text_structure.xml
41.2 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#PoselStanislawIwanicki">Otwieram posiedzenie Komisji. Porządek posiedzenia został państwu doręczony. Jeśli nie usłyszę głosu sprzeciwu, uznam, że przedstawione w nim propozycje zostały przez państwa zaakceptowane. Dziękuję państwu. Przystępujemy do realizacji porządku dziennego. Jeśli państwo pozwolicie, dokonamy niewielkiej korekty. Poseł Tadeusz Zieliński jest w trakcie rozprawy przed Trybunałem Konstytucyjnym i korzystając z przerwy przed ogłoszeniem orzeczenia chciałby zreferować sprawę wniosku Naczelnej Rady Aptekarskiej o stwierdzeniu niezgodności art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 10 października 1991 r. o środkach farmaceutycznych, materiałach medycznych, aptekach, hurtowniach i Inspekcji Farmaceutycznej z art. 92 ust. 1 Konstytucji RP /sygn. akt K. 16/2000/. Chcielibyśmy dzisiaj omówić tę sprawę jako pierwszą, aby poseł mógł wrócić do Trybunału Konstytucyjnego i kontynuować swoje obowiązki. Przepraszam państwa za tę zmianę i bardzo proszę pana posła o zabranie głosu.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#PoselTadeuszZielinski">Zakwestionowany przepis ustawy o środkach farmaceutycznych, materiałach medycznych, aptekach, hurtowniach i Inspekcji Farmaceutycznej zawiera delegacje ustawowe dla ministra zdrowia w kwestii działania hurtowni farmaceutycznych. Ten przepis został zaskarżony m.in. w kontekście art. 92, który określa przesłanki delegacji ustawowej, mówiąc, iż w przepisie delegacyjnym muszą być zawarte wytyczne. Nie ulega wątpliwości, iż wspomniany przepis nie zawiera wytycznych, co jest szczególnie naganne w sytuacji gospodarki rynkowej. Stąd więc podkomisja proponuje uznać za zasadny wniosek Naczelnej Rady Aptekarskiej stanowiący, iż przepis ustawowy jest niezgodny z konstytucją.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PoselStanislawIwanicki">Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos i ustosunkować się do stanowiska podkomisji przedstawionego przez pana posła.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PoselKazimierzDzialocha">Myślę, że stanowisko podkomisji jest całkowicie uzasadnione i w dzisiejszych czasach tego rodzaju zapis jest niedopuszczalny.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PoselStanislawIwanicki">Sądzę, że sprawa jest oczywista i nie wymaga dalszej dyskusji. W związku z tym, jeśli państwo pozwolicie, proponuję, abyśmy przyjęli stanowisko Komisji wyrażające pozytywną opinię o wniosku Naczelnej Rady Aptekarskiej w sprawie K. 16/2000. Jeśli nie usłyszę głosu sprzeciwu, uznam, że Komisja wyraziła taką opinię. Dziękuję bardzo. Proponuję, aby w Trybunale Konstytucyjnym stanowisko Komisji przedstawił poseł Tadeusz Zieliński. Jeśli nie usłyszę głosu sprzeciwu, uznam, że ta kandydatura została przez państwo przyjęta. Sprzeciwu nie słyszę. Stwierdzam, że poseł Tadeusz Zieliński przedstawi w Trybunale Konstytucyjnym stanowisko Komisji w sprawie wniosku Naczelnej Rady Aptekarskiej.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#PoselStanislawIwanicki">Przystępujemy do następnego punktu porządku dziennego Komisji przyjęcie opinii dla Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Komisji Gospodarki dotyczącej uchwały Senatu RP z 5 października 2000 r. w sprawie ustawy o rzecznikach patentowych /druk nr 2246/. Proszę państwa, marszałek Maciej Płażyński na podstawie art. 50 ust. 1 regulaminu Sejmu skierował do Komisji Edukacji Nauki i Młodzieży oraz Komisji Gospodarki uchwałę Senatu o stanowisku w sprawie ustawy o rzecznikach patentowych z zaleceniem zasięgnięcia opinii Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka. Koordynował prace naszej Komisji w tej sprawie poseł Maciej Rudnicki, który niestety nie może wypełnić swoich obowiązków wobec nas, ponieważ został powołany do pełnienia funkcji sekretarza stanu w Ministerstwie Ochrony Środowiska i przestał być członkiem Komisji. W tej sytuacji, pozwoliłem sobie, aby nie hamować dalszych prac, przesłać uchwałę Senatu do Biura Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu z prośbą o wyrażenie opinii. Ta opinia została państwu przedstawiona przed rozpoczęciem naszych obrad. Pozwolę więc sobie przejść do omówienia poszczególnych propozycji Senatu. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 1. Proszę przedstawiciela Biura Studiów i Ekspertyz o przedstawienie opinii.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#PrzedstawicielBiuraStudiowiEkspertyzKancelariiSejmu">Wyraziłem swój pogląd na piśmie i proszę w kwestiach wątpliwych o zadawanie pytań.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#PoselStanislawIwanicki">Opinia Biura Studiów i Ekspertyz odnosząca się do poprawki nr 1 jest negatywna. Czy przedstawiciel Biura Studiów i Ekspertyz to potwierdza?</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#PrzedstawicielBiuraStudiowiEkspertyzKS">Tak.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#PoselStanislawIwanicki">Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie?</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#ZastepcaprezesaUrzeduPatentowegoZenobiuszMiklasinski">Uważamy, że pierwsza poprawka jest uzasadniona, gdyż porządkuje materię rozdzielając kwestie spółki cywilnej i spółki jawnej w kontekście ilościowych udziałów. Została także pozytywnie zaopiniowana przez rzeczników patentowych. Pojawiła się również dodatkowa spółka partnerska, która będzie mogła istnieć po wejściu w życie w dniu 1 stycznia przyszłego roku ustawy Kodeks spółek handlowych. Omawiana ustawa także zacznie obowiązywać od 1 stycznia przyszłego roku lub później, jeśli zostanie przyjęta poprawka Senatu. Byłoby więc rzeczą pożądaną, aby wspomniany artykuł został zmieniony.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#PrzedstawicielPolskiejIzbyRzecznikowPatentowychAlicjaAdamczak">Polska Izba Rzeczników Patentowych jest zadania, iż propozycja Senatu jest właściwa ze względu na następujące następstwo prawne: z dniem 1 stycznia wejdzie w życie Kodeks spółek handlowych, a dopiero później ustawa o rzecznikach patentowych. W tym stanie rzeczy ustawa o rzecznikach patentowych traktowana byłaby jako lex specialis w stosunku do ustawy o Kodeksie spółek handlowych i z tego względu spółka partnerska nie mogłaby być ujęta jako forma działalności dla rzeczników patentowych. W tej sytuacji uważamy, iż nawet jeśli nie jest zapisany większościowy udział w spółkach osobowych dla rzeczników patentowych, wystarczająca będzie dbałość o interesy korporacji rzeczników patentowych, jeżeli będzie zapisane, że przynajmniej połowa wspólników w spółkach osobowych musi być reprezentowana przez rzeczników patentowych. W związku z tym wydaje się nam, że propozycja Senatu jest właściwa i optowalibyśmy za przyjęciem poprawki Senatu.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#PoselStanislawIwanicki">Czy ktoś z państwa chciałby jeszcze zabrać głos? Przystępujemy zatem do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym zaopiniowaniem poprawki nr 1 Senatu dotyczącej art. 5 ust. 2? Stwierdzam, że poprawka nr 1 została jednogłośnie pozytywnie zaopiniowana.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#PoselStanislawIwanicki">Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 2 polegającej na skreśleniu art. 6. Biuro Studiów i Ekspertyz w swojej opinii zajęło negatywne stanowisko wobec tej poprawki. Czy ktoś chciałby zabrać głos w tej sprawie?</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#ZastepcaprezesaZenobiuszMiklasinski">Poprawka Senatu budzi pewne wątpliwości. Chciałbym przedstawić motywy, dla których ten zapis znalazł się w ustawie. Mam na myśli przypadek, kiedy polski rzecznik patentowy zamieszkuje poza terytorium Rzeczypospolitej. Chodzi o ustalenie, czy polski rzecznik patentowy wpisany na listę rzeczników patentowych w Urzędzie Patentowym, zamieszkujący za rzeką Odrą musi spełniać wymagania w zakresie organizacji kancelarii patentowych. Zakładaliśmy, że nie musiałby. Natomiast bez tego przepisu gdyby polski rzecznik patentowy był zatrudniony w niemieckiej kancelarii, mieszkając na terenie Niemiec, działając w kancelarii z przeważającą ilością adwokatów, nie spełniałby wymogów tej ustawy. Naruszałby obowiązek i podlegałby odpowiedzialności dyscyplinarnej. Chcieliśmy tego uniknąć, zakładając, że rzecznicy patentowi zamieszkali poza terenem Polski nie powinni restrykcyjnie stosować przepisu dotyczącego organizacji pracy rzeczników patentowych na terenie Polski.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#PoselStanislawIwanicki">Czy ktoś z państwa chciałby jeszcze zabrać głos? Nikt się nie zgłasza. Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym zaopiniowaniem poprawki nr 2 dotyczącej skreślenia art. 6. W głosowaniu za wnioskiem opowiedziało się 2 posłów, 7 było przeciw, 2 wstrzymało się od głosu. Stwierdzam, że poprawka nr 2 nie uzyskała akceptacji Komisji.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#PoselStanislawIwanicki">Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 3, w której Senat proponuje wyrazy "na okres" zastąpić wyrazami "o okres". Biuro Studiów i Ekspertyz pozytywnie opiniuje tę poprawkę. Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie? Nikt się nie zgłasza. Jeśli nie usłyszę głosu sprzeciwu, uznam, że Komisja rekomenduje przyjęcie poprawki nr 3. Sprzeciwu nie słyszę. Stwierdzam, że Komisja pozytywnie zaopiniowała poprawkę nr 3.</u>
<u xml:id="u-14.2" who="#PoselStanislawIwanicki">Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 4. Senat proponuje, aby w art. 15 w ust. 1 po wyrazach "określonych w ustawie" dodać wyrazy "z zastrzeżeniem art. 51 pkt 6,". Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie?</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#PrzedstawicielBiuraStudiowiEkspertyzKS">Jeżeli nie będzie słów dodanych przez Senat, treść ustawy będzie taka sama i nie widzę potrzeby dodawania tego zastrzeżenia.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#PrzedstawicielPolskiejIzbyRzecznikowPatentowychMarekBesler">Zdaniem rzeczników, poprawka Senatu jest merytoryczna i wartościowa. Z poprzedniego zapisu art. 15 ust. 1 wynika, że rzecznik patentowy w każdym przypadku jest zobowiązany do płacenia składki. Wyłom w tej zasadzie czyni art. 51 pkt 6, który przewiduje w określonych przypadkach zwalnianie w całości lub w części z obowiązku płacenia składki względnie określanie przypadków, w których osoby przechodzące na emeryturę lub rentę nie są zobowiązane do jej opłacania. Zatem, uważamy, że poprawka Senatu ma charakter merytoryczny.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#PoselStanislawIwanicki">Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos? Nikt się nie zgłasza. Jeśli nie usłyszę głosu sprzeciwu, uznam, że poprawka nr 4 została pozytywnie zaopiniowana. Sprzeciwu nie słyszę. Stwierdzam, że poprawka nr 4 została zaakceptowana przez Komisję.</u>
<u xml:id="u-17.1" who="#PoselStanislawIwanicki">Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 5 polegającej na skreśleniu ust. 2 w art. 16. Macie państwo przed sobą opinię Biura Studiów i Ekspertyz, która negatywnie ocenia proponowaną zmianę. Musicie państwo przyjąć, że nic nie możemy poprawić. Naszym zadaniem jest wyrażenie pozytywnej lub negatywnej opinii o poszczególnych poprawkach Senatu.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#ZastepcaprezesaZenobiuszMiklasinski">Proponuję zostawić ust. 2.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#PoselStanislawIwanicki">Proszę zwrócić uwagę, że opinia na ten temat jest podobna.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKancelariiSejmu">Proszę zwrócić uwagę, że w kwestii numeracji zadaniem Biura Legislacyjnego jest dostosowanie wszystkich odesłań do treści uchwały Senatu.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#PoselStanislawIwanicki">Kto z państwa jest za wyrażeniem pozytywnej opinii o poprawce nr 5?</u>
<u xml:id="u-21.1" who="#PoselStanislawIwanicki">W głosowaniu za wnioskiem żaden z posłów nie opowiedział się, 10 było przeciw, jeden poseł wstrzymał się od głosu. Stwierdzam, że Komisja wyraziła negatywną opinię na temat poprawki nr 5.</u>
<u xml:id="u-21.2" who="#PoselStanislawIwanicki">Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 6 polegającej na dodaniu w art. 36 w ust. 1 po wyrazach "Sądem Najwyższym" wyrazów "i Naczelnym Sądem Administracyjnym". Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie?</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#ZastepcaprezesaZenobiuszMiklasinski">Poprawka Senatu sugeruje zrównanie pozycji adwokata i radcy prawnego z rzecznikiem patentowym, ponieważ aplikant adwokacji ani radcowski nie może występować przed Naczelnym Sądem Administracyjnym.</u>
<u xml:id="u-22.1" who="#ZastepcaprezesaZenobiuszMiklasinski">W przypadku rzeczników patentowych sytuacja jest zupełnie inna niż przy adwokatach i radcach, których głównym terenem działania jest sądownictwo powszechne. Natomiast głównym obszarem działalności rzeczników patentowych jest Urząd Patentowy znajdujący się pod kontrolą NSA. Gdyby praktyka aplikancka rzecznika patentowego przed Naczelnym Sądem Administracyjnym została uniemożliwiona, to w rzeczywistości rzecznik patentowy nie miałby praktyki przed żadnym sądem. Stąd została podjęta zmiana, że aplikant rzecznikowski powinien w pewnym okresie aplikować pod kierunkiem patrona. Zatem proponowałbym odrzucić poprawkę Senatu.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#PoselStanislawIwanicki">Czy ktoś z państwa chciałby jeszcze zabrać głos? Nikt się nie zgłasza. Czy zgodzą się państwo na uproszczony sposób głosowania? Sprzeciwu nie widzę. Jeśli nie usłyszę głosu sprzeciwu, uznam, że Komisja negatywnie zaopiniowała poprawkę nr 6. Sprzeciwu nie widzę. Stwierdzam, że Komisja negatywnie zaopiniowała poprawkę nr 6.</u>
<u xml:id="u-23.1" who="#PoselStanislawIwanicki">Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 7. Senat proponuje, aby ust. 1 w art. 66 otrzymał następujące brzmienie: "1. Orzeczenie wraz z uzasadnieniem wydane przez Odwoławczy Sąd Dyscyplinarny doręcza się obwinionemu, Ministrowi Sprawiedliwości, Prezesowi Urzędu Patentowego, Prezesowi Polskiej Izby Rzeczników Patentowych i Rzecznikowi Dyscyplinarnemu, którym przysługuje kasacja do Sądu Najwyższego." Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos? Nikt się nie zgłasza. Jeśli nie usłyszę głosu sprzeciwu, uznam, że Komisja pozytywnie zaopiniowała poprawkę nr 7. Sprzeciwu nie widzę. Stwierdzam, że Komisja pozytywnie zaopiniowała poprawkę nr 7.</u>
<u xml:id="u-23.2" who="#PoselStanislawIwanicki">Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 8. Senat proponuje, aby po art. 69 dodać art. 69a. Opinia Biura Studiów i Ekspertyz jest jednoznaczna i stoi na stanowisku, iż poprawka nr 8 jest błędna. Czy przedstawiciel Biura Studiów i Ekspertyz mógłby nam bliżej przedstawić to stanowisko?</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#PrzedstawicielBiuraStudiowiEkspertyzKS">Poprawka Senatu polega na odesłaniu do przepisów art. 393 par. 2 i 3 Kodeksu postępowania cywilnego. Natomiast ja, szukając w w bazie Infolex nie znalazłem w Kodeksie par. 3. Dlatego wszystkie te odesłania opatrzyłem nawiasem, ponieważ nie było czasu, aby dokładnie je sprawdzić.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#PoselStanislawIwanicki">Czy ktoś z państwa chciałby jeszcze zabrać głos?</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#ZastepcaprezesaZenobiuszMiklasinski">Poprawka Senatu, jeśli zostanie przyjęta, będzie jednym z artykułów, które uzależniają wejście w życie ustawy o rzecznikach patentowych od dnia obowiązywania ustawy Prawo własności przemysłowej, która jest uchwalona, ale aktualnie znajduje się w Trybunale Konstytucyjnym ze względu na jeden artykuł. I niezależnie od tego, czy ten artykuł zostanie przez Trybunał Konstytucyjny uznany za zgodny bądź niezgodny z konstytucją, nie ma to żadnego znaczenia. Ważną rzeczą zaś jest, aby ustawa o rzecznikach patentowych weszła w życie po ustawie Prawo własności przemysłowej. Częściowe rozwiązanie przynosi ostatnia poprawka Senatu określająca trzymiesięczne vacatio legis takie samo, jakie jest zapisane w ustawie Prawo własności przemysłowej. Wydaje się, że w tej chwili należałoby spowolnić proces legislacyjny tej ustawy, aby można było ją ogłosić razem z ustawą Prawo własności przemysłowej. Gdybyśmy jednak uznali tę poprawkę Senatu za błędną, to art. 80, którego nie możemy już zmienić, przewiduje również taką sytuację, która nastąpi po wejściu w życie ustawy Prawo własności przemysłowej, gdzie Naczelny Sąd Administracyjny będzie kontrolował Urząd Patentowy.</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#PoselStanislawIwanicki">Panie prezesie, nie możemy odwoływać się do nie istniejącego jeszcze prawa. Nie sposób powoływać się na przepis prawny, który nie wszedł w życie. Rozumiem pana tok myślenia, ale w tej konkretnej sytuacji musimy ustosunkować się do przepisu, który nie wszedł w życie.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#PrzedstawicielPIRPAlicjaAdamczak">Kiedy ta poprawka Senatu zostanie odrzucona, wyniknie bardzo niekorzystna sytuacja w momencie wejścia ustawy w życie. Bowiem rzecznicy patentowi na podstawie obowiązującej ustawy nabyli prawo popierania kasacji i występują w postępowaniu kasacyjnym. Jeżeli poprawka Senatu nie zostanie uwzględniona, prawa nabyte zostaną odebrane rzecznikom patentowym.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#PoselStanislawIwanicki">Proszę posłuchać opinii Biura Legislacyjnego, czy w procesie legislacyjnym możemy przyjąć odesłanie do nieistniejącego przepisu.</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Nie, nie można przyjąć.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#PrzedstawicielPIRPAlicjaAdamczak">Panie przewodniczący, ustawa Prawo własności przemysłowej została już przecież przyjęta przez Sejm.</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#PoselStanislawIwanicki">Dyskusja staje się bezprzedmiotowa. To prawo nie obowiązuje. Jeszcze raz zapytuję przedstawiciela Biura Legislacyjnego, aby rozwiać państwa wątpliwości, czy możemy uchwalać prawo odwołując się do nieistniejącego przepisu.</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Nie ma takiej możliwości.</u>
</div>
<div xml:id="div-34">
<u xml:id="u-34.0" who="#PoselStanislawIwanicki">Proponuję, jeśli państwo nie macie więcej uwag w tej sprawie, abyście wyrazili negatywną opinię o poprawce nr 8. Jeśli nie usłyszę głosu sprzeciwu, uznam, że Komisja negatywnie zaopiniowała poprawkę nr 8. Sprzeciwu nie słyszę. Stwierdzam, że Komisja negatywnie zaopiniowała poprawkę nr 8.</u>
<u xml:id="u-34.1" who="#PoselStanislawIwanicki">Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 9. Senat proponuje, aby w art. 75 po wyrazach "niniejszej ustawy" dodać wyrazy "z zastrzeżeniem ust. 2" oraz dotychczasową treść oznaczyć jako ust. 1 i dodać ust. 2 w brzmieniu: "2. Do osób, o których mowa w ust. 1, wymóg wykształcenia warunkujący wpis na listę rzeczników patentowych ocenia się na podstawie przepisów dotychczasowych." Opinia Biura Studiów i Ekspertyz jest pozytywna.</u>
<u xml:id="u-34.2" who="#PoselStanislawIwanicki">Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos? Nikt się nie zgłasza. Jeśli nie usłyszę głosu sprzeciwu, uznam, że Komisja pozytywnie zaopiniowała poprawkę nr 9. Sprzeciwu nie słyszę. Stwierdzam, że Komisja pozytywnie zaopiniowała poprawkę nr 9.</u>
<u xml:id="u-34.3" who="#PoselStanislawIwanicki">Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 10. Senat proponuje, aby w art. 78 w ust. 2 po wyrazie "przygotuje" dodać wyrazy "i uchwalił". Opinia Biura Studiów i Ekspertyz jest pozytywna. Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos? Nikt się nie zgłasza. Jeśli nie usłyszę głosu sprzeciwu, uznam, że Komisja pozytywnie zaopiniowała poprawkę nr 10. Sprzeciwu nie słyszę. Stwierdzam, że Komisja pozytywnie zaopiniowała poprawkę nr 10.</u>
<u xml:id="u-34.4" who="#PoselStanislawIwanicki">Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 11. Senat proponuje, aby w art. 80 wyrazy z "dniem 1 stycznia 2001 r." zastąpić wyrazami "po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia." Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos? Nikt się nie zgłasza. Jeśli nie usłyszę głosu sprzeciwu, uznam, że Komisja pozytywnie zaopiniowała poprawkę nr 11. Sprzeciwu nie słyszę. Stwierdzam, że Komisja pozytywnie zaopiniowała poprawkę nr 11.</u>
<u xml:id="u-34.5" who="#PoselStanislawIwanicki">Dziękuję państwu i w związku z powyższym proponuję, abyśmy, uwzględniając nasze dotychczasowe wyniki pracy, wyrazili opinię dla Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Komisji Gospodarki następującej treści: Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka na posiedzeniu w dniu 24 października 2000 r. rozpatrzyła skierowaną przez marszałka Sejmu do zaopiniowania uchwałę Senatu RP w sprawie ustawy o rzecznika patentowych /druk nr 2246/. Komisja po zapoznaniu się z poprawkami Senatu oraz opinią Biura Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu proponuje Komisjom rozważenie możliwości rekomendowania Sejmowi poprawek nr 1, 3, 7, 9, 10, 11 oraz wnioskowania odrzucenia poprawek 2, 4, 5, 6 i 8. Jeśli nie usłyszę głosu sprzeciwu, uznam, że Komisja przyjęła taką opinię. Dziękuję państwu za udział i pomoc w pracach Komisji.</u>
<u xml:id="u-34.6" who="#PoselStanislawIwanicki">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 2 porządku dziennego. Zaczniemy od pytania prawnego Naczelnego Sądu Administracyjnego dotyczącego zgodności z art. 45 Konstytucji RP oraz art. 3 Konwencji o Prawach Dziecka wyłączenia w art. 19 pkt 5 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, kompetencji Naczelnego Sądu Administracyjnego do kontroli decyzji o wydaleniu cudzoziemca z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, gdy uprawdopodobniono, że decyzja o wydaleniu narusza konstytucyjnie chronione interesy jednostki w zakresie ochrony rodziny i prawa dziecka określone w Konwencji o Prawach Dziecka /sygn. akt P. 12/99/. Bardzo proszę posłankę Teresę Liszcz o przedstawienie stanowiska.</u>
</div>
<div xml:id="div-35">
<u xml:id="u-35.0" who="#PoslankaTeresaLiszcz">Na posiedzeniu podkomisji, która dwukrotnie zebrała się w związku z tą sprawą, miała miejsce ożywiona dyskusja na ten temat. Pytanie dotyczy art. 19 pkt. 5 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym. Cały art. 19 jest poświęcony wyłączeniom spod kompetencji NSA. W pkt. 5 zostały wyłączone sprawy wiz i zezwoleń na przekraczanie przez cudzoziemców granicy państwa, zezwoleń na pobyt stały i wydalenia z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z wyjątkiem przypadków cudzoziemców przebywających legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. NSA powziął wątpliwość, czy ten przepis jest zgodny w szczególności z art. 45 konstytucji mówiącym o uniwersalnym prawie każdego do sądu. W konkretnym przypadku zachodzi również sprzeczność z art. 3 Konwencji w sprawie ochrony praw dziecka. To pytanie prawne zostało skierowane w kontekście sprawy cudzoziemca, z pochodzenia Ormianina, który od 1994 przebywa w Polsce. Ożenił się z Polką, ma dwójkę dzieci. Z niewielkimi przerwami przebywał na terytorium Polski, czasem wyjeżdżał do Armenii. Najdłuższa przerwa wynosiła dwa i pół miesiąca. Kiedy kolejny raz przekroczył granicę, zarzucono mu, że podczas przekraczania granicy naruszył przepisy prawne. Zarzut ten opierał się na stwierdzeniu, jakoby stempel w paszporcie był inny niż tego dnia przybijane na tym przejściu granicznym. Nie zbadano tego dokładnie i nie było próby wyjaśnienia ze strony organu administracyjnego, skąd wzięła się różnica w stemplach. Kiedy znowu zjawił się w Polsce, uznano, że w związku z tym naruszeniem przez niego przepisów i brakiem zameldowania jego pobyt w Polsce stał się nielegalny. Wydalono więc go najpierw na podstawie decyzji wojewody poznańskiego, zatwierdzonej następnie przez ministra spraw wewnętrznych i administracji. W uzasadnieniu tej decyzji stwierdzono, że jego dalszy pobyt na terenie Rzeczypospolitej zagraża ładowi i porządkowi publicznemu Rzeczypospolitej.</u>
<u xml:id="u-35.1" who="#PoslankaTeresaLiszcz">Z uzasadnienia pytania wynika, iż zarzut był oparty na wspomnianym naruszeniu, jakkolwiek nadal nie wiadomo, czy to on naruszył czy też może organ graniczny, który wbijał stempel, a przecież nie udowodniono mu fałszerstwa. Ponadto, ucieknięto się do ogólnej klauzuli o bezpieczeństwie państwa bez wysilania się, aby wskazać na czym to niebezpieczeństwo polega. Zresztą, jak wynika z uzasadnienia sądu, zwykle tak jest, że utożsamia się samą nielegalność pobytu z zagrożeniem ładu i bezpieczeństwa. Tak więc została wydana decyzja o wydaleniu człowieka, pod którego adresem nie było żadnych zarzutów i który prowadzi harmonijne życie rodzinne oraz posiada dwoje małych dzieci. Ten fakt musi oczywiście odbić się na sytuacji tej rodziny. Ale minister w uzasadnieniu swojej decyzji zatwierdzającej postanowienie wojewody, uznał, że to nie jest taka wielka szkoda, gdyż jak sam dobrowolnie wyjedzie, to po dwóch latach będzie mógł wrócić. W przypadku, kiedy zostanie przymusowo wydalony, nie będzie mógł przez pięć lat przyjechać do Polski, a w międzyczasie będzie mógł spotykać się ze swoją rodziną gdzieś poza granicami naszego kraju. Jest to absurdalne uzasadnienie. Twierdzenie, iż przy kilkuletnich dzieciach dwuletnia nieobecność nie jest żadnym problemem i przeszkodą w harmonijnym życiu rodzinnym jest niedorzeczne.</u>
<u xml:id="u-35.2" who="#PoslankaTeresaLiszcz">W kwestii karnego uzasadnienia tego pytania, NSA podnosi uniwersalny charakter prawa zapisanego w art. 45 konstytucji, w którym nie używa się zwrotu, iż obywatelowi przysługuje prawo do sądu lecz każdemu. Ponadto, podnosi się, iż inaczej niż w wyłączeniach kompetencji NSA zawartych w innych punktach mamy do czynienia z całkowitym brakiem kontroli sądowej i całkowitym władztwem swobodnym, który raczej przekształca się w dowolność, organu administracji. Jeżeli popatrzy się na wcześniejsze punkty, to jest albo wyłączenie spraw należących do innych sądów czyli droga sądowa przez NSA.</u>
<u xml:id="u-35.3" who="#PoslankaTeresaLiszcz">Sprawy dyscyplinarne w zasadzie poddaje się kontroli sądowej. W kwestiach odmowy mianowania lub powołania na stanowisko, zgodnie z praktyką Sądu Najwyższego, przyjmuje się, że można je kierować również do sądu pracy. W sprawach należących do właściwości komisji odwoławczych przy Urzędzie Patentowym wprawdzie nie ma drogi sądowej, ale jest jednak kontrola organu zewnętrznego. Właściwie w tym jednym przypadku totalnie wyłącza się spod jakiejkolwiek zewnętrznej kontroli decyzje organu administracyjnego dotyczące bardzo żywotnych spraw ludzi. Przy czym nie dotyka to tylko cudzoziemca, o którym można powiedzieć, że państwo nie musi mu dawać prawa do sądu. Art. 6 konwencji pozwala na wyłączenie z prawa do sądu. Rodzina również nie ma prawa skargi na decyzję, która ma bezpośrednie skutki dla dzieci i małżonka. Przy czym NSA podnosi, iż nie może kontrolować przesłanki w postaci nielegalności pobytu, ponieważ o legalności pobytu decyduje organ administracji. W decyzji, która jest przedmiotem kontroli, w założeniu jest przyjęte, iż jest to pobyt nielegalny. Przepis jest zresztą tak sformułowany, jakoby dowodzenie legalności pobytu spoczywało na osobie zainteresowanej, a nie na organach. W każdym razie NSA uznał, iż nie ma prawa w tym postępowaniu przy zaskarżeniu tylko decyzji o wydaleniu kontrolować legalność pobytu. To oznacza, że ten cudzoziemiec i jego rodzina, którą decyzja bezpośrednio dotyka, nie mogą uciec się na żadnej drodze, aby sąd rozpoznał ich ważną życiowo sprawę. Rodzi to dodatkowe niebezpieczeństwo, skoro organy administracji wiedzą, iż praktycznie nie ma żadnej kontroli, nie wysilają się na porządne uzasadnienie. Sprawa nie jest tak ewidentna. Były głosy przeciwne. Komisja do spraw orzecznictwa Trybunału większością głosów uznała, iż powinno być pozytywne stanowisko w odniesieniu do skargi i negatywne w stosunku do przepisu art. 19 ust. 5. Były również podnoszone przeciwne argumenty. Chciałabym namawiać państwa do przychylenia się do stanowiska, iż nie możemy zostawić tak ważnej sprawy, kiedy mamy łączyć się z Europą i kwestia migracji cudzoziemców, osiedlania się oraz swoboda pobytu będzie na porządku dziennym. Nie możemy pozostawić tej kwestii w gestii organów administracji. Proszę przychylić się do stanowiska NSA w tej sprawie.</u>
</div>
<div xml:id="div-36">
<u xml:id="u-36.0" who="#PoselStanislawIwanicki">Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie?</u>
</div>
<div xml:id="div-37">
<u xml:id="u-37.0" who="#PoselWitMajewski">Chciałbym się dowiedzieć, czy jest w tej sprawie stanowisko Prokuratora Generalnego.</u>
</div>
<div xml:id="div-38">
<u xml:id="u-38.0" who="#PoslankaTeresaLiszcz">Prokurator uważa, że ten przepis nie jest niezgodny z konstytucją. Powołuje się na art. 37 konstytucji, który w ust. 1 mówi, iż "kto znajduje się pod władzą Rzeczypospolitej, korzysta z wolności praw zapewnionych w Konstytucji." W ust. 2 jest zapisane, iż "wyjątki od tej zasady, odnoszące się do cudzoziemców określa ustawa." Prokurator uważa, że ta sprawa mieści się w ramach tych wyjątków. NSA wywodzi, iż nie można rozumieć tego przepisu w ten sposób, że przekreśla konstytucyjne prawo wprost uregulowane i odnoszące się do cudzoziemców. Gdyby dosłownie rozumieć ten przepis, oznaczałoby to, iż cudzoziemcy nie mają żadnych konstytucyjnie zagwarantowanych praw i każdą zwykłą ustawą można je przekreślić.</u>
</div>
<div xml:id="div-39">
<u xml:id="u-39.0" who="#PoselStanislawIwanicki">Czy ktoś z państwa chciałby jeszcze zabrać głos? Nikt się nie zgłasza. Przystępujemy do głosowania? Proponuję w pierwszej kolejności poddać pod głosowanie stanowisko podkomisji, które przedstawiła posłanka Teresa Liszcz. Kto z państwa jest za przyjęciem stanowiska podkomisji?</u>
<u xml:id="u-39.1" who="#PoselStanislawIwanicki">W głosowaniu za wnioskiem opowiedziało się 8 posłów, 2 było przeciw, nikt się nie wstrzymał od głosu.</u>
<u xml:id="u-39.2" who="#PoselStanislawIwanicki">W związku z tym, jeśli państwo pozwolicie, proponuję, abyśmy przyjęli stanowisko Komisji wyrażające pozytywną opinię w sprawie pytania prawnego Naczelnego Sądu Administracyjnego dotyczącego zgodności z art. 45 Konstytucji RP oraz art. 3 Konwencji o Prawach Dziecka wyłączenia w art. 19 pkt 5 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, kompetencji Naczelnego Sądu Administracyjnego do kontroli decyzji o wydaleniu cudzoziemca z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Jeśli nie usłyszę głosu sprzeciwu, uznam, że Komisja wyraziła taką opinię. Dziękuję bardzo. Proponuję, aby w Trybunale Konstytucyjnym stanowisko Komisji przedstawiła posłanka Teresa Liszcz.</u>
<u xml:id="u-39.3" who="#PoselStanislawIwanicki">Przystępujemy do rozpatrzenia skargi konstytucyjnej pana Ryszarda Bodysa o stwierdzenie niezgodności art. 190 par. 4 i 5 w związku z art. 18 par. 2 ustawy karnej skarbowej z dnia 26 października 1971 r. z art. 46 oraz art. 45 ust. 1 i art. 77 ust. 2 Konstytucji RP /sygn. akt SK. 24/99/. Proszę o zabranie głosu przez posła Marka Dyducha.</u>
</div>
<div xml:id="div-40">
<u xml:id="u-40.0" who="#PoselMarekDyduch">Przypomnę, że art. 46 konstytucji stanowi, iż przepadek rzeczy może nastąpić tylko w przypadkach określonych w ustawie i jedynie na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu. Art. 45 ust. 1 i art. 77 ust. 2 konstytucji stwierdza, że każdemu przysługuje prawo do sądu oraz dochodzenia na drodze sądowej naruszonej wolności i praw. Na podstawie tych zapisów Ryszardowi Bodys wniósł o stwierdzenie niezgodności wymienionych przez pana przewodniczącego artykułów. Jego skarga pozostaje w związku z prawomocnym postanowieniem dyrektora Urzędu Celnego w Rzepinie o umorzeniu postępowania przeciwko Ryszardzie Bodysowi. Przesłanką o umorzeniu było przedawnienie karalności. Jednak w postanowieniu o umorzeniu orzeczono jednocześnie przepadek przedmiotu przestępstwa tj. samochodu osobowego marki Mercedes 190D. W tym czasie działała jeszcze stara ustawa karno skarbowa z 1971 r., która umożliwiała organom celnym dokonanie przepadku przedmiotu przestępstwa, jakie w tym przypadku zostało przeprowadzone. Od października 1997 r. obowiązywały nowe przepisy konstytucyjne, które wprost stwierdzają, że przepadek rzeczy może nastąpić tylko w określonych sytuacjach w ustawie i jedynie na podstawie orzeczenia sądu.</u>
<u xml:id="u-40.1" who="#PoselMarekDyduch">Pan Ryszard Bodys powołuje się na art. 8 ust. 2 konstytucji, który mówi, iż przepisy konstytucyjne można stosować wprost, chyba że konstytucja stanowi inaczej. Trzeba określić, czy w sytuacji, kiedy przepisy konstytucji działały wprost, organy urzędu celnego mogły działać na podstawie ustawy. Podczas prac w podkomisji przeważył pogląd, iż przepisy art. 46 konstytucji działały wprost od momentu uprawomocnienia się konstytucji. Tak więc urząd celny powinien był działać na podstawie art. 46 konstytucji a nie zapisów ustawy karno skarbowej.</u>
<u xml:id="u-40.2" who="#PoselMarekDyduch">Przychyliłbym się do stanowiska podkomisji posiłkując się orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego z 6 października 1998 r. Trybunał wyraził opinię w podobnej sprawie stwierdzając: "Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej stanowi wyraźnie, iż przepadek rzeczy może nastąpić tylko w przypadkach określonych w ustawie i na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu. Mająca pierwszeństwo wykładnia językowa tego przepisu jest jednoznaczna i dowodzi, że Konstytucja RP ustanawia bezwzględny nakaz właściwości sądu w sprawach przepadku rzeczy. Art. 46 Konstytucji nie przewiduje żadnego wyjątku dla kompetencji innego niż sąd organu w tych sprawach , jak też nie przewiduje możliwości określenia przez ustawodawcę takiego wyjątku w drodze ustawy. Ta norma konstytucyjna uprawnia ustawodawcę jedynie do określenia w drodze ustawy sytuacji, w której może nastąpić przepadek rzeczy." Gdyby ustrojodawca dostrzegł celowość ustanowienia delegacji dla innych organów, wówczas wyraźnie odesłałby do regulacji ustawowych, czego przykładem są liczne odesłania w konstytucji. Jeżeli Trybunał przyjął już taką wykładnię w 1998 r., należy spodziewać się, iż teraz ją potwierdzi.</u>
<u xml:id="u-40.3" who="#PoselMarekDyduch">Podsumowując, uznajemy, że art. 190 ust. 4 i 5 jest niezgodny z art. 46 i 45 ust. 1 oraz art. 77 ust. 2 konstytucji. Natomiast, nie ma podstaw, aby art. 18 ust. 2 ustawy karno skarbowej uznać za niezgodny z konstytucją, ponieważ nie mówi o organie, który powinien orzekać przepadek rzeczy, lecz jedynie określa sytuacje, w których można orzec przepadek mienia. Tak więc jest on zgodny z konstytucją.</u>
</div>
<div xml:id="div-41">
<u xml:id="u-41.0" who="#PoslankaTeresaLiszcz">Jest kilka postanowień konstytucyjnych, które wymagają pilnej zmiany. Absorbowanie sądu w każdej sprawie przepadku rzeczy o najmniejszej wartości jest absurdalne. W sprawach ochrony przyrody trzeba zabrać roślinki, czy jakieś zwierzę wypchane jako dowód rzeczowy. Wartość tych rzeczy wynosi około 100 zł lub mniej i często w ogóle rezygnuje się z przepadku. Moim zdaniem, powinien być zastosowany wyjątek w sprawach drobnej wagi. Należałoby zbierać takie sprawy i zaproponować jakieś zmiany.</u>
</div>
<div xml:id="div-42">
<u xml:id="u-42.0" who="#PoselWitMajewski">Konstytucja przewidywała okres dwuletni, w którym ustawa stanowiąca inaczej niż konstytucja była przez te dwa lata chroniona. Czy pan prof. Kazimierz Działocha mógłby wypowiedzieć się w tej sprawie?</u>
</div>
<div xml:id="div-43">
<u xml:id="u-43.0" who="#PoselKazimierzDzialocha">Notatka Kancelarii Sejmu, którą mamy przed sobą, zapewne zachęciła pana do takiej wypowiedzi. Podano w niej, że art. 230 ust. 1 jest przepisem przejściowym. Ale art. 230 ust. 1, jak art. 230 ust. 2 i art. 237, nie jest przepisem przejściowym i ma swoje odrębne znaczenie merytoryczne. Rada Ministrów w ciągu dwóch lat od momentu wejścia w życie konstytucji ma przedstawić Sejmowi projekty ustaw zmierzające do dostosowania ustawodawstwa do obowiązującej konstytucji. Proszę pamiętać, że to nie jest dwuletni termin odroczenia dostosowania ustawodawstwa do nowej konstytucji.</u>
</div>
<div xml:id="div-44">
<u xml:id="u-44.0" who="#PoselStanislawIwanicki">Proszę państwa, czy mogę przyjąć, że stanowisko przedstawione przez posła Marka Dyducha jest podzielane przez większość członków Komisji. Jeśli nie usłyszę głosu sprzeciwu, uznam, że Komisja wyraziła opinię w tej sprawie, tak jak ją przedstawił w imieniu podkomisji poseł Marek Dyduch. Sprzeciwu nie słyszę. Proponuję, aby poseł Marek Dyduch bronił stanowiska Komisji przed Trybunałem Konstytucyjnym. Nikt nie jest przeciwny tej propozycji. Dziękuję państwu.</u>
<u xml:id="u-44.1" who="#PoselStanislawIwanicki">Chciałbym jeszcze zwrócić uwagę, iż w materiałach dzisiaj dostarczonych państwu znajduje się komplet dokumentów przesłanych przez marszałka Sejmu Macieja Płażyńskiego dotyczących wystąpienia senatora Mariana Żenkiewicza w sprawie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 14 kwietnia 2000 r. Pozwolę sobie przypomnieć, że dotyczy ono skutków prawnych przekształcania użytkowania wieczystego w prawo własności. Pozwoliłem sobie także poprosić Biuro Legislacyjne o sporządzenie notatki w sprawie skutków orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. W tej notatce jak i w wystąpieniu pana senatora podkreślono, że uprawnienia wynikające z ustawy mogą być realizowane w odniesieniu do wniosków złożonych do dnia 31 grudnia 2000 r., co przemawia za podjęciem inicjatywy ustawodawczej, której celem byłoby wprowadzenie stosownych rozwiązań w zakresie opłat zgodnych z konstytucją oraz ewentualne przedłużenie terminu dotyczącego zgłaszania wniosków o przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności. Do rozstrzygnięcia pozostaje kwestia przepisów przejściowych dotyczących spraw wznowionych, o czym była wyżej mowa, a także nie zakończonych prawomocnie przed dniem utraty mocy obowiązującej przez przedmiotowe przepisy ustawy. Bardzo prosiłbym państwa, abyśmy do następnego posiedzenia Komisji zastanowili się, jaką przyjąć koncepcję w tej sprawie: czy skierować dezyderat do rządu, czy też podjąć własną inicjatywę. Warto byłoby, aby w tej sprawie, która dotyka bardzo wielu ludzi, starać się pomóc rozwiązać ten problem.</u>
</div>
<div xml:id="div-45">
<u xml:id="u-45.0" who="#PoselWitMajewski">Poseł Aleksander Bentkowski reprezentował Sejm w tej sprawie przed Trybunałem. Powiedział mi po rozprawie, iż ma swoją koncepcję rozwiązania tej kwestii.</u>
</div>
<div xml:id="div-46">
<u xml:id="u-46.0" who="#PoselStanislawIwanicki">Wiem o tym, ale dzisiaj jest nas tak mało i wolałbym, abyśmy rozważyli tę sprawę w liczniejszym gronie. Czy w innych sprawach macie państwo uwagi? Nikt się nie zgłasza. Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>