text_structure.xml 22.2 KB
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelWojciechJasinski">Szanowni państwo, otwieram posiedzenie Komisji Gospodarki. Protokół z poprzedniego posiedzenia wobec niewniesienia zastrzeżeń uważam za przyjęty. Porządek dzienny dzisiejszego posiedzenia przewiduje pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o efektywności energetycznej (druk nr 3514) – uzasadnia minister gospodarki. Witam uprzejmie panią minister Joannę Strzelec-Łobodzińską wraz ze współpracownikami. Witam państwa posłów, witam zaproszonych gości. Pani minister, proszę uprzejmie. Udzielam pani głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieGospodarkiJoannaStrzelecLobodzinska">Panie przewodniczący, szanowni państwo, rządowy projekt ustawy o efektywności energetycznej jest odpowiedzią na podnoszone postulaty o konieczności ustanowienia systemu promującego i wspierającego uzyskiwanie oszczędności energii, zwłaszcza na polu końcowego wykorzystania energii. Projekt stanowi również wypełnienie postanowień dyrektywy 2006/32/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 5 kwietnia 2006 r. w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych. Dyrektywa ta nakazuje państwom członkowskim zrealizować cel indykatywny w zakresie oszczędności energii, który wynosi 9% średniego rocznego zużycia energii finalnej w kraju przez wszystkich użytkowników energii objętych dyrektywą i jest wynikiem kumulatywnym rocznych oszczędności energii uzyskiwanych w ciągu dziewięcioletniego stosowania dyrektywy.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieGospodarkiJoannaStrzelecLobodzinska">Projekt ustawy poddany został szerokim i bardzo długotrwałym konsultacjom, przy czym spośród setek uwag, które wpłynęły do Ministerstwa Gospodarki, wiele było wzajemnie sprzecznych. W związku z powyższym, kierując się celem poprawy efektywności energetycznej, wypracowano rozwiązania starające się godzić interesy jak największej grupy zainteresowanych podmiotów.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieGospodarkiJoannaStrzelecLobodzinska">Celem projektu ustawy jest stworzenie ram prawnych dla działań na rzecz wzrostu efektywności gospodarczej, obejmujących mechanizm wsparcia i prowadzących do uzyskania wymiernych oszczędności energii i realizacji celów wynikających z dyrektywy 2006/32/WE.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieGospodarkiJoannaStrzelecLobodzinska">Może kilka słów o zakresie przedmiotowym i podmiotowym tego dokumentu. Jeśli chodzi o zakres przedmiotowy, to projekt ustawy określa krajowy cel w zakresie oszczędnego gospodarowania energią, zadania jednostek sektora publicznego w zakresie efektywności, zasady uzyskiwania i umarzania świadectw efektywności energetycznej zwanych „białymi certyfikatami” oraz zasady sporządzania audytów efektywności energetycznej i zasady uzyskiwania uprawnień audytora efektywności energetycznej. Jeśli chodzi o zakres podmiotowy, to projekt ustawy dotyczy w szczególności odbiorców końcowych, rozumianych jako osoby fizyczne i prawne, które dokonują zakupu energii na własny użytek, a także w znacznie mniejszym zakresie przedsiębiorstw energetycznych i przedsiębiorstw będących dostawcami środków wzrostu efektywności energetycznej.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieGospodarkiJoannaStrzelecLobodzinska">Co do najważniejszych założeń ustawy, to projekt ustawy określa krajowy cel w zakresie oszczędnego gospodarowania energią w celu uzyskania do 2016 r. oszczędności energii finalnej na wspomnianym wcześniej poziomie 9% średniego krajowe zużycia energii, przy czym uśrednienie obejmuje lata 2001-2005. Ponadto w projekcie sformułowano zasady sporządzania krajowych planów działań dotyczących efektywności energetycznej, które będą przedkładane Komisji Europejskiej w celu weryfikacji tych oszczędności, uzyskanych dzięki stosowaniu programów i środków przewidzianych w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieGospodarkiJoannaStrzelecLobodzinska">Ustawa określa zadania jednostek sektora publicznego w zakresie efektywności energetycznej, w tym nakłada na te jednostki obowiązek stosowania środków poprawy efektywności, sporządzania raz na 10 lat audytów energetycznych dla eksploatowanych obiektów o powierzchni powyżej 250 m², których są właścicielami bądź zarządcami. Ponadto, w ramach pełnionej przez sektor wzorcowej roli w zakresie oszczędnego gospodarowania energią, jednostki sektora publicznego zamieszczają na swoich stronach internetowych informację o stosowanych środkach poprawy efektywności energetycznej. Następnie, wprowadzony zostaje mechanizm tzw. białych certyfikatów, który będzie wspierał podmioty zmniejszające zużycie energii, poprzez inwentaryzację inwestycji w nowoczesne technologie. Obowiązek uzyskania określonej wartości białych certyfikatów lub uiszczenia opłaty zastępczej będzie nałożony na przedsiębiorstwa sprzedające energię elektryczną, gaz lub ciepło odbiorcom końcowym przyłączonym do sieci na terytorium Rzeczypospolitej. Mechanizm białych certyfikatów ma na celu zmotywowanie podmiotów objętych tą regulacją, w tym w szczególności przedsiębiorstw energetycznych i odbiorców końcowych do podejmowania działań inwestycyjnych przyśpieszających osiągnięcie krajowego celu.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieGospodarkiJoannaStrzelecLobodzinska">Może w tym miejscu parę uwag dla uspokojenia osób, wyrażających obawy, że białe certyfikaty znów podrożą nośniki energii elektrycznej. Wejście w życie poszczególnych środków przewidzianych ustawą zostało rozłożone w czasie. W pierwszych latach funkcjonowania cel będziemy się starać zrealizować bardziej miękkimi formami oraz środkami, które w programach priorytetowych na ten cel przeznaczył Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. W roku 2012 zostanie przeprowadzona inwentaryzacja już osiągniętego poziomu oszczędności i część brakująca do realizacji tych 9% zostanie zrealizowana poprzez system białych certyfikatów. Ze wstępnych wyliczeń wynika, że wzrost ceny energii związany z wprowadzeniem białych certyfikatów wyniesie ok. 1-1,5%. Natomiast, z pewnością nie będzie to więcej, ponieważ coraz więcej programów i działań ukierunkowanych jest na zwiększenie efektywności energetycznej. Chociażby niewliczany jeszcze na etapie tworzenia założeń do ustawy program związany z inteligentną siecią energetyczną, który też przełoży się na konkretne oszczędności.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieGospodarkiJoannaStrzelecLobodzinska">Następnie, ustawa określa zadania związane z wydawaniem białych certyfikatów, które zostały powierzone prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki. Prezes będzie przyznawał białe certyfikaty w drodze przetargu. Zasady organizacji tych przetargów zostały określone. Wybierane będą najlepsze projekty, przewidujące najbardziej efektywne rozwiązania, czyli dające największe oszczędności energii po najmniejszych kosztach. Przetargi przeprowadzone będą oddzielnie dla 3 kategorii przedsięwzięć. Po pierwsze, dla zwiększania oszczędności energii przez odbiorców końcowych i na ten cel przeznaczone będzie co najmniej 80% środków uzyskanych z białych certyfikatów. Pozostała część środków będzie mogła być przeznaczona na zwiększenie oszczędności energii przez urządzenia potrzeb własnych wytwórców oraz zmniejszenie strat energii elektrycznej, ciepła i gazu ziemnego w przesyle i dystrybucji.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieGospodarkiJoannaStrzelecLobodzinska">Dalej, ustawa określa zasady nakładania kar pieniężnych za niedopełnienie obowiązków związanych z uzyskaniem i przedstawieniem do umorzenia prezesowi URE świadectw efektywności energetycznej, które będą stanowiły przychód NFOŚiGW. Ustawa określa również przeznaczenie tych środków – będą one przeznaczone na wspieranie rozwoju odnawialnych źródeł energii, budowy lub przebudowy sieci elektroenergetycznej służącej do przyłączenia tych źródeł oraz na wspieranie poprawy efektywności, w tym wysokosprawnej kogeneracji. W końcu, ustawa określa zasady sporządzania audytu efektywności energetycznej i uzyskiwania uprawnień audytora efektywności energetycznej.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieGospodarkiJoannaStrzelecLobodzinska">Teraz może słowo o skutkach wprowadzenia ustawy. Pierwszy krajowy plan działań dotyczących efektywności energetycznej, przyjęty przez Komitet Europejski w lipcu 2007 r., określa cel indykatywny w zakresie oszczędności energii na rok 2016 na poziomie 53.452 GWh, co stanowi 4,5 Mt oleju ekwiwalentnego, który to cel ma być osiągnięty zgodnie z dyrektywą po 9 latach, począwszy od roku 2008. Krajowy plan przewiduje również, iż z tytułu wprowadzenia systemu białych certyfikatów, który przewidzieliśmy i przyjęliśmy w 2007 r., oszczędność energii wyniesie 2 Mt oleju ekwiwalentnego, czyli prawie połowę wymaganej przez dyrektywę wielkości. Mówiłam o tym wynikowym poziomie, ponieważ w trakcie dyskusji nad ustawą podjęto decyzję o intensywnym włączeniu się programu NFOŚiGW w ten projekt.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieGospodarkiJoannaStrzelecLobodzinska">Następujące programy będą wspierały te działania efektywnościowe. Program Systemu Zielonych Inwestycji (GIS) – Zarządzanie energią w budynkach użyteczności publicznej. Program został już zatwierdzony przez radę Funduszu, a budżet programu na lata 2010-12 wynosi 3100 mln zł. Dalej, projekt Programu Priorytetowego „Efektywne zarządzanie energią w celu zmniejszenia jej zużycia w przedsiębiorstwach” – budżet programu na lata 2011-13 to 1,5 mld zł. Projekt Programu Systemu Zielonych Inwestycji (GIS) – Modernizacja i rozwój ciepłownictwa – program dotyczy przedsięwzięć z zakresu efektywności przesyłu i dystrybucji energii cieplnej, na lata 2011-13 przewidziano ponad 1 mld zł. Kolejny program to Inteligentne Sieci Energetyczne – przeznaczone zostało na jego realizację 55 mln zł. Stąd wydaje się, że gdy przeprowadzimy podsumowanie w 2012 r., to okazać się może, że działania nieobciążające odbiorcy energii elektrycznej już przyniosły znaczące oszczędności i wynikowo uruchomiły system białych certyfikatów.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieGospodarkiJoannaStrzelecLobodzinska">Poprawa efektywności energetycznej, jak również spełnienie wzorcowej roli przez sektor publiczny w dużej mierze wiązać się będzie z koniecznością przeprowadzenia działań o charakterze inwestycyjnym. Jednocześnie warto podkreślić, że każda inwestycja proefektywnościowa będzie corocznie przynosiła korzyści finansowe związane ze zmniejszeniem rachunków za energię elektryczną. W związku z wprowadzeniem obowiązku uzyskiwania i przedstawienia do umorzenia świadectw efektywności energetycznej, szacuje się, że jednorazowy wzrost cen energii elektrycznej w trakcie całego okresu funkcjonowania ustawy będzie w granicach 1-1,5%. Z wdrożeniem przepisów ustawy wiążą się również bezpośrednie korzyści ekologiczne, w szczególności zmniejszenie emisji substancji szkodliwych do atmosfery, co w skali nie tylko naszego kraju będzie bardzo pozytywnym efektem na drodze do poprawy stanu środowiska naturalnego. Ponadto poprawa efektywności energetycznej, racjonalne wykorzystanie istniejących zasobów energetycznych jest szczególnie istotne w perspektywie ograniczenia zużycia zasobów energetycznych Europy, świata, a co za tym idzie i Polski. Wprowadzenie kompleksowego mechanizmu wsparcia działań mających na celu poprawę efektywności będzie przyczyniać się do poprawy bezpieczeństwa energetycznego kraju.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieGospodarkiJoannaStrzelecLobodzinska">Przedstawiając w skrócie założenia ustawy, bardzo proszę o jej przyjęcie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelWojciechJasinski">Dziękuję bardzo, pani minister. Otwieram debatę, kto z pań i panów posłów, członków Komisji, chciałby zabrać głos? Proszę bardzo, pan przewodniczący Czerwiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselAndrzejCzerwinski">Chciałbym podkreślić wagę tej ustawy. Jeśli porozumiemy się co do tego, żeby powołać podkomisję, to chciałbym z wyprzedzeniem poprosić posłów, którzy pracować będą nad przepisami tej ustawy, o bardzo wnikliwą ocenę i analizę. W dokumentach z prognozami europejskich fundacji, które planują tzw. mapy drogowe do 2050 r., efektywność energetyczna jest na pierwszym miejscu. Jest to priorytet Unii, który w konsekwencji powinien ochronić odbiorcę końcowego energii. Ustawa ta na pewno będzie budziła emocje, ale mam nadzieję, że tak jak pani minister powiedziała, ustawa dotyczy w szczególności odbiorców końcowych i będą oni w pewnym zakresie chronieni.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#PoselAndrzejCzerwinski">Chciałbym zwrócić uwagę na niebezpieczeństwo, które może się pojawić, gdybyśmy stworzyli dobry mechanizm wsparcia inwestycyjnego, za który płaciłby odbiorca, a teoretycznie „zabawki” dostałby podmiot energetyczny lub jednostka publiczna, i ktoś bawiłby się kosztem innego. Stąd, jestem przekonany, że to niebezpieczeństwo jest w tej ustawie przewidywane i działania pójdą w odpowiednim kierunku. Chciałbym jednak prosić o uściślenie tego przez panią minister albo zapewnienie, że moje zastrzeżenia są zbędne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelWojciechJasinski">Chwileczkę, pani minister, poproszę teraz innych posłów. Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselPiotrNowak">Panie przewodniczący, pani minister. Ta ustawa jest jedną z kilku ustaw, które będą zmierzały do realizacji unijnych dyrektyw i zaleceń pakietu klimatyczno-energetycznego oraz polityki energetycznej Polski do 2030 r. Jest jedną z kilku ustaw, a sama skutkuje jednoprocentową podwyżką cen energii. Rozumiem, że będzie to rozłożone w czasie, ale jeśli mamy rozważać tę jedną ustawę, to poprosiłbym również o naświetlenie planu innych przedsięwzięć ustawowych, które wiążą się z realizacją tego pakietu. Jaka to jest skala procentowa wzrostu cen? Tu jest jeden, gdzie indziej może być kolejny itd. Chciałbym, żebyśmy przeszli do bardziej globalnego widzenia tych zmian. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelWojciechJasinski">Dziękuję panu posłowi. Zapraszam państwa posłów do wypowiedzi. Nie widzę zgłoszeń. Proszę uprzejmie, pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PodsekretarzstanuwMGJoannaStrzelecLobodzinska">Dziękuję bardzo. Co do pierwszego pytania, to ustawa wyraźnie dedykuje te wszystkie „zabawki” czy „słodycze”, które wygenerują środki zebrane z białych certyfikatów, głównie tym działaniom, które dla poprawy efektywności energetycznej wykonają odbiorcy finalni energii elektrycznej. Projekt stanowi, że co najmniej 80% tych środków – ranking przedsięwzięć oszczędnościowych stworzy prezes URE – przeznaczone zostanie na te działania, które będą zgłaszane przez odbiorców końcowych energii elektrycznej. Specjalnie znalazł się tam przepis pozwalający na łączenie w jednym wniosku działań grupy osób. Ponieważ do przetargu potrzebna jest jednak pewna skala tej oszczędności, nie chcąc wyeliminować nawet tych najdrobniejszych działań, stworzyliśmy możliwość grupowania we wniosku nawet jednostkowych działań po stronie odbiorców.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#PodsekretarzstanuwMGJoannaStrzelecLobodzinska">Natomiast, drugie pytanie jest zdecydowanie trudniejsze, panie pośle. Efektywność energetyczne przejawia się tak naprawdę w realizacji wszystkich założeń polityki energetycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PoselPiotrNowak">Czyli będziemy odejmować?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PodsekretarzstanuwMGJoannaStrzelecLobodzinska">Tak, dzięki efektywności będziemy odejmować. Natomiast, jeśli chodzi o skutki wdrożenia całego pakietu klimatycznego i jego wpływ na cenę energii, to myślę, że potrzeba bardzo poważnej debaty, żeby ocenić tego skalę. Możemy pokusić się o ocenę skutków realizacji dwudziestoprocentowego wolumenu energii zielonej, bo w tej chwili trwają pracę nad ustawą o odnawialnych źródłach energii. Nie ukrywam, że działania te idą w kierunku lekkiego ograniczenia oddziaływania na odbiorcę finalnego udziału energii zielonej w cenie końcowej. To można wyliczyć z mierzalnym błędem, w zależności od tego, jaki rodzaj zielonej energii się bardziej rozwinie.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#PodsekretarzstanuwMGJoannaStrzelecLobodzinska">Natomiast, przełożenie na cenę energii skutków pakietu klimatycznego w zakresie dwudziestoprocentowego ograniczenia emisji, zwłaszcza w aspekcie pełnego aukcjoningu po 2020 r. jest przerażająco trudne. Dlatego cały czas na forum Unii – wszędzie tam, gdzie chcą nas wysłuchać – przedstawiamy stanowisko, że jesteśmy skłonni przyjąć pewne zobowiązania ograniczające emisje, ale pod warunkiem, że sposób realizacji tych oszczędności pozostawiony zostanie nam, jako krajowi. My nie możemy być mierzeni tą samą miarą, co np. Francja, która aktualnie praktycznie nie ma energetyki węglowej. Z jednej strony zakłada się takie same cele, a z drugiej strony to my tak naprawdę wykonaliśmy postanowienia konwencji z Kioto za „starą” Unię. Dlatego te korzyści powinno się równomiernie rozkładać.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#PodsekretarzstanuwMGJoannaStrzelecLobodzinska">Stąd nasza propozycja, że jesteśmy nawet w stanie uczestniczyć w aukcjach CO2, z zastrzeżeniem, że warunki tej aukcji będą dostosowane do takiego paliwa, jakie dany kraj zużywa. Przyjmijmy zasadę, że elektrownia stosująca najlepszą, najmniej emisyjną technologię produkcji energii elektrycznej z węgla kamiennego nie musi kupować uprawnień. Jeśli są gorsze, starsze elektrownie, które jeszcze wszystkiego nie osiągnęły, to niech dokupują tę różnicę. To jest jak koncepcja najlepszej dostępnej technologii. Porównania muszą być inne dla węgla kamiennego, inne dla brunatnego, inne dla gazu, inne dla OZE – tam w sumie nie ma emisji – czy dla energetyki jądrowej. Przyjmując taką filozofię, to nas nakierowuje na inwestycyjną działalność, a nie od razu przekreśla energetykę węglową.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#PodsekretarzstanuwMGJoannaStrzelecLobodzinska">Nie chcą nikogo straszyć, bo my na razie nie przeliczamy, co by było, gdyby po roku 2020 wszystkie uprawnienia CO2 musiały być rzeczywiście przez naszą, w dalszym ciągu węglową, energetykę zakupione. Nawet w pakiecie klimatycznym jest zapisana klauzula rewizyjna. Na 2 lata przed rokiem 2020, czyli rokiem zero, będzie przeprowadzony przegląd dostępnych technologii stosowanych na skalę przemysłową, a nie tylko w laboratoriach. Jeżeli wtedy zostanie potwierdzone, że są takie technologie, a my ich tylko nie chcemy stosować, to możemy się poddać rygorom. Jeśli nie, to będziemy nadal dyskutować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelWojciechJasinski">Dziękuję bardzo, pani minister. Czy są jeszcze zgłoszenia? Jeśli nie ma, to zamykam pierwsze czytanie.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#PrzewodniczacyposelWojciechJasinski">Szanowni państwo jest propozycja powołania podkomisji. Co prawda komisja została zobowiązana do przedłożenia sprawozdania do 3 grudnia. Pani minister, to chyba wynika też z sugestii ministerstwa. Prosiłbym, żeby te sugestie były bardziej realne. Będziemy występować do pana marszałka o prolongatę tego terminu. Jednocześnie jest prośba o intensywną pracę podkomisji, bo chcielibyśmy jednak na pierwszym posiedzeniu w nowym roku złożyć sprawozdanie. Ustawa jest skomplikowana, więc wymaga poważnych dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#PrzewodniczacyposelWojciechJasinski">Szanowni państwo, do podkomisji zostały zgłoszone następujące osoby: z Platformy Obywatelskiej panowie Tomasz Nowak, Krzysztof Gadowski, Artur Gierada; z Prawa i Sprawiedliwości panowie Waldemar Wiązowski i Zbigniew Kozak; pan poseł Adam Gawęda z Polska jest Najważniejsza i pani Elżbieta Streker-Dębińska z Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Czy są dodatkowe zgłoszenia? Nie słyszę. Nie ma kandydata Polskiego Stronnictwa Ludowego i szczerze mówiąc, trochę jestem w konfuzji, co robić, ale nie chciałbym żebyśmy zaocznie kogoś powoływali. Jutro już nie da się powołać nowych osób, więc ich strata. Dziękuję, panie przewodniczący, za podpowiedź. Szanowni państwo, czy przeciwko tym kandydaturom jest jakaś opozycja? Nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#PrzewodniczacyposelWojciechJasinski">W związku z tym stwierdzam, że została powołana podkomisja w wymienionym wyżej składzie.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#PrzewodniczacyposelWojciechJasinski">Szanowni państwo, proszę członków podkomisji o przyjście do stołu prezydialnego po posiedzeniu Komisji. Wobec wyczerpania porządku dziennego zamykam obrady. Dziękuję za obecność.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>