text_structure.xml
62.1 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczącyposełLeszekKorzeniowski">Otwieram posiedzenie Komisji. Witam państwa posłów i zaproszonych gości.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczącyposełLeszekKorzeniowski">Porządek dzienny przewiduje w pkt 1 – aktualne problemy prawne, organizacyjne i ekonomiczne powstawania grup producentów rolnych, w pkt 2 – problematykę rynku tytoniu w Polsce w świetle Wspólnej Polityki Rolnej; stan negocjacji rządu RP z Komisją Europejską. Tematy referuje pan minister Ławniczak. Jeśli będzie taka potrzeba, wprowadzimy pkt 3 – sprawy bieżące. Czy są uwagi do porządku dziennego?</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#PosełStanisławStec">Mam uwagę dotyczącą piątkowego posiedzenia. Proponuję zmianę godziny rozpoczęcia obrad z 13.30 na 7.30 lub 7.00 rano, żeby omówić problemy skupu. Obawiam się, że o godz. 13.30 mogą być problemy z frekwencją.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczącyposełLeszekKorzeniowski">Panie pośle, termin wynika z faktu, że ocena tego punktu miała nastąpić w kolejnym tygodniu, na następnym posiedzeniu plenarnym. Wyznaczyliśmy to posiedzenie jako dodatkowe. Nie było już wolnych innych terminów z powodu braku sali. Przykro mi, ja również będę musiał poświęcić piątek, żeby uczestniczyć w posiedzeniu.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczącyposełLeszekKorzeniowski">Nie widzę innych zgłoszeń, zatem przystępujemy do realizacji porządku dziennego. Bardzo proszę pana ministra o zabranie głosu.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiArturŁawniczak">Komisja otrzymała materiał przygotowany przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Pan przewodniczący pozwoli, że skoncentruję się na kilku zagadnieniach, które – jak sądzę – najbardziej interesują przedstawicieli grup producentów. Cieszymy się z dużej reprezentacji przedstawicieli poszczególnych branż, którzy są obecni na dzisiejszym spotkaniu. Chciałbym przekazać informację, że półtora tygodnia temu odbyło się założycielskie spotkanie w resorcie rolnictwa. Ze wszystkich regionów dotarli przedstawiciele grup producentów rolnych. Mam nadzieję, że dokumenty ogólnopolskiego stowarzyszenia grup producentów rolnych już zostały zarejestrowane w KRS. Jest to ciekawa formuła. Najbardziej aktywne grupy producentów chcą utworzyć większą sieć, mieć większy wpływ na to, co się dzieje w ich branżach. Rozmowy miały charakter merytoryczny. Przedstawiciele grup producentów mieli gotowe propozycje rozwiązań.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiArturŁawniczak">Pragnę również poinformować, że w połowie października rozpoczyna się specjalny nabór w ramach wzrostu wartości dodanej dla grup producentów rolnych. Grupy mają uprawnienie do składania wniosków. Pozostało niewiele czasu. Ogłoszenie lada moment ukaże się na stronach Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Chcemy przyznać priorytet grupom w dokonywaniu inwestycji w zakresie składowania, przechowywania i przetwórstwa.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiArturŁawniczak">Mam nadzieję, że w krótkim czasie zapadnie decyzja dotycząca wyprzedzającego finansowania w formie zaliczek dla grup producentów rolnych. Tego brakowało szczególnie w pierwszym roku. Dopiero po kilkunastu miesiącach grupa mogła skorzystać z pierwszych środków. Nasza propozycja zmierza w kierunku, żeby w pierwszym roku prefinansowanie wynosiło ok. 50 tys. zł. Ta kwota pomogłaby stworzyć administrację.</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiArturŁawniczak">Pragnę również przekazać informację, że wspólnie z Bankiem Gospodarstwa Krajowego w krótkim czasie przygotujemy specjalne finansowanie dla grup producentów rolnych w różnych obszarach. Zastosujemy model finansowania samorządowego. Dzięki niskiemu kosztowi obsługi kredyty będą tanie dla grup producentów rolnych. BGK wzięłoby na siebie także część doradztwa finansowego. Jest uzgodnienie z kierownictwem banku. Byłoby to narzędzie wspomagające proces inwestycyjny. Chodzi o to, aby mieć pieniądze na samym starcie przy realizacji inwestycji. Jest to wyjście naprzeciw postulatom grup producentów.</u>
<u xml:id="u-4.4" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiArturŁawniczak">Liczymy na to, że w krótkim czasie zostaną przedstawione kierownictwu powstałego stowarzyszenia oferty wielu podmiotów handlowych, które zadeklarowały kilka miesięcy temu, ze specjalnie dla grup producentów rolnych będzie przygotowany pakiet handlowy – pakiet dostępu do wielu dóbr, które są wykorzystywane przy produkcji rolnej. Gdy tylko otrzymamy wypis z KRS, w resorcie odbędzie się spotkanie organizacyjne, na którym konkretne podmioty przedstawią na preferencyjnych warunkach dostęp do środków produkcji. Myślę, że jest to rozwiązanie oczekiwane. Kwestia była wielokrotnie poruszana przez członków Komisji.</u>
<u xml:id="u-4.5" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiArturŁawniczak">Jeśli chodzi o wsparcie doradcze przy powstawaniu grup, widziałem duże zaangażowanie pracowników resortu, ośrodków doradztwa i sejmików samorządu rolniczego oraz niektórych organizacji rolniczych. Odbyło się sporo spotkań. Myślę, że to nie były tylko spotkania informacyjne. Ich wynikiem jest zrzeszenie się w związek ogólnopolski. W październiku zostanie ogłoszony konkurs dla organizacji i wszystkich podmiotów zainteresowanych szkoleniami w tym zakresie. Jego zasięg będzie ogólnopolski. Przewidujemy sporą pulę środków na współpracę z grupami producentów rolnych. Będziemy silniej wspierali przedsięwzięcia podejmowane w ramach partnerstwa różnych podmiotów.</u>
<u xml:id="u-4.6" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiArturŁawniczak">Tyle tytułem wstępu. Postaramy się odpowiedzieć na pytania ze strony państwa posłów.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczącyposełLeszekKorzeniowski">Zanim przejdziemy do dyskusji, chciałbym przekazać państwu informację. Posiedzenie piątkowe, o którym mówił pan poseł Stec, odbędzie się 10 minut po głosowaniach. Głosowania przewidziane są na godz. 11.00 i mają trwać około pół godziny do godziny. Udało się znaleźć salę.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#PrzewodniczącyposełLeszekKorzeniowski">Kto z państwa chciałby zabrać głos?</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#PosełStanisławStec">Najpierw chciałbym podziękować panu przewodniczącemu za tak elastyczne podejście do problemu. Jest to przykład dobrego współdziałania prezydium z członkami Komisji.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#PosełStanisławStec">Muszę powiedzieć, panie ministrze, że działania, o których pan poinformował, dają podstawę do optymizmu. Cieszę się, że powstało stowarzyszenie. Byłoby dobrze, gdyby prezes stowarzyszenia przedstawił się nam, żebyśmy mogli wiedzieć, z kim nawiązywać kontakt. Ważne jest propagowanie powstawania grup. Jeśli są stwarzane sprzyjające warunki takie jak zaliczkowanie kosztów administracyjnych, specjalny nabór na inwestycje oraz gwarancje kredytów ze strony BGK, stanowi to szansę dla grup producenckich. Faktycznie okres jesienno-zimowy trzeba wykorzystać do promowania grup producentów, do szkolenia. Nie możemy zadowalać się stanem obecnym. Jako członek Komisji Finansów Publicznych jestem otwarty na sugestie stowarzyszenia grup producentów, aby doskonalić przepisy związane z ewentualnymi udogodnieniami podatkowymi. Wszystkim, którzy działają w rolnictwie, zależy na tym, żeby te grupy działały.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#PosełStanisławStec">Wydaje mi się, że byłoby wskazane, abyśmy za pół roku dokonali oceny rozwiązań, które mają być wprowadzone.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#PosełHenrykKowalczyk">Jeśli chodzi o problemy z organizowaniem grup producenckich, ta dyskusja trwa już wiele lat. W poprzedniej kadencji Sejmu poczyniono wiele sprzyjających kroków, zwłaszcza w sferze podatkowej, aby tworzyć grupy producenckie. To przyniosło efekty, bo po bardzo skromnych latach 2001–2004 w latach 2006–2007 wzrosła liczba grup producenckich. Należałoby się cieszyć, bo ta dynamika jest taka, że z roku na rok pojawiało się trzykrotnie więcej grup producenckich niż poprzedniego roku. Trzeba jednak pamiętać, że nadal jest to niewielki procent udziału w rynku. Ciągle jest to zatem kropla w morzu potrzeb.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#PosełHenrykKowalczyk">W materiałach brak jest informacji, jakie były dalsze efekty tworzenia grup producenckich w 2008 r., na ile zmiany, które były wprowadzone w latach poprzednich, miały wpływ na tworzenie kolejnych grup. Czy obecnie resort przygotowuje jeszcze inne zmiany polegające na złagodzeniu przepisów podatkowych? W jakim kierunku mają iść zmiany w Prawie spółdzielczym zapowiadane w kontekście tworzenia grup producenckich?</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#PosełJacekBogucki">Kilka miesięcy temu, kiedy poruszaliśmy temat grup producentów rolnych, zgłaszałem sprawę grup producentów mleka. Te grupy nie mogą funkcjonować. Gdyby grupa chciała sprzedawać wspólnie mleko, musiałaby przewozić je z miejsca na miejsca. Nie będę powtarzał argumentów, gdyż pan minister zapewne wie, o co chodzi. Ministerstwo zapowiadało zajęcie się tą sprawą. Czy pojawiły się jakieś rozwiązania? Ich brak spowoduje, ze grupy producentów mleka nie będą się rozwijać, a producenci mleka są jedną z silniejszych grup rolników i ich łączenie się w grupy na pewno byłoby wskazane.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#PosełMirosławMaliszewski">Dobrze, że dyskutujemy o problemach w powstawaniu grup producentów. Powinniśmy mieć na uwadze, że są różne grupy producentów – grupy producentów rolnych oraz grupy producentów owoców i warzyw. Te kategorie mają zupełnie inne umocowanie w prawie polskim i unijnym oraz inną rolę na rynku. Grupy producentów owoców i warzyw stanowią instrument regulacji rynku owoców i warzyw w Unii Europejskiej, a więc ich rola jest bardzo duża. Grupy producentów rolnych nie mają przypisanej aż tak istotnej roli, choć ich znaczenie, zwłaszcza dla tych, którzy są w nich zrzeszeni, w zakresie koncentracji podaży i minimalizowania kosztów oraz maksymalizowania dochodów jest nie do przecenienia.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#PosełMirosławMaliszewski">Wszyscy jesteśmy zgodni, że prawodawstwo w tym zakresie zmienia się na korzyść, a także zmienia się mentalność rolników. Coraz więcej osób jest chętnych do uczestnictwa w takich podmiotach. Mimo to proces przebiega zbyt powoli. Co prawda mogę pochwalić sektor owoców i warzyw, w którym dynamika powstawania grup jest największa. Są dziś obecni autorzy tego sukcesu. Nadal jednak jest to zaledwie kilka procent udziału w rynku. W krajach dobrze rozwiniętych pod tym względem udział grup w rynku wynosi 70–80%. Oznacza to nie tylko łatwiejsze funkcjonowanie rolników na rynku, ale także większe środki unijne.</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#PosełMirosławMaliszewski">Bariery zostały dobrze ujęte w materiale przygotowanym przez resort. Pierwsza kategoria to bariery administracyjne. Rolnicy cały czas słusznie narzekają, że mechanizmy są skomplikowane i nie każdy potrafi przez nie przebrnąć. Wiele inicjatyw jest blokowanych właśnie z tego powodu. Myślę, że państwo wypowiedzą się w tej sprawie w toku dyskusji, pokazując możliwość wyeliminowania wielu elementów, które hamują tworzenie i rozwój grup.</u>
<u xml:id="u-9.3" who="#PosełMirosławMaliszewski">Druga kategoria przeszkód to bariery kapitałowe. Pan minister był uprzejmy powiedzieć, że trzeba to pokonywać. Dobrze, że pojawiła się koncepcja prefinansowania oraz pomysł, by Bank Gospodarstwa Krajowego był gwarantem kredytów na inwestycje zaciągane przez grupy producentów. Proszę sobie wyobrazić, że jest instrument w grupach producentów owoców i warzyw, polegający na 75-procentowej refundacji z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, ale sektor bankowy nie traktuje tego jak zabezpieczenie państwowe, przez co koszty obsługi kredytu są większe. Dobrze, że pojawia się mechanizm prefinansowania oraz gwarancji i poręczeń, co niewątpliwie pozwoli grupom, zwłaszcza w początkowej fazie, dysponować środkami finansowymi, które na starcie są bardzo potrzebne.</u>
<u xml:id="u-9.4" who="#PosełMirosławMaliszewski">Trzecia kategoria barier dotyczy zapoczątkowania działalności grupy. Są to elementy rynkowe. Nie zawsze nowy podmiot, który pojawia się na rynku, jest przez wszystkich oczekiwany. Ci, którzy organizują rynek, czyli pośrednicy, są przeciwni powstawaniu grup producentów, bo stanowi to dla nich utrudnienie w postaci wzmocnienia pozycji i roli zrzeszonych w grupach rolników.</u>
<u xml:id="u-9.5" who="#PosełMirosławMaliszewski">Jest jeszcze kwestia podatku dochodowego od nieruchomości. Sprawa jest do załatwienia. Obecnie grupy producentów owoców i warzyw oraz grupy producentów rolnych są nierówno traktowane. Grupy producentów rolnych mają zwolnienia od podatku od nieruchomości i od podatku dochodowego, natomiast grupy producentów owoców i warzyw niestety nie. Nie będę przypominał osób, które były przeciwne ulgom podatkowym dla obu kategorii grup producenckich. Pan poseł Kowalczyk zapewne to pamięta.</u>
<u xml:id="u-9.6" who="#PosełMirosławMaliszewski">W rozmowach z Bankiem Gospodarstwa Krajowego pojawił się pomysł, jak usprawnić proces udzielania poręczeń i gwarancji przez BGK dla grup. To wymaga zmiany w przepisach ustaw finansowych. Dobrze byłoby, aby pan poseł Stec zabrał głos w tej sprawie na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych.</u>
<u xml:id="u-9.7" who="#PosełMirosławMaliszewski">Jeśli wszystkie elementy, o którym mówił pan minister, zostałyby szybko wprowadzone w życie, udałoby się przyspieszyć proces powstawania grup producenckich. Będziemy to pilnie obserwować. Wszyscy, którym zależy na dobrej kondycji polskiego rolnictwa, będą obserwowali proces powstawania grup czy odbudowy spółdzielczości.</u>
<u xml:id="u-9.8" who="#PosełMirosławMaliszewski">Grupy producentów owoców i warzyw dość mocno ulokowały się na rynku. Odgrywają znaczącą rolę i chcą sięgać po wartość dodaną w postaci nie tylko dystrybucji swoich produktów, ale także ich przetwarzania. Wiem, że konieczna jest zmiana prawa europejskiego. Polska powinna już dziś sygnalizować taką potrzebę, aby przepisy w zakresie rynku owoców i warzyw dopuszczały możliwość realizacji inwestycji w przetwórstwie przez grupy producentów, z 75-procentową refundacją. Gdyby udało się zmienić przepisy na poziomie unijnym i później wdrożyć zmiany do prawa krajowego, być może takich wydarzeń, jak w przypadku truskawek, wiśni czy malin, udałoby się uniknąć. Zgodnie z obowiązującym mechanizmem, wsparcie można uzyskać na podstawie PROW. Jest to jednak mechanizm niewystarczający. Nie ma lepszego instrumentu do pobudzenia działalności grup producenckich, jak zastrzyk finansowy i refundacja inwestycji czy dotacja do kosztów administracyjnych.</u>
<u xml:id="u-9.9" who="#PosełMirosławMaliszewski">W Polsce jest sporo zakładów przetwarzających produkty rolne, które mają problemy finansowe i są do sprzedania. Powinniśmy wspólnie zastanowić się nad tym, jak umożliwić grupom, przy wykorzystaniu dużej refundacji, kupno całego zakładu. Nie mówię o zakładach wartych 30–40 mln zł. Jest do kupienia kilka drobnych zakładów, które są w zasięgu finansowym grup producentów, ale obecnie nie ma takiej prawnej możliwości. Nie ma potrzeby budowania nowego zakładu, uruchamiania nowych linii technologicznych. W ten sposób można by przejmować podmioty już istniejące na rynku.</u>
<u xml:id="u-9.10" who="#PosełMirosławMaliszewski">Tyle z mojej strony. Liczę, że zaproszeni goście wypowiedzą się w dyskusji. To nie jest koniec pomysłów, jak usprawnić proces powstawania i funkcjonowania grup producentów. Wiele organizacji, instytucji i osób ma bogate doświadczenie, którym zapewne będzie chciało się podzielić.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#PosełWojciechMojzesowiczniez">Samo powstanie grupy producenckiej nie stanowi większego problemu. Pojawia się pytanie, ile grup pozostanie po 5 latach działalności i ustaniu wsparcia w postaci dotacji. Jestem członkiem dwóch grup. Jedna z nich to grupa producentów zbóż i rzepaku. Działa ona nie najgorzej – mamy 6,5 tys. ton rzepaku, około 5 tys. ton chlebowej pszenicy, wybudowaliśmy elewator. Jest to ostatni rok, w którym otrzymuje wsparcie finansowe. Potem grupa wchodzi w spiralę zadłużenia. Nie jest w stanie funkcjonować bez wsparcia. Interesujące jest pytanie, ile grup pozostanie na rynku.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#PosełWojciechMojzesowiczniez">„Lekką ręką” nie dawałbym 50 tys. na początek. Jeśli założylibyśmy grupę rzepakową, to żeby mieć 50 tys. tzw. odpisu, trzeba mieć 1000 ton. Gospodarstwa mające 5 ha rzepaku nie należą do małych. Wyliczyłem, że 60 rolników musiałoby założyć grupę. Po roku czy dwóch rolnicy zapytają, co z tego mamy, czy udało nam się taniej kupić, czy udało się wejść na rynek z naszym towarem. Sądzę, że odpowiedź będzie negatywna. Jedyne, co na początku pozyskamy, to dotację w wysokości 50 tys. zł na prowadzenie biura. Towar trzeba przygotować, do czego potrzebne są porządne magazyny. Sama dobra waga kosztuje 100 tys. zł, urządzenie laboratorium ok. 150 tys. zł.</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#PosełWojciechMojzesowiczniez">Pan minister powiedział, że Bank Gospodarki Krajowej podejmie jakieś działania. Rozumiem, że jak każdy bank będzie udzielał kredytu. Jeżeli budżet państwa nie wesprze kredytów dla grup producenckich, to bank będzie traktował grupę jak każdy inny podmiot gospodarczy. Grupa nie otrzyma kredytu z oprocentowaniem wynoszącym 2%, jeśli wszyscy inni uzyskają kredyt z oprocentowaniem wynoszącym 9%.</u>
<u xml:id="u-10.3" who="#PosełWojciechMojzesowiczniez">Obserwuję działalność czterech grup producenckich. Bardzo trudno jest w zakresie produkcji zboża i rzepaku osiągnąć 1000 ton, a woj. kujawsko-pomorskie wcale nie jest słabe. Pojawiają się pytania kierowane do prezesa grupy: „Sprzedaliśmy lepiej?”, „Kupiliśmy nawóz taniej?”. Grupy muszą być elementem gospodarczym w rolnictwie. Należy uzyskać informację od tych grup, którym skończył się okres dofinansowania, jaka jest obecnie ich sytuacja finansowa. Czy ich działalność na rynku w okresie pierwszych 5 lat stwarza im szansę na dalsze funkcjonowanie, czy to tylko 5-letnia przygoda? Myślę, że większość grup zakończy działalność. Trzeba mieć potencjał, żeby wejść w system gospodarki rolnej. Nam się to nie udało, chociaż mamy dwie suszarnie, magazyny, skorzystaliśmy z kredytu oprocentowanego na 1,2%.</u>
<u xml:id="u-10.4" who="#PosełWojciechMojzesowiczniez">Powtarzam raz jeszcze, że celowe byłoby dokonanie analizy, jaka jest kondycja finansowa grup producentów, które funkcjonują już bez wsparcia. Czy odnotowują bilans dodatni? Jeśli nie, byłaby to klęska.</u>
<u xml:id="u-10.5" who="#PosełWojciechMojzesowiczniez">Nie wierzę w to, że firmy sprzedające nawozy i środki ochrony roślin dadzą upust w wysokości 5–10% grupom producenckim. Najpierw przeanalizują ich potencjał, możliwości płatnicze, wiarygodność na rynku. Są grupy działające na zasadach spółdzielczych, co jest dosyć trudne. Inne działają na zasadzie spółki, co jest o wiele łatwiejsze. Są to grupy 5–7-osobowe, które wydają się sprawniejsze.</u>
<u xml:id="u-10.6" who="#PosełWojciechMojzesowiczniez">Powołanie ogólnopolskiego stowarzyszenia nie jest pozbawione sensu, ale jeśli w grupach nie będzie potencjału, odpowiedniej siły, to takie stowarzyszenie nic nie da. Grupa producencka będzie się liczyła, jeśli będzie odpowiednią ilość kupowała i sprzedawała. Grup mających silny potencjał jest bardzo mało. 60 gospodarstw potrzeba, aby łącznie uzyskiwały 1000 ton rzepaku. Czy na 1000 ton rzepaku warto kupić nowoczesną suszarnię, postawić silosy? Jeśli ktoś przeprowadzi rachunek ekonomiczny, zapewne machnie ręką.</u>
<u xml:id="u-10.7" who="#PosełWojciechMojzesowiczniez">Mam w tym zakresie doświadczenie. Jestem członkiem grupy producentów trzody, której koszty są prawie żadne. Gdybyśmy nie powołali grupy producentów trzody, ta druga grupa już by się zachwiała.</u>
<u xml:id="u-10.8" who="#PosełWojciechMojzesowiczniez">Mam pytanie do pana ministra o różnicę w oprocentowaniu kredytu, kiedy chciałbym go uzyskać jako Wojciech Mojzesowicz oraz jako członek grupy producentów. Czy pojawi się różnica w prowizji? Bez wsparcia państwa bardzo trudno będzie grupom producenckim utrzymać się na rynku. Urzędnik w banku będzie nas traktował jako każdy inny podmiot gospodarczy. Nie wierzę, że stanie się inaczej, bo nie ma takiej możliwości.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#PosełJózefKlim">Bodźce finansowe są bardzo ważne dla rozwoju grup producenckich. Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007–2013 obejmuje działanie – grupy producentów rolnych. Jednak grupy producentów mleka nie są w stanie skorzystać w programu, ponieważ obwarowania prawne są takie, a nie inne. Wymaga się np. faktur zbiorczych. Czy ten problem jest dostrzegany w resorcie i czy w tej sprawie jesteśmy w stanie coś zrobić?</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#PosełStanisławKalemba">Powinniśmy starać się umożliwić grupom producenckim, poprzez zmianę przepisów unijnych, rozszerzenie działalności o przetwórstwo. Grupy producenckie sprzedają swoje płody, które następnie są przetwarzane. Powinny mieć możliwość prowadzenia działalności przetwórczej i czerpać profity z kolejnego ogniwa.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#PosełStanisławKalemba">Jest program prywatyzacji realizowany przez Ministerstwo Skarbu Państwa. Czy wspólnie z MRiRW przygotowuje się program dla podmiotów zajmujących się przetwórstwem? Należy umożliwić rolnikom rozszerzenie działalności o przetwórstwo na korzystnych warunkach. Podam przykład zakładów przemysłu ziemniaczanego w Trzemesznie. Firma jest na poziomie światowym, doinwestowana. Około tysiąc plantatorów ziemniaka oraz pracownicy starają się nabyć na normalnych warunkach te zakłady. Czy w procesie prywatyzacji przewiduje się rozwiązania umożliwiające nabywanie zakładów przez grupy producentów? To jest ostatni moment, żeby znaleźć rozwiązania i umożliwić przejęcie firm przez zorganizowanych producentów. Kolejny przykład to firma ELEWARR. Sądzę, że w terenie znajduje się wiele tego typu zakładów. Skoro do tej pory nie przypilnowaliśmy tej kwestii, należy zrobić wszystko, aby nie stracić ostatniej szansy w ramach ścieżki prywatyzacyjnej.</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#PosełStanisławKalemba">W Sejmie zajmowaliśmy się już problematyką spółdzielni rolników. Marszałek Sejmu nie poddał wówczas pod głosowanie przygotowanego projektu, bo przewidziane były minimalne ulgi dla spółdzielczości, choć dla innych grup znalazły się miliardy złotych. W moim przekonaniu pewne udogodnienia ekonomiczne, przynajmniej w pierwszych latach, powinny być przewidziane również dla spółdzielczości. Mam na myśli formy sprawdzone w Europie Zachodniej.</u>
<u xml:id="u-12.3" who="#PosełStanisławKalemba">Co do grup producenckich, uważam, że należy umożliwić im rozszerzenie działalności o przetwórstwo i handel. W jednym z regionów we Włoszech nie ma żadnych supermarketów. Na wsi działa spółdzielnia, w gminie związek, w regionie konfederacja. Rolnicy uczestniczą w dochodach ze sprzedaży swoich produktów. Proponuję również, abyśmy popracowali nad dokumentem dotyczącym spółdzielni rolników.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczącyposełLeszekKorzeniowski">Mam następujące pytanie. Jeżeli grupa producencka prowadzi działalność i ma nadwyżkę środków finansowych wynikającą ze wsparcia, czy te środki finansowe mogą być wydane na inwestycje, czy muszą być przeznaczone wyłącznie na administrację. Pytam o tę kwestię, ponieważ słyszałem różne opinie w tej sprawie. Część grup wydaje te środki na inwestycje. Podejrzewam, że mogą spotkać się z tym, iż urząd skarbowy nakaże im zwrot tych pieniędzy. Jeśli nie ma możliwości przeznaczenia środków na inne cele, jest to nonsens. Szczególnie w pierwszych latach funkcjonowania grupy producenckiej trzeba „przejeść” środki przeznaczone na administracji.</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#PrzewodniczącyposełLeszekKorzeniowski">Widzę, że nikt z państwa posłów nie zgłasza się do zabrania głosu. Czy ktoś z zaproszonych gości chciałby zabrać głos? Nie ma zgłoszeń, zatem proszę pana ministra o udzielenie odpowiedzi na pytania posłów.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWArturŁawniczak">Odpowiadam na pytanie pana przewodniczącego. Środki, które wynikają z nadwyżki, nie mogą być przeznaczone na inne działania niż administracyjne. Nasza propozycja uzgadniana z Komisją Europejską polega na tym, aby była możliwość przeznaczenia tych środków na przygotowanie produktu do sprzedaży. W tym zawierałyby się koszty przygotowania i obróbki produktu. Środki mogłyby być wówczas kierowane również na działania inwestycyjne. Mam na myśli przygotowanie bazy skupowej, silosów, obróbkę termiczną. Nie mogę podać daty wejścia w życie tego uzgodnienia. Nastąpi to w drodze zmiany co najmniej rozporządzenia. Obawiam się, że konieczna jest zgoda Ministra Finansów. Poprosimy członków Komisji o dodatkowe argumenty i wsparcie w negocjacjach. Jestem przekonany, że jeszcze w tym roku uda nam się tę zmianę wprowadzić.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWArturŁawniczak">Trzeba wyjaśnić, że w żaden sposób te środki nie przepadają. Nie ma możliwości, że ktoś je zabierze. Niektórzy twierdzą, że dobrze się stanie, jeśli środki pozostaną po 5 latach, gdyż byłaby to zachęta do funkcjonowania na przyszłość. Podsumowując, pracujemy nad tym, aby środki mogły być wykorzystane na przygotowanie towaru. Sporo grup zgłasza ten problem. To oznacza, że koszty administracyjne są niewielkie. Jeśli rolnicy chcą inwestować, będziemy mobilizowani, żeby wprowadzić stosowne rozwiązania.</u>
<u xml:id="u-14.2" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWArturŁawniczak">Państwo posłowie poruszyli bardzo ważną kwestię dotyczącą finansowania inwestycji i skorzystania z pakietu zakupu przez grupy producentów rolnych różnego rodzaju firm. Mieliśmy taką sytuację w woj. kujawsko-pomorskim pod koniec ubiegłego roku. Grupa producentów chciała kupić zakład przetwórczy, ale nie mogła uzyskać kredytu. Nikt nie chciał udzielić gwarancji tej grupie. To zainspirowało nas do skutecznych działań z BGK. Jesteśmy przekonani, że BGK szybko przygotuje produkty. Gwarancje BGK są konieczne. Oczywiście kredyt nie będzie zdecydowanie mniej oprocentowany niż normalna oferta na rynku, natomiast będą gwarancje państwa.</u>
<u xml:id="u-14.3" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWArturŁawniczak">W związku z problemami, z jakimi borykają się grupy producentów owoców i warzyw, odbyliśmy spotkanie z grupą banków zainteresowanych współpracą w tym sektorze. Później odbyło się spotkanie wyłącznie z bankami i przedstawicielami producentów, w którym uczestniczył BGK. Było to owocne spotkanie, uwieńczone rekomendacjami pod adresem banków. Chodzi o wprowadzenie preferencji dla grup producentów, o przyspieszenie decyzji.</u>
<u xml:id="u-14.4" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWArturŁawniczak">Pragnę poinformować Komisję, że Rada Ministrów przyjęła projekt uchwały w sprawie planów prywatyzacji. Jako pilotażowy zostanie potraktowany rynek rolno-hurtowy w Broniszach. Pierwszeństwo przy zakupie akcji rynku rolno-hurtowego będzie dla grup producentów rolnych współpracujących z rynkiem. Przyjęcie uchwały Rady Ministrów otwiera ścieżkę prywatyzacyjną dla Ministerstwa Skarbu Państwa. Stosowne działania będą podjęte. Spółka hodowlana w Wielkopolsce i centrum hodowli w Krasnem w woj. podkarpackim będą potraktowane jak projekty pilotażowe w poszczególnych branżach. Pierwszeństwo zakupu będą miały grupy producentów rolnych. Ta ścieżka była szeroko konsultowana z przedstawicielami grup, związków branżowych. Mamy świadomość, że grupy nie są zasobne, dlatego na zakup akcji BGK przygotuje gwarancje, żeby zabezpieczyć środki finansowe pod zakup zakładów.</u>
<u xml:id="u-14.5" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWArturŁawniczak">Jeśli chodzi o liczbę grup, w 2008 r. powstało 156 nowych grup, w bieżącym roku – 96. Grupy producentów mają zbyt mały udział w rynku. Chcielibyśmy, żeby kształtował się on na poziomie kilku procent. Obecnie jest to zdecydowanie mniej w różnych branżach.</u>
<u xml:id="u-14.6" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWArturŁawniczak">Co do kwestii grup producentów mleka, istotnie występuje bardzo dużo barier. Działają tylko 4 grupy ze względu na zapis, że 50% mleka musi być odsprzedane dla podmiotów zewnętrznych. Nie mamy żadnego gotowego rozwiązania z tym zakresie. Temat jest naprawdę trudny. Dostrzegamy problem, natomiast nie mamy wypracowanego rozwiązania.</u>
<u xml:id="u-14.7" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWArturŁawniczak">Jeśli chodzi o propozycje podatkowe, myślę, że byłoby kluczowe, gdyby zwrot podatku VAT udało się uzyskiwać w ciągu 25 dni. Dodam, że my wnosimy o termin 14-dniowy. Potrzebujemy państwa wsparcia w tym obszarze.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#PosełWojciechMojzesowiczniez">Panie ministrze, należy przeprowadzić rachunek ekonomiczny. Jako członek grupy producenckiej pojechałem do Brodnicy. Zakład zatrudnia 600 osób, nie ma rynku i potrzebuje 20 mln zł na jakieś koszty. Uznałem, że to jest niemożliwe. Pan minister zapewniał, że możliwości istnieją. Zebrało się wówczas 12 grup producenckich. Proponowano im zaciągnięcie kredytu w wysokości 20 mln zł nie na kupno zakładów, lecz na pokrycie długów. Uznałem, że przedsięwzięcie jest bez szans i wszyscy się wycofali. Przestrzegam przed przedstawianiem projektów, które są niemożliwe do zrealizowania ze względów finansowych. Gdyby grupy producenckie weszły w ten interes, „utonęłyby” razem z tym zakładem. Przedsięwzięcie było bez szans na realizację.</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#PosełWojciechMojzesowiczniez">Opowiadam się za tworzeniem grup, ale nie zapominajmy o rynku i o rachunku ekonomicznym. Pan minister nie ustosunkował się do tej kwestii. BGK postawi kawę prezesowi grupy – to już wiem. Czy zaproponuje inne warunki finansowania? – z pewnością nie. Dokona analizy bezpieczeństwa zwrotu kredytu, biznesplanu, udziału środków własnych.</u>
<u xml:id="u-15.2" who="#PosełWojciechMojzesowiczniez">Pan minister mówił o przetwórstwie. Gdzie możemy wejść jako grupy producenckie? Do firmy, która pada. Niezwykle rzadko udaje się uratować taką firmę. Do firm przetwórczych, które bardzo dobrze funkcjonują, grupy producenckie nie zostaną dopuszczone. Jeśli chodzi o hipermarkety, proponowałbym nie tylko walczyć z marżami przez nie nakładanymi. Jedyne rozwiązanie to centra handlowe w każdym województwie. Dlaczego zakłady mięsne i mleczarnie miałyby się nie porozumieć? Trzeba stworzyć konkurencyjne centra handlowe. Tylko wówczas możemy zmusić hipermarkety do zmiany działań.</u>
<u xml:id="u-15.3" who="#PosełWojciechMojzesowiczniez">Nasze sklepiki znajdujące się na wsiach mają złote karty, ale po produkty jadą do supermarketów, nie do mleczarni czy zakładów mięsnych. Jeśli nie zmieni się dystrybucji przetworzonego produktu, to te wszystkie hasła nie będą miały sensu.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#PrzewodniczącyposełLeszekKorzeniowski">Zakończyliśmy dyskusję nad pkt 1. Przechodzimy do pkt 2 – rynek tytoniu w Polsce w świetle Wspólnej Polityki Rolnej; stan negocjacji rządu RP z Komisją Europejską.</u>
<u xml:id="u-16.1" who="#PrzewodniczącyposełLeszekKorzeniowski">Proszę pana ministra o zreferowanie tematu.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWArturŁawniczak">Kwestia była niedawno poruszana na forum europejskim i krajowym. Mieliśmy okazję rozmawiać z przedstawicielami producentów tytoniu. Pragnę poinformować Komisję, że po długiej analizie, po zapoznaniu się z wieloma argumentami ze strony przedstawicieli branży, że ponad 14,5 tys. gospodarstw produkcyjnych, w większości rodzinnych, nie mogłoby znaleźć alternatywnego źródła dochodu, pan minister Marek Sawicki zwrócił się z propozycja w ramach art. 68 o dodatkowe wsparcie tej branży. Wiemy, że od 2010 r. nie będzie płatności połączonych z produkcją. Na 2010 r. będziemy mieli do dyspozycji 52 mln euro rocznie. Dodatkowo zwróciliśmy się o kwotę 49 mln euro.</u>
<u xml:id="u-17.1" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWArturŁawniczak">Podkreślam, że dyskusja była ostra. Uwzględniliśmy argumenty za i przeciw. Ze wstępnych deklaracji Komisji wynika, że ta propozycja będzie przyjęta. Nie wiadomo, czy nasza propozycja kwotowa zostanie utrzymana. Musimy być cierpliwi. Jest to propozycja sprzed kilkunastu dni, która formalnie wpłynęła do Komisji i jest rozpatrywana przez służby Komisji. We wrześniu będziemy znali więcej szczegółów. Pragnę podkreślić, że bardzo duża aktywność środowiska zmobilizowała nas do ponownej analizy problemu.</u>
<u xml:id="u-17.2" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWArturŁawniczak">Jeśli nasza propozycja zostałaby zaakceptowana przez Komisję Europejską, producenci powinni być zadowoleni. Gdyby nie było tego dodatkowego wsparcia, prawdopodobnie bylibyśmy narażeni na import nielegalnego tytoniu na ogromną skalę. Straty dla budżetu państwa byłyby trudne do oszacowania. Nikt nie jest w stanie dokonać wyceny czarnego rynku. Nie jesteśmy zwolennikami palenia papierosów, natomiast pewna grupa ludzi będzie palić papierosy i lepiej, żeby to był krajowy tytoń niż nielegalnie importowany.</u>
<u xml:id="u-17.3" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWArturŁawniczak">Nasza propozycja została przedstawiona Komisji Europejskiej i mam nadzieję, że zostanie przyjęta.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#PrzewodniczącyposełLeszekKorzeniowski">Proszę państwa, zanim przystąpimy do dyskusji, mam prośbę, abyśmy wrócili jeszcze do pkt 1 porządku dziennego. Przedstawiciel organizacji zrzeszającej grupy producenckie nie zdążył w porę zareagować i chciałby przedstawić kilka uwag tytułem uzupełnienia do poprzedniego punktu.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#WiceprezesKrajowegoZwiązkuGrupProducentówRolnychKrzysztofMielnik">Związek powstał 25 sierpnia br. i jest już zarejestrowany w KRS. Chciałbym powiedzieć kilka zdań na temat tego, co zamierzamy zrobić i co udało się nam dokonać. Działamy jako stowarzyszenie i jako izba gospodarcza. Członkowie założyciele to 55 grup producentów z całej Polski. Najbardziej liczna jest grupa z Wielkopolski, którą reprezentuję. Producenci trzody chlewnej mają największą reprezentację.</u>
<u xml:id="u-19.1" who="#WiceprezesKrajowegoZwiązkuGrupProducentówRolnychKrzysztofMielnik">Krajowy Związek Grup Producentów Rolnych ma pomagać merytorycznie podmiotom operacyjnym, które powstają w poszczególnych regionach. Wiadomo, że dany podmiot nie będzie zajmował się działalnością operacyjną, nie będzie kupował nawozu dla wszystkich grup producentów zrzeszonych w tym podmiocie, bo to jest niemożliwe. Chcemy, aby związek reprezentował nas na szczeblu krajowym i międzynarodowym, żeby uczestniczył w tworzeniu przepisów prawa.</u>
<u xml:id="u-19.2" who="#WiceprezesKrajowegoZwiązkuGrupProducentówRolnychKrzysztofMielnik">Od dwóch miesięcy rolnicy płacą na fundusz promocji. Od tucznika ta kwota wynosi około 80 groszy. Na dzień dzisiejszy branża trzody chlewnej, którą reprezentuję, nie ma przedstawiciela w komisji dysponującej tymi pieniędzmi. Nie ma bowiem ogólnokrajowego podmiotu. Rolnik, który wpłaca pieniądze na fundusz promocji, nie uczestniczy w rozdysponowaniu pieniędzy. Podmiot, który powstał, będzie typował osoby, które będą nas reprezentować.</u>
<u xml:id="u-19.3" who="#WiceprezesKrajowegoZwiązkuGrupProducentówRolnychKrzysztofMielnik">Co do podatku VAT, wiadomo, że ubojnia płacąc rolnikowi za fakturę, jest zobowiązana do tego, żeby płacić terminowo. Ustawa wymusza to na ubojni. Ubojnia nie ma takiego obowiązku względem spółdzielni czy grupy i tu zaczynają się kłopoty. Pozwolą państwo, że nawiążę do słów pana posła Mojzesowicza w kwestii 50 tys. zł. Może w przypadku grupy zbożowo-rzepakowej, gdzie jest jedna sprzedaż w roku bądź dwie, te pieniądze nie są bardzo potrzebne. Jeżeli powstaje grupa producentów trzody chlewnej, w ramach której codziennie jest sprzedaż, jeśli mamy różnicę podatku VAT, gdyż spółdzielnia czy grupa musi rolnikowi zapłacić 6%VAT, a ubojnia otrzymuje 3% VAT, na początku pojawiają się problemy. Kwota 50 tys. zł. mogłaby pomóc w rozwiązaniu problemów. Prowadzę trzy grupy producentów trzody, więc mam pewne doświadczenie.</u>
<u xml:id="u-19.4" who="#WiceprezesKrajowegoZwiązkuGrupProducentówRolnychKrzysztofMielnik">Przeanalizujmy sytuację na rynku. Jesteśmy w momencie zawirowań finansowych. Sytuacja wielu firm pogorszy się, niektóre upadną. Jeśli ubojnia upadnie, to rolnik będzie ostatni w kolejce po pieniądze po likwidacji ubojni. Zastanawiamy się, czy nie można by ubezpieczyć sprzedaży. W przypadku funkcjonowania indywidualnego gospodarstwa rolnego jest to niemożliwe, natomiast w przypadku podmiotu, który ma dosyć duży potencjał sprzedaży, jest to bardziej realne.</u>
<u xml:id="u-19.5" who="#WiceprezesKrajowegoZwiązkuGrupProducentówRolnychKrzysztofMielnik">Reprezentuję również spółdzielnię Grupy Wielkopolskie. Dwa miesiące temu utworzyliśmy podmiot, który skupia w Wielkopolsce 21 grup producentów. Obecnie mamy 25 tys. ha pola i 250 tys. tucznika. Zrzeszamy rolników, którzy produkują 50–100 tuczników. Te osoby, sprzedając indywidualnie, nie miałyby szansy na uzyskanie dopłaty. Grupa otrzymuje dopłaty. W przypadku bardzo rozdrobnionych gospodarstw indywidualnych tworzenie grup ma sens. Chcemy pokazywać, że podmioty, które stworzyliśmy, przynoszą korzyści. W tym roku kupowałem saletrę amonową w cenie 760 zł. Jest to jedna z lepszych cen na rynku, a kupowałem tylko 2 tys. ton dla 5 grup. Jeśli w przyszłym roku dokonam zakupu dla 21 grup, sądzę, że cena będzie jeszcze lepsza.</u>
<u xml:id="u-19.6" who="#WiceprezesKrajowegoZwiązkuGrupProducentówRolnychKrzysztofMielnik">Oczywiście ktoś, kto ma 15 ha, nigdy nie kupi zboża, nawozu w takiej samej cenie, jak rolnik, który ma 2 tys. ha. Grupy są dla małych podmiotów. Jeśli podmioty operacyjne pokażą rolnikom, że tworzenie grup ma sens i przynosi korzyści ekonomiczne, powstaną kolejne grupy. Dziś wielu rolników przygląda się działalności grup producenckich, zastanawiając się, czy odniosą sukces, czy poniosą porażkę. Jeśli efekty działania grup będą satysfakcjonujące, będą powstawać kolejne grupy.</u>
<u xml:id="u-19.7" who="#WiceprezesKrajowegoZwiązkuGrupProducentówRolnychKrzysztofMielnik">Należy również zastanowić się nad kredytem skupowym dla grupy producentów. Jeżeli grupa mogłaby uzyskać kredyt skupowy, miałaby lepszą kartę przetargową w przypadku sprzedaży do ubojni.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#PosełWojciechMojzesowiczniez">Uważam, że nie tylko drobni rolnicy powinni zrzeszać się w grupy. W mojej grupie producenckiej są rolnicy, którzy sprzedają 2,5–3 tys. sztuk trzody rocznie i tacy, którzy sprzedają 25 tys. sztuk.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczącyposełLeszekKorzeniowski">Pan przedstawił sytuację, jaka powinna być. Życie narzuca twarde realia. Życzę panu sukcesów w prowadzeniu grupy. Podejrzewam, że nie prowadzi jej pan zbyt długo. Jeśli w grupie będzie 60 osób, to będę życzył panu spokoju.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#WiceprezesKZGPRKrzysztofMielnik">Związek zrzesza 60 grup.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczącyposełLeszekKorzeniowski">Podjął się pan karkołomnego zadania.</u>
<u xml:id="u-23.1" who="#PrzewodniczącyposełLeszekKorzeniowski">Przechodzimy do pkt 2 porządku dziennego. Rozpoczynamy dyskusję. W pierwszej kolejności głosu udzielę panom posłom.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#PosełStanisławKalemba">Panie ministrze, na jakim etapie są dwa rozporządzenia w sprawie płatności związanych i niezwiązanych z produkcją? Czy one są już zatwierdzone i wypłaty płatności tytoniowych na 2009 r. są sprawą oczywistą? To rozwiązałoby problem. Mamy informację, że klimat w Komisji Europejskiej jest sprzyjający w odniesieniu do naszego wniosku formułowanego na podstawie art. 68.</u>
<u xml:id="u-24.1" who="#PosełStanisławKalemba">Warto wiedzieć, że Polska jest drugim producentem tytoniu w Europie i produkcja się zwiększa. To jest najlepiej uregulowany rynek na dzień dzisiejszy. Rolnik wie, ile ma uprawiać, za jaką cenę. Uprawa tytoniu odbywa się na terenach, gdzie są mniejsze gospodarstwa. Jest to bardzo ważny kierunek produkcji. Nie należy rozregulowywać tej sfery produkcji. Od 2010 r. mają nastąpić redukcje dopłat. Kraje starej Europy wymyśliły jednak wprowadzenie dopłat do jakości na podstawie rozporządzenia nr 73/2009. Polska powinna z tego skorzystać.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#PosełKazimierzGołojuch">Pierwsze pytanie dotyczy kwestii, kiedy możemy spodziewać się odpowiedzi Komisji Europejskiej na temat dodatkowych środków, o które zwróciło się MRiRW, czyli 49 mln euro. Słyszeliśmy, że jest przychylne stanowisko Komisji Europejskiej. Interesuje mnie jednak, co się stanie, jeśli Komisja nie zgodzi się na dodatkowe środki. Czy resort ma awaryjny plan, żeby wesprzeć producentów tytoniu?</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#PrzewodniczącyposełLeszekKorzeniowski">Kto z panów posłów chciałby jeszcze zabrać głos?</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#PosełJózefKlim">Do 2009 r. uprawa tytoniu w Polsce jest objęta kontrolą od pola po produkcję. Jakie są możliwości kontroli uprawy po tym okresie? Czy rząd planuje taką kontrolę? W jakim kierunku zmierzają rozmowy z Unią Europejską? Czy przewiduje się poddanie uprawy tytoniu pewnemu nadzorowi?</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#PrzewodniczącyposełLeszekKorzeniowski">Wyczerpaliśmy listę posłów, którzy chcieli zabrać głos. Teraz będę prosił naszych gości o zabranie głosu.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#DyrektorPolskiegoZwiązkuPlantatorówTytoniuPrzemysławNoworyta">Chciałbym w imieniu plantatorów tytoniu podziękować Komisji za to, że w tak szybkim trybie zorganizowała posiedzenie poświęcone kwestii rynku tytoniu. Sytuacja wcale nie wygląda tak pozytywnie, jak pan minister zechciał przedstawić. Postaram się to za chwilę państwu wyjaśnić. Sedno problemu uprawy tytoniu tkwi w podejściu Komisji Europejskiej. Zakończony w ubiegłym roku przegląd Wspólnej Polityki Rolnej nie pozostawiał złudzeń co do przyszłości. W ramach obowiązującego prawa, czyli art. 68 istnieje możliwość zastosowania pewnych mechanizmów dających dodatkowe wsparcie do jakości. O taki mechanizm zabiegaliśmy w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi od kwietnia. Odbywaliśmy spotkania, pisaliśmy pisma.</u>
<u xml:id="u-29.1" who="#DyrektorPolskiegoZwiązkuPlantatorówTytoniuPrzemysławNoworyta">Do dnia 30 lipca kwestia, jak resort zamierza rozwiązać problem, była nam nieznana. Przypomnę, że 1 sierpnia br. była oficjalna data złożenia projektu dopłat w Brukseli. 30 lipca br. pan minister Ławniczak zakomunikował związkom plantatorów tytoniu, że kierownictwo jest przeciwne przeniesieniu jakichkolwiek środków z art. 68 dla plantatorów tytoniu. To spowodowało naszą konsternację. W innych krajach produkujących tytoń ministrowie bardzo aktywnie zabiegali o takie mechanizmy. Podam przykład Węgier, Włoch i Hiszpanii. Polska jest drugim co do wielkości producentem surowca tytoniowego. Oznacza to 50 tys. ton kontraktu, blisko 15 tys. plantatorów, około 60 tys. miejsc pracy w Polsce, nierzadko w najmniej rozwiniętych ekonomicznie regionach – na Podkarpaciu i Lubelszczyźnie.</u>
<u xml:id="u-29.2" who="#DyrektorPolskiegoZwiązkuPlantatorówTytoniuPrzemysławNoworyta">Wydaje się, że dopiero groźba masowej demonstracji zaplanowanej na 27 sierpnia spowodowała zmianę stanowiska resortu. 26 sierpnia minister zaproponował dodatkowe środki, które stanowią dla nas ostatnią deskę ratunku. Chcąc być konkurencyjnym na rynku tytoniu w Europie, bez wsparcia, jakim dysponują największe kraje tytoniowe, musielibyśmy polec i to najprawdopodobniej w ciągu roku bądź dwóch lat. Przypomnę, że produkujemy jeden z najlepszych jakościowo tytoniów w Europie. Chyba nie muszę mówić, że niezależnie od tego, czy tytoń będzie produkowany w Polsce czy w Europie, palenie będzie na tym samym poziomie.</u>
<u xml:id="u-29.3" who="#DyrektorPolskiegoZwiązkuPlantatorówTytoniuPrzemysławNoworyta">26 sierpnia br. pan minister poinformował nas, że wysłano do Brukseli pismo, w którym zwracamy się o przeniesienie środków. To spowodowało, że zawiesiliśmy protest. Nie był to jedyny powód, dla którego zamierzaliśmy protestować. Dowiedzieliśmy się od plantatorów, że tegoroczne stawki płatności tytoniu są poważnie zagrożone. Na stronach internetowych MRiRW widnieje pismo Ministra Finansów, w którym minister postuluje znaczne obniżenie tegorocznych stawek. W odczuciu plantatorów jest to zamach na nasze gospodarstwa, na naszą pracę. Tytoń jest gotowy do odstawienia, wykup rozpoczął się 1 września, a my nadal nie wiemy, na jakich warunkach odstawiamy tytoń. Rokrocznie warunki dotyczące płatności związanych i niezwiązanych z produkcją były określane do 30 sierpnia. W tym roku do dnia dzisiejszego nie ma rozporządzenia Rady Ministrów. Plantatorzy obawiają się zmniejszenia subwencji.</u>
<u xml:id="u-29.4" who="#DyrektorPolskiegoZwiązkuPlantatorówTytoniuPrzemysławNoworyta">Od przyszłego roku ten sektor przestanie być regulowany. W naszym odczuciu będzie to sytuacja bardzo niekorzystna dla plantatorów, grup producenckich, dla branży, ale również dla budżetu państwa. Przypominam, że w roku bieżącym nielegalna produkcja papierosów oraz przemyt spowodowały, że trzeba było zmienić szacunkowe przychody z akcyzy z 17,5 mln zł na 14 mld zł. Jeśli od 1 stycznia 2010 r. pozbawimy kontroli uprawę tytoniu, podejrzewam, że straty będą znacznie większe. Już teraz grupy mafijne udają się do naszych plantatorów i proponują nielegalny skup tytoniu. Teraz mamy kontrakty i pełną kontrolę, a mimo to tytoń jest sprzedawany do nielegalnej produkcji. Są to straty dla budżetu, ale także dla grup producenckich. Nie jest to korzystne dla przyszłości uprawy. Apeluję o podjęcie kroków, aby te regulacje pozostały, co będzie z korzyścią dla wszystkich.</u>
<u xml:id="u-29.5" who="#DyrektorPolskiegoZwiązkuPlantatorówTytoniuPrzemysławNoworyta">W pierwszej części posiedzenia była mowa o grupach producenckich. 90% plantatorów jest zrzeszonych w grupy producenckie. Przez 5 lat otrzymywaliśmy subwencje. Ten okres się zakończył, ale nadal funkcjonujemy i cieszymy się, że grupy powstały. Jesteśmy orędownikami grup producenckich. Bardzo dobrze, że coraz więcej tych grup powstaje. To jest pewna recepta na przyszłość.</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#PrzewodniczącyposełJózefKlim">Bardzo proszę kolejnych mówców o zabieranie głosu.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#DoradcazarząduZwiązkuZawodowegoPracownikówRolnictwaMaciejŁubieński">Chciałbym podziękować ministerstwu za to, że notyfikacja została wysłana w tempie błyskawicznym. Wiem, że pracowano do 3 rano i w tym samym dniu, czyli 26 sierpnia br. pismo dotarło do pani Fischer Boel. Jest to niespotykane na skalę europejską. W Komisji prowadzone są rozmowy kuluarowe. Wszyscy uważają, że należy to rozwiązanie wprowadzić. Z pisma pani komisarz Fischer Boel wynika jednak, że pismo wpłynęło po terminie, który upływał w dniu 1 sierpnia. Pozytywną okolicznością jest fakt, że trzy inne kraje również złożyły notyfikację po tym terminie. Można mieć nadzieję, że ponieważ jest to pierwszy rok funkcjonowania tego systemu, Komisja Europejska nie będzie podchodzić do sprawy zbyt rygorystycznie.</u>
<u xml:id="u-31.1" who="#DoradcazarząduZwiązkuZawodowegoPracownikówRolnictwaMaciejŁubieński">Na wczorajszym posiedzeniu Rady Ministrów miała być udzielona odpowiedź na temat płatności tegorocznych. Jakich wyjaśnień zażądało Ministerstwo Finansów, żeby móc to zaakceptować lub odrzucić? Rozumiem, że jeśli resort finansów odrzuci propozycję, sprawa wraca do ponownego rozpatrzenia do resortu rolnictwa.</u>
<u xml:id="u-31.2" who="#DoradcazarząduZwiązkuZawodowegoPracownikówRolnictwaMaciejŁubieński">Kolejna kwestia dotyczy regulacji rynków rolnych. Istnieją zapisy w prawie europejskim. Wiadomo, że jeśli deregulacja spowoduje to perturbacje na rynku rolnym, można zastosować regulacje wewnętrzne. Ministerstwo Finansów jest bardzo zainteresowane tą kwestią, ponieważ zdaje sobie sprawę, że rozregulowanie rynku doprowadzi do wzrostu liczby nielegalnych producentów papierosów i tym samym do miliardowych strat dla budżetu państwa.</u>
<u xml:id="u-31.3" who="#DoradcazarząduZwiązkuZawodowegoPracownikówRolnictwaMaciejŁubieński">Podstawowe pytanie brzmi – co zadecydowało o tym, że w dniu wczorajszym nie została podjęta decyzja w sprawie płatności tegorocznych?</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#PrzedstawicielPolskiegoZwiązkuPlantatorówTytoniuTadeuszCzyż">Reprezentuję województwo podkarpackie i częściowo lubelskie. Jestem niepalący i nie będę wspierał palaczy, ale to nie znaczy, że nie wspieram plantatorów. Są to dwie odrębne kwestie. Kto nie chce palić, niech nie pali. Kto chce, niech pali polski tytoń.</u>
<u xml:id="u-32.1" who="#PrzedstawicielPolskiegoZwiązkuPlantatorówTytoniuTadeuszCzyż">W rejonie, który reprezentuję, produkcja tytoniu stanowi bardzo ważny sektor. Są to gospodarstwa poniżej 10 ha. Upadłość uprawy tytoniu oznacza zagładę całego gospodarstwa rodzinnego. Całe rodziny utrzymują się z uprawy tytoniu. Perspektywa braku regulacji rynku tytoniowego wydaje nam się niezwykle groźna w skutkach. Trzeba zrobić wszystko, żeby zachować nadzór nad sektorem tytoniowym. Odebranie płatności, kiedy surowiec został wyprodukowany, uważam za działanie nie fair. Konieczna jest współpraca resortu rolnictwa z plantatorami.</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#DyrektorKrajowegoStowarzyszeniaPrzemysłuTytoniowegoJerzySkiba">Stowarzyszenie zrzesza największych producentów wyrobów tytoniowych. Zdecydowanie popieramy wnioski dotyczące wycofania się z projektu deregulacji obrotu tytoniem w Polsce. Potwierdzamy przykłady chęci zakupu nielegalnego tytoniu składane w tym roku plantatorom. To grozi dopuszczeniem na rynek bez opodatkowania dodatkowych wyrobów, co będzie odbijało się na przychodach budżetowych państwa. Rozumiem, ze nikomu z nas na tym nie zależy.</u>
</div>
<div xml:id="div-34">
<u xml:id="u-34.0" who="#PosełWojciechMojzesowiczniez">Mam pytanie, dlaczego spóźniliśmy się z wnioskiem o notyfikację. Ta okoliczność może być jednym z elementów odrzucenia naszego wniosku.</u>
</div>
<div xml:id="div-35">
<u xml:id="u-35.0" who="#PosełKrzysztofJurgiel">Przekroczenie terminu wydaje się dziwne. Sprawa rynku tytoniu ciągnie się od 10 lat. Jeśli była taka możliwość, to dlaczego nie dotrzymano terminu. Czy ktoś „przegapił” termin? Czy pan minister w ostatniej chwili wynegocjował jakieś możliwości?</u>
<u xml:id="u-35.1" who="#PosełKrzysztofJurgiel">Trzeba podkreślić, że negocjacje, które zaakceptował minister Sawicki w ubiegłym roku, to była totalna klęska dla polskiego rolnictwa. Jaka jest przyszłość rynku tytoniu w Polsce? Rozumiem, że obecnie wybierani są nowi komisarze Komisji Europejskiej, którzy starają się przypodobać wszystkim państwom. Może dzięki temu otrzymamy jakieś środki. Istotne jest jednak, jakie działania rząd zamierza podjąć w odniesieniu do rynku tytoniu, żeby ten rynek nie upadł. Zgoda ministra Sawickiego podczas przeglądu na rezygnację z płatności świadczy o tym, że rząd na kolejnym obszarze nie dba o polskie rolnictwo i polską gospodarkę.</u>
</div>
<div xml:id="div-36">
<u xml:id="u-36.0" who="#PrzewodniczącyposełLeszekKorzeniowski">Proszę pana ministra o odpowiedź.</u>
</div>
<div xml:id="div-37">
<u xml:id="u-37.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWArturŁawniczak">Pragnę wyjaśnić, że wniosek został złożony w terminie. Nie było żadnego opóźnienia. Treść wniosku została uzupełniona. Taką możliwość kraj ma na każdym etapie przed zatwierdzeniem przez Komisję. Nie dopatrywałbym się żadnych innych podtekstów. Przypomnę, że takie kraje jak Hiszpania, Węgry, Włochy złożyły stosowne zapisy, jeśli chodzi o dodatkowe wsparcie. Nie mamy formalnego potwierdzenia, czy Francja wystąpiła o takie wsparcie. Do końca nikt nie wiedział, jakie będzie podejście Komisji Europejskiej do tej kwestii. Była to loteria.</u>
<u xml:id="u-37.1" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWArturŁawniczak">W 2008 r. otrzymaliśmy średnio 14,5 tys. zł na 1 ha. Jeśli ta płatność byłaby zaakceptowana, przy tych samych założeniach wielkości produkcji i wielkości powierzchni uprawy, otrzymamy około 21 tys. zł wsparcia na 1 ha. Nie podejrzewamy, żeby powierzchnia produkcji wzrastała w szybkim tempie. Liczba producentów również nie powinna znacząco się zmienić.</u>
<u xml:id="u-37.2" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWArturŁawniczak">Rozporządzenie Rady Ministrów w ogóle nie było rozpatrywane w dniu wczorajszym. Rada Ministrów będzie je rozpatrywać we wtorek. Pragnę poinformować, że po posiedzeniu komitetu Rady Ministrów stwierdzamy rozbieżność pomiędzy stanowiskiem resort finansów i resortu rolnictwa. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi zaproponowało łączną kwotę 50.669 tys. zł. Resort finansów opowiada się za taką kwotą, jak za rok 2008. Rada Ministrów rozstrzygnie tę kwestię. Myślę, że do wtorku trzeba powstrzymać się z komentarzami. Płatności na pewno będą wypłacane od 1 grudnia, może nawet wcześniej. Nie dostrzegam zagrożeń dla tych wypłat ani możliwości opóźnień.</u>
<u xml:id="u-37.3" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWArturŁawniczak">Jeśli chodzi o tryb kontroli po 1 stycznia 2010 r., Komisja stwierdziła, że pozostawia te regulacje krajom członkowskim. Z pewnością odbędziemy spotkanie wspólnie z resortem finansów oraz przedstawicielami branży, aby zastanowić się, jak ten problem rozwiązać. Argumentów jest bardzo dużo. Nam też zależy na tym, aby wpływy do budżetu były jak największe. Nikt nie chce dążyć w innym kierunku. Sprawa jest problematyczna, gdyż zwolenników wspierania produkcji tytoniu w Polsce nie ma zbyt wielu. Fakt, że propozycja została uzupełniona, powinien być doceniony przez przedstawicieli branży tytoniowej. Liczy się finał.</u>
</div>
<div xml:id="div-38">
<u xml:id="u-38.0" who="#DoradcazarząduZZPRMaciejŁubieński">System płatności do jakości został zastąpiony systemem płatności do 1 ha. Za dwa lata Unia przeprowadzi kontrolę rzetelności i racjonalności wydania tych pieniędzy. Będzie porozumiewała się z każdym kolejnym państwem składającym notyfikację na podstawie art. 68 celem ustalenia takich systemów. Polska notyfikacja nie wymaga akceptacji. Ona zostanie uznana bez żadnych uwag. Podana kwota zostanie automatycznie uznana, ale kontrola wydania środków będzie przeprowadzona za 2 lata. Trzeba stworzyć system dający możliwość łatwego i przejrzystego audytu, żeby nie trzeba było potem zwracać pieniędzy. Sankcje w razie nieprawidłowego wydawania środków są gigantyczne.</u>
</div>
<div xml:id="div-39">
<u xml:id="u-39.0" who="#PosełKrzysztofJurgiel">Nie byłbym takim optymistą. Nie byłbym pewny, że coś, co ma podlegać zatwierdzeniu, już jest zatwierdzone. Jeśli tak by było, nie trzeba by wysyłać propozycji do zatwierdzenia. Pracowałem trochę w administracji i wiem, jak to bywa. Pan minister Grad miał być odwołany i nie został odwołany.</u>
<u xml:id="u-39.1" who="#PosełKrzysztofJurgiel">Dzisiejsza dyskusja wskazuje na możliwość pozytywnych rozwiązań dla producentów tytoniu. Mam prośbę, żebyśmy za 2 tygodnie otrzymali informację na posiedzeniu Komisji, jak zakończyły się uzgodnienia w ramach rządu. Mam prośbę do sekretariatu, aby skierować pismo z prośbą o taką informację. Istotne jest, jaką decyzję podejmie rząd, co zrobi Komisja Europejska, jakie są perspektywy na przyszły rok.</u>
</div>
<div xml:id="div-40">
<u xml:id="u-40.0" who="#PrzewodniczącyposełLeszekKorzeniowski">Myślę, że gazety o tym napiszą.</u>
</div>
<div xml:id="div-41">
<u xml:id="u-41.0" who="#PosełSławomirZawiślak">Chciałbym zabrać głos w kwestii tego szczęśliwego, ale zdumiewająco chaotycznego finału. Kiedy zostanie podjęta decyzja Komisji Europejskiej? Jestem z Lubelszczyzny i wiem, jak istotna jest produkcja tytoniu na tym obszarze. Stanowisko rządu polskiego w tej sprawie było oczywiste, ale istotne jest, kiedy zapadnie decyzja.</u>
</div>
<div xml:id="div-42">
<u xml:id="u-42.0" who="#DyrektorPZPTPrzemysławNoworyta">Nie pozostaje mi nic innego, jak podziękować ministerstwu, że ostatecznie postulaty branży zostały częściowo spełnione. Zdajemy sobie sprawę, że wsparcie nie będzie trwało wiecznie. Prosiłbym o to, abyśmy wspólnie z resortem rolnictwa mogli się zastanowić nad jakimiś innymi systemami wsparcia dla tej newralgicznej produkcji. W Szwajcarii sami palacze finansują uprawę tytoniu symboliczną daniną z każdej paczki papierosów. Być może są inne rozwiązania. Kwestia wymaga wspólnego wysiłku.</u>
</div>
<div xml:id="div-43">
<u xml:id="u-43.0" who="#PrzewodniczącyposełLeszekKorzeniowski">Czy pan minister chciałby odnieść się do wypowiedzi?</u>
</div>
<div xml:id="div-44">
<u xml:id="u-44.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWArturŁawniczak">Jesteśmy gotowi do wysłuchania państwa argumentów. Mamy pewne rozwiązania przewidziane na najbliższą przyszłość, ale trzeba myśleć o perspektywach długofalowych.</u>
<u xml:id="u-44.1" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWArturŁawniczak">Co do pytania, kiedy Komisja Europejska podejmie decyzję – też chciałbym to wiedzieć, ale takiej wiedzy, niestety, nie mam. Musimy cierpliwie czekać. Pani komisarz przekazała, że decyzja będzie podjęta niezwłocznie.</u>
</div>
<div xml:id="div-45">
<u xml:id="u-45.0" who="#PrzewodniczącyposełLeszekKorzeniowski">Cieszy nas, że pan dyrektor wyraził pewne zadowolenie z faktu, że ministerstwo stanęło na wysokości zadania. Spotykamy się po to, żeby spróbować pomóc plantatorom i innym grupom zawodowym zajmującym się rolnictwem. Taka jest nasza rola.</u>
<u xml:id="u-45.1" who="#PrzewodniczącyposełLeszekKorzeniowski">Czy w sprawach bieżących ktoś z państwa chciałby zabrać głos? Nie ma zgłoszeń.</u>
<u xml:id="u-45.2" who="#PrzewodniczącyposełLeszekKorzeniowski">Wyczerpaliśmy porządek dzienny dzisiejszych obrad. Protokół będzie do wglądu w sekretariacie Komisji. Dziękuję państwu za przybycie. Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>