text_structure.xml
34.6 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Otwieram posiedzenie Komisji do Spraw Kontroli Państwowej. Mam nadzieję, że rok 2010 okaże się najszczęśliwszym rokiem z lat dotychczasowych i bardzo serdecznie życzę państwu, aby był jak najbardziej udany.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Witam serdecznie państwa posłów oraz naszych gości: pana ministra Tadeusza Zająca, jak też zastępców pana ministra: pana Mariana Liwo i panią Annę Tomczyk, jak również pana Stanisława Czubę, dyrektora Departamentu Pracy, Spraw Socjalnych i Zdrowia w Najwyższej Izbie Kontroli, naszych gości z Konfederacji Pracodawców Polskich, panią Małgorzatę Kurowską, naczelnik wydziału w Departamencie Prawa Pracy w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej oraz wszystkie osoby nie wymienione przeze mnie z imienia i nazwiska.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Szanowni państwo, w dniu dzisiejszym mamy w porządku obrad program działania Państwowej Inspekcji Pracy na rok 2010 oraz plan długofalowy na lata 2010 – 2012. Punkt drugi to sprawy bieżące.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Czy są uwagi pod adresem porządku? Nie widzę zgłoszeń, a zatem uważam, że przyjęliśmy go.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Proszę pana ministra o przedstawienie programu Inspekcji, który otrzymaliśmy też na piśmie.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Dziękuję. Panie przewodniczący, szanowni państwo, w imieniu własnym i wszystkich pracowników urzędu składam państwu życzenia szczęśliwego nowego roku i dobrej pracy oraz dobrego zdrowia.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Mam zaszczyt przedstawić państwu program działania Państwowej Inspekcji Pracy na rok 2010 wraz z planem działań długofalowych na najbliższe trzy lata. Przygotowując program, uwzględniliśmy zalecenia wysokiej Komisji oraz Rady Ochrony Pracy, propozycje zgłoszone przez ministerstwa i inne instytucje działające w sferze ochrony pracy, organizacje pracowników i pracodawców. Kierowaliśmy się także wskazaniami unijnej strategii na rzecz bezpieczeństwa i higieny pracy.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Korzystaliśmy również z wiedzy europejskich inspekcji pracy w kwestii metod planowania i działania. I tak np. irlandzki Urząd ds. Zdrowia i Bezpieczeństwa przewiduje w roku 2010 zakres kontroli zbliżony do zakresu kontroli Państwowej Inspekcji Pracy m.in. w budownictwie, rolnictwie, produkcji przemysłowej, handlu, transporcie drogowym towarów, zakładach stwarzających poważne zagrożenia wypadkowe.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Programując kontrole proaktywne, irlandzka inspekcja uwzględnia – tak jak PIP – wskaźniki poziomu ryzyka, zwłaszcza liczby wypadków śmiertelnych i ciężkich. Kontrole reaktywne natomiast ukierunkowane są – podobnie jak u nas – na badanie skarg, wypadków śmiertelnych i ciężkich.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Bliskie naszym celom są także priorytety belgijskiej inspekcji, czyli dążenie do zmiany zachowań pracowników poprzez promowanie kultury prewencji oraz doskonalenie funkcjonowania służb prewencyjnych.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Panie przewodniczący, szanowni państwo. Planujemy w 2010 roku przeprowadzenie ok. 90 tys. kontroli, a średnio 15 proc. z nich przeznaczymy na zadania koordynowane centralnie, czyli przez Główny Inspektorat Pracy. Zadania własne, ważne i specyficzne zajmą ok. 18 proc. kontroli. Pozostałe kontrole poświęcimy badaniu skarg pracowniczych oraz różnorodnym zadaniom wynikającym bezpośrednio z zapisów ustawowych.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Działania prewencyjne skierujemy do ok. 36 tys. podmiotów – adresatów kampanii, programów, konkursów i doradztwa. Podejmiemy je we współpracy z partnerami społecznymi, organami nadzoru nad warunkami pracy, administracji państwowej, samorządami, placówkami naukowo-badawczymi oraz mediami.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Pragnę podkreślić, że po raz pierwszy w historii urzędu, którym ma zaszczyt kierować, podstawowym tak jasno określonym celem działań prewencyjno-kontrolnych jest dążenie do znacznego – bo o 25 proc. – obniżenia wskaźnika wypadków przy pracy w ciągu najbliższych trzech lat, czyli do roku 2012 – zgodnie ze wspólnotową strategią na rzecz bezpieczeństwa i higieny pracy – oraz trwałą poprawa stanu praworządności w stosunkach pracy.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Szczegółowy plan zadań prewencyjno-kontrolnych powstał w wyniku indywidualnych konsultacji z okręgowymi inspektorami pracy, dlatego też poziom jego realizacji wpłynie na późniejszą oceną działalności OIP.</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">W płaszczyźnie długofalowych działań prewencyjno-kontrolnych uwzględniliśmy jedną z najbardziej wypadkogennych sekcji gospodarki, czyli budownictwo. Będziemy kontrolować zwłaszcza małe przedsiębiorstwa, w których występuje najwięcej naruszeń przepisów bhp, i powtarzać kontrole u pracodawców lekceważących kwestie bezpieczeństwa. W odniesieniu do bardzo dużych inwestycji, związanych m.in. z EURO 2012, gdzie mogą wystąpić istotne zagrożenia życia lub zdrowia pracowników, prowadzony będzie przez okręgowe inspektoraty bieżący monitoring.</u>
<u xml:id="u-2.10" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Podstawowym celem działań prewencyjno-kontrolnych w budownictwie jest m.in. obniżenie liczby wypadków o 25 proc. oraz promocja standardów bezpiecznej pracy na budowie.</u>
<u xml:id="u-2.11" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">W programie długofalowym uwzględniliśmy także działania kontrolno-prewencyjne w transporcie drogowym. Państwowa Inspekcja Pracy, obok Inspekcji Transportu Drogowego, policji, straży granicznej, służby celnej, uczestniczy w realizacji „Krajowej strategii kontroli przepisów w zakresie czasu jazdy i czasu postoju, obowiązkowych przerw i czasu odpoczynku kierowców na lata 2009 – 2010”. Zadania kontrolne objęte strategią mają służyć poprawie warunków pracy i bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Zorganizujemy też kampanię prewencyjną pn. „Czas pracy, a wypadki przy pracy”</u>
<u xml:id="u-2.12" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Intensywne działania kontrolno-nadzorcze w zakładach o największym, nasileniu zagrożeń ujęliśmy tradycyjnie w długofalowym planie działań PIP. Wieloletnie doświadczenia potwierdzają zasadność tej formy oddziaływania na pracodawców. Wzmożony nadzór – polegający m.in. na zwiększonej częstotliwości wizyt inspektora w zakładzie – będzie dotyczyć firm wytypowanych przez okręgowe inspektoraty pracy.</u>
<u xml:id="u-2.13" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Wśród zadań centralnego planu rocznego przewidzieliśmy m.in. monitoring funkcjonowania tzw. ustaw antykryzysowych. Działania kontrolno-nadzorcze obejmą przestrzeganie przepisów ustawy z 1 lipca 2009 roku – o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców. Kontrolowani będą zwłaszcza pracodawcy mający przejściowe trudności finansowe oraz ci, którzy zastosowali wydłużony okres rozliczeniowy. Planujemy także kampanię informacyjną związaną z wejściem w życie pakietu antykryzysowego. Zakres i intensywność naszych działań uzależnimy, oczywiście, od bieżącej sytuacji w omawianym obszarze.</u>
<u xml:id="u-2.14" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Koordynowane centralnie będą kontrole przestrzegania przepisów o wynagrodzeniu i innych świadczeniach ze stosunku pracy oraz o czasie pracy. Przyjrzymy się pod tym względem szczególnie placówkom ochrony zdrowia oraz zakładom wielu innych branż, w których dotychczas stwierdziliśmy najwięcej nieprawidłowości.</u>
<u xml:id="u-2.15" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Innym niezwykle ważnym zadaniem rocznym koordynowanym centralnie są kontrole zakładów o potencjalnie wysokim ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej, w tym zakładów należących do branży naftowej. Inspektorzy skontrolują przede wszystkim zakłady stosujące i magazynujące: paliwa płynne, gaz skroplony LPG i inne palne gazy, amoniak, chlor oraz alkohol etylowy.</u>
<u xml:id="u-2.16" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Sprawdzimy także, w jakim stopniu pracodawcy radzą sobie z zarządzaniem bezpieczeństwem pracy w małych zakładach, zatrudniających do 50 osób.</u>
<u xml:id="u-2.17" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Wysoka Komisjo. W 2010 roku będziemy również kontynuować ważne programy prewencyjne, w tym: program „Kultura bezpieczeństwa, adresowany do szkół ponadgimnazjalnych; program „Ochrona pracy w rolnictwie indywidualnym”, przeznaczony dla rolników i ich rodzin; program „Zdobądź dyplom Państwowej Inspekcji Pracy”, skierowany do właścicieli mikroprzedsiębiorstw, czyli firm zatrudniających kilku pracowników. Stwarza on możliwości skorzystania z eksperckiej pomocy inspektorów pracy w celu dostosowania firmy do obowiązujących przepisów prawa pracy.</u>
<u xml:id="u-2.18" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Szanowni państwo. Już od ponad dwóch lat do kompetencji PIP należą kontrole legalności zatrudnienia i innej pracy zarobkowej zarówno obywateli polskich, jak cudzoziemców. Kierując się informacjami od instytucji samorządowych, partnerów społecznych oraz mediów, Inspekcja przeprowadzi kontrole m.in. w budownictwie, gastronomii, rolnictwie, handlu oraz w regionach dotkniętych znacznym bezrobociem, czyli tam, gdzie najczęściej w naszej ocenie występuje praca „na czarno”. W uzasadnionych wypadkach w kontrolach wezmą udział funkcjonariusze straży granicznej lub policji. Ważne zadania powierzamy nowo utworzonym w okręgowych inspektoratach sekcjom legalności zatrudnienia, które będą monitorować nielegalny rynek pracy we współpracy z instytucjami samorządowymi. Liczymy tu na współpracę z pracodawcami, a także organizacjami związkowymi.</u>
<u xml:id="u-2.19" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Ponadto, ze względu na liczne nieprawidłowości, kontynuowane będą kontrole przestrzegania przepisów ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy przez agencje zatrudnienia.</u>
<u xml:id="u-2.20" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Jak co roku, inspektorzy i specjaliści PIP będą wypełniać wiele innych zadań, takich jak: badanie przyczyn wypadków przy pracy, w tym śmiertelnych; rozpatrywanie skarg pracowniczych, w tym związanych z niewykonywaniem przez pracodawców m.in. orzeczeń sądów pracy; udzielanie bezpłatnych porad prawnych; ocena aktów prawnych z zakresu ochrony pracy i formułowanie wniosków w sprawach legislacyjnych.</u>
<u xml:id="u-2.21" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Warto powiedzieć, że stopniowo odchodzimy od szczegółowych kontroli na rzecz kontroli problemowych, ze szczególnym zwróceniem uwagi na przygotowanie pracodawców do samokontroli w ramach systemu zarządzania firmą.</u>
<u xml:id="u-2.22" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Dobre efekty powinien naszym zdaniem przynieść również nadzór specjalistyczny, prowadzony np. w energetyce, górnictwie, chemii, ochronie zdrowia, budownictwie, a także przy badaniu okoliczności i przyczyn katastrof oraz wypadków przy pracy i rozpatrywaniu niektórych, skomplikowanych skarg. Uznajemy za celowe kontynuowanie systemu kontroli dwuetapowych, w którym drugi etap przeprowadzają inspektorzy będący specjalistami w danej dziedzinie.</u>
<u xml:id="u-2.23" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Od roku 2010 wprowadzamy krótkotrwałe kontrole skoncentrowane na eliminacji nieprawidłowości bezpośrednio zagrażających życiu lub zdrowiu. Zależnie od potrzeb będą one powtarzane u danego pracodawcy aż do likwidacji zagrożeń. Tego typu działania kontrolne podejmiemy przede wszystkim, choć nie wyłącznie, w branży budowlanej i usługach. Jednocześnie nadal stosować będziemy zasadę, że pierwsza kontrola u pracodawcy ma charakter doradczy, jeśli inspektor nie ujawni rażących naruszeń praw pracowniczych.</u>
<u xml:id="u-2.24" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Szanowni państwo. Na forum międzynarodowym Państwowa Inspekcja Pracy będzie wypełniać obowiązki państwa członkowskiego Unii Europejskiej w dziedzinie bhp, w tym w zakresie wdrażania europejskiej strategii na rzecz bezpieczeństwa i higieny pracy na lata 2007 – 2012.</u>
<u xml:id="u-2.25" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">W roku 2010 reprezentanci Państwowej Inspekcji Pracy wezmą udział w spotkaniach grup roboczych SLIC do spraw: strategii w dziedzinie bhp; egzekwowania prawa wspólnotowego; dyrektywy maszynowej oraz ds. dnia tematycznego pn. „Wzmocnienie skuteczności inspekcji pracy w kontekście globalizacji ekonomicznej i społecznej”, który odbędzie się w Bilbao, w Hiszpanii. Ponadto uczestniczyć będziemy w realizacji kolejnej kampanii dotyczącej oceny ryzyka zawodowego w odniesieniu do zagrożeń chemicznych w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw.</u>
<u xml:id="u-2.26" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">We współdziałaniu z Międzynarodową Organizacją Pracy finalizowany będzie projekt poświęcony zwalczaniu handlu ludźmi i pracy przymusowej. Z inspekcjami Holandii, Belgii, Francji, Hiszpanii, Norwegii i Włoch planujemy współpracę, zwłaszcza w sferze kontroli legalności zatrudnienia.</u>
<u xml:id="u-2.27" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Panie przewodniczący, wysoka Komisjo. Naszym priorytetem pozostaje niezmiennie bezpieczeństwo pracowników, toteż dostrzegając znaczenie profilaktyki, w tym doradztwa świadczonego pracodawcom, będziemy konsekwentnie egzekwować likwidację zagrożeń zdrowia i życia pracujących.</u>
<u xml:id="u-2.28" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Dziękuję za uwagę.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Serdecznie dziękuję. Otwieram dyskusję. Bardzo proszę, panie pośle.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PoselJanReliga">Chciałbym przedstawić państwu problemy, na temat których otrzymuję sygnały do biura poselskiego. Otóż ze wszystkich wymienianych zagadnień na pierwsze miejsce wysuwa się obecnie sprawa niepłacenia w terminie wynagrodzeń pracownikom poszczególnych zakładów. Zakłady przeżywają poważny kryzys, nie mają widocznie środków finansowych i nie płacą pracownikom; zadłużenia bywają nawet trzymiesięczne. To poważna sprawa. Chciałbym prosić pana inspektora, żeby PIP dostrzegała ten problem, ale nie pod kątem karania, lecz pod kątem obiektywnego zbadania, jakie są przyczyny tego stanu rzeczy, dlaczego zakłady pracy są niewydolne finansowo.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#PoselJanReliga">Sprawa druga. Można by kontrolą objąć również część zakładów pracy chronionej. Sytuacja bowiem jest taka, że zakłady te coraz częściej upadają. Może dlatego, że środki finansowe przyznawane przez PFRON są nazbyt skromne, a osób niepełnosprawnych, niestety, przybywa. Zaczyna więc pojawiać się problem nie tylko natury społecznej, ale także ekonomicznej. To również poważna sprawa. Dlatego też myślę, że i w odniesieniu do tego obszaru powinno się dokonać własnej analizy, po to tylko, by w przyszłości znaleźć sposoby rozwiązania tej kwestii. Problem bowiem sam się nie rozwiąże.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#PoselJanReliga">Dziękuję uprzejmie.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Dziękuję. Czy są ze strony państwa pytania? Nie widzę zgłoszeń, pozwolę więc sobie zabrać głos.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Mamy przed sobą program działania Państwowej Inspekcji Pracy na rok 2010 oraz plan długofalowy na lata 2010 – 2012. Pan minister mówił o szczególnej uwadze, jaką Inspekcja będzie przykładać do kwestii legalności zatrudnienia. W związku z kryzysem, w związku z otwarciem granic problem nielegalnej pracy będzie zapewne istnieć, a niewykluczone, że i narastać. Inspekcja funkcjonuje i wykonuje swe obowiązki na podstawie ustawy. Chciałbym się dowiedzieć, czy ustawa i inne przepisy, jak np. rozporządzenia, powodują, że Państwowa Inspekcja Pracy, chcąc skontrolować przedsiębiorstwo pod kątem legalności zatrudnienia, musi kilka dni wcześniej wysłać do pracodawcy informację uprzedzającą o kontroli? Pan minister potwierdza.</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">W opinii nie tylko mojej, ale i wielu inspektorów, z którymi rozmawiamy czasem w terenie, taka sytuacja jest dziwna. Czy nie należałoby tej fikcji zlikwidować? Mówię „fikcji”, bo kontrola w takich warunkach to przecież fikcja. Rozumiem, że nie do przyjęcia były wprost rozbójnicze kontrole zakładów pracy, kiedy to prywatne firmy po prostu gnębiono, kiedy w zakładzie zjawiało się kilka kontroli naraz, przeszkadzając w produkcji. To oczywiście było bez sensu. Nie można jednak przesadzać i w drugą stronę. Jak można skontrolować skutecznie legalność zatrudnienia, kiedy tydzień wcześniej należy uprzedzić o zamiarze przeprowadzenia takiej kontroli? Wystarczyłoby zresztą uprzedzenie jednodniowe bądź nawet kilkugodzinne i skutek byłby taki sam. Czy Inspekcja Pracy nie powinna wyjść z inicjatywą poprawienia przepisów w stosunku do pewnych kwestii? Jest przecież instytucją, która może skierować albo do nas, do Sejmu, albo do rządu odpowiednie wnioski, które mogłyby stać się podstawą do wprawdzie może niewielkiej, ale zasadniczej nowelizacji niektórych przepisów ustawowych. Jak bowiem powiedziałem, zdaniem inspektorów w tej chwili mamy do czynienia z fikcją.</u>
<u xml:id="u-5.3" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Komisja do Spraw Kontroli Państwowej w sposób partnerski już od dłuższego czasu współpracuje z Państwową Inspekcją Pracy, i chcielibyśmy ten program działania jak najbardziej „uspójnić” z programem działania naszej Komisji, z naszym harmonogramem pracy. Zapewne szereg elementów znajdujących się w państwa gestii znajdzie się również wśród problemów interesujących Komisję i stanie się przedmiotem jej obrad. Chcielibyśmy, abyśmy się wzajemnie traktowali po partnersku – skoro my występujemy z inicjatywami, a państwo je uwzględniają, to sądzę, że panie i panowie posłowie zgodzą się ze mną, iż dobrze by było, aby szereg elementów, o których mowa w programie działania Inspekcji, znalazło się w naszym harmonogramie. Plan pracy będziemy przyjmować lada moment i dobrze by było, gdyby zawierał niektóre ze wspomnianych elementów. Nie sposób dziś omawiać poszczególne fragmenty planu pracy PIP, myślę, że bardziej celowym i lepszym rozwiązaniem byłoby, gdyby członkowie Komisji na kolejne nasze posiedzenie przygotowali własne wnioski związane z planem pracy Komisji, opierając się być może na tematach działania Inspekcji. Plan pracy zawsze zresztą możemy uzupełnić i realizować zadania wspólnie z PIP.</u>
<u xml:id="u-5.4" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-5.5" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Czy ze strony państwa posłów są jeszcze pytania? Bardzo proszę, pan poseł Jan Bury.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#Antoniego">Panie przewodniczący, szanowni państwo. Może moje pytanie będzie bardzo kontrowersyjne, ale formułuję je w wyniku rozmów – prowadzonych w terenie, w biurze poselskim – głównie ze środowiskami katolickimi. O cóż chodzi? O to mianowicie, że istnieje wrażenie, iż wspieramy w Polsce – poprzez zaniechanie kontroli czy przez inne działania, podejmowane nie wiem z jakich powodów – działalność agencji towarzyskich. Nie są one w ogóle kontrolowane. A wchodzi tam przecież w grę i legalność zatrudnienia, i czas pracy, i higiena, i inne sprawy. Istnieją różnego rodzaju zagrożenia. Co pan minister może powiedzieć na ten temat?</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#Antoniego">Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Dziękuję. Nie zgadzam się z sugestią, że to pytanie kontrowersyjne. Rozumiem, że panu posłowi chodzi o przedsiębiorstwa zarejestrowane, funkcjonujące legalnie na rynku. Dobrze by było sprawdzić, czy stan zatrudnienia jest w nich zgodny z tym, co się podaje. To bardzo istotne pytanie i dziękuję za nie, zwłaszcza że wspomniany obszar bywa często obszarem ogromnej patologii, a od problemu handlu ludźmi Europa nie jest, niestety, wolna. Do pracy przymuszane są nie tylko osoby w ogrodnictwie czy rolnictwie; dzieje się tak również gdzie indziej.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Bardzo proszę, pan poseł Krzysztof Borkowski.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#PoselKrzysztofBorkowski">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, panie ministrze, szanowni państwo. W najbliższym czasie – w tym roku jeszcze nie, ale w przyszłym – w związku z niżem demograficznym trzeba się liczyć z tym, że do pracy będzie napływało coraz więcej obcokrajowców. Powstanie więc z pewnością ogromny problem, jeśli chodzi o kontrolę legalności zatrudnienia. Miałem przyjemność rozmawiać na ten temat przed posiedzeniem z panem ministrem. Wspomniany problem dotyczyć będzie szczególnie terenów rolniczych, gdzie znajdują się np. pieczarkarnie czy inne działy specjalne. Problem zaś jest złożony, gdyż rolnicy, o których mówię, nie mogą np. korzystać z Funduszu Pracy, co pozwoliłoby doposażyć stanowiska pracy. Rolnicy ci nie mogą zresztą korzystać z niczego, co oferują urzędy pracy, ponieważ pominięto działy specjalne. Taka zaś sytuacja zachęca do postępowań patologicznych w postaci zatrudniania ludzi w sposób nieuczciwy. Nie wynika to bynajmniej z chęci łamania prawa przez tych pracodawców, ale z tego, że zmuszają ich do takiego działania sprawy ekonomiczne. Im biedniejsze środowisko, tym bardziej prawo pracy będzie łamane.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#PoselKrzysztofBorkowski">Myślę więc, że kontrola legalności zatrudnienia powinna się skupiać na tym, by zdiagnozować zjawisko i udzielić szerokiej informacji i pouczeń, jak też na tym, aby szerzej współdziałać z Ministerstwem Pracy, może z urzędami pracy i innymi instytucjami, być może z Najwyższą Izbą Kontroli, tak by dało się generalnie rozwiązać problemy, które nas czekają. Może ktoś dzisiaj nie płaci, na co zwrócił uwagę poseł Jan Religa, ale jeśli nie płaci, to nie dlatego, że nie chce tego robić, ale dlatego że o takiej właśnie sytuacji decydują względy ekonomiczne. To poważny problem naszej gospodarki, szczególnie przedsiębiorstw małych, średnich i mikroprzedsiębiorstw.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#PoselKrzysztofBorkowski">Problem zaś, na który wskazuję, będzie się nasilać, w miarę jak w Polsce będzie następowała globalizacja. Wielkie przedsiębiorstwa będą bowiem coraz bardziej zastępowały czynnik ludzki maszynami, małe zaś, żeby się utrzymać, muszą zatrudniać pracowników i muszą na różne sposoby szukać oszczędności; szkoda, że czasami kosztem pracowników, ale tak to jest.</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#PoselKrzysztofBorkowski">Problem jest bardzo złożony, wymaga wnikliwej dyskusji i – jak sądzę – analizy ze strony i naszej Komisji, ale szczególnie ze strony Komisji Gospodarki oraz Komisji innych, jak też ze strony poszczególnych ministerstw.</u>
<u xml:id="u-8.4" who="#PoselKrzysztofBorkowski">Sądzę, że podejście Państwowej Inspekcji Pracy w najbliższych latach powinno być umiarkowane, tak by nie tylko karać przedsiębiorców czy rolników tworzących miejsca pracy. Chodzi o to, by nie wylać dziecka z kąpielą.</u>
<u xml:id="u-8.5" who="#PoselKrzysztofBorkowski">Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Dziękuję bardzo. Oddaję głos panu ministrowi.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Dziękuję, panie przewodniczący. Zacznę od ogólnej refleksji, takiej mianowicie, że Inspekcja Pracy kojarzyła się zawsze z organem pilnującym bezpieczeństwa i higieny pracy. Proszę zwrócić uwagę, jak stopniowo odchodzimy od tego merytorycznego zadania w kierunku legalności zatrudnienia czy kwestii niewypłacania wynagrodzeń. To efekt oczekiwań społecznych pod adresem urzędu będącego w odbiorze społecznym instytucją, która szybko i sprawnie powinna sprawy te rozstrzygać.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Pytanie pierwsze dotyczyło niewypłacania wynagrodzeń. Informowałem państwa, że co kwartał podawaliśmy, jakie są aktualne zaległości z tego tytułu. Otóż na koniec trzeciego kwartału wynosiły one ponad 100 mln zł. W styczniu będę mieć dane odnoszące się całego roku poprzedniego. Nie ulega wątpliwości, że sprawa stanowi poważny problem. Jest np. zakład w Opatowie, który zalega z wieloma wypłatami. Przy tej zaś okazji chciałbym powiedzieć, że to również kwestia legislacji. Za długo bowiem w ocenie pracowników trwa proces ustalania realizacji różnego rodzaju decyzji.</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Jako Inspekcja podejmujemy działania, za pomocą których chcemy w sposób racjonalny i obiektywny ocenić sytuację i dojść, czy pracodawca nie płaci, ponieważ nie może, czy też dlatego, że ma to wkalkulowane w koszty działalności. Sytuacje są różne. Znaczącą mniejszość stanowią pracodawcy, którzy przyjęli kalkulację, że nie będą płacić wynagrodzeń, czy też że uczynią to później niż w ustalonym terminie. Takim to pracodawcom mówimy stanowcze „nie”, i to na nich kierowane jest ostrze działań Państwowej Inspekcji Pracy. Wydałem jednakże dyspozycje, by inspektorzy pracy w sposób racjonalny oceniali sytuację danego pracodawcy. Mamy bowiem i takie wypadki, w których pracodawca nie płaci, gdyż po prostu nie może. Należy dodać, że istnieje tu niebagatelny dylemat, związany z faktem, że Inspekcja nie ma uprawnień do badania ksiąg, a zatem opieramy się tylko na oświadczeniu pracodawcy i jego słowa przyjmujemy za dobrą monetę. Wierzymy, że nie płaci pracownikom, gdyż nie jest w stanie tego uczynić. Zapewniam państwa, że staramy się podchodzić do tego obiektywnie. W sytuacjach zaś patologicznych bez pardonu wystawiamy nakazy płatnicze albo też nawet kierujemy do prokuratury wnioski o podejrzeniu popełnienia przestępstwa.</u>
<u xml:id="u-10.3" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Zapewniam też państwa, że zakłady pracy chronionej znajdują się w planie naszego działania, to jeden z elementów naszej pracy, składającej się nie tylko z przeprowadzania kontroli, ale również z akcji prewencyjnych – nie tylko kontrolujemy, ale także pomagamy różnego rodzaju zakładom pracy chronionej, nie tylko opiniując stanowiska pracy, ale także oceniając warunki pracy w nich panujące.</u>
<u xml:id="u-10.4" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Pragnę ponadto zwrócić uwagę na fakt, panie przewodniczący, że w sprawie problemów prawnych, z jakimi boryka się Inspekcja, został wystosowany dezyderat, w którym znajduje się m.in. postulat, by PIP wykreślić z ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Doszło bowiem do paradoksu, polegającego na tym, że z siedmiodniowym wyprzedzeniem musimy informować zakłady, że przyjedziemy na kontrolę, co np. w obszarze legalności zatrudnienia z góry przesądza o wyniku tej kontroli. W roku ubiegłym złożyliśmy w Radzie Ochrony Pracy wniosek o wykreślenie Inspekcji ze wspomnianej ustawy, i wiadomo mi, że prace nad pozytywnym załatwieniem tego wniosku dobiegają już końca. Mam więc nadzieję, że w pierwszym kwartale tego roku Inspekcja Pracy zostanie uwolniona od tego kłopotliwego przepisu, który w przedstawianym zakresie wiąże nam ręce.</u>
<u xml:id="u-10.5" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Jeśli chodzi o agencje towarzyskie, to jesteśmy po spotkaniu z Komendantem Straży Granicznej, w związku z czym pragnę przypomnieć państwu, że w obszarze pracy nielegalnej, szczególnie cudzoziemców, współpracujemy ze strażą, bardzo nam życzliwą. Współpraca układa się znakomicie. Mamy wolę współpracę tę rozwijać, podobnie jak współpracę z policją. Tego typu zakłady jak agencje również znajdują się w obszarze naszego zainteresowania. Nie przeprowadzamy tam licznych kontroli, ale głos pana posła przyjmuję do wiadomości. Dokonamy rozeznania, czy można tego typu działania zintensyfikować.</u>
<u xml:id="u-10.6" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Agencje to szczególnie niebezpieczne zakłady pracy, ponieważ trafiamy niekiedy na sytuacje, w których szyld mówi co innego niż to, co w istocie znajduje się pod nim. Ale wraz ze strażą graniczną i policją – bo oni mają uprawnienia do działań operacyjnych – postaramy się sugestię pana posła realizować.</u>
<u xml:id="u-10.7" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Szanowny panie pośle Borkowski, problemu cudzoziemców w aspekcie nielegalnej pracy rzeczywiście nie załatwi samotnie Inspekcja. To bardzo złożony problem. Martwią nas ostatnie sygnały, medialne szczególnie, bo choć nieco podkoloryzowane, to faktem pozostaje, iż sprowadza się do Polski w dobrej wierze ludzi, którzy chcą zarobić, oferując im warunki pracy zgodne z prawem polskim, ale praktyka pokazuje, niestety, coś innego. Z pewnością zaprezentujemy wysokiej Komisji wyniki naszej kontroli na ten temat, bo jest o czym mówić. Istnieją pewne zjawiska patologiczne, w związku z czym i w tym zakresie skierujemy zapewne do państwa wnioski legislacyjne.</u>
<u xml:id="u-10.8" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Okręgowego inspektora pracy traktujemy dziś jak menedżera ochrony pracy. Stała się w Inspekcji Pracy pewna interesująca rzecz, a mianowicie z każdym okręgowym inspektorem pracy podpisałem umowę na wykonanie zadań w latach 2010 – 2012. Będzie to więc jedyna podstawa rozliczenia działań. Nie interesuje nas jednak ilość, lecz jakość. Akcent kładziemy na jakość kontroli, na merytoryczność, na dobór zakładów pracy, i w tym to zakresie deklaruję jeszcze lepszą skuteczność naszych działań. Cieszę się bardzo, że precedens ten został przyjęty w sposób dosyć życzliwy; będziemy to z pewnością monitorować.</u>
<u xml:id="u-10.9" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Chcę też państwu powiedzieć, że dobiega końca nasza praca związana z badaniem sprawy wypadku śmiertelnego – oby nie było ich więcej! – na budowie Stadionu Narodowego, i sprawozdanie również przedłożę państwu, bo rzeczywiście, i w tym zakresie jest o czym mówić.</u>
<u xml:id="u-10.10" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Priorytetem naszych działań są wypadki przy pracy, bo stanowczo za dużo osób ginie w sytuacjach, w których do zdarzeń tego rodzaju w ogóle nie powinno dochodzić. Niestety, ciągle mamy do czynienia z sytuacją, w której w dokumentach wszystko jest zgodne z prawem, okazuje się jednak, że praktyka nie jest zgodna z dokumentacją.</u>
<u xml:id="u-10.11" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Z cudzoziemcami łączy się kolejny pakiet spraw, nad którym się zastanawiamy. Pojawił się bowiem kolejny problem, związany z tym, że polskie ustawodawstwo nie reguluje kwestii języka, jakim mamy się z cudzoziemcami komunikować. I tak np. przy kontroli pań z Tajlandii okazało się, że w dokumentacji potwierdzono, iż zostały one przeszkolone w zakresie oceny ryzyka zawodowego i przepisów bhp. Powstało jednak pytanie: w jakim języku? Cóż, była to tylko fikcja. Z podobnymi sprawami kadra naszego urzędu spotyka się na co dzień.</u>
<u xml:id="u-10.12" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Panie przewodniczący, jestem przekonany, że w pierwszym kwartale tego roku nastąpi wreszcie decyzja polskiego ustawodawcy w kwestii wyłączenia Państwowej Inspekcji Pracy z ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.</u>
<u xml:id="u-10.13" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Dziękuję serdecznie.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Dziękuję bardzo za wyjaśnienia, za odpowiedzi na pytania. Jak rozumiem, ten punkt porządku możemy zamknąć.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Punkt ostatni to sprawy bieżące. Czy ktoś z państwa jest chętny do zabrania głosu? Brak zgłoszeń.</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Dziękuję zatem i zapraszam członków prezydium Komisji na posiedzenie.</u>
<u xml:id="u-11.3" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Jeśli chodzi o harmonogram prac Komisji, będę bardzo wdzięczny, jeśli państwo uwzględnią w nim tematy ujęte przez Inspekcję w programie jej działania.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Dziękuję państwu. Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>