text_structure.xml 34.3 KB
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 12 min 05)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Józef Zych i marszałek Senatu Adam Struzik)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#MarszalekSejmu">Wznawiam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#MarszalekSejmu">Na sekretarzy obrad powołuję panią poseł Renatę Szynalską i panią senator Wandę Kustrzebę.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#MarszalekSejmu">Protokół posiedzenia prowadzić będzie pani poseł Renata Szynalska.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#MarszalekSejmu">Proszę sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#MarszalekSejmu">Panie i Panowie! Informuję, że w obradach naszych bierze udział prezydent Rzeczypospolitej Polskiej pan Aleksander Kwaśniewski, którego witam. (Zebrani wstają, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#MarszalekSejmu">Powracamy do rozpatrzenia punktu 1 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego o projekcie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej - drugie czytanie.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#MarszalekSejmu">Wysokie Zgromadzenie Narodowe! W dniu wczorajszym Zgromadzenie Narodowe rozpatrzyło wszystkie wnioski mniejszości i poprawki zgłoszone do projektu konstytucji przedstawionego przez Komisję Konstytucyjną Zgromadzenia Narodowego.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#MarszalekSejmu">W związku z tym na podstawie art. 11 ust. 5 Regulaminu Zgromadzenia Narodowego zarządziłem odroczenie głosowania nad całością projektu konstytucji w celu stwierdzenia przez komisję, czy wskutek przyjętych poprawek nie zachodzą sprzeczności między poszczególnymi przepisami.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#MarszalekSejmu">Sprawozdanie Komisji Konstytucyjnej zostało doręczone członkom Zgromadzenia Narodowego w druku nr 15.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#MarszalekSejmu">O zabranie głosu proszę przewodniczącego Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego w celu przedstawienia stanowiska komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PoselMarekMazurkiewicz">Panie Prezydencie! Panie Przewodniczący Zgromadzenia Narodowego! Szanowni Członkowie Zgromadzenia Narodowego! Komisja Konstytucyjna odbyła dzisiaj swoje setne posiedzenie, które poświęcone było rozpatrzeniu skierowanych do nas w trybie art. 11 ust. 5 Regulaminu Zgromadzenia Narodowego poprawek wprowadzonych do tekstu konstytucji w wyniku głosowań przeprowadzonych w dniu wczorajszym i rozpatrzeniu spójności tych poprawek z tekstem konstytucji, tak by nie dopuścić do wewnętrznych sprzeczności i trudności interpretacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#PoselMarekMazurkiewicz">Komisja stwierdziła, że w istniejącym tekście w 5 przypadkach dla dobra tekstu należałoby dokonać pewnych drobnych zabiegów legislacyjno-redakcyjnych. Przedstawione to zostało państwu w złożonym dokumencie - sprawozdaniu komisji.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#PoselMarekMazurkiewicz">Dotyczy to art. 79 ust. 2, gdzie jest odesłanie do innych przepisów wobec rozszerzenia zakresu regulacji art. 56; występują dwie sytuacje prawne odnośnie do cudzoziemców, azylantów i uchodźców. Zachodzi konieczność zmiany sformułowania: ˝dotyczy prawa określonego w art. 56˝. Poprawka jest oczywista: ˝dotyczy praw określonych w art. 56˝, jako że w zmodyfikowanym tekście chodzi o dwa prawa.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#PoselMarekMazurkiewicz">W art. 124 odesłanie do art. 109 ust. 1 i 2 należy zastąpić generalnym odesłaniem do art. 109 - tak formułując tę normę - ponieważ uzupełniliśmy tekst art. 109 również o ust. 3 - uprawnienie do powoływania Komisji Nadzwyczajnych, co odnosi się również do Senatu.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#PoselMarekMazurkiewicz">Poprawka do art. 153 ma charakter techniczno-redakcyjny. Dla dobrego rozumienia tekstu wprowadzamy tam przecinek po słowach ˝zadań państwa˝.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#PoselMarekMazurkiewicz">Natomiast do art. 189 jest odwrotna poprawka, po wyrazie ˝centralnymi˝ proponujemy skreślić przecinek, jako że chodzi o tę samą kategorię podmiotów.</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#PoselMarekMazurkiewicz">W art. 233 dotyczącym stanów nadzwyczajnych, zawierającym w ust. 3 odesłanie do innych artykułów, w związku ze zmianą numeracji przepisów i ze zmianą charakteru art. 20, w którym podaje się definicję społecznej gospodarki rynkowej w rozumieniu tej konstytucji, w wyniku prac związanych z wczorajszymi głosowaniami odesłanie - jeszcze raz powtarzam - w art. 233 ust. 3 do: ˝art. 20 ust. 1˝ zastępujemy właściwym w nowej redakcji konstytucji odesłaniem do: ˝art. 22˝, z pozostawieniem tekstu bez zmian.</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#PoselMarekMazurkiewicz">Chcę również poinformować Wysokie Zgromadzenie Narodowe, że w trakcie dyskusji w czasie dzisiejszego posiedzenia Komisji Konstytucyjnej, w nawiązaniu do rozpatrywanego wniosku mniejszości nr 44, zaistniała kwestia wyraźnej niespójności redakcyjnej, choć Zgromadzenie Narodowe jednoznacznie - odrzucając wniosek nr 44 - dało wyraz rozumienia art. 233 ust. 1. Powtarzam: doszło do redakcyjnej kolizji między treścią art. 233 ust. 1, w którym na końcu użyto nieszczęśliwego redakcyjnie sformułowania: ˝w dniu wejścia w życie konstytucji˝ i następnymi ust. 2 i 3, które wyraźnie mówią, że przepis ten odnosi się do przepisów sprzed dnia wejścia w życie konstytucji. Rozważaliśmy tę kwestię, ale ponieważ poprawka ta wydaje się oczywista, a równocześnie niezbędna dla prawidłowego interpretowania konstytucji w praktyce, nie dotyczy - jak mówi art. 11 ust. 5 regulaminu Zgromadzenia - sprzeczności między przepisami wprowadzonymi wczoraj poprawkami do tekstu konstytucji, może być - jako bardzo ważna - objęta jedynie nowelizacją, jeśli uznana zostanie za konieczną przez pana prezydenta w jego poprawkach, i stąd pozwalam sobie ten wątek dyskusji - niezależnie od uwidocznienia go w protokole Komisji Konstytucyjnej - również powtórzyć.</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#PoselMarekMazurkiewicz">Komisja, zgłaszając 5 poprawek związanych wyraźnie z konsekwencjami redakcyjno-legislacyjnymi, będącymi efektem przyjętych wczoraj ponad 100 głosowań nad poprawkami i dwoma wnioskami mniejszości pozytywnie uwzględnionymi, popiera w całej rozciągłości pierwotny wniosek dotyczący uchwalenia konstytucji w oparciu o przedłożony projekt komisji. Dziękuję bardzo. (Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#MarszalekSejmu">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#MarszalekSejmu">Bardzo proszę, pan poseł Syryjczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PoselTadeuszSyryjczyk">Panie Marszałku! Wysokie Zgromadzenie! Pan przewodniczący był uprzejmy dokonać wykładni art. 233 ust. 1 ewentualnej przyszłej konstytucji, nad którą procedujemy.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#PoselTadeuszSyryjczyk">Wniosek mniejszości, który zmierzał do bardziej dosadnego określenia sytuacji, upadł. Natomiast czy to oznacza inną interpretację, jaką pan przewodniczący podał... W moim przekonaniu to przedwczesny akt interpretacyjny. Mam pytanie: Czy Komisja Konstytucyjna podjęła uchwałę w sprawie takiej interpretacji, o jakiej pan przewodniczący mówił, czy też jest to pewien komentarz osobisty pana przewodniczącego komisji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#MarszalekSejmu">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#MarszalekSejmu">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PoselMarekMazurkiewicz">Jest to przekazanie wyników dyskusji na posiedzeniu Komisji Konstytucyjnej, która była wielowątkowa. Komisja Konstytucyjna stanęła na stanowisku, że nie może to być przedmiotem szczegółowego sformułowania wniosku w jej sprawozdaniu, niemniej przyjęła do wiadomości - i wynikało to jednoznacznie - że może to być przedmiotem wniosku legislacyjnego pana prezydenta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#MarszalekSejmu">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#MarszalekSejmu">Pan senator Madej, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#SenatorJerzyMadej">Panie Przewodniczący! Panie Prezydencie! Wysokie Zgromadzenie Narodowe! Otóż treść i problemy związane z art. 233, o którym mówił przed chwilą przewodniczący pan poseł Mazurkiewicz, były rzeczywiście przedmiotem dyskusji na posiedzeniu Komisji Konstytucyjnej. Członkowie komisji większością głosów uznali, że to wykracza poza możliwości jakichkolwiek zmian, które komisja może zaproponować Zgromadzeniu Narodowemu, gdyż ten artykuł nie był objęty poprawkami uchwalonymi w dniu wczorajszym. Poza tym na życzenie pana przewodniczącego przeprowadzono głosowanie, w którego wyniku komisja nie upoważniła pana przewodniczącego do występowania ani z takim oświadczeniem przed Zgromadzeniem Narodowym, ani z wnioskiem w imieniu komisji - powtarzam: w imieniu komisji - do prezydenta. I taki był wynik głosowania w Komisji Konstytucyjnej. Dziękuję bardzo. (Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#MarszalekSejmu">Pan poseł...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PoselMarekMazurkiewicz">Jeszcze raz wracam do tego, łatwo to sprawdzić w stenogramie - wyraźnie na początku powiedziałem, że nie jest to przedmiotem wniosku zawartego w sprawozdaniu, niemniej z obowiązku przewodniczącego komisji, który relacjonuje treść przebiegu posiedzenia komisji rozpatrującej te wnioski, sygnalizuję sprawę, która tam była poruszona i musi być rozważona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#MarszalekSejmu">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#MarszalekSejmu">Pan senator Andrzejewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#SenatorPiotrAndrzejewski">Pozwolicie państwo, że bez inwokacji, bo to nie jest solenne wystąpienie, tylko robocze. Bardzo proszę pana przewodniczącego Komisji Konstytucyjnej o dwie rzeczy. Najpierw, ponieważ jest wniosek w druku nr 15 o dokonanie dalszych poprawek do konstytucji, żeby pan był łaskaw, jeżeli chodzi o pkt 5, tylko powiedzieć, że jest trafniejsze przytoczenie art. 22 zamiast art. 20 ust. 1. Chciałbym, żeby wszystkich zapoznać z treścią tych artykułów, z tym, co mówi jeden artykuł i co mówi drugi artykuł, abyśmy mieli merytoryczny zakres porównawczy, dlatego że dyskusja w trakcie posiedzenia Komisji Konstytucyjnej wykazała, że tutaj jest różnica w zapisach, a nie tylko w oznaczeniach.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#SenatorPiotrAndrzejewski">I druga kwestia, prosiłbym pana przewodniczącego, żeby w sposób bardziej wyczerpujący, a nie skrótowy, przekazał wynik głosowania na temat, czy upoważnić pana przewodniczącego, żeby pogląd, który tu prezentował, prezentował jako swoje osobiste zdanie, czy jako zdanie komisji. Jaki był wynik głosowania na ten temat?</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#SenatorPiotrAndrzejewski">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#MarszalekSejmu">Prosiłbym, panie przewodniczący, żebyśmy rozstrzygnęli problem tego powołania na art. 20 ust. 1, o czym mówił tutaj pan senator.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PoselMarekMazurkiewicz">Przeczytam najpierw art. 233 ust. 3, którzy brzmi: Ustawa określająca zakres ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela w stanie klęski żywiołowej może ograniczać wolności i prawa określone w art. 21 ust. 1 (prawo własności), art. 20 ust. 1 (wolność działalności gospodarczej), art. 41 ust. 1, 3 i 5 (wolność osobista), w art. 52 ust. 1 (wolność poruszania się i pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej), art. 59 ust. 3 (prawo do strajku), art. 65 ust. 1 (wolność pracy), art. 66 ust. 1 (prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy) oraz art. 66 ust. 2 (prawo do wypoczynku).</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#PoselMarekMazurkiewicz">Pierwotne brzmienie art. 20 było następujące:</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#PoselMarekMazurkiewicz">˝1. Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność działalności gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#PoselMarekMazurkiewicz">2. Ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny˝.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#PoselMarekMazurkiewicz">Obecna - po wprowadzonych wczoraj poprawkach - treść art. 20 brzmi: ˝Społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej˝. Natomiast treść poprzedniego art. 20 ust. 2 - bo ust. 1 został skonsumowany tutaj odesłaniem - brzmi: ˝Art. 22. Ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny˝. W konsekwencji propozycja komisji, by wprowadzić do art. 233 - tam gdzie on odwoływał się do pierwotnego brzmienia art. 20 - art. 22, który, określając swobodę działalności gospodarczej, dopuszcza jej ograniczenia wyłącznie w trybie ustawowym i wyłącznie ze względu na ważny interes publiczny, by to obowiązywało także w stanie nadzwyczajnym, wydawała się komisji zasadna, stąd taka uchwała. Natomiast odesłanie materii dotyczącej granicy ograniczania wolności i praw w stanie nadzwyczajnym do konstytucyjnej definicji społecznej gospodarki rynkowej wydawało się mniej zasadne, stąd taka argumentacja.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#PoselMarekMazurkiewicz">(Senator Piotr Andrzejewski: Tak, ale było trochę inaczej.)</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#PoselMarekMazurkiewicz">Najprawdopodobniej pan senator potrafi mi podpowiedzieć, bo akurat nie mam tutaj notatki dotyczącej poszczególnych głosowań. O ile pamiętam, jeśli idzie o włączenie do sprawozdania i formalne wystąpienie z powołaniem się na uchwałę komisji - takie było moje pytanie... Natomiast stwierdzono, że może to być w wystąpieniu samego przewodniczącego. W głosowaniu, czy poświęcić temu odrębną uchwałę Komisji Konstytucyjnej, było - o ile pamiętam - 14 za. Pan senator mi podpowie, ile było przeciwnych. Większość była przeciwnych.</u>
          <u xml:id="u-15.7" who="#PoselMarekMazurkiewicz">(Senator Piotr Andrzejewski: 17 było za, przeciwnych - 20.)</u>
          <u xml:id="u-15.8" who="#PoselMarekMazurkiewicz">A, 17 do 20, przepraszam, ale nie sądziłem, że akurat będzie na ten temat pytanie i nie wziąłem tych papierów.</u>
          <u xml:id="u-15.9" who="#PoselMarekMazurkiewicz">Oczywiście przedstawiłem tutaj informację o przebiegu dyskusji, a nie o uchwale w tym punkcie. Jeżeli to było źle zrozumiane, to oczywiście przepraszam. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#MarszalekSejmu">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#MarszalekSejmu">Uwzględniając sprawozdanie Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego, zarządzam dodatkowe głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#MarszalekSejmu">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#MarszalekSejmu">W propozycji pierwszej do art. 79 ust. 2 komisja proponuje, aby wyrazy ˝prawa określonego˝ zastąpić wyrazami ˝praw określonych˝.</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#MarszalekSejmu">Kto z członków Zgromadzenia Narodowego jest za przyjęciem propozycji do art. 79 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#MarszalekSejmu">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-16.6" who="#MarszalekSejmu">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-16.7" who="#MarszalekSejmu">W głosowaniu wzięło udział 495 osób. Większość 2/3 wynosi 330. Za przyjęciem propozycji komisji głosowało 482, przeciwnych nie było, 13 członków Zgromadzenia Narodowego wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.8" who="#MarszalekSejmu">Stwierdzam, że Zgromadzenie Narodowe większością 2/3 głosów propozycję do art. 79 ust. 2 przyjęło.</u>
          <u xml:id="u-16.9" who="#MarszalekSejmu">W propozycji drugiej do art. 124 komisja proponuje, aby powołanie ˝art. 109 ust. 1 i 2˝ zastąpić powołaniem ˝art. 109˝.</u>
          <u xml:id="u-16.10" who="#MarszalekSejmu">Kto z członków Zgromadzenia Narodowego jest za przyjęciem propozycji do art. 124, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.11" who="#MarszalekSejmu">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-16.12" who="#MarszalekSejmu">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-16.13" who="#MarszalekSejmu">W głosowaniu wzięło udział 499 członków Zgromadzenia Narodowego. Większość 2/3 wynosi 333. Za przyjęciem propozycji głosowały 492 osoby, przeciw - 1 osoba, 6 członków Zgromadzenia Narodowego wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.14" who="#MarszalekSejmu">Stwierdzam, że Zgromadzenie Narodowe większością 2/3 głosów propozycję do art. 124 przyjęło.</u>
          <u xml:id="u-16.15" who="#MarszalekSejmu">W propozycji trzeciej do art. 153 komisja proponuje, aby po wyrazach ˝zadań państwa˝ dodać przecinek.</u>
          <u xml:id="u-16.16" who="#MarszalekSejmu">Kto z członków Zgromadzenia Narodowego jest za przyjęciem propozycji do art. 153, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.17" who="#MarszalekSejmu">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-16.18" who="#MarszalekSejmu">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-16.19" who="#MarszalekSejmu">W głosowaniu wzięło udział 497 członków Zgromadzenia Narodowego. Większość 2/3 wynosi 332. Za przyjęciem propozycji głosowało 491 osób, przeciw - 1 osoba, 5 członków Zgromadzenia Narodowego wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.20" who="#MarszalekSejmu">Stwierdzam, że Zgromadzenie Narodowe większością 2/3 głosów propozycję do art. 153 przyjęło.</u>
          <u xml:id="u-16.21" who="#MarszalekSejmu">W dziejach polskiej literatury przecinek nigdy chyba nie doczekał się takiego uhonorowania. (Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-16.22" who="#MarszalekSejmu">(Poseł Janusz Szymański: Ale w legislacji się liczy.)</u>
          <u xml:id="u-16.23" who="#MarszalekSejmu">W propozycji czwartej do art. 189 komisja proponuje, aby między wyrazami ˝centralnymi, konstytucyjnymi˝ skreślić przecinek.</u>
          <u xml:id="u-16.24" who="#MarszalekSejmu">Kto z członków Zgromadzenia Narodowego jest za przyjęciem propozycji do art. 189, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.25" who="#MarszalekSejmu">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-16.26" who="#MarszalekSejmu">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-16.27" who="#MarszalekSejmu">W głosowaniu wzięło udział 497 członków Zgromadzenia Narodowego. Większość 2/3 wynosi 332. Za przyjęciem propozycji głosowało 488 osób, przeciw - 1 osoba, 8 członków Zgromadzenia Narodowego wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.28" who="#MarszalekSejmu">Stwierdzam, że Zgromadzenie Narodowe większością 2/3 głosów propozycję do art. 189 przyjęło.</u>
          <u xml:id="u-16.29" who="#MarszalekSejmu">W propozycji piątej do art. 233 ust. 3 komisja proponuje, aby powołanie ˝art. 20 ust. 1˝ zastąpić powołaniem ˝art. 22˝.</u>
          <u xml:id="u-16.30" who="#MarszalekSejmu">Kto z członków Zgromadzenia Narodowego jest za przyjęciem propozycji do art. 233 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.31" who="#MarszalekSejmu">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-16.32" who="#MarszalekSejmu">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-16.33" who="#MarszalekSejmu">W głosowaniu wzięło udział 499 członków Zgromadzenia Narodowego. Większość 2/3 wynosi 333. Za przyjęciem propozycji głosowało 467 osób, przeciw - 1 osoba, 31 członków Zgromadzenia Narodowego wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.34" who="#MarszalekSejmu">Stwierdzam, że Zgromadzenie Narodowe większością 2/3 głosów propozycję do art. 233 ust. 3 przyjęło.</u>
          <u xml:id="u-16.35" who="#MarszalekSejmu">Uzgodniliśmy z panem marszałkiem pewne propozycje co do czasu.</u>
          <u xml:id="u-16.36" who="#MarszalekSejmu">Wysokie Zgromadzenie Narodowe! Przystępujemy do głosowania nad całością projektu konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-16.37" who="#MarszalekSejmu">Kto z członków Zgromadzenia Narodowego jest za przyjęciem w całości projektu Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Konstytucyjną, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.38" who="#MarszalekSejmu">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-16.39" who="#MarszalekSejmu">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-16.40" who="#MarszalekSejmu">(Na tablicy świetlnej ukazują się wyniki głosowania)</u>
          <u xml:id="u-16.41" who="#MarszalekSejmu">(Członkowie Zgromadzenia Narodowego wstają, długotrwałe oklaski)</u>
          <u xml:id="u-16.42" who="#MarszalekSejmu">W głosowaniu wzięło udział 497 członków Zgromadzenia Narodowego. Większość 2/3 wynosi 332. Za przyjęciem w całości projektu konstytucji głosowało 461, przeciw - 31, 5 członków Zgromadzenia Narodowego wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.43" who="#MarszalekSejmu">Stwierdzam, że Zgromadzenie Narodowe większością 2/3 głosów uchwaliło Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej. (Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-16.44" who="#MarszalekSejmu">Panie i Panowie! Proponuję, aby w przypadku zgłoszenia przez prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej do tekstu konstytucji propozycji zmian, Zgromadzenie Narodowe zaleciło Komisji Konstytucyjnej niezwłoczne przystąpienie do ich rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-16.45" who="#MarszalekSejmu">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Zgromadzenie Narodowe propozycję przyjęło.</u>
          <u xml:id="u-16.46" who="#MarszalekSejmu">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#SenatorPiotrAndrzejewski">Panowie Marszałkowie! Panie Prezydencie! Członkowie Zgromadzenia Narodowego! Nie zachodzą żadne przyczyny, które miałyby tak ważny proces, jakim jest uchwalenie konstytucji, pchnąć na tory doraźnych przyspieszonych działań politycznych. Dwa miesiące dla prezydenta jest to czas dany narodowi polskiemu, wszystkim ugrupowaniom i Komisji Konstytucyjnej, którzy jako podmioty życia publicznego, po zapoznaniu się z przyjętą dzisiaj w drugim czytaniu konstytucją, a już nie projektem, mają prawo i obowiązek zwrócić się do prezydenta ze wszystkimi swoimi uwagami. To nie jest tylko czas dla prezydenta, jest to czas dla wszystkich podmiotów życia społecznego, aby wyraziły swoją wolę, a rzeczą prezydenta jest, w co nie wątpię, uważne wsłuchiwanie się - w związku z tym, że deklarował on, i taka jest istota tego urzędu, że jest on prezydentem wszystkich Polaków, a nie jednego ugrupowania politycznego (Poruszenie na sali) - w te głosy, ich rozważenie i bez zbytniego pośpiechu zadecydowanie, w jakim zakresie jego interwencja do tego tekstu jest wskazana, niezbędna lub konieczna. W związku z tym podejmowanie dzisiaj decyzji o - proszę mi wybaczyć ten kolokwializm - chodzeniu na skróty w tak ważnej kwestii, do której myślę, że i państwo, i całe społeczeństwo powinny przywiązywać należytą wagę, nie jest właściwym trybem procedowania. Nie można na zapas twierdzić, że prezydent w drodze uzgodnień politycznych nie zechce dać narodowi szansy na wysłuchanie tego, co on ma do powiedzenia o konstytucji. Nie można również zakładać, tak jak to być może w sposób nieuzasadniony słyszy się ze strony opozycji, do której ja należę, a chciałbym to zweryfikować z rzeczywistością, że oto strach przed tym, iż wizyta Ojca Świętego wpłynie na wynik referendum (Poruszenie na sali), każe nam podejmować nadzwyczajny tryb procedowania nad konstytucją. Uważam, że dopiero fakty, a nie twierdzenia, będą dowodziły, jaka jest rzeczywista intencja zgromadzonych tutaj członków Zgromadzenia Narodowego, pana prezydenta i wszystkich innych podmiotów życia publicznego. Dlatego uważam, że podejmowanie tej decyzji dzisiaj jest potwierdzeniem tych zarzutów i twierdzeń, a tego, wydaje mi się, państwo nie potwierdzacie. I dlatego uważam, że takiej decyzji dzisiaj nie należy podejmować; Prezydium Zgromadzenia Narodowego, po zajęciu stanowiska przez prezydenta, w swoim czasie skieruje to do Komisji Konstytucyjnej, a Komisja Konstytucyjna bez nieuzasadnionej zwłoki podejmie swoje działania i zostanie w zwykłym trybie zwołane i posiedzenie Komisji Konstytucyjnej, i posiedzenie Zgromadzenia Narodowego. Ten tryb będzie godny uchwalania konstytucji. (Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#MarszalekSejmu">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#MarszalekSejmu">Wysokie Zgromadzenie Narodowe! Panie Senatorze! To postępowanie i tryb zaproponowany zmierzają do jednego - do uproszczenia postępowania. Natomiast niezbywalnym prawem prezydenta Rzeczypospolitej jest rozważenie i zdecydowanie, czy wniesie poprawki, czy też nie. Jest to wyjście naprzeciw - gdyby zdarzyła się taka sytuacja, że pan prezydent skieruje poprawki. I w takiej propozycji nie ma żadnych podtekstów politycznych, ona wynika tylko z działalności, organizacyjnej działalności Zgromadzenia Narodowego.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#MarszalekSejmu">Bardzo proszę, pan poseł Szymański.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PoselJanuszSzymanski">Panie Prezydencie! Panie Marszałku! Wysokie Zgromadzenie! Ja zrozumiałem tylko tyle, że ten termin ˝niezwłocznie˝ został użyty w odniesieniu do Komisji Konstytucyjnej, która niezwłocznie, jeżeli prezydent przedstawi poprawki, przystąpi do pracy. Myślę, że powinniśmy o tym pamiętać. Pan marszałek to wyraźnie stwierdził i dlatego pozwalam sobie o tym przypomnieć. (Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#MarszalekSejmu">Wobec sprzeciwu - aby nie było w przyszłości żadnych wątpliwości co do interpretacji tego zdarzenia - zarządzam głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#MarszalekSejmu">Kto z członków Zgromadzenia Narodowego jest za tym, aby w przypadku zgłoszenia przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej propozycji zmian do tekstu konstytucji zlecić Komisji Konstytucyjnej niezwłoczne przystąpienie do ich rozpatrzenia, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#MarszalekSejmu">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#MarszalekSejmu">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#MarszalekSejmu">W głosowaniu wzięło udział 490 członków Zgromadzenia Narodowego. Za przyjęciem propozycji głosowało 436 osób, przeciw - 25, 29 członków Zgromadzenia Narodowego wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#MarszalekSejmu">Stwierdzam, że Zgromadzenie Narodowe propozycję przyjęło.</u>
          <u xml:id="u-20.6" who="#MarszalekSejmu">Panie Prezydencie! Wysokie Zgromadzenie Narodowe! Zakończyliśmy drugie czytanie projektu Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Przyjęcie po okresie wytężonych prac nowej konstytucji uważam za doniosłe wydarzenie polityczne i historyczne. Jest to ogromna, niepowtarzalna szansa na ustabilizowanie fundamentu transformacji ustrojowej w Polsce. Konstytucja ta ma pełną legitymację demokratyczną, co podkreślają nie tylko polscy, ale także zachodnioeuropejscy specjaliści od prawa konstytucyjnego. Także z prawnego punktu widzenia zasługuje ona na wysoką ocenę, ponieważ jest jasna, klarowna, podkreśla i zabezpiecza prawa człowieka i obywatela, a także umacnia państwo, wzmacniając władzę wykonawczą. Zapewnia rozwój gospodarki rynkowej, przy jednoczesnym zagwarantowaniu niezbędnego poziomu bezpieczeństwa socjalnego obywateli.</u>
          <u xml:id="u-20.7" who="#MarszalekSejmu">Panie i Panowie! Jako przewodniczący Zgromadzenia Narodowego, a także z upoważnienia marszałka Senatu jako zastępcy przewodniczącego, składam podziękowanie wszystkim posłom i senatorom, którzy swoją aktywną pracą przyczynili się do nadania konstytucji jej obecnego kształtu.</u>
          <u xml:id="u-20.8" who="#MarszalekSejmu">Dziękuję członkom Zgromadzenia Narodowego za to, że znaleźli w sobie dość obywatelskiej cnoty, aby uchwalić tę konstytucję.</u>
          <u xml:id="u-20.9" who="#MarszalekSejmu">Dziękuję ekspertom, których rady i sugestie, obywatelska troska przyczyniły się do wypracowania projektu konstytucji, który zyskał dzisiaj tak wysoki stopień akceptacji.</u>
          <u xml:id="u-20.10" who="#MarszalekSejmu">Specjalnie serdeczne słowa kieruję do kolejnych przewodniczących Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego. To wasza kompetencja, panowie, cierpliwe, wytrwałe i konsekwentne działania przyczyniły się do powstania atmosfery, która umożliwiła opracowanie i uchwalenie konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-20.11" who="#MarszalekSejmu">Na słowa podziękowania zasługują dziennikarze, którzy informowali opinię publiczną o przebiegu prac nad projektem konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-20.12" who="#MarszalekSejmu">Panie i Panowie! W wielu spornych sprawach konieczne było znalezienie kompromisu. Poszukiwano go nie tylko na posiedzeniach komisji, lecz także podczas tak licznych spotkań, o których opinia publiczna była szeroko informowana. Trzeba jednak o tych wszystkich oczywistych faktach przypominać, ponieważ prace nad konstytucją stały się, niestety, w ostatniej fazie okazją do niepotrzebnych polemik i ostrych zarzutów.</u>
          <u xml:id="u-20.13" who="#MarszalekSejmu">Zwracam się z apelem do tych wszystkich, którzy nie znajdują w uchwalonej konstytucji przedkładanych przez siebie rozwiązań i propozycji, aby docenili wartości uchwalonej dopiero co konstytucji i konstruktywnie współdziałali w jej ostatecznym przyjęciu w ogólnonarodowym referendum.</u>
          <u xml:id="u-20.14" who="#MarszalekSejmu">Wypada stwierdzić, iż nie zawiedliśmy społeczeństwa, które czeka już 8 lat na nową konstytucję. Jej uchwalenie przez Zgromadzenie Narodowe świadczy o dojrzałości polityków zasiadających w parlamencie, a także o ich poczuciu odpowiedzialności wobec wyborców, którzy udzielili im mandatu do uchwalenia nowej ustawy zasadniczej. Dziękuję. (Członkowie Zgromadzenia Narodowego wstają, długotrwałe oklaski)</u>
          <u xml:id="u-20.15" who="#MarszalekSejmu">(Członkowie Zgromadzenia Narodowego śpiewają hymn państwowy)</u>
          <u xml:id="u-20.16" who="#MarszalekSejmu">Dziękuję. (Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-20.17" who="#MarszalekSejmu">O zabranie głosu proszę przewodniczącego Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PoselMarekMazurkiewicz">Szanowni Państwo! Czuję się umocowany, by nie tylko w imieniu własnym, ale także i poprzednich przewodniczących komisji serdecznie podziękować wszystkim, którzy mieli udział w tym wielkim dziele. W tak uroczystym momencie nie ma potrzeby zabierać więcej czasu. Miało w tym swój udział wielu ludzi i im wszystkim wspólnie wyrażamy najserdeczniejsze podziękowanie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#MarszalekSejmu">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#MarszalekSejmu">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PoselTeresaJasztal">Panie Marszałku! Wysokie Zgromadzenie Narodowe! Chciałabym serdecznie podziękować panu przewodniczącemu za ogrom pracy, jaki włożył - wraz z członkami Komisji Konstytucyjnej - w to, by społeczeństwo polskie otrzymało konstytucję godną XXI w. Dziękuję panu przewodniczącemu bardzo serdecznie. (Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#PoselTeresaJasztal">(Poseł Bronisława Kowalska wręcza przewodniczącemu Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego wiązankę kwiatów)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PoselMarekMazurkiewicz">Przyjmuję to w imieniu wszystkich przewodniczących, którzy te prace przede mną prowadzili. Dziękuję. (Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#MarszalekSejmu">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#MarszalekSejmu">Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny 3 posiedzenia Zgromadzenia Narodowego, zwołanego w celu przygotowania i uchwalenia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#MarszalekSejmu">Protokół posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w Sekretariacie Posiedzeń Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#MarszalekSejmu">Zamykam posiedzenie. (Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#MarszalekSejmu">(Marszałek Sejmu trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-25.5" who="#MarszalekSejmu">(Koniec posiedzenia o godz. 12 min 46)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>