text_structure.xml 102 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 4 min. 30 po poł.)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Przedstawiciele Rządu: Prezydent Ministrów, Minister Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego i Kierownik Ministerstwa Sztuki i Kultury Antoni Ponikowski, Minister Spraw Wojskowych Gen. Kazimierz Sosnkowski, Minister Spraw Zagranicznych Konstanty Skirmunt, Minister Spraw Wewnętrznych Stanisław Downarowicz, Minister Skarbu Jerzy Michalski, Minister i Poczt i Telegrafów Władysław Stesłowicz, Minister Pracy i Opieki Społecznej Ludwik Darowski, Minister b. Dzielnicy Pruskiej Józef Wybicki, Kierownik Ministerstwa Aprowizacji Jan Stoiński, Minister Przemysłu i Handlu Henryk Strasburger, Prezes Najwyższej Izby Kontroli Państwa Jan Żarnowski.)</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">(Wiceministrowie: W Ministerstwie Skarbu Bolesław Markowski, w Ministerstwie b. Dzielnicy Pruskiej Stanisław Wachowiak.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#Marszałek">Otwieram posiedzenie. Protokół 271 posiedzenia uważam za przyjęty, gdyż nie wniesiono przeciw niemu zarzutów. Protokół 272 posiedzenia leży w biurze sejmowem do przejrzenia. Jako sekretarze zasiadają dzisiaj posłowie Sołtyk i Waszkiewicz. Listę mówców prowadzi p. Sołtyk. Proszę P. Sekretarza o odczytanie interpelacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#komentarz">(czyta)</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#SekretarzpWaszkiewicz">Interpelacja p. Marchuta tow. do p. Ministra Spraw Wojskowych w sprawie pokrzywdzonego Wojciecha Butryna ochotnika z gm. Pysznicy, w pow. niskim.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#SekretarzpWaszkiewicz">Interpelacja p. Putka i tow. do pp. Ministrów Spraw Wewnętrznych i Sprawiedliwości przeciw nadużyciom popełnianym przez posterunek policji państwowej w Wierzchosławicach w pow. tarnowskim.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#SekretarzpWaszkiewicz">Interpelacja p. Putka i tow. do p. Ministra Spraw Wojskowych i p. Prezesa Najwyższej Izby Kontroli Państwa w sprawie gospodarki w szpitalu koni w Kobierzynie obok Krakowa.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#SekretarzpWaszkiewicz">Interpelacja p. Krempy i tow. do p. Ministra Sprawiedliwości w sprawie bezprzykładnych uprawnień urzędu walki z lichwą w sądzie w Radomyślu Wielkim pow. mieleckiego.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#SekretarzpWaszkiewicz">Interpelacja p. Sobka i tow. do p. Ministra Pracy i Opieki Społecznej w sprawie niezastosowania rozporządzeń jego przez kasę chorych w Łańcucie.</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#SekretarzpWaszkiewicz">Interpelacja p. Pluty i tow. z KI. P. S. L. do p. Ministra Kolei Żelaznych w sprawie nieogrzewania i wstrzymania pewnych pociągów.</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#SekretarzpWaszkiewicz">Interpelacja p. Pluty i tow. z KI. P. S. L. do p. Ministra Skarbu w sprawie niestosowania oszczędności we wszystkich niemal urzędach.</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#SekretarzpWaszkiewicz">Interpelacja p. Hellicha i tow. z KI. N. P. R. do p. Ministra Sprawiedliwości w sprawie zamordowania dwóch obywateli: Wincentego Lisowskiego i Józefa Kuczyńskiego przez żandarmerię 22 szwadronu II plutonu.</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#SekretarzpWaszkiewicz">Interpelacja p. Putka i tow. do p. Ministra Spraw Wojskowych w sprawie uwolnienia od służby wojskowej lekarzy wojskowych starszych roczników oraz w sprawie urzędowania Departamentu Sanitarnego M. S. W.</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#SekretarzpWaszkiewicz">Interpelacja p. Putka i tow. do p. Ministra Robót Publicznych w sprawie odbudowy gminy Szarzyn w pow. łańcuckim.</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#SekretarzpWaszkiewicz">Interpelacja p. Stapińskiego i tow. do p. Ministra Spraw Zagranicznych w sprawie stosunku placówek polskich w Brazylii do tamtej kolonii i niewypłacenia poszkodowanym stwierdzonej urzędowo różnicy kursu przy przesyłkach pieniężnych i zapisywaniu pożyczki Odrodzenia w konsulacie w Kurytybie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#Marszałek">Interpelacje te odeślę p. Prezydentowi Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#Marszałek">Przypisujemy do porządku dziennego: dokończenie dyskusji szczegółowej nad sprawozdaniem Komisji Skarbowe Budżetowej w przedmiocie ustawy o poborze nadzwyczajnej daniny państwowej.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#Marszałek">Muszę objaśnić, że dla ułatwienia głosowania uprosiłem p. sprawozdawcę, żeby przy art. 1 dał krótki referat o całości, a potem ewentualnie przy każdym artykule, o ile są poprawki, dawał objaśnienia zupełnie obiektywne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PWierzbicki">Mam o tyle ułatwione zadanie, że jako referent Komisji Skarbowo-Budżetowej mam za sobą referat Komisji, na którym mogę się oprzeć. Rzeczą jest ważną zdać sobie sprawę z tych najważniejszych momentów, jakie były uwydatnione podczas pracy Komisji, a które okazały się najistotniejszemi również w tej Izbie podczas szczegółowej dyskusji. Musiały to być zagadnienia bardzo wielkiej wagi, skoro tak wielu posłów szczególniej ze stronnictw, mających bliższą styczność ze sferami ludowemi, głos zabierało.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#PWierzbicki">Najistotniejsze momenty sporne, wysunięte podczas dyskusji szczegółowej, są następujące:</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#PWierzbicki">1) Kwestia całkowitego zwolnienia małorolnych, t. j. tych, którzy w projekcie Komisji mają obniżkę 75%. To jest pierwsze zagadnienie.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#PWierzbicki">2) Drugie zagadnienie jest to, czy słuszne są wywody Komisji, która postarała się znaleźć pewne wytyczne dla podziału ciężaru daniny między rolnictwo z jednej strony, a przemysł i handel z drugiej.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#PWierzbicki">3) Trzecie zagadnienie — jest to, w jaki sposób rozłożyć daninę pomiędzy jednostki silniejsze i słabsze, czy systemem degresji, który jest przyjęty przez Komisję, czy systemem progresji, i której mianowicie progresji z pośród proponowanych przez wnioski mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#PWierzbicki">4) Wreszcie czwartem zagadnieniem jest sprawa sprzedaży gruntów na cele daniny, ujęta w art. 52–54 i w poprawkach do nich.</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#PWierzbicki">Zanim do oświetlenia tych zagadnień przejdę, chcę zwrócić uwagę, że nie było słusznem twierdzenie p. Kowalczuka, jakoby w Komisji wnioski były przeważnie przegłosowywane. Przeciwnie, Komisja Skarbowo-Budżetowa dążyła do tego, aby we wszystkich wypadkach, gdzie tylko to było możliwe, dojść do uchwał kompromisowych i jest rzeczą znamienną, że właśnie w tem tak niezmiernie doniosłem zagadnieniu progresji, czy degresji wniosek Komisji jest wynikiem kompromisu pomiędzy formułą p. Kowalczuka, a wnioskami p. Grabskiego i Rządu. Z trzech tych wniosków udało nam się wypracować jednolity wspólny wniosek. Ja osobiście, jako referent Komisji, uważałem to za moment wielkiego triumfu, że właśnie w tem zagadnieniu progresji czy degresji, które dla Pana Ministra jest tak doniosłe i zasadnicze, udało się jednakowoż znaleźć formułę kompromisową i dojść do kompromisu z jednem z najliczniejszych stronnictw w Sejmie — z Polskiem Stronnictwem Ludowem. Był to bardzo wielki sukces i rokował jak najlepsze nadzieje dla późniejszej dyskusji na plenum Sejmu. Muszę też zaznaczyć, że tym samym duchem wzajemnego zrozumienia były nacechowane nasze obrady w sprawie równomiernego rozłożenia ciężaru daniny na rolnictwo i przemysł. I znowu muszę wskazać na p. Kowalczuka, który rzeczywiście odegrał w Komisji jedną z najczynniejszych ról. P. Kowalczuk zwrócił uwagę, że majątek rolnictwa jest przez Ministerstwo Rolnictwa oszacowany podług realnej wartości, natomiast majątek przemysłu i handlu jest obliczony na zasadzie bilansów, w których wartość majątku przenosi się z lat dawnych bez zmiany. Dlatego p. Kowalczuk sądził że ten majątek bilansowy trzeba powiększyć o 33%. I chociaż przeciwko tej metodzie można było zrobić pewne zastrzeżenia, to jednak w Komisji jak najskwapliwiej podjęliśmy propozycję p. Kowalczuka, uwzględniliśmy ją, i ostateczne cyfry, które wzięliśmy za klucz do repartycji daniny pomiędzy rolnictwo, przemysł i handel, są oparte właśnie na tej rzeczowej poprawce posła Kowalczuka.</u>
          <u xml:id="u-5.7" who="#PWierzbicki">Jeżeli zwrócę się do art. 52, to również przypomnę Panom, że ten artykuł w redakcji, zaproponowanej przez Rząd, znalazł całkowite zrozumienie w części Polskiego Stronnictwa Ludowego, w tej mianowicie części, którą reprezentuje p. poseł Stapiński. A więc widzimy, że wniosek rządowy w tej pierwszorzędnej kwestii znalazł poparcie w grupie, odgrywającej w Sejmie rolę bardzo wydatną, w grupie p. posła Stapińskiego, który znakomicie zna psychologię ludu i wie, naturalnie, co dla tego ludu trzeba zrobić.</u>
          <u xml:id="u-5.8" who="#PWierzbicki">Jako referent Komisji, po zakończeniu jej obrad z ulgą odetchnąłem, że z tych wszystkich trudności, które się piętrzyły i zdawały się nie do pokonania, Komisja jednak wybrnęła, że znalazła formuły kompromisowe i dla progresji, czy degresji i dla podziału daniny między rolnictwo, przemysł i handel i wreszcie dla sprawy sprzedaży gruntów, ustalonej w art. 52. Zdawało się, że każda z tych formuł ma poparcie poważnych stronnictw ludowych, czy to grupy p. posła Witosa, czy grupy p. posła Stapińskiego, czy też, o ile chodzi o obliczenie majątku — w grupie p. posła Kowalczuka. Dlatego też dla mnie osobiście ta wielka różnica zdań, jaka wyłoniła się w plenum Sejmu, była zupełną niespodzianką, bośmy sądzili, iż udało się nam sprawy sporne uzgodnić. Ale jeżeli sobie zdamy sprawę, dlaczego to wynikło, to rzecz stanie się zrozumiała. Żeby dojść do porozumienia, ludzie muszą bardzo długo z sobą mówić. Otóż w podkomisji daninowej mówiliśmy przez 23 posiedzenia i mieliśmy możność spokojnie, w małem gronie jedenastu posłów, w dyskusji niezmiernie rzeczowej, wszystkie te momenty pogłębić, zbadać, przyzwyczaić się wzajemnie do swych psychologii i odnaleźć pewną linię środkową. Kiedy zaś te kwestie poszły potem na poszczególne kluby, które nie były przecież uczestnikami tej bardzo ciężkiej zresztą pracy, to znów zjawiły się wątpliwości, i kwestie sporne wybuchły na nowo.</u>
          <u xml:id="u-5.9" who="#PWierzbicki">Mojem zadaniem, jako referenta Komisji Skarbowo-Budżetowej, jest jednakże w granicach mej umiejętności i kompetencji oświetlić sprawę jaknajspokojniej, jaknajbardziej rzeczowo, ażebyśmy w tej decydującej ostatecznej chwili mogli rzecz decydować z zupełną świadomością ale absolutnie bez żadnego podrażnienia z czyjejkolwiek bądź strony. Rozumiem, że poszczególne obozy mogą mieć sprzeciwy ważne i zasadnicze, ale powinniśmy się jednej rzeczy wyzbyć, to jest uprzedzenia i zdenerwowania.</u>
          <u xml:id="u-5.10" who="#komentarz">(Przerywania)</u>
          <u xml:id="u-5.11" who="#PWierzbicki">Ustawa o daninie jest reformą tak doniosłą, że powinniśmy rzeczywiście dać jej nasze najlepsze zrozumienie.</u>
          <u xml:id="u-5.12" who="#PWierzbicki">Chciałbym odpowiedzieć tym Panom posłom, którzy w tej chwili się do mnie zwracają i oświetlić to jedno zagadnie nie cyfrowe, które z tej trybuny nie było przezemnie wyjaśnione i które mogło wskutek tego wywołać pewne nieporozumienia. Mogło się wydać sprzecznością, dlaczego na jednej stronie sprawozdania Komisji Skarbowo-Budżetowej obliczone jest, że przemysł akcyjny stanowi trzydzieści cztery procent ogólnego wpływu podatku patentowego, a winnem miejscu wymienione jest, że tylko 5%. Jakim to cudem mogła zajść tak wielka różnica, sześciokrotna prawie? Otóż chciałbym, ażeby Panowie raczyli specjalnie temu zagadnieniu poświęcić parę chwil uwagi.</u>
          <u xml:id="u-5.13" who="#PWierzbicki">Zdawaliśmy sobie sprawę, że podczas wojny punkt ciężkości naszego życia przemysłowo handlowego przesunął się od przemysłu do handlu. Jasnośmy to podkreślali w rozmaitych momentach, między innemi daliśmy wyraz temu naszemu przekonaniu przy zmianie ustawy o państwowym podatku przemysłowym w roku ubiegłym oraz przed tygodniem, gdyśmy to zagadnienie rozważali w Komisji po raz drugi. I oto biorę do ręki pracę, którą już wszyscy panowie otrzymali, a mianowicie sprawozdanie referenta Komisji Skarbowo-Budżetowej, p. wicemarszałka Moraczewskiego (druk ur. 3168), który przedstawił tam na str. 4, z racji noweli do ustawy o podatku przemysłowym, w jaki sposób zostały podniesione stawki podatku patentowego dla przedsiębiorstw handlowych i przemysłowych. Otóż jeżeli cyfry tej tabeli podzielimy przez 10 (bo nowela ta powiększa stawki dziesięciokrotnie), to otrzymamy wielokrotności podniesienia stawek w roku ubiegłym w ustawie, która służy za podstawę wymiaru daniny. Otóż Panowie zobaczą w tej tabeli na 4- ej stronie referatu p. wicemarszałka Moraczewskiego, że dla przedsiębiorstw handlowych patenty zostały w roku ubiegłym podniesione przecięciowo 20-krotnie, gdy dla przemysłu 8-krotnie, t. j. dla handlu podnieśliśmy stawki 2½ raza więcej, aniżeli dla przemysłu. Jeżeli porównamy te stawki z obciążeniem przedwojennem spółek akcyjnych, które przecież w lwiej części składają się z zakładów przemysłowych, to zrozumiemy, że podniesienie podatku od handlu dwukrotnie przeszło więcej aniżeli od przemysłu musiało zasadniczo zmienić ową proporcję pomiędzy udziałem w podatku patentowym spółek akcyjnych, a reszty przedsiębiorstw przemysłowych i handlowych.</u>
          <u xml:id="u-5.14" who="#PWierzbicki">Jest jeszcze drugi powód zmniejszenia się tej proporcji — bardzo poważny i istotny. Mam tu tablicę, która była rozdana członkom podkomisji daninowej, lecz której nie umieściłem w sprawozdaniu piśmiennem, ażeby nie przeciążać druku. Otóż, gdybyśmy przypomnieli sobie tę tablicę, to zobaczylibyśmy, że rzeczywiście w okresie wojennym handel pod względem ilościowym i jakościowym rozwinął się znakomicie. Mianowicie, w roku 1912 zakładów pierwszej kategorii było 749, w r. 1921–3263. Zakładów handlowych II-ej kategorji w r. 1912 było 10,500, w r. 1921–26,700. Zakładów handlowych III kategorii w r. 1912 było 65,000, w r. 1921–105,000. Natomiast kategoria IV, do której należy drobny handel, prawie się nie zmieniła. W r. 1912 zakładów tej kategorii było 35,200, w r. 1921–38,800.</u>
          <u xml:id="u-5.15" who="#PWierzbicki">Jeżeli przejdziemy do przemysłu, to okaże się zjawisko przeciwne. W pierwszych trzech kategoriach — zakładów wielkich — liczba świadectw przemysłowych zredukowała się z 386 do 344, a istotne powiększenie w przemyśle wykazują tylko kategorie VI, VII i VIII, t. j. zakłady drobne, których liczba z 12800 w r. 1912 doszła do 49000. W r. 1921, w okresie wojennym, przemysł wielki i średni skurczył się więc bardzo poważnie — przechodząc do niższych kategorii patentowych — tak dalece, że liczba zakładów VI–VIII kategorii, zatrudniających po kilku, lub kilkunastu robotników, wzrosła aż czterokrotnie. I to jest druga przyczyna, dla której zmniejszył się udział przemysłu w podatku patentowym w porównaniu z handlem. Podczas gdy w handlu liczba świadectw pierwszych trzech kategorii wzrosła ogółem z 77 do 136000, t. j. o 75%, to w tychże pierwszych trzech kategoriach przemysłu liczba świadectw zmniejszyła się z 386 do 344, t. j. o 12%. Z tych zmian matematycznie wynika, że udział spółek akcyjnych we wpływie z podatku patentowego musiał spaść z 34% do 5%. Ażeby to było zrozumiałe, przytoczę niezmiernie prosty przykład ze stosunków rolnych. Wyobraźmy sobie, że przed wojną było dwóch gospodarzy, z których każdy miał po 10 morgów gruntu. Otóż jeden z tych gospodarzy to był przemysł, i on ustąpił połowę swego gruntu na rzecz handlu, t. j. na rzecz drugiego gospodarza, który ma wobec tego 15 morgów gruntu. Ten drugi gospodarz 15 morgowy po wojnie został opodatkowany dwa razy wyżej, więc okaże się, że jeśli ten gospodarz 10-morgowy, którego własność skurczyła się do 5 morgów, zapłaci teraz podatku 5 tysięcy marek, to znaczy 1000 marek od morga, to ten, który ma 15 morgów, płacąc dwa razy więcej, czyli po 2 tysiące marek od morga, zapłaci 30000 marek podatku, t. j. akurat 6 razy więcej, bo 5 pomnożone przez 6 równa się 30.</u>
          <u xml:id="u-5.16" who="#PWierzbicki">Otóż to samo zjawisko, które wyjaśniłem na przykładzie tych dwóch gospodarstw, zaszło w stosunku wzajemnym przemysłu i handlu, i wskutek tego ten odsetek przedwojenny spadł z 34 do 5%.</u>
          <u xml:id="u-5.17" who="#PWierzbicki">Przechodzę teraz do drugiego spornego momentu, mianowicie do sprawy całkowitego zwolnienia od daniny gospodarstw karłowatych o obszarze poniżej 5 morgów, dla których Komisja ustanowiła zniżkę 75%. Otóż pp. członkowie Komisji Skarbowo-Budżetowej zapewne przypomną sobie, że na jednem z pierwszych posiedzeń plenarnych Komisji w swojem przemówieniu zasadniczem wypowiedziałem się w ten sposób, że 33 procentowy fundusz na ulgi, który przewidział p. Minister Skarbu w swoim projekcie dla rolnictwa, daje możność całkowitego zwolnienia od daniny gospodarstw o obszarze poniżej 5 morgów. Jeżeli jednak na Komisji zostało ustalone, ażeby i te gospodarstwa płaciły daninę w wysokości ¼ części kwoty normalnej, to stało się to na skutek założenia p. Ministra Skarbu, że owa danina conajmniej w części jest ściągnięciem i normalnych podatków gruntowych, które w latach ubiegłych nie były pobrane. Komisja Skarbowo-Budżetowa chciała ten charakter daniny zachować i wobec tego obciążyła daniną w granicach 25% normalnej stawki również i gospodarstwa najmniejsze. Rozumiem jednak, że to nie jest argument zasadniczy. Ponieważ zaś — jak słusznie obliczył p. Stapiński — zwolnienie gospodarstw małorolnych wyrazi się cyfrowo tyłków sumie 700 milionów marek, i drobne półtoraprocentowe podwyższenie innych stawek w zupełności tę stratę wyrówna, przeto nie widzę przeszkód do zupełnego zwolnienia od daniny tej kategorii rolników.</u>
          <u xml:id="u-5.18" who="#PWierzbicki">Przechodzę do następnego momentu spornego — do sprawy progresji i degresji.</u>
          <u xml:id="u-5.19" who="#PWierzbicki">P. poseł Diamand bardzo barwnie przedstawił zagadnienie progresji i degresji jako drogę, która prowadzi z góry na dół dla tego, kto stoi na górze — i z dołu do góry dla kogoś, kto jest w dolinie. Jednak nie na tem polega trudność zagadnienia i różnica w projektach rozwiązania tej sprawy. P. Minister Skarbu, jako technik i teoretyk podatkowy, nie mógł przedstawiać Sejmowi wniosków i projektów, któreby się kłóciły z pewnemi już skrystalizowanemi w nauce podatkowej pojęciami. Trzeba przyznać słuszność twierdzeniu p. Ministra, że wszystkie podatki przychodowe są oparte na stawkach jednolitych, a nie na progresji, która może być stosowana wtedy, gdy poddaje się ocenie indywidualny majątek lub dochód płatnika, a nie średnią wartość majątku, jak to ma miejsce w podatkach przychodowych, realnych. Dlatego też p. Minister stanął na stanowisku jednolitych mnożników daniny, bez względu na to, czy płatnik posiada 5 czy 5 tysięcy hektarów, tak samo, jak nie uwzględniają różnicy obszaru stawki podatków gruntowych. Natomiast, idąc z duchem czasu, p. Minister powiedział: „Zgadzam się na ulgi dla gospodarstw poniżej 40 morgów”, i stąd powstała owa „degresja”. Otóż p. Minister Skarbu musiał być wierny podstawowym zasadom teorii i praktyki podatkowej.</u>
          <u xml:id="u-5.20" who="#komentarz">(P. Kowalczuk: Nawet to jest sprawiedliwe, że od morgi lasu płaci się 1/10-ą część podatku?).</u>
          <u xml:id="u-5.21" who="#PWierzbicki">Pan Minister powiedział, że to nie jest sprawiedliwe, więc nie można przypisywać p. Ministrowi tego, czego on nie mówił. Zwracam uwagę p. posła Kowalczuka, że obowiązuje nas wszystkich wobec plenum Sejmu bezstronność, jeżeli więc jakieś zagadnienie zostało w Komisji Skarbowo-Budżetowej uchylone z jakichś względów, to nie należy przypisywać p. Ministrowi Skarbu względów innych. P. Minister Skarbu i, w jego imieniu, p. Wiceminister, oświadczyli, że ustawa o daninie nie może zmieniać katastru, który liczy lasy razem z nieużytkami i razem z zaroślami. Więc niema takiej siły, która w ciągu paru miesięcy, albo w ciągu choćby roku potrafiła wyodrębnić lasy z nieużytków i z krzaków, i dlatego tylko nowy kataster może zmienić ocenę gruntów leśnych i dać im prawidłową nomenklaturę. A więc nie ze stanowiska zasadniczego, lecz wyłącznie z punktu widzenia technicznego p. Minister Skarbu tego życzenia p. Kowalczuka nie uwzględnił, i nie ulega wątpliwości, że istotnie uwzględnić go nie jest w stanie.</u>
          <u xml:id="u-5.22" who="#komentarz">(P. Kowalczuk: A progresja to w znacznej części łagodzi. P. Smoła: P. Wierzbicki taki dobry mówca, a tak kiepsko broni).</u>
          <u xml:id="u-5.23" who="#PWierzbicki">Bronię nie ja, lecz broni Komisja Skarbowo-Budżetowa, ja tylko stwierdzam to, co zostało ustalone i co Ministerstwo w każdej chwili może potwierdzić tak, jak każdy, który się katastru ziemi dotykał i wie o tem, że kataster łączy lasy z innymi gruntami i że nie można ich w jednej chwili wyodrębnić. To nie jest więc kwestia oświetlenia, tylko kwestia stwierdzenia pewnego zupełnie obiektywnego i bezspornego faktu. I dlatego rozwiązać z powodu daniny zagadnienia szacunku lasów nie bylibyśmy w stanie.</u>
          <u xml:id="u-5.24" who="#PWierzbicki">Tyle co do kwestii progresji i degresji. Degresja jest w istocie tylko odrębną kategorią ulg, i dla Pana Ministra Skarbu, jako teoretyka praktyka prawa skarbowego, było rzeczą zasadniczą, ażeby zachować w daninie mnożniki jednolite, tak jak jednolitemi są stawki podatków gruntowych.</u>
          <u xml:id="u-5.25" who="#PWierzbicki">Wreszcie, przechodzę do art. 52, t. j. do sprawy sprzedaży gruntów na cele daniny, tak wszechstronnie oświetlonej w dyskusji. P. Minister Skarbu stoi na stanowisku, ażeby daninę pobrać jaknajszybciej, a ponieważ sytuacja finansowa Państwa jest specjalnie trudna, dlatego o celowości daniny zdecyduje to, w jak szybkiem tempie znajdą się te miliardy w kasie p. Ministra Skarbu. Art. 52 nabiera z tego powodu specjalnego znaczenia i o treści jego decydować powinny te względy, które kierowały p. Ministrem Skarbu i Komisją, gdy przyjęła ten artykuł w redakcji, zaprojektowanej przez Radę Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-5.26" who="#PWierzbicki">Po tym wstępie ogólnym przechodzę teraz do art. 1.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#Marszałek">Zanim udzielę głosu p. referentowi do art 1, ma głos p. Moraczewski w sprawie głosowania nad art. 1.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PMoraczewski">Wobec tego, że z różnych stron słyszeliśmy głosy, że wiele stronnictw przywiązuje do art. 1. wielką wagę, tak dalece, że uchylenie tego artykułu mogłoby zaważyć na szali losów całej daniny, wobec tego klub nasz uchwalił cofnąć poprawkę do art. 1.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#komentarz">(P. Rosset: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#Marszałek">Zatem do art. 1 niema poprawki. Mogę więc go uważać za przyjęty, o ile nie usłyszę protestu. Protestu niema.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#Marszałek">Do art 2 głos ma p. sprawozdawca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PWierzbicki">Do art. 2 została zgłoszona poprawka, żeby w art. 2 lit. A. punkt b. po słowach: „płatnicy podatku podymnego w miasteczkach (osadach)” dodać: „posiadający nieruchomość bez gruntu lub z gruntem poniżej 3 morgów”, żeby w ten sposób ludność wiejską, która mieszka w osadach, ale której życie ma charakter procederu wiejskiego, uchronić od płacenia daniny zwiększonej w porównaniu z gospodarzami, którzy mieszkają na wsi, o ile ilość gruntu przez nią uprawianego nie przewyższa 3 morgów. Zatem jeżeli dany płatnik będzie posiadał więcej, niż 3 morgi, to będzie płacił podatek gruntowy na zasadach ogólnych, jako rolnik.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#PWierzbicki">To jest poprawka pp. Łakoty i Grabskiego i za tą poprawką należy się oświadczyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#Marszałek">To jest poprawka skombinowana z dwóch poprawek, p. Łakoty i p. Grabskiego. Czy P. Łakota zgadza się na poprawkę w tej formie, aby poprawić i dodać pod lit. A punkt b: „posiadający nieruchomość bez gruntu, lub z gruntem poniżej 3 morgów?” Nie słyszę protestu, proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, żeby wstali. Większość, poprawka przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#Marszałek">P. sprawozdawca zda jeszcze sprawę z poprawki p. Diamanda do art. 2.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PWierzbicki">Poprawka ta brzmi: „Wprowadza się do art. 2 nową część VIII w brzmieniu następującem: „Bilety obiegowe Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej”.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#PWierzbicki">Sprawa biletów obiegowych P. K. K. P. była wszechstronnie oświetlana przez wielu mówców w tej Izbie. Przypomnę tylko, że p. Minister Skarbu przypisuje tej poprawce zasadnicze znaczenie i sprzeciwił się jej wsposób kategoryczny, z tego przedewszystkiem względu, że jednocześnie ta poprawka krzyżuje podstawowy plan finansowy p. Ministra Skarbu. Danina ma stabilizować markę polską, a p. Minister jest przekonany, że uchwalenie tego artykułu naruszy stabilizację marki polskiej obniży kurs, a także z innych powodów, które wyłuszczył w swojem przemówieniu, w sposób kategoryczny sprzeciwia się przyjęciu tej poprawki. Komisja Skarbowo-Budżetowa, która wszechstronnie rozważała tę sprawę, również wypowiedziała się przeciw tej poprawce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad drugą poprawką. Proszę Posłów, którzy są za poprawką p. Diamanda do art. 2.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#komentarz">(Czyta:)</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#Marszałek">„Wprowadza się do art. 2 nową część VIII w brzmieniu następującem: Bilety obiegowe Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej”, aby wstali. Biuro ma wątpliwości, czy stoi większość, musi więc nastąpić głosowanie przez drzwi. Proszę Posłów, którzy są za poprawką p. Diamanda, aby weszli przez drzwi z napisem „tak”, inni przez drzwi z napisem „nie”.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#komentarz">(Po głosowaniu)</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#Marszałek">Wynik głosowania następujący: za poprawką p. Diamanda głosowało 142 posłów, przeciw 183. Poprawka zatem upadła Art. 2 z poprawką pp. Grabskiego i Łakoty uważam za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#Marszałek">Przystępujemy do art. 3.</u>
          <u xml:id="u-12.6" who="#komentarz">(P. Kowalczuk: Proszę o głos w sprawie głosowania).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#Marszałek">Głos ma p. Kowalczuk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PKowalczuk">Dotychczas w głosowaniu była taka praktyka, że referent w ostatniem swojem przemówieniu wypowiadał się co do wszystkich poprawek, natomiast przy głosowaniu dostawał głos tylko do poprawek, zgłoszonych po jego przemówieniu. Teraz mamy inną praktykę. Referent dostaje głos bezpośrednio przed każdym artykułem głosowanym i ma i możność wpływania na wynik głosowania, a my nie mamy możności mu odpowiedzieć. Dlatego proszę, aby p. referent odrazu wypowiedział się co do wszystkich poprawek, a później nie agitował.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#Marszałek">Regulamin w tym względzie nic nie przepisuje. Takiej praktyki, o jakiej mówi p. Kowalczuk nigdy nie było, bo po referacie sprawozdawcy i w czasie głosowania wogóle poprawek zgłaszać nie wolno. Ale zauważyłem, że przy skomplikowanem głosowaniu, jeśli referent o poprawkach do kilkudziesięciu artykułów referuje, to nieraz się zdarza, że posłowie nie wiedzą, nad czem głosują, dlatego poprosiłem referenta, ażeby zupełnie obiektywnie przedstawiał treść każdej poprawki, zgłoszonej do poszczególnego artykułu. Zdaje mi się, że to leży w interesie obu stron Izby.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#komentarz">(P. Kowalczuk: W takim razie prosilibyśmy p. referenta o obiektywizm)</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#Marszałek">Prosiłem też p. referenta o obiektywne komentowanie treści poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PWierzbicki">Do art. 3 zgłoszone są następujące poprawki: pana posła Diamanda, ażeby po wyrazach odnośnie do wszystkich kategorii daniny, wymienionych w art. 2: Państwo, związki samorządowe, instytucje humanitarne i oświatowe oraz instytucje ubezpieczeń społecznych, związki zawodowe, współdzielnie aprowizacyjne” dodać „i ich związki” — t. j. związki tych współdzielni aprowizacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#PWierzbicki">Dalej w tymże art. 3 w punkcie 2 jest poprawka Ministra Skarbu, ażeby tam, gdzie jest mowa o kasach oszczędności dodać: „komunalne” kasy oszczędności.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#PWierzbicki">Dalej trzeba przejść do poprawki i p. posła Kędziora, wydrukowanej w sprawozdaniu, która sprowadza się do tego, że zwalnia się od daniny tych, którzy zgodnie z wnioskiem Komisji mają płacić 25% kwoty daniny. Wreszcie do poprawki posła Kędziora jest poprawka posła Stapińskiego; poseł Kędzior pragnie ulgę ową zastosować tylko do tych, i dla których posiadłości gruntowe stanowią podstawę utrzymania, p. Stapiński zaś chce uogólnić to i przyznać ową ulgę niezależnie od tego, czy ten grunt stanowi podstawę utrzymania, czy też nie stanowi podstawy utrzymania.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#PWierzbicki">To są wszystkie poprawki do art. 3.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PStapiński">Cofam swoją poprawkę, a wnoszę o imienne głosowanie nad poprawką p. Kędziora.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad poprawką posła Diamanda, ażeby końcowe słowa ustępu 1 w art. 3 brzmiały: „związki zawodowe, współdzielnie aprowizacyjne i ich związki”. Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, żeby powstali. Stoi większość, ta poprawka przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#Marszałek">P. Minister Skarbu proponuje — aby dodać wyraz „komunalne” przed słowami „kasy oszczędności”. O ile nie usłyszę sprzeciwu, przypuszczę, że Izba to przyjmuje.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#komentarz">(P. Kowalczuk: Sprzeciwiamy się)</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#Marszałek">W takim razie musimy głosować. Proszę Posłów, którzy są za poprawką rządową, żeby nie wszystkie kasy oszczędności były wyłączone, tylko komunalne, ażeby wstali. Stoi większość, ta poprawka Ministra Skarbu przeszła.</u>
          <u xml:id="u-18.4" who="#Marszałek">Teraz przystępujemy do poprawki p. Kędziora, co do której p. Stapiński swoją poprawkę cofnął. Jest wniosek o głosowanie imienne. Proszę Posłów, którzy popierają wniosek p. Stapińskiego o imienne głosowanie, żeby powstali. Poparcie jest dostateczne. Proszę Pp. Sekretarzy o zajęcie się zbieraniem kartek. Proszę Posłów, którzy głosują za poprawką p. Kędziora, żeby oddali kartki z napisem „tak”.</u>
          <u xml:id="u-18.5" who="#Marszałek">Zapytuję czy wszyscy posłowie oddali kartki?</u>
          <u xml:id="u-18.6" who="#komentarz">(Zaprzeczenie)</u>
          <u xml:id="u-18.7" who="#Marszałek">Zapytuję po raz drugi, czy wszyscy oddali kartki? Po raz trzeci, czy wszyscy posłowie oddali już swe głosy? Ponieważ nie słyszę odpowiedzi ogłaszam głosowanie za zamknięte.</u>
          <u xml:id="u-18.8" who="#komentarz">(Po obliczeniu)</u>
          <u xml:id="u-18.9" who="#Marszałek">Wynik głosowania następujący: za poprawką posła Kędziora głosowało 141 posłów, przeciw poprawce 196 posłów. Poprawka upadła. O ile nie usłyszę innego wniosku, będę uważał art. 3 z poprawkami, jak wyżej, za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-18.10" who="#Marszałek">Przystępujemy do art. 4. Proszę Pana Sprawozdawcę o objaśnienie poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PWierzbicki">Do art. 4 są poprawki dwóch kategorii: jedna kategoria dotyczy rolnictwa, druga przemysłu i handlu. W dziedzinie rolnictwa mamy dwie poprawki, zgłoszone do wniosku komisji, mianowicie progresja dalej idąca posła Poniatowskiego i progresja mniej daleko idąca posła Wojdalińskiego. W dziedzinie poprawek do przemysłu i handlu są także dwie poprawki, jedna posła Kowalczuka daleko idąca i druga ks. posła Kaczyńskiego mniej daleko idąca. Mianowicie poprawka posła Kowalczuka dotyczy podniesienia stawek i w przemyśle i w handlu, poprawka ks. Kaczyńskiego dotyczy podniesienia stawek tylko w handlu.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#komentarz">(Głos: A poprawka posła Kędziora?)</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#PWierzbicki">Pan poseł Kędzior wycofał swoją poprawkę, dlatego o niej nie wspomniałem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#Marszałek">Do art. 4 zgłoszone są 4 poprawki: posła Wojdalińskiego, ks. Kaczyńskiego, posła Poniatowskiego i p. Kowalczuka. Przystępujemy do głosowania nad najdalej idącą poprawką t. j. p. Poniatowskiego.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#komentarz">(P. Smoła: Stawiam wniosek o imienne głosowanie)</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#Marszałek">Potrzebne jest poparcie 50 posłów. Proszę Posłów, którzy popierają wniosek o imienne głosowanie, aby wstali. Poparcie jest dostateczne. Proszę Pp. Sekretarzy o zajęcie się głosowaniem. Proszę Posłów, którzy głosują za poprawką p. Poniatowskiego do art. 4, aby złożyli kartki z napisem „tak”.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#komentarz">(Po chwili)</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#Marszałek">Zapytuję Pp. Posłów, czy wszyscy oddali kartki? Zapytuję po raz drugi, czy wszyscy posłowie oddali kartki? Zapytuję po raz trzeci, czy wszyscy posłowie oddali kartki? Nikt się nie zgłasza, uważam głosowanie za zamknięte.</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#komentarz">(Po obliczeniu).</u>
          <u xml:id="u-20.6" who="#Marszałek">Wynik głosowania następujący: za poprawką posła Poniatowskiego do art. 4 głosowało posłów 156, przeciw 192. Poprawka zatem upadła.</u>
          <u xml:id="u-20.7" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad poprawką posła Kowalczuka do art. 4.</u>
          <u xml:id="u-20.8" who="#komentarz">(Głos: Poprawka posła Wojdalińskiego jest w tej samej materii)</u>
          <u xml:id="u-20.9" who="#Marszałek">Przystępujemy zatem wpierw do głosowania nad poprawką posła Wojdalińskiego. Proszę Posłów, którzy są za poprawką posła Wojdalińskiego do art. 4, ażeby wstali. Stoi większość, poprawka przyjęta. Teraz przystępujemy do głosowania nad będącą w druku poprawką posła Kowalczuka do art. 4. Proszę Posłów, którzy są za poprawką p. Kowalczuka, ażeby wstali. Biuro jest zgodne, że stoi mniejszość. Poprawka upadła.</u>
          <u xml:id="u-20.10" who="#Marszałek">Ks. Kaczyński cofa swoją poprawkę. Pozostaje zatem poprawka p. Kędziora. Poseł Kędzior też cofnął swoją poprawkę. Wobec tego przypuszczam, że art. 4 w brzmieniu Komisji z poprawką posła Wojdalińskiego jest przyjęty. Nie słyszę protestu.</u>
          <u xml:id="u-20.11" who="#Marszałek">Do art. 5 i 6 niema poprawek, uważam je wobec tego bez głosowania za przyjęte.</u>
          <u xml:id="u-20.12" who="#Marszałek">Do art. 7 proszę P. Sprawozdawcę, ażeby objaśnił poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PWierzbicki">Art. 7 dotyczy spółek akcyjnych. Więc mam zaszczyt przypomnieć Pp. Posłom, że w Komisji Skarbowo-Budżetowej był postawiony wniosek o obciążenie spółek akcyjnych na 7%%. Wniosek ten przepadł, a przeszedł wniosek kompromisowy ks. Kaczyńskiego o 10%.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#komentarz">(P. Kowalczuk: Rząd proponował 15%, o tem p. referent nie pamięta).</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#PWierzbicki">Przypominam Wysokiemu Sejmowi, że obciążenie, zgodnie z wnioskiem Komisji Skarbowo-Budżetowej, spółek akcyjnych 10% odpowiada czterokrotnie większemu obciążeniu, niż obciążenie według patentu, któreśmy uchwalili przed chwilą dla przedsiębiorstw nieakcyjnych.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#PWierzbicki">W plenum Sejmu zostały zgłoszone cztery poprawki do art. 7, mianowicie najdalej idący wniosek p. Kowalczuka, który sprowadza się do dwukrotnie większego obciążenia wszystkich spółek akcyjnych niż to wyznaczono w Komisji Skarbowo Budżetowej. Następnie mamy wniosek p. Wojdalińskiego, który obciąża spółki akcyjne 1½ razy więcej w porównaniu z wnioskiem Komisji. Dalej wniosek p. Kędziora, który jest równorzędny z wnioskiem p. Wojdalińskiego, ale podwyższenie stosuje tylko do spółek akcyjnych bankowych i handlowych, a dla spółek przemysłowych utrzymuje brzmienie Komisji Skarbowo Budżetowej. Wreszcie ostatni wniosek, p. ks. Kaczyńskiego, który ustala brzmienie Komisji Skarbowo-Budżetowej z wyjątkiem spółek akcyjnych bankowych, dla których proponuje 1½ raza większe obciążenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#Marszałek">Głosujemy najpierw nad poprawką posła Kowalczuka do art. 7. Proszę Posłów, którzy są za poprawką posła Kowalczuka, aby wstali. Stoi mniejszość, poprawka odrzucona.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do poprawki p. Wojdalińskiego. Proszę Posłów, którzy są za poprawką p. Wojdalińskiego, aby wstali. Biuro ma wątpliwości, musi nastąpić głosowanie przez drzwi: Proszę Posłów, którzy są za poprawką p. Wojdalińskiego, aby przeszli przez drzwi z napisem „tak”, inni przez drzwi z napisem „nie”.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#komentarz">(Po głosowaniu).</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#Marszałek">Wynik głosowania następujący: Za poprawką p. Wojdalińskiego do art. 7 głosowało posłów 178, przeciw 157, poprawkę zatem przeszła.</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#Marszałek">Przystępujemy jeszcze do poprawki zgłoszonej przez p. Kędziora.</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#komentarz">(P. Wojdaliński: Ona jest częścią tej przyjętej przed chwilą. Głos: Bezprzedmiotowa)</u>
          <u xml:id="u-22.6" who="#Marszałek">Czy P. Kędzior podtrzymuje poprawkę?</u>
          <u xml:id="u-22.7" who="#komentarz">(Głos: Cofa)</u>
          <u xml:id="u-22.8" who="#Marszałek">P. ks. Kaczyński także cofnął. Art. 7 w takim razie jest przyjęty w brzmieniu Komisji z poprawką p. Wojdalińskiego, o ile nie usłyszę protestu.</u>
          <u xml:id="u-22.9" who="#Marszałek">Przystępujemy do art. 8, poprawek niema, artykuł uważam za przyjęty. Do art. 9 głos ma p. sprawozdawca dla wyjaśnienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PWierzbicki">Art. 9 traktuje o daninie od komornego. Cały ten artykuł oparty był na umiarkowanem komornem, które podlega ustawie o ochronie lokatorów. Jednakże na Kresach Wschodnich ustawy o ochronie lokatorów niema i wobec tego Ministerstwo Skarbu zgłosiło ustęp trzeci:</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#komentarz">(czyta)</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#PWierzbicki">„W tych miejscowościach, w których nie obowiązują zasady ustawy o ochronie lokatorów z 18 grudnia 1920 r., daninę, przypadającą od osób, wymienionych w niniejszym artykule, oblicza się w wysokości 2000 mk. od każdego pokoju, względnie pomieszczenia”. Wypowiadam się za przyjęciem tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#Marszałek">Do tego artykułu jest także poprawka p. Weinziehera. Głos ma więc jeszcze raz p. sprawozdawca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PWierzbicki">P. poseł Weinzieher postawił wniosek do art. 9 w związku z daniną od zawodów wyzwolonych. Mianowicie wedle art. 10 daninę od zawodów wyzwolonych pobiera się w wysokości 1/5 części dochodu, osiągniętego w r. 1920.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#PWierzbicki">P. p. Weinzieher żąda, ażeby zawody wyzwolone płaciły również od komornego, tylko żeby był użyty współczynnik nie dwukrotny, lecz trzykrotny, i w związku z poprawką do art. 10 chce zmienić art. 9 w ten sposób, ażeby dodać i część V t. j. kwestię zawodów wyzwolonych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#Marszałek">Przystępujemy najpierw do głosowania nad poprawką p. Weinziehera.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#Marszałek">Proszę Posłów, którzy są za poprawką p. Weinziehera, ażeby wstali. Stoi mniejszość — poprawka odrzucona.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad poprawką, wniesioną przez Rząd do tego artykułu, jako ustęp trzeci. Pan Sekretarz zechce jeszcze raz ją odczytać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#komentarz">(czyta)</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#SekretarzpSołtyk">Poprawka do art. 9 dodać ustęp trzeci „W tych miejscowościach, w których nie obowiązują zasady ustawy o ochronie lokatorów z dn. 18 grudnia 1920 r., daninę, przypadającą od osób, wymienionych w niniejszym artykule, oblicza się w wysokości 2000 mk. od każdego pokoju, względnie pomieszczenia”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#Marszałek">Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, ażeby wstali. Większość, poprawka przyjęta. Z tą poprawką art. 9 uważam za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do art. 10.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#Marszałek">Głos ma p. referent.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#PWierzbicki">Do art. 10-go, który traktuje o zawodach wyzwolonych, jest zgłoszonych parę poprawek wręcz sobie przeciwnych. Więc pan poseł Weinzieher chce pobrać trzykrotne zasadnicze komorne, p. poseł Rajski, chce powiększyć daninę i zamiast 1/5 części proponuje wziąć połowę rocznego dochodu, p. Walisiak zaś zamiast 1/5 proponuje ¼ Komisja Skarbowo Budżetowa, rozważając ten artykuł, ustaliła jednak 1/5 część dochodu, pamiętając o tem, że są to dochody nie fundowane, a polegające na pracy, i że ten dochód w znacznej części już jest skonsumowany, i dlatego nie chciała iść dalej ponad 1/5 część do chodu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad poprawką p. Weinziehera.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#komentarz">(P. Kowalczuk: Najdalej idącą jest poprawka p. Rajskiego, dlatego, że chce przysporzyć więcej daniny).</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#Marszałek">Przystępujemy zatem do głosowania nad poprawką p. Rajskiego. P. Sekretarz zechce ją odczytać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#komentarz">(czyta)</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#SekretarzpSołtyk">Poprawka p. Rajskiego: Wstawić po słowach „w wysokości”, zamiast „7-j części” „połowę rocznego dochodu”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#Marszałek">Proszę Posłów, którzy są za poprawką p. Rajskiego, ażeby wstali. Mniejszość — poprawka odrzucona.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do poprawki p. Walisiaka. P. Walisiak wnosi, ażeby zamiast 1/5 postawić ¼ Proszę Posłów, którzy są za poprawką p. Walisiaka, ażeby wstali. Biuro jest zgodne, że stoi mniejszość, zatem poprawka odrzucona.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#Marszałek">Przystępujemy do poprawki p. Weinziehera.</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#Marszałek">Pan Sekretarz zechce ją odczytać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#komentarz">(czyta)</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#SekretarzpSołtyk">Poprawka p. Weinziehera. Art. 10 powinien brzmieć: „Daninę, przypadającą na zasadzie artykułu 2 część 5, oblicza się w wysokości trzykrotnego zasadniczego komornego, płaconego za r. 1921”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#Marszałek">Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką p. Weinziehera, ażeby wstali. Stoi mniejszość — poprawka odrzucona.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#Marszałek">Bez głosowania mogę przypuścić, że w brzmieniu Komisji art. 10 został przyjęty. Do art. 11 poprawki niema. Przypuszczam, że jest przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#Marszałek">Do art. 12 głos ma p. sprawozdawca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PWierzbicki">Do art. 12 mamy przedewszystkiem dwie poprawki, dotyczące daniny od biletów Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej. Ponieważ jednak zasada i obciążenia daniną biletów przepadła w art. 2, rozumiem, że automatycznie ta sprawa i tutaj upada. Poprawka o daninie od biletów P. K. K. P. miała stanowić osobny artykuł, po art. 12. Sam art. 12 dotyczy ropy. P. Stępiński wniósł poprawkę, żeby skreślić ustęp b) i cały rozdział drugi tego artykułu. Ustęp b) mówi o obciążeniu ropy bruttowej. P. Stapiński proponuje, żeby to całkowicie skreślić. Dalej był przedstawiony wniosek przez p. Diamanda, potem przez niego wycofany i przezemnie podtrzymany, żeby zamiast całkowitego skreślenia daniny od ropy bruttowej, zrobić tak, jak zrobiliśmy przy gazie ziemnym, gdzie ustanowiliśmy obciążenie procentowe w tych wypadkach, kiedy gaz ziemny był na mocy długotrwałych kontraktów wydzierżawiony. To jest zupełnie co innego.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#komentarz">(P. Diamand: Nikt nie mówi, że to jest to samo, bo wtedy nie mówilibyśmy o tem)</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#PWierzbicki">Słusznie p. Diamand wskazuje, że wtedy nie byłoby specjalnego ustępu w sprawie, które chcemy wprowadzić.</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#PWierzbicki">Wypowiedziałbym się przeciw całkowitemu zwolnieniu od daniny ropy bruttowej, dlatego, że to nie dałoby się uzasadnić, natomiast podtrzymywałbym poprawkę, która brzmi: „Ustęp b) opiewać powinien: „w wysokości 10% ceny sprzedażnej cysterny ropy bruttowej, wyprodukowanej w okresie oznaczonym w punkcie a)”.</u>
          <u xml:id="u-35.4" who="#komentarz">(Głos: To jest powiększenie)</u>
          <u xml:id="u-35.5" who="#PWierzbicki">To jest pomniejszenie, bo i płaca za ropę bruttową jest pomniejszona w porównaniu z ropą nettową. Dlatego ta koncepcja wynikła.</u>
          <u xml:id="u-35.6" who="#PWierzbicki">Pozatem, jako referent Komisji musiałbym się wypowiedzieć przeciw poprawce p. Stapińskiego, aby skreślić całkowicie daninę od szybów jeszcze nieprodukujących. Komisja rozpatrywała tę sprawę i przyszła do przekonania, że jest to jednak uzewnętrznienie majątku danego towarzystwa i dlatego w pewien umiarkowany sposób, jak to jest zaprojektowane, powinna być utrzymana danina. Ministerstwo Skarbu zaprojektowało jeszcze do art. 12 — sądzę, że obecnie wobec wniosku Ministerstwa p. Wojdaliński wycofa swój wniosek — aby wprowadzić nowy punkt mianowicie:</u>
          <u xml:id="u-35.7" who="#komentarz">(czyta)</u>
          <u xml:id="u-35.8" who="#PWierzbicki">„Daninę przypadającą od rafinerii spirytusu, a obliczoną na zasadzie 4 ft. d, B. c, i C. c, tudzież na zasadzie art. 7 podwyższa się o 50%”.</u>
          <u xml:id="u-35.9" who="#PWierzbicki">Jest to wniosek, nad którym Komisja Skarbowo-Budżetowa nie dyskutowała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#Marszałek">Stawiam najprzód pod głosowanie poprawkę p. Wierzbickiego do art. 12 ustępu I b).</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#komentarz">(Czyta:)</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#Marszałek">„w wysokości 10% ceny sprzedażnej cysterny ropy bruttowej, wyprodukowanej w okresie oznaczonym w punkcie a)”. Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, aby wstali. Stoi większość. Poprawka p. Wierzbickiego przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#Marszałek">Dalej jest poprawka p. Stapińskiego, ażeby skreślić cały rozdział 2 art. 12. Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, ażeby wstali. Stoi mniejszość, zatem art. 12 zostaje przyjęty w brzmieniu Komisji z poprawką p. Wierzbickiego.</u>
          <u xml:id="u-36.4" who="#komentarz">(P. Wierzbicki. Jest jeszcze poprawka Ministerstwa Skarbu, ażeby wstawić osobny artykuł)</u>
          <u xml:id="u-36.5" who="#Marszałek">Jest jeszcze poprawka, wniesiona przez Ministerstwo Skarbu, ażeby wstawić osobny artykuł. Pan Sekretarz zechce ją odczytać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#komentarz">(czyta)</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#SekretarzpSołtyk">Nowy artykuł: „Daninę, przypadającą od rafinerii spirytusu, a obliczoną na zasadzie 4 ft. d, B. c, i C. c, tudzież na zasadzie art. 7 podwyższa się o 50%”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#Marszałek">Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, ażeby wstali. Większość — poprawka przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#Marszałek">Jest również poprawka, wniesiona przez posła Wojdalińskiego.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#komentarz">(P. Wojdaliński. Moja poprawka jest już załatwiona przez wniosek rządowy)</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#Marszałek">Przystępujemy do art. 13, 14, 15, 16 — przyjęte. Do art. 17 ma głos p. referent, który zechce nam wyjaśnić poprawkę posła Wójcika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PWierzbicki">Poprawka posła Wójcika do art. 17 sprowadza się do tego, ażeby przedłużyć jeszcze okres pobrania daniny o dalsze 6 tygodni. Według brzmienia Komisji danina po ogłoszeniu przepisów wykonawczych będzie pobrana w ciągu 3 miesięcy — byłby to jej całkowity okres. Przyjęcie poprawki posła Wójcika dodałoby do trzech miesięcy jeszcze półtora miesiąca, czyli razem byłoby 472 miesiąca. Wobec tego, że wogóle uchwała prawa o daninie jest opóźniona, a Ministrowi Skarbu niezmiernie zależy na pośpiechu, Komisja Skarbowo-Budżetowa uważała, że termin, w ustawie przez Komisję zaakceptowany, jest maksymalny, i poza który wykraczać nie należy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#Marszałek">Głosujemy nad poprawką p. Wójcika. Proszę Posłów, którzy są za poprawką p. Wójcika, aby wstali. Stoi mniejszość. Poprawka odrzucona. Art. 17 uważam za przyjęty w brzmieniu Komisji.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#Marszałek">Do art. 18 głos ma p. referent.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#PWierzbicki">Art. 18 ustęp 2 „gmina odpowiedzialna jest całym swoim majątkiem jakoteż swemi dochodami za kwoty daniny, pobrane przez zarząd gminy, a samowolnie rozdysponowane z tem, że kwotom tym przysługuje przywilej względnie ustawowe prawo pierwszeństwa przed wszystkiemi przywilejami i obciążeniami” Ministerstwo Skarbu w Komisji przypisywało bardzo doniosłe znaczenie temu przepisowi i wobec tego Komisja przychyliła się do wniosku Ministerstwa Skarbu i obecnie musiałbym się wypowiedzieć przeciw poprawce p. p. Stapińskiego, skreślającej ten rozdział.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#PMoraczewski">Tu ma być nie litera „a” tylko „i”, „a” — to byłoby niezrozumiałe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#PWierzbicki">A więc ma być „za kwoty daniny pobrane przez zarząd gminy i samowolnie rozdysponowane”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad poprawką p. Stapińskiego. Proszę Posłów, którzy są za poprawką p. Stapińskiego, aby wstali. Stoi mniejszość, poprawka odrzucona. Art. 18 uważam za przyjęty w brzmieniu Komisji.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#Marszałek">Do art. 19 niema poprawek, uważam go za przyjęty, tak samo artykuły 21, 22, 23, 24.</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#Marszałek">Do art. 25 głos ma p. referent.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#PWierzbicki">Poprawka p. Stapińskiego upada dlatego, że była w związku z całkowitem zwolnieniem ropy bruttowej, a ponieważ przeszło obciążenie jej 10 procentowe, musi więc to być dalej zachowane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#Marszałek">Prawdopodobnie p. Stapiński cofa swoją poprawkę i nie potrzebuję poddawać jej pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#komentarz">(P. Stapiński: Cofam).</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#Marszałek">Wobec tego art. 25 w brzmieniu Komisji uważam za przyjęty. Tak samo art. 26, 27, 28.</u>
          <u xml:id="u-46.3" who="#Marszałek">Do art. 29 głos ma p. referent.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#PWierzbicki">Art. 29 brzmi: „władza, określona w art. 13 — a na obszarze b. dzielnicy austriackiej władza podatkowa instancji może niezależnie od nałożenia kary z mocy art. 28, zarządzić, aby obowiązki, których zaniedbał zarząd gminy, były spełnione na koszt gminy przez inne osoby”. P. poseł Janeczek żąda, aby było nie „na koszt gminy” a „na koszt zarządu gminy”. Należy sądzić, że gmina określi czy to była specyficzna wina zarządu i zarząd jest odpowiedzialny, czy też ten ciężar spada na gminę, tak, że brzmienie Komisji nie przesądza tej sprawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad poprawką posła Janeczka do art. 29. Proszę Posłów, którzy są za poprawką p. Janeczka, aby wstali z miejsc. Biuro ma wątpliwości...</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#komentarz">(P. Dębski: Prosimy o zmianę sekretarzy. P. Kowalczuk: Prosimy o skład mieszany sekretarzy, są wątpliwości, że sekretarze są nieco zbyt prawicowi)</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#Marszałek">Biuro ma wątpliwości. Musi nastąpić głosowanie przez drzwi. Proszę Posłów, którzy są za poprawką p. Janeczka, aby przeszli przez drzwi z napisem „tak”, inni przez drzwi z napisem „nie”.</u>
          <u xml:id="u-48.3" who="#komentarz">(Po głosowaniu)</u>
          <u xml:id="u-48.4" who="#Marszałek">Rezultat głosowania następujący: za poprawką p. Janeczka za art. 29 głosowało posłów 154, przeciw poprawce 173. Poprawka zatem upadła. Uważam art. 29 w brzmieniu Komisji za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-48.5" who="#Marszałek">Do art. 30, nie wniesiono poprawek, uważam go więc za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-48.6" who="#Marszałek">Do art. 31 głos ma p. sprawozdawca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#PWierzbicki">Art 31 w redakcji Komisji brzmi jak następuje: „wszystkie władze i urzędy państwowe, nie wyłączając władz wojskowych, oraz samorządowe, tudzież ich organa wykonawcze są obowiązane udzielać władzom skarbowym i organom poborowym pomocy przy poborze ściąganiu daniny”.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#PWierzbicki">Otóż poprawka p. posła Madeja skreśla słowa „nie wyłączając władz wojskowych”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#Marszałek">Proszę Posłów, którzy są za poprawką p. Madeja, aby wstali. Stoi mniejszość, poprawka upadła. Uważam, że art. 31 w brzmieniu Komisji przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#Marszałek">Do art. 32, 33, 34 poprawek niema, uważam je za przyjęte.</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#Marszałek">Do art. 35 głos ma p. referent.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#PWierzbicki">Do art. 35 mamy zgłoszoną poprawkę posła Grabskiego, która wprowadza tę podstawową rzecz, że jeśli właściciel sprzedaje część swojej nieruchomości, to w takim razie już właściciel płaci daninę całkowicie i danina nie obciąża w tej, lub innej części dzierżawcy dlatego, że dzierżawca, który jest pozbawiony części dzierżawionego majątku, ponieważ ta część została sprzedana, ipso facto ponosi w ten sposób konsekwencje dla siebie uciążliwe. Pozatem poseł Grabski daje inną stylizację pierwszego ustępu, mianowicie żeby zamiast słowa: „Dzierżawca”, było: „administrator poręczający” lub „użytkownik nieruchomości ziemskiej, posiadający na niej własny inwentarz”. Ten, który posiada własny inwentarz płaciłby część daniny, tak, jak uchwaliła Komisja. Jeśli zaś własnego inwentarza nie posiada, i dzierżawi działkę powyżej 6 morgów, tu jest omyłka, bo powiedziane jest powyżej 5 morgów, a powinno być „6 morgów” — to płaci połowę powyższych stawek.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#komentarz">(P. Kowalczuk: Dlaczego p. Grabski nie wniósł tego na Komisji)</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#PWierzbicki">Ja na to nic poradzić nie mogę.</u>
          <u xml:id="u-51.3" who="#komentarz">(P. Kowalczuk: To nie było dyskutowane)</u>
          <u xml:id="u-51.4" who="#PWierzbicki">To też dlatego tylko pp. posłom referuję. Natomiast małorolny, który dzierżawi mniej niż 6 morgów i nie posiada własnego inwentarza, nic daniny nie płaci, tylko całkowicie płaci ją właściciel ziemski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad poprawką posła Grabskiego do art. 35. Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, ażeby wstali. Stoi mniejszość. Poprawka odrzucona. Zatem art. 35 w brzmieniu Komisji przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#Marszałek">Do art. 26 ma głos p. referent.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#PWierzbicki">Do art. 36 tabelka nr. 4 zgłoszonych jest szereg poprawek. Otóż porozumiałem się z Ministerstwem Skarbu, które akceptuje poprawki p. Trzcińskiego i Kowalczuka do tabelki w załączniku nr. 4, natomiast nie akceptuje poprawek posła Bucznego i Jachowicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#Marszałek">W sprawie formalnej głos ma p. Moraczewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#PMoraczewski">W poprawce p. Jachowicza jest mnożnik 210 i w tabelce nr. 4 jest również mnożnik 210. Tutaj więc albo niema żadnej poprawki, albo jest błąd drukarski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#Marszałek">Proszę p. Jachowicza o wyjaśnienie, jaka ma być cyfra? P. Jachowicz wyjaśnia, że wnosi, aby zamiast pow. niski było pow. łańcucki. Musimy nad tem głosować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#PStapiński">Jak to jest możliwe, ażeby w ostatniej chwili jedne powiaty wycofywać a inne wstawiać? Jeżeli Nisko wstawiono, to na tej podstawie, że jest nieodbudowane...</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#komentarz">(Głos: Nisko zostaje)</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#PStapiński">... nikt go nie rusza, tylko jest pomyłka w druku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nasamprzód nad poprawką p. Bucznego, ażeby wstawić: „pow. warszawski, prawy brzeg Wisły mnożnik 340”. Proszę Posłów, którzy są za poprawką p. Bucznego, ażeby wstali. Stoi większość. Poprawka przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#Marszałek">Teraz przystępujemy do głosowania nad poprawką p. Jachowicza. Proszę Posłów, którzy są za poprawką p. Jachowicza, ażeby wstali. Stoi mniejszość. Poprawka odrzucona.</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#Marszałek">Głosujemy nad poprawką p. Trzcińskiego, ażeby w województwie pomorskiem pow. działdowski mnożnik był 4120. Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, ażeby wstali. Stoi większość. Poprawka przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-58.3" who="#Marszałek">Dalej jest poprawka p. Kowalczuka, aby wstawić dla powiatu radzyńskiego zamiast 280 mnożnik 261. Proszę Posłów, którzy są za przyjęciem tej poprawki, ażeby wstali. Większość, poprawka przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-58.4" who="#Marszałek">Pozostaje załącznik nr 6. Głos ma p. referent.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#PWierzbicki">Do tabeli zał. nr 6 są wnioski p. Kędziora. Ministerstwo Skarbu zgadza się na te wnioski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#Marszałek">Proszę Posłów, którzy są za wnioskami p. Kędziora, ażeby wstali. Większość, poprawki przyjęte, tem samem art. 36 załatwiony. Przystępujemy do art. 37. Głos ma p. referent.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#PWierzbicki">Do art. 37 jest poprawka p. Poniatowskiego, która jest bezprzedmiotowa, ponieważ zasadnicza poprawka p. Poniatowskiego upadła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#Marszałek">Czy p. Poniatowski obstaje przy swojej poprawce?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#PPoniatowski">Podtrzymuję drugą część.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#Marszałek">Będziemy głosowali nad poprawką p. Poniatowskiego część 2. Głos ma jeszcze p. referent.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#PWierzbicki">Dla kresów jest na ogólnych podstawach uchwalona degresja. Ponieważ przeszedł wniosek p. Wojdalińskiego, rozumiem przeto, że poprawka p. Poniatowskiego jest bezprzedmiotowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#PPoniatowski">Powinna być analogiczna poprawka p. Wojdalińskiego również i do kresów, albo też moja ma szanse powodzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#Marszałek">Proszę Posłów, którzy są za poprawką p. Poniatowskiego, część 2 ażeby wstali. Mniejszość, poprawka odrzucona. Art. 37 przyjęty. Do art. 38 głos ma p. referent.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#PWierzbicki">Do art. 38 tabela załącznik nr 6 jest szereg poprawek. Mianowicie, poprawka p. Grabskiego, aby wstawić, pow. ciechanowski z procentem zniżki 4. Powiat ten został omyłkowo opuszczony. Ministerstwo Skarbu poprawkę tę akceptuje.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#PWierzbicki">Natomiast poprawek p. Łakoty, Stępnia i Krempy Ministerstwo nie akceptuje.</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#PWierzbicki">W związku z art. 38 należy rozważyć art. 39. Poprawki, o których w tej chwili mówiłem są w granicach dotychczasowej koncepcji. P. Grabski proponuje wykreślenie z art. 39 wyrazów: „posiadający mniej niż 30 ha gruntu, oraz bez względu na obszar wyszczególnieni w art. 6”.</u>
          <u xml:id="u-68.3" who="#PWierzbicki">Tu jest więc mowa o ulgach. Przy uchwalaniu wniosków Komisja Skarbowo-Budżetowa ulg i zwolnień w granicach kontygentu, przewidzianego w art. 38 pozbawiła tych, którzy mają więcej niż 30 ha. Otóż na podstawie tego, że dla większej własności została teraz uchwalona progresja p. Grabski proponuje, żeby wobec progresji dla większej własności postawić wniosek o ulgach i dla tych większych właścicieli, którzy ponieśli szkody i straty.</u>
          <u xml:id="u-68.4" who="#PWierzbicki">Gdybyśmy przyjęli poprawkę p. Grabskiego do art. 39, okazałoby się, że jeśli nie powiększyć ogólnych kwot dla ulg w granicach kontygentu z powodu strat wojennych, to własność drobniejsza musiałaby się dzielić tym samym kontygentem z własnością większą. Otóż p. Grabski, żeby nie uszczuplać kontyngentu dla własności mniejszej, wspólnie z poprawką do art. 39, proponuje podwojenie w tabeli ulg cyfr we wszystkich powiatach żeby nie uszczuplając zniżek dla własności mniejszej, stworzyć fundusz zniżkowy dla własności większej poszkodowanej wskutek strat wojennych. Ministerstwo Skarbu nie poniesie przez to uszczuplenia, ponieważ przez uchwalenie progresji około 5.000.000.000 Ministerstwo Skarbu otrzyma ponad projekt Komisji Skarbowo-Budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-68.5" who="#komentarz">(P. Kowalczuk: Jedną ręką się daje, a drugą się zabiera)</u>
          <u xml:id="u-68.6" who="#PWierzbicki">Dlatego też p. Marszałku wnoszę, by głosować w trybie następującym: najpierw przegłosować poprawkę p. Grabskiego o ustaleniu norm dla pow. ciechanowskiego z procentem zniżki 4, następnie poprawki p. Łakoty, p. Stępnia i p. Krempy. Po załatwieniu tych wniosków, trzeba przegłosować wniosek p. Grabskiego do art. 39 i w tym wypadku, gdyby ten wniosek przeszedł, to stałby się aktualny wniosek p. Grabskiego do art. 38 o podwojeniu cyfr całej tabeli.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#Marszałek">Głosujemy naprzód nad wnioskiem p. Grabskiego do art. 38...</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#komentarz">(czyta)</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#Marszałek">...wstawić „pow. ciechanowski z procentem zniżki 4”. Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, aby wstali. Stoi większość. Poprawka przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-69.3" who="#Marszałek">Następnie jest poprawka p. Łakoty, by w tabeli załącznik Nr 6 dodać „pow. będziński — procent zniżki 1”. Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, aby wstali. Stoi mniejszość, poprawka odrzucona.</u>
          <u xml:id="u-69.4" who="#Marszałek">Następnie jest poprawka p. Stępnia, aby dodać „liczba 1 pow. łaski i łódzki — procent zniżki 5”. Proszę Posłów, którzy są za poprawką, aby wstali. Stoi mniejszość. Poprawka odrzucona.</u>
          <u xml:id="u-69.5" who="#Marszałek">Poddaję pod głosowanie wniosek p. Krempy, który brzmi: „wstawić pow. mielecki — procent zniżki 1”. Proszę Posłów, którzy są za tym wnioskiem, aby wstali. Stoi mniejszość. Poprawka odrzucona.</u>
          <u xml:id="u-69.6" who="#Marszałek">Przystępujemy teraz do głosowania nad artykułem 39.</u>
          <u xml:id="u-69.7" who="#Marszałek">Poseł Grabski wniósł do tego artykułu poprawkę, ażeby wykreślić wyrazy: „posiadający mniej niż 30 ha gruntu, oraz bez względu na obszar płatnicy, wyszczególnieni w art. 6”. Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, ażeby wstali. Stoi mniejszość, poprawka odrzucona. Tem samem druga poprawka posła Grabskiego co do pow. ciechanowskiego automatycznie odpada. Poprawkę p. Kędziora do art. 38 uważam za bezprzedmiotową. Zatem art. 38 i 39 załatwione.</u>
          <u xml:id="u-69.8" who="#Marszałek">Do art. 40 głos ma referent p. Wierzbicki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#PWierzbicki">Art. 40 mówi o prawie do korzystania z ulg i uwolnień w granicach kontygentu, przewidzianego w art. 38. Ulgi te są przewidziane dla pogorzelców, oraz dla tych gospodarstw których stan z powodu późnego wieku właściciela, śmierci głównego gospodarza, długotrwałej choroby dorosłych członków rodziny, notorycznej nędzy właściciela i t. p. jest wyjątkowo niepomyślny. P. Witos wniósł do art. 40 poprawkę, ażeby po słowach „niepomyślny” dodać „postanowienia te dotyczą także osadników we wschodnich województwach Rzeczypospolitej. Poprawka ta jest zredagowana w każdym razie niejasno, dlatego, że jeśli ulgi mają dotyczyć osadników we wschodnich województwach Rzeczypospolitej odpowiadających powyższym warunkom, to się samo przez się rozumie że tu ten artykuł ma zastosowanie. Jeśli poseł Witos żąda rozszerzania tych ulg na osadników we wschodnich województwach Rzeczypospolitej, niezależnie od istnienia tych warunków, to trzebaby to było zredagować inaczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad poprawką posła Witosa do art. 40, tylko co odczytaną. Proszę Posłów, którzy są z tą poprawką, aby powstali. Stoi większość, poprawka przyjęta. Z tą zmianą art. 40 przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#Marszałek">Do art. 41 ma głos poseł referent.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#PWierzbicki">Poprawki do art. 41 są w druku. Art. 41 mówi o obniżkach: „komisje obywatelskie są obowiązane w granicach kontyngentu, przewidzianego w art. 38, obniżyć do połowy daninę” p. p. Poniatowski dodaje „lub zwolnić od niej całkowicie”, a wyrazy „przypadającą od” proponuje skreślić. Komisja Skarbowo-Budżetowa zastanawiała się nad tą poprawką, bo była zgłoszona analogiczna poprawka w komisji, jednak nie zgodziła się z nią, bo uważała, że ulgi do połowy są w danym wypadku wystarczające.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#Marszałek">Proszę Posłów, którzy są za poprawką p. Poniatowskiego, aby wstali. Biuro ma wątpliwości, musi nastąpić głosowanie przez wejście przez drzwi. Proszę Posłów, którzy są za poprawką p. Poniatowskiego, aby weszli przez drzwi z napisem „tak”, przeciwni przez drzwi z napisem „nie”.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#Marszałek">Rezultat głosowania następujący. Za poprawką p. Poniatowskiego głosowało 140 posłów, przeciw 182. Poprawka zatem upadła. Do art. 42 niema poprawek.</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#Marszałek">Do art. 43 głos ma p. referent.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#PWierzbicki">Chcę zapytać p. p. wnioskodawców czy podtrzymują swoją poprawkę, bo ja rozumiem, że ona powstała wskutek wniosku p. Kędziora o całkowite zwolnienie bezrolnych, dlatego i p. p. Szczerkowski, Pączek i Dobrowolski wprowadzili analogiczną poprawkę dla osób zajmujących mieszkania, ponieważ tamta poprawka upadła, może Panowie raczą cofnąć swoją poprawkę?</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#komentarz">(Głosy: Nie).</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#PWierzbicki">W takim razie poprawka p. p. Szczerkowskiego, Pączka i Dobrowolskiego do art. 43 wprowadza większe ulgi, niż ten artykuł przewiduje, przewiduje on bowiem ulgi, do 50% dla dwupokojowych lokali, a dla jednopokojowych do 75%. Poprawka zaś prowadzi do tego, żeby jednopokojowe lokale całkowicie zwolnić, dwupokojowym obniżyć daninę do 75%, a trzypokojowym do 50%. Komisja Skarbowo-Budżetowa, rozpatrywała ten wniosek, jednakże odrzuciła go, sądząc, że ulgi, przewidziane w art. 43 odpowiadają wymogom życia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#Marszałek">Proszę Posłów, którzy są za poprawką p. p. Szczerkowskiego, Pączka i Dobrowolskiego do art. 43, aby wstali. Stoi mniejszość, poprawka odrzucona. Art. 43 w brzmieniu Komisji uważam za przyjęty. Art. 4-ty uważam za przyjęty, tak samo art. 45.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#Marszałek">Do art. 46 i 47 głos ma p. referent.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#PWierzbicki">Poprawki do art. 46 i 47 p. p. posłów Poniatowskiego, Kędziora i Stapińskiego zmieniają procedurę, ustaloną w Komisji Skarbowo-Budżetowej. Mianowicie w art. 46 komisja przewidziała, że komisje obywatelskie są władne w specjalnych wypadkach zezwalać płatnikom wszystkich kategorii daniny, prócz wymienionych w art. 2, część II i VII, na jej odroczenie lub rozłożenie na raty na okres nie dłuższy, niż 12 miesięcy, za opłatą odsetek za zwłokę w stosunku 1% miesięcznie, o ile kwota daniny nie przekracza 100.000 mk. Otóż poprawka chce znieść słowa: „o ile kwota daniny nie przekracza 100.000 mk.” i w takim razie wszystkie ulgi, niezależnie od wysokości daniny, załatwiać już w instancji niższej. Tymczasem Ministerstwo, wiedząc o tem, że kontyngent jest ustalony i że kontyngent nie może być przekroczony, chciało jednakże mieć gwarancję sprawdzianu i nie dało komisjom możności dawania ulg przy daninie powyżej 100.000 mk., tylko przeniosło je odrazu do wyższej instancji. Ministerstwo Skarbu wyjaśniło na posiedzeniu Komisji Skarbowo-Budżetowej, że jednakże we wszystkich wypadkach te komisje obywatelskie będą wypowiadać swoje wnioski, które przesyłają do decyzji wyższej instancji. Wskutek tego artykułom 46 i 47 została nadana ta redakcja, którą tutaj Panom wyjaśniłem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#PSmoła">Panie Marszałku, proszę o głos w sprawie głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#Marszałek">Głos ma p. Smoła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#PSmoła">Stawiam wniosek o głosowanie imienne nad tą poprawką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#Marszałek">Wniosek posła Smoły o głosowanie imienne musi być poparty. Proszę Posłów, którzy go popierają, aby wstali. Wniosek nie jest poparty dostatecznie, przystępujemy zatem do zwykłego głosowania. Proszę Posłów, którzy są za poprawką posłów Poniatowskiego, Kędziora i Stapińskiego do art. 46, aby wstali. Biuro jest zgodne, że stoi mniejszość, art. 45 zatem przyjęty w brzmieniu Komisji.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do art. 47, do którego tak samo jest poprawka p. Poniatowskiego. Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką do art. 47, ażeby wstali. Stoi mniejszość, poprawka odrzucona, art. 47 przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#Marszałek">Do art, 48 niema poprawek, tak samo do 49 i do 50. Uważam je za przyjęte.</u>
          <u xml:id="u-80.3" who="#Marszałek">Do art. 51 głos ma p. sprawozdawca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#PWierzbicki">Poprawka p. Piechoty, ażeby wstawić do art. 5: wyrazy: „lub krótkoterminowej” była rozważana na posiedzeniu Komisji Skarbowo-Budżetowej, nie uzyskała jednakże większości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#Marszałek">Proszę Posłów, którzy są za poprawką p. Piechoty do art. 51, ażeby wstali. Stoi mniejszość, poprawka odrzucona.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do art. 52. Głos ma p. sprawozdawca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#PWierzbicki">Do art. 52 mamy cztery wnioski: wniosek Komisji Skarbowo-Budżetowej, a dalej poprawki do wniosku Komisji Skarbowo-Budżetowej, zgłoszone przez p. Wojdalińskiego, które są hektografowane, następnie wniosek, zgłoszony przez p. Kowalczuka i Wojdalińskiego, obecnie tylko przez p. Kowalczuka; wreszcie wniosek najdalej Idący p. Poniatowskiego. Wymieniłem je kolejno według progresji wzwyż. Sprawa całemu plenum Sejmu Jest dokładnie znana, tak, że nie potrzebuję jej wyjaśniać.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#PWierzbicki">Niezależnie od tego jest poprawka p. posła Matakiewicza, którą przyjmuje Ministerstwo Skarbu, uważając, że w art. 52 poprostu zostały pominięte strony interesowane. Otóż p. Matakiewicz wnosi, ażeby w ustępie drugim po słowach: „rozstrzyga Izba Skarbowa w porozumieniu z okręgowym urzędem ziemskim” dodać: „Od rozstrzygnięcia Izby Skarbowej wolno Okręgowemu Urzędowi Ziemskiemu i stronom interesowanym wnieść odwołanie do Ministra Skarbu w ciągu 14 dni od dnia po doręczeniu pisemnego rozstrzygnięcia, który rozstrzyga ostatecznie w porozumieniu z Prezesem Głównego Urzędu Ziemskiego”. W Komisji Skarbowo-Budżetowej zapomniano o zastrzeżeniu prawa skargi stron interesowanych, poprawka posła Matakiewicza udziela stronom interesowanym tego prawa.</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#komentarz">(Przewodnictwo obejmuje Wicemarszałek Osiecki).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#WicemarszałekOsiecki">Przystępujemy do głosowania. Najpierw poddaję pod głosowanie poprawkę p. Poniatowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#PSmoła">Stawiam wniosek o imienne głosowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#WicemarszałekOsiecki">Jest wniosek o imienne głosowanie. Proszę Posłów, którzy go popierają, aby wstali. Wniosek nie ma dostatecznego poparcia, wobec tego upada. Proszę Posłów, którzy są za poprawką p. Poniatowskiego, aby wstali. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#WicemarszałekOsiecki">Poddaję pod głosowanie poprawkę p. Kowalczuka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#PKowalczuk">Stawiam wniosek o imienne głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#PKowalczuk">Wicemarszałek: Osiecki. Poseł Kowalczuk stawia wniosek o imienne głosowanie. Proszę Posłów, którzy popierają ten wniosek, aby wstali. Poparcie dostateczne, przystępujemy do imiennego głosowania. Proszę Posłów, którzy są za poprawką p. Kowalczuka do art. 52, aby oddali kartki z napisem „tak”, przeciwni z napisem „nie”.</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#komentarz">(Głosowanie)</u>
          <u xml:id="u-87.3" who="#PKowalczuk">Zapytuję, czy wszyscy posłowie oddali głosy po raz pierwszy, zapytuję po raz drugi i po raz trzeci. Ponieważ nikt się nie zgłasza zamykam głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-87.4" who="#komentarz">(Po obliczeniu)</u>
          <u xml:id="u-87.5" who="#PKowalczuk">Wynik głosowania następujący: Za wnioskiem p. Kowalczuka głosowało posłów 152, przeciw 186, wniosek upadł. Przystępujemy do głosowania nad poprawką p. Wojdalińskiego. Proszę P. Sekretarza o jej odczytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#komentarz">(czyta)</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#SekretarzpSołtyk">1) Po ustępie drugim wstawić: Sprzedana jednemu nabywcy działka ziemi nie może przekraczać obszaru, przewidzianego w art. 27 ustawy z dnia 15 lipca 1920 r. o wykonaniu reformy rolnej. (Dz. Ust. Nr. 70)”.</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#SekretarzpSołtyk">2) Zamiast zdania drugiego i trzeciego z ustępu drugiego przyjąć: „O sprzeciwie rozstrzygają łącznie izba skarbowa z okręgowym urzędem ziemskim. W razie braku zgody pomiędzy Izbą Skarbową, a Okręgowym Urzędem Ziemskim decyduje Minister Skarbu w porozumieniu z Prezesem Głównego Urzędu Ziemskiego”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#PKowalczuk">Proszę rozdzielić głosowanie ustępami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#WicemarszałekOsiecki">Proszę tych Posłów, którzy są za pierwszym ustępem poprawki p. Wojdalińskiego, ażeby powstali. Większość, poprawkę przyjęto. Przystępujemy do głosowania nad drugą poprawką p. Wojdalińskiego. Proszę tych Posłów, którzy są za przyjęciem drugiego ustępu poprawki p. Wojdalińskiego, ażeby powstali. Większość i ten ustęp poprawki p. Wojdalińskiego przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#WicemarszałekOsiecki">Proszę P. Sekretarza o odczytanie poprawki p. Matakiewicza.</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#komentarz">(P. Wierzbicki: Rząd zgadza się na poprawkę p. Matakiewicza)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#komentarz">(czyta)</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#SekretarzpSołtyk">W ustępie drugim po słowach „o sprzeciwie rozstrzyga Izba Skarbowa w porozumieniu z Okręgowym Urzędem Ziemskim” dodać: „Od rozstrzygnienia Izby Skarbowej wolno Okręgowemu Urzędowi Ziemskiemu i stronom interesowanym wnieść odwołanie do Ministra Skarbu w ciągu 14 dni od dnia po doręczeniu pisemnego rozstrzygnienia licząc, który rozstrzyga ostatecznie w porozumieniu z Prezesem Głównego Urzędu Ziemskiego”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#WicemarszałekOsiecki">Treść tej poprawki jest zawarta w drugim ustępie poprawki p. Wojdalińskiego. Czy Poseł Matakiewicz podtrzymuje swoją poprawkę?</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#komentarz">(P. Matakiewicz: Tak)</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#WicemarszałekOsiecki">Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, ażeby wstali. Mniejszość, poprawka upadła.</u>
          <u xml:id="u-92.3" who="#WicemarszałekOsiecki">Art. 52 uważam więc za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-92.4" who="#komentarz">(P. Smoła: Panie Marszałku, proszę o głosowanie nad art. 52).</u>
          <u xml:id="u-92.5" who="#WicemarszałekOsiecki">Proszę zatem tych Posłów, którzy są za przyjęciem całego artykułu 52 wraz z poprawkami p. Wojdalińskiego, ażeby wstali. Ponieważ jest wątpliwość, musi nastąpić przeliczenie przez drzwi. Proszę tych Posłów, którzy są za przyjęciem całego art. 52 wraz z poprawką p. Wojdalińskiego, ażeby weszli przez drzwi z napisem „tak”, inni przez drzwi z napisem „nie”.</u>
          <u xml:id="u-92.6" who="#komentarz">(Po głosowaniu).</u>
          <u xml:id="u-92.7" who="#WicemarszałekOsiecki">Za przyjęciem całego art. 52 z poprawkami głosowało posłów 203, przeciw 122. Artykuł 52 przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-92.8" who="#WicemarszałekOsiecki">Do art. 53 głos ma p. sprawozdawca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#PWierzbicki">W artykule 53 jest omyłka druku w wierszu ostatnim. Trzeba się powołać na artykuł 52, a nie 34, a w trzecim wierszu zamiast 29 ma być 47. Poza tem jest poprawka p. Kowalczuka, bo p. Wojdaliński ją cofnął. Jest ona w druku, a różni się od wniosku Komisji dwoma ostatniemi ustępami. Drugi ustęp opiewa: „Urząd Ziemski w powziętej w tym przedmiocie decyzji określi według ceny targowej obszar i rodzaj gruntu, oraz osoby nabywców. Decyzja ta stanowi tytuł prawny do wpisu w księdze hipotecznej (gruntowej) prawa własności na rzecz nabywców”. Dalej poprawka ta stawia w gorszem położeniu osoby prawne i instytucje, aniżeli osoby fizyczne, dlatego, że wprawdzie przepis:</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#komentarz">(czyta)</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#PWierzbicki">„Osoby prawne i instytucje, będące posiadaczami gruntów, wyszczególnionych w części pierwszej art. 1 ustawy z dnia 15 lipca 1920. o wykonaniu reformy rolnej, nie korzystają z uprawnień w art. 52 wskazanych. W razie niezapłacenia przez te osoby i instytucje przypadającej na nie daniny ma zastosowanie względem nich przepis, zawarty w artykule niniejszym”.</u>
          <u xml:id="u-93.3" who="#PWierzbicki">Przystępujemy do głosowania nad poprawką p. Kowalczuka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#PKowalczuk">Stawiam wniosek o imienne głosowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#WicemarszałekOsiecki">Jest wniosek o imienne głosowanie. Proszę Posłów, którzy popierają ten wniosek, ażeby wstali. Poparcie dostateczne, przystępujemy do głosowania imiennego. Proszę tych Posłów, którzy są za poprawką p. Kowalczuka, aby oddali kartki z napisem „tak”, inni z napisem „nie”.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#komentarz">(Głosowanie).</u>
          <u xml:id="u-95.2" who="#WicemarszałekOsiecki">Zapytuję, czy wszyscy posłowie oddali kartki po raz pierwszy — po raz drugi i po raz trzeci. Nikt się nie zgłasza, zatem uważam głosowanie za zamknięte.</u>
          <u xml:id="u-95.3" who="#komentarz">(Po obliczeniu).</u>
          <u xml:id="u-95.4" who="#WicemarszałekOsiecki">Wynik głosowania następujący: za poprawką p. Kowalczuka głosowało posłów 149, przeciwko 188. Poprawka upadła. Uważam przeto art. 53 za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-95.5" who="#WicemarszałekOsiecki">Przystępujemy do art. 54. Jest tu poprawka p. Wierzbickiego. Głos ma p. sprawozdawca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#PWierzbicki">Poprawkę tę postawiłem w porozumieniu z Ministerstwem Skarbu. Polega ona na rzeczy następującej. Z różnych stron dały się słyszeć słuszne narzekania na to, że patenty nie są sprawiedliwą podstawą do wymierzenia daniny. Do Ministerstwa Skarbu zgłosił się szereg delegacji, które twierdzą, że taką sumę daniny, która według przepisów dopiero co uchwalonej ustawy na nich przypada, wpłacą, ale proszą, żeby dobrowolnie w inny sposób mogli ją między sobą podzielić. Znaczy to, że wszyscy płatnicy, którzy wchodzą do danej grupy, muszą zapłacić łącznie tę sumę, jaka wynika z przepisów daniny, tylko proszą o repartycję wewnętrzną między sobą na innych podstawach. Ministerstwo Skarbu przychyliło się do tego, ale żeby miało prawo zawrzeć tego rodzaju układ zgodnie z art. 54, należałoby art. 54 uzupełnić w sposób następujący: „Minister Skarbu jest władny zawierać układy” tak jak tu powiedziano, a dalej: „oraz w sprawie rozłożenia daniny od przedsiębiorstw handlowych i przemysłowych, nie obowiązanych do publicznego składania sprawozdań, wymienionych w art. 2 I A. d), B. c), C. c) pod warunkiem jednak, żeby ogólna suma daniny, przypadająca od tych płatników, była nie niższa, aniżeli przewidziana w art. 4 i art. 38 p. 4.”. Wobec tego w porozumieniu z p. Wiceministrem Skarbu wnoszę o uchwalenie tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#WicemarszałekOsiecki">Przystępujemy do głosowania. Proszę Posłów, którzy są za przyjęciem poprawki p. Wierzbickiego, żeby wstali. Większość, poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#WicemarszałekOsiecki">Art. 54 z tą poprawką uważam za przyjęty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#PWierzbicki">Poza tem jest tam poprawka redakcyjna, mianowicie zamiast cyfr 34 i 35 mają być powołane art. 52 i 53.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#WicemarszałekOsiecki">Poprawki redakcyjne oraz art. 55 uważam za przyjęte, tak samo art. 56, 57 i 58 oraz tytuł: „Ustawa z dnia o poborze nadzwyczajnej daniny państwowej”. Przystępujemy do głosowania nad rezolucjami. Najpierw jest rezolucja w druku 3135, postawiona przez Komisję”: „Sejm wzywa Rząd, by przy wyrównaniu rachunków i ściągnięciu daniny bruttowców ropowych przy oznaczeniu ceny uwzględnić spadek wartości marki polskiej”. Proszę Posłów, którzy są za tą rezolucją, aby wstali. Mniejszość, rezolucja upadła. Przechodzimy do następnej rezolucji.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#WicemarszałekOsiecki">Głos ma p. referent.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#PWierzbicki">Rezolucja posła Nawrockiego była analogiczną, nie odczytuję jej więc, a dotyczy ona również sprawy uregulowania stosunków nafty bruttowej.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#PWierzbicki">Następnie rezolucja p. Okonia brzmi jak następuje:</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#komentarz">(czyta)</u>
          <u xml:id="u-100.3" who="#PWierzbicki">1) „Zwalnia się od daniny wszystkich chłopów małorolnych do siedmiu morgów ziemi”.</u>
          <u xml:id="u-100.4" who="#PWierzbicki">2) „Pow. kolbuszowski, jako najuboższy w całej Polsce i zniszczony działaniami wojennemi zalicza się również do powiatów, mających mnożnik zmniejszony z powodu strat wojennych”. Rezolucja ta jest sprzeczna z uchwaloną ustawą, bo ta ustawa załatwia to w sposób konkretny, więc w drodze rezolucji nie da się tej sprawy załatwić. Również nie da się przeprowadzić rezolucji pp. ks. Blizińskiego, Piechoty, Walisiaka, i Krzysztoforskiego. Rezolucja ta brzmi: „Sejm wzywa Rząd, aby przy udzielaniu ulg w wpłaceniu daniny dla powiatów, dotkniętych zniszczeniem wojennem, uwzględniano i tych mieszkańców m. Kalisza, którzy przedstawią zaświadczenia Komisji Szacunkowych o poniesionych stratach podczas zburzenia Kalisza przez Niemców. Danina winna być zmniejszoną, lub zupełnie nie ściągana stosownie do poniesionych strat, lub wreszcie zaliczona na poczet przyszłego odszkodowania”.</u>
          <u xml:id="u-100.5" who="#PWierzbicki">Otóż te stawki, które są zmniejszone dla powiatów, będą też dotyczyły i miast, znajdujących się w granicach danego powiatu. Następnie jest to sprzeczne z przyjętą ustawą, bo ustawa określa kontygenty ponad które wykroczyć jest niemożliwe w drodze rezolucji i dlatego też w rezolucji jej rzeczy sprzecznej z ustawą nie da się załatwić, Wreszcie jest rezolucja p. Woźnickiego: „Sejm wzywa Rząd do natychmiastowego przedstawienia ustawy o ostemplowaniu marek polskich z pobraniem pewnego procentu od ujawnionej gotówki na rzecz Skarbu Państwa”. Otóż co do tej sprawy, ponieważ ten wniosek nie był postawiony, a wniesiono go dopiero na plenum Izby, Komisja Skarbowo-Budżetowa nie wypowiedziała się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#WicemarszałekOsiecki">Przystępujemy do głosowania z tem, że Sejm uzna słuszność wywodów p. referenta co do rezolucji posła ks. Okonia, ponieważ ustawy zmieniać nie można, a tak samo do pewnego stopnia co do rezolucji ks. Blizińskiego i tow., przeto nie poddam tych dwóch rezolucji pod głosowanie jako sprzecznych z ustawą.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#WicemarszałekOsiecki">Przystępujemy do głosowania nad rezolucją p. Nawrockiego, rezolucja ta brzmi:</u>
          <u xml:id="u-101.2" who="#WicemarszałekOsiecki">„Sejm wzywa Rząd, ażeby w najkrótszym czasie przedłożył projekt ustawy o uregulowaniu stosunków, dotyczących nafty bruttowej”. Proszę Posłów, którzy są za rezolucją p. Nawrockiego, aby wstali. Stoi większość, rezolucja przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-101.3" who="#WicemarszałekOsiecki">Przystępujemy do głosowania nad rezolucją p. Woźnickiego: „Sejm wzywa Rząd do natychmiastowego przedstawienia ustawy o ostemplowaniu marek polskich z pobraniem pewnego procentu od ujawnionej gotówki na rzecz Skarbu Państwa”. Proszę Posłów, którzy są za tą rezolucją, aby wstali. Większość, rezolucja przyjęta. Wobec tego drugie czytanie ustawy o daninie państwowej zostało ukończone.</u>
          <u xml:id="u-101.4" who="#WicemarszałekOsiecki">Przystępujemy do drugiego punktu porządku dziennego: „Ustne sprawozdanie Komisji Skarbowo-Budżetowej w sprawie podwyższenia gwarancji Skarbu Państwa dla obligacji Polskiego Banku Krajowego do 1 miljarda marek.</u>
          <u xml:id="u-101.5" who="#WicemarszałekOsiecki">Głos ma p. Diamand.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#PDiamand">Wysoka Izbo! Jeszcze za czasów austriackich istniał w Małopolsce Bank Krajowy, oparty na ustawie krajowej. Bank ten stał się bankiem państwowym. Funkcje Banku tego w naszych warunkach gospodarczych wzmogły się znacznie, kapitał jednak, którym bank dysponował nie mógł się rozwinąć w równym stopniu. Bank jest długoterminowym dla miast, i dla budowy kolei. Miasta, szczególnie w onych postanowieniach p. Ministra Skarbu, są skazane na kredyty, a dostać ich nie mogą w należytych rozmiarach, chyba jeżeli wspomoże je bank krajowy.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#PDiamand">Podobnie ma się z budową kolei, dla której kapitał trudno będzie uzyskać, jeżeli bank krajowy nie przyjdzie z pomocą. Ministerstwo przedłożyło nam dwa projekty ustaw, stojących ze sobą w ścisłym związku. Pierwsza ustawa w przedmiocie podwyższenia gwarancji Skarbu Rzeczypospolitej Polskiej za dopełnienie zobowiązań, wypływających z wydania obligacji komunalnych Polskiego Banku krajowego. Ośmielam się przedłożyć Sejmowi brzmienie zastosowane do obecnej chwili za zgodą p. Ministra Skarbu.</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#PDiamand">Art. 1 opiewałby: „Gwarancja Skarbu Rzeczypospolitej za dopełnienie zobowiązań z tytułu wydawania obligacji komunalnych przez Polski Bank Krajowy zostaje podwyższona do kwoty 5 miliardów mk. p. imiennej wartości, z tytułu obligacji kolejowych do 2 miliardów mk. p. imiennej wartości i 500 000 000 mk. p. z tytułu wkładek oszczędnościowych”. Art. 2 opiewałby: „Wykonanie niniejszej ustawy poleca się Ministrowi Skarbu”.</u>
          <u xml:id="u-102.3" who="#PDiamand">Art. 3. Ustawa niniejsza wchodzi w życie. z chwilą ogłoszenia w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-102.4" who="#PDiamand">W ten sposób stworzyłby Sejm instytucję państwową należycie ugruntowaną, mogącą oddać w trudnem położeniu gospodarczem miastom i rozszerzającym się kolejom b. znaczne usługi, których nikt inny dziś oddać nie może.</u>
          <u xml:id="u-102.5" who="#PDiamand">Celem przeprowadzenia tej transakcji nastąpi lokata wymienionych tutaj obligacji komunalnych w rządzie — w formie pożyczki i dlatego ustawa druga będąca w ścisłym związku z tą opiewa: ustawa w przedmiocie upoważnienia Ministra Skarbu do zaciągnięcia w Polskim Banku Krajowym pożyczki w kwocie 1 miliarda marek celem podwyższenia kapitału zakładowego tegoż Banku. Art. 1: upoważnia się Ministra Skarbu do zaciągnięcia w Polskim Banku Krajowym pożyczki w kwocie 1 miliarda marek w obligacjach komunalnych umarzalnych w przeciągu 51 lat. Art. 2: Wykonanie niniejszej ustawy poleca się Ministrowi Skarbu. Art. 3: Ustawa niniejsza wchodzi w życie z chwilą ogłoszenia jej w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej. Już dzisiaj Bank wydał znaczne kwoty miastom na kupno kopalni Jaworzno 50 milionów, państwu na domki celne 125 milionów i jest jeszcze wiele zadań, które nie zostały dokonane. Dlatego należy ułatwić Państwu nawiązanie tego stosunku. Proszę Panów o przyjęcie obu ustaw.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#WicemarszałekOsiecki">Głosu nikt nie żąda. Bez głosowania uważam, że ustawa pierwsza w drugiem czytaniu została przyjęta. To samo i druga ustawa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#PDiamand">Proszę o uchwalenie także w 3 czytaniu, albowiem zdaje mi się, że jeżeli nikt nie zażądał głosu, to i później żadnych zmian się nie wprowadzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#WicemarszałekOsiecki">Nie słyszę sprzeciwu, uważam ustawy w 3 czytaniu za przyjęte.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#WicemarszałekOsiecki">Proponuję zamknąć na dzisiaj posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#WicemarszałekOsiecki">Wpłynęły następujące wnioski nagłe:</u>
          <u xml:id="u-105.3" who="#WicemarszałekOsiecki">Wniosek nagły pp. Bryla i tow. z Klubu P. S. L. w sprawie zarządzenia natychmiastowych wyborów do rad gminnych we Wschodniej Małopolsce odsyłam do Komisji Administracyjnej.</u>
          <u xml:id="u-105.4" who="#WicemarszałekOsiecki">Wniosek nagły pp. Hellicha i tow. z Klubu N. P. R. w sprawie punktu reemigracyjnego dla repatriantów w Białymstoku odsyłam do Komisji Administracyjnej.</u>
          <u xml:id="u-105.5" who="#WicemarszałekOsiecki">Wniosek nagły pp. Błyskosza i tow. z Klubu P. S. L. w sprawie zastąpienia w urzędach kobiet i elementu napływowego zdemobilizowanymi żołnierzami i oficerami wojsk polskich odsyłam do Komisji Administracyjnej.</u>
          <u xml:id="u-105.6" who="#WicemarszałekOsiecki">Wniosek nagły pp. Nawrockiego i tow. z Klubu P. S. L w sprawie uregulowania stosunków, dotyczących zajęcia gruntów przy drogach i dworcach kolejowych na cele wojenne w Małopolsce odsyłam do Komisji Komunikacyjnej.</u>
          <u xml:id="u-105.7" who="#WicemarszałekOsiecki">Proponuje następne posiedzenie w piątek o godz. 10–12 rano z następującym porządkiem dziennym:</u>
          <u xml:id="u-105.8" who="#komentarz">(czyta)</u>
          <u xml:id="u-105.9" who="#WicemarszałekOsiecki">1. Pierwsze czytanie ustawy o powszechnym obowiązku służby wojskowej.</u>
          <u xml:id="u-105.10" who="#WicemarszałekOsiecki">2. Trzecie czytanie ustawy o poborze nadzwyczajnej daniny państwowej.</u>
          <u xml:id="u-105.11" who="#WicemarszałekOsiecki">3. Sprawozdanie Komisji Skarbowo-Budżetowej w przedmiocie ustawy o środkach naprawy gospodarki finansowej.</u>
          <u xml:id="u-105.12" who="#WicemarszałekOsiecki">4. Sprawozdanie Komisji Skarbowo-Budżetowej w przedmiocie ustawy o rozciągnięciu na obszar całej Rzeczypospolitej Polskiej mocy obowiązującej ustawy z dnia 6 lipca 1920 r. o ujednostajnieniu ustaw i rozporządzeń o państwowym podatku przemysłowym.</u>
          <u xml:id="u-105.13" who="#WicemarszałekOsiecki">5. Sprawozdanie Komisji Skarbowo-Budżetowej w sprawie zmiany niektórych postanowień ustawy z dnia 20 maja 1921 r. o poborze podatku dochodowego.</u>
          <u xml:id="u-105.14" who="#WicemarszałekOsiecki">6. Sprawozdanie Komisji Prawniczej o ustawie, zmieniającej przepisy tymczasowe o kosztach sądowych.</u>
          <u xml:id="u-105.15" who="#WicemarszałekOsiecki">7. Nagłość wniosków:</u>
          <u xml:id="u-105.16" who="#WicemarszałekOsiecki">a) posłów Klubu P. S. L. w sprawie zaopatrzenia ludności w drzewo opałowe;</u>
          <u xml:id="u-105.17" who="#WicemarszałekOsiecki">b) posła Bryla i tow. w sprawie daniny z majątków lasowych na cele odbudowy;</u>
          <u xml:id="u-105.18" who="#WicemarszałekOsiecki">c) posłów Klubu P. S. L. w sprawie przeprowadzenia ścisłego nadzoru nad gospodarką w lasach prywatnych w całem państwie.</u>
          <u xml:id="u-105.19" who="#WicemarszałekOsiecki">8. Ustne sprawozdanie Komisji Skarbowo-Budżetowej o ustawie w przedmiocie zezwolenia na zbycie, lub zamianę nieruchomości, należącej do masy likwidacyjnej Krajowego Urzędu Odbudowy w likwidacji we Lwowie.</u>
          <u xml:id="u-105.20" who="#WicemarszałekOsiecki">9. Sprawozdanie połączonych Komisji Przemysłowo-Handlowej i Ochrony Pracy o wnioskach nagłych posłów klubu N. P. R. i posła Gdyka w sprawie przeciwdziałania kryzysowi w przemyśle.</u>
          <u xml:id="u-105.21" who="#WicemarszałekOsiecki">W sprawie porządku dziennego ma głos p. Sołtyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#PSołtyk">Proszę Pana Marszałka o postawienie na porządku dziennym wniosku p. Sokolnickiej w sprawie ustawodawstwa o państwowych uniwersytetach i politechnikach, ich profesorach i pomocach naukowych. Wniosek ten został uchwalony na Komisji Oświatowej jednomyślnie, sprawa nie cierpi zwłoki, profesorowie opuszczają uniwersytety, a nie wiem dlaczego nie możemy się doczekać tej sprawy na porządku dziennym.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#PSołtyk">Poza sprawami skarbowemi proszę o postawienie tej sprawy na porządku dziennym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#WicemarszałekOsiecki">Sądzę, że Wysoka Izba nie będzie miała nic przeciw temu, ażeby postawić tę sprawę na ostatnim punkcie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#komentarz">(Głos: Nie na ostatnim. P Reger: Proszę o głos)</u>
          <u xml:id="u-107.2" who="#WicemarszałekOsiecki">Głos ma p. Reger.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#PReger">Zwracam się do Pana Marszałka z następującą prośbą. Przed kilku tygodniami byliśmy świadkami demonstracji inwalidów. Ta demonstracja zakończyła się dość krwawo, inwalidzi przyszli do Sejmu i zwrócili się do Pana Marszałka z prośbą o opiekę i wykonanie ustawy o inwalidach. Pan Marszałek zaręczył im, że sprawa będzie prędko załatwiona. Tak samo p. Prezydent Ministrów oświadczył, że od owej krwawej soboty za trzy dni sprawa będzie załatwiona. Do dzisiejszego dnia żaden inwalida nie dostał grosza. Zapytuję Pana Marszałka co myśli uczynić, żeby skłonić Rząd do wprowadzenia w życie uchwalonej przez Sejm ustawy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#WicemarszałekOsiecki">Mogę oświadczyć posłowi Regerowi, że przed tygodniem, czy 10 dniami kluby powzięły w tej sprawie wniosek, wzywający Rząd do zrealizowania ustawy o inwalidach. W jakim stadjum jest ta sprawa — nie wiem, mogę tylko zwrócić się do Rządu i zakomunikować odpowiedź Sejmowi.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#WicemarszałekOsiecki">Zamykam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-109.2" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 8 min. 45 po poł.)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>