text_structure.xml 21.6 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#PoselJanuszPiechocinski">Witam wszystkich. Stwierdzam, że jest kworum. Otwieram wspólne posiedzenie Komisji Gospodarki i Infrastruktury. Porządek obrad połączonych Komisji przewiduje pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy - Prawo spółdzielcze oraz pierwsze czytanie poselskiego projekt ustawy o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Czy ktoś zgłasza uwagi względem przedstawionego przeze mnie porządku obrad Komisji? Nikt się nie zgłasza. Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, to uznam, że Komisje przyjęły przedstawiony przeze mnie porządek obrad. Sprzeciwu nie słyszę. Stwierdzam, że Komisja Gospodarki oraz Komisja Infrastruktury przyjęły przedstawiony przeze mnie porządek obrad. Przechodzimy do rozpatrywania pkt 1 porządku obrad.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMarekSadowski">Przedstawiany przeze mnie rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo spółdzielcze ma na celu określenie w powszechnie obowiązujących przepisach dotyczących spółdzielczości zasad odpowiedzialności cywilnej i karnej członków zarządów i rad nadzorczych spółdzielni, w tym spółdzielni mieszkaniowych, za szkody wyrządzone przez zaniedbania tych osób. Artykuł 58 ustawy - Prawo spółdzielcze mówi, że członek zarządu lub rady spółdzielni winny czynu lub zaniedbania, w wyniku których spółdzielnia poniosła szkodę, odpowiada za nie osobiście. Jednakże art. 58 ust. 1 ustawy - Prawo spółdzielcze mówi, że do odpowiedzialności członków zarządu i rady mają odpowiednie zastosowanie przepisy Kodeksu pracy o odpowiedzialności materialnej pracowników. Artykuł 114 Kodeksu pracy ogranicza odpowiedzialność pracowników tych organów do wysokości ich trzymiesięcznego wynagrodzenia, chyba że szkoda została wyrządzona umyślnie. Górną granicę odszkodowania w stosunku do członków zarządu i rady nadzorczej, niezatrudnionych w spółdzielni, stanowi kwota trzykrotnego miesięcznego wynagrodzenia w spółdzielni za ostatni kwartał. Na uwagę zasługuje to, że Prawo spółdzielcze nie zawiera żadnych przepisów karnych. Oznacza to, że członkowie zarządów i rad nadzorczych ponoszą odpowiedzialność karną na zasadach ogólnych. Zdaniem rządu obowiązujący stan prawny nie jest dostosowany do aktualnej sytuacji gospodarczej, ponieważ nie zapewnia należytej ochrony interesów członków spółdzielni przed zaniedbaniami osób wchodzących w skład organów spółdzielni. Nie ma odstaw do tego, żeby utrzymywać wywierający demoralizujący wpływ na członków zarządów i rad nadzorczych spółdzielni art. 58 ustawy - Prawo spółdzielcze. Należy zwrócić uwagę, że sytuacja prawna członków zarządów i rad nadzorczych spółdzielni różni się od członków zarządów i rad nadzorczych spółek prawa handlowego. Problem ten został również dostrzeżony przez rzecznika praw obywatelskich. Już w 1996 r. rzecznik praw obywatelskich sygnalizował, że wskazane granice odpowiedzialności materialnej członków organów prowadzących działalność inwestycyjną spółdzielni w istocie nie pozostają w żadnym związku z realną wartością nakładów ponoszonych przez członków na powstanie majątku spółdzielni, przede wszystkim nakładów na budowę domów spółdzielczych. Rzecznik zwrócił uwagę na konieczność nowelizacji art. 58 ustawy - Prawo spółdzielcze. Uwagi rzecznika praw obywatelskich zostały uwzględnione w uchwalonej w dniu 25 lipca 2001 r. ustawie o spółdzielniach. W art. 48 tej ustawy przewidziano nieograniczoną odpowiedzialność członków zarządu i rady nadzorczej za szkody wyrządzone spółdzielni, chyba że nie ponosili oni winy. Zwrócić należy również uwagę na to, że ustawa wprowadzała w rozdziale X odpowiedzialność karną. Ustawa z dnia 25 lipca 2001 r. nie weszła w życie. Prezydent RP w dniu 28 września 2001 r. odmówił jej podpisania i wniósł o ponowne rozpatrzenie. Ustawa nie została jednak ponownie rozpatrzona przez Sejm z uwagi na upływ jego kadencji. Zaznaczyć należy, że Prezydent RP nie kwestionował przepisu regulującego odpowiedzialność cywilną członków zarządu i rad nadzorczych. Jedną z wielu przyczyn odmowy podpisania ustawy z dnia 25 lipca 2001 r. były zastrzeżenia dotyczące przepisów karnych. W szczególności Prezydent RP poddał w wątpliwość sposób określenia w tej ustawie kręgu osób mogących ponosić odpowiedzialność za popełnienie przestępstwa, nie negując wszakże zasadności kryminalizacji czynów godzących w prawidłowe funkcjonowanie spółdzielczości. W dniu 14 maja 2003 r. rzecznik praw obywatelskich skierował do Ministra Sprawiedliwości wystąpienie, w którym zwrócił się o podjęcie działań legislacyjnych w celu określenia w powszechnie obowiązujących przepisach dotyczących spółdzielczości zasad odpowiedzialności cywilnej i karnej członków zarządów i rad nadzorczych spółdzielni /w tym mieszkaniowych/ za szkody spowodowane zaniedbaniem tych osób.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMarekSadowski">Powyższe wystąpienie stanowiło bezpośrednią przyczynę podjęcia decyzji o przygotowaniu projektu niniejszej ustawy. Wystąpienie rzecznika praw obywatelskich zainspirowały skargi członków spółdzielni mieszkaniowych. Problem braku należytej ochrony interesów członków spółdzielni przed zaniedbaniami osób wchodzących w skład jej organów dotyczy nie tylko tego rodzaju spółdzielni. Przepis art. 58 Prawa spółdzielczego ogranicza bowiem wysokość odszkodowania członków zarządu i rady nadzorczej we wszystkich rodzajach spółdzielni. Zmiany powinny mieć zatem charakter generalny i odnosić się do wszystkich rodzajów spółdzielni. Z tych względów proponuje się, aby były one wprowadzone w akcie normatywnym regulującym funkcjonowanie wszystkich rodzajów spółdzielni, tj. w Prawie spółdzielczym. Proponowane w art. 1 pkt 1 projektu nowe brzmienie art. 58 Prawa spółdzielczego stanowi powtórzenie regulacji zawartej w ustawie z dnia 25 lipca 2001 r. o spółdzielniach, która nie weszła w życie z omówionych powodów. Projektowany przepis przewiduje wprowadzenie nieograniczonej odpowiedzialności cywilnoprawnej członków zarządu i rad nadzorczych spółdzielni za szkody wyrządzone spółdzielni, chyba że nie ponoszą oni winy. Proponowane przepisy karne mają na celu penalizację działań członków organów zarządzających majątkiem spółdzielni, które są niezgodne z prawem lub zasadami prawidłowego gospodarowania. Ma to zapewnić ochronę majątku spółdzielni, a tym samym interesów jej członków, przed szkodami spowodowanymi nieprawidłowym i niegospodarnym zarządzaniem tymże majątkiem przez osoby za to odpowiedzialne. W projekcie proponuje się wprowadzenie odpowiedzialności karnej osób biorących udział w tworzeniu spółdzielni, członków zarządów i rad nadzorczych spółdzielni oraz likwidatorów za działanie na szkodę spółdzielni /art. 267a/. Proponuje się także wprowadzenie odpowiedzialności karnej członków zarządu spółdzielni, w przypadku gdy nie zgłoszą wniosku o upadłość spółdzielni, który to obowiązek wynika z przepisu art. 130 par. 4 ustawy - Prawo spółdzielcze, a także likwidatorów zobowiązanych do działania w powyższym zakresie na podstawie art. 131 tejże ustawy /art. 267a/. Projekt przewiduje odpowiedzialność karną za utrudnianie lub uniemożliwianie przeprowadzania lustracji (art. 267c). Wynika to z potrzeby zapewnienia prawnokarnej ochrony procesowi lustracji spółdzielni, który ma istotne znaczenie dla zapewnienia prawidłowego jej funkcjonowania, zmierzając do ujawnienia ewentualnych uchybień w jej działalności. Konieczne stało się także wprowadzenie odpowiedzialności karnej za ogłaszanie nieprawdziwych danych dotyczących działalności spółdzielni, jak również przedstawienie takich danych organom spółdzielni, władzom państwowym i członkom spółdzielni /art. 267d/. Projektowane przepisy karne w art. 267a. 267b i 267c Prawa spółdzielczego przewidują analogiczne unormowanie jak w art. 585, 586 i 587 Kodeksu spółek handlowych. Jest to podyktowane normatywnym, organizacyjnym i funkcjonalnym podobieństwem prowadzenia działalności w formie spółdzielni oraz w formie spółek handlowych. Proponowane regulacje wraz z regulacją w zakresie zasad odpowiedzialności cywilnoprawnej doprowadzą zatem również do zachowania spójności wewnątrz systemu prawa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PrezesKrajowejRadySpoldzielczejJerzyJankowski">Chcę zwrócić uwagę członkom Komisji, że w Kancelarii Prezydenta RP został powołany specjalny zespół, który ma przygotować projekt ustawy o spółdzielniach. W tym projekcie znajdują się przepisy określające odpowiedzialność karną i cywilną członków zarządów i rad nadzorczych spółdzielni. Zespołowi przewodniczy prof. Krzysztof Pietrzykowski. Uważam, że członkowie Komisji powinni zastanowić, czy nie lepiej będzie, jeżeli wstrzymają się z rozpatrywaniem rządowego projektu ustawy do końca maja, czyli do zapowiadanego momentu wniesienia przez Prezydenta PR pakietu projektów ustaw stanowiących kompleksowe rozwiązanie. Jeżeli pakiet projektów ustaw zgłoszonych przez Prezydenta RP nie będzie odpowiadał oczekiwaniom członków Komisji, będą mogli wprowadzić do nich odpowiednie zmiany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselJanuszPiechocinski">Uwaga prezesa Krajowej Rady Spółdzielczej jest bardzo cenna. Proponuję, żeby Komisja powołała podkomisję do rozpatrzenia rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy - Prawo spółdzielcze oraz projektu ustawy o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Przewodniczący podkomisji zwróci się do Kancelarii Prezydenta RP z prośbą o przekazanie uwag i informacji o stanie zaawansowania prac nad zapowiadanym pakietem projektów ustaw. Jestem pewien, że Komisja wykorzysta dorobek zespołu powołanego przez Prezydenta RP w celu przygotowania pakietu projektów ustaw Czy ktoś zgłasza jakieś uwagi względem rządowego projektu ustawy? Nikt się nie zgłasza. Przechodzimy do rozpatrywania pkt 2 porządku obrad, czyli pierwszego czytania poselskiego projekt ustawy o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PoselJerzyPolaczek">Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw zawiera bardzo ważne zmiany w ustawie o spółdzielniach oraz ustawie - Prawo spółdzielcze, które stanowią zbiór podstawowych przepisów odnoszących się do spółdzielczości. Minister Marek Sadowski mówił, że rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo spółdzielcze wprowadza odpowiedzialność cywilnoprawną i prawnokarną członków zarządów i rad nadzorczych spółdzielni. Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw zawiera podobne propozycje zmian. Zwracam jednak uwagę na to, że poselski projekt ustawy zawiera ponadto liczne inne propozycje zmian przepisów, które mają wzmocnić pozycję członków spółdzielni mieszkaniowych. Mam na myśli przede wszystkim umocnienie praw małżonka członka spółdzielni w zakresie możliwości nabywania członkostwa i prawa do lokalu. Poselski projekt ustawy przewiduje również uzależnienie wysokości wpisowego od poziomu najniższego wynagrodzenia za pracę, co wynika z konieczności dostosowania prawa do ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Poselski projekt ustawy przewiduje również konieczność uzyskania zgody wszystkich właścicieli lokali, którzy mają prawo do obciążonej nieruchomości, również tych, którzy nie są członkami spółdzielni, na zaciągnięcie przez spółdzielnię kredytu i zabezpieczenie go w formie hipoteki. Poselski projekt ustawy mówi, że ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych określać będzie wprost zasady rozliczeń z tytułu przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu. Obecnie materia ta jest regulowana w statutach spółdzielni. Przywraca również zniesiony przepis art. 25, który umożliwia większości właścicieli utworzenie wspólnoty mieszkaniowej i zniesienie zarządu nieruchomością wspólną wykonywanego przez spółdzielnię. Przywraca również art. 109a ustawy - Prawo spółdzielcze dotyczącego podziału spółdzielni. Wydaje się, że nie należy przeciwstawiać się procesom dekoncentracyjnym w tych spółdzielniach, które liczą kilkanaście albo kilkadziesiąt tysięcy członków. Poselski projekt ustawy zakłada również wprowadzenie ograniczonego nadzoru nad spółdzielniami mieszkaniowymi przez prezesa Urzędu Mieszkalnictwa. Poselski projekt ustawy został zgłoszony w grudniu 2003 r., kiedy funkcjonował jeszcze Urząd Mieszkalnictwa. Obecnie ustawa, na podstawie której Urząd Mieszkalnictwa działał, została skierowana do Trybunału Konstytucyjnego przez Prezydenta RP. Wobec tego w dniu 11 marca 2004 r. w imieniu wnioskodawców zgłosiłem autopoprawkę polegającą na przeniesieniu ograniczonego nadzoru nad spółdzielniami na ministra właściwego do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej. Projekt ustawy przewiduje, że kaucje mieszkaniowe wniesione przez najemców lokali mieszkalnych będą zaliczane na poczet wkładu mieszkaniowego lub budowlanego. Poselski projekt ustawy zawiera katalog podstawowych uprawnień przysługujących członkowi spółdzielni. Wprowadza on zasadę mówiącą, że wykluczenie członka spółdzielni i wykreślenie go z rejestru będzie skutecznie w momencie upływu terminu na zaskarżenie do sądu odpowiedniej uchwały rady nadzorczej bądź walnego zgromadzenia członków spółdzielni albo w przypadku prawomocnego oddalenia przez sąd powództwa o jej uchylenie. W ostatnim czasie prasa alarmuje, że zbyt często dochodzi do pochopnego wykluczenia członków spółdzielni przez ich władze.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#PoselJerzyPolaczek">Obecnie członkowie spółdzielni tracą prawa z chwilą zawiadomienia ich o pozbawieniu członkostwa. Poselski projekt ustawy wprowadza odpowiedzialną cywilnoprawną i prawnokarną członków organów spółdzielni mieszkaniowych. Wydaje się, że propozycja stanowi konkretną odpowiedź na powtarzające się w ostatnich latach skandaliczne nadużycia, których dopuszczali się członkowie zarządów i rad nadzorczych spółdzielni kosztem ich członków. Zdaniem wnioskodawców należy zwiększyć poczucie bezpieczeństwa członków spółdzielni mieszkaniowych, którzy są narażeni na straty wynikające z niegospodarności bądź składanie fałszywych oświadczeń przez członków zarządów i rad nadzorczych spółdzielni. Poselski projekt ustawy został zaopiniowany przez Krajową Radę Spółdzielczą. Prezes Krajowej Rady Spółdzielczej Jerzy Jankowski wspomniał, że zespół powołany przez Prezydenta RP przygotowuje pakiet projektów ustaw dotyczących spółdzielczości. Chcę powiedzieć, że nie jest mi znana data zgłoszenia przez Prezydenta RP tych projektów ustaw. Autorzy projektu ustawy, zgłaszając ją, kierowali się przede wszystkim pilną potrzebą wprowadzenia zmian przepisów. Chcę dodać, że zgadzam się z krytyczną oceną propozycji zawartej w zmianie 4 wyrażoną przez Krajową Radę Spółdzielczą. Autorzy projektu ustawy chcieli w ten sposób uchronić członków spółdzielni mieszkaniowej przed wykorzystywaniem opłat eksploatacyjnych i ponoszonych przez nich innych opłat na działalność inwestycyjną. Liczne spółdzielnie w ten sposób utraciły płynność finansową. Ta propozycja zawiera jednak kilka mankamentów. Obiecuję, że w niedługim czasie zostanie zgłoszona autopoprawka eliminująca te mankamenty. Jeszcze raz pragnę zwrócić uwagę na to, że została zgłoszona autopoprawka polegająca na przekazaniu ogólnego nadzoru nad spółdzielniami mieszkaniowymi ministrowi właściwemu do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej w miejsce prezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast, którego usytuowanie prawne stało się wątpliwe. Ten ogólny nadzór jest podobny do nadzoru sprawowanego przez wojewodów nad jednostkami samorządu terytorialnego. Zwracam uwagę na to, że rząd reprezentowany przez przedstawiciela Ministerstwa Infrastruktury, na jednym z posiedzeń Komisji powoływał się na konieczność ustanowienia takiego nadzoru wskazując na liczne pisma członków spółdzielni kierowanych do Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast w tej sprawie. Na tym posiedzeniu Komisji wskazywano przykłady bezsilności prezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast wobec bezprawnie podjętych decyzji przez członków zarządów i rad nadzorczych spółdzielni mieszkaniowych. Wydaje się, że nadzór ministra właściwego do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej powinien sprowadzać się do oceny zgodności z prawem decyzji spółdzielni.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselJanuszPiechocinski">W poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw tradycyjnie znalazły się propozycje, które dzielą nie tylko członków Komisji, ale również środowisko spółdzielców.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PodsekretarzstanuwMSMarekSadowski">Rząd pracuje nad stanowiskiem w sprawie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Stanowisko to zostanie przygotowane przez ministra infrastruktury w porozumieniu z ministrem sprawiedliwości. W uzasadnieniu poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw napisano, że uchwalenie ustawy nie spowoduje kosztów dla budżetu państwa. Wydaje się to wątpliwe, ponieważ nadzór sprawowany przez ministra właściwego do spraw budownictwa gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej będzie kosztował. Niewątpliwie zwiększą się również koszty funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości w związku ze zwiększeniem się liczby procesów sądowych, co nastąpi wskutek zastosowania bezpośredniej ścieżki zaskarżenia niektórych decyzji suwerennych organów spółdzielni dotyczących. Uważam, że należy spodziewać się nagłego wzrostu liczby spraw sądowych, jeżeli poselski projekt ustawy zostanie przyjęty bez zmian.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselArturZawisza">Pytam ministra Marka Sadowskiego: czy rząd jest w stanie zaakceptować wzrastające wydatki budżetu państwa w związku z ważnym interesem społecznym?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PodsekretarzstanuwMSMarekSadowski">Rząd jest wykonawcą woli wyrażonej przez Sejm i Senat. Jeżeli Sejm i Senat uznają, że z punktu widzenia ochrony interesów członków spółdzielni najlepszym rozwiązaniem jest zastosowanie bezpośredniej ścieżki odwoławczej, to rząd będzie musiał przyjąć to do wiadomości. Nie jestem przekonany jednak, czy ścieżka wewnątrzspółdzielcza nie jest wystarczającym rozwiązaniem. Rząd nie wypracował jeszcze stanowiska w sprawie poselskiego projektu ustawy. Być może rząd podzieli argumentację autorów projektu ustawy. Z całą pewnością jednak, należy dokonać szczegółowej analizy skutków finansowych przyjęcia rozwiązań zawartych w poselskim projekcie ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselJanuszPiechocinski">Czy ktoś zgłasza inne uwagi? Nikt się nie zgłasza. Członkowie obu Komisji zgłosili kandydatury posłów: Haliny Murias /LPR/, Zygmunta Szymańskiego /SLD/, Zbigniewa Janowskiego /SLD/, Piotra Kozłowskiego /Samoobrona/, Jerzego Polaczka /PiS/, Pawła Poncyljusza /PiS/, Jana Antochowskiego /SLD/, Grzegorza Tuderka /SLD/, Alicji Olechowskiej /PO/ oraz Łukasza Abgarowicza /PO/ na członków podkomisji. Czy ktoś zgłasza inne kandydatury? Nikt się nie zgłasza. Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, to uznam, że Komisje powołały podkomisję do rozpatrzenia rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy - Prawo spółdzielcze oraz poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw w składzie przedstawionym przeze mnie. Sprzeciwu nie słyszę. Stwierdzam, że Komisja Gospodarki oraz Komisja Infrastruktury powołały podkomisję do rozpatrzenia rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy - Prawo spółdzielcze oraz poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw w składzie przedstawionym przeze mnie. Proszę, żeby członkowie podkomisji transportowej przygotowali opinię dla Komisji Europejskiej w sprawie ustawy - Prawo o ruchu drogowym. Czy ktoś pragnie zabrać głos w sprawach różnych? Nikt się nie zgłasza. Wobec wyczerpania porządku obrad zamykam wspólne posiedzenie Komisji Gospodarki oraz Komisji Infrastruktury.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>