text_structure.xml 100 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelJanLopata">Witam serdecznie na kolejnym posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych. Otwieram posiedzenie Komisji.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelJanLopata">Witam serdecznie wszystkich członków Komisji Finansów Publicznych oraz naszych gości – panią minister Elżbietę Suchocką-Roguską, sekretarza stanu w Ministerstwie Finansów, prezesa Najwyższej Izby Kontroli pana Stanisława Jarosza i wszystkich przybyłych.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelJanLopata">Dzisiejszy porządek obrad zawiera dwa punkty merytoryczne. Punkt I – rozpatrzenie sprawozdania z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2008 roku wraz z przedstawioną przez prezesa Najwyższej Izby Kontroli „Analizą wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej w 2008 roku” w zakresie: części budżetowych należących do właściwości Komisji Finansów Publicznych, czyli części budżetowych: 81, 83 oraz 85 w zakresie działów 756 i 758, części budżetowych 19,77, 78 ,79 oraz przychodów i rozchodów budżetu państwa. Punkt II – rozpatrzenie „Informacji o poręczeniach i gwarancjach udzielonych w 2008 roku przez Skarb Państwa, niektóre osoby prawne oraz Bank Gospodarstwa Krajowego ze środków Krajowego Funduszu Poręczeń Kredytowych” (druk nr 2034).</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelJanLopata">Czy są uwagi do porządku dzisiejszego posiedzenia? Nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelJanLopata">Wobec niezgłoszenia wniosku do porządku dziennego stwierdzam jego przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelJanLopata">W związku z powyższym przystępujemy do rozpatrzenia punktu I porządku dziennego. Rządowe sprawozdanie z wykonania budżetu państwa w 2008 roku zostało w dniu 27 maja 2009 roku skierowane przez Marszałka Sejmu do rozpatrzenia przez Komisję Finansów Publicznych. Zgodnie z postanowieniem Marszałka Sejmu z dnia 5 czerwca 2009 r. dziewiętnaście innych komisji sejmowych ma przedstawić naszej Komisji opinię o wykonaniu budżetu we właściwych im częściach budżetowych. W dniu dzisiejszym Komisja Finansów Publicznych kontynuuje rozpatrywanie wykonania budżetu w częściach należących do jej wyłącznej właściwości. Członkowie Komisji otrzymali informację o wykonaniu budżetu przygotowaną przez Ministerstwo Finansów oraz informację Najwyższej Izby Kontroli o wynikach kontroli wykonania budżetu w tych częściach budżetowych, a także opracowanie Biura Analiz Sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#PrzewodniczacyposelJanLopata">Proponuję, aby rozpatrzenie sprawozdania z wykonania budżetu odbywało się w następującym porządku: wystąpienie posła wyznaczonego przez prezydium Komisji do zreferowania wykonania poszczególnej części budżetowej, następnie wystąpienie przedstawiciela Najwyższej Izby Kontroli, pytania posłów, odpowiedzi przedstawicieli dysponentów części budżetowej, a potem oczywiście dyskusja, jeśli taka będzie państwa wola.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#PrzewodniczacyposelJanLopata">Przystępujemy do rozpatrzenia wykonania budżetu w części budżetowej 81 – Rezerwa ogólna – wydatki, części budżetowej 83 – Rezerwy celowe, w zakresie pozycji 22, 26, 28, 31, 32, 59, 71, 72, 73, części budżetowej 85 – Budżety wojewodów ogółem, w zakresie działu 756 – Dochody od osób prawnych, od osób fizycznych oraz od innych jednostek nieposiadających osobowości prawnej i w zakresie działu 758 – Różne rozliczenia – dochody i wydatki, dotacje celowe na finansowanie zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zleconych ustawami, realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego, zatrudnienie i wynagrodzenia w państwowych jednostkach budżetowych.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#PrzewodniczacyposelJanLopata">W tej części referentem w imieniu prezydium Komisji Finansów Publicznych jest pan poseł Stanisław Ożóg. Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PoselStanislawOzog">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Koleżanki i koledzy posłowie, szanowni państwo. W budżecie państwa rezerwa ogólna na 2008 r. została zaplanowana w wysokości 90.000 tys. zł to stanowi 0,03% planowanej kwoty wydatków budżetu państwa. Rezerwa ta została rozdysponowana w wysokości 85.252 tys. zł, czyli na poziomie niecałych 95%.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#PoselStanislawOzog">Środkami rezerwy, stosownie do przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 czerwca 2006 r., dysponują: Prezes Rady Ministrów do wysokości 1000 tys. zł, Minister Finansów do wysokości 750 tys. zł, powyżej tych kwot rezerwą ogólną dysponuje Rada Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#PoselStanislawOzog">W 2008 roku uchwałami Rady Ministrów rozdysponowano około 73% kwoty rezerwy. Na podstawie zarządzeń Prezesa Rady Ministrów rozdysponowano 15% środków rezerwy ogólnej, na podstawie decyzji Ministra Finansów rozdysponowano 6,4%. W wyniku przeniesień z rezerwy ogólnej w 2008 roku dokonano zwiększenia wydatków w 17 działach, w tym przede wszystkim w działach: Kultura fizyczna i sport, Szkolnictwo wyższe, Ochrona zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#PoselStanislawOzog">Szanowni państwo, nie wnoszę żadnych uwag co do rozdysponowania wymienionych przeze mnie kwot rezerwy ogólnej. Rozumiem, że w wypadkach wyjątkowych Minister Finansów, Prezes Rady Ministrów czy Rada Ministrów dokonują w ciągu całego roku podziału tych kwot. Wobec tego – podobnie jak w tym roku ubiegłym – nie wnoszę żadnych uwag do co sposobu rozdysponowania środków pochodzących z rezerwy ogólnej zaplanowanej na 2008 r.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#PoselStanislawOzog">Przejdę teraz do omawiania rezerw celowych. Na początek dwa zdania o rozdysponowaniu rezerw celowych w części budżetowej 83 i moich spostrzeżeniach, które potwierdzają wyniki kontroli Najwyższej Izby Kontroli. W zakresie referowanego przez mnie rozdysponowania rezerw celowych nie wnoszę uwag w stosunku do którejkolwiek z pozycji. Mam parę pytań, ale do nich przejdę później. Rezerwy celowe stanowiły 10,4% planowanych wydatków ogółem. Od kilku lat Najwyższa Izba Kontroli oraz niektóre kluby parlamentarne są zgodne co do tego, że zbyt duża część budżetu znajduje się w rezerwach celowych. Przypomnę, że w 2006 r. było to 6,5% planowanych wydatków, w 2007 r. już 8,6%, zaś w 2008 r. było to 10,4%.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#PoselStanislawOzog">Proszę państwa, wykorzystanie rezerw celowych w części budżetowej 83 wyniosło ok. 50%, ale w przypadku jednej z rezerw na wspólną politykę rolną – Finansowanie projektów z udziałem środków Unii Europejskiej – wykorzystano rezerwę na poziomie niższym niż 30%. To tyle, jeśli chodzi o ogólne omówienie rozdysponowania rezerw celowych. Przystąpię teraz do krótkiego zreferowania poszczególnych pozycji, co do których, jak już mówiłem na wstępie, nie wnoszę uwag.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#PoselStanislawOzog">Poz. 22 – zobowiązania wymagalne Skarbu Państwa. Kwota w wysokości 177.004 tys. zł została rozdysponowana w 100%. Środki rezerwy przeznaczono m.in.: na sfinansowanie odszkodowań i zobowiązań Urzędu Morskiego w Szczecinie, odszkodowania za nieruchomości przejęte z dniem 1 stycznia przez Skarb Państwa lub właściwie jednostki samorządu terytorialnego (chodzi przede wszystkim o samorządy powiatowe i samorządy województwa), regulację zobowiązań w ochronie zdrowia, odszkodowania za niezgodne z prawem wypowiedzenia warunków pracy, zobowiązania z tytułów kosztów polubownego załatwiania m.in. skarg wynikających z wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, odszkodowania wypłacone na podstawie orzeczeń komisji majątkowych, wydatki na refundację spółdzielniom mieszkaniowym kosztów uzasadnionych prac związanych z podziałem nieruchomości, poniesionych przez samorządowe kolegia odwoławcze kosztów postępowania sądowego, postępowania kasacyjnego. Tak jak już mówiłem, po przeprowadzeniu analizy postanowiłem nie zgłaszać żadnych uwag co do sposobu rozdysponowana środków z poz. 22.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#PoselStanislawOzog">Poz. 26 – rezerwa płacowa na zmiany organizacyjne i nowe zadania, w tym na skutki przechodzące z 2007 r. – kwota 26.594 tys. zł. Rozdysponowano kwotę 13.987 tys. zł, czyli niecałe 53% planu. Rezerwa ta została rozdysponowana głównie na uzupełnienie potrzeb kadrowych w ministerstwach, urzędach centralnych, w urzędach wojewódzkich oraz nowe zadania i zmiany organizacyjne. Mam pytanie – czy pani minister jest w stanie określić jak kształtowało się dodatkowe zatrudnienie w poszczególnych resortach w ciągu ubiegłego roku? Pamiętam, że przy omawianiu budżetu na rok 2008, kiedy szukaliśmy źródeł na pokrycie ewentualnych poprawek, padały głosy, że rezerwa płacowa może okazać się niewystarczająca na ich pokrycie. Co się stało, że powstały te oszczędności? Oczywiście, to bardzo dobrze, że one powstały, ale jak do tego doszło?</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#PoselStanislawOzog">Poz. 28 – rezerwa na zwiększenie wynagrodzeń przeznaczonych na wypłaty wynagrodzeń dla osób odwoływanych z kierowniczych stanowisk państwowych, także nagród jubileuszowych, odpraw emerytalnych, rent z tytułu niezdolności do pracy, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop wypoczynkowy – kwota 5000 tys. zł (wraz z pochodnymi od wynagrodzeń). Wykorzystano 4609 tys. zł na wynagrodzenia oraz 391 tys. zł na pochodne od wynagrodzeń. Do tej pozycji również nie wnoszę żadnych zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#PoselStanislawOzog">Panie przewodniczący, nie będę się powtarzał – na samym początku odniosłem się do rozdysponowania tej części budżetowej w sposób pozytywny, dlatego teraz przejdę dalej.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#PoselStanislawOzog">Poz. 31 – wydatki finansowane ze zwrotów niewykorzystanych środków kredytowych z międzynarodowych instytucji finansowych. Z planowanej kwoty 10.000 tys. zł rozdysponowano kwotę 2508 tys. zł, co stanowi niewiele ponad 25% planu. W uzasadnieniu sprawozdania Ministerstwa Finansów czytamy: „Niskie wykorzystanie rezerwy wynika z braku zwrotów oraz zapotrzebowania na ponowną wypłatę ww. środków kredytowych ze strony dysponentów Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, Ministra Infrastruktury oraz Ministra Pracy i Polityki Społecznej”. Prosiłbym panią minister, ażeby w kilku zdaniach, rozwinęła kwestię niskiego wykorzystania tych środków finansowych.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#PoselStanislawOzog">Poz. 32 – wydatki związane z wdrożeniem informatycznego systemu obsługi budżetu państwa. Z kwoty 14.000 tys. zł rozdysponowano kwotę 8674 tys. zł, czyli 62% planu. Pokryto z niej wydatki bieżące jednostek budżetowych na sfinansowanie zakupu i udostępnienia bez certyfikatów użytkowników podsystemu bankowości elektronicznej oraz wydatki majątkowe – niecałe 7500 tys. zł – m.in. na zakup sprzętu i oprogramowania. Uzasadnienie niskiego wykorzystania tej rezerwy nie jest do końca przekonujące, ponieważ czytamy, że „trudno było oszacować wartość potencjalnego zakupu”. Nie jest to wystarczające uzasadnienie, że w tej chwili są takie możliwości. Gdyby samorządowcy usłyszeli to uzasadnienie, to byliby zaskoczeni, że trudno było w miarę precyzyjnie określić kwoty niezbędne na planowane wyposażenie czy na planowane usługi.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#PoselStanislawOzog">Poz. 59 – tworzenie nowych urzędów – kwota 4100 tys. zł. Rezerwa została rozdysponowana w wysokości ponad 95% planu. Nie mam uwag co do wykorzystania tej rezerwy. Mam za to pytanie – jakie, na tym etapie, można przewidywać wydatki na realizację tego przedsięwzięcia w tym roku?</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#PoselStanislawOzog">Zostały jeszcze trzy pozycje – 71, 72, 73 utworzone po uzyskaniu opinii Komisji Finansów Publicznych. Pierwsza została utworzona 2 września 2008 roku, druga 29 października 2008 roku, zaś trzecia 4 grudnia 2008 roku. Dwie rezerwy celowe na sfinansowanie zobowiązań wymagalnych Skarbu Państwa, w sytuacji wykonania budżetu w ubiegłym roku, zostały utworzone z zaoszczędzonej kwoty 400.000 tys. zł. Była o tym wielokrotnie mowa nie tylko na posiedzeniach Komisji Finansów Publicznych, ale także na sali plenarnej – Komisja wydała pozytywne opinie i ja również nie wnoszę zastrzeżeń. Mam prośbę do pani minister, ażeby spróbowała pani przybliżyć nam, co stało się z tymi pieniędzmi. Pewnie trudno będzie pani powiedzieć, na co te pieniądze zostały wydane, ale jak zostały rozdysponowane pod koniec roku ubiegłego te oszczędności w wysokości 400.000 tys. zł?</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#PoselStanislawOzog">Proszę państwa, przejdę teraz do omawiania części budżetowej 85 – Budżety wojewodów ogółem, w zakresie działów 756 i 758. Dochody w dziale 756 nie były przewidywane. W toku realizacji budżetu w 2008 roku uzyskano ponadplanowe dochody o łącznej wysokości 31 tys. zł – teraz akurat będziemy mówić o stosunkowo niewielkich kwotach finansowych. Na kwotę 31 tys. zł przypada kwota w wysokości 25 tys. zł z tytułu zwrotu nieprawidłowo naliczonej dotacji przez miasto i gminę Jelcz-Laskowice oraz kwota 6 tys. zł pochodząca z tytułu zwrotu przez miasto Ruda Śląska nienależnie pobranej dotacji w 2007 roku przeznaczonej na zwrot utraconych dochodów w 2006 roku. Wykonanie wydatków w części budżetowej 85 w dziale 756 – w ustawie budżetowej na 2008 rok również nie planowano wydatków w tym dziale.</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#PoselStanislawOzog">Rezerwa celowa ujęta w ustawie budżetowej w części 83 w poz. 44. została na podstawie wniosków wojewodów w rozdysponowana na dotacje do 16 budżetów wojewódzkich, czyli – po zmianach – na kwotę 6019 tys. zł. Nie wnoszę żadnych uwag co do sposobu rozdysponowania tych środków.</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#PoselStanislawOzog">Dział 758 – Różne rozliczenia. Dochody, podobnie jak w latach poprzednich, nie były planowane. W dziale tym wystąpiły nieplanowane dochody w wysokości 387 tys. zł z tytułu zwrotu wykorzystanych niezgodnie z przeznaczeniem dotacji – odsetki od środków finansowych gromadzonych na rachunkach bankowych. Chciałbym prosić o wyjaśnienie tych przedstawionych w sprawozdaniu wpływów. Czy pani minister mogłaby powiedzieć coś na ich temat – na temat mylnie dokonanych przez osoby fizyczne wpłat? Dotyczy to województwa mazowieckiego oraz wpłaty komorniczej stanowiącej spłatę pozostałych odsetek od należności głównej dotyczącej wierzytelności Skarbu Państwa. Nie wnoszę uwag do sposobu rozdysponowania dochodów w część budżetowej 85 dział 758 – Rozliczenia różne.</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#PoselStanislawOzog">Wydatki w ustawie budżetowej w dziale 758 były planowane na kwotę 33.926 tys. zł. Po zmianach była to kwota 28.182 tys. zł. Plan, po zmianach, został wykonany w wysokości prawie 99%. Również i w tym przypadku nie wnoszę żadnych uwag.</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#PoselStanislawOzog">Proszę państwa, rezerwy ogólne i celowe w ustawie budżetowej na 2008 rok w budżetach dwunastu wojewodów zostały utworzone na łączną kwotę 8980 tys. zł. Na wydatki bieżące zaplanowano 8000 tys. zł, zaś na wydatki majątkowe w województwach śląskim i świętokrzyskim kwotę 980 tys. zł. Rezerwy utworzone w budżetach wojewodów zostały przeznaczone głównie na zwiększenie wydatków w dziale administracji publicznej: na zakup wyposażenia urzędów wojewódzkich i dostosowania stanowisk pracy do nowych zadań w dziedzinach: rolnictwo, łowiectwo, bezpieczeństwo publiczne, ochrona przeciwpożarowa, działalność usługowa. Jeśli chodzi o wydatkowanie tej pozycji również nie wnoszę żadnych uwag.</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#PoselStanislawOzog">Rozdział 75.820 – Prywatyzacja, jest to pozycja praktycznie zmniejszająca się co roku. Wydatki związane z zadaniami prywatyzacyjnymi realizowanymi przez urzędy wojewódzkie zaplanowane zostały w wysokości niecałych 500 tys. zł. Plan po zmianach był niewiele wyższy, bo o 2 tys. zł. Wydatki zostały zrealizowane, natomiast w wysokości niewiele ponad 50%, bo 54, 5%. Stopień realizacji i wykonywania tych wydatków jest bardzo zróżnicowany w zależności od skali i zaawansowania projektów prywatyzacyjnych w poszczególnych województwach. Również do wydatkowania tych kwot nie wnoszę żadnych uwag.</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#PoselStanislawOzog">Ostatni pozycja to rozdział 75.860 – Euroregiony. Tutaj wydatki nie były planowane. Natomiast powstały one z rozdysponowania rezerwy celowej zaplanowanej w ustawie budżetowej w części 83 w kwocie 1.685.000 tys. zł. Została ona przeznaczona na współfinansowanie programów i projektów w ramach inicjatywy wspólnotowej INTERREG oraz na dofinansowanie zadań zleconych do realizacji stowarzyszeniom. Dotyczy to: inicjatyw wspólnotowych: INTERREG III A Polska – Republika Słowacka (województwo śląskie i województwo podkarpackie), INTERREG III A Czechy – Polska (województwo śląskie i województwo opolskie), „Program sąsiedztwa Polska – Białoruś – Ukraina”, INTERREG III A Polska – Kraj Związkowy Brandenburgia; INTERREG III A 2000-2006 Wolny Kraj Związkowy Saksonia – Rzeczpospolita Polska (województwo dolnośląskie), INTERREG III A Meklemburgia Pomorze Przednie – Brandenburgia – Polska (województwo zachodniopomorskie), INTERREG III A 2000-2006 Brandenburgia – Polska (województwo lubuskie). Jeśli chodzi o te pozycje, to również nie wnoszę żadnych zastrzeżeń. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelJanLopata">W imieniu prezydium i swoim własnym bardzo dziękuję panu posłowi za wykonaną pracę i przedstawienie opinii.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczacyposelJanLopata">Pan poseł zadał kilka pytań. Myślę, że przedstawiciele rządu ustosunkują do nich, kiedy przejedziemy do dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#PrzewodniczacyposelJanLopata">Mam tylko uwagę do rezerw celowych w części 83 – rozpatrujemy tylko dziewięć pozycji przypisanych bezpośrednio Komisji Finansów Publicznych, pozostałe będziemy omawiali już po pracy w komisjach merytorycznych.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#PrzewodniczacyposelJanLopata">Proszę pana prezesa Jarosza o przedstawienie wyników kontroli.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#WiceprezesNajwyzszejIzbyKontroliStanislawJarosz">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Panie przewodniczący, szanowni państwo. Dzisiaj zajmujemy się częściami, za które bezpośrednio odpowiada Minister Finansów i w tym zakresie Izba przedstawia swoją opinię. Oczywiście, Minister Finansów odpowiada za cały budżet, ale tym będziemy się zajmować w przyszłym tygodniu, wtedy wypowiemy się na temat innych części budżetowych. Dzisiaj omawiamy siedem części budżetowych. Pan poseł zreferował nam już kilka z nich.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#WiceprezesNajwyzszejIzbyKontroliStanislawJarosz">Na samym początku chciałbym powiedzieć, że Najwyższa Izba Kontroli sformułowała oceny pozytywne w stosunku do omawianych dzisiaj części budżetowych, choć w przypadkach, w których wystąpiły pewne nieprawidłowości mające szerszy charakter, są to oceny pozytywne z zastrzeżeniami. W żadnej z tych części nie wystąpiły nieprawidłowości, które uzasadniłyby sformułowanie oceny negatywnej. W związku z tym, tak jak już wspominałem, generalna ocena poszczególnych części jest pozytywna, tylko w niektórych przypadkach pozytywna z zastrzeżeniami. Jeśli chodzi o szczegóły dotyczące części budżetowych 81 i 83, poproszę pana dyrektora Długołęckiego o wygłoszenie kilku zdań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelJanLopata">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#DyrektorDepartamentuBudzetuiFinansowNIKWaldemarDlugolecki">Dziękuję bardzo. Zacznę od kilku generalnych uwag dotyczących wykonania budżetu państwa w części budżetowej 81 – Rezerwa ogólna i w części budżetowej 83 – Rezerwy celowe.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#DyrektorDepartamentuBudzetuiFinansowNIKWaldemarDlugolecki">Jeżeli chodzi o rezerwę ogólną, to chcieliśmy potwierdzić, że organy uprawnione do dysponowania rezerwą ogólną – Rada Ministrów, Prezes Rady Ministrów i w szczególności Minister Finansów – dysponowały tą rezerwą w sposób zgodny z ustawą o finansach publicznych i odpowiednim rozporządzeniem regulującym zasady gospodarowania tymi środkami. Ministerstwo Finansów wykonywało w sposób prawidłowy decyzje dysponentów środków budżetowych w tej części.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#DyrektorDepartamentuBudzetuiFinansowNIKWaldemarDlugolecki">W informacji, którą przedstawiliśmy Komisji, wskazujemy na pewien problem dotyczący obydwu rezerw. Nasza konstatacja, być może do rozważenia przy konstrukcji budżetu na rok następny, jest taka, że rezerwę ogólną planuje się na stosunkowo małym, wręcz minimalnym poziomie, natomiast rezerwy celowe są bardzo rozbudowane. Ma to taki skutek dla gospodarowania rezerwą ogólną, że jest ona z reguły przeznaczana na zadania o stosunkowo niewielkim znaczeniu – takie, które w znacznej części mogłyby być zaplanowane w odpowiednich częściach budżetu. W informacji wskazujemy również na takie przypadki, gdzie przez kilka lat z kolei na dany cel wciąż przyznawane są stosunkowo niewielkie kwoty rzędu kilkuset tys. zł. Wskazuje to na to, że albo dane zadanie jest kontynuowane, albo występują potrzeby, które w zasadzie powinny być finansowane z właściwych budżetów.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#DyrektorDepartamentuBudzetuiFinansowNIKWaldemarDlugolecki">Jeżeli chodzi o rezerwy celowe w części budżetowej 83, to jak państwo sobie przypominają, w poprzednich latach zwracaliśmy uwagę na to, że znaczna część środków uruchamianych z rezerw celowych, która nie została wykorzystana w danym roku, jest następnie ujmowana w wydatkach, które wygasają z upływem danego roku i przenoszona do wykorzystania na rok następny. Piszemy o tym w sposób bardziej szczegółowy w naszej Informacji. W tym roku skala tych środków, które zostały uruchomione z rezerw, i które „osiadły” następnie w wydatkach niewygasających, jest znacznie mniejsza. Weryfikacja przeprowadzona przez Ministerstwo Finansów była znacznie ostrzejsza niż poprzednio i jest to niewątpliwie pozytywny objaw, zwłaszcza w sytuacji, kiedy wystąpiły już perturbacje w wykonaniu budżetu i poważne ograniczenia w przekazywaniu środków budżetowych dysponentom pod koniec roku. Działanie Ministerstwa Finansów było jak najbardziej prawidłowe.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#DyrektorDepartamentuBudzetuiFinansowNIKWaldemarDlugolecki">Proszę państwa, są jeszcze rezerwy nieujęte w tym wykazie, ale myślę, że warto o nich powiedzieć, które charakteryzują się dużą różnicą pomiędzy planowaniem a wykonaniem, więc wydaje się, że środki przekazywane na realizację zadań w znacznym stopniu przekraczają zapotrzebowanie. Mam na myśli rezerwy przeznaczone na dotacje celowe na realizację świadczeń rodzinnych, zaliczek alimentacyjnych, świadczeń z Funduszu Alimentacyjnego i kilka innych. W przypadku tych rezerw, środki nie zostały w pełni wykorzystane i były później zwracane do gmin, a później do budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#DyrektorDepartamentuBudzetuiFinansowNIKWaldemarDlugolecki">Jeżeli chodzi o tej rezerwy celowe, które zostały szczegółowo zreferowane przez pana posła Ożoga, to generalnie nie mamy uwag ani do sposobu ich uruchamiania ani do sposobu ich wykorzystania. Chciałem tylko zastrzec, że nie wszystkie z nich były przez nas w sposób szczegółowy badane, mam na myśli już wykorzystanie tych środków przez podmioty, które otrzymały pieniądze do dyspozycji. Są na ten temat informacje zamieszczone we właściwych częściach budżetowych.</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#DyrektorDepartamentuBudzetuiFinansowNIKWaldemarDlugolecki">Przejdę teraz do kwestii wykonania dochodów i wydatków przez budżety wojewodów. Najwyższa Izba Kontroli kontroluje budżety wojewodów w ten sposób, że opracowujemy informację o wykonaniu budżetu wojewodów w całości przez poszczególnych wojewodów. Takie informacje są Wysokiej Komisji i innym komisjom przekazywane. Dystrybuowane są one także w układzie lokalnym, czyli przekazywane właściwym wojewodom, sejmikom itd. Znajdują się tam szczegółowe, a w niektórych przypadkach dość istotne w skali danego budżetu, uwagi do wykonania. Natomiast wymienione dziś pozycje mają stosunkowo niewielkie kwotowo znaczenie, a nieprawidłowości w tym zakresie większych nie stwierdziliśmy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelJanLopata">Uprzejmie dziękuję panu prezesowi i panu dyrektorowi. Otwieram dyskusję. Kto z pań i panów posłów chciałby zabrać głos? Bardzo proszę, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#PrzewodniczacyposelJanLopata">Poseł Bożena Kotkowska (niez.):</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#PrzewodniczacyposelJanLopata">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, pani minister. Chciałabym zapytać o kwestie dotyczące wynagrodzeń dla urzędów skarbowych i dla urzędów celnych. Są one najniższe w tych wszystkich zestawieniach. Co prawda nie omówiliśmy jeszcze tych części budżetowych, ale mimo wszystko bardzo chciałabym panią minister o to zapytać.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#PrzewodniczacyposelJanLopata">Proszę uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#PrzewodniczacyposelJanLopata">Poseł Bożena Kotkowska (niez.):</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#PrzewodniczacyposelJanLopata">Interesują mnie kwestie wynagrodzeń w urzędach skarbowych, ponieważ z informacji, jakie posiadam, wynika, że obniża się premie o 3%. To są niskie wynagrodzenia. Jeśli zaś chodzi o celników, to wczoraj była debata na ten temat. Kwota 104.000 tys. zł była zaplanowana w 2009 roku na podwyżki dla tej grupy społecznej. Teraz okazuje się, że prawdopodobnie tych pieniędzy nie będzie. Dlaczego urzędy skarbowe i urzędy celne mają takie niskie wynagrodzenia, skoro z tego co wiem, w wyniku ich kontroli okazało się, że generują one znaczne wpływy do budżetu, w przypadku urzędów celnych są one nawet na poziomie ok. 40%. Dlaczego uposażenia tych właśnie grup są tak niskie? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#PrzewodniczacyposelJanLopata">Dziękuję, pani poseł. Choć uwagi dotyczyły innych części budżetowych niż te, które omówiliśmy do tej pory, to pytania są rzeczywiście właściwe. Pani minister jest przygotowana i zapewne udzieli nam odpowiedzi. Czy ktoś z członków Komisji ma jeszcze pytania? Nie słyszę. W związku z tym bardzo proszę panią minister o odpowiedzi na pytania zadane przez panią poseł i pana posła Ożoga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowElzbietaSuchockaRoguska">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, szanowni państwo. Jeśli można, to od razu odpowiem na pytanie pani poseł. Trudno się zgodzić z opinią, że wynagrodzenia w urzędach skarbowych i urzędach celnych są takie niskie. Przeciętne wynagrodzenie w urzędzie skarbowym w roku 2008 wyniosło 4215 zł i wzrosło w stosunku do roku 2007 o 14,6%, w przypadku urzędów celnych była to kwota 4241 zł i wzrost o 16,1%. W związku z tym w roku 2008 wynagrodzenia obu tych służb znacząco wzrosły, przy porównaniu, że wynagrodzenie w urzędach kontroli skarbowej wzrosło tylko o 5,5%, to preferencja Ministra Finansów, jeżeli chodzi o podwyżki wynagrodzeń, była skierowana właśnie do tych podstawowych służb pobierających dochody. Szerszą dyskusję, gdyby taka była potrzebna, proponuję odłożyć do momentu, kiedy będziemy mówić o części 19 budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowElzbietaSuchockaRoguska">Odnośnie do pytań i wątpliwości pana posła Ożoga chciałabym powiedzieć rzecz następującą – jeżeli chodzi o poz. 26., to niepełne wykorzystanie tej rezerwy w wymiarze kwotowym wynikało z tego, że wzrost etatów nie następował od 1 stycznia. Znakomity przyrost etatów nastąpił od 1 lipca, co skutkowało mniejszymi wydatkami z budżetu państwa. Rezerwa jest planowana przy założeniu podwyższania zatrudniania od dnia  1 stycznia, czyli zawiera w sobie skutki całoroczne. Rozdysponowano 379 etatów, z tym że znakomita część była od 1 lipca i to spowodowało oszczędności w tej rezerwie.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowElzbietaSuchockaRoguska">Jeżeli chodzi o poz. 31., to od kilku lat stosowany jest taki proceder, że w rezerwach celowych planuje się środki na sfinansowanie wydatków, na które były przeznaczone środki pochodzące z kredytów z międzynarodowych organizacji finansowych, ale z różnych przyczyn w danym roku budżetowym nie zostały przez jednostki wykorzystane i zostały zwrócone do budżetu. Ta wielkość jest trudno przewidywalna, dlatego że w różnych latach stopień nasilenia wydatkowania tych środków jest różny – albo są one ujmowane w wydatkach niewygasających, na co, jak zauważyła Najwyższa Izba Kontroli, Minister Finansów nie bardzo chce się zgadzać bądź też nawet jeżeli są w wydatkach niewygasających, to w terminie określonym w rozporządzeniu nie są wykorzystane. Z tego względu planujemy pewną pulę środków, żeby można było następnie ponownie dysponentom te środki dać na finansowanie wydatków, bo niewykorzystanie ich w terminie nie oznacza, że dysponent jest zwolniony z realizacji tego zadania. Inaczej środki musiałyby wrócić do instytucji finansowej.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowElzbietaSuchockaRoguska">W tej chwili można powiedzieć, że mamy trzy grupy kredytów. To są kredyty, z których korzysta Ministerstwo Pracy, z tym że Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej samo nie jest jednostką wykorzystującą te środki. Głównie to są środki na „Program rozwoju obszarów wiejskich – w tej części społecznej są kierowane poprzez wojewodów do budżetów jednostek samorządu terytorialnego i tutaj istnieje zawsze pewne niebezpieczeństwo związane z terminem ich wykorzystania. Druga pula środków to są środki przeznaczone na tzw. kredyty drogowe, w tym również poprawę bezpieczeństwa na drogach. Te środki również są w części wykorzystywane przez jednostki samorządu terytorialnego. Trzecia pula to są środki, które są rozdysponowywane przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji – tzw. kredyt powodziowy, czyli kredyt przeznaczony na usuwanie skutków powodzi. Ten kredyt się kończył. Były pewne wątpliwości, czy zostanie to wszystko zrealizowane. Także im mniejszy stopień wykorzystania tej rezerwy, tym lepsze wykorzystanie środków kredytowych w momencie, w którym były one przekazane do dysponenta. Kwota 10.000 tys. zł jest kwotą standardową, bo mniej więcej w takim wymiarze w latach poprzednich te zwroty następowały.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowElzbietaSuchockaRoguska">Kolejne pytanie pana posła dotyczyło utworzenia nowego urzędu Rządowego Centrum Bezpieczeństwa. Ten urząd został utworzony 1 sierpnia 2008 roku – wydatki obejmowały tylko koszty utworzenia plus koszty funkcjonowania przez pięć miesięcy. Na rok 2009 kwota na finansowanie tego urzędu wynosi 6207 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowElzbietaSuchockaRoguska">Jeżeli chodzi o 400.000 tys. zł, a praktycznie 399.353 tys. zł wykorzystane na sfinansowanie zobowiązań Skarbu Państwa, to środki te zostały wykorzystane w sposób następujący: podstawowa kwota, czyli ponad 133.000 tys. zł została przeznaczona na uregulowanie naszej składki do budżetu Unii Europejskiej. W trakcie roku budżetowego składka została podniesiona i, zgodnie z obowiązującymi przepisami, Polska musiała te środki pozyskać. Ustawa o finansach publicznych stanowi, że przede wszystkim są one pozyskiwane poprzez blokadę oszczędności w innych wydatkach.</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowElzbietaSuchockaRoguska">Kolejna duża kwota – ponad 134.000 tys. zł – to środki skierowane do budżetów wojewodów na spłatę zobowiązań Skarbu Państwa wynikających przede wszystkim z decyzji podejmowanych przez starostów dotyczących nieruchomości pozyskanych pod drogi, a po drugie – z wyroków sądowych związanych z błędami w sztuce lekarskiej jeszcze przed okresem przejęcia i usamodzielnienia się jednostek służby zdrowia</u>
          <u xml:id="u-8.7" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowElzbietaSuchockaRoguska">Trzecia duża kwota – 39.500 tys. zł – wynikająca z zapadających wyroków, uregulowania podatku od nieruchomości płaconego przez urzędy morskie za stojące wody morskie została skierowana do Ministra Infrastruktury. Nie podejmuję się tłumaczenia tych kwestii. W każdym razie są tu dwie decyzje – gmina Stepnica oraz gmina Miasto Świnoujście bodajże od 2000 r. czy 2001 r. naliczają zaległy podatek w wyniku innej interpretacji przepisów. Te kwoty wyniosą w sumie ok. kilkuset milionów, złotych w zależności od napływających decyzji samorządowych kolegiów odwoławczych. Minister Infrastruktury, który jest dysponentem tych środków, reguluje te płatności.</u>
          <u xml:id="u-8.8" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowElzbietaSuchockaRoguska">Kolejne środki to środki wykorzystywane przez Ministra Finansów. Można powiedzieć, że są dwa tytuły wydatków – jedne są związane z zobowiązaniami urzędów skarbowych, drugie z wypłatą subwencji dla partii politycznych.</u>
          <u xml:id="u-8.9" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowElzbietaSuchockaRoguska">W pozostałych przypadkach te kwoty są znacznie niższe. Szczegółowe uzasadnienie, szczegółowa informacja na temat tego, który resort otrzymał ile środków, jest podana w naszej informacji o rezerwach celowych.</u>
          <u xml:id="u-8.10" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowElzbietaSuchockaRoguska">Pan poseł pytał również o wyjaśnienie, skąd biorą się wpływy, jakie występują w budżetach wojewodów. To jest praktycznie tylko jedno województwo – województwo mazowieckie, gdzie były mylnie dokonane wpłaty przez osoby fizyczne. Urząd nie jest w stanie do dziś zidentyfikować, z jakiego tytułu te środki wpłynęły na jego rachunek. W związku z tym, w momencie, gdy zostanie to zidentyfikowane, to środki te zostaną przekazane z powrotem do właściwych osób albo do faktycznych prawidłowych odbiorców. To chyba wszystko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelJanLopata">Uprzejmie dziękuję, pani minister. Pan poseł Ożóg jest nieusatysfakcjonowany?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselStanislawOzog">Chciałem pani minister podziękować za precyzyjne, jak zwykle, odpowiedzi. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelJanLopata">Myliłem się. Dziękuję uprzejmie. Czy ktoś jeszcze chciałby zabrać głos albo zadać pytanie dotyczące omówionych części budżetowych? Nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#PrzewodniczacyposelJanLopata">Stwierdzam zakończenie omawiania wykonania budżetu w częściach budżetowych: 81, 83 i 85.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#PrzewodniczacyposelJanLopata">Poproszę teraz pana posła Stanisława Steca o omówienie części budżetowej 19.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselStanislawStec">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Proponuję połączenie omawiania części 19 i 77 z uwagi na to, że te części się łączą – chodzi o funkcjonowanie Ministerstwa Finansów i pobór podatków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelJanLopata">Tak, oczywiście. Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselStanislawStec">Muszę powiedzieć, panie przewodniczący, iż ubolewam, że nie dojechał do nas jeszcze pan minister Parafianowicz. Jest on osobą odpowiedzialną za służby skarbowe i za urzędy kontroli skarbowej i na takim posiedzeniu Komisji powinien być. Mam pełny szacunek do państwa dyrektorów, do państwa kompetencji, niemniej za politykę odpowiada podsekretarz stanu, który to nadzoruje. Nic by się nie stało, gdyby był obecny na posiedzeniu Komisji i wysłuchał kilku uwag, bo rozumiem, że za tę służbę w sposób merytoryczny i bezpośrednio nie odpowiada dyrektor generalny Ministerstwa Finansów.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#PoselStanislawStec">Szanowni państwo. Celem działalności służb Ministerstwa Finansów jest zapewnienie wpływu założonych w budżecie państwa dochodów poprzez pobór podatków – choć zdaję sobie sprawę, że pobór podatków jest w naszym kraju dobrowolny i ponad 90% podatków płaconych przez obywateli wpływa do budżetu dobrowolnie. Następnymi celami jest ograniczenie zaległości, wysoka jakość obsługi podatników, jednolitość stosowania prawa oraz ochrona interesów Polski w Unii Europejskiej. Gdybyśmy się nad tym zastanowili, to w przypadku poboru podatków CIT i PIT zostały one w ustawie budżetowej wykonane. Wpływy do budżetu z podatku VAT były dużo mniejsze niż planowano – wyniosły zaledwie 91,1% planu, w przypadku akcyzy było to 96,7% . Obniżenie wpływów z podatku VAT można wiązać ze spowolnieniem gospodarczym, ale również z faktem, że minister odpowiedzialny za wdrożenie podatków chciał koniecznie, żeby ustawa nowelizująca ustawę o podatku od towarów i usług weszła w życie od 1 grudnia 2008 r., żeby pewne jej skutki, korzystniejsze dla podatników, np. przedłużenie terminu płatności, wystąpiły jeszcze w roku 2008. Jest to częściowy efekt tego działania.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#PoselStanislawStec">Przejdę teraz do ograniczenia zaległości. Dostałem dodatkowe kompetentne informacje na ten temat, bo w częściach 19 i 77 na temat zaległości nie było nic. Z moich informacji wynika, że wzrastają zaległości – dla podatku dochodowego od osób prawnych, czyli CIT wynoszą one 7,6%, dla PIT – 14%. Szczególnie w stosunku do PIT-u od działalności gospodarczej są one wysokie, także dla podatku akcyzowego. Prosiłbym, aby pan dyrektor zastępujący pana ministra Kapicę, który przebywa obecnie w Gdyni, był uprzejmy wypowiedzieć się na ten temat. Proszę o odpowiedź na piśmie, dlaczego izby celne w 2008 roku odpisały aż 80.000 tys. zł przedawnionych należności celnych. Wczoraj dyskutowaliśmy o tym, dlaczego wstrzymano tę kwotę 104.000 tys. zł przeznaczoną na modernizację służb celnych. Nastąpiło przedawnienie, więc te środki należy odpisać, ale prosiłbym o wyjaśnienie na piśmie tego, w jaki sposób doszło do tego przedawnienia, bo każde przedawnienie to jest utrata dochodów. Musimy to jednoznacznie powiedzieć. Ktoś za to musi odpowiadać.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#PoselStanislawStec">Jeszcze parę słów o ograniczaniu zaległości podatkowych. Okazuje się, że te zaległości można z sukcesem redukować. Muszę tu pochwalić województwo świętokrzyskie, które zmniejszyło te zaległości. Natomiast jest bardzo źle w województwie kujawsko-pomorskim, województwie małopolskim i województwie lubelskim, gdzie zaległości wzrosły o ponad 10% w stosunku do roku ubiegłego. Podzielam zdanie, że w przypadku podatku PIT i podatku CIT zaległości mogą rosnąć z tego tytułu, że w 2007 roku zrezygnowaliśmy z deklaracji miesięcznych. To jest ułatwienie dla podatnika, ale jednocześnie bardzo duże utrudnienie dla urzędów skarbowych, szczególnie w zakresie wydawania zaświadczeń o niezaleganiu, bo urząd skarbowy praktycznie nie dysponuje odpowiednimi danymi. Często zdarza się, że urzędy podają informacje, że dany podmiot nie ma żadnych zaległości na podstawie danych z roku ubiegłego, a nie z roku bieżącego.  Nad tym trzeba się zastanowić.</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#PoselStanislawStec">Kolejna rzecz, która ma wpływ na ściągalność podatków, to działalność kontrolna. Jeżeli urzędy skarbowe przeprowadziły w 2008 roku kontrole tylko u 4,3% podmiotów gospodarczych, to oznacza, że w ciągu pięciu lat są w stanie przeprowadzić kontrolę u zaledwie 20% podatników. Jest taki urząd skarbowy, który przeprowadził kontrolę u 1% podatników. Jest taki urząd skarbowy, który wysłał upomnienie dla podatników, którzy nie złożyli zeznań za 2006 r., dopiero w roku 2008. Jeżeli weźmiemy pod uwagę, że odsetki z tytułu niezapłacenia podatków wynoszą 11% – tyle co kredyt bankowy w niektórych bankach – to podatnikowi opłaci się nie zapłacić podatku, bo gdy później w czasie kontroli zostanie to wykryte, to podatnik ma prawo skorygować deklarację i zapłacić zaległy podatek wraz z odsetkami. Jednak ta kontrola trafi do 1/5 podatników, więc w związku z tym podatnikowi opłaci się ryzykować i nie płacić podatku ogóle, gdyż może zakładać, że nie zostanie skontrolowany.</u>
          <u xml:id="u-14.5" who="#PoselStanislawStec">Pytam panią minister Suchocką, ile kontroli w urzędzie kontroli skarbowej przypada na jednego pracownika? Dwie kontrole w roku. Muszę powiedzieć, że dla mnie efektywność w tym zakresie jest bardzo niska. Ewentualne ustalenia nieprawidłowości nie pokrywają kosztów funkcjonowania urzędów. Zdaję sobie sprawę, że ważną rzeczą jest profilaktyka, ale nie może być tak, żeby dwie kontrole przypadały na jednego pracownika w roku, skoro mamy ograniczenie czasu kontroli z ustawy o działalności gospodarczej. Chciałbym uzyskać odpowiedź na piśmie na te pytania. Zresztą nie ma  na dzisiejszym posiedzeniu osoby odpowiedzialnej za kontrolę skarbową.</u>
          <u xml:id="u-14.6" who="#PoselStanislawStec">Jeżeli chodzi o planowane dochody w części 19, to nie wykonano dochodów z ceł. Jest to związane z wysokim kursem złotego w roku ubiegłym.</u>
          <u xml:id="u-14.7" who="#PoselStanislawStec">Wydatki wykonano w 95%, a wydatki majątkowe w 86%. Panie dyrektorze generalny, ja znam problemy, jakie wiążą się z pracą urzędów skarbowych. Jakiekolwiek oszczędności w tym zakresie wydają mi się nieporozumieniem. Urzędy skarbowe nie mogą nadal przypominać baraków, bo kiedy przychodzi do nich klient, to zaczyna się z nich śmiać. To obniża autorytet urzędu skarbowego. A na poprawę tej sytuacji nie wydaje się środków. Przy okazji bardzo proszę o to, aby przynajmniej na dokumentację dla urzędu skarbowego w Czarkowie wygenerować te 200 tys. zł. Trzeba znaleźć na to środki.</u>
          <u xml:id="u-14.8" who="#PoselStanislawStec">Nie wykonaliście 2347etatów, a w informacji NIK czytamy, że pewnych czynności się w urzędach nie wykonuje, ponieważ brakuje pracowników. Jak to jest?</u>
          <u xml:id="u-14.9" who="#PoselStanislawStec">Szanowni państwo, nie będę mówił więcej o statystyce, bo wszyscy ją znamy. Chciałbym, abyśmy dla dobra naszego państwa wyciągnęli wnioski z mojego wystąpienia. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelJanLopata">Bardzo dziękuję, panie posłowi. Proszę przedstawiciela Najwyższej Izby Kontroli o przedstawienie wyników. Pan dyrektor Długołęcki, tak? Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#DyrektordepartamentuNIKWaldemarDlugolecki">Dziękuję bardzo. Jeżeli można, to rozpocznę od części 19, a później powiem kilka słów odnośnie do wypowiedzi pana posła referenta o wykonaniu budżetu w części 77.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#DyrektordepartamentuNIKWaldemarDlugolecki">Proszę państwa, NIK przeprowadziła kontrolę wykonania budżetu za 2008 rok w Ministerstwie Finansów i w szesnastu izbach celnych. Do oceny wykonania tej części budżetu wykorzystywaliśmy wyniki kilku innych kontroli oraz Centrum Kształcenia Kadr Skarbowości i Ministerstwa Finansów w Białobrzegach.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#DyrektordepartamentuNIKWaldemarDlugolecki">NIK ocenia pozytywnie z zastrzeżeniami wykonanie budżetu państwa za rok 2008 w części 19. Spośród siedemnastu skontrolowanych jednostek, a więc Ministerstwa Finansów i szesnastu izb celnych, pozytywnie oceniliśmy wykonanie budżetu w siedmiu izbach celnych (w Toruniu, Gdyni, Krakowie, Białej Podlaskiej, Przemyślu, Rzepinie i we Wrocławiu), a pozytywnie z zastrzeżeniami w Ministerstwie Finansów oraz dziewięciu izbach celnych (w Białymstoku, Katowicach, Łodzi, Kielcach, Olsztynie, Opolu, Poznaniu, Szczecinie i Warszawie).</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#DyrektordepartamentuNIKWaldemarDlugolecki">Jedno zdanie o sprawozdawczości budżetowej – roczne sprawozdania przedkładane Sejmowi przez Ministerstwo Finansów przekazują prawdziwy i rzetelny obraz dochodów, wydatków oraz należności i zobowiązań.</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#DyrektordepartamentuNIKWaldemarDlugolecki">Jeżeli chodzi o wiarygodność ksiąg rachunkowych, to bez zastrzeżeń zaopiniowaliśmy wiarygodność ksiąg rachunkowych w odniesieniu do sprawozdawczości rocznej w centrali Ministerstwa Finansów i w piętnastu izbach celnych. Zastrzeżenia były jedynie co do Izby Celnej w Poznaniu. Podstawowe błędy formalne w prowadzeniu ewidencji księgowej stwierdzone podczas kontroli polegały na niewprowadzeniu do ksiąg rachunkowych Centrali Ministerstwa Finansów zobowiązań z tytułu dodatkowego wynagrodzenia rocznego w odpowiednim terminie. Nieprawidłowość ta została usunięta w trakcie trwania kontroli. Stwierdzaliśmy także przypadki kwalifikowania dochodów księgowych do niewłaściwego okresu sprawozdawczego. W niektórych przypadkach stwierdzaliśmy wprowadzanie nieprawidłowych dowodów księgowych i inne błędy o charakterze formalnym. Mieliśmy także uwagi do przeprowadzenia inwentaryzacji w przypadku trzech izb celnych.</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#DyrektordepartamentuNIKWaldemarDlugolecki">Jeżeli chodzi o wykonanie dochodów budżetowych w części 19, to ono nie zostało wykonane. Niepełne wykonanie wystąpiło przede wszystkim w zakresie dochodów z ceł. Główną przyczyną takiego stanu rzeczy wydaje się przede wszystkim inny kurs euro oraz słaba egzekucja prowadzona przez izby celne, ale o tym będę jeszcze szerzej mówił.</u>
          <u xml:id="u-16.6" who="#DyrektordepartamentuNIKWaldemarDlugolecki">Jeżeli chodzi o kwestie, o których należałoby jeszcze powiedzieć, to chciałbym zwrócić uwagę na następujące rzeczy – na rachunku poza budżetem, którym dysponuje Ministerstwo Finansów, znajdowało się w trakcie kontroli 19.000 tys. zł wpłaconych przez koncerny tytoniowe Philip Morris i Japan Tobacco, które zgodnie z odpowiednimi umowami miały być przeznaczone na sfinansowanie zwalczania przemytu wyrobów tytoniowych. Nie została wypracowana koncepcja zagospodarowania tych środków i wprowadzenia ich na dochody budżetu państwa. Naszym zdaniem, należy to zrobić.</u>
          <u xml:id="u-16.7" who="#DyrektordepartamentuNIKWaldemarDlugolecki">Chciałbym zwrócić uwagę na pogorszenie się wskaźnika efektywności egzekucji z ceł. Mówię o wskaźniku mierzonym relacją kwoty zaległości objętej tytułami do kwoty wyegzekwowanych zaległości. Wynosi on tylko 1,20%, a więc jest katastrofalnie niski i obniżył się ponaddwukrotnie w stosunku do 2007 roku. Wskaźnik efektywności egzekucji z ceł utrzymuje się na tym poziomie od czasu nieprzygotowanej operacji przekazania egzekucji do izb celnych sprzed kilku lat. Najwyższa Izba Kontroli mówi o tym co roku. Poprawy nie widać żadnej. W ponad połowie skontrolowanych izb celnych stwierdziliśmy ponadto przypadki nierzetelnych i opieszałych działań w egzekwowaniu należności budżetowych.</u>
          <u xml:id="u-16.8" who="#DyrektordepartamentuNIKWaldemarDlugolecki">Jeżeli chodzi o wydatki, głównie w izbach celnych, to stwierdziliśmy rzeczy następujące – w dwóch izbach celnych (w Warszawie i w Białymstoku) dokonano wydatków w kwocie wyższej niż zaplanowano w poszczególnych pozycjach, co stanowiło przekroczenie upoważnień do dokonywania wydatków, a tym samym naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Ustawa o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych powinna mieć tutaj zastosowanie. Stwierdziliśmy także w izbach celnych w Opolu, w Katowicach i w Warszawie udzielenie zamówień publicznych z pominięciem lub naruszeniem przepisów ustawy – Prawo zamówień publicznych.</u>
          <u xml:id="u-16.9" who="#DyrektordepartamentuNIKWaldemarDlugolecki">Na wstępie wspominałem o Centrum Kształcenia Kadr Skarbowości Ministerstwa Finansów. Przeprowadziliśmy tam badanie, ponieważ chcieliśmy rozpoznać, jak jednostki budżetowe wywiązują się z obowiązku płacenia podatku nieruchomości na rzecz gmin. W tymże zakładzie budżetowym, bo jest to zakład budżetowy, który prowadzi działalność gospodarczą, nie opłacano podatku według właściwych stawek, tzn. wyższych od powierzchni gruntów, budynków używanych na cele statutowe. Chciałbym skorzystać z okazji i zwrócić się do Ministra Finansów z prośbą o rozwiązanie tego problemu, ponieważ z ustawy o podatkach i opłatach lokalnych nie wynika w sposób jednoznaczny, kto jest zobowiązany do opłacania podatku od powierzchni wynajmowanej na cele działalności gospodarczej – czy zarządca, czyli jednostka budżetowa, czy też podmiot gospodarczy wynajmujący te powierzchnie. Sytuacja jest dość, powiedziałby, dziwna, bo są różne organy podatkowe – gminy stosują różne podejście, jedne interpretują to tak, a inne – inaczej, różne są również wyroki sądów w tej sprawie. Sytuacja jest taka, że w Centrali Ministerstwa Finansów, gdzie wynajmuje się powierzchnie, podatek od nieruchomości opłaca Ministerstwo Finansów i z tego tytułu pobiera odpowiednio wyższy czynsz.  Natomiast Kancelaria Sejmu, a tutaj jest wynajmowanych prawie 3 tys. m² powierzchni – głównie na restauracje – uważa, że ten obowiązek obciąża podmioty gospodarcze, czyli restauratorów. W efekcie nikt nie płaci podatku od działalności gospodarczej – ani Kancelaria Sejmu, ani podmioty, które wynajmują te powierzchnie. Mówię o tym, ponieważ wydaje nam się, że należałoby w sposób jednoznaczny uregulować te kwestie, bo nie wypada, żeby Kancelaria Sejmu nie regulowała zobowiązań podatkowych bądź regulowała je w sposób nieprawidłowy. To tyle na temat części budżetowej 19.</u>
          <u xml:id="u-16.10" who="#DyrektordepartamentuNIKWaldemarDlugolecki">Jeżeli chodzi o część 77, to w tej części, tak jak powiedział pan poseł Stec, ujmowane są podstawowe dochody budżetu państwa. Chciałbym zwrócić uwagę na rzeczy następujące – zdaniem Najwyższej Izby Kontroli przyczyną niewykonania dochodów z podatków pośrednich, a więc zarówno z VAT-u, jak i akcyzy, było zawyżenie planu dochodów, a nie spowolnienie gospodarcze, jak to się powszechnie uważa. W przypadku VAT-u nastąpiło, naszym zdaniem, zawyżenie przewidywanego wykonania dochodów w 2007 roku, które było podstawą do planowania na rok następny. Wystąpił też brak dodatkowych dochodów z tytułów zakładanej poprawy efektywności podatkowej gospodarki. Założono 2.660.000 tys. zł. Takiej kwoty nie uzyskano. Wystąpiło również nietrafne oszacowanie zwrotów VAT w okresie przejściowym – chodzi o styczeń 2009 roku. Dodatkowym, stosunkowo mniejszym czynnikiem, który wpłynął na niewykonanie planu dochodów, było też nietrafne oszacowanie zwrotów VAT w budownictwie. Zakładano, że wyniosą 500.000 tys. zł, zwrócono ponad 1.000.000 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-16.11" who="#DyrektordepartamentuNIKWaldemarDlugolecki">Jeżeli chodzi o dochody z podatku akcyzowego, to dochody te zostały wykonane na poziomie z 2007 roku, chociaż zakładano ich wzrost aż o 20,6%, a więc zakładana dynamika była bardzo wysoka. I podstawą tak optymistycznej prognozy było założenie dodatkowych dochodów z tytułu wprowadzenia w połowie stycznia podwyżki stawki podatku od wyrobów tytoniowych o ponad 23%. Dochody z tego tytułu nie zostały zrealizowane. Wydaje nam się też, że nie zachowano należytej ostrożności przy szacowaniu dochodów z tego tytułu, pomimo obserwowanego od kilku lat zjawiska tworzenia przez producentów wyrobów tytoniowych zapasów wyrobów opodatkowanych niższą stawką akcyzy przed planowaną podwyżką.</u>
          <u xml:id="u-16.12" who="#DyrektordepartamentuNIKWaldemarDlugolecki">O podatkach dochodowych nie będę mówił, ponieważ one, generalnie rzecz biorąc, zostały wykonane zgodnie z prognozą.</u>
          <u xml:id="u-16.13" who="#DyrektordepartamentuNIKWaldemarDlugolecki">W uzupełnieniu wypowiedzi pana posła chciałbym powiedzieć jeszcze o zaległościach podatkowych. Jest faktem, że nastąpił wzrost należności zagrożonych przedawnieniem. Duże kwoty odpisano w urzędach skarbowych z tytułu przedawnień. Z naszych kontroli, nie kontroli budżetowych, tylko innych kontroli podatkowych prowadzonych głównie w urzędach skarbowych, wynika, że niektóre urzędy skarbowe mają kłopoty nawet z ustaleniem stanu należności zagrożonych przedawnieniem, jak również stwierdzeniem, czy w zobowiązaniach nie są ujmowane należności, które już zostały przedawnione. Zresztą w tym roku przedstawiliśmy Komisji dwie informacje na ten temat – „Egzekwowanie przez naczelników urzędów skarbowych zaległości podatkowych i niepodatkowych” i „Pobór podatku dochodowego od osób prawnych”. Zwracamy na to uwagę już od jakiegoś czasu. Proces porządkowania trwa, ale nie został on jeszcze zakończony.</u>
          <u xml:id="u-16.14" who="#DyrektordepartamentuNIKWaldemarDlugolecki">Wspomniałem już, że w 2008 roku nastąpiło pogorszenie efektywności egzekucji zaległości podatkowych prowadzonej zarówno przez urzędy skarbowe, jak i przez izby celne. Wskaźnik efektywności egzekucji obniżył się z 19,8% w 2007 roku do 19,1% w 2008 roku. Ta szczególnie niska efektywność jest prowadzona przez działy egzekucyjne izb celnych. Wskaźnik efektywności egzekucji zaległości podatkowej wyniósł 1,1%. W urzędach skarbowych ten wskaźnik wyniósł 24%, może nie najwyżej, ale przepaść pomiędzy tymi dwoma wskaźnikami jest ogromna.</u>
          <u xml:id="u-16.15" who="#DyrektordepartamentuNIKWaldemarDlugolecki">Chciałbym dodać, że Minister Finansów monitoruje to, w jaki sposób ta egzekucja jest prowadzona. Były prowadzone w Ministerstwie Finansów prace nad wprowadzeniem pewnych instrumentów o charakterze prawnym, które miałyby poprawić skuteczność egzekucji. One zresztą są prowadzone od kilku lat, ale nie zdecydowano się jeszcze na przedstawienie tych propozycji rządowi i Sejmowi.</u>
          <u xml:id="u-16.16" who="#DyrektordepartamentuNIKWaldemarDlugolecki">Reasumując chciałbym stwierdzić rzeczy następujące – dochody z podatków pośrednich były zaplanowane na poziomie zbyt optymistycznym. Nierealistycznie zaplanowany był także poziom dochodów z Unii Europejskiej. Nie usprawniono procesów egzekucji w celu poprawy ściągalności należności budżetu państwa. Myślę, że te trzy konstatacje są najistotniejsze i dlatego na zakończenie je powtarzam. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelJanLopata">Uprzejmie dziękuję, panu dyrektorowi. Nim rozpoczniemy dyskusję chciałem powitać i przedstawić pana ministra Parafinowicza. Pan poseł Stec prosił, żeby ustosunkował się pan do pewnych kwestii związanych z omawianiem części 19. Być może w dyskusji sprawa ta zostanie jeszcze raz podniesiona. Zachęcam panie i panów posłów do dyskusji. Pani poseł Kotkowska, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#PrzewodniczacyposelJanLopata">Poseł Bożena Kotkowska (niez.):</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#PrzewodniczacyposelJanLopata">Panie przewodniczący, pani minister powiedziała, że jeśli zaistnieje taka potrzeba,  to szczegółowo odniesie się do kwestii, które poruszyłam, w dalszej części naszego posiedzenia. Chciałam pójść na posiedzenie Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży i dlatego wcześniej zadałam moje pytanie. Teraz jednak stwierdziłam, że należałoby zostać, aby wyjaśnić te sprawy. Chciałabym zapytać co jest powodem wstrzymania tych 104.000 tys. zł i uzależnienia uchwały modernizacyjnej od ustawy celnej? Czy istnieje jakieś racjonalne wytłumaczenie tej sprawy?</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#PrzewodniczacyposelJanLopata">Druga sprawa – kwestia urzędów skarbowych i wynagrodzeń. Średnia to nie jest obraz rzeczywistości, bo podczas jej naliczania sumuje się wynagrodzenia osób zasiadających na urzędach kierowniczych oraz zwykłych pracowników. Zapewniam, że zwykli pracownicy nie mają wysokich wynagrodzeń.</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#PrzewodniczacyposelJanLopata">Chciałbym zapytać jeszcze o kwestię obniżki o 3% tej premii, którą pracownicy uzyskują raz na kwartał. Skąd bierze się ta obniżka? Czy ona jest merytorycznie uzasadniona? Czy to są oszczędności? Na czym to polega? Bardzo bym prosiła o szczegółowe odniesienie się do kwestii wynagrodzeń w urzędach celnych. Dlaczego uchwała modernizacyjna jest powiązana z ustawą celną? Wiadomo, że jest możliwość wypłacenia tych pieniędzy. Co się stało, że te 104.000 tys. zł, które są zagwarantowane w budżecie, nie zostaną przekazane na podwyższenie płac? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#PrzewodniczacyposelJanLopata">Dziękuję, pani poseł. O ile ja się dobrze orientuję, to pytanie dotyczy roku bieżącego. Zajmujemy się rokiem ubiegłym. Oczywiście, jeśli pani minister będzie dysponowała takimi informacjami, to na pewno się nimi z nami podzieli. Pan poseł Paweł Arndt.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PoselPawlArndt">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, szanowni państwo. Mam jedno pytanie. W 2008 roku nie udało się wykonać dochodów z podatku VAT. Pan poseł sprawozdawca mówił o spowolnieniu gospodarczym, pan dyrektor Długołęcki wskazywał na przeszacowanie dochodów w tym zakresie. Do zadania pytania skłonił mnie pan poseł sprawozdawca, który omawiając ten problem stwierdził m.in. że na dochody z tego tytułu wpłynęła decyzja rządu o przeprowadzeniu nowelizacji od 1 grudnia 2008 r. podatku VAT. Czy pani minister potrafiłaby powiedzieć, jaki wpływ miała ta decyzja na dochody z tego tytułu w 2008 roku?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelJanLopata">Uprzejmie dziękuję. Czy ktoś z państwa posłów chciałby jeszcze zabrać głos? Nie słyszę. Bardzo proszę przedstawicieli rządu o odpowiedzi</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#DyrektorDepartamentuSluzbyCelnejGrzegorzSmogorzewski">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo. Pozwolę się odnieść do kwestii związanych z zaległościami, ponieważ ten temat podczas omawiania części 19 w zakresie izb celnych budził najwięcej emocji. Jestem dyrektorem Departamentu Służby Celnej i jednocześnie pełnię obowiązki zastępcy szefa Służby Celnej. Moje nazwisko Grzegorz Smogorzewski.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#DyrektorDepartamentuSluzbyCelnejGrzegorzSmogorzewski">W kwestii zaległości mamy baczenie na to, aby tytułami wykonawczymi były objęte wszystkie przypadki. Obecnie tylko 0,09% z nich nie jest objętych tytułami wykonawczymi z powodu niepodjęcia czynności. Pozostałe należności wobec organów administracji celnej w 44% są objęte tytułami wykonawczymi. Natomiast w pozostałych sytuacjach jest to niezależne od woli organów administracyjnych. Są to różne przypadki, do których mogę się szczegółowo odnieść. W związku z dawniejszymi protokołami NIK, pracowaliśmy kilka lat nad tym, aby jak najwięcej należności było objętych tytułami wykonawczymi. Teraz mogę powiedzieć, że tylko 0,09% jest nimi nieobjętych z powodu niepodjęcia czynności, więc nie można powiedzieć, że administracja celna nic w tym zakresie nie robi. W roku 2008 udało się zrealizować o 1748 tytułów więcej. Problem jest następujący – pomimo większej realizacji tytułów, te zrealizowane przyniosły mniejszą efektywność, bo były to drobniejsze sprawy.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#DyrektorDepartamentuSluzbyCelnejGrzegorzSmogorzewski">Przechodzę do sedna. Otóż sedno sprawy, jeśli chodzi o wątek ograniczenia zaległości, tkwi w strukturze zaległości. Struktura zaległości przedstawia się w sposób następujący – 80% to są kwoty wynikające z powtórnej kontroli celnej czy też podatkowej. Wydane decyzje dotyczą np. akcyzy związanej z aferą paliwową czy dużych przemytów, np. papierosów. Po prostu zmienia się kaliber tych spraw. One tak naprawdę nie dotyczą przedsiębiorców – de facto mówimy o zaległościach generowanych przez przestępców.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#DyrektorDepartamentuSluzbyCelnejGrzegorzSmogorzewski">Struktura zatrudnienia w obszarze egzekucji. Co udało nam się zrobić? Zwiększyliśmy zatrudnienie w tym obszarze. Doposażyliśmy osoby, które zajmują się tymi zagadnieniami w środki transportu i w możliwość bardziej sprawnego poruszania się po terenie. Dokonaliśmy szeregu przesunięć, lecz mimo tego wpływ na taki, a nie inny wskaźnik efektywności ma struktura tego, co mamy wyegzekwować.</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#DyrektorDepartamentuSluzbyCelnejGrzegorzSmogorzewski">Został też postawiony taki wniosek, że służba celna, administracja celna, dyrektorzy izb celnych jako organy egzekucyjne nie były przygotowane. Proszę państwa, trzeba zwrócić uwagę na to, że administracja celna ma ograniczone środki egzekucyjne, które może stosować. Nie we wszystkich przypadkach czynności egzekucyjne są podejmowane przez administrację celną. Musimy mieć tego świadomość.</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#DyrektorDepartamentuSluzbyCelnejGrzegorzSmogorzewski">Kwestia odpisów. Rzeczywiście, ta kwestia wystąpiła nie tylko w roku 2008, ale także w roku 2007. Ze strony przedstawicieli NIK-u zostało wskazane, że to była kwestia jak gdyby zalecona. Po prostu porządkujemy temat zaległości, ale tak naprawdę czynności, które są podejmowane, one są od lat nieskuteczne. Nieskuteczne, ponieważ dotykamy sfery przestępczej, a nie sfery przedsiębiorców. W przypadkach, gdzie mamy przedsiębiorców, którzy popadli w tarapaty, ta sytuacja jest łatwiejsza. To tyle, jeśli chodzi o kwestię zaległości. Staramy się obejmować tytułami wykonawczymi wszystkie kwoty, jakie są. Staramy się podejmować różne czynności i działania. Mamy wsparcie w postaci narzędzi informatycznych, które specjalnie do tego zostały stworzone. Staramy się doposażyć etatowo te komórki, które tym się zajmują. Ale praca jest niewdzięczna i trzeba mieć tego świadomość tego. Ciężko jest znaleźć osobę do pracy w komórce egzekucyjnej. Trzeba mieć charakter, aby tam pracować i należy to uwzględnić w systemie motywacyjnym, który dopiero budujemy w ustawie o służbie celnej. To tyle. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelJanLopata">Dziękuję bardzo. Pan dyrektor Długołęcki chciał jeszcze zabrać głos w tej materii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#DyrektordepartamentuNIKWaldemarDlugolecki">Jedno, dwa zdania uzupełnienia do wypowiedzi pana dyrektora. My oczywiście rozumiemy, że występują różnice pomiędzy charakterem jednych i drugich zaległości, i bierzemy to pod uwagę. Wydaje się, że rozpiętość w efektywności egzekucji będzie prawdopodobnie zawsze występować, ale teraz jest zbyt duża. Proszę wziąć pod uwagę rzecz następującą – dwie służby w tym samym resorcie wykonujące to samo. Proszę zobaczyć, jakie są różnice płac w działach egzekucyjnych urzędów skarbowych i w służbie celnej. Tam są nawet inne systemy wynagradzania, o czym piszemy w analizie wykonania budżetu państwa. Wydaje się nam, że nad tym należałoby się zastanowić. Tam gdzie te służby zajmują się podobnymi zadaniami, powinna być prowadzona spójna polityka. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelJanLopata">Dziękuję bardzo. Proszę bardzo, panie dyrektorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#DyrektorgeneralnyMinisterstwaFinansowJacekGdanski">Dziękuję, panie przewodniczący. Jacek Gdański, dyrektor generalny Ministerstwa  Finansów – pozwolę sobie dodać, że od 19 marca bieżącego roku. Stąd też ta dyskusja ma dla mnie bardzo ważny walor edukacyjny i pozwala na wyciągnięcie wniosków z tego, co powinno dziać się w części 19 w roku bieżącym i być może w latach następnych.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#DyrektorgeneralnyMinisterstwaFinansowJacekGdanski">Pozwolę sobie krótko odnieść się do niektórych uwag. Chciałbym skomentować pytanie pana posła Steca, który doskonale zna specyfikę nie tylko Ministerstwa Finansów, ale również służb skarbowych, i w odpowiedzi na apel o niezmniejszanie wydatków majątkowych przytoczę pewne liczby. Otóż w roku ubiegłym wydatki majątkowe w strukturze wydatków w części 19 stanowiły 4,2%. W kwotach bezwzględnych było to nieco ponad 210.000 tys. zł, ale w roku, który obecnie omawiamy, było to 6,3% i odpowiednio 346.000 tys. zł. Zdajemy sobie sprawę z tego, że utrzymanie substancji majątkowej w aparacie skarbowym i celnym jest bardzo ważną rzeczą.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#DyrektorgeneralnyMinisterstwaFinansowJacekGdanski">Jeżeli chodzi o kwestię zatrudnienia, to mówiła już o tym częściowo pani minister  Suchocka. W roku 2008 w części 19 odnotowaliśmy spory wzrost wynagrodzeń. Wskaźniki wyniósły 113,4% dla wszystkich służb. Natomiast jeżeli chodzi o wysokość zatrudnienia, to tutaj pozostajemy mniej więcej w zbliżonym przedziale. Przeciętne zatrudnienie praktycznie się nie zmieniło. Odnosząc się do komentarza pana dyrektora Długołęckiego, chciałbym jednocześnie bardzo podziękować za wnikliwą pracę i wnikliwą analizę tego, co dzieje się w ministerstwie w zakresie wydatkowania części 19. Wiele rzeczy, które ujawnili kontrolerzy NIK-u, zostało niezwłocznie poprawionych. Dotyczyło to m.in. kwestii błędów księgowych. Z istotnych rzeczy, o których pan dyrektor był uprzejmy wspomnieć, pozwolę sobie przywołać kwestię środków od Japan Tobacco i Philip Morris związaną z zawartymi umowami. Kwota 19.000 tys. zł po uzgodnieniach znajdzie się ostatecznie w budżecie państwa. Wydaje mi się, że pytania pani poseł Kotkowskiej dotyczyły roku 2009, więc nie będę ich komentował. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyposelJanLopata">Nie ma odpowiedzi na to pytanie? Tak, proszę uprzejmie, pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#SekretarzstanuwMFElzbietaSuchockaRoguska">Panie przewodniczący, szanowni państwo. Służba skarbowa to służba cywilna. W związku z tym obowiązują takie regulacje jak w przypadku innych urzędów. Wysokość środków na wynagrodzenia jest określona poprzez kwotę bazową określoną dla wszystkich urzędników, kwotę środków zaplanowanych w budżetach poszczególnych resortów. Chciałam zwrócić uwagę, że w roku 2008 na wynagrodzenia służby celnej i służby skarbowej były zaplanowane dodatkowe środki rzędu 200.000 tys. zł, co pozwoliło na szybszy niż ogólnie wzrost wynagrodzeń. Nie możemy się zgodzić z tym, że Minister Finansów nie dba o te służby. Natomiast jest to uzależnione przede wszystkim od możliwości finansowych państwa, a tak jak wspomniałam, przeciętne wynagrodzenie nie jest najniższe, gdybyśmy je porównali z przeciętnymi wynagrodzeniami innych służby inspekcyjnych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacyposelJanLopata">Dziękuję, pani minister. Czy ktoś z państwa chciałby jeszcze zabrać głos w dyskusji? Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuPolitykiFinansowejAnaliziStatystykMFTomaszSzalwinski">Jeszcze może krótki komentarz odnośnie do pytania pana posła na temat wpływu zmian podatku od towarów i usług, które zostały wprowadzone w grudniu ubiegłego roku. Jaki miały one wpływ na wykonanie VAT-u? Chodzi oczywiście o skrócenie terminów zwrotów w podatku VAT ze 180 dni do 60 dni oraz o umożliwienie rozliczenia się podatnikom od razu w zeznaniu podatkowym dla podmiotów importujących w ramach uproszczonej procedury celnej. Być może niewielki efekt tych zmian wystąpił już w 2008 roku, jednakże rozdzielenie tego efektu od efektu nagłego spowolnienia obserwowanego w ostatnim kwartale jest naprawdę trudne do rozróżnienia. Podkreślam, że te efekty w opinii Ministerstwa Finansów są widoczne głównie w 2009 roku. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacyposelJanLopata">Bardzo dziękuję. Ponieważ nie ma więcej pytań, stwierdzam zakończenie omawiania wykonania budżetu w części 19 i 77.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#PrzewodniczacyposelJanLopata">Przejdziemy teraz do omówienia części budżetowej 78 – Obsługa zadłużenia zagranicznego i części 79 – Obsługa długu krajowego oraz przychody i rozchody budżetu państwa. Wysłuchamy omówienia tych dwóch części i dopiero potem przeprowadzimy dyskusję, dobrze?</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#PrzewodniczacyposelJanLopata">Nie słyszę sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#PrzewodniczacyposelJanLopata">Bardzo proszę pana posła Sławomira Nejmana o zaprezentowanie części budżetowych 78, 79 oraz przychodów i rozchodów budżetu państwa. Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PoselSlawomirNeumann">Dziękuję bardzo. Szanowni państwo, jeśli chodzi o wykonanie budżetu w częściach 78 i 79, to moim zdaniem generalnie należy ocenić je pozytywnie. Były oczywiście trudności – szczególnie w końcówce trzeciego kwartału i w czwartym kwartale – związane z kryzysem finansowym, który na dług publiczny, na obsługę zadłużenia zagranicznego i krajowego miał dość znaczący wpływ. Pomimo tego udało się zrealizować te wydatki na znacznie niższym poziomie niż zakładał budżet, co jest rzeczywiście rzeczą cenną i ważną, szczególnie że to są dość wysokie wydatki.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#PoselSlawomirNeumann">Dochody w tych dwóch działach nie są wysokie. W porównaniu z wydatkami są wręcz niewielkie. Wyniosły blisko 1.600.000 tys. zł, natomiast wydatki wyniosły 25.100.000 tys. zł. O ile udało się wykonać dochody w części 78 z nadwyżką, to w części 79 nie udało się tego dokonać. Tak jak powiedziałem na początku – w grę wchodzą dość obiektywne czynniki związane szczególnie z sytuacją gospodarczą na świecie.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#PoselSlawomirNeumann">Co się tyczy części 78, to dochody w tej części zostały zrealizowane na poziomie 300.000 tys. zł, czyli przekroczyły plan o prawie 70%. Wpływ na to miała głównie sytuacja dobrych kursów w pierwszej połowie ubiegłego roku, a także wykupienie wcześniej obligacji Brady’ego i spłaty Klubowi Paryskiemu, co powodowało, że w dużej części nie trzeba było obsługiwać długu krajowego i można było dzięki temu uwolnić część zabezpieczeń i sprzedać obligacje.</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#PoselSlawomirNeumann">Wydatki na obsługę długu zagranicznego zostały zrealizowane na poziomie 87,9% planu. Były nieznacznie wyższe niż w 2007 roku. Związane to było głównie z dobrym kursem oraz wykupem obligacji Brady’ego i zadłużenia wobec Klubu Paryskiego.  Te oszczędności z obsługi były potem widoczne w wydatkach budżetowych. Ważne też było to, że Stany Zjednoczone utrzymywały dość niską stopę procentową zadłużenia zaciągniętego w dolarach. To powodowało niższe wydatki w tej części.</u>
          <u xml:id="u-30.4" who="#PoselSlawomirNeumann">Dochody w części 79 nie zostały zrealizowane. Wykonano aż o 46,6% mniej dochodów – głównie z powodów zmiany planów sprzedaży obligacji kuponowych, detalicznych. Zmieniono właściwie strukturę finansowania długu krajowego, ale mówiąc obiektywnie, było to wymuszone przez rynek i przez inwestorów.</u>
          <u xml:id="u-30.5" who="#PoselSlawomirNeumann">Wydatki na obsługę długu krajowego wyniosły 20.000.000 tys. zł i były niższe od planu o 8,6%. Niższa od planowanej była łączna ilość emisji obligacji skarbowych. Generalnie zdecydowanie większa była emisja krótkoterminowych papierów, co powodowało,  że nie ponoszono kosztów w 2008 roku, ale – niestety – wiąże się z przeniesieniem kosztów na 2009 rok i będzie odczuwalne w tym roku.</u>
          <u xml:id="u-30.6" who="#PoselSlawomirNeumann">Zmiana finansowania, która, tak jak powiedziałem, została w dużej mierze wymuszona przez rynek, może być w pewnej mierze oceniana negatywnie. Inwestorzy nie byli zainteresowani papierami długoterminowymi czy średnioterminowymi, więc ministerstwo zostało zmuszone do emisji dużej ilości papierów krótkoterminowych. To jest jeden z elementów, który – niestety – można oceniać negatywnie, chociaż niezależny od osób zarządzających długiem. Istotną negatywną cechą ubiegłego roku jest zwiększenie zadłużenia Skarbu Państwu generalnie. Ono znacząco wzrosło w porównaniu z rokiem poprzednim. Na koniec 2007 roku wynosiło ponad 501.000.000 tys. zł. Wzrosło prawie o 68,5% – to jest znaczący wzrost. On się rozłożył w dwóch miejscach – przyrost długu Skarbu Państwa związany z długiem krajowym to prawie 40.000.000 tys. zł. To dużo. Bardzo wysoki był także wzrost długu zagranicznego, ale on bierze się z przeliczeń kursowych. Kwota 28.000.000 tys. zł, która doszła do długu zagranicznego, jest związana ze zmianą kursu i osłabieniem się złotówki. Można liczyć, że w przypadku wzrostu kursu złotówki to zadłużenie będzie w przyszłości malało.</u>
          <u xml:id="u-30.7" who="#PoselSlawomirNeumann">Co się tyczy potrzeb pożyczkowych budżetu, to w ubiegłym roku wyglądały one następująco – potrzeby pożyczkowe netto budżetu to głównie deficyt budżetowy w wysokości 24.300.000 tys. zł, ujemne saldo przychodów z prywatyzacji i ich rozdysponowania w wysokości 18.900.000 tys. zł oraz ujemne saldo prefinansowania zadań realizowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej w wysokości 2.300.000 tys. zł. Łącznie zatem poziom finansowania powyższych pozycji wyniósł ponad 45.500.000 tys. zł. Był to także znaczący wzrost w porównaniu z 2007 rokiem,  bo aż o 42%. Dobrym wskaźnikiem w wykonaniu budżetu jest ograniczenie planowanego w roku 2008 deficytu budżetowego. Mniejsza o wykonanie, to jest na pewno cenne przy tak wysokim zadłużeniu Skarbu Państwa i zbliżaniu się do progów ostrożnościowych – jeżeli przyjęlibyśmy progi ostrożnościowe w nowej ustawie o finansach publicznych, to już prawie byśmy do tych progów doszli.</u>
          <u xml:id="u-30.8" who="#PoselSlawomirNeumann">Jeśli chodzi o finansowanie deficytu, to w roku ubiegłym to finansowanie przekroczyło 50% wszystkich potrzeb pożyczkowych. Finansowanie procentowe było wyższe niż w roku 2007, w którym to rozłożyło się w miarę po połowie. Teraz finansowanie deficytu było wyższe niż innych potrzeb pożyczkowych państwa.</u>
          <u xml:id="u-30.9" who="#PoselSlawomirNeumann">Dodatkowo zmieniły się także źródła finansowania. Tak jak mówiłem, wielu inwestorów „wyszło” z papierów długoterminowych. Zastąpiono finansowanie także większym udziałem w kredytach i to z jednej strony nie budzi zastrzeżeń, ale z drugiej strony można powiedzieć, że banki wykorzystały także tą możliwość bezpiecznego lokowania swoich depozytów w finansowanie długu przez Skarb Państwa. To zdjęło dość spore pieniądze z rynku kredytów, więc w skali całej gospodarki nie jest to aż tak dobre rozwiązanie. Patrząc z punktu widzenia budżetu i Ministerstwa Finansów nie było to rozwiązanie złe. Natomiast dla całego rynku lepiej byłoby, gdyby wrócili inwestorzy instytucjonalni na rynek papierów wartościowych i to finansowanie pozostało na innym poziomie, jeśli chodzi o kredyty w bankach.</u>
          <u xml:id="u-30.10" who="#PoselSlawomirNeumann">To są główne informacje dotyczące finansowania deficytu i potrzeb pożyczkowych, a także wydatków i dochodów w obsłudze długu krajowego i zagranicznego. Tak jak powiedziałem, generalnie wydano znacznie mniej niż planowano, co jest rzeczą pozytywną. Niestety, zmieniła się trochę struktura finansowania. Niezależnie od chęci czy woli Ministerstwa Finansów sytuacja na rynku była bardzo trudna, szczególnie w końcówce ubiegłego roku. Tak było też w pierwszej połowie tego roku, więc pewnie będziemy mieli do czynienia z tym samym problemem przy omawianiu budżetu tegorocznego. Można ocenić, że osoby zarządzające długiem wykonały swoje zadanie, bo w trudnej sytuacji na rynku, kiedy Europa Środkowo-Wschodnia była traktowana przez inwestorów w sposób szczególnie uważny, udało się zachować płynność budżetu. Udało się terminowo spłacać swoje zadłużenie. To są pozytywy. Jest kilka negatywów, o których mówiłem wcześniej, ale one nie były do przewidzenia, bo jeżeli zakładamy większy deficyt, to wiadomo, że dług będzie narastał. To są rzeczy jasne. Rekomenduję przyjęcie tych części budżetowych przez Komisję. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacyposelJanLopata">Uprzejmie dziękuję panu posłowi Sławomirowi Neumannowi za wykonaną pracę i za przedstawiony referat.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#PrzewodniczacyposelJanLopata">Zgodnie z naszą umową, poproszę teraz pana dyrektora Barylskiego o przedstawienie informacji o poręczeniach i gwarancjach udzielonych w 2008 roku przez Skarb Państwa, niektóre osoby prawne oraz Bank Gospodarstwa Krajowego ze źródeł Krajowego Funduszu Poręczeń Kredytowych. Bardzo proszę, panie dyrektorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#DyrektorDepartamentuGwarancjiiPoreczenMinisterstwaFinansowJacekBarylski">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, szanowna Komisjo. Niniejsza informacja jest sporządzona co roku na podstawie art. 46 ustawy o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#DyrektorDepartamentuGwarancjiiPoreczenMinisterstwaFinansowJacekBarylski">Informacja ta zawiera dane dotyczące poręczeń i gwarancji udzielonych przez Skarb Państwa, niektóre osoby prawne oraz Bank Gospodarstwa Krajowego ze środków Krajowego Funduszu Poręczeń Kredytowych, a także informacje na temat liczby i wartości akcji i udziałów składających się na zasób majątkowy przeznaczony na zaspokojenie roszczeń z tytułu poręczeń i gwarancji oraz informacje o wykorzystaniu środków gromadzonych na rachunku rezerw poręczeniowych i gwarancyjnych umieszczonych w Banku Gospodarstwa Krajowego.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#DyrektorDepartamentuGwarancjiiPoreczenMinisterstwaFinansowJacekBarylski">W ustawie budżetowej na rok 2008 limit gwarancji i poręczeń Skarbu Państwa został określony na 15.000.000 tys. zł. Na podstawie ustawy o poręczeniach i gwarancjach w 2008 roku zostało udzielonych poręczeń i gwarancji na łączną kwotę 628.878 tys. zł, co stanowi 4,19% limitu zaplanowanego w ustawie budżetowej w roku 2008. W porównaniu z rokiem 2007 wykorzystanie limitu gwarancji i poręczeń – a w roku 2007 limit ten wynosił 17.000.000 tys. zł – jest znacznie niższe, bo w 2007 wykorzystanie to wynosiło 3.080.000 tys. zł i stanowiło 18% planu z ustawy budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#DyrektorDepartamentuGwarancjiiPoreczenMinisterstwaFinansowJacekBarylski">Potencjalne niewymagalne zobowiązania Skarbu Państwa z tytułu udzielonych poręczeń i gwarancji wynosiły na dzień 31 grudnia 2008 roku pond 31.000.000 tys. zł, a dokładnie 31.540.000 tys. zł, co oznacza wzrost w stosunku do roku 2007 o 0,2%. W 2008 roku Minister Finansów spłacił ze środków budżetu państwa z tytułu poręczeń i gwarancji kwotę 10.806,393 tys. zł, co oznacza zmniejszenie tych wydatków w stosunku do roku 2007 o 29,7%. Jednocześnie w wyniku działań windykacyjnych prowadzonych w celu odzyskania kwot zapłaconych przez Skarb Państwa z tytułu udzielonych, a następnie wykonanych umów poręczeń i gwarancji w 2008 roku uzyskano dochody w wysokości 48.177,84 tys. zł. Należności z tytułu udzielonych przez Skarb Państwa poręczeń i gwarancji według stanu na 31 grudnia 2008 wynoszą 900.713 tys. zł, co oznacza, że w stosunku do roku 2007 pozycja ta odnotowała spadek o 1,1%.</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#DyrektorDepartamentuGwarancjiiPoreczenMinisterstwaFinansowJacekBarylski">W 2008 roku Bank Gospodarstwa Krajowego ze środków Krajowego Funduszu Poręczeń Kredytowych udzielił 4342 poręczeń zarówno gospodarczych, jak i studenckich, ponieważ w tej grupie jest taka specjalna kategoria poręczeń studenckich, na łączną kwotę 359. 514 tys. zł. W 2008 roku w stosunku do roku 2007 łączna wartość poręczeń i gwarancji udzielonych przez Bank Gospodarstwa Krajowego z Krajowego Funduszu Poręczeń Kredytowych spadła o około 20%.</u>
          <u xml:id="u-32.5" who="#DyrektorDepartamentuGwarancjiiPoreczenMinisterstwaFinansowJacekBarylski">Na dzień 31 grudnia 2008 roku Minister Finansów dysponował na rachunku rezerw poręczeniowych i gwarancyjnych oraz na rachunkach terminowych w Banku Gospodarstwa Krajowego kwotą 201.200, 218 tys. zł. Powyższe środki stanowią pozabudżetową rezerwę, którą można byłoby uruchomić w przypadku konieczności dokonania wysokich i nieprzewidzianych w ustawie budżetowych płatności z tytułu poręczeń i gwarancji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacyposelJanLopata">Bardzo dziękuję panu dyrektorowi. Bardzo prosiłbym teraz przedstawiciela Najwyższej Izby Kontroli o omówienie wyników kontroli. Bardzo proszę, panie prezesie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#WiceprezesNIKStanislawJarosz">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Mamy tutaj do czynienia z częściami budżetowymi 78, 79 oraz przychodami i rozchodami budżetu państwa. Wszystkie liczby zostały ujęte w przedstawionych państwu dokumentach. Pan poseł odniósł się do szeregu kwestii, które podnieśliśmy w wynikach naszych kontroli. Chciałbym zwrócić uwagę na kilka rzeczy. Jeżeli chodzi o ceny ogólne, to ocena części 78 i 79 jest pozytywna. Jest już tak po raz kolejny, bo ocena wykonania budżetu państwa w tych częściach za 2007 była również pozytywna.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#WiceprezesNIKStanislawJarosz">Jeżeli chodzi o sprawozdawczość, to oceniliśmy roczne sprawozdania z wykonania planu dochodów bez zastrzeżeń. Również wykonania planu wydatków budżetowych oceniliśmy bez zastrzeżeń. Oznacza to, że kwoty w nich wykazane były zgodne z ewidencją księgową prowadzoną dla obu części, a sprawozdania zostały sporządzone zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie sprawozdawczości.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#WiceprezesNIKStanislawJarosz">Podstawą do sformułowania takiej oceny były badania szczegółowe, które przeprowadziliśmy na 30% dochodów na kwotę 467.000 tys. zł i 39% wydatków na kwotę 9.700.000 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#WiceprezesNIKStanislawJarosz">Kwestia dochodów, które były niższe od planu o 46%. O tym mówił już pan poseł. My nie kwestionujemy rzetelności planowania tych dochodów. Mimo tak dużej różnicy w naszej ocenie niepełne wykonanie dochodów było przede wszystkim wynikiem zmian struktury krajowego finansowania potrzeb pożyczkowych budżetu państwa, co było wywołane spadkiem popytu na obligacje hurtowe, które przynoszą dochód w postaci wykupywanych przez inwestorów narosłych odsetek. O tym też już mówiono. Zwiększeniu uległa także rentowność emitowanych obligacji, co spowodowało mniejsze wykonanie dochodów z premii. Łączny więc niedobór dochodów w obydwu wymienionych tytułach wyniósł prawie 1.500.000 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-34.4" who="#WiceprezesNIKStanislawJarosz">Jeżeli chodzi wydatki na obsługę zadłużenia zagranicznego, to w 2008 roku stanowiły trzecią co do wielkości pozycję w całym budżecie państwa. Wyniosły one 25.000.000 tys. zł i były niższe od zaplanowanych o 9,4%. Niższe od planu wykonanie wydatków nie wiązało się jednak z powstaniem zaległości w spłacie zobowiązań, lecz było efektem korzystniejszego niż planowano ukształtowania się niektórych warunków rynkowych oraz operacji zarządzania długiem.</u>
          <u xml:id="u-34.5" who="#WiceprezesNIKStanislawJarosz">Wydatki na obsługę długu krajowego były niższe niż planowano o prawie 2.000.000 tys. zł. Niższe wykonanie było wynikiem niepełnego wykorzystania limitu wydatków na operacje swap (operacje na instrumentach pochodnych inaczej mówiąc) oraz zmian w strukturze finansowania potrzeb pożyczkowych wymuszonych sytuacją rynkową, a więc niższa była sprzedaż wieloletnich obligacji, których koszty ponosi się systematycznie od pierwszego roku, a większa sprzedaż jednorocznych bonów skarbowych, których koszty zostaną zapłacone niestety w roku 2009.</u>
          <u xml:id="u-34.6" who="#WiceprezesNIKStanislawJarosz">Ponadto mniejsza od planowanych była skala operacji zamiany obligacji. Chcemy zwrócić uwagę na kwestię dotyczącą operacji na instrumentach pochodnych – w 2008 roku Minister Finansów dokonywał tych operacji w celu zmiany struktury czasowej płatności odsetkowych, gdy było to korzystne finansowo. Ich przeprowadzenie nie było jednak obowiązkowe. W drugiej połowie roku nastąpił więc wzrost ryzyka takich operacji oraz niekorzystnie dla Skarbu Państwa zmieniła się ich rentowność. W tej sytuacji ministerstwo zasadnie, zdaniem NIK, zawiesiło ich dokonywanie na okres od końca września do 9 grudnia 2008. Po tym okresie Minister Finansów zablokował część wydatków na operacje swap, jednak pozostawił limit na te operacje w wysokości 300.000 tys. zł na wypadek poprawy warunków rynkowych. W ocenie Najwyższej Izby Kontroli pozostawienie limitu na transakcje, których przeprowadzenie ma charakter fakultatywny było niecelowe, w sytuacji gdy w pozostałych częściach budżetu państwa odgórnie ograniczone zostały finansowania wydatków w grudniu 2008 do poziomu z miesiąca poprzedniego, w tym ograniczone zostało przekazywanie środków na pokrycie zobowiązań wymagalnych. Zablokowanie tej kwoty pozwoliłoby, naszym zdaniem, na skierowanie środków na pokrycie części z tych płatności.</u>
          <u xml:id="u-34.7" who="#WiceprezesNIKStanislawJarosz">Jeżeli chodzi o wydatki na obsługę zadłużenia zagranicznego, to odpowiednie kwoty były już podawane. Wydatki na obsługę zadłużenia zagranicznego w części 78 poniesiono w kwocie 5.000.000 tys. zł, niższej od zaplanowanej w ustawie budżetowej o prawie 1.000.000 tys. zł. Oszczędności w obsłudze długu zagranicznego powstały w związku z silniejszym niż zakładano umocnieniem złotego w stosunku do walut obcych w okresie styczeń-listopad 2008 i niższymi wydatkami na finansowanie samolotu wielozadaniowego F16 oraz z uwagi na inne czynniki przeważnie o charakterze zewnętrznym. Wszystkie zobowiązania były regulowane w terminach i w wysokości wynikającej z umów oraz listów emisyjnych skarbowych papierów wartościowych.</u>
          <u xml:id="u-34.8" who="#WiceprezesNIKStanislawJarosz">Co się tyczy część budżetowej 98 – przychody i rozchody związane z finansowaniem potrzeb pożyczkowych, to ocena ogólna NIK jest również pozytywna, z tym że w tym wypadku jest to ocena pozytywna z zastrzeżeniami. Również w poprzednim roku w tej formie ocenialiśmy działalność Ministra Finansów w tym zakresie. W naszej ocenie Minister Finansów zapewnił utrzymanie płynności budżetu państwa w trudnym ze względu na kryzys w roku 2008, zapewnił też pełne i terminowe regulowanie zobowiązań Skarbu Państwu z tytułu skarbowych papierów wartościowych, kredytów i pożyczek. Zastrzeżenia Najwyższej Izby Kontroli dotyczą przeznaczenia na przychody, które służą finansowaniu potrzeb pożyczkowych, środków w wysokości 4.700.000 tys. zł przekazanych przez Unię Europejską w formie zaliczek z funduszy strukturalnych. Rozwiązanie to było w ocenie Najwyższej Izby Kontroli wprawdzie gospodarne, jednak niezgodne z art. 98 ust. 2 ustawy o finansach publicznych, który określa zamknięty katalog przychodów, które mogą stanowić źródło finansowania deficytu i innych potrzeb pożyczkowych, a także z art. 202 ust. 1 tej ustawy, który zawęża możliwość przeznaczenia środków europejskich tylko do celów wskazanych w umowach międzynarodowych lub deklaracji dawcy. Finansowanie deficytu takim celem nie jest.</u>
          <u xml:id="u-34.9" who="#WiceprezesNIKStanislawJarosz">Jeżeli chodzi o realizację przychodów i rozchodów w części 98 sensu stricto, to zarówno przychody, jak i rozchody ogółem zostały zrealizowane poniżej wielkości określonych w art. 2 ustawy budżetowej. Przychody były niższe od planowanych o 26%, rozchody zaś o 28,6%. Takie wykonanie wynika z faktu, że obie wielkości planuje się z rezerwą, by mogły być wykonywane operacje związane z zarządzaniem długiem Skarbu Państwa i płynnością budżetu państwa. Mimo iż łączne rozchody były niższe od planu, w niektórych pozycjach doszło do przekroczenia wielkości rozchodów zapisanych w załączniku nr 3 do ustawy budżetowej, dotyczyło to m.in. środków przeznaczonych na wykup bonów skarbowych – przekroczenie wyniosło 17.000.000 tys. zł. Przekroczenie rozchodów na finansowanie reformy ubezpieczeń społecznych wyniosło 1.900.000 tys. zł, zaś na udzielenie pożyczek – 1.500.000 tys. zł. Zgodnie z art. 34 ust. 1 pkt 2 ustawy o finansach publicznych rozchody ujęte w ustawie budżetowej stanowią nieprzekraczalny limit. W ubiegłorocznej kontroli wykonania budżetu państwa zwróciliśmy uwagę, że ani przepisy ustawy o finansach publicznych, ani ustawy budżetowej nie dają Ministrowi Finansów prawa do zwiększenia poszczególnych pozycji rozchodów powyżej limitu, określonego w załączniku nr 3 do ustawy budżetowej. NIK nie negując potrzeby elastycznego zarządzania długiem publicznym i płynnością budżetu państwa w celu obniżenia czy minimalizacji jego obsługi poddała wówczas pod rozwagę określenie niezbędnego zakresu tej elastyczności oraz zawarcie odpowiedniego upoważnienia do tego w przepisach prawnych. W rządowym projekcie ustawy o finansach publicznych został zaproponowany przepis sankcjonujący dotychczasową praktykę, iż nieprzekraczalnym limitem jest tylko ogólny limit rozchodów.</u>
          <u xml:id="u-34.10" who="#WiceprezesNIKStanislawJarosz">Jeszcze kilka zdań o wykonaniu deficytu budżetu państwa. W drugim półroczu 2008 r. w związku z narastaniem zjawisk kryzysowych w gospodarce zaczęły pojawiać się problemy z realizacją dochodów przy równoczesnym niskim zaawansowaniu wydatków. Do października Minister Finansów nie podejmował w celu dokonania zmian w wysokości wydatków ogółem żadnych działań. Przyczyniły się do tego także zawodne w warunkach zmiany trendu narzędzia służące prognozowaniu dochodów. Dopiero w ostatnich dwóch miesiącach zwiększył kontrolę wydatków wprowadzając dla dysponentów na grudzień limity na poziomie listopada. Decyzja o ograniczeniu finansowania podjęta została w celu zapobieżenia groźbie przekroczenia planowanego deficytu budżetu państwa – takie jest stanowisko NIK. Pomimo iż Minister Finansów nie skierował formalnego wniosku o zablokowanie przez Radę Ministrów wydatków budżetowych w trybie art. 155 ustawy o finansach publicznych, to o zagrożeniach w realizacji budżetu w grudniu i zastosowanych ograniczeniach informował Radę Ministrów m.in. na posiedzeniu w dniu 23 grudnia 2008 r. Rada Ministrów nie zaleciła Ministrowi Finansów przygotowania projektu rozporządzenia w sprawie blokowania wydatków, a bez takiego rozporządzenia decyzje w sprawie podziału środków dla dysponentów faktycznie pozostawały w gestii Ministra Finansów, a nie Rady Ministrów, która posiada uprawnienia do blokowania wydatków po uzyskaniu stosowanej opinii komisji właściwej do spraw budżetu. W ocenie NIK zablokowanie wydatków na przełomie listopada i grudnia 2008 r. prawdopodobnie nie dałoby dodatkowych rezultatów, spowodowałoby natomiast zatrzymanie transferów do dysponentów. Nie miałoby już większego wpływu na zakres zaciąganych zobowiązań, mogłoby natomiast doprowadzić do silniejszego niż niezbędne ograniczenia wydatków w sytuacji pojawienia się większych dochodów, co należało brać pod uwagę, szczególnie w sytuacji, gdy Minister Finansów nie dysponował skutecznymi narzędziami prognostycznymi odnośnie do dochodów i skala zagrożeń nie została oszacowana właściwie. Świadczy o tym chociażby niewykorzystanie limitu deficytu w kwocie 2.700.000 tys. zł przy równoczesnym powstaniu zobowiązań wymagalnych w wysokości ponad 1.000.000 tys. zł. NIK po raz kolejny zwraca uwagę, iż rzeczywisty obraz deficytu budżetu państwa jest zniekształcony, o czym częściowo już wspominał pan poseł, przez ujmowanie w rozchodach zamiast w wydatkach środków przekazanych z budżetu państwa do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na refundację składek wnoszonych do otwartych funduszy emerytalnych. Taki sposób postępowania Ministra Finansów opiera się na swobodnej interpretacji przepisów art. 2 ust. 1 ustawy o wykorzystaniu wpływu z prywatyzacji części mienia Skarbu Państwa na cele związane z reformą systemu ubezpieczeń społecznych, zgodnie z którym na finansowanie reformy przeznacza się wpływy z prywatyzacji. W 2008 r. tylko 5% środków pochodziło z prywatyzacji, a aż 95% środków na bezzwrotne finansowanie reformy zostało pozyskane w wyniku emisji skarbowych papierów wartościowych. W opinii najwyższej Izby Kontroli podważa to zasadność przyjętego rozwiązania. Myślę, że na tym zakończę moje uwagi dotyczące zagadnień, które były przedmiotem naszej pracy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PrzewodniczacyposelJanLopata">Dziękuję. Otwieram dyskusję. Kto z państwa posłów chciałby zabrać głos w tej części posiedzenia Komisji? Nie widzę chętnych. Pani minister chciałaby zabrać głos. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#SekretarzstanuwMFElzbietaSuchockaRoguska">Dziękuję, panie przewodniczący. Szanowni państwo, chciałam odnieść się do postawionego przez NIK zarzutu, że nieprawidłowe jest finansowanie deficytu środkami pochodzącymi z budżetu Unii Europejskiej. Art. 71 w pkt 3 ustawy o finansach publicznych stanowi, że Minister Finansów w celu sfinansowania potrzeb pożyczkowych budżetu państwa oraz w związku z zarządzaniem długiem skarbu państwa jest „upoważniony do przeprowadzania innych operacji finansowych związanych z zarządzaniem długu”. Minister Finansów doprowadził do sytuacji, w której zaliczka z Unii Europejskiej stanowiła swoistą lokatę tych środków w budżecie państwa. Te środki nie mają zmienionego przeznaczenia, one są zwrócone na rachunek w Narodowym Banku Polskim w walucie, w której zostały wzięte, czyli w euro i są od tego naliczane kwartalnie odsetki. Czyli można powiedzieć, że Minister Finansów sam sobie pożyczył środki w ramach środków, które są do jego dyspozycji. Do takiej operacji doszło również w roku 2004, kiedy wpłynęła zaliczka z budżetu UE na finansowanie programów unijnych, i która została ulokowana w budżecie państwa. Komisja Europejska nie traktowała tej lokaty jako zmiany przeznaczenia wykorzystania środków, dlatego że te środki zawsze będą wykorzystane na finansowanie programów unijnych. Rozliczenie tych środków z budżetem UE polega na tym, że musimy wykazać, że kwota wydatków zrealizowanych w ramach programów nie jest niższa niż kwota środków, które otrzymaliśmy do dyspozycji. Sytuacja była taka, że w roku 2008 napłynęła zaliczka z budżetu Unii Europejskiej, natomiast nie było wydatków, które można byłoby nimi sfinansować, z tego względu, że część projektów nie była jeszcze przez KE zatwierdzona, w innych przypadkach były prowadzone procedury przetargowe i tych płatności nie było. Naszym zdaniem w takim działaniu Ministra Finansów nie było nieprawidłowości, które mogłyby w jakikolwiek sposób naruszyć postanowienia dotyczące wykorzystania środków unijnych. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#PrzewodniczacyposelJanLopata">Dziękuję, pani minister. Rozumiem, że nie ma już więcej wątpliwości? Jeszcze pan dyrektor Długołęcki, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#DyrektordepartamentuNIKWaldemarDlugolecki">Chciałem podkreślić, że NIK nie kwestionuje celowości i gospodarności tej operacji, natomiast kierując się zasadą legalizmu wskazujemy na to, że w art. 98 ustawy o finansach publicznych wymieniony został zamknięty katalog źródeł, z których może być finansowany deficyt budżetu państwa. Takiego źródła tam nie ma, a mówimy o tym także dlatego – i tę sprawę zgłaszałem na posiedzeniu podkomisji pracującej nad nowym projektem ustawy o finansach publicznych – ponieważ wydaje nam się, że również w nowym projekcie wymaga to jeszcze analizy. Wydaje nam się, że takiej podstawy nie ma, a więc po to, żeby wszystko było de lege artis warto się nad tym zastanowić. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PrzewodniczacyposelJanLopata">Dziękuję, panie dyrektorze. Dziękuję państwu.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#PrzewodniczacyposelJanLopata">Stwierdzam zakończenie omawiania wykonania budżetu w częściach 78, 79 oraz w części Przychody i rozchody budżetu państwa. Jednocześnie stwierdzam zakończenie omawiania informacji o poręczeniach i gwarancjach zawartych w druku nr 2034. Zamykam posiedzenie Komisji Finansów Publicznych. Dziękuję państwu.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>