PPC / ppc

text_structure.xml 541 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Pocz膮tek posiedzenia o godz. 9 min 04)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodnicz膮 marsza艂ek Sejmu J贸zef Oleksy oraz wicemarsza艂kowie J贸zef Zych i Olga Krzy偶anowska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#Marszalek">Otwieram posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#komentarz">(Marsza艂ek trzykrotnie uderza lask膮 marsza艂kowsk膮)</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#Marszalek">Na sekretarzy powo艂uj臋 pos艂贸w Iren臋 Mari臋 Nowack膮 i Marka Rojszyka.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#Marszalek">Protok贸艂 i list臋 m贸wc贸w prowadzi膰 b臋dzie pose艂 Irena Maria Nowacka.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#Marszalek">Prosz臋 pos艂贸w sekretarzy o zaj臋cie miejsc przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#Marszalek">Protok贸艂 41 posiedzenia uwa偶am za przyj臋ty wobec niewniesienia zastrze偶e艅.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#Marszalek">Przed rozpocz臋ciem obrad, Wysoka Izbo, pragn臋 powr贸ci膰 do rocznicy, kt贸r膮 w zesz艂ym tygodniu uroczy艣cie obchodzili艣my wraz z innymi narodami w Auschwitz-Birkenau.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#komentarz">(Zebrani wstaj膮)</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#Marszalek">50 lat temu, otwieraj膮c bramy Konzentrationslager Auschwitz-Birkenau, zamkni臋to, wierzymy, 偶e na zawsze, okrutny rozdzia艂 historii ludzko艣ci. Po to jednak, by nikt wr贸t z sadystyczno-sarkastycznym napisem 藵Arbeit macht frei藵 ju偶 nie otworzy艂, musimy przypomina膰 t臋 tragedi臋, musimy to czyni膰 dla siebie i potomnych. Musimy pami臋ta膰 o ofiarach wszystkich oboz贸w koncentracyjnych, ale nie wolno nam przemilcze膰 tego, 偶e nazistowskie narz臋dzia zbrodni zosta艂y u偶yte przede wszystkim dla wyniszczenia narodu 偶ydowskiego. To na tym narodzie w szczeg贸lno艣ci dokonano zbrodni ludob贸jstwa. Ten nar贸d chciano zniszczy膰 totalnie, lecz 偶ycie pokona艂o 艣mier膰. Wczoraj otrzyma艂em list od 13-letniej w贸wczas wi臋藕niarki. Wi臋藕niarka 85076 apeluje do nas: 藵Podajmy sobie wszyscy r臋ce w imi臋 pojednania, 偶eby nigdy 偶aden nar贸d nie zazna艂, tak jak w Auschwitz-Birkenau, w takiej ha艅bie grozy umierania藵. Dla uczczenia pami臋ci pomordowanych w Konzentrationslager Auschwitz-Birkenau i by wzi膮膰 na siebie zobowi膮zania p艂yn膮ce z tego koszmarnego do艣wiadczenia ludzko艣ci, prosz臋 Wysok膮 Izb臋 o minut臋 ciszy.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#komentarz">(Chwila ciszy)</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#Marszalek">Porz膮dek dzienny 42 posiedzenia Sejmu zosta艂 pos艂ankom i pos艂om dor臋czony.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#Marszalek">Przypominam, 偶e Sejm na poprzednim posiedzeniu nie rozstrzygn膮艂 wniosku dotycz膮cego projektu uchwa艂y w sprawie powo艂ania Komisji Nadzwyczajnej do zbadania funkcjonowania Najwy偶szej Izby Kontroli w zakresie kontroli Banku Handlowego SA.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#Marszalek">Komisja Ustawodawcza przed艂o偶y艂a sprawozdanie o projekcie ustawy o zmianie Ustawy Konstytucyjnej z dnia 17 pa藕dziernika 1992 r.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#Marszalek">Senat przedstawi艂 uchwa艂臋 w sprawie ustawy o zmianie ustawy o denominacji z艂otego.</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#Marszalek">Grupa pos艂贸w przedstawi艂a projekt ustawy o zmianie ustawy o wychowaniu w trze藕wo艣ci i przeciwdzia艂aniu alkoholizmowi.</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#Marszalek">Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej przes艂a艂 wniosek o ponowne rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o 艣wiadczeniach pieni臋偶nych z ubezpieczenia spo艂ecznego w razie choroby i macierzy艅stwa oraz o zmianie ustawy Kodeks pracy.</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#Marszalek">Prezydium Sejmu, po wys艂uchaniu opinii Konwentu Senior贸w, proponuje:</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#Marszalek">- skre艣lenie dotychczasowego punktu 7 porz膮dku dziennego dotycz膮cego pierwszego czytania projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo o ustroju s膮d贸w powszechnych;</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#Marszalek">- dodanie nowych punkt贸w porz膮dku dziennego w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#Marszalek">- g艂osowanie nad wnioskiem o odrzucenie projektu uchwa艂y w sprawie powo艂ania Komisji Nadzwyczajnej do zbadania prawid艂owo艣ci funkcjonowania NIK w zakresie kontroli Banku Handlowego SA;</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#Marszalek">- sprawozdanie Komisji Ustawodawczej o poselskim projekcie ustawy konstytucyjnej o zmianie ustawy konstytucyjnej o wzajemnych stosunkach mi臋dzy w艂adz膮 ustawodawcz膮 i wykonawcz膮 Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorz膮dzie terytorialnym;</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#Marszalek">- pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o wychowaniu w trze藕wo艣ci i przeciwdzia艂aniu alkoholizmowi;</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#Marszalek">- sprawozdanie Komisji Polityki Gospodarczej, Bud偶etu i Finans贸w oraz Komisji Ustawodawczej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o denominacji z艂otego;</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#Marszalek">- sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o wniosku prezydenta RP o ponowne rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o 艣wiadczeniach pieni臋偶nych z ubezpieczenia spo艂ecznego w razie choroby i macierzy艅stwa oraz o zmianie ustawy Kodeks pracy.</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#Marszalek">Rozpatrzenie dw贸ch ostatnich punkt贸w porz膮dku dziennego uzale偶nione jest od przed艂o偶enia przez komisje sprawozda艅 we w艂a艣ciwym czasie.</u>
          <u xml:id="u-2.25" who="#Marszalek">Odpowiedniej zmianie uleg艂yby w贸wczas oznaczenia pozosta艂ych punkt贸w porz膮dku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-2.26" who="#Marszalek">Je艣li nie us艂ysz臋 sprzeciwu, b臋d臋 uwa偶a艂, 偶e Izba przyj臋艂a te propozycje.</u>
          <u xml:id="u-2.27" who="#Marszalek">Sprzeciwu nie s艂ysz臋.</u>
          <u xml:id="u-2.28" who="#Marszalek">Informuj臋, 偶e na podstawie art. 99 ust. 3 regulaminu Sejmu zg艂oszono wnioski do porz膮dku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-2.29" who="#Marszalek">Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej wnosi o dodanie punktu porz膮dku dziennego w brzmieniu: Informacja rz膮du o stanie zaawansowania prac legislacyjnych nad projektem reformy centrum administracyjnego pa艅stwa oraz nad projektem ustawy o skarbie pa艅stwa.</u>
          <u xml:id="u-2.30" who="#Marszalek">Klub ten wnosi te偶 o skre艣lenie punktu porz膮dku dziennego w brzmieniu: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o skarbie pa艅stwa.</u>
          <u xml:id="u-2.31" who="#Marszalek">W uzasadnieniu wniosk贸w czytamy: Regulacje prawne dotycz膮ce organizacji i funkcjonowania centrum administracyjnego pa艅stwa w zakresie zarz膮dzania gospodark膮 narodow膮 i finansami publicznymi wymagaj膮 kompleksowego podej艣cia. Nie mo偶na tego dokona膰 bez wykorzystania dorobku prac w tym zakresie ostatnich rz膮d贸w Rzeczypospolitej. Nie wydaje si臋 te偶 mo偶liwe nowe unormowanie opieraj膮ce si臋 na inicjatywie poselskiej tak偶e instytucji skarbu pa艅stwa bez uwzgl臋dnienia jej uwarunkowa艅 wynikaj膮cych z przyj臋tego przez obecny rz膮d i realizowanego programu 藵Strategia dla Polski藵. Powszechnie wiadomo, 偶e prace legislacyjne w tym przedmiocie s膮 zaawansowane i powinny by膰 uwzgl臋dnione przy rozpatrywaniu materii obj臋tej projektem poselskim z druku nr 138.</u>
          <u xml:id="u-2.32" who="#Marszalek">Potrzeba kompleksowego podej艣cia w procesie legislacyjnym do instytucji skarbu pa艅stwa jest tym wi臋ksza, 偶e obecny projekt poselski z druku nr 138, nawi膮zuj膮cy do projekt贸w zg艂oszonych w Sejmie poprzedniej kadencji, nie uwzgl臋dnia p贸藕niejszego powa偶nego dorobku legislacyjnego w postaci nowych regulacji problematyki zam贸wie艅 publicznych, narodowych funduszy inwestycyjnych, Prawa bud偶etowego, jakby nie dostrze偶onych w projekcie poselskim. Dla dobra procesu legislacyjnego wydaje si臋 ze wszech miar po偶膮dane, by Sejm m贸g艂 rozpatrywa膰 skomplikowan膮 materi臋 projekt贸w dotycz膮cych skarbu pa艅stwa 艂膮cznie, w wersji projekt贸w poselskiego i rz膮dowego. Da to bowiem gwarancj臋 optymalnego efektu, b臋d膮cego wynikiem wszechstronnego i pe艂nego rozwa偶enia wszelkich aspekt贸w tej sprawy.</u>
          <u xml:id="u-2.33" who="#Marszalek">Klub Parlamentarny SLD wnosi z uwagi na szczeg贸ln膮 wag臋 sprawy o przeprowadzenie w proponowanym punkcie dotycz膮cym informacji rz膮du debaty kr贸tkiej.</u>
          <u xml:id="u-2.34" who="#PoselKrzysztofKrol">(Panie marsza艂ku, prosz臋 o g艂os.)</u>
          <u xml:id="u-2.35" who="#Marszalek">Pan pose艂, prosz臋 bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PoselKrzysztofKrol">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! Ten projekt ustawy Klub Parlamentarny Konfederacji Polski Niepodleg艂ej z艂o偶y艂 przesz艂o 2 lata temu, jeszcze w poprzedniej kadencji. By艂 on wielokrotnie sk艂adany w tej kadencji Sejmu, a w czerwcu 1993 r. rozpatrywanie projektu ustawy o skarbie pa艅stwa zosta艂o przesuni臋te, gdy偶 Rada Ministr贸w zobowi膮za艂a si臋 przedstawi膰 projekt w艂asnego uregulowania tej kwestii do wrze艣nia ub. r.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#PoselKrzysztofKrol">Rada Ministr贸w do dnia dzisiejszego tego nie zrobi艂a. Uwa偶amy, 偶e dalsze odwlekanie rozpatrywania tej sprawy nie s艂u偶y niczemu, a ju偶 na pewno nie s艂u偶y temu, 偶eby w Polsce powsta艂a instytucja skarbu pa艅stwa. Dlatego opowiadamy si臋 przeciwko skre艣leniu punktu, kt贸ry - jak m贸wi臋 - przesz艂o 2,5 roku czeka na rozpatrzenie przez Wysok膮 Izb臋.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#Marszalek">Dzi臋kuj臋 bardzo.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#Marszalek">Prezydium Sejmu zaj臋艂o stanowisko pozytywne, je艣li chodzi o wprowadzenie do porz膮dku dziennego informacji rz膮du o stanie zaawansowania prac legislacyjnych nad projektem reformy centrum administracyjnego pa艅stwa, i nie popiera wniosku o skre艣lenie punktu porz膮dku dziennego dotycz膮cego debaty nad poselskim projektem ustawy o skarbie pa艅stwa.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#Marszalek">Przyst臋pujemy do g艂osowania.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#Marszalek">Kto z pos艂anek i pos艂贸w jest za propozycj膮 wprowadzenia do porz膮dku dziennego posiedzenia punktu: Informacja rz膮du o stanie zaawansowania prac legislacyjnych nad projektem reformy centrum administracyjnego pa艅stwa oraz nad projektem ustawy o skarbie pa艅stwa, zechce podnie艣膰 r臋k臋 i nacisn膮膰 przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#Marszalek">Kto wstrzyma艂 si臋 od g艂osu?</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#Marszalek">G艂osowa艂o 370 pos艂贸w. Za wnioskiem oddano 361 g艂os贸w, przeciw - 3, wstrzyma艂o si臋 6 pos艂贸w.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#Marszalek">Stwierdzam, 偶e Izba wprowadzi艂a do porz膮dku dziennego punkt dotycz膮cy tej kwestii.</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#Marszalek">Poddaj臋 pod g艂osowanie drugi wniosek klubu SLD dotycz膮cy skre艣lenia punktu porz膮dku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o skarbie pa艅stwa.</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#Marszalek">Kto z pos艂anek i pos艂贸w jest za skre艣leniem tego punktu z porz膮dku dziennego, zechce podnie艣膰 r臋k臋 i nacisn膮膰 przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.10" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.11" who="#Marszalek">Kto wstrzyma艂 si臋 od g艂osu?</u>
          <u xml:id="u-4.12" who="#Marszalek">G艂osowa艂o 369 pos艂贸w. Za wnioskiem oddano 163 g艂osy, przeciw - 177, wstrzyma艂o si臋 29 pos艂贸w.</u>
          <u xml:id="u-4.13" who="#Marszalek">Stwierdzam, 偶e Izba nie zdecydowa艂a o wykre艣leniu z porz膮dku dziennego punktu: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o skarbie pa艅stwa.</u>
          <u xml:id="u-4.14" who="#Marszalek">Unia Pracy Klub Parlamentarny wnosi o dodanie punktu porz膮dku dziennego w brzmieniu: Pierwsze czytanie projektu rezolucji w sprawie instytucji skarbu pa艅stwa.</u>
          <u xml:id="u-4.15" who="#Marszalek">W uzasadnieniu czytamy: W zwi膮zku z pierwszym czytaniem poselskiego projektu ustawy o skarbie pa艅stwa z druku nr 138 istnieje potrzeba wezwania rz膮du do opracowania kompleksowych rozwi膮za艅 prawnych w zakresie powo艂ania instytucji skarbu pa艅stwa.</u>
          <u xml:id="u-4.16" who="#Marszalek">Prezydium Sejmu popiera wniosek o wprowadzenie tego punktu do porz膮dku obrad.</u>
          <u xml:id="u-4.17" who="#Marszalek">Je偶eli nie b臋dzie g艂os贸w przeciwnych, uznam, 偶e Izba przyj臋艂a t臋 propozycj臋.</u>
          <u xml:id="u-4.18" who="#Marszalek">Sprzeciwu nie ma.</u>
          <u xml:id="u-4.19" who="#Marszalek">Stwierdzam, 偶e uzupe艂nili艣my porz膮dek dzienny o punkt: Pierwsze czytanie projektu rezolucji w sprawie instytucji skarbu pa艅stwa.</u>
          <u xml:id="u-4.20" who="#Marszalek">Klub Parlamentarny Konfederacji Polski Niepodleg艂ej wnosi o dodanie punktu porz膮dku dziennego w brzmieniu: Informacja prezesa Narodowego Banku Polskiego Hanny Gronkiewicz-Waltz na temat przyczyn druku polskich pieni臋dzy za granic膮, ich jako艣ci, stanu zabezpieczenia procesu druku przez polskie s艂u偶by oraz przyczyn rezygnacji z druku banknot贸w w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-4.21" who="#Marszalek">W uzasadnieniu czytamy: Ochrona narodowej waluty, jej jako艣膰 i spos贸b zabezpieczenia procesu druku to podstawowe obowi膮zki emitenta, czyli Narodowego Banku Polskiego. Zdziwienie budzi fakt zatajania przyczyn rezygnacji z wprowadzenia do obrotu banknot贸w drukowanych w Niemczech. Zastanawia powierzenie druku firmie angielskiej stosuj膮cej technologi臋 znan膮 w Polsce i stosowan膮 przez polskie wytw贸rnie. Wyja艣nienia wymagaj膮 liczne skargi na bardzo nisk膮 jako艣膰 drukowanych banknot贸w, cho膰by w aspekcie kwoty 40 mln dolar贸w zap艂aconej firmie zagranicznej. Informacja winna obejmowa膰 tak偶e spos贸b kontroli przez polskie s艂u偶by procesu druku, przekazywania stronie polskiej technologii, matryc itp. Pos艂owie powinni zna膰 przyczyny rezygnacji z druku pieni臋dzy w Polsce. Z tych powod贸w prezes NBP powinien udzieli膰 informacji ca艂ej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-4.22" who="#Marszalek">Prezydium Sejmu popiera wniosek o wprowadzenie tego punktu do porz膮dku obrad.</u>
          <u xml:id="u-4.23" who="#Marszalek">Je艣li nie b臋dzie sprzeciwu, uznam, 偶e Izba przyj臋艂a t臋 propozycj臋.</u>
          <u xml:id="u-4.24" who="#Marszalek">Sprzeciwu nie ma.</u>
          <u xml:id="u-4.25" who="#Marszalek">Uzupe艂nili艣my wi臋c porz膮dek dzienny o punkt: Informacja prezesa NBP w sprawie druku pieni臋dzy.</u>
          <u xml:id="u-4.26" who="#Marszalek">Klub Parlamentarny Konfederacji Polski Niepodleg艂ej wnosi o dodanie punktu porz膮dku dziennego w brzmieniu: Informacja prezesa Rady Ministr贸w na temat oceny celowo艣ci pozostawienia na stanowisku prezesa G艂贸wnego Urz臋du Ce艂 w kontek艣cie wynik贸w 艣ledztwa Prokuratury Wojew贸dzkiej we Wroc艂awiu przeciwko Ireneuszowi Sekule oraz skierowania przez prokuratora generalnego Rzeczypospolitej wniosku o uchylenie immunitetu poselskiego Ireneusza Seku艂y.</u>
          <u xml:id="u-4.27" who="#Marszalek">W uzasadnieniu Klub Parlamentarny Konfederacji Polski Niepodleg艂ej informuje, i偶 wielokrotnie formu艂owa艂 zarzuty wobec prezesa G艂贸wnego Urz臋du Ce艂 Ireneusza Seku艂y, i stwierdza: Ostatnio zarzuty te potwierdzone zosta艂y przez Prokuratur臋 Wojew贸dzk膮 we Wroc艂awiu oraz prokuratora generalnego. Uwa偶amy pozostawienie Ireneusza Seku艂y na obecnym stanowisku za wysoce niebezpieczne dla autorytetu w艂adz pa艅stwowych. Urz臋dnicy winni pozostawa膰 poza jakimikolwiek podejrzeniami co do ich zgodnego z prawem zachowania. Urz臋dnicy, wobec kt贸rych wysuni臋te zarzuty s膮 potwierdzane przez organa 艣cigania, szczeg贸lnie za艣 przez prokuratora generalnego, winni zosta膰 zawieszeni w pe艂nieniu funkcji lub zdymisjonowani do czasu wyja艣nienia zarzut贸w. Takie zasady s膮 norm膮 w ca艂ym cywilizowanym, demokratycznym 艣wiecie.</u>
          <u xml:id="u-4.28" who="#Marszalek">Prezydium Sejmu nie podzieli艂o opinii wnioskodawc贸w co do wprowadzenia tego punktu do porz膮dku dziennego, kieruj膮c si臋 przedwczesnym charakterem tego wniosku, a to z tej racji, i偶 Prezydium Sejmu skierowa艂o spraw臋 uchylenia immunitetu poselskiego pos艂a Ireneusza Seku艂y do Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich, gdzie wszystkie aspekty i pod艂o偶e tej sprawy b臋d膮 rozpatrzone. Wprowadzenie takiego punktu do porz膮dku dziennego by艂oby jakby uprzedzaniem sentencji r贸偶nych orzecze艅 i ocen, kt贸re przynale偶膮 w pierwszej fazie innym instytucjom.</u>
          <u xml:id="u-4.29" who="#Marszalek">Jest sprzeciw, prosz臋 bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PoselKrzysztofKrol">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! Nasz wniosek nie dotyczy sposobu procedowania Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich ani nawet tematu, kt贸rym komisja regulaminowa b臋dzie si臋 zajmowa艂a. Dotyczy natomiast tego, czy urz臋dnik pa艅stwowy, wobec kt贸rego prokuratura wysun臋艂a zarzuty, zamierza go przes艂uchiwa膰 jako podejrzanego, a nast臋pnie postawi膰 w stan oskar偶enia - jak ocenia premier i Rada Ministr贸w - mo偶e pozostawa膰 na swoim wysokim stanowisku. Chcemy unikn膮膰 sytuacji takiej, 偶e wysocy urz臋dnicy pa艅stwowi b臋d膮 wyprowadzani z sali obrad Rady Ministr贸w w kajdankach.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#Marszalek">Dzi臋kuj臋 bardzo panu pos艂owi.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#Marszalek">Przyst臋pujemy do g艂osowania.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#Marszalek">Kto z pos艂anek i pos艂贸w jest za wnioskiem Prezydium Sejmu o niewprowadzanie do porz膮dku dziennego tego punktu, zechce podnie艣膰 r臋k臋 i nacisn膮膰 przycisk.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#Marszalek">Kto wstrzyma艂 si臋 od g艂osu?</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#Marszalek">W g艂osowaniu wzi臋艂o udzia艂 358 pos艂贸w. Za wnioskiem Prezydium Sejmu g艂osowa艂o 184 pos艂贸w, przeciw - 119, wstrzyma艂o si臋 od g艂osu 55 pos艂贸w.</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#Marszalek">Stwierdzam, 偶e Izba nie wprowadzi艂a tego punktu do porz膮dku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-6.7" who="#Marszalek">Grupa pos艂贸w wnosi o dodanie punktu porz膮dku dziennego w brzmieniu: Projekt o艣wiadczenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie 75 rocznicy powrotu Pomorza Nadwi艣la艅skiego do Polski.</u>
          <u xml:id="u-6.8" who="#Marszalek">W uzasadnieniu wniosku czytamy: Przejmowanie Pomorza Nadwi艣la艅skiego przez wojska frontu pomorskiego odbywa艂o si臋 od 18 stycznia 1920 r. (wkroczenie do Torunia) do 10 lutego 1920 r. (za艣lubiny z morzem w Pucku). Obecnie trwaj膮 na ca艂ym Pomorzu uroczysto艣ci rocznicowe. W zwi膮zku z tym uwa偶a si臋 za w pe艂ni zasadne, aby Sejm Rzeczypospolitej Polskiej rozpatrywa艂 projekt o艣wiadczenia w czasie wi膮偶膮cym si臋 bezpo艣rednio z rocznic膮 tego wa偶nego historycznego wydarzenia.</u>
          <u xml:id="u-6.9" who="#Marszalek">Prezydium Sejmu popiera wniosek o rozpatrzenie projektu o艣wiadczenia.</u>
          <u xml:id="u-6.10" who="#Marszalek">Je偶eli nie b臋dzie sprzeciwu, b臋d臋 uwa偶a艂, 偶e propozycja zosta艂a zaaprobowana.</u>
          <u xml:id="u-6.11" who="#Marszalek">Sprzeciwu nie ma.</u>
          <u xml:id="u-6.12" who="#Marszalek">Dzi臋kuj臋 bardzo.</u>
          <u xml:id="u-6.13" who="#Marszalek">Stwierdzam, 偶e porz膮dek dzienny 42 posiedzenia zaproponowany przez Prezydium Sejmu wraz ze zmianami zosta艂 zatwierdzony.</u>
          <u xml:id="u-6.14" who="#Marszalek">Wysoka Izbo! Pragn臋 poinformowa膰 panie pos艂anki i pan贸w pos艂贸w, 偶e naszym obradom przys艂uchuje si臋 delegacja Parlamentu Europejskiego do Parlamentarnej Komisji Wsp贸lnej Rzeczypospolitej Polskiej i Unii Europejskiej, kt贸ra dzisiaj ko艅czy swe trzydniowe posiedzenie w Warszawie.</u>
          <u xml:id="u-6.15" who="#Marszalek">Witam delegacj臋 Parlamentu Europejskiego ze wsp贸艂przewodnicz膮cym Komisji Wsp贸lnej panem Wim van Velzenem.</u>
          <u xml:id="u-6.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-6.17" who="#Marszalek"> 呕ycz臋, by deklaracja i zalecenia, kt贸re dzisiaj przyjmie Parlamentarna Komisja Wsp贸lna Rzeczypospolitej Polskiej i Unii Europejskiej, przynios艂y wiele dobrego Polsce i Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-6.18" who="#Marszalek">Przedstawi臋 obecnie propozycje dotycz膮ce trybu rozpatrywania punkt贸w porz膮dku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-6.19" who="#Marszalek">Prezydium Sejmu, po zasi臋gni臋ciu opinii Konwentu Senior贸w, proponuje przeprowadzenie debaty 艣redniej nad punktem dotycz膮cym pierwszego czytania projektu ustawy o skarbie pa艅stwa oraz 艂膮cznej debaty 艣redniej nad punktami dotycz膮cymi sprawozdania z realizacji ustawy o wychowaniu w trze藕wo艣ci i przeciwdzia艂aniu alkoholizmowi oraz pierwszego czytania nowelizacji tej ustawy; przeprowadzenie debat kr贸tkich nad punktami dotycz膮cymi: sprawozdania komisji o projekcie ustawy o Naczelnym S膮dzie Administracyjnym, sprawozdania komisji o projekcie ustawy o zmianie ustawy o przeciwdzia艂aniu praktykom monopolistycznym, pierwszego czytania projektu ustawy o nadzorze standaryzacyjnym towar贸w rolno-spo偶ywczych, a tak偶e pierwszego czytania projektu ustawy o ratyfikacji porozumienia ustanawiaj膮cego 艢wiatow膮 Organizacj臋 Handlu.</u>
          <u xml:id="u-6.20" who="#Marszalek">Prezydium Sejmu proponuje wys艂uchanie 10-minutowych o艣wiadcze艅 w imieniu klub贸w i 5-minutowych o艣wiadcze艅 w imieniu k贸艂 parlamentarnych w dyskusji nad sprawozdaniem o projekcie zmiany ustawy konstytucyjnej.</u>
          <u xml:id="u-6.21" who="#Marszalek">Nad pozosta艂ymi punktami porz膮dku dziennego wymagaj膮cymi dyskusji Prezydium Sejmu proponuje wys艂uchanie 5-minutowych o艣wiadcze艅 w imieniu klub贸w i k贸艂 parlamentarnych.</u>
          <u xml:id="u-6.22" who="#Marszalek">Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej wnosi, aby nad punktami dotycz膮cymi ustawy o wychowaniu w trze藕wo艣ci i przeciwdzia艂aniu alkoholizmowi przeprowadzi膰 debat臋 kr贸tk膮; Prezydium Sejmu ten wniosek popar艂o.</u>
          <u xml:id="u-6.23" who="#Marszalek">Je偶eli nie us艂ysz臋 sprzeciwu, b臋d臋 uwa偶a艂, 偶e te propozycje zosta艂y przyj臋te.</u>
          <u xml:id="u-6.24" who="#Marszalek">Sprzeciwu nie s艂ysz臋.</u>
          <u xml:id="u-6.25" who="#Marszalek">Klub SLD proponuje te偶 - jak pami臋tamy - by w debacie nad punktem: Informacja rz膮du o stanie zaawansowania prac legislacyjnych nad projektem reformy centrum administracyjnego pa艅stwa oraz nad projektem ustawy o skarbie pa艅stwa, przeprowadzi膰 debat臋 kr贸tk膮, aby nie by艂y to o艣wiadczenia klubowe, jak to zwykle czynimy przy punktach porz膮dku dziennego dotycz膮cych informacji rz膮du.</u>
          <u xml:id="u-6.26" who="#Marszalek">Proponuj臋 - z racji wagi tematyki reformy administracji rz膮dowej - przyj膮膰 t臋 propozycj臋 i przeprowadzi膰 debat臋 kr贸tk膮 (b臋dzie to wyj膮tek od zasady, kt贸r膮 zwykle stosujemy).</u>
          <u xml:id="u-6.27" who="#Marszalek">Czy jest sprzeciw wobec takiej propozycji?</u>
          <u xml:id="u-6.28" who="#Marszalek">Sprzeciwu nie ma.</u>
          <u xml:id="u-6.29" who="#Marszalek">Propozycja zosta艂a przyj臋ta.</u>
          <u xml:id="u-6.30" who="#Marszalek">Sprawozdanie o projekcie zmiany ustawy konstytucyjnej rozpatrzymy w pi膮tek rano, po czym przyst膮pimy do rozpatrzenia punkt贸w dotycz膮cych ustawy o wychowaniu w trze藕wo艣ci i przeciwdzia艂aniu alkoholizmowi.</u>
          <u xml:id="u-6.31" who="#Marszalek">G艂osowania przeprowadzimy w pi膮tek rano i w pi膮tek na zako艅czenie obrad. Nie b臋dzie wi臋c g艂osowa艅 ani dzi艣 wieczorem, ani jutro rano, ani jutro wieczorem, tylko w pi膮tek rano i w pi膮tek w ko艅cowej cz臋艣ci posiedzenia. Prosz臋 o pami臋tanie o tym i o dyscyplin臋.</u>
          <u xml:id="u-6.32" who="#Marszalek">Interpelacje i zapytania rozpatrzymy w drugim dniu posiedzenia, czyli jutro, w godz. 16-19.</u>
          <u xml:id="u-6.33" who="#Marszalek">Przyst臋pujemy do rozpatrzenia punktu 1 porz膮dku dziennego: G艂osowanie nad wnioskiem o odrzucenie w pierwszym czytaniu poselskiego projektu uchwa艂y Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie powo艂ania Komisji Nadzwyczajnej do zbadania prawid艂owo艣ci funkcjonowania Najwy偶szej Izby Kontroli w zakresie kontroli Banku Handlowego SA (druk nr 667).</u>
          <u xml:id="u-6.34" who="#Marszalek">Sejm na poprzednim posiedzeniu wys艂ucha艂 uzasadnienia projektu uchwa艂y i przeprowadzi艂 dyskusj臋.</u>
          <u xml:id="u-6.35" who="#Marszalek">W dyskusji zg艂oszono wniosek o odrzucenie projektu uchwa艂y w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-6.36" who="#Marszalek">Poddam ten wniosek pod g艂osowanie.</u>
          <u xml:id="u-6.37" who="#GlosZSali">(Wnioskodawcy chc膮 sprostowa膰...)</u>
          <u xml:id="u-6.38" who="#PoselKrzysztofKaminski">(Prosz臋 o g艂os, chcia艂bym sprostowa膰.)</u>
          <u xml:id="u-6.39" who="#Marszalek">Co wnioskodawcy chc膮 sprostowa膰?</u>
          <u xml:id="u-6.40" who="#Marszalek">Prosz臋 bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PoselKrzysztofKaminski">Panie Marsza艂ku! Wysoki Sejmie! W imieniu wnioskodawc贸w chcia艂bym przedstawi膰 sprostowanie dotycz膮ce pewnej okoliczno艣ci, na kt贸r膮 powo艂ywa艂o si臋 wielu przedstawicieli klub贸w. Mianowicie wnioskodawcom nie chodzi o dokonanie kontroli w Banku Handlowym, bo do tego Izba nie jest upowa偶niona, tylko o skontrolowanie jedynego narz臋dzia kontrolnego parlamentu, jakim jest Najwy偶sza Izba Kontroli - i to tylko je艣li chodzi o ten jeden wypadek, o kontrol臋 w najwi臋kszym dewizowym banku polskim, za艂amuj膮c膮 si臋, jak to okre艣li艂 prezes Kaczy艅ski, co rok, co p贸艂tora roku. O to chodzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#Marszalek">Dzi臋kuj臋 bardzo, panie po艣le, ale pan prostuje co艣, co nie by艂o skrzywione</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#komentarz">(Weso艂o艣膰 na sali)</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#Marszalek">, a wi臋c nie wiadomo, o co chodzi.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#Marszalek">Przyst臋pujemy do g艂osowania.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#Marszalek">Kto z pos艂anek i pos艂贸w jest za odrzuceniem w pierwszym czytaniu projektu uchwa艂y Sejmu RP w sprawie powo艂ania Komisji Nadzwyczajnej do zbadania prawid艂owo艣ci funkcjonowania NIK w zakresie kontroli Banku Handlowego SA, zawartego w druku nr 667, zechce podnie艣膰 r臋k臋 i nacisn膮膰 przycisk.</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#Marszalek">Kto wstrzyma艂 si臋 od g艂osu?</u>
          <u xml:id="u-8.7" who="#Marszalek">G艂osowa艂o 328 pos艂贸w. Za wnioskiem</u>
          <u xml:id="u-8.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-8.9" who="#Marszalek"> o odrzucenie projektu oddano 133 g艂osy, przeciw - 143, wstrzyma艂o si臋 52 pos艂贸w.</u>
          <u xml:id="u-8.10" who="#Marszalek">Stwierdzam, 偶e Sejm odrzuci艂 wniosek o odrzucenie projektu uchwa艂y w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-8.11" who="#Marszalek">Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm skierowa艂 projekt uchwa艂y w sprawie powo艂ania Komisji Nadzwyczajnej do zbadania prawid艂owo艣ci funkcjonowania NIK w zakresie kontroli Banku Handlowego SA do Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich oraz do Komisji Ustawodawczej w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-8.12" who="#Marszalek">Je艣li nie us艂ysz臋 sprzeciwu, uznam, 偶e propozycja zosta艂a przyj臋ta.</u>
          <u xml:id="u-8.13" who="#Marszalek">Sprzeciwu nie s艂ysz臋.</u>
          <u xml:id="u-8.14" who="#Marszalek">Przyst臋pujemy do rozpatrzenia punktu 2 porz膮dku dziennego: Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwo艣ci oraz Komisji Ustawodawczej o prezydenckim projekcie ustawy o Naczelnym S膮dzie Administracyjnym (druki nr 222, 222-A i 814).</u>
          <u xml:id="u-8.15" who="#Marszalek">Prosz臋 o zabranie g艂osu sprawozdawc臋 komisji pana pos艂a Piotra Chojnackiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PoselPiotrChojnacki">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! Z upowa偶nienia Komisji Ustawodawczej i Komisji Sprawiedliwo艣ci mam zaszczyt przedstawi膰 Wysokiej Izbie wynik prac tych komisji nad prezydenckim projektem ustawy o Naczelnym S膮dzie Administracyjnym (druki nr 222, 222-A).</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#PoselPiotrChojnacki">Wy偶ej wymienione komisje powo艂a艂y nadzwyczajn膮 6-osobow膮 podkomisj臋 do rozpatrzenia tego projektu i ja jej przewodniczy艂em.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#PoselPiotrChojnacki">Podkomisja rozpocz臋艂a prace niezw艂ocznie po pierwszym czytaniu projektu, kt贸re mia艂o miejsce 7 kwietnia 1994 r. na 17 posiedzeniu Sejmu. Podkomisja odby艂a siedem posiedze艅, a efekty jej pracy by艂y przedmiotem dw贸ch posiedze艅 po艂膮czonych Komisji: Ustawodawczej i Sprawiedliwo艣ci, czego owocem jest projekt przedstawiony Wysokiej Izbie w druku nr 814.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#PoselPiotrChojnacki">W pracach nad projektem ustawy o Naczelnym S膮dzie Aministracyjnym bardzo aktywnie uczestniczyli s臋dziowie Naczelnego S膮du Administracyjnego z prezesem Romanem Hauserem na czele, przedstawiciele Kancelarii Prezydenta, ministra sprawiedliwo艣ci oraz S膮du Najwy偶szego, kt贸rego prezes Jan Wasilewski wni贸s艂 szereg cennych uwag.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#PoselPiotrChojnacki">Zanim przyst膮pi臋 do referowania projektu ustawy, pozwol臋 sobie wyrazi膰 w imieniu komisji szacunek, zar贸wno tw贸rcom ustawy o Naczelnym S膮dzie Administracyjnym z 31 stycznia 1980 r. (kt贸rzy w 贸wczesnych bardzo trudnych uwarunkowaniach politycznych oraz przy szerokim oporze licznych czynnik贸w administracyjnych potrafili przeforsowa膰 ustaw臋, kt贸ra przywraca艂a, wprawdzie w ograniczonym zakresie, s膮dow膮 kontrol臋 akt贸w administracyjnych), jak i wszystkim s臋dziom oraz prezesom Naczelnego S膮du Administracyjnego panom profesorom Sylwestrowi Zawadzkiemu i Adamowi Zieli艅skiemu, kt贸rych niew膮tpliw膮 zas艂ug膮 jest obecny tak wysoko ceniony poziom pracy tego s膮downictwa i powaga, jak膮 cieszy si臋 nie tylko w艣r贸d prawnik贸w.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#PoselPiotrChojnacki">Wysoka Izbo! Przez ponad 14 lat dzia艂ania Naczelnego S膮du Administracyjnego nagromadzi艂o si臋 wiele zmian w prawie dotycz膮cym s膮dowej kontroli administracji publicznej. Zmieni艂 si臋 zakres dzia艂ania s膮du administracyjnego, corocznie wzrasta艂a liczba skarg do niego wnoszonych (w roku 1993 - 30 tys.). Rozros艂a si臋 struktura, zwi臋kszy艂a si臋 wydatnie liczba s臋dzi贸w, a orzecznictwo s膮dowe ujawni艂o szereg powa偶nych luk i niedostatk贸w w obowi膮zuj膮cej regulacji prawnej, m.in. je艣li chodzi o uregulowania procedury s膮dowo-administracyjnej. To jedna strona zagadnienia. Druga, o znacznej donios艂o艣ci, to dostrzegalne bardzo wyra藕nie w dzia艂aniu s膮du administracyjnego potrzeby dotrzymania kroku przemianom ustrojowym pa艅stwa, oczekiwaniom spo艂ecznym w zakresie samej kontroli administracji publicznej oraz efektywnego wdra偶ania jej skutk贸w do praktyki administracyjnej.</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#PoselPiotrChojnacki">Przy tak wielu zmianach w strukturze i zasadach dzia艂ania administracji publicznej - dzisiaj przecie偶 dualistycznej, bo rz膮dowej i samorz膮dowej - jakie ju偶 si臋 dokona艂y z uwagi na zmian臋 roli tej administracji w 偶yciu spo艂ecznym i w gospodarce (rz膮dz膮cych si臋 nowymi zasadami wynikaj膮cymi z mocno zmienionego porz膮dku prawnego), s膮dowa kontrola administracji musi nie tylko tym przemianom dotrzymywa膰 kroku, lecz r贸wnie偶 powinna opiera膰 si臋 na takiej podstawie prawnej, kt贸ra pozwoli sprawowa膰 kontrol臋 administracji publicznej na zasadach ustabilizowanych na przysz艂o艣膰 - i to zar贸wno t臋 najbli偶sz膮, jak i odleglejsz膮.</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#PoselPiotrChojnacki">Projekt ustawy o Naczelnym S膮dzie Administracyjnym wprowadza szereg nowych rozwi膮za艅 prawnych lub doskonali istniej膮ce, a dotycz膮 one takich oto kwestii prawnych, jak: pozycja tego s膮du w systemie w艂adz w pa艅stwie, ustr贸j tego s膮du, 艣rodki procesowe zapewniaj膮ce dzi臋ki wprowadzeniu instytucji pyta艅 prawnych wewn臋trznych wi臋ksz膮 jednolito艣膰 jego orzecznictwa, przywraca struktur臋 izbow膮 s膮du; poszerza zakres w艂a艣ciwo艣ci, w tym dopuszcza skarg臋 na czynno艣ci materialno-techniczne dotycz膮ce uprawnie艅 jednostki; wype艂nia luk臋 w zakresie kontroli legalno艣ci prawa lokalnego stanowionego przez administracj臋 rz膮dow膮 i samorz膮dow膮; zwi臋ksza mo偶liwo艣ci kontroli s膮dowej w przypadku spraw w臋druj膮cych wielokrotnie mi臋dzy instancjami administracyjnymi; wprowadza instytucj臋 znan膮 od dawna w egzekucyjnym post臋powaniu s膮dowym uregulowanym w Kodeksie post臋powania cywilnego, a mianowicie instytucj臋 grzywny orzekanej w przypadku uchylania si臋 przez organ administracyjny od wykonania orzeczenia s膮dowego; rozszerza kr膮g podmiot贸w uprawnionych do wniesienia skargi w wyniku nowego okre艣lenia legitymacji w tym wzgl臋dzie; zwi臋ksza efektywno艣膰 kontroli s膮dowej dzi臋ki wprowadzeniu zasady wnoszenia skargi bezpo艣rednio do s膮du administracyjnego, co pozwoli na 艣ci艣lejszy nadz贸r nad dzia艂aniami administracji; rozszerza zakres badania sprawy, ale i upraszcza go przez wprowadzenie nowych uregulowa艅 dotycz膮cych element贸w post臋powania dowodowego. Reguluje tak偶e szereg szczeg贸艂owych kwestii, kt贸re stwarza艂y trudno艣ci w toku post臋powania s膮dowego ze wzgl臋du na zbyt og贸lne odes艂ania do przepis贸w Kodeksu post臋powania administracyjnego; wprowadza zasad臋 odsy艂ania wprost do okre艣lonych przepis贸w K.p.a., co pozwoli uwolni膰 skar偶膮cych od rozterek, czy s膮 stosowane regu艂y procedury administracyjnej czy te偶 cywilnej w szeregu spraw techczniczno-prawnych, jak na przyk艂ad terminy, dor臋czenia; poszerza wreszcie kr膮g podmiot贸w uprawnionych do wniesienia do S膮du Najwy偶szego rewizji nadzwyczajnej od orzecze艅 s膮du administracyjnego - dop贸ki instytucja rewizji nadzwyczajnej jeszcze funkcjonuje.</u>
          <u xml:id="u-9.8" who="#PoselPiotrChojnacki">Doda膰 trzeba, 偶e projekt ustawy harmonizuje z pozosta艂ymi przepisami, z now膮 instytucj膮, kt贸r膮 wprowadza art. 18, a mianowicie pytaniami prawnymi samorz膮dowych kolegi贸w odwo艂awczych kierowanymi do s膮du administracyjnego.</u>
          <u xml:id="u-9.9" who="#PoselPiotrChojnacki">Pokr贸tce chc臋 scharakteryzowa膰 istot臋 zmian wprowadzonych do obecnego stanu prawnego przez projekt ustawy, zachowuj膮c kolejno艣膰 ustalon膮 we wcze艣niejszym ich wyliczaniu. Zacz膮膰 trzeba od tego, 偶e projekt zgodnie z 藵ma艂膮 konstytucj膮藵 szereg spraw zwi膮zanych z upowa偶nieniami do regulowania aktami wykonawczymi kwestii istotnych dla dzia艂ania NSA przenosi z w艂a艣ciwo艣ci organu przynale偶nego do w艂adzy wykonawczej do kompetencji prezydenta Rzeczypospolitej oraz prezesa Naczelnego S膮du Administracyjnego, okre艣laj膮c przy tym zasady wsp贸艂dzia艂ania w艂adz w wypadkach istotnych ze wzgl臋du na interes wymiaru sprawiedliwo艣ci. W koncepcji ustroju s膮d贸w wraca si臋 do dawnej, bo przyj臋tej w Najwy偶szym Trybunale Administracyjnym II Rzeczypospolitej, zasady podzia艂u na izby, grupuj膮ce s臋dzi贸w wed艂ug podstawowej specjalizacji (administracja og贸lna, administracja skarbowa szeroko rozumiana), co stanowi przes艂ank臋 dalszego podnoszenia jako艣ci orzecznictwa (art. 5 projektu ustawy). Zasadno艣膰 zachowania pewnej specjalizacji s臋dzi贸w potwierdza si臋 zreszt膮 ju偶 teraz, przy podziale na wydzia艂y. Regu艂a ta zostanie zachowana nadal. Mimo obszerniejszego ni偶 do tej pory zakresu uregulowa艅 odnosz膮cych si臋 do zagadnie艅 dotycz膮cych tylko Naczelnego S膮du Administracyjnego zachowano zapisy odsy艂aj膮ce do przepis贸w ustawy o ustroju s膮d贸w powszechnych oraz do ustawy o S膮dzie Najwy偶szym, co by艂o konieczne dla zachowania jednolito艣ci statusu s膮d贸w i s臋dzi贸w i umo偶liwia艂o uwzgl臋dnienie g艂贸wnych za艂o偶e艅 dotycz膮cych sprawowania administracji s膮dowej. Gwarantuje to respektowanie uregulowa艅 prawnych wsp贸lnych dla ca艂ej w艂adzy s膮downiczej (art. 15 projektu ustawy).</u>
          <u xml:id="u-9.10" who="#PoselPiotrChojnacki">Przypomn臋 w tym miejscu, 偶e Naczelny S膮d Administracyjny podj膮艂 dzia艂alno艣膰 w sk艂adzie 9 s臋dzi贸w, w tym mie艣ci艂 si臋 prezes i dyrektor Biura Orzecznictwa. Dzi艣 jest ponad 160 s臋dzi贸w NSA. W po艂owie 1991 r. rozpocz臋艂o dzia艂alno艣膰 orzecznicz膮 pi臋膰 o艣rodk贸w zamiejscowych, dzisiaj dzia艂a ich 10, do ka偶dego wp艂ywa wiele skarg. Ta liczba o艣rodk贸w zamiejscowych niezb臋dnych dla zapewnienia stronom mo偶liwo艣ci realizowania konstytucyjnego prawa do obrony swych uprawnie艅 oraz znaczna liczba s臋dzi贸w orzekaj膮cych sprawiaj膮, 偶e niezb臋dne jest wprowadzenie procesowych form skutecznego bie偶膮cego ujednolicenia orzecznictwa. Si臋gni臋to wi臋c w uregulowaniach projektu do wypr贸bowanych wzor贸w s膮dowych sprawdzaj膮cych si臋 w praktyce S膮du Najwy偶szego, kt贸ry systemem pyta艅 prawnych do zwi臋kszonych sk艂ad贸w s臋dziowskich i sk艂ad贸w izb od lat w ten spos贸b kszta艂tuje i stabilizuje swoj膮 lini臋 orzecznictwa. Pytania prawne sk艂adu orzekaj膮cych NSA mog膮 by膰 kierowane do sk艂adu siedmiu s臋dzi贸w tego s膮du, a w trudniejszych kwestiach prawnych uchwa艂y mog膮 by膰 podejmowane przez sk艂ad izby lub po艂膮czonych izb (art. 49). W ten system pyta艅 prawnych dobrze wkomponowuje si臋 艣wie偶o wprowadzona do praktyki instytucja pyta艅 prawnych samorz膮dowych kolegi贸w odwo艂awczych, wnoszonych przez ich sk艂ady do NSA, o czym wspomina艂em wcze艣niej, co jest uregulowane w art. 18 ust. 2.</u>
          <u xml:id="u-9.11" who="#PoselPiotrChojnacki">Zakres w艂a艣ciwo艣ci NSA zosta艂 poszerzony w odniesieniu do wa偶nej procesowo i merytorycznie kategorii postanowie艅. W miejsce wyczerpuj膮cego wyliczenia tylko kilku rodzaj贸w postanowie艅 wydawanych w toku post臋powania administracyjnego oraz egzekucyjnego wprowadza si臋 klauzul臋 generaln膮 zaskar偶alno艣ci postanowie艅, na kt贸re s艂u偶y za偶alenie, oraz tych, kt贸re ko艅cz膮 czynno艣ci post臋powania lub nawet rozstrzygaj膮 spraw臋 co do istoty (np. przy ugodzie administracyjnej - art. 16 ust 1 pkt. 2).</u>
          <u xml:id="u-9.12" who="#PoselPiotrChojnacki">Projekt wprowadza skarg臋 na czynno艣ci materialno-techniczne, kt贸re w obecnym stanie prawnym mog膮 by膰 kontrolowane przez s膮d administracyjny tylko niejako okr臋偶n膮 drog膮, a mianowicie wtedy, gdy przepisy dopuszczaj膮, w razie w膮tpliwo艣ci co do tre艣ci danych obj臋tych tak膮 czynno艣ci膮, podj臋cie post臋powania administracyjnego i wydanie decyzji. Z tak膮 sytuacj膮 s膮d ma do czynienia np. w niekt贸rych przypadkach rejestracji pojazd贸w mechanicznych lub w sprawach ewidencji ludno艣ci, kt贸re w nowej sytuacji nabra艂y du偶ego znaczenia dla obywateli. Tych przypadk贸w ewidencji, rejestracji, wci膮gania do katastr贸w jest zreszt膮 wiele i stwarza艂y one pewien dylemat: czy podda膰 kontroli czynno艣ci materialno-techniczne, bo taki maj膮 one charakter, czy te偶 rozszerza膰 na te przypadki obowi膮zek wdra偶ania post臋powania administracyjnego i ko艅czenia go decyzj膮. Zwa偶ywszy jednak na to, 偶e taki obowi膮zek musia艂by by膰 wprowadzony w drodze ustawowej (tzn. przez zmian臋 przepis贸w du偶ej liczby ustaw), a tak偶e na to, i偶 sformalizowanie spraw - jak to nazywaj膮 w s膮dach administracyjnych - typowo 藵okienkowych藵 (np. rejestracji samochod贸w) przysporzy艂oby ludno艣ci wi臋cej utrapie艅 ni偶 korzy艣ci, bo regu艂 dzia艂ania proceduralnego administracji publicznej nie mo偶na tworzy膰 przez uog贸lnianie przypadk贸w negatywnych, powoduj膮cych zwi臋kszenie wymaga艅 formalnych w ka偶dym przypadku, uruchomiono rozwi膮zanie wprowadzaj膮ce now膮 jako艣膰 w przedmiocie kontroli sprawowanej przez s膮d administracyjny. Dla uprawnie艅 jednostki ma to jeszcze ten walor, 偶e kontrola mo偶e by膰 przeprowadzona du偶o szybciej, a s膮d od razu w艂adny b臋dzie ustali膰, jakie uprawnienie s艂u偶y okre艣lonemu podmiotowi na podstawie prawa obowi膮zuj膮cego, pozostawiaj膮c organowi administracyjnemu sam膮 czynno艣膰 rejestracyjn膮 lub ewidencyjn膮.</u>
          <u xml:id="u-9.13" who="#PoselPiotrChojnacki">Kontrola zgodno艣ci z prawem przepis贸w prawa lokalnego dotychczas jest sprawowana w do艣膰 okrojonym zakresie przez prokuratur臋, a zgo艂a wyrywkowo wyniki tej kontroli mog膮 trafi膰 na wokand臋 s膮du administracyjnego. W pewnym zakresie kontrola ta jest sprawowana w wyniku rozpoznawania skarg na rozstrzygni臋cia nadzorcze dotycz膮ce samorz膮du terytorialnego. W projekcie w miejsce szczeg贸艂owych wylicze艅 przypadk贸w kontroli wprowadza si臋 klauzul臋 generaln膮 w艂a艣ciwo艣ci s膮du administracyjnego w tej materii (art. 24), czytelniejsz膮 zreszt膮 dla skar偶膮cych ni偶 zawi艂e okre艣lenia przypadk贸w tej kontroli rozproszone w kilku aktach prawnych (ustawa o samorz膮dzie terytorialnym, ustawa o prokuraturze, Kodeks post臋powania administracyjnego).</u>
          <u xml:id="u-9.14" who="#PoselPiotrChojnacki">Plag膮 w wielu sprawach administracyjnych, dotkliw膮 dla stron, jest wielokrotne przekazywanie sprawy do ponownego rozpoznania przy utrzymywaniu si臋 grubych b艂臋d贸w proceduralnych i wad w stosowaniu prawa materialnego. Sprawa 藵obrasta藵 w akta, mno偶膮 si臋 nowe decyzje, a jej rozstrzygni臋cie nie nast臋puje. Problem ten w naszym przekonaniu likwiduje regulacja przewidziana w art. 29.</u>
          <u xml:id="u-9.15" who="#PoselPiotrChojnacki">Inne problemy stwarza taka sama sprawa, kt贸ra w臋druje przez r贸偶ne instancje i jest rozstrzygana paroma decyzjami, w艣r贸d nich niestety i wadliwymi, a gdy w ko艅cu dociera do s膮du administracyjnego, to ten w艂adny jest jedynie skontrolowa膰 ostatnie rozstrzygni臋cia. S膮d administracyjny zosta艂 odsuni臋ty (tak jest przynajmniej do tej pory) od kontroli kasacyjnych decyzji organ贸w administracji - pomimo zgodnego protestu przedstawicieli doktryny ten stan rzeczy trwa nadal. S膮d ten - gdy ju偶 sprawa znajdzie si臋 wreszcie na jego wokandzie - uchylaj膮c ostatni膮 decyzj臋 w sprawie, cz臋sto dopuszcza do obrotu prawnego decyzj臋 dotkni臋t膮 jeszcze powa偶niejszymi wadami, a strona po prostu czuje si臋 oszukana takim rozstrzygni臋ciem, gdy偶 widzi, i偶 zn贸w musi si臋 broni膰 przed nielegalnymi rozstrzygni臋ciami, mimo 偶e uzyska艂a korzystne dla siebie orzeczenie s膮du administracyjnego. Projekt zmierza do eliminacji takich przypadk贸w godz膮cych w dobro wymiaru sprawiedliwo艣ci i praworz膮dno艣膰.</u>
          <u xml:id="u-9.16" who="#PoselPiotrChojnacki">Znane s膮 wypadki odwlekania, nawet i latami, wykonania orzecze艅 s膮du administracyjnego, cho膰 s膮 to orzeczenia prawomocne z chwil膮 ich og艂oszenia. Zgodnie z zapisem projektu, po udokumentowanym, a bezskutecznym wezwaniu organu administracyjnego przez stron臋 do wykonania orzeczenia na jej wniosek s膮d mo偶e wymierzy膰 grzywn臋 opornemu organowi (art. 31), za艣 strona poszkodowana tak膮 bezczynno艣ci膮 mo偶e domaga膰 si臋 odszkodowania (art. 31 ust. 4 i 5). Podobna grzywna jest znana s膮dowemu post臋powaniu egzekucyjnemu w innych krajach Europy, a prawodawca na przyk艂ad francuski prawo wymierzenia grzywny w takiej sytuacji przyzna艂 najwy偶szej instancji s膮downictwa administracyjnego Conseil d'Etat.</u>
          <u xml:id="u-9.17" who="#PoselPiotrChojnacki">Skarg臋 mo偶e wed艂ug projektu wnie艣膰 ka偶dy, kto ma w tym interes prawny. W ten spos贸b kr膮g skar偶膮cych poszerza si臋 w stosunku do istniej膮cego stanu prawnego (art. 33), w kt贸rym w zasadzie musi to by膰 strona post臋powania administracyjnego. Skarga b臋dzie wnoszona wprost do NSA (tak jak to by艂o dawniej w Najwy偶szym Trybunale Administracyjnym), co zwi臋kszy efektywno艣膰 wniosk贸w o wstrzymanie wykonania decyzji i innych akt贸w, u艂atwi kompletowanie dokument贸w potrzebnych do rozpoznania sprawy. S膮d b臋dzie m贸g艂 przeprowadza膰 post臋powanie dowodowe z wykorzystaniem dokument贸w, co przyczyni膰 si臋 powinno do zmniejszenia liczby orzecze艅 powoduj膮cych ponowne rozpatrywanie spraw przez organy administracji, tylko z uwagi na niepe艂no艣膰 ustale艅 stanu faktycznego i prawnego.</u>
          <u xml:id="u-9.18" who="#PoselPiotrChojnacki">Dotychczasowe uregulowanie post臋powania s膮dowoadministracyjnego w Kodeksie post臋powania administracyjnego mog艂o by膰 szczup艂e ze wzgl臋du na zastosowanie techniki odes艂ania do K.p.a. w bardzo szerokim zakresie. Odes艂anie to nast臋powa艂o z zastrze偶eniem 藵odpowiednio艣ci藵, a wi臋c z modyfikacjami jednych przepis贸w, z uchyleniem si臋 od stosowania innych. Doda膰 trzeba, 偶e odes艂ania te by艂y pi臋trowe, bo odsy艂a si臋 do przepis贸w K.p.a, kt贸re w ramach tego kodeksu odsy艂aj膮 dalej i to te偶 藵odpowiednio藵.</u>
          <u xml:id="u-9.19" who="#PoselPiotrChojnacki">W projekcie ustawy jest w tej chwili uregulowany g艂贸wny zr膮b procedury s膮dowoadministracyjnej. Wprowadzono odes艂ania do wymienionych dok艂adnie przepis贸w K.p.a. w interesie skar偶膮cych, kt贸rzy przy wielu kwestiach b臋d膮 mieli zapewnion膮 ci膮g艂o艣膰 obowi膮zywania tych samych rozwi膮za艅 prawnych, na przyk艂ad przy obliczaniu termin贸w, przy ich przywracaniu, co do dor臋cze艅 pism czy te偶 je艣li chodzi o regu艂y post臋powania dowodowego. Dopiero w wypadku braku przepis贸w procesowych w ustawie o NSA i w przepisach K.p.a., do kt贸rych ona wprost odsy艂a, znajd膮 zastosowanie przepisy Kodeksu post臋powania cywilnego, stosowane z zachowaniem odpowiednio艣ci.</u>
          <u xml:id="u-9.20" who="#PoselPiotrChojnacki">Dotychczas starania o zapewnienie jednolito艣ci orzecznictwa polega艂y na tym, 偶e prezes NSA, z regu艂y po zbadaniu wszystkich orzecze艅 nap艂ywaj膮cych do Biura Orzecznictwa NSA, zwraca艂 si臋 do jednego z uprawnionych podmiot贸w o wniesienie rewizji nadzwyczajnej. Obecny projekt wprowadza prezesa NSA do kr臋gu podmiot贸w powo艂anych do wniesienia do S膮du Najwy偶szego rewizji nadzwyczajnej od orzeczenia NSA na podstawie tych samych przes艂anek, kt贸re obecnie obowi膮zuj膮. Reguluje to art. 57 projektu.</u>
          <u xml:id="u-9.21" who="#PoselPiotrChojnacki">Chc臋 podkre艣li膰 wzmocnienie pozycji prezesa i wiceprezes贸w NSA, kt贸rych powo艂uje i odwo艂uje prezydent Rzeczypospolitej spo艣r贸d s臋dzi贸w Naczelnego S膮du Administracyjnego za zgod膮 Zgromadzenia Og贸lnego S臋dzi贸w.</u>
          <u xml:id="u-9.22" who="#PoselPiotrChojnacki">Rozwa偶ali艣my ponadto - stosownie do g艂os贸w i propozycji, kt贸re pad艂y w toku pierwszego czytania - dwuinstancyjno艣膰 s膮downictwa administracyjnego. Jednak偶e komisje odst膮pi艂y od tego zamiaru z nast臋puj膮cych przyczyn. Przede wszystkim, nowa regulacja dzia艂ania NSA jest pilnie potrzebna z przyczyn, o kt贸rych m贸wi艂em na pocz膮tku swego wyst膮pienia, uruchomienie za艣 dwuinstancyjno艣ci post臋powania s膮dowego wymaga艂oby praktycznie ca艂kowitej reformy Kodeksu post臋powania administracyjnego i licznych ustaw dotycz膮cych organizacji administracji pa艅stwowej i samorz膮dowej. Musia艂oby to w odpowiedni spos贸b wp艂yn膮膰 na moment wej艣cia w 偶ycie ustawy o NSA. Wi膮偶e si臋 z tym r贸wnie偶 wzgl膮d na szybko艣膰 post臋powania. Uruchamiaj膮c dwuinstancyjno艣膰 s膮downictwa administracyjnego praktycznie wprowadzamy post臋powanie czteroinstancyjne, a uwzgl臋dniaj膮c kasacj臋 nawet pi臋cioinstancyjne. Oczywi艣cie nie s艂u偶y to szybko艣ci post臋powania, kt贸ra jest jednak wymagana i oczekiwana. Poza tym przeciwko tej koncepcji przemawia - przynajmniej na razie - szczup艂o艣膰 kadr s臋dziowskich, a tak偶e znaczne koszty z tym zwi膮zane. Pomimo powy偶szych zastrze偶e艅 wprowadzenie dwuinstancyjnego s膮downictwa administracyjnego uwa偶amy w niedalekiej przysz艂o艣ci za konieczne, zw艂aszcza je艣li taki jego kszta艂t okre艣li konstytucja.</u>
          <u xml:id="u-9.23" who="#PoselPiotrChojnacki">Z satysfakcj膮 pragn臋 podkre艣li膰 wysoki stopie艅 zgodno艣ci zainteresowanych organ贸w i instytucji, dzi臋ki czemu pozosta艂 do rozstrzygni臋cia Wysokiej Izbie jedynie wniosek mniejszo艣ci dotycz膮cy vacatio legis, a mianowicie art. 69 projektu, w kt贸rym komisje zgodnie proponuj膮 3-miesi臋czne vacatio legis, natomiast mniejszo艣膰 - 6-miesi臋czne. Komisja podzieli艂a stanowisko kierownictwa Naczelnego S膮du Administracyjnego, kt贸re zapewni艂o nas, 偶e jest w stanie uruchomi膰 i wprowadzi膰 w 偶ycie t臋 ustaw臋 w ci膮gu 3 miesi臋cy od og艂oszenia jej w Dzienniku Ustaw. Poniewa偶 rzeczywi艣cie zachodzi taka potrzeba, komisja stoi na stanowisku, 偶e wniosek mniejszo艣ci nale偶y odrzuci膰.</u>
          <u xml:id="u-9.24" who="#PoselPiotrChojnacki">Na zako艅czenie jestem zobowi膮zany wyrazi膰 podzi臋kowanie ekspertom naszej komisji: panu prof. Sylwestrowi Zawadzkiemu, w szczeg贸lno艣ci panu s臋dziemu prof. Januszowi Borkowskiemu oraz prof. Zbigniewowi Janowiczowi z Poznania.</u>
          <u xml:id="u-9.25" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#Marszalek">Dzi臋kuj臋 panu pos艂owi Piotrowi Chojnackiemu.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#Marszalek">Sejm ustali艂 w debacie nad tym punktem porz膮dku dziennego podzia艂 czasu pomi臋dzy kluby i ko艂a parlamentarne, w zale偶no艣ci od ich wielko艣ci, w granicach od 6 do 31 minut, to jest debat臋 kr贸tk膮.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#Marszalek">Otwieram dyskusj臋.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#Marszalek">Pierwszy zabierze g艂os pan pose艂 Marek Dyduch z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PoselMarekDyduch">Panie Marsza艂ku! Wysoki Sejmie! Po niespe艂na roku od pierwszego czytania projektu ustawy o Naczelnym S膮dzie Administracyjnym - wniesionym przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej do laski marsza艂kowskiej - przyst臋pujemy dzisiaj do dyskusji, kt贸ra ma rozstrzygn膮膰 propozycje ustawowe prezydenta i dorobek kilkumiesi臋cznej pracy Komisji Ustawodawczej i Komisji Sprawiedliwo艣ci w tej dziedzinie.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#PoselMarekDyduch">Nale偶y podkre艣li膰, 偶e jedn膮 z g艂贸wnych w膮tpliwo艣ci - podnoszonych kilka miesi臋cy temu w dyskusji sejmowej i wyra偶anych przez niekt贸re o艣rodki instytucji prawnych - by艂a kwestia, czy powy偶szy projekt nie jest za wcze艣nie wniesiony pod obrady Wysokiej Izby, zw艂aszcza z uwagi na potrzeb臋 uregulowania przepis贸w konstytucyjnych, a dopiero potem ustawowych. Istotny by艂 r贸wnie偶 poruszany wtedy problem zsynchronizowania powy偶szej ustawy z innymi przepisami prawa, m.in. instytucji s膮d贸w kasacyjnych, oraz poj臋ciami i przepisami prawa z tym zwi膮zanymi, relacji akt贸w prawnych Kodeksu post臋powania administracyjnego i Kodeksu post臋powania cywilnego z prawem o Naczelnym S膮dzie Administracyjnym. Nie wspomn臋 ju偶 o takiej zale偶no艣ci, jak uregulowanie konstytucyjnego systemu s膮downiczego w Polsce w 艣wietle nowych rozwi膮za艅 w tej materii. 呕ycie pokaza艂o, 偶e prawda le偶a艂a po 艣rodku. Gdyby艣my czekali na rozwi膮zanie konstytucyjne, powy偶szy projekt nie ujrza艂by jeszcze 艣wiat艂a dziennego. Ale gdyby艣my si臋 nadmiernie pospieszyli, to wiele postulat贸w i my艣li naszych prawnik贸w prawa administracyjnego (administratywist贸w) r贸wnie偶 nie znalaz艂oby odzwierciedlenia w przed艂o偶onym dzisiaj projekcie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#PoselMarekDyduch">Niew膮tpliwie przyszed艂 czas, aby Wysoki Sejm przyj膮艂 nowe rozwi膮zania pozwalaj膮ce rozszerzy膰 zakres funkcjonowania Naczelnego S膮du Administracyjnego. B臋dzie to kolejny etap pog艂臋biaj膮cy polsk膮 demokracj臋, wzmacniaj膮cy pozycj臋 i prawa jednostki w stosunku do administracji pa艅stwowej i samorz膮dowej. Otworzy si臋 tak偶e nowa karta dorobku polskiego prawa administracyjnego. Miejmy nadziej臋, 偶e b臋dzie to kolejny krok do tworzenia pa艅stwa prawa nie w teorii i nie w deklaracjach polityk贸w, ale w rzeczywisto艣ci. R贸wnie偶 proponowane zapisy powinny nas zbli偶y膰 do rozwi膮za艅 europejskich, co nale偶y odnotowa膰 z zadowoleniem i nadziej膮, 偶e prawo b臋dzie wi臋ksz膮 gwarancj膮 w tej dziedzinie ni偶 polska scena polityczna.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#PoselMarekDyduch">Panie Marsza艂ku! Wysoki Sejmie! Na podkre艣lenie przed艂o偶onego dzisiaj projektu ustawy zas艂uguj膮 nast臋puj膮ce rozwi膮zania. Okre艣lono w spos贸b pe艂ny pozycj臋 s膮du administracyjnego w zakresie sprawowania wymiaru sprawiedliwo艣ci i kontroli wykonywania administracji publicznej. Zatem kontrola form wy艂膮cznie procesowych rozszerzona zostaje na kontrol臋 dzia艂ania administracji w zakresie, w kt贸rym ona wkracza w sprawy jednostki. W spos贸b istotny uregulowano kwesti臋 dotycz膮c膮 skarg. Art. 16 opr贸cz decyzji i postanowie艅 wymienia inne akty i czynno艣ci, na przyk艂ad rejestracja dzia艂alno艣ci gospodarczej, ewidencja ludno艣ci itd., czyli wszystko, co wp艂ywa na mo偶liwo艣膰 wykonywania uprawnie艅, a nie jest procesowo uj臋te. Tak偶e uporz膮dkowanie form dzia艂ania s膮du, dotychczas roz艂o偶one mi臋dzy Kodeks post臋powania administracyjnego a Kodeks post臋powania cywilnego, pozwala skuteczniej rozstrzyga膰 okre艣lone sprawy. Obecnie proponuje si臋, aby s膮d administracyjny mia艂 doj艣cie do wszystkich decyzji, 偶eby m贸g艂 je zbada膰 i rozstrzygn膮膰 w艂a艣ciwie. Zwi臋kszenie skuteczno艣ci orzeczenia s膮dowego wymusza膰 b臋dzie mo偶no艣膰 wymierzenia grzywny przez s膮d organowi, kt贸ry nie wykona w cz臋艣ci lub w ca艂o艣ci orzeczenia s膮du. I wreszcie spraw臋 mo偶na wnie艣膰 bezpo艣rednio do s膮du, a nie tak jak obecnie, gdy wnosi si臋 spraw臋 za po艣rednictwem organ贸w administracji.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#PoselMarekDyduch">Na uwag臋 zas艂uguje nieco szerszy problem, czyli instancyjno艣ci NSA. Ustawodawca przyj膮艂 koncepcj臋 jednej instancji s膮du, decyduj膮c si臋 na rozbudow臋 o艣rodk贸w zamiejscowych. Teoretycy tocz膮 sp贸r o jedno艣膰 post臋powania administracyjnego i jednolito艣膰 orzecznictwa tych s膮d贸w. Problem ten sprowadza si臋 do pyta艅, czy zaproponowane rozwi膮zanie pozwoli utrzyma膰 wysoki poziom orzecznictwa s膮d贸w administracyjnych i czy faktycznie jednolito艣膰 orzecznictwa jest zjawiskiem zbawiennym dla funkcjonowania administracji. Wydaje si臋, 偶e p贸ki tego problemu nie zweryfikuje rzeczywisto艣膰, sp贸r b臋dzie trwa艂. Opowiadamy si臋 jednak za zaproponowanym przez projektodawc臋 rozwi膮zaniem, poniewa偶 dotychczasowe do艣wiadczenia prawne oraz potencjalne mo偶liwo艣ci kadrowo-organizacyjne i naukowe gwarantuj膮 na dzisiaj realizacj臋 powy偶szych zapis贸w.</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#PoselMarekDyduch">Ustosunkowuj膮c si臋 do niekt贸rych propozycji szczeg贸艂owych, stwierdzamy, 偶e budzi膰 musi faktycznie w膮tpliwo艣ci art. 3 ust. 2, kt贸ry daje prezydentowi Rzeczypospolitej w drodze rozporz膮dzenia mo偶liwo艣膰 tworzenia i znoszenia o艣rodk贸w zamiejscowych NSA, a tak偶e okre艣lenia ich siedziby oraz w艂a艣ciwo艣ci miejscowej i rzeczowej. Wydaje si臋, 偶e przepis o ingerencji prezydenta w tworzenie struktur Naczelnego S膮du Administracyjnego jest zbyt daleko id膮cy i niepotrzebnie absorbuj膮cy g艂ow臋 pa艅stwa. Z pewno艣ci膮 wystarczy艂yby tu decyzje ministra sprawiedliwo艣ci lub samego prezesa Naczelnego S膮du Administracyjnego. By膰 mo偶e dla podniesienia rangi i powagi Naczelnego S膮du Administracyjnego taka decyzja dzisiaj jest nieodzowna, ale w przysz艂o艣ci nale偶a艂oby chyba kierowa膰 si臋 wzgl臋dami praktycznymi.</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#PoselMarekDyduch">Zdecydowanie popieramy nowy zapis art. 4 ust. 2, m贸wi膮cego, 偶e prezesa i wiceprezes贸w s膮du powo艂uje i odwo艂uje prezydent Rzeczpospolitej Polskiej spo艣r贸d s臋dzi贸w tego s膮du, za zgod膮 Zgromadzenia Og贸lnego S臋dzi贸w S膮du. S艂owa: 藵za zgod膮藵, bardzo wzmacniaj膮 pozycj臋 kolegialnych organ贸w s膮du w kreowaniu najwa偶niejszych rozwi膮za艅 personalnych. Jednocze艣nie wszechmocna pozycja prezydenta w tej sytuacji mog艂aby naruszy膰 zasad臋 niezawis艂o艣ci s膮d贸w, a tak偶e ze wzgl臋du na uwarunkowania polityczne mog艂aby zawa偶y膰 na stabilno艣ci orzecznictwa s膮du administracyjnego.</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#PoselMarekDyduch">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! Mo偶na by si臋 jeszcze odnie艣膰 do wielu spraw polemicznych, jak chocia偶by do relacji NSA do S膮du Najwy偶szego czy do dyskusyjnego art. 47, m贸wi膮cego o rozpoznawaniu sprawy na posiedzeniu niejawnym. Wychodzimy jednak z za艂o偶enia, 偶e prawie roczna debata w komisjach sejmowych nad projektem tej ustawy by艂a wystarczaj膮ca, aby te zasadnicze kwestie rozstrzygn膮膰. Z pewno艣ci膮 w膮tpliwo艣ci jeszcze pozostan膮, ale niech 偶ycie i praktyka s膮dowa weryfikuj膮 te w膮tpliwo艣ci.</u>
          <u xml:id="u-11.8" who="#PoselMarekDyduch">Po rozwa偶eniu wniosku mniejszo艣ci, w kt贸rym proponuje si臋, by ustawa wesz艂a w 偶ycie w ci膮gu 6 miesi臋cy, a nie w ci膮gu 3 miesi臋cy, jak proponuj膮 komisje, Sojusz Lewicy Demokratycznej przychyla si臋 do wniosku komisji. Ciesz膮 nas zapewnienia prezesa Naczelnego S膮du Administracyjnego odno艣nie do tego, 偶e w tym czasie przeprowadzi szkolenie pracownik贸w, dokona zmian organizacyjnych i przygotuje niezb臋dne akty typu wewn臋trznego.</u>
          <u xml:id="u-11.9" who="#PoselMarekDyduch">Sojusz Lewicy Demokratycznej wnosi o przej艣cie do trzeciego czytania projektu ustawy i uchwalenie ustawy w proponowanym kszta艂cie.</u>
          <u xml:id="u-11.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#Marszalek">Dzi臋kuj臋 bardzo panu pos艂owi Markowi Dyduchowi.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#Marszalek">G艂os zabierze pan pose艂 Aleksander Bentkowski z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PoselAleksanderBentkowski">Panie Marsza艂ku! Wysoki Sejmie! Wydaje mi si臋, 偶e nie wszyscy zdajemy sobie spraw臋 z donios艂o艣ci tej ustawy. Pami臋tamy, zw艂aszcza prawnicy, w jakich b贸lach rodzi艂 si臋 Naczelny S膮d Administracyjny i jakie wi膮zano z nim przewidywania. M贸wiono, 偶e Naczelny S膮d Administracyjny zdestabilizuje administracj臋, wyd艂u偶y post臋powanie, doprowadzi do r贸偶norakiego orzecznictwa, a w 偶adnym razie nie zdyscyplinuje administracji. Sta艂o si臋 odwrotnie. Wszechw艂adna w艂adza administracji zosta艂a zachwiana orzecznictwem Naczelnego S膮du Administracyjnego. W spos贸b niezwykle precyzyjny rozstrzygano wiele spraw, kt贸re dotychczas by艂y zmor膮 administracji. Dzisiaj orzeczenia Naczelnego S膮du Administracyjnego s膮 cennymi wskaz贸wkami w pracy administracji; bardzo cz臋sto s膮 kompletowane w gminach, w urz臋dach wojew贸dzkich i miejskich i stanowi膮 niejako wytyczne w pracy administracji. Sta艂o si臋 tak dzi臋ki olbrzymiej pracy prezes贸w Naczelnego S膮du Administracyjnego. Trzeba powiedzie膰, 偶e ta instytucja, cho膰 ma nied艂ug膮 histori臋, mia艂a szcz臋艣cie, je艣li chodzi o kierownik贸w. Zar贸wno prezes Zawadzki, o kt贸rym tutaj wspomina艂 kolega Chojnacki, jak i prezes Zieli艅ski wnie艣li trwa艂y wk艂ad do pracy tego s膮du. Dzi臋ki swojej postawie potrafili wytworzy膰 tak膮 sytuacj臋, 偶e s膮d nie podlega艂 naciskom administracji w trudnym pocz膮tkowo okresie swej dzia艂alno艣ci.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#PoselAleksanderBentkowski">R贸wnie偶 bardzo pozytywnie nale偶y ocenia膰 prac臋 obecnego prezesa, pana profesora Romana Hausera. To z jego inicjatywy w ostatnim czasie powsta艂y 4 nowe o艣rodki: w Bia艂ymstoku, 艁odzi, Rzeszowie i Szczecinie; przy艣pieszy to post臋powanie administracyjne oraz o偶ywi i polepszy prac臋 administracji w tych regionach kraju. I to w艂a艣nie z jego inicjatywy powsta艂a nowa ustawa o Naczelnym S膮dzie Administracyjnym, nad kt贸r膮 pracujemy, a kt贸ra w zasadniczy spos贸b zmienia oblicze tego s膮du - z s膮du kasacyjnego staje si臋 s膮dem w spos贸b bardziej dynamiczny orzekaj膮cym merytorycznie w poszczeg贸lnych sprawach.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#PoselAleksanderBentkowski">Dotychczas niekiedy up贸r administracji powodowa艂, 偶e dana sprawa by艂a identycznie rozstrzygana mimo uchylenia przez s膮d dwu- i trzykrotnie, co powodowa艂o, 偶e by艂a nie za艂atwiona w spos贸b pozytywny przez kilka lat. Dzisiaj ten proceder zostanie przerwany dzi臋ki mo偶liwo艣ci pozytywnego rozstrzygni臋cia sprawy przez Naczelny S膮d Administracyjny. Niezmiernie istotne s膮 zapisy art. 25 i 26, kt贸re daj膮 mo偶liwo艣膰 zobowi膮zania organu administracji do okre艣lonego zachowania. Ale najistotniejszy wydaje mi si臋 art. 31, kt贸ry m贸wi o mo偶liwo艣ci dyscyplinowania organ贸w administracji - o mo偶liwo艣ci nak艂adania przez Naczelny S膮d Administracyjny grzywny za niewykonanie okre艣lonych czynno艣ci zalecanych przez ten s膮d. Rada Ministr贸w powinna w stosownym czasie wyda膰 rozporz膮dzenie, kt贸re okre艣li wysoko艣膰 grzywien; grzywny te nie mog膮 by膰 symboliczne, tylko rzeczywi艣cie powinny stanowi膰 kar臋, przed kt贸r膮 administracja potrafi si臋 ugi膮膰. W tym samym artykule jest te偶 bardzo istotny zapis, kt贸ry m贸wi o mo偶liwo艣ci dochodzenia odszkodowa艅 przez stron臋 w przypadku poniesienia szkody w wyniku niewykonania orzeczenia przez administracj臋. Zatem teraz ju偶 obywatel pokrzywdzony wskutek niekompetencji administracji b臋dzie mia艂 prawo otrzyma膰 odszkodowanie. Organ ten b臋dzie musia艂 niejako sam okre艣li膰 wysoko艣膰 tego odszkodowania w ci膮gu 3 miesi臋cy. Je偶eli za艣 tego nie zrobi, to obywatel b臋dzie m贸g艂 skorzysta膰 z drogi post臋powania s膮dowego przed s膮dami powszechnymi.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#PoselAleksanderBentkowski">Pewnym - wydaje mi si臋, bardzo powa偶nym - krokiem naprz贸d w kszta艂towaniu orzecznictwa administracji jest art. 49, m贸wi膮cy o mo偶liwo艣ci ferowania orzecze艅 w formie uchwa艂 przez sk艂ad 7 s臋dzi贸w. Uwa偶am, 偶e to r贸wnie偶 pozytywnie wp艂ynie na poprawienie pracy administracji. I nie obawia艂bym si臋 tutaj r贸偶norodno艣ci orzecznictwa. To nic nie szkodzi. Jestem przeciwnikiem jednolito艣ci orzekania. Ka偶da sprawa jest spraw膮 indywidualn膮 i w ka偶dym wypadku obywatel ma prawo by膰 pewny, 偶e s膮d rozstrzyga zgodnie z tym przekonaniem, a nie jest skr臋powany uchwa艂膮 b膮d藕 orzeczeniem wcze艣niejszym, kt贸re przecie偶 na pewno odnosi si臋 do przynajmniej nieco innego stanu faktycznego. Niemniej jednak uchwa艂y b臋d膮 prawdopodobnie odnosi膰 si臋 do pewnych zasad, kt贸re, jak s膮dz臋, b臋d膮 z pewno艣ci膮 respektowane przez administracj臋 nie tylko w tych przypadkach, kt贸rych te uchwa艂y b臋d膮 dotyczy膰.</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#PoselAleksanderBentkowski">Natomiast pewnym dysonansem jest art. 57, m贸wi膮cy o utrzymaniu rewizji nadzwyczajnej. To prawda, 偶e nie ma jeszcze u nas instytucji kasacji, ale w Komisji Sprawiedliwo艣ci trwaj膮 intensywne prace nad wprowadzeniem tej instytucji. Je偶eli b臋dziemy mogli, sko艅czymy te prace w tym p贸艂roczu, tak aby mo偶na by艂o w przysz艂ym p贸艂roczu wprowadzi膰 kasacj臋 w post臋powaniu karnym i cywilnym w s膮downictwie powszechnym. Wtedy utrzymanie rewizji nadzwyczajnej przez Naczelny S膮d Administracyjny b臋dzie tym dysonansem, o kt贸rym wspomnia艂em. By膰 mo偶e dojdzie do takiego niecodziennego przypadku, 偶e trzeba b臋dzie wyst膮pi膰 z inicjatyw膮, mo偶e poselsk膮, by - wtedy kiedy b臋dzie wprowadzona kasacja powszechna - r贸wnie偶 wprowadzi膰 kasacj臋 w post臋powaniu administracyjnym.</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#PoselAleksanderBentkowski">Na koniec sprawa, kt贸ra w moim przekonaniu powinna by膰 tutaj poruszona. Chodzi mi o art. 4 i art. 10. M贸wi si臋 w nich o powo艂ywaniu i odwo艂ywaniu prezes贸w i wiceprezes贸w Naczelnego S膮du Administracyjnego. Komisja niemal偶e na ostatnim posiedzeniu wprowadzi艂a zmian臋 i przyj臋艂a zapis, 偶e prezesa i wiceprezes贸w s膮du powo艂uje i odwo艂uje prezydent za zgod膮 zgromadzenia og贸lnego s臋dzi贸w tego s膮du. Prosz臋 pa艅stwa, je偶eli powo艂anie jest 藵za zgod膮藵, to ju偶 nie ma dowolno艣ci. Ja to rozumiem. Ale w takim razie prezydent nie powo艂uje, tylko nominuje, bo przecie偶 zgod臋 na powo艂anie ostatecznie wyra偶a zgromadzenie og贸lne s臋dzi贸w. Wydaje mi si臋, 偶e w tym wypadku poszli艣my nieco w ostro偶no艣ci za daleko. Uwa偶am, 偶e powinni艣my przyj膮膰 藵opiniowanie藵 przy powo艂aniu, natomiast 藵zgod臋藵 przy odwo艂aniu. Niemniej jednak my艣l臋, 偶e jest to zapis, kt贸ry, je偶eli si臋 nie sprawdzi w praktyce, to nie b臋dzie mia艂 a偶 takich reperkusji; prezesa w ko艅cu powo艂uje si臋 bardzo rzadko i chyba nie b臋dzie k艂opot贸w ze stosowaniem tego zapisu.</u>
          <u xml:id="u-13.6" who="#PoselAleksanderBentkowski">Reasumuj膮c, mo偶na mie膰 przekonanie, 偶e ta ustawa zostanie szybko uchwalona. Polskie Stronnictwo Ludowe przychyla si臋 do wniosku mego przedm贸wcy o przej艣cie do trzeciego czytania. Ustawa ta, w moim przekonaniu, b臋dzie dobrze s艂u偶y膰 naszej administracji i im szybciej zostanie uchwalona, tym lepiej dla nas.</u>
          <u xml:id="u-13.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#Marszalek">Dzi臋kuj臋 panu pos艂owi Aleksandrowi Bentkowskiemu.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#Marszalek">G艂os ma pani pose艂 Irena Lipowicz z Unii Wolno艣ci.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PoselIrenaLipowicz">Panie Marsza艂ku! Wysoki Sejmie! Stanowi膮c prawo nale偶y przede wszystkim odpowiedzie膰 na pytanie, czy dana ustawa jest konieczna, w艂a艣ciwa i czy poprawi stan prawny oraz czy pozwoli obywatelom lepiej dochodzi膰 swoich praw. Klub Parlamentarny Unii Wolno艣ci w pierwszym czytaniu wyra偶a艂 liczne w膮tpliwo艣ci i zastrze偶enia dotycz膮ce struktury oraz celowo艣ci uchwalenia obecnie, w takim kszta艂cie, ustawy o Naczelnym S膮dzie Administracyjnym. Mieli艣my nadziej臋, 偶e wyra偶ane przez nas w膮tpliwo艣ci bardzo zasadniczej natury zostan膮 usuni臋te w toku prac komisji. Chcia艂abym przypomnie膰, jakiego rodzaju by艂y to w膮tpliwo艣ci.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#PoselIrenaLipowicz">Pierwszy problem. Pos艂owie koalicji rz膮dz膮cej przy okazji innych ustaw stwierdzili, 偶e w kwestiach zasadniczych trzeba czeka膰 na rozstrzygni臋cia konstytucyjne. Je偶eli ustr贸j s膮downictwa, a wi臋c trzeciej w艂adzy, nie jest spraw膮 zasadnicz膮, kt贸ra musi by膰 uregulowana w konstytucji, to trudno mi sobie wyobrazi膰 bardziej zasadnicz膮 spraw臋. Przy czym nie jest to tylko ta kwestia. Oczywi艣cie, 偶e nikt nie b臋dzie kwestionowa艂 potrzeby istnienia Naczelnego S膮du Administracyjnego. Mo偶e wi臋c nie trzeba czeka膰 na konstytucj臋? Tymczasem wiemy, 偶e od konstytucji marcowej by艂a ci膮gle powtarzana, nigdy nie zrealizowana, obietnica wprowadzenia wieloinstancyjno艣ci s膮downictwa administracyjnego. Tego wielu pos艂贸w wyst臋puj膮cych w pierwszym czytaniu nie odrzuca艂o, mieli艣my wi臋c nadziej臋, 偶e w toku prac komisji problem wieloinstancyjno艣ci s膮downictwa administracyjnego zwyci臋偶y. Ta sprawa musi by膰 niew膮tpliwie rozstrzygni臋ta w przysz艂ej konstytucji. Jest bardzo niew艂a艣ciwe stosowanie podw贸jnej miary, innej do ustaw, kt贸re nie ciesz膮 si臋 sympati膮 koalicji rz膮dz膮cej - niew膮tpliwie tok pracy nad tymi ustawami (m贸wi臋 tu o ustawie o konkordacie) jest wstrzymywany pod pretekstem konstytucyjnym, a wtedy gdy istnieje rzeczywista potrzeba uzgodnienia postanowie艅 ustawy z konstytucj膮, przechodzi si臋 nad tym do porz膮dku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#PoselIrenaLipowicz">Unia Wolno艣ci jest gor膮cym zwolennikiem umacniania pozycji Naczelnego S膮du Administracyjnego i jego reformy. Mamy na to dowody, poniewa偶 prace zosta艂y podj臋te 16 grudnia 1992 r. przez rz膮d Hanny Suchockiej, przez pe艂nomocnika tego rz膮du do spraw reformy administracji publicznej. Omawiany projekt pozostaje w pewnym zwi膮zku z tymi pracami. Natomiast nie mo偶na zgodzi膰 si臋 z podstawow膮 s艂abo艣ci膮 projektu tej ustawy, na kt贸r膮 wskazywali艣my w pierwszym czytaniu, to znaczy takim przeci膮偶eniem Naczelnego S膮du Administracyjnego, kt贸re mo偶e spowodowa膰 naruszenie zasady pa艅stwa prawnego, a wi臋c realnego prawa obywateli do dochodzenia swoich praw przed s膮dem, realno艣ci roszcze艅. (M贸wi艂 o tym pan pose艂 Bentkowski w pierwszym czytaniu.) Ju偶 obecnie okres oczekiwania na orzeczenia NSA jest za d艂ugi.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#PoselIrenaLipowicz">Nasza teza w pierwszym czytaniu by艂a nast臋puj膮ca: Przy rozszerzeniu kognicji bez wprowadzenia wieloszczeblowo艣ci, bez nast臋pnej instancji s膮downictwa administracyjnego, nie ma mowy o poprawie sytuacji. Pi臋膰 nowych o艣rodk贸w zamiejscowych, jak mi pokazuje pan minister Bentkowski, nawet z o艣rodkiem w Rzeszowie, panie po艣le, nie zmienia sytuacji, nie gwarantuje jednolito艣ci orzecznictwa. S膮 opracowania ekspert贸w w tym zakresie. Ostrzegali艣my ju偶 przy ustawie o najmie lokali i dodatkach mieszkaniowych, 偶e doprowadzi si臋 do k艂opot贸w w stosowaniu prawa, kt贸re spowoduj膮 bunt przeciwko ustawie. Znowu mamy sytuacj臋, w kt贸rej to podnosimy. M贸wimy, 偶e sprzeczno艣膰 mi臋dzy szlachetnymi intencjami wnioskodawc贸w a struktur膮 organizacyjn膮, kt贸ra ma te szlachetne intencje ud藕wign膮膰, jest nie do rozwi膮zania.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#PoselIrenaLipowicz">Problem drugi, na kt贸ry zwraca艂 uwag臋 pan prof. Zbigniew Janowicz, to fakt, 偶e wielkim osi膮gni臋ciem, o kt贸rym r贸wnie偶 m贸wili moi przedm贸wcy, by艂o zintegrowanie polskiego post臋powania administracyjnego w Kodeksie post臋powania administracyjnego. Trzeba si臋 zastanowi膰 - i prace komisji w tym zakresie nas nie przekona艂y - czy a偶 tak膮 warto艣ci膮 jest pospieszne uchwalenie tej ustawy przed konstytucj膮, wyrwanie tej problematyki z ustawy o Naczelnym S膮dzie Administracyjnym po to, 偶eby uregulowa膰 j膮 w spos贸b proponowany przez komisj臋.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#PoselIrenaLipowicz">Kolejny problem. Mamy sytuacj臋, w kt贸rej co prawda w spos贸b odpowiadaj膮cy naszym postulatom zosta艂a zwi臋kszona niezale偶no艣膰 prezesa Naczelnego S膮du Administracyjnego przy jego powo艂ywaniu przez prezydenta, ale ci膮gle jeszcze nie ma kadencyjno艣ci, Wysoki Sejmie. A tylko kadencyjno艣膰 uniezale偶nia prezesa NSA od kaprys贸w w艂adzy wykonawczej.</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#PoselIrenaLipowicz">Nie kwestionujemy ci臋偶kiej pracy komisji, nie kwestionujemy tego, 偶e w projekcie s膮 cenne i w艂a艣ciwe artyku艂y. Jednak, po pierwsze, istnieje sprzeczno艣膰 systemowa, zasadnicza, kt贸ra dotyczy tego, 偶e nie zosta艂o to zharmonizowane z pracami konstytucyjnymi. Po drugie, jest kwestia zasadniczej sprzeczno艣ci, niedostosowania struktury do zada艅, a dostosowanie struktury do zada艅 stanowi podstawowy element aktu prawnego, nie mo偶na wr臋cz m贸wi膰 o dobrym akcie prawnym bez zagwarantowania tej 艂膮czno艣ci. Wbrew odmiennym deklaracjom, w pracach nad t膮 ustaw膮 w wystarczaj膮cym stopniu wzi臋li udzia艂 s臋dziowie Naczelnego S膮du Administracyjnego, natomiast udzia艂 przedstawicieli nauki nie by艂 wystarczaj膮cy; wyniki konsultacji i wypowiedzi nie by艂y jednoznaczne. Mamy tutaj raczej autorsk膮 koncepcj臋 ustawy. To, czego si臋 obawiamy, to fakt, 偶e zaproponowana i jeszcze nie doko艅czona reforma mo偶e na d艂ugie lata zablokowa膰 rozw贸j naczelnego s膮downictwa administracyjnego. Je艣li uchwalimy ustaw臋 w tej formie, to przes膮dzimy, 偶e przez d艂ugie lata nie b臋dzie drugiej instancji Naczelnego S膮du Administracyjnego. Pan pose艂 m贸wi, 偶e jest inaczej. W toku prac konstytucyjnych rzeczywi艣cie mo偶emy za dwa, trzy tygodnie uchwali膰 co艣 innego. Wtedy jednak ca艂a ta praca p贸jdzie na marne. S膮dz臋, 偶e nale偶a艂oby w zwi膮zku z tym - wyra偶am tu pogl膮d mojego klubu - skierowa膰 projekt ustawy do komisji, skorelowa膰 ten projekt z pracami konstytucyjnymi i usun膮膰 te podstawowe s艂abo艣ci strukturalne, o kt贸rych m贸wi艂am, a wi臋c albo zaw臋zi膰 zakres kognicji, albo rozszerzy膰 struktury organizacyjne. Jeste艣my zwolennikami takiego rozwi膮zania. Natomiast nie mo偶na w tym wypadku, i to jest fundamentalna s艂abo艣膰 projektu ustawy, mimo wszelkich innych jej zalet, mie膰 r贸wnocze艣nie jednego i drugiego.</u>
          <u xml:id="u-15.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#Marszalek">Dzi臋kuj臋 bardzo pani pose艂 Irenie Lipowicz.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#Marszalek">G艂os ma pan pose艂 Kazimierz Pa艅tak z Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarsza艂ek Sejmu J贸zef Zych)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PoselKazimierzPantak">Panowie Marsza艂kowie! Wysoka Izbo! Jest to rzeczywi艣cie historyczna chwila w tej kadencji, ale z innego powodu, mianowicie oto rozpatrujemy jeden z trzech projekt贸w ustawy wniesionych przez pana prezydenta. Pan prezydent, jak wiemy, niezbyt cz臋sto korzysta z uprawnienia do wnoszenia projekt贸w ustaw i dlatego Unia Pracy Klub Parlamentarny, w kt贸rego imieniu przemawiam, z zadowoleniem wita t臋 inicjatyw臋. Jest to pierwszy z projekt贸w ustaw rozpatrywany w drugim czytaniu i jeste艣my przekonani, 偶e ta ustawa zostanie uchwalona.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#PoselKazimierzPantak">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! Prawo administracyjne, szeroko rozumiane, jest najbardziej rozbudowan膮 i wielop艂aszczyznow膮 dziedzin膮 prawa. W艂a艣nie z organami, kt贸re to prawo stosuj膮, styka si臋 najcz臋艣ciej obywatel. Przy tym wszystkim w艂a艣nie z uwagi na tak szerok膮 p艂aszczyzn臋 zainteresowa艅 prawo to jest realizowane na co dzie艅 przez najbardziej liczny i najbardziej niejednolity, tak偶e pod wzgl臋dem fachowo艣ci, aparat urz臋dniczy, dlatego w ogromnej liczbie wydawanych decyzji i postanowie艅 trafia si臋, i nadal b臋dzie si臋 trafia膰, spora grupa orzecze艅 pozostaj膮cych w jawnej sprzeczno艣ci z prawem materialnym i procesowym.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#PoselKazimierzPantak">Dotychczas funkcjonuj膮ce mechanizmy zapobiegania ewidentnym potkni臋ciom prawnym s膮, i wszyscy si臋 z tym chyba zgodzimy, zbyt s艂abe i ma艂o ostre. Nale偶y odnotowa膰 pozytywn膮 rol臋, jak膮 odgrywa dotychczasowa dzia艂alno艣膰 Naczelnego S膮du Administracyjnego, kt贸ry sw膮 prac膮 przyczyni艂 si臋 w znacznym stopniu do kszta艂towania wzorca dobrego prawa. Pozostaj膮c przy tym toku rozumowania, widzimy, 偶e logiczne staje si臋 ustawowe rozszerzenie kompetencji i zakresu dzia艂ania tego s膮du. Temu ma s艂u偶y膰 prezentowany dzi艣 projekt ustawy o Naczelnym S膮dzie Administracyjnym. W pa艅stwie prawa, w pa艅stwie demokratycznym s膮dowa kontrola efekt贸w funkcjonowania organ贸w spe艂niaj膮cych funkcje administracyjne stanowi, moim zdaniem, prawne i logiczne dope艂nienie w sferze praktyki prawnej. W dotychczas obowi膮zuj膮cej strukturze prawnej realizacja funkcji s膮dowej kontroli administracyjnej boryka si臋 z bardzo wieloma trudnymi do rozwi膮zania, w 艣wietle aktualnie funkcjonuj膮cych uregulowa艅 ustawowych, problemami. Wystarczy chocia偶by wymieni膰 przewlek艂e przekazywanie przez organy administracji akt spraw s膮dowi, niewydawanie przez d艂u偶szy okres decyzji pomimo orzeczenia NSA i zwr贸cenia akt organowi, cz臋ste sytuacje niezastosowania si臋 organ贸w administracyjnych do tre艣ci orzecze艅 Naczelnego S膮du Administracyjnego przy wydawaniu nowej decyzji administracyjnej. Moi przedm贸wcy m贸wili o tym bardzo szeroko. Je艣li doda膰 do tego takie kwestie, jak: 1) brak ustawowego obowi膮zku reagowania organ贸w administracji na profilaktyczne wyst膮pienia s膮du i jego prezesa; 2) brak wystarczaj膮cych 艣rodk贸w prawnych w obr臋bie Naczelnego S膮du Administracyjnego dla procesowego ujednolicenia orzecznictwa s膮dowoadministracyjnego; 3) nieprzystosowanie do specyfiki s膮du przepis贸w zawartych w ustawie Prawo o ustroju s膮d贸w powszechnych; 4) niewystarczaj膮c膮 liczb臋 przepis贸w normuj膮cych zakres dzia艂ania NSA (w wielu przypadkach powoduje to trudno艣ci interpretacyjne niekt贸rych przepis贸w post臋powania cywilnego), to oczywista wydaje si臋 potrzeba przyj臋cia ustawy znosz膮cej przedstawione mankamenty legislacyjne.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#PoselKazimierzPantak">Potrzeb膮 chwili jest usprawnienie funkcjonowania naszego s膮downictwa administracyjnego. Waga tego problemu wynika m.in. z faktu, 偶e wi臋kszo艣膰 spraw zwi膮zanych z dzia艂alno艣ci膮 podmiot贸w gospodarczych, a tak偶e os贸b fizycznych, rozstrzygaj膮 organy administracji pa艅stwowej b膮d藕 publicznej. Wynika st膮d potrzeba usprawnienia post臋powa艅, ale i doskonalenia kontroli wykonawczej przez niezawis艂y s膮d.</u>
          <u xml:id="u-18.4" who="#PoselKazimierzPantak">Proponowana ustawa podejmuje bardzo trudne zadanie usystematyzowania przepis贸w reguluj膮cych tryb s膮dowej kontroli post臋powania administracyjnego, rozproszonych dot膮d w wielu r贸偶nych aktach normatywnych. Nowa ustawa zmierza do usamodzielnienia Naczelnego S膮du Administracyjnego, uwzgl臋dniaj膮c jednak dotychczasowe do艣wiadczenia i specyfik臋 jego dzia艂alno艣ci. Pozwala to na ujednolicenie orzecznictwa z jednej strony i na rozszerzenie kompetencji s膮du z drugiej strony. Powi臋ksza si臋 bowiem zakres nadzoru s膮du nad ca艂okszta艂tem post臋powania administracyjnego poprzez przyznanie w okre艣lonych przypadkach uprawnie艅 reformatoryjnych, wymierzonych g艂贸wnie w organy administracyjne, kt贸re lekcewa偶膮 i nie realizuj膮 orzecze艅 NSA.</u>
          <u xml:id="u-18.5" who="#PoselKazimierzPantak">Nie bez znaczenia jest potrzeba ugruntowania niezawis艂o艣ci s膮du. Aby istniej膮cy tr贸jpodzia艂 w艂adzy by艂 rzeczywisty, ka偶dy s膮d musi by膰 niezawis艂y. Dzi艣, gdy s膮dy s膮 s艂abe, gdy terminy oczekiwa艅 na rozprawy i orzeczenia s膮 bardzo d艂ugie, gdy realne p艂ace pracownik贸w s膮downictwa s膮 niskie, gdy wyposa偶enie w 艣rodki techniczne jest cz臋sto na poziomie nie daj膮cym si臋 do niczego por贸wna膰, trudno wymaga膰, by s膮d - i to jakikolwiek - by艂 trzeci膮 w艂adz膮. W tym kontek艣cie jawi si臋 wi臋c potrzeba dokonania reformy ca艂ego systemu wymiaru sprawiedliwo艣ci. S膮dz臋, 偶e ustawa o Naczelnym S膮dzie Administracyjnym w kszta艂cie dzi艣 zaproponowanym stanowi pierwszy etap tej reformy. Przyjmowana dzi艣 ustawa to tak偶e pocz膮tek drogi do docelowego modelu s膮downictwa administracyjnego w Polsce, kt贸rego realizacja w pe艂ni b臋dzie mo偶liwa po uchwaleniu nowej konstytucji. M贸wi艂a o tym pani pose艂 Irena Lipowicz; w pe艂ni zgadzam si臋 z jej wypowiedzi膮 w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-18.6" who="#PoselKazimierzPantak">Wspomniany na wst臋pie ustawowo uregulowany mechanizm maj膮cy na celu ujednolicenie orzecznictwa sprawia, 偶e ustawa o NSA odpowiada europejskim standardom w tym zakresie. Dlatego te偶, bior膮c pod uwag臋 przedstawione w moim wyst膮pieniu pozytywne aspekty, Unia Pracy Klub Parlamentarny b臋dzie g艂osowa艂 za przyj臋ciem tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-18.7" who="#PoselKazimierzPantak">Jednocze艣nie pragn臋 zwr贸ci膰 uwag臋 na dwie sprawy i wnie艣膰 stosowne poprawki.</u>
          <u xml:id="u-18.8" who="#PoselKazimierzPantak">Sprawa pierwsza, to, co pan pose艂 Bentkowski uwa偶a艂 za du偶e osi膮gni臋cie. W pe艂ni podzielam pogl膮d, aby s膮d m贸g艂 nak艂ada膰 pewien rodzaj grzywny w celu przymuszenia (m贸wi o tym art. 31), z tym 偶e moja uwaga dotyczy kompetencji, jak膮 daje art. 31 ust. 6 Radzie Ministr贸w, odno艣nie do okre艣lenia w drodze rozporz膮dzenia wysoko艣ci g贸rnej granicy grzywny, kt贸r膮 s膮d mo偶e nak艂ada膰 w celu przymuszenia. Uwa偶am, 偶e winno to by膰 uregulowane ustawowo, poniewa偶 Rada Ministr贸w, naczelne organy administracji pa艅stwowej, kt贸re wchodz膮 w sk艂ad Rady Ministr贸w, jednostki podporz膮dkowane, mog膮 by膰 klientami tych orzecze艅, tych grzywien, kt贸re b臋dzie nak艂ada艂 s膮d. Dlatego winni艣my uregulowa膰 te granice ustaw膮, a nie apelowa膰 do Rady Ministr贸w, 偶eby 艂askawie miarkowa艂a, aby one nie by艂y zbyt ma艂e. W pewnym sensie Rada Ministr贸w by艂aby s臋dzi膮 we w艂asnej sprawie, bo te偶 jej cz艂onkowie mog膮 by膰 klientami, na kt贸rych mog膮 by膰 nak艂adane grzywny. Oby tak si臋 nie sta艂o. Przepis dotyczy jednak wszystkich organ贸w administracji pa艅stwowej, administracji publicznej. Wnosz臋 w tej sprawie poprawk臋 na pi艣mie.</u>
          <u xml:id="u-18.9" who="#PoselKazimierzPantak">Sprawa druga - bardzo wa偶na, ustrojowa, dotycz膮ca nie tylko prawa administracyjnego. Czas zerwa膰 z praktyk膮 z przesz艂o艣ci. Mianowicie art. 36 ust. 1 stanowi, 偶e od skargi pobiera si臋 wpis, a ust. 2, 偶e 藵Rada Ministr贸w okre艣li w drodze rozporz膮dzenia wysoko艣膰 oraz zasady pobierania wpisu藵.</u>
          <u xml:id="u-18.10" who="#PoselKazimierzPantak">Panie Marsza艂ku! Wysoki Sejmie! My艣l臋, 偶e czas sko艅czy膰 z tym, aby rz膮d, w艂adza wykonawcza, m贸g艂 okre艣la膰 wysoko艣膰 wpisu. Uwa偶am, 偶e cz臋sto te kwoty s膮 zbyt du偶e, przez co narusza si臋 prawo obywateli do dost臋pu do s膮downictwa. Znam wiele przypadk贸w, nie tylko w sprawach administracyjnych, ale i w sprawach cywilnych, gdy ludzie nie mog膮 dochodzi膰 swojego prawa przez to, 偶e wpisy s膮 zbyt wysokie. S膮d sprawy nie rozpatrzy, je偶eli nie zostanie wp艂acona okre艣lona kwota. Ta kwota jest za艣 okre艣lana przez rz膮d, kt贸ry mo偶e nie ma na celu ograniczania dost臋pno艣ci do s膮d贸w, ale ma swoje zamierzenia i zadania finansowe. I nawet w ustawie bud偶etowej planuje okre艣lone z tego tytu艂u wp艂ywy. Oczywi艣cie, istnieje w procedurze cywilnej instytucja prawa dla ubogich - s膮d mo偶e w uzasadnionych przypadkach, je偶eli strona nie jest w stanie ponie艣膰 kosztu wysokiego wpisu, zwolni膰 stron臋 od wpisu s膮dowego. Ale w przypadku Naczelnego S膮du Administracyjnego ta instytucja jest u艂omna. Mianowicie: Postanowienie w s膮dzie powszechnym ma dwie instancje; je偶eli s膮d pierwszej instancji odm贸wi obni偶enia wysoko艣ci wpisu albo zniesienia wpisu, mo偶na wnie艣膰 od tego za偶alenie do s膮du drugiej instancji. W przypadku Naczelnego S膮du Administracyjnego przepisy K.p.c. stosowane s膮 odpowiednio i strona wnosz膮ca mo偶e wnie艣膰 o zwolnienie z tych koszt贸w, ale rozstrzygni臋cie jest ostateczne, poniewa偶 nie ma tutaj dwuinstancyjno艣ci. Dlatego te偶 proponuj臋 poprawk臋 na pi艣mie, aby jednak wysoko艣膰 wpisu okre艣la艂a ustawa. Jest to nak艂adanie pewnych obowi膮zk贸w finansowych, kt贸re mog膮 - jak ju偶 powiedzia艂em wcze艣niej - pozbawia膰 dost臋pno艣ci do s膮du czy j膮 ogranicza膰. Powinno to wi臋c by膰 regulowane ustawowo, a nie w drodze rozporz膮dzenia poprzez rz膮d. My艣l臋, 偶e w zwi膮zku z nowelizacj膮 Kodeksu post臋powania cywilnego, kt贸rej projekt jest w tej chwili w Wysokiej Izbie, w komisjach, podobn膮 zasad臋 powinni艣my przyj膮膰 w procedurze cywilnej.</u>
          <u xml:id="u-18.11" who="#PoselKazimierzPantak">Dlatego w tych dw贸ch sprawach wnosz臋 poprawki.</u>
          <u xml:id="u-18.12" who="#PoselKazimierzPantak">Poprawka trzecia dotyczy przepis贸w przej艣ciowych. Proponuj臋, aby do czasu, kiedy ustawowo zostanie okre艣lona g贸rna granica grzywny, o kt贸rej mowa w art. 31, oraz wpis贸w, o kt贸rych mowa w art. 36, by艂y w tym zakresie stosowane dotychczasowe przepisy. Chodzi g艂贸wnie o wysoko艣膰 wpisu. Wnosz膮c te poprawki pozwalam sobie apelowa膰 o niezw艂oczne przej艣cie do trzeciego czytania, ale, je偶eli to mo偶liwe, po uwzgl臋dnieniu tych poprawek. Takie jest stanowisko Klubu Parlamentarnego Unii Pracy, kt贸re mia艂em zaszczyt przedstawi膰.</u>
          <u xml:id="u-18.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋 panu pos艂owi.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Przemawia艂 pan pose艂 Kazimierz Pa艅tak, Unia Pracy.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#WicemarszalekJozefZych">Obecnie g艂os zabierze pan pose艂 Krzysztof Kami艅ski, Konfederacja Polski Niepodleg艂ej, a nast臋pnie pan pose艂 Eugeniusz Janu艂a, Poselskie Ko艂o - Nowa Demokracja.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#WicemarszalekJozefZych">Prosz臋, panie po艣le.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PoselKrzysztofKaminski">Panie Marsza艂ku! Wysoki Sejmie! Jestem w trudnej sytuacji, dlatego 偶e zgadzam si臋 z wi臋kszo艣ci膮 postulat贸w, zarzut贸w i tez, kt贸re pad艂y z ust moich szanownych koleg贸w przedm贸wc贸w. Chc臋 podkre艣li膰, 偶e Klub Parlamentarny KPN widzi potrzeb臋 takiej nowelizacji podstawowych ustaw dotycz膮cych funkcjonowania pa艅stwa, kt贸re b臋d膮 powodowa艂y 艣ci艣lejsze identyfikowanie si臋 obywatela z pa艅stwem. A z tym jest, niestety, 藕le i coraz gorzej. Pa艅stwo musi by膰 przyjazne wobec obywatela, pa艅stwo musi by膰 zdolne do tego, aby kontrolowa膰 jego decyzje, przejawy 偶ycia administracyjnego musz膮 by膰 okre艣lone czytelnymi regu艂ami. W zwi膮zku z tym istotna jest nowelizacja ustawy o Naczelnym S膮dzie Administracyjnym, dotycz膮cej w zasadzie cz臋艣ci procesowej s膮downictwa administracyjnego. Oczywi艣cie powstaje pytanie, co z Kodeksem post臋powania administracyjnego, co w og贸le z Kodeksem administracyjnym. Akt ten ma ju偶 swoje lata, a wobec tego obie te ustawy koniecznie powinny by膰 razem nowelizowane, dostosowywane do wsp贸艂czesno艣ci. To pierwsza sprawa.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#PoselKrzysztofKaminski">Druga sprawa: Prezydent zg艂osi艂 swoj膮 propozycj臋 rok temu, w styczniu 1994 r. Nie zgodzi艂bym si臋 z sarkastycznym zdaniem pos艂a Pa艅taka, 偶e oto witamy trzeci膮 ustaw臋 prezydenta. Pan prezydent wnosi艂 ustawy, pami臋tamy t臋 o referendum ludowym; przy uchwalaniu konstytucji jego projekt koalicja odrzuci艂a w pierwszym czytaniu. Nie czyni艂bym prezydentowi zarzutu. Jest traktowany w Sejmie tak, jak jest - m贸wi si臋 trudno.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#PoselKrzysztofKaminski">Panie Marsza艂ku! Wysoki Sejmie! KPN nie zgadza si臋 z tym, aby w ustawie, kt贸ra jest przedmiotem drugiego czytania, pozostawa艂y nadal przepisy o rewizji nadzwyczajnej. Absolutnie nie ma zwi膮zku pomi臋dzy pracami w Komisji Konstytucyjnej, pomi臋dzy nowelizowaniem procedur karnych, cywilnych, a nowelizacj膮 post臋powania przed Naczelnym S膮dem Administracyjnym. Tu ju偶 mogli艣my sobie pozwoli膰 na instytucj臋 kasacji. Dlatego jest wiele postulat贸w, by przej艣膰 do trzeciego czytania. Gdyby jednak tymczasem zebra艂a si臋 komisja dla uporz膮dkowania zg艂oszonych poprawek, by艂aby mo偶liwo艣膰 przepisania dos艂ownie dw贸ch gotowych ju偶 artyku艂贸w z projekt贸w procedury karnej, dotycz膮cych istoty kasacji. Uwa偶am, 偶e mo偶na by ju偶 na tym etapie je w艂膮czy膰.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#PoselKrzysztofKaminski">Oczywi艣cie b臋dziemy tak偶e prosi膰 o przekre艣lenie zdania dotycz膮cego zgody Zgromadzenia Og贸lnego S臋dzi贸w S膮du na powo艂ywanie prezesa NSA. Rzeczywi艣cie by艂aby to tylko nominacja. My艣l臋, 偶e histeria antyprezydencka naprawd臋 udziela si臋 zbyt cz臋sto i zbyt du偶ej liczbie pos艂贸w. Ograniczanie takich uprawnie艅 prezydenta, jak zwyk艂a sprawa powo艂ania prezesa NSA po zasi臋gni臋ciu opinii, jest chyba przesad膮. Tym bardziej 偶e w Komisji Konstytucyjnej - mam zaszczyt przewodniczy膰 podkomisji redakcyjnej - sprawa wymiaru sprawiedliwo艣ci, pewnych uprawnie艅 g艂owy pa艅stwa, zosta艂a wst臋pnie, przy wsp贸艂pracy wszystkich klub贸w, przes膮dzona. Prezydent ma absolutne prawo korzystania z opinii, ale nie kierowania si臋 zgod膮 b膮d藕 jej brakiem.</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#PoselKrzysztofKaminski">Pani pose艂 Lipowicz zwr贸ci艂a uwag臋 na bardzo istotn膮 kwesti臋, czy zakres kognicji tego s膮du, kt贸ry zosta艂 t膮 ustaw膮 rozszerzony, nie spowoduje, 偶e prawo obywatela do s膮du nie stanie si臋 jeszcze bardziej iluzoryczne ni偶 obecnie. Mamy dzia艂aj膮ce s膮dy, wydaj膮 wyroki, s膮 przepisy o egzekucji, a prosz臋 zapyta膰 przeci臋tnego obywatela, czy jest zadowolony z funkcjonowania wymiaru sprawiedliwo艣ci. Ludzie maj膮 w kieszeni wyroki z klauzulami. Egzekucja, prosz臋 pa艅stwa, jest w ogromnym kryzysie. Zastanawiamy si臋 w Sejmie, w komisji, czy nie sprywatyzowa膰 egzekucji; s膮 takie pomys艂y. By膰 mo偶e. Po sprywatyzowaniu notariat贸w dost臋p obywatela przynajmniej do tej us艂ugi jest ju偶 jednak u艂atwiony. Ma racj臋 pani pose艂 Lipowicz, 偶e nie mo偶na przeholowa膰 z kognicj膮, ale z drugiej strony liczmy na to, 偶e to si臋 kiedy艣 zmieni. Im wi臋cej uprawnie艅 obywateli, im wi臋cej mo偶liwo艣ci kontroli akt贸w w艂adczych administracji pa艅stwowej, tym lepiej dla praw obywatelskich. Je艣li si臋 m贸wi o tym, 偶e kognicja jest rozszerzona o kontrol臋 postanowie艅 egzekucyjnych - to jeste艣my za; r贸wnie偶 je艣li si臋 m贸wi o postanowieniach zawieraj膮cych stanowiska organ贸w warunkuj膮cych tre艣膰 decyzji, a tak偶e gdy chodzi o akty normatywne terenowych organ贸w administracji rz膮dowej, administracji specjalnej - znakomite pole do kontroli. Mo偶e to natomiast oczywi艣cie spowodowa膰 przewlek艂o艣膰 post臋powania. Z drugiej jednak strony, pracuj膮c w Komisji Sprawiedliwo艣ci, wiemy, 偶e w s膮downictwie administracyjnym nie wszystkie etaty s膮 wykorzystane. Liczba o艣rodk贸w ro艣nie z roku na rok. Mo偶e wreszcie konstytucja pozwoli, 偶eby nie rz膮d decydowa艂 o pieni膮dzach, jakie id膮 na trzeci膮 w艂adz臋 - czyli wymiar sprawiedliwo艣ci - tylko parlament. By膰 mo偶e to spowoduje, 偶e zmiejszy si臋 przewlek艂o艣膰 post臋powa艅, a i prawo do s膮du b臋dzie pe艂niejsze.</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#PoselKrzysztofKaminski">Pragn臋 sk艂oni膰 si臋 i przekaza膰 wyrazy ogromnego szacunku panu prof. Hauserowi, prezesowi Naczelnego S膮du Administracyjnego, kt贸rego mam zaszczyt zna膰 od wielu lat. Musz臋 powiedzie膰, 偶e, pracuj膮c w Komisji Sprawiedliwo艣ci ju偶 dwie kadencje, zaobserwowa艂em, i偶 Naczelny S膮d Administracyjny ma znakomitego gospodarza, pod jego r臋k膮 s膮downictwo ogromnie si臋 rozwin臋艂o.</u>
          <u xml:id="u-20.6" who="#PoselKrzysztofKaminski">B臋dziemy g艂osowali za przyj臋ciem tego projektu ustawy z dwoma wyj膮tkami, a mianowicie inne jest nasze stanowisko odno艣nie do kasacji i opinii zgromadzenia s臋dzi贸w w sprawie powo艂ania prezes贸w. B臋dziemy tak偶e za tym, aby w przysz艂ej konstytucji, bo to jest chyba najistotniejsze, zapewni膰, by sprawy 艣rodk贸w przekazywanych na podstawie decyzji parlamentu na wymiar sprawiedliwo艣ci nie le偶a艂y w gestii urz臋dnika ni偶szego szczebla w Ministerstwie Finans贸w; t臋 trzeci膮 w艂adz臋 trzeba zacz膮膰 szanowa膰. Jest to pierwsza ustrojowa ustawa w tym parlamencie, przed uchwaleniem konstytucji, kt贸ra reguluje spraw臋 trzeciej w艂adzy.</u>
          <u xml:id="u-20.7" who="#PoselKrzysztofKaminski">Na koniec chcia艂bym o艣wiadczy膰, 偶e w pe艂ni zgadzam si臋 z pani膮 pose艂 Lipowicz, kt贸ra m贸wi艂a o tym, 偶e nie wolno przedstawia膰 takiego argumentu, jakiego u偶yto przy sprawie konkordatu - 偶e oto przysz艂a konstytucja otworzy nam oczy na sprawy pa艅stwowe i 偶e do tych nowych horyzont贸w b臋dziemy dostosowywali ustawy. To by艂 b艂膮d. Nie ma 偶adnego zwi膮zku mi臋dzy pracami w Komisji Konstytucyjnej czy przysz艂膮 konstytucj膮 a bie偶膮cym reformowaniem pa艅stwa i prawa.</u>
          <u xml:id="u-20.8" who="#PoselKrzysztofKaminski">Ko艅cz膮c, dzi臋kuj臋 za uwag臋 i w imieniu KPN prosz臋 o przej艣cie do trzeciego czytania projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-20.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋 panu pos艂owi.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Przemawia艂 pan pose艂 Krzysztof Kami艅ski, Konfederacja Polski Niepodleg艂ej.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#WicemarszalekJozefZych">Obecnie g艂os zabierze pan pose艂 Eugeniusz Janu艂a, Poselskie Ko艂o - Nowa Demokracja.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#WicemarszalekJozefZych">Jest to ostatnie wyst膮pienie w ramach wyst膮pie艅 w imieniu klub贸w i k贸艂 parlamentarnych. Potem b臋d膮 wyst膮pienia indywidualne i jako pierwsza g艂os zabierze pani pose艂 Anna Skowro艅ska-艁uczy艅ska, Unia Wolno艣ci.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PoselEugeniuszJanula">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! Zabieraj膮c po raz pierwszy g艂os w imieniu Poselskiego Ko艂a - Nowa Demokracja chcia艂bym zwr贸ci膰 uwag臋 na to, 偶e w dotychczasowej dyskusji pada艂y przede wszystkim argumenty natury prawnej, i to by艂o zreszt膮 s艂uszne - jak modernizowa膰, jak unormowa膰 sprawy trzeciej w艂adzy, a w szczeg贸lno艣ci ten jej segment, kt贸ry w dotychczasowej praktyce politycznej i prawnej naszego pa艅stwa by艂 dziedzin膮 - mo偶na powiedzie膰 - najbardziej zap贸藕nion膮, najbardziej opieszale funkcjonuj膮c膮. Pad艂o wiele uwag pod adresem administracji pa艅stwowej. Oczywi艣cie Naczelny S膮d Administracyjny ma czuwa膰 w imi臋 praworz膮dno艣ci nad nale偶ytym funkcjonowaniem administracji.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#PoselEugeniuszJanula">Parlament uchwali艂 kilka ustaw, kt贸re mia艂y na celu modernizacj臋 funkcjonowania administracji pa艅stwowej. Nie doczekali艣my si臋 jednak podstawowej ustawy, jak膮 jest ustawa o pa艅stwowej s艂u偶bie cywilnej. To chyba du偶y b艂膮d. Te dwie ustawy, obecna i tamta, kt贸ra jeszcze nie wesz艂a w 偶ycie, powinny by膰 skorelowane ze sob膮. Niemniej inicjatywa prezydenta zmierzaj膮ca do normalizacji, do nowelizacji ustawy o Najwy偶szym S膮dzie Administracyjnym, jak si臋 wydaje, idzie w dobrym kierunku, aczkolwiek pi臋trz膮 si臋 pewne trudno艣ci.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#PoselEugeniuszJanula">M贸wiono ju偶 kilkakrotnie o kasacji. U偶ywaj膮c j臋zyka nieprawnego, z punktu widzenia przeci臋tnego obywatela Naczelny S膮d Administracyjny jest typowym s膮dem kasacyjnym - kasuje on z艂e, podj臋te niezgodnie z prawem decyzje administracji pa艅stwowej ka偶dego szczebla. Ukszta艂towa艂a si臋 taka potoczna opinia o funkcjonowaniu NSA, i to dobrze. Jest jednak kwestia dost臋pno艣ci tego trybuna艂u. Dotychczas jego o艣rodki by艂y tylko w pi臋ciu miejscach. Jest propozycja zwi臋kszenia liczby tych miejsc. Pojawia si臋 oczywi艣cie pytanie, jak funkcjonowa艂yby te nowe o艣rodki, jest r贸wnie偶 kwestia dwustopniowo艣ci itd. Jednocze艣nie musimy sobie zda膰 spraw臋 z tego, 偶e czeka nas - oby wkr贸tce - uchwalenie nowej konstytucji. Dlatego te偶 s膮dz臋, 偶e najzr臋czniejszym posuni臋ciem by艂oby - tak jak proponowa艂a pani pose艂 Lipowicz - odes艂anie przez parlament projektu do komisji w celu przepracowania pewnych rozwi膮za艅, kt贸re si臋 zestarza艂y. Nale偶y potem wprowadzi膰 t臋 ustaw臋 jako ustaw臋 epizodyczn膮, obowi膮zuj膮c膮 do czasu wej艣cia w 偶ycie nowej konstytucji. Wtedy wszelkie normy, nie tylko prawne, ale i polityczne, zosta艂yby uwzgl臋dnione. W przeciwnym wypadku, czyli je偶eli ju偶 uchwalimy t臋 ustaw臋, uka偶e si臋 w spos贸b jaskrawy wiele w膮tpliwo艣ci prawnych wynikaj膮cych z pewnego rodzaju inflacyjno艣ci tej ustawy, je艣li chodzi o kodyfikacj臋 prawa. Pami臋tajmy te偶, 偶e oczekujemy na reform臋 centrum rz膮dowo-administracyjnego, a w projekcie omawianej ustawy nie wida膰 mo偶liwo艣ci dostosowania do tej reformy.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#PoselEugeniuszJanula">Dlatego wnosz臋, 偶eby to by艂a typowa ustawa epizodyczna, funkcjonuj膮ca do czasu uchwalenia nowej konstytucji. W rozwi膮zaniach nowego prawa konstytucyjnego s膮downictwo administracyjne, wtedy ju偶 na pewno dwustopniowe, b臋dzie mia艂o, z punktu widzenia prawa i polityki, rzeczywi艣cie, jak s膮dz臋, podmiotowe znaczenie i b臋dzie trwa艂ym elementem trzeciej w艂adzy, niezale偶nej, niezawis艂ej, tej, kt贸ra w szczeg贸lno艣ci powinna kontrolowa膰 dzia艂ania administracji pa艅stwowej.</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋 panu pos艂owi.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Przemawia艂 pan pose艂 Eugeniusz Janu艂a, Poselskie Ko艂o - Nowa Demokracja.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#WicemarszalekJozefZych">Obecnie g艂os zabierze pani pose艂 Anna Skowro艅ska--艁uczy艅ska, Unia Wolno艣ci, a nast臋pnie pan pose艂 Krzysztof Budnik, tak偶e Unia Wolno艣ci.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PoselAnnaSkowronskaLuczynska">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! Autorytet, jakim cieszy si臋 Naczelny S膮d Administracyjny, wielki szacunek dla jego dokona艅, zw艂aszcza dla wielkiego wk艂adu w dzie艂o demokratyzacji naszego 偶ycia, w dzie艂o cywilizowania naszej administracji, wszystko to ka偶e nam na projekt tej ustawy patrze膰 tym bardziej wnikliwie. Chodzi o to, aby艣my powodowani ch臋ci膮 udoskonalenia dzia艂a艅 NSA nie zaszkodzili jego funkcjonowaniu. O tych obawach m贸wili moi przedm贸wcy, ja natomiast chcia艂abym si臋 skupi膰 na zastrze偶eniach do poszczeg贸lnych zapis贸w ustawy.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#PoselAnnaSkowronskaLuczynska">Art. 16 ust. 1 pkt 4 wykracza daleko poza dotychczasowe kognicje NSA. R贸wnocze艣nie jednak zawiera on tak ma艂o precyzyjne okre艣lenia, 偶e mo偶e to powodowa膰 powa偶ne trudno艣ci interpretacyjne, je艣li chodzi o jego stosowanie. Ponadto je偶eli rozwa偶ymy konsekwencje wprowadzenia tego zapisu i konsekwencje tego, i偶 Naczelnemu S膮dowi Administracyjnemu zezwoliliby艣my na orzekanie w sprawach, jak to okre艣li艂 pan pose艂 sprawozdawca, 藵okienkowych藵 z zakresu administracji pa艅stwowej, i spojrzymy na art. 23 i 25, to stwierdzimy, 偶e w tych to w艂a艣nie sprawach NSA uzyskuje uprawnienia pozwalaj膮ce mu na merytoryczne rozstrzyganie, gdy偶 w tym w艂a艣nie zakresie mia艂by mo偶liwo艣膰 orzekania o istnieniu lub nieistnieniu obowi膮zku lub uprawnienia i stwierdzania niezgodno艣ci aktu lub czynno艣ci z prawem. Zw艂aszcza chodzi o stwierdzenie istnienia lub nieistnienia obowi膮zku lub uprawnienia. Jest to oczywista analogia do art. 189 Kodeksu post臋powania cywilnego, kt贸ry pozwala s膮dowi stwierdza膰 istnienie lub nieistnienie stosunku prawnego lub prawa. O ile jednak mo偶liwo艣膰 stosowania przez s膮d cywilny art. 189 jest ograniczona, ogranicze艅 takich tutaj nie znajdujemy. Przepisy te pozwalaj膮 Naczelnemu S膮dowi Administracyjnemu wchodzi膰 w kompetencje organu administracyjnego. Traci on naturalne dla tego s膮du kompetencje kasacyjne. Tym samym wi臋c nast臋puje nie tylko zatarcie granicy pomi臋dzy uprawnieniami w艂adz, ale wr臋cz wej艣cie s膮downictwa w kompetencje administracji.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#PoselAnnaSkowronskaLuczynska">W moim przekonaniu (a wynika艂o to te偶 z uwag niekt贸rych przedm贸wc贸w, zw艂aszcza pani pose艂 Lipowicz, z kt贸r膮 si臋 zgadzam) jest to przekazywanie s膮dowi administracyjnemu za daleko id膮cych uprawnie艅 - z kt贸rych zreszt膮 nie b臋dzie m贸g艂 skorzysta膰, wzgl臋dnie mo偶liwo艣膰 skorzystania z nich b臋dzie znacznie ograniczona z uwagi na jego mo偶liwo艣ci faktycznego dzia艂ania.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#PoselAnnaSkowronskaLuczynska">Zastrze偶enia moje budzi r贸wnie偶 art. 22 ust. 1 pkt 3. W tym ust臋pie projekt ustawy okre艣la, co s膮d mo偶e zrobi膰 uwzgl臋dniaj膮c skarg臋. W pkt. 3 m贸wi, 偶e stwierdza niezgodno艣膰 z prawem decyzji lub postanowienia. Chodzi艂oby chyba o stwierdzenie przez NSA takiej niezgodno艣ci w przypadku, gdy nie uchyla decyzji lub postanowienia, gdy偶 w pkt. 1 czytamy o uchyleniu decyzji. W kolejnych ust臋pach nie m贸wi si臋, w jakim przypadku s膮d mo偶e skorzysta膰 z zapisu art. 22 ust. 1 pkt 3. O ile bowiem w odniesieniu do dw贸ch pierwszych punkt贸w kolejne ust臋py okre艣laj膮, w jakich przypadkach s膮d orzeka w ten spos贸b, to w tym wypadku tego nie ma.</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#PoselAnnaSkowronskaLuczynska">W art. 31 mowa jest o odszkodowaniu nale偶nym stronie, kt贸ra ponios艂a szkod臋 w przypadku niewykonania przez organ administracji orzeczenia Naczelnego S膮du Administracyjnego. Nie ma tu natomiast mowy o tym, czy stronie przys艂uguje odszkodowanie za straty poniesione wskutek wydania lub uchylenia samej decyzji administracyjnej. Dotychczas taki przepis by艂 w Kodeksie post臋powania administracyjnego w art. 215. Skoro w zakresie unormowanym t膮 ustaw膮 uchylone zostaj膮 przepisy K.p.a., oznacza to, 偶e przepisu tego nie b臋dzie, a wi臋c strona traci uprawnienie, kt贸re dotychczas mia艂a. Mog艂aby dochodzi膰 takiego odszkodowania wy艂膮cznie na podstawie przepis贸w Kodeksu cywilnego, ale, jak wiemy, przez art. 418 uprawnienia te s膮 bardzo ograniczone. St膮d w moim przekonaniu ta regulacja pozbawia stron臋 odszkodowania, do jakiego dotychczas mia艂a prawo.</u>
          <u xml:id="u-24.5" who="#PoselAnnaSkowronskaLuczynska">W art. 31 ust. 5 wed艂ug mnie pope艂niono b艂膮d, pewn膮 niezr臋czno艣膰. Mianowicie - przy dziwnej zreszt膮 konstrukcji orzekania odszkodowa艅 przez sam organ, kt贸ry nie wykona艂 orzeczenia NSA - m贸wi si臋, 偶e strona mo偶e wyst膮pi膰 o takie odszkodowanie mi臋dzy innymi w przypadku, gdy nie otrzyma艂a decyzji - w terminie 30 dni od dnia jej dor臋czenia. Skoro jej nie otrzyma艂a, to jak 藵od dnia dor臋czenia藵 mo偶e o to wyst臋powa膰? Przepis ten wymaga przeredagowania, jak zreszt膮 te, o kt贸rych poprzednio m贸wi艂am. Tu nawi膮zuj臋 do dw贸ch zg艂oszonych ju偶 wniosk贸w, 偶eby projekt tej ustawy zwr贸ci膰 do komisji.</u>
          <u xml:id="u-24.6" who="#PoselAnnaSkowronskaLuczynska">W art. 40 mowa jest o tym, 偶e wstrzymanie wykonania zaskar偶onego aktu lub czynno艣ci nast臋puje z mocy prawa, je偶eli organ nie dokona艂 czynno艣ci. W moim przekonaniu powinno by膰 藵z urz臋du藵, a nie 藵z mocy prawa藵. Skoro bowiem organ nie wykona艂 pewnej czynno艣ci, to na pewno nie wstrzyma wykonania zaskar偶onego aktu lub czynno艣ci; powsta艂aby sprzeczno艣膰 mi臋dzy unormowaniem a stanem faktycznym. W takim przypadku s膮d z urz臋du powinien wstrzyma膰 wykonanie zaskar偶onego aktu.</u>
          <u xml:id="u-24.7" who="#PoselAnnaSkowronskaLuczynska">W art. 46 nie wprowadzono ograniczenia czasowego, je艣li chodzi o wycofanie przez stron臋 skargi. Jest to konieczne.</u>
          <u xml:id="u-24.8" who="#PoselAnnaSkowronskaLuczynska">Najwi臋ksze jednak moje obawy budzi sformu艂owanie zawarte w art. 53 ust. 2, w kt贸rym jest mowa, 偶e s膮d rozstrzyga spraw臋 co do stwierdzenia naruszenia prawa i skutk贸w prawnych tego naruszenia. To sformu艂owanie przecie偶 ma by膰 podstaw膮 sformu艂owania sentencji wyroku. Jak w sentencji wyroku mo偶na orzec o skutkach naruszenia prawa? Jest to dla mnie zupe艂nie niewyobra偶alne. W moim przekonaniu jest to r贸wnie偶 niewykonalne, gdy偶 w momencie wydawania wyroku nie mo偶na przewidzie膰 wszelkich skutk贸w prawnych. One mog膮 wynika膰 dopiero w dalszej konsekwencji. Wed艂ug mnie jest to kuriozalne sformu艂owanie.</u>
          <u xml:id="u-24.9" who="#PoselAnnaSkowronskaLuczynska">W art. 52 ust. 1 m贸wi si臋, 偶e s膮d orzeka na podstawie akt sprawy, przy czym nast臋pny ust臋p tego artyku艂u pozwala na przekonanie, 偶e przez akta sprawy rozumie si臋 wy艂膮cznie akta administracyjne, a przecie偶 s膮d orzeka na podstawie ca艂okszta艂tu dowod贸w, kt贸re zebra艂 w sprawie. Tak wi臋c r贸wnie偶 art. 52 ust. 1 wymaga艂by zmiany.</u>
          <u xml:id="u-24.10" who="#PoselAnnaSkowronskaLuczynska">W art. 55 ust. 3 jest mowa o kosztach dotycz膮cych zast臋pstwa s膮dowego, ale odmiennie ni偶 w K.p.c. Nie jest tu powiedziane, 偶e s膮d orzeka, stosuj膮c przepisy o wynagrodzeniu adwokat贸w, o kosztach zast臋pstwa adwokackiego. Z tak sformu艂owanegoprzepisu wynika艂oby, 偶e s膮d sam ustala, ile adwokatowi czy radcy prawnemu nale偶y si臋 pieni臋dzy, w zale偶no艣ci od charakteru sprawy i wk艂adu pe艂nomocnika w jej wyja艣nienie i rozstrzygni臋cie. To sformu艂owanie jest ca艂kowicie inne ani偶eli w K.p.c.</u>
          <u xml:id="u-24.11" who="#GlosZSali">(Czas.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Czas dawno min膮艂.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#PoselAnnaSkowronskaLuczynska">Nie powiedzia艂am o wszystkich sprawach, a do tego jeszcze, niestety, swojemu koledze zabra艂am czas.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Kolega pani pose艂 zrezygnowa艂 z zabrania g艂osu.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#WicemarszalekJozefZych">Pani pose艂, zg艂osi艂a pani kilka poprawek; je偶eli maj膮 by膰 one brane pod uwag臋, musz膮 by膰 przedstawione na pi艣mie.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#PoselAnnaSkowronskaLuczynska">(Dzi臋kuj臋 bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#WicemarszalekJozefZych">Przemawia艂a pani pose艂 Anna Skowro艅ska-艁uczy艅ska, Unia Wolno艣ci.</u>
          <u xml:id="u-27.5" who="#WicemarszalekJozefZych">Pan pose艂 Krzysztof Budnik zrezygnowa艂 z zabrania g艂osu, zreszt膮 ju偶 nie ma czasu.</u>
          <u xml:id="u-27.6" who="#WicemarszalekJozefZych">Lista m贸wc贸w zosta艂a wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-27.7" who="#WicemarszalekJozefZych">G艂os zabierze sprawozdawca komisji pan pose艂 Piotr Chojnacki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#PoselPiotrChojnacki">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! Niezbyt rozbudowana lista m贸wc贸w wydaje si臋 potwierdza膰, 偶e przedstawiony projekt nie budzi stosownego do naszych oczekiwa艅 zainteresowania Wysokiej Izby. Niemniej jednak stwierdzi膰 trzeba, 偶e zg艂oszone, zw艂aszcza w wyst膮pieniach klubowych, a tak偶e w wyst膮pieniu pani pose艂 艁uczy艅skiej, uwagi nale偶y potraktowa膰 z ca艂膮 powag膮. Mo偶e zacznijmy od spraw fundamentalnych, tzn. zgodno艣ci czy niezgodno艣ci z konstytucj膮 projektu ustawy i skutk贸w tego dla przysz艂o艣ci s膮downictwa administracyjnego. Chcia艂em przypomnie膰 pani pose艂 Lipowicz, 偶e na 17 posiedzeniu Sejmu (jest to w stenogramie), podczas kt贸rego debatowali艣my w czasie pierwszego czytania nad projektem prezydenckim tej ustawy, nale偶a艂em chyba do najbardziej stanowczo optuj膮cych za uruchomieniem dwuinstancyjnego s膮downictwa administracyjnego. Z przykro艣ci膮, niestety, musz臋 stwierdzi膰, 偶e pod wp艂ywem reali贸w i oczywistych fakt贸w zosta艂em przekonany. My艣l臋, 偶e, stanowi膮c prawo, trzeba jednak trzyma膰 si臋 reali贸w i bra膰 pod uwag臋 do艣wiadczenia wynikaj膮ce zw艂aszcza z praktyki s臋dzi贸w Naczelnego S膮du Administracyjnego. W ich przekonaniu sam zamiar jest oczywi艣cie s艂uszny, jest tak偶e akceptowany przez kierownictwo NSA, natomiast z uwagi na pilno艣膰 potrzeby rozwi膮zania istotnych problem贸w, kt贸re nurtuj膮 s膮downictwo, z b贸lem serca musia艂em si臋 przychyli膰 do rozwi膮zania przyjmuj膮cego model s膮downictwa jednoinstancyjnego. Nie jest to jednak ten model, kt贸ry mnie - jako prawnika zw艂aszcza - satysfakcjonuje, i my艣l臋, 偶e w niedalekiej przysz艂o艣ci, o czym m贸wi艂em w zako艅czeniu wyst膮pienia, b臋dziemy musieli ten problem poruszy膰. Dlatego te偶, jak powiedzia艂em, jeste艣my zgodni co do istoty, natomiast rzeczywisto艣膰, w kt贸rej funkcjonuje s膮d administracyjny, jest tej natury, 偶e po prostu wskazuje na konieczno艣膰 rozwi膮za艅 szybszych.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#PoselPiotrChojnacki">Co do zgodno艣ci z konstytucj膮. Rozwa偶amy ten problem, podnosi艂em go, uczestnicz膮c w pracach podkomisji instytucji ochrony prawa i organ贸w wymiaru sprawiedliwo艣ci Komisji Konstytucyjnej. Jestem zdania, 偶e w konstytucji powinno si臋 jednak przewidzie膰, przynajmniej docelowo, z okre艣leniem lub bez okre艣lenia terminu, wprowadzenie dwuinstancyjnego s膮downictwa administracyjnego.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#PoselPiotrChojnacki">Co do obaw wyra偶onych przez pani膮 pose艂 Lipowicz, z kt贸rymi zgodzi艂 si臋 r贸wnie偶 pan pose艂 Kami艅ski, a mianowicie, 偶e zakres kognicji Naczelnego S膮du Administracyjnego jest nadmiernie rozszerzony w stosunku do jego technicznych mo偶liwo艣ci, to nie podzielamy tego pogl膮du. Jednocze艣nie odnosimy si臋 do stanowiska prezentowanego przez s臋dzi贸w w toku prac komisji, wynikaj膮cego z praktyki, z do艣wiadcze艅. Ot贸偶 mamy 艣wiadomo艣膰, 偶e rozszerzaj膮c w art. 16 ust. 1, zw艂aszcza w pkt. 4, zakres kognicji s膮du na tzw. sprawy okienkowe (tak nazywamy to w skr贸cie w s膮dzie administracyjnym), mo偶emy sobie stworzy膰 pewne problemy. S臋dziowie jednak twierdz膮, 偶e tych spraw b臋dzie niewiele, b臋d膮 mia艂y charakter, jak si臋 m贸wi, wpadkowy, a dla szybko艣ci post臋powania, je艣li chodzi o odblokowanie merytorycznych rozstrzygni臋膰 w sprawie g艂贸wnej, jest to pilnie potrzebne, tym bardziej 偶e reformatoryjno艣膰 orzecze艅 s膮du w tym zakresie b臋dzie usuwa膰 te przeszkody, w sytuacji gdyby si臋 one pojawia艂y w toku rozpoznawania sprawy g艂贸wnej. Dlatego uwa偶amy, 偶e wprowadzenie w 偶ycie zapisu art. 16 ust. 1 pkt 4 nie zahamuje sprawno艣ci post臋powania i nie stworzy dalszych nawarstwie艅. S臋dziowie wyrazili przekonanie (chc臋 zw艂aszcza wskaza膰 na opini臋 prezesa Hausera), 偶e b臋d膮 w stanie opanowa膰 ewentualny rosn膮cy nap艂yw spraw z tego powodu.</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#PoselPiotrChojnacki">Pan pose艂 Pa艅tak zg艂osi艂 dwie poprawki: do art. 31 ust. 6, dotycz膮cego zakresu unormowa艅 przez Rad臋 Ministr贸w wysoko艣ci grzywny na艂o偶onej, w celu przymuszenia, na organ, kt贸ry dopuszcza si臋 przewlek艂o艣ci post臋powania lub wr臋cz odmawia wykonania prawomocnych orzecze艅, i do art. 36, kt贸ry dotyczy pobierania wpisu od skargi. Panie po艣le, komisja r贸wnie偶 ten problem d艂u偶szy czas rozwa偶a艂a, doszli艣my jednak do wniosku, 偶e pewne wzgl臋dy - cho膰by wynikaj膮ce z tempa inflacji, kt贸rej, jak si臋 wydaje, mimo stara艅 pr臋dko opanowa膰 si臋 nie da - powodowa艂yby, i偶 Wysoka Izba mo偶e zbyt cz臋sto by艂aby absorbowana prac膮 nad kolejnymi poprawkami dotycz膮cymi wysoko艣ci wpisu, a tak偶e i grzywny. Ponadto trzeba zauwa偶y膰, 偶e dotychczasowa praktyka, je艣li chodzi o okre艣lanie wysoko艣ci wpis贸w w sprawach rozpatrywanych przez s膮dy powszechne, mimo 偶e stosowana jest tak偶e przez administracj臋 pa艅stwow膮, raczej wi臋kszych zastrze偶e艅 nie nasuwa. S膮 to akty, z kt贸rymi na og贸艂 nie maj膮 problem贸w ani s臋dziowie, ani strony.</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#PoselPiotrChojnacki">Co do kwestii jednoinstancyjno艣ci orzekania, o kt贸rej m贸wi艂 pan pose艂 Kami艅ski czy pan pose艂 Pa艅tak...</u>
          <u xml:id="u-28.5" who="#PoselKazimierzPantak">(Tak, prawo ubogich.)</u>
          <u xml:id="u-28.6" who="#PoselPiotrChojnacki">Tak, prawo ubogich. Pan pose艂 Pa艅tak podkre艣la艂, i偶 istnieje niebezpiecze艅stwo, 偶e s膮d administracyjny, dzia艂aj膮c jednoinstancyjnie, mo偶e np. zbyt pochopnie nie przyzna膰 prawa do zwolnienia od koszt贸w od wpisu. My艣l臋, 偶e w pewnym sensie jest to obawa na wyrost, aczkolwiek ostro偶no艣ci, jak wiadomo, nigdy nie jest za du偶o. Gdyby si臋 mia艂o tak zdarzy膰, to istnieje jeszcze nadz贸r w s膮dach, istnieje prawo skargi administracyjnej na czynno艣膰, a opr贸cz tego w ka偶dym konkretnym przypadku spraw臋 m贸g艂by podj膮膰, z urz臋du, prokurator, gdyby strona by艂a bezradna, je艣li chodzi o kwestie finansowe, za艣 s膮d by艂by za ma艂o wyrozumia艂y dla trudnej sytuacji strony. Tak wi臋c przynajmniej na razie optowa艂bym za utrzymaniem rozwi膮za艅 zawartych w projekcie.</u>
          <u xml:id="u-28.7" who="#PoselPiotrChojnacki">Pan pose艂 Kami艅ski zwr贸ci艂 uwag臋 na to, 偶e przed艂o偶ona przez komisje ustawa powinna by膰 skorelowana z ca艂o艣ciowymi zmianami Kodeksu post臋powania administracyjnego. Wniosek ten jest niew膮tpliwie s艂uszny, ale trzeba odnie艣膰 do niego te same argumenty, jak w wypadku kwestii skorelowania rozwi膮za艅 projektu ustawy z konstytucj膮.</u>
          <u xml:id="u-28.8" who="#PoselPiotrChojnacki">Pani pose艂 Lipowicz stwierdzi艂a, 偶e koalicja - w zale偶no艣ci od tego, czy jej to pasuje czy nie - albo nie kr臋puje si臋 faktem nieuregulowania pewnych spraw w konstytucji, albo powo艂uje si臋 na to, 偶e gdy nie ma konstytucji, to nie mo偶na rozstrzyga膰 pewnych spraw, czyli przyk艂ada dwie miary do tego samego problemu. Chc臋 powiedzie膰, 偶e akurat w kwestii konkordatu mam podobne zdanie, natomiast co do tej miary, o kt贸rej m贸wimy, to nale偶y si臋 zgodzi膰, 偶e nie powinni艣my uzale偶nia膰 toku prac legislacyjnych od przysz艂ych i niepewnych zdarze艅.</u>
          <u xml:id="u-28.9" who="#PoselKazimierzPantak">(Nie kwestionowa艂em, jaka jest kwota.)</u>
          <u xml:id="u-28.10" who="#PoselPiotrChojnacki">W tym miejscu mo偶emy si臋 zgodzi膰. Natomiast nikt w tej Izbie nie da nam gwarancji, czy ten Sejm uchwali konstytucj臋. B膮d藕my optymistami, 偶e tak, ale nie ma gwarancji. Czekanie zatem na to, a偶 Sejm rozstrzygnie te kwestie, mo偶e nas narazi膰 na odes艂anie tej ustawy w niepewn膮 przysz艂o艣膰.</u>
          <u xml:id="u-28.11" who="#PoselPiotrChojnacki">To samo, niestety, odnosi si臋 do pomys艂u pana pos艂a Kami艅skiego co do skorelowania ustawy ze zmianami w K.p.a. Kodeks post臋powania administracyjnego jest aktem prawnym w znacznej mierze przestarza艂ym, wymaga nowelizacji albo przeredagowania; potrzebna jest nowa ustawa. Na razie prace w tym zakresie s膮 na etapie pomys艂贸w i nie ma mo偶liwo艣ci szybkiego ich zrealizowania. Dlatego te偶 - rozumiej膮c intencje - nie mo偶emy zrealizowa膰 tego pomys艂u.</u>
          <u xml:id="u-28.12" who="#PoselPiotrChojnacki">Wprawdzie nie ma na sali pana pos艂a Kami艅skiego, ale chc臋 powiedzie膰, 偶e trudno zgodzi膰 si臋 z zarzutem, i偶 zapis art. 4 jest przejawem histerii antyprezydenckiej. Przede wszystkim jest to do艣膰 niestosowne okre艣lenie, je艣li chodzi o adresata, jakim jest Wysoka Izba. Mo偶na wyra偶a膰 r贸偶ne opinie, natomiast nie ma tu histerii. Je艣li chodzi o ostro偶no艣膰, jak膮 kierowa艂y si臋 komisje, wnosz膮c zmian臋 do projektu przygotowanego przez podkomisj臋, pragn臋 wyja艣ni膰: Podkomisja proponowa艂a zapis: po zasi臋gni臋ciu opinii, jednak komisje wi臋kszo艣ci膮 g艂os贸w przyj臋艂y zapis: za zgod膮 Zgromadzenia Og贸lnego S臋dzi贸w S膮du. Zw艂aszcza powo艂anie i odwo艂anie jest 藵za zgod膮藵. Mamy ju偶 pewne do艣wiadczenie z niedalekiej przesz艂o艣ci, kiedy pan prezydent odwo艂a艂 prezesa NSA, pana prof. Zieli艅skiego, i - jak s膮dz臋 - uregulowanie zawarte w art. 4 jest w pewnym sensie wynikiem tamtego zdarzenia.</u>
          <u xml:id="u-28.13" who="#PoselPiotrChojnacki">Pan pose艂 Janu艂a zauwa偶y艂 niedostatki, je艣li chodzi o nieuregulowanie ustawowo kwestii pa艅stwowej s艂u偶by cywilnej. To jest kolejny czynnik por贸wnywalny z poprzednimi, aczkolwiek mo偶e nieco mniejszej wagi; znowu trzeba czeka膰. Takich przystank贸w na drodze post臋powania w zakresie uchwalenia ustawy o NSA mo偶na by艂oby wymieni膰 jeszcze wi臋cej. Dlatego to r贸wnie偶 mo偶emy zaliczy膰 do postulat贸w de lege ferenda. Natomiast obecnie uwzgl臋dnienie tego nie jest mo偶liwe.</u>
          <u xml:id="u-28.14" who="#PoselPiotrChojnacki">Pan pose艂 Janu艂a twierdzi, 偶e orzeczenie NSA ma charakter kasacyjny, przynajmniej w przekonaniu og贸lnym. Oczywi艣cie, post臋powanie przed NSA ma taki charakter. De facto jest to post臋powanie kasacyjne. Natomiast dopuszczamy rzadkie wyj膮tki reformatoryjnych rozstrzygni臋膰 w art. 39. Ale to s膮 wyj膮tki od generalnej regu艂y, 偶e przy jednoinstancyjnym post臋powaniu przed s膮dem administracyjnym reformatoryjno艣膰 wchodzi w gr臋 na zasadzie wyj膮tku.</u>
          <u xml:id="u-28.15" who="#PoselPiotrChojnacki">Pozostaj膮 mi do om贸wienia zarzuty, kt贸re wysun臋艂a pani pose艂 Anna Skowro艅ska-艁uczy艅ska (nie wiem, czy pani pose艂 przedstawia te zarzuty w formie poprawek do ustawy). Nie chcia艂bym si臋 wdawa膰 w szczeg贸艂owe rozwa偶ania, bo te zarzuty wymaga艂yby d艂u偶szej polemiki. Z niekt贸rymi mo偶na si臋 zgodzi膰. Rzeczywi艣cie mo偶na mie膰 w膮tpliwo艣ci co do sformu艂owania zapisu chyba art. 40, w kt贸rym mowa o skutkach prawnych naruszenia prawa, je艣li chodzi o orzekane wyroki, jak r贸wnie偶 co do zapisu dotycz膮cego (pani pose艂 m贸wi艂a o tym) odszkodowania w razie niewykonania orzeczenia. Mo偶liwe, 偶e artyku艂 ten jest niezbyt czytelny i by膰 mo偶e komisje uznaj膮 za po偶膮dane przeredagowanie go.</u>
          <u xml:id="u-28.16" who="#PoselPiotrChojnacki">Natomiast - z powod贸w, o kt贸rych m贸wi艂em wcze艣niej - musz臋 si臋 jednak krytycznie odnie艣膰 do propozycji modyfikacji art. 16 ust. 1 pkt 4. Zarzut by艂 nast臋puj膮cy: Zapis jest 藕le sformu艂owany i nadmiernie rozszerza kognicj臋 NSA. Przecie偶 chyba w艂a艣nie na tym rzecz polega. Po to tworzymy ten akt prawny, 偶eby wreszcie rozszerzy膰 mo偶liwo艣膰 s膮dowej kontroli nad aktami administracji, tak偶e w sprawach drobnych, o charakterze techniczno-materialnym.</u>
          <u xml:id="u-28.17" who="#PoselPiotrChojnacki">Co do reformatoryjno艣ci przewidzianej w art. 23 i tego, 偶e jest to wchodzenie w zakres kompetencji administracji, t臋 kwesti臋 r贸wnie偶 rozwa偶ali艣my, ale uwa偶amy, 偶e w pewnych sprawach - jak powiedzia艂em ju偶 wcze艣niej - taki wyj膮tek ze wzgl臋du na sprawno艣膰 post臋powania jest konieczny i dlatego uznali艣my go za dopuszczalny.</u>
          <u xml:id="u-28.18" who="#PoselPiotrChojnacki">W tym stanie rzeczy przychylam si臋 do wniosk贸w, kt贸re tu zg艂oszono, zw艂aszcza ostatnio, i podzielam pogl膮d, 偶e - by sprawa by艂a jasna, by unikn膮膰 ewentualnego zarzutu pochopno艣ci podejmowania rozstrzygni臋膰 w tak istotnej dla porz膮dku prawnego ustawie - projekt ten powinien jeszcze wr贸ci膰 do komisji w celu ostatecznego opracowania.</u>
          <u xml:id="u-28.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Przemawia艂 sprawozdawca komisji pan pose艂 Piotr Chojnacki.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#PoselKazimierzPantak">(Sprostowanie.)</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#WicemarszalekJozefZych">Prosz臋, panie po艣le.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PoselKazimierzPantak">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! Chyba zosta艂em 藕le zrozumiany przez pana pos艂a sprawozdawc臋. Nie kwestionowa艂em, 偶e jest inflacja, 偶e ona b臋dzie, tylko chodzi o to, 偶e s膮 te偶 wpisy stosunkowe, czyli wpisy zale偶ne od warto艣ci przedmiotu sporu. Zatem to nie ma nic wsp贸lnego z inflacj膮, zale偶y natomiast od tego, jaka jest kwota, i w贸wczas wpis jest stosunkowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋 panu pos艂owi.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Panowie si臋 rozumiej膮 藵po prawniczemu藵?</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#WicemarszalekJozefZych">Zamykam dyskusj臋.</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#WicemarszalekJozefZych">W zwi膮zku z tym, 偶e w czasie drugiego czytania zg艂oszono do przed艂o偶onego projektu ustawy poprawki, Prezydium Sejm proponuje, aby ponownie skierowa膰 projekt ustawy do Komisji Sprawiedliwo艣ci oraz Komisji Ustawodawczej w celu przedstawienia dodatkowego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#WicemarszalekJozefZych">Je偶eli nie us艂ysz臋 sprzeciwu, b臋d臋 uwa偶a艂, 偶e Sejm propozycj臋 przyj膮艂.</u>
          <u xml:id="u-31.5" who="#WicemarszalekJozefZych">Sprzeciwu nie s艂ysz臋.</u>
          <u xml:id="u-31.6" who="#WicemarszalekJozefZych">Komisje zechc膮 post膮pi膰 zgodnie z decyzj膮 Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-31.7" who="#WicemarszalekJozefZych">Przyst臋pujemy do rozpatrzenia punktu 3 porz膮dku dziennego: Sprawozdanie Komisji Edukacji, Nauki i Post臋pu Technicznego oraz Komisji Ustawodawczej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o utworzeniu Komitetu Bada艅 Naukowych (druki nr 666 i 794).</u>
          <u xml:id="u-31.8" who="#WicemarszalekJozefZych">O zabranie g艂osu prosz臋 sprawozdawc臋 komisji pana pos艂a Ryszarda Grodzickiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PoselRyszardGrodzicki">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! Komisja Edukacji, Nauki i Post臋pu Technicznego oraz Komisja Ustawodawcza na swych posiedzeniach rozpatrzy艂y poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o utworzeniu Komitetu Bada艅 Naukowych.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#PoselRyszardGrodzicki">Projekt ustawy zak艂ada, 偶e zostanie stworzona mo偶liwo艣膰 podmiotowego finansowania dzia艂alno艣ci Polskiej Akademii Umiej臋tno艣ci. Szacowna ta instytucja reaktywowa艂a dzia艂alno艣膰 w 1989 r. Rekomendowana Wysokiej Izbie regulacja prawna jest jedn膮 z wielu, jakie parlament polski w sprawie Polskiej Akademii Umiej臋tno艣ci, a dok艂adniej w sprawach zwi膮zanych z porz膮dkowaniem jej statusu prawnego i maj膮tkowego, rozpatruje.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#PoselRyszardGrodzicki">Nie ma zwyczaju w trakcie drugiego czytania projektu ustawy odbiega膰 od 艣cis艂ego referowania przebiegu obrad komisji. W tym jednak przypadku pozwol臋 sobie na pewn膮 dygresj臋. Polska Akademia Umiej臋tno艣ci powsta艂a w 1872 r., kontynuuj膮c tradycje znacznie starszego 藵Towarzystwa Krakowskiego Naukowego - by przywo艂a膰 tutaj j臋zyk z pocz膮tku wieku XIX - 艣ci艣le z Uniwersytetem Krakowskim z艂膮czonego藵. Wk艂ad akademii w rozw贸j nauki polskiej, w kultywowanie polsko艣ci w okresie zabor贸w czy II wojny 艣wiatowej jest bezdyskusyjny i przez nikogo nie kwestionowany. Reaktywowanie akademii w 1989 r. i przyj臋cie patronatu nad jej dzia艂alno艣ci膮, zgodnie z tradycj膮, przez kolejnych prezydent贸w Rzeczypospolitej, pan贸w Jaruzelskiego i Wa艂臋s臋, najmocniej podkre艣la znaczenie akademii dla nauki i kultury polskiej.</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#PoselRyszardGrodzicki">Problem prawny, jaki mia艂y do rozpatrzenia komisje, by艂 prosty i je艣li chodzi o technik臋 legislacyjn膮, nie wywo艂ywa艂 kontrowersji. Jednak w trakcie posiedzenia komisji ujawni艂a si臋 r贸偶nica zda艅 na temat oceny proponowanej nowelizacji. Reprezentuj膮cy Rad臋 Ministr贸w przedstawiciel Komitetu Bada艅 Naukowych nie zg艂asza艂 zastrze偶e艅 do proponowanej zmiany. Wprost przeciwnie, popar艂.</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#PoselRyszardGrodzicki">Zastrze偶enia zg艂osi艂 za to przedstawiciel Ministerstwa Finans贸w, twierdz膮c, 偶e proponowana ustawa jest sprzeczna z Prawem bud偶etowym. W zwi膮zku z tym zdecydowano si臋 na powo艂anie podkomisji w celu wyja艣nienia problemu. Na posiedzenie podkomisji, jak i na p贸藕niejsze wsp贸lne posiedzenie komisji, przedstawiciel Ministerstwa Finans贸w, pomimo prawid艂owego dor臋czenia zawiadomie艅 o terminach obrad, nie stawi艂 si臋. Upowa偶niony do reprezentowania Rady Ministr贸w przewodnicz膮cy Komitetu Bada艅 Naukowych podtrzyma艂 pierwotne stanowisko o niezg艂aszaniu przez rz膮d zastrze偶e艅 do projektowanej regulacji. R贸wnie偶 ekspertyzy, kt贸re zosta艂y wykonane na zlecenie podkomisji, nie potwierdzi艂y obaw Ministerstwa Finans贸w.</u>
          <u xml:id="u-32.5" who="#PoselRyszardGrodzicki">Czego te zastrze偶enia dotyczy艂y? Ot贸偶 Ministerstwo Finans贸w przeciwstawi艂o si臋 mo偶liwo艣ci podmiotowego finansowania jakiejkolwiek instytucji, stowarzyszenia naukowego, bazuj膮c na tre艣ci art. 21 Prawa bud偶etowego. Dok艂adna jednak analiza tre艣ci tego artyku艂u wskazuje, 偶e zastrze偶enie to nie jest zasadne, poniewa偶 art. 21 Prawa bud偶etowego m贸wi: Z bud偶etu pa艅stwa mog膮 by膰 udzielane dotacje podmiotowe w ustawowo okre艣lonym zakresie lub w zakresie okre艣lonym w przepisach wydanych na podstawie ustaw. Je艣li wi臋c na skutek proponowanej zmiany w ustawie b臋dzie przewidziana mo偶liwo艣膰 podmiotowego finansowania Polskiej Akademii Umiej臋tno艣ci, nie b臋dzie to stanowi艂o naruszenia Prawa bud偶etowego.</u>
          <u xml:id="u-32.6" who="#PoselRyszardGrodzicki">Proponowana zmiana dotyczy art. 3 ustawy o utworzeniu Komitetu Bada艅 Naukowych. W pkt. 2 powiada si臋, 偶e w贸wczas, kiedy w ustawie o utworzeniu Komitetu Bada艅 Naukowych jest mowa o jednostkach naukowych, rozumie si臋 przez to tak偶e Polsk膮 Akademi臋 Umiej臋tno艣ci. W art. 14 tej ustawy powiada si臋, 偶e jednostki naukowe mog膮 by膰 finansowane podmiotowo w takim zakresie, w jakim Komitet Bada艅 Naukowych uzna to za stosowne. Tylko do tego sprowadza si臋 proponowana regulacja. Decyzj臋 o tym, czy finansowa膰 dzia艂alno艣膰 Polskiej Akademii Umiej臋tno艣ci, czy te偶 nie, podejmowa膰 b臋dzie ka偶dorazowo Komitet Bada艅 Naukowych. W jego imperium, w jego swobodnych decyzjach b臋dzie zawarta ocena, czy finansowanie tej dzia艂alno艣ci statutowej Polskiej Akademii Umiej臋tno艣ci jest zasadne, czy te偶 nie. Proponowana zmiana nie spowoduje dodatkowych wydatk贸w z bud偶etu pa艅stwa, poniewa偶 Komitet Bada艅 Naukowych dysponowa膰 b臋dzie kwot膮 przyznan膮 mu w tym roku, a i w przysz艂ym nie wp艂ynie to na og贸lny bilans bud偶etu komitetu.</u>
          <u xml:id="u-32.7" who="#PoselRyszardGrodzicki">Obydwie komisje wnosz膮 o przyj臋cie proponowanego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-32.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋 panu pos艂owi.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Informuj臋, i偶 Sejm podj膮艂 decyzj臋 o 5-minutowych wyst膮pieniach w imieniu klub贸w i k贸艂 parlamentarnych w dyskusji nad tym punktem porz膮dku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#WicemarszalekJozefZych">Otwieram dyskusj臋.</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#WicemarszalekJozefZych">Obecnie g艂os zabierze pan pose艂 Zygmunt Cybulski, Sojusz Lewicy Demokratycznej. Kolejnym m贸wc膮 b臋dzie pan pose艂 Adam Dobro艅ski, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PoselZygmuntCybulski">Panie Marsza艂ku! Wysoki Sejmie! Przedstawiony przez Komisje: Edukacji, Nauki i Post臋pu Technicznego oraz Ustawodawcz膮, projekt ustawy o zmianie ustawy z 12 stycznia 1991 r. o utworzeniu Komitetu Bada艅 Naukowych tyczy w istocie bardzo nieznacznego uzupe艂nienia ustawy w art. 3 pkt 2, m贸wi膮cego o podmiotach finansowanych przez wspomniany Komitet Bada艅 Naukowych. Chodzi o mo偶liwo艣膰 finansowania stowarzyszenia naukowego Polska Akademia Umiej臋tno艣ci podobnie jak to jest w wypadku innych jednostek naukowych i badawczo-rozwojowych, czyli podmiot贸w, kt贸re s膮 jednostkami pa艅stwowej sfery bud偶etowej prowadz膮cymi w spos贸b ci膮g艂y badania naukowe i prace badawczo-rozwojowe.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#PoselZygmuntCybulski">Polska Akademia Umiej臋tno艣ci si臋ga swoimi tradycjami - jak to ju偶 tutaj wspomnia艂 pan pose艂 Grodzicki - roku 1872. Wtedy to z Towarzystwa Naukowego Krakowskiego powsta艂a Akademia Umiej臋tno艣ci, kt贸ra sw膮 dzia艂alno艣膰 rozpocz臋艂a dwa lata p贸藕niej. Skupia艂a ona polskich uczonych niezale偶nie od ich przynale偶no艣ci pa艅stwowej. 艁膮czy艂a ich, wspiera艂a badania oraz spe艂nia艂a rol臋 reprezentanta uczonych polskich w stosunku do zagranicznych instytucji naukowych. Po odzyskaniu niepodleg艂o艣ci Akademia Umiej臋tno艣ci podejmuje dzia艂anie jako Polska Akademia Umiej臋tno艣ci. W okresie mi臋dzywojennym pe艂ni rol臋 koordynatora dzia艂alno艣ci naukowej polskich towarzystw naukowych. Wspierana przez licznych darczy艅c贸w Polska Akademia Umiej臋tno艣ci wzbogaca艂a sw贸j maj膮tek, materialn膮 baz臋 dzia艂alno艣ci naukowej i wydawniczej. Mimo bardzo du偶ych strat kadrowych i materialnych w czasie II wojny 艣wiatowej Polska Akademia Umiej臋tno艣ci wznowi艂a sw膮 dzia艂alno艣膰 po jej zako艅czeniu. W 1951 r. przekaza艂a sw贸j maj膮tek nowo powo艂anej Polskiej Akademii Nauk.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#PoselZygmuntCybulski">Od 1988 r. toczy艂a si臋, tak偶e w Polskiej Akademii Nauk, dyskusja na temat organizacji i finansowania nauki w Polsce. W jej wyniku Prezydium PAN, a nast臋pnie Zgromadzenie Og贸lne Polskiej Akademii Nauk popar艂o 30 maja 1989 r. ide臋 wznowienia dzia艂alno艣ci Polskiej Akademii Umiej臋tno艣ci. Walne zgromadzenie Polskiej Akademii Umiej臋tno艣ci odby艂o si臋 w listopadzie 1989 r., a w lutym 1990 r. prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Wojciech Jaruzelski zatwierdzi艂 jej zarz膮d.</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#PoselZygmuntCybulski">Panie Marsza艂ku! Wysoki Sejmie! Pozwoli艂em sobie nieco szerzej om贸wi膰 tylko niekt贸re fakty z historii PAU. Chc臋 tym sposobem podkre艣li膰 nie tylko ich znaczenie historyczne, ale zwr贸ci膰 uwag臋 przede wszystkim na szczeg贸lny charakter tego towarzystwa naukowego. Ma ono szczeg贸ln膮 pozycj臋 w nauce polskiej. Cz艂onkostwo w tym towarzystwie naukowym jest warunkowane stosownymi osi膮gni臋ciami naukowymi i tym wyr贸偶nia si臋 ono spo艣r贸d innych.</u>
          <u xml:id="u-34.4" who="#PoselZygmuntCybulski">Polska Akademia Umiej臋tno艣ci prowadzi艂a i prowadzi dzia艂alno艣膰 naukow膮, i dlatego m贸j klub uwa偶a, 偶e powinna ona by膰 finansowana tak, jak jednostki naukowe. Pozwoli to jej na spe艂nianie statutowych zada艅.</u>
          <u xml:id="u-34.5" who="#PoselZygmuntCybulski">Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej popiera wniosek Komisji Edukacji, Nauki i Post臋pu Technicznego oraz Komisji Ustawodawczej i b臋dzie g艂osowa艂 za wprowadzeniem stosownych poprawek do ustawy o utworzeniu Komitetu Bada艅 Naukowych.</u>
          <u xml:id="u-34.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋 panu pos艂owi.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Przemawia艂 pan pose艂 Zygmunt Cybulski, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#WicemarszalekJozefZych">Obecnie g艂os zabierze pan pose艂 Adam Dobro艅ski, Polskie Stronnictwo Ludowe. Nast臋pnym m贸wc膮 b臋dzie pan pose艂 Jerzy Zdrada, Unia Wolno艣ci.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#PoselAdamDobronski">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego opowiada si臋 tak偶e za zmian膮 ustawy o utworzeniu Komitetu Bada艅 Naukowych poprzez wpisanie Polskiej Akademii Umiej臋tno艣ci na list臋 instytucji, plac贸wek, kt贸re mog膮 ubiega膰 si臋 o dofinansowanie dzia艂alno艣ci statutowej ze 艣rodk贸w bud偶etu pa艅stwa. M贸wiono tu ju偶 dzisiaj wiele o chlubnej przesz艂o艣ci Polskiej Akademii Umiej臋tno艣ci, a wcze艣niej po prostu Akademii Umiej臋tno艣ci, spadkobierczyni Towarzystwa Naukowego Krakowskiego. Nikt nie ma chyba w膮tpliwo艣ci, jak wielkie by艂y zas艂ugi tej偶e akademii, zw艂aszcza w latach niewoli narodowej i w okresie II Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#PoselAdamDobronski">Z wniosku skierowanego przed trzema laty przez Polsk膮 Akademi臋 Umiej臋tno艣ci do s膮du pozwol臋 sobie przytoczy膰 zdanie, kt贸re zadziwia mieszka艅c贸w by艂ej Kongres贸wki, do kt贸rej si臋 te偶 zaliczam: 藵W rezultacie stowarzyszenia powo艂ane w oparciu o ustaw臋 austriack膮 z 1867 r. istnia艂y w dalszym ci膮gu pod rz膮dem prawa z 1932 r. i istniej膮 nadal na gruncie ustawy z 1989 r.藵 Polska Akademia Umiej臋tno艣ci, co potwierdza nie tylko statut, 藵jest instytucj膮 narodow膮 u偶yteczno艣ci publicznej, powo艂an膮 do piel臋gnowania nauki藵. Ma tak偶e naukowe stacje zagraniczne i znakomit膮 Biliotek臋 Polsk膮 w Pary偶u. O roli tej ostatniej mog艂em si臋 przekona膰 m.in. w sierpniu ub. r. w zwi膮zku z obchodami 50 rocznicy powstania warszawskiego.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#PoselAdamDobronski">呕yczmy zatem - ludowcy bezsprzecznie tego 偶ycz膮 - ca艂ej Polskiej Akademii Umiej臋tno艣ci i osobom z ni膮 zwi膮zanym sukces贸w i satysfakcji, szybkiego odzyskiwania maj膮tku i kondycji sprzed przymusowej nacjonalizacji i wymuszonego zaprzestania dzia艂alno艣ci po 1952 r. Notabene gdy obchodzono jubileusz 75-lecia akademii w 1948 r., to patronowa艂 temu sam Boles艂aw Bierut. Potem sympatie si臋 zmieni艂y.</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#PoselAdamDobronski">Niestety, ta refleksja dotyczy nie tylko Polskiej Akademii Umiej臋tno艣ci. Zmala艂a ofiarno艣膰 艣rodowisk krajowych i emigracyjnych, zabrak艂o szczodrych mecenas贸w, konieczne wi臋c s膮 subwencje pa艅stwowe. Z trudem przebijaj膮 si臋 tu liczne stowarzyszenia naukowe, w tym i te o tak dawnej metryce, jak np. Towarzystwo Naukowe P艂ockie, i te tak znakomite, jak chocia偶by Towarzystwo Naukowe Warszawskie czy r贸偶norodne towarzystwa okre艣lane mianem kierunkowych, jak chocia偶by Polskie Towarzystwo Historyczne.</u>
          <u xml:id="u-36.4" who="#PoselAdamDobronski">Obecnie Polska Akademia Umiej臋tno艣ci zyska - i to jest niew膮tpliwe - status jednostki naukowej i b臋dzie mog艂a by膰 dotowana podmiotowo z bud偶etu pa艅stwa. Zas艂uguje na to w pe艂ni. Pozostaje jednak pytanie, czy jest to precedens, kt贸ry zach臋ci tak偶e innych. Niech si臋 spe艂ni deklaracja zawarta w Roczniku Zarz膮du Akademii Umiej臋tno艣ci w Krakowie za rok 1874. (Cytat ten pozwol臋 sobie przytoczy膰 na zako艅czenie.)</u>
          <u xml:id="u-36.5" who="#PoselAdamDobronski">藵Nie staj膮c w sprzeczno艣ci i antagonizmie z 偶adn膮 z 偶ywotnych d藕wigni spo艂ecznych (...) musi wszak偶e akademia windykowa膰 s艂owem popartym przyk艂adem pracy wedle si艂 i mo偶no艣ci niezmiern膮 wa偶no艣膰 i donios艂o艣膰 celu i rozwoju naukowego narodu, a czuj膮c pewien ch艂贸d w usposobieniu spo艂ecze艅stwa dla tego celu, przestrzec przed niebezpiecze艅stwem gro偶膮cym zar贸wno pi臋knym tradycjom przesz艂o艣ci, jak i lepszym widokom naszym na przysz艂o艣膰, gdyby si臋 ten ch艂贸d stawa艂 trwa艂y w jego usposobieniu藵. Zatem akademia zyska 艣rodki z bud偶etu, ale trzeba mie膰 nadziej臋, 偶e nie oznacza to zwi臋kszenia oboj臋tno艣ci spo艂ecze艅stwa wobec potrzeb tej偶e zas艂u偶onej plac贸wki, kt贸ra deklarowa艂a przed 120 laty s艂u偶y膰 spo艂ecze艅stwu, 藵stawia膰 tam臋 fali cynizmu, zjawiskom upadku ducha i wiedzy, wyparcia si臋 wznios艂ych d膮偶e艅, co prowadzi膰 musi do skar艂owacenia pokole艅藵 - to kolejny cytat. 呕yczmy zatem pomy艣lnej realizacji tych za艂o偶e艅 programowych sprzed 120 lat. Ludowcy b臋d膮 g艂osowali za przyj臋ciem tej uchwa艂y.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋 panu pos艂owi.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Przemawia艂 pan pose艂 Adam Dobro艅ski, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#WicemarszalekJozefZych">O zabranie g艂osu prosz臋 pana pos艂a Jerzego Zdrad臋, Unia Wolno艣ci.</u>
          <u xml:id="u-37.3" who="#WicemarszalekJozefZych">Kolejnym m贸wc膮 b臋dzie pani pose艂 Danuta Polak, Unia Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#PoselJerzyZdrada">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolno艣ci mam zaszczyt udzieli膰 pe艂nego poparcia dla nowelizacji ustawy o Komitecie Bada艅 Naukowych. Gdy sk艂adali艣my ten projekt we wrze艣niu 1994 r. do laski marsza艂kowskiej, kierowa艂o nami przekonanie o konieczno艣ci stworzenia ustawowych rozwi膮za艅 pozwalaj膮cych na wspieranie dzia艂alno艣ci Polskiej Akademii Umiej臋tno艣ci z bud偶etu pa艅stwa, z korzy艣ci膮 dla ca艂ej nauki polskiej.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#PoselJerzyZdrada">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! Polska Akademia Umiej臋tno艣ci wznowi艂a swoj膮 dzia艂alno艣膰 16 listopada 1989 r. Ale przecie偶 m贸wimy o instytucji naukowej o d艂ugiej tradycji i wielkiej roli w dziejach nauki polskiej. Fakt reaktywowania akademii ma znaczenie zar贸wno realne, jak i symboliczne. Ot贸偶 Akademia Umiej臋tno艣ci, jak tu ju偶 m贸wiono, powsta艂a w 1872 r., ale jej korzenie si臋gaj膮 roku 1816, do Towarzystwa Naukowego Krakowskiego. Od pocz膮tku celem Akademii Umiej臋tno艣ci by艂o organizowanie polskiego 偶ycia naukowego ponad kordonami. By艂a to w贸wczas jedyna instytucja polska, kt贸ra t臋 rol臋 mog艂a pe艂ni膰, tote偶 spe艂nia艂a j膮 znakomicie i zyska艂a bardzo powa偶ny autorytet na ziemiach polskich i w nauce 艣wiatowej. Po odzyskaniu niepodleg艂o艣ci w 1918 r. akademia, w rok p贸藕niej ju偶 jako Polska Akademia Umiej臋tno艣ci, pozostawa艂a pod szczeg贸ln膮 opiek膮 pa艅stwa polskiego i by艂a traktowana jako pierwszoplanowa instytucja naukowa. Rada Ministr贸w uchwa艂膮 z 12 maja 1921 r. w艂a艣nie Polskiej Akademii Umiej臋tno艣ci powierzy艂a w imieniu pa艅stwa polskiego reprezentacj臋 nauki polskiej w mi臋dzynarodowych zwi膮zkach naukowych. W贸wczas te偶 maj膮tek akademii pozwala艂 na prowadzenie rozleg艂ej dzia艂alno艣ci naukowej i pe艂n膮 samodzielno艣膰. Niemniej przecie偶, niezale偶nie od w艂asnych dochod贸w, Polska Akademia Umiej臋tno艣ci otrzymywa艂a sta艂e dotacje od rz膮d贸w Rzeczypospolitej Polskiej, tak na cele og贸lne, jak i konkretne zadania, na przyk艂ad na prowadzenie stacji zagranicznych. Do 1939 r. subwencje te by艂y kierowane poprzez Ministerstwo Wyzna艅 Religijnych i O艣wiecenia Publicznego, a po 1945 r. z Urz臋du Rady Ministr贸w. Po 1945 r. wszystkie maj膮tki Polskiej Akademii Umiej臋tno艣ci przesz艂y na w艂asno艣膰 skarbu pa艅stwa. W ko艅cu 1951 r. Polska Akademia Umiej臋tno艣ci pod naciskiem 贸wczesnych w艂adz zmuszona zosta艂a do zaprzestania dzia艂alno艣ci, ale odm贸wi艂a rozwi膮zania si臋. Ten fakt da艂 mo偶liwo艣膰 ujawnienia Polskiej Akademii Umiej臋tno艣ci jako stowarzyszenia istniej膮cego od 1872 r. Potem, jak si臋 to w Akademii Umiej臋tno艣ci okre艣la, nast膮pi艂o obudzenie akademii z u艣pienia. To odrodzenie Polskiej Akademii Umiej臋tno艣ci nie by艂o przecie偶 艂atwe i ma swoj膮 histori臋, o kt贸rej warto pami臋ta膰, bo wytyczaj膮 j膮 najwa偶niejsze, prze艂omowe wydarzenia naszych najnowszych dziej贸w. Ot贸偶 pierwsz膮 pr贸b臋 jej reaktywowania podj臋to w 1956 r. Zosta艂a ona ostatecznie udaremniona rok p贸藕niej, kiedy pa藕dziernikowa odwil偶 sta艂a si臋 ju偶 przesz艂o艣ci膮. W 膰wier膰 wieku p贸藕niej, w 1981 r. ponownie wr贸ci艂a sprawa reaktywowania Polskiej Akademii Umiej臋tno艣ci, ale i tym razem inicjatywa krakowskiego 艣rodowiska naukowego, w tym nielicznych ju偶 偶yj膮cych cz艂onk贸w Polskiej Akademii Umiej臋tno艣ci, nie mog艂a zosta膰 zwie艅czona sukcesem. Wreszcie wiosn膮 1989 r. raz jeszcze wr贸cono do tej idei. Senat Uniwersytetu Jagiello艅skiego podj膮艂 uchwa艂臋 o potrzebie przywr贸cenia Polskiej Akademii Umiej臋tno艣ci. Dzia艂a ona, jak powiedzia艂em, od 16 listopada 1989 r., zgodnie ze swoim statutem jako instytucja powo艂ana do piel臋gnowania nauki oraz jako instytucja narodowa u偶yteczno艣ci publicznej, pozostaj膮ca pod opiek膮 w艂adz pa艅stwowych. To s膮 cytaty z jej statutu.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#PoselJerzyZdrada">Odrodzi艂a si臋 akademia jako instytucja, kt贸ra przez wiek ca艂y by艂a reprezentantem nauki polskiej, by艂a jej organizatorem, by艂a wreszcie instytucj膮 o szerokim autorytecie, nie tylko w 艣rodowisku naukowym. Ta nowelizacja, kt贸r膮 teraz przeprowadzamy, uzyska艂a pe艂ne poparcie rz膮du, Rady G艂贸wnej Szkolnictwa Wy偶szego, wreszcie Polskiej Akademii Nauk.</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#PoselJerzyZdrada">Klub Parlamentarny Unii Wolno艣ci popiera t臋 nowelizacj臋, kt贸ra stworzy, w naszym przekonaniu, Polskiej Akademii Umiej臋tno艣ci mo偶liwo艣膰 otrzymywania dotacji z bud偶etu pa艅stwa po spe艂nieniu warunk贸w okre艣lonych w przepisach obowi膮zuj膮cych przy przyznawaniu 艣rodk贸w przez Komitet Bada艅 Naukowych. W naszym przekonaniu historia, status prawny, rola, jak膮 odgrywa i jak膮 powinna odgrywa膰 w strukturze nauki polskiej Akademia Umiej臋tno艣ci wymaga stworzenia ustawowych mo偶liwo艣ci finansowania akademii w spos贸b i w stopniu wymaganym przez interes ca艂ej nauki polskiej, a tak偶e og贸lne interesy pa艅stwa polskiego zwi膮zane z istnieniem i rozwojem oraz pozycj膮 Polskiej Akademii Umiej臋tno艣ci. Opowiadamy si臋 za niezw艂ocznym przej艣ciem do trzeciego czytania projektu ustawy o nowelizacji ustawy o utworzeniu Komitetu Bada艅 Naukowych.</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋 panu pos艂owi.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Przemawia艂 pan pose艂 Jerzy Zdrada, Unia Wolno艣ci.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#WicemarszalekJozefZych">Obecnie g艂os zabierze pani pose艂 Danuta Polak, Unia Pracy, a nast臋pnie pan pose艂 Wojciech B艂asiak, Konfederacja Polski Niepodleg艂ej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#PoselDanutaPolak">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! Akademia Umiej臋tno艣ci to naczelna polska instytucja naukowa, kt贸ra powsta艂a w Krakowie w okresie zabor贸w, by zintegrowa膰 nauk臋 polsk膮. Z czasem zmieni艂a sw贸j statut i nazw臋 na Polsk膮 Akademi臋 Umiej臋tno艣ci. G艂贸wnym zadaniem akademii by艂o i jest popieranie rozwoju nauki polskiej we wszystkich dziedzinach. W zbiorach akademii znajduj膮 si臋 bezcenne r臋kopisy, dzie艂a literackie, publikacje naukowe i dzie艂a sztuki. Dzia艂alno艣膰 akademii finansowana by艂a z licznych darowizn i spadk贸w, kt贸re po II wojnie 艣wiatowej przesz艂y na w艂asno艣膰 skarbu pa艅stwa. Polska Akademia Umiej臋tno艣ci, reaktywowana w 1989 r., korzysta z dotacji bud偶etowych przekazywanych za po艣rednictwem Komitetu Bada艅 Naukowych na 艣ci艣le okre艣lone cele naukowe, jak np. zagraniczne stacje naukowe, szczeg贸lne badania i cele wydawnicze. Akademia posiada status prawny stowarzyszenia, wi臋c jest jednostk膮 odmienn膮 od innych i wed艂ug dotychczasowej regulacji prawnej, zawartej w ustawie o utworzeniu Komitetu Bada艅 Naukowych, nie mog艂a korzysta膰 z dofinansowania na cele statutowe, takie jak: utrzymywanie budynk贸w, prowadzenie biura, wynagrodzenia za referaty i delegacje. Cz艂onkowie akademii nie otrzymuj膮 偶adnych 艣wiadcze艅 ze strony pa艅stwa i nie korzystaj膮 z 偶adnych przywilej贸w, chocia偶 przynale偶no艣膰 do akademii jest ogromnym wyr贸偶nieniem i zaszczytem.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#PoselDanutaPolak">W obecnym stanie prawnym Polska Akademia Umiej臋tno艣ci nie mog艂aby ubiega膰 si臋 o dofinansowanie dzia艂alno艣ci statutowej, poniewa偶 nie ma jej w艣r贸d jednostek naukowych wymienionych w ustawie o utworzeniu Komitetu Bada艅 Naukowych. Konieczne jest wi臋c poszerzenie tej listy o Polsk膮 Akademi臋 Umiej臋tno艣ci, aby mog艂a ona korzysta膰 ze 艣rodk贸w bud偶etowych na podstawie znowelizowanej ustawy. Ewenementem b臋dzie to, 偶e tylko jedno stowarzyszenie naukowe b臋dzie korzysta艂o z dofinansowania na cele statutowe, ale inwestowanie w nauk臋 jest pomna偶aniem kapita艂u narodowego. Dlatego Klub Parlamentarny Unii Pracy popiera nowelizacj臋 ustawy o utworzeniu Komitetu Bada艅 Naukowych, tym bardziej 偶e proponowany zapis nie poci膮ga za sob膮 bezpo艣rednich skutk贸w finansowych dla bud偶etu pa艅stwa, ani nie wymaga nowych akt贸w prawnych. 艢rodki finansowe przeznaczone na rzecz Polskiej Akademii Umiej臋tno艣ci b臋d膮 si臋 mie艣ci膰 w ramach og贸艂u 艣rodk贸w przyznanych z bud偶etu pa艅stwa na rzecz Komitetu Bada艅 Naukowych.</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#PoselDanutaPolak">Klub Parlamentarny Unii Pracy b臋dzie g艂osowa艂 za nowelizacj膮 tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋, pani pose艂.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Przemawia艂a pani pose艂 Danuta Polak, Unia Pracy.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#WicemarszalekJozefZych">Obecnie g艂os zabierze pan pose艂 Wojciech B艂asiak, Konfederacja Polski Niepodleg艂ej, a nast臋pnie pan pose艂 Eugeniusz Janu艂a, Poselskie Ko艂o - Nowa Demokracja.</u>
          <u xml:id="u-41.3" who="#WicemarszalekJozefZych">Prosz臋, panie po艣le.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#PoselWojciechBlasiak">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! Panie i Panowie! Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o utworzeniu Komitetu Bada艅 Naukowych ma - jak tutaj ju偶 podkre艣lano wielokrotnie - stworzy膰 mo偶liwo艣膰 ubiegania si臋 Polskiej Akademii Umiej臋tno艣ci o dotacje ze 艣rodk贸w pa艅stwowych na cele statutowe. Sprawa ta jest dla nas bezsporna i z dyskusji wynika, 偶e dla pozosta艂ych klub贸w tak偶e. Rozszerzenie mo偶liwo艣ci finansowania tej instytucji o charakterze stowarzyszenia naukowego wydaje nam si臋 celowe i m贸j klub w pe艂ni poprze projekt nowelizacji ustawy.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#PoselWojciechBlasiak">Jednocze艣nie, Wysoka Izbo, pragniemy zwr贸ci膰 uwag臋 na spraw臋 istotniejsz膮 - chodzi o mechanizmy finansowania polskiej nauki i polskich bada艅 naukowych. Min臋艂o bowiem kilka lat od zasadniczej zmiany tych mechanizm贸w m.in. w zwi膮zku z utworzeniem zupe艂nie nowej instytucji, jak膮 jest Komitet Bada艅 Naukowych. Naszym zdaniem czas ju偶 na parlamentarn膮 ocen臋 nowych mechanizm贸w finansowania polskiej nauki i dzia艂alno艣ci Komitetu Bada艅 Naukowych. Chodzi o wskazanie zar贸wno ewidentnych pozytyw贸w nowych mechanizm贸w finansowania i sukces贸w KBN, jak i negatyw贸w oraz nowych problem贸w, wymagaj膮cych rozwi膮zania. Zmiana tych mechanizm贸w by艂a zasadniczo zgodna z tendencjami 艣wiatowymi, ale nap艂ywaj膮 do nas r贸wnie偶 informacje o braku kontroli spo艂ecznej i pod wzgl臋dem naukowym nad dzia艂alno艣ci膮 KBN, tote偶 naszym zdaniem czas dokona膰 podsumowa艅 i oceny.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#PoselWojciechBlasiak">Naszym zdaniem sprawa jest o wiele powa偶niejsza. Chodzi nie tylko o ocen臋 KBN i mechanizm贸w finansowania polskich bada艅 naukowych i polskiej nauki. Pragniemy przy tej okazji zwr贸ci膰 uwag臋 Wysokiej Izby, przede wszystkim Prezydium Sejmu, na dramatyczny stan polskiej nauki i obumieranie polskich bada艅 naukowych. Od po艂owy lat osiemdziesi膮tych, a szczeg贸lnie od 1990 r. post臋puje lawinowo degradacja polskiej nauki. Jej najbardziej niszcz膮cym skutkiem jest 藵ucieczka m贸zg贸w z nauki i szkolnictwa wy偶szego藵, by u偶y膰 oryginalnego okre艣lenia autor贸w pracy na ten temat, pan贸w Ja艂owieckiego i Hryniewicza oraz pani Menc. Dramatyczna sytuacja finansowa, zubo偶enie i degradacja ekonomiczna i spo艂eczna polskich naukowc贸w powoduj膮 zar贸wno nasilon膮 ucieczk臋 wewn臋trzn膮, czyli ich odchodzenie do innych sektor贸w i dziedzin gospodarki narodowej, jak i zewn臋trzn膮, czyli ucieczk臋 za granic臋. Straty dotycz膮 cz臋sto najwybitniejszych jednostek i s膮 to straty nie do odrobienia. Obecna polityka pa艅stwa spycha nas do poziomu kraj贸w trzeciego i czwartego 艣wiata; co gorsze za艣, niszczy i zamyka perspektyw臋 awansu cywilizacyjnego, ekonomicznego i kulturalnego Polski i Polak贸w na dziesi臋ciolecia. Spycha, naszym zdaniem, Polsk臋 do roli kraju czarnej pracy wykonawczej, pracy fizycznej, niezdolnego nawet do absorpcji cudzych my艣li i cudzych osi膮gni臋膰 intelektualnych.</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#PoselWojciechBlasiak">Pozwol臋 sobie przytoczy膰, aby nie by膰 go艂os艂ownym, stanowisko rektor贸w 30 polskich uczelni z czerwca 1994 r., kiedy to powsta艂 raport o stanie polskiej nauki. Om贸wiono go w ksi膮偶ce na temat 藵ucieczki m贸zg贸w藵 z nauki i szkolnictwa wy偶szego w Polsce w latach 1992-1993. Stwierdza si臋 w niej, 偶e przedmiotem raportu by艂a prognoza mo偶liwo艣ci rozwojowych nauki polskiej i wynikaj膮cych st膮d konsekwencji dla miejsca Polski w Europie, a 艣ci艣lej w mi臋dzynarodowym podziale pracy. Katastrofalne nast臋pstwa obecnego braku dba艂o艣ci o nauk臋 ujawni膮 si臋 w pe艂ni za 5-10 lat. Mo偶na przewidywa膰, 偶e r贸wnocze艣nie dokona si臋 w skali mi臋dzynarodowej ostateczny podzia艂 w pracy w wytwarzaniu d贸br intelektualnych. Je艣li nic si臋 nie zmieni, to w tym czasie Polska straci intelektualny kontakt ze 艣wiatem. Przestaniemy w jakikolwiek spos贸b wp艂ywa膰 na rozw贸j Europy, a nawet w nim uczestniczy膰. Rola Polski sprowadza膰 si臋 b臋dzie jedynie do dostarczyciela miernie wykwalifikowanej si艂y roboczej.</u>
          <u xml:id="u-42.4" who="#PoselWojciechBlasiak">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! Pragn臋 zwr贸ci膰 si臋 w imieniu Klubu Parlamentarnego Konfederacji Polski Niepodleg艂ej do Prezydium Sejmu, a w swoim do pana, panie marsza艂ku, o podj臋cie decyzji o odbyciu w jak najkr贸tszym czasie debaty sejmowej na temat stanu polskiej nauki i polityki naukowej pa艅stwa polskiego.</u>
          <u xml:id="u-42.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋 panu pos艂owi.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Przemawia艂 pan pose艂 Wojciech B艂asiak, Konfederacja Polski Niepodleg艂ej.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#WicemarszalekJozefZych">Obecnie g艂os zabierze pan pose艂 Eugeniusz Janu艂a, Poselskie Ko艂o - Nowa Demokracja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#PoselEugeniuszJanula">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! Powiem od razu, 偶e nowelizacja ustawy o Komitecie Bada艅 Naukowych, kt贸ra umo偶liwi skierowanie okre艣lonego strumienia 艣rodk贸w na finansowanie Polskiej Akademii Umiej臋tno艣ci, jest sensowna. Sensowna, ale te偶 tylko na pewien okres. Podzielam znaczn膮 cz臋艣膰 uwag dotycz膮cych stanu i pewnego chaosu panuj膮cego w nauce polskiej - o tych problemach m贸wi艂 tu pan pose艂 Wojciech B艂asiak - aczkolwiek nie ukrywam, 偶e problem widz臋 nieco inaczej. Jest to kwestia nie tylko braku 艣rodk贸w - w czym si臋 niew膮tpliwie zgadzamy - ale r贸wnie偶 odpowiedniego ukierunkowania strumienia pieni臋dzy, kt贸ry w ka偶dym normalnym, cywilizowanym kraju powinien p艂yn膮膰 przede wszystkim na badania podstawowe; tam te偶 powinien si臋 koncentrowa膰 wysi艂ek ludzki, organizacyjny, zakupy sprz臋tu etc. etc. Natomiast trzeba uczciwie powiedzie膰, 偶e obok podstawowych brak贸w finansowych nauka polska, a przynajmniej jej niekt贸re dzia艂y, ulegaj膮 r贸wnie偶 tendencji do rozdrabniania si臋. Jest du偶o niepotrzebnych prac przyczynkarskich, kt贸re w konsekwencji hamuj膮 rozw贸j nauki polskiej.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#PoselEugeniuszJanula">Obok tych wszystkich poruszonych tu problem贸w trzeba powiedzie膰, 偶e je偶eli chodzi o Polsk膮 Akademi臋 Umiej臋tno艣ci, to jej histori臋, jej osi膮gni臋cia przedstawiano tu ju偶 w spos贸b szczeg贸艂owy. Kolejnym, jak s膮dz臋, logicznym krokiem b臋dzie ustawa o Polskiej Akademii Umiej臋tno艣ci. Dotychczas akademia jest zarejestrowana jako stowarzyszenie, st膮d w艂a艣nie taka, a nie inna nowelizacja, umo偶liwiaj膮ca jej finansowanie. B臋dzie ustawa, jak ju偶 m贸wi艂em, o Polskiej Akademii Umiej臋tno艣ci, kt贸ra chyba zostanie uchwalona r贸wnolegle ze znaczn膮 nowelizacj膮 ustawy o Polskiej Akademii Nauk. Nic nie stoi na przeszkodzie, 偶eby by艂y dwie r贸wnoleg艂e struktury kieruj膮ce zar贸wno badaniami naukowymi, jak i koordynuj膮ce i reprezentuj膮ce nauk臋 polsk膮 na zewn膮trz. To nie dlatego, 偶e nadchodz膮 czasy kapitalizmu - jak niekt贸rzy m贸wi膮 humanitarnego, inni, 偶e z wilcz膮 g臋b膮 - 偶e b臋dzie naturalna konkurencja, ale dlatego 偶e w wielu krajach rozwi膮zania s膮 podobne. W wielu krajach jest miejsce nawet na znacznie wi臋cej struktur kieruj膮cych nauk膮.</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#PoselEugeniuszJanula">Reasumuj膮c, popieram zg艂oszone tu wnioski, 偶e parlament powinien podj膮膰 r贸wnie偶 szerok膮 debat臋 na temat stanu, mo偶e nie historii (bo t臋 dobrze znamy), ale kierunk贸w rozwoju nauki polskiej. By膰 mo偶e w wyniku tej debaty zostanie r贸wnie偶 przedstawiony ca艂y katalog ustaw, kt贸re pozwol膮 nauce polskiej mo偶e nie na start w przysz艂o艣膰, bo taki start ju偶 dawno nast膮pi艂, ale na ukierunkowanie si臋 i skoncentrowanie na badaniach podstawowych.</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋 panu pos艂owi.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Lista m贸wc贸w zosta艂a wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#WicemarszalekJozefZych">Obecnie g艂os zabierze sprawozdawca komisji pan pose艂 Ryszard Grodzicki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#PoselRyszardGrodzicki">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! Banalna, wydawa膰 by si臋 mog艂o, ustawa wywo艂a艂a do艣膰 istotn膮 wymian臋 zda艅 na temat finansowania nauki polskiej. Odno艣nie do meritum nie zg艂oszono 偶adnych propozycji poprawek, dlatego te偶 zg艂aszam wniosek, aby Wysoka Izba niezw艂ocznie przesz艂a do trzeciego czytania projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#PoselRyszardGrodzicki">W trakcie tej debaty pad艂o natomiast par臋 sformu艂owa艅, co do kt贸rych wypada si臋 jednak ustosunkowa膰. Problem, w jaki spos贸b finansowana ma by膰 nauka polska, jest problemem do艣膰 istotnym. Chcia艂em przypomnie膰, szczeg贸lnie panu pos艂owi B艂asiakowi, 偶e na po艂ow臋 marca zaplanowana jest debata sejmowa po艣wi臋cona polityce rz膮du wobec szkolnictwa wy偶szego i nauki i w贸wczas b臋dziemy mogli w znacznie szerszym stopniu wymieni膰 opinie na te tematy. Nie ulega w膮tpliwo艣ci, 偶e projektowana ustawa, nad kt贸r膮 dyskutujemy, jest tymczasow膮 protez膮, kt贸ra ma na celu uruchomienie i danie impulsu dzia艂alno艣ci Polskiej Akademii Umiej臋tno艣ci, bo nie jest ona jeszcze w tej chwili w stanie sama na siebie zarobi膰. Jest zreszt膮 dyskusyjne, na ile plac贸wki naukowe powinny by膰 dotowane podmiotowo, a w jakim stopniu powinny same na siebie zarabia膰. Mi臋dzy tymi dwiema opcjami musi si臋 pojawi膰 jaki艣 zdrowy kompromis. Mamy tu tak偶e do czynienia z podnoszonym niekiedy szerszym problemem - 偶e przypomn臋 tylko g艂os pana pos艂a Mieczys艂awa Krajewskiego, zwracaj膮cy uwag臋 na to, 偶e istniej膮 takie stowarzyszenia, kt贸re z racji przedmiotu swojego dzia艂ania nie s膮 w stanie na siebie zarabia膰. S膮 to w gruncie rzeczy stowarzyszenia prowadz膮ce swoi艣cie poj臋t膮 dzia艂alno艣膰 charytatywn膮 - dzia艂aj膮ce na rzecz dzieci, os贸b niepe艂nosprawnych. One musz膮 by膰 w jaki艣 spos贸b dotowane podmiotowo. Nie uciekniemy od tej problematyki, pr臋dzej czy p贸藕niej b臋dziemy j膮 musieli podj膮膰.</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#PoselRyszardGrodzicki">Sugestia pana pos艂a Janu艂y, by rozwa偶y膰 mo偶liwo艣膰 skonstruowania ustawy po艣wi臋conej tylko Polskiej Akademii Umiej臋tno艣ci, jest do艣膰 ciekawym pomys艂em, ale b臋dzie go mo偶na rozwa偶y膰 dopiero wtedy, kiedy zapoznamy si臋 z zawarto艣ci膮 pakietu ustaw zapowiedzianych przez rz膮d, a wi臋c z zaproponowan膮 zmian膮 ustawy o Polskiej Akademii Nauk, zmian膮 ustawy o Komitecie Bada艅 Naukowych, o szkolnictwie wy偶szym i ewentualnie z tre艣ci膮 zapowiadanej r贸wnie偶 ustawy o wy偶szym szkolnictwie zawodowym. Do tej pory projekty te jeszcze nie wp艂yn臋艂y; nale偶y s膮dzi膰, 偶e pojawi膮 si臋 w Izbie przed debat膮 marcow膮.</u>
          <u xml:id="u-46.3" who="#PoselRyszardGrodzicki">Zatem, konkluduj膮c, wnosz臋 o niezw艂oczne przyst膮pienie do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-46.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋 bardzo.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Zamykam dyskusj臋.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#WicemarszalekJozefZych">W czasie drugiego czytania pad艂 wniosek o niezw艂oczne przej艣cie do trzeciego czytania. Oczywi艣cie trzecie czytanie mo偶e si臋 odby膰 dopiero jutro i w zwi膮zku z tym g艂osowanie odb臋dzie si臋 jutro... przepraszam: pojutrze - zasugerowa艂em si臋 starym schematem. Konwent Senior贸w ustali艂 bowiem, 偶e wszystkie g艂osowania z dnia dzisiejszego i jutrzejszego zostan膮 przeniesione na pi膮tek rano.</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#WicemarszalekJozefZych">Przyst臋pujemy do rozpatrzenia punktu 4 porz膮dku dziennego: Sprawozdanie Komisji Systemu Gospodarczego i Przemys艂u, Komisji Przekszta艂ce艅 W艂asno艣ciowych oraz Komisji Ustawodawczej o rz膮dowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o przeciwdzia艂aniu praktykom monopolistycznym (druki nr 381 i 805.)</u>
          <u xml:id="u-47.4" who="#WicemarszalekJozefZych">O zabranie g艂osu prosz臋 sprawozdawc臋 komisji pana pos艂a Piotra Marciniaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#PoselPiotrMarciniak">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! Przedstawienie przez rz膮d projektu nowelizacji ustawy o przeciwdzia艂aniu praktykom monopolistycznym nie by艂o wynikiem z艂ego przygotowania tej ustawy w 1990 r., lecz nast臋pstwem zmiany stosunk贸w gospodarczych w pa艅stwie, w tym tak偶e stosunk贸w w艂asno艣ciowych. W Polsce w odr贸偶nieniu od innych kraj贸w postkomunistycznych przyj臋to za艂o偶enie, 偶e skuteczna dzia艂alno艣膰 antymonopolowa wymaga dobrego dopasowania ustawodawstwa do zmieniaj膮cych si臋 aktualnych reali贸w ekonomicznych i spo艂ecznych. Gdy realia te ulegaj膮 zmianie, zachodzi w贸wczas konieczno艣膰 nowelizacji. Proponowane Wysokiej Izbie zmiany nie tworz膮 jeszcze co prawda ustawy w pe艂ni dostosowanej do praktyki rozwini臋tych stosunk贸w rynkowych. Dobrze jednak odpowiadaj膮, moim zdaniem i zdaniem komisji, obecnym realiom polskiej gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#PoselPiotrMarciniak">G艂贸wnym celem nowelizacji jest odci膮偶enie Urz臋du Antymonpolowego od uci膮偶liwego obowi膮zku 艣ledzenia wszystkich proces贸w integracyjnych w gospodarce i umo偶liwienie mu skoncentrowania si臋 na bardziej efektywnej kontroli tych proces贸w, kt贸re rzeczywi艣cie mog膮 powodowa膰 ograniczenie czy z艂amanie konkurencji. Istotne zmiany dotycz膮 r贸wnie偶 u艣ci艣lenia i usprawnienia procedur post臋powania przed Urz臋dem Antymonopolowym.</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#PoselPiotrMarciniak">Proponowana przez rz膮d nowelizacja ustawy nie wzbudzi艂a istotnych zastrze偶e艅 w toku pierwszego czytania na posiedzeniu Sejmu w dniu 25 sierpnia ub. r. R贸wnie偶 w trakcie pracy podkomisji utworzonej przez Komisj臋 Systemu Gospodarczego i Przemys艂u, Komisj臋 Przekszta艂ce艅 W艂asno艣ciowych oraz Komisj臋 Ustawodawcz膮 nie by艂o zasadniczych kontrowersji. Podkomisja dokona艂a natomiast wielu istotnych uzupe艂nie艅 zgodnych z logik膮 projektu rz膮dowego. Po艂膮czone trzy komisje przyj臋艂y projekt przygotowany przez podkomisj臋 bez wniosk贸w mniejszo艣ci.</u>
          <u xml:id="u-48.3" who="#PoselPiotrMarciniak">W tej sytuacji czuj臋 si臋 zobowi膮zany przedstawi膰 Wysokiej Izbie jedynie najistotniejsze zmiany, jakie komisje wnios艂y do projektu rz膮dowego.</u>
          <u xml:id="u-48.4" who="#PoselPiotrMarciniak">Zmiana 2 lit. a do art. 1 dotycz膮ca art. 2 pkt 1 proponowanej nowelizacji sprowadza si臋 do rozci膮gni臋cia zawartego w s艂owniczku poj臋cia podmiotu gospodarczego r贸wnie偶 na jednostki organizacyjne 藵organizuj膮ce lub 艣wiadcz膮ce us艂ugi o charakterze u偶yteczno艣ci publicznej藵, kt贸re nie czyni膮 tego w celach zarobkowych. Chodzi tu przede wszystkim o zak艂ady komunalne, ale tak偶e takie przedsi臋biorstwa, jak np. Poczta Polska. W tym samym s艂owniczku komisje wprowadzi艂y definicje przeci臋tnego wynagrodzenia i przychodu, co pozwoli艂o wyeliminowa膰 uci膮偶liwe powt贸rzenia w dalszym ci膮gu projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-48.5" who="#PoselPiotrMarciniak">W zmianie 6 do art. 1 komisje zdecydowa艂y si臋 na usuni臋cie proponowanego przez rz膮d zapisu dopuszczaj膮cego praktyki monopolistyczne 藵konieczne do realizacji przyj臋tych przez Rzeczpospolit膮 Polsk膮 zobowi膮za艅 mi臋dzynarodowych藵. Tego rodzaju sugestia by艂a wyra偶ana m.in. przez pani膮 pose艂 Kraus w trakcie debaty sejmowej.</u>
          <u xml:id="u-48.6" who="#PoselPiotrMarciniak">W zmianie 7 do art. 1 odnosz膮cej si臋 do art. 8 ustawy komisje zrezygnowa艂y z okre艣lenia terminu, w kt贸rym Urz膮d Antymonopolowy rezygnuje z wydania decyzji o zaniechaniu stwierdzonych praktyk monopolistycznych. Podobnie w zmianie 15 lit. c do art. 1, odnosz膮cej si臋 do art. 14 ust. 4, oraz w zmianie 16 lit. a, odnosz膮cej si臋 do art. 15 ust. 1, zrezygnowano z zapisu o terminie, w kt贸rym nale偶y zaniecha膰 艣ci膮gania kary pieni臋偶nej. Zapisy te zosta艂y zast膮pione generaln膮 formu艂膮 zawart膮 w art. 21 ust. 1, kt贸ra brzmi: 藵Nie wszczyna si臋 post臋powania, je偶eli od ko艅ca roku, w kt贸rym zaprzestano stosowania praktyk monopolistycznych, up艂yn膮艂 rok藵. To jest zawarte w zmianie 22 w art. 1 projektu ustawy (druk nr 805).</u>
          <u xml:id="u-48.7" who="#PoselPiotrMarciniak">W zmianie 10 komisje proponuj膮 wprowadzenie w art. 11 ust. 2 nowego pkt. 4, kt贸ry nak艂ada obowi膮zek zg艂oszenia zamiaru nabycia akcji powoduj膮cego przekroczenie okre艣lonych prog贸w g艂os贸w na walnym zgromadzeniu lub zgromadzeniu wsp贸lnik贸w tak偶e na du偶e instytucje finansowe, dla kt贸rych obr贸t papierami warto艣ciowymi jest przedmiotem dzia艂alno艣ci gospodarczej. Uznano bowiem, i偶 r贸wnie偶 instytucje finansowe mog膮 monopolizowa膰 pewne sektory rynku. Z tego samego powodu zrezygnowano z proponowanego przez rz膮d ust. 4 w art. 11, w my艣l kt贸rego od obowi膮zku zg艂oszenia zamiaru 艂膮czenia bank贸w by艂yby zwolnione przypadki przejmowania lub nabywania bank贸w w ramach post臋powania likwidacyjnego lub upad艂o艣ciowego.</u>
          <u xml:id="u-48.8" who="#PoselPiotrMarciniak">W zmianie 11 komisje proponuj膮 dodanie nowego art. 11d, zobowi膮zuj膮cego podmioty gospodarcze do powstrzymania si臋 - w czasie rozpatrywania przez Urz膮d Antymonopolowy zamiaru 艂膮czenia si臋 - od dzia艂a艅 na rzecz uzyskania lub umocnienia pozycji dominuj膮cej na rynku.</u>
          <u xml:id="u-48.9" who="#PoselPiotrMarciniak">Komisje uzna艂y r贸wnie偶, 偶e proponowany przez rz膮d tytu艂 rozdz. 4 nie odpowiada jego tre艣ci i zmieni艂y go. Brzmi on obecnie nast臋puj膮co: Odpowiedzialno艣膰 za naruszenie przepis贸w ustawy. Jest to formu艂a og贸lniejsza od proponowanej przez rz膮d.</u>
          <u xml:id="u-48.10" who="#PoselPiotrMarciniak">W zmianie 17 w art. 1 komisje doda艂y nowy art. 15a, precyzuj膮cy kary za naruszenie art. 11 i 11c ustawy. Dodano r贸wnie偶 - w zmianie 21 - nowy art. 20a, chroni膮cy tajemnice przedsi臋biorstwa ujawniane pracownikom Urz臋du Antymonopolowego, a tak偶e - w zmianie 23 -nowe art. 21a i 21b, reguluj膮ce procedury post臋powania Urz臋du Antymonopolowego.</u>
          <u xml:id="u-48.11" who="#PoselPiotrMarciniak">Komisje uzupe艂ni艂y projekt ustawy o art. 2, reguluj膮cy post臋powanie w wypadku spraw tocz膮cych si臋 obecnie, w okresie przed wej艣ciem w 偶ycie przed艂o偶onej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-48.12" who="#PoselPiotrMarciniak">Czuj臋 si臋 jeszcze w obowi膮zku poinformowa膰 Wysok膮 Izb臋, i偶 w druku sejmowym nr 805 znalaz艂 si臋 b艂膮d literowy w zmianie 11- art. 11c. W ust. 4 m贸wi si臋 o przepisach art. 11 ust. 4, ust. 6 i 7, powinno natomiast nast膮pi膰 odwo艂anie si臋 do art. 11 ust. 4, ust. 5 i 7.</u>
          <u xml:id="u-48.13" who="#PoselPiotrMarciniak">Po艂膮czone komisje wnosz膮 o przyj臋cie projektu ustawy zawartego w druku nr 805.</u>
          <u xml:id="u-48.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋 panu pos艂owi.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Przypominam, i偶 Sejm ustali艂 w debacie nad tym punktem porz膮dku dziennego podzia艂 czasu pomi臋dzy kluby i ko艂a parlamentarne, w zale偶no艣ci od ich wielko艣ci, w granicach od 6 do 31 minut, to jest debat臋 kr贸tk膮.</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#WicemarszalekJozefZych">Otwieram dyskusj臋.</u>
          <u xml:id="u-49.3" who="#WicemarszalekJozefZych">Najpierw wys艂uchamy wyst膮pie艅 w imieniu klub贸w i k贸艂 parlamentarnych.</u>
          <u xml:id="u-49.4" who="#WicemarszalekJozefZych">W tej cz臋艣ci debaty pierwszy zabierze g艂os pan pose艂 Jan Chojnacki, Sojusz Lewicy Demokratycznej, a nast臋pnie pan pose艂 Jan 艢wirepo, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
          <u xml:id="u-49.5" who="#WicemarszalekJozefZych">Nie ma pana pos艂a Chojnackiego.</u>
          <u xml:id="u-49.6" who="#WicemarszalekJozefZych">Wobec tego prosz臋 pana pos艂a Jana 艢wirepo z Polskiego Stronnictwa Ludowego. Nast臋pnie g艂os zabierze pan pose艂 Wies艂aw W贸jcik, Unia Wolno艣ci.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#PoselJanSwirepo">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! Przedstawione dzi艣 sprawozdanie trzech sejmowych komisji: Komisji Systemu Gospodarczego i Przemys艂u, Komisji Przekszta艂ce艅 W艂asno艣ciowych i Komisji Ustawodawczej o projekcie zmiany ustawy o przeciwdzia艂aniu praktykom monopolistycznym (druk nr 805) dotyczy kolejnej nowelizacji istniej膮cych przepis贸w prawnych, kt贸re powstawa艂y w pocz膮tkowym okresie naszej transformacji gospodarczej. To w艂a艣nie proces szybkich zmian rynkowych wymaga艂 i wymaga ci膮g艂ych i pilnych uwarunkowa艅 prawnych. Dzi艣 w odniesieniu do wielu dziedzin naszej gospodarki trudno tworzy膰 prawo obliczone na d艂u偶sz膮 perspektyw臋, gdy偶 istniej膮 obiektywne trudno艣ci w okre艣laniu i przewidywaniu kierunk贸w rozwoju proces贸w gospodarczych. Zdaniem Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego nowelizacja ustawy by艂a konieczno艣ci膮, cho膰 jej zakres nie w pe艂ni gwarantuje rozwi膮zanie problem贸w w sferze przeciwdzia艂ania praktykom monopolistycznym. Struktura naszych pa艅stwowych przedsi臋biorstw przemys艂owych, handlowych, us艂ugowych czy te偶 bank贸w i instytucji finansowo-kapita艂owych stwarza warunki do powstawania naturalnych monopoli, kt贸re nieformalnie lub formalnie staj膮 si臋 grupami nacisku i interesu. To w艂a艣nie te grupy maj膮 coraz wi臋kszy wp艂yw na tworzenie prawa i wytyczanie takich kierunk贸w rozwoju, jakie odpowiadaj膮 ich potrzebom. Pragniemy zwr贸ci膰 uwag臋, 偶e coraz cz臋艣ciej pos艂owie - 艣wiadomie lub nie艣wiadomie - reprezentuj膮 i przejawiaj膮 wzmo偶on膮 aktywno艣膰 w zakresie lobbingu na rzecz okre艣lonego sektora produkcji, grupy przedsi臋biorstw czy te偶 w艂adz lokalnych i samorz膮d贸w. Jest to objaw w miar臋 normalny w krajach o gospodarce rynkowej i o ustabilizowanym prawie, jednak niebezpieczny w naszych warunkach, gdy tworzymy gospodark臋 rynkow膮, a prawo jest niedoskona艂e. Przejawem tego by艂y debaty sejmowe nad ustawami: tytoniow膮, spirytusow膮, cukrow膮, o op艂atach wyr贸wnawczych, o opodatkowaniu obrot贸w gie艂dowych. Mo偶emy mno偶y膰 te przyk艂ady.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#PoselJanSwirepo">W przedstawionym dzi艣 projekcie ustawy komisje dokona艂y wielu zmian, kt贸re wynikaj膮 z do艣wiadcze艅 4-letniej dzia艂alno艣ci Urz臋du Antymonopolowego, a tak偶e z obowi膮zku dostosowania naszych ustaw do norm obowi膮zuj膮cych w Unii Europejskiej. Ma to szczeg贸lne znaczenie w zakresie promowania i ochrony konkurencji. Jednocze艣nie ustawa zosta艂a dostosowana do naszej rzeczywisto艣ci gospodarczej. Uzupe艂niono s艂owniczek poj臋膰 wraz z definicjami, w tym o poj臋cie konkurenta.</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#PoselJanSwirepo">Dobrze si臋 sta艂o, 偶e projekt ustawy odci膮偶a Urz膮d Antymonopolowy od obowi膮zku rozpatrywania wszystkich wniosk贸w dotycz膮cych po艂膮cze艅 czy przekszta艂ce艅 w艂asno艣ciowych przedsi臋biorstw. Ustalona zosta艂a granica obrot贸w firmy - 5 mln ECU - powy偶ej kt贸rej wniosek b臋dzie rozpatrywany; je艣li chodzi o kontrol臋 nabycia mienia, kwota ta wynosi 2 mln ECU. Okre艣lono te偶 procentowo wielko艣ci zakup贸w akcji lub udzia艂贸w.</u>
          <u xml:id="u-50.3" who="#PoselJanSwirepo">Projekt ustawy obejmuje swymi regulacjami banki, instytucje finansowo-kapita艂owe, a tak偶e zwi膮zki przedsi臋biorstw. Szybkie uchwalenie tej nowelizacji umo偶liwi kontrol臋 proces贸w, kt贸re nasilaj膮 si臋 z ka偶dym dniem, ograniczaj膮c konkurencj臋, a nawet j膮 niszcz膮c. Polska sta艂a si臋 terenem walk 艣wiatowych monopoli o zdobycie naszego 40-milionowego rynku zbytu. Nasila si臋 proces przejmowania 艣rodk贸w masowego przekazu lub powstawania nowych, kt贸rych w艂a艣cicielami s膮 cz臋sto przedstawiciele korporacji przemys艂owych czy handlowych. To za po艣rednictwem gazet, radia, telewizji skutecznie tworzy si臋 polityk臋 konsumpcyjn膮, wp艂ywa na proces tworzenia prawa. Nasze przedsi臋biorstwa po prze偶ytym wstrz膮sie, zwi膮zanym z wprowadzeniem gospodarki rynkowej, jeszcze d艂ugo nie b臋d膮 mog艂y skutecznie konkurowa膰 z tymi zagranicznymi monopolami; cz臋sto ko艅czy si臋 to ich upadkiem lub przej臋ciem przez konkurencj臋. Ka偶dy z nas codziennie staje si臋 obiektem praktyk monopolistycznych.</u>
          <u xml:id="u-50.4" who="#PoselJanSwirepo">Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego wyra偶a swoje niezadowolenie z istniej膮cej sytuacji, w kt贸rej praktyki monopolistyczne dotycz膮ce naszej szarej codzienno艣ci - jak np. podwy偶szanie op艂at za pr膮d, gaz, wod臋, ogrzewanie, wyw贸z 艣mieci czy op艂at za us艂ugi pocztowe, telefoniczne, bankowe, przewozowe, nie m贸wi膮c o oprocentowaniu kredyt贸w - stosowane s膮 bez ponoszenia konsekwencji. Podwy偶szanie cen tych us艂ug dotyka ca艂e spo艂ecze艅stwo, ale najbardziej odczuwaj膮 to ludzie i rodziny o najmniejszych dochodach. Dzi艣 przeci臋tny obywatel stale si臋 niewolnikiem monopoli, skazany jest na korzystanie z ich us艂ug i praktyk. Na przyk艂ad wiele os贸b, kt贸rych nie sta膰 obecnie na pokrycie koszt贸w ogrzewania mieszkania, nie mo偶e zrezygnowa膰 z tradycyjnego ogrzewania na rzecz bardziej oszcz臋dnego z powodu braku licznik贸w i dlatego 偶e zak艂ady ciep艂ownicze nie wykazuj膮 dobrej woli do rozwi膮zania tych problem贸w, szczeg贸lnie je偶eli chodzi o sytuacje drastyczne. Bezskutecznie wielu odbiorc贸w pr膮du domaga si臋, aby nale偶no艣ci za pr膮d by艂y naliczane na bie偶膮co. Dotychczasowy system powoduje powstawanie nadp艂at, kt贸re zwracane s膮 bez odsetek, lub niedop艂at, kt贸re trzeba zwr贸ci膰 natychmiastowo, a stanowi膮 one czasem kwot臋, kt贸ra powa偶nie obci膮偶a bud偶et przeci臋tnej rodziny. Zak艂ady pracy, szko艂y, szpitale musz膮 p艂aci膰 za energi臋 zam贸wion膮 i jednocze艣nie wysokie kary za przekroczenie jej zu偶ycia. Eksporterzy przy realizacji czek贸w zagranicznych musz膮 p艂aci膰 prowizje w wysoko艣ci do 2%.</u>
          <u xml:id="u-50.5" who="#PoselJanSwirepo">S膮 to tylko niekt贸re przyk艂ady bulwersuj膮ce nasze spo艂ecze艅stwo. Dlatego oczekujemy od Urz臋du Antymonopolowego ochrony naszych domowych bud偶et贸w. Zawy偶one op艂aty pozwalaj膮 tym firmom czerpa膰 nadmierne zyski, o czym 艣wiadcz膮 p艂ace ich pracownik贸w i wznoszone przez nie budowle.</u>
          <u xml:id="u-50.6" who="#PoselJanSwirepo">Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego uwa偶a, 偶e proponowana nowelizacja ustawy o przeciwdzia艂aniu praktykom monopolistycznym odpowiada istniej膮cym potrzebom i jest dostosowana do naszej rzeczywisto艣ci gospodarczej, i dlatego b臋dziemy g艂osowali za jej przyj臋ciem.</u>
          <u xml:id="u-50.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Przemawia艂 pan pose艂 Jan 艢wirepo, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Obecnie g艂os zabierze pan pose艂 Wies艂aw W贸jcik, Unia Wolno艣ci, a nast臋pnie pan pose艂 Kazimierz Pa艅tak, Unia Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#PoselWieslawWojcik">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Unii Wolno艣ci aprobuje zmiany wprowadzone przez podkomisj臋 nadzwyczajn膮 w toku prac nad rz膮dowym projektem nowelizacji ustawy o przeciwdzia艂aniu praktykom monopolistycznym. Uwa偶amy, 偶e wprowadzone uzupe艂nienia wzbogacaj膮 merytoryczn膮 tre艣膰 ustawy oraz eliminuj膮 niesp贸jno艣ci i niejasno艣ci. Propozycje nowych uregulowa艅 wynikaj膮 z do艣wiadcze艅 nie tylko Urz臋du Antymonopolowego, ale r贸wnie偶 z do艣wiadcze艅 orzecznictwa S膮du Antymonopolowego.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#PoselWieslawWojcik">I tak zmiany w art. 4 powoduj膮, 偶e wymienione tam praktyki monopolistyczne maj膮 charakter przyk艂adowy, a nie wyczerpuj膮cy. Takie uj臋cie pozwala orzecznictwu polskich organ贸w na kszta艂towanie praktyki obrotu gospodarczego zgodnie z zasadami obowi膮zuj膮cymi w pa艅stwach o rozwini臋tej gospodarce rynkowej.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#PoselWieslawWojcik">Wprowadzony przez podkomisj臋 art. 21a ust. 4 poddaje post臋powanie dowodowe przed Urz臋dem Antymonopolowym regu艂om Kodeksu post臋powania cywilnego, a nie jak dotychczas Kodeksu post臋powania administracyjnego. W istotny spos贸b wzmacnia to mo偶liwo艣膰 zbierania materia艂贸w dowodowych przez Urz膮d Antymonopolowy. Zmiany w art. 21 umo偶liwiaj膮 rezygnacj臋 ze wszczynania post臋powania, je偶eli od ko艅ca roku, w kt贸rym podmiot gospodarczy albo zwi膮zek podmiot贸w zaprzesta艂 stosowania praktyki monopolistycznej, up艂yn膮艂 1 rok. Zachowano jednocze艣nie gwarancje skutecznego zako艅czenia post臋powa艅 b臋d膮cych w toku. Jest to o tyle istotne, 偶e spos贸b zachowania si臋 podmiotu gospodarczego i 艣wiadome op贸藕nianie terminu dostarczania dokument贸w nie wywo艂uje skutk贸w korzystnych dla podmiotu. Na szczeg贸lne podkre艣lenie zas艂uguj膮 zmiany gwarantuj膮ce skuteczne egzekwowanie sankcji za nieprzestrzeganie regu艂 wynikaj膮cych z ustawy oraz gwarancje zachowania na 偶yczenie podmiotu gospodarczego w tajemnicy wiadomo艣ci i dokument贸w dostarczonych do Urz臋du Antymonopolowego. Zwi臋ksza to zaufanie do urz臋du i zapewnia zachowanie regu艂 zdrowej konkurencji.</u>
          <u xml:id="u-52.3" who="#PoselWieslawWojcik">Za istotne uchybienia tej nowelizacji klub nasz uwa偶a jednak pomini臋cie w art. 11 obowi膮zku zg艂oszenia zamiaru 艂膮czenia si臋 przez zak艂ady ubezpieczeniowe. Wprawdzie z wyja艣nie艅, jakie uzyska艂em od przedstawiciela Urz臋du Antymonopolowego, wynika艂oby, 偶e zamiar 艂膮czenia zak艂ad贸w ubezpieczeniowych mo偶na podci膮gn膮膰 pod art. 11 ust. 2 pkt 1, czyli: 藵po艂膮czenia podmiot贸w gospodarczych, kt贸rych 艂膮czna warto艣膰 rocznej sprzeda偶y towar贸w - w roku kalendarzowym poprzedzaj膮cym rok zg艂oszenia zamiaru 艂膮czenia - przekracza 5 milion贸w ECU藵. Takie wyja艣nienie nie uzyska艂o jednak aprobaty naszego klubu, poniewa偶 trudno w wypadku dzia艂alno艣ci zak艂adu ubezpieczeniowego operowa膰 kwot膮 sprzeda偶y. Chc膮c by膰 zatem w zgodzie z ustaw膮 o dzia艂alno艣ci ubezpieczeniowej, proponujemy wprowadzenie poj臋cia 艣rodk贸w w艂asnych. I w art. 11 wprowadzamy dodatkowy ust. 3a w brzmieniu: 藵Obowi膮zek zg艂aszania zamiaru 艂膮czenia zak艂ad贸w ubezpieczeniowych w zakresie okre艣lonym w ust. 2 dotyczy zak艂ad贸w ubezpieczeniowych, je偶eli 艂膮czna warto艣膰 ich 艣rodk贸w w艂asnych przekracza 10 mln ECU na koniec roku kalendarzowego, poprzedzaj膮cego rok zg艂oszenia zamiaru 艂膮czenia藵. I druga poprawka, b臋d膮ca konsekwencj膮 tej pierwszej: w art. 11 ust. 1 w miejsce s艂贸w: 藵w ust. 2 i 3藵, wprowadza si臋 s艂owa: 藵w ust. 2, 3 i 3a藵.</u>
          <u xml:id="u-52.4" who="#PoselWieslawWojcik">I jeszcze jedno wyja艣nienie, sk膮d wzi臋艂a si臋 kwota 艣rodk贸w w艂asnych 10 mln ECU. Ot贸偶 jest to kwota mniejsza ni偶 艣rodki w艂asne dw贸ch najwi臋kszych zak艂ad贸w ubezpieczeniowych dzia艂aj膮cych obecnie na naszym rynku krajowym. Takie s膮 uwagi naszego klubu.</u>
          <u xml:id="u-52.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋 panu pos艂owi.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Przemawia艂 pan pose艂 Wies艂aw W贸jcik, Unia Wolno艣ci.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#WicemarszalekJozefZych">Obecnie g艂os zabierze pan pose艂 Kazimierz Pa艅tak, Unia Pracy, a nast臋pnie pan pose艂 Zdzis艂aw Pisarek, BBWR.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#PoselKazimierzPantak">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! W celu zapewnienia rozwoju konkurencji, ochrony podmiot贸w gospodarczych nara偶onych na stosowanie praktyk monopolistycznych oraz ochrony interes贸w konsument贸w uchwalono 24 lutego 1990 r. ustaw臋 o przeciwdzia艂aniu praktykom monopolistycznym. Ustawa ta wesz艂a w 偶ycie u progu budowania gospodarki rynkowej i dlatego teraz, po up艂ywie pewnego czasu, wymagana jest jej nowelizacja.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#PoselKazimierzPantak">Nowelizacja, kt贸r膮 przed艂o偶y艂y komisje pod dzisiejsze obrady Sejmu, ma na celu usprawnienie funkcjonowania tej ustawy, umo偶liwienie stosowania w wi臋kszym stopniu postanowie艅 ustawy przez Urz膮d Antymonopolowy i S膮d Antymonopolowy. Unia Pracy Klub Parlamentarny, kt贸rego przedstawiciele bardzo aktywnie uczestniczyli w pracach nad tym projektem ustawy, w procedowaniu w czasie pracy podkomisji i komisji, popiera t臋 nowelizacj臋. Rozwa偶ali艣my, czy nie zdecydowa膰 si臋 nie tylko na nowelizacj臋, ale i na zmian臋 ca艂ego systemu prawa o przeciwdzia艂aniu praktykom monopolistycznym. Sytuacja w tej chwili jest bowiem taka, 偶e Urz膮d Antymonopolowy jest centralnym organem administracji pa艅stwowej i podlega Radzie Ministr贸w, czyli funkcjonuje w systemie w艂adzy wykonawczej - o czym stanowi art. 17 ustawy. W wielu pa艅stwach za艣 s膮 to urz臋dy niezale偶ne od rz膮du. Wprowadzenie takiego rozwi膮zania wymaga艂oby jednak przede wszystkim zmiany konstytucji. Musia艂by by膰 to organ konstytucyjny, kt贸ry by funkcjonowa艂 poza struktur膮 rz膮dow膮. Ponadto trzeba uwzgl臋dni膰 opinie ekspert贸w, opinie kierownictwa Urz臋du Antymonopolowego, kt贸re stwierdzi艂o, 偶e jednak funkcjonowanie w systemie rz膮du stwarza dzisiaj wi臋ksze mo偶liwo艣ci, je艣li chodzi o oddzia艂ywanie, przeciwstawianie si臋 praktykom monopolistycznym, monitorowanie pewnych zjawisk i pomoc w egzekwowaniu decyzji Urz臋du Antymonopolowego. Oczywi艣cie wyst臋puj膮 i zagro偶enia zwi膮zane z podporz膮dkowaniem Radzie Ministr贸w tego urz臋du. Jak偶e dobrze znany jest w tej chwili przyk艂ad praktyk monopolistycznych koncernu Fiata przy sprzeda偶y samochod贸w cinquecento. Urz膮d Antymonopolowy podj膮艂 w tej sprawie pewne decyzje, nak艂adaj膮c kary za stosowanie tych praktyk, ale jest on jednocze艣nie zwi膮zany umow膮, o kt贸rej du偶o pisano w ostatniej 藵Polityce藵, zawart膮 pomi臋dzy rz膮dem polskim a koncernem Fiata. To s膮 pewne niedogodno艣ci. Zwa偶ywszy na te sprawy, usamodzielnienie si臋 urz臋du i pozbawienie go pomocy i ochrony ze strony Urz臋du Rady Ministr贸w - bo samodzielno艣膰 wi膮偶e si臋 w tym wypadku z pozbawieniem tej pomocy i ochrony - szczup艂o艣膰 kadr i brak do艣wiadczenia, postanowili艣my odst膮pi膰 od koncepcji opracowania nowego prawa o przeciwdzia艂aniu praktykom monopolistycznym. B臋dziemy g艂osowali za tym projektem ustawy, kt贸ry - o czym m贸wi艂 ju偶 pan pose艂 sprawozdawca i panowie pos艂owie wyst臋puj膮cy przede mn膮 - umo偶liwia skuteczniejsze przeciwdzia艂anie praktykom monopolistycznym. Aby nie by膰 go艂os艂ownym, przedstawi臋 przyk艂ad zapisu nowego brzmienia art. 11 ust. 4, gdzie przewiduje si臋 obowi膮zek zg艂aszania 艂膮czenia instytucji finansowych. Dlatego b臋dziemy g艂osowali za przyj臋ciem tego projektu ustawy i b臋dziemy go popierali.</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#PoselKazimierzPantak">Chcia艂bym jednak zwr贸ci膰 uwag臋 na potrzeb臋 stworzenia prawa antymonopolowego opartego na ca艂kiem nowych podstawach ustrojowych. Uwa偶amy jednak, 偶e kwestia ta by膰 mo偶e powinna zosta膰 rozstrzygni臋ta pod rz膮dami przysz艂ej konstytucji b膮d藕 偶e jest to temat, kt贸ry powinien by膰 uj臋ty w samym projekcie konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-54.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋, panie po艣le.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Przemawia艂 pan pose艂 Kazimierz Pa艅tak, Unia Pracy.</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#WicemarszalekJozefZych">Obecnie g艂os zabierze pan pose艂 Zdzis艂aw Pisarek, BBWR, a nast臋pnie pani pose艂 Janina Kraus, KPN.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#PoselZdzislawPisarek">Wysoka Izbo! Przedstawione Wysokiej Izbie sprawozdanie komisji dotycz膮ce rz膮dowego projektu ustawy o przeciwdzia艂aniu praktykom monopolistycznym, kt贸re stwarza mo偶liwo艣膰 rych艂ej ju偶 zmiany ustawy, jest jak najbardziej na czasie. Nasilaj膮 si臋 skargi na praktyki monopolistyczne, a to ostro ukazuje konieczno艣膰 postawienia pytania, czy mo偶liwy jest w naszym kraju rozw贸j gospodarki wolnorynkowej i wolnokonkurencyjnej. Poddany opracowaniu w komisjach projekt zmiany ustawy pozwala mie膰 nadziej臋, 偶e co prawda z oporami, ale kszta艂tuje si臋 w naszym kraju gospodarka wolnokonkurencyjna. Ze wzgl臋d贸w oczywistych oraz programowych Bezpartyjny Blok Wspierania Reform opowiada si臋 za takim w艂a艣nie modelem reform gospodarczych. Nale偶y podkre艣li膰, 偶e zmiany przepis贸w ustawy antymonopolowej, kt贸re pochodz膮 z 1990 r., maj膮 istotne znaczenie. Ustawa ta powsta艂a w okresie, kiedy rozpocz膮艂 si臋 dopiero proces prywatyzacji gospodarki i przepisy dotyczy艂y zakresu zmian o charakterze organizacyjnym, odnosi艂y si臋 do inicjatyw podmiot贸w gospodarczych realizowanych g艂贸wnie na podstawie decyzji organ贸w za艂o偶ycielskich.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#PoselZdzislawPisarek">W miar臋 post臋p贸w prywatyzacji gospodarki nasili艂y si臋 i dominuj膮 obecnie procesy koncentracji zarz膮dzania w formie obj臋cia lub nabycia udzia艂贸w, maj膮tku, a tak偶e pe艂nienia przez t臋 sam膮 osob臋 funkcji we w艂adzach konkurencyjnych sp贸艂ek i innych podmiot贸w gospodarczych. Spraw tych dotyczy przede wszystkim odpowiednia zmiana postanowie艅 art. 11. W toku prac komisji dokonano istotnej modyfikacji, a tak偶e uzupe艂nienia projektu rz膮dowego. S膮 to zmiany merytorycznie u艣ci艣laj膮ce i wzmacniaj膮ce proces przeciwdzia艂ania praktykom monopolistycznym.</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#PoselZdzislawPisarek">Jak wspomnia艂em, bardzo wa偶ne dla przeciwdzia艂ania praktykom monopolistycznym s膮 przepisy art. 11. Za wa偶ne uzupe艂nienie tych przepis贸w nale偶y uzna膰 ust. 2 pkt 4 wspomnianego artyku艂u, w kt贸rym wyra藕nie okre艣lono procent udzia艂贸w powoduj膮cy osi膮gni臋cie lub przekroczenie odpowiedniego procentu g艂os贸w na walnym zgromadzeniu lub zgromadzeniu wsp贸lnik贸w. Tego typu przepisy wyra藕nie doprecyzowuj膮 zasady gry ekonomicznej maj膮cej za przedmiot nabywanie lub zbywanie udzia艂贸w czy akcji.</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#PoselZdzislawPisarek">Podobnie wysoko oceniamy dodany w art. 11 ust. 2 pkt 6, w kt贸rym m贸wi si臋 o potrzebie zg艂oszenia Urz臋dowi Antymonopolowemu przej臋cia kontroli nad innym podmiotem gospodarczym. Jest to wa偶ne uzupe艂nienie, poniewa偶 w ten spos贸b Urz膮d Antymonopolowy ma mo偶liwo艣膰 ogl膮du ca艂o艣ci proces贸w gospodarczych dziej膮cych si臋 na rynku konkurencji gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-56.4" who="#PoselZdzislawPisarek">Inn膮 spraw膮 jest, czy ingerencja urz臋du dla zapobiegania praktykom monopolistycznym b臋dzie mo偶liwa. Dotychczasowe do艣wiadczenie wskazuje, 偶e b臋dzie to trudne. Jednak偶e ustawowe rozwi膮zanie pozwala na prze艂amanie niedobrych praktyk i nawyk贸w. W tym duchu zosta艂 doprecyzowany art. 11d, w kt贸rym okresowo wstrzymuje si臋 mo偶liwo艣膰 艂膮czenia si臋 lub przekszta艂cania podmiot贸w gospodarczych - do chwili wydania odpowiednich decyzji Urz臋du Antymonopolowego. Nale偶y oczekiwa膰, 偶e na mocy upowa偶nienia art. 11e Rada Ministr贸w mo偶liwie rych艂o wyda rozporz膮dzenie okre艣laj膮ce warunki, jakim powinno odpowiada膰 zg艂oszenie zamiaru 艂膮czenia i przekszta艂cania podmiot贸w gospodarczych.</u>
          <u xml:id="u-56.5" who="#PoselZdzislawPisarek">Podobnie pozytywnie oceniamy uzupe艂nienie i zmiany dotycz膮ce nak艂adania kar przez Urz膮d Antymonopolowy, poniewa偶 proces ten nast膮pi dopiero po wyczerpaniu wcze艣niejszych 艂agodniejszych mo偶liwo艣ci. Przy nagminnym rozszerzaniu si臋 praktyk monopolistycznych przepisy te musia艂y w naturalny spos贸b ulec zaostrzeniu.</u>
          <u xml:id="u-56.6" who="#PoselZdzislawPisarek">Reasumuj膮c, Bezpartyjny Blok Wspierania Reform opowiada si臋 za przyj臋ciem projektu przedstawionego przez komisje.</u>
          <u xml:id="u-56.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋 panu pos艂owi.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#WicemarszalekJozefZych">O zabranie g艂osu prosz臋 pani膮 pose艂 Janin臋 Kraus, Konfederacja Polski Niepodleg艂ej. Nast臋pnie g艂os zabierze pan pose艂 Jan Chojnacki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#PoselJaninaKraus">Panie Marsza艂ku! Wysoki Sejmie! Po kilku miesi膮cach prac w komisjach sejmowych mamy dzi艣 ostateczny projekt nowelizacji ustawy o przeciwdzia艂aniu praktykom monopolistycznym. Oceniaj膮c ten tekst, mo偶na stwierdzi膰, 偶e mimo licznych zmian zaproponowanych przez komisj臋 w stosunku do pierwotnych propozycji rz膮dowych, generalne za艂o偶enia nowelizacji zosta艂y zachowane. Z wa偶niejszych z punktu widzenia klubu Konfederacji Polski Niepodleg艂ej nowych propozycji wymieni膰 mo偶na: Po pierwsze, obj臋cie dzia艂aniem ustawy r贸wnie偶 podmiot贸w gospodarczych organizuj膮cych lub 艣wiadcz膮cych us艂ugi o charakterze u偶yteczno艣ci publicznej, kt贸re nie s膮 dzia艂alno艣ci膮 gospodarcz膮 w rozumieniu ustawy o dzia艂alno艣ci gospodarczej. Po drugie, znaczne ograniczenie zakresu dozwolonych praktyk monopolistycznych przez wy艂膮czenie tego rodzaju praktyk wynikaj膮cych z przyj臋tych przez Rzeczpospolit膮 Polsk膮 zobowi膮za艅 mi臋dzynarodowych. Po trzecie, obj臋cie kontrol膮 Urz臋du Antymonopolowego proces贸w obejmowania lub nabywania akcji przez instytucje finansowe, dla kt贸rych obr贸t papierami warto艣ciowymi jest przedmiotem dzia艂alno艣ci gospodarczej. I po czwarte, podobnie obj臋cie kontrol膮 Urz臋du Antymonopolowego proces贸w 艂膮czenia, przejmowania lub nabywania bank贸w przez inne banki bez wy艂膮cze艅 spowodowanych ich z艂膮 kondycj膮 finansow膮.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#PoselJaninaKraus">Klub Konfederacji Polski Niepodleg艂ej uwa偶a te zmiany za uzasadnione, tym bardziej 偶e uwzgl臋dniaj膮 one nasze postulaty zg艂oszone w trakcie pierwszego czytania projektu nowelizacji. W rezultacie mamy projekt, kt贸ry poza wa偶nymi definicjami i u艣ci艣leniem niekt贸rych poj臋膰 oraz usprawnieniami proceduralnymi, zwi膮zanymi ze stosowaniem przepis贸w ustawy, znacznie rozszerza zakres jej dzia艂ania, ograniczaj膮c r贸wnocze艣nie dozwolone odst臋pstwa od stosowania regu艂 konkurencji. Obecna nowelizacja oznacza, zdaniem naszego klubu, niew膮tpliwy post臋p w prawnym ograniczaniu praktyk monopolistycznych, ale jest krokiem nie rozwi膮zuj膮cym w spos贸b w pe艂ni zadowalaj膮cy wszystkich wyst臋puj膮cych w tej dziedzinie problem贸w.</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#PoselJaninaKraus">Pe艂na i w艂a艣ciwa ocena tego projektu jest trudna z co najmniej trzech wzgl臋d贸w. Po pierwsze, dlatego 偶e przeciwdzia艂anie praktykom monopolistycznym stanowi jedynie pewien element kompleksu prawnej regulacji dotycz膮cej tworzenia warunk贸w do swobodnej i r贸wnocze艣nie korzystnej dla gospodarki i konsument贸w konkurencji. Po drugie, z uwagi na specyficzne warunki, w jakich dzia艂a polska gospodarka w fazie g艂臋bokich transformacji systemowych, kt贸re czyni膮 niczym nie skr臋powan膮 konkurencj臋 sprzeczn膮 z interesami gospodarczymi, a w ostatecznym rozrachunku i z interesami konsument贸w. Po trzecie wreszcie, ostateczna efektywno艣膰 przyjmowanych w tych dziedzinach regulacji prawnych zale偶y nie tylko od poprawno艣ci tych regulacji, ale tak偶e z jednej strony od sposobu ich stosowania przez Urz膮d Antymonopolowy i jego organy, a tak偶e przez ministr贸w zawiaduj膮cych resortami gospodarczymi, a z drugiej od kupieckiej rzetelno艣ci podmiot贸w gospodarczych, w tym tak偶e podmiot贸w zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-58.3" who="#PoselJaninaKraus">Polska gospodarka z uwagi na zap贸藕nienia technologiczne i techniczne, horrendalne zad艂u偶enie i brak dostatecznego kapita艂u rodzimego nie jest w pe艂ni konkurencyjna w stosunkach z zagranic膮. W zwi膮zku z tym niezb臋dny jest do艣膰 znaczny zakres protekcjonizmu i interwencjonizmu pa艅stwowego, w tym tak偶e istnienie pewnych rozwi膮za艅 organizacyjnych o monopolowym charakterze. Potrzeba zachowania jeszcze na pewien czas tego rodzaju os艂on, przynajmniej dla najbardziej strategicznych, a zarazem i dochodowych sektor贸w gospodarki jest nieodzowna m.in. dlatego, 偶e takie rozwi膮zania stosowane s膮 w Unii Europejskiej. Nastawione s膮 one przy tym w艂a艣nie na os艂abienie konkurencyjno艣ci wspomnianych wy偶ej polskich sektor贸w strategicznych. Szczeg贸lnie gro藕ne w skutkach s膮 zmonopolizowane formy zagranicznego zasilania kapita艂owego polskiej gospodarki przez takie instytucje, jak Klub Paryski, Klub Londy艅ski, Bank 艢wiatowy, Mi臋dzynarodowy Fundusz Walutowy czy wreszcie EBOR. Przyk艂adem negatywnych konsekwencji uzale偶niania polskiej gospodarki od tych monopoli kapita艂owych mo偶e by膰 na przyk艂ad po偶yczka Banku 艢wiatowego uwarunkowana podnoszeniem w Polsce cen energii elektrycznej w tempie wy偶szym o 30 do 50% ponad stop臋 inflacji, mimo i偶 przemys艂 energetyczny nale偶y do najbardziej zyskownych w Polsce. Ta typowo monopolistyczna praktyka pozwala wprawdzie, kosztem g贸rnictwa w臋gla kamiennego i konsument贸w, zwi臋kszy膰 wp艂ywy do bud偶etu, ale stwarza zagro偶enie dla konkurencyjno艣ci polskiej gospodarki jako ca艂o艣ci. Oto dwa inne przyk艂ady. Przyk艂ad pierwszy to zobowi膮zanie si臋 rz膮du polskiego w towarzysz膮cym Uk艂adowi Europejskiemu li艣cie do Wsp贸lnoty Europejskiej, 偶e nie b臋dzie powo艂ywa膰 si臋 na typowo monopolistyczne porozumienia mi臋dzy przemys艂em w臋glowym Wsp贸lnoty a firmami energetycznymi i przemys艂em stalowym, zapewniaj膮ce sprzeda偶 - dodajmy: znacznie dro偶szego ni偶 w臋giel polski - w臋gla Wsp贸lnoty. Przyk艂ad drugi to zalecenie EWG i Banku 艢wiatowego zawarte w ich rolniczej strategii dla Polski, aby rz膮d polski 艣wiadomie d膮偶y艂 do poziomu produkcji rolnej troch臋 poni偶ej samowystarczalno艣ci, finansuj膮c r贸wnocze艣nie przedsi臋wzi臋cia zmierzaj膮ce do odpowiedniej redukcji potencja艂u produkcyjnego polskiego rolnictwa. Nawiasem m贸wi膮c, podobne zalecenia dotycz膮 takich strategicznych bran偶, jak g贸rnictwo w臋gla kamiennego i hutnictwo.</u>
          <u xml:id="u-58.4" who="#PoselJaninaKraus">Rz膮d w swoim projekcie nowelizacji podj膮艂 pr贸b臋 legalizacji tego rodzaju praktyk, wprowadzaj膮c w art. 6 ustawy zmian臋 polegaj膮c膮 na wy艂膮czeniu z zakazu stosowania praktyk monopolistycznych m.in. tych z nich, kt贸re s膮 藵konieczne dla realizacji przyj臋tych przez Rzeczpospolit膮 Polsk膮 zobowi膮za艅 mi臋dzynarodowych藵. Klub Konfederacji Polski Niepodleg艂ej w pierwszym czytaniu zakwestionowa艂 t臋 propozycj臋, a komisje podzieli艂y nasz punkt widzenia.</u>
          <u xml:id="u-58.5" who="#PoselJaninaKraus">M贸wi膮c o negatywnych skutkach zagranicznych rozwi膮za艅 i praktyk monopolistycznych, trzeba te偶 powiedzie膰 o ich krajowych odpowiednikach. Pierwszoplanowe, wyra藕nie dominuj膮ce pozycje maj膮 np. takie instytucje, jak Bank Handlowy i kilka rz膮dowych agencji zajmuj膮cych wa偶n膮 pozycj臋 w dystrybucji zasilania kredytowego i pomocowego. Z kolei to, 偶e brakuje konkurencji w艣r贸d zagranicznych inwestor贸w w anga偶owaniu si臋 w prywatyzacj臋 i rozw贸j polskiej gospodarki spowodowa艂o takie monopolistyczne rozwi膮zania, jak przej臋cie przez Fiata produkcji samochod贸w ma艂olitra偶owych, uzyskanie dominuj膮cej pozycji koncernu Lucchini w dziedzinie produkcji stali szlachetnej, a w ostatnim czasie pr贸by uzyskania takiej pozycji na rynku prasowym przez niekt贸re zagraniczne koncerny. W tego typu przypadkach wcze艣niej podj臋te przez rz膮d zobowi膮zania uniemo偶liwiaj膮 do dzi艣 organom antymonopolowym skuteczne przeciwstawianie si臋 praktykom monopolistycznym uprawianym przez zagranicznych inwestor贸w.</u>
          <u xml:id="u-58.6" who="#PoselJaninaKraus">Oddzielny problem stanowi膮 te specyficzne dla naszej gospodarki rozwi膮zania organizacyjne w sektorze pa艅stwowym, kt贸re potencjalnie rodzi膰 mog膮 zjawisko p贸艂legalnych praktyk monopolistycznych. S膮 to: z jednej strony dominuj膮ca pozycja ministr贸w w stosunku do podleg艂ych im sp贸艂ek b臋d膮cych jednoosobowymi sp贸艂kami skarbu pa艅stwa, a z drugiej du偶e organizacje gospodarcze. Na obecnym etapie rozwoju gospodarczego i dokonuj膮cych si臋 w naszej gospodarce przemian w艂asno艣ciowych istnienie tych form wydaje si臋 uzasadnione. Przeciwdzia艂anie monopolistycznym tendencjom z ich strony powinno, zdaniem naszego klubu, polega膰 przede wszystkim na usprawnieniu pracy i wzmocnieniu pozycji organ贸w antymonopolowych, a tak偶e, jak proponuje Ryszard Tupin, na wykorzystaniu uregulowa艅 og贸lnych Kodeksu handlowego przydatnych do tworzenia przez pa艅stwo sp贸艂ek mieszanych z udzia艂em pa艅stwowo-prywatnym, pa艅stwowo-sp贸艂dzielczym, pa艅stwowo-komunalnym, a zdaniem Konfederacji Polski Niepodleg艂ej, r贸wnie偶 pa艅stwowo-pracowniczym. Ta regulacja powinna znale藕膰 odzwierciedlenie w koniecznej, naszym zdaniem, nowelizacji m.in. ustawy z dnia 5 lutego 1993 r. o przekszta艂ceniach w艂asno艣ciowych niekt贸rych przedsi臋biorstw pa艅stwowych o szczeg贸lnym znaczeniu dla gospodarki pa艅stwa.</u>
          <u xml:id="u-58.7" who="#PoselJaninaKraus">Odr臋bny aspekt demonopolizacji to prawne zabezpieczenia przed monopolowymi formami i monopolistycznymi praktykami nowych podmiot贸w i organizacji gospodarczych powsta艂ych w wyniku proces贸w prywatyzacyjnych. Tu zagro偶enia powstaj膮 w zwi膮zku z mo偶liwo艣ciami przejmowania kontroli nad ca艂ymi bran偶ami lub podmiotami posiadaj膮cymi dominuj膮c膮 pozycj臋 na polskim rynku przez inwestor贸w zagranicznych, w zwi膮zku z otwart膮 ostatnio mo偶liwo艣ci膮 zamiany polskiego zad艂u偶enia zagranicznego na udzia艂y w maj膮tku skarbu pa艅stwa. Szczeg贸lnych prawnych zabezpiecze艅 wymaga ewentualna prywatyzacja agencji pe艂ni膮cych funkcje regulacyjne oraz nadzorcze, a b臋d膮cych obecnie sp贸艂kami akcyjnymi ze 100% udzia艂em skarbu pa艅stwa.</u>
          <u xml:id="u-58.8" who="#PoselJaninaKraus">Wysoka Izbo! Wachlarz problem贸w wymagaj膮cych rozwi膮zania jest bardzo szeroki i nowelizowana dzi艣 ustawa nie mo偶e ich w ca艂o艣ci obj膮膰. Potrzebne s膮 zmiany w wielu innych ustawach; by膰 mo偶e tak偶e w przysz艂ej konstytucji powinny si臋 znale藕膰 odpowiednie zapisy. Dotyczy to m.in. coraz bardziej powszechnego postulatu podporz膮dkowania Sejmowi Urz臋du Antymonopolowego. Licz膮c, 偶e dyskutowany projekt b臋dzie pierwszym krokiem na tej drodze, klub nasz raz jeszcze deklaruje poparcie dla nowelizacji.</u>
          <u xml:id="u-58.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋 pani pose艂.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Przemawia艂a pani pose艂 Janina Kraus, Konfederacja Polski Niepodleg艂ej.</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#WicemarszalekJozefZych">Obecnie g艂os zabierze pan pose艂 Jan Chojnacki, Sojusz Lewicy Demokratycznej, a nast臋pnie pan pose艂 Eugeniusz Janu艂a, Poselskie Ko艂o - Nowa Demokracja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#PoselJanChojnacki">Panie Marsza艂ku! Wysoki Sejmie! Wyst臋puj膮c w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej w dzisiejszej dyskusji nad sprawozdaniem komisji sejmowych o rz膮dowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o przeciwdzia艂aniu praktykom monopolistycznym, chcia艂bym zwr贸ci膰 uwag臋, 偶e proponowana ustawa zawiera rozwi膮zania dotycz膮ce aktualnych przeobra偶e艅 w polskiej gospodarce. Dotychczas obowi膮zuj膮ca ustawa powsta艂a w warunkach rozpocz臋tego procesu tworzenia gospodarki rynkowej i nie spe艂nia艂a ju偶 swej roli, dlatego te偶 zasz艂a konieczno艣膰 jej nowelizacji. Nale偶y przypuszcza膰, a raczej by膰 pewnym, 偶e nie jest to ostatnia nowelizacja tej ustawy. Gospodarka nasza w dalszym ci膮gu intensywnie si臋 przeobra偶a, a przyjmowanie gotowych rozwi膮za艅 z kraj贸w o wysoko rozwini臋tej gospodarce rynkowej nie zawsze si臋 sprawdza, zreszt膮 nie musi. Nale偶y stale obserwowa膰 przekszta艂cenia i do tego tworzy膰 odpowiednie akty prawne. Urz膮d Antymonopolowy, dzia艂aj膮cy na podstawie ustawy o przeciwdzia艂aniu praktykom monopolistycznym, musi po艣wi臋ca膰 wi臋cej uwagi sprawom zwi膮zanym ze strategicznymi przeobra偶eniami naszego przemys艂u.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#PoselJanChojnacki">W nowelizowanej ustawie po艂o偶ono wyra藕ny akcent na zmian臋 przepis贸w normuj膮cych problematyk臋 dostosowania struktur gospodarczych do wymog贸w konkurencji. Mamy tu do czynienia z korekt膮 przepis贸w, wed艂ug kt贸rych mo偶e nast臋powa膰 po艂膮czenie kapita艂owe przedsi臋biorstw. W ustawie wprowadzono zapis wyra藕nie m贸wi膮cy o zr贸wnaniu sankcji z tytu艂u stosowania praktyk monopolistycznych zar贸wno wobec pracownik贸w podmiot贸w gospodarczych, jak i wobec pracownik贸w zwi膮zk贸w podmiot贸w. Wyra藕nemu odci膮偶eniu Urz臋du Antymonopolowego sprzyja zapis o rezygnacji z antymonopolowej kontroli wszystkich przekszta艂ce艅 i po艂膮cze艅 podmiot贸w gospodarczych; chodzi natomiast o skupienie si臋 na dzia艂aniach podejmowanych przez podmioty gospodarcze o wyra藕nym znaczeniu na rynku krajowym.</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#PoselJanChojnacki">Chcia艂bym zwr贸ci膰 uwag臋, 偶e w okresie przej艣ciowym, w jakim znajduje si臋 polska gospodarka, nie wszystkie dziedziny naszego przemys艂u i nie wszystkie podmioty gospodarcze powinny by膰 poddane ostrym wymaganiom Urz臋du Antymonopolowego. W ustawodawstwie Unii Europejskiej dotycz膮cej konkurencji s膮 okre艣lone sytuacje, w kt贸rych dopuszcza si臋 zawarcie porozumienia ograniczaj膮cego konkurencj臋, je艣li powoduje to popraw臋 produkcji i przynosi cz臋艣膰 zysku dla nabywcy, ale jednocze艣nie porozumienie nie mo偶e stwarza膰 ogranicze艅, kt贸re nie s膮 niezb臋dne. Chcia艂bym podkre艣li膰, 偶e takie praktyki stosuje si臋 w wysoko rozwini臋tych krajach Unii Europejskiej. Uwa偶am, 偶e dla niekt贸rych polskich producent贸w nale偶y stworzy膰 takie warunki, tym bardziej 偶e poziom techniczny i organizacyjny wielu naszych podmiot贸w gospodarczych odbiega od poziomu przyj臋tego w krajach Unii Europejskiej. Stworzenie przejrzystych zasad, je艣li chodzi o tego rodzaju pomoc ze strony pa艅stwa, i ich przestrzeganie wyeliminuje nieporozumienia na linii Urz膮d Antymonopolowy - podmioty, zwi膮zki podmiot贸w.</u>
          <u xml:id="u-60.3" who="#PoselJanChojnacki">Panie Marsza艂ku! Wysoki Sejmie! Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej b臋dzie g艂osowa艂 za ustaw膮 o zmianie ustawy o przeciwdzia艂aniu praktykom monopolistycznym.</u>
          <u xml:id="u-60.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋 panu pos艂owi.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Przemawia艂 pan pose艂 Jan Chojnacki, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#WicemarszalekJozefZych">Obecnie g艂os zabierze pan pose艂 Eugeniusz Janu艂a, Poselskie Ko艂o - Nowa Demokracja, a nast臋pnie pan pose艂 Ryszard Zbrzyzny, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#PoselEugeniuszJanula">Panie Marsza艂ku! Panie Pos艂anki! Panowie Pos艂owie! My艣l臋, 偶e wiele s艂贸w o przeciwdzia艂aniu praktykom monopolistycznym na tej sali zosta艂o ju偶 wypowiedzianych. Jak zwykle mo偶na by cz臋艣膰 z wyst膮pie艅 poprze膰, z innymi polemizowa膰. Ale chodzi tutaj o to - widzimy to w ca艂ym rozwini臋tym 艣wiecie - 偶e pogo艅 za praktykami monopolistycznymi przypomina w pewnym sensie t臋 s艂ynn膮 bajk臋 - paradoks o 偶贸艂wiu i Achillesie; Achilles 艣ciga 偶贸艂wia, ale nie mo偶e go dop臋dzi膰. Tak jest z praktykami monopolistycznymi. W miar臋 post臋pu prawa, nie tylko zreszt膮 u nas, monopoli艣ci r贸wnie偶 wynajmuj膮 prawnik贸w, najcz臋艣ciej dobrych, po to, by szuka膰 luk prawnych; 偶eby ich praktyki monopolistyczne dalej si臋 mog艂y udawa膰, bo chodzi o zysk.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#PoselEugeniuszJanula">Do uchwalenia obowi膮zuj膮cej w tej chwili ustawy przed przesz艂o 4 laty - mo偶e nie wszyscy na tej sali, na pewno tylko w cz膮stce - przyst臋powali艣my z nadmiernym optymizmem; 偶e przechodzimy z ustroju, kt贸ry zdaniem wi臋kszej cz臋艣ci 贸wczesnego spo艂ecze艅stwa by艂 z艂y, do systemu mlekiem i miodem p艂yn膮cego; z prze艣wiadczeniem, 偶e ten wyidealizowany system nie b臋dzie mia艂 偶adnych z艂ych cech, wszystko b臋dzie dobre. Dzi艣 widzimy, 偶e tak nie jest. Dobrze, 偶e ten zimny prysznic nast膮pi艂 wzgl臋dnie szybko. Dlatego te偶 chodzi o wytworzenie mechanizm贸w nie takich, kt贸re by pozwala艂y na wy艂apywanie praktyk monopolistycznych z pewnym op贸藕nieniem, ale dzia艂a艂y profilaktycznie, z wyprzedzeniem. Je偶eli mia艂bym przeanalizowa膰 tekst proponowanej ustawy, powiedzia艂bym, 偶e ona jest dobra, ale 艣wiadczy r贸wnie偶 o okre艣lonych zap贸藕nieniach.</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#PoselEugeniuszJanula">Nie fetyszyzujmy Urz臋du Antymonopolowego. On nie jest w stanie - dzia艂aj膮c jako or臋偶em zar贸wno poprzedni膮, jak i t膮 ustaw膮, kt贸r膮 zapewne uchwalimy - nie b臋dzie w stanie wychwyci膰 wszystkich praktyk monopolistycznych. W zwi膮zku z tym postulat, kt贸ry wysun臋艂a m.in. tutaj pani pos艂anka Kraus, dotycz膮cy narz臋dzi protekcjonizmu - w szczeg贸lno艣ci w odniesieniu do pewnej cz臋艣ci naszego przemys艂u - jest s艂uszny. Ka偶de pa艅stwo - a szczeg贸lnie nasze, b臋d膮ce w trakcie transformacji, kt贸ra, powiedzmy sobie szczerze, potrwa wiele, wiele lat, raczej 20-30 ni偶 2-3 - musi mie膰 skuteczne narz臋dzia, za pomoc膮 kt贸rych b臋dzie chroni艂o najwa偶niejsze dzia艂y gospodarki narodowej. M贸wi膮c: gospodarki narodowej, wcale nie przes膮dzam o tytule w艂asno艣ci. W艂asno艣膰 prywatna, sp贸艂dzielcza czy pa艅stwowa ma takie samo znaczenie dla kraju. Tymczasem u nas faktycznie post臋puje si臋 odwrotnie. O praktykach kapita艂u w艂oskiego - zar贸wno w Fiacie, jak i Hucie Lucchini - by艂a ju偶 tutaj mowa. Jest pewna prawid艂owo艣膰, 偶e kraje, kt贸re wchodz膮 dopiero na drog臋 kapitalizmu, raczej przyci膮gaj膮 kapita艂 pa艅stw s艂abszych ekonomicznie, poniewa偶 mo偶na tu liczy膰 na zwielokrotnienie swoich zysk贸w. Dlatego trudno si臋 dziwi膰, 偶e na nasz rynek nie wchodzi kapita艂 ameryka艅ski, niemiecki czy japo艅ski, chocia偶 by艂y czasy, kiedy kto艣 rzuci艂 has艂o budowania drugiej Japonii. Dzisiaj jako艣 tego has艂a, niestety, nie powtarza, bo nie ma na to za bardzo pokrycia; powtarza za to inne has艂a, ale mniejsza o to.</u>
          <u xml:id="u-62.3" who="#PoselEugeniuszJanula">Znajdujemy si臋 w takim okresie, kiedy musimy mie膰 skuteczne narz臋dzia przeciwdzia艂ania praktykom monopolistycznym. By艂a mowa o energetyce, o w臋glu. Podj臋to np. 艣mieszn膮 decyzj臋 - wychodz膮c z za艂o偶enia, 偶e w roku 1994 wydobyto oko艂o 16 mln ton w臋gla za du偶o - zamkni臋cia niekt贸rych kopal艅. I oto zamyka si臋 np. kopalni臋, kt贸ra jest na si贸dmym miejscu w Polsce, je偶eli chodzi o poziom rentowno艣ci. M贸wi臋 o kopalni 藵Sosnowiec藵, 偶ebym by艂 dobrze zrozumiany. Takie decyzje - kt贸rych nie waham si臋 nazwa膰 idiotycznymi - podejmowane s膮 przez kierownik贸w gospodarczych, szczeg贸lnie w tych sektorach, gdzie istnieje jeszcze feudalny system podejmowania decyzji.</u>
          <u xml:id="u-62.4" who="#PoselEugeniuszJanula">Oczywi艣cie ten projekt ustawy, nad kt贸rym dzisiaj obradujemy, trzeba poprze膰. Przyk艂ad贸w negatywnych, zar贸wno pa艅stwo, jak i ja mogliby艣my przytoczy膰 jeszcze znacznie wi臋cej. Chodzi jednak o to, 偶eby w ramach tej ustawy wytworzy膰 skuteczne mechanizmy, dzi臋ki kt贸rym w ko艅cu ka偶dego roku gospodarczego rz膮d m贸g艂by dokona膰 analizy, jak daleko praktyki monopolistyczne si臋 posun臋艂y, jak dalece monopoli艣ci 藵obchodz膮藵 aktualn膮 ustaw臋. Nale偶a艂oby te偶 uruchomi膰 mechanizm, kt贸ry w spos贸b nie automatyczny, ale celowy pozwoli艂by nowelizowa膰 istniej膮ce ustawodawstwo w zakresie zwalczania praktyk monopolistycznych. Chodzi w ko艅cu o to, 偶e monopole zwielokrotniaj膮 swoje zyski, natomiast przeci臋tny obywatel, w kt贸rego imieniu przemawiamy, odczuwa to w swoim bud偶ecie domowym. I przeci臋tnego obywatela nie obchodzi, czy kto艣 wywozi z Polski wielokrotne zyski, czy nie (mo偶e mniej to go obchodzi), ale obchodzi go bardzo, czy jemu jest lepiej czy gorzej, czy jego poziom 偶ycia poprawia si臋 czy obni偶a. Styczniowe podwy偶ki cen 偶ywno艣ci r贸wnie偶 by艂y - tutaj uk艂on, aczkolwiek nie jest to mi艂e, w stron臋 kole偶anek i koleg贸w z PSL - elementem pewnej praktyki monopolistycznej (cho膰 trudno to uj膮膰 w ramach obecnego prawa), po prostu wynikiem produkcji drogiej 偶ywno艣ci. A 偶ywno艣膰, ubranie i mieszkanie, zw艂aszcza te dobra podstawowe w sytuacji, kiedy spo艂ecze艅stwo jest biedne, maj膮 dla obywatela i b臋d膮 mia艂y jeszcze przez wiele lat istotne znaczenie.</u>
          <u xml:id="u-62.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋 panu pos艂owi.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Obecnie g艂os zabierze pan pose艂 Ryszard Zbrzyzny, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#PoselRyszardZbrzyzny">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! Rz膮dowy projekt ustawy o zmianie ustawy o przeciwdzia艂aniu praktykom monopolistycznym, zawarty w druku nr 381, a wi臋c w druku sprzed p贸艂 roku, Sejm skierowa艂 do rozpatrzenia przez trzy komisje sejmowe, co niew膮tpliwie 艣wiadczy o zakresie i wa偶no艣ci regulacji uwzgl臋dnionych w tej ustawie. Ustawa o przeciwdzia艂aniu praktykom monopolistycznym z dnia 24 lutego 1990 r., o czym 艣wiadczy data jej uchwalenia, powsta艂a w pocz膮tkowym okresie tworzenia gospodarki rynkowej w Polsce. Nie odpowiada wi臋c po up艂ywie prawie 5 lat przemianom w naszej gospodarce, potrzebom wy偶szego stopnia rozwoju obecnej formy rynku. Konieczno艣膰 niezb臋dnych regulacji, kt贸rych w 1990 r. nie mo偶na by艂o jeszcze przewidzie膰 b膮d藕 przes膮dzi膰, wyznacza zesp贸艂 cech polskiej gospodarki dnia dzisiejszego oraz przyj臋tych kierunk贸w jej dalszych przemian. Nale偶a艂oby wymieni膰 przynajmniej kilka z nich, albowiem znalaz艂y one odzwierciedlenie w regulacjach omawianego projektu ustawy. Jest to m.in.: znaczna sk艂onno艣膰 kierownik贸w czy prezes贸w do podejmowania pr贸b sprostania konkurencji poprzez 艂膮czenie si臋 z konkurencj膮; post臋p w kszta艂towaniu si臋 rynku kapita艂owego i wynikaj膮cych st膮d nowych mo偶liwo艣ci w zakresie przejmowania w艂asno艣ci i kontroli poprzez zakup akcji, udzia艂贸w lub zorganizowanego mienia; powstawanie zr贸偶nicowanych form zarz膮dzania i mo偶liwo艣膰 wyst臋powania z tego tytu艂u zwi膮zk贸w personalnych oraz wiele innych.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#PoselRyszardZbrzyzny">Niedoskona艂o艣ci膮 obecnej ustawy, pozostaj膮c膮 w tyle za rozwojem gospodarki rynkowej w Polsce, jest to, 偶e nie przewidzianomo偶liwo艣ci skutecznego przeciwdzia艂ania przejmowaniu kontroli nad innymi podmiotami gospodarczymi w drodze nabywania akcji lub udzia艂贸w, umacnianiu pozycji rynkowej poprzez nabywanie zorganizowanego mienia innego podmiotu oraz 艂膮czeniu przez jedn膮 osob臋 istotnych funkcji kierowniczych w konkuruj膮cych ze sob膮 podmiotach gospodarczych. Na powy偶sze zjawiska wyra藕nie zwracano uwag臋 w trakcie obrad komisji sejmowych, a tak偶e we wcze艣niejszych publicznych wypowiedziach pracownik贸w Urz臋du Antymonopolowego.</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#PoselRyszardZbrzyzny">M贸wi膮c o wadach obowi膮zuj膮cej ustawy, nale偶a艂oby tak偶e wskaza膰 na fakt przyj臋cia zbyt sztywnych procedur administracyjnych, co niew膮tpliwie przyczyni艂o si臋 do nadmiernego obci膮偶enia Urz臋du Antymonopolowego przypadkami, kt贸re nie maj膮 istotnego znaczenia w przeciwdzia艂aniu praktykom monopolistycznym. Rz膮dowy projekt nowelizacji ustawy usuwa wymienione braki obowi膮zuj膮cej obecnie ustawy, we w艂a艣ciwy te偶 spos贸b obejmuje kontrol膮 antymonopolow膮 praktyki typowe dla rozwini臋tej gospodarki rynkowej. Projekt w odniesieniu do wad obowi膮zuj膮cej ustawy, powoduj膮cych zb臋dne obci膮偶enie Urz臋du Antymonopolowego, stanowi wi臋c znaczny post臋p. W spos贸b w艂a艣ciwy precyzuje przypadki podlegaj膮ce obowi膮zkowi zg艂oszenia, eliminuj膮c przypadki nieistotne, a tak偶e oszcz臋dza podmiotom gospodarczym zb臋dnych i czasoch艂onnych procedur administracyjnych, eliminuje przypadki nieistotne, u艣ci艣la procedury i zapewnia wi臋ksz膮 elastyczno艣膰 w dzia艂aniach Urz臋du Antymonopolowego.</u>
          <u xml:id="u-64.3" who="#PoselRyszardZbrzyzny">Pozytywna ocena projektu ustawy nie oznacza jednak, 偶e zawarte w nim regulacje nie budz膮 w膮tpliwo艣ci b膮d藕 偶e wszystkie s膮 w pe艂ni jednoznaczne czy te偶 do ko艅ca precyzyjne. Generalnie jednak projekt tej ustawy jest aktem prawnym przynosz膮cym ogromny post臋p, je艣li chodzi o aktualne regulacje; jest on w pe艂ni przystosowany do potrzeb naszej gospodarki. S膮dz臋, 偶e na dalszych etapach doskonalenia tego prawa nale偶a艂oby si臋 zastanowi膰 nad podporz膮dkowaniem Urz臋du Antymonopolowego Sejmowi. Wymaga膰 to jednak b臋dzie zmian nie tylko w ustawie o przeciwdzia艂aniu praktykom monopolistycznym.</u>
          <u xml:id="u-64.4" who="#PoselRyszardZbrzyzny">Podsumowuj膮c, wyra偶am poparcie dla stanowiska trzech komisji sejmowych uj臋tego w stosownym sprawozdaniu, w kt贸rym wnosi si臋 o uchwalenie projektu ustawy b臋d膮cej za艂膮cznikiem do tego stanowiska.</u>
          <u xml:id="u-64.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋 panu pos艂owi.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Przemawia艂 pan pose艂 Ryszard Zbrzyzny, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#WicemarszalekJozefZych">Lista m贸wc贸w zosta艂a wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-65.3" who="#WicemarszalekJozefZych">O zabranie g艂osu prosz臋 wiceprezesa Urz臋du Antymonopolowego pana Andrzeja Cylwika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#WiceprezesUrzeduAntymonopolowegoAndrzejCylwik">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! Przedstawiony dzisiaj projekt nowelizacji ustawy o przeciwdzia艂aniu praktykom monopolistycznym zosta艂 przygotowany jeszcze w roku 1993; nieprzewidziane wydarzenia polityczne przeszkodzi艂y w贸wczas rozpatrzeniu tego projektu. Zg艂oszony powt贸rnie, dzi臋ki wnikliwym uwagom pa艅 i pan贸w pos艂贸w uczestnicz膮cych w pracy komisji, zosta艂 przepracowany i w obecnej formie przedstawiony pa艅stwu.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#WiceprezesUrzeduAntymonopolowegoAndrzejCylwik">Chc臋 bardzo kr贸tko powiedzie膰 o g艂贸wnych kwestiach, kt贸re dzi臋ki przyj臋ciu tej nowelizacji b臋d膮 uregulowane odmiennie ni偶 dotychczas. Przede wszystkim ten projekt wype艂nia pewn膮 luk臋 prawn膮, kt贸ra istnia艂a w dotychczas obowi膮zuj膮cej ustawie. O ile urz膮d by艂 zobowi膮zany do kontrolowania ka偶dego przekszta艂cenia przedsi臋biorstwa pa艅stwowego w sp贸艂k臋, jak i ka偶dego po艂膮czenia - nawet w贸wczas, kiedy to by艂y niewielkie firmy stanowi膮ce w艂asno艣膰 tej samej osoby lub podmiotu gospodarczego - o tyle niestety nie mia艂 uprawnie艅 do kontroli poprzedzaj膮cej proces koncentracji kapita艂owej. W zwi膮zku z tym na niekt贸rych rynkach zasz艂y procesy nieodwracalne; zwracali艣cie na nie, pa艅stwo, uwag臋. Otrzymali艣my m.in. pismo dotycz膮ce koncentracji na rynku prasowym.</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#WiceprezesUrzeduAntymonopolowegoAndrzejCylwik">Ta ustawa wprowadza pewne minimum, tzw. przydzia艂 bagatelny. By艂oby to 5 mln ECU dla podmiot贸w gospodarczych oraz 50 mln ECU dla bank贸w. Poni偶ej tej wysoko艣ci urz膮d nie kontroluje tego procesu, poniewa偶 uwa偶amy, 偶e s膮 to zjawiska nie maj膮ce istotnego wp艂ywu na rynku. Natomiast wszystkie pozosta艂e przypadki b臋d膮 przez urz膮d rozpatrywane - oczywi艣cie w r贸偶nym stopniu.</u>
          <u xml:id="u-66.3" who="#WiceprezesUrzeduAntymonopolowegoAndrzejCylwik">W tej chwili mamy trzy procedury. W przypadku kiedy zg艂oszenie dotyczy podmiot贸w gospodarczych maj膮cych niewielkie udzia艂y w rynku, stosujemy procedur臋 uproszczon膮. Jest to szybki tryb wydawania decyzji. Przeci臋tnie urz膮d podejmuje decyzje w sprawach dotycz膮cych po艂膮czenia podmiot贸w gospodarczych w okresie nie d艂u偶szym ni偶 trzy tygodnie. Natomiast chcemy mie膰 mo偶liwo艣膰 wnikliwego rozpatrywania przypadk贸w istotnych - kiedy b臋d膮 si臋 艂膮czy艂y podmioty o powa偶nym udziale w rynku. To samo b臋dzie dotyczy艂o wej艣cia na rynek wa偶nych firm europejskich lub mi臋dzynarodowych.</u>
          <u xml:id="u-66.4" who="#WiceprezesUrzeduAntymonopolowegoAndrzejCylwik">Ta ustawa odnosi si臋 r贸wnie偶 do wielu innych zagadnie艅; niekt贸re z nich pa艅stwo podejmowali艣cie. W zwi膮zku z tym chcia艂bym udzieli膰 kilku wyja艣nie艅. Ot贸偶 Urz膮d Antymonopolowy w swojej dotychczasowej praktyce, wykorzystuj膮c obowi膮zuj膮ce przepisy, bierze pod uwag臋 istnienie okre艣lonej polityki protekcjonistycznej. To znaczy w naszych warunkach wyst臋puj膮 pewne formy organizacyjne, kt贸re w Europie Zachodniej nazywane s膮 kartelami kryzysowymi albo kartelami nacjonalizuj膮cymi, i tego typu rozwi膮zania zosta艂y zaproponowane w niekt贸rych programach rz膮dowych. Uczestniczyli艣my w przygotowaniu program贸w rz膮dowych dotycz膮cych restrukturyzacji g贸rnictwa, hutnictwa, przemys艂u stoczniowego i wielu innych. W tej chwili uczestniczymy w ko艅cowej fazie przygotowywania projektu dotycz膮cego przemys艂u petrochemicznego. Ot贸偶 jako urz膮d respektujemy te odst臋pstwa od og贸lnie obowi膮zuj膮cych regu艂 konkurencji, w艂a艣nie w wypadku sektor贸w poddanych procesowi restrukturyzacji. Zwracamy jedynie uwag臋 na to, 偶eby, po pierwsze, te projekty by艂y wdra偶ane konsekwentnie, bez istotnych odst臋pstw pogarszaj膮cych warunki kszta艂towania konkurencji, a po drugie, zawsze zg艂aszamy postulat - i dotychczas by艂 uwzgl臋dniany - 偶eby ochrona by艂a okresowa, nawet wieloletnia, ale nie bezterminowa i 偶eby by艂a degresywna, tzn. 偶eby co rok, co dwa lata ta ochrona mala艂a, aby istnia艂 tu swoisty doping dla podmiot贸w gospodarczych, kt贸re z takiej ochrony korzystaj膮.</u>
          <u xml:id="u-66.5" who="#WiceprezesUrzeduAntymonopolowegoAndrzejCylwik">W tym kontek艣cie chcia艂em jeszcze wyja艣ni膰, 偶e wtedy, kiedy pierwotnie w art. 6 - b臋d膮cym swoist膮 regu艂膮 rozs膮dku stosowania prawa antymonopolowego - m贸wili艣my o przestrzeganiu zobowi膮za艅 mi臋dzynarodowych, to mieli艣my na uwadze przede wszystkim takie umowy i konwencje podpisane przez Rzeczpospolit膮 Polsk膮, jak np. konwencje transportowe. Ca艂y ruch samolotowy nad terytorium Polski i Europy odbywa si臋 wed艂ug specyficznych regu艂, kt贸re w du偶ym stopniu ograniczaj膮 konkurencj臋. Nie jest mo偶liwe w tym wypadku zastosowanie takich regu艂 jak w wypadku handlu rozmaitymi artyku艂ami. Te specyficzne wymagania dotycz膮ce okre艣lonej dziedziny gospodarki, wynikaj膮ce, jak w tym wypadku, z regu艂 bezpiecze艅stwa transportu samolotowego przyjmujemy jako pewne wymagania obiektywne i respektujemy te ograniczenia, nawet je艣li ograniczaj膮 one w pewnym sensie konkurencj臋.</u>
          <u xml:id="u-66.6" who="#WiceprezesUrzeduAntymonopolowegoAndrzejCylwik">Wydaje mi si臋, 偶e jeszcze jeden problem wymaga tu wyja艣nienia. Mianowicie Urz膮d Antymonopolowy dzia艂aj膮cy na podstawie ustawy stara si臋 przeciwdzia艂a膰 praktykom monopolistycznym, ale tylko w takim zakresie, w jakim ustawa mu to umo偶liwia. Chc臋 wyrazi膰 opini臋, 偶e nie jest mo偶liwe skuteczne zwalczanie wielu praktyk monopolistycznych bez aktywnego dzia艂ania kompetentnych ministr贸w, odpowiedzialnych za okre艣lon膮 dziedzin臋 gospodarki, ani te偶 nie jest ono mo偶liwe bez aktywno艣ci podmiot贸w gospodarczych, je艣li spotykamy si臋 z sytuacj膮, w kt贸rej podmioty gospodarcze w kontaktach nieformalnych zg艂aszaj膮 wiele uwag do dzia艂alno艣ci konkurenta. Niemniej od kilku lat nie mo偶emy si臋 doczeka膰 wniosku o wszcz臋cie konkretnego post臋powania, bo podmioty te jednak wol膮 za艂atwia膰 te sprawy we w艂asnym gronie. W takiej sytuacji, wobec braku oficjalnej informacji, trudno nam takie problemy rozwi膮zywa膰.</u>
          <u xml:id="u-66.7" who="#WiceprezesUrzeduAntymonopolowegoAndrzejCylwik">Na zako艅czenie pewna sprawa szczeg贸艂owa. Ot贸偶 pan pose艂 W贸jcik zg艂osi艂 wniosek dotycz膮cy specyficznego potraktowania ubezpiecze艅. Chcia艂em wyja艣ni膰, i偶 ubezpieczenia, a konkretnie sprawy dotycz膮ce 艂膮czenia firm ubezpieczeniowych czy te偶 nabywania udzia艂贸w i akcji przez jedne firmy ubezpieczeniowe w innych firmach ubezpieczeniowych, zosta艂y potraktowane tak samo jak ka偶da inna dziedzina gospodarki, z wyj膮tkiem bankowo艣ci. My wyodr臋bnili艣my tylko specyficzn膮 miar臋 dla banku, natomiast dla wszystkich innych podmiot贸w gospodarczych, niezale偶nie od ich przedmiot贸w dzia艂alno艣ci, r贸wnie偶 dla biur maklerskich, dla wydawnictw prasowych czy ksi膮偶kowych mamy t臋 sam膮 miar臋. Ten przydzia艂 zaczyna si臋 od 5 milion贸w ECU warto艣ci obrotu w roku poprzedzaj膮cym. St膮d te偶 nie jest tutaj w naszym przekonaniu wad膮 tej ustawy, i偶 nie wyodr臋bniono w niej firm ubezpieczeniowych. Wed艂ug miary obecnie stosowanej dotyczy ona wszystkich firm ubezpieczeniowych. Chcia艂bym uzasadni膰, dlaczego zaproponowali艣my obj臋cie wszystkich firm ubezpieczeniowych obowi膮zkiem zg艂aszania do urz臋du swoich zamiar贸w w sprawie koncentracji kapita艂owej. Ot贸偶 jest to nowy i specyficzny rynek, na kt贸rym wyst臋puj膮 pewne warunki wi臋kszej ostro偶no艣ci. W ustawie o rynku ubezpieczeniowym zosta艂o zaproponowane, 偶eby minister finans贸w m贸g艂 nie wyrazi膰 zgody na utworzenie firmy ubezpieczeniowej albo na obj臋cie udzia艂贸w firmy ubezpieczeniowej przez osob臋, kt贸ra nie gwarantuje rzetelnego prowadzenia takiej dzia艂alno艣ci, jak r贸wnie偶 aby minister finans贸w m贸g艂 nie wyrazi膰 takiej zgody, je偶eli ta osoba inwestuje po偶yczone pieni膮dze, a nie w艂asny kapita艂.</u>
          <u xml:id="u-66.8" who="#WiceprezesUrzeduAntymonopolowegoAndrzejCylwik">Jak pa艅stwo widz膮, tutaj jest bardzo wyra藕nie podwy偶szony pr贸g zaufania i s膮 pewne dodatkowe normy ostro偶no艣ciowe. W zwi膮zku z tym uwa偶amy, 偶e w przypadku koncentracji kapita艂owej tych firm powinno to podlega膰 kontroli urz臋du antymonopolowego. W praktyce b臋dzie to wygl膮da艂o w ten spos贸b, 偶e je艣li jedna z kilkunastu niewielkich firm b臋dzie chcia艂a si臋 po艂膮czy膰 z inn膮 niewielk膮 firm膮, to na pewno wyrazimy zgod臋 i b臋dzie si臋 to odbywa艂o wed艂ug procedury uproszczonej. Nie b臋dzie to stanowi艂o specjalnego obci膮偶enia dla firmy zg艂aszaj膮cej ch臋膰 po艂膮czenia. Natomiast je艣li mia艂oby to dotyczy膰 po艂膮czenia kt贸rej艣 z tych firm z firmami, kt贸re w tej chwili maj膮 pozycj臋 dominuj膮c膮 na polskim rynku, z PZU albo z Wart膮, albo za kilka lat, kiedy do prowadzenia bezpo艣redniej dzia艂alno艣ci ubezpieczeniowej zostanie dopuszczony na polski rynek kapita艂 zagraniczny, to w贸wczas ka偶de takie przej臋cie kontroli nawet nad ma艂膮 firm膮 ubezpieczeniow膮 b臋dzie rozpatrywane przez urz膮d i s膮dz臋, 偶e jest to zgodne z interesem naszej gospodarki. Prosi艂bym wi臋c o wycofanie tego wniosku, bo intencja nasza jest inna, ni偶 to odczyta艂 wnioskuj膮cy, my chcemy ten proces kontrolowa膰 i na podstawie tej ustawy mo偶emy go kontrolowa膰.</u>
          <u xml:id="u-66.9" who="#WiceprezesUrzeduAntymonopolowegoAndrzejCylwik">Dzi臋kuj臋 bardzo. Jeszcze raz chcia艂em serdecznie podzi臋kowa膰 paniom i panom pos艂om za pomoc w przygotowaniu projektu tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-66.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋 panu prezesowi.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Pozwol臋 sobie zauwa偶y膰, 偶e dotychczasowa praktyka w sprawach zak艂ad贸w ubezpiecze艅, bo my w tej chwili pracujemy nad zmian膮 ustawy o ubezpieczeniach, o prowadzeniu dzia艂alno艣ci gospodarczej, by艂a taka, 偶e wprost odwrotnie - pr贸bowano doprowadzi膰 do rozbijania zak艂ad贸w; ile trzeba by艂oby stara艅, 偶eby nie dopu艣ci膰 do tego, gdy chodzi o Pa艅stwowy Zak艂ad Ubezpiecze艅. S膮dz臋, 偶e te tendencje s膮 najr贸偶niejsze i one si臋 艣cieraj膮, a polski interes przemawia za tym, 偶eby zak艂ady ubezpiecze艅 by艂y zak艂adami mocnymi, wiarygodnymi i z pe艂nym zabezpieczeniem. Tak wi臋c nadz贸r ministra finans贸w, a w przysz艂o艣ci by膰 mo偶e troch臋 inne rozwi膮zania strukturalne s膮 absolutnie konieczne.</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#WicemarszalekJozefZych">O zabranie g艂osu prosz臋 sprawozdawc臋 komisji pana pos艂a Piotra Marciniaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#PoselPiotrMarciniak">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! Chcia艂bym kr贸tko odnie艣膰 si臋 do kilku kwestii, przede wszystkim do tego, o czym m贸wi艂a pani pose艂 Kraus, kt贸ra wskaza艂a w swoim bardzo interesuj膮cym przem贸wieniu na pewnego rodzaju paradoks zwi膮zany z prac膮 nad tym projektem nowelizacji. Mianowicie ten projekt nowelizacji nie wywo艂a艂 istotnych kontrowersji, istotnych spor贸w i jest projektem w istocie rzeczy do艣膰 technicznym, dotycz膮cym w艂a艣ciwie pewnej prawnej formu艂y funkcjonowania Urz臋du Antymonopolowego. Ta maj膮ca techniczny charakter ustawa dotyczy jednak kluczowych problem贸w polskiej gospodarki i w gruncie rzeczy dzia艂alno艣膰 Urz臋du Antymonopolowego jest bardzo trudna z tego wzgl臋du, 偶e musi si臋 on porusza膰 po takiej bardzo cienkiej linii - z jednej strony musi chroni膰 rozw贸j konkurencji, bo do tego ten urz膮d zosta艂 powo艂any, a z drugiej polsk膮 gospodark臋. W interesie polskiej gospodarki jest bowiem to, aby przedsi臋biorstwa by艂y silne, a czasami uzasadnione jest utrzymanie w pewnych sektorach rynku przez jaki艣 czas monopoli.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#PoselPiotrMarciniak">Praktycznie rzecz bior膮c, tych za艂o偶e艅 nie jeste艣my w stanie zapisa膰 w ustawie, mog膮 one wynika膰 jedynie z praktyki urz臋du. Jakkolwiek dobre stworzyliby艣my prawo, to i tak efektywno艣膰 pracy urz臋du b臋dzie zale偶a艂a przede wszystkim od jego pracownik贸w, od wyczulenia i rozeznania potrzeb polskiej gospodarki. To pierwsza uwaga.</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#PoselPiotrMarciniak">Druga uwaga zwi膮zana jest z poprawk膮 zg艂oszon膮 w imieniu Unii Wolno艣ci przez pana pos艂a W贸jcika. Ot贸偶 z ca艂ym szacunkiem dla klubu Unii Wolno艣ci, wydaje mi si臋, 偶e ta poprawka wynika z pewnego nieporozumienia, z niezbyt starannego przeczytania projektu nowelizacji ustawy i w og贸le starej ustawy. Owszem w rozdz. 3 w art. 11 rzeczywi艣cie m贸wi si臋 o po艂膮czeniu podmiot贸w gospodarczych, kt贸rych 艂膮czna warto艣膰 rocznej sprzeda偶y towar贸w wynosi tyle i tyle. Tylko 偶e trzeba zerkn膮膰 do s艂owniczka i zobaczy膰, co znaczy s艂owo 藵towar藵. Przez s艂owo towar rozumie si臋: rzeczy, wszelkie formy energii, us艂ugi, obiekty i roboty budowlane, papiery warto艣ciowe oraz inne prawa maj膮tkowe. Wyra藕nie wi臋c jest tu te偶 mowa o us艂ugach, w zwi膮zku z czym nie nale偶y tego traktowa膰 rzeczowo. Ten przepis - zreszt膮 by艂 on ju偶 w starej ustawie - daje Urz臋dowi Antymonopolowemu mo偶liwo艣膰 kontroli procesu 艂膮czenia firm, zak艂ad贸w ubezpieczeniowych. Z tego wzgl臋du wydaje mi si臋, 偶e ta poprawka po prostu niczego nowego nie wnosi do istniej膮cej ustawy i do projektu jej nowelizacji. Tak wi臋c apelowa艂bym do pos艂贸w Unii Wolno艣ci, 偶eby j膮 wycofali. W gruncie rzeczy ona nie zmienia nic w materii prawnej regulowanej proponowan膮 nowelizacj膮.</u>
          <u xml:id="u-68.3" who="#PoselPiotrMarciniak">Na koniec chcia艂bym wspomnie膰 jeszcze o naszych partnerach w komisji przy tworzeniu ustawy. Zar贸wno cz艂onkowie podkomisji, jak i komisji chyba mog膮 stwierdzi膰, i偶 wsp贸艂praca z przedstawicielami rz膮du, konkretnie z przedstawicielami Urz臋du Antymonopolowego, by艂a wzorcowa. Uzyskali艣my wszystkie informacje, kt贸re by艂y niezb臋dne. Dzi臋ki temu mogli艣my poprawi膰 przedstawion膮 przez rz膮d wst臋pn膮 propozycj臋 i przygotowa膰 ten projekt ustawy.</u>
          <u xml:id="u-68.4" who="#PoselPiotrMarciniak">Szczeg贸lne podzi臋kowanie chcia艂em z艂o偶y膰 naszemu ekspertowi, s臋dziemu S膮du Wojew贸dzkiego, panu Gronowskiemu, kt贸ry z w艂a艣ciw膮 prawnikom wnikliwo艣ci膮 艣ledzi艂 wszystkie poprawki i proponowa艂 nowe regulacje, w szczeg贸lno艣ci je艣li chodzi o praktyk臋 orzecznictwa antymonopolowego i o to, co z tej praktyki wynika dla regulacji ustawowej.</u>
          <u xml:id="u-68.5" who="#PoselPiotrMarciniak">Jeszcze raz chcia艂bym podzi臋kowa膰 naszym partnerom rz膮dowym i ekspertom.</u>
          <u xml:id="u-68.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋 panu pos艂owi.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Zamykam dyskusj臋.</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#WicemarszalekJozefZych">Wysoki Sejmie! Musimy rozstrzygn膮膰 do艣膰 istotn膮 kwesti臋. Pana pos艂a wnioskodawcy, kt贸ry zg艂osi艂 poprawk臋, nie ma, nie mo偶e wi臋c si臋 do tego ustosunkowa膰, a nie mo偶emy zostawi膰 sprawy otwartej. Wobec tego w imieniu Prezydium Sejmu proponuj臋, aby w zwi膮zku z tym, 偶e poprawka zosta艂a zg艂oszona, skierowa膰 projekt ustawy do komisji. Gdyby za艣 si臋 okaza艂o, 偶e w czasie prac komisji pan pose艂 jest sk艂onny wycofa膰 poprawk臋, to wtedy dodatkowe sprawozdanie sta艂oby si臋 bezprzedmiotowe.</u>
          <u xml:id="u-69.3" who="#WicemarszalekJozefZych">A zatem, w zwi膮zku z tym, 偶e zg艂oszono w drugim czytaniu poprawk臋, w imieniu Prezydium Sejmu proponuj臋, by ponownie skierowa膰 projekt ustawy do Komisji Systemu Gospodarczego i Przemys艂u, Komisji Przekszta艂ce艅 W艂asno艣ciowych i Komisji Ustawodawczej w celu przedstawienia dodatkowego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-69.4" who="#WicemarszalekJozefZych">Je偶eli nie us艂ysz臋 sprzeciwu, b臋d臋 uwa偶a艂, 偶e Sejm propozycj臋 przyj膮艂.</u>
          <u xml:id="u-69.5" who="#WicemarszalekJozefZych">Sprzeciwu nie s艂ysz臋.</u>
          <u xml:id="u-69.6" who="#WicemarszalekJozefZych">Przyst臋pujemy do rozpatrzenia punktu 5 porz膮dku dziennego: Sprawozdanie Komisji Ochrony 艢rodowiska, Zasob贸w Naturalnych i Le艣nictwa, Komisji Rolnictwa i Gospodarki 呕ywno艣ciowej, Komisji Samorz膮du Terytorialnego oraz Komisji Ustawodawczej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o ochronie grunt贸w rolnych i le艣nych (druki nr 807 i 821).</u>
          <u xml:id="u-69.7" who="#WicemarszalekJozefZych">O zabranie g艂osu prosz臋 sprawozdawc臋 komisji pana pos艂a Jana Komornickiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#PoselJanKomornicki">Panie Marsza艂ku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt zaprezentowa膰 stanowisko czterech komisji, a mianowicie Ochrony 艢rodowiska, Zasob贸w Naturalnych i Le艣nictwa, Rolnictwa i Gospodarki 呕ywno艣ciowej, Samorz膮du Terytorialnego oraz Ustawodawczej w sprawie poprawek Senatu Rzeczypospolitej Polskiej do uchwalonej przez Wysok膮 Izb臋 ustawy o ochronie grunt贸w rolnych i le艣nych. Uchwa艂a Senatu zawarta jest w druku nr 807, za艣 sprawozdanie komisji w druku nr 821.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#PoselJanKomornicki">Senat wnosi a偶 18 poprawek do ustawy, ale ich du偶a liczba wynika jedynie z konsekwencji przyj臋cia lub odrzucenia zaledwie kilku, polega to w wielu przypadkach na zmianie numeracji i b臋dzie - o co b臋d臋 wnosi艂 - g艂osowane 艂膮cznie.</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#PoselJanKomornicki">U偶ywanie j臋zyka polskiego w ustawach w spos贸b najbardziej poprawny, ukazuj膮cy wyrazi艣cie logik臋 sformu艂owa艅 - powinno by膰 przedmiotem troski ustawodawcy. Dlatego komisje proponuj膮 przyj臋cie poprawek nr 1 i 2 Senatu wnosz膮cych do art. 2 ust. 1 pkt 4 oraz do art. 4 pkt 2 poprawniejsze stylistycznie sformu艂owania.</u>
          <u xml:id="u-70.3" who="#PoselJanKomornicki">Poprawka nr 3 nie znalaz艂a uznania komisji, bowiem proponuje si臋 w niej wprowadzenie do art. 4, kt贸ry jest s艂owniczkiem ca艂ej ustawy, w pkt. 5 nowego, nie u偶ywanego powszechnie poj臋cia fachowego 藵gytiowiska藵 w obja艣nieniu znanego i zrozumia艂ego s艂owa torfowiska. Dlatego komisje proponuj膮 poprawk臋 odrzuci膰. Konsekwencj膮 odrzucenia poprawki nr 3 b臋dzie odrzucenie poprawki nr 7, kt贸ra polega艂a na zmianie numeracji punkt贸w art. 4. Wnosz臋 wi臋c o 艂膮czne g艂osowanie nad poprawkami nr 3 i 7.</u>
          <u xml:id="u-70.4" who="#PoselJanKomornicki">Poprawka nr 4 dotycz膮ca zmniejszenia zawarto艣ci pr贸chnicy glebowej w warstwie pr贸chniczej z 1,5% do 1,3%, o czym mowa w art. 4 ust. 7 maj膮cym 艣cis艂y zwi膮zek z art. 11 ust. 1 ustawy, kt贸ry m贸wi o obowi膮zkach, jakie winny by膰 wpisane do decyzji wy艂膮czeniowych - po艂膮czone komisje uzna艂y za wymaganie zbyt wyg贸rowane i proponuj膮 odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-70.5" who="#PoselJanKomornicki">Poprawka nr 5 polegaj膮ca na wniesieniu nowego brzmienia do tre艣ci art. 4 pkt 8 jest poprawk膮 o charakterze stylistycznym, kt贸r膮 komisje proponuj膮 przyj膮膰.</u>
          <u xml:id="u-70.6" who="#PoselJanKomornicki">Poprawka nr 6 polegaj膮ca na powo艂aniu si臋 w art. 4 pkt 17 na sformu艂owanie zawarte w pkt. 16, a nie w pkt. 15, jak zapisano w ustawie, tego samego artyku艂u, jest naprawieniem oczywistej pomy艂ki, by膰 mo偶e maszynowej, dlatego komisje proponuj膮 jej przyj臋cie.</u>
          <u xml:id="u-70.7" who="#PoselJanKomornicki">Poprawka nr 8 lit. a, kt贸rej przyj臋cie lub odrzucenie spowoduje analogiczne konsekwencje do wniesionych poprawek nr 8 lit. b i c, poprawki nr 9, poprawki nr 10 lit. a i b oraz poprawki nr 11 polega na dodaniu nowego ust. 2 do art. 7 ustawy, m贸wi膮cego o post臋powaniu wy艂膮czeniowym w sytuacjach, w kt贸rych brak jest planu zagospodarowania przestrzennego gminy. Komisje zaproponowa艂y przyj臋cie tych poprawek, nad kt贸rymi g艂osowanie powinno by膰 艂膮czne. Ju偶 po rozstrzygni臋ciu tej kwestii pos艂owie otrzymali opini臋 prawn膮 Biura Studi贸w i Ekspertyz Kancelarii Sejmu, wskazuj膮c膮 na pewne niekorzystne konsekwencje przyj臋cia tej poprawki dla podstawowych zasad post臋powania w gospodarce gruntami, ustalonych w ustawie o zagospodarowaniu przestrzennym.</u>
          <u xml:id="u-70.8" who="#PoselJanKomornicki">W poprawce nr 12 wnosi si臋, aby w art. 12 ust. 7 przy ustalaniu nale偶no艣ci za wy艂膮czenia 艂膮k i pastwisk ni偶szych klas grunt贸w, ale wytworzonych na glebach pochodzenia organicznego, jednakowo traktowa膰 obszary pastwisk i 艂膮k. Komisje uzna艂y, 偶e nie jest to prawid艂owe i proponuj膮 odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-70.9" who="#PoselJanKomornicki">Poprawka nr 13 do art. 12. W ust. 11 okre艣lenie 藵ceny 1 m3藵 wyra偶one cyfrowo chciano zast膮pi膰 s艂owami, ale pomini臋to wyraz 藵ceny藵, co spowodowa艂o, 偶e poprawka utraci艂a sens i powinna zosta膰 odrzucona.</u>
          <u xml:id="u-70.10" who="#PoselJanKomornicki">W poprawce nr 14 proponuje si臋 nowe, zdaniem po艂膮czonych komisji lepsze, brzmienie sformu艂owania zawartego w art. 12 w ust. 13, co zas艂uguje na przyj臋cie przez Wysok膮 Izb臋.</u>
          <u xml:id="u-70.11" who="#PoselJanKomornicki">R贸wnie偶 poprawka nr 15 do art. 12 ust. 14 ma charakter stylistyczno-logiczny i zdaniem komisji powinna by膰 przyj臋ta.</u>
          <u xml:id="u-70.12" who="#PoselJanKomornicki">Natomiast poprawka nr 16, w kt贸rej proponuje si臋 dodanie nowego ust. 16 do art. 12, zezwalaj膮cego na obni偶one w szczeg贸lnych, spo艂ecznie uzasadnionych wypadkach, nale偶no艣ci za wy艂膮czenia do 50% warto艣ci, nie zyska艂a uznania komisji. Przeciwnie, uznano, 偶e stworzenie takiej mo偶liwo艣ci jest korupcjogenne, dlatego komisje proponuj膮 odrzuci膰 t臋 poprawk臋.</u>
          <u xml:id="u-70.13" who="#PoselJanKomornicki">Poprawka nr 17, dotycz膮ca art. 28 ust. 4, polega na zmianie u偶ytych tam numer贸w i jest sprostowaniem oczywistej omy艂ki, dlatego powinna zosta膰 przyj臋ta.</u>
          <u xml:id="u-70.14" who="#PoselJanKomornicki">Ostatnia poprawka, nr 18, dotyczy u偶ytej w art. 35 ust. 4 kwoty 藵100 000 z艂藵 i polega na wprowadzeniu zapisu 藵10 z艂藵, jest oczywisto艣ci膮 prawn膮, wynikaj膮c膮 z faktu, 偶e ustawa ostatecznie b臋dzie uchwalona i wejdzie w 偶ycie w roku bie偶膮cym.</u>
          <u xml:id="u-70.15" who="#PoselJanKomornicki">Panie Marsza艂ku! Panie i Panowie Pos艂owie! Ko艅cz膮c wnosz臋, aby Wysoka Izba raczy艂a przyj膮膰 lub odrzuci膰 poprawki Senatu do ustawy o ochronie grunt贸w rolnych i le艣nych, wed艂ug propozycji po艂膮czonych komisji, zawartych w sprawozdaniu (druku nr 821) i przedstawionych przeze mnie w ich imieniu.</u>
          <u xml:id="u-70.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋 panu pos艂owi.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Przypominam, i偶 Sejm podj膮艂 decyzj臋 o 5-minutowych wyst膮pieniach w imieniu klub贸w i k贸艂 parlamentarnych w dyskusji nad tym punktem porz膮dku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#WicemarszalekJozefZych">Otwieram dyskusj臋.</u>
          <u xml:id="u-71.3" who="#WicemarszalekJozefZych">Pierwszy zabierze g艂os pan pose艂 Kazimierz Iwaniec, Sojusz Lewicy Demokratycznej, a nast臋pnie pan pose艂 W艂adys艂aw Tomaszewski, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#PoselKazimierzIwaniec">Panie Marsza艂ku! Panie i Panowie Pos艂owie! Ca艂y rok trwa艂y prace legislacyjne zwi膮zane z opracowaniem nowej ustawy o ochronie grunt贸w rolnych i le艣nych. Dnia 16 grudnia 1994 r. ustawa ta zosta艂a uchwalona przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. Zasadnicz膮 spraw膮 i du偶ym osi膮gni臋ciem omawianej ustawy jest decentralizacja decyzji dotycz膮cych ochrony grunt贸w, a tak偶e sposobu ich wykorzystania. Zamierzony cel ustawy zosta艂 osi膮gni臋ty, wyeliminowano najbardziej niekorzystne dla rolnictwa i produkcji rolnej uregulowania prawne, dostosowano przepisy ochrony grunt贸w rolnych i le艣nych do zmienionych uwarunkowa艅 spo艂eczno-gospodarczych. Ustawa poszerza swobod臋 w艂a艣cicieli grunt贸w, ogranicza mo偶liwo艣膰 wyw艂aszcze艅, zwi臋ksza samodzielno艣膰 w艂adz lokalnych, zmierza do ochrony najbardziej warto艣ciowych grunt贸w rolnych i le艣nych. Zawiera szereg nowych i istotnych, zdaniem Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej, rozstrzygni臋膰, kt贸rych nie obejmowa艂a ustawa z 1982 r. reguluj膮ca t臋 problematyk臋.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#PoselKazimierzIwaniec">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! W dostarczonym Sejmowi sprawozdaniu z posiedzenia czterech komisji znajduje si臋 stanowisko wobec 18 poprawek Senatu. Maj膮 one charakter u艣ci艣laj膮cy, redakcyjno-porz膮dkuj膮cy i stylistyczny b膮d藕 usuwaj膮 b艂臋dy legislacyjne. W imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej mam zaszczyt przedstawi膰 stanowisko w tej sprawie. W zasadzie omawianie poszczeg贸lnych poprawek Senatu mija si臋 z celem, poniewa偶 dok艂adnie tego dokona艂 pan pose艂 sprawozdawca Jan Komornicki. Stanowisko naszego klubu r贸偶ni si臋 od stanowiska komisji w jednym punkcie - 贸smym, dlatego chcia艂bym troch臋 czasu po艣wi臋ci膰 om贸wieniu tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#PoselKazimierzIwaniec">Ustawa o zagospodarowaniu przestrzennym, uchwalona przez Sejm ponad p贸艂 roku temu, stanowi konstytucj臋 kszta艂towania przestrzeni i odst臋pstw od niej z za艂o偶enia nie powinni艣my dopuszcza膰. Z mocy tej ustawy podstaw膮 decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu jest miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Z za艂o偶enia wi臋c zmiana przeznaczenia grunt贸w rolnych i le艣nych powinna by膰 dokonana na podstawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Tak te偶 we w艂a艣ciwy spos贸b reguluje to ustawa o ochronie grunt贸w rolnych i le艣nych w art. 7 ust. 1. Senat proponuje wprowadzenie dodatkowo ust. 2 o tre艣ci: 藵W przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, przeznaczenia grunt贸w rolnych i le艣nych na cele nierolnicze i niele艣ne mo偶na tak偶e dokona膰 w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu okre艣lonej w przepisach o zagospodarowaniu przestrzennym藵. Senat zapewne mia艂 na uwadze usprawnienie dokonywania zmian i to dotycz膮cych niedu偶ych obszar贸w. Propozycja Senatu jest bardzo niebezpieczna.</u>
          <u xml:id="u-72.3" who="#PoselKazimierzIwaniec">Ustawa o zagospodarowaniu przestrzennym nie przewiduje bezwzgl臋dnego wymogu opracowania planu zagospodarowania przestrzennego. Jednak偶e zmiana przeznaczenia terenu wymaga miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Opracowanie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego mo偶e dotyczy膰 w 艣wietle ustawy wy艂膮cznie okre艣lonego dowolnie ma艂ego terenu, a nie terenu gminy czy dzielnicy. Wprowadzenie omawianej poprawki umo偶liwi natomiast omijanie ca艂ej procedury opracowania planu przewidzianej w przepisach o zagospodarowaniu przestrzennym poprzez wydawanie jednostkowych decyzji, co postawi pod znakiem zapytania prowadzenie sp贸jnej polityki w zakresie zagospodarowania gruntami. Nie mo偶na w inny spos贸b ni偶 poprzez plan zmieni膰 przeznaczenia grunt贸w i na tym polega jego obligatoryjno艣膰.</u>
          <u xml:id="u-72.4" who="#PoselKazimierzIwaniec">W imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej wnosz臋, zgodnie ze stanowiskiem czterech komisji, o przyj臋cie wszystkich poprawek, poza om贸wion膮 poprawk膮 贸sm膮, odnosz膮c膮 si臋 do art. 7, czyli o odrzucenie poprawki nr 8 i przyj臋cie pozosta艂ych.</u>
          <u xml:id="u-72.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋 panu pos艂owi.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Przemawia艂 pan pose艂 Kazimierz Iwaniec, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#WicemarszalekJozefZych">Obecnie g艂os zabierze pan pose艂 W艂adys艂aw Tomaszewski, Polskie Stronnictwo Ludowe, a nast臋pnie pan pose艂 Kazimierz Szczygielski, Unia Wolno艣ci.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#PoselWladyslawTomaszewski">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! Debat膮 nad sprawozdaniem po艂膮czonych Komisji: Ochrony 艢rodowiska, Zasob贸w Naturalnych i Le艣nictwa; Rolnictwa i Gospodarki 呕ywno艣ciowej; Samorz膮du Terytorialnego oraz Ustawodawczej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o ochronie grunt贸w rolnych i le艣nych ko艅czymy trudn膮 i 偶mudn膮, trwaj膮c膮 przez wiele miesi臋cy, prac臋. Oddajemy do dyspozycji spo艂ecze艅stwa ustaw臋 na wskro艣 nowoczesn膮, uwzgl臋dniaj膮c膮 interesy, jakie wyst臋puj膮 na linii cz艂owiek - przyroda, cz艂owiek - ekonomia, przyroda - ekonomia. Ustawa doskonale koresponduje z za艂o偶eniami polityki ekologicznej pa艅stwa, nad kt贸r膮 Wysoka Izba debatowa艂a na 41 posiedzeniu Sejmu. O jako艣ci tej ustawy 艣wiadczy bowiem fakt prawie 偶e jednomy艣lnego jej przyj臋cia przez Sejm Rzeczypospolitej w g艂osowaniu.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#PoselWladyslawTomaszewski">Panie Marsza艂ku! Panie Pos艂anki i Panowie Pos艂owie! Intencja uchwa艂y Senatu Rzeczypospolitej z dnia 12 stycznia 1995 r. w sprawie ustawy o ochronie grunt贸w rolnych i le艣nych wi膮偶e si臋 z trosk膮 o to, by zapisy w poszczeg贸lnych artyku艂ach zawiera艂y jak najmniej b艂臋d贸w i niedoskona艂o艣ci. Po przeanalizowaniu ca艂o艣ci zapis贸w ustawy Senat wprowadzi艂 do jej tekstu 18 poprawek. Poprawki te by艂y przedmiotem obrad 4 wspomnianych na wst臋pie komisji sejmowych, kt贸re na wsp贸lnym posiedzeniu przyj臋艂y stosowne stanowisko. W wyniku wielogodzinnej dyskusji nad poszczeg贸lnymi poprawkami Senatu wi臋kszo艣膰 z nich uznana zosta艂a przez po艂膮czone komisje za zasadne i zaakceptowana w g艂osowaniu.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#PoselWladyslawTomaszewski">Warto podkre艣li膰, i偶 Senat w sumie pozytywnie oceni艂 ustaw臋 z dnia 16 grudnia 1994 r. Wniesione poprawki nie zmieniaj膮 konstrukcji ustawy o ochronie grunt贸w rolnych i le艣nych ani nie zmieniaj膮 jej pod wzgl臋dem merytorycznym. Prawie po艂owa z nich ma charakter redakcyjno-porz膮dkowy i stylistyczny, za co winni艣my by膰 tylko wdzi臋czni, albowiem troska o pos艂ugiwanie si臋 poprawn膮 polszczyzn膮 winna by膰 obowi膮zkiem ka偶dego Polaka. Wspomina艂 o tym w swoim wyst膮pieniu pose艂 sprawozdawca Jan Komornicki.</u>
          <u xml:id="u-74.3" who="#PoselWladyslawTomaszewski">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego, w imieniu kt贸rego mam zaszczyt przemawia膰, przyjmuje i akceptuje tre艣膰 sprawozdania, pozytywnie odnosi si臋 do zaj臋tego w przedmiotowej sprawie stanowiska Komisji Ochrony 艢rodowiska, Zasob贸w Naturalnych i Le艣nictwa, Komisji Rolnictwa i Gospodarki 呕ywno艣ciowej, Komisji Samorz膮du Terytorialnego oraz Komisji Ustawodawczej. Wyj膮tek stanowi poprawka nr 8 do art. 7 ustawy, zaakceptowana przez po艂膮czone komisje. Zdaniem pos艂贸w i pos艂anek Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego wspomnian膮 poprawk臋 nale偶y odrzuci膰. Nie stanowi ona b艂臋du legislacyjnego, niesie jednak ze sob膮 pewne zagro偶enia w odniesieniu do prowadzenia konsekwentnej polityki zagospodarowywania grunt贸w.</u>
          <u xml:id="u-74.4" who="#PoselWladyslawTomaszewski">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! Na zako艅czenie w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego sk艂adam wyrazy podzi臋kowania Senatowi Rzeczypospolitej oraz wszystkim, kt贸rzy nad ustaw膮 pracowali. My艣l臋, i偶 parlamentarny obowi膮zek stanowienia prawa w Rzeczypospolitej w tej materii zosta艂 dobrze spe艂niony.</u>
          <u xml:id="u-74.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋 panu pos艂owi.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Przemawia艂 pan pose艂 W艂adys艂aw Tomaszewski, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#WicemarszalekJozefZych">Obecnie g艂os zabierze pan pose艂 Kazimierz Szczygielski, Unia Wolno艣ci, a nast臋pnie pan pose艂 Miros艂aw Ma艂achowski, Unia Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#PoselKazimierzSzczygielski">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! Na 37 posiedzeniu w grudniu ub. r. Sejm uchwali艂 ustaw臋 o ochronie grunt贸w rolnych i le艣nych. Ustawa powsta艂a w wyniku wielomiesi臋cznych trudnych prac, a jej uchwalenie - co podkre艣la艂 sprawozdawca, pan pose艂 Komornicki - wymaga艂o rozstrzygni臋cia wielu dylemat贸w, od pierwotnego, zwi膮zanego z 艂膮cznym traktowaniem w jednej normie grunt贸w rolnych i le艣nych, po szereg problem贸w szczeg贸lnych. Nie b臋d臋 teraz przypomina艂 w膮tpliwo艣ci, kt贸re wtedy, podczas pierwszego i drugiego czytania czy podczas prac komisji by艂y podnoszone - s膮dz臋, 偶e 偶ycie rozstrzygnie, czy w wyniku tej ci臋偶kiej pracy powsta艂a ustawa bez usterek.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#PoselKazimierzSzczygielski">Chcia艂bym obecnie - w imieniu klubu Unii Wolno艣ci - odnie艣膰 si臋 do poprawek Senatu. Klub Unii Wolno艣ci poprze w g艂osowaniu stanowisko po艂膮czonych komisji z wyj膮tkiem - podobnie stwierdzali moi przedm贸wcy - poprawki odnosz膮cej si臋 do art. 7. Z szacunkiem i uwag膮 nale偶y odnie艣膰 si臋 do tych poprawek Senatu, kt贸re eliminuj膮 z ustawy pewne b艂臋dy stylistyczne i redakcyjne. My艣l臋, 偶e te korekty dobrze przys艂u偶膮 si臋 jako艣ci tej regulacji. Oczywi艣cie b臋dziemy g艂osowali przeciwko tym rozstrzygni臋ciom merytorycznym, z kt贸rymi klub Unii Wolno艣ci si臋 nie zgadza.</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#PoselKazimierzSzczygielski">Moi przedm贸wcy poruszali ju偶 kwesti臋 art. 7, chcia艂bym jednak to rozwin膮膰 i zwr贸ci膰 w tym kontek艣cie uwag臋 na trzy sprawy.</u>
          <u xml:id="u-76.3" who="#PoselKazimierzSzczygielski">Po pierwsze: Od 1 stycznia obowi膮zuje ustawa o zagospodarowaniu przestrzennym, kt贸ra, tak jak m贸wi艂 pan pose艂 Iwaniec, ma kszta艂t ustawy proceduralnej. Ustawa ta okre艣la - oczywi艣cie opr贸cz wszystkich innych parametr贸w wyznaczaj膮cych kszta艂t tej procedury - kiedy plan by膰 musi, a kiedy mo偶e, i kiedy mo偶na pos艂u偶y膰 si臋 instytucj膮 decyzji. W naszym przekonaniu nie ma potrzeby, aby w ustawie szczeg贸lnej, a taki charakter ma ustawa o ochronie grunt贸w rolnych i le艣nych, rozstrzyga膰 to, co ju偶 jest wyra藕nie okre艣lone w tej materii w 藵ustawie-matce藵, w ustawie o konstytucji przestrzeni w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-76.4" who="#PoselKazimierzSzczygielski">Po drugie: Wyra偶ona zar贸wno przez Wysok膮 Izb臋, jak i przez Senat (kt贸ry nie zakwestionowa艂 art. 7 ust. 1) zgoda na to, aby zmiana przeznaczenia dokonywa艂a si臋 w planie, jest jednoznaczna z decyzj膮 o tym, 偶e tylko plan mo偶e okre艣li膰 funkcje danych cz臋艣ci terenu.</u>
          <u xml:id="u-76.5" who="#PoselKazimierzSzczygielski">Po trzecie: Jak s膮dz臋, u podstaw takiej decyzji Senatu - cho膰 w艂a艣ciwie nie chcia艂bym wnika膰 w przes艂anki tej decyzji - leg艂o przekonanie, 偶e instytucja decyzji jakby przyspiesza prace, je艣li chodzi o mo偶liwo艣膰 zmiany przeznaczenia teren贸w. Ot贸偶 s膮dz臋, 偶e tak by膰 nie musi i by膰 mo偶e wielokrotnie te偶 nie b臋dzie. Tak jak m贸wi艂 pan pose艂 Iwaniec, jak to zaznaczy艂 r贸wnie偶 po cz臋艣ci pan pose艂 Tomaszewski, nie ma konieczno艣ci, zgodnie z now膮 ustaw膮, aby planem obejmowa膰 ca艂y teren gminy. To mo偶e dotyczy膰 tylko tego obszaru, co do kt贸rego gmina uznaje, 偶e taki plan powinien powsta膰. Chcia艂bym wskaza膰 na pewien pow贸d, dla kt贸rego instytucja planu jest lepsza od instytucji decyzji w tej materii, zw艂aszcza w zakresie ochrony. Wzgl膮d na wszystko, co si臋 dzieje w okolicy, na interesy os贸b trzecich, na pewn膮 harmoni臋, na pewne sterowanie ochron膮 w przysz艂o艣ci wymaga szerszych i precyzyjnych konsultacji. St膮d te偶 instytucja planu i st膮d komisja uzna艂a, 偶e ust. 1, m贸wi膮cy, 偶e zmiana przeznaczenia mo偶e tylko nast膮pi膰 w planie, t臋 dyrektyw臋 uwzgl臋dnia. Chcia艂bym r贸wnie偶 wskaza膰 na to, co zacytowa艂 pan pose艂 Iwaniec - na opini臋 Biura Studi贸w i Ekspertyz w sprawie tej w艂a艣nie poprawki. S膮dzi艂em, mia艂em nadziej臋, 偶e uda si臋 wykaza膰, i偶 by艂 to b艂膮d legislacyjny. Jednak aby by膰 w pe艂ni spokojnym i przedstawi膰 to, co Biuro Legislacyjne ustali艂o, pozw贸lcie pa艅stwo, i偶 - mam nadziej臋, 偶e jeszcze zosta艂o mi troch臋 czasu - zacytuj臋 ostatni punkt tej opinii:</u>
          <u xml:id="u-76.6" who="#PoselKazimierzSzczygielski">Reasumuj膮c - to jest podsumowanie opinii biura - wprowadzenie poprawki Senatu nie b臋dzie stanowi膰 b艂臋du legislacyjnego. (Jak powiedzia艂em, s膮dzi艂em, 偶e b臋dzie; okaza艂o si臋, 偶e nie.) Wi膮偶e si臋 z tym jednak rzeczywiste zagro偶enie w zakresie prowadzenia polityki zagospodarowania grunt贸w. Chocia偶 bowiem przepis art. 7 ustawy o ochronie grunt贸w rolnych i le艣nych w obecnym kszta艂cie nie nak艂ada obowi膮zku sporz膮dzania planu, to jednak niejako wymusza jego sporz膮dzenie. Nie mo偶na bowiem inn膮 drog膮 ni偶 poprzez plan zmieni膰 przeznaczenia grunt贸w, i na tym polega jego obligatoryjno艣膰. Wprowadzenie omawianej poprawki umo偶liwi natomiast omijanie ca艂ej procedury opracowania planu przewidzianej w przepisach o zagospodarowaniu przestrzennym - poprzez wydawanie jednostkowych decyzji.</u>
          <u xml:id="u-76.7" who="#PoselKazimierzSzczygielski">Chc臋 powiedzie膰, 偶e co prawda s艂owo 藵umo偶liwi藵 jest mo偶e zbyt ostre, ale mo偶e pojawi膰 si臋 tu pewna pokusa, aby tak膮 procedur臋 wprowadzi膰. Uwa偶am, 偶e przez t臋 ustaw臋, o kt贸rej obecnie m贸wimy, tego typu pokusa nie powinna by膰 stwarzana. Dlatego te偶, jak powiedzia艂em, m贸j klub b臋dzie g艂osowa艂 za odrzuceniem tej poprawki. S膮dz臋, 偶e po tej ostatecznej regulacji i podpisaniu ustawy przez pana prezydenta wejdzie w 偶ycie dobra norma prawna.</u>
          <u xml:id="u-76.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋 panu pos艂owi.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Przemawia艂 pan pose艂 Kazimierz Szczygielski, Unia Wolno艣ci.</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#WicemarszalekJozefZych">Obecnie g艂os zabierze pan pose艂 Miros艂aw Ma艂achowski, Unia Pracy. Kolejnym m贸wc膮 b臋dzie pan pose艂 Grzegorz Kaczmarzyk, KPN.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#PoselMiroslawMalachowski">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! Nie wiem, po raz kt贸ry trafia na forum Wysokiej Izby ustawa o ochronie grunt贸w rolnych i le艣nych. Jak tu ju偶 wielokrotnie powiedziano, jest to ustawa niezwykle wa偶na, je艣li chodzi o zagospodarowanie naszego kraju. Ju偶 podczas dyskusji nad ustaw膮 o zagospodarowaniu przestrzennym wielokrotnie m贸wiono o trudno艣ciach, jakie b臋d膮 wyst臋powa艂y przy przeznaczaniu grunt贸w rolnych i le艣nych na inne cele. W ostatecznym kszta艂cie ustawy wprowadzono w zwi膮zku z tym d艂ug膮 procedur臋, w pe艂ni jawn膮, w celu uniemo偶liwienia przeznaczenia warto艣ciowych gleb na cele inne ni偶 rolne. Koszt, jaki b臋dzie musia艂 ponie艣膰 inwestor, okre艣la w znacznej mierze ustawa o ochronie grunt贸w rolnych i le艣nych. Podkomisja, a p贸藕niej po艂膮czone komisje zdecydowa艂y, 偶e koszty te b臋d膮 du偶e. Senat w poprawkach nr 8 i 16 proponuje te koszty zmniejszy膰. Uwa偶amy, 偶e nie mo偶emy si臋 zgodzi膰 z takim rozumowaniem. Zalesienie naszego kraju nale偶y do najmniejszych w Europie. Dobrych gleb mamy kilkana艣cie procent. Nale偶y wi臋c czyni膰 wszystko, aby tej i tak niedobrej sytuacji nie pogorszy膰.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#PoselMiroslawMalachowski">W poprawce nr 16, dotycz膮cej art. 12, proponuje si臋 doda膰 ust. 16 pozwalaj膮cy radzie gminy w uzasadnionych spo艂ecznie inwestycjach pomniejszy膰 nale偶no艣膰 z tytu艂u zamiany gruntu rolnego lub le艣nego na budowlany o 50%. B臋dziemy g艂osowa膰 za odrzuceniem tej poprawki, uwa偶aj膮c, 偶e doprowadzi ona do nagminnego stosowania tej drogi w celu odrolnienia gleb, poniewa偶 okre艣lenie: cel spo艂ecznie uzasadniony, jest tak bardzo rozci膮gliwe, 偶e przy bieg艂o艣ci naszych prawnik贸w wszystkie inwestycje gminne b臋d膮 uznane za spo艂ecznie uzasadnione. Straci na tym 艣rodowisko naturalne w ca艂ym kraju.</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#PoselMiroslawMalachowski">Ciesz臋 si臋 bardzo, 偶e najwi臋ksze kluby zdecydowa艂y si臋 nie popiera膰 poprawki nr 8. My g艂osowali艣my od pocz膮tku przeciwko niej. Sprawdzali艣my, jak poprawka ta ma si臋 do ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym, i dostali艣my odpowied藕 z 艁odzi, 偶e jest ona sprzeczna z art. 7 ust. 1 ustawy o ochronie i kszta艂towaniu 艣rodowiska, w kt贸rym jest mowa, i偶 rozstrzygni臋cia organ贸w administracji rz膮dowej i organ贸w gminy nie mog膮 narusza膰 wymaga艅 ochrony 艣rodowiska, w szczeg贸lno艣ci ustale艅 plan贸w zagospodarowania przestrzennego dotycz膮cych ochrony 艣rodowiska. Zgodnie z t膮 zasad膮 przy lokalizacji inwestycji nale偶y uwzgl臋dni膰 wymagania ochrony 艣rodowiska wynikaj膮ce z plan贸w zagospodarowania przestrzennego. Decyzje administracyjne sprzeczne z przepisem art. 7 ust. 1 ustawy o ochronie przyrody i kszta艂towaniu 艣rodowiska s膮 niewa偶ne. Uwa偶amy, 偶e uproszczona procedura przy zamianie grunt贸w rolnych i le艣nych na tereny budowlane przyczyni si臋 do zaj臋cia teren贸w rolnych i le艣nych na obrze偶ach miast i w rejonach rekreacyjnych. Olbrzymia r贸偶nica w cenie gruntu chronionego i budowlanego b臋dzie sk艂ania艂a do podejmowania takich decyzji. Przyj臋cie omawianej poprawki pozbawi ponadto gminy nale偶no艣ci z tytu艂u odszkodowa艅 wyr贸wnawczych wynikaj膮cych z art. 36 ust. 3 ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym. 呕eby nie stwarza膰 nast臋pnego wy艂omu w systemie ochrony naszej przyrody, a w szczeg贸lno艣ci las贸w, b臋dziemy g艂osowali za odrzuceniem tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-78.3" who="#PoselMiroslawMalachowski">Podczas g艂osowa艅 nad pozosta艂ymi poprawkami Senatu, maj膮cymi charakter redakcyjny, porz膮dkowy, b臋dziemy g艂osowali zgodnie ze zdaniem po艂膮czonych komisji.</u>
          <u xml:id="u-78.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋 panu pos艂owi.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Przemawia艂 pan pose艂 Miros艂aw Ma艂achowski, Unia Pracy.</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#WicemarszalekJozefZych">Obecnie g艂os zabierze pan pose艂 Grzegorz Kaczmarzyk, Konfederacja Polski Niepodleg艂ej, a nast臋pnie pan pose艂 Eugeniusz Janu艂a, Poselskie Ko艂o - Nowa Demokracja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#PoselGrzegorzKaczmarzyk">Panie Marsza艂ku! Panie i Panowie Pos艂owie! Rozpatrujemy w dniu dzisiejszym poprawki wniesione przez Senat do ustawy o ochronie grunt贸w rolnych i le艣nych. Projekt ustawy rozpatrywany na posiedzeniach podkomisji i komisji sejmowych zosta艂 pozytywnie oceniony przez Senat, jednak do tekstu ustawy wprowadzono poprawki, kt贸re zosta艂y zawarte w druku nr 807 i przekazane Sejmowi do rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#PoselGrzegorzKaczmarzyk">Klub Parlamentarny Konfederacji Polski Niepodleg艂ej po rozpatrzeniu proponowanych poprawek - nie b臋d臋 ich omawia艂, gdy偶 zosta艂y one ju偶 obszernie przedstawione przez pos艂a sprawozdawc臋 i moich przedm贸wc贸w - b臋dzie g艂osowa艂 za ich przyj臋ciem, zgodnie ze stanowiskiem po艂膮czonych komisji, za wyj膮tkiem poprawki nr 8.</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#PoselGrzegorzKaczmarzyk">Klub Konfederacji Polski Niepodleg艂ej jest za jak najszybszym wprowadzeniem ustawy w 偶ycie. Ustawa o ochronie grunt贸w rolnych i le艣nych pozwoli na szybsze i zgodne z prawem rozwi膮zanie licznych problem贸w w terenie. Klub Parlamentarny Konfederacji Polski Niepodleg艂ej b臋dzie g艂osowa艂 za przyj臋ciem projektu ustawy po uwzgl臋dnieniu odpowiednich poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Przemawia艂 pan pose艂 Grzegorz Kaczmarzyk, Konfederacja Polski Niepodleg艂ej.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Obecnie g艂os zabierze pan pose艂 Eugeniusz Janu艂a, Poselskie Ko艂o - Nowa Demokracja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#PoselEugeniuszJanula">Panie Marsza艂ku! Panie Pos艂anki! Panowie Pos艂owie! Poprawki Senatu, kt贸rych wi臋kszo艣膰 ma charakter redakcyjny, trzeba oczywi艣cie przyj膮膰 i podzi臋kowa膰 Senatowi, 偶e zechcia艂 poprawi膰 ustaw臋 pod wzgl臋dem logicznym, gramatycznym, jak r贸wnie偶 prawnym. Kontrowersyjna - jak wynika z dotychczasowej dyskusji - poprawka nr 8 do art. 7 wymaga dalszego rozwa偶enia, natomiast problem jest nast臋puj膮cy.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#PoselEugeniuszJanula">Nasi przedm贸wcy podnosili ju偶 kwesti臋, 偶e stopie艅 zalesienia kraju jest daleki od oczekiwanego. Trzeba doda膰, 偶e jest ono bardzo niesymetryczne, gros bowiem las贸w koncentruje si臋 w rejonie zachodnim i p贸艂nocnym naszego kraju. Nale偶y r贸wnie偶 wzi膮膰 pod uwag臋, 偶e oko艂o 60% naszych gleb to gleby bardzo s艂abe - tu jest by膰 mo偶e cz臋艣ciowo odpowied藕 na pytanie, dlaczego uprawa w naszym kraju jest relatywnie dro偶sza ni偶, powiedzmy, w zachodniej Europie.</u>
          <u xml:id="u-82.2" who="#PoselEugeniuszJanula">Kwestia ochrony. Ka偶de pa艅stwo chroni swoje grunty orne, rolnicze, jak r贸wnie偶 lasy. W naszym pa艅stwie system ochrony prawnej by艂, powiedzia艂bym, nie藕le skonstruowany, w praktyce natomiast daleko odbiega艂 od 偶ycze艅. Nale偶y s膮dzi膰, 偶e obecna ustawa zmierza w po偶膮danym kierunku zar贸wno je艣li chodzi o prawo, jak i o praktyk臋 ochrony.</u>
          <u xml:id="u-82.3" who="#PoselEugeniuszJanula">Kwestia zagospodarowania przestrzennego, wielokrotnie podnoszona na tej sali. Jeste艣my w zasadzie przed daleko id膮cymi zmianami w zakresie zagospodarowania przestrzennego makro, a wi臋c uk艂adu przysz艂ych wojew贸dztw i region贸w, a trzeba powiedzie膰, 偶e je偶eli chodzi o koncepcje zagospodarowania przestrzennego, to one s膮 bardzo mgliste albo nie ma ich wcale. St膮d te偶 rozwi膮zania na obszarze gminy, typu mikro, bynajmniej nie s膮 planami sta艂ymi, one b臋d膮 nieustannie ewoluowa膰. I w tym upatruj臋 pewne trudno艣ci, jakie mog膮 pojawi膰 si臋 w toku realizacji tej ustawy oraz ca艂okszta艂tu zasad ochrony grunt贸w rolniczych i le艣nych. S膮dz臋, 偶e rz膮d powinien powo艂a膰 zesp贸艂, kt贸ry przy udziale niezale偶nych ekspert贸w opracowa艂by tak膮 koncepcj臋 zagospodarowania makro ju偶 w kontek艣cie przysz艂ego podzia艂u terytorialnego kraju. Nale偶a艂oby te偶 opracowa膰 jasne i sp贸jne zasady zapewniaj膮ce skuteczn膮 ochron臋 obszar贸w rolniczych i le艣nych, kt贸rych niestety stale ubywa, natomiast - co ze smutkiem trzeba podkre艣li膰 - pewna, wcale nie tak ma艂a, cz臋艣膰 grunt贸w uprawnych staje si臋 z wolna ugorami, a wi臋c mamy znowu przys艂owiow膮 kwadratur臋 ko艂a. Nie s膮dz臋, 偶eby poprzez t臋 ustaw臋 mo偶na by艂o wszystko naprawi膰, ale jest ona krokiem naprz贸d i zmierza w po偶膮danym kierunku. Je偶eli chodzi o wnioski szczeg贸艂owe, zgadzam si臋 z tymi, do kt贸rych si臋 odni贸s艂 pan pose艂 sprawozdawca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋 panu pos艂owi.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Przemawia艂 pan pose艂 Eugeniusz Janu艂a.</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#WicemarszalekJozefZych">Lista m贸wc贸w zosta艂a wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-83.3" who="#WicemarszalekJozefZych">O zabranie g艂osu prosz臋 sprawozdawc臋 komisji pana pos艂a Jana Komornickiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#PoselJanKomornicki">Panie Marsza艂ku! Wysoki Sejmie! Dzi臋kuj臋 za konstruktywne uwagi i poparcie propozycji komisji. Chcia艂bym jeszcze powr贸ci膰 do jednej kwestii, do kt贸rej trudno mi by艂o jako sprawozdawcy odnie艣膰 si臋 wprost. Chodzi mianowicie o zg艂oszone uwagi czy zapowiedzi dotycz膮ce innego ni偶 proponuj膮 komisje g艂osowania nad poprawk膮 nr 8 do art. 7 projektu ustawy. Decyduj膮c si臋 na przyj臋cie tej poprawki, komisje zasugerowa艂y si臋 uzasadnieniem Senatu, w kt贸rym by艂o powiedziane, 偶e w przypadku ka偶dej potrzebnej, lecz nag艂ej zmiany celu przeznaczenia grunt贸w (np. pod budow臋 szko艂y lub cmentarza), w sytuacji kiedy nie b臋dzie planu zagospodarowania przestrzennego, konieczne b臋dzie ustanowienie nowego planu zagospodarowania przestrzennego ca艂ej gminy, a jest to bardzo kosztowne. Senat nie zapozna艂 si臋 dok艂adnie z mo偶liwo艣ciami, jakie daje ustawa o zagospodarowaniu przestrzennym, kt贸ra pozwala w takich sytuacjach na opracowywanie punktowych plan贸w zagospodarowania przestrzennego, a nie wielkoobszarowych - dla ca艂ej gminy czy dla ca艂ej wsi.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#PoselJanKomornicki">Jak zauwa偶y艂em, wsp贸lna refleksja, dokonana ju偶 po posiedzeniu komisji, zapobieg艂a przed艂u偶eniu procedury, kt贸re nast膮pi艂oby w wyniku ponownego zwo艂ania czterech komisji. Komisje, wnosz膮c o przyj臋cie tego punktu, maj膮 pe艂n膮 艣wiadomo艣膰 mo偶liwo艣ci tak偶e w艂asnej w tym wzgl臋dzie omy艂ki i licz膮 na to, 偶e zgodnie z propozycjami przedstawionymi przez panie i pan贸w pos艂贸w po prostu dokonamy w艂a艣ciwego wyboru w g艂osowaniu.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋 panu pos艂owi.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Zamykam dyskusj臋.</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#WicemarszalekJozefZych">Informuj臋, i偶 do g艂osowania w tej sprawie przyst膮pimy w pi膮tek rano.</u>
          <u xml:id="u-85.3" who="#WicemarszalekJozefZych">Informuj臋 tak偶e, i偶 pan pose艂 Wies艂aw W贸jcik z klubu Unii Wolno艣ci wycofa艂 swoj膮 poprawk臋 do projektu ustawy o zmianie ustawy o przeciwdzia艂aniu praktykom monopolistycznym, dotycz膮c膮 art. 11. W zwi膮zku z tym skierowanie przez Sejm tej poprawki do komisji sta艂o si臋 bezprzedmiotowe.</u>
          <u xml:id="u-85.4" who="#WicemarszalekJozefZych">Przyst臋pujemy do rozpatrzenia punktu 6 porz膮dku dziennego: Pierwsze czytanie rz膮dowego projektu ustawy zmieniaj膮cej ustaw臋 o uznaniu za niewa偶ne orzecze艅 wydanych wobec os贸b represjonowanych za dzia艂alno艣膰 na rzecz niepodleg艂ego bytu pa艅stwa polskiego (druk nr 803).</u>
          <u xml:id="u-85.5" who="#WicemarszalekJozefZych">O zabranie g艂osu prosz臋 podsekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwo艣ci pana Grzegorza Ciecierskiego, kt贸ry przedstawi uzasadnienie do projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawiedliwosciGrzegorzCiecierski">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! Zmiana ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za niewa偶ne orzecze艅 wydanych wobec os贸b represjonowanych za dzia艂alno艣膰 na rzecz niepodleg艂ego bytu pa艅stwa polskiego (DzU nr 34, poz. 149 z p贸藕niejszymi zmianami) dotyczy wy艂膮cznie regulacji zawartej w art. 8 ust. 2a. Chodzi o to, by 偶膮danie odszkodowania i zado艣膰uczynienia w sprawach zwi膮zanych z represjami stosowanymi przez radzieckie organy 艣cigania i wymiaru sprawiedliwo艣ci oraz organy pozas膮dowe na terytorium Polski mog艂o by膰 zg艂aszane do s膮du wojew贸dzkiego, w kt贸rego okr臋gu osoba zamieszkuje, i przez ten s膮d rozstrzygane - a nie wy艂膮cznie do S膮du Wojew贸dzkiego w Warszawie.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawiedliwosciGrzegorzCiecierski">Obowi膮zuj膮cy obecnie przepis art. 8 ust. 2a wymienionej ustawy spowodowa艂 du偶y wp艂yw do S膮du Wojew贸dzkiego w Warszawie wniosk贸w od os贸b zainteresowanych, domagaj膮cych si臋 odszkodowania. Nast臋pstwem du偶ej liczby spraw wnoszonych do tego s膮du, przy ograniczonej mo偶liwo艣ci ich bie偶膮cego rozpoznawania, by艂o narastanie zaleg艂o艣ci, skutkuj膮cych przewlek艂o艣ci膮 post臋powania w tych sprawach oraz licznymi skargami zainteresowanych. Zwa偶ywszy na wiek ubiegaj膮cych si臋 o odszkodowanie, ich niepok贸j o to, czy zdo艂aj膮 uzyska膰 rekompensat臋 za doznane cierpienia i upokorzenia, jest w pe艂ni uzasadniony. Od czasu wej艣cia w 偶ycie ustawy do S膮du Wojew贸dzkiego w Warszawie do ko艅ca 1994 r. wp艂yn臋艂o 艂膮cznie 6 tys. wniosk贸w. Do rozpoznania pozosta艂o 4616 spraw.</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawiedliwosciGrzegorzCiecierski">Problemy powsta艂e przede wszystkim w zwi膮zku z przedstawionymi trudno艣ciami w szybkim rozpoznawaniu tego rodzaju spraw powoduj膮 liczne skargi. Stanowi艂y one przedmiot wyst膮pienia rzecznika praw obywatelskich do ministra sprawiedliwo艣ci w lipcu 1994 r. W celu przyspieszenia rozpoznawania tych偶e spraw zachodzi potrzeba wyznaczenia r贸wnie偶 i innych s膮d贸w wojew贸dzkich jako w艂a艣ciwych do rozpoznawania zg艂aszanych wniosk贸w. Dlatego proponuje si臋 przyj臋cie zasady, zgodnie z kt贸r膮 偶膮danie odszkodowawcze osoba zainteresowana zg艂asza do s膮du wojew贸dzkiego, w kt贸rego okr臋gu zamieszkuje. Proponowane rozwi膮zanie jest tym bardziej zasadne, 偶e wnioskodawcami s膮 przede wszystkim osoby, kt贸re powr贸ci艂y ze zsy艂ek, 艂agr贸w i osiedli艂y si臋 cz臋sto w wojew贸dztwach: suwalskim, bia艂ostockim, 艂om偶y艅skim, lubelskim, siedleckim, tarnowskim, rzeszowskim, zamojskim, a tak偶e wa艂brzyskim, wroc艂awskim, zielonog贸rskim, gorzowskim i szczeci艅skim.</u>
          <u xml:id="u-86.3" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawiedliwosciGrzegorzCiecierski">Przedstawiaj膮c powy偶szy projekt, wnosz臋 o uchwalenie przez Wysok膮 Izb臋 ustawy zmieniaj膮cej ustaw臋 o uznaniu za niewa偶ne orzecze艅 wydanych wobec os贸b represjonowanych za dzia艂alno艣膰 na rzecz niepodleg艂ego bytu pa艅stwa polskiego w zakresie przedstawionym w tym projekcie.</u>
          <u xml:id="u-86.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋 panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Informuj臋, i偶 Sejm postanowi艂 o wys艂uchaniu 5-minutowych wyst膮pie艅 w imieniu klub贸w i k贸艂 parlamentarnych w dyskusji nad tym punktem porz膮dku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#WicemarszalekJozefZych">Otwieram dyskusj臋.</u>
          <u xml:id="u-87.3" who="#WicemarszalekJozefZych">G艂os zabierze pan pose艂 Jerzy Wiatr, Sojusz Lewicy Demokratycznej, a nast臋pnie pan pose艂 Krzysztof Szyma艅ski, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#PoselJerzyWiatr">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! Sojusz Lewicy Demokratycznej z uznaniem i zadowoleniem wita inicjatyw臋 rz膮du i w pe艂ni popiera projekt ustawy zmieniaj膮cej ustaw臋 z 1991 r. w kwestii w艂a艣ciwo艣ci s膮d贸w do rozpatrywania wniosk贸w o zado艣膰uczynienie za krzywdy doznane przez obywateli Rzeczypospolitej ze strony w艂adz 贸wczesnego Zwi膮zku Radzieckiego.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#PoselJerzyWiatr">W zwi膮zku z tym nasuwa si臋 refleksja, i偶 ustawodawca, wprowadzaj膮c w 1991 r. to jak najbardziej uzasadnione rozwi膮zanie, nie bra艂 chyba pod uwag臋 rozmiar贸w zjawiska. Gdyby bowiem brano pod uwag膮 t臋 wielk膮 liczb臋 wniosk贸w, zapewne od pocz膮tku przyj臋to by bardziej racjonalne rozwi膮zanie, kt贸re te sprawy przekazuje s膮dom wojew贸dzkim w艂a艣ciwym z punktu widzenia miejsca zamieszkania wnioskodawc贸w. Wida膰 wi臋c, 偶e nawet w贸wczas rozmiary krzywd, kt贸rych obywatele Rzeczypospolitej doznawali ze strony w艂adz 贸wczesnego Zwi膮zku Radzieckiego, nie by艂y do ko艅ca rozpoznane i w pe艂ni ocenione.</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#PoselJerzyWiatr">Sojusz Lewicy Demokratycznej stoi zdecydowanie na stanowisku, 偶e krzywdy doznane przez obywateli Rzeczypospolitej w zwi膮zku z ich walk膮 o niepodleg艂o艣膰 pa艅stwa powinny by膰 naprawione w mo偶liwie najszerszym zakresie. Uwa偶amy, 偶e projekt rz膮dowy jest jak najbardziej s艂uszny. Sprawa wydaje si臋 prosta i nie wymaga bardzo skomplikowanych czynno艣ci legislacyjnych. W zwi膮zku z tym zg艂aszam wniosek o przej艣cie jeszcze na obecnym posiedzeniu Sejmu do drugiego czytania projektu i uchwalenia w mo偶liwie najbli偶szej przysz艂o艣ci proponowanej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-88.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋 panu pos艂owi.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Obecnie g艂os zabierze pan pose艂 Krzysztof Szyma艅ski, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#WicemarszalekJozefZych">Nie ma pana pos艂a.</u>
          <u xml:id="u-89.3" who="#WicemarszalekJozefZych">Wobec tego prosz臋 pana pos艂a Jacka Taylora, Unia Wolno艣ci.</u>
          <u xml:id="u-89.4" who="#WicemarszalekJozefZych">Pan pose艂 tak偶e jest nieobecny.</u>
          <u xml:id="u-89.5" who="#WicemarszalekJozefZych">Prosz臋 wi臋c pana pos艂a Zbigniewa Szczypi艅skiego, Unia Pracy.</u>
          <u xml:id="u-89.6" who="#PoselJacekTaylor">(Jestem, jestem.)</u>
          <u xml:id="u-89.7" who="#WicemarszalekJozefZych">Przepraszam, panie po艣le, spodziewa艂em si臋, 偶e nadejdzie pan z innej strony.</u>
          <u xml:id="u-89.8" who="#WicemarszalekJozefZych">Prosz臋 bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#PoselJacekTaylor">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! Chodzi o rzecz 艣ci艣le techniczn膮. M贸j klub podziela mniemanie rz膮du, 偶e zmiana, o kt贸rej mowa w projekcie ustawy, winna by膰 wprowadzona.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#PoselJacekTaylor">Sprawa, o kt贸r膮 chodzi w tej zmianie, dotyczy na og贸艂, albo wy艂膮cznie, os贸b w podesz艂ym wieku. Sytuacja, jaka by艂a dotychczas - przekazanie tych spraw tylko S膮dowi Wojew贸dzkiemu w Warszawie - nara偶a te osoby na konieczno艣膰 dojazdu do stolicy nawet z najodleglejszych cz臋艣ci kraju. Przekazanie tych spraw do w艂a艣ciwo艣ci innych s膮d贸w wojew贸dzkich jest zatem aktem, kt贸ry jest po prostu uzasadniony okoliczno艣ciami i t膮 sytuacj膮. Zmiana ustawy o uznaniu za niewa偶ne orzecze艅 wydanych wobec os贸b represjonowanych za dzia艂alno艣膰 na rzecz niepodleg艂ego bytu pa艅stwa polskiego jest zupe艂nie oczywista. W tym stanie rzeczy w imieniu mojego klubu przy艂膮czam si臋 do opinii autor贸w projektu i podzielam s艂uszno艣膰 argumentacji zawartej w jego uzasadnieniu.</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋 panu pos艂owi.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Przemawia艂 pan pose艂 Jacek Taylor, Unia Wolno艣ci.</u>
          <u xml:id="u-91.2" who="#WicemarszalekJozefZych">Obecnie g艂os zabierze pan pose艂 Zbigniew Szczypi艅ski, Unia Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#PoselZbigniewSzczypinski">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! Jest oczywiste, 偶e projektowana zmiana ustawy, kt贸r膮 wni贸s艂 rz膮d, dotyczy kwestii technicznej. Wydaje si臋 bowiem naturalne, 偶e korekta ustawy z 1991 r. - bo taka jest przecie偶 kolejno艣膰 rzeczy - w kt贸rej dokonana zosta艂a zmiana terminu, w jakim mo偶na by艂o sk艂ada膰 wnioski, z 1 roku na 3 lata, i pozostawienie zapisu m贸wi膮cego o tym, 偶e w艂a艣ciwym s膮dem jest jedynie S膮d Wojew贸dzki w Warszawie, musia艂o zaowocowa膰 spi臋trzeniem spraw i w rezultacie przed艂u偶eniem czasu orzekania w tych bolesnych i trudnych sprawach. Rzecz dotyczy zdarze艅 z przesz艂o艣ci, z lat 1944-1956.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#PoselZbigniewSzczypinski">Unia Pracy Klub Parlamentarny wnosi i opowiada si臋 za tym, aby艣my jeszcze w trakcie tej debaty, skoro jest to pierwsze czytanie rz膮dowego projektu ustawy zmieniaj膮cej ustaw臋, uchwalili zmian臋 m贸wi膮c膮 o tym, aby s膮dami w艂a艣ciwymi do rozpoznawania zg艂aszanych wniosk贸w by艂y s膮dy w艂a艣ciwe dla miejsca zamieszkania osoby wnosz膮cej spraw臋.</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#PoselZbigniewSzczypinski">Jak wynika z mojej praktyki, to si臋 ju偶 praktycznie dzieje. Dwa tygodnie temu do mojego biura poselskiego w Gda艅sku zg艂osi艂 si臋 cz艂owiek, kt贸rego sprawa w艂a艣nie zosta艂a przekazana z S膮du Wojew贸dzkiego w Warszawie do S膮du Wojew贸dzkiego w Gda艅sku. Tak wi臋c praktyka niejako ju偶 wyprzedza to, co robimy w tej nowelizacji.</u>
          <u xml:id="u-92.3" who="#PoselZbigniewSzczypinski">Z drugiej strony analizuj膮c te wszystkie bolesne problemy i sprawy, kt贸re zg艂aszane s膮 i do pos艂贸w mojego klubu, i w listach od s艂uchaczy, chc臋 stwierdzi膰, 偶e wniesiemy (jest to mo偶liwe, skoro jest to pierwsze czytanie rz膮dowego projektu ustawy) projekt zmiany dotycz膮cej wyd艂u偶enia czasu sk艂adania tych wniosk贸w, kt贸ry praktycznie ju偶 up艂yn膮艂. Zgodnie z nowelizacj膮 dokonan膮 w 1993 r. przed艂u偶ono termin zawarty w ustawie z 1991 r. do maja 1994 r. W tej chwili mo偶emy m贸wi膰 o tym, 偶e usprawnienie pracy s膮d贸w poprzez odsy艂anie spraw do s膮d贸w w艂a艣ciwych dla miejsca zamieszkania dotyczy tylko pakietu zg艂oszonych wniosk贸w, czyli 6 tys. spraw. Wnosimy o wyd艂u偶enie czasu przyjmowania tych wniosk贸w do 1996 r. Zw艂aszcza je艣li chodzi o 艣rodowisko wiejskie, nie dotar艂a jeszcze informacja o mo偶liwo艣ci przedstawienia sprawy i wyst膮pienia z wnioskiem o odszkodowanie.</u>
          <u xml:id="u-92.4" who="#PoselZbigniewSzczypinski">Potwierdzaj膮c w pe艂ni s艂uszno艣膰 i zasadno艣膰 zmiany, kt贸r膮 proponuje rz膮d, informujemy, 偶e przed drugim czytaniem m贸j klub wniesie poprawk臋 dotycz膮c膮 wyd艂u偶enia czasu sk艂adania wniosk贸w.</u>
          <u xml:id="u-92.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋 bardzo.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Panie po艣le, musicie zatem si臋 spieszy膰, poniewa偶 zg艂oszono wniosek o niezw艂oczne przej艣cie do drugiego czytania. Je偶eli nie zostanie zg艂oszona poprawka, to Sejm podejmie decyzj臋, czy przechodzimy do drugiego czytania czy nie. Oczywi艣cie w drugim czytaniu istnieje mo偶liwo艣膰 zg艂oszenia poprawki.</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#WicemarszalekJozefZych">Obecnie g艂os zabierze pan pose艂 Jerzy Wuttke, BBWR, a nast臋pnie pan pose艂 Andrzej Ostoja-Owsiany, KPN.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#PoselJerzyWuttke">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Bezpartyjnego Bloku Wspierania Reform zawsze udziela艂 poparcia dla takich dzia艂a艅 i inicjatyw rz膮du, kt贸re usprawniaj膮 i u艂atwiaj膮 ludziom 偶ycie, a szczeg贸lnie kiedy wspieraj膮 s艂uszne 偶膮dania i racje obywateli. Popieramy zatem propozycj臋 przyj臋cia zasady, 偶e osoba zainteresowana zg艂asza 偶膮danie odszkodowawcze do s膮du wojew贸dzkiego w okr臋gu, w kt贸rym zamieszkuje, a nie wy艂膮cznie do S膮du Wojew贸dzkiego w Warszawie.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#PoselJerzyWuttke">Cz臋sto bowiem urz臋dnicze bariery stanowi膮 szczeg贸lnie dotkliw膮 przeszkod臋 dla os贸b represjonowanych i pokrzywdzonych w zwi膮zku z ich dzia艂alno艣ci膮 na rzecz niepodleg艂ego bytu pa艅stwa polskiego. Najcz臋艣ciej bowiem, zamiast zyskania g艂臋bokiego szacunku, wyraz贸w szczeg贸lnej troski i opieki, osoby te natrafia艂y w przesz艂o艣ci, jak r贸wnie偶 niestety obecnie, na mur oboj臋tno艣ci, a cz臋sto niestety niekompetencji urz臋dniczej i lekcewa偶enia.</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#PoselJerzyWuttke">Klub Parlamentarny Bezpartyjnego Bloku Wspierania Reform popiera zmian臋 ustawy i b臋dzie g艂osowa艂 za przej艣ciem do drugiego czytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Przemawia艂 pan pose艂 Jerzy Wuttke, BBWR.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Obecnie g艂os zabierze pan pose艂 Andrzej Ostoja-Owsiany, KPN.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#PoselAndrzejOstojaOwsiany">Panie Marsza艂ku! Wysoki Sejmie! Sprawy oczywiste nie wymagaj膮 specjalnego uzasadnienia, a ta sprawa na szcz臋艣cie w艂a艣nie do takich nale偶y. Moim zdaniem nie wzbudza ona 偶adnych kontrowersji, a przeciwnie - po prostu reguluje to, co dawno powinno by膰 uregulowane, tym bardziej 偶e, zwracam uwag臋, w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. w odniesieniu do innych stan贸w faktycznych, ale r贸wnie偶 uzasadniaj膮cych uznanie za niewa偶ne orzecze艅, m贸wi si臋 przecie偶, 偶e w艂a艣ciwy do wydania wyroku jest s膮d wojew贸dzki. Trudno zatem zrozumie膰, dlaczego akurat zmiana dotycz膮ca art. 8 przypisa艂a wszystkie te sprawy wy艂膮cznie S膮dowi Wojew贸dzkiemu w Warszawie. Mamy do czynienia z lud藕mi starymi, chorymi, dostatecznie ju偶 pokrzywdzonymi przez los, bardzo ci臋偶ko przecie偶 skrzywdzonymi, kt贸rym zado艣膰uczynienie nale偶y si臋 natychmiast.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#PoselAndrzejOstojaOwsiany">Je偶eli s艂yszymy, jak ogromne s膮 zaleg艂o艣ci w S膮dzie Wojew贸dzkim w Warszawie, kt贸ry mia艂 6 tys. spraw (jest w tej chwili jeszcze 4 tys. spraw zaleg艂ych), to staje si臋 oczywiste, 偶e musi to by膰 natychmiast naprawione i wyr贸wnane przez wprowadzenie odpowiedniego zapisu prawnego. Tym odpowiednim zapisem prawnym jest proponowana zmiana, kt贸r膮 w ca艂o艣ci Klub Parlamentarny Konfederacji Polski Niepodleg艂ej popiera.</u>
          <u xml:id="u-96.2" who="#PoselAndrzejOstojaOwsiany">Zwr贸膰my te偶 uwag臋 na to, 偶e ci starzy, chorzy ludzie, kt贸rych nie powinno si臋 nara偶a膰 na jakiekolwiek dodatkowe utrudnienia, musz膮 do s膮du do Warszawy doje偶d偶a膰.</u>
          <u xml:id="u-96.3" who="#PoselAndrzejOstojaOwsiany">Uwa偶am, 偶e wniosek pana pos艂a Szczypi艅skiego z Unii Pracy jest bardzo zasadny. Rzeczywi艣cie najpierw to by艂 okres roczny, potem, jak wiemy, przed艂u偶ono go do trzech lat, ale te trzy lata ju偶 up艂yn臋艂y i w zasadzie trudno by by艂o zak艂ada膰 wobec tego nowe sprawy. Bardzo cz臋sto, z r贸偶nych przecie偶 powod贸w (ja sam mam do czynienia z takimi sprawami w biurze poselskim) ludzie jeszcze nie zd膮偶yli z艂o偶y膰 odpowiednich wniosk贸w. Dlatego te偶 by艂bym za tym, 偶eby艣my spraw臋 dzi艣 zako艅czyli, nie odsy艂aj膮c projektu nowelizacji do komisji, gdy偶, powtarzam, sprawa jest oczywista. Jeszcze w drugim czytaniu mo偶e by膰 z艂o偶one to uzupe艂nienie dotycz膮ce wyd艂u偶enia czasu sk艂adania wniosk贸w, a w贸wczas by艂bym za tym, aby艣my spraw臋 niezw艂ocznie zako艅czyli bez odsy艂ania jej do komisji, bo to znowu wyd艂u偶y艂oby czas, a czas w przypadku tej sprawy jest bardzo drogi.</u>
          <u xml:id="u-96.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋 panu pos艂owi.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Lista m贸wc贸w zosta艂a wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-97.2" who="#WicemarszalekJozefZych">Pan minister Grzegorz Ciecierski nie wyra偶a ch臋ci zabrania g艂osu.</u>
          <u xml:id="u-97.3" who="#WicemarszalekJozefZych">Zamykam dyskusj臋.</u>
          <u xml:id="u-97.4" who="#WicemarszalekJozefZych">Wysoki Sejmie! Pad艂a propozycja, aby przej艣膰 do drugiego czytania. Oczywi艣cie b臋dzie to mo偶liwe dopiero po przerwie obiadowej, a zatem zapowiedziany przez Uni臋 Pracy ewentualny wniosek b臋dzie mo偶na zg艂osi膰.</u>
          <u xml:id="u-97.5" who="#WicemarszalekJozefZych">Wobec tego formalnie proponuj臋, aby Sejm przyst膮pi艂 do drugiego czytania po przerwie obiadowej.</u>
          <u xml:id="u-97.6" who="#WicemarszalekJozefZych">Je偶eli nie us艂ysz臋 sprzeciwu, b臋d臋 uwa偶a艂, 偶e Sejm propozycj臋 przyj膮艂.</u>
          <u xml:id="u-97.7" who="#WicemarszalekJozefZych">Sprzeciwu nie s艂ysz臋.</u>
          <u xml:id="u-97.8" who="#WicemarszalekJozefZych">Prosz臋 o komunikaty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#SekretarzPoselMarekSawicki">Posiedzenie Komisji Polityki Gospodarczej, Bud偶etu i Finans贸w oraz Komisji Ustawodawczej - zesp贸艂 II odb臋dzie si臋 w dniu 1 lutego, bezpo艣rednio po og艂oszeniu przerwy obiadowej, w sali nr 14.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#SekretarzPoselMarekSawicki">Posiedzenie Komisji Nadzwyczajnej do spraw Kodeksu pracy odb臋dzie si臋 dzisiaj o godz. 18.30 w sali nr 22.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋 panu pos艂owi.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Zarz膮dzam przerw臋 do godz. 16.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 14 min 02 do godz. 16 min 04)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Prosz臋 pa艅stwa o zajmowanie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-101.2" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Przyst臋pujemy do drugiego czytania rz膮dowego projektu ustawy zmieniaj膮cej ustaw臋 o uznaniu za niewa偶ne orzecze艅 wydanych wobec os贸b represjonowanych za dzia艂alno艣膰 na rzecz niepodleg艂ego bytu pa艅stwa polskiego.</u>
          <u xml:id="u-101.3" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Otwieram dyskusj臋.</u>
          <u xml:id="u-101.4" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Czy kto艣 z pa艅 pos艂anek i pan贸w pos艂贸w chcia艂by zabra膰 g艂os?</u>
          <u xml:id="u-101.5" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Prosz臋 bardzo, panie po艣le.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#PoselKrzysztofSzymanski">Pani Marsza艂ek! Wysoka Izbo! Przed艂o偶ony Sejmowi projekt ustawy zmieniaj膮cej ustaw臋 o uznaniu za niewa偶ne orzecze艅 wydanych wobec os贸b represjonowanych za dzia艂alno艣膰 na rzecz niepodleg艂ego bytu pa艅stwa polskiego stanowi kolejn膮, drug膮 (ustawa z dnia 20 lutego 1993 r., DzU nr 36, poz. 159) nowelizacj臋 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. (DzU nr 34, poz. 149).</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#PoselKrzysztofSzymanski">Praktyka dowiod艂a, 偶e konieczna sta艂a si臋 nowelizacja tej ustawy, tak wa偶nej dla os贸b represjonowanych za dzia艂alno艣膰 niepodleg艂o艣ciow膮, kt贸re dozna艂y krzywd moralnych i fizycznych.</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#PoselKrzysztofSzymanski">Projekt zmierza do znacznego przyspieszenia rozpoznania 偶膮da艅 o odszkodowanie i zado艣膰uczynienie w sprawach okre艣lonych w art. 8 ust. 2a ustawy poprzez zg艂aszanie tych spraw do s膮du wojew贸dzkiego, w kt贸rego okr臋gu zamieszkuje osoba sk艂adaj膮ca 偶膮danie.</u>
          <u xml:id="u-102.3" who="#PoselKrzysztofSzymanski">Pilno艣膰 przeprowadzenia tej nowelizacji podyktowana jest podesz艂ym wiekiem os贸b, kt贸re by艂y represjonowane w okresie powojennym, oraz potrzeb膮 moralnego zado艣膰uczynienia, na kt贸re ta grupa patriot贸w tak d艂ugo czeka.</u>
          <u xml:id="u-102.4" who="#PoselKrzysztofSzymanski">Dotychczas w艂a艣ciwym organem do rozpoznawania tych 偶膮da艅 jest wy艂膮cznie S膮d Wojew贸dzki w Warszawie, kt贸ry wobec spi臋trzenia tych spraw nie jest w stanie ich rozstrzyga膰 szybko i na bie偶膮co. Te argumenty przemawiaj膮 za dokonaniem nowelizacji w jak najszybszym czasie.</u>
          <u xml:id="u-102.5" who="#PoselKrzysztofSzymanski">Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego uwa偶a, 偶e inicjatywa znowelizowania ustawy w zaproponowanym brzmieniu zas艂uguje w pe艂ni na nasze poparcie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Dzi臋kuj臋 bardzo.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Przemawia艂 pan pose艂 Krzysztof Szyma艅ski z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Czy kto艣 z pa艅stwa chcia艂by jeszcze zabra膰 g艂os?</u>
          <u xml:id="u-103.3" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Nikt si臋 nie zg艂asza.</u>
          <u xml:id="u-103.4" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Zamykam dyskusj臋.</u>
          <u xml:id="u-103.5" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">W zwi膮zku z tym, 偶e nie zg艂oszono w drugim czytaniu poprawek do tekstu nowelizacji ustawy, do trzeciego czytania i g艂osowania przyst膮pimy w pi膮tek rano.</u>
          <u xml:id="u-103.6" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Przyst臋pujemy do rozpatrzenia punktu 7 porz膮dku dziennego: Pierwsze czytanie rz膮dowego projektu ustawy o ratyfikacji porozumienia ustanawiaj膮cego 艢wiatow膮 Organizacj臋 Handlu (WTO) (druk nr 799).</u>
          <u xml:id="u-103.7" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Prosz臋 o zabranie g艂osu podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych pana Roberta Mroziewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawZagranicznychRobertMroziewicz">Pani Marsza艂ek! Wysoka Izbo! Rozpoczynaj膮ca si臋 dzisiaj debata sejmowa nad ratyfikowaniem przez Polsk臋 porozumienia ustanawiaj膮cego 艢wiatow膮 Organizacj臋 Handlu dotyczy膰 b臋dzie podstawowego instrumentu prawnomi臋dzynarodowego, reguluj膮cego warunki handlu 艣wiatowego. Powo艂anie tej organizacji 1 stycznia br. oraz przyj臋cie ca艂ego pakietu porozumie艅 towarzysz膮cych powinno przyczyni膰 si臋 do istotnego zdynamizowania w najbli偶szych latach 艣wiatowych obrot贸w handlowych, a tym samym do globalnego wzrostu produktu krajowego poszczeg贸lnych pa艅stw, kt贸re wykorzystaj膮 mo偶liwo艣ci stworzone przez pozytywne zako艅czenie Rundy Urugwajskiej wielostronnych negocjacji handlowych.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawZagranicznychRobertMroziewicz">Celowo艣膰 przyst膮pienia Polski do wspomnianego systemu nie budzi 偶adnych w膮tpliwo艣ci z punktu widzenia naszych interes贸w politycznych i gospodarczych. Wi膮偶e si臋 bezpo艣rednio ze staraniami o uzyskanie przez Polsk臋 cz艂onkostwa w Unii Europejskiej i przyj臋cie do Organizacji Wsp贸艂pracy Gospodarczej i Rozwoju. Udzia艂 w WTO/GATT daje pa艅stwom uczestnicz膮cym narz臋dzia ochrony ich interes贸w gospodarczych oraz zapewnia przejrzysto艣膰 i przewidywalno艣膰 warunk贸w, na jakich prowadzony jest handel 艣wiatowy. Ponad czterdziestoletni okres obowi膮zywania Uk艂adu Og贸lnego o C艂ach i Handlu stanowi tego niepodwa偶alny dow贸d. Pa艅stwa, kt贸re pozostan膮 poza systemem, nie b臋d膮 mia艂y skutecznych narz臋dzi do obrony swoich interes贸w gospodarczych w skali mi臋dzynarodowej. Z tego te偶 wzgl臋du wszyscy wa偶niejsi aktorzy mi臋dzynarodowej sceny gospodarczej ratyfikowali ju偶 porozumienie o ustanowieniu WTO.</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawZagranicznychRobertMroziewicz">Nale偶y podkre艣li膰, i偶 ratyfikacja powy偶szego porozumienia wi膮偶e si臋 z konieczno艣ci膮 wprowadzenia do polskiego porz膮dku prawnego zmian wynikaj膮cych z przyjmowanych zobowi膮za艅. Konstrukcja tego porozumienia oraz niekt贸rych porozumie艅 zawartych w jego za艂膮cznikach nakazuje dostosowanie ustawodawstwa krajowego do przyj臋tych standard贸w ju偶 w momencie wej艣cia ich w 偶ycie - w odniesieniu do poszczeg贸lnych pa艅stw. Oznacza to konieczno艣膰 znacznej intensyfikacji wysi艂k贸w w tym zakresie w kr贸tkim czasie.</u>
          <u xml:id="u-104.3" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawZagranicznychRobertMroziewicz">Pani Marsza艂ek! Wysoka Izbo! Poniewa偶 koordynacyjna rola w dzia艂aniach zwi膮zanych z udzia艂em Polski w WTO/GATT przypada ministrowi wsp贸艂pracy gospodarczej z zagranic膮, przedstawi on szczeg贸艂owe uzasadnienie wniosku o przyj臋cie projektu ustawy upowa偶niaj膮cej prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej do ratyfikacji porozumienia ustanawiaj膮cego 艢wiatow膮 Organizacj臋 Handlu. Dzi臋kuj臋 bardzo.</u>
          <u xml:id="u-104.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Dzi臋kuj臋 bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Przemawia艂 podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych pan Robert Mroziewicz.</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Prosz臋 bardzo o zabranie g艂osu ministra wsp贸艂pracy gospodarczej z zagranic膮 pana Les艂awa Podka艅skiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#MinisterWspolpracyGospodarczejZZagranicaLeslawPodkanski">Pani Marsza艂ek! Panie Pos艂anki! Panowie Pos艂owie! Wysoka Izbo! Przed艂o偶ony Sejmowi przez rz膮d wniosek o rozpocz臋cie procedury ratyfikacji porozumienia ustanawiaj膮cego 艢wiatow膮 Organizacj臋 Handlu, znan膮 pod angielskim skr贸tem WTO, jest kolejnym etapem post臋puj膮cej integracji Polski z gospodark膮 艣wiatow膮. WTO rozpocz臋艂a sw膮 dzia艂alno艣膰 1 stycznia br. w wyniku pomy艣lnego zako艅czenia rozpocz臋tych w 1987 r. 7-letnich rokowa艅 handlowych Rundy Urugwajskiej. Polska uczestniczy艂a w tym procesie, piecz臋tuj膮c sw贸j udzia艂 podpisem z艂o偶onym w imieniu rz膮du, z zastrze偶eniem ratyfikacji, pod aktami ustanawiaj膮cymi WTO. W uzupe艂nieniu przed艂o偶onego przez rz膮d uzasadnienia do wniosku o ratyfikacj臋 tego porozumienia pozwol臋 sobie wskaza膰 na najistotniejsze cechy 艢wiatowej Organizacji Handlu.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#MinisterWspolpracyGospodarczejZZagranicaLeslawPodkanski">WTO jest najszerszym i uniwersalnym systemem norm reguluj膮cych mi臋dzynarodowe obroty towarami, us艂ugami i prawami w艂asno艣ci intelektualnej. W odr贸偶nieniu od cz膮stkowych i fakultatywnych porozumie艅 wynegocjonowanych pod auspicjami dzia艂aj膮cego od 1947 r. Uk艂adu Og贸lnego o C艂ach i Handlu, znanego pod skr贸tem angielskim GATT, porozumienie ustanawiaj膮ce WTO tworzy jednolity pakiet kilkunastu porozumie艅 obligatoryjnych. Zapewnia w ten spos贸b proporcjonalno艣膰 praw i obowi膮zk贸w uczestnik贸w ca艂ego systemu. WTO stanowi trzeci, dot膮d brakuj膮cy, w randze organizacji mi臋dzynarodowej filar 艣wiatowego systemu gospodarczego - obok Mi臋dzynarodowego Funduszu Walutowego i Banku 艢wiatowego. WTO rozbudowuje i wzmacnia regu艂y rzetelnego handlu zawarte w dotychczasowym GATT. Regu艂ami tymi zostaj膮 obj臋te wszystkie elementy pozafinansowego mi臋dzynarodowego obrotu gospodarczego. Powa偶nie ograniczono mo偶liwo艣膰 nierzetelnej subwencjonowanej konkurencji. Wzmocniono skuteczno艣膰 systemu rozstrzygania spor贸w handlowych. Wydatnie ograniczono mo偶liwo艣ci dyskryminacji s艂abszego partnera. WTO dokonuje dalszego powa偶nego post臋pu w redukcji ce艂 na towary przemys艂owe. W wyniku siedmiu poprzednich realizowanych w ramach GATT rund negocjacji handlowych kraje uprzemys艂owione zredukowa艂y c艂a ze 艣redniego poziomu 40% w 1947 r. do 6% w 1994 r. Runda Urugwajska doprowadzi w ramach WTO do ich dalszej 38-procentowej redukcji do przeci臋tnego obci膮偶enia celnego towar贸w przemys艂owych w wysoko艣ci 3,9%.</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#MinisterWspolpracyGospodarczejZZagranicaLeslawPodkanski">Po raz pierwszy ustalone zosta艂y szczeg贸艂owe zasady i warunki liberalizacji handlu artyku艂ami rolnymi. Cz艂onkowie WTO zaprzestaj膮 stosowania w sektorze rolnym instrument贸w ochrony pozataryfowej. C艂a na wszystkie towary rolne s膮 jedynym dopuszczalnym instrumentem protekcji. Podj臋te zobowi膮zania redukcji ce艂 (艣rednio o 37% w ci膮gu 5 lat), zwi臋kszania u艂atwiaj膮cych dost臋p do rynku kwot taryfowych oraz limitowanie i dokonanie redukcji finansowego wsparcia rolnictwa i subsydiowania eksportu zmieniaj膮 warunki handlu rolnego na korzy艣膰 konkurencyjnych, efektywnych producent贸w.</u>
          <u xml:id="u-106.3" who="#MinisterWspolpracyGospodarczejZZagranicaLeslawPodkanski">Po raz pierwszy opracowane zosta艂y powszechne zasady handlu us艂ugami. Stanowi膮cy cz臋艣膰 porozumienia o ustanowieniu WTO Uk艂ad Og贸lny o Handlu Us艂ugami, znany pod angielskim skr贸tem GATS, nada艂 szczeg贸ln膮 rang臋 zasadom niedyskryminacji oraz r贸wnego traktowania podmiot贸w krajowych i zagranicznych. Ustalono og贸lne standardy ochrony w艂asno艣ci intelektualnej oraz zasady egzekwowania praw podmiot贸w do takiej ochrony. Ograniczono mo偶liwo艣ci nadu偶ywania instrument贸w polityki handlowej w stosunku do zagranicznych inwestycji. Uwzgl臋dniono specyfik臋 kraj贸w Europy 艢rodkowej i Wschodniej, kt贸re przeprowadzaj膮 transformacj臋 systemow膮. Kraje te s膮 uprawnione m.in. do korzystnia z 7-letniego okresu ograniczania pomocy pa艅stwa w promowaniu eksportu oraz do finansowego wspierania przedsi臋biorstw podlegaj膮cych restrukturyzacji technicznej i w艂asno艣ciowej. Wyd艂u偶ono dla tych kraj贸w do 5 lat okres dostosowywania do nowych dyscyplin dotycz膮cych ochrony w艂asno艣ci intelektualnej oraz do 2 lat - reformowania zasad dzia艂ania inwestycji obcych. Uwzgl臋dniaj膮c w postaci przej艣ciowych wyj膮tk贸w tak偶e specyfik臋 kraj贸w rozwijaj膮cych si臋, ustalono jako cel ich stopniow膮, pe艂n膮 adaptacj臋 do warunk贸w ca艂ego systemu.</u>
          <u xml:id="u-106.4" who="#MinisterWspolpracyGospodarczejZZagranicaLeslawPodkanski">Wysoka Izbo! 艢wiatowa Organizacja Handlu wpisuje si臋 w nasz膮 strategi臋 uzyskiwania cz艂onkostwa w Unii Europejskiej. Wej艣cie Polski do Unii Europejskiej oraz uczestnictwo w OECD stanowi g艂贸wny, priorytetowy cel naszej polityki. R贸wnocze艣nie udzia艂 w WTO jest jednym z kluczowych, naturalnych warunk贸w naszego wej艣cia do OECD oraz przyst膮pienia do Unii Europejskiej. Nadal umacnia膰 b臋dziemy bardziej intensywne, preferencyjne wi臋zi 艂膮cz膮ce nas z Uni膮 Europejsk膮 oraz innymi krajami Europy w ramach um贸w o wolnym handlu - jak CEFTA, polska EFTA - i ewentualnych porozumie艅 z nowymi partnerami. WTO stanowi wa偶ny instrument wi膮zania ca艂ej gospodarki 艣wiatowej, poddanej aktualnie silnym procesom regionalnej integracji. Wyznacza powszechnie uznane kryteria i warunki wolnego handlu w ramach ugrupowa艅 integracyjnych. Grono sygnatariuszy porozumienia ustanawiaj膮cego 艢wiatow膮 Organizacj臋 Handlu obejmuje obecnie 124 pa艅stwa - do dzisiaj dokumenty ko艅cowe ratyfikowa艂o ponad 90 pa艅stw. WTO b臋dzie stanowi膰 baz臋 traktatow膮 naszych stosunk贸w handlowych z wa偶nymi pozaeuropejskimi krajami, takimi jak Stany Zjednoczone, Japonia, Kanada, Australia i Nowa Zelandia oraz z krajami rozwijaj膮cymi si臋. O przyj臋cie do WTO zabiega kilkana艣cie kraj贸w, w tym m.in. Chiny, Rosja i inne kraje postradzieckie. Polska, sygnatariusz 艢wiatowej Organizacji Handlu przywi膮zuj膮cy du偶e znaczenie do rozwoju handlu i wsp贸艂pracy gospodarczej z t膮 grup膮 kraj贸w, widzi wa偶n膮 i po偶yteczn膮 rol臋, jak膮 spe艂ni膰 mo偶e WTO: podstawa naszych handlowych, traktatowych relacji z nimi na gruncie powszechnie obowi膮zuj膮cych zasad handlu 艣wiatowego.</u>
          <u xml:id="u-106.5" who="#MinisterWspolpracyGospodarczejZZagranicaLeslawPodkanski">Wysoka Izbo! Polska przyst膮pi艂a do GATT w 1967 r. Ju偶 w 贸wczesnych z艂o偶onych warunkach geopolitycznych by艂o to wyrazem naszego naturalnego ci膮偶enia w stron臋 otwartej gospodarki mi臋dzynarodowej. Jednak偶e dopiero w warunkach obecnej zmiany ustroju gospodarczego Polska mo偶e sta膰 si臋 pe艂nowarto艣ciowym uczestnikiem 艣wiatowego systemu handlowego.</u>
          <u xml:id="u-106.6" who="#MinisterWspolpracyGospodarczejZZagranicaLeslawPodkanski">Udzia艂 Polski w WTO przysporzy nam istotne korzy艣ci. Jest on niezb臋dnym elementem i warunkiem pomy艣lnego rozwoju naszych zewn臋trznych stosunk贸w gospodarczych. Zapewnia dost臋p do ni偶szych ce艂 i lepszych warunk贸w handlu na rynkach obcych, stwarzaj膮c szans臋 uzyskania znacz膮cych dodatkowych efekt贸w eksportowych. U艂atwi te偶 polskim przedsi臋biorstwom ocen臋 perspektyw dzia艂ania za granic膮. W wyniku przyj臋cia dyscyplinuj膮cych regu艂 WTO zmniejszy si臋 arbitralno艣膰 i dyskryminacyjno艣膰 r贸偶nych post臋powa艅 administracyjnych podejmowanych przez jej cz艂onk贸w. Uci膮偶liwo艣膰 takich procedur skierowanych przeciwko naszemu eksportowi odczuwali艣my na niejednym wa偶nym rynku. Podj臋ta przez WTO reforma zasad mi臋dzynarodowego handlu artyku艂ami rolnymi i 偶ywno艣ci膮 ma zmniejszy膰 nierzeteln膮, subwencjonowan膮 konkurencj臋, na kt贸r膮 s艂usznie uskar偶aj膮 si臋 nasi eksporterzy.</u>
          <u xml:id="u-106.7" who="#MinisterWspolpracyGospodarczejZZagranicaLeslawPodkanski">Udzia艂 w WTO oznacza te偶 oczywi艣cie przyj臋cie przez nas okre艣lonych obowi膮zk贸w. Wyra偶aj膮 si臋 one przede wszystkim w stopniowym, zaplanowanym na kilka lat zmniejszaniu taryf celnych i 艂agodzeniu innych ogranicze艅 w dost臋pie do polskiego rynku przy zachowaniu niezb臋dnych instrument贸w ochrony przed nadmiern膮, a zw艂aszcza nierzeteln膮 konkurencj膮. Obowi膮zuj膮ca jest zasada jednakowego traktowania wszystkich cz艂onk贸w WTO pod wzgl臋dem warunk贸w dost臋pu do naszego rynku oraz jednakowego traktowania towar贸w polskich i obcych pod wzgl臋dem podatk贸w, zasad dopuszczania do obrotu, norm technicznych, sanitarnych, itp. B臋d膮 musia艂y zosta膰 zlikwidowane wszelkie formy pozataryfowej reglamentacji importu artyku艂贸w rolnych, w tym r贸wnie偶 op艂aty wyr贸wnawcze. Powinno艣ci te mo偶na traktowa膰 jako 藵koszt藵 udzia艂u w 艣wiatowym systemie handlowym. R贸wnocze艣nie winni艣my jednak zauwa偶y膰, 偶e w sumie wszystkie te konsekwencje sprowadzaj膮 si臋 do jednego zadania czy obowi膮zku: zapewnienia naszemu systemowi gospodarczemu takich cech, kt贸re gwarantuj膮 stabilno艣膰 i przewidywalno艣膰 regu艂 dzia艂ania podmiot贸w gospodarczych oraz premiuj膮 wytw贸rc贸w bardziej efektywnych i konkurencyjnych. S膮 to przecie偶 g艂贸wne linie naszego programu gospodarczego, zasadniczo zbie偶ne z celami systemu WTO, opartego na wolnym rynku i indywidualnej przedsi臋biorczo艣ci. Mo偶na wi臋c powiedzie膰, i偶 z WTO jest nam po drodze.</u>
          <u xml:id="u-106.8" who="#MinisterWspolpracyGospodarczejZZagranicaLeslawPodkanski">Porozumienie ustanawiaj膮ce WTO wymaga od ka偶dego jego cz艂onka dostosowania wewn臋trznych praw, przepis贸w i procedur administracyjnych do zobowi膮za艅 ustanowionych postanowieniami tego porozumienia w terminach w nim przewidzianych. B臋dzie to musia艂o nast膮pi膰 w chwili wej艣cia w 偶ycie porozumienia w Polsce w wielu dziedzinach naszego prawa. Dotyczy to zw艂aszcza regu艂 traktowania towaru na granicy oraz zasady jednakowych wymaga艅 wobec towar贸w polskich i obcych pod wzgl臋dem pozacelnych warunk贸w dopuszczania do obrotu na rynku wewn臋trznym.</u>
          <u xml:id="u-106.9" who="#MinisterWspolpracyGospodarczejZZagranicaLeslawPodkanski">Trzeba wiedzie膰, 偶e realizacja tych zada艅 to tak偶e wa偶ny etap konkretnej adaptacji naszego prawa i polityki gospodarczej do wymaga艅 umo偶liwiaj膮cych przyst膮pienie do Unii Europejskiej. W wielu bowiem dziedzinach postanowienia WTO b臋d膮 wyznacznikiem tre艣ci prawa gospodarczego Polski i Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-106.10" who="#MinisterWspolpracyGospodarczejZZagranicaLeslawPodkanski">Przygotowuj膮c si臋 do przedstawienia Wysokiej Izbie wniosku ratyfikacyjnego, rz膮d w ubieg艂ych miesi膮cach dokona艂 zmiany taryfy celnej na artyku艂y przemys艂owe pod k膮tem zobowi膮za艅 wynikaj膮cych z uczestnictwa Polski w WTO. Dokonano obszernych ocen istniej膮cego stanu prawnego, tak by mo偶liwe by艂o okre艣lenie kierunk贸w dostosowania prawa i praktyki administracyjnej do warunk贸w udzia艂u w WTO oraz zaproponowanie koniecznej nowelizacji przepis贸w.</u>
          <u xml:id="u-106.11" who="#MinisterWspolpracyGospodarczejZZagranicaLeslawPodkanski">Ocenia si臋, i偶 istnieje pilna potrzeba skoncentrowania si臋 na zmianie obecnego Prawa celnego i stworzeniu nowych ustaw umo偶liwiaj膮cych realizacj臋 polityki handlowej. W pracach legislacyjnych b臋dzie potrzebne wsparcie ze strony znawc贸w prawa mi臋dzynarodowego i krajowego oraz ekonomist贸w. W najbli偶szych tygodniach rz膮d skieruje do Sejmu projekty nowych akt贸w prawnych i projekty zmian akt贸w ju偶 istniej膮cych.</u>
          <u xml:id="u-106.12" who="#MinisterWspolpracyGospodarczejZZagranicaLeslawPodkanski">Konsekwencj膮 wej艣cia w 偶ycie porozumienia ustanawiaj膮cego WTO b臋dzie redukowanie roli ce艂 jako 藕r贸d艂a wp艂yw贸w bud偶etowych. Podobny efekt maj膮 zawarte uprzednio umowy z Uni膮 Europejsk膮, krajami EFTA i CEFTA. Czynnikami przeciwdzia艂aj膮cymi zmniejszaniu wp艂yw贸w bud偶etowych b臋d膮: wzrost dochod贸w z ce艂 w nast臋pstwie rosn膮cego wzrostu warto艣ci importu oraz wzrost wp艂yw贸w z tytu艂u podatk贸w od przedsi臋biorstw i os贸b fizycznych w nast臋pstwie zwi臋kszenia ich dochod贸w wskutek wzrostu produkcji na kraj i na eksport.</u>
          <u xml:id="u-106.13" who="#MinisterWspolpracyGospodarczejZZagranicaLeslawPodkanski">Wysoka Izbo! 艢wiatowa Organizacja Handlu znajduje si臋 obecnie we wczesnej fazie organizacyjnej. Polska uczestniczy w tym procesie z tak膮 aktywno艣ci膮, na jak膮 pozwala jej status obserwatora. Maj膮c na uwadze znaczenie szybkiego uzyskania pe艂nych uprawnie艅 cz艂onkowskich, rz膮d poinformowa艂 partner贸w z WTO o swym zamiarze do艂o偶enia wszelkich stara艅, by mog艂o to nast膮pi膰 z dniem 1 lipca 1995 r., co oznacza艂oby konieczno艣膰 z艂o偶enia dokument贸w ratyfikacyjnych do ko艅ca maja br. Dzia艂ania podejmowane w tej dziedzinie s膮 zaliczane przez rz膮d do najwa偶niejszych w jego programie pracy.</u>
          <u xml:id="u-106.14" who="#MinisterWspolpracyGospodarczejZZagranicaLeslawPodkanski">Bior膮c pod uwag臋 wszystkie wskazane wy偶ej okoliczno艣ci i uwarunkowania, prosz臋 Wysok膮 Izb臋 o przychylne potraktowanie tych racji, jakimi kierowa艂 si臋 rz膮d, podpisuj膮c akty ustanawiaj膮ce 艢wiatow膮 Organizacj臋 Handlu, daj膮ce nam uprawnienia cz艂onka-za艂o偶yciela tej organizacji. Pozwalam sobie r贸wnie偶 wyrazi膰 nadziej臋, 偶e Wysoka Izba wyka偶e zrozumienie dla potrzeby ratyfikacji porozumienia dotycz膮cego 艢wiatowej Organizacji Handlu w terminie umo偶liwiaj膮cym wej艣cie w 偶ycie w Polsce z dniem 1 lipca br. Z nadziej膮 deklaruj臋 gotowo艣膰 pe艂nego wsp贸艂dzia艂ania ze strony odpowiednich instytucji rz膮dowych w sprawnym przeprowadzeniu tego niezmiernie wa偶nego procesu. Dzi臋kuj臋 bardzo za uwag臋.</u>
          <u xml:id="u-106.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Dzi臋kuj臋, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Przemawia艂 minister wsp贸艂pracy gospodarczej z zagranic膮 pan Les艂aw Podka艅ski.</u>
          <u xml:id="u-107.2" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Sejm ustali艂 w debacie nad tym punktem porz膮dku dziennego podzia艂 czasu pomi臋dzy kluby i ko艂a parlamentarne, w zale偶no艣ci od ich wielko艣ci, w granicach od 6 do 31 minut, to jest debat臋 kr贸tk膮.</u>
          <u xml:id="u-107.3" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Otwieram dyskusj臋.</u>
          <u xml:id="u-107.4" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Przyst臋pujemy do wys艂uchania wyst膮pie艅 w imieniu klub贸w.</u>
          <u xml:id="u-107.5" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Prosz臋 bardzo pana pos艂a Stanis艂awa Czajczy艅skiego o zabranie g艂osu w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#PoselStanislawCzajczynski">Pani Marsza艂ek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawi膰 Wysokiej Izbie stanowisko klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej w sprawie projektu ustawy o ratyfikacji porozumienia ustanawiaj膮cego 艢wiatow膮 Organizacj臋 Handlu (druk nr 799).</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#PoselStanislawCzajczynski">Rokowania Rundy Urugwajskiej nie by艂y 艂atwe, trwa艂y 7 d艂ugich lat. Wielokrotnie dochodzi艂o w nich do zasadniczych r贸偶nic interes贸w, ju偶 chocia偶by w 1990 r., kiedy konferencja w Brukseli zako艅czy艂a si臋 fiaskiem z powodu sporu Stan贸w Zjednoczonych z Wsp贸lnot膮 Europejsk膮 o wielko艣膰 dotacji rolnych. Fiaskiem ko艅czy艂y si臋 i inne spotkania. Dobrze si臋 sta艂o, 偶e mimo wielu w贸wczas g艂os贸w sprzeciwu Polska przyst膮pi艂a do Uk艂adu Og贸lnego o C艂ach i Handlu w 1967 r., czyli w czasach, kiedy mia艂a pa艅stwowy monopol w handlu zagranicznym. W zamian za cz艂onkostwo zobowi膮zywa艂a si臋 zwi臋ksza膰 co roku import o 7%. Oczywi艣cie taki warunek by艂by dzisiaj nie do przyj臋cia i uznano by go w gospodarce rynkowej za anachronizm.</u>
          <u xml:id="u-108.2" who="#PoselStanislawCzajczynski">Po podpisaniu Uk艂adu Og贸lnego o C艂ach i Handlu gospodarka zyska nowy impuls rozwoju. Jest to tym bardziej istotne, 偶e po艂owa kraj贸w cierpi obecnie na recesj臋 i stagnacj臋. Od 1 stycznia br. obni偶y艂y si臋 stawki celne na wyroby przemys艂owe, tak偶e w polskim handlu zagranicznym. Jest to wynik podpisania przez nasz kraj 15 kwietnia 1994 r. w Marakeszu aktu ko艅cowego Rundy Urugwajskiej o taryfach celnych i handlu, a r贸wnie偶 efekt obowi膮zywania Uk艂adu Europejskiego, umowy z krajami CEFTA i EFTA.</u>
          <u xml:id="u-108.3" who="#PoselStanislawCzajczynski">W wyniku podpisania w ubieg艂ym roku aktu ko艅cowego Polska przyst膮pi艂a do swoistego klubu cywilizowanych 艣wiatowych handlowc贸w, kt贸rzy stworz膮 mi臋dzynarodow膮 organizacj臋 handlu. Taki stan rzeczy nak艂ada na nasz kraj obowi膮zek posiadania trwa艂ych koncesji rynkowych, przestrzegania nowych praw oraz podpisania kodeks贸w Uk艂adu Og贸lnego o C艂ach i Handlu. Kodeks antysubwencyjny ju偶 podpisali艣my, natomiast obecnie musi by膰 ratyfikowany nasz akces do 艢wiatowej Organizacji Handlu. Status wymuszaj膮cy m.in. rokroczn膮 obni偶k臋 o 7% ce艂 na artyku艂y importowane z kraj贸w cz艂onkowskich Uk艂adu Og贸lnego o C艂ach i Handlu od dawna nie jest nam na r臋k臋. Nasi negocjatorzy walcz膮cy o miejsce Polski w艣r贸d najbardziej uprzywilejowanych kraj贸w wielokrotnie spotykali si臋 m.in. z przedstawicielami Japonii i Stan贸w Zjednoczonych, czyli tych pa艅stw, kt贸re domaga艂y si臋 od nas dodatkowych koncesji dla eksportowanych przez siebie towar贸w. W przypadku negocjacji ze stron膮 japo艅sk膮 chodzi艂o przede wszystkim o sprz臋t elektroniczny, natomiast z Amerykanami rozmawiano o mo偶liwo艣ci obni偶enia ce艂 na importowane ze Stan贸w Zjednoczonych komputery i sprz臋t medyczny.</u>
          <u xml:id="u-108.4" who="#PoselStanislawCzajczynski">Wysoka Izbo! Zastan贸wmy si臋 teraz, jakie korzy艣ci niesie z sob膮 nowe porozumienie o 艣wiatowym handlu. Przewiduje si臋, 偶e globalny doch贸d zwi臋kszy si臋 o 200-300 mld dolar贸w rocznie w ci膮gu 10 lat, poczynaj膮c od roku bie偶膮cego. Wzrost dochod贸w 117 kraj贸w uczestnicz膮cych w rundzie b臋dzie wynika艂 z obni偶enia taryf celnych oraz z likwidacji wielu barier pozataryfowych. M贸wi si臋 ju偶 o wymiernych korzy艣ciach poszczeg贸lnych sektor贸w gospodarki 艣wiatowej. W rolnictwie Wsp贸lnota Europejska ma zanotowa膰 wzrost dochod贸w netto o 30 mld dolar贸w, Japonia na otwarciu rynku ry偶u i innych produkt贸w rolnych zarobi netto 22 mld dolar贸w. Niestety wi臋kszo艣膰 kraj贸w Trzeciego 艢wiata straci. W sektorze tekstylnym najwi臋cej skorzystaj膮 Stany Zjednoczone i kraje dawnego Zwi膮zku Radzieckiego. Dla Amerykan贸w obni偶膮 si臋 ceny, a kraje Europy Wschodniej b臋d膮 mia艂y wi臋ksze mo偶liwo艣ci eksportowe. Szacuje si臋, 偶e dochody netto obu stron wynios膮 22 i 20 mln dolar贸w. W dziedzinie us艂ug nast膮pi dalsza liberalizacja, na czym skorzystaj膮 pa艅stwa Europy Wschodniej.</u>
          <u xml:id="u-108.5" who="#PoselStanislawCzajczynski">Korzy艣ci i straty zwi膮zane z przyst膮pieniem Polski do 艢wiatowej Organizacji Handlu podzielono na wymierne i niewymierne. Korzy艣ci膮 niewymiern膮 jest fakt, 偶e nasz kraj sta艂 si臋 pa艅stwem gospodarki rynkowej, a id膮c dalej nale偶y doda膰, 偶e przyst膮pienie do tej organizacji jest tak偶e jednym z warunk贸w przyst膮pienia Polski do Unii Europejskiej. Ratyfikacja zatem oznacza r贸wnie偶, 偶e w przysz艂o艣ci b臋dziemy mogli bardziej precyzyjnie i z mniejszym ryzykiem przewidywa膰 zasady gospodarki rynkowej w naszym kraju, a to z pewno艣ci膮 przyniesie nam wi臋cej powa偶nych inwestycji. Owe wymierne korzy艣ci i straty 艂膮cz膮 si臋 ze 藵zwi膮zaniem藵 i redukcj膮 taryf celnych. Na przyk艂ad w odniesieniu do towar贸w przemys艂owych 藵zwi膮zanie藵 oznacza, 偶e dany kraj zobowi膮zuje si臋 nie podwy偶sza膰 ce艂 powy偶ej zadeklarowanego, czyli inaczej: zwi膮zanego poziomu. 艢wiatowa Organizacja Handlu przewiduje, co prawda, mo偶liwo艣膰 podwy偶szenia stawki celnej, ale mo偶e si臋 to odby膰 w drodze trudnych, trwaj膮cych czasami bardzo d艂ugo rokowa艅, a dodatkowo kraj zmieniaj膮cy stawk臋 musi to odpowiednio zrekompensowa膰 swoim partnerom. Nasz kraj, podobnie jak inne pa艅stwa, 藵zwi膮za艂藵 wi臋kszo艣膰 swoich ce艂 na towary przemys艂owe. 96% o艣miocyfrowych linii taryfowych daje 91% warto艣ci importu towar贸w przemys艂owych w 1989 r. Nie 藵zwi膮zali艣my藵 ce艂 na pojazdy maszynowe, g艂贸wnie samochody, oraz niekt贸re tekstylia. Zobowi膮zali艣my si臋 tym samym do obni偶enia ce艂 na towary przemys艂owe o 38%, ze 艣redniego poziomu 16% do 9,9%. Redukcje b臋d膮 wprowadzane od 1997 r., a proces ten zako艅czy膰 si臋 ma w roku 2001.</u>
          <u xml:id="u-108.6" who="#PoselStanislawCzajczynski">Redukcjami obj臋to tak偶e towary rolne. Zobowi膮zania Polski polegaj膮 na:</u>
          <u xml:id="u-108.7" who="#PoselStanislawCzajczynski">- zastosowaniu jedynego 艣rodka ochrony rynku, tj. zast膮pienia c艂ami 艣rodk贸w pozataryfowych, do kt贸rych zaliczamy ograniczenia importowe oraz zmienne op艂aty wyr贸wnawcze;</u>
          <u xml:id="u-108.8" who="#PoselStanislawCzajczynski">- konieczno艣ci 藵zwi膮zania藵 tych przeliczonych ce艂 na nowym, podwy偶szonym poziomie i stopniowej ich redukcji o 36% w ci膮gu 6 lat;</u>
          <u xml:id="u-108.9" who="#PoselStanislawCzajczynski">- wyznaczeniu kwot taryfowych, w ramach kt贸rych obowi膮zywa艂by dotychczasowy (ni偶szy) poziom ce艂 i stopniowy wzrost tych kwot;</u>
          <u xml:id="u-108.10" who="#PoselStanislawCzajczynski">- ograniczeniu subsydi贸w eksportowych na towary rolne i ograniczeniu wsparcia wewn臋trznego rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-108.11" who="#PoselStanislawCzajczynski">Wszystko to mo偶e okaza膰 si臋 bardzo korzystne dla wzrostu eksportu i importu naszego kraju. W bie偶膮cym roku, jak si臋 przewiduje, pocz膮tkowy spadek ce艂 z powodu obni偶enia 艣redniej stawki celnej b臋dzie w do艣膰 du偶ym stopniu rekompensowany przez wzrost wp艂yw贸w z ce艂 importowych. Dodam, 偶e utrata wp艂yw贸w z ce艂 z tytu艂u uczestnictwa w 艢wiatowej Organizacji Handlu zosta艂a wcze艣niej uwzgl臋dniona w projekcie bud偶etu pa艅stwa na rok 1995. Trzeba tak偶e pami臋ta膰, 偶e obni偶enie dochod贸w bud偶etu spowodowane spadkiem wp艂yw贸w z ce艂 b臋dzie r贸wnowa偶one wzrostem dochod贸w bud偶etowych z tytu艂u zwi臋kszonego podatku dochodowego od przedsi臋biorstw i os贸b fizycznych. Nale偶y liczy膰 si臋 ze wzrostem dochod贸w ludno艣ci wskutek o偶ywienia produkcji, przede wszystkim eksportowej, i - o czym wspomnia艂em wcze艣niej - zwi臋kszenia inwestycji, w tym nade wszystko zagranicznych. Kapita艂 zagraniczny z wi臋ksz膮 ufno艣ci膮 zawita do Polski, kiedy ratyfikuj膮c porozumienie ustanawiaj膮ce 艢wiatow膮 Organizacj臋 Handlu wprowadzimy bardziej stabilne zasady gospodarki rynkowej, zyskuj膮c tym samym zaufanie naszych partner贸w. Opr贸cz eksportu i importu Polska w znaczny spos贸b obni偶y koszty produkcji, eliminuj膮c producent贸w niefektywnych, chronionych sztucznie c艂ami.</u>
          <u xml:id="u-108.12" who="#PoselStanislawCzajczynski">W swoim kr贸tkim wyst膮pieniu nie jestem w stanie dokona膰 bardziej szczeg贸艂owej analizy przyrost贸w eksportowych i importowych. Fachowcy zgodnie twierdz膮, 偶e jest to zadanie dla specjalistycznego zespo艂u badawczego, mo偶liwe do wykonania w ci膮gu kilku miesi臋cy.</u>
          <u xml:id="u-108.13" who="#PoselStanislawCzajczynski">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! Bud偶et naszego pa艅stwa jest jeszcze dziurawy, nie mo偶na wi臋c nie zastanawia膰 si臋 nad tym, jaki b臋dzie koszt ratyfikacji porozumienia ustanawiaj膮cego 艢wiatow膮 Organizacj臋 Handlu. Na pewno nale偶y wzmocni膰 ilo艣ciowo i jako艣ciowo wszystkie nasze s艂u偶by koordynuj膮ce udzia艂 Polski w 艢wiatowej Organizacji Handlu. W projekcie ustawy bud偶etowej na 1995 r., w cz臋艣ci dotycz膮cej wsp贸艂pracy gospodarczej z zagranic膮, przewidziano wzrost wydatk贸w ministerstwa na administracj臋 pa艅stwow膮 - z 562 mld z艂 w 1994 r. do 751 mld z艂 w 1995 r. Przewiduje si臋 utworzenie 24 nowych etat贸w w zwi膮zku z przyst膮pieniem do 艢wiatowej Organizacji Handlu i realizacj膮 postanowie艅 Uk艂adu Europejskiego oraz 12 etat贸w dla specjalist贸w od Prawa celnego. Z tego powodu wynagrodzenia osobowe wzrosn膮 o oko艂o 2 mld z艂 w skali roku.</u>
          <u xml:id="u-108.14" who="#PoselStanislawCzajczynski">Przewiduje si臋 utworzenie punkt贸w informacyjnych w zakresie handlu us艂ugami, barier technicznych w handlu, stosowania 艣rodk贸w sanitarnych i fitosanitarnych. Musi zosta膰 utworzony system administrowania kwotami taryfowymi w imporcie rolno-spo偶ywczym. W poszczeg贸lnych resortach trwaj膮 przegl膮dy pod k膮tem dostosowania do ustawodawstwa 艢wiatowej Organizacji Handlu. Wzro艣nie tak偶e sk艂adka roczna Polski z tytu艂u uczestnictwa.</u>
          <u xml:id="u-108.15" who="#PoselStanislawCzajczynski">Pani Marsza艂ek! Wysoka Izbo! Mimo 偶e Polska b臋dzie musia艂a zmieni膰 wiele ustaw, zweryfikowa膰 przepisy dotycz膮ce subsydi贸w, post臋powania antydumpingowego, znie艣膰 wiele barier technicznych w handlu i kontroli przede wszystkim towar贸w rolnych, nie ulega w膮tpliwo艣ci, 偶e powinni艣my ratyfikowa膰 akt ko艅cowy Rundy Urugwajskiej, co przyniesie nam na pewno wiele korzy艣ci ekonomicznych, pobudzi narodow膮 gospodark臋, zwi臋kszy zainteresowanie inwestycjami zagranicznymi w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-108.16" who="#PoselStanislawCzajczynski">Wnosz臋 zatem o przes艂anie dokumentu do Komisji Wsp贸艂pracy Gospodarczej z Zagranic膮, Komisji Spraw Zagranicznych oraz do Komisji Ustawodawczej, kt贸re winny opracowa膰 szczeg贸艂owe wnioski i przedstawi膰 je Sejmowi.</u>
          <u xml:id="u-108.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Dzi臋kuj臋, panie po艣le.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">W imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej przemawia艂 pan pose艂 Stanis艂aw Czajczy艅ski.</u>
          <u xml:id="u-109.2" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Prosz臋 o zabranie g艂osu pani膮 pose艂 Aleksandr臋 Ma艂achowsk膮 w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#PoselAleksandraMalachowska">Pani Marsza艂ek! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego mam zaszczyt przedstawi膰 stanowisko w sprawie ratyfikacji porozumienia ustanawiaj膮cego 艢wiatow膮 Organizacj臋 Handlu (WTO). 15 kwietnia 1994 r. Polska podpisa艂a porozumienie ustanawiaj膮ce 艢wiatow膮 Organizacj臋 Handlu, wymagaj膮ce ratyfikacji, oraz akt ko艅cowy Rundy Urugwajskiej, kt贸ry nie wymaga ratyfikacji, a tak偶e zaaprobowa艂a decyzje i deklaracje ministerialne. Porozumienie ustanawiaj膮ce WTO obejmuje kilka za艂膮cznik贸w. W pierwszym s膮 zawarte: porozumienie wielostronne w sprawie handlu towarami, czyli uk艂ad og贸lny w sprawie taryf celnych i handlu - GATT 1994; protok贸艂 z Marakeszu do GATT 1994 oraz 12 porozumie艅 szczeg贸艂owych - w sprawie stosowania 艣rodk贸w sanitarnych i fitosanitarnych, w sprawie tekstyli贸w i odzie偶y, barier technicznych w handlu, handlowych aspekt贸w polityki inwestycyjnej, w sprawie stosowania tzw. kodeksu antydumpingowego, w sprawie stosowania kodeksu wymiaru warto艣ci celnej, kontroli przedwysy艂kowej, regu艂 pochodzenia towar贸w, w sprawie licencyjnych procedur importowych, subsydi贸w i 艣rodk贸w wyr贸wnawczych oraz w sprawie 艣rodk贸w ochronnych. Kolejne za艂膮czniki przedstawiaj膮: uk艂ad og贸lny w sprawie handlu us艂ugami, handlowe aspekty praw w艂asno艣ci intelektualnej, zasady i procedury rozstrzygania spor贸w, mechanizmy przegl膮d贸w polityki handlowej oraz porozumienia fakultatywne, kt贸re obecnie nie podlegaj膮 ratyfikacji i b臋d膮 przedmiotem odr臋bnych wniosk贸w rz膮du. Za艂膮cznikiem do protok贸艂u z Marakeszu jest polska lista koncesyjna obejmuj膮ca list臋 konsolidacji i redukcji ce艂 na towary przemys艂owe oraz list臋 konsolidacji i redukcji ce艂, kontyngent贸w celnych na artyku艂y rolne oraz poziom subsydiowania rolnictwa i eksportu rolnego.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#PoselAleksandraMalachowska">Nale偶y stwierdzi膰, 偶e istnieje zasadnicza zgodno艣膰 polskiego systemu prawnego z now膮 wersj膮 GATT 1994, co u艂atwia ratyfikacj臋 porozumienia ustanawiaj膮cego 艢wiatow膮 Organizacj臋 Handlu.</u>
          <u xml:id="u-110.2" who="#PoselAleksandraMalachowska">Dokumentacja polska jest zgodna z postanowieniami porozumienia wielostronnego w sprawie handlu towarami, czyli Uk艂adu Og贸lnego o C艂ach i Handlu GATT. Przegl膮du wymagaj膮 natomiast normy techniczne, sanitarne i fitosanitarne oraz tryb ich stanowienia, a tak偶e procedury licencjonowania importu.</u>
          <u xml:id="u-110.3" who="#PoselAleksandraMalachowska">Uzgodnienie dotycz膮ce interpretacji art. 17 GATT 1994 nie stwarza potrzeby zmian 偶adnej polskiej regulacji. Polska notyfikowa艂a istnienie Agencji Rynku Rolnego ze wzgl臋du na finansowanie jej z bud偶etu i zaanga偶owanie w decyzje importowe. Poniewa偶 pierwszy przegl膮d stosownych notyfikacji odb臋dzie si臋 za rok, nale偶y w ci膮gu sze艣ciu miesi臋cy dokona膰 notyfikacji istnienia tych jednostek handlu zagranicznego, kt贸re spe艂niaj膮 kryteria niniejszego uzgodnienia. Z obowi膮zku tego s膮 wy艂膮czone jednostki zaopatruj膮ce si艂y zbrojne, policj臋 i s艂u偶by bezpiecze艅stwa, pa艅stwowe przedsi臋biorstwa komunikacyjne, poczt臋, telekomunikacj臋 publiczn膮, pa艅stwow膮 s艂u偶b臋 zdrowia i o艣wiat臋.</u>
          <u xml:id="u-110.4" who="#PoselAleksandraMalachowska">Uzgodnienie postanowie艅 GATT 1994 dotycz膮ce bilans贸w p艂atniczych nie jest sprzeczne z ustawodawstwem polskim. Podatek graniczny stosowany w Polsce zosta艂 prawid艂owo uzale偶niony od dotychczasowych porozumie艅 GATT. Potrzebne jest jedynie notyfikowanie zamierzonego obni偶enia tego podatku do 5% w 1995 r. i dalszych zamierze艅 w tej dziedzinie.</u>
          <u xml:id="u-110.5" who="#PoselAleksandraMalachowska">Uzgodnienie w sprawie interpretacji art. 24 GATT 1994 dotycz膮ce tworzenia stref handlowych o charakterze preferencyjnym nie powoduje natychmiastowych potrzeb w zakresie modyfikacji ustawodawstwa polskiego. Wszystkie umowy zawarte przez Polsk臋 z Uni膮 Europejsk膮, EFTA i CEFTA zosta艂y w spos贸b w艂a艣ciwy notyfikowane, a ich przegl膮d jest przygotowany w trybie procedur WTO.</u>
          <u xml:id="u-110.6" who="#PoselAleksandraMalachowska">Uzgodnienie interpretacyjne w sprawie zawieszenia obowi膮zk贸w cz艂onkowskich z tytu艂u GATT 1994 nie poci膮ga za sob膮 偶adnych konsekwencji dla polskiego ustawodawstwa ani dla naszej praktyki gospodarczej. Polska bowiem nie korzysta艂a dotychczas z zawartych tam klauzul.</u>
          <u xml:id="u-110.7" who="#PoselAleksandraMalachowska">Uzgodnienie w sprawie interpretacji art. 28 GATT r贸wnie偶 nie stwarza problem贸w w polskim ustawodawstwie.</u>
          <u xml:id="u-110.8" who="#PoselAleksandraMalachowska">Na Ministerstwie Wsp贸艂pracy Gospodarczej z Zagranic膮 b臋dzie spoczywa艂 obowi膮zek wpisania na listy koncesyjne uprawnie艅 do pierwotnych praw negocjacyjnych przyznanych kilku partnerom, chodzi o przygotowanie do GATT. Jest to jednak zabieg wy艂膮cznie administracyjny bez 偶adnych konsekwencji dla ratyfikacji WTO.</u>
          <u xml:id="u-110.9" who="#PoselAleksandraMalachowska">Wniosek: B臋d膮c cz艂onkiem GATT od 1967 r., Polska doprowadzi艂a do tego, 偶e jej system prawny jest zasadniczo zgodny z zawartymi tam postanowieniami. Przez partner贸w s膮 podnoszone kwestie pojedynczych przypadk贸w kolizji w odniesieniu do kilku wskazanych przeze mnie aspekt贸w szczeg贸艂owych, normowanych przepisami ni偶szej rangi ni偶 ustawa (na przyk艂ad pewne normy techniczne i sanitarne, zr贸偶nicowania niewielkiej grupy towar贸w krajowych i importowanych pod wzgl臋dem podatkowym, pewne cechy licencjonowania importu, cz臋艣膰 procedur wyceny warto艣ci celnych), lecz zjawisko to jest marginesowe, a w niekt贸rych z tych spraw prowadzone s膮 dzia艂ania administracyjne maj膮ce na celu wyeliminowanie tych niezgodno艣ci. W tej sytuacji nie ma formalnych przeszk贸d dla ratyfikowania porozumienia ustanawiaj膮cego 艢wiatow膮 Organizacj臋 Handlu (WTO).</u>
          <u xml:id="u-110.10" who="#PoselAleksandraMalachowska">Pani Marsza艂ek! Wysoka Izbo! Ratyfikowanie przez Polsk臋 porozumienia ustanawiaj膮cego WTO jest konsekwencj膮 naszych przemian spo艂eczno-ekonomicznych, kt贸re nas plasuj膮 w艣r贸d kraj贸w demokratycznych o gospodarce rynkowej. Jest ono r贸wnie偶 jednym z warunk贸w przyst膮pienia naszego kraju do Unii Europejskiej. Wprowadzenie w 偶ycie postanowie艅 porozumienia ustanawiaj膮cego WTO, kt贸rego stron膮 jest tak偶e Unia Europejska, b臋dzie wa偶nym etapem w przystosowaniu polskiego prawa gospodarczego do legislacji Unii Europejskiej. Ratyfikacja WTO oznacza膰 b臋dzie tak偶e konsolidacj臋 zasad gospodarki rynkowej w Polsce i umocnienie naszego kraju jako partnera mi臋dzynarodowego w handlu 艣wiatowym, w tym tak偶e w zakresie bezpo艣rednich inwestycji zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-110.11" who="#PoselAleksandraMalachowska">Pani Marsza艂ek! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego proponuje przekazanie projektu do Komisji: Ustawodawczej; Stosunk贸w Gospodarczych z Zagranic膮; do Spraw Uk艂adu Europejskiego i Spraw Zagranicznych w celu dokonania szczeg贸艂owej analizy porozumienia ustanawiaj膮cego 艢wiatow膮 Organizacj臋 Handlu.</u>
          <u xml:id="u-110.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Dzi臋kuj臋, pani pose艂.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Przemawia艂a pani pose艂 Aleksandra Ma艂achowska w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-111.2" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">G艂os zabierze pan pose艂 Piotr Nowina-Konopka w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolno艣ci.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#PoselPiotrNowinaKonopka">Pani Marsza艂ek! Panowie Ministrowie! Panie i Panowie Pos艂owie! Nie cierpimy na nadmiar dobrych zdarze艅 i tym bardziej ciesz臋 si臋, 偶e w imieniu mojego klubu, Klubu Parlamentarnego Unii Wolno艣ci, mog臋 wyrazi膰 satysfakcj臋 z powodu przed艂o偶enia nam tej kr贸ciutkiej ustawy upowa偶niaj膮cej prezydenta do ratyfikowania porozumienia. Tekst tej ustawy jest tak kr贸tki, 偶e a偶 trudno sobie wyobrazi膰 dysproporcj臋, jaka zachodzi mi臋dzy zawarto艣ci膮 naszej konkluzji, kt贸rej si臋 nale偶y spodziewa膰, a tym, co niesie ze sob膮 ustanowienie 艢wiatowej Organizacji Handlu.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#PoselPiotrNowinaKonopka">Ponad rok temu przyj臋to pakiet porozumie艅 handlowych radykalnie zmieniaj膮cych kszta艂t mi臋dzynarodowych instytucji reguluj膮cych prowadzenie polityki handlu mi臋dzynarodowego. W ko艅cowym spotkaniu ministerialnym, kt贸re odby艂o si臋 w Marakeszu w 1994 r., wzi臋艂o udzia艂 120 pa艅stw. By艂a to najd艂u偶sza i najbardziej wszechstronna runda rokowa艅, a jej rezultaty - jak to ju偶 tutaj podkre艣lano - niew膮tpliwie radykalnie zmieni膮 kszta艂t instytucji i mechanizm贸w reguluj膮cych mi臋dzynarodow膮 wymian臋 handlow膮. Ustanowiona nowa organizacja, a po艣rednio wyniki Rundy Urugwajskiej obejmuj膮 5 zasadniczych spraw:</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#PoselPiotrNowinaKonopka">Po pierwsze, redukcj臋 barier handlowych, w tym obni偶k臋 ce艂 o ponad 1/3, ograniczenie mo偶liwo艣ci stosowania innych 艣rodk贸w - wyeliminowanie tzw. szarej strefy.</u>
          <u xml:id="u-112.3" who="#PoselPiotrNowinaKonopka">Po drugie, wzmocnienie regu艂 wielostronnych 艣wiatowego systemu handlowego poprzez dostosowanie dotychczasowych przepis贸w GATT do warunk贸w wsp贸艂czesno艣ci, zw艂aszcza w takich dziedzinach, jak: antydumping, subsydia, c艂a wyr贸wnawcze, klauzule ochronne i zasady ich stosowania.</u>
          <u xml:id="u-112.4" who="#PoselPiotrNowinaKonopka">Po trzecie, rozszerzenie regu艂 wielostronnych na nowe dziedziny, takie jak mi臋dzynarodowy obr贸t us艂ugowy, w艂asno艣膰 intelektualna i jej aspekty handlowe, zwi膮zki mi臋dzy handlem i inwestycjami zagranicznymi, a tak偶e ponowne obj臋cie regu艂ami GATT handlu rolnego i handlu wyrobami tekstylnymi.</u>
          <u xml:id="u-112.5" who="#PoselPiotrNowinaKonopka">Po czwarte, utworzenie ca艂kowicie nowej organizacji - 艢wiatowej Organizacji Handlu, uzupe艂nionej o wyodr臋bniony system rozstrzygania spor贸w, b臋d膮cej trzecim filarem powsta艂ym 40 lat po Mi臋dzynarodowym Funduszu Walutowym i Banku 艢wiatowym. Te trzy wielkie instytucje b臋d膮 podstaw膮 艣wiatowej wsp贸艂pracy gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-112.6" who="#PoselPiotrNowinaKonopka">Po pi膮te, w艂膮czenie w 艣wiatowy system instytucjonalny kraj贸w pozostaj膮cych dotychczas na marginesie GATT, takich jak cz臋艣膰 kraj贸w Trzeciego 艢wiata czy te偶 takich jak Polska, kt贸re przechodz膮 wa偶n膮 transformacj臋 od gospodarki centralnie planowanej do gospodarki rynkowej.</u>
          <u xml:id="u-112.7" who="#PoselPiotrNowinaKonopka">Mamy wst臋pne ilo艣ciowe oceny wynik贸w rundy. Szacunki musz膮 si臋 oczywi艣cie mi臋dzy sob膮 r贸偶ni膰, ale wszystkie wskazuj膮 na istotny wp艂yw postanowie艅 rundy na rzeczywiste korzy艣ci, jakie odnios膮 kraje sygnatariusze 艢wiatowej Organizacji Handlu, gdy wszystkie postanowienia wejd膮 w 偶ycie. W szacunkach dokonanych przez OECD jeszcze dwa lata temu wymieniano 艂膮czn膮 kwot臋 ponad 膰wier膰 biliona dolar贸w ameryka艅skich, czyli 270 mld, jako dodatkowy doch贸d krajowy brutto, wytworzony tylko dzi臋ki wynikom rundy. Sekretariat GATT, kt贸ry obj膮艂 w swojej analizie nieco szersz膮 gam臋 czynnik贸w, przedstawi艂 szacunek, z kt贸rego wynika, 偶e korzy艣ci wynikaj膮ce z rundy w skali 艣wiatowej si臋gn膮 510 mld dolar贸w ameryka艅skich. Sekretariat GATT ocenia, 偶e 艣wiatowe obroty handlowe b臋d膮 wi臋ksze o przynajmniej 9-24% od poziomu wzrostu, kt贸rego nale偶a艂oby oczekiwa膰, gdyby nie by艂o rundy. Szacuje si臋 r贸wnie偶, 偶e korzy艣ci b臋d膮 si臋 rozci膮ga艂y na wszystkich uczestnik贸w i np., nie uwzgl臋dniaj膮c pa艅stw wysoko rozwini臋tych, tylko korzy艣ci przypadaj膮ce na pa艅stwa s艂absze (czyli na kraje rozwijaj膮ce si臋 i na kraje Europy 艢rodkowej i Wschodniej) wynios膮 ok. 116 mld dolar贸w. Tutaj zastrze偶enie: We wszystkich modelach oceny skutk贸w s膮 to potencjalne korzy艣ci, zale偶ne one b臋d膮 od polityki poszczeg贸lnych kraj贸w cz艂onkowskich. Gdyby przyj膮膰 za艂o偶enie, 偶e szanse na odniesienie korzy艣ci s膮 proporcjonalne do rozmiar贸w udzia艂u w 艣wiatowym handlu, to mo偶na by艂oby stwierdzi膰, 偶e Runda Urugwajska mo偶e (mo偶e, ale nie musi) oznacza膰 dla Polski wzrost obrot贸w w granicach nawet kilku miliard贸w dolar贸w.</u>
          <u xml:id="u-112.8" who="#PoselPiotrNowinaKonopka">Istnieje bardzo 艣cis艂y, jednoznaczny i bezpo艣redni zwi膮zek pomi臋dzy cz艂onkostwem w 艢wiatowej Organizacji Handlu i polskimi d膮偶eniami do cz艂onkostwa w Unii Europejskiej. Nie ma 偶adnych w膮tpliwo艣ci, 偶e zbli偶anie si臋 do Unii Europejskiej, nie m贸wi膮c o cz艂onkostwie w niej, jest w og贸le niemo偶liwe w sytuacji nieuczestnictwa w systemie handlu tworzonym przez 艢wiatow膮 Organizacj臋 Handlu. Udzia艂 w 艢wiatowej Organizacji Handlu jest warunkiem uznania Polski za kraj stosuj膮cy powszechnie uznane regu艂y handlowe. Cz艂onkostwo Polski w Unii Europejskiej b臋dzie wi膮za艂o si臋 z przyj臋ciem zewn臋trznych zobowi膮za艅 Unii, Unia Europejska za艣 podpisa艂a si臋 pod postanowieniami Rundy Urugwajskiej. Poza tym Uk艂ad Europejski, kt贸ry zawarli艣my z Uni膮 Europejsk膮, odwo艂uje si臋 bezpo艣rednio, a tak偶e i po艣rednio do regu艂 GATT i 艢wiatowej Organizacji Handlu. Ich stosowanie mo偶e mie膰 miejsce tylko wtedy, gdy obie strony Uk艂adu Europejskiego s膮 r贸wnocze艣nie cz艂onkami tych samych instytucji mi臋dzynarodowych.</u>
          <u xml:id="u-112.9" who="#PoselPiotrNowinaKonopka">Udzia艂 Polski w 艢wiatowej Organizacji Handlu oznacza uzyskanie licznych przywilej贸w przys艂uguj膮cych krajom cz艂onkowskim. W艣r贸d nich wa偶ne s膮 koncesje handlowe udzielane przez inne pa艅stwa, oczywi艣cie na zasadzie wzajemno艣ci.</u>
          <u xml:id="u-112.10" who="#PoselPiotrNowinaKonopka">Warto podkre艣li膰, 偶e wprowadzenie w 偶ycie, w miejsce systemu, w kt贸rym silne gospodarczo pa艅stwa mog膮 dyktowa膰 warunki, postanowie艅 rundy, obowi膮zuj膮cych w skali 艣wiatowej w sferze handlu wszystkich uczestnik贸w - zar贸wno te pa艅stwa, kt贸re s膮 pot臋gami handlowymi, jak i pa艅stwa mniej licz膮ce si臋 w obrotach handlowych - oznacza wzmocnienie regu艂 i ich przestrzegania. System jasnych regu艂 handlu 艣wiatowego oznacza wzmocnienie przestrzegania prawa i w najwi臋kszym stopniu chroni s艂abszych uczestnik贸w. Zwraca tu uwag臋 usprawniony system rozstrzygania spor贸w. My艣l臋, 偶e ta podmiotowo艣膰, kt贸ra jest szans膮 Polski, jest nie do pogardzenia w warunkach konkurencji, z kt贸r膮 w tej chwili mamy do czynienia w 艣wiecie.</u>
          <u xml:id="u-112.11" who="#PoselPiotrNowinaKonopka">Uczestnictwo w 艢wiatowej Organizacji Handlu oznacza konieczno艣膰 szerszego stosowania podstawowych dla systemu GATT i rozwini臋tych w 艢wiatowej Organizacji Handlu regu艂 w prowadzonej przez nas polityce zewn臋trznych stosunk贸w gospodarczych. Dotyczy to tak podstawowych regu艂, jak zasada niedyskryminacji stosowana zar贸wno mi臋dzy podmiotami i w odniesieniu do towar贸w krajowych i zagranicznych, jak i mi臋dzy r贸偶nymi partnerami w stosunkach zewn臋trznych. Zasada ta przyjmuje form臋 powszechnie obowi膮zuj膮cych w tym systemie klauzul, KNU - klauzuli najwi臋kszego uprzywilejowania i KN - klauzuli narodowej.</u>
          <u xml:id="u-112.12" who="#PoselPiotrNowinaKonopka">W ramach rundy dokonano wa偶nych ustale艅 dotycz膮cych handlu rolnego. Przyj臋te rozwi膮zania b臋d膮 mia艂y wp艂yw na szanse Polski, je艣li chodzi o eksport artyku艂贸w rolnych. Dotycz膮 one przede wszystkim zmniejszenia swobody stosowania protekcjonizmu rolnego w dotychczasowej skali. Jednym z rezultat贸w jest taryfikacja istniej膮cych w pierwszych latach trwania rundy op艂at wyr贸wnawczych (to jest tylko tych, kt贸re istnia艂y du偶o wcze艣niej, zanim jeszcze zosta艂y wprowadzone w Polsce). Wszystkie strony porozumienia o rolnictwie zobowi膮za艂y si臋 do zniesienia op艂at wyr贸wnawczych w handlu rolnym. Dotyczy to te偶 Polski, kt贸ra b臋dzie tak偶e zobowi膮zana do zniesienia systemu op艂at wyr贸wnawczych wprowadzonych niedawno. Znaczenie tego porozumienia rolnego dla Polski przejawia si臋 w tym, 偶e stwarza ono mo偶liwo艣膰 wzrostu eksportu i jest rzeczywist膮 szans膮 na zwi臋kszenie efektywno艣ci rolnictwa i dokonanie jego modernizacji. Utrudnia natomiast prowadzenie polityki pasywnej czy zachowawczej, powoduj膮cej w d艂u偶szym czasie nie tylko os艂abienie konkurencyjno艣ci naszego rolnictwa na rynkach zagranicznych i na rynku krajowym, ale tak偶e os艂abienie pozycji samego producenta rolnego.</u>
          <u xml:id="u-112.13" who="#PoselPiotrNowinaKonopka">Runda Urugwajska przyj臋艂a ustalenia dotycz膮ce ca艂kowicie nowych obszar贸w handlowych, jak np. mi臋dzynarodowe obroty us艂ugowe czy te偶 problemy w艂asno艣ci intelektualnej. Utworzone zosta艂y w ramach 艢wiatowej Organizacji Handlu instytucje zajmuj膮ce si臋 tymi w艂a艣nie obszarami. Opr贸cz GATT powsta艂 Uk艂ad Og贸lny o Handlu Us艂ugami (GATS) definiuj膮cy warunki i zasady 艣wiadczenia us艂ug w skali mi臋dzynarodowej.</u>
          <u xml:id="u-112.14" who="#PoselPiotrNowinaKonopka">Chocia偶 uczestnictwo Polski w Uk艂adzie Og贸lnym o Handlu Us艂ugami nie wi膮偶e si臋 z potrzeb膮 dokonania zmian w systemie dost臋pu do naszego rynku us艂ugowego, to jednak wymaga przyj臋cia wielu wi膮偶膮cych zobowi膮za艅, wykraczaj膮cych poza regulacje o charakterze granicznym, jak c艂a czy kontyngenty. Chodzi tu m.in. o zobowi膮zanie do prowadzenia odpowiedniej polityki wobec krajowego sektora us艂ug, zakazuj膮cego dokonywania zmian w ograniczaniu dost臋pu do naszego rynku us艂ugowego i odst臋pstw od zasad traktowania narodowego wymienionych w przed艂o偶onej przez Polsk臋 szczeg贸艂owej li艣cie zobowi膮za艅. Jest to zobowi膮zanie typu standstill - ograniczaj膮ce swobod臋 dyskryminacyjnego regulowania dost臋pu do naszego rynku i maj膮ce du偶e znaczenie dla procesu reform w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-112.15" who="#PoselPiotrNowinaKonopka">Korzy艣ci, kt贸re Polska mo偶e odnie艣膰 z udzia艂u w 艢wiatowej Organizacji Handlu, b臋d膮 polega膰 na kilku kwestiach:</u>
          <u xml:id="u-112.16" who="#PoselPiotrNowinaKonopka">- po pierwsze, na rozszerzeniu dost臋pu do zagranicznych rynk贸w zbytu dla naszych towar贸w i us艂ug. Obejmuje to wszystkie dziedziny handlu, chocia偶 post臋p w sferach, gdzie Polska ma najwi臋kszy potencja艂 eksportowy, nie zawsze jest dla nas zadowalaj膮cy,</u>
          <u xml:id="u-112.17" who="#PoselPiotrNowinaKonopka">- po drugie, na ustabilizowaniu warunk贸w prowadzenia dzia艂alno艣ci handlowej i zwi臋kszeniu przewidywalno艣ci tych warunk贸w, maj膮cym niezwykle istotne znaczenie dla wszystkich podmiot贸w prowadz膮cych dzia艂alno艣膰 eksportow膮 b膮d藕 importow膮,</u>
          <u xml:id="u-112.18" who="#PoselPiotrNowinaKonopka">- po trzecie, na potwierdzeniu i ustabilizowaniu w formie zobowi膮zania traktatowego zasad wsp贸艂pracy z Polsk膮 i prowadzenia w naszym kraju dzia艂alno艣ci us艂ugowej, w tym zagranicznych inwestycji w sektorze us艂ug, co b臋dzie sprzyja膰 nap艂ywowi zagranicznego kapita艂u do wymagaj膮cego wci膮偶 modernizacji sektora us艂ug,</u>
          <u xml:id="u-112.19" who="#PoselPiotrNowinaKonopka">- po czwarte, na stworzeniu warunk贸w do w艂膮czenia i utrzymania si臋 Polski w艣r贸d kraj贸w o gospodarce rynkowej i otwartych mi臋dzynarodowo,</u>
          <u xml:id="u-112.20" who="#PoselPiotrNowinaKonopka">- i wreszcie, po pi膮te, wielk膮 zalet膮 naszego udzia艂u w WTO b臋dzie mo偶liwo艣膰 korzystania z systemu rozstrzygania spor贸w przewidzianego przez t臋 organizacj臋, zdecydowanie wzmocnionego w por贸wnaniu z naszym dotychczasowym stanem prawnym.</u>
          <u xml:id="u-112.21" who="#PoselPiotrNowinaKonopka">Udzia艂 Polski w powsta艂ym w wyniku Rundy Urugwajskiej systemie regulacji obrot贸w handlowych to nie tylko przywileje i korzy艣ci. Podpisanie si臋 pod dokumentami rundy oznacza przyj臋cie i wype艂nianie zobowi膮za艅 cz艂onkowskich. Przede wszystkim trzeba b臋dzie dyscyplinowa膰 stosowanie narz臋dzi protekcjonistycznych i podda膰 polityk臋 handlow膮 og贸lnym regu艂om. Polska, podobnie jak i inne kraje, zwi膮za艂a, to znaczy, ustali艂a poziom stawek celnych i innych ogranicze艅 handlowych, kt贸rych nie b臋dzie si臋 przekracza膰. Dotyczy to nie tylko ce艂, ale tak偶e innych 艣rodk贸w, w tym protekcjonizmu pozataryfowego - oznacza to ograniczenie uznaniowo艣ci w polityce gospodarczej rz膮du.</u>
          <u xml:id="u-112.22" who="#PoselPiotrNowinaKonopka">Nast臋pnie w艣r贸d wymog贸w wa偶ne miejsce zajmuje kwestia przejrzysto艣ci systemu handlowego. Nak艂ada to obowi膮zek informowania i notyfikacji dokonywanych zmian w warunkach dost臋pu do naszego rynku, obowi膮zuj膮cych regu艂ach itd.</u>
          <u xml:id="u-112.23" who="#PoselPiotrNowinaKonopka">Udzia艂 w organizacji ogarniaj膮cej ca艂膮 polityk臋 handlow膮 nak艂ada jeszcze inny obowi膮zek na nasz kraj. Potrzebna b臋dzie sprawna administracja, posiadaj膮ca kadry rozumiej膮ce filozofi臋 tego systemu, znaczenie wszystkich szczeg贸艂owych mechanizm贸w i zasad stosowania przewidzianych w nich instrument贸w. Potrzebne bowiem b臋dzie, aby wywi膮za膰 si臋 ze zobowi膮za艅 cz艂onkowskich, nie tylko sprawne prze艂o偶enie ustale艅 rundy na j臋zyk naszej praktyki gospodarczej, ale r贸wnie偶 aktywne wykorzystywanie tych instrument贸w w kontaktach z naszymi zagranicznymi partnerami i dzi臋ki temu szersze otwieranie zagranicznych rynk贸w zbytu dla naszych towar贸w i us艂ug. Niezb臋dne wydaje si臋 sta艂e monitorowanie zar贸wno wprowadzania w 偶ycie tych postanowie艅, jak te偶 ich skutk贸w dla polskiej gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-112.24" who="#PoselPiotrNowinaKonopka">Cz艂onkostwo w 艢wiatowej Organizacji Handlu jest szans膮. Jej wykorzystanie zale偶y w du偶ej mierze od prowadzonej w kraju polityki gospodarczej, od skuteczno艣ci dzia艂ania administracji i od stopnia opanowania ustalonych w skali mi臋dzynarodowej instrument贸w i regu艂 ich stosowania. Niezwykle wa偶ny b臋dzie spos贸b wdro偶enia tych postanowie艅. Niezb臋dne wydaje si臋 ustanowienie systemu informacji dla przedsi臋biorstw i dla os贸b prowadz膮cych dzia艂alno艣膰 gospodarcz膮. Niewielki by艂by po偶ytek z ustale艅 tej rundy, gdyby wiedza na temat 艢wiatowej Organizacji Handlu nie by艂a powszechnie dost臋pna.</u>
          <u xml:id="u-112.25" who="#PoselPiotrNowinaKonopka">Na udzia艂 Polski w 艢wiatowej Organizacji Handlu nale偶y spojrze膰 tak偶e z innej perspektywy. Ponad 120 pa艅stw podpisa艂o dokument ko艅cowy rundy w Marakeszu. Poza GATT i poza 艢wiatow膮 Organizacj膮 Handlu jest jeszcze pewna liczba pa艅stw Trzeciego 艢wiata - pa艅stw surowcowych, do kt贸rych monokulturowego eksportu przyj臋te ustalenia odnosz膮 si臋 w niewielkim stopniu. Poza tymi ramami pozostaj膮 jeszcze pa艅stwa 艣wiadomie utrzymuj膮ce bariery odzielaj膮ce od 艣wiata zewn臋trznego. Nawet Rosja czy Chiny z艂o偶y艂y akces do tej organizacji, pragn膮c sta膰 si臋 cz艂onkami WTO, i to jeszcze w tym roku.</u>
          <u xml:id="u-112.26" who="#PoselPiotrNowinaKonopka">Przyst膮pienie Polski do 艢wiatowej Organizacji Handlu jest logiczn膮 konsekwencj膮 kierunku reform rynkowych rozpocz臋tych w Polsce w 1989 r. Reformy te dzi臋ki odej艣ciu od zbiurokratyzowanego handlu pa艅stwowego umo偶liwi艂y nam r贸wnoprawne uczestnictwo w negocjacjach Rundy Urugwajskiej i podpisanie jej aktu ko艅cowego. Reformy rynkowe sprawiaj膮, 偶e w og贸le mo偶liwe jest skorzystanie z wynik贸w tych negocjacji. Bez otwartej na rynki 艣wiatowe gospodarki rynkowej mo偶liwo艣ci wykorzystania w pe艂ni tych szans by艂yby z艂udne. Jednocze艣nie udzia艂 Polski w 艣wiatowym systemie handlowym jest swojego rodzaju kotwic膮, kt贸ra ma utrudni膰 odej艣cie od reform rynkowych i uciekanie si臋 do narz臋dzi nieuzasadnionego protekcjonizmu.</u>
          <u xml:id="u-112.27" who="#PoselPiotrNowinaKonopka">Przyst膮pienie Polski do 艢wiatowej Organizacji Handlu wie艅czy w jakim艣 stopniu nasze wysi艂ki na rzecz powrotu do g艂贸wnych 艣wiatowych instytucji gospodarczych. M贸wi臋 to tak偶e jako ekonomista. Dla ekonomisty wej艣cie Polski w t臋 wielk膮 triad臋 jest prze艂omem w naszej praktyce gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-112.28" who="#PoselPiotrNowinaKonopka">Polska uczestniczy艂a w Rundzie Urugwajskiej od samego pocz膮tku. Nasz udzia艂 w negocjacjach zosta艂 jednak wyra藕nie zintensyfikowany dopiero po zainicjowaniu reform rynkowych. Rz膮d przywi膮zywa艂 w贸wczas ogromne znaczenie do uregulowania naszego statusu w instytucjach mi臋dzynarodowych. Podpisali艣my, tak jak inne kraje uczestnicz膮ce w konferencji w Marakeszu, akt ko艅cowy tej rundy. Nie b臋dziemy jednak cz艂onkiem za艂o偶ycielem 艢wiatowej Organizacji Handlu, gdy偶 niestety podpisanego aktu nie skierowano na czas do ratyfikacji. Kilkadziesi膮t innych pa艅stw (prawie 100) zako艅czy艂o wszystkie niezb臋dne procedury we w艂a艣ciwym czasie i zd膮偶y艂o przed艂o偶y膰 stosowne dokumenty przed ko艅cem ubieg艂ego roku. Uczynili to Czesi i b臋d膮 oni cz艂onkami za艂o偶ycielami 艢wiatowej Organizacji Handlu. Polska niestety ju偶 tym cz艂onkiem nie b臋dzie.</u>
          <u xml:id="u-112.29" who="#PoselPiotrNowinaKonopka">Klub Unii Wolno艣ci gor膮co popiera projekt ustawy i wnosi o jak najszybsze uruchomienie procedury ratyfikacyjnej.</u>
          <u xml:id="u-112.30" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Dzi臋kuj臋, panie po艣le.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">W imieniu klubu Unii Wolno艣ci przemawia艂 pan pose艂 Piotr Nowina-Konopka.</u>
          <u xml:id="u-113.2" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Prosz臋 pana pos艂a Tadeusza Moszy艅skiego o zabranie g艂osu w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#PoselTadeuszMoszynski">Pani Marsza艂ek! Wysoki Sejmie! Porozumienie ustanawiaj膮ce 艢wiatow膮 Organizacj臋 Handlu podpisa艂o 105 pa艅stw, a do 16 grudnia ub. r. ratyfikowa艂o lub z艂o偶y艂o dokumenty ratyfikacyjne 55 pa艅stw, dalszych 47 jest w trakcie ratyfikacji. 艢wiatowa Organizacja Handlu b臋dzie stwarza膰 wsp贸lne ramy instytucjonalne dla stosunk贸w handlowych mi臋dzy krajami cz艂onkami WTO, a tak偶e perspektyw臋 stabilizacji mi臋dzynarodowych stosunk贸w handlowych. O innych korzy艣ciach wynikaj膮cych z przynale偶no艣ci do 艢wiatowej Organizacji Handlu m贸wili ju偶 moi przedm贸wcy, a wi臋c nie b臋d臋 tego powtarza艂.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#PoselTadeuszMoszynski">Przedstawiony w druku nr 799 projekt ustawy zawiera kilka za艂膮cznik贸w obejmuj膮cych szereg szczeg贸艂owych porozumie艅. Wi臋kszo艣膰 z nich nie wymaga zmian w ustawodawstwie polskim. Jest jednak niewielka cz臋艣膰, kt贸ra tych zmian wymaga w najbli偶szych kilku latach. Jest kilka porozumie艅 nak艂adaj膮cych obowi膮zek wprowadzenia zmian ju偶 w 1995 r. Dotyczy to m.in. zobowi膮za艅 w zakresie redukcji ce艂 i uruchomienia kwot dost臋pu do rynku polskiego, a tak偶e respektowania zasady jednakowego traktowania towar贸w polskich i obcego pochodzenia.</u>
          <u xml:id="u-114.2" who="#PoselTadeuszMoszynski">Porozumienie o wykonaniu art. 7 GATT - chodzi o wycen臋 warto艣ci celnej - nak艂ada po ratyfikacji obowi膮zek uzupe艂nienia Prawa celnego o klauzule eliminuj膮ce uznaniowo艣膰 w dzia艂aniu funkcjonariuszy celnych, a tak偶e obowi膮zek publikowania wszystkich przepis贸w prawnych dotycz膮cych sposobu i zasad okre艣lania warto艣ci celnej towaru.</u>
          <u xml:id="u-114.3" who="#PoselTadeuszMoszynski">Pani pose艂 Ma艂achowska w swoim wyst膮pieniu bagatelizowa艂a t臋 spraw臋, traktuj膮c j膮 jako zupe艂nie marginesow膮 dla tego porozumienia. By膰 mo偶e tak jest. Niemniej jest to najcz臋艣ciej krytykowana dziedzina w dzia艂aniu s艂u偶b celnych, a zdaniem wielu - tak偶e wybitnie korupcjogenna. Korzystne jest - wed艂ug Unii Pracy - tak偶e to, 偶e porozumienie o procedurach licencjonowania importu stwarza konieczno艣膰 niezw艂ocznego zweryfikowania rozporz膮dze艅 Rady Ministr贸w i innych akt贸w prawnych oraz procedur administracyjnych dotycz膮cych ustanawiania i rozdysponowania kontyngent贸w.</u>
          <u xml:id="u-114.4" who="#PoselTadeuszMoszynski">Jest oczywi艣cie jeszcze wiele innych zmian, kt贸re po ratyfikacji Polska b臋dzie musia艂a wprowadzi膰. Wi臋kszo艣膰 tych zmian idzie w kierunku zr贸wnania szans w handlu mi臋dzynarodowym wszystkich uczestnik贸w. Cz臋艣膰 porozumie艅 zabezpiecza szczeg贸lne prawa pa艅stwa, np. stosowanie subsydi贸w eksportowych czy ogranicze艅 importowych dla poprawy z艂ego stanu bilansu p艂atniczego. Przewidywana redukcja stawek celnych spowoduje pomniejszenie ich roli jako instrumentu ochrony rynku i 藕r贸d艂a wp艂yw贸w bud偶etowych. Wydaje si臋, 偶e znacznie mo偶e z艂agodzi膰 te negatywne zjawiska, a zw艂aszcza spadek wp艂yw贸w do bud偶etu, skuteczniejsze ni偶 obecnie egzekwowanie op艂at celnych i ograniczanie zjawisk patologicznych na naszych przej艣ciach granicznych.</u>
          <u xml:id="u-114.5" who="#PoselTadeuszMoszynski">Wysoki Sejmie! Porozumienie ustanawiaj膮ce 艢wiatow膮 Organizacj臋 Handlu stanowi wraz z za艂膮cznikami integraln膮 ca艂o艣膰 i nie mo偶e by膰 w ca艂o艣ci lub w cz臋艣ci zmieniane przez pa艅stwa cz艂onkowskie. Nie mo偶emy wi臋c proponowa膰 偶adnych zmian, uzupe艂nie艅, poprawek. Dlatego troch臋 dziwi nas postulat pani pose艂 Ma艂achowskiej w sprawie skierowania projektu ustawy do komisji, poniewa偶, jak powiedzia艂em, 偶adnych zmian poczyni膰 tam nie mo偶emy. Mo偶emy to przyj膮膰 w ca艂o艣ci b膮d藕 odrzuci膰. I chyba nie ma w膮tpliwo艣ci, przynajmniej nasz klub nie ma w膮tpliwo艣ci, 偶e ratyfikowanie porozumienia jest naturaln膮 konsekwencj膮 przemian spo艂eczno-gospodarczych w Polsce, a tak偶e warunkiem niezb臋dnym wej艣cia Polski do Unii Europejskiej. B臋dziemy g艂osowa膰 za upowa偶nieniem prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej do ratyfikowania porozumienia ustanawiaj膮cego 艢wiatow膮 Organizacj臋 Handlu.</u>
          <u xml:id="u-114.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Dzi臋kuj臋 bardzo, panie po艣le.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Przemawia艂 pan pose艂 Tadeusz Moszy艅ski w imieniu klubu Unii Pracy.</u>
          <u xml:id="u-115.2" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Prosz臋 bardzo pana pos艂a Jerzego Wuttke o zabranie g艂osu w imieniu Klubu Parlamentarnego Bezpartyjnego Bloku Wspierania Reform.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#PoselJerzyWuttke">Pani Marsza艂ek! Wysoka Izbo! Przedstawiony dzi艣 Sejmowi projekt ustawy ratyfikacyjnej, wraz z aktem ko艅cowym zawieraj膮cym wyniki wielostronnych negocjacji handlowych Rundy Urugwajskiej, jest dobitnym wyrazem przemian polskiego systemu spo艂eczno-ekonomicznego, przemian, kt贸rych konsekwencj膮 jest w艂膮czanie Polski do grupy pa艅stw demokratycznych o gospodarce rynkowej. Stwierdzano ju偶 wielokrotnie, i偶 ratyfikacja porozumienia ustanawiaj膮cego 艢wiatow膮 Organizacj臋 Handlu jest jednym z warunk贸w przyst膮pienia Polski do OECD i Unii Europejskiej. Przypomn臋 ten warunek z uwagi na jego kluczowy charakter. Prezentacja postanowie艅 umowy o ustanowieniu 艢wiatowej Organizacji Handlu wraz z za艂膮cznikami ukazuje zar贸wno istot臋 dokument贸w, jak r贸wnie偶 pokazuje, na czym polegaj膮 podstawowe skutki prawne i administracyjne, zobowi膮zania i uprawnienia sygnatariuszy. Wynika st膮d konsekwentnie przekonanie, 偶e wprowadzenie w 偶ycie postanowie艅 porozumienia przyczyni si臋 w istotny spos贸b do przystosowania polskiego prawa gospodarczego do odpowiedniego prawodawstwa Unii Europejskiej. Projektodawca w uzasadnieniu do projektu ustawy ratyfikacyjnej stwierdza, i偶 ratyfikacja porozumienia spowoduje konsolidacj臋 i przewidywalno艣膰 w Polsce zasad gospodarki rynkowej i powinna si臋 przyczyni膰 do umocnienia pozycji Polski jako partnera mi臋dzynarodowego. Dotyczy to r贸wnie偶 zakresu bezpo艣rednich inwestycji zagranicznych. To wa偶ny punkt uzasadnienia. Wzmocnienie bowiem zaufania do Polski, przekonanie zagranicznych partner贸w o stabilno艣ci zasad gospodarczych, jak r贸wnie偶 o trwa艂ym consensusie w zakresie podstawowych kierunk贸w dzia艂a艅, w tym r贸wnie偶 polityki zagranicznej, to niezb臋dne warunki sukcesu Polski w ka偶dym dowolnie wybranym obszarze wsp贸艂pracy. Jest to szczeg贸lnie istotne dla pa艅stwa, kt贸re tak jak Polska musi prze偶y膰 trudny okres transformacji i poradzi膰 sobie z r贸偶norodnymi zagro偶eniami.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#PoselJerzyWuttke">Jedn膮 z istotnych konsekwencji wej艣cia w 偶ycie porozumienia ustanawiaj膮cego 艢wiatow膮 Organizacj臋 Handlu b臋dzie zmniejszanie roli ce艂 zar贸wno jako instrument贸w ochrony rynku, jak i 藕r贸d艂a wp艂yw贸w bud偶etowych. Z uzasadnienia projektodawcy ustawy ratyfikacyjnej (w tym g艂贸wnie z szacunk贸w Ministerstwa Wsp贸艂pracy Gospodarczej z Zagranic膮) wynika, 偶e jest pe艂na 艣wiadomo艣膰 wyst臋puj膮cych zale偶no艣ci i koniecznych dzia艂a艅, r贸wnie偶 np. w zakresie wzmocnienia odpowiednich s艂u偶b w resortach i w instytucjach koordynuj膮cych dzia艂ania zwi膮zane z udzia艂em Polski w 艢wiatowej Organizacji Handlu.</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#PoselJerzyWuttke">Klub Parlamentarny Bezpartyjnego Bloku Wspierania Reform gor膮co popiera projekt ustawy o ratyfikacji porozumienia ustanawiaj膮cego 艢wiatow膮 Organizacj臋 Handlu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Dzi臋kuj臋 bardzo, panie po艣le.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Przemawia艂 pan pose艂 Jerzy Wuttke w imieniu klubu Bezpartyjnego Bloku Wspierania Reform.</u>
          <u xml:id="u-117.2" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Na tym zako艅czyli艣my wyst膮pienia w imieniu klub贸w.</u>
          <u xml:id="u-117.3" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Czy pan pose艂 Tadeusz Moszy艅ski chcia艂 zg艂osi膰 wniosek formalny o przej艣cie do drugiego czytania? Pan to zapowiedzia艂, chcia艂abym jednak, 偶eby odby艂o si臋 to formalnie.</u>
          <u xml:id="u-117.4" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Prosz臋 bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#PoselTadeuszMoszynski">Pani Marsza艂ek! Wysoki Sejmie! Faktycznie, w ferworze dyskusji, argumentuj膮c to stanowisko, nie powiedzia艂em wprost, 偶e prosz臋 o przej艣cie do drugiego czytania projektu tej ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Dzi臋kuj臋 bardzo, panie po艣le.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Do podj臋cia decyzji przyst膮pimy pod koniec debaty.</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Prosz臋 pa艅stwa, zako艅czyli艣my wyst膮pienia w imieniu klub贸w.</u>
          <u xml:id="u-119.3" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Przyst臋pujemy do wys艂uchania wyst膮pie艅 indywidualnych.</u>
          <u xml:id="u-119.4" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Do g艂osu zapisanych jest 4 m贸wc贸w.</u>
          <u xml:id="u-119.5" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Prosz臋 bardzo o zabranie g艂osu pana pos艂a Longina Pastusiaka z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#PoselLonginPastusiak">Pani Marsza艂ek! Wysoka Izbo! Dyskutujemy dzi艣 nad zatwierdzeniem porozumienia, kt贸re stanowi wa偶ny krok na drodze do utworzenia nowego 艂adu gospodarczego w 艣wiecie. D膮偶enie do stworzenie takiego 艂adu wyst膮pi艂o wyra藕nie w ko艅cowym okresie wielkiego wstrz膮su, jakim by艂a II wojna 艣wiatowa. Tu偶 po jej zako艅czeniu kraje najbardziej uprzemys艂owione - najwi臋ksi uczestnicy w mi臋dzynarodowym obrocie handlowym - wyst膮pi艂y z propozycj膮 utworzenia w艂a艣nie takiej organizacji, kt贸ra by trwale regulowa艂a handel 艣wiatowy. Znalaz艂o to sw贸j wyraz w przyj臋ciu tzw. karty hawa艅skiej. W wyniku tych dzia艂a艅 utworzono organizacj臋 pod nazw膮 World Trade Organization - 艢wiatowa Organizacja Handlu. Nad organizacj膮 o identycznej nazwie dzi艣 dyskutujemy. Niestety, z powodu nieratyfikowania 贸wczesnego porozumienia przez Stany Zjednoczone powo艂anie tej organizacji nie sta艂o si臋 faktem. W jej miejsce natomiast w 1947 r. utworzono GATT, a wi臋c Uk艂ad Og贸lny o C艂ach i Handlu, kt贸ry przetrwa艂 w艂a艣ciwie do ko艅ca ubieg艂ego roku. Przez ostatnie 膰wier膰wiecze nasz kraj nale偶a艂 do tej, dzi艣 ju偶 tak mo偶na powiedzie膰, nieboszczki organizacji.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#PoselLonginPastusiak">Kiedy powstawa艂 GATT, w 1947 r., obroty handlowe w 艣wiecie wynosi艂y ok. 50 mld dolar贸w. Obecnie wynosz膮 one niespe艂na 4 bln dolar贸w. Te zmiany ilo艣ciowe oraz towarzysz膮ce im zmiany jako艣ciowe w systemie mi臋dzynarodowym oczywi艣cie wymaga艂y i wymagaj膮 nowej struktury organizacyjnej, kt贸r膮 w艂a艣nie sta艂a si臋 dyskutowana dzi艣 艢wiatowa Organizacja Handlu. Stawia ona sobie niebywale ambitny cel, mianowicie ujednolicenie w skali 艣wiatowej zar贸wno ustawodawstwa, jak i praktyki handlu mi臋dzynarodowego. Pa艅stwa sygnatariusze, w tym Polska, b臋d膮 zobowi膮zane zapewni膰 zgodno艣膰 swojego ustawodawstwa narodowego z postanowieniami i zasadami 艢wiatowej Organizacji Handlu. W ten spos贸b - i nie popadn臋 w przesad臋, je偶eli tak stwierdz臋 - mamy szans臋 stworzy膰 w wymiarze globalnym skodyfikowane zasady wielostronnych stosunk贸w gospodarczych. Jest to, musz臋 powiedzie膰, cel ambitny i bezprecedensowy. Adaptacja prawa narodowego do wymog贸w WTO z pewno艣ci膮 nie b臋dzie procesem 艂atwym i oczywi艣cie wymaga odpowiedniego czasu. Dlatego te偶 porozumienie ustanawiaj膮ce 艢wiatow膮 Organizacj臋 Handlu przewiduje r贸偶ne okresy adaptacyjne, do kilkuletnich w艂膮cznie, i obejmuje m.in. poruszane tutaj w spos贸b do艣膰 kontrowersyjny i z wielk膮 trosk膮 sprawy dotycz膮ce tekstyli贸w, artyku艂贸w rolnych, handlu warto艣ciami intelektualnymi, a tak偶e handlowe aspekty inwestycji. Nale偶y tak偶e podkre艣li膰, 偶e dla kraj贸w przechodz膮cych procesy zmian systemowych, a do takich przecie偶 nale偶y nasz kraj, przewiduje si臋 dodatkowe u艂atwienia, je艣li chodzi o tryb i terminy procesu adaptacji. Wymaga to od rz膮du - i tu zwracam si臋 do jego przedstawicieli obecnych na sali - dokonania bardzo uwa偶nego przegl膮du i szczeg贸艂owej analizy zar贸wno naszego ustawodawstwa, jak i - kto wie, czy nie przede wszystkim - akt贸w wykonawczych pod k膮tem ich zgodno艣ci z normami 艢wiatowej Organizacji Handlu. Dotyczy to zw艂aszcza ustawy Prawo celne i wielu przepis贸w wdra偶aj膮cych j膮 w 偶ycie.</u>
          <u xml:id="u-120.2" who="#PoselLonginPastusiak">Wysoka Izbo! Porozumienie mi臋dzynarodowe, o kt贸rego ratyfikacji dzi艣 dyskutujemy, nie wyklucza mo偶liwo艣ci wykorzystania rozmaitych mechanizm贸w ochronnych, ale zakres ich stosowania - trzeba to jasno powiedzie膰 - radykalnie si臋 zaw臋偶a. Trzeba mie膰 r贸wnie偶 na uwadze fakt, 偶e zastosowanie mechanizm贸w ochronnych nie b臋dzie 艂atwe, poniewa偶 procedura prowadz膮ca do uzyskania zgody na ich stosowanie b臋dzie bardzo 偶mudna i skomplikowana. Polska, podobnie jak pozostali sygnatariusze, b臋dzie zmuszona ograniczy膰 zakres instrument贸w, narz臋dzi swojej polityki gospodarczej i respektowa膰 przyj臋te zobowi膮zania, ale taki przecie偶 jest charakter wsp贸艂czesnych mechanizm贸w wsp贸艂pracy, integracji i wsp贸艂zale偶no艣ci.</u>
          <u xml:id="u-120.3" who="#PoselLonginPastusiak">Na pytanie, czy Polska powinna ratyfikowa膰 porozumienie ustanawiaj膮ce 艢wiatow膮 Organizacj臋 Handlu, moja odpowied藕 brzmi: tak. Ratyfikuj膮c to porozumienie, wnosimy wk艂ad w tworzenie globalnego systemu handlowo-gospodarczego, w stabilizacj臋 zasad reguluj膮cych mi臋dzynarodowe stosunki ekonomiczne. W艂膮czamy r贸wnie偶 w ten spos贸b Polsk臋 w g艂贸wny nurt 艣wiatowego systemu gospodarczego. Sprzyja膰 to b臋dzie, mam nadziej臋, reformowaniu naszej gospodarki, a tak偶e zmusi naszych producent贸w do sprostania konkurencji mi臋dzynarodowej. Pragn臋 r贸wnie偶 zwr贸ci膰 uwag臋, 偶e nasze cz艂onkostwo w 艢wiatowej Organizacji Handlu, o czym m贸wi艂 ju偶 pan minister Podka艅ski, przybli偶a nas zar贸wno do Unii Europejskiej, jak i do OECD, organizacji, do cz艂onkostwa w kt贸rej przecie偶 aspirujemy.</u>
          <u xml:id="u-120.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Dzi臋kuj臋, panie po艣le.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Przemawia艂 pan pose艂 Longin Pastusiak z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-121.2" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Prosz臋 o zabranie g艂osu pana pos艂a Jana 艢wirepo z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#PoselJanSwirepo">Pani Marsza艂ek! Wysoka Izbo! Dzi艣, po r贸偶norodnej i wielop艂aszczyznowej dyskusji nad omawian膮 ustaw膮 o ratyfikacji porozumienia ustanawiaj膮cego 艢wiatow膮 Organizacj臋 Handlu (druk nr 799), Wysoka Izba mo偶e j膮 odrzuci膰, skierowa膰 do drugiego czytania lub te偶 do prac w komisjach. Takie mamy prawo formalne, ale wyb贸r jest znany, zmierza si臋 tylko w jednym kierunku - jak najszybciej upowa偶ni膰 prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej do ratyfikowania porozumienia. Dlatego popieram wniosek pos艂a Moszy艅skiego z Unii Pracy o niezw艂oczne skierowanie projektu ustawy do drugiego czytania.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#PoselJanSwirepo">Po siedmiu latach negocjacji, dnia 15 kwietnia 1994 r., w Marakeszu zosta艂o podpisane porozumienie, wed艂ug kt贸rego GATT, czyli Uk艂ad Og贸lny o C艂ach i Handlu, zosta艂 przekszta艂cony w jednolit膮 艢wiatow膮 Organizacj臋 Handlu. Jest to wy偶szy stopie艅 mi臋dzynarodowej integracji gospodarczej. Podpisanie tego porozumienia mog艂o nast膮pi膰 dzi臋ki pozytywnej ocenie najwi臋kszych pot臋g gospodarczych, takich jak kraje Unii Europejskiej, USA i Japonia. To w艂a艣nie one stan臋艂y wobec problemu stagnacji gospodarczej, b臋d膮cej wynikiem spadku wymiany gospodarczej, a tak偶e wobec kwestii ograniczenia rynku zbytu dla ich wyrob贸w. Kraje rozwijaj膮ce si臋 i Europa Wschodnia, w tym nasz kraj, broni膮c si臋 przed ich ekspansj膮, zacz臋艂y stosowa膰 wysokie c艂a, dop艂aty wyr贸wnawcze i op艂aty graniczne. To by艂o i jest rozwi膮zanie chwilowe; nie mo偶e stanowi膰 trwa艂ego elementu naszej polityki w handlu zagranicznym. Podpisane porozumienie ma spowodowa膰 wzrost globalnych dochod贸w 艣wiatowego handlu o 200- 300 mld dolar贸w. Najwi臋ksze korzy艣ci osi膮gn膮 jednak kraje najbardziej rozwini臋te, kt贸re prowadzi艂y bardzo restrykcyjn膮 polityk臋 protekcjonizmu. Nasz handel zagraniczny mo偶e liczy膰 na wzrost wp艂yw贸w z tego tytu艂u w wysoko艣ci 500-800 mln dolar贸w. Liczymy jednak, 偶e zaistniej膮 warunki, aby wzr贸s艂 udzia艂 naszego handlu w obrotach 艣wiatowych z 0,4% do 0,5%.</u>
          <u xml:id="u-122.2" who="#PoselJanSwirepo">Obowi膮zkiem rz膮du jest w tej chwili pilne stworzenie warunk贸w organizacyjnych do czerpania w pe艂ni korzy艣ci p艂yn膮cych z podpisanego porozumienia. W innym wypadku porozumienie to mo偶e przynosi膰 powa偶ne niedogodno艣ci i straty naszym producentom. Nasza gospodarka jest s艂abo przygotowana do szerokiej konfrontacji z rynkiem 艣wiatowym i jego konkurencyjnymi przedsi臋biorstwami. Jednocze艣nie nasycenie rynk贸w zbytu, je艣li chodzi o artyku艂y przemys艂owe i rolnicze, jest tak du偶e, 偶e nie nale偶y si臋 spodziewa膰 zbyt szybkiego wzrostu produkcji eksportowej we wszystkich krajach. Wzrost nast膮pi tylko tam, gdzie produkty b臋d膮 najta艅sze i najlepsze. Moje obawy co do r贸wnych szans wszystkich sygnatariuszy podpisanego porozumienia potwierdzaj膮 dotychczasowe problemy naszych eksporter贸w. Wysoko rozwini臋te kraje stosuj膮 bardzo cz臋sto pozataryfowe ograniczenia dop艂ywu naszych wyrob贸w na ich rynki. Wykorzystuj膮 r贸偶nego rodzaju kruczki prawne, a tak偶e wprowadzaj膮 limity dla naszego transportu samochodowego i rzecznego, komplikuj膮 odprawy graniczne, tworz膮 bariery techniczne dla wyrob贸w, wymagaj膮 艣wiadectw dopuszczenia itp. lub stosuj膮 inne niekonwencjonalne metody, jak cho膰by stawianie zarzut贸w w sprawie zaka偶enia (np. pryszczyc膮) czy napromieniowania (np. mleka w proszku) albo pos膮dzanie o dumping (np. w odniesieniu do wyrob贸w stalowych, tekstylnych czy cementu).</u>
          <u xml:id="u-122.3" who="#PoselJanSwirepo">Pragn臋 podkre艣li膰, 偶e podpisane porozumienie z chwil膮 ratyfikacji wprowadza obowi膮zek ograniczenia wszelkiej pomocy pa艅stwa dla przedsi臋biorstw-eksporter贸w w postaci dotacji, ulg i zwolnie艅 podatkowych, premii dla eksporter贸w, a tak偶e preferencyjnych stawek przewozowych, zwrotu ce艂 i podatk贸w, preferencyjnych kredyt贸w czy te偶 ubezpiecze艅 i gwarancji eksportowych. Natomiast nasze rolnictwo i przedsi臋biorstwa przemys艂owe w tym 4-letnim okresie budowy wolnego rynku w kraju nigdy nie by艂y traktowane proeksportowo. Dopiero teraz m贸wi si臋 o preferencyjnych kredytach, o ubezpieczeniach kontrakt贸w eksportowych. Rolnictwo nasze korzysta艂o z pomocy, kt贸ra chroni艂a tylko przed masowym upadkiem, a dop艂aty graniczne wprowadzone by艂y w lipcu 1994 r. Nie by艂o tak偶e preferencji eksportowych. Kraje rozwini臋te do chwili obecnej stosuj膮 subwencje dla rolnictwa, ulgi inwestycyjne dla eksporter贸w czy te偶 pe艂ne gwarancje w wypadku kontrakt贸w eksportowych. Szeroko znana jest praktyka udzielania po偶yczek krajom rozwijaj膮cym si臋 na zakup d贸br inwestycyjnych lub konsumpcyjnych, ale by艂 jeden warunek - kupno towar贸w od producent贸w z kraju udzielaj膮cego tych po偶yczek. Roczne dotacje dla rolnictwa kraj贸w Unii Europejskiej wynosz膮 ok. 100 mld dolar贸w. Takie pojmowanie w艂asnych interes贸w sprzyja艂o budowie silnego i bardzo wydajnego rolnictwa i przemys艂u. Dzi艣 te gospodarki dojrza艂y do otwartej konkurencji na naszym rynku, bez 偶adnych dop艂at. Uczciwa konkurencja jest wi臋c utopi膮 i teoretycznym za艂o偶eniem. Ale innego wyj艣cia nie mamy. Uwa偶am, 偶e nasz kraj, posiadaj膮cy olbrzymi potencja艂 ludzki i produkcyjny, mo偶e poprzez odpowiedni膮 polityk臋 eksportow膮 uzyska膰 znaczne korzy艣ci wynikaj膮ce z podpisanego porozumienia.</u>
          <u xml:id="u-122.4" who="#PoselJanSwirepo">B臋d臋 g艂osowa艂 za przekazaniem tego projektu ustawy do odpowiednich komisji, w tym do Komisji Stosunk贸w Gospodarczych z Zagranic膮.</u>
          <u xml:id="u-122.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Dzi臋kuj臋 bardzo, panie po艣le.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Przemawia艂 pan pose艂 Jan 艢wirepo z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-123.2" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Prosz臋 o zabranie g艂osu pana pos艂a Zbigniewa Kaniewskiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#PoselZbigniewKaniewski">Pani Marsza艂ek! Wysoka Izbo! Przyj臋cie tej ustawy to donios艂e wydarzenie nie tylko z punktu widzenia legislacyjnego, lecz zw艂aszcza ze wzgl臋du na konsekwencje, jakie ratyfikacja porozumienia ustanawiaj膮cego 艢wiatow膮 Organizacj臋 Handlu rodzi膰 b臋dzie dla polskiej gospodarki. Przyst膮pienie Polski do WTO stwarza jasn膮 perspektyw臋 podmiotom gospodarczym co do kszta艂towania si臋 stawek celnych w bli偶szej i dalszej przysz艂o艣ci, stwarza mo偶liwo艣膰 stani臋cia na pewniejszym gruncie, gdy idzie o planowanie dzia艂alno艣ci gospodarczej, w tym inwestycyjnej. Przyst膮pienie Polski do 艢wiatowej Organizacji Handlu, opr贸cz niew膮tpliwych korzy艣ci zwi膮zanych z u艂atwieniami w eksporcie naszych wyrob贸w i zaprowadzaniem 艂adu w handlu 艣wiatowym, rodzi jednak wiele niebezpiecze艅stw dla znacznej cz臋艣ci krajowych wytw贸rc贸w. Nale偶y tu dokona膰 bilansu strat i zysk贸w; bilans ten powinien by膰 w komisjach sejmowych podstaw膮 prac nad spraw膮 ratyfikacji porozumienia ustanawiaj膮cego 艢wiatow膮 Organizacj臋 Handlu.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#PoselZbigniewKaniewski">W moim przekonaniu bilans ten powinien by膰 sporz膮dzony przez rz膮d i przedstawiony Sejmowi. Nie powinien on si臋 ogranicza膰 tylko do og贸lnych stwierdze艅, kt贸re zawarte s膮 w pkt. 10 uzasadnienia projektu. Powinien on by膰 poparty szersz膮 argumentacj膮, w tym r贸wnie偶 odpowiednimi kalkulacjami. Sprawa jest bowiem o wiele powa偶niejsza. Samo uzasadnienie do ustawy ratyfikacyjnej odnosi si臋 w zasadzie tylko do potrzeby dostosowania polskiego prawa do tego, kt贸re b臋dzie obowi膮zywa艂o w 艢wiatowej Organizacji Handlu. B臋dzie to oczywi艣cie du偶y wysi艂ek legislacyjny i potrzebne b臋d膮 艣rodki i zastosowanie niezb臋dnych poci膮gni臋膰 organizacyjnych, wymienionych cho膰by w pkt. 11 uzasadnienia. Ale, jak si臋 wydaje, jest to 艂atwe do wykonania, w przeciwie艅stwie do ca艂ego zespo艂u dzia艂a艅 i decyzji ekonomicznych przygotowuj膮cych struktur臋 polskiej gospodarki, a zw艂aszcza podmiot贸w gospodarczych, do podj臋cia konkurencji wobec znoszenia barier celnych na import wyrob贸w do Polski. Znoszenie tych barier ods艂ania膰 b臋dzie w spos贸b nieub艂agany s艂abo艣ci polskiej gospodarki i prowadzi膰 do eliminowania pocz膮tkowo pojedynczych nieefektywnych podmiot贸w gospodarczych, a potem by膰 mo偶e ca艂ych niekt贸rych podsektor贸w przemys艂owych. W konsekwencji mo偶e nast膮pi膰 wzrost bezrobocia i mog膮 wyst膮pi膰 okre艣lone problemy spo艂eczne z nim zwi膮zane. W膮tpliwo艣ci tego rodzaju pojawiaj膮 si臋 tu z ca艂膮 si艂膮, zw艂aszcza 偶e koszty obs艂ugi finansowej przedsi臋biorstw s膮 nadal bardzo wysokie, park technologiczny przestarza艂y, a 艣rodk贸w na inwestycje przeznacza si臋 zbyt ma艂o b膮d藕 te偶 - w niekt贸rych podmiotach gospodarczych - nie przeznacza si臋 ich wcale, co w spos贸b najbardziej skuteczny pog艂臋bia luk臋 technologiczn膮 pomi臋dzy nasz膮 gospodark膮 a gospodark膮 tych, z kt贸rymi przyjdzie nam si臋 zmierzy膰 w warunkach braku ochrony rodzimego przemys艂u.</u>
          <u xml:id="u-124.2" who="#PoselZbigniewKaniewski">Je偶eli do tego obrazu dorzucimy 600-bilionowe zad艂u偶enie przedsi臋biorstw i 300 bln z艂 trudnych kredyt贸w bankowych, to trzeba stwierdzi膰, 偶e czas na dostosowanie si臋 polskiej gospodarki do tych regu艂 gry wydaje si臋 kr贸tki. W moim przekonaniu pe艂ne rozpoznanie skali zagro偶e艅 w tym zakresie powinno by膰 punktem wyj艣cia do wszelkich dzia艂a艅 restrukturyzacyjnych w polskiej gospodarce.</u>
          <u xml:id="u-124.3" who="#PoselZbigniewKaniewski">Rz膮d w moim przekonaniu powinien przed艂o偶y膰 Sejmowi program takich dzia艂a艅, aby mo偶na by艂o w mo偶liwie maksymalny spos贸b skoncentrowa膰 niezb臋dne si艂y i 艣rodki, potrzebne do poprawienia efektywno艣ci funkcjonowania ca艂ej polskiej gospodarki. Rz膮d powinien te偶 wykorzystywa膰 procedury negocjacyjne mo偶liwe do podj臋cia dzi臋ki przynale偶no艣ci Polski do 艢wiatowej Organizacji Handlu, daj膮ce sposobno艣膰 zapewnienia w okresie przej艣ciowym maksymalnej ochrony rodzimemu przemys艂owi. Uwa偶am, i偶 rz膮d w celu skoordynowania ca艂o艣ci dzia艂a艅 powinien jak najszybciej powo艂a膰 ministerstwo gospodarki, kt贸re by艂oby w stanie wdra偶a膰 w 偶ycie program polityki przemys艂owej, wynikaj膮cy z konieczno艣ci dostosowania polskiego przemys艂u do mi臋dzynarodowej konkurencji. Program taki rz膮d powinien przyj膮膰 jak najszybciej i przed艂o偶y膰 Sejmowi, tym bardziej 偶e prace nad nim w Ministerstwie Przemys艂u i Handlu s膮 zaawansowane. Spraw臋 uwa偶am za piln膮, je偶eli w starciu z konkurencj膮 nie chcemy przegra膰, a jak na razie nasze szanse s膮 bardzo nier贸wne, o czym 艣wiadczy analiza importu i konkurencyjno艣ci wyrob贸w tekstylnych i odzie偶owych przeprowadzona przez Centrum Bada艅 i Promocji Biznesu 藵Ekorno藵 w 艁odzi uwzgl臋dniaj膮ca rozwi膮zania, jakie b臋d膮 obowi膮zywa膰, w przypadku gdyby Polska wst膮pi艂a do 艢wiatowej Organizacji Handlu. Jest to wi臋c najnowsze spojrzenie na t臋 bran偶臋 pod k膮tem jej przysz艂o艣ci. Z analizy tej wynika, 偶e je偶eli Polska wejdzie do WTO, to wszystkie podstawowe bran偶e przemys艂u lekkiego b臋d膮 w najwy偶szym stopniu zagro偶one przez import. W zwi膮zku z tym decyzja ratyfikacyjna o wej艣ciu Polski do WTO zobowi膮偶e nas do niezwykle 偶mudnej i trudnej pracy wewn膮trz kraju zmierzaj膮cej do podniesienia efektywno艣ci polskiej gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-124.4" who="#PoselZbigniewKaniewski">Oto wykaz podstawowych bran偶 przemys艂u lekkiego. Z daleka oczywi艣cie dobrze tego nie wida膰: te zaciemnione obszary to wszystkie podstawowe bran偶e przemys艂u lekkiego zagro偶one w zwi膮zku z du偶ym importem. Jest to wielki problem dla przemys艂u lekkiego, tote偶 dane, kt贸re posiadamy, powinny by膰 wykorzystane przez rz膮d przy podejmowaniu stosownych decyzji. Nie potrafi臋 si臋 wypowiedzie膰 na temat innych ga艂臋zi przemys艂u.</u>
          <u xml:id="u-124.5" who="#PoselZbigniewKaniewski">Drugi materia艂 pokazuje, kt贸re kraje stanowi膮 najwi臋ksze zagro偶enie dla polskich wytw贸rc贸w. Tych kraj贸w jest w sumie niewiele, ale w okresie przej艣ciowym trzeba b臋dzie zawrze膰 z nimi odpowiednie porozumienia. Nie zamierzam oczywi艣cie zawraca膰 ko艂a historii i wnosi膰 o nieratyfikowanie porozumienia w sprawie wej艣cia Polski do WTO, tylko zwracam uwag臋 na skal臋 zada艅, jakie musimy podj膮膰, aby wyci膮gn膮膰 z tego jak najwi臋ksze korzy艣ci, o kt贸rych zreszt膮 wiele os贸b si臋 wypowiada艂o. Ale 偶eby to by艂o mo偶liwe, to Polska musi uczyni膰 ogromny wysi艂ek organizacyjny w tym zakresie. Z tych te偶 powod贸w opowiadam si臋 za skierowaniem projektu ustawy do odpowiednich komisji i za om贸wieniem tych problem贸w w spos贸b bardziej szczeg贸艂owy.</u>
          <u xml:id="u-124.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Dzi臋kuj臋, panie po艣le.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Przemawia艂 pan pose艂 Zbigniew Kaniewski z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-125.2" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Prosz臋 o zabranie g艂osu pana pos艂a Jana Borkowskiego z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#PoselJanBorkowski">Pani Marsza艂ek! Wysoki Sejmie! Debatujemy nad przedsi臋wzi臋ciem o gigantycznej skali, kt贸re b臋dzie oddzia艂ywa艂o na gospodark臋 ca艂ego 艣wiata. Dlatego pozwol臋 sobie nadmieni膰, 偶e dzi艣 mija rok od ratyfikacji Uk艂adu Europejskiego. To jest te偶 wielkie wyzwanie dla Polski, ale powszechna znajomo艣膰 rzeczy i 艣wiadomo艣膰 spo艂eczna tego jest znikoma. Dzi艣 w tej debacie nie jeste艣my w stanie wymieni膰 wszystkich konsekwencji, kt贸re wynikaj膮 z porozumie艅 GATT. Nie s膮 ich w stanie wymieni膰 tak偶e eksperci, bo prace trwaj膮 i my艣l臋, 偶e up艂ynie kilka miesi臋cy, zanim widoczne b臋d膮 efekty, poznamy konsekwencje. Potrzebne jest powo艂anie grup ekspert贸w, kt贸rzy podejm膮 si臋 systematycznego informowania, jak przebiega realizacja porozumie艅 GATT w innych krajach i u nas. Potrzebne jest przygotowanie naszych s艂u偶b tak, 偶eby艣my mogli kontrolowa膰 ten proces.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#PoselJanBorkowski">Licz膮c si臋 z tym, 偶e ca艂a debata mo偶e zako艅czy膰 si臋 dzisiaj, chcia艂em zwr贸ci膰 uwag臋 na kwestie, kt贸re wynikaj膮 z porozumienia GATT i wi膮偶膮 si臋 z Uk艂adem Europejskim.</u>
          <u xml:id="u-126.2" who="#PoselJanBorkowski">Na pocz膮tek kilka uwag og贸lnych. Negocjacje w ramach ostatniej Rundy Urugwajskiej trwa艂y 2500 dni i przynios艂y w efekcie podpisanie przez 117 kraj贸w dokumentu ko艅cowego o obj臋to艣ci 550 stron, co oznacza 艣redni膮 negocjacyjn膮 - 5 dni na jedn膮 stron臋. Generalnie rzecz bior膮c, protok贸艂 jest kolejnym krokiem w kierunku globalizacji handlu mi臋dzynarodowego, relatywnie zmniejsza bowiem rozpi臋to艣膰 w preferencjach dost臋pu do rynk贸w opartych na klauzuli najwy偶szego uprzywilejowania, porozumienia o strefach wolnego handlu i ugrupowaniach integracyjnych. Trzeba uwzgl臋dni膰 konsekwencje, a wi臋c i korzy艣ci, i negatywne skutki tego porozumienia. Jak wspomnia艂em, trudno jest to dzi艣 wywa偶y膰, w naszej dyskusji nie rozpatrzymy wszystkich tego aspekt贸w.</u>
          <u xml:id="u-126.3" who="#PoselJanBorkowski">Je偶eli chodzi o korzy艣ci Polski wynikaj膮ce z podpisania tego protoko艂u, rozwa偶a膰 je nale偶y z dwojakiego punktu widzenia. Po pierwsze, obni偶ka ce艂 importowych wed艂ug za艂o偶onych procentowych stopni progresji mo偶e doprowadzi膰 do zwi臋kszenia udzia艂u Polski w handlu 艣wiatowym w dziedzinach, w kt贸rych nasze towary cechuje wysoki stopie艅 konkurencyjno艣ci, przyspieszaj膮c jednocze艣nie eliminacj臋 firm i bran偶 schy艂kowych. Po drugie, mo偶e ona wp艂yn膮膰 na przyspieszenie procesu liberalizacji w obrotach handlowych i us艂ugowych z krajami Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-126.4" who="#PoselJanBorkowski">Pobie偶ne szacunki wykazuj膮, 偶e mo偶liwy jest wynikowy wzrost produktu krajowego brutto w wypadku grupy wyszehradzkiej, 艂膮cznie liczonej, w granicach 2-4,5% w ci膮gu pierwszych trzech lat obowi膮zywania protoko艂u. W stosunkach Polski z Uni膮 Europejsk膮 do momentu ratyfikacji protoko艂u przez Polsk臋 obowi膮zywa膰 b臋d膮 dotychczasowe stawki, gdy偶 Unia ratyfikowa艂a ca艂o艣膰 protoko艂u wraz z tekstami szczeg贸艂owymi.</u>
          <u xml:id="u-126.5" who="#PoselJanBorkowski">Kwesti膮 istotn膮 z punktu widzenia Uk艂adu Europejskiego jest obni偶enie o 30% podstawowej zewn臋trznej stawki celnej Unii Europejskiej, stanowi膮cej podstaw臋 kalendarza liberalizacyjnego w stosunkach z Polsk膮. I tak np. w grupie towar贸w przemys艂owych podlegaj膮cych c艂om importowym redukcja stawek celnych o 20% stawki podstawowej w ci膮gu 5 lat, przy za艂o偶eniu obni偶ki kwoty podstawowej stawki o 30%, oznacza, 偶e zamiast stawki wyj艣ciowej w wysoko艣ci 30% stopniowej obni偶ce o 20% podlega膰 b臋dzie stawka wyj艣ciowa w wysoko艣ci 21%. Zatem po og贸lnej obni偶ce stawek na pocz膮tku obowi膮zywania protoko艂u dojdzie do relatywnie 艂agodniejszej liberalizacji zgodnej z kalendarzem.</u>
          <u xml:id="u-126.6" who="#PoselJanBorkowski">Wymieniaj膮c te liczby, mam 艣wiadomo艣膰, 偶e cz臋sto trudno jest wychwyci膰 istot臋 sprawy, ale robi臋 to celowo - i my艣l臋, 偶e mamy takie same odczucia, kiedy s艂uchamy wyst膮pie艅 - 偶eby u艣wiadomi膰, jak z艂o偶one s膮 to procesy i zjawiska. Przewidywane skutki protoko艂u b臋d膮 zatem zr贸偶nicowane w zale偶no艣ci od grup towarowych. Na szczeg贸ln膮 uwag臋 zas艂uguj膮 dwie grupy: wyrob贸w przemys艂owych i artyku艂贸w rolniczych. W grupie wyrob贸w przemys艂owych stanowi膮cych 59% globalnego eksportu Polski zdecydowana wi臋kszo艣膰 ju偶 korzysta艂a z bezc艂owego dost臋pu do rynk贸w Unii Europejskiej. W grupie wyrob贸w tekstylnych g艂贸wnym problemem by艂y ograniczenia ilo艣ciowe, kt贸re uj臋te zosta艂y w protokole w odr臋bnym rozdziale. W grupie artyku艂贸w rolniczych, je艣li chodzi o dost臋p do rynku Unii Europejskiej, wszystkie 艣rodki pozataryfowe zostan膮 w ramach taryfikacji zamienione na normalne taryfy. Spodziewa膰 si臋 zatem nale偶y utrzymania wysokiego poziomu ochrony rynku, przy wi臋kszej przejrzysto艣ci i przewidywalno艣ci tego systemu, znacznym ograniczeniu mo偶liwo艣ci u偶ywania narz臋dzi pozataryfowych oraz progresywnej obni偶ce zadeklarowanych i zwi膮zanych stawek celnych 艂膮cznie o 36% do ko艅ca 2000 r., o czym ju偶 by艂a mowa w innych wyst膮pieniach.</u>
          <u xml:id="u-126.7" who="#PoselJanBorkowski">Istotny dla Polski jest zapis o minimalnym dost臋pie do rynku, okre艣lonym na poziomie 3% udzia艂u w rynku lokalnym, z zamierzeniem podniesienia tego progu do wysoko艣ci 5% udzia艂u w konsumpcji lokalnej.</u>
          <u xml:id="u-126.8" who="#PoselJanBorkowski">Je偶eli chodzi o ograniczenia para- i pozataryfowe, to protok贸艂 w spos贸b istotny zmniejsza mo偶liwo艣ci stosowania tego typu barier dost臋pu do rynku, co w przypadku np. tesktyli贸w i artyku艂贸w rolnych rozszerza mo偶liwo艣ci dost臋pu polskich towar贸w na rynek Unii. Dotychczasowe kontyngenty ustalane by艂y na ni偶szym ni偶 za艂o偶ony minimalny udzia艂 w rynku. Ustalenia dotycz膮ce regu艂 pochodzenia przyj臋te w protokole praktycznie by艂y antycypowane w Uk艂adzie Europejskim.</u>
          <u xml:id="u-126.9" who="#PoselJanBorkowski">Kilka uwag dotycz膮cych porozumienia w zakresie obrotu us艂ugami. Umiarkowany post臋p w dziedzinie obrotu us艂ugami, stanowi膮cymi jeden z najtrudniejszych obszar贸w negocjacji w ramach GATT, sprawia, 偶e w chwili obecnej nie nak艂ada si臋 na Polsk臋 obowi膮zku rozszerzenia dost臋pu dla zagranicznych us艂ugodawc贸w. Uk艂ad Europejski r贸wnie偶 w tym wypadku antycypowa艂 ustalenia rundy. Mo偶na si臋 jednak spodziewa膰 nacisku ze strony Unii na przyspieszenie progresji liberalizacji dost臋pu do naszego rynku ze wzgl臋du na zmniejszenie si臋 r贸偶nicy w preferencjach mi臋dzy krajami Unii a pozosta艂ymi krajami sygnatariuszami protoko艂u GATT; tzw. erozje przywilej贸w.</u>
          <u xml:id="u-126.10" who="#PoselJanBorkowski">Przechodz臋 ju偶 do wniosk贸w og贸lnych, ko艅cowych. Po pierwsze, korzy艣ci z liberalizacji wynikaj膮cej z protoko艂u w znacznej mierze zale偶膮 od szybkiej jego ratyfikacji przez Polsk臋, co udro偶ni system korzystania z wzajemnych przywilej贸w w ramach Unii wraz z jej nowymi cz艂onkami. Po drugie, g艂贸wne korzy艣ci Polski polega膰 b臋d膮 na zwi臋kszeniu kwot i kontyngentu w dost臋pie do rynku Unii; minimalna kwota - 3%. Po trzecie, kwesti膮 sporn膮 mi臋dzy Polsk膮 a Uni膮 mo偶e sta膰 si臋 interpretacja art. 25 Uk艂adu Europejskiego o podnoszeniu stawek celnych, w zwi膮zku z wy偶szym poziomem stawek importowych Unii w ramach GATT ni偶 zak艂adany w Uk艂adzie Europejskim. Po czwarte, ratyfikacja protoko艂u wymaga膰 b臋dzie harmonizacji procedur zwi膮zanych z zakupami publicznymi, a tutaj terminem wykonawczym jest 1 stycznia 1996 r.; konieczne jest bardziej szczeg贸艂owe przeanalizowanie kwestii konsekwencji zwi膮zanych z otwarciem procedur przetargowych dla partner贸w zagranicznych. Po pi膮te, pozostaj膮 w mocy dotychczas obowi膮zuj膮ce procedury wy艂膮cze艅 spod ustale艅 protoko艂u; u艣ci艣leniu i zaw臋偶eniu uleg艂y jedynie formy subsydiowania ze strony pa艅stwa. I po sz贸ste, w zwi膮zku z erozj膮 przywilej贸w uzyskanych w ramach porozumie艅 wolnohandlowych 艂atwiejsze mo偶e okaza膰 si臋 negocjowanie przyspieszonego kalendarza liberalizacyjnego ze strony Unii na podstawie argumentu o zachowaniu skali korzy艣ci wynikaj膮cych ze zr贸偶nicowanego traktowania partner贸w ugrupowania integracyjnego.</u>
          <u xml:id="u-126.11" who="#PoselJanBorkowski">Przed naszym krajem stoj膮 wi臋c nowe wyzwania zwi膮zane z w艂膮czeniem si臋 w nowy system handlu mi臋dzynarodowego w ramach 艢wiatowej Organizacji Handlu. Na pe艂ne przygotowanie pozosta艂o tylko kilka miesi臋cy. Poniewa偶 czas dzia艂a na niekorzy艣膰 Polski, nale偶y zmierza膰 niezw艂ocznie do ratyfikacji porozumienia. W zwi膮zku z wnioskami, jakie tutaj przedstawiono w sprawie ewentualnego przej艣cia do drugiego czytania projektu, zach臋ca艂bym, by poza procedur膮 ratyfikacyjn膮 komisje sejmowe podj臋艂y si臋 analizy konsekwencji porozumienia. Jest to potrzebne, by pos艂owie mieli 艣wiadomo艣膰, jakie wyzwania stoj膮 przed nami, a tak偶e po to, 偶eby ta nasza wiedza by艂a przenoszona dalej, do 艣wiadomo艣ci spo艂ecze艅stwa.</u>
          <u xml:id="u-126.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Dzi臋kuj臋 bardzo, panie po艣le.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Przemawia艂 pan pose艂 Jan Borkowski z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Prosz臋 o zabranie g艂osu pana pos艂a Wojciecha B艂asiaka z Konfederacji Polski Niepodleg艂ej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#PoselWojciechBlasiak">Pani Marsza艂ek! Wysoka Izbo! Panie i Panowie! Przedstawiony nam przez rz膮d projekt ustawy o ratyfikacji porozumienia ustanawiaj膮cego 艢wiatow膮 Organizacj臋 Handlu naszym zdaniem nie stanowi podstaw do jakiejkolwiek merytorycznej dyskusji. Na podstawie tego dokumentu nie spos贸b wypowiedzie膰 si臋 ani o plusach, ani o minusach, ani o rzeczywistych zagro偶eniach, ani o potencjalnych sukcesach wynikaj膮cych z przyst膮pienia Polski do 艢wiatowej Organizacji Handlu. Dlatego te偶, nie maj膮c podstaw do oceny tego dokumentu i nie znaj膮c skutk贸w dla Polski, nie chcemy wypowiada膰 si臋 przeciwko projektowi. Nie b臋dziemy zg艂asza膰 wniosku o jego odrzucenie. Natomiast chcia艂bym zaapelowa膰 do rz膮du o powa偶ne potraktowanie parlamentu, poniewa偶 decyzja o ratyfikacji tego porozumienia jest decyzj膮 wa偶n膮, historyczn膮, o zupe艂nie nowym jako艣ciowo znaczeniu.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#PoselWojciechBlasiak">Prosz臋 pa艅stwa, to nie jest nowa runda GATT, to jest ustanowienie zupe艂nie nowego 艂adu gospodarczego o zupe艂nie innych strukturach decyzyjnych, ni偶 to by艂o w GATT. Przypomn臋, 偶e Uk艂ad Og贸lny w Sprawie Handlu i Ce艂, zwany GATT, polega艂 w praktyce na wieloletnich dyskusjach, kt贸re ko艅czy艂y si臋 kompromisem mi臋dzy poszczeg贸lnymi krajami. Ustanowienie 艢wiatowej Organizacji Handlu jest ustanowieniem jako艣ciowo zupe艂nie nowej struktury, wyposa偶onej w sankcje. I nie mo偶na w tej sytuacji traktowa膰 tego, jakby to by艂a kolejna ratyfikacja kolejnej rundy GATT. Tymczasem w dokumencie nie ma podstaw do wyci膮gania istotnych wniosk贸w co do nowej sytuacji, poniewa偶 ten nowy jako艣ciowo fakt jest pomini臋ty milczeniem. Podkre艣lam: to nie jest ju偶 GATT, to ju偶 jest 艢wiatowa Organizacja Handlu. Skoro si臋 do niej przyst臋puje, to trzeba mie膰 pe艂n膮 艣wiadomo艣膰, do jakiej organizacji si臋 przyst臋puje i jakie b臋d膮 tego konsekwencje. Naszym zdaniem ten dokument jest kompromituj膮cy dla rz膮du. Jest to w istocie instrukcja dotycz膮ca konsekwencji prawnych i administracyjnych zwi膮zanych z przyst膮pieniem. To nie jest dokument, na podstawie kt贸rego parlament polski mo偶e oceni膰, czy ratyfikujemy ten uk艂ad, czy te偶 go nie ratyfikujemy.</u>
          <u xml:id="u-128.2" who="#PoselWojciechBlasiak">Nie b臋dziemy si臋 jednak temu przeciwstawia膰 i oczekujemy, 偶e rz膮d dostarczy komisji pe艂n膮 analiz臋 skutk贸w ekonomicznych i spo艂ecznych przyst膮pienia do 艢wiatowej Organizacji Handlu w zale偶no艣ci od r贸偶nego rozwoju sytuacji. Nasz stosunek do ratyfikacji tego uk艂adu uzale偶niamy zatem od jako艣ci materia艂贸w, kt贸re przedstawi rz膮d, bo na tej podstawie nie mo偶emy nic powiedzie膰 - czy mamy go ratyfikowa膰, czy te偶 nie.</u>
          <u xml:id="u-128.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Dzi臋kuj臋 bardzo, panie po艣le.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Przemawia艂 pan pose艂 Wojciech B艂asiak z Konfederacji Polski Niepodleg艂ej.</u>
          <u xml:id="u-129.2" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Lista m贸wc贸w zosta艂a wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-129.3" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Prosz臋 o zabranie g艂osu ministra wsp贸艂pracy gospodarczej z zagranic膮 pana Les艂awa Podka艅skiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#MinisterWspolpracyGospodarczejZZagranicaLeslawPodkanski">Pani Marsza艂ek! Wysoka Izbo! Zaczn臋 mo偶e od kilku refleksji i informacji, kt贸re pozwol膮 by膰 mo偶e, r贸wnie偶 mojemu przedm贸wcy, zwr贸ci膰 uwag臋 na istot臋 sprawy, o jakiej dzisiaj m贸wimy, a tak偶e na szanse rysuj膮ce si臋 w zwi膮zku z tym dla naszego kraju, dla polskiej gospodarki. Ot贸偶 zaprezentuj臋 pa艅stwu przybli偶on膮 symulacj臋 efekt贸w i wp艂ywu obowi膮zywania tych偶e dokument贸w i pe艂nego cz艂onkostwa Polski w 艢wiatowej Organizacji Handlu. Poniewa偶 pos艂owie w dyskusji przytaczali r贸偶ne liczby i r贸偶ne informacje na ten temat, chcia艂bym je przedstawi膰 w spos贸b jednoznaczny. Ot贸偶 zdaniem sekretariatu GATT ka偶dy uczestnik Rundy Urugwajskiej, wchodz膮c do struktur tej organizacji, odnotuje wzrost warto艣ci dochodu narodowego: po pierwsze, dzi臋ki efektywniejszemu wykorzystaniu zasob贸w wewn臋trznych wskutek redukcji lub zniesienia w艂asnych barier handlowych; po drugie, dzi臋ki poprawie dost臋pu do rynk贸w wszystkich partner贸w handlowych - cz艂onk贸w za艂o偶ycieli 艢wiatowej Organizacji Handlu. Z szacunk贸w wynika, i偶 po zako艅czeniu etapowej redukcji ce艂 w ci膮gu 4-6 lat, po obj臋ciu dyscyplinami GATT r贸wnie偶 handlu tekstyliami i odzie偶膮 - przewiduje si臋 to osi膮gn膮膰 w ci膮gu 10 lat - po wprowadzeniu ogranicze艅 subsydiowania produkcji rolnej i eksportu rolnego (b臋dzie to prowadzone do roku 2000) roczny przyrost dochodu 艣wiatowego b臋dzie si臋 waha艂 w granicach od 212 do 274 mld dolar贸w. Je艣li chodzi natomiast o szacunki dotycz膮ce 艣wiatowego handlu towarowego, to w roku 2005 ma nast膮pi膰 jego wzrost o 755 mld dolar贸w. To nie mia艂oby miejsca, gdyby nie otwarcie rynk贸w w nast臋pstwie Rundy Urugwajskiej, podpisanie dokument贸w ko艅cowych Rundy Urugwajskiej, jak r贸wnie偶 powo艂anie 艢wiatowej Organizacji Handlu.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#MinisterWspolpracyGospodarczejZZagranicaLeslawPodkanski">Teraz chc臋 przej艣膰 na grunt Polski. Ot贸偶 udzia艂 Polski w 艣wiatowym handlu wynosi aktualnie poni偶ej po艂owy procenta. Analizy, kt贸re zosta艂y przeprowadzone u nas w kraju, jak r贸wnie偶 w sekretariacie GATT wskazuj膮, 偶e w 2005 r. b臋dzie mo偶liwe zwi臋kszenie eksportu na kwot臋 do 3,5 mld dolar贸w rocznie, z wykorzystaniem systemu 艢wiatowej Organizacji Handlu, jak r贸wnie偶 wszystkich ko艅cowych rozstrzygni臋膰 wynikaj膮cych z Rundy Urugwajskiej. To by艂yby te elementy, kt贸re w spos贸b jednoznaczny wskazuj膮, co wynika z tych rozstrzygni臋膰, jakie mog膮 by膰 efekty i jaka jest szansa dla polskiej gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#MinisterWspolpracyGospodarczejZZagranicaLeslawPodkanski">Chcia艂bym teraz jeszcze kilka zda艅 powiedzie膰 na temat naszej roli i naszego miejsca. Ot贸偶 Polska jest sygnatariuszem porozumienia ustanawiaj膮cego WTO, a tym samym jest za艂o偶ycielem WTO. Porozumienie podpisane w Marakeszu przewiduje mo偶liwo艣膰 jego ratyfikacji przez Rzeczpospolit膮 w ci膮gu 2 lat, tak jak w wypadku wszystkich sygnatariuszy, licz膮c od 1 stycznia 1995 r. Porozumienie to nie dzieli sygnatariuszy, kt贸rzy je ratyfikowali, na lepszych czy gorszych. Prawd膮 jest, 偶e Polska do tej pory nie przeprowadzi艂a ratyfikacji, ale nie wynika to z winy obecnego rz膮du, je艣li chodzi o proces dotycz膮cy naszego udzia艂u w negocjacjach. Ratyfikacja wcze艣niej przyj臋tych, podpisanych i uzgodnionych dokument贸w w dalszym ci膮gu nie jest do ko艅ca doprowadzona. Decyzja konferencji realizacyjnej sygnatariuszy porozumienia, kt贸ra zapad艂a w dniu 8 grudnia ub. r., 偶e z dniem 1 stycznia 艢wiatowa Organizacja Handlu wejdzie w 偶ycie (wraz z dokumentami ko艅cowymi Rundy Urugwajskiej) by艂a decyzj膮, kt贸ra nas - m贸wi臋 tu w tej chwili o stronie polskiej - zaskoczy艂a. Na podstawie wcze艣niejszych sygna艂贸w przewidywano, i偶 przepisy 艢wiatowej Organizacji Handlu wejd膮 w 偶ycie z dniem 1 lipca br., analogicznie jak w wypadku przepis贸w dotycz膮cych artyku艂贸w rolnych. To nie powoduje jednak zmniejszenia w tej chwili naszej roli, przej艣ciowej roli obserwatora, a tym bardziej nie tracimy wynikaj膮cych z tych dokument贸w koncesji, dlatego 偶e cz艂onkowie GATT - 1947 zachowuj膮 swoje prawa i obowi膮zki. W dalszym ci膮gu w praktyce oznacza to, i偶 Polska b臋dzie mia艂a tylko przej艣ciowo w organach 艢wiatowej Organizacji Handlu status obserwatora, poniewa偶 wszystkie decyzje WTO zapadaj膮 drog膮 uzyskania consensusu. Fakt, i偶 obecnie 90% eksportu kierujemy do kraj贸w, z kt贸rymi zawarli艣my umowy preferencyjne - kraj贸w Unii Europejskiej, EFTA, CEFTA - nie wywo艂uje problem贸w dotycz膮cych naszych interes贸w eksportowych, tym bardziej 偶e rz膮d uzna艂 za celowe zademonstrowanie wzajemno艣ci, je艣li chodzi o dokumenty ko艅cowe 艢wiatowej Organizacji Handlu i wprowadzi艂 z dniem 1 stycznia redukcje celne na towary przemys艂owe; takie koncesje otrzymali艣my od wszystkich sygnatariuszy - cz艂onk贸w 艢wiatowej Organizacji Handlu.</u>
          <u xml:id="u-130.3" who="#MinisterWspolpracyGospodarczejZZagranicaLeslawPodkanski">Chcia艂bym jeszcze poinformowa膰 Wysok膮 Izb臋 o aktualnych dzia艂aniach rz膮du, zwi膮zanych bezpo艣rednio z realizacj膮 zada艅 wynikaj膮cych z ustanowienia 艢wiatowej Organizacji Handlu. Zmienili艣my tok prac nad nowelizacj膮 ustawy Prawo celne. Przygotowujemy teraz ca艂y pakiet nowych rozstrzygni臋膰 w zakresie regulacji celnych; dokument ten jest w艂a艣nie przygotowywany na posiedzenie rz膮du. My艣l臋 tu przede wszystkim o kodeksie celnym, kt贸ry stworzy warunki do lepszego wykorzystania mo偶liwo艣ci, jakie daj膮 nam porozumienia, a tak偶e zapewni Polsce pe艂noprawny udzia艂 w 艣wiatowej wymianie i przyczyni si臋 do ukszta艂towania wizerunku Polski jako wiarygodnego w tej wymianie partnera, kt贸ry stosuje w tym zakresie powszechnie uznane, sprawdzone standardy 艣wiatowe.</u>
          <u xml:id="u-130.4" who="#MinisterWspolpracyGospodarczejZZagranicaLeslawPodkanski">Chcia艂bym jeszcze odnie艣膰 si臋 do dw贸ch kwestii szczeg贸艂owych podniesionych w czasie dyskusji. Pierwsza z nich zosta艂a zaprezentowana przez pana pos艂a Nowin臋-Konopk臋. Nie mog臋 si臋 zgodzi膰 z wypowiedzi膮 pana pos艂a. Mianowicie Polska b臋dzie cz艂onkiem za艂o偶ycielem. Stwierdzenie, i偶 Polska nie b臋dzie cz艂onkiem za艂o偶ycielem, nie jest 艣cis艂e, poniewa偶 w przypadku ratyfikacji dokument贸w, kt贸re s膮 dzi艣 przedmiotem obrad Wysokiej Izby, Polsce przys艂uguje status cz艂onka za艂o偶yciela na podstawie art. 11 porozumienia o ustanowieniu 艢wiatowej Organizacji Handlu.</u>
          <u xml:id="u-130.5" who="#MinisterWspolpracyGospodarczejZZagranicaLeslawPodkanski">Bardzo wa偶ne problemy zosta艂y r贸wnie偶 poruszone przez pana pos艂a Kaniewskiego. Chcia艂bym panu pos艂owi przekaza膰 informacj臋, i偶 z tytu艂u przyst膮pienia do 艢wiatowej Organizacji Handlu (wynika to ze zwi膮zanych z tym dokument贸w) Polska jest uprawniona do dodatkowej ochrony przez 10 lat wybranych przez siebie towar贸w i bran偶 przemys艂u tekstylno-odzie偶owego. Przewiduje to art. 6 porozumienia o tekstyliach. Polska w tym roku b臋dzie notyfikowa艂a zamiar skorzystania z tej klauzuli ochronnej. Dzi臋kuj臋 bardzo za uwag臋.</u>
          <u xml:id="u-130.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Dzi臋kuj臋 bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Przemawia艂 minister wsp贸艂pracy gospodarczej z zagranic膮 pan Les艂aw Podka艅ski.</u>
          <u xml:id="u-131.2" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Zamykam dyskusj臋.</u>
          <u xml:id="u-131.3" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Wysoka Izbo! W zwi膮zku z tym, 偶e poza wnioskiem Prezydium Sejmu, kt贸re proponowa艂o skierowanie projektu ustawy do Komisji Spraw Zagranicznych, Komisji Stosunk贸w Gospodarczych z Zagranic膮 oraz Komisji Ustawodawczej, pad艂a jeszcze propozycja dodatkowego skierowania projektu do Komisji ds. Uk艂adu Europejskiego oraz propozycja przej艣cia do drugiego czytania, do decyzji co do skierowania projektu do komisji lub do drugiego czytania przejdziemy w pi膮tek rano (jeszcze w czasie tego posiedzenia Sejmu, ale dopiero w pi膮tek).</u>
          <u xml:id="u-131.4" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Przyst臋pujemy do rozpatrzenia punktu 14 porz膮dku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie Kodeksu karnego (druk nr 772).</u>
          <u xml:id="u-131.5" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Prosz臋 o zabranie g艂osu przedstawiciela wnioskodawc贸w pana pos艂a Krzysztofa Kr贸la w celu przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#PoselKrzysztofKrol">Pani Marsza艂ek! Wysoka Izbo! Klub Konfederacji Polski Niepodleg艂ej po raz kolejny zg艂asza projekt ustawy o zmianie Kodeksu karnego. Za pierwszym razem proponowali艣my dokonanie bardzo szerokich zmian polegaj膮cych na zaostrzeniu kar wobec sprawc贸w wielu przest臋pstw, w tym szczeg贸lnie przest臋pstw gro藕nych i nagminnych. Ta propozycja zosta艂a przez Wysok膮 Izb臋 odrzucona, dlatego obecny projekt odnosi si臋 tylko do wycinka naszej wcze艣niejszej propozycji, a mianowicie nowelizacji Kodeksu karnego w zakresie kradzie偶y samochod贸w, a szczeg贸lnie w zakresie tzw. kr贸tkotrwa艂ego u偶ycia pojazd贸w mechanicznych.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#PoselKrzysztofKrol">Kradzie偶e samochod贸w s膮 w dzisiejszej Polsce jednym z najpowszechniejszych przest臋pstw. Ka偶dego roku gin膮 setki tysi臋cy samochod贸w. W niekt贸rych miastach, a do takich miast zalicza si臋 m.in. Warszawa, kradzie偶e samochod贸w stanowi膮 blisko po艂ow臋 wszystkich przest臋pstw pope艂nianych na terenie miasta. Bardzo cz臋sto zdarza si臋 tak, i偶 Policja, kt贸ra powinna zajmowa膰 si臋 艣ciganiem sprawc贸w wszelkich przest臋pstw, nie tylko tych najbardziej powszechnych, ale wszystkich, wi臋kszo艣膰 swoich 艣rodk贸w obraca w艂a艣nie na 艣ciganie z艂odziei samochod贸w. Odbywa si臋 to zdecydowanie kosztem 艣cigania sprawc贸w innych przest臋pstw, jako 偶e policja jest zaj臋ta z艂odziejami samochod贸w. Takie uwagi zg艂aszali do naszego projektu ustawy i do projektu uzupe艂niaj膮cego Prawo o ruchu drogowym (Prawo o ruchu drogowym chcemy uzupe艂ni膰 wprowadzeniem tzw. ksi膮偶ki samochodu) komendant g艂贸wny Policji i komendant sto艂eczny Policji, kt贸rzy te propozycje akceptuj膮 i popieraj膮. Mo偶na zatem powiedzie膰, i偶 te propozycje by艂y konsultowane z organami 艣cigania i 偶e maj膮 poparcie ze strony tych, kt贸rzy troszcz膮 si臋 o nasze bezpiecze艅stwo i o nasze mienie.</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#PoselKrzysztofKrol">Projekt, kt贸ry prezentuj臋 Wysokiej Izbie, ma na celu zmian臋 Kodeksu karnego w taki spos贸b, a偶eby w art. 214 wprowadzi膰 dla sprawc贸w przest臋pstwa polegaj膮cego na kr贸tkotrwa艂ym u偶yciu pojazdu mechanicznego stanowi膮cego mienie spo艂eczne albo mienie cudze odpowiedzialno艣膰 karn膮 w postaci pozbawienia wolno艣ci na okres od 6 miesi臋cy do lat 5. Chodzi o to, aby by艂a to taka sama sankcja karna, jak przy zaborze mienia. Czym jest podyktowana ta zmiana poza wzgl臋dami, o kt贸rych wspomnia艂em wcze艣niej. G艂贸wnym motywem jest to, 偶e mafie z艂odziei samochod贸w bardzo cz臋sto wynajmuj膮 do kradzie偶y osoby ma艂oletnie, m艂odociane, osoby, kt贸re nie wesz艂y jeszcze w konflikt z prawem, Osoby te, przy艂apywane przez policj臋, twierdz膮, i偶 chcia艂y si臋 tylko tym samochodem przejecha膰, 偶e nie mia艂o to na celu trwa艂ego zaboru mienia, tylko by艂 to wyczyn chuliga艅ski, chodzi艂o wy艂膮cznie o kr贸tkotrwa艂e u偶ycie cudzego pojazdu mechanicznego. Do艣wiadczenia Policji i do艣wiadczenia du偶ej liczby obywateli wskazuj膮 na to, i偶 s膮 to informacje nieprawdziwe, natomiast ten przepis Kodeksu karnego jest traktowany wy艂膮cznie jako narz臋dzie do skorzystania ze swego rodzaju luki w przepisach i unikni臋cia surowej odpowiedzialno艣ci karnej.</u>
          <u xml:id="u-132.3" who="#PoselKrzysztofKrol">Art. 214 Kodeksu karnego zosta艂 w tym kszta艂cie umieszczony w Kodeksie karnym pod koniec lat sze艣膰dziesi膮tych, kiedy to posiadacze samochod贸w byli traktowani przez w艂adze pa艅stwowe jak osoby obce klasowo, wyj膮tkowo bogate, bo te偶 korzystanie z samochodu by艂o wtedy uwa偶ane za luksus. 呕eby za艣 ci z pa艅stwa, kt贸rzy maj膮 k艂opoty z pami臋ci膮 tamtych czas贸w, nie pos膮dzali mnie tu o go艂os艂owno艣膰, odwo艂uj臋 si臋 do wyst膮pie艅 I sekretarza KC PZPR W艂adys艂awa Gomu艂ki, kt贸remu zdarza艂o si臋 na ten temat wypowiada膰.</u>
          <u xml:id="u-132.4" who="#PoselKrzysztofKrol">W zwi膮zku z powy偶szym projekt KPN, odchodz膮c od tego typu interpretacji i oceny faktu posiadania samochodu, jaka obowi膮zywa艂a pod koniec lat sze艣膰dziesi膮tych, proponuje dostosowanie przepis贸w Kodeksu karnego do dzisiejszych warunk贸w, do skali zjawiska, do powszechno艣ci tego zjawiska, do zagro偶enia dla porz膮dku i bezpiecze艅stwa publicznego, jakie stanowi膮 masowe, nagminne kradzie偶e samochod贸w, kt贸re s膮, jak wspomina艂em wcze艣niej, najpowszechniejszym przest臋pstwem pope艂nianym w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-132.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarsza艂ek Sejmu J贸zef Zych)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋 panu pos艂owi.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Przypominam, i偶 Sejm postanowi艂 o wys艂uchaniu w dyskusji nad tym punktem porz膮dku dziennego 5-minutowych wyst膮pie艅 w imieniu klub贸w i k贸艂 parlamentarnych.</u>
          <u xml:id="u-134.2" who="#WicemarszalekJozefZych">Otwieram dyskusj臋.</u>
          <u xml:id="u-134.3" who="#WicemarszalekJozefZych">O zabranie g艂osu prosz臋 pana pos艂a Jerzego Dziewulskiego, Sojusz Lewicy Demokratycznej. Kolejnym m贸wc膮 b臋dzie pan pose艂 Marian Michalski, PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#PoselJerzyDziewulski">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! W dniu 30 wrze艣nia 1994 r. podczas 30 posiedzenia Sejmu rozpatrywali艣my projekt zmiany ustawy Kodeks karny. Zmiana polega艂a na skre艣leniu z kodeksu zapisu art. 214, o kt贸rym by艂 艂askaw m贸wi膰 przed chwil膮 pan pose艂 Kr贸l (projekt ten zg艂oszony by艂 przez klub KPN). Stan膮艂em wtedy przed Wysok膮 Izb膮 i zaproponowa艂em odrzucenie tego projektu w pierwszym czytaniu. Argumentowa艂em to m.in. tym, 偶e s膮d ma prawo do swobodnej oceny dowod贸w. Nie zawsze fakt z艂apania kogo艣 w samochodzie jest dowodem na to, 偶e chcia艂 on ten pojazd ukra艣膰. Zawsze jednak zdarza艂o si臋 tak, 偶e ten, kto zosta艂 z艂apany w samochodzie, twierdzi艂, 偶e tylko chcia艂 si臋 przejecha膰. Sprawca wi臋c - nawet ten, kt贸ry planowa艂 kradzie偶 - decydowa艂 o tym, z jakiego artyku艂u Kodeksu karnego b臋dzie odpowiada膰. Je偶eli chcia艂 ukra艣膰, to odpowiada艂 za kradzie偶, a je偶eli chcia艂 si臋 przejecha膰, to odpowiada艂 z art. 214. I w贸wczas m贸wi艂em wyra藕nie, 偶e nie znajdziecie pa艅stwo z艂odzieja, kt贸ry by si臋 przyzna艂 do tego, 偶e chcia艂 cokolwiek ukra艣膰 - on powie, 偶e tylko chcia艂 si臋 przejecha膰 odpowiada艂. Jednocze艣nie, przemawiaj膮c 30 wrze艣nia przed Wysok膮 Izb膮, powiedzia艂em, 偶e zastosowa艂bym - cytuj臋 - raczej zr贸wnanie kary za kradzie偶 z kar膮 za kr贸tkotrwa艂e u偶ycie pojazdu. Nie b臋dzie w贸wczas o niczym decydowa艂 przest臋pca, decydowa艂 b臋dzie jedynie prokurator.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#PoselJerzyDziewulski">Nale偶y si臋 oczywi艣cie cieszy膰, 偶e klub KPN wyst膮pi艂 z tak膮 propozycj膮. Jednak mam w膮tpliwo艣ci co do proponowanego zapisu. S膮 to tylko pewne w膮tpliwo艣ci, panie po艣le, i pozwol臋 sobie je tu przedstawi膰. Przede wszystkim zupe艂nie zdumia艂a mnie argumentacja, jakiej pan u偶y艂, przekonuj膮c nas o konieczno艣ci zmiany tego przepisu, a szczeg贸lnie argumentacja, powiedzia艂bym, polityczna - 偶e w贸wczas, cytuj臋: by艂o to podyktowane uznawaniem samochod贸w jako dobra luksusowego, u偶ytkowanego, na og贸艂, przez osoby obce klasowo. Panie po艣le, czy przy tak nieprawdopodobnie prostym zapisie trzeba u偶ywa膰 argument贸w politycznych i zupe艂nie kuriozalnych? Wytkn臋 panu co艣 innego. Ot贸偶 na pewno zastanawiali艣cie si臋 pa艅stwo nad jedn膮 rzecz膮 - nad, powiedzia艂bym, politycznym uzasadnieniem, natomiast pope艂nili艣cie karygodny b艂膮d dotycz膮cy zapisu prawnego. Przecie偶 m贸wicie o dw贸ch zupe艂nie innych stanach: m贸wicie o kradzie偶y i o zabraniu w celu kr贸tkotrwa艂ego u偶ycia. Przecie偶 zupe艂nie czym innym jest kradzie偶 (bo kradzie偶 jest to czyn pope艂niony w celu przyw艂aszczenia), a czym innym jest zab贸r w celu kr贸tkotrwa艂ego u偶ycia. Prosz臋 pan贸w, wydaje mi si臋, 偶e troch臋 tu przewa偶y艂a ch臋膰 politycznego b艂y艣ni臋cia - w uzasadnieniu zupe艂nie bezsensownym - nad rzeteln膮 prac膮 nad w艂a艣ciwym sformu艂owaniem tych zapis贸w prawnych, st膮d ten ba艂agan.</u>
          <u xml:id="u-135.2" who="#PoselJerzyDziewulski">Proponowane rozwi膮zanie, co chc臋 jednoznacznie stwierdzi膰, ma jednak ewidentne praktyczne zalety, jak r贸wnie偶, co jest szalenie istotne, uniemo偶liwi - ze wzgl臋du na zagro偶enie kar膮 pozbawienia wolno艣ci, kt贸ra przekracza w konsekwencji 3 lata - stosowanie przez prokurator贸w i s膮dy wobec sprawc贸w tych czyn贸w dobrodziejstwa warunkowego umorzenia; takie dobrodziejstwo nie b臋dzie mog艂o by膰 stosowane.</u>
          <u xml:id="u-135.3" who="#PoselJerzyDziewulski">Przyznaj臋, 偶e by艂bym sk艂onny, wyst臋puj膮c w imieniu swego klubu, powiedzie膰, i偶 nale偶a艂oby przyst膮pi膰 do drugiego czytania. Poniewa偶 jednak, panie po艣le, proponowany zapis jest b艂臋dnie skonstruowany, niestety musz臋 powiedzie膰 wyra藕nie, i偶 m贸j klub wnosi o skierowanie tego projektu do Komisji Ustawodawczej i Komisji Sprawiedliwo艣ci, kt贸re w spos贸b rzetelny przepracuj膮 ten zapis.</u>
          <u xml:id="u-135.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋 panu pos艂owi.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Przemawia艂 pan pose艂 Jerzy Dziewulski, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#WicemarszalekJozefZych">Obecnie o zabranie g艂osu prosz臋 pana pos艂a Mariana Michalskiego, Polskie Stronnictwo Ludowe. Kolejnym m贸wc膮 b臋dzie pan pose艂 Andrzej Gaberle, Unia Wolno艣ci.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#PoselMarianMichalski">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego zabra膰 g艂os odnosz膮cy si臋 w swej tre艣ci do projektu ustawy o zmianie Kodeksu karnego (druk nr 772). Proponowana zmiana Kodeksu karnego dotyczy tylko art. 214 i w swej intencji jest zasadna. Jednak samo uzasadnienie, i偶 w PRL przyj臋to, 偶e samochody mia艂y osoby obce klasowo i dlatego kradzie偶y nie karano zbyt surowo, wydaje si臋 nam zbyt lakoniczne. Mo偶na przez to rozumie膰, 偶e 贸wczesna w艂adza, wprowadzaj膮c uprzywilejowanie w art. 214 Kodeksu karnego w stosunku do kradzie偶y z art. 203 tego kodeksu, pozwala艂a okrada膰 siebie z samochod贸w, nie karz膮c tego rodzaju czyn贸w zbyt surowo. Oczywi艣cie trudno zgodzi膰 si臋 z tak膮 interpretacj膮. Problem spenalizowania czynu polegaj膮cego na kr贸tkotrwa艂ym zaborze pojazdu mechanicznego wynik艂 ju偶 w latach sze艣膰dziesi膮tych. Sprawcom z艂apanym na gor膮cym uczynku, w trakcie zaboru pojazdu, nie mo偶na by艂o udowodni膰 winy kradzie偶y lub zamiaru przyw艂aszczenia, chyba 偶e sami przyznali si臋 do winy. St膮d w Kodeksie karnym z 1969 r. spenalizowano samozachowanie sprawcy polegaj膮ce na zaborze w celu kr贸tkotrwa艂ego u偶ycia pojazdu mechanicznego. Na podstawie tego przepisu do ukarania sprawcy przez s膮d wystarcza艂o, i wystarcza, wykazanie, i偶 dokona艂 on zaboru pojazdu, bez konieczno艣ci udowadniania, 偶e dzia艂a艂 z zamiarem jego przyw艂aszczenia. Je艣li udowodniono, 偶e dzia艂a艂 on z zamiarem przyw艂aszczenia, w贸wczas karany by艂 z surowszego przepisu art. 203 搂 1 Kodeksu karnego lub z art. 208 tego kodeksu. Zdaniem Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego autorzy noweli zaw臋zili problem, nie uwzgl臋dniaj膮c w swoich rozwa偶aniach mo偶liwo艣ci kwalifikowanych postaci przest臋pstwa opisanego w art. 214 搂 1 Kodeksu karnego przez zwi臋kszenie zagro偶enia kar膮 pozbawienia wolno艣ci w wypadku zaboru pojazdu znacznej warto艣ci, przewidzianego w art. 203 搂 2 Kodeksu karnego oraz zwi臋kszenie zagro偶enia kar膮 w warunkach brzmienia dotychczasowego art. 214 搂 2, tj. z uwagi na uszkodzenie zabranego pojazdu.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#PoselMarianMichalski">Aby nada膰 pe艂niejszy kszta艂t noweli art. 214 Kodeksu karnego klub Polskiego Stronnictwa Ludowego proponuje, przy zachowaniu proponowanej tre艣ci art. 214 搂 1, wprowadzenie 搂 2 o tre艣ci: Je偶eli sprawca dopuszcza si臋 czynu okre艣lonego w 搂 1 w stosunku do pojazdu mechanicznego stanowi膮cego mienie znacznej warto艣ci, podlega karze pozbawienia wolno艣ci od roku do lat pi臋ciu. Proponujemy tak偶e wprowadzenie 搂 3 w miejsce dotychczas obowi膮zuj膮cego przepisu art. 214 搂 2 w brzmieniu: Je艣li sprawca nast臋pnie porzuca pojazd w stanie uszkodzonym lub w takich okoliczno艣ciach, 偶e zachodzi niebezpiecze艅stwo utraty lub uszkodzenia pojazdu albo jego cz臋艣ci lub zawarto艣ci, podlega karze przewidzianej w art. 214 搂 2. Nadto proponuje si臋 w projekcie przepisu art. 214 nada膰 搂 4 nast臋puj膮ce brzmienie (zgodnie z propozycj膮 zmiany jego brzmienia, kt贸re zawiera oczywisty b艂膮d merytoryczny, o czym m贸wi艂 ju偶 pose艂 Dziewulski): 搂 4 Je偶eli sprawca dopuszcza si臋 czynu opisanego w 搂 1 na szkod臋 osoby najbli偶szej, 艣ciganie nast臋puje na wniosek pokrzywdzonego.</u>
          <u xml:id="u-137.2" who="#PoselMarianMichalski">Generalnie proponowan膮 nowel臋, po uwzgl臋dnieniu zmian, uznajemy za zasadn膮. Niemniej sama ustawa nie za艂atwi wszystkich problem贸w zwi膮zanych z kradzie偶膮 pojazd贸w mechanicznych.Nale偶y zatem szuka膰 innych rozwi膮za艅, np. przez wprowadzenie - na wz贸r niemiecki - nowych dokument贸w rejestracyjnych pojazd贸w, trudnych do podrobienia, na zasadzie, 偶e jeden pojazd od pierwszej rejestracji ma tylko jeden dow贸d rejestracyjny i s膮 w nim odnotowane wszystkie zmiany w艂asno艣ci pojazdu, o czym nadmieni艂 pose艂 sprawozdawca.</u>
          <u xml:id="u-137.3" who="#PoselMarianMichalski">Wysoka Izbo! Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego b臋dzie g艂osowa艂 za przekazaniem projektu do odpowiednich komisji.</u>
          <u xml:id="u-137.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋 bardzo.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Przemawia艂 pan pose艂 Marian Michalski, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
          <u xml:id="u-138.2" who="#WicemarszalekJozefZych">Nie widz臋 na sali pana pos艂a Andrzeja Gaberle, a tak偶e pana pos艂a Wojciecha Lamentowicza. Jest natomiast pan pose艂 Pawe艂 Saar.</u>
          <u xml:id="u-138.3" who="#WicemarszalekJozefZych">Prosz臋 bardzo, pan pose艂 Pawe艂 Saar, BBWR, a nast臋pnie pan pose艂 Krzysztof Kami艅ski, KPN.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#PoselPawelSaar">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! Przedstawiona zmiana przepis贸w art. 214 Kodeksu karnego (druk nr 772) nie mo偶e uzyska膰 naszej pe艂nej aprobaty z wyj膮tkiem 搂 2 tej propozycji. Trudno zgodzi膰 si臋 z uzasadnieniem proponowanej zmiany tego przepisu, akurat w tym przypadku bowiem wskazywanie na obce klasowo interesy i brak poszanowania w艂asno艣ci nie jest najw艂a艣ciwsze. Tre艣膰 tego kr贸tkiego uzasadnienia zawiera sprzeczno艣膰 prowadz膮c膮 do zr贸wnania, je艣li chodzi o win臋, sprawc贸w zaboru dokonanego w celu kr贸tkotrwa艂ego u偶ycia z dokonuj膮cymi kradzie偶y gangami i z艂odziejami.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#PoselPawelSaar">Proponowany przepis zmienia jedynie wymiar kary; przewiduje si臋 od 6 miesi臋cy do 5 lat pozbawienia wolno艣ci. Czyli, najpro艣ciej rzecz ujmuj膮c, zostaj膮 uproszczone okoliczno艣ci stanu faktycznego, a wzrasta jedynie penalizacja. To ostatnie zjawisko jest wysoce niepo偶膮dane. Nie chodzi o to, by istnia艂a mo偶liwo艣膰 wymiaru kary z tak wysokim zagro偶eniem, ale o to, aby w tego typu przypadkach, jak i we wszelkich innych, istnia艂o u sprawc贸w powszechne przekonanie o nieuchronno艣ci kary.</u>
          <u xml:id="u-139.2" who="#PoselPawelSaar">W 搂 3 obecnie obowi膮zuj膮cego art. 214 Kodeksu karnego dla jasno艣ci nale偶a艂oby wprowadzi膰 tre艣膰 搂 2 proponowan膮 w projekcie w miejsce dotychczasowego przepisu: 藵艣ciganie nast臋puje na wniosek pokrzywdzonego藵. Znakomite jest orzecznictwo w dotychczasowym art. 214, w kt贸rym rozr贸偶nia si臋 wyst臋pek opisany w 搂 1 tego artyku艂u oraz jego kwalifikowan膮 posta膰 w 搂 2 art. 214 K.k. Istniej膮ca tre艣膰 przepis贸w art. 214 搂 1 i 2 K.k. zapewnia w艂a艣ciw膮 penalizacj臋 wyst臋pku tam opisanego.</u>
          <u xml:id="u-139.3" who="#PoselPawelSaar">Nie mo偶na, naszym zdaniem, czyn贸w opisanych w tre艣ci 搂 1 i 2 w art. 214 uog贸lnia膰 i uto偶samia膰 z poj臋ciem kradzie偶y pojazdu mechanicznego. Taka kradzie偶 oceniana jest na podstawie og贸lnych przepis贸w i to jest poprawne rozwi膮zanie legislacyjne. Przedstawiona propozycja zmiany art. 214 jest legislacyjnym uproszczeniem.</u>
          <u xml:id="u-139.4" who="#PoselPawelSaar">Klub Bezpartyjnego Bloku Wspierania reform popiera wniosek o skierowanie projektu do komisji i dopracowanie interpretacji przepis贸w w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-139.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋 panu pos艂owi.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Obecnie g艂os zabierze pan pose艂 Andrzej Gaberle, Unia Wolno艣ci.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#PoselAndrzejGaberle">Panie Marsza艂ku! Szanowne Panie i Szanowni Panowie! Uprzedzaj膮c to, co b臋d臋 mia艂 do powiedzenia za chwil臋, chcia艂bym zacz膮膰 od konkluzji i o艣wiadczy膰, 偶e Klub Parlamentarny Unii Wolno艣ci jest za skierowaniem do komisji tego projektu w celu dokonania niezb臋dnych operacji. S膮 one niezb臋dne z kilku powod贸w. Bardzo kr贸tko o nich.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#PoselAndrzejGaberle">Art. 214 zosta艂 wprowadzony w czasie, kt贸ry r贸偶ni艂 si臋 do艣膰 zasadniczo, je艣li chodzi o sytuacj臋 zwi膮zan膮 z pojazdami mechanicznymi. Obawiano si臋 wtedy, 偶e dla rozrywki czy z lekkomy艣lno艣ci m艂odzi ludzie b臋d膮 zabiera膰 samochody, 偶eby si臋 nimi przejecha膰 i porzuci膰. W tej chwili mamy sytuacj臋 zupe艂nie inn膮 i wydaje si臋, 偶e inaczej nale偶y podej艣膰 do tych spraw. Jest to przepis, kt贸ry prowadzi do wielu paradoks贸w.</u>
          <u xml:id="u-141.2" who="#PoselAndrzejGaberle">Je偶eli si臋 zabierze parkingowemu radio i porzuci si臋 je za p贸艂 godziny czy za godzin臋, to si臋 odpowiada za kradzie偶. Je偶eli si臋 natomiast z parkingu zabierze samoch贸d wraz z radiem, to si臋 odpowiada za zab贸r celem kr贸tkotrwa艂ego u偶ycia. Sankcje s膮 zasadniczo r贸偶ne. W przypadku kradzie偶y s膮 one znacznie surowsze: od sze艣ciu miesi臋cy do pi臋ciu lat. (Przy zastosowaniu art. 214 do trzech lat pozbawienia wolno艣ci.) Tego rodzaju sytuacj臋 mamy przeniesion膮 do art. 210 (za rozb贸j), a mianowicie: je偶eli u偶ywaj膮c si艂y lub gro藕by bezprawnej zabierze si臋 auto kierowcy, przejedzie nim 20 kilometr贸w i porzuci, to wtedy si臋 odpowiada za dwa czyny: za gro藕b臋, ewentualnie za u偶ycie si艂y, oraz za zab贸r celem kr贸tkotrwa艂ego u偶ycia. Je偶eli si臋 natomiast zabierze radio temu samemu kierowcy i przy tej okazji go pobije, bo si臋 b臋dzie broni艂, to si臋 odpowiada za rozb贸j, w odniesieniu do kt贸rego stosuje si臋 kar臋 w wymiarze od trzech lat pozbawienia wolno艣ci.</u>
          <u xml:id="u-141.3" who="#PoselAndrzejGaberle">To s膮 paradoksy , kt贸re, Wysoka Izbo, trzeba usuwa膰, dlatego 偶e taki stan prawny prowadzi do do艣膰 oczywistych nieporozumie艅. Nie s膮dz臋, 偶eby projekt usuwa艂 te nieporozumienia. Mianowicie jest to zasadnicza r贸偶nica, czy chodzi o zab贸r celem kr贸tkotrwa艂ego u偶ycia, czy te偶 zab贸r celem przyw艂aszczenia. To drugie okre艣lenie w j臋zyku prawniczym jest jednoznacznie rozumiane jako kradzie偶, a zab贸r celem kr贸tkotrwa艂ego u偶ycia nie jest traktowany jako kradzie偶. W zwi膮zku z tym m贸wienie w 搂 2 projektu nowelizacji o kradzie偶y jest jak膮艣 nie艣cis艂o艣ci膮.</u>
          <u xml:id="u-141.4" who="#PoselAndrzejGaberle">M贸g艂bym tu jeszcze zg艂osi膰 par臋 innych uwag tego typu. Wydaje si臋, 偶e ograniczanie wniosku do kr臋gu os贸b najbli偶szych, pami臋taj膮c, 偶e postulowana jest kara pozbawienia wolno艣ci w wymiarze od sze艣ciu miesi臋cy do pi臋ciu lat, brzmi troch臋 dziwnie. Je偶eli syn bez zgody ojca zabierze samoch贸d i si臋 nim przejedzie, to ojciec mo偶e zg艂osi膰 wniosek o 艣ciganie i synowi grozi kara od sze艣ciu miesi臋cy do pi臋ciu lat pozbawienia wolno艣ci. Jest to rozwi膮zanie, z kt贸rym nie mo偶na si臋 zgodzi膰. S膮dz臋, 偶e prace komisji, kt贸ra si臋 b臋dzie g艂owi膰 nad tymi problemami, doprowadz膮 do polepszenia stanu prawnego w tym zakresie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋 panu pos艂owi.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Przemawia艂 pan pose艂 Andrzej Gaberle z Unii Wolno艣ci.</u>
          <u xml:id="u-142.2" who="#WicemarszalekJozefZych">Pan pose艂 Wojciech Lamentowicz i pan pose艂 Krzysztof Kami艅ski s膮 nieobecni.</u>
          <u xml:id="u-142.3" who="#WicemarszalekJozefZych">Wobec tego lista m贸wc贸w zosta艂a wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-142.4" who="#WicemarszalekJozefZych">O zabranie g艂osu prosz臋 pani膮 podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwo艣ci Jadwig臋 Sk贸rzewsk膮-艁osiak.</u>
          <u xml:id="u-142.5" who="#PoselKrzysztofKaminski">(Jestem.)</u>
          <u xml:id="u-142.6" who="#WicemarszalekJozefZych">Ale ju偶 wyg艂osi艂em formu艂臋 i tylko pan pose艂 sprawozdawca ma szans臋 wyr臋czy膰 koleg臋.</u>
          <u xml:id="u-142.7" who="#PoselKrzysztofKaminski">(Trudno, nie ma problemu.)</u>
          <u xml:id="u-142.8" who="#WicemarszalekJozefZych">Prosz臋 bardzo, pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawiedliwosciJadwigaSkorzewskaLosiak">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! Propozycje zmian zawartych w poselskim projekcie ustawy o zmianie Kodeksu karnego sprowadzaj膮 si臋 praktycznie bior膮c do trzech element贸w, a mianowicie: do podwy偶szenia sankcji przewidzianych w art. 214 搂 1, skre艣lenia dotychczasowej postaci kwalifikowanej przewidzianej w art. 214 搂 2 Kodeksu karnego i wprowadzenia 艣cigania z urz臋du z wyj膮tkiem przest臋pstwa pope艂nionego na szkod臋 osoby najbli偶szej.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawiedliwosciJadwigaSkorzewskaLosiak">Powy偶sze propozycje mog膮 budzi膰 pewne zastrze偶enia, kt贸re przez kolejnych m贸wc贸w by艂y ju偶 podnoszone i kt贸re pozwol臋 sobie usystematyzowa膰 ze wzgl臋du na potraktowanie tego przest臋pstwa, okre艣lonego w art. 214 搂 1, pod wzgl臋dem sankcji w spos贸b identyczny jak przest臋pstwo kradzie偶y. W Kodeksie karnym obowi膮zuje zasada, 偶e nie powinno si臋 w ramach jednego systemu, tzn. jednego kodeksu, tworzy膰 podobnych przepis贸w zawieraj膮cych inne istotne elementy zabronionego czynu, przewiduj膮c jednocze艣nie takie samo zagro偶enie. To zagro偶enie mog艂oby by膰 inne np. co do dolnej granicy kary i w贸wczas by艂aby r贸偶nica mi臋dzy tymi dwoma przest臋pstwami - nie m贸wi臋 w tej chwili o g贸rnej granicy. W膮tpliwo艣ci mo偶e budzi膰 pozostawienie nadal podzia艂u na mienie spo艂eczne i cudze mienie. W tej chwili jest to ju偶 zb臋dny podzia艂.</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawiedliwosciJadwigaSkorzewskaLosiak">Druga kwestia dotyczy pewnych zastrze偶e艅, kt贸re mo偶e wywo艂a膰 propozycja skre艣lenia postaci kwalifikowanej, albowiem przewidywana obecnie surowsza sankcja wi膮偶e si臋 z wyst臋powaniem okre艣lonych dodatkowych element贸w czynu, uzasadniaj膮cych surowsze zagro偶enie.</u>
          <u xml:id="u-143.3" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawiedliwosciJadwigaSkorzewskaLosiak">I po trzecie, propozycja 艣cigania z urz臋du zas艂uguje na poparcie. Jednak偶e z punktu widzenia Ministerstwa Sprawiedliwo艣ci, co chcia艂abym podkre艣li膰 - by艂o to ju偶 tu podniesione - tre艣膰 proponowanego 搂 3 zawiera zasadniczy b艂膮d teoretyczny - operuj膮c poj臋ciem kradzie偶y w odniesieniu do czynu okre艣lonego w 搂 1.</u>
          <u xml:id="u-143.4" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawiedliwosciJadwigaSkorzewskaLosiak">Jednocze艣nie zgadzam si臋 z przedm贸wcami, 偶e dotychczasowe do艣wiadczenia wskazuj膮 na zjawisko powa偶nych trudno艣ci dowodowych w sprawach o zab贸r samochod贸w. Polegaj膮 one na trudno艣ciach dotycz膮cych udowodnienia w spos贸b wymagany procedur膮 karn膮 zamiaru przyw艂aszczenia pojazdu. Nie jest to zatem kwestia przyj臋tej linii obrony sprawcy, lecz procesowy problem zebrania dowod贸w winy. W pewnej liczbie spraw powoduje to konieczno艣膰 kwalifikowania czyn贸w jako przest臋pstwo zaboru pojazdu w celu kr贸tkotrwa艂ego u偶ycia. Utrzymanie odr臋bnego przepisu dotycz膮cego zaboru pojazdu w celu kr贸tkotrwa艂ego u偶ycia jest wi臋c niezb臋dne. Przepisy takie zawieraj膮 ustawodawstwa karne szeregu pa艅stw europejskich, np. Austrii, Niemiec, Szwecji czy Wielkiej Brytanii.</u>
          <u xml:id="u-143.5" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawiedliwosciJadwigaSkorzewskaLosiak">Obserwowane w ostatnich latach zjawisko zaboru samochod贸w, cz臋sto du偶ej warto艣ci, dokonywanego w spos贸b zuchwa艂y, przy uwzgl臋dnieniu zasygnalizowanych ju偶 trudno艣ci w udowodnieniu sprawcy zamiaru przyw艂aszczenia, uzasadnia niezb臋dne zmiany w tre艣ci aktualnie obowi膮zuj膮cego art. 214. Wychodz膮c zatem naprzeciw postulatom spo艂ecznym, proponuje si臋 rozwa偶enie zmiany zakresu regulacji przez obj臋cie przepisem art. 214 搂 2 nowych element贸w, typowych dla tego rodzaju zdarze艅, charakteryzuj膮cych post臋powanie sprawc贸w. Na przyk艂ad je偶eli sprawca pokonuje specjalne zabezpieczenie pojazdu przed zaborem, pojazd stanowi mienie znacznej warto艣ci, albo porzuca pojazd w stanie uszkodzonym lub w okoliczno艣ciach wskazuj膮cych na niebezpiecze艅stwo utraty lub uszkodzenia pojazdu albo jego cz臋艣ci lub zawarto艣ci, to za tego rodzaju czyn powinna grozi膰 surowsza kara ni偶 dotychczas przewidziana w art. 214 搂 2 Kodeksu karnego (np. jak za kradzie偶 zuchwa艂膮). Jeden z pos艂贸w zaproponowa艂 w tym wypadku kar臋 pozbawienia wolno艣ci od roku do 5 lat. Granice s膮 bardzo niewielkie. Za kradzie偶 zuchwa艂膮 grozi obecnie kara pozbawienia wolno艣ci od roku do lat 10. Rozszerzenie przedmiotowego zakresu ochrony, zagro偶enie surowsz膮 sankcj膮 za tego rodzaju czyn przest臋pny by艂oby zasadne i stanowi艂oby realizacj臋 obowi膮zuj膮cej w prawie karnym zasady wsp贸艂mierno艣ci kary do rodzaju czynu i stopnia zawinienia sprawcy. W takich bowiem przypadkach nale偶a艂oby, jak mo偶na przewidywa膰, uzna膰 szczeg贸lne nasilenie z艂ej woli sprawcy, mimo i偶 brak by艂oby dowod贸w, by uzna膰 czyn za zab贸r pojazdu w celu przyw艂aszczenia. W tej sytuacji propozycja skre艣lenia w og贸le postaci kwalifikowanej w art. 214 Kodeksu karnego tym bardziej nasuwa zastrze偶enia.</u>
          <u xml:id="u-143.6" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawiedliwosciJadwigaSkorzewskaLosiak">Chcia艂abym tak偶e poinformowa膰 Wysok膮 Izb臋, 偶e w orzecznictwie kszta艂tuje si臋 zaw臋偶aj膮ca interpretacja poj臋cia 藵kr贸tkotrwa艂e u偶ycie pojazdu藵 i przepis art. 214 Kodeksu karnego stosuje si臋 wy艂膮cznie do przypadk贸w, w kt贸rych brakuje dowod贸w uzasadniaj膮cych kwalifikacj臋 czynu jako zab贸r pojazdu w celu przyw艂aszczenia. W praktyce 艣redni wymiar kary daleko odbiega od przewidzianych g贸rnych zagro偶e艅, co jednak mo偶e nie zmienia膰 faktu, 偶e w skrajnych przypadkach dotychczasowe zagro偶enie oka偶e si臋 niewystarczaj膮ce (nie m贸wi膮c ju偶 o roli spo艂ecznego oddzia艂ywania zagro偶enia kar膮).</u>
          <u xml:id="u-143.7" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawiedliwosciJadwigaSkorzewskaLosiak">Projekt stanowiska rz膮du w tej sprawie jest jeszcze w trakcie uzgodnie艅 mi臋dzyresortowych. Oficjalne stanowisko rz膮du zostanie przed艂o偶one marsza艂kowi Sejmu w celu wykorzystania w toku prac legislacyjnych w komisjach sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-143.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Prosz臋, pan pose艂 przedstawiciel wnioskodawc贸w.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#PoselKrzysztofKrol">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! W imieniu projektodawc贸w chc臋 podzi臋kowa膰 za uwagi zg艂oszone przez przedstawicieli klub贸w. Uwagi te traktujemy z pe艂n膮 偶yczliwo艣ci膮. Mam nadziej臋, 偶e zostan膮 one uwzgl臋dnione w pracy Komisji Sprawiedliwo艣ci i Komisji Ustawodawczej. Pragn膮艂bym wyja艣ni膰, 偶e ta ewidentna pomy艂ka zrodzi艂a si臋 wy艂膮cznie w procesie maszynopisania - nie by艂o 偶adnego innego powodu - ale to nie zwalnia projektodawc贸w z odpowiedzialno艣ci, bo oczywi艣cie ostatni tekst po przepisaniu te偶 powinno si臋 czyta膰.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#PoselKrzysztofKrol">Chc臋 si臋 odnie艣膰 do jednej kwestii, a mianowicie do uwagi pana prof. Gaberle o paradoksie w obowi膮zuj膮cym Kodeksie karnym. Musz臋 powiedzie膰, 偶e ten paradoks w Kodeksie karnym funkcjonowa艂 i funkcjonuje ju偶 dwudziesty sz贸sty rok. I mam nadziej臋, 偶e projektodawcy, czyli klub Konfederacji Polski Niepodleg艂ej, przyczyni膮 si臋 swoim wnioskiem do likwidacji chocia偶 jednego z paradoks贸w, kt贸re istniej膮 zar贸wno w naszym 偶yciu spo艂ecznym, jak i prywatnym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋 panu pos艂owi.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Zamykam debat臋.</u>
          <u xml:id="u-146.2" who="#WicemarszalekJozefZych">Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm skierowa艂 poselski projekt ustawy o zmianie Kodeksu karnego do Komisji Sprawiedliwo艣ci oraz Komisji Ustawodawczej w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-146.3" who="#WicemarszalekJozefZych">Je偶eli nie us艂ysz臋 sprzeciwu, b臋d臋 uwa偶a艂, 偶e Sejm propozycj臋 przyj膮艂.</u>
          <u xml:id="u-146.4" who="#WicemarszalekJozefZych">Sprzeciwu nie s艂ysz臋. Post膮pimy zgodnie z podj臋t膮 decyzj膮.</u>
          <u xml:id="u-146.5" who="#WicemarszalekJozefZych">Wysoki Sejmie! Postanowili艣my o 艂膮cznym rozpatrzeniu punkt贸w 15 i 16 porz膮dku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-146.6" who="#WicemarszalekJozefZych">Przyst臋pujemy do rozpatrzenia punkt贸w 15 i 16 porz膮dku dziennego:
       15. Sprawozdanie ministra zdrowia i opieki spo艂ecznej z realizacji ustawy o wychowaniu w trze藕wo艣ci i przeciwdzia艂aniu alkoholizmowi za 1993 r. (druk nr 775).
      16. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o wychowaniu w trze藕wo艣ci i przeciwdzia艂aniu alkoholizmowi (druk nr 823).</u>
          <u xml:id="u-146.7" who="#WicemarszalekJozefZych">O zabranie g艂osu prosz臋 podsekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia i Opieki Spo艂ecznej pana Wies艂awa Jakubowiaka, kt贸ry przedstawi nam sprawozdanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieZdrowiaIOpiekiSpolecznejWieslawJakubowiak">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! Zgodnie z ustaw膮 z dnia 26 pa藕dziernika 1982 r. o wychowaniu w trze藕wo艣ci i przeciwdzia艂aniu alkoholizmowi (wraz z p贸藕niejszymi zmianami) organy w艂adzy i administracji pa艅stwowej s膮 obowi膮zane do podejmowania dzia艂a艅 zmierzaj膮cych do ograniczania spo偶ycia napoj贸w alkoholowych i do zmiany jego struktury oraz do przeciwdzia艂ania powstawaniu i do usuwania nast臋pstw nadu偶ywania alkoholu. Ustawa nie wskazuje bezpo艣rednio organu odpowiedzialnego za realizacj臋 ca艂o艣ci zada艅 ustawowych. Wskazane s膮 natomiast specyficzne zadania dla wybranych resort贸w centralnych, ale nie dotycz膮 one ca艂o艣ci dzia艂a艅 niezb臋dnych w realizacji ustawy. Koncentruj膮 si臋 g艂贸wnie wok贸艂 szkolenia specjalist贸w, leczenia os贸b uzale偶nionych, prowadzenia bada艅 naukowych oraz wprowadzania problematyki trze藕wo艣ciowej do program贸w nauczania (chodzi o resorty zdrowia i edukacji). Kontrola nad rynkiem i cenami napoj贸w alkoholowych jest powierzona resortom przemys艂u i handlu oraz finans贸w. Kontrol臋 nad interwencjami prawnymi wobec os贸b nadu偶ywaj膮cych alkoholu ustawa powierzy艂a resortom spraw wewn臋trznych i sprawiedliwo艣ci. Do zada艅 Komisji do Spraw Przeciwdzia艂ania Alkoholizmowi przy ministrze zdrowia i opieki spo艂ecznej nale偶y jedynie ocena realizacji istniej膮cych ju偶 program贸w i opiniowania akt贸w prawnych.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieZdrowiaIOpiekiSpolecznejWieslawJakubowiak">Przewodnicz膮cemu komisji - w celu stworzenia warunk贸w wykonawczych do realizacji dzia艂a艅 prowadzonych przez resort zdrowia - powierzono funkcj臋 pe艂nomocnika ministra zdrowia ds. profilaktyki i rozwi膮zywania problem贸w alkoholowych oraz zadanie nadzoru nad ca艂o艣ci膮 resortowego programu rozwi膮zywania problem贸w alkoholowych, wchodz膮cego w sk艂ad Narodowego Programu Zdrowia. W celu stworzenia merytorycznej i organizacyjnej bazy dla realizacji tego programu minister zdrowia utworzy艂 w drugiej po艂owie 1993 r. Pa艅stwow膮 Agencj臋 Rozwi膮zywania Problem贸w Alkoholowych. Zatrudnia ona kilkunastu specjalist贸w z zakresu psychologii, pedagogiki, resocjalizacji i socjologii, kt贸rzy udzielaj膮 profesjonalnej pomocy instytucjom, organizacjom i osobom prowadz膮cym dzia艂alno艣膰 w ramach programu.</u>
          <u xml:id="u-147.2" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieZdrowiaIOpiekiSpolecznejWieslawJakubowiak">Zadania wykonawcze ustawa powierza komisjom ds. przeciwdzia艂ania alkoholizmowi dzia艂aj膮cym przy terenowych organach administracji pa艅stwowej szczebla wojew贸dzkiego i gminnego. W latach 1991-1992 w bardzo wielu gminach po reformie samorz膮dowej komisje gminne nie podj臋艂y faktycznie dzia艂alno艣ci. Zgodnie z art. 20 ustawy Rada Ministr贸w sk艂ada corocznie Sejmowi sprawozdanie z wykonania ustawy, co stanowi przedmiot dzisiejszej debaty. Tekst sprawozdania za 1993 r. obejmuje trzy cz臋艣ci: pierwsza dotyczy diagnozy zjawisk i problem贸w zwi膮zanych z alkoholem, druga zawiera informacj臋 o dzia艂aniach podejmowanych w zwi膮zku z rozwi膮zywaniem tych problem贸w, trzecia przedstawia zarys Narodowego Programu Profilaktyki i Rozwi膮zywania Problem贸w Alkoholowych, przygotowany przez resort zdrowia w 1993 r. i (kierunkowo) zatwierdzony przez Rad臋 Ministr贸w 29 listopada 1994 r.</u>
          <u xml:id="u-147.3" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieZdrowiaIOpiekiSpolecznejWieslawJakubowiak">Jaka jest, wed艂ug naszej oceny, diagnoza tych zjawisk i problem贸w w 1993 r.? Spo偶ycie alkoholu w Polsce - po gwa艂townym wzro艣cie w latach 1989-1991 - nadal utrzymywa艂o si臋 na bardzo wysokim, nie notowanym w poprzednich dekadach poziomie. Wykorzystuj膮c r贸偶ne 藕r贸d艂a danych i stosuj膮c r贸偶ne metody analizy mo偶na szacowa膰, 偶e konsumpcja alkoholu wynosi 10-11 litr贸w stuprocentowego alkoholu etylowego na statystycznego mieszka艅ca kraju. Badania pokazuj膮, 偶e istotnie zwi臋kszy艂o si臋 spo偶ycie napoj贸w alkoholowych przez m艂odzie偶 w ostatnich 4 latach. W艣r贸d wielu czynnik贸w, kt贸re mia艂y bezpo艣redni wp艂yw na du偶y wzrost spo偶ycia napoj贸w alkoholowych, mo偶na wymieni膰 g艂贸wnie takie, jak: dost臋pno艣膰 alkoholu i niskie ceny wysokoprocentowych napoj贸w alkoholowych, atrakcyjno艣膰 oferty rynkowej, zmiana obyczaj贸w i postaw konsumpcyjnych, promocja i reklamowanie napoj贸w alkoholowych oraz nowe problemy spo艂eczno-ekonomiczne, w tym m.in. bezrobocie. Zwi臋kszenie dost臋pno艣ci napoj贸w alkoholowych na rynku prowadzi do bezpo艣redniego wzrostu liczby i nasilenia problem贸w alkoholowych, zw艂aszcza w grupach spo艂ecznych dotychczas mniej uczestnicz膮cych w szkodach alkoholowych, takich jak m艂odzie偶 i kobiety. Wysokie spo偶ycie alkoholu, 艂膮cznie z paleniem tytoniu - dotyczy to zw艂aszcza m臋偶czyzn w tzw. wieku produkcyjnym - powoduje, 偶e wska藕niki dotycz膮ce chor贸b i 艣miertelno艣ci s膮 dramatycznie wysokie. Wielokrotnie z tej trybuny by艂a o tym mowa. Zdaniem ekspert贸w straty ekonomiczne zwi膮zane z nadu偶ywaniem alkoholu mo偶na szacowa膰 w 1993 r. na ok. 100 bln starych z艂. Nale偶y jednak podkre艣li膰, 偶e du偶e rozmiary szk贸d spowodowanych spo偶ywaniem alkoholu na co dzie艅 wyst臋puj膮 w bardzo wielu krajach i nie s膮 tylko polsk膮 specjalno艣ci膮. Dlatego profilaktyka i rozwi膮zywanie problem贸w alkoholowych jest w krajach cywilizowanych przedmiotem systematycznej dzia艂alno艣ci wielu instytucji i specjalist贸w oraz sta艂ym zadaniem administracji rz膮dowej i samorz膮dowej.</u>
          <u xml:id="u-147.4" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieZdrowiaIOpiekiSpolecznejWieslawJakubowiak">Jedno z najwa偶niejszych zada艅 ustawy, czyli ograniczenie dost臋pno艣ci alkoholu, by艂o w ci膮gu ostatnich czterech lat realizowane w spos贸b nieskuteczny. W po艂owie 1993 r. ustawa zosta艂a znowelizowana, a gminy otrzyma艂y prawo do samodzielnego decydowania o liczbie i lokalizacji punkt贸w sprzeda偶y. Bezpo艣rednio po nowelizacji skokowo wzros艂a liczba punkt贸w sprzeda偶y napoj贸w zawieraj膮cych ponad 18% alkoholu. Zmiana ta spowodowa艂a generalnie wzrost dost臋pno艣ci alkoholu, szczeg贸lnie napoj贸w wysokoprocentowych. Pozostaje to w sprzeczno艣ci z podstawowym za艂o偶eniem ustawy o wychowaniu w trze藕wo艣ci i przeciwdzia艂aniu alkoholizmowi. Ceny piwa i wyrob贸w winiarskich znacznie przewy偶sza艂y ceny napoj贸w alkoholowych wysokoprocentowych (w przeliczeniu na 100-procentowy alkohol) i tym samym wp艂ywa艂y w niekorzystny spos贸b na struktur臋 spo偶ycia. Wzrost cen napoj贸w alkoholowych by艂 ni偶szy od wzrostu wynagrodze艅 pracowniczych, co by艂o niezgodne z zapisem art. 10 ust. 1 ustawy o wychowaniu w trze藕wo艣ci i przeciwdzia艂aniu alkoholizmowi. Rynek producent贸w napoj贸w alkoholowych w naszym kraju w ci膮gu ostatnich kilku lat uleg艂 wyra藕nej zmianie. Pa艅stwo utraci艂o dominuj膮c膮 rol臋 we w艂adaniu tym rynkiem, a w dochodach z produkcji i handlu napojami alkoholowymi w znacznym stopniu zacz臋li uczestniczy膰 prywatni przedsi臋biorcy. Prowadzona jest zakazana przez prawo reklama wyrob贸w alkoholowych, adresowana przede wszystkim do m艂odych ludzi. W ostatnich latach rozwin臋艂y si臋 w Polsce na du偶膮 skal臋 nielegalny import, rozlewnictwo i sprzeda偶 napoj贸w alkoholowych. Rzeczywiste straty, jakie w zwi膮zku z tym ponosi bud偶et naszego kraju, s膮 trudne do oszacowania.</u>
          <u xml:id="u-147.5" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieZdrowiaIOpiekiSpolecznejWieslawJakubowiak">Wysokie spo偶ycie alkoholu ma negatywny wp艂yw na spo艂ecze艅stwo. W ci膮gu ostatnich lat wzros艂o poczucie zagro偶enia ze strony nietrze藕wych. Oko艂o 40% badanych os贸b by艂o w ci膮gu ostatnich 12 miesi臋cy zaczepianych przez nietrze藕wych, a co 30 osoba zosta艂a przez nich pobita. Oznacza to, 偶e rocznie ok. miliona os贸b pada ofiar膮 agresji fizycznej ze strony pijanych. W 1993 r. do s膮d贸w rodzinnych wp艂yn臋艂o znacznie wi臋cej wniosk贸w o s膮dowe zobowi膮zanie do leczenia odwykowego. Istnieje wyra藕ny zwi膮zek pomi臋dzy nadu偶ywaniem alkoholu a zjawiskiem stosowania przemocy w rodzinie. A偶 53% sprawc贸w tego rodzaju przest臋pstw w momencie ich pope艂niania znajdowa艂o si臋 pod wp艂ywem alkoholu. Znaczna cz臋艣膰 przest臋pstw i wykrocze艅 pope艂niana jest przez sprawc贸w po spo偶yciu alkoholu. Osoby te bardzo cz臋sto s膮 sprawcami szczeg贸lnie niebezpiecznych przest臋pstw, tj. przeciwko zdrowiu i 偶yciu.</u>
          <u xml:id="u-147.6" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieZdrowiaIOpiekiSpolecznejWieslawJakubowiak">W 1993 r. w zwi膮zku z naruszeniem przepis贸w art. 40 ustawy o wychowaniu w trze藕wo艣ci i przeciwdzia艂aniu alkoholizmowi w pomieszczeniach policyjnych zatrzymano o ok. 60% wi臋cej os贸b ni偶 w 1992 r. Do izb wytrze藕wie艅 na terenie ca艂ego kraju policjanci doprowadzili ponad 307 tys. os贸b nietrze藕wych. Stanowi to wyra藕ny wzrost w stosunku do lat ubieg艂ych. Odsetek os贸b nietrze藕wych, kt贸re uton臋艂y, w ostatnich latach systematycznie wzrasta. Ponadto 1/4 samob贸jstw, kt贸re pope艂niono w 1993 r., zdarzy艂a si臋 pod wp艂ywem alkoholu. We wszystkich wojew贸dztwach wzrasta liczba skierowanych wniosk贸w o ukaranie nietrze藕wych kierowc贸w.</u>
          <u xml:id="u-147.7" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieZdrowiaIOpiekiSpolecznejWieslawJakubowiak">Jakie by艂y podejmowane dzia艂ania profilaktyczne i naprawcze w 1993 r.? Na wielko艣膰 szk贸d, u kt贸rych pod艂o偶a le偶膮 problemy alkoholowe, wp艂ywaj膮 rozmiary i struktura konsumpcji, lecz tak偶e liczba i jako艣膰 dzia艂a艅 podejmowanych w celu rozwi膮zywania tych problem贸w. W ostatnich kilku latach w Polsce opr贸cz wzrostu spo偶ycia alkoholu i szk贸d alkoholowych mo偶na zaobserwowa膰 kilka pozytywnych zjawisk. W programach profilaktycznych realizowanych w 1993 r. uczestniczy艂o 艂膮cznie ponad 250 tys. m艂odzie偶y szkolnej oraz ok. 7 tys. nauczycieli i wychowawc贸w. R贸偶ne formy zaj臋膰 profilaktycznych realizowane by艂y w prawie 3 tys. szk贸艂. Rok 1993 wni贸s艂 dalsze zmiany do lecznictwa odwykowego w Polsce. Miar膮 tych zmian jest wyra藕na poprawa skuteczno艣ci oddzia艂ywa艅 terapeutycznych w por贸wnaniu z tymi, kt贸re oferowano jeszcze kilka lat wcze艣niej. W kilkunastu najlepszych plac贸wkach skuteczno艣膰 terapii wzros艂a dwukrotnie.</u>
          <u xml:id="u-147.8" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieZdrowiaIOpiekiSpolecznejWieslawJakubowiak">W 1993 r. przeprowadzono szkolenia w zakresie rozwi膮zywania problem贸w alkoholowych dla blisko 5 tys. przedstawicieli r贸偶nych grup zawodowych. Byli to lekarze, piel臋gniarki, pracownicy opieki spo艂ecznej, psychologowie, wychowawcy, nauczyciele, pedagodzy, policjanci, kuratorzy s膮dowi, ksi臋偶a i katecheci. Podj臋te zosta艂y prace nad zmian膮 globalnego modelu edukacji publicznej w zakresie problem贸w alkoholowych. Oznacza艂o to wycofywanie si臋 z prowadzonej przez lata propagandy antyalkoholowej, pos艂uguj膮cej si臋 has艂ami walki z alkoholizmem i z alkoholem, oraz zaproponowanie nowego, profesjonalnego podej艣cia do problemu, wymagaj膮cego precyzyjnego okre艣lenia cel贸w i aktualnych tre艣ci przekazu.</u>
          <u xml:id="u-147.9" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieZdrowiaIOpiekiSpolecznejWieslawJakubowiak">Wzros艂o zaanga偶owanie organizacji pozarz膮dowych, je艣li chodzi o realizacj臋 programu profilaktyki i rozwi膮zywanie problem贸w alkoholowych. Cz臋sto stanowi膮 one podstawowe zaplecze organizacyjne i merytoryczne umo偶liwiaj膮ce realizacj臋 lokalnych przedsi臋wzi臋膰 o charakterze edukacyjnym i profilaktycznym. Skupiaj膮 wok贸艂 siebie ludzi, kt贸rzy maj膮 potrzeb臋 pomagania innym i dzielenia si臋 z innymi w艂asnymi do艣wiadczeniami. Szczeg贸lnie dotyczy to dwu typ贸w organizacji. Pierwszy typ to stowarzyszenia - maj膮ce charakter wzajemnej pomocy - os贸b z podobnymi problemami. Nale偶y tu wymieni膰 przede wszystkim ponad 200 klub贸w abstynenckich, w wi臋kszo艣ci zorganizowanych w og贸lnopolskiej federacji, oraz 800 grup anonimowych alkoholik贸w, tworz膮cych wsp贸lnoty kieruj膮ce si臋 programem 12 krok贸w i 12 tradycji, a tak偶e wsp贸lnoty cz艂onk贸w rodzin, zwane Al-Anon, i coraz liczniejsze grupy doros艂ych dzieci alkoholik贸w. Drugi typ rozwijaj膮cych si臋 organizacji pozarz膮dowych to stowarzyszenia i plac贸wki oferuj膮ce us艂ugi profesjonalne w zakresie profilaktyki, edukacji, socjoterapii, szkole艅, terapii i rehabilitacji, bada艅 oraz wydawnictw. To w艂a艣nie dzi臋ki ich dzia艂alno艣ci bardzo cz臋sto w tych zaniedbanych dziedzinach dokonuje si臋 znacz膮cy post臋p merytoryczny.</u>
          <u xml:id="u-147.10" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieZdrowiaIOpiekiSpolecznejWieslawJakubowiak">Opisywane powy偶ej r贸偶ne formy dzia艂a艅 by艂y finansowane z dwu podstawowych 藕r贸de艂. Jedno z nich to bud偶ety urz臋d贸w wojew贸dzkich, drugie okre艣lone jest w rozdziale 8536 bud偶etu resortu zdrowia. 艁膮czna wysoko艣膰 艣rodk贸w przeznaczonych na finansowanie tych dzia艂a艅 wynios艂a 109 mld z艂, co stanowi艂o tylko 0,25% og贸lnych wp艂yw贸w do bud偶etu z tytu艂u podatku obrotowego, akcyzowego i VAT oraz podatku od importu napoj贸w alkoholowych.</u>
          <u xml:id="u-147.11" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieZdrowiaIOpiekiSpolecznejWieslawJakubowiak">Art. 11 ustawy okre艣la postulowan膮 wysoko艣膰 nak艂ad贸w przeznaczonych na rozwi膮zywanie problem贸w alkoholowych na poziomie do 3% warto艣ci sprzeda偶y napoj贸w alkoholowych w skali rocznej. Nak艂ady realnie poniesione w 1993 r. nale偶y uzna膰 wi臋c za niewystarczaj膮ce; ich realna warto艣膰 by艂a 10-krotnie ni偶sza ni偶 艣rodk贸w wydatkowanych na dzia艂alno艣膰 na rzecz trze藕wo艣ci w latach osiemdziesi膮tych.</u>
          <u xml:id="u-147.12" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieZdrowiaIOpiekiSpolecznejWieslawJakubowiak">Kilka s艂贸w o sytuacji w 1994 r.</u>
          <u xml:id="u-147.13" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieZdrowiaIOpiekiSpolecznejWieslawJakubowiak">Przepe艂niony harmonogram prac rz膮dowych i parlamentarnych spowodowa艂, 偶e sprawozdanie z realizacji ustawy w 1993 r. jest omawiane dopiero na pocz膮tku roku 1995. Dlatego mimo braku systematycznie zebranych i opracowanych materia艂贸w analitycznych, kt贸re b臋d膮 dost臋pne dopiero pod koniec kwarta艂u, chcia艂bym przedstawi膰 Wysokiej Izbie kilka informacji i ocen charakteryzuj膮cych sytuacj臋 w minionym roku.</u>
          <u xml:id="u-147.14" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieZdrowiaIOpiekiSpolecznejWieslawJakubowiak">Wydaje si臋, 偶e spo偶ycie alkoholu w 1994 r. utrzyma艂o si臋 na takim samym, bardzo wysokim, niestety, poziomie jak w 1993 r. Wprawdzie dane o produkcji i sprzeda偶y wykazuj膮 dalszy wzrost w por贸wnaniu do 1993 r., ale prawdopodobnie mo偶na to t艂umaczy膰 zmniejszaniem si臋 rozmiar贸w szarej strefy, co jest zjawiskiem pozytywnym.</u>
          <u xml:id="u-147.15" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieZdrowiaIOpiekiSpolecznejWieslawJakubowiak">Nasilaj膮 si臋 niepokoj膮co inne zjawiska zwi膮zane z piciem alkoholu przez m艂odych ludzi. Obserwuje si臋 post臋puj膮ce zr贸偶nicowanie w stylu picia r贸偶nych grup spo艂ecznych. W grupach o 艣rednich dochodach i wy偶szych kwalifikacjach wzrasta zainteresowanie zachodnim wzorem spo偶ycia alkoholu, tzn. bardziej pow艣ci膮gliwym, je艣li chodzi o ilo艣膰, ale systematycznym spo偶ywaniem starannie dobranych trunk贸w. W znacznie liczniejszych grupach os贸b uzale偶nionych o ni偶szym statusie spo艂ecznym utrzymuj膮 si臋 dotychczasowe i bardziej destrukcyjne formy picia. Zdaniem ekspert贸w spo偶ycie alkoholu w艣r贸d bezrobotnych ro艣nie i przyczynia si臋 do pog艂臋biania ich zdrowotnych, materialnych i psychologicznych problem贸w.</u>
          <u xml:id="u-147.16" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieZdrowiaIOpiekiSpolecznejWieslawJakubowiak">Zaobserwowano popraw臋 skuteczno艣ci kontroli nad rynkiem napoj贸w alkoholowych, zwi膮zan膮 z systemem banderolowania wyrob贸w. Jednak znaczne obszary tego rynku nadal wymykaj膮 si臋 spod kontroli. W 1994 r. wp艂ywy z podatku akcyzowego i VAT od napoj贸w alkoholowych w por贸wnaniu z 1993 r. by艂y wi臋ksze o prawie 60%, co przy 35-procentowej podwy偶ce cen oznacza znaczny wzrost dochod贸w z tego tytu艂u.</u>
          <u xml:id="u-147.17" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieZdrowiaIOpiekiSpolecznejWieslawJakubowiak">Wst臋pne informacje dotycz膮ce deklarowanej wielko艣ci produkcji spirytusu wskazuj膮 na wysoki, prawie 30-procentowy wzrost. W 1993 r. by艂o to ok. 180 mln, a w 1994 r. ju偶 230 mln litr贸w. Wzros艂y r贸wnie偶 rozmiary produkcji w贸dek. O blisko 10% wi臋ksze s膮 dostawy piwa. Wzros艂y ceny napoj贸w alkoholowych, ale za 艣redni膮 pensj臋 pod koniec 1994 r. mo偶na by艂o kupi膰 troch臋 wi臋cej butelek czystej w贸dki ni偶 w poprzednich latach. W 1994 r. prowadzone by艂y ekspansywne kampanie reklamowe - zabronione przez prawo - finansowane przez producent贸w piwa i w贸dki, zaadresowane przede wszystkim do m艂odych ludzi. Masowo wyst臋puje, r贸wnie偶 zabroniona przez prawo, sprzeda偶 alkoholu osobom nieletnim. Zmieni艂y si臋 formy nielegalnego importu napoj贸w alkoholowych, wzros艂a liczba wykrytych pr贸b przemytu, lecz zatrzymywane partie wyrob贸w s膮 mniejsze. Rozmiary nielegalnego rozlewu i dystrybucji s膮 wi臋c nadal wysokie, natomiast spektakularne akcje policji, skierowane przeciw mafijnym formom przest臋pczo艣ci w tej dziedzinie, ka偶dego miesi膮ca s膮 przedmiotem publikacji prasowych i pa艅stwo jeste艣cie o nich informowani. Wska藕nikiem wysokiego poziomu spo偶ycia jest wzrost liczby klient贸w izb wytrze藕wie艅, w szczeg贸lno艣ci nieletnich, kobiet i os贸b bezrobotnych. Obserwuje si臋 r贸wnie偶, 偶e coraz cz臋艣ciej nietrze藕wo艣膰 jest przyczyn膮 akt贸w agresji w miejscach publicznych i w 艣rodowisku rodzinnym. Zdecydowanie wzros艂a liczba spraw o przest臋pstwa przeciw rodzinie i coraz bardziej wyra藕ny sta艂 si臋 brak sp贸jnego systemu pomocy dla ofiar przemocy oraz niska skuteczno艣膰 interwencji organ贸w 艣cigania i wymiaru sprawiedliwo艣ci.</u>
          <u xml:id="u-147.18" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieZdrowiaIOpiekiSpolecznejWieslawJakubowiak">Na tle tego do艣膰 przygn臋biaj膮cego obrazu mo偶na jednak ju偶 zaobserwowa膰 wiele zjawisk pozytywnych, zwi膮zanych z profilaktyk膮 i rozwi膮zywaniem problem贸w alkoholowych. Wzros艂a skuteczno艣膰 i atrakcyjno艣膰 program贸w profilaktycznych dla m艂odzie偶y szkolnej, w kt贸rych uczestniczy艂o ponad 300 tys. dzieci i m艂odzie偶y i blisko 150 tys. rodzic贸w. Zwi臋kszy艂 si臋 - cho膰 niestety w niewielkim stopniu, z powodu braku pieni臋dzy - zakres form pomocy opieku艅czej i terapeutycznej dla dzieci z rodzin alkoholik贸w. Nadal poprawia si臋 skuteczno艣膰 lecznictwa odwykowego, wzrasta liczba lecz膮cych si臋 alkoholik贸w i coraz wi臋cej cz艂onk贸w ich rodzin uzyskuje tzw. pomoc psychologiczn膮. W 1994 r. przeszkolono prawie 20 tys. pedagog贸w, piel臋gniarek, psycholog贸w, kurator贸w oraz pracownik贸w pomocy spo艂ecznej. Poprawi艂o to przygotowanie ludzi tych profesji do rozwi膮zywania problem贸w alkoholowych i wp艂yn臋艂o na wzrost zainteresowania samorz膮d贸w gminnych podejmowaniem tej problematyki. W niekt贸rych wojew贸dztwach ponad po艂owa gmin rozpocz臋艂a sensowne programy. Istotn膮 rol臋 w inicjowaniu i koordynowaniu tych wszystkich dzia艂a艅 odgrywa Pa艅stwowa Agencja Rozwi膮zywania Problem贸w Alkoholowych i wsp贸艂pracuj膮cy z ni膮 pe艂nomocnicy wojewod贸w. 艢rodki bud偶etowe na prowadzenie tej dzia艂alno艣ci prawie w ca艂o艣ci pochodz膮 z dzia艂u dotycz膮cego ochrony zdrowia. W roku ubieg艂ym ich wielko艣膰 by艂a podobna do tej z 1993 r.</u>
          <u xml:id="u-147.19" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieZdrowiaIOpiekiSpolecznejWieslawJakubowiak">Co nale偶y robi膰 dalej? Bardziej skuteczne rozwi膮zywanie problem贸w alkoholowych powinno si臋 sta膰 jednym z wa偶nych zada艅 programu rozwoju spo艂eczno-gospodarczego. Zaniedbanie tego zadania os艂abi dynamik臋 dzia艂a艅 prowadzonych w r贸偶nych innych dziedzinach 偶ycia. W celu lepszej realizacji za艂o偶e艅 ustawy o wychowaniu w trze藕wo艣ci i przeciwdzia艂aniu alkoholizmowi konieczne jest w dziedzinie 偶ycia gospodarczego przyj臋cie zasady, 偶e alkohol jest towarem specyficznym i odmiennym od innych produkt贸w. Wymaga wi臋c specyficznych regulacji administracyjno-prawnych oraz finansowych, umo偶liwiaj膮cych nieco wy偶szy stopie艅 kontroli ni偶 ta, kt贸ra obowi膮zuje w systemie wolnorynkowym wobec innych kraj贸w.</u>
          <u xml:id="u-147.20" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieZdrowiaIOpiekiSpolecznejWieslawJakubowiak">W dziedzinie 偶ycia spo艂eczno-politycznego konieczne jest przyznanie rzeczywistego priorytetu dzia艂aniom i decyzjom s艂u偶膮cym profilaktyce i rozwi膮zywaniu problem贸w alkoholowych obj臋tych zakresem odpowiedzialno艣ci resort贸w zdrowia, edukacji, pomocy spo艂ecznej, sprawiedliwo艣ci, obrony narodowej, spraw wewn臋trznych oraz urz臋d贸w wojew贸dzkich. Wymaga to m.in.:</u>
          <u xml:id="u-147.21" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieZdrowiaIOpiekiSpolecznejWieslawJakubowiak">- wdro偶enia do powszechnej realizacji narodowego programu profilaktyki i rozwi膮zywania problem贸w alkoholowych, kt贸ry - podkre艣lam - by艂 ju偶 kierunkowo przyj臋ty przez Rad臋 Ministr贸w dnia 29 listopada 1994 r., a obecnie wymaga uszczeg贸艂owienia i rozpisania;</u>
          <u xml:id="u-147.22" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieZdrowiaIOpiekiSpolecznejWieslawJakubowiak">- zapewnienia systematycznego finansowania programu w ramach wyodr臋bnionych pozycji bud偶et贸w resort贸w zdrowia, edukacji narodowej, sprawiedliwo艣ci, obrony narodowej, pracy i polityki socjalnej oraz urz臋d贸w wojew贸dzkich;</u>
          <u xml:id="u-147.23" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieZdrowiaIOpiekiSpolecznejWieslawJakubowiak">- systematycznej realizacji zada艅 programu przez administracj臋 samorz膮dow膮 i zapewnienia finansowania tych zada艅 w ramach 艣rodk贸w pozabud偶etowych gromadzonych przez samorz膮dy gminne;</u>
          <u xml:id="u-147.24" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieZdrowiaIOpiekiSpolecznejWieslawJakubowiak">- zwi臋kszenia skuteczno艣ci kontroli pa艅stwa nad produkcj膮 i rynkiem wyrob贸w spirytusowych oraz - co chc臋 tu dzisiaj podkre艣li膰 - nowelizacji ustawy o wychowaniu w trze藕wo艣ci, uwzgl臋dniaj膮cej interesy zdrowia publicznego;</u>
          <u xml:id="u-147.25" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieZdrowiaIOpiekiSpolecznejWieslawJakubowiak">- racjonalnego ograniczania dost臋pno艣ci alkoholu poprzez regulacje podatkowe i celne oraz systematyczn膮 kontrol臋 dzia艂alno艣ci gospodarczej napojami alkoholowymi;</u>
          <u xml:id="u-147.26" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieZdrowiaIOpiekiSpolecznejWieslawJakubowiak">- rozwijania skutecznych form kontroli prawnej i spo艂ecznej nad szkodliwymi formami post臋powania os贸b nadu偶ywaj膮cych alkoholu (w szczeg贸lno艣ci przeciwdzia艂ania przemocy w rodzinach alkoholik贸w);</u>
          <u xml:id="u-147.27" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieZdrowiaIOpiekiSpolecznejWieslawJakubowiak">- upowszechnienia program贸w profilaktycznych wp艂ywaj膮cych na postaw臋 i umiej臋tno艣ci wa偶ne dla zdrowia i trze藕wo艣ci, w szczeg贸lno艣ci w艣r贸d m艂odzie偶y i grup podwy偶szonego ryzyka;</u>
          <u xml:id="u-147.28" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieZdrowiaIOpiekiSpolecznejWieslawJakubowiak">- zwi臋kszenia skuteczno艣ci i dost臋pno艣ci terapii dla os贸b uzale偶nionych od alkoholu oraz cz艂onk贸w ich rodzin;</u>
          <u xml:id="u-147.29" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieZdrowiaIOpiekiSpolecznejWieslawJakubowiak">- szkolenia przedstawicieli wybranych zawod贸w w zakresie nowoczesnych strategii i metod rozwi膮zywania problem贸w alkoholowych;</u>
          <u xml:id="u-147.30" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieZdrowiaIOpiekiSpolecznejWieslawJakubowiak">- wspierania dzia艂alno艣ci 艣rodowisk i os贸b z problemami alkoholowymi (polegaj膮cej na udzielaniu sobie wzajemnej pomocy) oraz stowarzysze艅 prowadz膮cych programy profilaktyczne i naprawcze.</u>
          <u xml:id="u-147.31" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieZdrowiaIOpiekiSpolecznejWieslawJakubowiak">Na zako艅czenie chc臋 powiedzie膰, 偶e ustawa z dnia 26 pa藕dziernika 1982 r. o wychowaniu w trze藕wo艣ci i przeciwdzia艂aniu alkoholizmowi by艂a wielokrotnie nowelizowana w ci膮gu minionych lat. Od kilku lat jest r贸wnie偶 przedmiotem r贸偶norodnej krytyki i zorganizowanych atak贸w w celu zdeprecjonowania jej wybranych fragment贸w, dotycz膮cych przede wszystkim kontroli pa艅stwa nad wolnorynkow膮 dzia艂alno艣ci膮 gospodarcz膮 zwi膮zan膮 z napojami alkoholowymi. Znaczna cz臋艣膰 krytyki wymierzonej przeciw ustawie by艂a 藕le zaadresowana, poniewa偶 niedoci膮gni臋cia w zakresie polityki na rynku alkoholowym oraz brak widocznych post臋p贸w w zakresie rozwi膮zywania problem贸w alkoholowych nale偶y przypisywa膰 nie tyle usterkom ustawy, ile wieloletnim zaniedbaniom w praktycznej realizacji zawartych w niej zasad. Konieczne jest wi臋c przeprowadzenie nowelizacji ustawy i dokonanie w niej zmian uwzgl臋dniaj膮cych interesy zdrowia i porz膮dku publicznego. Poselski projekt nowelizacji tej ustawy, kt贸ry dzisiaj b臋dzie tu przedstawiany, ma w艂a艣nie spe艂ni膰 te oczekiwania.</u>
          <u xml:id="u-147.32" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieZdrowiaIOpiekiSpolecznejWieslawJakubowiak">Chc臋 podkre艣li膰, 偶e Rada Ministr贸w zatwierdzi艂a kierunkowy narodowy program profilaktyki i rozwi膮zywania problem贸w alkoholowych i powierzy艂a ministrowi koordynowanie dzia艂a艅 wynikaj膮cych z za艂o偶e艅 tego programu. Tworzy to przes艂anki do prowadzenia skuteczniejszych dzia艂a艅 praktycznych, s艂u偶膮cych realizacji zada艅 okre艣lonych w ustawie. Jednak o rzeczywistych rozmiarach tych dzia艂a艅 zadecyduje wysoko艣膰 nak艂ad贸w przeznaczanych corocznie na ich realizacj臋. Znane Wysokiej Izbie deficyty 艣rodk贸w przeznaczanych na ochron臋 zdrowia, edukacj臋 narodow膮 i pomoc spo艂eczn膮 powa偶nie ograniczaj膮 nadzieje na post臋py w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-147.33" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieZdrowiaIOpiekiSpolecznejWieslawJakubowiak">Nie nale偶y si臋 spodziewa膰, 偶e kiedykolwiek znikn膮 problemy wynikaj膮ce z obecno艣ci alkoholu w naszym 偶yciu codziennym, istnieje jednak mo偶liwo艣膰 zmniejszenia ich rozmiaru oraz zwi臋kszenia zdolno艣ci radzenia sobie z nimi. Dzi臋kuj臋 pa艅stwu za uwag臋.</u>
          <u xml:id="u-147.34" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋 panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#WicemarszalekJozefZych">O zabranie g艂osu prosz臋 pana pos艂a Seweryna Jurgiela艅ca w celu przedstawienia opinii Komisji: Polityki Spo艂ecznej; Zdrowia; Sprawiedliwo艣ci oraz Ustawodawczej o przedstawionym Wysokiej Izbie sprawozdaniu oraz w celu przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy zawartego w druku nr 823.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#PoselSewerynJurgielaniec">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! Tak si臋 sk艂ada, 偶e w艂a艣ciwie przede mn膮 stoj膮 dwa zadania: chc臋 zarekomendowa膰 zmiany w ustawie, a jednocze艣nie przedstawi膰 Wysokiej Izbie stanowisko komisji wobec sprawozdania, kt贸re przedstawi艂 pan minister.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#PoselSewerynJurgielaniec">Nadu偶ywanie alkoholu wymieniane jest jako jeden z czynnik贸w najsilniej obni偶aj膮cych stan zdrowia spo艂ecze艅stw. Je艣li zastosujemy definicj臋 zdrowia przyj臋t膮 przez 艢wiatow膮 Organizacj臋 Zdrowia, uwzgl臋dniaj膮c膮 stan nie tylko fizyczny, ale r贸wnie偶 psychiczny i duchowy, to oka偶e si臋, 偶e populacja os贸b dotkni臋tych wzgl臋dnie trwa艂ymi szkodami z tego zakresu wynosi w Polsce oko艂o 10 mln. Na ka偶dym poziomie mo偶na wskaza膰 negatywne skutki dla populacji zwi膮zane z nadmiernym u偶ywaniem alkoholu. Zatem nie dziwi to, 偶e barcelo艅skie zgromadzenie ekspert贸w europejskiego biura 艢wiatowej Organizacji Zdrowia, po艣wi臋cone priorytetom dla Europy, jako warunek osi膮gni臋cia jakichkolwiek cel贸w prozdrowotnych na kontynencie wymieni艂o obni偶enie 艣redniego spo偶ycia alkoholu w pa艅stwach europejskich do roku 2000 o 25%. Ten tak zwany cel nr 17 kszta艂tuje polityk臋 spo艂eczn膮 w 2/3 pa艅stw Europy; w pa艅stwach tych 艣rednie spo偶ycie alkoholu maleje. Nie udaje si臋 tego natomiast osi膮gn膮膰 w 1/3 pa艅stw, g艂贸wnie Europy 艢rodkowo-Wschodniej, gdzie w ostatnich latach spo偶ycie alkoholu systematycznie ro艣nie. Szacuje si臋, i偶 obecnie spo偶ycie alkoholu w przeliczeniu na statystycznego Polaka - o czym wspomina艂 pan minister - wynosi 10-11 litr贸w.</u>
          <u xml:id="u-149.2" who="#PoselSewerynJurgielaniec">Nadu偶ywanie alkoholu wi膮偶e si臋 z szeregiem chor贸b, ale najwi臋ksze zagro偶enie dla zdrowia wynikaj膮ce z przewlek艂ego picia alkoholu stanowi膮 choroby w膮troby. Przewlek艂a niewydolno艣膰 i marsko艣膰 w膮troby oraz liczba przyj臋tych do szpitali psychiatrycznych z rozpoznaniem nadu偶ywania alkoholu to najistotniejsze wska藕niki przy szacowaniu rozmiar贸w spo偶ycia alkoholu. Badania naukowe wykaza艂y bezpo艣redni zwi膮zek mi臋dzy liczb膮 zgon贸w z powodu marsko艣ci w膮troby a wielko艣ci膮 艣redniego spo偶ycia alkoholu w danym kraju. W Polsce w 1993 r. wska藕nik 艣miertelno艣ci z powodu przewlek艂ych schorze艅 i marsko艣ci w膮troby wyni贸s艂 11,5 na 100 tys. mieszka艅c贸w. Przy spo偶yciu 10-11 litr贸w czystego alkoholu przypadaj膮cych na statystycznego Polaka (niestety, uwzgl臋dniaj膮c i dzieci w ko艂ysce, i starc贸w nad grobem) liczba problem贸w zdrowotnych jest wysoka i obci膮偶a ca艂y system opieki zdrowotnej. Liczb臋 mieszka艅c贸w naszego kraju cierpi膮cych na uzale偶nienie alkoholowe ocenia si臋 na ok. 1-1,5 mln. Leczeniu poddaje si臋 ok. 100 tys. os贸b w ci膮gu roku, ale z uwagi na stosunkowo niski poziom us艂ug i obiektywne trudno艣ci tylko w przypadku kilkunastu tysi臋cy os贸b z tej grupy udaje si臋 trwale zatrzyma膰 post臋p choroby. Reszta - obci膮偶aj膮c system opieki zdrowotnej (jako wyj膮tkowo k艂opotliwi pacjenci) - ko艅czy 偶ycie 艣rednio o 15-20 lat wcze艣niej ni偶 r贸wie艣nicy nie pij膮cy alkoholu. W grupie os贸b m艂odych i w 艣rednim wieku alkohol jest jednym z g艂贸wnych czynnik贸w 艣miertelno艣ci i wypadk贸w powoduj膮cych trwa艂e skutki, tzn. inwalidztwo. Chorzy ci obci膮偶aj膮 oddzia艂y szpitalne i stanowi膮 dominuj膮c膮 grup臋 pacjent贸w (w psychiatrii 1/3 pacjent贸w stanowi膮 m臋偶czy藕ni alkoholicy; 60% pacjent贸w przyjmowanych na chirurgi臋 szcz臋kow膮 trafia tam po upojeniu alkoholowym).</u>
          <u xml:id="u-149.3" who="#PoselSewerynJurgielaniec">Alkohol jest substancj膮, kt贸ra dzia艂a szkodliwie prawie na wszystkie tkanki i narz膮dy. Alkohol i jego metabolity wchodz膮 w liczne reakcje z fizjologicznymi substancjami w tkankach, a dzia艂anie po艣rednie alkoholu polega na silnym wp艂ywie na homeostaz臋 ustroju przez dzia艂anie na uk艂ad wegetatywny, endokrynny odporno艣ciowy, gospodark臋 wodno-elektrolitow膮, wch艂anianie niezb臋dnych sk艂adnik贸w od偶ywczych itp. Alkohol jest zwi膮zkiem bardzo aktywnym, wywo艂uje zwyrodnienie w najm艂odszych filogenetycznie tworach, mianowicie w p艂atach czo艂owych m贸zgu. Toksyczne dzia艂anie alkoholu etylowego powoduje m.in. zmiany w uk艂adzie nerwowym, zmiany zanikowe m贸偶d偶ku i m贸zgu, w uk艂adzie pokarmowym - przewlek艂e zmiany zapalne 艣luz贸wek, zapalenie trzustki i w膮troby, w uk艂adzie kr膮偶enia - nadci艣nienie, zmiany zwyrodnieniowe w mi臋艣niu sercowym, w uk艂adzie oddechowym - przewlek艂e zapalenie b艂on 艣luzowych. U os贸b pal膮cych i jednocze艣nie nadu偶ywaj膮cych alkoholu dziesi臋ciokrotnie cz臋艣ciej wyst臋puje rak jamy ustnej, krtani oraz tchawicy. Badania naukowe wykazuj膮, 偶e nadu偶ywanie alkoholu wi膮偶e si臋 ze zwi臋kszonym ryzykiem pewnych odmian raka, zw艂aszcza prze艂yku, w膮troby, cz臋艣ci nosowej, gard艂a, krtani i tchawicy. Jest to zwi膮zane z dzia艂aniem alkoholu na system odporno艣ciowy organizmu, powoduj膮cym jego os艂abienie.</u>
          <u xml:id="u-149.4" who="#PoselSewerynJurgielaniec">Przyjmuje si臋, 偶e alkohol to jeden z wa偶niejszych czynnik贸w zwi臋kszaj膮cych ryzyko zgon贸w przed 65 rokiem 偶ycia, a pragn臋 przypomnie膰, 偶e w naszym kraju cz臋stotliwo艣膰 zgon贸w przed 65 rokiem 偶ycia jest o 40% wy偶sza ni偶 艣rednia europejska. Jak ju偶 m贸wi艂em, osoby nadu偶ywaj膮ce alkoholu 偶yj膮 艣rednio o 10-20 lat kr贸cej, ni偶by oczekiwano. Alkohol jest przyczyn膮 wysokiej wypadkowo艣ci ze skutkiem 艣miertelnym, a tak偶e jednym z najwa偶niejszych czynnik贸w prowadz膮cych do samob贸jstw, prawdopodobie艅stwo pope艂nienia samob贸jstwa przez osoby pij膮ce jest bowiem blisko 9-krotnie wi臋ksze ni偶 w wypadku os贸b nie pij膮cych.</u>
          <u xml:id="u-149.5" who="#PoselSewerynJurgielaniec">Wysoka Izbo! Pozwol臋 sobie jeszcze tylko zasygnalizowa膰 skutki spo艂eczne - problemy rodzin alkoholik贸w, rozwody, bezdomno艣膰, problemy w pracy, bezrobocie, k艂opoty finansowe, naruszanie porz膮dku publicznego, ca艂y zesp贸艂 problem贸w psychicznych i oczywi艣cie somatycznych, o kt贸rych ju偶 m贸wi艂em.</u>
          <u xml:id="u-149.6" who="#PoselSewerynJurgielaniec">Osobnym zagadnieniem, o kt贸rym trzeba pami臋ta膰, jest stan zdrowia os贸b 偶yj膮cych w najbli偶szym otoczeniu ludzi nadu偶ywaj膮cych alkoholu. W Polsce chodzi tu o oko艂o 6 mln os贸b, w tym 1-2 mln to dzieci. Badania ameryka艅skie wykaza艂y, 偶e u syn贸w alkoholik贸w zdarza si臋 ok. 60% wi臋cej zranie艅, a 5 razy cz臋艣ciej wyst臋puj膮 u nich problemy emocjonalne. Wsp贸艂czynnik hospitalizacji w przypadkach c贸rek alkoholik贸w jest 3,5 raza wy偶szy ni偶 w przypadku dziewczynek z innych rodzin.</u>
          <u xml:id="u-149.7" who="#PoselSewerynJurgielaniec">Wczoraj Komisja Zdrowia, Komisja Polityki Spo艂ecznej, Komisja Ustawodawcza, Komisja Transportu, 艁膮czno艣ci, Handlu i Us艂ug ustosunkowa艂y si臋 do przedstawionego przez ministra zdrowia sprawozdania z realizacji ustawy z dnia 26 pa藕dziernika 1982 r. o wychowaniu w trze藕wo艣ci i przeciwdzia艂aniu alkoholizmowi w okresie od 1 stycznia 1993 r. do 31 grudnia 1993 r. Pos艂owie w trakcie dyskusji nad sprawozdaniem ocenili, 偶e dzia艂ania resort贸w odpowiedzialnych za realizacj臋 ustawy s膮 ma艂o efektywne. Podkre艣lano brak koordynacji mi臋dzyresortowej. Wzrost cen napoj贸w alkoholowych by艂 ni偶szy od wzrostu wynagrodze艅, co by艂o niezgodne z zapisem art. 10 ust. 1 ustawy o wychowaniu w trze藕wo艣ci i przeciwdzia艂aniu alkoholizmowi. W materia艂ach nam przedstawionych brakowa艂o odpowiedzi na pytanie, jakie mechanizmy mog膮 wp艂yn膮膰 na zmniejszenie ilo艣ci spo偶ywanego alkoholu. Krytycznie zosta艂y ocenione dzia艂ania instytucji kontrolnych. Wreszcie stwierdzono, 偶e nie minister zdrowia, lecz ca艂y rz膮d powinien odpowiada膰 za realizacj臋 ustawy.</u>
          <u xml:id="u-149.8" who="#PoselSewerynJurgielaniec">W trakcie posiedzenia komisji pozytywnie oceniono koncepcj臋 przeniesienia obowi膮zku rozwi膮zania problem贸w alkoholowych na szczebel gmin, ale w zwi膮zku z tym musz膮 si臋 tam pojawi膰 艣rodki finansowe. Nie mo偶na bowiem na ten organ zwala膰 wszystkich spraw, nie pomagaj膮c w ich finansowaniu.</u>
          <u xml:id="u-149.9" who="#PoselSewerynJurgielaniec">G艂贸wne czynniki, kt贸re spowodowa艂y wzrost spo偶ycia napoj贸w alkoholowych, to wzrost dost臋pno艣ci alkoholu, niskie ceny alkoholi wysokoprocentowych, wzrost atrakcyjno艣ci oferty rynkowej, zmiany obyczaj贸w i postaw konsumpcyjnych, promocja i reklamowanie napoj贸w alkoholowych. Nie mo偶na pomin膮膰 r贸wnie偶 nowych problem贸w spo艂eczno-ekonomicznych, takich jak bezrobocie.</u>
          <u xml:id="u-149.10" who="#PoselSewerynJurgielaniec">Po艂膮czone komisje, mimo tych uwag i zastrze偶e艅, wnosz膮 o przyj臋cie sprawozdania z realizacji ustawy z dnia 26 pa藕dziernika 1982 r. o wychowaniu w trze藕wo艣ci i przeciwdzia艂aniu alkoholizmowi w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 1993 r.</u>
          <u xml:id="u-149.11" who="#PoselSewerynJurgielaniec">W dziedzinie 偶ycia spo艂eczno-politycznego konieczne jest przyznanie rzeczywistego priorytetu dzia艂aniom i decyzjom s艂u偶膮cym profilaktyce i rozwi膮zywaniu problem贸w alkoholowych nale偶膮cych do zakresu odpowiedzialno艣ci resort贸w zdrowia, edukacji, pomocy spo艂ecznej, sprawiedliwo艣ci, obrony narodowej, spraw wewn臋trznych oraz urz臋d贸w wojew贸dzkich. Przecie偶 fakt, 偶e m艂ody cz艂owiek si臋ga po kieliszek, nie jest wyrazem niczego innego, jak tylko tego, 偶e nie ma gdzie p贸j艣膰, nie ma si臋 czym zaj膮膰. To jest najprostsze - papieros i kieliszek alkoholu. Nie ma boiska, na kt贸rym m贸g艂by si臋 wy偶y膰.</u>
          <u xml:id="u-149.12" who="#PoselSewerynJurgielaniec">Projekt nowelizacji ustawy okre艣la m.in. zadania gminy zwi膮zane z rozwi膮zywaniem problem贸w alkoholowych oraz sposoby uzyskiwania 艣rodk贸w finansowych na realizacj臋 tych zada艅, sposoby usprawnienia dzia艂a艅 administracji rz膮dowej, zapewnienia pomocy cz艂onkom rodzin alkoholik贸w, utrzymywania kontroli pa艅stwa nad rynkiem napoj贸w spirytusowych oraz zasad臋 popierania dzia艂a艅 na rzecz zmiany struktury spo偶ycia, wreszcie podwy偶sza kary za reklam臋 napoj贸w alkoholowych.</u>
          <u xml:id="u-149.13" who="#PoselSewerynJurgielaniec">Wysoka Izbo! Szanowne Panie i Szanowni Panowie Pos艂owie! Zwracam si臋 z uprzejm膮 pro艣b膮 o skierowanie projektu ustawy o zmianie ustawy o wychowaniu w trze藕wo艣ci i przeciwdzia艂aniu alkoholizmowi do Komisji Zdrowia, Komisji Ustawodawczej i Komisji Polityki Spo艂ecznej.</u>
          <u xml:id="u-149.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋 panu pos艂owi.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Przypominam, i偶 Sejm ustali艂 w debacie 艂膮cznej nad tymi punktami porz膮dku dziennego podzia艂 czasu pomi臋dzy kluby i ko艂a parlamentarne, w zale偶no艣ci od ich wielko艣ci, w granicach od 6 do 31 minut, tj. debat臋 kr贸tk膮.</u>
          <u xml:id="u-150.2" who="#WicemarszalekJozefZych">Otwieram dyskusj臋.</u>
          <u xml:id="u-150.3" who="#WicemarszalekJozefZych">W pierwszej kolejno艣ci, jak zwykle, wys艂uchamy wyst膮pie艅 w imieniu klub贸w i k贸艂 parlamentarnych.</u>
          <u xml:id="u-150.4" who="#WicemarszalekJozefZych">Obecnie g艂os zabierze pani pose艂 Alicja Murynowicz, Sojusz Lewicy Demokratycznej, a nast臋pnie pan pose艂 Zdzis艂aw Podka艅ski, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#PoselAlicjaMurynowicz">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej chcia艂bym ustosunkowa膰 si臋 do omawianego dzisiaj sprawozdania rz膮du z realizacji ustawy z 26 pa藕dziernika 1982 r. o wychowaniu w trze藕wo艣ci i przeciwdzia艂aniu alkoholizmowi za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 1993 r. (druk nr 775).</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#PoselAlicjaMurynowicz">Na pocz膮tku wyra偶臋 ubolewanie, kt贸re wyrazi艂 ju偶 pan minister, 偶e mamy rok 1995, a rozpatrujemy sprawozdanie za rok 1993. Wnikliwa lektura tego sprawozdania nasuwa do艣膰 smutne refleksje. Okazuje si臋 bowiem, 偶e Polska znajduje si臋 w pierwszej dziesi膮tce kraj贸w o najwy偶szym w 艣wiecie spo偶yciu alkoholu. W ko艅cu lat osiemdziesi膮tych plasowali艣my si臋 w po艂owie trzeciej dziesi膮tki. Od kilku lat spo偶ycie alkoholu utrzymuje si臋 na bardzo wysokim poziomie, nie zmienia si臋 struktura picia, brak jakichkolwiek efekt贸w kampanii reklamowych promuj膮cych picie alkoholi lekkich, zwi臋ksza si臋 liczba pij膮cych kobiet, przy czym poziom spo偶ycia wzrasta wraz ze wzrostem ich wykszta艂cenia, to znaczy, im maj膮 wy偶sze wykszta艂cenie, tym wi臋cej pij膮, zwi臋ksza si臋 liczba pij膮cych bezrobotnych i - zastraszaj膮ce zjawisko - zwi臋ksza si臋 liczba m艂odzie偶y - wr臋cz dzieci - si臋gaj膮cej po alkohol.</u>
          <u xml:id="u-151.2" who="#PoselAlicjaMurynowicz">Wysoka Izbo! Zjawiska te maj膮 艣cis艂y zwi膮zek z og贸ln膮 sytuacj膮 i zmianami spo艂eczno-gospodarczymi, jakie zasz艂y w kraju w ci膮gu kilku ostatnich lat. Du偶o by m贸wi膰 o szkodach wywo艂anych piciem alkoholu. Warto przytoczy膰 kilka: na ok. 1 mln alkoholik贸w leczeniu poddaje si臋 tylko 80 do 100 tys. os贸b, a efektywne zaleczenia stanowi膮 maksimum ok. 30%, poszkodowani cz艂onkowie rodzin alkoholik贸w to ok. 4 mln ludzi, 1/3 kobiet ma nerwic臋 w zwi膮zku z nadu偶ywaniem alkoholu przez m臋偶贸w i ok. 12% uczni贸w zg艂asza problemy zwi膮zane z alkoholizmem w domu, zwi臋ksza si臋 liczba wynikaj膮cych z alkoholizmu patologii w艣r贸d bezrobotnych, kt贸re utrudniaj膮 proces aktywizacji zawodowej. Szczeg贸艂owo o tych problemach b臋d膮 m贸wi膰 moi koledzy z klubu w indywidualnych wyst膮pieniach. Wed艂ug szacunk贸w r贸偶nych ekspert贸w straty w bud偶ecie pa艅stwa zwi膮zane z nielegalnym importem, produkcj膮, sprzeda偶膮 alkoholu nieletnim i reklam膮 napoj贸w alkoholowych si臋gaj膮 obecnie kwoty ok. 100 bln z艂.</u>
          <u xml:id="u-151.3" who="#PoselAlicjaMurynowicz">Tote偶 z uznaniem nale偶y przyj膮膰 rz膮dowy program walki z alkoholizmem, a tak偶e powo艂anie przez ministra zdrowia w 1993 r. Pa艅stwowej Agencji Rozwi膮zywania Problem贸w Alkoholowych. Tyle tylko, 偶e program jednego lub dwu resort贸w jest zbiorem pobo偶nych 偶ycze艅. Problemem zwalczania alkoholizmu powinien zaj膮膰 si臋 rz膮d w ca艂o艣ci, jego dzia艂ania powinny by膰 jasno okre艣lone i realizowane w pe艂nej koordynacji ze wszystkimi resortami. Z przedstawionego nam sprawozdania taka 艣cis艂a koordynacja nie wynika. Ka偶dy resort ma wyznaczone swoje zadanie, swoj膮 藵dzia艂k臋藵. Nie do przyj臋cia jest, 偶e zapisy ustawy, a zw艂aszcza art. 10 i 11, nie by艂y i nie s膮 przestrzegane. Je偶eli w 1993 r. przeci臋tne miesi臋czne wynagrodzenie netto w gospodarce wzros艂o o ok. 33%, to przynajmniej w takim samym stopniu powinny wzrosn膮膰 ceny alkoholi, kt贸re niestety wzros艂y tylko o 23,6%. Okazuje si臋, 偶e ustawa nie wskazuje organu bezpo艣rednio odpowiedzialnego za realizacj臋 ca艂o艣ci zada艅 ustawowych i nie stanowi艂y o tym odr臋bne decyzje Urz臋du Rady Ministr贸w. Dzia艂ania edukacyjne, profilaktyczne, r贸偶nego rodzaju szkolenia s膮 potrzebne i zapewne maj膮 swoj膮 wag臋 i efekty, ale wydaje si臋, 偶e nadesz艂a pora, aby zmieni膰 funkcjonuj膮c膮 do dzisiaj ustaw臋.</u>
          <u xml:id="u-151.4" who="#PoselAlicjaMurynowicz">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! Propozycja nowelizacji ustawy zawarta w druku nr 823 zak艂ada, licz膮c si臋 z realiami gospodarki wolnorynkowej, uwzgl臋dnienie zaniedbanych uprzednio interes贸w zwi膮zanych ze zdrowiem i porz膮dkiem publicznym, zagro偶onych obecno艣ci膮 alkoholu w naszym 偶yciu spo艂ecznym. Propozycje zawarte w projekcie nowelizacji om贸wi艂 pan pose艂 wnioskodawca. W imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej prosz臋 Wysok膮 Izb臋 o skierowanie projektu nowelizacji ustawy do odpowiednich komisji i przyj臋cie sprawozdania rz膮du w sprawie realizacji ustawy o wychowaniu w trze藕wo艣ci i przeciwdzia艂aniu alkoholizmowi za 1993 r.</u>
          <u xml:id="u-151.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋, pani pose艂.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Przemawia艂a pani pose艂 Alicja Murynowicz, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-152.2" who="#WicemarszalekJozefZych">Obecnie g艂os zabierze pan pose艂 Zdzis艂aw Podka艅ski, Polskie Stronnictwo Ludowe, a nast臋pnie pani pose艂 Maria Dmochowska, Unia Wolno艣ci.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#PoselZdzislawPodkanski">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego mam zaszczyt przedstawi膰 stanowisko odno艣nie do sprawozdania z realizacji ustawy z dnia 26 pa藕dziernika 1982 r. o wychowaniu w trze藕wo艣ci i przeciwdzia艂aniu alkoholizmowi w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 1993 r. W przed艂o偶onym przez rz膮d sprawozdaniu dokonano swoistego rodzaju bilansu. Nale偶a艂oby si臋 jednak zastanowi膰, czy opracowanie jest kompletne i wyczerpuj膮ce temat oraz czy przedstawia pe艂ne spektrum omawianych problem贸w. Wprawdzie w sprawozdaniu zaznaczono, 偶e opracowano je na podstawie materia艂贸w 藕r贸d艂owych r贸偶nego pochodzenia, lecz rodzi si臋 pytanie, czy pozyskane informacje zosta艂y w pe艂ni wykorzystane. Uzasadnione w膮tpliwo艣ci budzi tak偶e przyj臋ta metodologia referowania problemu. Sprawia ona, 偶e pewne zagadnienia nie zosta艂y w pe艂ni rozwini臋te i wyartyku艂owane, lecz potraktowano je marginalnie i skr贸towo. Ju偶 we wprowadzeniu stwierdza si臋, 偶e 藵sprawozdanie koncentruje si臋 wok贸艂 zagadnie艅 bezpo艣rednio zwi膮zanych z regulacjami ustawowymi藵. Dlatego te偶 wydaje si臋 nies艂uszne i ze szkod膮 dla sprawozdania pomini臋cie w nim pewnych aspekt贸w ekonomicznych. Te dostrze偶one mankamenty sprawiaj膮, i偶 w przedk艂adanym sprawozdaniu nie jest przedstawiony kompletny indeks zagadnie艅 dotycz膮cych wychowania w trze藕wo艣ci i przeciwdzia艂ania alkoholizmowi. Natomiast z pe艂nym uznaniem nale偶y podkre艣li膰 wysi艂ki autor贸w sprawozdania, gdy w opracowaniu proponuj膮 dokonanie konkretnych zmian i modyfikacji w ustawie. Zg艂aszane propozycje s膮 uwarunkowane do艣wiadczeniami kilku ostatnich lat oraz aktualn膮 sytuacj膮 kraju. Konkretne realia 偶ycia spo艂ecznego dyktuj膮 kierunek i zasi臋g merytoryczny proponowanej nowelizacji.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#PoselZdzislawPodkanski">W tym miejscu problemem o kapitalnym znaczeniu pozostaje kwestia zaniedba艅 wyst臋puj膮cych w praktyce, je艣li chodzi o realizacj臋 ustawy. W dzisiejszej dyskusji musimy podda膰 ocenie fakt istnienia rozziewu pomi臋dzy zapisem a praktyk膮. Jak to si臋 dzieje, 偶e postanowienia w艂adzy ustawodawczej, czyli litera i duch ustawy, nie s膮 w pe艂ni respektowane i wype艂niane przez w艂adz臋 wykonawcz膮? Jakie s膮 motywy i uwarunkowania tego, 偶e niekt贸re zapisy ustawy pozostaj膮 martw膮 liter膮 prawa b膮d藕 te偶 s膮 艂amane? S膮dz臋, 偶e w dzisiejszej debacie znajdziemy odpowiedzi na postawione powy偶ej pytania. Sformu艂owanie odpowiedzi przyczyni si臋 do prawid艂owej realizacji ustawy i zwi臋kszy efektywno艣膰 podejmowanych r贸偶norodnych dzia艂a艅 w walce z patologi膮 alkoholow膮.</u>
          <u xml:id="u-153.2" who="#PoselZdzislawPodkanski">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! Wbrew g艂oszonym obiegowym i nieobiektywnym opiniom, 偶e ustawa nosi znamiona wybitnie restrykcyjne, taki jej charakter nie jest potwierdzany praktyk膮 spo艂eczn膮. W sprawozdawczym roku 1993 dzia艂anie ustawy nie spowodowa艂o ustabilizowania si臋 poziomu zjawisk zwi膮zanych ze spo偶yciem alkoholu, nie m贸wi膮c o tym, 偶e nie odnotowano 偶adnych trend贸w malej膮cych. Wr臋cz przeciwnie, skala i zasi臋g problem贸w alkoholowych w 1993 r. osi膮gn臋艂y poziom alarmuj膮cy. Wed艂ug szacunk贸w 艢wiatowej Organizacji Zdrowia kraj nasz z miejsca w trzeciej dziesi膮tce przesun膮艂 si臋 do pierwszej dziesi膮tki kraj贸w o najwy偶szym poziomie spo偶ycia alkoholu. W strukturze spo偶ycia w dalszym ci膮gu utrwala si臋 pozycja mocnych trunk贸w. W tym wypadku znany styl polski jest tu wspomagany nowymi wzorcami zachodnimi. Wydaje si臋, 偶e ten model utwierdzany jest poprzez wadliwy system cen produkt贸w alkoholowych. Szczeg贸lnie gro藕nym zjawiskiem charakteryzuj膮cym polskie spo偶ycie alkoholu jest gwa艂townie rozszerzaj膮cy si臋 udzia艂 m艂odzie偶y w konsumpcji. W tej dziedzinie nast膮pi艂o wyra藕ne obni偶enie granicy wieku konsument贸w, a tak偶e radykalnie wzr贸s艂 odsetek m艂odzie偶y spo偶ywaj膮cej alkohol. Eskalacja zjawiska stawia nowe wyzwania w procesie edukacji i wychowania m艂odego pokolenia.</u>
          <u xml:id="u-153.3" who="#PoselZdzislawPodkanski">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! Mimo wieloletniego ju偶 funkcjonowania ustawy konsumpcja alkoholu w Polsce ci膮gle wzrasta. R贸偶norodne s膮 przyczyny tego wzrostu spo偶ycia. Tendencja wzrostowa konsumpcji w spos贸b bezpo艣redni i po艣redni ma wp艂yw na rozmiary i zasi臋g szk贸d b臋d膮cych wynikiem patologii o pod艂o偶u alkoholowym. Szkody ponoszone w wyniku zaistnia艂ych problem贸w alkoholowych maj膮 sw贸j wielostronny wymiar. Swymi skutkami dosi臋gaj膮 one nie tylko poszczeg贸lnych obywateli - konsumet贸w, lecz tak偶e w ujemny spos贸b wp艂ywaj膮 na interes og贸lnospo艂eczny. Straty psychosomatyczne ponoszone przez konsumenta nie s膮 tylko jego indywidualnymi stratami, lecz w powa偶nej mierze obarczaj膮 kosztami ca艂e spo艂ecze艅stwo. Straty jednostkowe w zakresie ubytku zdrowia fizycznego i psychicznego powoduj膮 wzrost koszt贸w leczenia ponoszonych przez ca艂e spo艂ecze艅stwo. W wyniku strat indywidualnych spo艂ecze艅stwo ponosi zwi臋kszone koszty utrzymania inwalid贸w i niepe艂nosprawnych, gospodarka kraju natomiast nara偶ona jest na zmniejszenie swego potencja艂u z powodu powi臋kszaj膮cej si臋 liczby os贸b nieprodukcyjnych.</u>
          <u xml:id="u-153.4" who="#PoselZdzislawPodkanski">Reasumuj膮c, nale偶a艂oby stwierdzi膰, 偶e dramat osobisty ma niejednokrotnie sw贸j g艂臋boki wymiar spo艂eczny.</u>
          <u xml:id="u-153.5" who="#PoselZdzislawPodkanski">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! Spo偶ywanie alkoholu stwarza w szczeg贸lny spos贸b okoliczno艣ci sprzyjaj膮ce wyst臋powaniu zjawisk kryminogennych. Zasi臋g i poziom spo偶ycia alkoholu ma wp艂yw na skokowy wzrost wszelkiego rodzaju wykrocze艅 i przest臋pstw. Wyst臋puj膮ca w masowej skali nietrze藕wo艣膰 powa偶nie obni偶a w bezpo艣redni spos贸b bezpiecze艅stwo spo艂eczne. Wykroczenia przeciwko porz膮dkowi publicznemu rozwin臋艂y si臋 na niespotykan膮 skal臋. Zdecydowanie wzros艂a liczba przest臋pstw szczeg贸lnie niebezpiecznych. Drastycznie zmniejszy艂o si臋 bezpiecze艅stwo w systemie komunikacji publicznej. Wystarczy stwierdzi膰, 偶e 50% poszkodowanych w wypadkach drogowych to osoby nietrze藕we. Nagminne przypadki nietrze藕wo艣ci u偶ytkownik贸w polskich dr贸g oraz zbyt wysoki stopie艅 szkodliwo艣ci zjawiska sk艂aniaj膮 ku refleksji, 偶e nale偶a艂oby wzmocni膰 rygoryzm kar, poniewa偶 dotychczas stosowane s膮 niewsp贸艂miernie niskie do pope艂nianych wykrocze艅.</u>
          <u xml:id="u-153.6" who="#PoselZdzislawPodkanski">W kategorii narusze艅 prawa nie zagra偶aj膮cych bezpo艣rednio zdrowiu lub 偶yciu szczeg贸lne miejsce zajmuj膮 przest臋pstwa gospodarcze. Dotyczy to nielegalnego importu produkt贸w alkoholowych. Jak na ironi臋 losu dzia艂alno艣膰 tzw. szarej strefy wed艂ug szacunku stanowi ok. 40% legalnego obrotu. Skala strat ponoszonych przez bud偶et pa艅stwa jest gigantyczna. Stan ten wymaga radykalnego i natychmiastowego uporz膮dkowania. Penalizacja tego typu przest臋pstw wydaje si臋 iluzoryczna, wobec wysoko艣ci osi膮ganych nielegalnie zysk贸w kary stosowane za takie przest臋pstwa sprawiaj膮 wra偶enie sankcji symbolicznych.</u>
          <u xml:id="u-153.7" who="#PoselZdzislawPodkanski">Wysoka Izbo! O powodzeniu przyj臋tej ustawy decyduje stopie艅 jej realizacji. Dotychczasowa praktyka realizowania zapis贸w ustawy budzi uzasadnione w膮tpliwo艣ci. Z protestem powinien spotka膰 si臋 fakt, 偶e nie s膮 wcielane w 偶ycie niekt贸re podstawowe cele ustawy. Notorycznie, od lat naruszane s膮 jej art. 2, 10 i 11. Niewystarczaj膮ce s膮 r贸wnie偶 艣rodki przeznaczane z bud偶etu na realizacj臋 ustawy. Powinny one wynosi膰 do 3% warto艣ci sprzeda偶y napoj贸w alkoholowych w skali rocznej. W omawianym roku sprawozdawczym wysoko艣膰 艣rodk贸w finansowych osi膮gn臋艂a poziom zaledwie 0,25%. Powy偶sze fakty oraz bogate wieloletnie do艣wiadczenia potwierdzaj膮 zasadno艣膰 inicjatywy poselskiej, zmierzaj膮cej do nowelizacji omawianej ustawy o wychowaniu w trze藕wo艣ci i przeciwdzia艂aniu alkoholizmowi.</u>
          <u xml:id="u-153.8" who="#PoselZdzislawPodkanski">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego b臋dzie wspiera艂 nowelizacj臋 ustawy oraz b臋dzie g艂osowa艂 za przyj臋ciem przed艂o偶onego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-153.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋 panu pos艂owi.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Przemawia艂 pan pose艂 Zdzis艂aw Podka艅ski, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
          <u xml:id="u-154.2" who="#WicemarszalekJozefZych">Obecnie prosz臋 o zabranie g艂osu pani膮 pose艂 Mari臋 Dmochowsk膮, Unia Wolno艣ci. Kolejnym m贸wc膮 b臋dzie pani pose艂 Krystyna Sienkiewicz, Unia Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#PoselMariaDmochowska">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! M贸wimy o podstawowym, opr贸cz palenia papieros贸w, czynniku ryzyka zdrowotnego, ryzyka utraty 偶ycia oraz ryzyka spo艂ecznego w naszym kraju. Jest to ryzyko dotycz膮ce nie tylko osoby pij膮cej, ale powoduj膮ce degradacj臋 rodzin, a nawet pokole艅. Papieros zabija bowiem pal膮cego, alkohol - pij膮cego i jego najbli偶szych. Bierne palenie jest oczywi艣cie z艂em, otoczenie te偶 na tym traci, ale alkoholizm ojca lub matki jest problemem du偶o bardziej dramatycznym, poniewa偶 bardziej uderza w bliskich ni偶 w osob臋 nadu偶ywaj膮c膮 alkoholu, cz臋sto ju偶 ma艂o 艣wiadom膮 konsekwencji. Najtragiczniejszy jest alkoholizm m艂odzie偶y, poniewa偶 uzale偶nienie m艂odzie偶y to ju偶 skaza na ca艂e 偶ycie, a jak wiadomo m艂odzie偶 znacznie 艂atwiej uzale偶nia si臋 od alkoholu (podobnie jak kobiety znacznie pr臋dzej ni偶 m臋偶czy藕ni) ni偶 doro艣li. T臋 prawd臋 nale偶y cz臋sto powtarza膰.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#PoselMariaDmochowska">Alkoholik traci motywacj臋 do pracy, nie ma te偶 偶adnej dyspozycji do przekwalifikowania si臋, do nauki i staje si臋 chronicznie i beznadziejnie bezrobotny. Bardzo cz臋sto nawet ludzie z wykszta艂ceniem tworz膮 margines spo艂eczny, z wszystkimi skutkami i konsekwencjami tego stanu, kt贸re dotykaj膮 nie tylko ich. Twierdzi si臋, 偶e 17%, a niekt贸rzy m贸wi膮, 偶e 20% bud偶et贸w domowych przeznacza si臋 w Polsce na alkohol. W naszym biednym kraju budzi to zgroz臋 i przera偶enie.</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#PoselMariaDmochowska">Dobrze oceniamy, mo偶na nawet powiedzie膰, 偶e bardzo dobrze, ofiarn膮 i, co najwa偶niejsze, fachow膮 i profesjonaln膮 prac臋 ludzi dzia艂aj膮cych w agencjach, kt贸ra s艂u偶y rozwi膮zywaniu problem贸w alkoholowych. Prac臋 t臋 wida膰 mo偶e bardziej w terenie ni偶 w sprawozdaniu, co jako osoba zainteresowana tym problemem mog臋 potwierdzi膰. Doktor Jerzy Melibruda skupi艂 wok贸艂 siebie nie tylko entuzjast贸w, ale tak偶e profesjonalist贸w, znakomitych fachowc贸w, kt贸rzy nie tylko sami tworz膮 nowoczesne programy, ale tak偶e zach臋caj膮 do ich realizacji, ucz膮, kontroluj膮 ich wdra偶anie na wszystkich szczeblach zarz膮dzania.</u>
          <u xml:id="u-155.3" who="#PoselMariaDmochowska">Du偶o lepiej pracuj膮 obecnie poradnie przeciwalkoholowe. Wysoko oceni膰 trzeba r贸wnie偶 niekt贸rych, przynajmniej tych, kt贸rych znam, profesjonalnych pe艂nomocnik贸w do spraw alkoholowych przy wojewodach. S膮 to zazwyczaj ludzie bardzo oddani swej pracy i dobrze wyszkoleni. To zawdzi臋czamy pracy agencji, a przedtem pracy pe艂nomocnika i jego biura, bo agencja wszak powsta艂a niedawno.</u>
          <u xml:id="u-155.4" who="#PoselMariaDmochowska">Ludzie, kt贸rzy tworz膮 agencje i s膮 skupieni wok贸艂 agencji, bardzo cz臋sto profesorowie i znakomici praktycy, wykorzystuj膮 wiele do艣wiadcze艅 innych kraj贸w w zwalczaniu alkoholizmu i ich wielk膮 zas艂ug膮 jest tak偶e umiej臋tno艣膰 wsp贸艂pracy ze stowarzyszeniami pozarz膮dowymi dzia艂aj膮cymi na rzecz walki z problemami alkoholowymi. Oni nie tylko znakomicie wsp贸艂pracuj膮, pokazuj膮 zainteresowanym pewne kierunki, drogi, daj膮 im znakomite pi艣miennictwo. Otrzymujemy wszystkie tego typu wydawnictwa i my艣l臋, 偶e wszyscy, kt贸rzy si臋 tym interesuj膮, bardzo ch臋tnie je czytaj膮. Mo偶na tam zdoby膰 bardzo wiele wiedzy podanej bardzo praktycznie i spisanej pi臋knym j臋zykiem. O tym zreszt膮 艣wiadczy tak偶e sprawozdanie pisane przez ludzi z tej agencji i przez specjalist贸w tam dzia艂aj膮cych. Dlatego nawet je艣li sprawozdanie jest miejscami bardziej opisowe, to trzeba uwzgl臋dni膰, 偶e mia艂o ono by膰 tak偶e sposobem szkolenia nas, pos艂贸w; ono te偶 ma, jak s膮dz臋 po tre艣ci, takie zadanie. Mo偶e pewnych wiadomo艣ci chcia艂oby si臋 otrzyma膰 wiecej i mo偶e chcia艂oby si臋, 偶eby to sprawozdanie zawiera艂o jeszcze szersze na艣wietlenie, ale i tak trzeba je oceni膰 wysoko.</u>
          <u xml:id="u-155.5" who="#PoselMariaDmochowska">Chc臋 jeszcze powiedzie膰, 偶e dobr膮 robot臋 wykona艂y nie tylko dobre wydawnictwa. Du偶e znaczenie mia艂o dobre wykszta艂cenie pe艂nomocnik贸w, ale tak偶e wsp贸艂praca z tw贸rcami program贸w telewizyjnych i radiowych, a nawet animowanie wielu ich dzia艂a艅. Trzeba podzi臋kowa膰 tym tw贸rcom. Je艣li jednak chodzi o programy radiowe, jest ich za ma艂o. Jeszcze nie tak dawno nie s艂yszeli艣my w Polsce o klubach AA czy Al-Anon, a obecnie one dzia艂aj膮. Wszyscy alkoholicy, a w艂a艣ciwie nale偶a艂oby powiedzie膰: ludzie z problemami alkoholowymi, mog膮 do tych klub贸w nale偶e膰.</u>
          <u xml:id="u-155.6" who="#PoselMariaDmochowska">Je艣li chodzi o sam projekt ustawy, klub Unii Wolno艣ci b臋dzie oczywi艣cie g艂osowa艂 za tym, 偶eby ta s艂uszna ze wszech miar nowelizacja wesz艂a do programu prac komisji. Trzeba jednak powiedzie膰, 偶e by艂 to rozpaczliwy krok - nie tylko amator贸w, bo na pewno pomagali fachowcy - entuzjast贸w, kt贸rzy w ten spos贸b chc膮 ograniczy膰 ten problem - tak jakby t膮 rozlewaj膮c膮 si臋 wielk膮 rzek臋 alkoholu usi艂owali zasypa膰 kilkudziesi臋cioma workami czy nawet wagonem work贸w z piaskiem, podczas gdy tak naprawd臋 potrzebna jest profesjonalnie zbudowana ogromna tama. S膮dz臋, 偶e bardzo niedobrze si臋 sta艂o, 偶e rz膮d nie pracuje nad now膮 ustaw膮. Star膮 si臋 naprawia i, tak jak wszystkie przer贸bki, to czasem jest niesp贸jne. Potrzeba nowej dobrej ustawy; w prac臋 nad ni膮 zaanga偶owa膰 si臋 powinni nie tylko lekarze, psycholodzy, spo艂ecznicy, ale przede wszystkim Ministerstwo Finans贸w i agendy Ministerstwa Przemys艂u i Handlu. To musia艂oby by膰 skorelowane z uregulowaniami kwestii ce艂, wielko艣ci importu, wielko艣ci produkcji itd. To nie jest, 偶e tak powiem, na mo偶liwo艣ci pos艂贸w. Dlatego omawiana ustawa jest potrzebna i dobra, ale naprawd臋 jest bardziej zespo艂em hase艂, dezyderat贸w i opinii ni偶 pakietem solidnych rozwi膮za艅 ustawowych. Nie zarzucam niczego tym, kt贸rzy j膮 podpisali. Gdyby tekst projektu tej ustawy kr膮偶y艂 akurat tam, gdzie by艂am, podpisa艂abym go na pewno, ale te偶 bym powiedzia艂a, 偶e projekt ten stanowi zbyt s艂aby akcent i 偶e potrzeba dobrego, rz膮dowego, ju偶 nie tylko ministerstwa zdrowia, rozwi膮zania. Trudne b臋dzie skorelowanie tej ustawy - m贸wi臋 o przej臋ciu przez gminy w ramach zada艅 w艂asnych kwestii rozwi膮zywania problem贸w alkoholowych - z ustaw膮 o kompetencjach, a przede wszystkim o finansach gmin. Gminy na te zadania w og贸le nie maj膮 pieni臋dzy, zdobycie ich wymaga znacznego zwi臋kszenia mo偶liwo艣ci samorz膮du, wsparcia samorz膮du pierwszego stopnia przez samorz膮d drugiego stopnia, nawet i trzeciego. Wr贸偶臋 wi臋c tej ustawie, kt贸r膮 nazywam oczywi艣cie nasz膮, op贸藕nienie, je艣li ma ona by膰 dobra. Tu korelacja musi by膰 bardzo du偶a. Sprawa importu, produkcji, ce艂, to wszystko wymaga odr臋bnych rozwi膮za艅 w wielu ustawach i jest warunkiem powodzenia. W chwili obecnej ustawa ujmuje problemy z konieczno艣ci zbyt has艂owo i bardziej przypomina opini臋 czy dezyderat ni偶 prawdziw膮 szczeg贸艂ow膮 ustaw臋. Niemniej jednak pierwszy krok jest wa偶ny.</u>
          <u xml:id="u-155.7" who="#PoselMariaDmochowska">I dlatego opowiadaj膮c si臋 za t膮 ustaw膮 chcia艂abym, 偶eby zosta艂a skierowana nie tylko do Komisji Zdrowia i Komisji Polityki Spo艂ecznej, ale r贸wnie偶 do Komisji Samorz膮du Terytorialnego. Wi臋cej os贸b z r贸偶nych profesji musi zaj膮膰 si臋 tym problemem, kt贸ry jest skaz膮 na obrazie Polak贸w w 艣wiecie. Jeste艣my w 艣cis艂ej czo艂贸wce spo偶ycia, spo偶ycia niezwykle niekulturalnego, i bardzo przykre jest to, 偶e fakt ten spotyka si臋 ze zbyt ma艂膮 krytyk膮 w spo艂ecze艅stwie. Nietrze藕wy rozrabiaj膮cy cz艂owiek bawi nawet bardzo m膮dre i inteligentne otoczenie. A to powinno by膰 powodem do wstydu, tak 偶eby cz艂owiek pij膮cy sam stara艂 si臋 wyj艣膰 ze swego na艂ogu.</u>
          <u xml:id="u-155.8" who="#PoselMariaDmochowska">Dopiero schodz膮c na samo dno, ludzie pij膮cy czasami przypominaj膮 sobie o tym, 偶e mo偶na si臋 leczy膰, 偶e mo偶na si臋 z tego dna wyrwa膰 m.in. dzi臋ki instytucjom i fachowcom, kt贸rzy zajmuj膮 si臋 tymi sprawami.</u>
          <u xml:id="u-155.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋, pani pose艂.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Przemawia艂a pani pose艂 Maria Dmochowska z Unii Wolno艣ci.</u>
          <u xml:id="u-156.2" who="#WicemarszalekJozefZych">Obecnie zabierze g艂os pani pose艂 Krystyna Sienkiewicz z Unii Pracy, a nast臋pnie pan pose艂 W艂adys艂aw Adamski z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! Przyst臋puj膮c do referowania stanowiska Klubu Parlamentarnego Unii Pracy w sprawie sprawozdania z realizacji ustawy z dnia 26 pa藕dziernika 1982 r., czyli z lat 艣cis艂ej kontroli i planowania, ustawy o wychowaniu w trze藕wo艣ci i przeciwdzia艂aniu alkoholizmowi w 1993 r., zaryzykuj臋 tez臋, 偶e pa艅stwo przez ca艂y czas prowadzi promocyjn膮 polityk臋 wobec tytoniu i alkoholu.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Badania dr. Janusza Sieros艂awskiego z Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie wskazuj膮, 偶e sytuacja zaostrzy艂a si臋 po wprowadzeniu gospodarki rynkowej. Od 1989 r. konsumpcja alkoholu wzros艂a o oko艂o 50%. Gwa艂towny wzrost spo偶ycia alkoholu potwierdza gwa艂towny wzrost wska藕nika pierwszorazowych przyj臋膰 do szpitali psychiatrycznych z powodu psychoz alkoholowych.</u>
          <u xml:id="u-157.2" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Palenie tytoniu, picie w贸dki, prowadzenie pojazd贸w przez osoby pijane i przebywanie pijanych na drogach jest powszechnie akceptowane spo艂ecznie. Wprowadzona z powod贸w instrumentalnych ustawa przeciwalkoholowa jest powszechnie nie rozumiana i nie przestrzegana. Wbrew jej przepisom reklamuje si臋 alkohol. Pr贸buje si臋 alkohol, substancj臋 toksyczn膮, dzieli膰 na alkohol lepszy - piwo, i gorszy - w贸dk臋. Wed艂ug bada艅 dr. Sieros艂awskiego te wszystkie pi臋kne has艂a i partie piwne dzia艂aj膮ce w imi臋 wolno艣ci i demokracji doprowadzi艂y do tego, 偶e obecnie w Polsce w贸dk臋 zapija si臋 nie wod膮 mineraln膮, a piwem.</u>
          <u xml:id="u-157.3" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Historyczne ju偶 sprawozdanie traktuj臋 jako okazj臋 do wyra偶enia opinii mojego klubu o problemie alkoholizmu. Problem ten sytuujemy wysoko - bo zaraz po bezrobociu, biedzie, bezdomno艣ci - r贸wnie偶 jako wsp贸艂sprawc臋 tych zjawisk. Powszechnej dost臋pno艣ci alkoholu towarzyszy jego niska cena, kszta艂towana niezgodnie z ustaw膮. Wzrost cen napoj贸w alkoholowych by艂 i jest ni偶szy od wzrostu wynagrodze艅 pracowniczych, co by艂o i jest niezgodne z zapisem art. 10 ust. 1 ustawy o wychowaniu w trze藕wo艣ci. Do tych dw贸ch element贸w do艂膮cza si臋 niew艂a艣ciwa struktura spo偶ycia - 63-procentowy udzia艂 spirytuali贸w. To bardzo niekorzystna proporcja. Na ca艂ym 艣wiecie ta tendencja jest odwrotna. Jak to si臋 dzieje, 偶e, mimo zgodno艣ci prewencyjnej tre艣ci ustawy z zaleceniami 艢wiatowej Organizacji Zdrowia, ustawie, kt贸rej realizacj臋 dzi艣 oceniamy, towarzyszy efekt odwrotny - wzrost spo偶ycia? Jest to by膰 mo偶e jeden z polskich paradoks贸w, 偶e przy dobrej ustawie, prewencyjnym duchu tej ustawy, jej moc sprawcza w zakresie prewencji jest 偶adna. W gospodarce rynkowej mo偶e brakowa膰 pieni臋dzy, nigdy za艣 nie brakuje towaru, szczeg贸lnie tak specyficznego. W gospodarce rynkowej nie mo偶e by膰 mowy o powrocie do limitowania jakichkolwiek d贸br, ale te偶 nie do przyj臋cia jest ta spontaniczno艣膰, 偶ywio艂, pogo艅 za zyskiem i brak kontroli w obrocie alkoholem. To nie jest taki sam towar jak inne.</u>
          <u xml:id="u-157.4" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">B臋dziemy popiera膰 projekt ustawy o zmianie ustawy o wychowaniu w trze藕wo艣ci i przeciwdzia艂aniu alkoholizmowi, zawarty w druku nr 823, wychodz膮c z za艂o偶enia, 偶e gminy, decyduj膮c o rynku alkoholowym, powinny ponosi odpowiedzialno艣膰 za skutki swych decyzji, prowadzenie za艣 dzia艂a艅 zwi膮zanych z profilaktyk膮 i rozwi膮zywaniem problem贸w alkoholowych nale偶y do zada艅 w艂asnych gminy. Ale na dzi艣 aktualne pozostaje retoryczne pytanie, kt贸re kieruj臋 do pustawych 艂aw rz膮dowych: Kto i jak b臋dzie ukarany za 艂amanie art. 10 ustawy (na co rz膮d we w艂asnym sprawozdaniu wskazuje)? Opinie Ministerstwa Finans贸w s膮 odmienne od tre艣ci sprawozdania rz膮du, zawartego w druku nr 775. Podczas po艂膮czonego posiedzenia czterech komisji w dniu 31 stycznia dyrektor departamentu z Ministerstwa Finans贸w pan Adam Weso艂owski podwa偶y艂 statystyk臋 i informacje oraz metodologi臋 wylicze艅 dotycz膮cych spo偶ycia alkoholu. Zapytuj臋 zatem rz膮d: Kto ma racj臋? Czy minister finans贸w wchodzi w sk艂ad rz膮du; czy nie uczestniczy艂 w przygotowaniu tego sprawozdania; czy nie mia艂 mo偶liwo艣ci wyra偶enia opinii?</u>
          <u xml:id="u-157.5" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! Taki spos贸b realizacji ustawy powoduje r贸偶norodne straty. S膮 to straty dla bud偶etu: bezpo艣rednie - spowodowane sprzeda偶膮 du偶ej ilo艣ci alkoholu poza kontrol膮 pa艅stwa i po obni偶onych cenach, wzrostem liczby przest臋pstw zwi膮zanych z nielegalnym obrotem wyrobami spirytusowymi, istnieniem nielegalnych rozlewni, aferami alkoholowymi, wybuchaj膮cymi od czasu do czasu - ale r贸wnie偶 po艣rednie - zwi膮zane z dezorganizacj膮 艣rodowiska pracy, absencjami, wypadkami i kosztami leczenia ich skutk贸w, kosztami zaopatrzenia. Straty z tych powod贸w s膮 trudne do zweryfikowania, bo przecie偶 nikt nie prowadzi specjalnej sprawozdawczo艣ci dotycz膮cej ilo艣ci zatrzymanego, nielegalnie wyprodukowanego alkoholu; nikt te偶 nie ocenia strat ponoszonych przez bud偶et np. w zwi膮zku z niezap艂aceniem podatk贸w. Szkoda, 偶e w sprawozdaniu rz膮dowym, przedk艂adanym tylko przez ministra zdrowia, pomini臋te zosta艂y aspekty ekonomiczne wynikaj膮ce z urynkowienia znacznej cz臋艣ci produkcji i obrotu alkoholem, a tak偶e szk贸d zdrowotnych i spo艂ecznych. A straty spo艂eczne, jak na raport przedstawiony przez ministra zdrowia i opieki spo艂ecznej, s膮 om贸wione w zadziwiaj膮co skromny spos贸b. Przedstawiona w sprawozdaniu problematyka zdrowia nie odzwierciedla proporcji szk贸d - przy nadreprezentatywno艣ci spraw zwi膮zanych z polityk膮, statystyk膮, krytyk膮 cz艂onk贸w tej samej ekipy rz膮dowej. Brakuje uzasadnienia zwi膮zku mi臋dzy szkodami alkoholowymi a np. nadumieralno艣ci膮 m臋偶czyzn w wieku produkcyjnym. W raporcie sk艂adanym przez ministra zdrowia brakuje danych o destrukcji zdrowotnej towarzysz膮cej nadu偶ywaniu alkoholu. Bezradno艣膰 ministra zdrowia jest dla mnie zupe艂nie zrozumia艂a, poniewa偶 nie mo偶e on 艂agodzi膰 strat, nie maj膮c wp艂ywu na ich ograniczenie czy zapobieganie im. Instrumentaria, kt贸rymi dysponuj膮 minister zdrowia oraz ministr finans贸w, to w og贸le nie s膮 rzeczy por贸wnywalne. Natomiast szacowane na ok. 100 bln z艂 straty ekonomiczne zwi膮zane z nadu偶ywaniem alkoholu to prawie roczny bud偶et ministra zdrowia. Do wyja艣nienia pozostaje sprawa finansowania programu zapobiegania alkoholizmowi. Zamiast ustawowo gwarantowanych 3% warto艣ci sprzedanego alkoholu Ministerstwo Zdrowia i Opieki Spo艂ecznej otrzymuje zaledwie 0,25% og贸lnych wp艂yw贸w do bud偶etu. Ile wynosi r贸偶nica pomi臋dzy tymi nak艂adami, czyli ile powinno by膰, a ile jest?</u>
          <u xml:id="u-157.6" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! Szczeg贸lnie bulwersuj膮ce jest powszechne niemal 艂amanie zakazu reklamy napoj贸w alkoholowych zawartego w ustawie o wychowaniu w trze藕wo艣ci i przeciwdzia艂aniu alkoholizmowi. Reklama piwa, wina, a nawet w贸dki pojawia si臋 w prasie, radiu i telewizji, s膮 te偶 tablice reklamowe na ulicach miast. Powszechne 艂amanie tego przepisu oraz brak reakcji prawnej wi膮偶e si臋 z bardzo nisk膮 sankcj膮 za jego nieprzestrzeganie. Maksymalna kara w tym przypadku to grzywna w wysoko艣ci 5 mln z艂, co w zestawieniu z zyskami osi膮ganymi z reklamy alkoholu ma znaczenie tylko symboliczne. W tej sytuacji konieczne jest podj臋cie inicjatywy legislacyjnej zmierzaj膮cej w kierunku stworzenia gwarancji prawnych w celu skuteczniejszego zapobiegania naruszaniu zakazu reklamy alkoholu. Interwencje wymiaru sprawiedliwo艣ci i Policji w og贸le wykazuj膮 coraz mniejsz膮 skuteczno艣膰. Orzecznictwo karne s膮d贸w za wykroczenia z mocy ustawy nie stanowi dla sprawc贸w szczeg贸lnej dolegliwo艣ci, oznacza bowiem kar臋 grzywny, pozbawienia wolno艣ci w zawieszeniu, czasem, rzadko, kar臋 wi臋zienia.</u>
          <u xml:id="u-157.7" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Unia Pracy stoi na stanowisku, i偶 czynnikiem odstraszaj膮cym od pope艂niania przest臋pstwa nie jest wysoko艣膰 kary, lecz wysokie prawdopodobie艅stwo wykrycia i ukarania sprawcy. Dlatego te偶 tak du偶e znaczenie przywi膮zujemy do sprawno艣ci dzia艂ania organ贸w odpowiedzialnych za bezpiecze艅stwo publiczne, w szczeg贸lno艣ci Policji, prokuratury i s膮d贸w. Z tego powodu wspiera膰 b臋dziemy wszelkie proponowane dzia艂ania prawne, kt贸re t臋 sytuacj臋 naprawi膮.</u>
          <u xml:id="u-157.8" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Je艣li chodzi o cofanie zezwole艅 na obr贸t napojami alkoholowymi - czy to istnieje, kto prowadzi taki rejestr, czy mo偶liwa jest orientacja co do skali tej sprawy? Moim zdaniem, liczba cofni臋tych koncesji powinna by膰 du偶a, bo ustawa daje wiele tego rodzaju mo偶liwo艣ci, np. sprzeda偶 lub podawanie napoj贸w alkoholowych osobom nieletnim, co jest przecie偶 praktyk膮 powszechn膮. Jak wygl膮da procedura odbierania koncesji? Kto to egzekwuje?</u>
          <u xml:id="u-157.9" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Unia Pracy z uznaniem ocenia zmiany w dotychczasowym modelu profilaktyki, szczeg贸lnie je艣li chodzi o zjawisko alkoholizmu i programy adresowane do m艂odzie偶y. Natomiast za niezb臋dn膮 uznajemy tak膮 reform臋 szkolnictwa, kt贸ra zapobiega艂aby niemo偶liwo艣ci realizacji programu zwi膮zanego z edukacj膮 m艂odzie偶y. Za niezb臋dne uwa偶amy reaktywowanie zaj臋膰 sportowych i turystyki, dost臋p do kultury, pomoc rodzinom z problemem alkoholowym. Wielokrotnie wypowiadali艣my si臋 za ograniczeniem zjawiska przest臋pczo艣ci poprzez usuni臋cie jego 藕r贸de艂, a wi臋c n臋dzy, bezdomno艣ci, bezrobocia, w tym patologii. To nie jest romantyzm, to jedyne remedium i znacznie skuteczniejsze ni偶 nierealne postulaty. Tak oceniamy np. oszacowanie zasob贸w zaradczych i deficyt贸w, kt贸remu towarzysz膮 w艂a艣nie postulaty tyle偶 s艂uszne co ma艂o skuteczne. Brakuje natomiast informacji o mizernej bazie terapeutycznej. W woj. toru艅skim np. na pe艂nym etacie w lecznictwie odwykowym pracuje jeden - s艂ownie jeden - lekarz. Brakuje jakichkolwiek liczb o potrzebach, o kadrze w lecznictwie odwykowym, o zasi臋gu dzia艂ania tego偶 lecznictwa, o istniej膮cych fikcyjnych poradniach odwykowych, gdzie lekarz jest zatrudniony na 1 godzin臋 i gdzie nie ma w og贸le pomieszcze艅 na tego typu terapi臋, gdzie kr贸luje tacka anticolu i ciemnogr贸d esperalu.</u>
          <u xml:id="u-157.10" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Za nadmiernie optymistyczn膮 informacj臋 uwa偶am dane o 30% gmin posiadaj膮cych prognozy profilaktyczne i jestem w stanie uzasadni膰 sw贸j sceptycyzm. Ograniczony czas debaty kr贸tkiej nie pozwala przy tym odnie艣膰 si臋 do wielu problem贸w, takich jak: wzrost spo偶ycia alkoholu w艣r贸d m艂odzie偶y, obni偶enie si臋 wieku inicjacji alkoholowej, zwi臋kszaj膮ca si臋 liczba pij膮cych kobiet i wynikaj膮ce st膮d skutki dla ich potomstwa, problem doros艂ych dzieci alkoholik贸w i wiele innych. To s膮 problemy przewidziane na debat臋 d艂ug膮 i to przedpo艂udniow膮, ale to ju偶 odr臋bna sprawa.</u>
          <u xml:id="u-157.11" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Sprawozdanie z realizacji ustawy o wychowaniu w trze藕wo艣ci przy okazji pokazuje Polsk臋 resortow膮, pokazuje niemoc og贸ln膮 wobec podzia艂u zada艅 i odpowiedzialno艣ci, przy braku organu bezpo艣rednio odpowiedzialnego za ca艂o艣膰 realizacji tej ustawy. To sprawozdanie pokazuje si艂臋 ponad prawem w wypadku Ministerstwa Finans贸w, wykazuje zainteresowanie merkantylne, komercyjne Ministerstwa Przemys艂u i Handlu oraz tragiczne skutki spo艂eczne i zwi膮zane z tym skutki w wypadku ministra zdrowia, ewentualnie ministra spraw wewn臋trznych i ministra sprawiedliwo艣ci.</u>
          <u xml:id="u-157.12" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Klub Parlamentarny Unii Pracy opowiada si臋 za odrzuceniem sprawozdania z uwagi na niepe艂n膮 i sprzeczn膮 informacj臋, brak staranno艣ci, je艣li chodzi o ukazanie ca艂ego problemu. By膰 mo偶e w艂a艣ciwsze by艂oby inne usytuowanie Pa艅stwowej Agencji Rozwi膮zywania Problem贸w Alkoholowych, nie przy ministrze zdrowia, i uczynienie z niej agencji rz膮dowej, podporz膮dkowanej bezpo艣rednio wicepremierowi do spraw spo艂eczno-politycznych. Rekomendujemy natomiast skierowanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o wychowaniu w trze藕wo艣ci i przeciwdzia艂aniu alkoholizmowi (druk nr 823) do odpowiednich komisji sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-157.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋 pani pose艂.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Przemawia艂a pani pose艂 Krystyna Sienkiewicz, Unia Pracy.</u>
          <u xml:id="u-158.2" who="#WicemarszalekJozefZych">Rzeczywi艣cie ogromna szkoda, 偶e ani w trakcie obrad Konwentu Senior贸w, ani w czasie ustalania porz膮dku dziennego nie podniesiono problemu, o kt贸rym m贸wi艂a pani pose艂, bo przecie偶 inne ustalenie kolejno艣ci i rodzaju debaty by艂o mo偶liwe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">W pierwotnie przekazanym nam planie posiedze艅 Sejmu mia艂a to by膰 debata 艣rednia dotycz膮ca wy艂膮cznie sprawozdania; przewidziano j膮 w pi膮tek rano - w trzecim dniu obrad. Zmiana porz膮dku obrad by艂a nieoczekiwana i zaskoczy艂a nas podczas zupe艂nie innych zaj臋膰. Debata mia艂a by膰 艣rednia i ograniczona do sprawozdania - w pi膮tek rano.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Przykro mi wobec tego, 偶e dzisiaj przy ustalaniu porz膮dku, a tak偶e w trakcie obrad Konwentu Senior贸w nie poruszono tego zagadnienia. W tej chwili jednak nie mamy ju偶 wyboru.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Obecnie g艂os zabierze pan pose艂 W艂adys艂aw Adamski, Sojusz Lewicy Demokratycznej, a nast臋pnie pan pose艂 Roman Edward Borek, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#PoselWladyslawAdamski">Panie Marsza艂ku! Wysoki Sejmie! Dyskutowany dzi艣 problem ma niew膮tpliwie charakter spo艂eczny. Zarazem odbywaj膮ca si臋 debata, ujawniaj膮c r贸偶ne sprzeczno艣ci, wskazuje tym samym, i偶 sprawozdanie ministra zdrowia pozwala na wszechstronn膮 analiz臋 problemu; pozwala, mimo odmienno艣ci ocen, na spojrzenie z wielu perspektyw na zagadnienia wynikaj膮ce z ustawy. W膮tpliwo艣ci nie brakuje, sygnalizowali je obszernie w wyst膮pieniach moi poprzednicy.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#PoselWladyslawAdamski">W zwi膮zku z tym w swej wypowiedzi skoncentruj臋 si臋 tylko na jednym z aspekt贸w, wyst臋puj膮cym wszak偶e do艣膰 powszechnie, gdy偶 nietrudno zaobserwowa膰 rozmijanie si臋 przepis贸w ustawy o wychowaniu w trze藕wo艣ci i przeciwdzia艂aniu alkoholizmowi z praktyk膮. Wida膰 to szczeg贸lnie wyra藕nie, co zauwa偶yli niekt贸rzy z przedm贸wc贸w, na przyk艂adzie reklamy. Mimo ustawowego zakazu reklamy wyrob贸w spirytusowych przepisy te s膮 nagminnie wr臋cz lekcewa偶one. Prowadzi to do stanu, w kt贸rym utrwala si臋 pozorny zakaz. Prawo staje si臋 fikcyjne, jest bezskuteczne, niezdolne do oddzia艂ywania na praktyk臋. Uporz膮dkowanie tego stanu wymaga wi臋c zmiany ustawy i albo zniesienia zakazu, albo wprowadzenia rozwi膮za艅 bardziej adekwatnych. Dzi艣 op艂aty karne za naruszenie zakazu reklamy s膮 bowiem tak dalece symboliczne, i偶 reklamuj膮cy wliczaj膮 je w koszty propagowania wyrobu. Maksymalna kara wynosi 5 mln starych z艂otych, zyski z reklamy si臋gaj膮 od kilkudziesi臋ciu do kilkuset milion贸w. Wniosek nie jest potrzebny, potrzebna jest nowelizacja ustawy - i dobrze, 偶e taka pojawi艂a si臋 na tym posiedzeniu. Co prawda z oskar偶enia publicznego pod koniec roku 艣cigano za naruszenie ustawy sprawc贸w 39 wykrocze艅, ale wskutek nagminnego unikania przez obwinionych stawiennictwa na rozprawach wiele z tych spraw do dzi艣 nie zosta艂o zako艅czonych.</u>
          <u xml:id="u-161.2" who="#PoselWladyslawAdamski">Konkluzja, do jakiej w zwi膮zku z tym zmierza resort zdrowia, brzmi: konieczne jest znaczne podwy偶szenie kary oraz usprawnienie dzia艂alno艣ci kolegi贸w do spraw wykrocze艅, kt贸re nazbyt powolnie rozpatruj膮 wnoszone skargi. Tak膮 odpowied藕 otrzyma艂em na interpelacj臋 w tej sprawie. Pojawia si臋 jednak pytanie, co nale偶y rozumie膰 przez 藵podwy偶szenie kary藵, jakie konsekwencje b臋dzie powodowa膰, zdaniem ministerstwa, propozycja z druku nr 823. Czy kara powinna mie膰, wed艂ug resortu, ponownie wymiar kwotowy, co b臋dzie rodzi膰 za pewien czas potrzeb臋 nowelizacji, czy b臋dzie odpowiednikiem ustalonej wielko艣ci, przekraczaj膮cej na przyk艂ad potencjalny zysk z nielegalnej reklamy. Chodzi wi臋c o to, kto i wedle jakich kryteri贸w b臋dzie decydowa艂 o wymiarze kary. Obecnie bowiem, mimo krytyki ze strony resortu, powtarzaj膮 si臋 przypadki publikowania reklam w prasie i niekt贸rych komercyjnych rozg艂o艣niach radiowych. R贸wnie偶 na coraz wi臋ksz膮 skal臋 rozwija si臋, niestety, praktyka nielegalnego reklamowania alkoholi za pomoc膮 ulicznych tablic oraz na imprezach promocyjnych. Towarzysz膮 one cz臋sto imprezom kulturalnym i sportowym, nierzadko organizowanym dla m艂odzie偶y. Obowi膮zek interweniowania w takich przypadkach spoczywa na administracji samorz膮dowej, a z tym niestety nie jest najlepiej. Ministerstwo dostrzega to zjawisko, je偶eli inne instytucje b臋d膮 jednak uwa偶a膰, 偶e prawo ich nie dotyczy, w najlepszym wypadku b臋dzie to prowadzi膰 do niewykonywania prawa. Nie oceniam tu ju偶 kwestii powagi prawa, bo o te sprawy w ostatnim czasie troszczy si臋 bardzo Kancelaria Prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-161.3" who="#PoselWladyslawAdamski">Podsumowuj膮c, nowelizacja ustawy jest konieczna. Oceny dokonane przez ministerstwo zdrowia winny wp艂yn膮膰 na unikni臋cie b艂臋dnych rozwi膮za艅 w przysz艂o艣ci.</u>
          <u xml:id="u-161.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋 panu pos艂owi.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Przemawia艂 pan pose艂 W艂adys艂aw Adamski, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-162.2" who="#WicemarszalekJozefZych">Obecnie g艂os zabierze pan pose艂 Roman Edward Borek, Polskie Stronnictwo Ludowe, a nast臋pnie pan pose艂 S艂awomir Marczewski, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#PoselRomanEdwardBorek">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! Opracowany raport o realizacji ustawy o wychowaniu w trze藕wo艣ci za 1993 r. m贸wi jasno i wyra藕nie, jak wielkim problemem spo艂ecznym jest zjawisko alkoholizmu w Polsce. Mo偶na si臋 pokusi膰 o takie stwierdzenie, gdy偶 艣rednie spo偶ycie kszta艂tuje si臋 w granicach 11 litr贸w czystego spirytusu na statystycznego obywatela. To faktycznie jest ogromny problem, z kt贸rym ani by艂e rz膮dy, ani parlamenty, jak r贸wnie偶 nasze spo艂ecze艅stwo nie mog艂y sobie poradzi膰 w ci膮gu ostatnich lat. Alkoholizm prowadzi do degradacji psychofizycznej, a tak偶e spo艂ecznej i ekonomicznej os贸b, rodzin i ca艂ych spo艂ecze艅stw. Dlatego musimy sobie jasno i wyra藕nie powiedzie膰, i偶 opracowywanie raport贸w, wprowadzanie nowelizacji ustaw - bez wyci膮gni臋cia odpowiednich wniosk贸w - nic nie da. Jest to tylko sucha statystyka nie prowadz膮ca do pozytywnego, oczekiwanego od dawna rozwi膮zania.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#PoselRomanEdwardBorek">W ostatnich latach ustawa o wychowaniu w trze藕wo艣ci by艂a kilkakrotnie nowelizowana. Powsta艂o wiele zapis贸w ograniczaj膮cych dost臋p do alkoholu i reglamentuj膮cych jego spo偶ycie, jednak 艣rednia z roku na rok ros艂a. Raport podaje, i偶 w 1993 r., w momencie wprowadzenia zmiany w wydawaniu zezwole艅 na sprzeda偶 napoj贸w alkoholowych, gwa艂townie wzros艂a liczba zezwole艅.Wed艂ug dotychczasowego zapisu przyznawano jedno zezwolenie na tysi膮c mieszka艅c贸w, co cz臋sto w gminach wiejskich dawa艂o jeden punkt sprzeda偶y na kilka wiosek. Wydaje mi si臋, i偶 nie w tym tkwi problem, czy na wsi jest jeden punkt, czy te偶 dwa (czy dla trzech wsi, czy dla jednej). Problem tkwi w tym, czy ten, kto otrzyma zezwolenie na sprzeda偶, b臋dzie przestrzega艂 zapis贸w omawianej ustawy, czy nie b臋dzie sprzedawa艂 alkoholu dzieciom, m艂odzie偶y czy osobom pijanym. A z tym jest r贸偶nie. Sprzeda偶 alkoholu traktowana jest bardzo cz臋sto jako 藕r贸d艂o szybkiego wzbogacenia si臋. Cz臋sto zani偶a si臋 cen臋 wina, aby go jak najwi臋cej sprzeda膰. Nieodosobnione s膮 przypadki, i偶 sklepy prywatne, sprzedaj膮ce alkohol na podstawie zezwolenia i zlokalizowane w prywatnych domach, prowadz膮 niejawn膮 ca艂odobow膮 sprzeda偶 alkoholu. Na d藕wi臋k dzwonka u drzwi w nocy, bez pytania, podaje si臋 butelk臋 wina lub w贸dki, aby tylko jak najwi臋cej sprzeda膰 i by potrzebuj膮cy nie narzeka艂. Wszyscy o tym wiemy, i samorz膮dy gminne, i policja, i nikt nie reaguje na 艂amanie przepis贸w. Bardzo cz臋stym zjawiskiem jest nadal meliniarska sprzeda偶 alkoholu, zar贸wno w domach, jak i na dyskotekach, zabawach, z baga偶nik贸w samochod贸w - ale nikt nie chce za艣wiadczy膰 w prokuraturze czy na policji, i偶 kupi艂 alkohol u meliniarza. Nikt nie zrobi tego celowo, gdy偶 bardzo cz臋sto zagra偶a艂oby to jego zdrowiu, a nawet 偶yciu, policjant za艣 nie mo偶e by膰 艣wiadkiem w sprawie. Jak widzimy, aby zmieni膰 suche s艂owa w czyny, musimy r贸wnie偶 wprowadzi膰 zmiany i w innych ustawach.</u>
          <u xml:id="u-163.2" who="#PoselRomanEdwardBorek">Nie wiem, na ile raport opracowany przez pana ministra uwzgl臋dnia sprzeda偶 i spo偶ycie alkoholu pochodz膮cego z nielegalnych 藕r贸de艂, takich jak przemyt na du偶膮 skal臋, a tak偶e przemyt przez granic臋 kilku czy kilkudziesi臋ciu butelek w czasie pseudoturystycznych eskapad. Czy jednak te zjawiska musimy nazywa膰 przemytem, czy nie wynikaj膮 one wielokrotnie z przyzwolenia? Cz臋sto oficjalnie m贸wi si臋, i偶 za niesprawdzenie autokaru na granicy np. ze strony rosyjskiej stawka wynosi p贸艂 litra alkoholu i 20 dolar贸w od osoby, natomiast ze strony polskiej troch臋 mniej. Mo偶na by mi zarzuci膰 m贸wienie nieprawdy; lecz w takim razie odpowiedzmy sobie na pytanie, sk膮d jest tak du偶o alkoholu na bazarach i targowiskach - przecie偶 anio艂ki go nie przynios艂y.</u>
          <u xml:id="u-163.3" who="#PoselRomanEdwardBorek">Problem alkoholizmu to nie tylko skala jego spo偶ywania, choroby os贸b pij膮cych; to przede wszystkim problem rodzin, dzieci, kt贸re s膮 艣wiadkami awantur urz膮dzanych przez pijanego tatusia czy cz臋sto r贸wnie偶 i mamusi臋. Wielokrotnie nie ma pieni臋dzy na chleb czy ubranie dla dziecka, ale na alkohol musz膮 si臋 znale藕膰. Cz臋sto mog艂em zaobserwowa膰 sytuacj臋, kiedy cz艂owiek, kt贸ry przedtem do mnie przychodzi艂 i m贸wi艂, 偶e nie ma 艣rodk贸w do 偶ycia, bo nie ma pracy, po odebraniu pierwszej pensji kierowa艂 swe kroki do baru alkoholowego. Wydaje mi si臋, i偶 w dotychczasowe dzia艂ania zapobiegaj膮ce alkoholizmowi wk艂adali艣my zbyt ma艂o wysi艂ku, licz膮c chyba na samorozwi膮zanie si臋 problemu. Niestety, tak si臋 nie stanie. Zbyt du偶e w spo艂ecze艅stwie jest przyzwolenie i tolerancja dla picia i pij膮cych. Gdyby chodzi艂o o osob臋 psychicznie chor膮, to wielokrotnie wszyscy wytykaliby j膮 palcami, ale pijany uwa偶any jest za normalne zjawisko. Przecie偶 bardzo cz臋sto spotykamy si臋 ze stwierdzeniem, i偶 m臋偶czy藕nie to nawet wypada by膰 pijanym. Natomiast typowy abstynent nadal jest uwa偶any za dziwaka - m贸wi si臋 o nim w wielu 艣rodowiskach, nie dodaje si臋 jednak, i偶 jest to wz贸r do na艣ladowania, raczej odwrotnie.</u>
          <u xml:id="u-163.4" who="#PoselRomanEdwardBorek">Wydaje mi si臋, i偶 jest ju偶 ostatni dzwonek, by podj膮膰 natychmiastow膮 walk臋, gdy偶 grozi nam degradacja spo艂eczna i narodowa. Mo偶liwe, i偶 nie jest to zgodne z kierunkiem prywatyzacji, ale s膮dz臋, 偶e powr贸t do monopolu pa艅stwa pozbawi艂by lobby proalkoholowe pod艂o偶a ekonomicznego. Musimy ponadto podj膮膰 skuteczne dzia艂ania przeciwalkoholowe, takie jak spotkania, nauka w szkole. Drukowanie samych czasopism i ulotek, kt贸rych albo nikt nie czyta, albo czytaj膮 tylko ci, kt贸rzy nie pij膮, nic nie daje, jest to bowiem topienie pieni臋dzy, kt贸re mog艂yby by膰 przeznaczone na skuteczn膮 walk臋 z alkoholizmem.</u>
          <u xml:id="u-163.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋 panu pos艂owi.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Przemawia艂 pan pose艂 Roman Edward Borek, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
          <u xml:id="u-164.2" who="#WicemarszalekJozefZych">Obecnie g艂os zabierze pan pose艂 S艂awomir Marczewski, Sojusz Lewicy Demokratycznej, a nast臋pnie pan pose艂 Jan M膮czewski, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#PoselSlawomirMarczewski">Panie Marsza艂ku! Wysoka Izbo! My艣l臋, 偶e debata kr贸tka jednak nie jest wystarczaj膮ca, aby przedstawi膰 wszystkie problemy zwi膮zane ze sprawozdaniem ministra zdrowia i opieki spo艂ecznej z realizacji ustawy z dnia 26 pa藕dziernika 1982 r. o wychowaniu w trze藕wo艣ci i przeciwdzia艂aniu alkoholizmowi za 1993 r. oraz dotycz膮ce projektu ustawy o zmianie tej ustawy wniesionego przez grup臋 pos艂贸w.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#PoselSlawomirMarczewski">Narodowy program profilaktyki i rozwi膮zywania problem贸w alkoholowych jest cz臋艣ci膮 sk艂adow膮 narodowego programu zdrowia. W 1993 r. minister zdrowia powo艂a艂 Pa艅stwow膮 Agencj臋 Rozwi膮zywania Problem贸w Alkoholowych. Istniej膮 funkcje pe艂nomocnik贸w wojewod贸w do spraw problem贸w alkoholowych. W wi臋kszo艣ci miast i gmin dzia艂aj膮 specjali艣ci zajmuj膮cy si臋 tym problemem. Wszystkie te dane w po艂膮czeniu z ustaw膮, kt贸ra jest zgodna z zaleceniem 艢wiatowej Organizacji Zdrowia, mog膮 sprawia膰 wra偶enie, 偶e w walce z alkoholizmem zrobiono wszystko.</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#PoselSlawomirMarczewski">Proza 偶ycia jest jednak inna. Od 1989 r. spo偶ycie alkoholu utrzymuje si臋 na bardzo wysokim poziomie. Z 10 l spirytusu w przeliczeniu na przeci臋tnego obywatela znajdujemy si臋 w pierwszej dziesi膮tce pa艅stw w 艣wiecie. Niejednokrotnie nasze media podaj膮, 偶e zmienia si臋 spos贸b picia, 偶e zaczynamy pi膰 alkohole niskoprocentowe, wino, likiery, piwo. Promuje si臋 zachodni styl. Statystyka jest jednak okrutna. W贸dki czystej wypijamy obecnie o 30% wi臋cej ni偶 w 1992 r. Nasila si臋 wyst臋powanie niepokoj膮cych i jak偶e przykrych zjawisk - alkoholizmu w艣r贸d bezrobotnych, wzrostu spo偶ycia alkoholu przez m艂odych ludzi i kobiety. Coraz wi臋cej m艂odzie偶y szkolnej si臋ga po napoje alkoholowe.</u>
          <u xml:id="u-165.3" who="#PoselSlawomirMarczewski">Problem alkoholowy jest z艂o偶ony i zr贸偶nicowany, obejmuje zagadnienia dotycz膮ce zdrowia i leczenia, tak偶e kwestie rodzin alkoholik贸w, 艣rodowiska pracy, wreszcie przest臋pczo艣ci pod wp艂ywem alkoholu. Natychmiastowego leczenia wymaga ok. 1,5 mln os贸b, a w tej chwili leczy si臋 ok. 200-300 tys. os贸b uzale偶nionych. Istnieje zorganizowana sie膰 lecznictwa odwykowego, dzia艂a ok. 400 r贸偶nego typu plac贸wek stacjonarnych i ambulatoryjnych, z kt贸rymi wzorowo wsp贸艂pracuj膮 kluby anonimowych alkoholik贸w, lecz nie wystarczy olbrzymie zaanga偶owanie pracuj膮cych tam specjalist贸w - je偶eli nie b臋dzie natychmiastowego, znacznego dofinansowania, dojdzie do zmniejszenia liczby pacjent贸w tam leczonych i ograniczenia form i metod leczenia. Leczenie jest bardzo wa偶nym ogniwem w rozwi膮zywaniu problemu alkoholowego. Odpowiednia polityka spo艂eczna pa艅stwa, wp艂ywaj膮ca na tworzenie godnych warunk贸w 偶ycia, prawid艂owa dzia艂alno艣膰 wychowawczo-informacyjna, wszelkie dzia艂ania ograniczaj膮ce dost臋pno艣膰 alkoholi, tworzenie pozytywnych wzorc贸w osobowych, to tylko kilka dalszych ogniw w walce z problemem alkoholowym - straty ekonomiczne z nim zwi膮zane szacuje si臋 na ponad 100 bln z艂 rocznie. Wsp贸艂praca ministerstw, szczeg贸lnie ministerstwa zdrowia, polityki spo艂ecznej, sprawiedliwo艣ci, edukacji, finans贸w, w prawid艂owej realizacji narodowego programu profilaktyki i rozwi膮zywania problem贸w alkoholowych, wprowadzenie projektowanych zmian w ustawie oraz odpowiednie 艣rodki finansowe na ich realizacj臋 mog膮 wp艂yn膮膰 na zmniejszenie skali problemu alkoholowego w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-165.4" who="#PoselSlawomirMarczewski">Jeszcze na koniec kilka s艂贸w polemiki z pani膮 pose艂 Sienkiewicz. Nie mog臋 si臋 zgodzi膰 ze stwierdzeniem o 藵ciemnogrodzie esperalu藵, gdy偶 w wielow膮tkowym leczeniu choroby alkoholowej, szczeg贸lnie w pocz膮tkowych jej stadiach, esperal uratowa艂 ju偶 wiele os贸b przed zgubnymi nast臋pstwami pog艂臋biania si臋 choroby.</u>
          <u xml:id="u-165.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#WicemarszalekJozefZych">Dzi臋kuj臋 panu pos艂owi.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#WicemarszalekJozefZych">Przemawia艂 pan pose艂 S艂awomir Marczewski, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-166.2" who="#WicemarszalekJozefZych">Obecnie g艂os zabierze pan pose艂 Jan M膮czewski, Polskie Stronnictwo Ludowe, a nast臋pnie pan pose艂 Marek Rojszyk, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#PoselJanMaczewski">Panie Marsza艂ku! Wysoki Sejmie! Dane o realizacji ustawy z dnia 26 pa藕dziernika 1982 r. o wychowaniu w trze藕wo艣ci i przeciwdzia艂aniu alkoholizmowi za rok 1993 daj膮 materia艂 do przemy艣le艅 i wniosk贸w dotycz膮cych poprawy skuteczno艣ci dzia艂a艅 maj膮cych na celu rozwi膮zanie problem贸w zwi膮zanych z nadu偶ywaniem alkoholu przez polskie spo艂ecze艅stwo. Nowelizowanie w latach dziewi臋膰dziesi膮tych ustawy z 1982 r., szczeg贸lnie nowelizacja z 1993 r., spowodowa艂o rozlu藕nienie kontroli nad rynkiem alkoholowym. Skala problemu, czyli milion os贸b uzale偶nionych, 2-3 mln niszcz膮cych zdrowie z powodu nadmiernego picia i 3-4 mln cz艂onk贸w rodzin dotkni臋tych skutkami nadu偶ywania alkoholu, jest alarmuj膮ca. Je偶eli do tego do艂o偶ymy straty ekonomiczne zwi膮zane z nadu偶ywaniem alkoholu, wynosz膮ce 100 bln z艂 rocznie, to sytuacja wymaga podj臋cia kompleksowych i skutecznych dzia艂a艅 zapobiegawczych.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#PoselJanMaczewski">Spo偶ycie 10-11 litr贸w czystego spirytusu na g艂ow臋 statystycznego Polaka to bardzo smutny i tragiczny rekord, daj膮cy nam miejsce w pierwszej dziesi膮tce kraj贸w 艣wiata. Konsekwencje nadu偶ywania alkoholu s膮 zatrwa偶aj膮ce, je艣li chodzi o niszczenie zdrowia nadmiernie pij膮cych. Niepokoj膮ce s膮 zmiany w strukturze spo偶ycia napoj贸w alkoholowych, zwi臋kszanie si臋 spo偶ycia napoj贸w wysokoprocentowych, uznawanych za najbardziej szkodliwe dla zdrowia. Bardzo negatywnym zjawiskiem jest w ci膮gu ostatnich 4 lat wzrost konsumpcji alkoholu w艣r贸d m艂odzie偶y.</u>
          <u xml:id="u-167.2" who="#PoselJanMaczewski">Te bardzo niepokoj膮ce zjawiska sk艂aniaj膮 do poszukiwa艅 przyczyn i dr贸g wyj艣cia. W艣r贸d czynnik贸w maj膮cych bezpo艣redni wp艂yw na du偶e spo偶ycie alkoholu nale偶y wymieni膰: wzrost dost臋pno艣ci alkoholu i niskie ceny wysokoprocentowych napoj贸w alkoholowych, wzrost atrakcyjno艣ci oferty rynkowej, zmiany obyczaj贸w i postaw konsumpcyjnych, promocj臋 i reklamowanie napoj贸w alkoholowych, problemy spo艂eczno-ekonomiczne powoduj膮ce frustracje spo艂eczne.</u>
          <u xml:id="u-167.3" who="#PoselJanMaczewski">Do najwa偶niejszych czynnik贸w utrudniaj膮cych przeciwdzia艂anie problemom alkoholowym mo偶na zaliczy膰: og贸lnie niski poziom wiedzy o problemach alkoholowych i sposobach ich rozwi膮zywania w szerokich warstwach spo艂ecze艅stwa, szczup艂o艣膰 艣rodk贸w finansowych na realizacj臋 potrzebnych i sprawdzonych program贸w, nisk膮 skuteczno艣膰 i zaniedbania instytucji odpowiedzialnych za dzia艂ania s艂u偶膮ce rozwi膮zywaniu problem贸w alkoholowych, s艂ab膮 kontrol臋 nad rynkiem alkoholowym.</u>
          <u xml:id="u-167.4" who="#PoselJanMaczewski">Zgodnie z ustaw膮 o wychowaniu w trze藕wo艣ci opracowano programy rozwi膮zywania problem贸w alkoholowych. W 1993 r. minister zdrowia powo艂a艂 Pa艅stwow膮 Agencj臋 Rozwi膮zywania Problem贸w Alkoholowych. Zadania wykonawcze realizuj膮 komisje do spraw przeciwdzia艂ania alkoholizmowi dzia艂aj膮ce przy terenowych organach administracji pa艅stwowej szczebla wojew贸dzkiego i organach samorz膮d贸w gmin. Nie wsz臋dzie komisje te podj臋艂y faktyczn膮 prac臋.</u>
          <u xml:id="u-167.5" who="#PoselJanMaczewski">W celu poprawy dzia艂ania mechanizm贸w zapobiegaj膮cych gro藕nemu zjawisku nadu偶ywania alkoholu w Polsce proponowana jest nowelizacja ustawy o wychowaniu w trze藕wo艣ci i przeciwdzia艂aniu alkoholizmowi.</u>
          <u xml:id="u-167.6" who="#PoselJanMaczewski">Szczeg贸lnie wa偶na wydaje si臋 propozycja zawarta w projekcie ustawy dotycz膮ca zobowi膮zania samorz膮du terytorialnego do prowadzenia dzia艂a艅 zwi膮zanych z profilaktyk膮 i rozwi膮zywaniem problem贸w alkoholowych oraz finansowania tej dzia艂alno艣ci ze specjalnej op艂aty konsumpcyjnej w wysoko艣ci 1-2% ceny, kt贸r膮 gmina mog艂aby pobiera膰 od napoj贸w alkoholowych sprzedawanych na jej terenie.</u>
          <u xml:id="u-167.7" who="#PoselJanMaczewski">Konieczna jest kontrola pa艅stwa nad rozmiarami produkcji i importu wyrob贸w spirytusowych oraz poziomem cen tych wyrob贸w, kontrola przestrzegania przepis贸w ustawy przez podmioty prowadz膮ce dzia艂alno艣膰 gospodarcz膮, zwi膮zan膮 z napojami alkoholowymi, prowadzenie profilaktycznej dzia艂alno艣ci informacyjnej i edukacyjnej w艣r贸d m艂odzie偶y, wspomaganie dzia艂alno艣ci stowarzysze艅 i os贸b powo艂anych do rozwi膮zywania problem贸w alkoholowych. Nale偶y zrobi膰 wszystko, aby opanowa膰 bardzo negatywne zjawisko nadu偶ywania alkoholu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarsza艂ek Sejmu Olga Krzy偶anowska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Dzi臋kuj臋 bardzo, panie po艣le.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Przemawia艂 pan pose艂 Jan M膮czewski z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-169.2" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Prosz臋 o zabranie g艂osu pana pos艂a Marka Rojszyka z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#PoselMarekRojszyk">Pani Marsza艂ek! Wysoka Izbo! Jak stwierdza si臋 w omawianym dzisiaj sprawozdaniu, w ostatnich latach zauwa偶a si臋 w naszym kraju gwa艂towny wzrost spo偶ycia alkoholu. Jest to zjawisko szczeg贸lnie niepokoj膮ce, zwa偶ywszy na jego spo艂eczn膮 szkodliwo艣膰. Alkohol bowiem bardzo cz臋sto bywa bezpo艣redni膮 przyczyn膮 rozpadu rodziny, a co za tym idzie, demoralizacji i nieprzystosowania do 偶ycia spo艂ecznego nieletnich. Jest powodem licznych zaburze艅 emocjonalnych, ub贸stwa, przyczyn膮 narusze艅 prawa, a szczeg贸lnie przest臋pstw kryminalnych, wykrocze艅 drogowych i zak艂贸ce艅 porz膮dku publicznego. Zdecydowanie zatem alkohol przyczynia si臋 do dezorganizacji 偶ycia spo艂ecznego.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#PoselMarekRojszyk">Wzmo偶on膮 konsumpcj臋 odnotowuje si臋 nie tylko w艣r贸d os贸b doros艂ych, ale przede wszystkim w艣r贸d nieletniej m艂odzie偶y. 殴r贸de艂 tego zjawiska nale偶y zapewne szuka膰 w zmieniaj膮cych si臋 wzorcach obyczajowych i kulturowych, jakie funkcjonuj膮 w 艣rodowiskach m艂odzie偶owych, jak r贸wnie偶 w zmianach postaw konsumpcyjnych oraz - co trzeba podkre艣li膰 - w 艂atwo艣ci zakupu alkoholu przez m艂odzie偶.</u>
          <u xml:id="u-170.2" who="#PoselMarekRojszyk">Ustawa o wychowaniu w trze藕wo艣ci i przeciwdzia艂aniu alkoholizmowi zabrania sprzeda偶y alkoholu osobom poni偶ej 18 roku 偶ycia, ale wiadomo, 偶e zakaz ten jest powszechnie 艂amany. Sprzedaj膮cego nie interesuje to, co m艂ody cz艂owiek zrobi z zakupionym alkoholem, czy spo偶yje go sam, czy odda rodzicom, czy pod jego wp艂ywem dopu艣ci si臋 czynu przest臋pczego.</u>
          <u xml:id="u-170.3" who="#PoselMarekRojszyk">Przy analizie problemu spo偶ywania alkoholu przez m艂odzie偶 nasuwa si臋 pytanie, jak wyt艂umaczy膰 popularno艣膰 alkoholu w艣r贸d m艂odzie偶y. Zapewne pada ona ofiar膮 mody b膮d藕 wymogu sytuacji typu: pij膮 wszyscy, to ja te偶 si臋 napij臋. Si臋gaj膮c po kieliszek, m艂odzi ludzie staraj膮 si臋 udowodni膰 swoj膮 doros艂o艣膰, kt贸rej potwierdzenia tak przecie偶 oczekuj膮. Teoretycznie uwa偶a si臋, 偶e alkohol mo偶na spo偶ywa膰 z chwil膮 uzyskania pe艂noletno艣ci, tj. w wieku 18 lat. Niestety, rzeczywista inicjacja alkoholowa przebiega znacznie wcze艣niej, przed uko艅czeniem 16 roku 偶ycia. Nieletni bardzo cz臋sto nie s膮 艣wiadomi szkodliwo艣ci picia alkoholu, jego tragicznych konsekwencji dla zdrowia psychicznego i fizycznego. Do wzrostu spo偶ycia alkoholu przyczynia si臋 r贸wnie偶 jego reklama, wychwalanie walor贸w smakowych trunku oraz potencjalnych korzy艣ci p艂yn膮cych z jego konsumpcji. Reklamy te niestety skierowane s膮 g艂贸wnie do m艂odego pokolenia.</u>
          <u xml:id="u-170.4" who="#PoselMarekRojszyk">Ma艂o kto wie, 偶e oko艂o 2 mln dzieci 偶yje w rodzinach nadu偶ywaj膮cych alkoholu i zaanga偶owanych jest w podkultur臋 pijack膮. Dziecko bardzo cz臋sto spe艂nia rol臋 kuriera mi臋dzy domem a sklepem. Takie warunki 偶ycia rodzinnego sprzyjaj膮 zachowaniu dewiacyjnemu dzieci i m艂odzie偶y, id膮cych w 艣lady nietrze藕wych rodzic贸w. W domach pij膮cych nieletnich na og贸艂 nadu偶ywa si臋 alkoholu. W grupie nieletnich, kt贸rzy dopu艣cili si臋 przest臋pstw, 13% dokona艂o czynu przest臋pczego w艂a艣nie pod wp艂ywem alkoholu. Wielko艣膰 ta z roku na rok niestety niepokoj膮co wzrasta. Alkohol jest 艂atwy do nabycia - w postaci wina, w贸dki czy piwa, na dyskotece, w klubach m艂odzie偶owych czy w zwyk艂ych sklepach. Trunki sprzedaje si臋 nieletnim jawnie i w zasadzie bezkarnie. Na przyk艂ad w ca艂ej Warszawie w roku 1994 cofni臋to tylko 8 pozwole艅 na sprzeda偶 alkoholu. Konsekwencj膮 takiego post臋powania jest wzrost zachowa艅 dewiacyjnych, nieadekwatne spe艂nianie podstawowych r贸l spo艂ecznych przez m艂odzie偶, tj. roli ucznia w szkole, kolegi w grupie r贸wie艣niczej czy cz艂onka rodziny. W zwi膮zku z tym m艂odzie偶 ma te偶 liczne problemy psychologiczne i egzystencjalne oraz problemy zdrowotne. Dlatego te偶 istnieje uzasadniona konieczno艣膰 kontynuowania wszelkiego rodzaju dzia艂a艅 maj膮cych na celu zwalczanie popularno艣ci spo偶ywania alkoholu. Do 艣rodk贸w ograniczaj膮cych ujemne skutki nadu偶ywania alkoholu nale偶e膰 powinny oddzia艂ywania wychowawcze i informacyjno-propagandowe realizowane w 艣rodowiskach m艂odzie偶owych, np. w szko艂ach i w rodzinach. Aby m艂odzie偶 wykazywa艂a zainteresowanie tym problemem, nale偶y zadba膰 o atrakcyjno艣膰 i jasno艣膰 przekazu informacji - chodzi o oryginalno艣膰 tre艣ci, o filmy, plakaty, pras臋 oraz o autorytety, kt贸rymi powinni by膰 doro艣li.</u>
          <u xml:id="u-170.5" who="#PoselMarekRojszyk">Panie Pos艂anki i Panowie Pos艂owie! Wszystkie kroki zmierzaj膮ce do zmniejszenia spo偶ycia alkoholu w spo艂ecze艅stwie, a zw艂aszcza w艣r贸d m艂odego pokolenia, godne s膮 poparcia. Moim zdaniem mo偶liwo艣ci takie stwarza projekt ustawy zawarty w druku nr 823, dlatego gor膮co popieram propozycj臋 skierowania go do komisji.</u>
          <u xml:id="u-170.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Dzi臋kuj臋 bardzo, panie po艣le.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Przemawia艂 pan pose艂 Marek Rojszyk z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-171.2" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Prosz臋 o zabranie g艂osu pana pos艂a Miros艂awa Pawlaka z Polskiego Stronnictwa Ludowego. Panie po艣le, czas klubowy - 5,5 minuty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#PoselMiroslawPawlak">Pani Marsza艂ek! Wysoka Izbo! Analizuj膮c sprawozdanie z realizacji ustawy z dnia 26 pa藕dziernika 1982 r. o wychowaniu w trze藕wo艣ci i przeciwdzia艂aniu alkoholizmowi za rok 1993 nale偶y stwierdzi膰, 偶e problem alkoholizmu, zamiast male膰, narasta w galopuj膮cym tempie. W ci膮gu ostatnich lat nadal wzrasta spo偶ycie alkoholu oraz rozmiar szk贸d spowodowanych jego nadu偶ywaniem.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#PoselMiroslawPawlak">Do podstawowych szk贸d zwi膮zanych z problemem alkoholowym w Polsce nale偶膮:</u>
          <u xml:id="u-172.2" who="#PoselMiroslawPawlak">Po pierwsze, szkody dotycz膮ce os贸b pij膮cych, samowyniszczanie si臋 ludzi uzale偶nionych od alkoholu (ok. miliona os贸b w skali kraju), uszkodzenie zdrowia w wypadku nadmiernie pij膮cych (do 3 mln os贸b w skali kraju) oraz zaburzenia rozwoju psychofizycznego i zaprzepaszczenie kariery edukacyjnej w wypadku pij膮cej m艂odzie偶y (zagro偶enie dotyczy 15% populacji m艂odzie偶y w wieku 14-18 lat).</u>
          <u xml:id="u-172.3" who="#PoselMiroslawPawlak">Po drugie, szkody ponoszone przez u cz艂onk贸w rodzin, w kt贸rych jest alkoholik, dotycz膮ce blisko 6 mln os贸b - chodzi przede wszystkim o schorzenia somatyczne i zaburzenia emocjonalne spowodowane chronicznym stresem oraz demoralizacj膮, ub贸stwo i zmniejszenie szans na karier臋 zawodow膮, a cz臋sto i powodzenie 偶yciowe.</u>
          <u xml:id="u-172.4" who="#PoselMiroslawPawlak">Po trzecie, alkoholowa demoralizacja 艣rodowiska pracy, kt贸ra obejmuje przede wszystkim absencj臋 i wypadki, obni偶enie wydajno艣ci pracy. Spo偶ycie alkoholu w miejscu pracy ostatnio si臋 zmniejszy艂o. Obserwuje si臋 natomiast coraz wi臋ksz膮 patologizacj臋, je艣li chodzi o populacj臋 bezrobotnych.</u>
          <u xml:id="u-172.5" who="#PoselMiroslawPawlak">Po czwarte, naruszanie prawa i porz膮dku publicznego przez osoby nietrze藕we. Do najwa偶niejszych problem贸w nale偶y przest臋pczo艣膰 os贸b nietrze藕wych, prowadzenie pojazd贸w w stanie nietrze藕wym oraz zachowanie pod wp艂ywem alkoholu w miejscach publicznych.</u>
          <u xml:id="u-172.6" who="#PoselMiroslawPawlak">Po pi膮te, przest臋pczo艣膰 i wykroczenia zwi膮zane z obrotem alkoholem. Najwa偶niejsze problemy to nielegalny import, produkcja i sprzeda偶 napoj贸w alkoholowych, sprzeda偶 nieletnim i nietrze藕wym oraz reklama i propagowanie napoj贸w alkoholowych. W latach 1989-1993 nast膮pi艂 wyra藕ny wzrost konsumpcji napoj贸w alkoholowych. Skala problem贸w alkoholowych stanowi powa偶ne zagro偶enie dla funkcjonowania ekonomicznego kraju oraz dla kondycji zdrowotnej i moralnej spo艂ecze艅stwa.</u>
          <u xml:id="u-172.7" who="#PoselMiroslawPawlak">Pani Marsza艂ek! Wysoka Izbo! Przeciwdzia艂anie tym zagro偶eniom wymaga systematycznej i dobrze zorganizowanej dzia艂alno艣ci w zakresie profilaktyki i rozwi膮zywania problem贸w alkoholowych. Podejmowanie tych dzia艂a艅 jest obowi膮zkiem administracji pa艅stwowej i samorz膮dowej, wynikaj膮cym z ustawy o wychowaniu w trze藕wo艣ci i przeciwdzia艂aniu alkoholizmowi. Warunkiem realizacji tych cel贸w jest m.in. kontrola dzia艂alno艣ci gospodarczej zwi膮zanej z napojami alkoholowymi, budowanie skutecznych form spo艂ecznego i prawnego zapobiegania szkodliwemu post臋powaniu os贸b pij膮cych alkohol. Wymaga to uaktywnienia i przeszkolenia terenowych komisji do spraw przeciwdzia艂ania alkoholizmowi w prowadzeniu skutecznych interwencji wobec os贸b nadu偶ywaj膮cych alkoholu. Konieczne jest rozszerzenie profilaktycznego oddzia艂ywania i kszta艂towanie postaw sprzyjaj膮cych zachowywaniu zdrowia i trze藕wo艣ci, w szczeg贸lno艣ci u nieletnich, dzieci i m艂odzie偶y, albowiem pije si臋 nawet w drodze do szko艂y. Nale偶y popiera膰 wszystkie formy pracy z dzie膰mi i m艂odzie偶膮, oboj臋tnie kto je prowadzi - czy szko艂a, czy organizacja m艂odzie偶owa, czy kluby abstynenckie, czy dzia艂aj膮ce przy parafiach kluby zrzeszaj膮ce m艂odzie偶 katolick膮, propaguj膮ce ostatnio bardzo modne bezalkoholowe 藵osiemnastki藵 oraz organizuj膮ce bezalkoholowe wesela. Samorz膮dy wydaj膮ce zezwolenia na sprzeda偶 napoj贸w alkoholowych, po ujawnieniu podczas kontroli np. fakt贸w sprzeda偶y alkoholu dzieciom i m艂odzie偶y, powinny takie pozwolenia natychmiast cofa膰. Odnios艂oby to po偶膮dany skutek.</u>
          <u xml:id="u-172.8" who="#PoselMiroslawPawlak">Ko艅cz膮c, pragn臋 zwr贸ci膰 uwag臋 Wysokiej Izby na niedoskona艂o艣膰 funkcjonuj膮cej ustawy i jednocze艣nie zaapelowa膰: Wi臋cej profilaktyki zamiast wylewania 艂ez nad skutkami alkoholizmu!</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Dzi臋kuj臋 bardzo, panie po艣le.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Przemawia艂 pan pose艂 Miros艂aw Pawlak z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-173.2" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Prosz臋 o zabranie g艂osu pana pos艂a Jana Zaciur臋 z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-173.3" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Nie ma pana pos艂a.</u>
          <u xml:id="u-173.4" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">W takim razie g艂os zabierze pani pose艂 Gra偶yna Kotowicz z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-173.5" who="#PoselGrazynaKotowicz">(Ile mi zosta艂o czasu, pani marsza艂ek?)</u>
          <u xml:id="u-173.6" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Jedna minuta. Je艣li wi臋c pani pose艂 b臋dzie tak uprzejma, to prosi艂abym o przedstawienie wniosk贸w ko艅cowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#PoselGrazynaKotowicz">Pani Marsza艂ek! Wysoka Izbo! W sprawozdaniu pana ministra moj膮 uwag臋 zwr贸ci艂o zagadnienie szeroko poj臋tej edukacji jako podstawy wszelkich dzia艂a艅 profilaktycznych rz膮du, samorz膮d贸w, zak艂ad贸w pracy i instytucji. W zwi膮zku z tym nasuwaj膮 mi si臋 pewne refleksje, kt贸rymi pragn臋 si臋 podzieli膰. Ot贸偶 rosn膮cy wci膮偶 udzia艂 telewizji w kszta艂towaniu postaw spo艂ecze艅stwa, g艂贸wnie m艂odzie偶y, powinno si臋 wykorzysta膰 w艂a艣nie do upowszechniania wiedzy na temat alkoholu i wszelkich zagro偶e艅 z nim zwi膮zanych; wiedzy podawanej naukowo, ciekawie, nie mentorsko. Powinno si臋 zmierza膰 do tego poprzez:</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#PoselGrazynaKotowicz">- w艂膮czanie problematyki alkoholizmu do najpopularniejszych program贸w dla dzieci i m艂odzie偶y (np. 藵5-10-15藵);</u>
          <u xml:id="u-174.2" who="#PoselGrazynaKotowicz">- prezentowanie tej tematyki w dyskusjach m艂odzie偶owych (np. lekcje wychowawcze, spotkania z lekarzem, dziennikarzem).</u>
          <u xml:id="u-174.3" who="#PoselGrazynaKotowicz">Do promowania trze藕wo艣ci trzeba anga偶owa膰 ludzi powszechnie znanych, ciesz膮cych si臋 autorytetem. Nadaje si臋 do tego ka偶dy program, zar贸wno powa偶ny, jak i rozrywkowy (np. 藵Sto pyta艅 do...藵, 藵Bezludna wyspa藵 czy inne).</u>
          <u xml:id="u-174.4" who="#PoselGrazynaKotowicz">Chcia艂abym jeszcze powiedzie膰 w odniesieniu do problematyki zwalczania alkoholizmu - pi臋knej, potrzebnej, wa偶nej i trudnej - 偶e potrzebne jest oczywi艣cie zwi臋kszenie nak艂ad贸w bud偶etowych na szeroko poj臋t膮 dzia艂alno艣膰 w zakresie profilaktyki antyalkoholowej.</u>
          <u xml:id="u-174.5" who="#PoselGrazynaKotowicz">I ostatnie zdanie, dotycz膮ce druku nr 823. Jako w贸jt gminy z zadowoleniem przyjmuj臋 t臋 nowelizacj臋. Alkoholizm jest problemem trudnym i w zasadzie ca艂y ci臋偶ar walki z nim, dzia艂a艅 zwi膮zanych z profilaktyk膮 i rozwi膮zywaniem problem贸w alkoholowych spada w艂a艣nie na gminy - tam si臋 to wszystko rozgrywa. I druga wa偶na sprawa. Szkoda, 偶e wraz z przyznaniem gminom prawa do wydawania zezwole艅 na prowadzenie punkt贸w sprzeda偶y alkoholu nie dano im r贸wnocze艣nie mo偶liwo艣ci kontrolowania przestrzegania zwi膮zanych z tym przepis贸w - wydaje mi si臋, 偶e tutaj jest g艂贸wny pow贸d tego, 偶e alkohol sprzedaje si臋 nawet dzieciom i m艂odzie偶y, tak 偶e nawet 15-latkowie nie maj膮 偶adnych trudno艣ci z jego nabyciem.</u>
          <u xml:id="u-174.6" who="#PoselGrazynaKotowicz">Pe艂ny tekst mojego wyst膮pienia sk艂adam do protoko艂u.</u>
          <u xml:id="u-174.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Dzi臋kuj臋 bardzo, pani pose艂.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Przemawia艂a pani pose艂 Gra偶yna Kotowicz z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-175.2" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Prosz臋 o zabranie g艂osu pana pos艂a Krzysztofa Baszczy艅skiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#PoselKrzysztofBaszczynski">Pani Marsza艂ek! Panie i Panowie Pos艂owie! Dotychczas nie ma jednoznacznych odpowiedzi na pytanie, dlaczego jedni pij膮 mniej alkoholu, a inni wi臋cej, i dlaczego, pij膮c mniej wi臋cej tyle samo, jedni staj膮 si臋 alkoholikami, pozostali nie. Wiadomo natomiast, 偶e alkohol jest dla ludzi zdrowych i doros艂ych. 80% pij膮cych nie odczuwa z tego powodu 偶adnych komplikacji, co pi膮ty jednak popada w k艂opoty, zaczyna nadu偶ywa膰 trunk贸w, zaczyna chorowa膰 na zesp贸艂 uzale偶nienia od alkoholu.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#PoselKrzysztofBaszczynski">W roku 1993 zyski ze sprzeda偶y alkoholu wynios艂y 60 bln z艂, s膮 one jednak trzykrotnie ni偶sze od wydatk贸w zwi膮zanych z usuwaniem skutk贸w powszechnego pija艅stwa. M贸wiono tu ju偶, 偶e pobili艣my nowy rekord: statystyczny Polak wypija 艣rednio 11,2 litra czystego spirytusu rocznie. Jeszcze pod koniec lat osiemdziesi膮tych co pi膮ty Polak deklarowa艂, 偶e w og贸le nie si臋ga po kieliszek. Od tej pory liczba abstynent贸w zmala艂a o po艂ow臋. Dzi艣 jest ich mniej ni偶 patologicznych na艂ogowc贸w. W alkoholu zasmakowa艂y zw艂aszcza kobiety i m艂odzie偶. Trzykrotnie wzros艂a liczba pij膮cych w贸dk臋 i piwo 15-latk贸w. Tylko w ubieg艂ym roku zapi艂o si臋 na 艣mier膰 ok. 2 tys. os贸b, w tym kilku uczni贸w szk贸艂 podstawowych. Dzi臋ki naszym alkoholowym fascynacjom Polska znajduje si臋 w pierwszej dziesi膮tce kraj贸w o najwy偶szym spo偶yciu alkoholu.</u>
          <u xml:id="u-176.2" who="#PoselKrzysztofBaszczynski">Odpowiedzmy sobie na pytanie: Kto pije? M臋偶czy藕ni pij膮 5 razy wi臋cej ni偶 kobiety. U m臋偶czyzn poziom spo偶ycia alkoholu spada wraz ze wzrostem wykszta艂cenia, u kobiet jest odwrotnie. Niepokoi膰 musi to, 偶e badania wykazuj膮 wzrost spo偶ycia alkoholu przez m艂odzie偶. W艣r贸d 15-latk贸w o 50% zmniejszy艂a si臋 liczba tych, kt贸rzy nigdy nie pili alkoholu. Dlaczego pijemy coraz wi臋cej? Ministerstwo uwa偶a, 偶e wzrost dost臋pno艣ci alkoholu i niskie ceny wysokoprocentowych napoj贸w alkoholowych s膮 tego przyczyn膮. Pytam: Dlaczego nie przestrzega si臋 zapisu ustawy z 1982 r.? M贸wiono tutaj na ten temat. Zapis ten podw贸jnie nie jest przestrzegany, bo nie tylko ceny w贸dek relatywnie obni偶aj膮 si臋, ale jeszcze cena alkoholu zawartego w w贸dce jest ni偶sza ni偶 cena alkoholu zawartego np. w piwie czy winie. Zapewne wp艂yw na poziom spo偶ycia alkoholu maj膮 r贸wnie偶 zmiany obyczajowe, moda i pewien styl zachowania, zw艂aszcza w艣r贸d m艂odzie偶y - nie wypada sp臋dza膰 wolnego czasu bez napoj贸w alkoholowych. Alkohol rzekomo 艂agodzi obyczaje, rozlu藕nia, pozwala szybciej nawi膮za膰 kontakty, staje si臋, niestety, stylem 偶ycia. Znamienny dla dzisiejszych czas贸w jest ostatni pow贸d si臋gania po alkohol - bezrobocie. Ta swoista forma ucieczki od rzeczywistych problem贸w mo偶e szybko okaza膰 si臋 bardzo niebezpieczna. Granica szybko si臋 zaciera. Gdy nast膮pi nieoczekiwane, zbyt dalekie odbicie, mo偶e ju偶 sta膰 si臋 niemo偶liwy powr贸t do aktywnego 偶ycia zawodowego, i to nie z przyczyn braku miejsc pracy, a zwyczajnego uzale偶nienia si臋 i degradacji cz艂owieka.</u>
          <u xml:id="u-176.3" who="#PoselKrzysztofBaszczynski">Skoro znamy wi臋c podstawowe przyczyny wzrostu spo偶ycia alkoholu - cho膰 s膮 one zapewne bardziej z艂o偶one - nale偶y znowelizowa膰 ustaw臋 o wychowaniu w trze藕wo艣ci i przeciwdzia艂aniu alkoholizmowi. Pomys艂 przyznania gminom prawa do pobierania op艂aty konsumpcyjnej jest bardzo cenny. Ta op艂ata powinna by膰 obligatoryjnie przeznaczana na finansowanie program贸w profilaktycznych. Jednocze艣nie radni powinni powa偶nie potraktowa膰 problemy alkoholowe i opracowa膰 realne, mo偶liwe do wdro偶enia programy profilaktyki i rozwi膮zywania problem贸w alkoholowych. Powinni znale藕膰 艣rodki na wspieranie rozwoju lokalnych 艣rodowisk wzajemnej pomocy i stowarzysze艅 trze藕wo艣ci. Powinni podj膮膰 艣ci艣lejsz膮 wsp贸艂prac臋 ze szko艂ami, z policj膮, 艣rodowiskami lokalnymi, aby otoczy膰 szczeg贸ln膮 trosk膮 dzieci nie dokarmione, zaniedbane i bite, dzieci z rodzin alkoholik贸w. Jest to nasze wsp贸lne zadanie, aby w por臋 zapobiega膰 pog艂臋biaj膮cej si臋 patologii w艂a艣nie z przyczyn alkoholowych.</u>
          <u xml:id="u-176.4" who="#PoselKrzysztofBaszczynski">By zapobiega膰 tej pog艂臋biaj膮cej si臋 patologii, nale偶y stworzy膰 odpowiednie instrumenty w postaci program贸w edukacyjnych, zapewni膰 dzieciom i m艂odzie偶y atrakcyjne formy sp臋dzania czasu wolnego, przywr贸ci膰 zaj臋cia pozalekcyjne, postawi膰 na sport i rekreacj臋, da膰 co艣 w zamian dzieciom dotkni臋tym patologi膮. Nie mog膮 to by膰 tylko s艂owa i zapisy ustawowe. Potrzebne jest konkretne dzia艂anie i zrozumienie potrzeb dziecka. Z tym jednak jest bardzo 藕le, likwiduje si臋 bowiem przedszkola, biblioteki, domy kultury, ogranicza si臋 edukacyjne i wychowawcze funkcje szko艂y. I znowu 艣wiat doros艂ych tylko m贸wi, m贸wi i jeszcze raz m贸wi, a przecie偶 potrzebne s膮 szybkie decyzje. St膮d dostrzegam konieczno艣膰 nowelizacji ustawy i skierowania tego projektu do odpowiednich komisji.</u>
          <u xml:id="u-176.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Dzi臋kuj臋 bardzo, panie po艣le.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Przemawia艂 pan pose艂 Krzysztof Baszczy艅ski z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-177.2" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Prosz臋 bardzo o zabranie g艂osu pana pos艂a Andrzeja Olszewskiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#PoselAndrzejOlszewski">Pani Marsza艂ek! Wysoka Izbo! Przed艂o偶one sprawozdanie z realizacji ustawy o wychowaniu w trze藕wo艣ci i przeciwdzia艂aniu alkoholizmowi by艂o szeroko om贸wione przez moich przedm贸wc贸w. Przedstawiono problemy zwi膮zane z produkcj膮, handlem i spo偶yciem alkoholu przez naszych obywateli. Jako lekarz chirurg spotykam si臋 w codziennej pracy ze skutkami picia alkoholu i mog臋 stwierdzi膰, 偶e ok. 70% pacjent贸w w prowadzonym przeze mnie oddziale chirurgicznym trafi艂o do szpitala po u偶yciu lub nadu偶yciu alkoholu, a z pozosta艂ych 30% chorych, kt贸rzy ulegli wypadkowi, du偶y odsetek stanowili ci, kt贸rych nieszcz臋艣cie spotka艂o na skutek nadu偶ycia alkoholu przez innych. Leczenie tej grupy chorych wymaga du偶ych stara艅 i oznacza bardzo wysokie koszty, poniewa偶 pacjenci urazowi w oddzia艂ach chirurgii og贸lnej to ok. 30% chorych.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#PoselAndrzejOlszewski">W zwi膮zku z alkoholizmem powinny nast膮pi膰 zmiany w niekt贸rych przepisach dotycz膮cych ludzi pijanych. Po pierwsze, prawo pobrania krwi w celu zbadania zawarto艣ci alkoholu powinien mie膰 lekarz dy偶urny, a nie policjant czy prokurator. Du偶a grupa os贸b nie podlega temu badaniu, a jest to bardzo wa偶ne w odniesieniu do spraw dochodzeniowych. Po drugie, badanie krwi powinno by膰 wykonane w szpitalu, a nie w pracowniach akademii medycznych czy zak艂ad贸w kryminalistyki, odleg艂ych nieraz o kilkadziesi膮t kilometr贸w od szpitala, gdzie jest leczony chory. Po trzecie, zmniejszenie wysoko艣ci renty inwalidzkiej o pewien procent by艂oby kar膮 za nadu偶ycie alkoholu. Obecnie pacjent traci niekt贸re dodatki - sk艂adowe wynagrodzenia, ale tylko za okres, kiedy ma zwolnienie lekarskie. Po czwarte, pijany powinien ponosi膰 cz臋艣膰 koszt贸w leczenia szpitalnego. Po pi膮te, w Polsce ludzie zaczynaj膮 spo偶ywa膰 alkohol ju偶 w szkole powszechnej, na zabawach i na dyskotekach m艂odzie偶owych. Nigdy nie s艂ysza艂em, aby w czasie trwania dyskoteki dla m艂odzie偶y by艂 obecny dy偶urny nauczyciel lub kto艣 z rodzic贸w, a ilekro膰 w sprawie pijanej m艂odzie偶y prosi艂em policj臋 o interwencj臋, zawsze uzyskiwa艂em odpowied藕, 偶e to jest problem rodzic贸w i szko艂y.</u>
          <u xml:id="u-178.2" who="#PoselAndrzejOlszewski">Problem贸w jest wiele, ale nag艂a zmiana w planie debaty sejmowej i kr贸tki czas przeznaczony na dyskusj臋 pozwalaj膮 tylko na zasygnalizowanie kilku spraw.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Dzi臋kuj臋 bardzo, panie po艣le.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Jako ostatni ze zg艂oszonych m贸wc贸w przemawia艂 pan pose艂 Andrzej Olszewski z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Czy kto艣 z pa艅stwa jeszcze chcia艂by zabra膰 g艂os w dyskusji? Nie.</u>
          <u xml:id="u-179.3" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Lista m贸wc贸w zosta艂a wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-179.4" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Prosz臋 o zabranie g艂osu podsekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia i Opieki Spo艂ecznej pana Wies艂awa Jakubowiaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieZdrowiaIOpiekiSpolecznejWieslawJakubowiak">Pani Marsza艂ek! Wysoka Izbo! Chc臋 powiedzie膰, 偶e z ogromn膮 uwag膮 wys艂ucha艂em wszystkich wyst膮pie艅, przyjmuj膮c zar贸wno g艂osy krytyczne, jak i te, kt贸re pozytywnie ocenia艂y przedstawiony dzisiaj raport - szczeg贸lnie, wydaje mi si臋, rzeteln膮 analiz臋, kt贸r膮 rz膮d przedstawi艂 - oraz dzia艂ania podejmowane przez resort zdrowia, Pa艅stwow膮 Agencj臋 Rozwi膮zywania Problem贸w Alkoholowych, jak i przez inne instytucje, kt贸re s膮 odpowiedzialne za realizacj臋 tej ustawy. Chc臋 tutaj podkre艣li膰, 偶e zgodnie z ustaw膮 o wychowaniu w trze藕wo艣ci rz膮d jest zobowi膮zany przedstawia膰 Sejmowi raport corocznie. Jest to sprawozdanie rz膮du, minister zdrowia jest koordynatorem. Ten raport by艂 omawiany mi臋dzyresortowo. Wszystkie uzgodnienia przedstawione w raporcie s膮 sum膮 wysi艂k贸w r贸偶nych resort贸w.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieZdrowiaIOpiekiSpolecznejWieslawJakubowiak">Podsumowuj膮c ca艂e zagadnienie, chcia艂bym powiedzie膰, 偶e mamy tu przede wszystkim analiz臋 stanu obecnego. Przedstawiona jest diagnoza. Na ko艅cu sformu艂owano przyczyny, skonstruowany te偶 zosta艂 zarys programu. Ten zarys programu zosta艂 przyj臋ty przez rz膮d i b臋dzie stanowi艂 podstaw臋 do sformu艂owania szczeg贸艂owego programu, kt贸ry b臋dzie realizowany zar贸wno przez poszczeg贸lnych ministr贸w, jak i ca艂y rz膮d. Ko艅cowym efektem pracy, o czym wspomina艂em w raporcie, mia艂a by膰 ustawa. St膮d te偶 z ogromn膮 satysfakcj膮 ministerstwo zdrowia przyjmuje inicjatyw臋 pos艂贸w dotycz膮c膮 przedstawienia do nowelizacji tej ustawy. Sama ustawa nie jest z艂a, jej duch jest dobry, tylko brakuje narz臋dzi, kt贸re pozwoli艂yby skutecznie i w艂a艣ciwie realizowa膰 jej zapisy i za艂o偶enia.</u>
          <u xml:id="u-180.2" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieZdrowiaIOpiekiSpolecznejWieslawJakubowiak">Przyjmuj膮c krytyczne wypowiedzi pani pose艂 Sienkiewicz dotycz膮ce brak贸w tego raportu, chc臋 powiedzie膰, 偶e na pewno nie mo偶na by艂o zawrze膰 w nim wszystkich problem贸w, kt贸re pani pose艂 poruszy艂a. Na pewno te uwagi b臋d膮 podstaw膮 do przygotowania lepszego raportu w latach nast臋pnych. Chcia艂bym si臋 jednak odnie艣膰 do niekt贸rych fragment贸w pani wyst膮pienia, by na艣wietlaj膮c nasz punkt widzenia, wykaza膰, 偶e te dzia艂ania, kt贸re nie znalaz艂y odbicia w raporcie, s膮 podejmowane w tej chwili z mocy innych ustaw czy program贸w.</u>
          <u xml:id="u-180.3" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieZdrowiaIOpiekiSpolecznejWieslawJakubowiak">Jak pa艅stwo wiedz膮, 21 stycznia wesz艂a w 偶ycie ustawa o ochronie zdrowia psychicznego. Ustawa ta by艂a podstaw膮 do sformu艂owania przez resort zdrowia programu, kt贸ry nie tylko uszczeg贸艂owia zapisy, ale pozwala r贸wnie偶 zrealizowa膰 zobowi膮zania wynikaj膮ce z tej ustawy. W programie, kt贸ry prezentowali艣my ju偶 publicznie na konferencjach prasowych - zosta艂 rozes艂any do r贸偶nych resort贸w, do wojewod贸w, by艂 dwukrotnie przedstawiany na spotkaniu z lekarzami wojew贸dzkimi - planuje si臋 co roku wzrost liczby lekarzy, piel臋gniarek, terapeut贸w zaj臋ciowych, rehabilitant贸w, a wi臋c tego personelu medycznego, kt贸ry nie tylko jest odpowiedzialny za realizacj臋 zapis贸w bezpo艣rednio dotycz膮cych os贸b dotkni臋tych chorob膮 psychiczn膮, ale r贸wnie偶 pacjent贸w lecz膮cych si臋 w oddzia艂ach odwykowych. W oddzia艂ach odwykowych na og贸ln膮 liczb臋 ok. 35 tys. miejsc jest ok. 7 tys. 艂贸偶ek zajmowanych przez pacjent贸w, kt贸rych poddaje si臋 leczeniu nie tylko odwykowemu, ale r贸wnie偶 detoksykacyjnemu. Wzrasta liczba psychoz alkoholowych, dlatego w tym programie tak du偶膮 wag臋 przywi膮zujemy do zmiany profilu leczenia, jak i do przeniesienia leczenia psychiatrycznego, w tym r贸wnie偶 odwykowego, do miejsca zamieszkania chorych. Planuje si臋, 偶e do po艂owy roku minister zdrowia przedstawi sie膰 publicznych zak艂ad贸w opieki zdrowotnej, kt贸re b臋d膮 prowadzi艂y nie tylko lecznictwo psychiatryczne, ale r贸wnie偶 leczenie odwykowe.</u>
          <u xml:id="u-180.4" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieZdrowiaIOpiekiSpolecznejWieslawJakubowiak">Zdajemy sobie spraw臋, 偶e przed resortem zdrowia stoj膮 jeszcze ogromne zadania, szczeg贸lnie w lecznictwie odwykowym. Nie mog臋 jednak si臋 zgodzi膰 ze stwierdzeniem, 偶e lecznictwo odwykowe przypomina dzisiaj czasy kr贸la 膯wieczka, 偶e praktycznie - jak pani pose艂 powiedzia艂a - leczy si臋 tylko esperalem itd. S膮 przygotowane nowoczesne programy. Prawd膮 jest, 偶e nie wsz臋dzie wdra偶a si臋 je z r贸wn膮 skuteczno艣ci膮; istniej膮 r贸wnie偶 藵bia艂e plamy藵, s膮 wojew贸dztwa, kt贸re nie w pe艂ni tego typu programy realizuj膮. Niemniej jednak fakt, 偶e pracuj膮 r贸wnie偶 poradnie i oddzia艂y, kt贸rych poziom odpowiada normom i standardom europejskim, 艣wiadczy o tym, 偶e w ostatnim okresie obserwujemy pewien post臋p. Mo偶na polemizowa膰, czy jest to post臋p wystarczaj膮cy; moim zdaniem na pewno nie.</u>
          <u xml:id="u-180.5" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieZdrowiaIOpiekiSpolecznejWieslawJakubowiak">Jeszcze raz trzeba zwr贸ci膰 uwag臋, 偶e jest to raport rz膮du. Wypowied藕 przedstawiciela Ministerstwa Finans贸w, o kt贸rej pani m贸wi艂a, mo偶na traktowa膰 tylko jako wypowied藕 odr臋bn膮 - nie jest to wypowied藕 przedstawiciela rz膮du, do prezentowania stanowiska rz膮du jest bowiem upowa偶niony minister finans贸w, co te偶 wczoraj podkre艣lano.</u>
          <u xml:id="u-180.6" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieZdrowiaIOpiekiSpolecznejWieslawJakubowiak">Je偶eli chodzi o projekt ustawy, z uwagi na tryb jego przedstawienia nie mo偶na by艂o oczywi艣cie zaprezentowa膰 stanowiska rz膮du. Niemniej jednak jestem zobowi膮zany do ustosunkowania si臋 w imieniu ministra zdrowia do tego poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o wychowaniu w trze藕wo艣ci i przeciwdzia艂aniu alkoholizmowi. Jako reprezentuj膮cy ministra zdrowia i opieki spo艂ecznej uwa偶am, 偶e projekt ten zas艂uguje na przyj臋cie. Zawiera on wiele cennych idei, kt贸re mog膮 w nowych warunkach spo艂eczno-gospodarczych przyczyni膰 si臋 do zahamowania wzrostu spo偶ycia alkoholu i zmniejszenia negatywnych skutk贸w zdrowotnych i spo艂ecznych jego konsumpcji. Projekt ten r贸偶ni si臋 od kilku poprzednich nowelizacji, kt贸re ukierunkowane by艂y przede wszystkim na liberalizacj臋 istniej膮cych ogranicze艅 w zakresie dost臋pno艣ci alkoholu oraz zasad funkcjonowania na rynku napoj贸w alkoholowych. Jego zasadniczym celem jest stworzenie podstaw prawnych do nowoczesnej, profesjonalnej dzia艂alno艣ci na rzecz rozwi膮zywania problem贸w alkoholowych na poziomie samorz膮du terytorialnego oraz okre艣lenie 藕r贸de艂 pozyskiwania 艣rodk贸w finansowych na te dzia艂ania. Projekt zawiera szereg zapis贸w, kt贸re w toku dalszych prac b臋d膮 wymaga艂y sprecyzowania. Rz膮d przedstawi szczeg贸艂owe uwagi dotycz膮ce poszczeg贸lnych rozwi膮za艅 i zapis贸w.</u>
          <u xml:id="u-180.7" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieZdrowiaIOpiekiSpolecznejWieslawJakubowiak">Przyjmuj膮c z zadowoleniem przyspieszenie prac nad projektem zmiany ustawy, musz臋 jednak podkre艣li膰, 偶e rz膮d nie mia艂 dostatecznie du偶o czasu, aby przyj膮膰 stanowisko, kt贸re m贸g艂bym dzisiaj zaprezentowa膰. Deklarujemy wi臋c daleko id膮c膮 pomoc podczas prac w komisjach sejmowych, m.in. w Komisji Zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-180.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Dzi臋kuj臋 bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Przemawia艂 podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia i Opieki Spo艂ecznej pan Wies艂aw Jakubowiak.</u>
          <u xml:id="u-181.2" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Prosz臋 bardzo o zabranie g艂osu przedstawiciela wnioskodawc贸w i komisji pana pos艂a Seweryna Jurgiela艅ca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#PoselSewerynJurgielaniec">Pani Marsza艂ek! Szanowni Pa艅stwo! Dwa zdania. Chcia艂bym przede wszystkim serdecznie podzi臋kowa膰 za poparcie - przy wszystkich dzisiejszych wyst膮pieniach stawia艂em plus. Wszyscy zatem byli艣my zupe艂nie zgodni, jednomy艣lni co do tego, i偶 projekt tej ustawy powinien trafi膰 do komisji i jak najszybciej uzyska膰 dopracowan膮 form臋. My艣l臋, 偶e pani pose艂 Sienkiewicz mia艂a racj臋 m贸wi膮c o tym, 偶e powinno si臋 opracowa膰 zupe艂nie now膮 ustaw臋. Wydaje mi si臋 jednak, 偶e ten w艂a艣nie krok powinien by膰 pierwszy, natomiast p贸藕niej, w nowym uk艂adzie - kiedy Pa艅stwowa Agencja Rozwi膮zywania Problem贸w Alkoholowych wyp艂ynie na bardzo szerokie wody i zdob臋dzie du偶e do艣wiadczenie - b臋dzie chyba czas, 偶eby rz膮d przygotowa艂 ustaw臋 z prawdziwego zdarzenia. Obecnie mo偶na powiedzie膰, 偶e to s膮 w艂a艣ciwie pierwsze kroki.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#PoselSewerynJurgielaniec">Dzi臋kuj臋 bardzo, panie ministrze, za udzielone poparcie. My艣l臋, 偶e ta znowelizowana ustawa jak najszybciej powinna wej艣膰 w 偶ycie.</u>
          <u xml:id="u-182.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Dzi臋kuj臋 bardzo.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Przemawia艂 przedstawiciel wnioskodawc贸w i komisji pan pose艂 Seweryn Jurgielaniec.</u>
          <u xml:id="u-183.2" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Zamykam dyskusj臋.</u>
          <u xml:id="u-183.3" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Komisje: Polityki Spo艂ecznej; Zdrowia; Sprawiedliwo艣ci oraz Ustawodawcza wnosz膮 o przyj臋cie do wiadomo艣ci sprawozdania ministra zdrowia i opieki spo艂ecznej z realizacji ustawy o wychowaniu w trze藕wo艣ci i przeciwdzia艂aniu alkoholizmowi za 1993 r.</u>
          <u xml:id="u-183.4" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">W dyskusji zg艂oszono wniosek o odrzucenie sprawozdania ministra zdrowia i opieki spo艂ecznej.</u>
          <u xml:id="u-183.5" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">W zwi膮zku z tym do g艂osowania nad tym punktem porz膮dku dziennego przyst膮pimy w pi膮tek, jeszcze podczas tego posiedzenia Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-183.6" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm skierowa艂 poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o wychowaniu w trze藕wo艣ci i przeciwdzia艂aniu alkoholizmowi do Komisji Zdrowia, Komisji Samorz膮du Terytorialnego oraz Komisji Ustawodawczej w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-183.7" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">W dyskusji zg艂oszono wniosek o skierowanie projektu ustawy r贸wnie偶 do Komisji Polityki Spo艂ecznej.</u>
          <u xml:id="u-183.8" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Je偶eli nie us艂ysz臋 sprzeciwu, b臋d臋 uwa偶a艂a, 偶e Sejm obie propozycje przyj膮艂.</u>
          <u xml:id="u-183.9" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Sprzeciwu nie s艂ysz臋.</u>
          <u xml:id="u-183.10" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Na tym ko艅czymy rozpatrywanie punkt贸w porz膮dku dziennego w dniu dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-183.11" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Pan pose艂 sekretarz nie ma 偶adnych komunikat贸w.</u>
          <u xml:id="u-183.12" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Nikt nie zg艂osi艂 si臋 w celu z艂o偶enia o艣wiadcze艅 poselskich.</u>
          <u xml:id="u-183.13" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Zarz膮dzam przerw臋 w obradach do dnia 2 lutego 1995 r. do godz. 9.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 20 min 46)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>