text_structure.xml 56.5 KB
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#PoselAleksanderBentkowski">Otwieram posiedzenie Komisji Regulaminowej Zgromadzenia Narodowego.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#PoselAleksanderBentkowski">Witam członków Komisji oraz gości.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#PoselAleksanderBentkowski">Proponowany porządek dzienny przewiduje opracowanie i przyjęcie projektu uchwały Zgromadzenia Narodowego w sprawie zmiany regulaminu Zgromadzenia Narodowego dla uchwalenia Konstytucji RP oraz sprawy różne.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#PoselAleksanderBentkowski">Czy są wnioski lub uwagi dotyczące zaproponowanego porządku dziennego? Nie ma. Uważam zatem zaproponowany porządek za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#PoselAleksanderBentkowski">Przystępujemy do realizacji pierwszego punktu porządku dziennego. Oddaję głos panu posłowi Grodzickiemu, będącemu członkiem zespołu, który przygotował wstępny projekt nowelizacji regulaminu Zgromadzenia Narodowego dla uchwalenia Konstytucji RP.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PoselRyszardGrodzicki">Chcę rozpocząć od uwagi, że wstępny projekt zmian w regulaminie Zgromadzenia Narodowego dla uchwalenia Konstytucji RP, który członkowie Komisji otrzymali, jest w bardzo dużym stopniu efektem prac ekspertów. Bez udziału ekspertów nie byłoby możliwe przedstawienie projektu.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#PoselRyszardGrodzicki">Przedłożony projekt opiera się na kilku założeniach. Po pierwsze, uznaliśmy, że należy wyjść naprzeciw postulatom stwierdzającym, że konieczne są przepisy regulaminowe określające sposób - tryb - podejmowania przez Zgromadzenie Narodowe uchwały o przeprowadzeniu referendum w sprawie zasad, na których ma się opierać konstytucja.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#PoselRyszardGrodzicki">Po drugie, przyjęliśmy, że Zgromadzenie Narodowe pracujące nad nową Konstytucją RP powinno dysponować regulaminem możliwie kompletnym, a więc obejmującym wszystkie kwestie związane z pracami konstytucyjnymi. Skoro więc Zgromadzenie Narodowe przyjęło we wrześniu 1994 r. regulamin dla uchwalenia Konstytucji RP, to w sytuacji gdy zachodzi potrzeba uregulowania trybu podejmowania uchwały Zgromadzenia Narodowego dotyczącej tzw. wstępnego referendum konstytucyjnego, to stosowne przepisy nie powinny być odrębnym regulaminem, lecz nową częścią regulaminu Zgromadzenia Narodowego z 1994 r. Przez nową część należy rozumieć nowy rozdział.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#PoselRyszardGrodzicki">Zgodnie z powyższymi założeniami proponujemy, aby w regulaminie znalazł się nowy rozdział 2a noszący tytuł: "Tryb podejmowania uchwały o przeprowadzeniu referendum". Rozdział ten składa się z 10 artykułów. Są to artykuły od 19a do 19j.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#PoselRyszardGrodzicki">Generalna filozofia procedury podejmowania uchwały o przeprowadzeniu referendum znajduje swoje oparcie w ogólnych zasadach procedury parlamentarnej oraz w przepisach ustawy z 1995 r. o referendum. Zgodnie z tą ustawą wniosek o zarządzenie referendum w sprawie zasad, na których ma się opierać konstytucja może złożyć co najmniej 56 członków Zgromadzenia Narodowego, Komisja Konstytucyjna oraz Prezydent RP. Norma ta znalazła się w art. 19a ust. 1.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#PoselRyszardGrodzicki">W dalszych przepisach dość wyraźnie oddzielamy sytuację, w której wniosek o przeprowadzenie referendum przedkłada Komisja Konstytucyjna. Można powiedzieć, że Komisja Konstytucyjna jest wówczas organem uprzywilejowanym. Wynika to z tego, że jako organ pracujący nad projektem jest najlepiej zorientowana w meritum prac konstytucyjnych. Nie należy również zapominać, że od strony formalnej jest organem Zgromadzenia Narodowego.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#PoselRyszardGrodzicki">Przedłożony projekt zakłada, iż w przypadku, w którym inicjatorem wniosku o przeprowadzenie wstępnego referendum konstytucyjnego jest Komisja Konstytucyjna, to Zgromadzenie Narodowe może postanowić o przyjęciu uproszczonego trybu postępowania. Tryb ten polega na tym, że następuje odejście od instytucji dwóch czytań, na rzecz procedury opartej na jednym czytaniu. Jednakże poszczególne fazy tej procedury odzwierciedlają procedurę dwóch czytań, choć w zasadzie realizowany w czasie jednego posiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#PoselRyszardGrodzicki">Ponadto przedłożony projekt zmian w regulaminie przewiduje powołanie zespołu redakcyjnego. W powoływaniu tego zespołu pozycję uprzywilejowaną ma marszałek Sejmu proponujący skład zespołu.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#PoselRyszardGrodzicki">Drugi blok przepisów zawartych w przedłożonym projekcie zmian regulaminu dotyczy procedury, którą inicjuje grupa co najmniej 56 członków Zgromadzenia Narodowego lub Prezydent RP. Procedura ta jest również właściwa dla sytuacji, w której Zgromadzenie Narodowe uzna, że nad przedłożoną inicjatywą konieczne są prace w dłuższej sekwencji czasowej.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#PoselRyszardGrodzicki">Ponadto jest to także procedura właściwa w sytuacji, gdyby wpłynęło kilka inicjatyw postulujących przeprowadzenie wstępnego referendum konstytucyjnego. Wówczas przewiduje się dwa czytania rozdzielone określoną przerwą czasową. Organem powołanym do szczegółowych prac nad wnioskiem o zarządzenie referendum, a zwłaszcza nad przygotowaniem pytań, jest wówczas Komisja Konstytucyjna.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#PoselRyszardGrodzicki">Trzeci ważny wątek przedłożonego projektu znajduje wyraz w art. 19j i dotyczy sytuacji już po podjęciu uchwały o przeprowadzeniu referendum. Chodzi bowiem o to, że ustawa o referendum w art.art. 38-40 reguluje tzw. kampanię referendalną, w trakcie której wnioskodawca w publicznym radiu i telewizji powinien przedstawić i merytorycznie uzasadnić przesłanki referendum, a zwłaszcza treść pytań. Choć w tym zakresie pewne obowiązki spoczywają również na Państwowej Komisji Wyborczej, to jednak nie ulega wątpliwości, że wnioskodawca powinien wykazać znaczną aktywność.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#PoselRyszardGrodzicki">W związku z tym art. 19j przewiduje właściwość Komisji Konstytucyjnej.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#PoselRyszardGrodzicki">Projekt zawiera również przepisy określające formalne wymogi przy podejmowaniu uchwały o przeprowadzeniu referendum. Konieczne jest uzyskanie bezwzględnej większości w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby członków Zgromadzenia Narodowego. Jest to powtórzenie stosownej normy ustawowej.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#PoselRyszardGrodzicki">Takie są najbardziej istotne regulacje przyjęte w przedłożonym projekcie. Nie podejmowałem wielu innych kwestii szczegółowych, gdyż rozumiem, że będą one przedmiotem debaty wówczas, gdy przejdziemy do rozpatrzenia kolejnych artykułów projektu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PoselAleksanderBentkowski">Czy są pytania lub uwagi dotyczące kwestii generalnych poruszonych przez pana posła Grodzickiego? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#PoselAleksanderBentkowski">Przechodzimy zatem do debaty szczegółowej.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#PoselAleksanderBentkowski">Czy są wnioski lub uwagi do tytułu projektu, który brzmi obecnie:</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#PoselAleksanderBentkowski">"Uchwała Zgromadzenia Narodowego z dnia       1996 r. w sprawie zmiany uchwały Zgromadzenia Narodowego - regulamin Zgromadzenia Narodowego dla uchwalenia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej"? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#PoselAleksanderBentkowski">Przechodzimy do art. 1, który zawiera treść proponowanej nowelizacji. Początkowa część art. 1 ma charakter i brzmi:</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#PoselAleksanderBentkowski">"W uchwale Zgromadzenia Narodowego z dnia 22 września 1994 r. - regulamin Zgromadzenia Narodowego dla uchwalenia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej /Monitor Polski Nr 54, poz. 453/ po rozdziale 2 dodaje się rozdział 2a w brzmieniu: "Rozdział 2a - Tryb podejmowania uchwały o przeprowadzeniu referendum". Czy są wnioski lub uwagi? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#PoselAleksanderBentkowski">Przystępujemy do rozpatrzenia pierwszego artykułu mającego treść merytoryczną. Jest to art. 19a mający następującą treść:</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#PoselAleksanderBentkowski">"Ust. 1. Wniosek o zarządzenie referendum, o którym mowa w art. 2c ustawy konstytucyjnej, może być wniesiony do Zgromadzenia Narodowego przez co najmniej 56 członków Zgromadzenia Narodowego, Komisję Konstytucyjną lub przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#PoselAleksanderBentkowski">Ust. 2. Wniosek o zarządzenie referendum powinien określać propozycje pytań lub wariantów rozwiązań w sprawach poddawanych pod referendum.</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#PoselAleksanderBentkowski">Ust. 3. Wniosek o zarządzenie referendum składa się na ręce marszałka Sejmu. Wnioskodawca wskazuje swego przedstawiciela upoważnionego do reprezentowania go w pracach nad wnioskiem".</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#PoselAleksanderBentkowski">Czy są wnioski lub uwagi?</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#PoselAleksanderBentkowski">Poseł Kazimierz Pańtak /niez./:  Mam wątpliwości co do wymienionej w ust. 1 liczby "56". Uważam, że jest to liczba zbyt wysoka, choćby z tego względu, że grupa co najmniej 56 członków Zgromadzenia Narodowego jest uprawniona do wniesienia projektu konstytucji. Nie jest więc dobrym rozwiązanie, na mocy którego taka sama liczba członków Zgromadzenia Narodowego może zgłosić wniosek o zarządzenie referendum, jak i może wnieść projekt konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#PoselAleksanderBentkowski">Tak więc opowiadam się za obniżeniem liczby "56" wymienionej w art. 19a ust. 1. Proszę również o uzasadnienie tej liczby.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#DyrektorBiuraLegislacyjnegoKancelariiSejmuRobertPietrzak">Art. 19a ust. 1, a w tym także liczba "56", to w znacznym stopniu powtórzenie art. 14 ust. 1 ustawy o referendum.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PoselAleksanderBentkowski">Czy są dalsze uwagi lub wnioski do art. 19a? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#PoselAleksanderBentkowski">Przechodzimy zatem do art. 19b, który brzmi:</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#PoselAleksanderBentkowski">"Ust. 1. Marszałek Sejmu zarządza drukowanie wniosku o zarządzenie referendum i doręczenie go członkom Zgromadzenia Narodowego.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#PoselAleksanderBentkowski">Ust. 2. Wniosek o zarządzenie referendum przesyła się także prezydentowi, prezesowi Rady Ministrów, prezesowi Trybunału Konstytucyjnego oraz przedstawicielom wnioskodawców, o których mowa w art. 9 ust. 2".</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselMieczyslawPiecka">Postuluję skreślenie wyrazu "także", w ust. 2.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PoselAleksanderBentkowski">Popieram propozycję posła Piecki.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#PoselAleksanderBentkowski">Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu propozycji skreślenia wyrazu "także" w art. 19b ust. 2? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#PoselAleksanderBentkowski">Propozycja została więc przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#PoselAleksanderBentkowski">Przechodzimy do art. 19c, który brzmi:</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#PoselAleksanderBentkowski">"Ust. 1. Wniosek o zarządzenie referendum rozpatrywany jest, z zastrzeżeniem ust. 2, w dwóch czytaniach, na posiedzeniu Zgromadzenia Narodowego.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#PoselAleksanderBentkowski">Ust. 2. W wypadku wniesienia wniosku o zarządzenie referendum wyłącznie przez Komisję Konstytucyjną, Zgromadzenie Narodowe, na wniosek marszałka Sejmu przedstawiony po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, może postanowić o rozpatrzeniu wniosku w jednym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#PoselAleksanderBentkowski">Ust. 3. Pierwsze czytanie może się odbyć nie wcześniej niż siódmego dnia od doręczenia członkom Zgromadzenia Narodowego druku wniosku o zarządzenie referendum, chyba że Zgromadzenie Narodowe postanowi inaczej".</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#PoselAleksanderBentkowski">Czy są wnioski lub uwagi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselMaciejManicki">Chcę zwrócić uwagę na pewien problem, który może wystąpić na tle ust. 3. Wyobraźmy sobie, że trwa już procedura rozstrzygania wniosku o przeprowadzenie referendum i w jej trakcie pojawiają się dalsze wnioski o referendum. Można sobie wyobrazić komplikację jeszcze dalej idącą. Już rozstrzygnięto kwestię przeprowadzenia referendum oraz przygotowano pytania i w tym momencie grupa 56 członków Zgromadzenia Narodowego zgłasza kolejny wniosek o przeprowadzenie referendum. Biorąc pod uwagę treść art. 19c ust. 3 takiej sytuacji nie można wykluczyć.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#PoselMaciejManicki">Proponuję więc rozważenie wprowadzenia ograniczenia polegającego na tym, że jeżeli została rozpoczęta procedura pierwszego czytania, to nie można składać dalszych wniosków o przeprowadzenie referendum. W przeciwnym wypadku może zaistnieć konieczność niemal ciągłego rozpatrywania kolejnych wniosków o przeprowadzenie referendum.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PoselAleksanderBentkowski">Zawsze jednak jest możliwość odrzucenia tego rodzaju wniosków przez Zgromadzenie Narodowe. Uważam, że należy liczyć na rozsądek posłów i senatorów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselRyszardGrodzicki">Sądzę, że w sytuacji, o której mówił poseł Manicki znacznie bardziej prawdopodobne będzie zgłaszanie poprawek do już złożonych i rozpatrywanych wniosków o przeprowadzenie referendum, niż zgłoszenie nowych wniosków o przeprowadzenie referendum.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PoselMaciejManicki">Członek Zgromadzenia Narodowego, którego poprawka została odrzucona zbierze 56 podpisów i złoży wniosek o kolejne referendum.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselAleksanderBentkowski">Myślę, że sytuacja, o której mówił poseł Manicki znajdzie rozwiązanie dzięki rozsądkowi większości członków Zgromadzenia Narodowego.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#PoselAleksanderBentkowski">Proszę również pamiętać, że zebranie 56 podpisów wcale nie jest kwestią łatwą.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#PoselAleksanderBentkowski">Czy są jeszcze dalsze wnioski lub uwagi do art. 19c?</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#PoselAleksanderBentkowski">Senator Piotr Andrzejewski /NSZZ "S"/:  Chcę zgłosić poprawkę do art. 19c ust. 2. Jeżeli bowiem chodzi o wnioski referendum to można mówić o wnioskach dwojakiego rodzaju. Może to być wniosek jednowariantowy i wówczas możliwy jest tryb uproszczony. Druga możliwość to wniosek wielowariantowy i to nierozstrzygnięty co do tego, który wariant będzie wariantem zasadniczym. Tak jest obecnie w przypadku wniosku zgłoszonego przez Komisję Konstytucyjną, która nie przedłożyła propozycji wariantów, lecz przedstawiła sprawozdanie zawierające zgłoszone propozycje. Rozumiem, że są to wnioski mniejszości, choć być może nie są nawet wnioskami mniejszości, gdyż nie zostały poddane głosowaniu w Komisji Konstytucyjnej.</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#PoselAleksanderBentkowski">Tak więc Komisja Konstytucyjna, część swoich obowiązków przerzuciła na Zgromadzenie Narodowe. W tej sytuacji uważam, że jedno czytanie jest procedurą nieuzasadnioną. Wnoszę więc, aby uproszczoną procedurę polegającą na jednym czytaniu stosować tylko wówczas, gdy wniosek jest jednowariantowy.</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#PoselAleksanderBentkowski">Proponuję zatem modyfikację - rozszerzenie - końcowej części ust. 2 poprzez zastąpienie kropki przecinkiem i dodanie wyrazów: "jeżeli wniosek nie zawiera rozwiązań wariantowych". Jeżeli bowiem wniosek zawiera rozwiązania wariantowe, to możliwe jest zgłoszenie poprawek w drugim czytaniu. Są to jednak poprawki - niejako - Zgromadzenia Narodowego głosowane później w innym trybie.</u>
          <u xml:id="u-12.6" who="#PoselAleksanderBentkowski">Natomiast samo wyjaśnienie treści wariantów - co ma charakter edukacyjny, zwłaszcza że chodzi o demokrację bezpośrednią - wymaga bardzo dokładnej debaty.</u>
          <u xml:id="u-12.7" who="#PoselAleksanderBentkowski">Rozumiem więc, że autorzy wariantów nie są odrębnymi sprawozdawcami, lecz biorąc udział w debacie uzasadniają treść wariantów. Mogą się z tego zadania nie wywiązać, ale jak się wydaje taki obowiązek spoczywa na nich.</u>
          <u xml:id="u-12.8" who="#PoselAleksanderBentkowski">Uważam więc, że wprowadzenie uproszczonej procedury opartej na jednym czytaniu i stosowanie jej do wniosku jednowariantowego, jak i wielowariantowego nie jest uzasadnione.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PoselJanKomornicki">Chcę zapytać senatora Andrzejewskiego, czy użycie w ust. 2 wyrazu "może" nie jest wyjściem naprzeciw wątpliwościom, które podniósł. Nie mam bowiem wątpliwości, że Zgromadzenie Narodowe nie postanowi o rozpatrywaniu wniosku w jednym czytaniu, jeżeli będzie to wniosek wariantowy.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#PoselJanKomornicki">Czy użycie wyrazu "może" nie zabezpiecza nas przed niebezpieczeństwami, o których mówił senator Andrzejewski?</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#PoselJanKomornicki">Senator Piotr Andrzejewski /NSZZ "S"/:  Zabezpiecza, lecz moim zdaniem, nie w sposób wystarczający. Obawiam się bowiem, że w grze politycznej przepis ten będzie użyty jako tendecyjne ograniczenie prawa do debaty i prawa do przedstawienia wniosków. W procedurze wolałbym więc uniknąć elementów zarzucalności, gdyż procedury powinny być - moim zdaniem - ponad grę polityczną.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#PoselJanKomornicki">Uważam ponadto, że demokracja bezpośrednia, której jestem gorącym zwolennikiem, powinna być często stosowana. Jeżeli tak będzie, to regulamin, nad którym pracujemy będzie często stosowany. Jeżeli prace konstytucyjne będą się przeciągać, to nie można wykluczyć dalszych referendów.</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#PoselJanKomornicki">Chcę również zwrócić uwagę, że w świetle treści uchwały Komisji Konstytucyjnej przesłanej Zgromadzeniu Narodowemu, wokół niektórych problemów - sposobu sformułowania pytań w referendum - będzie miała miejsce nie tylko polemika, ale i walka polityczna. W związku z tym chcę uniknąć elementów, które już samą procedurę czynią przedmiotem kontrowersji.</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#PoselJanKomornicki">Poseł Kazimierz Pańtak /niez./:  Walka polityczna była, jest i będzie, gdyż m.in. po to jest parlament.</u>
          <u xml:id="u-13.6" who="#PoselJanKomornicki">Uważam, że wyraz "może" jest gwarancją tego, że Zgromadzenie Narodowe nie przyjmie procedury uproszczonej w przypadku kwestii bardzo złożonych. Proszę również pamiętać, że wniosek tego rodzaju może przedstawić tylko marszałek Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-13.7" who="#PoselJanKomornicki">Na uwagę zasługuje również fakt, że procedura uproszczona dotyczy wniosku przedłożonego przez Komisję Konstytucyjną, a więc organ najlepiej zorientowany w przebiegu prac konstytucyjnych. Wydaje się więc, że należy pozostawić Komisji Konstytucyjnej tego typu uprawnienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselMieczyslawPiecka">Odnoszę wrażenie, że wniosek senatora Andrzejewskiego jest sprzeczny ze sformułowaniem mówiącym o tym, że chodzi o wniosek Komisji Konstytucyjnej, a więc o zdanie całej Komisji, a nie poglądy poszczególnych członków Komisji. Jeżeli więc stworzymy możliwość, to zapewne jeden lub kilku członków Komisji Konstytucyjnej będzie gotowych do złożenia równorzędnego wniosku. Wówczas z Komisji wyszłyby dwa wnioski, co trudno uznać za dobre rozwiązanie. Rozwiązanie właściwe to tylko wniosek Komisji Konstytucyjnej. Wniosek mniejszości to zupełnie inne zagadnienie. Jest problemem, czy powinny być dopuszczone w takiej sytuacji, czy też nie.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#PoselMieczyslawPiecka">Uważam więc, że użycie wyrazu "może" jest dostatecznym zabezpieczeniem.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#PoselMieczyslawPiecka">Proszę również pamiętać, że następny artykuł wymaga dla zgłoszenia poprawki konieczność zebrania 15 podpisów. Gdybyśmy przyjęli propozycję senatora Andrzejewskiego, oznaczałoby to zablokowanie - od początku - możliwości załatwienia wniosku Komisji Konstytucyjnej w jednym czytaniu. Uważam więc, że przedłożona propozycja wyraża zbyt daleko idącą ostrożność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PoselAleksanderBentkowski">Uważam, że niekiedy może być tak, iż bardzo prosty wariant może się okazać w praktyce tak kontrowersyjny, że jego rozpatrzenie w jednym czytaniu nie będzie możliwe.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#PoselAleksanderBentkowski">Możliwa jest również sytuacja, że bardzo skomplikowana poprawka będzie musiała być przyjęta w jednym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#PoselAleksanderBentkowski">Sądzę więc, że przyjęcie bardzo sztywnej zasady, w myśl której w przypadku każdego wariantu nie jest możliwe przeprowadzenie jednego czytania, byłoby ogromnym skrępowaniem Zgromadzenia Narodowego.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#PoselAleksanderBentkowski">Senator Piotr Andrzejewski /NSZZ "S"/:  Jest to oczywiście problem wyboru. Można przecież kwestię przyjmowania uchwał przez Zgromadzenie Narodowe potraktować w sposób bardzo uproszczony.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#PoselAleksanderBentkowski">Ponadto chcę zwrócić uwagę, że przesłana do Zgromadzenia Narodowego uchwała Komisji Konstytucyjnej nie spełnia wymogów przyjętego już przez nas art. 19a ust. 2. Wniosek Komisji Konstytucyjnej nie zawiera bowiem ani propozycji pytań, ani wariantów rozwiązań w sprawach poddawanych pod referendum. Nie będzie więc mógł być rozpatrzony w uproszczonym trybie, czyli w jednym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#PoselAleksanderBentkowski">Sądzę, że przewodniczący Komisji Konstytucyjnej, poseł Cimoszewicz miał świadomość tego, że kontrowersja związana z formą uchwały Komisji Konstytucyjnej musi zostać wyrażona na szerszym forum. W związku z tym musi zostać przedstawiona w sprawozdaniu, nad którym powinna odbyć się debata. Do tego sprawozdania powinny zostać zgłoszone poprawki w drugim czytaniu, w ramach którego powinna również odbyć się debata.</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#PoselAleksanderBentkowski">Jestem więc w pewnym kłopocie, gdyż wydaje mi się, że uchwała Komisji Konstytucyjnej nie spełnia wymogów wstępnie zaakceptowanego art. 19a ust. 2, a ponadto pojawia się propozycja przepisu ograniczającego możliwość przedstawienia tego, czego nie rozstrzygnęła Komisja Konstytucyjna. Proponowany tryb nie daje bowiem gwarancji należytego rozpatrzenia i wyjaśnienia zagadnień, które stoją za poszczególnymi wariantami. Kwestię tę zamierzam poruszyć podczas obrad Zgromadzenia Narodowego. Mam jednak w zwyczaju informować wcześniej, co niniejszym czynię. Nie chcę bowiem zaskakiwać nowymi propozycjami, aby nie być posądzonym, iż czynię to ze względów politycznych, gdy tymczasem czynię to ze względów merytorycznych. Zgłaszając wnioski merytoryczne zwracam przede wszystkim uwagę na to, aby eliminować niespójności i sprzeczności.</u>
          <u xml:id="u-15.7" who="#PoselAleksanderBentkowski">Możliwe jest oczywiście przyjęcie procedury opartej na jednym czytaniu. Uważam jednak, iż moja propozycja daje lepsze gwarancje pełnego przedstawienia proponowanych wariantów. Pozwala to na uniknięcie zarzutów, iż Zgromadzenie Narodowe decyduje arytmetykę polityczną, a nie rozeznaniem.</u>
          <u xml:id="u-15.8" who="#PoselAleksanderBentkowski">Zwracam jednak uwagę, że w dyskutowanym przepisie występuje kilka zabezpieczeń. Konieczny jest bowiem wniosek marszałka Sejmu i opinia Konwentu Seniorów. Ponadto w przypadku zgłoszenia sprzeciwu przez przynajmniej jednego członka Zgromadzenia Narodowego konieczne będzie przeprowadzenie głosowania. Można więc mówić o potrójnej możliwości weryfikowania dyskutowanej propozycji.</u>
          <u xml:id="u-15.9" who="#PoselAleksanderBentkowski">Senator Piotr Andrzejewski /NSZZ "S"/:  Chcę zapytać, czy będzie debata - prezentacja stanowisk klubów - przed przeprowadzeniem przez Zgromadzenie Narodowe wniosku, o którym mowa w art. 19c ust. 2. Rozumiem bowiem, że w tym przypadku ma również zastosowanie zasada, iż w kwestiach nie unormowanych stosuje się odpowiednio regulamin Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-15.10" who="#PoselAleksanderBentkowski">Chcę się również upewnić, że ograniczenie do jednego czytania nie jest wnioskiem formalnym. W związku z tym odczuwam pewien niedostatek, czy wniosek, o którym mówimy umożliwia - po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów - zaprezentowanie stanowiska klubów, czy też nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PoselRyszardGrodzicki">Proszę zwrócić uwagę na art. 19d.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#PoselRyszardGrodzicki">Senator Piotr Andrzejewski /NSZZ "S"/:  Art. 19d przesądza tryb jednego czytania. Mnie natomiast nie chodzi o kwestię merytoryczną, lecz formalną polegającą na ograniczeniu uprawnień do jednego czytania. Jeżeli będzie możliwe zaprezentowanie stanowisk klubów, to dyskusja będzie dotyczyć niecelowości przyjęcia zasady jednego czytania.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#PoselRyszardGrodzicki">Czy będzie więc tak, że marszałek Sejmu przedstawi wniosek po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów i zaraz odbędzie się głosowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PoselAleksanderBentkowski">Jeżeli zostanie zgłoszony choć jeden wniosek przeciwny, to będzie okazja do wysłuchania argumentów "za" i "przeciw".</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#PoselAleksanderBentkowski">Senator Piotr Andrzejewski /NSZZ "S"/:  Rozumiem, że nie będzie stanowisk klubów, lecz argumenty "za" i "przeciw".</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PoselAndrzejGaberle">Istota problemu polega na tym, czy tryb przy zastosowaniu jednego czytania chcemy stosować dla spraw jednoznacznych i prostych, czy też chcemy dopuścić do sytuacji, że w trybie jednego czytania będzie rozstrzygana sprawa w pewnym stopniu skomplikowana. Opowiadam się zdecydowanie za pierwszą możliwością.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#PoselAndrzejGaberle">Uważam również, że choć art. 19c ust. 2 zawiera pewne zabezpieczenia - wniosek marszałka Sejmu, opinia Konwentu Seniorów - to jednak propozycja senatora Andrzejewskiego zasługuje na poparcie z tego względu, że wyjaśnia sprawę do końca i nie pozostawia wątpliwości, iż jedno czytanie wchodzi w grę tylko w sprawach prostych.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#PoselAndrzejGaberle">Poseł Kazimierz Pańtak /niez./:  Odnosząc się do wypowiedzi posła Gaberle, chcę powiedzieć, że chodzi o bezpieczeństwo nawet w odniesieniu do spraw oczywistych. Tak rozumiem proponowaną instytucję.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#PoselAndrzejGaberle">Ponadto proszę zwrócić uwagę, że jedną z gwarancji jest Konwent Seniorów Zgromadzenia Narodowego. Jest to ciało liczne i bardzo poważne, gdyż w jego skład wchodzą m.in. Prezydium Sejmu, Prezydium Senatu, przewodniczący Komisji Konstytucyjnej, przewodniczący Komisji Regulaminowej oraz przewodniczący klubów parlamentarnych. Marszałek Sejmu musi liczyć się z opinią takiego gremium.</u>
          <u xml:id="u-18.4" who="#PoselAndrzejGaberle">Opowiadam się więc za utrzymaniem proponowanej procedury jednego czytania, jeżeli wniosek pochodzi z Komisji Konstytucyjnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PoselRyszardGrodzicki">Chcę zwrócić uwagę na to, że sformułowania użyte w dyskutowanym przepisie dają gwarancję w miarę precyzyjnego sformułowania spraw kontrowersyjnych, w takim zakresie, w jakim w ogóle możliwe jest precyzyjne sformułowanie spraw kontrowersyjnych w akcie normatywnym.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#PoselRyszardGrodzicki">W przypadku formuły zaproponowanej przez senatora Andrzejewskiego: "jeżeli wniosek nie zawiera rozwiązań wariantowych" muszę przyznać, że trudno nie wyobrazić sobie pytania, które nie zawiera rozwiązania wariantowego. Nawet bowiem pytanie, na które odpowiedź brzmi "tak" lub "nie" może być traktowane jako rozwiązanie wariantowe. Tak więc dookreślenie zaproponowane przez senatora Andrzejewskiego nie jest precyzyjne.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#PoselRyszardGrodzicki">Uważam, że niezależnie od tego jakie sformułowanie zostanie przyjęte, to w pewnym momencie należy przystąpić do głosowania, które przesądzi o przyjętym rozstrzygnięciu. Sądzę, że istotniejsze są wcześniejsze fazy takie jak zwłaszcza opinia Konwentu Seniorów. W związku z tym warto zwrócić uwagę, że w Konwencie Seniorów Zgromadzenia Narodowego - podobnie jak w Konwencie Seniorów Sejmu i Konwencie Seniorów Senatu - ugrupowania opozycyjne, w tym również mniejsze ugrupowania mają pozycję o wiele silniejszą niż wynika to z prostej sumy głosów. W tej sytuacji większość ma bardzo ograniczone pole narzucania swojego punktu widzenia.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#PoselRyszardGrodzicki">Ponadto senator Andrzejewski podniósł kwestię, czy uchwała Komisji Konstytucyjnej odpowiada rygorom, o których mówi art. 19a ust. 2, m.in. o tym, że wniosek o zarządzenie referendum powinien określać propozycje pytań. W związku z tym chcę zwrócić uwagę, że wymóg ten - w jakimś stopniu - został spełniony poprzez załączniki, które zawierają propozycje pytań.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#PoselRyszardGrodzicki">Uważam również, że rozważania nad art. 19c ust. 2, bez analizy art. 19 d, mija się z celem. Szczegółowa procedura jest bowiem opisana w art. 19d, który m.in. przewiduje debatę zarówno przed skierowaniem projektu do zespołu redakcyjnego, jak i po pracy zespołu redakcyjnego. Będzie więc możliwość oceny i korygowania pracy zespołu redakcyjnego poprzez zgłaszanie poprawek, a następnie przez głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#PoselRyszardGrodzicki">Tak więc w ramach procedury jednego czytania możliwe jest doprowadzenie do takiej sytuacji, w której Zgromadzenie Narodowe przejmie brzmienie odbiegające znacznie od wstępnych propozycji Komisji Konstytucyjnej, czy nawet do pierwotnych propozycji zespołu redakcyjnego.</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#PoselRyszardGrodzicki">Senator Piotr Andrzejewski /NSZZ "S"/:  Ponieważ tekst projektu otrzymałem bardzo niedawno nie miałem jeszcze możliwości wnikliwego zapoznania się z nim. W związku z tym chcę zapytać, czy dobrze rozumiem, że w wariancie przewidującym jedno czytanie Komisja Konstytucyjna nie odbędzie posiedzenia między jedną a drugą debatą?</u>
          <u xml:id="u-19.7" who="#PoselRyszardGrodzicki">Tak. Wyszliśmy bowiem z założenia, że dotychczasowe doświadczenia z redagowania pytań w trakcie posiedzeń Komisji Konstytucyjnej, wskazują jednoznacznie, że 56-osobowa grupa osób będzie miała duże problemy, aby szybko i sprawnie zredagować pytania. Stąd też narodziło się pojęcie zespołu redakcyjnego. Należy z góry założyć, że będzie on liczbowo mniejszy. Wówczas można efektywnie pracować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PoselAleksanderBentkowski">Czy senator Andrzejewski chce, aby jego wniosek został poddany pod głosowanie?</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#PoselAleksanderBentkowski">Senator Piotr Andrzejewski /NSZZ "S"/:  Tak, gdyż chcę skorzystać z art. 40 ust. 3 regulaminu Sejmu, który stosuje się posiłkowo i który w przytoczonym przeze mnie przepisie reguluje kwestię wniosku mniejszości. Chcę również, aby wniosek mniejszości, nawet jeżeli zostanie odrzucony, znalazł się w sprawozdaniu i został zrelacjonowany na posiedzeniu Zgromadzenia Narodowego.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#PoselAleksanderBentkowski">Proponuję więc, aby w art. 19c ust. 2 kropkę zastąpić przecinkiem i dodać wyrazy: "jeżeli wniosek nie zawiera rozwiązań wariantowych pytań w referendum".</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#PoselAleksanderBentkowski">Poddaję pod głosowanie wniosek senatora Andrzejewskiego przewidujący następujące brzmienie art. 19c ust. 2: "W wypadku wniesienia wniosku o zarządzenie referendum wyłącznie przez Komisję Konstytucyjną, Zgromadzenie Narodowe, na wniosek marszałka Sejmu przedstawiony po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, może postanowić o rozpatrzeniu wniosku w jednym czytaniu, jeżeli wniosek nie zawiera rozwiązań wariantowych pytań w referendum".</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#PoselAleksanderBentkowski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu większością 8 głosów przeciwnych, przy 5 popierających i 2 wstrzymujących się, odrzuciła wniosek.</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#PoselAleksanderBentkowski">Komisja utrzymała więc brzmienie zawarte w przedłożonym projekcie będącym podstawą prac Komisji.</u>
          <u xml:id="u-20.6" who="#PoselAleksanderBentkowski">Senator Piotr Andrzejewski /NSZZ "S"/:  Zgłaszam zatem moją propozycję jako wniosek mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-20.7" who="#PoselAleksanderBentkowski">Nie jest możliwe zgłoszenie wniosku mniejszości w tej fazie procedury. Będzie to możliwe w czasie debaty.</u>
          <u xml:id="u-20.8" who="#PoselAleksanderBentkowski">Senator Piotr Andrzejewski /NSZZ "S"/:  Proszę traktować to jako, zgłoszenie antycypowanie tego będzie miało miejsce później.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PoselLidiaBladek">Zwracam uwagę senatora Andrzejewskiego na to, że jesteśmy jeszcze przed pierwszym czytaniem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PoselAleksanderBentkowski">Myślę, że sprawa została wyjaśniona.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#PoselAleksanderBentkowski">Czy są jeszcze wnioski i uwagi do art. 19c? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#PoselAleksanderBentkowski">Przechodzimy do art. 19d, który ma następującą treść:</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#PoselAleksanderBentkowski">"Ust. 1. Rozpatrzenie wniosku o zarządzenie referendum w trybie przewidzianym w art. 19c ust. 2 obejmuje:</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#PoselAleksanderBentkowski">1. uzasadnienie wniosku o zarządzenie referendum przez wnioskodawcę, pytania członków Zgromadzenia Narodowego i odpowiedzi wnioskodawcy,</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#PoselAleksanderBentkowski">2. debatę w sprawie wniosku,</u>
          <u xml:id="u-22.6" who="#PoselAleksanderBentkowski">3. skierowanie do zespołu redakcyjnego w celu opracowania projektu uchwały o przeprowadzeniu referendum,</u>
          <u xml:id="u-22.7" who="#PoselAleksanderBentkowski">4. debatę w sprawie projektu uchwały o przeprowadzeniu referendum i zgłaszanie poprawek do projektu,</u>
          <u xml:id="u-22.8" who="#PoselAleksanderBentkowski">5. głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-22.9" who="#PoselAleksanderBentkowski">Ust. 2. W celu opracowania projektu uchwały o przeprowadzeniu referendum i sprecyzowania treści pytań lub wariantów rozwiązań Zgromadzenie Narodowe, na wniosek marszałka Sejmu przedstawiony po porozumieniu z przewodniczącym Komisji Konstytucyjnej i zaciągnięciu opinii Konwentu Seniorów, powołuje zespół redakcyjny.</u>
          <u xml:id="u-22.10" who="#PoselAleksanderBentkowski">Ust. 3. Projekt uchwały o przeprowadzeniu referendum powinien odpowiadać wymaganiom określonym w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o referendum /Dz.U. Nr 99, poz. 487/, zwanej dalej "ustawą o referendum".</u>
          <u xml:id="u-22.11" who="#PoselAleksanderBentkowski">Ust. 4. Poprawki, o których mowa w ust. 1 pkt 4, może zgłaszać grupa co najmniej 15 członków Zgromadzenia Narodowego. Poprawki, po ich ustnym zgłoszeniu przez przedstawiciela tej grupy przedstawia się marszałkowi Sejmu na piśmie, z uwzględnieniem konsekwencji przyjęcia poprawki dla innych przepisów projektu.</u>
          <u xml:id="u-22.12" who="#PoselAleksanderBentkowski">Ust. 5. W razie zgłoszenia poprawek, Zgromadzenie Narodowe może postanowić o skierowaniu projektu do zespołu redakcyjnego, który po rozpatrzeniu poprawek z udziałem wnioskodawców przedstawia Zgromadzeniu wnioski co do ich uwzględnienia".</u>
          <u xml:id="u-22.13" who="#PoselAleksanderBentkowski">Proszę o wnioski lub uwagi.</u>
          <u xml:id="u-22.14" who="#PoselAleksanderBentkowski">Senator Piotr Andrzejewski /NSZZ "S"/:  Warianty formułuje Komisja Konstytucyjna. Następnie ma miejsce debata w Zgromadzeniu Narodowym.</u>
          <u xml:id="u-22.15" who="#PoselAleksanderBentkowski">Kolejnym etapem - ust. 1 pkt 3 - jest skierowanie do zespołu redakcyjnego. Nasuwa się pytanie o to, jaki jest cel tego skierowania. Wydaje się bowiem, że uzasadnienie wniosku i sformułowanie wariantów przez Komisję Konstytucyjną zastępuje zespół redakcyjny. Czego więc miałyby dotyczyć obrady zespołu redakcyjnego? Być może tylko redakcji tekstu, ale przecież tekst przedłożony przez Komisję Konstytucyjną powinien być spójny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PoselRyszardGrodzicki">Senator Andrzejewski dobrze wie co uchwaliła Komisja Konstytucyjna. Komisja Konstytucyjna nie przedstawiła redakcji konkretnych pytań, lecz postawiła przed Zgromadzeniem Narodowym problem, czy w ogóle przeprowadzać wstępne referendum konstytucyjne. W przypadku pozytywnej odpowiedzi należy zredagować pytania. Należy jednak pamiętać, że w załącznikach do uchwały Komisji zawarte są propozycje pytań. Nie są to jednak propozycje pytań formalnie zgłoszone. W tej sytuacji zespół redakcyjny będzie miał za zadanie przygotowanie redakcji pytań. Być może więc pytaniem ostatecznie zredagowanym będzie jakieś pytanie pochodzące z załączników. Możliwa jest jednak również sytuacja, że w trakcie debaty okaże się, że należy w referendum zapytać o coś zupełnie nowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PoselAleksanderBentkowski">Chcę przy okazji zapytać, w jaki sposób zostanie wyłoniony zespół redakcyjny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PoselRyszardGrodzicki">Sposób powołania zespołu redakcyjnego opisuje ust. 2.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#PoselAleksanderBentkowski">Można chyba powiedzieć, że będzie to coś zbliżonego do komisji nadzwyczajnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PoselRyszardGrodzicki">Można tak powiedzieć. Projekt nie przyjmuje formuły Komisji, ze względu na ogólne brzmienie regulaminu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#PoselAleksanderBentkowski">Projekt nie zawiera jednak żadnych szczegółów, takich jak np. liczebność zespołu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#PoselRyszardGrodzicki">Skład i liczebność będą efektem parytetu uzgodnionego przez Konwent Seniorów.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#PoselRyszardGrodzicki">Senator Piotr Andrzejewski /NSZZ "S"/:  Jestem przeciwny zespołowi redakcyjnemu. Uważam bowiem, iż jest to efemeryda, czyli nie wiadomo co. Sądzę więc, że zamiast zespołu redakcyjnego powinna pojawić się Komisja Konstytucyjna.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#PoselRyszardGrodzicki">Chcę ponadto podkreślić, iż moim zdaniem, to co zostało ustalone w Komisji Konstytucyjnej może zostać przesądzone nie przez jakiś zespół redakcyjny, lecz w drodze głosowania. Kwestie tego rodzaju powinny być rozstrzygane w Komisji Konstytucyjnej w drodze głosowania. W wyniku głosowań mogą powstać ujęcia wariantowe.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#PoselRyszardGrodzicki">Tak więc jestem przeciwny temu, aby pytania wariantowe przedstawione na forum Komisji Konstytucyjnej zostały skreślone przez zespół redakcyjny - bez głosowania. Należy tego uniknąć.</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#PoselRyszardGrodzicki">Uważam, że zespół redakcyjny może tylko uporządkować wnioski złożone na forum Komisji Konstytucyjnej. Jeżeli więc uzyskam pewność, że zespół redakcyjny nie skreśli żadnego z wariantów, lecz jedynie uporządkuje je do głosowania - gdyż taka jest rola zespołu redakcyjnego - to wówczas mogę poprzeć propozycję powołania zespołu redakcyjnego. Nie wolno jednak zespołowi redakcyjnemu niczego skreślić i wyeliminować z tego co przygotowała Komisja Konstytucyjna.</u>
          <u xml:id="u-29.5" who="#PoselRyszardGrodzicki">Ponadto chcę jeszcze dodać, iż uważam, że treść pytań powinna zostać ustalona przez Komisję Konstytucyjną. Skoro jednak Komisja Konstytucyjna scedowała to zadanie na Zgromadzenie Narodowe, to Zgromadzenie Narodowe musi zastąpić Komisję Konstytucyjną w głosowaniach nad kwestią pytań.</u>
          <u xml:id="u-29.6" who="#PoselRyszardGrodzicki">Tak więc przyjmuję w dobrej wierze to, że zespół redakcyjny zostanie powołany tylko po to, aby uporządkować pytania w taki sposób, aby nie były sprzeczne. Nie może natomiast niczego wyeliminować. Gdyby natomiast z tekstu wielowariantowego miał powstać tekst jednowariantowy, to tak nie może być. Gdyby tak miało być, to konieczne byłoby powołanie jakiejś komisji, która działając na zasadzie parytetu mogłaby zastąpić Komisję Konstytucyjną.</u>
          <u xml:id="u-29.7" who="#PoselRyszardGrodzicki">W takiej wersji w jakiej swój wniosek przedłożyła Zgromadzeniu Narodowemu Komisja Konstytucyjna, to z tego wniosku żaden wariant nie może być wyeliminowany przez zespół redakcyjny.</u>
          <u xml:id="u-29.8" who="#PoselRyszardGrodzicki">Powtórzę więc raz jeszcze, że jeżeli zespół redakcyjny ma tylko uporządkować warianty, to wszystko jest w porządku. Jeżeli natomiast usłyszę, że zespół redakcyjny miałby możliwość wyeliminowania czegokolwiek z propozycji Komisji Konstytucyjnej, to jestem przeciwny takiemu zespołowi.</u>
          <u xml:id="u-29.9" who="#PoselRyszardGrodzicki">Proszę jednak pamiętać, że w drugim czytaniu możliwe będzie zgłaszanie poprawek. W ramach zgłoszenia poprawek w drugim czytaniu może być zgłoszone dowolne pytanie. Następnie Zgromadzenie Narodowe będzie decydowało, które pytanie będzie treścią karty referendalnej, a które nie będzie.</u>
          <u xml:id="u-29.10" who="#PoselRyszardGrodzicki">Senator Piotr Andrzejewski /NSZZ "S"/:  Uważam, że w drugim czytaniu nie powinno się niczego zgłaszać, gdyż wniosek złożyła Komisja Konstytucyjna. Wszystkie wątpliwości powinien rozstrzygnąć zespół redakcyjny - bez drugiego czytania.</u>
          <u xml:id="u-29.11" who="#PoselRyszardGrodzicki">Chodzi o drugie czytanie w rozumieniu art. 19d ust. 1 pkt 4. Dyskutujemy przecież nad tą kwestią.</u>
          <u xml:id="u-29.12" who="#PoselRyszardGrodzicki">Senator Piotr Andrzejewski /NSZZ "S"/:  Nie jest tak. Jeżeli bowiem Komisja Konstytucyjna przedstawiła moje warianty Zgromadzeniu Narodowemu, to ja nie muszę w Zgromadzeniu Narodowym zgłaszać żadnych poprawek. Konieczne jest więc głosowanie - jako wariant - przez Zgromadzenie Narodowe, z mocy tekstu przygotowanego przez zespół redakcyjny. Czy tak?</u>
          <u xml:id="u-29.13" who="#PoselRyszardGrodzicki">Proszę jednak pamiętać, że formalnie każdy inny członek Zgromadzenia Narodowego - nawet nie będący członkiem Komisji Konstytucyjnej będzie mógł zgłosić dowolną propozycję pytania lub poprawkę do przedłożonego pytania, w trybie art. 19d ust. 1 pkt 4.</u>
          <u xml:id="u-29.14" who="#PoselRyszardGrodzicki">Senator Piotr Andrzejewski /NSZZ "S"/:  Tak jest.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PoselAleksanderBentkowski">Tak więc zespół redakcyjny przygotuje wnioski, które będą następnie przedmiotem głosowania przez Zgromadzenie Narodowe.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#PoselAleksanderBentkowski">Senator Piotr Andrzejewski /NSZZ "S"/:  Jednym słowem, mam gwarancję, że zespół redakcyjny nie może wyeliminować niczego, co jako warianty przedstawiła Komisja Konstytucyjna. W takiej sytuacji nie mam zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#PoselAleksanderBentkowski">Poseł Kazimierz Pańtak /niez./:  Przepraszam panie przewodniczący, ale chcę zwrócić uwagę, że za kilkanaście minut rozpoczyna się posiedzenie Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#PoselAleksanderBentkowski">Ponadto chcę przypomnieć, że nasze obecne posiedzenie ma służyć tylko wystąpieniu z inicjatywą uchwalenia nowelizacji regulaminu Zgromadzenia Narodowego. Na wnikliwą debatę będzie więc czas, po pierwszym czytaniu, gdy projekt zostanie skierowany do naszej Komisji.</u>
          <u xml:id="u-30.4" who="#PoselAleksanderBentkowski">Czy są dalsze wnioski lub uwagi do art. 19d?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#PoselRyszardGrodzicki">W końcowej części ust. 5 znajduje się budzący wątpliwości redakcyjne zwrot: "Co do ich uwzględnienia". Kwestię tę poruszyłem przed posiedzeniem z dyr. Pietrzakiem, który przygotował modyfikację.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#DyrektorBiuraLegislacyjnegoKSRobertPietrzak">Proponuję, aby końcowy fragment ust. 5 brzmiał: "wnioski o ich przyjęciu lub odrzuceniu".</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#DyrektorBiuraLegislacyjnegoKSRobertPietrzak">Jest to brzmienie zgodne z analogiczną formułą znajdującą się w regulaminie Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#PoselAleksanderBentkowski">Czy ktoś z państwa jest przeciwny przyjęciu następującego brzmienia art. 19d ust. 5: "W razie zgłoszenia poprawek, Zgromadzenie Narodowe może postanowić o skierowaniu projektu do zespołu redakcyjnego, który po rozpatrzeniu poprawek z udziałem wnioskodawców przedstawia Zgromadzeniu wnioski o ich przyjęciu lub odrzuceniu". Nie ma sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#PoselAleksanderBentkowski">Czy są jeszcze wnioski lub uwagi do art. 19d? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#PoselAleksanderBentkowski">Przechodzimy zatem do art. 19e, który brzmi:</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#PoselAleksanderBentkowski">"Ust. 1. Pierwsze czytanie przy rozpatrywaniu wniosku o zarządzenie referendum w trybie przewidzianym w art. 19c ust. 1 obejmuje uzasadnienie przez wnioskodawcę wniosku o zarządzenie referendum, pytania członków Zgromadzenia Narodowego i odpowiedzi wnioskodawcy oraz debatę w sprawie wniosku.</u>
          <u xml:id="u-33.4" who="#PoselAleksanderBentkowski">Ust. 2. Pierwsze czytanie kończy się skierowaniem wniosku o zarządzenie referendum do Komisji Konstytucyjnej w celu opracowania projektu uchwały o przeprowadzeniu referendum, chyba że Zgromadzenie Narodowe w związku ze zgłoszonym wnioskiem odrzuci w całości wniosek o zarządzenie referendum.</u>
          <u xml:id="u-33.5" who="#PoselAleksanderBentkowski">Ust. 3. Kierując wniosek o zarządzenie referendum do Komisji Konstytucyjnej, Zgromadzenie Narodowe może jej wyznaczyć termin przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-33.6" who="#PoselAleksanderBentkowski">Ust. 4. W wypadku wniesienia więcej niż jednego wniosku o zarządzenie referendum, są one rozpatrywane w pierwszym czytaniu łącznie. Przepisy ust. 1-3 stosuje się odpowiednio".</u>
          <u xml:id="u-33.7" who="#PoselAleksanderBentkowski">Czy są wnioski lub uwagi? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-33.8" who="#PoselAleksanderBentkowski">Przystępujemy więc do rozpatrzenia art. 19f, który ma treść następującą:</u>
          <u xml:id="u-33.9" who="#PoselAleksanderBentkowski">"Ust. 1. Komisja Konstytucyjna przedstawia Zgromadzeniu Narodowemu sprawozdanie, zawierające projekt uchwały o przeprowadzeniu referendum oraz wnioski mniejszości. Komisja może wnioskować również o odrzucenie wniosku o zarządzenie referendum. Do projektu uchwały stosuje się przepisy art. 19d ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-33.10" who="#PoselAleksanderBentkowski">Ust. 2. Marszałek Sejmu zarządza drukowanie sprawozdania Komisji Konstytucyjnej i doręczenie go członkom Zgromadzenia Narodowego. Art. 19b ust. 2 stosuje się odpowiednio".</u>
          <u xml:id="u-33.11" who="#PoselAleksanderBentkowski">Czy są wnioski lub uwagi? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-33.12" who="#PoselAleksanderBentkowski">Przechodzimy do art. 19g mającego następujące brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-33.13" who="#PoselAleksanderBentkowski">"Drugie czytanie powinno się odbyć nie wcześniej niż trzeciego dnia od doręczenia członkom Zgromadzenia Narodowego sprawozdania Komisji Konstytucyjnej. Jednak marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, może zarządzić przeprowadzenie drugiego czytania niezwłocznie po doręczeniu członkom Zgromadzenia Narodowego druków sprawozdania".</u>
          <u xml:id="u-33.14" who="#PoselAleksanderBentkowski">Czy są wnioski lub uwagi? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-33.15" who="#PoselAleksanderBentkowski">Przystępujemy do rozpatrzenia art. 19 h, który określa przebieg drugiego czytania i ma treść następującą:</u>
          <u xml:id="u-33.16" who="#PoselAleksanderBentkowski">"Ust. 1. Drugie czytanie obejmuje:</u>
          <u xml:id="u-33.17" who="#PoselAleksanderBentkowski">1. przedstawienie Zgromadzeniu Narodowemu sprawozdania Komisji Konstytucyjnej,</u>
          <u xml:id="u-33.18" who="#PoselAleksanderBentkowski">2. przeprowadzenie debaty i zgłaszanie poprawek do projektu uchwały,</u>
          <u xml:id="u-33.19" who="#PoselAleksanderBentkowski">3. głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-33.20" who="#PoselAleksanderBentkowski">Ust. 2. Przepisy art. 19d ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio z tym, że poprawki wnosić może również wnioskodawca wniosku o zarządzenie referendum, a rozpatruje je Komisja Konstytucyjna, która przedstawia Zgromadzeniu Narodowemu dodatkowe sprawozdanie".</u>
          <u xml:id="u-33.21" who="#PoselAleksanderBentkowski">Czy są wnioski lub uwagi? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-33.22" who="#PoselAleksanderBentkowski">Proszę teraz o zwrócenie uwagi na treść art. 19i, który brzmi:</u>
          <u xml:id="u-33.23" who="#PoselAleksanderBentkowski">"Zgromadzenie Narodowe podejmuje uchwałę o przeprowadzeniu referendum bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby członków Zgromadzenia; w tym samym trybie rozstrzyga o przyjęciu poprawek i wniosków mniejszości".</u>
          <u xml:id="u-33.24" who="#PoselAleksanderBentkowski">Czy są wnioski lub uwagi? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-33.25" who="#PoselAleksanderBentkowski">Przechodzimy do art. 19j mającego treść następującą:</u>
          <u xml:id="u-33.26" who="#PoselAleksanderBentkowski">"W razie podjęcia uchwały o przeprowadzeniu referendum, funkcje organu zarządzającego referendum, przewidziane w art. 38 ustawy o referendum, wykonuje Komisja Konstytucyjna".</u>
          <u xml:id="u-33.27" who="#PoselAleksanderBentkowski">Przypomnę, że art. 38 ustawy o referendum brzmi:</u>
          <u xml:id="u-33.28" who="#PoselAleksanderBentkowski">"Kampania referendalna służy przedstawieniu i wyjaśnieniu odpowiednio przez organ zarządzający referendum i Państwową Komisję Wyborczą treści pytań i wariantów oraz problemów poddanych pod referendum, a także prezentowania stanowiska partii politycznych, organizacji społecznych oraz innych podmiotów w sprawie poddanej referendum".</u>
          <u xml:id="u-33.29" who="#PoselAleksanderBentkowski">Czy są wnioski lub uwagi do art. 19j? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-33.30" who="#PoselAleksanderBentkowski">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie art. 1 projektu.</u>
          <u xml:id="u-33.31" who="#PoselAleksanderBentkowski">Czy ktoś z państwa uważa, że w art. 1 powinny znaleźć się jeszcze jakieś dalsze przepisy? Nie.</u>
          <u xml:id="u-33.32" who="#PoselAleksanderBentkowski">Przechodzimy do art. 2 projektu, który brzmi:</u>
          <u xml:id="u-33.33" who="#PoselAleksanderBentkowski">"Ust. 1. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.</u>
          <u xml:id="u-33.34" who="#PoselAleksanderBentkowski">Ust. 2. Uchwała podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".</u>
          <u xml:id="u-33.35" who="#PoselAleksanderBentkowski">Czy są wnioski lub uwagi do art. 2 projektu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#DyrektorBiuraLegislacyjnegoKSRobertPietrzak">Proponuję, aby ust. 1 brzmiał: "Uchwała wchodzi w życie z chwilą podjęcia". Tak bowiem brzmi art. 43 ust. 1 regulaminu Zgromadzenia Narodowego dla uchwalenia Konstytucji RP przyjętego w 1994 r.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PoselAleksanderBentkowski">Czy ktoś jest przeciwny następującemu brzmieniu art. 2 ust. 1 projektu: "Uchwała wchodzi w życie z chwilą podjęcia". Nie ma sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#PoselAleksanderBentkowski">W ten sposób rozpatrzyliśmy wszystkie artykuły składające się na projekt.</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#PoselAleksanderBentkowski">Czy ktoś uważa, że w projekcie powinny znaleźć się jeszcze jakieś przepisy? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#PoselAleksanderBentkowski">Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu przez Komisję całości przedłożonego projektu nowelizacji regulaminu Zgromadzenia Narodowego wraz z poprawkami wprowadzonymi w trakcie posiedzenia? Nie ma sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-35.4" who="#PoselAleksanderBentkowski">Czy ktoś jest przeciwny, aby Komisja wystąpiła z formalnym wnioskiem - na podstawie art. 42 regulaminu Zgromadzenia Narodowego dla uchwalenia Konstytucji RP - o dokonanie zmian w tymże regulaminie. Nie ma sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-35.5" who="#PoselAleksanderBentkowski">Proponuję, aby w dalszym postępowaniu zmierzającym do uchwalenia zmian w regulaminie Zgromadzenia Narodowego, Komisja Regulaminowa była reprezentowana przez posła Grodzickiego, zastępcę przewodniczącego Komisji Regulaminowej Zgromadzenia Narodowego.</u>
          <u xml:id="u-35.6" who="#PoselAleksanderBentkowski">Czy są dalsze kandydatury? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-35.7" who="#PoselAleksanderBentkowski">Czy ktoś jest przeciwny temu, aby w dalszych stadiach postępowania zmierzającego do uchwalenia zmian w regulaminie Zgromadzenia Narodowego, Komisja Regulaminowa Zgromadzenia Narodowego - jako wnioskodawca zmian - była reprezentowana przez posła Grodzickiego. Nie ma sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-35.8" who="#PoselAleksanderBentkowski">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie pierwszego punktu porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-35.9" who="#PoselAleksanderBentkowski">Przechodzimy do drugiego punktu porządku dziennego - sprawy różne.</u>
          <u xml:id="u-35.10" who="#PoselAleksanderBentkowski">Czy ktoś chciałby zabrać głos w sprawach różnych? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-35.11" who="#PoselAleksanderBentkowski">Zamykam posiedzenie.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>