text_structure.xml 86.6 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Otwieram posiedzenie Komisji. Witam państwa posłów oraz naszych gości: pana ministra Tadeusza Zająca, głównego inspektora pracy, pana Mariana Liwo, zastępcę głównego inspektora pracy, panią Teresę Cabałę, dyrektor Departamentu Nadzoru i Kontroli Państwowej Inspekcji Pracy, panią Grażynę Witkowską, dyrektor Departamentu Budżetu i Finansów PIP, pana Lecha Rejnusa, dyrektora Departamentu Pracy, Spraw Socjalnych i Zdrowia Najwyższej Izby Kontroli, pana Andrzeja Muszela, głównego specjalistę w Departamencie Prawa Pracy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, panią Małgorzatę Podgórską, starszego specjalistę w tymże departamencie, pana Krzysztofa Dworniaka, naczelnika wydziału w Departamencie Administracji Podatkowej Ministerstwa Finansów oraz innych naszych gości.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Czy są uwagi do porządku dziennego, który został państwu dostarczony? Nie ma uwag, a więc rozumiem, że został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">W punkcie pierwszym mamy rozpatrzenie sprawozdania z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2008 roku wraz z analizą NIK w zakresie części budżetowej 12 – Państwowa Inspekcja Pracy. Omówimy dochody, wydatki, sprawy związane z zakładami budżetowymi i limity zatrudnienia dla osób objętych mnożnikowymi systemami wynagrodzeń.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Bardzo proszę o wystąpienie pana ministra Tadeusza Zająca, głównego inspektora pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Panie przewodniczący, szanowni państwo. W przedłożonej Wysokiej Komisji informacji z wykonania budżetu Państwowej Inspekcji Pracy za rok 2008 w sposób syntetyczny prezentujemy dochody i wydatki, ich strukturę, zamieściliśmy też w niej omówienie głównych pozycji. Szczegółowo omówiliśmy wydatki majątkowe, zobowiązania oraz wydatki niewygasające, przy czym oddzielnie zaprezentowaliśmy wydatki każdego rozdziału. W załączniku nr 2 przedstawiono wydatki w układzie: dział, rozdział, paragraf w porównaniu z wykonaniem wydatków za rok 2007. Podobnie zaprezentowaliśmy przychody i wydatki zakładu budżetowego, jakim jest Ośrodek Szkolenia Państwowej Inspekcji Pracy we Wrocławiu. Prezentację wykonania budżetu poprzedziliśmy również syntetyczną informacją o realizacji programu działania urzędu w roku 2008. Po raz pierwszy informacja zawiera również omówienie wydatków w układzie zadaniowym.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Moje wystąpienie zaplanowałem jako krótkie wprowadzenie do ewentualnej dyskusji Wysokiej Komisji nad wykonaniem budżetu państwa w części 12 – Państwowa Inspekcja Pracy. Rozpocznę je od prezentacji dochodów.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Państwowa Inspekcja Pracy zaplanowała na rok 2008 w rozdziale 75108 dochody na kwotę 483.000 zł, głównie z tytułu grzywien w celu przymuszenia nakładanych przez inspektorów pracy. Pozostałe wpływy planowano uzyskać z dochodów z tytułu zwrotu kosztów upomnień i opłat za wystawienie tytułów wykonawczych, dochodów ze sprzedaży wyeksploatowanych składników majątkowych, dochodów z najmu składników majątkowych Skarbu Państwa oraz dochodów z wynagrodzenia należnego płatnikowi od prawidłowo naliczonych świadczeń z ubezpieczenia społecznego, jak też dochodów z tytułu zwrotu wydatków z lat poprzednich, jak np. zwrot ubezpieczenia przy sprzedaży samochodów, wpłat pracowników za przeprowadzone prywatne rozmowy z aparatów służbowych.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Wykonanie planu dochodów wyniosło 796.000 zł i było wyższe od planu o 64,8 proc. Takie wykonanie wynikało głównie z wycofania z eksploatacji i sprzedaży większej liczby samochodów służbowych, zwrotu wydatku poniesionego przez PIP w grudniu 2007 roku na zakup programu antywirusowego wraz z odszkodowaniem w związku z wykryciem podczas eksploatacji wad oprogramowania, z uzyskania wyższych niż zakładano wpływów z odszkodowań od firm ubezpieczeniowych za skradzione lub zniszczone mienie, zwrotu nadpłaconych składek emerytalno-rentowych za lata poprzednie czy też nie planowanej wpłaty nadwyżki środków obrotowych przez Ośrodek Szkolenia Państwowej Inspekcji Pracy we Wrocławiu.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Wydatki zaplanowano w dwóch rozdziałach: w rozdziale 75101 na kwotę 249.601.000 zł, w rozdziale 75195 na kwotę 1.539.000 zł. Łącznie plan wydatków Państwowej Inspekcji pracy na rok 2008 wynosił 251.140.000 zł, wykonanie zaś wyniosło wraz wydatkami niewygasającymi 247.151.000 zł, co stanowi 98,4 proc. planu, z czego wykonanie wydatków w rozdziale 75101 wyniosło 245.545.000 zł, czyli 95,5 proc. planu po zmianach, wykonanie zaś wydatków w rozdziale 75195 wyniosło 1.606.000 zł, co stanowi 96,5 proc. planu po zmianach.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">W 2008 roku na podstawie ustawy o finansach publicznych główny inspektor pracy wydał dziesięć decyzji w sprawie zmian w planie wydatków. Jedna z decyzji dotyczyła przeniesienia kwoty 178.000 zł z rozdziału 75101 do rozdziału 75195, w związku z podpisaniem w maju umowy z Komisją Europejską na realizację kampanii „Ręczne przenoszenie ciężarów 2008”, finansowanej w 70 proc. ze środków Komisji, a w 30 proc. ze środków Państwowej Inspekcji Pracy. Dziewięć decyzji dotyczyło przesunięć wydatków między paragrafami. Podsumowanie wspomnianej kampanii odbyło się w roku bieżącym podczas międzynarodowego seminarium, zorganizowanego przez nasz urząd w ośrodku szkoleniowym we Wrocławiu. Nieskromnie wspomnę, że usłyszeliśmy wówczas zarówno ze strony partnerów krajowych, jak i zagranicznych liczne wyrazy uznania i otrzymaliśmy podziękowania za profesjonalne przygotowanie seminarium.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Pragnę podkreślić, iż jeśli chodzi o starania Państwowej Inspekcji Pracy o pozyskanie środków pomocowych, to pierwsze duże środki urząd uzyskał w ramach programu PHARE w latach 1995–1998 jako jedyna jednostka pozarządowa. Środki te pozwoliły m.in. na zbudowanie sieci informatycznych w okręgowych inspektoratach pracy oraz w Głównym Inspektoracie Pracy, na wzmocnienie wyposażenia urzędu w samochody służbowe, sprzęt kontrolno-pomiarowy, profesjonalne urządzenie poligraficzne dla Ośrodka Szkolenia Państwowej Inspekcji Pracy we Wrocławiu. W roku 2006 w ramach umowy podpisanej z Komisją Europejską realizowaliśmy kampanię SLIC w sektorze budowlanym pt. „Promocja standardów bezpieczeństwa pracy w budownictwie”, finansowaną w 70 proc. przez KE, a w 30 proc. przez PIP. Obecnie również staramy się o uzyskanie wsparcia niektórych działań urzędu ze środków pomocowych Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Wykonanie planu wydatków w rozdziale 75101, po zmianach wraz z wydatkami niewygasającymi wyniosło, jak wspomniałem, 245.545.000 zł, tj. 98,5 proc. planu po zmianach. Jak wyglądało wykonanie w poszczególnych grupach? Otóż na świadczenia na rzecz osób fizycznych wydano 724.000 zł, co stanowiło 93,4 proc. planu po zmianach. Na wydatki bieżące wydano 238.858.000 zł, co stanowiło 98,9 proc. planu, w tym na wynagrodzenia osobowe i pochodne od wynagrodzeń – 196.940.000 zł, co stanowiło 99,6 proc. planu, a na wydatki administracyjno-rzeczowe wydaliśmy 41.918.000 zł, tj. 95,8 proc. planu. Na wydatki majątkowe wraz z wydatkami niewygasającymi urząd wydał 5.963.000 zł, co stanowi 83,4 proc. planu po zmianach. Wykonanie planu wydatków majątkowych w tej tylko wysokości wynika z usunięcia z wykazu projektów kluczowych dla Programu Operacyjnego „Innowacyjna gospodarka”, zgłoszonego przez Inspekcję Pracy, projektu pt. „Budowa platformy komunikacyjnej Państwowej Inspekcji Pracy dla celów sprawnej komunikacji zewnętrznej i wewnętrznej”, na realizację którego w budżecie 2008 roku zagwarantowano kwotę 1.148.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Wydatki rozdziału 75195 – pozostała działalność – dotyczą popularyzacji zagadnień ochrony pracy. W roku 2008 Państwowa Inspekcja Pracy na działania te wydała 1.606.000 zł, czyli 93,5 proc. planowanych, w tym na świadczenia na rzecz osób fizycznych, nagrody w konkursach wydano 281.000 zł, co stanowi 94,3 proc. planu. Pozostała kwota, w wysokości 1.325.000 zł dotyczyła wydatków bieżących, które wykonano w 93,4 proc.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">W 2008 roku wydatki tego rozdziału w stosunku do wydatków w roku 2007 były wyższe prawie o 50 proc., co wynika przede wszystkim z intensyfikacji działań w zakresie promocji zagadnień ochrony pracy wśród najszerszych kręgów społeczeństwa, w formie zmasowanych kampanii czy wydawnictw Państwowej Inspekcji Pracy.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">W 2008 roku utrzymano sprawdzone formy dotarcia z informacją do jak najszerszej grupy społeczeństwa. W tym to celu urząd organizował kampanie, konkursy, brał udział w targach, organizował seminaria, szkolenia, konferencje, prowadził działalność wydawniczą w formie broszur, ulotek, plakatów o tematyce ochrony pracy. Główną pozycję wydatków bieżących, w wysokości 662.000 zł, stanowił druk broszur, ulotek i plakatów o tematyce ochrony pracy, a kwota 251.000 to koszt organizacji kampanii informacyjno-promocyjnych. Pozostałe wydatki to koszty organizacji szkoleń, konkursów, seminariów, umów zlecenia i o dzieło na przygotowanie materiałów szkoleniowych, projektów opracowań broszur, ulotek, plakatów itp.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Wysoka Komisjo, w przedłożonej informacji staraliśmy się dość szczegółowo opisać zarówno przychody, jak i wydatki Państwowej Inspekcji Pracy, w związku z tym nie będę danych tych powielać w swym wystąpieniu. Jeśli państwo pozwolą, chciałbym natomiast krótko skomentować oszczędności w wydatkach urzędu i zakończyć wystąpienie zwięzłą informacją na temat przychodów i wydatków zakładu budżetowego, limitu zatrudnienia dla osób objętych mnożnikowym systemem wynagrodzeń oraz wydatków w układzie zadaniowym.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">W 2008 roku po odliczeniu środków w wysokości 1.270.000 zł, tj. środków przewidzianych na realizację zadania „Budowa platformy komunikacyjnej w Państwowej Inspekcji Pracy dla celów sprawnej komunikacji zewnętrznej i wewnętrznej”, projektu, który zgłosiliśmy do ujęcia w wykazie projektów kluczowych dla Programu Operacyjnego „Innowacyjna gospodarka 2007–2013”, wykonanie planu wydatków PIP wyniosło 98,9 proc. Niższe o 1,1 proc. wykonanie wynika z oszczędności na pochodnych od wynagrodzeń, z kontynuacji polityki zatrudniania osób niepełnosprawnych w celu zminimalizowania, a w końcu niedokonywania wpłat na PFRON, z oszczędności powstających w wyniku stosowania procedur ustawy – Prawo zamówień publicznych, z przyjmowania rozwiązań, które pozwalają wykonać zadanie przy jak najmniejszym nakładzie środków i z ograniczenia wydatków w związku z uzyskaniem w połowie listopada telefonicznej informacji z Ministerstwa Finansów o nieprzekazaniu w grudniu kwoty 8.448.000 zł; potwierdzenie pisemne tej informacji uzyskaliśmy dnia 5 grudnia. Dnia 10 grudnia odwołaliśmy się od tej decyzji, prosząc o przywrócenie kwoty 5.969.000 zł, która to kwota pozwoliła nam na uregulowanie zobowiązań i niepłacenie kar kontrahentom.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Jeśli chodzi o wykonanie planu przychodów i wydatków Ośrodka Szkolenia Państwowej Inspekcji Pracy we Wrocławiu, to plan przychodów według ustawy budżetowej na rok 2008 wynosił 8.800.000 zł, podobnie jak plan wydatków. W związku z przewidywanym uzyskaniem wyższych przychodów dokonano zmian zarówno po stronie przychodów, jak i wydatków, zwiększając je do 9.200.000 zł. Wykonanie przychodów wyniosło 99,4 proc. planu po zmianach, wykonanie zaś wydatków 97,6 proc. planu po zmianach. Ponieważ ośrodek uzyskał dodani wynik finansowy, nadwyżkę w wysokości 164.000 zł w marcu br. odprowadził do budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Przychody uzyskane od Państwowej Inspekcji Pracy za świadczone na jej rzecz usługi stanowiły 72,1 proc. ogólnej sumy przychodów ośrodka. Tak wysoki udział PIP w przychodach ośrodka wynika ze szkolenia dużej liczby kandydatów na inspektorów pracy w związku z przejęciem w połowie 2007 roku zadań związanych z legalnością zatrudnienia i wraz z tym zadaniem pracowników wojewódzkich urzędów pracy, którzy zgodnie z ustawą o PIP w ciągu dwóch lat muszą uzyskać tytuł inspektora pracy. Pozostałe 27,9 proc. przychodów ośrodka to przychody od innych podmiotów.</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Limit zatrudnienia dla osób objętych mnożnikowym system wynagrodzenia wynosił cztery, i takie też było wykonanie. Osoby te to główny inspektor pracy i trzech jego zastępców.</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Szanowni państwo, teraz kilka słów na temat nowości, czyli wydatków budżetowych w układzie zadaniowym. Państwowa Inspekcja Pracy, opracowując budżet w układzie zadaniowym, ograniczyła zadania do trzech zadań priorytetowych. Pierwsze z nich to prewencja i promocja ochrony pracy. Celem tego zadania jest uzyskanie wzrostu świadomości pracodawców w zakresie zagrożeń wynikających ze stosowanych technologii oraz rozpowszechnianie wiedzy na tematy związane z ochroną pracy. Zadanie drugie to nadzór i kontrola, a jego cel to ustalenie stanu przestrzegania w kontrolowanych podmiotach przepisów prawa pracy i legalności zatrudnienia oraz zastosowanie środków oddziaływania w celu doprowadzenia do stanu zgodnego z przepisami prawa. Zadaniem trzecim jest tworzenie i koordynacja polityki, a cel tego zadania – określony w trzech podzadaniach – to zapewnienie sprawnego funkcjonowania urzędu i przygotowania kadr do realizowania statutowych zadań Państwowej Inspekcji Pracy.</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">51,3 proc. wydatków PIP poniesiono na realizację zadania pn. „Nadzór i kontrola”. 44,3 proc. to wydatki na zadanie „Tworzenie i koordynacja polityki”, a 4,4 proc. wydatkowano na zadanie „Prewencja i promocja ochrony pracy”.</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Każde zadanie miało podzadania i określone mierniki, o czym szeroko piszemy w przedłożonej państwu informacji.</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Budżet zadaniowy to nowo realizowane zadanie urzędu, i wszyscy się tego uczymy. Wprowadzenie nowych rozwiązań wymaga czasu i ludzi. Zdajemy sobie sprawę, iż nie jest to budżet doskonały, chociaż dołożyliśmy starań, aby był jasny i logiczny. Mamy świadomość czekającego nas w tym zakresie ogromu pracy.</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Panie przewodniczący, panie i panowie posłowie. Dziękuję za wysłuchanie mojego wystąpienia i proszę Wysoką Komisję o pozytywne rozpatrzenie sprawozdania z wykonania budżetu państwa za rok 2008 w części 12 – Państwowa Inspekcja Pracy.</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Jeśli będą mieć państwo pytania, jesteśmy z panią dyrektor do dyspozycji państwa. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Dziękuję uprzejmie. Bardzo proszę pana Lecha Rejnusa, dyrektora Departamentu Pracy, Spraw Socjalnych i Zdrowia NIK, o wystąpienie na temat wyniku kontroli wykonania budżetu państwa w roku 2008 w części 12.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#DyrektorDepartamentuPracySprawSocjalnychiZdrowiaNajwyzszejIzbyKontroliLechRejnus">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Ponieważ pan minister powiedział właściwie niemal wszystko, co przygotowałem do przekazania państwu, ograniczę się tylko do oceny. Otóż Najwyższa Izba Kontroli, podobnie jak w latach ubiegłych, pozytywnie oceniła wykonanie budżetu państwa w części 12 – Państwowa Inspekcja Pracy.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#DyrektorDepartamentuPracySprawSocjalnychiZdrowiaNajwyzszejIzbyKontroliLechRejnus">Plan dochodów Inspekcji został przekroczony o 64 proc., ale uważamy, że planowanie było rzetelne, gdyż pewnych dochodów nie można było przewidzieć na etapie planowania. Najwyższe dochody uzyskano z tytułu grzywien nakładanych w celu przymuszenia, kwota jednak nie wyegzekwowanych należności nadal była wysoka, wynosiła bowiem 5.700.000 zł, ale i tak była o 27 proc. niższa niż rok wcześniej, co świadczy o tym, że owo narzędzie stosowane jest przez Państwową Inspekcję Pracy dość skutecznie.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#DyrektorDepartamentuPracySprawSocjalnychiZdrowiaNajwyzszejIzbyKontroliLechRejnus">Jedyne zastrzeżenia, jakie NIK miała, dotyczyły planowania wydatków majątkowych. W 2008 roku ujęto w planie pięć inwestycji, na które nie było kosztorysów inwestorskich bądź prawnego dysponowania nieruchomościami. Dodam, że były to bardzo drobne inwestycje. Niemniej spowodowało to konieczność przeniesienia środków na wydatki na zakupy majątkowe i wykorzystano je w efekcie na zakup laptopów. Procedurę jednakże rozpoczęto dopiero w październiku, więc część środków – o czym wspomniał pan minister – w wysokości 1.600.000 zł została zgłoszona do wydatków niewygasających. Poza tym nieprawidłowości w Państwowej Inspekcji Pracy nie stwierdzono. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Dziękuję bardzo. Panią mecenas Bożenę Kłos proszę o ocenę ze strony Biura Analiz Sejmowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#SpecjalistawBiurzeAnalizSejmowychBozenaKlos">Wykonanie budżetu państwa w części 12 – Państwowa Inspekcja Pracy nie wzbudza w mojej ocenie zastrzeżeń. Od wielu lat opiniuję budżet Państwowej Inspekcji Pracy i muszę powiedzieć, że sprawozdania tej instytucji to jedne z najlepiej przygotowywanych; zawsze w sposób rzetelny, dokładny i transparentny pokazują wydatki i dochody, jak również działalność instytucji.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#SpecjalistawBiurzeAnalizSejmowychBozenaKlos">Żeby nie powtarzać podawanych już liczb, zwrócę tylko uwagę na pewne problemy, które pojawiają się corocznie w związku z budżetem PIP. I tak jest par. 0580 – Grzywny i inne kary pieniężne od osób prawnych i innych jednostek organizacyjnych, z którym zawsze są pewne kłopoty z planowaniem. Chciałabym zwrócić uwagę na fakt, że dochody w tym paragrafie systematycznie spadały w latach 2004–2006, a nieco wzrosły w roku 2007, kiedy to po raz pierwszy osiągnięto dochody powyżej zaplanowanych. Zaczęto po prostu nieco ostrożniej planować. W roku 2008 również osiągnięto wyniki powyżej planu, ale wynika to chyba właśnie z ostrożnego planowania. Zrealizowana w 2008 roku kwota była niższa niż rok wcześniej, ale wpływy w roku 2007 nie przekroczyły wpływów z 2004 roku. Może więc warto się zastanowić, co można w tej kwestii zrobić.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#SpecjalistawBiurzeAnalizSejmowychBozenaKlos">Jeśli chodzi o wydatki, to wykonanie wydatków bieżących na poziomie poszczególnych paragrafów nie wzbudza zastrzeżeń; wyraźne rozminięcie się planu i jego realizacji dotyczy tylko dwóch paragrafów, przy czym wydatki te nie miały znaczenia w strukturze budżetu.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#SpecjalistawBiurzeAnalizSejmowychBozenaKlos">Trzeba zwrócić również uwagę na fakt, że Państwowa Inspekcja Pracy jako jedna z nielicznych instytucji publicznych konsekwentnie realizowała politykę zatrudniania osób niepełnosprawnych, co w latach poprzednich znajdowało odbicie w systematycznym obniżaniu się wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Ze sprawozdania z wykonania budżetu w 2008 roku wynika, że wydatki z tego tytułu wzrosły jednak w stosunku do 2007 roku o 12,8 proc.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#SpecjalistawBiurzeAnalizSejmowychBozenaKlos">Godne zwrócenia uwagi jest to, że lepsze niż w latach poprzednich było wykonanie budżetu wydatków 75195 – Pozostała działalność, co jest bardzo istotne, ponieważ nie sposób przecenić wagę działalności prewencyjnej, promowania wiedzy o ochronie pracy.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#SpecjalistawBiurzeAnalizSejmowychBozenaKlos">Bardzo interesujący moim zdaniem pogląd na działalność Państwowej Inspekcji Pracy przyniosły wydatki budżetowe w układzie zadaniowym. Bardzo wyraźnie bowiem ukazały, że większość środków finansowych przeznaczana była na realizację podstawowych zadań Inspekcji, czyli na zadania kontrolne i na zadania związane z prewencja oraz promocją ochrony pracy. W ramach wydatkowanych na te cele środków działania PIP ulegały wyraźnej intensyfikacji: większa liczba kontroli, seminariów, szkoleń, konferencji, konkursów, wizytacji gospodarstw rolnych, publikacji. Ogółem przeprowadzono o 515 kontroli więcej, niż planowano, ale warto zwrócić uwagę na fakt, że wystąpiły znaczne zmiany w strukturze przeprowadzanych kontroli w stosunku do planu. Liczba kontroli planowanych była niższa od zakładanej o prawie 6.000, wzrosła natomiast liczba kontroli nie planowanych, co – jak przypuszczam – wynikało ze zmiany polityki głównego inspektora pracy.</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#SpecjalistawBiurzeAnalizSejmowychBozenaKlos">Niska natomiast w stosunku do planu była realizacja pomiarów i analiz w ramach podzadania „Prowadzenie przedsięwzięć polegających na rozpoznaniu, ograniczeniu oraz eliminowaniu zagrożeń związanych z warunkami pracy”. Zrealizowano plan tylko w ok. 70 proc., co moim zdaniem w kontekście ostatnich informacji o tym, że wzrasta liczba chorób zawodowych, zabrzmiało nieco niepokojąco.</u>
          <u xml:id="u-6.7" who="#SpecjalistawBiurzeAnalizSejmowychBozenaKlos">Jeśli chodzi o Ośrodek Szkolenia Państwowej Inspekcji Pracy nie mamy żadnych zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-6.8" who="#SpecjalistawBiurzeAnalizSejmowychBozenaKlos">Generalnie wykonanie omawianego budżetu oceniam bardzo pozytywnie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Dziękuję uprzejmie. Pana przewodniczącego Janusza Krasonia proszę o wygłoszenie koreferatu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselJanuszKrason">Dziękuję, panie przewodniczący. Panie i panowie posłowie, chyba nie zaskoczę nikogo moim koreferatem po wystąpieniu przedstawicieli Najwyższej Izby Kontroli i Biura Analiz Sejmowych. Generalna konkluzja, którą pragnę przedstawić, jest również pozytywna. Sądzę jednak, że ważne jest, by w niniejszym koreferacie podkreślić kilka aspektów związanych z budżetem Państwowej Inspekcji Pracy.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#PoselJanuszKrason">I tak jestem zdania, że cenną inicjatywą, realizowaną już od kilku lat, jest przedstawianie sprawozdania budżetu wraz z krótkim sprawozdaniem na temat działalności Inspekcji. To dorobek urzędu, który warto podkreślić i który przybliża sprawy, którymi zajmuje się Państwowa Inspekcja Pracy, przybliża obszar tych zagadnień i dynamikę działalności urzędu.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#PoselJanuszKrason">Jeśli chodzi o dochody, wszystko w zasadzie zostało już powiedziane, nie będę więc ponownie podawać wielkości tych dochodów, dodam tylko, że istotnie bardzo trudno dokonać właściwego oszacowania dochodów planowanych, a to z tego względu, że w znacznej mierze pochodzą one z grzywien nakładanych na pracodawców w celu przymuszenia. Ważną informacją wydaje mi się, podkreślone również przez BAS, zjawisko znacznego wzrostu w minionym roku egzekucji wpłat z tego tytułu. Uważam tę informację za tym cenniejszą, że rokrocznie sygnalizowano w tym zakresie spore straty.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#PoselJanuszKrason">Jeśli chodzi o wydatki Państwowej Inspekcji Pracy, to również nie budzą one żadnych zastrzeżeń, chciałbym natomiast przy okazji rozmowy o wydatkach Inspekcji zwrócić uwagę na dość istotną sprawę. Otóż z roku na rok projekt budżetu przedkładany przez PIP w efekcie prac nad planowaniem budżetu państwa jest zmniejszany, zadań zaś Inspekcji przybywa. Jeszcze kilka lat temu praca w urzędzie była atrakcyjna i konkurencyjna, lecz już niebawem taka nie będzie. Od lat sprawozdania urzędu przyjmowane są w Sejmie przy pełnym konsensie całego spektrum sceny politycznej; Inspekcja utrzymuje wysoki poziom apolityczności, kompetencji itd. W moim jednak przekonaniu wywiązuje się z tego wszystkiego ostatkiem sił. Jeśli przy projektowaniu nowego budżetu nie uwzględnimy faktu, że przybywa zadań, że przyjęto dwustu pracowników z dużo niższym wynagrodzeniem, a uzyskali oni już wymagane uprawnienia i muszą w związku z tym uzyskać wynagrodzenie porównywalne z wynagrodzeniem innych inspektorów pracy, to musimy się liczyć z powstaniem kłopotliwej sytuacji i zachwiań w zakresie realizacji zadań. Być może sytuacja kryzysowa nie będzie sprzyjać nagłym decyzjom o odchodzeniu z Państwowej Inspekcji Pracy, niemniej sytuacja ta nie powinna skutkować mało przyjaznym patrzeniem na budżet tej instytucji podczas przygotowywania budżetu państwa na kolejny rok.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#PoselJanuszKrason">Pragnę przypomnieć państwu posłom, że średnie wynagrodzenie łącznie z dodatkowym wynagrodzeniem rocznym wynosiło w Państwowej Inspekcji Pracy w roku ubiegłym 5500 zł, czyli o 8 proc. więcej niż średnie wynagrodzenie w roku 1999. Przez dziesięć lat wynagrodzenie to realnie wzrosło tylko o 8 proc. Nie jest to wysoki przyrost. Kiedyś było to bardzo godziwe wynagrodzenie, dziś jednak już nie, i należy na tę sprawę spojrzeć obiektywnie.</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#PoselJanuszKrason">Na co chciałbym jeszcze zwrócić uwagę? Na rozsądne gospodarowanie środkami przeznaczonymi na podróże służbowe, bo pozycja ta nie wzrasta, odwrotnie – zmniejsza się w stosunku do wydatków z roku poprzedniego.</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#PoselJanuszKrason">Jeśli chodzi o limity zatrudnienia dla osób objętych mnożnikowymi systemami wynagrodzeń, jak mówił pan inspektor, dotyczą czterech osób: głównego inspektora pracy oraz trzech zastępców.</u>
          <u xml:id="u-8.7" who="#PoselJanuszKrason">Jedyną nowością w minionym roku, jeśli chodzi o Ośrodek Szkolenia Państwowej Inspekcji Pracy im. Jana Rosnera, był wzrost zaplanowanych dochodów i wydatków, co wynikało z przekazania placówce większej liczby zadań, których zleceniodawcą była PIP; wiązało się to ze szkoleniem nowo przejętych z urzędów wojewódzkich pracowników zajmujących się kontrolą legalności zatrudnienia. Uzyskana w ośrodku nadwyżka środków obrotowych została przekazana do budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-8.8" who="#PoselJanuszKrason">I jeszcze kilka słów na temat budżetu zadaniowego. Biuro Analiz Sejmowych przedstawiło już stosowną i najbardziej trafną opinię w tej kwestii. Ze swej strony mam tylko refleksję, że budżet zadaniowy wcale nie jest prosty, trzeba się go uczyć, gdyż w zasadzie dzieli się środki na trzy obszary i nie rysują się żadne konkretne zadania. Nie jest to, oczywiście, wina Państwowej Inspekcji Pracy. To generalnie nasz problem; musimy się tego uczyć, przy czym nauka może trwać przez wiele lat. Pokazujemy wydatki w ujęciu zadaniowym, nic jednakże głębszego z tego na razie nie wynika, poza pewną „oczywistą oczywistością” – że większość środków przeznaczana jest na działalność ustawowo-statutową.</u>
          <u xml:id="u-8.9" who="#PoselJanuszKrason">Panie przewodniczący, panie i panowie posłowie, po pozytywnej opinii Najwyższej izby kontroli, po pozytywnej opinii Biura Analiz Sejmowych wnoszę o pozytywne zaopiniowanie realizacji budżetu Państwowej Inspekcji Pracy w roku 2008. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Dziękuję uprzejmie. Bardzo proszę o ewentualne pytania czy zgłoszenia do dyskusji. Nie widzę chętnych do zabrania głosu.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Po zapoznaniu się z informacjami dysponentów części budżetowej 12 i opiniami ekspertów, a także wysłuchaniu dodatkowych wyjaśnień ze strony Najwyższej Izby Kontroli oraz głównego inspektora pracy, Komisja opiniuje sprawozdanie z wykonania budżetu. Powinniśmy zrobić to w głosowaniu. Jeśli nie ma więc chętnych do zabrania głosu, zadania pytań panu ministrowi, to przeprowadzimy głosowanie. Nikt się nie zgłasza do dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Kto jest za pozytywnym zaopiniowaniem sprawozdania z wykonania budżetu państwa w roku 2008 w zakresie części budżetowej 12 – Państwowa Inspekcja Pracy, dochody i wydatki, zakłady budżetowe, limity zatrudnienia dla osób objętych mnożnikowymi systemami wynagrodzeń?</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Stwierdzam, że Komisja jednogłośnie podjęła decyzję o pozytywnym zaopiniowaniu ww. sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Jest propozycja, by przedstawicielem naszej Komisji w tej części na Komisji Finansów Publicznych był pan przewodniczący Janusz Krasoń. Czy są inne kandydatury? Nie ma. Możemy zatem przyjąć, iż pan poseł został przedstawicielem naszej Komisji.</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Przechodzimy do punktu drugiego porządku, czyli do rozpatrzenia projektu opinii Komisji w sprawie nowelizacji przepisu dotyczącego bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywaniu robót drogowych i mostowych. Tekst opinii został państwu dostarczony na piśmie już wcześniej. Przypominam, że sprawa ta była przedyskutowana podczas jednego z posiedzeń i zgodziliśmy się wówczas na przygotowanie opinii kierowanej do Ministra Infrastruktury oraz Ministra Pracy i Polityki Społecznej.</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Czy ze strony państwa posłów są uwagi pod adresem opinii? Nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-9.8" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-9.9" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Kto jest za przyjęciem opinii?</u>
          <u xml:id="u-9.10" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Stwierdzam, że Komisja przyjęła opinię jednogłośnie.</u>
          <u xml:id="u-9.11" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Szanowni państwo, w punkcie trzecim porządku mamy informację głównego inspektora pracy nt. przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy podczas usuwania wyrobów zawierających azbest z obiektów budowlanych i przemysłowych.</u>
          <u xml:id="u-9.12" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Bardzo proszę o wystąpienie pana ministra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Dziękuję. Panie przewodniczący, szanowni państwo. Azbestozależne choroby zawodowe, będące następstwem pracy w kontakcie z azbestem stały się problemem ogólnoświatowym początku XIX wieku. Z problemem tym borykają się wszystkie kraje, w tym również Polska. Według szacunków Międzynarodowej Organizacji Pracy na całym świecie choroby takie jak: międzybłoniak opłucnej, rak płuca i pylica azbestowa powodują rocznie ok. 100 tys. zgonów byłych pracowników, narażonych w przeszłości na działanie azbestu. Mając na względzie szkodliwe, często śmiercionośne działanie azbestu, Polska w roku 1997 jako jedno z pierwszych państw wprowadziła zakaz stosowania azbestu. Od tego roku następuje jego sukcesywne usuwanie.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">W 2002 roku przyjęto do realizacji program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski, a celem tego programu jest systemowe, sukcesywne usuwanie i unieszkodliwianie wyrobów i odpadów zawierających azbest. Według danych zamieszczonych w programie w 2000 roku na terytorium naszego kraju znajdowało się ok. 15,5 mln ton wyrobów azbestowo-cementowych tzw. twardych, jak również bliżej nieokreślona ilość wyrobów zawierających azbest zdefiniowanych jako miękkie. Szacuje się, że do końca 2008 roku usunięto ok. miliona ton wyrobów zawierających azbest, tak więc przy dotychczasowym tempie prac całkowite usunięcie owych wyrobów trwałoby jeszcze co najmniej sto lat. Tempo musi zostać zatem zwiększone nie tylko z uwagi na realizację programu usuwania azbestu, ale przede wszystkim dlatego, że wyroby te starzeją się i tracą swoje wartości użytkowe, a włókna azbestu zostają odsłonięte, rozszczepiają się i uwalniają do środowiska. Dlatego też muszą być zastąpione innymi wyrobami.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Podczas usuwania wyrobów azbestowych powstaje groźny, nie zawsze widoczny pył azbestowy, a ilość pyłu emitowanego do środowiska zależy od sposobu wykonywania prac i ma wpływ na wielkość zagrożenia dla zdrowia pracujących, jak też osób postronnych. Z tego też względu bardzo ważna jest świadomość zagrożenia zdrowotnego powodowanego przez azbest u osób prowadzących roboty związane z jego usuwaniem. Wiedzę w tym zakresie pracownicy powinni nabywać podczas właściwie prowadzonych, wysokiej jakości szkoleń w zakresie bhp. Istotne jest również zapewnienie odpowiednich warunków technicznych bezpiecznego usuwania wyrobów azbestowych oraz wyposażenie pracowników w środki ochrony indywidualnej.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Ponieważ w najbliższych latach należy spodziewać się nasilenia prac związanych z usuwaniem azbestu, konieczne staje się podjęcie działań, które przyczynią się do minimalizacji zagrożeń zdrowotnych, co pozwoli na uniknięcie wielu tragedii osobistych i rodzinnych, jak też kosztów społecznych.</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Informację na temat stanu bezpieczeństwa pracy przy wykonywaniu robót zwianych z usuwaniem azbestu, a także działań prewencyjnych, podejmowanych przez Państwową Inspekcję Pracy w tym obszarze przedstawi państwu pani Teresa Cabała, dyrektor Departamentu Nadzoru i Kontroli.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PoselArkadiuszCzartoryski">Proszę, pani dyrektor.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#DyrektorDepartamentuNadzoruiKontroliPanstwowejInspekcjiPracyTeresaCabala">Panie przewodniczący, panie i panowie posłowie, szanowni państwo. Jak już mówił pan minister, po ponadpięćdziesięcioletnim okresie produkcji i stosowania różnych wyrobów zawierających azbest w Polsce następuje sukcesywne usuwanie tych wyrobów. Działania te wynikają z realizacji ustawy o zakazie stosowania azbestu z roku 1997, z procesu starzenia się tych wyrobów, utraty ich właściwości użytkowych i konieczności ich wymiany na inne, niezawierające azbestu, coraz większej, choć ciągle niewystarczającej świadomości społecznej o szkodliwości azbestu dla zdrowia i życia ludzkiego oraz z inicjatyw rządowego programu usuwania azbestu, jak również ze strategii przyjętej w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#DyrektorDepartamentuNadzoruiKontroliPanstwowejInspekcjiPracyTeresaCabala">Jeśli chodzi o szacowane ilości wyrobów zawierających azbest, to w latach 2003–2008 usunięto ok. miliona ton tych wyrobów, nadal jednak użytkowanych jest ich ok. 14,5 mln ton. Wyrobami najczęściej spotykanymi w naszym kraju są: płyty faliste i płaskie azbestowo-cementowe z pokryciem ochronnym i bez pokrycia, płyty elewacyjne azbestowo-cementowe w budynkach, izolacje termiczne rurociągów technologicznych, rury azbestowo-cementowe zraszalników, płyty faliste i płaskie azbestowo-cementowe stanowiące wypełnienie chłodni kominowych, kształtki azbestowo-cementowe stosowane w ciągach wentylacyjnych i kominowych budynków wielorodzinnych, rury azbestowo-cementowe sieci wodociągowej, płyty faliste azbestowo-cementowe stanowiące obudowę ścian i stropu wewnątrz budynków, np. na klatkach schodowych, płyty płaskie azbestowo-cementowe używane na podsufitkę.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#DyrektorDepartamentuNadzoruiKontroliPanstwowejInspekcjiPracyTeresaCabala">Warto zaznaczyć, iż stan techniczny wyrobów azbestowo-cementowych stale się pogarsza. Trwałość płyt azbestowo-cementowych została określona na ok. 30 lat, okres eksploatacji natomiast innych wyrobów może być znacznie krótszy.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#DyrektorDepartamentuNadzoruiKontroliPanstwowejInspekcjiPracyTeresaCabala">Uszkodzone wyroby azbestowe stanowią bezpośrednie źródło emisji włókien azbestowych zarówno do środowiska pracy, jak i do środowiska naturalnego. Szczególnie niebezpieczne są wyroby zawierające azbest słabo związany.</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#DyrektorDepartamentuNadzoruiKontroliPanstwowejInspekcjiPracyTeresaCabala">Jeśli popatrzymy na strukturę ilościową wyrobów azbestowo-cementowych w Polsce, to widzimy, że największa ilość zabudowanych wyrobów azbestowo-cementowych w kilogramach na osobę dotyczy województw: mazowieckiego, lubelskiego, podlaskiego oraz świętokrzyskiego. W tych to województwach ilość tych wyrobów na osobę wynosi od 0,45kg do 1 kg. W dalszej kolejności największa ilość wyrobów na osobę znajduje się na terenie województw: warmińsko-mazurskiego, kujawsko-pomorskiego, wielkopolskiego, łódzkiego i podkarpackiego; w województwach tych notuje się od 0,30 do 0,44kg na mieszkańca. Na terenie pozostałych zaś województw ilość tych wyrobów na osobę wynosi od 0,15 do 0,29 kg.</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#DyrektorDepartamentuNadzoruiKontroliPanstwowejInspekcjiPracyTeresaCabala">Pył azbestowy ze względu na właściwości pylicotwórcze i rakotwórcze uważany jest za jeden z pyłów stwarzających największe zagrożenie dla pracowników narażonych na kontakt z nim. Według Międzynarodowej Organizacji Pracy z uwagi na właściwości rakotwórcze należy on obecnie do najgroźniejszych przyczyn chorób zawodowych na świecie. Przy usuwaniu lub zabezpieczaniu wyrobów zawierających azbest następuje zwiększona emisja pyłu do środowiska pracy i środowiska naturalnego. Szczególnie narażone są osoby, które pracują w bezpośrednim kontakcie z nim lub osoby postronne przebywające w pobliżu wykonywanych prac. Należy podkreślić, że szkodliwe działanie azbestu ujawnia się dopiero po długim czasie – od dziesięciu do czterdziestu lat, licząc od chwili narażenia na pył. Ryzyko zachorowania natomiast na chorobę azbestozależną zwiększa jednoczesne oddziaływanie innych czynników np. węglowodorów aromatycznych, związków niektórych metali ciężkich, jak też dymu tytoniowego.</u>
          <u xml:id="u-12.6" who="#DyrektorDepartamentuNadzoruiKontroliPanstwowejInspekcjiPracyTeresaCabala">Uwolnione włókna azbestowe mogą być przyczyną chorób azbestozależnych, a zaliczane są do nich m.in.: pylica azbestowa, rak płuca, międzybłoniak opłucnej oraz zgrubienie opłucnej. Według centralnego rejestru chorób zawodowych, prowadzonego przez Instytut Medycyny Pracy w Łodzi, w 2008 roku odnotowano 3546 przypadków chorób zawodowych, tj. o 7,9 proc. więcej niż w roku 2007. Udział chorób azbestozależnych w ogólnej liczbie chorób zawodowych w roku 2008 wzrósł i wyniósł 5,5 proc. W latach 1990–2008 udział wszystkich chorób azbestozależnych w stosunku do ogólnej liczby chorób zawodowych wzrósł prawie ośmiokrotnie.</u>
          <u xml:id="u-12.7" who="#DyrektorDepartamentuNadzoruiKontroliPanstwowejInspekcjiPracyTeresaCabala">Ze względu na wagę problemu temat „Zapobieganie ryzyku zawodowemu wynikającemu z obecności azbestu w środowisku pracy” oraz temat „Przestrzeganie przepisów bhp podczas usuwania wyrobów azbestowych” jest ujmowany w corocznych programach działania Państwowej Inspekcji Pracy.</u>
          <u xml:id="u-12.8" who="#DyrektorDepartamentuNadzoruiKontroliPanstwowejInspekcjiPracyTeresaCabala">Jeśli chodzi o choroby zawodowe azbestozależne w Polsce w roku 2008, to 57 proc. wszystkich chorób to pylice azbestowe, 20 proc. to inne choroby, 15 proc. – rak płuca, 7 proc. – międzybłoniak opłucnej. Największy odsetek chorób azbestozależnych stanowiły pylice azbestowe, należy się jednak spodziewać, że po przesileniu na początku tego wieku liczba przypadków pylicy azbestowej będzie mieć tendencję spadkową, gdyż okres latencji tej choroby jest znacznie krótszy niż w wypadku międzybłoniaka i raka płuca.</u>
          <u xml:id="u-12.9" who="#DyrektorDepartamentuNadzoruiKontroliPanstwowejInspekcjiPracyTeresaCabala">Warto poświęcić chwilę na spojrzenie, jak w innych krajach Unii Europejskiej wygląda zachorowalność na choroby azbestozależne. Otóż w roku 2007 w Wielkiej Brytanii odnotowano 1600 przypadków międzybłoniaka opłucnej, 690 przypadków pylicy azbestowej, raka płuca zaś w roku 2006 ok. 2000 przypadków. Z uwagi na szerokie zastosowanie azbestu od lat pięćdziesiątych do połowy lat osiemdziesiątych ub. wieku w wielu krajach Unii i narażenia pracujących, w ostatnich latach odnotowuje się tam podwyższony poziom zachorowalności na choroby azbestozależne. W Wielkiej Brytanii azbest może być obecny w każdym obiekcie budowlanym przekazanym do eksploatacji przed rokiem 2000, czyli w budynkach mieszkalnych, fabrykach, biurach, szkołach. Nadmienić należy, że materiały azbestowe stają się niebezpieczne w momencie, gdy włókna uwalniane są do atmosfery.</u>
          <u xml:id="u-12.10" who="#DyrektorDepartamentuNadzoruiKontroliPanstwowejInspekcjiPracyTeresaCabala">Mówiąc o innych krajach Unii, skupiłam się, jak państwo zauważyli, na Wielkiej Brytanii, gdyż liczba stwierdzonych przypadków chorób zawodowych jest tam ogromna. Z powodu „niewidzialnego zabójcy”, jakim jest pył azbestowy, w Wielkiej Brytanii umiera co tydzień trzech hydraulików, dwudziestu robotników budowlanych różnych specjalności, sześciu elektryków, sześciu stolarzy budowlanych.</u>
          <u xml:id="u-12.11" who="#DyrektorDepartamentuNadzoruiKontroliPanstwowejInspekcjiPracyTeresaCabala">W celu ograniczenia szkodliwości azbestu podczas prac związanych z jego usuwaniem kraje Unii Europejskiej podjęły liczne kampanie informujące ludność o zagrożeniach. I tak np. w Wielkiej Brytanii Urząd ds. Zdrowia i Bezpieczeństwa Pracy prowadzi tegoroczną kampanię azbestową, w ramach której oferuje na stronie internetowej bogate informacje, krótkie przewodniki do zarządzania narażeniem w obiektach, filmy wideo pt. „Azbest – niewidoczny zabójca”, materiały dotyczące wydawania zezwoleń na prace z azbestem.</u>
          <u xml:id="u-12.12" who="#DyrektorDepartamentuNadzoruiKontroliPanstwowejInspekcjiPracyTeresaCabala">Przejdę teraz do zaprezentowania państwu wyników kontroli przeprowadzanych przy wykonywaniu prac związanych z usuwaniem azbestu. I tak w latach 2006–2008 inspektorzy pracy przeprowadzili kontrolę w 520 zakładach pracy. W bezpośrednim narażeniu na pył azbestowy narażonych było 2284 pracowników. Liczba kontroli w poszczególnych latach od roku 2006 zwiększała się, co świadczy o tym, że zwiększeniu ulega liczba prowadzonych prac związanych z usuwaniem azbestu, bo staramy się bywać obecni jak najczęściej podczas tych prac.</u>
          <u xml:id="u-12.13" who="#DyrektorDepartamentuNadzoruiKontroliPanstwowejInspekcjiPracyTeresaCabala">W czasie kontroli oceniano przestrzeganie przepisów bhp podczas usuwania wyrobów zawierających azbest oraz unieszkodliwiania zawierających azbest odpadów; inspektorzy oceniali u pracodawców poziom znajomości przepisów i zasad bhp. Oceniali też prawidłowość środków zapobiegawczych podejmowanych przez pracodawców w celu zmniejszenia ujemnych następstw dla zdrowia pracowników, jak też poziom znajomości przepisów i zasad bhp obowiązujących przy wykonywaniu tych prac reprezentowany przez pracowników.</u>
          <u xml:id="u-12.14" who="#DyrektorDepartamentuNadzoruiKontroliPanstwowejInspekcjiPracyTeresaCabala">Kontrolom towarzyszyły działania prewencyjne i edukacyjne, polegające przede wszystkim na upowszechnianiu informacji o właściwych sposobach wykonywania tej pracy, jak też o prawidłowych metodach prac.</u>
          <u xml:id="u-12.15" who="#DyrektorDepartamentuNadzoruiKontroliPanstwowejInspekcjiPracyTeresaCabala">Wyniki kontroli przeprowadzonych w 2008 roku wskazują, że poziom nieprawidłowości w stosunku do roku 2006 i 2007 nie tylko nie zmniejszył się, ale w wielu obszarach podniósł się. Dotyczy to zwłaszcza tak ważnych kwestii, jak: postępowanie z odpadami, znakowanie stref niebezpiecznych czy sporządzanie planu pracy. Warto dodać, że co czwarty wykonawca lekceważył możliwość wtórnego pylenia odpadów podczas ich usuwania.</u>
          <u xml:id="u-12.16" who="#DyrektorDepartamentuNadzoruiKontroliPanstwowejInspekcjiPracyTeresaCabala">Kontrole wykazały również, że nadal wielu pracodawców – 21 proc. – nie zgłasza robót związanych z usuwaniem azbestu do organu nadzoru budowlanego i do Inspekcji Pracy. Można przypuszczać, że starają się uniknąć kontroli i konieczności wypełnienia obowiązków na nich ciążących. W co czwartym kontrolowanym zakładzie dopuszczano do pracy pracowników bez badań profilaktycznych, a to uchybienie dotyczyło 110 pracowników. W skierowaniach na badania pracodawcy nie wskazywali narażenia na azbest podczas pracy przy usuwaniu wyrobów azbestowych. Nie prowadzono również rejestru pracowników narażonych na działanie azbestu, co w przyszłości może utrudnić orzekanie chorób zawodowych. W co czwartym zakładzie pracownicy – 158 – nie zostali poddani wymaganemu szkoleniu z zakresu przepisów i zasad bhp. W co szóstym zaś zakładzie pracodawcy i osoby kierujące pracownikami nie zostali przeszkoleni w zakresie bezpiecznego użytkowania wyrobów zawierających azbest. W 13 proc. zakładów stwierdzono prowadzenie prac przy usuwaniu wyrobów zawierających azbest bez wyposażenia w środki ochrony indywidualnej. Nagminną praktyką były zaniedbania w dopasowaniu środków ochrony indywidualnej do poszczególnych pracowników.</u>
          <u xml:id="u-12.17" who="#DyrektorDepartamentuNadzoruiKontroliPanstwowejInspekcjiPracyTeresaCabala">Zdarzały się też wypadki niewłaściwego składowania odpadów azbestowych, które przechowywano w nieszczelnych opakowaniach, niezapewniających pełnej izolacji i niezabezpieczających przed ewentualną emisją włókien azbestu do otoczenia, składowano je w lesie, na tymczasowych wysypiskach.</u>
          <u xml:id="u-12.18" who="#DyrektorDepartamentuNadzoruiKontroliPanstwowejInspekcjiPracyTeresaCabala">Przyczynami nieprawidłowości według pracodawców były względy ekonomiczne, wynikające z konkurencji i sporadyczności zleceń, co powoduje nieopłacalność inwestowania w wyposażenie techniczne i ochronne; mnogość obowiązujących aktów prawnych, w których występują przepisy dotyczące postępowania z azbestem; pośpiech w prowadzeniu robót, wynikający z narzuconych przez inwestora terminów i zależności od innych prac prowadzonych jednocześnie; niedobór wykwalifikowanych pracowników, m.in. wskutek emigracji zarobkowej; brak przystępnych publikacji, mających charakter poradników dla pracodawców, na temat wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy przy usuwaniu wyrobów azbestowo-cementowych.</u>
          <u xml:id="u-12.19" who="#DyrektorDepartamentuNadzoruiKontroliPanstwowejInspekcjiPracyTeresaCabala">Według inspektorów pracy przyczyny nieprawidłowości to: niski poziom szkoleń, prowadzący do braku wiedzy lub lekceważenia zagrożeń; niedostateczna znajomość przepisów; brak skutecznego nadzoru nad wykonywaniem prac; niechęć pracodawców do prowadzenia dokumentacji; względy ekonomiczne, wymuszające obniżanie wydatków w wypadku prac prowadzonych sporadycznie; pośpiech w prowadzeniu prac, wynikający z chęci uniknięcia kontroli.</u>
          <u xml:id="u-12.20" who="#DyrektorDepartamentuNadzoruiKontroliPanstwowejInspekcjiPracyTeresaCabala">Stwierdziliśmy również, że w 27 proc. kontrolowanych zakładów nie dokonano oceny ryzyka zawodowego.</u>
          <u xml:id="u-12.21" who="#DyrektorDepartamentuNadzoruiKontroliPanstwowejInspekcjiPracyTeresaCabala">Jakie środki prawne zastosowali inspektorzy pracy po przeprowadzonych kontrolach? Otóż wydali 1103 decyzje, w tym w 53 wypadkach zostały wstrzymane prace; 38 decyzji dotyczyło skierowania 116 pracowników do innych prac. Inspektorzy pracy skierowali 440 wniosków w 145 wystąpieniach; wydali 70 mandatów karnych na kwotę 87.200 zł; zastosowali 5 środków wychowawczych; 2 wnioski skierowali do sądu.</u>
          <u xml:id="u-12.22" who="#DyrektorDepartamentuNadzoruiKontroliPanstwowejInspekcjiPracyTeresaCabala">W wyniku realizacji zastosowanych środków prawnych uzyskano następujące efekty: zapewniono nawilżanie wyrobów azbestowo-cementowych podczas ich usuwania, jak też składowanych tymczasowo odpadów oraz odpadów przeznaczonych do transportu na składowisko; wyposażono pracowników w niezbędne środki ochrony indywidualnej, w tym w odzież ochronną i środki ochrony układu oddechowego; założono rejestry pracowników narażonych na działanie azbestu; zapewniono szczelne pakowanie odpadów azbestowych; poddano 116 pracowników profilaktycznym badaniom lekarskim; wydzielono i oznakowano strefy prac polegających na usuwaniu azbestu; przeszkolono w zakresie bezpiecznego usuwania azbestu 23 pracowników; opracowano plan prac i zapoznano z nim 23 pracowników.</u>
          <u xml:id="u-12.23" who="#DyrektorDepartamentuNadzoruiKontroliPanstwowejInspekcjiPracyTeresaCabala">Jakie były działania prewencyjne Państwowej Inspekcji Pracy? Otóż w roku 2008 inspektorzy pracy udzielili 112 porad prawnych i 215 porad technicznych. W ramach współpracy z innymi organami nadzoru i kontroli inspektorzy OIP Bydgoszcz, Kraków, Lublin, Olsztyn, Poznań, Rzeszów, Wrocław, Warszawa współpracowali z organami nadzoru budowlanego, ochrony środowiska, Inspekcji Sanitarnej, informując się wzajemnie o stwierdzonych nieprawidłowościach. W wyniku współpracy z Urzędem Miasta Krakowa zinwentaryzowano wyroby azbestowo-cementowe znajdujące się w przedszkolach i szkołach, co doprowadziło do oczyszczenia 6 szkół i przedszkoli z tych wyrobów. Inspektorzy współpracowali także z urzędami starostw województwa dolnośląskiego i współpraca ta przyniosła możliwość uzyskania przez inspektorów informacji nt. podmiotów wykonujących prace przy usuwaniu wyrobów zawierających azbest oraz posiadających decyzje zezwalające na wytwarzanie odpadów niebezpiecznych. Propagowano dobre praktyki usuwania wyrobów zawierających azbest podczas kontroli, wystaw, targów, dożynek, lokalnych festynów, spotkań z rolnikami i samorządami. Współorganizowano trzy seminaria popularyzujące dobre praktyki dla pracodawców, służb bhp, przedstawicieli samorządów i zakładów gospodarki komunalnej zajmujących się usuwaniem wyrobów zawierających azbest.</u>
          <u xml:id="u-12.24" who="#DyrektorDepartamentuNadzoruiKontroliPanstwowejInspekcjiPracyTeresaCabala">Państwowa Inspekcja Pracy uczestniczyła w Kampanii Azbestowej SLIC 2006, zorganizowanej przez Komitet Wyższych Inspektorów Pracy Komisji Europejskiej, której celem była ocena stopnia wdrożenia do praktyki wymogów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej w sprawie ochrony pracowników przed zagrożeniami związanymi z narażeniem na działanie azbestu w miejscu pracy. W ramach tej kampanii w roku 2006 przeprowadzono 117 kontroli w zakładach pracy. Wykazały one, że nie wszyscy pracodawcy w pełni dostosowali się wymogów dyrektywy przeniesionych do polskiego prawa.</u>
          <u xml:id="u-12.25" who="#DyrektorDepartamentuNadzoruiKontroliPanstwowejInspekcjiPracyTeresaCabala">Jakie wnioski płyną z przeprowadzonych kontroli? Niski poziom wiedzy i kwalifikacji wykonawców prac związanych z usuwaniem azbestu, podejmowanie się tych prac przez firmy bez odpowiedniego przygotowania, często nowo powstałe i zatrudniające przypadkowych pracowników, wskazują na potrzebę przeciwdziałania tym negatywnym zjawiskom, tym bardziej że brak wymogu prawnego sprawdzenia umiejętności prowadzenia robót związanych z usuwaniem wyrobów azbestowo-cementowych przed ich rozpoczęciem, jak i brak sankcji w postaci odebrania pozwolenia na wytwarzanie odpadów niebezpiecznych wykonawcom nieprawidłowo prowadzących te prace, co powoduje bezkarność.</u>
          <u xml:id="u-12.26" who="#DyrektorDepartamentuNadzoruiKontroliPanstwowejInspekcjiPracyTeresaCabala">Z powyższego względu uzasadnione jest wprowadzenie do modyfikowanego narodowego programu usuwania azbestu zadania stworzenia w każdym województwie certyfikowanej jednostki szkoleniowej w zakresie przygotowania wykonawcy do prac związanych z usuwaniem azbestu. Rada Ochrony Pracy uznała taką potrzebę za uzasadnioną. O uwzględnienie tego przedsięwzięcia w Programie Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009–2032 Główny Inspektorat Pracy pismem z dnia 16 października 2008 roku zwrócił się do Ministerstwa Gospodarki, głównego koordynatora programu. Wniosek został ponowiony w piśmie z dnia 9 lutego 2009 roku, skierowanym do podsekretarza stanu w tym ministerstwie.</u>
          <u xml:id="u-12.27" who="#DyrektorDepartamentuNadzoruiKontroliPanstwowejInspekcjiPracyTeresaCabala">Uzasadnione jest też wprowadzenie możliwości uchylania decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami w wypadku stwierdzenia nieprawidłowości. Uzasadnione jest również opracowanie i wydanie w ramach programu usuwania azbestu poradnika dobrych praktyk w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-12.28" who="#DyrektorDepartamentuNadzoruiKontroliPanstwowejInspekcjiPracyTeresaCabala">Kolejny wniosek to wprowadzenie możliwości cofania wydanego pozwolenia na wytwarzanie odpadów niebezpiecznych oraz uchylania decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami niebezpiecznymi w razie stwierdzenia nieprawidłowości dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy. W tej to sprawie główny inspektor pracy skieruje wniosek do Ministra Środowiska.</u>
          <u xml:id="u-12.29" who="#DyrektorDepartamentuNadzoruiKontroliPanstwowejInspekcjiPracyTeresaCabala">Konieczne jest także opracowanie i wydanie przez Ministra Gospodarki – w ramach Programu Oczyszczania Kraju z Azbestu – praktycznego poradnika przybliżającego w prosty sposób wymagania przy usuwaniu wyrobów azbestowo-cementowych. Poradnik ten adresowany byłby przede wszystkim do wykonawców takich prac.</u>
          <u xml:id="u-12.30" who="#DyrektorDepartamentuNadzoruiKontroliPanstwowejInspekcjiPracyTeresaCabala">Niezbędne jest również doskonalenie form współpracy PIP z samorządami lokalnymi oraz nawiązanie współpracy z Dyrekcją Lasów Państwowych, gdyż na terenach leśnych obserwujemy dzikie składowiska usuniętych wyrobów azbestowo-cementowych.</u>
          <u xml:id="u-12.31" who="#DyrektorDepartamentuNadzoruiKontroliPanstwowejInspekcjiPracyTeresaCabala">Analizy wymagają dotychczasowe działania Państwowej Inspekcji Pracy zarówno kontrolno-nadzorcze, jak i prewencyjne, co pozwoli w przyszłości na skuteczniejsze egzekwowanie przepisów prawa oraz należytą ochronę pracowników przed skutkami narażenia na azbest. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Dziękuję za bardzo rzeczowe i skrupulatne przedstawienie tego materiału. Czy są pytania ze strony państwa posłów? Pan poseł Jan Religa, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselJanReliga">Chodzi nie tyle o pytanie, ile o potwierdzenie istnienia problemu. Problem bowiem istnieje i polega na tym, że nie ma w tej chwili przyjętej technologii czy też sposobu rozwiązania kwestii utylizacji odpadów azbestowych. Odpady stanowią prawdziwą plagę na całym obszarze naszego kraju. Inspekcje, np. Inspekcja Ochrony Środowiska, mogą oczywiście nałożyć na użytkownika obiektu kary, ale proszę wczuć się w położenie gospodarza obiektu, na którym występują odpady azbestowe. Co można zrobić, skoro nie ma przyjętych sposobów utylizacji tych odpadów? Proszę się więc nie dziwić, że odpady takie znajdujemy np. w lesie. Dzieje się tak nie dlatego, że koszt składowania jest wysoki, jak np. w wypadku innych odpadów komunalnych, przez co ludzie specjalnie robią dzikie wysypiska, co jest sprawą absolutnie nie do przyjęcia. W omawianym jednak wypadku nie ulega wątpliwości, że trzeba rozważyć kwestię utylizacji, sposobu, w jaki należy to robić. Były propozycje, by odpady azbestowe polewać żywicami i składować je jako odpad stały, nieulegający rozkładowi, tak żeby nie było możliwości przenikania ich do gruntu.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#PoselJanReliga">Problem jednakże wciąż jest aktualny, i to właśnie chcę zasygnalizować, bo nie rozwiąże się go za pomocą stosowania kar. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Dziękuję. Bardzo proszę, pan poseł Robert Telus.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PoselRobertTelus">Szanowni państwo, bardzo dokładnie przedstawiono nam sytuację, omówiono wyniki kontroli, chciałbym jednak zwrócić uwagę na inny problem. Zgodnie bowiem z dyrektywami, zgodnie z programem rządu, do roku 2030 musimy usunąć azbest z dachów. Dziś jednak nie widzę możliwości, byśmy tego rzeczywiście zdołali dokonać. Nie ma bowiem żadnych programów, które by wspomagały wymianę pokrycia dachów, a w Polsce centralnej, wschodniej i południowej na dachach leży przede wszystkim azbest. Są tam całe hektary azbestu, szczególnie na wsiach. A mieszkańców wsi nie stać na wymianę pokryć dachowych.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#PoselRobertTelus">Wiemy, że są różne programy w gminach, które dotują likwidację azbestu, ale nie dotują wymiany dachów. Wiemy zaś również, że koszt dachu to największy koszt przy budowie domu. Ludzi zaś, jak powiedziałem, nie stać obecnie na wymianę. Potrzeba więc decyzji rządu w tej sprawie, potrzebne jest stworzenie programu, który będzie wspierać finansowo wymianę dachów. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Dziękuję. Podczas spotkania z rolnikami usłyszałem kiedyś bardzo krytyczne słowa w odniesieniu do wspierania. Wsparcie bowiem nawet w wysokości 60 proc. oznacza, że rolnik pozostałe 40 proc. musi wyłożyć z własnej kieszeni. Do tego zaś wszyscy uczestnicy spotkania byli nastawieni absolutnie negatywnie. Jeśli coś kosztuje 10 tys. zł, a otrzyma się w ramach wsparcia 5 tys., to i tak trzeba drugie 5 tys. zł wyłożyć z zasobów własnych. A można to zrobić za darmo – zdjąć pokrycie, licząc na to, że nie będzie kontroli. Nie wiem więc, czy wspomniane wsparcie w tym wypadku spotkałoby się z odbiorem pozytywnym, zwłaszcza że koszt zdjęcia azbestu i utylizacji jest taki sam jak położenia nowego dachu. Być może udałoby się to zrobić, gdyby opracowano program rządowy zapewniający stuprocentowe pokrycie kosztów zdjęcia azbestu. Ale i wówczas powstałoby zapewne pytanie odnoszące się do tego, kto zapłaci za pokrycie dachu nowym materiałem.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Bardzo proszę, panie przewodniczący.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PoselJanuszKrason">Panowie posłowie poruszyli problem nieco szerszy niż ten, którym zajmuje się Państwowa Inspekcja Pracy. Ja również chciałbym spojrzeć na sprawę w trochę szerszym aspekcie. Rzeczywiście jest tak, że może nie tyle rokrocznie, ile przynajmniej dwa razy w kadencji piszę interpelację w sprawie realizacji przez rząd programu usuwania azbestu. Niestety, i ja obawiam się, że w obecnym tempie do roku 2032 nie wyeliminujemy azbestu, chyba że dokonają tego sami właściciele obiektów zawierających azbest. I zapewne robią to, nie mając pełnej świadomości, że narażają siebie i innych, jak też środowisko na poważne skutki.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#PoselJanuszKrason">Odnoszę wrażenie, że sformułowane przez Państwową Inspekcję Pracy wnioski, kierowane do Ministra Gospodarki, są jak najbardziej zasadne. Bardzo bowiem jest ważne, by certyfikować firmy zajmujące się wyrobami azbestowymi. Wtedy bowiem będą one łatwiej poruszały się na rynku pracy; takie jest w każdym razie moje zdanie. Dziś bowiem w tej konkurencji, wolnej, bez certyfikacji, podejmuje się tych prac każdy. To jednak tylko część problemu. Druga bowiem część to ciągle zbyt niska świadomość, czym grozi np. uszkodzenie azbestowego pokrycia dachu czy otuliny azbestowej. Pewna świadomość szkodliwości azbestu jest, ale stanowczo za niska. Niezbędne jest więc zorganizowanie społecznej kampanii, która by uświadomiła, czym grozi praca przy produktach zawierających azbest. Tylko w tej sytuacji, gdy zainteresowani będą wiedzieć, że uszkodzona powłoka azbestowa może przez całe lata powodować niebezpieczeństwo, stać będzie użytkownika na poniesienie dodatkowego kosztu, na wyłożenie własnych pieniędzy, na poszukiwanie rozwiązań itd.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#PoselJanuszKrason">I to w zasadzie wszystko. Pamiętam artykuł – nie pamiętam jednak, gdzie zamieszczony – w którym porównywano kształtowanie się świadomości dotyczącej niebezpieczeństwa płynącego z eksploatacji urządzeń zawierających azbest z niebezpieczeństwem wywoływanym przez pole elektromagnetyczne i fale elektromagnetyczne przy antenach telefonów komórkowych. Bez porównania groźniejsze są dla organizmu włókna azbestowe. Oddziaływanie fal elektromagnetycznych jest znikome, a jednak w świadomości społecznej, przez to, że o telefonach komórkowych mówi się częściej, przeciętny obywatel Polski boi się urządzenia antenowego, nie zdając sobie sprawy, że prawdziwa bomba w postaci wyrobów azbestowych zatruwa jego życie i środowisko. Z czego to wynika? Z tego, że codziennie w środkach masowego przekazu, w rozmowach, mówi się o telefonach komórkowych, o falach elektromagnetycznych, o ich oddziaływaniu, a zagrożenie azbestem nie jest tematem rozmów towarzyskich. Azbest to temat, który w praktyce nie istnieje.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#PoselJanuszKrason">Z jednej więc strony potrzebny jest profesjonalizm, z drugiej pieniądze, bo pieniędzy ciągle jest za mało na realizację wspomnianego programu, a ponadto konieczne jest podnoszenie świadomości w zakresie zagrożeń azbestem, a więc być może należy wprowadzić programy edukacyjne, uświadamiające np., czym grozi eksploatacja obiektów zawierających uszkodzone elementy azbestowe. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Dziękuję uprzejmie. Piszą państwo we wnioskach o poradnikach praktycznych, w związku z tym chciałbym się dowiedzieć, czy Państwowa Inspekcja Pracy kierowała w tej sprawie pisma do Ministra Gospodarki, sugerując, by zostały wydrukowane odpowiednie materiały. Jeżeli tak, to prosiłbym o informację, jaki jest oddźwięk, czy materiały te zostaną opublikowane. Łączy się to ze spostrzeżeniem pana przewodniczącego Janusza Krasonia, który zwraca uwagę na konieczność podniesienia świadomości społecznej w zakresie zagrożeń związanych z eksploatacją obiektów zawierających azbest. Jaka więc była ewentualna reakcja na takie wystąpienie Inspekcji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Jestem po rozmowach w resorcie; reakcja jest pozytywna. Czekamy na stosowne dokumenty. Będziemy oczywiście współpracować z resortem w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Jeśli można, powiem, że zastanawia mnie inna sprawa. Otóż pracodawca, który podejmuje się utylizacji tego typu materiałów, często nie wie, jakiego materiału rzecz dotyczy. W naszej prezentacji podana była m.in. informacja, że niekiedy nie jest nawet prowadzony rejestr. A przecież rejestr taki umożliwia pracownikowi, gdy, nie daj Boże, dotknięty zostanie chorobą, stwierdzenie, że przez jakiś czas zatrudniony był przy materiałach tego typu. Jestem tego żywym przykładem. Nadzorowałem swego czasu zakłady azbestowo-cementowe w Małkini. To, co tam widziałem, woła o pomstę do nieba. I nic się, niestety, nie zmieniło. Ludzie w ogóle nie mają świadomości, że wybierając się do pięknego polskiego lasu, napotkają w nim wysypiska szkodliwych produktów.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Pan poseł Jan Religa zwrócił uwagę na fakt, że przepis o utylizacji jest kulawy, ale są przecież specjalnie wybrane wysypiska, na których materiały takie są, na ile to możliwe, składowane, foliowane i zasypywane ziemią.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Jako urząd chcemy współpracować z samorządami. Zastanawia mnie, że samorządy nie informują mieszkańców swych terenów o istniejącym problemie. A problem jest rzeczywiście. Zdajemy sobie z tego sprawę. Do nas również napływają sygnały od ludzi, którzy zgodziliby się na zdjęcie pokryć dachowych wykonanych z azbestu, ale pytają, kto pokryje koszty tego przedsięwzięcia. Jako urząd mamy określony zakres zadań. Można wykorzystać nasz potencjał do spraw związanych z utylizacją, informacją i szkoleniami. Wydałem naszej kadrze polecenie bezwzględnego egzekwowania prawa w sytuacjach, gdy pracodawca, podejmując się takiej działalności, nie dokonuje nawet oceny ryzyka zawodowego. To naprawdę niewyobrażalne. Poleciłem też nakładanie kar grzywien oraz kierowanie wniosków do prokuratury w wypadkach skandalicznego narażenia ludzi – i pracowników, i osób postronnych – na możliwość zapadnięcia na nieuleczalne choroby.</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Analizujemy w tym roku generalnie działalność naszego urzędu, i chcę, panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, zapewnić, że problem jeszcze skuteczniejszego nadzoru będzie przedmiotem naszych starań i mam nadzieję, że w roku przyszłym działania te będą jeszcze efektywniejsze. Niemniej problem wciąż jest aktualny. Szczególnie zależy mi na wsparciu działań Państwowej Inspekcji Pracy w dostępie do pozyskiwania funduszy unijnych na kampanie. Nas prawie nigdzie nie ma. Byłem dziś u pani minister Bieńkowskiej z prośbą, by nas wreszcie wpisano jako beneficjenta, który mógłby zostać głównym animatorem różnego rodzaju kampanii mających na celu uświadamianie zagrożeń płynących z nieprzestrzegania stosownych procedur przy wykonywaniu określonych prac, w tym prac związanych także z azbestem. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Dziękuję uprzejmie. Proszę, pan poseł Tadeusz Wita.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Poseł Tadeusz Wita (niez.):</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo. Chciałbym się dowiedzieć, czy pan inspektor może wskazać miejsca, w których można w tej chwili składować odpady azbestowe. W Niemczech bowiem oglądałem składowisko w okolicach Drezna, którego właściciele twierdzili, iż przywożone są do nich odpady z połowy Polski, ponieważ w całej Polsce zachodniej, jak utrzymują Niemcy, nie ma składowiska odpadów poprzemysłowych.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Panie pośle, zobowiązuję się, że w ciągu tygodnia zbiorę bliższe informacje na temat takich składowisk. Nie mam w tej chwili wiedzy na ten temat, gdyż składowiska to nie nasza „działka”. Zajmują się tym instytucje ochrony środowiska, które znają lokalizację terenów, na których za zgodą samorządów wyznacza się miejsca do składowania takich odpadów.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Poseł Tadeusz Wita (niez.):</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Chciałbym wiedzieć, czy składowiska takie również podlegają kontrolom Inspekcji.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">To domena Inspekcji Ochrony Środowiska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Dziękuję bardzo. Czy są jeszcze pytania na ten temat? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Przechodzimy do punktu czwartego naszego porządku, czyli do informacji na temat wyników kontroli w zakresie przestrzegania przepisów dotyczących wynagrodzeń i innych świadczeń ze stosunku pracy.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Dziękuję. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo. Przedstawimy wyniki kontroli w zakresie przestrzegania przepisów dotyczących wynagrodzeń i innych świadczeń ze stosunku pracy za rok 2008 i pierwszy kwartał roku 2009.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Kontrole wypłaty wynagrodzeń i innych świadczeń ze stosunku pracy są realizowane zgodnie z planem działań długofalowych Państwowej Inspekcji Pracy i stanowią priorytetowe zadanie w działalności urzędu. Są one odpowiedzią na społeczne oczekiwania w sferze naprawy stosunków pracy, a zarazem służą realizacji nadrzędnego celu, jakim jest ochrona praw zagwarantowanych pracownikom w Kodeksie pracy oraz w konstytucji naszego kraju.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Naruszenia obowiązującego prawa w wielu wypadkach bezpośrednio wpływają na obniżenie poziomu zaspokajania podstawowych potrzeb pracowników i ich rodzin i są uzasadnioną przyczyną społecznej frustracji. W związku z tym priorytetowe zadania Państwowej Inspekcji Pracy mają na względzie przede wszystkim cywilizowanie stosunków pracy, w tym eliminowanie patologii polegającej na niewypłacaniu wynagrodzeń.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Przełom roku 2008 i 2009 był okresem szczególnym, ponieważ pogłębiające się trudności ekonomiczne w wielu zakładach pracy zagrażały stabilności prowadzonej działalności gospodarczej. Bezpośrednią konsekwencją takiej sytuacji było, i nadal jest, opóźnianie wypłaty wynagrodzeń, a w skrajnych przypadkach nawet ich niewypłacalnie, co stanowi podstawowe naruszenie praw i obowiązków pracodawcy wobec pracownika. Należy bowiem pamiętać, że zasadniczym obowiązkiem pracodawcy wynikającym ze stosunku pracy jest zapłata za wykonaną pracę.</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Szczegółowe wyniki przedstawi dyrektor Teresa Cabała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Bliższe informacje mamy podane w świetnym materiale przygotowanym przez Państwową Inspekcję Pracy, dlatego też prosiłbym panią dyrektor o przedstawienie tylko wniosków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#DyrektordepartamentuPIPTeresaCabala">Poprawa przestrzegania przepisów dotyczących wypłaty wynagrodzeń i innych świadczeń ze stosunku pracy wymaga po pierwsze, kontynuowania kontroli przestrzegania przepisów dotyczących wypłaty wynagrodzeń i innych świadczeń ze stosunku pracy, po drugie, upowszechniania wśród pracowników wiedzy na temat zagadnień związanych z wypłatą wynagrodzeń za pracę i innych przepisów regulujących te kwestie, po trzecie zaś, kontynuowania działalności prewencyjno-promocyjnej Państwowej Inspekcji Pracy w zakresie przestrzegania przepisów dotyczących wypłaty wynagrodzeń.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#DyrektordepartamentuPIPTeresaCabala">Działalność kontrolno-nadzorcza i prewencyjna Państwowej Inspekcji Pracy ma na celu zapewnienie poszanowania obowiązującego prawa oraz uzyskanie pozytywnych efektów przede wszystkim w zakresie egzekwowania na rzecz pracowników należnych im wynagrodzeń i innych świadczeń ze stosunku pracy. Mając na uwadze zróżnicowane przyczyny powodując naruszanie przepisów dotyczących wypłaty wynagrodzeń, jak też z drugiej strony społeczne skutki nieprawidłowości, podkreślić należy, że istnieje potrzeba przeprowadzania dalszych kontroli dotyczących wypłaty tych należności pracowniczych. Jak już nadmieniłam, istotne jest również upowszechnianie wśród pracowników wiedzy na temat zagadnień związanych z wypłatą wynagrodzeń.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#DyrektordepartamentuPIPTeresaCabala">Systematycznie prowadzone kontrole i stosowane środki prawne uświadamiają pracodawcom, że naruszanie przepisów prawa dotyczących wypłaty wynagrodzeń nie może być usprawiedliwiane sytuacją na rynku pracy. Łamanie podstawowego prawa pracowniczego, jakim jest prawo do prawidłowo obliczonego i terminowo wypłaconego wynagrodzenia za pracę powinno być surowo karane. Dlatego też wiele wniosków kierowaliśmy do sądów pracy, jak też wystosowywaliśmy zawiadomienia do prokuratury, gdy naruszane były w sposób rażący przepisy dotyczące wypłacania wynagrodzeń, to znaczy gdy albo w terminie nie wypłacano wynagrodzenia, albo wynagrodzenie to zaniżano, albo też w ogóle go nie wypłacano. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Dziękuję uprzejmie. Czy są pytania ze strony państwa posłów?</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Bardzo proszę, pan przewodniczący Mirosław Sekuła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#PoselMiroslawSekula">Na rynku pracy pojawiło się ostatnio zjawisko tzw. firm porzuconych, czyli sytuacji, w których właściciele sprzedają, co się tylko da i wyjeżdżają, ani nie wręczając pracownikom wypowiedzeń, ani w żaden sposób nie regulując ich stosunku pracy. Pracownicy ci mają więc kłopot z zarejestrowaniem się jako bezrobotni, gdyż w świetle prawa wciąż pozostają pracownikami, dopóki nie rozwiążą stosunku pracy. Czy ten problem jest uchwycony przez Inspekcję? Jaka według państwa jest skala tego zjawiska? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Dziękuję. Myślę, że wszyscy podzielamy opinię, iż materiał bardzo szczegółowo ujmuje omawiany problem, ukazując poszczególne aspekty tej sprawy, podaje, w wypadku jakich świadczeń dopuszczano się głównie zaniedbań – czy to w kwestii płacy za nadgodziny, czy to w kwestii wynagrodzenia, czy to w kwestii zapłaty za urlop. Miałbym wszakże uwagę ogólną, związaną z tym, że dla Komisji ważne by było – i myślę, że państwo posłowie podzielą tę moją refleksję – aby w podobnych materiałach zamieszczać również informację na temat tego, jaka jest dynamika opisywanych zjawisk. Sądzę, że Inspekcja dysponuje danymi statystycznymi tego rodzaju, już choćby z tego względu, że podobne materiały przedstawiają państwo corocznie. Bardzo interesujące byłoby poznanie, jak to wygląda pod względem dynamiki. Badali państwo sytuację panującą w roku 2008 oraz w pierwszym kwartale roku bieżącego i uważam, że warto by poznać tę sytuację w zestawieniu z sytuacją z lat poprzednich, np. ostatnich pięciu czy nawet dziesięciu lat, w rozbiciu na poszczególne segmenty zagadnień.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Jestem przekonany, że danymi, o których mówię, Inspekcja dysponuje i chętnie ujrzelibyśmy je w kolejnym materiale na ten temat. Myślę, że brak takiego zestawienia można by uznać za pewną słabość tekstu. Jego zaś zamieszczenie pozwoliłoby posłom na spojrzenie z perspektywy wieloletniej i na przekonanie się, czy w danej dziedzinie sytuacja ulega poprawie, czy też wręcz odwrotnie; czy np. w ciągu dziesięciu lat kwestia urlopów stanowi problem wzrastający, czy też malejący. Podobnie interesujące byłoby stwierdzenie, jak w kilkuletniej perspektywie wygląda sprawa niewypłacania wynagrodzeń za pracę, zwłaszcza że rok ubiegły i bieżący może okazać się szczególny ze względu na elementy kryzysowe. Trudno jednak odnieść się nam porównawczo do roku np. 2001 czy 2002, kiedy to Polska również przeżywała niejakie trudności gospodarcze.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">To uwaga natury ogólnej, natomiast omawiany dziś materiał odnoszący się roku 2008 i 2009 jest znakomicie przygotowany.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Czy państwo posłowie chcieliby się jeszcze wypowiedzieć w przedmiotowej sprawie? Nie ma chętnych.</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Panie przewodniczący, żadnego kłopotu nie sprawi nam przygotowanie materiału, o jakim mowa. Będziemy przygotowywali nasze informacje, uwzględniając dane porównawcze.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Chciałbym przy okazji poinformować państwa, że sprawę stanowiącą temat dzisiejszej informacji monitorujemy co kwartał i materiał dotyczący pierwszego półrocza bieżącego roku również państwo od nas otrzymają i będą się państwo mogli przekonać, jak wygląda dynamika tych spraw.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Podkreślić należy, że nie spotkaliśmy się dotąd z wypadkiem, w którym zostałoby udowodnione, że pracodawca świadomie zaplanował wykorzystanie kryzysu jako pretekstu do niepłacenia pracownikom. Spotykamy się natomiast z sytuacjami, w których na tle kryzysu następuje splot wydarzeń prowadzących do takich zachowań.</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Dodać też pragnę, że zadanie kontroli tych zagadnień traktujemy szczególnie priorytetowo, gdyż chodzi przecież o fundamentalne prawa pracowników, jakimi są sprawy ochrony wynagrodzenia. I jest na to ogromne zapotrzebowanie.</u>
          <u xml:id="u-30.4" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">W nawiązaniu do pytania pana przewodniczącego Mirosława Sekuły informuję, że spotkaliśmy się z przypadkiem porzucenia firmy przez pracodawcę, o czym powiedziałby pan inspektor Liwo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Zastępca głównego inspektora pracy Marian Liwo:</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Proszę państwa, istotnie stwierdziliśmy taki przypadek w województwie łódzkim. Pracodawca na przełomie ubiegłego i bieżącego roku zostawił pracowników. Poinformował, że wyjeżdża na urlop świąteczny i już się nie pojawił. Pełnomocnik nie był zaś upoważniony do żadnych czynności. Sprawę tę rozważaliśmy podczas posiedzenia jednej z komisji sejmowych, wspólnie z przedstawicielami Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Niewątpliwie jest to trudna kwestia również dla Państwowej Inspekcji Pracy. Jeśli bowiem mamy podjąć działania prawne, musimy mieć do dyspozycji owego pracodawcę, ponieważ na niego przecież kierujemy środki prawne.</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Biorąc pod uwagę to zjawisko, doszliśmy wspólnie do wniosku, że należy zmienić ustawę o rynku pracy i promocji zatrudnienia, jak też niektóre przepisy prawne. W sytuacji bowiem, gdy pracownicy nie otrzymują świadectw pracy, nie mogą występować do urzędu pracy o przyznanie określonych świadczeń. Nie mogą też zwrócić się do Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, gdyż nie rozwiązano z nimi stosunku pracy. Przy aktualnym zaś brzmieniu przepisów dotyczących gospodarki uzyskanie świadczeń jest niemożliwe. Powinny więc nastąpić zmiany w przepisach, zmiany polegające na wprowadzeniu większej elastyczności Funduszu w wypadku tak karygodnych sytuacji, jak porzucenie przez pracodawcę pracowników. Powinny też nastąpić zmiany w Kodeksie pracy, tak by dawał on możliwość wydania pracownikowi pewnych dokumentów, niezbędnych do uzyskania świadczeń.</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Na każdym kroku podkreślamy wagę wypłacania wynagrodzeń za pracę. W myśl orzecznictwa Sądu Najwyższego, nadal aktualnego, nawet w sytuacji kryzysowej, postępowanie pracodawcy, który dopuszcza się niewypłacenia wynagrodzenia w całości lub w części, to ciężkie naruszenie podstaw obowiązków pracodawcy, dające prawo do rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-31.5" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Przewidując sytuację kryzysową, na początku roku podjęliśmy szereg działań zmierzających do tego, by złagodzić pewne trudności pracodawców w zakresie wypłacania wynagrodzeń. Podpowiadaliśmy już istniejące rozwiązanie kodeksowe odnośnie do możliwości zawieszenia, niestosowania niektórych przepisów czy zawierania porozumień. Uruchamialiśmy dyżury dla pracodawców, aby podsuwać im rozwiązania prawne łagodzące niedostatki w zakresie środków finansowych. Pracownik bowiem na prawo do wynagrodzenia i powinien je otrzymać. Mamy oręż w postaci decyzji nakazowych, który możemy uruchamiać, gdy pracodawca nie płaci wynagrodzenia, niemniej dla wydania tych środków niezbędny jest pracodawca. W opisywanej zaś sytuacji, jednostkowej, z którą zetknęliśmy się, pracodawcy nie było, a pełnomocnik nie był do niczego upoważniony.</u>
          <u xml:id="u-31.6" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Jak powiedziałem, doszliśmy więc do przekonania, że należy zmienić ustawę o rynku pracy i promocji zatrudnienia oraz uelastycznić przepisy Kodeksu pracy w zakresie możliwości wydawania świadectw pracy w sytuacjach kryzysowych, by zapewnić pracownikom rozwiązania niezbędne w podobnych sytuacjach. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">I jeszcze jedna bardzo ważna sprawa, o której pan inspektor nie powiedział. Otóż w sprawę zaangażowała się Państwowa Inspekcja Pracy, wojewoda łódzki, prezydent miasta Łodzi, media. Wniosek skierowany został do sądu, który wydał orzeczenie, że nie ma dowodu, iż pracodawca na trwale utracił związek z pracownikami i oddalił roszczenia. To już taka codzienność naszego życia w Inspekcji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Dziękuję. Panie ministrze, jak rozumiem nie ma potrzeby wystosowania dezyderatu do Ministerstwa Pracy i Spraw Społecznych? Państwo odbywają spotkania z jego przedstawicielami i sami dochodzą do porozumienia, tak? Prace zostały już rozpoczęte, czy też w grę wchodzi tylko dyskusja?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#GlownyinspektorpracyTadeuszZajac">Prace znajdują się na finiszu, temat jest monitorowany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Dziękuję uprzejmie. Mam prośbę o przysłanie do nas informacji, z której się dowiemy, jakie będzie zakończenie tej sprawy. Z mediów bowiem wiemy, że przypadki, o których mowa, są liczniejsze.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Kończymy dyskusję w punkcie czwartym porządku.</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Czy w sprawach bieżących ktoś z państwa chciałby zabrać głos? Nie ma zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszCzartoryski">Dziękuję państwu. Zamykam posiedzenie Komisji do Spraw Kontroli Państwowej.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>