text_structure.xml 631 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 05)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą wicemarszałkowie Sejmu: Józef Zych, Jacek Kurczewski, Andrzej Kern, Henryk Bąk i Dariusz Wójcik)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#JózefZych">Proszę o zajmowanie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#JózefZych">Wznawiam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#JózefZych">Na sekretarzy powołuję posłów Mariusza Grabowskiego i Piotra Wójcika.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#JózefZych">Protokół i listę mówców prowadzić będzie pan poseł Piotr Wójcik.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#JózefZych">Proszę posłów sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#JózefZych">Powracamy do rozpatrzenia punktu 16 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, Komisji Polityki Społecznej oraz Komisji Ustawodawczej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o opodatkowaniu wzrostu wynagrodzeń oraz o zmianie niektórych innych ustaw oraz o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o opodatkowaniu wzrostu wynagrodzeń.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#JózefZych">Przypominam, że Sejm w drugim dniu posiedzenia wysłuchał sprawozdawcy komisji, pana posła Macieja Manickiego, a wczoraj rozpoczął dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#JózefZych">Obecnie kontynuujemy wystąpienia klubowe.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#JózefZych">O zabranie głosu proszę panią poseł Barbarę Czyż z Konfederacji Polski Niepodległej. Kolejnym mówcą będzie pan poseł Andrzej Raj, Klub Liberalno-Demokratyczny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#BarbaraCzyż">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Konfederacji Polski Niepodległej, w imieniu którego mam zaszczyt dzisiaj występować, konsekwentnie wyraża pogląd o konieczności jak najszybszej likwidacji popiwku, gdyż widzi w nim jedną z głównych przyczyn pogłębiania się recesji, a co za tym idzie, pogarszania się i tak już bardzo złych warunków życia codziennego Polaków. Jesteśmy przeciwko temu podatkowi również z powodów bardziej fundamentalnych, bowiem wbrew głoszonej przez liberałów tezie o zbliżaniu się do gospodarki rynkowej, ten podatek zniszczył najważniejszy rynek w gospodarce, czyli rynek pracy, i najważniejszą z cen, jaką jest cena dobrej pracy w formie godziwego zarobku. Te metody - w stylu Hilarego Minca - czynią z polskiego społeczeństwa najniżej płatną, wręcz niewolniczą siłę roboczą i odcinają pracowników od partycypowania w efektach ich pracy. Ciekawe, kiedy pan minister Jacek Kuroń zaproponuje polskiemu robotnikowi pracę za miskę zupy - być może wolnej od popiwku.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#BarbaraCzyż">Zmiany proponowane w ustawie popiwkowej są tak naprawdę naprawianiem nienaprawialnego, zupełnie nie dotyczą głównych przyczyn spadku produkcji, bankrutowania państwowych zakładów pracy i narastającej fali społecznego protestu. Mając świeżo w pamięci nasz pobyt w zagłębiu miedziowym i to, co mieli do powiedzenia strajkujący robotnicy, stwierdzam z całą stanowczością, że propaganda kłamie, bo na liście postulatów likwidacja popiwku wyprzedza żądania płacowe. Popiwek nie jest też sposobem na załatanie dziury budżetowej, lecz faktycznie ją powiększa, bo całkowicie ogałaca państwowe zakłady z wypracowanego zysku, nie pozostawiając im środków na amortyzację i modernizację, wpędzając je w coraz większe zadłużenie.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#BarbaraCzyż">O co zatem chodzi obrońcom popiwku i autorom proponowanych zmian? Odpowiedź jest prosta - chodzi o utrzymanie doktrynalnego narzędzia zniszczenia świata pracy i gospodarki. Z tego punktu widzenia pani premier nie ma racji, kiedy twierdzi, że rząd nie jest stroną w sporach płacowych, bo dopóki decyduje się na utrzymanie popiwku, dopóty jest stroną w sporze z protestującymi pracownikami.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#BarbaraCzyż">Popiwek, powodując spadek płac realnych, nie stanowi żadnej motywacji do pracy, jest też działaniem wbrew podstawowym zasadom gospodarki rynkowej. Podkreślam raz jeszcze, że to brutalne narzędzie, wprowadzone przez panów Balcerowicza i Kuczyńskiego pod nadzorem Jeffreya Sachsa, służy zniszczeniu aktywności polskiej gospodarki i obniżeniu konsumpcji polskich rodzin. Popiwek ma i tę negatywną cechę, że najbardziej rujnuje te zakłady pracy, które mają rynek zbytu w Polsce i efektywny eksport. Dlatego też dziwnie brzmią w ustach pana ministra Jacka Kuronia zwroty i określenia zaczerpnięte z repertuaru Mieczysława Rakowskiego z lat osiemdziesiątych, kiedy to popiwek nazywano FAZ-em - Funduszem Aktywizacji Zawodowej. Nic nowego pod słońcem, Wysoka Izbo.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#BarbaraCzyż">Pragnę też zwrócić uwagę pani premier, że doświadczenia minionego 40-lecia uczą, iż zawsze, ilekroć rząd nie chciał zapewnić pracownikom należnego im minimum płacowego, to potem, na skutek fali protestów i niepokojów społecznych, musiał dać o wiele więcej, a efektem końcowym była zmiana ekipy rządzącej.</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#BarbaraCzyż">Symptomatyczna dla omawianego tematu jest właśnie sprawa Kombinatu Górniczo-Hutniczego Miedzi w Lubinie. Otóż uzyskiwane efekty produkcyjne i ekonomiczno-finansowe pozwalają w znacznym stopniu usatysfakcjonować płacowo załogę i wygospodarować środki na restrukturyzację kombinatu, natomiast liberałowie z Gdańska za pośrednictwem pana Machalskiego szantażują załogę popiwkiem i lokautem, próbując pozbawić kombinat - najważniejsze w polskim bilansie handlowym źródło dewiz - szans na przetrwanie i rozwój. Wygląda to na świadomy sabotaż najżywotniejszego interesu polskiej gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#BarbaraCzyż">Takie jest stanowisko klubu Konfederacji Polski Niepodległej, całkowicie zbieżne z postulatami protestującej załogi kombinatu miedziowego w Lubinie i ze stanowiskiem śląskich górników.</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#JózefZych">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#JózefZych">Obecnie głos zabierze pan poseł Andrzej Raj, Klub Liberalno-Demokratyczny. Kolejnym mówcą będzie pan poseł Marcin Przybyłowicz, Porozumienie Centrum.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#AndrzejRaj">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt występować w imieniu Klubu Liberalno-Demokratycznego, a przed chwilą w sposób szczególny zostałem wywołany do tego wystąpienia. Myślę, że gdyby udało się wyeksportować wszystkich liberałów z Polski, to - być może - byłoby lepiej, ale to jest jeszcze jedno pobożne życzenie, bo tak zapewne się nie stanie.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#AndrzejRaj">Wysoka Izbo! Sprawa podatku od wzrostu wynagrodzeń była sprawą dyskusyjną w przeszłości, jest dyskusyjną dziś i wywołuje wiele kontrowersji, wiele wątpliwości. Instrument ten nie jest rozwiązaniem nowym, pojawił się już wiele lat temu, kiedy to podejmowano pozorne lub rzeczywiste próby reformowania gospodarki i kiedy uświadomiono sobie, że funkcje i zadania przedsiębiorstwa państwowego w gospodarce nakazowo-rozdzielczej są zupełnie inne niż w gospodarce rynkowej. Chodzi o takie zasady funkcjonowania przedsiębiorstwa, jak działanie ukierunkowane na wytwarzanie wyrobów, które ktoś zechce kupić i zechce zapłacić cenę żądaną przez wytwórcę, w której między innymi zawiera się płaca, a więc cenę pokrywającą koszty i dającą możliwość rozwoju przedsiębiorstwa w przyszłości, to znaczy zawierającą zysk. Kiedyś, w gospodarce niedoboru, istotniejsze było to, żeby przedsiębiorstwo istniało, zatrudniało, płaciło, a dopiero potem produkowało - cokolwiek, ponieważ w zasadzie wszystko było do zbycia.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#AndrzejRaj">Chciałem wyraźnie zwrócić uwagę na to, że wszyscy reformatorzy musieli stanąć przed pytaniem, jak rozwiązać ten problem w okresie przejściowym, jak postępować w okresie wprowadzania zasad wolnej gry rynkowej, kiedy to przedsiębiorstwo zaczyna decydować o wielu elementach swojej działalności, aby nie spowodować wzrostu kosztów poprzez podnoszenie płac. Tak jak mówiłem, stosowny instrument w formie podatku w pierwszej fazie, w okresie PRL, miał pozwolić przedsiębiorstwom na wejście w reformę czy pseudoreformę, przez co stawałyby się samodzielne. Instrument ten w roku 1990, kiedy rozpoczął się inny etap reformy — już w Rzeczypospolitej — musiał być brany pod uwagę i został uznany za jeden z istotnych elementów wprowadzanego programu reformowania naszej gospodarki. Miał spełniać dwa podstawowe zadania: gwarantować dyscyplinę finansową i zmuszać przedsiębiorstwa do przekształceń. Miał również przyczyniać się do zmiany sposobu myślenia pracobiorców. Podstawowym argumentem za stosowaniem tego instrumentu było przekonanie, że przedsiębiorstwo państwowe — szerzej: uspołecznione — nie przełamie z dnia na dzień presji płacowej swoich pracowników. Brak właściciela, pracodawcy stojącego po przeciwnej stronie niż pracobiorca, i fakt, że przedsiębiorstwo nie kieruje się jeszcze kryteriami efektywności, to powody zastosowania tego instrumentu.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#AndrzejRaj">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! O ile w odniesieniu do reformy z czasu PRL można ten instrument uznać za element gry w gospodarce nakazowo-rozdzielczej, to w reformie Balcerowicza, zmierzającej do gospodarki rynkowej, jest to proteza na okres przejściowy. W takiej gospodarce instrument ten jest na pewno ciałem obcym, nieskutecznym i zakłócającym mechanizmy rynkowe. W pierwszym okresie reformy stał się on na pewno kotwą systemu porządkującego finanse państwa i hamującego inflację, nie spełnił jednak - a jeśli nawet, to w wąskim zakresie - oczekiwań dotyczących wymuszenia nowych, efektywnościowych postaw w przedsiębiorstwach uspołecznionych. Nastąpiły tutaj raczej działania mające na celu omijanie tego podatku - na tym skupiły się wysiłki tych, którzy mieli szukać nowych rozwiązań. Stąd pojawiały się naciski na łagodzenie jego zasad, a gdy to się nie udawało, to podwyższano płace, świadomie narażając przedsiębiorstwa na płacenie wysokich kwot tego podatku. Toteż dzisiaj można mówić, że stało się nieszczęście, bo też z góry było wiadomo, że stać się musi - taki był mechanizm funkcjonowania tego instrumentu. Było to często oczywiście działanie samobójcze i przykładów tego mamy bardzo wiele.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#AndrzejRaj">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na dzisiaj Klub Liberalno-Demokratyczny w następujący sposób ocenia podatek od wzrostu wynagrodzeń. Stan finansowy wielu przedsiębiorstw jest taki, że w zasadzie instrument ten nie ma już zastosowania w praktyce - po prostu nie ma pieniędzy. W wielu przedsiębiorstwach z kolei nie dokonało się jeszcze dostateczne ugruntowanie postaw efektywnościowych, nie nastąpiły też zasadnicze przekształcenia wymuszające takie postawy. Dalej, dla wielu przedsiębiorstw istnienie tego podatku jest autentycznym hamulcem w ich rozwoju, przeszkadza uczestnictwu w gospodarce rynkowej. Utrzymywanie tego instrumentu wymaga wreszcie dosyć sporej machiny biurokratycznej, zwłaszcza ze względu na różnorodne, często skomplikowane, zasady stosowania omawianego podatku.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#AndrzejRaj">Jakie wobec tego można wysnuć wnioski? Otóż w ocenie Klubu Liberalno-Demokratycznego nie ulega dyskusji potrzeba możliwie najszybszego rozstania się z protezą, jaką jest ten podatek. Jednak z przyczyn wymienionych wcześniej — chodzi o ocenę obecnego stanu rzeczy — uważamy, że nie jest możliwa likwidacja tego instrumentu poprzez jednorazowy akt czy natychmiastową decyzję. Winno się to odbyć na drodze ewolucyjnej, tak aby funkcje, które miał ten instrument spełniać, znalazły odzwierciedlenie w mechanizmach naturalnych dla gospodarki rynkowej. Chodzi tu o to, o czym już mówiłem: przedsiębiorstwo wytwarza, bo jest chętny nabywca jego wyrobu, gotowy zapłacić kwoty pokrywające koszty wytworzenia wyrobu, w tym płace, oraz dające zysk, który gwarantuje istnienie przedsiębiorstwa w przyszłości. Taki stan przedsiębiorstw mogą zagwarantować przede wszystkim przekształcenia restrukturyzacyjne i własnościowe i to powinno być podstawowym warunkiem przy podejmowaniu decyzji całkowicie uwalniających przedsiębiorstwa od tej protezy. Występujący w imieniu Unii Demokratycznej poseł Chałoński zwrócił uwagę na bardzo istotny element negocjacji, który ściśle powinien się wiązać z rozstawaniem się z tą protezą. W innych wypadkach, dopóki w przedsiębiorstwach nie nastąpią stosowne przemiany lub negocjacje nie przyniosą rozwiązań gwarantujących przyszłość danego przedsiębiorstwa, możemy mówić o ewentualnym łagodzeniu, niemniej nie powinniśmy jednoznacznie określać terminu likwidacji tego instrumentu.</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#AndrzejRaj">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiam nasze stanowisko wobec projektu ustawy. Klub Liberalno-Demokratyczny uznaje, że przedłożony projekt w dużej mierze uwzględnia naszą ocenę tego instrumentu, w odniesieniu do skutków, jak i oczekiwań. Rozluźnia gorset podatku, szczególnie preferując wzrost wydajności, premiuje - poprzez łagodzenie lub nawet całkowite zniesienie obciążeń z tego tytułu - przedsiębiorstwa zachowujące się proefektywnościowo, płacące zobowiązania wobec budżetu, przekształcające się w przedsiębiorstwa sprawne i skuteczne w wolnorynkowej konkurencji. Ale też są pewne mankamenty, które są skutkiem konstrukcji tego instrumentu i których oczywiście zupełnie wyeliminować się nie da, i nawet nie byłoby sensu silić się na idealne rozwiązania, ponieważ, tak jak mówiłem wcześniej, byłoby dobrze, aby ten instrument przestał istnieć jak najszybciej.</u>
          <u xml:id="u-5.7" who="#AndrzejRaj">Te mankamenty, i tu chcę wyraźnie na to zwrócić uwagę, to po pierwsze, nadmierne rozbudowanie wyłączeń spod tego podatku, nie promujących zachowań proefektywnościowych. W tym projekcie zaproponowano jeszcze całą listę uzupełnień. Po drugie, zbyt słabe są bodźce do restrukturyzacji i przekształceń własnościowych, za to nadal zachęcające do poszukiwania sukcesu w omijaniu tego podatku, a przynajmniej do oczekiwania jego bardzo poważnego złagodzenia. Po trzecie, określenie w sposób jednoznaczny w art. 5 okresu jego obowiązywania, co może niektóre przedsiębiorstwa skłaniać do przetrwania bez podejmowania zasadniczych, wewnętrznych przemian. I po czwarte, zaproponowana w tym projekcie zasada premiowania eksporterów, moim zdaniem, jest zasadą niedobrą, eksporterom nie wolno byłoby przeszkadzać w ich ekspansji. Myślę, iż trzeba zastanowić się nad inną redakcją art. 2. O ile wiem, konsultowałem to z posłami z „Solidarności”, taka propozycja będzie złożona.</u>
          <u xml:id="u-5.8" who="#AndrzejRaj">Naszym zdaniem w tym zakresie, jeżeli chcemy zastosować ten mechanizm wobec eksporterów - zresztą jego mankamentem jest to, że zastosujemy go tylko wobec eksporterów bezpośrednich, a przecież w eksporcie uczestniczy cały łańcuch przedsiębiorstw - nie ma dobrego rozwiązania. Proponujemy, aby zastosować tu zasadę połączenia, to znaczy wysokość należnego podatku od wynagrodzeń, naliczonego według zasad ustawy, który przedsiębiorstwo eksportujące powinno zapłacić, powinna być zmniejszona o procent równy procentowi udziału przychodów z eksportu w całych przychodach tego przedsiębiorstwa. O ile wiem, taka propozycja zostanie przedłożona Wysokiej Izbie i poprzemy ją.</u>
          <u xml:id="u-5.9" who="#AndrzejRaj">Wnoszę również, tu będziemy popierać propozycję mniejszości dotyczącą skreślenia art. 5, aby nie wyznaczać terminu obowiązywania tej ustawy. Przytoczona przeze mnie argumentacja oraz świadomość, że chociaż sama konstrukcja tego instrumentu kłóci się z naszym rozumieniem gospodarki rynkowej, to jeszcze przez pewien czas koniecznie należy utrzymać ten instrument, skłaniają nas, posłów Klubu Liberalno-Demokratycznego, do głosowania za przyjęciem przedłożonego projektu z zaproponowanymi poprawkami.</u>
          <u xml:id="u-5.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#JózefZych">Obecnie głos zabierze pan poseł Marcin Przybyłowicz, Porozumienie Centrum. Kolejnym mówcą będzie pan poseł Ireneusz Niewiarowski.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#JózefZych">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#MarcinPrzybyłowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wydaje się, że ta proteza, na temat której tutaj padły mocne słowa, dożywa swoich, no może nie dni, ale miesięcy i to nie dlatego, iż jest protezą, ale tylko dlatego, że się okazała, moim zdaniem, ogromnie nieskuteczna, co wynika z chociażby pobieżnej analizy okresu, w jakim obowiązywał podatek od wzrostu wynagrodzeń.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#MarcinPrzybyłowicz">Chcę zwrócić uwagę Wysokiej Izby na kwestię udziału dochodów z tytułu popiwku w całej konstrukcji budżetu. W 1990 r. kwoty wpłacane z tego tytułu przez przedsiębiorstwa stanowiły 4,5% dochodów budżetowych. W 1991 r. nastąpił dramatyczny wzrost udziału tych dochodów do wysokości ok. 13%. W tym roku zaplanowano 5%, po 5 miesiącach realizacja utrzymuje się mniej więcej na poziomie 7%.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#MarcinPrzybyłowicz">Po pierwsze, czy jest możliwe racjonalne planowanie budżetu państwa, uwzględniające narzędzie fiskalne w gruncie rzeczy o tak nie kontrolowanym zachowaniu. Wydaje mi się, iż jest to mało prawdopodobne, przy czym trzeba zwrócić uwagę, że te 13-procentowe dochody w 1991 r. były znacznie, znacznie większe niż dochody zaplanowane z tytułu tego podatku. Nie chcę w tej chwili Wysokiej Izby zanudzać liczbami. Otóż to narzędzie jest po prostu do tego stopnia nieskuteczne i ryzykowne dla struktur państwa, iż wydaje się, że odchodzenie od niego jest po prostu racjonalną koniecznością.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#MarcinPrzybyłowicz">Po drugie, jest coś przedziwnego w systemie podatkowym, który wygląda w ten sposób, iż wysokość naszych pracowniczych zarobków dramatycznie spada, ich relatywna wartość jest coraz niższa, czujemy wszyscy, że nasze zarobki nie wystarczają na życie, a przedsiębiorstwa, które nas zatrudniają, płacą wręcz niesamowite haracze do budżetu z tytułu tych właśnie naszych bardzo niskich uposażeń. Wydaje się, rozumiejąc cały charakter popiwku, iż jego realizacja daleko odbiegła od zamiarów. To przestało być narzędziem hamującym wzrost płac, to zaczęło być narzędziem, które jest po prostu wykorzystywane mimo wszystko do w jakiejś skali realizacji wzrostu płac i jest wykorzystywane w sposób odbiegający od jakiejś racjonalności ekonomicznej.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#MarcinPrzybyłowicz">I wreszcie także skuteczność ściągalności. Dostaliśmy raport NIK dotyczący budżetu za zeszły rok. Mówi się w nim o zadłużeniu sięgającym 12 bln zł. No cóż to jest za podatek - podatek nałożony na tak ściśle i łatwo kontrolowalną część dochodów państwa, jak płace pracownicze - który jest w takim stopniu nieściągalny. To znaczy, iż pewne przedsiębiorstwa płacą mimo wszystko, mimo wysokiej restryktywności podatku, a inne przedsiębiorstwa po prostu go nie płacą. I tu nie ma co narzekać, że przedsiębiorstwo chce lub nie chce płacić. Tu trzeba po prostu spojrzeć prawdzie w oczy - te przedsiębiorstwa, które nie płacą, nie będą płaciły. Należy przyjąć, iż to zadłużenie jest w swojej znaczącej części w ogóle nieściągalne. Wydaje się, że utrzymywanie takiego stanu zależności budżetu od źle funkcjonującego i prawie zupełnie nie kontrolowalnego mechanizmu, jakim jest popiwek, musi się jak najszybciej skończyć.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#MarcinPrzybyłowicz">Uznaję, iż nowa regulacja ustawy, o której mówimy, zmierza w tym kierunku. Bez wątpienia próbuje się doskonalić również samo narzędzie. Dotyczy to przede wszystkim art. 2, w którym się znacznie rozszerza zakres wyłączeń spod restrykcji popiwkowych. Chcę tutaj pozytywnie ocenić te punkty, w których mówi się o możliwości zwolnień od popiwku tej części wynagrodzeń, jaka jest przeznaczona na przyuczanie bezrobotnych, także Zakładowego Funduszu Nagród, który właśnie może być w znacznej części uznany za część dochodów pracowniczych nie podlegających restryktywnemu opodatkowaniu. To świadczyłoby, powiedziałbym, o pewnej swobodzie Ministerstwa Finansów w traktowaniu tego podatku, ale sądzę także, i tu jest iskierka nadziei dla środowisk pracowniczych, iż już niedługo ten podatek będzie stopniowo po prostu likwidowany, być może nie jakąś siekierą ucinającą w ściśle określonym momencie roku jego funkcjonowanie, ale właśnie przez jego znaczenie fiskalne zarówno dla budżetu, jak i dla przedsiębiorstw. Należy pozytywnie ocenić jego mniejszą restryktywność zaplanowaną zarówno na ten rok, jak i przede wszystkim na rok przyszły. Wygląda na to, że w Ministerstwie Finansów widzi się w tym możliwość być może jednak ustabilizowania w przyszłym roku dochodów z tego tytułu, bo mniejsza restryktywność mimo wszystko będzie umożliwiała przedsiębiorstwom jakieś wkalkulowanie tego podatku w ich plany finansowe.</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#MarcinPrzybyłowicz">Za w pewnym sensie ryzykowne z powodu nieprzewidywalności funkcjonowania popiwku uznaję regulacje zawarte w zmianie 6, wprowadzające normę dotyczącą miesięcznej korekty płac uzależnioną od procentowego przyrostu wynagrodzeń; po prostu nie jestem pewien, czy nie byłoby lepiej, aby za podstawę przyjąć wzrost, indeks cen. Sądzę, że taka zmiana mechanizmu znowu może być ryzykowna i mimo wszystko może spowodować w naszym układzie znaczącą niestabilność, jeśli chodzi o wielkość wpływów do budżetu z tytułu tego podatku, a także może zakłócić planowanie finansowe w zakładach pracy. Tutaj zwracam uwagę tylko na pewne ryzyko, które się z tym wiąże.</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#MarcinPrzybyłowicz">Porozumienie Centrum zdecydowanie chce się opowiedzieć przeciwko tym zapisom, w których eksporterom ponad trzydziestu procent własnej produkcji umożliwia się z jednej strony wyłączenie spod działania tej ustawy, a z drugiej - narzuca właśnie taki termin-siekierę, po upływie którego popiwek całkowicie się zlikwiduje. Bierzemy pod uwagę następujące argumenty. Jeśli chodzi o kwestię eksportu, to z eksporterów nie możemy znowu uczynić arystokracji płacowej i finansowej wśród przedsiębiorstw. Jednak to jest tak, że eksport to nie tylko końcowy producent, ale to także kooperanci, to także cała siatka tych, którzy dostarczają surowce o odpowiedniej jakości, to także siatka handlowa. Wydaje się, iż z tego typu regulacją powinniśmy poczekać do 1 stycznia tego roku, kiedy będzie wprowadzony podatek od towarów i usług, czyli podatek od wartości dodanej. W tym podatku można dokładnie prześledzić, jaki jest udział kooperantów i pośrednich ogniw produkcyjnych w końcowym cyklu produkcji i ulgi popiwkowe będzie można odpowiednio rozłożyć między wszystkich, którzy do tego eksportu się przyczynili. Oczywiście można pomyśleć o tym, uznając znaczącą rolę końcowego producenta w tym procesie, aby był on w tym procesie uprzywilejowany.</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#MarcinPrzybyłowicz">Wydaje się natomiast, że zupełnym nieporozumieniem jest zapis art. 5, w którym określono, iż ustawa będzie obowiązywała do dnia 30 czerwca 1993 r. Proszę Wysokiej Izby, proponowany nowy zapis art. 17c stanowi zupełnie nową klasę jakościową, jeśli chodzi o kwestie płacowe w przedsiębiorstwach. To jest artykuł, który w zakładach pracy będzie umożliwiał, i taka tutaj jest intencja twórców ustawy, to przecież była intencja komisji, które nad tym dyskutowały, tworzenie umów płacowych między kierownictwami a załogami, które będą się trzymały tych reguł ograniczania płac. Jeżeli tak ma być, jeżeli to rzeczywiście w przyszłym roku ma funkcjonować, to nie możemy jednocześnie z góry powiedzieć, iż w połowie roku tę restrykcję zniesiemy. Wówczas te negocjacje będą z gruntu po prostu zafałszowane. Te negocjacje muszą się odbywać pod tym reżimem, bo nie możemy wymuszać tempa tych negocjacji. To będzie działało także jak gdyby na naszą korzyść, czyli na korzyść załóg pracowniczych.</u>
          <u xml:id="u-7.9" who="#MarcinPrzybyłowicz">Wobec powyższego także mój klub będzie się opowiadał za skreśleniem art. 5 oraz art. 2, chyba że pojawi się jakaś znacznie bardziej racjonalna regulacja dotycząca tej kwestii, o czym wspominał mój przedmówca, poseł Raj, a generalnie, uwzględniając już pojawiającą się perspektywę likwidacji tego podatku, będziemy głosować za przyjęciem propozycji zmian ustawy.</u>
          <u xml:id="u-7.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#JózefZych">Obecnie głos zabierze pan poseł Ireneusz Niewiarowski, Stronnictwo Ludowo-Chrześcijańskie. Kolejnym mówcą będzie pan poseł Waldemar Bartosz, NSZZ „Solidarność”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#IreneuszNiewiarowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiony nam projekt ustawy o zmianie ustawy o opodatkowaniu wzrostu wynagrodzeń oraz o zmianie niektórych innych ustaw ma w obecnej sytuacji gospodarczej i politycznej niezmiernie istotne znaczenie.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#IreneuszNiewiarowski">Z jednej strony - o czym wiemy z oświadczeń ministra finansów - sytuacja w bilansie dochodów i wydatków budżetu państwa jest niezwykle trudna. Deficyt budżetowy przekroczy poziom oczekiwany i założony w ustawie budżetowej. Opodatkowanie wzrostu wynagrodzeń stanowi jedno z bieżących źródeł dochodów państwa. Z drugiej strony, opodatkowanie wzrostu wynagrodzeń jest obecnie nadal niezmiernie ciężkim obciążeniem finansowym przedsiębiorstw państwowych. Wszyscy wiemy, że przy dotychczasowej kondycji przedsiębiorstw państwowych, ich słabej i sztywnej reakcji ekonomicznej na nowe warunki gospodarki rynkowej, pełna, szybka rezygnacja z tego podatku nie jest możliwa bez groźby wywołania inflacji.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#IreneuszNiewiarowski">Wysoka Izbo! Dotychczasowe obserwacje zachowań przedsiębiorstw wskazują na to, iż starają się one w różnych formach obejść ten obowiązek podatkowy. Te właśnie zachowania podmiotów państwowych m.in. stanowią o obecnym deficycie budżetu państwa. Przedłożona Wysokiej Izbie — w druku nr 397 — propozycja zmian ustawy ma na celu uporządkowanie tych spraw, bardziej precyzyjne określenie kto, jak i za co ma płacić podatek od wzrostu wynagrodzeń. Jest to zatem bardzo ważna zmiana. Taki charakter ma proponowana zmiana do art. 1 ust. 2 pkt 9, gdzie precyzuje się, jakie spółki nie są zobowiązane, a jakie są zobowiązane płacić podatek od wynagrodzeń. Istotne zmiany wprowadza się w art. 2 ust. 4, gdzie dodaje się nowe pkt. 26–38, na mocy których zwalnia się od podatku znaczną część świadczeń i opłat przysługujących pracownikom z tytułu wykonywania obowiązków służbowych. W zmianach proponowanych w art. 3 ust. 3 i 4 uściśla się zakres wypłat z funduszu socjalnego i funduszu mieszkaniowego, jakie podlegają, a jakie nie podlegają opodatkowaniu, ponieważ pożyczki z funduszu mieszkaniowego stanowiły często źródło dodatkowych dochodów zatrudnionych. Dotychczasowe regulacje ministra finansów według opinii Trybunału Konstytucyjnego stanowiły naruszenie obowiązujących ustaw. Stąd potrzeba precyzyjnego, ustawowego określenia tych części funduszów socjalnego i mieszkaniowego, jakie nie podlegają opodatkowaniu.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#IreneuszNiewiarowski">W art. 2 projektu ustawy o zmianie ustawy pojawia się problem, czy w ramach promocji polskiego eksportu udzielać - a jeśli tak, to w jakiej skali - zwolnień podatkowych lub czy nie preferować produkcji eksportowej w ogóle. Naszym zdaniem preferencje podatkowe powinny zależeć od procentowego udziału eksportu w globalnej produkcji sprzedanej zakładów pracy.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#IreneuszNiewiarowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mając świadomość, że jeszcze przez pewien czas - nie wiemy, jak długi - będzie istniała potrzeba funkcjonowania tego typu podatku, zasadne jest skreślenie art. 5, określającego termin graniczny funkcjonowania ustawy. Nie można co pół roku albo co rok powracać do tych samych problemów ustaw i regulacji, tym bardziej że wychodzenie spod działania tego typu podatku nie zależy od złej lub dobrej woli rządu, lecz przede wszystkim od zachowań przedsiębiorstw państwowych, szczególnie takich, które nie będą grozić wzrostem inflacji.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#IreneuszNiewiarowski">W pełni popieramy zapis art. 4, nakładający na ministra finansów obowiązek ogłoszenia tekstu jednolitego ustawy o podatku od wzrostu wynagrodzeń.</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#IreneuszNiewiarowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Stronnictwa Ludowo-Chrześcijańskiego popiera i proponuje uchwalić projekt ustawy o zmianie ustawy o opodatkowaniu wzrostu wynagrodzeń.</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#JózefZych">Obecnie głos zabierze pan poseł Waldemar Bartosz, NSZZ „Solidarność”. Kolejnym mówcą będzie pan poseł Władysław Staniuk, Chrześcijańska Demokracja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#WaldemarBartosz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z dzisiejszą debatą łączą się bardzo duże oczekiwania społeczne. Podatek od ponadnormatywnych wynagrodzeń jako metoda regulowania podaży pieniądza, a tak naprawdę ograniczania tej podaży (ograniczający przez to inflację), potraktowany został w odbiorze społecznym jako przyczyna ograniczenia popytu, zerwania związku motywacyjnego między płacą a pracą. Świadomość konieczności odchodzenia od tego typu kontroli płac stawała się coraz bardziej powszechna.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#WaldemarBartosz">Niezależny Samorządny Związek Zawodowy wielokrotnie — jak pamiętam, od lutego ubiegłego roku — wskazywał na konieczność zamiany tego mechanizmu, zastąpienia go innymi, nie recesyjnymi mechanizmami. Okazuje się jednak, iż łatwiej jest wprowadzić swoiste zamrożenie płac i cen, trudniej natomiast wycofać się z tej kontroli bez uruchamiania negatywnych zjawisk gospodarczych i społecznych. NSZZ „Solidarność” wielokrotnie sygnalizował konieczność podwyższania bazy wolnej od popiwku jako względnie bezpiecznej drogi pozbawiania się kontroli płac.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#WaldemarBartosz">Przedstawiony Wysokiej Izbie projekt nowelizacji ustawy o opodatkowaniu wzrostu wynagrodzeń prezentuje inną filozofię uwolnienia się od popiwku. Projektodawcy proponują powolne liberalizowanie dotychczas obowiązujących przepisów prawnych, które polegają na kilku zabiegach, takich jak zwiększenie katalogu niektórych wypłat nie opodatkowanych (różnego rodzaju wypłat), podwyższanie bazy zwolnionej od popiwku w zakresie funduszu socjalnego i mieszkaniowego, zamianę współczynnika korekcyjnego, uzależnionego od wzrostu cen na miesięczny, procentowy przyrost wynagrodzeń określony przez Radę Ministrów, zmniejszenie stopy podatku w tym roku do 400, w przyszłym roku do 300%, określenie kryteriów, od spełnienia których zależy zwolnienie przedsiębiorstw od popiwku. Chodzi o terminowe, jak wiadomo, odprowadzenie zobowiązań do budżetu i niepogarszanie relacji między płacą a kosztami oraz preferencje dla produkcji eksportowej i upoważnienie izb skarbowych do swoistej kontroli zasad wynagradzania w 1993 r.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#WaldemarBartosz">Należy zwrócić uwagę na niektóre niebezpieczeństwa, jakie mogą się wiązać z tak skonstruowanymi mechanizmami uwalniania się od popiwku.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#WaldemarBartosz">Po pierwsze, istnieje niebezpieczeństwo szybkiego i dużego zwiększenia bezrobocia ze względu na promocję, racjonalizację zatrudnienia, skądinąd przecież ekonomicznie bardzo uzasadnioną. Należy jednak postawić pytanie, nie negując konieczności racjonalizacji zatrudnienia: Czy państwo, budżet państwa jest przygotowany na takie obciążenie?</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#WaldemarBartosz">Po drugie, należy obawiać się poważnej polaryzacji zarobków między zakładami o dobrej kondycji, które znacząco zwiększą wynagrodzenia, i tymi zakładami, w których ze względu na brak środków nie będzie możliwy jakikolwiek ruch płacowy. „Solidarność” zawsze dążyła do wzrostu płac niskich, a wspomniany kontekst ustawy promuje proces odwrotny.</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#WaldemarBartosz">Po trzecie, wątpliwość budzi termin odejścia od popiwku, przewidziany na połowę przyszłego roku. W naszym przekonaniu termin ten koliduje z funkcjonowaniem niektórych podatków, a przynajmniej może kolidować, jak na przykład z podatkiem od dochodów osobistych czy ewentualnie VAT. Optujemy więc za wnioskiem mniejszości o skreślenie art. 5, tym bardziej że nie widać na razie na horyzoncie innych mechanizmów kontroli inflacji. Myślimy tu szczególnie o branżowych układach zbiorowych. Brak jakichkolwiek mechanizmów kontroli podaży pieniądza spowodować może niebezpieczeństwo hiperinflacji, jaka jest niebezpieczna nie tylko dla gospodarki, ale przede wszystkim dla stałych zarobków pracowniczych.</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#WaldemarBartosz">Po czwarte, nie wiadomo, według jakich kryteriów izby skarbowe mają podejmować decyzje o jego akceptowaniu bądź odmowie w zakresie zasad kształtowania wynagrodzeń w 1993 r. w tych przedsiębiorstwach, które ubiegać się będą o zwolnienie od tego podatku.</u>
          <u xml:id="u-11.8" who="#WaldemarBartosz">Po piąte, niepokoi zapis art. 2, w którym dzień 1 stycznia 1992 r. jest datą graniczną, od której podatnicy, których przychody z eksportu stanowią ponad 1/3 przychodów ze sprzedaży, nie podlegaliby podatkowi od wzrostu wynagrodzeń. Należy zapytać, czy istnieją stymulacje, na podstawie których można określić, czy budżet państwa w niektórych przypadkach, na przykład w wypadku przedsiębiorstw o bardzo dobrej kondycji, nie miałby zwracać ewentualnej nadpłaty podatku. Skutki dla budżetu musi również powodować zrozumiały w tym kontekście wzrost średniej płacy, a co za tym idzie wzrost świadczeń powiązanych ze średnią płacą, jak na przykład zasiłki, emerytury czy renty.</u>
          <u xml:id="u-11.9" who="#WaldemarBartosz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego NSZZ „Solidarność” wnoszę o uwzględnienie dwóch poprawek.</u>
          <u xml:id="u-11.10" who="#WaldemarBartosz">Pierwsza to poprawka do art. 2, która odsuwa niebezpieczeństwo obciążenia skarbu państwa wzrostem nadpłaty w 1992 r. z racji dużego udziału eksportu w produkcji sprzedanej. Art. 2 otrzymałby następujące brzmienie: „Ust. 1. Począwszy od 1 sierpnia 1992 r. kwotę podatku od wzrostu wynagrodzeń, o którym mowa w art. 13 ust. 2 pkt 1, zmniejsza się o kwotę podatku odpowiadającą udziałowi przychodów z tytułu eksportu w przychodach ogółem podatnika. Ust. 2. Pod pojęciem przychodów, o których mowa w ust. 1, rozumie się przychody podatnika określone dla potrzeb podatku dochodowego od osób prawnych. Ust. 3. Przepis ust. 1 nie ma zastosowania do podatników, którzy nie regulują terminowo zobowiązań wobec budżetu, z tym że podatnicy zalegający ze spłatą zobowiązań wobec budżetu mogą zastosować zmniejszenie podatku, o którym mowa w ust. 1, jeśli w terminie dwóch miesięcy od daty wejścia w życie ustawy uregulują zaległości. Ust. 4. W roku 1992 zmniejszenie kwoty podatku, o którym mowa w ust. 1, stosuje się wyłącznie do różnicy między podatkiem należnym za 1992 r. a sumą zaliczek za pierwsze siedem miesięcy. Przepis ten stosuje się odpowiednio przy rozliczaniu zaliczek podatku od wzrostu wynagrodzeń należnych za okres po 31 lipca 1992 r.”.</u>
          <u xml:id="u-11.11" who="#WaldemarBartosz">W imieniu klubu chciałbym również zgłosić poprawkę do art. 1 pkt 37 w brzmieniu: „Dodatków dewizowych należnych za grudzień 1991 r. w żegludze i rybołówstwie morskim, podwyższonych o 25%, a następnie uaktualnionych w każdym następnym miesiącu w oparciu o kurs dolara według notowań NBP na ostatni dzień miesiąca, zwiększonych w sposób określony w art. 5”. Poprawka ta ma na celu uchronienie przedsiębiorstw żeglugi i rybołówstwa morskiego przed bardzo niską normą obliczeniową przy obliczaniu popiwku. Wypłaty faktyczne dodatków dewizowych są niecykliczne i dokonywane na wniosek marynarza w portach zagranicznych. Jest on uprawniony do pobierania całej kwoty, jaką nabył, na przykład, od początku podróży zagranicznej do dnia wypłaty. Niebezpieczeństwo polega na tym, że marynarz może nie wykonać wypłaty w trakcie podróży lub pobrać np. wypłaty zaległe za kilka miesięcy. Stąd należy użyć słowa: „należnych” zamiast: „faktycznych wypłat”.</u>
          <u xml:id="u-11.12" who="#WaldemarBartosz">Stawki dodatku dewizowego w celu obliczenia normy winny być podwyższane od 25% wobec intencji ustawy o opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, to jest zmiany systemu podatkowego. W wypadku tzw. ubruttowienia wynagrodzeń złotówkowych firmy dysponowały środkami z podatku od wynagrodzeń, zaś dodatek dewizowy i jego ubruttowienie nie ma pokrycia w dotychczasowych obciążeniach finansowych.</u>
          <u xml:id="u-11.13" who="#WaldemarBartosz">Obecnie normy o zmianę kursu dolara w każdym miesiącu wynikają z tego, że przedsiębiorstwa bez zmiany stawek dodatku dewizowego, bez zwiększonych wypłat w dolarach, znajdują się w sytuacji, kiedy wypłaty w przeliczeniu dolarowym na złote rosną progresywnie, czyli jednocześnie ze zmianą kursu. Średnie wypłaty w dewizach są zbliżone do normy, przeliczone zaś na złote przekraczają ją znacznie, co powoduje duże obciążenie przedsiębiorstw popiwkiem i zagraża ich funkcjonowaniu. Jest to postulat sekcji krajowej pracowników tych przedsiębiorstw.</u>
          <u xml:id="u-11.14" who="#WaldemarBartosz">Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny NSZZ „Solidarność” głosować będzie za przyjęciem ustawy z uwzględnieniem zgłoszonych przez nas poprawek.</u>
          <u xml:id="u-11.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#JózefZych">Obecnie głos zabierze pan poseł Władysław Staniuk, Chrześcijańska Demokracja. Kolejnym mówcą będzie pani poseł Wiesława Ziółkowska, Unia Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#WładysławStaniuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sądzimy, że zwłaszcza obecnie, w czasach tak dużych trudności w systemie oświatowym, społeczne organizacje oświatowe powinny być przez państwo wspierane i promowane, a nie skazywane na likwidację za pomocą bezdusznych przepisów finansowych. Społeczne organizacje oświatowe obciążone są popiwkiem w wysokości znacznie przekraczającej wysokość ich budżetu. Na przykład Zarząd Stołeczny TWP według wyliczeń władz finansowych powinien w roku 1991 zapłacić łącznie z odsetkami 4,41 mld zł popiwku, podczas gdy cały obrót finansowy zarządu wyniósł w tymże roku jedynie 1,8 mld zł. Redukującym ustawę o popiwku uszły uwagi te instytucje, w tym TWP, które zatrudniają pracowników wynagradzanych prawie wyłącznie na podstawie umów o dzieło lub umowy-zlecenia. W takich przypadkach nie jest możliwe określenie normy wynagrodzeń w sposób wyznaczony przez obecne przepisy. Izby skarbowe opodatkowują całość wynagrodzeń pracowników etatowych zatrudnionych na podstawie umowy-zlecenia, jako że rzekomo przekraczają one normę. Zdając sobie z tego sprawę, Ministerstwo Finansów w roku 1991 i 1992 upoważniło dyrektorów izb skarbowych do umorzenia 85% popiwku TWP. Rzecz w tym, że nie wszystkie izby skarbowe korzystają z tego upoważnienia oraz że nawet to, że należy zapłacić pozostałe 15% popiwku, spowoduje, iż konieczna będzie likwidacja większości oddziałów wojewódzkich TWP. Ministerstwo Finansów radzi TWP rezygnację z formy zatrudniania pracowników i wypłacania im wynagrodzeń na podstawie umowy-zlecenia i przejście na formę umowy o pracę na pełny bądź część etatu lub przekształcenie TWP w spółkę, co pozwoliłoby uniknąć popiwku.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#WładysławStaniuk">W imieniu TWP pragniemy podkreślić, że jest to niemożliwe z następujących względów. Praca w TWP jest pracą sezonową - od października do połowy czerwca. Zatrudnianie wykładowców, lektorów w systemie oświaty spowodowałoby konieczność płacenia im wynagrodzeń przez cały rok, na co TWP nie stać. Zatrudnienie wykładowców, lektorów na etacie, a następnie rozwiązywanie z nimi umów o pracę musi być zgodne z Kodeksem pracy, a więc musi być zachowany okres wypowiedzenia pracy, muszą być wypłacane odprawy itp. Przekształcenie zaś TWP w spółkę jest niemożliwe choćby z tego względu, że obowiązująca ustawa o stowarzyszeniach w ogóle nie przewiduje takiej możliwości.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#WładysławStaniuk">Utrzymanie konieczności płacenia popiwku w stosunku do społecznych organizacji oświatowych nieuchronnie spowoduje likwidację systemu oświaty dla dorosłych w Polsce zaspokajającego potrzeby edukacyjne dorosłej części naszego społeczeństwa. Byłaby to decyzja polityczna bardzo negatywnie przyjęta przez społeczeństwo, ponieważ automatycznie ograniczałoby to młodzieży i dorosłym i tak już utrudniony dostęp do taniej formy oświaty. Chodzi o podnoszenie kwalifikacji zawodowych, rekwalifikacji, oświaty ogólnej, zdrowotnej, ekologicznej i politycznej. Byłaby to decyzja godząca w gruncie rzeczy w procesy reformy gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#WładysławStaniuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rząd zmusza do oszczędzania nas wszystkich, a jednocześnie marnotrawi się środki. Od czasu, gdy w Polsce powstał problem bezrobocia, mówi się, i tylko się mówi, o robotach publicznych, a zasiłki dla bezrobotnych wypłaca się tym, którzy na nie nie zasługują. Część z tych bezrobotnych zarobkuje, tylko nielegalnie, nawet poza granicami kraju. W moim mieście co dziesiąty bezrobotny wyraził odpowiadając na ofertę chęć wyjazdu do pracy w Niemczech, za 1200 marek, reszta woli pobierać zasiłki.</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#WładysławStaniuk">Druga sprawa to wojewódzkie biura wyborcze. Komu i czemu one służą? Z tej trybuny już mówiłem, ile środków rocznie przeznacza się na ich utrzymanie. Czy moralne jest trwonienie środków, gdy ich brakuje na wszystko - na oświatę, kulturę, służbę zdrowia, emerytury?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#JózefZych">O zabranie głosu proszę panią poseł Wiesławę Ziółkowską z Unii Pracy. Kolejnym mówcą będzie pan poseł Andrzej Sielańczyk, Unia Polityki Realnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#WiesławaZiółkowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Posłowie nowo powstałego klubu Unii Pracy uważają, że omawiana dzisiaj ustawa to kontynuacja dotychczasowego dyskryminującego przedsiębiorstwa państwowe systemu opodatkowania wynagrodzeń. Zawiera ona jedynie drobne nowelizacje, które w obecnych warunkach będą mało skuteczne albo będą w ogóle nieskuteczne, jeżeli chodzi o rozwiązywanie problemów płacowo-dochodowych załóg pracowniczych, i to nowelizacje, które na dodatek są wielce kontrowersyjne. Oto niektóre przykłady tychże kontrowersji.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#WiesławaZiółkowska">Po pierwsze, zakłada się w tej nowelizacji złagodzenie skali opodatkowania. Faktycznie ta skala dotychczas była niezwykle rygorystyczna, a proponowane złagodzenie jest bardzo delikatne. Obecnie trzeba mieć pełną świadomość, że w sytuacji, kiedy w porównaniu z końcem roku ubiegłego rentowność przedsiębiorstw spadła aż o 40%, takie złagodzenie skali podatkowej nie daje żadnej możliwości, jeżeli chodzi o realny wzrost wynagrodzeń załóg pracowniczych.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#WiesławaZiółkowska">Po drugie, zakłada się zastąpienie wskaźnika wzrostu cen towarów i usług oraz współczynnika korygującego tzw. procentowym przyrostem wynagrodzeń.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#WiesławaZiółkowska">Proszę Wysokiej Izby! Oba te wskaźniki, stary i nowy, z punktu widzenia załóg niczym absolutnie merytorycznie się nie różnią, niczym. W zakresie kształtowania zarówno pierwszego, jak i drugiego Rada Ministrów ma pełną dowolność, bo nie ma w tej ustawie zapisu obligującego rząd do ustalenia na drodze consensusu tego wskaźnika ze związkami zawodowymi i nie czarujmy się tutaj, z tej trybuny, że jest inaczej.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#WiesławaZiółkowska">Po trzecie, w ustawie zakłada się rozszerzenie katalogu wyłączeń przedmiotowych, tzn. dopłaty do obiadów, do hoteli, do dojazdów nie będą opodatkowane. Jest jeszcze tam cała długa lista. Byłoby to bardzo dobre rozwiązanie, ale pod jednym warunkiem, pod warunkiem, że stworzy się przedsiębiorstwom państwowym realną szansę dawania ludziom godziwego wynagrodzenia za godziwą pracę. Tymczasem tak nie jest. Takie rozwiązania umacniają opiekuńczą funkcję przedsiębiorstwa państwowego, a chcemy wszyscy, rząd i parlament, żeby te przedsiębiorstwa zachowywały się w sposób rynkowy. Jest to nieporozumienie. Złudna jest wiara związków zawodowych, złudna jest również wiara pana posła Bartosza zawarta w zaprezentowanym dzisiaj przez niego wystąpieniu, że tego typu wyłączenia rozwiążą problemy płacowo-dochodowe załóg pracowniczych albo przybliżą chociażby nas do ich rozwiązania. Nie tędy droga. To jest myślenie rodem z realnego socjalizmu, już wtedy było ono nieskuteczne, a teraz jest już zupełnie nieskuteczne.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#WiesławaZiółkowska">Po czwarte, jest to wreszcie ustawa bardzo skomplikowana i wymagająca niezwykle dużo pracy, o czym była już mowa.</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#WiesławaZiółkowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W ciągu 2,5 roku od momentu rozpoczęcia procesu zmian ustrojowych wystąpiły dwa zjawiska w sferze płacowo-dochodowej.</u>
          <u xml:id="u-15.7" who="#WiesławaZiółkowska">1. Z jednej strony nastąpił drastyczny spadek dochodów realnych - w gospodarstwach pracowniczych na 1 osobę o 25%, w gospodarstwach pracowniczo-chłopskich o 35%, w gospodarstwach chłopskich o 47%; z drugiej zaś strony nastąpiło znaczne zróżnicowanie dochodów i płac. Z jednej strony rośnie liczba ludzi bogatych, a z drugiej strony znacznie, znacznie szybciej rośnie liczba ludzi biednych i bardzo biednych. Rocznik statystyczny, który wszyscy otrzymaliśmy w tym tygodniu, wskazuje, że już we wrześniu 1991 r. liczba osób, które otrzymały wynagrodzenia poniżej 1,8 mln zł, wynosiła aż 62%, a przecież w stosunku do płac z końca ubiegłego roku płace realne spadły aż o 18%. W tej sytuacji, panie marszałku, Wysoka Izbo, posłowie Unii Pracy uważają, że ta nowelizacja jest plastrem na ranę. Być może rok temu miałaby ona szansę na to, by być skuteczną, ale w tej sytuacji niczego nie załatwi. W związku z tym posłowie Unii Pracy żądają, po pierwsze, by nie dopuścić do dalszego wzrostu dochodów i płac realnych pracowników najemnych, tzn. by dotrzymać tego, co jest zapisane w ustawie budżetowej, konkretnie w uzasadnieniu do ustawy budżetowej. Powtarzam, do tej pory w stosunku do płac z końca ubiegłego roku płace pracowników najemnych spadły o 18%, tymczasem w ustawie budżetowej jest napisane: realne wynagrodzenia netto w jednostkach na rozrachunku gospodarczym będą w skali całego roku identyczne, jak w roku 1991. Żądamy dotrzymania tego zapisu. Uważamy, że kontynuowanie tej polityki grozi olbrzymimi perturbacjami, jeżeli chodzi o proces zmian ustrojowych w Polsce. Ten polityk, który nie zdaje sobie z tego sprawy, będzie politykiem jednego sezonu, i ten rząd, który nie zdaje sobie z tego sprawy, będzie rządem jednego sezonu.</u>
          <u xml:id="u-15.8" who="#WiesławaZiółkowska">2. Żądamy, by rząd przedstawił w bardzo pilnym terminie nowe zasady kształtowania wynagrodzeń, tak aby mogły one wejść w życie z dniem 1 stycznia 1993 r. Nie ma żadnego powodu, żadnego, aby odkładać to, przedłużać czas funkcjonowania tej ustawy choćby do 30 czerwca 1993 r. Czyż chcemy, aby nas postawiono pod ścianą w związku z falą strajków? Czy dopiero wtedy będziemy zmieniać tę ustawę? Nie ma to żadnego uzasadnienia. Na pewno zaś nie uzasadnia tego argument, który wysunął z tej trybuny przedstawiciel klubu ZChN - że Wysoka Izba nie będzie miała możliwości uchwalenia tej ustawy. Nie uzasadnia tego również to, co powiedział tutaj przedstawiciel Stronnictwa Ludowo-Chrześcijańskiego - że nie można co chwila zmieniać regulacji w określonym obszarze. Nie uzasadnia tego wreszcie również to, co powiedział tutaj przedstawiciel Klubu Liberalno-Demokratycznego - że właśnie ten sławetny popiwek jest instrumentem przekształceń własnościowych. To jest nieporozumienie.</u>
          <u xml:id="u-15.9" who="#WiesławaZiółkowska">Już kończę, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-15.10" who="#WiesławaZiółkowska">Za pomocą tej metody oszukuje się załogi, bo mówi się tak: jak się przekształcicie, to dostaniecie wyższe płace. One przekształcają się i żądają potem wyższych płac. Myślą, że na tym polega przekształcenie, że wystarczy się przekształcić i nie trzeba efektywniej pracować.</u>
          <u xml:id="u-15.11" who="#WiesławaZiółkowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kończąc informuję, że posłowie Klubu Parlamentarnego Unii Pracy opowiadają się za tą nowelizacją tylko w takim zakresie, w jakim dotyczy ona roku 1992, i popierają wniosek mniejszości, który oznacza, że z dniem 31 grudnia 1992 r. zakończy się czas funkcjonowania tejże ustawy.</u>
          <u xml:id="u-15.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#JózefZych">Pan poseł w jakiej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#komentarz">(Poseł Waldemar Bartosz: Oświadczenia osobistego.)</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#JózefZych">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#WaldemarBartosz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jest mi bardzo przykro, iż pani poseł Ziółkowska nie do końca zrozumiała moje wystąpienie. Chciałem sprostować sprawę dwóch twierdzeń, które nie znalazły się w moim przemówieniu, a które pani poseł nam przypisuje.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#WaldemarBartosz">Po pierwsze, nie jest tak, że nasz klub sądzi, iż wszystkie konieczne zwolnienia mają - naturalnie zwolnienia od popiwku - załatwić całą sprawę realnych przychodów pracowników. Nie znalazło się to w moim przemówieniu, natomiast pani poseł Ziółkowska twierdzi, imputuje, iż można wyciągnąć z tego przemówienia taki wniosek - że jesteśmy z tego do końca zadowoleni i że w związku z tym prezentujemy socjalistyczny sposób myślenia.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#WaldemarBartosz">Po drugie, nie jest też prawdą, iż ustalony przez Radę Ministrów stopień korekcji płac nie musi być uzgadniany czy też konsultowany ze związkami zawodowymi. Na to wskazuje ustawa o związkach zawodowych, a potrafimy domagać się realizacji wszystkich punktów wynikających konsekwentnie z tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#JózefZych">Czy pani poseł też chciałaby złożyć oświadczenie?</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#komentarz">(Poseł Wiesława Ziółkowska: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#JózefZych">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#WiesławaZiółkowska">Nie będę polemizować z panem posłem ze związku zawodowego „Solidarność”.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#komentarz">(Poseł Jan Rulewski: Bo nie można.)</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#WiesławaZiółkowska">Nie można. Pan poseł przekona się o niesłuszności swojego sposobu myślenia niebawem w praktyce. Proszę tylko uprzejmie o sprostowanie błędnie użytego przeze mnie sformułowania, mianowicie zamiast powiedzieć, że posłowie klubu Unii Pracy żądają niedopuszczenia do dalszego spadku płac realnych, użyłam określenia „do wzrostu płac realnych”. Przepraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#JózefZych">Przyjmuję to sprostowanie.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#JózefZych">Obecnie głos zabierze pan poseł Andrzej Sielańczyk, Unia Polityki Realnej. Kolejnym mówcą będzie pan poseł Wiesław Kaczmarek, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#AndrzejSielańczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mówimy dzisiaj o podatkach. Podatki nakłada rząd, ale my żyjemy w tym nieszczęśliwym momencie, że rząd także jest wielkim przedsiębiorcą. Jest olbrzymia grupa przedsiębiorstw państwowych. Wiem, że to nie jest wina tego rządu, niemniej taki jest stan realny. Jedynym, idealnym rozwiązaniem tej sytuacji, jeżeli chodzi o popiwek, byłoby sprywatyzowanie całego mienia państwowego. Wtedy problem upadłby. Rozumiem, że w obecnej sytuacji politycznej nie ma woli, by szybko przeprowadzić prywatyzację, i dlatego musimy mówić o tej formie podatku.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#AndrzejSielańczyk">Ponieważ tak naprawdę podatki płacą praktycznie zawsze tylko ludzie biedni, tylko pracownicy, to to, o czym mówimy, wiąże się z tym, jakie są dochody przeciętnej rodziny, której członkowie są zatrudnieni w gospodarce państwowej w Polsce. Jakiś czas temu pan poseł Janusz Korwin-Mikke powiedział w tej Izbie, że recesji uległy tylko te przedsiębiorstwa, które zastosowały się do wymagań tzw. planu Balcerowicza, te zaś, które się do tego nie zastosowały, nie uległy recesji. Jest to rzeczywiście prawda. Tak to wygląda.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#AndrzejSielańczyk">Jeśli chodzi o sam tekst tej noweli ustawowej, to w rozwiązaniach prawnych przyjętych w niej preferuje się eksport. Chciałbym zwrócić uwagę Wysokiej Izby na przejawy neokonserwatywnego myślenia ekonomicznego dotyczącego eksportu, zwłaszcza w naszej sytuacji. W większości wystąpień na tej sali, i w rozumieniu ogólnospołecznym, dominuje opinia, iż duża różnica między eksportem a importem, czyli dodatnie saldo handlu zagranicznego, jest niezwykle korzystna dla państwa. Do końca to tak, niestety, nie jest. Eksport towarów z każdego państwa to rzeczywisty wywóz kapitału, to wywóz tego wszystkiego, co w państwie zrobiono. W zamian otrzymuje się pieniądze. Pieniądze nie są kapitałem. Jeżeli różnica między wielkością eksportu i importu jest niewielka, a eksport jest duży, czyli obroty są duże, to jest to dla państwa niezwykle korzystne. W momencie, kiedy uzyskuje się dużą różnicę między tymi wielkościami, oznacza to stratę kapitału.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#AndrzejSielańczyk">Rozumiem, że państwo polskie jest zadłużone i musi spłacać długi. Należałoby się jednak zastanowić nad możliwością rozłożenia tych spłat na dalsze pokolenia, nawet te jeszcze nie narodzone.</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#AndrzejSielańczyk">Inną formą preferowaną w tej noweli ustawowej jest dalsze rozdawanie w jakiejś tam formie akcji prywatyzowanych przedsiębiorstw załogom tychże przedsiębiorstw. Pomijam już fakt, że takie rozwiązania są niesprawiedliwe, bo ktoś, kto nie pracuje w danym zakładzie, praktycznie nie może otrzymać tych akcji za darmo. Chodzi o to, że akcje uzyskują ludzie, którzy ich po prostu nie chcą. To nie jest tak, że każdy może być kapitalistą. To jest niemożliwe. Większość ludzi w kraju - nieważne, w jakim przedsiębiorstwie oni pracują, czy w państwowym, czy w prywatnym - chce po prostu mieć stałą pracę i godziwe zarobki, a nie akcje, z którymi nie wiadomo dokładnie, co potem zrobić. A przy tym, jeżeli koszt uzyskania tych akcji praktycznie jest zerowy, to dla tego człowieka mają one też prawie zerową wartość i rzeczywisty będzie dopiero wtórny obrót akcjami. Stwarza to możliwość powstania olbrzymich nadużyć w pierwszym obrocie akcjami, nie zawsze zgodnych z prawem dotyczącym zmian własnościowych.</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#AndrzejSielańczyk">Co do samego popiwku, to oczywiście Unia Polityki Realnej jest zdecydowanie przeciwko popiwkowi. Jesteśmy zwolennikami czystej gry rynkowej, równego opodatkowania i równych szans. To samo dotyczy naturalnie działania proeksportowego. Nie można premiować czegoś, a jednocześnie karać innych za niepodejmowanie takiej samej działalności.</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#AndrzejSielańczyk">W sumie Klub Poselski Unii Polityki Realnej będzie głosował za przyjęciem tych poprawek do tej noweli ustawowej, które będą dążyły do zmniejszenia fiskalnego obciążenia ludności, a w całości za przyjęciem ostatniej wersji tej ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#JózefZych">Obecnie wysłuchamy ostatniego wystąpienia klubowego. Głos zabierze pan poseł Wiesław Kaczmarek, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#JózefZych">Potem przejdziemy do wystąpień indywidualnych. Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Marek Borowski, Sojusz Lewicy Demokratycznej, a pan poseł Jan Rulewski zapracuje na pierwsze upomnienie.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#komentarz">(Poseł Jan Rulewski: Ale jeszcze się to nie stało.)</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#komentarz">(Poseł Wiesław Kaczmarek: Można, panie marszałku?)</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#JózefZych">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#WiesławKaczmarek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przedmiotem dzisiejszych obrad są zmiany w podatku od wzrostu wynagrodzeń, który to podatek uważany jest dzisiaj przez wielu polityków, ekonomistów i działaczy gospodarczych za mało skuteczne i uciążliwe narzędzie kontroli funduszu płac w przedsiębiorstwie państwowym. Szczególnej krytyce poddają podtrzymanie tego podatku także związki zawodowe. Ostatnio krytyczne stanowisko wobec popiwku zajęła Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#WiesławKaczmarek">Zanim przejdę do omówienia stanowiska Sojuszu Lewicy Demokratycznej wobec przedłożonego projektu ustawy, pozwolę sobie na przedstawienie komentarza do publicznych wypowiedzi obecnych liderów gospodarczych rządu, panów posłów Goryszewskiego i Kuronia.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#WiesławKaczmarek">Otóż twierdzą oni, że rząd nie będzie ponosił odpowiedzialności za zobowiązania wobec sektora państwowego i że rząd nie jest stroną w trwających właśnie sporach zbiorowych. Jest to swoisty kamuflaż, gdyż powszechnie wiadomo, że mamy do czynienia z nierównym traktowaniem sektorów, chociażby pod względem fiskalnym. Przejawia się to w postaci dwóch szczególnych podatków dotyczących sektora państwowego - popiwku i dywidendy. Podatki te rzutują na możliwości płacowe przedsiębiorstw. Ponieważ państwo ustaliło podatki, więc rząd jako jego władza wykonawcza nie może stanąć z boku. Dopóki będą istnieć dywidenda i popiwek, dopóty rząd będzie adresatem wielu żądań i stroną w toczących się sporach zbiorowych. Tyle, jeśli chodzi o komentarz do ostatnich wypowiedzi przedstawicieli strony rządowej.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#WiesławKaczmarek">W przeciwieństwie jednak do pani poseł Czyż z Konfederacji Polski Niepodległej nie podejrzewamy obecnego rządu o to, że świadomie zmierza do zniszczenia polskiej gospodarki. Obawiamy się jednak, że rząd nie jest w stanie, nie chce albo nie może uwolnić się od przesadnej wiary w skuteczność popiwku i w to, że likwidacja tego popiwku doprowadzi do anarchii płacowej w Polsce. Tymczasem to dyskryminacja sektora państwowego, połączona z brakiem jasnej polityki przekształceniowej, jest główną przyczyną obecnych napięć. W zasadzie tak, i trafnie ujął tę sprawę pan minister Kuroń w swojej informacji złożonej na ostatnim posiedzeniu Sejmu. Tyle że najwyższy czas przejść od słów do czynów. Szkoda, że robimy to tak późno.</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#WiesławKaczmarek">Można jednak odpowiedzialnie stwierdzić, że nie doszłoby do napięć w państwowym sektorze gospodarczym, gdyby poprzednia ekipa rządowa, pana mecenasa Olszewskiego, zrealizowała swoje obietnice, to znaczy, gdyby zostały przesłane do Sejmu projekty ustawy o przedsiębiorstwie państwowym, ustawy określającej zasady procedur oddłużeniowych, ustawy zmieniającej zasady gospodarki finansowej przedsiębiorstwa państwowego czy też określającej jasne reguły prowadzenia polityki prywatyzacyjnej.</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#WiesławKaczmarek">W tym momencie chciałbym się odnieść do dwóch wypowiedzi, pana posła Przybyłowicza i pana posła Raja, które wygłosili oni w imieniu Porozumienia Centrum i kongresu liberałów. Bardzo ciepło mówili oni o ewolucji podatku. W tym momencie chciałbym im zadedykować kolejną część mojego wystąpienia klubowego. Sprowadza się to do tego, że właściwie nie możemy nie przypomnieć Wysokiej Izbie, że dokładnie rok temu PKLD wniósł do Sejmu X kadencji pakiet projektów ustaw zmieniających warunki działania firm sektora państwowego. W jednym z projektów zmierzaliśmy do złagodzenia działań ustawy popiwkowej, chodziło o obniżenie o połowę stawek podatku dla spółek skarbu państwa i przedsiębiorstw państwowych, które zawarły długoterminowe umowy na zarządzanie między samorządem a dyrekcją.</u>
          <u xml:id="u-23.6" who="#WiesławKaczmarek">Proponowana nowelizacja nie znalazła wówczas uznania rządu. Obecnie, gdy proponuję nowelizację ustawy, odnoszę wrażenie, że poszukujemy utraconego czasu.</u>
          <u xml:id="u-23.7" who="#WiesławKaczmarek">SLD uważa, że należy niezwłocznie określić maksymalnie szybki termin zniesienia popiwku. Obecne i proponowane proefektywnościowe ulgi w popiwku, z wyjątkiem art. 2 dotyczącego eksportu, zgłoszone przez klub SLD, mają charakter czysto teoretyczny. Restrykcyjność popiwku zmalała w niewielkim stopniu, mimo że sytuacja rynkowa, konkurencja krajowa, jak również inne zmiany, które zostały dokonane w polityce finansowej, znacznie lepiej chronią przed nie kontrolowanym wzrostem płacy niż wtedy, gdy konstruowano zasady ustawy popiwkowej, a był to rok 1982.</u>
          <u xml:id="u-23.8" who="#WiesławKaczmarek">Oczywiście, źle stałoby się, gdyby zaczęto stosować indywidualne ulgi podatkowe odnośnie do poszczególnych podmiotów gospodarczych, przede wszystkim dlatego, że ustawi się kolejka po przyznanie ulgi w popiwku. Nowelizacja ustawy powinna więc zawierać propozycje rozwiązań systemowych oraz określić intencje ustawodawcy co do terminu obowiązywania ustawy popiwkowej. Tej ustawy po prostu już nikt w kraju nie chce.</u>
          <u xml:id="u-23.9" who="#WiesławKaczmarek">W związku z tym, po pierwsze, zdecydowanie popieramy wniosek mniejszości, w którym proponuje się ograniczyć okres działania tej ustawy do końca br. Pragnę przypomnieć, że projekt rządowy nie zawierał żadnej propozycji, jeżeli chodzi o okres obowiązywania ustawy popiwkowej. Ten termin obowiązywania ustawy, do 31 grudnia 1992 r., ma jedną zasadniczą zaletę — skłania wszystkie zainteresowane strony, a więc rząd, reprezentacje pracodawców i pracobiorców, parlament, aby w ciągu 5 miesięcy opracowały nową strategię kształtowania płac w gospodarce. To nie jest tak, jak twierdzi pan poseł Przybyłowicz, który posłużył się przykładem ulubionej siekiery, że ustawa przestaje działać 31 grudnia. Chciałem podkreślić, że my uważamy, iż musi być to kontynuacja i ewolucja, ale powinno to mieć inną formułę.</u>
          <u xml:id="u-23.10" who="#WiesławKaczmarek">Jeśli rząd chce pokazać, że jest zdeterminowany, jeżeli chodzi o kwestię nowego podejścia do przedsiębiorstw państwowych, to termin obowiązywania obecnej ustawy do 30 czerwca 1993 roku wydaje się nam terminem zbyt odległym.</u>
          <u xml:id="u-23.11" who="#WiesławKaczmarek">I po drugie, jesteśmy przeciw poprawkom, w których zmierza się do wykreślenia art. 2, choć nie wykluczamy możliwości dokonania w nim pewnych korekt. Mimo że strategia proeksportowa, jak uczy doświadczenie innych krajów, jest w Polsce absolutnie konieczna i mimo upływu 3 lat od zastosowania nowej ekonomii, eksport nie korzysta z żadnych istotnych preferencji. Mechanizm zwolnienia od popiwku podatników, których przychody z eksportu stanowią ponad 1/3 dochodów ze sprzedaży, jest jednym z instrumentów motywujących firmę do działań proeksportowych.</u>
          <u xml:id="u-23.12" who="#WiesławKaczmarek">Naszym zdaniem, proponowana regulacja nie przyczyni się do nie kontrolowanego wzrostu płac. Każdy nie kontrolowany wzrost płac musi się odbić negatywnie na kondycji firmy. Grozi utratą zdolności rozwojowych, a w efekcie utratą rynków zbytu i utratą zwolnienia z popiwku. Pan poseł Chałoński z Unii Demokratycznej obawiał się, że właśnie tak zachowają się firmy, czyli zachowają się jak samobójcy.</u>
          <u xml:id="u-23.13" who="#WiesławKaczmarek">Nie podzielamy tego poglądu, panie pośle, gdyż wychodzimy z założenia, że większość załóg jest świadoma tego, że grozi jej bezrobocie, a dyrektorzy dobrych zakładów eksportowych to doświadczeni menedżerowie, więc nie są oni skłonni do nieuzasadnionych ustępstw.</u>
          <u xml:id="u-23.14" who="#WiesławKaczmarek">Pan poseł Chałoński wyraził obawę o reakcje kooperantów, którzy nie będą korzystali ze zwolnienia z popiwku. Jest to niestety rozumowanie zachowawcze i tradycyjne. Zwiększenie środków pozostających w dyspozycji eksporterów to zwiększenie ich możliwości inwestycyjnych, a w efekcie zwiększenie na przykład portfela zamówień dla kooperantów. Na problem kooperantów można również spojrzeć w ten sposób.</u>
          <u xml:id="u-23.15" who="#WiesławKaczmarek">Wysoka Izbo! Te dwie kwestie są dla klubu SLD zasadnicze. Nie zgłaszamy sprzeciwu, jeżeli chodzi o treść art. 1 projektu ustawy, chociaż niektóre z artykułów budzą wątpliwości. Aby nie być gołosłownym, przedstawię dwa przykłady.</u>
          <u xml:id="u-23.16" who="#WiesławKaczmarek">Pierwszy. Dość interesująca, żeby nie powiedzieć kuriozalna, jest regulacja zawarta w zmianie 16 do art. 17c. Według tego artykułu izba skarbowa ma akceptować zasady kształtowania wynagrodzeń w 1993 r. Jest to propozycja zbyt daleko posuniętej ingerencji administracji w działalność podmiotów gospodarczych. Wydawało się, że to już czas miniony. Niestety nie. Można przedstawić również taką interpretację art. 17c.</u>
          <u xml:id="u-23.17" who="#WiesławKaczmarek">Kolejnym przykładem na możliwość stosowania dużego zakresu uznaniowości przez izbę skarbową jest przepis art. 8 ust. 6 w zmianie 9. Na podstawie tego artykułu izba skarbowa będzie sama uznawała, co jest niewielkim opóźnieniem w regulowaniu zobowiązań podatkowych. Zdefiniowanie terminowego regulowania zobowiązań jest o tyle istotne, że jest podstawą do zwolnienia od podatku, i dopuszczenie możliwości swobodnej interpretacji tego przez izbę skarbową wydaje się nie na miejscu.</u>
          <u xml:id="u-23.18" who="#WiesławKaczmarek">Przechodząc do konkluzji, Klub Parlamentarny SLD będzie głosował przeciwko skreśleniu art. 2 oraz za wnioskiem mniejszości nr 2, wariant dotyczący art. 5, to znaczy za ograniczeniem czasu działania tej ustawy do 31 grudnia 1992 r.</u>
          <u xml:id="u-23.19" who="#WiesławKaczmarek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Członkowie Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej pamiętają, że rząd już parokrotnie obiecywał przedstawienie parlamentowi pakietu propozycji dla sektora państwowego. Chciałbym stwierdzić, że stosunek rządu do omawianego dzisiaj projektu i wnoszonych poprawek będzie istotnym testem wiarygodności tych zamierzeń.</u>
          <u xml:id="u-23.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#JózefZych">Głos zabierze pan poseł Marek Borowski, Sojusz Lewicy Demokratycznej. Następnie wystąpi pan poseł Wacław Martyniuk, również Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#MarekBorowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiejsza debata nie jest w istocie rzeczy dyskusją o popiwku, jest dyskusją o stosunku państwa, rządu, Sejmu wreszcie do przedsiębiorstw państwowych, a to oznacza, że dyskutujemy dzisiaj o sprawie absolutnie zasadniczej dla dalszego biegu spraw w naszym kraju. Gdybym miał bowiem wymienić tylko jeden najpoważniejszy błąd w polityce gospodarczej ostatnich trzech lat, to uznałbym za takowy lekkomyślną, bezkoncepcyjną, a w efekcie wyniszczającą politykę wobec sektora państwowego.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#MarekBorowski">Kurczowe trzymanie się przez kolejne ekipy popiwku i dywidendy obligatoryjnej, bo i o niej tu trzeba wspomnieć, w niewiele zmieniającej się postaci przez ten czas, doprowadziło do ekonomicznego upadku bądź wegetacji wiele firm.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#MarekBorowski">Jeśli przyjąć, że istotą reform jest zrywanie z zastanymi schematami, to działalność minionych rządów w tym zakresie była zdecydowanie zachowawcza, antyreformatorska, mimo iż wszystkie te rządy przydawały sobie dumną nazwę sił reformatorskich. A przecież to właśnie Sojusz Lewicy Demokratycznej w swoim programie gospodarczym najbardziej konsekwentnie domagał się zreformowania polityki wobec sektora państwowego w gospodarce i nie tylko domagał się, ale uporczywie wnosił kolejne propozycje projektów ustaw i uchwał sejmowych. O tych z zeszłego roku mówił przed chwilą pan poseł Kaczmarek. Niestety, kolejne ekipy okazywały się nad wyraz odporne na wszelkie propozycje, które wyłamywały się ze schematu, który z grubsza polegał na głoszeniu, iż przedsiębiorstwami państwowymi nie warto się zajmować, gdyż wszystko, co państwowe, skazane jest na wymarcie.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#MarekBorowski">Obecna ekipa rządowych ekonomistów i działaczy gospodarczych składa się wprawdzie w znacznym stopniu z osób, które już rządziły i ponoszą odpowiedzialność za popełnione wówczas błędy, ale jest szansa, że z błędów tych wyciągnie wnioski. Taką szansę stwarza obecna nowelizacja ustawy o popiwku. Aby ją wykorzystać, trzeba jednak wyjaśnić sobie występujące wokół niej kontrowersje.</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#MarekBorowski">Pierwszą z nich jest zwolnienie z popiwku eksporterów o znacznym, bo przekraczającym 1/3, udziale przychodów z eksportu. Mówi o tym art. 2. Był to nasz wniosek, który został przyjęty przez komisję. Zwolnienie takie uważamy i za konieczne, i za możliwe. Konieczne, bo eksport jest tą lokomotywą, która powinna pociągnąć gospodarkę do przodu, nie może tego hamować ani popiwek, ani dywidenda. Jest to także możliwe, naszym zdaniem, bo duże uzależnienie od rynków zagranicznych sprawia, że konieczność utrzymania się na nich z powodzeniem zastąpi popiwek w funkcji hamowania wzrostu płac. Mówiono tutaj o popiwku jako o protezie, wielokrotnie używano tego słowa, ale przecież, jeśli jest proteza, to znaczy, że może być i organ zdrowy. Tym organem zdrowym jest oczywiście konkurencja, są wymogi rynku. Nie ma silniejszych wymogów jak wymogi rynku zagranicznego.</u>
          <u xml:id="u-25.5" who="#MarekBorowski">Ten ukłon w kierunku eksportu zaświadczy, że Sejm wyciąga wnioski z dotychczasowej, bezładnej polityki gospodarczej i zaczyna ustanawiać rozsądne priorytety. Zapis ten wzbudził jednak kontrowersje także z innego powodu. Otóż jest on tak sformułowany, iż można sądzić, że w jego wyniku będą dokonywane zwroty zapłaconego już podatku od ponadnormatywnych wypłat wynagrodzeń za okres od 1 stycznia do 1 sierpnia. Ponieważ ustawa miała wejść w życie od 1 sierpnia, wnioskodawcy sądzili, że takie zdarzenie nie będzie miało miejsca. Ze względu jednak na fakt, iż zdaniem prawników tak też można to interpretować, nie upieramy się oczywiście przy takiej formule art. 2 i w związku z tym, ponieważ inna formuła musi być przedstawiona w formie poprawki, chciałbym w tym miejscu zaproponować, aby art. 2 nadać brzmienie: „Począwszy od dnia 1 stycznia 1992 r. podatnicy, u których przychody z eksportu stanowią ponad 1/3 przychodów ze sprzedaży, nie podlegają podatkowi od wzrostu wynagrodzeń, z tym że podatek należny za okres od 1 stycznia do 31 lipca 1992 r. nie podlega zwrotowi”.</u>
          <u xml:id="u-25.6" who="#MarekBorowski">Padły tutaj również inne propozycje. Muszę wyrazić zadowolenie z tego faktu, ponieważ w początkowej wersji nie dopuszczano w ogóle takiej możliwości, aby eksport stał się jednym z tych elementów, które są promowane również w ustawie popiwkowej. Były też propozycje dotyczące innego sformułowania, innego sposobu promocji eksportu. Myślę, że są one godne rozważenia.</u>
          <u xml:id="u-25.7" who="#MarekBorowski">Przejdźmy teraz do drugiej kontrowersji. Kluczową niewątpliwie kwestią jest to, jak długo popiwek miałby obowiązywać. Sojusz Lewicy Demokratycznej opowiada się za tym, aby ten termin ustalić na koniec tego roku. Odrzucamy argument, że za mało jest czasu na przygotowanie innych rozwiązań, mamy aż 5 miesięcy. W 1989 r. w ciągu 2 miesięcy przygotowano pakiet nieporównanie bardziej rozległych ustaw, wywracających do góry nogami cały system gospodarczy, uruchomiono szybką ścieżkę legislacyjną. Dlaczego udało się to zrobić? Bo była wola polityczna u wszystkich zainteresowanych i z prawej, i z lewej strony tej sali. Dzisiaj tę wolę polityczną musi wykazać rząd. Nie mamy wątpliwości, że i Sejm, i związki zawodowe, i inne zainteresowane organizacje gotowe są do natychmiastowego podjęcia prac w tej dziedzinie.</u>
          <u xml:id="u-25.8" who="#MarekBorowski">Decyzja Sejmu, określająca ostateczny termin obowiązywania popiwku na 31 grudnia tego roku, byłaby czytelnym sygnałem dla tysięcy przedsiębiorstw, ich kierownictw i załóg. Mówiłaby ona: rozumiemy wasze problemy, przystępujemy natychmiast do pracy nad nowym, równoprawnym układem stosunków między sektorami, dającym możliwości rozwoju wszystkim, którzy tego chcą. Taki sygnał wpłynąłby z pewnością na uspokojenie nastrojów w zakładach pracy i energię załóg skierowałby przede wszystkim na potrzebę wypracowania porozumienia społecznego.</u>
          <u xml:id="u-25.9" who="#MarekBorowski">Wczoraj, jak wiemy, rząd przekazał tzw. pakiet dla przedsiębiorstw państwowych. Bardzo dobrze, trzeba docenić szybkość działania rządu w tym zakresie. Nie znamy jeszcze szczegółów tego pakietu, ale trzeba powiedzieć jedno, jeżeli ten pakiet nie zakłada zniesienia formuły popiwku do końca tego roku, to, bardzo mi przykro, ale nie będzie on miał dostatecznej wartości, jeżeli natomiast zakłada, to dzisiaj trzeba to potwierdzić w tej ustawie.</u>
          <u xml:id="u-25.10" who="#MarekBorowski">Powie ktoś: no dobrze, a co z tego, że zniesiemy popiwek, jeśli za chwilę, to znaczy od 1 stycznia, ponownie go ustanowimy właściwie w zbliżonej formie, bo przecież nie będziemy mogli się bez tego obejść. Otóż tak nie jest. Ten popiwek to jest określona ustawa, trzeba pamiętać o tym, że chcemy ją znieść, a oznacza ona bardzo konkretne rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-25.11" who="#MarekBorowski">Po pierwsze, oznacza, że jest omijalna, ponieważ dość powszechne jest stosowanie różnego rodzaju zleceń, podzleceń, spółek, które wykonują pewne prace i które w ten sposób pozwalają ominąć popiwek. Mówię niestety, ponieważ nie wszystkie przedsiębiorstwa mogą to robić, co tym samym powoduje zróżnicowanie między nimi.</u>
          <u xml:id="u-25.12" who="#MarekBorowski">Po drugie, popiwek nie gwarantuje wzrostu płac stosownie do efektywności zakładów, chociaż wielokrotnie się o tym mówi, że nieefektywne zakłady będą zwolnione, niech efektywne zakłady płacą więcej. Otóż tak nie jest. Przykład zagłębia miedziowego, nie chcę go tutaj przywoływać dlatego, że tam w tej chwili strajkują ludzie, żeby sprawa była jasna, ale jest to kliniczny przypadek. W tym kombinacie w ciągu 5 miesięcy płace wzrosły o 24%, w całym przemyśle wydobywczym - o 30%, w całym kraju - o 36%. A przecież to jest zakład stosunkowo wysoko rentowny, o dużym udziale eksportu, który jednocześnie płaci 180 mld zł popiwku za 5 miesięcy. Trzeba chyba wziąć pod uwagę fakt, że dotyczy to nie tylko tego, lecz i wielu innych zakładów, że ta formuła popiwkowa po prostu źle kształtuje płace w przedsiębiorstwach.</u>
          <u xml:id="u-25.13" who="#MarekBorowski">Po trzecie, popiwek rzeczywiście jest podatkiem nie tylko hamującym, lecz również obciąża wyniki finansowe przedsiębiorstw, bo jeśli dzisiaj w kraju mamy wzrost płac o 36%, a więc poniżej wskaźnika wzrostu cen, i jeśli przy takim wzroście płac 1/3 zysków brutto przedsiębiorstw idzie na popiwek, to co to znaczy? To znaczy, że przedsiębiorstwa, które osiągają przeciętny wzrost płac, nie przekraczający wzrostu cen, muszą płacić popiwek. Taka jest formuła. A więc jest to podatek czysto dyskryminujący te przedsiębiorstwa.</u>
          <u xml:id="u-25.14" who="#MarekBorowski">Wreszcie dwa argumenty, które tu padły. Trzeba zgrać zniesienie tego popiwku z wprowadzeniem podatku od wartości dodanej. Powiem szczerze, proszę państwa, nie bardzo widzę związek. Powiem więcej, uważam, że jest to odsuwanie sprawy ad calendas graecas. Jeszcze nie tak dawno słyszeliśmy, że ten popiwek zniesiony zostanie wtedy, kiedy zostanie wprowadzony podatek od dochodów osobistych ludności, że on zastąpi popiwek. Nic takiego się nie stało, jak wiemy, nie ma takiego związku.</u>
          <u xml:id="u-25.15" who="#MarekBorowski">I wreszcie art. 17c. Podnoszono tutaj, że daje on możliwości umów płacowych potwierdzanych przez izbę skarbową. Proszę państwa, nie mamy nic przeciwko umowom, ale na pewno nie może to być potwierdzane przez 49 szefów izb skarbowych, to musi podlegać jasnym, czytelnym regułom gry, tu nie może być dowolności.</u>
          <u xml:id="u-25.16" who="#MarekBorowski">Kończąc, chciałbym, niejako przy okazji, biorąc pod uwagę, że już niedługo rozpoczną się rozmowy między rządem a związkami zawodowymi nad pakietem rozwiązań, a w jakimś momencie zostanie w to włączony i Sejm, zwrócić uwagę, że wypracowanie przyszłego porozumienia w tej tak ważnej dziedzinie będzie wymagało innego niż dotychczas trybu współpracy ze związkami zawodowymi i zaprzestania dzielenia ich na lepsze i gorsze. To musi być wspólne porozumienie. Trzeba zrobić wszystko, żeby to było wspólne porozumienie. Dlatego uważamy, że przy rozmowach o pakcie społecznym czy o porozumieniu społecznym, niezależnie od tego, jak je nazwiemy, rząd powinien postawić sprawę jasno. Ze związkiem, który odmówi wspólnych z innymi związkami rozmów, rząd będzie rozmawiał w drugiej kolejności. Trzeba wreszcie skończyć z podziałami wywoływanymi przez tych szefów związkowych, którzy zaabsorbowani wielką polityką, tworzeniem i obalaniem rządów, tropieniem agentów, wymyślaniem nowych ustaw lustracyjnych, nie zauważyli, że załogi zakładów oczekują od nich czegoś zupełnie innego. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-25.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#JózefZych">Obecnie głos zabierze pan poseł Wacław Martyniuk, Sojusz Lewicy Demokratycznej. Kolejnym mówcą będzie pan poseł Stanisław Kocjan, nie zrzeszony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#WacławMartyniuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dyskutujemy dziś na temat nowelizacji ustawy o tzw. popiwku, która wyrządziła niepowetowane szkody zarówno gospodarcze, jak i społeczne. Ta ustawa w wielu przypadkach jest jedną z podstawowych przyczyn narastających tendencji strajkowych i trwających obecnie strajków, nie pozwala godnie żyć, tak jak nas zapewniano przy przejmowaniu władzy przez wielki obóz „Solidarności”.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#WacławMartyniuk">Ludziom zaczyna brakować środków na życie, coraz częściej nie mają na zapłacenie czynszu, na wysłanie dzieci na kolonie, wielu grupom społecznym żołądek zaczyna po prostu przyrastać do grzbietu. Mówimy tutaj o nowelizacji ustawy o tzw. popiwku, a powinniśmy dyskutować o jego całkowitej likwidacji. Niestety, większość rządowa nie dopuściła do dyskusji o podstawowych problemach społecznych i gospodarczych.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#WacławMartyniuk">Ustawa o tzw. popiwku jest jednym z filarów tzw. polskiej reformy gospodarczej, reformy, która dziś owocuje narastającą falą strajkową. Ta fala nie jest wynikiem działania żadnych, ciemnych sił, zachowań takiej czy innej partii, odpowiedzialności czy też nieodpowiedzialności związków zawodowych. Jest to, panowie, wynik waszych trzyletnich rządów. Rządzicie w wyniku mandatu danego wam przez społeczeństwo, wmawiając przede wszystkim załogom zakładów pracy, że m.in. ustawa popiwkowa uszczęśliwi ich i kraj. Efekty tego widzimy gołym okiem. Strajki, a zwłaszcza strajk w zagłębiu miedziowym to strajk m.in. przeciwko popiwkowi, ale jest to strajk przede wszystkim przeciwko niekompetencji, jest to przejaw buntu przeciwko koncepcji i formom przeprowadzania reformy gospodarczej w naszym kraju. Jest to bunt przeciwko traktowaniu człowieka jako przedmiotu, który z uwielbieniem w oczach ma słuchać kolejnych zaklęć o normalności, powrocie do Europy, niewidzialnej ręce rynku, twardej walucie, prawach ekonomicznych, zrównoważonym budżecie, konieczności ograniczenia płac, dalszego zaciskania pasa itp. itp. Doszliście, panowie, do władzy głosami tych, którzy się dzisiaj przeciwko wam burzą. Burzą się przeciwko waszej, znanej z nie tak dalekiej przeszłości, jedynie słusznej drodze.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#WacławMartyniuk">Stwierdzam z całą stanowczością, że strajk w zagłębiu miedziowym nie jest konfliktem między zarządem spółki a załogą. Odrzucam jako nieprawdziwe twierdzenie, że jedynie rząd może być mediatorem lub gwarantem osiągniętych porozumień. Jest to fałsz i nieprawda.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#WacławMartyniuk">Przez 3 lata faktycznego sprawowania władzy stworzono taki zestaw przepisów, w tym popiwkowych, że doprowadziło to do upadku polską gospodarkę i w efekcie spowodowało strajki. Jako działacz związkowy wzywam z tej trybuny ministrów Kuronia i Lewandowskiego do natychmiastowego rozpoczęcia negocjacji z międzyzakładowym, międzyzwiązkowym komitetem strajkowym w zagłębiu miedziowym. Straty społeczne i gospodarcze, które tam powstają, obciążają, panowie ministrowie, was osobiście i wasz rząd, a nie strajkującą załogę.</u>
          <u xml:id="u-27.5" who="#WacławMartyniuk">Jako przedstawiciel bezpartyjnych posłów związkowych reprezentujących OPZZ wyrażam gotowość bycia mediatorem pomiędzy reprezentacją strajkującej załogi a rządem. Dość już prymatu polityki nad potrzebami ludzi.</u>
          <u xml:id="u-27.6" who="#WacławMartyniuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Omawiana dzisiaj ustawa spowodowała efekty, które przedstawiłem. Opowiadam się za jej całkowitym zniesieniem z dniem 31 grudnia 1992 r. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-27.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#JózefZych">Obecnie głos zabierze poseł Stanisław Kocjan, nie zrzeszony. Kolejnym mówcą będzie pan poseł Jan Rulewski, NSZZ „Solidarność”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#StanisławKocjan">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Budujemy państwo prawa i myślę, że zasada nierówności wobec prawa sektorów gospodarczych obraża tę elementarną, jak sądzę, zasadę, którą winniśmy szanować.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#StanisławKocjan">W istocie rzeczy zgadzam się z tymi wszystkimi, którzy mówili, że rozważamy tutaj o tym, czy przedsiębiorstwa państwowe mają przetrwać czy nie. Jeżeli mój głos będzie brzmiał w interesie owych przedsiębiorstw, to nie dlatego, że sobie je upodobałem, tylko dlatego, że taki jest krajobraz gospodarczy Polski, z którego na dzisiaj wymazać przedsiębiorstw państwowych się nie da.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#StanisławKocjan">W istocie popiwek jako instrument fiskalny został wprowadzony dosyć dawno i swoją rolę po części spełnił, trzeba o tym pamiętać i oddać mu sprawiedliwość. Jednakże w momencie, kiedy został zastosowany nierówno wobec wszystkich podmiotów gospodarczych, stał się w istocie instrumentem polityczno-ustrojowym. I nie mogę podzielić poglądu, iż nie miał w zamyśle dokonać jedynie słusznych, jeżeli używamy tej nomenklatury, przekształceń w obszarze naszego życia gospodarczego. Myślę, że taki był zamysł. W każdym razie, od momentu, kiedy nierówność sektorów stała się ewidentna, tak zaczął funkcjonować. Myślę, że choćby z tego powodu już dawno należało go usunąć z polskiej rzeczywistości gospodarczej. I w tym kierunku już od dawna działał mój związek „Solidarność 80”, zresztą w sojuszu z innymi związkami zawodowymi i z wszystkimi siłami myślącymi o polskiej rzeczywistości gospodarczej w kategoriach troski. Jak to się stało, że mimo takiego powszechnego naporu na ten opresyjny i represyjny instrument, nie zdołano go usunąć?</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#StanisławKocjan">Otóż myślę, że powodów jest parę i pewnie trzeba by znacznie więcej czasu, żeby je tu przedstawić i dowodnie uzasadnić. Sądzę jednak, że jedynym zadowolonym z tego popiwku może być rzeczywiście minister finansów, ale nie tylko, bo przy funkcjonowaniu tego podatku znakomicie czują się te spółki pośredniczące w przedsiębiorstwach państwowych, które zamieniają kwadratowe na okrągłe. Trzeba o tym pamiętać, że obłożony restrykcyjnym podatkiem fundusz płac jest sztywno trzymany i najdrobniejszej sprawy w przedsiębiorstwie, typu remont po awarii, nie można wykonać własnymi siłami choćby w trybie nadgodzin, tylko angażuje się spółki, które tymi samymi siłami wykonają tę pracę, tylko że zapłata będzie ze środków np. obrotowych, a nie z funduszu płac.</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#StanisławKocjan">Rozumiem, że mam mało czasu, słyszę już sygnaturkę. Konkludując, chcę przyłączyć się do tych, którzy mówią, iż ta ustawa nie może działać dłużej niż do końca tego roku i to nie tylko dlatego, że takie jest powszechne oczekiwanie poza tą salą, ale dlatego, że nie ma żadnego uzasadnienia dla dalszego jej funkcjonowania wobec oświadczeń i sygnałów płynących ze strony rządu, iż pakiet ustaw towarzyszących likwidacji jakby ustawy popiwkowej jest już niemal gotowy.</u>
          <u xml:id="u-29.5" who="#StanisławKocjan">Na koniec jedna refleksja, panie marszałku, przepraszam za te 5 sekund. Nigdy nie sądziłem, że mój głos będzie współbrzmiał z częścią wypowiedzi posłów z lewej strony sali. Co za czasy?</u>
          <u xml:id="u-29.6" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#JózefZych">Pan poseł Jan Rulewski, NSZZ „Solidarność”. Kolejnym mówcą będzie pan poseł Zbigniew Skorecki, KPN.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#JanRulewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chyba wszyscy jesteśmy świadkami zauważalnej aktywności posłów z Sojuszu Ludowo...</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Właśnie źle.)</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#JanRulewski">Przepraszam,...</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#JanRulewski">... dobrze, że się mylę, posłów z lewicy postkomunistycznej.</u>
          <u xml:id="u-31.5" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-31.6" who="#JanRulewski">Chyba teraz właściwie określiłem. Tak? Dziękuję bardzo. Aktywności, którą wykazuje się w trudnych momentach napięć w kraju i którą usiłuje się wykorzystać do poprawy swego nie najlepszego image'u społecznego. I to wybaczam.</u>
          <u xml:id="u-31.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Co to jest?)</u>
          <u xml:id="u-31.8" who="#JanRulewski">Wybaczam. Państwo o 45 lat za długo przemawiali z tej trybuny. Pozwólcie na głos może nie najlepiej wyrobiony w Komitecie Centralnym czy też w Biurze Politycznym, ale jednak oddający pewien klimat. Wróćmy jednak do sprawy zasadniczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#JózefZych">Właśnie, chciałem na to zwrócić uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#JanRulewski">Ci posłowie tak się zagalopowali, że np. poseł Borowski namawia do pewnego consensusu społecznego, do wykluczania tych, którzy nie zechcą uczestniczyć w negocjacjach z rządem, jego kolega zaś, nawet sąsiad z ławki, poseł Martyniuk, odsądza od czci, honoru i uczciwości inne związki zawodowe, obarczając je odpowiedzialnością za popiwek, za lustrację, za wszystko, co w tym kraju jest takie złe. A przypomnijmy, panie pośle Martyniuk, popiwek w Polsce istnieje bodajże od 1986 r. w wyniku podpisu złożonego przez pana Miodowicza i pana...</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie, od 1982 r.)</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#JanRulewski">Tak, od 1982 r., tj. znaczniej wcześniej. Podpisali się oni pod państwowym Funduszem Aktywizacji Zawodowej, który nie pozwalał podwyższać pensji również pracownikom w zakładach państwowych. Co gorsza, nikt dzisiaj z dodatniego bilansu tego funduszu się nie rozliczył. W 1986 r. było 46 mld zł i nikt nie wie, gdzie podziały się te pieniądze.</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#komentarz">(Protesty na sali)</u>
          <u xml:id="u-33.4" who="#JanRulewski">To państwo z OPZZ gwarantowali możliwości oszustw. Te oszustwa przenoszą się rzeczywiście na dzisiejszą gospodarkę.</u>
          <u xml:id="u-33.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#JózefZych">Panie pośle, znacznie przekroczył pan czas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#JanRulewski">Przepraszam, ale czy te przeszkody w wystąpieniu były z mojej winy czy posłów z Sojuszu...</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#JózefZych">Panie pośle, przedłużam wystąpienie z powodu tych przerw o 20 sekund.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#JanRulewski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#JanRulewski">Chciałbym również zwrócić uwagę na fakt, że połowa posłów z Sojuszu Lewicy Demokratycznej nie domaga się, o co już wcześniej wnosiła, aby popiwkiem objąć sferę tworzącą inflację, sferę spółek i zakładów prywatnych, co było zawarte w założeniach rządu premiera Olszewskiego. Jest to zrozumiałe, ponieważ 3/4 z nich prowadzi jakiś prywatny biznes i unika tego.</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#komentarz">(Głosy z sali: Kłamie!)</u>
          <u xml:id="u-37.3" who="#JanRulewski">Gratulacje z powodu tych biznesów. Uważam, iż rzeczywiście jeśli są jakieś błędy w tej ustawie, to dlatego że w wypadku pracy wykonywanej na stanowisku czy to prywatnym, czy państwowym krzywdzi się pracownika tego ostatniego sektora. I jeśliby można korygować te wskaźniki, to właśnie na rzecz sprawiedliwości społecznej. I życzę, żeby nie zapominali o tym posłowie z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-37.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#JózefZych">Byłoby jednak bardzo dobrze, gdyby wszyscy posłowie trzymali się tematu. A stwierdzam, że przemawiający panowie - i jedni, i drudzy - odbiegali od tematu.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#JózefZych">Pan poseł w jakiej sprawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#MarekBorowski">Sprostowania oraz osobistej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#JózefZych">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#MarekBorowski">Przede wszystkim chciałem serdecznie podziękować za oklaski, którymi mnie przywitano.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#MarekBorowski"> Muszę powiedzieć, że bardzo nam się tutaj rozeźlił pan poseł. I przy tej okazji, prawdopodobnie wzburzony, dokonał wielu przeinaczeń, błędów, nie mówiąc już o oszczerstwach, na które chciałbym jednak po kolei odpowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-41.3" who="#MarekBorowski">Otóż po pierwsze, od kiedy popiwek? To już sprostowano — faktycznie od 1982 r. Chciałem jednak przypomnieć, że przez cały okres od 1982 r. do 1990 r. Polska była w systemie, który generował inflację. I w związku z tym popiwek był elementem parametrycznym, który przeciwdziałał takiej podwyżce płac, która w efekcie powodowała podwyżkę cen, a nie było to wtedy groźne, ponieważ „nadwyżkowy” popyt wchłaniał te towary po podwyższonych cenach. Dzisiaj mamy zupełnie inną sytuację. Dzisiaj mamy taką sytuację, kiedy nie można sprzedać towaru i kiedy próba podwyższenia ceny w 90% przypadków, pomijając nielicznych monopolistów, kończy się wyeliminowaniem z rynku.</u>
          <u xml:id="u-41.4" who="#komentarz">(Poseł Jan Rulewski: To nie jest oświadczenie osobiste.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#JózefZych">To już dyskusja, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#komentarz">(Protesty na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#MarekBorowski">To jest sprostowanie, panie pośle. Jeśli chodzi o następną błędną informację, to, panie pośle, ja nie wprowadziłem tego popiwku, natomiast chciałbym go znieść. I mam nadzieję, że pan też.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#MarekBorowski">Teraz punkt drugi. Ugrupowanie, do którego pan się odwoływał i miał pan takie trudności, to Sojusz Lewicy Demokratycznej. Proszę powtarzać to sobie codziennie rano i na pewno pan się nauczy.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#JózefZych">Panie pośle, bardzo proszę...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#MarekBorowski">To jest sprostowanie, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#JózefZych">Panie pośle, nie bardzo to jest sprostowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#MarekBorowski">Nie jest prawdą, panie pośle, i chcę to sprostować, że dopiero dziś Sojusz Lewicy Demokratycznej przejawił tę aktywność. Pan poseł po prostu nie słuchał, był być może pochłonięty własnymi myślami. Przecież pan poseł Kaczmarek mówił, że w zeszłym roku, w 1991 r., do Sejmu wpłynął pakiet ustaw, z inicjatywy wówczas PKLD, który... Nie będę teraz rozwijał tego tematu, dam panu po prostu ten pakiet w prezencie, być może da się z niego jeszcze coś zastosować.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#MarekBorowski">I wreszcie ostatnia sprawa. 3/4 tej strony sali prowadzi jakiś biznes. Panie pośle, ja wiem... Jest pan poseł Sekuła, to jest ten sztandarowy przykład biznesmena w Polsce. Niech pan powie jeszcze raz, że pan poseł Sekuła prowadzi biznes, on już jest do tego przyzwyczajony. Jeśli chodzi o resztę, panie pośle, to naprawdę chcielibyśmy prowadzić jakiś biznes, na pewno nasz standard materialny byłby wtedy lepszy niż teraz.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#JózefZych">Proszę panów, stwierdzam, że zmieniacie panowie charakter swoich oświadczeń. Wobec tego proszę, aby następni mówcy zapisali się do głosu i będzie dyskusja.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#JózefZych">Panie pośle, proszę, jeżeli to tylko oświadczenie osobiste.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#WacławMartyniuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan poseł Rulewski był uprzejmy przywołać mnie parę razy w swoim przemówieniu w kontekście, który jest nieprawdziwy. Otóż chciałbym panu posłowi Rulewskiemu przypomnieć, iż przedstawiciele organizacji, którą pan poseł reprezentuje, w trakcie obrad „okrągłego stołu” w sposób jednoznaczny zadecydowali o popiwku na poziomie 0,6, który powoduje to, co w dniu dzisiejszym mamy. OPZZ — jeśli pan poseł Rulewski będzie uprzejmy sięgnąć do dokumentów, a do pamięci na pewno — był temu przeciwny.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#JózefZych">Pan poseł Zbigniew Skorecki, Konfederacja Polski Niepodległej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#ZbigniewSkorecki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Konfederacja Polski Niepodległej nie chce uczestniczyć w tych personalnych walkach i dlatego chcielibyśmy podejść w sposób merytoryczny do dzisiejszego tematu. Otóż dyskutowanego dziś problemu popiwku nie da się rozpatrywać w oderwaniu od obecnej sytuacji gospodarczej i społecznej w kraju oraz przy pomijaniu odpowiedzialności rządu za tę sytuację, albowiem rząd jest przecież właścicielem większej części majątku produkcyjnego w Polsce - w formie przedsiębiorstw państwowych i jednoosobowych spółek skarbu państwa - i to rząd ustala przecież zasady gry ekonomicznej.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#ZbigniewSkorecki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Za skandaliczny można uznać fakt, że w obliczu autentycznie dramatycznej sytuacji polskich robotników polski rząd III Rzeczypospolitej przyjmuje postawę dokładnie taką samą, jak rząd premiera Rakowskiego. Ta sama arogancja, blokada informacyjna i terminologia mówiąca o wrogich siłach wykorzystujących strajki do działań politycznych, o pistolecie strajkowym przystawianym do głowy rządu i o twardej, nieugiętej postawie władz, które raczej doprowadzą do likwidacji najbardziej dochodowych gałęzi polskiego przemysłu wydobywczego, niż dadzą polskim robotnikom po 900 tys. zł podwyżki. Ile to będzie wynosić po odliczeniu podatku? - pytam związkowców. Władza wychodzi z założenia, że po niej choćby potop.</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#ZbigniewSkorecki">Kiedyś, gdy do strajkujących załóg wielkich przedsiębiorstw państwowych — też w sierpniu, tylko w roku 1980 — jechali: obecny pan minister Kuroń, pan poseł Geremek czy pan Mazowiecki, wtedy było to godne uznania poparcie polskiej inteligencji dla świata pracy. Dziś każde poparcie czy nawet zainteresowanie posłów — i co ciekawe, zwłaszcza Konfederacji Polski Niepodległej — kojarzy się z żądnymi władzy facetami, którzy podgrzewają sytuację. Otóż znamy te słowa, proszę państwa, wypowiadane teraz czy też niegdyś przez wysokich urzędników państwowych. To są po prostu słowa z pierwszych stron gazet: „Żołnierza Wolności” i „Trybuny Ludu”, z sierpnia, niestety, 1980 r.</u>
          <u xml:id="u-51.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-51.4" who="#ZbigniewSkorecki">Rząd pani premier Suchockiej obnaża dziś całkowity brak programu gospodarczego — poza pomysłem na wolną grę sił rynkowych i na kontynuowanie programu Balcerowicza bez Balcerowicza — brak pomysłów i całościowej koncepcji polityki antyrecesyjnej. I nie potrzeba pani premier Suchockiej aż trzech miesięcy, żeby przedstawić program gospodarczy. Pani dzielni ministrowie, przynajmniej niektórzy, rządzą już od trzech lat w większości z pożałowania godnym skutkiem. I to ta koalicja, ten rząd zaklepały nierealny budżet, który już dziś przekroczył zawarty w nim 5-procentowy próg deficytu budżetowego — obecnie wynosi on już 6%, a będzie większy — którego wpływy są na dziś opóźnione o 40%, a wydatki o ponad 45% w stosunku do planowanych. Rząd, którego ministrowie nie potrafili obliczyć produktu krajowego brutto i przeszacowali go o około 200 bln zł, co grozi katastrofą finansów publicznych w 1992 r. Można było, panowie ministrowie, usiąść do stołu z komunistami w Magdalence. Można usiąść do stołu z górnikami ze Śląska czy Lubina. Tam płacili oni krwią za wasze ministerialne i premierowskie stołki, jak i nasze poselskie mandaty. Dlatego za skandaliczne uznajemy oświadczenia polityków, jak i niektórych działaczy Komisji Krajowej „Solidarności” o podgrzewaniu nastrojów i wykorzystaniu słusznych postaw robotniczych przez grupki polityków. Ci, którzy tak mówią, sami zdradzili interesy związkowe, ideały „Solidarności” dla swych — również politycznych — karier, panie pośle Rulewski, panie pośle Pietrzyk i panie pośle Borusewicz. Chciałoby się rzec: Ciszej nad tą trumną.</u>
          <u xml:id="u-51.5" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-51.6" who="#ZbigniewSkorecki"> Proszę nie klaskać, akurat nie życzę sobie, aby lewa strona klaskała. </u>
          <u xml:id="u-51.7" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-51.8" who="#ZbigniewSkorecki">Mylą się ci, którzy sądzą, że strajkujący sami się zmęczą, że apatia społeczna jest tak wielka, że ludzie nie zdobędą się na zorganizowany bunt społeczny. Granice ludzkiej wytrzymałości zostały przekroczone dzięki obłąkańczej polityce gospodarczej wszystkich ostatnich rządów. Pogratulować pani premier wyczucia taktu i znajomości norm europejskich. Czy skrajnie bałamutne wystąpienie ludzi, przecież odpowiedzialnych w sprawie miedzi, panów ministrów Goryszewskiego, Lewandowskiego, Kuronia, a zwłaszcza senatora Machalskiego, to tylko dyletantyzm czy próba sondowania odporności polskich robotników, czy też kontynuowanie planów: Sachsa, Balcerowicza i niszczenie tej żyły złota, jaką stanowi miedź w bilansie handlowym. Od dawna przedstawiciele Klubu Parlamentarnego Konfederacji Polski Niepodległej mówią na tej sali, że droga, którą zmierzacie, panowie posłowie z Unii Demokratycznej, z Kongresu Liberalno-Demokratycznego, ze Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego, w sferze gospodarczej musi doprowadzić do katastrofy. To dzięki waszej doktrynerskiej polityce gospodarczej i społecznej, zadufaniu i coraz wyraźniejszej arogancji już teraz społeczeństwo najlepiej wspomina okres rządów, niestety, tych, które przeszły — dla niektórych „niestety”; dla nas oby odeszły w niepamięć.</u>
          <u xml:id="u-51.9" who="#ZbigniewSkorecki">Jeszcze raz stanowczo podkreślamy, że jesteśmy za jak najszybszym odejściem od realizowanej polityki gospodarczej, której jednym z elementów jest podatek od ponadnormatywnych wypłat wynagrodzeń. Żądamy rozpoczęcia realizowania aktywnej polityki antyrecesyjnej. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-51.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-51.11" who="#ZbigniewSkorecki">Na koniec krótka uwaga. Otóż naprawdę to nie my, Wysoka Izbo, to naród zaczyna zgrzytać zębami, a na „Tytanicu” zabawa w Europę w dalszym ciągu trwa.</u>
          <u xml:id="u-51.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#JózefZych">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#AlojzyPietrzyk">Alojzy Pietrzyk, „Solidarność”. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Oświadczenie osobiste. Jako że pan poseł Skurecki... przepraszam, Skorecki...</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#AlojzyPietrzyk">‍...wymienił moje nazwisko...</u>
          <u xml:id="u-53.3" who="#komentarz">(Poseł Mirosław Lewandowski: Takie pomyłki są niedopuszczalne.)</u>
          <u xml:id="u-53.4" who="#AlojzyPietrzyk">... chciałbym odpowiedzieć, że są tzw. sposoby, ja je określam: działania na sępa.</u>
          <u xml:id="u-53.5" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-53.6" who="#AlojzyPietrzyk"> Tego rodzaju sposoby mogą spowodować straszne skutki, wręcz nieobliczalne dzisiaj. Gdybyśmy poszli za falą populizmu i demagogii, jaka ma miejsce na tej trybunie, gdybyśmy poszli za tym wodolejstwem, to prawdopodobnie musielibyśmy na tej sali przebywać w skafandrach płetwonurków, bo zalałaby nas woda. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#JózefZych">Panie pośle, chwileczkę, mam pytanie do pana posła. Czy nastąpiło przejęzyczenie nazwiska poprzednika?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#AlojzyPietrzyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nastąpiła zwykła pomyłka w nazwisku, za co oczywiście posła przepraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#JózefZych">Bardzo proszę, pan poseł Bogdan Borusewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#BogdanBorusewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z podziwem wysłuchuję wystąpień posłów KPN i części posłów Sojuszu Lewicy Demokratycznej. I niestety muszę przyznać,...</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Kamiński:. ...że mają rację.)</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#BogdanBorusewicz">... że więcej rozsądku wykazują ci, którzy siedzą po lewej stronie.</u>
          <u xml:id="u-57.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-57.4" who="#BogdanBorusewicz"> Więcej rozsądku, ponieważ ich czas się skończył i oni o tym wiedzą.</u>
          <u xml:id="u-57.5" who="#komentarz">(Poseł Elżbieta Michalak: Dlaczego zdobyli więcej mandatów od was?)</u>
          <u xml:id="u-57.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Mów za siebie.)</u>
          <u xml:id="u-57.7" who="#BogdanBorusewicz">Już nie sądzą, że uzyskają na tych strajkach jakąś dużą korzyść polityczną, „wjadą” do władzy. Panowie zaś uważacie, że można stosować każdą demagogię, rzucać każdą potwarz i na tym można „wjechać” do rządu. Mylicie się, ponieważ będziecie musieli realizować to, co obiecujecie.</u>
          <u xml:id="u-57.8" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Kamiński: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-57.9" who="#BogdanBorusewicz">Będziecie musieli...</u>
          <u xml:id="u-57.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-57.11" who="#BogdanBorusewicz">...i będziemy was z tego rozliczać.</u>
          <u xml:id="u-57.12" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#JózefZych">Wysoka Izbo! Chciałbym przypomnieć, iż oświadczenia o charakterze osobistym powinny łączyć się z treścią debaty, a nie przekształcać się w debatę odbiegającą swoim charakterem od tego, o czym w danym punkcie powinno się mówić.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#JózefZych">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#JózefOleksy">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Myślę, że dobrze, iż mimo zaognionej atmosfery pan marszałek udziela głosu - nawet wtedy, kiedy niekoniecznie łączy się to z tematem, bo jednak nie wszystko łączy temat popiwku. Jest to przedmiot konfliktu i napięcia społecznego w zakładach państwowych. Nie jest źle, jeśli wymiana poglądów odbywa się przy odrobinie emocji, bo one są potrzebne. One, panie marszałku, nabrzmiewają w tej sali i nabrzmiewają w taki sposób, że kiedyś muszą się uzewnętrznić.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#JózefOleksy">Zabieram głos po to, aby odnieść się do dwóch spraw, które mnie dotyczyły. Otóż zarówno pan poseł Rulewski, jak i pan poseł Pietrzyk powiedzieli, a zwłaszcza pan poseł Rulewski pozwolił sobie w sposób nieuprawniony porównać działania ostatnich rządów z działaniami rządu Rakowskiego, którego byłem członkiem, w stosunku do strajków i napięć społecznych.</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#komentarz">(Poseł Jan Rulewski: Ja nie mówiłem tego.)</u>
          <u xml:id="u-59.3" who="#JózefOleksy">Panie pośle Rulewski, proszę mi uwierzyć, że ten tak strasznie potępiony przez was rząd Rakowskiego nie spał nocami...</u>
          <u xml:id="u-59.4" who="#komentarz">(Poseł Bronisław Geremek: Jaki był niewyspany!)</u>
          <u xml:id="u-59.5" who="#JózefOleksy">... i był pełen wrażliwości w rozmowach, w poszukiwaniu rozwiązań i w proszeniu was, jako związku zawodowego, żeby nie podniecać strajków, bo kasa już wtedy była pusta. Tylko wówczas strajk był czymś szlachetnym, a dziś podobno szkodzi gospodarce. Trzeba mieć umiar w porównaniach historycznych.</u>
          <u xml:id="u-59.6" who="#JózefOleksy">Pan poseł Borusewicz mówiąc do lewicy (i do mnie) mówił o tym, że czas się skończył. Myślał o lewicy. Sądzę, że wybiegł do przodu bardzo stanowczo. Dbajmy o to, proszę państwa, żeby czas nie skończył się dla wszystkich elit politycznych, dziś tak nieraz wyniośle i zarozumiale, i bez wrażliwości patrzących na to, jak nasze - elit politycznych - decyzje wpływają na los i nastrój ludzi w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-59.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#JózefZych">Mimo wszystko nie podzielam poglądu co do związku przyczynowego i sposobu prowadzenia debaty w taki sposób.</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#komentarz">(Poseł Jan Rulewski: Proszę o głos.)</u>
          <u xml:id="u-60.3" who="#JózefZych">Panie pośle, to już będzie trzecie wystąpienie.</u>
          <u xml:id="u-60.4" who="#komentarz">(Poseł Jan Rulewski: Oświadczenie.)</u>
          <u xml:id="u-60.5" who="#JózefZych">Mam nadzieję, że to będzie naprawdę oświadczenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#JanRulewski">Tylko sprostowanie, oświadczenie osobiste. Nie wyraziłem się wprost o rządzie Rakowskiego, nie użyłem tego sformułowania, natomiast podzielam pańską opinię co do tego, że rząd był niewyspany, jeśli dzierżył w kieszeniach parę tysięcy kluczy do cel więziennych.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#JózefZych">Pan poseł Ryszard Bugaj, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#RyszardBugaj">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie zabieram głosu w dyskusji, myślę jednak, że za chwilę będzie występował przedstawiciel rządu i chciałbym skierować do przedstawiciela rządu dwa pytania. Odpowiedź na te pytania ma dość istotne znaczenie merytoryczne dla oceny projektu przez Izbę, mam także nadzieję, że uspokoi nieco tę atmosferę.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#RyszardBugaj">Otóż po pierwsze, prosiłbym przedstawiciela rządu o odpowiedź na pytanie: Czym kierował się rząd, utrzymując nierównoprawne warunki kontroli wynagrodzeń w sektorze prywatnym i w sektorze państwowym? Początkowo ustawa popiwkowa obejmowała wszystkie osoby prawne. Potem nastąpiła zmiana. Wielokrotnie na posiedzeniach komisji domagaliśmy się, by na podstawie konkretnej analizy kształtowania się wynagrodzeń w tych sektorach wskazać, czy rzeczywiście zniesienie popiwku w sektorze prywatnym było zasadne, czy rzeczywiście tam działa ów właściciel, który chroni przed wzrostem wynagrodzeń w tym sektorze. W mojej ocenie, ocenie intuicyjnej, tak nie jest. Jeżeli tak nie jest, to pada pytanie, dlaczego utrzymuje się nierównoprawne warunki w tych dwóch sektorach?</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#RyszardBugaj">I drugie pytanie. W dniu dzisiejszym prasa przyniosła informację o projekcie paktu dla przemysłu. Patrzymy na to z sympatią, przynajmniej nasz klub. Jest natomiast problem po prostu kolizji. Nie mam tego dokumentu, muszę więc cytować z prasy. Cytuję następujące stwierdzenia z relacji „Gazety Wyborczej”: „Jesienią ogólnopolskie centrale związkowe, organizacje pracodawców i przedstawiciele konsumentów pod patronatem rządu określiłyby możliwą w następnym roku skalę podwyżek płac w różnych sferach i typach przedsiębiorstw”. I dalej: „Ustalenia byłyby wiążące dla wszystkich stron, a ich złamanie traktowano by jako działanie niezgodne z prawem”. Nie trzeba oczywiście zbyt dużej wyobraźni, by powiedzieć, że jeżeli ten projekt by wszedł, to byłby w elementarnym stopniu sprzeczny z uregulowaniem ustawy popiwkowej.</u>
          <u xml:id="u-63.3" who="#RyszardBugaj">Pytanie moje brzmi: Co w takim razie rząd chce zaproponować - ustawę popiwkową czy te rozwiązania? Jeżeli te rozwiązania, to ta ustawa powinna skończyć swój byt do końca tego roku.</u>
          <u xml:id="u-63.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#JózefZych">Lista mówców została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#JózefZych">Proszę posła sprawozdawcę oraz panów posłów, którzy zgłosili poprawki, o zebranie się w przerwie w pokoju obok sali obrad plenarnych w celu uściślenia treści zgłoszonych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-64.3" who="#JózefZych">Informuję także, iż w czasie przerwy zostaną wyłożone na sali obrad plenarnych zestawienia poprawek zgłoszonych do ustawy konstytucyjnej.</u>
          <u xml:id="u-64.4" who="#JózefZych">Bezpośrednio po ogłoszeniu przerwy odbędzie się posiedzenie Konwentu Seniorów.</u>
          <u xml:id="u-64.5" who="#JózefZych">Proszę o dalsze komunikaty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#MariuszGrabowski">Bezpośrednio po ogłoszeniu przerwy odbędzie się posiedzenie Klubu Parlamentarnego NSZZ „Solidarność” w sali kolumnowej.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#MariuszGrabowski">Spotkanie Polsko-Brazylijskiej Grupy Parlamentarnej odbędzie się w dniu dzisiejszym o godz. 11 w sali nr 317, stary Dom Poselski.</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#MariuszGrabowski">Zebranie Klubu Parlamentarnego Unia Demokratyczna odbędzie się po ogłoszeniu przerwy w sali nr 118.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#JózefZych">Ogłaszam przerwę do godz. 11 min 35.</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 11 min 05 do godz. 11 min 40)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#JacekKurczewski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#JacekKurczewski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 17 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o poselskim projekcie ustawy konstytucyjnej o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#JacekKurczewski">Przypominam, że Sejm wczoraj wysłuchał posła sprawozdawcy i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-67.3" who="#JacekKurczewski">Chciałem prosić pana posła sprawozdawcę Marka Markiewicza o przedstawienie informacji o poprawkach i ich aktualizacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#MarekMarkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Złożone wczoraj w trakcie debaty plenarnej poprawki były przedmiotem pracy zespołu powołanego do ich redagowania.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#MarekMarkiewicz">Przyjęliśmy - i to jest pierwsza informacja - zasadę, że wpisujemy te poprawki, które zostały złożone na piśmie bądź zgłoszone zespołowi, którego zebranie zostało ogłoszone po zakończeniu obrad.</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#MarekMarkiewicz">W czasie dzisiejszych rozmów, prowadzonych przez nas od rana, doprowadziliśmy do sytuacji, że wycofano 10 poprawek, których wykaz chciałbym Wysokiej Izbie przekazać.</u>
          <u xml:id="u-68.3" who="#MarekMarkiewicz">Mam natomiast zapowiedź skreślenia 12 następnych, tylko z powodu nieobecności posła Bienia nie mogłem tego dokonać.</u>
          <u xml:id="u-68.4" who="#MarekMarkiewicz">Odczytam wykaz owych 10 poprawek.</u>
          <u xml:id="u-68.5" who="#MarekMarkiewicz">W poprawce 3 dojdzie do zmiany, mianowicie skreśla się drugie zdanie: „a dotychczasową treść art. 1 oznaczyć jako ust. 2”.</u>
          <u xml:id="u-68.6" who="#MarekMarkiewicz">Skreśla się poprawkę 23.</u>
          <u xml:id="u-68.7" who="#MarekMarkiewicz">W poprawce 24 w zdaniu drugim sformułowanie: „udziela absolutorium” zastępuje się określeniem: „dokonuje oceny jej działalności”; dalszą część tekstu się skreśla.</u>
          <u xml:id="u-68.8" who="#MarekMarkiewicz">W poprawce 33,...</u>
          <u xml:id="u-68.9" who="#komentarz">(Głos z sali: W której poprawce?)</u>
          <u xml:id="u-68.10" who="#MarekMarkiewicz">... w 33 poprawce skreśla się ust. 2, dotychczasowy ust. 3 będzie więc ust. 2, oraz w zdaniu pierwszym ust. 1 wyrazy: „o stanie wojny” zastępuje się wyrazami: „stanie pogotowia wojennego”.</u>
          <u xml:id="u-68.11" who="#MarekMarkiewicz">Poprawkę 39 skreśla się.</u>
          <u xml:id="u-68.12" who="#MarekMarkiewicz">W poprawce 40 skreśla się część zdania po wyrazach: „stratedzy wojskowi”, po których następuje kropka.</u>
          <u xml:id="u-68.13" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-68.14" who="#komentarz">‍(Poseł Janusz Szymański: To jest genialne.)</u>
          <u xml:id="u-68.15" who="#MarekMarkiewicz">W poprawce 41 skreśla się pkt c.</u>
          <u xml:id="u-68.16" who="#MarekMarkiewicz">Skreśla się poprawkę 45 i 47. W poprawce 48 wyraz: „tytuły” zastępuje się wyrazem: „nominacje”.</u>
          <u xml:id="u-68.17" who="#MarekMarkiewicz">Skreśla się poprawki: 50, 51, 52, 53, 61...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#JacekKurczewski">Wolniej, panie pośle, wolniej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#MarekMarkiewicz">... 65, 67.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#MarekMarkiewicz">W sprawie poprawki 78 wnioskodawcy muszą niezwłocznie skontaktować się z Biurem Legislacyjnym wobec opuszczenia w proponowanych zmianach, jak rozumiem na skutek redakcyjnej pomyłki, rozdziału o godle państwowym i stolicy.</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#MarekMarkiewicz">Natomiast w imieniu zespołu przygotowującego te poprawki do głosowania proszę o zgłoszenie się do palarni pana posła Sengebuscha i pana posła Bienia na rozmowę, w wyniku której może dojść do rezygnacji z 12 kolejnych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-70.3" who="#MarekMarkiewicz">Ten stan rzeczy jest wynikiem trzygodzinnych negocjacji, które dziś prowadziliśmy w celu zredukowania liczby poprawek i przygotowania ich do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#JacekKurczewski">Bardzo dziękuję panu posłowi i informuję Wysoką Izbę, że Prezydium Sejmu, po porozumieniu z Konwentem Seniorów, ogłasza teraz półgodzinną przerwę, do godz. 12.15, na wniosek klubów, które chcą...</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#komentarz">(Poseł Janusz Szymański: Przepraszam, panie marszałku...)</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#JacekKurczewski">... przepraszam, panie pośle, zapoznać się z przedstawionymi poprawkami.</u>
          <u xml:id="u-71.3" who="#JacekKurczewski">Przed ogłoszeniem przerwy jeszcze komunikaty. Po przerwie powrócimy do wszystkich wniosków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#JarosławKaczyński">Panie marszałku, w sprawie formalnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#JacekKurczewski">Wniosek formalny, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#JarosławKaczyński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pół godziny przerwy w tak poważnej sprawie to jest naprawdę o wiele za mało, potrzebna jest co najmniej godzina. A w ogóle głosowanie nad konstytucją w tych warunkach to jest po prostu drwina.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#JacekKurczewski">Proszę bardzo, pan poseł Stefan Niesiołowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#StefanNiesiołowski">Przepraszam bardzo, ale to zostało ustalone na posiedzeniu Konwentu Seniorów, na którym byli obecni przedstawiciele wszystkich klubów, i to jest consensus trudny, wypracowany przez Konwent. Oczywiście on nie przesądza dalszego losu głosowania, bo Izba może podjąć decyzje w tej sprawie. Natomiast to jest tylko wniosek roboczy o pół godziny przerwy.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#StefanNiesiołowski">Proszę jeszcze o podanie komunikatów, dlatego że chodzi o zebrania klubów. Bardzo prosiłbym, żeby pan marszałek jeszcze przed ogłoszeniem przerwy dopuścił do podania komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#JacekKurczewski">Tak jest. Proszę bardzo pana posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Kaczyński: Był formalny wniosek o godzinną przerwę.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#PiotrWójcik">Zebranie Klubu Parlamentarnego PC odbędzie się po ogłoszeniu przerwy w górnej palarni.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#PiotrWójcik">Posiedzenie Grupy Polsko-Rumuńskiej zostało odwołane w związku z głosowaniem nad konstytucją.</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#PiotrWójcik">Zebranie klubu SLD odbędzie się w sali nr 101.</u>
          <u xml:id="u-78.3" who="#PiotrWójcik">Zebranie klubu ZChN odbędzie się w sali kinowej nowego Domu Poselskiego.</u>
          <u xml:id="u-78.4" who="#PiotrWójcik">Klub RdR zbierze się w siedzibie klubu po ogłoszeniu przerwy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#JacekKurczewski">Ogłaszam przerwę do godz. 12.15.</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Kaczyński: Panie Marszałku! Jest formalny wniosek.)</u>
          <u xml:id="u-79.3" who="#JacekKurczewski">Panie pośle, propozycje dotyczące czasu trwania przerwy to nie jest formalny wniosek. Tak uzgodnił Konwent Seniorów i naprawdę dziwi mnie wystąpienie pana posła w tej chwili.</u>
          <u xml:id="u-79.4" who="#JacekKurczewski">Przepraszam, przerwa będzie trwała nie do godziny 12.15, tylko do godz. 12.20.</u>
          <u xml:id="u-79.5" who="#komentarz">(Poseł Janusz Szymański: No, 12.30.)</u>
          <u xml:id="u-79.6" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 11 min 48 do godz. 12 min 40)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#JacekKurczewski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#JacekKurczewski">Kontynuujemy rozpatrywanie punktu 17 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o poselskim projekcie ustawy konstytucyjnej o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#JacekKurczewski">Pan poseł zgłosił, zdaje się, wniosek formalny.</u>
          <u xml:id="u-80.3" who="#JacekKurczewski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#MarekMazurkiewicz">Biorąc pod uwagę szczególnie ważny charakter prac nad projektem ustawy konstytucyjnej o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz samorządzie terytorialnym, konieczność rozpatrzenia jeszcze na tym posiedzeniu Sejmu niesłychanie ważnych dla wszystkich ludzi pracy projektów ustaw dotyczących podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku od wzrostu wynagrodzeń, nie uznając za rzeczywiście istotną przyczynę ewentualnego odraczania prac nad tymi projektami na okres późniejszy, Parlamentarny Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej wnosi o pozostawienie klubom kilku godzin na głębokie zastanowienie się nad projektem zmian, które zostały tutaj w tzw. międzyczasie zgłoszone. Proponuję też przedłużenie 22 posiedzenia Sejmu na 2 i ewentualnie 3 sierpnia br. oraz kontynuowanie dzisiaj punktów bieżących bezpośrednio po tym i ewentualne głosowanie nad poprawkami do projektu konstytucji od jutra od godzin rannych lub dziś w późnych godzinach wieczornych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję panu posłowi. Rozumiem, że jest to wniosek o zmianę porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-82.2" who="#JacekKurczewski">Czy pan poseł z kontrwnioskiem?</u>
          <u xml:id="u-82.3" who="#JacekKurczewski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#StefanNiesiołowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Cieszę się, że Sojusz Lewicy Demokratycznej mówi tyle o ludziach pracy, ale szkoda, że mówi tylko na sali, a nigdy na posiedzeniu Konwentu Seniorów. Natomiast jeśli chodzi o...</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#StefanNiesiołowski">Na posiedzeniu Konwentu nie mieliście, panowie, żadnych zastrzeżeń do procedury, która była przedmiotem ustaleń trzech Konwentów. Termin głosowania konstytucji był podany od dawna i ani wasz przedstawiciel, ani przedstawiciel żadnego innego klubu tego nie kwestionował. W związku z tym w imię szacunku do samego siebie, do własnych ustaleń, własnej reprezentacji, w imię ważności sprawy, jestem za utrzymaniem dotychczasowej kolejności głosowań, co oczywiście w niczym nie przesądza głosowania nad tymi bardzo ważnymi sprawami świata pracy, o których pan mówił. Chodzi tylko o to, żeby najpierw głosować nad ustawą konstytucyjną. Z tego względu proszę pana marszałka o poddanie tej kwestii pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-83.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem zgłoszonym przez Parlamentarny Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej sprowadzającym się do zmiany porządku dziennego tego posiedzenia i przedłużenia jego trwania na 2 i 3 sierpnia.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#JacekKurczewski">Kto z posłanek i posłów jest za wnioskiem o zmianę porządku dziennego posiedzenia, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-84.3" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-84.4" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-84.5" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że za wnioskiem o zmianę porządku dziennego posiedzenia głosowało 74 posłów, 218 było przeciw i 23 posłów wstrzymało się od głosu. A więc kontynuujemy rozpatrywanie sprawozdania Komisji Nadzwyczajnej o poselskim projekcie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-84.6" who="#komentarz">(Poseł Józef Oleksy: Proszę o głos.)</u>
          <u xml:id="u-84.7" who="#JacekKurczewski">Panie pośle, czy to wniosek formalny?</u>
          <u xml:id="u-84.8" who="#komentarz">(Poseł Józef Oleksy: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-84.9" who="#JacekKurczewski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#JózefOleksy">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałem tylko przypomnieć, że w trakcie debaty...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#JacekKurczewski">Ale przypomnienie nie jest wnioskiem formalnym, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#JózefOleksy">Ale to dotyczy rozstrzygnięcia, kiedy by się to miało zdarzyć. W trakcie debaty wraz z posłami z mojego klubu wnosiłem o to, by zwrócić się z prośbą, i zwróciłem się z taką prośbą do pani premier, by jako szefowa koalicji rządzącej zechciała zinterpretować i ocenić następującą sytuację.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#JózefOleksy">Konstytucja, nad którą będziemy za chwilę głosować, nie zawiera całego działu dotyczącego...</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#komentarz">(Głosy z sali: Jaki wniosek?)</u>
          <u xml:id="u-87.3" who="#JózefOleksy">No zaraz, uzasadniam go.</u>
          <u xml:id="u-87.4" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-87.5" who="#JózefOleksy">Nie zawiera... ale obradami kieruje pan marszałek, a nie klub liberałów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#JacekKurczewski">Proszę pozwolić panu posłowi na dokończenie wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#JózefOleksy">W związku z tym proszę mi pozwolić dokończyć uzasadnienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#JacekKurczewski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#JózefOleksy">W związku z tym, że projekt konstytucji, nad którym za chwilę będziemy głosować, nie zawiera całej części o ochronie praw obywatelskich i wolności, która zwykle występuje w konstytucjach i na pewno jest przewidziana w dużej konstytucji, a mnożą się dzisiaj projekty różnych ustaw, które dotykają tego typu praw i poważnie im zagrażają, i te setki tysięcy ludzi nie będą miały możliwości konstytucyjnego...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#JacekKurczewski">Panie pośle, proszę zwięźle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#JózefOleksy">... odniesienia się, wnoszę by tego typu interpretacja została przedstawiona, zwłaszcza że jeden z ekstremalnie brzmiących projektów przedłożyła partia, która uczestniczy w koalicji rządowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#JacekKurczewski">Informuję, że pani prezes Rady Ministrów jest gotowa do udzielenia odpowiedzi na to pytanie.</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#komentarz">(Poseł Paweł Kotlarski: Proszę o głos.)</u>
          <u xml:id="u-94.3" who="#JacekKurczewski">Czy pan poseł chce złożyć wniosek formalny?</u>
          <u xml:id="u-94.4" who="#JacekKurczewski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#PawełKotlarski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#komentarz">(Poseł Antoni Czajka: Proszę o głos.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#JacekKurczewski">Proszę, niech pan poseł poczeka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#PawełKotlarski">Paweł Kotlarski, Ruch dla Rzeczypospolitej. W związku z tym, że do przedłożonego projektu ustawy konstytucyjnej jest prawie 100 poprawek, wypada przeznaczyć odpowiedni czas chociażby na pobieżne zapoznanie się z nimi. Dlatego wnosimy...</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-97.2" who="#PawełKotlarski">‍...o dwugodzinną przerwę na zapoznanie się z przedstawionymi projektami. Po prostu w ciągu pół godziny nie można nawet dokładnie tego przeczytać. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#JacekKurczewski">To nie jest wniosek formalny, ale gotów jestem poddać go pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#komentarz">(Poseł Antoni Czajka: Proszę o głos).</u>
          <u xml:id="u-98.2" who="#JacekKurczewski">Panie pośle, proszę czekać.</u>
          <u xml:id="u-98.3" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-98.4" who="#JacekKurczewski">Gotów jestem poddać go pod głosowanie, jeżeli będzie wniosek przeciwny. Czy jest wniosek przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-98.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Ten wniosek był już poddany pod głosowanie.)</u>
          <u xml:id="u-98.6" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Zarębski: Tak jest, jest wniosek przeciwny.)</u>
          <u xml:id="u-98.7" who="#JacekKurczewski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#AndrzejZarębski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tu właściwie trzeba tylko powtórzyć argumentację, której używał poseł Niesiołowski przy okazji wniosku zgłoszonego przez przedstawiciela Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#AndrzejZarębski">Mam wniosek przeciwny. Proszę, żeby Wysoka Izba trzymała się ustaleń podjętych na posiedzeniu Konwentu Seniorów.</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#JacekKurczewski">Mamy wniosek przeciwny do wniosku o dwugodzinną przerwę. W związku z tym poddaję pod głosowanie...</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#komentarz">(Poseł Antoni Czajka: Chwileczkę, chwileczkę.)</u>
          <u xml:id="u-100.3" who="#JacekKurczewski">Wniosek... Pan poseł czeka.</u>
          <u xml:id="u-100.4" who="#JacekKurczewski">Mamy wniosek o ogłoszenie dwugodzinnej przerwy.</u>
          <u xml:id="u-100.5" who="#JacekKurczewski">Kto jest za tym wnioskiem...</u>
          <u xml:id="u-100.6" who="#komentarz">(Poseł Antoni Czajka: Nie będę głosował.)</u>
          <u xml:id="u-100.7" who="#JacekKurczewski">Panie pośle, przepraszam, ale proszę, by pan powrócił na miejsce i wziął udział w głosowaniu.</u>
          <u xml:id="u-100.8" who="#komentarz">(Poseł Antoni Czajka: Od wczoraj pan mi nie udzielił głosu.)</u>
          <u xml:id="u-100.9" who="#JacekKurczewski">W kolejności, panie pośle. Teraz jest głosowanie nad wnioskiem formalnym, przepraszam, nieformalnym, o dwugodzinną przerwę.</u>
          <u xml:id="u-100.10" who="#JacekKurczewski">Kto z pań i panów posłów jest za tym wnioskiem, proszę o naciśnięcie przycisku i...</u>
          <u xml:id="u-100.11" who="#komentarz">(Poseł Mirosław Lewandowski: Panie marszałku, nie działa urządzenie, przycisnąłem zanim pan zarządził głosowanie i nie działa.)</u>
          <u xml:id="u-100.12" who="#JacekKurczewski">Proszę sprawdzić działanie urządzenia... działa.</u>
          <u xml:id="u-100.13" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie działa!)</u>
          <u xml:id="u-100.14" who="#JacekKurczewski">Jeszcze raz przystępujemy do głosowania, które zostało zakłócone przez interwencję pana posła Czajki.</u>
          <u xml:id="u-100.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-100.16" who="#JacekKurczewski">Kto jest za wnioskiem...</u>
          <u xml:id="u-100.17" who="#komentarz">(Poseł Antoni Czajka: To jest interwencja od wczoraj, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-100.18" who="#JacekKurczewski">... o dwugodzinną przerwę, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-100.19" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-100.20" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-100.21" who="#JacekKurczewski">Za wnioskiem o przerwę głosowało 95 posłów, przeciwko - 191, 50 posłów wstrzymało się od głosu, a więc wniosek został odrzucony.</u>
          <u xml:id="u-100.22" who="#JacekKurczewski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-100.23" who="#JacekKurczewski">Rozumiem, że pan poseł ma wniosek formalny, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#AntoniCzajka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wczoraj postawiłem jasny wniosek o odesłanie projektu „małej konstytucji” do komisji celem opracowania zgłoszonych poprawek. Nie wiem, dlaczego nie będziemy nad nim głosować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#JacekKurczewski">Panie pośle, nad tym wnioskiem będziemy głosować we właściwej kolejności. Trzeba to było wyjaśnić w sekretariacie.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#JacekKurczewski">Przypominam, że Sejm wczoraj wysłuchał posła sprawozdawcy Marka Markiewicza i przeprowadził dyskusję, która została zakończona.</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#JacekKurczewski">Obecnie proszę o zabranie głosu pana posła sprawozdawcę.</u>
          <u xml:id="u-102.3" who="#JacekKurczewski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-102.4" who="#JacekKurczewski">Przepraszam bardzo. Może jeszcze przed wystąpieniem pana posła poprosimy panią prezes Rady Ministrów Hannę Suchocką o odpowiedź na postawione jej pytanie.</u>
          <u xml:id="u-102.5" who="#JacekKurczewski">Proszę bardzo, pani premier.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#HannaSuchocka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan poseł Józef Oleksy w dniu wczorajszym poprosił, a w dniu dzisiejszym to powtórzył, abym przedstawiła Izbie stanowisko koalicji rządowej, jak również moją własną opinię, w kwestii dyskutowanych obecnie w Polsce - bo jeszcze nie w Sejmie - zasad dopuszczania obywateli do sprawowania wysokich urzędów publicznych. Pan poseł Oleksy oświadczył także, iż moje stanowisko w tej sprawie jest znaczące dla sposobu, w jaki Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej głosować będzie nad projektem ustawy konstytucyjnej.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#HannaSuchocka">Spełniając zatem życzenie pana posła Oleksego, pragnę oświadczyć, iż stanowisko koalicji parlamentarnej, która stworzyła mój rząd, w tej sprawie zawarte zostało w tekście przemówienia programowego, jakie przedstawiłam Wysokiej Izbie w dniu 11 listopada tego roku.</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#komentarz">(Głosy z sali: Lipca.)</u>
          <u xml:id="u-103.3" who="#HannaSuchocka">Tak, w dniu 11 lipca. Mówiłam wtedy: „Widzę konieczność stworzenia mechanizmów, dzięki którym w życiu publicznym uczestniczyliby wyłącznie ludzie uczciwi, kompetentni, wolni od niejawnych powiązań i nie obciążeni współpracą z komunistyczną policją polityczną na szkodę niepodległości państwa bądź współobywateli”.</u>
          <u xml:id="u-103.4" who="#HannaSuchocka">Podkreślam, jest to stanowisko Rady Ministrów, której przewodniczę, jak również stanowisko koalicji, która wspiera mój rząd w parlamencie.</u>
          <u xml:id="u-103.5" who="#HannaSuchocka">Pan poseł Oleksy jednak wnosił także o zapoznanie Izby z moją własną oceną tego problemu. Pragnę zatem zapewnić Wysoką Izbę, że przedstawione tu raz jeszcze stanowisko rządu i koalicji odzwierciedla również moją własną opinię. Ona właśnie skłoniła mnie do tego, aby od pierwszej chwili, gdy zostałam powołana na stanowisko premiera, wprowadzić w życie procedurę lustracji osób powoływanych przeze mnie na najwyższe stanowiska państwowe. Procedura ta jest stosowana w zgodzie z odpowiednimi przepisami o Urzędzie Ochrony Państwa.</u>
          <u xml:id="u-103.6" who="#HannaSuchocka">Pragnę jednak z naciskiem podkreślić, co jak sądzę nie jest ani dla Wysokiej Izby, ani dla pana posła Oleksego jakimkolwiek zaskoczeniem, że stosując takie właśnie procedury doboru kadr państwowych, pragnę rygorystycznie przestrzegać zasady równości wobec prawa i niedyskryminowania osób ze względu na ich polityczne przekonania bądź przeszłą działalność polityczną.</u>
          <u xml:id="u-103.7" who="#HannaSuchocka">Mówię to z tym większym przekonaniem, iż Izbie zapewne znane są moje wieloletnie starania o pełne wprowadzenie do polskiego systemu prawnego międzynarodowego ustawodawstwa stojącego na straży praw człowieka. Dziś właśnie jako premier Rzeczypospolitej mam okazję po temu, aby dokończyć ów zaczęty nie tak dawno proces wprowadzania ustawodawstwa międzynarodowego do prawa polskiego.</u>
          <u xml:id="u-103.8" who="#HannaSuchocka">Chcę zatem zapewnić Wysoką Izbę, że w sprawie, o której mówię, kierować się chcę równolegle dwiema równoprawnymi, moim zdaniem, zasadami:</u>
          <u xml:id="u-103.9" who="#HannaSuchocka">— po pierwsze, zasadą pełnego respektu dla europejskich standardów z dziedziny praw człowieka;</u>
          <u xml:id="u-103.10" who="#HannaSuchocka">— po drugie, zasadą doboru kadr państwowych w sposób spełniający wymogi bezpieczeństwa państwa i gwarantujący moralny autorytet ludzi na wysokich stanowiskach państwowych.</u>
          <u xml:id="u-103.11" who="#HannaSuchocka">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-103.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję pani premier.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#JacekKurczewski">Proszę pana posła sprawozdawcę o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#MarekMarkiewicz">Panie Marszałku! Pani Premier! Wysoka Izbo! Z racji ogromu zadań czekających Wysoką Izbę i braku czasu, chcę zasygnalizować kilka wniosków, jakie z racji mojego obowiązku słuchania całej bardzo bogatej wczorajszej debaty muszę odnotować. Mogą one wpłynąć na ocenę zgłoszonych poprawek, dlatego chcę na początku przedstawić krótką informację o wynikach kolejnych negocjacji prowadzonych w czasie przerwy, co doprowadziło do skreślenia wniosku mniejszości nr 20, przepraszam nr 22.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#JacekKurczewski">Wolniej, panie pośle, wolniej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#MarekMarkiewicz">Doprowadziło to do skreślenia wniosku mniejszości nr 22 w druku nr 403-A.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-107.2" who="#MarekMarkiewicz"> Informuję, że jest to także efektem debaty. Skreślone zostały też kolejne poprawki, a mianowicie z druku nr 403-A wycofano poprawkę nr 22. </u>
          <u xml:id="u-107.3" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#JacekKurczewski">Panie pośle, czy pan mówi o wnioskach mniejszości?</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#komentarz">(Poseł Marek Markiewicz: Tak, cały czas.)</u>
          <u xml:id="u-108.2" who="#JacekKurczewski">Przepraszam bardzo, ale inaczej to nazywamy. O propozycjach zgłaszanych z sali mówimy, że są to o poprawki, natomiast w druku nr 403-A przedstawione są wnioski mniejszości. Dla uniknięcia nieporozumień proszę pana posła sprawozdawcę, aby jeszcze raz wyraźnie powiedział, które wnioski mniejszości z druku nr 403-A zostały skreślone.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#MarekMarkiewicz">Wniosek nr 22 dotyczący art. 78, z tym że moja uwaga poprzednio wygłoszona, iż doszło tu do błędu redakcyjnego, była niestosowna, gdyż wnioskodawcom, którzy podobny wniosek złożyli wśród poprawek, zależy na pominięciu rozdziału o barwie i godle narodowym.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#MarekMarkiewicz">Natomiast w wykazie poprawek...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#JacekKurczewski">Panie pośle, przepraszam bardzo, ale proszę jeszcze raz o powtórzenie numerów wniosków mniejszości, które zostały skreślone z druku nr 403-A.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#MarekMarkiewicz">Powtarzam, w druku nr 403-A został skreślony wniosek mniejszości nr 22 dotyczący art. 78.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#JacekKurczewski">Teraz przechodzimy do zestawienia poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#MarekMarkiewicz">W zestawieniu poprawek zostały usunięte dwie kolejne poprawki, a mianowicie poprawka oznaczona nr. 21, dotycząca art. 19, oraz poprawka oznaczona nr. 66.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#JacekKurczewski">Skreślamy poprawkę nr 66.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#MarekMarkiewicz">Wysoka Izbo, wczorajsza debata trwała blisko 11 godzin i z punktu widzenia sprawozdawcy i członka komisji przyznać trzeba, że przedstawia ona bardzo kłopotliwy do zreferowania materiał, gdyż w jej trakcie prezentowano możliwie najszersze wnioski dotyczące podstawowych instytucji, które stały się jednocześnie przyczynkiem do debat na temat: ratyfikacji traktatu z EWG, lustracji, dekomunizacji, ochrony praw obywatelskich, strajków w zagłębiu miedziowym, krytycznych uwag o komunizmie. Ponadto trzykrotnie złożono hołd twórcom różnych konstytucji, co wskazuje na różne punkty odniesienia dyskutantów. Wskazywano na twórczy wkład twórców Konstytucji 3 maja, konstytucji amerykańskiej i konstytucji z 1935 roku.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#MarekMarkiewicz">Wiele wniosków dotyczących projektu miało wyraźnie emocjonalny charakter. Doprowadziło to do najostrzejszej oceny projektu, jaką wygłosił pan poseł Sengebusch, nazywając go obciążonym małym kalectwem, co twórców konstytucji i członków komisji napawa pewnym optymizmem, gdyż nie scharakteryzowano tego projektu jako obciążonego pełnym kalectwem.</u>
          <u xml:id="u-115.2" who="#MarekMarkiewicz">Co do instytucji prezydenta, to przedstawiono pewną szczegółową ocenę instytucji i osoby prezydenta, bez prezentacji określonych instytucji ustrojowych. Chcę tu zwrócić uwagę na wystąpienia panów posłów: Czajki, Świtonia, Kaczyńskiego, Chełstowskiego i Olszewskiego. W tej części debaty pojawiły się oceny dotyczące możliwości powrotu dyktatury i obawy przed tą dyktaturą. Wszelako tylko w jednym wystąpieniu przeciwstawiono tym obawom wyraźny postulat wprowadzenia w Polsce modelu parlamentarnego i - jak rozumiem - opracowania nowego projektu konstytucji. Pojawił się zarzut wywołujący poważną dyskusję...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#JacekKurczewski">Proszę pana posła o niewprowadzanie zbyt polemicznych elementów do sprawozdania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#MarekMarkiewicz">Moim obowiązkiem było zrelacjonowanie tego.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#MarekMarkiewicz">Co do trójpodziału władz i podstawowej zasady projektu, to pojawiły się wypowiedzi, w których z jednej strony kwestionowano tę zasadę, proponując utrzymanie istniejącej zasady nadrzędności Sejmu i określenia go jako władzy najwyższej, do czego zmierzał wniosek pana posła Bąka, natomiast z drugiej strony proponowano pozostawienie tekstu zaprezentowanego w projekcie. Zwracano uwagę na to, iż z badań socjologicznych wynika, że Sejm cieszy się dużym autorytetem. Inni mówcy natomiast, powołując się na badania socjologiczne, wskazywali na mały autorytet Sejmu i mówili, iż jedynie wybory mogą tę sytuację zmienić.</u>
          <u xml:id="u-117.2" who="#MarekMarkiewicz">Poważne zarzuty ustrojowe przedstawił w swojej wypowiedzi pan poseł Jarosław Kaczyński, który optował za ustrojem i modelem parlamentarnym, zakładając, że omawiany wczoraj projekt konstytucji nie zawiera odniesień do instytucji przyjętych we wszystkich krajach europejskich, wszelako nie wskazał, o które instytucje mu chodzi.</u>
          <u xml:id="u-117.3" who="#MarekMarkiewicz">Ważnym wątkiem w dyskusji było porównanie wniosków z pracą komisji i jej dynamiką. Tu na uwagę zasługuje głos pana posła Bugaja, wskazujący na to, iż wiele wniosków, które padły wczoraj w dyskusji, nie pojawiło się w debacie plenarnej w kwietniu po pierwszym czytaniu ani też nie zostało zgłoszonych w trakcie prac komisji, choć w trakcie dyskusji prezentowali je członkowie komisji, którzy w jej pracach nie brali udziału.</u>
          <u xml:id="u-117.4" who="#MarekMarkiewicz">W dyskusji nad instytucją Senatu wskazywano na potrzebę likwidacji tego ciała, ale po uchwaleniu dużej konstytucji, bez dotykania istoty tej sprawy w obecnie omawianym projekcie. Najbardziej radykalny postulat - o niezwłoczne zlikwidowanie Senatu - zgłosił pan poseł Moczulski, argumentując, że dotyczy to ciała, które dużo mówi, a nie ma nic do powiedzenia. Przyjęcie takiej zasady mogłoby prowadzić do dalej idących wniosków.</u>
          <u xml:id="u-117.5" who="#MarekMarkiewicz">Poważnym elementem dyskusji była kwestia samorządu. Tu pojawiły się dwa diametralnie różne stanowiska — od poglądu, by skreślić tę część w projekcie „małej konstytucji”, ponieważ jest to niepotrzebna regulacja w ustawie tymczasowej, aż do wniosków idących bardzo daleko, sformułowanych przez pana posła Tuska, który proponował wręcz zapis o delegacji uprawnień ustawowych dla ponadgminnych jednostek terytorialnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#JacekKurczewski">Panie pośle, przepraszam bardzo, wyczuwam oczekiwanie, że pan poseł ze względu na opóźnienie...</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#JacekKurczewski">‍...w naszych pracach przejdzie do zwięzłego referowania wniosków. Bardzo o to proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#MarekMarkiewicz">Chcę zwrócić uwagę Wysokiej Izby na ważne, w moim przekonaniu, wystąpienie pana posła Mażewskiego, który zwrócił uwagę na to, iż dyskusja wokół instytucji prezydenta i parlamentu prowadzić może do powstania sztucznego sporu, ponieważ jego zdaniem pojawia się na horyzoncie instytucja zbliżona do rządów kanclerskich i zmierzająca do wzmocnienia w tym duchu władzy wykonawczej, którą to opinię - jako jedyną opinię charakteryzującą cały przebieg dyskusji - obowiązany byłem zreferować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#JacekKurczewski">Bardzo przepraszam, później jeszcze będę dziękował panu posłowi za wkład pracy.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#JacekKurczewski">Przypominam, że w czasie dyskusji poseł Stefan Pastuszewski, a także, jak słyszeliśmy, inni posłowie, m.in. pan poseł Czajka, zgłosili wniosek o powtórne przekazanie sprawozdania o projekcie ustawy do Komisji Nadzwyczajnej, która w terminie do dnia 30 września br. złożyłaby dodatkowe sprawozdanie.</u>
          <u xml:id="u-120.2" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy obecnie do głosowania nad tym wnioskiem.</u>
          <u xml:id="u-120.3" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za wnioskiem o powtórne przekazanie projektu ustawy o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej do Komisji Nadzwyczajnej w celu przedłożenia dodatkowego sprawozdania w terminie do 30 września br., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-120.4" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-120.5" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-120.6" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że za wnioskiem o powtórne przekazanie projektu ustawy do komisji oddano 137 głosów, przeciw - 177, 11 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-120.7" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-120.8" who="#JacekKurczewski">Przechodzimy do głosowania nad projektem ustawy i dotyczącymi go wnioskami.</u>
          <u xml:id="u-120.9" who="#JacekKurczewski">Przypominam, że zgodnie z art. 106 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej Sejm dokonuje zmiany konstytucji większością 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby posłów. Przepis ten stosowany jest również przy uchwalaniu ustaw konstytucyjnych.</u>
          <u xml:id="u-120.10" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, iż w posiedzeniu bierze udział wymagana liczba posłów.</u>
          <u xml:id="u-120.11" who="#JacekKurczewski">Zgodnie z art. 78 ust. 3 tymczasowego regulaminu Sejmu w przypadku głosowania zmiany konstytucji marszałek Sejmu zarządza obliczanie głosów przez sekretarzy Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-120.12" who="#JacekKurczewski">Prezydium Sejmu, po porozumieniu z Konwentem Seniorów, proponuje, aby w tym trybie głosować jedynie nad całością projektu ustawy przedstawionego przez Komisję Nadzwyczajną wraz z poprawkami. Natomiast nad wnioskami mniejszości oraz ponad 70 poprawkami zgłoszonymi w czasie debaty Prezydium Sejmu proponuje głosować przy użyciu urządzenia do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-120.13" who="#JacekKurczewski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-120.14" who="#JacekKurczewski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-120.15" who="#JacekKurczewski">Przypominam, iż pan poseł Cezary Piasecki zgłosił wniosek o odrzucenie projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-120.16" who="#JacekKurczewski">Czy pan poseł podtrzymuje ten wniosek?</u>
          <u xml:id="u-120.17" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania nad tym wnioskiem.</u>
          <u xml:id="u-120.18" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za wnioskiem o odrzucenie projektu ustawy o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-120.19" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-120.20" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-120.21" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że za wnioskiem o odrzucenie projektu ustawy padło 40 głosów, przeciw - 226, a 78 posłów wstrzymało się od głosu. Stwierdzam, iż Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-120.22" who="#JacekKurczewski">Przypominam, że w druku nr 403-A komisja przedstawiła 24 wnioski mniejszości, nad którymi będziemy głosować w pierwszej kolejności. Najpierw będziemy głosować nad najdalej idącym wnioskiem mniejszości. We wniosku oznaczonym nr. 24 wnioskodawcy przedstawiają własny wariant projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-120.23" who="#JacekKurczewski">Czy są potrzebne objaśnienia?</u>
          <u xml:id="u-120.24" who="#JacekKurczewski">Nie ma takiej potrzeby, ale proszę pana posła sprawozdawcę o zajęcia miejsca z boku i w momencie kiedy będzie prośba o wyjaśnienia, to pan poseł będzie łaskaw je przedstawić.</u>
          <u xml:id="u-120.25" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-120.26" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem dwudziestego czwartego wniosku mniejszości zawierającego nowy projekt ustawy, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-120.27" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-120.28" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-120.29" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że ogółem w głosowaniu wzięło udział 336 posłów. Większość 2/3 wynosi 222. Za wnioskiem głosowało 3 posłów, przeciw 316 posłów, wstrzymało się od głosu 17 posłów. Stwierdzam, że Sejm odrzucił wniosek mniejszości zawierający nowy projekt ustawy.</u>
          <u xml:id="u-120.30" who="#JacekKurczewski">W pierwszym wniosku mniejszości dotyczącym art. 1 wnioskodawcy proponują skreślenie słów określających, że Senat jest organem państwa w zakresie władzy ustawodawczej. Konsekwencją przyjęcia tego wniosku będą odpowiednie zmiany w innych przepisach tego projektu ustawy oraz w niektórych przepisach konstytucji z 1952 r. dotyczących instytucji Senatu.</u>
          <u xml:id="u-120.31" who="#JacekKurczewski">Czy są pytania w tej sprawie? Czy są potrzebne wyjaśnienia? Nie.</u>
          <u xml:id="u-120.32" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-120.33" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem pierwszego wniosku mniejszości do art. 1, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-120.34" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-120.35" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-120.36" who="#JacekKurczewski">Za wnioskiem oddano 85 głosów, przeciw - 229, 32 posłów wstrzymało się od głosu. Gdyby była wymagana większość 2/3, wynosiłoby to 231 głosów. Stwierdzam, że Sejm odrzucił ten wniosek mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-120.37" who="#JacekKurczewski">W drugim wniosku mniejszości dotyczącym art. 4 wnioskodawcy w nowym brzmieniu ust. 3 proponują, aby uchwała Sejmu w sprawie samorozwiązania zapadała bezwzględną większością głosów, a nie większością 2/3, jak proponuje komisja.</u>
          <u xml:id="u-120.38" who="#JacekKurczewski">Czy są potrzebne wyjaśnienia? Nie.</u>
          <u xml:id="u-120.39" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-120.40" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem drugiego wniosku mniejszości do art. 4 ust. 3, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-120.41" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-120.42" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-120.43" who="#JacekKurczewski">Za wnioskiem głosowało 67 posłów, przeciw - 254, 19 posłów wstrzymało się od głosu. Stwierdzam, że Sejm odrzucił ten wniosek mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-120.44" who="#JacekKurczewski">W trzecim wniosku mniejszości dotyczącym art. 10 wnioskodawcy w nowym brzmieniu ust. 1 proponują ograniczenie liczby wicemarszałków Sejmu do trzech.</u>
          <u xml:id="u-120.45" who="#JacekKurczewski">Czy są potrzebne wyjaśnienia w tej sprawie? Nie.</u>
          <u xml:id="u-120.46" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-120.47" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem trzeciego wniosku mniejszości do art. 10 ust. 1, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-120.48" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-120.49" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-120.50" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że za wnioskiem oddano 113 głosów, przeciw - 200, 31 posłów wstrzymało się od głosu. Stwierdzam, że Sejm odrzucił trzeci wniosek mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-120.51" who="#JacekKurczewski">W czwartym wniosku mniejszości dotyczącym art. 15 wnioskodawcy proponują nowe brzmienie ust. 1 i 4 oraz nowy ust. 5. Głosować będziemy kolejno nad ust. 1 oraz nad ust. 4 i 5.</u>
          <u xml:id="u-120.52" who="#JacekKurczewski">W nowym ust. 1 wnioskodawcy proponują, aby inicjatywa ustawodawcza przysługiwała posłom w liczbie co najmniej 46, komisjom, Senatowi, prezydentowi i Radzie Ministrów, podczas gdy komisja proponuje, by inicjatywa ta przysługiwała posłom, Senatowi, prezydentowi i Radzie Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-120.53" who="#JacekKurczewski">Potrzebne są wyjaśnienia? Nie.</u>
          <u xml:id="u-120.54" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-120.55" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem czwartego wniosku mniejszości dotyczącego art. 15 ust.1, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-120.56" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-120.57" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-120.58" who="#JacekKurczewski">Za wnioskiem oddano 6 głosów, przeciw - 333, 10 posłów wstrzymało się od głosu. Stwierdzam, że Sejm odrzucił wniosek mniejszości do art. 15 ust. 1.</u>
          <u xml:id="u-120.59" who="#JacekKurczewski">W nowym brzemieniu ust. 4 i w ust. 5 w art. 15 wnioskodawcy proponują, aby wnioskodawca ustawy mógł wycofać projekt ustawy do czasu przystąpienia do głosowania w ostatnim czytaniu, a w razie wycofania, aby w miejsce wnioskodawcy mogła wstąpić komisja w dalszym postępowaniu ustawodawczym, podczas gdy komisja proponuje, aby wnioskodawca mógł wycofać projekt do czasu zakończenia procedury pierwszego czytania, przy czym Sejm podejmowałby decyzje o dalszym toku postępowania.</u>
          <u xml:id="u-120.60" who="#JacekKurczewski">Czy potrzebne są dalsze wyjaśnienia? Nie.</u>
          <u xml:id="u-120.61" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-120.62" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem czwartego wniosku mniejszości dotyczącego art. 15 ust. 4 i 5, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-120.63" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-120.64" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-120.65" who="#JacekKurczewski">Za wnioskiem oddano 21 głosów, przeciw - 287, 30 posłów wstrzymało się od głosu. Stwierdzam, że Sejm odrzucił wniosek mniejszości do art. 15 ust. 4 i 5.</u>
          <u xml:id="u-120.66" who="#JacekKurczewski">W piątym wniosku mniejszości dotyczącym art. 16 wnioskodawcy w nowym brzmieniu ust. 3 proponują, aby marszałek Sejmu mógł, a nie: miał obowiązek, odmówić poddania pod głosowanie poprawki dotyczącej pilnego projektu, która uprzednio nie była przedłożona komisji.</u>
          <u xml:id="u-120.67" who="#JacekKurczewski">Czy potrzebne są wyjaśnienia? Nie.</u>
          <u xml:id="u-120.68" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-120.69" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem piątego wniosku mniejszości do art. 16 ust. 3, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-120.70" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-120.71" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-120.72" who="#JacekKurczewski">Za wnioskiem oddano 109 głosów, przeciw - 186, 35 posłów wstrzymało się od głosu. Stwierdzam, że Sejm odrzucił wniosek mniejszości do art. 16 ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-120.73" who="#JacekKurczewski">W szóstym wniosku mniejszości dotyczącym art. 18 wnioskodawcy zgłosili poprawki do ust. 3 i 4, nad którymi będziemy głosować kolejno.</u>
          <u xml:id="u-120.74" who="#JacekKurczewski">W poprawce pierwszej, oznaczonej lit. a, wnioskodawcy proponują w nowym brzmieniu ust. 3 art.18 przepis, zgodnie z którym prezydent może odmówić podpisania ustawy i z umotywowanym wnioskiem w terminie 30 dni przekazać ją Sejmowi do ponownego rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-120.75" who="#JacekKurczewski">Czy potrzebne są wyjaśnienia? Nie.</u>
          <u xml:id="u-120.76" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-120.77" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem szóstego wniosku mniejszości do art. 18 ust. 3, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-120.78" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-120.79" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-120.80" who="#JacekKurczewski">Za wnioskiem głosowało 81posłów, przeciw - 253, 15 posłów wstrzymało się od głosu. Stwierdzam, że Sejm odrzucił wniosek mniejszości do art. 18 ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-120.81" who="#JacekKurczewski">W poprawce do art. 18 ust. 4, oznaczonej lit. b, wnioskodawcy proponują w nowym brzmieniu zdania drugiego przepis, zgodnie z którym wystąpienie prezydenta do Trybunału Konstytucyjnego wstrzymuje bieg 30-dniowego terminu, w ciągu którego prezydent ma podpisać ustawę.</u>
          <u xml:id="u-120.82" who="#JacekKurczewski">Czy potrzebne są wyjaśnienia? Nie.</u>
          <u xml:id="u-120.83" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-120.84" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem szóstego wniosku mniejszości do art. 18 ust. 4, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-120.85" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-120.86" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-120.87" who="#JacekKurczewski">Za wnioskiem oddano 101 głosów, przeciw — 230, 20 posłów wstrzymało się od głosu. Stwierdzam, że Sejm odrzucił wniosek mniejszości do art. 18 ust. 4.</u>
          <u xml:id="u-120.88" who="#JacekKurczewski">W siódmym wniosku mniejszości dotyczącym również art. 18 wnioskodawcy proponują dodanie ust. 5 stanowiącego, że „Ustawa po wejściu w życie nie może być ponownie rozpatrywana przez Sejm przed upływem roku od wejścia w życie (...)”.</u>
          <u xml:id="u-120.89" who="#JacekKurczewski">Czy potrzebne są wyjaśnienia? Nie.</u>
          <u xml:id="u-120.90" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-120.91" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem siódmego wniosku mniejszości dotyczącego art. 18, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-120.92" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-120.93" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-120.94" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że za wnioskiem oddano 7 głosów, przeciw - 333, 11posłów wstrzymało się od głosu. Stwierdzam, że Sejm odrzucił siódmy wniosek mniejszości do art. 18.</u>
          <u xml:id="u-120.95" who="#JacekKurczewski">W ósmym wniosku mniejszości dotyczącym art. 23 wnioskodawcy proponują w ust. 5, aby prezes Rady Ministrów, a nie prezydent, jak wnosi komisja, podpisywał rozporządzenia z mocą ustawy. W konsekwencji tego wnioskodawcy proponują skreślenie ust. 6 i 7.</u>
          <u xml:id="u-120.96" who="#JacekKurczewski">Czy są potrzebne wyjaśnienia? Nie.</u>
          <u xml:id="u-120.97" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-120.98" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem ósmego wniosku mniejszości dotyczącego art. 23, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-120.99" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-120.100" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-120.101" who="#JacekKurczewski">Za wnioskiem oddano 52 głosy, przeciw - 291, 16 posłów wstrzymało się od głosu. Stwierdzam, że Sejm odrzucił wniosek mniejszości do art. 23.</u>
          <u xml:id="u-120.102" who="#JacekKurczewski">W dziewiątym wniosku mniejszości dotyczącym art. 30 wnioskodawcy proponują dodanie na końcu ust. 3 przepisu stanowiącego, że jeżeli w drugiej turze głosowania na prezydenta żaden z kandydatów nie uzyska bezwzględnej większości, zarządza się nowe wybory.</u>
          <u xml:id="u-120.103" who="#JacekKurczewski">Czy potrzebne są wyjaśnienia? Nie.</u>
          <u xml:id="u-120.104" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-120.105" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem dziewiątego wniosku mniejszości do art. 30 ust. 3, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-120.106" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-120.107" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-120.108" who="#JacekKurczewski">Za wnioskiem głosowało 7 posłów, przeciw - 331, 18 posłów wstrzymało się od głosu. Stwierdzam, że Sejm odrzucił wniosek mniejszości do art. 30 ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-120.109" who="#JacekKurczewski">W dziesiątym wniosku mniejszości dotyczącym art. 33 wnioskodawcy w nowym brzmieniu ust. 2 proponują, aby pełnomocnych przedstawicieli Rzeczypospolitej Polskiej w innych państwach prezydent mianował na wniosek prezesa Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-120.110" who="#JacekKurczewski">Nie ma potrzeby wyjaśniania tego.</u>
          <u xml:id="u-120.111" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-120.112" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem dziesiątego wniosku mniejszości do art. 33 ust. 2, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-120.113" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-120.114" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-120.115" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że za wnioskiem oddano 34 głosy, przeciw - 299, 27 posłów wstrzymało się od głosu. Stwierdzam, że Sejm odrzucił wniosek mniejszości do art. 33 ust. 2.</u>
          <u xml:id="u-120.116" who="#JacekKurczewski">W jedenastym wniosku mniejszości dotyczącym art. 36 wnioskodawcy proponują dodanie na końcu ust. 1 przepisu stanowiącego, że prezydent jako najwyższy zwierzchnik sił zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej „Swoje uprawnienia zwierzchnie wykonuje podczas pokoju przez ministra obrony narodowej, a w stanie wojny również przez naczelnego dowódcę sił zbrojnych”.</u>
          <u xml:id="u-120.117" who="#JacekKurczewski">Czy potrzebne są wyjaśnienia? Nie.</u>
          <u xml:id="u-120.118" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-120.119" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem jedenastego wniosku mniejszości do art. 36 ust. 1, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-120.120" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-120.121" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-120.122" who="#JacekKurczewski">Za wnioskiem oddano 101 głosów, przeciw - 235, 20 posłów wstrzymało się od głosu. Stwierdzam, że Sejm odrzucił wniosek mniejszości do art. 36 ust. 1.</u>
          <u xml:id="u-120.123" who="#JacekKurczewski">W dwunastym wniosku mniejszości dotyczącym również art. 36 wnioskodawcy w nowym brzmieniu ust. 2 proponują, aby prezydent szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego i jego zastępców oraz dowódców okręgów wojskowych i rodzajów sił zbrojnych mianował i zwalniał na wniosek ministra obrony narodowej. Komisja natomiast proponuje, aby prezydent mianował i zwalniał szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego w porozumieniu z ministrem obrony narodowej, pozostałych zaś wymienionych dowódców na wniosek ministra obrony narodowej.</u>
          <u xml:id="u-120.124" who="#JacekKurczewski">Czy potrzebne są wyjaśnienia? Nie.</u>
          <u xml:id="u-120.125" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-120.126" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem dwunastego wniosku mniejszości do art. 36 ust. 2, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-120.127" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-120.128" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-120.129" who="#JacekKurczewski">Za wnioskiem mniejszości oddano 71 głosów, przeciw - 277, 14 posłów wstrzymało się od głosu. Stwierdzam, że Sejm odrzucił wniosek mniejszości do art. 36 ust 2.</u>
          <u xml:id="u-120.130" who="#JacekKurczewski">W trzynastym wniosku mniejszości wnioskodawcy proponują w art. 40 skreślenie przepisu stanowiącego, że orędzia prezydenta do Sejmu lub Senatu nie czyni się przedmiotem debaty.</u>
          <u xml:id="u-120.131" who="#JacekKurczewski">Wyjaśnienia nie są potrzebne.</u>
          <u xml:id="u-120.132" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-120.133" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem trzynastego wniosku mniejszości do art. 40, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-120.134" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-120.135" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-120.136" who="#JacekKurczewski">Za wnioskiem oddano 20 głosów, przeciw - 315, 16 posłów wstrzymało się od głosu. Stwierdzam, że Sejm odrzucił wniosek mniejszości do art. 40.</u>
          <u xml:id="u-120.137" who="#JacekKurczewski">W czternastym wniosku mniejszości wnioskodawcy w nowym brzmieniu art. 42 proponują zapis, zgodnie z którym prezydent orzeka o utracie obywatelstwa, a nie, jak proponuje komisja, zwalnia z obywatelstwa.</u>
          <u xml:id="u-120.138" who="#JacekKurczewski">Czy potrzebne są wyjaśnienia? Nie.</u>
          <u xml:id="u-120.139" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-120.140" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem czternastego wniosku mniejszości do art. 42, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-120.141" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-120.142" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-120.143" who="#JacekKurczewski">Za wnioskiem oddano 102 głosy, przeciw - 209, wstrzymało się od głosu 42 posłów. Stwierdzam, że Sejm odrzucił wniosek mniejszości do art. 42.</u>
          <u xml:id="u-120.144" who="#JacekKurczewski">Do art. 48 przedstawiono wnioski mniejszości nr 15, 16 i 17. Na początku głosować będziemy nad siedemnastym wnioskiem mniejszości jako najdalej idącym. We wniosku tym wnioskodawcy przedstawiają nowe brzmienie art. 48. W konsekwencji przyjęcia tego wniosku nieaktualne stają się wnioski: 15 w części dotyczącej pkt. 13 oraz 16 w całości.</u>
          <u xml:id="u-120.145" who="#JacekKurczewski">Może w tym wypadku potrzebne są wyjaśnienie pana posła sprawozdawcy?</u>
          <u xml:id="u-120.146" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie.)</u>
          <u xml:id="u-120.147" who="#JacekKurczewski">Słyszę, że nie są potrzebne.</u>
          <u xml:id="u-120.148" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-120.149" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem siedemnastego wniosku mniejszości polegającego na nadaniu nowego brzmienia art. 48, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-120.150" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-120.151" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-120.152" who="#JacekKurczewski">Za wnioskiem padło 46 głosów, przeciw - 268, wstrzymało się od głosu 28 posłów. Stwierdzam, że Sejm odrzucił wniosek mniejszości polegający na nadaniu nowego brzmienia art. 48.</u>
          <u xml:id="u-120.153" who="#JacekKurczewski">W piętnastym wniosku mniejszości dotyczącym art. 48 wnioskodawcy proponują:</u>
          <u xml:id="u-120.154" who="#JacekKurczewski">— po pierwsze, skreślenie pkt. 9 stanowiącego, że przepis o kontrasygnacie aktów prawnych prezydenta nie dotyczy zwoływania posiedzeń Rady Ministrów;</u>
          <u xml:id="u-120.155" who="#JacekKurczewski">— po drugie, w nowym brzmieniu pkt. 13 wnioskodawcy proponują, aby zasada kontrasygnaty obowiązywała w przypadku wniosków o powołanie albo odwołanie prezesa Narodowego Banku Polskiego.</u>
          <u xml:id="u-120.156" who="#JacekKurczewski">Wyjaśnienia nie są potrzebne.</u>
          <u xml:id="u-120.157" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-120.158" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem piętnastego wniosku mniejszości do art. 48 pkt 9 i pkt 13, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-120.159" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-120.160" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-120.161" who="#JacekKurczewski">Za wnioskiem oddano 55 głosów, przeciw - 270, 18 posłów wstrzymało się od głosu. Stwierdzam, że Sejm odrzucił wniosek mniejszości do art. 48 pkt 9 i pkt 13.</u>
          <u xml:id="u-120.162" who="#JacekKurczewski">W szesnastym wniosku mniejszości dotyczącym art. 48 wnioskodawcy proponują: po pierwsze, skreślenie pkt. 12, a przez to zmierzają do tego, aby w wypadku aktów prawnych prezydenta związanych z powoływaniem i odwoływaniem prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego wymagana była kontrasygnata - chodzi o uzyskanie ważności; po drugie, w nowym brzmieniu pkt. 13 proponują oni zwolnienie z kontrasygnaty aktów dotyczących powołania lub odwołania prezesa Narodowego Banku Polskiego, nadawania obywatelstwa polskiego oraz powoływania sędziów.</u>
          <u xml:id="u-120.163" who="#JacekKurczewski">Czy potrzebne są wyjaśnienia? Nie.</u>
          <u xml:id="u-120.164" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-120.165" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem szesnastego wniosku mniejszości dotyczącego art. 48 pkt 12 i 13, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-120.166" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-120.167" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-120.168" who="#JacekKurczewski">Za wnioskiem oddano 49 głosów, przeciw - 283, 15 posłów wstrzymało się od głosu. Stwierdzam, że Sejm odrzucił wniosek mniejszości do art. 48 w pkt. 12 i 13.</u>
          <u xml:id="u-120.169" who="#JacekKurczewski">W osiemnastym wniosku mniejszości dotyczącym art. 51 wnioskodawcy w nowym brzmieniu ust. 2 i 3 proponują zastąpienie w odpowiednich przypadkach wyrazów: „postawienie prezydenta w stan oskarżenia” wyrazami: „pociągnięcie prezydenta do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu”.</u>
          <u xml:id="u-120.170" who="#JacekKurczewski">Czy potrzebne są wyjaśnienia? Nie.</u>
          <u xml:id="u-120.171" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-120.172" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem osiemnastego wniosku mniejszości do art. 51 ust. 2 i 3, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-120.173" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-120.174" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-120.175" who="#JacekKurczewski">Za wnioskiem oddano 50 głosów, przeciw - 249, 46 posłów wstrzymało się od głosu. Stwierdzam, że Sejm odrzucił wniosek mniejszości do art. 51 w ust. 2 i 3.</u>
          <u xml:id="u-120.176" who="#JacekKurczewski">W dziewiętnastym wniosku mniejszości wnioskodawcy w nowym brzmieniu art. 54 proponują:</u>
          <u xml:id="u-120.177" who="#JacekKurczewski">— po pierwsze, aby w skład Rady Ministrów nie wchodzili wiceprezesi Rady Ministrów;</u>
          <u xml:id="u-120.178" who="#JacekKurczewski">— po drugie, dodanie przepisu stanowiącego, że Rada Ministrów działa kolegialnie, a jej organizację i tryb pracy określi ustawa;</u>
          <u xml:id="u-120.179" who="#JacekKurczewski">— po trzecie, dodanie przepisu stanowiącego, że „prezes Rady Ministrów może powierzyć swoje zastępstwo jednemu z ministrów”.</u>
          <u xml:id="u-120.180" who="#JacekKurczewski">Czy potrzebne są wyjaśnienia? Nie.</u>
          <u xml:id="u-120.181" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-120.182" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem dziewiętnastego wniosku mniejszości do art. 54, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-120.183" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-120.184" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-120.185" who="#JacekKurczewski">Za wnioskiem padło 40 głosów, przeciw - 286, 27 posłów wstrzymało się od głosu. Stwierdzam, że Sejm odrzucił wniosek mniejszości do art. 54.</u>
          <u xml:id="u-120.186" who="#JacekKurczewski">W dwudziestym wniosku mniejszości wnioskodawcy proponują skreślenie art. 62 stanowiącego, że wniosek dotyczący powołania ministra spraw zagranicznych, ministra obrony narodowej i ministra spraw wewnętrznych prezes Rady Ministrów przedstawia po zasięgnięciu opinii prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-120.187" who="#JacekKurczewski">Zgodnie z przyjętą praktyką wniosek ten przyjmujemy zwykłą większością głosów, polega bowiem na skreśleniu artykułu. Taka jest praktyka parlamentarna.</u>
          <u xml:id="u-120.188" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-120.189" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem dwudziestego wniosku mniejszości dotyczącego art. 62, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-120.190" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-120.191" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-120.192" who="#JacekKurczewski">Za wnioskiem oddano 55 głosów, przeciw - 280, 7 posłów wstrzymało się od głosu. Stwierdzam, że wniosek nie został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-120.193" who="#JacekKurczewski">W dwudziestym pierwszym wniosku mniejszości wnioskodawcy przedstawiają nowe brzmienie art. 63.</u>
          <u xml:id="u-120.194" who="#JacekKurczewski">Czy sprawa jest jasna? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-120.195" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-120.196" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem dwudziestego pierwszego wniosku mniejszości do art. 63, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-120.197" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-120.198" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-120.199" who="#JacekKurczewski">Za wnioskiem oddano 20 głosów, przeciw - 298, 28 posłów wstrzymało się od głosu. Stwierdzam, że Sejm odrzucił wniosek mniejszości do art. 63.</u>
          <u xml:id="u-120.200" who="#JacekKurczewski">W dwudziestym trzecim wniosku mniejszości - wniosek dwudziesty drugi został wycofany - wnioskodawcy proponują dodanie nowych artykułów: 77a, 77b i 77c nakładających na prezydenta obowiązek poddania ustawy konstytucyjnej referendum.</u>
          <u xml:id="u-120.201" who="#JacekKurczewski">Czy potrzebne są wyjaśnienia? Nie.</u>
          <u xml:id="u-120.202" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-120.203" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem dwudziestego trzeciego wniosku mniejszości polegającego na dodaniu art. 77a, 77b i 77c, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-120.204" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-120.205" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-120.206" who="#JacekKurczewski">Za wnioskiem padły 42 głosy, przeciw - 274, 25 posłów wstrzymało się od głosu. Stwierdzam, że Sejm odrzucił wniosek mniejszości polegający na dodaniu artykułów 77a, 77b i 77c.</u>
          <u xml:id="u-120.207" who="#JacekKurczewski">Na tym zakończyliśmy głosowanie nad wnioskami mniejszości. Obecnie przechodzimy do głosowania nad poprawkami zgłoszonymi w czasie debaty. Ich zestawienie zostało paniom posłankom i panom posłom doręczone.</u>
          <u xml:id="u-120.208" who="#JacekKurczewski">Pan poseł sprawozdawca dwukrotnie referował, które z poprawek zostały przez wnioskodawców wycofane.</u>
          <u xml:id="u-120.209" who="#JacekKurczewski">Proszę teraz pana posła Marka Markiewicza jako posła sprawozdawcę o kolejne przedstawianie poprawek. Po przedstawieniu każdej z tych poprawek będę zarządzał głosowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#MarekMarkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jeśli chodzi o poprawkę nr 1, jak rozumiem intencje wnioskodawców, a uzgodniłem to z nimi, jest ona pochodną poprawki nr 78, inaczej ona nie ma sensu, dlatego też proponowałbym, by poprawkę nr 1 poddać pod głosowanie po przegłosowaniu poprawki nr 78. Wtedy dopiero będzie to miało dla wnioskodawców sens, po zmianie charakteru całej ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#JacekKurczewski">Czyli poprawkę nr 1 poddamy pod głosowanie po poprawce nr 78.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#JacekKurczewski">Panie pośle, prosiłbym, może mnie nie słychać tak dobrze, ale inaczej to ja z kolei nie słyszę pana posła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#MarekMarkiewicz">Dobrze. Po przyjęciu poprawki nr 78.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#MarekMarkiewicz">Zwracam także uwagę, że przyjęcie poprawki nr 70, sprowadzającej się do propozycji skreślenia rozdziału 5, w konsekwencji spowoduje zmianę tytułu - chodzi o skreślenie wyrazów „oraz o samorządzie terytorialnym”. Proponuję rozważyć to po ewentualnym przyjęciu poprawki nr 70.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#JacekKurczewski">Wrócilibyśmy wtedy do sprawy tytułu, dobrze.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#JacekKurczewski">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#MarekMarkiewicz">Sądzę, że spośród poprawek dotyczących art. 1 poprawka nr 3 idzie najdalej, bo zmienia zasady ustrojowe określone w projekcie. Wnioskodawcy proponują, aby utrzymać dotychczasowy zapis, że „Sejm jest najwyższym organem władzy państwowej Rzeczypospolitej Polskiej” i dotychczasową treść art.1 oznaczyć jako ust. 2, co już referowałem obszernie. A zatem poprawka ta sprowadzałaby się do tego, by w art. 1 dodać ust. 1 w zaproponowanym przez jego wnioskodawcę, pana marszałka Bąka, brzmieniu: „Sejm jest najwyższym organem władzy państwowej w Rzeczypospolitej Polskiej”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję za wyjaśnienie. Zaczynamy więc od głosowania nad poprawką nr 3.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-126.2" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki polegającej na dodaniu ust. 1 w art. 1, oznaczonej nr. 3, proszę podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-126.3" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-126.4" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-126.5" who="#JacekKurczewski">Za przyjęciem tej poprawki padły 52 głosy, przeciw - 253, a 2 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-126.6" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę nr 3.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#MarekMarkiewicz">W następnej kolejności proponuję rozważyć poprawkę nr 2, zgłoszoną przez pana posła Rychlika, polegającą na dodaniu przed pierwszym zdaniem obecnego art. 1 zdania w brzmieniu: „Władza państwowa w Rzeczypospolitej Polskiej należy do Narodu”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-128.2" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 1, polegającej na dodaniu na początku nowego zdania, oznaczonej nr. 2 w zestawieniu, proszę podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-128.3" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-128.4" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-128.5" who="#JacekKurczewski">Za przyjęciem tej poprawki padły 124 głosy, przeciw - 173, a 23 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-128.6" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę nr 2.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#MarekMarkiewicz">W kolejnej poprawce, zgłoszonej przez pana posła Przybyłowicza, w zestawieniu oznaczonej nr. 4, proponuje się, by w art. 1 projektu - nawiązując do tradycyjnej terminologii - sformułowanie: „wymiaru sprawiedliwości” zastąpić sformułowaniem: „władzy sądowniczej”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 1, polegającej na zastąpieniu wyrazów: „wymiaru sprawiedliwości” wyrazami: „władzy sądowniczej”, oznaczonej nr. 4, proszę podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-130.3" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-130.4" who="#JacekKurczewski">Za przyjęciem tej poprawki padły 202 głosy, przeciw - 92, a 42 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-130.5" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że poprawka nr 4 nie otrzymała wymaganej większości 2/3 głosów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#MarekMarkiewicz">W poprawce nr 5, autorstwa pana posła Bienia, proponuje się, by dotychczasową treść art. 1 oznaczyć jako ust. 1 oraz dodać ust. 2 w brzmieniu: „Obowiązuje zasada rozdzielności organów (władz) państwa”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#JacekKurczewski">Wyjaśnienia chyba nie są potrzebne.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 5, polegającej na oznaczeniu treści art. 1 jako ust. 1 oraz dodaniu ust. 2, proszę podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-132.3" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-132.4" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-132.5" who="#JacekKurczewski">Za przyjęciem tej poprawki padło 14 głosów, przeciw - 285, a 21 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-132.6" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę nr 5.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#MarekMarkiewicz">W poprawce nr 6 pan poseł Mazurkiewicz proponuje, by w rozdziale pt. Zasady ogólne po art. 2 dodać art. 2a w brzmieniu: „Rzeczpospolita Polska stoi na straży praw i wolności obywateli gwarantowanych Konwencją o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, określonych w Konstytucji i ustawach”.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Sielańczyk: Mam pytanie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#JacekKurczewski">Czy pan poseł chce zadać pytanie?</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#komentarz">(Poseł Marek Markiewicz: Do mnie? Oczywiście.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#AndrzejSielańczyk">Andrzej Sielańczyk, UPR. Jest to poprawka, która w moim rozumieniu - proszę mnie poprawić, jeżeli się mylę - decyduje w sposób daleko idący o nadrzędności prawa międzynarodowego nad prawem polskim, dlatego iż w momencie wprowadzenia tej poprawki...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#JacekKurczewski">Rozumiem, że pan poseł zadaje pytanie. Czy pan poseł prosi o wyjaśnienie?</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#komentarz">(Głos z sali: To forma pytania.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#AndrzejSielańczyk">Czy ja się mylę, rozumując, że jeżeli odpowiednia instytucja międzynarodowa zmieni Konwencję o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, to wszystkie przepisy w Polsce będą musiały zgodnie z tą normą zostać zmienione?</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#komentarz">(Poseł Bronisław Geremek: Jeżeli Polska to ratyfikuje.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#JacekKurczewski">Czy pan poseł sprawozdawca chce zabrać głos?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#MarekMarkiewicz">W istocie, na ile rozumiem tę poprawkę, chodziło o inkorporowanie do prawa polskiego postanowień już istniejącej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-140.2" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 6, polegającej na dodaniu po art. 2 art. 2a, proszę podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-140.3" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-140.4" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-140.5" who="#JacekKurczewski">Za przyjęciem tej poprawki padło 76 głosów, przeciw - 228, a 31posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-140.6" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że Sejm nie przyjął poprawki nr 6.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#MarekMarkiewicz">W poprawce nr 7, autorstwa pani poseł Liszcz i pana posła Wójcika, proponuje się, aby w art. 3 skreślić wyraz: „proporcjonalnych” w odniesieniu do wyborów i pozostawić art. 3 w postaci: „Sejm składa się z 460 posłów wybieranych w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich, w głosowaniu tajnym”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-142.2" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 7, dotyczącej zmiany w art. 3, proszę podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-142.3" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-142.4" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-142.5" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że za przyjęciem tej poprawki oddano 165 głosów, przeciw - 158, 15 posłów wstrzymało się od głosu. Poprawka nie uzyskała...</u>
          <u xml:id="u-142.6" who="#komentarz">(Głosy z sali: Uzyskała!)</u>
          <u xml:id="u-142.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie uzyskała 2/3 głosów.)</u>
          <u xml:id="u-142.8" who="#JacekKurczewski">Chwileczkę, chwileczkę, ale tu mamy do czynienia z poprawką w tekście projektu i dlatego...</u>
          <u xml:id="u-142.9" who="#komentarz">(Poseł Henryk Wujec: Było powiedziane — zwykłą większością głosów.)</u>
          <u xml:id="u-142.10" who="#JacekKurczewski">O co chodzi, panie pośle?</u>
          <u xml:id="u-142.11" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-142.12" who="#JacekKurczewski">Chwileczkę. Czy już można? Proszę bardzo pana posła Janusza Szymańskiego o komentarz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#JanuszSzymański">Chcę tylko stwierdzić, że tutaj mamy do czynienia jak gdyby z dwoma sytuacjami, w których obowiązują różne większości. Do powstania nowej normy potrzebna jest większość 2/3, natomiast podejmowanie decyzji o niedojściu do skutku nowego rozwiązania jest rozstrzygane zwykłą większością.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#komentarz">(Głos z sali: To nie jest nowa norma.)</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#JanuszSzymański">W tym wypadku mamy taką poprawkę, iż skreśla się wyraz: „proporcjonalnych” z tego tekstu i o skreśleniu rozstrzyga się w tym wypadku zwykłą większością.</u>
          <u xml:id="u-143.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-143.4" who="#komentarz">‍(Głosy z sali: Nie. Nieprawda!)</u>
          <u xml:id="u-143.5" who="#JanuszSzymański">Tak, natomiast jeżeli dodawalibyśmy wyraz: „proporcjonalnych”, to wtedy rozstrzygalibyśmy kwalifikowaną większością 2/3.</u>
          <u xml:id="u-143.6" who="#komentarz">(Protesty)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#JacekKurczewski">Chwileczkę. Proszę bardzo, pan poseł sprawozdawca.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie wie.)</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-144.3" who="#JacekKurczewski">Przyjmuję interpretację przestawioną przez pana posła Szymańskiego.</u>
          <u xml:id="u-144.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-144.5" who="#komentarz">‍(Głos z sali: Dlaczego?)</u>
          <u xml:id="u-144.6" who="#JacekKurczewski">Przechodzimy... proszę, nie możemy interpretować ogłoszonego wyniku. Wynik już ogłosiłem.</u>
          <u xml:id="u-144.7" who="#JacekKurczewski">Proszę bardzo w odpowiednim trybie...</u>
          <u xml:id="u-144.8" who="#komentarz">(Poseł Aleksander Kwaśniewski: W sprawie formalnej.)</u>
          <u xml:id="u-144.9" who="#JacekKurczewski">Czy pan poseł zgłasza się w sprawie formalnej, czy chodzi o złożenie wniosku formalnego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Wniosek formalny do pana marszałka, abyśmy mogli tę sprawę wyjaśnić tak, by nie pozostawiała ona wątpliwości. Jest to jedna z kluczowych kwestii, która może zadecydować, czy jakaś grupa parlamentarna będzie głosować za przyjęciem całości projektu czy nie. Proponuję, aby nie przerywać wyjaśnień. Są różne zdania, jesteśmy ludźmi rozumnymi, można wzajemnie się przekonać, więc bardzo proszę, by poza interpretacją posła Szymańskiego możliwe było również przedstawienie innych interpretacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#JacekKurczewski">Panie pośle, wobec tego ogłaszam 5-, może 10-minutową przerwę.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-146.2" who="#JacekKurczewski">Proszę pana posła Szymańskiego, panią poseł Liszcz, pana posła sprawozdawcę oraz pana posła Jaskiernię o spotkanie się w saloniku.</u>
          <u xml:id="u-146.3" who="#JacekKurczewski">Zarządzam 10-minutową przerwę, ponieważ wcześniej też o to proszono.</u>
          <u xml:id="u-146.4" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 13 min 37 do godz. 13 min 50)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#JacekKurczewski">Proszę o powrót na salę. Czy mogę prosić panie posłanki i panów posłów o powrót na salę? Czy mogę prosić o sprawdzenie urządzenia do głosowania? Proszę o położenie palca na przycisku.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-147.2" who="#JacekKurczewski"> Jeszcze chwileczkę, widzę powracających posłów. Ważne jest, by ten nakład energii teraz nie został zmarnowany, bardzo więc proszę o naciśnięcie przycisku jeszcze raz.</u>
          <u xml:id="u-147.3" who="#JacekKurczewski">Proszę panie posłanki i panów posłów o sprawdzenie urządzenia do głosowania i naciśnięcie przycisku. (255)</u>
          <u xml:id="u-147.4" who="#JacekKurczewski">Udzielam głosu panu posłowi sprawozdawcy, który przedstawi, co ustalono po konsultacjach z doktorami praw.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#MarekMarkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustaliliśmy, że wszystko sprowadza się do błędnego zapisania poprawki, z czym zgodzili się wnioskodawcy, co powinno prowadzić do nadania tej poprawce takiego kształtu, iż art. 3 nadaje się brzmienie: „Sejm składa się z 460 posłów wybieranych w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich, w głosowaniu tajnym”, ale w tym układzie należałoby powtórzyć głosowanie, gdyż głosujący mogli mieć inną świadomość tego, nad czym głosują.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#JacekKurczewski">Czyli powtarzamy głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie, nie. Głosowano. Było o skreślenie.)</u>
          <u xml:id="u-149.2" who="#JacekKurczewski">Przepraszam bardzo, powtarzamy głosowanie dlatego, że jest inny tekst poprawki. Poseł sprawozdawca właśnie przedstawił prawidłowe brzmienie tego zapisu. Może jeszcze raz pan poseł wyraźnie i dobitnie odczyta tekst poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#MarekMarkiewicz">Poprawka nr 7 - „Art. 3 nadać brzmienie: „Sejm składa się z 460 posłów wybieranych w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich, w głosowaniu tajnym””.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#JacekKurczewski">Przyjęcie tej poprawki jest uzależnione od uzyskania kwalifikowanej większości 2/3 głosów.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Panie marszałku!)</u>
          <u xml:id="u-151.2" who="#JacekKurczewski">Przepraszam, ale czy pani poseł ma wniosek formalny?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#AnnaKnysok">Przepraszam bardzo, panie marszałku. Wnioskodawcą tej poprawki był nasz klub, więc bardzo proszę, by poseł sprawozdawca nie zmieniał brzmienia zapisu.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-152.2" who="#AnnaKnysok">Poprawka zgłoszona przez pana posła Steinhoffa - w imieniu klubu PChD - dotycząca skreślenia wyrazu: „proporcjonalnych” była prosta i jednoznaczna i bardzo proszę o zachowanie brzmienia zgłoszonego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-152.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#MarekMarkiewicz">W istocie nie ma tu sporu merytorycznego, bo to głosowanie w istocie doprowadzi do usunięcia z tekstu słowa: „proporcjonalnych”.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie, nie, nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-153.2" who="#MarekMarkiewicz">Chodzi tylko o sposób zapisania tej poprawki i związane z tym konsekwencje proceduralne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#JacekKurczewski">Kto z posłanek i posłów jest za przyjęciem poprawki w brzmieniu przedstawionym przed chwilą przez pana posła sprawozdawcę...</u>
          <u xml:id="u-154.2" who="#komentarz">(Protesty na sali)</u>
          <u xml:id="u-154.3" who="#komentarz">(Poseł Aleksander Bentkowski: Proszę o głos.)</u>
          <u xml:id="u-154.4" who="#JacekKurczewski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#AleksanderBentkowski">Panie Marszałku! Pani Poseł! Wysoki Sejmie! Wydaje mi się, że wiem, o co pani chodzi. Pani chodzi o to, aby utrzymać słowo: „proporcjonalne”, tak?</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie, skreślić.)</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#AleksanderBentkowski">Żeby skreślić?</u>
          <u xml:id="u-155.3" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-155.4" who="#AleksanderBentkowski">No, to do tego właśnie zmierzamy. Głosujemy nad artykułem, który nie zawiera słowa: „proporcjonalnych”.</u>
          <u xml:id="u-155.5" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-155.6" who="#AleksanderBentkowski">Teraz podajmy tylko pełną treść brzmienia art. 3, bez słowa: „proporcjonalne”. Nie rozumiem, jaka to jest różnica?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#JacekKurczewski">Przepraszam bardzo, ale proszę nie prowadzić dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#JacekKurczewski">Pan poseł ma pytanie? Wyjaśniamy sprawę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#AndrzejSielańczyk">Panie Marszałku! Tak, w sprawie formalnej. Pan marszałek chciał zarządzić głosowanie, a nie było reasumpcji poprzedniego głosowania. O czym właściwie rozmawiamy w tym momencie?</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-157.2" who="#komentarz">(Poseł Jan Rulewski: To jest reasumpcja.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#JacekKurczewski">Jak rozumiem, jest to przyjęta forma w związku z przeredagowaniem poprawki, ponowne nad nią głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#JacekKurczewski">Proszę bardzo, udzielam głosu panu posłowi Januszowi Szymańskiemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#JanuszSzymański">Proszę Państwa! Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Mamy sytuację taką, że naszym zdaniem - po tej wymianie poglądów prawnych - ta poprawka została źle zapisana, ponieważ stwarzała jak gdyby różne reguły proceduralne do rozstrzygania przez Sejm o jej przyjęciu bądź odrzuceniu. O takiej pierwotnej formie, w jakiej poprawka została zredagowana, a zmierzała ona do skreślenia jednej zasady prawa wyborczego, zasady proporcjonalności, Sejm rozstrzyga zwykłą większością. Jest to bardzo ważna reguła. I w związku z tym, iż do powstania nowej normy potrzebna jest zasada kwalifikowanej większości 2/3 - czyli widzimy, że występuje wyraźna nierównoprawność dwóch sytuacji, gdzie jest norma wprowadzająca zasadę 5-przymiotnikowych wyborów i 4-przymiotnikowych wyborów - aby została zachowana symetria zachowań, symetria reguł proceduralnych, ta poprawka powinna być zapisana w pozytywnym brzmieniu, a więc że: „Sejm składa się z 460 posłów wybieranych w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich, w głosowaniu tajnym”, i wtedy nie ma problemu tzw. odmiennych reguł proceduralnych co do rozstrzygania tych poprawek. Jest to kluczowa sprawa i wymaga porozumienia. Sądzę, że pan poseł Sielańczyk ma rację, iż Sejm powinien zdecydować, czy w tym wypadku decyduje się na reasumpcję poprzedniej uchwały i dopiero późniejsze rozstrzyganie tej sprawy w takiej formie, jak zaproponował pan poseł sprawozdawca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#JacekKurczewski">W takim razie poddam to...</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#komentarz">(Poseł Edward Rzepka: W sprawie formalnej.)</u>
          <u xml:id="u-160.2" who="#JacekKurczewski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#EdwardRzepka">Panie Marszałku! Do pytania zadanego przez pana posła Sielańczyka o to, czy jest to reasumpcja, chcę dodać drugie pytanie. Czy prowadzący obrady marszałek i poseł sprawozdawca mają prawo nadawać inne brzmienie poprawce zaproponowanej przez wnioskodawców?</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#JacekKurczewski">Pan poseł Janusz Szymański chciał zabrać głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#JanuszSzymański">Panie Marszałku! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Chcę powiedzieć, że nie ma żadnej normy w naszym prawie parlamentarnym, która dałaby jasną odpowiedź na pytanie pana posła Rzepki. Z pewnością natomiast obowiązkiem prowadzącego obrady, jak również posła sprawozdawcy i pomagających posłów, jest to, żeby stwarzać równe warunki gry i realizować podstawowe reguły prawa parlamentarnego. W tym wypadku mielibyśmy do czynienia z różnymi regułami proceduralnymi, które wymagają znacznie wyższej większości do wprowadzenia tej normy, a znacznie mniejszej większości do rozstrzygania o innej treści tej reguły prawnej. W związku z tym w tym gronie - w gronie przewodniczącej Komisji Ustawodawczej, posła sprawozdawcy, panów marszałków Chrzanowskiego i Kurczewskiego - zostało zaproponowane takie rozstrzygnięcie, które w tym wypadku jest chyba najlepszym rozwiązaniem, o którym Sejm rozstrzygnie. Tyle czuję się w obowiązku powiedzieć i myślę, że to, co zaproponował pan poseł sprawozdawca, wraz z wnioskiem o to, by Izba rozstrzygnęła, czy będzie ponownie rozpatrywała tę sprawę, możemy koncyliacyjnie załatwić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#JacekKurczewski">Chciałbym poddać już pod głosowanie ten wniosek o ponowne głosowanie w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#JacekKurczewski">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#AndrzejSielańczyk">Panie Marszałku! Chciałbym dowiedzieć się, kto złożył wniosek o reasumpcję, bo zdaje się, że ma on być w formie pisemnej.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Od 1 września.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#JacekKurczewski">To według przepisów nowego regulaminu.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#komentarz">(Poseł Bronisław Geremek: Nowy jeszcze nie obowiązuje?)</u>
          <u xml:id="u-166.2" who="#JacekKurczewski">Nowy jeszcze nie obowiązuje.</u>
          <u xml:id="u-166.3" who="#komentarz">(Poseł Bolesław Twaróg: Panie marszałku, czy można?)</u>
          <u xml:id="u-166.4" who="#JacekKurczewski">Proszę bardzo, pan poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#BolesławTwaróg">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Doprawdy w tym momencie przekroczyliśmy zasady przyzwoitości i procedowania, bo - proszę państwa - jest zasada taka, że jeśli wnioskodawca zgłasza poprawkę w czasie debaty, ma prawo to zrobić, ma prawo później ją wycofać i ma prawo ją zmodyfikować, nikt jednak za niego uczynić tego nie może.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-167.2" who="#BolesławTwaróg"> Tutaj była taka sytuacja, że wnioskodawca zgłosił poprawkę i co więcej Sejm podjął decyzję w sprawie tej poprawki. Obecnie Sejm może tę decyzję zmienić drogą reasumpcji, ale musi ktoś złożyć wniosek o reasumpcję, trzeba zgodnie z prawem umożliwić złożenie wniosku przeciwnego tej reasumpcji, trzeba to przegłosować i dopiero później można głosować od nowa, ale tylko nad tą poprawką, a nie nad nową. </u>
          <u xml:id="u-167.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#JacekKurczewski">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#MarekMarkiewicz">Pozwolę sobie - Wysoka Izbo, panie marszałku - zwrócić uwagę, że wnioskodawcą wniosku określonego w sprawozdaniu, które zabrał mi przed chwilą poseł Szymański, była także pani poseł Liszcz, która zgodziła się na modyfikację tego wniosku w takiej postaci, w jakiej to przedstawiłem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#JacekKurczewski">Chwileczkę! Pan marszałek Wiesław Chrzanowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#WiesławChrzanowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wydaje mi się, że chodzi tutaj o coś całkiem innego. Ta reguła dotyczy skreślenia określonej normy, czyli przepisu (w przepisie nieraz znajduje się kilka norm), natomiast nie zmiany treści przepisu. Słowo „skreślić” może oznaczać różne sytuacje. Raz słowo skreślić jest pominięciem pewnej normy, pewnego przepisu, innym zaś razem sytuacja wygląda całkiem inaczej. Wyobraźmy sobie przepis: prezydent Rzeczypospolitej Polskiej nie ma prawa udzielić w określonej sytuacji dymisji prezesowi Rady Ministrów, i ktoś zaproponuje, żeby skreślić słowo „nie” i wtedy czytamy: „ma prawo”. I w tym wypadku powiemy, że jest to skreślenie, wobec tego jest inna zasada; tu ma to znaczenie, ponieważ - proszę państwa - wybory tylo-, czy „innoprzymiotnikowe” to zupełnie inna instytucja prawna, stąd regułą jest skreślenie przepisu, czyli pewnej normy, to może być ustęp, to może być punkt w ustępie, czyli wydzielona dziedzina. Mówię tylko, jak to jest z punktu widzenia zasad prawnych.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#JacekKurczewski">Pan poseł Piotr Nowina-Konopka, potem pani poseł Teresa Liszcz zabierze głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#PiotrNowinaKonopka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Spróbujmy sobie uprościć to rozumowanie, bo sądzę, że rozumie się powszechnie, iż kwestia, czy wybory są proporcjonalne czy nie, jest kwestią konstytucyjną, która wymaga głosowania kwalifikowaną większością i to nie podlega wątpliwości, bo na tej samej zasadzie głosuje się kwalifikowaną większością nad wieloma innymi zasadniczymi dziedzinami konstytucyjnymi. Problem polega na tym, że ponieważ we wcześniejszych głosowaniach nad poprawką, w której było skreślenie jakiegoś artykułu, pan marszałek zapowiedział, że obowiązuje większość zwykła, w związku z tym bez uprzedzenia przy ostatnim głosowaniu, że w tym wypadku słowo „skreślić” nie oznacza głosowania zwykłą większością, znaleźliśmy się w sytuacji, w której nagle przegłosowaliśmy, a tej większości kwalifikowanej nie ma. W związku z tym myślę, że wniosek o reasumpcję - został on zgłoszony - jeżeli nie zostało to odnotowane imiennie, to go powtarzam, zresztą zgłoszono też kontrwnioski... Trzeba, po pierwsze, odpowiedzieć na pytanie, czy chcemy reasumować wiedząc już w tej chwili, że będziemy ponownie głosowali nad sprawą normy konstytucyjnej, sprawą zasadniczą. Jeżeli reasumpcji nie będzie, to będzie oznaczało, że tamten wniosek po prostu nie został przyjęty. Jeżeli zgodzimy się reasumować, to będziemy potem głosowali z wymogiem 2/3 głosów. I to jest wszystko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#JacekKurczewski">Proponowałbym pani poseł Liszcz i panu posłowi, żeby się państwo powstrzymali od dalszej dyskusji, bo...</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#komentarz">(Poseł Teresa Liszcz: Przepraszam bardzo, zgłaszałam się wielokrotnie, a pan marszałek był uprzejmy nie zauważyć.)</u>
          <u xml:id="u-174.2" who="#JacekKurczewski">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-174.3" who="#JacekKurczewski">Wniosek nie został przyjęty, ja to podtrzymuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#TeresaLiszcz">Przedmówcy powoływali się między innymi na mnie, że zgadzałam się na to „przeformowanie” poprawki, więc chcę powiedzieć, że nie, raczej wstrzymałam się w tym momencie od głosu, zostałam niejako przegłosowana w czasie tej narady.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-175.2" who="#TeresaLiszcz"> Uważam, podobnie jak przedstawił to pan poseł Twaróg, że nie mamy tutaj prawa do zmieniania sformułowania, zresztą to była także moja indywidualna poprawka, a nie tylko klubu PChD; i za tym się nie opowiadałam. Chcę natomiast powiedzieć o czym innym. Uważam, że niezależnie od tego, czy poprawka jest sformułowana w ten sposób, że mamy coś skreślać - czy cały przepis, czy część przepisu, czy w sposób pozytywny przyjąć jakieś brzmienie - powinna ona być głosowana większością 2/3 głosów, bo w każdym wypadku chodzi o głosowanie nad kształtem ustawy konstytucyjnej. Nikt mi tu nie podał przepisu, z którego by wynikało, że nad skreśleniem tym głosuje się inną większością aniżeli przy pozytywnym głosowaniu. Proponuję, byśmy przyjęli, że w każdym wypadku każda poprawka ma być przegłosowana większością 2/3 głosów. </u>
          <u xml:id="u-175.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#JacekKurczewski">Przepraszam, kończymy dyskusję. Jak dotychczas nie natrafiliśmy na ani jeden przypadek, pomijając ostatni właśnie, ostatnią poprawkę, kiedy by ogłoszono jej przyjęcie zwykłą większością głosów, więc przyjmuję za ogólną tę regułę, którą zaproponowała pani posłanka Liszcz. Jest to reguła bardziej zgodna z naszymi intuicjami. Zapytuję jednak: czy wobec świadomości tego faktu nie sądzicie państwo, że dobrze byłoby powtórzyć głosowanie nad tamtym wnioskiem?</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#komentarz">(Protesty z sali)</u>
          <u xml:id="u-176.2" who="#JacekKurczewski">Padł wniosek wniosek o reasumpcję.</u>
          <u xml:id="u-176.3" who="#JacekKurczewski">Kto jest za powtórzeniem głosowania nad poprawką...</u>
          <u xml:id="u-176.4" who="#komentarz">(Poseł Mirosław Lewandowski: Proszę o głos.)</u>
          <u xml:id="u-176.5" who="#JacekKurczewski">Nie. Teraz dopuszczam już tylko wnioski formalne.</u>
          <u xml:id="u-176.6" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-176.7" who="#JacekKurczewski">Kto jest za powtórzeniem głosowania, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-176.8" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-176.9" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-176.10" who="#JacekKurczewski">Za wnioskiem głosowało 271 posłów, 18 - przeciw, 24 posłów wstrzymało się od głosu. Wniosek o powtórzenie głosowania został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-176.11" who="#JacekKurczewski">Panie pośle, proszę przypomnieć, głosujemy teraz nad poprawką nr 7 do art. 3?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#MarekMarkiewicz">Tak, głosujemy nad poprawką nr 7, która w razie jej przyjęcia nada art. 3 brzmienie: „Sejm składa się z 460 posłów wybieranych w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich, w głosowaniu tajnym”.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie zmienia się.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#JacekKurczewski">Po skreśleniu wyrazu: „proporcjonalnych”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#MarekMarkiewicz">Po wykreśleniu słowa „proporcjonalnych”.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie wolno tego wniosku zmieniać.)</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Dobrze jest.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#JacekKurczewski">Pan poseł wyjaśniał wniosek, którzy brzmi dosłownie...</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-180.2" who="#JacekKurczewski">Panie pośle, przepraszam, może ja dopowiem. Głosujemy teraz nad poprawką nr 7 dotyczącą skreślenia wyrazu „proporcjonalnych”, co oznacza zmianę brzmienia art. 3. Wymaga to większości kwalifikowanej 2/3 głosów.</u>
          <u xml:id="u-180.3" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-180.4" who="#JacekKurczewski">Kto jest za przyjęciem tej poprawki...</u>
          <u xml:id="u-180.5" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-180.6" who="#JacekKurczewski">Zarządziłem głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-180.7" who="#JacekKurczewski">Kto jest za przyjęciem poprawki dotyczącej zmiany brzmienia art. 3, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-180.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Jeszcze raz.)</u>
          <u xml:id="u-180.9" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-180.10" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-180.11" who="#JacekKurczewski">Poprawka została odrzucona. Za poprawką głosowało 163 posłów, przeciw - 177, 13 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-180.12" who="#komentarz">(Głosy z sali: Jedenastu.)</u>
          <u xml:id="u-180.13" who="#JacekKurczewski">Przechodzimy do głosowania nad następną poprawką, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#MarekMarkiewicz">W poprawce nr 8 pan poseł Andrzej Mazurkiewicz proponuje, by art. 4 ust. 1 nadać brzmienie: „Kadencja Sejmu trwa 4 lata do dnia zwołania pierwszego posiedzenia Sejmu następnej kadencji”. Zmienia to zasadę przyjętą w projekcie, że kadencja kończy się po upływie 4 lat bądź z chwilą podjęcia uchwały lub zarządzenia o rozwiązaniu Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#JacekKurczewski">Poddaję poprawkę pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 4 ust. 1, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-182.2" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-182.3" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-182.4" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że za poprawką oddano 163 głosy, przeciw - 147, 29 posłów wstrzymało się od głosu. Poprawka nie uzyskała wymaganej większości 2/3 głosów.</u>
          <u xml:id="u-182.5" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Cimoszewicz: Przepraszam bardzo, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-182.6" who="#JacekKurczewski">Przepraszam bardzo, udzielam głosu tylko dla zgłoszenia wniosku formalnego.</u>
          <u xml:id="u-182.7" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Cimoszewicz: W sprawie formalnej.)</u>
          <u xml:id="u-182.8" who="#JacekKurczewski">Nie w sprawie formalnej, tylko wniosek formalny, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Panie marszałku, mam wrażenie, że następuje tutaj błędna interpretacja wyniku głosowania, ponieważ poprawka zmierzała do utrzymania obecnego stanu przewidzianego w naszej konstytucji. I w związku z tym nie chodzi o to, żeby ta poprawka stwarzała nową normę, a tylko podtrzymała obecną. A zatem nie mamy do czynienia ze zmianą normy konstytucyjnej.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#komentarz">(Poseł Jan Rulewski: Proszę o wniosek, pan poseł nie podał wniosku.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#JacekKurczewski">To jest inna ustawa, panie pośle. Tu głosujemy nad projektem. Nie uznaję zastrzeżenia.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#JacekKurczewski">Poprawka nr 9, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#MarekMarkiewicz">W poprawce tej pan poseł Wójcik proponuje, by art. 4 ust. 6 nadać brzmienie: „W razie rozwiązania Sejmu przez prezydenta lub mocą uchwały Sejmu prezydent zarządza wybory na niedzielę przypadającą nie wcześniej niż w 55 dniu i nie później niż w 65 dniu od zakończenia kadencji”, co sprowadza się do zmiany zapisu w projekcie: „nie wcześniej niż w 3 miesiące i nie później niż w 4 miesiące” na: „nie wcześniej niż w 55 dniu i nie później niż w 65 dniu”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#JacekKurczewski">Czy potrzebne są wyjaśnienia? Nie.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-186.2" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki, aby w art. 4 ust. 6 nadać inne brzmienie, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-186.3" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-186.4" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-186.5" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że za poprawką oddano 189 głosów, przeciw - 117, 31 posłów wstrzymało się od głosu. Poprawka nie uzyskała wymaganej większości 2/3 głosów.</u>
          <u xml:id="u-186.6" who="#JacekKurczewski">Następna poprawka, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#MarekMarkiewicz">W następnej poprawce poseł Andrzej Tadeusz Mazurkiewicz z KPN proponuje...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#JacekKurczewski">Numer poprawki, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#MarekMarkiewicz">Poprawka nr 10. Poseł Andrzej Tadeusz Mazurkiewicz proponuje na tej samej zasadzie w tym samym art. 4 w ust. 6 wyrazy: „3 miesiące i nie później niż 4 miesiące” zastąpić wyrazami: „w 8 tygodni i nie później niż 10 tygodni”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#JacekKurczewski">Czy potrzebne są wyjaśnienia? Nie.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-190.2" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 4 ust. 6 polegającej na tym, aby wyrazy: „3 miesiące i nie później niż 4 miesiące” zastąpić wyrazami: „w 8 tygodni i nie później niż 10 tygodni”, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-190.3" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-190.4" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-190.5" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że za poprawką oddano 209 głosów, przeciw - 88, 37 posłów wstrzymało się od głosu. W głosowaniu wzięło udział 334 posłów. Wymagana większość wynosi 223 głosy. Poprawka nie uzyskała więc wymaganej kwalifikowanej większości 2/3 głosów.</u>
          <u xml:id="u-190.6" who="#JacekKurczewski">Następna poprawka, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#MarekMarkiewicz">W poprawce nr 11 pan poseł Domin proponuje, by w tym samym art. 4 ust. 6 skreślić wyrazy: „na niedzielę przypadającą”, a na końcu dodać zdanie: „Wybory odbywają się w dniu wolnym od pracy”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#JacekKurczewski">Czy potrzebne są wyjaśnienia? Jeśli nie, przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 4 ust. 6 polegającej na tym, aby wyrazy: „na niedzielę przypadającą” skreślić, a na końcu dodać zdanie: „wybory odbywają się w dniu wolnym od pracy”, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-192.2" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-192.3" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-192.4" who="#JacekKurczewski">Za poprawką oddano 124 głosy, przeciw - 162, 37 posłów wstrzymało się od głosu. Poprawka nie uzyskała wymaganej większości 2/3 głosów.</u>
          <u xml:id="u-192.5" who="#JacekKurczewski">Następna poprawka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#MarekMarkiewicz">W poprawce nr 12 pan poseł Świtoń proponuje, by w art. 4 dodać nowy ust. 7 o brzmieniu: „Prezydent wybierany będzie przez Zgromadzenie Narodowe na okres 2 lat”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#JacekKurczewski">Czy potrzebne są wyjaśnienia?</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie.)</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#komentarz">(Poseł Kazimierz Świtoń: Proszę o głos.)</u>
          <u xml:id="u-194.3" who="#JacekKurczewski">Nie, panie pośle, nie są potrzebne wyjaśnienia, to jest oczywiste. Chyba że padłoby jakieś pytanie, wtedy poprosiłbym pana posła o wyjaśnienie. Przepraszam, wyjaśnień nie potrzeba.</u>
          <u xml:id="u-194.4" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania. Panie pośle wnioskodawco, proszę wziąć udział w głosowaniu nad pańską poprawką. Niech pan weźmie udział w głosowaniu.</u>
          <u xml:id="u-194.5" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-194.6" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania nad tą poprawką.</u>
          <u xml:id="u-194.7" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 4 polegającej na dodaniu nowego ust. 7, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-194.8" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-194.9" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-194.10" who="#JacekKurczewski">Za poprawką głosowało 15 posłów, przeciw - 311, 20 posłów wstrzymało się od głosu. Stwierdzam, że poprawka nie uzyskała wymaganej większości 2/3 głosów.</u>
          <u xml:id="u-194.11" who="#JacekKurczewski">Przechodzimy teraz do poprawki nr 13?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#MarekMarkiewicz">Rozpatrywać teraz będziemy trzy poprawki, które dotyczą rozszerzenia zakresu zakazu łączenia funkcji, mandatu posła, senatora z wymienionymi funkcjami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#JacekKurczewski">Wszystkie dotyczą art. 8.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#MarekMarkiewicz">Tak, dotyczą art. 8. W poprawce nr 13 pan poseł Janowski proponuje, by art. 8 nadać brzmienie: „Mandatu posła nie można łączyć z mandatem senatora, a także z funkcją prezesa Rady Ministrów, ministra i wiceministra oraz funkcjami równorzędnymi, z funkcją sędziego Trybunału Konstytucyjnego, sędziego Trybunału Stanu, sędziego Sądu Najwyższego, prezesa Narodowego Banku Polskiego, rzecznika praw obywatelskich, prezesa Najwyższej Izby Kontroli, ambasadora oraz wojewody”. Oznacza to poważne rozszerzenie zakresu przewidzianego w art. 8 projektu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#JacekKurczewski">Czy potrzebne są wyjaśnienia?</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-198.2" who="#JacekKurczewski">Kto jest za przyjęciem poprawki nr 13 do art. 8, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-198.3" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-198.4" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-198.5" who="#JacekKurczewski">Za poprawką głosowało 80 posłów, 241 przeciw, 24 posłów wstrzymało się od głosu. Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-198.6" who="#JacekKurczewski">Proszę o następną poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#MarekMarkiewicz">W poprawce nr 14 pan poseł Bień proponuje w art. 8 dotychczasową treść oznaczyć jako ust. 1, a po wyrazach: „z funkcją” dodać wyrazy: „ministra, ministra stanu, sekretarza stanu, podsekretarza stanu, dyrektora departamentu, dyrektora generalnego, szefa Kancelarii Prezydenta” i dodać nowy ust. 2 w brzmieniu: „Objęcie jednej z funkcji wymienionych w ust. 1 powoduje zawieszenie mandatu poselskiego”.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#MarekMarkiewicz">Poprawka ta w istocie ma na celu poszerzenie katalogu zakazów z tekstu projektu oraz wprowadzenie zasady zawieszalności mandatu posła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#JacekKurczewski">Kto jest za przyjęciem poprawki nr 14 do art. 8, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-200.2" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-200.3" who="#JacekKurczewski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-200.4" who="#JacekKurczewski">Za przyjęciem poprawki głosowało 69 posłów, przeciw - 229, 35 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-200.5" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-200.6" who="#JacekKurczewski">Proszę o poprawkę nr 15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#MarekMarkiewicz">Autorem poprawki jest pan poseł Szymański, który proponuje, aby w art. 8 po wyrazach: „z funkcją” dodać wyrazy: „sekretarza stanu, podsekretarza stanu”, rozszerzając w ten sposób katalog zakazów oryginalnego zapisu o funkcje sekretarza stanu i podsekretarza stanu. Jest to najmniejsze rozszerzenie tego katalogu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 8, polegającej na tym, aby po wyrazach: „z funkcją” dodać wyrazy: „sekretarza stanu, podsekretarza stanu”, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-202.3" who="#JacekKurczewski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-202.4" who="#JacekKurczewski">Za przyjęciem poprawki głosowało 75 posłów, przeciw - 219, 33 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-202.5" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-202.6" who="#JacekKurczewski">Proszę o kolejną.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#MarekMarkiewicz">W poprawce nr 16 pan poseł Bień proponuje w art. 9 ust. 2 wyraz: „prezydent” zastąpić wyrazami: „marszałek Sejmu poprzedniej kadencji”. Regulacja ta dotyczy zwoływania pierwszego po wyborach posiedzenia Sejmu - projektodawcy przyznają prawo zwoływania prezydentowi, natomiast wnioskodawca proponuje, by pierwsze posiedzenie nowo wybranego Sejmu zwoływał marszałek Sejmu poprzedniej kadencji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#JacekKurczewski">Sprawa jest chyba jasna.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-204.2" who="#JacekKurczewski">Kto jest za przyjęciem poprawki do art. 9 ust. 2 polegającej na tym, aby wyraz: „prezydent” zastąpić wyrazami: „marszałek Sejmu poprzedniej kadencji”, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-204.3" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-204.4" who="#JacekKurczewski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-204.5" who="#JacekKurczewski">Za przyjęciem poprawki głosowało 18 posłów, przeciw - 284, 23 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-204.6" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#MarekMarkiewicz">W poprawce nr 17 pan poseł Andrzej Tadeusz Mazurkiewicz proponuje, by w tymże art. 9 ust. 2 wyrazy: „w ciągu miesiąca” zastąpić wyrazami: „w ciągu 10 dni”, co skróciłoby termin zwoływania pierwszego posiedzenia Sejmu do 10 dni.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 9 ust. 2 polegającej na tym, aby wyrazy: „w ciągu miesiąca” zastąpić wyrazami: „w ciągu 10 dni”, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-206.2" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-206.3" who="#JacekKurczewski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-206.4" who="#JacekKurczewski">Za przyjęciem poprawki głosowało 48 posłów, przeciw - 243, 29 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-206.5" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-206.6" who="#JacekKurczewski">Proszę o następną.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#MarekMarkiewicz">W poprawce nr 18 pan poseł Szymański proponuje, by w art. 11 w zdaniu drugim wyraz: „ustawa” zastąpić wyrazem: „Sejm”. Drugie zdanie art. 11 brzmiałoby wówczas: „Uprawnienia komisji śledczej określa Sejm” (w projekcie jest: „Uprawnienia komisji śledczej określa ustawa”). Pan poseł wskazał w dyskusji, że jego intencją jest, by ta sprawa była rozstrzygana wyłącznie przez Sejm - a nie przez wykorzystywanie procedury ustawowej z udziałem Senatu - w drodze uchwały.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 11, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-208.2" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-208.3" who="#JacekKurczewski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-208.4" who="#JacekKurczewski">Za przyjęciem poprawki głosowało 182 posłów, przeciw - 109, 33 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-208.5" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że poprawka nie uzyskała wymaganej większości głosów. Wymagana większość - 2/3 posłów za - to 216 głosów.</u>
          <u xml:id="u-208.6" who="#JacekKurczewski">Przechodzimy do następnej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#MarekMarkiewicz">W poprawce nr 19 pan poseł Przybyłowicz proponuje, by w art. 15 ust. 3 po wyrazach: „Rady Ministrów” dodać wyrazy: „w projektach ustaw wnoszonych z inicjatywy rządu”, co oznacza, że w odniesieniu do zdania drugiego, które mówi, iż „Marszałek Sejmu może z własnej inicjatywy, a także na wniosek Rady Ministrów, odmówić poddania pod głosowanie poprawki, która uprzednio nie była przedłożona komisji”, stosowny wniosek Rada Ministrów może złożyć tylko w stosunku do projektów ustaw wniesionych przez Radę Ministrów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#JacekKurczewski">Czy potrzebne są jeszcze wyjaśnienia? Nie.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-210.2" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 15 ust. 3, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-210.3" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-210.4" who="#JacekKurczewski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-210.5" who="#JacekKurczewski">Za poprawką głosowało 114 posłów, przeciw - 162, 36 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-210.6" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-210.7" who="#JacekKurczewski">Proszę o następną.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#MarekMarkiewicz">W poprawce nr 20 pan poseł Bień proponuje dodanie do art. 18 nowego ust. 5 w brzmieniu: „Trybunał Konstytucyjny rozpatruje wniosek prezydenta i wydaje orzeczenie w ciągu 30 dni”. Jest to o tyle istotne, że wyznacza termin Trybunałowi Konstytucyjnemu, czego nie czyni projekt ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#JacekKurczewski">Czy potrzebne są wyjaśnienia? Nie.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-212.2" who="#JacekKurczewski">Kto jest za przyjęciem poprawki do art. 18 polegającej na dodaniu nowego ust. 5, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-212.3" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-212.4" who="#JacekKurczewski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-212.5" who="#JacekKurczewski">Za przyjęciem poprawki głosowało 193 posłów, przeciw - 88, 32 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-212.6" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta. Potrzebne minimum to 209 głosów.</u>
          <u xml:id="u-212.7" who="#JacekKurczewski">Proszę o następną.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#MarekMarkiewicz">Poprawka nr 21 została wycofana. W poprawce nr 22 pan poseł Bień proponuje, by w art. 20 dotychczasową treść oznaczyć jako ust. 1 i dodać nowy ust. 2 w brzmieniu: „Prowizorium może być uchwalone kolejno najwyżej dwa razy”. Chodzi o prowizorium budżetowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#JacekKurczewski">Sprawa jest chyba oczywista.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-214.2" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 20, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-214.3" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-214.4" who="#JacekKurczewski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-214.5" who="#JacekKurczewski">Za przyjęciem poprawki głosowało 20 posłów, przeciw - 279, 21 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-214.6" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-214.7" who="#JacekKurczewski">Poprawka nr 23 została skreślona.</u>
          <u xml:id="u-214.8" who="#JacekKurczewski">Proszę o poprawkę nr 24.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#MarekMarkiewicz">W poprawce nr 24 pan poseł Pastuszewski dokonał zmiany w ten sposób, że otrzymuje ona brzmienie: w art. 21 dodać nowy ust. 5 w brzmieniu: „Jeżeli Rada Ministrów ustąpiła przed zakończeniem roku budżetowego, to składa sprawozdanie za okres swoich rządów. Sejm w ciągu trzech miesięcy dokonuje oceny jej działalności”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#JacekKurczewski">Czy potrzebne są wyjaśnienia? Nie.</u>
          <u xml:id="u-216.2" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-216.3" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 21, proszę podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-216.4" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-216.5" who="#JacekKurczewski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-216.6" who="#JacekKurczewski">Za przyjęciem poprawki głosowało 79 posłów, przeciw - 206, 34 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-216.7" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-216.8" who="#JacekKurczewski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#MarekMarkiewicz">W poprawce nr 25 pan poseł Przybyłowicz proponuje, by w art. 21 w ust. 4 skreślić wyrazy: „odpowiadającego wymaganiom prawa budżetowego”, co zostało wprowadzone w projekcie. Ust. 4 otrzymałby brzmienie: „Jeżeli ustawa budżetowa nie zostanie uchwalona w ciągu 3 miesięcy od dnia złożenia Sejmowi projektu, prezydent może rozwiązać Sejm”. Poprawka sprowadza się do zniesienia wymogu, by Rada Ministrów składała projekt budżetu odpowiadający wymaganiom prawa budżetowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 21 ust. 4, proszę podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-218.2" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-218.3" who="#JacekKurczewski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-218.4" who="#JacekKurczewski">Za przyjęciem poprawki głosowało 75 posłów, przeciw - 215, 34 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-218.5" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-218.6" who="#JacekKurczewski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#MarekMarkiewicz">W poprawce nr 26 pan poseł Bień proponuje, by w art. 22 w ust. 3 dodać na końcu zdanie: „Dymisja nie następuje, gdy okres sprawozdawczy skończył się przed powołaniem urzędującej Rady”. Chodzi o Radę Ministrów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#JacekKurczewski">Czy potrzebne są dodatkowe wyjaśnienia? Nie.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-220.2" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 22 ust. 3, proszę podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-220.3" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-220.4" who="#JacekKurczewski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-220.5" who="#JacekKurczewski">Za przyjęciem poprawki głosowało 9 posłów, przeciw - 278, 21 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-220.6" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-220.7" who="#JacekKurczewski">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#MarekMarkiewicz">W poprawce nr 27, której autorem jest pan poseł Arkuszewski, proponuje się, by w art. 22 w ust. 2 wyrazy: „2 miesięcy” zastąpić wyrazami: „3 miesięcy”. Ust. 2 otrzymałby brzmienie: „Sejm dokonuje oceny wykonania ustawy budżetowej oraz innych planów finansowych państwa w terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania sprawozdania i podejmuje uchwałę w przedmiocie absolutorium po wysłuchaniu opinii Najwyższej Izby Kontroli przedstawionej przez jej prezesa”.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#MarekMarkiewicz">W uzasadnieniu tego wniosku pan poseł podał argument, że skoro z ust. 1 wynika obowiązek złożenia takiego sprawozdania po upływie 6 miesięcy, nałożony w ust. 2 obowiązek dokonania analizy sprowadziłby się do pracy Sejmu zarówno w lipcu, jak i w sierpniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#JacekKurczewski">Czy są potrzebne dodatkowe wyjaśnienia? Nie.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-222.2" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 22 ust. 2, proszę podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-222.3" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.4" who="#JacekKurczewski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.5" who="#JacekKurczewski">Za przyjęciem poprawki głosowało 179 posłów, przeciw - 96, 50 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-222.6" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-222.7" who="#JacekKurczewski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#MarekMarkiewicz">Poprawka nr 28. Autorem tej poprawki jest pan poseł Przybyłowicz, który proponuje, by w art. 23 po ust. 1 dodać ust. 1a w brzmieniu: „Senat ustawę o upoważnieniu Rady Ministrów do wydawania rozporządzeń z mocą ustawy akceptuje bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy posłów”.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Mamy w tekście: „senatorów”.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#JacekKurczewski">Przepraszam, mamy w tekście: „senatorów”.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#komentarz">(Poseł Marcin Przybyłowicz: Nie zgłaszałem tego wniosku.)</u>
          <u xml:id="u-224.2" who="#JacekKurczewski">Czy jest na sali autor tego wniosku, być może go wycofuje?</u>
          <u xml:id="u-224.3" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie ma.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#MarekMarkiewicz">Jeżeli nie ma, w takim razie skreślam tę poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#JacekKurczewski">Skreślamy poprawkę nr 28.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#komentarz">(Poseł Janusz Szymański: Podtrzymuję poprawkę.)</u>
          <u xml:id="u-226.2" who="#JacekKurczewski">Pan poseł Janusz Szymański jest autorem tej poprawki. Tylko pytanie: Połowy senatorów czy posłów?</u>
          <u xml:id="u-226.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Senatorów.)</u>
          <u xml:id="u-226.4" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-226.5" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki o dodanie w art. 23 po ust. 1 ust. 1a, proszę podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-226.6" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-226.7" who="#JacekKurczewski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-226.8" who="#JacekKurczewski">Za przyjęciem poprawki głosowało 50 posłów, przeciw - 225, 37 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-226.9" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że poprawka pana posła Janusza Szymańskiego nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-226.10" who="#JacekKurczewski">Proszę o przedstawienie kolejnej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#MarekMarkiewicz">Autorem poprawki nr 29 jest pan poseł Arkuszewski, który proponuje skreślenie ust. 3 w art. 23, przewidującym, że w czasie obowiązywania ustawy upoważniającej Radę Ministrów do wydawania rozporządzeń z mocą ustawy inicjatywa prawodawcza w zakresie przysługujących rządowi uprawnień służy wyłącznie Radzie Ministrów. Po przyjęciu tej poprawki art. 23 liczyłby 6 ustępów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-228.2" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki o skreślenie ust. 3 w art. 23, proszę podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-228.3" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-228.4" who="#JacekKurczewski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-228.5" who="#JacekKurczewski">Za przyjęciem poprawki głosowało 108 posłów, przeciw - 174, 27 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-228.6" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-228.7" who="#JacekKurczewski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#MarekMarkiewicz">Wobec utrzymania ust. 3 w art. 23 pan poseł Arkuszewski w poprawce nr 30 proponuje, by w tym samym ustępie, który odczytałem przed chwilą, wyrazy: „służy wyłącznie Radzie Ministrów” zastąpić wyrazami: „może być przyznana wyłącznie Radzie Ministrów”. Wówczas ust. 3 otrzymałby brzmienie: „W czasie obowiązywania ustawy, o której mowa w ust. 2, inicjatywa prawodawcza w zakresie przysługujących rządowi uprawnień może być przyznana wyłącznie Radzie Ministrów”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-230.2" who="#JacekKurczewski">Kto jest za przyjęciem poprawki do art. 23 ust. 3, proszę podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-230.3" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-230.4" who="#JacekKurczewski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-230.5" who="#JacekKurczewski">Za przyjęciem poprawki głosowało 111 posłów, przeciw - 149, 33 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-230.6" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-230.7" who="#JacekKurczewski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#MarekMarkiewicz">W poprawce nr 31 pan poseł Czajka proponuje, by w art. 23 ust. 4 zawierającym zakaz wyłączeń delegacji dla Rady Ministrów skreślić wyrazy: „organów samorządu terytorialnego”. Ust. 4 w art. 23 otrzymałby brzmienie: „Ustawa nie może upoważnić Rady Ministrów do wydawania rozporządzeń z mocą ustawy dotyczących: zmiany konstytucji, wyborów prezydenta, Sejmu, Senatu, budżetu państwa, wolności osobistych obywateli, ich praw politycznych oraz praw i obowiązków wynikających ze stosunku pracy i ubezpieczeń społecznych, a także zgody na ratyfikację umów międzynarodowych, o których mowa w art. 34 ust. 2 niniejszej ustawy, z czego wynika, że przedmiotem delegacji mogłyby być sprawy dotyczące wyborów samorządowych”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-232.2" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art 23 ust. 4, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-232.3" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-232.4" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-232.5" who="#JacekKurczewski">Za poprawką oddano 10 głosów, przeciw - 273, 23 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-232.6" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-232.7" who="#JacekKurczewski">Przechodzimy do następnej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-232.8" who="#JacekKurczewski">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#MarekMarkiewicz">W poprawce nr 32 pan poseł Bień proponuje, by w art. 23, o którym cały czas jest mowa, dodać ust. 8 w brzmieniu: „8. Wydane przez Radę Ministrów rozporządzenie z mocą ustawy Sejm może uchylić, jeżeli za wnioskiem w tej sprawie opowie się przynajmniej 231 posłów”. Jest to uzupełnienie tekstu art. 23.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-234.2" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 23 polegającej na dodaniu ust. 8, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-234.3" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-234.4" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-234.5" who="#JacekKurczewski">Za poprawką oddano 39 głosów, przeciw - 241, 24 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-234.6" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-234.7" who="#JacekKurczewski">Następna poprawka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#MarekMarkiewicz">W poprawce 33 pan poseł Pawelec, KPN, proponuje, by art. 24 nadać brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#MarekMarkiewicz">„Ust. 1. Sejm podejmuje uchwałę o stanie wojny w razie ujawnienia dowodów na istnienie krytycznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa w drodze agresji militarnej oraz gdy z umów międzynarodowych wynika konieczność wspólnej obrony przed taką agresją”.</u>
          <u xml:id="u-235.2" who="#MarekMarkiewicz">„Ust. 2. W razie nagłej konieczności decyzję o stanie wojny podejmuje prezydent po zasięgnięciu opinii Rady Bezpieczeństwa”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#JacekKurczewski">Czy potrzebne są wyjaśnienia? Nie.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-236.2" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki polegającej na nadaniu art. 24 nowego brzmienia, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-236.3" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-236.4" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-236.5" who="#JacekKurczewski">Za poprawką oddano 18 głosów, przeciw - 243, 36 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-236.6" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#MarekMarkiewicz">W poprawce nr 34 pan poseł Manicki proponuje, by w art. 30 skreślić ust. 1 mówiący: „Prezydent jest wybierany przez naród”, przez co art. 30 składałby się z 6 ustępów, których kolejność zostałaby odpowiednio zmieniona. Argumentacja wniosku była taka, że przez naród wybierany jest także Sejm, gdzie takiej dystynkcji się nie wprowadza, w istocie więc ta formuła jest zbędna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-238.2" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki polegającej na skreśleniu w art. 30 ust. 1, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-238.3" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-238.4" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-238.5" who="#JacekKurczewski">Za poprawką oddano 57 głosów, przeciw - 213, 36 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-238.6" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-238.7" who="#JacekKurczewski">Poprawka nr 35, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#MarekMarkiewicz">Poprawka nr 35 jest autorstwa pana posła Czajki, który proponuje, by w art. 30 ust. 5 po wyrazach: „35 lat” dodać wyrazy: „posiada wyższe wykształcenie”, przez co ustęp ten brzmiałby: „Prezydentem może być wybrany każdy obywatel polski, który ukończył 35 lat i posiada wyższe wykształcenie”.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#JacekKurczewski">Wyjaśnień nie trzeba.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-240.2" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 30 ust. 5, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-240.3" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-240.4" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-240.5" who="#JacekKurczewski">Za poprawką oddano 60 głosów, przeciw - 222, 36 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-240.6" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-240.7" who="#JacekKurczewski">Poprawka nr 36.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#MarekMarkiewicz">W poprawce nr 36 pan poseł Bień proponuje, by w art. 30, o którym cały czas mowa, dodać nowy ust. 8 w brzmieniu: „8. Pomiędzy wyborami do Sejmu a wyborem prezydenta musi być zachowany dystans czasowy minimum 12 miesięcy. Jeżeli zbiegają się wybory prezydenta i wybory do Sejmu, to kadencja urzędującego prezydenta ulega przedłużeniu o taki czas, aby warunek ten został spełniony”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#JacekKurczewski">Myślę, że wyjaśnień nie trzeba.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-242.2" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki polegającej na tym, aby w art. 30 dodać nowy ust. 8, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-242.3" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-242.4" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-242.5" who="#JacekKurczewski">Za poprawką oddano 39 głosów, przeciw -240, 22 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-242.6" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#MarekMarkiewicz">W poprawce nr 37 pan poseł Bień proponuje, by w art. 31 w ust. 1 wyrazy: „a także” skreślić; ustęp ten dotyczy roty przysięgi. Pan poseł Bień argumentował, że istnienie wyrazów: „a także” oznacza niższą wartość części przysięgi następującej po tych słowach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#JacekKurczewski">Myślę, że wszystko jest jasne.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-244.2" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 31 ust. 1, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-244.3" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-244.4" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-244.5" who="#JacekKurczewski">Za poprawką oddano 106 głosów, przeciw - 138, 53 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-244.6" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#MarekMarkiewicz">W poprawce 38 autorstwa pana posła Łukomskiego z ZChN, dotyczy ona także przysięgi prezydenta, proponuje się, by ust. 1 nadać brzmienie: „1. Prezydent obejmuje urząd po złożeniu wobec Zgromadzenia Narodowego przysięgi następującej treści: „Obejmując z woli narodu urząd prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej uroczyście przysięgam, że dochowam wierności postanowieniom Konstytucji, będę strzegł niezłomnie godności narodu, niepodległości i bezpieczeństwa państwa, a także, że dobro ojczyzny oraz pomyślność obywateli będą dla mnie zawsze najwyższym nakazem. Tak mi dopomóż Bóg”. Przysięga może być złożona z pominięciem ostatniego zdania”.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#MarekMarkiewicz">Istota poprawki sprowadza się do tego, że podstawowym tekstem ma być tekst zawierający sformułowanie: „Tak mi dopomóż Bóg” z dodaniem, że w pewnych przypadkach można tę formułę ominąć, w przeciwieństwie do tekstu projektu, który przewiduje możliwość dodania tej formuły. Zmiana jest więc dość istotna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-246.2" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 31 ust. 1, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-246.3" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-246.4" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-246.5" who="#JacekKurczewski">Za poprawką oddano 102 głosy, przeciw - 159, 53 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-246.6" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-246.7" who="#JacekKurczewski">Poprawka nr 39 została wycofana.</u>
          <u xml:id="u-246.8" who="#JacekKurczewski">Poprawka nr 40 w zmodyfikowanej wersji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#MarekMarkiewicz">W poprawce nr 40 pan poseł Pawelec proponuje, by w art. 35 dodać na końcu zdania: „W skład rady wchodzą wybitni politycy, ekonomiści i stratedzy wojskowi”, przez co tekst ten brzmiałby: „Prezydent sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie zewnętrznego i wewnętrznego bezpieczeństwa państwa. Organem doradczym prezydenta w tym zakresie jest Rada Bezpieczeństwa Narodowego. W skład rady wchodzą wybitni politycy, ekonomiści i stratedzy wojskowi”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#JacekKurczewski">Wyjaśnień... Pan poseł prosi o wyjaśnienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#AndrzejSielańczyk">Wysoka Izbo! Chciałbym zapytać, po czym poznaje się wybitnych polityków, ekonomistów i strategów?</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-249.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Pan i tak ich nie pozna.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#JacekKurczewski">To już jest rzecz dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-250.2" who="#JacekKurczewski">Proszę o zachowanie powagi.</u>
          <u xml:id="u-250.3" who="#JacekKurczewski">Myślę, że pytanie było pytaniem retorycznym, tak więc zwalniam pana posła z obowiązku odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-250.4" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-250.5" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 35, proszę podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-250.6" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-250.7" who="#JacekKurczewski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-250.8" who="#JacekKurczewski">Za przyjęciem poprawki głosowało 6 posłów, przeciw - 237, 22 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-250.9" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-250.10" who="#JacekKurczewski">Teraz omówimy dwie poprawki do art. 36.</u>
          <u xml:id="u-250.11" who="#JacekKurczewski">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#MarekMarkiewicz">W poprawce nr 41 dotyczącej art. 36 pan poseł Pawelec proponuje: w ust. 1 skreślić wyraz: „najwyższym”; ust. 2 nadać brzmienie: „Prezydent mianuje szefa Sztabu Generalnego na wniosek ministra obrony narodowej”; skreślić część oznaczoną lit. c. W związku z tym art. 36 otrzymałby brzmienie: Prezydent jest zwierzchnikiem sił zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Prezydent mianuje szefa Sztabu Generalnego na wniosek ministra obrony narodowej, a na wniosek ministra obrony narodowej mianuje i zwalnia zastępców szefa Sztabu Generalnego, dowódców rodzajów sił zbrojnych oraz dowódców okręgów wojskowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-252.2" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 36, proszę podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-252.3" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-252.4" who="#JacekKurczewski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-252.5" who="#JacekKurczewski">Za przyjęciem poprawki głosowało 18 posłów, przeciw - 231, 47 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-252.6" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-252.7" who="#JacekKurczewski">Proszę o omówienie poprawki nr 42.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#MarekMarkiewicz">Pan poseł Arkuszewski proponuje, by w art. 36, o którym była mowa, w ust. 2 na końcu skreślić wyrazy: „oraz dowódców okręgów wojskowych”, argumentując to tym, że nie jest to potrzebne w zapisie konstytucyjnym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-254.2" who="#JacekKurczewski">Kto jest za przyjęciem poprawki do art. 36 ust. 2, proponowanej przez pana posła Arkuszewskiego, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-254.3" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-254.4" who="#JacekKurczewski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-254.5" who="#JacekKurczewski">Za przyjęciem poprawki głosowało 42 posłów, przeciw - 202, 40 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-254.6" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-254.7" who="#JacekKurczewski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#MarekMarkiewicz">Pan poseł Arkuszewski w poprawce nr 43 proponuje, by w art. 37 po ust. 2 dodać nowy ust. 2a w brzmieniu: „Wprowadzenie stanu wojennego zatwierdza Sejm”. To jest uzupełnieniem art. 37.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki o dodanie w art. 37 po ust. 2 ust. 2a, proszę podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-256.2" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-256.3" who="#JacekKurczewski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-256.4" who="#JacekKurczewski">Za przyjęciem poprawki głosowało 114 posłów, przeciw -137, 44 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-256.5" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-256.6" who="#JacekKurczewski">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#MarekMarkiewicz">W poprawce nr 46 pan poseł Arkuszewski proponuje...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#JacekKurczewski">Przepraszam, panie pośle, a poprawka nr 44?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#MarekMarkiewicz">Przepraszam najmocniej, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#MarekMarkiewicz">W poprawce nr 44 poseł Arkuszewski proponuje, by w art. 38 w ust. 1 po wyrazach: „klęski żywiołowej” dodać wyrazy: „Wprowadzenie stanu wyjątkowego podlega zatwierdzeniu przez Sejm na najbliższym posiedzeniu”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-260.2" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 38 ust. 1...</u>
          <u xml:id="u-260.3" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Sielańczyk: Mam pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-260.4" who="#JacekKurczewski">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-260.5" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#AndrzejSielańczyk">Pan marszałek był uprzejmy nie zauważyć, że stoję i czekam, chcąc zadać pytanie.</u>
          <u xml:id="u-261.1" who="#AndrzejSielańczyk">Chciałbym wiedzieć - jeżeli zostanie wprowadzony zapis, że stan wyjątkowy podlega zatwierdzeniu przez Sejm na najbliższym posiedzeniu - jakie będą konsekwencje, jeżeli Sejm tego nie zatwierdzi?</u>
          <u xml:id="u-261.2" who="#komentarz">(Głosy z sali: Trybunał Stanu. A jak wojnę wygramy, to co?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#JacekKurczewski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#MarekMarkiewicz">Czy ja mam odpowiedzieć na to pytanie?</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#MarekMarkiewicz">Dojdzie do sporu z prezydentem, ale sądzę, że w zależności od charakteru stanu wyjątkowego - czy będzie wygrany czy nie.</u>
          <u xml:id="u-263.2" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 38 ust. 1, proszę podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-264.2" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-264.3" who="#JacekKurczewski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-264.4" who="#JacekKurczewski">Za przyjęciem poprawki głosowało 159 posłów, przeciw - 118, 22 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-264.5" who="#JacekKurczewski">Poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-264.6" who="#JacekKurczewski">Poprawka nr 45 została wycofana.</u>
          <u xml:id="u-264.7" who="#JacekKurczewski">Proszę pana posła o omówienie poprawki nr 46.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#MarekMarkiewicz">W poprawce nr 46 pan poseł Arkuszewski proponuje, by w art. 41 na końcu dodać wyrazy: „i pierwszego prezesa Sądu Najwyższego”. Artykuł otrzymałby brzmienie: „Prezydent występuje do Sejmu z wnioskiem o powołanie albo odwołanie prezesa Narodowego Banku Polskiego i pierwszego prezesa Sądu Najwyższego”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-266.2" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 41, proszę podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-266.3" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-266.4" who="#JacekKurczewski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-266.5" who="#JacekKurczewski">Za przyjęciem poprawki głosowało 121 posłów, przeciw - 153, 29 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-266.6" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-266.7" who="#JacekKurczewski">Poprawka nr 47 została wycofana.</u>
          <u xml:id="u-266.8" who="#JacekKurczewski">Proszę o omówienie poprawki nr 48.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#MarekMarkiewicz">Pan poseł Pawelec proponuje w art. 45 na końcu dodać wyrazy: „oraz nominacje profesorskie”. Artykuł ten brzmiałby: „Prezydent nadaje ordery i odznaczenia oraz nominacje profesorskie”. Byłaby to nie wymagająca kontrasygnaty prerogatywa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-268.2" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 45, proszę podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-268.3" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-268.4" who="#JacekKurczewski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-268.5" who="#JacekKurczewski">Za przyjęciem poprawki głosowało 93 posłów, przeciw - 176, 28 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-268.6" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-268.7" who="#JacekKurczewski">Proszę o omówienie poprawki nr 49.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#MarekMarkiewicz">Autorem poprawki nr 49 jest poseł Przybyłowicz, który proponuje skreślenie art. 49, argumentując to tym, że jest on niejasny i może powodować sytuację, w której ministrowie stanu powołani przez prezydenta wykonują kompetencje zastrzeżone dla prezydenta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-270.1" who="#JacekKurczewski">Czy potrzebne są wyjaśnienia? Nie.</u>
          <u xml:id="u-270.2" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-270.3" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki polegającej na skreśleniu art. 49, proszę podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-270.4" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-270.5" who="#JacekKurczewski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-270.6" who="#JacekKurczewski">Za przyjęciem poprawki głosowało 97 posłów, przeciw - 165, 34 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-270.7" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-270.8" who="#JacekKurczewski">Poprawki nr: 50, 51, 52 i 53 zostały wycofane.</u>
          <u xml:id="u-270.9" who="#JacekKurczewski">Przechodzimy do omówienia poprawki nr 54.</u>
          <u xml:id="u-270.10" who="#JacekKurczewski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#MarekMarkiewicz">Poprawka nr 54, zaproponowana przez pana marszałka Bąka, przewiduje inny tryb powoływania rządu. Gdyby została przyjęta, oznaczałoby to, że pierwszy ruch w powołaniu rządu należy do Sejmu, przy czym precyzuje wniosek 1/4 ogólnej liczby posłów, nie wskazując, jak on miałby być przedstawiony. W tym stanie rzeczy art. 58 miałby brzmienie poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-272.1" who="#JacekKurczewski">Czy potrzebne są wyjaśnienia? Jeśli nie, przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-272.2" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 58, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-272.3" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-272.4" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-272.5" who="#JacekKurczewski">Za poprawką oddano 11 głosów, przeciw - 248, 32 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-272.6" who="#JacekKurczewski">Poprawka nr 55, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#MarekMarkiewicz">Poprawka nr 55, autorstwa pana posła Bąka, jest następnym krokiem będącym konsekwencją poprawki poprzedniej. W tym samym sensie konsekwencją jest poprawka nr 56. Ona po prostu zmienia kolejność przewidzianą w projekcie powoływania rządu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#JacekKurczewski">Czy potrzebne są wyjaśnienia? Nie.</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#JacekKurczewski">Głosujemy nad proponowanym przez pana posła Henryka Bąka, marszałka, nowym brzmieniem art. 59 i art. 60, czyli poprawkami nr 55 i 56.</u>
          <u xml:id="u-274.2" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-274.3" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawek dotyczących nowego brzmienia art. 59 i art. 60, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-274.4" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-274.5" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-274.6" who="#JacekKurczewski">Za poprawkami oddano 66 głosów, przeciw - 175, 41 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-274.7" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że poprawki nie zostały przyjęte.</u>
          <u xml:id="u-274.8" who="#JacekKurczewski">Poprawka nr 57, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#MarekMarkiewicz">Pan poseł Arkuszewski proponuje, ta poprawka była konsekwencją poprzedniej, by po art. 60 dodać na końcu zdanie: „Obowiązują takie terminy jak w art. 58”. Dotyczy to tzw. trzeciego etapu powoływania rządu, gdzie pan poseł Arkuszewski proponuje, by w tym ruchu przysługującym ponownie prezydentowi obowiązywały takie same terminy jak w ruchu pierwszym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-276.1" who="#JacekKurczewski">Czy mogę przystąpić do głosowania?</u>
          <u xml:id="u-276.2" who="#komentarz">(Głosy z sali: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-276.3" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki polegającej na dodaniu po art. 60 zdania: „Obowiązują takie terminy jak w art. 58”, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-276.4" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-276.5" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-276.6" who="#JacekKurczewski">Za poprawką oddano 31 głosów, przeciw - 212, 38 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-276.7" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-276.8" who="#JacekKurczewski">Proszę teraz o poprawkę nr 58.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#MarekMarkiewicz">Pan poseł Potocki w poprawce nr 58 proponuje, żeby po art. 61 dodać art. 61a w brzmieniu: „Rada Ministrów w związku z wniesionym przez siebie projektem ustawy może zgłosić wniosek o uchwalenie wotum zaufania. Ustawę uważa się za uchwaloną, jeżeli nie wypowie się przeciw niej bezwzględna większość posłów”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-278.2" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki polegającej na dodaniu po art. 61 art. 61a, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku?</u>
          <u xml:id="u-278.3" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-278.4" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-278.5" who="#JacekKurczewski">Za poprawką oddano 57 głosów, przeciw - 209, 22 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-278.6" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#MarekMarkiewicz">Pan poseł Bąk w poprawce nr 59 proponuje skreślenie art. 61, który mówi, że: „W razie niepowołania Rady Ministrów w trybie art. 60, Sejm w ciągu 21 dni wybiera prezesa Rady Ministrów oraz proponowany przez niego skład Rady Ministrów większością głosów. Prezydent powołuje tak wybrany rząd i odbiera od niego przysięgę”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#JacekKurczewski">Czy to jest jasne? Tak.</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-280.2" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki polegającej na skreśleniu art. 61, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-280.3" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-280.4" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-280.5" who="#JacekKurczewski">Za poprawką oddano 24 głosy, przeciw - 226, 26 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-280.6" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-280.7" who="#JacekKurczewski">Przechodzimy do poprawki nr 60.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#MarekMarkiewicz">Panowie posłowie Arkuszewski i Pawelec proponują skreślenie art. 62, który dotyczy powoływania kandydatów na ministra spraw zagranicznych, obrony narodowej i spraw wewnętrznych po zasięgnięciu opinii prezydenta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#JacekKurczewski">Chciałem zwrócić uwagę panu posłowi, że w tej sprawie Sejm już się wypowiedział, głosując nad wnioskami mniejszości, a 20 wniosek mniejszości dotyczył wykreślenia art. 62 i wniosek ten nie został przyjęty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#MarekMarkiewicz">Tak, tak, przepraszam bardzo, to jest bezprzedmiotowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#JacekKurczewski">Także przechodzimy do poprawki nr 62.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#MarekMarkiewicz">Pan poseł Arkuszewski proponuje, by w art. 63 wyraz: „6 miesięcy” zastąpić wyrazem „3 miesięcy”, a po wyrazach „wotum zaufania” dodać wyrazy „większością głosów”. Poprawka dotyczy w istocie dwóch spraw: skrócenia terminu funkcjonowania rządu powołanego w tzw. piątym ruchu, a także uzupełnia brak w tekście wyrazami „większością głosów”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#JacekKurczewski">Czy mogę przystąpić do głosowania?</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 63 polegającej na: zastąpieniu wyrazu: „6 miesięcy” wyrazami: „3 miesięcy” oraz po wyrazach: „wotum zaufania” dodaniu wyrazów: „większością głosów”, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku?</u>
          <u xml:id="u-286.2" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-286.3" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-286.4" who="#JacekKurczewski">Za poprawką oddano 98 głosów, przeciw - 168 głosów, 24 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-286.5" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-286.6" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do poprawki nr 63.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#MarekMarkiewicz">W poprawce nr 63, autorstwa pana marszałka Bąka, proponuje się nowe brzmienie art. 63, czyli dotyczącego piątego ruchu przy powoływaniu rządu. Poprawka zawiera nowy tekst.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-288.1" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki proponującej nowe brzmienie art. 63, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku?</u>
          <u xml:id="u-288.2" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-288.3" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-288.4" who="#JacekKurczewski">Za poprawką oddano 33 głosy, przeciw - 231, 18 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-288.5" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-288.6" who="#JacekKurczewski">Poprawka nr 64, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#MarekMarkiewicz">Poprawka nr 64 autorstwa pana posła Łukomskiego dotyczy przysięgi składanej przez prezesa Rady Ministrów i tej samej zasady, nad którą Wysoka Izba głosowała przy przysiędze prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-289.1" who="#MarekMarkiewicz">Pan poseł Łukomski proponuje, żeby i w tym przypadku podstawową formułą była formuła z „Tak mi dopomóż Bóg”, z możliwością rezygnacji z niej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-290.1" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki dotyczącej przysięgi składanej przez prezesa Rady Ministrów, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-290.2" who="#komentarz">(Oklaski, poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-290.3" who="#JacekKurczewski">Kto jest... Rozumiem, że pan poseł Niesiołowski szybko przenosi się z lewej na prawą stronę sali.</u>
          <u xml:id="u-290.4" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-290.5" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-290.6" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-290.7" who="#JacekKurczewski">Za poprawką oddano 75 głosów, przeciw - 193, 23 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-290.8" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-290.9" who="#JacekKurczewski">Poczekamy, aż pan poseł Niesiołowski powróci na swoje miejsce.</u>
          <u xml:id="u-290.10" who="#JacekKurczewski">Poprawki nr 65 i 66 zostały wycofane, podobnie poprawka nr 67. Przechodzimy na 8 str. zestawienia, a więc do przedostatniej, z poprawką nr 68.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#MarekMarkiewicz">W poprawce tej pan poseł Czajka proponuje, by art. 69 ust. 2 zmienić, tak by prawo przysługujące prezydentowi do dokonywania zmiany na stanowiskach poszczególnych ministrów powierzyć Sejmowi. W tym stanie rzeczy zapis ten brzmiałby: „Na wniosek prezesa Rady Ministrów Sejm może dokonać zmiany na stanowiskach poszczególnych ministrów”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-292.1" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 69 ust.2, proszę podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-292.2" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-292.3" who="#JacekKurczewski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-292.4" who="#JacekKurczewski">Za przyjęciem poprawki głosowało 104 posłów, przeciw - 172, 22 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-292.5" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-292.6" who="#JacekKurczewski">Proszę, poprawka nr 69.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#MarekMarkiewicz">Pan marszałek Bąk proponuje, by w tym samym ustępie wprowadzić odniesienie do art. 59, czyli tzw. drugiego ruchu w powoływaniu rządu, co oznaczałoby, że „Na wniosek prezesa Rady Ministrów prezydent może dokonywać zmian na stanowiskach poszczególnych ministrów powołanych w trybie art. 59”, czyli tylko w tym wypadku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.1" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 69 ust. 2 z odniesieniem do art. 59, proszę podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.2" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.3" who="#JacekKurczewski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-294.4" who="#JacekKurczewski">Za przyjęciem poprawki głosowało 22 posłów, przeciw - 249, 31 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-294.5" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-294.6" who="#JacekKurczewski">Poprawka nr 70.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#MarekMarkiewicz">W poprawce nr 70 pan poseł Pruchno-Wróblewski proponuje skreślenie całego rozdz. 5 dotyczącego samorządu terytorialnego, czego konsekwencją byłaby także zmiana tytułu ustawy przez skreślenie wyrazów: „oraz o samorządzie terytorialnym”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-296.1" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki dotyczącej skreślenia rozdz. 5, proszę podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-296.2" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-296.3" who="#JacekKurczewski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-296.4" who="#JacekKurczewski">Za przyjęciem poprawki głosowało 17 posłów, przeciw - 271, 16 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-296.5" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-296.6" who="#JacekKurczewski">Proszę, poprawka nr 71.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#MarekMarkiewicz">Poprawka nr 71, której autorem jest pani poseł Liszcz, sprowadza się do zmiany kształtu ust. 3 art. 71, który po przyjęciu poprawki brzmiałby: „Przysługujące jednostce samorządu terytorialnego prawo własności i inne prawa majątkowe stanowią mienie komunalne”. W istocie rzeczy nie zmienia to treści tego ustępu, stanowi tylko czytelną jego redakcję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-298.1" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-298.2" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 71 ust. 3, proszę podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-298.3" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-298.4" who="#JacekKurczewski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-298.5" who="#JacekKurczewski">Limit w tym głosowaniu stanowi 205 głosów. Stwierdzam, że poprawka została przyjęta wymaganą większością 2/3 głosów. Za przyjęciem poprawki głosowało 215 posłów, przeciw - 64, 28 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-298.6" who="#JacekKurczewski">Pozwolicie państwo, że złożę gratulacje pani poseł Liszcz.</u>
          <u xml:id="u-298.7" who="#JacekKurczewski">Proszę, poprawka nr 72.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#MarekMarkiewicz">Jej autorzy: poseł Przybyłowicz, pani poseł Michalak i poseł Pruchno-Wróblewski, proponują, by w art. 71 ust. 4 skreślić zdanie drugie...</u>
          <u xml:id="u-299.1" who="#komentarz">(Poseł Marcin Przybyłowicz: Nie jestem autorem.)</u>
          <u xml:id="u-299.2" who="#MarekMarkiewicz">Pan poseł Przybyłowicz nie jest autorem tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-299.3" who="#MarekMarkiewicz">Sprowadza się ona do skreślenia zdania drugiego w ust. 4 w brzmieniu „Pozostałe rodzaje jednostek samorządu terytorialnego określa ustawa”.</u>
          <u xml:id="u-299.4" who="#MarekMarkiewicz">Pan poseł Pruchno-Wróblewski, odnosząc się do swojego wniosku w toku dyskusji, stwierdził, że intencją jego było także skreślenie wyrazu „podstawową” w zdaniu pierwszym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#JacekKurczewski">Pani poseł prosi o wyjaśnienie.</u>
          <u xml:id="u-300.1" who="#komentarz">(Poseł Marek Markiewicz: Pani poseł jest wnioskodawczynią.)</u>
          <u xml:id="u-300.2" who="#JacekKurczewski">Aha, pani poseł jest wnioskodawczynią.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#ElżbietaMichalak">Panie marszałku, ponieważ pan poseł sprawozdawca nie uzasadnił mojego wniosku, który jest identyczny, to chciałabym to uzupełnić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#JacekKurczewski">Ale my nie uzasadniamy, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#ElżbietaMichalak">Jednak pan poseł sprawozdawca przytoczył tylko argumentację pana posła Pruchno-Wróblewskiego, natomiast moja argumentacja jest inna, o zupełnie innej treści, i chciałabym przekazać to Wysokiej Izbie, ponieważ proponuje się tutaj...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#JacekKurczewski">Pani poseł, to już nie jest debata. Bardzo mi przykro, nie mogę pani poseł dopuścić do głosu. Natomiast pan poseł sprawozdawca dokończy wyjaśnienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#MarekMarkiewicz">Może wyjaśnię. Nie pominąłem nazwiska pani poseł, wymieniłem je przed chwilą. Intencją tej poprawki jest to, by ustawa niższego rzędu niż konstytucja nie wprowadzała dodatkowych jednostek samorządu terytorialnego. Taka jest intencja. Pan poseł Pruchno-Wróblewski podpisuje się pod tym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję. Sprawa chyba jest jasna, intencje wszystkich wnioskodawców zostały przedstawione.</u>
          <u xml:id="u-306.1" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-306.2" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art 71 ust. 4, proszę podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-306.3" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-306.4" who="#JacekKurczewski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-306.5" who="#JacekKurczewski">Za przyjęciem poprawki głosowało 105 posłów, przeciw - 165, 46 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-306.6" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-306.7" who="#JacekKurczewski">Przechodzimy do poprawki nr 73.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#MarekMarkiewicz">W tej poprawce pan poseł Sengebusch proponuje, by po wyrazie „równe” dodać wyraz „bezpośrednie”, przez co poprawka ta - przypominam autopoprawkę komisji - brzmiałaby: „Wybory do organów samorządu terytorialnego są powszechne, równe, bezpośrednie i odbywają się w głosowaniu tajnym”.</u>
          <u xml:id="u-307.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Panie przewodniczący, to jest ust. 1.)</u>
          <u xml:id="u-307.2" who="#MarekMarkiewicz">Istotnie, prostuję, dotyczy to ust. 1 art. 73. Przepraszam, to jest błąd.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#JacekKurczewski">Czyli w poprawce nr 73 należy skreślić ust. 3 i napisać ust. 1, tak?</u>
          <u xml:id="u-308.1" who="#komentarz">(Poseł Marek Markiewicz: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-308.2" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-308.3" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 73 ust. 1, proszę podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-308.4" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-308.5" who="#JacekKurczewski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-308.6" who="#JacekKurczewski">Za przyjęciem poprawki głosowało 142 posłów, przeciw - 98, 67 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-308.7" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#MarekMarkiewicz">W poprawce nr 74 pan poseł Czajka proponuje, żeby art. 75 ust. 2 brzmiał: „W sprawach gospodarki finansowej oraz w sprawach z zakresu administracji nadzór sprawowany jest ponadto przez wojewodów i Najwyższą Izbę Kontroli”. Zwracam uwagę na autopoprawkę komisji, która doprowadziła do tego, że w ust. 2 nie ma fragmentu „w sprawach gospodarki finansowej”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-310.1" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-310.2" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 75 ust.2, proszę podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-310.3" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-310.4" who="#JacekKurczewski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-310.5" who="#JacekKurczewski">Za przyjęciem poprawki głosowało 79 posłów, przeciw - 201, 36 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-310.6" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-310.7" who="#JacekKurczewski">Przechodzimy do poprawki nr 75.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#MarekMarkiewicz">Autor, pan poseł Tusk, proponuje, by po art. 76 dodać nowy art. 76a w brzmieniu: „Sejm może przekazać część uprawnień ustawodawczych ponadgminnym związkom samorządu terytorialnego”. Sprawa ta była wczoraj przedmiotem szerokiej dyskusji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-312.1" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki dotyczącej dodania art. 76a, proszę podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-312.2" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-312.3" who="#JacekKurczewski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-312.4" who="#JacekKurczewski">Za przyjęciem poprawki głosowało 45 posłów, przeciw - 248, 25 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-312.5" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-312.6" who="#JacekKurczewski">Proszę o kolejną poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#MarekMarkiewicz">W poprawce nr 76 panowie posłowie Oleksy i Rzymełka proponują skreślenie art. 77, stwierdzającego niestosowanie się przepisu art. 8 do osób, które objęły stanowiska przed wejściem w życie ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-314.1" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki polegającej na skreśleniu art. 77, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-314.2" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-314.3" who="#JacekKurczewski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-314.4" who="#JacekKurczewski">Za przyjęciem poprawki głosowało 103 posłów, przeciw - 185, 40 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-314.5" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-314.6" who="#JacekKurczewski">Proszę o następną poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#MarekMarkiewicz">W poprawce nr 77 pan poseł Arkuszewski proponuje, żeby art. 77 nadać brzmienie: „Przepis art. 8 nie dotyczy posłów i senatorów obecnej kadencji, którzy objęli stanowiska przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy”. W uzasadnieniu pan poseł wskazuje, że przyjęcie zapisu projektu mogłoby oznaczać bezterminowe wyłączenie tej kategorii osób spod rygorów zakazu łączenia stanowisk. Pan poseł proponuje, by wyraźnie określić, że wyłączenie to dotyczy posłów i senatorów obecnej kadencji i obowiązuje w czasie tej kadencji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-316.1" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki dotyczącej art. 77, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-316.2" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-316.3" who="#JacekKurczewski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-316.4" who="#JacekKurczewski">Za przyjęciem poprawki głosowało 104 posłów, przeciw - 178, 40 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-316.5" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-316.6" who="#JacekKurczewski">Przechodzimy do poprawki nr 78.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#MarekMarkiewicz">Poprawka nr 78 autorstwa pana posła Moczulskiego - jeśli Wysoka Izba pozwoli, nie będę odczytywał treści z obawy przed popełnieniem błędu - sprowadza się do uchylenia mocy konstytucji kwietniowej z 1935 r., ale z zachowaniem ważności wybranych jej postanowień, a także ustawy marcowej i uchylenia konstytucji z 1952 r. z zachowaniem ważności wskazanych wyłączeń, przy czym należy zwrócić uwagę, że wśród tracących moc postanowień konstytucji jest także rozdział dotyczący godła, stolicy i barw oraz art. 100, dotyczący zgłaszania kandydatów na prezydenta...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#JacekKurczewski">Czy pan poseł już skończył?</u>
          <u xml:id="u-318.1" who="#komentarz">(Poseł Marek Markiewicz: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-318.2" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-318.3" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki dotyczącej art. 78, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-318.4" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-318.5" who="#JacekKurczewski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-318.6" who="#JacekKurczewski">Za przyjęciem poprawki głosowało 49 posłów, przeciw - 250, 40 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-318.7" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#MarekMarkiewicz">Przed chwilą zawiadomił mnie pan poseł Szymański, że podtrzymuje wycofanie swojej poprawki oznaczonej nr. 79.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#JacekKurczewski">A więc wykreślamy poprawkę nr 79.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#MarekMarkiewicz">Ostatnia poprawka wskazuje na potrzebę wprowadzenia po art. 77 nowego art. 77a, który w istocie rzeczy odnosi się do zasad wyborczych. To poprawka autorstwa posła Mazurkiewicza.</u>
          <u xml:id="u-321.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie ma takiej poprawki.)</u>
          <u xml:id="u-321.2" who="#MarekMarkiewicz">Na stronie 11 sprawozdania...</u>
          <u xml:id="u-321.3" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie ma 11 strony. Manipulacja.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#JacekKurczewski">Nie, nie ma manipulacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#KrzysztofKról">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kilka słów wyjaśnienia, ponieważ ta poprawka...</u>
          <u xml:id="u-323.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Po co wyjaśnienia.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#JacekKurczewski">Panie Pośle! Przepraszam, ale...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#KrzysztofKról">... dotyczy spraw, nad którymi pracuje stosowna komisja pod moim akurat przewodnictwem. Nie ma tego na stronie 9 - jest tam tylko poprawka nr 80: „W razie przyjęcia wniosku mniejszości nr 22...” itd. Zacytowane słowa trzeba traktować jako już nie obowiązujące, nieaktualne, bo poprawka nr 80 pkt 1 i pkt 2 nie jest związana z żadnym wnioskiem mniejszości i była przyjęta przez Komisję Nadzwyczajną do Spraw Ordynacji Wyborczej - chodzi o zniesienie domicylu i oddelegowanie do ustawy Ordynacja wyborcza zasad zgłaszania kandydatów na posłów i senatorów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#JacekKurczewski">To było wyjaśnienie, więc dopuściłem tę wypowiedź.</u>
          <u xml:id="u-326.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie robić debaty.)</u>
          <u xml:id="u-326.2" who="#JacekKurczewski">Nie robimy debaty, przepraszam bardzo.</u>
          <u xml:id="u-326.3" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Ciemniewski: Wniosek formalny.)</u>
          <u xml:id="u-326.4" who="#JacekKurczewski">Wniosek formalny, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#JerzyCiemniewski">W związku z wycofaniem przez pana posła Szymańskiego poprawki nr 79, składam wniosek o rozpatrzenie i przegłosowanie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-327.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Bardzo dobrze.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#JacekKurczewski">Rozumiem, że pan poseł złożyłby tę poprawkę, gdyby nie uczynił tego pan poseł Szymański, i składa ją teraz, ponieważ została wycofana.</u>
          <u xml:id="u-328.1" who="#JacekKurczewski">Poddaję poprawkę nr 79 pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-328.2" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-328.3" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki dotyczącej art. 78, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-328.4" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-328.5" who="#JacekKurczewski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-328.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-328.7" who="#JacekKurczewski">Nie wiem, czy w tej sytuacji gratulować panu posłowi Szymańskiemu, czy też nie.</u>
          <u xml:id="u-328.8" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-328.9" who="#JacekKurczewski">Za przyjęciem poprawki głosowało 230 posłów, przeciw - 74, 27 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-328.10" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-328.11" who="#JacekKurczewski">Panie pośle, bardzo proszę, wróćmy do poprawki nr 80, a potem, przypominam, do poprawki nr 1. To już dwie ostatnie poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#MarekMarkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Muszę wyjaśnić. Pierwotnie poprawka nr 80 była związana z wnioskiem mniejszości nr 22. Zostało to zmienione i jej tekst zaczyna się obecnie od słów: „W konstytucji z dnia 22 lipca 1952 r.” i dotyczy kwestii zreferowanych przed chwilą przez pana posła Króla.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-330.1" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 80, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-330.2" who="#komentarz">(Poseł Bronisław Geremek: Nie można tego przegłosować.)</u>
          <u xml:id="u-330.3" who="#JacekKurczewski">Przepraszam, panie pośle, zostałem wyłączony. Niech pan kontroluje.</u>
          <u xml:id="u-330.4" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#KrzysztofKról">Panie Marszałku! Zwrócono uwagę na pewną konieczną modyfikację. Ponieważ w poprzednim głosowaniu zdecydowaliśmy, iż „Traci moc Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 lipca 1952 r. ...”, proponuję odnieść poprawkę nr 80 bezpośrednio do stosownych artykułów, ażeby nie było wątpliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#MarekMarkiewicz">Panie Marszałku! W istocie pozostawiam decyzję panu marszałkowi, bo jest to jak gdyby nowy wniosek, złożony już później. W zasadzie oznacza to, że wobec przyjęcia poprawki nr 79 i prac nad ordynacją brzmienie poprawki nr 80 jest sprzeczne z przyjętymi postanowieniami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#JacekKurczewski">Tak, przychylam się do tej interpretacji.</u>
          <u xml:id="u-333.1" who="#JacekKurczewski">Wracamy w takim razie na początek zestawienia poprawek do poprawki zgłoszonej, o ile pamiętam... Przepraszam bardzo, co się dzieje?</u>
          <u xml:id="u-333.2" who="#komentarz">(Poseł Bronisław Geremek: Panie Marszałku, jest błąd w interpretacji.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#BronisławGeremek">Jeżeli artykuł poprzedni, czyli art. 78, wprowadza te wymienione artykuły, to artykuł tutaj wymieniony może odwoływać się nie do konstytucji, tylko do przepisów wymienionych w artykule poprzednim i jest możliwość głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#MarekMarkiewicz">Podniosłem tylko w istocie, że jest to nowy zapis w stosunku do przedstawionego w sprawozdaniu, i taka była argumentacja. To należy do decyzji pana marszałka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#JacekKurczewski">W takim razie decyzja jest taka, że poprawka nr 80 zostaje przywrócona, poddamy ją pod głosowanie w brzmieniu, które w związku z przyjęciem poprawki nr 79 zostało przed chwilą zaktualizowane.</u>
          <u xml:id="u-336.1" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-336.2" who="#komentarz">(Głosy z sali: W jakim brzmieniu?)</u>
          <u xml:id="u-336.3" who="#komentarz">(Poseł Jan Rulewski: Głosować.)</u>
          <u xml:id="u-336.4" who="#JacekKurczewski">Panie pośle, przepraszam, proszę, by pan poseł sprawozdawca wraz z posłem wnioskodawcą ustalił obecne brzmienie poprawki. Może panowie się spotkają.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#MarekMarkiewicz">Od którego miejsca panowie proponują w związku z tym?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#KrzysztofKról">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#JacekKurczewski">Przepraszam, proszę nie przemawiać, tylko proszę uzgodnić z panem posłem sprawozdawcą...</u>
          <u xml:id="u-339.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-339.2" who="#JacekKurczewski">To jest kwestia zredagowania, konieczne jest przeredagowanie tekstu w związku z poprzednią decyzją Wysokiej Izby. Chyba że Wysoka Izba życzy sobie dłuższej przerwy.</u>
          <u xml:id="u-339.3" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie.)</u>
          <u xml:id="u-339.4" who="#JacekKurczewski">Tak myślę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#MarekMarkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Propozycja pana posła Króla jest taka, by poprawka nr 80 miała następującą treść: „W pozostających w mocy przepisach konstytucji z dnia 22 lipca 1952 r. z oznaczeniami wprowadza się następujące zmiany:</u>
          <u xml:id="u-340.1" who="#MarekMarkiewicz">1) w art. 96 wyrazy: „co najmniej od 5 lat” skreślić,</u>
          <u xml:id="u-340.2" who="#MarekMarkiewicz">2) w art. 100 wyrazy: „posłów i senatorów oraz” skreślić.</u>
          <u xml:id="u-340.3" who="#MarekMarkiewicz">Takie jest brzmienie tej poprawki. Tylko może poddać to pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-340.4" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-341.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie, nie.)</u>
          <u xml:id="u-341.2" who="#JacekKurczewski">Dlaczego nie?</u>
          <u xml:id="u-341.3" who="#komentarz">(Poseł Aleksander Kwaśniewski: Jest prośba, żeby wyjaśnić, czego dotyczą te przepisy, ponieważ nie mamy tego materiału.)</u>
          <u xml:id="u-341.4" who="#JacekKurczewski">Czy pan poseł wnioskodawca to wyjaśni?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#MarekMarkiewicz">Pan poseł wnioskodawca to wyjaśniał, więc może jeszcze uzupełni to wyjaśnienie, jeśli można.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#KrzysztofKról">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Poprawka do art. 96, w której proponuje się skreślenie wyrazów: „co najmniej od 5 lat”, jest zniesieniem obowiązku domicylu. Artykuł ten poprzednio brzmiał: „Każdy obywatel może być wybrany do Sejmu i Senatu po ukończeniu 21 lat, jeżeli stale zamieszkuje na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej od 5 lat”. Przyjęcie tej poprawki powoduje, iż będzie tylko wymóg stałego zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, po czym będzie następowała kropka. To jest pierwsza poprawka dotycząca art. 96.</u>
          <u xml:id="u-343.1" who="#KrzysztofKról">Natomiast poprawka do art. 100 daje delegację do ustawy Ordynacja wyborcza zasad zgłaszania kandydatów. Otóż art. 100 obecnie brzmi: „Kandydatów na posłów i senatorów oraz prezydenta zgłaszają organizacje polityczne i społeczne oraz wyborcy”. Proponujemy, żeby ten zapis brzmiał: „Kandydatów na prezydenta zgłaszają organizacje polityczne i społeczne oraz wyborcy”, natomiast żeby do sposobu zgłaszania kandydatów na posłów i senatorów odnosił się art. 102, którego nie zmieniamy i który brzmi następująco: „Sposób zgłaszania kandydatów i przeprowadzania wyborów posłów, senatorów oraz prezydenta określają ustawy”.</u>
          <u xml:id="u-343.2" who="#komentarz">(Poseł Józef Oleksy: W kwestii formalnej, panie marszałku.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-344">
          <u xml:id="u-344.0" who="#JacekKurczewski">Teraz już wystąpień nie ma.</u>
          <u xml:id="u-344.1" who="#komentarz">(Poseł Józef Oleksy: W kwestii formalnej odpowiedzi.)</u>
          <u xml:id="u-344.2" who="#JacekKurczewski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-345">
          <u xml:id="u-345.0" who="#JózefOleksy">Panie Marszałku! Na samym końcu powstał bałagan. Posłowie otrzymali druk z zestawieniem poprawek oraz druk nr 403-A zawierający wnioski mniejszości. W zestawieniu poprawek z debaty na str. 9 poprawka nr 80 brzmi: „W razie przyjęcia wniosku mniejszości nr 22”... Przypominam Izbie, że wniosek mniejszości nr 22 został wycofany. Jeśli teraz ktoś chce kontynuować prace nad poprawką nr 80, musi zrobić nowe przedłożenie. Takie referowanie z marszu merytorycznej treści konstytucji jest nie do przyjęcia.</u>
          <u xml:id="u-345.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-346">
          <u xml:id="u-346.0" who="#MarekMarkiewicz">Tylko gwoli usprawiedliwienia chciałem powiedzieć, że zasygnalizowałem pierwszą z serii zmian...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-347">
          <u xml:id="u-347.0" who="#JacekKurczewski">Pan poseł Piotr Nowina-Konopka, przepraszam bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-348">
          <u xml:id="u-348.0" who="#MarekMarkiewicz">... w postaci skreśleń pierwszej części tego zdania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-349">
          <u xml:id="u-349.0" who="#PiotrNowinaKonopka">Dobrze rozumiem, panie marszałku, intencje pana posła Oleksego, z tym że ponieważ mnie ta rzecz również zaintrygowała, więc formalnie byłem gotów wcześniej podtrzymać ten wniosek. Tymczasem upewniano mnie, że w dokumentach pana posła sprawozdawcy została już wprowadzona ta zmiana. Jeżeli więc teraz dowiadujemy się o tym, że nie, to po prostu podtrzymujemy ten wniosek na podobnej zasadzie, na jakiej przedtem został przyjęty wniosek pana posła Szymańskiego, to jest ta sama sytuacja.</u>
          <u xml:id="u-349.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie mamy tekstu.)</u>
          <u xml:id="u-349.2" who="#PiotrNowinaKonopka">Którego tekstu panowie nie macie?</u>
          <u xml:id="u-349.3" who="#komentarz">(Poseł Józef Oleksy: Poprawka nr 80 i jej treść.)</u>
          <u xml:id="u-349.4" who="#PiotrNowinaKonopka">Owszem, ona jest wydrukowana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-350">
          <u xml:id="u-350.0" who="#JacekKurczewski">Proszę Wysokiej Izby, rozumiem, że sytuacja jest taka. Zgłosiłem wniosek, żeby poprawkę nr 80 w zaproponowanej wersji poddać pod głosowanie. Pan poseł zgłosił sprzeciw. W związku z tym poddam pod głosowanie to, czy Wysoka Izba uważa, że poprawka nr 80 powinna być poddana pod głosowanie. Proszę bardzo, parę razy już dzisiaj przeprowadzaliśmy tego typu głosowania, np. w sprawie przerwy.</u>
          <u xml:id="u-350.1" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za poddaniem poprawki nr 80 pod głosowanie, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku. (149)</u>
          <u xml:id="u-350.2" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw? (154)</u>
          <u xml:id="u-350.3" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu? (31)</u>
          <u xml:id="u-350.4" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że decyzją Izby poprawki nr 80 nie będziemy poddawać pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-350.5" who="#JacekKurczewski">Powracamy na początek zestawienia poprawek, do poprawki pierwszej.</u>
          <u xml:id="u-350.6" who="#JacekKurczewski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-351">
          <u xml:id="u-351.0" who="#MarekMarkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym zwrócić uwagę, że...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-352">
          <u xml:id="u-352.0" who="#JacekKurczewski">Przypominam, ten początek jest zarazem końcem poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-353">
          <u xml:id="u-353.0" who="#MarekMarkiewicz">Pragnę zwrócić uwagę, że ta poprawka zgłoszona przez pana posła Moczulskiego wobec odrzucenia poprawki nr 78 traci znaczenie. Zwracam się w takim razie do pana posła Moczulskiego z pytaniem: Czy podtrzymuje pan tę poprawkę? Chodzi o zmianę tytułu.</u>
          <u xml:id="u-353.1" who="#komentarz">(Poseł Leszek Moczulski: Podtrzymuję, przecież przyjęta przed chwilą poprawka likwidująca niechlubny byt konstytucji z 1952 r. tym bardziej uzasadnia mój wniosek.)</u>
          <u xml:id="u-353.2" who="#MarekMarkiewicz">Rozumiem, w istocie zatem poprawka sprowadza się do dwu zmian: a) zmiany tytułu, który powinien mieć brzmienie: „Ustawa konstytucyjna o tymczasowej regulacji zasad funkcjonowania państwa” oraz b) wprowadzenia preambuły do ustawy: „W celu umożliwienia funkcjonowania państwa, do czasu uchwalenia nowej Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej w trybie przewidzianym przez ustawę, stanowi się, co następuje”.</u>
          <u xml:id="u-353.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Głosować osobno.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-354">
          <u xml:id="u-354.0" who="#JacekKurczewski">Osobno, a więc proponuję, żeby osobno poddać pod głosowanie pkt. a i b.</u>
          <u xml:id="u-354.1" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania nad poprawką 1a dotyczącą nowego brzmienia tytułu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-354.2" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki dotyczącej brzmienia tytułu ustawy, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-354.3" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-354.4" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-354.5" who="#JacekKurczewski">Za przyjęciem poprawki oddano 60 głosów, przeciw - 224, 48 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-354.6" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-354.7" who="#JacekKurczewski">Teraz poddaję pod głosowanie poprawkę nr 1b dotyczącą następującego brzmienia preambuły do ustawy konstytucyjnej: „W celu umożliwienia funkcjonowania państwa, do czasu uchwalenia nowej Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej w trybie przewidzianym przez ustawę, stanowi się, co następuje”.</u>
          <u xml:id="u-354.8" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-354.9" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki dotyczącej brzmienia preambuły do ustawy, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-354.10" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-354.11" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-354.12" who="#JacekKurczewski">Za poprawką oddano 104 głosy, przeciw - 190, 53 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-354.13" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-354.14" who="#JacekKurczewski">To jest całość poprawek.</u>
          <u xml:id="u-354.15" who="#JacekKurczewski">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-354.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-354.17" who="#JacekKurczewski">Przechodzimy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-354.18" who="#JacekKurczewski">Proszę posłów sekretarzy: Marka Domina, Jana Kulasa, Gwidona Wójcika, Filipa Kaczmarka, Andrzeja Potockiego, Tadeusza Jędrzejczaka, aby po zarządzeniu głosowania dokonali obliczenia głosów.</u>
          <u xml:id="u-354.19" who="#JacekKurczewski">Proszę posłów sekretarzy o zajęcie ustalonych miejsc na sali w celu obliczenia głosów w poszczególnych sektorach.</u>
          <u xml:id="u-354.20" who="#JacekKurczewski">Panie posłanki i panów posłów będę prosił o trzymanie podniesionych rąk przez czas umożliwiający posłom sekretarzom obliczanie głosów.</u>
          <u xml:id="u-354.21" who="#JacekKurczewski">Przepraszam, podaję do protokołu, że posłem sekretarzem nie jest pan poseł Andrzej Potocki, ale pan poseł Andrzej Pawłowski.</u>
          <u xml:id="u-354.22" who="#JacekKurczewski">Czy panowie posłowie sekretarze są już gotowi?</u>
          <u xml:id="u-354.23" who="#JacekKurczewski">Wydaje mi się, że Izba jest już gotowa do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-354.24" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-354.25" who="#JacekKurczewski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy konstytucyjnej o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej w brzmieniu proponowanym przez Komisję Nadzwyczajną, wraz z autopoprawkami posła sprawozdawcy oraz przyjętymi już poprawkami, zechce podnieść rękę. Proszę trzymać podniesione ręce.</u>
          <u xml:id="u-354.26" who="#JacekKurczewski">Proszę o powiedzenie mi, czy już posłowie są gotowi, czy głosy za zostały policzone.</u>
          <u xml:id="u-354.27" who="#JacekKurczewski">Kto jest przeciw? Proszę trzymać podniesione ręce.</u>
          <u xml:id="u-354.28" who="#JacekKurczewski">Kto się wstrzymał od głosu? Proszę o trzymanie podniesionych rąk.</u>
          <u xml:id="u-354.29" who="#JacekKurczewski">Proszę posłów sekretarzy o obliczenie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-354.30" who="#JacekKurczewski">Ogłaszam wyniki głosowania.</u>
          <u xml:id="u-354.31" who="#komentarz">(Protesty z sali)</u>
          <u xml:id="u-354.32" who="#komentarz">(Poseł Leszek Moczulski: Panie marszałku, protest.)</u>
          <u xml:id="u-354.33" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Król: Panie marszałku, protestuję.)</u>
          <u xml:id="u-354.34" who="#JacekKurczewski">Jak mogą panowie protestować przed ogłoszeniem wyników.</u>
          <u xml:id="u-354.35" who="#JacekKurczewski">Ogłaszam wyniki, które są tu podpisane przez upoważnionych do tego przez Wysoką Izbę sekretarzy.</u>
          <u xml:id="u-354.36" who="#JacekKurczewski">Sekretarze podpisani na protokole stwierdzili, że w głosowaniu wzięło udział 351 posłów. Większość 2/3 głosów wynosi 234 posłów. Za projektem ustawy głosowało 241 posłów,...</u>
          <u xml:id="u-354.37" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-354.38" who="#JacekKurczewski">…przeciw -55, wstrzymało się od głosu 55 posłów.</u>
          <u xml:id="u-354.39" who="#JacekKurczewski">Stwierdzam, że Wysoka Izba uchwaliła ustawę konstytucyjną o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym.</u>
          <u xml:id="u-354.40" who="#komentarz">(Długotrwałe oklaski, część posłów wstaje z miejsc)</u>
          <u xml:id="u-354.41" who="#komentarz">(Poseł Henryk Wujec: Proszę powtórzyć wyniki głosowania.)</u>
          <u xml:id="u-354.42" who="#JacekKurczewski">Panie pośle, oficjalne dane raz się podaje.</u>
          <u xml:id="u-354.43" who="#JacekKurczewski">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-354.44" who="#JacekKurczewski">Przepraszam bardzo, ale jest Biuro Informacyjne Sejmu, nie czyńcie państwo ze mnie urządzenia nagłaśniającego.</u>
          <u xml:id="u-354.45" who="#JacekKurczewski">Informuję, że Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, proponuje skreślenie punktu 28 porządku dziennego: Wybór składu osobowego Komisji Nadzwyczajnej do spraw Układu Europejskiego.</u>
          <u xml:id="u-354.46" who="#JacekKurczewski">Ponadto Prezydium Sejmu, po porozumieniu z Konwentem Seniorów, proponuje dodanie punktu w brzmieniu: Poselski projekt uchwały w sprawie przyznania dodatkowych środków finansowych na zaopatrzenie wsi w wodę oraz skreślenie punktów: Zmiany w składzie osobowym komisji sejmowych (punkt ten Sejm rozpatrzyłby we wrześniu po wejściu w życie nowego regulaminu Sejmu) oraz Interpelacje i zapytania poselskie.</u>
          <u xml:id="u-354.47" who="#JacekKurczewski">Ponadto Prezydium Sejmu proponuje skreślenie 23 i 24 punktów porządku dziennego dotyczących projektu rezolucji w sprawie przedstawienia Sejmowi strategicznych i doraźnych kierunków rozwoju gospodarki państwa oraz uchwały w sprawie inwestycji zagranicznych w Polsce - na prośbę wnioskodawców.</u>
          <u xml:id="u-354.48" who="#JacekKurczewski">Odpowiedniej zmianie ulegną oznaczenia pozostałych punktów porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-354.49" who="#JacekKurczewski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-354.50" who="#JacekKurczewski">W tym momencie ogłaszam przerwę techniczną i zmianę prowadzącego obrady.</u>
          <u xml:id="u-354.51" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-354.52" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-354.53" who="#komentarz">‍(Głosy z sali: Hańba, hańba.)</u>
          <u xml:id="u-354.54" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 15 min 55 do godz. 16 min 05)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-355">
          <u xml:id="u-355.0" who="#AndrzejKern">Proszę Państwa! Chcę się wstępnie zorientować, bo z powstałego zamieszania musimy jakoś wybrnąć, czy państwo chcecie, aby zarządzić krótką przerwę na zjedzenie obiadu?</u>
          <u xml:id="u-355.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie, tak.)</u>
          <u xml:id="u-355.2" who="#AndrzejKern">Czyli chodzi o to, żeby nie zarządzać przerwy?</u>
          <u xml:id="u-355.3" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie, tak.)</u>
          <u xml:id="u-355.4" who="#AndrzejKern">Słucham? Aby zatem był porządek, to umówmy się tak. Jest 5 minut po godz. 16. Proponuję, abyśmy wznowili obrady dokładnie o godz. 16.30. Dobrze? O 16.30 umawiamy się na sali obrad.</u>
          <u xml:id="u-355.5" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 16 min 10 do godz. 16 min 30)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-356">
          <u xml:id="u-356.0" who="#AndrzejKern">Bardzo proszę o zajmowanie miejsc. Umówiliśmy się na godz. 16.30, ten termin minął, a przed nami jeszcze seria głosowań. Proszę wszystkich posłów z kuluarów o zajęcie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-356.1" who="#AndrzejKern">Może jeszcze włączymy gong.</u>
          <u xml:id="u-356.2" who="#komentarz">(Chwila przerwy)</u>
          <u xml:id="u-356.3" who="#komentarz">(Głos z sali: W kwestii formalnej.)</u>
          <u xml:id="u-356.4" who="#AndrzejKern">Za momencik.</u>
          <u xml:id="u-356.5" who="#AndrzejKern">Bardzo proszę o zajmowanie miejsc, bo widzę, że konkurencyjny Sejm odbywa się w palarni, gdzie jest wiele osób.</u>
          <u xml:id="u-356.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Konkurencyjny Sejm jest w restauracji. Ponieważ przerwa nie została ogłoszona, w restauracji jest tłok i sądzę, że 15-minutowa przerwa w tej sytuacji byłaby wskazana ze względów czysto humanitarnych, jeżeli mamy nabrać sił do dalszego ciągu obrad.)</u>
          <u xml:id="u-356.7" who="#AndrzejKern">Proszę państwa, ponieważ jest prośba, by nieco przedłużyć przerwę, dlatego że część posłów nie zdążyła dokończyć obiadu, rozpoczniemy te obrady za 10 minut, o godz. 16.45.</u>
          <u xml:id="u-356.8" who="#komentarz">(Protesty na sali)</u>
          <u xml:id="u-356.9" who="#AndrzejKern">Nie wiem, kogo słuchać. Są zwolennicy przedłużenia przerwy, ale...</u>
          <u xml:id="u-356.10" who="#komentarz">(Protesty na sali)</u>
          <u xml:id="u-356.11" who="#AndrzejKern">Proszę państwa, nie mogę tak rygorystycznie podchodzić do sprawy, dlatego że doszło do pewnego zamieszania i to spowodowało, iż nie wszyscy...</u>
          <u xml:id="u-356.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Panie marszałku, ale termin wznowienia obrad i czas trwania przerwy były ustalone.)</u>
          <u xml:id="u-356.13" who="#AndrzejKern">Dobrze, w takim razie bardzo proszę o zajmowanie miejsc, ponieważ będziemy kontynuowali obrady. Proszę poprosić kolegów z palarni, aby weszli na salę obrad. Bardzo proszę kogoś z posłów, kto jest bliżej, aby przekazał tę informację kolegom.</u>
          <u xml:id="u-356.14" who="#AndrzejKern">Jeszcze chwileczkę, widzę, iż pan chce zabrać głos w kwestii formalnej. Zaraz panu udzielę głosu.</u>
          <u xml:id="u-356.15" who="#AndrzejKern">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-356.16" who="#AndrzejKern">Pan poseł Krzysztof Król pragnie zabrać głos w kwestii formalnej. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-357">
          <u xml:id="u-357.0" who="#KrzysztofKról">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chcę złożyć wniosek formalny i powiedzieć, że wobec ogłoszenia wyników głosowania zgłosimy protest. Sekretarz liczący głosy w naszym sektorze pomylił się i nie policzył 9 naszych posłów. Dysponujemy 39 podpisami posłów, którzy oświadczyli, iż wzięli udział w głosowaniu, wstrzymując się od głosu. W protokole podpisanym przez posła sekretarza jest inny wynik. Gromadzimy w tej chwili innego rodzaju dowody ewidentnego błędu w obliczaniu naszych głosów. Bardzo proszę pana marszałka o zabezpieczenie protokołów wyników głosowania z wszystkich sektorów. Składam również wniosek o powtórzenie końcowego głosowania nad całą ustawą konstytucyjną. Wnosimy także o to, aby było to głosowanie imienne, żeby nie było żadnych wątpliwości. Zapowiadamy też, iż w przypadku nieuwzględnienia naszych wniosków, po zgromadzeniu wszystkich dowodów, zwrócimy się do prezydenta Rzeczypospolitej o niepodpisywanie ustawy konstytucyjnej ze względu na to, iż przy jej uchwalaniu popełniono ewidentne błędy formalne. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-357.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-358">
          <u xml:id="u-358.0" who="#AndrzejKern">Panie pośle, czy to już jest formalny protest? Informuję, że nie miałem czasu, aby teraz to przejrzeć, ale jeżeli jest to formalny protest, to oczywiście zostanie on skierowany do Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich, która zbada jego zasadność, i wtedy podejmiemy stosowne decyzje. Mam natomiast trochę żalu do pana posła Króla, iż w swoim wystąpieniu traktuje tę sprawę tak, jakby została już przesądzona. Ona najpierw musi zostać wyjaśniona, a dopiero potem będziemy wiedzieli, jak ją rozstrzygnąć.</u>
          <u xml:id="u-358.1" who="#AndrzejKern">Proszę bardzo, pan poseł Piotr Wójcik - też w sprawie formalnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-359">
          <u xml:id="u-359.0" who="#PiotrWójcik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Byłem jednym z sekretarzy, którzy sumowali rezultaty głosowania na podstawie kartek z wynikami w poszczególnych sektorach i podpisywali protokół końcowy. Jeśli chodzi o tę ostatnią czynność, to wydaje mi się, że tam błędów nie ma. Ponieważ jednak zgłoszone w tej sprawie wątpliwości stawiają pod znakiem zapytania wiarygodność tych materiałów, na podstawie których obliczaliśmy ogólne wyniki, oświadczam, że do czasu wyjaśnienia tej sprawy wycofuję swój podpis pod protokółem.</u>
          <u xml:id="u-359.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-360">
          <u xml:id="u-360.0" who="#AndrzejKern">Proszę Państwa! Koniec już debat na ten temat. Wnioski formalne zostały już...</u>
          <u xml:id="u-360.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Proszę o głos.)</u>
          <u xml:id="u-360.2" who="#AndrzejKern">Jeżeli chodzi o wniosek formalny w tej sprawie, to nie udzielę głosu, chyba że w innej sprawie? W związku z tymi dwoma wypowiedziami chciałbym oświadczyć, że protokoły są zabezpieczone i w każdej chwili będą udostępnione komisji, która będzie się ewentualnie tą sprawą zajmowała.</u>
          <u xml:id="u-360.3" who="#AndrzejKern">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-361">
          <u xml:id="u-361.0" who="#AndrzejTadeuszMazurkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Andrzej Tadeusz Mazurkiewicz, Konfederacja Polski Niepodległej. W związku z zaistniałą sytuacją wnoszę, aby Komisja Regulaminowa i Spraw Poselskich została zwołana jeszcze w trakcie tego posiedzenia Sejmu, by ta sprawa znalazła finał jeszcze w dniu dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-361.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-362">
          <u xml:id="u-362.0" who="#AndrzejKern">Nie wiem, czy jest to możliwe. Decyzje w tej sprawie podejmie Prezydium Sejmu, ale najpierw Prezydium Sejmu musi zapoznać się z dokumentami, które panowie złożyliście, i dopiero później może to przekazać do Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich. Tak że w tej chwili nawet technicznie zebranie się Prezydium Sejmu nie jest możliwe ze względu na to, że członkowie Prezydium Sejmu mają inne obowiązki.</u>
          <u xml:id="u-362.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-362.2" who="#AndrzejKern">Za chwilę państwo usłyszycie, jakie.</u>
          <u xml:id="u-362.3" who="#AndrzejKern">Proszę bardzo, czy jeszcze ktoś chce zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-362.4" who="#AndrzejKern">Pan poseł Paweł Kotlarski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-363">
          <u xml:id="u-363.0" who="#PawełKotlarski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wnoszę o zwołanie w możliwie najszybszym terminie posiedzenia Prezydium Sejmu celem rozpatrzenia złożonego protestu i złożonych wniosków.</u>
          <u xml:id="u-363.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-364">
          <u xml:id="u-364.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-364.1" who="#AndrzejKern">Jak tylko to będzie możliwe, Prezydium Sejmu się zbierze.</u>
          <u xml:id="u-364.2" who="#AndrzejKern">Powracamy do rozpatrzenia punktu 13 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów oraz Komisji Ustawodawczej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo budżetowe.</u>
          <u xml:id="u-364.3" who="#AndrzejKern">Przypominam, że Sejm w drugim dniu posiedzenia wysłuchał sprawozdania sprawozdawcy komisji pana posła Władysława Liwaka oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-364.4" who="#AndrzejKern">Obecnie zgodnie z zapowiedzią wysłuchamy przedstawiciela rządu oraz posła sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-364.5" who="#AndrzejKern">Proszę o zabranie głosu pana ministra finansów Jerzego Osiatyńskiego.</u>
          <u xml:id="u-364.6" who="#AndrzejKern">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-365">
          <u xml:id="u-365.0" who="#JerzyOsiatyński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu rządu chciałem przedstawić nasze stanowisko dotyczące zmiany ustawy Prawo budżetowe. Nie będę ustosunkowywał się do wszystkich wypowiedzi, zajmę się tylko wnioskami mniejszości i częścią poprawek zgłoszonych w czasie debaty.</u>
          <u xml:id="u-365.1" who="#JerzyOsiatyński">W pierwszym wniosku mniejszości dotyczącym art. 36 zmierza się do utrzymania obowiązku sporządzania przez dysponentów układu wykonawczego kwot dotacji na zadania zlecone gminom. Jesteśmy przeciwni tej poprawce z dwóch powodów. Po pierwsze, sporządzanie układu wykonawczego dla zadań zleconych jest bardzo pracochłonne, gdyż jeśli dysponenci budżetu chcą być pewni, że ich ustalenia będą przestrzegane, muszą opracować go odrębnie dla każdej gminy.</u>
          <u xml:id="u-365.2" who="#JerzyOsiatyński">Po drugie...</u>
          <u xml:id="u-365.3" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-365.4" who="#JerzyOsiatyński">Przepraszam, panie marszałku, czy ja nie przeszkadzam Wysokiej Izbie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-366">
          <u xml:id="u-366.0" who="#AndrzejKern">Chwileczkę.</u>
          <u xml:id="u-366.1" who="#AndrzejKern">Proszę państwa, bardzo proszę o spokój, dlatego że informacje pana ministra będą miały wpływ na państwa decyzje. Proszę więc ich spokojnie i uważnie wysłuchać.</u>
          <u xml:id="u-366.2" who="#AndrzejKern">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-367">
          <u xml:id="u-367.0" who="#JerzyOsiatyński">Po drugie, jest to zbędne usztywnienie. Naprawdę zależy nam tylko na tym, aby gmina wykonywała zlecone jej zadania za przyznaną kwotę dotacji, i naszym zdaniem, nie powinniśmy tworzyć zbędnych barier utrudniających swobodne kształtowanie struktury rodzajowej tych wydatków.</u>
          <u xml:id="u-367.1" who="#JerzyOsiatyński">W drugim wniosku mniejszości w wariancie I wnioskodawcy mają na celu wykreślenie z ustawy w art. 49 ust. 1 stanowiącego, że w wypadku przedstawianych Radzie Ministrów projektów ustaw, rozporządzeń i uchwał, których skutkiem finansowym może być zwiększenie wydatków z budżetu państwa lub zmniejszenie dochodów budżetowych, wymaga się określenia wysokości tych skutków i uprzedniego zaopiniowania projektów przez ministra finansów. Także i tej poprawce jesteśmy przeciwni. Co prawda, kwestionowany przepis istotnie dotyczy wewnętrznej organizacji pracy Rady Ministrów, ale formułuje zasadę o tak wielkim znaczeniu, że nadanie mu rangi ustawowej uważamy za w pełni uzasadnione.</u>
          <u xml:id="u-367.2" who="#JerzyOsiatyński">W drugim wniosku mniejszości w wariancie II zmierza się do przywrócenia przepisowi art. 49 ust. 1 treści zgodnej z przedłożeniem rządowym przez wprowadzenie obowiązku wskazania źródeł sfinansowania skutków wprowadzenia aktu prawnego. Sens tego jest oczywisty. Określenie skutków finansowych bez wskazania, w jaki sposób mają być one pokryte, byłoby tylko zabiegiem formalnym. Jesteśmy za trzecim wnioskiem mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-367.3" who="#JerzyOsiatyński">Ponadto w toku debaty zostały zgłoszone przez pana posła Króla poprawki, w których zmierza się do przywrócenia w art. 53 proponowanych w przedłożeniu rządowym terminów składania sprawozdań z wykonania budżetu za pierwsze półrocze. Wniosek ten popieramy i prosimy Wysoką Izbę, aby zechciała się do niego przychylić. Popieramy go dlatego, że resorty mają obowiązek złożenia sprawozdań z wykonania budżetu państwa do dnia 25 lipca. Skrócenie tego terminu nie jest możliwe, a to dlatego, że dopiero po upływie 5–7 dni od zakończenia miesiąca jednostki budżetowe mogą uzgodnić swoje sprawozdanie z Narodowym Bankiem Polskim i przekazać je dysponentom wyższego stopnia. W licznych resortach mamy wieloszczeblową strukturę dysponentów budżetu i zbieranie danych do sprawozdania resortowego polega na agregowaniu danych na poszczególnych szczeblach, a ogółem sprawozdanie składa kilkadziesiąt tysięcy jednostek. Ponadto jeżeli nawet założymy, że wszystkie sprawozdania zostaną dostarczone do Ministerstwa Finansów w terminie, to pozostaje nam tylko 20 dni na wykonanie następujących czynności: agregacja i kontrola danych resortowych, opracowanie części opisowej, przedłożenie sprawozdania Radzie Ministrów i jego zatwierdzenie, ewentualne wprowadzenie poprawek wynikających z uwag innych resortów, przekazanie sprawozdania Sejmowi. Dlatego prosimy Wysoką Izbę o poparcie wniosku pana posła Króla, który zmierza do przywrócenia w art. 53 proponowanych w przedłożeniu rządowym terminów składania sprawozdań.</u>
          <u xml:id="u-367.4" who="#JerzyOsiatyński">Wnioski posła Antoniego Dzierżyńskiego są słuszne. Konieczność wydzielenia w budżecie państwa rezerw przeznaczonych do dyspozycji wojewodów to jest coś, z czym generalnie się zgadzam. Zauważamy jednakże istnienie sprzeczności pomiędzy zmianą proponowaną w art. 4 ustawy a zmianą wnioskowaną w art. 46. Zmiana pierwsza wskazuje, że rezerwa byłaby tworzona w ramach rezerwy ogólnej budżetu, natomiast z brzmienia zmiany proponowanej w art. 46 wynika, że istniałaby ona w budżetach wojewodów.</u>
          <u xml:id="u-367.5" who="#JerzyOsiatyński">Uważamy, że prace te powinny być przeprowadzone bardziej starannie i być może w późniejszym terminie. Podzielając propozycje wydzielenia w rezerwie ogólnej budżetu rezerwy przeznaczonej do dyspozycji wojewodów, proponujemy, aby to uczynić dopiero w wypadku budżetu na 1993 r. Zostałoby to wtedy uwzględnione w projekcie ustawy budżetowej, który będzie przedłożony Wysokiej Izbie. Jednocześnie zostanie też przedstawiony stosowny projekt nowelizacji ustawy Prawo budżetowe.</u>
          <u xml:id="u-367.6" who="#JerzyOsiatyński">Chciałbym wreszcie odpowiedzieć na dwa pytania, które były postawione w toku debaty budżetowej. Jedna odpowiedź dotyczy wystąpienia pana posła Gadomskiego, który oświadczył: „W 1990 i 1991 r. mieliśmy ogromne odchylenia planu i wykonania budżetu”.</u>
          <u xml:id="u-367.7" who="#JerzyOsiatyński">Tak było istotnie w 1991 r., natomiast w 1990 r. odchylenie od planu wyniosło tylko około 3%, zarówno w dochodach jak i w wydatkach.</u>
          <u xml:id="u-367.8" who="#JerzyOsiatyński">Pan poseł Bielewicz z Porozumienia Centrum zadał bardzo słuszne pytanie: Co straciliśmy w związku z tak dużym opóźnieniem w uchwaleniu ustawy? Odpowiedź jest taka. Zasadnicza strata polega na tym, że nie mogliśmy dotąd określić procedur zamówień i zakupów, co, gdybyśmy mieli taką możliwość, zdyscyplinowałoby bardzo wydatki rzeczowe państwa.</u>
          <u xml:id="u-367.9" who="#JerzyOsiatyński">Wiele pytań czy też uwag zgłosił pan poseł Skorecki z Konfederacji Polski Niepodległej. Wymaga to oddzielnego omówienia i wydaje się, że słuszniejsze byłoby ustosunkowanie się do tych pytań w kontekście polityki gospodarczej państwa w ogóle.</u>
          <u xml:id="u-367.10" who="#JerzyOsiatyński">Dlatego też myślę, że przy takiej okazji, wtedy kiedy ta okazja powstanie, będziemy się mogli do tych problemów lepiej ustosunkować. One zarówno jeżeli chodzi o interpretację tego, co się stało w budżecie tegorocznym, jak i tego, co dotyczy polityki gospodarczej w ogóle, wykraczają daleko poza zakres zmian, które chcemy wprowadzić w zmianie ustawy Prawo budżetowe.</u>
          <u xml:id="u-367.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-368">
          <u xml:id="u-368.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-368.1" who="#AndrzejKern">Czy pan poseł sprawozdawca, zwracam się do pana posła Władysława Liwaka, pragnie zabrać głos, czy tylko będzie nam pomagał przy głosowaniu?</u>
          <u xml:id="u-368.2" who="#AndrzejKern">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-369">
          <u xml:id="u-369.0" who="#WładysławLiwak">Chciałbym powiedzieć kilka słów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-370">
          <u xml:id="u-370.0" who="#AndrzejKern">Głos ma pan poseł sprawozdawca.</u>
          <u xml:id="u-370.1" who="#AndrzejKern">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-371">
          <u xml:id="u-371.0" who="#WładysławLiwak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Tylko kilka słów gwoli podsumowania.</u>
          <u xml:id="u-371.1" who="#WładysławLiwak">Otóż projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo budżetowe, jak niewiele projektów w tej Izbie, spotkał się w zasadzie z przychylnym przyjęciem prawie wszystkich klubów.</u>
          <u xml:id="u-371.2" who="#WładysławLiwak">Wnioski mniejszości tudzież poprawki przybliżył nam przed chwilą pan minister Osiatyński i najlepiej będzie, jeśli przystąpimy do głosowania nad nimi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-372">
          <u xml:id="u-372.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-372.1" who="#AndrzejKern">Zamykam dyskusję nad tym punktem porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-372.2" who="#AndrzejKern">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-372.3" who="#AndrzejKern">Przypominam, że komisje przedstawiły w sprawozdaniu dwa wnioski mniejszości, nad którymi głosować będziemy najpierw.</u>
          <u xml:id="u-372.4" who="#AndrzejKern">Proszę bardzo o zajmowanie miejsc, bo nie wiem, jak w takich warunkach prowadzić głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-372.5" who="#AndrzejKern">W pierwszym wniosku wnioskodawcy proponują skreślić lit. a w zmianie 15 i utrzymać w ten sposób proponowany do skreślenia przez komisję ust. 3 w art. 36. Przepis ten stanowi, że dysponenci części budżetowych ustalają i przedstawiają ministrowi finansów układ wykonawczy dochodów i wydatków w zakresie zadań administracji rządowej zleconych gminom w terminie 14 dni od ogłoszenia ustawy budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-372.6" who="#AndrzejKern">Czy to wyjaśnienie państwa zadowala, czy poprosić o dodatkowe informacje pana posła sprawozdawcę?</u>
          <u xml:id="u-372.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Zadowala.)</u>
          <u xml:id="u-372.8" who="#AndrzejKern">Zadowala.</u>
          <u xml:id="u-372.9" who="#AndrzejKern">Przystępujemy więc do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-372.10" who="#AndrzejKern">Kto z posłanek i posłów jest za wnioskiem mniejszości polegającym na nieskreślaniu ust. 3 w art. 36, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-372.11" who="#AndrzejKern">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-372.12" who="#AndrzejKern">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-372.13" who="#AndrzejKern">Stwierdzam, że Sejm 235 głosami przeciw 5, przy 11 posłach wstrzymujących się od głosu odrzucił pierwszy wniosek mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-372.14" who="#AndrzejKern">W drugim wniosku mniejszości polegającym na dodaniu nowej zmiany 21 są dwa warianty dotyczące art. 49 ust. 1. W pierwszym wariancie wnioskodawcy proponują skreślenie ust. 1 w art. 49, który nakłada obowiązek określenia wysokości skutków finansowych projektów ustaw, rozporządzeń i uchwał przedstawianych Radzie Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-372.15" who="#AndrzejKern">W drugim wariancie wnioskodawcy proponują przywrócenie zmiany zawartej w przedłożeniu rządowym, polegającej na wprowadzeniu wymogu wskazania źródeł pokrycia skutków finansowych przedkładanych Radzie Ministrów projektów ustaw, rozporządzeń i uchwał.</u>
          <u xml:id="u-372.16" who="#AndrzejKern">Nad przedstawionymi wariantami będziemy głosowali kolejno. Przyjęcie pierwszego z nich spowoduje, że sprawa drugiego stanie się bezprzedmiotowa. Przyjęcie któregokolwiek z wariantów spowoduje oczywiście zmianę numeracji zmian.</u>
          <u xml:id="u-372.17" who="#AndrzejKern">Czy potrzebne jest uzupełniające wyjaśnienie pana posła sprawozdawcy, czy wszystko jest jasne? Nie jest potrzebne.</u>
          <u xml:id="u-372.18" who="#AndrzejKern">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-372.19" who="#AndrzejKern">Kto z posłanek i posłów jest za wariantem I drugiego wniosku mniejszości polegającym na skreśleniu ust. 1 w art. 49, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-372.20" who="#AndrzejKern">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-372.21" who="#AndrzejKern">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-372.22" who="#AndrzejKern">Stwierdzam, że 248 głosami przeciw 2, przy 10 posłach wstrzymujących się od głosu wniosek mniejszości polegający na skreśleniu ust. 1 w art. 49 został odrzucony.</u>
          <u xml:id="u-372.23" who="#AndrzejKern">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-372.24" who="#AndrzejKern">Kto z posłanek i posłów jest za wariantem II drugiego wniosku mniejszości polegającym na dodaniu... Przepraszam, moment, bo mi druk zaginął.</u>
          <u xml:id="u-372.25" who="#AndrzejKern">Kto z posłanek i posłów jest za wariantem II drugiego wniosku mniejszości polegającym na dodaniu w art. 49 ust. 1 po wyrazach: „tych skutków” przecinka i wyrazów: „wskazania źródeł pokrycia”, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-372.26" who="#AndrzejKern">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-372.27" who="#AndrzejKern">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-372.28" who="#AndrzejKern">Stwierdzam, że 119 głosami przeciw 97, przy 31 posłach wstrzymujących się od głosu Sejm odrzucił wniosek mniejszości polegający na dodaniu w art. 49 ust. 1 po wyrazach: „tych skutków” przecinka i wyrazów: „wskazania źródeł pokrycia”.</u>
          <u xml:id="u-372.29" who="#AndrzejKern">W dyskusji zgłoszono dodatkowe poprawki, których zestawienie zostało posłankom i posłom doręczone.</u>
          <u xml:id="u-372.30" who="#AndrzejKern">Poproszę pana posła sprawozdawcę o referowanie kolejnych poprawek, z tym że na chwileczkę zarządzam przerwę, ale proszę nie opuszczać sali.</u>
          <u xml:id="u-372.31" who="#AndrzejKern">Za chwilę rozlegnie się sygnał dla upamiętnienia 48 rocznicy Powstania Warszawskiego. Proszę o powstanie i uczczenie pamięci poległych minutą ciszy. Pamięci tych, którzy oddali swoje życie, abyśmy my mogli żyć.</u>
          <u xml:id="u-372.32" who="#komentarz">(Zebrani wstają)</u>
          <u xml:id="u-372.33" who="#komentarz">(Chwila ciszy)</u>
          <u xml:id="u-372.34" who="#AndrzejKern">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-372.35" who="#AndrzejKern">Wracamy do pracy.</u>
          <u xml:id="u-372.36" who="#AndrzejKern">Proszę pana posła sprawozdawcę o kolejne referowanie zgłoszonych poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-373">
          <u xml:id="u-373.0" who="#WładysławLiwak">W poprawce pierwszej zgłoszonej przez pana posła Antoniego Dzierżyńskiego proponuje się w zmianie 2 dotyczącej art. 4 ust. 1, który w przedłożeniu komisji ma treść: „W budżecie tworzy się ogólną rezerwę budżetową na wydatki nieprzewidziane w wysokości do 1% wydatków budżetu” dodać: „w ramach takiej rezerwy utworzonej w budżecie państwa do dyspozycji wojewodów pozostają kwoty proporcjonalne do wydatków, które realizują”.</u>
          <u xml:id="u-373.1" who="#WładysławLiwak">Wydaje się, że jest to kwestia dość jasna, oczywista. Proporcjonalne, to znaczy, jeśliby rezerwa w budżecie państwa wynosiła 1%, to i wojewoda powinien mieć w swoim budżecie również 1% rezerwy w stosunku do wysokości swoich wydatków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-374">
          <u xml:id="u-374.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-374.1" who="#AndrzejKern">Czy jest to jasne, czy potrzebne są jeszcze jakieś wyjaśnienia? Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-374.2" who="#AndrzejKern">Przystępujemy do głosowania nad tą poprawką.</u>
          <u xml:id="u-374.3" who="#AndrzejKern">Kto z posłanek i posłów jest za przyjęciem poprawki dotyczącej zmiany 2 do art. 4 w ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-374.4" who="#AndrzejKern">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-374.5" who="#AndrzejKern">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-374.6" who="#AndrzejKern">Stwierdzam, że 172 głosami przeciw 49, przy 20 posłach wstrzymujących się od głosu poprawka ta została przez Sejm odrzucona.</u>
          <u xml:id="u-374.7" who="#AndrzejKern">Proszę pana posła sprawozdawcę o zreferowanie drugiej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-375">
          <u xml:id="u-375.0" who="#WładysławLiwak">Druga poprawka pana posła Antoniego Dzierżyńskiego jest konsekwencją poprawki pierwszej, ponieważ dotyczy dysponenta rezerwy w budżetach wojewodów. Otóż stosownie do tej poprawki dysponentem miałby być wojewoda. Skoro poprawka pierwsza nie została przyjęta, wydaje się, że głosowanie nad tą poprawką automatycznie straciło swój sens.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-376">
          <u xml:id="u-376.0" who="#AndrzejKern">Takie samo jest moje zdanie w tej sprawie, ale chciałbym zapytać pana posła wnioskodawcę, czy podziela naszą opinię.</u>
          <u xml:id="u-376.1" who="#komentarz">(Poseł Antoni Dzierżyński: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-376.2" who="#AndrzejKern">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-376.3" who="#AndrzejKern">Czyli, panie pośle, nie pomyliliśmy się.</u>
          <u xml:id="u-376.4" who="#AndrzejKern">Proszę o zreferowanie trzeciej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-377">
          <u xml:id="u-377.0" who="#WładysławLiwak">W trzeciej poprawce dotyczącej zmiany 22 do art. 53 w lit. a, zgłoszonej przez pana posła Jana Króla, zmierza się do przywrócenia propozycji przedłożenia rządowego, w którym przewiduje się wydłużenie do 10 września terminu składania sprawozdania za pierwsze półrocze przez ministra finansów właściwej komisji sejmowej i Najwyższej Izbie Kontroli. Oczywiście, sprawozdania z wykonania budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-377.1" who="#WładysławLiwak">W lit. b proponuje się liczbę 45 zastąpić liczbą 60. Jest to dalsza część trzeciej poprawki. Dotyczy ona sprawozdania, jakie składa zarząd gminy, również za pierwsze półrocze, radzie gminy z wykonania budżetu gminy. W wypadku sprawozdania ministra finansów komisje przyjęły, że ma to nastąpić w 45 dni po upływie okresu sprawozdawczego, a więc w zasadzie do 14 sierpnia, natomiast jeśli chodzi o gminy, przyjęły one, że ma to nastąpić w ciągu 45 dni, zamiast w ciągu 60 dni - 2 miesięcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-378">
          <u xml:id="u-378.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-378.1" who="#AndrzejKern">Panie pośle, czy nad tymi dwoma zmianami możemy głosować łącznie, czy powinny one być poddane pod głosowanie rozdzielnie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-379">
          <u xml:id="u-379.0" who="#WładysławLiwak">Przedstawiłem je w takiej formie, w jakiej zostały zgłoszone w projekcie rządu, w jakiej je zgłosił pan poseł Król. Wydaje się, że celowe byłoby łączne głosowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-380">
          <u xml:id="u-380.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-380.1" who="#AndrzejKern">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-380.2" who="#AndrzejKern">Kto z posłanek i posłów jest za przyjęciem poprawki trzeciej dotyczącej zmiany 22 do art.53 lit. a i b, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-380.3" who="#AndrzejKern">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-380.4" who="#AndrzejKern">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-380.5" who="#AndrzejKern">Stwierdzam, że 113 głosami przeciw 107, przy 26 posłach wstrzymujących się od głosu, poprawka ta została przez Sejm przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-380.6" who="#AndrzejKern">Dziękuję panu posłowi za współpracę.</u>
          <u xml:id="u-380.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-380.8" who="#AndrzejKern">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-380.9" who="#AndrzejKern">Kto z posłanek i posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo budżetowe w brzmieniu proponowanym przez Komisję Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów oraz Komisję Ustawodawczą wraz z przyjętą poprawką, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-380.10" who="#AndrzejKern">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-380.11" who="#AndrzejKern">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-380.12" who="#AndrzejKern">Stwierdzam, że 211 głosami przeciw 34, przy 9 posłach wstrzymujących się od głosu, Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy Prawo budżetowe.</u>
          <u xml:id="u-380.13" who="#AndrzejKern">Bardzo proszę o nieopuszczanie sali, niedługo będzie głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-380.14" who="#AndrzejKern">Powracamy do rozpatrzenia punktu 14 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, Komisji Samorządu Terytorialnego oraz Komisji Ustawodawczej o poselskich projektach ustaw o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.</u>
          <u xml:id="u-380.15" who="#AndrzejKern">Przypominam, że Sejm w drugim dniu posiedzenia wysłuchał sprawozdawcę komisji pana posła Wiesława Kaczmarka oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-380.16" who="#AndrzejKern">Obecnie zgodnie z zapowiedzią wysłuchamy przedstawiciela rządu oraz pana posła sprawozdawcę.</u>
          <u xml:id="u-380.17" who="#AndrzejKern">Proszę o zabranie głosu pana ministra finansów Jerzego Osiatyńskiego.</u>
          <u xml:id="u-380.18" who="#AndrzejKern">Proszę bardzo, panie ministrze, dzisiaj jest pana dzień.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-381">
          <u xml:id="u-381.0" who="#JerzyOsiatyński">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-381.1" who="#JerzyOsiatyński">Mamy dwa projekty poselskie. Jeden zawarty w druku nr 148 i drugi zawarty w druku nr 212. Najpierw zajmę się projektem przedstawionym w druku nr 148.</u>
          <u xml:id="u-381.2" who="#JerzyOsiatyński">Stanowisko rządu w sprawie tego projektu jest negatywne. W projekcie przewiduje się wprowadzenie opłaty hotelowej oraz podatku od paliw.</u>
          <u xml:id="u-381.3" who="#JerzyOsiatyński">Wprowadzenie w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych opłaty hotelowej jako dodatkowej należności od osób fizycznych i prawnych świadczących usługi hotelowe, a więc od podmiotów prowadzących określony rodzaj działalności gospodarczej, naruszałoby zasady podatkowe określone zarówno w tej ustawie, jak i w obu ustawach dotyczących podatku obrotowego, to znaczy zarówno w ustawie z 16 grudnia 1972 r. o podatku obrotowym, jak i w ustawie z dnia 26 lutego 1982 r. o opodatkowaniu jednostek gospodarki uspołecznionej.</u>
          <u xml:id="u-381.4" who="#JerzyOsiatyński">Zgodnie z przepisami ustawy o podatkach i opłatach lokalnych osoby fizyczne i osoby prawne prowadzące działalność gospodarczą zobowiązane są do płacenia podatku od nieruchomości, od budynków, gruntów i budowli. Ustawa określa górne granice stawek podatków od budynków i gruntów związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą bez względu na rodzaj prowadzonej działalności, niezależnie od tego, czy to jest działalność handlowa, usługowa, wytwórcza czy budowlana.</u>
          <u xml:id="u-381.5" who="#JerzyOsiatyński">Ze względu na to, że wpływy z podatków i opłat lokalnych stanowią dochody gmin, szczegółowe stawki podatku określają rady gmin i tylko one mogą je różnicować w zależności od rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej. Nie wydaje się uzasadnione to, aby tylko jeden rodzaj działalności gospodarczej, to znaczy usługi hotelowe, był odmiennie traktowany niż inne rodzaje działalności gospodarczej, zwłaszcza że w miejscowościach uznanych za wypoczynkowe, zdrowotne lub turystyczne od osób przebywających tam czasowo, np. w hotelach, pobierana jest opłata miejscowa za każdy dzień pobytu. Wysokość tej opłaty ustalają w drodze uchwał rady gmin.</u>
          <u xml:id="u-381.6" who="#JerzyOsiatyński">Propozycja wprowadzenia podatku od paliw, niezależnie od istniejącego już podatku obrotowego, wydaje się nieuzasadniona. Pojęcie paliw jest to pojęcie bardzo szerokie. Obejmuje ono zarówno paliwa silnikowe, o które zapewne chodzi w projekcie ustawy, jak i na przykład paliwa gazowe. Wprowadzenie podatku od paliw silnikowych w wersji proponowanej w projekcie ustawy spowoduje liczne komplikacje praktyczne, np. wielokrotne opodatkowanie obrotów w przypadku produkcji, importu, handlu hurtowego i detalicznego, brakuje bowiem precyzyjnej definicji wyrazu „podatnik”. Poza tym powstaje pytanie, w jaki sposób gmina ma określać wpływ paliw na degradację środowiska, skoro nie dysponuje żadnymi placówkami badawczymi, a po „zatankowaniu” wiele pojazdów wyjeżdża poza gminę. Niezależnie od tego, niezrozumiała jest propozycja, aby ten sam rodzaj paliwa, np. olej napędowy, w zależności od tego, czy będzie używany do ciągników czy maszyn rolnych, i to tylko przez rolnika, był obciążony tym konkretnym podatkiem albo nie.</u>
          <u xml:id="u-381.7" who="#JerzyOsiatyński">Z tego względu pragnęlibyśmy, aby Izba przyłączyła się do wniosku komisji o odrzucenie przez Sejm tego projektu ustawy. Jak powiadam, jest to druk nr 148.</u>
          <u xml:id="u-381.8" who="#JerzyOsiatyński">W sprawie drugiego poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, który zawarty jest w druku nr 212, rząd postanowił nie zajmować stanowiska. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-382">
          <u xml:id="u-382.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-382.1" who="#AndrzejKern">Czy pan poseł Wiesław Kaczmarek również chciałby zabrać głos? Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-383">
          <u xml:id="u-383.0" who="#WiesławKaczmarek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Bardzo krótko, bo trochę jestem stawiamy w trudnej sytuacji, ponieważ w przypadku tej drugiej ustawy pan poseł Fogler jako główny jej orędownik, jeżeli mogę użyć takiego sformułowania, przedstawił w trakcie debaty nad projektem stanowiska Ministerstwa Finansów, że jest za. Dzisiaj słyszymy, że rząd z kolei nie zajął stanowiska. Mogę tylko prosić Wysoką Izbę w imieniu trzech komisji o podtrzymanie stanowiska komisji, tzn. odrzucenia dwóch projektów. Chciałem przypomnieć, że pan poseł Fogler w trakcie debaty zgłosił wniosek o przyjęcie projektu poselskiego ustawy (druk nr 212), czyli w efekcie o odrzucenie sprawozdania, które jest zawarte w druku nr 371. To wszystko, co mogę powiedzieć, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-384">
          <u xml:id="u-384.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-384.1" who="#AndrzejKern">Zamykam dyskusję i przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-384.2" who="#AndrzejKern">Przypominam, że komisje wnoszą o odrzucenie poselskich projektów ustaw o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych zawartych w drukach nr 148 i 212. Nad wnioskami komisji będziemy głosować kolejno.</u>
          <u xml:id="u-384.3" who="#AndrzejKern">Przystępujemy do głosowania nad pierwszym wnioskiem.</u>
          <u xml:id="u-384.4" who="#AndrzejKern">Kto z posłanek i posłów jest za wnioskiem Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, Komisji Samorządu Terytorialnego oraz Komisji Ustawodawczej o odrzucenie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, zawartego w druku nr 148, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-384.5" who="#AndrzejKern">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-384.6" who="#AndrzejKern">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-384.7" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-384.8" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-384.9" who="#AndrzejKern"> Tak, oczywiście, to jest wina urządzenia do liczenia głosów, bo mamy kworum na sali. Bardzo państwa przepraszam, musimy powtórzyć to głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-384.10" who="#AndrzejKern">Kto jest za wnioskiem komisji o odrzucenie projektu, proszę podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-384.11" who="#AndrzejKern">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-384.12" who="#AndrzejKern">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-384.13" who="#AndrzejKern">Stwierdzam, że Sejm 238 głosami przeciw 3, przy 16 posłach wstrzymujących się od głosu, przyjął wniosek o odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-384.14" who="#AndrzejKern">Przystępujemy do głosowania nad drugim wnioskiem.</u>
          <u xml:id="u-384.15" who="#AndrzejKern">Kto z posłanek i posłów jest za wnioskiem Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, Komisji Samorządu Terytorialnego oraz Komisji Ustawodawczej o odrzucenie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, zawartego w druku nr 212, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-384.16" who="#AndrzejKern">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-384.17" who="#AndrzejKern">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-384.18" who="#AndrzejKern">Stwierdzam, że Sejm 215 głosami przeciw 29, przy 20 posłach wstrzymujących się od głosu, uwzględnił wniosek komisji i projekt został odrzucony.</u>
          <u xml:id="u-384.19" who="#AndrzejKern">Powracamy do rozpatrzenia punktu 15 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, Komisji Polityki Społecznej oraz Komisji Ustawodawczej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.</u>
          <u xml:id="u-384.20" who="#AndrzejKern">Przypominam, że Sejm w drugim dniu posiedzenia wysłuchał sprawozdawcę komisji panią poseł Annę Bańkowską oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-384.21" who="#AndrzejKern">W czasie dyskusji zgłoszono jedną poprawkę, o której zreferowanie poproszę panią poseł sprawozdawcę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-385">
          <u xml:id="u-385.0" who="#AnnaBańkowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W czasie przedwczorajszej debaty na temat ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pan poseł Adam Łukomski z ZChN zgłosił poprawkę, polegającą na tym, by do nowelizowanego art. 6 dodać nowy ust. 5 o następującym brzmieniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-386">
          <u xml:id="u-386.0" who="#AndrzejKern">Może wolniej, pani poseł, żeby wszyscy mogli śledzić to, co pani mówi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-387">
          <u xml:id="u-387.0" who="#AnnaBańkowska">Troszeczkę to przybliżę, dobrze?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-388">
          <u xml:id="u-388.0" who="#AndrzejKern">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-389">
          <u xml:id="u-389.0" who="#AnnaBańkowska">Wyrażona w ust. 4 zasada odnosi się do rodzin, w których dochód na jedną osobę nie przekracza 2 mln zł miesięcznie. I następna propozycja, żeby kolejny proponowany ust. 5 był oznaczony jako 6.</u>
          <u xml:id="u-389.1" who="#AnnaBańkowska">Pan poseł argumentował tę poprawkę m.in. tym, że miałaby ona przynieść ulgę osobom, które zarabiają najmniej. Muszę powiedzieć, że ta poprawka rozmija się z intencją posłów, którzy wnosili projekt ustawy, oraz z wnioskami, które były formułowane w czasie posiedzenia trzech komisji. Mianowicie celem ustawy, którą dzisiaj przychodzi nam rozważać: przyjąć czy nie, jest zrównanie wszystkich rodzin wobec prawa podatkowego. Obecnie małżonkowie zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych mają prawo, jeśli uznają to za zasadne, łącznego opodatkowania dochodów. Jest ustalona metoda, że od połowy tego łącznego dochodu płaci się podatek w podwójnej wysokości.</u>
          <u xml:id="u-389.2" who="#AnnaBańkowska">Ustawa ta pominęła całą grupę rodzin niepełnych, mianowicie w ogóle tego problemu nie rozstrzyga, co w sposób ewidentny stawia w niekorzystnej sytuacji rodziny niepełne, szczególnie wdowy i wdowców samotnie wychowujących dzieci. I taki był cel doprowadzenia do zrównania wszystkich rodzin wobec prawa podatkowego. To po pierwsze. Po drugie zaś, trzeba przyznać i zapewne pan poseł wnioskodawca to podziela, nieprecyzyjne jest określenie dochodu, mianowicie cała ustawa odnosi się nie tylko do uzyskiwanych korzyści ze stosunku pracy, ale również z działalności gospodarczej. Podstawę opodatkowania zgodnie z ustawą o podatku dochodowym stanowi dochód z zastrzeżeniem, jak się mówi, art. 28, 29, 30, 41 ust. 3, ustalonych zgodnie z art. 9, 24, 25, po zastosowaniu określonych wyłączeń. Zatem jako poseł sprawozdawca muszę wyrazić obawy, że przyjęcie w takim brzmieniu poprawki stwarzałoby niemożliwość zastosowania w sposób przejrzysty tego przepisu odnoszącego się do dochodowości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-390">
          <u xml:id="u-390.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-390.1" who="#AndrzejKern">Po tych uwagach mam pytanie do pana posła Łukomskiego: Czy wycofuje pan swój wniosek, czy podtrzymuje?</u>
          <u xml:id="u-390.2" who="#AndrzejKern">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-391">
          <u xml:id="u-391.0" who="#AdamŁukomski">Podtrzymuję. Jeżeli pan marszałek i Wysoki Sejm pozwolą, to chciałbym się ustosunkować do tych krytycznych...</u>
          <u xml:id="u-391.1" who="#komentarz">(Protesty na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-392">
          <u xml:id="u-392.0" who="#AndrzejKern">Proszę państwa, pan poseł ma rację. Wystąpienie pani poseł sprawozdawcy było bardzo krytyczne. Ma pan prawo bronić swojego wniosku, ale bardzo proszę o krótkie wystąpienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-393">
          <u xml:id="u-393.0" who="#AdamŁukomski">Wysoki Sejmie! Pani poseł Bańkowska w swoim referacie wstępnym mówiła o tym, iż ta ustawa ma wyrównywać pewną niesprawiedliwość społeczną. W związku z tym pytam, czy rzeczywiście ta ustawa odniesie taki skutek, skoro pomija osoby samotne, bo - proszę zwrócić uwagę - odnosi się tylko do osób, które mają na utrzymaniu inne. Osoby samotne zaś w dalszym ciągu podlegają innym zasadom opodatkowania. Skoro tak, to wnosząc swoją poprawkę chciałem, by rzeczywiście łagodniejsze traktowanie odnosiło się do tych osób, które są w najcięższej sytuacji materialnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-394">
          <u xml:id="u-394.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-394.1" who="#AndrzejKern">Zasadom kontradyktoryjności stało się zadość. Myślę, że dyskusja w tej chwili, panie pośle, byłaby...</u>
          <u xml:id="u-394.2" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Bugaj: Proszę o głos.)</u>
          <u xml:id="u-394.3" who="#AndrzejKern">Jeśli w sprawie formalnej, to proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-395">
          <u xml:id="u-395.0" who="#RyszardBugaj">Panie Marszałku! Rozumiem, że rząd nie chce zajmować stanowiska pryncypialnego, merytorycznego w tej sprawie. Chciałbym jednak prosić o zajęcie stanowiska, czy w przypadku przyjęcia tej poprawki, wyliczenie podatku będzie możliwe.</u>
          <u xml:id="u-395.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Rząd już zajmował stanowisko.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-396">
          <u xml:id="u-396.0" who="#AndrzejKern">Nie wiem, czy pan minister zechce zabrać głos, nie mam takiej władzy, żeby podjąć decyzję. Panie ministrze, czy chce pan w tej kwestii zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-396.1" who="#komentarz">(Poseł Marek Borowski: Rząd już zajmował stanowisko wczoraj.)</u>
          <u xml:id="u-396.2" who="#AndrzejKern">Tak, wiem, ale to jest dodatkowa prośba o wyjaśnienie, dlatego jeżeli są... Pan poseł mówi, że tylko w tej jednej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-396.3" who="#AndrzejKern">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-397">
          <u xml:id="u-397.0" who="#JerzyOsiatyński">Chciałbym upewnić Wysoką Izbę, że, ponieważ przedstawiciel rządu wypowiadał się już w tej sprawie, nie zamierzam w swoim wystąpieniu mówić o czymkolwiek innym poza odpowiedzią na pytanie pana posła Bugaja.</u>
          <u xml:id="u-397.1" who="#JerzyOsiatyński">Odpowiedź na pytanie pana posła Bugaja jest taka, że nie prowadzi się statystyki dochodów rodzinnych i wobec tego przeprowadzenie tego typu wyliczeń, przy dzisiejszym stanie sprawozdawczości, byłoby w zasadzie niemożliwe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-398">
          <u xml:id="u-398.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-398.1" who="#AndrzejKern">Zamykam debatę w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-398.2" who="#AndrzejKern">Przystępujemy najpierw do głosowania nad poprawką.</u>
          <u xml:id="u-398.3" who="#AndrzejKern">Kto jest za przyjęciem poprawki pana posła Adama Łukomskiego, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk?</u>
          <u xml:id="u-398.4" who="#AndrzejKern">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-398.5" who="#AndrzejKern">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-398.6" who="#AndrzejKern">Stwierdzam, że poprawka pana posła Łukomskiego została odrzucona większością 167 głosów, przy 45 głosach za poprawką i 36 posłach wstrzymujących się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-398.7" who="#AndrzejKern">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy. Przedtem podziękuję pani poseł sprawozdawcy za współpracę.</u>
          <u xml:id="u-398.8" who="#AndrzejKern">Kto z posłanek i posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu proponowanym przez Komisję Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, Komisję Polityki Społecznej oraz Komisję Ustawodawczą, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk?</u>
          <u xml:id="u-398.9" who="#AndrzejKern">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-398.10" who="#AndrzejKern">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-398.11" who="#AndrzejKern">Stwierdzam, że większością 162 głosów, przy 74 głosach przeciw i 22 posłach wstrzymujących się od głosu Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.</u>
          <u xml:id="u-398.12" who="#AndrzejKern">Powracamy do rozpatrzenia punktu 16 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, Komisji Polityki Społecznej oraz Komisji Ustawodawczej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o opodatkowaniu wzrostu wynagrodzeń oraz o zmianie niektórych ustaw oraz o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o opodatkowaniu wzrostu wynagrodzeń.</u>
          <u xml:id="u-398.13" who="#AndrzejKern">Przypominam, że Sejm w drugim dniu posiedzenia wysłuchał sprawozdawcę komisji pana posła Macieja Manickiego i dzisiaj zakończył dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-398.14" who="#AndrzejKern">Proszę obecnie o zabranie głosu pana ministra finansów Jerzego Osiatyńskiego.</u>
          <u xml:id="u-398.15" who="#AndrzejKern">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-399">
          <u xml:id="u-399.0" who="#JerzyOsiatyński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W toku debaty problem popiwku wzbudzał bardzo wiele emocji i to jest zupełnie zrozumiałe, dlatego że ten podatek obarczony jest wieloma schorzeniami, za które niekoniecznie odpowiada i które daleko wykraczają poza zakres tego podatku. Jeśli pan marszałek i Wysoka Izba pozwolą, do tych spraw ogólnych przejdę na końcu swojego wystąpienia. W tej chwili chciałem ustosunkować się do kilku konkretnych projektów poprawek przedstawionych zarówno w czasie debaty plenarnej, jak i do wniosków mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-399.1" who="#JerzyOsiatyński">Zacznę od poprawek, które były wnoszone w czasie debaty plenarnej.</u>
          <u xml:id="u-399.2" who="#JerzyOsiatyński">Poprawka pierwsza do art. 1 ustawy, w której proponuje się, aby w pkt. 1 w lit. c dotyczącym art. 1 ust. 2 ustawy pkt 9 otrzymał brzmienie: „Do spółek, z wyjątkiem takich, w których:</u>
          <u xml:id="u-399.3" who="#JerzyOsiatyński">a) co najmniej 50% udziałów lub akcji należy do skarbu państwa, przedsiębiorstw państwowych, gmin lub związków międzygminnych;</u>
          <u xml:id="u-399.4" who="#JerzyOsiatyński">b) co najmniej 50% udziałów lub akcji należy do skarbu państwa, przedsiębiorstw państwowych, gmin, związków międzygminnych lub spółek, o których mowa pod lit. a” jest projektem, który rząd popiera.</u>
          <u xml:id="u-399.5" who="#JerzyOsiatyński">W pkt. 2, też do art.1, dotyczącym art. 2 ust. 4 ustawy, proponuje się, by pkt 31 otrzymał brzmienie: „Dodatków dewizowych należnych za grudzień 1991 r. w żegludze i rybołówstwie morskim podwyższonych o 25% w tych częściach, które w latach 1992 i 1993 podlegały opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a następnie uaktualnionych w każdym kolejnym miesiącu na podstawie kursu USD ustalanego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień miesiąca, zwiększanych w sposób określony w art. 5”. Jest to poprawka uzgodniona z Ministerstwem Finansów, którą popieramy i rekomendujemy Izbie.</u>
          <u xml:id="u-399.6" who="#JerzyOsiatyński">W pkt. 3 dotyczącym pkt. 12 lit. a, który z kolei dotyczy art. 13 ust. 1 ustawy, po wyrazach: „nagród jubileuszowych” dodać wyrazy: „i odpraw emerytalnych”. Rząd jest gotów te propozycje przyjąć, rozumiejąc jednak, że dotyczy to dotychczasowych zasad, na których podstawie te odprawy są wypłacane.</u>
          <u xml:id="u-399.7" who="#JerzyOsiatyński">Jeżeli chodzi o art. 2 ustawy i przedstawione tam warianty, to jest to sprawa o charakterze bardziej ogólnym i zanim do niej przejdę, chcę powiedzieć kilka słów o konstrukcji tego podatku, jak ona wygląda w tej chwili i co dalej chcemy z nim zrobić.</u>
          <u xml:id="u-399.8" who="#JerzyOsiatyński">Otóż trzeba wiedzieć, że podatek od ponadnormatywnego wzrostu wynagrodzeń, który istotnie w Polsce ma bardzo długą tradycję, jest podatkiem, który w naszym zamierzeniu miał służyć temu, aby chronić nas przed sytuacją, kiedy wzrosty płac nie znajdują pokrycia, nie znajdują odzwierciedlenia we wzroście wydajności pracy, a wobec tego nie znajdują odzwierciedlenia w obniżce kosztów, a więc i w środkach finansowych, które są w dyspozycji przedsiębiorstw. Chodziło o to, aby uniknąć tej sytuacji, która powstała w b. NRD, chociaż z innych powodów. Chcę państwu przypomnieć, uważam bowiem, że to jest bardzo dobry punkt odniesienia, to, co się stało w NRD właśnie wskutek podwyżki płac, w żaden sposób nie uzasadnionej zmianą materialnych warunków produkcji w zdecydowanej większości przedsiębiorstw państwowych. Otóż okazało się, że one przestały być rentowne i że przeszło 80% tych przedsiębiorstw można tylko zamknąć i oczywiste są tego skutki w postaci bezrobocia i wszystkiego, co się z tym wiąże. Są w istocie rzeczy trzy instrumenty, za pomocą których można próbować panować nad takimi nieuzasadnionymi podwyżkami płac.</u>
          <u xml:id="u-399.9" who="#JerzyOsiatyński">Koncepcja pierwsza opiera się na umowie społecznej zawieranej pomiędzy związkami zawodowymi, reprezentantami pracodawców i rządem. Umowa określałaby wynegocjowaną na dany rok w układzie związki zawodowe - pracodawcy, przy udziale rządu, politykę w zakresie wynagrodzeń, w tym w szczególności w stosunku do przedsiębiorstw będących na rozrachunku gospodarczym. Umowa obowiązywałaby wszystkie trzy strony. To jest model, do którego zmierzamy i o którym za chwilę powiem więcej.</u>
          <u xml:id="u-399.10" who="#JerzyOsiatyński">Koncepcja druga polega na zastosowaniu rygla w postaci polityki pieniężnej i monetarnej. W takich warunkach nie ma potrzeby wprowadzania tego podatku, ponieważ bardzo rygorystyczna polityka podaży pieniądza, a więc polityka podatkowa, pieniężno-kredytowa, budżetowa oraz walutowa, dotycząca kursu walut, sprawia, że mamy do czynienia z takim hamulcem pieniężnym, który nie pozwala na przekraczanie wynagrodzeń. Jeśli wynagrodzenia rosną, następują wtedy bankructwa przedsiębiorstw.</u>
          <u xml:id="u-399.11" who="#JerzyOsiatyński">Wreszcie koncepcja trzecia jest tą koncepcją podatkową, która była realizowana w formie podatku od ponadnormatywnego wzrostu wynagrodzeń.</u>
          <u xml:id="u-399.12" who="#JerzyOsiatyński">Chcemy przyjąć koncepcję pierwszą, koncepcję negocjacyjną. W pakiecie rozwiązań, które zaproponowaliśmy do dyskusji związkom zawodowym, chcemy pójść właśnie w tym kierunku i chcemy, aby ten bardzo trudny fragment polityki gospodarczej, który dotyczy kształtowania płac, był regulowany na podstawie tego typu umów zbiorowych.</u>
          <u xml:id="u-399.13" who="#JerzyOsiatyński">W toku dyskusji wysuwano koncepcję, którą można sprowadzić do następującego pytania: Jeżeli tak jest w istocie, jeżeli rząd chce pójść w tym kierunku, dlaczego nie dać wyraźnego sygnału i już dzisiaj nie powiedzieć, że rezygnujemy z popiwku? I dalej, w ślad za tym rozumowaniem idzie taki argument, w ustawie, która będzie regulowała te umowy, układy zbiorowe, można próbować wprowadzić regulację, którą można określić „na wszelki wypadek”. O co chodzi? Otóż wyobraźmy sobie, że jakaś strona nie dotrzymuje umowy zawartej w ramach tej regulacji. Jeżeli jednocześnie nie mamy żadnego dodatkowego instrumentu, za pomocą którego moglibyśmy temu działaniu przeciwdziałać, wtedy to działanie jest groźne. Dlatego, naszym zdaniem, jest ważne, aby w tej propozycji nowelizacji nie określać terminu, w którym popiwek przestanie funkcjonować. On przestanie funkcjonować wtedy, kiedy zostanie przyjęty ten pakiet rozwiązań, wtedy, kiedy będziemy mieli struktury negocjacyjne i jako podstawę właśnie umowy zbiorowe. Ale też wtedy powinien on być instrumentem, który mógłby zostać wykorzystany w przypadku, gdyby te umowy zostały zerwane.</u>
          <u xml:id="u-399.14" who="#JerzyOsiatyński">Teraz na pytanie, dlaczego już dzisiaj nie usunąć tego instrumentu i nie wprowadzić go dopiero wtedy, kiedy będziemy dyskutowali w Wysokiej Izbie nad ustawą o umowach zbiorowych, odpowiedź jest taka: jeżeli ja go dzisiaj usunę, to wtedy wprowadzenie tego instrumentu stanie się przedmiotem debaty, stanie się przedmiotem sporu. Otóż proszę, aby Wysoka Izba zechciała to utrzymać właśnie dlatego, żeby potem w ustawie, która będzie dotyczyła układów zbiorowych, można było zawrzeć postanowienie, że ponieważ to się znajduje w umowie o układach zbiorowych, to nie jest potrzebne w ustawie regulującej zasady kontroli ponadnormatywnego wzrostu płac. Dlatego rząd prosi Wysoką Izbę o to, aby nie przyjęła wniosku dotyczącego art. 5, aby art. 5 w sprawozdaniu komisji skreślić.</u>
          <u xml:id="u-399.15" who="#JerzyOsiatyński">Przejdę teraz do sprawy kontrowersyjnej, zawartej w rozwiązaniu proponowanym przez komisję, a dotyczącej promocji eksportowych. Ta sprawa też wzbudzała sporo emocji. Otóż tam były sugerowane dwa rozwiązania. Jedno polegało na tym, aby zwolnić - jak rozumiem, już bez działania wstecz, tylko począwszy od 1 sierpnia - eksporterów, którzy mają 1/3 produkcji. Drugie zawarte jest we wniosku mniejszości, w którym proponuje się, aby tę barierę postawić wyżej, na poziomie 2/3 produkcji. To jest rozwiązanie, które było stosowane w Polsce i które się nie sprawdzało wtedy, kiedy w debacie sejmowej nad założeniami polityki gospodarczej, a także nad założeniami dotyczącymi budżetu na ten rok, mówiliśmy, że nie wszystko w tych propozycjach jest dobre. W tych propozycjach, które przedstawił pan minister Jerzy Eysymontt, właśnie ta rzecz, która - naszym zdaniem - była niedobra, dotyczyła używania tego typu instrumentu promocji eksportu.</u>
          <u xml:id="u-399.16" who="#JerzyOsiatyński">Dlaczego ten instrument jest niedobry? Zacznijmy od tego wyższego poziomu, gdzie tę ulgę przyznawano by tylko eksporterom, którzy eksportują co najmniej 2/3 swojej produkcji. Mamy taki bardzo duży zakład, który blisko 60% czy ok. 60% swojej produkcji przeznacza na eksport. Jeżeli jednak teraz ten pułap zostanie wprowadzony, to ten zakład nie będzie więcej sprzedawał miedzi dla kombinatu, który robi kable, tylko tę miedź będzie eksportował po to, żeby móc utrzymać się, dostać ulgę w popiwku. I jednocześnie ta miedź nie wyjedzie z Polski, tylko będzie pośrednik, który tę samą miedź odkupi i sprzeda temu, który robi kable. To jest to, z czym mieliśmy do czynienia przez wiele lat praktyki w Polsce. To może dotyczyć zarówno tych, którzy są... gdziekolwiek jest próg. Oczywiście to nie będzie dotyczyło tych przedsiębiorstw, które są o wiele powyżej tego progu, ale tych, które są poniżej tego progu. Czy to jest próg położony na poziomie 1/3 czy 2/3, za każdym razem to prowadzi właśnie do załamania kooperacji, tylko napędza zyski pośrednikom. Uważamy zatem, że to jest koncepcja niebezpieczna, że to jest koncepcja niedobra. Prosilibyśmy Wysoką Izbę, aby tej propozycji nie wprowadzać.</u>
          <u xml:id="u-399.17" who="#JerzyOsiatyński">To są rozwiązania, które - jak tutaj powiedziano w toku debaty - są w schyłkowym okresie. I na pytanie pana posła Bugaja, dlaczego zdecydowaliśmy się utrzymać w tym schyłkowym okresie to zróżnicowanie, które jest niedobre, dotyczące struktury - przedsiębiorstw prywatnych, przedsiębiorstw państwowych, chcę odpowiedzieć w kategoriach czysto pragmatycznych, bo takimi kategoriami się kierowałem. Otóż w przedsiębiorstwach prywatnych już w tej chwili mamy do czynienia ze znacznym zaniżaniem płac po to, żeby zmniejszyć wpłaty na ubezpieczenia społeczne i podatkowe. Wprowadzenie tego kryterium do końca tego roku będzie prawdopodobnie znaczyło, że ten proceder tym bardziej się nasili. Pamiętajmy więc o tym, że w kategoriach operatywnych jest to instrument, którego chcemy używać przez możliwie najkrótszy okres, tzn. do końca tego roku, a dalej, w przyszłym roku w ramach tego ogólnego pakietu rozwiązań, pakietu, którego główną treścią są zmiany strukturalne w przedsiębiorstwach państwowych, do których pan poseł odniósł się życzliwie. Nie chcemy ryzykować tutaj dodatkowych zaburzeń w tym, co się dzieje w sektorze przedsiębiorstw prywatnych - rejestracji poziomu płac, składek na ubezpieczenia i tego wszystkiego, co tam się odbywa. Dlatego to dotychczasowe rozwiązanie zostało utrzymane.</u>
          <u xml:id="u-399.18" who="#JerzyOsiatyński">Chciałem na koniec powiedzieć, że pamiętając o tych wszystkich doświadczeniach, zdajemy sobie sprawę także z tego, że jest olbrzymi nacisk, także polityczny, żeby już w tej chwili rozstać się z tym instrumentem. Zatem w przypadku, gdyby Wysoka Izba nie podzieliła tej opinii, aby w tej chwili art. 2 w ogóle usunąć, zdaniem rządu - jako najmniejsze zło z punktu widzenia operatywnego - należałoby przyjąć wariant II dotyczący art. 2. Powiadam jednak wyraźnie, uważamy, że jest to rozwiązanie nieporównanie gorsze od tego, które po prostu polegałoby na odrzuceniu art. 2 w tym projekcie ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-399.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-400">
          <u xml:id="u-400.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-400.1" who="#AndrzejKern">Poproszę o pomoc pana posła sprawozdawcę. Czy pan poseł chciałby parę słów powiedzieć, czy będziemy już...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-401">
          <u xml:id="u-401.0" who="#MaciejManicki">Parę słów wyjaśnień.</u>
          <u xml:id="u-401.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Potem.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-402">
          <u xml:id="u-402.0" who="#AndrzejKern">Pan poseł sprawozdawca ma prawo ustosunkować się do wniosków, które padły.</u>
          <u xml:id="u-402.1" who="#AndrzejKern">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-403">
          <u xml:id="u-403.0" who="#MaciejManicki">Będzie to dosłownie parę słów, gdyż zdaję sobie sprawę z tego, że jedno słowo za dużo powiedziane może spowodować nową dyskusję, nowe wypowiedzi. Otóż chciałem powiedzieć w odniesieniu do systemu podatkowego - to zupełnie drobne sprostowanie - że nigdy nie było tak, aby eksporterzy byli całkowicie zwalniani z tego podatku. Były ulgi, zgoda, natomiast nie było takiej sytuacji, że byli zupełnie zwolnieni. Pomijając fakt, że przykład z miedzią, z tym przysłowiowym kablem, jest nietrafny - bo tam akurat jest ponad 70% - to oczywiście wszystko, co powiedział minister finansów, może mieć tutaj zastosowanie.</u>
          <u xml:id="u-403.1" who="#MaciejManicki">Jeśli chodzi o eksport, nie ulega żadnej wątpliwości, że wysokie komisje uznały preferencje dla eksportu za konieczne. Sprawa różnych wariantów, jakie tutaj zostały zgłoszone - również to szeroko omówił pan minister - jest sprawą zupełnie osobną. Nie ulega również wątpliwości, że kwestia art. 2 w brzmieniu zapisanym w projekcie ustawy nie jest już w ten sposób stawiana w ogniu dyskusji, bo i sami autorzy tego tekstu modyfikują go w sposób, który eliminuje konieczność zwrotu podatku.</u>
          <u xml:id="u-403.2" who="#MaciejManicki">Postulowano tutaj również, aby już w tej chwili rozstać się z podatkiem. Muszę powiedzieć, że ani podkomisja, ani wysokie komisje nie mogły przyjąć takiego rozwiązania, aczkolwiek zgłaszano takie wnioski. Nie można było przyjąć, bo byłoby to nieodpowiedzialne. W ustawie budżetowej zapisano określone środki i jeśli dzisiaj znieślibyśmy ten podatek, trzeba byłoby również przedłożyć projekt korekty ustawy budżetowej. Z tej podstawowej przyczyny było to niemożliwe.</u>
          <u xml:id="u-403.3" who="#MaciejManicki">To już w zasadzie wszystko, co mogłem w tej chwili powiedzieć Wysokiej Izbie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-404">
          <u xml:id="u-404.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-404.1" who="#AndrzejKern">Niech pan poseł nie odchodzi, proszę uprzejmie zająć miejsce obok, bo pomoc pańska będzie na pewno niezbędna przy głosowaniu.</u>
          <u xml:id="u-404.2" who="#AndrzejKern">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-404.3" who="#AndrzejKern">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-404.4" who="#AndrzejKern">Przypominam, że komisje przedstawiły w sprawozdaniu cztery wnioski mniejszości, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-404.5" who="#AndrzejKern">Do art. 2, który stanowi, że od dnia 1 stycznia 1992 r. podatnicy, których przychody z eksportu stanowią ponad 1/3 przychodów ze sprzedaży, nie podlegają podatkowi od wzrostu wynagrodzeń, zgłoszono dwa wnioski mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-404.6" who="#AndrzejKern">W pierwszej kolejności głosować będziemy nad wnioskiem oznaczonym rzymską dwójką - jako dalej idącym. Wnioskodawcy proponują skreślenie art. 2. Przyjęcie tego wniosku spowoduje konieczność przeredagowania art. 6.</u>
          <u xml:id="u-404.7" who="#AndrzejKern">Czy sprawa jest jasna, czy też poprosimy pana posła o informacje?</u>
          <u xml:id="u-404.8" who="#AndrzejKern">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-405">
          <u xml:id="u-405.0" who="#MaciejManicki">Chciałem najpierw przeprosić za błąd w druku nr 397. To przyjęcie drugiego wniosku mniejszości, tak jak powiedział pan marszałek, powoduje konieczność przeredagowania art. 6, a nie - jak błędnie zapisano - przyjęcie pierwszego wniosku. Trzeba również dodać, że przyjęcie drugiego wniosku mniejszości czyni bezprzedmiotowym wniosek pierwszy, oznaczony rzymską jedynką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-406">
          <u xml:id="u-406.0" who="#AndrzejKern">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-406.1" who="#AndrzejKern">Kto z posłanek i posłów jest za wnioskiem mniejszości o skreślenie art. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-406.2" who="#AndrzejKern">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-406.3" who="#AndrzejKern">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-406.4" who="#AndrzejKern">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości o skreślenie art. 2 przyjął większością 155 głosów przeciwko 99, przy 12 posłach wstrzymujących się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-406.5" who="#AndrzejKern">W tej sytuacji nie będziemy głosowali nad pierwszym wnioskiem mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-406.6" who="#AndrzejKern">Przechodzimy do art. 5.</u>
          <u xml:id="u-406.7" who="#AndrzejKern">Do art. 5, który stanowi, że ustawa o opodatkowaniu wzrostu wynagrodzeń obowiązuje do dnia 30 czerwca 1993 r., komisje przedstawiają dwa wnioski mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-406.8" who="#AndrzejKern">W pierwszej kolejności głosować będziemy nad wnioskiem oznaczonym rzymską dwójką - jako dalej idącym. Wnioskodawcy proponują skreślenie art. 5.</u>
          <u xml:id="u-406.9" who="#AndrzejKern">Czy są potrzebne objaśnienia?</u>
          <u xml:id="u-406.10" who="#AndrzejKern">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-407">
          <u xml:id="u-407.0" who="#MaciejManicki">Przepraszam, to, co chciałem powiedzieć, dotyczy pierwszego wniosku mniejszości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-408">
          <u xml:id="u-408.0" who="#AndrzejKern">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-408.1" who="#AndrzejKern">Kto z posłanek i posłów jest za wnioskiem mniejszości polegającym na skreśleniu art 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-408.2" who="#AndrzejKern">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-408.3" who="#AndrzejKern">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-408.4" who="#AndrzejKern">Stwierdzam, że Sejm przyjął wniosek mniejszości polegający na skreśleniu art. 5 większością 133 głosów przeciwko 114, przy 23 posłach wstrzymujących się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-408.5" who="#AndrzejKern">W oznaczonym rzymską jedynką wniosku mniejszości do art. 5 wnioskodawcy... Przepraszam bardzo, to już jest bezprzedmiotowy wniosek.</u>
          <u xml:id="u-408.6" who="#AndrzejKern">Rozpatrzyliśmy wszystkie wnioski.</u>
          <u xml:id="u-408.7" who="#AndrzejKern">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-408.8" who="#komentarz">(Protesty na sali)</u>
          <u xml:id="u-408.9" who="#AndrzejKern">Przepraszam bardzo, ginę w tych papierach i stąd prośba o pomoc. Jeszcze mamy poprawki zgłoszone z sali. Proszę bardzo, żeby pan poseł zechciał je kolejno zreferować i będziemy poddawali je pod głosowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-409">
          <u xml:id="u-409.0" who="#MaciejManicki">Jeśli chodzi o poprawki zgłoszone w czasie dyskusji, chciałem wyjaśnić, że poprawki oznaczone rzymską jedynką dotyczą art. 1 ustawy.</u>
          <u xml:id="u-409.1" who="#MaciejManicki">Poprawka nr 1 dotyczy zmiany 1 lit. c do art. 1 ust. 2 nowelizowanej ustawy, gdzie pkt. 9 wnioskodawcy proponują nadać inne brzmienie niż podane w druku nr 397. Jest to brzmienie pierwotnie proponowane przez Ministerstwo Finansów, które, zdaniem wnioskodawców, jest bardziej precyzyjne od sformułowania zredagowanego w toku prac podkomisji. (Nie można tego kłaść na karb komisji, które działały w dobrej wierze.) Punkt w brzmieniu zredagowanym przez podkomisję w istocie nie oddaje intencji tego przepisu, stąd też najlepiej będzie, jeśli przywrócimy brzmienie pierwotnie proponowane przez Ministerstwo Finansów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-410">
          <u xml:id="u-410.0" who="#AndrzejKern">Rozumiem więc, że komisje - podobnie jak przed chwilą pan minister w swoim wystąpieniu - rekomendują tę poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-410.1" who="#AndrzejKern">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-410.2" who="#AndrzejKern">Kto z posłanek i posłów jest za przyjęciem poprawki dotyczącej zmiany 1 lit. c do art. 1 ust. 2 pkt 9 ustawy, tak by pkt 9 otrzymał brzmienie: „do spółek, z wyjątkiem takich, w których:</u>
          <u xml:id="u-410.3" who="#AndrzejKern">a) co najmniej 50% udziałów lub akcji należy do skarbu państwa, przedsiębiorstw państwowych, gmin lub związków międzygminnych;</u>
          <u xml:id="u-410.4" who="#AndrzejKern">b) co najmniej 50% udziałów lub akcji należy do skarbu państwa, przedsiębiorstw państwowych, gmin, związków międzygminnych lub spółek, o których mowa pod lit. a”, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-410.5" who="#AndrzejKern">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-410.6" who="#AndrzejKern">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-410.7" who="#AndrzejKern">Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę nr 1 większością 249 głosów przeciwko 5, przy 14 posłach wstrzymujących się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-410.8" who="#AndrzejKern">Proszę o zreferowanie kolejnej poprawki, dotyczącej dodatków dewizowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-411">
          <u xml:id="u-411.0" who="#MaciejManicki">Poprawka nr 2 dotyczy zmiany 2 do art. 2 ust. 4 pkt 31ustawy. Chodzi o dodatki dewizowe wypłacane we flocie morskiej, zarówno handlowej, jak i rybackiej. Dodatki te były do tej pory wyłączone z opodatkowania w sposób zbliżony do proponowanego w ustawie, jednakże unormowanie nie uwzględniało kwestii zmian kursu dolara. Nad tą sprawą debatowała wczoraj również podkomisja gospodarki morskiej, która także rekomenduje tę poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-411.1" who="#MaciejManicki">Pragnę tylko wyjaśnić, że z powodu pośpiechu popełniono dwie pomyłki redakcyjne, które należy skorygować. Po pierwsze chodzi o to, aby po wyrazach: „podwyższonych o 25%” postawić przecinek i dodać wyraz: „odpowiednio”. Następny błąd to błąd stylistyczny - linijkę niżej jest wyraz: „podlega”, a powinno być: „podlegają”. Tak więc przepis art. 2 ust. 4 pkt 31 powinien brzmieć: „dodatków dewizowych należnych za grudzień 1991 r. w żegludze i rybołówstwie morskim podwyższonych o 25%, odpowiednio w tych częściach, które w latach 1992 i 1993 podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a następnie uaktualnianych w każdym kolejnym miesiącu na podstawie kursu USD ustalanego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień miesiąca, zwiększanych w sposób określony w art. 5”.</u>
          <u xml:id="u-411.2" who="#MaciejManicki">Wyjaśnię tutaj dodatkowo, że problem zawarty w słowach: „odpowiednio w tych częściach, które w latach 1992 i 1993 podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym” jest związany ze specyfiką tego dodatku, ponieważ jego ubruttowienie i - co za tym idzie - opodatkowanie jest rozłożone na 3 lata. W roku bieżącym ubruttowieniu podlega 30% dodatku i również 30% jest opodatkowane, a w 1993 r. nastąpi kolejna rata ubruttowienia, stąd taka właśnie treść tego przepisu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-412">
          <u xml:id="u-412.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-412.1" who="#AndrzejKern">Sprawa chyba jest już jasna i możemy głosować.</u>
          <u xml:id="u-412.2" who="#AndrzejKern">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-412.3" who="#AndrzejKern">Kto jest za uwzględnieniem poprawki nr 2 do art. 2 ust. 4 pkt 31 ustawy, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-412.4" who="#AndrzejKern">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-412.5" who="#AndrzejKern">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-412.6" who="#AndrzejKern">Stwierdzam, że większością 210 głosów przeciwko 16, przy 15 posłach wstrzymujących się od głosu, poprawka nr 2 została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-412.7" who="#AndrzejKern">Poprawka nr 3 jest drobna i polega na tym, że w zmianie 12 lit. a dotyczącej art. 13 ust. 1 ustawy po wyrazach: „nagród jubileuszowych” proponuje się dodanie wyrazów: „i odpraw emerytalnych”. Myślę, że...</u>
          <u xml:id="u-412.8" who="#komentarz">(Poseł Maciej Manicki: Dwa słowa w tej sprawie.)</u>
          <u xml:id="u-412.9" who="#AndrzejKern">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-413">
          <u xml:id="u-413.0" who="#MaciejManicki">Otóż pan minister był łaskaw zgłosić tutaj zastrzeżenie, aby dotyczyło to odpraw emerytalnych wypłacanych na dotychczas obowiązujących zasadach. Przypomnę więc, że przepis ten wyraźnie stanowi, iż chodzi o nagrody jubileuszowe i odprawy emerytalne „naliczane na podstawie zasad określonych w odrębnych przepisach obowiązujących przed dniem 30 czerwca 1992 r.”. Wyeliminowana została przez to możliwość podwyższania przez podatników w sposób swobodny i niczym nie ograniczony tych kwot, które zostały wyłączone z opodatkowania. Ten problem po prostu nie istnieje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-414">
          <u xml:id="u-414.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-414.1" who="#AndrzejKern">Wszystko jest chyba jasne.</u>
          <u xml:id="u-414.2" who="#AndrzejKern">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-414.3" who="#AndrzejKern">Kto z posłanek i posłów jest za przyjęciem poprawki nr 3 dotyczącej zmiany 12 lit. a do art. 13 ust. 1, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-414.4" who="#AndrzejKern">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-414.5" who="#AndrzejKern">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-414.6" who="#AndrzejKern">Stwierdzam, że większością 238 głosów przeciwko 10, przy 10 posłach wstrzymujących się od głosu, poprawka nr 3 została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-414.7" who="#AndrzejKern">Proszę bardzo, panie pośle, o przedstawienie kolejnych poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-415">
          <u xml:id="u-415.0" who="#MaciejManicki">Jeśli chodzi o poprawki zapisane pod rzymską dwójką, dotyczą one art. 2 projektu nowelizacji, odnoszącego się do eksporterów. Chciałem przypomnieć, że Wysoka Izba zechciała przed chwilą odrzucić dotychczasowy zapis, a więc został spełniony warunek, który mówi, że „głosowanie poniższych wariantów do art. 2 przeprowadza się w przypadku uwzględnienia II wniosku mniejszości (...)”.</u>
          <u xml:id="u-415.1" who="#MaciejManicki">Zostały przedstawione dwa warianty tego rozwiązania. W wariancie I mówi się o całkowitym zwolnieniu z opodatkowania - do tego rozwiązania odnosił się dosyć obszernie minister finansów. Oczywiście ta regulacja wchodziłaby w życie z dniem 1 sierpnia br., przy czym zwolnieniu podlegają podatnicy, którzy przekroczą określony próg w odniesieniu do przychodów. Tyle można powiedzieć ogólnie w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-415.2" who="#MaciejManicki">Jeśli chodzi o wariant II, polega on na tym, że podatnicy otrzymują zwolnienie proporcjonalnie do udziału przychodów z eksportu w przychodach ogółem. Jak wiadomo Wysokiej Izbie, Ministerstwo Finansów preferuje wariant II.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-416">
          <u xml:id="u-416.0" who="#AndrzejKern">Który wariant, panie pośle, zdaniem pana jest dalej idący?</u>
          <u xml:id="u-416.1" who="#komentarz">(Poseł Piotr Nowina-Konopka: Proszę o głos.)</u>
          <u xml:id="u-416.2" who="#AndrzejKern">Pan poseł Nowina-Konopka, proszę bardzo. Pan poseł zdąża nam z pomocą. Czy pan minister także będzie nam pomagał?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-417">
          <u xml:id="u-417.0" who="#PiotrNowinaKonopka">Jak sądzę, pan poseł sprawozdawca popełnił błąd, więc niech pan minister to wyjaśni albo...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-418">
          <u xml:id="u-418.0" who="#AndrzejKern">Poprosimy więc pana ministra. Wynikło nieporozumienie, które pan minister pomoże nam rozwikłać.</u>
          <u xml:id="u-418.1" who="#AndrzejKern">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-419">
          <u xml:id="u-419.0" who="#JerzyOsiatyński">To z całą pewnością nieporozumienie, które jest wynikiem przejęzyczenia pana posła sprawozdawcy - stanowisko rządu było takie, aby nie przyjmować żadnego z tych wariantów. Gdyby jednak Wysoka Izba zdecydowała się na przyjęcie któregoś z nich, to wariant II wydaje nam się mniej bezpieczny. Pan poseł sprawozdawca był łaskaw...</u>
          <u xml:id="u-419.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Bardziej bezpieczny.)</u>
          <u xml:id="u-419.2" who="#JerzyOsiatyński">Tak, bardziej bezpieczny jest wariant II. Przepraszam bardzo, teraz ja się przejęzyczyłem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-420">
          <u xml:id="u-420.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-420.1" who="#AndrzejKern">Wszystko jest chyba jasne. Rozpoczniemy od głosowania nad wariantem II.</u>
          <u xml:id="u-420.2" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nad pierwszym.)</u>
          <u xml:id="u-420.3" who="#AndrzejKern">Nad pierwszym? Proszę o radę, dlatego że nie mam wyrobionego zdania.</u>
          <u xml:id="u-420.4" who="#AndrzejKern">Proszę bardzo, pan poseł Piotr Nowina-Konopka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-421">
          <u xml:id="u-421.0" who="#PiotrNowinaKonopka">Oczekiwałem, że pan minister powie jasno jedną rzecz. Otóż wariant I został w gruncie rzeczy przegłosowany. Przecież odrzuciliśmy zapis artykułu, którego sens...</u>
          <u xml:id="u-421.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie! Tak!)</u>
          <u xml:id="u-421.2" who="#PiotrNowinaKonopka">... był taki, że zwalnia się z opodatkowania tych, których udział przychodów z eksportu w całości przychodów przekroczył 1/3.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-422">
          <u xml:id="u-422.0" who="#AndrzejKern">Tak, ale skreśliliśmy art. 2.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-423">
          <u xml:id="u-423.0" who="#PiotrNowinaKonopka">Skreśliliśmy art. 2, więc jeżeli w ogóle mamy głosować...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-424">
          <u xml:id="u-424.0" who="#AndrzejKern">Teraz musimy to wypełnić jakąś treścią.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-425">
          <u xml:id="u-425.0" who="#PiotrNowinaKonopka">... to nad nowym art. 2 w wariancie II. I to można...</u>
          <u xml:id="u-425.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Tak głosować.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-426">
          <u xml:id="u-426.0" who="#AndrzejKern">Przepraszam bardzo, pan poseł sprawozdawca nam to wyjaśni.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-427">
          <u xml:id="u-427.0" who="#MaciejManicki">Jeśli można. Wysoka Izba zechciała skreślić przepis zawarty w propozycji komisji. Nie był on tożsamy ze zgłoszonym w czasie dyskusji wariantem I, ponieważ był przepisem znacznie dalej idącym. Był to przepis, który powodował zwrot podatku wpłaconego w ciągu pierwszych 7 miesięcy. Natomiast jeśli chodzi o wariant I, to istotnie pan poseł ma rację, że zasada jest taka sama, ale ten przepis nie powoduje skutków działających wstecz - chodzi tutaj o kwoty, które były określane jako bilionowe. Niemniej problem trzeba rozstrzygnąć i w mojej osobistej ocenie nie ma najmniejszego znaczenia to, w jakiej kolejności będziemy głosować, bo podejrzewam, że Izba jest na tyle świadoma, iż będzie wiedziała, za którym wariantem się opowiada i dokona tego wyboru bez względu na kolejność, w której będziemy głosować nad wariantami.</u>
          <u xml:id="u-427.1" who="#komentarz">(Poseł Piotr Nowina-Konopka: Można w ogóle głosować za jednym i drugim.)</u>
          <u xml:id="u-427.2" who="#MaciejManicki">Ja tego nie zabraniam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-428">
          <u xml:id="u-428.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-428.1" who="#AndrzejKern">Żeby już nie było wątpliwości, proszę bardzo - pan poseł Marek Borowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-429">
          <u xml:id="u-429.0" who="#MarekBorowski">Ponieważ pan poseł sprawozdawca użył sformułowania, którego moim zdaniem nie powinien użyć - że wszystko jedno, w jakiej kolejności, a przecież musi coś zaproponować - to chciałem powiedzieć, że kolejność podana w druku, w zestawieniu poprawek, została ustalona podczas przerwy, którą pan marszałek w swoim czasie zarządził. Wtedy wspólnie uzgodniliśmy, że najpierw podajemy poprawkę dalej idącą, a po niej bliżej idącą. Proponuję, byśmy trzymali się tej kolejności, która jest w druku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-430">
          <u xml:id="u-430.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję bardzo za tę uwagę.</u>
          <u xml:id="u-430.1" who="#AndrzejKern">Teraz faktycznie wszelkie wątpliwości zostały wyjaśnione. Nie będę już szczegółowo omawiał wariantu I przed głosowaniem, bo przed chwilą pan poseł to uczynił.</u>
          <u xml:id="u-430.2" who="#AndrzejKern">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-430.3" who="#AndrzejKern">Kto z posłanek i posłów jest za przyjęciem wariantu I poprawki do art. 2, proszę podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-430.4" who="#AndrzejKern">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-430.5" who="#AndrzejKern">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-430.6" who="#AndrzejKern">Stwierdzam, że Sejm 140 głosami, przy 92 głosach za poprawką i 30 posłach wstrzymujących się od głosu, odrzucił wariant poprawki.</u>
          <u xml:id="u-430.7" who="#AndrzejKern">Przystępujemy do głosowania nad wariantem II.</u>
          <u xml:id="u-430.8" who="#AndrzejKern">Kto z posłanek i posłów jest za przyjęciem wariantu II poprawki do art. 2, proszę podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-430.9" who="#AndrzejKern">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-430.10" who="#AndrzejKern">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-430.11" who="#AndrzejKern">Stwierdzam, że Sejm 160 głosami przeciw 80, przy 27 posłach wstrzymujących się od głosu, przyjął wariant II poprawki.</u>
          <u xml:id="u-430.12" who="#AndrzejKern">Oczywiście, panie pośle, proszę mnie kontrolować, będzie potrzebne pewne przeredagowanie art. 6, ale to za chwilę.</u>
          <u xml:id="u-430.13" who="#komentarz">(Poseł Maciej Manicki: Tak, poinformuję o tym.)</u>
          <u xml:id="u-430.14" who="#AndrzejKern">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-431">
          <u xml:id="u-431.0" who="#MaciejManicki">Po prostu przeredagowanie art. 6 będzie polegało na tym, że w pkt. 1 lit. a będzie trzeba wykreślić słowa: „i art. 2”, a dopisać te słowa w pkt. 11 lit. b. Po prostu przepis ten wchodzi w życie nie od 1 stycznia, tak jak pierwotnie planowano, lecz od 1 sierpnia, i na tym polega przeredagowanie art. 6, które jest już tylko następstwem głosowania Wysokiej Izby.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-432">
          <u xml:id="u-432.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję panu posłowi za miłą współpracę.</u>
          <u xml:id="u-432.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-432.2" who="#AndrzejKern">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-432.3" who="#AndrzejKern">Kto z posłanek i posłów jest za przyjęciem projektu ustawy o zmianie ustawy o opodatkowaniu wzrostu wynagrodzeń w brzmieniu proponowanym przez Komisję Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, Komisję Polityki Społecznej oraz Komisją Ustawodawczą wraz z autopoprawką posła sprawozdawcy i przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-432.4" who="#AndrzejKern">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-432.5" who="#AndrzejKern">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-432.6" who="#AndrzejKern">Stwierdzam, że Sejm 233 głosami przeciw 4, przy 26 posłach wstrzymujących się od głosu, uchwalił ustawę o zmianie ustawy o opodatkowaniu wzrostu wynagrodzeń.</u>
          <u xml:id="u-432.7" who="#AndrzejKern">Chciałbym zwrócić uwagę, że podpowiadanie czasami jest rzeczą dobrą.</u>
          <u xml:id="u-432.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-432.9" who="#AndrzejKern"> Przed chwilą ta podpowiedź była mi potrzebna.</u>
          <u xml:id="u-432.10" who="#AndrzejKern">Pragnę jednocześnie poinformować, że spełnię prośbę tych klubów, które zwróciły się o zwołanie Konwentu Seniorów, ale czekamy na powrót pana marszałka Chrzanowskiego uczestniczącego w tej chwili w uroczystościach na cmentarzu Powązkowskim. Za jakieś 20 minut powinien przybyć i wtedy odbędzie się posiedzenie Konwentu Seniorów.</u>
          <u xml:id="u-432.11" who="#AndrzejKern">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 18 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Zdrowia oraz Komisji Ustawodawczej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia (druki nr 110 i 402).</u>
          <u xml:id="u-432.12" who="#AndrzejKern">Proszę o zabranie głosu posła sprawozdawcę pana Janusza Szymańskiego.</u>
          <u xml:id="u-432.13" who="#AndrzejKern">Państwa zaś proszę o nieopuszczanie sali, bo zaraz będziemy głosowali.</u>
          <u xml:id="u-432.14" who="#AndrzejKern">Proszę o spokój, proszę o zajęcie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-432.15" who="#AndrzejKern">Pan poseł Janusz Szymański powiedział, że nie będzie długo przemawiał. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-433">
          <u xml:id="u-433.0" who="#JanuszSzymański">Panie Marszałku! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Pragnę swoje sprawozdanie ograniczyć do trzech stwierdzeń. Jest to specjalistyczny projekt ustawy. Nowelizacja ustawy z 1970 r. o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia jest koniecznością chwili, służy harmonizacji rozwiązań ustawodawstwa wewnętrznego ze standardami europejskimi i wymaga pilnego przyjęcia. Do tego chcę ograniczyć swoje sprawozdanie. Myślę, że debata dostarczy wszechstronnego uzasadnienia potrzeby uchwalenia tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-433.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-434">
          <u xml:id="u-434.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-434.1" who="#AndrzejKern">Uczestnikom dyskusji stawiam pod rozwagę, czy wypada im przemawiać dłużej niż posłowi sprawozdawcy; ale zobaczymy.</u>
          <u xml:id="u-434.2" who="#AndrzejKern">Przypominam, że Sejm przyjął propozycję ustalenia dla debaty nad tym punktem porządku dziennego podziału czasu pomiędzy poszczególne kluby poselskie, zależnie od ich liczebności, przewidzianego dla debaty krótkiej, tj. od 3 do 25 minut oraz wyznaczenia 3 minut dla wystąpienia posłów nie zrzeszonych.</u>
          <u xml:id="u-434.3" who="#AndrzejKern">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-434.4" who="#AndrzejKern">W imieniu Unii Demokratycznej głos zabierze pan poseł Władysław Raiter. Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-435">
          <u xml:id="u-435.0" who="#WładysławRaiter">Panie Marszałku! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Już raz miałem zaszczyt prezentować Wysokiej Izbie zagadnienia dotyczące stanu sanitarnego kraju przy okazji nowelizacji ustawy z 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Jako jedynemu wśród poselskiego grona reprezentantowi tej służby państwowej przypadło mi w udziale ponowne wystąpienie w tej materii w imieniu mojego Klubu Parlamentarnego Unia Demokratyczna.</u>
          <u xml:id="u-435.1" who="#WładysławRaiter">Tym razem przed Wysoką Izbą omawiany jest w drugim czytaniu rządowy projekt nowelizacji ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia aż z 1970 r. Wystarczy skojarzyć sobie odległość tego terminu z obecnym stanem infrastruktury żywieniowej, żeby dojść do wniosku, że dotychczas obowiązujące w tym zakresie prawo nie odpowiada szybko zmieniającym się warunkom produkcji i handlu żywnością, szczególnie w kontekście otwartych granic i współpracy na tym polu z EWG.</u>
          <u xml:id="u-435.2" who="#WładysławRaiter">Na wstępie chciałbym podzielić się z koleżankami i kolegami posłami kilkoma osobistymi refleksjami na temat obecnej kondycji kontroli sanitarnej w Polsce. Wszyscy zapewne odczuwamy codzienne braki na tym polu i widzimy, że nie jest z tym najlepiej. Wiele obszarów działalności gospodarczej, społecznej i handlowej wymyka się zorganizowanemu nadzorowi sanitarnemu. Dlatego pewnym zaskoczeniem dla mnie było stwierdzenie w trakcie procedowania w komisji faktu, że między dwoma największymi państwowymi służbami, powołanymi do sprawowania tego nadzoru, tj. Państwową Inspekcją Sanitarną działającą w ramach Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej, a Weterynaryjną Inspekcją Sanitarną, działającą w ramach służby weterynaryjnej podległej Ministerstwu Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, zauważa się brak chęci na szczeblu krajowym do merytorycznej współpracy. Zaobserwowane przeze mnie lobbystyczne działania z obu stron zmierzające do zachowania jak największego obszaru wpływów, z dodatkowym komentarzem, proszę zwrócić uwagę, że jest to samoobrona, bo adwersarze pragną tylko likwidacji „konkurencji”, jest w moim odczuciu nieporozumieniem. Zupełnym absurdem jest spowodowane wyłącznie zawodowymi ambicjami wytykanie sobie braku kompetencji do nadzorowania tego lub innego zagadnienia zamiast podyktowanego zwykłą logiką współdziałania w tej materii, które by zmierzało do możliwie skutecznej ochrony ludzkiego zdrowia i życia.</u>
          <u xml:id="u-435.3" who="#WładysławRaiter">Przedstawiony dzisiaj Wysokiemu Sejmowi rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia, zawarty w druku nr 402 w formie sprawozdania komisji, właśnie temu celowi ma służyć. Oczywista jest tu wiodąca rola resortu zdrowia, co zostało uwzględnione w projekcie nowelizowanej ustawy, chociażby w zapisach:</u>
          <u xml:id="u-435.4" who="#WładysławRaiter">— art. 17 ust. 5: „Minister zdrowia i opieki społecznej w porozumieniu w Ministerstwem Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej określa w drodze rozporządzenia warunki sanitarne produkcji mleka i jego przetwarzania”;</u>
          <u xml:id="u-435.5" who="#WładysławRaiter">— art. 22 ust. 1: „Nadzór zwierzchni nad przestrzeganiem ustawy i przepisów na jej podstawie wydanych, sprawuje minister zdrowia i opieki społecznej, który działa w porozumieniu z ministrem rolnictwa i gospodarki żywnościowej w sprawach zastrzeżonych do właściwości tego ministra” - a zatem jest zwierzchnik;</u>
          <u xml:id="u-435.6" who="#WładysławRaiter">— art. 22 ust. 3a, dodany przez nas: „Jeżeli środki spożywcze pochodzenia zwierzęcego są produkowane lub przechowywane w zakładzie produkującym inne środki spożywcze, nadzór nad ich zdrowotną jakością może być powierzony organowi służby weterynaryjnej lub organowi Państwowej Inspekcji Sanitarnej”;</u>
          <u xml:id="u-435.7" who="#WładysławRaiter">— art. 22 ust. 5: „Organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej są uprawnione do przeprowadzania doraźnych kontroli w zakresie oraz jednostkach organizacyjnych i miejscach określonych w ust. 3 - ust. 3 określa zakres działania weterynarii na tym polu - a także do wydawania w wypadkach nie cierpiących zwłoki decyzji niezbędnych do usunięcia zagrożenia sanitarno-epidemiologicznego, powiadamiając o tym niezwłocznie organy wymienione w ust. 3”;</u>
          <u xml:id="u-435.8" who="#WładysławRaiter">— art. 28 ust. 2: „Ministrowie zdrowia i opieki społecznej oraz rolnictwa i gospodarki żywnościowej ustalą w drodze rozporządzenia szczegółowe zasady współdziałania organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej z organami nadzorowanymi przez Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej w zakresie sprawowania nadzoru, a także - proszę zwrócić uwagę - sprawy zastrzeżone do wyłącznej właściwości organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej”- zwierzchność jest wyraźna w każdym przeze mnie cytowanym punkcie.</u>
          <u xml:id="u-435.9" who="#WładysławRaiter">Wysoki Sejmie! Stajemy przed koniecznością pełnej nowelizacji ustaw o Państwowej Inspekcji Sanitarnej i o Państwowym Nadzorze Weterynaryjnym. O ile mi wiadomo, oba projekty tychże ustaw są w resortach przygotowywane. Uważam, że w tym kontekście należałoby pomyśleć o nowym kształcie strukturalnym nadzoru sanitarnego, wydzielonego w całości z resortów, w których dotąd funkcjonowały, a którym tak trudno było między sobą się porozumieć. W tej sytuacji powołanie w pełni niezależnego od resortów Głównego Inspektoratu Sanitarnego Kraju, jednoczącego w swojej strukturze zarówno dotychczasową Państwową Inspekcję Sanitarną, jak też Państwową Służbę Weterynaryjną, byłoby w moim odczuciu rozwiązaniem najbardziej oszczędnym ekonomicznie i skutecznym merytorycznie i - co istotne - komplementarnym do rozwiązań EWG.</u>
          <u xml:id="u-435.10" who="#WładysławRaiter">Panie i Panowie Posłowie! Pan poseł Szymański, referując Wysokiej Izbie istotę obecnej nowelizacji, zrobił to w formie zbliżonej do doskonałości, dlatego moje wyjaśnienia dotyczyć będą jedynie rozwiązań budzących kontrowersje. Pracując nad przedstawionym przez głównego inspektora sanitarnego materiałem wyjściowym, po wysłuchaniu wielu ekspertów, co podkreślam, uznaliśmy proponowany zakres nowelizacji za nie odpowiadający potrzebom chwili, stąd jego rozszerzenie.</u>
          <u xml:id="u-435.11" who="#WładysławRaiter">W przedstawionej państwu formie projekt ustawy obejmuje większość palących potrzeb legislacyjnych w tej dziedzinie. Zapis w art. 22 ust. 3 projektu, przekazujący nadzór sanitarny nad mlekiem i jego przetwórstwem Weterynaryjnej Inspekcji Sanitarnej, zmierza do optymalizacji rozwiązań kontrolnych w tym zakresie. Nie będę cytował całego ust. 3 art. 22, bo jest tu wyszczególniona cała litania działań służby weterynaryjnej na polu ochrony sanitarnej. Chcę tylko zacytować ten wątpliwy, kwestionowany przez służbę zdrowia fragment: „Organy służby weterynaryjnej nadzorowane przez Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej w zakresie ustalonym w ust. 2 sprawują nadzór nad...” - i tu wylicza się wszystko, m.in. tekst: „pozyskiwaniem, transportem i przetwórstwem mleka”. Dlaczego taki zapis? Uważam, że codzienny stały nadzór komórki Weterynaryjnej Inspekcji Sanitarnej, proszę zwrócić uwagę - podległej wojewódzkiemu lekarzowi weterynarii, a nie dyrekcji mleczarni, zatrudniającej lekarzy weterynarii, a więc pracowników z wyższym wykształceniem medycznym - nad jakością zakupionego surowca, jego transportem, magazynowaniem, obróbką cieplną i przetwarzaniem jest w moim przekonaniu rozwiązaniem lepszym. Dotychczasowe rozwiązanie nie jest złe, ale to będzie lepsze. Będzie rozwiązaniem lepszym niż dotychczasowa okresowa kontrola prowadzona w ramach nadzoru przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej.</u>
          <u xml:id="u-435.12" who="#WładysławRaiter">Mówienie w tym miejscu o konieczności nadzoru wyłącznie przez resort zdrowia nad przetwórstwem mleka z uwagi na to, że jest ono artykułem pierwszej potrzeby, także dla dzieci i niemowląt, oraz udowadnianie skuteczności swojego dotychczasowego działania przez cytowanie sporządzonych przez swoje agendy dość optymistycznych statystyk, a nawet niezupełnie oczywiste powoływanie się na przepisy EWG, jest zwykłym nieporozumieniem. Główny inspektor sanitarny ma do dyspozycji szerokie grono ekspertów, znakomitych ekspertów, z Państwowego Zakładu Higieny, Instytutu Matki i Dziecka i Instytutu Żywienia - podobnie zresztą i departament weterynarii ma swoich ekspertów w tej dziedzinie, ale zasadniczą pracę w tym zakresie wykonują terenowe i wojewódzkie stacje sanitarno-epidemiologiczne. Zatrudnioną w nich kadrę fachową w 3/4 stanowią osoby z wykształceniem średnim, a personel wyższy to w większości farmaceuci, biolodzy i chemicy, z których tylko nieliczni posiadają specjalizację z epidemiologii i higieny, co zresztą w niczym nie umniejsza ich dotychczasowych osiągnięć na polu nadzoru sanitarnego.</u>
          <u xml:id="u-435.13" who="#WładysławRaiter">Jeszcze jedna kwestia. Zarzucany przez Państwową Inspekcję Sanitarną służbie weterynaryjnej brak nadzoru nad pozyskiwaniem mleka w prywatnych gospodarstwach chłopskich - zaznaczam, prywatnych gospodarstwach chłopskich - z uwagi na brak możliwości egzekucji zaleceń jest równie absurdalny, jak np. ewentualny zarzut o braku nadzoru Państwowej Inspekcji Sanitarnej nad higieną zbioru warzyw w tych gospodarstwach. Uważam, że czystość pozyskiwania surowca może być w tym przypadku wymuszona wyłącznie przez prawa rynku, nie przez nadzór, a prawa rynku to jest po prostu większy popyt na żywność czystą i dobrej jakości.</u>
          <u xml:id="u-435.14" who="#komentarz">(Głos z sali: Proszę mi wyjaśnić, kto to sprawdzi?)</u>
          <u xml:id="u-435.15" who="#WładysławRaiter">Proszę mi wierzyć, że jako syn pediatry, wieloletni zootechnik odpowiedzialny za produkcję mleczną i współpracę z zakładami mleczarskimi na terenie 3 różnych województw, podlegający rygorom kontroli obu wymienionych służb sanitarnych, a ostatnio etatowy pracownik Sanepidu, kontrolujący także skup i produkcję mleczarską, nie mam intencji wprowadzania państwa w błąd, gdyż byłoby to ze szkodą dla społeczeństwa, a także mojej obecnej grupy zawodowej tam w terenie. To była jedna kwestia sporna, którą chciałem omówić. I jeszcze druga kwestia.</u>
          <u xml:id="u-435.16" who="#WładysławRaiter">Na wiosnę tego roku przy okazji małej nowelizacji ustawy z 1985 r. mówiłem w tej Izbie o trudnościach finansowych Państwowej Inspekcji Sanitarnej i uzyskałem akceptację Wysokiego Sejmu na zapis ustawowy zaproponowany przez głównego inspektora sanitarnego odnośnie do pobierania opłat z tytułu działalności stacji sanitarnych. W dniu dzisiejszym, z uwagi na brak odpowiedniego rozwiązania ustawowego w zakresie pobierania przez Państwową Służbę Weterynaryjną opłat za analogiczne usługi, gdzie w tej materii obowiązuje tylko pismo okólne szefa URM, proszę o przyjęcie odpowiedniego zapisu z ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej także dla tej drugiej służby sanitarnej poprzez dopisanie w tej ustawie zaproponowanego art. 36a, co by sprawę załatwiło na drodze ustawowej, a nie pisma okólnego.</u>
          <u xml:id="u-435.17" who="#WładysławRaiter">Wysoki Sejmie! Uznając priorytetową rolę ministra zdrowia i opieki społecznej w dziedzinie nadzoru sanitarnego nad warunkami zdrowotnymi żywności i żywienia Klub Parlamentarny Unia Demokratyczna przy głosowaniach nad poprawkami mniejszości w zakresie ustawowo zagwarantowanych konsultacji międzyresortowych uwzględni jedynie propozycje niezbędne dla dobrego funkcjonowania inspekcji sanitarnej w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-435.18" who="#WładysławRaiter">Na zakończenie informuję, że posłowie KPUD, świadomi dużych opóźnień w ukazaniu się niniejszej ustawy, związanych z przedłużającym się procedowaniem, będą głosowali za przyjęciem przez Wysoką Izbę proponowanego w druku nr 402 zapisu ustawowego bez poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-436">
          <u xml:id="u-436.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-436.1" who="#AndrzejKern">Uwzględniając prośbę pięciu klubów, podjąłem w tej chwili decyzję o zwołaniu posiedzenia Konwentu Seniorów. W związku z tym zarządzam przerwę do godz. 19 i proszę o punktualne przybycie na salę, żebyśmy mogli dokończyć dyskusję i przeprowadzić głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-436.2" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 18 min 22 do godz. 19 min 06)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-437">
          <u xml:id="u-437.0" who="#HenrykBąk">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-437.1" who="#HenrykBąk">Kontynuujemy dyskusję nad punktem 18 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Zdrowia oraz Komisji Ustawodawczej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia.</u>
          <u xml:id="u-437.2" who="#HenrykBąk">Głos ma pan poseł Ryszard Jacek Żochowski w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojusz Lewicy Demokratycznej. Następnym mówcą będzie pan poseł Józef Zbigniew Woroszczak, który wystąpi w imieniu Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-438">
          <u xml:id="u-438.0" who="#RyszardJacekŻochowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mój poprzednik mówił, że pan poseł Szymański osiągnął prawie doskonałość tak krótko przedstawiając projekt. Właściwie, żeby osiągnąć doskonałość, trzeba by chyba w ogóle nie wychodzić na tę mównicę i może to byłoby najlepsze.</u>
          <u xml:id="u-438.1" who="#RyszardJacekŻochowski">Proszę państwa, przedstawiony projekt ustawy o zmianie ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia stanowi nowelizację tylko wybranych artykułów ustawy z dnia 25 listopada 1970 r. o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia. Zmiany dotyczą aktualizacji treści merytorycznej w brzmieniu dostosowanym do aktualnych wymogów.</u>
          <u xml:id="u-438.2" who="#RyszardJacekŻochowski">W okresie ponad 20 lat działania ustawy z 1970 r. nie zostały opracowane do niej właściwe akty wykonawcze pozwalające na prawidłowy nadzór nad warunkami produkcji i obrotu środków żywnościowych. Przedstawiona obecnie nowelizacja obejmuje najpilniejsze, wybrane kwestie z zakresu nadzoru sanitarnego nad warunkami zdrowotnymi żywności i żywienia, co wiąże się przede wszystkim z potrzebą dostosowania naszych norm prawnych w tym zakresie do wymogów prawnych krajów europejskich, głównie EWG. Nowelizacja wybranych artykułów ustawy z dnia 25 listopada 1970 r. powinna zapewnić precyzyjne określenie warunków nadzoru nad żywnością i żywieniem gwarantujących ochronę zdrowia ludności.</u>
          <u xml:id="u-438.3" who="#RyszardJacekŻochowski">Przedstawiony projekt zmian wskazuje, że nowelizacja ustawy z dnia 25 listopada o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia dokonana została jedynie w wąskim zakresie zagadnień i nie spełnia oczekiwań społeczeństwa. Projekt stanowi pierwszy krok na drodze do właściwej ustawy, której opracowanie resort zdrowia zapowiada od wielu miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-438.4" who="#RyszardJacekŻochowski">W projekcie nowelizowanej ustawy skoncentrowano uwagę głównie na zakreśleniu delegacji dla ministra zdrowia i opieki społecznej do wydania niezbędnych aktów wykonawczych do ustawy. Delegacje dla ministra zdrowia wiążą się z koniecznością dostosowania stałej ustawy do wprowadzenia zapisów w brzmieniu dostosowanym do nowej sytuacji ekonomicznej i ustaleń określonych w dyrektywach EWG.</u>
          <u xml:id="u-438.5" who="#RyszardJacekŻochowski">Stoimy na stanowisku, że ustawa winna jednoznacznie zobowiązywać ministra zdrowia do zapewnienia właściwego nadzoru nad warunkami produkcji żywności, określenia ilości dopuszczalnych norm dla substancji chemicznych szkodliwych dla zdrowia, a będących pozostałością związaną z produkcją środków spożywczych i używek. Istotne jest również określenie warunków transportu i przechowywania żywności.</u>
          <u xml:id="u-438.6" who="#RyszardJacekŻochowski">Wnioski mniejszości zgłoszone do komisji sejmowej o zmianę zapisu art. 4 i 5 ustawy o ustalenie delegacji ministra zdrowia w porozumieniu z ministrem rolnictwa i gospodarki żywnościowej naszym zdaniem należy odrzucić. Ustawa z dnia 25 listopada określa w art. 4, ust. 4 i 5, działania ministra zdrowia w porozumieniu z innymi ministrami i do chwili obecnej nie ma do niej właściwych aktów wykonawczych.</u>
          <u xml:id="u-438.7" who="#RyszardJacekŻochowski">Istotną sprawą jest jasne określenie kompetencji poszczególnych organów nadzoru. Za całość nadzoru nad warunkami zdrowotnymi żywności i żywienia winien odpowiadać minister zdrowia i opieki społecznej, jego organ nadzoru - Państwowa Inspekcja Sanitarna. Akty wykonawcze do ustawy opracowane przez ministerstwo winny w jasny sposób określać wymogi zdrowotne żywności, a także dopuszczalne ilości środków chemicznych stosowanych przy uprawie i ochronie roślin oraz przy przechowywaniu i transporcie środków spożywczych.</u>
          <u xml:id="u-438.8" who="#RyszardJacekŻochowski">Projekt ustawy w art. 22 precyzuje dodatkowo warunki nadzoru sprawowanego przez organy służby weterynaryjnej nadzorowane przez ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej. Ustawa winna jasno określać zasady współpracy obu służb. Same uregulowania prawne nie gwarantują wdrożenia w życie przepisu. Zarówno Państwowa Inspekcja Sanitarna, jak i służba weterynaryjna obecnie nie posiadają właściwego zaplecza laboratoryjnego, zdolnego do szybkiego określania niezgodności kwestionowanych prób z normą prawną. Warunkiem właściwej realizacji ustawy jest zapewnienie tym służbom bazy laboratoryjnej, wyposażonej w nowoczesną aparaturę do szybkiej diagnostyki, oraz zapewnienie właściwej bazy informatycznej do rejestru danych.</u>
          <u xml:id="u-438.9" who="#RyszardJacekŻochowski">Nowelizacja stanowi zaledwie fragment koniecznych działań w tym zakresie. Niezbędne jest opracowanie nowej ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia określającej właściwe normy prawne dostosowane do przepisów obowiązujących w krajach EWG. Pilne problemy to:</u>
          <u xml:id="u-438.10" who="#RyszardJacekŻochowski">— właściwa kontrola żywnościowych środków importowanych dokonywana na granicy przez kwalifikowane służby;</u>
          <u xml:id="u-438.11" who="#RyszardJacekŻochowski">— precyzyjne określenie współpracy organów nadzoru (PIS, służb weterynaryjnych i PIH);</u>
          <u xml:id="u-438.12" who="#RyszardJacekŻochowski">— zapewnienie właściwej bazy laboratoryjnej wyposażonej w odpowiednią aparaturę pozwalającą na szybką ocenę zgodności środka żywnościowego z normą.</u>
          <u xml:id="u-438.13" who="#RyszardJacekŻochowski">Brak możliwości szybkiej oceny uniemożliwia prowadzenie właściwych działań represyjnych w stosunku do osób wprowadzających do obrotu środki spożywcze i używki stwarzające zagrożenie dla zdrowia ludności.</u>
          <u xml:id="u-438.14" who="#RyszardJacekŻochowski">Nie będę tutaj mówił na temat dyskusyjnego nadzoru nad czystością mleka nie tylko dlatego, że będzie to poruszone przez innych mówców, ale również dlatego, że nie chciałbym kolejny raz poruszać tematów politycznych, bo - jak wiadomo - w Polsce krowy dzielą się na czarne i czerwone.</u>
          <u xml:id="u-438.15" who="#RyszardJacekŻochowski">Klub Parlamentarny SLD wnosi o przyjęcie projektu ustawy o zmianie ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia w brzmieniu zaproponowanym przez komisje sejmowe, mimo że nowelizacja jest niepełna i konieczne jest opracowanie nowej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-438.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-439">
          <u xml:id="u-439.0" who="#HenrykBąk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-439.1" who="#HenrykBąk">Głos ma pan poseł Józef Zbigniew Woroszczak w imieniu Polskiego Stronnictwa Ludowego. Następnym mówcą będzie pan poseł Jerzy Matyjek, Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-440">
          <u xml:id="u-440.0" who="#JózefZbigniewWoroszczak">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Komisja Zdrowia i Komisja Ustawodawcza spotykały się aż 5-krotnie, żeby znowelizować ustawę, o której mówimy. Na posiedzeniach tych komisji spotykały się najtęższe głowy spod znaku węża zarówno ze strony służby zdrowia, jak i służby weterynaryjnej. Chciałbym powiedzieć, że również uczestniczyłem w tych posiedzeniach i Polskie Stronnictwo Ludowe uważa, że ustawa jest przygotowana w sposób przyzwoity. Natomiast te wszystkie niedomówienia i braki, o których mówił mój przedmówca, zostaną usunięte w trakcie oczekiwania na pełną ustawę, która powinna ukazać się jeszcze w tym roku. Chciałbym także powiedzieć, że środowisko weterynaryjne jest przygotowane i z taką ustawą czeka już od dłuższego czasu. Natomiast, by ta ustawa była pełna w swojej doskonałości, wystarczy, jak wspomniał kolega poseł Szymański, żeby wniesione tutaj wnioski mniejszości zostały przyjęte w sposób właściwy. Wnioski te w zasadzie odnoszą się do stwierdzenia, że uznając stanowisko ministra zdrowia za wiodące w tej kwestii, nie można pominąć współpracy z ministrem rolnictwa i gospodarki żywnościowej, a zatem uwzględniałyby one sformułowanie: Minister zdrowia w porozumieniu z ministrem rolnictwa i gospodarki żywnościowej itd. To jest zasadnicza kwestia, żeby ta ustawa była doskonała.</u>
          <u xml:id="u-440.1" who="#JózefZbigniewWoroszczak">Polskie Stronnictwo Ludowe będzie głosować za przyjęciem tej ustawy po uwzględnieniu poprawek.</u>
          <u xml:id="u-440.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-441">
          <u xml:id="u-441.0" who="#HenrykBąk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-441.1" who="#HenrykBąk">Głos ma pan poseł Jerzy Matyjek, Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe. Następnym mówcą będzie pan poseł Zbigniew Adamczyk, Konfederacja Polski Niepodległej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-442">
          <u xml:id="u-442.0" who="#JerzyMatyjek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustawa z 25 listopada 1970 r. o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia wymaga uzupełnienia z dwóch powodów. Po pierwsze, w związku z pojawieniem się nowych czynników szkodliwych w rolnictwie i w hodowli, a po drugie, w związku z wprowadzeniem wysokich wymogów sanitarnych w krajach Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej, których będziemy musieli przestrzegać, jeśli będziemy chcieli eksportować do nich żywność. Rządowy projekt nowelizacji ustawy zakładał objęcie nadzorem sanitarnym obecności w żywności: zanieczyszczeń technicznych, środków chemicznych stosowanych w rolnictwie i leków stosowanych w lecznictwie weterynaryjnym. Zakładał także nadzór nad grzybami, tranzytem środków spożywczych i przechowywaniem żywności.</u>
          <u xml:id="u-442.1" who="#JerzyMatyjek">Podczas prac w komisjach sejmowych pojawiły się nowe zagadnienia nie objęte projektem rządowym, grupujące się wokół problemu rozdziału kompetencji i odpowiedzialności między Państwową Inspekcją Sanitarną a Weterynaryjną Inspekcją Sanitarną.</u>
          <u xml:id="u-442.2" who="#JerzyMatyjek">Nikt nie kwestionuje, że zwierzchni nadzór nad warunkami zdrowotnymi żywności i żywienia sprawuje Państwowa Inspekcja Sanitarna. Ustawa z dnia 25 listopada 1970 r., nad której poprawieniem debatujemy, zleca nadzór nad produkcją środków spożywczych pochodzenia zwierzęcego oraz nad warunkami sanitarnymi, w jakich uzyskuje się mleko w gospodarstwach rolnych i hodowlanych, Weterynaryjnej Inspekcji Sanitarnej podległej Ministerstwu Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Pozostałe zadania związane z nadzorem nad transportem i przetwarzaniem mleka pełnią organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej.</u>
          <u xml:id="u-442.3" who="#JerzyMatyjek">Podczas prac komisji przedstawiciele Weterynaryjnej Inspekcji Sanitarnej występowali z wnioskiem o poszerzenie zakresu sprawowanego przez nią nadzoru na przetwarzanie i transport mleka, a także o zwiększenie jej udziału w ustalaniu norm sanitarnych ogłaszanych przez głównego inspektora sanitarnego.</u>
          <u xml:id="u-442.4" who="#JerzyMatyjek">W komisjach jednomyślnie przyjęto wnioski Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej dotyczące przedmiotowego poszerzenia nadzoru sanitarnego nad żywnością. Chodziło tu o nadzór nad grzybami, nad obecnością pestycydów, azotynów, hormonów i antybiotyków w żywności. Natomiast wiele kontrowersji budziły propozycje przedstawicieli służb weterynaryjnych co do rozszerzenia zakresu ich kompetencji i roztoczenia przez weterynarię nadzoru nad całością produkcji i transportu mleka i jego przetworów. W tej dziedzinie nie doszło do jednomyślności i stąd kilka wniosków mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-442.5" who="#JerzyMatyjek">Niestety, w czasie ostatniego posiedzenia komisji nie został zgłoszony wniosek mniejszości, który zgłaszam obecnie jako poprawkę do projektu ustawy. Uważamy, że nie zachodzi potrzeba zmieniania zakresu kompetencji organów służb sanitarnych - Weterynaryjnej i Państwowej Inspekcji Sanitarnej, w kwestii nadzoru nad mleczarstwem. Wręcz odwrotnie, należy utrzymać obecny stan prawny w tej dziedzinie, to znaczy uzyskiwanie mleka w gospodarstwach rolnych i hodowlanych powinno nadal podlegać nadzorowi Weterynaryjnej Inspekcji Sanitarnej, natomiast transport i przetwarzanie mleka powinny pozostać w kompetencji Państwowej Inspekcji Sanitarnej.</u>
          <u xml:id="u-442.6" who="#JerzyMatyjek">Jesteśmy świadomi, że potrzebna jest nowa ustawa o Policji Sanitarnej. Wydaje się, że Policja Sanitarna powinna być instytucją centralną, nie podzieloną między różne resorty, ponadresortową, by nie dochodziło do sporów kompetencyjnych. Niemniej jednak projektowana nowelizacja ulepszy obowiązujący obecnie zakres nadzoru sanitarnego. Będziemy głosowali za przyjęciem projektu ustawy, będziemy głosowali przeciw wnioskom mniejszości, natomiast poprawka, którą chcemy wprowadzić, odnosi się do zmiany 16. Wnoszę o skreślenie w projekcie zmiany 16.</u>
          <u xml:id="u-442.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-443">
          <u xml:id="u-443.0" who="#HenrykBąk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-443.1" who="#HenrykBąk">Głos ma pan poseł Zbigniew Adamczyk, Konfederacja Polski Niepodległej.</u>
          <u xml:id="u-443.2" who="#HenrykBąk">Następnym mówcą będzie pani poseł Barbara Frączek, NSZZ „Solidarność”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-444">
          <u xml:id="u-444.0" who="#ZbigniewAdamczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiejsza debata i jej spodziewane wyniki nad rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy z dnia 25 listopada 1970 r. o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia jest już wystarczająco długo i niecierpliwie oczekiwana zarówno przez projektodawcę, jak i znaczną liczbę podmiotów gospodarczych zajmujących się produkcją, importem i eksportem środków żywnościowych.</u>
          <u xml:id="u-444.1" who="#ZbigniewAdamczyk">Postęp i ciągłe zmiany technologiczne w dziedzinie produkcji żywności, które obserwujemy zarówno w Polsce, jak i w innych krajach, wprowadzenie wielu, często nowych substancji chemicznych, sprawiających, że proces produkcji staje się szybszy i wydajniejszy, zastosowanie nowych środków konserwujących i ożywiona wymiana towarów między poszczególnymi krajami wymagają, aby w tekście archaicznej już dzisiaj ustawy z dnia 25 listopada 1970 r. dokonać niezbędnych zmian i poprawek.</u>
          <u xml:id="u-444.2" who="#ZbigniewAdamczyk">Klub Parlamentarny Konfederacji Polski Niepodległej wyraża opinię, iż o wiele właściwsze byłoby uchwalenie przez Wysoką Izbę całkiem nowej ustawy dotyczącej tej problematyki, lecz ze względu na pilną potrzebę wprowadzenia uregulowań prawnych w tej dziedzinie witamy z zadowoleniem tę inicjatywę rządową, mając jednocześnie nadzieję, że w najbliższej przyszłości rząd przedstawi Sejmowi nowy projekt, zgodny z międzynarodowymi ustaleniami i normami obowiązującymi w cywilizowanym świecie, tym bardziej że niebawem współpraca gospodarcza, a tym samym i produkcja oraz wzajemna wymiana produktów żywnościowych i środków służących do ich produkcji będzie wymagała rygorystycznego przestrzegania obowiązujących norm. Zaniedbania w tej dziedzinie mogą doprowadzić do bardzo przykrych i bolesnych skutków, albowiem stawką w tym wypadku jest zdrowie i życie ludzkie. Mamy też nadzieję, że w nowym projekcie będą zawarte znacznie większe uprawnienia decyzyjne Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej, a tym samym głównego inspektora sanitarnego. Uważamy bowiem, że dotychczasowy podział kompetencji w dziedzinie warunków zdrowotnych żywności między kilka resortów, konieczność przeprowadzania uzgodnień, a nie konsultacji między nimi, często znacznie opóźnia bądź wręcz uniemożliwia podjęcie głównemu inspektorowi sanitarnemu szybkiej i trafnej decyzji, a przecież w konsekwencji właśnie ten urząd ponosi i powinien ponosić całą odpowiedzialność, a skoro ponosi odpowiedzialność, to także powinien mieć możność decydowania. W tekście dotychczas obowiązującej ustawy jest wiele przykładów nieżyciowego podziału kompetencji. Na przykład art. 21 pkt. 2 zobowiązuje Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej do ustalenia przepisów dotyczących wymagań sanitarnych przy przewozie środków spożywczych, używek i substancji dodatkowych w uzgodnieniu z 6 resortami. Tak, Wysoka Izbo, aż z sześcioma. Na szczęście obecnie omawiana propozycja nowelizacji tej ustawy istotnie zawęża krąg uzgadniających stron. Podzielamy opinię Głównego Inspektora Sanitarnego, ministra Zbigniewa Hałata, przedstawioną podczas dyskusji w podkomisji oraz w piśmie adresowanym do jej przewodniczącego pana posła Janusza Szymańskiego, mówiącą o celowości podporządkowania Weterynaryjnej Inspekcji Sanitarnej głównemu inspektorowi sanitarnemu - tak jak to było przed 25 listopada 1970 r.</u>
          <u xml:id="u-444.3" who="#ZbigniewAdamczyk">Nowelizacja ustawy zaproponowana przez rząd, poszerzona przez pracujące nad nią komisje oraz powołaną podkomisję, pozwoli na elastyczne - zgodne z międzynarodowymi normami - ustalenie wielkości zawartych hormonów, a także środków chemicznych w produkowanej żywności pochodzenia roślinnego i zwierzęcego. Normy te ulegają częstym zmianom, dlatego też mogą być określone liczbowo w wydawanych przez Państwową Inspekcję Sanitarną rozporządzeniach.</u>
          <u xml:id="u-444.4" who="#ZbigniewAdamczyk">Dzięki zapoczątkowanemu kilka lat temu funkcjonowaniu gospodarki rynkowej, poszerzył się znacznie asortyment produktów żywnościowych, między innymi o handel i przetwórstwo grzybów. Należy więc z uznaniem przyjąć inicjatywę rządową zmierzającą do prawnego uregulowania tego zagadnienia. Nie wymaga to uzasadnienia. Niedostatecznie jednak dopracowany wydaje się być rozdział 3 ustawy, dotyczący przepisów karnych. Kary przewidziane w art. 30 pkt. 1, 2 i 3 są niewspółmiernie niskie w stosunku do ewentualnie wyrządzonej szkody i jej skutków. Przecież w wyniku błędów popełnionych w trakcie produkcji artykułów żywnościowych może dojść do największych tragedii, ze śmiercią konsumenta włącznie. Nieuczciwy i niesolidny producent, mobilizowany konkurencją na rynku, przy zagrożeniu otrzymania maksymalnej kary w wysokości 2–3 lat więzienia bądź tylko grzywny nie będzie rygorystycznie przestrzegał norm produkcyjnych i innych warunków z tym związanych. Sankcje karne powinny w tym wypadku być znacznie ostrzejsze. Uwagę tę kieruję pod adresem ministra Hałata z nadzieją, że znajdzie ona wyraz w nowym projekcie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-444.5" who="#ZbigniewAdamczyk">Duże zastrzeżenia mamy także do art. 34. Nie widzimy powodu, aby Ministerstwa: Obrony Narodowej oraz Spraw Wewnętrznych w odniesieniu do podległych im jednostek organizacyjnych przejmowały uprawnienia Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej. Warunki zdrowotne żywności i żywienia muszą być identyczne dla żołnierza, policjanta, jak i dla pozostałych obywateli, a kontrola nad ich prawidłowością powinna należeć wyłącznie do głównego inspektora sanitarnego. Wymaga to znacznych zmian ustawowych i organizacyjnych w MON i MSW, przyniesie jednak znaczne korzyści, m.in. dla budżetów tych resortów, dzięki likwidacji odpowiednio mocno rozbudowanych pionów organizacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-444.6" who="#ZbigniewAdamczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z niezależnych ode mnie powodów nie mogłem na ostatnim połączonym posiedzeniu Komisji Zdrowia i Komisji Ustawodawczej zgłosić w imieniu własnym i mojego klubu propozycji poprawek do tekstu omawianej dzisiaj nowelizacji ustawy. Czynię więc to teraz, jednocześnie przepraszając pana posła sprawozdawcę Janusza Szymańskiego oraz Wysoką Izbę. I tak wnoszę:</u>
          <u xml:id="u-444.7" who="#ZbigniewAdamczyk">— po pierwsze, o skreślenie w zmianie 16 (na str. 5 druku nr 402) w art. 22 ppkt a w ust. 3 słów: „transportem i przetwórstwem”. Pozostanie wtedy zapis: „pozyskiwaniem mleka”;</u>
          <u xml:id="u-444.8" who="#ZbigniewAdamczyk">— po drugie, o dopisanie w tym samym punkcie do zdania: „miejscami przechowywania i składania wymienionych artykułów pochodzenia zwierzęcego” słów: „z wyjątkiem mleka”;</u>
          <u xml:id="u-444.9" who="#ZbigniewAdamczyk">— po trzecie, o skreślenie na str. 6 druku nr 402 całego art. 2, ponieważ w omawianym projekcie ustawy nie ma on merytorycznego znaczenia.</u>
          <u xml:id="u-444.10" who="#ZbigniewAdamczyk">Reasumując, Klub Parlamentarny Konfederacji Polski Niepodległej będzie głosował za przyjęciem rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia wraz z przyjętymi podczas prac w komisji i podkomisji poprawkami. Do wniosków mniejszości ustosunkujemy się w głosowaniu.</u>
          <u xml:id="u-444.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-445">
          <u xml:id="u-445.0" who="#HenrykBąk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-445.1" who="#HenrykBąk">Głos ma pani poseł Barbara Frączek, NSZZ „Solidarność”. Następnym mówcą będzie pani poseł Wanda Sikora, Porozumienie Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-446">
          <u xml:id="u-446.0" who="#BarbaraFrączek">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! W imieniu Klubu Parlamentarnego NSZZ „Solidarność” pragnę zwrócić uwagę Wysokiej Izby na kilka najistotniejszych problemów związanych ze zmianą ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia.</u>
          <u xml:id="u-446.1" who="#BarbaraFrączek">Żałujemy, że tak ważne zagadnienia nie zostały do tej pory uregulowane całościowo w nowej ustawie, z uwzględnieniem obecnej sytuacji gospodarczej oraz aktualnych warunków ekologicznych.</u>
          <u xml:id="u-446.2" who="#BarbaraFrączek">Przyjmowane uregulowania powinny być zbieżne z przygotowywaną ustawą o normalizacji, a szczególnie powinny zmierzać do tego, by wyeliminować wszelkie sprzeczności z unormowaniami obowiązującymi w tej dziedzinie w krajach Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej. Ułatwienie wymiany produktów rolnych między państwami możliwe jest przy stworzeniu jednolitych metod kontroli żywności. Eksporterzy żywności z Polski będą musieli dostosować się do wymagań EWG odnośnie do jakości produktów i przygotowania ich do sprzedaży. Szerszego i konkretnego uregulowania wymagają także sprawy importu żywności.</u>
          <u xml:id="u-446.3" who="#BarbaraFrączek">Nowelizacja ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia, a przede wszystkim interesy społeczeństwa, ochrona jego zdrowia są główną przyczyną aktualnie podjętych działań. Ochrona zdrowia ludności jest istotną sprawą, którą w tej chwili w tej nowelizacji podejmujemy. Klub Parlamentarny „Solidarność” ufa, że jest to pierwszy krok do całościowych uregulowań w tej tak ważnej dla zdrowia społeczeństwa dziedzinie.</u>
          <u xml:id="u-446.4" who="#BarbaraFrączek">Przejdę teraz do tekstu przedstawionego projektu. Uważamy za słuszne przekazanie uprawnień do wydawania przepisów wykonawczych do ustawy dotyczących tylko norm zdrowotnych żywności ministrowi zdrowia i opieki społecznej, jako najbardziej zainteresowanemu zdrowiem społeczeństwa. Usprawni to podejmowanie decyzji w tych istotnych sprawach. Z tych względów popieramy pierwszy i szósty wnioski mniejszości, a występujemy przeciwko wnioskom mniejszości zobowiązującym ministra zdrowia i opieki społecznej do podejmowania decyzji w porozumieniu z ministrem rolnictwa i gospodarki żywnościowej.</u>
          <u xml:id="u-446.5" who="#BarbaraFrączek">W art. 22 projektu ustawy w ust. 3 wprowadza się bardzo istotne zmiany, przekazując nadzór nad przetwórstwem mleka, a chodzi tu o takie produkty, jak: masło, sery i odżywki dla dzieci, służbom weterynaryjnym. Uważamy, iż jedyną służbą, która może sprawować nadzór laboratoryjny i dokonywać fachowej inspekcji jest służba sanitarno-epidemiologiczna podlegająca ministrowi zdrowia i opieki społecznej.</u>
          <u xml:id="u-446.6" who="#BarbaraFrączek">Nasz klub popiera zgłoszone już przez przedstawicieli klubów KPN i ZChN poprawki do art. 22 ust. 3 oraz propozycję skreślenia w całości art. 2 projektowanej ustawy, ponieważ uważamy, że zaproponowana w tym artykule nowelizacja nie dotyczy spraw merytorycznych, tj. zapewnienia społeczeństwu zdrowych warunków żywienia, a jedynie umożliwia nadzorowi weterynaryjnemu pobieranie opłat.</u>
          <u xml:id="u-446.7" who="#BarbaraFrączek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kończąc, pragnę jeszcze raz zaznaczyć, iż Klub Parlamentarny NSZZ „Solidarność” oczekuje szybkiego sfinalizowania prac nad nową ustawą, obejmującą analizę funkcjonowania dotychczasowych przepisów prawnych dotyczących warunków zdrowotnych żywności i żywienia w kontekście przepisów obowiązujących w tym zakresie w innych krajach Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-446.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-447">
          <u xml:id="u-447.0" who="#HenrykBąk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-447.1" who="#HenrykBąk">Głos ma pani poseł Wanda Sikora, Porozumienie Ludowe. Następnym mówcą będzie pan poseł Bohdan Pilarski, Stronnictwo Ludowo-Chrześcijańskie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-448">
          <u xml:id="u-448.0" who="#WandaSikora">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia z dnia 25 listopada 1970 r. zawarty w druku nr 110 nie spełnia oczekiwań społeczeństwa, w dużym stopniu nie gwarantuje niedopuszczania do produkowania, przetwarzania i spożywania artykułów żywnościowych nie objętych w dostatecznym stopniu kontrolą pod względem wymogów sanitarnych i zdrowotnych.</u>
          <u xml:id="u-448.1" who="#WandaSikora">Zagrożenie dla zdrowia i życia ludzkiego stanowią produkty pochodzenia zwierzęcego, jak i roślinnego, przy produkcji których nie przestrzega się norm określonych w art. 4 ust. 5 ustawy z roku 1970 i w późniejszych zarządzeniach z lat: 1971, 1985, 1989 i 1990.</u>
          <u xml:id="u-448.2" who="#WandaSikora">Producenci i jednostki przetwarzające powinni posiadać atesty wojewódzkiego inspektora sanitarnego lub ministra zdrowia, aby można było spożywać zdrową żywność i by konsument był spokojny o swoje zdrowie.</u>
          <u xml:id="u-448.3" who="#WandaSikora">Na terenie województwa toruńskiego zdrową żywność produkuje m.in. ok. 100 gospodarstw indywidualnych, zrzeszonych w Związku Producentów Zdrowej Żywności „Ekoland”. Nadzór nad tą produkcją pełni Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Przysieku i część tych gospodarstw posiada wymagane atesty.</u>
          <u xml:id="u-448.4" who="#WandaSikora">Przejście na produkcję biodynamiczną jest procesem kilkuletnim i wymaga zwiększonych nakładów finansowych. Produkowanie tym sposobem w skali ogólnokrajowej wymagałoby pewnego interwencjonizmu państwa w postaci wspierania subwencjami. Produkcja zdrowej żywności tego typu jest droższa.</u>
          <u xml:id="u-448.5" who="#WandaSikora">Największym zagrożeniem dla ludzi są azotany i azotyny, ich zawartość w żywności w większych ilościach, szczególnie w warzywach, może przyczynić się do tworzenia związków wywołujących choroby nowotworowe. W Polsce nie ma przepisów, w których określono by dopuszczalny poziom zawartości azotanów i azotynów w warzywach i innych produktach rolnych oraz sposoby egzekwowania tego.</u>
          <u xml:id="u-448.6" who="#WandaSikora">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zmniejszenie nawożenia azotowego, szczególnie z przyczyn ekonomicznych, w ostatnich latach nieco zmniejszyło to niebezpieczeństwo.</u>
          <u xml:id="u-448.7" who="#WandaSikora">Innymi groźnymi środkami są chemiczne środki ochrony roślin, spożywane w pożywieniu, których pozostałości powodują ujemne skutki zdrowotne: zatrucia pokarmowe, uszkodzenia układu nerwowego, uszkodzenia wątroby. Jak wykazują badania, te zawarte w produktach pochodzenia roślinnego i zwierzęcego środki mogą również powodować odległe zmiany genetyczne.</u>
          <u xml:id="u-448.8" who="#WandaSikora">Zagrożenie pochodzenia zwierzęcego może zaistnieć po podaniu hormonów i antybiotyków. O zakazie ich wykorzystania dla celów żywienia mówi się w art. 7 ust. 1. Jednocześnie w ust. 2 tego artykułu określono, iż: „Minister zdrowia i opieki społecznej określa, w drodze rozporządzenia, warunki używania do produkcji środków spożywczych pochodzących od zwierząt lub ze zwierząt, którym podawano antybiotyki”.</u>
          <u xml:id="u-448.9" who="#WandaSikora">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny „Porozumienie Ludowe” uważa, iż w ostatnich trzech latach nie jest przestrzegany art. 12 ustawy - wraz z późniejszymi rozporządzeniami - dotyczący badań importowanych środków spożywczych, używek i dodatkowych substancji oraz sposobu ich przewozu i magazynowania. Należy wymóc stosowanie wymogów zawartych w art. 12 ustawy, szczególnie w stosunku do żywności importowanej.</u>
          <u xml:id="u-448.10" who="#WandaSikora">Klub Parlamentarny „Porozumienie Ludowe” opowiada się za wnioskiem komisji w sprawie art. 17 ust. 1 dotyczącego w szczególności: prawidłowej lokalizacji zakładów, pomieszczeń i urządzeń oraz przestrzegania higieny przy produkcji i obrocie środkami spożywczymi. Popieramy też nowy zapis ust. 5 tego artykułu, że: „Minister zdrowia i opieki społecznej w porozumieniu z ministrem rolnictwa i gospodarki żywnościowej określa, w drodze rozporządzenia, warunki sanitarne produkcji mleka i jego przetwarzania”, a nadzór zleci służbom weterynaryjnym.</u>
          <u xml:id="u-448.11" who="#WandaSikora">Proponujemy, mimo projektu zmian do obowiązującej ustawy, które Wysoka Izba dziś raczy rozpatrzyć, aby do czasu uchwalenia nowej ustawy obowiązujące przepisy były nowelizowane co rok, a nie co 2 lata. Jest to szczególnie zasadne wobec dużej ilości napływających z zagranicy coraz to nowych towarów spożywczych.</u>
          <u xml:id="u-448.12" who="#WandaSikora">Z zadowoleniem przyjęliśmy wprowadzony przez Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej wymóg zaświadczeń sanitarnych dotyczących importowanej żywności, warzyw i owoców. Oczekujemy dalszych rozporządzeń w sprawie produktów zwierzęcych.</u>
          <u xml:id="u-448.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-449">
          <u xml:id="u-449.0" who="#HenrykBąk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-449.1" who="#HenrykBąk">Głos ma pan poseł Bohdan Pilarski, Stronnictwo Ludowo-Chrześcijańskie. Następnym mówcą będzie pan poseł Stefan Pastuszewski, Chrześcijańska Demokracja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-450">
          <u xml:id="u-450.0" who="#BohdanPilarski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zajmujemy się dzisiaj tematem specyficznym, specjalnym, ale niezwykle ważnym z wielu punktów widzenia - ważnym dla rolnictwa, dla służby zdrowia i wreszcie dla społeczeństwa, które owoce tych prac spożywa.</u>
          <u xml:id="u-450.1" who="#BohdanPilarski">Odnosząc się do przedłożonego nam projektu ustawy o zmianie ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia, szczególnie chcę się ustosunkować do brzmienia art. 22. Wprowadza się w nim bowiem bardzo istotną zmianę w stosunku do zapisu tego artykułu w dotychczasowej regulacji prawnej, a mianowicie w ustawie o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia z 25 listopada 1970 r., która to zmiana - wbrew pozorom - może mieć bardzo istotne znaczenie dla zdrowia ludzi. Chodzi tu mianowicie o sprawowanie nadzoru sanitarnego nad przetwórstwem mleka, a ściślej o przekazanie - moim zdaniem całkowicie bezzasadnie - tego nadzoru, który dotąd całkiem skutecznie i kompetentnie sprawowała Państwowa Inspekcja Sanitarna, służbom weterynaryjnym.</u>
          <u xml:id="u-450.2" who="#BohdanPilarski">Zgodnie z ustawą o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia z 1970 r., a także z rozporządzeniem wydanym w oparciu o tę ustawę przez dwóch ministrów, a mianowicie ministra zdrowia i opieki społecznej oraz rolnictwa z dnia 12 września 1972 r., służba weterynaryjna powinna sprawować nadzór sanitarno-zdrowotny nad miejscami uzyskiwania mleka, a więc: oborami, urządzeniami do dojenia, zbiornikami na mleko w gospodarstwach rolnych i hodowlanych, w tym również w gospodarstwach indywidualnych. Jest to w pełni uzasadnione, gdyż zdrowie krowy i stan sanitarny udoju mają bardzo istotne znaczenie dla efektów dalszych procesów technologicznych i jakości produktu końcowego. Oczywiste jest, że o zdrowiu zwierzęcia może wypowiadać się tylko lekarz weterynarii, jak w przypadku zdrowia ludzkiego lekarz medycyny i w ogóle służba medyczna. Niestety, pomimo upływu 22 lat obowiązywania ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia oraz 20 lat obowiązywania rozporządzenia wydanego przez obu wymienionych ministrów, nakładającego w § 2 konkretne obowiązki na służbę weterynaryjną - m.in. w ust. 1 pkt 2 obowiązek wykonywania nadzoru nad warunkami uzyskiwania mleka w gospodarstwach rolnych i hodowlanych - służba weterynaryjna nie wypełniała w sposób zadowalający tego podstawowego obowiązku, którego nikt od niej nie mógł przecież przejąć.</u>
          <u xml:id="u-450.3" who="#BohdanPilarski">Pozwolę sobie zacytować informację z jednego tylko województwa, a znalazłoby się takich więcej, potwierdzoną zresztą wynikami kontroli Najwyższej Izby Kontroli, która m.in. ustaliła, iż zdrowotność bydła, mająca ewidentny wpływ na jakość mleka surowego, np. zapalenie ropne wymion, w latach 1988–1989 pogorszyła się, a w następnych latach te zagrożenia jeszcze wzrosły. Wystąpiło na przykład zagrożenie zdrowia ludności, w tym również epidemie czerwonki, a więc bardzo niebezpieczne i groźne przypadki. Znane są przypadki wręcz błędnego i groźnego dla zdrowia ludzi kwalifikowania mleka - w dużym gospodarstwie państwowym - jako zdatnego do spożycia, gdy 90% krów choruje na białaczkę limfatyczną. Chcę w tym miejscu Wysokiej Izbie przypomnieć tę skandaliczną aferę, kiedy z byłego NRD „przywleczono” chore krowy. Sprawa ta nie została zakończona. Myślę, że ona jeszcze oczekuje na swój epilog, tak jak i wiele innych afer. Ile takiego mleka w stanie surowym „poszło” do ludzi, do załóg pracowniczych? Nawet nie wiedzieli oni, co spożywają jako tzw. mleko prosto od krowy, jako to mleko, które miało gwarancje mleka zdrowego.</u>
          <u xml:id="u-450.4" who="#BohdanPilarski">W jednym z województw w gospodarstwach państwowych - jedynych, które formalnie rzecz biorąc były nadzorowane przez służbę weterynaryjną - stan był taki: „ogólny nieporządek, krowy nie myte, chore razem ze zdrowymi, stojące w warunkach uwłaczających” itd. Podaję ten przykład nie dlatego, by występować przeciwko służbie weterynaryjnej. Jednak trzeba to wyraźnie powiedzieć w sytuacji, gdy służba ta aspiruje do przejęcia całego nadzoru nad produkcją mleka i jego przetworów, nie mając do tego ani odpowiednio wyspecjalizowanych kadr, ani możliwości laboratoryjnych.</u>
          <u xml:id="u-450.5" who="#BohdanPilarski">Jedyną służbą, która w tej chwili może sprawować nadzór laboratoryjny i dokonywać fachowej i kompetentnej inspekcji w obiektach przetwórstwa mleczarskiego jest służba sanitarno-epidemiologiczna, będąca organem kontroli państwowej, podlegającej ministrowi zdrowia i opieki społecznej, niezależnemu od wszelkich wpływów kompleksu gospodarki żywnościowej. Dysponuje ona laboratoriami mikrobiologicznymi i chemicznymi, a także pracowniami, w których dokonuje się badań itd. Służba sanitarno-epidemiologiczna dysponuje także kadrą wyspecjalizowanych fachowców: lekarzami medycyny, farmaceutami, analitykami - z reguły kierującymi specjalistycznymi pracowniami - chemikami, biologami oraz technologami żywności wyspecjalizowanymi w trybie studiów podyplomowych w zakresie higieny i epidemiologii. Zatrudnia również lekarzy weterynarii, których przydatność zawodowa jednak tylko w części odpowiada wymogom tej służby.</u>
          <u xml:id="u-450.6" who="#BohdanPilarski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jest jeszcze inny argument w tej sprawie, a mianowicie ten, iż celem omawianej ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia jest ochrona zdrowia ludzi. I to jest argument - mam wrażenie - naczelny. W związku z tym powinno się połączyć wszystkie możliwe siły i środki we wspólnym działaniu, aby się z tego szczytnego celu w pełni wywiązać. Należałoby się raczej zastanowić nad podporządkowaniem ministrowi zdrowia działań inspekcyjnych nadzoru weterynaryjnego, tak jak ma to miejsce w innych wysoko rozwiniętych krajach, np. w Niemczech, a przedtem w RFN, i jest od wielu lat praktykowane z doskonałym i sprawdzonym efektem, i z absolutną gwarancją rezultatów.</u>
          <u xml:id="u-450.7" who="#BohdanPilarski">Dopóki jednak taka struktura organizacyjna nie istnieje w naszym kraju, w żadnym wypadku nie można rozszerzać zakresu uprawnień nadzoru weterynaryjnego ponad jego możliwości i kompetencje - światło ostrzega mnie o potrzebie zakończenia wystąpienia - nasz klub, który przygotował to oświadczenie, pragnie wyrazić wolę poparcia wniosków, które już przede mną zgłosili koledzy z ZChN, KPN i „Solidarności”.</u>
          <u xml:id="u-450.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-451">
          <u xml:id="u-451.0" who="#HenrykBąk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-451.1" who="#HenrykBąk">Głos ma pan poseł Stefan Pastuszewski, Chrześcijańska Demokracja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-452">
          <u xml:id="u-452.0" who="#StefanPastuszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chrześcijańska Demokracja popiera projekt ustawy o zmianie ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia.</u>
          <u xml:id="u-452.1" who="#StefanPastuszewski">Nasza rodzima żywność może mieć wysoką wartość, przede wszystkim pod względem biologicznym, a także i technologicznym. Wysoka wartość biologiczna żywności może być z kolei atutem polskiego rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-452.2" who="#StefanPastuszewski">Dzisiaj dużo zastrzeżeń można mieć do czystości produktów żywnościowych, zawartości w nich szkodliwych substancji pochodzenia chemicznego, pozostałości pestycydów czy antybiotyków. Jednak najwięcej zastrzeżeń budzi jakość przetwarzanego produktu, gdzie często nawet czystość, a z reguły jakość opakowania, a także magazynowanie i transport nie gwarantują zachowania nawet minimum wymogów. Marną jakość wykazują też importowane środki spożywcze, niekiedy wyprodukowane specjalnie dla nas, skupowane chętnie przede wszystkim z racji atrakcyjnego opakowania i większej trwałości. Są to środki często zawierające szkodliwe koncentraty. Zdarza się, iż ich stężenie dwukrotnie przekracza obowiązujące normy.</u>
          <u xml:id="u-452.3" who="#StefanPastuszewski">W proponowanym projekcie ustawy podkreślić należy zapis, w którym mówi się, że warunki produkcji dietetycznych środków spożywczych, używek przeznaczonych do celów dietetycznych i odżywek będą ustalane w porozumieniu z ministrem rolnictwa i gospodarki żywnościowej. Szczególnie popieramy też art. 17, w którym stwierdza się, iż produkcję i obrót środkami spożywczymi, używkami i substancjami dodatkowymi wolno prowadzić pod warunkiem uzyskania pozytywnej opinii sanitarnej, uznającej, że odpowiednie pomieszczenia i prawidłowa lokalizacja zapewnią zdrowotną jakość tych artykułów. Jesteśmy więc przeciwni poprawce mniejszości do tego artykułu, w której się liberalizuje wymagania w stosunku do producentów żywności. Uzasadniamy swoje stanowisko tym, iż obecnie na podmiotach gospodarczych ciąży jedynie obowiązek rejestracji w terenowo właściwych organach administracji państwowej, bez uprzedniego opiniowania przez stacje sanitarne. Utrudnia to ogromnie ewidencję wszystkich nowo powstałych obiektów, produkujących żywność oraz wprowadzających ją do obrotu handlowego i późniejsze wyegzekwowanie usunięcia nieprawidłowości technicznych i sanitarnych.</u>
          <u xml:id="u-452.4" who="#StefanPastuszewski">Klub Poselski „Chrześcijańska Demokracja” głosować będzie za ustawą i wszystkimi poprawkami mniejszości, z wyjątkiem piątego wniosku mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-452.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-453">
          <u xml:id="u-453.0" who="#HenrykBąk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-453.1" who="#HenrykBąk">Czy jeszcze pan poseł pragnie zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-453.2" who="#HenrykBąk">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-454">
          <u xml:id="u-454.0" who="#JózefZbigniewWoroszczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Finis coronat opus - koniec wieńczy dzieło. Jeżeli nadzór weterynarii będzie się kończył na etapie mleczarni, to nie będzie ona widziała efektu końcowego swojej działalności. Przecież ten efekt końcowy mamy właśnie przy produkcji mięsa: od narodzenia prosięcia aż do transportu, którym zabiera się wędliny z rzeźni, i w ten sposób naród zabezpieczamy przed zakażeniem. Tak samo musi się stać właśnie w mleczarstwie. Ja w województwie szczecińskim rozpoczynałem tworzenie laboratoriów do badania mleka, w tym się specjalizowałem. Wiem, jak mleko wyglądało tam, gdzie działały służby Sanepidu i jak wygląda w tej chwili. Ciągle jeszcze jest to niedoskonałe, dlatego iż nie ma nikogo, kto zająłby się tym tematem od początku do końca.</u>
          <u xml:id="u-454.1" who="#JózefZbigniewWoroszczak">Jeszcze jedna uwaga. Powiedzieliśmy na początku, pan poseł Szymański i ja, że najgorzej jest, jeżeli do „budowania” ustawy zabierają się ludzie, którzy nie bardzo wiedzą, o co chodzi. Proszę o przystąpienie do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-454.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-455">
          <u xml:id="u-455.0" who="#HenrykBąk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-455.1" who="#HenrykBąk">Lista mówców została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-455.2" who="#HenrykBąk">Proszę pana wiceministra zdrowia i opieki społecznej, głównego inspektora sanitarnego pana Zbigniewa Hałata o zabranie głosu.</u>
          <u xml:id="u-455.3" who="#komentarz">(Poseł Janusz Szymański: Nie może być wyczerpana lista mówców, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-455.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Proszę nie pouczać pana marszałka.)</u>
          <u xml:id="u-455.5" who="#HenrykBąk">No nie, już nikt więcej się nie zapisał.</u>
          <u xml:id="u-455.6" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-455.7" who="#HenrykBąk">Proszę uprzejmie, czy pan poseł Władysław Raiter pragnie jeszcze zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-455.8" who="#HenrykBąk">Przepraszam pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-455.9" who="#HenrykBąk">Panie pośle, proszę bardzo, ale wcześniej należy się zapisywać.</u>
          <u xml:id="u-455.10" who="#komentarz">(Poseł Władysław Raiter: Ja mogę poczekać.)</u>
          <u xml:id="u-455.11" who="#HenrykBąk">Nie, nie, bo potem znów rozpocznie się dyskusja. Proszę teraz zabrać głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-456">
          <u xml:id="u-456.0" who="#WładysławRaiter">Bardzo mi przykro, iż wiele osób nie słyszało tego, co powiedziałem w wystąpieniu klubowym. Wiem o tym, tak pusta sala, że i dzisiaj głosowania nie będzie.</u>
          <u xml:id="u-456.1" who="#WładysławRaiter">Jeżeli chodzi o art. 22 w nowym brzmieniu, o czym mówiłem, to pozwolę sobie zacytować ust. 3 - ten cały ustęp w nowym brzmieniu - którego skreślenie proponują: pan dr Matyjek, pan dr Adamczyk i pani dr Frączek. W tym artykule mówi się: „Organy służby weterynaryjnej nadzorowane przez Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej w zakresie ustalonym w ust. 2 sprawują nadzór nad:</u>
          <u xml:id="u-456.2" who="#WładysławRaiter">— miejscami uboju, zakładami przetwórstwa mięsa i ubocznych artykułów ubojowych zwierząt rzeźnych, królików, nutrii, dziczyzny i drobiu,</u>
          <u xml:id="u-456.3" who="#WładysławRaiter">— zakładami jajczarskimi, przetwórstwem jaj, ryb i innych zwierząt wodnych oraz mięczaków,</u>
          <u xml:id="u-456.4" who="#WładysławRaiter">— pozyskiwaniem, transportem i przetwórstwem mleka,</u>
          <u xml:id="u-456.5" who="#WładysławRaiter">— miejscami przechowywania i składania wymienionych artykułów pochodzenia zwierzęcego,</u>
          <u xml:id="u-456.6" who="#WładysławRaiter">— obrotem mięsem mniej wartościowym w punktach sprzedaży takiego mięsa,</u>
          <u xml:id="u-456.7" who="#WładysławRaiter">— targowiskową sprzedażą mięsa w miejscach wyznaczonych”.</u>
          <u xml:id="u-456.8" who="#WładysławRaiter">Proszę zwrócić uwagę, jak szeroki jest zakres tego działania. Jedynym produktem, jaki był wyłączony spod nadzoru weterynaryjnego, o którym tu pan poseł Pilarski powiedział, że nie ma fachowego przygotowania - ciekawe, jakie przygotowanie ma pan poseł Pilarski, aby wygłaszać takie opinie - jest mleko. Zastanawiam się, dlaczego?</u>
          <u xml:id="u-456.9" who="#WładysławRaiter">Słyszę tutaj opinie zza pleców, iż dlatego, że służba weterynaryjna nie ma co robić, to trzeba jej dołożyć zadań, aby miała co robić. Nie na tym rzecz polega, proszę państwa. Rzecz polega na tym, iż służba weterynaryjna to są lekarze weterynarii, czyli ludzie z wyższym wykształceniem, jak już powiedziałem. Jeżeli chodzi o nadzór sanitarny, to bardzo często nie są to ludzie z wyższym wykształceniem. Mało tego, są to ludzie przyuczeni, na co starałem się dyskretnie zwrócić uwagę w swoim przemówieniu.</u>
          <u xml:id="u-456.10" who="#WładysławRaiter">Następna rzecz. W dużych zakładach, takich jak duże mleczarnie - proszę pamiętać, że mleczarnie są spółdzielcze albo prywatne - służba weterynaryjna działa na zasadzie stałej komórki weterynaryjnej inspekcji sanitarnej - stałej komórki, powtarzam - podległej wojewódzkiemu lekarzowi weterynarii, a więc jest to nadzór stały. Codziennie lekarz jest na rampie, lekarz ogląda samochód wożący mleko, lekarz patrzy, jak wygląda mycie naczyń i ich przygotowanie do paczkowania mleka, lekarz patrzy, jak wygląda przetwórstwo twarogu, jak wygląda pasteryzacja tego mleka, a nie raz na dwa czy trzy tygodnie pobiera próby, przyglądając się tylko monitorowaniu naczyń i pasteryzacji tego mleka. Wybaczcie państwo, ale rzecz nie polega na tym.</u>
          <u xml:id="u-456.11" who="#WładysławRaiter">Nie chcę tu - przepraszam - wciskać kitu, mówiąc językiem potocznym. Chodzi mi o to, aby ten nadzór sanitarny uszczelnić, bo to wcale nie pozbawi pana ministra Hałata możliwości działania. Jest to zapisane w tymże art. 22 w ust. 1 bardzo wyraźnie: „Nadzór zwierzchni nad przestrzeganiem ustawy i przepisów na jej podstawie wydanych sprawuje minister zdrowia i opieki społecznej, który działa w porozumieniu z ministrem rolnictwa i gospodarki żywnościowej w sprawach zastrzeżonych do właściwości tego ministra”. Następnie w ust. 4 tego artykułu, o którym wspominano, mówi się wyraźnie: „Organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej są uprawnione - proszę na to zwrócić uwagę - do przeprowadzania doraźnych kontroli w zakresie oraz jednostkach organizacyjnych i miejscach, określonych w ust. 3, a także do wydawania, w wypadkach nie cierpiących zwłoki, decyzji niezbędnych do usunięcia zagrożenia sanitarno-epidemiologicznego, powiadamiając o tym niezwłocznie organy wymienione w ust. 3”.</u>
          <u xml:id="u-456.12" who="#WładysławRaiter">Przepraszam, czy mój wniosek psuje tę robotę czy poprawia? Wydaje mi się, że poprawia. Skoro na co dzień jest nadzór, zaznaczam, panie pośle Pilarski, fachowy nadzór, to nie jest to samo co nadzór raz na dwa tygodnie. Ktoś pobierze próby i zobaczy, jak przebiega proces pasteryzacji i, proszę panów, zobaczy, jak wygląda produkcja twarogu. Nie na tym to polega. Pan poseł Pilarski stwierdził, że krowy nie są myte, że chore krowy są razem ze zdrowymi. Przecież to rozpacz, to najlepiej świadczy o tym, jak pan poseł Pilarski zna to zagadnienie. Przepraszam bardzo, jaki wpływ ma na to służba weterynaryjna nadzorująca produkcję mleka? To są prywatne gospodarstwa. Rolnik może poprosić, ale nie musi, może posłuchać, ale nie musi. Jeżeli natomiast dostanie odpowiednią ilość pieniędzy za zdrowe, czyste mleko, a tak będzie, jeżeli krowy będą miały czyste wymiona, jeżeli będą zdrowe, to wtedy zrozumie, że należy produkować czysto. Lekarz weterynarii ma równie dużo możliwości skontrolowania produkcji mleka bezpośrednio z wymienia - w kaloszach - jak pan minister Hałat skontrolowania zbiorów sałaty, w celu sprawdzenia, czy nie siedzi na niej shigella.</u>
          <u xml:id="u-456.13" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-456.14" who="#WładysławRaiter">Na wiosnę prosiłem o opłaty dla służb inspekcji sanitarnej, teraz proszę o analogiczny zapis w tej ustawie dla służby weterynaryjnej. Dlaczego? Dlatego że służba weterynaryjna w tej chwili korzysta z pisma okólnego w sprawie pobierania opłat. Nie uważacie państwo, że jest to wykroczenie?</u>
          <u xml:id="u-456.15" who="#WładysławRaiter">I jeszcze jedna rzecz. Jeżeli tę produkcję będzie nadzorował jeden minister, minister gospodarki żywnościowej i również nadzór sanitarny pod zwierzchnim nadzorem PIS, to ta produkcja będzie wreszcie prawidłowa, a prawidłowa nie jest, chyba że w statystykach robionych pod własne potrzeby. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-457">
          <u xml:id="u-457.0" who="#HenrykBąk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-457.1" who="#komentarz">(Poseł Bohdan Pilarski: Ad vocem.)</u>
          <u xml:id="u-457.2" who="#HenrykBąk">Chwileczkę panie pośle, czas przewidziany dla pańskiego klubu został wyczerpany. Możliwe jest jedynie krótkie oświadczenie osobiste.</u>
          <u xml:id="u-457.3" who="#komentarz">(Poseł Elżbieta Seferowicz: Mam jeszcze sprawę w imieniu klubu „Solidarność”.)</u>
          <u xml:id="u-457.4" who="#HenrykBąk">Po kolei, chwileczkę. Pani wybaczy, przed panią jest zapisany pan poseł Stefan Król z Porozumienia Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-457.5" who="#komentarz">(Poseł Elżbieta Seferowicz: Chciałam ad vocem...)</u>
          <u xml:id="u-457.6" who="#HenrykBąk">Nie ma ad vocem, może się pani tylko zapisać do głosu.</u>
          <u xml:id="u-457.7" who="#HenrykBąk">Proszę, pan poseł, moment, już zapowiedziałem pana posła Stefana Króla. Po nim złożycie państwo swoje oświadczenia. Proszę cierpliwie czekać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-458">
          <u xml:id="u-458.0" who="#StefanKról">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Częściowo nie zgadzam się z posłem Raitrem, bo jak np. rozwiązać problem szczególnie nurtujący dzisiaj nasze mleczarstwo, problem antybiotyków w mleku? Nie rozumiem, dlaczego proponuje pan, aby lekarz weterynarii w ogóle nie zajmował się mlekiem, bo tym ma się zająć wolny rynek?</u>
          <u xml:id="u-458.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie, to nie tak.)</u>
          <u xml:id="u-458.2" who="#StefanKról">Przepraszam bardzo, tak zrozumiałem pierwsze pańskie wystąpienie, stąd pytam pana posła, jakie pan widzi rozwiązanie problemu antybiotyków w mleku, co jest zmorą naszych mleczarni?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-459">
          <u xml:id="u-459.0" who="#HenrykBąk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-459.1" who="#HenrykBąk">Proszę do złożenia oświadczenia osobistego; pierwszy zabierze głos pan poseł Bohdan Pilarski, następnie pani poseł Elżbieta Seferowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-460">
          <u xml:id="u-460.0" who="#BohdanPilarski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan doktor wywołał mnie do tablicy i postawił zasadnicze pytanie: Skąd ja to wiem? Otóż, panie doktorze, wiem to z obserwacji z mojego okręgu wyborczego. Czyż ja nie obserwuję, jaki jest nadzór weterynaryjny i jaki jest stan higieny? To co pan doktor był łaskaw tutaj powiedzieć, to jest oczywiście stan idylliczny, stan, o którym marzylibyśmy, którego pragnęlibyśmy, ale rzeczywistość jest inna...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-461">
          <u xml:id="u-461.0" who="#HenrykBąk">Proszę kończyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-462">
          <u xml:id="u-462.0" who="#BohdanPilarski">... i właśnie trzeba ją tutaj próbować rozmaitymi sposobami zmienić. Panie doktorze, nie chcę tutaj z panem polemizować, ale pozwolę sobie tylko zauważyć, że jeżeli w Departamencie Weterynarii Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej dzieją się rzeczy, o których ze zgrozą dowiadujemy się z prasy, to co można sądzić o tzw. dołach służby weterynaryjnej? Nie wszędzie ona jest taka, panie doktorze, jak pan ją tu przedstawiał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-463">
          <u xml:id="u-463.0" who="#HenrykBąk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-463.1" who="#HenrykBąk">Proszę, pani poseł Elżbieta Seferowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-464">
          <u xml:id="u-464.0" who="#ElżbietaSeferowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Komisji Zdrowia przepraszam, że Wysoka Izba została wciągnięta w ten spór. Generalnie chodzi tu o sprawy podziału i kompetencji, i być może działalności zarobkowej. Natomiast nas powinno interesować dobro pacjenta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-465">
          <u xml:id="u-465.0" who="#HenrykBąk">Proszę o zachowanie spokoju!</u>
        </div>
        <div xml:id="div-466">
          <u xml:id="u-466.0" who="#ElżbietaSeferowicz">... generalnie dobro tego pacjenta, który korzysta z produktów spożywczych, a więc dobro nas wszystkich. Chodzi o zdrową żywność. Bardzo się dziwię, że pan poseł Raiter uważa, że lekarz weterynarii, który ma skończone specjalistyczne studia wyższe, powinien stać i oglądać, jak pakuje się mleko i inne produkty, bo do tego właśnie są potrzebne wykwalifikowane służby nadzoru sanitarno-epidemiologicznego i chodzi nam o właściwy podział kompetencji - do jakiego momentu kontrolują służby weterynaryjne, a gdzie zaczyna się nadzór, który nie jest zainteresowany w ogóle stroną merkantylną, tylko ma dbać po prostu o zdrowie społeczeństwa. Ten nadzór sanitarno-epidemiologiczny oczywiście nie jest w tej chwili jeszcze dobry, ale to nie znaczy, że z tego powodu należy mu wszystko odebrać, tylko należy podnieść jego poziom. Zdrowa żywność ma być kontrolowana przez wykwalifikowany nadzór sanitarno-epidemiologiczny podległy Ministerstwu Zdrowia i Opieki Społecznej. Chcemy widzieć ministra zdrowia jako polityka zdrowia, który chroni zdrowie społeczeństwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-467">
          <u xml:id="u-467.0" who="#HenrykBąk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-467.1" who="#HenrykBąk">Proszę, pan poseł, ale krótko. Apeluję o bardzo krótką wypowiedź, bo jesteśmy opóźnieni.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-468">
          <u xml:id="u-468.0" who="#ZbigniewAdamczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przyłączając się do głosu pani poseł Seferowicz chciałbym jednocześnie sprostować stwierdzenie, które był łaskaw pan poseł Raiter przed chwilą tu wygłosić, jakobym ja proponował skreślenie całej poprawki nr 16 dotyczącej art. 22. Otóż nie, proponowałem tylko skreślenie bardzo drobnych fragmentów w wierszu 9 i 10 od góry, nie całego artykułu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-469">
          <u xml:id="u-469.0" who="#HenrykBąk">Poproszę pana posła Władysława Wronę, PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-470">
          <u xml:id="u-470.0" who="#WładysławWrona">Władysław Wrona, PSL. Akurat tak się składa, że jestem prezesem mleczarni, a więc cokolwiek wiem.</u>
          <u xml:id="u-470.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-470.2" who="#WładysławWrona"> Panie i panowie posłowie, jeśli chodzi o zakres działania służb weterynaryjnych i zakładów produkujących żywność, to musi być pewne rozgraniczenie. Powiem wprost, do weterynarzy należy współpraca z rolnikami, z dostawcami i na jakimś etapie współpraca z mleczarnią. Nie wyobrażam sobie jednak, żeby weterynarz przychodził do zakładu pracy i próbował wtrącać się do produkcji serów, masła czy kefirów, bo, po pierwsze, musiałby mieć kartę zdrowia, po drugie, musiałby mieć zezwolenie o wpuszczenie do zakładu pracy. Jest to niemożliwe. Służby weterynaryjne mają prawo leczyć zapalenia wymion i inne choroby, ale do produkcji żywności absolutnie nie mają prawa się wtrącać. Od tego mamy własne laboratoria, od tego jest Sanepid.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-471">
          <u xml:id="u-471.0" who="#HenrykBąk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-471.1" who="#HenrykBąk">Mam nadzieję, że już wszyscy mieli okazję zabrać głos, a ci, którym przysługuje jeszcze prawo do zabrania głosu, zapewne już nie będą z niego korzystać. Proszę zatem teraz o zabranie głosu pana wiceministra zdrowia i opieki społecznej.</u>
          <u xml:id="u-471.2" who="#HenrykBąk">Proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-472">
          <u xml:id="u-472.0" who="#ZbigniewHałat">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustawa z dnia 25 listopada 1970 r. o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia normuje zgodnie z zapisem art.1 warunki produkcji środków spożywczych i używek oraz obrotu tymi artykułami w zakresie niezbędnym dla ochrony zdrowia ludności. Ustawa ta ma zatem zasadnicze znaczenie dla ochrony zdrowia ludzi przed zakażeniami i zatruciami pokarmowymi, chorobami szerzącymi się drogą pokarmową oraz innymi schorzeniami w następstwie wadliwego żywienia.</u>
          <u xml:id="u-472.1" who="#ZbigniewHałat">Z kolei ustawa z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej nakłada na kierowane przeze mnie służby obowiązek sprawowania nadzoru sanitarnego nad warunkami zdrowotnymi żywności i żywienia w celu ochrony zdrowia ludzkiego przed wpływem czynników szkodliwych lub uciążliwych oraz zadanie promocji zdrowia. Państwowa Inspekcja Sanitarna ustawowo podlega ministrowi zdrowia i opieki społecznej, co jest faktem oczywistym, niekwestionowanym, gdyż właśnie minister zdrowia winien zajmować się ochroną i promocją zdrowia ludzi.</u>
          <u xml:id="u-472.2" who="#ZbigniewHałat">Obydwie wymienione wyżej ustawy zawierają zapisy delegujące część uprawnień ministra zdrowia do innych resortów, a mianowicie: transportu i gospodarki morskiej, przemysłu i handlu, rolnictwa i gospodarki żywnościowej, obrony narodowej, spraw wewnętrznych. Biorąc pod uwagę czas powstania tych ustaw, nie należy się dziwić, że tak ułomny system ochrony zdrowia ludności Polski przyniósł i przynosi nadal następstwa budzące trwogę wśród demografów, epidemiologów i opinii publicznej. Wyjściem z tej sytuacji jest w perspektywie średnioterminowej żmudne przygotowywanie nowego systemu prawnego ochrony zdrowia oraz doraźne usuwanie najbardziej rażących błędów z dotychczas obowiązujących uregulowań. Za takie błędy już w 1987 r. uznano brak ustawowego upoważnienia do ustalania przez ministra zdrowia najwyższych dopuszczalnych pozostałości środków chemicznych stosowanych przy uprawie i ochronie roślin, które mogą znajdować się w środkach spożywczych lub na ich powierzchni, bez szkody dla zdrowia ludzkiego.</u>
          <u xml:id="u-472.3" who="#ZbigniewHałat">Pomimo starań ministra zdrowia, w tym dokonania uzgodnień stosownych przepisów wykonawczych z wszystkimi resortami, Rada Ministrów dopiero w styczniu br. zadecydowała o przekazaniu Wysokiej Izbie projektu nowelizacji ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia, pozwalającej na wydanie rozporządzeń normujących tak ważne dla ochrony zdrowia ludzi zagadnienie, jak skażenie żywności azotanami i pestycydami. Czterokrotnie zwoływane posiedzenia Komisji: Zdrowia oraz Ustawodawczej, na które mieli zaszczyt uzyskać zaproszenie przedstawiciele resortu zdrowia i eksperci z zakresu medycyny, pozwoliły wprawdzie na szeroką wymianę poglądów, w tym z kolegami lekarzami weterynarii, tj. medycyny weterynaryjnej, ale równocześnie opóźniły o dalsze miesiące wprowadzenie przedłożonych przez rząd podstawowych unormowań.</u>
          <u xml:id="u-472.4" who="#ZbigniewHałat">Dysponując ustawowymi uprawnieniami, ośmielam się przedstawić Wysokiej Izbie swój pogląd na temat niektórych zapisów artykułów projektu ustawy o zmianie ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia.</u>
          <u xml:id="u-472.5" who="#ZbigniewHałat">Po pierwsze, wnoszę o skreślenie w tytule ustawy słów „oraz niektórych innych ustaw” oraz całego art. 2 zawierającego propozycję dokonania zmian w ustawie z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, gdyż proponowana nowelizacja nie dotyczy spraw merytorycznych, a zmian tych nie zawierał projekt rządowy i sprawa ujęta w art. 2 będzie zapewne uregulowana w opracowywanym przez ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej projekcie ustawy o nadzorze weterynaryjnym.</u>
          <u xml:id="u-472.6" who="#ZbigniewHałat">Pozwalam sobie przypomnieć Wysokiemu Sejmowi, że nie dawniej jak 28 lutego br. raczył uchwalić ostatnią nowelizację ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, potwierdzając tym samym rolę resortu zdrowia w systemie bezpieczeństwa narodowego.</u>
          <u xml:id="u-472.7" who="#ZbigniewHałat">Po drugie, wnoszę o skreślenie pkt. 16 projektowanej nowelizacji i zachowanie art. 22 nowelizowanej ustawy bez zmian. Funkcjonujące rozporządzenie ministra zdrowia i opieki społecznej oraz rolnictwa wydane 12 września 1972 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia w § 2 ust. 1 określa zakres nadzoru przypisanego organom służby weterynaryjnej, jak np. produkcja środków spożywczych z raków i mięczaków. Obecna propozycja zmian już do rangi ustawy sejmowej podnosi wyliczenie obejmowanych nadzorem weterynaryjnym rodzajów zwierząt, jak króliki i nutrie. Równocześnie bez uzgodnień międzyresortowych wymienione rozporządzenie zmienia drogą ustawową dwóch ministrów, oddając nadzór nad przetwórstwem mleka resortowi rolnictwa. Z punktu widzenia ochrony zdrowia ludzi nie znajduje uzasadnienia odebranie ministrowi zdrowia nadzoru nad przetwórstwem mleka. Mleko spożywcze i jego przetwory stanowią podstawowy środek spożywczy dla niemowląt i dzieci, większości osób chorych, dostarczają ponad 20% energii i białka w przeciętnej racji pokarmowej osoby dorosłej. Czym innym jest mleko surowe. Nadzór nad warunkami sanitarnymi uzyskiwania mleka w gospodarstwach rolnych i hodowlanych powierzono przed 20 laty służbie weterynaryjnej. Zdrowotność bydła i higiena udoju winny być przedmiotem troski służby weterynaryjnej i zootechnicznej. Ostatecznym dopuszczeniem do spożycia żywności o podstawowym znaczeniu dla zdrowia ludzi zajmują się służby podległe ministrowi zdrowia i opieki społecznej. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-472.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-473">
          <u xml:id="u-473.0" who="#HenrykBąk">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-473.1" who="#HenrykBąk">Proszę o zabranie głosu pana posła sprawozdawcę Janusza Szymańskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-474">
          <u xml:id="u-474.0" who="#JanuszSzymański">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Jest późna pora, choć, jak powiedziałem, zrezygnowałem z obszernego sprawozdania. Myślę, że ta debata ujawniła wątki sporne, polemiczne, które pojawiły się w trakcie prac podkomisji, a później komisji. Tym kluczowym problemem spornym było to, kto ma sprawować nadzór nad mlekiem, począwszy od obory, a kończąc na produkcie finalnym?</u>
          <u xml:id="u-474.1" who="#JanuszSzymański">Przepraszam, ale pozwolę sobie na pewien wątek polemiczny nawiązujący do wypowiedzi pana ministra Hałata. Otóż pojawiają się dwie kwestie sporne. Krótko mówiąc propozycja skreślenia czy dokonania określonych poprawek w projekcie ustawy, którą w formie sprawozdania wnoszą dwie komisje, należy wyłącznie do kompetencji posłów, tak że te poprawki mogą być dokonane tylko przez posłów - część została już przekazana, pozostałe mogą być podjęte. To jest jak gdyby przedstawienie stanu rzeczy, jaki jest w tej chwili.</u>
          <u xml:id="u-474.2" who="#JanuszSzymański">Natomiast chcę powiedzieć, że taki pogląd, iż ustawa zawiera niedobre rozwiązania, bo zmienia obowiązujące rozporządzenia, które są przecież niższe rangą, musi być narażony na bardzo silny atak i ostrą krytykę i takiego poglądu z tej trybuny nie można wygłaszać, ale nie o to chodzi.</u>
          <u xml:id="u-474.3" who="#JanuszSzymański">Proszę państwa, ta ustawa jest bardzo ważna. Myślę, że w pełni jesteśmy zgodni z rządem, jak również z głównym inspektorem sanitarnym naszego państwa co do tego, że jest ona koniecznością chwili i dobrze byłoby, żeby podczas dzisiejszego posiedzenia ustawa nowelizująca została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-474.4" who="#JanuszSzymański">Chcę powiedzieć, jakie argumenty za tym przeważyły i myślę, że jako prawnik nie będący ani lekarzem, ani epidemiologiem, ani weterynarzem mogę obiektywnie przedstawić pogląd, który pojawił się w trakcie dyskusji w komisji. Otóż dlaczego komisja opowiedziała się za zmianami w art. 22 ustawy w zaproponowanym w sprawozdaniu brzmieniu? Opowiedziała się dlatego, że czynności związane ze sprawowaniem nadzoru nad zdrowotną jakością żywności pochodzenia zwierzęcego mają wykonywać weterynarze, ponieważ powierzenie także Państwowej Służbie Weterynaryjnej nadzoru nad pozyskiwaniem, transportem i przetwórstwem mleka stworzy sytuację, że mleko i jego przetwory będą traktowane analogicznie jak mięso i przetwory mięsne, nad którymi nadzór sprawowany jest - według mnie - z powodzeniem. W tej dyskusji pokazano, że jest również z powodzeniem realizowany przez służbę weterynaryjną.</u>
          <u xml:id="u-474.5" who="#JanuszSzymański">Bardzo mi przykro, ale pan poseł Wrona użył tu argumentu, że jako prezes spółdzielni mleczarskiej nie wyobraża sobie, żeby weterynarz kontrolował czy sprawował nadzór nad tego typu procesami technologicznymi produkcji żywności. Równie dobrze zatem można byłoby powiedzieć, że skoro jest taka regulacja, to takiego rozwiązania nie wyobrażałby sobie szef firmy przetwórstwa mięsnego, a przecież mięso to też artykuł żywnościowy.</u>
          <u xml:id="u-474.6" who="#JanuszSzymański">Dwudziestoletni okres obowiązywania ustawy wykazał niedoskonałość dotychczasowego rozwiązania, dotychczasowego standardu regulacji, zakładającego podział nadzoru pomiędzy dwa centralne czy naczelne organy administracji państwowej: z jednej strony resort zdrowia, a z drugiej ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej. Wydaje mi się, że te argumenty, które zostały przedstawione z jednej strony na rzecz utrzymania prymatu ministra zdrowia, w tym wypadku Państwowej Inspekcji Sanitarnej i jej organów, a z drugiej na rzecz służby weterynaryjnej, są już przez Wysoką Izbę ocenione i mogą być rozstrzygnięte w głosowaniu. Czułem się w obowiązku to przypomnieć.</u>
          <u xml:id="u-474.7" who="#JanuszSzymański">Jak wygląda analiza prawno-porównawcza? Otóż Niemcy, Francja, kraje skandynawskie i Wielka Brytania ujednoliciły system nadzoru nad mlekiem, w całości powierzając ten nadzór urzędowym lekarzom weterynarii. Tak że tą istotną uwagą zakończyłbym ten wątek polemiczny. My rozszerzyliśmy nowelizację rządową.</u>
          <u xml:id="u-474.8" who="#JanuszSzymański">Na zakończenie, aby nie przedłużać wystąpienia, a wątków jest jeszcze wiele, pragnę w imieniu Wysokiej Izby, a konkretnie dwóch komisji, które przygotowywały sprawozdanie i projekt ustawy nowelizującej ustawę z 1970 r., zwrócić się z apelem do Rady Ministrów, do resortu zdrowia o przygotowanie, możliwie skutecznie i szybko, pełnej zmiany czy pełnej rewizji ustawy z 1970 r. Zwracam się o to z gorącym apelem do resortu zdrowia i Rady Ministrów. Jest to nowelizacja potrzebna w tej chwili.</u>
          <u xml:id="u-474.9" who="#JanuszSzymański">Z pewnością można było zrobić więcej i lepiej, ale postawiliśmy tu kropkę w związku z zapewnieniem resortu zdrowia, że do grudnia pojawi się w Sejmie w lasce marszałkowskiej projekt nowej ustawy o warunkach żywienia i żywności.</u>
          <u xml:id="u-474.10" who="#JanuszSzymański">Panie Marszałku! Mamy w sprawozdaniu skierowanym do Wysokiej Izby zawartym w druku nr 402 sześć wniosków mniejszości, zostały też zgłoszone poprawki. Nie wiem, jakie będą dyspozycje pana marszałka. Nie wiem, czy przystąpimy do rozstrzygania tych spraw.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-475">
          <u xml:id="u-475.0" who="#HenrykBąk">Mam pytanie do pana posła sprawozdawcy. Czy pan poseł sprawozdawca jest już gotowy referować te poprawki, które zostały zgłoszone w czasie debaty przez KPN? Czy możemy je poddawać pod głosowanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-476">
          <u xml:id="u-476.0" who="#JanuszSzymański">Tak, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-477">
          <u xml:id="u-477.0" who="#HenrykBąk">Wobec tego sprawdzimy funkcjonowanie urządzeń do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-477.1" who="#HenrykBąk">Proszę nacisnąć przyciski. Proszę jeszcze raz nacisnąć przyciski.</u>
          <u xml:id="u-477.2" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie działa.)</u>
          <u xml:id="u-477.3" who="#HenrykBąk">Proszę nacisnąć przyciski jeszcze raz. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-477.4" who="#HenrykBąk">Przystępujemy do omawiania następnego punktu porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-477.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Wniosek formalny.)</u>
          <u xml:id="u-477.6" who="#HenrykBąk">Proszę? Jaki wniosek formalny?</u>
          <u xml:id="u-477.7" who="#HenrykBąk">Przystępujemy do następnego punktu porządku dziennego. Będziemy głosować, gdy zaistnieją ku temu warunki.</u>
          <u xml:id="u-477.8" who="#HenrykBąk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 19 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej oraz Komisji Ustawodawczej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o zatrudnieniu i bezrobociu (druki nr 245 i 401).</u>
          <u xml:id="u-477.9" who="#HenrykBąk">Proszę o zabranie głosu pana posła sprawozdawcę Jana Lityńskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-478">
          <u xml:id="u-478.0" who="#JanLityński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustawa o zatrudnieniu i bezrobociu...</u>
          <u xml:id="u-478.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-478.2" who="#JanLityński"> Panie marszałku, czy można?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-479">
          <u xml:id="u-479.0" who="#HenrykBąk">Proszę o zachowanie spokoju. Pan poseł sprawozdawca będzie wygłaszał przemówienie.</u>
          <u xml:id="u-479.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-479.2" who="#HenrykBąk">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-479.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-480">
          <u xml:id="u-480.0" who="#JanLityński">Dziękuję bardzo, panie marszałku! Postaram się, żeby przemówienie nie było za długie.</u>
          <u xml:id="u-480.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-480.2" who="#JanLityński">Ustawa o zatrudnieniu i bezrobociu jest ustawą stosunkowo nową, jednakże już podlegała ona kilku nowelizacjom. Otóż pierwsza nowelizacja miała miejsce w związku z tym, że ustawa przewidywała zasiłek dla wszystkich ludzi pozostających bez pracy. Co prawda, wydatki z tego powodu nie były zbyt duże, bo wówczas najmniejszy zasiłek dla bezrobotnego był stosunkowo niski, jednakże miało to duży wpływ na atmosferę, jeżeli chodzi o problem bezrobocia. Otóż atmosfera, która się wówczas wytworzyła, związana była z opiniami, że bezrobotni są to ludzie, którzy żyją na koszt państwa, biorą pieniądze i nie chcą pracować. To spowodowało, że kolejne nowelizacje miały charakter dyscyplinujący, zgodnie zresztą także z logiką przyznawania zasiłków dla bezrobotnych.</u>
          <u xml:id="u-480.3" who="#JanLityński">Przede wszystkim nastąpiło zdyscyplinowanie, jeśli chodzi o pobieranie zasiłków dla bezrobotnych - znaczne ograniczenie liczby uprawnionych do ich pobierania. Przyjęto także stosunkowo niedawno nowelizację, która polegała na tym, że bezrobotny traci na 3 miesiące prawo do otrzymywania zasiłku wówczas, gdy odmówi jednorazowo podjęcia pracy zgodnej z jego wykształceniem i kwalifikacjami.</u>
          <u xml:id="u-480.4" who="#JanLityński">Jest też - nie związana już z dyscyplinowaniem, ale motywowana względami budżetowymi - dosyć niebezpieczna nowelizacja, którą przyjął Sejm obecnej kadencji, chodzi o zrównanie wysokości wszystkich zasiłków do poziomu 36% przeciętnej płacy. Jest to niebezpieczne dlatego, że zasiłek dla bezrobotnego powinien pełnić pewną amortyzacyjną funkcję w związku z utratą pracy, nie powinien zaś mieć charakteru zasiłku socjalnego. Można powiedzieć, że ta nowelizacja wskazywała, że istnieje pewien rządowy kierunek poszukiwań w tej materii. Był to kierunek związany z oszczędnościami budżetowymi.</u>
          <u xml:id="u-480.5" who="#JanLityński">Otóż obecna nowelizacja bierze również stąd swój początek - chodzi o to poszukiwanie oszczędności budżetowych. Zasadnicza zmiana miała polegać na przesunięciu obowiązku wydawania zasiłków ze szczebla centralnego do szczebla gminnego, co miało rzekomo zaowocować zarówno zdyscyplinowaniem bezrobotnych, jak i pewnymi znacznymi oszczędnościami budżetowymi.</u>
          <u xml:id="u-480.6" who="#JanLityński">Komisja Polityki Społecznej, a także Komisja Ustawodawcza i Komisja Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów nie podzieliły wiary w możliwość dyscyplinowania bezrobotnych za pomocą gmin, jednakże stwierdzono, że istnieje kilka ważnych artykułów, które należy poprawić i znowelizować, i stąd się wzięła obecna nowelizacja.</u>
          <u xml:id="u-480.7" who="#JanLityński">Oczywiście tego typu działanie, działanie związane z myśleniem o tym przez pryzmat budżetu, nie dało wyniku zadowalającego. W dalszym ciągu nie mamy całościowego opracowania problemu dotyczącego bezrobocia, przede wszystkim chodzi o regionalizację występowania tego problemu.</u>
          <u xml:id="u-480.8" who="#JanLityński">Trzeba jednak podkreślić, że nawet najdoskonalsze rozwiązania w ustawie o zatrudnieniu i bezrobociu nie zmienią ogólnej sytuacji, jeżeli chodzi o problem bezrobocia, nie rozwiążą problemów bezrobocia w sposób zasadniczy. Mogą one najwyżej oddziaływać na skutki związane z bezrobociem, a w sposób zasadniczy rozwiązać ten problem - oczywiście nie problem bezrobocia, ale problemy towarzyszące bezrobociu - może jedynie prowadzenie pewnej całościowej polityki w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-480.9" who="#JanLityński">Chciałbym omówić zmiany, które proponuje się w obecnej nowelizacji. Pragnę przy tym podkreślić, że większość tych zmian jest wynikiem pracy posłów w komisjach, którzy podzielili tylko częściowo stanowisko przedstawione w przedłożeniu rządowym.</u>
          <u xml:id="u-480.10" who="#JanLityński">Taką zmianą, zmianą dosyć istotną, będącą wyrazem sposobu myślenia komisji, jest zmiana pierwsza, w której mówi się o tym, że bezrobotny ma prawo podjąć naukę w szkole wieczorowej. Dotychczasowe przepisy zabraniały bezrobotnemu pod rygorem utraty zasiłku podejmowania nauki w szkole wieczorowej bądź w szkole zaocznej. W poselskim projekcie zmierza się, aby znieść ten powiedziałbym dosyć bezsensowny przepis.</u>
          <u xml:id="u-480.11" who="#JanLityński">Następna zmiana dotyczy przedłożenia rządowego, w którym mówi się o sposobie naliczania zasiłków dla bezrobotnych w wypadku rolników, którzy mają prawo korzystać z tego zasiłku. Mamy w tej sprawie propozycję zmiany przedstawioną w sprawozdaniu komisji, w którym mówi się o tym, że należy podnieść normę, jeżeli chodzi o zasiłki - przyjąć jako podstawę 2 ha przeliczeniowe - a także wniosek mniejszości, przepraszam nie wniosek mniejszości, chodzi o wniosek, który nie jest wnioskiem mniejszości z powodów technicznych, ale zostanie to zgłoszone jako poprawka z sali. Chodzi o to, aby pozostawić jako podstawę naliczania zasiłku 1 ha przeliczeniowy bądź też proponowaną zmianę w tej sprawie ze względu na to, że wpłynie ona na budżet, wprowadzić od 1 stycznia 1993 r. Jest to o tyle istotne - mam nadzieję, że o tym będzie mówił reprezentant rządu - że poprawka ta może spowodować znaczne zmiany w obecnym budżecie.</u>
          <u xml:id="u-480.12" who="#JanLityński">Następna zmiana ma charakter techniczny. W przedłożeniu rządowym przewiduje się możliwość tworzenia wspólnych rejonowych rad zatrudniania dla danego rejonu. Chodzi o to, aby nie tworzyć zbyt wiele rad zatrudniania, co więcej, jest to spójne z innym przepisem tej ustawy, w którym mówi się o tym, że kierownikiem rady zatrudnienia jest kierownik rejonu. Gdyby tego wniosku nie było, wówczas powstałaby taka sytuacja, że kierownik rejonu byłby kierownikiem wielu rad zatrudnienia.</u>
          <u xml:id="u-480.13" who="#JanLityński">Następna zmiana. Chodzi o to, że bezrobotny może zostać skierowany na przeszkolenie wówczas, kiedy uprawdopodobni się, że w wyniku tego przeszkolenia otrzyma pracę. W dotychczasowym przepisie mówiło się o gwarancji otrzymania pracy, co było oczywistym nonsensem, dlatego że żadne przeszkolenie nie może gwarantować komukolwiek otrzymania pracy.</u>
          <u xml:id="u-480.14" who="#JanLityński">Następna zmiana sankcjonuje obecną praktykę. Chodzi o to, że absolwenci szkół, kiedy stawali się bezrobotnymi, nie otrzymywali pracy, przez pierwsze trzy miesiące nie otrzymywali zasiłku, a przez następne 9 miesięcy, zgodnie z przepisami, otrzymywali ten zasiłek. Obecna zmiana sankcjonuje ten stan rzeczy, tak że nie jest to zmiana o charakterze zasadniczym.</u>
          <u xml:id="u-480.15" who="#JanLityński">Zmiana następna, tzn. 4 lit. b, ma charakter czysto techniczny.</u>
          <u xml:id="u-480.16" who="#JanLityński">Zmiana 4 lit. c składa się jak gdyby z dwóch części. Jest to zmiana niezwykle istotna, dlatego chciałbym, żeby Wysoka Izba nad tą zmianą zatrzymała się na chwilę.</u>
          <u xml:id="u-480.17" who="#JanLityński">Przede wszystkim proponuje się skreślenie ust. 14 w art. 20, który przewidywał, że dochody bezrobotnego, o ile będzie on je miał, będą odejmowane od zasiłku. Był to przepis martwy, a poza tym jak gdyby zniechęcający bezrobotnego do poszukiwania jakichkolwiek dochodów. Obecnie proponujemy skreślenie tego artykułu, co będzie oznaczało, że bezrobotny będzie mógł uzyskiwać dochody nie przekraczające połowy najniższej emerytury.</u>
          <u xml:id="u-480.18" who="#JanLityński">Zmianie 4 lit. c towarzyszy wniosek mniejszości dotyczący zapewnienia bezrobotnym prawa do bezpłatnych świadczeń lekarskich. Otóż dotychczasowe przepisy przewidywały, że jednocześnie z utratą prawa do zasiłku dla bezrobotnego traci się prawo do bezpłatnych świadczeń lekarskich. Komisje uznały, że jest to bezzasadne. W trakcie przesłuchania pana posła Jacka Kuronia jako kandydata na ministra, podzielił on to przekonanie i stąd ta nowelizacja. Jest to wniosek mniejszości. Chciałem na to zwrócić uwagę Wysokiej Izby, bo jest dosyć istotna różnica w stanowisku większości członków połączonych komisji i mniejszości. Otóż większość proponuje następujące sformułowanie: „Świadczenia (...) przysługują bezrobotnemu, dla którego nie ma propozycji odpowiedniej pracy, przyuczenia do zawodu lub przekwalifikowania itd”. Czyli przewiduje się, że każdy, kto zgłosi się do biura pracy i zarejestruje jako bezrobotny i wykaże chęć otrzymania pracy, nawet jeżeli przedtem nie pracował, ma prawo otrzymać zasiłek dla bezrobotnego. Zwolennicy tego zapisu, czyli większość członków komisji, argumentowali mniej więcej w ten sposób - że jeżeli już ktoś wykazuje gotowość do pracy, to powinien otrzymać bezpłatne świadczenia lekarskie. Motywowano to także tym, że państwo jest zobowiązane do zapewnienia każdemu bezpłatnego świadczenia lekarskiego.</u>
          <u xml:id="u-480.19" who="#JanLityński">Mniejszość natomiast uważała - znajduje to wyraz we wniosku mniejszości - że: „Bezrobotni, którzy bez swej winy utracili prawo do zasiłku - i tutaj chciałem zwrócić uwagę na błąd - nie do dnia 1 grudnia 1991 r., tylko od dnia 1 grudnia 1991 r. oraz członkowie ich rodzin zachowują nadal prawo do świadczeń wymienionych w art. 15 ust. 1 pkt. 2”. Także bezrobotni, którzy obecnie utracą prawo do zasiłku, powinni mieć prawo do bezpłatnych świadczeń lekarskich. Argumentacja mniejszości z kolei była taka, że wprowadzenie przepisu szerszego, przepisu, za którym opowiada się większość, to powrót jak gdyby do błędu, który popełniono w pierwszej wersji ustawy o zatrudnieniu i bezrobociu - chodzi o zapis mówiący o tym, że każdy ma prawo do otrzymania zasiłku, tutaj działanie tego przepisu jest ograniczone oczywiście, bo chodzi nie o zasiłek, tylko o bezpłatną opiekę lekarską - że znowu spowoduje to to, że ci ludzie, którzy w ogóle nie mają zamiaru pracować, będą się rejestrować, aby otrzymać bezpłatną opiekę lekarską. Co więcej, motywowano to także w ten sposób, że ci ludzie, którzy się utrzymują z prac zleconych i nie mają zamiaru rejestrować się jako bezrobotni, ze względu na możliwość otrzymania bezpłatnej opieki lekarskiej zarejestrują się.</u>
          <u xml:id="u-480.20" who="#JanLityński">Wysoka Izba będzie musiała wybrać pomiędzy tymi dwoma sposobami myślenia.</u>
          <u xml:id="u-480.21" who="#JanLityński">Następny wniosek. Chodzi o to, aby przedłużano okres otrzymywania zasiłku tylko o okres korzystania z przeszkolenia, przy czym komisje wysunęły propozycję, aby ten okres nie był krótszy niż miesiąc. Jest to powodowane tym, żeby nawet krótkie przeszkolenie dawało bezrobotnemu jakąś szansę. Dotychczasowy przepis mówił, że bezrobotny po przeszkoleniu otrzymuje zasiłek przez następne 12 miesięcy, czyli przeszkolenie powoduje niejako regenerację okresu otrzymywania zasiłku.</u>
          <u xml:id="u-480.22" who="#JanLityński">Komisje uznały, że ten przepis to jak gdyby namawianie do tego, aby chodzić na przeszkolenia i nie próbować szukać pracy. Uważają też, że jest to przepis logicznie powiązany ze zmianą 3, w której mówi się o uprawdopodobnieniu otrzymania pracy po przeszkoleniu bądź przekwalifikowaniu się.</u>
          <u xml:id="u-480.23" who="#JanLityński">Następna zmiana, zmiana 6, jest zawarta w sprawozdaniu komisji. Porządkuje ona raczej sytuację niż w sposób istotny coś zmienia. Chodzi o to, że bezrobotny, który osiągnął w miesiącu wynagrodzenie lub dochód z pracy przekraczający połowę najniższej emerytury, traci prawo w danym miesiącu do zasiłku, natomiast jeżeli uzyskał wynagrodzenie z innego tytułu, wówczas rozkłada się to na określoną liczbę miesięcy - jest tam wprowadzony pewien iloraz.</u>
          <u xml:id="u-480.24" who="#JanLityński">Następne wnioski mają charakter porządkujący. W zmianie 7 chodzi o to, aby nie wypłacać zasiłku dla bezrobotnego w wypadku, gdy pracuje on za granicą, a w zmianie 8 chodzi o to, aby ci ludzie, którzy chcą otrzymywać zasiłek dla bezrobotnego po wykonywaniu pracy za granicą, opłacali składki na Fundusz Pracy.</u>
          <u xml:id="u-480.25" who="#JanLityński">Zmiana 9 lit. a ma charakter techniczny i porządkujący, ponieważ bodajże w ustawie o oświacie zrezygnowano z uprawnień dla Ministerstwa Edukacji Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-480.26" who="#JanLityński">W zmianie 9 lit. b mówi się o tym, że zezwolenie na pracę w przedsiębiorstwach, które zatrudniają cudzoziemców za granicą, nie musi być związane z analizą polskiego rynku pracy. Jest to dosyć oczywiste.</u>
          <u xml:id="u-480.27" who="#JanLityński">Następna zmiana, zmiana 10, jest, moim zdaniem, najbardziej istotna, a w każdym razie jest to jedna z najbardziej istotnych zmian w tej nowelizacji.</u>
          <u xml:id="u-480.28" who="#JanLityński">Chodzi o to, że dotychczas rząd stosował taką praktykę, iż środki na aktywne przeciwdziałanie bezrobociu były wykorzystywane na zasiłki dla bezrobotnych, które miały dotychczas charakter obligatoryjny. Otóż zgodnie z propozycją zawartą w sprawozdaniu komisji obecnie obligatoryjne będzie wykorzystanie środków budżetowych na przyuczenie do pracy i przekwalifikowanie bezrobotnych, na zasiłki szkoleniowe, na pożyczki na tworzenie dodatkowych miejsc pracy oraz na organizowanie i finansowanie prac interwencyjnych i robót publicznych. Jest to w tej chwili zapis budżetowy. Środki te muszą być zużyte właśnie na te cele, a nie na zasiłki dla bezrobotnych.</u>
          <u xml:id="u-480.29" who="#JanLityński">I znowu komisje zdają sobie sprawę z tego, że nie zmieni to w sposób zasadniczy sytuacji na rynku pracy. Jednakże tego typu działania, działania aktywizujące bezrobotnych i działania w sposób bardziej strukturalny przeciwdziałające bezrobociu, mają charakter niezwykle istotny i dlatego komisje uważają, że właśnie ta zmiana jest jak gdyby esencją całej nowelizacji.</u>
          <u xml:id="u-480.30" who="#JanLityński">Zmiana 11 ma charakter czysto techniczny. Nie będę więc jej omawiał.</u>
          <u xml:id="u-480.31" who="#JanLityński">W ten sposób omówiłem wszystkie zmiany proponowane w tej nowelizacji. Wydaje mi się, że mamy tu do czynienia z dwoma problemami: problemem 2 hektary przeliczeniowe czy 1 hektar i problemem związanym z określeniem zakresu objęcia bezrobotnych bezpłatną opieką lekarską. Pozostałe zmiany wydają się bezdyskusyjne. Były one przyjmowane prawie jednomyślnie przez Komisję Ustawodawczą i Komisję Polityki Społecznej, tak że wydaje mi się, że Wysoka Izba podzieli zdanie połączonych komisji. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-480.32" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-481">
          <u xml:id="u-481.0" who="#HenrykBąk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-481.1" who="#HenrykBąk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-481.2" who="#komentarz">(Poseł Stefan Niesiołowski: Panie marszałku, proszę o głos.)</u>
          <u xml:id="u-481.3" who="#HenrykBąk">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-482">
          <u xml:id="u-482.0" who="#StefanNiesiołowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W związku z tym, że zapowiedziane były ważne głosowania, m.in. w sprawie powołania komisji, i w związku z tym, że Prezydium Sejmu w pierwszym dniu podjęło decyzję w sprawie regulaminu i w sprawie braku wówczas na sali kworum, proszę o honorowanie tej decyzji. W tej sytuacji, jaka jest, wnoszę o imienne sprawdzenie listy obecności - chodzi o to, czy jest kworum.</u>
          <u xml:id="u-482.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-483">
          <u xml:id="u-483.0" who="#HenrykBąk">Panie pośle, ponieważ trwa dyskusja, nie przystępujemy jeszcze do głosowania, więc nie zarządzę sprawdzania imiennej listy obecności, ale w odpowiednim czasie uczynię to.</u>
          <u xml:id="u-483.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-483.2" who="#HenrykBąk">Proszę o zabranie głosu w imieniu Sojuszu Lewicy Demokratycznej panią poseł Annę Bańkowską. Następnym mówcą będzie pan poseł Alojzy Szablewski, Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-484">
          <u xml:id="u-484.0" who="#AnnaBańkowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jak dowiodła praktyka, ustawę o zatrudnieniu i bezrobociu można nowelizować w nieskończoność. I chyba nigdy nie osiągniemy rozwiązaniami ustawowymi jakiejś doskonałości w tym zakresie, w moim odczuciu bowiem i w odczuciu kolegów z mojego klubu potrzebę zmian dyktują trzy kwestie. Po pierwsze, życie, które do tej pory nie skłaniało nas do rozstrzygnięć ustawowych w zakresie problemu bezrobocia. Po drugie, brak spójności w zakresie koncepcji rozwiązania tego problemu. A po trzecie, cały czas nurtujące nas luki w budżecie, uniemożliwiające przeznaczenie na rozstrzygnięcia ustawowe dostatecznej ilości środków. Jest ta ustawa, którą dzisiaj nowelizujemy, ustawą tzw. okołobudżetową. Pierwsze czytanie tej ustawy odbyło się momencie, kiedy rozstrzygaliśmy o budżecie tego roku. W tym czasie Sojusz Lewicy Demokratycznej wypowiedział się szeroko na temat problematyki bezrobocia jako takiego. Dlatego też chcę powiedzieć, że nasz klub z zadowoleniem wita dzisiejszą nowelizację. Jest to kolejna nowelizacja ustawy o bezrobociu, ale pierwsza, która coś poprawia, a nie tylko odbiera uprawnienia, jak dotychczas.</u>
          <u xml:id="u-484.1" who="#AnnaBańkowska">Jakby nie patrzeć, bezrobocie związane jest ze stanem życia w niepewności, w niedostatku finansowym, z poczuciem własnej niemocy. I taki stan właśnie ustawa o bezrobociu miała likwidować. Takie były nasze zamierzenia. W głównej mierze ustawa ta powinna sprzyjać uaktywnieniu się bezrobotnych, czyli po pobieraniu przez krótki okres zasiłku bezrobotny miał przestać być bezrobotnym i wejść w aktywne życie zawodowe, miał zarobkować. Niestety tak się nie dzieje. I nie dzieje się tak z wielu przyczyn.</u>
          <u xml:id="u-484.2" who="#AnnaBańkowska">Brakuje środków na pełne wdrożenie tej ustawy w życie. Jeśli nie będzie gwarancji w zakresie finansów, nawet najlepsze rozwiązania, które wprowadzimy, okażą się po prostu deklaracjami na papierze. I trzeba mieć w tym momencie nadzieję, że ustawa, którą dziś nowelizujemy, ten stan rzeczy zmieni. Bo jaka jest praktyka? Od kilku miesięcy brakuje w biurach pracy pieniędzy na pożyczki dla bezrobotnych na usamodzielnienie się. Jest to podstawowa sprawa, żeby liczba bezrobotnych malała. Dotychczas brakowało pieniędzy na prace interwencyjne i roboty publiczne. Pamiętacie państwo, jak się dobijaliśmy o to, żeby w budżecie były zagwarantowane środki na te aktywne formy walki z bezrobociem. Jak dotychczas, akurat realizacja tych zapisów kuleje w sposób niesamowity.</u>
          <u xml:id="u-484.3" who="#AnnaBańkowska">Bardzo istotna sprawa, która dotychczas nie została rozwiązana, to brak kryteriów w zakresie uznawania gmin za dotknięte strukturalnym bezrobociem. Żadna z kolejnych ekip nie mogła się z tym uporać. Są różne informacje co do tych kryteriów. Centralny Urząd Planowania twierdził, że kompetencje w tej sprawie ma Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej i odwrotnie. Jest to problem, który przyjdzie w najbliższym czasie rozwiązać, bo jest to autentycznie niezmiernie ważne. Wiem o tym, żyję na terenie, na którym jest ponad 30-procentowa stopa bezrobocia. Ważne jest, żeby coś się tam zaczęło dziać.</u>
          <u xml:id="u-484.4" who="#AnnaBańkowska">Związane jest to z wcześniejszymi niepełnymi emeryturami. W lutym upoważniliśmy Radę Ministrów do wydawania przepisów dotyczących wcześniejszych niepełnych emerytur. Miało to być jakieś panaceum, jeśli chodzi o rozwiązanie problemu bezrobocia. Niestety, do dzisiaj ta sprawa nie ruszyła z miejsca.</u>
          <u xml:id="u-484.5" who="#AnnaBańkowska">W związku z tym zapewne najpilniejsze do rozstrzygnięcia są właśnie te sprawy.</u>
          <u xml:id="u-484.6" who="#AnnaBańkowska">Ważne jest jednak również wprowadzenie tej nowelizacji, którą dzisiaj mamy podjąć. Chciałabym zwrócić uwagę zasadniczo tylko na pięć punktów.</u>
          <u xml:id="u-484.7" who="#AnnaBańkowska">Otóż cieszyć musi, że posłowie z dwóch komisji doszli do porozumienia i nie zmienili statusu bezrobotnego zgodnie z zaproponowaną przez rząd wersją. Chciałabym przypomnieć, że rząd chciał określić, że bezrobotny to osoba, która straciła pracę, a równocześnie ma dochody z jakiegokolwiek źródła wynoszące poniżej 50% najniższego wynagrodzenia. Oznaczałoby to de facto, że traktujemy ustawę o bezrobociu jako część ustawy o pomocy społecznej. Przecież zasiłek dla bezrobotnych to ma być rekompensata za stracone miejsce pracy, a nie pomoc związana z tym, że ludziom nie udaje się z różnych źródeł poza stosunkiem pracy uzyskać jakichś dochodów.</u>
          <u xml:id="u-484.8" who="#AnnaBańkowska">Skreślamy, szanowne panie posłanki i panowie posłowie, w art. 20 pkt 14. Chciałabym powiedzieć, o co tutaj chodzi. Mianowicie w tej chwili bezrobotnym jest ktoś, kto nie ma pracy bądź z tytułu pracy uzyskuje wynagrodzenie wynoszące poniżej 50% najniższego wynagrodzenia. W tym momencie ma się status bezrobotnego.</u>
          <u xml:id="u-484.9" who="#AnnaBańkowska">W art. 20 niewinnie w czasie nowelizacji tej ustawy w lutym zapisaliśmy, że o to wynagrodzenie - do 50% najniższego wynagrodzenia - zmniejsza się wysokość zasiłku dla bezrobotnych. Była to paradoksalna sytuacja. Nikt z bezrobotnych w jawny sposób nie podejmował pracy zarobkowej, z której uzyskiwał dochód w granicach do 50% najniższego wynagrodzenia, gdyż wiedział, że to, co zarobi, od razu w tym miesiącu straci, o tę sumę zmniejszy się jego zasiłek. Czyli te rozwiązania zupełnie rozmijają się z deklarowanymi przez nas intencjami. Posłowie zdecydowali się ten artykuł całkowicie wykreślić.</u>
          <u xml:id="u-484.10" who="#AnnaBańkowska">Chciałabym zwrócić uwagę na trzeci punkt, mianowicie zmieniamy ust. 14 w art. 20, który mówi o zapewnieniu bezpłatnego dostępu do opieki medycznej. Dotychczas prawo do takich świadczeń bezrobotny i jego rodzina mieli tylko wtedy, kiedy bezrobotny miał prawo do zasiłku dla bezrobotnych, a w momencie, kiedy je tracił nie należało mu się również bezpłatne leczenie. W tej chwili posłowie zdecydowali się tę lukę i tę autentyczną niesprawiedliwość naprawić i stąd jest już nowe brzmienie ust. 14 w art. 20.</u>
          <u xml:id="u-484.11" who="#AnnaBańkowska">Chciałabym tutaj absolutnie sprzeciwić się przedłożonemu w tym zakresie wnioskowi mniejszości, który zmierza do tego, żeby prawo do bezpłatnej opieki lekarskiej ograniczyć jedynie do tych przypadków, w których bezrobotny już kiedyś miał prawo do zasiłku. Chcę powiedzieć, że nie możemy tak traktować wszystkich tych bezrobotnych, którzy nie zapracowali sobie na prawo do zasiłku, czyli nie przepracowali 180 dni przez ostatni rok, gdyż byłoby to niesprawiedliwością. Wiele kobiet przecież było na utrzymaniu mężów, wychowywało małe dzieci. I proszę sobie wyobrazić, że wówczas, kiedy nie osiągnęły jeszcze 50 lat, mąż umiera. Kobieta ma 40 parę lat, nie dostaje pracy, bo dla niej pracy nie ma i automatycznie nie ma prawa do bezpłatnej opieki lekarskiej zarówno ona, jak i jej dzieci. W związku z tym w naszym odczuciu, odczuciu kolegów posłów z Sojuszu Lewicy Demokratycznej, poparcie wniosku mniejszości byłoby autentycznie pokrętnym podejściem niewiele mającym wspólnego z troską o losy ludzi dotkniętych bezrobociem.</u>
          <u xml:id="u-484.12" who="#AnnaBańkowska">Czwarta sprawa to jest to, że gwarantujemy nieprzerzucanie środków z tych aktywnych form przeciwdziałania bezrobociu na zasiłki. Pan poseł Lityński powiedział, że w związku z tym na to będą gwarancje, a nie na zasiłki. Chcę powiedzieć, że aby ustawa funkcjonowała muszą być środki zarówno na comiesięczne zabezpieczenie bezrobotnego, jak i na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu. Cieszę się, że takie gwarancje zostaną w ustawie zawarte, ale wiadomo przecież, że na pełną realizację ustawy pieniędzy nie starczy. Jest to po prostu swego rodzaju absurd, że musimy takie gwarancje zapisać, licząc się z tym, że wtedy będą pieniądze na roboty publiczne, na prace interwencyjne, natomiast może ich zabraknąć na zasiłki dla bezrobotnych, z czym nie można się zgodzić.</u>
          <u xml:id="u-484.13" who="#AnnaBańkowska">I ostatnia sprawa, którą - moim zdaniem - słusznie podnieśli posłowie dwóch komisji, mianowicie odrzuciliśmy propozycję rządu zmierzającą do zmniejszenia finansowania z budżetu państwa robót publicznych i prac interwencyjnych. W przeciwnym wypadku, gdybyśmy poszli za koncepcją rządu, sądzę, że i ta w tej chwili jedynie możliwa forma zapobieżenia problemowi lawinowo rosnącego bezrobocia spaliłaby na panewce.</u>
          <u xml:id="u-484.14" who="#AnnaBańkowska">Kończąc chciałabym powiedzieć, że cieszę się, iż akurat takie rozstrzygnięcia w tej ustawie wprowadzamy i sądzę, że uda się nam przyjąć wszystkie przedstawione przez komisję propozycje.</u>
          <u xml:id="u-484.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-485">
          <u xml:id="u-485.0" who="#HenrykBąk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-485.1" who="#HenrykBąk">Proszę o zabranie głosu pana posła Alojzego Szablewskiego w imieniu Klubu Parlamentarnego Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego. Następnym mówcą będzie pan poseł Zygmunt Łenyk w imieniu Konfederacji Polski Niepodległej.</u>
          <u xml:id="u-485.2" who="#HenrykBąk">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-486">
          <u xml:id="u-486.0" who="#AlojzySzablewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan poseł Lityński jest przewodniczącym Komisji Polityki Społecznej, koleżanka Bańkowska jest, tak jak i ja, wiceprzewodniczącą, nie będę więc powtarzał tego, co zostało szczegółowo wyjaśnione. Chciałbym tylko w imieniu Klubu Parlamentarnego ZChN ustosunkować się do sprawozdania Komisji Polityki Społecznej oraz Komisji Ustawodawczej w sprawie projektu ustawy o zatrudnieniu i bezrobociu.</u>
          <u xml:id="u-486.1" who="#AlojzySzablewski">Do propozycji zamieszczonych w druku nr 245 Komisja Polityki Społecznej wniosła 11 poprawek. W proponowanych zmianach do ustawy jest poruszana sprawa bezrobotnych, którzy nie ze swej winy utracili prawo do zasiłku w okresie od 1 grudnia 1991 r. Jest powiedziane, że ci bezrobotni oraz członkowie ich rodzin zachowują nadal prawo do świadczeń, a ponadto, po upływie okresu, o którym mowa, zachowują również prawo do bezpłatnych świadczeń zakładów opieki zdrowotnej.</u>
          <u xml:id="u-486.2" who="#AlojzySzablewski">Wszystkie proponowane zmiany, z wyjątkiem zmiany 1 lit. b porządkują ustawę z dnia 16 października 1991 r. i mają charakter formalny. Klub Parlamentarny ZChN nie ma do nich zastrzeżeń. Mając jednak na względzie dobro państwa klub nasz nie akceptuje propozycji, by jako kryterium kwalifikujące w rejonowych urzędach pracy do zasiłków i bezpłatnych świadczeń zakładów opieki zdrowotnej przyjąć 2 ha przeliczeniowe na osobę.</u>
          <u xml:id="u-486.3" who="#AlojzySzablewski">Ten sam problem występuje w ustawie o pomocy społecznej i dlatego proponujemy ujednolicenie kryterium w obu ustawach. Szerzej uzasadnię to przy omawianiu 20 punktu porządku dziennego, w którym mowa będzie o pomocy społecznej. Pragnę tylko przedstawić Wysokiemu Sejmowi, że w ponad 50% gospodarstw rolnych w Polsce przypada nie więcej niż 2 ha przeliczeniowe na osobę. Proszę więc poważnie się nad tym zastanowić przed głosowaniem.</u>
          <u xml:id="u-486.4" who="#AlojzySzablewski">Klub nasz będzie głosował za przyjęciem wszystkich zmian komisji, z wyjątkiem zmiany 1 lit.b. W imieniu naszego klubu zgłaszam wniosek do art. 2 ust. 1 pkt 9 lit. d o następującej treści: „Osoba ta ani jej małżonek nie jest właścicielem lub posiadaczem (samoistnym lub zależnym) gospodarstwa rolnego o powierzchni użytków rolnych powyżej 1,5 ha przeliczeniowego albo gospodarstwa stanowiącego dział specjalnej produkcji rolnej w rozumieniu przepisów podatkowych, chyba że dochód z działów specjalnych produkcji rolnej, obliczony dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych, nie przekracza wysokości przeciętnego dochodu z pracy w rolnictwie nie uspołecznionym z 1,5 ha przeliczeniowego ustalonego przez ministra pracy i polityki socjalnej na podstawie przepisów o podatku rolnym”.</u>
          <u xml:id="u-486.5" who="#AlojzySzablewski">Wniosek Klubu Parlamentarnego ZChN przekażę panu marszałkowi.</u>
          <u xml:id="u-486.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-487">
          <u xml:id="u-487.0" who="#HenrykBąk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-487.1" who="#HenrykBąk">Proszę o zabranie głosu pana posła Zygmunta Łenka z Konfederacji Polski Niepodległej. Następnym mówcą będzie pani poseł Teresa Liszcz, Porozumienie Centrum.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-488">
          <u xml:id="u-488.0" who="#ZygmuntŁenyk">Nazywam się Zygmunt Łenyk z KPN.</u>
          <u xml:id="u-488.1" who="#ZygmuntŁenyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wraz z pakietem ustaw okołobudżetowych do Komisji Polityki Społecznej wpłynęła nowelizacja ustawy o bezrobociu. Jak już powiedział przewodniczący naszej komisji pan Lityński, była ona już kilkakrotnie nowelizowana w kierunku tzw. zdyscyplinowania wydatków budżetowych, a tym samym, oczywiście, odbijało się to na samych bezrobotnych, bo dyscyplinowanie miało głównie charakter finansowy.</u>
          <u xml:id="u-488.2" who="#ZygmuntŁenyk">Tym razem praca nad kolejną nowelizacją przebiegała nieco inaczej niż poprzednio, gdyż po wyłączeniu tej ustawy z ustaw okołobudżetowych przewodnią myślą pracy było to, żeby ta ustawa stała się pewnym modelowym rozwiązaniem problemu bezrobocia w Polsce w oderwaniu od chwilowych nacisków budżetu. Tymczasem nastąpiła kilkakrotna, trzykrotna zmiana rządu w tym okresie, kiedy ustawa była opracowywana, i właściwie posłowie opracowywali ją sami. Projekt, który wpłynął do nas jako projekt ustawy okołobudżetowej, uległ daleko idącej modyfikacji, tak że wszystkie poprawki, które tutaj referowali moi przedmówcy, są poprawkami wniesionymi przez posłów, a więc ustawa, mimo że została wniesiona przez rząd, ma charakter jednak stricte poselski.</u>
          <u xml:id="u-488.3" who="#ZygmuntŁenyk">Na tej nowelizacji w związku z tym, że nie rząd pilotował ustawę i jej modelowanie, ale posłowie, skorzystali sami bezrobotni, bo posłowie w trakcie nowelizowania, jak powiedziałem, przy tych trzykrotnie zmieniających się rządach, brali w dużej mierze pod uwagę głosy swoich wyborców, brali pod uwagę po prostu ludzi, tych bezrobotnych; i te wszystkie rozwiązania są po raz pierwszy w tych kilku nowelizacjach, które miały miejsce, rzeczywiście korzystne.</u>
          <u xml:id="u-488.4" who="#ZygmuntŁenyk">Po wyłączeniu z ustaw okołobudżetowych wydawało się na początku, że wszystkie te zmiany dla bezrobotnych będą porządkujące, ale nie będą obciążały budżetu. Tymczasem na pewno kilka z nich, a przynajmniej nowelizacja mówiąca o tym, że rozszerza się pojęcie bezrobotnych na tych, którzy mają dochód z 2 ha przeliczeniowych, a nie jak dotychczas z 1 ha przeliczeniowego, na pewno pociągnie za sobą skutki budżetowe. Skutki budżetowe również pociągnie za sobą zmiana art. 20 ust. 14, która umożliwia korzystanie ze służby zdrowia w tej chwili tym wszystkim, którzy są bezrobotni i wykazują wolę podjęcia pracy, a więc jest to rozszerzenie grona osób, które będą korzystały z opieki zdrowotnej. W tej sytuacji budżet państwa musi się przygotować na tę nowelizację, będzie to w jakiejś mierze go obciążało i w sytuacji, kiedy w budżecie jest niewiele pieniędzy, trzeba jakoś je wygospodarować, żeby można było znaleźć środki na cele postawione w nowelizacji.</u>
          <u xml:id="u-488.5" who="#ZygmuntŁenyk">Poza tymi kierunkami pracy komisji, o których mówiłem, komisja wniosła pewne poprawki do ustawy o bezrobociu, które wiążą się z tym, że Polska wchodzi do Europy, staje się krajem zsynchronizowanym z gospodarką europejską, w której istnieje transfer świadczeń i ten transfer świadczeń musi być również uwzględniony w ustawie, co ma miejsce.</u>
          <u xml:id="u-488.6" who="#ZygmuntŁenyk">Ustawa porządkuje również sprawy strukturalne w obrębie samej zhierarchizowanej administracji obsługującej bezrobotnych, zakłada właśnie uporządkowanie i usprawnienie jej działań. Wszystkie te zmiany, których dokonali posłowie, jak powiedziałem, są na pewno przez bezrobotnych oczekiwane, ponieważ w starej wersji ustawa powodowała, że część bezrobotnych mogłaby się zupełnie spauperyzować; chociażby po utarcie możliwości korzystania ze świadczeń byłaby spora grupa ludzi, która nie tylko, że nie miałaby pieniędzy, ponieważ nie korzystałaby z zasiłku dla bezrobotnych, ale również nie mogłaby się leczyć. Wiadomo, że ta grupa ludzi najczęściej będzie nękana chorobami, bo to są ludzie najubożsi, więc nastąpiłaby daleko idąca pauperyzacja, co groziłoby nawet jakimś wybuchem społecznym. Być może zatem zmiany legislacyjne, które poczyniliśmy, łagodzące w jakimś sensie, mogą nawet - chociaż kosztem pewnych wysiłków finansowych - pomóc rządowi łagodząc napięcia społeczne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-489">
          <u xml:id="u-489.0" who="#HenrykBąk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-489.1" who="#HenrykBąk">Głos ma pani poseł Teresa Liszcz, Porozumienie Centrum. Następnym mówcą będzie pan poseł Zbigniew Ładosz, NSZZ „Solidarność”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-490">
          <u xml:id="u-490.0" who="#TeresaLiszcz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ustawa o zatrudnieniu i bezrobociu jest jedną z najczęściej nowelizowanych ustaw. Co gorsza do tej pory każda nowelizacja tej ustawy oznaczała ograniczanie uprawnień bezrobotnych. Tym razem jest na szczęście inaczej. Obecna nowelizacja, w kształcie przedstawionym przez komisję, nie polega na wprowadzaniu kolejnych restrykcji wobec tej grupy społecznej, lecz przeciwnie - projektowane zmiany zmierzają do zrezygnowania z pewnych nieracjonalnych i krzywdzących warunków uzyskiwania statusu bezrobotnego lub złagodzenia przesłanek nabywania niektórych świadczeń. Przykładem może tu być zmiana art. 2 ust. 1 pkt 9, która - jeśli zostanie przyjęta - sprawi, iż osoby, które podjęły naukę w szkole wieczorowej lub zaocznej, w czasie gdy nie były zatrudnione, przestaną być za to karane pozbawieniem ich statusu bezrobotnego i praw z tym związanych, jeżeli w dalszym ciągu nie znajdą pracy.</u>
          <u xml:id="u-490.1" who="#TeresaLiszcz">Racjonalna i korzystna dla bezrobotnych jest również zmiana art. 14 ust. 2, która przewiduje, iż dla otrzymania przez bezrobotnego skierowania na przeszkolenie lub przyuczenie do zawodu wystarczy uprawdopodobnienie, że szkolenie to zapewni uzyskanie przez niego pracy. Dotychczas obowiązujące przepisy wymagały, aby rodzaj szkolenia gwarantował uzyskanie pracy. A takie gwarancje mogły mieć miejsce tylko w wyjątkowych sytuacjach, jeżeli przed skierowaniem na przeszkolenie zakład zapewniał przyjęcie do pracy.</u>
          <u xml:id="u-490.2" who="#TeresaLiszcz">Najważniejsza jednak zmiana dotyczy art. 20. Nowy, zaproponowany przez komisję ust. 14 tego artykułu stwarza ustawową podstawę uprawnień do bezpłatnych świadczeń zakładów opieki zdrowotnej przysługujących wszystkim bezrobotnym, dla których nie ma propozycji odpowiedniej pracy, przyuczenia do zawodu lub przekwalifikowania, niezależnie od tego czy mają oni prawo do zasiłku dla bezrobotnych. Obecny stan rzeczy jest taki, iż bezrobotny, który nie ma prawa do zasiłku, gdyż go nie nabył z powodu niespełnienia jakiegoś warunku, np. z powodu nieprzepracowania 180 dni w ciągu ostatniego roku przed zarejestrowaniem, albo miał to prawo, lecz je utracił z powodu wyczerpania okresu zasiłkowego, jest pozbawiony również bezpłatnej opieki lekarskiej.</u>
          <u xml:id="u-490.3" who="#TeresaLiszcz">Myślę, iż nie trzeba nikogo usilnie przekonywać, że jest to rozwiązanie z gruntu niesprawiedliwe. Utrata pracy lub niemożność jej uzyskania już sama w sobie jest przyczyną degradacji ekonomicznej i społecznej. Przy braku dochodów nie ma jednocześnie możliwości otrzymania kredytu, np. w celu uzyskania mieszkania. Do tego doszło jeszcze pozbawienie prawa do bezpłatnej opieki zdrowotnej wskutek braku właściwie jakichkolwiek liczących się dochodów. Propozycja komisji daje to prawo każdemu bezrobotnemu, który jest gotów do pracy. Nie daje tego prawa tylko tym bezrobotnym, którzy bezzasadnie odmówiliby przyjęcia oferowanej pracy lub skierowania na przeszkolenie. Wydaje się, że jest to rozwiązanie jedynie słuszne. Pan poseł sprawozdawca przedstawiając sprawozdanie w istocie znacznie bogaciej i bardziej przekonywająco uzasadniał wnioski mniejszości aniżeli samo sprawozdanie. Uzasadniał nawet te poprawki, których jeszcze nie zgłoszono. Notabene są to poprawki bardzo małej mniejszości: dwóch albo trzech osób, jak pamiętam, w tym jednego wiceministra, a więc w istocie są to poprawki rządowe, zgodnie z oczekiwaniami rządu. Uzasadnienie było takie, że przyznając prawo do bezpłatnej opieki wszystkim bezrobotnym, dla których brak pracy, zachęcamy niejako do tego, by po to tylko się rejestrować, aby zapewnić sobie bezpłatną opiekę lekarską. Pytam: Jakim prawem możemy przyjmować, że ktoś rejestruje się tylko z tą myślą, żeby sobie zapewnić opiekę, licząc na to, że nie będzie dla niego odpowiedniego miejsca pracy? Wszak możemy sprawdzić jego intencje oferując mu miejsce pracy, a jeżeli takiej oferty nie mamy, to nie mamy prawa pozbawiać nikogo bezpłatnej opieki lekarskiej w sytuacji, gdy nie ma on dochodów, aby ją sobie zapewnić. Pragnę przy tym zwrócić uwagę na to, że po przyjęciu wniosku mniejszości byliby pozbawieni opieki lekarskiej nie tylko ci, którzy nigdy nie pracowali i nie zapracowali dlatego na zasiłek, ale także ci, którzy mogli przepracować wiele lat, a tak się złożyło, że w ciągu akurat ostatniego roku przed rejestracją nie przepracowali 180 dni.</u>
          <u xml:id="u-490.4" who="#TeresaLiszcz">W grę mogą wchodzić kobiety, które nie pracowały, bo za życia męża były na jego utrzymaniu, wychowywały dzieci, a także osoby, które dopiero co uzyskały pełnoletność i możliwość rejestrowania się, przy czym, nie będąc absolwentami, musiały spełnić warunek mówiący o 180 dniach zatrudnienia. Pragnę przy tym podkreślić, że nieprzyjęcie stanowiska komisji w tej sprawie - chodzi o art. 20 ust. 14 - oznacza pozbawienie prawa do opieki lekarskiej nie tylko tych osób, ale również ich rodzin, w tym dzieci. Nie wiem, czy możemy brać na sumienie taką regulację. Tłumaczenie, że jest to jak gdyby powrót do pierwotnej zasady, kiedy to szeroką, hojną ręką wypłacaliśmy wszystkim zasiłki, jest bałamutne. W tamtym wypadku chodziło o wypłacanie gotówki, o pieniądze, a tutaj chodzi o zapewnienie opieki lekarskiej. Rzecz jest z gruntu inna i uważam, że lepiej będzie, jeżeli na bezpłatną opiekę lekarską „załapie się” - mówiąc brzydko - kilka osób, które na to nie zasługują (bo w istocie nie chcą pracować), niż gdyby doszło do takiej sytuacji, w której chociażby jedna osoba potrzebująca tej opieki zostanie jej pozbawiona. Nie wiem, czy takie rozwiązanie możemy brać na swoje sumienie. Nie możemy patrzeć na rozwiązania dotyczące bezrobotnych przez pryzmat ludzi, którzy nadużywają tego statusu - przez pryzmat patologii - bo prawda jest taka, że dla milionów już w tej chwili bezrobotnych bezrobocie jest prawdziwym dramatem. Nie możemy więc patrzeć na te rozwiązania przez pryzmat patologicznego marginesu i nie możemy ich przyjmować.</u>
          <u xml:id="u-490.5" who="#TeresaLiszcz">Chciałabym się jeszcze wypowiedzieć w sprawie zgłoszonej poprawki dotyczącej zmiany 1 lit. b do art. 2 ust. 1 pkt 9 lit. d ustawy, mianowicie zmiany warunku nabycia statusu bezrobotnego przez osobę, która posiada gospodarstwo rolne - zamiast przyjętych 2 ha przeliczeniowych byłoby to 1,5 ha. Również opowiadam się za tym, co podniósł pan poseł Szablewski - że powinna być pewna jednolitość, zgodność w ustawie o pomocy społecznej i w tej rozpatrywanej przez nas ustawie. Tak się składa, że Senat akurat wprowadził poprawkę do ustawy o pomocy społecznej polegającą właśnie na tym, że progiem, powyżej którego nie przysługują świadczenia z pomocy społecznej, są owe 2 ha przeliczeniowe, i komisje zdecydowaną większością głosów proponują przyjęcie tej poprawki Senatu. Dokładnie taki sam próg występuje w rozpatrywanej przez nas ustawie. Pragnę zwrócić uwagę, że dochód z 2 ha przeliczeniowych to dochód 2,6 mln zł w skali roku, czyli mniej niż 250 tys. w skali miesiąca. Dopuszczamy prawo do zasiłku w sytuacji, gdy pracownik ma dochody nie przekraczające połowy minimalnego wynagrodzenia - to jest znacznie więcej - a tutaj chcemy obniżyć jeszcze próg do poziomu poniżej 250 tys. zł miesięcznie. Zwracam przy tym uwagę, że jest to kwestia nabycia statusu bezrobotnego w ogóle, a nie prawa do zasiłku, a więc byłaby to kolejna dyskryminacja bezrobotnych posiadających maleńkie gospodarstwa rolne, ludzi mieszkających na wsi, przeciwko czemu protestuję.</u>
          <u xml:id="u-490.6" who="#TeresaLiszcz">Jeszcze jedno zdanie dotyczące wniosku mniejszości, który próbuje ograniczyć prawo do bezpłatnej opieki lekarskiej tylko do tych bezrobotnych, którzy mieli zasiłek i go stracili. Chcę zwrócić uwagę, że art. 20 ust. 1 pkt 1 w brzmieniu zaproponowanym we wniosku mniejszości jest co najmniej dziwny, moim zdaniem pozbawiony właściwie sensu. Wynika z niego, że zapewnia się świadczenia dla bezrobotnych z tytułu wypadku przy pracy lub chorób zawodowych. To miało sens w przypadku osób skierowanych na przeszkolenie, bo w trakcie przeszkolenia, prowadzenia zajęć, mógł się zdarzyć wypadek przy pracy, natomiast w tym kontekście nie widzę sensu, jeśli chodzi o tę poprawkę. Mówiłam już wcześniej o tym, jak zawężająca i niesprawiedliwa jest propozycja zawarta w pkt. 2 tegoż ust. 14, która próbuje pozostawić poza zakresem opieki lekarskiej armię bezrobotnych i ich rodzin, w tym nieletnich dzieci, mimo że brakuje dla tych ludzi pracy - oni są gotowi ją podjąć, ale my nie możemy jej im zapewnić. Z tych właśnie przyczyn proszę uprzejmie w imieniu klubu Porozumienia Centrum o przyjęcie tej ustawy w kształcie zaproponowanym przez komisje z odrzuceniem poprawek i wniosku mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-490.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-490.8" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Dariusz Wójcik)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-491">
          <u xml:id="u-491.0" who="#DariuszWójcik">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-491.1" who="#DariuszWójcik">Proszę o zabranie głosu w imieniu Klubu Parlamentarnego NSZZ „Solidarność” pana posła Zbigniewa Ładosza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-492">
          <u xml:id="u-492.0" who="#ZbigniewŁadosz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nowela przedłożonej ustawy jest krótka, chociaż temat jest bardzo trudny i regulowany wieloma artykułami. Zgadzam się z tymi przedmówcami, którzy twierdzili, że to na pewno nie jest ostatnia nowelizacja, że kolejne będą następowały w miarę zmian sytuacji gospodarczej i społecznej.</u>
          <u xml:id="u-492.1" who="#ZbigniewŁadosz">Panie Marszałku! Według ostatnich informacji Głównego Urzędu Statystycznego, podanych przez środki masowego przekazu, pod koniec tego roku liczba bezrobotnych wyniesie ok. 3 mln ludzi. Oznacza to, że wydłużą się kolejki po zasiłki, i to zarówno do biur pracy, jak i do biur opieki społecznej. Środki przekazu poinformowały też nas, że nastąpił dalszy spadek dochodów realnych o kilka procent, co z kolei naszym zdaniem ma swoje odbicie w protestach pracowniczych, które w tej chwili mają miejsce w kraju. I nie jest tu dla nas do przyjęcia twierdzenie rządu, że jego przedstawiciele nie będą rozmawiać z ludźmi protestującymi - oni są pełnoprawnymi obywatelami naszego państwa i rozmawiać z nimi trzeba. Wszyscy wiemy, że protest w formie strajku jest bronią ostateczną pracownika. Dalej - przerzucenie spraw bezrobocia i zatrudnienia na gminy, przy jednoczesnym obniżeniu ich dochodów, nie rokuje nadziei na pozytywne rozwiązanie problemu. Nie twierdzimy, że to jest zła inicjatywa, ale uważamy, że gminy nie są przygotowane merytorycznie do spełnienia tych zadań.</u>
          <u xml:id="u-492.2" who="#ZbigniewŁadosz">W tej sytuacji konieczne jest natychmiastowe podjęcie przez rząd działań, które zapobiegałyby negatywnym skutkom istniejącej sytuacji. W związku z tym, naszym zdaniem, należy uruchomić prace interwencyjne i publiczne, podjąć restrukturyzację państwowych zakładów przemysłowych, natychmiast wdrożyć ustawę o reprywatyzacji, uruchomić powszechną prywatyzację. Naszym zdaniem te działania powinny pozytywnie wpłynąć na obecną sytuację. Mamy też nadzieję, że nasze uwagi znajdą swoje odbicie w przygotowanych przez rząd propozycjach rozwiązania tych problemów, zgodnie zresztą z wcześniejszymi ustaleniami z Komisją Krajową „Solidarności”.</u>
          <u xml:id="u-492.3" who="#ZbigniewŁadosz">Wracając do nowelizacji ustawy, wypowiadamy się za przyjęciem wersji zgłoszonej przez komisje, a w szczególności - w przeciwieństwie do bodajże mojej przedmówczyni - kładziemy duży nacisk na przyjęcie wniosku mniejszości, gdyż gwarantuje on bezrobotnym, którzy utracili prawo do zasiłku, opiekę zdrowotną. Naszym zdaniem istnieje konieczność poniesienia przez państwo tych zobowiązań.</u>
          <u xml:id="u-492.4" who="#ZbigniewŁadosz">Jeszcze jedna uwaga, która dotyczy obniżenia poziomu refundowanego wynagrodzenia z tytułu zatrudnienia przy robotach publicznych z 75% do 55% średniej płacy krajowej. Optowalibyśmy za tym, żeby zostało, jak dotychczas, 75%.</u>
          <u xml:id="u-492.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-493">
          <u xml:id="u-493.0" who="#DariuszWójcik">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-493.1" who="#DariuszWójcik">Przechodzimy do wystąpień indywidualnych.</u>
          <u xml:id="u-493.2" who="#DariuszWójcik">O zabranie głosu proszę panią posłankę Zofię Kowalczyk z Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-493.3" who="#DariuszWójcik">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-494">
          <u xml:id="u-494.0" who="#ZofiaKowalczyk">Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Nikt z mojego klubu nie zabierał głosu po to, żeby bronić tych 2 ha przeliczeniowych, uznawaliśmy bowiem, że wcześniej w komisjach w dostatecznym stopniu przekonaliśmy ich członków, że jest to założenie słuszne. Szczególnie chcę się zwrócić do pana posła Szablewskiego, którego darzę ogromnym szacunkiem za jego prawość i za wyjątkowe umiłowanie sprawiedliwości - dziwię się panu bardzo, panie pośle, nie mam jednak złudzeń, że zdołam pana przekonać. Otóż nie jest prawdą to, co pan powiedział w odniesieniu do tych 50% gospodarstw o obszarze 2 ha przeliczeniowych, że ich właściciele są jednocześnie zatrudnieni poza rolnictwem. Naprawdę nie jest tak i nie znaczy to również, że ludziom z 50% gospodarstw państwo będzie musiało wypłacać zasiłek dla bezrobotnych. Pamiętajmy, że na wsi jest już rzesza bezrobotnych - można powiedzieć, że jest ich 800 tys., ale również można szacować, że jest ich dobrze ponad milion. Dlatego trudno zrozumieć takie podejście, taką wręcz upartość czy niezrozumienie.</u>
          <u xml:id="u-494.1" who="#ZofiaKowalczyk">Gdybyśmy przyjęli, że 50% gospodarstw o obszarze 2 ha przeliczeniowych to w sumie 1,4 mln osób, to zważywszy, że milion bezrobotnych wieś już wchłonęła, okaże się, że jest 400 tys. chłopów-robotników. I teraz nie zakładam, że bezrobocie będzie postępowało tak szybko, iż owi ludzie - 400 tys. - zostaną od razu zwolnieni z pracy, natomiast jest faktem, że zatrudnieni płacą 2%-składkę na Fundusz Pracy. Jeśli tak, jeśli przyjmiemy zapis, że tracą prawo do zasiłku, to powinniśmy ich zwolnić z płacenia składki na Fundusz Pracy. Dla mnie jest to jednoznaczne.</u>
          <u xml:id="u-494.2" who="#ZofiaKowalczyk">Nie będę wracać do sprawy dochodu z 2 ha przeliczeniowych, bo gdyby tylko ten dochód wziąć pod uwagę i stanowić prawo sprawiedliwe, to należałoby uznać gospodarstwo o obszarze 2 ha przeliczeniowych za podstawę uprawnienia do świadczenia zasiłku dla bezrobotnych.</u>
          <u xml:id="u-494.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-495">
          <u xml:id="u-495.0" who="#DariuszWójcik">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-495.1" who="#DariuszWójcik">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Jacka Pawelca z Klubu Parlamentarnego Konfederacji Polski Niepodległej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-496">
          <u xml:id="u-496.0" who="#JózefJacekPawelec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dosłownie kilka zdań. Nie jest sztuką dzielić, lecz tworzyć. Myślę, że parę zdań należałoby powiedzieć o jednej takiej sferze, gdzie będą dość duże możliwości zatrudnienia ludzi. Ponieważ dotarły do mnie głosy z zagranicy na ten temat, podzielę się tymi informacjami - dosłownie w 3–4 zdaniach. Chodzi o budowę tras szybkiego ruchu z Zachodu na Wschód, z Berlina i innych miast niemieckich i francuskich przez Polskę do Moskwy, do Królewca. Wokół tych autostrad będzie tworzona infrastruktura telekomunikacyjna, bazy paliwowe, motele, punkty gastronomiczne. Uważam, że rząd powinien się tym zainteresować i wziąć to pod kontrolę, dlatego że są tu pewne możliwości sterowania, stawiania warunków - nie tylko za jakie pieniądze, ale ile miejsc pracy powstanie itd. Jest to, moim zdaniem, olbrzymia szansa - ponieważ na Zachodzie mówi się, że Polska będzie wielkim obszarem tranzytowym, przy tej okazji może powstać kilka tysięcy miejsc pracy.</u>
          <u xml:id="u-496.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-497">
          <u xml:id="u-497.0" who="#DariuszWójcik">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-497.1" who="#DariuszWójcik">Na tym lista mówców została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-497.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-497.3" who="#DariuszWójcik">Proszę o zabranie głosu sekretarza stanu pana Michała Boniego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-498">
          <u xml:id="u-498.0" who="#MichałBoni">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W kilku punktach chciałem się ustosunkować do przedstawionych przez panie posłanki i panów posłów wniosków, jak również do debaty, krótkiej, ale bardzo treściwej, jaka miała miejsce w sprawie bezrobocia oraz zmiany ustawy o zatrudnieniu i bezrobociu.</u>
          <u xml:id="u-498.1" who="#MichałBoni">Zgadzam się z tymi wypowiedziami, w których podnieśliście państwo kwestię dotyczącą roli gmin w zwalczaniu bezrobocia. Rzeczywiście pomysł zgłoszony wczesną wiosną tego roku przez rząd, aby gminy przejęły na siebie obowiązek wypłacania zasiłków i szukały tutaj oszczędności, okazał się pomysłem chybionym i szczęśliwie został odrzucony przez komisje. Niemniej, patrząc w przyszłość, należałoby z większą uwagą myśleć o współdziałaniu służb zatrudnienia i gmin w celu odpowiedniego wykorzystania oraz pomnażania środków finansowych, które mogą być przeznaczone nie na zasiłki, ale właśnie na aktywne formy zwalczania bezrobocia. Do tego oczywiście potrzebne są pewne rozwiązania programowe. Chcielibyśmy przedstawić projekt takiego programu walki z bezrobociem, rozłożonego w czasie, ale rozpisanego na zadania dla różnych partnerów społecznych, dla instytucji państwowych i dla gmin. Ten program musi być powiązany, o czym mówił pan poseł Ładosz z „Solidarności”, z działaniami o charakterze gospodarczym, bo tylko działania idące w kierunku ożywienia gospodarki mogą prowadzić do rozwiązań kwestii wynikających z bezrobocia.</u>
          <u xml:id="u-498.2" who="#MichałBoni">Zgadzam się również ze stwierdzeniami, które padły podczas tej debaty, że należałoby zadbać o wykorzystanie środków aktywnych. W pierwszym półroczu z sumy 2 016 mld zł, przeznaczonej na formy aktywne, wykorzystano 175 mld zł. Intencją rządu jest, aby, trzymając się ustawy budżetowej, można było w najbliższym czasie bardzo zintensyfikować właśnie działania związane z formami aktywnymi.</u>
          <u xml:id="u-498.3" who="#MichałBoni">Intencją rządu jest także, aby w drugiej połowie sierpnia odbyła się konferencja uzgodnieniowa dotycząca rozporządzenia w sprawie wcześniejszych emerytur, tak aby ten instrument, przeznaczony dla gmin o wysokim zagrożeniu bezrobociem, mógł zostać wreszcie wprowadzony w życie.</u>
          <u xml:id="u-498.4" who="#MichałBoni">Intencją rządu jest również, aby można było w ciągu najbliższego miesiąca - dwóch miesięcy - przygotować specjalny program, na który zostałyby przeznaczone zarówno środki z Funduszu Pracy, jak i z pomocy społecznej, program nakierowany na te osoby, które tracą prawo do zasiłku, nadal jednak są bezrobotnymi. Pewne zapisy restrykcyjne z ubiegłego roku powodują, że na przełomie listopada i grudnia około 500 tys. osób straci prawo do zasiłku, ale dalej będą bezrobotnymi.</u>
          <u xml:id="u-498.5" who="#MichałBoni">Chcielibyśmy, aby owe 106 tys. osób z regionów zagrożonych wysokim bezrobociem - tą sprawą Rada Ministrów będzie się zajmowała w najbliższy wtorek - uzyskało prawo przedłużenia możliwości otrzymywania zasiłku z 12 do l8 miesięcy, co jest zapisane w ustawie o bezrobociu i zatrudnieniu i należy tylko wykorzystać odpowiednią delegację prawną tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-498.6" who="#MichałBoni">Wreszcie, mówiąc o sprawach ogólnych, chciałem powiedzieć, że bardzo istotne wydaje się również, aby w uruchamianiu form aktywnych bardziej korzystać z prac interwencyjnych. Dlatego w najbliższych dniach ulegnie zmianie to, czego państwo domagaliście się w interpelacjach w ostatnich miesiącach - rozporządzenie, które ograniczało prawo do przyznawania wsparcia przy pracach interwencyjnych tym zakładom, które zatrudniały powyżej 10 osób. Schodzimy z poziomu 10 osób, żeby była większa swoboda zatrudniania osób bezrobotnych.</u>
          <u xml:id="u-498.7" who="#MichałBoni">Proszę państwa, w czasie tej debaty mówiono o potrzebie stworzenia modelowej ustawy o bezrobociu i zatrudnieniu. Jest to jeszcze daleko przed nami. Niemniej w najbliższych miesiącach skupić się powinniśmy na takich zmianach w tej ustawie, które pozwolą nam skonstruować ją jako taką, która będzie dawała nam więcej elastycznych instrumentów działania w przypadku groźby długotrwałego bezrobocia w pewnych grupach społecznych i w pewnych regionach Polski.</u>
          <u xml:id="u-498.8" who="#MichałBoni">Wydaje się, że zaprezentowana po kilku miesiącach debaty ustawa rozwiązuje w sposób pozytywny kilka problemów, o czym państwo tutaj mówiliście. Mianowicie jest szansa, aby bezrobotni korzystali z nauki wieczorowej bez utraty zasiłków w tym okresie. Złagodzone są warunki kierowania na szkolenia i warunki przekwalifikowania. Nie ma tutaj wymogu otrzymania gwarancji zatrudnienia po przekwalifikowaniu czy szkoleniu. Szansa otrzymania zatrudnienia może być powodem skierowania na szkolenie, co wydaje nam się rozwiązaniem bardzo trafnym.</u>
          <u xml:id="u-498.9" who="#MichałBoni">Wreszcie chcielibyśmy, aby ograniczenie prawa do zasiłku po szkoleniu nie było tak długie, tzn. żeby można było czas otrzymywania zasiłku przedłużyć o czas trwania szkolenia.</u>
          <u xml:id="u-498.10" who="#MichałBoni">Wreszcie, proszę państwa, bardzo ważne, także z punktu widzenia kierowania Funduszem Pracy, jest to, aby pojawił się w tej ustawie zapis mówiący o tym, iż środki przewidziane w ustawie budżetowej na aktywne formy zwalczania bezrobocia będą rzeczywiście na te działania wykorzystywane, a nie w trudnej sytuacji finansowej budżetu państwa wykorzystywane na zasiłki dla bezrobotnych.</u>
          <u xml:id="u-498.11" who="#MichałBoni">Chciałbym również powiedzieć, że w najbliższych miesiącach, kiedy będziemy przedstawiali ustawowe zmiany dotyczące tej kwestii, chcielibyśmy zacząć wprowadzać model ubezpieczeniowy związany z Funduszem Pracy.</u>
          <u xml:id="u-498.12" who="#MichałBoni">Natomiast dwie kwestie dotyczące tej ustawy, o których państwo mówiliście, są sporne.</u>
          <u xml:id="u-498.13" who="#MichałBoni">Pierwsza dotyczy prawa do świadczeń zdrowotnych, korzystania z bezpłatnej opieki lekarskiej w zakładach opieki zdrowotnej. W imieniu rządu przychylałbym się do wniosku mniejszości w tej sprawie nie tyle dlatego, że nie dostrzegamy w ogóle problemu osób, które tracą prawo do zasiłku, są bezrobotne i nie mają prawa do bezpłatnego leczenia, ale uważamy, że zapis wniosku mniejszości daje gwarancje osobom, które kiedyś pracowały i miały prawo do tego zasiłku w okresie 12 czy 18 miesięcy, do utrzymywania dalej prawa do bezpłatnego korzystania ze świadczeń służby zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-498.14" who="#MichałBoni">Natomiast jesteśmy przeciwni rozszerzaniu w ustawie o bezrobociu i zatrudnieniu zapisu, który w efekcie, po rozstrzygnięciach Wysokiej Izby, powinien być w ogóle gdzie indziej, nie w ustawie o bezrobociu i zatrudnieniu, tylko w przepisach mówiących o tym, kto, jakie i w jakich warunkach ma prawo do korzystania ze świadczeń lekarskich. To jest bardzo ważne dlatego, że chcielibyśmy ratunkowo różnego rodzaju osłony socjalne wpisywać do jednej ustawy. Jesteśmy temu przeciwni i dlatego, jak mówię, opowiadamy się za rozwiązaniem dającym możliwość korzystania z bezpłatnego leczenia tym, którzy stracili prawo do zasiłku, ale kiedyś w ogóle pracowali, czyli z pewnym ograniczeniem.</u>
          <u xml:id="u-498.15" who="#MichałBoni">Trudniejsza sprawa, powiem to szczerze, jest z tymi osobami, które miałyby prawo do uznania za bezrobotnych i prawo do zasiłku. Są to dwuzawodowcy, którzy ewentualnie korzystają na tym, że posiadają gospodarstwo do 1 ha przeliczeniowego czy do 2 ha przeliczeniowych.</u>
          <u xml:id="u-498.16" who="#MichałBoni">Statystyka pokazuje, że do czasu stosowania kryterium 1 ha przeliczeniowego z prawa do zasiłku dla bezrobotnych skorzystało 84 tys. osób, czyli de facto 3 do 4% ogółu bezrobotnych. A zatem nie jest to jakoś specjalnie duża liczba. Można natomiast zadawać pytanie, czy jeżeli rozszerzymy kryterium do 2 ha przeliczeniowych, to liczba osób nam się raptownie powiększy. Liczba gospodarstw spełniających kryterium do 1 ha przeliczeniowego, przy przeliczeniu z hektara rzeczywistego na przeliczeniowy, wynosi 1,6 mln gospodarstw. Liczba gospodarstw między 1 a 2 ha wynosi przeszło 300 tys. Znowu można byłoby na podstawie pewnego przybliżenia statystycznego powiedzieć, że ten problem nie będzie zbyt duży. Niemniej jednak inne dane statystyczne pokazują, że liczba osób, których gospodarstwa można umieścić w przedziale między 1 a 2 ha jest rzeczywiście większa. A zatem powiększyłaby się nam liczba potencjalnych osób korzystających z prawa do zasiłku.</u>
          <u xml:id="u-498.17" who="#MichałBoni">Wydaje mi się, że tę kwestię jest bardzo trudno rozstrzygnąć jednoznacznie i należałoby podjąć pewną szerszą, bardziej generalną, mówił o tym zresztą dzisiaj pan poseł Szablewski, debatę dotyczącą stosowania takich instrumentów, jak hektar przeliczeniowy do działań związanych ze świadczeniami społecznymi.</u>
          <u xml:id="u-498.18" who="#MichałBoni">Niemniej jednak chciałem zwrócić uwagę Wysokiej Izby, oddając jej pełne prawo do decyzji w tej kwestii, iż być może okaże się, że w trudnym tegorocznym budżecie wzrost, jaki przewidujemy (może być to ok. 100 tys. osób, które nabędą prawa do zasiłku), będzie wzrostem utrudniającym jego realizację, bo to nie było wkalkulowane w tegoroczny układ budżetowy.</u>
          <u xml:id="u-498.19" who="#MichałBoni">Szanowni Państwo! Chciałem powiedzieć również, że wydaje mi się, iż z punktu widzenia resortu względnie szybkie przyjęcie tej ustawy jest szczególnie ważne właśnie w punkcie, na który państwo może mniej zwracaliście uwagę, a który dotyczył niemożności przesuwania środków z form aktywnych na zasiłki dla bezrobotnych.</u>
          <u xml:id="u-498.20" who="#MichałBoni">Dlatego proszę Wysoką Izbę o przyjęcie tej ustawy z uwzględnieniem wniosku mniejszości i rozważaniem wniosku, jaki przedstawił pan poseł Szablewski. Jednak proszę wziąć pod uwagę te dane statystyczne, które w sposób rzeczowy starałem się tutaj państwu przedstawić, pokazując dwie strony czy dwa wymiary całego zjawiska. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-498.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-499">
          <u xml:id="u-499.0" who="#DariuszWójcik">Dziękuję panu sekretarzowi stanu.</u>
          <u xml:id="u-499.1" who="#DariuszWójcik">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-499.2" who="#DariuszWójcik">O zabranie głosu poproszę jeszcze pana posła sprawozdawcę Jana Lityńskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-500">
          <u xml:id="u-500.0" who="#JanLityński">Dwa zdania. Po pierwsze chciałem powiedzieć bardzo wyraźnie, że jest to pierwsza nowelizacja, która, powiedziałbym, ma charakter racjonalizujący w kierunku złagodzenia pewnych przepisów.</u>
          <u xml:id="u-500.1" who="#JanLityński">I z tego punktu widzenia chciałbym się odnieść do wniosków o bezpłatną opiekę lekarską. Chciałbym, żeby Wysoka Izba miała świadomość, że oba wnioski, zarówno wniosek większości jak i wniosek mniejszości, idą w kierunku przyznania opieki lekarskiej pewnym grupom bezrobotnych. Kwestią dyskusji jest tylko jakie grupy ma to objąć. Wniosek mniejszości przyznaje to prawo mniejszej grupie, tzn. grupie bezrobotnych, którzy kiedyś mieli prawo do zasiłku. Wniosek większości, wniosek komisji mówi, że takie prawo mają wszyscy bezrobotni, którzy zgłaszają się i rejestrują jako bezrobotni. W istocie oba wnioski idą w kierunku złagodzenia istniejących przepisów.</u>
          <u xml:id="u-500.2" who="#JanLityński">Chciałem również odnieść się polemicznie do wypowiedzi pani poseł Liszcz, która próbowała zdyskredytować te wnioski, mówiąc, że głosowali za tym członkowie rządu. Otóż te dyskusje wielokrotnie toczyliśmy i ci posłowie, którzy obecnie są członkami rządu, głosowali tak samo, kiedy nie byli jeszcze członkami rządu. Dlatego wydaje mi się, że jest to argument niemerytoryczny. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-500.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-501">
          <u xml:id="u-501.0" who="#DariuszWójcik">Dziękuję panu posłowi sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-501.1" who="#DariuszWójcik">Proszę o włączenie urządzenia do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-501.2" who="#DariuszWójcik">Proszę wszystkich państwa o naciśnięcie w tej chwili przycisków do głosowania. Dziękuję. (228)</u>
          <u xml:id="u-501.3" who="#DariuszWójcik">Jeszcze raz powtórzymy. (210)</u>
          <u xml:id="u-501.4" who="#DariuszWójcik">Proszę wszystkich państwa o zajęcie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-501.5" who="#DariuszWójcik">Proszę panie posłanki i panów posłów o naciśnięcie przycisków do głosowania. (209)</u>
          <u xml:id="u-501.6" who="#DariuszWójcik">Proszę państwa, w tej sytuacji pragnę poinformować Wysoką Izbę, że w dolnej palarni, przepraszam, tutaj są wyłożone listy do sprawdzenia obecności. Proszę, aby wszyscy...</u>
          <u xml:id="u-501.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Urządzenie nie działa; nie wszyscy naciskają przyciski.)</u>
          <u xml:id="u-501.8" who="#DariuszWójcik">Panie pośle, nie jesteśmy w stanie na nikim wymusić naciskania przycisków.</u>
          <u xml:id="u-501.9" who="#DariuszWójcik">Marszałek prowadzący obrady natomiast został zobowiązany do sprawdzenia obecności, tak więc proszę wszystkich posłów o podpisanie list obecności, które są tutaj wyłożone.</u>
          <u xml:id="u-501.10" who="#DariuszWójcik">Proszę spokojnie podchodzić, może najpierw dolne rzędy. Proszę, żeby państwo pomału podpisywali.</u>
          <u xml:id="u-501.11" who="#DariuszWójcik">Proszę, aby nie wychodzić z sali, ponieważ należy przypuszczać, że jednak jest kworum i za chwilę będziemy mogli przystąpić do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-501.12" who="#DariuszWójcik">Proszę o złożenie podpisów i niewychodzenie z sali.</u>
          <u xml:id="u-501.13" who="#komentarz">(Głos z sali: Jak dzieci.)</u>
          <u xml:id="u-501.14" who="#DariuszWójcik">Proszę, aby te listy były w jednym miejscu.</u>
          <u xml:id="u-501.15" who="#komentarz">(Głosy z sali: Lista krąży. Coś mi to przypomina. Kolego pośle, proszę bez wyzwisk.)</u>
          <u xml:id="u-501.16" who="#DariuszWójcik">Proszę państwa, chciałem poinformować, żeby nie przedłużać dzisiejszego posiedzenia: wszystko wskazuje na to, że na sali mamy kworum. Proszę nadal podpisywać. Przegłosujemy dwa punkty porządku dziennego oraz jedną uchwałę dotyczącą załatwiania interpelacji i zapytań w sierpniu, w okresie wakacyjnym, i na tym zamkniemy dzisiejsze posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-501.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-501.18" who="#DariuszWójcik">Są jeszcze ewentualnie do szybkiego przegłosowania cztery poprawki senackie dotyczące ustawy o pomocy społecznej i na tym posiedzenie zamknęlibyśmy.</u>
          <u xml:id="u-501.19" who="#DariuszWójcik">Chciałem zapytać: Czy wszyscy z państwa podpisali się już na listach? Zdaje się, że tak. Proszę posłów sekretarzy o przejęcie list, podliczenie i sprawdzenie obecności na podstawie tych list. Proszę również o powiadomienie posłów znajdujących się w kuluarach, że za chwilę przystąpimy do rozpatrywania dalszych punktów porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-501.20" who="#DariuszWójcik">Proszę wszystkich państwa o zajęcie miejsc w ławach. Proszę o włączenie urządzenia do głosowania i naciśnięcie przycisków. Dziękuję. (237)</u>
          <u xml:id="u-501.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-501.22" who="#DariuszWójcik"> Mamy nieznaczne kworum, w związku z tym proszę o nieopuszczanie sali.</u>
          <u xml:id="u-501.23" who="#DariuszWójcik">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-501.24" who="#DariuszWójcik">Przypominam, że komisje przedstawiły w sprawozdaniu wniosek mniejszości, nad którym głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-501.25" who="#DariuszWójcik">We wniosku mniejszości dotyczącym zmiany 4 wnioskodawcy w art. 20 ustawy o zatrudnieniu i bezrobociu w nowym brzmieniu ust. 14 proponują, aby ograniczyć prawa do świadczeń zakładów opieki zdrowotnej do świadczeń z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych tym bezrobotnym, którzy utracili bez swojej winy prawo do zasiłku w okresie od dnia 1 grudnia 1991 r.</u>
          <u xml:id="u-501.26" who="#DariuszWójcik">Komisje natomiast proponują, aby każdy bezrobotny, dla którego nie ma propozycji odpowiedniej pracy, przyuczenia do zawodu, przekwalifikowania, skierowania do prac interwencyjnych, robót publicznych lub na utworzone dodatkowo miejsce pracy, miał prawo do świadczeń zakładów opieki zdrowotnej, o których mowa w art. 15 ust. 8 pkt. 3. Takie samo prawo przysługiwałoby członkom rodziny bezrobotnego.</u>
          <u xml:id="u-501.27" who="#DariuszWójcik">Czy potrzebne są objaśnienia posła sprawozdawcy?</u>
          <u xml:id="u-501.28" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie.)</u>
          <u xml:id="u-501.29" who="#DariuszWójcik">Panie pośle, nie ma takiej potrzeby.</u>
          <u xml:id="u-501.30" who="#komentarz">(Głosy z sali: Błąd w druku.)</u>
          <u xml:id="u-501.31" who="#DariuszWójcik">Proszę państwa jest potrzeba wyjaśnienia, ponieważ w druku jest błąd.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-502">
          <u xml:id="u-502.0" who="#JanLityński">Tak, w druku jest błąd. We wniosku mniejszości w zmianie 4, dotyczącej art. 20 lit. c, w ust. 14 pkt 1 (druk nr 401) zamiast: „do dnia 1 grudnia 1991 r.” powinno być: „od dnia 1 grudnia 1991 r.”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-503">
          <u xml:id="u-503.0" who="#DariuszWójcik">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-503.1" who="#DariuszWójcik">Kto z posłanek i posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości dotyczącego art. 20 ust. 14 ustawy o zatrudnieniu i bezrobociu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-503.2" who="#DariuszWójcik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-503.3" who="#DariuszWójcik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-503.4" who="#DariuszWójcik">Stwierdzam, że wniosek większością 164 głosów, przy 67 głosach za wnioskiem i 19 posłach wstrzymujących się od głosu został odrzucony.</u>
          <u xml:id="u-503.5" who="#DariuszWójcik">W dyskusji zgłaszano poprawki, o których zreferowanie proszę sprawozdawcę komisji, posła Jana Lityńskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-504">
          <u xml:id="u-504.0" who="#JanLityński">Jest jedna poprawka. W zmianie 1 lit. b, dotyczącej art. 2 ust. 1 pkt. 9 lit. d, wszędzie tam, gdzie jest mowa o 2 ha przeliczeniowych, zgodnie z wnioskodawcą, należy wstawić: 1,5 ha przeliczeniowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-505">
          <u xml:id="u-505.0" who="#DariuszWójcik">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-505.1" who="#DariuszWójcik">Kto z posłanek i posłów jest za przyjęciem poprawki do zmiany 1, dotyczącej art. 2 ust. 1 pkt 9 lit. d, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-505.2" who="#DariuszWójcik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-505.3" who="#DariuszWójcik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-505.4" who="#DariuszWójcik">Stwierdzam, że poprawka większością 163 głosów, przy 91 głosach za poprawką i przy 6 posłach wstrzymujących się od głosu została odrzucona.</u>
          <u xml:id="u-505.5" who="#DariuszWójcik">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-505.6" who="#DariuszWójcik">Kto z posłanek i posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o zatrudnieniu i bezrobociu w brzmieniu proponowanym przez Komisję Polityki Społecznej oraz Komisję Ustawodawczą, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-505.7" who="#DariuszWójcik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-505.8" who="#DariuszWójcik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-505.9" who="#DariuszWójcik">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o zatrudnieniu i bezrobociu większością 233 głosów, przy 4 głosach przeciwnych i 19 posłach wstrzymujących się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-505.10" who="#DariuszWójcik">Powracamy do rozpatrzenia punktu 18 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Zdrowia oraz Komisji Ustawodawczej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia (druki nr 110 i 402).</u>
          <u xml:id="u-505.11" who="#DariuszWójcik">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-505.12" who="#DariuszWójcik">Przypominam, że komisje przedstawiły w sprawozdaniu 6 wniosków mniejszości, nad którymi głosować będziemy najpierw. Wszystkie wnioski dotyczą art. 1, zawierającego zmiany do ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia.</u>
          <u xml:id="u-505.13" who="#DariuszWójcik">W pierwszym wniosku mniejszości dotyczącym zmiany 2 wnioskodawcy proponują w art. 3 ust. 2 rezygnację z udziału ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej w ustaleniu szczególnych warunków produkcji dietetycznych środków spożywczych.</u>
          <u xml:id="u-505.14" who="#DariuszWójcik">Czy potrzebne są objaśnienia posła sprawozdawcy?</u>
          <u xml:id="u-505.15" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie, nie.)</u>
          <u xml:id="u-505.16" who="#DariuszWójcik">Nie zgłoszono takiej potrzeby, a zatem przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-505.17" who="#DariuszWójcik">Kto z posłanek i posłów jest za wnioskiem mniejszości dotyczącym zmiany art. 3 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-505.18" who="#DariuszWójcik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-505.19" who="#DariuszWójcik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-505.20" who="#DariuszWójcik">Stwierdzam, że większością 153 głosów, przy 75 głosach za wnioskiem i 26 posłach wstrzymujących się od głosu Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-505.21" who="#DariuszWójcik">W drugim wniosku mniejszości, dotyczącym zmiany 3, wnioskodawcy w art. 4 ust. 4 i 5 proponują, aby minister rolnictwa i gospodarki żywnościowej uczestniczył w ustalaniu wykazu substancji dodatkowych, które mogą znajdować się w środkach spożywczych lub używkach, a także uczestniczył w określaniu najwyższych dopuszczalnych pozostałości środków chemicznych stosowanych przy uprawie, ochronie, przechowywaniu i transporcie roślin.</u>
          <u xml:id="u-505.22" who="#DariuszWójcik">Czy potrzebne są objaśnienia posła sprawozdawcy?</u>
          <u xml:id="u-505.23" who="#DariuszWójcik">Nie zgłoszono takiej potrzeby, a więc przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-505.24" who="#DariuszWójcik">Kto z posłanek i posłów jest za wnioskiem mniejszości dotyczącym zmiany art. 4 ust. 4 i 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-505.25" who="#DariuszWójcik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-505.26" who="#DariuszWójcik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-505.27" who="#DariuszWójcik">Stwierdzam, że większością 154 głosów, przy 86 głosach za wnioskiem i przy 14 posłach wstrzymujących się od głosu Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-505.28" who="#DariuszWójcik">W trzecim wniosku mniejszości, dotyczącym zmiany 4, wnioskodawcy w art. 5 ust. 2 proponują, aby minister rolnictwa i gospodarki żywnościowej uczestniczył w ustalaniu zasad i trybu udzielania zezwoleń na produkcję i obrót dietetycznymi środkami spożywczymi i odżywkami oraz na produkcję i wprowadzanie do obrotu jako środków spożywczych takich substancji, które były wykorzystywane dla celów żywienia ludzi. Czy potrzebne są objaśnienia posła sprawozdawcy?</u>
          <u xml:id="u-505.29" who="#DariuszWójcik">Nie zgłoszono takiej potrzeby, a zatem przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-505.30" who="#DariuszWójcik">Kto z posłanek i posłów jest za wnioskiem mniejszości dotyczącym zmiany art.5 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-505.31" who="#DariuszWójcik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-505.32" who="#DariuszWójcik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-505.33" who="#DariuszWójcik">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił większością 127 głosów, przy 94 głosach za wnioskiem i przy 18 posłach wstrzymujących się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-505.34" who="#DariuszWójcik">W czwartym wniosku mniejszości dotyczącym zmiany 6 wnioskodawcy w art.7 ust. 2 proponują, by minister rolnictwa i gospodarki żywnościowej uczestniczył w określaniu warunków używania do produkcji środków spożywczych pochodzących od zwierząt lub ze zwierząt, którym podawano antybiotyki.</u>
          <u xml:id="u-505.35" who="#DariuszWójcik">Czy potrzebne są objaśnienia posła sprawozdawcy?</u>
          <u xml:id="u-505.36" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie.)</u>
          <u xml:id="u-505.37" who="#DariuszWójcik">Potrzeby takiej nie zgłoszono, a zatem przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-505.38" who="#DariuszWójcik">Kto z posłanek i posłów jest za wnioskiem mniejszości do art. 7 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk?</u>
          <u xml:id="u-505.39" who="#DariuszWójcik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-505.40" who="#DariuszWójcik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-505.41" who="#DariuszWójcik">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości do art. 7 ust. 2 odrzucił większością 117 głosów, przy 113 głosach za wnioskiem i 15 posłach wstrzymujących się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-505.42" who="#DariuszWójcik">W piątym wniosku mniejszości dotyczącym zmiany 13 wnioskodawcy w art. 17 ust. 1 w nowym brzmieniu zdania pierwszego proponują, aby produkcję i obrót środkami spożywczymi można było prowadzić pod warunkiem, że odpowiednie pomieszczenia i urządzenia zapewnią zdrowotną jakość artykułów. Komisje natomiast proponują, aby odpowiednie pomieszczenia i urządzenia były zgodne z obowiązującymi wymogami.</u>
          <u xml:id="u-505.43" who="#DariuszWójcik">Czy potrzebne są objaśnienia posła sprawozdawcy?</u>
          <u xml:id="u-505.44" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie.)</u>
          <u xml:id="u-505.45" who="#DariuszWójcik">Nie ma takiej potrzeby.</u>
          <u xml:id="u-505.46" who="#DariuszWójcik">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-505.47" who="#DariuszWójcik">Kto z posłanek i posłów jest za wnioskiem mniejszości do art. 17 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-505.48" who="#DariuszWójcik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-505.49" who="#DariuszWójcik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-505.50" who="#DariuszWójcik">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości do art. 17 ust. 1 odrzucił większością 215 głosów, przy 15 głosach za wnioskiem i 13 posłach wstrzymujących się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-505.51" who="#DariuszWójcik">W szóstym i ostatnim wniosku mniejszości, dotyczącym zmiany 15, wnioskodawcy w art. 21 ust. 2 proponują, aby minister zdrowia i opieki społecznej ustalał wymagania sanitarne dotyczące przewozu środków spożywczych bez porozumienia z ministrem rolnictwa i gospodarki żywnościowej.</u>
          <u xml:id="u-505.52" who="#DariuszWójcik">Czy potrzebne są objaśnienia posła sprawozdawcy?</u>
          <u xml:id="u-505.53" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie.)</u>
          <u xml:id="u-505.54" who="#DariuszWójcik">Nie ma takiej potrzeby.</u>
          <u xml:id="u-505.55" who="#DariuszWójcik">W związku z tym przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-505.56" who="#DariuszWójcik">Kto z posłanek i posłów jest za wnioskiem mniejszości do art. 21 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk?</u>
          <u xml:id="u-505.57" who="#DariuszWójcik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-505.58" who="#DariuszWójcik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-505.59" who="#DariuszWójcik">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości do art. 21 ust. 2 przyjął większością 169 głosów, przy 70 głosach za wnioskiem i 10 posłach wstrzymujących się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-505.60" who="#DariuszWójcik">Na tym zakończyliśmy głosowanie nad wnioskami mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-505.61" who="#DariuszWójcik">W dyskusji zgłoszono poprawki, o zreferowanie których proszę posła sprawozdawcę Janusza Szymańskiego.</u>
          <u xml:id="u-505.62" who="#DariuszWójcik">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-506">
          <u xml:id="u-506.0" who="#JanuszSzymański">Proszę państwa, mamy do przegłosowania, w zależności od skuteczności, dwie albo cztery poprawki. Mianowicie, pierwsza poprawka...</u>
          <u xml:id="u-506.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Czego dotyczy?)</u>
          <u xml:id="u-506.2" who="#JanuszSzymański">... Zaraz powiem, bo nie macie państwo wydrukowanego tekstu poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-507">
          <u xml:id="u-507.0" who="#DariuszWójcik">Panie pośle, proszę o niewychodzenie z sali, będzie głosowanie. Poseł, niestety, uciekł.</u>
          <u xml:id="u-507.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-508">
          <u xml:id="u-508.0" who="#JanuszSzymański">Proszę państwa, pierwsza poprawka została zgłoszona do art. 1 do zmiany 16 i dotyczy sprawy, która była przedmiotem najbardziej burzliwej debaty odnośnie do tej ustawy. Mianowicie w zmianie 16 komisja w swoim sprawozdaniu proponuje, aby ust. 3 otrzymał takie brzmienie, jak państwo macie w druku nr 402. Natomiast poprawka zgłoszona w imieniu Klubu Parlamentarnego Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego polega na tym, aby skreślić całą zmianę 16. Czyli ta zmiana powoduje taką konsekwencję, że pozostałby jako obowiązujący dotychczasowy ust. 3 art. 22 w brzmieniu: „Organy administracji państwowej, nadzorowane przez ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej, sprawują nadzór w zakresie ustalonym w ust. 2 nad przetwórstwem rybnym, nad warunkami sanitarnymi uzyskiwania mleka w gospodarstwach rolnych i hodowlanych oraz nad produkcją i obrotem środków spożywczych pochodzenia zwierzęcego w jednostkach organizacyjnych lub miejscach, których rodzaje określają w drodze rozporządzenia ministrowie zdrowia i opieki społecznej oraz rolnictwa i gospodarki żywnościowej”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-509">
          <u xml:id="u-509.0" who="#DariuszWójcik">Proszę o pozostanie tutaj pana posła sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-509.1" who="#DariuszWójcik">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-509.2" who="#DariuszWójcik">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem przedstawionej przed chwilą poprawki do art. 1 do zmiany 16, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-509.3" who="#DariuszWójcik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-509.4" who="#DariuszWójcik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-509.5" who="#DariuszWójcik">Stwierdzam, że poprawka została odrzucona większością 151 głosów, przy 45 głosach za poprawką i 52 posłach wstrzymujących się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-509.6" who="#DariuszWójcik">Proszę o zreferowanie następnej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-510">
          <u xml:id="u-510.0" who="#JanuszSzymański">Druga poprawka dotyczy tego samego artykułu, tego samego ustępu, czyli zmiany 16, i została zgłoszona w imieniu Klubu Parlamentarnego Konfederacji Polski Niepodległej. Mianowicie w tiret trzecim wnioskodawca proponuje, aby przecinek oraz wyrazy: „transportem i przetwórstwem” skreślić. Tym samym komisje zaproponowały następujące brzmienie tego fragmentu: „pozyskiwaniem, transportem i przetwórstwem mleka”. Zatem i wniosek zmierza do tego, żeby organy służby weterynaryjnej, nadzorowane przez ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej, sprawowały nadzór tylko nad pozyskiwaniem mleka, a nie nad transportem i przetwórstwem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-511">
          <u xml:id="u-511.0" who="#DariuszWójcik">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-511.1" who="#DariuszWójcik">Proszę o spokój.</u>
          <u xml:id="u-511.2" who="#komentarz">(Poseł Janusz Szymański: Panie marszałku, można?)</u>
          <u xml:id="u-511.3" who="#DariuszWójcik">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-512">
          <u xml:id="u-512.0" who="#JanuszSzymański">Myślę, że wnioskodawca podzieli pogląd, że tę poprawkę należy przegłosować łącznie z następną zgłoszoną poprawką, bo dotyczy ona tej samej materii regulacji, mianowicie w tiret czwartym proponuje się dodać wyrazy: „z wyjątkiem mleka”. Proponuję więc, jeżeli będzie zgoda Wysokiej Izby, żeby obie te poprawki przegłosować łącznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-513">
          <u xml:id="u-513.0" who="#DariuszWójcik">Czy jest zgoda wnioskodawcy? Jest.</u>
          <u xml:id="u-513.1" who="#DariuszWójcik">W związku z tym proponuję przegłosować łącznie poprawki do art. 1 zmiany 16 w tiret trzecim i czwartym.</u>
          <u xml:id="u-513.2" who="#DariuszWójcik">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-513.3" who="#DariuszWójcik">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawek do art. 1 zmiany 16 w tiret trzecim i czwartym, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-513.4" who="#DariuszWójcik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-513.5" who="#DariuszWójcik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-513.6" who="#DariuszWójcik">Stwierdzam, że poprawki zostały przez Sejm odrzucone większością 142 głosów, przy 95 głosach za poprawkami i 11 posłach wstrzymujących się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-513.7" who="#DariuszWójcik">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-514">
          <u xml:id="u-514.0" who="#JanuszSzymański">Ostatnia już poprawka zgłoszona do art. 2 zmierza do skreślenia całego art. 2. Konsekwencją przyjęcia tej poprawki - i proponuję, żeby to łącznie rozstrzygnąć - byłaby zmiana oznaczenia art. 3 oraz tytułu ustawy. W przypadku przyjęcia tej poprawki uległby również zmianie tytuł ustawy nowelizującej i otrzymałby brzmienie: „O zmianie ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia”.</u>
          <u xml:id="u-514.1" who="#JanuszSzymański">Art. 2 ustawy nowelizującej dotyczy nowelizacji ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej i proponuje się dodanie art. 36a do tej ustawy. Sprawa dotyczy pobierania opłat przez służby weterynaryjne podległe ministrowi rolnictwa i gospodarki żywnościowej, co do tej pory było regulowane w sposób niewłaściwy pismem okólnym szefa Urzędu Rady Ministrów. Komisja uznała, że tę kwestię należy uregulować ustawowo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-515">
          <u xml:id="u-515.0" who="#DariuszWójcik">Dziękuję panu posłowi sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-515.1" who="#DariuszWójcik">Przystępujemy do głosowania nad zreferowaną przed chwilą poprawką.</u>
          <u xml:id="u-515.2" who="#DariuszWójcik">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 2, proszę podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-515.3" who="#DariuszWójcik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-515.4" who="#DariuszWójcik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-515.5" who="#DariuszWójcik">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął większością 155 głosów, przy 73 głosach przeciw i 24 posłach wstrzymujących się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-515.6" who="#DariuszWójcik">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-515.7" who="#DariuszWójcik">Kto z posłanek i posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia w brzmieniu proponowanym przez Komisję Zdrowia oraz Komisję Ustawodawczą, wraz z przyjętą poprawką, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-515.8" who="#DariuszWójcik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-515.9" who="#DariuszWójcik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-515.10" who="#DariuszWójcik">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia większością 220 głosów, przy 5 głosach przeciw i 12 posłach wstrzymujących się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-515.11" who="#DariuszWójcik">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 20 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej oraz Komisji Ustawodawczej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o pomocy społecznej (druki nr 378 i 400).</u>
          <u xml:id="u-515.12" who="#DariuszWójcik">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji panią poseł Annę Bańkowską.</u>
          <u xml:id="u-515.13" who="#DariuszWójcik">Proszę państwa o niewychodzenie z sali obrad. Panie pośle, bo będę musiał, niestety, wymieniać po nazwiskach.</u>
          <u xml:id="u-515.14" who="#DariuszWójcik">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-516">
          <u xml:id="u-516.0" who="#AnnaBańkowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę w imieniu Komisji Polityki Społecznej i Komisji Ustawodawczej złożyć sprawozdanie o zajętym w dniu 24 lipca przez te komisje stanowisku wobec uchwały Senatu z dnia 9 lipca 1992 r., zawartej w druku nr 378, dotyczącej ustawy o zmianie ustawy o pomocy społecznej. Prezydium Sejmu skierowało tę ustawę w dniu 16 lipca br. do Komisji Polityki Społecznej i Komisji Ustawodawczej celem rozpatrzenia. Senat zgłasza propozycje dokonania czterech zmian w ustawie o zmianie ustawy o pomocy społecznej, uchwalonej przez Sejm wraz z poprawkami w dniu 20 czerwca br., zgodnie z drukiem nr 306.</u>
          <u xml:id="u-516.1" who="#AnnaBańkowska">Dwie spośród czterech zmian dotyczą art. 1 ustawy przyjętej przez Sejm w dniu 20 czerwca. Pierwsza polega na zastąpieniu w pkt. 1 lit. a wyrazów: „1,5 ha”, wyrazami: „2 ha”. Sejm nowelizacją ustawy o pomocy społecznej dodał dwa ustępy do art. 4, dotyczące dostępu rolników do pomocy społecznej, dotychczas regulowane to było przez rozporządzenia. Dotyczyły one dostępu, prawa do pomocy społecznej osób utrzymujących się z gospodarstw rolnych, w których dochód na osobę nie przekraczał dochodu z 1,5 ha przeliczeniowego. Zgłoszony był wtedy wniosek mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-516.2" who="#AnnaBańkowska">Proszę państwa, będę naprawdę krótko te poprawki charakteryzować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-517">
          <u xml:id="u-517.0" who="#DariuszWójcik">Proszę państwa o zachowanie spokoju i nieprowadzenie dyskusji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-518">
          <u xml:id="u-518.0" who="#AnnaBańkowska">Zgłoszony był wtedy wniosek mniejszości, aby prawo do świadczeń miały osoby lub rodziny utrzymujące się z gospodarstwa rolnego, jeśli na osobę w rodzinie przypada nie więcej niż 2 ha. Argumentowano to, tak jak dzisiaj, niskim dochodem z 1,5 ha przeliczeniowego. Sejm nie podzielił wtedy tej argumentacji i odrzucił wniosek mniejszości większością 146 głosów, przy 124 głosach za i 12 posłach wstrzymujących się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-518.1" who="#AnnaBańkowska">Senat nie zgadza się z takim kryterium dochodowości. Podziela pogląd posłów zgłaszających wniosek mniejszości, uznaje za zasadne określenie górnej granicy hektarów przeliczeniowych na osobę w rodzinie na poziomie 2 ha. Komisje: Polityki Społecznej i Ustawodawcza, postanowiły poprzeć stanowisko Senatu w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-518.2" who="#AnnaBańkowska">Druga zmiana zaproponowana przez Senat zawarta w pkt. I - punkt 2 odnosi się do następującej kwestii: Sejm w dniu 20 czerwca dokonał w tym punkcie zmiany dotyczącej art. 31. Zmieniliśmy wtedy treść zdania głównego, natomiast odstąpiliśmy od wymieniania enumeratywnie zawartych w tym punkcie następnych części zdania, które nie ulegały zmianie. Senat uznał za niewłaściwe sformułowanie legislacyjne poprawki i proponuje zapisać tę kwestię w całości w jednolitym zdaniu. Komisje podzielają ten pogląd.</u>
          <u xml:id="u-518.3" who="#AnnaBańkowska">Trzecia poprawka Senatu zawarta w druku.</u>
          <u xml:id="u-518.4" who="#komentarz">(Poseł Aleksander Kwaśniewski: Głosujmy.)</u>
          <u xml:id="u-518.5" who="#AnnaBańkowska">Można i tak. Jak pan marszałek zarządzi. Ja zdaję sprawozdanie.</u>
          <u xml:id="u-518.6" who="#komentarz">(Poseł Aleksander Kwaśniewski: Chciałbym panią poseł prosić, żeby przy każdej poprawce dawała pani krótki komentarz, a później żeby było głosowanie, bo inaczej będziemy mieli kłopot.)</u>
          <u xml:id="u-518.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-518.8" who="#AnnaBańkowska">Chcę powiedzieć, że to nie będzie sprawozdanie, ale omówienie w częściach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-519">
          <u xml:id="u-519.0" who="#DariuszWójcik">Myślę, że można ten tryb przyjąć, o ile nie będzie to przeszkadzało jednemu dyskutantowi, który jest zapisany do dyskusji - panu posłowi Szablewskiemu. To znaczy mam pytanie: Czy pan poseł chce się ustosunkować do tego wystąpienia teraz? Czy może mieć wpływ na pańskie wystąpienie referowanie przez panią poseł sprawozdawcę?</u>
          <u xml:id="u-519.1" who="#komentarz">(Poseł Alojzy Szablewski: Nie, oczywiście później.)</u>
          <u xml:id="u-519.2" who="#DariuszWójcik">Niestety, proszę panią poseł o dalsze referowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-520">
          <u xml:id="u-520.0" who="#AnnaBańkowska">Czyli drugą zmianę komisja również proponuje przyjąć zgodnie z propozycją Senatu.</u>
          <u xml:id="u-520.1" who="#AnnaBańkowska">Trzecia poprawka Senatu, zawarta w druku nr 378 w pkt. II, dotyczy dodania nowego art. 5 w brzmieniu: „Zadania wymienione w art. 11 pkt 1–3 ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej pozostają zadaniami zleconymi gminy do 31 grudnia 1992 r.”. I jest to wprowadzenie przepisu przejściowego, niezbędne dla poprawności i ciągłości funkcjonowania ustawy. W razie niewprowadzenia tej zmiany do końca roku pozostawałaby luka w uregulowaniach ustawowych.</u>
          <u xml:id="u-520.2" who="#AnnaBańkowska">Sejm w dniu 20 czerwca dopisał do zadań własnych gmin m.in. takie zagadnienia, jak: przyznawanie pomocy w naturze na ekonomiczne usamodzielnienie, przyznawanie i wypłacanie zasiłków i pożyczek na ekonomiczne usamodzielnienie i świadczenie usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania oraz skreślił te zadania z art. 11 ustawy, tzn. wyłączył je z zakresu zadań zleconych gminom. Równocześnie w art. 5 postanowiono, iż te rozszerzone zadania własne gmin będą obowiązywać dopiero od 1 stycznia 1993 r. Zatem w okresie do 31 grudnia br. przestałyby te formy udzielania pomocy obowiązywać. Dlatego też komisje z zadowoleniem przyjęły tę poprawkę Senatu, dotyczącą dodania nowego art. 5 i wnoszą do Wysokiej Izby o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-520.3" who="#AnnaBańkowska">Czwarta poprawka jest typowo redakcyjna i polega na oznaczeniu dotychczasowego art. 5 jako art. 6.</u>
          <u xml:id="u-520.4" who="#AnnaBańkowska">Reasumując, Komisja Polityki Społecznej oraz Komisja Ustawodawcza pozytywnie odniosły się do wszystkich czterech poprawek zaproponowanych przez Senat w druku nr 378 i wnoszą do Wysokiego Sejmu o ich przyjęcie zgodnie ze sprawozdaniem zawartym w druku nr 400.</u>
          <u xml:id="u-520.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-521">
          <u xml:id="u-521.0" who="#DariuszWójcik">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-521.1" who="#DariuszWójcik">Otwieram dyskusję nad tym punktem porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-521.2" who="#DariuszWójcik">Proszę o zabranie głosu pana posła Alojzego Szablewskiego z Klubu Parlamentarnego Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego.</u>
          <u xml:id="u-521.3" who="#DariuszWójcik">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-522">
          <u xml:id="u-522.0" who="#AlojzySzablewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Proszę mi wybaczyć, ale naprawdę chcę być odpowiedzialny przed narodem...</u>
          <u xml:id="u-522.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-522.2" who="#AlojzySzablewski">...i uważam, że nie wolno nam tak lekceważąco podchodzić do sprawy. Dlatego też postarałem się o dane, które uzyskałem z ministerstwa i chciałbym Wysokiej Izbie je przedstawić.</u>
          <u xml:id="u-522.3" who="#AlojzySzablewski">Proszę Wysokiej Izby, w lipcu, chyba 20 lipca, Sejm uchwalił właśnie 1,5 ha przeliczeniowego. Senat, nie wiadomo z jakich powodów, zmienił to na 2 ha przeliczeniowe. Dlatego też w poprzednim swoim wystąpieniu tak uparcie stałem na stanowisku, żeby było 1,5 ha. Ja tylko to przeczytam, zajmie to 4 minuty.</u>
          <u xml:id="u-522.4" who="#AlojzySzablewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego ZChN pragnę ustosunkować się do stanowiska Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o pomocy społecznej. Dwie spośród zgłoszonych przez Senat poprawek do tej ustawy - nadanie nowego brzmienia art. 1 pkt 10 lit. a oraz dodanie nowego art. 5 - mają charakter formalny, usuwają dwie niewątpliwe luki prawne powstałe wbrew inicjatorom ustawy i jako takie nie budzą żadnych wątpliwości. Klub Parlamentarny ZChN będzie głosował za ich przyjęciem.</u>
          <u xml:id="u-522.5" who="#AlojzySzablewski">Poważne natomiast wątpliwości budzi pierwsza ze zgłoszonych poprawek, dyskutowana zresztą wcześniej przez Sejm, polegająca na zastąpieniu w art. 1 pkt 1 lit. a wyrazów: „dochód z 1,5 ha przeliczeniowego” wyrazami: „dochód z 2 ha przeliczeniowych”. Pozwolę sobie przypomnieć, że do gospodarstw rolnych osiągających niskie dochody w przeliczeniu na 1 członka rodziny zalicza się te gospodarstwa, których powierzchnia na 1 członka rodziny nie przekracza 1 ha przeliczeniowego, podkreślam, hektara przeliczeniowego, bo faktycznych jest więcej.</u>
          <u xml:id="u-522.6" who="#AlojzySzablewski">Według spisu z czerwca 1990 r. średnia powierzchnia gospodarstwa rolnego wynosiła 7,1 ha, tj. ok. 6 ha przeliczeniowych. Ponadto 60% gospodarstw miało powierzchnię mniejszą od średniej. Rodzina chłopska liczy przeciętnie 4 osoby. Z przeprowadzanych szacunków wynika, że ok. 10% rodzin chłopskich utrzymuje się z gospodarstwa o powierzchni nie przekraczającej 1 ha przeliczeniowego na osobę, w ok. 30 do 35% na osobę przypada nie więcej niż 1,5 ha przeliczeniowego, a w co drugim gospodarstwie na osobę przypada nie więcej niż 2 ha przeliczeniowe.</u>
          <u xml:id="u-522.7" who="#AlojzySzablewski">Ustawa o pomocy społecznej przyznaje prawo do bezzwrotnych świadczeń osobom i rodzinom, których dochód na osobę - nie jest to oczywiście jedyne kryterium - nie przekracza najniższej emerytury. Poprawka Senatu oznacza przyznanie tego prawa co drugiej rodzinie chłopskiej. Koszt tego dla tegorocznego budżetu ministerstwo oszacowało na 1 bln zł. Wobec opóźnienia terminu wejścia w życie nowelizacji byłoby to oczywiście mniej. Państwo ma obowiązek wspierać rodzinę w jej podstawowych funkcjach, ale nie wyręczać. Polityka gospodarczo-społeczna winna umożliwiać rodzinom osiągnięcie samowystarczalności ekonomicznej. Odsetek rodzin niewydolnych ekonomicznie nie powinien przekraczać 10%. Obecnie w Polsce sytuacja jest wyjątkowa, ale nie do zaakceptowania jest to - i nie zgodzę się z góry z tym - że co druga rodzina chłopska jest niewydajna ekonomicznie. Opowiadamy się za polityką wspierającą polskie rolnictwo, za przeznaczeniem dodatkowych środków m.in. na jego restrukturyzację i unowocześnienie,...</u>
          <u xml:id="u-522.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-522.9" who="#AlojzySzablewski">... na ochronę krajowych produktów żywności. Na ten cel powinny być przeznaczone...</u>
          <u xml:id="u-522.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-522.11" who="#AlojzySzablewski">‍...dodatkowe środki pieniężne, a nie na świadczenia z pomocy społecznej dla rolników.</u>
          <u xml:id="u-522.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-523">
          <u xml:id="u-523.0" who="#DariuszWójcik">Proszę państwa o umożliwienie dokończenia wystąpienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-524">
          <u xml:id="u-524.0" who="#AlojzySzablewski">Dlatego Klub Parlamentarny ZChN będzie głosował za odrzuceniem propozycji Senatu, polegającej na przyjęciu zamiast 1,5 ha przeliczeniowego, 2 ha przeliczeniowych.</u>
          <u xml:id="u-524.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-524.2" who="#AlojzySzablewski">Proszę państwa, to denerwuje.</u>
          <u xml:id="u-524.3" who="#AlojzySzablewski">Na 19 posiedzeniu Sejmu uzasadniłem, dlaczego należy przyjąć górną granicę 1,5 ha przeliczeniowego na osobę. Sejm w czasie głosowania zaakceptował tę wielkość jako kryterium przydziału pomocy społecznej. Trudno mi zrozumieć, dlaczego Senat podwyższył tę granicę do 2 ha. Mam wrażenie, że zostało to wnikliwie przeanalizowane.</u>
          <u xml:id="u-524.4" who="#AlojzySzablewski">Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Wszyscy jesteśmy odpowiedzialni za państwo i nie wolno nam podwyższać deficytu budżetowego.</u>
          <u xml:id="u-524.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-524.6" who="#AlojzySzablewski">Proszę zatem Wysoki Sejm o sumienne podejście do tej sprawy i podtrzymanie swojego werdyktu z 19 posiedzenia Sejmu, a tym samym o oddalenie propozycji Senatu dotyczącej pierwszej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-524.7" who="#komentarz">(Długotrwałe oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-525">
          <u xml:id="u-525.0" who="#DariuszWójcik">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-525.1" who="#DariuszWójcik">Proszę państwa o chwilę spokoju i zachowanie powagi. Zapisał się do głosu jeszcze jeden mówca.</u>
          <u xml:id="u-525.2" who="#komentarz">(Oklaski, wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-525.3" who="#DariuszWójcik">Pan poseł, rozumiem, rezygnuje, tak?</u>
          <u xml:id="u-525.4" who="#komentarz">(Poseł Henryk Siedlecki: Rezygnuję.)</u>
          <u xml:id="u-525.5" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-525.6" who="#DariuszWójcik">W ten sposób wyczerpaliśmy listę mówców.</u>
          <u xml:id="u-525.7" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-525.8" who="#DariuszWójcik">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-525.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-525.10" who="#DariuszWójcik">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-525.11" who="#DariuszWójcik">Pragnę poinformować, że w wypadku gdyby nie było kworum, rozważę możliwość ogłoszenia godzinnej przerwy i zarządzenia...</u>
          <u xml:id="u-525.12" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-525.13" who="#DariuszWójcik">‍...głosowania imiennego. Musimy po prostu być odpowiedzialni.</u>
          <u xml:id="u-525.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-525.15" who="#DariuszWójcik">Przypominam, że zgodnie z art. 27 ust. 1 Konstytucji Sejm nie przyjmuje propozycji Senatu większością 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby posłów, natomiast Sejm uchwala proponowane przez Senat poprawki zwykłą większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-525.16" who="#DariuszWójcik">W pierwszej kolejności głosować będziemy nad przedstawionymi przez komisję wnioskami dotyczącymi poprawek Senatu.</u>
          <u xml:id="u-525.17" who="#DariuszWójcik">W poprawce pierwszej w art. 4 ustawy o pomocy społecznej Senat proponuje w dodanym ust. 1 lit.a, aby prawo do świadczeń pieniężnych przysługiwało osobom i rodzinom utrzymującym się z gospodarstwa rolnego, jeżeli na osobę w rodzinie przypada nie więcej niż 2 ha przeliczeniowe, a nie 1,5 ha, jak uchwalił Sejm. Ponadto Senat proponuje przyjąć na użytek ustawy, że dochód miesięczny z 2 ha przeliczeniowych, a nie z 1,5 ha, jak uchwalił Sejm, odpowiada kwocie najniższej emerytury. Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki Senatu.</u>
          <u xml:id="u-525.18" who="#DariuszWójcik">Czy potrzebne są objaśnienia posła sprawozdawcy?</u>
          <u xml:id="u-525.19" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie, nie.)</u>
          <u xml:id="u-525.20" who="#DariuszWójcik">W związku z tym że nie ma potrzeby dodatkowych wyjaśnień, przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-525.21" who="#DariuszWójcik">Kto z posłanek i posłów jest za wnioskiem komisji o przyjęcie poprawki Senatu do art. 4 nowelizowanej ustawy o pomocy społecznej polegającej na tym, aby w dodanym nowym ust. 1a wyrazy: „1,5 ha” zastąpić wyrazami: „2 ha”, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-525.22" who="#DariuszWójcik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-525.23" who="#DariuszWójcik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-525.24" who="#DariuszWójcik">Stwierdzam, że Sejm większością 169 głosów, przy 81 głosach przeciw i 10 posłach wstrzymujących się od głosu, przyjął poprawkę Senatu.</u>
          <u xml:id="u-525.25" who="#DariuszWójcik">W drugiej poprawce Senat zaproponował nową redakcję art. 31 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej. Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-525.26" who="#DariuszWójcik">Czy są potrzebne ewentualne objaśnienia pani poseł sprawozdawcy?</u>
          <u xml:id="u-525.27" who="#DariuszWójcik">W związku z tym, iż nie zgłoszono potrzeby uzyskania dodatkowych wyjaśnień, przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-525.28" who="#DariuszWójcik">Kto z posłanek i posłów jest za wnioskiem komisji o przyjęcie poprawki Senatu do art. 31 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, polegającej na uwzględnieniu zaproponowanej redakcji treści tego artykułu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-525.29" who="#DariuszWójcik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-525.30" who="#DariuszWójcik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-525.31" who="#DariuszWójcik">Stwierdzam, że poprawkę Senatu do art. 31 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej Sejm przyjął większością 233 głosów, przy 4 głosach przeciw i 11 posłach wstrzymujących się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-525.32" who="#DariuszWójcik">W trzeciej poprawce Senat zaproponował dodanie nowego art. 5 do ustawy nowelizującej, wprowadzającego przepis przejściowy, w którym określa się, że zadania wymienione w art. 11 ust. 1–3 ustawy o pomocy społecznej pozostają zadaniami zleconymi gmin do dnia 31 grudnia 1992 r., co wypełni zaistniałą lukę prawną. Dotychczasowy art. 5 ustawy natomiast oznacza się jako art. 6. Poprawka ta ma charakter redakcyjny. Komisje wnoszą o przyjęcie tych poprawek Senatu.</u>
          <u xml:id="u-525.33" who="#DariuszWójcik">Czy potrzebne są ewentualne objaśnienia pani poseł sprawozdawcy?</u>
          <u xml:id="u-525.34" who="#DariuszWójcik">W związku z tym że nie zgłoszono potrzeby uzyskania ewentualnych objaśnień, przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-525.35" who="#DariuszWójcik">Kto z posłanek i posłów jest za wnioskiem komisji o przyjęcie poprawek Senatu polegających na dodaniu nowego art. 5 do ustawy nowelizującej ustawę o pomocy społecznej oraz na zmianie oznaczenia jej dotychczasowego art. 5, proszę podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-525.36" who="#DariuszWójcik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-525.37" who="#DariuszWójcik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-525.38" who="#DariuszWójcik">Stwierdzam, że poprawki Senatu polegające na dodaniu nowego art. 5 do ustawy nowelizującej ustawę o pomocy społecznej oraz na zmianie oznaczenia jej dotychczasowego art. 5 Sejm przyjął większością 239 głosów, przy 3 głosach przeciw i 8 posłach wstrzymujących się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-525.39" who="#DariuszWójcik">Na tym zakończyliśmy głosowanie nad poprawkami Senatu do ustawy o zmianie ustawy o pomocy społecznej.</u>
          <u xml:id="u-525.40" who="#DariuszWójcik">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 21 porządku dziennego: Projekt uchwały w sprawie pisemnych odpowiedzi na zapytania poselskie.</u>
          <u xml:id="u-525.41" who="#DariuszWójcik">Propozycja Prezydium Sejmu zawarta jest w dostarczonym posłankom i posłom druku nr 410.</u>
          <u xml:id="u-525.42" who="#DariuszWójcik">Czy w tej sprawie ktoś z posłanek i posłów pragnie zabrać głos? Nie widzę zgłoszenia.</u>
          <u xml:id="u-525.43" who="#DariuszWójcik">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-525.44" who="#DariuszWójcik">Kto z posłanek i posłów jest za przyjęciem projektu uchwały w sprawie pisemnych odpowiedzi na zapytania poselskie, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-525.45" who="#DariuszWójcik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-525.46" who="#DariuszWójcik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-525.47" who="#DariuszWójcik">Stwierdzam, że Sejm podjął uchwałę większością 213 głosów, przy 6 głosach przeciw i 23 posłach wstrzymujących się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-525.48" who="#DariuszWójcik">Na tym kończymy rozpatrywanie punktów porządku dziennego 22 posiedzenia Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-525.49" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki: Panie marszałku, proszę o głos.)</u>
          <u xml:id="u-525.50" who="#DariuszWójcik">Proszę bardzo, jeszcze jakiś wniosek formalny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-526">
          <u xml:id="u-526.0" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wojciech Zarzycki, PSL. Z dużym, rosnącym niepokojem, wręcz z trwogą, obserwujemy długotrwałą suszę. Jej skutki już dzisiaj są katastrofalne.</u>
          <u xml:id="u-526.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-526.2" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki"> Katastrofalne, i to nie tylko dla rolnictwa! W tej dramatycznej sytuacji, wobec klęski żywiołowej...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-527">
          <u xml:id="u-527.0" who="#DariuszWójcik">Panie pośle, to nie jest wniosek formalny. Proszę zgłosić wniosek formalny.</u>
          <u xml:id="u-527.1" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Zarzycki: Zaraz go zgłoszę, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-527.2" who="#DariuszWójcik">Proszę zgłosić wniosek formalny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-528">
          <u xml:id="u-528.0" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Na znacznym obszarze kraju potrzebne są natychmiastowe i nadzwyczajne działania. Wysoka Izbo, przed nami przerwa wakacyjna, dlatego zwracam się z wnioskiem formalnym o kontynuowanie obrad i zrealizowanie punktu dotyczącego uchwały w sprawie przeznaczenia środków na przeciwdziałanie suszy w 1992 r. i na wspomaganie zaopatrzenia wsi w wodę.</u>
          <u xml:id="u-528.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-529">
          <u xml:id="u-529.0" who="#DariuszWójcik">Proszę państwa o niewychodzenie z sali!</u>
        </div>
        <div xml:id="div-530">
          <u xml:id="u-530.0" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Przypomnę, że - doceniając wagę tych spraw - Prezydium Sejmu wyraziło zgodę na wprowadzenie tego punktu do porządku obrad obecnego posiedzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-531">
          <u xml:id="u-531.0" who="#DariuszWójcik">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-531.1" who="#DariuszWójcik">Został złożony wniosek, aby jeszcze, jak zrozumiałem...</u>
          <u xml:id="u-531.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Przecież to było w porządku dziennym.)</u>
          <u xml:id="u-531.3" who="#DariuszWójcik">To było w porządku dziennym, panie pośle, nie zostało wykreślone, po prostu nie ma warunków do dalszego prowadzenia obrad.</u>
          <u xml:id="u-531.4" who="#DariuszWójcik">W związku z tym ten punkt porządku..., ale oczywiście możemy spróbować to przegłosować.</u>
          <u xml:id="u-531.5" who="#DariuszWójcik">Proszę wszystkich państwa o powrót na salę i o przegłosowanie wniosku formalnego, aby jeszcze na tym posiedzeniu rozpatrzyć tę sprawę.</u>
          <u xml:id="u-531.6" who="#komentarz">(Głosy z sali: Prosimy o włączenie gongu.)</u>
          <u xml:id="u-531.7" who="#DariuszWójcik">Już gong został włączony.</u>
          <u xml:id="u-531.8" who="#DariuszWójcik">Wszystkich państwa, którzy są na sali, bardzo proszę o zajęcie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-531.9" who="#DariuszWójcik">Proszę o włączenie urządzenia do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-531.10" who="#DariuszWójcik">Proszę wszystkich państwa o naciśnięcie przycisku do głosowania. (189)</u>
          <u xml:id="u-531.11" who="#DariuszWójcik">Nie ma warunków do przegłosowania tego wniosku formalnego. W związku z tym na tym kończymy rozpatrywanie punktów porządku dziennego 22 posiedzenia Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-531.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Jest kworum.)</u>
          <u xml:id="u-531.13" who="#DariuszWójcik">Nie dokończone i nie rozpatrzone punkty porządku dziennego zostaną umieszczone w porządku dziennym następnego posiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-531.14" who="#DariuszWójcik">Czy są jakieś komunikaty? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-531.15" who="#DariuszWójcik">Informacja o wpływie interpelacji oraz o odpowiedziach na nie znajduje się w doręczonym posłankom i posłom druku nr 414.</u>
          <u xml:id="u-531.16" who="#DariuszWójcik">Na tym kończymy 22 posiedzenie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-531.17" who="#DariuszWójcik">Protokół posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w Sekretariacie Posiedzeń Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-531.18" who="#DariuszWójcik">O terminie i porządku dziennym następnego posiedzenia Sejmu zostaną posłowie powiadomieni.</u>
          <u xml:id="u-531.19" who="#DariuszWójcik">Zamykam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-531.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-531.21" who="#komentarz">(Wicemarszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-531.22" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 22 min 34)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>