoznacznie potwierdzają fakt braku jakiejkolwiek samodzielnej polityki, tak polityki wewnętrznej, jak i polityki międzynarodowej. Wbrew opinii krajowej, przy rozbrzmiewających jednocześnie głosach sprzeciwu międzynarodowego, uczestniczymy w krucjacie w imię globalnych planów, jakie snuje prezydent Bush. Codziennie media wypełnione są sprawozdaniami z pola walki. Mamy okazję wysłuchiwać opinii fachowców i pseudo-fachowców snujących wizjonerskie plany związane z przebiegiem kampanii zbrojnej przeciwko narodowi irackiemu. Temat iracki szczelnie wypełnia bieżący repertuar przekazywanych nam wiadomości. Nawet afera Rywina jak gdyby odsunęła się na dalszy plan. Wiadomości z frontu irackiego mają za zadanie pozwolić nam zapomnieć o problemach, w jakich przyszło nam żyć.</u>
          <u xml:id="u-492.1" who="#PosełZdzisławJankowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Należy pamiętać, że wydarzenia frontu irackiego i przebieg tej kampanii nie rozwiązują problemów, z jakimi boryka się nasz naród. Rozbudzona przez środki masowego przekazu i wypowiedzi ekspertów wiara, że wojna iracka będzie zbawczym czynnikiem ożywiającym nas gospodarczo, że wydarzenia na Bliskim Wschodzie będą stymulatorem wzrostu naszego przemysłu, jest tylko zasłoną zaciemniającą gorycz życia. Podjęte wbrew narodowi polskiemu, wbrew opinii światowej, na przekór nawoływaniom papieża Jana Pawła II, prezydenta Francji Jacquesa Chiraca czy kanclerza Niemiec Gerharda Schroedera decyzje wikłające nas bezpośrednio w konflikt wojenny są obce polskiej racji stanu. Naród nasz na bieżąco śledzi wydarzenia w Iraku. Należy jednak pamiętać o nierozwiązanych problemach, z którymi szary obywatel naszego państwa boryka się na każdym kroku. Wprowadzenie wielu obostrzeń w życiu codziennym, wynikających z wydarzeń na froncie irackim, pozwoli łatwiej torpedować wybuchające tu i ówdzie fale niepokojów społecznych. Łatwiej w zaciszu spowodowanym z jednej strony zainteresowaniem wydarzeniami na Bliskim Wschodzie, z drugiej zaś wyciszeniem ognisk buntów społecznych realizować politykę unicestwiającą naród polski.</u>
          <u xml:id="u-492.2" who="#PosełZdzisławJankowski">Szanowni Państwo! Klub Parlamentarny Samoobrona wielokrotnie dawał wyraz swojemu zaniepokojeniu spowodowanemu decyzjami rządzącej ekipy Leszka Millera. Majątek narodowy jest systematycznie rozkradany, wynikające co rusz afery korupcyjne latami czekają na swój sądowy finał, odpowiedzialność osób decydujących o naszych sprawach rozmydla się w czasie i w gąszczu mało precyzyjnych przepisów, które de facto służą raczej obronie winnych, a nie ich rzeczywistemu ukaraniu. System prawny z powodu luk i niejasności wręcz zachęca do działalności służącej jego łamaniu. Wielki medialny spektakl z udziałem Adama Michnika czy Lwa Rywina w ocenie większości nie znajduje żadnego wyjaśnienia, na razie jego efektywność sprowadza się do popisów oratorskich aktorów tego widowiska. Dla znacznej części widzów jest to jeszcze jedno reality-show w stylu Wielkiego Brata czy Idola. A rozkradanie resztek majątku narodowego dalej trwa w zaciszu wydarzeń, którymi atakowani jesteśmy z każdej strony.</u>
          <u xml:id="u-492.3" who="#PosełZdzisławJankowski">W takich realiach przychodzi nam sprawować funkcje poselskie. Niektórzy posłowie latami nauczani do wyrażania swojej aprobaty zgodnie z zasadą „ręka do góry, głowa w dół” znajdują się w łatwiejszej sytuacji moralnej, powiedziałbym nawet, że posiadają pewien komfort psychiczny usprawiedliwiający ich w podejmowaniu decyzji, jakie są ich współudziałem. Ale czy to zwolni nas od odpowiedzialności, czy to uchroni nas przed gniewem pozbawionego jakiejkolwiek przyszłości ludu polskiego? To, co latami z takim trudem budowali, jest teraz lekkimi decyzjami likwidowane lub sprzedawane za psi grosz. Jaki jest w tym strategiczny cel, cel dla narodu, wizja dla przeciętnego obywatela? Chyba tylko to, żeby garstka osób mających rzeczywisty wpływ na to, co dzieje się w tym państwie pogrążyła ostatecznie nasz naród.</u>
          <u xml:id="u-492.4" who="#PosełZdzisławJankowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tu, z tej trybuny sejmowej apeluję o niezwłoczne podjęcie decyzji pozwalających chronić naszą suwerenność, losy każdego naszego obywatela. Dotychczasowe decyzje zmuszają nas do bezkrytycznego wyrzekania się ducha polskości, tego, co przez wieki utrwalało naszą państwowość i pozwalało z dumą znosić uciążliwość losu. Poddanie się dyktatowi międzynarodowej finansjery nie służy dobrze utrzymaniu tego ducha.</u>
          <u xml:id="u-492.5" who="#PosełZdzisławJankowski">Podejmowanie decyzji politycznych i gospodarczych uwzględniających najpierw potrzeby innych, a na końcu dopiero nas, Polaków, uwłacza naszej narodowej dumie i jest argumentem wskazującym na ogólną zewnętrzną zmowę mającą doprowadzić do unicestwienia naszej państwowości. Poparciu moich tez służy na pewno nasz udział w konflikcie na Bliskim Wschodzie, służą też decyzje wprowadzające nasz kraj do Unii Europejskiej na warunkach wynegocjowanych przez rząd Leszka Millera oraz fakt robienia ludziom wody z mózgu wizją korzyści, jakie niesie za sobą akceptacja wspólnotowa.</u>
          <u xml:id="u-492.6" who="#PosełZdzisławJankowski">Drodzy Państwo! Rozważcie i oceńcie, czy kierunek zmian, jaki jest naszym współudziałem od prawie 14 lat, jest kierunkiem prowadzącym nas ku lepszemu. Czy taka jest rola nas, posłów, niby osób kreujących przyszłość, ale w rzeczywistości sprowadzonych do roli realizatorów polityki wypracowanej w Brukseli czy w Waszyngtonie? Rozważcie to w swoich sumieniach. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-493">
          <u xml:id="u-493.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-493.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Duliasa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-494">
          <u xml:id="u-494.0" who="#PosełStanisławDulias">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zgodnie z wczorajszą zapowiedzią składam drugą część oświadczenia poświęconą górnictwu. Wczoraj mówiłem o ogólnej sytuacji w górnictwie, dzisiaj natomiast chcę zwrócić uwagę na zakłady działające i funkcjonujące w otoczeniu górnictwa.</u>
          <u xml:id="u-494.1" who="#PosełStanisławDulias">Prowadzona transformacja ustrojowa w Polsce to wiele nieprzemyślanych programów, koncepcji, rozwiązań i ministerialnych decyzji, czego efekty mamy dzisiaj. Dobitnym przykładem jest górnictwo węgla kamiennego, obciążone wieloma przestępczymi decyzjami w tym całym okresie. Decyzja o programie restrukturyzacji górnictwa na lata 2003–2006 była już w założeniach bardzo zła, antypolska i likwidacyjna dla branży górniczej, a tragiczna dla załóg siedmiu kopalń przeznaczonych do likwidacji. Nie trzeba było długo czekać na potwierdzenie zabójczych skutków dla zakładów z otoczenia górnictwa, zakładów remontowych, kooperantów czy też świadczących usługi kopalniom i górnikom - a jest ich na dzień dzisiejszy kilkaset - wobec których zatrzymano zapłatę na kwotę ponad 100 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-494.2" who="#PosełStanisławDulias">W tej sytuacji należy zadać sobie pytanie: jaka jest aktualna sytuacja kooperantów i zakładów pracujących na rzecz górnictwa na tle realizacji programu restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w Polsce? Jak rozwiązany będzie problem zadłużenia górnictwa w ramach „Programu restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego na lata 2003–2006”? Przekonany jestem, że rząd jest tego świadom, zna tę sytuację, ale nie reaguje. Czy nie jest to wystarczającym argumentem i wezwaniem do odpowiedzi?</u>
          <u xml:id="u-494.3" who="#PosełStanisławDulias">Wdrażany w życie program restrukturyzacji daje coraz bardziej niepokojący obraz stanu górnictwa i bałaganu występującego w strukturach zarządzania górnictwem. Dotyczy to: wielkości wydobycia węgla i opłacalności; zbytu, importu i eksportu; zatrudnienia w kopalniach i otoczeniu górnictwa; oficjalnego zadłużenia kopalń, w tym zadłużenia dodatkowo ujawnionego - przypomnę: 20,5 mld starych złotych, a doszukano się jeszcze około 5 mld; odniesienia się do konsekwencji w energetyce, transporcie, a przede wszystkim do kosztów społecznych; likwidacji etatów w strukturach zarządzania; powoływania nowych struktur bez likwidacji starych - aktualnie działa Kompania Węglowa, a spółki i agencje dalej funkcjonują.</u>
          <u xml:id="u-494.4" who="#PosełStanisławDulias">Niepokój wynikający z programu restrukturyzacji ma pełne uzasadnienie w wielu przypadkach. Najtrudniejsza sytuacja jest wśród zakładów kooperujących i świadczących usługi na rzecz górnictwa - przechodzą one dramat. Nie z własnej winy zostały skazane na upadłość i całą procedurę poniesienia niezasłużonych konsekwencji. Zakłady te zostały potraktowane przez rząd w sposób przestępczy. Rząd nie reaguje na wołanie zakładów poszukujących rozwiązań, a przede wszystkim swoich pieniędzy. Czy to nieudolność, manipulacja, czy świadome działanie?</u>
          <u xml:id="u-494.5" who="#PosełStanisławDulias">Sprzedajemy się bez targowania. Zatraca się u naszych decydentów aktualność starego polskiego powiedzenia: bój się Boga. Zostaje ono wyparte przez inne powiedzenie: bój się Unii.</u>
          <u xml:id="u-494.6" who="#PosełStanisławDulias">Utworzenie Kompanii Węglowej i uwolnienie jej w znacznej części od zobowiązań, ale brak jakichkolwiek innych rozwiązań, to wypróbowany mechanizm likwidacji polskiej gospodarki. W okresie transformacji tą metodą wykończono tysiące zakładów pracy, a nikt z winnych nie poniósł konsekwencji, zresztą tak jak przy wszystkich różnego rodzaju aferach. Zakłady zaplecza po raz drugi zostały postawione po paru latach pod murem. Parę lat temu, oddłużając górnictwo, podobną decyzją zlikwidowano część zakładów z otoczenia górnictwa. Dzisiaj stawia się kilkaset następnych zakładów w sytuacji bez wyjścia. Część zakładów tego nie wytrzyma i ogłosi upadłość, a inne w znacznym stopniu ograniczą działalność i wspólnie powiększą grupę bezrobotnych, a za kilka miesięcy grupę naszych obywateli bez środków do życia. Warto zwrócić tu uwagę, że w międzyczasie zakłady, chcąc przeżyć, zrezygnowały z wielu przywilejów, które zdobywały przez wiele pokoleń.</u>
          <u xml:id="u-494.7" who="#PosełStanisławDulias">Najwyższy czas, żeby rząd i decydenci zostali zobowiązani do rzetelnej analizy uwag posłów, jak również wszystkich głosów z terenu oraz do konstruktywnych odpowiedzi, a przede wszystkim działań. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-495">
          <u xml:id="u-495.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-495.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Zofię Krasicką-Domkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-496">
          <u xml:id="u-496.0" who="#PosełZofiaKrasickaDomka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Świat nauki poniósł ogromną stratę. Zmarł doktor Andrzej Leszek Szcześniak. We wspomnieniu pośmiertnym pisze profesor Jerzy Robert Nowak: „Odszedł historyk niepokorny, historyk nieugięty, bezustannie drążący prawdę o dziejach, likwidujący liczne „białe plamy”, ale i wielce zaangażowany patriotyczny działacz społeczny, protestujący przeciw grubokreskowym zacieraniom odpowiedzialności starej nomenklatury i rabunkowi polskiej gospodarki”.</u>
          <u xml:id="u-496.1" who="#PosełZofiaKrasickaDomka">Doktor Andrzej Leszek Szcześniak był zakochany w dziejach polskich. W podręcznikach szkolnych dążył do usuwania tzw. białych plam wokół najbardziej drażliwych spraw, np. w stosunkach polsko-sowieckich, jak w podręczniku z 1982 r. 10 lat później, już w nowej wyzwolonej od rządów komunistycznych Polsce, podręczniki dr. Szcześniak doczekał się kolejnej nagonki za podanie krytycznych informacji o umowach okrągłostołowych i polityce grubej kreski. Dr Szcześniak mógł być prawdziwie zaskoczony rezonansem swojej książki - podręcznika historii do VIII klasy szkoły podstawowej (lata 1914–1990). Skromne półtorej strony tekstu doczekało się otwartego ataku ze strony byłego premiera Tadeusza Mazowieckiego, rządzącej wówczas premier Hanny Suchockiej, wiceministra resortu edukacji narodowej Urbanowicza wielce wpływowych historyków Kersten i Paczkowskiego.</u>
          <u xml:id="u-496.2" who="#PosełZofiaKrasickaDomka">Przez kilkadziesiąt lat dr Andrzej Szcześniak prowadził niezwykle aktywną działalność dydaktyczną, naukową, pisarską. Przez wiele lat był nauczycielem, wspominanym do dziś przez byłych uczniów jako wzór wspaniałego pedagoga, umiejącego prawdziwie zapalić swych wychowanków do tematyki tak kochanej przez niego historii Polski. Miał umiejętność bardzo żywego, barwnego pisarstwa, tak potrzebną dla zachęcenia do historii. By przypomnieć choćby takie książki, jak „Holocaust”, „Bitwa Warszawska”, „Judeopolonia I”, „Judeopolonia II”, „Plan zagłady Słowian”, „Generalplan Ost”. Szczególnie wiele zrobił dla upamiętnienia 200 tys. ofiar obozu KL Warschau, przez dziesięciolecia tak niechlubnie przemilczanych. Piętnując oszczerców Polski i polskości, coraz częściej dr Andrzej Szcześniak sam padał ofiarą publicznych oszczerstw i kalumnii. Najhaniebniejszym przykładem tego typu ataków była oszczercza kampania przeciwko Andrzejowi Leszkowi Szcześniakowi, wyreżyserowana na łamach Michnikowej „Gazety Wyborczej”. Nagonkę rozpoczęto ogromnym atakiem prasowym dziennikarek „Gazety Wyborczej”: Bikont i Kruczkowskiej, w numerze z 6–7 marca 1999 r. Dziennikarki postanowiły za wszelką cenę skompromitować tak bardzo popularne - ku zgrozie kosmopolitów - podręczniki L. Szcześniaka i zaatakowały go w najbardziej brutalny sposób jako rzekomego polskiego nacjonalistę i antysemitę. Po tym ataku „Gazety Wyborczej” błyskawicznie w sukurs doktorowi Szcześniakowi pospieszył prof. Jerzy Robert Nowak, publikując obalający argumenty oszczerców tekst „Spory o historię i współczesność”. Redakcja „Gazety Wyborczej” nie zdobyła się na przeproszenie dr. Szcześniaka za kompromitującą wpadkę swych autorek. Co więcej, wspomniana gazeta kontynuowała nagonkę na doktora Szcześniaka. Wystąpiono z listem żądającym całkowicie usunięcia jego podręczników. Niszcząc podstawy egzystencji doktora Szcześniaka, wówczas już 47 lat pracującego w zawodzie historyka, umożliwiono by zarazem likwidację konkurencji wspaniałych, patriotycznych podręczników wobec podręczników fałszujących historię, choćby sławetnego podręcznika profesora Garlickiego, którego kłamstwa o historii stały się później tematem mojej interpelacji poselskiej skierowanej do ministra edukacji narodowej.</u>
          <u xml:id="u-496.3" who="#PosełZofiaKrasickaDomka">Doktor Szcześniak niestrudzenie podejmował kolejne tematy tabu, walcząc o prawdę i doświadczając nowych haniebnych napaści na swą twórczość m.in. na łamach postkomunistycznego „Wprost” i „Rzeczpospolitej”. Szczególnie haniebnym przejawem tych napaści była dokonana w zeszłym roku konfiskata książki Szcześniaka na Dworcu Centralnym w Warszawie przez jakiegoś komisarza policji pod zarzutem rzekomego antysemityzmu. Był to ordynarny fałsz, bo książka doktora Szcześniaka była prawdziwie rzetelnym dziełem obiektywnego historyka, opartym na sprawdzonych, wielekroć potwierdzonych źródłach naukowych. Sprawa ta była tematem kolejnej mojej interpelacji skierowanej do ministra sprawiedliwości. Już kończę, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-496.4" who="#PosełZofiaKrasickaDomka">Władze policyjne nie zdobyły się na przeproszenie Andrzeja Leszka Szcześniaka za niesłuszne szykany, tak jak nie zdobył się na to nikt z jego prasowych oszczerców. Profesor Jerzy Robert Nowak napisał, że paszkwilanci na pewno zrobili wiele dla zatrucia ostatnich lat życia ciężko schorowanego, ale niestrudzonego, walczącego o prawdę historyka Andrzeja Leszka Szcześniaka. Odszedł od nas, ale pozostanie na zawsze wzorem wytrwałości i poświęcenia w walce o Polskę prawdziwą, niepodległą, o historię oczyszczoną z fałszów komunizmu, antypolonizmu i o przywracanie tak długo tłamszonej godności narodowej Polaków. Miałam przyjemność i zaszczyt osobiście znać doktora Andrzeja Leszka Szcześniaka i współpracować z nim i dzisiaj tym oświadczeniem pragnę wyraził swój ból, że tak przedwcześnie odszedł od nas. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-496.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-497">
          <u xml:id="u-497.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-497.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Marię Nowak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-498">
          <u xml:id="u-498.0" who="#PosełMariaNowak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Do wygłoszenia oświadczenia skłoniła mnie dzisiaj sytuacja, jaka miała miejsce w dniu dzisiejszym w czasie obrad Sejmu w punkcie: Pytania w sprawach bieżących. Jako pierwsze miało zostać zadane pytanie dotyczące górnictwa. Niestety, pytanie to zostało odwołane, gdyż członek rządu, który miał na nie odpowiadać, zachorował. Smutne to, a wręcz tragiczne i wysoce niepokojące, że w rządzie jest tylko jedna osoba kompetentna i orientująca się w problematyce polskiego górnictwa. A może to nie kwestia braku kompetentnych przedstawicieli rządu, lecz przejaw braku chęci dyskusji na temat górnictwa? Stawiam to pytanie, gdyż już kilkakrotnie w ostatnim okresie próbowano zadawać w punkcie: Pytania w sprawach bieżących - pytania dotyczące problemu polskiego górnictwa. No, niestety nie udało się tych pytań postawić. Różne były przyczyny, ale do pytań nie doszło.</u>
          <u xml:id="u-498.1" who="#PosełMariaNowak">Obecna sytuacja w górnictwie jest bardzo trudna. Mówił o tym wcześniej pan poseł Dulias. Nie będę już tego wszystkiego powtarzała. Wydaje się, że powołanie Kompanii Węglowej nie rozwiąże większości problemów - w zasadzie dzisiaj to już wiadomo, problemów, które dotykają tego sektora przemysłu. Wiadomo, że Kompania nie ureguluje wszystkich zobowiązań spółek węglowych, co zaowocuje upadkiem wielu firm kooperujących ze spółkami, a co za tym idzie - kolejną rosnącą falą bezrobocia. Do dzisiaj też nie jest jasne, w jaki sposób Kompania będzie odnosiła się do szkód górniczych, powstałych w wyniku eksploatacji pokładów węgla prowadzonej przez kopalnie. Wiele budynków często o dużej wartości architektonicznej, nierzadko sakralnych, lecz nie tylko, wymaga natychmiastowego remontu.</u>
          <u xml:id="u-498.2" who="#PosełMariaNowak">Właściciele tych budynków po podpisaniu ugody ze spółkami węglowy i uzyskaniu zapewnień ze strony spółek o pokryciu kosztów remontów rozpoczęli naprawy, wykładając na początek własne pieniądze. Obecnie nie są w stanie ani odzyskać wyłożonych środków, ani kontynuować rozpoczętych prac. Sytuacja taka grozi falą katastrof budowlanych oraz utratą znacznej części dziedzictwa kulturalnego ziemi śląskiej, ale przede wszystkim, co najważniejsze, stwarza zagrożenie dla zdrowia i życia osób zamieszkałych w budynkach znacznie uszkodzonych wskutek szkód górniczych. W sytuacji gdy kompania nie ma pieniędzy ani na uregulowanie długów kopalń, ani na usuwanie szkód górniczych, bulwersować musi fakt, że lekką ręką wydała ok. 2 mln zł na sporządzenie aktów notarialnych oraz kolejne 3 mln na wycenę i koszty sądowe. Oczywiście wszystko odbyło się zgodnie z obowiązującym prawem, lecz według informacji, jakie do mnie dotarły, można to było zrobić o wiele taniej, za tzw. symboliczną złotówkę, ale wymagało to pewnych starań i zachodu tak zarządu kompanii, jak i Ministerstwa Skarbu Państwa.</u>
          <u xml:id="u-498.3" who="#PosełMariaNowak">Patrząc na tę całą sytuację - z jednej strony oddłuża się górnictwo kosztem małych i średnich przedsiębiorstw, z drugiej zaś beztrosko trwoni się pieniądze publiczne, które dziś tak bardzo potrzebne są polskiemu górnictwu - z ubolewaniem muszę stwierdzić, że jeśli dalsze zmiany pójdą w tym samym kierunku, to już niedługo Śląsk pozostanie pustynią, na której będzie wiele opuszczonych i zdegradowanych terenów poprzemysłowych, budynki nadające się jedynie do rozbiórki i największe w kraju bezrobocie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-499">
          <u xml:id="u-499.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-499.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Wojtkowiaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-500">
          <u xml:id="u-500.0" who="#PosełTadeuszWojtkowiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziś w oświadczeniu chciałbym zwrócić uwagę na niespójności w ustawie z dnia 30 października 2002 r. o podatku leśnym. W tej ustawie art. 3 mówi o tym, że podstawę opodatkowania podatkiem leśnym stanowi powierzchnia lasu wyrażona w hektarach fizycznych. Art. 7 pkt 1 tej ustawy mówi natomiast o możliwości zwolnienia z podatku leśnego, gdy lasy są z drzewostanem w wieku do 40 lat. W dalszej części tej ustawy nie ma jednak zapisu, na jakiej podstawie ma być dokonana klasyfikacja lasu na młodniki i lasy powyżej 40 lat. W ustawie o lasach z dnia 28 września 1991 r. jest zamieszczony art. 64, który daje podstawę do skorzystania z tego zwolnienia w przypadku, gdy istnieje plan urządzenia lasu lub uproszczony plan urządzenia lasu. W ustawie z 30 października tego zapisu nie ma, a więc nie ma podstawy do stosowania przez urzędy gminy powyższego zwolnienia.</u>
          <u xml:id="u-500.1" who="#PosełTadeuszWojtkowiak">Interweniowałem już wcześniej w tych sprawach u ministra finansów i otrzymałem odpowiedź, że ze zwolnienia z podatku leśnego lasów z drzewostanem poniżej 40 lat można skorzystać, jeżeli jest plan urządzenia lasu lub uproszczony plan urządzenia lasu. Jeżeli ten plan nie został sporządzony, wiek lasu może być określony na podstawie oświadczenia podatnika złożonego pod rygorem odpowiedzialności karnej, a w przypadku wątpliwości organ podatkowy może powołać biegłego w celu wydania opinii. Minister stwierdził, że korzystający ze zwolnień z podatku leśnego - bez różnicy, czy uproszczony plan istnieje, czy też nie - obowiązani są składać informacje i deklaracje na podatek leśny, w których powinni wykazać również lasy korzystające ze zwolnienia. Wzory informacji i deklaracji określa w drodze uchwały rada gminy. I tutaj zaczyna się problem. Ludzie będący właścicielami gruntów leśnych, nie czytając ustaw i nie interesując się zmianami, nie korzystają z tych zwolnień. Wiem, że jest to przykre, że nie interesują się na bieżąco zmianami zachodzącymi w prawie, ale przy tak szybko zmieniającym się ustawodawstwie nie śledzą na bieżąco pojawiających się w nim zmian, chyba że ktoś ich poinformuje w miejscu opłacania podatku. Urzędy gmin mają na względzie dochód w postaci podatku, na podstawie którego działają i inwestują, i nie jest w ich interesie informować o możliwości wykorzystania zwolnienia i konieczności złożenia informacji i deklaracji. Stąd też czy istnieją uproszczone plany urządzenia lasu, czy też nie, w rzadkości ten przepis jest wykorzystywany, gdyż nie ma odgórnego zapisu o konieczności naliczania podatku leśnego uwzględniającego to zwolnienie. Właściciele młodników i lasów o drzewostanie młodszym niż 40 lat, nie wiedząc o tym, że po wypełnieniu odpowiedniego formularza można uzyskać ulgę, nie domagają się tego, co jest wykorzystywane przez organ podatkowy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-500.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-501">
          <u xml:id="u-501.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-501.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Klimka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-502">
          <u xml:id="u-502.0" who="#PosełJanKlimek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Podczas obrad, które odbyły się na posiedzeniu Komisji Trójstronnej, kluczowym tematem, do którego wszyscy się odnosili po wystąpieniu pana premiera ministra finansów Grzegorza Kołodki, była naprawa finansów Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-502.1" who="#PosełJanKlimek">Wysoka Izbo! Chciałbym przedstawić stanowisko, jakie zostało zaprezentowane przez Związek Rzemiosła Polskiego, zaznaczając, że kierunkowo Związek Rzemiosła Polskiego opowiada się za zmianami, jakie w tym programie zostały zaprezentowane.</u>
          <u xml:id="u-502.2" who="#PosełJanKlimek">Cele programu wydają się słuszne, a skutki jego zaniechania przedstawione są przekonywająco. Spośród założeń tematycznych na pozytywne odnotowanie zasługuje:</u>
          <u xml:id="u-502.3" who="#PosełJanKlimek">1) kierunek na likwidację wielu funduszów celowych oraz środków specjalnych i zmiany zasad ich funkcjonowania,</u>
          <u xml:id="u-502.4" who="#PosełJanKlimek">2) kierunek na racjonalizację wydatków budżetowych, z tym że dotyczyć to powinno również wydatków jednostek samorządowych i podania ich należytej kontroli nie tylko przez organy samorządowe, ale także przez Najwyższą Izbę Kontroli,</u>
          <u xml:id="u-502.5" who="#PosełJanKlimek">3) wzmocnienie finansów samorządu terytorialnego przez zwiększenie jego udziału w ogólnych środkach finansowych państwa, z odpowiednim systemem równoważącym w celu niedopuszczenia do nadmiernego gromadzenia środków przez regiony bogate i umożliwienia egzystencji i rozwoju regionów biednych.</u>
          <u xml:id="u-502.6" who="#PosełJanKlimek">Jeśli idzie o kluczowy problem, to jest instrumenty finansowe, które miałyby stymulować ożywienie działalności inwestycyjnej i projektowany wysoki rozwój gospodarczy, to rozwiązania zapowiedziane w programie są dalece niewystarczające. Pisze się tam np. o partnerstwie kapitału publicznego i prywatnego oraz o poręczeniach i gwarancjach dla wspierania inwestycji małych i średnich przedsiębiorstw, ale skąd ten kapitał ma pochodzić? Wiadomo, że oprócz skromnych środków własnych trzeba się tu posłużyć kredytem bankowym, ale kredyt ten nadal jest bardzo drogi, a gwarancje państwa, choć pożądane i pożyteczne, nie zastąpią ekonomicznej zwrotności nakładów, która obecnie, przy wysokim oprocentowaniu kredytów, przekreśla sens inwestowania i tworzenia nowych miejsc pracy.</u>
          <u xml:id="u-502.7" who="#PosełJanKlimek">A więc, po pierwsze, bez radykalnej zmiany polityki pieniężnej, która została również przez nas podniesiona, projektowane założenia wzrostu PKB oraz budżetu okażą się według nas nierealne.</u>
          <u xml:id="u-502.8" who="#PosełJanKlimek">Po drugie, znany jest i stosowany w świecie system podatkowych ulg inwestycyjnych, który, w zależności od siły jego bodźców i prawidłowości regulacji prawnych, pobudza rozwój i nakręca koniunkturę. Od lat proponujemy wprowadzenie u nas ulg inwestycyjnych z tytułu nakładów tworzących nowe miejsca pracy.</u>
          <u xml:id="u-502.9" who="#PosełJanKlimek">Po trzecie, nie przewiduje się żadnych instrumentów oddziaływania na eksport, który ma być istotnym czynnikiem wzrostu produktu krajowego brutto.</u>
          <u xml:id="u-502.10" who="#PosełJanKlimek">Po czwarte, taki czynnik rozwoju jak nauka potraktowany został w programie tylko w aspekcie organizacyjno-kompetencyjnym, bez wskazania, czy i kiedy nauka może liczyć na wzrost środków finansowych.</u>
          <u xml:id="u-502.11" who="#PosełJanKlimek">Przechodząc do programowych propozycji dotyczących systemu podatkowego, trzeba zacząć od sprawy kluczowej, to jest od ujednolicenia zasad opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej. Nie może być rozsądnej polityki podatkowej w odniesieniu do działalności gospodarczej osób fizycznych, jeśli raz na zawsze nie wyłączy się z jej zasad opodatkowania zarobków z pracy najemnej, albowiem inną politykę trzeba prowadzić w stosunku do wysokich, często nadmiernych, niczym nieuzasadnionych pensji i apanaży, choćby administracji publicznej i gospodarczej, a inną w stosunku do dochodów z działalności gospodarczej osób fizycznych, służących nie tylko celom konsumpcyjnym.</u>
          <u xml:id="u-502.12" who="#PosełJanKlimek">Analizując inne cele podane w programie, trzeba zauważyć, że cel, jakim jest uproszczenie systemu podatkowego, jest bardzo słuszny. Dotychczasowe uproszczenia kończyły się zwykle na zaostrzaniu reguł, głównie w zakresie kosztów. Ostatnio mówi się, że tym uproszczeniem ma być skasowanie ulg i zwolnień. Zapewne niektóre z nich mogą być skasowane, ale jest to uproszczenie dla aparatu skarbowego, a nie dla podatnika korzystającego z określonego zwolnienia lub ulgi. Trzeba zaznaczyć, że przyjęcie przez podatnika ryczałtowej formy opodatkowania lub normy kosztów nie byłoby przymusowe, lecz fakultatywne, tak jak dziś. Uważamy, że doświadczenie dowodzi, że korzystanie z ryczałtowych form opodatkowania jest i byłoby szerokie, albowiem zmniejszyłoby znacznie koszty prowadzenia księgowości i zlikwidowało płaszczyzny dotychczasowych sporów z aparatem skarbowym na tle zaliczania lub niezaliczania wydatków do kosztów uzyskania przychodów uznawanych dla celów podatkowych, wyeliminowałoby wydatki na obsługę prawną w sprawach spornych z aparatem skarbowym albo przywróciłoby podatnikom tak potrzebny spokój w czasie prowadzenia działalności gospodarczej. Jeśli chodzi o likwidację ulg i zwolnień i immanentnie z tym związaną obietnicę obniżki stawek podatkowych, to przede wszystkim wątpliwości budzi ideologia tego pomysłu, skoro jest mowa o likwidacji części zwolnień i ulg, to nie od rzeczy będzie zauważyć, że w materiale nie podano, które zwolnienia i ulgi mają być zlikwidowane. A przecież jeśli resort tak dokładnie obliczył skutki tego zabiegu, to chyba wie które, i choćby wstępnie, jeszcze niezobowiązująco, powinien przedstawić ich spis. A jest to konieczne, i to chcę powiedzieć na zakończenie, choćby dlatego, że pod nazwą „ulga” zapisano w przepisach częściowy zwrot podatnikowi kosztów szkolenia uczniów w rzemiośle. Koszty te powinno ponosić państwo i byłoby niedopuszczalne likwidowanie tego zwrotu tylko dlatego, że nazwano go ulgą z tytułu szkolenia uczniów. Należy ją na przyszłość utrzymać i nazwać „częściowy zwrot kosztów szkolenia uczniów”.</u>
          <u xml:id="u-502.13" who="#PosełJanKlimek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Związek Rzemiosła Polskiego kierunkowo opowiada się za zmianami, jakie zostały zaprezentowane przez pana premiera ministra finansów Grzegorza Kołodkę, zwracając uwagę na niektóre rozwiązania, które lepiej mogłyby służyć małym i średnim przedsiębiorstwom, w tym rzemiosłu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-502.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-503">
          <u xml:id="u-503.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-503.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
          <u xml:id="u-503.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Zarządzam przerwę w posiedzeniu do godz. 9.</u>
          <u xml:id="u-503.3" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 1 min 37)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>