text_structure.xml 643 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 13 min 04)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Marek Jurek oraz wicemarszałkowie Marek Kotlinowski, Bronisław Komorowski i Genowefa Wiśniowska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#Marszałek">Otwieram posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#komentarz">(Marszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#Marszałek">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panią poseł Małgorzatę Sadurską i pana posła Damiana Raczkowskiego.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#Marszałek">Protokół i listę mówców prowadzić będzie pan poseł Damian Raczkowski.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#Marszałek">Protokół 16. posiedzenia Sejmu uważam za przyjęty wobec niewniesienia zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#Marszałek">Właściwe komisje przedłożyły sprawozdania o projektach ustaw: o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, o zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji oraz o zmianie ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#Marszałek">Sprawozdania te zostały paniom i panom posłom doręczone odpowiednio w drukach nr 518, 521 i 522.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące rozpatrzenie tych sprawozdań.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#Marszałek">Proponuję, aby w tych przypadkach Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 44 ust. 3 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#Marszałek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#Marszałek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#Marszałek">Klub Parlamentarny Ligi Polskich Rodzin wycofał wniosek o uzupełnienie porządku dziennego o pierwsze czytanie projektu uchwały w sprawie poszanowania prawa do wolności wypowiedzi i zaprzestania dyskryminacji przez Parlament Europejski.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#Marszałek">Informuję również, że po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów podjąłem decyzję o skreśleniu z porządku dziennego dotychczasowego punktu 13. w brzmieniu: Informacja rządu na temat sytuacji w służbie zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#Marszałek">Wysoka Izbo! W związku z rezygnacją pana posła Andrzeja Leppera ze stanowiska wicemarszałka Sejmu oraz przedłożeniem wniosku w sprawie wyboru pani poseł Genowefy Wiśniowskiej na stanowisko wicemarszałka Sejmu, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt w brzmieniu: Zmiana na stanowisku Wicemarszałka Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#Marszałek">Będzie to punkt 1. porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu, po wysłuchaniu opinii Konwentu Seniorów, proponuje, aby Sejm przeprowadził debatę krótką w dyskusji nad informacją rządu na temat kierunków prywatyzacji w roku 2006, sprawowania nadzoru właścicielskiego nad spółkami z udziałem Skarbu Państwa, jak i innymi państwowymi osobami prawnymi.</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm wysłuchał 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów w łącznej dyskusji w pierwszych czytaniach projektów ustaw: o zmianie Kodeksu pracy oraz Kodeksu pracy oraz niektórych innych ustaw, a także w pierwszych czytaniach projektów ustaw: o zmianie ustawy Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw oraz o szczególnych zasadach odpowiedzialności funkcjonariuszy publicznych za naruszanie prawa.</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu proponuje również, aby Sejm wysłuchał 3-minutowych oświadczeń w imieniu klubów w dyskusjach nad sprawozdaniami komisji o projektach ustaw: o ratyfikacji Konwencji Narodów Zjednoczonych przeciwko korupcji, przyjętej przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 31 października 2003 r., oraz o ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Hongkongu Specjalnego Regionu Administracyjnego Chińskiej Republiki Ludowej o wzajemnej pomocy prawnej w sprawach karnych, podpisanej w Hongkongu dnia 26 kwietnia 2005 r.</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu proponuje jednocześnie, aby Sejm wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów w dyskusjach nad pozostałymi punktami porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#Marszałek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycje przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#Marszałek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#Marszałek">Za chwilę dokonamy zmiany na stanowisku wicemarszałka Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#Marszałek">Następnie przeprowadzimy kolejno pierwsze czytania projektów ustaw: o zmianie ustawy Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, nowelizujących Kodeks pracy, o szczególnych zasadach odpowiedzialności funkcjonariuszy publicznych za naruszenie prawa oraz o zmianie ustawy Prawo o ustroju sądów wojskowych oraz ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#Marszałek">Jutro rano rozpatrzymy pytania w sprawach bieżących oraz informację bieżącą.</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#Marszałek">Wyboru informacji bieżącej, w związku z brakiem jednolitej opinii Konwentu Seniorów, dokonamy w głosowaniu.</u>
          <u xml:id="u-2.25" who="#Marszałek">Następnie przeprowadzimy pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-2.26" who="#Marszałek">Kolejnymi rozpatrywanymi punktami porządku dziennego będą sprawozdania komisji: o projektach ustaw o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, o projekcie ustawy o zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, o projektach ustaw o zmianie ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, a także pierwsze czytanie noweli Kodeksu cywilnego oraz sprawozdania o projektach ustaw dotyczących ratyfikacji konwencji i umowy.</u>
          <u xml:id="u-2.27" who="#Marszałek">W czwartek rano wysłuchamy informacji rządu na temat kierunków prywatyzacji w roku 2006, sprawowania nadzoru właścicielskiego nad spółkami z udziałem Skarbu Państwa, jak i innymi państwowymi osobami prawnymi.</u>
          <u xml:id="u-2.28" who="#Marszałek">Następnie przeprowadzimy pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-2.29" who="#Marszałek">W czwartek planowane jest rozpatrzenie sprawozdań komisji o projekcie ustawy o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym oraz o stanowiskach Senatu w sprawie ustaw o zmianie ustawy o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej oraz niektórych innych ustaw i o zmianie ustawy o zawodzie tłumacza przysięgłego.</u>
          <u xml:id="u-2.30" who="#Marszałek">Ostatnim punktem rozpatrywanym w czwartek będzie sprawozdanie komisji w sprawie wniosku oskarżyciela prywatnego Grzegorza Wieczerzaka o wyrażenie zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej posła Jana Rokity.</u>
          <u xml:id="u-2.31" who="#Marszałek">W piątek rano przeprowadzimy głosowania.</u>
          <u xml:id="u-2.32" who="#Marszałek">W bloku głosowań planowane jest dokonanie wyboru składu osobowego Komisji Śledczej do zbadania rozstrzygnięć dotyczących przekształceń kapitałowych i własnościowych w sektorze bankowym oraz zmian w składach osobowych komisji sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-2.33" who="#Marszałek">Na podstawie art. 194 ust. 1 regulaminu Sejmu uprawnione podmioty zgłosiły propozycje tematów informacji bieżących do rozpatrzenia na 17. posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.34" who="#Marszałek">Lista obejmująca tematy i numery informacji została paniom i panom posłom dostarczona na ławy.</u>
          <u xml:id="u-2.35" who="#Marszałek">Informacja bieżąca nr 2 w sprawie wzrostu podatku akcyzowego na gaz płynny i olej opałowy, wybrana przez Prezydium Sejmu, nie uzyskała jednolitej opinii Konwentu Seniorów. W związku z tym na podstawie art. 194 ust. 4 regulaminu Sejmu Sejm podejmie decyzję w głosowaniu, wykorzystując funkcję urządzenia do głosowania umożliwiającą dokonanie wyboru z listy.</u>
          <u xml:id="u-2.36" who="#Marszałek">Ponieważ zgłoszono więcej niż dwie propozycje tematów informacji, wyboru dokonamy bezwzględną większością głosów. Jeżeli żadna z informacji nie uzyska bezwzględnej większości głosów, w kolejnym głosowaniu usuniemy z listy informację, która uzyskała najmniejszą liczbę głosów.</u>
          <u xml:id="u-2.37" who="#Marszałek">Po rozpoczęciu głosowania w czytniku urządzenia do liczenia głosów pojawi się lista informacji w następującej kolejności: numery 2, 3 i 4.</u>
          <u xml:id="u-2.38" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-2.39" who="#Marszałek">Rozpoczynamy głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-2.40" who="#Marszałek">Proszę panie posłanki i panów posłów o podejmowanie decyzji.</u>
          <u xml:id="u-2.41" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-2.42" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie działa.)</u>
          <u xml:id="u-2.43" who="#Marszałek">Nie działa?</u>
          <u xml:id="u-2.44" who="#Marszałek">Kłopoty z urządzeniem do głosowania...</u>
          <u xml:id="u-2.45" who="#Marszałek">Proszę jeszcze raz włożyć kartę.</u>
          <u xml:id="u-2.46" who="#Marszałek">Proszę panie i panów posłów o podejmowanie decyzji.</u>
          <u xml:id="u-2.47" who="#Marszałek">Zamykam głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-2.48" who="#Marszałek">Głosowało 372 posłów. Większość bezwzględna wynosi 187. Informacja nr 3 otrzymała 178 głosów, informacja nr 2–128 głosów, informacja nr 4–43 głosy.</u>
          <u xml:id="u-2.49" who="#Marszałek">Ta ostatnia informacja zostanie pominięta w następnym głosowaniu.</u>
          <u xml:id="u-2.50" who="#Marszałek">Wybierać będziemy spośród propozycji nr 2 i nr 3.</u>
          <u xml:id="u-2.51" who="#Marszałek">W tym głosowaniu rozstrzygać będzie zwykła większość głosów.</u>
          <u xml:id="u-2.52" who="#Marszałek">Bardzo proszę panie i panów posłów o przygotowanie się do udziału w kolejnym głosowaniu.</u>
          <u xml:id="u-2.53" who="#Marszałek">Proszę o podejmowanie decyzji.</u>
          <u xml:id="u-2.54" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-2.55" who="#Marszałek">Zamykam głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-2.56" who="#Marszałek">Głosowało 378 posłów. Informacja nr 3 otrzymała 189 głosów, informacja nr 2–169 głosów.</u>
          <u xml:id="u-2.57" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-2.58" who="#Marszałek">Sejm dokonał wyboru propozycji nr 3. Jest to informacja w sprawie prywatyzacji PKO BP SA zgłoszona przez klub Samoobrony.</u>
          <u xml:id="u-2.59" who="#Marszałek">Informuję, że Senat przyjął bez poprawek ustawy: o zmianie ustawy o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych, o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji, o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego, o finansowaniu Papieskiego Wydziału Teologicznego w Warszawie z budżetu państwa, o finansowaniu Wyższej Szkoły Filozoficzno-Pedagogicznej „Ignatianum” w Krakowie z budżetu państwa oraz o finansowaniu Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-2.60" who="#Marszałek">Proszę pana posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#SekretarzPosełDamianRaczkowski">Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Informuję, że w dniu dzisiejszym odbędą się posiedzenia następujących Komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#SekretarzPosełDamianRaczkowski">- Gospodarki - o godz. 13.30;</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#SekretarzPosełDamianRaczkowski">- Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw o zmianie ustawy o IPN oraz projektu ustawy o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa komunistycznego - o godz. 14;</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#SekretarzPosełDamianRaczkowski">- Infrastruktury - o godz. 14.30;</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#SekretarzPosełDamianRaczkowski">- Rozwoju Przedsiębiorczości - o godz. 14.30;</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#SekretarzPosełDamianRaczkowski">- Kultury Fizycznej i Sportu - o godz. 15;</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#SekretarzPosełDamianRaczkowski">- Polityki Społecznej - o godz. 16;</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#SekretarzPosełDamianRaczkowski">- Sprawiedliwości i Praw Człowieka - o godz. 16;</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#SekretarzPosełDamianRaczkowski">- Edukacji, Nauki i Młodzieży wspólnie z Komisją Finansów Publicznych - o godz. 17;</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#SekretarzPosełDamianRaczkowski">- Administracji i Spraw Wewnętrznych wspólnie z Komisją Sprawiedliwości i Praw Człowieka - o godz. 17.30;</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#SekretarzPosełDamianRaczkowski">- Edukacji, Nauki i Młodzieży - bezpośrednio po zakończeniu wspólnego posiedzenia z Komisją Finansów Publicznych - około godz. 18.</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#SekretarzPosełDamianRaczkowski">Ponadto marszałek Sejmu zaprasza na wystawę „Pamięć i tożsamość, Armia generała Andersa, Katyń - Golgota Wschodu”, którą otworzy w holu głównym na I piętrze gmachu Sejmu dziś o godz. 15, a także na otwarcie wystawy „Michniów - symbol pamięci, martyrologia wsi polskiej w latach 1939–1945”, którą otworzy jutro o godz. 10 w holu głównym przy sali kolumnowej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 1. porządku dziennego: Zmiana na stanowisku Wicemarszałka Sejmu (druk nr 542).</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#Marszałek">Wysoka Izbo! W związku z rezygnacją ze stanowiska wicemarszałka Sejmu pana premiera Andrzeja Leppera grupa posłów złożyła wniosek o powołanie na to stanowisko pani poseł Genowefy Wiśniowskiej.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#Marszałek">Wniosek w tej sprawie został paniom i panom doręczony w druku nr 542.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#Marszałek">W pierwszej kolejności pod głosowanie poddam wniosek o odwołanie pana posła Andrzeja Leppera ze stanowiska wicemarszałka Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#Marszałek">Przypominam, że w myśl art. 5 ust. 6 regulaminu Sejmu, stosując odpowiednio przepisy art. 4 ust. od 2 do 5, Sejm odwołuje wicemarszałka Sejmu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#Marszałek">Proponuję, aby Sejm przeprowadził głosowanie w tej sprawie przy pomocy urządzenia do liczenia głosów.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#Marszałek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#Marszałek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#Marszałek">Przystępujemy zatem do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.10" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odwołanie ze stanowiska wicemarszałka Sejmu pana posła Andrzeja Leppera w związku ze złożoną rezygnacją, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.11" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.12" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-4.13" who="#Marszałek">Głosowało 389 posłów. Większość bezwzględna wynosi 195. Za oddano 385 głosów, był 1 głos przeciwny, 3 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-4.14" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm bezwzględną większością głosów odwołał pana posła Andrzeja Leppera ze stanowiska wicemarszałka Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-4.15" who="#Marszałek">Na stanowisko wicemarszałka została zgłoszona kandydatura pani poseł Genowefy Wiśniowskiej.</u>
          <u xml:id="u-4.16" who="#Marszałek">Proszę o zabranie głosu pana posła Krzysztofa Filipka w celu przedstawienia tej kandydatury.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosełKrzysztofFilipek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej mam zaszczyt i przyjemność zarekomendować panią poseł Genowefę Wiśniowską na funkcję wicemarszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#PosełKrzysztofFilipek">Pani poseł Genowefa Wiśniowska urodziła się 4 marca 1949 r. w Ożarach. Działalność polityczną pani poseł rozpoczęła wraz z powołaniem latem w 1991 r. szeroko rozumianego ruchu społecznego Samoobrona pod przewodnictwem wicepremiera pana Andrzeja Leppera, w początkowej fazie jako związku zawodowego, następnie jako partii politycznej. Zarówno w związku, jak i w partii pani poseł pełniła i pełni funkcję wiceprzewodniczącej. Pani poseł Genowefa Wiśniowska jest osobą, która brała zdecydowany udział w tworzeniu programu Samoobrony Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#PosełKrzysztofFilipek">Chcę podkreślić, że wychodząc naprzeciw oczekiwaniom społeczeństwa polskiego niezadowolonego z polityki kolejnych rządów, tworzyła ten program, który w tym momencie będzie realizowany w dużej mierze przez koalicję podpisaną przez Prawo i Sprawiedliwość, Samoobronę Rzeczypospolitej Polskiej, jak i Ligę Polskich Rodzin. Zyskując szacunek i poważanie nie tylko własnego elektoratu, ale także licznych organizacji i związków zawodowych, w 2001 i w 2005 r. została wybrana posłanką na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, uzyskując w swoim okręgu jeden z lepszych wyników wyborczych. Podczas czteroletniej pracy poselskiej w rozlicznych swoich interpelacjach i zapytaniach poselskich dotykała problemów istotnych z punktu widzenia państwa. W poprzedniej kadencji sprawnie kierowała pracami sejmowej Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych. Bardzo proszę o udzielenie poparcia. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#Marszałek">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#Marszałek">Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie zabrać głos w sprawie zgłoszonej kandydatury?</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#Marszałek">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#Marszałek">Przechodzimy zatem do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#Marszałek">Zgodnie z art. 4 ust. 3 regulaminu Sejmu, w związku z art. 5 ust. 6 Sejm wybiera wicemarszałka Sejmu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#Marszałek">Proponuję, aby Sejm przeprowadził głosowanie w tej sprawie przy pomocy urządzenia do liczenia głosów.</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#Marszałek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-6.7" who="#Marszałek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-6.8" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.9" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o powołanie na stanowisko wicemarszałka Sejmu pani poseł Genowefy Wiśniowskiej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-6.10" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-6.11" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-6.12" who="#Marszałek">Głosowało 396 posłów.</u>
          <u xml:id="u-6.13" who="#komentarz">(Długotrwałe oklaski)</u>
          <u xml:id="u-6.14" who="#Marszałek"> Większość bezwzględna wynosi 199. Za oddano 282 głosy, przeciw - 12, 102 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-6.15" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm bezwzględną większością głosów powołał panią poseł Genowefę Wiśniowską na stanowisko wicemarszałka Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-6.16" who="#Marszałek">Gratulujemy pani poseł objęcia stanowiska wicemarszałka. (Posłowie składają gratulacje, wicepremier Andrzej Lepper wręcza bukiet kwiatów wicemarszałek Genowefie Wiśniowskiej)</u>
          <u xml:id="u-6.17" who="#Marszałek">W tej chwili zostało zapowiedzianych cały szereg posiedzeń komisji sejmowych. W takim razie ogłoszę 5 minut przerwy - do godz. 13.25. Za 5 minut wznawiamy realizację porządku obrad. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-6.18" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 13 min 22 do godz. 13 min 29)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Bardzo proszę panie i panów posłów o zajmowanie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 2. porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (druk nr 485).</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Proszę o zabranie głosu ministra sprawiedliwości pana Zbigniewa Ziobro w celu przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przyszło mi dziś przedstawić w imieniu rządu projekt ustanowienia sądów 24-godzinnych, projekt, który rozbudza wielkie społeczne oczekiwania i wielkie nadzieje na to, że państwo wreszcie w sposób skuteczny, szybki i stanowczy, w sposób efektywny będzie mogło zwalczać drobną, acz uciążliwą, niezwykle dolegliwą przestępczość, zwłaszcza przestępczość o charakterze chuligańskim. To jest ten rodzaj przestępstw, których skutki szczególnie mocno odczuwają nasi współrodacy. Polacy są często świadkami rozmaitych incydentów, zdarzeń o charakterze przestępczym, które naruszają ich poczucie bezpieczeństwa, a które nie spotykają się z odpowiednio szybką i adekwatną reakcją karną ze strony aparatu państwa. To, z jednej strony, budzi strach, budzi niepokój, sprawia, że wzrasta poczucie zagrożenia, z drugiej zaś, stwarza poczucie bezkarności i rozzuchwala.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">Otóż, drodzy państwo, nie tak dawno, przed kilkunastoma miesiącami, na osiedlu Kalinowe w Nowej Hucie w Krakowie na ławce pod blokiem siedział student pierwszego roku Akademii Górniczo-Hutniczej Kamil Ryniak wraz z koleżanką i kolegą. Był biały dzień, piękna pogoda, nikt nie mógł spodziewać się, że za chwilę pojawi się grupa chuliganów, ubranych w swoiste, charakterystyczne dla tego środowiska dresy, z pałkami, nożami i tasakami. Ten piękny dzień, zapowiadający się miło wieczór niemal nie zakończył się tragicznie, najtragiczniej dla tego młodego człowieka i jego dwojga przyjaciół. Zostali w sposób brutalny, bez jakiegokolwiek powodu, napadnięci i zmasakrowani przez grupę chuliganów, którzy nie wahali się używać pałek, maczet, tasaków. Kamil Ryniak w stanie krytycznym trafił do szpitala Rydygiera, który na jego szczęście znajdował się tuż przy miejscu zdarzenia, i w ciągu 4 minut był już na stole operacyjnym. Wielogodzinna praca i poświęcenie lekarzy uratowały mu życie. Transfuzja 6 litrów krwi mówi sama za siebie.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">Niestety, takiego szczęścia - jeśli można mówić o tym szczęściu w nieszczęściu i tragedii, jaka spotkała Kamila Ryniaka i jego przyjaciół - nie mieli inni młodzi ludzie, których można tu wymienić, tacy jak Filip Hil, Mateusz Wiewióra i wielu innych - nie tylko w Krakowie, nie tylko w Nowej Hucie, ale i w Polsce - którzy zostali nagle napadnięci, brutalnie skatowani, pobici i często niestety stracili życie.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">Otóż, drodzy państwo, to, co uderza, i to, co jest charakterystyczne we wszystkich tych przypadkach, to fakt, że sprawcy tych zdarzeń to zwykle ludzie, którzy wcześniej byli znani organom wymiaru sprawiedliwości, organom ścigania, byli już notowani. Wszczynano wobec nich postępowania, ale toczyły się one tak długo, żmudnie i przewlekle, że zamiast tworzyć poczucie szacunku dla prawa, zniechęcać ich do tego rodzaju działań, narastało w nich poczucie bezkarności. I te właśnie tragiczne zdarzenia spowodowały, że mieszkańcy Nowej Huty, na czele dziś z panią poseł, mamą Kamila Ryniaka, panią Moniką Ryniak, zebrali przeszło 100 tys. podpisów, domagając się wprowadzenia do polskiego prawa procedur, które zagwarantują szybką reakcję na tego rodzaju chuligańskie zdarzenia, które zagwarantują, że skończy się czas bezkarności, że nie będzie tego poczucia bezkarności wśród chuliganów, którzy do tej pory mogli sądzić, że można kogoś napaść, pobić, okraść i nie będzie żadnych tego konsekwencji. Otóż konsekwencje być muszą. Właśnie ta ustawa jest odpowiedzią na to wielkie społeczne oczekiwanie, oczekiwanie tych konkretnych osób, ale też - nie zawaham się powiedzieć - setek tysięcy, milionów Polaków.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">Drodzy państwo, aby represja karna była skuteczna, musi być nie tylko odpowiednio surowa, ale musi być odpowiednio szybka, reakcja prawna musi następować natychmiast. Wtedy prawo spełnia swoją funkcję. Tę oczywistą prawdę potwierdził w swoich działaniach i w walce z przestępczością burmistrz Giuliani, którzy wprowadził w Nowym Jorku zasadę zera tolerancji i ten kiedyś najbardziej niebezpieczny zakątek Stanów Zjednoczonych, to najbardziej niebezpieczne miasto, symbol przestępczości, doprowadził do stanu, który wielu wskazuje jako przykład bezpieczeństwa mieszkańców i skutecznej walki z przestępczością. A sprowadzały się te działania m.in. głównie do tego, że represja karna następowała natychmiast, zaraz po ujęciu sprawców na gorącym uczynku. I taka jest też idea tych sądów 24-godzinnych - by sprawcy, którzy zostali złapani na gorącym uczynku, zaraz trafiali przed sąd i zostali ukarani, by ta kara działała natychmiast.</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">Drodzy państwo, rozwiązania prawne zawarte w tym projekcie budziły i budzą emocje i kontrowersje, mam tego świadomość, ale z pełnym przekonaniem przedstawiam w imieniu rządu ten projekt jako rozwiązanie, które zafunkcjonowało w wielu krajach, które znakomicie sprawdziło się w Stanach Zjednoczonych - tam jest źródło, pierwowzór rozwiązań, do których się odwołujemy - ale też jest z powodzeniem wprowadzane w wielu krajach europejskich. Niedawno była delegacja ministerstwa w Hiszpanii, gdzie też z wielkim powodzeniem w trybie 72-godzinnym orzekane są kary wobec przestępców popełniających drobne i średnie przestępstwa, co przyczynia się właśnie do wzrostu poczucia bezpieczeństwa i ogranicza bezkarność przestępców. Taka jest idea tego projektu, który dzisiaj przyszło mi przedstawiać w imieniu rządu Kazimierza Marcinkiewicza.</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">Szanowni państwo, zapisy przedłożonego w dniu dzisiejszym projektu zostały zdeterminowane potrzebą radykalnego usprawnienia i zwiększenia tempa realizacji zadań państwa w zakresie ścigania oraz karania sprawców przestępstw. Bez wątpienia szybkość pociągania tych sprawców do odpowiedzialności karnej ma, jak wspomniałem, zasadnicze znaczenie dla efektywności prawnokarnej reakcji. Spośród różnych niedomogów organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości bodaj najbardziej szkodzi wizerunkowi tej sfery działania państwa przewlekłość postępowań karnych. Optymalne skrócenie czasu trwania przynajmniej części postępowań z pewnością zaowocowałoby z jednej strony poprawą tego wizerunku w odbiorze społecznym, z drugiej zaś stworzyłoby organom ścigania i wymiaru sprawiedliwości znacznie lepsze warunki do działania w pozostałych, bardziej skomplikowanych, sprawach, wymagających znacznie większego nakładu pracy, w postępowaniach znacznie bardziej czasochłonnych, które nie pozwalają na takie uproszczenie procedur jak w przypadku tzw. sądów 24-godzinnych. Stawianie sprawców przestępstw przed sądem w ciągu 48 godzin od chwili ich ujęcia oraz osądzenie ich przed upływem następnej doby, najdalej dwóch tygodni w wyjątkowych wypadkach, wpływałoby też niewątpliwie na wzrost poczucia bezpieczeństwa wśród zdecydowanej większości Polaków, a równocześnie właśnie na wzrost respektu dla obowiązującego porządku prawnego.</u>
          <u xml:id="u-8.7" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">Trzeba pamiętać o tym, drodzy państwo, o czym się zapomina, że na przestrzeni ostatnich lat doszło w Polsce do gwałtownego wzrostu przestępczości. I choć wydaje się, że ta tendencja jest ograniczana, że podlega zmianie i korekcie w ciągu kilku ostatnich lat, to jest to korekta stosunkowo niewielka i w żadnym razie nie uzasadnia naiwnego sądzenia, że problem przestępczości jest za nami. Problem przestępczości jest problemem gigantycznym, drodzy państwo, problemem, który wymaga przyjęcia najtrafniejszych rozwiązań, sprawnych instytucji. Do takich właśnie należy proponowana ustawa. I bynajmniej nie chodzi wyłącznie o przestępstwa o charakterze chuligańskim, w które głównie wymierzony jest przedstawiony przeze mnie projekt, ale dotyczy to również innych drobnych przestępstw, np. przestępstw komunikacyjnych, drogowych, zwłaszcza tych, które są popełniane przez sprawców prowadzących pojazdy w stanie nietrzeźwości bądź pod wpływem środków odurzających. Również przez tego rodzaju sprawców, co jest przecież plagą na polskich drogach. Słyszymy kolejne komunikaty o ofiarach śmiertelnych spowodowanych właśnie przez tego rodzaju sprawców, przez pijanych kierowców, w okresach poświątecznych, podczas długiego weekendu ostatnio. Tego rodzaju przypadki też kwalifikowałyby się do rozpatrywania przez sądy 24-godzinne. A więc natychmiastowa reakcja zaraz po ujęciu sprawcy. Czyli nie tylko chuligani, drodzy państwo.</u>
          <u xml:id="u-8.8" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">Wśród przestępstw objętych zakresem przedmiotowym projektowanego postępowania przyspieszonego sporo jest takich, które można by określić mianem drobnych, ale też wiele jest takich, z którymi wiąże się stosunkowo znaczny ładunek społecznej szkodliwości, zaś w odczuciu społecznym są one nawet szczególnie dolegliwe, zwłaszcza ze względu na nagminność występowania tego rodzaju drobniejszej przestępczości, co wiąże się siłą rzeczy z jej uciążliwością, np. wielokrotne włamywanie się do samochodów, kradzieże odbiorników i inne podobne zdarzenia.</u>
          <u xml:id="u-8.9" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">Chuligaństwo, drodzy państwo, jest zjawiskiem społecznym, jest pewną plagą społeczną, jest patologią - patologią, która nie ma żadnego monopolu politycznego i nie ma żadnego związku z jednym lub drugim systemem. Usiłuje się dzisiaj przedstawiać nasze regulacje jako powrót do rozwiązań z przeszłości, która źle się kojarzy, powrót do rozwiązań z okresu PRL-u, gdzie rzeczywiście też funkcjonowały rozwiązania mówiące właśnie o szczególnie ostrym karaniu i ściganiu sprawców przestępstw chuligańskich. Drodzy państwo, to jest demagogiczny rys argumentów naszych polemistów. Dlatego że w czasach komunistycznych stosowano również tabliczkę mnożenia i nikt nie wnosi dzisiaj, aby tabliczki mnożenia nie stosować. Fakt, że pewien środek czy instytucja karna funkcjonowała z pożytkiem w zwalczaniu przestępczości w innych systemach prawnych czy w innym porządku ustrojowo-historycznym, a czasami była wykorzystywana w sposób brutalny, nie oznacza, że należy dzisiaj z niej rezygnować, bo równie dobrze należałoby zrezygnować ze służb specjalnych, z policji i wielu innych instytucji, na czele z całym wymiarem sprawiedliwości, który też często był wykorzystywany jako machina represji, nie do zwalczania przestępców, ale do zwalczania oponentów politycznych.</u>
          <u xml:id="u-8.10" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">To jest zastanawiające i daje do myślenia, że często te argumenty o peerelowskim charakterze propozycji zwalczania chuligańskich przestępstw pojawiają się w ustach tych, którzy nie byli szczególnie aktywni w wyrażaniu swojego sprzeciwu i nie starczało im bodaj zbyt wiele odwagi do tego, by mówić o represjach politycznych i wykorzystaniu, nadużywaniu tych instytucji, w ogóle instytucji wymiaru sprawiedliwości, instytucji państwa do prześladowań politycznych, a nie do zwalczania przestępczości. Ale my, jak wszyscy wiedzą, nie jesteśmy formacją, która, jeśli chodzi o nasze korzenie, czerpie z okresu PRL-u, my jesteśmy formacją, która chce, aby Polacy mogli czuć się bezpieczniej w swoich domach, na ulicach, w blokach. I to jest główny motyw, który nami kieruje. Mam nadzieję, że również nasi oponenci ten motyw wezmą pod uwagę, że odrzucą demagogiczne tezy i twierdzenia, że odrzucą tanią, czasami wręcz cyniczną retorykę, a skoncentrują się na tym, co jest istotą rzeczy, co jest problemem, czyli na chuligaństwie i propozycjach jego skutecznego zwalczania.</u>
          <u xml:id="u-8.11" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">Otóż na podstawie obserwacji codziennej rzeczywistości oraz wiedzy pozyskiwanej ze środków masowej informacji można postawić tezę, że zjawisko chuligaństwa nie tylko nie jest problemem przebrzmiałym, ale, wprost przeciwnie, problemem wciąż nabrzmiewającym. Ponowne zatem wprowadzenie do Kodeksu karnego przepisów ukierunkowanych na zwalczanie tego zjawiska poprzez zaostrzenie represji karnej za przestępstwa charakteryzujące się znamionami chuligańskimi uznać należy za uzasadnione. To się broni w świetle zdrowego rozsądku, to jest po prostu racjonalne.</u>
          <u xml:id="u-8.12" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">W tym miejscu godzi się zauważyć, że konstrukcja chuligańskiego charakteru czynu jako okoliczności wpływającej na wymiar kary, a nawet konstytuującej typ kwalifikowany zabronionego zachowania, funkcjonowała dawniej i funkcjonuje nadal. Funkcjonuje nadal na gruncie Kodeksu wykroczeń, a więc aktu prawnego penalizującego czyny cechujące się mniejszym niż występki stopniem społecznej szkodliwości.</u>
          <u xml:id="u-8.13" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">Dziwi, że oponentów, którzy dostrzegają źródła charakteru tych rozwiązań w okresie PRL, nie oburza fakt, że oto ta instytucja funkcjonuje przez 16 lat w porządku prawnym III Rzeczypospolitej, funkcjonuje w Kodeksie wykroczeń, kodeksie, który też służyć może do represji, również represji politycznej - i do takiej był też wykorzystywany - i że jakoś nie zgłaszają sprzeciwu. Tak naprawdę, drodzy państwo, cała myśl oponentów, którzy sprzeciwiają się wprowadzeniu instytucji chuligaństwa jako opisu pewnych zachowań do Kodeksu karnego, bierze się ze sprzeciwu wobec zaostrzenia represji karnej jako takiej. Ale tutaj stanowiska swojego uzasadniać nie muszę - nie będę uzasadniał, że pogląd, iż ostrość represji jest bez znaczenia dla skutecznego zwalczania przestępczości, jest niesłuszny. Wielokrotnie to przedstawiałem i nie będę tego tutaj powtarzał.</u>
          <u xml:id="u-8.14" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">Poza tym, drodzy państwo, fakt, że w Kodeksie wykroczeń tego rodzaju instytucja funkcjonuje, a nie ma jej odpowiednio w Kodeksie karnym, prowadzi niewątpliwie do naruszenia spójności naszego systemu prawa karnego materialnego. Stan ten trwa od chwili wejścia w życie obowiązującego obecnie Kodeksu karnego, w którym, pod wpływem właśnie kontrowersyjnych motywacji, instytucję tę pominięto. Wprowadzając więc od nowa do Kodeksu karnego instytucję chuligańskiego charakteru czynu, z całą pewnością walczymy również o spójność systemu prawa, co jest ważne zwłaszcza w tym aksjologicznym porządku w zakresie prawa karnego materialnego, do którego, w szerokim tego słowa znaczeniu, z całą pewnością zaliczyć można również Kodeks wykroczeń.</u>
          <u xml:id="u-8.15" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">Proponowana definicja chuligańskiego charakteru przestępstwa jest pod względem merytorycznym tożsama z definicją zawartą w dawnym Kodeksie karnym. Wprawdzie definicja ta wzbudzała i wzbudza pewne zastrzeżenia oraz wątpliwości interpretacyjne, ale zapewne nie jest możliwe skonstruowanie takiej, której nikt by nie kwestionował. Odnieść to zresztą można do wielu innych definicji i pojęć z zakresu prawa karnego. Stąd też trudności interpretacyjne oraz wynikające z nich rozbieżności poglądów teorii i rozstrzygnięcia w praktyce stanowią zjawisko o cechach wręcz powszechności, niemożliwe do uniknięcia w ogóle na gruncie porządku prawnego, w tym na gruncie prawa karnego materialnego. Definicja zaś tu omawiana należy akurat do tych, które w wyniku długotrwałego poddawania zabiegom interpretacyjnym, w drodze wykładni zarówno doktrynalnej, w sferze nauki, jak i sądowej, stwarzały w końcowym okresie funkcjonowania dawnego Kodeksu karnego, co miało miejsce już w okresie III Rzeczypospolitej - przypomnę, ten Kodeks karny, dziś obowiązujący, został uchwalony w 1997 r. - oraz stwarzają obecnie, na gruncie Kodeksu wykroczeń, coraz mniej trudności w praktyce. Ale, drodzy państwo, jeszcze raz z naciskiem podkreślam: w Kodeksie karnym, który dzisiaj obowiązuje, również jest wiele pojęć, które wymagają pewnej oceny, pojęć, które budzą wątpliwości interpretacyjne. Prawa nie da się od takich pojęć odsunąć ani takich pojęć z prawa, w tym prawa karnego, wyeliminować.</u>
          <u xml:id="u-8.16" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">Projekt proponuje tylko co do jednego elementu kary wprowadzenie obligatoryjności orzekania. Dotyczy to środka karnego w postaci nawiązki na rzecz pokrzywdzonego występkiem o charakterze chuligańskim, a wiąże się z kompensacyjnym aspektem tego środka i podyktowane jest potrzebą ochrony interesów pokrzywdzonego, co jest szczególnie istotne i na co zwracaliśmy szczególną uwagę. Stworzenie pokrzywdzonemu możliwości szybkiego uzyskania chociażby częściowej rekompensaty za doznaną szkodę byłoby dla niego - i stąd to postulujemy - niezwykle istotne w razie skierowania sprawy karnej na drogę postępowania przyspieszonego, co do którego projekt przewiduje wyłączenie dopuszczalności powództwa cywilnego. Nie można zaś uwarunkować obligatoryjności orzekania jakiegokolwiek elementu kary okolicznością o charakterze procesowym niezależną od oskarżonego. W tym wypadku, jeżeli chodzi o obligatoryjność, łączymy ją z osobą i prawami osoby pokrzywdzonej. Jak sądzę, powinno się to spotkać z powszechnym zrozumieniem.</u>
          <u xml:id="u-8.17" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">W przeciwieństwie do obowiązującego w odniesieniu do recydywistów, a stanowiącego w praktyce fikcję, podniesienia górnej granicy kary - projekt proponuje znacznie bardziej realistyczne zaostrzenie kary wobec chuliganów przez podniesienie dolnej granicy ustawowego zagrożenia. Odnosi się ono do każdego rodzaju kary. Zrezygnowano jednak, w trakcie dyskusji i w trakcie konsultacji projektu, z wprowadzenia równocześnie zasady wymierzania kary pozbawienia wolności w przypadku sankcji alternatywnej, jak to było na gruncie dawnego Kodeksu karnego. Pozostawia się w ten sposób sądowi swobodę w zakresie wyboru rodzaju kary w przypadku zagrożenia danego przestępstwa taką sankcją.</u>
          <u xml:id="u-8.18" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">Projekt przewiduje wyłączenie możliwości warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary łagodniejszego rodzaju niż kara pozbawienia wolności, co rozumie się samo przez się. Przemawia za tym wzgląd na represyjno-prewencyjny cel kary. Wymierzenie chuliganowi kary innej niż pozbawienie wolności i w dodatku jeszcze warunkowe zawieszenie jej wykonania - np. kary ograniczenia wolności w zawieszeniu albo kary grzywny w zawieszeniu - naszym zdaniem równałoby się w praktyce bezkarności, zwłaszcza bezkarności w odczuciu i odbiorze społecznym. Nie tylko że kara w zawieszeniu, że nie tylko że kara w zawieszeniu niebędąca karą pozbawienia wolności, a do tego jeszcze orzekana w przypadku czynu popełnionego przez chuliganów - to, jestem przekonany, nie spotkałoby się ze zrozumieniem społecznym i dlatego taką możliwość wykluczyliśmy w projekcie. Z tego samego powodu projekt proponuje wprowadzenie przynajmniej względnego zakazu warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności, dopuszczając jednak takie zawieszenie, ale w szczególnie uzasadnionych wypadkach.</u>
          <u xml:id="u-8.19" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">Teza o możliwości objęcia postępowaniem przyspieszonym szerokiego spektrum spraw, jak podlegające rozpoznaniu w trybie uproszczonym - to jest bodaj, o ile pamiętam, ok. 400 tys. spraw rozpoznawanych przez polskie sądy - opiera się na przewidywaniu, że faktycznie zakres spraw prowadzonych w trybie przyspieszonym byłby istotnie mniejszy od tego, który wynika z katalogu przestępstw mogących wchodzić tu w grę. Ogranicznikiem, i to istotnym, jest bowiem to, że wymóg istnieje w każdym wypadku ujęcia sprawcy przestępstwa na gorącym uczynku lub bezpośrednio potem oraz doprowadzenia go i przekazania do dyspozycji sądu wraz z wnioskiem o rozpoznanie sprawy w postępowaniu przyspieszonym w ciągu 48 godzin od chwili zatrzymania. Ten wymóg mógłby w praktyce być głównym czynnikiem limitującym ilości spraw obejmowanych postępowaniem przyspieszonym i można zasadnie prognozować, że w odniesieniu do znacznej części przypadków popełnienia przestępstw mieszczących się w zakresie tychże regulacji taką funkcję limitującą, istotnie limitującą, spełniać będzie.</u>
          <u xml:id="u-8.20" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">Wymóg ujęcia sprawcy danego przestępstwa na gorącym uczynku lub bezpośrednio potem, stanowiący, jak wspomniałem, jedną z przesłanek dopuszczalności trybu przyspieszonego, spełniałby również ważną funkcję w innym aspekcie. Otóż okoliczność ta z natury rzeczy sama przez się ułatwia w dużym stopniu postępowanie dowodowe w połączeniu z nieskomplikowanym na ogół pod względem faktycznym i prawnym charakterem spraw mających podlegać rozpoznaniu w postępowaniu przyspieszonym. Daje to podstawę do zakładania, że w tych sprawach nie byłoby problemów natury dowodowej, stanowiących jedną z głównych przyczyn przewlekłości postępowań karnych. Przebieg postępowania przyspieszonego w projekcie konstruuje się w sposób zmierzający do zredukowania standardowego w polskiej procedurze karnej formalizmu - powiedziałbym: nadmiernego, znacznie przerośniętego formalizmu procesowego - ale tylko w takim stopniu, aby respektowane były przy tym wszystkie ogólne zasady procesowe, w tym zwłaszcza zasada prawa oskarżonego do obrony.</u>
          <u xml:id="u-8.21" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">Zdynamizowanie toku postępowania poprzez odstępstwo od formalizmu procesowego osiągnięte ma być, według rozwiązań przyjętych w projekcie, głównie w fazie postępowania przygotowawczego. Szybkość postępowania w tym stadium procesu ma służyć w szczególności możliwości nieprzeprowadzenia dochodzenia lub przeprowadzenia go tylko w niezbędnym zakresie. Ma to istotne znaczenie, ponieważ będzie miało to ogromny wpływ na oszczędzenie pracy zwłaszcza policji. Spowoduje, że policja, zamiast angażować się w drobne sprawy, będzie mogła się angażować - i poświęcać na to swój czas - w zwalczanie i ściganie rzeczywiście najgroźniejszych przestępców. Powoduje to, rzecz jasna, również istotne korzyści w wymiarze finansowym, ponieważ fakt prowadzenia dochodzeń, postępowań przez policję, prowadzenia szeregu czynności łączy się z istotnymi kosztami, które w ten właśnie sposób zostaną zaoszczędzone. Jest to więc rozwiązanie, które likwiduje elementy wydłużające bardzo czas, co powoduje przewlekłość postępowań, ale też przyczynia się do istotnych oszczędności w zakresie prowadzonych postępowań karnych.</u>
          <u xml:id="u-8.22" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">Jako jedyną konieczną czynność formalno-procesową o charakterze dowodowym w projekcie wskazuje się dokonanie przesłuchania osoby podejrzanej lub w razie wcześniejszego przesłuchania podejrzanego, kiedy przedstawiono wcześniej zarzut - tu już ta osoba występuje w takim charakterze - przez prokuratora przed zatwierdzeniem sporządzonego przez policję wniosku o rozpoznanie sprawy w postępowaniu przyspieszonym. W takiej sytuacji czynność ta nie wiąże się z prowadzeniem dochodzenia, ale z weryfikacją wspomnianego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-8.23" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">W przypadku prowadzenia postępowania przygotowawczego istotne odformalizowanie stanowi możliwość niewydawania postanowień o wszczęciu dochodzenia, przedstawieniu zarzutów oraz zamknięciu dochodzenia, jak też nieprzeprowadzanie czynności związanych z wymienionymi decyzjami procesowymi. Przewidziane są również pewne odstępstwa od obowiązujących w zwyczajnym postępowaniu przygotowawczym wymogów formalnych w zakresie czynności związanych z wniesieniem oskarżenia do sądu. Projekt wnikliwie to przedstawia i nie będę tu przedstawiał szczegółów rozwiązań. Są to jednak odstępstwa niewielkie, uwzględniające specyfikę postępowania przyspieszonego.</u>
          <u xml:id="u-8.24" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">W związku ze wzmianką o czynności wniesienia oskarżenia warto wyjaśnić kwestię przyjętego w projekcie określenia pisma procesowego, które zastępuje w postępowaniu przyspieszonym akt oskarżenia. Odmienność tego określenia od tradycyjnego zawiadomienia o przestępstwie jest wynikiem uznania, że należy unikać wprowadzenia do aktu normatywnego dualizmu pojęciowego. Jeżeli można tego uniknąć, należy tego unikać i tak też postępuje się w tym wypadku. Zawiadomienie o przestępstwie to pojęcie określone w art. 304, nie będę w tej chwili szerzej tego problemu przedstawiał. W każdym razie stąd to nowe pojęcie i nowa treść normatywna, która została ujęta w przedłożonej regulacji.</u>
          <u xml:id="u-8.25" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">W projekcie proponuje się osiągnięcie pożądanego tempa procedowania na etapie postępowania sądowego w wyniku szeregu czynności, przede wszystkim poprzez nakaz niezwłocznego przystąpienia do rozpoznania sprawy i rozstrzyganie jej w zasadzie w ciągu jednej doby, a najpóźniej w ciągu dalszych dwóch tygodni w sytuacjach wyjątkowych, które znajdują uzasadnienie wedle wskazań projektu. W projekcie musiano wykluczyć proces adhezyjny, gdyż siłą rzeczy dochodzenie na drodze postępowania karnego odszkodowania czy zadośćuczynienia w tym wypadku mogłoby istotnie przewlec postępowanie i de facto uniemożliwić osiągnięcie celów, jakie stawiamy przed proponowanym rozwiązaniem.</u>
          <u xml:id="u-8.26" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">Wyłączono również stosowanie niektórych przepisów z zakresu wstępnej kontroli oskarżenia, wyeliminowano możliwość odroczenia wydania wyroku bądź postanowienia i wprowadzono szereg innych rozwiązań, których nie będę tu w tej chwili szczegółowo omawiał.</u>
          <u xml:id="u-8.27" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">Z powyższymi zagadnieniami wiąże się - na to należy zwrócić uwagę -eksponowany w teorii prawa karnego, procesowego, postulat zachowania w każdym trybie postępowania podstawowych uprawnień oskarżonego, zapewniających mu rzetelny i sprawiedliwy proces. Temu postulatowi projekt z pewnością czyni zadość, wbrew krytykom, wbrew słowom oponentów. Otóż dla zneutralizowania ewentualnych negatywnych skutków ekspresowego tempa i związanych z tym uproszczeń postępowania przygotowawczego proponuje się w projekcie, oprócz nieograniczania zwyczajnych uprawnień oskarżonego z zakresu prawa do obrony materialnej i formalnej, nawet ponadstandardowe, nieprzewidziane w zwykłym postępowaniu uproszczonym zabezpieczenia jego gwarancji procesowych na etapie postępowania sądowego: po pierwsze, obowiązkową obronę w każdym wypadku, po drugie, obligatoryjny udział prokuratora w rozprawie.</u>
          <u xml:id="u-8.28" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">Drodzy państwo, warto tu dodać, że niektóre z tego typu regulacji, które funkcjonują w krajach europejskich czy też w Stanach Zjednoczonych, nie przewidują obligatoryjnej obrony ani też nie przewidują obligatoryjnego udziału prokuratora, który jako rzecznik interesu publicznego musi brać pod uwagę nie tylko okoliczności przemawiające przeciwko oskarżonemu, ale również te przemawiające na jego rzecz, czyli ma być obiektywnym reprezentantem interesu wymiaru sprawiedliwości w sprawie, a nie tylko jednostronnym orędownikiem oskarżenia.</u>
          <u xml:id="u-8.29" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">W tej sytuacji wprowadzenie obligatoryjnej obrony, obrony z urzędu, jeśli nie ma obrońcy z wyboru, i obligatoryjnego udziału w rozprawie prokuratora, to dodatkowe ponad przewidziane w standardzie środki zabezpieczające interes oskarżonego.</u>
          <u xml:id="u-8.30" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">Z przedstawionych względów projekt ustala również górną granicę możliwej do wymierzenia w tym postępowaniu przyspieszonym kary, jaką są 2 lata pozbawienia wolności. W tym postępowaniu bowiem nie będzie można, rzecz jasna, karać sprawców zabójstw, sprawców najcięższych przestępstw. To nie jest postępowanie dla tego rodzaju spraw, to nie ten kaliber. Trzeba jednak pamiętać, że zwykle ci, którzy dopuszczają się najcięższych występków, zbrodni, zwykle popełniali drobniejsze wykroczenia. Tak było w tych przypadkach, które na początku ukazałem, mówiąc o zdarzeniach z Nowej Huty. Ci sprawcy, nim dopuścili się zabójstw bądź usiłowania zabójstwa, wcześniej byli sprawcami drobnych występków, wykroczeń i za nie nie spotykała ich w należytym czasie odpowiednia kara. O to właśnie chodzi, by w takich wypadkach kara mogła zostać orzeczona. Stąd limit, dodatkowe ograniczenie dotyczące tego, że kara w takim trybie, trybie przyspieszonym, szczególnie odformalizowanym, trybie, w którym tempo działania wymiaru sprawiedliwości jest szczególnie szybkie, nie może być wyższa niż 2 lata pozbawienia wolności. Wynika również z tego zasada polegająca na tym, że kary grzywny i ograniczenia wolności sąd będzie mógł w postępowaniu przyspieszonym wymierzać w granicach ustawowych.</u>
          <u xml:id="u-8.31" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">Również zważyć tu należy i podkreślić z całą mocą, że rozszerzamy ochronę praw pokrzywdzonego poprzez fakt, że w tym postępowaniu w sposób automatyczny prokurator obejmowałby ściganiem z urzędu przestępstwa z natury prywatnoskargowe. Często jest to postulat wielu organizacji reprezentujących środowiska osób pokrzywdzonych, podkreślających to, że dolegliwe i z punktu widzenia pokrzywdzonego poważne przestępstwa są ścigane wyłącznie na drodze prywatnoskargowej. W tym wypadku, jeżeli występek miał charakter chuligański, będą one ścigane z urzędu.</u>
          <u xml:id="u-8.32" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">Jeżeli chodzi o środki zapobiegawcze - również i o tym należy wspomnieć -projekt wprowadza pewne przepisy szczególne, odnoszące się do sprawców występku o charakterze chuligańskim. W stosunku do nich proponuje mianowicie potraktowanie okoliczności chuligańskiego charakteru zarzucanego bądź przypisanego czynu przestępnego jako samoistnej podstawy zastosowania środka zapobiegawczego, ale tylko w dwóch sytuacjach procesowych, jakie zaistniałyby w toku postępowania sądowego, mianowicie zarządzenia przerwy w rozprawie oraz wydania wyroku skazującego oskarżonego na karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania. Z tym że w pierwszej z tych sytuacji przewiduje się obligatoryjne zastosowanie środka zapobiegawczego.</u>
          <u xml:id="u-8.33" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">Szanowni Państwo! Można by znacznie głębiej wkraczać w materię proponowanej regulacji, która zawiera szereg przepisów szczególnych, ale czas będzie na to w trakcie prac komisyjnych. Chciałbym zaapelować do Wysokiej Izby o rzeczowe podejście do debaty nad tym projektem, bo wynika to z wielkiej potrzeby, potrzeby milionów naszych rodaków, którzy czują się zastraszeni, zagrożeni przestępczością o charakterze chuligańskim. To jest argument, który powinien przyświecać w tej dyskusji. Podstawowym zaś celem, jaki stawiamy sobie, jest właśnie skuteczne ograniczanie - bo nigdy się do końca nie wyeliminuje przykładów przestępczości i bezkarności z tym związanych - przestępczości chuligańskiej nie tylko przy okazji tych zdarzeń o charakterze sportowym, nie tylko przy okazji napaści i wydarzeń, jakie mają miejsce na obszarze polskich blokowisk, ale też w wielu przypadkowych sytuacjach - co pokazuje życie, a o czym media donoszą - w których tego rodzaju zdarzenia dotykają obywateli naszego kraju.</u>
          <u xml:id="u-8.34" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">Dlatego jeszcze raz apeluję, aby ta procedura sądów 24-godzinnych, które w niektórych wypadkach, tu należy dodać, mogą orzekać w trybie 24-godzinnym, ale nie muszą - to jest już uregulowane w rozporządzeniu, które jest załącznikiem do niniejszego projektu ustawy, i zależeć będzie od szczególnych potrzeb związanych z konkretną sytuacją i potrzebą zwalczania przestępczości -aby tego rodzaju projekt został przyjęty bez doszukiwania się kontekstów politycznych, bez doszukiwania się historycznych zaszłości, których tutaj nie ma, lecz ze spojrzeniem właśnie na sytuację tysięcy, dziesiątków tysięcy, setek tysięcy - nie zawaham się powiedzieć - naszych rodaków, którzy każdego roku padają ofiarami tego rodzaju przestępstw. Drodzy państwo, to powinno nam wszystkim przyświecać i ufam, że tak będzie w tym wypadku. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-8.35" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Wysoka Izbo! Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Arkadiusza Mularczyka w imieniu Prawa i Sprawiedliwości. Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PosełArkadiuszMularczyk">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#PosełArkadiuszMularczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość przedstawić stanowisko klubu wobec rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#PosełArkadiuszMularczyk">Przedmiotowy projekt ustawy mający na celu stworzenie w procedurze karnej postępowania przyspieszonego, tzw. sądów 24-godzinnych, wpisuje się w program wyborczy Prawa i Sprawiedliwości oraz - nie waham się tego powiedzieć - ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobro, którego zasadniczym celem jest skuteczna walka z przestępczością oraz szybkie wymierzanie kary za najbardziej uciążliwe i dokuczliwe dla społeczeństwa przestępstwa.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#PosełArkadiuszMularczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Uważam, że ten projekt, będący dzisiaj przedmiotem pierwszego czytania, jest jednym z najważniejszych projektów zmian w prawie i w procedurze karnej, który został zgłoszony nie tylko w tej kadencji, ale również na przestrzeni kilkunastu ostatnich lat.</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#PosełArkadiuszMularczyk">Niniejszy projekt ustawy, podobnie jak propozycja zmiany prawa karnego prezentowana w obywatelskim projekcie Kodeksu karnego, jest odpowiedzią na znaczny wzrost przestępczości w okresie ostatniego dwudziestolecia. Zasadniczym celem projektowanej ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego jest stawianie ustalonych i wykrytych sprawców przestępstw przed sądem w ciągu 48 godzin od chwili ujęcia oraz osądzanie ich przed upływem następnej doby, a najdalej dwóch tygodni. Założeniem projektu jest więc nie tylko przyspieszenie postępowania karnego, ale także, a może i przede wszystkim, szybkie osądzenie i ukaranie sprawcy przestępstwa, bo tylko szybka i nieuchronna kara za popełnione przestępstwo jest skutecznym środkiem walki z nim, a zarazem skuteczną ochroną społeczeństwa przed przestępstwami. Nawet najbardziej sprawiedliwy wyrok wydany po wielu latach traci swój sens oraz znaczenie dla stron postępowania.</u>
          <u xml:id="u-10.5" who="#PosełArkadiuszMularczyk">Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny wprowadza w części ogólnej pojęcie występku o charakterze chuligańskim. Proponowana definicja chuligańskiego charakteru przestępstwa, jak powiedział to już minister sprawiedliwości, pod względem merytorycznym jest tożsama z definicją zawartą w dawnym Kodeksie karnym i obejmuje takie występki, które polegają na umyślnym zamachu na zdrowie, na wolność, na cześć lub nietykalność cielesną, na bezpieczeństwo powszechne, na działalność instytucji państwowych lub samorządu terytorialnego, na porządek publiczny albo na umyślnym niszczeniu, uszkodzeniu lub czynieniu niezdatnym do użycia mienia, jeżeli sprawca działa publicznie i bez powodu albo oczywiście z błahego powodu, ukazując przez to rażące lekceważenie porządku prawnego.</u>
          <u xml:id="u-10.6" who="#PosełArkadiuszMularczyk">W zakresie skutków karnych przypisania przestępstwa o charakterze chuligańskim projekt przewiduje obostrzenie kary polegające na wymierzeniu kary w wysokości nie niższej od dolnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę.</u>
          <u xml:id="u-10.7" who="#PosełArkadiuszMularczyk">Projekt rządowy proponuje wprowadzenie obligatoryjności orzekania co do środka karnego w postaci nawiązki na rzecz pokrzywdzonego występkiem o charakterze chuligańskim. Niewątpliwie takie rozwiązanie, mające przynajmniej w części charakter odszkodowawczy i kompensacyjny, podyktowane jest istotną ochroną interesów pokrzywdzonego tym przestępstwem, o czym niestety bardzo często nie pamięta się w obecnym postępowaniu karnym.</u>
          <u xml:id="u-10.8" who="#PosełArkadiuszMularczyk">Projekt trybu postępowania przyspieszonego został usytuowany w dodatkowym rozdziale Kodeksu postępowania karnego, a postępowaniu przyspieszonemu został nadany charakter trybu szczególnego.</u>
          <u xml:id="u-10.9" who="#PosełArkadiuszMularczyk">Podstawowym według projektu warunkiem zastosowania trybu przyspieszonego jest wymóg ujęcia sprawcy danego przestępstwa na gorącym uczynku lub bezpośrednio potem. Fakt ten sprawia, że uproszczone jest postępowanie dowodowe prowadzone przez organy ścigania, a następnie sąd. Okoliczności te mogą dawać podstawę do założenia, że w tych sprawach nie będą zachodziły przeszkody szybkiego ukarania sprawcy przestępstwa.</u>
          <u xml:id="u-10.10" who="#PosełArkadiuszMularczyk">Należy zwrócić uwagę, co jest niezwykle ważne, że w projekcie postępowania przyspieszonego zredukowany został formalizm procesowy. Redukcja ta nastąpiła jednak do takiej granicy, aby wszystkie ogólne zasady procesowe, jak również w szczególności prawo oskarżonego do obrony były w pełni rozpatrywane.</u>
          <u xml:id="u-10.11" who="#PosełArkadiuszMularczyk">Omawiając projekt zmiany ustawy o przyspieszeniu postępowania, należy zauważyć, że przyspieszenie postępowania ma zostać osiągnięte przede wszystkim w stadium postępowania przygotowawczego. Jak już było to powiedziane wcześniej, jedyną obowiązkową czynnością formalno-procesową w postępowaniu przygotowawczym o charakterze dowodowym, którą projekt wskazuje, jest dokonanie przesłuchania osoby podejrzanej przed zatwierdzeniem sporządzonego przez Policję wniosku o rozpoznanie sprawy w postępowaniu przyspieszonym.</u>
          <u xml:id="u-10.12" who="#PosełArkadiuszMularczyk">W sytuacji, gdy organy ścigania nie będą musiały prowadzić długotrwałego postępowania przygotowawczego, nie będą musiały wydawać postanowień o wszczęciu dochodzenia, przedstawieniu zarzutów, zamknięciu dochodzenia, sprawca przestępstwa już kilka godzin po popełnieniu przestępstwa będzie mógł stanąć przed obliczem sądu.</u>
          <u xml:id="u-10.13" who="#PosełArkadiuszMularczyk">Nowym rozwiązaniem na gruncie obecnego projektu jest pismo procesowe zastępujące w postępowaniu przyspieszonym akt oskarżenia. W projekcie pismo procesowe stanowi skargę uprawnionego oskarżyciela inicjującą postępowanie sądowe.</u>
          <u xml:id="u-10.14" who="#PosełArkadiuszMularczyk">Zasadniczym rozwiązaniem projektowanej ustawy jest jednak to, iż w ramach postępowania sądowego sąd winien niezwłocznie przystąpić do rozpoznania sprawy i do jej rozstrzygnięcia, co powinno nastąpić w ciągu jednej doby, a najpóźniej w ciągu dalszych dwóch tygodni. Ponadto następuje wykluczenie w tym postępowaniu odszkodowawczego procesu cywilnego. Wyłącza się stosowanie niektórych przepisów z zakresu wstępnej kontroli aktu oskarżenia oraz eliminuje możliwości odroczenia wydawania wyroku bądź postanowienia. Skróceniu ulegają terminy czynności dokonywanych w związku z postępowaniem międzyinstancyjnym i drugoinstancyjnym. Skróceniu ulegają również terminy związane z postępowaniem odwoławczym.</u>
          <u xml:id="u-10.15" who="#PosełArkadiuszMularczyk">Pomimo tych ograniczeń formalnych postępowania projekt ze względu na gwarancyjne funkcje prawa karnego procesowego zakłada, że w sytuacji, gdy niemożliwe stanie się wydanie wyroku w sprawie w zakreślonym w przepisach terminie, to istnieją regulacje dotyczące zmiany trybu z przyspieszonego na inny tryb w ramach postępowania sądowego. Niewątpliwie te regulacje będą stanowiły gwarancje dla oskarżonego zapewniające mu rzetelny, sprawiedliwy i uczciwy proces.</u>
          <u xml:id="u-10.16" who="#PosełArkadiuszMularczyk">Projekt przewiduje także, jak zostało to określone w uzasadnieniu, nawet ponadstandardowe zabezpieczenia gwarancji procesowych oskarżonego na etapie takiego postępowania jurysdykcyjnego: obronę obowiązkową i obligatoryjny udział w rozprawie prokuratora. Tak więc zawarte w projekcie przepisy dotyczące realizacji prawa oskarżonego do korzystania z pomocy obrońcy w postępowaniu przyspieszonym normują kwestie zasadnicze.</u>
          <u xml:id="u-10.17" who="#PosełArkadiuszMularczyk">Z kolei w rozporządzeniu wykonawczym, w którym upoważnia się ministra sprawiedliwości, mają zostać uregulowane w sposób szczegółowy tryb i zasady świadczenia pomocy prawnej przez adwokatów. W rozporządzeniu tym ustanawia się obowiązek pełnienia przez adwokatów dyżurów związanych z rozpoznawaniem spraw w postępowaniu przyspieszonym.</u>
          <u xml:id="u-10.18" who="#PosełArkadiuszMularczyk">W projekcie z kolei przewiduje się także szczegółowe rozwiązania związane z określaniem górnej granicy sądowego wymiaru kary, jaka może być orzeczona w postępowaniu przyspieszonym. Projektodawcy stoją na stanowisku, że w tego typu postępowaniu ograniczenie sądowego wymiaru kary jest konieczne. Z przedstawionych względów projekt ustala górną granicę kary, możliwą do wymierzenia w postępowaniu przyspieszonym, na 2 lata pozbawienia wolności. Przewidywanie możliwości wymierzenia kary powyżej 2 lat pozbawienia wolności ma według projektu powodować konieczność przekazania sprawy prokuratorowi w celu przeprowadzenia postępowania przygotowawczego na zasadach ogólnych, a także wyłączenie na przyszłość od udziału w tej sprawie sędziego orzekającego o przekazanie.</u>
          <u xml:id="u-10.19" who="#PosełArkadiuszMularczyk">Projekt gwarantuje też zachowanie wszelkich interesów pokrzywdzonego. Gwarantuje zachowanie w postępowaniu przyspieszonym niemal wszystkich uprawnień przysługujących pokrzywdzonemu w postępowaniu zwyczajnym. Wyjątek w zasadzie stanowi tylko wyłączenie możliwości wystąpienia z powództwem cywilnym, zwanym adhezyjnym.</u>
          <u xml:id="u-10.20" who="#PosełArkadiuszMularczyk">Projekt ustawy przewiduje również dostosowanie przepisów związanych z wprowadzeniem do procedury karnej postępowania przyspieszonego, a do Kodeksu karnego instytucji chuligańskiego charakteru przestępstwa.</u>
          <u xml:id="u-10.21" who="#PosełArkadiuszMularczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Reasumując, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość popiera przedłożony projekt ustawy, ponieważ daje on polskiemu społeczeństwu nadzieję na to, że zostanie podjęta skuteczna walka z przestępczością w naszym kraju. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-10.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Cezarego Grabarczyka, Platforma Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PosełCezaryGrabarczyk">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Zwalczanie przestępczości należy do najważniejszych zadań każdego państwa i każdego rządu. W związku z przedłożoną dziś nowelizacją przepisów wielu ustaw regulujących system prawa karnego w Polsce rodzi się pytanie: Jaki jest obecnie stan przestępczości w naszym kraju? Na to pytanie nie otrzymaliśmy odpowiedzi w dzisiejszym wystąpieniu pana ministra. Chciałbym zapytać, czy pan minister popiera w tym zakresie opinię wyrażoną przez prezydenta Rzeczypospolitej. Prezydent Rzeczypospolitej pan Lech Kaczyński w swoim niedawnym wystąpieniu powiedział, iż przestępczość w Polsce systematycznie maleje. Jeżeli tak, to rodzi się pytanie, czy potrzebna jest nam recydywa PRL. Czy potrzebny jest powrót do rozwiązań, które przywracają czyn o charakterze chuligańskim, który to właśnie czyn w PRL był częstokroć wykorzystywany w walce z polityczną opozycją? Jeżeli nieprawdziwa jest teza formułowana przez pana prezydenta, że przestępczość spada, to być może rację ma pan minister, szukając jakiś nadzwyczajnych środków, żeby skuteczniej walczyć z przestępczością. Jeżeli jednak rację ma pan prezydent, to po co sięgać do rozwiązań, które wprowadzono w PRL, które są dziś przywoływane jako demon przeszłości? Platforma Obywatelska stawia wielki znak zapytania przy tym rozwiązaniu.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#PosełCezaryGrabarczyk">Inaczej jest, gdy chodzi o szybkość działania sądów. Tu pan minister ma nasze poparcie. My także w kampanii wyborczej formułowaliśmy postulat szybkiego rozstrzygania spraw, w których sprawcę schwytano na gorącym uczynku lub bezpośrednio potem. Dlaczego popieramy ten pomysł? Dlatego że to jest najlepsza gwarancja nieuchronności kary. Szybkie doprowadzenie przed oblicze sądu, szybkie ukaranie sprawcy przestępstwa gwarantuje obywatelom wzrost bezpieczeństwa. Nie potrzeba tutaj żadnych komunistycznych wytrychów w postaci czynu chuligańskiego. Wystarczy ta przesłanka: schwytany na gorącym uczynku lub bezpośrednio po. To ma nasze pełne poparcie.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#PosełCezaryGrabarczyk">Nie należy tęsknić za PRL i nie należy też używać demagogicznych, retorycznych zwrotów w bardzo poważnej debacie nad nowelizacją prawa karnego. To prawda, że komuniści posługiwali się tabliczką mnożenia, ale to nie oni ją wymyślili. Ale czyny o charakterze chuligańskim oni wymyślili i wykorzystywali tę formułę w walce z opozycją.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#PosełCezaryGrabarczyk">Pan minister proponuje stworzenie systemu, który pociągnie za sobą znaczne koszty. Chciałbym zwrócić uwagę, iż w uzasadnieniu sprecyzowano, jakie to będą kwoty: w najbliższym czasie ponad 46 mln zł, a w przyszłym roku - 23 mln. 23 mln to wielka kwota.</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#PosełCezaryGrabarczyk">Chciałbym podkreślić, iż Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka nie tak dawno zajmowała się sytuacją w polskim więziennictwie. Wiemy, że na koniec 2005 r. zobowiązania, czyli długi służby więziennej w Polsce zamknęły się kwotą 13 mln. Pan minister proponuje rozwiązanie, które będzie kosztowało więcej niż długi służby więziennej; które spowoduje, że nie będzie można tych pieniędzy przeznaczyć na rozwiązanie problemów służby więziennej i polskiego więziennictwa.</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#PosełCezaryGrabarczyk">A jaka jest sytuacja w polskim więziennictwie? Musimy mówić o tych sprawach głośno i wyraźnie, żeby Polacy ocenili, czy proponowane rozwiązanie ma tylko marketingowy charakter, czy też chodzi o realne zwiększenie bezpieczeństwa na polskich ulicach. Dzisiaj sytuacja - cytuję z materiału „Stan więziennictwa w Polsce” - stan na marzec, dokładnie 20 marca, wygląda tak: 86 732 osadzonych, 71 293 miejsc w więzieniach, przeludnienie o 22%. Czy nie powinno się wydać tych środków na zwiększenie liczby miejsc w zakładach karnych? Posłanka z Prawa i Sprawiedliwości odpowiada: nie. A ja pytam: Co zrobić z tymi, którzy mają prawomocny wyrok skazujący na karę pozbawienia wolności i chodzą po ulicach? Jest ich prawie 40 tysięcy. Powinni oni siedzieć w zakładach karnych, powinni być odizolowani od innych. Wprowadzimy sposób szybkiego rozstrzygania spraw karnych i błyskawicznie zwiększy się liczba osób, dla których nie będzie miejsc w więzieniach. Jak rozwiązać ten problem?</u>
          <u xml:id="u-12.6" who="#PosełCezaryGrabarczyk">Co kilka tygodni w debacie parlamentarnej zadaję pytanie: Jaki pomysł na rozwiązanie tego problemu ma minister sprawiedliwości i rząd Kazimierza Marcinkiewicza? I ciągle nie ma odpowiedzi. I ciągle nie jest bezpiecznie na polskich ulicach, bo certyfikowani przestępcy, którzy powinni być odizolowani od społeczeństwa, stanowią wciąż realne zagrożenie.</u>
          <u xml:id="u-12.7" who="#PosełCezaryGrabarczyk">I kolejne pytanie, kolejny problem. W uzasadnieniu, co zasługuje na uznanie, podkreślam, jest informacja o efektach konsultacji społecznych. Jest informacja o instytucjach, z którymi był konsultowany ten ważny projekt ustawy. Ale chciałbym zapytać, bo zabrakło mi takich danych, czy ustawa była konsultowana z komisją kodyfikacyjną, która działa przy ministrze sprawiedliwości. Bo wszyscy pamiętamy, jak dramatycznie rozpoczął pan urzędowanie: od zmiany przewodniczącego tej komisji. I po odwołaniu pana prof. Stanisława Waltosia, który przewodniczył Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Karnego, a komisja pod jego przewodnictwem wyraziła swoją krytyczną opinię o projekcie, nie wiemy, czy komisja dalej nad nim procedowała. Czy opinia, która została opracowana przez komisję kodyfikacyjną pod nowym przewodnictwem, jest inna, czy została zmieniona, czy też ta krytyczna ciągle jest aktualna? Dlaczego pan minister pominął w uzasadnieniu informację na ten temat?</u>
          <u xml:id="u-12.8" who="#PosełCezaryGrabarczyk">I na zakończenie apel o wiarygodność. Żeby zwalczać przestępczość, trzeba być wiarygodnym. A debatujemy dzisiaj, cztery dni po rekonstrukcji rządu, po objęciu funkcji wicepremiera i ministra rządu Rzeczypospolitej przez osobę, co do której wczoraj zapadł prawomocny wyrok skazujący. Wyrok skazujący za przestępstwo przewidziane przez polską ustawę karną, Kodeks karny. Pytam o wiarygodność. To pytanie od wczoraj, a być może już od piątku, zadają sobie miliony Polaków. Byłoby dobrze, żeby na to pytanie padła odpowiedź także w dzisiejszej debacie. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-12.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Proszę o zabranie głosu panią poseł Alinę Gut, Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PosełAlinaGut">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Omawiany dzisiaj rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw ma na celu przywrócenie karnomaterialnej instytucji chuligańskiego charakteru przestępstwa jako okoliczności wpływającej na obostrzenie wymiaru kary oraz wprowadzenie do polskiej procedury karnej w ramach procedur szczególnych postępowania przyspieszonego, które ma usprawnić walkę z tzw. przestępczością pospolitą. Podobnie jak na gruncie dawnego ustawodawstwa karnego, obie te instytucje mają podobne cele. Represja prawnokarna będzie skuteczniejsza, zarówno w przypadku jej zaostrzenia, jak i wprowadzenia szybkiego jej stosowania.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#PosełAlinaGut">Przedstawiciele doktryny prawniczej w znacznej mierze wypowiadają się przeciwko przywróceniu w Kodeksie karnym pojęcia chuligańskiego charakteru przestępstwa, twierdząc, że przeciwdziałaniu przestępczości nie służy obostrzenie kar. Jednakże w powszechnym odczuciu nagminność czynów o charakterze chuligańskim nakazuje nam przeanalizowanie na powrót takich rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#PosełAlinaGut">Rezygnując wcześniej z definicji występku o charakterze chuligańskim, ustawodawca jednocześnie zmniejszył restrykcyjność kar za czyny, które podlegały takiej klasyfikacji. Czy przyniosło to pożądany efekt zgodny z doktryną? Otóż nie. Przez wiele lat odnotowywano wzrost takich czynów w zatrważającej skali. Dopiero w latach 2004 i 2005 pojawił się spadek przestępczości o charakterze chuligańskim, ale nadal poziom tej przestępczości jest wysoki, a społeczeństwo domaga się od nas, twórców prawa, zdecydowanych rozwiązań. Nie może być tak w demokratycznym cywilizowanym państwie, że debaty prawników w większej części mają na celu zapewnienie należytych praw sprawcy przestępstwa aniżeli takiej konstrukcji prawa, by zwykły obywatel przestał się bać chodzić po ulicach, i to nie tylko w nocy, bo obecnie boimy się o nasze bezpieczeństwo także za dnia.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#PosełAlinaGut">Naszym obowiązkiem, panie posłanki, panowie posłowie, jest zapewnienie Polakom bezpiecznej Polski poprzez właściwą konstrukcję prawa karnego i procedur karnych. Powrót do pojęcia „chuligański charakter przestępstwa” jest jednym z kroków w tym kierunku. Drugim takim krokiem jest powrót w procedurze karnej do przyspieszonego trybu postępowania.</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#PosełAlinaGut">Przebieg postępowania przyspieszonego projekt konstruuje w sposób zmierzający do zredukowania standardowego w polskiej procedurze karnej formalizmu procesowego. Należy jedynie zadbać, aby respektowane były wszystkie ogólne zasady procesowe, w tym zwłaszcza zasada prawa oskarżonego do obrony. Zasada ta nie może jednakże sparaliżować wymiaru sprawiedliwości. W tym celu niewątpliwie projekt tenże winien zostać skonsultowany z szerokimi kręgami opiniotwórczymi w zakresie prawa, a następnie skierowany do prac w sejmowej Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach, tym bardziej że projektowi ustawy towarzyszą liczne rozporządzenia, mające na celu jak najlepsze wdrożenie proponowanych zmian.</u>
          <u xml:id="u-14.5" who="#PosełAlinaGut">Omawiając dzisiejsze zagadnienie, należy zadać sobie ważne pytanie: czy wielość zmian w prawie karnym od 1997 r. nie wskazuje na nieudolność tego prawa? Wysoka Izbo, czeka nas nieunikniona reforma prawa karnego i jego procedur. Czas dać sygnał do rozpoczęcia prac nad taką reformą.</u>
          <u xml:id="u-14.6" who="#PosełAlinaGut">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Samoobrony Rzeczypospolitej Polskiej uważa, iż proponowane regulacje są potrzebne, jednakże ich waga nakazuje szczególną ostrożność przy ich uchwalaniu. Wnosimy o skierowanie projektu do prac w Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach. Dziękuję państwu.</u>
          <u xml:id="u-14.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Głos zabierze pan poseł Michał Tober, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PosełMichałTober">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Poselskiego Sojuszu Lewicy Demokratycznej mam zaszczyt przedstawić stanowisko wobec rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (druk nr 485).</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#PosełMichałTober">Panie i Panowie Posłowie! Klub Poselski SLD popiera rozważenie wprowadzenia do procedury karnej zmian pozwalających na dalsze uproszczenie postępowania, a także umożliwiających szybsze osądzanie sprawców drobnych, najbardziej pospolitych, a zatem najbardziej uciążliwych społecznie przestępstw. Warto w tym kontekście zauważyć, że wprowadzenie już w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego niektórych nowych instytucji, pozwalających na ograniczenia postępowania dowodowego za zgodą oskarżonego, już zresztą wpłynęło na zmniejszenie zaległości w rozpoznawaniu spraw w sądach i przyczyniło się do wzrostu sprawności w prowadzonych postępowaniach. Jednocześnie, tak jak i wszyscy, zauważamy, że mechanizmy te okazują się czasami niewystarczające ze względu na wzrost liczby tych postępowań, liczby spraw wpływających do sądów.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#PosełMichałTober">Akceptując zatem generalnie potrzebę dalszych pracy legislacyjnych, które mogłyby doprowadzić do wprowadzenia pożądanych zmian, chcemy wskazać na wątpliwości, zastrzeżenia dotyczące postulowanych przez rząd rozwiązań. Jako partia polskiej lewicy Sojusz Lewicy Demokratycznej przede wszystkim stoi na stanowisku, iż jako Sejm musimy zagwarantować wszystkim obywatelom przestrzeganie ich praw. Mam tutaj na myśli, w kontekście przedłożonych projektów ustaw, przede wszystkim zachowanie gwarancji procesowych, zachowanie gwarancji i praw oskarżonych, prawa do rzetelnego i uczciwego procesu. Mając więc na względzie te dwa zasadnicze cele, jakimi są usprawnienie prowadzonych postępowań i doprowadzenie do sytuacji, w której sprawca spotka się z nieuchronną karą, a jednocześnie stojąc na stanowisku konieczności zagwarantowania praw i wolności obywatelskich, trzeba dziś sobie zadań pytanie, jak rząd wywiązał się z tych celów w swoim projekcie, jak udało się je zrealizować i w jakiej postaci? No więc, niestety, należy powiedzieć, że w większości pozornie, w wielu miejscach niewłaściwie, a czasami nawet szkodliwie.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#PosełMichałTober">Projekt rządowy dzieli się na dwie części: pierwsza dotyczy zmian w Kodeksie karnym, druga - zmian w Kodeksie postępowania karnego. Zmiany w Kodeksie karnym to przede wszystkim osławiony już i wielokrotnie komentowany powrót do definicji występku o charakterze chuligańskim. Wbrew zaklęciom i prośbom pana ministra Ziobry, niestety nie sposób nie zauważyć, że to powrót do myśli prawnokarnej rodem z Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. I to swoisty paradoks, chichot historii, że ta recydywa PRL-u odbywa się rękami PiS-u, odbywa się rękami ministra Zbigniewa Ziobry. Autorzy zresztą doskonale zdają sobie sprawę z tego niechlubnego, zwłaszcza dla nich, rodowodu proponowanych instytucji prawnokarnych, dlatego tłumaczą się z tego dość gęsto w uzasadnieniu projektu ustawy, niestety, należy stwierdzić, w większości w sposób bardzo nieprzekonujący. Pozwolicie państwo, że zacytuję: Argumentację nawiązującą do PRL-owskiego rodowodu projektowanej instytucji karnomaterialnej wypada tutaj jako całkowicie pozamerytoryczną pominąć - powiada PiS-owski rząd. Czyżby zwiastowało to zmiany w generalnej linii politycznej Prawa i Sprawiedliwości i zaprzestanie nieustannego odwoływania się do historii PRL-u i PZPR-u? Jeżeli chcecie być, panowie, konsekwentni, to jeżeli z jednej strony odrzucacie prawo opozycji do wskazywania, iż posługujecie się socjalistycznym modelem prawnym, to jednocześnie sami wyrzeknijcie się języka politycznej nienawiści i nieustannego etykietowania swoich adwersarzy czy to związkami z Polską Rzecząpospolitą Ludową, czy też z Polską Zjednoczoną Partią Robotniczą: albo - albo, panie ministrze. Czy też na str. 4 uzasadnienia czytamy: Określone w niej kryteria chuligańskiego charakteru czynu zostały sformułowane przez twórców Kodeksu karnego z 1969 r., wśród których byli dogmatycy i praktycy prawa karnego uznawani do dzisiaj za autorytety najwyższej miary. No, cóż to za nieprawdopodobne zderzenie, kiedy przy okazji wspominanego już przed chwilą zajścia pomiędzy panem ministrem a Komisją Kodyfikacyjną, pan minister pytany wówczas przez dziennikarza, cytuję za jednym z ogólnopolskich dzienników, czy nie czuje wokół siebie pustki, kiedy tylu wybitnych profesorów prawa odwraca się od niego i wysyła listy protestujące przeciwko postępowaniu pana ministra, pan minister Ziobro odpowiedział: Czułbym pustkę intelektualną, gdyby ci ludzie byli wokół mnie. Więc pan minister Ziobro, minister rządu Prawa i Sprawiedliwości czuje pustkę intelektualną w kontakcie z profesorami prawa w roku 2006, 2005, bo to miało miejsce na przełomie roku, natomiast za autorytety wyznacza sobie twórców, dogmatyków i praktyków prawa z lat sześćdziesiątych, ale szkoda, panie ministrze, że sięga pan tylko tak płytko, bo instytucja chuligańskiego występku nie pojawiła się w prawie polskim, czy ta koncepcja nie pojawiła się dopiero w roku 1969, ona pojawiła się jeszcze w latach pięćdziesiątych, a przywędrowała do nas, jak i wiele innych cudownych (w cudzysłowie) rozwiązań, zza wschodniej granicy, z państwa powszechnej szczęśliwości, czyli Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich i jako pierwsza pojawiła się w kodeksie karnym radzieckim. A więc, panie ministrze, taki jest rodowód proponowanych przez pana rozwiązań w Kodeksie karnym i to zapętlenie, do którego dochodzi w retoryce PiS-u i PiS-owskiego rządu dowodzi tylko, na jakie manowce może doprowadzić język politycznej i historycznej agresji.</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#PosełMichałTober">I jeszcze jedno pytanie, jeszcze jedna uwaga, panie ministrze, w sprawie zmian w Kodeksie karnym. Z występkiem o charakterze chuligańskim wiąże pan konkretne konsekwencje, na przykład konsekwencje polegające na zakazie zawieszenia wykonania kary. W związku z tym pytam pana z tej trybuny jako poseł: Jakie jest pana zdanie jako ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego w tym kontekście? Czy warunkowo zawieszone wykonanie kary pozbawienia wolności orzeczonej wobec wicepremiera rządu Rzeczypospolitej Andrzeja Leppera w związku z kolejnym wyrokiem skazującym Sądu Apelacyjnego z dnia wczorajszego powinno pana zdaniem jako ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego być odwieszone? Czy chce pan być równie bezkompromisowy i równie ostry w stosunku do chuliganów w rządzie? To jest jak najbardziej zasadnie pytanie.</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#PosełMichałTober">Druga część zmian to zmiany w Kodeksie postępowania karnego. Wprowadzenie trybu przyspieszonego zasługuje naszym zdaniem jako Klubu Poselskiego SLD na rozważenie. Zastanówmy się, jakie nowe elementy warto tutaj dodać, aby przyspieszyć pozytywne zmiany w procedurze karnej, które zostały rozpoczęte w roku 1997.</u>
          <u xml:id="u-16.6" who="#PosełMichałTober">Opowiadamy się za skierowaniem projektu ustawy do komisji, aby przejrzeć propozycje rządowe pod kątem gwarancji praw obywatelskich, zwłaszcza prawa do obrony, i pod kątem, panie i panowie posłowie, skuteczności zawartych w nich rozwiązań. Bo należy mieć poważne obawy, że efektywność propozycji rządowych będzie pozorna i tak naprawdę sądy 24-godzinne będą wyłącznie sądami dla pijanych kierowców, co przyznają między wierszami sami autorzy ustawy w uzasadnieniu.</u>
          <u xml:id="u-16.7" who="#PosełMichałTober">Przedstawiając Wysokiej Izbie i opinii publicznej ten projekt ustawy, rząd posługuje się dwoma argumentami czy wyciąga przed nawias dwa argumenty: po pierwsze, statystyczny wzrost przestępczości; po drugie, przypadki drastycznych przestępstw nagłaśnianych przez media. Jeśli chodzi o statystykę, to ona jest bronią obosieczną. I, panie ministrze, jeżeli już się odwołujemy do statystyki, to powiedzmy Polakom głośno z tej mównicy, że w latach 2004 i 2005 poziom przestępczości spadł. Takie informacje wynikają z oficjalnego wystąpienia Komendy Głównej Policji w roku 2006. Tak również mówił Polakom cytowany już tutaj prezydent Lech Kaczyński, który, jak mniemam, powinien być dla pana niekwestionowanym autorytetem. Jeśli zaś chodzi o drastyczne przypadki bulwersujących opinię publiczną przestępstw podawane przez pana, to posługuje się pan argumentami emocjonalnymi, argumentami, które mają działać na wyobraźnię opinii publicznej, natomiast nie mają nic wspólnego z proponowanymi przedłożeniami, bo morderstwa nie są ani występkami o charakterze chuligańskim, ani nie mogą być sądzone w trybie 24-godzinnym.</u>
          <u xml:id="u-16.8" who="#PosełMichałTober">I, panie ministrze, na koniec jeszcze jedno pytanie. W uzasadnieniu projektu ustawy na jego pierwszej stronie pojawia się zwrot wręcz kuriozalny, zwrot, który może wywoływać obawy wszystkich obywateli przywiązanych do praw i wolności, a my do takich obywateli się zaliczamy. Otóż czytamy, że przyjęcie proponowanych przez rząd rozwiązań wpływałoby też niewątpliwie na wzrost poczucia bezpieczeństwa wśród prawomyślnych obywateli. Któż to jest, panie ministrze, prawomyślny obywatel?</u>
          <u xml:id="u-16.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Lewomyślny.)</u>
          <u xml:id="u-16.10" who="#PosełMichałTober">My jako partia polskiej lewicy wolelibyśmy, aby prawo karne dzieliło obywateli na tych, którzy przestrzegają prawa, i na tych, którzy prawa nie przestrzegają, łamią je. Ale prawomyślny obywatel to coś więcej, to, jak rozumiem, ktoś, kto myśli tak, jak życzy sobie tego władza. Prawomyślni i nieprawomyślni obywatele są na Białorusi, zdaniem prezydenta Łukaszenki.</u>
          <u xml:id="u-16.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-16.12" who="#PosełMichałTober"> Natomiast w Polsce prawo karne powinno dzielić obywateli wyłącznie na tych, którzy przestrzegają i nie przestrzegają prawa, a zatem powinni ponieść z tego powodu konsekwencję.</u>
          <u xml:id="u-16.13" who="#PosełMichałTober">Oczekuję - i cały klub SLD oczekuje wyjaśnień od pana ministra, czy ten zwrot o prawomyślności obywateli jest jedynie lapsusem i jednym z wielu dowodów na złe przygotowanie tego projektu ustawy, czy też kryje się za tym jakaś szersza koncepcja ideowa Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-16.14" who="#PosełMichałTober">Panie Marszałku! Reasumując, Klub Poselski SLD popiera wszystkie te rozwiązania, które zmierzają do przyspieszenia postępowań karnych, usprawnienia postępowań karnych, zlikwidowania zatorów, jakie istnieją w polskich sądach, przy zachowaniu, rzecz jasna, gwarancji praw i wolności obywatelskich oraz przy skutecznym stosowaniu tego prawa w przyszłości, także ze względów finansowych. Wszystkie te rozwiązania, które czynią zadość tym celom, mogą liczyć na poparcie Klubu Poselskiego SLD i dlatego też opowiadamy się za skierowaniem projektu rządowego do prac w komisjach, aby poprawić słuszne w swym założeniu, ale niestety w większości nie do końca właściwie zrealizowane postulaty naprawy polskiego prawa karnego i procedury karnej. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-16.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Piotra Ślusarczyka, Liga Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PosełPiotrŚlusarczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie ulega wątpliwości, że wzrost przestępczości staje się powoli problemem cywilizacyjnym. Służy temu bieda, złe wychowanie młodzieży, wzrost agresji, niestety również w środkach masowego przekazu.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#PosełPiotrŚlusarczyk">Najbardziej drastyczne są przestępstwa przeciwko dzieciom i młodzieży, bardzo często dokonywane przez ich rówieśników, a nierzadko kolegów ze szkolnej ławy. Codziennie media informują nas o coraz bardziej drastycznych zbrodniach. Wszystko to budzi nasz sprzeciw, ale także poczucie niemocy wobec jawnych przestępców, którzy najczęściej pozostają bezkarni. Dochodzi do paranoi, iż sprawca pobicia triumfuje nad ofiarą, a społeczeństwo nie ma elementarnego poczucia bezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#PosełPiotrŚlusarczyk">Kolejne rządy mimo hucznych zapowiedzi nie potrafiły poradzić sobie ze wzrostem agresji. Policja nabywała nowe, szybsze samochody, zwiększała liczbę funkcjonariuszy, upraszczała procedury - i nic: przestępców nie ubywało, społeczeństwo nie jest do tej pory bezpieczne. Podobne doraźne działania podejmowano w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości. Jednak musimy sobie uświadomić, iż nie uda się zlikwidować przestępczości w Polsce, dopóki nie wprowadzimy rozwiązań kompleksowych, rozwiązań całościowych. Tylko koordynacja działań poszczególnych organów może skutecznie ograniczyć wzrost przestępczości w Polsce, współpraca policji z prokuraturą, sprawność i szybkość postępowania w sądach, dobry i mądry system więziennictwa - i jeszcze jedno: dobre i skuteczne prawo.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#PosełPiotrŚlusarczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Omawiane dzisiaj zmiany w Kodeksie karnym oraz innych ustawach zakładają reaktywację instytucji postępowania przyspieszonego w polskim systemie prawnym. Reaktywacja ta w świetle wzrostu ilości przestępstw popełnianych w Polsce w ostatnich latach, a zwłaszcza przestępstw o charakterze chuligańskim, stała się koniecznością. Niemal po każdym weekendzie środki masowego przekazu informują nas o kolejnych wybrykach, najczęściej młodych ludzi, podczas koncertów albo innych imprez masowych. Można wręcz stwierdzić, że nasz kraj zalewa prawdziwa fala agresji. Aby więc wzmocnić poczucie bezpieczeństwa społeczeństwa, należy wprowadzić takie zmiany, które spowodują w pierwszej kolejności szybkie wymierzanie sprawiedliwości sprawcom przestępstw i wykroczeń złapanym na gorącym uczynku. Będą oni bowiem osądzani w bardzo krótkim czasie. Projektodawca przedstawia zmiany w ustawach karnych. Przewiduje, iż sąd wymierza karę przewidzianą za przypisane sprawcy przestępstwo w wysokości nie niższej od dolnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę. Ma to mieć charakter bardziej represyjny niż dotychczas.</u>
          <u xml:id="u-18.4" who="#PosełPiotrŚlusarczyk">Jak wykazują statystyki policyjne najczęściej sprawcami występków o charakterze chuligańskim są przedstawiciele różnego rodzaju subkultur młodzieżowych. Na drugim miejscu plasują się grupy przestępcze i chuligańskie oraz tzw. gangi osiedlowe. Widać więc, że szybkie ukaranie tych sprawców byłoby bardziej restrykcyjne, niż do tej pory stosowane wobec nich często przewlekłe postępowanie karne, które powodowało, iż sprawcy złapani na gorącym uczynku byli po 48 godzinach wypuszczani. Potem nierzadko postępowanie wobec nich umarzano albo stosowano nieadekwatne środki karne.</u>
          <u xml:id="u-18.5" who="#PosełPiotrŚlusarczyk">W związku z tym pojawiły się postulaty sprawniejszego reagowania policji i innych organów państwa wykazujących bezradność czy nawet pobłażliwość w stosunku do niebezpiecznych grup, jak i zwiększenia penalizacji czynów agresywnych. Projektodawca ustawy wyszedł naprzeciw tym oczekiwaniom. Rozwiązanie to ma być bowiem odpowiedzią na problem przedłużających się procesów. Instytucja ta dobrze sprawdziła się w innych krajach europejskich i nie tylko. Doskonałym przykładem jest Wielka Brytania, gdzie, jak wszyscy pamiętamy, jeszcze do niedawna prawdziwym postrachem byli młodociani. Brytyjska policja ocenia, iż zagrożenie chuligańskimi wybrykami ze strony młodych Anglików zostało w dużym stopniu zażegnane właśnie przez wprowadzenie przyspieszonego postępowania. O podobnych rozwiązaniach w Stanach Zjednoczonych mówił przed chwilą pan minister Ziobro.</u>
          <u xml:id="u-18.6" who="#PosełPiotrŚlusarczyk">Innym ważnym elementem wniesionych przez autorów zmian jest możliwość uzyskania przez pokrzywdzonego nawiązki. A jeżeli pokrzywdzony nie został ustalony, taka nawiązka byłaby przekazywana na rzecz określonej instytucji czy organizacji.</u>
          <u xml:id="u-18.7" who="#PosełPiotrŚlusarczyk">Rozporządzenie ministra sprawiedliwości w sprawie zapewnienia oskarżonemu możliwości korzystania z pomocy obrońcy i jego wyboru w postępowaniu przyspieszonym przewiduje wprowadzenie dyżuru adwokatów w celu zapewnienia oskarżonemu możliwości korzystania z pomocy obrońcy w postępowaniu przyspieszonym zgodnie z przepisami postępowania karnego. Świadkowie natomiast będą bezpośrednio dowożeni z miejsca popełnienia przestępstwa do sądu.</u>
          <u xml:id="u-18.8" who="#PosełPiotrŚlusarczyk">Jak powiedziałem na wstępie, proponowane zmiany kierunkowo są dobre. Nie sposób jednak nie wspomnieć o szeregu wątpliwości, jakie nasuwają się po lekturze projektu tej nowelizacji. Przede wszystkim musimy odpowiedzieć sobie na pytanie: czy w postępowaniu przyspieszonym będzie w sposób odpowiedni zagwarantowane konstytucyjne prawo do obrony? Po drugie, czy w przyspieszonym postępowaniu sąd będzie wolny od pomyłek, czy właśnie te pomyłki będą częste? Dalej, czy skutecznie będzie realizowane prawo do odwołania od wyroków, które będą zapadały w postępowaniu przyspieszonym? Czy konieczność wprowadzenia postępowania przyspieszonego nie spowoduje tego, iż sądy zostaną zablokowane wielością spraw, co w konsekwencji spowoduje niemożność realizowania tych nowych zapisów? Czy sądy będą w stanie zrealizować wszystkie zapisy proponowanych zmian? I w końcu czy proponowane zmiany nie będą stanowić zbyt dużego obciążenia dla budżetu państwa i sądów?</u>
          <u xml:id="u-18.9" who="#PosełPiotrŚlusarczyk">Reasumując, proponowane zmiany są potrzebne, wręcz konieczne. Wprowadzenie trybu przyspieszonego ma spowodować spadek przestępczości. Jednocześnie należy podkreślić, iż projekt wzbudza szereg wątpliwości formalnych i materialnych. W związku z tym wydaje się, że należy skierować projekt proponowanych zmian ustaw do komisji, tak aby komisja podczas swoich prac rozwiała wszelkie wątpliwości, które nasuwa wprowadzenie nowelizacji przestawionej przez prezesa, przez pana ministra Ziobro i przez rząd. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Zbigniewa Sosnowskiego, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PosełZbigniewSosnowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przemawiając w imieniu i z upoważnienia Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego, mam zaszczyt zaprezentować stanowisko w przedmiocie materii zawartej w druku nr 485, to jest w sprawie rządowego projektu nowelizacji ustawy Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#PosełZbigniewSosnowski">Na wstępie pragnę zauważyć, iż jest rzeczą bezsporną, że na przestrzeni ostatnich 10 lat statystyczny obraz dynamiki przestępczości tzw. pospolitej oraz o charakterze chuligańskim jest bardzo niepokojący i oscyluje wokół tendencji wzrostowych. Szczególnie dotkliwie daje się zauważyć przestępstwa popełniane w ruchu drogowym, a spowodowane przez kierującego pojazdem w stanie nietrzeźwości lub po zażyciu środka odurzającego. Zgodnie należy też przyznać, że swoiste apogeum osiągnęły wyczyny o charakterze chuligańskim, co w dużej mierze odczuwane jest nie tylko na ulicach polskich miast czy osiedli, ale i w miejscach do tej pory uznawanych za tzw. spokojne. To musi budzić niepokój, albowiem czyny te najczęściej popełniane są z bardzo niskich pobudek, a odrażające ich skutki - pozostające bezkarnymi - dają bodziec i motywacje, a nawet ciche przyzwolenie społeczne na tego rodzaju zachowanie. Popełniane czyny i wybryki o charakterze chuligańskim, pozostając bezkarnymi, czynią niejednokrotnie z ich sprawcy swego rodzaju „bohatera”, który dzięki swym wyczynom zyskuje miano postrachu ulicy, dzielnicy czy wręcz przywódcy nieformalnej bandy, szczególnie wśród swoich, najczęściej młodocianych, rówieśników. Na podstawie obserwacji codziennej rzeczywistości oraz informacji ze środków masowego przekazu można z dużym prawdopodobieństwem postawić tezę, iż problem chuligaństwa staje się problemem nabrzmiewającym.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#PosełZbigniewSosnowski">Panie i Panowie Posłowie! Przyszło nam dzisiaj procedować nad materią o charakterze, wydawać by się mogło, prostym, oczekiwanym przez ogół społeczeństwa, ale jednak bardzo złożoną w swej naturze, bo oto z jednej strony musimy ważyć problem i rozmiary zjawiska, z drugiej zaś strony nie mamy żadnej skali porównawczej, jak po ewentualnym uchwaleniu niniejszych zmian kodeksowych zachowywać się będzie populacja, której w dużej mierze regulacje dzisiaj procedowane będą dotyczyły bezpośrednio. Dzisiejsze rozważania mają bowiem charakter w istocie czysto teoretyczny, gdyż dopiero przyszłe badania empiryczne mogłyby zweryfikować ewentualną trafność podjętych decyzji. Stąd też Polskie Stronnictwo Ludowe, a mniemam, że i każdy rozsądny parlamentarzysta, do tej problematyki podchodzi ze szczególną ostrożnością. Stanęliśmy oto przed obliczem dwóch nie zawsze zbieżnych racji: nadrzędność interesu społecznego i ochrona obywateli za wszelką cenę czy pragmatyzm w działaniu i mądre, rzeczowe rozwiązania legislacyjne.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#PosełZbigniewSosnowski">Wysoki Sejmie! Jako członek sejmowej Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, ale także jako pedagog dostrzegam pilną potrzebę uregulowania materii zawartej w przedłożeniu rządowym. Ale zadajemy sobie w naszym klubie pytanie zasadnicze: Czy w takim kształcie i czy wbrew faktowi często niewykorzystywania dotychczasowych instytucji zawartych w obecnie obowiązujących regulacjach prawnych wynikających ze stosownych dyspozycji przepisów Kodeksu karnego i Kodeksu postępowania karnego z 1997 r., przy jednoczesnym dokonaniu zmian dotyczących jedynie procedur terminowych, nowelizacja przyniesie zamierzone efekty?</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#PosełZbigniewSosnowski">Kiedy przygotowywałem się do dzisiejszego wystąpienia, wiedząc, że dotykać będziemy materii szczególnie drażliwej, odbyłem wiele spotkań z przedstawicielami środowiska Policji, prokuratury oraz z tymi, którym bezpośrednio przyjdzie w nowych warunkach orzekać, a więc z sędziami. Z całą stanowczością stwierdzam, że zarówno wielu prokuratorów, jak i, w przeważającej części, sędziowie byli przeciwni rozwiązaniom w proponowanym kształcie. Wierzyłem, że najbardziej ucieszą te rozwiązania funkcjonariuszy Policji, gdyż dla nich byłby to niebywały sukces: dziś zatrzymanie sprawcy, nazajutrz wyrok, ale i tutaj spotkało mnie rozczarowanie. Nie wszyscy funkcjonariusze Policji podzielali pogląd zawarty w projekcie ustawy. Założeniem generalnym jest bowiem szybkość osądzenia, a więc policjant, świadek zdarzenia, stawia się w sądzie tylko jeden raz - i po sprawie. Ale wnioskodawca projektu przewiduje możliwość, z przyczyn opisanych w projekcie, przekazania sprawy do trybu zwykłego - i oto postępowanie zaczyna się całkowicie od początku. Sprawa druga to pozycja sędziów dyżurnych pracujących na kilka zmian. To po prostu może zdeprecjonować rangę i powagę urzędu sędziego. Nie będę szczegółowo odnosił się do dyżurów adwokackich, które w dużej mierze okazywałyby się udziałem w masówkach, a nie skuteczną obroną obywatela.</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#PosełZbigniewSosnowski">Pragnę w tym miejscu podnieść fakt, iż niezrozumiała wydaje się zmiana brzmienia art. 59 poprzez dodanie art. 59 § 1, gdzie dopuszcza się poprzestanie na orzeczeniu środka karnego, a projekt prezydencki zmian w kodyfikacjach karnych nie przewiduje tego środka.</u>
          <u xml:id="u-20.6" who="#PosełZbigniewSosnowski">Czy określone w projektowanym art. 517b § 2 sprawy z oskarżenia prywatnego miałyby być także orzekane w trybie tzw. 48-godzinnym i od jakiego czasu ten termin należałoby liczyć? Pytali o to funkcjonariusze Policji, prokuratury i wielu sędziów.</u>
          <u xml:id="u-20.7" who="#PosełZbigniewSosnowski">Czy zatwierdzenie wniosku, o którym mowa w art. 517b § 4, przez prokuratora musi być obligatoryjne i jaka w takim razie będzie kontrola i prokuratorski nadzór nad postępowaniem?</u>
          <u xml:id="u-20.8" who="#PosełZbigniewSosnowski">Całkowicie nieostre wydają się zapisy § 11 cytowanego powyżej przepisu o fakultatywności zarządzeń prezesa sądu okręgowego w przedmiocie składu orzekającego. Czy ten zapis będzie miał charakter instrukcyjny?</u>
          <u xml:id="u-20.9" who="#PosełZbigniewSosnowski">Dla wielu środowisk prokuratorskich i sędziowskich całkowicie niezrozumiały wydaje się proponowany zapis art. 517c § 2. Skoro wniosek w pełni zastępuje akt oskarżenia, to w jakim celu sprawę będzie można przekazać do przeprowadzenia postępowania przygotowawczego? Czy będzie to zależało od uznaniowości sędziego, co byłoby bardzo groźne? A na przepis § 3 tegoż artykułu powoływać się mogą masowo sami oskarżeni.</u>
          <u xml:id="u-20.10" who="#PosełZbigniewSosnowski">Zastrzeżenia budzi zapis proponowanego art. 517h § 1 i 2, gdzie mamy do czynienia ze swoistym mieszaniem trybów przy odwołaniach z możliwością przekazania sprawy prokuratorowi w celu przeprowadzenia postępowania przygotowawczego na zasadach ogólnych.</u>
          <u xml:id="u-20.11" who="#PosełZbigniewSosnowski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Nie ulega najmniejszej wątpliwości, że problem tak bardzo uciążliwych czynów i wybryków chuligańskich musi i powinien być rozwiązany. Ale rozwiązany mądrze, kompleksowo, przy udziale wszystkich środowisk świata nauki, tak doktryny i piśmiennictwa, jak i orzecznictwa, mając na uwadze pilne społeczne oczekiwanie na te regulacje. Nie do przyjęcia jest bowiem zaakceptowanie rozwiązań pospiesznych, cząstkowych, czasami wzajemnie się wykluczających.</u>
          <u xml:id="u-20.12" who="#PosełZbigniewSosnowski">Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego przed podjęciem ostatecznej decyzji o skierowaniu projektu do komisji wnioskuje do pana ministra sprawiedliwości: Czy ponad wszelką wątpliwość będzie chciał utrzymać ten projekt w przedłożeniu z druku nr 485, czy też widziałby możliwość włączenia tego projektu do prac nad trzema prezydenckimi projektami: Kodeks karny, Kodeks postępowania karnego, Kodeks karny wykonawczy i wypracowania optymalnych rozwiązań, zgodnych z procedurą i oczekiwaniami polskiego społeczeństwa? Od tego stanowiska uzależniamy nasz głos w dalszej dyskusji. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Wysoka Izbo! 14 posłów pragnie zadać pytanie.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Czy ktoś z pań i panów posłów chce dołączyć do tej grupy?</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Bardzo proszę, jeszcze pan poseł.</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Zamykam zatem listę.</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Wysoka Izbo! Z uwagi na opóźnienie w obradach, które nam już grozi, czas na zadanie pytania określam na jedną minutę. Proszę o przestrzeganie tego czasu i proszę o rozpoczęcie od konkluzji, a później w miarę możliwości uzasadnienie swojego pytania, aby nie było tak, że pytanie jest zadawane na końcu, po czasie, który wyznaczyłem.</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Proszę o zadanie pytania pana posła Mirosława Krajewskiego, Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PosełMirosławKrajewski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Rozsądni ludzie, mający głęboko w sercu łacińską wartość humanus, są, wydaje się, za przedkładanym projektem. Zasada prawa rzymskiego, wzięta jeszcze z czasów cesarza Justyniana, mówi: „da mihi factum, dabo tibi ius” - „daj mi okoliczności faktyczne, a ja ci wskażę prawo”. Pan, panie ministrze, wydaje się, podjął próbę wskazania na jedno i na drugie. Stawiam pytania po to, by udzielane odpowiedzi wzmocniły przedkładany projekt i rozwiały wątpliwości adwersarzy. Tutaj te wątpliwości się pojawiają.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#PosełMirosławKrajewski">Po pierwsze, pytam, czy przebieg postępowania przyspieszonego, którego celem jest zredukowanie formalizmu procesowego, nie spowoduje braku respektowania ogólnych zasad procesu?</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#PosełMirosławKrajewski">Po drugie, czy wykluczenie procesu adhezyjnego w postępowaniu przyspieszonym nie wpłynie negatywnie na sytuację pokrzywdzonego?</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#PosełMirosławKrajewski">I po trzecie, czy nakaz niezwłocznego przystąpienia do rozpoznania sprawy i jej rozstrzygnięcia w ciągu jednej doby nie będzie naruszeniem przysługującego podejrzanemu czy wręcz oskarżonemu prawa do obrony? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Proszę o zadanie pytania pana posła Romana Czepe, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PosełRomanCzepe">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jak się słucha niektórych wypowiedzi na tej sali, można odnieść wrażenie, że ogromnie wiele środowisk jest przeciwko tym zmianom. I być może nawet jest to prawda, bo na pewno są przeciw chuligani, przestępcy różnego rodzaju, policjanci, którzy nie chcieliby interweniować, wielu sędziów itd. Problem w tym, że ogromna rzesza społeczeństwa jest za tymi zmianami.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#PosełRomanCzepe">Zacznę jednak od pytania: Czy tego typu rozwiązania, które mają uprościć i przyspieszyć postępowanie, są znane na Zachodzie? Będziemy bowiem mówić o PRL i o różnych innych, za przeproszeniem, wiecie państwo, co chciałem powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie.)</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#PosełRomanCzepe">Jakie są znane rozwiązania, bo nic nowego tutaj pewnie nie odkrywamy?</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#PosełRomanCzepe">I zwracam się do pana posła Grabarczyka. Wiele się tu mówiło o przestępcy, który zajmuje wysokie stanowisko w rządzie. Chcę zapytać, co będzie jutro w czasie głosowania nad immunitetem pewnego ważnego posła pewnej ważnej partii. Czy sam się zrzeknie,...</u>
          <u xml:id="u-24.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-24.6" who="#PosełRomanCzepe">...czy otworzy ścieżkę prowadzącą do tego, że może się okazać, że będzie ukarany i może być takim samym przestępcą?</u>
          <u xml:id="u-24.7" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-24.8" who="#PosełRomanCzepe"> Czas nie pozwala mi na zadanie innych pytań. Dziękuję. </u>
          <u xml:id="u-24.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Proszę o zadanie pytania panią poseł Joannę Fabisiak, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#PosełJoannaFabisiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Należę do tej dużej grupy społeczeństwa, która opowiada się za proponowanymi zmianami, mam jednakowoż pytania. Otóż podczas ostatniego weekendu, panie ministrze, policja ujęła 3 tys. pijanych kierowców. Naliczyłam takich przedłużonych weekendów dziesięć. Ta liczba pomnożona przez 3 daje znakomitą sumę: byłoby o 50% więcej tych, którzy oczekują na osadzenie w więzieniu. Czy to w ogóle będzie możliwe?</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#PosełJoannaFabisiak">Kolejne pytanie dotyczy definicji. Co to jest czyn chuligański? Czy pijany kierowca będzie się zaliczał, wedle tej definicji, do grupy przestępców i czy będzie podlegał karze w ciągu 24 godzin?</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#PosełJoannaFabisiak">Trzecie pytanie dotyczy trybu odwoławczego: Na ile długi może być tryb odwoławczy? Moja wyobraźnia nie jest w tym zakresie pełna. Proszę powiedzieć, czy to będzie miesiąc, czy tak naprawdę ten tryb może być znacznie dłuższy i wobec tego ta kara nie będzie tak bardzo nieuchronna, jak przewidują zmiany. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Bardzo proszę o zadanie pytania pana posła Lecha Kuropatwińskiego, Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#PosełLechKuropatwiński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#PosełLechKuropatwiński">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Omawiana zmiana Kodeksu karnego ma przyspieszyć wydawanie wyroków w odniesieniu do chuliganów i drobnych przestępców. Ustawa ta jest potrzebna i powinna być uchwalona. Dlatego chciałbym zapytać pana ministra, czy po przyjęciu tych zmian szybkie orzecznictwo i wydawane wyroki nie doprowadzą do tego, że miejsc w więzieniach będzie brakować jeszcze więcej niż do tej pory? Czy ta ustawa nie doprowadzi do tego, że przestępcy biznesowi, mający wyroki, nadal będą przebywać na wolności ze względu na brak miejsc w więzieniach, które będą zajmować nowo oskarżeni chuligani?</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#PosełLechKuropatwiński">Panie Ministrze! W ustawie mówi się o dyżurach prokuratorów, sędziów, adwokatów, a także administracji. Zapewne za te dyżury trzeba będzie zapłacić lub dać wolne dni. Chciałbym zapytać, czy przeprowadzono symulację kosztów, jakie będą ponoszone przez sądy po wprowadzeniu zmiany w tej ustawie.</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#PosełLechKuropatwiński">I ostatnie pytanie. W uzasadnieniu mówi się, że będą wyznaczani sędziowie, prokuratorzy, adwokaci, a także pracownicy administracyjni, na przykład adwokaci przez radę adwokacką. Czy nie obawia się pan minister, że te osoby będą wyznaczane po znajomości, a dla młodych prawników, którzy są dzisiaj przygotowani, i tak nie będzie miejsc, bo nie mają swoich układów? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Pytanie zada pan poseł Michał Tober, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PosełMichałTober">Panie marszałku, ponieważ zapanowała taka moda, że wszyscy się deklarujemy, kto jest za, a kto przeciw zmianom, pragnę podkreślić raz jeszcze bardzo wyraźnie, że ja osobiście, a zwłaszcza cały klub SLD opowiadamy się za zmianami, słusznie oczekiwanymi przez społeczeństwo, ale jako parlamentarzyści powinniśmy te zmiany wprowadzać mądrze i skutecznie, a nie pozornie oraz tylko i wyłącznie dla poklasku.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#PosełMichałTober">Panie ministrze, mam do pana pytania. Skoro tak bardzo rząd i pan osobiście chcecie zwalczać chuligaństwo, proponujecie definicję występku o charakterze chuligańskim, to mam dwa pytania. Po pierwsze, jakie jest pana zdanie, jako autora ustawy: Czy jeden z czterech wicepremierów IV RP zgodnie z tą projektowaną ustawą popełniał przestępstwa, występki o charakterze chuligańskim, czy też nie? Niech pan to nam wyjaśni.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#PosełMichałTober">Po drugie, jaka jest pana opinia, jako prokuratora generalnego w następującej sprawie. Czy zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności dla jednego z czterech wicepremierów IV RP powinno zostać odwieszone i czy jeden z wicepremierów pańskiego rządu - pana zdaniem, jako prokuratora generalnego - powinien teraz pójść do więzienia z powodu odwieszenia kary? Czy przewiduje pan inicjatywę ustawodawczą - jako minister sprawiedliwości, walczący z patologiami, walczący z przestępczością - polegającą na tym, aby, wzorem radnych, którzy po popełnieniu przestępstwa tracą mandat, także ministrowie, wicepremierzy i posłowie tracili mandat po prawomocnym wyroku sądowym? Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Proszę o zadanie pytania pana posła Mirosława Pawlaka, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PosełMirosławPawlak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Czy w proponowanym przez rząd projekcie ustawy z druku nr 483 przepisy art. 49a i art. 51 Prawa o ustroju sądów powszechnych nie naruszają zasady równości stron między oskarżonym i jego obrońcą a oskarżycielem publicznym w postępowaniu karnym?</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#PosełMirosławPawlak">Drugie pytanie. Czy proponowany zapis nowego art. 90 ust. 2 z druku nr 483 o osobistym uczestnictwie ministra sprawiedliwości w rozprawach i posiedzeniach sądów dyscyplinarnych nie zdeprecjonuje powagi urzędu ministra oraz czy nie stanie się w oczach komisji pewną formą nacisku administracji rządowej, jeśli chodzi o bezstronność toczącego się postępowania? Czy nowy zapis art. 517 § 2 nowelizacji z druku nr 485 nie zawiera sprzeczności, skoro akt oskarżenia, a tak się zakłada, musi odpowiadać wymogom formalnym, a sprawę ma się przekazywać w celu przeprowadzenia postępowania przygotowawczego? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Proszę o zadanie pytania pana posła Lucjana Karasiewicza, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PosełLucjanKarasiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Przede wszystkim dziękuję za to, że tak szybko minister i ministerstwo przeszli od haseł do realizacji tego jakże ważnego projektu nowelizacji ustawy. Badania społeczne pokazują, że 83% Polaków na te zmiany oczekuje, z poczuciem pewności, że właśnie zmiany i przyspieszenie postępowania sądowego poprawią ich bezpieczeństwo, zwłaszcza gdy chodzi o chuligaństwo. Temat ten był niejednokrotnie poruszany, chociażby podczas rozpatrywania ostatniej informacji bieżącej o bezpieczeństwie i chuligaństwie na stadionach.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#PosełLucjanKarasiewicz">Chcę się odnieść do jednej ważnej kwestii. Mówi się, że schwytani na gorącym uczynku chuligani i sprawcy niektórych przestępstw będą dowożeni do sądów, gdzie w krótkim czasie w ich sprawach zapadnie wyrok. Jest to zapisane w projektowanej zmianie. Chcę się odnieść do § 4 w art. 69, czyli do tego, że wobec sprawcy występku o charakterze chuligańskim nie stosuje się zawieszenia wykonania kary ograniczenia wolności itd. Mam pytanie o pewną kwestię, która zawsze wychodzi, gdy się mówi o systemie penitencjarnym i o systemie karania, a mianowicie o system przewożenia więźniów, oskarżonych i następnie skazanych. Wielu komendantów Policji, wielu naczelników wydziału prewencji mówi o tym, iż znaczna liczba policjantów jest zaangażowanych właśnie w przewożenie, dowożenie osób oskarżonych bądź skazanych. Czy ministerstwo ma jakieś rozeznanie, jak ta kwestia będzie rozwiązana?</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#PosełLucjanKarasiewicz">Panie marszałku, pozwoli pan, że dokończę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#PosełLucjanKarasiewicz">Mam na myśli zwłaszcza to, aby nie odrywać policjantów z wydziału prewencji od ich codziennych obowiązków i spraw. Tego dotyczy moje pytanie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Proszę o zadanie pytania panią poseł Monikę Ryniak, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#PosełMonikaRyniak">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Jak bardzo jestem za wprowadzeniem sądów 24-godzinnych, nie muszę chyba tłumaczyć, wystarczy, że powiem, iż jestem matką wspomnianego tu przez ministra Ziobro Kamila, skatowanego na jednym z krakowskich osiedli. Wielka szkoda, że nie obowiązywały wtedy ani że nie obowiązują dziś sądy 24-godzinne, bo sprawcy napaści na moje dziecko już dawno byliby ukarani. Proces zaś trwa drugi rok, rozprawy są odraczane, bo sprawcy nie zjawiają się na nich, usiłują uciec za granicę, czują się bohaterami i królują na swoich osiedlach. Są bezkarni, a sprawiedliwość się rozmydla.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#PosełMonikaRyniak">W kontekście tej debaty chcę jednak zapytać o coś innego, panie ministrze. Czy resort sprawiedliwości posiada dane szacunkowe mówiące o tym, jaką liczbę postępowań w skali całego kraju przejęłyby sądy 24-godzinne, odciążając tym samym zwykłe sądy? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Proszę o zadanie pytania pana posła Andrzeja Szlachtę, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#PosełAndrzejSzlachta">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W hierarchii oczekiwań społecznych na czołowym miejscu znajduje się bezpieczeństwo obywateli. Mieszkańcy miast i wsi chcą się czuć bezpieczni w miejscu zamieszkania, w szkołach, uczelniach, na stadionach sportowych, w parkach, salach koncertowych, klubach, miejscach publicznych, jednym słowem - wszędzie. Codziennie środki masowego przekazu informują nas o chuligańskich napadach, o burdach na stadionach i po zawodach sportowych na ulicach, w środkach komunikacji zbiorowej, o pobiciach na osiedlach mieszkaniowych itd. Społeczeństwo oczekuje poprawy bezpieczeństwa, dlatego przedstawiony Wysokiemu Sejmowi projekt ustawy o zmianie ustaw Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw wraz z projektami aktów wykonawczych klub Prawa i Sprawiedliwości przyjmuje z zadowoleniem. Inicjatywa reaktywowania w ramach polskich procedur karnych postępowania przyspieszonego jako jednego ze szczególnych trybów procesowych powinna usprawnić i zdynamizować realizację zadań państwa w zakresie ścigania oraz karania przestępców szczególnego rodzaju.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#PosełAndrzejSzlachta">Moje pytanie dotyczy praktycznej realizacji ustawy po jej przyjęciu. Czy Ministerstwo Sprawiedliwości, prokuratura i sądy są przygotowane organizacyjnie i finansowo do szybkiego wprowadzenia przepisów przedmiotowej ustawy w życie? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Proszę o zadanie pytania pana posła Józefa Rojka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#PosełJózefRojek">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Wśród przestępstw objętych zakresem przedmiotowym projektowanego postępowania przyspieszonego sporo jest takich, które można określić mianem drobnych, na przykład w stosunku do wspomnianego przez pana ministra przypadku w Nowej Hucie, ale też zawierających znaczny ładunek społecznej szkodliwości, zaś w odczuciach społecznych nawet szczególnie dolegliwych, zwłaszcza ze względu na nagminność ich występowania. Do nich należy niszczenie elewacji budynków przez tzw. graficiarzy. Jest to problem nękający obywateli, samorządy, a jednocześnie ukazujący niemal bezradność. Jadąc bowiem przez Polskę wzdłuż i wszerz wszyscy widzimy, jak nowe elewacje, nowo oddane do użytku budynki są zewnętrznie - brutalnie powiem - zmasakrowane. Z tymi problemami przychodzą do naszych biur mieszkańcy miast, miasteczek i mówią: zróbcie coś, aby to się zmieniło. Jak temu problemowi, panie ministrze, zamierza pan zaradzić, opierając się na Kodeksie karnym? Sądzę zaś, że za rozwiązanie tego problemu będzie dziękować cała Polska. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Proszę o zadanie pytania pana posła Jana Jarotę, Liga Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#PosełJanJarota">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Proponowany projekt ustawy, dobrej ustawy, przewidujący skrócenie procedury postępowania w przypadku różnych spraw, przyspieszenie postępowania i zaostrzenie kar, prawdopodobnie doprowadzi do zwiększenia potrzeb związanych z dostosowaniem organizacyjnym i personalnym. W związku z tym mam pytania. Jak do tych zwiększonych potrzeb wynikających z ustawy ma się tegoroczny limit przyjęć osób na aplikację sądową, wynoszący w kraju zaledwie 250 miejsc, a także prokuratorską, wynoszący zaledwie 60 miejsc?</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#PosełJanJarota">Pewnym wyzwaniem jest także wzrost liczby więźniów, o czym wspominano już wcześniej, przy miesięcznym wysokim koszcie utrzymania więźnia w granicach 1800–2000 zł. Czy dla częściowego zrekompensowania tych nakładów finansowych nie należałoby przyjąć systemu bezpłatnego obowiązkowego świadczenia pracy przez więźniów w pewnym wymiarze? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Proszę o zadanie pytania pana posła Tadeusza Iwińskiego, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#PosełTadeuszIwiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Jak wiadomo, termin „chuligan” pochodzi z języka angielskiego i to tam po raz pierwszy odkryto kiedyś tę grupę, zidentyfikowano, podejmowano rozmaite kroki. Pan zresztą bawił niedawno nad Tamizą. Pytanie moje jest takie: Czy pan mógłby powiedzieć, ponieważ w prawodawstwie wielu państw Unii Europejskiej stosowane są podobne doświadczenia, zresztą z różnym skutkiem, jakie lekcje dla Polski z tego płyną, jakie mogą być zastosowania i jakie również przeciwwskazania? To jest szalenie ważne, dlatego że chodzi o to, żeby nie popełniać błędów, które popełnili inni.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#PosełTadeuszIwiński">I po wtóre, jak głosi stara zasada brzytwy Ockhama, nie należy mnożyć bytów ponad potrzebę. Jeżeli więc mamy 10 tys. sędziów, 10 mln spraw, które są co roku składane, to jak organizacyjne sądy dadzą sobie z tym radę? Mówię to też jako poseł z Warmii i Mazur, gdzie jest szczególna koncentracja zakładów karnych, których dyrektorzy i kierownictwo starają się wiele zrobić, ale nie ma miejsc. Czy będzie więc przewidywana specjalna pula miejsc w tych zakładach karnych dla osób osądzonych w trybie, który pan sugeruje?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Proszę o zadanie pytania pana posła Stanisława Marcina Chmielewskiego, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#PosełStanisławMarcinChmielewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! To pytanie zadaję jako członek Komisji Ustawodawczej i członek Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach. Jeden z przedmówców w czasie dyskusji, można powiedzieć, już je zadał. Jak pan widzi tę część projektu, która dotyczy występków chuligańskich w kontekście naszej pracy? My tę pracę rozpoczynamy, chcemy bardzo odpowiedzialnie podejść do całościowej nowelizacji Kodeksu karnego, w związku z czym jest pytanie, czy możemy tę pracę połączyć.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#PosełStanisławMarcinChmielewski">Co do drugiej części, mianowicie trybu przyspieszonego, to oczywiście jestem za jak najbardziej skutecznym i szybkim osądzaniem wszelkich naruszeń prawa, ale moje obawy pojawiają się w związku z uzasadnieniem tego projektu i stwierdzeniem jego treści, nawet w związku z faktem, że nie do końca wiadomo, ile to będzie spraw i jakie środki będą konieczne. Budżet sądownictwa, prokuratury, więziennictwa na 2006 r. jest dość napięty, ale dobrze oceniany. Teraz każde jego zakłócenie będzie powodowało trudności w funkcjonowaniu tych służb. Czy nie ma tu niebezpieczeństwa?</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#PosełStanisławMarcinChmielewski">I co z rokiem 2007? Czy podjął już pan działania w kierunku uzgodnienia wydatków budżetowych dla tych instytucji, aby bezpiecznie wykonywać tryb przyspieszony? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-48.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Proszę o zadanie pytania pana posła Krzysztofa Maciejewskiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#PosełKrzysztofMaciejewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W moim odczuciu zagwarantowanie bezpiecznego życia Polaków przez władze państwa powinno być jednym z podstawowych założeń rządu. Nie powinniśmy szczędzić wysiłków w tworzeniu warunków mających na celu usprawnienie wszystkich mechanizmów wykorzystywanych w ściganiu przestępców. Skuteczność tych mechanizmów bowiem spowoduje, że wielu ludzi uniknie przykrości. Nie trzeba patrzeć na statystyki, aby stwierdzić, że chuligańskie zachowanie niektórych grup rozszerza się bardzo systematycznie. Zaproponowane przez rząd zmiany wychodzą naprzeciw oczekiwaniom naszych obywateli. Przestępca powinien być szybko schwytany i osądzony, ponieważ przewlekłość procedury postępowania dowodowego może doprowadzić do mataczenia, zacierania śladów przestępstwa.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#PosełKrzysztofMaciejewski">W związku z powyższym trudno nie patrzeć z pewnym optymizmem na przedstawiane w projekcie ustawy zmiany zreferowane przez pana ministra. Mam jednak wątpliwości, czy i w jaki sposób poradzi sobie obecny system organizacyjny pracy sądów. Pan poseł Iwiński już o tym wspomniał. Ja rozszerzę to o prokuratury i Policję. Chciałbym, aby pan minister powiedział na ten temat coś więcej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Proszę o zadania pytanie pana posła Marka Polaka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#PosełMarekPolak">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Panowie Posłowie! Pragnę wyrazić swoją wewnętrzną satysfakcję, że nadszedł najwyższy czas, aby stanowczo i zdecydowanie przeciwstawić się pospolitym przestępcom i chuligańskim wybrykom. Wdrożenie w życie omawianego dziś projektu ustawy pozwoli zarówno organom ścigania, jak i wymiarowi sprawiedliwości stworzyć dogodne warunki, by sprawców chuligańskich przestępstw sprawnie i szybko postawić przed sądem. Myślę, że przyczyni się również do wzrostu respektowania obowiązującego porządku prawnego i poczucia społecznego bezpieczeństwa wśród szanujących prawo obywateli. O ile wiem, omawiany projekt pomimo oczywistych zalet spotyka się również z negatywną opinią niektórych środowisk, w tym środowisk prawniczych. Dlatego mam pytanie: Czy wiadomo, jakie motywy przedstawiają przeciwnicy tej ustawy i czym kierują się, stając tym samym w obronie przestępcy, a nie ofiary? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Pytanie zada pan poseł Alojzy Lysko, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#PosełAlojzyLysko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie ministrze, pragnę podtrzymać pana na duchu. To zrozumiałe, że opozycja chce zdyskredytować pańskie propozycje. W mojej ocenie szuka jednak kontrargumentów nie tam, gdzie należy. Może i środowisko sędziowsko-prokuratorskie też nie będzie z aplauzem przyjmowało tych rozwiązań, może tysiące chuliganów i lumpów będzie buntowało się i wywierało presję, aby zablokować tę regulację. Może niektórzy profesorowie prawa oburzają się, ale nic to. Na tę regulację czeka społeczeństwo. Dlatego pana proszę, aby nie zabrakło panu odwagi i konsekwencji w dalszym prowadzeniu tej sprawy.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#PosełAlojzyLysko">Zadaję panu pytanie: Czy złoczyńcy popełniający chuligańskie czyny w stanie nietrzeźwym będą tak samo traktowani, jak złoczyńcy trzeźwi?</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Bardzo proszę o zabranie głosu pana Zbigniewa Ziobrę, ministra sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałem na wstępie przeprosić, jako że obowiązki, w tym wypadku prokuratora generalnego, każą mi wracać do Ministerstwa Sprawiedliwości. W dalszej części odpowiedzi na pytania będzie udzielał pan minister Kryże, sekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości, który włożył wiele pracy wraz z zespołem wybitnych praktyków i teoretyków prawa w przygotowanie projektu sądów 24-godzinnych. Pozwolę sobie natomiast odnieść się do spraw najbardziej ogólnych, na resztę pytań odpowiedzi udzielać będzie pan minister Kryże.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">Otóż, szanowni państwo, z pewnym smutkiem obserwowałem wystąpienia niektórych przedstawicieli formacji politycznych, widziałem zgodność, radość i jednomyślność zwłaszcza pomiędzy, jak niektórzy zapowiadają, przyszłymi koalicjantami, liberałami z Platformy Obywatelskiej i postkomunistami z Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Ten jeden ton, który wybijał z głosu obu panów posłów, którzy reprezentowali te kluby, zdaje się wskazywać na zbieżność poglądów w wielu kwestiach. Rzeczywiście zastanawiający zdaje się ten zwiastun, już nie pierwszy, przyszłej koalicji, która rodzi się między tymi formacjami. To dość znamienne, bo pokazuje pewien sposób myślenia o państwie, o ludziach, o tych sprawach, które tutaj m.in. ilustrowałem przykładami z Krakowa i Nowej Huty. Żaden z panów nie zająknął się na dobrą sprawę na temat właśnie tych przykładów, o których mówiłem. Chociażby sprawa Osiedla Kalinowego z Nowej Huty - mamy tutaj do czynienia z mamą Kamila, który niemal został zamordowany właśnie przez chuliganów.</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">Nie jest jednak troską panów to, że są chuligani i że należy ich ścigać, tylko to, że ktoś używa pojęcia chuligan. To drażni i razi panów z Platformy Obywatelskiej i Sojuszu Lewicy Demokratycznej, to jest przedmiot ich troski i zmartwień. Pewnie chuligani ucieszą się z tego punktu widzenia.</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-56.4" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro"> Panowie najwyraźniej chcą zaklinać rzeczywistość lub przede wszystkim w ogóle nie chcą widzieć tej rzeczywistości, bo tak na dobrą sprawę co ona ich obchodzi.</u>
          <u xml:id="u-56.5" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Nieprawda, obchodzi, panie ministrze.)</u>
          <u xml:id="u-56.6" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">Co ich obchodzi los setek tysięcy ludzi, którzy na polskich osiedlach boją się, którzy drżą przed chuliganami? Ich interesuje to, aby zaklinać rzeczywistość i mówią, że nie należy używać pojęcia chuligan. To jak ich w takim razie nazywać w kodeksie, jeżeli chce się ich surowiej i szybciej karać? Jak ich nazywać? Możemy nazwę zmienić, jeżeli wam się źle kojarzy. Tu nie chodzi o nazwę, tylko chodzi o fakt ścigania i tępienia tych, którzy czynią krzywdę niewinnym ludziom. Na to zwróćcie uwagę, a nie na słowa. A zwłaszcza ta hipokryzja, którą przepełnione są wasze wypowiedzi, tym bardziej uderza...</u>
          <u xml:id="u-56.7" who="#komentarz">(Poseł Cezary Grabarczyk: Zwracamy uwagę na to, gdzie ich zamykać.)</u>
          <u xml:id="u-56.8" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">...że Kodeks karny nie używa pojęcia chuligaństwa. Doskonale panowie wiedzą, panie pośle Grabarczyk i panie pośle Tober, że Kodeks wykroczeń używa tego samego pojęcia i jakoś was to nie razi. Czyli to jest komunistyczne, a to nie jest? Tak samo jest z pojęciem chuligaństwa. To od czego to w takim razie zależy? Od rangi czynu? Jeżeli jest to wykroczenie, to jest to chuligaństwo i ma się kojarzyć z PRL, a jeżeli jest to występek, czyli czyn bardziej dolegliwy i bardziej krzywdzący osobę niewinną, która została pokrzywdzona przez takiego złoczyńcę, to wtedy jest to PRL i powrót, resentyment do PRL?</u>
          <u xml:id="u-56.9" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">Proszę państwa, odbyłem właśnie... Pan poseł Iwiński, wybijając się z tej frazeologii, słownictwa i myślenia pana posła Tobera, zadał skądinąd rzeczowe pytanie dotyczące Wielkiej Brytanii: jak Brytyjczycy radzą sobie z chuligaństwem. Zastanawiałem się - i zastanowię się z państwem głośno, odpowiadając na to pytanie - jak wyglądałaby debata w parlamencie brytyjskim. Otóż tam funkcjonuje pojęcie chuligaństwa stadionowego. Wyobraźcie sobie teraz, że ktoś wyszedłby na tamtejszą mównicę w parlamencie i wygłosił przemówienie, że w ten sposób wprowadza się do rozwiązań brytyjskich komunistyczne instytucje, że to są rozwiązania w walce z chuligaństwem rodem ze Związku Radzieckiego. Przecież ktoś by się stuknął w głowę, gdyby to usłyszał.</u>
          <u xml:id="u-56.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-56.11" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">Właśnie w Wielkiej Brytanii zastosowano takie konstrukcje, które umożliwiają skuteczną, twardą, szybką walkę z chuligaństwem stadionowym. Dlatego osiągnięto niebywały sukces. Udałem się nawet na chwilę na mecz, by zobaczyć, jak to wygląda. Wrażenie jest imponujące: atmosfera rodzinna, wręcz święta, przychodzą małe dzieci, jest poczucie bezpieczeństwa. A każdy przypadek chuligańskiego zachowania spotyka się z natychmiastową reakcją. Zakaz stadionowy jest właśnie dla chuliganów stadionowych.</u>
          <u xml:id="u-56.12" who="#komentarz">(Poseł Cezary Grabarczyk: Czyli dla kibiców.)</u>
          <u xml:id="u-56.13" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">Tylko najwyraźniej słowo „chuligan” nie kojarzy im się ze Związkiem Radzieckim, tylko z realną przestępczością, która ma tam miejsce. Nam tak się samo kojarzy: nie ze Związkiem Radzieckim, tylko z przestępczością, z tym, kto w sposób nachalny, publicznie, bez powodu łamie prawo, czyniąc krzywdę innym. Tak nam się kojarzy słowo „chuligan”, a nie ze Związkiem Radzieckim. Byłoby dobrze, by innym - zwłaszcza Platformie Obywatelskiej - też tak się kojarzyło. Co do SLD to nie mam złudzeń; co do pana posła Tobera, jego przyjaciół i towarzyszy - rozumiem, że zawsze im się wszystko skojarzy z SLD, z postkomunizmem, z PRL, a nawet ze Związkiem Radzieckim, i to jest zrozumiałe.</u>
          <u xml:id="u-56.14" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">Szanowni Państwo! Pan poseł Tober, który nie zauważa, że istnieje pojęcie czynu chuligańskiego w Kodeksie wykroczeń, zdaje się bardzo bulwersować, kiedy była mowa o tym, iż wybitni przedstawiciele prawa pracowali nad kodeksem z 1969 r. Nie wiem, co pana tak bardzo bulwersuje w tym, że pracował nad tym kodeksem profesor Władysław Wolter, który mimo trudnych czasów i wielu nacisków nie uległ i nie wpisał się do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, czy profesor Świda. Pracowali różni ludzie, tacy, którzy - jak profesor Władysław Wolter - są godni wspomnienia i uchodzą za autorytety.</u>
          <u xml:id="u-56.15" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">Proszę spytać każdego profesora, z Waltosiem na czele, co myśli o panu profesorze Władysławie Wolterze, który był jednym z twórców Kodeksu karnego z 1969 r., i nie pracował, by ścigać przestępców politycznych, ale by ścigać przestępców kryminalnych, którzy wtedy też się zdarzali.</u>
          <u xml:id="u-56.16" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">Wreszcie szczególnie razi pana posła Tobera słowo „prawomyślny”.</u>
          <u xml:id="u-56.17" who="#komentarz">(Poseł Michał Tober: To jest co innego.)</u>
          <u xml:id="u-56.18" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">No tak, jak ktoś myśli i działa zgodnie z prawem, to może razić, zwłaszcza pana posła z SLD, który ma takich towarzyszy, jak pan poseł Pęczak, Miller, Jakubowska, Czarzasty - rzeczywiście, tych pana kolegów...</u>
          <u xml:id="u-56.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-56.20" who="#komentarz">(Poseł Michał Tober: A wicepremier Lepper.)</u>
          <u xml:id="u-56.21" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">Tych pana kolegów może razić prawomyślność. Panie Tober, ja się panu nie dziwię. Rzeczywiście, pan się może jeżyć na samo słowo „prawomyślny” i samo takie brzmienie wypowiedzi. Ale aby mówić o prawomyślności, aby mówić o szacunku dla prawa - to jest kwestia pojęć związanych nie tyle z działaniem i czynem... Oczywiście za myśli nikt nikogo nie karze. Ale aby szanować prawo, trzeba myśleć naprzód zgodnie z prawem. Trzeba mieć respekt dla prawa, trzeba kierować się myśleniem, które przyjmuje akceptację dla tego prawa, zwłaszcza prawa karnego stojącego na straży tych podstawowych wartości przez nikogo niekwestionowanych, w porządku państwa demokratycznego w każdym razie.</u>
          <u xml:id="u-56.22" who="#komentarz">(Poseł Michał Tober: Czy wicepremier jest prawomyślny?)</u>
          <u xml:id="u-56.23" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">Szanowni Państwo! Padło wiele pytań, których nie sposób krótko ująć w wystąpieniu. Mam nadzieję, że pan minister Kryże jeszcze odpowie przynajmniej na część z nich. Co do pozostałej części, przedłożymy odpowiedź na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-56.24" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">Chciałbym jeszcze raz podkreślić, że naszą troską nie są słowa, nie jest historia, nie są resentymenty, zwłaszcza że my akurat jako formacja nie mamy w tym względzie nic na sumieniu - o czym nie może powiedzieć, niestety, pan poseł Tober w stosunku swoich kolegów, towarzyszy; nie mówię o pana osobistej biografii. Natomiast myślimy o tym, aby realnie pomóc wszystkim Polakom obawiającym się chuliganów, których akurat widzimy i nazywamy ich tak, jak ich nazywać należy. Nie boimy się używać słowa: chuligan, bo co do genezy, to nie wywodzi się ono ze Związku Radzieckiego; tylko pan poseł Iwiński przed chwilą panu powiedział, skąd się to słowo wzięło.</u>
          <u xml:id="u-56.25" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">I na zakończenie. Drodzy państwo, przecież 120 tys. mieszkańców naszego kraju, nie tylko Krakowa, całej Polski, bo ten ruch zaczął się od Nowej Huty, kiedy doszło do kilku zabójstw wyraźnie na tle chuligańskim... A wcześniej poszczególni sprawcy nie dopuścili się zabójstw? Dopuszczali się właśnie tych drobnych przestępstw chuligańskich, za które nie byli szybko karani, i to rozzuchwalało. Właśnie ci ludzie napisali w odezwie, którą skierowali do marszałka Sejmu, złożyli wówczas jeszcze na ręce pana marszałka Cimoszewicza, że domagają się wprowadzenia do Kodeksu karnego rozwiązań, które gwarantują skuteczne i surowe ściganie chuliganów, przestępców, którzy dopuszczają się czynów chuligańskich. To 120 tys. mieszkańców naszego kraju, a pewnie nie wszyscy mieli okazję, żeby się podpisać. Jeżeli ktoś dzisiaj zarzuca, że jest to powrót do PRL-u, to obraża tych ludzi. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-56.26" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#komentarz">(Poseł Michał Tober: Panie marszałku, w trybie sprostowania.)</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Bardzo proszę, pan poseł Michał Tober w trybie sprostowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#PosełMichałTober">Panie Marszałku! Nie sposób nie sprostować nieprawdziwych informacji, cytatów, które podał pan minister, posiłkując się moim wystąpieniem, kompletnie niezrozumianym i chyba niedosłyszanym... Bo przecież pan minister Ziobro jest człowiekiem inteligentnym, nie sądzę też, żeby świadomie wprowadzał Wysoką Izbę i opinię publiczną w błąd, więc mniemam, że pewnie nie dosłyszał, bo dość często rozmawiał przez telefon komórkowy.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#PosełMichałTober">Otóż nie jest prawdą, że nie zająknąłem się, jak to ujął pan minister Ziobro, w sprawie bulwersujących przestępstw przytoczonych przez niego na wstępie wystąpienia. Panie ministrze, pan tego widocznie nie słyszał, ale nie tylko się zająknąłem - proszę sobie zajrzeć potem do protokołu, uzupełnić swoją wiedzę - ale powiedziałem, że bulwersują one nas wszystkich, że są to zbrodnie przerażające. Powiedziałem o nich właśnie dlatego, że uzasadniając sądy 24-godzinne i występki chuligańskie w nieprawidłowy sposób, po to by grać na emocjach, posiłkuje się pan przykładami najcięższych zbrodni, które nie są ani występkami chuligańskimi, ani tym bardziej nie mogą być sądzone w trybie 24-godzinnym. A więc o tym bardzo wyraźnie mówiłem.</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-58.3" who="#PosełMichałTober"> I niniejszym prostuję informację, że się w tej sprawie, jak pan to ujął, nie zająknąłem.</u>
          <u xml:id="u-58.4" who="#PosełMichałTober">Drugie sprostowanie. Nie jest prawdą, iż mnie nie razi, że są chuligani. Otóż bardzo mnie razi, że są chuligani. I gdybym mógł się podpisać pod petycją tych 120 tys. obywateli w sprawie tępienia i ścigania chuliganów, również bym się podpisał, panie ministrze. Tylko trzeba to robić z głową i mądrze, i skutecznie, a nie na pokaz, nie dla poklasku i nie w sposób, który tak naprawdę niczego nie rozwiąże.</u>
          <u xml:id="u-58.5" who="#PosełMichałTober">Kolejne, trzecie sprostowanie. Nie jest prawdą, że nie razi mnie - o tym nie wspominałem, bo sam pan minister o tym mówił - również ta pozostałość nieskutecznego i pochodzącego z zupełnie innej epoki, przede wszystkim epoki represji politycznej, pojęcia chuligaństwa w Kodeksie wykroczeń. Tyle że fakt, iż to pojęcie jest jeszcze w Kodeksie wykroczeń, nie oznacza, że należy do niego wracać w Kodeksie karnym, tylko może należy się zastanowić nad wykreśleniem go z Kodeksu wykroczeń. W tę stronę idźmy, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-58.6" who="#PosełMichałTober">Czwarte sprostowanie. Jeśli chodzi o chuligaństwo stadionowe, to nie debatujemy tutaj o chuligaństwie stadionowym. Jeżeli to dotyczy tylko chuligaństwa stadionowego, to nie róbcie tak wielkiego zadęcia i nazwijcie tę ustawę ustawą przeciwko chuligaństwu stadionowemu i debatujmy wtedy o takiej ustawie. Nie róbcie z tego Bóg wie czego, ustawy, która ma rozwiązać wszystkie bolączki obywateli, wszystkie najkrwawsze i najtragiczniejsze zbrodnie, które dzieją się na ulicach i w ciemnych zaułkach polskich miast, tylko powiedzcie szczerze, że to może dotyczyć tylko i wyłącznie kiboli na stadionie i pijanych kierowców, nikogo więcej, i to będzie prawda. A jeżeli pan już mówi, powołując się na mojego kolegę pana posła Iwińskiego, to myli pan, niestety, etymologię i gramatykę historyczną z instytucjami prawnymi. Pan poseł Iwiński nie mówił o instytucji chuligaństwa, tylko mówił o słowie „chuligan”, z jakiego języka to słowo się wywodzi. Czym innym jest etymologia, a czym innym instytucje prawnicze, warto sobie tę wiedzę przyswoić.</u>
          <u xml:id="u-58.7" who="#PosełMichałTober">Ostatnie dwa sprostowania. W żadnej mierze nie bulwersuje nikogo, sądzę, na tej sali fakt, że w pracach nad kodeksem z 1969 r. uczestniczyły tak światłe postaci, jak prof. Wolter. Nikt tego z tej mównicy nie mówił. Natomiast z tej mównicy mówiono i dziwiono się, panie ministrze, panu, że bliższy pańskiemu sercu jest autorytet kodeksu z roku 1969, z niechlubnych czasów gomułkowskich; że bliższe są panu konstrukcje prawne Rosji radzieckiej lat 30., Polski bierutowskiej i Polski gomułkowskiej, niż krytyczna w stosunku do pana refleksja dzisiejszych profesorów i przedstawicieli wolnej Polski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">To już jest formuła poza sprostowaniem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#PosełMichałTober">Ostatnie sprostowanie.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#PosełMichałTober">Były poseł Pęczak, była posłanka Jakubowska nie są członkami Sojuszu Lewicy Demokratycznej, nie są w tej partii już od dawna. Natomiast w pana rządzie, pana szefem, pana przełożonym, wicepremierem...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Panie pośle, zwracałem uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#PosełMichałTober">...jest przestępca Andrzej Lepper. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Zwracałem uwagę, panie pośle, żeby szanować tę formułę, jaką jest w regulaminie sprostowanie.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Bardzo proszę, pan poseł Cezary Grabarczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#PosełCezaryGrabarczyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#PosełCezaryGrabarczyk">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Także chciałem skorzystać z trybu sprostowania, bo wydaje mi się, mimo iż starałem się bardzo powoli wywodzić w swoim wystąpieniu pewne myśli, że pan minister miał kłopoty z percepcją.</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-64.3" who="#PosełCezaryGrabarczyk"> Zapytałem, po pierwsze, czy prawdą jest to, co powiedział prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, że przestępczość w Polsce spada. Pytałem, żeby zrozumieć, dlaczego chcemy wprowadzać nadzwyczajne rozwiązania prawne, znane - przed chwilą to przytoczono - komunistycznemu Kodeksowi karnemu z 1969 r., rozwiązania, które są dorobkiem radzieckiej myśli, nauki prawa karnego, czy też to jest nieprawdziwa teza i pan prezydent pomylił się, bo przestępczość drastycznie rośnie i trzeba sięgać do tych niechlubnych rozwiązań Kodeksu karnego z 1969 r. Pytałem, czy ten projekt nowelizacji był konsultowany z Komisją Kodyfikacyjną Prawa Karnego, która działa przy ministrze sprawiedliwości i na to pytanie także nie padła odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-64.4" who="#PosełCezaryGrabarczyk">Twierdziłem w imieniu klubu Platformy Obywatelskiej, że popieramy tryb szybkiego sądzenia, że ta propozycja jest tożsama z propozycją, którą przedstawialiśmy wyborcom w czasie kampanii wyborczej, z tą różnicą, że my nie chcemy recydywy komuny. Nie chcemy przywracania instytucji, które były wykorzystywane przeciwko działaczom opozycji w PRL. Chcemy szybkiego sądzenia tych sprawców przestępstw, którzy zostali schwytani na gorącym uczynku bądź bezpośrednio po tym i można ich szybko osądzić. Jednocześnie zadawałem pytanie, co zrobić, żeby nie wydłużyła się kolejka oczekujących na miejsce w zakładzie karnym, bo ci ludzie nie powinni chodzić między obywatelami, ale powinni być odizolowani.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Panie pośle, przepraszam bardzo, ale proszę, zwracam uwagę, że pan występuje w trybie sprostowania. I proszę o szanowanie tej formuły regulaminowej. Debata toczyła się w dobrej atmosferze, była merytoryczna, tak że proszę o studzenie emocji i szanowanie formuły sprostowań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#PosełCezaryGrabarczyk">Przypominam to pytanie, bo na nie nie padła odpowiedź, natomiast zostały sformułowane tezy nawiązujące do słów, które z mojej strony nie padły, tzn. że moja wypowiedź została źle zrozumiana przez pana ministra i dlatego przysługuje mi tryb sprostowania.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#PosełCezaryGrabarczyk">My chcemy szybkiego sądzenia. Platforma Obywatelska chce szybko sądzić przestępców, ale chce znaleźć dla nich także miejsce w zakładach karnych, a pytałem, czy pan minister bierze pod uwagę koszty, jakie będą związane z tymi rozwiązaniami, które proponuje dziś rząd, bo część tych środków mogłaby pójść na spłatę długów Służby Więziennej, na wybudowanie nowych miejsc w zakładach karnych i zaadoptowanie miejsc w koszarach, żeby tych, którzy czkają, a dzisiaj stwarzają realne niebezpieczeństwo dla obywateli, odizolować. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Głos zabierze pan Andrzej Kryże, sekretarz stanu w ministerstwie sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-67.3" who="#komentarz">(Minister Sprawiedliwości Zbigniew Ziobro: Jeszcze ja dwa słowa, jeśli można.)</u>
          <u xml:id="u-67.4" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Bardzo proszę, pan minister Ziobro.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">Szanowni Państwo! Panie Marszałku! Każdy słyszał i każdy mógł się przekonać, kto co mówił. Myślę, że widz również będzie tutaj najlepszym sędzią panów intencji, panów woli, panów chęci walki z chuligaństwem i tego, na ile ten głos troski o ludzi pokrzywdzonych przez chuliganów przebijał z panów wystąpień. Nie będę odnosił się w związku z tym do tych panów wypowiedzi, pozostawię rzecz ocenie słuchaczy, a wiem, że jesteśmy słuchani i oglądani. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">Po drugie, tak inteligentny człowiek jak pan poseł Tober nie wierzę, żeby mógł nie zrozumieć i nie zauważyć, iż przykłady, jakimi ilustruję, w sposób najbardziej czytelny pokazują konieczność wprowadzenia sądów 24-godzinnych do polskiego systemu prawnego, bo kilkakrotnie podkreślałem, że te dramatyczne, drastyczne przypadki usiłowania lub dokonania zabójstw przez chuliganów były poprzedzone drobniejszymi występkami, wykroczeniami, których dopuszczali się ci chuligani i za które nie byli karani z uwagi na przewlekłość procedury, jaka się toczyła, z uwagi na słabość działania polskiego wymiaru sprawiedliwości, z uwagi na to, o czym mówiła tutaj pani Monika Ryniak, że unikali skutecznie odpowiedzialności, bo rozprawy przeciągały się. Wyjeżdżali za granicę, szukali innych pretekstów ucieczki od odpowiedzialności karnej i to ma to zmienić, aby tych chuliganów zniechęcić do popełniania przestępstw w tym momencie, kiedy dopuszczają się drobnych występków, by nie dochodziło do najcięższych zbrodni. Taka jest myśl, taka jest idea, taka jest zresztą myśl leżąca u podstaw teorii, która została z tak znakomitym skutkiem wprowadzona w Nowym Jorku - 0 tolerancji, szybka reakcja na drobny występek, aby nie doszło do zbrodni, i o to chodzi.</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-68.3" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">Pan poseł Tober jest też mocno krytycznie, jak teraz usłyszałem, nastawiony do rozwiązań zawartych w Kodeksie wykroczeń, które przewidują instytucję chuligaństwa. Panie pośle, ja zwróciłem uwagę na pewien paradoks, dlatego że pan, może też nie dosłyszałem, ale nie odcinał się tak jednoznacznie od dzieła uchwalonego przez pana kolegów z Sojuszu Lewicy Demokratycznej, bo Kodeks karny, Kodeks wykroczeń został również uchwalony przez Sojusz Lewicy Demokratycznej, w związku z tym to jest dzieło pana kolegów partyjnych, więc powinien pan z nimi poważnie porozmawiać na temat wprowadzania rozwiązań PRL-u. Ale jeżeli tak pana bulwersuje, porusza kwestia resentymentów pana kolegów i towarzyszy partyjnych co do PRL-u, to myślę, że jest tu szeroka, szeroka gama działań i pole do popisu dla pana. Zachęcam pana do poparcia na przykład ustawy, jaką przedłożyło Prawo i Sprawiedliwość, związanej z odebraniem emerytur tym, którym są stawiane zarzuty zbrodni komunistycznej.</u>
          <u xml:id="u-68.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-68.5" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro"> Myślę, że tutaj pan się wykaże tą swoją niechęcią właśnie i to do prawdziwych występków przestępczych, które były popełniane w okresie PRL-u. Tutaj zachęcam do aktywności, uwierzę wówczas w pana szczerość. </u>
          <u xml:id="u-68.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-68.7" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">Ja nie będę wracał do życiorysów i nawiązywał do życiorysów różnych osób świata nauki, którzy teraz głośno krzyczą i mówią o PRL-u. Pozostawię to historykom nauki albo socjologom, którzy być może kiedyś będą ten fenomen oceniać. Natomiast odpowiem jeszcze na dwa pytania, na które, jak zapowiedziałem, wbrew temu co pan poseł Grabarczyk mówił, będzie udzielał odpowiedzi pan minister Kryże. Czy prawdą jest, że przestępczość spada? Otóż, panie pośle, zgodnie ze statystyką policyjną na przestrzeni ostatnich kilku lat rzeczywiście zaznacza się pewien niewielki spadek przestępczości. Na dobrą sprawę, spadek przestępczości kryminalnej, w sensie najpoważniejszych przestępstw, takich jak rozboje, czy też włamania do samochodów, po raz pierwszy w Polsce został zauważony w momencie, kiedy Lech Kaczyński wprowadził zaostrzenie polityki karnej w stosunku do tego rodzaju sprawców, kiedy w więzieniach w Polsce zrobiło się ciaśniej. Wtedy właśnie zatrzymano wzrost tej najcięższej przestępczości. Co prawda, równolegle przestępczość wzrastała intensywnie w związku z wprowadzeniem do Kodeksu karnego - do porządku ustawowego, nie tylko do Kodeksu karnego - możliwości ścigania za przestępstwo posiadania niewielkiej ilości narkotyków oraz przekwalifikowaniem wykroczeń, jeżeli chodzi o prowadzenie samochodu w stanie nietrzeźwości, zaliczeniem ich do kategorii przestępstw. To spowodowało z kolei wzrost przestępczości. Natomiast w rzeczy samej statystyki policyjne wskazują na to, że ta surowa, zaostrzona polityka karna po tym, kiedy Lech Kaczyński doprowadził do zmiany poprzez wytyczne dotyczące polityki aresztowej, przynosi efekty. Udało się zatrzymać wzrost przestępczości, jest tu pewien spadek, co powinno chyba wszystkich cieszyć. Tak, tylko problem, panie pośle, tkwi w tym, że w Polsce przestępczość doszła do tak wysokiego poziomu, że już dawno trzeba było wprowadzić rozwiązania, które my dzisiaj proponujemy. Niestety, nie mieliśmy możliwości tego zrobić. Owszem, Lech Kaczyński, kiedy był ministrem sprawiedliwości, nie ograniczał się tylko do wytycznych, które zmieniały polityką aresztową i w konsekwencji zaostrzały politykę karną w kraju, ale też zaproponował rozwiązania kodeksowe - te same, które dzisiaj tu proponujemy, zbliżone, w każdym razie - również jeżeli chodzi o ściganie chuliganów. Niestety, wówczas, mimo że zostały uchwalone, rozwiązania te pan prezydent Kwaśniewski zawetował. Dlatego też robimy to z wielkim opóźnieniem, ale po to właśnie, aby te dziesiątki tysięcy, setki tysięcy naszych rodaków, którzy każdego roku spotykają się z chuliganami, mogło czuć się bezpiecznie. A badania socjologiczne, kryminologiczne pokazują, że Polacy, pytani, jaki rodzaj przestępczości jest dla nich najbardziej dolegliwy, nie wskazują tych najcięższych rodzajów przestępstw, ale czyny o charakterze chuligańskim. I to oni nazywają je czynami o chuligańskim charakterze. I dlatego chcemy to surowo i szybko karać.</u>
          <u xml:id="u-68.8" who="#komentarz">(Poseł Cezary Grabarczyk: I pozamyka ich pan? Gdzie?)</u>
          <u xml:id="u-68.9" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">A co do chuliganów stadionowych, to, panie pośle Tober - już na koniec - pan mnie namawia, abym się określił, stwierdził, że chcemy ścigać tylko i wyłącznie chuliganów stadionowych, tak jak to w Wielkiej Brytanii ma miejsce. A zapewniam pana, że tam się nie ogranicza ściganie chuliganów tylko do chuliganów stadionowych, bo walka z chuligaństwem, o czym przekonaliśmy się w ciągu kilkudniowej wizyty, to walka z subkulturą chuligańską, dalece wykraczająca poza obszar stadionów. My nie zamierzamy ograniczać się tylko do chuliganów stadionowych, bo nie widzimy powodów, aby Polakom, którzy stają się ofiarami działania chuliganów na przykład osiedlowych, nie udzielać pomocy, nie wyciągać do nich ręki, zgłaszając rozwiązania, które proponujemy. Dlaczego mamy ograniczać się tylko do chuliganów stadionowych? Nie widzę powodu.</u>
          <u xml:id="u-68.10" who="#komentarz">(Poseł Michał Tober: Pan tylko o tym mówił.)</u>
          <u xml:id="u-68.11" who="#MinisterSprawiedliwościZbigniewZiobro">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-68.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Proszę o zabranie głosu pana Andrzeja Kryże, sekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejKryże">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Z pewnym smutkiem, bardzo uważnie przysłuchiwałem się tej dyskusji, ponieważ o ile spodziewaliśmy się ataku politycznego w sprawie przestępstw o charakterze chuligańskim, o tyle nie bardzo rozumiem, skąd bierze się niechęć czy zarzuty co do samego trybu przyspieszonego. Chciałbym, żebyśmy na to popatrzyli w sposób globalny. O chuligaństwie już niewiele powiem, bo pan minister Ziobro wyjaśnił wszystko. Ale przecież postępowanie przyspieszone obejmuje cały katalog przestępstw, które mogą być ścigane w trybie uproszczonym. I nie przewiduje się z tego powodu żadnego zaostrzenia kary. Nie przewiduje się z tego powodu również żadnego ograniczenia praw dowodowych na rozprawie. Przeciwnie, w tym trybie jest odwołanie do trybu zwykłego, jeżeli chodzi o postępowanie na rozprawie. Tak więc gdzież jest problem? Mówimy tylko o przyspieszeniu. A przecież tu właśnie, w tym Sejmie, bardzo często - słyszałem takie wypowiedzi posłów - mówiliście państwo, że nie tylko surowość, albo inaczej jeszcze, nie surowość, a nieuchronność i szybkość represji jest decydująca. I tyle chciałbym powiedzieć tytułem wstępu, bo pozostałą część swojej wypowiedzi chciałbym bardzo merytorycznie, a nie politycznie ukształtować.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejKryże">Pan poseł Grabarczyk ma wątpliwości, czy stan przestępczości, czyli to, że przestępczość maleje, uzasadnia wprowadzanie tego rodzaju szczególnego trybu postępowania. Otóż w uzupełnieniu tego, co mówił pan minister Ziobro, podam konkrety. W ciągu ostatnich 20 lat w Polsce przestępczość wzrosła - mówię o przestępczości rejestrowanej, policyjnej - z ok. 500 tys....</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#komentarz">(Poseł Cezary Grabarczyk: Ale to jest manipulacja, panie profesorze...)</u>
          <u xml:id="u-70.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejKryże">Jeżeli pan pozwoli, jakbym dokończył, to może by pan to ocenił inaczej.</u>
          <u xml:id="u-70.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejKryże">...do blisko 1500 tys.</u>
          <u xml:id="u-70.5" who="#komentarz">(Poseł Cezary Grabarczyk: Milion szesnaście...)</u>
          <u xml:id="u-70.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejKryże">To nie o to chodzi. Pan odnosi to, panie pośle, do polityki, ja to odnoszę do stanu bezpieczeństwa w kraju, i o to mi chodzi. Moją troską jest stan bezpieczeństwa ludzi.</u>
          <u xml:id="u-70.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-70.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejKryże"> Czy to było 4 lata wcześniej, czy 4 lata później, to dla mnie nie stanowi problemu. Ale jeżeli pan pozwoli dokończyć, jeżeli pan sobie życzy nie od 1986 r., tylko od 1989 r., to już podaję. W 1989 r. stwierdzono 547 tys., z ogonkiem, przestępstw, natomiast w 2004 r. 1461 tys., też z ogonkiem. Taki był skok przestępczości. Przy czym, żebyśmy widzieli całą scenę, o jakiej mówimy, to musimy powiedzieć, że zgodnie z międzynarodowymi badaniami wiktymologicznymi, którym zresztą patronuje brytyjski Home Office, zgłaszalność przestępstw w Polsce oscyluje w granicach 37%, czyli ta ilość 1461 tys. w 2004 r. to jest ok. 37%, powiedzmy 40% tego, co naprawdę w naszym kraju się dzieje. Ciemna liczba występuje w każdym kraju - stąd są te badania - natomiast u nas jest szczególnie wysoka na tle innych krajów. Powody są różne, m.in. brak zaufania do organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości. Jeżeli do tak zarysowanego wzrostu przestępczości w ciągu ostatnich lat przyłożymy spadek, o którym wspomniał pan poseł Grabarczyk, to się okaże, że ten spadek przestępczości jest ledwo zauważalny. On wynosi ok. 5,5% w ciągu ostatnich dwóch lat, bo tylko o ostatnich dwóch latach możemy mówić, jeżeli chodzi o spadek przestępczości. Dokładnie liczba przestępstw pomiędzy rokiem 2004 a 2005 zmniejszyła się o 81 255 przestępstw - w stosunku do liczby prawie 1,5 mln. Nie możemy, mając takie liczby, wyciągać z nich tak kategorycznych wniosków czy ocen, że w związku z tym stan bezpieczeństwa w naszym kraju na tyle się poprawił, że nie potrzebujemy sięgać do żadnych rozwiązań, które by ten stan jeszcze poprawiły.</u>
          <u xml:id="u-70.9" who="#komentarz">(Poseł Cezary Grabarczyk: Czy prezydent mówi prawdę?)</u>
          <u xml:id="u-70.10" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejKryże">Panie pośle, pan pozwoli mi dokończyć moje wystąpienie, tak jak powiedziałem, mam nadzieję, że państwo mi pozwolicie dokończyć je w konwencji merytorycznej, a nie politycznej.</u>
          <u xml:id="u-70.11" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejKryże">Pan prezydent na pewno mówi prawdę i ja się cieszę z panem prezydentem, że zarysowała się tendencja spadku, ale to nie znaczy, że my nie mamy nic do zrobienia z tego powodu, że w ciągu ostatnich dwóch lat z 1,5 mln o 80 tys. spadła liczba przestępstw.</u>
          <u xml:id="u-70.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-70.13" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejKryże"> To jest śladowa liczba, to jest tylko tendencja, która może cieszyć, że nie rośnie dalej, a coś się zaczyna dziać, że zaczynamy to hamować. I to tylko tyle chciałbym wyjaśnić.</u>
          <u xml:id="u-70.14" who="#komentarz">(Poseł Cezary Grabarczyk: Dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-70.15" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejKryże">Na temat pojęcia przestępstwa chuligaństwa pan minister Ziobro się wypowiedział, więc nie chciałbym się tutaj wypowiadać, bo na pewno nie zrobię tego tak dobrze i trafnie jak on. Natomiast rzeczywiście pan poseł Iwiński nam tutaj bardzo pomógł, bo chuligaństwo jest pojęciem pochodzącym z Wielkiej Brytanii i tam dalej stosowanym. Przy czym muszę przyznać się Wysokiem Sejmowi, że my, by uniknąć tego ataku politycznego, nawet myśleliśmy, jak tu zmienić nazwę i nie wymyśliliśmy nic, co by tak adekwatnie oddawało stan rzeczy. Bo chuligaństwo było przed wojną, było w okresie socjalizmu i jest obecnie, jest u nas i jest w innych krajach. Natomiast ciekawa rzecz - kwestia definicji chuligaństwa. Otóż próbowaliśmy również i tę definicję zmienić. Jeśli chodzi o pierwszy projekt, który dotarł do komisji kodyfikacyjnej - tu już jest częściowa odpowiedź na pytanie pana posła Grabarczyka - to komisja kodyfikacyjna pod wodzą pana prof. Waltosia miała ten projekt i do niego się odniosła, mało tego, my z tej oceny wyciągnęliśmy bardzo daleko idące wnioski, ale m.in. w tej ocenie zwrócono uwagę, że nasze próby innego definiowania chuligaństwa są nietrafne, że w rezultacie ta definicja w kodeksie z 1969 r. była najlepsza. Taki był wniosek. To nie znaczy, że komisja kodyfikacyjna i pan prof. Waltoś są zachwyceni tą definicją, ale wybierając z różnych możliwości, dokonali oceny, że tamta była najprecyzyjniejsza.</u>
          <u xml:id="u-70.16" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejKryże">Panie pośle, pan mnie chce zdeprymować. Ja i tak jestem zdeprymowany, bo nie mam doświadczenia w występowaniu przed szanownym gremium.</u>
          <u xml:id="u-70.17" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejKryże">Natomiast rozumiem, że pani pokazuje nos Pinokia, prawda? Zapraszam do ministerstwa i proszę przeczytać materiały, które dostaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-70.18" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejKryże">Jeżeli chodzi o koszty, o których mówił pan poseł Grabarczyk, to mnie się wydaje, że te koszty są bardzo małe. To nie chodzi tylko o to, że my sobie w ramach budżetu damy z nimi radę. One są naprawdę bardzo małe - 230 mln zł na całą akcję prowadzenia postępowania przygotowawczego, z czego główne koszty dotyczą obrony z urzędu, to jest właśnie zapewnienie gwarancji procesowych, o których za chwilę będziemy mówili, to jest bardzo niewiele w stosunku do kosztów przestępczości. W Stanach Zjednoczonych przestępczością zajmują się ekonomiści i wyliczyli ponad wszelką wątpliwość jedno, że najdroższa jest przestępczość - nie jej zwalczanie różnymi metodami, tylko przestępczość. Ale to jest ogólny argument. Natomiast argumenty szczegółowe są takie: w wyniku wdrożenia postępowania przyspieszonego nastąpi radykalne odciążenie pracy policji, sądów, prokuratury. No, nie ma takiej możliwości, żeby sprawa, która trwa 72 godziny, nawet jeżeli angażuje radiowóz do dowiezienia podejrzanego, kosztowała więcej niż ta sama sprawa, która się wlecze tygodniami i miesiącami. Takiej możliwości nie ma. Proszę wyobrazić sobie, ile czynności jest podejmowanych w trybie zwykłym, ile razy powiela się te same postępowania, ile razy trwają przesłuchania w prokuraturze, w policji, ile czynności wykonuje się i ile osób wykonuje te czynności na rozprawie. To wszystko zostaje skomasowane, ściśnięte do 72 godzin. To musi być radykalnie tańsze. Jeśli chodzi o kwestię wyliczenia, o ile to będzie tańsze, to musielibyśmy powołać specjalne przedsiębiorstwo audytorskie, które na określonej próbie - przepraszam bardzo, jestem lekko przeziębiony - wykonałoby takie obliczenia. Ale ja, jako osoba, która w wymiarze sprawiedliwości spędziła ponad 35 lat, nie mam żadnych wątpliwości, że te koszty 230 mln zł, przy oszczędnościach finansowych i społecznych, które wynikają z tego trybu, to jest kwota minimalna.</u>
          <u xml:id="u-70.19" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejKryże">Zarzut ze strony pana posła Grabarczyka, że zwiększy się liczba tych, którzy zajmą nam miejsca w zakładach karnych, które i tak już są przeciążone, i w związku z tym, co rząd na to. Chcę powiedzieć tak, powrócić do pierwszej swojej wypowiedzi, że, po pierwsze, tryb przyspieszony jako taki nie przewiduje zaostrzenia w ogóle sankcji karnej, przewiduje tylko usprawnienie i szybkość tej reakcji. Natomiast jeżeli chodzi o przestępstwa chuligańskie, to jest to minimalne zaostrzenie, bo tam jest powiedziane tylko, że będzie dolna granica zwiększona o połowę, ale każdej kary - kary grzywny i kary ograniczenia wolności i kary pozbawienia wolności, o ile sąd ją wybierze. A jak nawet ją wybierze, to ma możliwość warunkowego zawieszenia wykonania kary - tej kary akurat tak. Więc wydaje mi się, że problem jest demonizowany, że jeżeli nawet z tego powodu jakaś liczba osadzonych nam przybędzie, to nie będzie to liczba, która będzie miała decydujący wpływ na obraz sytuacji w polskich więzieniach.</u>
          <u xml:id="u-70.20" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejKryże">Natomiast co rząd robi? No, rząd robi bardzo wiele, tak mi się wydaje, i minister sprawiedliwości. Będę jeszcze o tym mówił, odpowiadając na pytanie czy odnosząc się do wystąpienia pana posła Ślusarczyka. Myślimy i działamy niejako w różnych kierunkach. Przygotowujemy projekty; w zasadzie te projekty są gotowe, tylko muszą być dopracowane. My nie możemy na przykład naszej ustawy o monitoringu skierować pod obrady Wysokiego Sejmu bez dokładnego wyliczenia strat i kosztów, i to właśnie w tej chwili robimy. A więc myślimy o wprowadzeniu wykonywania kary pozbawienia wolności w formie monitoringu elektronicznego. Myślimy również o urealnieniu wykonywania kary ograniczenia wolności, żeby ona stała się ekwiwalentna w stosunku do kary pozbawienia wolności. Myślimy - i mamy już gotowy projekt, który niedługo wpłynie - o tzw. karach weekendowych. Byliśmy w Anglii, konsultowaliśmy to, oni też to wprowadzają i to zaczyna u nich funkcjonować, dlaczego więc nie miałoby funkcjonować u nas. Myślimy nawet o tym, żeby sąd w określonych okolicznościach mógł stosować represje poniżej jednego miesiąca, żeby mógł stosować karę liczoną w tygodniach tam, gdzie rzeczywiście ten delikt jest niewielki, gdzie można poprzestać na tak delikatnym upomnieniu sprawcy - po to, żeby odzyskać miejsca dla sprawców groźnych przestępstw. Mało tego, myślimy o złagodzeniu rygoru warunkowego przedterminowego zwolnienia. Myślimy, to znaczy, pracujemy, to znaczy, mamy na ukończeniu projekty nowelizacji Kodeksu karnego, Kodeksu postępowania karnego, Kodeksu karnego wykonawczego. Również pracujemy nad wprowadzeniem w Polsce eksperymentu prywatnych więzień, czyli tych, które są budowane w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego. I tu też mamy dość istotne doświadczenia z pobytu w Wielkiej Brytanii. Mówiono tam nam w ten sposób: gdybyśmy mieli dzisiaj budować jeszcze jedno więzienie, to tylko w tym systemie.</u>
          <u xml:id="u-70.21" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejKryże">Jeżeli chodzi o wystąpienie pana posła Tobera i o argument zmniejszających się zaległości, to ma się to do istoty sprawy mniej więcej tak samo, jak zmniejszająca się przestępczość. Ja byłbym szczęśliwy, gdyby tak było, panie pośle, jak pan mówi, bo to jest moja idea, żeby wymiar sprawiedliwości zaczął funkcjonować sprawnie, żeby obraz naszego wymiaru sprawiedliwości był taki, jak w innych krajach europejskich. Rzeczywiście udało się osiągnąć taki sukces w ostatnich dwóch latach - a w zasadzie w poprzednim roku, o czym za chwilę - że o kilkadziesiąt tysięcy spraw, na 2 mln rozpoznawanych rocznie, zaległość się zmniejszyła. Ale ta zaległość dalej wynosi blisko 2 mln spraw, a ponad 0,5 mln spraw to są sprawy stare. Wiele tysięcy spraw to są sprawy z okresu powyżej roku, powyżej 3 lat, powyżej 8 lat. A więc ja się cieszę, że tutaj też zarysowała się jakaś tendencja pozytywna, ale to jest tendencja śladowa w stosunku do tego, co w naszych sądach zalega. Liczba spraw, które się przedawniają w ciągu roku z tego powodu, że nie zostały rozpoznane w okresie sprzed przedawnienia, dalej jest bardzo znaczna, sięga tysięcy. Jeżeli państwo, sądownictwo państwa dopuszcza do tego, że sprawca unika odpowiedzialności tylko dlatego, że sądy nie są w stanie w okresie, który przewiduje prawo przedawnienia, go osądzić, to można powiedzieć, że jest to sytuacja bardzo zła, to jest sytuacja nienormalna.</u>
          <u xml:id="u-70.22" who="#komentarz">(Poseł Michał Tober: Panie ministrze, a wie pan, ja cytowałem w tym fragmencie uzasadnienia...)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Panie pośle, bardzo proszę - może będzie czas na dyskusję w kuluarach po wystąpieniu pana ministra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejKryże">Powiem więcej, panie pośle - ja jestem zmartwiony czym innym jeszcze, mianowicie tym, że rzeczywiście po pewnym wzroście liczby załatwień w 2004 r., który wtedy miał istotnie miejsce, w 2005 r. już niestety nie załatwiliśmy tylu spraw, co w roku 2004 - liczba załatwień spadła. I dlatego te małe ruchy na korzyść nie mogą jeszcze stanowić o strategii działania.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejKryże">Już nie będę odpowiadał na to, panie pośle, na co odpowiadał pan minister Ziobro. Pan poseł natomiast pytał o skuteczność, jaką mamy gwarancję skuteczności tego rozwiązania, które proponujemy - postępowania przyspieszonego. Myślę oczywiście, że Wysoka Izba poprawi te niedoskonałości w projekcie, który myśmy zaproponowali, i niewątpliwie on będzie lepszy. Myślę, że on nie jest zły, naprawdę pracowały nad tym tęgie głowy, ludzie, którzy „zjedli zęby” na wymiarze sprawiedliwości. Ale to oczywiście nie gwarantuje skuteczności, skuteczność tak naprawdę zostanie zagwarantowana przez wolę działania policji, prokuratury i sądów. O ile za sądy i prokuraturę minister sprawiedliwości może odpowiadać i ręczyć, o tyle jeśli chodzi o policję, takich możliwości nie ma. Ale mamy pewien pomysł. Mianowicie jeżeli Wysoki Sejm uchwali tę ustawę, zwrócimy się do premiera o powołanie specjalnego zespołu, który będzie się składał m.in. z przedstawiciela ministra spraw wewnętrznych, policji, ale nie tylko, resortu zdrowia, innych resortów - zespołu koordynacyjnego, który będzie koordynował działania tych wszystkich elementów, które są niezbędne, aby skuteczność tego rozwiązania została zapewniona. Tak zrobili Hiszpanie i to im wyszło. Dokładnie tak zrobili. Po uchwaleniu ustawy powołano taki zespół i przez okres pierwszego roku, dwóch, trzech lat ten zespół zapewnił właściwe wdrażanie ustawy, potem stał się niepotrzebny. Zresztą jako ciekawostkę mogę podać, że tam wprowadzano ten tryb przyspieszony mniej więcej przy takiej samej muzyce krytyki jak u nas, a w tej chwili ta krytyka ucichła, są bardzo z tego zadowoleni, uważają, że to było jedno z najlepszych rozwiązań ostatnich lat.</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejKryże">Pan poseł Ślusarczyk mówił o potrzebie kompleksowej zmiany w systemie wymiaru sprawiedliwości po to, aby walczyć z przestępczością. Tak, panie pośle, taka potrzeba jest i chcę powiedzieć, że ten rząd według mojej pamięci jako pierwszy taki kompleksowy program przedstawia i realizuje. W skład tego programu wchodzi zarówno reforma więziennictwa - została ona przedstawiona i przyjęta przez rząd - jak i reforma, nowelizacja Kodeksu karnego, Kodeksu postępowania karnego, Kodeksu karnego wykonawczego, w celu usprawnienia wykonania. Wiąże się z tym wprowadzenie nowych instytucji, takich właśnie jak monitoring czy kary weekendowe, wiąże się również urealnienie kary ograniczenia wolności, która wtedy będzie mogła być alternatywna w stosunku do kary pozbawienia wolności - bo ona dzisiaj jest w części fikcyjna. To jest również program prywatnych więzień. Ale to nie tylko jest kwestia samej regulacji prawnokarnej, bo to np. kwestia biegłych. Jest ustawa o biegłych, już przez nas skończona, która ma doprowadzić do tego, żeby ci biegli stali się rzeczywistymi współtwórcami prawdy materialnej. Tak że kompleks zagadnień, którymi się zajmujemy, jest olbrzymi. Zajmujemy się również usprawnieniem organizacyjnym i informatycznym sądów. Jak już kiedyś minister mówił, mamy ok. 40 zespołów w ministerstwie, które zajmują się całym, kompleksowym programem reformy wymiaru sprawiedliwości, szeroko rozumianej, razem z prokuraturą. Wniesiemy te ustawy. Reszta zależy od Wysokiej Izby.</u>
          <u xml:id="u-72.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejKryże">Pan poseł Ślusarczyk troszczył się o konstytucyjność prawa do obrony. Muszę powiedzieć, że te gwarancje, które są przewidziane w ustawie przedłożonej w Wysokim Sejmie, są jednymi z najwyższych gwarancji, jakie można sobie wyobrazić i jakie są stosowane w krajach, w których tryb przyspieszony istnieje. Dla przykładu, w Niemczech obligatoryjna obrona występuje dopiero wtedy, kiedy przestępstwo jest zagrożone karą powyżej 6 miesięcy pozbawienia wolności, wcześniej nie. Obligatoryjna obrona, udział prokuratora obowiązkowy, stosowanie przepisów o trybie zwykłym w postępowaniu dowodowym na rozprawie, pełna kontrola odwoławcza (bo jeżeli chodzi o kontrolę odwoławczą, to tylko się skraca terminy, nic się nie zmienia w sposobie kontroli odwoławczej) - wydaje się, że te gwarancje są wystarczające. I nie powinno dojść do pomyłek, o których mówił pan poseł, tylko dlatego, że stosuje się tryb przyspieszony. Pomyłki mogą się zdarzać i, niestety, się zdarzają, ku mojemu zmartwieniu, ale nie z tego powodu. Nie z tego powodu. Pomyłki zdarzają się czasem zawinione, czasem niezawinione, a jeśli są zawinione, to prawdopodobnie dlatego, że zawinił człowiek, a nie ustawa.</u>
          <u xml:id="u-72.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejKryże">Czy obawiamy się zablokowania sądów? Nie. Sądy są w tej chwili zablokowane. My właśnie chcemy sądy odblokować, żeby na sprawę poświęcić 72 godziny, a nie 30, 50, 100 godzin w okresie trzech, pięciu, siedmiu, ośmiu miesięcy. My badaliśmy, Wysoka Izbo, te sprawy, które nadają się do postępowania w trybie postępowania przyspieszonego, i okazuje się, że w bardzo wielu z nich dzięki proceduralnym kruczkom, dzięki działaniom oskarżonych i ich obrońców, ale nie tylko, te postępowania, które naprawdę mogłyby się kończyć na jednej rozprawie trwającej godzinę, czasem wloką się miesiącami. I to ma być antidotum. To ma być antidotum. W związku z tym w rezultacie obciążenie dla budżetu, koszty społeczne tego rodzaju postępowania powinny być wielokrotnie mniejsze od kosztów społecznych postępowania zwykłego.</u>
          <u xml:id="u-72.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejKryże">Pan poseł Sosnowski wspomniał o swoich impresjach z rozmów z sędziami i prokuratorami, o negatywnych ocenach. Wobec tego ja wspomnę o pozytywnych ocenach. Być może te negatywne oceny wiążą się z projektem wcześniejszym. Chcę powiedzieć, że uruchomiliśmy gorącą linię w ministerstwie. Sędziowie mają podane numery specjalnych telefonów, adresy e-mailowe, pod którymi mogą nas informować o wszystkich swoich zastrzeżeniach. Mogą to robić nie tylko w drodze formalnej, wysyłając pisma do prezesów, ale także mamy z nimi bezpośredni kontakt. Z kontaktu tego wynika, że bardzo wielu sędziów i prokuratorów uważa, iż to jest dobre rozwiązanie. Bardzo uważnie wsłuchiwaliśmy się w uwagi, które nam zgłaszano. I w uwagi sędziów, i w uwagi prokuratorów, i w uwagi komisji kodyfikacyjnej, o której wspomniał pan poseł Grabarczyk. W wyniku tego projekt, który państwu przedłożyliśmy, różni się bardzo istotnie od projektu wstępnego i w zakresie rygoryzmów, i w zakresie trybu postępowania.</u>
          <u xml:id="u-72.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejKryże">Myślę, że gdyby dzisiaj porozmawiać z sędziami - a ja rozmawiałem, nawet z tymi, którzy krytycznie oceniali ten projekt wcześniej - to wielu z nich zmieniłoby zdanie. Pamiętajmy jednak również i o tym, że istnieje czasem naturalna niechęć do zwiększonego wysiłku, a niewątpliwie tryb przyspieszony wprowadzony w sądach oznacza zwiększony wysiłek dla sędziów, dla prokuratorów, dla policji i w jakimś zakresie dla adwokatów, tyle że adwokaci będą specjalnie z tego tytułu wynagradzani, natomiast wszystkie pozostałe zawody muszą to robić w ramach normalnego wynagrodzenia. Być może niektóre z negatywnych opinii wiążą się właśnie z taką niechęcią do przyjęcia dodatkowych zadań.</u>
          <u xml:id="u-72.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejKryże">Pan poseł Sosnowski mówił jeszcze o szczegółowych sprawach. Ja albo nie zrozumiałem do końca, albo odpowiedzi są oczywiste i wynikają wprost z ustawy. Od kiedy ma być liczony 48-godzinny czas udzielony organom ścigania na wniesienie wniosku o postępowanie przyspieszone? To jest napisane: od momentu zatrzymania. A co to jest moment zatrzymania? To jest godzina wpisana w protokole zatrzymania. Pan poseł troszczył się również o to, że prezes sądu odwoławczego będzie mógł zarządzić rozpoznanie sprawy w postępowaniu odwoławczym w składzie jednego sędziego. Dokładnie to samo może zrobić dzisiaj w stosunku do każdej sprawy rozpoznawanej w trybie uproszczonym. To jest tylko logika, konsekwencja tego rozwiązania, które jest stosowane, które się sprawdza i którego nikt do tej pory nie podważał. Zmartwiła również pana posła uznaniowość decyzji sądu o przekazaniu sprawy do postępowania uproszczonego czy zwykłego, czy nawet do prokuratora. Proszę państwa, to jest właśnie ta możliwość, to imperium sędziego, który zapozna się ze sprawą, stwierdzi, czy są komplikacje dowodowe, czy nie ma komplikacji dowodowych. To jest właśnie ta gwarancja prawidłowości postępowania. Przecież założeniem jest to, że tryb przyspieszony ma być stosowany w sprawach, w których nie występują komplikacje dowodowe: sprawca został zatrzymany na gorącym uczynku, są naoczni świadkowie zdarzenia, bardzo często zresztą sami policjanci, i w związku z tym nie należy przewidywać, aby były problemy natury dowodowej. Dlatego właśnie tę sprawę można rozstrzygnąć w ciągu 72 godzin. Jeżeli sędzia dopatrzy się tych problemów, będzie miał wątpliwości, czy ten tryb wystarczająco gwarantuje bezstronne i wnikliwe rozpoznanie sprawy, i przekaże sprawę do właściwego trybu, to traktujemy to właśnie jako gwarancję rzetelności i prawidłowości postępowania w trybie przyspieszonym.</u>
          <u xml:id="u-72.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejKryże">Przechodzę do szczegółowych pytań państwa posłów.</u>
          <u xml:id="u-72.9" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejKryże">Pan poseł Krajewski pyta, czy nie zostały ograniczone zasady procesowe. Myślę, że na to pytanie odpowiedziałem. Zostały ograniczone na tyle, na ile pozwala to stwierdzenie, iż sprawca został złapany na gorącym uczynku, a więc nie powinno być problemów natury dowodowej. Tylko na tyle. Wszelkie inne gwarancje dotyczące obrony są zachowane. Jedynym odstępstwem od trybu zwykłego jest to, że w tym postępowaniu pokrzywdzony nie może wystąpić z powództwem adhezyjnym, bo wtedy oczywiście to postępowanie mogłoby zostać zablokowane. Byłoby to wylanie dziecka z kąpielą. Nie ogranicza to jednak praw pokrzywdzonego.</u>
          <u xml:id="u-72.10" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejKryże">Proszę państwa, mamy w Kodeksie karnym art. 46, który zobowiązuje sąd, by na wniosek pokrzywdzonego zasądził stosowne odszkodowanie. Zresztą ten przepis będzie w ramach prac nowelizacyjnych nad Kodeksem karnym jeszcze bardziej uniwersalizowany. To jest znacznie lepszy instrument dla pokrzywdzonego niż powództwo adhezyjne. Jeśli chodzi o liczbę powództw adhezyjnych w procesach przed sądami, to jest ich obecnie ilość śladowa, bo pokrzywdzeni korzystają z instrumentu, który jest dla nich prostszy, nie wymaga pomocy obrońcy ani opłacania, ani innych działań, poza powiedzeniem, że on prosi o to, żeby zasądzić na jego rzecz odszkodowanie. Z tego pokrzywdzeni korzystają, nie jest to żaden problem. Powiedziałbym więcej: Jeżeli się zuniwersalizuje art. 46, to całkiem zasadne będzie wykreślenie w ogóle z Kodeksu postępowania karnego instytucji powództwa adhezyjnego.</u>
          <u xml:id="u-72.11" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejKryże">Pani poseł Fabisiak pytała o to, co się stanie z tymi trzema tysiącami kierowców, czy oni pomnożą liczbę tych, którzy siedzą w zakładach karnych. Niekoniecznie. Będzie tak, jak obecnie: rzadko który kierowca zatrzymany w stanie nietrzeźwym trafia do zakładu karnego. Mamy sankcje przewidziane w tym przepisie, a więc grzywnę, ograniczenie wolności i karę pozbawienia wolności oraz karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.</u>
          <u xml:id="u-72.12" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejKryże">Pani poseł pytała także o tryb odwoławczy. Sądzę, że, jeżeli chodzi o tryb odwoławczy, wyjaśniłem tę sprawę.</u>
          <u xml:id="u-72.13" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejKryże">Pan poseł Kuropatwiński również podnosił kwestię braku miejsc w więzieniach i dodatkowych kosztów dyżurów. Rozumiem, że również te kwestie zostały wyjaśnione.</u>
          <u xml:id="u-72.14" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejKryże">Pan poseł Karasiewicz podnosił kwestię konwojów, tego, że policja będzie zobowiązana dowieźć oskarżonego do sądu. No, takie jest zadanie policji. Policja służy do zwalczania przestępczości i służy też do obsługi wymiaru sprawiedliwości. Dzięki temu trybowi będzie musiała oskarżonego dowieźć tylko raz i przybyć raz, a nie dwa, trzy, cztery czy pięć, czy dziesięć razy.</u>
          <u xml:id="u-72.15" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejKryże">Pani poseł Monika Ryniak pytała między innymi o to, ile spraw się przewiduje w tym trybie. To był zresztą zarzut również innego posła, który mówił, że my tak na dobrą sprawę nie wiemy, ile tych spraw będzie. Tak naprawdę do końca wiedzieć nie możemy. Wiemy natomiast, że przy 400 tys. spraw rocznie, które mogą się odbywać w trybie uproszczonym, w około 200 tys. spraw rocznie sprawcy zostają ujęci na gorącym uczynku. Przyjmujemy, że 100–150 tys. to będą sprawcy tych występków, które będą mogły być skierowane do trybu przyspieszonego. Tak na roboczo przyjmujemy. Jest to liczba bardzo duża. 150 tys. spraw, które się odbędą w ciągu 72 godzin, to jest olbrzymia ulga dla wymiaru sprawiedliwości. To jest odblokowanie czasu pracy sędziów, sądów, prokuratorów, policjantów po to, by mogli zająć się sprawami poważniejszymi.</u>
          <u xml:id="u-72.16" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejKryże">Pan poseł Rojek pytał o graffiti, o to, jak to się ma do tego trybu. Ma się dobrze, bo to jest niszczenie mienia. Jeżeli to jest robione bez powodu, robione po to, by okazać rażące lekceważenie porządku prawnego, to jest to występek o charakterze chuligańskim. Nawet gdyby jednak nie był o charakterze chuligańskim, to też się nadaje do trybu przyspieszonego.</u>
          <u xml:id="u-72.17" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejKryże">Pan poseł Szlachta pytał o praktyczną realizację tej ustawy po jej przyjęciu. Rozumiem, że już jestem zwolniony z tego pytania, bo odpowiedziałem na nie wcześniej.</u>
          <u xml:id="u-72.18" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejKryże">Jeśli chodzi o pana posła Iwińskiego, to pan minister Ziobro ustosunkował się do jego wystąpienia.</u>
          <u xml:id="u-72.19" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejKryże">Pan poseł Chmielewski pytał właśnie o to, o czym przed chwilą mówiłem, że nie wiadomo, ile będzie spraw. Odpowiedziałem. Kontynuując odpowiedź na pytanie pana posła Chmielewskiego, chcę podkreślić, że w pracach budżetowych na 2007 r. przewidujemy oczywiście wszystkie koszty związane z procedowaniem w trybie przyspieszonym.</u>
          <u xml:id="u-72.20" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejKryże">Pan poseł Maciejewski pytał o to, jak sobie dadzą radę sądy, prokuratury i Policja. Rozumiem, że też jestem zwolniony z tej odpowiedzi. Zrobimy wszystko, żeby sobie dobrze dały radę.</u>
          <u xml:id="u-72.21" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejKryże">Wysoki Sejmie! Dlaczego we Francji, w Niemczech, w Anglii, w Hiszpanii dają sobie radę? Dlaczego my mamy sobie nie dać rady? Dlaczego od tego zaczynamy? Jest to kwestia woli i determinacji nadzoru w początkowym okresie. Policja musi być przekonana o tym, że ma z tego określony zysk, zysk czasowy. Trzeba ich do tego przekonać i myślę, że będziemy próbowali ich przekonać, a tych nieprzekonanych będziemy próbowali zdyscyplinować za pośrednictwem ich przełożonym, m.in. poprzez ten zespół, który ma powstać przy premierze.</u>
          <u xml:id="u-72.22" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejKryże">Pan poseł Lysko pytał o stan nietrzeźwości, o to, jak to się ma do postępowania w trybie przyspieszonym i do przestępstw o charakterze chuligańskim. Ma się dobrze, tak jak się to ma dotychczas do każdego z przestępstw, tzn. przyjęto w orzecznictwie Sądu Najwyższego od zawsze, od czasów przedwojennych jeszcze, że stan nietrzeźwości jest okolicznością obciążającą.</u>
          <u xml:id="u-72.23" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejKryże">Pan poseł Polak, przepraszam bardzo, jeżeli nie z PiS, pytał o to, jakie motywy mają przeciwnicy tego projektu. Powiem, żeby zakończyć, że nie chcę wchodzić w intencje ani myśli innych ludzi. Natomiast od połowy lat 90., a nawet jeszcze wcześniej, ścierają się w Polsce dwie filozofie prawa karnego, dwie filozofie ścigania przestępstw, dwie wizje tego, jak powinien wyglądać praworządny kraj, w którym obywatele nie boją się wychodzić na ulice. Te dwie wizje ścierają się nadal. Jedna wizja to był Kodeks karny z 1997 r., który przewidywał takie instytucje, że stosując nadzwyczajne złagodzenie kary, można było wymierzyć grzywnę za gwałt ze szczególnym okrucieństwem albo za gwałt zbiorowy. Jest to zatem jedna wizja, wprowadzenie takiej możliwości, to charakteryzuje sposób myślenie twórców. Druga wizja polega na tym, że przedkładamy dobro obywateli, dobro obywateli praworządnych, panie pośle - to będzie lepsze określenie - tych, którzy chcą żyć spokojnie, pracować spokojnie i żyć zgodnie z prawem, nad dobro przestępcy. I to są te dwie filozofie. Na tym, jeżeli państwo pozwolicie, skończę. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-72.24" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Marszałek Sejmu na podstawie art. 87 ust. 2 regulaminu Sejmu kieruje rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, zawarty w druku nr 485, do Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-73.3" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktów 3. i 4. porządku dziennego: 3. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (druk nr 511). 4. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (druk nr 510).</u>
          <u xml:id="u-73.4" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Mariana Piłkę w celu przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy zawartego w druku nr 511.</u>
          <u xml:id="u-73.5" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#PosełMarianPiłka">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Mam zaszczyt w imieniu wnioskodawców, posłów Prawa i Sprawiedliwości, przedstawić projekt nowelizacji Kodeksu pracy w zakresie ochrony prawa pracy kobiet wracających z urlopów macierzyńskich i wychowawczych.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#PosełMarianPiłka">Panie i Panowie Posłowie! Obecny kryzys demograficzny zagraża przyszłości naszego narodu. Utrzymywanie się bowiem bardzo niskiego poziomu urodzeń zagraża przyszłości ekonomicznej naszego kraju, a także systemowi finansów publicznych, systemowi emerytalnemu, i to w perspektywie już 20–30 lat. Dlatego tak ważne jest, aby państwo wspierało materialnie młode rodziny - dlatego są projekty ustaw dotyczące urlopów macierzyńskich, opracowywane są inne projekty ustaw dotyczące zwłaszcza ulg podatkowych - ale także ważne jest, aby chroniło prawa społeczne tych młodych rodzin, w tym także prawo do pracy.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#PosełMarianPiłka">Oprócz bowiem wielu ekonomicznych i kulturowych przyczyn spadku urodzeń jedną z ważniejszych przyczyn powstrzymujących młode rodziny od decyzji posiadania dzieci jest sytuacja na rynku pracy, a zwłaszcza obawa o utratę pracy po powrocie z urlopu macierzyńskiego czy wychowawczego. Dziś mamy bowiem do czynienia niestety z bardzo częstym zjawiskiem zwalniania młodych matek po powrocie z urlopu macierzyńskiego lub wychowawczego. Zwrócił na to uwagę ostatnio dziennik „Fakt”, zwracając się jednocześnie do środowisk politycznych o zajęcie stanowiska w tej kwestii. Ten projekt ustawy, chroniący matki wracające do pracy, jest niejako odpowiedzią na problematykę, którą dziennik podniósł.</u>
          <u xml:id="u-74.3" who="#PosełMarianPiłka">Jak słusznie ten dziennik zauważył, wśród wielu przyczyn powstrzymujących młode rodziny przed podjęciem decyzji o posiadaniu dziecka jest obawa utraty pracy po powrocie z urlopu macierzyńskiego i wychowawczego, w związku z czym decyzja o urodzeniu dziecka jest często odkładana. W rezultacie w miarę upływu czasu możliwość urodzenia dziecka dramatycznie maleje, co powoduje nie tylko utrwalenie się modelu rodziny małodzietnej, ale także wiele małżeńskich dramatów w sytuacji niemożności posiadania potomstwa.</u>
          <u xml:id="u-74.4" who="#PosełMarianPiłka">Obawa przed utratą pracy i odkładanie macierzyństwa z tego powodu to jedna z ważniejszych przyczyn spadku urodzeń. Obawa ta jest tym bardziej zasadna, że od kilku lat mamy w Polsce bardzo wysokie bezrobocie i powtórne znalezienie pracy jest bardzo trudne. Dlatego też tak ważne jest rozszerzenie zakresu ochrony prawa do pracy kobiet po urlopach macierzyńskich i wychowawczych.</u>
          <u xml:id="u-74.5" who="#PosełMarianPiłka">Projekt ustawy przewiduje okres ochronny pracy młodych matek w wymiarze 3 lat od urodzenia dziecka, ale kobiety nie można byłoby zwolnić z pracy wcześniej niż po roku po powrocie do pracy. Okres 3 lat wynika z faktu, iż chociaż większość kobiet decyduje się na urlopy wychowawczy i nie świadczy pracy, to jednak kobiety, które po urlopie macierzyńskim wracają do pracy, są narażone na zwolnienie z pracy często z powodu tego, że opieka nad małym dzieckiem wymaga zwolnień z pracy, małe dzieci często chorują, w związku z czym pracodawcy często nie są zainteresowani zatrudnianiem młodych matek. Pierwsze trzy lata życia dziecka, zwłaszcza do czasu posłania dziecka do przedszkola, wymagają zatem specjalnej opieki nad dzieckiem, dlatego też w tym czasie prawo matek do pracy powinno być w sposób szczególny chronione.</u>
          <u xml:id="u-74.6" who="#PosełMarianPiłka">Nie mówimy o prawie ojców, dlatego że trzeba sobie jasno powiedzieć, iż ojcowie, mężczyźni z powodów swego rodzicielstwa, ojcostwa nie są zwalniani z pracy. Takie wypadki przynajmniej mnie nie są znane, a jeżeli mają miejsce, to są to zjawiska stosunkowo nieliczne. Dlatego też do czasu posłania dziecka do przedszkola matki powinny cieszyć się znacznie większą ochroną swego prawa do pracy niż inni pracownicy. Projekt ustawy wprowadza także zasadę, iż kobiety wracającej z urlopu wychowawczego nie można zwolnić wcześniej niż po roku od powrotu do pracy. Zasada ta spowodowana jest faktem, że często młoda matka wracająca po urlopie wychowawczym do pracy otrzymuje zwolnienie, bowiem pracodawca nie podejmuje często żadnego wysiłku, aby zatrudniać młodą matkę. Dlatego obowiązek zatrudniania młodych matek i ochrony ich prawa do pracy winien skutecznie chronić młode matki przed groźbą bezrobocia. Proponowane zmiany nie wprowadzają totalnej, że się tak wyrażę, ochrony prawa pracy młodych matek. W przypadkach sytuacji zawinionych, gdy są przyczyny związane ze sposobem wykonywania pracy przez matkę, gdy popełnia ona jakieś nadużycia, to mamy do czynienia z zastosowaniem normalnych procedur zawartych w Kodeksie pracy.</u>
          <u xml:id="u-74.7" who="#PosełMarianPiłka">W debacie nad tym projektem ustawy niektóre środowiska podnosiły zastrzeżenia, że wprowadzenie ochrony prawa do pracy młodych matek pogorszy szanse zatrudnienia kobiet. Już dzisiaj mamy w Polsce problem związany z faktem dyskryminacji młodych kobiet przy zatrudnieniu do pracy. Niedawno ktoś zwrócił się do mnie z taką sprawą, że widział ogłoszenie o pracy, które mówiło, że poszukuje się do pracy kobiet, ale nie młodych, nie takich, które zamierzają wyjść za mąż, i nie tych, które posiadają małe dzieci. Jest to przykład ewidentnej dyskryminacji kobiet ze względu na płeć. W Polsce mamy niestety do czynienia ze zjawiskiem dyskryminacji przy zatrudnieniu kobiet. Nie ulega wątpliwości, że ta kwestia wymaga oddzielnych uregulowań prawnych tak, aby w sprawie zatrudniania kobiet do pracy nie było miejsca na żadną dyskryminację. Dlatego też twierdzenia, że proponowane zwiększenie ochrony kobiet, młodych matek wracających do pracy pogorszy ich sytuację przy zatrudnianiu, w moim przekonaniu jest przejawem pewnej hipokryzji. Należy podjąć działania eliminujące dyskryminację przy zatrudnieniu.</u>
          <u xml:id="u-74.8" who="#PosełMarianPiłka">Trzeba natomiast także jasno powiedzieć, że w dłuższej perspektywie czasowej przezwyciężenie kryzysu demograficznego będzie dobrze służyło nie tylko całej polskiej gospodarce, ale także przedsiębiorcom, dlatego że utrzymanie obecnego niskiego poziomu urodzeń grozi gwałtownym wzrostem pozapłacowych kosztów pracy, które spadną przede wszystkim na pracodawców. Konsekwencje wzrostu kosztów ubezpieczeń społecznych ponoszą właśnie pracodawcy. Zatem ochrona prawna młodych matek i przezwyciężenie tej bariery, jaką jest obawa o utratę pracy, bo kobiety boją się, że decyzja o posiadaniu dziecka może spowodować usunięcie ich z pracy, w dłuższej perspektywie czasowej będą także działały na korzyść, jak powiedziałem, całej gospodarki, a także samych pracodawców. Proponowane powyżej rozwiązania wraz z innymi z zakresu polityki prorodzinnej powinny przyczynić się do przezwyciężenia obecnej sytuacji kryzysowej polskiej rodziny i do przezwyciężenia kryzysu demograficznego w naszym kraju, a przede wszystkim powinny przeciwdziałać dyskryminacji kobiet przy zatrudnieniu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-74.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Proszę o zabranie głosu panią poseł Izabelę Jarugę-Nowacką w celu przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy zawartego w druku nr 510.</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po raz kolejny w tej kadencji debatujemy nad rozwiązaniami prawnymi, które mają poprawić byt polskich rodzin i ułatwić wychowywanie dzieci. Przypadł mi przywilej w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej przedstawienia projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw zawarty w druku nr 510.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Celem tego projektu jest zapewnienie osobom decydującym się na posiadanie dziecka stabilności zawodowej i finansowej, przyczynienie się do wyrównywania szans życiowych rodziców przebywających na urlopach macierzyńskich i wychowawczych oraz zagwarantowanie ochrony prawnej rodziców po powrocie z owego urlopu. Chcemy - i dlatego używamy słów: osoby, rodzice, on, ona, matka, ojciec - żeby wreszcie odczarować przekonanie, jakie panuje na rynku pracy, że w Polsce tylko kobieta ma dziecko i wynikające z tego obowiązki. Dziecko mamy wspólnie, i kobiety i mężczyźni mają prawa i obowiązki związane z jego wychowywaniem. Dlatego przedkładamy ten projekt, aby pokazać pewne skuteczne rozwiązania, które w sposób realny będą wspierać rodzinę w jej zadaniach prokreacyjnych i wychowawczych.</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Debata o polityce rodzinnej, która toczy się w Polsce, ukazuje, jak diametralnie inne jest nasze podejście, nasz sposób myślenia o roli państwa, o prawach rodziny, o wyborach jednostki od poglądów polityków prawicy. Lewica chce tworzyć takie prawa, by ludzie mogli sami realizować swoje plany i marzenia według własnego systemu wartości, także wtedy, kiedy nie są to wybory przez nas preferowane. Prawica forsuje jako jedyny słuszny tak zwany tradycyjny model rodziny. Z pewnością dlatego pan poseł Piłka mówił, że owa regulacja gwarancji trzyletnich ma dotykać - i dotyczyć - wyłącznie kobiet. Jest to właśnie model tradycyjny, w którym kobiety, i tylko one, są odpowiedzialne za wychowywanie dzieci, a mężczyźni zobligowani są do kariery zawodowej i utrzymania rodziny.</u>
          <u xml:id="u-76.3" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Panie i panowie z prawicy, czy naprawdę nie przychodzi wam do głowy, że ten model nie może być zaakceptowany przez młodych ludzi, nawet gdyby niektórzy z nich tego chcieli? Nie może być zaakceptowany przy tak wysokim bezrobociu, przy tak niskich zarobkach. Młodych kobiet po prostu nie stać na to, by zrezygnować z pracy.</u>
          <u xml:id="u-76.4" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Forsowanie ideologicznych i nieskutecznych rozwiązań uważamy za niedobre zarówno dla rodziny, jak i dla naszej demokracji. Dlatego też musimy przeciwstawić się sposobowi myślenia prawicy Polski o rodzinie, o roli kobiety i mężczyzny we współczesnej rodzinie i społeczeństwie.</u>
          <u xml:id="u-76.5" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">W projekcie przedkładanym dzisiaj Wysokiej Izbie przez klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej konsekwentnie dążymy do zrównania szans i możliwości kobiet i mężczyzn zarówno w życiu rodzinnym, jak i na rynku pracy. Dlatego, Wysoka Izbo, tak ważny dla nas jest wyszydzany przez prawicę równy status kobiet i mężczyzn. Przypomnijmy: nierówność w zatrudnieniu, choć często traktowana jako uwarunkowanie kulturowe, jest dyskryminacją sprzeczną z prawami człowieka, sprzeczną z art. 33 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w którym stwierdza się, że kobieta i mężczyzna mają równe prawa w życiu rodzinnym, politycznym, społecznym, gospodarczym, w szczególności zaś mają równe prawa do kształcenia, zatrudnienia, awansu, jednakowego wynagrodzenia za pracę jednakowej wartości, do zabezpieczenia społecznego oraz do zajmowania stanowisk i pełnienia funkcji.</u>
          <u xml:id="u-76.6" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Wysoka Izbo! Musimy mieć świadomość, jak bardzo ta deklaracja konstytucyjna odbiega od rzeczywistości, jak daleko mamy jeszcze do jej urzeczywistnienia. Dziś przedkładanym projektem próbujemy zmienić choć niektóre kwestie, aby stały się one bardziej zgodne z tą deklaracją.</u>
          <u xml:id="u-76.7" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Kraje demokratycznej Europy uznały, że kobiety i mężczyźni mają jednakowe prawo do szczęścia, udanego życia rodzinnego i zawodowego. Tę zasadę uznały i realizują nie tylko europejskie partie lewicy, lecz również partie i rządy konserwatywne, dlatego też starają się wspierać współczesną rodzinę w jej trudnych zadaniach, nie narzucając jej jednak własnej wizji świata, ale wychodząc naprzeciw oczekiwaniom, aspiracjom młodych ludzi.</u>
          <u xml:id="u-76.8" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Te partie nie przedstawią takiego projektu, panie pośle, bo nie dyskryminują ojców w ich prawach ojcowskich, ale też nie chcą dalej ograniczać szans zawodowych matek. Starają się ustanowić takie rozwiązania, które obojgu rodzicom dają takie same prawa i nakładają takie same obowiązki wynikające z posiadania i wychowywania dzieci. Takie też rozwiązania staramy się dzisiaj, Wysoka Izbo, przedkładać.</u>
          <u xml:id="u-76.9" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Wysoki Sejmie! Ugrupowania tworzące dziś koalicję rządową od początku kadencji mówią, że są zaniepokojone niskim poziomem urodzeń. Jeszcze niedawno prawica przekonywała nas w tej Izbie, że ten stan rzeczy zmieni becikowe. I pod tym hasłem, trzeba powiedzieć: skutecznie, przeforsowała rozdawnictwo milionów złotych z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-76.10" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Dzisiaj już nawet państwo z prawicy wiedzą, że becikowe tego nie zmieni. Dzisiaj słusznie państwo mówicie, że przyczyną, jedną z najbardziej istotnych, odkładania decyzji o posiadaniu dziecka jest obawa utraty miejsca pracy przez kobietę, która zdecydowała się dziecko urodzić. Tak, ta wiedza jest dla nas wszystkich oczywista. Potwierdzają to zresztą różne badania opinii publicznej, bo 3/4 młodych ludzi mówi, że dla nich główną barierą w decyzji o urodzeniu dziecka jest lęk przed utratą pracy. Kobiety boją się stracić miejsce pracy i obawy te są zasadne. W Polsce od przełomu ustrojowego panuje bowiem dyktat pracodawców w zatrudnieniu. Kobiety, na których w głównej mierze spoczywają funkcje wychowawcze, znajdują się obecnie w znacznie gorszej sytuacji już w momencie, kiedy poszukują pracy, jak i później, kiedy decydują się na ciążę i urodzenie dziecka oraz opiekę nad dzieckiem. Jako przyczynę tych niechęci pracodawców do zatrudnienia kobiet wskazuje się na mniejszą dyspozycyjność kobiet i wyższe koszty ich pracy. Dlatego też po zakończeniu okresu ochronnego, który sprowadzony jest obecnie wyłącznie do urlopu macierzyńskiego, kobieta powracająca do pracy, przecież zgodnie z przepisami Kodeksu pracy nakazującymi przyjęcie jej na to samo stanowisko, z tym samym wynagrodzeniem, bardzo często nie tylko liczy się, ale wręcz spotyka się z wypowiedzeniem, z rychłym zwolnieniem. Powodem jest bliżej nieokreślona reorganizacja czy też w ogóle likwidacja jej stanowiska pracy. Mówiliśmy o tym także, Wysoka Izbo, przy okazji raportu Państwowej Inspekcji Pracy. Nie trzeba chyba nikomu na tej sali mówić, co oznacza dla rodziny zwolnienie z pracy jednego z jej członków w czasie, kiedy pojawia się na świecie nowy człowiek, nowy członek tej rodziny, dziecko. Temu zwolnieniu kobiet na ogół towarzyszy poniżające traktowanie polegające na odebraniu zwalnianej pracownicy możliwości udowodnienia tego, że jest potrzebna, pokazania przydatności, zaangażowania, wreszcie przedstawienia jej deklaracji - bardzo często jest to realizowane za własne środki finansowe kobiet - o chęci podnoszenia kwalifikacji.</u>
          <u xml:id="u-76.11" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Czy można się zatem, Wysoka Izbo, dziwić, że wobec takiej perspektywy młode rodziny odsuwają decyzje o posiadaniu dziecka? Sojusz Lewicy Demokratycznej opowiada się za lepszą ochroną pracowników, w tym także za zwiększoną skutecznością ochrony kobiet i mężczyzn, korzystających z prawa do ochrony z tytułu rodzicielstwa. Opowiada się za lepszą jakością życia, za godnym traktowaniem człowieka w pracy i przeciw dyskryminacji w zatrudnieniu. Ten projekt próbuje takie rozwiązania zaproponować.</u>
          <u xml:id="u-76.12" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Obecnie, Wysoki Sejmie, w polskim prawie pracy nie ma żadnej gwarancji, żadnej ochrony zatrudnienia dla osób powracających do pracy po okresie urlopu macierzyńskiego lub wychowawczego. Dlatego klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej proponuje zmianę dotychczasowego brzmienia art. 186.1 § 1 Kodeksu pracy i wprowadzenie następującego mechanizmu: ochrona stosunku pracy przez rok od dnia zakończenia urlopu macierzyńskiego oraz w okresie po powrocie z urlopu wychowawczego w wymiarze równym okresowi wykorzystania tego urlopu, nie dłuższym jednak niż 18 miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-76.13" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Chodzi o to, Wysoka Izbo, żeby nie pogłębić trudnej sytuacji kobiet na rynku pracy, nie pogłębić tej dyskryminacji, z którą się spotykają. Pracodawcy muszą się dowiedzieć, że mężczyźni także mają prawo do opieki nad swoim dzieckiem. Jeżeli młodzi rodzice zdecydują, że ona np. bierze 7 miesięcy i on bierze 5 miesięcy, to tyle czasu tych gwarancji pracodawca musi dać swojemu pracownikowi, bez względu na jego płeć, bo powinniśmy chronić to, że ta osoba w tym czasie wykonywała niezmiernie ważne społecznie funkcję: opiekowała się dzieckiem, wychowywała swoje małe dziecko. Jeżeli będzie inaczej, to tylko pogłębimy trudności, dyskryminację kobiet na rynku pracy. Proponujemy takie rozwiązanie. Uznajmy rzecz oczywistą, że dzieci mamy wspólnie: i kobiety, i mężczyźni. Oboje rodzice powinni móc się podzielić tymi obowiązkami i konsekwentnie do tego podziału wyegzekwować od pracodawców prawo ochrony ich miejsca pracy po powrocie z urlopu.</u>
          <u xml:id="u-76.14" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Można spierać się, Wysoka Izbo, czy proponowany przez nas okres ochronny nie jest zbyt długi. Nie ma jednak wątpliwości, że w takim czy innym wymiarze jest on niezbędny dla zapewnienia stabilnej perspektywy finansowej rodzin z małymi dziećmi. Nie przekonują mnie argumenty pracodawców, którzy deklarują, cytuję, Wysoka Izbo, że są zdecydowanie przeciwni wszelkim inicjatywom legislacyjnym mającym charakter socjalny, tak napisała Krajowa Izba Gospodarcza. Szanowni pracodawcy, zmartwiła nas ta opinia. Ale to nie są czasy rewolucji przemysłowej i dzikiego kapitalizmu XIX-wiecznego, żeby być przeciw „wszelkim inicjatywom socjalnym”. Możecie i powinniście brać przykład z waszych kolegów w zachodniej, bardziej socjalnej Europie, pracodawców budujących żłobki i przedszkola zakładowe, zapewniających pracę w niepełnym wymiarze kobietom i mężczyznom, młodym rodzicom, którym udostępniają laptopy i służbowe komórki. Ich zdaniem to nie są niepotrzebne koszty. To jest inwestycja, którą realizują w imię zatrudnienia wykształconego, zdolnego, zadowolonego i efektywnego pracownika.</u>
          <u xml:id="u-76.15" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Jednocześnie chcę podziękować tym polskim pracodawcom, którzy, mimo trudności i pewnego braku klimatu, potrafili wdrożyć kompleksowe programy wsparcia młodych rodziców, szczególnie kobiet, pozwalając im na elastyczność zatrudnienia czy kontakt z firmą w okresie urlopu wychowawczego. Warunki pracy stworzone przez pracodawcę młodym pracownikom, młodym rodzicom są w ocenie klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej kluczem mogącym zmienić te niekorzystne tendencje demograficzne.</u>
          <u xml:id="u-76.16" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Wysoka Izbo! Prezentowany przeze mnie projekt wprowadza jeszcze dwie ważne zmiany, zmierzające do poprawy sytuacji finansowej rodzin z małymi dziećmi. Po pierwsze, proponujemy nowelizację ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zgodnie z którą dwukrotnie zostałaby zwiększona podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopie wychowawczym. Obecna podstawa, stanowiąca równowartość kwoty świadczenia pielęgnacyjnego, Wysoka Izbo, czyli 420 zł, zostałaby zwiększona do kwoty stanowiącej równowartość minimalnego wynagrodzenia za płacę, a więc obecnie 849 zł. Jest to rozwiązanie, które choć w części zapobiegnie swoistemu karaniu tych, którzy zdecydowali się na urlop wychowawczy, i w konsekwencji pauperyzacji tych osób, głównie kobiet. Przyjęty poziom minimalnego wynagrodzenia to przecież najniższa kwota, od której płacono by składki, jeżeli osoba ta nie korzystałaby z urlopu, tylko pracowałaby. Przyjęcie więc tego przepisu jest kwestią elementarnej sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-76.17" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Po drugie, Wysoka Izbo, w ustawie o świadczeniach rodzinnych proponujemy podniesienie dodatku z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego z 400 do 500 zł. Dodatek ten jest przyznawany osobom pobierającym zasiłek rodzinny i przebywającym na urlopie wychowawczym. Zwiększenie tego dodatku o 25% będzie sprzyjało poprawie sytuacji ekonomicznej rodzin uprawnionych do tego dodatku, jest więc rozwiązaniem niezwykle oczekiwanym i potrzebnym.</u>
          <u xml:id="u-76.18" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Przedstawione zmiany legislacyjne są konsekwencją polityki lewicy na rzecz współczesnej, partnerskiej rodziny. Rodziny, w której kobieta i mężczyzna mają prawo do życia rodzinnego i zawodowego. My wdrożyliśmy politykę równego statusu kobiet i mężczyzn. To lewica dała polskiej rodzinie możliwość dzielenia płatnego urlopu macierzyńskiego. Po wykorzystaniu 14 tygodni, jak państwo wiecie, zgodnie z obecnym stanem prawnym mężczyzna może, jeśli tak się porozumieją, skorzystać z tych pozostałych tygodni i będzie miał również płatny urlop nazywany macierzyńskim, ja jestem zwolenniczką rodzicielskiego.</u>
          <u xml:id="u-76.19" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">To lewica przyznała ojcom prawo do płatnych zwolnień na opiekę na swoje chore dziecko. To przecież także jedno z praw ojców. Oni nie powinni być dyskryminowani wtedy, kiedy chcą zostać ze swoim dzieckiem i do tego nie mieli prawa. Wreszcie przyznaliśmy prawo do ojcowskich urlopów wychowawczych. Propozycja przedstawiona przed chwilą przez wnioskodawców Prawa i Sprawiedliwości jak gdyby nie zauważa tego stanu prawnego. W tej chwili także, panie pośle Piłka, ojcowie mają prawo wziąć ojcowski urlop wychowawczy. Mają prawo do tych urlopów.</u>
          <u xml:id="u-76.20" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Zobowiązujemy się pracować dalej w tym kierunku i doprowadzić też do takich rozwiązań, które stworzą zabezpieczenia finansowane kobietom, które pełniąc rolę matki, nigdy nie pracowały zawodowo, bo wychowywały dzieci, a później znalazły się w sytuacji dramatycznej, kiedy były blisko albo w wieku emerytalnym, mąż opuścił rodzinę, a ona pozostała bez środków do życia. Będziemy starali się, żeby także o takie kobiety, które taki model życia wybrały, aby mogły mieć swoje udziały w świadczeniach emerytalnych męża, bo to, że on mógł poświęcić się tak bardzo pracy zawodowej, było możliwe tylko dlatego, że ona zajęła się wszystkimi sprawami rodzinnymi i domowymi. Tak że będziemy też o takich rozwiązaniach myśleć.</u>
          <u xml:id="u-76.21" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Ale mamy świadomość, Wysoka Izbo, że jesteśmy na początku drogi. Ważne, byśmy idąc nią, wybierali roztropnie, tworzyli dobre prawa, dające ludziom realne możliwości dokonywania wyboru, nie narzucali im niczego, stwarzali możliwości. Oni na pewno lepiej wiedzą niż my wszyscy w tej Izbie, jaka jest ich konkretna sytuacja, co im się bardziej opłaca, jak się mogą w takiej sytuacji najlepiej zachować. Dlatego zwracamy się do Wysokiej Izby z prośbą o przyjęcie rozwiązań proponowanych przez klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej w imię dobra tych rodzin, w imię dobra kobiet, mężczyzn, dzieci, w imię ich stabilności zawodowej, w imię zachowania szans Polaków na szczęśliwe życie rodzinne i realizację aspiracji zawodowych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Wysoka Izbo! Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w łącznej dyskusji nad tymi punktami porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów.</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-77.3" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Proszę o zabranie głosu panią poseł Annę Pakułę-Sacharczuk, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-77.4" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#PosełAnnaPakułaSacharczuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt i przyjemność przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość w sprawie proponowanej zmiany ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy. Zmiana w Kodeksie pracy, która została zaproponowana przez Prawo i Sprawiedliwość, jest zmianą idącą najdalej co do czasu trwania ochrony kobiet przed utratą pracy po urlopie macierzyńskim i wychowawczym. Dlaczego ta zmiana jest potrzebna? Wszyscy zgodnie stwierdzamy, że kobiety są dyskryminowane na rynku pracy i zwalniane wtedy, kiedy wracają po urlopach macierzyńskich i wychowawczych, dlatego trzeba stworzyć jakieś zabezpieczenia przed tego rodzaju dyskryminacją. Można zapytać, dla kogo taka zmiana może być dobra? No, to wydaje się oczywiste, że po pierwsze dla rodzin, w których małżonkowie chcieliby zostać rodzicami, ale lękają się, że kobieta, bo to przeważnie kobiet dotyczy ta dyskryminacja, bezpowrotnie straci pracę z powodu macierzyństwa, a status materialny powiększonej rodziny znacznie się pogorszy. Kobiety szczególnie obawiają się, że z powodu ostrej, bezwzględnej konkurencji na rynku pracy zostaną wyeliminowane albo przez mężczyzn, albo przez inne kobiety, które zrezygnują z macierzyństwa na rzecz kariery zawodowej. Gdyby ten lęk, gdyby to rzeczywiste zagrożenie udało się jakoś osłabić, łatwiej byłoby wielu rodzinom spełnić naturalne pragnienie i zdecydować się na dziecko.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#PosełAnnaPakułaSacharczuk">Skoro badania wykazują, że obawa przed utratą pracy jest istotnym czynnikiem wpływającym na odkładanie na później decyzji o założeniu i powiększeniu rodziny, należy to brać pod uwagę i stwarzać takie warunki, aby minimalizować związane z macierzyństwem ryzyko utraty pracy przez kobietę.</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#PosełAnnaPakułaSacharczuk">Szanowni Państwo! Żyjemy w kraju, w którym nie przestrzega się konstytucyjnych zapisów o niedyskryminacji. Kobiety rzeczywiście podlegają dyskryminacji - bywają dyskryminowane przez pracodawców zarówno w momencie kiedy są przyjmowane do pracy, jak i później, kiedy przyjmują naturalne role i stają się matkami.</u>
          <u xml:id="u-78.3" who="#PosełAnnaPakułaSacharczuk">Chciałabym zwrócić uwagę jednak, że zmiana, o której mowa, będzie korzystna nie tylko dla tych, którzy zdecydują się mieć dziecko, ale prawdopodobnie również dla tych, którzy nie założyli jeszcze rodziny, nie mają dzieci, a ich największym problemem jest po prostu brak pracy, nie tylko stałej pracy, ale jakiejkolwiek pracy. Wydawałoby się, że ta zmiana pomoże tylko tym matkom, które idą na urlop macierzyński i wychowawczy, zabezpieczy je przed zwolnieniem. Ale prawdopodobnie więcej matek, mając takie zabezpieczenie, zdecyduje się skorzystać z urlopu wychowawczego. Będąc na urlopie wychowawczym, odblokują one jakby miejsca pracy, oczywiście tylko na pewien czas, i inni będą mogli z nich skorzystać. Jeśli przynajmniej część kobiet, mając skuteczne zabezpieczenie przed utratą pracy po urlopie macierzyńskim i wychowawczym, zdecyduje się na dziecko, skorzysta najpierw z macierzyńskiego, a następnie z wychowawczego urlopu, to da to szansę bezrobotnym na czasowe zatrudnienie na stanowiskach tych kobiet, które będą na urlopach. Praca przez 2 lub 3 lata dla osób bezrobotnych może mieć bardzo wielkie znaczenie. Te osoby będą wtedy miały za co żyć i zdobędą doświadczenie, co zwiększy ich późniejsze szanse na rynku pracy. Proszę wyobrazić sobie i porównać sytuację dwóch osób: Jedna z nich to matka dwojga małych dzieci. Jedno na przykład ma 3 latka, drugie - 3 miesiące. Jej mąż jest na delegacji i kobieta boi się stracić pracę, więc od razu po urlopie macierzyńskim postanawia wracać do firmy. Po nieprzespanej nocy zimowym świtem budzi dzieci, szybko je ubiera. Chce młodszego nakarmić piersią, ale nie ma czasu, bo musi zdążyć na tramwaj. Jedzie do żłobka - dziecinny wózek musi znieść z czwartego piętra i wrócić po 3-latka, który zbyt wolno schodzi po schodach, a na dole mały w wózku płacze. Potem trzeba biegiem na przystanek. W zatłoczonym tramwaju przeziębiony pasażer kicha siarczyście na dzieci. W drzwiach przedszkola 3-latek płacze, bo nie chce rozstać się z mamą, młodszy też płacze. Trzeba z nim zdążyć do żłobka i nie spóźnić się do pracy. A w pracy trzeba skupić się i przestać myśleć o dzieciach. W południe dzwonią ze żłobka, bo dziecko ma gorączkę. W sekretariacie szefa kobieta spotyka znajomą ze studiów, która ma podobne kwalifikacje, ale jest bez pracy. To jest ta druga osoba. Ona również jest w stresie, bo nie ma pieniędzy, załóżmy, na czynsz. Jest zdeterminowana. Czy zajmie miejsce matki dwójki dzieci, a potem sama będzie obawiała się, że zakładając rodzinę, straci pracę? Między tymi osobami nie powinno być konfliktu interesów. Pracująca kobieta mając pewność, że nawet po długim urlopie wychowawczym nie będzie zagrożona utratą pracy, prędzej zdecyduje się na dziecko i na dłuższy urlop wychowawczy. I właśnie dlatego wzrośnie szansa tej bezrobotnej, że uzyska zatrudnienie na czas określony i będzie pracować w zastępstwie matki będącej na urlopie.</u>
          <u xml:id="u-78.4" who="#PosełAnnaPakułaSacharczuk">Szanowni Państwo! Urlop wychowawczy im dłuższy, tym lepszy. Również z punktu widzenia pracodawcy, który zatrudni w zastępstwie inną osobę i nie będzie miał problemu z absencją matki maleńkiego dziecka. Wiele matek ze względu na dobro dzieci postanowi powrócić do pracy dopiero wtedy, gdy dziecko będzie na tyle duże i samodzielne, że będzie mogło chodzić do przedszkola. Te matki trzeba tylko uwolnić od ryzyka trwałej utraty pracy.</u>
          <u xml:id="u-78.5" who="#PosełAnnaPakułaSacharczuk">Najważniejszym podmiotem, dla którego zaproponowana zmiana będzie dobra, są dzieci. Więcej dzieci dostanie szansę, aby się urodzić. Jeśli dłużej będą karmione piersią, nie będą narażone na infekcje i stres, będą po prostu zdrowsze i szczęśliwsze. Do trzeciego roku życia dziecko najbardziej potrzebuje bliskości kochającej je osoby, a każde rozstanie przeżywa jako dramat. Nie potrafi jeszcze racjonalnie, krytycznie myśleć, by zrozumieć, że mama je kocha, chociaż jest daleko, chociaż je pozostawia, chociaż musi je oddać innej osobie pod opiekę. Nawet najbardziej luksusowy żłobek nie zastąpi bliskiej więzi emocjonalnej z rodzicami. Upływający czas jest przez dziecko odczuwany inaczej niż przez osobę dorosłą. Jeden dzień, który nam w pracy szybko upłynie, dla dziecka bywa całą epoką w rozwoju. Jeśli nie jest to epoka wypełniona bolesną tęsknotą, na pewno dla dziecka jest lepiej. Pospieszne odrywanie dziecka od matki lub ojca, dziecka zbyt małego, by coś z tego mogło zrozumieć, to również przemoc, która rodzi poczucie odrzucenia i może boleć przez całe życie. Walczący z przemocą domową jakoś o tym rodzaju przemocy nie mówią, a wie o tym każdy psycholog, jakie bywają w późniejszym życiu konsekwencje takiego odrzucenia.</u>
          <u xml:id="u-78.6" who="#PosełAnnaPakułaSacharczuk">Posłowie Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mają świadomość, że zaproponowana zmiana jest tylko jednym z wielu kroków, jakie należy poczynić w celu ukształtowania właściwej polityki prorodzinnej. Komplementarnie do wprowadzania tego rozwiązania trzeba będzie rozwijać sieci biur pośrednictwa pracy, które będą kontaktowały z pracodawcami bezrobotnych chętnych do pracy w zastępstwie osób będących na urlopach wychowawczych. Takie rzeczy funkcjonują i sprawdzają się od dawna w krajach europejskich, np. u naszych niemieckich sąsiadów.</u>
          <u xml:id="u-78.7" who="#PosełAnnaPakułaSacharczuk">Należy również zastanowić się, jak rozwiązać problem korzystania z urlopu macierzyńskiego i wychowawczego przez te kobiety, które pracują na zasadzie samozatrudnienia lub, prowadząc działalność gospodarczą, same są pracodawcami. Zaproponowana zmiana nie poprawia ich sytuacji, bo ich po prostu nie dotyczy.</u>
          <u xml:id="u-78.8" who="#PosełAnnaPakułaSacharczuk">Wiele osób ma obawy, że przywilej ochrony matek przed zwolnieniami z pracy spowoduje skutek przeciwny do zamierzonego. Uważają, że młodym kobietom będzie dużo trudniej niż dotychczas znaleźć pracę - czyli to, co w intencji wnioskodawców ma być dobrem i pomocą dla kobiet, może obrócić się przeciwko nim. To w dużym stopniu zależy od pracodawców. Do pewnego stopnia można temu zapobiec, dając podobne uprawnienia mężczyznom, ojcom. Proszę państwa, mają te uprawnienia, mogą korzystać z urlopów wychowawczych, tylko dyskryminacja nie dotyczy ich w takim stopniu, w jakim dotyczy mężczyzn. Prawo i Sprawiedliwość nie chce nakładać obowiązku opieki nad małymi dziećmi wyłącznie na kobiety. Decyzja o tym, czy ojciec, czy matka ma zajmować się dzieckiem, powinna należeć do rodziców, którzy sami wybiorą najlepsze dla nich rozwiązanie, uwzględniając ich wykształcenie, indywidualną sytuację rodziny i naturalne predyspozycje. Mówimy dzisiaj o kobietach, ponieważ to one najpierw podejmują się tego zadania ze względu na karmienie piersią, a później kontynuują opiekę nad dzieckiem.</u>
          <u xml:id="u-78.9" who="#PosełAnnaPakułaSacharczuk">Wiele zależy od postaw pracodawców. Jestem przekonana, że polscy przedsiębiorcy to wykształceni ludzie, którzy są w stanie zrozumieć europejską strategię zatrudnienia, w której ważna jest równość szans, uwzględnianie naturalnego cyklu życia człowieka, poszukiwanie dróg pogodzenia życia zawodowego z życiem rodzinnym, ułatwianie powrotu na rynek pracy po dłuższej przerwie, elastyczne podejście do czasu pracy tam, gdzie jest to możliwe.</u>
          <u xml:id="u-78.10" who="#PosełAnnaPakułaSacharczuk">Wymienione wyżej elementy Europejskiej Strategii Zatrudnienia służą realizacji celów gospodarczych agendy lizbońskiej. Polscy przedsiębiorcy bez studiowania unijnych dokumentów, tylko dzięki zakorzenieniu w polskiej kulturze, muszą wiedzieć, jakie znaczenie ma pełna szacunku postawa wobec macierzyństwa i rodziny. Bo ono sięga samych źródeł naszej kultury, o czym świadczą choćby najstarsze zabytki języka polskiego. Naszym zadaniem jest realizować je w życiu, nie tylko zachowywać jako zabytki. Chyba w tej dziedzinie możemy liczyć na tych, którzy uważają się za elity, zarówno wśród pracodawców, jak i wśród polityków.</u>
          <u xml:id="u-78.11" who="#PosełAnnaPakułaSacharczuk">Chciałabym jeszcze tylko króciutko odnieść się do propozycji przedstawionej przez panią Jarugę-Nowacką. Jestem bardzo, no, nie powiem, że zdziwiona, ale bardzo zbudowana zmianą, jaka nastąpiła w Sojuszu Lewicy Demokratycznej, który chce prowadzić politykę prorodzinną, odczarowywać nasze sposoby myślenia. No, nagle lewica zmienia poglądy albo uważa nas wszystkich za jakichś podlegających amnezji, bo przecież chyba tylko ci, którzy na tę chorobę zapadli, mogą nie pamiętać, w jaki sposób lewica traktowała sprawy rodziny. Nawet urlopy macierzyńskie były dla lewicy za długie. To jest chyba jakaś swoista hipokryzja. No, zresztą lewica przez bardzo wiele lat reprezentowała interesy ludu pracującego, wiadomo, do czego doprowadził taki sposób reprezentowania interesów robotników. Teraz być może będzie broniła interesu rodzin. Ale chodzi nam o jakiś rzeczywisty wpływ. Tak.</u>
          <u xml:id="u-78.12" who="#komentarz">(Poseł Izabela Jaruga-Nowacka: Pani poseł, robotnicy też mają rodziny.)</u>
          <u xml:id="u-78.13" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje marszałek Sejmu Marek Jurek)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#Marszałek">Proszę o konkluzję, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#PosełAnnaPakułaSacharczuk">Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość popiera zaproponowane zmiany w Kodeksie pracy - te zmiany zaproponowane przez Prawo i Sprawiedliwość - i wnosi o skierowanie projektu do dalszych prac w komisji.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#Marszałek">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#Marszałek">Proszę o zabranie głosu panią poseł Izabelę Katarzynę Mrzygłocką, która przedstawi stanowisko Platformy Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#PosełIzabelaKatarzynaMrzygłocka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Platformy Obywatelskiej przedstawię państwu opinię dotyczącą proponowanych poselskich projektów zmian w Kodeksie pracy, ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawie o świadczeniach rodzinnych, zawartych w drukach nr 510 i 511.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#PosełIzabelaKatarzynaMrzygłocka">W omawianych dziś projektach nie ma propozycji wydłużenia urlopów. Ich zasadniczym i wspólnym elementem jest ochrona pracownika powracającego z urlopu macierzyńskiego i wychowawczego. Podobne rozwiązanie wprowadzał już omawiany w marcu poselski projekt przygotowany przez Ligę Polskich Rodzin. Zastanawialiśmy się wtedy, czy wprowadzenie takiej ochrony nie będzie miało negatywnych skutków dla sytuacji młodych kobiet na rynku pracy. Nikt nie był w stanie wskazać wtedy na rzetelne wyniki badań i analiz rynku pracy, które rozwiałyby wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-82.2" who="#PosełIzabelaKatarzynaMrzygłocka">Podczas tamtej debaty 8 marca pani minister Kluzik-Rostkowska mówiła, że chce przeprowadzić badania wśród pracodawców, ale czeka na zgodę na wykorzystanie w tym celu pieniędzy unijnych. Zdaniem pani minister pieniądze miały być uruchomione w ciągu dwóch dni. Tak się jednak nie stało.</u>
          <u xml:id="u-82.3" who="#PosełIzabelaKatarzynaMrzygłocka">Okazuje się jednak, że badania dotyczące sytuacji kobiet na rynku pracy są prowadzone od ubiegłego roku. Raporty wykonane przez Centrum Badań i Analiz Rynku z Kutna są ogólnie dostępne na stronie internetowej kobietapracująca.ork. Nie wiem, czy kluby parlamentarne SLD i PiS, przygotowując omawiane projekty, z tych raportów korzystały. Gdy się analizuje dzisiejszą debatę, wydaje się, że nie.</u>
          <u xml:id="u-82.4" who="#PosełIzabelaKatarzynaMrzygłocka">W uzasadnieniu projektu przygotowanego przez SLD znajduje się stwierdzenie, że liczne są przypadki negatywnych zachowań pracodawców, którzy bez skrupułów zwalniają z pracy młode matki. W raporcie czytamy tymczasem, że 1/3 badanych spotkała się już na etapie rekrutacji z niedozwolonymi pytaniami o plany macierzyńskie czy wręcz z przymusem podpisania deklaracji czasowej o rezygnacji z macierzyństwa. Problem nie tkwi zatem w niebezpieczeństwie zwolnienia młodej matki, ale występuje już na etapie rozmowy kwalifikacyjnej. Jeśli więc wprowadzimy nadmierną ochronę rodziców korzystających z urlopów macierzyńskich czy wychowawczych, możemy jeszcze bardziej utrudnić młodym ludziom, a szczególnie kobietom, znalezienie zatrudnienia.</u>
          <u xml:id="u-82.5" who="#PosełIzabelaKatarzynaMrzygłocka">Poza tym samo stwierdzenie, że liczne są przypadki zachowań pracodawców zwalniających bez skrupułów młode matki, jest tak naprawdę nieuprawnionym uogólnieniem. W uzasadnieniu projektu przygotowanego przez SLD nie ma bowiem rzetelnej informacji, co to znaczy „liczne przypadki”. Moim zdaniem liczne są także przypadki zwalniania bez skrupułów osób starszych czy niepełnosprawnych. Zatem, idąc tym tokiem rozumowania, ochrona przed zwolnieniem powinna się należeć każdemu, i to najlepiej dożywotnio. Poza tym jestem zdziwiona, że SLD zaproponowało tego typu rozwiązanie, skoro w marcu pani poseł Jaruga-Nowacka, omawiając projekt autorstwa Ligi Polskich Rodzin, stwierdziła, że wprowadzenie okresu ochronnego to lekarstwo gorsze od choroby.</u>
          <u xml:id="u-82.6" who="#PosełIzabelaKatarzynaMrzygłocka">Podobne uogólnienia dotyczące sytuacji młodych matek znajdują się w druku nr 511 przygotowanym przez Prawo i Sprawiedliwość. W uzasadnieniu czytamy, że kobiety przebywające na urlopie wychowawczym są często zwalniane z pracy tuż po powrocie z niego. Pytam więc: jak często? Może kobiety są zwalniane częściej z zupełnie innych powodów i trzeba by rozszerzyć listę osób objętych ochroną? Poza tym co stanie się po roku, kiedy minie okres ochronny? Jeśli pracodawca będzie chciał zwolnić taką osobę, to i tak ją zwolni. Może zatem 12 miesięcy pewnego zatrudnienia po urlopie wychowawczym to za mało, żeby młody rodzic uznał, że sytuacja jego rodziny jest stabilna, może dajmy od razu 10 albo 15 lat ochrony? Tylko że wtedy możliwość znalezienia pracy przez młodych ludzi, a szczególnie przez kobiety, spadłaby do zera.</u>
          <u xml:id="u-82.7" who="#PosełIzabelaKatarzynaMrzygłocka">Celowo przejaskrawiam pewne stwierdzenia, które są zawarte w omawianych propozycjach. Panie i panowie posłowie, w parlamencie tworzymy prawo, które dotyczy bezpośrednio lub pośrednio milionów osób. Nie możemy dopuścić do wprowadzenia rozwiązań niesprawdzonych, nie możemy opierać się na opiniach, ale na konkretnych faktach i liczbach. Projektodawcy chcą wprowadzić rozwiązania prorodzinne w jednej z fundamentalnych ustaw, czyli w Kodeksie pracy. Tymczasem jedynym faktem, na którym się opierają, konstruując swoje propozycje, jest informacja o zbyt małej liczbie rodzących się dzieci. Następnie, zamiast wyczerpująco przeanalizować tę sytuację, proponuje się kolejny festiwal socjalnych obietnic.</u>
          <u xml:id="u-82.8" who="#PosełIzabelaKatarzynaMrzygłocka">Biorąc pod uwagę te wszystkie wątpliwości potwierdzone raportem, o którym wspomniałam, Klub Parlamentarny Platformy Obywatelskiej, kierując się właśnie dobrem młodych rodziców, wyraża zasadniczą wątpliwość, czy propozycja wprowadzenia okresu ochronnego w sposób zapisany w obu omawianych projektach zmian w Kodeksie pracy przyniesie pozytywne skutki. Dużo bardziej celowe wydaje się zapewnienie młodym rodzicom powrotu do pracy poprzez wsparcie przedsiębiorców. To moim zdaniem dużo lepszy sposób. Pracodawca mógłby na przykład otrzymać zachętę w postaci zmniejszenia składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe pracownika powracającego z urlopu macierzyńskiego czy wychowawczego. Mógłby także otrzymać wsparcie, jeśli zorganizuje opiekę dla małych dzieci swoich pracowników.</u>
          <u xml:id="u-82.9" who="#PosełIzabelaKatarzynaMrzygłocka">W projekcie Sojuszu Lewicy Demokratycznej są jeszcze dwie propozycje dotyczące zmian innych ustaw. Niestety, źle policzono skutki finansowe nowelizacji. Jak wynika z dołączonego do projektu wyliczenia Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, wydatki na składki emerytalno-rentowe nie wzrosną o 75 mln zł, ale o ponad 276 mln zł. Zwracam również uwagę, że źle policzono kwotę wydatków z budżetu państwa na zwiększenie zasiłku wychowawczego o 100 zł. Jeśli 150 tys. osób dostanie przez 12 miesięcy o 100 zł więcej, to budżet zapłaci za to 180 mln, a nie 175 mln, jak wskazują projektodawcy.</u>
          <u xml:id="u-82.10" who="#PosełIzabelaKatarzynaMrzygłocka">Problem nie polega jednak na tym, że koszty dla budżetu państwa są źle policzone. Istotne jest to, kto je rzeczywiście poniesie. Uzasadniona jest w takim przypadku niechęć przedsiębiorców, którzy musieliby pokryć koszty zaproponowanych zmian poprzez większe obciążenia fiskalne i emerytalno-rentowe. To jeszcze bardziej skłania do zastosowania rozwiązania odwrotnego, czyli zachęt dla przedsiębiorców. Zatrudnianie młodych rodziców musi się im opłacać. To najlepsza gwarancja zatrudnienia rodziców, którzy skorzystali z urlopów macierzyńskich czy wychowawczych. Poza tym ulgi w składkach emerytalno-rentowych będą prawdopodobnie mniejszym obciążeniem dla budżetu państwa niż wsparcie zaproponowane w projekcie przygotowanym przez SLD. W tej sytuacji zadaję pytanie przedstawicielom rządu: Jaka jest opinia Rady Ministrów dotycząca zaproponowanych w obu drukach zmian?</u>
          <u xml:id="u-82.11" who="#PosełIzabelaKatarzynaMrzygłocka">Ponadto pragnę zwrócić uwagę Wysokiej Izby na ogólnodostępne raporty i opracowania pomocne przy kreowaniu polityki prorodzinnej. Nie ulega wątpliwości, że mamy kryzys demograficzny, który trzeba szybko rozwiązać. Kolejny raz podkreślam, że Platforma Obywatelska poprze każdy dobry pomysł na rozwiązanie tego problemu. Zachęcam zatem do przeczytania opracowań dostępnych w portalu: kobieta pracująca. Wynikające stąd wnioski są jednoznaczne - młode kobiety chcą być matkami i chcą jednocześnie pracować. Potrzebne są więc rozwiązania, które ułatwiałyby godzenie macierzyństwa z pracą, a więc promowanie elastycznych form zatrudnienia i szeroki dostęp do żłobków i przedszkoli. To jest właśnie słuszny kierunek polityki prorodzinnej - ułatwiajmy kobietom powrót do pracy. Szukając skutecznych rozwiązań dla problemów polskiej polityki społecznej, warto też przyjrzeć się innym krajom Unii Europejskiej. Kryzys demograficzny to nie tylko problem Polski. Niektóre państwa od lat starają się go rozwiązać.</u>
          <u xml:id="u-82.12" who="#PosełIzabelaKatarzynaMrzygłocka">Na stronach internetowych sejmowego Biura Studiów i Ekspertyz znajduje się bardzo przydatne opracowanie dotyczące polityki fiskalnej w zakresie opodatkowania dochodów rodziny. Autor raportu wskazuje, że skuteczna polityka prorodzinna powinna opierać się przede wszystkim na preferencjach podatkowych. Powołując się na konstytucyjną zasadę równości, autor twierdzi wręcz, że identyczne opodatkowanie rodziny dwuosobowej jak trzyosobowej łamie zasadę równości.</u>
          <u xml:id="u-82.13" who="#PosełIzabelaKatarzynaMrzygłocka">Jeśli natomiast miałyby zostać przyjęte proponowane okresy ochrony pracownika po urlopie macierzyńskim, w takim przypadku PO wnosi o zapewnienie finansowania z budżetu państwa składek na ubezpieczenia zdrowotne i emerytalno-rentowe od wynagrodzeń pracowników chronionych. Tym samym państwo powinno wziąć na siebie przynajmniej częściowo ciężar wprowadzanej ochrony, a nie obciążać tym wyłącznie pracodawcy, co w oczywisty sposób podwyższy koszty pracy.</u>
          <u xml:id="u-82.14" who="#PosełIzabelaKatarzynaMrzygłocka">Jeszcze raz zachęcam państwa do przeanalizowania wskazanych opracowań. Konieczne jest również zlecenie konkretnych badań, które wskażą wprost, jak okres ochronny wpłynie na sytuację kobiet na rynku pracy. Cały czas czekamy na kompleksowy program polityki prorodzinnej, który przygotowuje Rada Ministrów. Oczekujemy, że zostaną w nim uwzględnione wszystkie wnioski zawarte w ogólnodostępnych badaniach. Mamy bardzo mało czasu, aby podjąć skuteczne działania wobec narastającego kryzysu demograficznego. Apeluję zatem do państwa, abyśmy niepotrzebnie nie debatowali nad rozwiązaniami, które są albo nierealne, albo mogą przynieść więcej problemów niż korzyści. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-82.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-82.16" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Marek Kotlinowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Dziękuję bardzo pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego Zawiszę, Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#PosełJerzyZawisza">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej przedstawić stanowisko w sprawie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw, zawartego w druku nr 510, oraz poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy, druk nr 511.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#PosełJerzyZawisza">Projektowana przez Sojusz Lewicy Demokratycznej zmiana ustawy, a dokładniej mówiąc art. 186 § 1 Kodeksu pracy, jest podstawą rozważań nad problemem macierzyństwa w Polsce i też jest zgodna z wnoszonymi wcześniej przez Samoobronę wnioskami. Ograniczenie możliwości zwolnienia pracownika w trakcie trwania urlopu wychowawczego oraz po jego zakończeniu, w ciągu takiego okresu, przez jaki wcześniej został urlop wykorzystany, jest kwestią wymagającą niezwłocznej ingerencji organów państwowych i stworzenia odpowiednich do warunków gospodarczych kraju zapisów prawnych.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#PosełJerzyZawisza">Jako Klub Parlamentarny Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej zgadzamy się także co do zasady stworzenia odpowiedniego okresu ochronnego dla kobiet, które nie korzystają z urlopu wychowawczego lub korzystają przez bardzo krótki okres i wracają do pracy po zakończeniu urlopu macierzyńskiego, podczas którego pracodawca miałby bardzo ograniczone możliwości zwolnienia takiej pracownicy.</u>
          <u xml:id="u-84.3" who="#PosełJerzyZawisza">Problem wzrostu bezrobocia wśród kobiet decydujących się na macierzyństwo lub wracających do pracy po urlopach wychowawczych jest podstawowym czynnikiem spadku liczby urodzeń dzieci w Polsce. W ciągu ostatnich 15 lat mieliśmy i mamy cały czas do czynienia z malejącym wskaźnikiem przyrostu naturalnego. Liczba urodzeń w Polsce zaczyna powoli oscylować na poziomie ujemnej Fishbeina, a granica bezpiecznej egzystencji narodu i wymiany w sposób ciągły pojawiających się po sobie pokoleń staje się trudna do określenia.</u>
          <u xml:id="u-84.4" who="#PosełJerzyZawisza">My wszyscy, tu obecni na tej sali, zgodzimy się, że praca zawodowa dla wielu młodych polskich rodzin jest dobrem na tyle rzadkim, że jej utrzymanie staje się celem nadrzędnym. Wiele młodych kobiet pracujących lub szukających zatrudnienia ma do czynienia z barierą braku samostanowienia oraz z ciągłym nienaturalnym i niezgodnym z własnym systemem wartości dylematem wewnętrznym: czy podjąć pracę i zdobywać doświadczenie, czy zdecydować się na możliwość posiadania dziecka, co z kolei w polskich warunkach pracy wiąże się z jej utratą i brakiem perspektyw zatrudnienia po okresie macierzyńskim. Należy w tym miejscu uczciwie przypomnieć, że nawet w warunkach poprzedniego systemu istniały modele prorodzinne, otaczające matkę decydującą się na macierzyństwo szczególną opieką i przywilejami społecznymi wynikającymi z faktu posiadania dziecka.</u>
          <u xml:id="u-84.5" who="#PosełJerzyZawisza">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Praca w naszym kraju stała się przywilejem nie dla wszystkich. Klub Parlamentarny Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej taką sytuację uważa za dalece szkodliwą dla mentalności polskiego społeczeństwa i jego kreatywności zawodowej. Dlatego od lat popieramy wszystkie racjonalne inicjatywy mające na celu poprawę egzystencji polskich rodzin. Minęło 15 lat i widzimy, że do niczego dobrego to nie doprowadziło. Popularne jest wciąż określenie: dziecko tak, ale dopiero na lepsze czasy. Strach i towarzyszący jemu stres powodują, że zainteresowani posiadaniem dziecka boją się utraty pracy, a w konsekwencji utraty możliwości samodzielnego utrzymania powiększonej rodziny.</u>
          <u xml:id="u-84.6" who="#PosełJerzyZawisza">Należy zadać sobie pytanie, do czego zmierzamy i co chcemy zaoferować zjednoczonej Europie. Może nowoczesne technologie, których nie posiadamy, może stabilną gospodarkę? Może, ale musimy zawsze pamiętać, że stabilna gospodarka to nie gospodarka oparta na starzejącym się społeczeństwie, które nie myśli o swoim przetrwaniu. Tego Europa nie chce. Europa natomiast chce młodych, wykształconych pracowników, którzy będą się osiedlać i zakładać rodziny, ale tylko w bogatszej i lepiej rozwiniętej części naszego kontynentu, a tym samym będą pracować dla gospodarek innych krajów niż Polska.</u>
          <u xml:id="u-84.7" who="#PosełJerzyZawisza">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo często już na początku procesu rekrutacji pracodawca stara się wymusić na kobiecie określenie się co do kwestii świadomego macierzyństwa. Efektem tego jest przyjęcie przez pracodawcę oświadczenia w formie pisemnej lub ustnej, tu cytuję, iż kobieta starająca się o pracę i spełniająca wszystkie merytoryczne wymagania na rzecz pracodawcy zobowiązuje się, że przez okres kilku lat nie zamierza zachodzić w ciążę lub starać się o dziecko za pomocą znanych współcześnie medycynie środków.</u>
          <u xml:id="u-84.8" who="#PosełJerzyZawisza">Wysoka Izbo! To uwłacza godności polskiej kobiety. Prowadzi to do wynaturzeń w jej psychice. Nikt przecież tu, na tej sali, nie zaprzeczy, że kobieta w naturalny sposób, według indywidualnego zegara biologicznego, dąży do posiadania rodziny, a co za tym idzie również i dzieci. Nie możemy pozwolić, aby procesy związane z rynkiem pracy powodowały wynaturzenia społeczne wpływające na każdą polską rodzinę. Jest jednak problem do przemyślenia, albowiem według projektu Sojuszu Lewicy Demokratycznej budżet państwa powinien na ten cel przeznaczyć 250 mln zł rocznie, a projekt rządowy przygotowany przez rząd pana premiera Kazimierza Marcinkiewicza mówi wyraźnie o koszcie dla budżetu państwa z tytułu wydłużenia okresu urlopu macierzyńskiego na poziomie 150 mln zł rocznie.</u>
          <u xml:id="u-84.9" who="#PosełJerzyZawisza">Wysoka Izbo! Przedstawiony przez Prawo i Sprawiedliwość projekt nowelizacji ustawy dotyczący zmiany art. 177 § 1 Kodeksu pracy jasno i precyzyjnie określa zakaz zwalniania z pracy kobiet do 3 lat po urodzeniu dziecka i nie wcześniej niż rok po powrocie do pracy. To najlepsza forma zabezpieczenia zawodowego młodych pracujących kobiet. Nowelizacja jest zasadna, gdyż większość kobiet decyduje się na urlop wychowawczy do czasu, kiedy dziecko już jest na tyle duże, aby można posłać je do przedszkola.</u>
          <u xml:id="u-84.10" who="#PosełJerzyZawisza">Klub Parlamentarny Samoobrony Rzeczypospolitej Polskiej uważa, że wejście w życie nowelizacji ustawy spowoduje wzmocnienie ochrony pracowników zatrudnionych w zakładach pracy na zasadach stosunku racy i powracających z urlopów macierzyńskich oraz wychowawczych, czyli wówczas, kiedy młode kobiety najbardziej są narażone na utratę miejsca pracy bądź na znaczne pogorszenie warunków pracy. Samoobrona stanowczo przeciwstawia się praktykom samowolnego zwalniania kobiet przez nieuczciwych pracodawców.</u>
          <u xml:id="u-84.11" who="#PosełJerzyZawisza">Przyjęcie nowelizacji ustawy według projektu Prawa i Sprawiedliwości spowoduje w dłuższym okresie wyróżnienie kobiety jako matki i pracownicy oraz wzmocni jej ochronny okres w stosunku do naturalnego macierzyństwa, przy jednoczesnym wsparciu rządu i sektora prywatnego, i to zgodnie z europejskimi priorytetami i Dyrektywą Rady 92/85 EWG art. 8 i 10.</u>
          <u xml:id="u-84.12" who="#PosełJerzyZawisza">Według Klubu Samoobrony należy się zastanowić nad zróżnicowaniem wsparcia dla kobiet z uwzględnieniem uszczegółowienia grup zawodowych i miejsca ich zamieszkania i nad wynikającymi z tego faktu odpowiednimi zapisami precyzującymi działanie znowelizowanej ustawy w procesie rekrutacji i zatrudniania po okresie urlopów wychowawczych. W ocenie Samoobrony omawiane zmiany w Kodeksie pracy muszą wychodzić naprzeciw oczekiwaniom i potrzebom także środowiska wiejskiego, a zastosowanie dodatkowo odpowiednich programów ochronnych o charakterze pomocowym, współfinansowanych przez fundusze Unii Europejskiej, może tylko bardziej wzmocnić działanie znowelizowanej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-84.13" who="#PosełJerzyZawisza">Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej uważa, że w nowelizacji ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy potrzebne są działania systemowe mające na celu otoczenie opieką kobiet z różnych grup społecznych, które do tej pory były i są najbardziej zaniedbywane. Według różnych badań i analiz społecznych takie grupy to: bezrobotne młode kobiety, kobiety pracujące w polu, kobiety niepełnosprawne i byłe pracownice budżetówki.</u>
          <u xml:id="u-84.14" who="#PosełJerzyZawisza">W pracach nad ustawą Klub Parlamentarny Samoobrony Rzeczypospolitej Polskiej będzie rozważał potrzebę stworzenia katalogu osób i firm niestosujących się do znowelizowanej ustawy oraz wprowadzenie mechanizmów pomocy, promocji zatrudnienia dla kobiet pracujących w firmach działających na rynkach sezonowych.</u>
          <u xml:id="u-84.15" who="#PosełJerzyZawisza">Z uznaniem podkreślamy, iż projekt zmiany ustawy nie stanowi obciążeń dla budżetu państwa i jednostek samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-84.16" who="#PosełJerzyZawisza">W imieniu mojego klubu wnoszę o skierowanie projektu ustawy do dalszych prac w komisji kodyfikacyjnej. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Głos zabierze pani poseł Izabela Jaruga-Nowacka, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej przedstawić nasze stanowisko dotyczące nowelizacji Kodeksu pracy i innych ustaw zawartej w druku nr 510, przedłożonej przez mój klub, oraz nowelizacji, zawartej w druku nr 511, autorstwa Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Wysoka Izbo! Oba projekty pozornie odnoszą się do podobnej materii, ponieważ proponują wprowadzenie rozwiązań wydłużających okres ochronny po powrocie z urlopu macierzyńskiego, wychowawczego. Rozwiązania te w intencjach wnioskodawców mają pomóc młodym ludziom w zakładaniu rodzin i odwrócić niekorzystny trend demograficzny, spowodować to, że w polskich rodzinach miałoby się rodzić i pomyślnie wychowywać więcej dzieci. Mimo jednak tych podobieństw w gruncie rzeczy te rozwiązania dzieli przepaść. Proponowane przez nas i przez PiS pokazują, jak różnimy się w rozumieniu roli państwa, praw rodziny, praw i wolności obywateli. O tych różnicach, Wysoka Izbo, mówiłam, pokazując inną filozofię patrzenia na zagadnienia rodziny, prezentując projekt Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Nasz projekt, Wysoka Izbo, wychodzi, wydawałoby się, z oczywistej konstatacji, że dzieci mają nie tylko kobiety, że dziecko to także prawo i obowiązki ojca. Jesteśmy za tym, żeby tę dyskryminację kobiet na rynku pracy wyeliminować właśnie dzięki możliwości podzielenia obowiązków i żeby promować niedyskryminowanie kobiet na rynku pracy, a ojców w ich rolach ojcowskich.</u>
          <u xml:id="u-86.3" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Nie możemy też oprzeć się wrażeniu, że panie i panowie z prawicy po rozdaniu milionów złotych na rozliczne rodzaje i warianty becikowego przystąpili do nowej konkurencji: Kto szybciej i skuteczniej zamknie kobiety w domu, komu uda się bardziej pogłębić trudności młodych kobiet na rynku pracy, kto urzeczywistni preferowany przez prawicę model rodziny, w którym kobiety, i tylko one, są odpowiedzialne za wypełnianie obowiązków rodzinnych, za wychowywanie dzieci, a mężczyźni są zobligowani do kariery zawodowej i utrzymania rodziny? Demokratyczne państwo nie może i nie powinno narzucać ludziom jedynie słusznego rozwiązania. To już, Wysoka Izbo, było. Naszym zadaniem tutaj jest tworzenie takiego prawa, by ludzie mogli wybierać taki model, który jest zgodny z ich systemem wartości, który im najbardziej odpowiada, który jest najbardziej funkcjonalny. Apeluję zatem do polityków prawicy: pozwólcie, aby ludzie sami mogli decydować o tym, jak ma wyglądać ich wspólne życie, jak mają się dzielić odpowiedzialnością i obowiązkami, jaki model życia wybrać, by spełnić swoje, a nie nasze, polityków, aspiracje.</u>
          <u xml:id="u-86.4" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Od lat, Wysoka Izbo, preferowanym modelem polskiej rodziny, zwłaszcza deklarowanym przez ludzi młodych, jest rodzina partnerska, tj. taka, w której on i ona pracują zawodowo i w której on i ona dzielą obowiązki związane z wychowywaniem dzieci oraz z innymi funkcjami i zadaniami rodziny.</u>
          <u xml:id="u-86.5" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Chcę jeszcze raz z tej trybuny podkreślić, że jakakolwiek byłaby to polityka, jeśli będzie sprzeciwiać się aspiracjom i dążeniem ludzi, to poniesie klęskę. Wykształcona i coraz bardziej pewna siebie młoda Polka z pewnością nie pozwoli się zamknąć w czterech ścianach domu, nawet jeśli - tak jak tego państwo chcecie - damy jej kolejne mityczne przywileje. Młody Polak nie będzie chciał żony sprowadzać do roli „nieodpłatnej obsługi rodziny”. Nie przyjdzie mu, mam nadzieję, brać przykładu z poniżającej kobietę praktyki jednego z posłów; posła, który wpisał swoją żonę do rejestru korzyści materialnych.</u>
          <u xml:id="u-86.6" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Wielu młodych mężczyzn odrzuciło obowiązujący pół wieku temu model niedzielnego tatusia, który zarządza rodziną, nakłada obowiązki i feruje wyroki za ich niewypełnienie. Wielu z tych młodych ludzi chce móc lepiej wypełniać obowiązki ojca, dla którego dziecko, także to malutkie, jest stworzonym wspólnie z jego kobietą nowym światem, ciekawym, wartym poznania i wymagającym codziennej obecności i opieki.</u>
          <u xml:id="u-86.7" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">To prawda, bo mówiła o tym pani posłanka z PiS, że kobiety są straszliwie udręczone godzeniem tych obowiązków. Dlatego też apelujemy: włączcie się, panowie, te dzieci to nasze wspólne dobro.</u>
          <u xml:id="u-86.8" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">My, lewica, mówiąc o polityce wobec rodziny, mamy na względzie dobro wszystkich jej członków, kobiet, mężczyzn i dzieci. Dlatego mówimy o równych prawach, równych szansach kobiet i mężczyzn, którzy tworzą rodzinę, więc powinni móc sami wybrać, jak to ich wspólne życie ma wyglądać.</u>
          <u xml:id="u-86.9" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Młodzi ludzie, zdobywając coraz wyższe wykształcenie, powinni mieć coraz lepsze możliwości godzenia własnych aspiracji zawodowych i społecznych z funkcjami rodzica, matki i ojca. A o czym marzą młodzi Polacy? Marzą o tym, Wysoka Izbo, by ich rodziny nie zaznały biedy, by korzystały z bogactwa współczesnej cywilizacji i kultury. Dlatego najpierw sami się kształcą i budują podstawy ekonomiczne dla egzystencji swoich rodzin, żeby mieć tyle dzieci, ile mogą wychować, w takim czasie, kiedy się na to zdecydują, i tyle, ile zdołają utrzymać i wychować, ale wiedzą, że muszą zapewnić im podstawy bytu.</u>
          <u xml:id="u-86.10" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Dlatego młodzi ludzie uznali zapewne za śmieszną transakcję, którą zaproponowali im państwo z Prawa i Sprawiedliwości oraz z LPR: urodzisz dziecko, a państwo da ci za to 1000 zł. Becikowe nie zmieniło stosunku Polaków do sprawy posiadania dzieci. Myślę, że już dzisiaj państwo o tym wiecie, choć oczywiście ludzie biorą te pieniądze, bo ludzie wiedzą, że założenie rodziny to nie tylko pierwszy miesiąc po urodzeniu dziecka. Dlatego też tej propozycji nie przyjmą: kobieta do pieluch, a mężczyzna przy swoich sprawach. Przy tak wysokim bezrobociu i niskich zarobkach, zwłaszcza młodych ludzi, młodych kobiet nie stać na to, żeby zrezygnować z pracy.</u>
          <u xml:id="u-86.11" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Podkreślam jeszcze raz, że wielu młodych ludzi w dodatku nie zamierza dokonywać wyboru: albo praca, albo dom. Dobrze wiedzą, że można mieć i to, i to. Wiedzą, że ich europejscy rówieśnicy tak żyją, bo umożliwia im to państwo. Dlatego młodzi ludzie niestety uciekają z naszego kraju, gdzie chcemy ich przymusić do jakiegoś modelu życia, gdzie rządzi konserwatywna prawica. Uciekają do wolnej, wywalczonej przez lewicę Europy, tam, gdzie dobro rodziny to równe prawa tworzących ją członków i nikt nie straszy w parlamentach tym, że realizacja praw mężczyzn do udziału w wychowaniu własnych, malutkich dzieci będzie skutkowała jego nadużywaniem poprzez wykorzystanie płatnego urlopu w sezonie polowań na łosie, jak to się wydaje panu posłowi z PiS.</u>
          <u xml:id="u-86.12" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Niestety zgodnie z propozycjami rządu, PiS i LPR sytuacja w tej kwestii rzeczywiście może się jeszcze pogorszyć. Mamy na myśli propozycje polegające na tym, że urlop macierzyński trwałby latami i gwarancje po powrocie z urlopu byłyby wydłużane o kolejne dwa, dwa i pół, trzy lata, tak jak państwo proponujecie.</u>
          <u xml:id="u-86.13" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Pani poseł, to nie jest zmiana stanowiska. Oczywiście lekarstwo może być gorsze od choroby, zwłaszcza wtedy, kiedy jest adresowane do jednej grupy, do kobiet, które i tak są już w tej chwili dyskryminowane, ale do tego odniosę się, podsumowując debatę jako posłanka wnioskodawczyni.</u>
          <u xml:id="u-86.14" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">To wyeliminuje kobiety z rynku pracy. Mam na myśli to, że w tej chwili kobiety, mimo że są lepiej wykształcone, są tańszymi pracownikami, chętniej podnoszą swoje kwalifikacje, chętniej i aktywniej poszukują pracy, prawie dwa razy dłużej poszukują pracy. Nadmierne wydłużenie urlopów rocznych i wydłużenie o 3 lata gwarancji sprawi, że pracodawca sobie policzy: to tak, przez rok nie mogę jej zwolnić, bo jest w ciąży, rok macierzyński, trzy lata gwarancji. A więc w gruncie rzeczy przez 5 lat lub więcej pracodawca nie będzie mógł zwolnić kobiety, tak jak państwo chcecie w tym projekcie. Myślę, że szybciej zaryzykuje, by ją poślubić, bo wtedy przynajmniej będzie mógł się rozwieść, niż kobietę zatrudnić, bo będzie wiedział, że ma zablokowane miejsce pracy.</u>
          <u xml:id="u-86.15" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Zgadzamy się, panie pośle - mówię do pana posła wnioskodawcy z Prawa i Sprawiedliwości - co do diagnozy: pracodawcy nie mogą dalej wykazywać się takim egoizmem. Tak więc potrzebne są w tym zakresie pewne gwarancje, choć oczywiście nie tylko, także inne działania, o czym mówiłam, w formie urlopów, elastycznego czasu pracy itd., itd. Jeżeli więc chcemy to zrobić, to jednak nie działajmy, pogarszając tej sytuacji, która w tej chwili i tak jest dla kobiet niekorzystna.</u>
          <u xml:id="u-86.16" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Dlaczego zatem państwo forsujecie te rozwiązania, które oczywiście będą nieskuteczne? Czyżby zagrożeniem tym była wolność poglądów dokonywana przez ludzi w ich suwerennych wyborach?</u>
          <u xml:id="u-86.17" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Wysoka Izbo! Nie mogę niestety nie odnieść wrażenia, że propozycja którą przedłożył PiS, nie ma pomagać rodzinom w wychowywaniu dzieci, bo jej cel jest inny. Ujawnił go zresztą z pewną szczerością jeden z posłów, mówiąc: matki odchodzące na urlop macierzyński zwolnią blokowane przez siebie miejsca pracy. Czyżby więc te rozwiązania prorodzinne i pozornie działające przeciw dyskryminacji kobiet, panie pośle Piłka, miały być sposobem walki prawicy z bezrobociem? Nie chciałabym, żebyśmy tak myśleli. Dlatego też nie odrzucamy tego projektu, choć jestem głęboko przekonana, że te rozwiązania są niekonstytucyjne i szkodzą kobietom, pogłębiają ich dyskryminację, ale usiądźmy razem i zastanówmy się, jak ten trudny problem rozwiązać. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-86.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Proszę o zabranie głosu panią poseł Elżbietę Ratajczak, Liga Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#PosełElżbietaRatajczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu Liga Polskich Rodzin w sprawie zmiany ustawy Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw przedstawiony w druku nr 510 oraz stanowisko w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy z druku nr 511.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#PosełElżbietaRatajczak">Projekt zmiany ustawy z druku nr 510 wniesiony przez posłów Sojuszu Lewicy Demokratycznej zaskakuje szerokim spojrzeniem na problem demografii w Polsce. Zaskakuje, bowiem właśnie to ta opcja polityczna doprowadziła do tej sytuacji prawnej, którą dziś musimy zmienić, zdecydowanie uporządkować. To właśnie SLD skróciło urlopy macierzyńskie, nie ma urlopów wychowawczych, obowiązuje wysoka stawka podatku VAT na artykuły dziecięce, itd.</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#PosełElżbietaRatajczak">Projekt z druku 510 dotyczy zabezpieczenia sytuacji matek po urodzeniu dziecka poprzez możliwość powrotu do pracy. W uzasadnieniu podaje się, iż niepokój budzą sytuacje, gdy zwalnia się kobietę tuż po jej powrocie z urlopu macierzyńskiego czy wychowawczego. To prawda. Na to zwracamy uwagę od lat, za co zresztą nie tak dawno byliśmy krytykowani przez samą wnioskodawczynię, panią poseł Jarugę-Nowacką. Projektodawcy proponują również wprowadzenie płatnych urlopów wychowawczych. No cóż, kiedy SLD kierowało państwem, działało akurat w odwrotną stronę, a teraz nastąpił wzrost świadomości czy przebudzenie, ponieważ projekt SLD sugeruje zwiększenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopie wychowawczym, to spowoduje roczny wzrost kosztów w 2006 r. o ok. 75 mln, dalej jeszcze 175 mln to koszty, które są związane z proponowanym wzrostem dodatku z tytułu opieki nad dzieckiem w czasie urlopu wychowawczego, co rocznie będzie wynosiło ok. 250 mln zł. Niby niewiele, ale skoro tak mało, to dlaczego nie zaproponowano tych rozwiązań już dawno temu, dużo wcześniej.</u>
          <u xml:id="u-88.3" who="#PosełElżbietaRatajczak">Polityka prorodzinna koalicji rządzącej w swoim programie ujmuje podane przez projektodawców SLD rozwiązania, ale jest to wszystko zaplanowane i rozłożone w czasie. Jest w planach wspomagania rodziny więcej propozycji, chociażby sprawy systemu podatkowego. W druku nr 511 wnioskodawcy z taką intencją również proponują zabezpieczenie matek wracających do pracy po urlopie macierzyńskim. Jest to propozycja zabezpieczenia dalej idąca niż ta we wcześniej przytaczanym projekcie z druku nr 510. Projektodawcy, posłowie PiS wnioskują o zabezpieczenie do czasu aż dziecko osiągnie wiek 3 lat, czyli do czasu pójścia do przedszkola. Z punktu widzenia rozwoju dziecka zarówno fizycznego, ale przede wszystkim emocjonalnego, ma to ogromne znaczenie. Medycyna, psychologia, socjologia i pedagogika podają aż nadto przykładów na to, jak ogromny wpływ na rozwój intelektualny i emocjonalny ma długi czas przebywania dziecka z matką.</u>
          <u xml:id="u-88.4" who="#PosełElżbietaRatajczak">Widoczny w całej Europie, i nie tylko, ogromny kryzys demograficzny ma wiele przyczyn. W Polsce jednym z głównych powodów biedy jest brak pracy. Właśnie obawa kobiet o miejsca pracy, o powrót do pracy po urodzeniu dziecka powoduje, że rodzi się coraz mniej dzieci. W projekcie PiS wprowadza się czas urlopu 3 lata, ale co najmniej rok od powrotu do pracy, i zapewnia się możliwość pracy, czyli ochronę przed zwolnieniem. Uważamy, że taka propozycja da wielu kobietom komfort psychiczny i te mamy, które będą chciały - podkreślam, które będą chciały, a nie będą zmuszone - wychowywać swoje dzieci przez cały 3-letni okres, będą spokojne o swoje miejsca pracy. Taka propozycja wskazuje na wagę, jaką projektodawca, a także Liga Polskich Rodzin przyznają macierzyństwu. Równocześnie, co dzisiaj jest bardzo istotne, nie pociąga ona za sobą skutków finansowych obciążających budżet państwa. Liga Polskich Rodzin rozważa, by do projektu budżetu na przyszły rok wnieść ujęcie wydatków na płatne świadczenia dla rodzin, gdy mama jest na urlopie wychowawczym.</u>
          <u xml:id="u-88.5" who="#PosełElżbietaRatajczak">Dochodzą do nas również opinie pracodawców, iż wprowadzony przepis będzie działał na niekorzyść kobiet, bowiem będą one niechętnie zatrudniane. To niepokoi pracodawców. Przedsiębiorca nie może zapomnieć, że pogoń za produkcją i za zyskiem doprowadzi do sytuacji, że staniemy w obliczu bezsensu produkowania, bo nie będzie dla kogo produkować, nie będzie odbiorców, będzie nas po prostu coraz mniej. Polska jest na przedostatnim miejscu w Europie jeżeli chodzi o liczbę urodzeń.</u>
          <u xml:id="u-88.6" who="#PosełElżbietaRatajczak">Uważamy, że czas skończyć z antyrodzinną polityką i odważnie realizować plan wzrostu roli pełnej rodziny, bo właśnie w niej kształtuje się osobowość dziecka. Tu dzieci nabywają podstawowych umiejętności, takich jak solidarność, odpowiedzialność, szacunek, porządek.</u>
          <u xml:id="u-88.7" who="#PosełElżbietaRatajczak">Laureat nagrody Nobla z dziedziny ekonomii Gary Becker oszacował, że kobiety, które pozostają w rodzinie, wytwarzają około 30% dochodu narodowego Stanów Zjednoczonych. Matka w domu pełni przecież wiele ról: i wychowawczyni, i nauczycielki, i pielęgniarki, i kucharki, i zaopatrzeniowca, i ekonomistki. O ileż mniej potrzeba będzie domów dziecka, domów poprawczych, więzień czy terapii odwykowych, gdy dzieci będą miały zapewnioną matczyną opiekę, gdy będą otoczone rodzicielską miłością. Ale jest to wolny wybór kobiety. I zgodnie z teorią racjonalnego wyboru, inwestycja w człowieka może ograniczyć się albo do własnego rozwoju, często wtedy przy dewaluacji wartości rodziny i dzieci. Oczywiście wybór - a nie nakaz - jest trudny. Z jednej strony jest ciepło domowego ogniska, kontakt emocjonalny z dzieckiem, radość rodzicielstwa i poświęcenie, a z drugiej możliwość spełniania zawodowych ambicji i rozwoju na innych polach. Paradoksem w naszym prawie jest to, iż urlop wychowawczy nie przysługuje osobie prowadzącej działalność gospodarczą.</u>
          <u xml:id="u-88.8" who="#PosełElżbietaRatajczak">Reasumując, uważamy, że projekt PiS można wprowadzić bez żadnych perturbacji, mając na uwadze dalszą prorodzinną politykę i to, że czasami trzeba zrobić duży krok naprzód. Dlatego uważamy, że należy podnieść rangę prac wykonywanych w domu przez mamy czy przez ojców wychowujących dzieci, z podkreśleniem coraz większego udziału ojców. Trzeba stwarzać takie warunki wolnego - znów podkreślam: wolnego - wyboru, by kobiety mogły poświęcać się rodzinie albo pracy zawodowej, a te, które chcą i potrafią, aby mogły godzić jedno i drugie. Chcemy uczyć szacunku dla życia ludzkiego na wszystkich etapach i na wszystkich płaszczyznach. Chcemy również, aby zająć się systemem podatkowym w rodzinie, ponieważ dzisiaj rodziny mające dzieci są obciążone większym podatkiem niż bezdzietne. Taki system funkcjonuje dziś w Polsce. Wszystko to z pewnością przyczyni się do wzrostu dzietności polskich rodzin, rodzin pełnych.</u>
          <u xml:id="u-88.9" who="#PosełElżbietaRatajczak">Cieszyć się możemy z odpowiedzi młodych ludzi na pytanie: co jest dla nich najważniejsze w życiu. Odpowiadają: rodzina. Trzeba więc zrobić wszystko, by rodzina była doceniana, by miała warunki do życia, do wychowywania dzieci, po prostu do spełniania swojej funkcji.</u>
          <u xml:id="u-88.10" who="#PosełElżbietaRatajczak">I na koniec cytat: Musi rodzina polska dawać nowych ludzi i musi państwo polskie stwarzać warunki do tego, żeby ci ludzie mogli się rodzić. I życzę, aby rodzina polska dawała życie, by była wierna świętemu prawu życia. Tak mówił w 1978 r. kardynał Karol Wojtyła.</u>
          <u xml:id="u-88.11" who="#PosełElżbietaRatajczak">Odniosę się jeszcze na koniec do tego, co mówiła moja poprzedniczka pani poseł Jaruga-Nowacka. Po prostu nie rozumiem pani silenia się na oryginalność i na pełnienie roli pioniera we wprowadzaniu partnerstwa w życiu rodzinnym. Przecież to partnerstwo w wielu rodzinach już dawno funkcjonuje, bez względu na to, czy matka pracuje, a ojciec zajmuje się dzieckiem, czy odwrotnie. Doba ma 24 godziny, rok 365 dni i ten podział ról można rozłożyć w różnoraki sposób, nie wymaga to wcale tego, by tata musiał wziąć ileś godzin czy tygodni urlopu wychowawczego, bo to jest właśnie owo „musi” zaprzeczeniem tego nakazu.</u>
          <u xml:id="u-88.12" who="#komentarz">(Poseł Izabela Jaruga-Nowacka: To PiS narzuca.)</u>
          <u xml:id="u-88.13" who="#PosełElżbietaRatajczak">I dlatego takie moje odniesienie się do pani słów.</u>
          <u xml:id="u-88.14" who="#PosełElżbietaRatajczak">Natomiast jeżeli chodzi o becikowe, dalej obśmiewane. Dzięki becikowemu nie ma więcej dzieci. Oczywiście, że nie. Bo żeby były dzieci, to jest proces. Trzeba podjąć decyzję, dziecko musi być poczęte, musi się urodzić i trochę to musi potrwać. A jeszcze przypomnę, też z jednej z moich wypowiedzi, że w Stanach Zjednoczonych wszystkie mamy, które urodziły dziecko, otrzymują zapomogę czy dodatek, bez względu na to, jaka to jest rodzina, i jednocześnie dodam, że Stany Zjednoczone są jedynym krajem, gdzie jest odnawialność pokoleń, czyli nie ma tam takich obaw, jakie są u nas, w Polsce, gdzie niestety wymieramy, bo coraz mniej ludzi się rodzi i w Europie jesteśmy państwem na drugim miejscu od końca.</u>
          <u xml:id="u-88.15" who="#PosełElżbietaRatajczak">I jeszcze, jeżeli pan marszałek pozwoli, jedno zdanie. Moja przedmówczyni mówi, że lewica otwarła drzwi młodym Polakom, żeby mogli uciekać i tam pełni szczęścia rodzinnego doznawać.</u>
          <u xml:id="u-88.16" who="#komentarz">(Poseł Izabela Jaruga-Nowacka: To wy to robicie.)</u>
          <u xml:id="u-88.17" who="#PosełElżbietaRatajczak">Myślę, że musimy zrobić wszystko, żeby można było tych drzwi jeśli już nie zamykać, to chociaż niech nie będzie powiedziane, że innego wyjścia nie ma. Bo my w Polsce widzimy bardzo wiele rozwiązań, w których nie potrzeba tak drastycznej roli przyjmować, ponieważ wybór wyjazdu za granicę to często tragedia i niejednokrotnie jest to koniec małżeństwa, jeśli chodzi o daną rodzinę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-88.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-88.19" who="#komentarz">(Poseł Izabela Jaruga-Nowacka: Uciekają, bo wy tak rządzicie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Zycha, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#WicemarszałekMarekKotlinowski">Bardzo proszę, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#PosełJózefZych">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego zawsze popierał i będzie popierać regulacje i działania na rzecz rodziny, które są rozumiane w sposób właściwy i przede wszystkim nie prowadzą do tworzenia przepisów martwych lub przepisów, które można łatwo obchodzić. Mówię o tym, ponieważ zamierzam ustosunkować się, ale z punktu widzenia czysto prawniczego, a nie politycznego, do pewnych kwestii.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#PosełJózefZych">Półtora miesiąca temu dyskutowaliśmy nad trzema projektami zmian w Kodeksie pracy. W tych projektach oprócz dotychczasowych wymiarów urlopu macierzyńskiego - i na zasadach urlopu macierzyńskiego, bo tak możemy mówić i tak niegdyś nad tym dyskutowaliśmy - występował problem ochrony stosunku pracy kobiety matki. Podkomisja powołana przez komisję do spraw kodeksów zakończyła prace i dziś po raz kolejny mamy problem, trochę inaczej stawiany, z zakresu ochrony pracy. Mówię o tym, dlatego że jeżeli tak będziemy tworzyć prawo w naszym Sejmie, to nigdy nie skończymy pewnych tematów. A już matki, które przebywają na urlopach macierzyńskich, dzwonią do wielu posłów i mówią: Panowie, kończcie tę pracę, bo chcemy skorzystać z tych urlopów dodatkowych. A więc była okazja, żeby w czasie tamtej debaty, skoro mówiliśmy o ochronie pracy, także pewne kwestie podnieść.</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#PosełJózefZych">Mamy dwie propozycje. Propozycja posłów PiS idzie w kierunku przede wszystkim ograniczenia możliwości rozwiązywania stosunku pracy w tym okresie ochronnym do przypadków tzw. dyscyplinarnego zwolnienia, dawniej art. 52 Kodeksu pracy - jest to terminologia znana w naszym prawie pracy - i co więcej, jeszcze dalej zostaje to wzmocnione o zgodę organizacji związkowej. Jest to bardzo daleko idąca ochrona. Rozumiem, że wprowadzenie tej zasady zgody zakładowej organizacji ma, po pierwsze, doprowadzić, żeby również zbyt pochopnie nie szukano możliwości rozwiązania umowy o pracę ze skutkiem natychmiastowym. Znamy orzecznictwo na ten temat, wiemy, ile było przypadków naciągania prawa, szukania podstawy do tego. Z drugiej strony to jest niejako próba wywarcia wpływu na pracodawcę, żeby rozsądnie podchodził do tego zagadnienia. Jednak z punktu widzenia formalnoprawnego możemy doprowadzić do takiej sytuacji, w skrajnych przypadkach, ale po to jest debata, żeby zwrócić na to uwagę, że może być podstawa do rozwiązania stosunku pracy, a zakładowa organizacja z jakichś względów nie wyraża zgody. Co wówczas? A więc nad tym wszystkim trzeba się zastanowić. I projekt Sojuszu Lewicy Demokratycznej, który mówi tak: rozwiązanie umowy o pracę jest możliwe także wtedy, jeżeli mamy do czynienia z likwidacją zakładu pracy lub jego upadłością. Mówi się o pracodawcy. A zatem powstaje jeszcze jedno zagadnienie. Jeżeli do końca nie popatrzy się, co będzie, i nie uwzględni się sytuacji, że jest upadłość pracodawcy, jest likwidacja zakładu pracy wtedy, kiedy matka korzysta z urlopu wychowawczego, albo ojciec, co się wtedy dzieje? Kto ponosi konsekwencje takiego działania, czy po prostu przerywa się i sprawa się kończy? A więc okazuje się, że jeżeli wysuwamy pewne projekty i debatujemy, to na zagadnienie trzeba spojrzeć szeroko.</u>
          <u xml:id="u-90.3" who="#PosełJózefZych">Pan poseł Piłka, uzasadniając projekt, powiedział w pewnym momencie: chodzi o to, żeby te trzy lata zahaczały niejako o możliwość pójścia dziecka do przedszkola. To mi przypomniało jedną rzecz. W ilu biurach poselskich były interwencje, bo na wsi, bo w małym miasteczku likwiduje się przedszkola. Likwiduje się, pomimo że są potrzebne, bo samorządu nie stać. Do czego dziś wracamy? Proszę państwa, przypomnę, że rozporządzeniem prezydenta Rzeczypospolitej z 1932 r. prezydent nałożył obowiązek na zakład pracy, który zatrudniał co najmniej 50 kobiet, tworzenia przedszkola zakładowego. A więc ile lat upłynęło i gdzie znów jesteśmy? A zatem wszyscy zgadzamy się co do tego, bo pomimo różnych podejść politycznych nie słyszałem nikogo, kto by negował potrzebę działania na rzecz rodziny, jest tylko różne podejście co do metody, możliwości, i to można traktować jako rzecz naturalną, pod jednym warunkiem, że mamy dobre intencje i że rzeczywiście chodzi nam o uregulowanie tej sprawy. Jeżeli tak, to dzisiaj mamy problem bardzo istotny, którego dotykał i kolega z Samoobrony, i pani z Platformy Obywatelskiej, bo w Polsce, oprócz kobiet zatrudnionych na podstawie stosunku pracy, mamy przecież ogromną masę kobiet na wsi, którym nikt nie udziela urlopów macierzyńskich, wychowawczych, a zatem jeżeli całościowo chcemy działać na rzecz rodziny, to tam też są rodziny, i to często wielodzietne rodziny, a więc ten problem musi być ze wszystkich stron, w moim przekonaniu i w przekonaniu naszego klubu, widziany.</u>
          <u xml:id="u-90.4" who="#PosełJózefZych">Panie i Panowie! Na tej sali w tej chwili widzę co najmniej trzech radców prawnych z różnych opcji. Jest marszałek Kotlinowski, jest kolega, jestem ja, my najbliżej byliśmy, jako radcowie, przy stosowaniu prawa pracy. Mówię o tym dlatego, że jako prawników, którzy mieli różne poglądy polityczne, jedna rzecz dzieliła i różniła nas od obecnego Sejmu: jak rozmawialiśmy o prawie pracy, o jego stosowaniu, to koncentrowaliśmy się nad tym, jak najlepiej w interesie pracownika, pracownicy to prawo stosować, bez względu na to, jakie ono było w różnych okresach, ale nigdy, pomimo że stanowiliśmy 25-tysięczną rzeszę polskich prawników, nie podchodziliśmy do tego zagadnienia z punktu widzenia politycznego. Dzisiaj możemy różnie patrzeć na kwestie, możemy się spierać, kto, kiedy, w jakim okresie, ale przecież nie od roku, nie od dwóch i nie od pięciu lat w Polsce mówiono o urlopach macierzyńskich, wychowawczych i wtedy w gronie teoretyków prawa zastanawialiśmy się, czy używać pojęcia „urlop macierzyński” w odniesieniu do ojca, że korzysta i może korzystać, czy na zasadach urlopu macierzyńskiego. I w moim przekonaniu czytelniejsze, jasne jest określenie: na zasadach urlopu macierzyńskiego, bo sam macierzyński budzi różnego rodzaju skojarzenia. Tego wszystkiego jakoś w sposób przedziwny nam dzisiaj brakuje. No, w sprawach rodziny i kluczowych sprawach, przecież tak pięknie tu dzisiaj wszyscy o tym mówili, powinniśmy szukać wspólnego mianownika i tego szukamy w komisji ds. kodeksów, żeby rozwiązania były jak najbardziej korzystne, a nie spierać się o to, kto, kiedy i jak do pewnego zagadnienia podchodził. Dziś mamy zupełnie inną sytuację. Dziś musimy patrzeć i z punktu widzenia tego, jak pomóc rodzinie, jak czuć się będzie matka, kobieta w tej sytuacji i jak podchodzą do tego pracodawcy. Otrzymaliście państwo przy tych projektach również wypowiedzi, opinie Federacji Związków Zawodowych, pracodawców i oprócz uwag ściśle legislacyjnych jest tam różne podejście do tego zagadnienia. Nie wolno dzisiaj niczego takiego zrobić bez zabezpieczenia, żeby utrudnić sytuację przede wszystkim matkom i rodzinom. Szlachetny był apel pani poseł do pracodawców, tylko pamiętajmy również o jednej rzeczy, że nie zawsze w działalności gospodarczej kierują się tylko szlachetnymi celami, a okazuje się, że ten kapitalizm, który w formie prawie skrajnej dotarł do Polski, sprawia, że często jeszcze dominują problemy zupełnie innej natury i nie pamięta się o tym, że się było dzieckiem, że się miało matkę, że miało się podobne sytuacje. Trzeba również popracować nad pracodawcami i to jest zagadnienie także związków zawodowych. Natomiast sprawą oczywistą jest, że rząd, który inspiruje, i rząd, który zakłada i powinien zakładać tę pomoc, szeroko rozumianą, dla rodziny, weźmie na siebie część obowiązków także w zakresie finansowym. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-90.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-90.6" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Bronisław Komorowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Mańkę, niezrzeszonego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#PosełAndrzejMańka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jako poseł zatroskany o sprawy rodziny, jak i poseł sprawozdawca projektu ustawy zmieniającej Kodeks pracy w kwestii wydłużenia urlopów macierzyńskich, którego celem była również ochrona kobiety po powrocie z urlopu macierzyńskiego, nie mogłem sobie odmówić wzięcia udziału w tej debacie i przypomnieć zarówno panu posłowi Piłce, jak i pani poseł Jarudze-Nowackiej, że...</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Prosimy o konkrety.)</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#PosełAndrzejMańka">...kilka tygodni temu na tej sali debatowaliśmy nad rozwiązaniami, które szły, czy wyprzedzały państwa intencje. I chciałem zadać takie pytanie, bo pani poseł mówiła tutaj o tym, że powinniśmy nad pewnymi sprawami wspólnie debatować, dlaczego państwo nie chcieliście nad tymi sprawami debatować w oparciu o projekt Ligi Polskich Rodzin? On wychodził również naprzeciw postulatom zgłaszanym przez panią poseł, bo jest tam mowa o tym, że część urlopu wychowawczego, macierzyńskiego może wziąć na siebie ojciec, a część mama. Był tam również postulat, który dzisiaj jest stawiany przez Prawo i Sprawiedliwość, aby chronić kobietę wracającą z urlopu macierzyńskiego do pracy, bo istnieje problem zwalniania kobiet z pracy po powrocie z urlopu macierzyńskiego. Mało tego, te rozwiązania szły jeszcze dalej, bo wprowadzały instytucję elastycznego czasu zatrudnienia. Państwo pracując w komisji kodyfikacji, w zasadzie w podkomisji kodyfikacji, teraz chyba już nawet w komisji przeszliście nad tymi projektami zupełnie obojętnie. Nie podjęliście tam dyskusji nad tymi rozwiązaniami. Dyskutujemy po raz kolejny na forum plenarnym Sejmu, a mogliśmy tę sprawę mieć już za sobą, mogliśmy się już przybliżyć do tego nawet wspólnego mianownika i próbować wypracować jakiś kompromis w tym zakresie, bo na ten kompromis Polacy czekają.</u>
          <u xml:id="u-92.3" who="#PosełAndrzejMańka">Chciałem zwrócić uwagę, może badania internetowe nie są najlepszym probierzem poparcia społecznego, ale w Internecie znalazłem taką informację, że 80% procent tych osób, które brały udział w tym badaniu, popiera rozwiązania chroniące kobietę po powrocie z urlopu macierzyńskiego. W związku z tym kierunek jest właściwy. Chciałbym tylko, żebyście państwo wznieśli się troszkę ponad pewne podziały polityczne i walkę medialną i pracowali nad tymi projektami, wtedy kiedy one się pojawiają. Bo to nie jest dobra metoda wracać do tych samych pomysłów co 2 czy co 3 miesiące. Zresztą pan poseł Zych o tym mówił jako doświadczony parlamentarzysta. To jest po prostu niepotrzebne. Kobiety, również mężczyźni na te rozwiązania czekają i dobrze by było, żebyśmy je wprowadzili jak najszybciej w życie.</u>
          <u xml:id="u-92.4" who="#PosełAndrzejMańka">Ale jest jeszcze jedna rzecz. W tej debacie - przysłuchiwałem się jej - tak na dobrą sprawę mamy do czynienia nie z merytoryczną dyskusją nad projektami. Merytoryczna dyskusja w moim przekonaniu jest tylko pretekstem do dyskusji ideologicznej, szczególnie ze strony pani poseł. Promuje pani tzw. związki nieformalne. Czy uważa pani, że te rozwiązania są coraz częściej wybierane przez Polaków i trzeba się z nimi godzić? Pani poseł, owszem, jest coraz więcej związków nieformalnych, związków partnerskich, ale trzeba sobie zdawać sprawę z tego, że takie związki są w tym kontekście dla państwa niedobre, że w nich przychodzi bardzo mało dzieci na świat, bo nie ma tu tego zwornika, jakim jest małżeństwo, nie ma zabezpieczenia przyszłości, jakim jest małżeństwo, chociaż ta instytucja też jest dzisiaj w głębokim kryzysie. Partnerzy coraz rzadziej decydują się na dzieci, bo nie mają podstawowego zabezpieczenia swojej przyszłości. Jeśli myślimy poważnie o przyszłości państwa, to powinniśmy raczej lansować model rodziny odpowiedzialnej, a takim modelem jest małżeństwo, w którym oboje rodzice biorą odpowiedzialność za skutki własnego związki. Nie ma tu takiej łatwej, prostej możliwości - pani zresztą sygnalizowała, że najłatwiej jest się rozwieść - nie ma takiej prostej metody, że mówimy sobie pewnego wieczora „do widzenia” i rozchodzimy się każde w swoją stronę, nie zważając często na skutki tej decyzji.</u>
          <u xml:id="u-92.5" who="#PosełAndrzejMańka">Tak że prosiłbym i apelował z tego miejsca, abyśmy odłożyli na bok nasze spory polityczne i starali się pracować nad rozwiązaniami wspólnie, nie w duchu ideologii, tylko w duchu odpowiedzialności i dla dobra polskiej rodziny. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę Państwa! Do zadania pytań zapisało się 12 osób. Proponuję 1,5 minuty na zadanie pytania.</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Jeśli ktoś ma ochotę się zapisać, proszę bardzo, bo za chwilę zamknę listę.</u>
          <u xml:id="u-93.3" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Bardzo proszę pana posła Tomasza Nowaka z Platformy Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#PosełTomaszPiotrNowak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Brakuje spójnego programu, wszystkich ustaw prorodzinnych. Spływają ustawy, rodzą określone skutki w budżecie, ale nie widzimy całości. A nie widząc całości, trudno ocenić, trudno wyważyć, co jest lepsze, a co gorsze. Stąd pierwsze pytanie: Kiedy pojawi się komplementarny projekt? Kiedy będziemy mieli do czynienia z polityką prorodzinną?</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#PosełTomaszPiotrNowak">Projekty, które się teraz pojawiają, są niewątpliwie bardzo interesującymi projektami, potrzebnymi, ale czy skutecznymi? Przedstawicielki organizacji kobiecych mówiły ostatnio w Komisji Pracy, że to zamknie, a nie otworzy rynek pracy dla kobiet. W związku z tym chciałbym w imieniu tych kobiet, ich organizacji ponowić to pytanie: Zamknie to czy otworzy rynek pracy dla kobiet, czy też utrwali opinię, że kobieta jest trudniejszym do utrzymania pracownikiem niż mężczyzna? A jeśli już pracodawca ma zatrudnić kobietę z tymi uwarunkowaniami, zastrzeżeniami, które są przewidziane, czyli rocznym czy trwającym rok i 8 miesięcy czasem ochronnym, to czy nie powinniśmy wspólnie ponosić odpowiedzialności za politykę prorodzinną i traktować przedsiębiorców jako drogich przedsiębiorców, bez odczucia, które przebija się w głosie pani Jarugi-Nowackiej, kiedy mówi o przedsiębiorcach jako drogich ludożercach. To nie są drodzy ludożercy, to są drodzy przedsiębiorcy. Przedsiębiorcy powinni mieć jakąś stabilność w pracy, również z pracownikami. W związku z tym czy nie powinni przez rok czy 1,5 roku mieć ulgi w opłatach dla ZUS?</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#PosełTomaszPiotrNowak">I ostatnie pytanie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Panie pośle, czas mija.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#PosełTomaszPiotrNowak">W projekcie PiS są propozycje, że można zwolnić kobietę, gdy zachodzą przyczyny wskazujące na winę pracownicy, gdy pracodawca uzyska zgodę związków zawodowych. A co jeśli tych związków zawodowych nie ma? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Bardzo proszę pana posła Romana Czepe z Prawa i Sprawiedliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#PosełRomanCzepe">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Niektóre debaty wyglądają jak debaty nad chorym, który ma wiele niedomagań, wiele ran, kiedy mówi się tym, którzy leczą: No dlaczego leczysz tę ranę albo inną? Całościowo go poleczcie. Zajmujmy się przynajmniej każdą raną, na ile możemy, każdym niedomaganiem, każdym problemem społecznym, w stosownym czasie i na miarę środków.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#PosełRomanCzepe">Pytanie moje jest takie: Jeśli chodzi o rozwiązania w demokratycznym świecie - jak one wyglądają? Mówimy o Stanach Zjednoczonych, mówimy o krajach europejskich. Jakie one są? Nie mam takiej wiedzy, może ktoś inny ma.</u>
          <u xml:id="u-98.2" who="#PosełRomanCzepe">Drugie pytanie do rządu: Jak rząd zapatruje się na te dwa projekty poselskie, projekt SLD-owski, który wprowadza pewne ważne elementy socjalne, a jednocześnie pociąga za sobą znaczne koszty? Zatem jaka jest opinia rządu w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-98.3" who="#PosełRomanCzepe">Bardzo mi się podobał - to już anegdotycznie powiem - pomysł pani Jarugi-Nowackiej, aby przedsiębiorcy żenili się z tymi pracownicami, które zbyt długo będą...</u>
          <u xml:id="u-98.4" who="#komentarz">(Poseł Izabela Jaruga-Nowacka: Zauważyłam.)</u>
          <u xml:id="u-98.5" who="#PosełRomanCzepe">...na tychże urlopach. Ale, poważnie mówiąc, być może, Polak zawsze potrafi, nie krytykujmy tego od razu, być może ranga instytucji...</u>
          <u xml:id="u-98.6" who="#komentarz">(Poseł Izabela Jaruga-Nowacka: Cieszy mnie to.)</u>
          <u xml:id="u-98.7" who="#PosełRomanCzepe">...tak zwanych okresówek wzrośnie, może będą inne formy. Więc warto spróbować, nie wylewajmy od razu dziecka z kąpielą, spróbujmy tej formuły. Ważne, że się wreszcie mówi o tym problemie, czyli pewna poprawność została złamana. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę pana posła Mirosława Pawlaka z PSL-u.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#PosełMirosławPawlak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Do tej debaty mam dwa pytania. Pierwsze: Czy zdefiniowana w druku nr 462 możliwość wykonywania pracy w niedzielę i święto...</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#komentarz">(Poseł Izabela Jaruga-Nowacka: To nie ten projekt!)</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#PosełMirosławPawlak">Aha, przepraszam...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Panie pośle, chyba za wcześnie pan podjął polemikę w tej kwestii. Bardzo proszę się zapisać do następne punktu, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę pana posła Lucjana Karasiewicza z Prawa i Sprawiedliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#PosełLucjanKarasiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zanim zadam pytanie, chciałbym się tu zwrócić do pani poseł Jarugi-Nowackiej, która występuje w imieniu wnioskodawców. Będę miał jedno pytanie. Ale najpierw chciałbym powiedzieć, że to nie jest tak, że Prawo i Sprawiedliwość w swoim projekcie chce zamykać kobiety w domu. Posłużę się moim własnym przykładem. Jestem młodym małżonkiem, jesteśmy...</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#komentarz">(Poseł Izabela Jaruga-Nowacka: Niech pan przeczyta projekt.)</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#PosełLucjanKarasiewicz">...z żoną 24 miesiące po ślubie, z czego moja żona jest 16 miesięcy w ciąży, więc niedługo będziemy mieli drugie dziecko. Moja żona cały czas pracuje, bo ma pół etatu w szkole, i zawsze tak planujemy, żeby przed wakacjami przyszedł nasz potomek. Skończyła jedne studia podyplomowe, jest w trakcie drugich studiów podyplomowych. Naprawdę nikt z Prawa i Sprawiedliwości nie chce zamykać swojej żony w domu,...</u>
          <u xml:id="u-102.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-102.4" who="#PosełLucjanKarasiewicz">...i choćby na moim przykładzie chcę zadać kłam tym słowom.</u>
          <u xml:id="u-102.5" who="#PosełLucjanKarasiewicz">Przejdę teraz do pytania. Tutaj postulujecie państwo w projekcie - i to jest oczywiście społecznie oczekiwane - zwiększenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, a także zwiększenie kwoty dodatku z tytułu opieki nad dzieckiem. Proponujecie, żeby to wyniosło 75 mln w pierwszym przypadku i 175 mln w drugim przypadku. Razem jest to roczny koszt w kwocie 250 mln zł. Zasygnalizowaliście tutaj, że to rozwiązanie wejdzie w życie 1 września...</u>
          <u xml:id="u-102.6" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-102.7" who="#PosełLucjanKarasiewicz">Panie marszałku, pozwoli pan, że dokończę pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">No...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#PosełLucjanKarasiewicz">Jest to kwota 80 mln. W tym projekcie mówi się, że to jest niewielka kwota. Dla mnie jest to jednak wielka kwota i tu bym chciał jednak uzyskać odpowiedź na pytanie, czy macie jakiś konkretny pomysł na znalezienie tych środków, z jakich działów budżetu zostaną te pieniądze zdjęte bądź przesunięte, bądź z jakich innych źródeł będą pochodzić te pieniądze...</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#komentarz">(Poseł Izabela Jaruga-Nowacka: Z becikowego dla posłów.)</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#PosełLucjanKarasiewicz">...te 80 mln zł na ten cel. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Jeśli można, ja zadam pytanie, jako ojciec pięciorga dzieci, bo moja żona zawsze była dziewięć miesięcy w ciąży, jak to, skąd te szesnaście?</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-105.3" who="#komentarz">(Poseł Lucjan Karasiewicz: Bo jeszcze dwa miesiące do rozwiązania, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-105.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Czekamy jeszcze dwa miesiące. Musimy czekać, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-105.5" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Bardzo proszę pana posła Damiana Raczkowskiego z Platformy Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-105.6" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-105.7" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Bardzo proszę pana posła Józefa Klima z Platformy Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#PosełJózefPiotrKlim">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Otóż sytuacja demograficzna w Polsce wręcz nakazuje bardzo pilne opracowanie właśnie przez rząd spójnego dokumentu - dokumentu pod nazwą „Polityka prorodzinna państwa”. To musi być fundament i na tej właśnie podstawie muszą być opracowane projekty ustaw, bo wtedy to jest jakiś system, wtedy to jest kompatybilne. Natomiast to jest kolejny projekt, który w jakiś sposób wyrywkowo traktuje problem polityki prorodzinnej. W związku z tym mam pytanie do rządu: czy rząd pracuje nad takim dokumentem? Jeżeli tak, to kiedy zostanie on przedstawiony Wysokiej Izbie?</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#PosełJózefPiotrKlim">Natomiast my wszyscy zdajemy sobie sprawę z tego i chyba w stu procentach zgadzamy się z tym, że kobiety z tytułu macierzyństwa powinny mieć zapewnione poczucie bezpieczeństwa i ochrony w pracy. Ale te metody mogą być bardzo różne, inne, w związku z tym warto dyskutować o tych sposobach. Dlatego mam drugie pytanie: czy projektodawcy mają opinie różnych środowisk i stowarzyszeń kobiecych, różne właśnie w tej materii sposoby ochrony kobiety i macierzyństwa? Czy w związku z tym szczególnie w pracach komisji nie powinien być zapewniony udział przedstawicieli tych właśnie środowisk i czy nie należałoby wziąć pod uwagę ich opinii w pracy legislacyjnej? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę pana posła Włodzimierza Stępnia z SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#PosełWłodzimierzStępień">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wnioskodawcy zmiany art. 177 § 1 Kodeksu pracy, druk nr 511, kierując się głęboką troską o kobiety powracające z urlopu macierzyńskiego, w okresie do ukończenia przez dziecko trzeciego roku życia, jednakże nie wcześniej niż po upływie jednego roku od powrotu pracownicy do pracy, zaproponowali Wysokiej Izbie ten projekt. Jednak dyskusje, w których uczestniczyłem, z racji udziału w Komisji Pracy, wykazały, że wiele kobiet wyraża poważne obawy, że to dobrodziejstwo może okazać się początkiem kłopotów młodych kobiet, pracownic, którym trudniej będzie uzyskać zatrudnienie, nie tylko dlatego, że wielu pracodawców ograniczy zatrudnienie właśnie takich pracowników, konkretnie młodych pracownic szukających pracy. Młode kobiety mogą spotkać się z barierą podjęcia pracy, tak więc nie skorzystają z dobrodziejstwa proponowanego rozwiązania. Czy wnioskodawcy wzięli to pod uwagę? I jakie argumenty przemawiają za nieuwzględnieniem tych wątpliwości podnoszonych właśnie przez organizacje kobiece, a również przez wiele kobiet uczestniczących w tej dyskusji? Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę panią poseł Izabelę Jarugę-Nowacką z SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Panie Marszałku! Ja tylko chcę panu posłowi powiedzieć, że gratuluję mu jego sytuacji. Ja tego oczywiście nie neguję. Natomiast odnosiłam się do projektu. Wydaje mi się, że pani posłanka przemawiająca w imieniu Prawa i Sprawiedliwości także nie zna tego projektu. Państwo mówicie wyłącznie o zakazie zwalniania kobiet z pracy i gwarancjach dla kobiet. Wy nie mówicie o kobietach i mężczyznach...</u>
          <u xml:id="u-110.2" who="#komentarz">(Głos z sali: O zwalnianiu tam nic nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-110.3" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Więc powinna pani przeczytać ten projekt, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-110.4" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Natomiast chcąc wierzyć, że to jest pomyłka, że macie państwo jednak chęć niezmieniania dotychczasowego stanu prawnego, czyli przyznania mężczyznom możliwości korzystania z tych urlopów, chciałabym zapytać pana posła Piłkę: jaką logiką kieruje się pan poseł, mówiąc, że wtedy, obecnie, kiedy kobietom jest znacznie trudniej znaleźć nowe miejsce pracy, mimo pewnych walorów, które mają, dwukrotnie dłużej poszukują na rynku pracy nowego zatrudnienia, czy sądzi pan, że w ogóle będą zatrudniane przez pracodawców, jeżeli tak duże gwarancje tylko tej grupie kobiet przyznacie państwo? Bo też chciałabym pracować nad tym projektem, a nie odrzucać go, ponieważ w takim kształcie jest on, jak mówię, niekonstytucyjny. Panie pośle, dlaczego pan sądzi, że właśnie to lekarstwo nie będzie gorsze od choroby? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę panią poseł Ewę Wolak z Platformy Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#PosełEwaWolak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W świadomości społecznej już dziś istnieje przeświadczenie, iż młode kobiety są osobami, których zatrudnienie może się wiązać z ewentualnymi przerwami w pracy związanymi z rodzeniem dzieci. Urlopy macierzyńskie wymagają w takich wypadkach od pracodawcy zatrudnienia nowego pracownika, którego trzeba szkolić od początku. Niestety, negatywna opinia o tym, opinia, iż młode kobiety są kłopotliwymi pracownikami, może się pogłębić, co dla tej grupy zawodowej jest bardzo dużym problemem.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#PosełEwaWolak">Czy wejście w życie ustawy nie pogłębi istniejącej już dziś w społeczeństwie opinii o młodych kobietach jako pracownikach, z których zatrudnieniem wiąże się wiele niedogodności? Czy w branżach, w których młode kobiety stanowią główną grupę zatrudnionych, pracodawcy nie przejdą z zatrudnieniem w szarą strefę, zatrudniając młode kobiety nielegalnie?</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#PosełEwaWolak">Aby pogodzić macierzyństwo z pracą, konieczny jest szeroki dostęp do sieci przedszkoli i żłobków. Czy rząd zamierza wspierać między innymi samorządy w tym zakresie poprzez uruchomienie nowych programów sprzyjających powstawaniu tych placówek? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-112.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę pana posła Michała Wójcika z PiS-u.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#PosełMichałWójcik">Szanowny Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Myślę, że to bardzo dobrze, iż w tym miejscu i w tym czasie rozpoczęła się dyskusja o tym, jak chronić kobiety przed zwalnianiem po powrocie do pracy, po urodzeniu dziecka, po urlopie. Idea znakomita i wierzę w najlepsze intencje wnioskodawców w tym zakresie, natomiast mam prawo obawiać się, że w ten sposób możemy niestety wyrządzić, jeszcze raz to powtórzę, niedźwiedzią przysługę - ja to już raz mówiłem z tego miejsca - kobietom.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#PosełMichałWójcik">Pytanie pierwsze w związku z tym mam do rządu: Jakie jest stanowisko Rady Ministrów dotyczące tego projektu?</u>
          <u xml:id="u-114.2" who="#PosełMichałWójcik">Drugie pytanie, do wnioskodawcy: Czy były prowadzone jakieś sondaże w tym zakresie wśród pracodawców? Pytam, bo nie możemy ich zmusić do zatrudnienia kogokolwiek.</u>
          <u xml:id="u-114.3" who="#PosełMichałWójcik">Kolejna sprawa to sprawa dotycząca systemu ochrony kobiet. Czy tego rodzaju system, taki, jaki proponowany jest przez wnioskodawców, funkcjonuje jeszcze w jakimś kraju Unii Europejskiej? Jeżeli będą mógł uzyskać odpowiedź na to pytanie, będę wdzięczny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę panią poseł Annę Pakułę-Sacharczuk z PiS-u.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#PosełAnnaPakułaSacharczuk">Ja chciałabym zadać takie pytanie: Czy jeżeli ktoś dokonuje dyskryminacji kobiety, czy kogokolwiek, z jakiegoś tam powodu i chcemy znaleźć rozwiązanie, które może zapobiec tej dyskryminacji, to tego dyskryminującego - czy, powiedzmy, tę grupę - należy pytać, czy jeżeli damy jakieś zabezpieczenie, to on będzie dalej dyskryminował? No, teraz mamy odpowiedź, że jeszcze bardziej będzie dyskryminował, i mamy tym się kierować. Oczywiście, możemy się zastanowić, jak jeszcze inaczej, jeszcze lepiej to zrobić, żeby zapobiegać tej dyskryminacji, ale wydaje mi się, że taka zapowiedź dyskryminowania i uleganie tym, którzy chcą dyskryminować, to nie są argumenty. I czy my rzeczywiście głównie to musimy brać pod uwagę?</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#PosełAnnaPakułaSacharczuk">Chciałabym jeszcze tutaj odnieść się do tych, którzy mówili, że powinno być tych elementów więcej. Owszem, więcej zachęt dla pracodawców; myślę, że nawet z unijnych pieniędzy będzie można skorzystać. Etaty na zastępstwa w odniesieniu do kobiet idących na urlopy wychowawcze i macierzyńskie zanim one pójdą na urlop, kiedy są jeszcze w ciąży, żeby te nowe osoby mogły się wdrożyć, żeby mogły się przeszkolić. Takie etaty można byłoby sfinansować, tutaj rząd może popracować nad tym, żeby biura pracy to robiły. I później, kiedy ta kobieta wróci, też można etat sfinansować po długim okresie, kiedy to nie było jej w pracy. Może się wdrożyć i też można to sfinansować, i jeszcze wziąć na to pieniądze z Europejskiego Funduszu Społecznego. Po prostu musimy przyjąć jakieś rozwiązanie jako fundament, a potem budować na tym pozostałe elementy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Jako ostatni zada pytanie pan poseł Stanisław Szwed z PiS-u.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#PosełStanisławSzwed">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przede wszystkim pytanie nasuwa się po wystąpieniu pani poseł Jarugi-Nowackiej. Pani poseł sprowadziła całą dyskusję do problemu ojcostwa w odniesieniu do macierzyństwa. Jeżeli pani chciała naprawdę merytorycznej dyskusji, to trzeba było dobrze się wsłuchać w głos pana marszałka Zycha, który faktycznie podszedł do tematu poważnie. A pani w samej definicji urlopu macierzyńskiego mówi o pracownicy, pani w uzasadnieniu to pisze: pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie jednego roku od dnia zakończenia przez pracownicę urlopu macierzyńskiego. Pani zaś całą dyskusję sprowadziła do ojcostwa i na tym pani buduje całą jakąś przeciwwagę dla naszego projektu, który zgłosił pan poseł Marian Piłka.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#PosełStanisławSzwed">Do pana posła Mariana Piłki. Czy pan spotkał się w okresie, w jakim obowiązuje ta ustawa, z dyskryminacją mężczyzn z powodu urlopu macierzyńskiego? Według mojej wiedzy takiego przypadku nie było, ja przynajmniej go nie znam.</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#PosełStanisławSzwed">Kolejna sprawa. Jeżeli szlibyśmy tym tokiem myślenia, który w tej chwili obowiązuje, w tej ustawie, czyli uwzględniając możliwość wykorzystania części urlopu macierzyńskiego przez ojca, czy pan jako wnioskodawca jest skłonny taką propozycję przyjąć, czyli też dać ochronę mężczyźnie w takim samym zakresie jak kobiecie? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-118.3" who="#komentarz">(Poseł Izabela Jaruga-Nowacka: Niech pan nie przesadza.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę państwa, to wszystkie pytania, które miały być zadane.</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dostałem informację od pana ministra, że do pytań zadanych przez posłów ministerstwo ustosunkuje się na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-119.3" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">W związku z tym proszę przedstawicieli wnioskodawców, najpierw pana posła Mariana Piłkę, a potem panią poseł Izabelę Jarugę-Nowacką, o odpowiedź na pytania, które były do nich kierowane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#PosełMarianPiłka">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Chciałbym podziękować za dyskusję, która miała miejsce, jak również za pytania. Pojawiało się kilka zasadniczych elementów, na które postaram się odpowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#PosełMarianPiłka">Przede wszystkim chciałbym odpowiedzieć na zarzuty kierowane przez panią poseł Jarugę-Nowacką, która jeszcze prezentując swój projekt z druku nr 510, znaczną część swojej prezentacji tego projektu poświęciła uwagom, które zgłosiło Prawo i Sprawiedliwość. Chcę powiedzieć, że to wystąpienie, jak również późniejsze, odbieram z dużym zdziwieniem, bo myślę, że problem dyskryminacji kobiet jest zjawiskiem, które niestety występuje w naszym kraju, i w związku z tym nie chodzi tutaj o żadne ideologie, feministyczne ideologie, ale o poważne potraktowanie tego faktu. Odniosłem wrażenie, że pani żyje w świecie swoich wyobrażeń i imputuje innym, zwłaszcza prawicy czy Prawu i Sprawiedliwości, swoje wyobrażenia o tym, co prawica zamierza zrobić.</u>
          <u xml:id="u-120.2" who="#PosełMarianPiłka">Chcę powiedzieć, że w tych imputacjach jest cały szereg rzeczy nieprawdziwych. Choćby to, co pani w tym miejscu powiedziała - że prawica uważała, iż becikowe rozwiąże wszystkie problemy. Oczywiście nikt z prawicy tego nie twierdził. Kiedy była debata na temat becikowego, wszyscy twierdzili, że to jest jeden z elementów, i to nie najważniejszych, z zakresu polityki prorodzinnej.</u>
          <u xml:id="u-120.3" who="#PosełMarianPiłka">Także pani stwierdzenia, że prawica chce zamknąć kobiety w domu, to jest przykład zupełnego niedostrzegania podstawowego problemu, o którym dyskutujemy. Przecież nasz projekt nie zamierza zamykać kobiet w domu, a wprost przeciwnie - chce zagwarantować szanse na również zawodową samorealizację kobiet. Taki jest podstawowy sens tego projektu ustawy. Twierdzenie, że prawica chce zamykać kobiety w domu, jest po prostu przejawem niedostrzegania rzeczy podstawowych, niezwracania uwagi na to, co w naszych propozycjach przedstawiamy.</u>
          <u xml:id="u-120.4" who="#PosełMarianPiłka">Chcę także powiedzieć, że to, co pani mówi, że zadaniem prawicy jest ingerencja w życie rodzinne, też jest kompletnym nieporozumieniem, dlatego że naszym zasadniczym celem jest likwidacja barier, które uniemożliwiają podjęcie decyzji o rodzicielstwie przez młode rodziny, a nie jakakolwiek ingerencja w sytuację rodzin. Cały ten wywód na temat roli ojca - to, co pani zaproponowała - jest zupełnie nieprawdziwy. Oczywiście dzieci mają i matki, i ojców, tylko że koncepcja równego statusu kobiet i mężczyzn, który pani proponuje, sprowadza się do tego, że w gruncie rzeczy próbuje się zlikwidować różnice natury nawet biologicznej między kobietą i mężczyzną, dlatego że...</u>
          <u xml:id="u-120.5" who="#komentarz">(Poseł Izabela Jaruga-Nowacka: W jaki sposób, może pan powie. Nawet o tym nie wspomniałam.)</u>
          <u xml:id="u-120.6" who="#PosełMarianPiłka">Nie, to wynika z pani propozycji, dlatego że jeśli chodzi o kwestię urlopów macierzyńskich, to mężczyzna nie zastąpi kobiety przy karmieniu piersią, w związku z tym te role, siłą rzeczy, są uwarunkowane biologicznie, muszą być różne. Nasz projekt, tutaj odnoszę się także do innych propozycji, ma na celu przede wszystkim ochronę pracy kobiet młodych matek, które wracają do pracy. Natomiast osobnym zagadnieniem, którego nasz projekt nie reguluje, ale ta sprawa wymaga uregulowania, jest kwestia dyskryminacji kobiet już na etapie zatrudnienia. W wystąpieniach zwłaszcza pani poseł Mrzygłockiej z Platformy, ale także niektórych innych posłów zastanawia ogromna tolerancja wobec dyskryminacji przy zatrudnieniu. Dostrzegamy to zjawisko. Kobiety znacznie dłużej szukają pracy, chociaż często są lepiej wykształcone od mężczyzn i w związku z tym lepiej przygotowane do pracy, więc powinny szybciej dostać pracę.</u>
          <u xml:id="u-120.7" who="#PosełMarianPiłka">Rzeczywiście mamy do czynienia z dyskryminacją. W gruncie rzeczy panuje, zwłaszcza można to dostrzec w wypowiedziach przedstawicieli Platformy, jakaś dziwna tolerancja wobec tego zjawiska. My nie powinniśmy tolerować zjawiska dyskryminacji kobiet przy zatrudnieniu. Powinniśmy zaproponować jakieś rozwiązania prawne, które by temu zapobiegły, natomiast twierdzenie, że pracodawcy nie będą zatrudniali kobiet dlatego, że wprowadzony jest dłuższy okres ochronny pracy kobiet młodych matek, oznacza, że w gruncie rzeczy zamykamy oczy na ten problem dyskryminacji. W żaden sposób nie powinniśmy się godzić z tym problemem dyskryminacji.</u>
          <u xml:id="u-120.8" who="#PosełMarianPiłka">W moim przekonaniu, jak powiedziałem, są potrzebne rozwiązania. Jest kwestia równego traktowania ojców i matek, jeżeli chodzi o ochronę pracy, podnoszona szczególnie przez panią poseł Jarugę-Nowacką. Chcę powiedzieć, że w Polsce - i tutaj odpowiadam również na pytanie, które zadał pan poseł Szwed - mamy do czynienia z dyskryminacją młodych kobiet przy zatrudnieniu i młodych matek, które są zwalniane. Osobiście nie spotkałem się z taką sytuacją, choć być może takie przypadki mają miejsce, żeby młodzi ojcowie byli zwalniani z pracy tylko dlatego, że zostali ojcami. Ja takich przypadków nie znam.</u>
          <u xml:id="u-120.9" who="#PosełMarianPiłka">Należy wprowadzać ochronę w takich sytuacjach, kiedy mamy do czynienia z dyskryminacją, z nierównym traktowaniem, natomiast w sytuacji gdy takiej dyskryminacji nie ma, wydaje mi się, że z punktu widzenia prawnego nie ma potrzeby ochrony, bo po prostu nie ma materialnej podstawy. Dlatego też trzeba sobie zdać sprawę, że w przypadku mężczyzn, którzy nie są dyskryminowani, nie ma potrzeby takiej ochrony. Chcę też powiedzieć, że nasz projekt nie wprowadza żadnych obciążeń dla budżetu. Myślę, że jest wykonalny. Sądzę także, że po wprowadzeniu w przyszłości rozwiązań dotyczących zatrudnienia, problem dyskryminacji kobiet i przy zatrudnianiu, i po urlopie macierzyńskim zniknie.</u>
          <u xml:id="u-120.10" who="#PosełMarianPiłka">Pani poseł Jaruga-Nowacka, która całe swoje przemówienie ubarwiła różnymi wtrętami pod adresem prawicy, była łaskawa powiedzieć, że Polacy pod rządami prawicy uciekają z Polski. Chcę powiedzieć, że rzeczywiście Polacy wyjeżdżają, ale wyjeżdżają po czterech latach rządów lewicy. Myślę, że w takich sprawach jak ta nie powinniśmy się spierać politycznie, lecz powinniśmy się zastanowić nad tym, jak najlepiej uchronić kobiety, jeżeli chodzi o ich stabilizację, o ich miejsca pracy. Sądzę, że jest możliwe znalezienie porozumienia pomiędzy różnymi klubami. Prawo i Sprawiedliwość nie jest dogmatycznie przywiązane do każdego słowa w zapisie swojego projektu, jest otwarte na różne inne propozycje, także jest otwarte na możliwość znalezienia jakichś form zachęty dla pracodawców. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-120.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę panią poseł Jarugę-Nowacką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja także bardzo chciałabym wszystkim posłom biorącym udział w tej dyskusji podziękować za ich opinie i uwagi.</u>
          <u xml:id="u-122.2" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Martwi mnie, że pan poseł Piłka znowu posłużył się pewnymi insynuacjami, mówiąc, że ktoś żyje w jakimś urojonym świecie. Ja, panie pośle, odnoszę się do tego, co czytam w projektach ustaw, które państwo przedkładacie. A tam czytam wyraźnie, cytuję, Wysoka Izbo: Projekt przewiduje zakaz zwalniania kobiet z pracy do 3 lat po urodzeniu dziecka. Nie mówicie, że może to dotyczyć osoby, rodzica, jego lub jej, tego, kto zajmuje się wychowaniem dziecka, tylko kobiety. Jestem absolutnie przekonana o tym, że mylicie państwo skutek z przyczyną. Otóż dlatego kobiety są dyskryminowane, że pracodawcy właśnie je postrzegają jako te, które są obciążone wszystkimi obowiązkami związanymi z macierzyństwem, i uważają, że mężczyźni się w to nie włączają.</u>
          <u xml:id="u-122.3" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Ja już panu posłowi mówiłam wielokrotnie, także z tej trybuny, że przecież są kraje, w których zdecydowano się nie na fakultatywny, ale obligatoryjny, urlop rodzicielski, bo w przeciwnym razie oboje rodzice nie dostają należnego im z tego tytułu świadczenia. To miało zmienić właśnie przede wszystkim podejście pracodawców, żeby kobiety nie były dyskryminowane. Pan poseł natomiast nie odpowiedział mi na pytanie, co zrobić, żeby przeciwdziałać tej trudnej sytuacji kobiet na rynku pracy, kobiet dobrze wykształconych, bardzo aktywnych, poszukujących pracy, podnoszących swoje kwalifikacje, kobiet, które są tańsze z punktu widzenia pracodawcy, bo przecież mniej zarabiamy. Rzecz w tym, żeby kobiety nie były jeszcze bardziej dyskryminowane wskutek proponowanych przez państwa zapisów. Mówię wprost: Przez rok nie będzie można kobiety zwolnić, bo jest w ciąży - zresztą słusznie pan marszałek Komorowski zwrócił uwagę, że 9 miesięcy, tak jest - później będzie wydłużony przez państwa urlop macierzyński do blisko roku albo roku, a potem będą 3 lata. Wniosek: Pracodawca nie zwolni kobiety, bo jej w ogóle nie zatrudni, panie pośle. Pracodawcy - jeżeli to zaadresujecie tylko do kobiet - będą zatrudniali przede wszystkim mężczyzn. Kobiety będą miały jeszcze trudniej. Nie ma to nic wspólnego z ideologią. Mówię to na podstawie faktów i znajomości rzeczy. Dlaczego te bariery są tworzone, jeśli chodzi o pracę kobiet? To utrudni ich sytuację, a nie ułatwi.</u>
          <u xml:id="u-122.4" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Dlatego my proponujemy: Zróbcie tak, żeby młodzi ludzie mieli oboje, i on, i ona, takie prawa. Wtedy pracodawca, jeśli nie będzie chciał zatrudniać w ogóle młodych ludzi, to nie zatrudni ani jego, ani jej. To nie będzie takie napiętnowanie.</u>
          <u xml:id="u-122.5" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Chciałabym, żebyśmy tę dyskusję toczyli, panie pośle, znacznie bardziej merytorycznie, nie z taką agresją, z jaką pan zwykł dyskutować.</u>
          <u xml:id="u-122.6" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Następnie, oczywiście, panie pośle, są dyrektywy unijne, jest międzynarodowe prawo pracy, które zawiera pewne minimalne standardy ochrony urlopu macierzyńskiego i kobiety, która rodzi dziecko.</u>
          <u xml:id="u-122.7" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Nie słyszałam w tej Izbie - poza głosem oczywiście pana posła, który marzy o zatarciu płci, o tym, żeby mężczyzna karmił piersią - takich idiotyzmów z lewej strony od tylu lat. To tylko państwo mówicie o tym, że ktoś chce, żeby mężczyzna zaczął karmić piersią. Panie pośle, naprawdę nie obniżajmy poziomu debaty w tej Izbie. Takich propozycji nikt nie zgłasza, nikt o tym nie mówi. Są w dodatku międzynarodowe standardy, które były zachowywane przez Polskę, zanim nawet jeszcze weszliśmy w Unii, i zgodnie z tymi standardami urlop macierzyński musi przysługiwać kobiecie. Unia w ogóle mówi o standardach minimalnych, zawsze można więcej; jeżeli kraj na to stać, zawsze można stwarzać korzystniejsze warunki. Próbujmy więc to zrobić.</u>
          <u xml:id="u-122.8" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Pani posłanka reprezentująca klub Prawa i Sprawiedliwości mówiła, że ze zdziwieniem usłyszała i dowiedziała się o tej polityce. Proszę państwa, nie trzeba było hipokryzji, jak pani powiedziała, tylko trzeba było pewnej odwagi, żeby po rządach AWS-u, waszych poprzednikach, powiedzieć, że niestety na ten wydłużony urlop macierzyński nie ma pieniędzy. Jeżeli pani sięgnie do moich wypowiedzi z tamtego czasu, to przekona się pani, iż powiedziałam, że, jeżeli się troszkę sytuacja finansów publicznych poprawi, to trzeba - i będzie to jedna z pierwszych rzeczy - jednak te urlopy przywrócić. Proszę więc teraz elementarnej rzetelności wypowiedzi przestrzegać.</u>
          <u xml:id="u-122.9" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Natomiast nie ukrywam, że jestem gorącą zwolenniczką tego, żeby ludzie sami - po tym zagwarantowanym w prawie międzynarodowym i w naszym prawie urlopie tzw. fizjologicznym dla kobiety - mogli później decydować o tym, czy to on zostaje, czy to ona zostaje, kto z nimi się dzieli. Te gwarancje powinny chronić, dotyczyć ich obojga.</u>
          <u xml:id="u-122.10" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Pan poseł nie doczytał tego przepisu; mówię też o panu pośle z PiS, który zadał to pytanie. Panie pośle, jest oczywiste, że jeżeli ona będzie rok na urlopie, a on dwa tygodnie, to nie damy mu gwarancji, bo byłaby to lekka przesada. Natomiast w przypadku gdy przebywa on pół roku na urlopie wychowawczym, to powinny mu przysługiwać te gwarancje. Tak więc naprawdę proszę o to, żeby było może mniej fantazji na temat tych projektów, a więcej konkretów na temat proponowanych rozwiązań. Myślę, że to Wysokiej Izbie i nam wszystkim dobrze zrobi, bo będziemy się zajmować realnymi problemami, a nie imputowaniem sobie czegoś, co nie miało miejsca.</u>
          <u xml:id="u-122.11" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Mówiła też pani poseł o tym, że ze zdziwieniem przyjęła to, iż działamy tutaj w ten sposób na rzecz rodziny. Działamy, choć nie ukrywam, że w innym kierunku niż państwo. Działamy, dlatego że to my wprowadziliśmy możliwość brania płatnych dni na opiekę nad chorym dzieckiem, możliwość dzielenia urlopów i macierzyńskich, i wychowawczych. Tak więc to są te działania.</u>
          <u xml:id="u-122.12" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Zasada równego statusu. Miałam sama przywilej, pracując w rządzie, wprowadzić do Kodeksu pracy rozdział: Równe traktowanie. Odpowiadam panu posłowi z Samoobrony, który mówił, że pracodawca zmusza kobietę do złożenia takiego oświadczenia, że nie jest ona w ciąży lub nie zajdzie w ciążę. Proszę naprawdę, radźcie osobom, które przychodzą do nas, posłów, do biur poselskich. Na pewno na podstawie tego artykułu i mechanizmu, który jest wpisany w Kodeks pracy, można z powodzeniem ścigać za dyskryminację. Musimy się tego nauczyć. Choć niestety nie mamy wdrożonego - i tutaj też jest pewna ułomność - prawa unijnego w całości, zgodnie z którym każdy, kto czuje się dyskryminowany, powinien mieć zapewnioną pomoc prawną. Tego niestety Polska nie wdrożyła, choć to też prawo unijne i też powinno być wdrożone. Ubolewam nad tym, ale mam nadzieję, że rząd się tym zajmuje i to prawo wdroży. Każdemu, a nie tylko ofierze dyskryminacji, kto czuje, uważa, że mógł doznać dyskryminacji, taka pomoc prawna powinna być udzielona. Jest to też nasze zobowiązanie wobec Unii.</u>
          <u xml:id="u-122.13" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Mówił jeszcze tutaj pan poseł o tym, że to może dobry sposób, iż pracodawca się żenił, a nie zatrudniał kobiety. Oczywiście można powiedzieć, że to żart, ale chcę też powiedzieć, że i plany państwa co do walki z bezrobociem nie są przesadnie duże.</u>
          <u xml:id="u-122.14" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Pani posłanka z Ligi Polskich Rodzin mówiła o tym, że otworzyliśmy drzwi, żeby ludzie uciekali do Europy. Ta Europa i te wolności zostały. To są fakty, więc ciężko z nimi polemizować, bo fakty po prostu trzeba znać. Otworzyły je partie lewicowe walczące o prawa człowieka, wdrażające te przepisy czasami w taki sposób, który, wydaje mi się, że w polskim parlamencie jest niemożliwy, panie pośle, to prawda. Ludzie jednak nie uciekają dlatego, że rządziła lewica, tylko uciekają dlatego, że obawiają się takiego przymusu, który chcecie tutaj wprowadzić. Dlatego z tym polemizowałam. Inaczej patrzymy na rolę państwa. Chcemy stworzyć takie możliwości, żeby ludzie wybierali. Żyją w różnych sytuacjach, w różnych konfiguracjach, mają różne rodziny, różne otoczenie tych rodzin, różną pracę, różny stan zdrowia. Nie piszmy dla nich recept na szczęśliwe życie. Oni naprawdę wiedzą lepiej.</u>
          <u xml:id="u-122.15" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Chcę jeszcze odnieść się do wypowiedzi pani posłanki, mojej imienniczki z Platformy Obywatelskiej. Na pewno nie ma jednej dobrej recepty, z pewnością. Zresztą nie twierdzę, że to jest prawo, które tę sytuację w dużej mierze zmieni, ale myślę, że nastawienie pracodawców jest niezmiernie istotne. Pani poseł, mówię o tych żłobkach i o przedszkolach tyle razy. Prawo i Sprawiedliwość jako jedno ze swoich sztandarowych haseł wyborczych miało przecież ulgi prorodzinne. Czekamy, aż państwo wniesiecie projekt, bo to było przecież jedno z tych haseł, które na pewno pomogło odnieść sukces wyborczy. Minęło 7 miesięcy, kładźcie papiery, będziemy się zastanawiać, jak i ten problem rozwiązać.</u>
          <u xml:id="u-122.16" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Natomiast naprawdę ciężko jest się godzić, przystawać na wciąż tak egoistyczną postawę bardzo wielu pracodawców. Naprawdę trzeba coś z tym zrobić. Pani poseł pyta o to, czy to jest częsty przypadek. Nie ma wprawdzie badań, ale są robione badania sondażowe, w których 62% Polaków absolutnie wyraźnie mówi: tak jest, to obawa o utratę miejsca pracy skłania nas do opóźniania lub odkładania decyzji o urodzeniu dziecka.</u>
          <u xml:id="u-122.17" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Tak więc, pani poseł, chcemy negocjować, ale chcemy także pokazać pracodawcom, że ich odpowiednicy w Europie Zachodniej jednak cenią pracowników, nie uważają tego za zbędny koszt, chcą być z nimi w kontakcie. Na szczęście w Polsce tacy pracodawcy też są.</u>
          <u xml:id="u-122.18" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Możemy, jak mówię - nie ma w tym też jakiegoś doktrynerstwa - negocjować. Być może trzeba to będzie jeszcze bardziej zróżnicować, ale nie zgodziłabym się z tym, że teraz w związku z tym wszystkim tym grupom trzeba zapewnić, tak jak pani powiedziała, pięcio- czy dziesięcioletnie gwarancje. Są grupy, które mają takie gwarancje: właśnie osoby w wieku przedemerytalnym, których też na szczęście nie wolno zwalniać, bo przecież mamy świadomość, że przy tak trudnym rynku pracy też nie zostałyby zatrudnione.</u>
          <u xml:id="u-122.19" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">A więc ja opowiadam się za tym, żebyśmy próbowali, jeżeli mamy problem demograficzny, jeżeli młodzi ludzie bardzo wyraźnie mówią, że chcą mieć rodziny, ale obawiają się, iż ich nie utrzymają, szukać rozwiązań, także w porozumieniu z pracodawcami, które jednak ułatwią im posiadanie tych rodzin.</u>
          <u xml:id="u-122.20" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Ja myślę, że problem, o którym mówimy z Prawem i Sprawiedliwością wspólnie, choć zupełnie innym głosem, czyli pewnych gwarancji po powrocie z urlopu rodzicielskiego, wychowawczego, dla niego i dla niej wydaje się być zasadny. To na pewno tak.</u>
          <u xml:id="u-122.21" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Wreszcie jeszcze jedna kwestia dotycząca becikowego. Panie pośle, ja naprawdę namawiam pana, żeby wziął pan swoje wystąpienie i przypomniał sobie, jak pan w tej Izbie mówił...</u>
          <u xml:id="u-122.22" who="#komentarz">(Poseł Marian Piłka: Ja nie występowałem w sprawie becikowego.)</u>
          <u xml:id="u-122.23" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">...że pan i pana koledzy z Prawa i Sprawiedliwości, z Ligi Polskich Rodzin wnosicie te projekty, żeby ten problem demograficzny rozwiązać. Ja mam tu uzasadnienie. A więc nikt nie twierdził, ja także nie twierdziłam, że państwo załatwicie tym wszystko, ale pamiętam to uzasadnienie, naprawdę...</u>
          <u xml:id="u-122.24" who="#komentarz">(Poseł Marian Piłka: Ja nie pamiętam.)</u>
          <u xml:id="u-122.25" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Drogi panie, jak pan nie pamięta, to niech pan przeczyta, może pan sobie przypomni. W każdym razie...</u>
          <u xml:id="u-122.26" who="#komentarz">(Poseł Marian Piłka: Ale naprawdę, pani poseł.)</u>
          <u xml:id="u-122.27" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">...pana partia, pana klub, pana rząd, wyście to prawo tutaj przeforsowali. Becikowe przeszło z sukcesem, miliony rozdano. Pierwsza uwaga.</u>
          <u xml:id="u-122.28" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Druga uwaga. Panie pośle, naprawdę namawiam też do tego, żeby wtedy, kiedy mówimy o rodzinie, nie próbował pan pokazywać mi, robiąc wszystko w projektach ustaw, w zapisach ustawowych, gdzie jednak forsujecie model rodziny tradycyjnej, że tego nie robicie, bo naprawdę ciężko wreszcie czegoś się dowiedzieć, choć mówił pan tak przekonywująco, że ja już prawie tego kota odwróconego ogonem zobaczyłam. Przecież z tych wszystkich projektów ustaw, z tego, co panu przed chwilą przeczytałam, z pańskiego projektu wynika, że jednak macie taki model, a pan do mnie za chwilę mówi: tak, ale przecież nikt nie zrobi tego tak dobrze jak matka. Z pewnością tak, panie pośle, z pewnością tak, ale to niech tamci młodzi ludzie o tym zdecydują, czy wolą taki model, czy nie. My niczego nie narzucamy, my proponujemy: zróbmy tak, żeby ludzie wybierali. Do tego pana posła nakłaniam.</u>
          <u xml:id="u-122.29" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Tym razem naprawdę nie mówiłam też niczego, panie pośle - zwracam się do pana posła z LPR, który w tej chwili pogrążył się w rozmowie - ani o związkach partnerskich, ani o jakichś tam rodzinach nieformalnych. Pan nie słuchał debaty, dlatego pan nie wie, o czym mówiłam, ale naprawdę nie skupiałam się ani na rozwodach, ani na separacjach, ani na związkach formalnych czy nieformalnych. Mówiłam o rodzinie, mówiłam o dobru dzieci i chciałabym, panie pośle, żebyśmy o tych sprawach, jeżeli naprawdę traktujemy je jako ważne, a klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej traktuje je poważnie, mówili bardziej serio, bez niepotrzebnych emocji i bez mijania się z prawdą. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę państwa, w trybie sprostowania pani poseł Izabela Mrzygłocka z Platformy Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#PosełIzabelaKatarzynaMrzygłocka">Niestety z przykrością stwierdzam, że pan poseł Piłka mnie nie słucha. Nie słuchał mnie podczas debaty ósmego, kiedy musiałam prostować, i nie słuchał mnie dzisiaj. W moim wystąpieniu nie było żadnej tolerancji dla dyskryminacji kobiet, żadnej, zaś pan poseł coś takiego stwierdził. Było tylko przedstawienie faktów i wyników badań, które zostały przeprowadzone na pewnej grupie kobiet, i tam było powiedziane, że kobiety stykały się z pewnymi zjawiskami. Przytoczyłam to państwu nie dlatego, żebyśmy tolerowali takie zachowanie, tylko dlatego, żebyśmy wiedzieli, że istnieją takie zjawiska. To było jedynym celem mojej wypowiedzi, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#PosełIzabelaKatarzynaMrzygłocka">Do pani poseł Jarugi-Nowackiej - nie pytałam o to, czy grupa młodych ludzi boi się i czy to jest przeszkoda, tylko o to, jak często te osoby są zwalniane. Po prostu ustosunkowałam się do państwa uzasadnienia.</u>
          <u xml:id="u-124.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Jeszcze pan poseł Marian Piłka w trybie wyjaśnienia, jak rozumiem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#PosełMarianPiłka">Sprostowanie wobec wypowiedzi pani poseł Mrzygłockiej. Bardzo uważnie słucham panią poseł i chcę powiedzieć, że jako argumentu używała pani faktu, że istnieje dyskryminacja kobiet, a w związku z tym propozycja, którą składamy, tę dyskryminację jeszcze pogłębi. Wywnioskowałem tak z tego, ponieważ pani nie odnosiła się do samego faktu, nie składała żadnych propozycji, ani nie oceniała tego w sposób negatywny, stwierdzała pani tylko, że taki jest fakt, w związku z tym mnie uderzyło to, że mamy do czynienia ze swoistą tolerancją.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#PosełMarianPiłka">Pani poseł Jarudze-Nowackiej natomiast chcę powiedzieć, że nie wypowiadałem się na tej sali na temat becikowego, wypowiadałem się wielokrotnie w mediach, ale zawsze twierdziłem, że to jest jeden ze sposobów, ale nie najważniejszy. Wielokrotnie mówiłem nawet, że to ma charakter bardziej symboliczny, jeżeli chodzi o politykę prorodzinną. W związku z tym wmawianie, że to miało rozwiązać jakiekolwiek problemy jest intelektualnie nieuczciwe.</u>
          <u xml:id="u-126.2" who="#komentarz">(Poseł Izabela Jaruga-Nowacka: Niczego nie wmawiałam.)</u>
          <u xml:id="u-126.3" who="#PosełMarianPiłka">Pani poseł, jest intelektualnie nieuczciwe bo to jest próba, że tak powiem, wmawiania swoim przeciwnikom czy konkurentom politycznym...</u>
          <u xml:id="u-126.4" who="#komentarz">(Poseł Izabela Jaruga-Nowacka: Oponentom.)</u>
          <u xml:id="u-126.5" who="#PosełMarianPiłka">...oponentom poglądów, których akurat nie głosiliśmy i nie głosimy. Chcę także powiedzieć, że w wielu innych sprawach pani próbuje wmawiać swoim oponentom politycznym poglądy, których nie głoszą.</u>
          <u xml:id="u-126.6" who="#PosełMarianPiłka">Jestem oczywiście zwolennikiem tradycyjnej rodziny, ale co to znaczy tradycyjna rodzina. To jest taka, w której ojciec i matka mają równe prawa, kobieta, żona także ma prawo do samorealizacji zawodowej. Nie należy natomiast zmieniać pewnych ról, które wynikają z biologii.</u>
          <u xml:id="u-126.7" who="#komentarz">(Poseł Izabela Jaruga-Nowacka: To wy chcecie je zmieniać.)</u>
          <u xml:id="u-126.8" who="#PosełMarianPiłka">Pani poseł, powiem to pani w tej chwili, jeżeli pan marszałek pozwoli.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Bardzo prosiłbym, aby nie toczyć dyskusji z ław.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#PosełMarianPiłka">Pani poseł, pani powiedziała o urlopie macierzyńskim, zwłaszcza o tej biologicznej części, która jest kobiecie potrzebna. Nie zauważyła pani, że oprócz tego jest potrzebny, że tak powiem, urlop macierzyński dla dziecka.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#komentarz">(Poseł Izabela Jaruga-Nowacka: Chodziło o to, że tylko kobiety.)</u>
          <u xml:id="u-128.2" who="#PosełMarianPiłka">Separacja, że tak powiem, dziecka i matki ma bardzo negatywne skutki dla dziecka. Wynika z prostego faktu: kontakt matki z dzieckiem jest znacznie bliższy niż ojca z dzieckiem, pomimo że radość z faktu narodzenia dziecka zarówno dla ojca, jak i dla matki jest chyba taka sama. W związku z tym myślę, że próba ideologizowania urlopów macierzyńskich czy wychowawczych nie służy dobru sprawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-128.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę państwa w ten sposób została wyczerpana lista posłów zapisanych do głosu i zostały udzielone odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-129.2" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-129.3" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">W związku z tym, że nie padła żadna propozycja odrzucenia w pierwszym czytaniu projektów, zostaną one skierowane do Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-129.4" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 5. porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (druk nr 462).</u>
          <u xml:id="u-129.5" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawców pana posła Andrzeja Mańkę w celu przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-129.6" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#PosełAndrzejMańka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu posłów wnioskodawców mam zaszczyt przedstawić projekt ustawy o zmianie ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#PosełAndrzejMańka">Na wstępie chciałbym zwrócić uwagę Wysokiej Izbie, że nim jeszcze na dobrą sprawę rozpoczęliśmy poważną debatę na temat tego projektu, wzbudził on już szereg kontrowersji, skrajnych emocji i poglądów. Mamy do czynienia z różnego rodzaju wystąpieniami medialnymi, prasowymi. Dla mnie jest to świadectwo tego, iż tą nowelizacją dotykamy bardzo ważnego problemu społecznego, powiedziałbym nawet, nabrzmiałego problemu, z którym od wielu lat polskie społeczeństwo musi się borykać. Gdyby tak nie było, niewątpliwie ten projekt przeszedłby niezauważony przez Wysoką Izbę, ale tak się nie stało.</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#PosełAndrzejMańka">Jak powiedziałem, budzi on emocje. Cóż takiego się w nim znajduje? Otóż projekt ten w istocie zmierza do tego, by - ze względu na to, iż niedziela i święta w polskim systemie prawnym, w polskiej konstytucji, jak również w Kodeksie pracy są dniami wypoczynku - precyzyjnie dookreślić czynności, które w te dni wolne mogą być wykonywane. Naszym zdaniem obecne zapisy w Kodeksie pracy - nie tylko naszym, bo wypowiadał się w tej sprawie również Trybunał Konstytucyjny - nieprecyzyjnie regulują zakres prac, które można wykonywać w niedziele i święta, w ten sposób prowadząc do wielu nadużyć i nieprawidłowości w tym zakresie. Prowadzi to - szczególnie w sytuacji wielkiego bezrobocia, jakie mamy dzisiaj w Polsce - do tego, że często pracownicy są zmuszani do podejmowania pracy, której wykonywać by w niedziele i święta nie chcieli.</u>
          <u xml:id="u-130.3" who="#PosełAndrzejMańka">Nasz projekt doprecyzowuje kilka zapisów, co miałoby wyeliminować tę dowolność w interpretowaniu Kodeksu pracy. Przewidujemy ścisły katalog czynności, które można wykonywać w niedzielę i święta, określamy również warunki, na podstawie których pracownik może odmówić pracy w niedzielę, bądź takie, w oparciu o które ta praca może być wykonywana.</u>
          <u xml:id="u-130.4" who="#PosełAndrzejMańka">Do naszego projektu została również dołączona autopoprawka, która usuwa pewne wady prawne, jakie pojawiły się w pierwszym projekcie, i doprecyzowuje pewne zapisy.</u>
          <u xml:id="u-130.5" who="#PosełAndrzejMańka">Proszę państwa, rozważając propozycję, którą państwu przedkładam, musimy sobie zdawać sprawę z wagi problemu, szczególnie w kontekście wielkiego bezrobocia. Otóż ten projekt budzi skrajne emocje z tego względu, że z jednej strony mamy do czynienia z chęcią dochodzenia do jak największych zysków, z pewnym przyzwyczajeniem Polaków do robienia zakupów w niedzielę i niewątpliwą wygodą, że można wyjść w każdy dzień tygodnia z domu i zrobić dowolny zakup. To jest z jednej strony. Ale te czynniki można przeciwstawić drugiej stronie: naruszaniu podstawowej godności człowieka, godności pracy ludzkiej, w ramach której niezwykle ważny jest również godziwy wypoczynek. Mówię o godności człowieka, nie tylko widząc pracownika, który jest zmuszany do pracy w niedzielę i święta, nie ma czasu na godziwy wypoczynek, nie ma czasu na spędzanie wolnego czasu z rodziną, ale również patrząc na to przez pryzmat członków jego rodziny, którzy często są w ten sposób pozbawiani możliwości kontaktu. Dzieci pozbawiane są kontaktu z mamą lub tatą z tego powodu, że akurat w tym czasie kobieta czy mężczyzna zmuszani są do pracy w niedzielę.</u>
          <u xml:id="u-130.6" who="#PosełAndrzejMańka">Chciałbym również zwrócić uwagę na to, że nasz projekt nawiązuje do pewnej dobrej starej europejskiej tradycji, w której niedziela i święto są dniami, w których człowiek powinien wypoczywać, spotykać się z rodziną, regenerować swoje siły do dalszej pracy. Chodzi o tradycję budowaną nie tylko na zasadach chrześcijańskich, które są dla mnie osobiście najważniejsze, gdzie się mówi, że niedziela jest dniem świętym, ale o nawiązanie do pewnej tradycji i dorobku lewicy europejskiej, która w krajach europejskich bardzo wiele wysiłku poświęca temu, aby te prawa pracownicze były przestrzegane, respektowane i chroniły człowieka w sposób jak najpełniejszy. Chciałbym zwrócić uwagę, że rozwiązania, które chronią pracownika przed wyzyskiem w dni wolne od pracy, np. w Niemczech, w Austrii czy we Francji są dorobkiem środowisk lewicowych. Dlatego zastanawiam się nad tym i dziwi mnie czasami sprzeciw lewicy, który jest deklarowany w mediach w stosunku do tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-130.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-130.8" who="#PosełAndrzejMańka"> Mamy tu bowiem do czynienia, wydaje się, z projektem w pewnym sensie ekumenicznym. Z jednej strony popierany jest on przez środowiska prawicy, które nawiązują do katolickiej nauki społecznej, do wezwań płynących z Episkopatu Polski, z drugiej zaś strony mamy do czynienia z pewną tradycją i dorobkiem lewicy, która przecież już od XIX w., walcząc o prawa robotników, domagała się godziwego dla nich zabezpieczenia i godziwych warunków wypoczynku.</u>
          <u xml:id="u-130.9" who="#PosełAndrzejMańka">Mam więc nadzieję, że nad tym projektem będziemy debatowali, pomijając pewne emocje polityczne, a kierując się przede wszystkim dobrem człowieka, godnością pracy.</u>
          <u xml:id="u-130.10" who="#PosełAndrzejMańka">Kwestią, na którą chciałbym jeszcze zwrócić uwagę, jest fakt, że postulat wolnej niedzieli i wolnych świąt jest również bardzo mocno podnoszony przez środowiska związkowe. Szczególnie związek zawodowy „Solidarność” od wielu lat, można powiedzieć: od początku swojego istnienia, cały czas podkreślał ten element i dążył do tego, żeby niedziele i święta były dniami wolnymi od pracy. Ostatnio mieliśmy możliwość zapoznać się ze stanowiskiem związku zawodowego „Solidarność” przy okazji długiego weekendu i święta 3 Maja, w którym podkreślano, iż wielu Polaków wypoczywa, a inni muszą w tym czasie podejmować pracę. Nie bez znaczenia są również i argumenty, że sieci, koncerny handlowe, które w Polsce domagają się, aby niedziela była dniem normalnej pracy, w innych krajach Unii Europejskiej godzą się z faktem, że w te dni się nie handluje. Musimy działać w tym kierunku, aby nawiązywać do pewnych standardów europejskich, a wiemy wszyscy doskonale, że w 15 krajach Unii Europejskiej zakaz handlu w niedziele i święta w różnej postaci, trzeba to powiedzieć, obowiązuje.</u>
          <u xml:id="u-130.11" who="#PosełAndrzejMańka">Myślę, że dobrze by było, abyśmy odeszli od pewnego kulturowego zjawiska, jakim jest nastawienie człowieka na konsumpcjonizm, na kulturę konsumpcji, na zaspokajanie swoich podstawowych potrzeb, w kierunku rozważnego patrzenia na te sprawy. Otóż pojawiają się często i takie argumenty, że każdy człowiek ma prawo wyboru, czy będzie dokonywał zakupów w niedziele, czy też nie. Ale pamiętajmy, że prawo to, aby mogło być wykonywane, jest osadzone na ludzkiej krzywdzie. Bo to, czy pójdziemy w niedzielę na zakupy raz na miesiąc czy raz na pół roku, powoduje taki oto skutek, że w każdą niedzielę i w każde święto w supermarkecie siedzi kobieta lub mężczyzna i czeka na to, czy tego wolnego wyboru dokonamy, czy też nie. Uważam, że jest to grubo nieuczciwe i nieludzkie postępowanie.</u>
          <u xml:id="u-130.12" who="#PosełAndrzejMańka">Myślę, drodzy państwo, że nad tym projektem ustawy powinniśmy się pochylić z wielką troską, próbując zrozumieć realne potrzeby człowieka. Nie chodzi o patrzenie na człowieka jak na pewne narzędzie, którym można się posłużyć, po to byśmy zaspokoili swoje potrzeby, w tym przede wszystkim mówię o potrzebie zysku, bo przecież supermarkety jedną trzecią swoich dochodów wypracowują właśnie w niedziele i święta, ale żebyśmy popatrzyli na człowieka przez pryzmat jego osobowego rozwoju, bo praca ma nie tylko służyć pozyskiwaniu pieniędzy, ale również ma służyć rozwojowi człowieka. Aby ona była w sposób właściwy wykorzystywana i służyła człowiekowi, człowiek musi mieć zapewniony godziwy odpoczynek, a że jesteśmy istotami społecznymi, to ten odpoczynek powinien się odbywać w naszym naturalnym środowisku, a więc na łonie przede wszystkim rodziny, wśród bliskich. Musi być jeden dzień w tygodniu, gdzie te funkcje społeczne, rodzinne będą znajdowały swój pełny wyraz i pełny szacunek.</u>
          <u xml:id="u-130.13" who="#PosełAndrzejMańka">Proszę Wysoką Izbę o życzliwe przyjęcie tego projektu. Nie jest to projekt, zdajemy sobie z tego sprawę, idealny, nie jest to projekt pozbawiony wad, część tych wad próbowaliśmy wyeliminować w autopoprawce, ale przy życzliwości Wysokiej Izby, przy pozytywnym zaangażowaniu posłów różnych opcji możemy z tego projektu zrobić naprawdę dobry, służący człowiekowi projekt i tego sobie życzyłbym i do tego zachęcałbym. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-130.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę państwa, Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów.</u>
          <u xml:id="u-131.2" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-131.3" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Cymańskiego, który wystąpi w imieniu Prawa i Sprawiedliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#PosełTadeuszCymański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałbym przede wszystkim na początku podziękować panu posłowi Mańce za jego wystąpienie. Było nie tylko interesujące, ale znamienne, świadczące o roztropności, o dojrzałości i o refleksji. Przysłuchując się tym debatom przez wiele lat i przez wiele kadencji, bo temat ten wraca do Sejmu z dużą częstotliwością, warto zauważyć w tym wystąpieniu dużą ewolucję. O ile w przeszłości ten temat był koronnym argumentem sporu ideologicznego, podszytego relacją do Kościoła, do przykazania, tak, tu cytowano z tej trybuny list pasterski nieodżałowanej pamięci Ojca Świętego, o poszanowaniu dnia świętego, nawiasem mówiąc, na marginesie mówiąc, ale czasy się zmieniły. Dlatego, żeby uniknąć tego sporu, są osoby, które niezłomnie i konsekwentnie walczą o to, żeby jednak dla ochrony praw ludzi, którzy są zmuszeni, którzy są zmuszani również, praktycznie, może nie wprost, do pracy w niedzielę, żeby dla ochrony użyć innych argumentów, takich, wobec których trudno mówić: nie. Tu szczególnie znamienny był głos lewicy, która jak mało kto przede wszystkim powinna bronić pracowników i bić się o prawa pracownicze. Jest bowiem tak, że w dzisiejszym świecie, tym najbardziej nowoczesnym, do którego tak mocno zmierzamy, w Europie Zachodniej, zdecydowana większość państw ma w prawie zapewnioną ochronę pracowników, zwłaszcza w handlu: od rozwiązań bardzo radykalnych, po rozwiązania częściowe, często sezonowe. Trudno sobie wyobrazić państwo, w którym w dniu święta narodowego nie wstrzymuje się pracy, a przyjrzyjmy się, jak to wygląda w naszym państwie. Dlatego ta argumentacja, która tu była użyta, jest nie tylko bardzo przezorna i roztropna, ale w moim przekonaniu powinna być, i mam nadzieję, że będzie, argumentacją skuteczną.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#PosełTadeuszCymański">Problem wszak nie jest prosty. Chciałbym również podkreślić, że sztandar wolności, w którego stronę tak naprawdę przesuwa się ciężar współczesnych sporów, również politycznych, bo w kwestiach gospodarczych regulacja i warunki rynku sprawiają, że spory są coraz mniej zażarte, ponieważ wiadomo, że gospodarka ma swoje prawa, ale kwestia wolności i wielkich, gorących, spektakularnych sporów od ochrony wszelkich mniejszości: etnicznych, religijnych, rasowych, po bardzo głośne, może najgłośniejsze, sprawy mniejszości seksualnych, ale tu mówimy też o mniejszości, w tym przypadku o mniejszości zawodowej, może nie aż tak małej, ale o sporej grupie pracowników, zwłaszcza handlu, usług, którzy w niedziele są zmuszeni pracować. My z wielką uwagą, mówię o Klubie Parlamentarnym Prawa i Sprawiedliwości, przyjmujemy, wsłuchujemy się w argumentację również przeciwników tych regulacji, bo nie można ich lekceważyć, pracodawców. Ale warto w tych argumentach zauważać elementy przesady i oczywistych, myślę, że jednak pewnych nadużyć. Moją uwagę na przykład przykuło jedno zdanie w sprawozdaniu czy w stanowisku Konfederacji Pracodawców Polskich, bardzo ważnego gremium, którego opinia dla nas jest bardzo ważna. Ostatnie zdanie brzmi: Ponadto cały projekt zmiany nie wydaje się być zgodny z konstytucją, gdyż ogranicza podstawowe prawo podmiotowe obywatela do świadczenia pracy. Bardzo znamienne, jeśli przysłuchamy się wnioskodawcom, którzy wychodzą z konstytucji, z ochrony prawa pracownika do dnia wolnego i powołują się na konstytucję, wychodzą z projektem do Sejmu, i słyszymy argumentację dokładnie odwrotną, to musi to skłaniać do bardzo poważnej zadumy i zastanowienia się, o co naprawdę komu w tym chodzi i kto ma rację, i tak naprawdę czego broni konstytucja? Ja myślę, że to jest zagadnienie bardzo ważne. Trzeba również pamiętać o bardzo ważnych trendach, mnie się wydaje i myślę, że warto się nad tym zastanowić, cywilizacyjnych i kulturowych. Może być tak, że w referendum, w dyskusji coraz większa grupa obywateli jest za tym, żeby ta praca, zwłaszcza w tych dużych hipermarketach była utrzymana. Nie jest tajemnicą, że staje się to teraz modne.</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-132.3" who="#PosełTadeuszCymański"> Już, panie marszałku, kończę. I jest to też argument niebagatelny.</u>
          <u xml:id="u-132.4" who="#PosełTadeuszCymański">Ale kończąc, chciałbym bardzo mocno podkreślić, zachęcić do dyskusji nie tylko merytorycznej odnośnie do prawa pracy i wszystkich argumentów tutaj wymienionych, ale również do argumentu takiego bardziej społecznego, kulturowego, żeby spojrzeć właśnie ze strony tych ludzi, którzy są zmuszeni jednak pracować, i żeby pojęcie solidarności, wspólnoty i wrażliwości na innych, właśnie na tę grupę było w tej debacie obecne, dlatego że zjawisko jest bardzo złożone, dyskutowane. Nasz klub parlamentarny skłania się również ku prośbie do pana marszałka, aby ten projekt ustawy uzyskał opinię Komisji Gospodarki z uwagi na dyskusyjne argumenty natury gospodarczej i wpływ na rynek, ale również Komisji Pracy, którą utworzyliśmy, i ona jak mało która jest wyjątkowo predestynowana, żeby w tym przedmiocie i w tej materii się wypowiedzieć. Bardzo dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-132.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Rozumiem, że padł wniosek o skierowanie do dodatkowych komisji w celu uzyskania opinii. Bardzo proszę, wniosek jest przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-133.2" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę panią poseł Ewę Wolak z Platformy Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#PosełEwaWolak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Po wnikliwej analizie projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy (druk nr 462 z autopoprawkami) Platforma Obywatelska wyraża wątpliwości, czy rzeczywistym celem tego projektu jest deklarowana przez wnioskodawców chęć ochrony praw pracowniczych. W zasadzie odnosi się on do bardzo kontrowersyjnej kwestii w zakresie dopuszczalności handlu w niedzielę i święta ustawowo wolne od pracy.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#PosełEwaWolak">Czy państwo może się wtrącać w sprawy wolnego rynku i handlu? Jako klub odpowiadamy, że tylko wtedy, gdy staje na gruncie dóbr wyższego rzędu. Dla Platformy Obywatelskiej jest nią konieczność osłony rodziny. Prawo do wolnej niedzieli uznajemy za ważny element rzeczywistego, a nie deklaratywnego jej wsparcia. W dzisiejszej rzeczywistości praca jest wartością nadrzędną. Jej brak prowadzi do marginalizacji społecznej, a w konsekwencji do różnych patologii społecznych. Rząd powinien przedstawić, jakie będą mierzalne skutki podjętych decyzji o zakazie handlu w niedzielę i święta.</u>
          <u xml:id="u-134.2" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Ograniczenia.)</u>
          <u xml:id="u-134.3" who="#PosełEwaWolak">Jaki to będzie miało wpływ na budżet państwa? Czy te regulacje pogorszą czy też polepszą naszą sytuację gospodarczą? Czy wnioskodawca wyliczył, o ile zmniejszone zostaną w wyniku przedłożonej noweli wpływy do budżetu z tytułu podatków PIT, CIT i VAT?</u>
          <u xml:id="u-134.4" who="#PosełEwaWolak">Poruszony dzisiaj problem ma wymiar ideologiczny, dlatego musimy odpowiedzieć sobie na pytanie: Czy chcemy wprowadzić regulacje prawne w imię szczytnych idei, w wyniku których tak wielka rzesza ludzi straci pracę? Według danych zawartych w raporcie Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową wskutek zakazu handlu w niedziele i święta mogłoby utracić pracę w handlu co najmniej od 50 do 60 tys. pracowników. Jest to jedyny raport. Rząd takowego nie posiada.</u>
          <u xml:id="u-134.5" who="#PosełEwaWolak">Platforma Obywatelska wyraża pogląd, że państwo nie powinno na drodze ustawowej określać stylu życia i obyczajowości całego społeczeństwa, gdyż po prostu nie ma ku temu uprawnień ani delegacji. Kwestie zatem sporu o handel w niedziele ma charakter sporu nie o przepisy dotyczące prawa pracy, ale o fundamentalne zasady i wartości, których nie można regulować za pomocą ustaw i przepisów oraz kar za ich nieprzestrzeganie. Ta sfera życia obywateli powinna pozostać w gestii indywidualnego sumienia i indywidualnej decyzji każdego z nas.</u>
          <u xml:id="u-134.6" who="#PosełEwaWolak">Do zagadnienia handlu w niedziele i święta należy podchodzić na gruncie obowiązującego prawa, to znaczy Kodeksu pracy i konstytucji, w których określone są prawa obywatela i pracownika. Wszelkie działania w tym zakresie powinny zmierzać w kierunku takich uregulowań prawnych, które zabezpieczą w należyty sposób interesy szerokiej rzeszy pracowników handlu, ochronią ich przed wykorzystywaniem i stosowaniem nieuczciwych praktyk ze strony pracodawców, dadzą Państwowej Inspekcji Pracy takie narzędzia prawne, które pozwolą skutecznie kontrolować oraz dotkliwie karać nierzetelnych pracodawców.</u>
          <u xml:id="u-134.7" who="#PosełEwaWolak">Platforma Obywatelska preferuje unormowania prawne powodujące wzrost zamożności członków społeczeństwa, którzy mogliby następnie efektywnie wykorzystywać swój wolny czas, wypoczywać z rodziną, posiadając ku temu odpowiednie środki.</u>
          <u xml:id="u-134.8" who="#PosełEwaWolak">Należy zadać pytanie: Czy rzeczywiście jest to odpowiedni moment do podjęcia takiej regulacji, wszak w Polsce jest zatrudnionych 52% osób w wieku produkcyjnym, co jest najniższym wskaźnikiem w Europie?</u>
          <u xml:id="u-134.9" who="#PosełEwaWolak">Sprawa ograniczenia handlu w niedziele i święta była już wielokrotnie przedmiotem debat publicznych i zawsze budziła poważne kontrowersje. Warto wspomnieć, iż na szczeblu lokalnym podejmowane były próby wprowadzenia podobnego zakazu, lecz za każdym razem władze lokalne zmuszone były wycofać się ze swoich inicjatyw na skutek niezadowolenia społecznego i protestu handlowców. Badania opinii publicznej wskazują, że większość konsumentów chce robić zakupy w niedziele, 38% jest temu przeciwna.</u>
          <u xml:id="u-134.10" who="#PosełEwaWolak">Pojawia się również pytanie o skutki ekonomiczne i ewentualne odszkodowania dla przedsiębiorców od Skarbu Państwa. Obecni inwestorzy planując realizację licznych inwestycji, zakładali zgodnie z obowiązującymi przepisami funkcjonowanie wybudowanych obiektów w niedziele.</u>
          <u xml:id="u-134.11" who="#PosełEwaWolak">Wysoki Sejmie! Projekt zawiera wiele niedookreślonych i niejednoznacznych zapisów, co skutkować będzie wieloma trudnościami w zakresie interpretacji i niejednoznacznym stosowaniem prawa. Przykładowo, z tekstu projektu nie wynika jednoznacznie, czy ograniczenie możliwości pracy w niedziele i święta dotyczyć będzie także szkół wyższych prowadzących zajęcia w trybie zaocznych studiów, co dotyczy około miliona studentów, czy zakazane w niedziele będzie również funkcjonowanie giełd samochodowych, czy będzie zapewniona sprzedaż w kwiaciarniach. A co z piekarniami? Odnosząc się do projektu w obecnym brzmieniu, można wysnuć wniosek o niedopuszczalności pracy w radiu czy telewizji w niedziele i święta. Takich pytań po przeczytaniu projektu ustawy, zresztą wątpliwej jakości, nasuwa się znacznie więcej.</u>
          <u xml:id="u-134.12" who="#PosełEwaWolak">Proponowane zmiany budzą szereg zastrzeżeń, w szczególności dotyczących sprzeczności z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej, przede wszystkim w kwestii równego traktowania podmiotów gospodarczych i ograniczenia wolności działalności gospodarczej. Projektodawcy jako cel zmiany wskazują ochronę wartości takich, jak życie osobiste i rodzinne oraz wychowanie dzieci, jednak nie podają, dlaczego wartości te naruszane są przez przedsiębiorców innych niż mikroprzedsiębiorcy. Nie ma racjonalnych powodów, aby uważać, że duże przedsiębiorstwa utrudniają życie osobiste i rodzinne poprzez zatrudnianie pracowników w niedziele i święta, a mikroprzedsiębiorcy mogą zatrudniać pracowników w niedziele i święta i tych wartości nie naruszają.</u>
          <u xml:id="u-134.13" who="#PosełEwaWolak">Z powyższego wynika, że przyjęte przez projektodawców kryterium różnicowania nie jest racjonalne i nie doprowadzi do ochrony wartości preferowanych w projekcie. Oczywista sprzeczność z ustawą zasadniczą pozwala stwierdzić, iż projekt nie spełnia wymogów stawianych aktom prawnym w demokratycznym państwie prawa. Wobec powyższego Platforma Obywatelska wnioskuje o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-134.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Bardzo proszę pana posła Jana Bednarka z Samoobrony RP.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#PosełJanBednarek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustosunkowując się do poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (druk nr 462), przewidującego zmianę dotychczas obowiązujących zasad pracy w niedziele i święta, przypadł mi zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej zaprezentować nasze stanowisko w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#PosełJanBednarek">Zgodnie z przedłożonym projektem ustawy zmieniony art. 151.10 Kodeksu pracy stanowi, że praca w niedzielę i święto jest dozwolona tylko w tych przypadkach, gdy jej wykonanie nie może być przesunięte na najbliższy dzień następujący po dniu wolnym od pracy. Następnie przytoczonych zostaje w 19 punktach 19 rodzajów działalności, które mogą być wykonywane w niedzielę i święto. Jak wynika z treści nowelizowanego przepisu, działalność ma charakter zamknięty, tak więc tylko i wyłącznie taki rodzaj działalności mógłby być wykonywany.</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#PosełJanBednarek">Natomiast dodany art.151.10a przewiduje, że pracownik nie może odmówić pracy w niedzielę lub święto, jeżeli jest ona konieczna dla ratowania zdrowia i życia, usunięcia awarii, ochrony mienia lub środowiska, a także w przypadkach zatrudnienia do pracy w ruchu ciągłym. Zgodnie natomiast z brzmieniem dodanego art. 151.10b w pozostałych przypadkach określonych w art. 151.10 w pkt 3–19 praca może być wykonywana za zgodą pracownika wyrażoną na piśmie, z zastrzeżeniem oczywiście art. 151.10a.</u>
          <u xml:id="u-136.3" who="#PosełJanBednarek">Dodany art. 151.10c stanowi, że pracownikowi wykonującemu pracę w niedzielę i święto w przypadkach, o których mowa w art. 151.10, przysługuje dodatkowe wynagrodzenie w wysokości określonej w art. 151.1 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy.</u>
          <u xml:id="u-136.4" who="#PosełJanBednarek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiona przez projektodawców problematyka jest problematyką bardzo złożoną. Należy rozstrzygać ją w wielu różnych aspektach. Zamysłem projektodawców jest ograniczenie możliwości wykonywania pracy w niedziele i święta, co największe konsekwencje spowoduje w takiej gałęzi gospodarki, jaką jest handel.</u>
          <u xml:id="u-136.5" who="#PosełJanBednarek">Wydaje nam się, że w świetle obecnej treści nowelizowanych przepisów ustawy Kodeks pracy oraz gdy weźmie się pod uwagę argumenty pochodzące z wielu środowisk, bardzo utrudnione jest zajęcie jednoznacznego i rozstrzygającego stanowiska w tej kwestii. Sygnały i informacje płynące od pracowników zatrudnionych w handlu oraz od reprezentujących tych pracowników związków zawodowych świadczą o dużych nieprawidłowościach. Mianowicie proszę sobie wyobrazić, że do pracy w niedziele i święta są oni niejednokrotnie praktycznie przymuszani. Pewną fikcją jest natomiast dobrowolność zgłaszania przez pracowników gotowości pracy w niedziele i święta. Nie jest również żadnym usprawiedliwieniem pozytywnym dla pracowników aspekt ekonomiczny tych działań. Wynagrodzenia pracowników zatrudnionych w handlu są bowiem naprawdę bardzo niskie i w żadnym razie nie wpływa na ich zwiększenie fakt wykonywania pracy w niedziele i święta. Słyszymy ponadto wszyscy o wielu nieprawidłowościach w poszczególnych placówkach związanych ze złą rejestracją czasu pracy i zwykłym wykorzystywaniem pracowników.</u>
          <u xml:id="u-136.6" who="#PosełJanBednarek">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Konieczne wydaje się w tym momencie zacytowanie Ojca Świętego, wielkiego Polaka, papieża Jana Pawła II. W swoim liście apostolskim o znaczącym zresztą tytule „O świętowaniu niedzieli” wskazuje on, że całkowicie naturalne musi być dołożenie przez chrześcijan starań, aby także w szczególnych okolicznościach naszej epoki prawodawstwo cywilne brało pod uwagę obowiązek świętowania niedzieli. Tak więc niekwestionowany autorytet moralny naszej epoki jednoznacznie podpowiada, że życie ludzkie nie jest jedynie skierowane ku pracy, ale także ku temu, by w akcie kontemplacji zachwycać się pięknem dokonanego dzieła, które ma być wspólnym dziełem Boga i człowieka.</u>
          <u xml:id="u-136.7" who="#PosełJanBednarek">Nie trzeba chyba nikogo przekonywać, jak bardzo cierpi życie rodzinne w wielu domach w sytuacji, gdy rodzice są zmuszani do pracy w niedziele i święta.</u>
          <u xml:id="u-136.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-136.9" who="#PosełJanBednarek">Nawet w tak wyjątkowe dni polskie rodziny są pozbawione możliwości ich godnego i uroczystego obchodzenia, przebywania razem i pielęgnowania wzajemnych uczuć. Powołuję się znowu na słowa Jana Pawła II: „Istnieje obowiązek takiego działania, aby wszyscy mogli zaznać wolności, odpoczynku i odprężenia, które są człowiekowi niezbędne ze względu na jego ludzką godność oraz związane z nią potrzeby religijne, rodzinne, kulturowe i społeczne, trudne do zaspokojenia, jeśli nie jest zagwarantowany przynajmniej jeden dzień w tygodniu dający zarówno rodzicom, jak i dzieciom możliwości wspólnego odpoczynku i świętowania”.</u>
          <u xml:id="u-136.10" who="#PosełJanBednarek">Z drugiej strony nie można jednak całkowicie pominąć zgłaszanych argumentów, że uchwalenie proponowanej zmiany w Kodeksie pracy, wprowadzającej zamknięty katalog prac, których wykonywanie w niedziele i święta jest dozwolone, może ograniczyć przedsiębiorcom i pracodawcom możliwość dostosowania się do wymagań globalizującej się gospodarki i spowodować obniżenie ich konkurencyjności.</u>
          <u xml:id="u-136.11" who="#PosełJanBednarek">Ponadto skutkiem zakazu handlu w niedziele i święta może być utrata, jak przedstawiają konfederacje pracodawców, co najmniej 50–60 tys. miejsc pracy, o czym informowała moja koleżanka. Oznaczać to będzie odpowiednio wzrost liczby bezrobotnych, którzy utracą pracę nie tylko w sektorze handlu, ale również w jego otoczeniu. Są to na pewno ważkie argumenty przeciwko ograniczeniu handlu w święta i w niedziele.</u>
          <u xml:id="u-136.12" who="#PosełJanBednarek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu mojego klubu parlamentarnego wnoszę o przekazanie projektu ustawy do dalszych prac w komisjach.</u>
          <u xml:id="u-136.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Rydzonia w imieniu klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#PosełStanisławRydzoń">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Poselskiego Sojuszu Lewicy Demokratycznej mam przyjemność przedstawienia stanowiska wobec poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy, druk nr 462. Jak wynika z uzasadnienia projektu ustawy, zmierza on do usunięcia możliwości przymuszenia i wykorzystywania do pracy w niedziele i święta coraz to nowych grup pracowników na podstawie nieprecyzyjnych przepisów Kodeksu pracy. Autorzy projektu zamieścili w nim zamkniętą listę prac, których wykonywanie w niedziele i święta jest dozwolone. Dopiero z dalszej części uzasadnienia wynika, co było prawdziwą przyczyną powstania projektu, a była nią potrzeba zakazania wykonywania pracy w niedziele i święta przez pracowników placówek handlowych oraz jednostek usługowych.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#PosełStanisławRydzoń">Klub nasz jest przeciw ustawowemu wprowadzeniu zakazu pracy w niedziele i święta. W Sejmie już dwukrotnie podejmowano próby legislacyjne w celu ograniczenia pracy w niedziele i święta. Pierwszy raz w 1999 r., kiedy projekt poselski został odrzucony w pierwszym czytaniu. Drugą próbę podjęła w 2001 r. Akcja Wyborcza Solidarność. W tym przypadku Sejm przyjął ustawę o zmianie ustawy Kodeks pracy. Ustawa ta nie weszła w życie, gdyż prezydent Rzeczypospolitej Polskiej odmówił jej podpisania, zaś jego weto nie zostało przez Sejm odrzucone. Odmawiając podpisu, prezydent Rzeczypospolitej Polskiej stwierdził, że wielce niepożądanym następstwem wprowadzenia zakazu pracy w niedziele i święta byłoby zwolnienie kilkunastu tysięcy pracowników, którzy zwiększyliby szeregi bezrobotnych. Zdaniem prezydenta tylko na zasiłki dla zwolnionych pracowników budżet musiałby wydatkować co miesiąc znaczne kwoty, nie mówiąc już o kosztach opieki zdrowotnej, którą objęci są bezrobotni oraz ich rodziny. Odmawiając podpisania ustawy, prezydent Rzeczypospolitej Polskiej kierował się także dyspozycją art. 22 konstytucji, który wprawdzie dopuszcza ograniczenie wolności działalności gospodarczej w drodze ustawy, ale tylko ze względu na ważny interes publiczny. Prezydent wyraził wątpliwość, czy przyjęte rozwiązanie było dostatecznie uzasadnione takim interesem, gdyż troska o zachowanie kilkunastu tysięcy miejsc pracy jest podyktowana znacznie ważniejszym interesem publicznym.</u>
          <u xml:id="u-138.2" who="#PosełStanisławRydzoń">Co się zmieniło w omawianym zakresie w Polsce od 2002 r.? Zdaniem naszego klubu sytuacja na rynku pracy jest podobna, gdyż równie wielu jest bezrobotnych. Natomiast w okresie ostatnich 5 lat wielokrotnie zwiększyła się ilość placówek handlowych wielkopowierzchniowych. Oznacza to, że w przypadku wejścia w życie projektu Ligi Polskich Rodzin ilość zwolnionych z pracy wynosiłaby nie kilkanaście tysięcy, lecz o wiele więcej.</u>
          <u xml:id="u-138.3" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Dlaczego?)</u>
          <u xml:id="u-138.4" who="#PosełStanisławRydzoń">Przed chwilą wystąpienia innych klubów były podobne.</u>
          <u xml:id="u-138.5" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: To są zaklęcia.)</u>
          <u xml:id="u-138.6" who="#PosełStanisławRydzoń">Analizując sytuację w Europie w zakresie pracy w niedziele i święta, należy stwierdzić, że zakazy pracy wprowadzono głównie w krajach, gdzie nie było praktycznie bezrobocia lub było ono niewielkie. W krajach, gdzie bezrobocie było duże, np. w Hiszpanii, walczono z tym zjawiskiem m.in. poprzez celowe uruchamianie niektórych form działalności, przede wszystkim działalności usługowej i handlowej, oraz otwierano urzędy w niedziele i święta. W sektorach tych zatrudniano głównie bezrobotnych w wymiarze niepełnego etatu. Należy także wspomnieć o doświadczeniach niektórych krajów europejskich, które po wprowadzeniu zakazu pracy w niedziele i święta po pewnym czasie wycofywały się z takiego zakazu. Pragnę zauważyć, że według badań ośrodków opinii publicznej, takich jak Ipsos czy CBOS, 2/3 Polaków przynajmniej od czasu do czasu robi zakupy w niedziele. Większość badanych jest przeciw zakazowi handlu w niedziele i święta. Z tych badań wynika, że istnieje zapotrzebowanie na taką działalność jednostek handlowych i usługowych.</u>
          <u xml:id="u-138.7" who="#PosełStanisławRydzoń">Znamienna jest opinia o projekcie przedstawiona przez organizację związkową - Forum Związków Zawodowych. Zdaniem tego związku autorom poselskiego projektu o zmianie ustawy Kodeks pracy chodzi przede wszystkim o stwarzanie pozorów troski o prawa pracownicze. W dalszej części opinii Forum apeluje, aby organy i instytucje państwowe, w tym Sejm, skoncentrowały się bardziej na tworzeniu prawa zapobiegającego wyzyskowi pracowników dużych sieci handlowych, jak i małych sklepików osiedlowych. Klub nasz w pełni zgadza się ze stanowiskiem tego związku zawodowego. Projekt ustawy o zakazie pracy w niedziele i święta ma za zadanie nie tyle zwiększyć ochronę praw pracowniczych, ile zapewnić realizację programu Ligi Polskich Rodzin.</u>
          <u xml:id="u-138.8" who="#PosełStanisławRydzoń">Klub Poselski Sojuszu Lewicy Demokratycznej deklaruje gotowość i wolę obrony pracowników, między innymi sfery handlu i usług, tak by pod groźbą utraty zatrudnienia nie byli oni zmuszani do pracy ponad normy czasowe określone w Kodeksie pracy, w tym dni wolne od pracy. Uważamy bowiem, że jeżeli właściciele placówek handlowych chcą, by były one jak najdłużej otwarte, w tym w niedziele i święta, to powinni zatrudnić nowych pracowników lub godziwiej płacić dotychczas zatrudnionym, a nie zmuszać pracujących do wykonywania zadań ponad siły.</u>
          <u xml:id="u-138.9" who="#PosełStanisławRydzoń">W związku z przedstawioną argumentacją Klub Poselski Sojuszu Lewicy Demokratycznej wnosi o odrzucenie projektu ustawy o zmianie ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy w pierwszym czytaniu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę o zabranie głosu w imieniu klubu Ligi Polskich Rodzin pana posła Szymona Pawłowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#PosełSzymonPawłowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Liga Polskich Rodzin w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#PosełSzymonPawłowski">Tak się jakoś złożyło, że w poprzedniej kadencji Sejmu ówczesny rząd, który się wywodził z formacji rzekomo wrażliwej społecznie i czułej na krzywdę ludzi pracy, nie znalazł czasu, nie znalazł ochoty na uregulowanie tej kwestii, kwestii związanej z przymuszaniem ludzi do pracy w niedziele i święta.</u>
          <u xml:id="u-140.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Myśmy spowodowali zmniejszenie bezrobocia.)</u>
          <u xml:id="u-140.3" who="#PosełSzymonPawłowski">I efekty widzimy do tej pory - tego właśnie zmniejszania bezrobocia.</u>
          <u xml:id="u-140.4" who="#PosełSzymonPawłowski">W związku z tym dopiero dziś, w warunkach politycznych o wiele bardziej sprzyjających dla polskich pracowników, rozpatrujemy projekt ustawy przedłożony przez Klub Parlamentarny Liga Polskich Rodzin, który ma wprowadzić konieczne zmiany w Kodeksie pracy i zmierza do rozwiązania tego uciążliwego dla wielu obywateli problemu. Dodam tylko, że Liga Polskich Rodzin próbowała już wcześniej, na poziomie samorządów, uchwalić ograniczenie prawa do handlu w niedziele. Jednak dopiero teraz, poprzez regulację ustawową, możemy uporać się z tym problemem całościowo. Proponowane przez nas ograniczenie prawa do handlu w niedziele ma poparcie największej w Polsce organizacji skupiającej pracowników, czyli NSZZ „Solidarność”, zostało również wielokrotnie poparte przez hierarchów Kościoła katolickiego, a także innych związków wyznaniowych.</u>
          <u xml:id="u-140.5" who="#PosełSzymonPawłowski">Dotychczasowe przepisy Kodeksu pracy były wyjątkowo nieprecyzyjne, co dawało pole do różnorakiej ich interpretacji. Kryteria, które mówiły o przyzwoleniu na pracę w niedziele i święta, były zbyt szerokie, w zasadzie obejmowały bowiem wszystkie prace, bo zawsze można było wykazać, że są one użyteczne i że służą zaspokojeniu jakichś potrzeb człowieka. W konsekwencji pracownik stawał się bezbronny wobec nadużyć stosowanych przez pracodawcę. W związku z tym zmiany zawarte w przedłożonym projekcie ustawy mają na celu doprecyzowanie i wprowadzenie czytelnych kryteriów w przepisach Kodeksu pracy. Proponowana regulacja bardzo jasno określa kryteria przyzwolenia na pracę w niedziele i święta, mianowicie jest ona dozwolona w przypadkach, gdy jej wykonanie nie może być przesunięte na najbliższy dzień następujący po dniu wolnym od pracy, przy czym lista tych przyzwoleń na pracę w niedzielę i święta otrzymała charakter zamknięty, choć została nieco poszerzona.</u>
          <u xml:id="u-140.6" who="#PosełSzymonPawłowski">Kolejne regulacje przedłożonego projektu ustawy uzależniają możliwość zatrudniania pracownika w niedziele lub święta od jego nieprzymuszonej woli przedstawionej na piśmie. Jeśli pracownik podejmuje się pracy, w której istnieje ewentualność pracy w niedziele lub święta, będzie musiał na to wyrazić zgodę w chwili jej podjęcia. Natomiast jeśli pracodawca proponowałby w niedzielę lub święto jakąś pracę, której wykonanie można przenieść na następny dzień powszedni, wówczas pracownik będzie miał prawo odmówić wykonania tej pracy bez jakichkolwiek konsekwencji. Naturalnie jesteśmy świadomi istniejącego tutaj konfliktu interesów pomiędzy pracodawcami a pracownikami i ich prawem do ustawowych dni wolnych od pracy. Jednak wymuszanie pracy w niedzielę na osobach zatrudnionych, np. w handlu, uważamy za głęboko sprzeczne z elementarną etyką. Dotyczy to zwłaszcza kobiet zatrudnionych w wielkich sieciach handlowych, które nagminnie zmuszane są do pracy w niedzielę i święta. Jest faktem bezspornym, iż taki stan rzeczy odbija się bardzo negatywnie na ich życiu osobistym, na ich życiu rodzinnym.</u>
          <u xml:id="u-140.7" who="#PosełSzymonPawłowski">Nieprawdą jest również twierdzenie, że placówki handlowe w wyniku wprowadzenia ograniczeń dotyczących pracy w niedzielę poniosą straty. Klienci, którzy dotychczas się w nich zaopatrywali w niedzielę, zrobią zakupy w innym dniu, bo przecież zakupy zrobić muszą. Wysoce wątpliwa jest też teza, że ograniczenia spowodują zwolnienia pracowników, np. przez hipermarkety. Przecież i tak będą konieczni pracownicy, którzy obsłużą zwiększony ruch w sobotę i inne dni.</u>
          <u xml:id="u-140.8" who="#PosełSzymonPawłowski">Poprzez zakaz handlu w niedzielę w większości obiektów chcemy po prostu usunąć możliwość przymuszania pracowników do pracy w niedziele i święta, tak by respektowane było prawo pracownika do tych określonych w ustawie dni wolnych od pracy. Dziś nikt nie pyta pracownika o zgodę na pracę w niedzielę. Pracodawcy często wykorzystują duże bezrobocie i dużą konkurencję na rynku pracy do wymuszania na pracownikach pracy w niedziele i święta.</u>
          <u xml:id="u-140.9" who="#PosełSzymonPawłowski">Tak więc każdy, także przewodniczący Platformy Obywatelskiej Donald Tusk, który publicznie się wypowiedział, że robi zakupy w niedzielę, musi wiedzieć, że w ten pośredni sposób zmusza pracowników sklepów właśnie do pracy w ten dzień - dzień, w którym być może właśnie ci ludzie chcieliby pozostać z rodziną w domu, spędzić ten czas z własną rodziną.</u>
          <u xml:id="u-140.10" who="#PosełSzymonPawłowski">Na całym świecie istnieje bardzo silne dążenie do tego, aby pracownicy mogli niedziele i święta spędzać w gronie własnych rodzin. Przykładowo zakaz handlu w niedzielę funkcjonuje niemalże we wszystkich krajach Unii Europejskiej, takich jak: Austria, Belgia, Dania, Francja, Niemcy, Grecja, Hiszpania, Słowenia, Luksemburg, Cypr, Malta. Również w Stanach Zjednoczonych powszechna jest zasada niehandlowania w niedzielę. W Wielkiej Brytanii duże sklepy mogą być otwarte tylko przez 6 godzin w niedzielę. We Włoszech, poza regionami turystycznymi, w zasadzie wolno otworzyć sklepy tylko przez 12 niedziel w roku. Podobnie jest w Holandii. W Hiszpanii centra handlowe i sklepy przy głównych ulicach wolno otworzyć, analogicznie, raz w miesiącu.</u>
          <u xml:id="u-140.11" who="#PosełSzymonPawłowski">Pośród wymienionych przykładów Polska stanowi wyjątkowo niechlubny wyjątek. Niezrozumiałe jest, dlaczego te wszystkie środowiska, tak zapatrzone w europejskie standardy, w rozwiązania funkcjonujące w Europie Zachodniej, tak bardzo sprzeciwiają się niektórym z nich. Ograniczenie handlu w niedzielę należy właśnie do tych europejskich standardów. Taki opór ze strony ugrupowań lewicowych i liberalnych musi dziwić, zwłaszcza że ograniczenia w handlu w niedzielę oczekuje polskie społeczeństwo. Niedawne badania przeprowadzone przez CBOS dają nam jasną odpowiedź. Za całkowitym zamknięciem wszystkich sklepów w niedzielę opowiedziało się 22% badanych, za sklepami otwartymi krócej, od 3 do 5 godzin, opowiedziało się 38% badanych, za obecnymi rozwiązaniami, czyli za status quo, opowiedziało się jedynie 35% badanych.</u>
          <u xml:id="u-140.12" who="#PosełSzymonPawłowski">W związku z powyższym Klub Parlamentarny Liga Polskich Rodzin jako wnioskodawca przedłożonego projektu liczy, że spotka się on z uznaniem i poparciem Wysokiej Izby.</u>
          <u xml:id="u-140.13" who="#PosełSzymonPawłowski">Na koniec chcę odpowiedzieć panu posłowi Rydzoniowi z Sojuszu Lewicy Demokratycznej, mojemu przedmówcy: Tak, właśnie tak, w Lidze Polskich Rodzin, w przeciwieństwie do SLD, staramy się o realizowanie swojego programu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-140.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę o zabranie głosu w imieniu klubu Ligi Polskich Rodzin pana posła Szymona Pawłowskiego.</u>
          <u xml:id="u-141.2" who="#komentarz">(Poseł Szymon Pawłowski: Przecież już byłem.)</u>
          <u xml:id="u-141.3" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-141.4" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Pan poseł Józef Zych w imieniu PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#PosełJózefZych">Dobrze się zanosi.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#PosełJózefZych">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Rozpocznę może od tego, że Polskie Stronnictwo Ludowe bez żadnych warunków opowiada się za tym, aby mieć godne warunki do możliwości świętowania i dbania o to, zgodnie z przekonaniami, że niedziela jest świętem, że jest się z rodziną. Pod jednym warunkiem: trzeba stworzyć ku temu warunki. My dzisiaj w debacie więcej mówimy o teorii, a mniej mówimy o zabezpieczeniach. Kiedy słuchałem wystąpienia pana posła Mańki, to jedną rzecz muszę mu oddać. Otóż obiektywnie mówił o uwarunkowaniach pozytywnych i negatywnych.</u>
          <u xml:id="u-142.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-142.3" who="#PosełJózefZych"> I cieszę się, że jedną rzecz podkreślił: że on osobiście wychodzi z założenia wartości chrześcijańskich. To podkreślił i to ma kluczowe znaczenie, również jeżeli chcemy szanować poglądy innych. Proszę zauważyć: pan poseł Cymański powiedział, że to był problem ideologiczny i całe szczęście, że już nie jest, zaś koleżanka z Platformy stwierdziła, że to jest problem ideologiczny. Chciałbym zwrócić uwagę na to, jakie zaszły zmiany w Polsce również w odniesieniu do tego zagadnienia. Czy ktoś, kto 20 lat temu był na wsi - a ja byłem - widział w niedzielę na polu rolników? Przecież sąsiedzi to potępiali, księża z ambony także potępiali. Dzisiaj, kiedy są żniwa i są ku temu warunki, żadnemu księdzu nie przychodzi do głowy, żeby powiedzieć: w niedzielę możecie tylko karmić bydło, ale nie możecie kosić. Nastąpiły zmiany? Nastąpiły. Czy jest to ta sama część polskiego społeczeństwa? Jest, ale zrozumiano, że są pewne uwarunkowania, kiedy można świętować, bo trzeba również z czegoś żyć.</u>
          <u xml:id="u-142.4" who="#PosełJózefZych">Proszę państwa, trzeba podejść do tego zagadnienia w ten sposób, bo w większości koncentrowaliśmy się na problemie handlu. Podano, że w sklepach wielkopowierzchniowych zatrudnionych jest 600 tys. osób. Rozumiem szlachetne pobudki, kiedy przed chwilą kolega z Ligi Polskich Rodzin mówił o tych założeniach, ale bez przesady. Już Leon XIII, papież, zwracał uwagę na problemy związane między innymi z godnością pracy, z potrzebą wypoczynku, bo problem niedziel i świąt, i pracy w te dni jest aktualny od XIX wieku. To nieprawda, że pojawił się on dzisiaj. A skąd wziął się problem wynagrodzenia dodatkowego za pracę w niedziele i święta? Stąd, żeby ograniczać również te możliwości. Spójrzmy więc na to zupełnie obiektywnie.</u>
          <u xml:id="u-142.5" who="#PosełJózefZych">Proszę państwa, dzisiaj jestem przeciwnikiem jakiegokolwiek zmuszania, ale weźmy pod uwagę jeszcze jedną kwestię. Trzeba zbadać, co będzie, jeżeli dzisiaj pracownik przyjdzie do pracodawcy, a sytuacja jest zróżnicowana, i powie: panie dyrektorze albo panie kierowniku, wie pan, ja panu na piśmie nie dam zgody albo niech pan zażąda ode mnie zgody. Trzeba mieć również rozeznanie w sytuacji pracowników. Czy my wiemy, na jakiej podstawie zatrudnionych jest 600 tys. pracowników? Będą to umowy zlecenia, bo jest to związane z obejściem przepisów, będą to nawet umowy o dzieło, a niekoniecznie umowy o pracę i ten pracodawca bardzo szybko pożegna następnego dnia pracownika. A zatem, kierując się i szlachetnymi pobudkami, nie mamy rzetelnej wiedzy o sytuacji tych setek zatrudnionych pracowników.</u>
          <u xml:id="u-142.6" who="#PosełJózefZych">Tak, jest dążenie do ograniczenia zatrudnienia w niedziele i święta. To jest prawidłowe określenie. Nie chodzi o zakaz wykonywania pracy, bo generalnie byłby to absurd. To jest niedopuszczalne. W moim przekonaniu, jeśli chodzi o ograniczenie, o którym mowa w tej propozycji, są pewne wątpliwości. Proszę państwa, dlaczego sklep, w którym mają być sprzedawane artykuły spożywcze, musi zatrudniać akurat 5 pracowników? Czy zezwolenie ma być uzależnione od liczby osób? W takim razie sklepy wielkopowierzchniowe mogą stworzyć jeden dział sprzedaży chleba, kiełbasy i mleka, który będzie zatrudniał 5 pracowników. Można to stworzyć, można obejść przepisy? Można. Nie można kierować się tylko kryteriami liczbowymi. Trzeba się zastanowić nad koncepcją. Co znaczy w polskim prawie, i nie tylko, określenie „najpilniejszej potrzeby”? Oczywiście każdy z nas wymieniłby tu, i 90%, i 50%, co to znaczy: podstawowe, ale jeżeli chcemy regulować pewne kwestie, to muszą one być regulowane precyzyjnie, szczególnie w przypadku tak czułych miejsc.</u>
          <u xml:id="u-142.7" who="#PosełJózefZych">Opowiadamy się za skierowaniem projektu do dalszych prac. Sądzę, że Komisja Nadzwyczajna ds. kodyfikacji podejdzie do tego bardzo poważnie, tym bardziej że jest wniosek, aby komisja - bo może być takie zalecenie Sejmu - zasięgnęła opinii dwóch dodatkowych komisji. Pracujmy, proszę państwa, ale nie patrzmy na to z punktu widzenia politycznego. Bierzmy pod uwagę przede wszystkim rodziny i to, o czym mówili moi przedmówcy, także zmiany kulturowe, bo dzisiaj część rodzin traktuje niedziele, jeżeli się nie może na co dzień spotykać z różnych przyczyn, jako pewnego rodzaju sposób życia rodzinnego. A więc sprawa jest dziś niezwykle skomplikowana. Opowiadając się za tym, żeby stworzyć jak najdogodniejsze i godniejsze warunki, musimy to wszystko brać pod uwagę. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-142.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę państwa, do zadania pytań zapisało się 19 posłów.</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proponuję 1,5 minuty na zadanie pytania.</u>
          <u xml:id="u-143.3" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Prosiłbym o szybkie ewentualne zapisanie się osób, które tego nie zdążyły jeszcze zrobić, bo za chwilę zamknę listę.</u>
          <u xml:id="u-143.4" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę pana Tomasza Piotra Nowaka z Platformy Obywatelskiej o wystąpienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#PosełTomaszPiotrNowak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Prawo do wypoczynku pracowników. W porządku, ale tymi pracownikami są też właściciele małych firm, firm rodzinnych, w których pracują często od świtu do nocy rodziny, i to pracują z sukcesem, ale ciężko pracują. Oto przychodzi niedziela i teraz ustawa nagle daje im wielką szansę: W tę niedzielę dorobimy, zarobimy bardzo dużo pieniędzy, bo zamknięty jest obok duży market. I co się dzieje? Pracują: poniedziałek, wtorek, środa, czwartek, piątek, sobota, niedziela. Gdzie jest równość podmiotów gospodarczych i równość ludzi, jeśli chodzi o prawo do wypoczynku i do święcenia świętej niedzieli? Gdzie jest ta równość? Czy możemy tak traktować właśnie małe przedsiębiorstwa?</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#PosełTomaszPiotrNowak">Można też uderzyć w te mikroprzedsiębiorstwa w zupełnie inny sposób. Oto zamykamy wielkie sklepy w niedziele. Jest sobota. W sobotę wszyscy ruszamy na zakupy i tworzą się wielkie kolejki w hipermarketach. Co to spowoduje? Ano wielkie koncerny wpadną na pomysł: Trzeba otworzyć kolejne wielkie sklepy. Po to otworzyć, żeby rozładować kolejki w sobotę. Co to spowoduje, proszę państwa? Ano to, że przybędzie dużych sklepów, a upadną małe sklepy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Następne pytanie zada pan Roman Czepe, poseł Prawa i Sprawiedliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#PosełRomanCzepe">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#PosełRomanCzepe">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Jak tu nie przywołać klasyka polskiego, no, może nie parlamentaryzmu, ale parlamentarzysty przynajmniej: Jestem za, ale przeciw. Większość posłów chciałaby tak pod jeden elektorat i pod drugi, bo Polacy pewnie się równo dzielą w tym momencie na zwolenników i przeciwników. Uważam, że to nie jest najlepsza droga.</u>
          <u xml:id="u-146.2" who="#PosełRomanCzepe">Moje pierwsze pytanie: Jak świat demokratyczny, wolny rozwiązuje tę sprawę? Nie dopatrzyłem się w ciągu 3 lat pobytu w Niemczech, żeby hipermarkety otwierały swoje podwoje. To Polacy kombinowali, gdzie tu można pojechać. Wszelkie tzw. Freimarkty, czyli pchle targi, bo myśmy musieli gdzieś coś kupić, coś porobić itd. Przedtem, jak powiedziałem, zanim się jeszcze uskrzydliliśmy.</u>
          <u xml:id="u-146.3" who="#PosełRomanCzepe">Finlandia? Owszem, wielkie supermarkety czerwiec-sierpień otwarte, poza tym nie. Dlaczego tam tak jest? Dlatego, że lewica jest mądrzejsza? Lewica dba o pracownika i dobrze to współgra z ideologią Kościoła, z postulatem Kościoła. W Polsce to ma aspekt właśnie antykościelny, aspekt ideologiczny. Jeżeli jednak w święta kościelne - tak było w zeszłym roku - otwierane są supermarkety, to nie możemy powiedzieć, że nie mamy krzty honoru? My tego honoru się dopiero uczymy. Nie mówmy o sobie, że te skrzydła husarskie nosimy na co dzień. Jeżeli nawet w wielkie święta narodowe otwieramy supermarkety i handlujemy, i siedzimy tam, to nie mamy honoru. Jeśli chodzi więc o tę debatę, to jestem za tym, żeby przyjąć to, co się proponuje. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę pana posła Włodzimierza Stępnia z SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#PosełWłodzimierzStępień">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zawarte w druku nr 462 propozycje zmiany art. 151.10 Kodeksu pracy z pozoru wydają się bardzo atrakcyjne. Głębsza analiza proponowanych zapisów ukazuje jednak olbrzymie niekonsekwencje, dzielenie branż na lepsze i gorsze, dzielenie pracowników na lepszych i gorszych. Myślę, że wykaże to dyskusja w komisjach, o ile projekt zostanie skierowany do komisji, są bowiem propozycje odrzucenia go w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#PosełWłodzimierzStępień">Moje pytanie będzie jednak dotyczyło sensu propozycji, który jest nienazwany wprost przez wnioskodawców, czyli pracy pracowników handlu w niedzielę. Pytanie to brzmi tak: Czy wnioskodawcy zapoznali się z opracowaniem Biura Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu na ten temat „Regulacje prawne dotyczące handlu w niedzielę w wybranych państwach Unii Europejskiej”? Myślę, że nie. Gdyby zapoznali się z tym opracowaniem, to dowiedzieliby się ciekawych rzeczy, że np. wiele krajów w ostatnich latach wycofało się z ograniczeń handlu w niedziele. Dzięki temu poprawiły sobie, zmniejszył się im wskaźnik bezrobocia. Dysponuję tym materiałem. Każdy poseł może to przeczytać.</u>
          <u xml:id="u-148.2" who="#PosełWłodzimierzStępień">Proszę Państwa! Przywoływanie tutaj przez kolegów posłów fińskich przykładów... mogę o tej samej Finlandii mówić zupełnie coś innego, niż mówił przed chwilą kolega. Nie jest czas, żeby to cytować. Apeluję natomiast, żeby pan poseł, a także pan poseł Szymon Pawłowski zapoznali się z tym opracowaniem z 20 lutego, ogólnie dostępnym. Dowiecie się, państwo, dowiecie się, panowie posłowie, że żyjecie w pewnym micie, w micie, który jest taki powszechny. Z tymi prawdami obiegowymi jest bowiem tak, że kiedy się ich dotknie, to się okazuje, że niekoniecznie tak to jest. Otóż, proszę państwa, wiele krajów...</u>
          <u xml:id="u-148.3" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Panie pośle, przekroczył pan już czas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#PosełWłodzimierzStępień">Tak. Apeluję, panie marszałku, o to, żeby posłowie, którzy nad tym zagadnieniem dyskutują, zapoznali się z tym opracowaniem Biura Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę o zadanie pytania panią poseł Ewę Wolak z Platformy Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#PosełEwaWolak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Niezwykle doniosłym elementem prawidłowego przebiegu procesu legislacyjnego, należącym bezwzględnie do standardów demokratycznego państwa prawnego, jest zachowanie przy wprowadzaniu nowych regulacji prawnych odpowiedniego okresu vacatio legis. Ma to szczególne znaczenie, gdy nowe unormowanie nakłada na adresatów obowiązki, które wcześniej ich nie obciążały, a z których niewykonywaniem wiąże się dodatkowo odpowiedzialność. Wynikający z art. 2 konstytucji postulat zachowania odpowiedniej vacatio legis przedkłada się na postulat ochrony interesów w toku, zachowania przewidywalności postępowania organów państwowych i niezaskakiwania obywateli nowymi regulacjami prawnymi.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#PosełEwaWolak">W projekcie ustawy założono jednomiesięczną vacatio legis. Czy wnioskodawcy nie uważają, że jest to okres zbyt krótki, zważywszy, że adresaci norm mają prawo ukształtowania i dostosowania łącznego ich stosunku pracy do nowych przepisów? Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy wypowiedzenie zmieniające warunki pracy może trwać nawet 3 miesiące, wobec czego termin miesięczny na wejście ustawy w życie jest terminem zbyt krótkim i nie pozwoli stronom stosunku pracy na dostosowanie umów w tym zakresie. Dlaczego wnioskodawcy chcą zaskoczyć przedsiębiorców zmianami mającymi bezpośredni wpływ na ich działalność, na ich przychody?</u>
          <u xml:id="u-152.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę panią poseł Izabelę Mrzygłocką z Platformy Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#PosełIzabelaKatarzynaMrzygłocka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałabym się odnieść do przytaczanego dzisiaj już kilkakrotnie słynnego art. 15110 i zadać następujące pytanie: Kiedy trzeba będzie uzyskać od pracownika zgodę pisemną na pracę w niedziele - każdorazowo czy wystarczy przy podpisaniu umowy po pracę? Jeśli zaś dla funkcjonowania zakładu konieczna jest obecność grupy osób, to co będzie, gdy część się zgodzi, a część się nie zgodzi? Czy rozwiązania cząstkowe w Kodeksie pracy rozwiążą zdaniem wnioskodawców generalnie problemy pracownicze i przestrzegania prawa pracy w Polsce? Jeśli wnioskodawcy proponują określone zakazy - chciałbym to wiedzieć - to jakie sankcje przewidujecie państwo za nieprzestrzeganie proponowanych przez siebie zmian? Czy ma to być tylko propozycja sama w sobie? Czy jest realne to, że te propozycje będą przestrzegane?</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę pana posła Józefa Klima z Platformy Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#PosełJózefPiotrKlim">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Bardzo różne są badania opinii publicznej. Mam dane z naszego województwa, w którym lokalne media przeprowadzały te badania. Wynika z nich, że od 65 do nawet 80%, w 75% opinia publiczna jest przeciwko zamykaniu sklepów w niedziele. W związku z tym mam kilka pytań. Czy rząd ma w miarę obiektywne wyniki badań w odniesieniu do tej kwestii? Czy nie będziemy ustalać prawa jakby wbrew naszym mieszkańcom? To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#PosełJózefPiotrKlim">Po drugie, czy rząd szacował, ilu pracowników hipermarketów może zostać zwolnionych czy o ile może wzrosnąć bezrobocie? Czy w wyniku pewnych zmian zapowiadanych przez rząd w administracji poziom bezrobocia może wzrosnąć powyżej 18%? Czy rząd dysponuje pewnymi ekspertyzami ekonomicznymi, które by pokazywały wpływ owego projektu na inne gałęzie gospodarki? Na końcu chcę zapytać, czy rząd ma w tej sprawie stanowisko i te ekspertyzy Wysokiej Izbie mógłby przedstawić. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-156.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę pana posła Janusza Krasonia z SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#PosełJanuszKrasoń">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Poseł wnioskodawca, a zwłaszcza poseł Cymański wypominali lewicy, że jest przeciwko temu projektowi od zawsze, i dziwili się, zwłaszcza poseł Cymański. Ja chcę powiedzieć, że już od 120 lat - jesteśmy świeżo po obchodach pierwszomajowego święta - od 1896 r., od wydarzeń w Chicago, gdzie robotnicy upomnieli się o ośmiogodzinny dzień pracy, lewica zabiega o to, aby był ośmiogodzinny dzień pracy, aby były godziwe warunki pracy, aby było prawo do urlopu i do wypoczynku.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#PosełJanuszKrasoń">Wydaje mi się, że ta ustawa w żadnej mierze nie idzie w tym kierunku. Jest to ustawa sztuczna, o czym mówił poseł Zych, która bardzo skomplikuje sytuację. Ten katalog jest katalogiem niezamkniętym. Pani poseł Wolak o tym mówiła, wymieniając kwiaciarnie, szkoły wyższe, a ja wymienię zakłady fotograficzne, lecznice dla zwierząt, gabinety odnowy biologicznej, solaria, zakłady usługowe czy też związane z wypoczynkiem itd., itd., itd.</u>
          <u xml:id="u-158.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Kluby sportowe.)</u>
          <u xml:id="u-158.3" who="#PosełJanuszKrasoń">Będziemy mieli z tym ogromny kłopot.</u>
          <u xml:id="u-158.4" who="#PosełJanuszKrasoń">Co to znaczy „niezbędne remonty”? Każdy remont jest niezbędny. Jeśli coś nadaje się do remontu, jest to niezbędny remont. Jest kłopot także z tym, o czym mówiła poseł Mrzygłocka. A więc wydaje mi się, że ten projekt będzie szkodził.</u>
          <u xml:id="u-158.5" who="#PosełJanuszKrasoń">I tu pytanie: Czy nie lepiej, panie pośle, napisać wprost: ustawa o zakazie handlu w wielkich hipermarketach w niedziele i święta? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę o zadanie pytania pana posła Stanisława Rydzonia z SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#PosełStanisławRydzoń">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam pytanie do autorów projektu ustawy. Otóż z pisma ministra pracy i polityki społecznej z dnia 30 grudnia 2005 r. skierowanego do marszałka Sejmu wynika, że minister ma uwagi do projektowanego art. 15110c. Przepis ten dokonuje nieuzasadnionego zróżnicowania pozycji prawnej pracowników w zakresie wysokości wynagrodzenia za pracę wykonywaną w niedziele i święta z zastosowaniem kryterium liczbowego i rodzaju prowadzonej działalności przez pracodawcę. Dalej minister konkluduje, że taka propozycja może zostać oceniona jako pozostająca w sprzeczności z konstytucyjnymi gwarancjami dotyczącymi równości obywateli wobec prawa.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#PosełStanisławRydzoń">Zapoznałem się z autopoprawką i moim zdaniem nie wyeliminowała ona tych wątpliwości, przeto proszę o odpowiedź autorów projektu na pytanie: Czy wystąpili o opinię o zgodności ustawy z konstytucją? Jeśli tak, to chętnie bym się po prostu z tą opinią zapoznał. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę pana posła Mirosława Pawlaka z PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#PosełMirosławPawlak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Do Kodeksu pracy mam dwa pytania. Czy zdefiniowana w druku nr 462 możliwość wykonywania pracy w niedziele i święta nie stanie się pretekstem do rozszerzenia katalogu przypadków możliwości jej wykonywania? Skoro mowa o strażach pożarnych, to co z pracą, ale i służbą w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, Policji?</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#PosełMirosławPawlak">Drugie pytanie: Czy projektodawcy ustawy z druku nr 511 przewidzieli sytuację ciężkiego naruszenia prawa pracy przez kobietę ciężarną? Czy nadal będzie chroniona przepisem uniemożliwiającym zastosowanie wobec niej sankcji zwolnienia? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę pana posła Lucjana Karasiewicza z PiS.</u>
          <u xml:id="u-163.2" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-163.3" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">W takim razie proszę pana posła Stanisława Szweda z PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#PosełStanisławSzwed">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W 2001 r., kiedy przyjmowaliśmy ustawę o zakazie handlu, to praktycznie dotyczyło to zakazu handlu w sklepach. Dzisiaj problem dotyka już nie tylko handlu w sklepach, ale również pracy w firmach, w przedsiębiorstwach, gdzie zaczyna się wprowadzać pracę zmianową, wykorzystuje się pracowników w niedziele na pewno wbrew ich woli. Powołujemy się często na sondaże, więc jak zapytamy Polaków, czy są za tym, żeby pracownicy pracowali w niedziele, zdecydowanie opowiadają się przeciw. Od tego, jak postawimy pytanie, zależy to, jakie są odpowiedzi. Zdecydowanie stoję po stronie pracowników, którzy są zatrudnieni choćby w marketach. Nigdy w niedziele nie robię zakupów i żyję, dobrze funkcjonuję. Można sobie tak dzień ułożyć, że nam to w zupełności nie przeszkadza.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#PosełStanisławSzwed">Pytanie do pana posła, bo jestem zdecydowanym zwolennikiem zapisu ograniczenia katalogu, który został tu wymieniony, bo powoduje, że zdecydowanie nam się to rozszerza. Czy pan poseł byłby za tym, żeby jednak zmniejszyć liczbę podmiotów, które dowolnie mogą w tej kwestii występować?</u>
          <u xml:id="u-164.2" who="#PosełStanisławSzwed">Druga sprawa, która była również podnoszona w 2001 r., to był zarzut niekonstytucyjności w przypadku wyłączenia małych podmiotów gospodarczych. Wydaje mi się, że jeżeli chcemy tę ustawę wprowadzić, to musimy potraktować wszystkich jednakowo, czyli dużych i małych, i nie robić różnicy. Czy pan poseł również w tej kwestii mógłby się wypowiedzieć? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę bardzo, pan poseł Jarosław Wałęsa z Platformy Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-165.3" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-165.4" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">W takim razie proszę pana posła Janusza Palikota.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#PosełJanuszPalikot">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam jedno podstawowe pytanie, a mianowicie takie: Czy w jakimś sensie zdaje sobie pan sprawę jako wnioskodawca tej ustawy, jak duży potencjał korupcyjny wynika z tego typu regulacji? Po pierwsze, oczywiście zacznie się dzielenie sklepów. Zdaje sobie pan sprawę z tego, że spora część sklepów podzieli się na mniejsze, te które zatrudniają nie więcej niż 10 przedsiębiorców, tak jak to definiuje ustawa o mikroprzedsiębiorstwach. Po drugie, zacznie się cały proces automatyzacji obsługi. Jest wiele sklepów wielkopowierzchniowych, które mogą doprowadzić do wyeliminowania pracowników do poziomu 10 zatrudnionych i utrzymają swoją ofertę. Kryteria, tak jak są w tej ustawie zdefiniowane, będą znów przenosiły w istotny sposób na urzędników uznanie danego przedsiębiorstwa za spełniające lub nie warunki definicji mikroprzedsiębiorstwa. To prowadzi niestety, jak wiemy, w Polsce przez ogromne zagmatwania i niejasności bardzo wielu regulacji właśnie do skutków korupcyjnych. W tym sensie dziwię się temu, że w ogóle na to nie zwracamy uwagi i że nie mamy w tej sprawie żadnych propozycji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę panią poseł Annę Pakułę-Sacharczuk z PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#PosełAnnaPakułaSacharczuk">Mam pytanie do wnioskodawców. W jaki sposób będą sobie ewentualnie radziły z zakazem handlu wielkie, takie spontanicznie funkcjonujące targowiska, które również istnieją, a w niektórych miejscowościach jest już tradycją, że dzieje się to w niedziele? Tam nie ma zatrudniających, tylko po prostu przychodzą sprzedający i kupujący, wielkie tłumy ludzi przychodzą.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#PosełAnnaPakułaSacharczuk">Chciałabym również zapytać o taką rzecz: Na uczelniach wyższych studenci mają zajęcia w soboty i w niedziele, i tam pracownicy pracują w niedziele. Na liście tych, dla których praca w niedziele jest dozwolona, uczelnie wyższe nie znajdują się. Może trzeba poszerzyć tę listę? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę pana posła Zbigniewa Dolatę z PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#PosełZbigniewDolata">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pani poseł Wolak i pan poseł Rydzoń, argumentując odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu, oparli się właściwie na mitach, które są powtarzane bardzo często. Te mity to: utrata pracy przez kilkadziesiąt tysięcy osób, chociażby to, że nie można regulować tej kwestii na drodze prawnej, bo godzi to w wolności człowieka, to, że nastąpi zmniejszenie dochodów budżetu państwa, ba, nawet będzie trzeba płacić inwestorom odszkodowania, bo zaczynali działalność w sytuacji, kiedy można było handlować w niedzielę, a okaże się, że nie będzie można. Do tego można dorzucić jeszcze pewnie taki argument, że zapracowani Polacy nie są w stanie zrobić zakupów od poniedziałku do soboty, bo są zabiegani, i muszą w niedzielę, bo inaczej umrą z głodu, nie kupią lodówki czy telewizora. Są to powtarzane mity, niemające żadnego oparcia w rzeczywistości. Gdyby tak było, to przecież Hiszpanie, Niemcy, Austriacy, Belgowie mieliby ogromne kłopoty, upadłaby ich gospodarka, a nic takiego się nie dzieje. Więc nie używajmy w tej dyskusji argumentów, które nie są poparte żadnymi badaniami, sondażami, a są ideologiczne. Zresztą, jak podkreśliła pani poseł Wolak, powinniśmy myśleć o tym, czy polskie rodziny godzą się na to, by nie mogły spędzać wolnego czasu razem. I to jest główny argument, który, jak sądzę, powinien przeważyć, by ta ustawa została szybko przyjęta. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę pana posła Mieczysława Łuczaka z PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#PosełMieczysławMarcinŁuczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowny Kolego! Kolega to odniósł do koleżanek, ja bym to odniósł tak samo, bo wszyscy zmierzamy w jednym kierunku. Wobec tego zadam koledze pytanie: Co z handlem na odpustach?</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#PosełMieczysławMarcinŁuczak">Mam pytanie: Jak się ma proponowany zakaz handlu w niedziele i święta - choć to pytanie już zadał poseł Rydzoń - do niezbywalnych praw konstytucyjnych obywatela? Przecież każdy z nas ma prawo organizować sobie czas wolny według własnych potrzeb. Polska jest państwem szczycącym się tym, że szanowane są w niej wolności obywatela, w związku z tym zakres ograniczeń pracy w niedziele i święta winno się pozostawić do wyłącznej decyzji obywatela. Ma to bardzo duży wpływ na życie tysięcy rodzin w Polsce. Czy wnioskodawcy nie powinni się najpierw zastanowić nad stworzeniem możliwości pracy wszystkich obywateli w dni powszednie i wtedy się martwić o zmiany organizacyjne i ograniczać pracę w święta? Usuńmy przyczyny, a nie walczmy ze skutkami.</u>
          <u xml:id="u-172.2" who="#PosełMieczysławMarcinŁuczak">Do szanownych koleżanek i kolegów posłów mam prośbę: cytowanie największego z Polaków przy omawianiu tej problematyki jest niczym innym, jak tylko brakiem szacunku do pracy, tak ważnej w życiu Jana Pawła II. Można to chyba odczytać jako najzwyklejszą niegrzeczność i ignorancję, delikatnie mówiąc, w stosunku do tej prawie świętej osoby. Panie i panowie posłowie, więcej szacunku do Jana Pawła II.</u>
          <u xml:id="u-172.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-172.4" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Dolata: Szacunek polega na tym, że się słucha, co on mówił.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Bardzo proszę pana posła Szymona Pawłowskiego z Ligi Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#PosełSzymonPawłowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do pana posła sprawozdawcy, ewentualnie do przedstawiciela rządu: Czy znają panowie jakiekolwiek wiarygodne badania, ekspertyzy, opinie, analizy niezależnych ośrodków, niezainteresowanych bezpośrednio tą kwestią, które wskazywałyby na to, że istnieje możliwość drastycznego spadku zatrudnienia w handlu po wprowadzeniu takiego ograniczenia? Zadaję to pytanie, bo przeciwnicy ograniczenia handlu w niedziele powołują się właśnie na taki argument - dużego spadku zatrudnienia. A ja osobiście, choć od dłuższego czasu śledzę ten temat, nie spotkałem się z rzetelną analizą tego zjawiska.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#PosełSzymonPawłowski">Kolejne pytanie: Czy istnieją jakieś niezależne analizy wskazujące na to, że przedsiębiorstwa handlowe, mniejsze czy większe sklepy znacząco stracą finansowo na wprowadzeniu takiego ograniczenia? Czy takie zjawiska, jakie prognozują przeciwnicy ograniczenia handlu w niedzielę, czyli spadek zatrudnienia w handlu i straty finansowe przedsiębiorstw handlowych, miały miejsce w jakichś krajach Europy Zachodniej, w których takie ograniczenie wprowadzono? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę pana posła Zenona Wiśniewskiego z Samoobrony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#PosełZenonWiśniewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jest to, widzę, delikatny i drażliwy temat, gdyż padały tu już dziś stwierdzenia, iż godzi to w wolny rynek, w handel, że jest obawa, iż będą zwolnienia potężnej grupy ludzi. Wymienia się cyfry: 50 do 660 tysięcy pracowników sklepów wielkopowierzchniowych. Nie mogę się zgodzić z tymi stwierdzeniami. Samoobrona uważa, że godziwe wynagrodzenie za pracę należy się wszystkim pracownikom, nie tylko tym, którzy pracują w niedzielę. Nie należy również zapominać o osobach, które pracy nie mają. Dziś niedoszacowane są takie działy, jak służba zdrowia, bezpieczeństwo, o którym słyszymy co cztery lata przy okazji każdej kampanii, czy oświata.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#PosełZenonWiśniewski">Proszę państwa, jako członek Komisji Gospodarki dotarłem do dokumentu z 1999 r. wydanego przez Watykańską Komisję Ekonomiczną. Otóż w dokumencie tym stwierdzono, że w dziedzinie handlu każdy sklep wielkopowierzchniowy powoduje likwidację 7 miejsc pracy w lokalnym handlu i 4 miejsca pracy w strefie produkcyjnej. Tu należałoby się zastanowić i to rozważyć. Jak państwo wiecie, sklepy wielkopowierzchniowe weszły do nas nie tak dawno. Natomiast mówi się, że mamy 42-godzinny tydzień pracy, a w ostatnim czasie można zauważyć, jak wielu pracowników różnych sklepów z kapitałem zagranicznym wygrywa w sądach pracy, jeśli chodzi o świadczenia i sprawy o to, iż są oni źle traktowani w swoich zakładach pracy. Jeśli już ci ludzie muszą pracować w niedziele, to mam pytanie, może do przedstawiciela rządu...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Panie pośle, czas minął.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#PosełZenonWiśniewski">Czy można podjąć kroki prawne, tak by pracownicy w dni wolne od pracy otrzymywali dodatkowe wynagrodzenie? Pamiętamy, jak w latach ubiegłych...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Panie pośle, przekroczył pan już znacznie czas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#PosełZenonWiśniewski">Już kończę.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#PosełZenonWiśniewski">...za pierwsze dwie dodatkowe godziny uzyskało się plus 50% bonifikaty, a za kolejne po 100%. Natomiast odbieranie jednego dnia jako wolnego w inny dzień powszedni...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Panie pośle, dziękuję serdecznie, dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#PosełZenonWiśniewski">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę pana posła Marka Matuszewskiego z PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#PosełMarekMatuszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Projekt tej ustawy jest bardzo dobry, wychodzi naprzeciw oczekiwaniom społeczeństwa, a szczególnie pracowników sklepów wielkopowierzchniowych.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#PosełMarekMatuszewski">Platforma Obywatelska wyraża wątpliwości, czy projekt tej ustawy jest w interesie pracowników - tak powiedziała pani poseł Platformy na początku. Tak, jest całkowicie w interesie pracowników. Pani poseł mówi, że będą zagrożone podatki, wpływy z podatków CIT. Szanowna pani poseł, sprawdziłem to. W 2004 r. trzy największe sieci handlowe zapłaciły 87 tys. podatku dochodowego. Co do zagrożenia, że ludzie stracą pracę, uważam, że miejsc pracy nie ubędzie, pod warunkiem że Państwowa Inspekcja Pracy będzie często kontrolować przestrzeganie Kodeksu pracy w wielkich sieciach handlowych. Jeśli chodzi o to, że władze lokalne do tej pory musiały się wycofywać z projektów ze względu na sprzeciw mieszkańców i handlowców, to nieprawda. W moim rodzinnym mieście Zgierzu koledzy, również z Platformy Obywatelskiej, radni miejscy głosowali za taką uchwałą. Ta uchwała przeszła.</u>
          <u xml:id="u-184.2" who="#PosełMarekMatuszewski">I ostatnia sprawa, bo widzę, że już czas mi się kończy. Odpowiem panu posłowi z Platformy Obywatelskiej, który się martwi, że będzie przybywać nowych sklepów...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Ale panie pośle, tu jest czas na pytania, a nie na odpowiedzi...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#PosełMarekMatuszewski">Nie przybędzie, panie pośle, nowych sklepów wielkopowierzchniowych, bo podkomisja pracuje już nad ustawą o wielkopowierzchniowych obiektach handlowych; dla przypomnienia druk nr 200.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#PosełMarekMatuszewski">I ostatnie pytanie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję, panie pośle, nie, już znacznie przekroczył pan czas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#PosełMarekMatuszewski">Jakie będą kary za nieprzestrzeganie przepisów tego projektu ustawy? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">W tej chwili jest czas na zadawanie pytań, a nie na udzielanie odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę bardzo pana posła Sławomira Nowaka z Platformy Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#PosełSławomirNowak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na pytanie posłanki z Platformy Obywatelskiej, czy ta ustawa nie zagraża interesom pracowniczym, pan poseł z PiS odpowiedział, że nie zagraża. Wszyscy możemy w związku z tym być już spokojni, bo PiS nas zapewnił, że nie zagraża. Tak samo ze sklepami wielkopowierzchniowymi: powołano komisję, w związku z czym ekspansja wielkopowierzchniowych sklepów już nie zagraża. Proponuję więc jeszcze, żeby PiS powołał inne podkomisje i komisje co do zapewnienia Polakom powszechnej szczęśliwości i długiego życia - i to też będziemy mieli wówczas z głowy.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#PosełSławomirNowak">Natomiast co do meritum sprawy. Jakoś nie mogę zrozumieć, jaka jest różnica między przymuszaniem do pracy pracowników w małych i w dużych sklepach; gdyby panowie posłowie wnioskodawcy, a może rząd będzie w stanie jakiejś odpowiedzi w tej sprawie udzielić, to byłbym szalenie wdzięczny, bo to bez wątpienia poszerzyłoby moje horyzonty. Jeżeli państwo tak się troszczycie o kondycję polskich rodzin, o to, czy one spędzają ze sobą czas wolny, to jest oczywiście sprawa szalenie istotna i wszyscy powinniśmy do tego przywiązywać wielką wagę, ale prawda w Polsce jest dzisiaj taka, że jeżeli chcielibyście naprawdę dbać o to, ile Polacy spędzają ze sobą czasu, to idąc tropem waszego rozumowania, zamykając kolejne sklepy, powinniście również zabrać Polakom piloty do telewizorów, bo to jest dzisiaj, niestety, główny towarzysz polskich rodzin w ich wolnym czasie. A jeżeli polskie rodziny, Polacy chcą spędzać ze sobą czas, to niech spędzają ten czas tak, jak sobie życzą, bo jeśli powołujecie się państwo...</u>
          <u xml:id="u-190.2" who="#PosełSławomirNowak">Panie marszałku, dosłownie jedno zdanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Bardzo proszę już kończyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#PosełSławomirNowak">Jeśli powołujecie się państwo na wartości chrześcijańskie, to chcę państwu powiedzieć, że w wartościach chrześcijańskich głęboko zapisana jest sprawa wolnego wyboru i ta ustawa zasadniczo dotyczy właśnie sprawy wolnego wyboru. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę pana posła Lucjana Karasiewicza z PIS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#PosełLucjanKarasiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ta sprawa dotyczy wielu milionów Polaków, zwłaszcza tych, którzy muszą pracować w niedziele, i sądzę, że ci posłowie, którzy zabierali głos, którzy stają w obronie tej wolności, chyba nigdy nie musieli przepracować kilku niedziel w miesiącu i nie wiedzą, jak to się odbija na życiu rodzinnym.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#PosełLucjanKarasiewicz">Wracając do pana posła wnioskodawcy, chcę zapytać, jak będziemy reagować w sytuacji, tak jak tutaj zapisano, że w punktach od 3 do 19 praca może być wykonywana za zgodą pracownika wyrażoną na piśmie. Obawiam się, że pracownicy będą zmuszani do podpisywania takiej zgody, w efekcie będziemy mieli sytuację status quo, czyli generalnie pracownik będzie i tak miał tylko jedną niedzielę w miesiącu wolną, w pozostałe na piśmie będzie się zgadzał, że jest chętny przyjść do pracy. Tu jest kolejne pytanie, jakie sankcje, bo jeśli sankcje mają być takie, jak powiedział jeden z naszych kolegów posłów, że zapłaci 4 tys. i praktycznie wrzuca to sobie w koszty, to nie osiągniemy takiego efektu, żeby wspierać rodziny i wspierać pracowników, aby w niedziele, jeśli nie muszą, nie chodzili do pracy.</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#PosełLucjanKarasiewicz">Tutaj jeszcze pytanie do posła wnioskodawcy, ale także do rządu, czy zajmą się sprawą, która bulwersuje bardzo wiele milionów pracujących Polaków, a mianowicie odpracowywania jednego dnia świątecznego. Mieliśmy teraz długi weekend, przypadały dwa święta w tygodniu i jedno z tych świąt trzeba było odpracować. W tym roku również mamy taką sytuację na Boże Narodzenie, dlaczego nie ujęto tutaj w tym projekcie tej sprawy i czy rząd do świąt Bożego Narodzenia zdąży...</u>
          <u xml:id="u-194.3" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-194.4" who="#PosełLucjanKarasiewicz">Już, panie marszałku, kończę.</u>
          <u xml:id="u-194.5" who="#PosełLucjanKarasiewicz">Czy rząd do świąt Bożego Narodzenia zdąży przygotować stosowną nowelizację, aby w takiej sytuacji nie trzeba było odpracować, jeżeli mamy dwa święta narodowe czy święta ustawowo wolne, które przypadają w tygodniu? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-194.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Jako ostatnia pytanie zada pani poseł Maria Zuba z PIS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#PosełMariaZuba">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! We wszystkich 15 starych państwach Unii Europejskiej zakaz handlu w niedziele, o ile taki obowiązuje, jest regulowany przez ustawy o czasie pracy handlu, z wyjątkiem Francji, gdzie obowiązek zamknięcia sklepów w niedzielę i poniedziałek oraz jeden dzień w tygodniu po południu wynika głównie z ustawodawstwa pracy, które stanowi, że tydzień pracy jest 35-godzinny, niedziela jest wolna od pracy, obowiązuje zakaz pracy w niedziele poza upoważnionymi sektorami, obowiązuje nieprzerwany 24-godzinny wypoczynek tygodniowy plus 11-godzinny wypoczynek dzienny.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#PosełMariaZuba">W nowych państwach członkowskich, jak się wydaje, nie ma ustawowych ograniczeń czasu otwarcia sklepów. W Estonii, na Litwie, Łotwie, na Węgrzech i na Słowacji informatory turystyczne podają, że większość sklepów jest zamknięta w niedziele. W czerwcu w 2004 r. Federalny Trybunał Konstytucyjny w Niemczech stwierdził, że zakaz handlu w niedziele i święta jest zgodny z niemiecką konstytucją i ma dwojakie, religijne i świeckie, uzasadnienie. Pierwszy jego wymiar wiąże się ze świętowaniem niedzieli przez chrześcijan, drugi z odpoczynkiem po całotygodniowej pracy i troską o rodzinę.</u>
          <u xml:id="u-196.2" who="#PosełMariaZuba">Unia Europejska, dyrektywy Unii Europejskie nie narzucają krajom członkowskim unormowań prawnych dotyczących czasu pracy w niedzielę. Zatem mam pytanie, czy dlatego trudno jest nam wypracować, nam Polakom, nasze polskie regulacje, bo nikt z zewnątrz nam tego nie karze, nie nakazuje i tego od nas nie oczekuje? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-196.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę państwa, w ten sposób lista posłów zapisanych do zadania pytań została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-197.2" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Mam informację od pana ministra, że również i na te pytania zadane w trakcie dyskusji poselskiej resort pracy i polityki społecznej zamierza odpowiedzieć na piśmie. Tak?</u>
          <u xml:id="u-197.3" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Natomiast proszę przedstawicieli wnioskodawców, czyli pana posła Andrzeja Mańkę o wypowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#PosełAndrzejMańka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziękując wszystkim posłom za udział w tej debacie i za zadanie pytań, jednak chciałem, może nim odniosę się do szczegółów, zwrócić uwagę, że ja w swoim wystąpieniu celowo nie próbowałem podgrzewać atmosfery, nie odwoływałem się do argumentów ideologicznych, nie chciałem nikomu robić przytyków i o to samo prosiłem państwa, bo dyskutujemy nad sprawą naprawdę poważną, dotyczącą kilkuset tysięcy Polaków, a jeśli weźmiemy pod uwagę również ich rodziny, to już ta liczba idzie w miliony. Jednak państwo nie posłuchaliście mojej prośby i tym jestem najbardziej zawiedziony.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#PosełAndrzejMańka">Oczywiście wszystkie uwagi krytyczne, które tu zostały wypowiedziane, należy w trakcie prac nad tą ustawą wziąć pod uwagę i to niewątpliwie jako wnioskodawcy deklarujemy. Natomiast chciałem się odnieść do kilku wątków, które tutaj zostały powiedziane.</u>
          <u xml:id="u-198.2" who="#PosełAndrzejMańka">Pierwsza i najważniejsza rzecz - chciałem państwu zwrócić uwagę, większości z państwa, że państwo chyba zapomnieliście, w jakim kraju i w jakiej sytuacji żyjecie. Otóż chciałem państwu przypomnieć, że zakaz pracy w niedzielę i święta jest zakazem konstytucyjnie chronionym i literalnie zapisanym w Kodeksie pracy. Otóż art. 151 tego kodeksu w § 1 normuje: „Dniami wolnymi od pracy są niedziele i święta określone w przepisach o dniach wolnych od pracy”. Proszę państwa, żebyście państwo na to zwrócili uwagę. Proszę na to zwrócić uwagę, bo to jest kwestia kluczowa i dzisiaj dyskutujemy o tym, aby ten zapis Kodeksu pracy, który ma swoje umocowanie w konstytucji, był przestrzegany. A państwo mówicie nagle, oświeciło was - przepraszam, że tak powiem - i postulujecie, aby w ogóle praca w niedzielę była dozwolona, bo to jest najlepszy sposób na rozwiązanie problemów bezrobocia. Może, jeśli jest takie jest przekonanie, czy nielogicznym byłoby, bo powołujecie się na pewną równość podmiotów, abyśmy wprowadzili nakaz pracy w niedzielę również na przykład w urzędach, łącznie z Sejmem. Jakby ładnie wyglądały debaty prowadzone tutaj w niedzielę. Wszyscy Polacy mogliby je oglądać, prawda, w urzędach.</u>
          <u xml:id="u-198.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-198.4" who="#PosełAndrzejMańka"> Dlaczego na to państwo nie zwracacie uwagi. Mówimy o zakazie handlu, który ma dotyczyć 600 tys., a ile jest osób pracujących w Polsce w ogóle? Ilu jest urzędników, którzy w niedzielę odpoczywają albo robią zakupy? Mówicie państwo o wolności, bo widzicie tylko siebie, a my jesteśmy politykami, jesteśmy posłami i poza sobą powinniśmy widzieć całe spektrum problemów, które w Polsce funkcjonują. Państwo jest po to, aby porządkować życie społeczne i nie możemy myśleć tylko poprzez pryzmat własnej wygody. Ja o tym mówiłem. Mamy do czynienia z jednej strony z krociowymi zyskami, które czerpią z handlu w niedzielę i w święta wielkopowierzchniowe sklepy, z drugiej strony mamy po prostu do czynienia z prostym, ludzkim przyzwyczajeniem i wygodą, ale po drugiej stronie mamy często nieszczęścia i dramaty ludzi, którzy w dobie tak potężnego bezrobocia nie mają innego wyboru, tylko muszą podejmować pracę na każdych warunkach, jakie pracodawca im przedstawia.</u>
          <u xml:id="u-198.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Zadbajcie o zwalczanie bezrobocia, a nie zamykanie sklepów.)</u>
          <u xml:id="u-198.6" who="#PosełAndrzejMańka">Proszę pana, panie pośle, ja nie przerywałem, proszę o to samo. I chciałem zwrócić uwagę na jedną rzecz, ja nie wiem, dlaczego w tej Izbie tak jest, że każda nowelizacja ustawy Kodeks pracy zaraz przywołuje argumenty, że jej wynikiem będzie wzrost bezrobocia. Jeśli tak by było, to logiczna w tym przypadku byłaby likwidacja w ogóle Kodeksu pracy, i niech się dzieje wola Boża. Czy tego byśmy chcieli? Wtedy bezrobocie zniknie. Nie będzie Kodeksu pracy, bezrobocie zniknie. A moim zdaniem w sytuacji tak dużego bezrobocia nie pracodawcę trzeba chronić przed pracownikiem, tylko pracownika przed pracodawcą, dlatego że dzisiaj najbardziej poszukiwanym, deficytowym towarem jest praca. Proszę to wziąć pod uwagę. Byłbym za tym, żebyśmy liberalizowali Kodeks pracy, gdybyśmy w Polsce mieli bezrobocie na poziomie 3%, bo wtedy jeśli komuś nie odpowiadałaby praca w supermarkecie w niedziele, to ją po prostu by zostawił, poszedł do innej firmy i tam znalazł pracę na takich warunkach i zasadach, jakie mu pasują. Wtedy byłaby jasna sprawa. Ale tysiące Polaków takiego wyboru nie ma. I dlatego trzeba im pomóc, bo są wobec tej konkurencji niestety w sytuacji tragicznej. Proszę na to zwrócić uwagę. Kiedy powstawał Kodeks pracy? Kiedy pojawiała się konieczność unormowania relacji między pracodawcą a pracownikiem? Kiedy pojawił się tutaj podnoszony przez lewicę postulat 8-godzinnego dnia pracy? Ano wtedy, kiedy pracownik był najbardziej prześladowany. Dziwię się, dlaczego polska lewica odchodzi od ideałów lewicy europejskiej. Odpowiem. Dlatego że na tej lewicy jest więcej biznesmenów, więcej ludzi powiązanych z wielkim kapitałem niż myślących o ludziach pracy. Taka jest rzeczywistość polska. Panowie z lewicy, których praktycznie tutaj - przepraszam, tak myślałem - choć debata ważna, nie ma. Na lewicy jest więcej ludzi związanych z wielkim kapitałem i z biznesem niż związanych ze światem pracy.</u>
          <u xml:id="u-198.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Dlatego że jest to lewica.)</u>
          <u xml:id="u-198.8" who="#PosełAndrzejMańka">To jest tragedia. W Polsce tak na dobrą sprawę nie mamy lewicy, z tego wniosek.</u>
          <u xml:id="u-198.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Jest.)</u>
          <u xml:id="u-198.10" who="#PosełAndrzejMańka">Jak powiedziałem, sytuacja prawna, jaka w tym zakresie występuje w Unii Europejskiej, jest dorobkiem dwóch nie ideologii, ale filozofii działania, filozofii myślenia, filozofii podejścia do człowieka, do jego godności: jednej, która ma swoje zakorzenienie w tradycjach chrześcijańskiej Europy - tego nie trzeba powtarzać, nie chciałbym zbyt mocno tego argumentu akcentować, ale dla milionów Europejczyków ten element jest niezwykle ważny, a myślę, że i dla milionów Polaków - i drugiej, laickiej, walki o podstawowe prawa człowieka, podstawowe prawa pracownicze, co jest dorobkiem lewicy.</u>
          <u xml:id="u-198.11" who="#PosełAndrzejMańka">Platformie Obywatelskiej się nie dziwię, że zajmuje taką postawę, ale lewicy owszem. Chociaż i do Platformy mam uwagę. Państwo mówicie o wielkiej obawie środowisk, ludzi, którzy prowadzą własne biznesy, przed unormowaniami, które proponuje Liga Polskich Rodzin. Proszę państwa, chciałbym was poinformować - myślę, że o tym wiecie, dlatego przypomnę może raczej, niż poinformuję - że zdecydowane poparcie dla tego projektu deklaruje znaczna większość małych i średnich biznesmenów w Polsce, znaczna większość przedstawicieli polskiego kapitału. W Sejmie w sali kolumnowej było spotkanie, w którym wzięło udział ponad 500 przedstawicieli różnych organizacji zrzeszających małych, drobnych i średnich kupców i biznesmenów. Wszyscy oni poparli niemalże jednogłośnie, można tak powiedzieć, projekt czy ideę tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-198.12" who="#PosełAndrzejMańka">Mam tu przed oczami kolegę z mojego okręgu wyborczego pana posła Palikota. U nas na Lubelszczyźnie jest ta sam historia. Federacje zrzeszające polskich kupców i polskich biznesmenów są zwolennikami tych rozwiązań. Proszę na to zwrócić uwagę.</u>
          <u xml:id="u-198.13" who="#PosełAndrzejMańka">Proszę państwa, jest tam zapis, który zaproponowała Liga Polskich Rodzin, mówiący o tym, że firmy, mikroprzedsiębiorstwa, które spełniają wymogi, mogą prowadzić działalność gospodarczą w niedziele i święta. To był może z naszej strony błąd, ale liczyliśmy na kompromis. Przede wszystkim chodzi o kompromis uwzględniający pewne przyzwyczajenia i wygodę Polaków, bo może trochę czasu musi upłynąć, nim Polacy się przyzwyczają, że w niedziele i w święta chlebka czy kiełbaski nie kupią. Liczyliśmy na to, że może przez ten okres będą mogli zakupów dokonywać w małych rodzinnych przedsiębiorstwach, czyli sklepach, w których już nie ma nakazów w relacji pracodawca-pracownik, bo jest to po prostu rodzinny biznes. To jest wybór każdej z tych rodzin, w jaki sposób spędza niedziele. Był to też kompromis mający na celu wzmocnienie konkurencyjności polskich małych przedsiębiorców, którzy w starciu z wielkopowierzchniowymi sieciami handlowymi nie mają szans, bo nie mają kapitału, a te sieci są często wspomagane finansowo przez kapitał zagraniczny, stamtąd również czerpią wsparcie, mają pewną pozycję, nawet monopolistyczną w niektórych przypadkach, i z tego czerpią swoją siłę i niszczą polski drobny biznes. Chcieliśmy dać trochę oddechu temu biznesowi. Myślę, że nie jest on potrzebny, tak na dobrą sprawę. Możemy się z tej kwestii wycofać, jeśli będzie taka potrzeba. Faktycznie też staje nam przed oczami ten argument o niekonstytucyjności tego zapisu. Ale jesteśmy mocno przywiązani do samej idei, że niedziele i święta powinny być dniami, w których się generalnie nie pracuje. Oczywiście są od tego wyjątki. Zdajemy sobie z tego sprawę, że w 100% zakazu pracy w niedziele i święta nie wprowadzimy, bo byłoby to nielogiczne, byłoby to działaniem bezsensownym, i dlatego wymieniamy pewien katalog zadań czy katalog prac, które mogą być wykonywane w niedziele i święta. Gdybyście państwo też czasami poza przeczytaniem tylko uzasadnienia poczytali również zapisy tej ustawy, tobyście wiedzieli na przykład, że w pkt 18 jest zapis, który mówi o tym, że podczas jednorazowych targów, kiermaszy i wystaw jest możliwe prowadzenie działalności handlowej. Czyli te przysłowiowe odpusty mogą się odbywać właśnie na podstawie tego zapisu.</u>
          <u xml:id="u-198.14" who="#PosełAndrzejMańka">Tak samo w pkt 16 jest mowa o tym, że działalność oświatowa jest możliwa. Oczywiście, ja sobie zdaję sprawę, proszę państwa, że ten katalog może nie jest wyczerpujący, bo życie jest bogatsze od naszych prawnych uregulowań, ale niewątpliwie, jeśli państwo byście mieli dobrą wolę, jest ten katalog możliwy do dopracowania. Nie traktujemy tych zapisów jak Biblii, że nic w nim nie można zmienić, tutaj można zmienić sporo, jeśli będziemy się kierowali podstawową zasadą, aby działać dla dobra, a nie szkodzić. Wiele uwag, które tu padły, moim zdaniem to po prostu takie przytyki. Nie mają na celu na dobrą sprawę dowiedzenia się czegokolwiek na temat naszej propozycji, ale są po prostu zwykłymi przytykami.</u>
          <u xml:id="u-198.15" who="#PosełAndrzejMańka">Proszę Państwa! Dotykamy, jeszcze raz mówię, bardzo bolesnego problemu dla wielu Polaków. Nie kierujmy się emocjami, nie kierujmy się własną wygodą, kierujmy się dobrem polskiej gospodarki, a przede wszystkim polskiego pracownika. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-198.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę państwa, zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-199.2" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">W związku z tym, że w dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu, informuję, że do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-199.3" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-199.4" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 6. porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o szczególnych zasadach odpowiedzialności funkcjonariuszy publicznych za naruszenie prawa (druk nr 504).</u>
          <u xml:id="u-199.5" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Adama Szejnfelda w celu przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#PosełAdamSzejnfeld">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Platformy Obywatelskiej składam Wysokiej Izbie propozycję podjęcia prac nad ustawą o szczególnych zasadach odpowiedzialności funkcjonariuszy publicznych za naruszanie prawa.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#PosełAdamSzejnfeld">Ustawa ta ma na celu zwiększenie przejrzystości, transparentności pracy urzędów administracji publicznej w Polsce, przy jednoczesnym zwiększeniu podmiotowości obywatela wobec prawa w demokratycznym państwie prawa, jakim jest Polska.</u>
          <u xml:id="u-200.2" who="#PosełAdamSzejnfeld">Ustawa ma jednocześnie na celu ukrócenie kumoterstwa, kumplostwa, szwagrostwa, łapówkarstwa, zawiści, nienawiści, braku kompetencji i bylejakości w naszych urzędach. Bo choć tych zjawisk jest mało i zachodzą coraz rzadziej, to jednak mieszają się często w polskiej administracji z uczciwością, rzetelnością, wiedzą i poczuciem odpowiedzialności, niszcząc dobry wizerunek całej administracji. Ustawa, o której mówię, ma również na celu rozszerzenie w polskim systemie prawa rozwiązań zwiększających zaufanie obywateli do własnego państwa. Dzisiaj takiego zaufania bowiem do końca nie ma.</u>
          <u xml:id="u-200.3" who="#PosełAdamSzejnfeld">Wysoka Izbo! Indywidualne sprawy z zakresu administracji publicznej w Polsce rozpatrują osoby o różnym statusie prawnym i działające na podstawie różnych przepisów rangi ustawowej oraz aktów wykonawczych. Tylko dla przykładu można przypomnieć, że są to osoby pracujące na podstawie umowy o pracę, osoby zatrudnione w ramach mianowania, osoby pracujące z wyboru czy też w ogóle nie są pracownikami sensu stricto administracji. Taki jest stan, jeśli chodzi o podstawy zatrudniania w polskiej administracji. Każda ta kategoria podlega nielicznym tylko wspólnym przepisom oraz bardzo licznym przepisom właściwym jedynie dla danej kategorii pracowników. W polskim systemie prawa nie ma też jednolitych, wspólnych dla nich wszystkich, przepisów regulujących obowiązki, w tym i odpowiedzialność.</u>
          <u xml:id="u-200.4" who="#PosełAdamSzejnfeld">To bardzo poważna luka polskiego prawa. Tę lukę poprzez wprowadzenie uniwersalnych, jednolitych przepisów dla wszystkich funkcjonariuszy publicznych, bez względu na podstawę zatrudnienia i zakres obowiązków, Platforma Obywatelska chce wreszcie wypełnić - wypełnić właśnie poprzez projekt ustawy o szczególnych zasadach odpowiedzialności funkcjonariuszy publicznych za naruszanie prawa i o zmianie innych ustaw, druk nr 504. To jest projekt, który zobaczył światło dzienne, Wysoka Izbo, był procedowany w poprzedniej kadencji, omawiany był w pierwszym czytaniu i pracę zakończono w podkomisji komisji sprawiedliwości. Został w dużej mierze poprawiony i zmieniony zgodnie z sugestiami posłów, prawników, ludzi związanych z administracją. Obecnie projekt jest niewątpliwie bardziej doskonały i zgodny z oczekiwaniami środowisk nie tylko prawniczych, ale także urzędniczych.</u>
          <u xml:id="u-200.5" who="#PosełAdamSzejnfeld">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wadą funkcjonowania administracji publicznej w Polsce jest to, iż w praktyce jej funkcjonariusze faktycznie nie ponoszą odpowiedzialności za wydawanie nietrafnych decyzji. Ba, za wydawanie decyzji niezgodnych z prawem. Stan ten jest możliwy z powodu braku systemu kontroli przyczyn podważania decyzji w postępowaniu odwoławczym oraz z powodu niewydolnego systemu wyciągania konsekwencji w stosunku do winnych. Skutkiem tego jest wytworzenie się sytuacji polegającej na tym, iż bardzo często najbezpieczniejszą, powtarzam, najbezpieczniejszą decyzją urzędnika jest wydanie obywatelowi lub innemu podmiotowi decyzji negatywnej. Za błędne jej wydanie bowiem w zasadzie w Polsce nikomu nic nie grozi. Natomiast strona - to jest takie myślenie - ma nadal prawo odwoływania się. Przy takim działaniu zapomina się jednak o tym, że strona ma własny interes. To jest interes, który powinien być chroniony przez państwo. Zapomina się o czasie i kosztach, jakie ponosi strona w procesie dochodzenia swoich racji. Zapomina się także o koszcie społecznym polegającym na wzrastającym braku zaufania obywateli do władzy państwowej i administracji w ogóle.</u>
          <u xml:id="u-200.6" who="#PosełAdamSzejnfeld">Wykonując prawo, aparat administracyjny zbyt często działa z jego naruszeniem. Przez wadliwe rozstrzygnięcie lub nieuzasadnioną bierność urzędnicy wyrządzają obywatelom, w tym i przedsiębiorcom, wymierne, niejednokrotnie bardzo poważne, szkody. W najbardziej drastycznych przypadkach dochodzi do spektakularnych bankructw i likwidacji setek miejsc pracy. Dalszą konsekwencją tego stanu rzeczy jest oczywisty uszczerbek autorytetu państwa i jego instytucji. Lekceważone przez funkcjonariuszy publicznych prawo nie znajduje także zrozumienia i aprobaty w społeczeństwie. W coraz większym stopniu wiąże się to także z odpowiedzialnością cywilną Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego, które zmuszone są naprawiać wyrządzone obywatelom i przedsiębiorcom szkody. Projektowana ustawa zmierza więc do zahamowania i odwrócenia niekorzystnych trendów w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-200.7" who="#PosełAdamSzejnfeld">Wysoka Izbo! Podkreślenia wymaga fakt, że ustawa, którą aktualnie państwu przedstawiam, ma regulować stosunki pomiędzy państwem a jego pracownikami w osobach funkcjonariuszy publicznych, to jest bardzo istotna kwestia, a nie między tymi funkcjonariuszami a obywatelami. Zakłada się, że mechanizmem skutecznie zapobiegającym wynaturzeniom w funkcjonowaniu administracji będzie przede wszystkim sprawne i nieuchronne obciążenie urzędników materialnymi skutkami ich błędów, a właściwie zagrożenie tym obciążeniem. Istotą proponowanej regulacji jest więc zmuszenie Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego, a obecnie takiego obowiązku, chcę podkreślić, nie ma, do dochodzenia od urzędników należnych im kwot zgodnie z ujednoliconą, zobiektywizowaną i czytelną procedurą. Co jest także bardzo istotne, procedura ta ma być wykonywana z udziałem prokuratury, instytucji niezależnej od administracji publicznej, bowiem postępowanie to powinno wyjść poza urząd, poza grupę osób wzajemnie zainteresowanych. Natomiast projektodawcy, Platforma Obywatelska, nie wykluczają, iż w przyszłości sprawy te zamiast prokuratury mogłaby prowadzić Prokuratoria Generalna.</u>
          <u xml:id="u-200.8" who="#PosełAdamSzejnfeld">Zgodnie z przyjętym założeniem zasadą odpowiedzialności regulowanej ustawą ma być wina urzędnika przy naruszeniu prawa. Zastosowano zatem konstrukcję standardową w polskim systemie prawnym, doznającą bardzo niewielu wyjątków. Rozwiązanie to jest właściwe ponadto z tego powodu, iż nie przenosi ono na urzędników odpowiedzialności za źle zredagowane czy z innych powodów niejasne przepisy prawa i nie paraliżuje funkcjonowania administracji, co niewątpliwie miałoby miejsce w przypadku bardziej surowej zasady odpowiedzialności opartej na zasadzie ryzyka lub na zasadzie odpowiedzialności absolutnej. Opisując przesłanki odpowiedzialności urzędników, ustawa używa pojęcia: rażące naruszenia prawa, a więc chodzi o instytucję znaną w polskiej doktrynie systemu prawa, szeroko omawianą także w orzecznictwie sądowym.</u>
          <u xml:id="u-200.9" who="#PosełAdamSzejnfeld">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Gdy mówi się o projekcie ustawy, którą dzisiaj przedstawiam Wysokiej Izbie, to zawsze podnosi się jedynie sprawy związane z karaniem urzędników w ramach osobistej odpowiedzialności majątkowej. Ustawa natomiast ma przede wszystkim wprowadzać inne, pośrednie mechanizmy dyscyplinowania funkcjonariuszy publicznych, a przede wszystkim zwiększyć transparentność i przejrzystość działania administracji. Tak więc dodatkowym mechanizmem motywującym ma być dla urzędników procedura okresowego publicznego ogłaszania przez organy administracji publicznej informacji o rozstrzygnięciach wydanych z naruszeniem prawa. Świadomość podlegania permanentnej społecznej kontroli powinna wpływać na urzędników mobilizująco. Ponadto jawność pracy administracji publicznej powinna być kanonem, zasadą działania państwa, społeczeństwa obywatelskiego.</u>
          <u xml:id="u-200.10" who="#PosełAdamSzejnfeld">W dalszej kolejności jako jedno z najważniejszych rozwiązań należy wskazać obowiązek badania przyczyn wzruszania decyzji w drugiej instancji lub w postępowaniach przed sądami administracyjnymi. Największym bowiem problemem w stanie obecnym jest to, że żadne przepisy, podkreślam, żadne przepisy polskiego systemu prawa nie zobowiązują organów administracji publicznej do badania przyczyn wydawania decyzji z naruszeniem prawa. Jak w takiej sytuacji miałby skutecznie działać jakikolwiek system dyscyplinowania lub karania funkcjonariuszy publicznych? W życiu bowiem jest tak: nie ma badania - nie ma winnych; nie ma winnych - nie ma ukaranych. I tak jest dzisiaj w Polsce, zresztą nie tylko dzisiaj, ale od dziesiątków lat.</u>
          <u xml:id="u-200.11" who="#PosełAdamSzejnfeld">Wysoka Izbo! Projekt ustawy o odpowiedzialności urzędniczej nie ma na celu rozwiązania wszystkich problemów związanych z prawidłowym funkcjonowaniem administracji publicznej, a w szczególności związanych z prawidłowym rozstrzyganiem spraw administracyjnych.</u>
          <u xml:id="u-200.12" who="#PosełAdamSzejnfeld">Wprowadzeniu nowych mechanizmów prawnych służących zwiększeniu praworządności rozstrzygania spraw administracyjnych towarzyszyć powinno podjęcie działań faktycznych przez właściwych ministrów, służących zwiększeniu efektywności procedur już przewidzianych w polskim systemie prawa, tzn. przede wszystkim procedury odpowiedzialności dyscyplinarnej. Bardziej efektywne stosowanie procedury odpowiedzialności dyscyplinarnej nie stanowi jednak alternatywy dla propozycji legislacyjnej zawartej w niniejszej ustawie, lecz środek uzupełniający. Wynika to z tego, że odpowiedzialność dyscyplinarna: Po pierwsze, nie dotyczy wszystkich urzędników. Po drugie, jest nakierowana przede wszystkim na ustalenie, czy miały miejsce delikty urzędnicze wskazane w odpowiednich pragmatykach urzędniczych, a nie bezpośrednio na wyjaśnienie przyczyn wydawania decyzji niezgodnych z prawem. I po trzecie, ze swej natury nie pełni i nie może pełnić funkcji instrumentu regulującego zagadnienie cywilnoprawnej odpowiedzialności odszkodowawczej urzędników wobec Skarbu Państwa, o czym jest mowa w projekcie ustawy, którą przedstawiam.</u>
          <u xml:id="u-200.13" who="#PosełAdamSzejnfeld">Projekt ustawy nie zawiera więc propozycji zmian dotychczasowych procedur odpowiedzialności dyscyplinarnej urzędników i nie musi ich zawierać. Platforma Obywatelska proponuje bowiem w zasadzie tylko to, czego w polskim prawie nie ma, a nie proponujemy zmiany tego, co jest. Ale tylko w zasadzie. Istniejące bowiem dotychczas w polskim systemie prawnym instrumenty służące zapobieganiu wydawaniu niezgodnych z prawem rozstrzygnięć administracyjnych, tzn. odpowiedzialność karna za przekroczenie uprawnień lub niedopełnienie obowiązków urzędniczych oraz odpowiedzialność dyscyplinarna - dotycząca li tylko części urzędników rozstrzygających sprawy administracyjne - nie spełniają stawianych im zadań. Skali tego zjawiska nie ogranicza także pracownicza odpowiedzialność porządkowa i cywilna, której poddana jest również tylko część urzędników dokonujących rozstrzygnięć administracyjnych.</u>
          <u xml:id="u-200.14" who="#PosełAdamSzejnfeld">Jak z tego wynika, i jak już mówiłem wcześniej, w polskiej administracji publicznej i w imieniu administracji publicznej rozstrzygnięcia wydają osoby działające na podstawie różnych przepisów, konstytuujących różny ich status prawny. To wszystko sprawia, że nie ma jednego, systemowego i spójnego mechanizmu badania efektywności pracy urzędników administracji publicznej oraz przeprowadzania kontroli, nadzoru i wyciągania wniosków wobec zatrudnionych. Tak dłużej nie powinno oczywiście w naszym kraju być. Nie jest to zgodne ze standardami europejskimi i światowymi.</u>
          <u xml:id="u-200.15" who="#PosełAdamSzejnfeld">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projektowana ustawa wprowadza więc dodatkowe, niewystępujące obecnie bodźce służące zwiększeniu stopnia praworządności rozstrzygnięć administracyjnych. Nowo proponowanymi rozwiązaniami w naszym projekcie są:</u>
          <u xml:id="u-200.16" who="#PosełAdamSzejnfeld">Po pierwsze, wymóg przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego w każdym przypadku uchylenia lub stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej ze względu na jej niezgodność z prawem.</u>
          <u xml:id="u-200.17" who="#PosełAdamSzejnfeld">Po drugie, wymóg podawania do publicznej wiadomości przez każdy organ administracji publicznej w ciągu 30 dni po zakończeniu każdego kwartału kalendarzowego liczby rozstrzygnięć administracyjnych, które zostały uchylone przez organ administracji drugiej instancji lub sąd administracyjny z powodu ich niezgodności z prawem, oraz wymóg podawania proporcji, w jakiej te rozstrzygnięcia pozostawały do ogółu rozstrzygnięć administracyjnych podejmowanych przez organ administracji.</u>
          <u xml:id="u-200.18" who="#PosełAdamSzejnfeld">Po trzecie, osobista i majątkowa odpowiedzialność cywilna urzędnika rozstrzygającego sprawę administracyjną w przypadku wydania decyzji administracyjnej, podkreślę, z rażącym naruszeniem prawa.</u>
          <u xml:id="u-200.19" who="#PosełAdamSzejnfeld">I po czwarte, jak to określamy, upodmiotowienie obywatela, a zarazem ułatwienie pracy urzędników poprzez ustanowienie zasady wyboru właściwej interpretacji prawa w przypadku istnienia więcej niż jednej wykładni danego przepisu.</u>
          <u xml:id="u-200.20" who="#PosełAdamSzejnfeld">W odróżnieniu od istniejących reżimów odpowiedzialności dyscyplinarnej i pracowniczej, dotyczących niektórych tylko i niepokrywających się grup urzędników dokonujących rozstrzygnięć administracyjnych, zasady przewidziane w ustawie mają charakter uniwersalny. To trzeba z całą mocą podkreślić, gdyż obecnie w polskim prawie takich przepisów nie ma. Co do zasady dotyczą one także wszystkich osób, które, po pierwsze, ze względu na swoje uprawnienia dokonują rozstrzygnięć administracyjnych oraz, po drugie, ze względu na swoje kompetencje prawne mają wpływ na treść rozstrzygnięć administracyjnych, bez względu na to, czy mają formalny stosunek pracy na podstawie umowy o pracę, na podstawie mianowania, na podstawie wyboru, czy są pracownikami służby cywilnej, czy też ich uprawnienia do rozstrzygania indywidualnej sprawy z zakresu administracji publicznej kreuje zupełnie inna podstawa prawna. To jest kolejny walor proponowanej ustawy: uniwersalność rozwiązań. Przepisy będą dotyczyły wszystkich, którzy z jakiegokolwiek powodu rozstrzygają indywidualną sprawę z zakresu administracji publicznej.</u>
          <u xml:id="u-200.21" who="#PosełAdamSzejnfeld">Wysoka Izbo! Przy pierwszej prezentacji propozycji uregulowania prawnego spraw związanych z wydaniem decyzji niezgodnych z prawem przytoczyłem między innymi informację, iż tylko w 2002 r. wartość uchylonych w drugiej instancji decyzji, i to tylko urzędów skarbowych oraz urzędów kontroli skarbowych, wynosiła ponad 2037 mln zł. W tym samym roku do Naczelnego Sądu Administracyjnego wpłynęło ponad 70 tys. spraw, co oznaczało wzrost na przykład w stosunku do roku 1995 o ponad 77%.</u>
          <u xml:id="u-200.22" who="#PosełAdamSzejnfeld">Oczywiście to jest tylko część skali problemu, który należy naprawić, albowiem decyzje urzędów skarbowych i urzędów kontroli skarbowej stanowią przecież jedynie małą część wydawanych w Polsce decyzji administracyjnych w indywidualnych sprawach obywateli. Ostatnio na przykład dziennik „Rzeczpospolita” podał, że w 2005 r. aż 30% zaskarżonych decyzji administracyjnych zostało uchylonych w postępowaniu przed sądami administracyjnymi. NSA uznaje 30% zaskarżonych decyzji za słusznie zaskarżone. To jest niebywała rzecz.</u>
          <u xml:id="u-200.23" who="#PosełAdamSzejnfeld">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przechodzę do syntetycznej charakterystyki szczegółowej wnoszonego projektu. Pragnę zwrócić uwagę Wysokiej Izby tylko na niektóre przepisy, ważniejsze dla omawianego projektu.</u>
          <u xml:id="u-200.24" who="#PosełAdamSzejnfeld">Art. 1 normuje zasadę odpowiedzialności odszkodowawczej funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa, wydanie rozstrzygnięcia niezgodnego z prawem lub zaniechanie wydania rozstrzygnięcia pomimo ciążącego na funkcjonariuszu obowiązku. Ustawa normuje także zasady prowadzenia postępowania wyjaśniającego w związku z naruszeniem prawa oraz zasady podawania do publicznej wiadomości informacji na ten temat.</u>
          <u xml:id="u-200.25" who="#PosełAdamSzejnfeld">Art. 2 określa, iż funkcjonariusz publiczny, który swoim działaniem lub zaniechaniem doprowadził do powstania odpowiedzialności odszkodowawczej podmiotu odpowiedzialnego - przypominam, chodzi o Skarb Państwa lub jednostkę samorządu terytorialnego - ponosić będzie odpowiedzialność odszkodowawczą na zasadach określonych w niniejszej ustawie.</u>
          <u xml:id="u-200.26" who="#PosełAdamSzejnfeld">Art. 4. Przepis zamieszczony w tym artykule zawiera przesłanki odpowiedzialności funkcjonariusza publicznego, które muszą wystąpić łącznie. Przypomnę: po pierwsze, stronie postępowania administracyjnego, która poniosła szkodę, zostało na mocy prawomocnego orzeczenia sądu lub na mocy ugody przyznane odszkodowanie od podmiotu odpowiedzialnego, po drugie, stwierdzono, że indywidualną sprawę administracyjną rozstrzygnięto z rażącym naruszeniem prawa bądź że jej nie rozstrzygnięto pomimo istnienia takiego obowiązku, co stanowiło rażące naruszenie prawa, po trzecie, rażące naruszenie prawa zostało spowodowane zawinionym działaniem lub zaniechaniem działania funkcjonariusza publicznego. To są przesłanki, które muszą wystąpić łącznie.</u>
          <u xml:id="u-200.27" who="#PosełAdamSzejnfeld">Art. 5 określa wewnątrzadministracyjne postępowanie wyjaśniające oraz zasady powiadamiania opinii publicznej o wynikach przeprowadzanych postępowań. W przypadku uchylenia, stwierdzenia nieważności lub stwierdzenia wydania z naruszeniem prawa decyzji wydanej przez organ administracji publicznej będzie występował obowiązek wszczynania postępowania wewnątrzadministracyjnego, mającego na celu wyjaśnienie przyczyn tego rozstrzygnięcia. Organ administracji będzie następnie zobowiązany do podania do publicznej wiadomości, między innymi na stronie internetowej, w ciągu 30 dni po zakończeniu każdego kwartału kalendarzowego, zbiorczej informacji o wynikach tych badań.</u>
          <u xml:id="u-200.28" who="#PosełAdamSzejnfeld">Art. 6 określa postępowanie w przypadku, gdy wystąpi odpowiedzialność odszkodowawcza podmiotu odpowiedzialnego. Kierownik jednostki organizacyjnej, z której działaniem jest związane dochodzenie roszczenia, będzie zobowiązany przesłać w ciągu 30 dni odpis wyroku sądu lub ugody wraz z aktami postępowania do prokuratury okręgowej właściwej dla siedziby tej jednostki. Celem postępowania wyjaśniającego jest ustalenie odpowiedzialnego funkcjonariusza i ustalenie, czy są spełnione przesłanki jego odpowiedzialności, oraz ustalenie wysokości całkowitej szkody. Jeżeli po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego stwierdzono, że w stosunku do ustalonego funkcjonariusza zachodzi przesłanka odpowiedzialności, prokurator będzie wydawał postanowienie o wytoczeniu na rzecz podmiotu odpowiedzialnego, a więc Skarbu Państwa lub gminy, powództwa o odszkodowanie przeciwko winnemu funkcjonariuszowi. W każdym innym przypadku prokurator umorzy postępowanie.</u>
          <u xml:id="u-200.29" who="#PosełAdamSzejnfeld">Art. 7. Powództwa w sprawach o odszkodowanie ma w zasadzie rozpatrywać sąd powszechny właściwy dla siedziby jednostki organizacyjnej podmiotu odpowiedzialnego.</u>
          <u xml:id="u-200.30" who="#PosełAdamSzejnfeld">Art. 8 określa granice odpowiedzialności odszkodowawczej funkcjonariusza oraz odpowiedzialności w przypadku udziału kilku osób. Wysokość odszkodowawcza ma być ograniczona pułapem 12-krotności przeciętnego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału. Oczywiście chodzi o przypadki działań nieumyślnych. W przypadku umyślności takiego ograniczenia nie będzie.</u>
          <u xml:id="u-200.31" who="#PosełAdamSzejnfeld">Art. 9. Stwierdzenie rażącego naruszenia prawa ma należeć do organu administracji albo sądu administracyjnego, który uchyla decyzję administracyjną, zmienia ją lub uznaje za nieważną. Przepisy tego artykułu mają być stosowane również do postanowień, od których stronom służy zażalenie lub skarga do sądu administracyjnego.</u>
          <u xml:id="u-200.32" who="#PosełAdamSzejnfeld">Art. 11. Przepis ten wprowadza sankcje karne za naruszenie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-200.33" who="#PosełAdamSzejnfeld">Kilka kolejnych artykułów dokonuje koniecznych zmian w innych ustawach, a mianowicie w Kodeksie postępowania administracyjnego, w Ordynacji podatkowej oraz w ustawie o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Podkreślić jednak należy, że będą one miały niebagatelne znaczenie dla obywateli. Organy administracji publicznej będą mianowicie zobowiązane w przypadku istnienia kilku możliwych wykładni tego samego przepisu do stosowania takiej, która najpełniej będzie realizowała konstytucyjne prawa i wolności obywateli. Ponadto w toku postępowania organy administracji publicznej mają stać na straży praworządności, mając na względzie interes obywatela i słuszny interes społeczny. Te właśnie przepisy mają według mnie fundamentalne znaczenie. O tym jeszcze kilka słów powiem za chwilę pod koniec mojego wystąpienia.</u>
          <u xml:id="u-200.34" who="#PosełAdamSzejnfeld">Art. 15, ostatni, który chciałem wskazać, określa stosowne vacatio legis. Proponuje się wejście ustawy w życie w terminie 30 dni od dnia ogłoszenia. Jednocześnie określono, iż do decyzji wydanych przed dniem wejścia w życie ustawy mają mieć oczywiście zastosowanie przepisy dotychczasowe.</u>
          <u xml:id="u-200.35" who="#PosełAdamSzejnfeld">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jak już wspomniałem wcześniej, ustawą naszą pragniemy także dokonać wreszcie pełnego upodmiotowienia obywateli w naszym kraju. W państwie demokratycznym suwerenem jest bowiem naród, a obywatel podmiotem, któremu państwo ma służyć. Wątpliwości prawne winny być więc zawsze rozstrzygane na korzyść obywatela, a nie przeciwko obywatelowi.</u>
          <u xml:id="u-200.36" who="#PosełAdamSzejnfeld">Dlatego w art. 12 i w art. 13 projektu proponujemy zmienić zapisy Kodeksu postępowania administracyjnego i Ordynacji podatkowej. Proponujemy taki zapis, który tę podmiotowość oraz poczucie bezpieczeństwa obywatela będzie tworzył. Cytuję jeden z tych przepisów: W przypadku istnienia kilku dopuszczalnych sposobów wykładni przepisów organ administracji publicznej jest zobowiązany do wyboru tej wykładni przepisów, która najpełniej realizuje chronione konstytucyjne prawa i wolności. Przepis ten nie tylko zwiększy rolę i wzmocni pozycję obywatela w państwa, ale też będzie ułatwiał urzędnikom dokonywanie właściwych rozstrzygnięć administracyjnych, ze względu na to, że niesie wskazówkę, jaką interpretację prawa w danym przypadku funkcjonariusz publiczny miałby zastosować. To jest fundamentalna i bez precedensu w dotychczasowej pracy naszej Izby propozycja.</u>
          <u xml:id="u-200.37" who="#PosełAdamSzejnfeld">Wysoka Izbo! Do druku projektu ustawy dołączono dwie opinie, oczywiście poza opiniami Biura Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu, formalnymi, dotyczącymi prawa Unii Europejskiej. Jedna to opinia prof. dr. hab. Witolda Modzelewskiego, wydana w imieniu Krajowej Rady Doradców Podatkowych, która szczególnie, powiem szczerze, mnie cieszy. W dokumencie bowiem, o którym mowa, wielokrotnie podkreśla się w bardzo dobrych słowach potrzebę wielu zmian zaproponowanych w naszym projekcie ustawy. Dotyczy to na przykład proponowanych zmian treści art. 6 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego, art. 7 K.p.a., art. 107 ust. 3 K.p.a. oraz art. 120 ust. 2 czy art. 122 Ordynacji podatkowej. We wszystkich tych przypadkach prof. Modzelewski używa takich sformułowań jak: Za niezwykle cenną należy uznać treść danego przepisu. Ma zdecydowanie pozytywną opinię. Zasługuje również na uwagę taki, a taki przepis. W opinii zgłaszane są również uwagi i propozycje co do innych zapisów tych samych kwestii. Całość należy moim zdaniem uznać za materiał niebywale konstruktywny i cenny, warty analizy w dalszych pracach komisyjnych. Część propozycji uważam, że należałoby przyjąć, z częścią trudno się zgodzić, ale warto nad nimi podyskutować.</u>
          <u xml:id="u-200.38" who="#PosełAdamSzejnfeld">Jeśli chodzi o opinię wydaną w imieniu OPZZ, to niestety odnoszę wrażenie, że osoba przygotowująca ten tekst w sposób niewystarczający wczytała się w projekt omawianej ustawy. Zgłoszone uwagi są bowiem albo błędne, albo niezrozumiałe, a przede wszystkim nie mają charakteru konstruktywnego. Co można bowiem powiedzieć na przykład na argument, że projekt ustawy nie powinien być przyjęty, bo: nakłada dodatkowe obowiązki na prokuraturę, co spowoduje - według piszącego oczywiście opinię - odciągnięcie prokuratury od jej głównego zadania zwalczania przestępczości, a skieruje jej uwagę na działalność organów administracji, które co do zasady nie winny być obiektem zainteresowania tej instytucji. Specjalnie sobie to wypisałem, żeby to był cytat, bo bałem się tu cokolwiek przekręcić. Tylko powaga, powiem szczerze, Wysokiej Izby powoduje, że odczytuję to bez rozbawienia.</u>
          <u xml:id="u-200.39" who="#PosełAdamSzejnfeld">Wysoka Izbo! Gdyby cytowane zdanie mogło wywołać tylko rozbawienie i śmiech, to można by nad nim przejść do porządku i z rozbawieniem, i obojętnie. Jeśli jednak taka opinia zawiera również, być może, głębsze przesłanie, a mianowicie, że według OPZZ administracja publiczna powinna, tak jak do tej pory, pozostawać poza obszarem regulacji państwa prawa, poza obszarem odpowiedzialności, jaką ponosi w Polsce każdy obywatel wykonujący inny niż urzędniczy zawód lub prowadzący inną działalność, to już sprawa nie jest ani śmieszna, ani nie można jej tolerować. W cytowanej opinii jest wiele lapsusów albo zarzutów niemających swojego potwierdzenia w rzeczywistości ani obecnej, ani proponowanej w projekcie. Opinia ta, mimo że nie przedkłada się w niej żadnych fundamentalnych zastrzeżeń, neguje jednak projekt ustawy, co musi wywołać co najwyżej zdziwienie.</u>
          <u xml:id="u-200.40" who="#PosełAdamSzejnfeld">Wysoka Izbo! Projekt ustawy, o którym mowa, został pozytywnie przyjęty i oceniony przez bardzo wiele organizacji społecznych i gospodarczych, a także instytucji. Jeśli chodzi o wykaz popierających projekt oraz pozytywnych opinii prawnych na ten temat, to warto przypomnieć choćby niektóre, które już dużo wcześniej do mnie dotarły. Są to m.in. pisma i opinie Narodowego Banku Polskiego, Rady Przedsiębiorczości, zrzeszającej 11 największych organizacji pracodawców i przedsiębiorców w Polsce, a także odrębne pisma i stanowiska Krajowej Izby Gospodarczej, Naczelnej Rady Zrzeszeń Handlu i Usług, Naczelnej Organizacji Technicznej NOT, Polskiej Rady Biznesu, Business Centre Club, Konfederacji Pracodawców Polskich czy też Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych Lewiatan.</u>
          <u xml:id="u-200.41" who="#PosełAdamSzejnfeld">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W związku z powyższym uzasadnieniem proszę o skierowanie zaproponowanego projektu ustawy do dalszych prac w komisjach sejmowych, w tym w Komisji Gospodarki. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-200.42" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę państwa, Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego dziesięciominutowych oświadczeń w imieniu klubów.</u>
          <u xml:id="u-201.2" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-201.3" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę o zabranie głosu w imieniu klubu Prawa i Sprawiedliwości pana posła Wiesława Kiliana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#PosełWiesławKilian">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość pragnę przedstawić opinię klubu do projektu ustawy o szczególnych zasadach odpowiedzialności funkcjonariuszy publicznych za naruszenie prawa.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#PosełWiesławKilian">Aparat administracyjny, wykonując prawo, często działa z jego naruszeniem. Mamy pewnie wszyscy tego świadomość. Do tego bierność urzędników i wadliwe rozstrzygnięcia mogą wyrządzać obywatelom i przedsiębiorcom poważne szkody, czego następstwem są bankructwa i likwidacje miejsc pracy. Późniejszą konsekwencją jest uszczerbek na autorytecie państwa i jego instytucji. Wiąże się to w coraz większym stopniu z odpowiedzialnością cywilną Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego, które zmuszone są naprawiać obywatelom i przedsiębiorcom szkody.</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#PosełWiesławKilian">Projektowana ustawa w pewnym stopniu zmierza do zahamowania i odwrócenia niekorzystnych trendów. Zakłada się, że mechanizmem skutecznie zapobiegającym wynaturzeniu funkcjonowania administracji będzie sprawne i nieuchronne obciążenie urzędników w ograniczonym zakresie materialnymi skutkami ich błędów.</u>
          <u xml:id="u-202.3" who="#PosełWiesławKilian">Istotą projektowanej ustawy jest skłonienie Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego do dochodzenia od urzędników należnych im kwot. Procedura ta ma być wykonywana z udziałem prokuratury i jest to element na pewno wzmacniający ten projekt. Zgodnie z przyjętym założeniem zasadą odpowiedzialności regulowanej ustawy ma być wina urzędnika przy naruszeniu prawa. Została w tym zakresie zastosowana konstrukcja standardowa, znana w polskim systemie prawnym. Nie przenosi ona na urzędników odpowiedzialności za źle zredagowane czy niejasne przepisy i nie paraliżuje funkcjonowania administracji.</u>
          <u xml:id="u-202.4" who="#PosełWiesławKilian">Opisując przesłankę odpowiedzialności urzędników, w projekcie ustawy używa się pojęcia „rażące naruszenie prawa”. Jest to instytucja znana w doktrynie polskiego systemu prawa, omawiana także w orzecznictwie. Ten zapis może jednak być elementem słabości tego projektu. Przypomina mi to, jak za czasów PRL posługiwano się hasłem „czyn szkodliwy społecznie”, pod który można w zasadzie było podciągnąć wszystko, co się chciało.</u>
          <u xml:id="u-202.5" who="#PosełWiesławKilian">W ustawie przewidziany jest także dodatkowy mechanizm motywujący urzędników do lepszej pracy. Jest to procedura okresowego publicznego ogłaszania informacji o rozstrzygnięciach z naruszeniem prawa przez organy administracji.</u>
          <u xml:id="u-202.6" who="#PosełWiesławKilian">Innym elementem motywującym jest to, że wykonywanie przepisów tej ustawy gwarantowane jest przez przepisy karne. Naruszenie prawa przy wydawaniu decyzji administracyjnej wiąże się zwykle z innymi szkodami dla obywateli w wyniku tych decyzji administracyjnych. Zwłaszcza w sprawach podatkowych często dochodzi do upadłości podmiotów gospodarczych i utraty miejsc pracy przez zatrudnionych w nich pracowników. Ostateczne stwierdzenie przez sądy administracyjne, że decyzja administracyjna została wydana z naruszeniem prawa, nie pozwala zniwelować szkód społecznych i ekonomicznych.</u>
          <u xml:id="u-202.7" who="#PosełWiesławKilian">Dlatego celem tej ustawy jest wprowadzenie do polskiego prawa rozwiązań wprowadzających dodatkowe bodźce mające na celu skłaniać administrację publiczną zarówno pierwszego, jak i drugiego stopnia do dokonywania rozstrzygnięć administracyjnych, które w większym stopniu będą realizowały zasady praworządności i wymóg zgodności decyzji administracyjnej z prawem, a ponadto wymogi rzetelności i bezstronności przy dokonywaniu rozstrzygnięć administracyjnych.</u>
          <u xml:id="u-202.8" who="#PosełWiesławKilian">Projekt ustawy o odpowiedzialności funkcjonariuszy publicznych w tej wersji nie rozwiązuje wszystkich problemów związanych z prawidłowym funkcjonowaniem administracji publicznej, a w szczególności związanych z prawidłowym rozstrzygnięciem spraw administracyjnych. Wprowadzeniu nowych mechanizmów prawnych służących zwiększeniu praworządności rozstrzygania spraw administracyjnych towarzyszyć powinno podjęcie przez właściwych ministrów działań faktycznych służących zwiększeniu efektywności procedur odpowiedzialności dyscyplinarnej. Bardziej efektywne stosowanie procedury odpowiedzialności dyscyplinarnej jest alternatywą dla propozycji legislacyjnych zawartych w niniejszej ustawie.</u>
          <u xml:id="u-202.9" who="#PosełWiesławKilian">Istniejące dotychczas w polskim systemie prawnym instrumenty służące zapobieganiu wydawania niezgodnie z prawem rozstrzygnięć administracyjnych, to znaczy odpowiedzialność karna za przekroczenie uprawnień lub niedopełnienie obowiązków urzędniczych, przewidziano obecnie w art. 231 Kodeksu karnego, poprzednio w art. 246 Kodeksu karnego z 1969 r., oraz odpowiedzialność dyscyplinarna dotycząca tylko części urzędników rozstrzygających sprawy administracyjne, nie spełniają w dostatecznym stopniu stawianych im zadań. Ze względu na naturę problemu społecznego, jakim jest dokonywanie rozstrzygnięć administracyjnych niezgodnie z prawem, skali tego zjawiska nie ogranicza także pracownicza odpowiedzialność porządkowa i cywilna, której poddana jest również tylko część urzędników dokonujących rozstrzygnięć administracyjnych. Z tego wynika, że w imieniu administracji publicznej rozstrzygnięcia wydają osoby działające na podstawie różnych przepisów. To sprawia, że nie ma jednego systemowego i spójnego mechanizmu badania efektywności pracy urzędników. To podkreślał poseł sprawozdawca.</u>
          <u xml:id="u-202.10" who="#PosełWiesławKilian">Dlatego klub Prawo i Sprawiedliwość, kierując się dobrem obywatela i przedsiębiorcy, popiera omawiany projekt ustawy i wnioskuje o skierowanie tego projektu do dalszej pracy w komisji w celu doprecyzowania niektórych zapisów w tym projekcie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-202.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Janusza Palikota w imieniu klubu Platformy Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#PosełJanuszPalikot">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Platformy Obywatelskiej stoi na stanowisku, że są dwa podstawowe wymiary sensu wprowadzenia tej ustawy w życie. Po pierwsze, wydaje nam się, że brak odpowiedzialności urzędników za podejmowane czy niepodejmowane decyzje jest jednym z głównych czynników ograniczających tworzenie miejsc pracy w Polsce. Mówię to zupełnie serio, bo mamy przynajmniej kilka bardzo porządnych badań zrobionych kiedyś przez McKinsey, później przez CBOS, a także ostatnio przez Bank Światowy, mówiących o tym, że dla ludzi, którzy w Polsce inwestują i tworzą miejsca pracy, nie brak infrastruktury, jak to się często wydaje, albo wysokie stawki podatkowe, ale właśnie źle funkcjonująca biurokracja jest jednym z głównym czynników utrudniających prowadzenie działalności i zniechęcających do inwestowania w Polsce. Co więcej, kiedy wypytuje się tych właśnie przedsiębiorców czy inwestorów i porównuje się to z rozbudowaną demokracją w Unii Europejskiej, to charakterystyczna odpowiedź jest taka: urzędnik brukselski, urzędnik w Unii Europejskiej, wprawdzie strasznie dokuczliwy, poruszający się w rozbudowanych procedurach, chce jednak doprowadzić do załatwienia sprawy, do podjęcia ostatecznie decyzji sprzyjającej obywatelowi czy starającemu się o taką decyzję. Zmusza go do tego, z jednej strony od dawna istniejąca tam kultura trochę inna niż w Polsce, która wciąż boryka się z tym spadkiem postkomunistycznym w zakresie funkcjonowania właśnie służb administracyjnych, a z drugiej strony m.in. różnego rodzaju regulacje, które przenoszą część odpowiedzialności za źle podjęte decyzje na administrację, na urzędników.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#PosełJanuszPalikot">Tymczasem w Polsce, i to jest często cytowane w tego typu opracowaniach, ma się poczucie, że urzędnicy są często niezainteresowani podjęciem decyzji i rozwiązaniem sprawy, którą wnosi do urzędu obywatel. Toteż wprowadzenie tej zasady ustawowo, że jest jednak odpowiedzialność za niepodejmowane decyzje czy podejmowane decyzje z rażącym naruszeniem prawa, będzie sprzyjała lepszej obsłudze tych wszystkich, którzy starają się w Polsce o tworzenie miejsc pracy. To jest taki pierwszy i podstawowy sens wprowadzenia tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-204.2" who="#PosełJanuszPalikot">Drugi ma wymiar wprawdzie cząstkowy, ale istotny, powiedziałbym, w całej naszej wspólnej, mam nadzieję, krucjacie antykorupcyjnej w Polsce często jednak jest tak, że właśnie bezkarność urzędników za podejmowane decyzje z naruszeniem prawa jest furtką do przyjmowania różnego rodzaju korzyści, właśnie za podejmowanie decyzji z rażącym naruszeniem prawa czy też ich niepodejmowanie w interesie tych, którym akurat zależy na tym, żeby pewne decyzje nie były podjęte.</u>
          <u xml:id="u-204.3" who="#PosełJanuszPalikot">Przykłady można by mnożyć, jest ich pełno, oczywiście w zakresie prawa budowlanego i w zakresie koncesjonowania różnych działalności w wielu innych obszarach życia społecznego i gospodarczego. Toteż wprowadzenie tej ustawy i przynajmniej częściowe karanie urzędników w ten sposób właśnie postępujących jest w pewnym sensie ograniczającym pole korupcji w procedurze administracyjnej w Polsce przedsięwzięciem.</u>
          <u xml:id="u-204.4" who="#PosełJanuszPalikot">Poprzedni wypowiadający się w tej sprawie poruszyli szereg innych wątków, więc nie chcę ich powtarzać. Przychylamy się do tego wszystkiego co znalazło się w uzasadnieniu tej ustawy, w wypowiedzi posła Adama Szejnfelda, a także w wypowiedzi kolegów z PiS. W tej sytuacji zachęcamy również inne kluby parlamentarne do podjęcia działań zmierzających do ewentualnego poprawienia tej ustawy w komisji, do poparcia jej i ostatecznego wprowadzenia jej w życie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-204.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Stępkowskiego w imieniu klubu Samoobrony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#PosełJózefStępkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt i przyjemność w imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej przedstawić opinię w sprawie ustawy o zasadach odpowiedzialności funkcjonariuszy publicznych za naruszenie prawa.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#PosełJózefStępkowski">Proponowany projekt ustawy ma na celu określenie szczególnych zasad odpowiedzialności odszkodowawczej funkcjonariuszy publicznych za działania lub zaniechania z rażącym naruszeniem prawa przy załatwianiu indywidualnych spraw administracyjnych. Według ustawy funkcjonariusz jest zobowiązany do poniesienia odpowiedzialności odszkodowawczej w przypadku wydania decyzji administracyjnej z rażącym naruszeniem prawa, o ile w wyniku jej wydania podmiot odpowiedzialny, czyli Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego, zapłaci odszkodowanie na rzecz podmiotu ponoszącego szkodę w wyniku wspomnianego naruszania.</u>
          <u xml:id="u-206.2" who="#PosełJózefStępkowski">Obecnie brakuje przepisów dotyczących odpowiedzialności urzędniczej za podejmowanie decyzji niezgodnych z prawem. Proponowana ustawa jest zatem słuszna i potrzebna. Naruszenie prawa przy wydawaniu decyzji administracyjnych lub zaniechanie czynności urzędników ma negatywne skutki i wiąże się zwykle z istotnymi szkodami dla obywateli, w tym przedsiębiorców i ich pracowników. W wyniku takich decyzji administracyjnych często dochodzi do upadłości podmiotów gospodarczych i utraty miejsc pracy osób w nich zatrudnionych. Dalszą konsekwencją tego stanu rzeczy jest uszczerbek na autorytecie państwa oraz wzrastający brak zaufania obywateli do jego instytucji. Wobec powyższego urzędnik pozostaje bezkarny i nie ponosi żadnej odpowiedzialności materialnej za wyrządzoną szkodę w ramach sprawowanej funkcji, zarówno wtedy, gdy wynikiem naruszenia prawa jest wydanie nietrafnej decyzji, jak i wtedy, gdy mamy do czynienia z celowym działaniem. Wiąże się to także z odpowiedzialnością cywilną obciążającą Skarb Państwa i jednostki samorządu terytorialnego, które zmuszone są naprawić szkody wyrządzone obywatelom i przedsiębiorcom przez naruszające prawo działania lub zaniechania funkcjonariuszy. Nie pozwala to jednak zniwelować powstałych szkód społecznych i ekonomicznych.</u>
          <u xml:id="u-206.3" who="#PosełJózefStępkowski">W związku z powyższym projekt uważam za słuszny. Jednak ze względu na nieprecyzyjne zapisy oraz liczne zastrzeżenia i niejasności wynikające z proponowanej ustawy jest on nie do przyjęcia w obecnej formie.</u>
          <u xml:id="u-206.4" who="#PosełJózefStępkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustawa określa zasady odpowiedzialności odszkodowawczej funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa poprzez działania niezgodne z prawem lub w przypadku zaniechania działania pomimo ciążącego na funkcjonariuszu obowiązku dokonania rozstrzygnięcia sprawy administracyjnej. Treść regulacji dotycząca rażącego naruszenia prawa działania lub zaniechania funkcjonariuszy jest ogólna, wieloznaczna i może być różnie interpretowana. Ustawa nie wskazuje, nie precyzuje, do jakich konkretnie sytuacji odnosi się sformułowanie „rażące naruszenie prawa”. Ponadto jest zawężona tylko i wyłącznie do rozstrzygania indywidualnych spraw administracyjnych, a często działalność urzędnicza ma skutki znacznie szersze, obejmujące swoim zasięgiem inne podmioty.</u>
          <u xml:id="u-206.5" who="#PosełJózefStępkowski">Ustawa normuje także zasady prowadzenia postępowania wyjaśniającego w związku z naruszeniem prawa oraz zasady podawania do publicznej wiadomości informacji zbiorczej o ilości i przyczynach rozstrzygania indywidualnych spraw administracyjnych z naruszeniem prawa, co nie znajduje odzwierciedlenia w dalszej części ustawy. Określa się tylko zasady powiadamiania opinii publicznej o liczbie wydanych decyzji administracyjnych i postępowań, od których stronom przysługuje zażalenie i skarga. Natomiast ustawa nie wspomina o zasadach podania do wiadomości publicznej informacji o przyczynach rozstrzygania indywidualnych spraw administracyjnych z naruszeniem prawa.</u>
          <u xml:id="u-206.6" who="#PosełJózefStępkowski">Ustawa określa zasady publikacji do powszechnej wiadomości informacji dotyczących liczby decyzji i postanowień administracyjnych oraz o przyczynach powstania sprawy. Powinna również zagwarantować obowiązek podania do publicznej wiadomości informacji dotyczących liczby spraw rozstrzygniętych na rzecz osoby poszkodowanej, w których funkcjonariusz poniósł odpowiedzialność odszkodowawczą, a także, za zgodą osoby poszkodowanej lub na jej wniosek, informacji o skutkach i konsekwencjach w wyniku naruszenia prawa działania lub zaniechania tych funkcjonariuszy przy załatwieniu indywidualnej sprawy administracyjnej.</u>
          <u xml:id="u-206.7" who="#PosełJózefStępkowski">Urzędnik nie podlega odpowiedzialności, gdy narusza prawo poprzez swoje działanie lub zaniechanie, w przypadku gdy nie dojdzie do przyznania odszkodowania stronie postępowania administracyjnego od podmiotu odpowiedzialnego. Ustawa ta pociąga funkcjonariuszy do odpowiedzialności tylko w przypadku przyznania odszkodowania stronie postępowania administracyjnego od podmiotu odpowiedzialnego. Każdy przypadek stwierdzający naruszenie prawa działania lub zaniechania administracji publicznej powinien być szczegółowo badany, a w zależności od wyników powinny być wyciągnięte konsekwencje w postaci odpowiedzialności dyscyplinarnej funkcjonariusza. Tylko takie postępowanie przyczyni się do naprawy stosunków i polepszenia prawidłowego funkcjonowania administracji.</u>
          <u xml:id="u-206.8" who="#PosełJózefStępkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wymienia się przesłanki, które muszą wystąpić łącznie, by doszło do odpowiedzialności odszkodowawczej funkcjonariuszy. Oznacza to, że na odpowiedzialność urzędniczą przyjdzie poczekać nieraz kilka lat, gdyż przedtem musi dojść do prawomocnego orzeczenia sądu w sprawie odszkodowawczej. W związku z tym wydaje mi się, że ustalenie osoby winnej w myśl art. 6 projektu następuje zbyt późno, niekiedy całe lata od wystąpienia incydentu.</u>
          <u xml:id="u-206.9" who="#PosełJózefStępkowski">Ustawa określa także działania lub zaniechania funkcjonariuszy z naruszeniem prawa, które mogą polegać na wydaniu rozstrzygnięcia administracyjnego lub powstrzymaniu się od jego wydania z rażącym naruszeniem prawa, na wydaniu polecenia wskazującego rozstrzygnięcie lub ocenę stanu faktycznego, lub interpretację przepisów, o ile zostało to uwzględnione w treści rozstrzygnięcia wydanego z rażącym naruszeniem prawa. Punkt ten jest niezupełny, gdyż w treści zawęża się tylko do wydania polecenia wskazującego rozstrzygnięcie z rażącym naruszeniem prawa, natomiast nie odnosi się do wydania polecenia powstrzymującego rozstrzygnięcie sprawy administracyjnej z rażącym naruszeniem prawa.</u>
          <u xml:id="u-206.10" who="#PosełJózefStępkowski">W myśl artykułu określającego zasady postępowania w przypadku gdy wystąpi odpowiedzialność odszkodowawcza podmiotu odpowiedzialnego, jeżeli po przeprowadzonym postępowaniu wyjaśniającym stwierdzono, że w stosunku do ustalonego funkcjonariusza zachodzą przesłanki zawarte w art. 4, prokurator wydaje postanowienie o wytoczeniu na rzecz podmiotu odpowiedzialnego powództwo o odszkodowanie przeciwko winnemu funkcjonariuszowi. W ustawie tej brakuje regulacji dotyczących obowiązków oraz praw, jakie przysługują funkcjonariuszowi do obrony w trakcie postępowania.</u>
          <u xml:id="u-206.11" who="#PosełJózefStępkowski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Granica odpowiedzialności odszkodowawczej funkcjonariuszy publicznych została ograniczona do wysokości 12-krotności przeciętnego wynagrodzenia. W przypadku wyrządzenia szkody z winy nieumyślnej regulacja ta jest sprzeczna z Kodeksem pracy, który w tym zakresie ogranicza wysokość odszkodowania do wysokości 3-krotności wynagrodzenia pracownika.</u>
          <u xml:id="u-206.12" who="#PosełJózefStępkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Braki regulacyjne, jakie obecnie i od dawna występują w sferze bezprawności administracyjnej oraz co do konsekwencji, jakie z tego tytułu powinni ponosić funkcjonariusze publiczni winni naruszeń prawa, stanowią jedną z głównych przyczyn słabości organów administracji oraz źródło poważnych konsekwencji i nadużyć, na które trudno jest w obecnym stanie prawnym reagować. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Kazimierza Chrzanowskiego w imieniu klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#PosełKazimierzChrzanowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej mam zaszczyt przedstawić opinię w sprawie projektu ustawy o szczególnych zasadach odpowiedzialności funkcjonariuszy publicznych za naruszenie prawa, zawartego w druku nr 504.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#PosełKazimierzChrzanowski">Celem projektu jest określenie zasad odpowiedzialności cywilnej funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa podczas załatwiania indywidualnych spraw administracyjnych. Faktem jest, że urzędnicy bardzo rzadko w obecnym systemie odpowiadają za swoje błędne decyzje, to jest między innymi skutek braku właściwych regulacji prawnych. Tak że niewątpliwie przedstawiany projekt to krok w dobrym kierunku, zwiększający poczucie odpowiedzialności urzędników administracji publicznej za wydawane decyzje.</u>
          <u xml:id="u-208.2" who="#PosełKazimierzChrzanowski">Porządkowanie relacji urząd - obywatel wymaga zmian zarówno w przepisach prawa, rozbudowanych strukturach administracyjnych, jak również uproszczenia procedur decyzyjnych, aby kontakt obywatela z urzędem nie był, jak często dotychczas bywa, drogą przez mękę. Bywa i tak, że problem decyzji administracyjnej często wynika z niejasnych, niespójnych przepisów prawa, różnie interpretowanych; niestety, dotyczy to również przedstawianego projektu. Zwraca na to uwagę w swych opiniach, które są załączone do projektu, zarówno Krajowa Rada Doradców Podatkowych, jak i Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych. Dotyczy to chociażby pojęcia „rażące naruszenie prawa” - zwraca się na to uwagę zarówno w opinii OPZZ-u, jak i prof. Modzelewskiego, choć oczywiście w innym kontekście, w innym ujęciu i dotyczy to innych fragmentów ustawy.</u>
          <u xml:id="u-208.3" who="#PosełKazimierzChrzanowski">W art. 1 projektu czytamy: Ustawa określa zasady odpowiedzialności odszkodowawczej funkcjonariuszy publicznych za stanowiące rażące naruszenie prawa działania lub zaniechania tych funkcjonariuszy przy załatwianiu indywidualnych spraw administracyjnych. I tu pojawia się pytanie, albowiem treść regulacji wyrażona w art. 1 nie jest do końca adekwatna do nazwy, czyli tytułu aktu prawnego, który nie wskazuje na rażące naruszenie prawa, a naruszenie prawa i rażące naruszenie prawa są kategoriami pokrewnymi, ale nie tożsamymi na gruncie prawa administracyjnego, szczególnie w kontekście art. 156 Kodeksu postępowania administracyjnego. Podzielam pogląd posła sprawozdawcy, że opinia prof. Modzelewskiego jest bardzo precyzyjna, jest w niej mowa o poszczególnych artykułach i proponuje się konkretne zapisy. Tych uwag jest więcej. Myślę, że w dalszych pracach nad tekstem ustawy zostaną one uwzględnione, aby z proponowanego projektu ustawy usunąć bądź skorygować wszelkie zapisy, które mogłyby doprowadzić do uniknięcia lub poniesienia odpowiedzialności przez funkcjonariuszy publicznych za źle zredagowane i niejasne przepisy prawne. Usuwając niedomagania prawne, obecne czy proponowane, musimy uczynić wszystko, aby nie stworzyć podobnej sytuacji, ale z uregulowaną sprawą odpowiedzialności funkcjonariuszy publicznych, bo na to też w opiniach zwracano uwagę.</u>
          <u xml:id="u-208.4" who="#PosełKazimierzChrzanowski">Obowiązujące przepisy w tym zakresie są często mało skuteczne i zawierają wiele luk prawnych. Skarb Państwa, pokrywając szkodę wyrządzoną przez funkcjonariusza w wyniku jego błędnej decyzji bądź zaniechania, może dochodzić zwrotu kosztów, liczyć się jednak musi z ograniczeniami wynikającymi zarówno z Kodeksu pracy, jak również udowodnić świadome działanie na szkodę Skarbu Państwa. Wprowadzenie bardziej skutecznego mechanizmu zabezpieczającego praworządne działanie administracji publicznej jest tym większe, że znacznemu poszerzeniu w związku z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego oraz zmianą Kodeksu cywilnego uległ zakres odpowiedzialności Skarbu Państwa na rzecz obywateli za rozstrzygnięcia administracyjne niezgodne z prawem.</u>
          <u xml:id="u-208.5" who="#PosełKazimierzChrzanowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jak już mówiłem, projekt tej ustawy to krok w dobrą stronę, w dobrym kierunku, wymaga jednak dalszych prac w komisjach sejmowych, wymaga dopracowania. Wnoszę również o przekazanie tego projektu do prac w komisjach sejmowych. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Arnolda Masina w imieniu Klubu Ligi Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#PosełArnoldMasin">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#PosełArnoldMasin">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Liga Polskich Rodzin mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie poselskiego projektu ustawy o szczególnych zasadach odpowiedzialności funkcjonariuszy publicznych za naruszenie prawa.</u>
          <u xml:id="u-210.2" who="#PosełArnoldMasin">Reforma administracyjna oraz wejście do Unii Europejskiej spowodowały znaczący rozrost aparatu administracyjnego na różnego rodzaju szczeblach i stało się to tym samym przyczyną zwiększenia ilości wydawanych decyzji. Przy takiej ich liczbie wystąpiły niepokojące objawy w działalności urzędników, którzy w projekcie ustawy w art. 3 są nazwani funkcjonariuszami publicznymi czy osobami działającymi w charakterze organu administracji lub z jego upoważnienia albo jako członkowie kolegialnego organu administracji oraz osobami będącymi pracownikami urzędu organu administracji.</u>
          <u xml:id="u-210.3" who="#PosełArnoldMasin">Państwo na etapie budowania zrębów nowej jakości Rzeczypospolitej musi zapewnić swoim obywatelom konstytucyjną równość wobec prawa, co oznacza m.in., że każdy, kto przyjdzie do organu administracji, powinien mieć poczucie, że jego sprawa czy też problem zostaną załatwione kompetentnie, sprawnie, w przepisowych terminach, a jego pozycja prawna będzie na równi z organami administracji. W tym celu projektodawcy proponują odpowiednio zmotywować funkcjonariuszy publicznych przez wprowadzenie odpowiedzialności finansowej, jaką ponosiliby na skutek swoich rażących działań, zaniedbań czy bierności w wydawaniu decyzji.</u>
          <u xml:id="u-210.4" who="#PosełArnoldMasin">W art. 4. wymieniony jest katalog przesłanek, które muszą wystąpić łącznie, aby funkcjonariusz publiczny poniósł odpowiedzialność na zasadach przewidzianych w ustawie. I tak stronie postępowania administracyjnego, która poniosła szkodę w wyniku rozstrzygnięcia indywidualnej sprawy administracyjnej lub braku takiego rozstrzygnięcia, zostanie na mocy prawomocnego orzeczenia sądu lub na mocy ugody przyznane odszkodowanie od podmiotu odpowiedzialnego. Następnie zostanie przyznane odszkodowanie, jeżeli w trybie określonym w art. 9 stwierdzono, że indywidualną sprawę administracyjną, o której mowa w pkt. 1, rozstrzygnięto z rażącym naruszeniem prawa bądź że jej nie rozstrzygnięto z rażącym naruszeniem prawa, i wreszcie kiedy rażące naruszenie prawa, o którym mowa w pkt. 2, zostało spowodowane działaniem lub zaniechaniem funkcjonariusza publicznego z jego winy umyślnej lub nieumyślnej. Tak więc osobista odpowiedzialność cywilna urzędnika rozstrzygającego sprawę administracyjną w przypadku wydania decyzji administracyjnej z rażącym naruszeniem prawa, o ile w wyniku wydania takiej decyzji podmiot odpowiedzialny, czyli Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego zapłacił odszkodowanie na rzecz podmiotu ponoszącego szkodę w wyniku wspomnianego naruszenia prawa będzie jeszcze jednym bodźcem służącym zwiększeniu efektywności pracy w urzędach.</u>
          <u xml:id="u-210.5" who="#PosełArnoldMasin">Jeśli chodzi o sprawę odszkodowania, to mówi o nim art. 6 ust. 6, który ustala je w wysokości szkody wyrządzonej podmiotowi odpowiedzialnemu, jednak nie wyższej niż kwota dwunastokrotności przeciętnego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału, ogłaszanego przez prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.</u>
          <u xml:id="u-210.6" who="#PosełArnoldMasin">W celu jeszcze większej kontroli nad poczynaniami funkcjonariuszy publicznych zakłada się wprowadzenie procedury podawania do publicznej wiadomości w ciągu 30 dni po zakończeniu każdego kwartału kalendarzowego zbiorczej informacji o liczbie decyzji administracyjnych i postanowień, od których stronom służy zażalenie lub skarga do sądu administracyjnego, wydanych przez ten organ w ostatnim zakończonym kwartale kalendarzowym, oraz o liczbie wydanych przez ten organ decyzji administracyjnych i postanowień, od których stronom służy zażalenie lub skarga do sądu administracyjnego, które w ostatnim zakończonym kwartale kalendarzowym zostały uchylone przez organ administracji II instancji lub sąd administracyjny z powodu ich niezgodności z prawem. Ma to jeszcze bardziej zmotywować urzędników do lepszej pracy zgodnie z odpowiednimi przepisami prawa. Taka regulacja wychodzi zdecydowanie naprzeciw oczekiwaniom społeczeństwa, które będzie miało dzięki temu prawdziwą możliwość społecznej kontroli działania organów administracji.</u>
          <u xml:id="u-210.7" who="#PosełArnoldMasin">Jednym z głównych założeń projektu ustawy było też wprowadzenie większej odpowiedzialności urzędników wobec Skarbu Państwa, który za szkody wyrządzone obywatelom w wyniku wydania niezgodnego z prawem rozstrzygnięcia administracyjnego musi w związku z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 grudnia 2001 r. oraz nowelizacją Kodeksu cywilnego odpowiadać w o wiele większym zakresie niż do tej pory. Wprowadzenie więc proponowanych zmian będzie skutkowało zmniejszeniem obciążeń budżetu państwa wynikających z różnych deliktów urzędniczych. Zmiany te na dodatek obejmą już wszystkie osoby, które ze względu na swoje uprawnienia dokonują rozstrzygnięć administracyjnych oraz ze względu na swe kompetencje prawne mają wpływ na treść rozstrzygnięć.</u>
          <u xml:id="u-210.8" who="#PosełArnoldMasin">Z powyższych ustaleń wynika, iż sama idea osobistej odpowiedzialności sprawców ściśle określonych w projekcie ustawy, będących funkcjonariuszami publicznymi zasługująca na wprowadzenie do naszego systemu prawnego na pewno nie stanie się jedynym antidotum na problemy funkcjonowania administracji, ale będzie kolejnym krokiem na drodze do zbudowania prawdziwego państwa prawa.</u>
          <u xml:id="u-210.9" who="#PosełArnoldMasin">W imieniu Klubu Parlamentarnego Ligi Polskich Rodzin wnoszę o skierowanie projektu ustawy do dalszych prac. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-210.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę o zabranie głosu panią poseł Krystynę Ozgę w imieniu PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#PosełKrystynaOzga">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przełom lat 1989/1990 został zapamiętany jako początek wielkiej transformacji społeczno-gospodarczej, ale przede wszystkim jako początek zmian ustrojowych. Te oto zmiany legły u podstaw tworzenia zupełnie nowego modelu i kształtu instytucji państwowych i samorządowych. Dało to podwaliny pod budowę nowych struktur administracyjnych, a co za tym idzie, miało się stać podwaliną pod tworzenie nowego ładu w procedurach administracyjnych, w tym w zakresie obsługi obywateli naszego państwa.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#PosełKrystynaOzga">Z przykrością muszę stwierdzić, że tak się do końca nie stało i cel ostateczny po dzień dzisiejszy nie został osiągnięty. Do naszych biur poselskich napływają coraz liczniej protesty i skargi rozżalonych obywateli już nie tylko na bezczynność czy bezduszność urzędników. Ostatnimi czasy pojawił się problem znacznie ważniejszy, problem kompletnego braku odpowiedzialności za błędne decyzje naruszające prawo, częstokroć też prawa i wolności obywateli. To zjawisko urasta już obecnie do rangi problemu. Sytuacja ta staje się o tyle niepokojąca i groźna, że za skutki błędów urzędniczych albo odpowiada Skarb Państwa, gdy sprawa znajdzie swój epilog w sądzie ze skutkiem pozytywnym dla skarżącego, czyli my, wszyscy podatnicy, albo, co gorsza, nie odpowiada nikt.</u>
          <u xml:id="u-212.2" who="#PosełKrystynaOzga">Panie i Panowie Posłowie! Po lekturze opisów ostatnich głośnych wydarzeń bulwersujących polskie społeczeństwo musimy przy okazji procedowanej dzisiaj materii ustawowej jasno, wyraźnie i zdecydowanie takim bezkarnym praktykom powiedzieć: Dosyć! Dosyć upokarzania polskiego społeczeństwa poprzez nakładanie na nie zbiorowej odpowiedzialności za błędy, niedbalstwo nieudolnych, częstokroć przypadkowych urzędników, kompromitujących swą pseudopracą i brakiem kompetencji, czy wręcz za lekceważenie przez nich swoich obowiązków.</u>
          <u xml:id="u-212.3" who="#PosełKrystynaOzga">Jest rzeczą w pełni oczywistą, iż wykonując prawo, aparat administracyjny nie może w żadnym razie działać z naruszeniem tego prawa. To już nie tylko godzi w fundamentalną zasadę służebności państwa wobec obywatela, ale idzie dalej - po prostu państwo kompromituje. A dzieje się tak dlatego, że towarzyszy temu zjawisku świadomość bezkarności urzędniczej, i to na każdym szczeblu.</u>
          <u xml:id="u-212.4" who="#PosełKrystynaOzga">Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego, który mam zaszczyt reprezentować, w pełni podziela generalny pogląd co do potrzeby pilnego uregulowania omawianego zjawiska. Niemniej po wnikliwej analizie projektu pozwolę sobie zaprezentować nasze uwagi, których uwzględnienie czyniłoby omawiany projekt bardziej jasnym, precyzyjnym i pozwoliłoby usunąć niektóre nieścisłości.</u>
          <u xml:id="u-212.5" who="#PosełKrystynaOzga">Zgodzić należy się, iż norma zawarta w dyspozycji przepisu art. 231 Kodeksu karnego nie w pełni wyczerpuje znamiona przekraczanych uprawnień bądź wydawania błędnych decyzji i rozstrzygnięć. Zatem obecny zapis wspomnianego artykułu nie do końca spełnia stawiane cele. W zapisie art. 2 należałoby wyraźnie wskazać podmiot, względem którego odpowiada funkcjonariusz publiczny - podmiotem tym byłaby strona ewidentnie pokrzywdzona działaniem organu.</u>
          <u xml:id="u-212.6" who="#PosełKrystynaOzga">Za nieostre należy w naszym odczuciu uznać zapisy art. 4 ust. 1 pkt 2, art. 4 ust. 2 pkt 2, art. 4 ust. 2 pkt 2 i 4, art. 6 ust. 1, które odnoszą się do powstrzymania się z rażącym naruszeniem prawa od dokonania rozstrzygnięć. Brzmienie tego przepisu, odczytywane literalnie, mogłoby być rozumiane mylnie. Na podkreślenie zasługuje fakt, iż w polskim systemie prawnym brakuje procedury określającej skutki niewydania decyzji, a także bezczynności spowodowanej rażącym naruszeniem prawa, czy też inną przyczyną. Podzielamy w pełni pogląd, że każde zaniechanie wydania decyzji, jeżeli doprowadziło ono do odpowiedzialności odszkodowawczej podmiotu odpowiedzialnego za szkody, powinno stanowić przesłankę odpowiedzialności funkcjonariusza publicznego. Stąd też w treści przytoczonych powyżej rozwiązań proponowanych w art. 4–6 należałoby dokonać takiego przeredagowania, aby oczywisty skutek i błędna decyzja stały się wprost przyczyną ukarania urzędnika. Nie mogą to zatem być projekty planowanych przed ich wydaniem stronie rozstrzygnięć urzędowych.</u>
          <u xml:id="u-212.7" who="#PosełKrystynaOzga">Sygnalizujemy potrzebę skorelowania treści proponowanego art. 8 ust. 1 z już obowiązującym art. 119 Kodeksu pracy albo przez uchylenie tego ostatniego, albo poprzestanie na rozwiązaniach kodeksowych.</u>
          <u xml:id="u-212.8" who="#PosełKrystynaOzga">Wskazujemy na bezprzedmiotowość regulacji art. 9 ust. 2 projektu, albowiem sam zarzut wydania zaskarżonego rozstrzygnięcia z rażącym naruszeniem prawa sąd administracyjny musi brać pod uwagę z urzędu, o czym traktują przepisy art. 134 w związku z art. 145 § 1 pkt 2 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.</u>
          <u xml:id="u-212.9" who="#PosełKrystynaOzga">Brak jest oczywistej korelacji zapisów proponowanego art. 10 w stosunku do osób osądzonych przez Trybunał Stanu. Ta odpowiedzialność nie stoi na przeszkodzie stosowaniu zasad odpowiedzialności przewidzianej w niniejszej ustawie.</u>
          <u xml:id="u-212.10" who="#PosełKrystynaOzga">Również dopracowania wymaga zapis art. 11 projektu ustawy, albowiem niedopełnienie obowiązku służbowego przez funkcjonariusza publicznego na szkodę interesu publicznego jest już spenalizowane w przepisie art. 231 Kodeksu karnego.</u>
          <u xml:id="u-212.11" who="#PosełKrystynaOzga">Wątpliwości rodzą się w związku z propozycją zmiany art. 120 § 1 Ordynacji podatkowej, przy czym należy rozważyć albo wprowadzenie tegoż artykułu w brzmieniu uwzględniającym również prawo wspólnot europejskich, albo pozostawienie obecnego brzmienia połączone ze zmianą jego oznaczenia na art. 120 § 2 Ordynacji podatkowej. Jego wprowadzenie sformalizuje doktrynalne dotąd zasady prokonstytucyjnej wykładni prawa podatkowego oraz zasady rozwiązywania kolizji różnych rodzajów wykładni.</u>
          <u xml:id="u-212.12" who="#PosełKrystynaOzga">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Procedowany dzisiaj poselski projekt ustawy, jak każdy projekt wnoszony do laski marszałkowskiej, nie jest doskonały, ale w pełni rozumiemy i podzielamy intencje projektodawców. Pozostając w najgłębszym przekonaniu, że służyć on będzie rozwiązaniom tak bardzo oczekiwanym przez obywateli, Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego zagłosuje za jego skierowaniem do komisji sejmowych, deklarując swój aktywny udział w pracach legislacyjnych na rzecz wypracowania najlepszej jego konstrukcji. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-212.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę państwa, zgłosiło się ośmiu posłów do zadania pytań.</u>
          <u xml:id="u-213.2" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Nie ma, zdaje się, więcej chętnych, więc zamykam listę i proponuję półtorej minuty na zadanie pytania.</u>
          <u xml:id="u-213.3" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę pana Mirosława Krajewskiego z Samoobrony.</u>
          <u xml:id="u-213.4" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#PosełMirosławKrajewski">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Przedstawiony do zaopiniowania jakże ważny projekt nie jest wolny od nieścisłości, ale przecież dobrych projektów na samym początku w zasadzie nigdy nie ma. Kilka pytań:</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#PosełMirosławKrajewski">Dlaczego jest sporo niespójności w zakresie definicji? Chociażby w art. 3 pkt 1, który zawiera ustawową definicję sprawy administracyjnej, mowa jest o tym, że sprawą jest „indywidualna sprawa rozstrzygana w drodze decyzji administracyjnej”. Tymczasem określając w art. 4 ust. 2 pkt 1 przesłankę odpowiedzialności odszkodowawczej, projekt posługuje się terminem „rozstrzygnięcie administracyjne”, który jest niewątpliwie szerszy od pojęcia decyzji administracyjnej. To są istotne niespójności.</u>
          <u xml:id="u-214.2" who="#PosełMirosławKrajewski">Pytam także, dlaczego w projekcie pominięto przypadki wydania decyzji bez podstawy prawnej, które są w skutkach równoważne z wydaniem decyzji z rażącym naruszeniem prawa, o czym tu już wielokrotnie mówiono.</u>
          <u xml:id="u-214.3" who="#PosełMirosławKrajewski">Czy wreszcie wnioskodawcy mają świadomość, iż z projektu nie wynika, czy i w jakim zakresie dotyczy on odpowiedzialności przy rozstrzyganiu spraw podatkowych prowadzonych na podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa lub ustawy z 1991 r. o kontroli skarbowej?</u>
          <u xml:id="u-214.4" who="#PosełMirosławKrajewski">Zachęcam, aby w komisjach szerzej dotknąć kompatybilności terminologicznej, wszak chodzi o szczególną odpowiedzialność funkcjonariuszy publicznych. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Następne pytanie zada pan poseł Roman Czepe z PiS.</u>
          <u xml:id="u-215.2" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#PosełRomanCzepe">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym zapytać posła wnioskodawcę, dlaczego, bo nie wiem, tych 16 artykułów nie wprowadza się np. jako osobnego działu w ustawie z 16 czerwca 1960 r., czyli w Kodeksie postępowania administracyjnego? Być może jest powód. Ale czy nie idziemy niepotrzebnie w kierunku tworzenia nadmiernej ilości ustaw? Co prawda art. 153 K.p.a. mówi o odszkodowaniach, ale one są zawężone, one nie dotyczą tej sytuacji, one mówią o wzruszeniu decyzji prawomocnej. Ale odwołując się z kolei do Kodeksu cywilnego, bodaj art. 418 Kodeksu cywilnego mówi o roszczeniach. Więc czy nie dałoby się tego umieścić, czy nie trzeba byłoby tego zrobić kodeksowo po prostu? - chciałbym się dowiedzieć. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę o zadanie pytania pana posła Lucjana Karasiewicza z PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#PosełLucjanKarasiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Co roku Skarb Państwa i samorząd terytorialny wypłacają od kilkudziesięciu, kilkuset tysięcy, niejednokrotnie do kilku milionów złotych tytułem odszkodowań za niekompetencję, opieszałość czy bezprawne decyzje funkcjonariuszy publicznych. O tym możemy dowiedzieć się niejednokrotnie z prasy czy z różnych innych form mediów. Mamy w Polsce sytuację komfortową, bo art. 77 konstytucji stanowi właśnie o odpowiedzialności administracji za działania niezgodne z prawem i na gruncie tego przepisu spokojnie możemy wprowadzić zwiększenie odpowiedzialności urzędniczej, co ma właśnie na celu projektowana ustawa. Projekt ten jednak nie rozwiązuje definitywnie całego problemu majątkowej odpowiedzialności ogółu funkcjonariuszy publicznych. I to jest moje pierwsze pytanie do posła wnioskodawcy: dlaczego jest on ograniczony jedynie do urzędników rządowych i samorządowych, nie ma natomiast zastosowania np. do sędziów czy prokuratorów, którzy również swoimi decyzjami niejednokrotnie krzywdzą obywateli i narażają Skarb Państwa na odszkodowania?</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#PosełLucjanKarasiewicz">Drugie moje pytanie odnosi się do art. 9 proponowanej ustawy. Przepis ten normuje w ust. 1–6 sposób stwierdzenia przez organ administracji lub sąd administracyjny kwalifikowanego naruszenia prawa, ogranicza się wyłącznie do stwierdzenia naruszenia prawa przy wydawaniu decyzji administracyjnych i postanowień, od których stronom służy zażalenie lub skarga do sądu administracyjnego, lub przy bezczynności organu administracji - w związku z tym będzie moje pytanie - ustawa nie normuje natomiast trybu stwierdzenia kwalifikowanego...</u>
          <u xml:id="u-218.2" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-218.3" who="#PosełLucjanKarasiewicz">Panie marszałku, pan pozwoli, że dokończę pytanie.</u>
          <u xml:id="u-218.4" who="#PosełLucjanKarasiewicz">...naruszenia prawa przy wydawaniu innych aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej, dotyczących uprawnień i obowiązków wynikających z przepisów prawa. I tutaj mamy art. 3 § 1 pkt 4 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, z którymi także może wiązać się odpowiedzialność odszkodowawcza. Dziękuję, panie marszałku. Dziękuję, Wysoka Izbo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę o zadanie następnego pytania pana posła Mirosława Pawlaka z PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#PosełMirosławPawlak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam trzy pytania. Czy określenie zawarte w art. 3 projektu z druku nr 504 „funkcjonariusz publiczny” zostało prawidłowo zdefiniowane, czy tylko na potrzeby tego konkretnego projektu ustawy, albowiem to pojęcie zostało precyzyjnie zdefiniowane w art. 115 § 13 Kodeksu karnego, gdzie enumeratywnie wymieniono podmioty będące funkcjonariuszami publicznymi?</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#PosełMirosławPawlak">Nie jest do zaakceptowania zapis art. 12, gdzie proponuje się zmiany w K.p.a. poprzez dodanie art. 6 § 1, albowiem logika i zwyczaje międzynarodowe stanowią, iż to konstytucja jest źródłem prawa. Zapis ten można by zastąpić wyrazami: „przepisy ustawodawstwa krajowego bądź obowiązujące w Rzeczypospolitej Polskiej przepisy ustawowe”.</u>
          <u xml:id="u-220.2" who="#PosełMirosławPawlak">Nie jest dopuszczalna - pytanie trzecie - w orzecznictwie i doktrynie swobodna interpretacja przepisów prawa, a tym bardziej dokonywanie swobodnej wykładni przez organ - mówi art. 13, zmiany Ordynacji podatkowej. Bo jak w opisanej sytuacji miałby się zachować przy orzekaniu sąd, skoro organ sam wybrał przepis, dokonał jego wykładni? Czy wówczas sąd byłby związany prawidłowością wyboru przepisu, czy orzekałby o prawidłowości jego wykładni?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę o następne pytanie panią poseł Magdalenę Kochan z Platformy Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#PosełMagdalenaKochan">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! 10 lat temu w małej gminie Dobra Szczecińska pod Szczecinem deweloper wybudował cztery bloki mieszkalne. W 2001 r. ostatnie z mieszkań zostało w tych blokach sprzedane. Wszystko byłoby w porządku, ludzie wprowadzili się do nowych mieszkań, wzięli kredyty hipoteczne - no, jednym słowem, sielanka - gdyby nie fakt, że decyzję o zabudowie w tym miejscu zakwestionowała właścicielka sąsiadującej z nimi posesji, której jeden z bloków w określonych godzinach wieczornych zasłaniał słońce. Okazało się, że pozwolenie na budowę zostało wydane niezgodnie z planem zagospodarowania przestrzennego. Sprawa się toczy szósty rok. Na dzień dzisiejszy wygląda to tak, że powiatowy inspektor budowlany wydał decyzje o rozbiórce czterech bloków mieszkalnych - 110 rodzin, ponad 500 osób. Te decyzje podtrzyma wojewódzki inspektor budowlany. Przy całej przychylności władz wojewódzkich, przy całej przychylności Rady Gminy Dobra Szczecińska, która chce nawet zmienić i przystąpiła do zmiany planu zagospodarowania przestrzennego, przy zainteresowaniu posłów, parlamentarzystów i miejscowych mediów, niestety, w tej sprawie ludzie niewinni zostaną przez prawo skrzywdzeni, będą niedługo spłacać kredyty hipoteczne zaciągnięte pod nieruchomości, których nie ma, których nie będą posiadaczami.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#PosełMagdalenaKochan">Zadając pytanie, właściwie znam na nie odpowiedź, bo to pytanie retoryczne. Pod rządami proponowanej przez mój klub ustawy do takiej sytuacji, mam nadzieję - albo jestem przekonana - nie doszłoby, ponieważ urzędnik mający przed sobą wizję pełnej odpowiedzialności za decyzję, którą podjął, nie byłby nią zainteresowany, znając konsekwencje, które go czekają. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę pana posła Józefa Stępkowskiego z Samoobrony o następne pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#PosełJózefStępkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jeżeli po przeprowadzonym postępowaniu wyjaśniającym stwierdzono, że w stosunku do ustalonego funkcjonariusza zachodzą przesłanki zawarte w art. 4, prokurator wydaje postanowienie o wytoczeniu na rzecz podmiotu odpowiedzialnego powództwa o odszkodowanie przeciwko winnemu funkcjonariuszowi. Czy w związku z powyższym mogę wiedzieć, jakie kompetencje, jakie prawa odnośnie do obrony przysługują funkcjonariuszowi w trakcie trwania postępowania wyjaśniającego? Ustawa ta pociąga funkcjonariuszy do odpowiedzialności tylko w przypadku przyznania odszkodowania stronie postępowania administracyjnego od podmiotu odpowiedzialnego. W przypadku gdy urzędnik naruszy prawo poprzez swoje działanie lub zaniechanie, ale jednak nie dojdzie do przyznania odszkodowania stronie postępowania administracyjnego od podmiotu odpowiedzialnego, czy wtedy urzędnik będzie podlegał jakiejś odpowiedzialności, czy pozostanie bezkarny wobec powyższego? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Proszę o ostatnie pytanie pana posła Jędrzeja Jędrycha z PiS-u.</u>
          <u xml:id="u-225.2" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">A, przepraszam bardzo, pana poseł Mieczysław Łuczak już czeka.</u>
          <u xml:id="u-225.3" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#PosełMieczysławMarcinŁuczak">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Cóż, ustawa dotyczy szerokiego spektrum spraw. Ja mam pytanie: Czy wnioskodawcy wzięli pod uwagę fakt, iż odpowiedzialność za naruszenie prawa regulują kodeksy: cywilny, karny, postępowania cywilnego i karnego, Ordynacja podatkowa i inne unormowania dopuszczone ustawą zasadniczą? I czy nie należałoby ujednolicić przepisów ograniczających przestępczość dla wszystkich obywateli, a nie wybiórczo traktować obywateli i katalogować ich w zakresie odpowiedzialności?</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#PosełMieczysławMarcinŁuczak">Następne pytanie. Czy zapis tego projektu konsekwentnie dotyczyć będzie i obejmie również premiera rządu RP, prezydenta, który powołuje funkcjonariuszy publicznych skazanych prawomocnymi wyrokami sądowymi, czy projekt dotyczy tylko funkcjonariuszy od województwa w dół? Kto będzie odpowiadał za naruszenie prawa, za bezczynność w przypadku upoważnienia naczelnika np. przez starostę do wykonywania swoich kompetencji?</u>
          <u xml:id="u-226.2" who="#PosełMieczysławMarcinŁuczak">Następna sprawa. Jawność działalności administracji jest już zapisana w ustawie o administracji publicznej, bo wszyscy składamy oświadczenia majątkowe. Co w przypadku bezczynności osób, które mają obowiązek ich weryfikacji, gdzie jest niezgodność i w tym momencie nie ma żadnych konsekwencji? Czy gdy ten projekt wejdzie w życie, nie będzie również takim samym pustym zapisem jak dotychczasowe przepisy normujące tę kwestię? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Ostatnie pytanie zada pan poseł Jędrzej Jędrych z PiS.</u>
          <u xml:id="u-227.2" who="#WicemarszałekBronisławKomorowski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#PosełJędrzejJędrych">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Korzystając z początku prac nad tą ustawą, chciałbym się zwrócić z pytaniem do pana posła wnioskodawcy, ponieważ ustawa dość dużo uwagi poświęca kwestiom zaniechania wydania decyzji czy też wydania decyzji z naruszeniem prawa przez funkcjonariusza publicznego, która to decyzja lub jej zaniechanie powoduje negatywne skutki dla obywatela. Natomiast wiemy z życia, bo bardzo często na to skarżą się właśnie obywatele, czy to prowadzący działalność gospodarczą, czy też nieprowadzący działalności gospodarczej, że bardzo dokuczliwą dla obywateli jest taka bezczynność albo też opieszałość w działaniu funkcjonariuszy publicznych. Czy nie warto by było, panie pośle, pracując nad tego typu rozwiązaniami, wprowadzić przy okazji rozwiązań prawnych, które mobilizowałyby urzędników państwowych, samorządowych do podejmowania decyzji w najszybszym możliwym terminie, a nieodwlekania niekiedy podjęcia decyzji do ostatniego możliwego zgodnie z ustawą dnia, w którym taka decyzja może być wydana? Używam stwierdzenia: mobilizowałyby, zachęcałyby urzędników do działania szybszego, a nie: zmuszałyby, ponieważ mam nadzieję, że przyjęcie tych zapisów ustawowych będzie podnosić również pewnego rodzaju kulturę pracy naszych urzędników, funkcjonariuszy publicznych. Tak że zachęcam do zastanowienia się także nad tym elementem, aby wprowadzić taki mechanizm, który będzie mobilizował urzędników do podejmowania decyzji w najszybszym możliwym terminie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Genowefa Wiśniowska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Lista posłów zapisanych do zadawania pytań została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-229.2" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Bardzo proszę przedstawiciela wnioskodawców pana posła Adama Szejnfelda.</u>
          <u xml:id="u-229.3" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#PosełAdamSzejnfeld">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W wystąpieniach klubowych padło parę pytań, uwag, potem były pytania, na które postaram się udzielić odpowiedzi, na niektóre pewnie w sposób zbiorczy, bo podobne uwagi czy zapytania były przedstawione przez kilka osób. Ale zanim do tego przejdę, chciałbym bardzo serdecznie podziękować przedstawicielom wszystkich klubów za wystąpienia i za udzielenie poparcia zaprezentowanej przeze mnie ustawie, ponieważ, jak zaobserwowałem, wszystkie kluby opowiedziały się za skierowaniem tej ustawy do prac w komisjach sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#PosełAdamSzejnfeld">A więc mniej więcej po kolei, tak jak padały te pytania i wątpliwości. Zacznę może od pana posła Stępkowskiego, który występował w imieniu klubu Samoobrona. Mnie się wydaje, że w tym wystąpieniu, w tych pytaniach, uwagach, a także jeśli chodzi o pytania ostatnie, co do niektórych kwestii występuje niezrozumienie treści przepisów, a także niezrozumienie, jeżeli chodzi w ogóle o cel tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-230.2" who="#PosełAdamSzejnfeld">Pierwsza sprawa. Była podnoszona kwestia rażącego naruszenia prawa, że to jest instytucja niejasna. Powiem szczerze: ona na pewno jest niejasna dla wszystkich, którzy nie są prawnikami. Ale sprawy, o których mówimy, muszą rozstrzygać wyłącznie prawnicy, a dla prawników i świata prawnego, dla doktryny prawnej w Polsce, dla orzecznictwa sądowego instytucja, pojęcie „rażące naruszenie prawa” jest absolutnie jasne. Pewne konsekwencje niejasności czy myślenie w tym zakresie w odniesieniu do tej instytucji pochodzą raczej z czasów bardzo zamierzchłych, odległych, tych, w których była wprowadzona ta instytucja, ale wystarczająco długo funkcjonuje ona w polskim systemie prawa, by obrosła w wystarczająco dużą ilość interpretacji, wykładni, orzecznictwa sądowego, aby dla prawników nie była wątpliwa.</u>
          <u xml:id="u-230.3" who="#PosełAdamSzejnfeld">Wyrażono wątpliwość, że ustawa jest zawężona do rozstrzygania tylko spraw indywidualnych obywateli, a nie odnosi się do innych podmiotów. Wydaje mi się, że mamy tu do czynienia z pewnym niezrozumieniem, ponieważ każda sprawa indywidualna jest nią bez względu na to, jakiego podmiotu dotyczy, niezależnie od tego, czy tym podmiotem jest obywatel, czy jest nim przedsiębiorstwo, instytucja itd., więc oczywiście ten projekt dotyczy wszystkich podmiotów w sprawach, w których będą wydawane decyzje administracyjne, zapewniam, więc tu jest tylko pewne niezrozumienie sprawy.</u>
          <u xml:id="u-230.4" who="#PosełAdamSzejnfeld">Pan poseł wyraził także wątpliwości dotyczące instytucji podawania do publicznej wiadomości informacji, raportów z działalności urzędów administracji publicznej. Powiem szczerze, że dla mnie jest to jedna z istotniejszych propozycji tego projektu, ponieważ wprowadza coś, co jest niebywale ważne w państwie demokratycznym, a więc kontrolę społeczną. Obywatel czy grupy obywateli nie mogą realizować swojego uprawnienia kontroli obywatelskiej społecznej, jeżeli nie mają wiedzy o działaniu instytucji państwowej, urzędu w tym przypadku. Podawanie do publicznej wiadomości jest niebywale słuszne i ważne.</u>
          <u xml:id="u-230.5" who="#PosełAdamSzejnfeld">Pan poseł oczywiście nie podważa tej idei, lecz mówi, że mamy tutaj zawężenie, że podawane są tylko informacje dotyczące ilości wydawanych decyzji, ilości decyzji niezgodnych z prawem, ale na przykład nie przewiduje się w przepisie podawania przyczyn wydawania decyzji niezgodnej z prawem, informacji o osobach odpowiedzialnych itd. Powiem szczerze, że to jest celowe zawężenie. W pierwotnym projekcie było zapisane podawanie pełnych informacji, ale musimy pamiętać o skali spraw, jakich to dotyczy. W Polsce wydawane są miliony decyzji administracyjnych, z czego duża część decyzji jest skarżonych do instancji wyższych lub sądu administracyjnego. Wspominałem o ostatnich doniesieniach „Rzeczypospolitej” mówiących o tym, że aż około 30% decyzji skarżonych do NSA jest uznawanych za słusznie zaskarżone. Jeśli w każdym tym przypadku administracja miałaby podawać skrupulatnie w raportach i sprawozdaniach przyczyny, informację o odpowiedzialnych itd., to byłoby to trudne do zrealizowania. Natomiast sama wiedza jest podstawą do tego, żeby osoba czy osoby, czy instytucje chcące ją zgłębić mogły uzyskać informacje zdecydowanie bardziej szczegółowe.</u>
          <u xml:id="u-230.6" who="#PosełAdamSzejnfeld">Wyrażano także wątpliwość, że ustawa będzie powodowała pociągnięcie do odpowiedzialności majątkowej urzędników wyłącznie wtedy, kiedy będzie się to wiązało z odszkodowaniem ze strony Skarbu Państwa czy jednostki samorządu terytorialnego wobec pokrzywdzonego obywatela, pokrzywdzonej strony. Tak, to jest właśnie główna idea tej ustawy. Chodzi o szczególną odpowiedzialność, bo pamiętajmy, że to jest ustawa o szczególnych zasadach odpowiedzialności. My nie mówimy o zwykłych zasadach odpowiedzialności. Zwykłe zasady odpowiedzialności są uregulowane w polskim prawie i funkcjonują, chociaż kulawo. Mówimy o szczególnej odpowiedzialności, a więc tej, w której występują dwa bardzo charakterystyczne i szerokie aspekty: po pierwsze, decyzja została wydana niezgodnie z prawem i rażąco naruszyła prawo, a po drugie, ktoś musiał za to zapłacić. Ktoś, czyli Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego, co oznacza, że de facto my wszyscy. A więc: Gdy jest szczególna sytuacja, jest szczególna odpowiedzialność; w zwykłej sytuacji mamy zwykłą odpowiedzialność, byle tylko organy administracji publicznej potrafiły ją wyegzekwować.</u>
          <u xml:id="u-230.7" who="#PosełAdamSzejnfeld">Bardzo istotna uwaga - zastrzeżenie - była wyrażona także przez pana posła Stępkowskiego. Dotyczyła braku prawa do obrony funkcjonariusza publicznego na etapie trwania postępowania wyjaśniającego. Zanotowałem to sobie, żeby powiedzieć na ten temat dwa słowa, bo od początku jest pewnego rodzaju niejasność co do tego. Oczywiście nie mamy tu do czynienia z taką sytuacją, jaka występuje na przykład w postępowaniu karnym czy w postępowaniu już przed sądem. Tam oczywiście jest prawo do obrony i wszystkie rygory i zasady tego prawa mają zastosowanie do strony. Natomiast w postępowaniu wyjaśniającym mamy do czynienia z czymś, co można by określić - nie chciałbym używać języka prawa, tylko języka potocznego, być może bardziej zrozumiałego - jako taką sytuację, kiedy człowiek sam się zastanawia, czy, jeżeli poniósł jakąś szkodę, ma wystąpić przeciwko podmiotowi, który mu tę szkodę wyrządził, czy nie ma występować.</u>
          <u xml:id="u-230.8" who="#PosełAdamSzejnfeld">Powiedzmy: Jan Malinowski nie zapłacił Franciszkowi Gruszkowskiemu rachunku. W tej sytuacji Franciszek Gruszkowski ma prawo się zastanawiać, co z tym zrobić i czy Jana Malinowskiego podać do sądu czy nie. Czy to ma oznaczać, że Jan Malinowski ma mieć prawo do obrony przed Franciszkiem Gruszkowskim, który się nad tym zastanawia? No nie. Tak samo w tym przypadku. Pamiętajmy, że chodzi o postępowanie wewnątrzadministracyjne, a więc takie, gdy Skarb Państwa się zastanawia, czy w stosunku do własnego pracownika ma wszcząć jakieś postępowanie czy nie. Bada sprawę, bada to, czy nastąpiło złamanie przepisów. Jeżeli Skarb Państwa uzna, że nie, to nie występuje, ale jeżeli uzna, że tak, prokurator wszczyna postępowanie w imieniu Skarbu Państwa i wtedy oczywiście wszystkie kwestie związane z prawem do obrony itd., czyli prawem strony, występują. Chciałbym na ten niuans zwrócić uwagę.</u>
          <u xml:id="u-230.9" who="#PosełAdamSzejnfeld">Ostatnia uwaga dotyczy tego, co się pojawiło w kilku innych wystąpieniach, a także właśnie w tych opiniach, o których mówiłem wcześniej, czyli pewnej refleksji, że mamy niespójność między tą ustawą a Kodeksem pracy, który przewiduje konsekwencje finansowe dla pracownika najwyżej do 3-krotności wynagrodzenia, a nasza ustawa przewiduje konsekwencje finansowe do 12-krotności.</u>
          <u xml:id="u-230.10" who="#PosełAdamSzejnfeld">Przede wszystkim chcę zwrócić uwagę - w swoim wystąpieniu chyba 3 czy 4-krotnie to podkreślałem - że w polskim systemie administracji mamy do czynienia z pracownikami, którzy wykonują zadania funkcjonariuszy publicznych na różnych podstawach prawnych. Kodeks pracy dotyczy tylko wąskiej części pracowników. Całej reszty urzędników administracji publicznej on nie dotyczy. To po pierwsze. Dlatego potrzebne jest dodatkowe rozwiązanie, które proponujemy. Po drugie, nasza ustawa ma absolutnie charakter ustawy specjalnej, lex specialis. W myśl prawa oczywiście prawo szczególne wyłącza prawo ogólne, w związku z czym w tym przypadku nie ma jakiejkolwiek wątpliwości. Zresztą podczas prac nad tą ustawą, podczas opiniowania przez bardzo wielu prawników, ekspertów prawnych nikt nie podzielał takiej wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-230.11" who="#PosełAdamSzejnfeld">Kolejne pytania i uwagi. Pani poseł Ozga z PSL pyta, dlaczego nie ma wskazanego konkretnie odpowiedzialnego podmiotu, bo nie chodzi, tak jak proponujemy, o Skarb Państwa czy jednostkę samorządu terytorialnego. Muszę powiedzieć, że jest to nie tylko celowe, ale jedynie słuszne określenie. Chodzi też o to, żeby broń Boże w trakcie prac komisyjnych nie iść w kierunku sugestii pani poseł. Przecież to nie urząd miasta Iks albo nie ministerstwo Igrek odpowiada i płaci odszkodowanie obywatelowi, jeżeli poniesie on szkodę, tylko płaci Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego. W związku z tym to ona ma regres do swojego pracownika, a nie ktokolwiek inny.</u>
          <u xml:id="u-230.12" who="#PosełAdamSzejnfeld">Kwestię rażącego naruszenia prawa już tutaj wyjaśniłem.</u>
          <u xml:id="u-230.13" who="#PosełAdamSzejnfeld">Pan Mirosław Krajewski z Samoobrony pyta o to, dlaczego nie uwzględnia się decyzji, które są wydawane bez podstawy prawnej. Ależ uwzględnia się, oczywiście. Każda decyzja rażąco naruszająca prawo jest decyzją, która będzie wywoływała konsekwencje zgodne z tą ustawą. Wydanie decyzji bez podstawy prawnej jest niewątpliwie - przynajmniej dla mnie - rażącym naruszeniem prawa.</u>
          <u xml:id="u-230.14" who="#PosełAdamSzejnfeld">Było pytania pana posła z PiS, nie zanotowałem nazwiska: Dlaczego jest specustawa, a nie ma na przykład rozwiązania polegającego na wprowadzeniu określonych przepisów do Kodeksu postępowania administracyjnego? Ano dlatego, że się nie da, ponieważ Kodeks postępowania administracyjnego jest tylko procedurą administracyjną dotyczącą wycinka działalności administracji publicznej, nie reguluje kwestii odpowiedzialności, przynajmniej systemowo itd. Niestety jeżeli chodzi o pracę administracji publicznej - jak to już kilkakrotnie powtarzałem - to administracja publiczna w Polsce działa na podstawie wielu kodeksów oraz ustaw i nie da się tego ujednolicić. Dlatego też proponuje się wąską ustawę szczególną, specjalną, która miałaby rozwiązać problem, o którym dzisiaj mówimy.</u>
          <u xml:id="u-230.15" who="#PosełAdamSzejnfeld">Kolejne pytanie także przedstawiciela PiS: Dlaczego ustawa dotyczy tylko funkcjonariuszy publicznych będącymi urzędnikami, a nie ma np. zastosowania do prokuratorów i sędziów? To jest dobre pytanie. To jest pytanie o to, jak daleko z regulacjami tego typu chcemy pójść. To jest pytanie, na które właściwie nie ja powinienem odpowiedzieć, tylko powinniśmy sobie odpowiedzieć wszyscy, jak daleko z tymi regulacjami chcemy pójść. Aczkolwiek muszą powiedzieć, że sprawa uregulowania, wydaje mi się, w podobny sposób działań sędziów i prokuratorów nie byłaby tak prosta. Nie sądzę, żeby można to było ująć w jednej ustawie, ponieważ - co jest oczywiste - sędzia nie jest zwykłym funkcjonariuszem publicznym, nie jest zwykłym urzędnikiem administracji publicznej. Mamy tu do czynienia ze szczególnymi rozwiązaniami ustawowymi. W związku z tym w sposób szczególny musielibyśmy chyba też w tym przypadku do tego podejść. Nie sądzę jednak, żeby ten krąg podmiotów musiał być w przyszłości wyłączony z zakresu podobnych regulacji, choć jestem przekonany o tym, że nie da się tego uwzględnić w projekcie ustawy z druku nr 504.</u>
          <u xml:id="u-230.16" who="#PosełAdamSzejnfeld">Jeżeli chodzi o refleksję pani poseł Kochan w związku ze szczególnym przypadkiem, który został tutaj podany, to chciałbym wyrazić pogląd, że tego rodzaju przypadki w Polsce nie będą występowały nie tylko dlatego, że taką uchwalilibyśmy ustawę. Po prostu, jak to jeden z mówców przedstawiał, administracja publiczna powinna działać w interesie i na rzecz przede wszystkim obywatela, a jeśli taka idea byłaby realizowana, to przypadków, o których pani poseł wspomniała, prawdopodobnie byśmy nie mieli.</u>
          <u xml:id="u-230.17" who="#PosełAdamSzejnfeld">Było pytanie pana posła Stępkowskiego o kilka kwestii, między innymi o to, czy ta ustawa dotyczyłaby także takich funkcjonariuszy publicznych jak premier, ministrowie itd. Ja odpowiem pozytywnie, pod warunkiem że w związku z taką decyzją administracyjną, która naruszałaby prawo i spełniała przesłanki z tego projektu ustawy, nie ponosiliby odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu, bo oczywiście odpowiedzialność przed Trybunałem Stanu wyłącza inną odpowiedzialność, zresztą jest mowa o tej kwestii w projekcie naszej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-230.18" who="#PosełAdamSzejnfeld">Było także pytanie, czy nie mogą być jednolite przepisy dotyczące wszystkich, a nie tylko wybranych grup zawodowych, bo to jest projekt ustawy, który dotyczy określonej grupy zawodowej, czyli funkcjonariuszy publicznych, mówiąc językiem potocznym, urzędników. Idea może jest słuszna, ale bardzo trudno byłoby w jednym akcie przedstawiać odpowiedzialność ludzi wykonujących różne zawody.</u>
          <u xml:id="u-230.19" who="#PosełAdamSzejnfeld">Ja powiem więcej, nawet przecież w samym urzędzie - te kwestie też rozpatrywaliśmy - są pracownicy różnych kategorii odpowiedzialni za różne kwestie w różnym zakresie i trudno byłoby w stosunku do nich stosować jedną odpowiedzialność. Ja oczywiście nie będę podawał skrajnego przykładu, a więc sprzątaczki i - nie wiem - kierownika urzędu. Jedna i druga osoba pracują w urzędzie, ale trudno sobie wyobrazić, żeby osoby te miały tę samą odpowiedzialność w ramach tej samej ustawy. To jest ustawa o szczególnej odpowiedzialności funkcjonariuszy publicznych wyłącznie.</u>
          <u xml:id="u-230.20" who="#PosełAdamSzejnfeld">Dalej jest, jak mi się wydaje, bardziej refleksja niźli pytanie czy zarzut, a więc czy nie można by uwzględnić pewnych przepisów, które eliminowałyby sprawę bezczynności, opieszałości urzędników. Przypuszczam, że trudno znaleźć na to przepis, to znaczy trudno przepisem mobilizować człowieka do pracy. Przepisem powinno się właściwie usunąć takiego człowieka z pracy, a jak ktoś jest opieszały, nie chce mu się pracować, to po prostu w urzędzie administracji publicznej, który ma służyć ludziom, służyć obywatelom, taka osoba nie powinna pracować. Myślę jednak, że ta ustawa także i w tym zakresie będzie mogła przynieść pozytywne efekty poprzez mobilizowanie urzędników do przynajmniej realizowania swoich obowiązków w ramach prawa i w ramach m.in. Kodeksu postępowania administracyjnego, który określa także terminy załatwiania spraw obywateli.</u>
          <u xml:id="u-230.21" who="#PosełAdamSzejnfeld">Co prawda znam takie rozwiązania, i to wewnętrzne, jakby wewnętrzne pragmatyki urzędnicze, na podstawie których nie dziwię się takiemu pytaniu. Na przykład znam urzędy skarbowe, w których są wewnętrzne zalecenia, by decyzję administracyjną wydawać w trzydziestym dniu od wszczęcia postępowania tylko dlatego, że jest na to 30 dni. Coś skandalicznego! Jeżeli jest możliwość wydania decyzji w trzecim dniu czy w drugim dniu, to powinno się ją wydać w drugim dniu, mimo że jest na to możliwość 30 dni. Są to jednak kwestie, których nie można uregulować przepisem prawa, należy je uregulować kodeksem etycznym administracji publicznej, pragmatykami, nowymi europejskimi standardami pracy administracji publicznej, które po prostu powinniśmy wdrażać w naszym kraju, a nie paragrafem, nie przepisem, nie sankcją karną.</u>
          <u xml:id="u-230.22" who="#PosełAdamSzejnfeld">Tyle, pani marszałek, moich odpowiedzi na zadane pytania czy wygłoszone refleksje. Jeszcze raz bardzo serdecznie dziękuję wszystkim klubom parlamentarnym za poparcie ustawy i mam nadzieję, że wszystkie pozostałe niejasności będziemy mogli rozwiać w komisjach, a w konsekwencji uchwalić tę ważną i potrzebną ustawę. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Dziękuję przedstawicielowi wnioskodawców panu posłowi Adamowi Szejnfeldowi.</u>
          <u xml:id="u-231.2" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-231.3" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, proponuje, aby Sejm skierował poselski projekt ustawy o szczególnych zasadach odpowiedzialności funkcjonariuszy publicznych za naruszenie prawa, zawarty w druku nr 504, do Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-231.4" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">W dyskusji zgłoszono wniosek o skierowanie tego projektu ustawy również do Komisji Gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-231.5" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Do głosowania w tej sprawie przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-231.6" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 7. porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo o ustroju sądów wojskowych oraz ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (druk nr 487).</u>
          <u xml:id="u-231.7" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości pana Andrzeja Grzelaka w celu przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-231.8" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejGrzelak">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Przedstawiona dzisiaj nowelizacja ustawy Prawo o ustroju sądów wojskowych oraz ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych przede wszystkim ma na celu ustalenie zasad powoływania do zawodowej służby wojskowej na stanowiska aplikantów w wojskowych sądach garnizonowych, a także na stanowiska asesorów i sędziów, osób, które odbyły aplikacje w sądzie powszechnym lub powszechnej jednostce organizacyjnej prokuratury, oraz innych osób spełniających wymagania określone w art. 22 § 2 i 3 tej ustawy, czyli np. profesorów, doktorów habilitowanych itd. Zagadnienia powoływania do zawodowej służby wojskowej na szczególne stanowiska aplikantów, asesorów, sędziów wojskowych zostały wyłączone z obowiązującej od 1 lipca 2004 r. ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, bo wskazywano wówczas, że regulacje tego przedmiotu znajdą się w Prawie o ustroju sądów wojskowych. Tam jednak takie regulacje nie znalazły się, dlatego zachodzi potrzeba wypełnienia luki prawnej w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejGrzelak">Proponowany art. 22a Prawa o ustroju sądów wojskowych tworzy zatem mechanizm powołania do zawodowej służby wojskowej i na urząd asesora lub sędziego oznaczonych stopniem etatowym kapitana oraz majora lub podpułkownika osób, które odbyły aplikacje w sądzie powszechnym lub w powszechnej jednostce organizacyjnej prokuratury, profesorów i doktorów habilitowanych nauk prawnych oraz innych osób spełniających wymagania określone we wspomnianym już art. 22 § 2 i 3 Prawa o ustroju sądów wojskowych. Brak w Prawie o ustroju sądów wojskowych takiego mechanizmu powoduje, że pomimo spełnienia przez te osoby warunków do uzyskania nominacji na urząd asesora lub sędziego sądu wojskowego w praktyce nie mogą one być na ten urząd powoływane. Tym samym w gruncie rzeczy przepis art. 22 § 2 i 3 Prawa o ustroju sądów wojskowych przyznaje takim osobom możliwość ubiegania się o stanowisko w sądzie wojskowym, lecz w obowiązującym stanie prawnym jednocześnie wyklucza taką możliwość. Dokonanie zmian w tym zakresie jest zatem niezbędne.</u>
          <u xml:id="u-232.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejGrzelak">Również brak regulacji pozwalających na powoływanie do zawodowej służby wojskowej i na stanowiska aplikantów w wojskowych sądach garnizonowych powoduje konieczność wprowadzenia w życie odpowiednich rozwiązań w tym zakresie. Rozwiązania takie przewiduje się w nowelizowanym art. 49 Prawa o ustroju sądów wojskowych.</u>
          <u xml:id="u-232.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejGrzelak">Celowe jest, aby aplikant sądu wojskowego, którym może być żołnierz zawodowy, był powoływany do zawodowej służby wojskowej na podstawie kontraktu na pełnienie służby terminowej. Jednocześnie poza posiadanym tytułem zawodowym magistra oraz spełnieniem wymagań określonych w art. 22 § 1 pkt. 1–3 Prawa o ustroju sądów wojskowych kandydat na aplikanta w wojskowym sądzie garnizonowym winien odbyć szkolenie wojskowe oraz zdać egzamin na oficera, są to bowiem warunki niezbędne do mianowania go na stopień wojskowy podporucznika czy też, w marynarce, podporucznika marynarki.</u>
          <u xml:id="u-232.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejGrzelak">Proponuje się, aby rozkaz personalny o powołaniu aplikanta do zawodowej służby wojskowej, przy uwzględnieniu potrzeb sądownictwa wojskowego, wydawał na wniosek dyrektora Departamentu Sądów Wojskowych Ministerstwa Sprawiedliwości szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, tak jak czyni to wobec pozostałych żołnierzy zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-232.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejGrzelak">Ponieważ aplikanta w wojskowym sądzie garnizonowym powołuje minister sprawiedliwości w porozumieniu z ministrem obrony narodowej, rozkaz personalny szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego o powołaniu do zawodowej służby wojskowej powinien nastąpić z dniem powołania przez wskazanych wyżej ministrów na stanowisko aplikanta. Chodzi o to, żeby zsynchronizować te dwie czynności: minister sprawiedliwości w porozumieniu z ministrem obrony narodowej powołuje na stanowisko aplikanta i jednocześnie szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego do zawodowej służby wojskowej.</u>
          <u xml:id="u-232.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejGrzelak">W przedstawionym projekcie przewiduje się, że kontrakt na pełnienie służby terminowej z aplikantem w wojskowym sądzie garnizonowym będzie zawierał dyrektor Departamentu Sądów Wojskowych.</u>
          <u xml:id="u-232.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejGrzelak">Z uwagi na specyfikę służby w sądzie wojskowym, wynikającą na przykład z konieczności zakwalifikowania się na aplikację w następstwie przeprowadzonego konkursu, o którym mowa w rozporządzeniu ministra sprawiedliwości z 13 maja 2003 r., w projekcie ustawy precyzyjnie określono treść zawieranego kontraktu, w tym dzień rozpoczęcia zawodowej służby wojskowej oraz dzień, do którego kontrakt obowiązuje.</u>
          <u xml:id="u-232.8" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejGrzelak">Powołanie do zawodowej służby wojskowej jako służby stałej żołnierza zawodowego pełniącego zawodową służbę wojskową w ramach kontraktu na pełnienie służby terminowej na stanowisku aplikanta w wojskowym sądzie garnizonowym będzie mogło nastąpić dopiero po zakończeniu aplikacji, całościowej ocenie postępu w trakcie jej trwania i po zdaniu przez aplikanta egzaminu sędziowskiego. O dalszej karierze zawodowej i powołaniu do zawodowej służby wojskowej pełnionej jako służba stała będą więc decydowały postępy poczynione w trakcie aplikacji i najlepsze wyniki egzaminów.</u>
          <u xml:id="u-232.9" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejGrzelak">Nadto przedstawiona nowelizacja ma na celu - i to jest druga kwestia regulowana w tej nowelizacji - dostosowanie regulacji dotyczącej funkcjonowania sądów wojskowych do rozwiązań przyjętych w ustawie Prawo o ustroju sądów powszechnych. Ponadto jest też potrzeba uregulowania skutków, jakie wywołuje orzeczenie wojskowej komisji lekarskiej o uznaniu sędziego wojskowego za niezdolnego do pełnienia zawodowej służby wojskowej i w konsekwencji precyzyjnego uregulowania trybu ubiegania się o urząd sędziego sądu powszechnego w takim przypadku. W aktualnym stanie prawnym, jeżeli sędzia uznany orzeczeniem wojskowej komisji lekarskiej za niezdolnego do służby wojskowej nie jest jednocześnie trwale niezdolny do pełnienia obowiązków sędziego, a nie zrzeknie się stanowiska, to nie można zwolnić go z służby wojskowej, zgodnie bowiem z przepisem art. 35 § 1 Prawa o ustroju sądów wojskowych sędziego nie można zwolnić z zawodowej służby wojskowej przed rozwiązaniem stosunku służbowego z mocy prawa lub przed utratą przez niego stanowiska sędziego - jest to sytuacja odwrócona. Może on w takim przypadku pobierać wynagrodzenie, chociaż nie będzie mógł wykonywać swoich obowiązków, gdyż prezes sądu jest zobligowany zgodnie z § 19 ust. 2 rozporządzenia ministra obrony narodowej z dnia 17 marca 2004 r., w sprawie zwalniania żołnierzy zawodowych z zawodowej służby wojskowej, do zwolnienia z wykonywania czynności służbowych sędziego niezdolnego do zawodowej służby wojskowej. I oto mamy tutaj taką sytuację, że jako żołnierz nie może wykonywać swych obowiązków, a jako sędzia, jeżeli stan zdrowia mu na to pozwala, może wykonywać te obowiązki, ale w wojsku jest tak, że jeżeli nie może jako żołnierz, to nie może wykonywać funkcji sędziego, i to też należało tutaj uregulować. Kwestia ta wymaga zatem jednoznacznego rozstrzygnięcia w projekcie.</u>
          <u xml:id="u-232.10" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejGrzelak">W projekcie nowelizacji proponuje się nadanie nowego brzmienia art. 32 § 1 Prawa o ustroju sądów wojskowych, poprzez określenie, że stosunek służbowy sędziego wojskowego rozwiązuje się z mocy prawa nie tylko w przypadku zrzeczenia się urzędu i ukończenia 60 roku życia, lecz także w wyniku orzeczenia wojskowej komisji lekarskiej uznającej sędziego za niezdolnego do zawodowej służby wojskowej. Będzie to skutkowało, tak jak w pozostałych przypadkach rozwiązania z mocy prawa stosunku służbowego sędziego wojskowego, jednoczesnym zwolnieniem sędziego z zawodowej służby wojskowej.</u>
          <u xml:id="u-232.11" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejGrzelak">Tak jak dotychczas, sędzia uznany za niezdolnego do zawodowej służby wojskowej, na swój wniosek, jest powoływany w trybie określonym w przepisach Prawa o ustroju sądów powszechnych na urząd sędziego sądu powszechnego. Jeżeli zaś sędzia sądu wojskowego, którego stosunek służbowy rozwiązał się z mocy prawa na skutek uznania go za trwale niezdolnego do zawodowej służby wojskowej, nie złoży wniosku o powołanie na urząd sędziego sądu powszechnego, wtedy przechodzi w stan spoczynku, tak samo jak w sytuacji rozwiązania stosunku służbowego z mocy prawa z powodu ukończenia 60 roku życia.</u>
          <u xml:id="u-232.12" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejGrzelak">Po czwarte wreszcie, w obowiązującej ustawie Prawo o ustroju sądów wojskowych brakuje uregulowania dotyczącego podmiotu uprawnionego do ustalania wysokości uposażenia sędziom w stanie spoczynku i uposażenia rodzinnego członków ich rodzin oraz innego organu wypłacającego te należności. Stąd też rozwiązanie w tym zakresie zostało przewidziane w dodanym do Prawa o ustroju sądów wojskowych art. 36a § 1 i 2. Uposażenie sędziów sądów wojskowych w stanie spoczynku i uposażenie rodzinne członków ich rodzin, w zależności od miejsca pełnienia urzędu lub pełnionej funkcji, będzie ustalał prezes sądu, dyrektor departamentu sądów wojskowych, lub minister sprawiedliwości. Natomiast uposażenie sędziów sądów wojskowych w stanie spoczynku i uposażenie rodzinne członków ich rodzin będzie wypłacał wojskowy organ emerytalny. W chwili obecnej prawo do wymienionych świadczeń nie może być skutecznie realizowane z powodu przeszkody formalnoprawnej polegającej na braku wyraźnego wskazania, zarówno w ustawie o ustroju sądów wojskowych, jak i w przepisach wykonawczych, organów uprawnionych do ustalania i wypłaty tych świadczeń. Sądy wojskowe, w odróżnieniu od sądów powszechnych, nie posiadają bowiem organu finansowego, który mógłby realizować wypłatę uposażenia w stanie spoczynku i uposażenia rodzinnego. Przewiduje się także regulację upoważniającą ministra sprawiedliwości w porozumieniu z ministrem obrony narodowej do wydania, w drodze rozporządzenia, szczególnych zasad trybu ustalania i wypłacania uposażeń oraz uposażeń rodzinnych sędziom w stanie spoczynku, a także członkom ich rodzin.</u>
          <u xml:id="u-232.13" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejGrzelak">Jednocześnie w dodawanym do ustawy art. 36a § 3 proponuje się uregulowanie sytuacji sędziego sądu wojskowego w stanie spoczynku w przypadku utraty przez niego uprawnień do stanu spoczynku i do uposażenia. Do utraty uprawnienia do stanu spoczynku i do uposażenia, zgodnie ze stosowanym w tej materii art. 104 § 5 Prawa o ustroju sądów powszechnych, dochodzi w razie skazania prawomocnym wyrokiem sędziego w stanie spoczynku na pozbawienie praw publicznych za przestępstwo popełnione zarówno po przejściu, jak i przed przejściem w stan spoczynku oraz w razie prawomocnego orzeczenia kary dyscyplinarnej pozbawienia prawa do stanu spoczynku wraz z prawem do uposażenia lub w przypadku prawomocnego orzeczenia kary wydalenia ze służby za przewinienia popełnione, w tym przed przejściem w stan spoczynku. W takim przypadku do byłego sędziego wojskowego w stanie spoczynku będą miały zastosowanie przepisy ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin.</u>
          <u xml:id="u-232.14" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejGrzelak">W przedkładanym projekcie przewiduje się też udoskonalenie rozwiązań Prawa o ustroju sądów wojskowych w zakresie odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów sądów wojskowych, między innymi przez utworzenie funkcji zastępcy rzecznika dyscyplinarnego na wypadek przeszkód w pełnieniu obowiązków przez rzecznika dyscyplinarnego, co niewątpliwie wpłynie na szybkość postępowania dyscyplinarnego. Zaproponowana regulacja dotycząca właściwości rzecznika i jego zastępcy w sprawach odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów sądów wojskowych jest też podyktowana koniecznością rozgraniczenia spraw dyscyplinarnych prowadzonych wobec sędziów wojskowych sądów okręgowych i garnizonowych oraz prezesów i zastępców prezesów sądów wojskowych.</u>
          <u xml:id="u-232.15" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejGrzelak">Regulacja zaproponowana w nowelizowanym art. 41b Prawa o ustroju sądów wojskowych uzasadniona jest koniecznością zmiany przepisów regulujących kwestię zawieszenia sędziego sądu wojskowego w czynnościach służbowych. W obecnym brzmieniu tego artykułu zawieszenie sędziego w czynnościach służbowych jest fakultatywne nie tylko w przypadku wszczęcia przeciwko sędziemu postępowania dyscyplinarnego lub o ubezwłasnowolnienie, ale także w razie wszczęcia w stosunku do niego postępowania karnego. Dlatego proponuje się nadanie nowego brzmienia art. 41b § 1 i dodanie nowego § 1a, który przewiduje, że w razie podjęcia uchwały zezwalającej na pociągnięcie sędziego do odpowiedzialności karnej zawieszenie w czynnościach służbowych w przypadku popełnienia przestępstwa umyślnego będzie obligatoryjne. Jeżeli zaś uchwała zezwalająca na pociągnięcie sędziego do odpowiedzialności karnej będzie dotyczyła przestępstwa nieumyślnego, zawieszenie w czynnościach służbowych sędziego będzie fakultatywne.</u>
          <u xml:id="u-232.16" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejGrzelak">Konsekwencją regulacji zaproponowanej w dodanym do Prawa o ustroju sądów wojskowych art. 22a, określającym zasady powoływania do zawodowej służby wojskowej osób, które odbyły aplikacje w sądzie powszechnym lub w powszechnej jednostce organizacyjnej prokuratury, profesorów i doktorów habilitowanych nauk prawnych oraz innych osób spełniających wymagania do uzyskania nominacji na asesora lub sędziego sądu wojskowego, i co się z tym wiąże - mianowania na stopień oficerski odpowiadający stopniowi etatowemu stanowiska służbowego, jest konieczne uzupełnienie art. 32 ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych. Przewiduje to art. 2 projektowanej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-232.17" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejGrzelak">Proponowana zmiana art. 32 ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych polega na dodaniu ust. 2a wskazującego, że mianowanie na stopień wojskowy odpowiadający stopniowi etatowemu stanowiska służbowego kandydatów na sędziów sądów wojskowych, spełniających wymagania określone w art. 22 § 2 i 3 ustawy Prawo o ustroju sądów wojskowych, następuje według zasad określonych dla mianowania żołnierzy zawodowych na stopień wojskowy podporucznika, a w marynarce - podporucznika marynarki.</u>
          <u xml:id="u-232.18" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejGrzelak">Ponadto, na zakończenie, projekt zawiera kilka innych zmian potrzebnych z punktu widzenia poprawy funkcjonowania sądów wojskowych, a także zmian w zakresie regulacji dotyczących aplikantów i aplikacji sądowej. Mają one między innymi na celu ujednolicenie zasad w razie niedostatecznego wyniku egzaminu sędziowskiego oraz umożliwienie aplikantom sądów wojskowych przystąpienie do egzaminu końcowego wraz z aplikantami sądów powszechnych.</u>
          <u xml:id="u-232.19" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejGrzelak">Dziękuję za uwagę. Uprzejmie proszę Wysoką Izbę o przyjęcie projektu ustawy i skierowanie go do dalszych prac w komisjach. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-232.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów.</u>
          <u xml:id="u-233.2" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-233.3" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Bardzo proszę przedstawiciela Prawa i Sprawiedliwości panią poseł Beatę Kempę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#PosełBeataKempa">Dziękuję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#PosełBeataKempa">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawa i Sprawiedliwości mam zaszczyt przedstawić stanowisko w przedmiocie projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo o ustroju sądów wojskowych oraz ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, które zostały przedłożone w druku nr 487, wraz z projektem aktu wykonawczego.</u>
          <u xml:id="u-234.2" who="#PosełBeataKempa">Nowelizacja ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. Prawo o ustroju sądów wojskowych oraz ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych zmierza w kilku bardzo pożądanych kierunkach. Wystarczy wspomnieć na kwestię ujednolicenia regulacji dotyczącej funkcjonowania sądów wojskowych do rozwiązań zawartych w ustawie z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych, następnie do ustalenia zasad powoływania aplikantów, asesorów i sędziów do zasadniczej służby wojskowej, albowiem zagadnienie to, jak powiedział przedstawiciel wnioskodawców pan minister, zostało wyłączone z przepisów ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, która weszła w życie dnia 11 lipca 2004 r., i stanowiło dosyć poważną lukę w tym prawie. I po trzecie, nowelizacja zmierza do wypełnienia kolejnej luki w przepisach obowiązującej ustawy w zakresie skutków orzeczenia wojskowej komisji lekarskiej o uznaniu sędziego wojskowego za niezdolnego do pełnienia zawodowej służby wojskowej i w związku z tym dookreśla się w noweli tryb ubiegania o powołanie sędziego wojskowego na urząd sędziego sądu powszechnego.</u>
          <u xml:id="u-234.3" who="#PosełBeataKempa">Z uwagi na brak czasu skupię się na ocenie najważniejszych proponowanych zmian legislacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-234.4" who="#PosełBeataKempa">Na szczególną uwagę zasługuje propozycja rozwiązania sprawy trybu głosowania Zgromadzenia Sędziów Sądów Wojskowych, gdzie proponuje się dookreślenie przez ustawodawcę, w jakich sprawach głosowanie z mocy prawa byłoby tajne i konsekwentnie kiedy następowałoby na żądanie chociażby jednego członka zgromadzenia. Nadto nader słusznym jest wprowadzenie nowego art. 22a, który stanowił będzie, iż powołanie kandydata na sędziego lub asesora w sądzie wojskowym do zawodowej służby wojskowej pełnionej jako służba stała następowałoby przy spełnieniu m.in. warunku dobrowolnego zgłoszenia się do służby, a nadto, co jest oczywiste, warunku spełnienia wymagań koniecznych do mianowania na odpowiedni stopień wojskowy.</u>
          <u xml:id="u-234.5" who="#PosełBeataKempa">Omawiane przepisy w tym zakresie zmierzają również do zachowania ustawowej zasady nieusuwalności sędziego ze stanowiska w przypadku przejścia z sądu powszechnego na stanowisko sędziego sądu wojskowego. Powiem inaczej, będzie to stanowiło swoistą gwarancję tejże zasady.</u>
          <u xml:id="u-234.6" who="#PosełBeataKempa">Zawarte w noweli rozwiązanie sposobu przedstawiania kandydatur sędziów sądów wojskowych Krajowej Radzie Sądownictwa w taki sposób, że Zgromadzenie Sędziów Sądów Wojskowych przedstawiać będzie wszystkie rozpatrywane kandydatury wraz z liczbą oddanych głosów, zmierza w szczególności do usunięcia wątpliwości wynikających z interpretacji dotychczasowych przepisów w omawianym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-234.7" who="#PosełBeataKempa">W dalszej części pragnę skupić się na kwestii uregulowania w noweli trybu ubiegania się na urząd sędziego sądu powszechne sędziego sądu wojskowego, który na skutek orzeczenia wojskowej komisji lekarskiej został uznany za niezdolnego do zawodowej służby wojskowej. Otóż w obecnym, wadliwym stanie, wadliwym, powtarzam, stanie prawnym, jeżeli sędzia uznany za niezdolnego do służby wojskowej na skutek orzeczenia komisji lekarskiej nie jest natomiast trwale niezdolny do pełnienia obowiązków sędziego i nie zrzeknie się stanowiska, ponieważ w zasadzie nie ma takiego obowiązku, prawo tego nie przewiduje i obecne przepisy tego nie wymagają, to nie można zwolnić go ze służby wojskowej. W konsekwencji może on m.in. pobierać wynagrodzenie bez świadczenia pracy, gdyż w myśl przepisów rozporządzenia ministra obrony narodowej z dnia 17 marca 2004 r. w sprawie zwalniania żołnierzy zawodowych z zawodowej służby wojskowej prezes sądu jest zobligowany do zwolnienia takiego sędziego z wykonywania czynności służbowych. Proponowane zapisy usuwają lukę w tej materii.</u>
          <u xml:id="u-234.8" who="#PosełBeataKempa">Rozwiązania przyjęte w projekcie w przedmiocie wskazania organu uprawnionego do przyznania uposażeń oraz uposażeń rodzinnych, a także wskazanie organu finansowego uprawnionego do wypłaty nie budzi żadnych zastrzeżeń, wręcz przeciwnie, również reguluje w sposób precyzyjny tę materię.</u>
          <u xml:id="u-234.9" who="#PosełBeataKempa">Zasadne jest ustanowienie funkcji zastępcy rzecznika dyscyplinarnego, głównie, w ocenie klubu, w celu usprawnienia i swoistego uporządkowania materii ustawowej związanej z postępowaniem dyscyplinarnym w sądownictwie wojskowym.</u>
          <u xml:id="u-234.10" who="#PosełBeataKempa">Już kończę, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-234.11" who="#PosełBeataKempa">Bardzo ważną kwestią jest wprowadzenie nowego brzmienia art. 41b § 1, 41b § 1a omawianego projektu określających przypadki obligatoryjnego i fakultatywnego zawieszenia w czynnościach sędziego sądu wojskowego. Przy czym novum jest tu wprowadzenie instytucji obligatoryjnego zawieszenia sędziego w czynnościach służbowych.</u>
          <u xml:id="u-234.12" who="#PosełBeataKempa">Dalsze zapisy projektu nowelizacji omawianej ustawy dotyczą kwestii aplikacji sędziowskiej, w tym w szczególności egzaminu sędziowskiego i warunków kontraktu na pełnienie terminowej służby.</u>
          <u xml:id="u-234.13" who="#PosełBeataKempa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ze względu na fakt, iż omawiany zakres regulacji nie został zakwestionowany przede wszystkim przez Krajową Radę Sądownictwa, skutki finansowe tejże regulacji dla sektora finansów publicznych są niewielkie, a źródła pokrycie kosztów tych skutków są znane, a także mając na uwadze potrzebę jak najszybszego uregulowania omawianej materii, klub Prawa i Sprawiedliwości opowiada się za skierowaniem projektu do dalszych prac legislacyjnych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-234.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Dziękuję bardzo pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Proszę bardzo o zabranie głosu przedstawiciela Platformy Obywatelskiej pana posła Czesława Mroczka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#PosełCzesławMroczek">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Platformy Obywatelskiej pragnę przedstawić stanowisko w sprawie nowelizacji ustawy Prawo o ustroju sądów wojskowych oraz ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#PosełCzesławMroczek">Pan minister Grzelak przedstawił bardzo szczegółowe uzasadnienie tej noweli, więc nie będę omawiał wszystkich proponowanych regulacji. Pragnę jednak wskazać, że ta nowela ma dwa główne cele. Jednym z celów noweli ustawy Prawo o ustroju sądów wojskowych jest dostosowanie regulacji dotyczących sądów wojskowych do rozwiązań obowiązujących w sądownictwie powszechnym. W tym zakresie projekt ustawy wprowadza nowe regulacje. Główne moim zdaniem to określenie spraw, w których uchwały zgromadzenia sędziów sądów wojskowych podejmowane są z mocy prawa w głosowaniu tajnym. Do tej pory tak nie było, o czym mówił pan minister. Kolejna kwestia to sprawy administracyjne, stworzenie podstawy prawnej do określenia poprzez akty wykonawcze do ustawy organizacji i zakresu działania sekretariatów sądowych oraz innych działów administracji sądowej. I wreszcie jest też sprawa składania egzaminów sędziowskich przez aplikantów sądów wojskowych. Chodzi tutaj o to, żeby mogli oni zdawać te egzaminy razem z aplikantami sądów powszechnych.</u>
          <u xml:id="u-236.2" who="#PosełCzesławMroczek">Drugi cel, w moim przekonaniu najważniejszy, tej nowelizacji to usunięcie luki prawnej, która powstała po wejściu w życie ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych. Z ustawy tej świadomie wyłączono wiele zagadnień związanych ze służbą wojskową pracowników sądownictwa wojskowego z myślą o uregulowaniu tych spraw w ustawie Prawo o ustroju sądów wojskowych. Ponad dwa lata już minęły i takiej regulacji nie wprowadzono. Czyni temu zadość niniejsza nowela, regulując m.in. sprawy powoływania do zawodowej służby wojskowej na stanowisko aplikantów, asesorów i sędziów wojskowych, regulując kwestię skutków prawnych, jakie wywołuje orzeczenie wojskowej komisji lekarskiej o uznaniu sędziego wojskowego za niezdolnego do zawodowej służby wojskowej. I tutaj mam uwagę. Regulacja ta budzi pewne wątpliwości w kwestii tego, czy nie narusza zasady niezawisłości sędziowskiej, jako że poprzez orzeczenie wojskowej komisji lekarskiej sędzia będzie jednak pozbawiony stanowiska sędziego, mimo że nie utraci zdolności do wykonywania zawodu sędziego. Jest to problem sporny, nad którym trzeba będzie w toku prac komisji się zastanowić.</u>
          <u xml:id="u-236.3" who="#PosełCzesławMroczek">Pochodną zmian przeze mnie omówionych w ustawie o ustroju sądów wojskowych, dotyczących powoływania do zawodowej służby wojskowej sędziów wojskowych, jest projektowana zmiana ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, dotycząca określenia zasad powoływania sędziów na stopień wojskowy. Chodzi tutaj, tak jak mówił pan minister Grzelak, o sędziów, którzy przechodzą do sądownictwa wojskowego z sądownictwa powszechnego.</u>
          <u xml:id="u-236.4" who="#PosełCzesławMroczek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Z uwagi na fakt, że omawiany projekt, co jest poza sporem, porządkuje sprawy sądownictwa wojskowego, w imieniu klubu Platformy Obywatelskiej wnoszę o skierowanie tego projektu do dalszych prac w komisjach. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-236.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Proszę o zabranie głosu przedstawiciela Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej pana posła Krzysztofa Sikorę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#PosełKrzysztofSikora">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić w imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej stanowisko dotyczące projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo o ustroju sądów wojskowych oraz ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#PosełKrzysztofSikora">Zmiany zaproponowane w art. 10 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. Prawo o ustroju sądów wojskowych oprócz dołączenia do zadań Zgromadzenia Sędziów Sądów Wojskowych wyboru zastępcy rzecznika dyscyplinarnego, a nie, jak do tej pory, tylko samego rzecznika, w głównej mierze służyć mają wprowadzeniu obligatoryjności tajnego głosowania nad częścią zadań tegoż zgromadzenia.</u>
          <u xml:id="u-238.2" who="#PosełKrzysztofSikora">Forma głosowania zgodnie z projektem będzie musiała być tajna, m.in. w sprawie wyboru członka Krajowej Rady Sądownictwa, jak również w kwestii wyboru członków kolegiów wojskowych sądów okręgowych.</u>
          <u xml:id="u-238.3" who="#PosełKrzysztofSikora">Kolejne zmiany zaproponowane w projekcie są szczególnymi unormowaniami dotyczącymi kandydatów na stanowiska sędziów i asesorów sądu wojskowego.</u>
          <u xml:id="u-238.4" who="#PosełKrzysztofSikora">Do uregulowań zawartych w art. 22 ustawy dodany został art. 22a. Określa on, iż kandydaci na stanowiska sędziów i asesorów sądu wojskowego, odpowiadający warunkom określonym w ustawie, wymienionym jako sytuacje wyjątkowe, równoznaczne ze spełnieniem wymagań złożenia egzaminu sędziowskiego oraz odbyciem co najmniej trzyletniego stażu na stanowisku asesora w sądzie wojskowym - czyli na przykład osoby, które zajmowały stanowiska sędziów lub prokuratorów - są powołani do zawodowej służby wojskowej jako służby stałej na podstawie dobrowolnego zgłoszenia się po odbyciu szkolenia wojskowego i zdaniu egzaminu na oficera.</u>
          <u xml:id="u-238.5" who="#PosełKrzysztofSikora">Rozkaz personalny o powołaniu do zawodowej służby wojskowej kandydatów na stanowiska sędziów wydaje na wniosek dyrektora Departamentu Sądów Wojskowych Ministerstwa Sprawiedliwości szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego.</u>
          <u xml:id="u-238.6" who="#PosełKrzysztofSikora">Identyczna procedura jest w przypadku rozkazu personalnego o powołaniu do zawodowej służby wojskowej kandydatów na stanowiska asesorów.</u>
          <u xml:id="u-238.7" who="#PosełKrzysztofSikora">Projekt zawiera także zmiany dotyczące rozwiązania stosunku służbowego sędziego. Zgodnie z zaproponowanym tekstem przedmiotowy stosunek służbowy rozwiązuje się z mocy prawa, jeżeli sędzia zrzekł się urzędu, osiągnął wiek 60 lat lub na skutek orzeczenia wojskowej komisji lekarskiej został uznany za trwale niezdolnego do zawodowej służby wojskowej. Zrzeczenie się urzędu jest skuteczne po upływie trzech miesięcy od złożenia na ręce ministra sprawiedliwości oświadczenia, chyba że minister określi inny termin.</u>
          <u xml:id="u-238.8" who="#PosełKrzysztofSikora">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W obecnie obowiązującej ustawie brak jest uregulowania dotyczącego podmiotu uprawnionego do ustalania wysokości uposażenia sędziom w stanie spoczynku i uposażenia rodzinnego członków ich rodzin. Rozwiązaniem w tym zakresie jest zaproponowany art. 36a.</u>
          <u xml:id="u-238.9" who="#PosełKrzysztofSikora">Kolejne zmiany dotyczą art. 40 ustawy o ustroju sądów wojskowych, wskazującego, że uprawnionym oskarżycielem przed sądem dyscyplinarnym w sprawach sędziów wojskowych sądów okręgowych, a także prezesów i wiceprezesów wojskowych sądów garnizonowych jest rzecznik dyscyplinarny, natomiast w sprawach pozostałych sędziów - zastępca rzecznika dyscyplinarnego.</u>
          <u xml:id="u-238.10" who="#PosełKrzysztofSikora">Kolejna regulacja zaproponowana w art. 41b jest uzasadniona koniecznością zmiany przepisów regulujących kwestię zawieszenia sędziego sądu wojskowego w czynnościach służbowych. W dotychczasowym brzmieniu przedmiotowego artykułu zawieszenie sędziego w czynnościach jest zawsze fakultatywne, bez znaczenia, czy jest ono wynikiem wszczęcia przeciwko sędziemu postępowania dyscyplinarnego, czy też wszczęcia postępowania karnego. Natomiast w myśl proponowanych rozwiązań, jeżeli sąd dyscyplinarny wyda uchwałę zezwalającą na pociągnięcie sędziego do odpowiedzialności karnej za przestępstwo umyślne, zawieszenie w czynnościach służbowych będzie obligatoryjne.</u>
          <u xml:id="u-238.11" who="#PosełKrzysztofSikora">W dalszej części projekt ujednolica regulacje dotyczące funkcjonowania sądów wojskowych na podobieństwo regulacji przyjętych w ustawie z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych.</u>
          <u xml:id="u-238.12" who="#PosełKrzysztofSikora">Art. 2 projektu ustawy wprowadza również zmianę w ustawie z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych. W art. 32 tejże ustawy po ust. 2 dodany został ust. 2a mówiący o tym, iż mianowanie na stopień wojskowy odpowiadający stopniowi etatowemu stanowiska służbowego kandydatów na sędziów wojskowych następuje według zasad określonych dla mianowania żołnierzy zawodowych na stopień wojskowy podporucznika.</u>
          <u xml:id="u-238.13" who="#PosełKrzysztofSikora">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Omawiany dziś projekt ustawy ma na celu wypełnienie luki prawnej w zakresie powoływania do służby wojskowej aplikantów, asesorów i sędziów w sądach wojskowych oraz ujednolicenie przepisów dotyczących funkcjonowania sądów wojskowych w odniesieniu do rozwiązań ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych. Dlatego Klub Parlamentarny Samoobrony Rzeczypospolitej Polskiej poprze projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o ustroju sądów wojskowych oraz ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych i wnosi o jego skierowanie do Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz do Komisji Obrony Narodowej. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-238.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Proszę o zabranie głosu pana posła Michała Tobera, który reprezentuje Klub Parlamentarny SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#PosełMichałTober">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! W imieniu Klubu Poselskiego Sojuszu Lewicy Demokratycznej mam zaszczyt zaprezentować stanowisko wobec ustawy o zmianie ustawy Prawo o ustroju sądów wojskowych oraz ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych wraz z projektem aktu wykonawczego, druk nr 487. Głównym celem nowelizacji, nad którą dziś debatujemy, jest ujednolicenie regulacji dotyczącej funkcjonowania sądów wojskowych w odniesieniu do konstytucji polskiego sądownictwa, a więc do rozwiązań przyjętych w ustawie z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#PosełMichałTober">Celem tej nowelizacji jest ustalenie zasad powoływania aplikantów, asesorów i sędziów do zawodowej służby wojskowej oraz - o czym wspominał już pan minister i przedmówcy - wypełnienie luki w przepisach, wynikającej z faktu braku określenia skutków, jakie wywołuje orzeczenie wojskowej komisji lekarskiej o uznaniu sędziego wojskowego za niezdolnego do pełnienia zawodowej służby wojskowej, precyzyjnego uregulowania trybu ubiegania się o powołanie sędziego wojskowego na urząd sędziego sądu powszechnego.</u>
          <u xml:id="u-240.2" who="#PosełMichałTober">W propozycji rządowej to ujednolicenie odbywa się w kilku obszarach. Po pierwsze, art. 10 projektowanej ustawy realizuje prawo sędziów sądów wojskowych do tworzenia organu samorządu sędziowskiego w postaci zgromadzenia sędziów sądów wojskowych. Wymienione w § 3 tegoż artykułu zadania tego zgromadzenia są realizowane w drodze podjętych uchwał. Celowe jest zaproponowanie takiego rozwiązania, z którego wynikałoby, jeśli chodzi o głosowania, w jakich sprawach głosowanie z mocy prawa byłoby tajne, a dopiero w innych przypadkach następowałoby to na żądanie choćby jednego z obecnych członków zgromadzenia.</u>
          <u xml:id="u-240.3" who="#PosełMichałTober">Ustawa dotyka także kwestii organizacji i zakresu działania sekretariatów sądowych oraz innych działów administracji sądowej. Określa również w art. 22 wymagania, jakim powinien odpowiadać kandydat na sędziego sądu wojskowego. Wymagania ujęte w pkt 1–7 muszą zostać spełnione kumulatywnie, przy czym wymagania przewidziane odpowiednio w pkt 5 i 6 mogą być zastąpione spełnieniem innych równoważnych wymagań. Jest o tym mowa odpowiednio w § 2 i 3 wspomnianego przepisu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-240.4" who="#PosełMichałTober">Projekt, nad którym dziś debatujemy, ma również na celu określenie skutków prawnych, jakie wywołuje orzeczenie wojskowej komisji lekarskiej o uznaniu sędziego wojskowego za niezdolnego do zawodowej służby wojskowej, a tym samym precyzyjne uregulowanie trybu ubiegania się o urząd sędziego sądu powszechnego w takim przypadku. W aktualnym stanie prawnym, jeżeli sędzia uznany orzeczeniem wojskowej komisji lekarskiej za niezdolnego do służby wojskowej nie jest jednocześnie trwale niezdolny do pełnienia obowiązków sędziego, a nie zrzeknie się stanowiska - nie ma zresztą takiego wymogu określonego przez przepisy - to nie można zwolnić go ze służby wojskowej, czemu stoi na przeszkodzie zasada z art. 35 § 1 i 2 ustawy. Proponuje się nadanie nowego brzmienia w art. 32 § 1 przez dodanie, że stosunek służbowy sędziego wojskowego rozwiązuje się z mocy prawa nie tylko w przypadku zrzeczenia się urzędu i ukończenia 60 lat, lecz także w wyniku orzeczenia wojskowej komisji lekarskiej uznającego sędziego za niezdolnego do zawodowej służby wojskowej.</u>
          <u xml:id="u-240.5" who="#PosełMichałTober">Mówiono już tutaj o tym, iż w dotychczasowej ustawie Prawo o ustroju sądów wojskowych brak jest uregulowania dotyczącego podmiotu uprawnionego do ustalania wysokości uposażenia sędziów w stanie spoczynku i uposażenia rodzinnego członków ich rodzin oraz co do tego, jaki organ miałby wypłacać te należności. Stąd też rozwiązanie w tym zakresie zostało zaproponowane w art. 36a.</u>
          <u xml:id="u-240.6" who="#PosełMichałTober">Należy również zwrócić uwagę na propozycję utworzenia funkcji zastępcy rzecznika dyscyplinarnego jako rozwiązania niezbędnego na wypadek przeszkód w pełnieniu obowiązków przez samego rzecznika.</u>
          <u xml:id="u-240.7" who="#PosełMichałTober">Nie ulega wątpliwości, że regulacje zawarte w projekcie będą oddziaływały w sferze organizacyjnej przede wszystkim na sektor instytucji rządowych, to jest sądy wojskowe oraz Departament Sądów Wojskowych w Ministerstwie Sprawiedliwości i, co trafnie zostało zauważone w ocenie skutków regulacji, tylko nieznacznie zwiększają one uprawnienia prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Należy podkreślić, że projekt nie będzie mieć wpływu na pozostałe sektory instytucjonalne. Nie będzie mieć wpływu, co także jest zazwyczaj analizowane w takich przypadkach, ani na konkurencyjność gospodarki, ani na przedsiębiorczość, w tym funkcjonowanie samych przedsiębiorstw.</u>
          <u xml:id="u-240.8" who="#PosełMichałTober">Jeśli chodzi o konsultacje społeczne, które były prowadzone w tej sprawie, miały one charakter stosunkowo wąski, ale trudno się dziwić - taka jest specyfika dyskutowanego dzisiaj przez nas zagadnienia. Krajowa Rada Sądownictwa do projektu rządowego uwag nie zgłosiła. Ze względu na szczególny przedmiot regulacji prowadzenie szerszych konsultacji nie było konieczne.</u>
          <u xml:id="u-240.9" who="#PosełMichałTober">Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej dostrzega konieczność pracy sejmowej nad przedłożonym projektem. Zamysł ujednolicenia funkcjonowania regulacji dotyczącej sądów wojskowych, przystosowania do rozwiązań przyjętych w ustawie o ustroju sądów powszechnych jest naszym zdaniem kierunkiem słusznym. Opowiadamy się zatem jako Sojusz Lewicy Demokratycznej za skierowaniem projektu do stosownych komisji sejmowych celem dogłębnej analizy zawartych w nim rozwiązań merytorycznych i legislacyjnych, tak aby ostateczne brzmienie jak najlepiej służyło funkcjonowaniu sądownictwa wojskowego w Rzeczypospolitej. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-240.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Głos zabierze pan poseł Arnold Masin reprezentujący Ligę Polskich Rodzin.</u>
          <u xml:id="u-241.2" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#PosełArnoldMasin">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Ligi Polskich Rodzin mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie rządowego projektu nowelizacji ustawy Prawo o ustroju sądów wojskowych oraz ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#PosełArnoldMasin">Celem przedłożonej nowelizacji jest przystosowanie uregulowań ustawy z sierpnia 1997 r. i funkcjonowania sądów wojskowych do rozwiązań zawartych w ustawie z 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych. W szczególności ma to na celu ustalenie zasad powoływania określonych osób na stanowiska w zawodowej służbie wojskowej. Zmiany dotyczą zasad powoływania aplikantów, asesorów i sędziów. Skutkiem wprowadzonych zmian będzie między innymi usprawnienie obsady etatowej poszczególnych stanowisk sędziowskich. Zaproponowane regulacje wprowadzają więc przede wszystkim zmiany o charakterze organizacyjnym i oddziaływać będą na sektor instytucji rządowych, to jest sądy wojskowe oraz Departament Sądów Wojskowych w Ministerstwie Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-242.2" who="#PosełArnoldMasin">W ocenie skutków przedłożonych regulacji przeczytać możemy ponadto, że omawiana dziś ustawa nie będzie miała wpływu na pozostałe sektory instytucjonalne ani na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw.</u>
          <u xml:id="u-242.3" who="#PosełArnoldMasin">Wyrażając poparcie dla przedłożonego projektu, warto zaznaczyć, że został on przyjęty przez Krajową Radę Sądownictwa, która nie zgłosiła do niego uwag.</u>
          <u xml:id="u-242.4" who="#PosełArnoldMasin">Kończąc, pragnę w imieniu Klubu Parlamentarnego Liga Polskich Rodzin zadeklarować poparcie dla przedłożonego projektu.</u>
          <u xml:id="u-242.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Mieczysława Łuczaka, który przedstawi stanowisko w imieniu Klubu PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#PosełMieczysławMarcinŁuczak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przedstawiam w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego stanowisko wobec przedłożenia rządowego nowelizacji ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. Prawo o ustroju sądów wojskowych oraz ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych wraz z projektem aktu wykonawczego.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#PosełMieczysławMarcinŁuczak">Głównym założeniem nowelizacji ustawy Prawo o ustroju sądów wojskowych jest próba ujednolicenia regulacji dotyczącej funkcjonowania sądów wojskowych w odniesieniu do przyjętych w przepisach ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych. Generalnie problem dotyczy zasad powoływania aplikantów, asesorów, sędziów do zawodowej służby wojskowej.</u>
          <u xml:id="u-244.2" who="#PosełMieczysławMarcinŁuczak">W szczególności projektowane regulacje mają na celu wypełnienie luki w przepisach wynikających z braku określenia skutków, jakie wywołuje orzeczenie wojskowej komisji lekarskiej o uznaniu sędziego wojskowego za niezdolnego do pełnienia zawodowej służby wojskowej. I tu się nasuwa pytanie, jakiż to stan zdrowia musi mieć taki sędzia, żeby z wojska mógł odejść, bo na froncie nie służy, tylko jest urzędnikiem, można to określić: funkcjonariuszem, a w cywilu może pracować, w wojsku nie może pracować. To jest kwestia sporna.</u>
          <u xml:id="u-244.3" who="#PosełMieczysławMarcinŁuczak">Projekt zawiera uregulowania trybu ubiegania się o powołanie sędziego wojskowego na urząd sądu powszechnego.</u>
          <u xml:id="u-244.4" who="#PosełMieczysławMarcinŁuczak">Na uwagę zasługuje fakt realizacji prawa sędziów sądów wojskowych do tworzenia organu samorządu sędziowskiego w postaci Zgromadzenia Sędziów Sądów Wojskowych.</u>
          <u xml:id="u-244.5" who="#PosełMieczysławMarcinŁuczak">Istotnym novum jest delegacja dla ministra sprawiedliwości działającego w porozumieniu z ministrem obrony narodowej do określenia, w drodze rozporządzenia, organizacji i zakresów działania sekretariatów sądowych oraz innych działów administracji sądowej. W tej materii nie mogły mieć zastosowania analogiczne uregulowania w ustawie Prawo o ustroju sądów powszechnych z uwagi na odmienność sygnatur akt i innych urządzeń ewidencyjnych.</u>
          <u xml:id="u-244.6" who="#PosełMieczysławMarcinŁuczak">Projekt ustawy zakłada unormowania określające wymagania, jakim powinien odpowiadać kandydat na sędziego sądu wojskowego. Wymagania te muszą zostać spełnione kumulatywnie.</u>
          <u xml:id="u-244.7" who="#PosełMieczysławMarcinŁuczak">Ustawa Prawo o ustroju sądów wojskowych musi być kompatybilna z ustawą o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych w zapisach dotyczących powoływania do zawodowej służby wojskowej, a w szczególności zgodności stopnia wojskowego ze stopniem etatowym. I niejasność - choć jest to bardzo logiczne, lecz budzi wątpliwości, bo może prowadzić do układów koleżeńskich, tzw. bezprecedensowych awansów oficerskich. Nadto jeśli chodzi o zdanie egzaminu na oficera, czy nie jest to powrót do takiego starego przysłowia, panie ministrze, „nie matura, lecz chęć szczera...” - a dalej nie będę komentował?</u>
          <u xml:id="u-244.8" who="#PosełMieczysławMarcinŁuczak">Obecna nowelizacja wskazuje podmiot uprawniony do ustalenia wysokości uposażenia sędziów w stanie spoczynku i uposażenia rodzinnego członków ich rodzin.</u>
          <u xml:id="u-244.9" who="#PosełMieczysławMarcinŁuczak">Regulacji podlegać będzie także problematyka ukarania dyscyplinarnego sędziego sądu wojskowego karą usunięcia z zajmowanej funkcji i przeniesienia na inne miejsce służbowe.</u>
          <u xml:id="u-244.10" who="#PosełMieczysławMarcinŁuczak">Nowelizacja ujednolica kwestię egzaminu końcowego aplikantów sądów wojskowych, zrównując jego termin z terminem egzaminu dla aplikantów sądów powszechnych.</u>
          <u xml:id="u-244.11" who="#PosełMieczysławMarcinŁuczak">Projektodawca ustawy zasadnie reguluje kwestie należności ławników będących żołnierzami czynnej służby, którzy z tytułu pełnienia tej funkcji nie tracą prawa do wynagrodzenia ani do żołdu.</u>
          <u xml:id="u-244.12" who="#PosełMieczysławMarcinŁuczak">Rozumiejąc konieczność wprowadzenia tych zmian, wierząc, że temu właśnie celowi służyć będą przedłożone zaproponowane zmiany, Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego opowie się za skierowaniem przedłożenia z druku nr 487 do Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Obrony Narodowej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-244.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Na tym została wyczerpana lista posłów zapisanych do głosu.</u>
          <u xml:id="u-245.2" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Przechodzimy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-245.3" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Do pytań zapisało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-245.4" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Czy ktoś z państwa wyraża chęć zadania pytania?</u>
          <u xml:id="u-245.5" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-245.6" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Na tym zamykamy listę.</u>
          <u xml:id="u-245.7" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Na zadanie pytania wyznaczam 1,5 minuty.</u>
          <u xml:id="u-245.8" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Romana Czepe, przedstawiciela Prawa i Sprawiedliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#PosełRomanCzepe">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałbym zadać pytanie systemowe. Jak wygląda ochrona porządku prawnego w Siłach Zbrojnych RP na tle innych krajów? Czy są jakieś zamierzenia i czy toczy się w ogóle jakaś wewnętrzna dyskusja w Ministerstwie Sprawiedliwości nad tym, aby wydzielone służby sędziowskie czy wydzielony aparat sędziowski podporządkować sądom powszechnym, czyli wprowadzić pod sądy powszechne? Jak wiadomo, są różne rozwiązania na świecie. Osobiście opowiadam się za tym, aby istniało jedynie sądownictwo powszechne. Toczy się oczywiście dyskusja, czy pozostawić jeszcze prokuraturę wojskową, czy w tym wypadku także - a takie rozwiązania są na świecie - podporządkować ją prokuraturze, nazwijmy to, niemundurowej. Opowiadałbym się za tym. Pytanie jest następujące: Czy myśli się o tym i czy jest to problem debaty? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Proszę o zabranie głosu pana posła Mirosława Pawlaka reprezentującego Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
          <u xml:id="u-247.2" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#PosełMirosławPawlak">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Mam trzy pytania. Który organ ustala obecnie wysokość uposażenia sędziów w stanie spoczynku?</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#PosełMirosławPawlak">Drugie pytanie. Co konkretnego zamierza rząd uregulować zaproponowanym przepisem art. 23 § 2 ustawy o ustroju sądów wojskowych? Chodzi o przedstawienie kandydatów na sędziów.</u>
          <u xml:id="u-248.2" who="#PosełMirosławPawlak">Pytanie trzecie. Jak projektodawca zamierza rozwiązać problem dotyczący sytuacji sędziego w przypadku utraty uprawnień do stanu spoczynku na przykład w razie skazania go prawomocnym wyrokiem? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-248.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Proszę bardzo o zabranie głosu pana posła Jędrzeja Jędrycha, przedstawiciela Prawa i Sprawiedliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#PosełJędrzejJędrych">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Szanowni Państwo! Poniekąd kolega zadał już pytanie, o którym ja również myślałem, ale, idąc tropem tej bardzo ważnej dyskusji dotyczącej tego, czy rzeczywiście istnieje potrzeba utrzymywania w naszym kraju odrębnej struktury sądów wojskowych i czy nie byłoby lepiej włączyć tych sądów do struktury sądów powszechnych, chciałbym się dowiedzieć, czy prowadzicie państwo jakieś badania i analizy dotyczące tego, jak naprawdę obłożone są sądy wojskowe sprawami, ponieważ społeczeństwo bardzo często zwraca uwagę na to, że sądy powszechne dość mocno są obciążone i bardzo często sprawy przeciągają się w czasie i widać, że rzeczywiście obłożenie sprawami w sądach powszechnych jest na tyle duże, że warto byłoby tę strukturę wzmocnić. Jestem bardzo ciekawy i zainteresowany tym, na ile ustrój sądów wojskowych, na ile sądy wojskowe są obciążone i czy ta struktura, która obecnie funkcjonuje, jest wydajna, czy też przypadkiem nie jest to struktura zbyt obszerna w stosunku do ilości spraw, którymi się zajmuje. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Bardzo proszę, pan poseł Czesław Mroczek, który reprezentuje Platformę Obywatelską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#PosełCzesławMroczek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Kontynuując wątek poruszony przez kolegów z PIS dotyczący likwidacji sądownictwa wojskowego, chciałbym go skonkretyzować i zadać pytanie, czy trwają jakiekolwiek prace nad realizacją tego postulatu, jak również dwa pytania konkretne.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#PosełCzesławMroczek">Pierwsze pytanie dotyczy ustalania wysokości uposażenia sędziom w stanie spoczynku i uposażenia rodzinnego. Czy w związku z tym, że przez dwa lata nie było regulacji, oznacza to, to znaczy, pytam o tryb wypłacania tych świadczeń przez ostatnie dwa lata, panie ministrze. To samo pytanie mam w związku z luką prawną, jeśli chodzi o fakt powoływania aplikantów. Czy to znaczy, że przez ostatnie dwa lata nie byli powoływani aplikanci do sądów wojskowych? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-252.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Na tym lista posłów zadających pytania została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-253.2" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Bardzo proszę podsekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości pana ministra Andrzeja Grzelaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejGrzelak">Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Jeśli chodzi o to generalne pytanie, które nurtuje państwa posłów, mianowicie czy może byłoby trafne, aby sądy wojskowe znalazły się w strukturach sądów powszechnych, czyli po prostu przestały istnieć i żeby wymiar sprawiedliwości również wobec przestępców w mundurach działał przez sędziów sądów powszechnych, chcę powiedzieć, że problem ten nurtował przecież również pana premiera Kazimierza Marcinkiewicza, ponieważ w swoim exposé, które wygłaszał wówczas, kiedy mówiło się o solidarnym państwie, powiedział, że należałoby rozważyć potrzebę przekazania sądownictwu powszechnemu spraw o przestępstwa pospolite popełnione przez żołnierzy oraz przekazania sądownictwa wojskowego czasu pokoju do struktur Ministerstwa Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejGrzelak">Oczywiście prace takie zostały podjęte. Sprawy karne o przestępstwa pospolite popełnione przez żołnierzy przekazane zostaną sądownictwu powszechnemu po dniu 31 grudnia 2007 r. w związku z wejściem w życie art. 647 Kodeksu postępowania karnego w związku z art. 12 przepisów wprowadzających ten kodeks. Generalnie natomiast prace takie trwają, ale w niezbyt wielkim tempie się posuwają do przodu z bardzo prostej przyczyny. Otóż w Konstytucji RP w art. 175 ust. 1 wśród innych sądów wymienione są sądy wojskowe. Aby przeprowadzić operację, o której tu mówimy, włączenia sądownictwa wojskowego do sądownictwa powszechnego, należałoby najpierw usunąć ten przepis z konstytucji. Jest to więc kwestia odpowiedniej nowelizacji konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-254.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejGrzelak">Jak państwo posłowie wiedzą, nie jest to jedyny powód tego, że potrzebna byłaby taka nowelizacja. Jest europejski nakaz aresztowania, którego ważność kończy się 5 listopada, a jednocześnie trybunał stwierdził niekonstytucyjność tych rozwiązań wobec obywateli polskich. Jest też szereg innych problemów, o których tu chyba na razie nie ma potrzeby mówić, a których powodem jest to, że funkcjonują odpowiednie zapisy konstytucji. Ogólnie powiedziałbym, że jeżeli dojdzie do takiej sytuacji, że będzie 307 posłów zdecydowanych, by dokonać zmiany konstytucji, to na pewno ten przepis art. 175 ust. 1 będzie zmieniony.</u>
          <u xml:id="u-254.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejGrzelak">Jeżeli chodzi o ustalanie uposażenia osób w stanie spoczynku, to właśnie jest podstawowy problem, bo nie ma organu, który miałby ustalać to uposażenie. W sądach powszechnych istnieją dyrektorzy sądów, którzy są tym organem, natomiast sądy wojskowe takiego odpowiednika nie mają.</u>
          <u xml:id="u-254.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejGrzelak">To wszystko, co tu mówiłem o potrzebie oczywistych zmian i oczywistej nowelizacji konstytucji, może być irytujące z tego powodu, że można by się zastanowić, dlaczego tych zmian nie dokonano niezwłocznie. Sprawa była nieprosta, dlatego że porozumieć by się musiały dwa organy centralne, minister obrony narodowej i minister sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-254.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejGrzelak">W wojsku na dany rok, zgodnie z ustawą budżetową, planowane są etaty. Etaty majorów, etaty kapitanów, podpułkowników, a więc takie etaty, które oczywiście byłyby etatami na przykład dla sędziów. W związku z tym dochodziło tutaj do takich sytuacji, że trudno było uzgodnić ostateczny tekst. Proszę zwrócić uwagę na to, że i w tym rozwiązaniu jest tak, że jeden minister ustala uposażenie, a drugi za to płaci; takie dosyć nietypowe, ale tak to zostało wreszcie uzgodnione.</u>
          <u xml:id="u-254.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejGrzelak">Nie wiem, czy dobrze zrozumiałem, ale jeżeli chodzi o sędziego skazanego prawomocnym wyrokiem, to oczywiście jest jasne, że traci on możliwość orzekania. Można by to rozstrzygnięcie wywodzić, gdyby ktoś się bardzo mocno uparł, bezpośrednio nawet z przepisu konstytucji, który mówi o tym, jakim cechom powinien odpowiadać sędzia.</u>
          <u xml:id="u-254.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejGrzelak">Art. 23 § 2 - muszę tutaj rzucić okiem. Kandydatów na stanowiska sędziów przedstawionych przez Zgromadzenie Sędziów Sądów Wojskowych zgłasza Krajowej Radzie Sądownictwa minister sprawiedliwości w porozumieniu z ministrem obrony narodowej, którzy mają wyrazić opinię o kandydatach. Otóż ten przepis, ten nowy przepis, o którym tutaj mówię, rozstrzyga jakby wreszcie kwestię, że dodatkowo poza opinią Zgromadzenia Sędziów Sądów Wojskowych wymagana jest jeszcze opinia tych dwóch organów naczelnej administracji państwowej. Razem te materiały oczywiście rozpatruje, tak jak w przypadku sędziów sądów powszechnych, Krajowa Rada Sądownictwa.</u>
          <u xml:id="u-254.8" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejGrzelak">Jak obciążone są sądy wojskowe? Nie mogę w tym przypadku podać żadnych liczb. Natomiast na pewno są one obciążone znacznie mniejszą liczbą spraw - i tutaj wielkich porównań chyba nie można robić - niż sądy powszechne, które są przeciążone i w których przecież mamy do czynienia co pewien czas z przekraczaniem terminów itd. Dlatego też ta teza o tym, żeby potencjał sędziów wojskowych wykorzystać w sądownictwie powszechnym, jest całkowicie racjonalna. Jak powiedziałem jednak, na przeszkodzie stoją względy konstytucyjne.</u>
          <u xml:id="u-254.9" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAndrzejGrzelak">Nie wiem, czy na wszystkie pytania odpowiedziałem, w każdym razie na te, które zdążyłem zapisać. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-254.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-255.2" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, proponuje, aby Sejm skierował rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o ustroju sądów wojskowych oraz ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, zawarty w druku nr 487, do Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz do Komisji Obrony Narodowej w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-255.3" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-255.4" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-255.5" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów porządku dziennego zaplanowanych na dzień 9 maja 2006 r.</u>
          <u xml:id="u-255.6" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-255.7" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Jest tu lista - sześciu posłów i jedna pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-255.8" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie jeszcze wygłosić oświadczenie? Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-255.9" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Listę posłów zgłoszonych do oświadczeń uważam za zamkniętą.</u>
          <u xml:id="u-255.10" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Jednocześnie pragnę poinformować, że wygłoszenie oświadczenia nie powinno przekraczać 5 minut.</u>
          <u xml:id="u-255.11" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Bardzo proszę pana posła Witolda Hatkę, przedstawiciela Ligi Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#PosełWitoldHatka">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! W imię Boga Wszechmogącego - to pierwsze słowa wyjęte z Konstytucji 3 maja, z konstytucji, z której postępowy świat czerpał wzory. Pragnę przypomnieć jej historyczną wielkość.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#PosełWitoldHatka">W Trójcy Świętej Jedynego - ta preambuła nie przeszkadzała wielonarodowej, wielowyznaniowej Rzeczypospolitej. Konstytucja przypominała, że już wtedy podstawą stanowienia wszystkich praw w Rzeczypospolitej były chrześcijańskie zasady ładu moralnego opartego na prawie naturalnym. Uznała zasadę, że żadne stanowione w Polsce prawa czy przyjmowane przez Polskę konwencje międzynarodowe nie mogą być sprzeczne z zasadami ładu społecznego. Dzisiaj nie szanuje się historycznych misji i wielkich zasług narodu, Kościoła i państwa polskiego. Ład społeczny, uformowany przez naszych praojców przez tysiąc lat, zatraca się, tak jakby chciało się wymazać z narodowej pamięci.</u>
          <u xml:id="u-256.2" who="#PosełWitoldHatka">Pani Marszałek! Kilka zdań o przyczynach upadku konstytucji. W czasach przedrozbiorowych istniało 300 zagranicznych lóż masońskich, które nie tylko pilnowały interesu swoich monarchów w Rzeczypospolitej, ale też, korumpując, tumaniąc, szantażując magnaterię świecką, duchownych oraz szlachtę, doprowadziły do upadku największej europejskiej potęgi - Rzeczypospolitej Szlacheckiej.</u>
          <u xml:id="u-256.3" who="#PosełWitoldHatka">Posłużono się metodami otwartych wojen, skrytobójczych mordów, kupowaniem sobie panów polskich i litewskich, zawiązywaniem spisków, rokoszy, potęgowaniem anarchii. Wybrany nikczemnymi metodami tak zwanej wolnej elekcji Sas August II Mocny zasłynął jako promotor rozpustnych orgii, pijaństwa i zdrady Polski. Tak nienawidził Polaków, że dla zniszczenia Polski ustanowił w Tykocinie Order Orła Białego, aby tym odznaczeniem wynagradzać zdrajców, zaprzedajnych panów Polski i Litwy.</u>
          <u xml:id="u-256.4" who="#PosełWitoldHatka">Przy tak niszczącej destrukcji państwa Konstytucja 3 maja upadła, a wraz z nią wielka Polska. Tyle lat minęło, a jednak Polacy kochają Konstytucję 3 maja. W Bydgoszczy podczas ostatnich obchodów na Starym Rynku tylko z ziemi bydgoskiej, z powiatów przybyło 12 delegacji Ligi Polskich Rodzin. Każdy członek delegacji nosił na sercu wizerunek naszej pani, królowej Polski. Każdy miał biało-czerwone kwiaty, które ubogacały uroczystości. Nie szukaliśmy medialnego poklasku, a pragnieniem naszym było tylko danie świadectwa wierności ojczyźnie, kulturze narodowej, kulturze chrześcijańskiej.</u>
          <u xml:id="u-256.5" who="#PosełWitoldHatka">Nie możemy jednak milczeć, kiedy tuż po uroczystościach media nazywające się mediami katolickimi - z przykrością wymieniam nazwę - „Nasz Dziennik”, wydawany na dni 6 i 7 maja, dopuszcza się zamieszczania informacji, które są tak preparowane, aby ilustrowały z góry założoną tezę.</u>
          <u xml:id="u-256.6" who="#PosełWitoldHatka">Idąc tropem, a raczej metodami stosowanymi w „Gazecie Wyborczej” i czerwonej PZPR-owskiej „Gazecie Pomorskiej”, wspomniany dziennik przyjął metody ośmieszania autorytetów, wyszydzania partii politycznych, bezlitosne kopanie przeciwnika. Powoływanie się na autorytet takich pismaków nie przystoi dziennikowi katolickiemu, i to redagowanemu, zdawałoby się, pod czułym okiem kobiety - Ewy Sołowiej.</u>
          <u xml:id="u-256.7" who="#PosełWitoldHatka">Wynajmowanie pismaków do zadań specjalnych, ludzi, którzy pogardę do człowieka wynieśli z genów swego ojca, który to przed laty w wyższej szkole pedagogicznej służalczo kształcił tabuny esbeków, dopowiada reszty. Dzisiaj jego syn Maciej Eckardt za wszelką cenę chce odreagować swoje dawne zniewolenie, wyszukując cele ataków z tym większą energią i sadyzmem, im bardziej pragnie zapomnieć swoje i ojca lokajstwo.</u>
          <u xml:id="u-256.8" who="#PosełWitoldHatka">Pani redaktor Sołowiej, szuka pani merytorycznego wsparcia w człowieku wiarołomnym, który zdeptał sakrament małżeński. Nie macie prawa deprecjonować mojej osoby i plugawić 60 lat walki z komunistyczną przemocą. Na łamach waszego dziennika nie macie prawa czynić jakiegokolwiek zarzutu co do mojej czystości, uczciwości i przejrzystości działań - koniec cytatu.</u>
          <u xml:id="u-256.9" who="#PosełWitoldHatka">Przypominam wam treść 8. przykazania: Nie mów przeciw bliźniemu swemu fałszywego świadectwa. W dziennikarstwie w szczególności. Pani Sołowiej - poseł Witold Hatka.</u>
          <u xml:id="u-256.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Głos zabierze pan poseł Roman Czepe reprezentujący Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-257.2" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#PosełRomanCzepe">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Na początku pragnę złożyć pani gratulacje z powodu wyboru. Oświadczenia to jest taki Hyde Park, w którym wszystko wolno, a jedyne ramy to czas. Zatem niech mi będzie wolno w tym momencie - bo jest to zupełnie dowolna formuła - wypowiedzieć te słowa. Mam nadzieję, że to szczególne wyzwanie będzie także z pożytkiem dla Podlasia, skąd jesteśmy oboje posłami.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#PosełRomanCzepe">Ponieważ dzisiaj była debata na temat szczególnych zasad odpowiedzialności funkcjonariuszy publicznych, padło sformułowanie prawnika, posła Platformy Obywatelskiej, które powinienem sprostować, bo w tak Wysokiej Izbie nie powinno ono być wypowiedziane. Chodziło o Kodeks postępowania administracyjnego. Słusznie poseł wyraził sprzeciw, oburzenie, że jest wielu urzędników, którzy czekają miesiąc, aby załatwić sprawę. To jest dla nich święte prawo - miesiąc. Słusznie się oburzył, ale skomentował to słowami, że nie ma na to właściwie rady, że być może jakiś kodeks etyki by zaradził coś w tej kwestii.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#PosełRomanCzepe">Otóż nie. Art. 35 Kodeksu postępowania administracyjnego żąda, aby sprawę załatwiać bezzwłocznie, nie ma na to miesiąca. To musimy wiedzieć. Mówię to jako samorządowiec z praktyki i z wykształcenia. Kodeks postępowania administracyjnego obowiązuje wszystkich. Miesiąc jest tylko wtedy, jeżeli niezbędne jest przeprowadzenie postępowania w sprawie, jeżeli dowody, fakty wymagają wyjaśnienia itd. A dwa miesiące są wówczas, gdy sprawa jest szczególnie skomplikowana. A zatem sprawy załatwiamy niezwłocznie, i to nie tylko urzędnik musi sobie wbić do głowy, jak widać, ale także poseł.</u>
          <u xml:id="u-260.2" who="#PosełRomanCzepe">Pragnę zabrać głos w związku z dzisiejszym oświadczeniem Komitetu Helsińskiego w Polsce na temat tego, co się stało bodajże wczoraj, czyli na temat wyroku pana Andrzeja Leppera. Zacytuję słowa z oświadczenia komitetu: Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu systematycznie nawołuje do wyjątkowej powściągliwości w posługiwaniu się prawem karnym do modelowania debaty publicznej.</u>
          <u xml:id="u-260.3" who="#PosełRomanCzepe">Komitet Helsiński wyraźnie sprzeciwia się temu wyrokowi. Rozumiem, że bardzo podpadnie niektórym gremiom, które chciałyby wybiórczo traktować tę zasadę, tzn. chcieliby, by jedni politycy mieli prawo w debacie publicznej do pewnej dowolności, a inni nie. Te osoby, które nie mają prawa, to oczywiście Andrzej Lepper, a także Lech Kaczyński. Pamiętamy, jak był postponowany w sporze z Wachowskim. Nikt nie miał wątpliwości, że to jest osoba, która zasłużyła na takie określenie.</u>
          <u xml:id="u-260.4" who="#PosełRomanCzepe">Jeśli chodzi o Andrzeja Leppera, nie solidaryzuję się z jego wypowiedzią, wręcz krytycznie podchodzę do słów, które wypowiedział w Wysokiej Izbie, ale stosujmy tę miarę do wszystkich. Jutro czy pojutrze będziemy głosować nad sprawą immunitetu posła Jana Rokity. I prof. Zbigniew Hołda mówi: nie w postępowaniu karnym, ale cywilnym powinno się dochodzić tego typu spraw. Grzegorz Wieczerzak, z którym nie sympatyzuję, dochodzi tego w postępowaniu cywilnym. Popatrzmy, przykładajmy jednakową miarę do wszystkich.</u>
          <u xml:id="u-260.5" who="#PosełRomanCzepe">Ufam, że pan poseł Rokita, który pewnie z całą odpowiedzialnością wyrzekł te słowa, bo wiedział, wobec kogo je wypowiada, dostosuje się do stwierdzenia prof. Hołdy i zrezygnuje z immunitetu. To jest droga otwarta dla posłów, właśnie droga cywilna, a nie karna. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-260.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-261.1" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Bardzo proszę, pan poseł Tadeusz Iwiński, Klub Parlamentarny SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#PosełTadeuszIwiński">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Minister obrony narodowej pan Radosław Sikorski spowodował swą niedawną wypowiedzią w Brukseli w trakcie forum poświęconego współpracy transatlantyckiej, w tym kwestii bezpieczeństwa energetycznego, swoistą burzę dyplomatyczną. Odnosząc się do projektu budowy gazociągu północnego po dnie Bałtyku przez Niemcy i Rosję z pominięciem naszego kraju stwierdził: Polska jest szczególnie wrażliwa na punkcie korytarzy i porozumień ponad naszymi głowami. To była tradycja Locarno, tradycja paktu Ribbentrop - Mołotow, to był XX wiek. Nie chcemy powtórki.</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#PosełTadeuszIwiński">Sformułowanie to wywołało nader liczne negatywne reakcje, w tym w Unii Europejskiej, w Berlinie i w Moskwie, i może mieć dalsze reperkusje. Nie negując dobrych intencji ministra, choć jak głosi stara maksyma: dobrymi chęciami piekło jest wybrukowane, cała sprawa ma szerszy charakter i dotyczy polskiej racji stanu. O polskich lękach, a zwłaszcza o polskich interesach trzeba mówić, ale wiedzieć, gdzie i jak, a szczególnie - jakich argumentów używać, by nie poruszać się jak słoń w składzie porcelany. Właściwe ułożenie relacji z Niemcami i z Rosją to niemal odwieczne wyzwanie dla naszej polityki. Skomplikowane procesy pojednania z najważniejszymi sąsiadami Polski postępują i nie należy ich pochopnie narażać na szwank.</u>
          <u xml:id="u-262.2" who="#PosełTadeuszIwiński">Warto oczywiście pamiętać o klasycznym memento rozwijanym przez dekady na łamach paryskiej „Kultury”, a sformułowanym przez Juliusza Mieroszewskiego i Jerzego Giedroycia, iż trzeba dążyć do tego, by nasze stosunki z Niemcami z jednej strony i z Rosją z drugiej były lepsze niż oba te mocarstwa mają ze sobą. Ale rozwój wydarzeń staje się dynamiczny i w wielu kwestiach, być może także w energetycznej, możemy zrobić pożyteczne rzeczy razem, we trójkę: Polska, Niemcy i Rosja. A jeszcze lepiej, aby uczyniła to cała Unia Europejska.</u>
          <u xml:id="u-262.3" who="#PosełTadeuszIwiński">Szkoda, że dzisiaj rano w radio premier Marcinkiewicz zaprzeczył, by obecny polski rząd był zainteresowany takim rozwiązaniem. Kilka lat temu inny rząd o zbliżonej orientacji politycznej popełnił poważny błąd dotyczący przebiegu nowych rurociągów z Rosji do zachodniej Europy. W jakiejś mierze skutki tego ponosimy właśnie teraz.</u>
          <u xml:id="u-262.4" who="#PosełTadeuszIwiński">Mówi się w języku niemieckim: „alle Gleichnisse hinken”; wszelkie analogie zawodzą. To z pewnością przesada, ale metafory poniekąd przyrównujące demokratyczne rządy niemieckie, socjaldemokratyczne i chadeckie, do zachowań z czasów nazistowskich, a obecne władze na Kremlu - do polityków stalinowskich są fałszywe, a nawet obraźliwe, nie służą ponadto umacnianiu naszej pozycji w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-262.5" who="#PosełTadeuszIwiński">Jest jeszcze coś, co szczególnie żenuje. Traktaty parafowane w październiku 1925 r. w szwajcarskim Locarno nie miały nic wspólnego z Rosją, a odnosiły się do kwestii wzajemnych gwarancji między kilku państwami Europy oraz stanowiły o zrzeczeniu się wobec siebie agresji, m.in. w relacjach polsko-niemieckich. To dużo wcześniej, w kwietniu 1922 r., we włoskim Rapallo ministrowie spraw zagranicznych Niemiec i Rosji, Walter Rathenau i Georgij Czeczerin, zawarli traktat przesądzający o ustanowieniu stosunków dyplomatycznych oraz zapoczątkowali przyszłą współpracę niemiecko-rosyjską, w tym wojskową. Ten element świadczy po prostu o niewiedzy ministra, by nie powiedzieć ostrzej: o nieuctwie. A maturzyści zdający obecnie egzaminy przepadają, gdy pomylą np. traktat waszyngtoński z traktatami rzymskimi.</u>
          <u xml:id="u-262.6" who="#PosełTadeuszIwiński">W obronie Radosława Sikorskiego stanął na łamach „Dziennika” Władysław Bartoszewski, który odebrał wywołane oburzenie jako, cytuję: wyraz nieczystego sumienia krytyków ministra i nadinterpretacji jego słów. Ale użyte przez skądinąd cenionego przeze mnie intelektualistę argumenty nie wydają się trafne. Szczególnie sztuczne jawi się całkowite rozgraniczenie ról odgrywanych przez ministrów spraw zagranicznych i obrony. Nie jest tak, że tylko ten pierwszy musi ważyć słowa, a ten drugi - pozwalać sobie na absolutną dezynwolturę, bo ma prawo używać innego, bardziej wyrazistego języka, jak stwierdza Władysław Bartoszewski.</u>
          <u xml:id="u-262.7" who="#PosełTadeuszIwiński">Zbiegiem okoliczności wygłaszam niniejsze oświadczenie w kilka godzin po nominacji nowej szefowej polskiej dyplomacji, zresztą o małym doświadczeniu. Wypowiedź ministra obrony, o jakiej mówię, z pewnością nie ułatwi pracy nowej minister spraw zagranicznych. Szczególnie w obszarze stosunków międzynarodowych role obu wymienionych członków rządu wielce się zazębiają, a jeśli się nie jest tego świadomym, to po prostu nie należy zabierać głosu w danej materii. Natomiast minister Sikorski powinien zapamiętać maksymę, którą często wypowiadał francuski malarz Georges Braque, iż znacznie łatwiej zachować przez całe życie wierność sercu niż rozsądkowi. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Bardzo proszę o zabranie głosu pana Dariusza Lipińskiego reprezentującego Platformę Obywatelską,</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#PosełDariuszLipiński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Podczas poprzedniego posiedzenia Wysokiej Izby w dniu 26 kwietnia br. w toku debaty dotyczącej sprawozdań z realizacji ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, podniosłem problem sprzedaży alkoholu nieletnim. Przede wszystkim zwróciłem uwagę na fakt, podkreślany przez wielu praktyków zajmujących się kontrolą przestrzegania przepisów ustawy, że traktowanie sprzedaży alkoholu nieletnim jako przestępstwa utrudnia, paradoksalnie, ściganie osób zajmujących się tym procederem. Postępowanie sądowe trwa bowiem bardzo długo i często kończy się umorzeniem sprawy lub łagodnym wyrokiem, uzasadnianym niewielką szkodliwością społeczną czynu. Wielu specjalistów zajmujących się problematyką antyalkoholową uważa, iż gdyby sprzedaż alkoholu nieletnim karana była wysoką grzywną, nakładaną w postępowaniu mandatowym, byłaby to znacznie większa dolegliwość dla sprawców, a ponadto przyspieszeniu uległoby postępowanie administracyjne w sprawie cofnięcia zezwolenia na sprzedaż alkoholu. Przedstawiając problem, podkreśliłem wyraźnie, iż alternatywą dla powyższej propozycji mogłoby być przyspieszenie postępowania w drobnych sprawach karnych.</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#PosełDariuszLipiński">Odpowiadając na moje pytania podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia pan Andrzej Wojtyła, stwierdził, iż - cytuję za Sprawozdaniem Stenograficznym z 16. posiedzenia Sejmu RP: „Pan poseł Lipiński podał w wątpliwość traktowanie prowadzenia pojazdów samochodowych w stanie nietrzeźwym jako przestępstwa, a nie wykroczenia. Mówił, że utrudnia to działania dyscyplinujące”. W związku z tą wypowiedzią pragnę oświadczyć, iż jest ona nieprawdziwa. Uważam, iż prowadzenie pojazdów samochodowych w stanie nietrzeźwym winno być karane w sposób surowy i bezwzględny. Problem w tym, iż podczas omawianej debaty w ogóle nie wypowiadałem się w sprawie prowadzenia pojazdów samochodowych, uważając swój pogląd w tym względzie za powszechny i oczywisty. Pan minister Wojtyła włożył w moje usta pogląd, którego nie wypowiedziałem i którego nie wyznaję. Nie odpowiedział natomiast nawet w części na zadane przeze mnie pytania.</u>
          <u xml:id="u-264.2" who="#PosełDariuszLipiński">Nie zakładam złej woli pana ministra, omawianą wpadkę kładę raczej na karb zmęczenia długą debatą, natomiast imputowany mi niesłusznie pogląd zmuszony jestem sprostować. Jednocześnie informuję Wysoką Izbę, iż nadal spodziewam się ustosunkowania się pana ministra do podniesionych przeze mnie wątpliwości, które wyrażę ponownie w postaci interpelacji poselskiej.</u>
          <u xml:id="u-264.3" who="#PosełDariuszLipiński">Pana ministra Wojtyłę serdecznie pozdrawiam, życząc mu na przyszłość większej odporności na trudy wielogodzinnych debat, natomiast paniom i panom posłom dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-264.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-265.1" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Bardzo proszę, pani poseł Jadwiga Wiśniewska, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#PosełJadwigaWiśniewska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pragnę wygłosić oświadczenie w imieniu kibiców, mieszkańców woj. śląskiego, a więc i własnym, oburzonych niesprawiedliwą oceną Stadionu Śląskiego przez Zespół ds. Wyboru Miast Gospodarzy Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej Euro 2012.</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#PosełJadwigaWiśniewska">Kiedy szukam w polskiej piłce odnośników, żywych legend tego sportu, widowisk, które przeszły do kanonu światowego futbolu, wówczas za każdym razem przypominam sobie, gdzie te spektakle się odbywały, w jakim miejscu wirtuozi piłki nożnej pokazywali kibicom swoje umiejętności. Areną tych wszystkich spotkań był niezmiennie Stadion Śląski, który na stałe wpisał się do historii polskiego sportu jako miejsce magiczne, powodujące, iż każdy mecz polskiej reprezentacji nabierał szczególnej wymowy. Wiemy doskonale, jak silne i trwałe są tradycje piłkarskiego Śląska i ogromnie trudno jest mi pogodzić się z myślą o niedawnej decyzji zespołu ds. wyboru miast gospodarzy.</u>
          <u xml:id="u-266.2" who="#PosełJadwigaWiśniewska">Gdy analizuję kryteria, jakimi się posługiwano przy wyborze poszczególnych miast, jest dla mnie rzeczą dalece niezrozumiałą, jak można, posiadając obiekt, zaplecze, infrastrukturę, tradycje, doświadczenia w organizacji imprez masowych, w tym sportowych, dostać 15 punktów. Za stadion i inne obiekty kluczowe w mieście Chorzów uzyskał jedynie 2 punkty. Ta kwestia budzi szczególne kontrowersje, gdyż Stadionu Śląskiego nie można oceniać jedynie przez pryzmat Chorzowa. Przecież obiekt ten leży na granicy dwóch wielkich miast, Katowic i Chorzowa. Jest częścią aglomeracji śląskiej. Miasta posiadają dworce, lotnisko, 3 stadiony: Ruch Chorzów, GKS Katowice i Stadion Śląski, dzięki czemu, przy nakładzie odpowiednich środków finansowych, baza treningowa może być najlepsza w kraju. Podobnie nisko oceniony został transport, co przy drogach dwupasmowych, autostradzie A4, drogowej trasie średnicowej, lotniskach i planowanym szybkim połączeniu Katowic bezpośrednio z lotniskiem jest oceną równie niedorzeczną, jak ocena bazy hotelowej Krakowa.</u>
          <u xml:id="u-266.3" who="#PosełJadwigaWiśniewska">Trudno, oczywiście, oceniać wszystkie punkty poddane weryfikacji, nie znając całej dokumentacji, jednak gdy Warszawa otrzymuje więcej punktów za doświadczenie w organizacji imprez masowych niż Chorzów, a co za tym idzie - cała aglomeracja Śląska, to rzeczywiście zespół ds. wyboru miast gospodarzy Euro 2012 wybrał niezrozumiałe, niedorzeczne kryteria oceny.</u>
          <u xml:id="u-266.4" who="#PosełJadwigaWiśniewska">Kolejny raz chciałam zasygnalizować, że to nie jest tylko wewnętrzna sprawa Chorzowa, ale całego Śląska mającego w swym dorobku blisko 30 tytułów Mistrza Polski. Dlatego też zastanawia mnie, jak można eliminować stadion posiadający certyfikaty FIFA i UEFA stale modernizowany. Należy zrobić wszystko, aby kultywować i podtrzymać tradycje śląskiej piłki nożnej, przywracając należne miejsce Stadionowi Śląskiemu. Mam zatem nadzieję, że po uzupełnieniu brakującej dokumentacji przez Chorzów, wszelkie wątpliwości wobec oferty tego miasta, wobec oferty Śląska zostaną rozwiane i cała Polska będzie mogła cieszyć się z oglądania na żywo Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej w 2012 r., daj Boże, na Stadionie Śląskim. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-266.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-267.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Zapraszam do obejrzenia stadionu w Poznaniu.)</u>
          <u xml:id="u-267.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Słyszałam, że jest świetny, potwierdzam.)</u>
          <u xml:id="u-267.3" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Bardzo proszę, pan Witold Bałażak, Liga Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#PosełWitoldBałażak">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Na początku bieżącego roku minęła 385. rocznica urodzin jednego z najbardziej zasłużonych, a zarazem najbardziej zapomnianych polskich mężów stanu na przestrzeni naszych dziejów. Postać ta była w istocie zapomniana przez prawie 300 lat. Andrzej Olszowski, bo o nim mowa, żył w latach 1621–1677. W latach 1661–1674 był biskupem chełmińskim, a w latach 1674–1677 arcybiskupem gnieźnieńskim i prymasem. Kierownik kancelarii króla Jana Kazimierza, a w latach 1666–1674 podkanclerzy koronny już w okresie szwedzkiego potopu był współsternikiem polskiej polityki. Towarzyszył królowi Janowi Kazimierzowi podczas emigracji na Śląsku, kierując antyszwedzką akcją propagandową. Sprawcą odrodzenia wojskowego był Stefan Czarniecki, jednak to polityczna działalność Olszowskiego spowodowała, że szerokie masy szlacheckie zostały uruchomione do uwolnienia państwa od obcej ingerencji. Biskup Olszowski uważał, że Polska wymagała wielkiej reformy wewnętrznej, polegającej na zbudowaniu potężnego stronnictwa drobnoszlacheckiego, które pokazało swój gorący patriotyzm i gotowość do poświęceń w walce z potopem szwedzkim. Zorganizowane przez niego potężne stronnictwo narodowe tworzyło patriotyczną alternatywę dla dezorganizującej Polskę oligarchii magnackiej uzależnionej finansowo od wpływów obcych mocarstw, które tym sposobem chciały osadzać swoich kandydatów na polskim tronie. W czasie elekcji w roku 1669, widząc przekupstwo obcych dworów, zaproponował, aby każdy przysiągł, że nie będzie głosował na tego, od kogo brał pieniądze. Masy szlacheckie wymusiły tę przysięgę na przekupnych możnowładcach, a wtedy przysięgę jeszcze szanowano. Następnie biskup Olszowski rzuca hasło, aby wybrać króla Piasta, czyli rodzimego władcę. W wyniku tych skutecznych posunięć otrzymaliśmy króla Michała Korybut Wiśniowieckiego, a gdy ten przedwcześnie zmarł, w myśl tej samej zasady - Jana Sobieskiego. Przywróciło to świetność Polsce, a owocem były zwycięstwa pod Chocimiem i Wiedniem.</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#PosełWitoldBałażak">Biskup Olszowski, w sposób trzeźwy i przenikliwy oceniając położenie Polski, zrozumiał, że najważniejszym celem polityki polskiej jest przeciwstawienie się wzrostowi sił niemieckich w kontekście połączenia Prus Książęcych z Brandenburgią, co stworzyło problem polskiego korytarza. Uważał, że Polska musi przede wszystkim uwolnić się od śmiertelnego uścisku prusko-brandenburskiego, wobec czego należy szukać przymierza z tymi państwami, które zwalczają Prusy - Brandenburgię. Można powiedzieć, że jego programem i celem polityki zagranicznej było wyrwanie Prus Książęcych Hohenzollernom i poddanie ich Polsce. Póki Olszowski żył, ten program był skutecznie realizowany. Odejście od realizacji powyższego programu narodowego było początkiem wewnętrznej dezorganizacji Polski. Skutkiem tego było zdobycie polskiej korony w roku 1697 przez Niemca Augusta II Sasa wbrew stronnictwu narodowemu. Tak rozpoczyna się wkroczenie przez Polskę na drogę upadku.</u>
          <u xml:id="u-268.2" who="#PosełWitoldBałażak">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Przypominając postać wielkiego męża stanu, twórcy potężnego obozu narodowego, arcybiskupa gnieźnieńskiego i prymasa, kreatora polskiej polityki zagranicznej, realizujmy jego program, przesłanie i testament aktualny także w dzisiejszej polskiej rzeczywistości: Uwolnijmy polską politykę od obcej ingerencji. Pamiętajmy, że polskich spraw nie załatwia się za niepolskie pieniądze. Oceniajmy trzeźwo, racjonalnie sytuację geopolityczną w Europie i świecie. Twórzmy siłę państwa polskiego i dobrobyt obywateli w oparciu o własne siły. Budujmy siłę społeczeństwa w oparciu o tradycyjne polskie wartości. Brońmy godności naszej ojczyzny na arenie międzynarodowej. Pamiętajmy, że jesteśmy Polakami, więc mamy obowiązki polskie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-268.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-269.1" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
          <u xml:id="u-269.2" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Zarządzam przerwę w posiedzeniu do jutra, tj. do dnia 10 maja 2006 r., do godz. 9.</u>
          <u xml:id="u-269.3" who="#WicemarszałekGenowefaWiśniowska">Dziękuję. Dobranoc.</u>
          <u xml:id="u-269.4" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 23 min 53)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>