PPC / ppc

text_structure.xml 858 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049 2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059 2060 2061 2062 2063 2064 2065 2066 2067 2068 2069 2070 2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2079 2080 2081 2082 2083 2084 2085 2086 2087 2088 2089 2090 2091 2092 2093 2094 2095 2096 2097 2098 2099 2100 2101 2102 2103 2104 2105 2106 2107 2108 2109 2110 2111 2112 2113 2114 2115 2116 2117 2118 2119 2120 2121 2122 2123 2124 2125 2126 2127 2128 2129 2130 2131 2132 2133 2134 2135 2136 2137 2138 2139 2140 2141 2142 2143 2144 2145 2146 2147 2148 2149 2150 2151 2152 2153 2154 2155 2156 2157 2158 2159 2160 2161 2162 2163 2164 2165 2166 2167 2168 2169 2170 2171 2172 2173 2174 2175 2176 2177 2178 2179 2180 2181 2182 2183 2184 2185 2186 2187 2188 2189 2190 2191 2192 2193 2194 2195 2196 2197 2198 2199 2200 2201 2202 2203 2204 2205 2206 2207 2208 2209 2210 2211 2212 2213 2214 2215 2216 2217 2218 2219 2220 2221 2222 2223 2224 2225 2226 2227 2228 2229 2230 2231 2232 2233 2234 2235 2236 2237 2238 2239 2240 2241 2242 2243 2244 2245 2246 2247 2248 2249 2250 2251 2252 2253 2254 2255 2256 2257 2258 2259 2260 2261 2262 2263 2264 2265 2266 2267 2268 2269 2270 2271 2272 2273 2274 2275 2276 2277 2278 2279 2280 2281 2282 2283 2284 2285 2286 2287 2288 2289 2290 2291 2292 2293 2294 2295 2296 2297 2298 2299 2300 2301 2302 2303 2304 2305 2306 2307 2308 2309 2310 2311 2312 2313 2314 2315 2316 2317 2318 2319 2320 2321 2322 2323 2324 2325 2326 2327 2328 2329 2330 2331 2332 2333 2334 2335 2336 2337 2338 2339 2340 2341 2342 2343 2344 2345 2346 2347 2348 2349 2350 2351 2352 2353 2354 2355 2356 2357 2358 2359 2360 2361 2362 2363 2364 2365 2366 2367 2368 2369 2370 2371 2372 2373 2374 2375 2376 2377 2378 2379 2380 2381 2382 2383 2384 2385 2386 2387 2388 2389 2390 2391 2392 2393 2394 2395 2396 2397 2398 2399 2400 2401 2402 2403 2404 2405 2406 2407 2408 2409 2410 2411 2412 2413 2414 2415 2416 2417 2418 2419 2420 2421 2422 2423 2424 2425 2426 2427 2428 2429 2430 2431 2432 2433 2434 2435 2436 2437 2438 2439 2440 2441 2442 2443 2444 2445 2446 2447 2448 2449 2450 2451 2452 2453 2454 2455 2456 2457 2458 2459 2460 2461 2462 2463 2464 2465 2466 2467 2468 2469 2470 2471 2472 2473 2474 2475 2476 2477 2478 2479 2480 2481 2482 2483 2484 2485 2486 2487 2488 2489 2490 2491 2492 2493 2494 2495 2496 2497 2498 2499 2500 2501 2502 2503 2504 2505 2506 2507 2508 2509 2510 2511 2512 2513 2514 2515 2516 2517 2518 2519 2520 2521 2522 2523 2524 2525 2526 2527 2528 2529 2530 2531 2532 2533 2534 2535 2536 2537 2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 2564 2565 2566 2567 2568 2569 2570 2571 2572 2573 2574 2575 2576 2577 2578 2579 2580 2581 2582 2583 2584 2585 2586 2587 2588 2589 2590 2591 2592 2593 2594 2595 2596 2597 2598 2599 2600 2601 2602 2603 2604 2605 2606 2607 2608 2609 2610 2611 2612 2613 2614 2615 2616 2617 2618 2619 2620 2621 2622 2623 2624 2625 2626 2627 2628 2629 2630 2631 2632 2633 2634 2635 2636 2637 2638 2639 2640 2641 2642 2643 2644 2645 2646 2647 2648 2649 2650 2651 2652 2653 2654 2655 2656 2657 2658 2659 2660 2661 2662 2663 2664 2665 2666 2667 2668 2669 2670 2671 2672 2673 2674 2675 2676 2677 2678 2679 2680 2681 2682 2683 2684 2685 2686 2687 2688 2689 2690 2691 2692 2693 2694 2695 2696 2697 2698 2699 2700 2701 2702 2703 2704 2705 2706 2707 2708 2709 2710 2711 2712 2713 2714 2715 2716 2717 2718 2719 2720 2721 2722 2723 2724 2725 2726 2727 2728 2729 2730 2731 2732 2733 2734 2735 2736 2737 2738 2739 2740 2741 2742 2743 2744 2745 2746 2747 2748 2749 2750 2751 2752 2753 2754 2755 2756 2757 2758 2759 2760 2761 2762 2763 2764 2765 2766 2767 2768 2769 2770 2771 2772 2773 2774 2775 2776 2777 2778 2779 2780 2781 2782 2783 2784 2785 2786 2787 2788 2789 2790 2791 2792 2793 2794 2795 2796 2797 2798 2799 2800 2801 2802 2803 2804 2805 2806 2807 2808 2809 2810 2811 2812 2813 2814 2815 2816 2817 2818 2819 2820 2821 2822 2823 2824 2825 2826 2827 2828 2829 2830 2831 2832 2833 2834 2835 2836 2837 2838 2839 2840 2841 2842 2843 2844 2845 2846 2847 2848 2849 2850 2851 2852 2853 2854 2855 2856 2857 2858 2859 2860 2861 2862 2863 2864 2865 2866 2867 2868 2869 2870 2871 2872 2873 2874 2875 2876 2877 2878 2879 2880 2881 2882 2883 2884 2885 2886 2887 2888 2889 2890 2891 2892 2893 2894 2895 2896 2897 2898 2899 2900 2901 2902 2903 2904 2905 2906 2907 2908 2909 2910 2911 2912 2913 2914 2915 2916 2917 2918 2919 2920 2921 2922 2923 2924 2925 2926 2927 2928 2929 2930 2931 2932 2933 2934 2935 2936 2937 2938 2939 2940 2941 2942 2943 2944 2945 2946 2947 2948 2949 2950 2951 2952 2953 2954 2955 2956 2957 2958 2959 2960 2961 2962 2963 2964 2965 2966 2967 2968 2969 2970 2971 2972 2973 2974 2975 2976 2977 2978 2979 2980 2981 2982 2983 2984 2985 2986 2987 2988 2989 2990 2991 2992 2993 2994 2995 2996 2997 2998 2999 3000 3001 3002 3003 3004 3005 3006 3007 3008 3009 3010 3011 3012 3013 3014 3015 3016 3017 3018 3019 3020 3021 3022 3023 3024 3025 3026 3027 3028 3029 3030 3031 3032 3033 3034 3035 3036 3037 3038 3039 3040 3041 3042 3043 3044 3045 3046 3047 3048 3049 3050 3051 3052 3053 3054 3055 3056 3057 3058 3059 3060 3061 3062 3063 3064 3065 3066 3067 3068 3069 3070 3071 3072 3073 3074 3075 3076 3077 3078 3079 3080 3081 3082 3083 3084 3085 3086 3087 3088 3089 3090 3091 3092 3093 3094 3095 3096 3097 3098 3099 3100 3101 3102 3103 3104 3105 3106 3107 3108 3109 3110 3111 3112 3113 3114 3115 3116 3117 3118 3119 3120 3121 3122 3123 3124 3125 3126 3127 3128 3129 3130 3131 3132 3133 3134 3135 3136 3137 3138 3139 3140 3141 3142 3143 3144 3145 3146 3147 3148 3149 3150 3151 3152 3153 3154 3155 3156 3157 3158 3159 3160 3161 3162 3163 3164 3165 3166 3167 3168 3169 3170 3171 3172 3173 3174 3175 3176 3177 3178 3179 3180 3181 3182 3183 3184 3185 3186 3187 3188 3189 3190 3191 3192 3193 3194 3195 3196 3197 3198 3199 3200 3201 3202 3203 3204 3205 3206 3207 3208 3209 3210 3211 3212 3213 3214 3215 3216 3217 3218 3219 3220 3221 3222 3223 3224 3225 3226 3227 3228 3229 3230 3231 3232 3233 3234 3235 3236 3237 3238 3239 3240 3241 3242 3243 3244 3245 3246 3247 3248 3249 3250 3251 3252 3253 3254 3255 3256 3257 3258 3259 3260 3261 3262 3263 3264 3265 3266 3267 3268 3269 3270 3271 3272 3273 3274 3275 3276 3277 3278 3279 3280 3281 3282 3283 3284 3285 3286 3287 3288 3289 3290 3291 3292 3293 3294 3295 3296 3297 3298 3299 3300 3301 3302 3303 3304 3305 3306 3307 3308 3309 3310 3311 3312 3313 3314 3315 3316 3317 3318 3319 3320 3321 3322 3323 3324 3325 3326 3327 3328 3329 3330 3331 3332 3333 3334 3335 3336 3337 3338 3339 3340 3341 3342 3343 3344 3345 3346 3347 3348 3349 3350 3351 3352 3353 3354 3355 3356 3357 3358 3359 3360 3361 3362 3363 3364 3365 3366 3367 3368 3369 3370 3371 3372 3373 3374 3375 3376 3377 3378 3379 3380 3381 3382 3383 3384 3385 3386 3387 3388 3389 3390 3391 3392 3393 3394 3395 3396 3397 3398 3399 3400 3401 3402 3403 3404 3405 3406 3407 3408 3409 3410 3411 3412 3413 3414 3415 3416 3417 3418 3419 3420 3421 3422 3423 3424 3425 3426 3427 3428 3429 3430 3431 3432 3433 3434 3435 3436 3437 3438 3439 3440 3441 3442 3443 3444 3445 3446 3447 3448 3449 3450 3451 3452 3453 3454 3455 3456 3457 3458 3459 3460 3461 3462 3463 3464 3465 3466 3467 3468 3469 3470 3471 3472 3473 3474 3475 3476 3477 3478 3479 3480 3481 3482 3483 3484 3485 3486 3487 3488 3489 3490 3491 3492 3493 3494 3495 3496 3497 3498 3499 3500 3501 3502 3503 3504 3505 3506 3507 3508 3509 3510 3511 3512 3513 3514 3515 3516 3517 3518 3519 3520 3521 3522 3523 3524 3525 3526 3527 3528 3529 3530 3531 3532 3533 3534 3535 3536 3537 3538 3539 3540 3541 3542 3543 3544 3545 3546 3547 3548 3549 3550 3551 3552 3553 3554 3555 3556 3557 3558 3559 3560 3561 3562 3563 3564 3565 3566 3567 3568 3569 3570 3571 3572 3573 3574 3575 3576 3577 3578 3579 3580 3581 3582 3583 3584 3585 3586 3587 3588 3589 3590 3591 3592 3593 3594 3595 3596 3597 3598 3599 3600 3601 3602 3603 3604 3605 3606 3607 3608 3609 3610 3611 3612 3613 3614 3615 3616 3617 3618 3619 3620 3621 3622 3623 3624 3625 3626 3627 3628 3629 3630 3631 3632 3633 3634 3635 3636 3637 3638 3639 3640 3641 3642 3643 3644 3645 3646 3647 3648 3649 3650 3651 3652 3653 3654 3655 3656 3657 3658 3659 3660 3661 3662 3663 3664 3665 3666 3667 3668 3669 3670 3671 3672 3673 3674 3675 3676 3677 3678 3679 3680 3681 3682 3683 3684 3685 3686 3687 3688 3689 3690 3691 3692 3693 3694 3695 3696 3697 3698 3699 3700 3701 3702 3703 3704 3705 3706 3707 3708 3709 3710 3711 3712 3713 3714 3715 3716 3717 3718 3719 3720 3721 3722 3723 3724 3725 3726 3727 3728 3729 3730 3731 3732 3733 3734 3735 3736 3737 3738 3739 3740 3741 3742 3743 3744 3745 3746 3747 3748 3749 3750 3751 3752 3753 3754 3755 3756 3757 3758 3759 3760 3761 3762 3763 3764 3765 3766 3767 3768 3769 3770 3771 3772 3773 3774 3775 3776 3777 3778 3779 3780 3781 3782 3783 3784 3785 3786 3787 3788 3789 3790 3791 3792 3793 3794 3795 3796 3797 3798 3799 3800 3801 3802 3803 3804 3805 3806 3807 3808 3809 3810 3811 3812 3813 3814 3815 3816 3817 3818 3819 3820 3821 3822 3823 3824 3825 3826 3827 3828 3829 3830 3831 3832 3833 3834 3835 3836 3837 3838 3839 3840 3841 3842 3843 3844 3845 3846 3847 3848 3849 3850 3851 3852 3853 3854 3855 3856 3857 3858 3859 3860 3861 3862 3863 3864 3865 3866 3867 3868 3869 3870 3871 3872 3873 3874 3875 3876 3877 3878 3879 3880 3881 3882 3883 3884 3885 3886 3887 3888 3889 3890 3891 3892 3893 3894 3895 3896 3897 3898 3899 3900 3901 3902 3903 3904 3905 3906 3907 3908 3909 3910 3911 3912 3913 3914 3915 3916 3917 3918 3919 3920 3921 3922 3923 3924 3925 3926 3927 3928 3929 3930 3931 3932 3933 3934 3935 3936 3937 3938 3939 3940 3941 3942 3943 3944 3945 3946 3947 3948 3949 3950 3951 3952 3953 3954 3955 3956 3957 3958 3959 3960 3961 3962 3963 3964 3965 3966 3967 3968 3969 3970 3971 3972 3973 3974 3975 3976 3977 3978 3979 3980 3981 3982 3983 3984 3985 3986 3987 3988 3989 3990 3991 3992 3993 3994 3995 3996 3997 3998 3999 4000 4001 4002 4003 4004 4005 4006 4007 4008 4009 4010 4011 4012 4013 4014 4015 4016 4017 4018 4019 4020 4021 4022 4023 4024 4025 4026 4027 4028 4029 4030 4031 4032 4033 4034 4035 4036 4037 4038 4039 4040 4041 4042 4043 4044 4045 4046 4047 4048 4049 4050 4051 4052 4053 4054 4055 4056 4057 4058 4059 4060 4061 4062 4063 4064 4065 4066 4067 4068 4069 4070 4071 4072 4073 4074 4075 4076 4077 4078 4079 4080 4081 4082 4083 4084 4085 4086 4087 4088 4089 4090 4091 4092 4093 4094 4095 4096 4097 4098 4099 4100 4101 4102 4103 4104 4105 4106 4107 4108 4109 4110 4111 4112 4113 4114 4115 4116 4117 4118 4119 4120 4121 4122 4123 4124 4125 4126 4127 4128 4129 4130 4131 4132 4133 4134 4135 4136 4137 4138 4139 4140 4141 4142 4143 4144 4145 4146 4147 4148 4149 4150 4151 4152 4153 4154 4155 4156 4157 4158 4159 4160 4161 4162 4163 4164 4165 4166 4167 4168 4169 4170 4171 4172 4173 4174 4175 4176 4177 4178 4179 4180 4181 4182 4183 4184 4185 4186 4187 4188 4189 4190 4191 4192 4193 4194 4195 4196 4197 4198 4199 4200 4201 4202 4203 4204 4205 4206 4207 4208 4209 4210 4211 4212 4213 4214 4215 4216 4217 4218 4219 4220 4221 4222 4223 4224 4225 4226 4227 4228 4229 4230 4231 4232 4233 4234 4235 4236 4237 4238 4239 4240 4241 4242 4243 4244 4245 4246 4247 4248 4249 4250 4251 4252 4253 4254 4255 4256 4257 4258 4259 4260 4261 4262 4263 4264 4265 4266 4267 4268 4269 4270 4271 4272 4273 4274 4275 4276 4277 4278 4279 4280 4281 4282 4283 4284 4285 4286 4287 4288 4289 4290 4291 4292 4293 4294 4295 4296 4297 4298 4299 4300 4301 4302 4303 4304 4305 4306 4307 4308 4309 4310 4311 4312 4313 4314 4315 4316 4317 4318 4319 4320 4321 4322 4323 4324 4325 4326 4327 4328 4329 4330 4331 4332 4333 4334 4335 4336 4337 4338 4339 4340 4341 4342 4343 4344 4345 4346 4347 4348 4349 4350 4351 4352 4353 4354 4355 4356 4357 4358 4359 4360 4361 4362 4363 4364 4365 4366 4367 4368 4369 4370 4371 4372 4373 4374 4375 4376 4377 4378 4379 4380 4381 4382 4383 4384 4385 4386 4387 4388 4389 4390 4391 4392 4393 4394 4395 4396 4397 4398 4399 4400 4401 4402 4403 4404 4405 4406 4407 4408 4409 4410 4411 4412 4413 4414 4415 4416 4417 4418 4419 4420 4421 4422 4423 4424 4425 4426 4427 4428 4429 4430 4431 4432 4433 4434 4435 4436 4437 4438 4439 4440 4441 4442 4443 4444 4445 4446 4447 4448 4449 4450 4451 4452 4453 4454 4455 4456 4457 4458 4459 4460 4461 4462 4463 4464 4465 4466 4467 4468 4469 4470 4471 4472 4473 4474 4475 4476 4477 4478 4479 4480 4481 4482 4483 4484 4485 4486 4487 4488 4489 4490 4491 4492 4493 4494 4495 4496 4497 4498 4499 4500 4501 4502 4503 4504 4505 4506 4507 4508 4509 4510 4511 4512 4513 4514 4515 4516 4517 4518 4519 4520 4521 4522 4523 4524 4525 4526 4527 4528 4529 4530 4531 4532 4533 4534 4535 4536 4537 4538 4539 4540 4541 4542 4543 4544 4545 4546 4547 4548 4549 4550 4551 4552 4553 4554 4555 4556 4557 4558 4559 4560 4561 4562 4563 4564 4565 4566 4567 4568 4569 4570 4571 4572 4573 4574 4575 4576 4577 4578 4579 4580 4581 4582 4583 4584 4585 4586 4587 4588 4589 4590 4591 4592 4593 4594 4595 4596 4597 4598 4599 4600 4601 4602 4603 4604 4605 4606 4607 
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 11 min 01)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Elżbieta Witek oraz wicemarszałkowie Małgorzata Kidawa-Błońska, Ryszard Terlecki, Włodzimierz Czarzasty i Piotr Zgorzelski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#ElżbietaWitek">Otwieram posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#komentarz">(Marszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#ElżbietaWitek">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję posłów Roberta Gontarza, Patryka Wichra, Aleksandrę Gajewską i Krzysztofa Truskolaskiego.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#ElżbietaWitek">W pierwszej części obrad sekretarzami będą posłowie Robert Gontarz i Patryk Wicher.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#ElżbietaWitek">Protokół i listę mówców prowadzić będą posłowie Robert Gontarz i Aleksandra Gajewska.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#ElżbietaWitek">Protokół 73. posiedzenia Sejmu uważam za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#ElżbietaWitek">Czy mogę prosić państwa posłów o powstanie?</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#komentarz">(Zebrani wstają)</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#ElżbietaWitek">Wysoka Izbo! W dniu 15 marca br. zmarł Aleksander Łuczak, poseł na Sejm X, I, II i III kadencji, wiceprezes Rady Ministrów i minister edukacji narodowej.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#ElżbietaWitek">22 marca br. zmarł Andrzej Zarębski, poseł na Sejm I kadencji.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#ElżbietaWitek">23 marca br. zmarł Ireneusz Skubis, poseł na Sejm X i II kadencji.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#ElżbietaWitek">30 marca br. zmarł Paweł Śpiewak, poseł na Sejm V kadencji.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#ElżbietaWitek">Uczcijmy ich pamięć chwilą ciszy.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#komentarz">(Głos z sali: Wieczny odpoczynek racz im dać, Panie…)</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#komentarz">(Posłowie: …a światłość wiekuista niechaj im świeci.)</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#komentarz">(Głos z sali: Niech odpoczywają w pokoju wiecznym.)</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#komentarz">(Posłowie: Amen.)</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#ElżbietaWitek">Wysoka Izbo! Informuję, że w związku z wygaśnięciem mandatu pana posła Marka Zagórskiego, na podstawie art. 251 § 5 Kodeksu wyborczego, postanowiłam o wstąpieniu na jego miejsce pani poseł Iwony Kurowskiej, która zgłosiła się do ślubowania poselskiego.</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#ElżbietaWitek">Proszę panią poseł Iwonę Kurowską o zbliżenie się do stołu prezydialnego, a panie i panów posłów proszę o powstanie.</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#komentarz">(Zebrani wstają)</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#ElżbietaWitek">Obecnie odczytam rotę ślubowania.</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#ElżbietaWitek">„Uroczyście ślubuję rzetelnie i sumiennie wykonywać obowiązki wobec Narodu, strzec suwerenności i interesów Państwa, czynić wszystko dla pomyślności Ojczyzny i dobra obywateli, przestrzegać Konstytucji i innych praw Rzeczypospolitej Polskiej”.</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#ElżbietaWitek">Pani poseł Iwona Kurowska.</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#ElżbietaWitek">Ślubuję. Tak mi dopomóż Bóg.</u>
          <u xml:id="u-2.25" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-2.26" who="#ElżbietaWitek">Stwierdzam, że pani poseł Iwona Kurowska złożyła ślubowanie poselskie.</u>
          <u xml:id="u-2.27" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-2.28" who="#ElżbietaWitek">Prezydium Sejmu, w uzgodnieniu z Konwentem Seniorów, przedłożyło projekt uchwały w sprawie upamiętnienia Gustawa Holoubka w 100. rocznicę urodzin, druk nr 3106.</u>
          <u xml:id="u-2.29" who="#ElżbietaWitek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjęłam decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-2.30" who="#ElżbietaWitek">Rada Ministrów przedłożyła projekt ustawy o świadczeniu wspierającym, druk nr 3130.</u>
          <u xml:id="u-2.31" who="#ElżbietaWitek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjęłam decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący pierwsze czytanie tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-2.32" who="#ElżbietaWitek">Komitet Inicjatywy Ustawodawczej przedłożył projekt ustawy o rencie socjalnej, druk nr 3099.</u>
          <u xml:id="u-2.33" who="#ElżbietaWitek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjęłam decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący pierwsze czytanie tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-2.34" who="#ElżbietaWitek">Grupa posłów przedłożyła projekt ustawy o sołtysach i radach sołeckich oraz o zmianie niektórych innych ustaw, druk nr 1095.</u>
          <u xml:id="u-2.35" who="#ElżbietaWitek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjęłam decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący pierwsze czytanie tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-2.36" who="#ElżbietaWitek">Rada Ministrów przedłożyła projekt ustawy o świadczeniu pieniężnym z tytułu pełnienia funkcji sołtysa, druk nr 3128.</u>
          <u xml:id="u-2.37" who="#ElżbietaWitek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjęłam decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący pierwsze czytanie tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-2.38" who="#ElżbietaWitek">Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 37 ust. 4 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.39" who="#ElżbietaWitek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.40" who="#ElżbietaWitek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-2.41" who="#ElżbietaWitek">Grupa posłów przedłożyła projekt ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, druk nr 3126.</u>
          <u xml:id="u-2.42" who="#ElżbietaWitek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjęłam decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący pierwsze czytanie tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-2.43" who="#ElżbietaWitek">Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 37 ust. 4 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.44" who="#ElżbietaWitek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.45" who="#ElżbietaWitek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-2.46" who="#ElżbietaWitek">Senat przedłożył projekt ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, druk nr 3127.</u>
          <u xml:id="u-2.47" who="#ElżbietaWitek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjęłam decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący pierwsze czytanie tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-2.48" who="#ElżbietaWitek">Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 37 ust. 4 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.49" who="#ElżbietaWitek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.50" who="#ElżbietaWitek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-2.51" who="#ElżbietaWitek">Właściwa komisja przedłożyła sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, druk nr 3095.</u>
          <u xml:id="u-2.52" who="#ElżbietaWitek">W związku z tym, na podstawie art. 95e regulaminu Sejmu, podjęłam decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-2.53" who="#ElżbietaWitek">Właściwe komisje przedłożyły sprawozdania o projektach ustaw:</u>
          <u xml:id="u-2.54" who="#ElżbietaWitek">— o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw,</u>
          <u xml:id="u-2.55" who="#ElżbietaWitek">— o konsumenckiej pożyczce lombardowej,</u>
          <u xml:id="u-2.56" who="#ElżbietaWitek">— o zmianie nazwy uczelni służb państwowych nadzorowanej przez Ministra Sprawiedliwości i o zmianie ustawy o Służbie Więziennej oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-2.57" who="#ElżbietaWitek">Sprawozdania to odpowiednio druki nr 3094, 3093 i 3105.</u>
          <u xml:id="u-2.58" who="#ElżbietaWitek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjęłam decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące rozpatrzenie tych sprawozdań.</u>
          <u xml:id="u-2.59" who="#ElżbietaWitek">Właściwa komisja przedłożyła sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy — Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw, druk nr 3121.</u>
          <u xml:id="u-2.60" who="#ElżbietaWitek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjęłam decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-2.61" who="#ElżbietaWitek">Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 44 ust. 3 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.62" who="#ElżbietaWitek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.63" who="#ElżbietaWitek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-2.64" who="#ElżbietaWitek">Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm przeprowadził debatę średnią w dyskusji nad informacją ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej oraz wysłuchał:</u>
          <u xml:id="u-2.65" who="#ElżbietaWitek">— 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół w łącznej dyskusji w pierwszym czytaniu projektów ustaw z druków nr 3128, 1095, 3126 i 3127,</u>
          <u xml:id="u-2.66" who="#ElżbietaWitek">— 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół w łącznej dyskusji w pierwszym czytaniu projektów ustaw z druków nr 3130 i 3099,</u>
          <u xml:id="u-2.67" who="#ElżbietaWitek">— 3-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół w dyskusji nad uchwałą w 175. rocznicę Wiosny Ludów na ziemiach polskich,</u>
          <u xml:id="u-2.68" who="#ElżbietaWitek">— 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół w dyskusjach nad pozostałymi punktami porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-2.69" who="#ElżbietaWitek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będą uważała, że Sejm propozycje przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.70" who="#ElżbietaWitek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-2.71" who="#ElżbietaWitek">Informuję, że Konwent Seniorów jednomyślnie zaopiniował propozycję rozpatrzenia na bieżącym posiedzeniu informacji w sprawie sytuacji polskich kredytobiorców oraz programów rządowych mających na celu ich wsparcie przy zaciąganiu i obsłudze kredytów hipotecznych, o której przedstawienie wnosi Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-2.72" who="#ElżbietaWitek">Punkty porządku dziennego bieżącego posiedzenia będą rozpatrywane zgodnie z kolejnością zaopiniowaną przez Prezydium Sejmu i Konwent Seniorów.</u>
          <u xml:id="u-2.73" who="#ElżbietaWitek">Informacja w tej sprawie, a także wykaz ustaw, które Senat przyjął bez poprawek, dostępne są w Systemie Informacyjnym Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.74" who="#ElżbietaWitek">Proszę posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PatrykWicher">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pragnę poinformować, że w dniu dzisiejszym odbędą się posiedzenia Komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#PatrykWicher">— Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#PatrykWicher">— Administracji i Spraw Wewnętrznych — godz. 11.30,</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#PatrykWicher">— do Spraw Służb Specjalnych — godz. 11.30,</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#PatrykWicher">— Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa — godz. 11.30,</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#PatrykWicher">— Spraw Zagranicznych — godz. 11.30,</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#PatrykWicher">— Zdrowia — godz. 11.30,</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#PatrykWicher">— Nadzwyczajnej do spraw deregulacji — godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#PatrykWicher">— Ustawodawczej — godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#PatrykWicher">— Edukacji, Nauki i Młodzieży — godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#PatrykWicher">— Infrastruktury wspólnie z Komisją Finansów Publicznych — godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#PatrykWicher">— Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej — godz. 13.30,</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#PatrykWicher">— Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych — godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-3.13" who="#PatrykWicher">— Kultury i Środków Przekazu — godz. 15,</u>
          <u xml:id="u-3.14" who="#PatrykWicher">— Rolnictwa i Rozwoju Wsi — godz. 15,</u>
          <u xml:id="u-3.15" who="#PatrykWicher">— Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej — godz. 15,</u>
          <u xml:id="u-3.16" who="#PatrykWicher">— Zdrowia — godz. 15.15,</u>
          <u xml:id="u-3.17" who="#PatrykWicher">— Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii — godz. 16,</u>
          <u xml:id="u-3.18" who="#PatrykWicher">— Gospodarki i Rozwoju — godz. 16,</u>
          <u xml:id="u-3.19" who="#PatrykWicher">— Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa — godz. 16,</u>
          <u xml:id="u-3.20" who="#PatrykWicher">— Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektu ustawy o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej — godz. 16,</u>
          <u xml:id="u-3.21" who="#PatrykWicher">— Łączności z Polakami za Granicą — godz. 17,</u>
          <u xml:id="u-3.22" who="#PatrykWicher">— Finansów Publicznych — godz. 18,</u>
          <u xml:id="u-3.23" who="#PatrykWicher">— Spraw Zagranicznych — godz. 18,</u>
          <u xml:id="u-3.24" who="#PatrykWicher">— Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej — godz. 18.30,</u>
          <u xml:id="u-3.25" who="#PatrykWicher">— Administracji i Spraw Wewnętrznych — godz. 19,</u>
          <u xml:id="u-3.26" who="#PatrykWicher">— Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa — godz. 19. Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 1. porządku dziennego: Przedstawiony przez Prezydium Sejmu projekt uchwały w sprawie upamiętnienia Gustawa Holoubka w 100. rocznicę urodzin (druk nr 3106).</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#komentarz">(Zebrani wstają)</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#ElżbietaWitek">„Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie upamiętnienia Gustawa Holoubka w 100. rocznicę urodzin”</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#ElżbietaWitek">W 2023 roku przypada 100. rocznica urodzin Gustawa Holoubka, wybitnego aktora teatralnego i filmowego oraz reżysera, legendarnego odtwórcy roli Gustawa-Konrada w „Dziadach” w reżyserii Kazimierza Dejmka, która przeszła do historii nie tylko teatru, ale i Polski.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#ElżbietaWitek">Holoubek był wykładowcą i profesorem Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej. Kierował Warszawskim Teatrem Dramatycznym. Stworzył teatr o wysokiej randze artystycznej, z wybitnymi aktorami i twórcami. Od 1996 roku aż do śmierci w 2008 roku był dyrektorem artystycznym Teatru Ateneum. Zagrał ponad 50 ról filmowych i wystąpił w niemal 100 przedstawieniach Teatru Telewizji.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#ElżbietaWitek">Po wprowadzeniu stanu wojennego, na znak protestu, Holoubek zrzekł się mandatu poselskiego. Wystartował w wyborach 4 czerwca 1989 r. z Komitetu Obywatelskiego „Solidarność”, w których uzyskał mandat Senatora. W latach 1992–1993 zasiadał w Radzie ds. Kultury przy Prezydencie RP Lechu Wałęsie. Był Prezesem Stowarzyszenia Polskich Artystów Teatru i Filmu oraz członkiem Polskiej Akademii Umiejętności. Odznaczony Złotym Medalem Gloria Artis — Zasłużony Kulturze oraz pośmiertnie przez Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego — Orderem Orła Białego.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#ElżbietaWitek">Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, przekonany o wyjątkowym znaczeniu bogatego dorobku teatralnego i filmowego Gustawa Holoubka i jego wkładu dla polskiej kultury, upamiętnia Gustawa Holoubka w 100. rocznicę urodzin”.</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#ElżbietaWitek">Stwierdzam, że Sejm podjął przez aklamację uchwałę w sprawie upamiętnienia Gustawa Holoubka w 100. rocznicę urodzin.</u>
          <u xml:id="u-4.10" who="#ElżbietaWitek">Mamy wnioski formalne.</u>
          <u xml:id="u-4.11" who="#ElżbietaWitek">Jako pierwszy pan poseł Krzysztof Paszyk, Koalicja Polska.</u>
          <u xml:id="u-4.12" who="#ElżbietaWitek">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#KrzysztofPaszyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#KrzysztofPaszyk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dzisiaj od rana olśniło nowego ministra rolnictwa pana Telusa. Stwierdził: wprowadzenie kaucji mogłoby pomóc w alokacji ukraińskiego zboża w różnych krajach, będziemy się o to zwracać do Unii Europejskiej. Eureka, olśnienie, panie ministrze. Przecież od 9 miesięcy grubym szronem już obrósł w zamrażarce projekt Koalicji Polskiej — Polskiego Stronnictwa Ludowego wprowadzający kaucję na ukraińskie zboże.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#KrzysztofPaszyk">Dlatego, pani marszałek, wniosek o przerwę, podczas której nastąpi uzupełnienie porządku obrad tego posiedzenia Sejmu o projekt wprowadzający kaucję na ukraińskie zboże. W trakcie tej przerwy można również przygotować wniosek do Komisji Europejskiej, którego nie przygotowaliście przez wiele miesięcy. Wnosimy też o to, żeby został wykonany telefon z odpowiednią instrukcją, najlepiej przez prezesa Kaczyńskiego, do Janusza Wojciechowskiego. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#ElżbietaWitek">Proszę bardzo, pan minister Robert Telus.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#RobertTelus">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Panowie Premierzy! Oczywiście, że to jest bardzo ważna rzecz, żebyśmy w tej chwili zadziałali wspólnie, żeby wyeksportować nadwyżkę zboża z Polski. To jest potrzebne współdziałanie, potrzebne jest to działanie.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: Ktoś już zarobił na tym.)</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#RobertTelus">Czy to nazwiemy kaucją, czy to nazwiemy opłatą solidarnościową, czy nazwiemy to inaczej, to jest inna sprawa. Potrzebne jest w Unii Europejskiej, w Komisji Europejskiej działanie, żeby Unia Europejska to wprowadziła. To nie Polska wprowadza, tylko to wprowadza Unia Europejska.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Komisarz Wojciechowski, wasz człowiek.)</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#RobertTelus">Mam prośbę do pana posła. Może pan się nie zna na rolnictwie i ma pan prawo, ale są to sprawy…</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Wy się nie znacie.)</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#RobertTelus">…dla rolników przede wszystkim, dla nas, rolników, bardzo ważne. Pana krzyczenie nic nie pomoże.</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#RobertTelus">Zwracam się do kolegów z opozycji, którzy są w grupie rządzącej w Unii Europejskiej. Pomóżcie właśnie Januszowi Wojciechowskiemu. Pomóżcie Polakom.</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-7.9" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-7.10" who="#RobertTelus">Pomóżcie polskiemu rządowi, żeby to wprowadził, żeby to nie było tylko zboże, bo zboże jest tylko symbolem. Pomóżcie. Zwróćcie się również do pana Kalinowskiego i innych z waszej formacji, żebyśmy wspólnie wprowadzili…</u>
          <u xml:id="u-7.11" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Bosak: Wniosek złóżcie z art. 4, wniosek o zawieszenie…)</u>
          <u xml:id="u-7.12" who="#komentarz">(Poseł Rafał Grupiński: Gierek jako…)</u>
          <u xml:id="u-7.13" who="#RobertTelus">…możliwość, żeby w przypadku krajów, szczególnie tych, które są krajami frontowymi…</u>
          <u xml:id="u-7.14" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Co robiliście?)</u>
          <u xml:id="u-7.15" who="#RobertTelus">…można było wprowadzić właśnie takie narzędzia, które spowodują, że produkty z Ukrainy będą płynąć do Unii Europejskiej, nie tylko do naszych krajów. Liczę na was, że nie tylko będziecie krzyczeć z mównicy, ale że w tej sprawie nam po prostu pomożecie — nie nam, ale polskiemu rolnikowi. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-7.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-7.17" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#ElżbietaWitek">Ponieważ został zgłoszony wniosek o przerwę, poddam ten wniosek pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#ElżbietaWitek">Kto z pań i panów posłów jest za ogłoszeniem przerwy?</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie działa.)</u>
          <u xml:id="u-8.7" who="#ElżbietaWitek">U kogo nie działa?</u>
          <u xml:id="u-8.8" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 429 posłów. 208 — za, 219 — przeciw, 2 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-8.9" who="#ElżbietaWitek">Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-8.10" who="#ElżbietaWitek">Pani poseł Dorota Niedziela, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-8.11" who="#ElżbietaWitek">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#DorotaNiedziela">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zwracam się z prośbą o uzupełnienie porządku dziennego o informację prezesa Rady Ministrów obejmującą informację o kryzysowej sytuacji związanej z ukraińskim zbożem.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#DorotaNiedziela">To poważna sprawa, więc bardzo proszę o ciszę.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#DorotaNiedziela">Zapewniano polskich rolników, polski rząd zapewniał polskich rolników, że ukraińskie zboże będzie sprzedawane do Afryki i na Bliski Wschód, a wypełniło polskie silosy i polskie elewatory. Żądamy informacji, co się stało ze zbożem technicznym. Pan minister Kowalczyk tłumaczył na posiedzeniu komisji sejmowej w październiku, że jest to zboże nadzorowane przez izbę skarbową. Żądamy informacji, czy było kontrolowane, czy było badane na granicy, i najważniejsze, czy Polacy jedzą produkty ze zboża technicznego…</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Bosak: Nie było.)</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#DorotaNiedziela">…czy kiedykolwiek ktokolwiek badał to zboże, kto nadzorował sprowadzanie tego zboża i kto na tym zarobił.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#DorotaNiedziela">Bo wiadomo, kto zapłaci — Polacy.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#ElżbietaWitek">Pani poseł, ta sprawa była omawiana na posiedzeniu Prezydium i na Konwencie. Jest pytanie w tej sprawie, więc kieruję to do komisji, dlatego że na tym posiedzeniu Sejmu nie ma miejsca, ale jeśli będzie na przyszłym posiedzeniu, to będzie też debata w Sejmie.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#komentarz">(Poseł Cezary Grabarczyk: Nie ma ważniejszej sprawy teraz.)</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#ElżbietaWitek">Może pani zostawić, ale i tak nie będziemy…</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#komentarz">(Poseł Izabela Leszczyna: Wniosek formalny.)</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#ElżbietaWitek">Jaki wniosek formalny? Pani nie zna wniosków formalnych, pani poseł. Proszę się najpierw zapoznać.</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#komentarz">(Poseł Izabela Leszczyna: Ja znam, to pani nie zna, jak się prowadzi…)</u>
          <u xml:id="u-12.6" who="#ElżbietaWitek">Porządek dzienny został ustalony.</u>
          <u xml:id="u-12.7" who="#ElżbietaWitek">Pan poseł Arkadiusz Iwaniak, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#ArkadiuszIwaniak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie ministrze Telus, mam do pana kilka pytań w imieniu polskich rolników.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Pytania bieżące w piątek.)</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#ArkadiuszIwaniak">Rok temu wiedzieliście, że będą problemy ze zbożem ukraińskim, a jeśli nie wiedzieliście, to rolnicy już wam o tym mówili. Dlaczego to zignorowaliście? Dlaczego oszukaliście polskich rolników? Pytanie zasadnicze jest takie i to dzisiaj trzeba wyjaśnić. Pan miał prośbę, panie ministrze. Proszę pana, żeby pozwolił nam pan wyjaśnić razem, wspólnie, kto na tej stracie, bo rolnicy stracili 10 mld zł, zarobił.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#ArkadiuszIwaniak">Niech pan ujawni listę, kto na tym zarobił. Pokażcie listę waszych sponsorów z jednej strony, a z drugiej strony pokażcie listę tych, którzy na tym zarobili. Dziwnym trafem okaże się, że to jest ta sama lista.</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.6" who="#ArkadiuszIwaniak">Składam zatem wniosek formalny, aby uzupełnić porządek posiedzenia Sejmu o punkt: informacja pana ministra…</u>
          <u xml:id="u-13.7" who="#komentarz">(Poseł Anna Paluch: Co za fantasmagoria.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#ElżbietaWitek">Panie pośle, informuję po raz kolejny… Panie pośle…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#ArkadiuszIwaniak">…rolnictwa i rozwoju wsi w sprawie sytuacji na rynku zbóż i wyjaśnić, kto doprowadził do strat 10 mld zł przez polskich rolników.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#ElżbietaWitek">Panie pośle, czy pan mnie słyszy? To nie jest wniosek formalny.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#ElżbietaWitek">Proszę bardzo, pan poseł Krzysztof Bosak, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#KrzysztofBosak">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! W związku z ogromną aferą, która wstrząsnęła Polską, aferą zbożowo-drobiową polegającą na tym, że, jak wszystko wskazuje, rząd naciskał na służby zobowiązane do kontroli celnych, aby od tych kontroli odstąpiły…</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Hańba!)</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#KrzysztofBosak">…polegającą na tym, że bez żadnej kontroli standardów produkcji do Polski pod wymyślonym terminem zboża technicznego wjechało nie wiadomo ile milionów ton zboża nie wiadomo jakiej jakości, Konfederacja składa wniosek o zmianę porządku, zmianę sposobu prowadzenia obrad, tak aby jeszcze na tym posiedzeniu powołać specjalną komisję śledczą, która wyjaśni, kto podjął decyzję o wstrzymaniu kontroli.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#KrzysztofBosak">Czy prawdą jest to, co podała wczoraj „Rzeczpospolita”, że zboże wciąż wjeżdża do Polski w tej chwili nie jako tzw. techniczne, tylko jako czyściwo przemysłowe? Kto chciał oszukać społeczeństwo w sprawie istnienia rzekomych korytarzy transportowych i rzekomej budowy silosów i terminala zbożowego? Kto podjął decyzję o oszukaniu rolników, że będą zboże sprzedawać drożej?</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Kowalczyk obiecał.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję bardzo, panie pośle. To nie jest wniosek formalny. Ponieważ nie ma tego w porządku obrad, nie można zmienić sposobu prowadzenia obrad.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#ElżbietaWitek">Pan minister prosi o głos.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#ElżbietaWitek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#RobertTelus">Szanowna Pani Marszałek! Rozumiem, że wszyscy próbują coś ugrać politycznie na tej tragedii. To chyba w jakimś stopniu jest zrozumiałe, bo — wiadomo — na tym rzecz na tej sali polega, na tej sprawie niektórym zależy.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Piątka dla zwierząt. Głosowałeś za piątką.)</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#RobertTelus">Drodzy Państwo! Przede wszystkim jest sprawa bezpieczeństwa zdrowotnego Polaków.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#komentarz">(Część posłów skanduje: Komisja! Komisja! Komisja!)</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#RobertTelus">Wczoraj podjąłem decyzję, że nawet zboże, które już jest w polskich magazynach, już jest na terenie Polski, będzie kontrolowane. I tak naprawdę nie interesuje mnie, czy to jest firma związana z tą opcją, z tą opcją czy z tą opcją. Każdy będzie kontrolowany. Nie ma możliwości, żeby ktokolwiek chciał zarobić na zdrowiu Polaków.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Śmiszek: Ale już zarobili.)</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#RobertTelus">Nie ma na to naszej zgody.</u>
          <u xml:id="u-19.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-19.8" who="#RobertTelus">Dlatego będą prowadzone kontrole, będziemy kontrolować wszystkich. To jest bardzo ważne.</u>
          <u xml:id="u-19.9" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-19.10" who="#RobertTelus">A pan może krzyczeć. Może pan krzyczeć.</u>
          <u xml:id="u-19.11" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Hańba!)</u>
          <u xml:id="u-19.12" who="#RobertTelus">Jeżeli pan uważa, że w ten sposób pomoże pan polskiemu rolnikowi, to niech pan wyjdzie i krzyczy.</u>
          <u xml:id="u-19.13" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Konfederacja tylko krzyczy.)</u>
          <u xml:id="u-19.14" who="#RobertTelus">My dbamy o to, żeby pomóc polskiemu rolnikowi, bo sprawa jest tragiczna, związana z wojną, związana z agresorem, którym jest Putin. A wy przez to krzyczenie pomagacie Putinowi.</u>
          <u xml:id="u-19.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-19.16" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-19.17" who="#komentarz">(Poseł Izabela Leszczyna: Złodziejstwo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#ElżbietaWitek">Proszę bardzo, pani poseł Magdalena Sroka, Porozumienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#MagdalenaSroka">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Bardzo dobrze, że pan minister Robert Telus zauważył, że jest tragedia na polskiej wsi i tragedia ze zbożem.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#MagdalenaSroka">Miesiącami zapewnialiście, że wszystko jest pod kontrolą, że zboże z Ukrainy nie wjeżdża, że jest kontrolowane. Tymczasem wjechało zboże techniczne. To wy zafundowaliście dzisiaj Polakom, nam wszystkim, że jedzą nasz, polski chleb z mąki z mielonymi robakami — robakami, które przyjechały w zbożu technicznym.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: A Kowalczyk zadowolony, bo z głowy ma.)</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: To Trzaskowski, to nie my.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#ElżbietaWitek">O matko…</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#ElżbietaWitek">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#RobertTelus">Szanowna Pani Marszałek! Szanowna Izbo…</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: Robaki!)</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#RobertTelus">Szanowni Państwo Ministrowie! Pani Poseł! Jeżeli ma pani dane, że ktoś w ten sposób oszukał Polaków, jeżeli ma pani dane jako poseł, to proszę tę informację zgłosić do prokuratury, czy do ministra Ziobry, czy do mnie. Na pewno będziemy to kontrolować. Jeżeli pani już wydaje wyroki, jeżeli pani mówi, że Polacy to jedzą, to znaczy, że ma pani wiedzę. Jeżeli ma pani wiedzę i zataiła pani tę wiedzę, to pani również za to odpowiada.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#ElżbietaWitek">Pani poseł Paulina Hennig-Kloska, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PaulinaHennigKloska">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Naprawdę mam coraz większe wątpliwości, czy wy się na tym rolnictwie znacie. Jest pan piątym ministrem odpowiedzialnym za rolnictwo w ciągu 8 lat rządów Prawa i Sprawiedliwości. Kiedy w czerwcu ub.r. minister Kowalczyk, pana poprzednik, obiecywał rolnikom, że cena zboża w Polsce będzie rosła, średnia cena pszenicy wynosiła 1730 zł. Ile wynosi dzisiaj? 1080 zł — to cena z 30 marca. Kto na tym zarobił? Jakie interesy kręcił minister Kowalczyk, kiedy obiecywał rolnikom wzrost cen, wiedząc, że do Polski napływa zboże z Ukrainy, i dobrze wiedząc, że ilość tego zboża obniży cenę?</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#PaulinaHennigKloska">Przestańcie uprawiać politykę na rolnictwie. Zabierzcie się do roboty. Dzisiaj rolnicy nie potrzebują obietnic i propagandy, tylko rzeczywistego działania.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#ElżbietaWitek">Pan poseł Artur Dziambor, Wolnościowcy.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#ElżbietaWitek">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#ArturDziambor">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Doszło do zmiany ministra rolnictwa. Może to dobrze, bo polscy rolnicy zasługują na ministra, którego wiedza nie kończy się na tym, że mleko pochodzi od krowy.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#ArturDziambor">Szanowni Państwo! Minister Kowalczyk w wywiadzie powiedział, że wie, kto zarobił na tej aferze, ale nie powie, bo to są takie tam. Korzystając z okazji, korzystając z tego, że pan minister tam siedzi, zapraszam pana ministra, żeby powiedział, kto zarobił na tej aferze. Chyba że jest to wiedza tak tajemna, że już zajmują się tym służby specjalne. W takim wypadku zaprosiłbym pana ministra Kamińskiego, bo myślę, że zasługujemy na tę wiedzę.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#ArturDziambor">Pan minister Telus powiedział, że opozycja próbuje coś ugrać na tej sytuacji. Panie ministrze, wszystkie znaki na niebie i ziemi i doniesienia medialne sugerują, że ugraliście wy i wasi ludzie.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: A nie Putin?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#ElżbietaWitek">Proszę bardzo, pan poseł Janusz Kowalski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: Czym się różni… od kukurydzy?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#JanuszKowalski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Odpowiadając na ważny wniosek pana posła Stefana Krajewskiego, powiem tak: Solidarna Polska zdecydowanie jest za tym, żeby nałożyć cła na wszystkie produkty z Ukrainy. W tej sprawie powinniśmy w Unii Europejskiej mówić jednym głosem po to, żeby chronić polskich rolników.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: Czy to jest stanowisko MSZ-etu?)</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#JanuszKowalski">Po drugie, Solidarna Polska zdecydowanie jest za tym, żeby ujawnić firmy, które zarobiły na cwaniackim imporcie zboża z Ukrainy, ale jest niesamowitą bezczelnością, że wychodzi tu przedstawicielka Polski 2050 pana Szymona Hołowni, tego z TVN-u, którego doradczynią jest pani Monika Piątkowska, szefowa Izby Zbożowo-Paszowej — 56 członków. Panie Władysławie Kosiniak-Kamysz, przekazuję panu listę 56 firm. Zacznijcie od waszego koalicjanta. Jestem przekonany, że jak sprawdzicie te firmy, to koalicja z tym liberałem Szymonem Hołownią po prostu się zakończy.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#komentarz">(Poseł Paulina Hennig-Kloska: Ze sprostowaniem…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#ElżbietaWitek">Na tym zakończyliśmy wnioski formalne.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#ElżbietaWitek">Ogłaszam 5 minut przerwy.</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 11 min 28 do godz. 11 min 31)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 2. porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o pomocy państwa w oszczędzaniu na cele mieszkaniowe (druki nr 3096 i 3096-A).</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Proszę sekretarza stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii pana Piotra Uścińskiego o przedstawienie uzasadnienia projektu ustawy wraz z autopoprawką.</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">I bardzo proszę państwa posłów na sali o zachowanie spokoju i ciszy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PiotrUściński">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu rządu Rzeczypospolitej oraz pana premiera Mateusza Morawieckiego, a także w imieniu ministra rozwoju i technologii Waldemara Budy przedstawiam dzisiaj projekt ustawy o pomocy państwa w oszczędzaniu na cele mieszkaniowe.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#PiotrUściński">Szanowni Państwo! Przedłożony projekt ustawy określa główne instrumenty finansowego wsparcia rodzin w zakresie poprawy warunków mieszkaniowych jako część rozwiązań prawno-finansowych składających się na program „Pierwsze mieszkanie”. Jakie są cele tej regulacji? Przede wszystkim poprawa stanu zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych gospodarstw domowych nieposiadających mieszkania…</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę o spokój.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PiotrUściński">…lub domu jednorodzinnego poprzez wsparcie systematycznego oszczędzania na cele mieszkaniowe, okresowe dopłaty do rat spłaty kredytów hipotecznych udzielanych na zakup lub budowę pierwszego mieszkania lub domu jednorodzinnego, bezokresowe dopłaty do rat spłaty kredytów udzielanych w programie wsparcia społecznego budownictwa czynszowego na budowę mieszkań społecznych.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#PiotrUściński">Podstawowe rozwiązania związane z „Kontem Mieszkaniowym”. Konto będzie mogła otworzyć osoba, która nie posiada i nie posiadała mieszkania, w tym domu jednorodzinnego lub spółdzielczego prawa do lokalu, oczywiście z pewnymi wyjątkami. Prowadząc to konto zobowiązujemy się do systematycznego oszczędzania przez okres od 3 do 10 lat kalendarzowych. Można wpłacać od 500 zł do 2000 zł miesięcznie. W ten sposób można zebrać kapitał na późniejszy wkład własny przy zakupie mieszkania.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#PiotrUściński">Co w tym rozwiązaniu jest ważne? Bo przecież do tej pory też można było oszczędzać. W tym rozwiązaniu najważniejsze jest to, że pieniądze nie stracą realnie na wartości. Oszczędzając pieniądze na swoje pierwsze mieszkanie, mamy pewność, że jeżeli w danym roku odłożymy jakąś ilość pieniędzy, która np. będzie dawała możliwość zakupu iluś tam metrów kwadratowych mieszkania, to po 10 latach oszczędzania pieniądze nie stracą realnie na wartości względem mieszkań. Dlaczego? Dlatego że oprócz oprocentowania bankowego, które będzie normalnie przysługiwało, a dodatkowo jeszcze nie będzie obciążone podatkiem Belki, państwo dopłaci do tego oszczędzania stosowną premię w wysokości korzystnej dla oszczędzającego. Będzie to odpowiadało wskaźnikowi inflacji, a jeśli wzrost cen mieszkań będzie powyżej inflacji, to wtedy dopłata będzie odpowiadała wskaźnikowi wzrostu cen mieszkań. A więc mamy pewność, że te pieniądze nie stracą na wartości. To jest bardzo dobry sposób inwestowania.</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#PiotrUściński">Nie każdy potrzebuje już mieszkania. Mam tu na myśli szczególnie np. oszczędzających na mieszkanie dla dzieci, które same nie mają jeszcze możliwości zamieszkania. Takie „Konto Mieszkaniowe” będzie można założyć i prowadzić dziecku od 13. roku życia. Dziecko gromadzi wtedy kapitał na późniejszy zakup mieszkania. Gdy zmienią się plany życiowe takiej osoby czy takiej rodziny, gdy taka rodzina jednak nie będzie chciała tego mieszkania kupić, zawsze może te pieniądze wypłacić i przeznaczyć na inny cel. Z tym że jeżeli nie będzie to cel mieszkaniowy, to premia nie będzie doliczana. Będzie po prostu oprocentowanie bankowe. A więc to jest również bezpieczne pod kątem ewentualnej późniejszej zmiany planów życiowych.</u>
          <u xml:id="u-34.4" who="#PiotrUściński">Szanowni Państwo! Drugie rozwiązanie, które jest w tym pakiecie „Pierwszego mieszkania”, to 2-procentowy kredyt ze wsparciem państwa. Dzisiaj mamy do czynienia z bardzo wysokimi stopami procentowymi. Oczywiście to jest spowodowane wojną na Ukrainie, to jest spowodowane wcześniejszą wojną energetyczną, kryzysem energetycznym wywołanym przez Rosję na całym świecie i tym, że wzrosły stopy procentowe. Rodzina, która być może jeszcze kilka lat temu, przed okresem pandemii, gdy stopy procentowe były na poziomie 2–3%, z dochodami, które ma dzisiaj, mogłaby wziąć kredyt, w dzisiejszej rzeczywistości czasami może nie mieć zdolności kredytowej, a nawet jeżeli ją ma, to zastanawia się, czy będzie w stanie spłacać tak wysokie raty kredytu. Bo to oprocentowanie naprawdę jest wysokie.</u>
          <u xml:id="u-34.5" who="#PiotrUściński">Dla tych, którzy mają już kredyty, mamy rozwiązania systemowe, które istnieją, funkcjonują i z których ludzie korzystają, chociażby wakacje kredytowe. Ci, którzy nie mają jeszcze mieszkania, nie wzięli kredytu, mogą czuć się wykluczeni. Dlatego to rozwiązanie jest tak ważne. Chcemy, żeby polskie rodziny, młodzi ludzie mogli kupić swoje pierwsze mieszkanie z taką pewnością, że przez pierwsze lata spłaty, przez te 10 lat będzie to niskie i stałe oprocentowanie i ten kredyt będzie po prostu dostępny i bezpieczny pod tym względem. Przez pierwsze 10 lat będą spłacane raty malejące, czyli będzie stała rata kapitałowa, a odsetki przy każdej racie będą już coraz mniejsze. Po 10 latach spłaty kredytu duża część kapitału zostanie już spłacona, reszta kredytu zostanie rozłożona na raty równe, co spowoduje, że nawet po okresie tego wsparcia państwa, po okresie, kiedy państwo dopłacało do kredytu, te raty też nie będą zbyt wysokie, a będą nawet niższe niż na samym początku spłacania kredytu.</u>
          <u xml:id="u-34.6" who="#PiotrUściński">Szanowni Państwo! Jaka będzie wysokość tego kredytu? Dla osoby samotnej to będzie maksymalnie 500 tys. zł przy maksymalnym wkładzie własnym, który będzie można wnieść w wysokości 200 tys. Dla rodziny, czyli dla małżeństwa, albo dla osób, w przypadku których w skład gospodarstwa domowego wchodzą dzieci, będzie to 600 tys. zł. Nie będzie limitów ceny z 1 m2, nie będzie różnych ograniczeń. Chcemy pomóc tym, którzy nie mają jeszcze pierwszego mieszkania.</u>
          <u xml:id="u-34.7" who="#PiotrUściński">Proszę również zwrócić uwagę, że ten program oprócz tego najważniejszego aspektu pomocy ludziom, którzy chcą kupić pierwsze mieszkanie, ma również ten wymiar wsparcia gospodarki. Polska gospodarka w ostatnich latach bardzo dobrze się rozwija i jednym z najważniejszych kół zamachowych gospodarki jest właśnie sektor budownictwa. Budownictwo mieszkaniowe, które bije kolejne rekordy, to jest naprawdę siła napędowa, bo przecież wokół budownictwa jest również produkcja materiałów budowlanych. Wiele tysięcy, setek tysięcy rodzin utrzymuje się właśnie dzięki budownictwu i chcemy, żeby to budownictwo cały czas było tym kołem zamachowym polskiej gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-34.8" who="#PiotrUściński">W zeszłym roku, mimo że była wojna, był kolejny rekord, jeśli chodzi o liczbę oddanych mieszkań w Polsce — 238 tys. oddanych do użytku mieszkań. Mimo że na początku wojny na Ukrainie niektórzy zapowiadali, że będzie jakieś duże załamanie na rynku mieszkaniowym, nie było tego.</u>
          <u xml:id="u-34.9" who="#PiotrUściński">Jest to rozpędzone koło zamachowe, ale my nie chcemy pozwolić, żeby ono zwalniało. Mieliśmy do czynienia z niebezpiecznym zjawiskiem zmniejszającej się liczby rozpoczynanych budów, gdyż ci, którzy budują mieszkania, patrzą na problemy z dostępnością kredytów, na to, że pewna grupa ludzi, którzy normalnie z roku na rok przychodzą w kolejnych latach na rynek i kupują swoje pierwsze mieszkanie, teraz ze względu na wysokie stopy procentowe może być wykluczona, a więc potencjalna malejąca liczba klientów może też powodować podjęcie decyzji o wstrzymaniu rozpoczynania budów. Chcemy, żeby to koło zamachowe gospodarki, jakim jest budownictwo, kręciło się, a więc poprzez wsparcie kredytobiorców, poprzez wsparcie tych, którzy chcą kupić swoje pierwsze mieszkanie, wspieramy również cały sektor budowlany.</u>
          <u xml:id="u-34.10" who="#PiotrUściński">Chcemy, żeby można było bezpiecznie również inwestować, budować mieszkania, żeby zarówno deweloperzy, jak i osoby, które budują na własne potrzeby, mniejsze, większe firmy budowlane, żeby wszyscy mogli bezpiecznie inwestować i żeby ta produkcja, budowa nowych mieszkań cały czas była utrzymywana na wysokim poziomie.</u>
          <u xml:id="u-34.11" who="#PiotrUściński">Jestem przekonany, że ona będzie cały czas utrzymywała się na dużo wyższym poziomie niż za czasów Platformy Obywatelskiej. Przypomnijmy, porównajmy te dwie liczby. Zeszły rok — 238 tys. mieszkań oddanych do użytku, lata, kiedy rządziła Platforma, przed 2015 r., lata 2014–2015 — poniżej 150 tys. mieszkań. To grube kilkadziesiąt procent wzrostu liczby mieszkań oddawanych do użytku, a w tych mieszkaniach mieszkają polskie rodziny. W Polsce wciąż brakuje mieszkań, natomiast my przez ostatnie lata wybudowaliśmy milion kilkaset tysięcy mieszkań.</u>
          <u xml:id="u-34.12" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Nie wy, nie wy. Ludzie.)</u>
          <u xml:id="u-34.13" who="#PiotrUściński">Szanowna pani poseł podważa to, że te mieszkania zostały wybudowane.</u>
          <u xml:id="u-34.14" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Nie wy.)</u>
          <u xml:id="u-34.15" who="#PiotrUściński">Cała polityka gospodarcza Prawa i Sprawiedliwości, cała polityka gospodarcza i społeczna Prawa i Sprawiedliwości powoduje, że w Polsce jest lepiej niż za waszych czasów i że te mieszkania mogą powstawać, a polskie rodziny w tych mieszkaniach mogą mieszkać. To jest po prostu całokształt naszej polityki, która do tego prowadzi. Mamy cały wachlarz różnych rozwiązań, które wspierają zarówno sektor mieszkalnictwa, jak i całą gospodarkę. Przecież to, że ludzie kupują te mieszkania… 238 tys. mieszkań zostało wybudowanych w zeszłym roku. Ktoś je kupił, ktoś mógł pozwolić sobie na zakup tego mieszkania.</u>
          <u xml:id="u-34.16" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Za swoje.)</u>
          <u xml:id="u-34.17" who="#PiotrUściński">Za swoje, za pieniądze, które zarabia, bo rosną wynagrodzenia za rządów Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-34.18" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Rośnie inflacja.)</u>
          <u xml:id="u-34.19" who="#PiotrUściński">Wynagrodzenia rosną jednak, pani poseł, dużo powyżej inflacji przez cały okres naszych rządów. Jeżeli pani to podsumuje, to dojdzie pani do takiego wniosku. Pani potrafi analizować liczby i na pewno będzie pani w stanie to przeanalizować i zauważyć, że za rządów Prawa i Sprawiedliwości wynagrodzenia rosną. Rosną również dochody nie tylko ze względu na wynagrodzenia, bo przecież 500+ wypłacane rodzinom z dziećmi, a przecież te rodziny z dziećmi mają zawsze najciężej przy zakupie mieszkania, to są pieniądze, które trafiają do polskich rodzin. Dzięki temu Polacy mogą kupować mieszkania, dzięki temu można tych mieszkań tyle wybudować w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-34.20" who="#PiotrUściński">Za waszych czasów było to dużo mniej, a nie można rozwiązać inaczej problemu mieszkaniowego niż poprzez zwiększenie liczby mieszkań. Jeżeli będzie duża liczba mieszkań — nieważne, czy one będą własnościowe, czy ktoś będzie mieszkał na swoim, czy wynajmował — jeżeli będzie duża pula, będą stabilniejsze ceny również najmu, polskie rodziny będą mogły stabilnie planować swój rozwój.</u>
          <u xml:id="u-34.21" who="#PiotrUściński">Jak już mówię o tych rodzinach, to warto zauważyć, że to oszczędzanie na własne mieszkanie jest podobne do rozwiązania, które wprowadziliśmy przy gwarantowanym wkładzie własnym.</u>
          <u xml:id="u-34.22" who="#PiotrUściński">Wprowadziliśmy tam rozwiązanie, które umożliwia rodzinie, która wychowuje dzieci na małym metrażu, zmianę mieszkania na większe. Proponujemy to tym rodzinom, które wychowują dzieci na mniejszym metrażu, poniżej 50 m dla dwojga dzieci, dla trojga 75 m, czwórka i więcej dzieci — 90 m. Jeżeli ten metraż jest mniejszy, można również oszczędzać w ten preferencyjny sposób na to, żeby w przyszłości mieszkanie zmienić. Oszczędzanie na mieszkanie dla dzieci też jest bardzo ważne; nie każdy potrzebuje mieszkanie kupić w momencie, kiedy dziecko ma 13 czy 14 lat, ale można na to mieszkanie już zacząć wtedy oszczędzać. Gdy dziecko wejdzie w dorosłość, skończy szkołę, skończy studia, będzie miało już nazbierane pieniądze na wkład własny.</u>
          <u xml:id="u-34.23" who="#PiotrUściński">Bardzo serdecznie państwo dziękuję, czekam na dyskusję. Mam nadzieję, że ona będzie merytoryczna z obu stron sali i bardzo chętnie odpowiem na państwa pytania. Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-34.24" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Zanim przejdziemy do kontynuowania punktu, chciałam bardzo serdecznie przywitać Młodzieżową Radę Miejską Jeleniej Góry, która przybyła na zaproszenie pani poseł Zofii Czernow.</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">A teraz przechodzimy do rozpatrywania porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-35.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-35.5" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-35.6" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Jerzy Polaczek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#JerzyPolaczek">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Pozwalam sobie przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość w sprawie, jak myślę, bardzo ważnego społecznie i gospodarczo projektu ustawy o pomocy państwa w oszczędzaniu na cele mieszkaniowe, zawartego w druku nr 3096. Pan minister odniósł się w swoim wystąpieniu do najważniejszych, kluczowych nowych rozwiązań, które są zawarte w projekcie. Niektóre z tych elementów jeszcze powtórzę czy rozwinę, natomiast chciałbym, aby raz jeszcze wybrzmiało bardzo dobitnie, iż celem tej regulacji jest bardzo znacząca poprawa zaspokojenia potrzeb gospodarstw domowych, które nie posiadają mieszkania lub własnego domu jednorodzinnego. Ta inicjatywa rządowa, wspierana przez Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość, będzie, po pierwsze, wspierać systematyczne oszczędzanie na cele mieszkaniowe, w drugim proponowanym rozwiązaniu rząd będzie pokrywać, poprzez dopłatę, raty kredytów hipotecznych udzielanych na zakup i budowę pierwszego mieszkania lub domu jednorodzinnego. I po trzecie, będzie wprowadzać okresową dopłatę do rat spłaty kredytów udzielanych w programie wsparcia budownictwa społecznego czynszowego na budowę mieszkań społecznych.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#JerzyPolaczek">Pan minister mówił o tych nowych rozwiązaniach. Ja odwołam się do tych rozwiązań, które już funkcjonują, które były też zmieniane w trakcie ostatniej kadencji. Nie mówimy tutaj o pierwszym elemencie programu, tylko o pewnej kontynuacji. Podam przykładowe cyfry w realizacji ustawy przyjętej w 2006 r. przez rząd Prawa i Sprawiedliwości o finansowym wsparciu niektórych przedsięwzięć mieszkaniowych, tam gdzie zwiększono partycypację państwa w wysokości wsparcia — do 35% przedsięwzięcia na udział gminy w inwestycji budownictwa społecznego, czynszowego, realizowanego przez TBS czy społeczną inicjatywę mieszkaniową, czy do 80% przedsięwzięcia na budownictwo komunalne bądź też 95% na zakup tzw. dawnych mieszkań zakładowych. To są wskaźniki bezprecedensowe, one nigdy nie były takie wysokie. 8 lat temu, w roku 2014, kwota dofinansowania z budżetu do tego elementu budownictwa to było ok. 81 mln zł, rok później, czyli w 2015 r. — 116 mln zł, a chciałbym odwołać się tylko do statystyk lat 2021 i 2022, gdzie łączna kwota przyznanego dofinansowania dla gmin, dla towarzystw budownictwa społecznego to 2200 mln zł, 10 razy więcej niż kilka lat temu.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#JerzyPolaczek">Wracając do rozwiązań zawartych w projekcie ustawy, raz jeszcze chcę podkreślić, iż konto mieszkaniowe jako jedna z form wsparcia dla osoby, która nie posiada i nie posiadała mieszkania i systematycznie oszczędza od 3 do 10 lat kalendarzowych, to jest rozwiązanie, które — o czym mówił też minister -wspiera rodziny, gdyż takie konto systematycznego oszczędzania można założyć dziecku od 13. roku życia.</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#JerzyPolaczek">Drugie rozwiązanie jest związane z bezpiecznym 2-procentowym kredytem dla osoby do 45. roku życia, która nie posiadała i nie posiada mieszkania bądź domu rodzinnego. W tym przypadku dopłata będzie przysługiwała przez pierwsze 10 lat i będzie stanowiła różnicę pomiędzy stałą stopą, ustaloną na podstawie średnich pomniejszonych marż oprocentowania kredytów o stałej stopie procentowej w bankach kredytujących, a oprocentowaniem kredytu zgodnie ze stopą w wysokości 2%.</u>
          <u xml:id="u-36.4" who="#JerzyPolaczek">Warto też wspomnieć o tym, że w tym rozwiązaniu możliwe jest skorzystanie z gwarancji Banku Gospodarstwa Krajowego, które zastępuje wkład własny do 100 tys. zł i 20% wartości nieruchomości. Będziemy pracować nad tym jeszcze dzisiaj w Komisji Infrastruktury i myślę, że ten procedowany dzisiaj projekt uzyska również szerokie poparcie polityczne. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-36.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Krystyna Sibińska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#KrystynaSibińska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wszyscy pamiętamy obietnice PiS-u dotyczące budowy mieszkań. Miało być szybko i tanio, miało być 100 tys. mieszkań. Zmieniło się kilku ministrów, było wiele zmian w przepisach, ale ostatecznie nastąpiła wielka klapa słynnego programu „Mieszkanie+”. Po tym wszystkim, po prawie 8 latach rządzenia, jak gdyby nigdy nic wychodzi premier rządu PiS-u i 14 marca ogłasza, cytuję: własne mieszkanie to realna perspektywa. Przedstawiam kolejny cytat: ten dzisiejszy przykład jest kolejnym otwarciem, kolejnym programem proponowanym dla wszystkich, którzy chcą mieć mieszkanie.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#KrystynaSibińska">Ręce opadają. Chce się powiedzieć: dość, dość tych pustych obietnic i kłamstw. Najlepszą cenzurkę rządom PiS-u, rządom nieudolności, niekompetencji i nietrafionych decyzji, wystawili w uzasadnieniu autorzy procedowanego projektu, druk nr 3096. Przypomnę, że jest to druk rządowy. W skrócie brzmi to mniej więcej tak: potrzeba wprowadzenia regulacji jest odpowiedzią na obecne problemy rynku mieszkaniowego związane z brakiem środków stanowiących wkład własny, ograniczonym zakresem systemowych mechanizmów, brakiem zabezpieczeń oszczędności przed utratą realnej wartości, gdy rosną ceny mieszkań lub podnosi się poziom inflacji, dysproporcją w poziomie oprocentowania lokat w stosunku do stóp procentowych i inflacji, niskim udziałem oszczędności w dochodach gospodarstw domowych w Polsce, ze spadkiem zdolności kredytowej Polaków związanej z ograniczeniem ryzyka kredytowego itd., itd., itd.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#KrystynaSibińska">Dodatkowo po wybuchu afery z drogimi czynszami za fatalne, pełne usterek mieszkania z programu „Mieszkanie+” PiS chce naprawić swoje błędy i zabezpieczyć najemców takich mieszkań przed wzrostem obciążeń finansowych związanych ze spłatą kredytu przy dużej zmienności i wzroście stóp procentowych. To jest mistrzostwo świata. W tym zakresie należy się ono PiS-owi, który najpierw narobił kłopotów, a teraz próbuje to łatać i naprawiać.</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#KrystynaSibińska">Teraz proponują kolejny program. Niby jest dla wszystkich, ale tak nie jest. Minister Buda oszacował, że w 2023 r. zostanie udzielonych 10 tys. kredytów, ale ktoś się pomylił i przeznaczył na ten rok tylko 8 mln zł, co przy rządowych wyliczeniach dopłaty wynoszącej ok. 2600 zł oznacza, że tylko 776 osób będzie mogło z tego skorzystać. Czyli to kolejny program: ściema+. To jest przykre.</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#KrystynaSibińska">Obiecywaliśmy, że będziemy wspierali każdy program mieszkaniowy. Zawsze dajemy taką szansę. Mamy swoją propozycję — kredyt 0%. Będziemy to stosownie przedstawiać w poprawkach. To tyle, resztę dopowie mój kolega. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Krzysztof Truskolaski, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#KrzysztofTruskolaski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Polacy marzą o pozyskaniu pierwszego mieszkania. Czy będzie to mieszkanie na wynajem, czy na własność, nie ma większego znaczenia. Polacy chcą mieszkać w swoich mieszkaniach. Niestety młodzi Polacy w czasie rządów PiS-u nie mają takiej możliwości.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#KrzysztofTruskolaski">Obiecaliście „Mieszkanie+”. Co z tego wyszło? Jedna wielka klapa. Miało być 100 tys. mieszkań, a podobno jest 19. PFR Nieruchomości mówi, że jest 3,5 tys. mieszkań. To ile, panie ministrze, jest tych mieszkań z programu „Mieszkanie+”?</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#KrzysztofTruskolaski">W sklepach szaleje drożyzna, inflacja, ceny na stacjach paliw są rekordowe. Szanowni państwo, jak Polacy mają nabyć pierwsze mieszkanie? Zmarnowaliście 8 lat. Przez 8 lat nie pomogliście młodym ludziom, aby mogli nabyć pierwsze mieszkanie, aby mogli wyprowadzić się od rodziców, aby mogli się usamodzielnić. Nie zrobiliście nic. Teraz ogłaszacie kredyt, ale, jak widzimy w projekcie ustawy, tylko trochę ponad 700 osób będzie mogło skorzystać z tego kredytu w tym roku. Mamicie Polaków, oszukujecie Polaków. To wy chcecie zrobić program dla wszystkich, a dajecie na to tylko kilka milionów złotych. Powtarzam: 700 osób.</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#KrzysztofTruskolaski">Panie Ministrze! Ile osób będzie mogło w tym roku skorzystać z tego kredytu? Polacy czekają na jakiś porządny program, ale wy nie umiecie zrobić porządnego programu mieszkaniowego, bo jeżelibyście umieli, to po tych 8 latach Polacy mieliby już zapewnioną przyszłość we własnym mieszkaniu.</u>
          <u xml:id="u-40.4" who="#KrzysztofTruskolaski">Doprowadziliście nasz kraj do ruiny, skonfliktowaliście nas z Unią Europejską. Przecież pieniądze z KPO też mogłyby iść na ten cel, ale niestety nie umiecie pozyskać tych pieniędzy. Nikt wam już nie wierzy. Nikt nie wierzy w to, że zrobicie porządny program mieszkaniowy, bo po prostu nie jesteście w stanie tego zrobić.</u>
          <u xml:id="u-40.5" who="#KrzysztofTruskolaski">Proponujemy nasz program: kredyt 0% dla ludzi, którzy nie mają swojego mieszkania, dla ludzi do 45. roku życia. Wprowadzamy taką poprawkę również w tej ustawie. Mamy nadzieję, że nas poprzecie, aby jak najszybciej procedować nad tym kredytem 0%, aby zostało to jak najszybciej wdrożone w życie, aby ludzie mogli mieć swoje mieszkanie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-40.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Adrian Zandberg, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#AdrianZandberg">Szanowni Państwo! Jakbyście państwo zareagowali na widok faceta, który gasi pożar, polewając ogień benzyną? Myślę, że każdy na tej sali postukałby się w głowę, a tymczasem właśnie to proponuje dzisiaj polski rząd. Zresztą od lat kolejne rządy robiły to samo — najpierw wlewały miliardy złotych z budżetu do systemu bankowo-kredytowego, a potem z miną zdziwionego Pikachu patrzyły na to, jak ceny mieszkań rosną.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#AdrianZandberg">Wszyscy wiemy, dlaczego ta ustawa trafia dzisiaj do Sejmu. Nie macie, panie ministrze, pomysłu na mieszkania. Położyliście „Mieszkanie+”, więc jedyne, co wam zostało, to wciskać ludziom kredyty. Z tego wynika ta kredytowa licytacja pomiędzy PiS-em a Platformą Obywatelską: 2% czy 0%.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#AdrianZandberg">Szanowni Państwo! Słucham tej licytacji i mam narastające poczucie absurdu, bo kłócicie się o to, czy ugasić ten pożar, wylewając na płomienie jedno wiaderko benzyny, czy wylewając dwa wiaderka benzyny. Drodzy państwo, to się nie uda. Oba pomysły są głupie, bo pożaru nie da się ugasić, wylewając na niego benzynę. Zresztą niedługo minie 20 lat, jak ćwiczymy te dopłaty. To się nazywało „Rodzina na swoim”, „Mieszkanie dla młodych”. Nazwy się zmieniały, ale filozofia była taka sama i efekt był ten sam — ceny mieszkań rosły, raty kredytów rosły i czynsze rosły,…</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-42.4" who="#AdrianZandberg">…bo dopłaty nie zadziałały za czasów pierwszego rządu PiS-u, dopłaty nie zadziałały za czasów Platformy Obywatelskiej i oczywiście dopłaty nie zadziałają też teraz. Przeciętnie inteligentny szympans po 20 latach powinien się zorientować, że to nie działa. Więc po co, panie ministrze, znowu robić to samo?</u>
          <u xml:id="u-42.5" who="#AdrianZandberg">Dzisiaj po kilkunastu latach funkcjonowania tych programów młodych Polaków nadal nie stać na mieszkanie. Nawet gdyby chcieli wziąć ten kredyt, to większości z nich bank go nie udzieli, bo nie mają zdolności kredytowej. Więc mieszkają z rodzinami w blokowiskach, tych samych blokowiskach, które zbudowała jeszcze Polska Ludowa. Tak wygląda polska rzeczywistość. Trochę inaczej niż w tych reklamowych broszurkach, panie ministrze. Niestety uzasadnienie pana ustawy wygląda tak, jakby ją panu podyktowali faceci od tych deweloperskich broszurek.</u>
          <u xml:id="u-42.6" who="#AdrianZandberg">Tutaj, w Sejmie, z różnych stron sali wiele razy słyszałem płomienne mowy, jak bardzo kochacie państwo kapitalizm. Trochę w związku z tym się dziwię, że muszę na tej sali tłumaczyć elementarne podstawy funkcjonowania gospodarki rynkowej, bo wydawałoby się, że jest to wiedza z liceum. Ale jak trzeba, to trzeba. Otóż co się wydarzy, gdy wpuścicie miliardy złotych na rynek? Klienci ruszą do deweloperów. Ale mieszkań wciąż będzie tyle samo, ponieważ podaż mieszkań nie jest elastyczna. Mieszkania to nie są kajzerki, nie da się włożyć dwa razy więcej ciasta do pieca i godzinę później wyjąć dwa razy więcej mieszkań.</u>
          <u xml:id="u-42.7" who="#AdrianZandberg">Więc to, co w tej sytuacji zrobią deweloperzy, jest dość oczywiste. Rośnie popyt, więc wzrośnie cena. W gospodarce kapitalistycznej to tak działa, że kupuje się jak najtaniej, sprzedaje się najdrożej, jak się da. Więc ceny za 1 m2 znowu pójdą w górę. A o ile pójdą w górę? O tyle, o ile państwo dopłaciło do kredytu. Tutaj koło się zamknie. Deweloperzy podniosą swoje marże, a kawalerka, która kosztowała 300 tys. zł, będzie kosztowała 500 tys. zł. I jak ludzi nie było stać na własne mieszkanie przed dopłatą, tak nie będzie ich stać na własne mieszkanie także z dopłatą.</u>
          <u xml:id="u-42.8" who="#AdrianZandberg">Wiadomo też, kto zyska, bo to też już ćwiczyliśmy, proszę państwa. Grube miliardy ostatecznie popłyną do kieszeni dużych firm deweloperskich i zarobią banki, które obsługują cały ten system, a my wszyscy zrzucimy się na ich obscenicznie wysokie zyski. Wydamy duże pieniądze z budżetu bez sensu, a w efekcie kredyt mieszkaniowy nie będzie opanowany, tylko jeszcze ostrzejszy.</u>
          <u xml:id="u-42.9" who="#AdrianZandberg">Drodzy państwo! W Polsce nie brakuje dzisiaj kredytów mieszkaniowych, tylko brakuje mieszkań. Więc żeby były one dostępne dla zwykłych ludzi, trzeba postąpić dokładnie odwrotnie, niż proponuje dzisiaj rząd. Trzeba zwiększyć podaż. Wiemy już, że prywatny rynek tego nie załatwi, bo firmom deweloperskim opłaca się utrzymywanie Polski w stanie permanentnego kryzysu mieszkaniowego, ponieważ na tym zarabiają. Więc zamiast grać na ich zasadach, trzeba zmienić zasady gry. Do tej gry muszą wejść na serio państwo i samorząd.</u>
          <u xml:id="u-42.10" who="#AdrianZandberg">Tak, trzeba wydać na mieszkalnictwo w Polsce duże pieniądze z budżetu, ale trzeba to zrobić sensownie. Zamiast waszych dopłat, które spowodują wzrost cen mieszkań, Lewica proponuje prosty system: państwo finansuje, samorząd buduje. Samorząd dostaje pieniądze na postawienie nowych osiedli, wynajmuje ludziom mieszkania na tych osiedlach ze stałym, regulowanym czynszem. Tak żeby każdego, kto pracuje, było stać na dach nad głową. W takim systemie obowiązuje uczciwa zasada: wybudowane za państwowe zostaje na zawsze w publicznym zasobie. Tych mieszkań nie wolno wtedy sprywatyzować. Dzięki temu posłużą kolejnym pokoleniom.</u>
          <u xml:id="u-42.11" who="#AdrianZandberg">Zresztą nie ma co wymyślać prochu na nowo. Taki system zbudowali austriaccy socjaliści, on działa. Trzeba skorzystać z tych rozwiązań w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-42.12" who="#AdrianZandberg">Minuta, pani marszałek, jeśli można.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pół minuty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#AdrianZandberg">Szanowni Państwo! Te dopłaty to gratka dla banków i dla deweloperów. Porządny program mieszkaniowy powinien spowodować spadek cen mieszkań. Jedynie budownictwo społeczne jest drogą do tego, żeby zatrzymać to cenowe szaleństwo.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#AdrianZandberg">Mamy w Polsce piękną, choć trochę zapomnianą tradycję budownictwa społecznego. Przed wojną polscy socjaliści byli tu pionierami. Tu, w stolicy, powstała Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa i do dzisiaj urbaniści stawiają ją za wzór. Takie może być też nowe, polskie budownictwo społeczne. Projektowane przez dobrych architektów, zasilane energią odnawialną, dobre dla klimatu, porządnie zaprojektowane, z infrastrukturą, z zielenią. Nie tak jak na osiedlach deweloperskich. O tym warto rozmawiać. Mamy dobrych architektów, mamy sektor budowlany, który mógłby w końcu zacząć służyć dobru społecznemu. Więc zamiast powtarzać po raz kolejny błędy z ostatnich 20 lat…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#AdrianZandberg">…szanowni państwo, użyjmy w końcu tych narzędzi, żeby rozwiązać kryzys mieszkaniowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#AdrianZandberg">Będzie z tego więcej pożytku niż z tego odgrzewanego, nieświeżego kotleta, który znowu przyniosła do Sejmu prawica. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Jacek Tomczak, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#JacekTomczak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Usłyszeliśmy piękną wizję socjalistycznego mieszkaniowego raju. Ona nie jest tak daleka od tego, co widzimy dzisiaj. Jak w praktyce ten raj wygląda? Bo de facto pomysły, żeby budować wszystkie mieszkania przez państwo — w 100%, niektórzy mówią o rozdawaniu ich — są zawsze bliskie sercu socjalistycznych ugrupowań.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#JacekTomczak">Natomiast widzimy, jak to wygląda w praktyce. Pan minister mówił, że odnieśli państwo, PiS odniósł jakiś wielki sukces w polityce mieszkaniowej. Można powiedzieć jasno: 8 lat rządów PiS to pasmo porażek w polityce mieszkaniowej. Nie ma rządu, który odniósł tyle porażek w tej dziedzinie co rząd Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#JacekTomczak">Miało być 100 tys. mieszkań przekazanych na koniec 2019 r. wybudowanych przez państwo. Gdzie one są? Nie ma ich i nie będzie, bo okazało się, że państwo jest tak niewydolne, że, po pierwsze, „Mieszkanie+” to są chyba najdroższe mieszkania w Polsce. Jak doda się całą biurokrację, żeby je wytworzyć… Po drugie, wytworzono ich bardzo niewiele.</u>
          <u xml:id="u-50.3" who="#JacekTomczak">Trzeba odnieść się do rzeczywistości. Dzisiaj w Polsce 98% mieszkań budują przedsiębiorcy indywidualni. Jest to budownictwo jednorodzinne albo budownictwo realizowane przez firmy wykonawcze, często polskie firmy rodzinne wykonawcze w systemie deweloperskim.</u>
          <u xml:id="u-50.4" who="#JacekTomczak">Pan minister mówił o roku 2021, kiedy budowano faktycznie sporą liczbę mieszkań. Ale dzisiaj mamy 2023 r. i od 2 lat polski system mieszkalnictwa znajduje się w kryzysie. Przez te 2 lata pan minister i rząd Prawa i Sprawiedliwości nie zrobili nic, żeby temu zapobiec.</u>
          <u xml:id="u-50.5" who="#JacekTomczak">W 2022 r. spadek inwestycji nowo rozpoczętych wynosi 27%.</u>
          <u xml:id="u-50.6" who="#JacekTomczak">Tylko na początku tego roku spadek tych inwestycji to jest 31%. Mamy już 50-procentowy spadek nowych inwestycji. To znaczy, że w tej sytuacji gospodarczej, w której się znalazło polskie mieszkalnictwo, nie radzą sobie nawet duże firmy i duzi przedsiębiorcy. Nie są w stanie wytworzyć mieszkań. Dlaczego? Dlatego że mamy wysoką inflację. Jednym z głównych powodów tego regresu, tego dramatu, który się dzieje, jest wysoka inflacja. Ale to nie jest tylko putininflacja, jak nazywa ją PiS, bo za większość tej inflacji — zdajemy sobie sprawę — odpowiada Prawo i Sprawiedliwość. Główną przyczyną kryzysu w mieszkalnictwie jest PiS-inflacja i Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-50.7" who="#JacekTomczak">Dlatego że mamy tak wysoką inflację, spadła o połowę sprzedaż kredytów w 2022 r. W roku 2023, tylko w pierwszych 3 miesiącach tego roku, mamy spadek. Np. w marcu — porównując rok do roku — mamy 60-procentowy spadek. O 60% jest mniej wniosków kredytowych. Zdolność Polaków do wzięcia kredytu spadła o połowę. Polacy nie są w stanie zaciągać kredytów. Raty kredytów podniosły się często do poziomu, który przekracza możliwość finansowania polskich rodzin. Na zdolność kredytową negatywny wpływ oprócz inflacji ma oczywiście wywołana nią drożyzna. PiS nie radzi sobie w walce z inflacją. Mimo że stopy procentowe są często na rekordowo wysokim poziomie, to inflacja nie maleje, a zdolność kredytowa przez wysokie stopy procentowe jest skrajnie niska.</u>
          <u xml:id="u-50.8" who="#JacekTomczak">Do tej sytuacji, w której dzisiaj jesteśmy, doprowadziło Prawo i Sprawiedliwość. Nie miejmy żadnych złudzeń: nie ma tu innego winnego. Program, który dzisiaj przyjmujemy, ma rozwiązać problemy, które stworzył rząd PiS-u. PiS, jak socjalizm, jak wszyscy socjaliści, pięknie rozwiązuje, próbuje rozwiązywać problemy, które sam stwarza.</u>
          <u xml:id="u-50.9" who="#JacekTomczak">Przejdźmy teraz do oceny tego programu. Czy rzeczywiście stanie się odpowiedzią i remedium na to, co dzieje się dzisiaj w Polsce? Powiedzmy sobie szczerze. Jest to rzeczywiście jakaś propozycja dla Polaków w tej dramatycznej sytuacji: wprowadzić kredyt regulowany, ale ona jest daleko, naszym zdaniem, niewystarczająca. Po drugie, dofinansowanie, 500 tys. do każdego mieszkania, jest też za niskie. 10-letni okres kredytowania — za krótki. Widać, jak PiS traktuje singli i polskie rodziny. Mamy bardzo niewielkie wsparcie dla singli.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#JacekTomczak">Chciałem tylko jeszcze dokończyć i podkreślić, że żeby wprowadzić ambitny program wsparcia polskich rodzin w nabywaniu, trzeba wprowadzić program dopłat także do wartości mieszkania. Tak jak to funkcjonowało za rządów PO-PSL, tak jak to wyglądało w programie „Mieszkanie dla młodych”, w ramach którego nawet do 30% wartości mieszkania można było uzyskać w wyniku dopłaty dla rodzin wielodzietnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#JacekTomczak">Takie poprawki będziemy składać.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#JacekTomczak">Klub Koalicji Polskiej ma własny program i będzie starał się ten program poprawić tak, żeby on faktycznie stał się programem wspierającym polskie rodziny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Michał Urbaniak, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#MichałUrbaniak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Brak skutecznej polityki mieszkaniowej, lata wysokiego popytu na mieszkania napędzanego także migracją, którą bezrefleksyjnie wspierał PiS, stworzyły problemy, których nie umiecie rozwiązać i ta ustawa również ich nie rozwiąże.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#MichałUrbaniak">Ta ustawa mogłaby nazywać się równie dobrze ustawą o gwarancji dobrobytu dla banków i światowej finansjery. Chcecie zapewnić bankom dodatkowe wpływy, które przecież będą pochodzić z podatków wszystkich Polaków. Trzeba to powiedzieć jasno. Stworzyliście wadliwy projekt, który w teorii ma pomagać rodzinom, by mogły pozwolić sobie na własny kąt, a w praktyce jest to projekt trochę antyrodzinny i proinflacyjny. Wasz projekt sprawia, że np. pary żyjące w konkubinacie mają de facto większe możliwości kredytowe niż małżeństwa, ponieważ skorzystanie z programu przez małżonka blokuje skorzystanie przez drugiego. Natomiast w przypadku konkubinatów trudno to będzie zweryfikować, więc te zdolności mogą de facto być większe. Dlaczego dyskryminujecie małżeństwa?</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#MichałUrbaniak">Dodatkowo program kredytowy przez wzmocnienie strony popytowej będzie jeszcze bardziej stymulować inflację. Gasicie pożar benzyną. To już tutaj dzisiaj padło. Ten program skierowany jest przede wszystkim do tych bardziej zamożnych, tych, którzy jeszcze może będą w stanie kupić mieszkanie, niekoniecznie do wszystkich. W dodatku tym projektem napompujecie deweloperów i przede wszystkim sektor bankowy, którzy i tak na rynku mieszkaniowym jeszcze dobrze sobie radzą. Ta ustawa nie pomoże, a raczej zaszkodzi.</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#MichałUrbaniak">Przez cały 2022 r. apelowaliśmy do was o mieszkaniowe konta oszczędnościowe. Jak widać, trochę posłuchaliście, tylko problem w tym, że zrobiliście karykaturę dobrych rozwiązań, które proponowała Konfederacja. Zamiast likwidacji podatku Belki od zysków na takich lokatach, zamiast możliwości odliczeń kwot od wpłat, od podstawy opodatkowania, czyli de facto płacenia później niższych podatków, zamiast likwidacji podatku od czynności cywilnoprawnych przy zakupie choćby pierwszego w życiu mieszkania proponujecie tutaj jakieś premie. Czyli de facto znowu chcecie bez opamiętania drukować, a nie pomóc realnie w oszczędzaniu przez Polaków. Wy już się lepiej za gospodarkę po prostu nie bierzcie, bo za cokolwiek się chwycicie, to psujecie.</u>
          <u xml:id="u-56.4" who="#MichałUrbaniak">Składam więc wniosek o odrzucenie tego projektu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Paulina Hennig-Kloska, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#PaulinaHennigKloska">Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Nie mam dobrych wieści. Ta ustawa nie rozwiąże problemu rynku mieszkaniowego w Polsce, nie rozwiąże problemu osób, które dzisiaj posiadają kredyt mieszkaniowy i nie dają rady spłacać odsetek z powodu wysokich stóp procentowych. Chodzi o 4 mln osób, które ta ustawa w ogóle w zasadzie pomija. Nie rozwiąże ona problemu braku mieszkań, bo w ogóle nie wykreuje podaży, a więc budowy mieszkań na rynku w większym zakresie. Zaraz o tym powiem więcej. Nie sprawi też, że rynek zostanie przełamany, a dostępność mieszkań dla młodych małżeństw jakoś drastycznie się zwiększy. To podstawy ekonomii.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#PaulinaHennigKloska">Dopłacając do kredytów mieszkaniowych, zwiększamy popyt na mieszkania, czyli ilość osób, które stać na zakup mieszkania i byłyby chętne takie mieszkanie kupić. Niby fajnie, ale problem w Polsce stanowi nie popyt na mieszkania, tylko podaż, czyli ilość mieszkań, które są do kupienia. Według danych na koniec ubiegłego roku w Polsce brakuje jakieś 2 mln mieszkań. Jeśli więc chętnych będzie coraz więcej, a mieszkań nie będzie przybywać, to co się stanie? Po prostu cena tych mieszkań będzie coraz wyższa. Przykładem na to jest rynek mieszkaniowy w Wielkiej Brytanii, gdzie dokładnie ten proces sprawił, że dzisiaj 25% Brytyjczyków korzysta z dodatku mieszkaniowego, a ilość średnich rocznych pensji, którą trzeba przeznaczyć na zakup mieszkania, drastycznie się zwiększyła. W 2002 r. było to pięć średnich rocznych pensji, a teraz jest to już 14 takich pensji.</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#PaulinaHennigKloska">W naturalny sposób… Co wy w ogóle proponujecie? Tylko w państwie PiS można najpierw z pieniędzy publicznych budować mieszkania, które miały być tanimi mieszkaniami na wynajem, a potem również z publicznych pieniędzy dopłacać do czynszów za te mieszkania. To właśnie proponujecie w tej ustawie. Tylko w państwie PiS można dopłacać do lokat i pozwalać bankom na obniżanie aktualnych średnich oprocentowań lokat dla nowych środków, a jednocześnie pobierać podatek Belki. Przecież to jest po prostu przerzucanie pieniędzy w ramach administracji publicznej, które sprawia, że ta administracja się tylko rozrasta. Tylko w państwie PiS, tak jak powiedziałam, żeby rozwiązać problem podaży, a więc ilości mieszkań, stymuluje się popyt, a więc wzrost ilości osób chętnych do zakupu mieszkania.</u>
          <u xml:id="u-58.3" who="#PaulinaHennigKloska">Co trzeba zrobić? Proste rzeczy. Naprawdę musimy obniżyć inflację, a wy tu fundujecie wzrost inflacji. Musimy obniżyć koszty długu, a wy tu fundujecie wzrost kosztów długu.</u>
          <u xml:id="u-58.4" who="#PaulinaHennigKloska">Już kończę, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-58.5" who="#PaulinaHennigKloska">Trzeba obniżyć wskaźniki referencyjne, a wy tu proponujcie wzrost wskaźników referencyjnych. Trzeba zwiększyć ilość mieszkań budowanych w Polsce, a wy chcecie dopłacać do mieszkań.</u>
          <u xml:id="u-58.6" who="#PaulinaHennigKloska">Będziemy składać poprawki do tego projektu. Ta ustawa jednak, tak jak powiedziałam, nie rozwiąże żadnego do tej pory nierozwiązanego problemu na rynku mieszkań. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-58.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Robert Kwiatkowski, Lewica Demokratyczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#RobertKwiatkowski">Tak, bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#RobertKwiatkowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przyznaję szczerze, że z pewnym znużeniem słucham tej debaty, bo te same argumenty powtarzają się nie tylko od miesięcy, ale i od lat. Trwa taka walka postu z karnawałem, jedni chcą zaangażować do procesu budowania mieszkań dla Polaków państwo, inni — rynek. Wychodzi, jak wychodzi. Nikt nie zauważył rzeczy, wydawałoby się, oczywistej: jest jeszcze jeden sposób budowania mieszkań, i to taki, który historycznie rzecz biorąc, odniósł największy sukces, a jest nim spółdzielczość mieszkaniowa.</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#RobertKwiatkowski">Tak, spółdzielczość mieszkaniowa za czasów PRL wybudowała miliony mieszkań. Spółdzielczość mieszkaniowa to jest ta forma działalności gospodarczej, aktywności społecznej, w przypadku której nie ma problemów z pozyskaniem kredytu, tak jak jest u indywidualnych nabywców, jak kredytobiorcy, nie ma też ograniczeń związanych z mankamentami państwa, które raczej nie sprawdza się w roli inwestora, który ma zaspokoić indywidualne potrzeby.</u>
          <u xml:id="u-60.3" who="#RobertKwiatkowski">Bo też w istocie, szanowni państwo, Wysoka Izbo, naszym zdaniem trzeba zaprząc do programu budowania mieszkań i państwo, i rynek, i spółdzielczość mieszkaniową. Nie należy rozpatrywać tego problemu w kategoriach jednej czy dwóch kadencji, tylko trzeba myśleć o pokoleniach. Z tym problemem nie poradziła sobie III Rzeczpospolita, ale PRL też sobie nie poradził. Więcej nawet, II Rzeczpospolita też sobie z tym problemem nie poradziła, bo moment startu, punkt wyjścia był po prostu dramatycznie zły, dramatycznie słaby. Budowa zasobu mieszkaniowego, tak jak powiedziałem, jest problemem, który będzie się rozwiązywało przez pokolenia, a nie przez kadencje.</u>
          <u xml:id="u-60.4" who="#RobertKwiatkowski">Mamy wiele krytycznych uwag do tego przedłożenia rządowego, ale osobiście, przynajmniej ja, doceniam, że usiłuje się za jego pomocą nie zwiększyć popyt, tylko zapobiec załamaniu popytu. Bo te pieniądze, które są przeznaczone w ramach programu do obniżenia do 2%… Te środki spowodują, że akcja kredytowa być może ruszy. Przecież my tu nie mamy do czynienia… Inaczej, mamy do czynienia z załamaniem rynku. Ten rynek w wyniku wysokiej inflacji i drastycznej podwyżki stóp procentowych po prostu się załamał. Naszym zdaniem potrzebne są zarówno tego typu inicjatywa legislacyjna, nad którą w tej chwili procedujemy, jak i stworzenie dodatkowych możliwości dla państwa i w konsekwencji — dla samorządów, a zwłaszcza dla spółdzielczości mieszkaniowej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-60.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Stanisław Żuk, Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#StanisławŻuk">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Przedstawiam stanowisko Koła Poselskiego Kukiz’15 — Demokracja Bezpośrednia w sprawie projektu ustawy o pomocy państwa w oszczędzaniu na cele mieszkaniowe, druk sejmowy nr 3096.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#StanisławŻuk">Rozwiązania zawarte w projekcie będą podstawą realizacji rządowego programu „Pierwsze mieszkanie”, w skład którego wchodzą dwa instrumenty, tj. konto mieszkaniowe i bezpieczny kredyt 2%. Oba instrumenty to kompleksowe rozwiązania skierowane do osób, które planują zakup pierwszego lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego albo jego budowę. Pierwszy skierowany jest do osób, które planują zakup w perspektywie następnych lat, a drugi do tych, którzy w chwili obecnej są gotowi nabyć pierwsze mieszkanie.</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#StanisławŻuk">Projektowany pakiet rozwiązań jest zróżnicowany, uwzględniono zarówno instrumenty o charakterze systemowym, jak i wieloletnim, jak również najpoważniejsze problemy, z jakimi boryka się rynek mieszkaniowy w związku ze wzrostem stóp procentowych. W tej perspektywie kluczowe będzie wsparcie systematycznego oszczędzania na cele mieszkaniowe.</u>
          <u xml:id="u-62.3" who="#StanisławŻuk">Cokolwiek by powiedzieć, instrument został zaprojektowany w sposób niezwykle atrakcyjny dla tych, którzy chcą z niego skorzystać. Przystępujący będą mieć nie tylko gwarancję całkowitej ochrony wartości odkładanych środków, ale i dodatkowego zysku z tytułu dodatkowego oprocentowania przez bank oszczędzanych środków. W projekcie przewidziano też rozwiązania wykluczające wykorzystanie lokali mieszkalnych i domów jednorodzinnych nabytych z wykorzystaniem premii mieszkaniowej lub bezpiecznego kredytu 2% do celów inwestycyjnych albo zarobkowych. Ponadto projekt zakłada wprowadzenie rozwiązań zabezpieczających inwestorów budujących mieszkania w ramach rządowego programu wsparcia budownictwa społecznego, czynszowego oraz najemców takich mieszkań przed konsekwencjami wzrostu obciążeń finansowych ze spłatą preferencyjnego kredytu w okresu dłuższej zmienności i wzrostu rynkowych stóp procentowych.</u>
          <u xml:id="u-62.4" who="#StanisławŻuk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Projektowaną ustawę należy ocenić pozytywnie, aczkolwiek jest pewna obawa, że nie spełni ona oczekiwań jakościowych ani ilościowych. Myślę tu o wzroście marż bankowych, wzroście cen nieruchomości czy zbyt małym zabezpieczeniu finansowania tego programu. Istnieje również obawa, że limity minimalnego dochodu, które będą obliczane przez banki, spowodują, że niewiele osób, które spełniają jednocześnie kryterium wiekowe i kryterium braku mieszkania, będzie mogło złożyć wniosek o dopłatę. Niemniej jednak jest to projekt dobry. Jako Koło Poselskie Kukiz’15 — Demokracja Bezpośrednia popieramy proponowane rozwiązania i opowiadamy się za dalszym procedowaniem nad tą ustawą. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Jakub Kulesza, Wolnościowcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#JakubKulesza">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Kryzys mieszkaniowy wywołała klasa polityczna, która od 20 lat — od lewa do prawa — konsekwentnie uważa, że mieszkanie jest prawem, a nie towarem. A mieszkanie jest towarem. Musimy sprawić, by był to towar łatwo dostępny.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#JakubKulesza">Popatrzmy: ogromny wzrost cen mieszkań, co wpływa na ich niedostępność dla obywateli, od 2014 r. do 2021 r. był na poziomie 38%, czyli 5,5% rocznie. W 2021 r. i 2022 r. było jeszcze gorzej. Za to wszystko odpowiadają wprowadzane przez państwa przez ostatnie 20 lat programy mieszkaniowe. Mieliśmy „Rodzinę na swoim” nazywaną deweloperem na swoim, „Mieszkanie dla młodych”, „Mieszkanie+”, które całe szczęście nie wyszło, 2 lata temu była ustawa o gwarantowanym kredycie, a teraz mamy ustawę o pomocy w oszczędzaniu na cele mieszkaniowe.</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#JakubKulesza">Wzrost cen mieszkań był spowodowany inflacją. Tak, wzrosły ceny materiałów budowlanych, ale inflacja była spowodowana przede wszystkim polityką monetarną: dodrukiem pustego pieniądza, szeregiem wprowadzonych podatków, takich jak opłata mocowa, opłata emisyjna czy np. opłata na fundusz deweloperski, który także wpłynął na ceny mieszkań. Wpłynęło na to także utrzymywanie stóp procentowych przez bardzo długi okres na bardzo niskim poziomie, co przy niekorzystnym klimacie inwestycyjnym — wbrew temu, co zapowiadał premier Mateusz Morawiecki, inwestycje w Polsce po prostu spadają — sztucznie napędziło bum gospodarczy w bardziej bezpiecznym segmencie, jakim jest kapitałochłonny rynek mieszkaniowy.</u>
          <u xml:id="u-64.3" who="#JakubKulesza">Państwa recepta to „Mieszkanie+”, które polegało na tym, że korzystając z ogromnych przewag w zakresie prawa własności, wybudują państwo mieszkania, okazało się niewypałem. Inwestycja w Katowicach, która miała dać tanie mieszkania — okazało się, że czynsz w tych tanich mieszkaniach wynosił 2400 zł plus media, a to przy średnim czynszu było wówczas o 200 zł więcej niż u prywatnych deweloperów. Obiecywaliście 100 tys. mieszkań, całe szczęście wyszło tylko 3,5 tys. tych drogich mieszkań.</u>
          <u xml:id="u-64.4" who="#JakubKulesza">Projekty gwarantowanego kredytu mieszkaniowego były na wzór rozwiązań węgierskich, które to Węgry wprowadziły w 2013 r. i 2015 r., co doprowadziło do tego, że na Węgrzech wzrost cen mieszkań był najwyższy w Europie. Tak — nie 50% czy 35%, ale 91% od 2013 r., tzn. 13% rocznie. Do tego doprowadzą państwa rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-64.5" who="#JakubKulesza">Co proponujemy? Racjonalna polityka monetarna, zmiana podatku od nieruchomości na wzór estoński, czyli opodatkowanie jedynie gruntów, wprowadzenie zasady, że można nałożyć podatek tylko tam, gdzie jest miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, żeby wreszcie to uregulować, mieszkaniowy pakiet deregulacyjny.</u>
          <u xml:id="u-64.6" who="#JakubKulesza">Pół minuty, pani marszałek…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę szybciej, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#JakubKulesza">…czyli przeprowadzenie dogłębnej rewizji przepisów, największa w historii obniżka podatków, zwiększenie oszczędności obywateli. No i przede wszystkim, jeżeli chcecie tańszych i lepszych mieszkań, to należy zaorać wszystkie państwowe programy budownictwa mieszkaniowego, pogonić inflacjonistów, keynesistów z NBP i Rady Polityki Pieniężnej, obniżyć podatki, uprościć Prawo budowlane i najważniejsze — zmienić prawo ochrony lokatorów, żeby właścicielom opłacało się wynajmować mieszkanie, żeby się nie bali, że skutecznie im to mieszkanie po prostu zniszczą. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Hanna Gill-Piątek, poseł niezrzeszona.</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#HannaGillPiątek">Dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#HannaGillPiątek">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ustawa, o której tyle dzisiaj mówimy, zawiera dwa elementy, które jednak wypada pochwalić. Są to konto mieszkaniowe i lokata mieszkaniowa. Być może za mało o tym dyskutujemy, bo rzeczywiście są to dwa instrumenty, które już dawno powinny być wprowadzone. Oszczędzanie na mieszkanie z premią państwa to jest całkiem dobry pomysł. Natomiast absolutnie dyskusyjny jest 2-procentowy kredyt.</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#HannaGillPiątek">Moi przedmówcy wnosili różne zarzuty, ale ja chciałam powiedzieć o kolejnej ważnej rzeczy, czyli o tym, dla kogo będzie ten kredyt. Chodzi o jego dostępność i o zdolności kredytową. Według wyliczeń Expandera jeśli para z jednym dzieckiem, która ma razem dochody na poziomie 5 tys. zł miesięcznie na rękę, uzbiera 10% wkładu własnego, to będzie mogła pozwolić sobie na kredyt w wysokości 192 636 zł. To jest, proszę państwa, kawalerka w Nysie, kawalerka w Siemianowicach, w Inowrocławiu albo dwa pokoje w Rybniku. Ofert z dużych miast w tej cenie niestety nie ma. To jest gospodarstwo domowe, które rzeczywiście jest w potrzebie mieszkaniowej. Co do tego nie mamy wątpliwości. To właśnie głównie ludzie o niskich dochodach mają kłopoty z nabyciem albo wynajęciem mieszkania, jeśli chcą mieszkać w ludzkich warunkach i w dobrym miejscu.</u>
          <u xml:id="u-68.3" who="#HannaGillPiątek">Jeśli chodzi o parę plus dwoje dzieci — liczy dalej Expander — z dochodem w gospodarstwie domowym na poziomie 6 tys. zł netto, która uzbierała 20% wkładu, to jej zdolność kredytowa wynosi, uwaga, 239 383 zł. Jest to kawalerka w Zielonej Górze albo dwa pokoje w Chorzowie albo w Będzinie. Trafiła się nawet oferta z Lublina, więc zahacza to o jakieś duże miasto, ale nadal nie jest to… Przepraszam bardzo, ale za niecałe 250 tys. zł nikt z dwójką dzieci nie kupi godziwego mieszkania.</u>
          <u xml:id="u-68.4" who="#HannaGillPiątek">Mediana zarobków w polskim społeczeństwie w październiku wynosiła 3,5 tys. zł, więc właściwie jest to sytuacja, w której większość społeczeństwa na ten kredyt w ogóle się nie załapie. Jest on poza zasięgiem nauczycieli, urzędników, kucharzy, ochroniarzy, właścicieli sklepów i listonoszy. Komu ma więc służyć ten 2-procentowy kredyt, skoro pozostaje on poza zasięgiem 80% społeczeństwa? Na pewno ma służyć bogatym, bo to im rząd da te miliardy. Reszta będzie patrzeć, jak ich dzieci wydają gros dochodów na wynajęcie jakiejś kawalerki.</u>
          <u xml:id="u-68.5" who="#HannaGillPiątek">Deweloperzy byli wymieniani jako beneficjenci, bo wbrew temu, co mówi pan minister, koło zamachowe naszej gospodarki się zatrzymuje. Kredytów hipotecznych w zeszłym roku było o dwie trzecie mniej, Mamy spadek liczby budów i zapaść rynku. Sami budowlańcy oceniają, że jest on na poziomie od 40% do 60%. Ale deweloperzy mówią, że są im potrzebne narzędzia podażowe takie jak np. o dostęp do działek czy ulga budowlana. Chodzi o to, żeby pobudzić rynek lub REIT-y, o których rząd w ogóle zapomniał.</u>
          <u xml:id="u-68.6" who="#HannaGillPiątek">Ukrytym beneficjentem tej ustawy na pewno są banki. Dlaczego? Dlatego że w tej chwili zagrożone są kolosalnym kryzysem frankowym ocenianym na 100 mld zł. Do tego nadchodzi już — widać to po orzeczeniach sądu — kryzys WIBOR. Chodzi o, uwaga, 400 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-68.7" who="#HannaGillPiątek">Stawiam tezę, że ta ustawa wcale nie dotyczy Polaków potrzebujących mieszkań. Ona wcale nie dotyczy mieszkań. Chodzi po prostu o ratowanie branży budowlanej, którą trzeba ratować dlatego, że PiS wsadził jej w szprychy kij inflacji, i o ratowanie banków, które zaraz dosięgnie kryzys frankowy i kryzys procesów związanych z WIBOR. Dlaczego? Dlatego że PiS sam na to pozwolił. Nie było w Europie takiego państwa, w którym udział kredytów o zmiennej stopie byłby tak duży jak w Polsce. Nie było też w Europie takiego państwa, przepraszam bardzo, w którym obecny premier, kiedy był prezesem banku, zachęcał ludzi do brania toksycznych kredytów, o których już wtedy wiedział, że będą z nimi kłopoty. Ta ustawa ma więc de facto taki kontekst. Chodzi o nieudolność rządów PiS, która spowodowała inflację i nadchodzący właśnie kryzys bankowy. PiS najpierw coś zepsuł, a teraz próbuje zaklejać to kolejnymi miliardami z naszych kieszeni, które pójdą właśnie na to, żeby zapobiec tym dwóm ogromnym kryzysom. Mieszkania powstaną jako pewien produkt uboczny i być może to dobrze, natomiast mieszkania dla bogatych to nie jest program mieszkaniowy, to może być jeden z instrumentów. PiS tak naprawdę cały czas nie ma programu mieszkaniowego. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-68.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przechodzimy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Czas na zadanie pytania — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-69.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pierwsze pytanie zadaje pani poseł Joanna Senyszyn, Lewica Demokratyczna.</u>
          <u xml:id="u-69.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę trzymać się czasu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#JoannaSenyszyn">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W Polsce brakuje kilku milionów mieszkań. Jest to jedna z przyczyn zapaści demograficznej. „Mieszkanie+” okazało się kompletnym niewypałem. Ponieważ zbliżają się wybory, PiS daje kolejną kiełbasę wyborczą, ale mało kto się nią pożywi. Warto podkreślić, że pomysł wieloletniego systematycznego oszczędzania na mieszkanie jest rodem z PRL. Wtedy bardzo popularne były tzw. książeczki mieszkaniowe, ale przede wszystkim kwitło spółdzielcze budownictwo. Za Gierka wybudowano 2100 tys. mieszkań, na które Polaków było stać. Od 2015 r. oddano do użytku zaledwie 1,5 mln mieszkań, z czego 850 tys. wybudowali deweloperzy. Część z tych mieszkań ze względu na astronomiczne ceny stoi pusta albo została kupiona w celach inwestycyjnych. Trzeba koniecznie wrócić do spółdzielczości mieszkaniowej. Państwo powinno zapewnić przede wszystkim ziemię pod budownictwo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#JoannaSenyszyn">Jedno zdanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, jedno zdanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#JoannaSenyszyn">Z resztą poradzą sobie sami spółdzielcy. Czy rząd zamiast udzielać fałszywej pomocy zacznie realnie wspierać spółdzielczość mieszkaniową? Proszę o odpowiedź na piśmie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Cezary Grabarczyk, koalicja…</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przepraszam, pan poseł Robert Obaz, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-75.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo przepraszam, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#RobertObaz">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Jeśli chodzi o oprocentowanie kredytów hipotecznych w krajach europejskich, to dzisiaj w Polsce jest ono najwyższe. Tak się to przedstawia, panie ministrze. To są dane z września 2022 r.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#RobertObaz">Zdecydowanie, gdyby Polki i Polacy płacili takie oprocentowanie kredytu jak we Francji, jak mieszkańcy Malty czy Hiszpanii, zapewne dzisiaj nie mielibyśmy problemu, nie robilibyśmy takich protez, które mają pomóc deweloperom i bankom. Faktem jest, że ta zmiana, dopłata do tego kredytu będzie powodowała, że jeżeli mamy kredyt 3,5 tys., to zapłacimy o 800 zł mniej odsetek. Ale panie ministrze, ten program będzie trwał w sumie 20 lat. Jakie będą koszty tego całego programu, jak je państwo szacujecie? Bo tak sobie kalkuluję, że to będzie ok. 700 mld zł. Czy nie warto byłoby przekazać je samorządom i za te pieniądze wybudować mieszkania komunalne? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Teraz, bardzo proszę, pan poseł Cezary Grabarczyk, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#CezaryGrabarczyk">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Programy mieszkaniowe PiS to pasmo porażek, to długa lista niedotrzymanych obietnic, na które czekali Polacy, a w szczególności młodzi obywatele, którzy wchodzą w dorosłe życie. Domów drewnianych, które były obiecywane, nie ma. 3 mln mieszkań nie ma. Nawet zredukowanej przez premiera Morawieckiego liczby mieszkań do 100 tys. w terminie do końca 2019 r. też nie ma. Nie ma mieszkań na wynajem z niskim czynszem. Ludzie czują się oszukani. Ale ja muszę przypomnieć jeszcze jedną obietnicę, tę obietnicę dotyczącą REIT-ów. Premier Morawiecki, gdy był jeszcze ministrem rządu pani premier Beaty Szydło, obiecywał, że będzie ustawa o REIT-ach. Mija 8 lat rządów PiS, a ustawy o REIT-ach nie ma. Kiedy ona będzie?</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Krystyna Skowrońska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#KrystynaSkowrońska">Szanowna Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Próbowaliście opakować jakiś towar, ale ten towar w środku nie jest niestety strawny dla każdego, kto będzie chciał zaciągać kredyt mieszkaniowy. Dlaczego to jest niemożliwe, że ludzie będą zaciągać kredyty? Po pierwsze, jest ogromnie wysoka inflacja. Po drugie, nic pan nie powiedział o udziale środków własnych w zaciągnięciu kredytu, a on wynosi minimum 20%. Za państwa rządów od 2002 r. były najdroższe kredyty i teraz w 2022 r. jest najwyższa inflacja. Tym, którzy będą gromadzili swoje środki na zakup mieszkania, państwo obiecujecie specjalną premię o wskaźnik inflacji. Przecież to jest tylko zastępcze rozwiązanie. Państwo powinniście walczyć z inflacją i przywrócić rynek do normalności. Nie mówimy o wysokich kosztach utrzymania. Jeżeli klient pójdzie do banku, to otrzyma taką odpowiedź: nie ma pan zdolności kredytowej. I państwo spróbowali zrobić taką atrapę jak 100 tys., jak „Mieszkanie+”, które wam nie wyszło.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Teraz pan poseł Grzegorz Braun, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#GrzegorzBraun">Pan poseł sprawozdawca — czy minister, minister — chyba trzy razy powiedział tutaj o tym, że ma jakiś magiczny sposób na to, żeby pieniądze nie traciły wartości, z czego wynika taka dobra wiadomość, że pan minister generalnie orientuje się, że w wykreowanej przez was rzeczywistości gospodarczej pieniądze tracą na wartości. Inflacja, spór, czy ona jest dwucyfrowa na poziomie 20, czy dla koszyka domowego na poziomie 40–50%, pieniądze tracą na wartości. Jeśli pan ma jakąś taką magiczną skrzyneczkę, do której można włożyć jakieś pieniądze, żeby one na wartości nie traciły, to czemu nie włożymy tam wszystkich pieniędzy i wszystkich oszczędności Polaków, do jakiejś takiej kabiny kesonowej, w której pieniądze nie odparują? Panie ministrze, dlaczego ograniczać to świetne rozwiązanie, które pan tu przyniósł, tylko do wycinkowej kwestii mieszkalnictwa, oszczędności na cele mieszkaniowe? Proszę powiedzieć, jaki jest ten magiczny sposób na nietracenie wartości przez pieniądze, a jeśli nie ma takiego magicznego sposobu, to rozumiem, że to jest tylko daleko idący skrót myślowy i tak naprawdę przelewanie z pustego w próżne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Arkadiusz Marchewka, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#ArkadiuszMarchewka">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Młodzi Polacy chcieliby mieć własne mieszkania, ale nie mogą, bo jest tak drogo przez waszą bezmyślną politykę, że banki odmawiają im kredytów. Kiedy doszliście do władzy, zburzyliście program „Mieszkanie dla młodych” i wprowadziliście „Mieszkanie+”. On od razu okazał się ruiną, bo zamiast tanich mieszkań dla młodych, są najwyższe raty kredytów w historii i problemy setek tysięcy rodzin z ich spłatą. Jedyny program mieszkaniowy, który wam się udał, to willa+ i przekazywanie ekskluzywnych nieruchomości ludziom związanym z władzą. Dane pokazują, że w Polsce brakuje od 1,5 mln do 2 mln mieszkań, a nieruchomości w Polsce są jednymi z najbardziej przeludnionych w całej Europie — i to pokazują dane Eurostatu. To trzeba zmienić. Mamy konkretną propozycję: kredyt 0%. Dzięki temu raty kredytów za nieruchomości zdecydowanie się obniżą. Np. w moim Szczecinie dzisiaj za 50-metrowe mieszkanie trzeba płacić 2800 zł. Ten pomysł obniży tę ratę do 1200 zł i to jest konkretny pomysł, i to jest konkretne wsparcie. Oczekujemy poparcia tej inicjatywy.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Marek Sowa, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#MarekSowa">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Polityka mieszkaniowa PiS-u zbankrutowała. Obiecaliście mieszkania za 3 tys. zł za 1 m2, a mamy czynsze 3 tys. plus za małe 50-metrowe mieszkanie miesięcznie. Zamiast zlikwidowania luki mieszkaniowej i budowy 100 tys. mieszkań do 2019 r. mamy 19 tys. mieszkań w 2023 roku. To efekt waszej polityki.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#MarekSowa">Dzisiaj proponujecie kredyt 2%. Problem w tym, że przeznaczacie w tym roku na ten program, uwaga, 8 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#komentarz">(Poseł Cezary Grabarczyk: To chyba żart.)</u>
          <u xml:id="u-86.3" who="#MarekSowa">Wystarczy na 500 do 1000 mieszkań. Według INNPoland będzie można kupić dokładnie 729 mieszkań. Kompromitacja. W kolejnych latach nie będzie lepiej. Wartość dopłaty waha się w okolicach miliarda złotych. Starczy to na 30–40 tys. mieszkań w całym programie. Ratunek? Kredyt 0%, propozycja Koalicji Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-86.4" who="#komentarz">(Dzwonek, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Michał Szczerba, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#MichałSzczerba">Szanowna Pani Marszałek! Zanim przejdziemy do nowych rozwiązań, warto dokonać podsumowania. W 2017 r. Poczta Polska podpisała umowę z BGK. Umowę na co? Na przekazanie, na sprzedaż dziesięciu działek w kraju, na których miały powstać mieszkania z programu „Mieszkanie+”. Przeprowadziłem kontrolę tego, co Poczta Polska i BGK zrobiły z tymi działkami. Okazało się, że z tych dziesięciu działek pięć zostało sprzedanych. W Warszawie — dwie, w Gdańsku — trzy, a w tych pozostałych miejscach, gdzie miały powstać mieszkania z programu „Mieszkanie+”, poza jednym miejscem, Wrocławiem, nie ma kompletnie nic.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#MichałSzczerba">Szanowni Państwo! Kiedy na nowo rozważamy, na nowo projektujemy program mieszkań na wynajem czy dofinansowania do kredytów, to warto najpierw dokonać oceny tego, co zrobiliście przez ostatnie 8 lat. Zrobiliście jedno wielkie nic. Działki zostały sprzedane deweloperom i teraz Polacy mogą kupować sobie tam mieszkania po kilkadziesiąt tysięcy złotych za metr. Czy o to, panie ministrze, chodziło?</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Marta Golbik, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#MartaGolbik">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#MartaGolbik">Pani Marszałek! Zacznę od tego, że już sam tytuł ustawy brzmi jak jakiś żart: o pomocy państwa w oszczędzaniu. Państwo robią wszystko, żeby Polacy nie oszczędzali, i to od lat. Robicie wszystko, żeby Polacy nie mieli tych pieniędzy na oszczędności. Co więcej, robicie wszystko, żeby młodzi Polacy chcieli wyjeżdżać z kraju, a nie zostawać tutaj. Na każdym polu utrudniacie im życie. W kolejnym projekcie ustawy też nie jesteście w stanie przyjąć naszych rozwiązań, które sprawiałyby, że młodych Polaków będzie stać na to pierwsze mieszkanie, będzie stać na to, żeby mogli gdzieś założyć rodzinę.</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#MartaGolbik">Mam pytanie, ponieważ widzimy, jakie środki przeznaczyliście na ten program: Ilu osobom macie zamiar pomóc? Proszę odpowiedzieć, jakie są wasze szacunki, ile osób będzie mogło liczyć na pomoc w związku z tym kredytem. I drugie pytanie: Czy przyjmiecie nasze rozwiązania w formie poprawki dotyczącej kredytu 0%? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-90.3" who="#komentarz">(Dzwonek, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Agnieszka Pomaska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#AgnieszkaPomaska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#AgnieszkaPomaska">Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Mam pytanie do pana ministra. Proponujecie kolejny program mieszkaniowy, ale chciałam zapytać, panie ministrze, kiedy rozliczycie się z tego poprzedniego programu, który okazał się jedną wielką katastrofą. Program „Mieszkanie+” miał być wsparciem dla osób niepełnosprawnych, rodzin z dziećmi, osób starszych, a sprawił, że te osoby, rodziny, które skorzystały z programu „Mieszkanie+” pogrążyły się w kłopotach finansowych. Zrobiliście biznes z programu, który miał być programem społecznym. I dzisiaj zarabiacie na Polkach i Polakach, którzy wam zaufali, a już wam nie ufają.</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#AgnieszkaPomaska">I dwa cytaty, panie ministrze, słowa mieszkańców Gdyni: Wraz z mieszkańcami osiedla czujemy się oszukani przez rząd, tak mówi Krzysztof Kluska, mieszkaniec Kaczych Buków w Gdyni. Pod osłoną programu, który miał zapewnić mieszkanie rodzinom wielodzietnym, osobom niepełnosprawnym czy seniorom, rząd zrobił sobie prywatny biznes sięgający do naszych kieszeni. Założenia programu znacznie odbiegają od tych prezentowanych nam na początku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#AgnieszkaPomaska">I jeszcze jedno, pani marszałek, tylko dokończę.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#AgnieszkaPomaska">Paweł Szyszko, też mieszkaniec Gdyni, mówi, że za mieszkanie, które miało kosztować 0,5 mln zł, ma teraz zapłacić 1,5 mln zł, a nowe szacunki, które otrzymał od PFE, mówią o 2 mln zł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#AgnieszkaPomaska">Panie Ministrze! Dlaczego oszukaliście Polki i Polaków i kiedy się z tego rozliczycie? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Grzegorz Rusiecki, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#GrzegorzRusiecki">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Nie ulega wątpliwości, że posiadanie własnego mieszkania, tak jak i dobrej pracy, stanowi pewien fundament, na którym można budować rodzinę, można myśleć o poszerzeniu tej rodziny.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#GrzegorzRusiecki">Tymczasem w ósmym roku rządów Prawa i Sprawiedliwości przedstawiacie państwo kolejny program mieszkaniowy, w którym jednocześnie ogłaszacie kapitulację swoich poprzednich programów. I słusznie, bo one nie przyniosły absolutnie żadnych dobrych rozwiązań, każdy jeden to jedno wielkie fiasko. Jedyne, co powinniście zrobić, to schować głowy w piasek, nie przeszkadzać, odejść, jak to mówi ulica: prędziutko oddalić się. Mam nadzieję, że to nastąpi już w październiku. Jedyne, do czego doprowadziliście, to to, że cena za metr kwadratowy jest przynajmniej o 100% większa, że dostępność do kredytów hipotecznych spadła o ponad połowę, że rata kredytów hipotecznych jest wyższa prawie dwuipółkrotnie, że Polaków nie stać na własne mieszkania, a tych, których było kiedyś stać, dzisiaj nie stać na to, żeby spłacać za to raty kredytu. Wstyd. Odejdźcie już.</u>
          <u xml:id="u-98.2" who="#komentarz">(Dzwonek, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Karolina Pawliczak, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#KarolinaPawliczak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! PiS jest mistrzem braku skutecznych pomysłów programowych na naprawienie dramatycznej sytuacji na rynku mieszkaniowym. Przypomnę, że rządzicie 8 lat. Niemniej każda, nawet najsłabsza inicjatywa mająca na celu wsparcie tych, którym na rynku mieszkaniowym jest trudniej, zasługuje na rozważenie i na dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#KarolinaPawliczak">Pytanie moje jest takie, bo problemem jest w mojej ocenie pula środków na dopłaty do kredytów przewidzianych w 2024 r., to zaledwie 800 mln zł. Przy założeniu, że dopłata do jednego kredytu to 40 tys. zł, z rozwiązań tych skorzysta zaledwie garstka. I dlatego pytam: Czy ta pula środków będzie zwiększona?</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#KarolinaPawliczak">I druga sprawa. Jeśli zmienią się warunki rodzinne, np. zostanie powiększona rodzina, to przez 10 lat nie będzie można zmienić warunków związanych z podpisaną umową. Czy zakładacie państwo jakieś zmiany w tym obszarze? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-100.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Grzegorz Lorek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#GrzegorzLorek">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Panie i Panowie Posłowie! Bardzo dobrym rozwiązaniem przedstawionym w przedmiotowej ustawie jest powrót do oszczędzania. Oszczędzanie przez rodziców dla młodych ludzi daje możliwość w przyszłości wykupienia, bez względu na to, jak się potoczą losy tej ustawy, mieszkania. I to jest, tu chyba wszyscy się zgadzamy, bardzo dobre rozwiązanie. Ale jest to także, w pewnym sensie, walka z inflacją, dlatego że zgarniamy pieniądze z rynku. I tu jest moje pytanie. Czy mamy szacunki, jak ministerstwo przewiduje, ilu ludzi, ilu rodziców może chcieć oszczędzać dla młodych ludzi? Jaki to będzie miało skutek dla rynków ekonomicznych i dla banków? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Teresa Glenc, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#TeresaGlenc">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Bez wątpienia prowadzenie skutecznej polityki mieszkaniowej jest jednym z większych wyzwań, przed którymi obecnie stoimy. Moje pytanie dotyczy sytuacji rodzin wielodzietnych w świetle omawianej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#TeresaGlenc">Panie Ministrze! Czy proponowane rozwiązania uwzględniają szczególne potrzeby takich rodzin? Jeśli tak, to w jaki sposób? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Beata Strzałka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#BeataStrzałka">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Proponowana ustawa jest ważnym rozwiązaniem i odpowiedzią na oczekiwania ludzi młodych, którzy dotychczas nie posiadali środków finansowych na wkład własny przy kredycie mieszkaniowym czy też nie uzyskali zdolności kredytowej. Nowym rozwiązaniem jest konto mieszkaniowe i lokata mieszkaniowa, ale największe zainteresowanie budzi bezpieczny kredyt, który staje się szansą na własne mieszkanie.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#BeataStrzałka">Chciałabym zapytać, jakie korzyści dają kredytobiorcy, jeśli chodzi o zapisane w ustawie gwarancje rodzinnego kredytu mieszkaniowego oraz wkładu własnego. Jakie kwoty będą na tej podstawie ustalane? I drugie pytanie: Czy ustawa przewiduje pomoc dla osób, które już posiadają kredyt na pierwsze mieszkanie, ale np. to mieszkanie na chwilę obecną jest dopiero w budowie? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan Jacek Tomczak, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#JacekTomczak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Nie ukrywajmy, że te wysokie ceny mieszkań, brak zdolności Polaków i brak możliwości dźwignięcia tych wysokich rat kredytowych to skutek tzw. PiS-inflacji. Odpowiedzialny za tę sytuację polskich rodzin dzisiaj jest PiS.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#JacekTomczak">Ten program, który został ogłoszony w grudniu, niestety został ogłoszony w sposób niezwykle nieszczęśliwy. Pan minister w grudniu zapowiedział ten program, po czym przez 5 miesięcy nic nie zrobił.</u>
          <u xml:id="u-108.2" who="#JacekTomczak">Skutek tego był taki, że jeszcze bardziej pogrążył rynek w recesji, doprowadził do coraz większej zapaści, ponieważ wszyscy przesunęli swoje decyzje zakupowe, oczekując na dobrodziejstwa tego programu. Ale nie ukrywajmy, że ten program, jawi się nam troszeczkę jako kiełbasa wyborcza. Jeżeli ma być z niego przyznanych 10 tys. kredytów, to zdajcie sobie państwo sprawę z tego, że ten limit zostanie wyczerpany pierwszego dnia funkcjonowania tego programu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#JacekTomczak">Jeżeli ten program ma dotyczyć tylko 10 tys. wniosków kredytowych, to jest niestety kompletną fikcją. Tylko w Poznaniu sprzedaje się 5 tys. mieszkań rocznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Władysław Kurowski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#WładysławKurowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Totalna opozycja neguje nawet najlepszą propozycję Zjednoczonej Prawicy, ale taki jest pewnie urok tej opozycji, chociaż podczas tej dzisiejszej debaty, trzeba przyznać, na tej sali były również z tej strony głosy rozsądku. To trzeba docenić.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#WładysławKurowski">Panie Ministrze! Polacy czekają na to rozwiązanie, czekają przede wszystkim na ten kredyt bezpieczny, czekają na to polskie młode rodziny. Czekają też firmy budowlane, czekają też firmy wykończeniowe. Pan minister mówił tutaj dosyć sporo na temat zakupu pierwszego mieszkania. Natomiast chciałbym, żeby tu dosyć mocno wybrzmiało to, czy również budowa pierwszego domu jednorodzinnego będzie podlegać możliwości kredytowania w przypadku tego bezpiecznego kredytu. Często ten dom jednorodzinny jest budowany w takim systemie gospodarczym. To jest moje pytanie. Bardzo proszę o odpowiedź. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Jakub Kulesza, Wolnościowcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#JakubKulesza">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jak rząd doprowadza do jakiegoś kryzysu, to często szuka winnych. Była amerykańska stonka ziemniaczana, a tym razem znalazł się winny kryzysu mieszkaniowego. Są to flipperzy, którzy kupują i odsprzedają mieszkania, i źli spekulanci, którzy dorabiają się na nieszczęściu ludzi. Niestety uniemożliwiając obrót mieszkaniami czy prawem do rezerwacji tych mieszkań, nie rozwiązujecie żadnego problemu. Wręcz przeciwnie, generujecie kolejne. Komuś zdarzy się np. taka sytuacja, że zmieni się sytuacja rodzinna, będzie chciał odstąpić, bo zainwestował swój kapitał, który mógł mieć na lokacie. Chociaż nie, przy waszej inflacji niewiele się na lokacie zarobi. Chciał ten kapitał gdzieś ochronić. Wrzucił, chciał mieć z tego zysk. Będziecie takiej osobie to uniemożliwić. Jeżeli naprawdę chcecie pomóc, to zliberalizujcie ochronę lokatorów. Mieszkania stoją puste, bo każdy właściciel mieszkania boi się wynająć mieszkanie z uwagi na to, że jakiś squatter tego mieszkania później nie opuści. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Wanda Nowicka, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#WandaNowicka">Szanowna Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Kiedy słuchałam tutaj wystąpień przedstawicieli PiS-u, zwłaszcza pana ministra, to zastanawiałam się, po co w ogóle składacie ten projekt ustawy. Przecież jest tak dobrze — tyle programów wprowadzaliście przez te lata, kiedy rządziliście, tyle pieniędzy wydaliście, a ludzie budują mieszkania, bo podnieśliście im pensje i tak świetnie zarabiają. Niech pan zapyta nauczycieli, jak oni świetnie zarabiają. To wielka ściema, naprawdę mogliście sobie darować tę propagandę. Ale oczywiście potrzebna jest polityka mieszkaniowa. Lewica uważa, że mieszkanie jest prawem, nie towarem i że państwo powinno być zaangażowane w budowę mieszkań, bo musimy zwiększyć bazę mieszkaniową, jej ciągle brakuje. Inwestowanie w mieszkania, tanie mieszkania na wynajem powinno być elementem polityki państwa, a polityka powinna być systemowa, a nie akcyjna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#WandaNowicka">Wtedy ten problem będzie można rozwiązać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Ewa Kozanecka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#EwaKozanecka">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Ustawa o pomocy państwa w oszczędzaniu na cele mieszkaniowe jest bardzo potrzebna, oczekiwana przez ludzi młodych, również przez rodziny, szczególnie wielodzietne. M.in. określa ona zasady gromadzenia oszczędności na rachunkach, tzw. kontach mieszkaniowych i lokacie mieszkaniowej. I pytanie: Kto będzie mógł oszczędzać na takich rachunkach, po jakim czasie te środki będą mogły być wykorzystane na nabycie lokalu mieszkalnego i czy będą jakieś szczególne rozwiązania dedykowane rodzinom wielodzietnym? Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#MirosławSuchoń">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Rzeczywiście ta ustawa niewiele problemów rozwiąże, ale znacznie więcej wygeneruje. Z pewnością zyskają osoby, które w pierwszych dniach, w pierwszych miesiącach przystąpią do tego programu, zyskają banki. Natomiast program wpłynie na znowu wzrost cen mieszkań, czyli de facto uderzy w obywateli, którzy w średniej perspektywie będą chcieli nabyć takie mieszkanie. To nie jest najmądrzejszy pomysł, panie ministrze, żeby tak kształtować rynek.</u>
          <u xml:id="u-122.2" who="#MirosławSuchoń">To, jaka to jest ustawa, pokazuje też OSR, w którym widzimy, że skutki finansowe na rok 2023 dotyczą głównie tego budownictwa, które miało być tanim budownictwem czynszowym. Czyli rząd PiS najpierw postawił bloki, a później okazało się, że wynajmowanie mieszkań w tych blokach jest tak drogie, że trzeba do tego dopłacać, chociaż miało być na odwrót.</u>
          <u xml:id="u-122.3" who="#MirosławSuchoń">Panie Ministrze! Oszukujecie ludzi, wprowadzacie opinię publiczną w błąd. Pytanie: Ile tak naprawdę będzie kosztowała ta ustawa obywateli w przyszłości? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Jan Szopiński, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#JanSzopiński">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Ktokolwiek słuchał ministra rolnictwa, jego dobrych rad, w jaki sposób zaoszczędzić na nawozach lub sprzedaży zbóż, ktokolwiek słuchał rad prezesa NBP związanych z poziomem niszczącej nasz kraj inflacji, ten powinien szerokim łukiem omijać kolejny rządowy projekt pomagający w oszczędzaniu na swoje pierwsze mieszkanie. Bardzo się dziwię, że do tej pory do Sejmu nie zawitała grupa osób wrobionych w program „Mieszkanie+” ze swoimi rachunkami.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#JanSzopiński">Dla zaspokojenia bieżących potrzeb Polaków potrzeba 2,5 mln mieszkań. Projekt zakłada zwiększenie Funduszu Dopłat, co daje w przeliczeniu 600 zł na jedno mieszkanie. Czy faktycznie chcecie uszczęśliwić miliony Polaków, dając im jeden grzejnik lub pół okna, i to z ich własnych podatków? Czy intencją projektodawców jest to, by młodzi Polacy, zamiast zamieszkać w swoim nowym mieszkaniu, błąkali się po lokalach socjalnych, aby na starość wylądować w państwowym domu opieki? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-124.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Małgorzata Chmiel.</u>
          <u xml:id="u-125.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-125.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Jarosław Sachajko, Kukiz’15.</u>
          <u xml:id="u-125.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Jest pan poseł Sachajko.</u>
          <u xml:id="u-125.5" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#JarosławSachajko">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Miałem kilka pytań dotyczących tej ustawy, ale chciałbym się skoncentrować tylko na jednym, żeby się to nie rozmyło. Dlaczego państwo preferują, że tak powiem, singli przy tej ustawie, a nawet wspomagają ewentualne rozwody, aby się to opłacało? Bo widzimy, że jedna osoba zyskuje więcej niż małżeństwo. Dlaczego państwo nie wprowadzają preferencji dla rodzin, preferencji dla małżeństw, tak jak państwo bardzo często mówią w mediach, tylko tutaj są preferencje dla singli i takie podprogowe zmuszanie małżeństw do rozwodów, aby więcej skorzystać na tym projekcie? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Chciałam przywitać lektorów, ministrantów z katolickiego stowarzyszenia młodzieży i młodzież ze szkoły podstawowej w Przecianku…</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Przecławiu.)</u>
          <u xml:id="u-127.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-127.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">…którzy przyjechali na zaproszenie pana posła Kapinosa. Witam serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-127.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-127.6" who="#MałgorzataKidawaBłońska">A teraz bardzo proszę pana ministra, sekretarza stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii Piotra Uścińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#PiotrUściński">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Liczyłem na debatę bardziej merytoryczną, na merytoryczne pytania. Państwo, opozycja skupiliście się głównie na debacie dotyczącej ogólnie mieszkalnictwa i myślę, że też warto w tym zakresie zabrać głos.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#PiotrUściński">Szanowni Państwo! Zacznę od przedstawicieli Platformy Obywatelskiej. Zarówno w debacie, jak i później w pytaniach praktycznie każdy przedstawiciel wspominał o pomyśle Platformy, żeby do naszej ustawy wpisać 0%. Taką obietnicę dał Tusk i państwo to powtarzacie, bo widocznie tak wam kazano. Pytam więc posłów Platformy Obywatelskiej: Czy ktoś z was, z tych, którzy tutaj stali na tej scenie, którykolwiek z posłów Platformy, wierzy w to, że wy kiedykolwiek wprowadzicie kredyt 0%?</u>
          <u xml:id="u-128.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak, w październiku.)</u>
          <u xml:id="u-128.3" who="#PiotrUściński">Tak? Jestem w stanie, panie pośle, się założyć.</u>
          <u xml:id="u-128.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Gdzie jest 100 tys. mieszkań?)</u>
          <u xml:id="u-128.5" who="#PiotrUściński">Panie Pośle! Jestem w stanie się założyć. Stawiam swoją roczną dietę parlamentarną.</u>
          <u xml:id="u-128.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Panie ministrze, ile wybudowaliście mieszkań?)</u>
          <u xml:id="u-128.7" who="#PiotrUściński">Jeżeli pan poseł albo ktoś z Platformy chce przyjąć ten zakład, stawiam swoją roczną dietę parlamentarną, że wy tego nie wdrożycie.</u>
          <u xml:id="u-128.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Weź się do roboty, a nie do zakładów.)</u>
          <u xml:id="u-128.9" who="#PiotrUściński">Nie wygracie wyborów, nie będziecie mieli szansy na to, a nawet jeżeliby w jakichś okolicznościach do tego doszło, wy i tak nie zrealizujecie swoich obietnic, bo ich nigdy nie realizujecie.</u>
          <u xml:id="u-128.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie ma pan racji.)</u>
          <u xml:id="u-128.11" who="#PiotrUściński">Jeżeli pan uważa, że nie mam racji, niech się pan założy. Za rok to rozstrzygniemy, sprawdzimy i ja przekażę pieniądze na organizację, którą pan poda, a jeżeli pan przegra,…</u>
          <u xml:id="u-128.12" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-128.13" who="#PiotrUściński">…to pan wpłaci te pieniądze na Caritas. Jestem się gotów o to założyć z kimkolwiek z Platformy Obywatelskiej. Nie macie szans na zrealizowanie tego, kłamiecie, mówiąc o pomyśle 0%.</u>
          <u xml:id="u-128.14" who="#komentarz">(Głos z sali: Pan kłamie.)</u>
          <u xml:id="u-128.15" who="#PiotrUściński">Z drugiej strony posłowie innych ugrupowań opozycyjnych podążają zupełnie w drugą stronę: nie wolno dopłacać do kredytów. Pan Adrian Zandberg proponuje: państwo finansuje, samorząd buduje. Przecież tak w tej chwili wygląda fundusz dopłat. My finansujemy 80% kosztów inwestycji w mieszkania komunalne. Tego Lewica nie zauważa, ale przypominam sobie konferencję Lewicy we Włocławku. Tam właśnie samorząd wybudował kilkaset mieszkań komunalnych ze wsparciem…</u>
          <u xml:id="u-128.16" who="#komentarz">(Poseł Mirosława Nykiel: Ale pan ma mówić, co pan robi.)</u>
          <u xml:id="u-128.17" who="#PiotrUściński">Dziesiątki milionów złotych wsparcia państwa tam trafiło i wybudowane to zostało ze wsparciem rządu i samorządu. Tak właśnie rząd z samorządem powinny razem budować i budują w wielu miejscach Polski. Na to nie brakuje pieniędzy.</u>
          <u xml:id="u-128.18" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Prawda, panie ministrze, dokładnie.)</u>
          <u xml:id="u-128.19" who="#PiotrUściński">Szanowni Państwo! Myślę, że jeżeli ktoś oglądał tę debatę, jest w stanie sam wyciągnąć wnioski. Opozycja nie jest w stanie skonstruować w obszarze mieszkalnictwa żadnego wspólnego programu i nigdy nie będą mieli szansy go zrealizować, bo nie dojdą do władzy, a jeśliby nawet mieli dojść, to nie dogadają się. Nie będzie ani kredytu 0%, ani żadnych dopłat, ani żadnych programów mieszkaniowych, bo oni nie są w stanie przedstawić żadnego programu.</u>
          <u xml:id="u-128.20" who="#PiotrUściński">Poseł z PSL-u, z Koalicji Polskiej, który brał udział w debacie, ekscytował się spadkiem rozpoczynanych inwestycji. Faktycznie, spadek rozpoczynanych inwestycji nastąpił w związku z wojną, w związku z putinflacją. Tylko szanowni państwo z PSL-u, wy nie pamiętacie jednej rzeczy: za waszych czasów, nawet w najlepszych latach, nie było takiej liczby rozpoczynanych inwestycji, jaka wciąż jest po tym spadku.</u>
          <u xml:id="u-128.21" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-128.22" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: Panie ministrze, liczby, liczby — inwestycje są policzalne.)</u>
          <u xml:id="u-128.23" who="#PiotrUściński">Za waszych czasów było mniej. Oddawanych do użytku było poniżej 150 tys. mieszkań rocznie.</u>
          <u xml:id="u-128.24" who="#PiotrUściński">Szanowni Państwo! Operując liczbami… Państwo, szczególnie z Platformy, podajecie taki przykład — nie wiem, czy ktoś jeszcze go podawał, chyba jakiś tiktoker, tak słyszałem, chociaż tego nie oglądałem — naoglądaliście się TikToka i twierdzicie, że w tym roku tylko garstka osób będzie mogła skorzystać z kredytu, bo ktoś, jakiś tiktoker tak wyliczył. Czy Platformy nie stać na to, żeby przeanalizować ustawę, żeby sprawdzić, jak ona jest zapisana? Żeby przeczytać np. art. 26 ustawy, w którym opisany jest mechanizm przekazywania pieniędzy do banków, które będą…</u>
          <u xml:id="u-128.25" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Nie da się wziąć kredytu, nie da się.)</u>
          <u xml:id="u-128.26" who="#PiotrUściński">Szanowna pani poseł mówi, że się nie da — no da się. Są druki sejmowe, może pani to przeczytać. W każdym razie w tym roku nie ma limitu. Każdy Polak, który będzie chciał skorzystać z programu, będzie mógł do niego przystąpić. W naszym OSR-ze jest zapisana szacowana przez nas liczba 10 tys., ale jeżeli będzie więcej, nie będziemy w tym roku limitowali. Na przyszły rok mamy ponad 1 mld zł, razem z tym, co w tym roku, wobec czego przez 1,5 roku naprawdę duża rzesza Polaków będzie mogła do tego przystąpić — w kolejnych latach kolejne osoby.</u>
          <u xml:id="u-128.27" who="#PiotrUściński">Szanowni Państwo! Wracając do pytań. Ktoś pytał, ile kont mieszkaniowych planujemy. Konta mieszkaniowe to coś, co pozwoli oszczędzać na mieszkania w sposób, który zabezpieczy to, że pieniądze nie będą traciły na wartości względem wartości mieszkań. Liczymy, że rocznie będzie otwieranych ok. 55 tys. kont mieszkaniowych.</u>
          <u xml:id="u-128.28" who="#PiotrUściński">Pan poseł Kurowski pytał, czy może być finansowana budowa domu jednorodzinnego. Oczywiście, że tak. Spośród 238 tys. mieszkań oddanych do użytku w zeszłym roku grube kilkadziesiąt tysięcy to są mieszkania wybudowane indywidualnie przez ludzi. Tak jest co roku — ludzie również indywidualnie budują mieszkania i my chcemy wspierać też takie inwestycje. Takie inwestycje wspieramy zresztą już od dawna. Ustawa o domach do 70 m na zgłoszenie, przygotowane są kolejne deregulacje po to, żeby ludzie we własnym zakresie też mogli budować domy. Ta ustawa ich nie omija. Można zarówno gromadzić środki na budowę własnego domu na koncie mieszkaniowym, jak i wziąć kredyt nisko oprocentowany, z tymi dopłatami rządowymi, na budowę własnego domu jednorodzinnego. Nic tutaj nie stoi na przeszkodzie.</u>
          <u xml:id="u-128.29" who="#PiotrUściński">Szanowni Państwo! Były też pytania dotyczące tego, jak ustawa wspiera rodziny wielodzietne. Wiemy o tym, że rodziny wielodzietne często mieszkają w małych mieszkaniach i mimo że ten program jest dla tych, którzy nie mają i nie mieli jeszcze nigdy mieszkania, to jednak w przypadku rodzin wielodzietnych, tam gdzie się wychowuje dwójka, trójka, czwórka czy więcej dzieci, można, nawet mając mieszkanie o małym metrażu, skorzystać z tej formy oszczędzania, z pieniędzy na zakup pierwszego mieszkania czy na wybudowanie własnego domu, na realizację inwestycji mieszkaniowej.</u>
          <u xml:id="u-128.30" who="#PiotrUściński">Były również pytania — pan Jarosław Sachajko o to pyta — czemu wspieramy singli. Single też mają swoje potrzeby mieszkaniowe, single też jako barierę w założeniu rodziny czasami podają brak mieszkania, wobec czego liczymy na to, że singiel po zakupie mieszkania będzie mógł założyć rodzinę, będzie mógł zdecydować się na małżeństwo, na posiadanie dzieci.</u>
          <u xml:id="u-128.31" who="#PiotrUściński">Jeśli byłyby jeszcze jakieś propozycje poprawek prorodzinnych, to panie pośle, jest praca w komisji, zapraszamy do udziału w pracach tej komisji.</u>
          <u xml:id="u-128.32" who="#PiotrUściński">Szanowni Państwo! Na koniec jeszcze — widzę, że gromadzimy się już na głosowania, więc nie chcę przedłużać — powiem, że dołożyliśmy dużo starań. My na początku z departamentem przygotowaliśmy ten program trochę bardziej okrojony. Pan minister Buda bardzo zaangażował się, żeby to rozwiązanie było bardzo atrakcyjne. Sam podejmował wiele czynności i doprowadził do tego, że ten produkt jest dzisiaj tak atrakcyjny i że o nim wszyscy rozmawiamy, a państwo z Platformy zazdrościcie nam tego programu.</u>
          <u xml:id="u-128.33" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Bo jeszcze nikt nie widział i jeszcze nikt nic nie wie.)</u>
          <u xml:id="u-128.34" who="#PiotrUściński">Chcecie jeszcze przeganiać nas w propozycjach.</u>
          <u xml:id="u-128.35" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: 1 mln samochodów…)</u>
          <u xml:id="u-128.36" who="#PiotrUściński">Natomiast ten program został przygotowany faktycznie bardzo atrakcyjnie i Polacy na ten program czekają.</u>
          <u xml:id="u-128.37" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-128.38" who="#PiotrUściński">Pan minister Buda osobiście, jak mówiłem, to nadzoruje. Bardzo szybko przebiegały przygotowujące prace legislacyjne i dzisiaj możemy nad tym projektem debatować w Sejmie. Za tę debatę bardzo serdecznie państwu dziękuję, a wszystkich zainteresowanych zapraszam do pracy w komisji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Zamykam dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#TomaszKostuś">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przedstawiony projekt obejmuje m.in. ustanowienie systemu dopłat do rat kredytów hipotecznych udzielanych na zakup pierwszego mieszkania. Przedstawiony projekt rodzi wiele wątpliwości przede wszystkim w zakresie realnej dostępności kredytów dla osób, które będą beneficjentami programu, ale także wygórowanych kosztów jego promocji. Proszę o udzielenie odpowiedzi na poniższe pytania.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#TomaszKostuś">Jaka jest szacowana grupa docelowa odbiorców programu? Ile osób ma zostać objętych wsparciem w zakresie dopłat do kredytów mieszkaniowych? Jaka jest średnia kwota wsparcia przewidziana do przekazania beneficjentowi programu?</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#TomaszKostuś">Zgodnie z załączoną do projektu oceną skutków regulacji koszt działań promocyjnych i informacyjnych w pierwszym roku wdrożenia programów został określony na poziomie 6 mln zł. Na co konkretnie mają zostać wydatkowane te środki? Ile kredytów na określonych w projekcie zasadach można by dofinansować za kwotę 6 mln zł?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy za chwilę.</u>
          <u xml:id="u-131.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Zanim ogłoszę 1 minutę przerwy, chciałabym przywitać młodzież z Radomia, która przygląda się dzisiejszym obradom.</u>
          <u xml:id="u-131.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Witamy serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-131.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-131.5" who="#MałgorzataKidawaBłońska">1 minuta przerwy.</u>
          <u xml:id="u-131.6" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 13 min 08 do godz. 13 min 10)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#ElżbietaWitek">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#ElżbietaWitek">Proszę państwa, krótki komunikat, informacja.</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#ElżbietaWitek">Ponieważ mieliśmy…</u>
          <u xml:id="u-132.3" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-132.4" who="#ElżbietaWitek">Mogę prosić o chwilę spokoju?</u>
          <u xml:id="u-132.5" who="#ElżbietaWitek">Mieliśmy po tym krótkim głosowaniu realizować cztery projekty związane z ustawami dotyczącymi sołtysów, ale wnioskodawca projektu senackiego jest w drodze i będzie dopiero za ok. 3 godziny, w związku z czym moja propozycja jest taka…</u>
          <u xml:id="u-132.6" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-132.7" who="#ElżbietaWitek">Przedstawiciel wnioskodawców senackiego projektu jest w drodze i nie dojedzie na czas, nie zdąży, a te projekty są procedowane razem, więc propozycja moja jest taka, żebyśmy po tym krótkim głosowaniu ogłosili 10 minut przerwy i realizowali następne dwa punkty w kolejności, a ten przesunęli i realizowali jako trzeci. Wtedy pan senator zdąży dojechać.</u>
          <u xml:id="u-132.8" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-132.9" who="#ElżbietaWitek">Proszę państwa, my w tym czasie będziemy informować przedstawicieli klubów, jeśli chodzi o te dwa kolejne punkty, żeby zdążyli dotrzeć na salę plenarną, a rozpatrywanie tamtego punktu przesuniemy w czasie.</u>
          <u xml:id="u-132.10" who="#ElżbietaWitek">Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, przedłożyło wniosek w sprawie zmian w składach osobowych komisji sejmowych, druk nr 3140.</u>
          <u xml:id="u-132.11" who="#ElżbietaWitek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjęłam decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-132.12" who="#ElżbietaWitek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 2. porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o pomocy państwa w oszczędzaniu na cele mieszkaniowe.</u>
          <u xml:id="u-132.13" who="#ElżbietaWitek">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu, który poddam pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-132.14" who="#ElżbietaWitek">Odrzucenie tego wniosku będzie oznaczało, że Sejm, zgodnie z propozycją zaopiniowaną przez Prezydium Sejmu, skierował ten projekt ustawy do Komisji Infrastruktury oraz Komisji Finansów Publicznych w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-132.15" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-132.16" who="#ElżbietaWitek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu ustawy zawartego w drukach nr 3096 i 3096-A, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-132.17" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-132.18" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-132.19" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-132.20" who="#ElżbietaWitek">U kogo nie działa? Działa?</u>
          <u xml:id="u-132.21" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 423 posłów. 17 — za, 363 — przeciw, 43 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-132.22" who="#ElżbietaWitek">Sejm wniosek odrzucił, a tym samym skierował ten projekt ustawy wraz z autopoprawką do Komisji Infrastruktury oraz Komisji Finansów Publicznych w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-132.23" who="#ElżbietaWitek">Proponuję na podstawie art. 39 ust. 3 regulaminu Sejmu, aby komisje przedstawiły sprawozdanie w terminie umożliwiającym rozpatrzenie go na bieżącym posiedzeniu.</u>
          <u xml:id="u-132.24" who="#ElżbietaWitek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-132.25" who="#ElżbietaWitek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-132.26" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 3. porządku dziennego: Zmiany w składach osobowych komisji sejmowych (druk nr 3140).</u>
          <u xml:id="u-132.27" who="#ElżbietaWitek">Prezydium Sejmu na podstawie art. 20 ust. 1 regulaminu Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, przedłożyło wniosek w sprawie zmian w składach osobowych komisji sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-132.28" who="#ElżbietaWitek">Czy w tej sprawie ktoś pragnie zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-132.29" who="#ElżbietaWitek">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-132.30" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-132.31" who="#ElżbietaWitek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku w brzmieniu z druku nr 3140?</u>
          <u xml:id="u-132.32" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-132.33" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-132.34" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 417 posłów. 245 — za, 6 — przeciw, 166 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-132.35" who="#ElżbietaWitek">Sejm podjął uchwałę w sprawie zmian w składach osobowych komisji sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-132.36" who="#ElżbietaWitek">Ogłaszam 10 minut przerwy.</u>
          <u xml:id="u-132.37" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 13 min 14 do godz. 13 min 29)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#RyszardTerlecki">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#RyszardTerlecki">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 8. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych o rządowym projekcie ustawy o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie elektrowni szczytowo-pompowych oraz inwestycji towarzyszących (druki nr 3070 i 3084).</u>
          <u xml:id="u-133.2" who="#RyszardTerlecki">Poproszę pana posła Marka Suskiego o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-133.3" who="#RyszardTerlecki">Jeszcze wcześniej przywitam grupę młodzieży z Gozdu w województwie świętokrzyskim, która na zaproszenie pana ministra Piotra Wawrzyka przyjechała do Sejmu. Witamy.</u>
          <u xml:id="u-133.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-133.5" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Marek Suski.</u>
          <u xml:id="u-133.6" who="#RyszardTerlecki">Panie pośle, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#MarekSuski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#MarekSuski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić w imieniu Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych sprawozdanie z prac nad ustawą o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie elektrowni szczytowo-pompowych oraz inwestycji towarzyszących.</u>
          <u xml:id="u-134.2" who="#MarekSuski">Szanowni Państwo! Już od kilku lat Prawo i Sprawiedliwość podejmuje różne wysiłki z bardzo dobrym skutkiem, jak chociażby w przypadku fotowoltaiki, w sprawie przekształcenia naszego kraju w nowoczesny kraj, w którym energia elektryczna będzie pozyskiwana w dużym stopniu z odnawialnych źródeł energii. Ale jednym z problemów, które się pojawiają przy magazynowaniu energii, jednym ze sposobów na skuteczne magazynowanie jest wytwarzanie takich magazynów, które są ekologiczne i które w dużym stopniu u nas już funkcjonują. Ale chcemy zwiększyć znacząco ich udział w miksie energetycznym, ponieważ wiemy, że prąd z wiatraków jest wtedy, kiedy wieje wiatr, a prąd z fotowoltaiki, kiedy świeci słońce, i tę energię trzeba gromadzić na okres, gdy tego wiatru bądź słońca po prostu nie ma.</u>
          <u xml:id="u-134.3" who="#MarekSuski">I takim bardzo dobrym sposobem na magazynowanie energii są właśnie elektrownie szczytowo-pompowe. W Polsce obecnie funkcjonuje sześć głównych elektrowni szczytowo-pompowych. To jest elektrownia Żarnowiec — moc 716 MW, elektrownia Porąbka-Żar — moc 500 MW, Zespół Elektrowni Wodnych Solina-Myczkowce — moc 200 MW, po modernizacji w latach 2000–2003, a przed modernizacją — 136 MW, elektrownia Żydowo — moc 167 MW po modernizacji zakończonej w 2013 r., elektrownia Niedzica — moc 92 MW i elektrownia Dychów.</u>
          <u xml:id="u-134.4" who="#MarekSuski">Szanowni Państwo! Mamy też rozpoczęte niektóre inwestycje. Niestety z powodu pewnego osłabienia naszej gospodarki po upadku komunizmu, a z resztą upadek tego komunizmu w dużym stopniu był spowodowany upadkiem gospodarki planowanej centralnie, czyli kompletnej bzdury, jaka była w PRL-u, został zatrzymany m.in. jeden z projektów elektrowni w Młotach.</u>
          <u xml:id="u-134.5" who="#MarekSuski">Szanowni Państwo! Gdyby dzisiaj chciano podjąć skutecznie inwestycje na nowo przy różnych ograniczeniach wynikających z przepisów chociażby Unii Europejskiej czy też naszych przepisów dbających coraz bardziej, można powiedzieć, że wręcz wzorcowo, o nasze środowisko, to okazałoby się, że niektóre z tych inwestycji, gdyby wziąć pod uwagę wszystkie te przepisy, właściwie nie mogłyby być realizowane. Stąd też istnieje potrzeba usprawnienia tego procesu, zdjęcia pewnych hamulców, ciężarów czy też worków kamieni z pleców inwestorów i odblokowania tych inwestycji. I ta ustawa właśnie daje taką możliwość — przyspieszenie inwestycji właśnie w elektrownie szczytowo-pompowe. A ponieważ zgodnie z założeniem polityki energetycznej Polska do 2040 r. zamierza z OZE mieć ok 50% łącznej mocy zainstalowanej energii elektrycznej, to te prace trzeba znacząco przyspieszyć.</u>
          <u xml:id="u-134.6" who="#MarekSuski">Dzisiaj mamy taką sytuację, że nasze spółki energetyczne są gotowe do podjęcia tych trudnych wyzwań, są gotowe do kontynuowania inwestycji, które zostały zatrzymane. Ale żeby to było możliwe, jest potrzebna właśnie tego rodzaju ustawa. Ta ustawa zgodnie z danymi będzie dawała możliwość podniesienia zainstalowanej mocy, a wszystkie źródła odnawialnej energii osiągną 17 417 MW, co oznacza przekroczenie poziomu zakładanego do roku 2025.</u>
          <u xml:id="u-134.7" who="#MarekSuski">Szanowni Państwo! Kiedy pracowaliśmy nad tą ustawą, pojawiły się jeszcze pewne spostrzeżenia, że można by te prace przyspieszyć, że można by je usprawnić. Stąd też zgłosimy w ramach wystąpienia klubowego kilka poprawek. Mam nadzieję, że one też pozwolą, żeby sprawnie i stosunkowo jak najtaniej można było te inwestycje przeprowadzić. Dlatego komisja zdecydowaną większością głosów poparła ten projekt. Nawet opozycja, która z reguły różnych projektów rządu Prawa i Sprawiedliwości nie popiera, w tym wypadku była bardzo otwarta i życzliwa. Podkreślano, że jest to kierunek, który jest dobry dla Polski, który z punktu widzenia zakładanych strategicznych celów Unii Europejskiej wpisuje się w tę dynamikę rozwoju odnawialnych źródeł energii, stąd nie było kontrowersji. Były też rzeczowe uwagi naszych koleżanek i kolegów, za co dziękuję. Praca nad tą ustawą była rzeczywiście wyjątkowo sprawna. Ale myślę, że pochylimy się też nad poprawkami i te poprawki jeszcze bardziej udoskonalą przedstawiony projekt.</u>
          <u xml:id="u-134.8" who="#MarekSuski">Dziękuję, szanowni państwo, za uwagę. Mam nadzieję, że szybko uda nam się ten projekt przyjąć. Mam nadzieję, że już na tym posiedzeniu Sejmu zostanie on poddany pod głosowanie i wysłany do Senatu. Dziękuję bardzo panu marszałkowi i państwu za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-134.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#RyszardTerlecki">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-135.2" who="#RyszardTerlecki">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-135.3" who="#RyszardTerlecki">Jako pierwsza pani poseł Ewa Malik, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#EwaMalik">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#EwaMalik">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam zaszczyt przedstawić opinię dotyczącą rządowego projektu ustawy o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie elektrowni szczytowo-pompowych oraz inwestycji towarzyszących z druków nr 3070 i 3084.</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#EwaMalik">Zgodnie z założeniami „Polityki energetycznej Polski do 2040 r.” OZE ma stanowić prawie 50% łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej w polskim systemie elektroenergetycznym. Zgodnie z danymi Agencji Rynku Energii SA na koniec stycznia 2022 r. stan mocy elektrycznej zainstalowanej w OZE osiągnął 17 417 MW, czyli jako Polska przekroczyliśmy poziom zakładany w PEP2040 na rok 2025. To bardzo dobra informacja, jednakże wraz ze wzrostem udziału pogodozależnych OZE w systemie elektroenergetycznym należy także zadbać o wzrost udziału w tym systemie źródeł stabilizujących niepochodzących z paliw kopalnych, służących utrzymaniu parametrów jakościowych energii elektrycznej w skali kraju, jakimi mogą być właśnie elektrownie szczytowo-pompowe.</u>
          <u xml:id="u-136.3" who="#EwaMalik">Projekt ustawy z druku nr 3070 wychodzi naprzeciw koncepcji wykorzystywania wody w pełnej skali jako stabilnego źródła służącego do produkcji energii elektrycznej w Polsce. Obecnie bowiem w kraju nie wykorzystuje się w pełni tego źródła, gdyż moc zainstalowana w posiadanych elektrowniach wodnych na razie jest niedużego rzędu. Celem projektu ustawy jest uproszczenie i skrócenie procedur administracyjnych dzięki zastosowaniu instrumentu decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji w zakresie elektrowni szczytowo-pompowej, zaliczeniu inwestycji w zakresie elektrowni szczytowo-pompowych do inwestycji celu publicznego, skróceniu terminów środków odwoławczych wynikających z Kodeksu postępowania administracyjnego, uregulowaniu kwestii nabywania tytułu prawnego do nieruchomości, odpowiedniemu skróceniu terminu wydania decyzji administracyjnych w stosunku do terminów obowiązujących, a ponadto nadaniu rygorów natychmiastowej wykonalności decyzjom wydawanym w procesie inwestycyjnym. W projekcie wprowadza się także dodatkowe przepisy. W tych dodatkowych przepisach ujęte są kary pieniężne w razie przekroczenia tych terminów, a także uniezależnienie wydania pozwolenia wodnoprawnego od uprzedniego uzyskania decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji w zakresie elektrowni szczytowo-pompowej.</u>
          <u xml:id="u-136.4" who="#EwaMalik">Projekt ustawy będzie miał bardzo pozytywny wpływ na rynek pracy, znacząco rozszerzy możliwość zatrudniania pracowników, od kilkudziesięciu do nawet tysięcy, na przyszłych placach budowy. Dlatego jako przedstawicielka Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość wyrażam duże zadowolenie z tego, że w tej chwili przychodzi się z takim rozwiązaniem w tym projekcie.</u>
          <u xml:id="u-136.5" who="#EwaMalik">Jako klub parlamentarny popieramy ten projekt w całej rozciągłości, jednakże aby go udoskonalić, przedstawiamy Sejmowi poprawki — przekazywane na ręce pana marszałka — w celu jego doprecyzowania. Dziękuję bardzo. Przekazuję poprawki.</u>
          <u xml:id="u-136.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#RyszardTerlecki">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Gabriela Lenartowicz, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#GabrielaLenartowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Koalicja Obywatelska chciałabym przede wszystkim podkreślić, że elektrownie szczytowo-pompowe są bardzo dobrym rozwiązaniem. Popieramy takie rozwiązania jako rozwiązania systemowe, ale wtedy, kiedy stabilizują one odnawialne źródła energii czy kompensują ich niestabilność, uzupełniają produkcję w dużych elektrowniach w czasie niedoboru mocy bądź dotyczą jej magazynowania w czasie nadmiaru. Ma to szczególne znaczenie w dobie transformacji, jeśli w celu budowy elektrowni szczytowo-pompowych wykorzystuje się np. wyrobiska pokopalniane, tak jak w przypadku propozycji w sprawie Turowa, ale także szyby zamykanych kopalń. Te projekty są już w fazie koncepcyjnej i wtedy one mają sens. Duże elektrownie szczytowo-pompowe na świecie, a taki jest odgrzany projekt elektrowni Młoty z lat 70., służą tak naprawdę stabilizacji, bądź to w przypadku dużych źródeł węglowych, i z nimi współpracują, kiedy one produkują nadmiarowo — chodzi o to, żeby magazynować i oddawać w czasie większego zapotrzebowania — bądź to, w podobnym wymiarze, w przypadku energetyki jądrowej.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#GabrielaLenartowicz">Mamy w związku z tym pytanie: O czym jest ta ustawa? Bo ona tak naprawdę nie jest propozycją systemową dotyczącą magazynowania energii w celu stabilizacji zastosowania odnawialnych źródeł energii, niestety nie, ani nie służy w tym zakresie transformacji. Trzeba by w takim razie zapytać, czemu ta ustawa służy, bo rząd nie zidentyfikował żadnych przeszkód, które spowodowały, że takie inwestycje nie powstają obecnie. Specustawa służy do tego — zresztą jak się wyraził pan przewodniczący Suski — żeby iść na skróty, bo pojawiły się nietoperze. A po nietoperzach, np. w Młotach, pojawili się ludzie, którzy stanęli na przeszkodzie temu przedsięwzięciu. Ta specustawa przede wszystkim powoduje to, że będzie to inwestycja celu publicznego. Ale ten cel publiczny nie został ani zidentyfikowany, ani udokumentowany. A cel publiczny to coś więcej niż sensowność technologiczna czy ekonomiczna przedsięwzięcia, to także sensowność społeczna, bo kosztem całego społeczeństwa wspiera się takie projekty, uznając przewagę korzyści nad kosztami dla całego społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-138.2" who="#GabrielaLenartowicz">Jeszcze raz wracam do projektu elektrowni Młoty, który przecież został zaniechany w latach 70., m.in. z powodu, że tak powiem, ekonomicznej nieopłacalności. Ale co się działo od tamtego czasu? Co stało na przeszkodzie? Ani jeden argument się nie pojawił, a ludzie w tym czasie żyli w niepewności w tym miejscu. Poza tym co się wydarzyło od 2021 r., jak powstał zespół przy premierze, zresztą składający się z zainteresowanych stron, który miał przygotować uzasadnienie czy projekt ustawy? Też nagle objawiła nam się specustawa, późnym wieczorem, po piątkowych głosowaniach. Być może — bo krążą takie informacje i nie ma zaprzeczania im — chodzi o 3 mld zł z poprzedniej perspektywy finansowej, które są w narodowym funduszu ochrony środowiska, on jest ich dysponentem, a których kwalifikowalność kończy się z końcem tego roku. Zwłaszcza że to narodowy fundusz proceduje nad tym i przewodzi temu speczespołowi.</u>
          <u xml:id="u-138.3" who="#GabrielaLenartowicz">Wyrażamy sprzeciw wobec takich rozwiązań i takiego procedowania w odniesieniu do specustawy bez uzasadnienia. Zresztą te argumenty podnosiło też Biuro Legislacyjne.</u>
          <u xml:id="u-138.4" who="#GabrielaLenartowicz">Kolejne argumenty, które przemawiają przeciwko temu projektowi, a nie — jeszcze raz chcę to podkreślić — idei elektrowni szczytowo-pompowych, to te podnoszone m.in. przez Konfederację Lewiatan, mówiące o nierównym traktowaniu podmiotów w zależności od ich właścicielskich… i o ryzyku zastosowania niedozwolonej pomocy publicznej. W związku z tym składamy… Już nie wspomnę o tym, że wrzutka w postaci późnego, bez konsultacji, procedowania akurat nad tymi przepisami pozwala domniemywać… Ja chciałam…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Mieczysław Kasprzak, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#GabrielaLenartowicz">Ale, panie marszałku, proszę pozwolić…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#RyszardTerlecki">Wyczerpała pani czas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#GabrielaLenartowicz">…złożyć na pana ręce poprawki do tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#RyszardTerlecki">Bardzo proszę, oczywiście, dziękuję bardzo. To proszę złożyć.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#RyszardTerlecki">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#MieczysławKasprzak">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Mamy kolejną specustawę, która tym razem ma dotyczyć inwestycji w zakresie elektrowni szczytowo-pompowych. Idea elektrowni szczytowo-pompowych jest już znana od wielu, wielu lat, od dziesięcioleci. Mamy w Polsce kilka takich elektrowni, które funkcjonują. To jest naturalny akumulator, to jest stabilizator, który ma stabilizować sieć wtedy, kiedy jest mniejsza produkcja. Ma on możliwość szybkiego uruchomienia się i generacji, natomiast nie jest to aż tak potężne źródło energetyczne, które mogłoby nam zabezpieczyć zmiany w energetyce i to, co w tej chwili jest oczekiwane — przejście na zieloną stronę mocy.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#MieczysławKasprzak">Jest wiele źródeł, które powinny stabilizować sieć energetyczną, mogą ją stabilizować. Dobrze, że ktoś w tej chwili przypomniał sobie o tym, że są elektrownie szczytowo-pompowe. Natomiast co jest ciekawe — zaczyna się dyskusja i poważne mówienie, i w komisji, i dzisiaj, rządzących o energii odnawialnej, że potrzeba stabilizacji, że trzeba szukać rozwiązań. Do tej pory nie mieliśmy takiej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#MieczysławKasprzak">Kolejna rzecz to biogazownie — praktycznie zapomniane. To jest znacznie lepsze źródło stabilizacji, bo są ogromne możliwości, jest ogromny potencjał w tej chwili w przypadku naszej gospodarki, szczególnie rolnictwa. Odpady, odpady przemysłowe, to wszystko można przerabiać na metan, na biometan i z tego również produkować energię.</u>
          <u xml:id="u-144.3" who="#MieczysławKasprzak">Jeżeli chodzi o stabilizację sieci i wyrównywanie napięcia, ważne jest również to, aby wprowadzać odpowiednie regulacje. Bo ważne jest też to, żeby mieszkańcy korzystali z prądu wtedy, kiedy jest go pod dostatkiem, żeby nie trzeba było wyłączać wiatraków czy wygaszać pieców, które produkują nam energię z węgla, lecz stosować taryfy zmienne, takie, które mogą pomagać nie tylko energetyce, nie tylko przemysłowi, ale również ludziom, społeczeństwu. To się wtedy dokładnie bilansuje, jest spójność. Mogą być dzisiaj ogromne korzyści z tego tytułu. Kiedy troszkę więcej słońca zaświeci i wiatru zawieje, to mamy 30%, prawie 40% energii odnawialnej i to jest ten ogromny potencjał, z którego możemy korzystać.</u>
          <u xml:id="u-144.4" who="#MieczysławKasprzak">Ważne jest, aby kompleksowo podchodzić do tych wszystkich rozwiązań, a nie wybiórczo. Trzeba zaznaczyć, że energia z elektrowni szczytowo-pompowych nie jest tanią energią, bo tam jest podwójny nakład. Najpierw trzeba tę wodę w górę wpompować, czyli zużywać energię elektryczną wtedy, kiedy jest nadmiar tej energii, bo trudno zużywać prąd wtedy, kiedy go brakuje dla społeczeństwa, dla ludzi, dla przemysłu, a dopiero później jest odzyskiwanie tej energii.</u>
          <u xml:id="u-144.5" who="#MieczysławKasprzak">Jest również szereg małych elektrowni wodnych, które mogłyby funkcjonować, nie szczytowo-pompowych, ale elektrowni na zwykłych ciekach. Chcę tylko wspomnieć tutaj o takiej małej zaporze i elektrowni w powiecie jasielskim Kąty — Myscowa. Tam już od kilkudziesięciu lat przygotowuje się tę inwestycję. Inwestycja już miała ruszyć, 4 lata temu obiecywano, 8 lat temu obiecywano., ale nie ruszyła, natomiast tereny są inwestycyjnie zablokowane, ludzie nie wiedzą, co dalej z tym zalewem, z tą zaporą będzie. Takich przykładów w skali kraju moglibyśmy podać wiele. To pokazuje, jak bardzo lekkomyślnie podchodzimy do energii pochodzącej z wody, a niektóre kraje odnoszą naprawdę ogromne korzyści z tego tytułu, budując właśnie elektrownie wodne. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-144.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#RyszardTerlecki">Teraz pan poseł Maciej Konieczny z klubu Lewicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#MaciejKonieczny">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przyszły polski miks energetyczny ma się opierać na energetyce jądrowej i odnawialnych źródłach energii. Obie te technologie mają liczne zalety, ale mają też tę wadę, że wymagają stabilizacji, że tak jak OZE gwarantują dużo czystej i taniej energii, ale zależnej od warunków atmosferycznych czy pory dnia czy nocy, tak jak atom doskonale sprawdza się w podstawie, tak wymagają one stabilizatora, wymagają tych technologii, które pozwolą na bardziej niezależną produkcję. Oczywiście elektrownie szczytowo-pompowe są tutaj od dawna znaną i doskonałą technologią, którą można w tym celu zastosować i warto rozwijać.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#MaciejKonieczny">Z wszystkimi specustawami jest ten kłopot, że należy sobie zadać pytanie, na ile one są potrzebne, na ile nie da się zrobić tych samych rzeczy na ogólnych zasadach i na ile, idąc na skróty, jak to bywa z chodzeniem na skróty, nie będzie można łatwiej się potknąć i zrobić sobie krzywdę. I to jest zasadne pytanie także w przypadku tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-146.2" who="#MaciejKonieczny">I kwestie środowiskowe, bo dobrze brzmi, że inne kraje czerpią dużo więcej energii z energetyki wodnej, ale inne kraje też mają inne warunki geograficzne. Polska niestety takich warunków nie ma. I też nic na siłę. Musimy zadbać o to, żeby budowa tych elektrowni szczytowo-pompowych nie ingerowała w środowisko w sposób nieodwracalny i niszczący. Ta ustawa przyspiesza procedury, ale pytanie jest o zabezpieczenie tego, o troskę o środowisko i o to, żeby ta budowa nie była zbyt kosztowna.</u>
          <u xml:id="u-146.3" who="#MaciejKonieczny">Moje pytanie, bardzo konkretne, odnosi się do tego, na ile rząd, na ile ta ustawa przewiduje możliwość budowania elektrowni szczytowo-pompowych w oparciu o szyby kopalniane. Nie mówimy tutaj o kopalniach odkrywkowych, tylko mówimy o szybach kopalnianych zamykanych kopalni, głównie węgla kamiennego, bo to jest koncepcja, o ile jest wykonalna, potencjalnie bardzo korzystna, żeby na terenach pokopalnianych łączyć OZE z elektrowniami szczytowo-pompowymi. Wiem, że zdania są podzielone, więc chciałbym się dowiedzieć, czy rząd planuje takie inwestycje i w jakim zakresie ta ustawa by pomagała w ich realizacji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#RyszardTerlecki">Korzystając z chwili przerwy, witam serdecznie uczniów, młodzież z III Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika w Kaliszu oraz przedstawicieli Stowarzyszenia Stacja Inspiracja, również z Kalisza,…</u>
          <u xml:id="u-147.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-147.3" who="#RyszardTerlecki">…zaproszonych przez panią poseł Karolinę Pawliczak. Serdecznie pozdrawiamy.</u>
          <u xml:id="u-147.4" who="#RyszardTerlecki">Teraz głos ma pani poseł Beata Maciejewska, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#BeataMaciejewska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#BeataMaciejewska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Elektrownie szczytowo-pompowe co do zasady, co do reguły są dobrym rozwiązaniem. Diabeł natomiast tkwi w szczegółach. Tak naprawdę moja pierwsza wątpliwość dotyczy tego, jak dzisiaj kształtuje się polityka energetyczna Polski. Czy my rzeczywiście idziemy w kierunku OZE? Bo niedawno pani minister Moskwa mówiła, że dalej będziemy utrzymywać jak najwięcej kopalni i będzie jak najwięcej węgla. Co z inwestycjami w inne źródła energii? Co z biogazowniami, które tak silnie promuje pan wiceminister Kowalski? Moim zdaniem nie mamy tutaj jasności, czy elektrownie szczytowo-pompowe będą rzeczywiście służyły temu, o czym przed chwilą czy wcześniej mówił pan poseł sprawozdawca. A więc pierwsze pytanie jest takie: W jakim kierunku zmierza energetyka w Polsce i czy te elektrownie szczytowo-pompowe mają swoje rzeczywiste miejsce w tym systemie?</u>
          <u xml:id="u-148.2" who="#BeataMaciejewska">Po drugie, co do zasady te elektrownie powinny służyć i ludziom, i środowisku. Ta specustawa w ogóle nie była z nikim skonsultowana ani przedyskutowana. Wiemy, że ona może sprawić, że na terenach bardzo ważnych dla nas środowiskowo mogą powstać wielkie, olbrzymie magazyny energii. Ich koszt jest ogromny, a uzysk dla lokalnych społeczności, jeśli chodzi o pieniądze, duży, ale środowiskowo katastrofalny. A więc nad każdą z tych wątpliwości trzeba się pochylić. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#RyszardTerlecki">Teraz głos ma pan poseł Dariusz Wieczorek, klub Lewicy.</u>
          <u xml:id="u-149.2" who="#RyszardTerlecki">Zostało już niewiele czasu, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#DariuszWieczorek">Jeśli chodzi o te obawy, to w przypadku elektrowni szczytowo-pompowych wiemy, że jest to stabilizacja systemu. Rodzi się tylko pytanie, czemu robimy to na koniec kadencji, po 8 latach rządów Zjednoczonej Prawicy, ale jednak idziemy tu drogą Centralnego Portu Komunikacyjnego. W tym wszystkim trzeba zwrócić uwagę na to, czy te ograniczenia, które tutaj są, jeżeli chodzi o społeczności lokalne, bardziej pomogą czy bardziej zaszkodzą. Myślę, że w tej sytuacji dobrze by było, aby rząd przedstawił koncepcję lokalizacji tychże elektrowni, żebyśmy mogli odnieść się do tego i stwierdzić, czy ta ustawa jest potrzebna, czy nie jest potrzebna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Janusz Korwin-Mikke, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#JanuszKorwinMikke">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jeżeli rząd i opozycja robią coś zgodnie, to wszyscy oczekują, że Konfederacja będzie grzmiała przeciwko temu. Otóż aż tak dobrze to nie będzie.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#JanuszKorwinMikke">Chciałem natomiast zwrócić uwagę na pewien bardzo ważny aspekt tej sprawy. Zadaję pytanie: Dlaczego w ogóle zajmujemy się takimi sprawami? Otóż, proszę państwa, produkcją wszystkiego, a zwłaszcza energii, zajmują się fachowcy, którzy się na tym znają. Nikt z nas na tej sali nie zna się na energii. Byłem w takiej elektrowni, oglądałem ją, wiem, jak to działa. Rozumowanie jest pozornie proste — skoro to się opłacało, kiedy nie było jeszcze energii wiatrowej i słonecznej, to teraz tym bardziej powinno się opłacać. Pytanie jednak brzmi: Czy nie ma jakichś innych, tańszych sposobów magazynowania energii?</u>
          <u xml:id="u-152.2" who="#JanuszKorwinMikke">Mam drugie pytanie, bardzo ważne pytanie: Gdzie to będzie robione i jak? Przypominam, że PiS zasłynął z tego, że zbudował kompletnie absurdalną śluzę na przekopie Mierzei Wiślanej, która służyła tylko i wyłącznie podniesieniu kosztów tej inwestycji. Nigdy nie wiadomo, co będzie robił przy budowie tych elektrowni, które są bardzo kosztowne, jak słusznie zauważyli moi poprzednicy. Mój niepokój budzi to, że pewna czcigodna posłanka PiS-u mówiła, że da się zatrudnić jeszcze więcej ludzi, czyli chce zatrudniać jak najwięcej ludzi. Oczywiście znacznie podnosi to koszty. Rozumiem, że tu jest takie rozumowanie, że im więcej ludzi pracuje, tym lepiej, ale to nie jest prawda. Zgodnie z ekonomią im mniej ludzi pracuje, tym lepiej.</u>
          <u xml:id="u-152.3" who="#JanuszKorwinMikke">Wracam do podstawowego tematu. Nie wiemy, jakie będą nowe techniki, natomiast wiemy, że prywaciarze zawsze wiedzą wszystko o 10 lat szybciej niż urzędnicy państwowi. Nigdy nie wiem, czy mówię zupełnie przysłowiowo, jeśli chodzi o technikę. Nie wiemy, jak duży byłby koszt, czy niższy niż koszt budowy elektrowni pompowej, energii czerpanej z przerabiania popiołu na węgiel, a potem spalania tego węgla — nie wiemy, czy taka technika nie powstanie. Nigdy nie wiadomo, jakie rozwiązania powstaną, ale urzędnik państwowy się tego nie dowie. Prywaciarz wywącha to dla zysku i on to zrobi.</u>
          <u xml:id="u-152.4" who="#JanuszKorwinMikke">Zdecydowanie protestuję przeciwko temu, żeby państwo zajmowało się rzeczami, które prywaciarz może robić lepiej i taniej. My się na tym, proszę państwa, po prostu nie znamy. Słucham tej całej dyskusji i mam tylko jedną ogólną uwagę — socjalizm jest to ustrój, w którym bohatersko pokonuje się trudności nieznane w żadnym innym ustroju.</u>
          <u xml:id="u-152.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Michał Gramatyka, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#MichałGramatyka">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Do 2030 r. udział tzw. odnawialnych źródeł energii w polskim miksie energetycznym ma przekroczyć 30%. Zważywszy na to, że dzisiaj jest to troszkę ponad 20%, jest to cel dość ambitny, a nawet bardzo ambitny, biorąc pod uwagę kilka ostatnich lat, które zostały zmarnowane, co przecież warto tutaj powiedzieć. Stało się to dzięki PiS-owskim potworkom w stylu ustawy 10H, którą potem na gwałt trzeba było poprawiać.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#MichałGramatyka">Elektrownie szczytowo-pompowe są oczywiście ważnym ogniwem systemu jako niezawodny magazyn energii i ważny stabilizator. Wpisują się one w koncepcję bliską programowi Polski 2050 Szymona Hołowni — „Polska na Zielonym Szlaku”. Z tego powodu do tych uregulowań, które dotyczą uproszczeń związanych z taryfami, ulgami w opłatach za przyłączenie do sieci, opłatą przejściową, kogeneracyjną czy mocową, w zasadzie odnosimy się pozytywnie, chociaż warto podkreślić, że to, o czym mówili moi przedmówcy i przedmówczynie, co jest związane z nagłym trybem procedowania tej ustawy, jest rzeczywiście karygodne.</u>
          <u xml:id="u-154.2" who="#MichałGramatyka">Z dużo większą ostrożnością podchodzimy do zmiany koncepcji wydawania decyzji lokalizacyjnych dla tego typu przedsięwzięć. Oczywiście nie kwestionujemy konieczności ułatwienia procedur administracyjnych, ale nasz niepokój budzi to, co państwo eufemistycznie nazywacie znacznym ułatwieniem procesu pozyskiwania gruntów pod inwestycje. W sytuacji, w której przez Polskę przetacza się fala protestów dotyczących ezopowego pomysłu Centralnego Portu Komunikacyjnego, tworzenie de facto kolejnej specustawy budzi, bo musi budzić, wątpliwości. To jest najpoważniejsze zastrzeżenie, jakie mamy. Decyzja lokalizacyjna jest ponad planem zagospodarowania przestrzennego, poza procesem konsultacji społecznych, poza zasięgiem lokalnych samorządów. Spośród tych trzech nowych inwestycji wspomnianych na posiedzeniu komisji Rożnów II czy Tolkmicko na razie nie budzą kontrowersji społecznych, ale np. w Młotach trwa dość intensywna dyskusja z ekologami, dość intensywna dyskusja społeczna.</u>
          <u xml:id="u-154.3" who="#MichałGramatyka">W takich warunkach, w warunkach, które wytycza to przedłożenie, strona społeczna w takiej dyskusji jest niemal pozbawiona głosu. Będziemy więc bacznie przyglądać się temu, co państwo dalej z tą ustawą zrobią, wnosić oczywiście stosowne poprawki. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-154.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Jarosław Sachajko, Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#JarosławSachajko">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Pani Minister! Wysoka Izbo! W imieniu Koła Poselskiego Kukiz’15 — Demokracja Bezpośrednia mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie rządowego projektu ustawy o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie elektrowni szczytowo-pompowych oraz inwestycji towarzyszących.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#JarosławSachajko">Od lat mamy dyskusje nie tylko w Polsce, ale również światowe dotyczące odnawialnych źródeł energii. Cały świat w tym kierunku idzie. Jest to dobry kierunek. Chcemy mieć czyste środowisko — chcemy mieć, a potrzebujemy coraz więcej energii. Jednocześnie odnawialne źródła energii w postaci wiatraków czy fotowoltaiki są to niestabilne źródła energii, które będąc czystymi, pośrednio czystymi źródłami energii, generują duże koszty i brak stabilności. Dlatego elektrownie szczytowo-pompowe są dobrym rozwiązaniem, jeżeli chodzi o stabilizację sieci. Sprawność elektrowni szczytowo-pompowych waha się od 65% do 80%. Nie jest małą sprawnością jak na magazyn. Nie wymyślono na razie mądrzejszego, lepszego magazynu, bo magazyny w postaci baterii są pomysłem chybionym, bardzo drogim i wyjątkowo nieekologicznym. Elektrownie szczytowo-pompowe są ekologicznym rozwiązaniem.</u>
          <u xml:id="u-156.2" who="#JarosławSachajko">Jednocześnie chciałem zwrócić uwagę na jeszcze jeden bardzo ważny aspekt elektrowni szczytowo-pompowych. Zwiększamy retencję wody w Polsce. Mamy bardzo małą retencję wody w Polsce, ok. 7,5%. Woda w tej chwili jest kluczowa dla rolnictwa. Dzięki temu rozwiązaniu, czyli zaklasyfikowaniu budowy elektrowni szczytowo-pompowych jako inwestycji celu publicznego, możemy znacząco pomóc w tych inwestycjach. Polscy przedsiębiorcy, polscy obywatele chcą korzystać z elektrowni, z odnawialnych źródeł energii. Niestety z powodu ich niestabilności często te źródła nie są wykorzystywane optymalnie. Czyli jeżeli jest nadmiar energii, to te niestabilne źródła energii są odłączane od sieci, ponieważ sieć ma swoją określoną pojemność. Elektrownie szczytowo-pompowe pozwalają na to, żeby wykorzystywać te czyste źródła energii — myślę o wiatrakach oraz o panelach fotowoltaicznych — w pełni. Jednocześnie trzeba zwrócić uwagę, że biogazownie i geotermia również stabilizują. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Jakub Kulesza, Wolnościowcy. O nowa nazwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#JakubKulesza">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mamy czarny tydzień transformacji energetycznej, ale nie z uwagi na procedowaną ustawę. Otóż w sobotę rząd Niemiec ze względów czysto ideologicznych zamknie trzy ostatnie elektrownie jądrowe. Proponuję minutę ciszy dla tych trzech ostatnich elektrowni jądrowych w Niemczech.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Gadowski: To jest ich prawo, to jest ich suwerenność.)</u>
          <u xml:id="u-158.2" who="#JakubKulesza">Cieszę się, że w Polsce transformacja energetyczna idzie w zupełnie innym kierunku niż w Niemczech, że idziemy w energetykę jądrową. Teraz mamy ustawę o prawnym unormowaniu elektrowni szczytowo-pompowych, tak żeby to było zawarte w jednym akcie. Ta ustawa ma to zmienić. Ustawa ma też przygotować szereg regulacji dotyczących inwestycji, takich jak elektrownie szczytowo-pompowe. Można powiedzieć, że to jest krok w kierunku prawidłowej, innej niż w Niemczech, transformacji energetycznej kraju.</u>
          <u xml:id="u-158.3" who="#JakubKulesza">Rzeczywiście potrzebne są nowe rozwiązania dotyczące magazynowania energii z elektrowni szczytowo-pompowych w Polsce, ale ta ustawa, po pierwsze, jest niezgodna z konstytucyjną zasadą równości, a po drugie, jest sprzeczna z prawem Unii Europejskiej. Otóż przepisy zawarte w ustawie mogą być zakwalifikowane jako pomoc publiczna. A jeżeli takie przepisy, które mogą być zakwalifikowane jako pomoc publiczna, nie są uchwalane w ramach czy po uprzedniej notyfikacji Komisji Europejskiej, to w przypadku naruszenia tej zasady takie wsparcie może podlegać zwrotowi. Co więcej, proponowane przepisy tej ustawy są sprzeczne z zasadą równości prowadzenia działalności gospodarczej z uwagi na dyskryminację branży prywatnej.</u>
          <u xml:id="u-158.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-158.5" who="#JakubKulesza">Dobrze wiemy, jak sektor publiczny radzi sobie na wolnym rynku, jeśli chodzi o energetykę czy inne branże. Niestety rząd ma tylko jedno rozwiązanie, to rozwiązanie PRL-owskie, polegające na tym, że to państwo ma się wszystkim zajmować: od bankowości po energetykę. Nawet jeśli to są niezbyt skomplikowane sektory działalności gospodarczej, to i tak rząd chce się tym zajmować.</u>
          <u xml:id="u-158.6" who="#JakubKulesza">Jak rząd radzi sobie w energetyce, bardzo dobrze wiemy. Ile lat już trwa budowanie elektrowni jądrowej i na jakim etapie jesteśmy? Dobrze wiemy. Ile zmarnowaliśmy złotych, tzn. państwo zmarnowali, na budowę bloku elektrowni w Ostrołęce? 1,5 mld, bo trzeba było go wyburzać. Jak liczne są awarie bloku węglowego w Jaworznie? To wszystko dobrze wiemy. Dlaczego nie zostawić tego sektorowi prywatnemu?</u>
          <u xml:id="u-158.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-158.8" who="#JakubKulesza">Ta ustawa niestety wspiera tylko i wyłącznie sektor publiczny. Chciałbym, żeby takie elektrownie powstawały, ale żeby to sektor prywatny je zbudował. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-158.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#RyszardTerlecki">Do pytań zapisali się posłowie.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#RyszardTerlecki">Jako pierwsza głos zabierze pani poseł Joanna Senyszyn.</u>
          <u xml:id="u-159.2" who="#RyszardTerlecki">Nie ma pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-159.3" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Grzegorz Braun, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-159.4" who="#RyszardTerlecki">Zamykam listę zgłoszonych do pytań.</u>
          <u xml:id="u-159.5" who="#RyszardTerlecki">Wyznaczam czas — 1 minuta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#GrzegorzBraun">Trwa wytężona praca na kierunku rozwiązywania problemów, które się samemu stworzyło. Najpierw sztucznie nakręcacie koniunkturę na tzw. odnawialne źródła energii, potem coś trzeba zrobić z tą energią, która destabilizuje sieć energetyczną, więc trzeba dofinansować budowę takich quasi-magazynów energii, jak elektrownie szczytowo-pompowe, które jakimś cudem powstawały jednak, w czasie kiedy ludziska jeszcze o OZE nie słyszeli. No tak, ale przepisy dotyczące inwestycji są tak przez was pokomplikowane, tak trudno jest coś zbudować, tak trudno jest ruszyć z jakąś inwestycją, że musicie to uprościć. No i upraszczacie. Wrzutka, ktoś na pewno już rozkręca się do kręcenia lodów przy okazji budowy tych elektrowni. Moje pytanie. Panie ministrze, proszę wyłożyć karty. Gdzie to ma być? Gdzie krewni i znajomi królika już mają upatrzone, może kupione działki i gdzie wy będziecie potem wspomagać to budownictwo energetyczne? Konkretna lokalizacja.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-160.2" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Na Giewoncie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Monika Wielichowska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#MonikaWielichowska">Elektrownie szczytowo-pompowe są w Polsce potrzebne i to nie podlega dyskusji. Ale mam nieodparte wrażenie, że zawarta w specustawie elektrownia w Młotach w gminie Bystrzyca Kłodzka w powiecie kłodzkim to jedynie przedwyborcze działanie PiS. Politycy PiS-u, którzy już robią sobie na tym obecnie kampanię w terenie, dziś są nieobecni na sali, a szkoda, bo zaniepokojeni mieszkańcy i przedsiębiorcy mają mnóstwo pytań. Rządzicie 8. rok. Chciałam zapytać: Jakie działania przez ostatnie 7 lat podjęliście w sprawie budowy elektrowni szczytowo-pompowej Młoty? Czy decyzja o planach budowy elektrowni szczytowo-pompowej Młoty była konsultowana ze stroną społeczną? Jeśli tak, proszę o raport.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#MonikaWielichowska">Budowa elektrowni w Młotach będzie wymagała budowy infrastruktury towarzyszącej, w tym kilkudziesięciu kilometrów linii wysokiego napięcia. Jaki będzie przebieg tej linii, na jakich terenach, w których wsiach i w których gminach będzie przebiegać?</u>
          <u xml:id="u-162.2" who="#MonikaWielichowska">Stworzenie elektrowni szczytowo-pompowej będzie wiązać się też z…</u>
          <u xml:id="u-162.3" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)</u>
          <u xml:id="u-162.4" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Pępek: A czemu pan wyłącza, panie marszałku?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Anita Sowińska, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-163.2" who="#RyszardTerlecki">Już nikt pani nie słyszy, bo ma pani wyłączony głos. Nie musi się pani wysilać. Proszę, pani poseł, proszę opuścić mównicę. Co pani sobie wyobraża?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#MonikaWielichowska">Ja sobie nic, panie marszałku, nie wyobrażam, tylko chcę zapytać w imieniu mieszkańców…</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#RyszardTerlecki">Przekracza pani czas, proszę zejść z mównicy. Pani miała minutę czasu na to w imieniu mieszkańców. Niestety nie jest pani w stanie zmieścić się w czasie.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Pępek: Tak się traktuje posłów?)</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Małgorzata Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#MonikaWielichowska">Tak się traktuje ludzi… Na to nie pozwolimy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#RyszardTerlecki">Jak się nie umie zmieścić w czasie, to trzeba zrezygnować z polityki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#MonikaWielichowska">W imieniu ludzi pytam, od których się odcięliście.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Pępek: Debatować i rozmawiać w imieniu mieszkańców. Tak, pan tutaj decyduje za nas.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#RyszardTerlecki">Pani ma głos przez minutę.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#RyszardTerlecki">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#MałgorzataPępek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Stworzenie omawianych w ustawie magazynów energii to proces wieloletni. W przypadku elektrowni szczytowo-pompowych należy zwrócić uwagę na problem wody, której w naszym kraju z roku na rok niestety ubywa, a nie przybywa. W tym kontekście proszę o odpowiedź na pytanie: Jaki to będzie miało wpływ nie tylko na sam fakt napełniania zbiorników w tego rodzaju elektrowniach, ale i na całą sytuację geologiczną? Ponadto w perspektywie 10–15 lat rozwój magazynów energii może być tak duży, że tego typu instalacje staną się niepotrzebne, przestarzałe i mogą się okazać nietrafionymi przedsięwzięciami, porównując je chociażby do inwestycji w atom, o których mówi się coraz więcej. Jakie są szanse, żeby tak właśnie się nie stało? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Grzegorz Lorek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#RyszardTerlecki">Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-171.2" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Andrzej Grzyb, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#AndrzejGrzyb">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowna Pani Minister! Oczywiście uzasadnienie tego projektu, gdzie w szczególności mają być rozwiązane kwestie, które wiążą się z inwestycjami celu publicznego, są tu niezmiernie ważne, ale wydaje mi się, że rząd w tej propozycji bardzo zawęził to pole szukania tego, co byśmy nazwali sposobem na gromadzenie energii, tak to nazwę, czy na magazyny energii, bo to jest swoisty magazyn energii, jeżeli chodzi o elektrownię szczytowo-pompową, ograniczając to tylko do jednego typu elektrowni, a przecież mamy też odnawialne źródła. Przykładem jest chociażby biogaz, który może być też swoistym magazynem energii, a tego nie próbujemy, że tak powiem, wykorzystać, zważywszy chociażby na tendencje związane z rozwojem tego sektora i z potencjałem, który mamy w Polsce. Zatem ograniczanie się tylko do tego typu rozwiązań jest traceniem pewnych szans, które Polska w tym zakresie może rozwinąć. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-172.2" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Ale to jest drogie i można wtedy się nakraść.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Rafał Adamczyk, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#RyszardTerlecki">Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-173.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-173.3" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Klaudia Jachira, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#KlaudiaJachira">Szeregowy Pośle Kaczyński! Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W tym tygodniu był lany poniedziałek, dlatego mam pytanie do Wysokiej Izby: Czy wiecie, gdzie w Polsce planowany jest największy śmigus-dyngus? Nie? To wam podpowiem. We wsi Młoty, w jednym z najbardziej malowniczych zakątków Kotliny Kłodzkiej. Udałam się tam w lany poniedziałek, by na miejscu wesprzeć protestujących przeciwko budowie elektrowni szczytowo-pompowej. W skrócie, wyciągnęli projekt z epoki Gierka, chcą ściąć szczyt góry, zalać wieś, a okolice zabetonować. Inwestycja spowoduje dalsze osuszanie przyległych terenów, zniszczony zostanie obszar chroniony Natura 2000 i siedliska nietoperzy. Projekt nie został skonsultowany ze stroną czeską. Te działania to typowy PiS-owski rympał. Jako Zieloni nie jesteśmy przeciwko elektrowniom szczytowo-pompowym, ale nie powinny one powstawać w miejscach chronionych, na podstawie nieaktualnych projektów sprzed pół wieku bez oglądania się…</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)</u>
          <u xml:id="u-174.2" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Nie wygłupiaj się, kobieto.)</u>
          <u xml:id="u-174.3" who="#KlaudiaJachira">No i jak wam się podoba taki śmigus-dyngus?</u>
          <u xml:id="u-174.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-174.5" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Ale nietoperze wkręcają się we włosy.)</u>
          <u xml:id="u-174.6" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Nietoperze ze śmiechu pozdychają po tym wystąpieniu.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#RyszardTerlecki">Nietoperze się śmieją z radości.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Małgorzata Tracz, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-175.2" who="#RyszardTerlecki">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#MałgorzataTracz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sama idea elektrowni szczytowo-pompowych jest dobra, ważna i potrzebna. Te elektrownie mogą pełnić rolę magazynów energii ważnych dla OZE. Niestety jak na dłoni widać, że rząd po raz kolejny pisał ustawę dla spółek energetycznych, w tym wypadku dla PGE, które chce wykorzystać na szybko dotacje z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na realizację inwestycji w Młotach. Chodzi o kasę dla swoich i nic więcej. Ta inwestycja w Młotach została zarzucona ponad 40 lat temu ze względów ekonomicznych. Spowodowała, że ludzie, którzy tam mieszkają, żyją w zawieszeniu, niepewności co do jutra. Region się wyludnia, dzieje to samo, co teraz w związku z planami dotyczącymi CPK.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#MałgorzataTracz">Budowa elektrowni Młoty będzie wymagała wysiedlenia kilkudziesięciu osób. Czy rząd zamierza zadośćuczynić tym osobom za te wszystkie lata czekania i braku możliwości dysponowania własnym majątkiem? Jaka kwota będzie na ten cel przeznaczona? Bardzo proszę o odpowiedź także na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-176.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#MirosławSuchoń">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Chciałem zapytać o to, co już jest. Otóż jest m.in. elektrownia szczytowo-pompowa Porąbka-Żar, bardzo ważna w systemie. Chciałem zapytać o kwestię środków finansowych na utrzymanie tej elektrowni, na jej funkcjonowanie oraz o to, w jaki sposób ona funkcjonuje w systemie. Czy ona jest na bieżąco konserwowana? Czy jest użytkowana? Jaka jest perspektywa, jeżeli chodzi o jej przyszłość, czyli możliwość działania w kolejnych latach?</u>
          <u xml:id="u-178.2" who="#MirosławSuchoń">To jest troszeczkę obok materii ustawy, dlatego proszę o odpowiedź na piśmie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#RyszardTerlecki">Wydaje mi się, że na galerii gościmy teraz Młodzieżową Radę Miejską Sędziszowa Małopolskiego i Radę Seniorów w Sędziszowie Małopolskim wraz z burmistrzem i przewodniczącym rady.</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-179.3" who="#RyszardTerlecki">To na zaproszenie pana posła Krzysztofa Sobolewskiego. Serdecznie pozdrawiamy.</u>
          <u xml:id="u-179.4" who="#RyszardTerlecki">A teraz głos ma pan poseł Zdzisław Wolski, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#ZdzisławWolski">Dlaczego nad tą ustawą procedujemy tak późno i do tego w spectrybie? Można było to zrobić dawno temu. Czy to dlatego, że jesienią brakowało nam prądu i musieliśmy rozpaczliwie kupować od sąsiadów, a w Sylwestra i Nowy Rok mieliśmy nadmiar? Farmy wiatrowe musiały ograniczyć produkcję o 3 GW…</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#ZdzisławWolski">Kierunek jest dobry, mam tylko pytanie. Mamy rok wyborczy. Czy pierwsze ruchy, które będą służyły podniesieniu słupków wyborczych odnoszących się do koalicji rządzącej, będą miały miejsce w związku z elektrownią w Młotach? Sprawy Młotów na Dolnym Śląsku były omawiane. A może te ruchy będą w związku z elektrownią w Tolkmicku? Przypominam, że tu koszt szacunkowy to jest 6,5 mld zł. Czy rozpocznie się z zabezpieczonymi pieniędzmi…</u>
          <u xml:id="u-180.2" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Jan Szopiński, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#JanSzopiński">Panie Marszałku! Panie Minister! Wysoka Izbo! Budowa elektrowni szczytowo-pompowych jest powszechnie znanym rozwiązaniem służącym do magazynowania energii w przypadku jej okresowego nadmiaru, tak aby później móc ją odzyskać i dzięki temu zasilić sieć w okresie niedoboru.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#JanSzopiński">Rozwiązanie to jest znane od dziesiątek lat, głównie z powodu niskiej sprawności i ogromnych kosztów eksploatacyjnych. Na każdej operacji napełniania zbiornika górnego tracimy ogromne ilości cennej energii elektrycznej. Chodzi o ponowne ponoszenie strat związanych ze sprawnością urządzeń podczas zamiany energii opadającej wody w, mówiąc kolokwialnie, prąd. Rząd proponuje nam takie rozwiązanie w dobie powszechnego niedoboru energii elektrycznej w naszym systemie energetycznym, w okresie gdy gminy gaszą światła na ulicach, a większość Polaków po przekroczeniu narzuconych przez rząd limitów otrzyma za kilka miesięcy gigantyczne rachunki za energię elektryczną. Dlaczego rząd chce wydawać dziesiątki miliardów na inwestycje w technologie z lat 80. ubiegłego stulecia?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Dariusz Kurzawa…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#JanSzopiński">Uprzejmie poproszę o odpowiedź na piśmie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#RyszardTerlecki">…Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#DariuszKurzawa">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Woda, jak wiadomo, nadal stanowi niewykorzystany potencjał naszego kraju. Jest to potencjał, którego niestety mamy coraz mniej. Choćby moje Kujawy stepowieją. Mamy problem z deficytem wody, a tymczasem Polskie Wody, które zostały powołane do tego, żeby działać na rzecz nawadniania, nadal niczego takiego nie robią. Ale ja mam inne pytanie.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#DariuszKurzawa">Województwo kujawsko-pomorskie to również Wisła, która przepływa przez mój region. Od dawien dawna była planowana elektrownia i tama w Siarzewie. Na jakim etapie w tej chwili jest budowa elektrowni na Wiśle w miejscowości Siarzewo? Mówi się o tym, że są już decyzje środowiskowe. Czy to jest prawda? Jaka będzie moc tej elektrowni i kiedy ta inwestycja zostanie zakończona? Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Jarosław Sachajko, Kukiz’15</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#JarosławSachajko">Dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#JarosławSachajko">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Chciałem tutaj może odpowiedzieć na początku panu Szopińskiemu, że elektrownie szczytowo-pompowe to nie jest wymysł z XVIII w., tylko z końcówki XIX w. Ich sprawność nie jest zła, bo poziom 85% oznacza dobrą sprawność, jeżeli mówimy o magazynowaniu.</u>
          <u xml:id="u-188.2" who="#JarosławSachajko">Chciałem zapytać panią minister o to, jaki tu jest potencjał. Wiemy, że Polska jest krajem nizinnym, równinnym, więc tych miejsc nie mamy dużo. Jakie miejsca państwo znaleźli, gdzie moglibyśmy takie elektrownie wybudować? I jaka jest ich moc? Zwracam uwagę na to, że powinniśmy budować te elektrownie, ponieważ retencja wody w Polsce jest niewielka. Starajmy się maksymalnie chronić wodę. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Mirosława Nykiel, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#MirosławaNykiel">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#MirosławaNykiel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Elektrownie szczytowo-pompowe to swoista bateria służąca łagodzeniu fluktuacji ilości energii elektrycznej dostępnej w sieciach przesyłowych. Problem w tym, że udział prądu z odnawialnych źródeł energii, a en rodzaj prądu najmocniej wymaga stabilizacji, w 2021 r. miał udział zaledwie 17,1% w polskim miksie energetycznym, co sytuuje nas na szóstym miejscu w rankingach Eurostatu, ale od tyłu. Ponadto Polskie Sieci Elektroenergetyczne poinformowały, że w samym styczniu tego roku Polska musiała zaimportować z zagranicy aż o 131 GWh energii elektrycznej więcej, niż sama eksportowała. W czasach rządów PiS Polska musiała dokupić aż 32 992 GWh energii. Czy to oznacza, że w Polsce brakuje energii elektrycznej?</u>
          <u xml:id="u-190.2" who="#MirosławaNykiel">Z pewnością elektrownie szczytowo-pompowe są dobrym kierunkiem, ale my teraz potrzebujemy zielonej transformacji energetycznej, żeby zapobiec kryzysowi energetycznemu.</u>
          <u xml:id="u-190.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Krzysztof Gadowski, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#KrzysztofGadowski">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Likwidujecie kopalnie. Do roku 2022 zlikwidowaliście już 14 kopalń. Cztery mają być fizycznie zlikwidowane do końca roku 2023. Podpisaliście umowę społeczną na likwidację kolejnych 18 kopalń.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Hańba! Hańba!)</u>
          <u xml:id="u-192.2" who="#KrzysztofGadowski">Pani Minister! Elektrownie szczytowo-pompowe jako baterie to świetne rozwiązanie do zastosowania właśnie na terenie zlikwidowanych kopalń, na terenie likwidowanych szybów. Chciałem panią minister zapytać, kiedy i jakie inwestycje w tym zakresie pojawią się na terenie zlikwidowanych kopalń. Tam nie trzeba wywłaszczać ludzi. Tam jest strefa gospodarcza, tam jest właściwie wszystko, żeby tego typu…</u>
          <u xml:id="u-192.3" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Wodę można nalewać.)</u>
          <u xml:id="u-192.4" who="#KrzysztofGadowski">Elektrownie szczytowo-pompowe powstały. Pani minister, jakie inwestycje są planowane na terenie tych likwidowanych kopalń? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-192.5" who="#komentarz">(Dzwonek, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Tomasz Nowak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#TomaszPiotrNowak">Panie Marszałku! Pani Minister! W 2015 r. zostawiliśmy koncepcję, co zrobić z Bełchatowem. Jedną z koncepcji, które proponowaliśmy, to w przyszłości elektrownia szczytowo-pompowa i kiedy się robiło zwałowisko zewnętrzne, to aż dziwne, że przez te wszystkie lata nie wykonywano od razu zbiornika górnego tak, ażeby nie wydawać za parę chwil być może miliardów złotych, żeby ten zbiornik górny zrobić.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#TomaszPiotrNowak">To samo dotyczy zwałowisk wewnętrznych w odkrywkach Szczerców i Bełchatów. To wszystko można było zrobić w ramach robót górniczych. Nie robiono tego, ale wszystko jest jeszcze przed nami. Rozumiem, że w Turowie moglibyśmy wykonać takie przedsięwzięcie. Tak więc czy Bełchatów w przyszłości będzie elektrownią szczytowo-pompową? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-194.3" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Bełchatów?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Marek Rutka, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#MarekRutka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie, czy w przypadku budowy elektrowni szczytowo-pompowych przewidziana jest także budowa dużych farm fotowoltaicznych, które byłyby elementem stabilizującym system energetyczny, tak jak ma to miejsce chociażby w przypadku elektrowni wodnej Żarnowiec w Czymanowie.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#MarekRutka">Usłyszeliśmy z ust posła wnioskodawcy dużą krytykę okresu PRL-u. No to powiem, że pięć z sześciu zespołów elektrowni wodnych zostało wybudowanych w czasach PRL. Elektrownia wodna w Żarnowcu w 1983 r., Porąbka-Żar — 1979 r., Myszkowce i Solina w latach 1960–1968, Żydowo — 1971 r. i Niedzica — rozpoczęcie budowy w 1975 r. Gdyby nie te inwestycje, dzisiaj po prostu w Polsce nie byłoby energii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Robert Obaz, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#RobertObaz">Panie Marszałku! Pani Minister! Najpierw do wszystkich posłów. Nie ma kopalni w Turowie, jest w Bogatyni kopalnia węgla brunatnego Turów. To tak informacyjnie, ponieważ powtarzamy to z tej mównicy już kilkanaście razy.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#RobertObaz">Pytanie dotyczy właśnie tej kopalni. Pan premier zapowiedział, że zakończy wydobycie węgla brunatnego do roku 2040. Pytanie moje dotyczy następującej sprawy: ta właśnie kopalnia w Bogatyni, czy te tereny pokopalniane, docelowo mają być wykorzystane na elektrownię szczytowo-pompową. Chciałbym zapytać, na ile jest to realne i na ile dziś przygotowujemy już te tereny, na których powoli przestaje się prowadzić wydobycie, tak żeby minimalizować później koszty, a wszystko było przygotowane, ponieważ trzeba uwzględnić, że czas zalania wodą tego zbiornika to ok. 7–8 lat. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Mieczysław Kasprzak, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#MieczysławKasprzak">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#MieczysławKasprzak">Pani Minister! Ogromnym optymizmem powiało, jakby prąd z elektrowni szczytowo-pompowych miał być już jutro. Kilkadziesiąt lat czekano, a na jednym posiedzeniu mamy uchwalić ustawę o inwestycjach…</u>
          <u xml:id="u-200.2" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: No nie na jednym, na poprzednim już pracowaliśmy.)</u>
          <u xml:id="u-200.3" who="#MieczysławKasprzak">Nie przerywać mi.</u>
          <u xml:id="u-200.4" who="#MieczysławKasprzak">Proszę mi dodać czasu, panie marszałku, bo mi przerywają.</u>
          <u xml:id="u-200.5" who="#MieczysławKasprzak">Moje pytanie: Kiedy będą pierwsze efekty z elektrowni szczytowo-pompowych? To po pierwsze. Inwestycje celu publicznego zawsze budzą ogromne kontrowersje. Ostatnio wprowadzono nawet taki zapis, że sieci bazowe telefonii komórkowej to są inwestycje celu publicznego. Szereg protestów jest w tej chwili, pani minister, i proszę to zmienić, bo to można rozporządzeniem zmienić. Uczestniczyłem w wielu takich protestach w tym sensie, że nikt się ludzi nie pyta, nikt się samorządów nie pyta, tylko przyjeżdżają i budują sieci, maszty.</u>
          <u xml:id="u-200.6" who="#MieczysławKasprzak">I kolejna rzecz to inwestycja Kąty — Myscowa. Po moim pierwszym wystąpieniu miałem telefon: Dopytaj, kiedy ta inwestycja będzie prowadzona, bo to już trwa kilkadziesiąt lat.</u>
          <u xml:id="u-200.7" who="#MieczysławKasprzak">Pani Minister, jeżeli nie dzisiaj…</u>
          <u xml:id="u-200.8" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)</u>
          <u xml:id="u-200.9" who="#MieczysławKasprzak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-200.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Janusz Korwin-Mikke, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#JanuszKorwinMikke">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Słyszę, że nie wszyscy rozumieją, na czym polega różnica. Problem polega na tym, że można zbudować większą elektrownię albo mniejszą elektrownię, a obok niej szczytowo-pompową, która będzie pozwalała tej mniejszej zaspokajać potrzeby energetyczne. To jest kwestia czysto finansowa i to nie Sejm jest od zastanawia się nad tym, tylko ludzie, którzy umieją liczyć.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#JanuszKorwinMikke">Słyszę tutaj wielce czcigodnego posła z partii Kukiz’15, która, jak słyszałem, jeszcze istnieje. Proszę państwa, on twierdzi, że sprawność tej elektrowni wynosi 85%. Proszę państwa, takie silniki nie istnieją. Otóż to nie jest tak, że można zrobić to za darmo. To wszystko kosztuje i musimy tylko wiedzieć ile. Natomiast my się tutaj tego nie dowiemy, a jeżeli nawet się dowiemy, to nie będziemy w stanie tego ocenić. Tak że chciałbym wezwać do pewnej takiej ostrożności w formułowaniu tez. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Dariusz Wieczorek, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#DariuszWieczorek">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Mam pytanie. Pamiętam, że pan minister Zyska powiedział w zeszłym roku na którejś konferencji, że rząd planuje budowę w Polsce 10 tego typu obiektów, 10 tego typu elektrowni, więc prosiłbym bardzo o odpowiedź, jakie to są lokalizacje. Bo rozumiem, że szykujemy specustawę, jak wiemy mniej więcej, jakie to są lokalizacje.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Na Giewoncie.)</u>
          <u xml:id="u-204.2" who="#DariuszWieczorek">Więc prosiłbym, żeby pani minister precyzyjnie na ten temat odpowiedziała.</u>
          <u xml:id="u-204.3" who="#DariuszWieczorek">No i rzecz druga. Oczywiście problem jest taki, że przez wasze zaniedbania nie mamy sieci elektroenergetycznych, sieci przesyłowych, sieci dystrybucyjnych, a każdy tego typu obiekt potrzebuje bliskości tejże sieci. W związku z czym pytanie jest następujące: Czy polskie sieci elektroenergetyczne przewidują inwestycje związane z przyłączeniem tego typu elektrowni w Polsce w ciągu najbliższych 5 czy 10 lat? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Cezary Grabarczyk, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Gabriela Lenartowicz, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#GabrielaLenartowicz">Wysoki Sejmie! Po tej dyskusji już widzimy, że prądu z tych elektrowni szczytowo-pompowych na pewno nie będzie, a już na pewno nie będzie bezpieczeństwa ani energetycznego, ani ludzkiego. Raczej będzie gwałtowne przepompowywanie kasy w szczycie kampanii wyborczej.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-206.2" who="#GabrielaLenartowicz">I to jest jedyny cel tej ustawy. Jedyny.</u>
          <u xml:id="u-206.3" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Niejedyny, bez przesady. Powiedzmy, że główny.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Franciszek Sterczewski, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#RyszardTerlecki">Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Konrad Berkowicz, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#KonradBerkowicz">Szanowni Państwo! Od 2015 r. PiS wraz z Solidarną Polską zlikwidował 14 kopalń, zamiast je sprywatyzować. Proces trwa nadal: prywatne spółki są blokowane, jeśli chodzi o wydobycie węgla. Oczywiście nie chodzi o żadną ochronę środowiska, bo przepisy, regulacje, które sprawiają, że coraz mniej opłaca się wydobywać węgiel, nie dotyczą węgla importowanego. W efekcie wszystko zmierza ku temu, żebyśmy byli uzależnieni od gazu, który płynie przez Niemcy, uzależnieni od węgla z importu i od technologii OZE importowanej z Niemiec.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#KonradBerkowicz">Moje pytanie brzmi: W czyim interesie likwidujecie polską niezależność energetyczną? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-208.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Michał Gramatyka, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Tadeusz Tomaszewski, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#TadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W ustawie o gospodarce nieruchomościami rozszerzono katalog inwestycji celu publicznego o budowę, przebudowę, utrzymanie elektrowni szczytowo-pompowej oraz inwestycji towarzyszących. Moje pytanie brzmi: Czy ustawa jest zgodna z przepisami Unii Europejskiej, zwłaszcza w zakresie zachowania zasobów przyrodniczych oraz zapewnienia bezpieczeństwa ekologicznego zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju oraz nową strategią na rzecz bioróżnorodności Unii Europejskiej? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Janusz Kowalski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Rafał Adamczyk, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#RafałAdamczyk">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Nie sposób przy projekcie ustawy o elektrowniach szczytowo-pompowych nie zapytać o nowe lokalizacje. Bardzo bym prosił o pisemną odpowiedź. Jakie rząd planuje, w których miejscach lokalizacje tego typu elektrowni? Jakie środki są na to są przygotowane i będą przekazane? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#RyszardTerlecki">Bardzo proszę, pan poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#MichałGramatyka">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Moje pytanie dotyczy udziału samorządowców i społeczności lokalnych w procesie decyzyjnym zmierzającym do ustalania decyzji lokalizacyjnych dla elektrowni szczytowo-pompowych. Jak ma to wyglądać w nowym stanie prawnym? Jak wyobrażają sobie państwo udział lokalnych społeczności, udział samorządowców, procesy konsultacyjne? Czy one będą dotknięte podobnymi wadami, jakimi były dotknięte procesy konsultacyjne związane np. z CPK, przeciwko czemu protestują Polki i Polacy, jak kraj długi i szeroki? Bardzo proszę o odpowiedź na piśmie. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Krzysztof Grabczuk, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#KrzysztofGrabczuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ceny energii w Polsce niestety należą do najwyższych w Europie. Ale te ceny mają również wpływ na działalność wielu firm: właśnie z tego powodu, że wyceny wzrosły czasami kilkaset procent, niektóre firmy zostały zamknięte.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#KrzysztofGrabczuk">Z kolei te ceny mają de facto wpływ na inflację w Polsce, bowiem ceny energii przekładają się na ceny wszystkich pozostałych produktów. Dobrze, że PiS dzisiaj zaczyna rozmawiać o odnawialnych źródłach energii, bowiem takiej energii — chodzi o energię z wiatru i ze słońca — będziemy mieć coraz więcej. Ważne jest to, żeby ta energia nie uciekała, żeby we właściwy sposób ją magazynować. Bardzo ważne jest również to, żeby ceny właśnie tej zmagazynowanej energii nie należały do najwyższych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-216.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#RyszardTerlecki">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-217.2" who="#RyszardTerlecki">Proszę, podsekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska pani Anna Łukaszewska-Trzeciakowska.</u>
          <u xml:id="u-217.3" who="#RyszardTerlecki">Bardzo proszę, pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Szanowny Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Rzeczywiście im dłużej stanowiska, a potem pytania, wybrzmiewały na sali, tym bardziej było widać, że częściowo rację ma pan poseł. Wielu z państwa po prostu nie wie, o czym mówi. Mylą państwo nie tylko cel i proces inwestycyjny, jeśli chodzi o elektrownie szczytowo-pompowe, ale nawet specustawę z trybem specjalnym.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Ta ustawa była w KWRiST, była konsultowana przez miesiąc, ponad 100 podmiotów zgłosiło do niej uwagi, które częściowo zostały uwzględnione. W lutym została przyjęta przez Radę Ministrów. Pierwsze czytanie projektu w Sejmie miało miejsce 9 marca. W związku z tym nie był to tryb szczególny, natomiast rzeczywiście jest to specustawa, ponieważ inwestycje infrastrukturalne w energetyce mają teraz bardzo istotne znaczenie dla bezpieczeństwa państwa, dla bezpieczeństwa energetycznego Polaków.</u>
          <u xml:id="u-218.2" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Jeżeli chodzi o to, dlaczego robimy to w tej chwili, to chce powiedzieć, że myśmy zapowiadali to już latem zeszłego roku. Równolegle do działań osłonowych związanych z wojną energetyczną Putina, do wprowadzania wszelkich dodatków osłonowych, dodatków do paliw, do działań służących stabilizowaniu cen ciepła, ograniczaniu i mrożeniu cen gazu i prądu dla gospodarstw domowych, małych i średnich przedsiębiorstw, jednostek samorządu terytorialnego i podmiotów wrażliwych prowadziliśmy działania związane z przebudowywaniem naszego miksu energetycznego w taki sposób, żeby był racjonalny, bezpieczny i suwerenny. Ma to odzwierciedlenie również w projekcie trzeciego scenariusza polityki energetycznej państwa. Przypomnę tylko, że w 2040 r. ponad 70% energii w miksie ma być energią bezemisyjną. Mam na myśli atom i odnawialne źródła.</u>
          <u xml:id="u-218.3" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Nie jest prawdą, że inwestycje w odnawialne źródła były zablokowane. Państwo cały czas powtarzają jak mantrę temat 10H, a przecież jeżeli chodzi o energię słoneczną, to mamy ponadtrzykrotny wzrost udziału tej energii w systemie. Cały czas bez żadnych zakłóceń prowadzimy inwestycje dotyczące pozyskiwania energii wiatrowej z morza, czyli tzw. ESP.</u>
          <u xml:id="u-218.4" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Zapowiadaliśmy, że w ramach przebudowywania miksu energetycznego i strategicznego dostosowania go do sytuacji geopolitycznej Polski będziemy również wprowadzać szereg regulacji, które będą przyspieszać procesy związane z inwestowaniem w energetykę. To jest pierwsza z nich, ale nie ostatnia. Tak jak zapowiadałam, przed nami specustawa dotycząca inwestycji w sieci przesyłowe. Państwo o to pytali. Myśleliśmy o tym. Jest przygotowana również dodatkowa szeroka regulacja, jeśli chodzi o linie bezpośrednie, cały rynek energii. Jest ustawa biogazowa, nad którą proceduje Ministerstwo Rolnictwa. Mamy w tym swój udział, konsultowaliśmy ją. To są wspólne regulacje, które, mam nadzieję, będą przyjęte niebawem. Według mojej wiedzy w tej chwili prowadzone są konsultacje społeczne. Jeśli chodzi o klastry hybrydowe, źródła energii, to to wszystko jest w przygotowaniu. Chodzi o kompleksowy projekt przebudowy polskiego systemu elektroenergetycznego, żeby dostosować go z jednej strony do niestabilnej sytuacji geopolitycznej. Pewnie przebudowie ulegnie system w całej Europie. Tanie, bezpieczne paliwo, jakim miał być według Niemców gaz, nie będzie dłużej przedmiotem dyskusji. Rzeczywiście sama ze zgrozą widzę, że Niemcy zamykają swoje źródła jądrowe. My takich planów nie mamy, wręcz przeciwnie, zarówno duży, jak i mały atom… Takie inwestycje będą prowadzone,…</u>
          <u xml:id="u-218.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-218.6" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">…a przy okazji każdej infrastrukturalnej inwestycji generuje się miejsca pracy. To jest niejako koło zamachowe dla lokalnej oraz krajowej gospodarki. Tutaj też tak będzie, stąd informacje o liczbie miejsc pracy. Nie chodzi o to, że planujemy zatrudnianie maksymalnej liczby osób, tylko o to, że każda infrastrukturalna inwestycja dla lokalnej, regionalnej, a czasami krajowej gospodarki stanowi ogromne koło zamachowe. To jest taki impuls rozwojowy.</u>
          <u xml:id="u-218.7" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Państwo dużo mówili o tym, że idea jest świetna, tylko macie wątpliwości co do szczegółów. Myśmy, tak jak mówię, prowadzili konsultacje. Jeżeli chodzi o bezpieczeństwo energetyczne, to mniej jesteśmy przywiązani do idei, a bardziej myślimy o tym praktycznie. Wyrazem praktycznego myślenia jest ten projekt ustawy, o którego przyjęcie będę bardzo prosić Wysoką Izbę.</u>
          <u xml:id="u-218.8" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Padło pytanie, czy potrzebne są elektrownie szczytowo-pompowe. Może są niepotrzebne. Proszę przypomnieć sobie 17 maja 2021 r., kiedy w związku z awarią rozdzielni w Rogowcu w momencie szczytowego zapotrzebowania na energię bardzo szybko dostarczono do sieci ponad 1,5 GW energii — dokładnie tak zaprojektowane jest to w przypadku elektrowni szczytowo-pompowych — z Żarnowca, Porąbki-Żar, Dychowa i Soliny.</u>
          <u xml:id="u-218.9" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Wspomnę o lokalizacjach, które są proponowane. Państwo przywiązali się do jednej z możliwych lokalizacji i właściwie duża część państwa wypowiedzi dotyczyła tylko jej. W regulacji w żaden sposób nie jest ona imiennie ani nieimiennie nazwana. Regulacje dotyczą wszystkich inwestycji w elektrownie szczytowo-pompowe.</u>
          <u xml:id="u-218.10" who="#komentarz">(Poseł Monika Wielichowska: Pani nie wie, co się w terenie dzieje.)</u>
          <u xml:id="u-218.11" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Przewiduje się, według raportu zespołu eksperckiego do spraw budowy ESP-ów, trzy lokalizacje: Tolkmicko, Młoty, Rożnów II, wytypowano potencjalne lokalizacje dla kolejnych siedmiu. Było pytanie o łączną moc — ponad 4 tys. MW.</u>
          <u xml:id="u-218.12" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Gadowski: A co z likwidowanymi kopalniami…)</u>
          <u xml:id="u-218.13" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Panie pośle, tak jak mówię, ta regulacja nie jest incydentalna, dotyczy ona całego procesu inwestycyjnego, chodzi o wszystkie elektrownie szczytowo-pompowe. I — czego państwo nie zauważyli — jest tam istotna kwestia związana z inwestycjami towarzyszącymi, czyli m.in. wyprowadzeniem mocy. Polski system elektroenergetyczny rzeczywiście wymaga bardzo dużych inwestycji, wielomiliardowych, nie tylko dlatego, że powstają nowe, mniej stabilne albo mało stabilne źródła odnawialne, ale również dlatego, że na północy Polski planowany jest tzw. duży atom, tak to roboczo nazywam, czyli duża elektrownia atomowa z trzema blokami, ale również offshore, czyli najbardziej stabilne z niestabilnych źródeł energii. Siłą rzeczy, tak natura chciała, oba te projekty inwestycyjne, gigantyczne projekty inwestycyjne, które odmienią polski miks energetyczny, znajdują się na północy Polski. Dotychczas zarówno źródła wytwarzania, jak i zużycie w większości były na południu. W związku z tym trzeba de facto odwrócić proces transportu energii, tak jak z sukcesem odwróciliśmy łańcuch dystrybucji przy węglu. Przypominam: miało go nie być, a udało nam się go dostarczyć z portów na północy, odwrotnie niż przez lata był wywożony w ramach eksportu. Tutaj również należy dokonać tego swoistego rewersu i przesłać duże ilości energii z północy na południe kraju. Pracujemy nad tym w ramach zarówno projektu ustawy przesyłowej, jak i procesów inwestycyjnych PSE. Oczywiście nie będę wypowiadać się w imieniu PSE w tym zakresie, natomiast proszę mi wierzyć, że są te plany i strategia rozwoju sieci jest przygotowana, jest planowana, będzie przeprowadzona i będą na nią środki.</u>
          <u xml:id="u-218.14" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Jeżeli chodzi o energetykę wodną, ja się w 100% zgadzam. Jest to zarówno projekt „Energia dla wsi”, gdzie są środki na małe elektrownie wodne, jak i energetyka wodna większa, chociażby stopień wodny Siarzewo, 80 MW. Przy okazji ktoś z państwa pytał, więc odpowiadam. Nie wiem, w jakim momencie procesu inwestycyjnego w tej chwili znajduje się ta inwestycja, proszę pytać w Ministerstwie Infrastruktury. Wiem, że jakiś czas temu prowadzony był dialog techniczny, żeby wyłonić projektanta i wykonawcę. Czy to się dokonało, tego nie wiem. Natomiast oba źródła są potrzebne w systemie, jak każde źródło energii. Akurat energetyka wodna ma tę bardzo dobrą przypadłość, że jest stabilna, te przepływy są stabilne i uważamy, że zarówno mała energetyka wodna — tutaj przy okazji retencja — jak i duża energetyka wodna jest potrzebna.</u>
          <u xml:id="u-218.15" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Jeżeli chodzi o stosunki wodne, to tak jak mówił, zdaje się, pan poseł Sachajko, rzeczywiście retencja jest potrzebna, a elektrownie szczytowo-pompowe tej retencji sprzyjają, więc nie jest prawdą, że w jakikolwiek sposób stosunki wodne zaburzą. I nie jest to tylko mój pogląd ani pogląd rządu, który w tej chwili mam zaszczyt reprezentować. Takie procesy inwestycyjne na całym świecie cały czas się toczą — albo są przygotowywane, albo już się toczą. 1,5 GW powstaje w Szkocji, 500 MW powstaje w Estonii, powstają takie źródła również w Libanie i oczywiście w Chinach, których skala jest nieporównywalna, w związku z tym nawet nie będę przywoływać liczby tych elektrowni, tych źródeł, które są tam projektowane, wykonywane bądź już pracują w systemie.</u>
          <u xml:id="u-218.16" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Racjonalny miks wymaga uzupełnienia przy tym nadmiarze mocy. Pytali państwo o to, czy nie grozi nam brak energii. Nie grozi nam brak energii. Te zapowiedzi czy ostrzeżenia, czy paniczne komunikaty z zeszłego roku możecie państwo sami zweryfikować, życie je zweryfikowało. Natomiast rzeczywiście duże amplitudy ilości dostarczanej do systemu energii nam grożą. Z każdym kolejnym niestabilnym czy mało stabilnym odnawialnym źródłem energii te fluktuacje będą coraz większe. One wpływają już nie tylko na day-ahead market, gdzie obserwujemy efekt…, czyli najniższe ceny w szczycie, wtedy kiedy kiedyś były najwyższe, od południa, powiedzmy, do godz. 15, bo wtedy wchodzą PV w ogromnej liczbie, te dachy domów Polaków produkują dużo energii, cena spada, ale również system się destabilizuje. W związku z tym każdy magazyn energii, który jest w stanie magazynować bezpiecznie duże ilości energii, jest nam w systemie potrzebny. Nie ze względu na niedobór, ale nadmiar.</u>
          <u xml:id="u-218.17" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Ale za jaką cenę?)</u>
          <u xml:id="u-218.18" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Jeżeli pan poseł pozwoli, co do ekonomiki to jest bardzo proste. Inwestorzy zdecydują. Zawsze test prywatnego inwestora poprzedza każde finansowanie. Kapitał zresztą ma znaczenie. Któryś z panów mówił, że banki mogłyby być prywatne. Ja osobiście parę lat temu uczestniczyłam w bardzo dużym procesie inwestycyjnym, kiedy okazało się w pewnym momencie, że… Wtedy rozmawiałam z prywatnymi bankami, to było finansowanie międzynarodowe, bo żaden polski bank by tego nie udźwignął, i okazało się, że centrala w Holandii uznała, że w Polsce nie należy inwestować, i jeden z dużych banków się wycofał. Kapitał ma narodowość, odczułam to na własnej biznesowej skórze. Tak że prywatne banki nie zawsze reprezentują interes Polski czy kraju, który chce inwestować. To jest istotne. A więc test prywatnego inwestora.</u>
          <u xml:id="u-218.19" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">A jeżeli chodzi o sam prościutki, w bardzo dużym uproszczeniu, model funkcjonowania elektrowni szczytowo-pompowej, otóż ona pompuje wodę wtedy, kiedy energia jest najtańsza, bo jest jej w systemie najwięcej, a spuszcza wtedy, kiedy jest najdroższa. W związku z tym jeżeli chodzi o rachunek ekonomiczny, jest to dość proste i pożądane. A ponieważ system elektroenergetyczny i jego bezpieczeństwo są przedmiotem naszej dużej, największej uwagi, to inwestor został zdefiniowany w taki sposób, żeby zapewnić, że żaden inwestor nie rozpocznie takiego procesu w sposób nieodpowiedzialny, bez zapewnionego finansowania i bez zapewnienia interesów energetycznych Polski.</u>
          <u xml:id="u-218.20" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Jeżeli komuś na któreś z pytań nie odpowiedziałam, to uczynimy to na piśmie, bo być może nie wszystkie pytania zapisałam.</u>
          <u xml:id="u-218.21" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Jeszcze jedna uwaga, muszę to powiedzieć. Nie jest prawdą, że Polacy dostaną jakieś gigantyczne rachunki za prąd, nawet jeżeli przekroczą poziomy mrożenia, które polski rząd zaproponował, żeby ich wesprzeć, bo powyżej tych cen mrożenia jest cena maksymalna dla gospodarstw domowych, małych i średnich przedsiębiorstw, jednostek samorządu. Więc to nie jest prawda, to są po raz kolejny niepotrzebne strachy na Lachy, którymi państwo próbują wywołać paniczne reakcje, panikę. Proszę tego nie robić, to naprawdę Polakom nie jest potrzebne w tym czasie, jednak niestabilnym, bo wojna za polską granicą cały czas się toczy. Samorządy gaszą światło nie ze względu na to, że energii jest w systemie za mało, tylko dlatego że zaproponowaliśmy 10% za 10% — jeżeli ktoś oszczędzi 10% energii, to dostanie 10-procentowy dodatkowy bonus na rachunku. Rachunek ekonomiczny to jest prosta rzecz, w związku z tym bardzo się cieszymy, że ta oszczędność i efektywność energetyczna znajduje swoje odzwierciedlenie w zachowaniach jednostek samorządu terytorialnego. Nas wszystkich również zachęcam do oszczędzania, szczególnie w godzinach szczytu, wszystkich państwa; to się opłaca i środowisku, i naszym kieszeniom. Jeżeli chodzi o ilość energii w systemie, musiałam to sprostować, bo to było twierdzenie nie tylko nieuprawnione, ale po prostu nieprawdziwe.</u>
          <u xml:id="u-218.22" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Jeżeli chodzi o udział samorządów, to oczywiście ta ustawa w taki sposób definiuje decyzję zintegrowaną jak przy każdej innej specustawie, która broni interesu, celu publicznego, a przede wszystkim bezpieczeństwa państwa, w tym kluczowego bezpieczeństwa energetycznego. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-218.23" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#RyszardTerlecki">Wysoka Izbo! Chciałem uspokoić, że nic się nie pali i nie ma pożaru, natomiast na galerii mamy młodzieżowe drużyny pożarnicze z powiatu kościańskiego wraz z opiekunami. Serdecznie pozdrawiamy. Przybyli na zaproszenie pani poseł Joanny Frydrych. Panią poseł też pozdrawiam.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-219.2" who="#RyszardTerlecki">Teraz głos ma sprawozdawca komisji, pan poseł Marek Suski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#MarekSuski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Bardzo serdecznie dziękuję pani minister za te wyczerpujące wyjaśnienia. W zasadzie pani minister praktycznie odpowiedziała prawie na wszystkie pytania. Ja tylko chciałbym powiedzieć, że praca w komisji przebiegała jednak nieco lepiej niż tutaj na sali, bo jak się okazuje, wszyscy mówią, że jesteśmy za, że to jest dobry kierunek, tylko tyle, że robi to Prawo i Sprawiedliwość. I my potopimy te nietoperze biedne, zrujnujemy środowisko, prąd będzie strasznie drogi z tych elektrowni i w ogóle powinniśmy budować biogazownie, a nie elektrownie szczytowo-pompowe itd., itd.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#MarekSuski">Szanowni Państwo! Żeby system funkcjonował dobrze, muszą być różnego rodzaju instalacje i to jest podstawa funkcjonowania i bezpieczeństwa, stąd też to jest niezwykle potrzebne, żebyśmy mieli takie instalacje. A ta ustawa da też możliwość prywatnym inwestorom inwestowania, bo my nie jesteśmy za tym, żeby tylko państwowe spółki czy przedsiębiorstwa mogły funkcjonować. Tak że jeszcze raz bardzo państwu dziękuję za tę debatę i proszę się nie obawiać, nie będzie Armagedonu, jak będą budowane elektrownie szczytowo-pompowe. Nie zabraknie wody, tak jak tu któryś z posłów powiedział, bo przecież to będzie jeszcze jeden element retencji, a rzeczywiście w Polsce wody brakuje, a retencja powoduje, że tej wody jest więcej w systemie, bo i chociażby przez przesiąkanie wody gruntowe podnoszą swój poziom. Czyli to jest dobre działanie, a energia uzyskiwana czy też magazynowana w elektrowniach szczytowo-pompowych jest energią najbardziej ekologiczną. Proszę porównać, jak rujnuje się środowisko przez baterie litowe, a jak to wygląda, gdy jest stworzone nowe środowisko w tych zbiornikach wodnych, bo przecież tam będzie życie, a nie zatruwanie środowiska.</u>
          <u xml:id="u-220.2" who="#MarekSuski">Dziękuję państwu bardzo i zapraszam członków na posiedzenie komisji, gdzie rozpatrzymy poprawki, a tych wszystkich państwa, którzy chcieliby też wziąć w tym udział, zapraszam serdecznie, jutro będziemy pracować dalej. I uspokajam pana posła Kasprzyka, który mówił, że tak nagle… Miesiąc temu pan poseł był na posiedzeniu komisji, czyli mieliśmy przynajmniej miesiąc, jeśli chodzi o rozpoczęcie prac w Sejmie, żeby się przygotować do pracy dziś, więc ten zarzut, że jest takie szybkie tempo, też nie jest trafiony. Dziękuję państwu bardzo. Dziękuję, pani minister i panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-220.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#RyszardTerlecki">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#RyszardTerlecki">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji do spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-221.2" who="#RyszardTerlecki">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-221.3" who="#RyszardTerlecki">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-221.4" who="#RyszardTerlecki">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 9. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Infrastruktury o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o publicznym transporcie zbiorowym (druki nr 2920 i 3043).</u>
          <u xml:id="u-221.5" who="#RyszardTerlecki">Proszę pana posła Piotra Króla o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#PiotrKról">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt przedstawić w imieniu Komisji Infrastruktury sprawozdanie Komisji Infrastruktury o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, druk nr 2920.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#PiotrKról">Marszałek Sejmu zgodnie z art. 37 ust. 1 i art. 40 ust. 1 regulaminu Sejmu po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu skierował w dniu 11 stycznia 2023 r. powyższy projekt ustawy do Komisji Infrastruktury do pierwszego czytania. Komisja Infrastruktury po przeprowadzeniu pierwszego czytania oraz rozpatrzeniu tego projektu ustawy na posiedzeniu w dniu 7 marca 2023 r. wnosi, by Wysoki Sejm uchwalić raczył załączony projekt ustawy.</u>
          <u xml:id="u-222.2" who="#PiotrKról">Pragnę też przypomnieć, że miałem przyjemność w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawa i Sprawiedliwości złożyć poprawkę do tego projektu ustawy. Ten projekt ustawy powoduje, że pracownicy zatrudnieni na pewnych stanowiskach, jeżeli chodzi o transport kolejowy, czyli cała obsada pociągu, będą objęci tą ochroną i będą mieli status funkcjonariusza publicznego. Taki sam status będą mieli kierowcy w transporcie publicznym i dlatego Komisja Infrastruktury będzie prosić Wysoki Sejm o przyjęcie tego projektu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-222.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#RyszardTerlecki">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-223.2" who="#RyszardTerlecki">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-223.3" who="#RyszardTerlecki">Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Aleksander Mrówczyński, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-223.4" who="#komentarz">(Poseł Piotr Król: Nie ma pana posła, bo jest w komisji, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-223.5" who="#RyszardTerlecki">Rozumiem.</u>
          <u xml:id="u-223.6" who="#RyszardTerlecki">To pan poseł Franciszek Sterczewski, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-223.7" who="#RyszardTerlecki">Jest.</u>
          <u xml:id="u-223.8" who="#RyszardTerlecki">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#FranciszekSterczewski">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mówimy dziś o nowelizacji mającej na celu poprawę bezpieczeństwa pracy w transporcie publicznym. Dlaczego ta ustawa jest tak ważna? Rok temu miałem zaszczyt spotkać się z panem Tadeuszem, kierowcą poznańskiego MPK, który został zaatakowany podczas wykonywania swojej pracy. Pan Tadeusz ma prawie 70 lat i jako kierowca pracuje na pół etatu. Został dotkliwie pobity tylko dlatego, że stanął w obronie zaczepionego chłopaka. Jego brak obojętności na krzywdę został ukarany.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#FranciszekSterczewski">Nic lepiej od tej historii nie pokazuje, jak potrzebna jest ta ustawa. Nadanie osobom kierującym transportem publicznym statusu funkcjonariusza publicznego sprawi, że osoby, które podniosą rękę na motorniczego, maszynistę czy kierowcę, następnym razem się zastanowią dwa razy i w wielu przypadkach nie zdecydują się na przemoc fizyczną. Bycie funkcjonariuszem oznacza nietykalność cielesną, godność osobistą, a także szacunek dla realizowanych zadań zawodowych. Funkcjonariusz stanie się przedmiotem szczególnej ochrony państwa.</u>
          <u xml:id="u-224.2" who="#FranciszekSterczewski">Także osoby, które dopuszczają się przemocy wobec pracowników i pracownic kierujących transportem zbiorowym, będą podlegać większej karze. Funkcjonariuszami publicznymi są nauczyciele i nauczycielki, listonosze, ochroniarze, pracownicy socjalni, a więc osoby, które wykonują zawody niezbędne z punktu widzenia funkcjonowania społeczeństwa. Nie mam żadnych wątpliwości, że maszyniści, motorniczy i kierowcy zasługują, by być do tej listy dopisani. W trakcie pandemii koronawirusa zobaczyliśmy, jak istotna jest ciągłość transportu publicznego. Podobnej lekcji udziela nam wojna w Ukrainie, gdzie każdego dnia widzimy, jak ważne zadania wykonuje kolej. Należy zrobić wszystko, żeby pracownicy i pracownice odpowiedzialni za transport publiczny czuli się po prostu jak najbezpieczniej.</u>
          <u xml:id="u-224.3" who="#FranciszekSterczewski">Od lat transport publiczny traktowany w Polsce jest niestety po macoszemu. Likwidowane są linie kolejowe i połączenia autobusowe, a warunki pracy osób zajmujących się autobusami, tramwajami czy koleją zawsze lub niestety zbyt często stawały się coraz gorsze.</u>
          <u xml:id="u-224.4" who="#FranciszekSterczewski">Obecnie w wielu miastach brakuje osób chętnych do pracy, dlatego że bycie kierowcą, motorniczym czy maszynistą to trudna, odpowiedzialna i niebezpieczna praca, za którą w dodatku otrzymuje się niewystarczające wynagrodzenie. Ta ustawa jest krokiem w dobrą stronę, w stronę przywrócenia godności tym zawodom, a także odbudowy transportu publicznego po wielu latach zaniedbań.</u>
          <u xml:id="u-224.5" who="#FranciszekSterczewski">Na koniec chciałbym z całego serca jeszcze raz podziękować panu Tadeuszowi i tysiącom kierowców, kierowczyń, tramwajarzy i tramwajarek, którzy każdego dnia wykonują swoją pracę. Wiele razy znajdują się w niebezpiecznych sytuacjach. Część z tych historii trafia do mediów, ale o większości nawet nie słyszymy. To dzięki pracy i odwadze tych osób możemy dotrzeć do szkoły, pracy czy odwiedzić bliskich. Chroniąc kierowców i motorniczych lepiej chronimy miliony osób codziennie podróżujących transportem publicznym. Dlatego w imieniu Koalicji Obywatelskiej popieramy ten projekt. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-224.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Stefan Krajewski, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#StefanKrajewski">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska — PSL, UED, Konserwatyści przedstawić nasze stanowisko wobec sprawozdania komisji o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, druki nr 2920 i 3043.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#StefanKrajewski">Projekt dotyczy wprowadzenia przepisów, które umożliwiają osobie wykonującej przewóz osób w publicznym transporcie zbiorowym podczas kierowania środkami transportu i w związku z kierowaniem nimi korzystanie z ochrony przewidzianej dla funkcjonariusza publicznego. Oznacza to, że przedmiotem szczególnej ochrony prawnokarnej stanie się m.in. nietykalność cielesna kierowców, motorniczych, maszynistów i innych osób wykonujących przewozy w publicznym transporcie zbiorowym, ich życie i zdrowie, godność osobista, a także prawidłowość prowadzonych przez nich czynności oraz szacunek dla realizowanych przez nich zadań.</u>
          <u xml:id="u-226.2" who="#StefanKrajewski">Doskonale sobie zdajemy sprawę z tego, jak odpowiedzialna to jest praca: kierowcy, maszynisty, tramwajarza, tramwajarki, tych, którzy muszą zachować szczególną ostrożność, wyjeżdżając na drogi, na tory, wiedząc, że ponoszą odpowiedzialność za wielu pasażerów, których mają bezpiecznie dowieźć do celu. Często są oni przedmiotem ataku różnych osób. Często jest tak, że stają w obronie słabszych, chcą zadbać o dobro i mienie publiczne, które jest niejednokrotnie niszczone, a czasem po prostu wykonują swoje zadania tak, jak to powinni robić. Mówię o kontrolerach biletów, o tych, którzy mają zapewnić bezpieczeństwo podróżnych.</u>
          <u xml:id="u-226.3" who="#StefanKrajewski">Także trzeba pozytywnie ocenić zarówno poselski projekt, który wpłynął, jak i poprawki, które zostały zgłoszone podczas posiedzenia Komisji Infrastruktury. To wszystko ma prowadzić do tego, by w pracy, oprócz tego, że powinna być oczywiście dobrze wynagradzana, zadbać o bezpieczeństwo wszystkich wymienianych tutaj przeze mnie osób.</u>
          <u xml:id="u-226.4" who="#StefanKrajewski">Jeśli będzie to przestrzegane i będzie ponoszona odpowiedzialność przez osoby, które dokonają jakiegokolwiek ataku na osobę, która wykonuje to odpowiedzialne zadanie, to powinno to poprawić warunki pracy tych ludzi.</u>
          <u xml:id="u-226.5" who="#StefanKrajewski">Trzeba się zgodzić, że to jest dobry projekt, który będzie wnosił wiele dobrego w zakresie poprawy warunków pracy, bezpieczeństwa. W związku z tym jako Klub Parlamentarny Koalicji Polskiej — Polskie Stronnictwo Ludowe będziemy popierać to rozwiązanie i oby ono przyniosło zamierzone efekty, skutki. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-226.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Marek Rutka, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#MarekRutka">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu klubu parlamentarnego Lewicy, ale przede wszystkim jako autor poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o publicznym transporcie zbiorowym mam zaszczyt przedstawić stanowisko wobec procedowanego projektu.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#MarekRutka">Przedłożony projekt jest efektem wsłuchiwania się w głos dziesiątków tysięcy pracowników sektora publicznego transportu zbiorowego, czyli kierowców autobusów, trolejbusów, motorniczych tramwajów, a także maszynistów i jedno- oraz wieloosobowych drużyn konduktorskich. Kierowcy czy motorniczowie mówili jasno, że bardzo często boją się interweniować np. podczas aktów wandalizmu. W przypadku uszkodzenia ciała, ale takiego, które nie jest dłuższe niż 7 dni, sprawca do tej pory nie był ścigany z urzędu. Chodzi o to, aby status funkcjonariusza publicznego pozwalał na ściganie każdego aktu agresji właśnie z mocy urzędu, z mocy państwa.</u>
          <u xml:id="u-228.2" who="#MarekRutka">Jak powiedziałem wcześniej, kierowca, motorniczy to są osoby, które wykonują zadania publiczne, a więc powinni być także chronieni przez państwo. Do mnie, do posła ziemi pomorskiej, zgłosił się swego czasu przewodniczący Związku Zawodowego Pracowników Komunikacji Miejskiej w Gdańsku. Pan Marian Męczykowski zwrócił się do mnie właśnie z apelem o podjęcie działań w zakresie objęcia kierowców, motorniczych, ale także maszynistów ochroną należną funkcjonariuszom publicznym.</u>
          <u xml:id="u-228.3" who="#MarekRutka">Początkowo w przedłożeniu zaproponowaliśmy, aby ochroną zostali objęci kierowcy, motorniczowie i maszyniści w myśl ustawy o publicznym transporcie zbiorowym. W toku dalszych konsultacji ze środowiskiem pracowników sektora publicznego transportu zbiorowego, ale także, co chciałbym podkreślić, w wyniku bardzo dobrej pracy w Komisji Infrastruktury i konsensusu wszystkich klubów parlamentarnych postanowiliśmy włączyć do katalogu zapis o pracownikach zatrudnionych na stanowiskach wymienionych w ustawie o transporcie kolejowym, czyli m.in. o kierownikach pociągów i członkach drużyn konduktorskich. Dołączenie do katalogu pracowników objętych ochroną wynika ze specyfiki ich pracy i stałego oraz bezpośredniego kontaktu z pasażerami.</u>
          <u xml:id="u-228.4" who="#MarekRutka">Przytoczę kilka przykładów ataków na osoby, które wykonują publiczny transport osób. W Jeleniej Górze w sierpniu ub.r. dwudziestojednolatek pobił kierowcę autobusu MZK po tym, jak niezabezpieczony wózek z dzieckiem przewrócił się w czasie przejazdu przez rondo. Szczecin, wrzesień 2022 r. — mężczyzna po wymianie zdań na temat relacji kursu pobił na pętli Pomorzany motorniczego Tramwajów Szczecińskich. Takich sytuacji jest oczywiście bardzo, bardzo wiele. One występują także w transporcie kolejowym. Szczególnie niebezpieczne dla pracowników wykonujących transport są kursy nocne, kursy wieczorowe, także poza granice miasta, do przedmieść.</u>
          <u xml:id="u-228.5" who="#MarekRutka">Udało się ponad, ale także poza sejmowymi podziałami politycznymi wprowadzić tę ustawę pod obrady Wysokiej Izby. Jeszcze raz podkreślę bardzo dobrą pracę w komisji, ale także przychylność ze strony przedstawicieli ministerstwa, za co z tego miejsca dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-228.6" who="#MarekRutka">Sankcje grożące napastnikowi opisane są w Kodeksie karnym. Naruszenie nietykalności cielesnej funkcjonariusza publicznego w czasie wykonywania przez niego obowiązków służbowych zagrożone jest karą grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do 3 lat, natomiast za napaść grozi kara od roku do 10 lat pozbawienia wolności lub od 2 lat do 12. Jeśli dojdzie do ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, to oczywiście jest wyższy wymiar kary. Co ważne, postępowanie wszczynane jest z urzędu, a nie z oskarżenia prywatnego. Oczywiście tą ochroną objęci są motorniczowie, kierowcy i pracownicy kolei, ale tylko w momencie wykonywania swoich obowiązków służbowych.</u>
          <u xml:id="u-228.7" who="#MarekRutka">W imieniu własnym, ale i oczywiście klubu parlamentarnego Lewicy wnoszę o przyjęcie przedłożonego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-228.8" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Włodzimierz Czarzasty)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Witam państwa.</u>
          <u xml:id="u-229.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, pan poseł Grzegorz Braun, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#GrzegorzBraun">Szczęść Boże wszystkim motorniczym, tramwajarzom, kolejarzom. Radzi byśmy i my im nieba przychylić, żeby się czuli bezpiecznie w swojej pracy, ale zauważmy, szanowni państwo, że ta ustawa jest łataniną dziury, która nieustannie się powiększa, i jest to, nazwijmy to, dziura aksjologiczna i generalnie upadek prawa w Rzeczypospolitej. To znaczy kiedy przestają działać prawa i kiedy łobuzy, bandyci, a nawet zbrodniarze czują się bezkarni, zatem nikt ze wszystkich ludzi normalnych nie czuje się bezpiecznie, wtedy trzeba łatać, wtedy trzeba jakieś specjalistyczne łaty naklejać na to dziurawe prawo. Może nawet samo prawo nie jest dziurawe, tylko najwyraźniej brakuje woli politycznej przy całej tromtadracji ludzi ogłaszających się szeryfami w Rzeczypospolitej Polskiej, najwyraźniej bezkarność tak się szerzy, że trzeba ratować tych biednych motorniczych przed chuliganami.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#GrzegorzBraun">No ale jeśli motorniczych, to co z kontrolerami?</u>
          <u xml:id="u-230.2" who="#GrzegorzBraun">Jeżeli mówimy o motorniczych, to co, dajmy na to, z paniami kapciowymi w muzeum państwowym, narodowym, które też ktoś może potrącić na służbie? Itd., itd., to nie będzie miało końca, szanowni państwo.</u>
          <u xml:id="u-230.3" who="#GrzegorzBraun">I teraz oczywiście wyjdziemy na najczarniejsze charaktery tego tygodnia, ludzi, którzy nie mają litości i nie mają względu na poczucie bezpieczeństwa ludzi tak istotnych jak motorniczy parowozów, niekoniecznie parowozu dziejów. Ale musimy zwracać uwagę na to, że to jest łatanina. To nie jest porządne prawo, to nie jest państwo prawa, rzecz jasna. Coście zrobili? Ucięliście, nie powiem: głowę, ale powiem: zwieńczenie konstrukcji prawnej, kiedyście się wszyscy zgodzili na to, żeby karę główną wykreślić z Kodeksu karnego.</u>
          <u xml:id="u-230.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-230.5" who="#GrzegorzBraun">Przykład idzie z góry. Bezkarność rodzi podaż, rodzi bezczelność, rodzi po prostu działanie w poczuciu, że nic tak naprawdę złego mi się nie stanie, jak się targnę na tego tutaj, Bogu ducha winnego kierowcę autobusu. Bo też najczęściej nic się złego nie dzieje.</u>
          <u xml:id="u-230.6" who="#GrzegorzBraun">No i teraz pytanie: Czy leczymy objawowo, taką łataniną, czy też zmierzamy do tego, żeby państwo polskie, najjaśniejsza Rzeczpospolita odzyskała powagę? A nie będzie tej powagi bez surowości, przykładnego karania wszystkich łobuzów, bandziorów, chuliganów. Zdaje mi się, że możemy nie protestować przeciwko tej ustawie, którą tutaj wnieśliście, ale będziemy protestować przeciwko takiej dewaluacji prawa. Konkretne pytanie zadam, kiedy przyjdzie na to pora. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-230.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-231.2" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Dzień dobry dla pana marszałka.)</u>
          <u xml:id="u-231.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dzień dobry dla pani posłanki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#MirosławSuchoń">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Koła Parlamentarnego Polska 2050 w sprawie sprawozdania komisji o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o publicznym transporcie zbiorowym.</u>
          <u xml:id="u-232.2" who="#MirosławSuchoń">Szanowni Państwo! Projekt ustawy przewiduje, że od momentu przyjęcia projektu, podpisania go przez pana prezydenta i wejścia przepisów w życie osoby, które wykonują przewóz w publicznym transporcie zbiorowym, podczas kierowania środkami transportu i w związku z kierowaniem tymi środkami oraz obsługa składów kolejowych będą korzystały z ochrony przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych. Ta szczególna ochrona funkcjonariuszy publicznych wyraża się tym, iż określone zachowanie sprawcy przestępstwa wobec takiej osoby, wobec funkcjonariusza publicznego bądź też wobec osoby, która korzysta właśnie z przywileju ochrony przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych, to przestępstwo zagrożone karą surowszą niż analogiczne zachowanie sprawców wobec innych podmiotów. To jest oczywiście w pewnym sensie odpowiedź na zagrożenia, które ujawniają się niemal każdego dnia właśnie w związku z wykonywaniem przewozów. Dochodzą do nas informacje na temat aktów agresji czy to wobec osób bezpośrednio zaangażowanych w przewóz — wobec kierowców, wobec obsługi środka transportu — czy to wobec pasażerów, którzy podróżują tym środkiem transportu. I oczywiście tego typu regulacje nie spowodują w sposób, powiedziałby, dynamiczny zmian w zakresie postępowania przestępców, natomiast z pewnością taka akcja informacyjna, to obowiązywanie w praktyce przepisów, które spowodują surowsze kary, będzie wpływało pozytywnie na bezpieczeństwo w środkach transportu publicznego, na czym, jak myślę, zależy całej Wysokiej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-232.3" who="#MirosławSuchoń">Szanowni Państwo! Wejście w życie tych przepisów z pewnością wywoła również pozytywne skutki w zakresie poczucia bezpieczeństwa osób, które podróżują środkami transportu. To jest w interesie publicznym. Wydaje się, że liczba tych osób będzie w przyszłości rosła, w związku z czym zapewnienie im bezpieczeństwa jest również niezbędne.</u>
          <u xml:id="u-232.4" who="#MirosławSuchoń">W imieniu Koła Parlamentarnego Polska 2050 deklaruję poparcie dla tego dobrego projektu. Powinniśmy go uchwalić jak najszybciej, tak aby te przepisy mogły obowiązywać niezwłocznie po ich przyjęciu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-232.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Joanna Senyszyn, Lewica Demokratyczna.</u>
          <u xml:id="u-233.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-233.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przepraszam, panie pośle, ale pan jest następny. To zresztą widać.</u>
          <u xml:id="u-233.4" who="#komentarz">(Poseł Dobromir Sośnierz: Rozpędziłem się.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#JoannaSenyszyn">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Koło Parlamentarne Lewicy Demokratycznej, podobnie jak inne kluby i koła, popiera projekt ustawy o zmianie ustawy o publicznym transporcie zbiorowym.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#JoannaSenyszyn">Przez wiele lat wydawało się, że transport prywatny w znacznym stopniu wyruguje transport publiczny, zwłaszcza w miastach. Dziś już wiemy, że publiczny transport zbiorowy jest i będzie coraz ważniejszy ze względu na korki, które nieprawdopodobnie wydłużają czas transportu samochodem, ze względu na koszty, ale też ze względu na ekologię. Dobrze, że kierowca, motorniczy, członkowie obsady pociągu otrzymają status funkcjonariusza publicznego. Będą bezpieczniejsi, ale też, co bardzo ważne, wzrośnie prestiż ich zawodu. Pytanie: Czy pójdą za tym również pieniądze? Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Dobromir Sośnierz, Wolnościowcy.</u>
          <u xml:id="u-235.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#DobromirSośnierz">Przeczytam coś państwu: Jesteśmy na najlepszej drodze do tego, żeby doprowadzić do szybkiej inflacji już nie tylko złotówki w tym momencie, ale też ochrony funkcjonariusza publicznego, bo najpierw w absurdalny sposób, zupełnie nieprzemyślany, udzieliliśmy specjalnej ochrony medykom, a teraz, co było łatwo przewidzieć, że tak się stanie, pojawia się pytanie: Czemu nie kolejnej grupie?</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#DobromirSośnierz">Czyż farmaceuci nie zasługują na taką samą ochronę? Kto się ośmieli przecież odpowiedzieć na tak postawione pytanie, że nie zasługują? Ale czy ciężko pracujące kasjerki w marketach nie zasługują na ochronę?</u>
          <u xml:id="u-236.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-236.3" who="#DobromirSośnierz">Czy one nie są czasami narażone na gniew klientów? Czy taksówkarze nie zasługują? A kontrolerzy biletów?</u>
          <u xml:id="u-236.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-236.5" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: A kobiety publiczne?)</u>
          <u xml:id="u-236.6" who="#DobromirSośnierz">Kto to powiedział? Dobromir Sośnierz. Sejm RP, 11 maja 2022 r.</u>
          <u xml:id="u-236.7" who="#DobromirSośnierz">Jak widać, coraz częściej mogę wyciągać z szuflady stare wystąpienia. A to tylko pierwsza kadencja. Myślę, że jakbym tu posiedział dłużej, to mógłbym robić tylko to i przypominać państwu, że przewidziałem, że tak będzie. Niestety słynna przestroga Lityńskiego mówi, że nie należy podpowiadać socjalistom głupich pomysłów, bo naprawdę tak zrobią. Przyznaję się do błędu,…</u>
          <u xml:id="u-236.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-236.9" who="#DobromirSośnierz">…bo pomysł, który tutaj ironicznie podpowiedziałem, żeby statusem funkcjonariusza publicznego objąć kontrolerów biletów, już padł na poważnie w komisji. Brawo! Ktoś nie zrozumiał ironii albo po prostu jest socjalistą.</u>
          <u xml:id="u-236.10" who="#DobromirSośnierz">Podawałem powody, dla których nie powinniśmy tak robić. To jest oczywiście działalność pod wpływem doniesień medialnych. Za każdym razem jakieś wyolbrzymione zagrożenie powoduje błyskawiczną, doraźną reakcję. To powoduje inflację znaczenia tego funkcjonariusza publicznego itd. Czy to działa? Nie. Przyznano to w samym uzasadnieniu. Jest tu mowa o tym, że to wpłynie jedynie na poczucie bezpieczeństwa — a nie na bezpieczeństwo. Czyli oficjalnie w uzasadnieniu przyznajemy, że to jest takie legislacyjne placebo, żeby ludzie poczuli się lepiej w pracy. Gdyby to działało, to przecież czemu to dobro tak dozować obywatelom? Wszyscy zostańmy funkcjonariuszami publicznymi, wszystkim będzie bezpieczniej. Jest jeszcze na tym posiedzeniu obradowana ustawa o przejazdach na aplikację. Tam jest mowa o tym, że kobiety są gwałcone. Przyznajmy im status funkcjonariuszy publicznych, jeśli to działa.</u>
          <u xml:id="u-236.11" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-236.12" who="#DobromirSośnierz">Problem rozwiązany, cyk, jeden wpis w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-236.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-236.14" who="#DobromirSośnierz">Kończąc tym śmiałym postulatem, apeluję o objęcie statusem funkcjonariusza publicznego wszystkich naraz.</u>
          <u xml:id="u-236.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-236.16" who="#DobromirSośnierz">Raz na zawsze będzie spokój. A na razie Wolnościowcy odrzucają ten bezsensowny wykwit Lewicy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-236.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Aleksander Mrówczyński, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-237.2" who="#komentarz">(Poseł Piotr Król: Panie marszałku, ja zgłaszałem, że poseł niestety uczestniczy w komisji. Tam są głosowania. Ja zgłaszałem panu marszałkowi Terleckiemu, ale być może nie przekazał tej informacji.)</u>
          <u xml:id="u-237.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan marszałek Terlecki przekazał mi informację. Zapytałem dlatego, że może pan Mrówczyński akurat się pojawił. Ale jak go nie ma, to w ogóle nie ma problemu.</u>
          <u xml:id="u-237.4" who="#komentarz">(Poseł Piotr Król: Czy ja mogę…)</u>
          <u xml:id="u-237.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Nie, bo pana klub…</u>
          <u xml:id="u-237.6" who="#komentarz">(Poseł Piotr Król: Czy w imieniu komisji mogę na koniec zabrać głos?)</u>
          <u xml:id="u-237.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Na koniec — tak. Ale jeszcze są pytania, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-237.8" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę państwa, przechodzimy do zadawania pytań.</u>
          <u xml:id="u-237.9" who="#WłodzimierzCzarzasty">Ustalam czas na zadawanie pytania na 1 minutę.</u>
          <u xml:id="u-237.10" who="#WłodzimierzCzarzasty">Czy ktoś z państwa chciałby się jeszcze dopisać na liście?</u>
          <u xml:id="u-237.11" who="#WłodzimierzCzarzasty">Jeżeli nie, zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-237.12" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zgłosiło się 13 osób.</u>
          <u xml:id="u-237.13" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę panią posłankę Joannę Senyszyn, Lewica Demokratyczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#JoannaSenyszyn">Przede wszystkim chciałabym się dowiedzieć, czy są przewidziane akcje informacyjne, inforumujące, że już 2 tygodnie po wejściu w życie ustawy będzie większa ochrona i wyższe kary za ataki na kierowców, motorniczych, członków obsady pociągu. To jest niezwykle istotne, bo przekonaliśmy się, że poseł Kukiz za głosowanie wspólnie z PiS dostał ostatnio 4300 tys. zł na propagowanie referendum. Być może poparcie ze strony rządu dla tego poselskiego projektu wynika właśnie z tego, że jest jeszcze dużo takich przy-PiS-owskich posłów czy różnych przy-PiS-owskich organizacji, którzy chętnie przytulą parę milionów na propagowanie tego, że będą wyższe kary za ataki na kierowców, motorniczych i członków obsady pociągu. Proszę o odpowiedź na piśmie. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: I kontrolerów, kontrolerów.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Grzegorz Braun, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#GrzegorzBraun">Przywróćcie karę główną, dajcie ludziom prawo noszenia broni i wtedy będzie mniej ekscesów bandyckich,…</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-240.2" who="#GrzegorzBraun">…chuligańskich napaści. Ale nie, rząd, lewica z lewej i lewica z prawej strony tej sali bardziej boją się prawych obywateli, uczciwych patriotów niż lumpenproletariatu, z którego głosów chętnie korzystają. Nie wiem, na kogo teraz przeniosą się głosy oddawane w więziennictwie. My jesteśmy dumni z tego, że na nas głosują raczej nie złodzieje, tylko klawisze.</u>
          <u xml:id="u-240.3" who="#komentarz">(Głos z sali: I mniejszość rosyjska.)</u>
          <u xml:id="u-240.4" who="#GrzegorzBraun">Z tego jesteśmy dumni, a pytanie brzmi: Skoro już uprawiacie tę łataninę, to czy jednak nie powinniście wydłużyć listy funkcjonariuszy publicznych — z zastrzeżeniem, że dotyczy to czasu pełnienia takich czynności, jak prowadzenie tramwaju — w Kodeksie karnym i nie wprowadzać referencji do ustawy o transporcie zbiorowym? Tam jest ta lista, otwiera ją prezydent, chyba zaraz są posłowie, senatorowie. My się chętnie posuniemy, nam nie będzie w żaden sposób uwłaczać, że będą tam kontrolerzy, kanary, woźni, tramwajarze i kolejarze różnej maści, ale chodzi o to, żeby był jakiś porządek w tym prawie.</u>
          <u xml:id="u-240.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Małgorzata Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-241.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#MałgorzataPępek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie ulega wątpliwości, że nietykalność cielesna, życie i zdrowie kierowców, motorniczych, maszynistów wykonujących przewozy w publicznym transporcie zbiorowym powinny zostać objęte szczególną ochroną. Osobom wykonującym takie przewozy będzie przysługiwała ochrona prawna, podobnie jak jest w przypadku funkcjonariuszy publicznych, i to zasługuje na aprobatę. Odpowiedzialne państwo powinno zrobić wszystko, żeby chronić te osoby przed aktami agresji. W tym przypadku, kolejny raz, to właśnie opozycja robi to, co powinien zrobić rząd, do czego został powołany.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#MałgorzataPępek">Proszę o odpowiedź na pytanie, czy zasadne byłoby rozszerzenie zapisanej w ustawie ochrony na cały transport kolejowy, czyli np. na konduktorów, którzy również niestety bywają dotykani aktami agresji ze strony pasażerów. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-242.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Jan Szopiński, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-243.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#JanSzopiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Coraz częściej media podają informacje o agresji wobec osób kierujących pojazdami w transporcie zbiorowym. Coraz częściej agresja ta wykracza poza agresję werbalną i przybiera wymiar fizyczny. Osoby zatrudnione w obszarze przewozów zbiorowych coraz częściej wychodzą ze swoich domów i udają się do miejsca zatrudnienia ze świadomością, że poza zagrożeniem wynikającym z samego ruchu pojazdów mogą nie wrócić do domu na skutek napaści ze strony niezdyscyplinowanych, często niebezpiecznych dla innych pasażerów, osób.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#JanSzopiński">Zaznaczyć tutaj wypada, że przez osoby wykonujące przewóz w publicznym transporcie drogowym nie rozumie się jedynie osób bezpośrednio kierujących pojazdami, ale również cały personel towarzyszący, czyli konduktorów, pracowników wagonów restauracyjnych oraz wszystkie inne osoby, dzięki pracy których możliwe jest dokonywanie szeroko rozumianego transportu zbiorowego. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Rafał Adamczyk, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#RafałAdamczyk">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Projekt ustawy o zmianie ustawy o publicznym transporcie zbiorowym będzie mógł wprowadzić i umożliwić osobom organizującym i wykonującym fizycznie przewóz osób w publicznym transporcie ochronę przewidzianą dla funkcjonariusza publicznego. Jest to jak najbardziej słuszna i potrzebna ustawa. Wielu maszynistów czy kierowców autobusów zwracało bardzo często uwagę na to, że są atakowani słownie i fizycznie.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#RafałAdamczyk">Z tego miejsca apeluję do wszystkich o poparcie tego projektu ustawy i pozdrawiam wszystkich maszynistów z Tramwajów Śląskich i kierowców z PKM Sosnowiec. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#MirosławSuchoń">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Korzystając z dobrego przykładu kolegi, zacznę od pozdrowień dla wszystkich kierowców, maszynistów, którzy wykonują pracę w publicznym transporcie zbiorowym. Panie ministrze, to jest rzeczywiście ważna ustawa, natomiast prosiłbym o informację w formie pisemnej o tym, jak kształtują się statystyki dotyczące postępowania prowadzonego przez Policję czy prokuraturę właśnie w obszarze ataków agresji wobec tych osób, które prowadzą publiczny transport zbiorowy. Bardzo bym prosił, tak jak powiedziałem, o odpowiedź i tę statystykę na piśmie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Zdzisław Wolski, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#ZdzisławWolski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dobrze jest, że osoby wykonujące przewóz osób w transporcie publicznym zyskają znaczącą ochronę karnoprawną. Ale chciałem zwrócić uwagę, że jest to bardzo optymistyczne, że to nie tylko dowód dbałości o te osoby, ale i zaufania do nich, że to nie tylko prawa i obowiązki. Miejmy nadzieję, że danie tej ochrony zwiększy, podwyższy tzw. powinność przestrzegania prawa u tych kierowców i nie tylko. Być może staną się przykładem i wzorem do naśladowania, trochę tak jak wielu funkcjonariuszy Policji. W moim mieście, w Częstochowie, jest sporo przypadków, kiedy funkcjonariusze, również funkcjonariuszki, nie będąc na służbie, łapią przestępców na gorącym uczynku, pijanych czy kradnących, czy po prostu zachowujących się agresywnie. Być może coś z tego mechanizmu przejdzie na te osoby, o których rozmawiamy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Marek Rutka, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#MarekRutka">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Jeszcze raz chciałem podziękować panu ministrowi Andrzejowi Bittelowi za bardzo dobrą współpracę podczas pracy na posiedzeniu komisji. Aby prawo, które dzisiaj tutaj jest procedowane — projekt tego prawa — mogło rzeczywiście zadziałać, oprócz tego, że oczywiście musi zostać uchwalone przez Wysoką Izbę i przejść całą procedurę legislacyjną, to musi być znane obywatelom, kierowcom, motorniczym i drużynom konduktorskim. Wobec tego moje pytanie brzmi, czy ministerstwo planuje jakąś akcję informacyjną, uświadamiającą w mediach, mediach społecznościowych, mediach tradycyjnych, aby obywatele i wszyscy mieli świadomość tego, że atak na taką osobę wykonującą zadanie publiczne spotka się z całą jasną odpowiedzią ze strony państwa. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Wiesław Buż, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#WiesławBuż">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Uważam, że przedłożona regulacja dotycząca ustawy o publicznym transporcie zbiorowym zmierzająca do tego, aby osoba wykonująca przewóz osób w publicznym transporcie zbiorowym podczas kierowania środkami transportu korzystała z ochrony przewidzianej dla funkcjonariusza publicznego, jest zasadna i konieczna. Czy przy okazji tej regulacji katalogu osób podlegających ochronie przewidzianej dla funkcjonariusza publicznego nie rozszerzyć o kontrolerów biletów zatrudnionych na etatach w zarządach transportu gminnego lub bezpośrednio u organizatorów transportu publicznego? Kontrolerzy są narażeni na brak ochrony przy współpracy z pasażerem i na konsekwencje wynikające z wykonywania tej pracy.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#WiesławBuż">Prawo przewozowe w art. 33 reguluje zasady kontroli podróżnego i bagażu, ale nie zapewnia ochrony dla kontrolującego. Organizator publicznego transportu zbiorowego również określa zasady przeprowadzenia kontroli i dopuszcza do niej, nie określa jednak zasad bezpieczeństwa dla kontrolera. Czy przy okazji regulacji w tym obszarze nie powinniśmy tego katalogu rozszerzyć?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Tadeusz Tomaszewski, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#TadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Kieruję moje pytanie do pana ministra. Czy w świetle procedowanej ustawy, jeśli chodzi o gminy, zwłaszcza gminy wiejskie, które są organizatorem transportu zbiorowego, realizują swoje zadanie poprzez przetargi i zlecanie tego transportu zbiorowego firmom zewnętrznym, czyli podmiotom prawa handlowego, czyli nie firmom komunalnym, które wykonują te usługi publicznego transportu zbiorowego, czy w świetle tej ustawy kierowca takiej firmy, kiedy będzie wykonywał to zadanie publicznego transportu zbiorowego w wyniku właśnie przetargu w imieniu gminy, również będzie korzystał z tej ochrony prawnej, którą przewiduje ta nowelizacja? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Mateusz Bochenek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#MateuszBochenek">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#MateuszBochenek">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Bez wątpienia publiczny transport zbiorowy to niezwykle ważne zadanie publiczne, które wykonywane jest m.in. przez motorniczych, maszynistów, kierowców, którzy dzięki tej nowelizacji, dzięki tym przepisom staną się funkcjonariuszami publicznymi i otrzymają uprawnienia funkcjonariusza publicznego.</u>
          <u xml:id="u-258.2" who="#MateuszBochenek">Niestety stosunkowo często spotykamy się ze zjawiskami agresji wobec kierujących takimi pojazdami, dlatego też stworzenie przepisów, które mają na celu zabezpieczenie i zagwarantowanie dodatkowej ochrony prawnej tym funkcjonariuszom, jest bardzo właściwe i jest niezwykle potrzebne. Zresztą chociażby w Sosnowcu mieliśmy przypadek, kiedy kierowca bezpośrednio interweniował, gdy zaatakowany został jeden z pasażerów, również narażając swoje zdrowie.</u>
          <u xml:id="u-258.3" who="#MateuszBochenek">Dlatego tym wszystkim, którzy działają na rzecz bezpieczeństwa pasażerów, bardzo dziękuję i w pełni popieram te przepisy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-258.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Konrad Berkowicz, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#KonradBerkowicz">Chcecie uczynić funkcjonariuszami publicznymi kierowców w publicznym transporcie zbiorowym i argumentujecie to tym, że często są w niebezpieczeństwie. Dlaczego nie miałoby to objąć kierowców w transporcie prywatnym? Oznaczałoby to, że albo prywatny transport zbiorowy jest bezpieczniejszy, a wtedy trzeba sprywatyzować państwowy transport publiczny, albo nie jest bezpieczniejszy i należy włączyć kierowców prywatnych. A skoro tak niebezpiecznie jest według was w publicznym transporcie zbiorowym, to dlaczego by nie objąć tą nowelą wszystkich pasażerów tych środków zbiorowego transportu publicznego, tak żeby również byli bezpieczni?</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#KonradBerkowicz">Tutaj Dobromir Sośnierz wspomniał o kasjerkach, ekspedientkach, które też bywają w niebezpieczeństwie. Tymczasem wasza legislacja idzie w dokładnie odwrotnym kierunku, bo jest już projekt, zgodnie z którym kradzież rzeczy o wartości do 800 zł nie będzie przestępstwem, ale wykroczeniem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-260.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-261.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Krzysztof Grabczuk, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#KrzysztofGrabczuk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#KrzysztofGrabczuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Transport publiczny powinien być jednym z ważnych zadań państwa, nie tylko w obecnej chwili, ale generalnie.</u>
          <u xml:id="u-262.2" who="#KrzysztofGrabczuk">Chciałem się upomnieć o mieszkańców zwłaszcza małych miejscowości, którzy często z powodu braku własnego środka transportu, ale również z tego powodu, że czasami nie posiadają prawa jazdy, nie mogą opuścić swoich miejscowości. Zwłaszcza tam powinien być zorganizowany przez państwo, ale przy pomocy państwa również przez samorządy, transport do poszczególnych miejscowości.</u>
          <u xml:id="u-262.3" who="#KrzysztofGrabczuk">W ostatnim okresie obserwujemy niestety ataki na kierowców, na motorniczych i dobrze, że dzisiaj dyskutujemy nad tym problemem, ponieważ jeśli we właściwym czasie nie zareagujemy, to następstwa tego mogą być niestety bardzo złe. Cieszę się, że również tę grupę będziemy mogli objąć ochroną, która przysługuje funkcjonariuszom publicznym. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-262.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę sekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury pana ministra Andrzeja Bittela.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#AndrzejBittel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wszystkim…</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przepraszam bardzo, panowie posłowie, halo, halo, jakbyście panowie umożliwili panu ministrowi wypowiedź, to byłoby miło. Super.</u>
          <u xml:id="u-265.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#AndrzejBittel">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#AndrzejBittel">Dziękuję za niezwykle ożywioną dyskusję na temat projektu poselskiego, który wskutek prac w Komisji Infrastruktury stał się projektem o wiele lepszym, w pełni spełniającym swoją funkcję, funkcję, którą jest sprawienie, aby osoby odgrywające ważne role w publicznym transporcie zbiorowym zabezpieczyć za pomocą statusu funkcjonariusza publicznego, czego skutki doskonale opisał pan poseł Rutka, cele tej ustawy. Nie będę tego powtarzał, bo zakładam, że wszyscy słuchali ze zrozumieniem tego wystąpienia, wcześniejszych i późniejszych również.</u>
          <u xml:id="u-266.2" who="#AndrzejBittel">O tym, że taka formuła jest niezwykle istotna, jest niezwykle ważna, świadczy dotychczasowa praktyka, świadczą postulaty środowisk z tym związanych oraz takie oczywiste poczucie, że naruszenie godności, czci, nietykalności osobistej każdej osoby jest dolegliwe dla tej osoby, ale w tym wypadku jest również dolegliwe dla osób, które tej osobie towarzyszą w ramach wykonywania swoich własnych życiowych zadań, przemieszczając się publicznym transportem zbiorowym. To jest taki argument, który pokazuje, że poczucie bezpieczeństwa jest bardzo ważne dla każdego człowieka. Chodzi o to, żeby w ramach działań prewencyjnych podejmować takie działania, żeby te osoby miały poczucie bezpieczeństwa, a z drugiej strony osoby, które miałyby się dopuścić takich czynów, miały świadomość, że państwo polskie podejmie działania związane z naruszeniem nietykalności i godności takich osób i będzie je prowadziło konsekwentnie, a nie tylko w formułach prywatnoskargowych, jak to ma miejsce do tej pory w przypadku czynów mniej istotnych z punktu widzenia Kodeksu karnego. To jest uzasadnienie tego, dlaczego w ustawie, a nie w Kodeksie karnym, jest różnica między funkcjonariuszami publicznymi wymienionymi w Kodeksie karnym, a tymi, których teraz obejmujemy ochroną w ramach tego działu.</u>
          <u xml:id="u-266.3" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Co to za różnica? Tylko taka, że jest to w dwóch różnych ustawach.)</u>
          <u xml:id="u-266.4" who="#AndrzejBittel">Nie, panie pośle, jest zasadnicza różnica. Zachęcam do lektury komentarza Kodeksu karnego i tych innych ustaw. Wtedy ta dyskusja będzie jaśniejsza. Nie będę tego rozwijał. Nie jestem od kondensacji, tylko od infrastruktury. Dziękuję za te uwagi.</u>
          <u xml:id="u-266.5" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: To co pan tu robi?)</u>
          <u xml:id="u-266.6" who="#AndrzejBittel">Jeśli chodzi o pytanie pani poseł Pępek dotyczące zakresu tej ustawy, to oczywiste jest to, i padło to w wypowiedziach kolejnych osób w ramach wystąpień klubowych, że ta grupa, o którą pani pyta, jest objęta tym poprawionym zakresem. Być może gdyby nie chęć uszczypnięcia rządu przy tej okazji, to precyzyjniejsze doczytanie projektu sprawiłoby, że stałoby się to jasne.</u>
          <u xml:id="u-266.7" who="#AndrzejBittel">Pan poseł Tomaszewski pytał się o zakres podmiotowy. Ten zakres nie zmienił się w stosunku do projektu Lewicy przedstawionego przez pana posła Rutkę, więc odpowiedź na to pytanie powinna być znana wszystkim osobom, które podpisują się pod tym projektem. Oczywiście, że tak — ci kierowcy, którzy będą działali na zlecenie gminy w ramach usługi publicznego transportu zbiorowego, będą objęci rzeczoną ochroną w przypadku przyjęcia tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-266.8" who="#AndrzejBittel">Czy będą miały miejsce akcje informacyjne? Tego nie wiem. Już się boję, że pani poseł Senyszyn zaraz zorganizuje komisję śledczą za akcję informacyjną, a jak tego nie zrobimy, to inny pan poseł rozpocznie przeciwko nam postępowanie za to, że czegoś nie zrobiliśmy. Musicie państwo uzgodnić stanowisko w ramach szeroko rozumianego środowiska. Oczywiście będziemy informować o wejściu tej ustawy w życie, oczywiście szeroko poinformujemy opinię społeczną w tym zakresie. Odbiór wśród członków strony społecznej grupującej przedstawicieli różnych zawodów związanych z publicznym transportem zbiorowym jest bardzo dobry. Będą miały miejsce wspólne działania, które na pewno spowodują, że ta wiedza zostanie rozpropagowana.</u>
          <u xml:id="u-266.9" who="#AndrzejBittel">Oczywiście można by sprowadzić każdą tego typu regulację do absurdu i powiedzieć, że jak jedziesz autobusem, to korzystasz z ochrony publicznej, ale wydaje mi się, że oprócz tego, że jest to może intelektualnie interesujące, erystycznie ciekawe, nie wnosi to jednak nic do sprawy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-267.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę sprawozdawcę komisji pana posła Piotra Króla o zabranie głosu.</u>
          <u xml:id="u-267.2" who="#komentarz">(Poseł Joanna Senyszyn: Czy można? Zostałam wymieniona.)</u>
          <u xml:id="u-267.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie pośle, jakby pan chwileczkę poczekał, to w trybie sprostowania zabrałaby głos pani posłanka Joanna Senyszyn, dobrze?</u>
          <u xml:id="u-267.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#JoannaSenyszyn">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#JoannaSenyszyn">Panie Ministrze! Chyba potraktował pan moje pytanie niezgodnie z moją intencją. To było prześmiewcze pytanie. Po prostu wyrzucacie nasze pieniądze, które ściągacie do budżetu. Okradacie Polaków po to, żeby dawać pieniądze swoim ludziom lub jakimś swoim poplecznikom, żeby w ten sposób kupować ich głosy tu, na sali sejmowej. Niepotrzebnie trudził się pan z tą odpowiedzią. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-269.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#PiotrKról">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Wydaje się, że część osób z niewiedzy albo po prostu ze złej woli próbuje przedstawić tutaj jakąś rzeczywistość, której po prostu nie ma.</u>
          <u xml:id="u-270.1" who="#PiotrKról">Po pierwsze, dlaczego wprowadzamy ten status zarówno jeżeli chodzi o kierowców w transporcie publicznym, jak i o załogi pociągów? Bo ten status funkcjonariusza publicznego powoduje, że będą obowiązywać surowsze kary dla potencjalnych sprawców, którzy dopuszczą się przestępstw wobec tych osób. Wydawało się, że na tej sali większość osób raczej powinna to kojarzyć. Przypominam, że te osoby odpowiadają za bezpieczeństwo pasażerów, więc wydaje się, że dla każdego, kto myśli racjonalnie, jest to racjonalny argument.</u>
          <u xml:id="u-270.2" who="#PiotrKról">Po drugie, nie chciałbym się tutaj wyzłośliwiać, ale wykładam najczęściej na drugim roku studiów logistycznych, a jeżeli chodzi o panów posłów z Konfederacji, to raczej sugerowałbym pierwszy rok…</u>
          <u xml:id="u-270.3" who="#komentarz">(Poseł Konrad Berkowicz: Których posłów?)</u>
          <u xml:id="u-270.4" who="#PiotrKról">…bo panowie nie wiecie, czym jest transport publiczny w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-270.5" who="#komentarz">(Poseł Konrad Berkowicz: Ale którzy posłowie?)</u>
          <u xml:id="u-270.6" who="#PiotrKról">Ja nikomu nie przerywałem.</u>
          <u xml:id="u-270.7" who="#PiotrKról">Panie marszałku, jeżeli mógłbym spokojnie dokończyć…</u>
          <u xml:id="u-270.8" who="#PiotrKról">Macie panowie po prostu taką manię przekrzykiwania, ale nie wynika z tego nic merytorycznego, więc może wytłumaczę w paru słowach, czym jest transport publiczny w Polsce, co go tworzy albo co się na niego składa. Otóż jeżeli gmina, powiat albo województwo ogłosi przetarg, to ma dwie możliwości realizowania transportu publicznego na swoim terenie. Może to zrobić za pośrednictwem swojego podmiotu, którego jest stuprocentowym właścicielem. Tutaj polskie prawo pozwala na tzw. umowę powierzenia. Prawo pozwala też na ogłoszenie przetargu dla podmiotów prywatnych. Jeżeli te podmioty spełniają warunki, to mogą się zgłosić. Panowie najprawdopodobniej po prostu nie rozumieją tej podstawowej zasady, że publiczny transport zbiorowy…</u>
          <u xml:id="u-270.9" who="#komentarz">(Poseł Konrad Berkowicz: Ale dlaczego ktoś pracujący na zlecenie gminy może nie czuć się bezpiecznie?)</u>
          <u xml:id="u-270.10" who="#PiotrKról">Nie wiem, dlaczego akurat pan się odzywa i tak impulsywnie reaguje. Nie wymieniałem tu pana nazwiska.</u>
          <u xml:id="u-270.11" who="#komentarz">(Poseł Konrad Berkowicz: Ale ja nie mówię do pana.)</u>
          <u xml:id="u-270.12" who="#PiotrKról">A widzi pan kogoś innego, kto przemawiałby z tej mównicy poza mną? A to do kogo pan teraz mówi?</u>
          <u xml:id="u-270.13" who="#komentarz">(Głos z sali: A pan do kogo?)</u>
          <u xml:id="u-270.14" who="#PiotrKról">Ja się zwracam do pana.</u>
          <u xml:id="u-270.15" who="#komentarz">(Poseł Konrad Berkowicz: Dlaczego transporter, który jest na zlecenie gminy, ma się czuć w niebezpieczeństwie…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę panów, proszę.</u>
          <u xml:id="u-271.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie pośle, ale jest określony tryb. Jeżeli chce pan z tego trybu skorzystać, to może pan z niego skorzystać.</u>
          <u xml:id="u-271.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-271.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Ale może pan posłuchać? Jeżeli ten tryb zostanie wprowadzony, może pan z niego skorzystać. Wtedy podnosimy rękę do góry albo uśmiechamy się w tę stronę, albo w inny inteligentny i błyskotliwy sposób, na co pana stać, daje pan sygnał, że pan jest i chce pan coś powiedzieć. Wtedy łaskawie, z przyjemnością poprosimy pana. Jeżeli pan tego trybu nie stosuje, to pan komuś przeszkadza. Tu jest pan z PiS-u, ale mógłby być pan z Konfederacji albo ktoś inny. Nie robi się tego. To jest Sejm. Teraz głos ma pan poseł sprawozdawca. Będzie pan chciał coś dodać, udzielę panu głosu, żeby pan był szczęśliwy, bo po świętach ludzie powinni być szczęśliwi i uśmiechnięci.</u>
          <u xml:id="u-271.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#PiotrKról">Reasumując ten wątek, mam nadzieję, że to już dla wszystkich na tej sali jest jasne: umowę o świadczenie usług w zakresie transportu zbiorowego publicznego na terenie Rzeczypospolitej świadczą zarówno podmioty prywatne, jak i podmioty, których właścicielem jest np. samorząd. Wydaje się to dla studenta pierwszego roku logistyki dość jasne. Mam nadzieję, że po 3,5 roku kadencji też jest jasne już dla wszystkich parlamentarzystów.</u>
          <u xml:id="u-272.1" who="#PiotrKról">Kwestia dotycząca transportu kolejowego. Rzeczywiście w pierwotnym projekcie ochroną mieli być objęci maszyniści. W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość złożyłem poprawkę, która rozszerza ochronę na załogę całego składu, całego pociągu. Ona w tej chwili brzmi dokładnie w ten sposób, że pracownicy zatrudnieni na stanowiskach, o których mowa w art. 22d ust. 1, także członkowie obsady pociągu, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 17 ust. 7, korzystają z ochrony przewidzianej dla funkcjonariusza publicznego. Krótko mówiąc, doszliśmy do wniosku, że jednak konduktorzy, ci, którzy mają kontakt z czasami agresywnymi pasażerami, powinni takiej ochronie tym bardziej podlegać, że mają jej podlegać maszyniści.</u>
          <u xml:id="u-272.2" who="#PiotrKról">Tym zakończę. Mamy głębokie przekonanie, że ochrona i nadanie statusu funkcjonariusza publicznego zarówno kierowcom w transporcie publicznym, jak i załogom pociągów jest uzasadnione, jest racjonalne i będzie dobrze służyć pasażerom. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-272.3" who="#komentarz">(Poseł Konrad Berkowicz: Sprostowanie, panie marszałku.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">W trybie sprostowania głos zabierze pan poseł Berkowicz.</u>
          <u xml:id="u-273.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-273.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pół minuty, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#KonradBerkowicz">Pan poseł doskonale wykazał się wiedzą na temat absurdalnej biurokracji, która dla niego jest całą rzeczywistością, ale jest jeszcze zdrowy rozsądek, który w oczywisty sposób pokazuje, że nie ma żadnej różnicy między niebezpieczeństwem, które dotyka kierowcę autobusu, gdy jedzie na zlecenie gminy czy innej jednostki samorządu terytorialnego, a niebezpieczeństwem w sytuacji, w której kierowca autobusu jedzie na zlecenie prywatnej firmy. Tymczasem w tej ustawie tylko w tym pierwszym przypadku dba się rzekomo o bezpieczeństwo kierowcy, nadając mu status funkcjonariusza publicznego. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-275.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Czekaliśmy na te słowa.</u>
          <u xml:id="u-275.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Kto jeszcze jedno zdanie?</u>
          <u xml:id="u-275.3" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Andrzej Bittel: Jeszcze jedno zdanie.)</u>
          <u xml:id="u-275.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Ale jedno zdanie.</u>
          <u xml:id="u-275.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#AndrzejBittel">Jedno.</u>
          <u xml:id="u-276.1" who="#AndrzejBittel">W obu tych przypadkach kierowca będzie wykonywał publiczny transport zbiorowy, niezależnie na czyje zlecenie. I to jest ta różnica, której się nie dostrzega.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dobrze, dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-277.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-277.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-277.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 10. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o poselskim projekcie ustawy o Państwowej Komisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2007–2022 (druki nr 2838 i 3075).</u>
          <u xml:id="u-277.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę pana posła Pawła Hreniaka o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-277.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-277.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Jest pan poseł?</u>
          <u xml:id="u-277.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#PawełHreniak">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o poselskim projekcie ustawy o Państwowej Komisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2007–2022, druk nr 2838.</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#PawełHreniak">Zgodnie z wnioskiem grupy posłów celem ustawy jest utworzenie komisji, która zbada wpływy rosyjskie na bezpieczeństwo Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-278.2" who="#PawełHreniak">W ocenie wnioskodawców, ale sądzę, że nie tylko ich, rzeczą oczywistą jest, że Polska była przedmiotem działań osób, podmiotów i instytucji związanych z Rosją. Okoliczności po rosyjskiej agresji na Ukrainie wymagają podjęcia działań nadzwyczajnych, które będą służyły ochronie interesów Rzeczypospolitej. Stąd też potrzeba powołania komisji, która dokona całościowego przeglądu wpływów rosyjskich, które zagrażają bezpieczeństwu wewnętrznemu Polski.</u>
          <u xml:id="u-278.3" who="#PawełHreniak">Projekt ustawy został skierowany do pierwszego czytania 13 grudnia, a następnie do Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, gdzie projekt został odrzucony. Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych po ponownym rozpatrzeniu projektu ustawy na posiedzeniu, które odbyło się 8 marca br., wnosi, by Wysoki Sejm raczył uchwalić projekt ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-278.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-279.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-279.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-279.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Piotr Kaleta reprezentujący Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-279.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#PiotrKaleta">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wydaje mi się, że na temat propozycji tej ustawy zostało już powiedziane bardzo wiele, żeby nie powiedzieć: wszystko. Argumenty, które się pojawiają czy pojawią się w dalszej części dyskusji, w wystąpieniach klubowych, czy w dalszej pracy w komisjach sejmowych będą takie same. Będą one oczywiste, bo w tym zakresie nic się nie zmieniło.</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#PiotrKaleta">Jestem przekonany, że nic się nie zmieniło po stronie opozycji, ponieważ jak to bywa w Wysokiej Izbie w przypadku poszczególnych projektów ustawy są posłowie, którzy są za, i są posłowie, którzy są przeciw. To jest coś absolutnie oczywistego. Niemniej jednak jest kwestia podejścia do tego przedłożenia. Bo, proszę państwa, istotą tego, co wynika z propozycji zawartych w tej ustawie, jest dojście do prawdy. Prawdy bardzo ważnej. Prawdy, która będzie pokazywała, w jaki sposób zachowywali się przedstawiciele rządu, nasi poprzednicy, jeśli chodzi o sprawy, które są tak bardzo istotne i tak bardzo ważne, czyli bezpieczeństwo energetyczne naszej ojczyzny.</u>
          <u xml:id="u-280.2" who="#PiotrKaleta">Tu, proszę państwa, pojawia się bardzo wiele pytań, które muszą odpowiedzieć na te niejasności. A tych niejasności jest bardzo wiele. Przede wszystkim kluczową kwestią jest to, że w bardzo wielu momentach czy przesłaniach, czy w sytuacjach, które się przecież zdarzyły… Takim najbardziej kluczowym pytaniem będzie to, czy było działanie przeciwko polskiej racji stanu. Jeżeli uczestniczą w tym politycy, którzy mogli maczać swoje palce w tym, żeby to bezpieczeństwo energetyczne było zagrożone, to oczywiście powołanie takiej komisji jest nie tyle że potrzebne, ale wręcz konieczne, ponieważ nigdzie indziej jak właśnie w Wysokiej Izbie dochodzenie do prawdy jest czymś absolutnie koniecznym, absolutnie najważniejszym.</u>
          <u xml:id="u-280.3" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Trzeba było o SKOK-ach powiedzieć.)</u>
          <u xml:id="u-280.4" who="#PiotrKaleta">Wydaje mi się, że przedłożony projekt ustawy niejako wyczerpuje samą ideę, jeśli chodzi o kwestie legislacyjne czy podejście do tego, jak ma wyglądać komisja, o której dyskutujemy. Oczywiście kwestie wtórne czy kwestie, które będą się pojawiały, które będą kwestiami, myślę, bardzo spornymi, będą wynikały w czasie prac tej komisji. Być może także w czasie pewnego osobowego powołania tej komisji. Zobaczymy, jak ono będzie wyglądało, czy w ogóle kluby opozycyjne będą chciały brać udział w pracach tej komisji. Bardzo istotne jest to, aby wskazać tych ludzi, dowiedzieć się, dlaczego, co powodowało nimi, że wówczas mieli takie podejście, takie zachowania, które mogłyby wskazywać na to, że kwestie bezpieczeństwa czy kwestie interesów naszego kraju były sprawami drugorzędnymi.</u>
          <u xml:id="u-280.5" who="#PiotrKaleta">Stąd, proszę państwa, wynika cała niechęć opozycji do tego, aby taka komisja mogła powstać. A przecież to nic innego jak wskazanie wszystkich możliwych działań także po to, żeby w myśl pewnego powiedzenia, że historia jest nauką życia, takich zachowań nie było w przyszłości. A czas, a życie, a to wszystko, co pojawiło się w tej chwili i pojawia w sposób barbarzyński na Ukrainie, pokazuje, że zagrożenie naszej ojczyzny jest w dalszym ciągu niestety bardzo poważne. Teraz już może nie tyle od strony energetycznej, ponieważ jako ludzie zdrowo myślący wiedzieliśmy, że z Putinem trzeba zerwać pod każdym względem.</u>
          <u xml:id="u-280.6" who="#komentarz">(Głos z sali: A LPG skąd się bierze?)</u>
          <u xml:id="u-280.7" who="#PiotrKaleta">Niestety, jak się okazuje, jeszcze jest bardzo wiele takich osób, także w tej Izbie, jak słyszę, ale także w Europie Zachodniej — chociażby kwestie, które się ostatnio, niedawno wydarzyły — wiele działań poszczególnych polityków, którzy nie wyciągają z tych spraw, które miały miejsce ileś tam lat temu, należytych wniosków i m.in. dlatego ta komisja. Dlatego podejście do tego, żeby wyciągać te wnioski, żeby się one nie powtórzyły. A kiedy się one mogą powtórzyć? Kiedy zło, które wtedy miało miejsce, może się powtórzyć? Ano wtedy, jeżeli ci ludzie ponownie doszliby do władzy. Czyli m.in. ta komisja pokaże, że tak odpowiedzialnych za to ludzi Polacy nie powinni wybrać z bardzo prostego względu, ze względu na swoje bezpieczeństwo.</u>
          <u xml:id="u-280.8" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Pleciesz.)</u>
          <u xml:id="u-280.9" who="#PiotrKaleta">Jeżeli ktoś będzie miał wtedy jakiekolwiek wątpliwości, to ten kwik, który za chwilę będzie słyszalny tutaj, na tej sali, będzie potwierdzał, że właśnie ci ludzie będą tak się zachowywać, że boją się prawdy. Dlatego, proszę państwa, bardzo istotne jest, żeby proces legislacyjny tej ustawy przeszedł bardzo szybko. Szczęście, że już ruszył. W imieniu mojego środowiska politycznego Prawa i Sprawiedliwości deklaruję w pełni poparcie przedmiotowego projektu ustawy. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-280.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-281.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Marcin Kierwiński, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#MarcinKierwiński">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jeżeli koledzy z PiS-u tak bardzo pragną poszukiwać rosyjskich wpływów, to muszę wam, koledzy, powiedzieć, że zmarnowaliście kolejne 5 miesięcy. Mogliście 5 miesięcy temu powołać komisję ds. rosyjskich wpływów na Nowogrodzkiej, przesłuchać Kaczyńskiego, Macierewicza, Jasińskiego, Obajtka i wszystko byłoby jasne, wszystko byłoby proste. Naprawdę nie trzeba byłoby kolejny raz…</u>
          <u xml:id="u-282.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-282.2" who="#MarcinKierwiński">…zawracać głowy Wysokiej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-282.3" who="#MarcinKierwiński">Ale wy wolicie tylko i wyłącznie mówić, a przez ten czas wasi nominaci, wasi ludzie sprzedali polską rafinerię za 3-miesięczne zyski. Nie 3-letnie, nie 30-letnie, 3-miesięczne.</u>
          <u xml:id="u-282.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-282.5" who="#MarcinKierwiński">Bo wy tak działacie na szkodę polskich interesów narodowych. Bo wy nadal ściągacie LPG z Rosji, bo na koniec zeszłego roku Orlen nadal najwięcej ropy ściągał z Rosji. Nadal działa Macierewicz i te wszystkie jego chore teorie. Jeżeli naprawdę gdzieś chcecie szukać rosyjskich wpływów, zacznijcie od siebie. Powołajcie tę komisję na Nowogrodzkiej.</u>
          <u xml:id="u-282.6" who="#MarcinKierwiński">My podczas debaty nad tym projektem tak naprawdę rozmawiamy o marzeniach Jarosława Kaczyńskiego. Bo Jarosław Kaczyński marzy o niedemokratycznym państwie, w którym wszelkie decyzje będą zapadały w centrali partyjnej, gdzie nie będzie niezależnych sądów, gdzie nie będzie, zresztą już nie ma, niezależnej prokuratury, gdzie wszystko transmitować będzie radiowęzeł partii władzy. Ta ustawa ma być takim rodzajem źródła informacji dla pasków grozy w TVP Info, żebyście dalej mogli oszukiwać Polaków. A prowadzicie ją w sposób tak nieudolny tylko dlatego, że nawet w waszym środowisku politycznym jest głęboki opór przed ustawą pisaną na kolanie, przed ustawą, która napisana jest rodem z Kremla. To wygląda tak, jakby ta ustawa była przygotowana gdzieś na Kremlu i napisana cyrylicą. Tak jest i taki jest standard w tej ustawie. Możecie tutaj naprawdę używać wszelkich wzniosłych haseł, ale prawda o tej ustawie jest bardzo, bardzo prosta: u źródeł tej ustawy jest chęć realizacji marzeń Kaczyńskiego o jednowładztwie i strach — wasz strach przed tym, że Polacy rozliczą was za bałagan i antypolskie działania, które robicie od wielu, wielu lat.</u>
          <u xml:id="u-282.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-282.8" who="#MarcinKierwiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Oczywiście składam wniosek w imieniu klubu Koalicji Obywatelskiej o odrzucenie tego projektu w drugim czytaniu. Tylko w chorych, antydemokratycznych i totalitarnych umysłach mogą rodzić się takie pomysły, w których prokurator, sędzia i TVPiS są w jednym, w czymś, co nazwaliście komisją weryfikacyjną, a to jest coś, co tak naprawdę jest ściśle antydemokratycznym tworem.</u>
          <u xml:id="u-282.9" who="#MarcinKierwiński">Ale raz jeszcze mówię wam, koledzy: odwagi, rozliczcie waszych przywódców z prorosyjskiej postawy. Rozliczcie Kaczyńskiego, Macierewicza, Obajtka, Jasińskiego. Powołajcie to na Nowogrodzkiej. Będzie prościej, lepiej i taniej dla Polski.</u>
          <u xml:id="u-282.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-283.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę pana posła Tomasza Szymańskiego, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#TomaszSzymański">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-284.1" who="#TomaszSzymański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! O tym, jak zły jest ten projekt ustawy, niech świadczą liczby. Od 1 grudnia 2022 r. nie jesteście w stanie zrobić z tą ustawą nic, bo to, że się nie da z nią nic zrobić oprócz wyrzucenia do kosza, jest oczywiste. Nie byliście w stanie do 8 marca przekonać własnego środowiska politycznego, że ta ustawa jest potrzebna. Ale co się stało 8 marca na posiedzeniu po raz trzeci zwołanej komisji, żebyście musieli przekonać waszych posłów, że warto nad tą ustawą pracować? Otóż debatowaliście przez 3 godziny. Z kim? Z legislatorem, który wam non stop do każdego paragrafu, do każdego zapisu… Przekonywał was, że ta ustawa jest źle napisana. Napisana tak, jak powiedział poseł Kierwiński, na kolanie, właśnie cyrylicą. Do każdego akapitu wnosił swoje uwagi, a zaczął od tego, że jest niekonstytucyjna, bo jak może być tak, że organ administracji publicznej będzie sędzią w stosunku do organu administracji publicznej. Jest to ewidentne naruszenie zasady trójpodziału władzy.</u>
          <u xml:id="u-284.2" who="#TomaszSzymański">Pan, panie pośle, mówi o tym, że chcecie łapać urzędników i funkcjonariuszy publicznych. Nie, szanowni państwo. Każdego z was może dotknąć ta ustawa. Każda osoba, która według was będzie podejrzana o cokolwiek, o to, że napisaliście coś w Internecie, że macie założone nie takie stowarzyszenie albo fundację, jak trzeba… Będzie was ta ustawa ścigać. Tak że tu jest realny problem. Nie macie na sercu dobra interesów polskiego państwa. Wy tą ustawą, tymi zapisami chcecie znowu objąć stanowiska, chcecie powołać swoich członków komisji, swojego przewodniczącego, który będzie podległy premierowi, nachapać się, a na końcu powiecie, że kto jest winny? Tusk. Bo po to wam jest potrzebna ta ustawa.</u>
          <u xml:id="u-284.3" who="#TomaszSzymański">Nawet nie zmieniliście daty pierwszego raportu. Minęło od tego czasu 5 miesięcy, a wy cały czas macie napisane, że data pierwszego raportu ma być 17 września. Napiszcie raz jeszcze tę ustawę, ale tylko dla nas. Nie męczcie Wysokiej Izby tą ustawą, bo jest fatalna, o czym wszyscy na posiedzeniu Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych już się przekonali. 3 godziny jałowych debat o tym, jak strasznie napisana jest ta ustawa, która niczego do porządku prawnego i do historii państwa nie wniesie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-284.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-285.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Wiesław Szczepański, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-285.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#WiesławSzczepański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie nasze stanowisko odnośnie do poselskiego projektu ustawy o Państwowej Komisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2007–2022.</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#WiesławSzczepański">Mówi się: do trzech razy sztuka. Dlaczego? Dlatego że projekt, który wpłynął do Sejmu 1 grudnia, dwukrotnie został negatywnie oceniony przez Komisję Administracji i Spraw Wewnętrznych i dwukrotnie większością sejmową został zwrócony do tej komisji. Aby uzyskać większość, koleżanki i koledzy z Prawa i Sprawiedliwości trzykrotnie dokonywali zmiany w składach osobowych komisji, do momentu, kiedy osiągnięto w końcu większość i 8 marca stosunkiem głosów 22 do 21 przepchnięto projekt ustawy, mimo tego, iż, jak mówił mój przedmówca, legislatorzy pokazywali, iż ustawa jest niekonstytucyjna, że swoim zakresem może również wzywać przed oblicze komisji prezydenta Rzeczypospolitej, osobę wybraną w wyborach powszechnych, że prezydent, ministrowie, posłowie — wszystkie te osoby mogą stanąć przed tą komisją.</u>
          <u xml:id="u-286.2" who="#komentarz">(Poseł Tomasz Szymański: Wszyscy.)</u>
          <u xml:id="u-286.3" who="#WiesławSzczepański">Ale państwo również w tej ustawie, w której pisaliście, że przed komisją mają stanąć osoby publiczne pełniące wysokie funkcje publiczne, które były pod wpływem rosyjskim, dziwnym trafem dołożyliście artykuł, który mówi, że przed komisją staną członkowie związków zawodowych, stowarzyszeń, fundacji…</u>
          <u xml:id="u-286.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Dziennikarze.)</u>
          <u xml:id="u-286.5" who="#WiesławSzczepański">…partii politycznych, mediów, dziennikarze — tylko dlatego, że wypowiadali się, że być może budowa muru na granicy jest nieprawidłowa, a to może według was było oświadczenie, że są pod wpływem rosyjskim.</u>
          <u xml:id="u-286.6" who="#WiesławSzczepański">Chciałem powiedzieć, że ta ustawa od samego początku, po pierwsze, miała negatywne opinie: negatywną opinię rzecznika praw obywatelskich, Związku Miast Polskich, negatywne opinie innych środowisk, ale przede wszystkim nie miała opinii rządu. Rząd wstydzi się, do drugiego czytania nie przedstawił w ogóle swojego projektu i nie ma nikogo z przedstawicieli rządu, kto chciałby wziąć odpowiedzialność, choć wiodącą jednostką dla tego projektu jest kancelaria premiera, bo przecież to premier będzie powoływał przewodniczącego.</u>
          <u xml:id="u-286.7" who="#WiesławSzczepański">Na końcowym etapie państwo, wiedząc jedno, że macie większość… Dlaczego? Dlatego że Sejm powołuje tę komisję większością Sejmu, że premier powołuje przewodniczącego, dołożyliście państwo jeszcze jeden punkt. Otóż będziecie decydowali o tym, kto w tej komisji będzie zasiadał. Dlaczego? Dlatego że zmieniono zapis mówiący o dostępie do komisji: członkiem komisji ma być tylko osoba, która ma uprawnienia do informacji ściśle tajnych. Dziś, jak wiemy, członkiem komisji może być poseł albo nieposeł. Nawet nie określiliście wykształcenia. Może być to osoba po szkole podstawowej, nikogo nie obrażając. Po prostu był zapis o tym, że osoba, która jest członkiem, musi mieć dostęp do informacji tajnych, czyli każdy parlamentarzysta z mocy ustawy ma taki dostęp. W trakcie prac komisji dołożyliśmy zapis — na wniosek Prawa i Sprawiedliwości, przegłosowany tą większością — że w tej komisji są tylko takie osoby, która mają dostęp do informacji ściśle tajnych.</u>
          <u xml:id="u-286.8" who="#WiesławSzczepański">Co to oznacza? Że Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego będzie weryfikowała, kto może w tej komisji zasiadać. Ktoś, kto będzie państwu pasował, będzie po waszej myśli, taki certyfikat otrzyma. Ktoś, kto nie jest po waszej myśli, certyfikatu nie otrzyma i nie musi być uzasadnienia dla odmowy wydania zaświadczenia. Trzeba będzie wskazywać kolejną osobę do komisji, a jak powiedział legislator, na jedno miejsce będzie można znowu wskazać dziewięć osób, dlatego że tak zostało po prostu zapisane. Ta ustawa to normalny bat na opozycję. To element hucpy politycznej, która powinna się odbywać w kampanii wyborczej, a więc zamiast mieć wakacje, plażowicze będą mogli na plaży słuchać, jak to państwo w wakacje będziecie przesłuchiwać posłów opozycji czy byłych parlamentarzystów i stawiać im zarzuty współpracy, choć to za rządów Prawa i Sprawiedliwości najbardziej uzależniliśmy się energetycznie od Rosji. Ale przecież w ustawie, która ma badać wpływy na energetykę, słowo „energetyka” nie pojawia się ani razu. Mówimy o latach 2007–2022, ale nikt nie mówi od którego roku mamy zacząć. Państwo sami mówicie, że przed komisją ma stanąć Donald Tusk, a więc od kogo rozpoczniecie tę procedurę, panie pośle Kaleta? Po prostu zaczniecie od lat dwutysięcznych, wtedy kiedy rządziła Platforma Obywatelska…</u>
          <u xml:id="u-286.9" who="#komentarz">(Poseł Tomasz Szymański: Rozpoczną i skończą.)</u>
          <u xml:id="u-286.10" who="#WiesławSzczepański">…a nie weźmiecie swoich lat 2005–2007. Zależy wam po prostu na hucpie politycznej.</u>
          <u xml:id="u-286.11" who="#WiesławSzczepański">Chciałem tylko powiedzieć rzecz następującą. Klub Lewicy zagłosuje przeciwko tej ustawie. Szanowni państwo, tu nie ma nawet co zgłaszać poprawek. Tu nie ma takiej możliwości, ale wiedzcie państwo, że przed wami jeszcze daleka droga. Po pierwsze trzeba zmienić regulamin Sejmu, bo nie mamy takiej komisji, a potem trzeba zgłosić osoby do komisji. Rozumiem, że to, co się zadzieje, być może zadzieje się w nowej kadencji Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-286.12" who="#komentarz">(Poseł Witold Zembaczyński: A wniosek o odrzucenie?)</u>
          <u xml:id="u-286.13" who="#WiesławSzczepański">Będziemy głosować za odrzuceniem tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-286.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-287.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Jacek Protasiewicz, Koalicja Polska.</u>
          <u xml:id="u-287.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę Jacku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#JacekProtasiewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-288.1" who="#JacekProtasiewicz">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Nie jest to pierwsze, ale kolejne już podejście do uchwalenia tej kontrowersyjnej ustawy o powołaniu tzw. państwowej komisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2007–2022.</u>
          <u xml:id="u-288.2" who="#JacekProtasiewicz">Od grudnia sejmowa Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych aż dwukrotnie wnioskowała o odrzucenie tego projektu, więc PiS musiał zmienić skład osobowy tejże komisji, aby wreszcie, po prawie 4 miesiącach, uzyskać większość w tej wyspecjalizowanej komisji. Skąd taki taniec św. Wita — przypomnę, że jest to średniowieczne określenie pląsawicy, takiej choroby — wokół tej ustawy? Z prostego powodu. Otóż w sposób oczywisty jest ona niezgodna z art. 10 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, który stanowi, że ustrój Rzeczypospolitej opiera się na trójpodziale władz. Władzę ustawodawczą sprawują Sejm i Senat, wykonawczą — prezydent i Rada Ministrów, a sądowniczą — sądy i trybunały. Tymczasem proponowana komisja otrzymać ma uprawnienia śledcze, i to tak specyficzne, w jakie wyposażone są na całym świecie wyłącznie profesjonalne służby specjalne, czyli dostęp do danych osobowych obywateli, do informacji niejawnych, do materiałów operacyjnych oraz tajemnic przedsiębiorstw. Będzie mogła także zlecać dokonanie przeszukania w biurach lub pewnie mieszkaniach osób podejrzanych. Jednocześnie owa komisja, na podstawie własnego dochodzenia, będzie mogła orzekać wobec wybranych obywateli Rzeczypospolitej Polskiej np. zakaz pełnienia funkcji publicznych nawet na okres do 10 lat.</u>
          <u xml:id="u-288.3" who="#JacekProtasiewicz">Członkowie komisji będą zatem śledczymi i sędziami równocześnie. A kto może zostać powołany w jej skład? Warto zadać takie pytanie, skoro ma się takie kompetencje. Każdy. Nawet ten, kto nie ma ani sędziowskiego, ani prawniczego, ani nawet jakiegokolwiek wyższego wykształcenia. Wystarczać będzie niezbędna wiedza w zakresie funkcjonowania organów administracji publicznej oraz nieposzlakowana opinia. Kogo? Prezesa Jarosława Kaczyńskiego zapewne.</u>
          <u xml:id="u-288.4" who="#JacekProtasiewicz">Takie niekompetentne grono będzie wydawać decyzje, które będą ostateczne. Nie będzie przysługiwało odwołanie od nich ani wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. Co więcej, drodzy państwo, członkowie komisji będą w swoich decyzjach bezkarni. W decyzjach dotyczących innych ludzi, albowiem art. 13 stanowi, że nie mogą oni być pociągnięci do odpowiedzialności za działalność wchodzącą w zakres sprawowania funkcji w komisji.</u>
          <u xml:id="u-288.5" who="#JacekProtasiewicz">To oczywiste polowanie na polityków opozycyjnych, i to polowanie z nagonką, albowiem postępowanie ma się odbywać co do zasady przy udziale środków masowego przekazu i być transmitowane w Internecie. Jak to bardzo przypomina — z dodatkiem tej nowinki technologicznej — tzw. trybunały ludowe, zarówno po wschodniej, jak i po zachodniej stronie Rzeczypospolitej Polskiej, znane z lat 30., 40., 50. Wypisz, wymaluj, prawdziwy trybunał ludowy.</u>
          <u xml:id="u-288.6" who="#JacekProtasiewicz">A co trzeba byłoby zrobić, drodzy państwo? Wystarczy dzisiaj zapytać: Kto i dlaczego uzależniał Polskę od surowców energetycznych rosyjskich? Ten, który był przeciwko odnawialnym źródłom energii. A kto był przeciwko odnawialnym źródłom energii? Prawo i Sprawiedliwość. Powiem więcej, nawet dam wam od razu pierwszy trop. Współpracownikiem pani minister Zalewskiej, która walczyła z wiatrakami w poprzedniej kadencji, był pan Marcin Przychodzki, założyciel portalu Stopwiatrakom.eu, który piastuje stanowisko dyrektora prawnego Ministerstwa Infrastruktury. Proszę bardzo, niech ABW i CBA sprawdzą jego rolę w uzależnianiu Polski od rosyjskiej energetyki.</u>
          <u xml:id="u-288.7" who="#JacekProtasiewicz">Więcej, kto uzależniał Polskę od rosyjskiego gazu i od węgla kamiennego? Mam przypomnieć? Import węgla z Rosji w latach 2013–2016 wynosił zero ton. Zero. W 2017 r., jak PiS doszedł do władzy i się rozsiadł w swoich fotelach, zaczęło się sprowadzanie go przez spółki Skarbu Państwa. W pierwszym roku, o którym mówię, roku 2017–0,5 mln t, rok później prawie 2 mln t, w 2019 r. również blisko 2 mln t, a w 2022 r. — prawie 0,5 mln t i jeszcze sprowadzali go nawet wtedy, kiedy nawoływali do nałożenia embarga na sprowadzanie węgla.</u>
          <u xml:id="u-288.8" who="#JacekProtasiewicz">To samo dotyczy gazu LPG skroplonego. Jesteśmy do dzisiaj w Unii Europejskiej największym importerem gazu LPG z Rosji. Zapłaciliśmy Rosjanom 710 mln euro, jak mówi premier Morawiecki, krwawymi euro, które później są przeznaczane na wojnę, podczas gdy cała reszta Unii Europejskiej wydała na ten cel prawie o połowę mniej. Wreszcie, komu Orlen po fuzji z Lotosem sprzedał część aktywów tego przedsiębiorstwa? Ano sprzedał je MOL-owi — węgierskiemu przedsiębiorstwu, a jak wiemy, Węgry należą do największych sojuszników politycznych i gospodarczych Władimira Putina. To samo można powiedzieć o sprowadzaniu ropy przez Saudyjczyków, przez Saudi Aramco. Już dzisiaj wiemy, że tylko w pierwszych dziesięciu dniach marca tego roku ta firma sprowadziła z Rosji prawie 2,5 mln baryłek oleju napędowego. Jak się można domyślić, zostanie on wkrótce przekazany do Europy, być może również do Polski.</u>
          <u xml:id="u-288.9" who="#JacekProtasiewicz">Tak więc szukajcie winnych uzależnienia energetyki Rzeczypospolitej Polskiej od wpływów rosyjskich we własnych szeregach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#JacekProtasiewicz">Wskazałem nazwiska, wskazałem mechanizmy. Ta komisja nie jest wam potrzebna do niczego poza polowaniem politycznym, dlatego składamy wniosek o odrzucenie tego projektu ustawy w tym czytaniu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-290.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-291.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Krzysztof Bosak, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-291.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#KrzysztofBosak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! To nie jest sprawa, o której powinniśmy dyskutować w polskim Sejmie. To strata czasu, bo chodzi tu o swego rodzaju pomysł na kampanię, jaki prezentują nasi rywale polityczni z PiS. To pomysł zły, dlatego że podważa powagę państwa polskiego, podważa reguły uprawiania polityki.</u>
          <u xml:id="u-292.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-292.2" who="#KrzysztofBosak">Ośmiesza Polskę na arenie międzynarodowej. Polska w tej chwili występuje na mocy decyzji podjętych przez rząd Prawa i Sprawiedliwości jako największy jastrząb antyrosyjski w Unii Europejskiej, być może w świecie zachodnim i robi wszystko, by wspierać Ukrainę, wychodząc poza ramy polskich interesów gospodarczych czy jakichś możliwości, rozsądku, bezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-292.3" who="#komentarz">(Poseł Witold Zembaczyński: Będziesz przesłuchiwany, coś czuję.)</u>
          <u xml:id="u-292.4" who="#KrzysztofBosak">Natomiast ta komisja, ten pomysł podważa sens tego, co robicie. Dlatego że jeśli po 8 latach waszych rządów potrzeba jakiegoś specjalnego, nowego ciała ustrojowego, żeby wytropić wpływy funkcjonujące na zapleczu waszych i poprzednich rządów, to pokazuje to, że jesteście rządem nieskutecznym. Od 8 lat kontrolujecie służby specjalne i administrację. Jeżeli te wpływy były już przed waszymi rządami, to tutaj, na stole w Sejmie dawno powinien leżeć raport wyprodukowany przez ministra spraw wewnętrznych na podstawie informacji od służb specjalnych, z Ministerstwa Finansów, z innych organów administracji, a ta sprawa powinna być już kilka lat temu przedmiotem debaty publicznej. Jeżeli nie odrobiliście swojego zadania domowego, to nie przyznawajcie się do tego publicznie. Trwa kampania wyborcza. Nie pokazujcie waszego rządu na arenie międzynarodowej jako rządu głupiego i nieskutecznego. Wystarczy, że widzą to Polacy, nie trzeba tego bardziej nagłaśniać.</u>
          <u xml:id="u-292.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-292.6" who="#KrzysztofBosak">Jeżeli zaś dochodzi do infiltracji waszego rządu, waszej administracji przez siły rosyjskie, to po cichu załatwcie tę sprawę przez służby specjalne. Macie Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego, macie Centralne Biuro Antykorupcyjne. Wytropcie tych ludzi, którzy wpływają na waszych liderów, na waszych ministrów, na waszych dyrektorów, usuńcie ich i nie ośmieszajcie państwa polskiego w środku wojny trwającej w sąsiednim państwie.</u>
          <u xml:id="u-292.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-292.8" who="#KrzysztofBosak">Nie bawcie się zapałkami w składzie amunicji. Dotykacie ustrojowych instytucji. To, co chcecie tutaj powołać, to jest ni to komisja śledcza, ni to sąd, coś, co ma badać, ale też odbierać prawa obywatelskie, wzruszać decyzje administracyjne, choć nie wiadomo jakie, bo ich nie określacie. Zostaną po tym bajzel administracyjno-prawny, smród, skłócenie polskiego społeczeństwa, gołosłowne, pozbawione dowodów oskarżenia, które będziecie próbowali w kontrolowanych przez siebie mediach nagłaśniać w trakcie trwającej kampanii wyborczej.</u>
          <u xml:id="u-292.9" who="#KrzysztofBosak">Jeśli chcecie takie rzeczy robić po bożemu, niech koordynator służb przyniesie tu dobrze napisany raport, w którym będą fakty, nazwiska i propozycje nowych, lepszych procedur. Nie bawcie się w ten sposób.</u>
          <u xml:id="u-292.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-292.11" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Słowem: Krzysiu, idź i nie grzesz więcej.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-293.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Tomasz Zimoch, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#TomaszZimoch">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ustawa ma ręcznie ograniczać prawo wyborcze przeciwnikom politycznym. Komisja ma wejść w rolę sądu karnego lub Trybunału Stanu i w trybie administracyjnym ograniczać prawa wyborcze opozycji. To ma być polityczny spektakl. Osoby, które są podejrzewane o działania na szkodę kraju, należy stawiać przed sądami i trybunałami, a nie poddawać politycznej zemście.</u>
          <u xml:id="u-294.1" who="#TomaszZimoch">Projekt w wielu miejscach jest niezgodny z konstytucją. Kiedy jednak na posiedzeniu komisji na prawne problemy zwracali uwagę sejmowi legislatorzy, jedna z posłanek tak namawiała swojego kolegę, który przygotował ten projekt: nie pozwalaj sobie, nie zgadzaj się na żadne uwagi legislatorów. Sejmowania nie ma i przy dyskusji o tym projekcie. A ten projekt w wielu punktach jest niezgodny z konstytucją, choćby z art. 2, czyli zasadą praworządności, z której wynika konieczność zachowania określoności przepisów karnych. Chodzi o statuowanie przepisów będących podstawą ukarania, a są one tu tak nieprecyzyjne, że osoba, która im podlega, nie może w żaden zdroworozsądkowy sposób przewidzieć, czy jej działanie podpada pod definicję czy też nie. Projekt jest niezgodny również z art. 7 konstytucji, który zobowiązuje funkcjonariuszy publicznych do działania na podstawie i w granicach prawa. Jest także niezgodny z art. 10 konstytucji wprowadzającym zasadę trójpodziału władzy. Art. 36 ustawy przekazuje uprawnienia do orzekania środków tożsamych ze środkami karnymi organowi wykonawczemu, choć powinno być to przecież zarezerwowane dla sądów karnych. Projekt tej ustawy jest niezgodny i z art. 42 konstytucji, który zakazuje wprowadzania odpowiedzialności karnej za czyny, które nie były zagrożone karą w dniu ich popełnienia. Jest niezgodny z art. 78 konstytucji wprowadzającym zasadę dwuinstancyjności. Ta zasada na pewno nie powinna być naruszana w sytuacji tak dramatycznej ingerencji w prawa i wolności obywatelskie.</u>
          <u xml:id="u-294.2" who="#TomaszZimoch">W tym przypadku orzeczenia komisji mają być ostateczne. Jedyny środek, który od nich przysługuje, to skarga do sądu administracyjnego, gdzie terminy rozpraw są wyznaczane po kilkunastu miesiącach. Sądy administracyjne w przeciwieństwie do sądów karnych nie mogą prowadzić własnego postępowania dowodowego. Autorzy tego projektu, zastanówcie się, co robicie. Jest wreszcie obejście art. 198 konstytucji, który stanowi, że odpowiedzialność za naruszenie ustaw lub konstytucji w związku z zajmowanym stanowiskiem lub w zakresie urzędowania najwyżsi urzędnicy ponoszą przed Trybunałem Stanu.</u>
          <u xml:id="u-294.3" who="#TomaszZimoch">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Koło Parlamentarne Polska 2050, widząc sprzeczność tego projektu z konstytucją, składa wniosek o jego odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-294.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-294.5" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-295.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Joanna Senyszyn, Lewica Demokratyczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#JoannaSenyszyn">Wysoka Izbo! PiS jak pijany płotu czepił się projektu ustawy o Państwowej Komisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2007–2022 i nie chce się odczepić w nadziei, że dzięki komisji uda się wyeliminować najgroźniejszych polityków opozycji i wygrać jesienne wybory.</u>
          <u xml:id="u-296.1" who="#JoannaSenyszyn">Koło Parlamentarne Lewicy Demokratycznej uważa za skandaliczne ciągłe powroty do projektu sprzecznego z Konstytucją Rzeczypospolitej, projektu, który był dwukrotnie odrzucony przez komisję. Żeby na siłę przepchnąć ten skandaliczny projekt, trzykrotnie zmienialiście skład komisji. Spacyfikowaliście posłankę Solidarnej Polski, a teraz zmieniliście sprawozdawcę, żeby nie powiedział, co się na obradach działo.</u>
          <u xml:id="u-296.2" who="#JoannaSenyszyn">Podtrzymuję stanowisko, które wyraziłam 13 grudnia ub.r. — jest to szkodliwa, napisana na kolanie, z nienawiści do opozycji, ze strachu, że przegracie wybory, jeśli będą demokratyczne, i aby odwrócić uwagę od PiS-owskich afer, a być może także ukryć wpływy rosyjskie, które rzeczywiście są obecne, ustawa.</u>
          <u xml:id="u-296.3" who="#JoannaSenyszyn">Już w uzasadnieniu wskazaliście konkretnie z imienia i nazwiska Donalda Tuska i Waldemara Pawlaka. Przez 8 lat nie mogliście im niczego udowodnić przed niezawisłym sądem, dlatego zdecydowaliście się na powołanie pozasądowego organu, który wbrew konstytucji będzie mógł wykluczać konkretne osoby z życia publicznego. Za udział w tej szopce wasi ludzie będą pobierali pokaźne diety. Będzie jak z komisją i podkomisją Macierewicza — kosztowny smród. Jeżeli ten rujnujący praworządność projekt zostanie ostatecznie przepchnięty przez PiS, już nie tylko nie dostaniemy pieniędzy z Krajowego Planu Odbudowy, ale również zagrożone będzie 770 mld zł z unijnego budżetu na lata 2021–2027.</u>
          <u xml:id="u-296.4" who="#JoannaSenyszyn">Koło Parlamentarne Lewicy Demokratycznej będzie oczywiście głosowało za odrzuceniem tego skandalicznego projektu i za chwilę złożymy taki wniosek. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-297.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Artur Dziambor, Wolnościowcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#ArturDziambor">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-298.1" who="#ArturDziambor">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przy okazji tej dyskusji należałoby wrócić do tego, jaki jest powód w ogóle pojawienia się pomysłu na tę komisję. Otóż zaczęła się wojna na Ukrainie i pojawiła się ogromna potrzeba, żeby jakoś zmyć z siebie fakt, że to rząd Prawa i Sprawiedliwości robi interesy z Rosją, sprowadza gaz, sprowadza ropę, sprowadza węgiel. A to przecież źle wygląda, bo to oznacza, że robi się interesy z Rosją. Poza tym przecież handel bardzo dobrze się tam czuł i to też za rządów Prawa i Sprawiedliwości. Transport międzynarodowy również bardzo dobrze sobie radził za czasów Prawa i Sprawiedliwości. A więc ta cała retoryka próbująca wcisnąć wszystkich polityków do tych interesów z Rosją musiała skończyć się tym, że mieliście powołać komisję, na której mieliście palcem pokazać, że nie tylko my, ale też tamci, i może jeszcze ci, w ogóle wszyscy, a jak wszyscy, to już wiadomo, że nikt nie jest winny, jeżeli wszyscy są winni. Oto chodziło z tą komisją wtedy, w tamtym czasie. Dziwię się troszkę, że wy teraz chcecie ją powołać znowuż, ponieważ wiemy doskonale już, że projekt jest niekonstytucyjny. Wiemy doskonale, że ta komisja nie zacznie obradować w tej kadencji najprawdopodobniej, a nawet jeżeli zacznie, to tylko po to, żeby wezwać jednego człowieka, żeby tego jednego człowieka przepytywać cały czas. A więc jest to działanie typowo kampanijne. Nie rozumiem tylko tego, że chcecie koniecznie pokazać, że jesteście w stanie przepchnąć przez tę Izbę coś, co jest niekonstytucyjne, coś, co wasi ludzie chcieli odrzucić, coś, przy czym musieliście waszych ludzi upodlić, żeby w ogóle to poszło, ponieważ musieliście wymienić skład komisji, żeby w ogóle przeszedł ten pomysł. Dziwię się bardzo, bo to jest taki upór godny naprawdę lepszej sprawy, a szłoby to zrobić inaczej.</u>
          <u xml:id="u-298.2" who="#ArturDziambor">Jedna rzecz jeszcze. Panie pośle, jest pan sprawozdawcą, więc niestety to pan obrywa.</u>
          <u xml:id="u-298.3" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Ja? Ja nie jestem sprawozdawcą.)</u>
          <u xml:id="u-298.4" who="#ArturDziambor">Wiem, pan występował w imieniu Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-298.5" who="#ArturDziambor">Ta emocja już zniknęła. Już nie musicie się tłumaczyć z tego, że robiliście interesy z Rosją. Już wiemy, że robiliście interesy z Rosją…</u>
          <u xml:id="u-298.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-298.7" who="#ArturDziambor">…i było wszystko bardzo dobrze. I wiemy też doskonale, że musieliście to z siebie zmywać, bo wasz elektorat nie mógł tego zrozumieć: Jak to, wy też robiliście interesy z Rosją? Wszyscy robili interesy z Rosją, ponieważ Rosja do 24 lutego zeszłego roku nie była traktowana jako światowy potencjalny agresor i państwo niebezpieczne, od którego należy się odciąć. I wszyscy ruszyliśmy po 24 lutego do tego, żeby od Rosji jako od agresora się odcinać.</u>
          <u xml:id="u-298.8" who="#ArturDziambor">Jak najbardziej to popieram. Natomiast udawanie, że was tam nie było, i powoływanie niekonstytucyjnej komisji to jest po prostu odlot, którego w tej Izbie nie powinno być. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-298.9" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Nikt cię nie słuchał, Artur.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-299.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przechodzimy do zadawania pytań.</u>
          <u xml:id="u-299.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zgłosiło się 20 osób.</u>
          <u xml:id="u-299.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Czy ktoś z państwa chciałby się jeszcze zgłosić do zadania pytania?</u>
          <u xml:id="u-299.4" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Ja.)</u>
          <u xml:id="u-299.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę zapisać: ja, pan poseł Korwin-Mikke. Dopisujemy na liście.</u>
          <u xml:id="u-299.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Mamy 21 osób.</u>
          <u xml:id="u-299.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Minuta na zadanie pytania.</u>
          <u xml:id="u-299.8" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zaczyna pani posłanka Joanna Senyszyn, Lewica Demokratyczna.</u>
          <u xml:id="u-299.9" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, pani posłanko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#JoannaSenyszyn">Właściwie mam jedno krótkie pytanie, dlatego że wszystko inne jest jasne. To zupełnie tak, jak kiedyś mówiono, kiedy ktoś rozrzucał ulotki, ale na kartach nic nie było napisane, bo wszystko było jasne. Wszystko jest jasne. Robiliście interesy, a teraz chcecie to ukryć.</u>
          <u xml:id="u-300.1" who="#JoannaSenyszyn">Kogo konkretnie chcecie powołać do tej komisji, skoro wiadomo, że żaden przyzwoity człowiek nie będzie chciał w niej zasiadać? Czy właśnie dlatego praktycznie nie ma kryteriów, które powinni spełniać członkowie wybrani do komisji? Wnoszę o odpowiedź na piśmie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-300.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-301.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Grzegorz Braun, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#GrzegorzBraun">Jestem parlamentarzystą o niedługim stażu, ale zdaje mi się, że w ogóle w Wysokiej Izbie nie było jeszcze tego, żeby większość rządząca składała wniosek o wotum nieufności wobec siebie, żeby rząd i wspierająca go aktualnie łże-prawica upierali się, żebyśmy przegłosowali wotum nieufności wobec ministra koordynatora służb specjalnych i jego poprzedników z tego samego rozdania, wobec premierów, którzy go nie dopilnowali. Skoro jest potrzebna taka speckomisja, to znaczy, że upływa już blisko dekada, a jakieś niecne wpływy, które nam grożą, nie zostały do tej pory rozpracowane.</u>
          <u xml:id="u-302.1" who="#GrzegorzBraun">Poparcie waszego wniosku o wotum nieufności wobec siebie samych to kusząca perspektywa, ale nie zamieniajmy jednak w kompletne szyderstwo polskiej państwowości. Jeśli już mamy szukać wpływów, chociaż, pan marszałek pozwoli, ten termin nie jest prawniczy, ale raczej literacki… Badanie wpływów to jest właśnie taka mgła i galareta, w której można upolować rozmaite rzeczy — zwłaszcza podczas kampanii wyborczej. Jako człowiek wrażliwy na dramaturgię zdarzeń, który w poprzednim życiu był reżyserem, jestem ciekaw, jak to się rozwinie. Nie stoję na przeszkodzie temu działaniu, chociaż to jest groteska i absurd. Szukajmy wpływów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-303.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Rafał Adamczyk, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#RafałAdamczyk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zgodnie z projektem w skład komisji wejdzie dziewięciu członków w randze sekretarza stanu powoływanych i odwoływanych przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. Nie o to pytają osoby, z którymi rozmawiałem na temat tego projektu. Były one przede wszystkim ciekawe, jakie wykształcenie trzeba mieć, żeby zostać członkiem takiej komisji. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-304.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-304.2" who="#komentarz">(Poseł Joanna Senyszyn: PiS-owskie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Nie ma takiego wykształcenia.</u>
          <u xml:id="u-305.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Klaudia Jachira, Zieloni.</u>
          <u xml:id="u-305.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#KlaudiaJachira">Szeregowy Pośle Kaczyński! Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Co robią rządzący, kiedy w wyniku ich nieudolnych działań inflacja pożera oszczędności, a drożyzna zamienia miliony ludzi w biedaków, którzy liczą każdy grosz, których nie stać na ogrzewanie, na opiekę zdrowotną, a przyszłość jest dla nich jedną wielką niewiadomą? Co robi taka beznadziejna władza? Funduje ludziom igrzyska. Tym razem w postaci komisji badającej wyimaginowane ruskie wpływy w latach, kiedy rządziła opozycja. Zanim padną zasadne pytania o rosyjską agenturę w szeregach PiS, to będzie już po wyborach i komisję będzie można po cichu rozwiązać. PiS wciela w życie nauki Lenina, zgodnie z którymi polityka jest sztuką zdobycia i utrzymania władzy. Tak, to są wasze wzorce. Zrobicie wszystko, żeby utrzymać się przy korycie i żeby nie dosięgnęła was ręka sprawiedliwości. Powołujecie tę komisję, żeby odciągnąć ludzi od bałaganu, który nam zafundowaliście przez 8 lat waszych rządów, a właściwie to chciałoby się powiedzieć: nierządów. Wiem, że historia Rosji i bolszewizmu nie będzie dla was żadną przestrogą, dlatego z bólem serca ogłaszam rozpoczęcie sezonu polowań na czarownice w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-306.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-308.1" who="#MirosławSuchoń">Panie Marszałku! Nie widzę przedstawiciela rządu, co nie jest…</u>
          <u xml:id="u-308.2" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Nierządu.)</u>
          <u xml:id="u-308.3" who="#MirosławSuchoń">Nie widzę przedstawiciela nierządu, co nie jest zaskakujące, jeżeli weźmiemy pod uwagę materię tej ustawy. Przecież ostatnich 7 lat, jeśli chodzi o politykę energetyczną, to jest jedna wielka historia rosyjskich wpływów i realizowania rosyjskich interesów począwszy od zablokowania rozwoju energetyki wiatrowej przez wzmocnienie rosyjskich zdolności dzięki importowi rosyjskiego węgla, a skończywszy na wszystkich deklaracjach bez pokrycia dotyczących zatrzymania importu rosyjskiej ropy do Polski. Import odbywał się, zdaje się, nawet w tym roku i robiły to koncerny, które są spółkami Skarbu Państwa. Pytanie brzmi: Czy ta komisja, jeżeli powstanie, rzeczywiście będzie zajmowała się tym, czym powinna, czyli działalnością PiS-u przez ostatnich 7 lat? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-309.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zdzisław Wolski, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#ZdzisławWolski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ta porażająca ustawa, ten projekt… Tu nie ma żadnych zahamowań. To nie tylko tworzenie podstaw prawnych do spektaklu długotrwałego obrzucania przedstawicieli opozycji w większości wydumanymi, niemającymi nic wspólnego z rzeczywistością zarzutami aż do wyborów. Nawet nie staracie się państwo stworzyć zabezpieczenia dotyczącego sytuacji, którą naprawdę nietrudno sobie wyobrazić, bo komisja wprawdzie nie będzie miała prawa pozbawiania praw obywatelskich, ale prawo pozbawiania praw do zajmowania stanowisk — jak najbardziej. Wprawdzie od tej decyzji będzie przysługiwało odwołanie do sądu, ale, tak jak mówię, nietrudno sobie wyobrazić sytuację, że ta decyzja zapadnie tuż przed zamknięciem list wyborczych. I co z tą osobą, która będzie między decyzją a zażaleniem wniesionym do sądu? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-311.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Witold Zembaczyński, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#WitoldZembaczyński">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jeżeli ta atrapa komisji w ogóle powstanie, to rzeczywiście będzie miała pełne ręce roboty, bo musi zacząć od przesłuchania pewnego typa spod ciemnej gwiazdy, a powiedziałbym raczej: spod gwiazdy czerwonej. Mam tutaj na myśli, co najgorsze w tym wszystkim, wiceministra w rządzie Mateusza Morawieckiego, bo oto pan wiceminister cyfryzacji Adam Andruszkiewicz został przez węgierski think tank uznany za pośredniego agenta wpływu rosyjskiego. Czy to nie brzmi zatrważająco? Przecież to Rosjanie używają technologii cyfrowych do tego, żeby prowadzić swoją wojnę hybrydową. A w międzyczasie osoba, która jest przez ten bratni, można powiedzieć, dla rządu PiS-owskiego kraj, jakim są Węgry, uznawana za pośredniego agenta wpływu, jest przez pana premiera zabierana na spotkania z prezydentem Zełenskim do Ukrainy. To znaczy, ta komisja przede wszystkim powinna przesłuchać was samych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-312.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-313.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Franciszek Sterczewski, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-313.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#FranciszekSterczewski">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rok temu pod zarzutem szpiegostwa na rzecz Rosji został zatrzymany niejaki Tomasz L., który w 2006 r. był członkiem komisji likwidacyjnej Wojskowych Służb Informacyjnych. Tamta komisja była sztandarowym projektem waszych poprzednich rządów, a na jej czele dumnie kroczył pan Antoni Macierewicz, któremu pełny mandat zaufania dał Jarosław Kaczyński. Przypadek? Nie sądzę. W ten sposób pokazaliście rosyjskiemu szpiegowi najbardziej wrażliwe dane polskiego wojska i wywiadu — dane, które powinny być szczególnie chronione.</u>
          <u xml:id="u-314.1" who="#FranciszekSterczewski">Teraz wyskakujecie z pomysłem niekonstytucyjnej komisji, która ma badać rosyjskie wpływy w latach 2007–2022. Tworzycie swoją polityczną inkwizycję. Chcecie polować na czarownice i cenzurować opozycję i media. Jak zwykle, złodziej najgłośniej krzyczy: Łapać złodzieja! Jeśli już, to komisja do spraw badania tych wpływów powinna badać rządy PiS.</u>
          <u xml:id="u-314.2" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Trzeźwości rowerzystów, trzeźwości rowerzystów.)</u>
          <u xml:id="u-314.3" who="#FranciszekSterczewski">Dlaczego importowaliście węgiel z Rosji i blokujecie OZE? Dlaczego wbrew temu, co mówią pan premier Morawiecki i ministra Moskwa, wciąż importujecie gaz z Rosji? Dlaczego PiS wciąż podtrzymuje sojusze z antyeuropejskimi marionetkami Putina? Odpowiecie na te pytania i będziecie rozliczeni.</u>
          <u xml:id="u-314.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-315.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Jan Szopiński, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#JanSzopiński">Panie Marszałku i tłumy z klubu PiS w ilości czterech parlamentarzystów! Nikt nie powinien mieć wątpliwości co do tego, że treść tej ustawy daje PiS-owi możliwość eliminowania wszelkich przeciwników politycznych na każdym z możliwych szczebli bez zadawania sobie trudu udowadniania ewentualnej winy. Zanim ewentualna ofiara zdoła obronić się przed nieuzasadnionymi zarzutami, dawno już straci swój majątek, dorobek życia, a nawet rodzinę i życie. Ale ta ustawa to ośmieszenie państwa polskiego. Ten projekt nie jest zgodny z polską konstytucją. To ludowy trybunał PiS-u, przepraszam, narodowy trybunał PiS-u.</u>
          <u xml:id="u-316.1" who="#JanSzopiński">Na koniec mam do was jedno pytanie: Dlaczego, panie i panowie projektodawcy, tak bardzo chcecie ominąć okres sporządzania raportu na temat WSI? Macie coś do ukrycia czy uważacie, że nie wypada badać działań wiceprzewodniczącego waszej partii?</u>
          <u xml:id="u-316.2" who="#JanSzopiński">To rujnujący praworządność projekt niezgodny z konstytucją. Pan prezes pokazuje wam, że wy przegłosujecie wszystko, nawet najgorszy bubel. Zrobicie wszystko, aby utrzymać się przy korycie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-316.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-317.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Tomasz Olichwer, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#TomaszOlichwer">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Można by powiedzieć: do trzech razy sztuka, gdyż przecież kolejny już raz na posiedzeniu Sejmu zajmujemy się projektem ustawy autorstwa posłów PiS-u o Państwowej Komisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2007–2022.</u>
          <u xml:id="u-318.1" who="#TomaszOlichwer">Chciałbym zauważyć, że dwukrotnie już wnioskowano o odrzucenie projektu tej ustawy, jednak usilnie państwo z prawej strony odrzucacie te wnioski. O co wam tak naprawdę chodzi, że tak mocno o ten projekt zabiegacie? Zajmijcie się raczej w końcu pracą dla Polek i Polaków i walką z powszechną drożyzną, a nie szalonymi pomysłami posła Macierewicza oraz innych twórców teorii spiskowych. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-318.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-319.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Krystyna Skowrońska, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-319.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#KrystynaSkowrońska">Mój przedmówca mówił, że na sali jest tak liczne grono wnioskodawców — czterech posłów. I nikt z opozycji tego projektu nie popiera. Nikt.</u>
          <u xml:id="u-320.1" who="#KrystynaSkowrońska">Chcę powiedzieć, że macie najliczniejszy rząd, macie najwięcej wiceministrów, w czerwcu ub.r. było ich 107. Dzisiaj mamy ogromny problem rolników. Na tej sali pani marszałek nie chciała wprowadzić debaty w sprawie ukraińskiego zboża sprowadzonego do Polski i kłopotów rolników — chodzi o 10 mld zł. Państwo rządzicie 8 lat. Mieliście sprowadzić wrak tupolewa — niesprowadzony, komisja Macierewicza — zapłacona. Dzisiaj państwo mówicie: 8 lat jesteśmy przy władzy, dopiero dzisiaj zrobimy igrzyska. Po co? Panie pośle Kaleta, po co? Trzeci raz. Weźcie się normalnie do roboty.</u>
          <u xml:id="u-320.2" who="#KrystynaSkowrońska">Młodzi siedzą na galerii. Oni potrzebują… Jutro będziemy mieli wotum nieufności wobec Czarnka.</u>
          <u xml:id="u-320.3" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Pana ministra.)</u>
          <u xml:id="u-320.4" who="#KrystynaSkowrońska">Macie same… Wy robicie to wszystko po to, żeby w tej waszej łże-telewizji za 3 mld zł, przekazane pieniądze pokazywać…</u>
          <u xml:id="u-320.5" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-320.6" who="#KrystynaSkowrońska">Proszę pana, nie tak pan się na tej sali wypowiadał.</u>
          <u xml:id="u-320.7" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Pan minister, pan minister, przy młodych ludziach.)</u>
          <u xml:id="u-320.8" who="#KrystynaSkowrońska">Pan minister Czarnek nie ma w sercu polskiej szkoły.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#KrystynaSkowrońska">Nie ma w sercu polskiej szkoły.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo, dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#KrystynaSkowrońska">To jest żal, to jest żal i wstyd dla PiS-u.</u>
          <u xml:id="u-324.1" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Przy dzieciach takie rzeczy.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo, pani poseł, dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#KrystynaSkowrońska">Zajmijcie się rolnikami, a nie tym, co jest…</u>
          <u xml:id="u-326.1" who="#KrystynaSkowrońska">Panie marszałku, dziękuję za pana…</u>
          <u xml:id="u-326.2" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)</u>
          <u xml:id="u-326.3" who="#KrystynaSkowrońska">…cierpliwość.</u>
          <u xml:id="u-326.4" who="#KrystynaSkowrońska">Pozdrawiam młodych na galerii.</u>
          <u xml:id="u-326.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-326.6" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Niegrzecznie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Praca z panią nie jest łatwą, pani poseł, ale…</u>
          <u xml:id="u-327.1" who="#komentarz">(Poseł Marta Wcisło: Nikt nie mówił, że ma być łatwo.)</u>
          <u xml:id="u-327.2" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Panie marszałku, przepraszam pana bardzo, był pan bardzo elegancki.)</u>
          <u xml:id="u-327.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę pani, to jest moja cecha wyniesiona z domu. Należy do tego jeszcze dodać urodę.</u>
          <u xml:id="u-327.4" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Ale pan się tak samo denerwował jak ja.)</u>
          <u xml:id="u-327.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przy okazji przywitam państwa. Bez względu na to, czy jesteście trochę starsi, czy trochę młodsi, witamy was w Sejmie,…</u>
          <u xml:id="u-327.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-327.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">…w domu, gdzie się prowadzi grzeczne i inteligentne, i subtelne dyskusje. Tym domem jest Sejm, nasz dom.</u>
          <u xml:id="u-327.8" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan Piotr Kaleta, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-327.9" who="#WłodzimierzCzarzasty">To też, myślę, będzie fajna wypowiedź.</u>
          <u xml:id="u-327.10" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-327.11" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#PiotrKaleta">Panie marszałku, dla pana wszystko.</u>
          <u xml:id="u-328.1" who="#PiotrKaleta">Szanowni Państwo! Ja chciałbym powiedzieć, bo tutaj bardzo wiele wątków zostało poruszonych… Ale może po kolei. Wyobraźmy sobie rzecz niemożliwą, że np. pan poseł Kierwiński mówi logicznie. Niemożliwa rzecz, ale wyobraźmy to sobie. I w nawiązaniu do tego przedstawił tyle argumentów, że ta komisja powinna być umiejscowiona gdzie indziej, że aż chce się za nią głosować. On właśnie ma rację. Jeżeli chcecie spróbować znaleźć coś nawet na Prawo i Sprawiedliwość, to od tego właśnie jest ta komisja.</u>
          <u xml:id="u-328.2" who="#PiotrKaleta">Poseł Wiesław Szczepański mówił, że bardzo wiele organizacji było przeciwko tej komisji. I dobrze. Była Lewica, Platforma, Konfederacja i jeszcze inni. I dobrze, bo na tym polega demokracja. Ale my jesteśmy za.</u>
          <u xml:id="u-328.3" who="#PiotrKaleta">Proszę państwa, teraz kolejna rzecz, absurdalna. Jedna z posłanek Lewicy stanęła w obronie posłanki z Solidarnej Polski.</u>
          <u xml:id="u-328.4" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Pępek: Tak beznadziejnie jeszcze nie było.)</u>
          <u xml:id="u-328.5" who="#PiotrKaleta">Mówiła, że ją spacyfikowaliśmy. Nie do pomyślenia — Lewica broni Solidarnej Polski. Ale rzeczy niemożliwe w Sejmie też się zdarzają.</u>
          <u xml:id="u-328.6" who="#PiotrKaleta">Proszę państwa, jest jeszcze jedna rzecz, którą ta pani powiedziała. W zasadzie dwie, jedną zostawię na koniec. Powiedziała, że ta komisja powstaje z nienawiści do Polski.</u>
          <u xml:id="u-328.7" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Pępek: Ale mówisz głupoty.)</u>
          <u xml:id="u-328.8" who="#PiotrKaleta">Nie, ona powstaje z miłości do Polski i do prawdy.</u>
          <u xml:id="u-328.9" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Pępek: Do Prawa i Sprawiedliwości.)</u>
          <u xml:id="u-328.10" who="#PiotrKaleta">Ale jeszcze jedną, ohydną rzecz ta pani powiedziała, ohydną.</u>
          <u xml:id="u-328.11" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-328.12" who="#PiotrKaleta">Nazwała prace komisji smoleńskiej, która ma wyjaśnić sprawę mordu na Polakach, powiedziała, że to jest kosztowny smród. Że też pani przez gardło przechodzą takie straszne, wstrętne słowa. Wstydzić się pani powinna.</u>
          <u xml:id="u-328.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-329.1" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Pępek: Kaleta…)</u>
          <u xml:id="u-329.2" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Proszę pana, a ile wydano, żeby to zrobić?)</u>
          <u xml:id="u-329.3" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Kosztowny smród o wyjaśnieniu prawdy, takiej prawdy? Wstydźcie się.)</u>
          <u xml:id="u-329.4" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Ale trzeba było 8 lat to robić.)</u>
          <u xml:id="u-329.5" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Kosztowny smród — kto to powiedział?)</u>
          <u xml:id="u-329.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę państwa, czy mam ogłosić minutę przerwy, żebyście sobie państwo do siebie pokrzyczeli?</u>
          <u xml:id="u-329.7" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-329.8" who="#WłodzimierzCzarzasty">Rozumiem, że nie.</u>
          <u xml:id="u-329.9" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Senyszyn chciałaby do kogoś pokrzyczeć?</u>
          <u xml:id="u-329.10" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-329.11" who="#WłodzimierzCzarzasty">Nie?</u>
          <u xml:id="u-329.12" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-329.13" who="#WłodzimierzCzarzasty">To teraz pani poseł Małgorzata Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-329.14" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#MałgorzataPępek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Omawiany projekt jest wręcz książkowym przykładem tego, o czym opozycja mówi od dawna i na co zwracają uwagę sędziowie, prawnicy czy organizacje pozarządowe, czyli tworzenia ustawy w myśl zasady PiS-u: swoich chronić, innych skazywać.</u>
          <u xml:id="u-330.1" who="#MałgorzataPępek">Z ustawy wynika, że zasada: prawo nie działo wstecz, nie istnieje. Za to istnieje chęć karania osób za rzeczy, które w latach 2007–2022 nie były przestępstwem. Istnieje też chęć chronienia swoich członków komisji poprzez stawianie ich ponad prawem, gwarantowanie im bezkarności. Do tego dochodzi stworzenie organu pozakonstytucyjnego, trybunału pozbawionego gwarancji służących zapewnieniu sprawiedliwego procesu. Łamie się przy tym konstytucję.</u>
          <u xml:id="u-330.2" who="#MałgorzataPępek">Mam pytanie: Dlaczego projekt dotyczy lat 2007–2022, a nie lat 2005–2022? Tyle mówicie, że wszyscy są równi wobec prawa. Oceniajcie zatem wszystkich, a nie tylko wybranych.</u>
          <u xml:id="u-330.3" who="#MałgorzataPępek">Panie Kaleta, niech się pan naprawi. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-330.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-330.5" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Pięknie, normalnie pępek świata.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-331.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Zofia Czernow, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#ZofiaCzernow">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Zastanawiam się, co jeszcze wymyśli PiS, aby podstępnie zwiększyć swoje szanse wyborcze. Bo oto poselski projekt ustawy, który nie był w ogóle z nikim konsultowany, pojawia się w Sejmie, mimo że jest niezgodny z konstytucją i wszyscy o tym mówimy. Mało tego, dwukrotnie był odrzucany w komisji spraw wewnętrznych jako zły projekt. Niestety rząd upiera się, aby procedować nad tym projektem. Dobierał członków komisji w taki sposób, aby znaleźć ludzi, którzy go poprą.</u>
          <u xml:id="u-332.1" who="#ZofiaCzernow">Być może grupa posłów nie wiedziała o tym, że rząd PiS cały czas prowadzi interesy z Rosją. Bo czym jest import węgla i gazu z Rosji w czasie wojny z Ukrainą, jak nie prowadzeniem interesów z Rosją? Czym jest sprzedaż rafinerii powiązanej z rosyjskim kapitałem, jak nie działaniem na szkodę polskiej racji stanu? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-332.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-332.3" who="#ZofiaCzernow">Przepraszam, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-333.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Jacek Protasiewicz, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#JacekProtasiewicz">Dziękuję, raz jeszcze, panie marszałku, dziękuję, Włodku, jeśli tak mogę.</u>
          <u xml:id="u-334.1" who="#JacekProtasiewicz">Mam pytanie do posłów wnioskodawców: Dlaczego wy się krygujecie? Dlaczego udajecie przed opinią publiczną, przed Polakami, że jakimś celem jest dochodzenie do stanu faktycznego? Przecież oczywiste jest, gdy czyta się tę ustawę, że lepiej byłoby ją nazwać: Dorwać Tuska, dorwać Pawlaka, na rympał wygrać te wybory. Tak powinna się nazywać ta ustawa.</u>
          <u xml:id="u-334.2" who="#JacekProtasiewicz">Dlatego moje pytanie jest takie: Czy wy nie widzicie, że Polacy wiedzą to, widzą, jak próbujecie naszą wspólną ojczyznę zawłaszczyć, zniszczyć, zrujnować, zrabować? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-334.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-335.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Mateusz Bochenek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#MateuszBochenek">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-336.1" who="#MateuszBochenek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na posiedzeniu komisji Biuro Legislacyjne nie pozostawiło suchej nitki na przygotowanym przez Prawo i Sprawiedliwość projekcie ustawy. Zresztą pan poseł przed chwilą powiedział, że ten projekt powstał z miłości do Polski i prawa. I z miłości do Polski i do prawa łamane są m.in. art. 2, 7, 36, 10, 78 i wiele innych artykułów, przepisów Konstytucji Rzeczypospolitej. Czy też z miłości do Polski i do prawa importowano miliony ton węgla, gazu, ropy, a także ograniczano rozwój odnawialnych źródeł energii? Czy też z tej samej miłości dzisiaj zamiast zajmować się przepisami, które będą ograniczały inflację — bo ludzie już nie są w stanie jej wytrzymać, widzimy to po cenach w sklepach — zamiast przygotowywać przepisy związane z innymi obszarami, ratujące polskie firmy — to wszystko jest z tej miłości — zajmujemy się tymi przepisami? Znaczy, to bezprawie już osiągnęło szczyty i to jest po prostu niesłychane, że po raz kolejny wrzuca się takie bezprawie do polskiego Sejmu, zamiast zająć się potrzebnymi rzeczami, na które oczekują mieszkańcy.</u>
          <u xml:id="u-336.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-337.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Jakub Rutnicki, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#JakubRutnicki">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-338.1" who="#JakubRutnicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! PiS chce szukać rosyjskich wpływów — mamy tutaj posłów wnioskodawców. To ja zapytam, panie pośle, bo to jest skandal, że cały czas Polska sprowadza gaz LPG z Rosji. Niech pan się wytłumaczy, niech pan tutaj stanie, są tutaj ludzie: Dlaczego cały czas sponsorujecie Putina? Jest rok 2023, a wy cały czas sprowadzacie gaz. Cały czas sprowadzacie gaz! Szanowni państwo, od wybuchu wojny na Ukrainie do końca 2022 r. wiecie, za jaką kwotę sprowadzono węglowodory wtedy już z Rosji, która zaatakowała i morduje społeczeństwo ukraińskie? Wiecie, szanowni państwo, za jaką kwotę? 50 mld zł! To nie są żarty, to są wasze działania i mam nadzieję, że tutaj ktoś z was stanie i to wytłumaczy, co robiliście po wybuchu wojny i dlaczego tak naprawdę polski, PiS-owski rząd był jednym z największych sponsorów wojny na Ukrainie. To wymaga odpowiedzi. I dlaczego cały czas gaz jest sprowadzany z Rosji? Macie krew na rękach.</u>
          <u xml:id="u-338.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-339.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Paweł Hreniak, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#PawełHreniak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Większych bzdur nie słyszałem…</u>
          <u xml:id="u-340.1" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Konkrety, 50 mld.)</u>
          <u xml:id="u-340.2" who="#PawełHreniak">…ale mam pytania m.in. do pana posła. Myślicie, droga opozycjo, że Polacy mają krótką pamięć. Moje pytania: Dlaczego w 2010 r. umorzono 1200 mln zł rosyjskiej spółce Gazprom? Dlaczego zaakceptowano umowę z Gazpromem do 2037 r., całkiem uzależniając Polskę od rosyjskiej energii? Dlaczego nie zablokowano powstania Nord Stream, a jednocześnie blokowano Baltic Pipe, który został zrealizowany przez rząd Prawa i Sprawiedliwości? Dlaczego chciano sprzedać rafinerię Możejki Rosjanom? Chciano również sprzedać Rosjanom Grupę Lotos. Pamiętamy słynną wypowiedź.</u>
          <u xml:id="u-340.3" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-340.4" who="#komentarz">(Poseł Marek Rutka: Ale wy sprzedaliście, wy sprzedaliście Lotos za bezcen.)</u>
          <u xml:id="u-340.5" who="#PawełHreniak">Proszę nie kłamać. Komu sprzedaliśmy? Proszę nie kłamać.</u>
          <u xml:id="u-340.6" who="#PawełHreniak">To są pytania, które wymagają odpowiedzi i ja wierzę głęboko, że Polacy doczekają się odpowiedzi, która zostanie przygotowana przez komisję.</u>
          <u xml:id="u-340.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Trochę w to wątpię, ale…</u>
          <u xml:id="u-341.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Tomasz Zimoch, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#TomaszZimoch">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie pośle, a dlaczego ten projekt jest niezgodny z konstytucją?</u>
          <u xml:id="u-342.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale kto tak powiedział?)</u>
          <u xml:id="u-342.2" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Kto to powiedział?)</u>
          <u xml:id="u-342.3" who="#TomaszZimoch">Tylko pozwoli pan, że ja dokończę. Legislatorzy…</u>
          <u xml:id="u-342.4" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Którzy?)</u>
          <u xml:id="u-342.5" who="#TomaszZimoch">…wypunktowali państwa na posiedzeniu komisji. Jeśli pan nie przyjął…</u>
          <u xml:id="u-342.6" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: A prawnicy rządowi są innego zdania.)</u>
          <u xml:id="u-342.7" who="#TomaszZimoch">Panie pośle Kaleta, grzeczności podobno miał się pan nauczyć w domu, a Sejm pana rozpuszcza.</u>
          <u xml:id="u-342.8" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: No dobrze, ale mów pan prawdę. Mów pan prawdę.)</u>
          <u xml:id="u-342.9" who="#TomaszZimoch">Mówię prawdę. Jeżeli pan poprzednich punktów nie zapamiętał, to mówię i panu, i posłowi sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-342.10" who="#TomaszZimoch">Art. 36 ustawy może być uważany za próbę obejścia art. 99 konstytucji…</u>
          <u xml:id="u-342.11" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Może, czyli nie jest.)</u>
          <u xml:id="u-342.12" who="#TomaszZimoch">…który zakazuje kandydowania do Sejmu przez osoby prawomocnie skazane na karę więzienia.</u>
          <u xml:id="u-342.13" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Czyli może, ale nie jest.)</u>
          <u xml:id="u-342.14" who="#TomaszZimoch">Zgodnie z art. 36 ustawy…</u>
          <u xml:id="u-342.15" who="#TomaszZimoch">Jak pan nie potrafi słuchać, to szkoda.</u>
          <u xml:id="u-342.16" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: To pan nie potrafi…)</u>
          <u xml:id="u-342.17" who="#TomaszZimoch">Problemy z objęciem mandatu będą miały osoby skazane decyzją komisji. Jest niezgodny z art. 60 konstytucji, gwarantującym obywatelom polskim korzystającym z pełni praw publicznych…</u>
          <u xml:id="u-342.18" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Tam pan ma napisane: może być.)</u>
          <u xml:id="u-342.19" who="#TomaszZimoch">…prawo dostępu do służby publicznej na jednakowych zasadach. Tymczasem…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-343.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Teraz poproszę pana posła…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-344">
          <u xml:id="u-344.0" who="#TomaszZimoch">Już kończę, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-345">
          <u xml:id="u-345.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">To proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-346">
          <u xml:id="u-346.0" who="#TomaszZimoch">Tymczasem art. 36 przewiduje zakaz pełnienia funkcji publicznych związanych z dysponowaniem środkami publicznymi, a takich praw może pozbawić tylko sąd, panie pośle Kaleta.</u>
          <u xml:id="u-346.1" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Może, może.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-347">
          <u xml:id="u-347.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-347.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Teraz pan poseł Paweł Rychlik, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-347.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-347.3" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Nie zrozumiał.)</u>
          <u xml:id="u-347.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">A pana posła proszę o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-348">
          <u xml:id="u-348.0" who="#PawełRychlik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kiedy słucham tej dyskusji, przypominam sobie historię, która miała miejsce w Stanach Zjednoczonych w latach 40., kiedy Izba Reprezentantów powołała do życia komisję, która badała wpływy komunistyczne na politykę, biznes, kulturę, życie społeczne w Stanach Zjednoczonych. I co wtedy wybuchło w Stanach Zjednoczonych? Wybuchła czerwona panika, a dzisiaj mamy powtórkę z rozrywki. Politycy Platformy Obywatelskiej panicznie boją się tej komisji. Panicznie boją się właśnie tej prawdy, o której pan poseł przed momentem mówił. Ja mam pytanie do wnioskodawców: Czy obiektem badań tej komisji będzie również sprawa sprzedaży Lotosu, próby sprzedaży Lotosu Rosjanom?</u>
          <u xml:id="u-348.1" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Sprzedaży Lotosu na pewno.)</u>
          <u xml:id="u-348.2" who="#PawełRychlik">A do Platformy, panie pośle: Czy wynikało to z miłości do Polski, czy z miłości do Rosji?</u>
          <u xml:id="u-348.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-348.4" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Ale to ty sprzedałeś za bezcen. Kto sprzedał? Kto sprzedał rafinerię? Kto sprzedał za bezcen? PiS.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-349">
          <u xml:id="u-349.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Nie wypada komentować żadnej wypowiedzi, ale z tego, co pamiętam z historii, to po tym historycznym wypadku w Stanach Zjednoczonych Stany Zjednoczone kawał czasu, do dziś mocno za to przepraszają i mają kaca. Ale to inna sprawa.</u>
          <u xml:id="u-349.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Janusz Korwin-Mikke, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-349.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-350">
          <u xml:id="u-350.0" who="#JanuszKorwinMikke">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W sprawie Rosji panuje absolutne fiksum-dyrdum. Jeżeli ktoś kupi od Rosji np. ropę naftową, to niedobrze, bo za te pieniądze Rosja kupi sobie czołgi. Ale jeżeli ktoś sprzeda Rosji samochody Jaguar, czyli zabierze Rosji pieniądze, za które ta mogłaby sobie sprowadzić czołgi, to też jest niedobrze, to też są wpływy rosyjskie. Zrozumcie, szanowna opozycjo, że jeżeli PiS kupował węgiel od Rosji, to zabierał jej węgiel. A przecież tym węglem mogli palić w wielkich piecach, w tych wielkich piecach wytapiać stal i robić z niej rufy do czołgów. Tak że zabierając Rosji ten węgiel, działano przeciwko Rosji, to chyba sprawa oczywista. Jeżeli sprzedali Rosji np. rafinerię, to zabrali jej pieniądze, za które Rosja mogłaby sobie kupić czołgi. Zrozumcie państwo, jak wy rozumujecie — wariactwo na punkcie Rosji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-351">
          <u xml:id="u-351.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-351.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo uprzejmie proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Pawła Hreniaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-352">
          <u xml:id="u-352.0" who="#PawełHreniak">Panie Marszałku! Myślę, że będzie krótko, bo tak naprawdę nie było konkretnych pytań. Trudno się odnosić do emocji, które się pojawiają. Ostatniego wystąpienia nie będę komentował. Proponuję obejrzeć to, co się dzieje, tę barbarzyńską Rosję, która niszczy naród ukraiński i marzy o tym, żeby zniszczyć również Europę, w tym w pierwszej kolejności, jak się wydaje, Polskę.</u>
          <u xml:id="u-352.1" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: I Amerykę.)</u>
          <u xml:id="u-352.2" who="#PawełHreniak">Przede wszystkim, panie pośle, chcą zniszczyć Polaków. Pan jako poseł tego Sejmu powinien o tym wiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-352.3" who="#PawełHreniak">Szanowni Państwo! Myślę, że naiwnością jest też sądzić, że agentury w Polsce nie było i nie ma. Myślę, że każdy, kto jest na tej sali i trzeźwo i rozsądnie myśli, doskonale o tym wie. Ta ustawa, ta komisja jest potrzebna, żeby przyjrzeć się tym kwestiom dla naszego bezpieczeństwa. To jest niezwykle ważne tu i teraz, ale również na przyszłość. Jeżeli mamy być silnym krajem — a jesteśmy w niezwykle trudnej sytuacji geopolitycznej, myślę, że o tym państwo też doskonale wiedzą — musimy być państwem, które wyciąga wnioski, dlatego trzeba odnaleźć kilka odpowiedzi na pytania, czasem trudne.</u>
          <u xml:id="u-352.4" who="#PawełHreniak">Często pojawiała się tutaj informacja o tym, że legislatorzy, których bardzo szanuję… Szanuję ich za ich pracę, za ich wiedzę, ale mimo wszystko to nie jest Trybunał Konstytucyjny. Zaznaczam, i chciałbym to mocno podkreślić, że o tym, czy coś jest konstytucyjne, czy niekonstytucyjne, w naszym systemie prawnym mówią nie konkretni prawnicy, a Trybunał Konstytucyjny. Tak jest stworzona konstytucja, tak jest stworzony system, więc mówienie o tym, że legislator powiedział to albo tamto, przy całym szacunku do pana legislatora, nie określa jeszcze konstytucyjności ustawy.</u>
          <u xml:id="u-352.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Jaki problem zrobić: sprawdzam?)</u>
          <u xml:id="u-352.6" who="#PawełHreniak">Jeżeli chodzi o samą pracę tej komisji, zwracam posłom opozycji uwagę na czas funkcjonowania i badania — do 2022 r. To jakoś umknęło państwu w tych wypowiedziach, które gdzieś tam się pojawiały. To, co będzie omawiane w tej komisji, i to, w jaki sposób będzie to omawiane, zależy również od tych osób, które tam będą. Mam nadzieję, że i od państwa. Trzeba pracować w tej komisji. Jeżeli mają państwo jakieś tezy — które w mojej ocenie są niedorzeczne — jeżeli faktycznie w nie wierzycie, to próbujcie je udowadniać. Po to jest ta ustawa, po to ma być powołana ta komisja. Jeżeli będziecie uczciwie w niej pracowali, to być może te niedorzeczne rzeczy uda wam się gdzieś tam przekazać. Zapraszam. Myślę, że powinniśmy w tym duchu, również w duchu pamięci o bezpieczeństwie Rzeczypospolitej, pracować i uchwalić tę ustawę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-352.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-353">
          <u xml:id="u-353.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-353.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">To była uwaga do posłów, którzy będą uczciwie w tej komisji pracowali, nie do tych, którzy nie będą uczciwie pracowali. Oj, człowiek się uczy całe życie.</u>
          <u xml:id="u-353.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-353.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w całości.</u>
          <u xml:id="u-353.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proponuję, aby Sejm nie odsyłał tego projektu ustawy ponownie do komisji.</u>
          <u xml:id="u-353.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-353.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-353.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-353.8" who="#WłodzimierzCzarzasty">Idziemy dalej.</u>
          <u xml:id="u-353.9" who="#WłodzimierzCzarzasty">Jest sprawozdawca, przybył z Senatu. Dziesięć po, ale będzie. Czyli pierwszy jest inny. Ten z Senatu to już jedzie siódmą godzinę. Ten Senat to chyba jest daleko stąd. Ja nigdy tam nie byłem.</u>
          <u xml:id="u-353.10" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przystępujemy do rozpatrzenia punktów 4., 5., 6. i 7. porządku dziennego:</u>
          <u xml:id="u-353.11" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi panią minister Annę Gembicką o przedstawienie uzasadnienia projektu ustawy zawartego w druku nr 3128.</u>
          <u xml:id="u-353.12" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-354">
          <u xml:id="u-354.0" who="#AnnaGembicka">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-354.1" who="#AnnaGembicka">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić państwu projekt ustawy o świadczeniu pieniężnym z tytułu pełnienia funkcji sołtysa, którego projektodawcą jest minister rolnictwa i rozwoju wsi.</u>
          <u xml:id="u-354.2" who="#AnnaGembicka">Na wstępie warto przypomnieć, że funkcja sołtysa jest nierozerwalnie związana z tradycją samorządu wiejskiego. Historycznie to sołtys rozstrzygał spory między mieszkańcami, występował w ich imieniu w stosunku do władzy zwierzchniej i był istotnym elementem koordynującym funkcjonowanie wsi. Mimo różnych zmian w uprawnieniach i obowiązkach sołtysa na przestrzeni lat jego rola i autorytet pozostają nadal bardzo istotne.</u>
          <u xml:id="u-354.3" who="#AnnaGembicka">Obecnie obowiązki, które wykonują sołtysi na rzecz wsi, to przede wszystkim organizowanie zebrań wiejskich i wykonywanie ich uchwał, zarządzanie mieniem komunalnym i gminnym, inkaso podatków lokalnych czy dostarczanie nakazów podatków.</u>
          <u xml:id="u-354.4" who="#AnnaGembicka">Pomimo wykonywania pracy zawodowej, często łączenia roli sołtysa z pracą w gospodarstwie rolnym, sołtysi w pełni angażują się w pełnienie swojej funkcji. Swoje zadania realizują społecznie. Dlatego też, chcąc docenić pracę społeczną sołtysów, rząd przekazał do Sejmu projekt ustawy o świadczeniu pieniężnym z tytułu pełnienia funkcji sołtysa.</u>
          <u xml:id="u-354.5" who="#AnnaGembicka">Rządowy projekt ustawy przewiduje przyznanie świadczenia pieniężnego z tego tytułu w wysokości 300 zł miesięcznie. Świadczenie to będzie przysługiwało osobie, która pełniła funkcję sołtysa przez co najmniej 10 lat oraz osiągnęła wiek emerytalny — w przypadku kobiet 60 lat, zaś w przypadku mężczyzn 65 lat.</u>
          <u xml:id="u-354.6" who="#AnnaGembicka">To, co istotne, to to, że przy ustalaniu okresu pełnienia funkcji sołtysa nie jest wymagane zachowanie ciągłości pełnienia tej funkcji. Samo zaś świadczenie będzie rokrocznie waloryzowane. Wnioski o przyznanie świadczenia będzie można składać w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego właściwej ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy.</u>
          <u xml:id="u-354.7" who="#AnnaGembicka">Szanowni Państwo! Mając na uwadze cel, jaki przyświeca temu projektowi ustawy, czyli uhonorowanie trudu społecznej pracy sołtysów, z czym — jestem przekonana — państwo posłowie się zgadzacie, zwracam się do państwa o poparcie rządowego projektu ustawy o świadczeniu pieniężnym z tytułu pełnienia funkcji sołtysa. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-354.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-355">
          <u xml:id="u-355.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-355.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę pana posła Jana Łopatę o przedstawienie uzasadnienia projektu ustawy zawartego w druku nr 1095.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-356">
          <u xml:id="u-356.0" who="#JanŁopata">Bardzo dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-356.1" who="#JanŁopata">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na początku może cytat, może trochę przydługi, z „Encyklopedii staropolskiej” Zygmunta Glogera. Myślę, że warto się zapoznać. Otóż tak: „W czasach, gdy ziemi pustej było dużo a osadników mało, książęta, królowie, panowie i duchowni, zakładając wioski, stanowili w nich sołtysów czyli zwierzchników, którzy mieli obowiązek starać się o nowych osadników, zarządzać gromadą, naznaczać podwody, poprawiać drogi i mosty, strzedz całości granic, wybierać daniny, dziesięcinę i czynsze, donosić o zbrodniach i sądzić wszystkie sprawy pomniejsze wraz z ławnikami obieranymi przez gromadę z pośród kmieci. (…) Sołtysowi na uposażenie dawano kilka włók ziemi i pewne korzyści, jak np.: młyn, karczmę, rybołówstwo, dochód z jatki lub kuźni i zwykle trzecią część dochodu z opłat sądowych, z uwolnieniem od wszelkich podatków i danin”.</u>
          <u xml:id="u-356.2" who="#JanŁopata">I jeszcze jedno zdanie z tego bardzo pouczającego cytatu: „Sołtys w stosunku do pana uważany był za lennika, winien był mu wierność, a nadto wyruszał z panem na wojnę we własnej zbroi i na własnym koniu. Sołtystwo przechodziło dziedzictwem z ojca na syna”. Tyle „Encyklopedia staropolska”.</u>
          <u xml:id="u-356.3" who="#JanŁopata">Natomiast, Wysoka Izbo, nasz klub, klub Koalicja Polska — Polskie Stronnictwo Ludowe, w imieniu którego zabieram głos, miał i ma świadomość roli i znaczenia sołtysów, rad sołeckich i sołectw. Wielokrotnie wypowiadaliśmy się o podniesieniu rangi tych ważnych organów samorządu, m.in. w projekcie ustawy, który powtórzony w tej kadencji trafił do Sejmu i został wpisany jako druk nr 1095, po czym 2 lata przeleżał w sejmowej zamrażarce, dokładnie 2 lata, bo 11 marca 2021 r. ten druk otrzymał numer. 2 lata z okładem potrzebowała ta władza Zjednoczonej Prawicy, która uzyskała najlepszy wynik właśnie na terenach wiejskich, by pochylić się nad tym naszym projektem. Dlaczego? Bo zostało to zaproponowane przez opozycję, bo nie było to ich. Ale idą wybory, na wsiach ogromny kryzys, więc może chociaż sołtysom zgodnie z oceną prezesa Kaczyńskiego da się parę złotych przed wyborami i zagłosują.</u>
          <u xml:id="u-356.4" who="#JanŁopata">Myślę, że tym razem mocno się państwo mylicie. Tym swoim projektem niczego nie rozwiążecie, niczego nie załatwicie. Apeluję: przyjmijcie zaproponowane przez nas rozwiązanie, bo ono jest systemowe i systematyzuje pracę bardzo ważnych organów na terenach wiejskich.</u>
          <u xml:id="u-356.5" who="#JanŁopata">A co proponujemy? Proponowana ustawa zmierza do umocnienia ustroju sołectw poprzez dokładne wskazanie kompetencji organów sołectwa oraz umożliwienie gminom dokładanego wskazania mienia, którym dysponuje sołectwo. Jednocześnie wzmocnieniu ulega pozycja sołtysa, który dzięki nowym kompetencjom — to jest konkretnie art. 4 ust. 1 projektu — może uczestniczyć w obradach rady gminy.</u>
          <u xml:id="u-356.6" who="#JanŁopata">Należy także zauważyć, że sołtys poza nowymi obowiązkami wykonuje również szereg innych, związanych z reprezentowaniem mieszkańców sołectwa, np. organizuje i prowadzi zebrania wiejskie, informuje mieszkańców o ogłoszeniach dotyczących jednostki samorządu terytorialnego. Dlatego też należy dookreślić rolę sołtysa oraz uwzględnić fakt, że wykonywane przez niego zadania mają charakter zadań publicznych.</u>
          <u xml:id="u-356.7" who="#JanŁopata">Stąd w proponowanej ustawie w art. 5 ust. 1 stwierdza się, że rada gminy ustala zasady, na jakich sołtysom oraz członkom rady sołeckiej będzie przysługiwała dieta lub zwrot kosztów podróży służbowej. Nadto art. 5 w ust. 2 projektu przewiduje, że sołtysom, niezależnie od diety i zwrotów kosztów podróży służbowych, będzie przysługiwało wynagrodzenie związane z pełnioną funkcją w wysokości połowy wynagrodzenia minimalnego określonego na podstawie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę za każdy rozpoczęty miesiąc pełnienia funkcji. Ta uwaga jest tu istotna w kontekście zaproponowanych przed chwilą datków czy dodatków, mianowicie: pełnienie funkcji sołtysa będzie równoznaczne z przystąpieniem do ubezpieczenia emerytalno-rentowego, w związku z czym wynagrodzenie, o którym mowa powyżej, będzie stanowiło dodatek do ustalenia podstawy wymiaru emerytury.</u>
          <u xml:id="u-356.8" who="#JanŁopata">Wypłaty te w żaden sposób nie będą wpływały na sytuację finansową sołectwa, ponieważ będą pochodziły z budżetu państwa. Wzmocnieniu roli sołectwa służy propozycja — to też jest bardzo istotne i ważne — wedle której sołectwa będą mogły działać tak jak organizacje pożytku publicznego, dzięki czemu lokalne wspólnoty będą miały szersze uprawnienia w zakresie pozyskiwania pozabudżetowych środków na wykonywanie swoich planowych zadań. Ponadto wprowadzono możliwość przekazania 1,5-procentowego podatku czy odpisu od podatku dochodowego od osób fizycznych na rzecz sołectwa właściwego ze względu na miejsce zamieszkania podatnika.</u>
          <u xml:id="u-356.9" who="#JanŁopata">Biorąc to wszystko pod uwagę, bardzo proszę stronę rządową i apeluję, by nie kasować, nie wyrzucać — bo pewnie to zrobicie czy będziecie chcieli zrobić na posiedzeniu komisji i tylko swój projekt będziecie chcieli procedować — a uwzględnić te wszystkie dobre rozwiązania zawarte w naszym projekcie, od 2 lat leżącym w zamrażarce pani marszałek. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-356.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-357">
          <u xml:id="u-357.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-357.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę pana posła Jana Kanthaka o przedstawienie uzasadnienia projektu ustawy zawartego w druku nr 3126.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-358">
          <u xml:id="u-358.0" who="#JanKanthak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam przyjemność przedstawić projekt przygotowany i podpisany przez grupę posłów Solidarnej Polski, związany z dodatkiem dla sołtysów. To projekt może krótki, ale bardzo ważny, paradoksalnie. Myślę, że wszyscy zgromadzeni w tej Izbie jako osoby publiczne mamy styczność i kontakt z sołtysami. Doskonale wiemy, jak trudną i ważną pracę wykonują sołtysi. Sołtysi są swego rodzaju łącznikami między społecznością lokalną a politykami wyższego szczebla, czyli wójtami, starostami czy posłami, tak jak my tutaj zgromadzeni.</u>
          <u xml:id="u-358.1" who="#JanKanthak">Dlatego bardzo ważne jest, aby w obecnych czasach, kiedy mówi się o aktywizacji społeczności lokalnej, o tym, aby aktywizować ludzi do działania na rzecz dobra publicznego, w czasach, gdy jest tyle innych zajęć, które odciągają ludzi od tego typu aktywności, docenić osoby, które w sposób wolontaryjny angażują się na rzecz swojej lokalnej społeczności. Bo warto dodać, że co do zasady sołtysi nie otrzymują żadnego wynagrodzenia. Stąd pomysł grupy posłów Solidarnej Polski, który został ogłoszony 11 marca, w Dniu Sołtysa, aby docenić ich działalność.</u>
          <u xml:id="u-358.2" who="#JanKanthak">Mieliśmy już do czynienia z docenieniem tego typu działalności społecznej. Chodzi o to, jak zostali obdarowani druhowie strażacy ochotniczych straży pożarnych. To podobny sposób wynagrodzenia działalności. Jeśli chodzi o działalność strażaków, to mówimy o stażu 20 lat działania na rzecz ochotniczej straży pożarnej, z kolei w przypadku projektu, który jest tutaj omawiany, który został zgłoszony przez Solidarną Polskę, mówimy o sołtysach, którzy pełnili funkcję co najmniej dwie kadencje. Chodzi o to, żeby wspierać lokalne społeczności. Tak jak wspomnianą już ochotniczą straż pożarną, również koła gospodyń wiejskich wspierane mocno za naszych rządów, tak teraz chcemy wzmocnić pozycję sołtysa.</u>
          <u xml:id="u-358.3" who="#JanKanthak">W związku z tym, że jest ponad 40 tys. sołtysów w Polsce, w ocenie skutków regulacji szacuje się, że roczny koszt takiego świadczenia dla sołtysów wyniósłby 28 659 600 zł. Nie jest to duży wydatek z punktu widzenia całego budżetu państwa i dlatego jest w ustawie przewidziane krótkie, 14-dniowe vacatio legis. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-358.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-359">
          <u xml:id="u-359.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przepraszam państwa, ale musimy się naradzić i podjąć decyzję, gdyż przedstawiciel Senatu nie dojechał. Coś musimy wymyślić.</u>
          <u xml:id="u-359.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Ale nie rozkładajcie państwo rąk w stosunku do mnie.</u>
          <u xml:id="u-359.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Do braw rozkładamy, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-359.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">A, do braw, tak? To proszę je zrealizować.</u>
          <u xml:id="u-359.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-359.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">O, dobrze, dziękuję serdecznie, panie pośle. Człowiek od razu jest…</u>
          <u xml:id="u-359.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Tymczasem przywitam grupę z Istebnej.</u>
          <u xml:id="u-359.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Witamy was serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-359.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-359.9" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę państwa, takie sytuacje się zdarzają. Opowiem państwu, jaki mamy problem. Problem polega na tym, że osoba, która miała teraz, w tej chwili przedstawiać czwarty projekt, jeszcze nie dojechała. W związku z tym usiłujemy namierzyć tę osobę i dowiedzieć się, ile jeszcze potrzebuje czasu. Co będę mógł zrobić? W momencie, kiedy ta osoba powie, że będzie za 15 minut, będę musiał ogłosić przerwę, gdyż nie możemy debatować nad czterema projektami, jeżeli są przedstawione tylko trzy. Bo np. jakby ktoś z państwa chciał odrzucić któryś projekt w pierwszym czytaniu… Musimy po prostu na to poczekać. Przykro mi. Przepraszam za nie swoje winy, ale ponieważ słowo „przepraszam” powinno gościć na naszych ustach jak najczęściej, to dzisiaj przepraszam państwa za Senat. Za chwilę może sytuacja się zmieni.</u>
          <u xml:id="u-359.10" who="#komentarz">(Głos z sali: To nie Senat. Senator nie dostał informacji.)</u>
          <u xml:id="u-359.11" who="#WłodzimierzCzarzasty">Nie dostał, tak? Proszę pana, pan senator dostał informację 6 godzin temu.</u>
          <u xml:id="u-359.12" who="#komentarz">(Głos z sali: A mieszka w Brodnicy, pod Brodnicą.)</u>
          <u xml:id="u-359.13" who="#WłodzimierzCzarzasty">Już wiemy, skąd pan senator jest. No dobrze. Dobrze, że bronimy pana senatora, ale ja mimo wszystko przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-359.14" who="#komentarz">(Głos z sali: A skąd jest? Bo nie usłyszałam.)</u>
          <u xml:id="u-359.15" who="#WłodzimierzCzarzasty">Z Brodnicy.</u>
          <u xml:id="u-359.16" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę państwa, bez względu na to, skąd jest pan senator i jaka była procedura, zarządzam 15 minut przerwy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-359.17" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 17 min 21 do godz. 17 min 41)</u>
          <u xml:id="u-359.18" who="#WłodzimierzCzarzasty">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-359.19" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę pana senatora Ryszarda Bobera o przedstawienie uzasadnienia projektu ustawy zawartego w druku nr 3127.</u>
          <u xml:id="u-359.20" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dawno żaden senator nie był tak oczekiwany w Sejmie jak pan.</u>
          <u xml:id="u-359.21" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przedtem oczywiście poprosimy pana posła o zgłoszenie wniosku formalnego.</u>
          <u xml:id="u-359.22" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-360">
          <u xml:id="u-360.0" who="#GrzegorzBraun">Wysoka Izbo! Myślę, że takie sytuacje, w których zawiesza się procedury parlamentarne na skutek przedłużającej się nieobecności sprawozdawcy, są trochę śmieszne, ale po namyśle dodam też, że są straszne. To przejaw dziecinady, groteski w naszym działaniu.</u>
          <u xml:id="u-360.1" who="#GrzegorzBraun">Panie Marszałku! Wnioskuję formalnie o to, by nie powtarzały się takie sytuacje, ponieważ na drugim końcu tego kija jest godz. 1 czy godz. 2 w nocy i oświadczenia poselskie. Wkracza tutaj pan marszałek, jeśli nie w tej osobie, to w jakiejś innej, a oświadczenia skraca się do czasu liczonego w sekundach. Zapewne jeden z pańskich kolegów znowu zechce skrócić czas zadawania pytań w ostatnich punktach dzisiejszego porządku dziennego do 30 sekund.</u>
          <u xml:id="u-360.2" who="#GrzegorzBraun">Jeżeli to nie była sprawa tak pilna, żeby pan senator był tutaj z nami od przedpołudnia, to może w ogóle wszystkie te groteskowe, kierdziołkowe kwestie, nad którymi tutaj procedujemy, mogą zaczekać? Może nie ma pośpiechu? Pośpiech jest tylko po stronie PiS-u, który koniecznie jeszcze w tym roku chce rozrzucać te pieniądze między sołtysów i ich potomstwo. Szczęść im, Boże.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-361">
          <u xml:id="u-361.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, panie pośle, za ten inteligentny, błyskotliwy, przewidujący, subtelny, fantastyczny, cudowny wniosek, który nic nie wnosi.</u>
          <u xml:id="u-361.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Poprosimy teraz pana senatora o zabranie głosu.</u>
          <u xml:id="u-361.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo, panie senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-362">
          <u xml:id="u-362.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-362.1" who="#RyszardBober">O godz. 13 powziąłem informację, że ten punkt będzie procedowany. Mam 250 km do przejechania. Najpierw jakiś mały striptiz. Naprawdę bardzo starałem się do państwa dotrzeć, a przejechać Warszawę… Kochane Łomianki mnie przytrzymały. Dobrze, że buduje się droga szybkiego ruchu. Mam nadzieję, że nie będzie takich problemów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-363">
          <u xml:id="u-363.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie senatorze, dziękujemy za miłe słowa. Proszę bardzo, niech pan prezentuje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-364">
          <u xml:id="u-364.0" who="#RyszardBober">Na początku muszę się odnieść do tej bardzo znaczącej…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-365">
          <u xml:id="u-365.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Tak, oczywiście.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-366">
          <u xml:id="u-366.0" who="#RyszardBober">…wypowiedzi pana posła, bo rzeczywiście takie traktowanie sołtysów, którzy są solą polskiej wsi, którzy czekają na tę ustawę, jest naprawdę niegodne tej instytucji, jaką jest Sejm Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-366.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-366.2" who="#RyszardBober">Wysoka Izbo! W imieniu izby wyższej parlamentu, Senatu, pragnę przedłożyć Wysokiej Izbie projekt ustawy dotyczącej w konsekwencji gratyfikacji dla sołtysów za pełnioną funkcję, niemniej jednak projekt senackiej ustawy ma nieco szerszy wymiar i odnosi się do zmiany ustawy o samorządzie gminnym. To rozszerzenie dotyczy upodmiotowienia samorządu sołeckiego poprzez dodanie do ustawy zapisów, które są oczekiwane na polskiej wsi, a które spowodują to, że rada sołecka i sołtys rzeczywiście będą czuli się dowartościowani w tej lokalnej społeczności. Myślę, że gdy będą otrzymywać gratyfikację, będą z wielkim zaangażowaniem realizować wszystkie te funkcje, które są przypisane sołtysowi i radzie sołeckiej, tak jak czynią to do tej pory. Projekt senacki powstał z inicjatywy stowarzyszenia sołtysów polskich. W dużej mierze spełnia on wszystkie postulaty, które były zawarte w tej petycji i spłynęły do Senatu.</u>
          <u xml:id="u-366.3" who="#RyszardBober">Po rozpatrzeniu tego projektu przez trzy połączone komisje w imieniu Senatu pragnę z wielką przyjemnością przedłożyć państwu ten projekt. Rzeczywiście propozycja Senatu mówi o gratyfikacji. Propozycja przedstawiona w projekcie ustawy senackiej jest taka, aby po kadencji sołtys mógł otrzymać, jeżeli przejdzie na emeryturę w wieku 65 lat w przypadku mężczyzn lub w wieku 60 lat w przypadku kobiet, określoną gratyfikację za pełnioną służbę. Zgodnie z propozycją Senatu ta gratyfikacja wynosi 10% minimalnego wynagrodzenia, a za pełnienie funkcji przez kolejne kadencje wynosi po 3%. Łącznie jest to nie więcej niż 19%, czyli po 3% przez trzy kolejne kadencje. Łącznie po czterech kadencjach byłoby to 19% minimalnego wynagrodzenia, które wynosi w tej chwili niecałe 3400 zł. Oczywiście jest to propozycja oczekiwana przez środowisko sołtysów.</u>
          <u xml:id="u-366.4" who="#RyszardBober">Kolejnym bardzo istotnym elementem jest to, że rozszerzamy kompetencje rady sołeckiej o utworzenie przez gminę, przez organ wykonawczy gminy subkonta. Do tej pory gminy mają wydzielone konta na działalność rad sołeckich. Często zdarza się tak, że jest to łączne konto przydzielone dla wszystkich rad sołeckich, które funkcjonują na terenie, na obszarze danej gminy. W naszej propozycji zawarty jest zapis, że jeżeli samorząd wiejski, czyli zebranie wiejskie, zwróci się do burmistrza o utworzenie subkonta, to burmistrz ma obowiązek utworzyć takie subkonto.</u>
          <u xml:id="u-366.5" who="#RyszardBober">Jest to argument mocno postulowany przez środowiska wiejskie — bo często na tym tle dochodzi do różnych trudnych sytuacji — aby w sposób właściwy gospodarować przypisaną z odpisu od podatku rolnego wielkością dotacji.</u>
          <u xml:id="u-366.6" who="#RyszardBober">Kolejny zapis, który również upoważnia sołtysa do tego — jeżeli nie może on uczestniczyć w posiedzeniu rady gminy — aby wyznaczona przez niego osoba, czy to przewodniczący, czy członek rady sołeckiej, z upoważnienia sołtysa, mogła brać udział, oczywiście z głosem doradczym, w pracach rady gminy.</u>
          <u xml:id="u-366.7" who="#RyszardBober">To są główne postulaty zawarte w ustawie senackiej. Jestem przekonany, że Wysoka Izba pozytywnie odniesie się do wszystkich propozycji i na podstawie wszystkich projektów, które wpłynęły, wypracujemy taki projekt, który spełni oczekiwanie rad sołeckich, jak również samych sołtysów i wynagrodzi ich za pełnioną funkcję. Dziękuję bardzo, jeżeli są jakieś pytania, postaram się na nie odpowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-366.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-367">
          <u xml:id="u-367.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, panie senatorze.</u>
          <u xml:id="u-367.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Sejm ustalił, że w łącznej dyskusji nad tymi punktami porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-367.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-367.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę pana posła Jerzego Małeckiego z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-368">
          <u xml:id="u-368.0" who="#JerzyMałecki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam zaszczyt przedstawić oświadczenie w sprawie czterech projektów ustaw zawartych w drukach sejmowych nr 3028, 1095, 3026 i 3027, których głównym celem jest stworzenie podstawy prawnej do przyznania świadczenia pieniężnego sołtysom z tytułu pełnionej funkcji.</u>
          <u xml:id="u-368.1" who="#JerzyMałecki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zakres obowiązku sołtysów jest szeroki. To przede wszystkim organizowanie zebrań rad wiejskich, wykonywanie ich uchwał, zarządzanie mieniem komunalnym i gminnym, inkasowanie podatków lokalnych czy dostarczanie nakazów podatkowych. Sołtysi integrują lokalną społeczność, organizują życie społeczno-kulturalne swoich wsi. Przede wszystkim jednak sołtysi są zawsze najbliżej ludzi i ludzkich spraw. To do nich w pierwszej kolejności zwracają się o pomoc i radę mieszkańcy sołectwa. Mimo tak istotnej roli, jaką odgrywają w lokalnych społecznościach sołtysi, obecnie obowiązujące przepisy nie przewidują ich wynagradzania. Sołtysi nie są również objęci ubezpieczeniem społecznym, a czas sprawowania kadencji nie jest wliczany do okresu ich zatrudnienia. Jedyne pieniądze, jakie sołtys może otrzymać z racji pełnionej funkcji, to przyznane przez radę gminy diety oraz zwrot kosztów podróży.</u>
          <u xml:id="u-368.2" who="#JerzyMałecki">Biorąc pod uwagę procedowane dziś projekty, których celem jest zmiana istniejącego stanu rzeczy, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość opowiada się za przyjęciem rozwiązań przewidzianych w rządowym projekcie ustawy o świadczeniu pieniężnym z tytułu pełnienia funkcji sołtysa zawartym w druku sejmowym nr 3128. Projekt ten przewiduje wprowadzenie świadczenia pieniężnego w wysokości 300 zł miesięcznie. Przyjęto w nim następujące kryteria uprawniające do przyznania świadczenia: pełnienie funkcji sołtysa przez co najmniej 10 lat, tj. dwie kadencje, i osiągnięcie wieku 60 lat w przypadku kobiet, zaś 65 lat w przypadku mężczyzn.</u>
          <u xml:id="u-368.3" who="#JerzyMałecki">Świadczenie miałoby być wypłacane przez KRUS na wniosek osoby uprawnionej. Podlegać ono będzie również waloryzacji. Pierwsze z nich przewidziano na 2024 r.</u>
          <u xml:id="u-368.4" who="#JerzyMałecki">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Biorąc pod uwagę powyższe, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość pozytywnie opiniuje rządowy projekt ustawy o świadczeniu pieniężnym z tytułu pełnienia funkcji sołtysa, druk nr 3128, oraz opowiada się za skierowaniem go do dalszego procedowania. Mam nadzieję, że zapisy z pozostałych projektów, druków przynajmniej w części znajdą się także w projekcie rządowym. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-369">
          <u xml:id="u-369.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-369.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Ryszard Wilczyński, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-369.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Ja tymczasem na prośbę pani poseł Katarzyny Sójki przywitam wycieczkę z gminy Trzcinica.</u>
          <u xml:id="u-369.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Witam państwa serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-369.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-369.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Miło, że jesteście z nami. Nam jest na pewno miło z tego powodu. Dziękujemy.</u>
          <u xml:id="u-369.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-370">
          <u xml:id="u-370.0" who="#RyszardWilczyński">Wysoka Izbo! Projekty ustanawiające świadczenie dla sołtysa wysypały się jak z rogu obfitości. Obóz rządzący wobec porażek na froncie zbożowym zapałał miłością do sołtysów. Dobrze, że w końcu dostrzeżono rolę i trud sołtysów w związku z pełnieniem funkcji tak ważnych na wsi. Gratyfikacją za ten trud ma być świadczenie dodane do emerytury. Koalicja Obywatelska zdecydowanie popiera to rozwiązanie, tak jak popiera propozycje Senatu uzgodnione przecież z Krajowym Stowarzyszeniem Sołtysów. Te propozycje idą dalej niż propozycje obozu rządzącego, niż rządu, bo tutaj mamy tylko wymóg jednej kadencji, 10% najniższego wynagrodzenia, czyli 360 zł już niedługo, i możliwość podniesienia tego świadczenia za każdą kadencję, nie więcej niż trzy kolejne, łącznie do 19%. Projekt rządowy, przypomnę, zakłada 300 zł po 10 latach pełnienia funkcji. Dlaczego akurat ma być to 10 lat, nie wiemy. Niższe lub wyższe, ale świadczenie będzie. Nareszcie w kwestii sołeckiej coś się wydarzy. 14 lat nic się nie działo. A przypomnę, że ostatnim takim momentem, aktem wzmacniania sołectw i nadania im pewnej podmiotowości było utworzenie funduszu sołeckiego, co jest zasługą rządu Platformy Obywatelskiej i PSL.</u>
          <u xml:id="u-370.1" who="#RyszardWilczyński">Jednocześnie chciałbym zauważyć, że zdumiewa absolutnie fakt niewłączenia pod obrady projektu z druku nr 343 — nowelizacji ustawy o samorządzie gminnym, projektu Koalicji Obywatelskiej, który leży w zamrażarce pani marszałek od 11 marca, czyli od Dnia Sołtysa w 2020 r. W tym projekcie przewidzieliśmy, że sołtysowi należy się wynagrodzenie — na jego wniosek — za pełnienie funkcji pracownika gminy, czyli tej osoby, która musi wykonywać różne czynności, a są ich setki, które inaczej musiałby wykonać inny pracownik gminy czy jednostka komunalna. Ten projekt zresztą zgłaszaliśmy już w roku 2019.</u>
          <u xml:id="u-370.2" who="#RyszardWilczyński">Dlaczego te projekty są tak niewygodne dla PiS-u? Dlatego, że są realne, że można by je wprowadzić po to, żeby wzmocnić sołectwo, dać mu możliwość planowania swojego rozwoju, dać mu zadania własne, dać konto w banku, dać możliwość bycia beneficjentem środków. Te wszystkie rozwiązania PiS-owi nie leżą? Dlaczego?</u>
          <u xml:id="u-370.3" who="#RyszardWilczyński">Nagle okazuje się, że PiS zapałał miłością do sołtysów, będzie rozdawał dodatki do emerytury. Mówimy: dobrze, ale dlaczego sabotowaliście rozwój sołectw przez tyle lat? A co z funduszem sołeckim, który był niedopłacany w ostatnim czasie na 120 mln zł? Tak wygląda wasze podejście do sołectwa, bo przecież sołtys nie tylko chce być doceniony za pracę, którą wykonuje, i mieć z tego tytułu pożytek. Sołtys przede wszystkim chce, aby jego praca miała sens, żeby jego praca mnożyła możliwości sołectw. Ale żeby tak się działo, sołectwo potrzebuje tych nowych narzędzi.</u>
          <u xml:id="u-370.4" who="#RyszardWilczyński">Ustawa o samorządzie gminnym w kwestii sołectwa nie była dotykana w ogóle, od samego początku. Ten projekt, który omawiam, proponuje wręcz dodanie całego rozdziału „Jednostka pomocnicza gminy”, aby uporządkować wszystkie te kwestie.</u>
          <u xml:id="u-370.5" who="#RyszardWilczyński">Szanowni Państwo! Proponuję, aby pani marszałek odmroziła ten projekt, żebyśmy mogli nad nim procedować w stosownym czasie, a jeżeli nie, to my to zrobimy, jak już będziemy rządzić.</u>
          <u xml:id="u-370.6" who="#RyszardWilczyński">Proszę bardzo, Jacek Protas.</u>
          <u xml:id="u-370.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-371">
          <u xml:id="u-371.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-371.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Jacek Protas, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-372">
          <u xml:id="u-372.0" who="#JacekProtas">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rzeczywiście zbliżają się wybory. PiS zaczął myśleć o wzmocnieniu roli sołtysa, a właściwie o wzmocnieniu tylko i wyłącznie w postaci gratyfikacji. Natomiast przez wiele lat, zarówno w tej kadencji, jak i w poprzedniej, projekty dotyczące rzeczywistego, rzetelnego wzmocnienia roli sołtysa i sołectw były chowane w zamrażarce.</u>
          <u xml:id="u-372.1" who="#JacekProtas">Teraz te projekty się znalazły, choć nie wszystkie, jak powiedział pan poseł Wilczyński. Nie ma bowiem naszego projektu dotyczącego wzmocnienia roli sołectw, ale również projektu dotyczącego zwiększenia środków na fundusz sołecki. Proponujemy, i będziemy proponowali na posiedzeniu komisji samorządu terytorialnego, ażeby powołać specjalną podkomisję, która z wszystkich tych dostępnych projektów przygotuje prawdziwy, kompleksowy projekt ustawy wzmacniającej rolę sołtysa i sołectw, a nie tylko kawałek kiełbasy wyborczej.</u>
          <u xml:id="u-372.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-373">
          <u xml:id="u-373.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-373.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Urszula Nowogórska, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-374">
          <u xml:id="u-374.0" who="#UrszulaNowogórska">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rzeczywiście to wyjątkowy moment, że dzisiaj pochylamy się nad pakietem czterech ustaw, które dotyczą pracy sołtysów. Szkoda — wielokrotnie już padło to z tej mównicy — że dopiero teraz ktoś próbuje docenić pracę sołtysów, wieloletnią, ciężką, trudną, bo przecież sołtysi to są ci ludzie, którzy są najbliżej małych miejscowości, małych, lokalnych społeczeństw i doskonale znają ich potrzeby.</u>
          <u xml:id="u-374.1" who="#UrszulaNowogórska">Dzisiaj pochylamy się nad drukami sejmowymi nr 3128, 1095, 3127 i 3126. Mnie szczególnie bliski jest projekt ustawy nr 1095, ponieważ jest to projekt, który 2 lata temu, w tej kadencji, został złożony przez Polskie Stronnictwo Ludowe, a we wcześniejszej kadencji również leżał w zamrażarce sejmowej. Bolesne jest tylko to, że przez tak długi czas nikt nie chciał się nad tym projektem pochylić. Teraz, nagle, z uwagi na różne okoliczności, które były wskazywane, ktoś próbuje pochylać się nad tym projektem.</u>
          <u xml:id="u-374.2" who="#UrszulaNowogórska">Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! Musicie mieć świadomość tego, że w Polsce jest 40 382 sołtysów. Prawie połowa z nich to kobiety. To osoby, które znają doskonale potrzeby lokalnych społeczeństw, są w nich silnie umocowane i są reprezentantami społeczeństw obywatelskich. Nie tylko na posiedzeniach rad gminy, ale generalnie zabiegają o realizację różnego rodzaju inwestycji, które wzmagają i umacniają potencjał naszych małych ojczyzn.</u>
          <u xml:id="u-374.3" who="#UrszulaNowogórska">Rzeczywiście ta ustawa, ten pakiet ustaw, może sprawić, że instytucja, która bardzo mocno zapisała się w polskiej historii, w jakiś sposób zyska na sile. W tej chwili mówimy o gratyfikacjach, ale naszym marzeniem, jak chyba wszystkich zasiadających w tej Izbie, byłoby, aby rzeczywiście sołectwa posiadały swoją podmiotowość, swoje umocowanie prawne. Aby rzeczywiście były one tym oddolnym głosem inicjatywy obywatelskiej, która ma realne przełożenie na działania i planowanie inwestycji przez samorządy gminne.</u>
          <u xml:id="u-374.4" who="#UrszulaNowogórska">Teraz wielokrotnie się zdarza, że sołtysi zasiadają w radach gmin i przysłuchują się tym wszystkim propozycjom, przyglądają tym wszystkim działaniom, które przez gminy są realizowane. Ale gdyby rzeczywiście sołtysi, którzy cieszą się dużym autorytetem społecznym, którzy naprawdę wykonują ciężką, codzienną pracę, którzy są w bezpośrednim kontakcie z mieszkańcami, mieli realną możliwość wpływania na wszystkie te propozycje, które są ujmowane w budżetach gmin, to byłoby to chyba spełnienie marzeń nas wszystkich. To byłoby odzwierciedlenie prawdziwej demokracji, naszej, lokalnej, która nie tylko ma umocowanie w tych projektach, ale również ma szeroką akceptację społeczną.</u>
          <u xml:id="u-374.5" who="#UrszulaNowogórska">Z tego miejsca w imieniu Polskiego Stronnictwa Ludowego chciałam bardzo serdecznie podziękować wszystkim sołtysom — tym, którzy teraz pełnią swoją kadencję, ale również tym, którzy już tej funkcji nie sprawują z uwagi na wiek czy inne okoliczności. To wy jesteście autorami rozwoju naszych małych ojczyzn, naszych wspaniałych społeczeństw i dzięki wam jesteśmy na tym etapie rozwoju demokracji, na którym jesteśmy.</u>
          <u xml:id="u-374.6" who="#UrszulaNowogórska">Chciałam powiedzieć jeszcze jedno i myślę, że to jest uwaga merytoryczna. W rządowym projekcie ustawy, który jest dzisiaj proponowany, mówimy o kadencji 10-letniej, natomiast musicie państwo wiedzieć, że ta kadencja po raz pierwszy jest kadencją 5-letnią, wcześniej kadencje sołtysów były 4-letnie, więc rzeczywiście trzeba będzie jeszcze do tego dopracować pewną ramę prawną, żeby miało to realne przełożenie i żeby była możliwość uzyskiwania wsparcia, o którym będziemy dyskutować.</u>
          <u xml:id="u-374.7" who="#UrszulaNowogórska">Pochylam się nisko przed wszystkimi sołtysami. Dziękuję za wspaniałą pracę, za ogromne zaangażowanie i za to, że są otwarci na propozycje i potrzeby polskiego społeczeństwa, naszych pięknych małych ojczyzn, naszych polskich, pięknych wsi. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-374.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-374.9" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Piotr Zgorzelski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-375">
          <u xml:id="u-375.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-375.1" who="#PiotrZgorzelski">W imieniu klubu parlamentarnego Lewica głos zabierze najpierw pani poseł Monika Falej, a następnie pan poseł Robert Obaz.</u>
          <u xml:id="u-375.2" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-376">
          <u xml:id="u-376.0" who="#MonikaFalej">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Procedujemy dzisiaj nad czterema projektami obejmującymi rozwiązania dla sołtysów i rad sołeckich, co pokazuje wagę potrzeby, ale chyba też wagę i potrzebę przedwyborczą. Wzmocnienie roli sołtysów jest oczywiście pożądanym działaniem w kierunku decentralizacji władzy. Będzie to zapewnienie tego, co powinno być najważniejsze, odpowiedniej roli sołtysów i rad sołeckich. Ich rola i funkcja są obecne w polskiej tradycji od początku XIII w. W Królestwie Polskim, w Wielkim Księstwie Poznańskim, Królestwie Galicji i Lodomerii i II Rzeczypospolitej, następnie w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, a także obecnie, gdzie od 1990 r. sołtys jest organem wykonawczym jednostki pomocniczej gminy, sołectwa. To niezaprzeczalny dowód na to, że urząd i rola sołectwa nierozerwalnie kojarzą się z polską wsią i samorządnością w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-376.1" who="#MonikaFalej">Kompetencje sołtysów czy sołtysek są imponujące, a formalny zakres obowiązków jest rozległy. Niejednokrotnie zajmują się animacją kulturalną mieszkańców, są powiernikami tragedii ludzkich, zajmują się rozwiązywaniem sporów, są pierwszymi ogniwami interwencji kryzysowej. Nie sposób przecenić ich wkładu w życie i funkcjonowanie polskiej wsi. Tym bardziej z uwagą należy śledzić każdą propozycję umocowania ich sytuacji, rozwiązań w ustawodawstwie.</u>
          <u xml:id="u-376.2" who="#MonikaFalej">Istotą przedłożonych projektów jest dowartościowanie, uporządkowanie i wzmocnienie pozycji sołtysa i rad sołeckich. Każde takie działanie jest pożądane i należy je wnikliwie rozpatrzeć. Tak też uczynił klub Lewicy. Dobrym rozwiązaniem jest szczegółowe określenie kompetencji organów sołectwa, m.in. zebrania wiejskie, oraz umożliwienie gminom szczegółowego wskazania mienia, którym sołectwo powinno zawiadywać i dysponować, ponieważ mamy z tym olbrzymie problemy.</u>
          <u xml:id="u-376.3" who="#MonikaFalej">Jako pozytywne rozwiązanie należy przyjąć także możliwość udziału w obradach gminy. Nie zawsze na posiedzeniach rady gminy mogą oni zabierać głos, jest to czasami uregulowane w statutach, czasami nie i nie zawsze mają taką możliwość. Zakładając, że sołtys otrzyma też nowe obowiązki, trzeba jasno mówić, że będzie realizował zadania o charakterze publicznym. Tak że te projekty, które zostały przedstawione, i forma, o której teraz mówimy, o wynagrodzeniach czy dodatkach do emerytur, na pewno wzmocni zadania i wzmocni osoby, które pełnią tak ważną funkcję. To dobry kierunek, warto tylko doprecyzować, za ile kadencji, co to jest tak naprawdę kadencja sołtysa czy rady sołeckiej, bo mamy bardzo różne rozwiązania, jeżeli chodzi o statuty gmin. Jako klub Lewicy skłaniamy się do tego, żeby obligatoryjnie, a nie fakultatywnie uregulowano diety sołtysów oraz fundusz sołecki. Sołtys powinien otrzymać status funkcjonariusza publicznego, a nie tylko korzystać z ochrony prawnej przysługującej funkcjonariuszom publicznym. Dostrzegamy potrzebę umocowania prawnego roli sołtysa, ale również osób, które są przewodniczącymi rad osiedli, bo takie też głosy były przy konsultacjach, które osobiście prowadziłam. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-376.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-377">
          <u xml:id="u-377.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-377.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam na mównicę pana posła Roberta Obaza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-378">
          <u xml:id="u-378.0" who="#RobertObaz">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Sołtys na zagrodzie równy wojewodzie, ale żeby był równy wojewodzie, musi mieć narzędzia do tego, żeby wspierać mieszkańców, rozwijać swoje sołectwo, a jednocześnie budować mocne społeczeństwo obywatelskie. Wszyscy ci, którzy dzisiaj są na wsiach, robią to. Sołtysi, sołtyski wkładają ogromne serce, działają charytatywnie w zdecydowanej większości, bo nie otrzymują diet, nie wszystkie gminy ustalają te diety. Ważną rzeczą, o której chyba trochę zapomniano — bo chyba nikt nie ma wątpliwości, że będziemy procedować nad drukiem rządowym, na posiedzeniu komisji będzie on wiodący — jest fundusz sołecki. Dzisiaj środki są zapewnione jeszcze tylko i wyłącznie na następny rok, ta partycypacja rządu, a tu w zdecydowanej większości trzeba postawić na to, żeby to rząd wspierał gminy i żeby fundusz sołecki był w każdej gminie, żebyśmy nie mieli sytuacji, że gmina nie jest w stanie sama sfinansować. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-378.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-379">
          <u xml:id="u-379.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-379.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę pana posła Krystiana Kamińskiego, który przedstawi stanowisko koła Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-380">
          <u xml:id="u-380.0" who="#KrystianKamiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Poszczególne partie za pomocą tych projektów starają się kupić przychylność sołtysów. Mówią, ile wam dadzą, ale nie mówią, ile to was będzie kosztowało, więc zobaczmy, ile te projekty będą kosztowały.</u>
          <u xml:id="u-380.1" who="#KrystianKamiński">Weźmy pierwszy druk, projekt rządowy nr 3128 o świadczeniu pieniężnym z tytułu pełnienia funkcji sołtysa. Chodzi o 300 zł dodatku do emerytury. Popatrzmy jednak na koszty. Uzasadnienie. Najpierw: Skąd wezmą pieniądze? Z budżetu państwa oczywiście, czyli zapłacimy za to wszyscy. Ile? Tylko w tym roku — bo to ma obowiązywać już od lipca, oczywiście przed wyborami — to będzie 72 mln zł, w przyszłym — 158 mln zł, potem 168 mln zł, 175 mln zł itd., aż w roku 2032–227 mln zł. W ciągu 10 lat realizacja projektu ma kosztować 1800 mln zł z pieniędzy podatnika. Najłatwiej wydaje się czyjeś pieniądze. Dodatkowo ktoś musi to implementować. Kto to będzie robił? KRUS. Na obróbkę tego — 3,8 mln zł, potem jeszcze w tym roku dodatkowe 1,8 mln zł, potem 3,9 mln zł, 4 mln zł. W ciągu następnych 10 lat do KRUS wpłynie 45 mln zł tylko na to, żeby to obrobić. Łącznie: 1850 mln zł. Jeszcze lepszy jest projekt PSL o minimalnym wynagrodzeniu z 2021 r. Obliczyli, że obciążenie budżetu wyniesie 680 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-380.2" who="#KrystianKamiński">Młodzi ludzie na to wszystko będą musieli zapracować. Wy naprawdę myślicie, że w tym państwie są tylko emeryci i renciści? Wiem, że wszyscy walczycie o elektorat 50+, ale są też młodzi ludzie, którzy muszą tu funkcjonować, i nie można na nich zwalać wszystkich kosztów.</u>
          <u xml:id="u-380.3" who="#KrystianKamiński">Dlatego my jako Konfederacja mówimy: powszechna ulga podatkowa, podwyższenie kwoty wolnej od podatku, coroczne podwyższenie drugiego progu podatkowego, obniżenie do minimum podatków — tu nasz projekt Tanie paliwo — likwidacja za jednym zamachem 15 pomniejszych podatków i opłat, za pomocą których rząd drenuje nasze kieszenie. My nie chcemy dać tylko sołtysom, my chcemy dać wszystkim Polakom, ale nie poprzez rozdawnictwo, dodruk pieniądza, bo oczywistą konsekwencją tego, co wy tu robicie, rozdawnictwa, będzie dodruk pieniądza. Każdy wie, jak wygląda nasz budżet i że tych pieniędzy nie ma w budżecie. My chcemy dać wszystkim Polakom, ale poprzez obniżenie podatków. Stawiamy na pracę i przedsiębiorczość, a nie na rozdawnictwo, zasiłki, dodatki, bo to nie funkcjonuje. Jeśli chcemy, żeby nasze państwo funkcjonowało, musimy wyrównać nasz budżet, zbilansować go. Nie zrobimy tego przez rozdawnictwo, które wy wszyscy popieracie.</u>
          <u xml:id="u-380.4" who="#KrystianKamiński">Dlatego jako Konfederacja jesteśmy odmienni i mówimy: praca i oszczędności to jedyna droga, a nie rozdawnictwo, które wy proponujecie. Składam wniosek o odrzucenie wszystkich czterech projektów. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-380.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-380.6" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Wilczyński: Bohatersko.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-381">
          <u xml:id="u-381.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-381.1" who="#PiotrZgorzelski">Głos teraz zabierze pan poseł Mirosław Suchoń, który przedstawi stanowisko Koła Parlamentarnego Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-382">
          <u xml:id="u-382.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo uprzejmie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-382.1" who="#MirosławSuchoń">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Koła Parlamentarnego Polska 2050 w sprawie przedstawionych przez przedstawicieli wnioskodawców ustaw dotyczących sołtysów.</u>
          <u xml:id="u-382.2" who="#MirosławSuchoń">Szanowni Państwo! Warto na początek przypomnieć sobie, że w Polsce swoje obowiązki wykonuje ponad 40 tys. sołtysów. Dodajmy: pań i panów sołtysów, bo dzisiaj już prawie połowa osób pełniących tę zaszczytną i ważną funkcję w społecznościach wiejskich to kobiety. W ostatnich latach polscy sołtysi wykazali się wielką aktywnością w pracy na rzecz swoich społeczności. Chodzi o dziesiątki tysięcy przedsięwzięć zrealizowanych dzięki funduszom sołeckim: od remontów dróg czy sieci kanalizacyjnych poprzez budowę świetlic wiejskich czy placów zabaw aż po organizacje różnego rodzaju zajęć, warsztatów dla dzieci, młodzieży i dorosłych. Te projekty odmieniały i odmieniają krajobraz polskiej wsi dzięki ciężkiej służbie jej nowoczesnych liderek i liderów. Ale przecież one nie wyczerpują katalogu zadań, jakimi obciążeni są sołtysi. Wielu z nich choćby wspiera organy gminy przy zbieraniu podatków, a także bierze aktywny udział w pracach rad gminy, reprezentując w nich interesy i wnioski swoich mieszkańców.</u>
          <u xml:id="u-382.3" who="#MirosławSuchoń">Sołtysi to prawdziwi społecznicy. Te wszystkie obowiązki wykonują w zasadzie nieodpłatnie, bo diety, które otrzymują, wynoszą zaledwie ok. 200–300 zł i nie zawsze wystarczają nawet na pokrycie kosztów tej działalności. Dlatego cieszy fakt, że do Sejmu wpłynęły aż cztery projekty, które mają na celu docenić ciężką pracę społeczną sołtysów. W dodatku cieszy, że są to projekty przyjęte ponad politycznymi podziałami. Oto bowiem mamy zarówno projekt rządowy, jak i projekt senacki, zaproponowany przez ugrupowania opozycyjne, ale jest również ciekawy, daleko idący projekt Polskiego Stronnictwa Ludowego, który powinien zostać gruntownie rozważony przez komisję.</u>
          <u xml:id="u-382.4" who="#MirosławSuchoń">Zastanawia natomiast fakt, dlaczego do Sejmu wpłynęły dwa projekty z niemalże tożsamymi założeniami: jeden to projekt strony rządowej, Rady Ministrów, a drugi — posłów Solidarnej Polski. Oczywiście pojawia się pytanie, czy nawet w tak apolitycznej sprawie rządzący muszą się między sobą kłócić, spierać i ze sobą ścigać, bo przecież ta sprawa powinna łączyć i być powodem zgody, a nie kłótni, co widzimy w ławach rządowych.</u>
          <u xml:id="u-382.5" who="#MirosławSuchoń">Klub Parlamentarny Polska 2050 popiera ideę wypłacania doświadczonym sołtysom niewielkiego, aczkolwiek znaczącego dodatku do emerytury, ponieważ chociaż w ten sposób społeczeństwo będzie mogło podziękować za ich służbę. Będziemy aktywnie uczestniczyć w dalszych pracach, w związku z czym wnoszę o przekazanie tych projektów do dalszych prac w komisjach sejmowych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-382.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-383">
          <u xml:id="u-383.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-383.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam teraz pana posła Jarosława Sachajkę, który przedstawi stanowisko Koła Poselskiego Kukiz’15 — Demokracja Bezpośrednia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-384">
          <u xml:id="u-384.0" who="#JarosławSachajko">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-384.1" who="#JarosławSachajko">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Jako przedstawiciel Koła Poselskiego Kukiz’15 — Demokracja Bezpośrednia chciałem odnieść się do czterech projektów dotyczących pewnych rodzajów gratyfikacji dla sołtysów. Te projekty w tej chwili pojawiają się jak grzyby po deszczu.</u>
          <u xml:id="u-384.2" who="#JarosławSachajko">Trzeba na początku dodać, chciałbym o tym powiedzieć, że w ubiegłej kadencji jako klub Kukiz’15 przygotowaliśmy bardzo podobne rozwiązanie do tego projektu, który w tej chwili złożył rząd. Oczywiście lepiej późno niż wcale, bardzo dobrze, że takie rozwiązanie się pojawiło, bo trudno jest przecenić działalność sołtysów, osób, które organizują życie lokalnej społeczności. Są to osoby wybierane w wyborach powszechnych, które wspaniale sprawdzają się w tej lokalnej społeczności, osoby znane przez tę lokalną społeczność, osoby, którym ta lokalna społeczność zaufała i oddała właśnie zarządzanie swoją społecznością na okres obecnie 5 lat.</u>
          <u xml:id="u-384.3" who="#JarosławSachajko">Aczkolwiek trzeba byłoby odnieść się do pozostałych projektów. Miło się słucha, jak obecna opozycja chce przychylić nieba sołtysom, tylko dobrze by było, żeby nie traktować i byłych, i obecnych sołtysów jako osób z krótką pamięcią.</u>
          <u xml:id="u-384.4" who="#JarosławSachajko">Państwo tutaj wszyscy już przez wiele lat rządzili. Daleko nie sięgając, PSL było współrządzącym w 10 rządach. To szmat czasu. Platforma również miała dosyć długi epizod, była głównym koalicjantem. PSL zawsze może powiedzieć, że ten większy koalicjant nie pozwolił. Proszę zauważyć, jak szczodry jest PSL — połowa wynagrodzenia minimalnego, czyli od połowy roku minimalne wynagrodzenie to będzie 3490. Proszę zobaczyć, mówi się, że 1700 zł się rozda. Chce się zrobić ponad 40 tys. nowych urzędników. Pięknie się rozdaje te pieniądze. W tej kadencji zarówno PSL, jak i pozostałe ugrupowania opozycyjne często wychodzą z różnymi takimi propozycjami. Proszę zauważyć, że opozycja składała również projekty ustaw, aby docenić strażaków z ochotniczych straży pożarnych. Przypomnę, PSL był w 10 różnych rządach ostatnio. Również opozycja w różnych swoich odmianach daje pieniądze pielęgniarkom, lekarzom, wszystkim, całej budżetówce. Szok. Ale najciekawsza jest Konfederacja. Konfederacja, która przed chwilą powiedziała, że nie należy tych pieniędzy dawać sołtysom. Chciałbym zapytać Konfederację, czy swoją misję społeczną realizuje za darmo. No nie. Bierze sowite wynagrodzenie, a innym osobom, które działają społecznie, nie chce na to pozwolić. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-385">
          <u xml:id="u-385.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-385.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Joanna Senyszyn przedstawi stanowisko Koła Parlamentarnego Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-386">
          <u xml:id="u-386.0" who="#JoannaSenyszyn">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Koło Parlamentarne Lewicy Demokratycznej popiera wszelkie działania, które mają na celu poprawę poziomu życia na polskiej wsi. A lepiej wynagradzana praca sołtysów, w ogóle wynagradzana, dodatki do emerytury przyczynią się, że ich praca będzie bardziej doceniana, a przez to samo także lepsza.</u>
          <u xml:id="u-386.1" who="#JoannaSenyszyn">Wciąż dochody i wydatki gospodarstw domowych na wsi są niższe niż w mieście, choć członkostwo w Unii Europejskiej na szczęście bardzo wydatnie zmniejszyło tę różnicę. Ponad 40 tys. sołtysów wykonuje w tej chwili niewiarygodnie potrzebną i zarazem ciężką pracę, która nie jest doceniana, bo niestety w dzisiejszych czasach najbardziej ceni się zawody i funkcje dobrze płatne i do takich właśnie garną się obywatele. Obecnie sołtysi dostają już pewną gratyfikację z gminy, ale są to kwoty od kilkudziesięciu do kilkuset złotych miesięcznie, bardzo zróżnicowane, średnio to 200–300 zł miesięcznie. To bardzo mało za pracę, którą sołtysi wykonują. Koło Parlamentarne Lewicy Demokratycznej postuluje, aby to zostało ujednolicone.</u>
          <u xml:id="u-386.2" who="#JoannaSenyszyn">Postulat dodatków do emerytur jest absolutnie słuszny. Przecież gdyby sołtysi i sołtyski nie wykonywali swojej pracy przez wiele lat bezpłatnie, a teraz za symboliczne pieniądze, mogliby, być może, gdzie indziej dorobić i wypracować sobie emeryturę. Dlatego w imieniu koła Lewicy Demokratycznej serdecznie dziękuję wszystkim sołtysom i sołtyskom za to, że jesteście, że dzięki waszej pracy wsie lepiej funkcjonują, a mieszkańcom żyje się także lepiej. Popieramy dalsze procedowanie nad wszystkimi projektami i wypracowanie rozwiązania, które będzie akceptowane nie tylko przez posłów, ale przede wszystkim przez samorządowców, w tym przez sołtysów. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-387">
          <u xml:id="u-387.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-387.1" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy teraz do pytań.</u>
          <u xml:id="u-387.2" who="#PiotrZgorzelski">Czy ktoś z państwa posłów chciałby jeszcze dopisać się na liście 35 pytających posłów?</u>
          <u xml:id="u-387.3" who="#PiotrZgorzelski">Jeżeli nie, to zamykam tę listę, ustalając czas na zadanie pytania na 1 minutę.</u>
          <u xml:id="u-387.4" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę panią poseł Joannę Senyszyn.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-388">
          <u xml:id="u-388.0" who="#JoannaSenyszyn">Panie Marszałku! W rządowym projekcie sołtys, sołtyska, którzy osiągnęli wiek emerytalny, czyli skończyli odpowiednio 65 i 60 lat…</u>
          <u xml:id="u-388.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-389">
          <u xml:id="u-389.0" who="#PiotrZgorzelski">Czy mogę prosić o wyciszenie dyskusji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-390">
          <u xml:id="u-390.0" who="#JoannaSenyszyn">…oraz pełnili funkcję sołtysa przynajmniej przez 10 lat, mają dostać dodatek do emerytury w wysokości 300 zł. Czy ta właśnie kwota wynika z jakichś analiz albo konsultacji z samorządowcami, z sołtysami, czy jest to po prostu kwota wzięta z sufitu, takie 300+?</u>
          <u xml:id="u-390.1" who="#JoannaSenyszyn">Lepszym rozwiązaniem wydaje się propozycja senacka, która odnosi dodatek do minimalnego wynagrodzenia i ustanawia, że będzie wynosił 10%, a maksymalnie po trzech kadencjach — 19%.</u>
          <u xml:id="u-390.2" who="#JoannaSenyszyn">Kolejne pytanie do rządu. Czy rząd jest skłonny poprzeć senacki projekt, a przynajmniej dojść do porozumienia? Czy rzeczywiście praca w komisjach będzie się odbywała inaczej niż dotychczas? I skoro wszystkie projekty mają poparcie prawie wszystkich klubów i kół, to czy można liczyć na wspólny, sensowny projekt? Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-391">
          <u xml:id="u-391.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-391.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę pana posła Grzegorza Brauna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-392">
          <u xml:id="u-392.0" who="#GrzegorzBraun">Szczęść Boże, sołtysi, rodacy płci obojej!</u>
          <u xml:id="u-392.1" who="#GrzegorzBraun">Konfederacja pozdrawia was serdecznie i namawia, żebyście nie dali się przekupywać swoimi własnymi pieniędzmi. Bo na tym ten system polega. W roku wyborczym mamy tutaj koncert życzeń i festiwal licytacji, kto komu zrobi dobrze, a kto zrobi lepiej. Przyszła kolej na sołtysów.</u>
          <u xml:id="u-392.2" who="#komentarz">(Poseł Joanna Senyszyn: Ale lepiej mają dawać…)</u>
          <u xml:id="u-392.3" who="#GrzegorzBraun">Zmieńmy Polskę. Zmieńmy Polskę tak, żeby przedsiębiorczość nie była karana przez wyzysk fiskalny. Zmieńmy Polskę tak, żeby talmudyzm biurokratyczny nie ograniczał ludzkiej przedsiębiorczości. Sołtys — to brzmi dumnie. Byli sołtysi, zanim byli posłowie na Sejm Rzeczypospolitej. Ale właśnie dzieje tego urzędu, lidera społeczności lokalnej, związane są z przedsiębiorczością, a nie z etatyzmem i centralnym rozdawnictwem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-393">
          <u xml:id="u-393.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-393.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Joanna Scheuring-Wielgus.</u>
          <u xml:id="u-393.2" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-393.3" who="#PiotrZgorzelski">Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-393.4" who="#PiotrZgorzelski">Zatem pan poseł Robert Obaz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-394">
          <u xml:id="u-394.0" who="#RobertObaz">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Właśnie pan poseł zaprzeczył sam sobie, bo usłyszeliśmy tutaj w wystąpieniu pana senatora, że sołtysi już wtedy otrzymywali do zarządzania, otrzymywali procent z danin, tak że, szanowny panie pośle, byli nagradzani.</u>
          <u xml:id="u-394.1" who="#RobertObaz">Ale do meritum. Mam takie pytanie. Ponieważ polskie ustawodawstwo…</u>
          <u xml:id="u-394.2" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Kwalifikuje się to do sprostowania.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-395">
          <u xml:id="u-395.0" who="#PiotrZgorzelski">Nie kwalifikuje się.</u>
          <u xml:id="u-395.1" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Nie kwalifikuje się, chociaż bezpośrednio do mnie adresowane.)</u>
          <u xml:id="u-395.2" who="#PiotrZgorzelski">Nie kwalifikuje się.</u>
          <u xml:id="u-395.3" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Nie kwalifikuje się. Ignorant.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-396">
          <u xml:id="u-396.0" who="#RobertObaz">…i statuty, które dzisiaj funkcjonują dla sołectw w różnych gminach… Te kadencje w różnym czasie wygasają. Państwo założyliście w projekcie rządowym — podkreślam, mam wrażenie, że to on będzie procedowany — że dopiero po 10 latach. W moim odczuciu zdecydowanie trzeba ten zapis poprawić, ponieważ jest mowa o kadencyjności, a nie o latach. Dlatego pytanie: Czy jakąś autopoprawką będziecie państwo to wprowadzać? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-397">
          <u xml:id="u-397.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Tadeusz Tomaszewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-398">
          <u xml:id="u-398.0" who="#TadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! To bardzo ważny dzień w polskim parlamencie, kiedy rozmawiamy o pozycji prawnej liderów społeczeństwa obywatelskiego, jakimi są sołtysi. Ale nie zapominajmy też, że obok sołtysów, zwłaszcza w gminach miejsko-wiejskich, są przewodniczący zarządów osiedli, tak jak w Czerniejewie, w Witkowie, w Trzemesznie. Wykonują oni te same funkcje co sołtysi. Wobec powyższego chciałbym zapytać przedstawiciela rządu o jeden z projektów, o projekt rządowy: Czy rozważano również możliwość przyznania tego świadczenia, dodatku do emerytury, przewodniczącym rad osiedli?</u>
          <u xml:id="u-398.1" who="#TadeuszTomaszewski">Poza tym oprócz dodatku ważna jest dzisiaj pozycja ustrojowa sołtysa. Mamy w ustawie samorządowej również takie zapisy, które mówią, że rady gminy mogą przyznać dietę, mogą również uchwalić fundusze sołeckie. Czy rząd nie widzi potrzeby zamiany tej fakultatywności na zapisy mówiące o obligu stosowania diety i funduszu sołeckiego jako funduszu obywatelskiego ważnego dla rozwoju wsi? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-399">
          <u xml:id="u-399.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-399.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Przemysław Koperski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-400">
          <u xml:id="u-400.0" who="#PrzemysławKoperski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja całe dzieciństwo spędziłem w gminie wiejskiej, gdzie funkcjonowały trzy rady sołeckie, i pamiętam, że przez ostatnie kilkadziesiąt lat sołtysi — i sołtyski, i sołtysi — wykonywali na terenie tych sołectw bardzo ciężką i odpowiedzialną pracę. Ten projekt, który przedstawiła partia Prawo i Sprawiedliwość, też rząd, trochę pachnie tanim cwaniactwem, bo tam wpisujecie, że dodatek 300 zł przysługuje tylko i wyłącznie po 10 latach pracy. A przecież wiemy, że kadencje są 4-letnie, teraz 5-letnie, statuty w niektórych sołectwach nawet mówią o kadencjach 3-letnich. W związku z tym bardziej mi się podoba projekt waszego kolegi, posła Kanthaka, który mówi o dwóch kadencjach, a nie o 10 latach. To jest właściwy kierunek. Wydaje mi się, że warto właśnie takie rozwiązanie rozważyć.</u>
          <u xml:id="u-400.1" who="#PrzemysławKoperski">Trzeba również docenić te projekty, które złożyły inne kluby parlamentarne, i to skompilować. Uwzględniając te cztery projekty, w tym przedstawiony przez PSL, ale również te słowa, które padały tutaj ze strony moich koleżanek i kolegów z Lewicy, i to, co proponuje pan senator i Senat — wydaje się, że można wypracować ciekawy kompromis, żeby docenić i tych obecnie pracujących sołtysów i sołtyski, i tych, którzy wykonywali tę pracę przez ostatnie kilkadziesiąt lat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-401">
          <u xml:id="u-401.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-402">
          <u xml:id="u-402.0" who="#PrzemysławKoperski">Dlatego wydaje mi się, że ten wniosek, który przedstawił kolega poseł z Konfederacji, jest absolutnie nietrafiony. Nie powinniśmy odrzucać tych rozwiązań, ale pracować nad nimi. Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-403">
          <u xml:id="u-403.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-403.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Małgorzata Pępek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-404">
          <u xml:id="u-404.0" who="#MałgorzataPępek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sołtysi są najbliżej spraw mieszkańców, a od ich wiedzy, umiejętności, pomysłowości i współpracy z otoczeniem zależy rozwój sołectwa oraz poziom zadowolenia jego mieszkańców. Wątpliwości budzi czas, w którym rząd PiS właśnie sobie o nich przypomniał, czyli na kilka miesięcy przed wyborami. Gdybyście chcieli w jakikolwiek sposób docenić tę grupę, ustawa byłaby wprowadzona już 8 lat temu i nie dzieliła środowiska, tak jak to ma miejsce w proponowanym projekcie.</u>
          <u xml:id="u-404.1" who="#MałgorzataPępek">Dlaczego przedmiotowy dodatek ma dotyczyć tylko sołtysów, którzy osiągnęli wiek emerytalny, a swoją funkcję pełnili przez co najmniej dwie kadencje? Młodsi stażem sołtysi już nie zasługują na docenienie? Czy to kwestia tego, że młodzi nie chcą głosować i nie głosują na PiS? Dlaczego dzielicie sołtysów? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-404.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-405">
          <u xml:id="u-405.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-405.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Grzegorz Lorek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-406">
          <u xml:id="u-406.0" who="#GrzegorzLorek">Szanowny Panie Marszałku! Wielce Szanowna Pani Minister! Panie i Panowie Posłowie! Dyskusja jest niezmiernie ciekawa. Wreszcie mamy w polskim parlamencie dzień sołtysa. Dzisiaj wszystkie partie się nad tym pochylają. Natomiast chciałem państwu zwrócić uwagę na rzecz, którą poruszacie, czyli na kadencyjność. Ile może trwać kadencja? Wyobraźcie sobie, że kadencja może trwać zarówno 1 dzień, jak i 5 lat. Zależy to od zarządzenia samorządu. Co to oznacza? Jeżeli przyjmiemy, że chodzi o kadencje, to nie będzie wiadomo, jak to mierzyć. Jeżeli gmina w swoim regulaminie zdecyduje, że kadencja trwa 3 lata, to dwie kadencje będą trwały 6 lat. Skłaniałbym się jednak ku temu, żeby posługiwać się latami, a nie kadencjami, bo w różnych gminach są różne regulaminy.</u>
          <u xml:id="u-406.1" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-406.2" who="#GrzegorzLorek">Prawda, pani poseł. Czy pani pracowała w samorządzie? Ja tak.</u>
          <u xml:id="u-406.3" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Tak, tak.)</u>
          <u xml:id="u-406.4" who="#GrzegorzLorek">To możemy sobie usiąść i pogadać. U mnie były…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-407">
          <u xml:id="u-407.0" who="#PiotrZgorzelski">Panie pośle, proszę kontynuować.</u>
          <u xml:id="u-407.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł, proszę nie przeszkadzać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-408">
          <u xml:id="u-408.0" who="#GrzegorzLorek">Bycie sołtysem to nie tylko pełnienie funkcji, lecz także powołanie. Uważam, że bardzo dobrze, że jest ten dzień. Dziękuję, że możemy się dzisiaj naradzić, jak sprostać temu wielkiemu wyzwaniu. Uważam, że to są bardzo dobre projekty, szczególnie projekt rządowy.</u>
          <u xml:id="u-408.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-409">
          <u xml:id="u-409.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Teresa Glenc.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-410">
          <u xml:id="u-410.0" who="#TeresaGlenc">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo dziękuję za tę propozycję. Myślę, że będę wyrazicielką nie tylko własnej opinii, lecz także opinii dziesiątek tysięcy sołtysów, których praca wreszcie zostanie doceniona nie tylko w wymiarze symbolicznym. Dzięki rządowi Zjednoczonej Prawicy po raz pierwszy zostanie doceniona w realny, systemowy i wymierny sposób.</u>
          <u xml:id="u-410.1" who="#TeresaGlenc">Mam pytanie dotyczące projektu rządowego. Chodzi o sytuację, w której wnioskodawca pełnił funkcję sołtysa przez minimum 10 lat, jednak właściwy wójt, burmistrz czy prezydent miasta nie dysponuje danymi, które to potwierdzają. Czy taka osoba będzie mogła ubiegać się o świadczenie? Jeśli tak, to na jakich zasadach? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-410.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-411">
          <u xml:id="u-411.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-411.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Andrzej Grzyb.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-412">
          <u xml:id="u-412.0" who="#AndrzejGrzyb">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przede wszystkim wydaje mi się, że najważniejszą częścią tej dyskusji jest to, co zostało powiedziane w projekcie Koalicji Polskiej — Polskiego Stronnictwa Ludowego. Chodzi o wzmocnienie pozycji ustrojowej sołtysów i rad sołeckich. Pieniądze są ważne, ale bez wzmocnienia pozycji ustrojowej samorządu i części pomocniczej samorządu nie da się w sposób trwały zbudować pozycji, którą powinni zajmować sołtysi. Jak powiedziano tutaj przed chwilą, to jest nie tylko wybór, lecz także powołanie. To są ludzie, którzy niejednokrotnie przez kilkadziesiąt lat funkcjonują jako szefowie rad sołeckich i jako sołtysi danej miejscowości. Gratyfikacja finansowa do emerytury jest oczywiście bardzo ważna, ale wydaje mi się, że kluczem do pewnej stabilizacji, jeśli chodzi o sołtysa i rady sołeckie, jest właśnie wzmocnienie ich pozycji ustrojowej, nadanie im osobowości prawnej i zapewnienie pewnego rodzaju odrębności finansowej.</u>
          <u xml:id="u-412.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-413">
          <u xml:id="u-413.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-413.1" who="#PiotrZgorzelski">Szanowni Państwo Posłowie! Chciałem w waszym i swoim imieniu powitać przebywających na galerii uczniów klasy VIII wraz z nauczycielami ze Szkoły Podstawowej nr 9 im. ks. kardynała Stefana Wyszyńskiego w Lesznie, województwo wielkopolskie.</u>
          <u xml:id="u-413.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-413.3" who="#PiotrZgorzelski">Dzieci przybyły na zaproszenie posła Grzegorza Rusieckiego. Witamy także pana posła.</u>
          <u xml:id="u-413.4" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam na mównicę panią poseł Beatę Strzałkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-414">
          <u xml:id="u-414.0" who="#BeataStrzałka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Proponowana ustawa jest przede wszystkim wyrazem uznania dla pracy społecznej osób, które związane są z polską wsią i lokalną społecznością. Pierwszą ważną społecznie decyzją było docenienie druhów z OSP i przygotowanie ustawy o dodatku za służbę dla druhów seniorów.</u>
          <u xml:id="u-414.1" who="#BeataStrzałka">Wszyscy wiemy, jak znacząca jest pozycja sołtysa w lokalnym środowisku, jakim zaufaniem społecznym jest obdarzony. Dlatego tak ważnym elementem docenienia osób pełniących tę funkcję oraz ich pracy jest zaproponowanie dodatku finansowego w kwocie 300 zł. To ważna ustawa szczególnie dla emerytów. Środki finansowe gwarantowane w ustawie i gwarantowana waloryzacja świadczenia dla wielu osób będzie znaczącym dodatkiem do budżetu domowego. Chciałabym zapytać, czy świadczenie będzie wypłacane przez każdy organ rentowy, czy jedynie przez KRUS? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-415">
          <u xml:id="u-415.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-415.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Janusz Kowalski.</u>
          <u xml:id="u-415.2" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Elżbieta Zielińska.</u>
          <u xml:id="u-415.3" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Mirosław Suchoń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-416">
          <u xml:id="u-416.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-416.1" who="#MirosławSuchoń">Panie Marszałku! Mam dwa pytania i są to pytania do projektu rządowego. Po pierwsze, mam pytanie o kwoty. Skąd wzięła się kwota 300 zł? Można zrozumieć te projekty, które odnoszą się w jakiś sposób do ogólnie przyjętych wartości. To jest zrozumiałe. Natomiast pytanie, dlaczego w projekcie rządowym została przewidziana akurat ta konkretna kwota. To wskazuje na brak chęci takiego, powiedziałbym, wskaźnikowania. Dlaczego jest to akurat okres 10-letni? Co jeżeli sołtys będzie pełnił swoją funkcję przez 9 lat? Wartość tego okresu jest mniejsza niż tych 10 lat?</u>
          <u xml:id="u-416.2" who="#MirosławSuchoń">Ostatnie pytanie. Na jakiej podstawie rząd oszacował limit wydatków przewidziany w art. 12? Co się stanie np. po waloryzacji albo w sytuacji, w której zostanie przekroczony limit? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-417">
          <u xml:id="u-417.0" who="#PiotrZgorzelski">Dzięki.</u>
          <u xml:id="u-417.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Ewa Kozanecka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-418">
          <u xml:id="u-418.0" who="#EwaKozanecka">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustawa bardzo ważna, bardzo potrzebna, długo oczekiwana przez sołtysów, których rola i obowiązki oraz autorytet są niezwykle istotne dla mieszkańców i naszych małych ojczyzn.</u>
          <u xml:id="u-418.1" who="#EwaKozanecka">Panie Ministrze! Mam pytanie, ile osób będzie mogło skorzystać ze świadczenia w bieżącym roku i w latach następnych. Czy są takie dane? I w jaki sposób sołtysi będą musieli potwierdzić swoją pracę sołecką, swoją pracę społeczną, by ubiegać się o świadczenie i je otrzymać? Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-418.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-419">
          <u xml:id="u-419.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-419.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Paweł Hreniak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-420">
          <u xml:id="u-420.0" who="#PawełHreniak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przede wszystkim dziękuję za ten projekt rządowy, pani minister. Ale przede wszystkim chciałbym się odnieść do słów jednego z posłów, którzy reprezentują Polskie Stronnictwo Ludowe, którzy mówili o tym, że ktoś się spóźnia z projektem. Przypomnę, że państwo przez kilkanaście, a być może nawet przez kilkadziesiąt lat obiecywali na wsi najpierw dodatek dla druhów strażaków, później dodatek dla sołtysów i ani z jednego, ani z drugiego, kiedy rządziliście, się nie wywiązaliście.</u>
          <u xml:id="u-420.1" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Gadowski: Wprowadziliśmy fundusz sołecki.)</u>
          <u xml:id="u-420.2" who="#PawełHreniak">Chciałbym o tym przypomnieć. I zaręczam panu posłowi, że na wsi o tym pamiętają.</u>
          <u xml:id="u-420.3" who="#PawełHreniak">Ale mam też pytanie do pani minister i prośbę przede wszystkim o to, żeby absolutnie do minimum zmniejszyć kwestie związane z wnioskiem o dodatek sołecki. Jakby pani minister mogła się do tego odnieść, jak ten wniosek będzie wyglądał. Proszę tutaj wziąć pod uwagę to, co było robione przy ustawie o ochotniczych strażach pożarnych, myślę, że to całkiem dobrze funkcjonuje. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-421">
          <u xml:id="u-421.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-421.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Grzegorz Adam Woźniak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-422">
          <u xml:id="u-422.0" who="#GrzegorzAdamWoźniak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Procedowana ustawa, tak jak już większość osób podkreśla, dotycząca sołtysów i dodatku, jest oczekiwana, ale i dzisiejszy dzień jest bardzo ważny. Rok temu procedowaliśmy nad ustawą dotyczącą ochotniczych straży pożarnych. Udało się, strażacy swój dodatek emerytalny mają. Dzisiaj czas na sołtysów.</u>
          <u xml:id="u-422.1" who="#GrzegorzAdamWoźniak">I pytanie do pani minister, ponieważ są takie przypadki, że druhowie strażacy czy druhny spełniają również warunki również dotyczące tej ustawy, tj. dodatku sołeckiego. Czy te dwa dodatki będzie można łączyć po spełnieniu wymogów dotyczących kwestii 10 lat i tych warunków, które określamy w ustawie dotyczącej dodatku dla sołtysów. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-422.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-423">
          <u xml:id="u-423.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-423.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Czesław Mroczek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-424">
          <u xml:id="u-424.0" who="#CzesławMroczek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sołtysi pełnią niezwykle ważną społeczną funkcję, są liderami polskiej wsi. Rola sołectw i sołtysów zawsze w polskiej historii była duża, a teraz jest jeszcze większa po wprowadzeniu funduszu sołeckiego. Sołtysi to pierwsze miejsce kontaktów obywatela z władzą, z przedstawicielem administracji publicznej. Sołtysi są częścią samorządu terytorialnego, który odegrał tak wielką rolę w sukcesie Polski po 1989 r.</u>
          <u xml:id="u-424.1" who="#CzesławMroczek">W związku z tym, że dzisiaj możemy mówić o tej wielkiej roli, to bardzo dobrze, i to, że najprawdopodobniej wprowadzimy regulacje dotyczące gratyfikacji dla sołtysów i wzmocnienia ich pozycji ustrojowej, to również dobrze. Powstaje jedynie pytanie, dlaczego projekty m.in. Koalicji Obywatelskiej musiały czekać 3 lata, byśmy się mogli nimi zająć. Dopiero wybory sprawiają, że PiS jest gotów o tym dyskutować. Ale wierzę, że stanie się tak, że docenimy rolę sołtysów.</u>
          <u xml:id="u-424.2" who="#CzesławMroczek">Za tę waszą piękną pracę — zwracam się do wszystkich sołtysów — bardzo dziękujemy.</u>
          <u xml:id="u-424.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-425">
          <u xml:id="u-425.0" who="#PiotrZgorzelski">Ja także bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-425.1" who="#PiotrZgorzelski">I zapraszam pana posła Tomasza Olichwera.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-426">
          <u xml:id="u-426.0" who="#TomaszOlichwer">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Samorząd terytorialny w Polsce to nie tylko gminy wiejskie, w których tworzone są sołectwa. W ramach naszych małych ojczyzn funkcjonują również inne jednostki pomocnicze takie jak np. rady dzielnic czy rady osiedli. W związku z powyższym czy rząd jako projektodawca pomysłu dodatku do emerytur dla sołtysów przewiduje wprowadzenie takich samych dodatków dla przewodniczących organów wykonawczych innych jednostek pomocniczych, takich jak np. dzielnice. I czy ministerstwo analizowało, czy ewentualne wprowadzenie świadczenia tylko dla sołtysów nie dyskryminuje przewodniczących zarządów innych jednostek pomocniczych. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-427">
          <u xml:id="u-427.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-427.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Marek Sowa, który w swojej drodze publicznej pełnił także zaszczytną funkcję sołtysa.</u>
          <u xml:id="u-427.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-428">
          <u xml:id="u-428.0" who="#MarekSowa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziękuję za przypomnienie tego faktu. Bo chyba jestem jedynym na tej sali, który ma takie doświadczenie.</u>
          <u xml:id="u-428.1" who="#MarekSowa">Dodatek emerytalny jest ważnym elementem, ale sprowadzanie roli sołtysa do dodatku emerytalnego, chcę powiedzieć, jest błędne. A te dwie ustawy zarówno projekt Solidarnej Polski, jak i rządowy tylko i wyłącznie tego dotyczą. Znacznie ważniejsze jest popatrzenie i usytuowanie sołectwa w ustroju państwa. I pod tym względem zarówno projekt senacki, jak również Polskiego Stronnictwa Ludowego, a przede wszystkim projekt Koalicji Obywatelskiej, druk nr 343 złożony 3 lata temu do pani marszałek, który nie został dzisiaj poddany pod obrady, bardzo precyzyjnie opisuje te kwestie.</u>
          <u xml:id="u-428.2" who="#MarekSowa">Sołectwa potrzebują, tak jak to nazywamy, ułomnej osoby prawnej, aby mogły dysponować własnym małym budżetem, funduszem sołeckim. Zresztą propozycja PSL-u 1,5% odpisu podatkowego jest też bardzo ciekawym rozwiązaniem. Trzeba na ustrój sołectwa popatrzeć znacznie szerzej, a nie tylko przez dodatek emerytalny. Bo sołtys, zostając czy podejmując się takiej funkcji, nie myśli o swojej emeryturze, ale myśli o wysokiej jakości życia swoich mieszkańców, którym chce służyć, pełniąc tę funkcję.</u>
          <u xml:id="u-428.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-428.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Marek, brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-429">
          <u xml:id="u-429.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-429.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Artur Łącki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-430">
          <u xml:id="u-430.0" who="#ArturŁącki">Panie Przewodniczący! Panie Ministrze! Panie i Panowie Posłowie! Odpowiedzialności spoczywającej na liderach najmniejszych jednostek samorządu terytorialnego, tj. sołtysach, nie sposób przecenić. Tylko ja bym wniósł wniosek racjonalizatorski do Sejmu, żeby nad ustawami rozdawczymi, bo tak je trzeba nazwać, można było procedować tylko w pierwszych 2 latach kadencji Sejmu, a później już zacząć normalną pracę. Bo to, co dzisiaj robi PiS, to nie jest żadna ustawa pomagająca sołtysom, tylko jest to kupowanie sołtysów za 300 zł do emerytury, czyli za niewielkie pieniądze. Sołtysom należą się pieniądze, nie tylko 300 zł do emerytury, ale za ich pracę powinno się im płacić, dlatego że do tej pory są takie sytuacje w różnych gminach, że są zatrudniani fikcyjnie na etatach np. doradcy wójta, tylko po to, żeby dostali pieniądze. Bo nie można pracować za darmo. Za darmo to jest wykorzystywanie ludzi. I to trzeba wszystko zrobić. A nie… Teraz, panowie i panie z PiS-u, chcecie rozdawać pieniądze, bo idą wybory.</u>
          <u xml:id="u-430.1" who="#ArturŁącki">Teraz skończył się bon turystyczny. Za chwilę dostaniecie ustawę o bonie turystycznym pewnie dla emeryta i rencisty, bo trzeba będzie dokupić trochę emerytów i rencistów. Zastanówcie się, co robicie. Bo sprzedajecie ten kraj.</u>
          <u xml:id="u-430.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-431">
          <u xml:id="u-431.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-431.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Grzegorz Rusiecki.</u>
          <u xml:id="u-431.2" who="#PiotrZgorzelski">Nie wiem, czy jest na sali. Pewnie jest jeszcze z wycieczką.</u>
          <u xml:id="u-431.3" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszamy zatem panią poseł Krystynę Skowrońską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-432">
          <u xml:id="u-432.0" who="#KrystynaSkowrońska">11 marca każdego roku obchodzimy Dzień Sołtysa. Wtedy składamy im życzenia, ale oni pracują cały rok i całe lata, i nie jedną kadencję, ale bardzo wiele kadencji. Petycja stowarzyszenia sołtysów wpłynęła do Sejmu. Jakoś dziwnie zbiegła się dzisiaj z projektem rządzących. Chcę powiedzieć do koleżeństwa z PiS-u, że chwalicie się dodatkiem dla strażaków, ale wniosek i projekt obywatelski leżał. Leżał poprzednią kadencję, leżał 2 lata tej kadencji.</u>
          <u xml:id="u-432.1" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dziuk: 8 lat leżał.)</u>
          <u xml:id="u-432.2" who="#KrystynaSkowrońska">Leżał. Zrobiliście odstępstwa. Okej. Okej, mamy dodatek za większą liczbę lat dla kobiet i mężczyzn i jest on niższy niż kiedyś projektowany.</u>
          <u xml:id="u-432.3" who="#KrystynaSkowrońska">Ale chcemy powiedzieć to sołtysom i podziękować sołtysom. To wasza determinacja, wasza praca spowodowała, że was doceniamy. Rzecz ważna: w 2009 r. wprowadziliśmy fundusz sołecki, uznając, że społecznościom lokalnym należą się dodatkowe pieniądze na wsparcie ich inicjatyw środowiskowych. To było ważne działanie.</u>
          <u xml:id="u-432.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-432.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Podnieśliście wiek emerytalny.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-433">
          <u xml:id="u-433.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-433.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Krzysztof Grabczuk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-434">
          <u xml:id="u-434.0" who="#KrzysztofGrabczuk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zbliżają się wybory, a raptem PiS przypomniał sobie o sołtysach. Chociaż kilka lat temu opozycja, w tym również Koalicja Obywatelska, składała stosowne projekty ustaw. Niestety te ustawy schowaliście do zamrażarki. Proszę państwa, należy absolutnie wzmocnić pozycję sołtysów, ale również całego sołectwa. Sołtys to człowiek instytucja, to człowiek najbliżej obywatela. Jeśli wzmocnimy tę instytucję, to będzie prawdziwy dowód na to, że budujemy demokrację bezpośrednią, najbliżej każdego człowieka. Sołectwa, proszę państwa, muszą posiadać osobowość prawną, ale również muszą mieć swoje własne środki finansowe. To pozwoli im dużo lepiej funkcjonować i działać.</u>
          <u xml:id="u-434.1" who="#KrzysztofGrabczuk">Na zakończenie, drogie panie sołtyski!, panowie sołtysi, dziękuję wam za waszą codzienną pracę, codzienny trud na rzecz społeczności lokalnej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-434.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-435">
          <u xml:id="u-435.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-435.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Krzysztof Gadowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-436">
          <u xml:id="u-436.0" who="#KrzysztofGadowski">Szanowny Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Na swojej drodze samorządowej, poselskiej spotkałem setki wspaniałych sołtysów i sołtysek. To bardzo kreatywni ludzie, oddani społeczności lokalnej. To liderzy lokalni, którzy poświęcili wielokrotnie swoje życie, pracując na rzecz społeczności lokalnej i mieszkańców wsi. Oni na pewno zasługują na uznanie, na szacunek i na docenienie tej służby. To skandal, że trzeba było czekać 3 lata na projekty, które złożyła opozycja, żeby dziś można było sołtysów docenić. Dziś Solidarna Polska i Prawo i Sprawiedliwość zgłaszają jakieś poprawki. Kompletna hipokryzja. Hipokryzja związana z wyborami.</u>
          <u xml:id="u-436.1" who="#KrzysztofGadowski">Szanowni Państwo! To nie tylko temat sołtysów, ale to również temat kół gospodyń wiejskich, które czekają na poprawki, które mają doprowadzić do tego, żeby wszystkie koła gospodyń wiejskich otrzymywały również dodatek, 3 tys. zł, bo dzisiaj w dzielnicach nie otrzymują. To skandal, że tyle lat trzeba czekać. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-436.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-437">
          <u xml:id="u-437.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-437.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę o zabranie głosu panią poseł Iwonę Kurowską.</u>
          <u xml:id="u-437.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-437.3" who="#PiotrZgorzelski">Wszystkich państwa posłów chciałbym prosić o wyciszenie dyskusji, zwłaszcza że pani poseł ma swój debiut.</u>
          <u xml:id="u-437.4" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszamy serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-437.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-437.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-438">
          <u xml:id="u-438.0" who="#IwonaKurowska">Bardzo dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-438.1" who="#IwonaKurowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Spotkałam, tak jak mój znakomity poprzednik, wielu sołtysów na swojej drodze zawodowej. Wiele słów o ich znaczącej roli dzisiaj padło. To wszystko prawda. Natomiast ci ludzie bardzo często są również prawdziwymi ośrodkami kultury, menedżerami kultury, którzy organizują życie kulturalne i integrują swoją społeczność lokalną. Ogromne podziękowania na ręce pani minister za to, że ta ustawa wreszcie się pojawiła. Nie będę się odnosić do tych wszystkich zarzutów, które wcześniej się pojawiły. Uważam, że dobrze, że ona w ogóle się pojawiła i że właśnie teraz się pojawiła.</u>
          <u xml:id="u-438.2" who="#IwonaKurowska">Mam też pytanie do pani minister. Co prawda wcześniej ono się pojawiało. Czy policzone są wszystkie osoby, które ewentualnie będą się do tego świadczenia kwalifikować, i czy pieniądze są policzone, również zaprojektowane w budżecie Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-438.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-439">
          <u xml:id="u-439.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-439.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Czesław Hoc.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-440">
          <u xml:id="u-440.0" who="#CzesławHoc">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Ten rządowy projekt ustawy jest długo oczekiwany i bardzo zasadny, wszak sołtys to serce i lider lokalnej samorządności, pełni swoją funkcję przez całą dobę. Sołtys podejmuje działania w celu poprawy jakości życia na wsi i doskonalenia funkcjonowania polskiej wsi. Sołtysi to lokalni inicjatorzy życia społecznego i kulturalnego, zawsze wierni dewizie: Bóg, honor, ojczyzna i rodzina. Sołtysi we współpracy z lokalną społecznością, kołami gospodyń wiejskich, ochotniczą strażą pożarną i innymi osobami nie tylko integrują, ale i tworzą wspólnotę pielęgnującą tradycję, kulturę ludową i tożsamość narodową.</u>
          <u xml:id="u-440.1" who="#CzesławHoc">Ten projekt ustawy to wyraz naszej wdzięczności i wielkiego szacunku dla naszych zacnych pań sołtysek i panów sołtysów.</u>
          <u xml:id="u-440.2" who="#CzesławHoc">A nawiązując do wypowiedzi mojego przedmówcy z Koalicji Obywatelskiej o hipokryzji, przypomnę, że sołtysi zostali przez was poszkodowani, podwyższyliście im wiek emerytalny do 67. roku życia.</u>
          <u xml:id="u-440.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-441">
          <u xml:id="u-441.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-441.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Dariusz Kurzawa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-442">
          <u xml:id="u-442.0" who="#DariuszKurzawa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przede wszystkim to jest kłamstwo. Nie my podnieśliśmy, tylko wy podnieśliście wsi wiek emerytalny do 65, zrównując z wiekiem ZUS-owskim.</u>
          <u xml:id="u-442.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-442.2" who="#DariuszKurzawa">I proszę się głupio nie śmiać, bo taka jest prawda. Opowiadacie głupoty.</u>
          <u xml:id="u-442.3" who="#DariuszKurzawa">Poza tym dopiero teraz sobie przypomnieliście? 6 lat leżał wniosek dotyczący specjalnej pomocy dla sołtysów. Gdzie byliście wcześniej? Dlaczego nagle przyspieszyliście? Bo co? Bo idą wybory? Wszyscy widzą waszą hipokryzję i tak samo dostrzegą ją wyborcy na wsi. Partia, która ogranicza samorządność, która pozabierała kompetencje samorządom, nagle mieni się tutaj wielką obrończynią interesów tych najniższych samorządowców, czyli naszych drogich sołtysów. Szkoda, że tak nie pamiętacie o samorządzie. Ale nie bójcie się, wieś wam zapamięta wszystko, i to zboże, upadek, i teraz też to, jak zadbaliście o sołtysów, tak późno, dopiero przed wyborami.</u>
          <u xml:id="u-442.4" who="#DariuszKurzawa">Dlaczego tak późno? Takie jest moje pytanie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-442.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-443">
          <u xml:id="u-443.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-443.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Jarosław Sachajko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-444">
          <u xml:id="u-444.0" who="#JarosławSachajko">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-444.1" who="#JarosławSachajko">Panie Marszałku! Pani Minister! Mam pytanie do wnioskodawców projektu z Solidarnej Polski. Chciałem zapytać, właściwie poinformować, że nasi samozwańczy demiurgowie prawa bardzo niechlujnie przygotowali swój projekt, który może narazić budżet państwa na gigantyczne straty. Bardzo, bardzo się spieszyli, aby zdążyć przed oficjalnym projektem rządowym. Cóż, jak zwykle musieli być pierwsi.</u>
          <u xml:id="u-444.2" who="#JarosławSachajko">Wysoka Izbo! Kadencja sołtysa może trwać 1 dzień. I tak za 2 dni pracy pseudo-sołtysa narażamy budżet państwa na 300 zł miesięcznie straty.</u>
          <u xml:id="u-444.3" who="#JarosławSachajko">Szkoda, że nie byli tak aktywni, jeżeli chodzi o działkę, w której się specjalizują, czyli sądownictwo, a konkretnie sędziów pokoju. Przecież już ponad 2 lata temu była konferencja dotycząca sędziów pokoju. Solidarna Polska popiera sędziów pokoju, nawet ma przygotowany projekt. 2 lata nie potrafiła złożyć tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-444.4" who="#JarosławSachajko">Dlatego chciałem zapytać przedstawiciela wnioskodawców z Solidarnej Polski, dlaczego posłowie z Solidarnej Polski tak nierozsądnie przygotowują projekty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-445">
          <u xml:id="u-445.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-445.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Piotr Uruski.</u>
          <u xml:id="u-445.2" who="#PiotrZgorzelski">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-445.3" who="#PiotrZgorzelski">Zatem pan poseł Norbert…</u>
          <u xml:id="u-445.4" who="#PiotrZgorzelski">Przepraszam bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-446">
          <u xml:id="u-446.0" who="#PiotrUruski">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sołtys w życiu społecznym wsi jest reprezentantem sołectwa oraz inicjatorem przedsięwzięć służących społeczności wiejskiej. Wyeksponowanie roli sołectwa umacnia więzi społeczne w ramach najmniejszej w Polsce jednostki organizacyjnej. W związku z tym pytania: W jaki sposób proponowana ustawa umocni ustrój sołectw? I drugie: Jak w ramach proponowanych rozwiązań prawnych wzmocni się pozycja sołtysa? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-447">
          <u xml:id="u-447.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-447.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Norbert Kaczmarczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-448">
          <u xml:id="u-448.0" who="#NorbertKaczmarczyk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Chciałbym zapytać o kwestie związane z narzędziami demokratyzacji obszarów wiejskich. W tym zakresie chciałbym zapytać o obligatoryjny fundusz sołecki. Doskonale zdajemy sobie sprawę, że dodatek emerytalny ma mobilizować życie społeczne na wsi, ma mobilizować mieszkańców do tego, by pełnili funkcje społeczne takie jak bycie sołtysem. Natomiast obligatoryjny fundusz sołecki wzmocniłby obszary wiejskie. To jest pytanie: Czy będą trwały prace nad tego typu projektem?</u>
          <u xml:id="u-448.1" who="#NorbertKaczmarczyk">Drugie pytanie. Chciałbym zapytać, czy praca przewodniczących rad osiedlowych w gminach np. miejsko-wiejskich, którzy siedzą przy tym samym stole, przy którym siedzą sołtysi, różni się czymś od pracy sołtysa. Wydaje mi się, że zapomnieliśmy tutaj, w tych projektach o przewodniczących rad osiedlowych i powinniśmy uzupełnić projekt. Czy któryś z wnioskodawców jest w stanie autopoprawką… złożyć poprawkę do tej ustawy? Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-449">
          <u xml:id="u-449.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-449.1" who="#PiotrZgorzelski">Szanowni Państwo Posłowie! Chciałem poinformować, że przed nami jeszcze co najmniej 15 minut rozpatrywania tego punktu, ponieważ mamy 5 osób zapisanych do pytań, ale także wystąpienia pani minister i przedstawicieli wnioskodawców. Zatem jeżeli dyskusja ma trwać na sali sejmowej, to proszę przenieść dyskusje poza salę albo je wyciszyć, ponieważ jest to brak szacunku dla osób występujących.</u>
          <u xml:id="u-449.2" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Józefa Szczurek-Żelazko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-450">
          <u xml:id="u-450.0" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Szanowny Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Dzisiaj w Sejmie rozpatrujemy bardzo ważne projekty dotyczące przyznania waloryzowanego świadczenia pieniężnego z tytułu pełnienia funkcji sołtysa. Z projektu rządowego wynika, że to świadczenie będzie przysługiwało paniom sołtyskom, panom sołtysom, którzy pełnili tę zaszczytną funkcję przez co najmniej 10 lat i osiągnęli wiek emerytalny. To świadczenie w wysokości 300 zł. Ta ustawa po raz kolejny podkreśla, docenia społeczną funkcję sołtysa.</u>
          <u xml:id="u-450.1" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Ja chciałabym podkreślić, że rząd Prawa i Sprawiedliwości docenia społeczników, którzy działają w naszych małych ojczyznach. Nie tak dawno, bo w 2022 r., wprowadziliśmy dodatek ratowniczy dla ochotniczych straży pożarnych. Teraz funkcja sołtysa zostaje doceniona po raz kolejny.</u>
          <u xml:id="u-450.2" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Szanowni Państwo! Nie tak dawno obchodziliśmy Dzień Sołtysa. Miałam okazję spotkać się z sołtysami z gminy Szczurowa w powiecie brzeskim, którzy z wielką pasją i zaangażowaniem opowiadali o zadaniach, które realizują. Pani minister, mam pytanie, ponieważ w społecznościach wiejskich bardzo często sołtysi pełnią również funkcję druhów strażaków. Czy te dwa dodatki, o których mówiłam, będzie można łączyć pod warunkiem spełnienia kryteriów ustawowych?</u>
          <u xml:id="u-450.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-451">
          <u xml:id="u-451.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Barbara Bartuś.</u>
          <u xml:id="u-451.1" who="#PiotrZgorzelski">Nieobecna.</u>
          <u xml:id="u-451.2" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Jerzy Małecki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-452">
          <u xml:id="u-452.0" who="#JerzyMałecki">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Chciałbym doprecyzować i sprostować to, co powiedziałem jako przedstawiciel klubu Prawa i Sprawiedliwości — iż dodatek będzie przyznawany osobom, które pełniły funkcję przez dwie kadencje. Nie, w naszym, rządowym projekcie jest zapis: minimum 10 lat.</u>
          <u xml:id="u-452.1" who="#JerzyMałecki">A pytanie do pani minister mam takie: Czy ta kwota dodatku, 300 zł, będzie opodatkowana? To jest jedna kwestia. I chciałbym, żeby pani minister powiedziała, bo akurat poseł z Koalicji Polskiej to kwestionował, kto podniósł wiek emerytalny dla Polek i Polaków, dla rolników i rolniczek. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-452.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-453">
          <u xml:id="u-453.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-453.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Marek Matuszewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-454">
          <u xml:id="u-454.0" who="#MarekMatuszewski">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Prawo i Sprawiedliwość daje 300 zł dodatku paniom i panom sołtysom, bo ten dodatek im się należy. Praca sołtysów jest bardzo ważna na polskiej wsi i trzeba tę pracę uszanować. Ale też mam takie przesłanie do pań sołtys i panów sołtysów: strzeżcie się, kochani, farbowanych lisów.</u>
          <u xml:id="u-454.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-454.2" who="#MarekMatuszewski">A po czym te farbowane lisy poznać? Farbowane lisy, kiedy rządziły, to dodatku nie dały, a jak nie rządzą, to chcą go dać. Uważajcie na nich, panie sołtys i panowie sołtysi, bo obecnie będą mówić, że są… Tu słyszymy, jak Koalicja Obywatelska — mówcie: Platforma, bo przecież jesteście Platformą — mówi, że ona da. Kiedy, pani poseł Skowrońska, dawaliście? Rządziliście 8 lat. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-454.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-454.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-455">
          <u xml:id="u-455.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-455.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Paweł Rychlik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-456">
          <u xml:id="u-456.0" who="#PawełRychlik">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! To, co Platforma Obywatelska dała polskim sołtysom, to przede wszystkim nakaz pracy do 67. roku życia. To jest jedyna rzecz, która została dokonana przez Platformę na rzecz sołtysów.</u>
          <u xml:id="u-456.1" who="#PawełRychlik">A propos tego wieku emerytalnego, pani minister, często sołtysami są emerytowani strażacy, policjanci, wojskowi, którzy przechodzą na emeryturę wcześniej, przed 60., 65. rokiem życia. Chcę zapytać, jak w tych kategoriach zostały rozwiązane te kwestie uprawnień, dodatku sołeckiego. A druga rzecz: Czy nastąpi waloryzacja? Czy te 300 zł będzie waloryzowane co roku? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-456.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-457">
          <u xml:id="u-457.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-457.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Barbara Bartuś.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-458">
          <u xml:id="u-458.0" who="#BarbaraBartuś">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sołtysa faktycznie już można nazwać instytucją, ponieważ zmieniały się systemy, a sołtys na wsi to ta najważniejsza osoba, do której można się zwrócić w sprawie dziurawej drogi czy innych, bardziej poważnych. Bardzo się cieszę i bardzo dziękuję rządowi, że po tym, jak został wprowadzony dodatek dla emerytów, strażaków ochotników, teraz kolejna grupa, która na to tak bardzo zasługuje, może liczyć na to, że ten dodatek będzie wypłacany.</u>
          <u xml:id="u-458.1" who="#BarbaraBartuś">Mam pytanie. Kiedy realnie można liczyć na to, że ta ustawa wejdzie w życie? Rozumiem, że z tych projektów będzie stworzona jedna ustawa, którą bardzo szybko uchwalimy, ale na jaki termin możemy liczyć? Czy możemy liczyć, że pieniądze na to są już zarezerwowane w tym budżecie państwa? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-458.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-459">
          <u xml:id="u-459.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-459.1" who="#PiotrZgorzelski">Na to pytanie i pozostałe pytania odpowie pani minister Anna Gembicka, sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-460">
          <u xml:id="u-460.0" who="#AnnaGembicka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo się cieszę, że co do zasady jest zgoda, jeżeli chodzi o procedowanie nad tym projektem, i co do zasady wszystkie strony, wszystkie partie polityczne doceniają rolę sołtysów.</u>
          <u xml:id="u-460.1" who="#AnnaGembicka">Szanowni Państwo! Odniosę się krótko do tych zarzutów, które się pojawiły.</u>
          <u xml:id="u-460.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-461">
          <u xml:id="u-461.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani minister, chwileczkę.</u>
          <u xml:id="u-461.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-462">
          <u xml:id="u-462.0" who="#AnnaGembicka">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-462.1" who="#AnnaGembicka">Posłowie PSL-u czy Platformy Obywatelskiej mówili, że tyle lat czekali na to, żeby ich projekty były procedowane. Ja powiem więcej: posłowie Platformy Obywatelskiej czekali nawet 8 lat swoich rządów, żeby nad takim projektem procedować, i takiego projektu nie przygotowali.</u>
          <u xml:id="u-462.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-462.3" who="#AnnaGembicka">Za to posłowie PSL-u — jeszcze lepiej. Byliście w 10 rządach i takiego projektu nie przygotowaliście.</u>
          <u xml:id="u-462.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-462.5" who="#AnnaGembicka">Rozumiem oczywiście, że państwo zdobyliście się na odwagę teraz, jak rządzi Prawo i Sprawiedliwość. Myślę, że dlatego że wiecie, że dla nas bardzo ważne jest to, żeby wprowadzać projekty dobre dla Polaków, żeby wprowadzać projekty, w których docenia się obszary wiejskie. Jeden z panów, chyba z Platformy, powiedział, że to jest zły czas na ten projekt. Dla państwa zawsze jest zły czas, żeby wprowadzać rozwiązania dobre dla Polaków. Wy zawsze macie argument, że pieniędzy nie ma i nie będzie, i przez swoje rządy cały czas to powtarzaliście.</u>
          <u xml:id="u-462.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Bo nie ma. A są z Unii?)</u>
          <u xml:id="u-462.7" who="#AnnaGembicka">Szanowni Państwo! Jeżeli chodzi o pozostałe projekty, to już nie będę się do nich odnosić. Powiem tylko, że projekt senacki był tak przygotowany, że w pierwszym kształcie spotkał się z miażdżącą krytyką, także ze strony organizacji reprezentujących samorządowców. Rozumiem, że państwo mówicie, że chcecie podkomisji, żeby scalić wszystkie projekty. Powiem tak: nie opóźniajcie państwo pracy nad tym projektem.</u>
          <u xml:id="u-462.8" who="#AnnaGembicka">Pojawiło się pytanie: Kiedy ten dodatek może wejść w życie? Planowane jest rozpoczęcie wypłacania go od lipca. I bardzo was proszę, nie wstrzymujcie prac nad tym projektem.</u>
          <u xml:id="u-462.9" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-462.10" who="#AnnaGembicka">To, co jest bardzo ważne i co też padło w tej dyskusji: szanowni państwo, mimo tego, że różne partie to obiecywały, to my wprowadziliśmy dodatki dla OSP, to my wprowadziliśmy emerytury bez podatku, to my znieśliśmy obowiązek przekazywania gospodarstwa przy przechodzeniu na emeryturę. Państwo tyle lat obiecywaliście, tyle lat rządziliście i nie potrafiliście tego zrobić.</u>
          <u xml:id="u-462.11" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-462.12" who="#AnnaGembicka">Kolejna sprawa dotyczy kwestii kadencyjności i lat. Ten temat się pojawił podczas dyskusji, kiedy w Senacie był omawiany projekt senacki. Tam słusznie jeden z senatorów podniósł, że tak naprawdę nigdzie nie jest określone, ile ta kadencja ma trwać. Czyli faktycznie ona może trwać różnie: może trwać tydzień, może trwać miesiąc, a może trwać tak jak teraz 5 lat. Dlatego my przyjęliśmy rozwiązanie wyrażania tego w latach.</u>
          <u xml:id="u-462.13" who="#AnnaGembicka">Jeżeli chodzi o kwestię wprowadzenia obligatoryjnego określenia diety czy kwestię funduszu sołeckiego, to jak najbardziej jesteśmy otwarci, żeby o tym dyskutować, żeby to przeanalizować i być może w ramach kolejnych prac także takie rozwiązania przygotować.</u>
          <u xml:id="u-462.14" who="#AnnaGembicka">Jeżeli chodzi o pytanie, co w sytuacji, gdy sołtys, gdy wójt nie dysponuje dokumentami, aby poświadczyć kadencję, to wystarczy oświadczenie pięciu świadków, którzy w okresie, kiedy ta kadencja była sprawowana, mieszkali w sołectwie. Środki te będzie wypłacał KRUS, niezależnie od tego, czy ktoś był ubezpieczony w ZUS-ie czy w KRUS-ie. A więc nie ma takiego ryzyka, że to obejmie tylko tych ubezpieczonych w KRUS-ie.</u>
          <u xml:id="u-462.15" who="#AnnaGembicka">Padło także pytanie: Jak będzie wyglądał wniosek? Tutaj jest wzór, on ma 1,5 strony, jest bardzo prosty. To jest projekt tego wzoru i chcemy właśnie taki wzór zaproponować.</u>
          <u xml:id="u-462.16" who="#AnnaGembicka">Kolejna kwestia. Czy świadczenia dla OSP i dla sołtysów można łączyć? Tak, można łączyć, one są niezależne od siebie.</u>
          <u xml:id="u-462.17" who="#AnnaGembicka">Szanowni Państwo! Muszę jeszcze się do tego odnieść. Pan poseł Kurzawa stwierdził, że Prawo i Sprawiedliwość podniosło wiek emerytalny. Rozumiem, że pana posła nie było wtedy w Sejmie, mnie też, ale wie pan, to jednak Platforma Obywatelska wspólnie z PSL-em podnosiły wiek emerytalny. Co ważne, kobietom rolniczkom podnieśliście wiek emerytalny o 12 lat.</u>
          <u xml:id="u-462.18" who="#komentarz">(Głos z sali: Prawda.)</u>
          <u xml:id="u-462.19" who="#AnnaGembicka">I pan ma czelność mówić, że my podnosiliśmy wiek emerytalny? Proszę sobie spojrzeć na głosowania, proszę zapytać swoich koleżanek i kolegów, jak było faktycznie i kto zgłaszał ten projekt ze strony rządowej. Bo zgłaszał go pan Kosiniak-Kamysz, wasz lider. A więc zanim będziecie takie kłamstwa rozpowszechniać, najpierw się uderzcie w piersi.</u>
          <u xml:id="u-462.20" who="#AnnaGembicka">Szanowni Państwo! Bardzo się cieszę, że zostało też podkreślone to, że wśród sołtysów jest wiele kobiet, bo my doceniamy rolę kobiet na wsi. Chociażby w ministerstwie mamy Radę Kobiet w rolnictwie. I pierwszy raz jest taka sytuacja, że w kierownictwie resortu rolnictwa jest kobieta. Bo wy, mimo doceniania roli kobiet, jakoś nie znaleźliście nigdy miejsca dla kobiety w resorcie rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-462.21" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-462.22" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: A minister Niedziela…)</u>
          <u xml:id="u-462.23" who="#AnnaGembicka">Szanowni Państwo! Podsumowując, chciałabym serdecznie podziękować wszystkim sołtyskom i sołtysom za to, co robią na co dzień, za aktywizację ich lokalnych społeczności. Mam nadzieję, że ten rządowy projekt, który został przedstawiony, zostanie przez Wysoki Sejm uchwalony. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-462.24" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-462.25" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Pani minister Okularczyk była.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-463">
          <u xml:id="u-463.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-463.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę teraz o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawców pana posła Jana Łopatę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-464">
          <u xml:id="u-464.0" who="#JanŁopata">Dziękuję, panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-464.1" who="#JanŁopata">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym w imieniu swoim, ale i w imieniu klubu, którego propozycję przedstawiałem, serdecznie podziękować za zainteresowanie naszym merytorycznym projektem ustawy. Bardzo dziękuję, bo w zasadzie ze strony żadnego klubu parlamentarnego nie usłyszałem uwag odnośnie do sfery merytorycznej. To oznacza, jak rozumiem, a patrzę tu w stroną kolegów z PiS-u, że ten projekt będzie podstawą do rozmowy, do dyskusji na posiedzeniu komisji jako projekt wiodący. Tego bym oczywiście życzył sołtysom, bo projekt jest rzeczywiście dobry.</u>
          <u xml:id="u-464.2" who="#JanŁopata">Chodzi mianowicie chociażby o temat wprowadzenia dla rad sołeckich możliwości pozyskiwania pieniędzy innych niż tylko z rad gminy, o upodmiotowienie tego właśnie organu, jak również o gratyfikację finansową, materialną dla sołtysów. Myślę, że to jest ważny element, bo ma jakąś przyszłość, ciągłość, bez kłócenia się, czy kadencja trwa jeden dzień, czy jeden rok. Tak jak mówię, w sferze merytorycznej jest to projekt dobry. Można nad nim pracować.</u>
          <u xml:id="u-464.3" who="#JanŁopata">Jeśli chodzi o narrację polityczną, to mogłem się tego spodziewać i w zasadzie nie jestem zaskoczony tą dyskusją.</u>
          <u xml:id="u-464.4" who="#JanŁopata">Pani Minister! Chciałbym się odnieść wprost do pani. To, że pani nie była w Sejmie… Chociażby wówczas, w tej wypowiedzi można było to usłyszeć. Nieprawdą jest to, co pani mówi, że wprowadziliśmy dla polskiej wsi czy dla rolników podwyższony wiek emerytalny, dlatego że wiek emerytalny do roku 2018, jeśli chodzi o wieś, został specjalnie wyjęty z tej ustawy podwyższającej i wynosił dla kobiet 55 lat, a dla mężczyzn — 60 lat.</u>
          <u xml:id="u-464.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-464.6" who="#JanŁopata">Projekt prezydenta Andrzeja Dudy, waszego prezydenta Andrzeja Dudy…</u>
          <u xml:id="u-464.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Naszego.)</u>
          <u xml:id="u-464.8" who="#JanŁopata">…który tę ustawę przedłużał, również taki zapis nosił. Proszę to sprawdzić, proszę poprosić w sekretariacie ministerstwa, znajdą pani szybko i pani się przekona, kto tu na tej mównicy mówi prawdę. Zmieniliście to potem jako klub w komisjach — możecie krzyczeć, prawda jest jedna. Zmieniliście to w komisjach i teraz tą narracją fałszywą próbujecie to zagłuszyć. Wprowadziliście zwiększony wiek emerytalny na wsi. Wy, Prawo i Sprawiedliwość!</u>
          <u xml:id="u-464.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-464.10" who="#JanŁopata">I taka jest prawda, proszę sprawdzić. Proszę to sprawdzić.</u>
          <u xml:id="u-464.11" who="#JanŁopata">Natomiast specjalnie chciałbym poświęcić jeszcze 2 minuty mojemu adwersarzowi politycznemu i koledze z ław poselskich z ziemi lubelskiej, Jarkowi Sachajce, który to jest masochistą specjalnym. Wiecie państwo, z jakiej listy startował pan Jarosław Sachajko w 2019 r.? Polskie Stronnictwo Ludowe — Koalicja Polska. Tak, był posłem PSL-u, był posłem z tego klubu, a dzisiaj co drugie jego zdanie to krytyka w stosunku do PSL-u. To trzeba być naprawdę wyrafinowanym masochistą. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-464.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-464.13" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo! Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-465">
          <u xml:id="u-465.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-465.1" who="#PiotrZgorzelski">Do głosu zgłosił się także…</u>
          <u xml:id="u-465.2" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Sachajko: Panie marszałku, ja chciałbym sprostować, bo naprawdę to było zupełnie…)</u>
          <u xml:id="u-465.3" who="#PiotrZgorzelski">To nie ma, panie pośle, nic do rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-465.4" who="#PiotrZgorzelski">Teraz zabierze głos przedstawiciel wnioskodawców pan poseł Jan Kanthak.</u>
          <u xml:id="u-465.5" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-466">
          <u xml:id="u-466.0" who="#JanKanthak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pierwsza sprawa — wypowiedź mojego kolegi z województwa lubelskiego, pana posła Łopaty, z kłamstwem, które Polskie Stronnictwo Ludowe cały czas powtarza.</u>
          <u xml:id="u-466.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak jest!)</u>
          <u xml:id="u-466.2" who="#JanKanthak">Tak powtarzacie to kłamstwo, że zostało ono zweryfikowane. Wypowiedź pana posła Bejdy. Znacie portal Demagog? Tam wypowiedź na temat podniesienia wieku emerytalnego pana Bejdy, która brzmiała tak samo jak pana posła Łopaty, została zweryfikowana jako fałsz.</u>
          <u xml:id="u-466.3" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: I pana Kosiniaka-Kamysza też.)</u>
          <u xml:id="u-466.4" who="#JanKanthak">Przestańcie kłamać. Bo kto podniósł wiek emerytalny? Kto podniósł wiek emerytalny od 55. roku życia do 67. od 2018 r.? Tak że wy ostatni macie prawo do recenzowania rządów Zjednoczonej Prawicy w kontekście rolnictwa i rolników, bo mieliście 8 lat. Tak jak pani minister Gembicka powiedziała — dziesięć rządów przeszliście, bo jesteście znani z tego, że niezależnie, kto rządzi, ważne, żeby PSL był u władzy. I co zrobiliście? Co zrobiliście dla ochotniczych straży pożarnych? Nic, zero. Co zrobiliście dla kół gospodyń wiejskich?</u>
          <u xml:id="u-466.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Zero.)</u>
          <u xml:id="u-466.6" who="#JanKanthak">Nic, zero! Co zrobiliście dla sołtysów?</u>
          <u xml:id="u-466.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Nic, zero.)</u>
          <u xml:id="u-466.8" who="#JanKanthak">Nic, zero. A my wszystko w tym zakresie zrobiliśmy.</u>
          <u xml:id="u-466.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-466.10" who="#JanKanthak">Dodatki dla ochotniczych straży pożarnych, dodatki dla kół gospodyń wiejskich — dofinansowania, przeżywają dzięki nam renesans, i teraz dodatki dla sołtysów. Bardzo się cieszymy, że w ramach Zjednoczonej Prawicy jest konsensus w zakresie bardzo ważnego uwznioślenia pracy sołtysów i dostrzeżenia ich ciężkiej pracy, bo to jest społeczeństwo obywatelskie. Lewica tak często mówi o społeczeństwie obywatelskim, a zupełnie o nim nie myślicie, dlatego my złożyliśmy prawie tożsamy projekt jako Solidarna Polska. Mamy nadzieję, że w ramach prac w komisji będzie w normalny sposób procedowany. Ale wy nie macie prawa nas recenzować…</u>
          <u xml:id="u-466.11" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Ale mamy prawo.)</u>
          <u xml:id="u-466.12" who="#JanKanthak">…bo wy jak przed wyborami mówiliście, że nic się nie stanie, nie będzie podniesiony wiek emerytalny, to parę miesięcy wystarczyło, żeby Donald Tusk zapomniał o swoich obietnicach. I to nas odróżnia.</u>
          <u xml:id="u-466.13" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Z rolnikami tak was zrecenzujemy, że nic z was nie zostanie.)</u>
          <u xml:id="u-466.14" who="#JanKanthak">Wy mówiliście, wasi koledzy w „Sowie i Przyjaciołach” mówili, że dwa razy obiecać to jak raz dać. My natomiast wychodzimy z zupełnie innego założenia. My wychodzimy z założenia, że program, który przedstawiamy obywatelom, można realizować od razu — nie czekać na to, czy wygra się wybory czy nie, i to właśnie nas odróżnia. Przypomnieć panu wypowiedzi pana kolegi, Rafała Trzaskowskiego? Po wygranych przez Zjednoczoną Prawicę wyborach napisał na Twitterze: 500+, trzynasta emerytura i obniżenie wieku emerytalnego równa się rozdawnictwo i katastrofa budżetu. Tak mówił Rafał Trzaskowski, wasz pseudolider. Więc to nas całkowicie odróżnia.</u>
          <u xml:id="u-466.15" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Tak jest, będziemy was recenzować.)</u>
          <u xml:id="u-466.16" who="#JanKanthak">Wy macie usta pełne pogardy i frazesów, natomiast my jesteśmy rządzącymi, którzy realizują swój program wyborczy tu i teraz.</u>
          <u xml:id="u-466.17" who="#JanKanthak">Drodzy Sołtysi! Bardzo wam dziękujemy za ciężką pracę. Odnosząc się do pytań, m.in. pana ministra, posła Norberta Kaczmarczyka…</u>
          <u xml:id="u-466.18" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Wstydziłbyś się o Kaczmarczyku wspominać.)</u>
          <u xml:id="u-466.19" who="#JanKanthak">…tak, jesteśmy za tym, żeby w ramach prac w komisji uwzględnić również dodatek dla przewodniczących rad dzielnicy. Mamy nadzieję, że to znajdzie poparcie.</u>
          <u xml:id="u-466.20" who="#JanKanthak">Odnosząc się do wypowiedzi pana posła Sachajki: uważamy, że podejście do dwukadencyjności sołtysów jest lepsze, ponieważ to pokazuje, że ci sołtysi znaleźli poparcie społeczeństwa, swojego sołectwa i jeśli zostali wybrani na drugą kadencję, to oznacza, że zyskali zaufanie w swoim społeczeństwie. Dlatego trzeba ich docenić tak, jak doceniliśmy druhów ochotników straży pożarnej, o czym wy w ogóle nie pamiętaliście. Więc miejcie trochę, miejcie trochę… Już nic więcej nie powiem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-466.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-467">
          <u xml:id="u-467.0" who="#PiotrZgorzelski">Szanowni Państwo! O głos poprosił wiceprezes Rady Ministrów pan Henryk Kowalczyk.</u>
          <u xml:id="u-467.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ooo…)</u>
          <u xml:id="u-467.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Dymisję idziesz złożyć?)</u>
          <u xml:id="u-467.3" who="#PiotrZgorzelski">Przepraszam bardzo, chwileczkę, panie premierze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-468">
          <u xml:id="u-468.0" who="#HenrykKowalczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Moje wystąpienie jest właściwie reakcją na wystąpienie pana posła Jana Łopaty, dlatego że ja akurat byłem wtedy w Sejmie.</u>
          <u xml:id="u-468.1" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Jak podnosiliście wiek emerytalny.)</u>
          <u xml:id="u-468.2" who="#HenrykKowalczyk">Pan wypominał to tutaj mojej koleżance, pani minister, a wtedy, jak podnosiliście wiek emerytalny, firmował to obecny szef PSL-u, ówczesny minister, Władysław Kosiniak-Kamysz.</u>
          <u xml:id="u-468.3" who="#HenrykKowalczyk">Fakty są takie, że rzeczywiście wtedy, w roku 2012 wdrożono emerytury pomostowe, tak, i emerytury pomostowe dotyczyły zawodów, w przypadku których osoby są uprawnione do wcześniejszej emerytury. Zawodu rolnika nie wskazaliście mimo naszych apeli.</u>
          <u xml:id="u-468.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-468.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Prawda.)</u>
          <u xml:id="u-468.6" who="#HenrykKowalczyk">Wobec tego wszyscy mieli pracować do 67. roku życia, rolnicy również. Jedyną łaską, którą zrobiliście, wspaniałomyślnością było to, że ta ustawa dla rolników wchodziła w życie w 2017 r. A więc o wejściu w życie ustawy mówicie, że myśmy podnieśli wiek emerytalny? To jest rzeczywiście…</u>
          <u xml:id="u-468.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Kłamczuchy!)</u>
          <u xml:id="u-468.8" who="#HenrykKowalczyk">To już jest kłamstwo. Nie wpisując zawodu rolnika na listę zawodów uprawniających do emerytur pomostowych, wykluczyliście rolników z jakichkolwiek przywilejów.</u>
          <u xml:id="u-468.9" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Panie premierze, a czy pan coś o pszenicy mógłby powiedzieć?)</u>
          <u xml:id="u-468.10" who="#HenrykKowalczyk">Wobec tego myśmy zrobili tylko tyle i aż tyle, że przywróciliśmy stary wiek emerytalny, dzięki czemu rolnicy czy rolniczki nie muszą pracować do 67. roku życia.</u>
          <u xml:id="u-468.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-468.12" who="#HenrykKowalczyk">I taka jest rzeczywistość, jeśli chodzi o decyzje z 2012 r. czy 2011 r.</u>
          <u xml:id="u-468.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-468.14" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: A co z pszenicą?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-469">
          <u xml:id="u-469.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Jarosław Sachajko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-470">
          <u xml:id="u-470.0" who="#JarosławSachajko">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-470.1" who="#JarosławSachajko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja króciutko chciałem się zwrócić do mojego kolegi z województwa lubelskiego Janka Łopaty, bo widocznie nie pamięta. Rzeczywiście startowaliśmy z jednej listy PSL-u, tylko zostaliśmy wyrzuceni przez radę polityczną PSL-u. Ciało pozaparlamentarne wyrzuciło ciało parlamentarne.</u>
          <u xml:id="u-470.2" who="#JarosławSachajko">Startowaliśmy z państwa listy, dlatego że wpisali państwo wszystkie nasze postulaty, czyli ustawę antykorupcyjną, referendum lokalne, w przypadku którego państwo się wstrzymali, oraz sędziów pokoju, których państwo — mam nadzieję — poprą. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-470.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-471">
          <u xml:id="u-471.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-471.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-471.2" who="#PiotrZgorzelski">Szanowni państwo, proszę o chwilę spokoju.</u>
          <u xml:id="u-471.3" who="#PiotrZgorzelski">O głos poprosił przedstawiciel wnioskodawców pan senator Ryszard Bober.</u>
          <u xml:id="u-471.4" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę, panie senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-472">
          <u xml:id="u-472.0" who="#RyszardBober">Szanowny Panie Marszałku! Pani Minister! Pragnę serdecznie podziękować za tę bardzo merytoryczną dyskusję, ale prosiłbym: jak państwo będziecie jechali przez polską wieś i tam będzie taka czerwona tabliczka z białym napisem „Sołtys”, to może wypadałoby się czasami przy tej tabliczce zatrzymać, wejść do sołtysa…</u>
          <u xml:id="u-472.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-472.2" who="#RyszardBober">…i porozmawiać z nim o tym, o czym mówimy.</u>
          <u xml:id="u-472.3" who="#RyszardBober">Możecie państwo ignorować pewne rzeczy, ale tu, na tej sali padały słowa, które nigdy nie powinny paść, które rzeczywiście nie są godne, jeśli chodzi o sołtysa czy panią sołtys. 48% to są panie sołtyski.</u>
          <u xml:id="u-472.4" who="#RyszardBober">Senat pracuje troszeczkę inaczej nad procedowanymi ustawami i my mamy wysłuchanie.</u>
          <u xml:id="u-472.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie pracuje w ogóle.)</u>
          <u xml:id="u-472.6" who="#RyszardBober">Rozmawiamy o tych problemach, które zawarliśmy w projekcie ustawy. Dlatego proszę, aby projekt senacki był brany pod uwagę przy procedowaniu.</u>
          <u xml:id="u-472.7" who="#RyszardBober">Chcę powiedzieć państwu, że na pewno uregulowania wymaga kadencyjność. To nie ulega wątpliwości, bo statuty są niejednoznaczne. Statuty gmin czy rad sołeckich zawierają różne lata kadencji. W tej chwili jest duża niespójność i to trzeba uregulować prawnie.</u>
          <u xml:id="u-472.8" who="#RyszardBober">Senat przedłożył Wysokiej Izbie ustawę o dodatku dla druhów z ochotniczych straży pożarnych, jak również ustawę o dodatku dla sołtysów. Cieszę się bardzo z tego, że zainspirowało to państwa i te projekty były w stosownym czasie procedowane.</u>
          <u xml:id="u-472.9" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo, panie marszałku, i wierzę w to, że Wysoka Izba przyjmie projekt, który upodmiotowi rady sołeckie, jak również wprowadzi dodatek do świadczenia emerytalnego dla sołtysów. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-472.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-473">
          <u xml:id="u-473.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-473.1" who="#PiotrZgorzelski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-473.2" who="#PiotrZgorzelski">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektów ustaw zawartych w drukach nr 3128, 1095, 3126 i 3127.</u>
          <u xml:id="u-473.3" who="#PiotrZgorzelski">Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy za chwilę.</u>
          <u xml:id="u-473.4" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 19 min 23 do godz. 19 min 27)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-474">
          <u xml:id="u-474.0" who="#ElżbietaWitek">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-474.1" who="#ElżbietaWitek">Proszę państwa posłów o zajmowanie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-474.2" who="#ElżbietaWitek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 4. porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o świadczeniu pieniężnym z tytułu pełnienia funkcji sołtysa.</u>
          <u xml:id="u-474.3" who="#ElżbietaWitek">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu, który poddam pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-474.4" who="#ElżbietaWitek">Odrzucenie tego wniosku oznaczać będzie, że Sejm, zgodnie z propozycją zaopiniowaną przez Prezydium Sejmu, skierował ten projekt ustawy do Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-474.5" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-474.6" who="#ElżbietaWitek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu ustawy zawartego w druku nr 3128, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-474.7" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-474.8" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-474.9" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 419 posłów. 9 — za, 410 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-474.10" who="#ElżbietaWitek">Sejm wniosek odrzucił, a tym samym skierował ten projekt ustawy do Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-474.11" who="#ElżbietaWitek">Proponuję, aby Sejm, na podstawie art. 39 ust. 3 regulaminu Sejmu, wyznaczył termin przedstawienia sprawozdania w terminie umożliwiającym rozpatrzenie go na bieżącym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-474.12" who="#ElżbietaWitek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-474.13" who="#ElżbietaWitek">Jest sprzeciw?</u>
          <u xml:id="u-474.14" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-474.15" who="#ElżbietaWitek">Jest sprzeciw.</u>
          <u xml:id="u-474.16" who="#ElżbietaWitek">W związku z tym przystąpimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-474.17" who="#ElżbietaWitek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem propozycji przedstawienia przez komisję sprawozdania w terminie umożliwiającym rozpatrzenie go na bieżącym posiedzeniu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-474.18" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-474.19" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-474.20" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 421 posłów. 411 — za, 8 — przeciw, 2 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-474.21" who="#ElżbietaWitek">Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-474.22" who="#ElżbietaWitek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 5. porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o sołtysach i radach sołeckich oraz o zmianie niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-474.23" who="#ElżbietaWitek">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu, który poddam pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-474.24" who="#ElżbietaWitek">Odrzucenie tego wniosku oznaczać będzie, że Sejm, zgodnie z propozycją zaopiniowaną przez Prezydium Sejmu, skierował ten projekt ustawy do Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-474.25" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-474.26" who="#ElżbietaWitek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu ustawy zawartego w druku nr 1095?</u>
          <u xml:id="u-474.27" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-474.28" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-474.29" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 422 posłów. 9 — za, 412 — przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-474.30" who="#ElżbietaWitek">Sejm wniosek odrzucił, a tym samym skierował ten projekt ustawy do Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-474.31" who="#ElżbietaWitek">Proponuję, aby Sejm, na podstawie art. 39 ust. 3 regulaminu Sejmu, wyznaczył termin przedstawienia sprawozdania w terminie umożliwiającym rozpatrzenie go na bieżącym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-474.32" who="#ElżbietaWitek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-474.33" who="#komentarz">(Głos z sali: Sprzeciw!)</u>
          <u xml:id="u-474.34" who="#ElżbietaWitek">Jest sprzeciw.</u>
          <u xml:id="u-474.35" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-474.36" who="#ElżbietaWitek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem propozycji przedstawienia przez komisję sprawozdania w terminie umożliwiającym rozpatrzenie go na bieżącym posiedzeniu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-474.37" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-474.38" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-474.39" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 422 posłów. 413 — za, 8 — przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-474.40" who="#ElżbietaWitek">Sejm wniosek przyjął.</u>
          <u xml:id="u-474.41" who="#ElżbietaWitek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 6. porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym.</u>
          <u xml:id="u-474.42" who="#ElżbietaWitek">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu, który poddam pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-474.43" who="#ElżbietaWitek">Odrzucenie tego wniosku oznaczać będzie, że Sejm, zgodnie z propozycją zaopiniowaną przez Prezydium Sejmu, skierował ten projekt ustawy do Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-474.44" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-474.45" who="#ElżbietaWitek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu ustawy zawartego w druku nr 3126?</u>
          <u xml:id="u-474.46" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-474.47" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-474.48" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 423 posłów. 9 — za, 413 — przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-474.49" who="#ElżbietaWitek">Sejm wniosek odrzucił, a tym samym skierował ten projekt ustawy do Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-474.50" who="#ElżbietaWitek">Proponuję, aby Sejm, na podstawie art. 39 ust. 3 regulaminu Sejmu, wyznaczył termin przedstawienia sprawozdania w terminie umożliwiającym rozpatrzenie go na bieżącym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-474.51" who="#ElżbietaWitek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-474.52" who="#komentarz">(Głos z sali: Sprzeciw!)</u>
          <u xml:id="u-474.53" who="#ElżbietaWitek">Jest sprzeciw.</u>
          <u xml:id="u-474.54" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-474.55" who="#ElżbietaWitek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem propozycji przedstawienia przez komisję sprawozdania w terminie umożliwiającym rozpatrzenie go na bieżącym posiedzeniu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-474.56" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-474.57" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-474.58" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 423 posłów. 414 — za, 8 — przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-474.59" who="#ElżbietaWitek">Sejm wniosek przyjął.</u>
          <u xml:id="u-474.60" who="#ElżbietaWitek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 7. porządku dziennego: Pierwsze czytanie senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.</u>
          <u xml:id="u-474.61" who="#ElżbietaWitek">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu, który poddam pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-474.62" who="#ElżbietaWitek">Odrzucenie tego wniosku oznaczać będzie, że Sejm, zgodnie z propozycją zaopiniowaną przez Prezydium Sejmu, skierował ten projekt ustawy do Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-474.63" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-474.64" who="#ElżbietaWitek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu ustawy zawartego w druku nr 3127?</u>
          <u xml:id="u-474.65" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-474.66" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-474.67" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 422 posłów. 12 — za, 410 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-474.68" who="#ElżbietaWitek">Sejm wniosek odrzucił, a tym samym skierował projekt ustawy do Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-474.69" who="#ElżbietaWitek">Proponuję, aby Sejm, na podstawie art. 39 ust. 3 regulaminu Sejmu, wyznaczył termin przedstawienia sprawozdania w terminie umożliwiającym rozpatrzenie go na bieżącym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-474.70" who="#ElżbietaWitek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-474.71" who="#komentarz">(Głos z sali: Sprzeciw!)</u>
          <u xml:id="u-474.72" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do głosowania nad sprzeciwem.</u>
          <u xml:id="u-474.73" who="#ElżbietaWitek">Złożony został sprzeciw, w związku z tym głosujemy nad propozycją przedstawioną przez Prezydium Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-474.74" who="#ElżbietaWitek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem propozycji przedstawienia przez komisję sprawozdania w terminie umożliwiającym rozpatrzenie go na bieżącym posiedzeniu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-474.75" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-474.76" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-474.77" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 419 posłów. 409 — za, 9 — przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-474.78" who="#ElżbietaWitek">Sejm wniosek odrzucił, a tym samym skierował ten projekt ustawy do Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-474.79" who="#ElżbietaWitek">Proponuję, aby Sejm, na podstawie art. 39 ust. 3 regulaminu Sejmu…</u>
          <u xml:id="u-474.80" who="#ElżbietaWitek">Nie, przepraszam bardzo. Przepraszam, to już koniec.</u>
          <u xml:id="u-474.81" who="#ElżbietaWitek">Na tym zakończyliśmy głosowania.</u>
          <u xml:id="u-474.82" who="#ElżbietaWitek">Ogłaszam 2 minuty przerwy.</u>
          <u xml:id="u-474.83" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 19 min 34 do godz. 19 min 38)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-475">
          <u xml:id="u-475.0" who="#PiotrZgorzelski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-475.1" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 11. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (druki nr 3030 i 3095).</u>
          <u xml:id="u-475.2" who="#PiotrZgorzelski">Proszę pana posła Zdzisława Sipierę o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-476">
          <u xml:id="u-476.0" who="#ZdzisławSipiera">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiam sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, druk nr 3030.</u>
          <u xml:id="u-476.1" who="#ZdzisławSipiera">Sejm na 73. posiedzeniu w dniu 8 marca br., zgodnie z art. 39 ust. 2 regulaminu Sejmu, skierował powyższy projekt ustawy do Komisji Finansów Publicznych w celu rozpatrzenia. Komisja Finansów Publicznych po rozpatrzeniu powyższego projektu ustawy na posiedzeniu w dniu 23 marca br. wnosi, aby Sejm uchwalić raczył załączony projekt ustawy.</u>
          <u xml:id="u-476.2" who="#ZdzisławSipiera">Teraz dwa zdania na temat tej ustawy. Ustawa jest implementacją prawa unijnego, dokładnie dyrektywy Rady Europejskiej nr 2020/84 z 18 lutego 2020 r., która wprowadza pewne wymogi dotyczące dostawców usług. Procedowanie nad tą ustawą przebiegało bardzo merytorycznie. Przykładem tego jest wynik głosowania: głosowało 25 posłów i 25 posłów było za pozytywnym przyjęciem projektu tej ustawy. Dlatego wnioskuję o to, żeby Wysoki Sejm tę ustawę przyjął. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-476.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-477">
          <u xml:id="u-477.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-477.1" who="#PiotrZgorzelski">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-477.2" who="#PiotrZgorzelski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-477.3" who="#PiotrZgorzelski">Jako pierwsza głos zabierze pani poseł Ewa Szymańska, która przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-478">
          <u xml:id="u-478.0" who="#EwaSzymańska">Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość w sprawie procedowanego rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw z druku nr 3030.</u>
          <u xml:id="u-478.1" who="#EwaSzymańska">Komisja Finansów Publicznych pracowała nad tym projektem w dniu 23 marca br. i przed chwilą było przedstawione w tej sprawie sprawozdanie komisji.</u>
          <u xml:id="u-478.2" who="#EwaSzymańska">Procedowana ustawa implementuje prawo Unii Europejskiej do polskiego porządku prawnego. Wprowadzone regulacje prawne są częścią pakietu na rzecz zwalczania oszustw związanych z podatkiem od towarów i usług w obszarze handlu elektronicznego. Mają one m.in. dać narzędzie organom podatkowym, aby efektywnie wykrywać nierzetelne podmioty dopuszczające się oszustw i nieprawidłowości. Te regulacje m.in. nakładają na dostawców usług płatniczych zlokalizowanych w Polsce obowiązek prowadzenia kwartalnej ewidencji płatności transgranicznych i ewidencji odbiorczych płatności. Ewidencje te będą udostępniane drogą elektroniczną szefowi Krajowej Administracji Skarbowej, a następnie przesyłane również elektronicznie do unijnego centralnego elektronicznego systemu informacji o płatnościach, w skrócie CESOP.</u>
          <u xml:id="u-478.3" who="#EwaSzymańska">W procedowanym projekcie ustawy zawarte są szczegółowe definicje dotyczące używanego słownictwa i przedmiotu ustawy, a także sposobu prowadzenia ewidencji. Ustawa oprócz zmian do ustawy o podatku od towarów i usług wprowadza zmiany dostosowujące w innych przepisach jak Prawo bankowe czy przepisy o Krajowej Administracji Skarbowej, wprowadzając w nich konieczne zmiany.</u>
          <u xml:id="u-478.4" who="#EwaSzymańska">Celem tej ustawy jest rozwiązanie problemu nieprawidłowości i oszustw dotyczących podatku od towarów i usług w branży handlu elektronicznego poprzez wzmocnienie współpracy między administracjami podatkowymi państw członkowskich a dostawcami usług elektronicznych. Centralny elektroniczny system informacji o płatnościach, do którego państwa członkowskie będą przekazywały dane, ma kluczowe znaczenie dla administracji podatkowych tych państw, stanowiąc dodatkowe narzędzie do zwalczania oszustw związanych z podatkiem VAT w transgranicznym handlu elektronicznym. Jest to kolejny już krok w uszczelnianiu podatku od towarów i usług, który poprawi sytuację uczciwych podatników, zwiększając ich konkurencyjność na rynku.</u>
          <u xml:id="u-478.5" who="#EwaSzymańska">Ustawa ma wejść w życie 1 stycznia 2024 r.</u>
          <u xml:id="u-478.6" who="#EwaSzymańska">Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość popiera procedowany projekt ustawy, który jest bardzo potrzebny. Klub będzie głosował za jego uchwaleniem. Jednocześnie w imieniu klubu zgłaszam jedną poprawkę. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-478.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-479">
          <u xml:id="u-479.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-479.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam na mównicę panią poseł Krystynę Skowrońską, która przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-480">
          <u xml:id="u-480.0" who="#KrystynaSkowrońska">Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Zarówno w pierwszym czytaniu, jak i dzisiaj przedstawiam opinię mojego klubu Koalicji Obywatelskiej dotyczącą sprawozdania komisji o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. Zgoda, wprowadzamy implementację. Tak jak w pierwszym czytaniu, tak jak podczas pracy w Komisji Finansów Publicznych zgodziliśmy się na implementację tej dyrektywy dotyczącej handlu transgranicznego, elektronicznego, handlu e-commerce, podatku od VAT, a także uszczelniania i przekazywania stosownych informacji, które będą przekazywać instytucje obowiązane dostawcy usług płatniczych. To zgoda i dyrektywę wprowadzamy o czasie.</u>
          <u xml:id="u-480.1" who="#KrystynaSkowrońska">Ale jeszcze przed chwilą na tej sali mieliśmy wyjątkowo dużo emocji i żeby powiedzieć, czego państwo rządzący nie zrobili, będę zadawała pytania do pana ministra. Uprzejmie proszę o udzielenie odpowiedzi na piśmie. Tak jak z zakłamaniem przekazywania pieniędzy z OFE do ZUS-u państwo kłamali, że pieniądze zostały zabrane, a dostałam taką odpowiedź od pana ministra Szweda, że wszystko jest w najlepszym porządku. Ale państwo w ostatnim okresie nie możecie sprostać, żeby zwrotność tych pieniędzy w ZUS-ie była taka wysoka jak kiedyś za Platformy Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-480.2" who="#KrystynaSkowrońska">A zatem, panie ministrze: Kiedy wreszcie skończy się inflacja i rządzący wezmą sobie za rzecz najważniejszą i świętą walkę o wartość polskiego pieniądza? Kiedy państwo uruchomicie środki z KPO? Kiedy nie będziecie wzajemnie klinczowali się i blokowali w tej Izbie? Polacy czekają na te pieniądze. Kiedy wreszcie zostaną uruchomione środki z Unii Europejskiej z perspektywy 2021–2027?</u>
          <u xml:id="u-480.3" who="#KrystynaSkowrońska">Proszę sobie przypomnieć dzisiejsze emocje na tej sali w sprawie protestu rolników dotyczącego ceny zboża. Na to nie było czasu. Przy drobnej ustawie, za którą była większość tej sali, państwo spróbowali wywołać niepotrzebny konflikt pomiędzy stronami na tej sali, pomiędzy rządzącymi i opozycją. Przecież w sprawie dodatku sołeckiego wszyscy zgadzaliśmy się, że ten dodatek do emerytury sołtysom się należy. A o najważniejszych sprawach, panie ministrze, dotyczących uruchomienia środków z KPO, środków z nowej perspektywy, nie rozmawiamy. I wreszcie nie rozmawiamy o tym, jakie będą ostateczne rozwiązania dotyczące wsparcia rolników w sprawie niskich cen na zboże i pokazania, kto z rządzących tak naprawdę na handlu sprowadzanym ukraińskim zbożem dorobił się fortuny. Na tej sali powinna paść taka odpowiedź. Zdymisjonowano ministra, mamy obecnie najwięcej ministrów w rządzie i próbujemy mówić: Polacy, nic się nie stało.</u>
          <u xml:id="u-480.4" who="#KrystynaSkowrońska">Ta ustawa i ta implementacja dyrektywy — okej, nikt nie wnosi uwag. Ale wy nie powinniście dzisiaj na tej sali wywoływać sztucznego konfliktu. Powinniście odpowiedzieć. Pan minister doskonale wie, że próbujecie każdorazowo unikać rozmowy o ważnych sprawach, o ważnych i najważniejszych sprawach. Polacy — ja także — takich odpowiedzi oczekują, oczekują od państwa, że wreszcie państwo weźmiecie się do wykonywania swoich obowiązków, że pieniądze, środki europejskie zostaną uruchomione i będziemy mieć niższą inflację, taką jaką mają inne kraje europejskie. I proszę bazować na tych, którzy mają lepiej, bo do lepszych się chcemy porównać, do Hiszpanii, gdzie jest niska inflacja. A tutaj po stronie zarówno rządzących, jak i Narodowego Banku Polskiego nie ma żadnego takiego działania, które mówiłoby o perspektywie walki z wysoką inflacją. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-480.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-481">
          <u xml:id="u-481.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-481.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Katarzyna Kretkowska przedstawi stanowisko klubu Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-482">
          <u xml:id="u-482.0" who="#KatarzynaKretkowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam przyjemność przedstawić opinię klubu parlamentarnego Lewica dotyczącą sprawozdania Komisji Finansów Publicznych o opiniowanym projekcie ustawy zmieniającej ustawę z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.</u>
          <u xml:id="u-482.1" who="#KatarzynaKretkowska">Zmiana ustawy podyktowana jest koniecznością implementacji przepisów dyrektywy 2020/284 oraz związanego z nią rozporządzenia Rady Unii Europejskiej dotyczącego wzmacniania współpracy administracyjnej pomiędzy państwami członkowskimi w celu zwalczania oszustw w dziedzinie VAT. Nakłada ona na dostawców usług płatniczych zlokalizowanych w Polsce obowiązek prowadzenia kwartalnej ewidencji płatności transgranicznych oraz odbiorców tych płatności, która to ewidencja przekazywana jest szefowi KAS, a następnie elektronicznie do centralnego elektronicznego systemu informacji o płatnościach. Ta digitalizacja, a zatem poprawa jakości danych analitycznych celem zwalczania luki VAT-owskiej, jest jak najbardziej zasadna.</u>
          <u xml:id="u-482.2" who="#KatarzynaKretkowska">W uzasadnieniu projektu minister Artur Soboń podał nam w czasie pierwszego czytania, iż dodatkowe wpływy z tytułu wprowadzenia tej ustawy już w 2024 r. będą wynosić 220 mln, a docelowo w skali 10 lat — ok. 2 mld zł. To chwalebne. Jednak te informacje należy zestawiać z faktem, iż w Polsce mamy jedne z najwyższych stawek VAT w Unii Europejskiej, dzięki którym to stawkom od uczciwych podatników rząd PiS uzyskuje już 8–10 mld zł rocznie. Do tego dochodzi jedna z najwyższych inflacji w Unii Europejskiej, jedne z najwyższych marż spółek energetycznych. Do tego dochodzi zadłużenie budżetu państwa wynoszące obecnie 1 205 865 mln zł, w tym 400 mld poza budżetem. Nadal, przypominamy, nie otrzymaliśmy 158,5 mld zł z Funduszu Odbudowy. Wysokości kar za Izbę Dyscyplinarną i Turów naliczane przez TSUE wynoszą już ponad 2 mld zł. To są prawdziwe problemy Polski i prawdziwe problemy finansów polskich. O to rząd nie troszczy się i cieszenie się, chełpienie się ustawą, która uszczelni płatności i przyniesie 2 mld zł w skali 10 lat, nie rozwiązuje w żaden sposób tych problemów.</u>
          <u xml:id="u-482.3" who="#KatarzynaKretkowska">W czasie pierwszego czytania tego projektu klub Lewicy podnosił zgłoszony przez Związek Banków Polskich problem dublowania się obowiązków raportowania banków, które już raportują w wyniku ustawy z 2017 r., chodzi o raportowanie poprzez tzw. STIR, system teleinformatyczny izby rozliczeniowej. W odpowiedzi usłyszeliśmy, że te zakresy się nie dublują, ponieważ obecna zmiana dotyczy innego zakresu spraw raportowanych. Jednak należałoby powiązać to w jeden system, żeby tych systemów raportowania przez banki nie mnożyć.</u>
          <u xml:id="u-482.4" who="#KatarzynaKretkowska">Klub Lewica w czasie pierwszego czytania także zwracał uwagę, iż wdrożenie tego projektu wymagać będzie modyfikacji systemów informatycznych, a zatem poniesienia dodatkowych kosztów.</u>
          <u xml:id="u-482.5" who="#KatarzynaKretkowska">Jak usłyszeliśmy ze strony rządu, będzie to kosztowało 35 mln. Nie usłyszeliśmy jednak, że te konieczne nakłady zostaną przez rząd w jakikolwiek sposób zrekompensowane tym, którzy będą musieli je ponosić. Zatem ponawiamy to pytanie.</u>
          <u xml:id="u-482.6" who="#KatarzynaKretkowska">Wreszcie krajowa kasa oszczędnościowo-kredytowa pismem, które wpłynęło na parę dni przed pierwszym czytaniem zwróciła uwagę, iż projektowany przepis art. 110e pkt 2 tej omawianej ustawy ma także dotyczyć SKOK-ów. Informacje, które tak jak banki mają przekazywać SKOK-i, w myśl tej ustawy są objęte tajemnicą zawodową. Natomiast ta ustawa nie przewiduje, iż udostępnianie informacji objętych tajemnicą zawodową przez SKOK-i będzie uregulowane. SKOK-i zaproponowały stosowny zapis, który był także przez SKOK-i w czasie posiedzenia komisji przedstawiany. Rząd odpowiedział, że się zastanowi.</u>
          <u xml:id="u-482.7" who="#KatarzynaKretkowska">Zatem klub parlamentarny Lewicy, ponieważ nie otrzymaliśmy odpowiedzi, że to będzie przyjęte, składa to w formie poprawki. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-483">
          <u xml:id="u-483.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-483.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Jacek Protasiewicz przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-484">
          <u xml:id="u-484.0" who="#JacekProtasiewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-484.1" who="#JacekProtasiewicz">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Panowie Posłowie! Mam przyjemność w imieniu klubu Koalicji Polskiej — Polskiego Stronnictwa Ludowego, Unii Europejskich Demokratów i Konserwatystów przedstawić stanowisko odnośnie do finalnego czy prawie finalnego projektu ustawy, który wpłynął do Sejmu prawie 2 miesiące temu i miał wówczas nr 3030, a obecnie już po pracach w komisji jako druk ma nr 3095 i stanowi przedmiot dzisiejszej debaty.</u>
          <u xml:id="u-484.2" who="#JacekProtasiewicz">Przypomnę. że projekt ten głównie koncentruje się na tym i zawiera przepisy, które pozwalają wprowadzić do polskiego porządku prawnego dyrektywę Rady Unii Europejskiej z 18 lutego 2020 r. Ta dyrektywa w powiązaniu z rozporządzeniem Rady Unii Europejskiej z tego samego dnia nr 2020/283 służy wzmocnieniu współpracy administracyjnej pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej w celu zwalczania oszustw w dziedzinie VAT m.in. poprzez utworzenie centralnego elektronicznego systemu informacji o płatnościach, zarządzanego przez Komisję Europejską. Do tego systemu państwa członkowskie, w tym Polska, po przyjęciu tej ustawy będą obowiązane cyklicznie przekazywać informacje na temat odbiorców płatności i transakcji płatniczych.</u>
          <u xml:id="u-484.3" who="#JacekProtasiewicz">Zarówno wspomniana przeze mnie dyrektywa, jak i powyższe rozporządzenie unijne wchodzą w skład tzw. pakietu na rzecz zwalczania oszustw związanych z VAT w obszarze handlu elektronicznego…</u>
          <u xml:id="u-484.4" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-485">
          <u xml:id="u-485.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę o wyciszenie dyskusji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-486">
          <u xml:id="u-486.0" who="#JacekProtasiewicz">…a zatem uzupełniają rozwiązania już wcześniej przyjęte i składające się na strategię Komisji Europejskiej dotyczącą jednolitego rynku cyfrowego.</u>
          <u xml:id="u-486.1" who="#JacekProtasiewicz">Dzięki przyjęciu do polskiego porządku prawnego powyższej dyrektywy uproszczeniu powinny ulec obowiązki w zakresie podatku VAT nałożone na podatników dokonujących dostaw towarów lub świadczących usługi osobom niebędącym podatnikami na terytorium Unii Europejskiej. To uproszczenie polegające na wymogu elektronicznej rejestracji dla celów podatku VAT i rozliczenia tego podatku tylko w jednym państwie członkowskim, a nie jak dotychczas w każdym, gdzie następuje tzw. konsumpcja, czyli dostarczenie usługi, sprzedaż itp. Jest to rzeczywiście istotna zmiana ułatwiająca funkcjonowanie firm z obszaru e-commerce.</u>
          <u xml:id="u-486.2" who="#JacekProtasiewicz">Mamy nadzieję, że w konsekwencji przyjęcia niniejszej ustawy wprowadzona zostanie też nowa procedura sprzedaży na odległość towarów importowanych z krajów spoza Unii Europejskiej do konsumentów znajdujących się na terenie UE, co powinno wyrównać szanse unijnych, a zatem i polskich przedsiębiorców, w konkurowaniu na obszarze handlu elektronicznego z podmiotami z krajów spoza Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-486.3" who="#JacekProtasiewicz">Jako że mamy do czynienia z wypracowanym na forum unijnym, co oznacza, że również z udziałem polskich europosłów i wprost polskiego rządu, rozwiązaniem prawnym, które ma służyć większej skuteczności w ściąganiu podatku VAT nie tylko w naszym kraju, ale na terytorium wszystkich 27 państw członkowskich, jesteśmy skłonni jako klub Koalicji Polskiej głosować za. Chociaż muszę tutaj zastrzec, że świadomie używam tego sformułowania „jesteśmy skłonni”, bowiem jestem bardzo ciekaw, ale jednocześnie i pełen niepokoju, co też zawiera zapowiedziana przez panią poseł Szymańską reprezentującą klub Prawa i Sprawiedliwości poprawka, która została na tym etapie prac zgłoszona.</u>
          <u xml:id="u-486.4" who="#JacekProtasiewicz">Skąd ten niepokój? Ponieważ niestety złą praktyką większości sejmowej, PiS-owskiej większości, ale też tego rządu i niestety pana ministerstwa, panie ministrze, są tzw. wrzutki, czyli wprowadzanie do projektów ustaw już w trakcie prac nad tymi projektami w komisji, a więc po pierwszym czytaniu, zmian w ustawach podatkowych, ważnych dla obywateli, wykraczających w ogóle poza obszar, którym projekt pierwotny się zajmuje.</u>
          <u xml:id="u-486.5" who="#JacekProtasiewicz">Jeśli więc, jak pan podpowiada, dotyczy to kwestii, które były zgłoszone podczas prac komisji przez przedstawicielkę komisji, spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych, to chciałbym oświadczyć, że jeśli poprawka dotyczy wyłącznie tego rozwiązania, to klub Koalicji Polskiej będzie głosował za niniejszą ustawą. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-487">
          <u xml:id="u-487.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-487.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Konrad Berkowicz przedstawi stanowisko koła Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-488">
          <u xml:id="u-488.0" who="#KonradBerkowicz">Szanowni Państwo! Ustawa o VAT w Polsce już teraz liczy 370 stron. Dla porównania ustawa o VAT w Estonii liczy 60 stron, mimo że realizuje dokładnie tę samą dyrektywę unijną. Nawet w zbiurokratyzowanych wysoce Niemczech ustawa o VAT jest dwa razy krótsza niż w Polsce. Co gorsza, od 2004 r. była nowelizowana 80 razy. Nie lepiej jest z ustawą o podatku PIT, która ma 400 stron, a jeszcze 7 lat temu miała 200 stron z hakiem, co oznacza, że przez 7 lat powiększyliście ustawę o Picie niemal dwukrotnie.</u>
          <u xml:id="u-488.1" who="#KonradBerkowicz">Z tego wypływają dwa ważne problemy. Jeden jest oczywisty: obszerność i skomplikowanie prawa. Przez to, że tak to wygląda, przedsiębiorcy w Polsce, zamiast skupić się na tym, jak wyprodukować jak najlepszy, jak najtańszy produkt, żeby na tym zarobić, żeby zadowolić konsumentów, żeby rozwijać firmę, mnóstwo czasu i energii poświęcają na to, jak odnaleźć się w tym labiryncie, w tym gąszczu skomplikowanych przepisów.</u>
          <u xml:id="u-488.2" who="#KonradBerkowicz">Drugi problem to jest sam fakt częstych zmian tego prawa. Niezależnie od tego, jakie by to prawo było, bardzo ważne jest, żeby było stabilne. Nie da się racjonalnie i efektywnie planować inwestycji, planować zakładania firmy czy rozwijania biznesu i konkurować efektywnie i skutecznie na rynkach europejskich i światowych, jeżeli w każdej chwili prawo może się zmienić, nie wiadomo kiedy i nie wiadomo, w którą stronę, a tak właśnie jest w Polsce. Takie działanie, które uskuteczniacie od wielu lat, ale też Platforma Obywatelska wcześniej je uskuteczniała, to jest oczywiście działanie, które — nie wiem, czy robicie to świadomie czy nie — niszczy małe rodzinne biznesy, a jest na rękę wielkim zagranicznym korporacjom, które stać na prawników, stać na lobbystów — stać na prawników, żeby odnaleźć się w tym gąszczu, stać na lobbystów, żeby wylobbować w tym gąszczu takie rozwiązania, które im sprzyjają, a wytną konkurencję. W Nowym Ładzie doskonale to widzieliśmy. Przez właśnie takie działania, przez wasze podejście Polska, zamiast kojarzyć się z krajem, w którym tworzą się wspaniałe przedsiębiorstwa i produkty, kojarzy się z krajem, w którym tworzy się tony nikomu niepotrzebnego i szkodliwego dla polskiej gospodarki papieru.</u>
          <u xml:id="u-488.3" who="#KonradBerkowicz">Wy po prostu jesteście chorzy. Ta choroba nazywa się biegunka legislacyjna i ta nazwa nie jest złośliwa, ona jest opisowa. Doskonale oddaje to, jaką wartość ma wasza praca nad systemem podatkowym w tych dwóch kadencjach i gdzie owoce tej pracy powinny się jak najszybciej znaleźć. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-488.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-489">
          <u xml:id="u-489.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Paulina Hennig-Kloska przedstawi stanowisko Koła Parlamentarnego Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-490">
          <u xml:id="u-490.0" who="#PaulinaHennigKloska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Mikro-, mali i średni przedsiębiorcy, na których w dużym stopniu opiera się nasza gospodarka, po 8 latach waszych rządów mają poczucie, że ich praca nie jest totalnie szanowana, a płacone przez nich podatki są po prostu w dużym stopniu marnowane — również te, które pozyskaliście z uszczelnienia systemu VAT-owskiego. Zaskakuje przekonanie wśród polskich krajowych przedsiębiorców, że represyjność władzy jest większym problemem niż sam system podatkowy i wysokość płaconych przez przedsiębiorców podatków. A już sama likwidacja zasady domniemania niewinności, zalew czynności kontrolnych, obarczanie mikrofirm takimi samymi obowiązkami sprawozdawczymi jak dużych przedsiębiorstw sprawia, że przedsiębiorcy mali, średni, mikro-, polscy, krajowi wystawiają wam po prostu czerwoną kartkę i mówią: dość takiego państwa. Dalej gospodarka tak w gruncie rzeczy nie pojedzie.</u>
          <u xml:id="u-490.1" who="#PaulinaHennigKloska">W ubiegłym roku swoją działalność zawiesiło 620 tys. naszych małych, mikro-, średnich krajowych przedsiębiorstw, bo po prostu ich rachunek przestał się przy waszych rządach spinać.</u>
          <u xml:id="u-490.2" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Skandal!)</u>
          <u xml:id="u-490.3" who="#PaulinaHennigKloska">To jest 100 tys. więcej zawieszonych działalności gospodarczych, niż miało miejsce rok wcześniej. To pokazuje, w jakim tempie wykańczacie polskie przedsiębiorstwa. Przedsiębiorcy mają powszechne wrażenie wrogości organów państwa. Czują, że obowiązuje wobec nich zasada: zero tolerancji, podczas kiedy państwo względem nich może pozwolić sobie na bardzo dużo luzu, nie dowozić decyzji, nie dowozić swoich własnych obowiązków. Przedsiębiorstwa w takiej sytuacji mogą tylko usiąść na wycieraczce urzędu skarbowego i prosić o to, by w końcu umożliwić im działania, a nie wiązać ręce. W przypadku VAT-u od wielu lat proszą o to, by VAT mógł być płacony od zapłaconej faktury, bo dzisiejsze przepisy w gruncie rzeczy zabijają ich płynność. Nawet w czasach wielkiego, ogromnego kryzysu związanego z COVID-19, a później w czasach kryzysu inflacyjnego, kiedy ich rachunki są jeszcze trudniejsze do spięcia, kiedy maleją im zamówienia, rosną im koszty pracy, wytwarzania, wy nigdy nie uwzględniliście tego postulatu, żeby po prostu w ludzki sposób wesprzeć polskie małe i średnie przedsiębiorstwa.</u>
          <u xml:id="u-490.4" who="#PaulinaHennigKloska">Implementacja przepisów — tak, ale zdecydowanie prościej, niż wy to robicie. My po waszych rządach zdecydowanie uprościmy przepisy VAT-owskie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-490.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-490.6" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-491">
          <u xml:id="u-491.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-491.1" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy teraz do pytań.</u>
          <u xml:id="u-491.2" who="#PiotrZgorzelski">Jako pierwsza głos zabierze pani poseł Joanna Senyszyn.</u>
          <u xml:id="u-491.3" who="#PiotrZgorzelski">Ale chyba jej nie ma.</u>
          <u xml:id="u-491.4" who="#PiotrZgorzelski">Zatem pan poseł Grzegorz Braun.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-492">
          <u xml:id="u-492.0" who="#GrzegorzBraun">Panie Ministrze! Wesołych świąt — ponoć się jeszcze liczy.</u>
          <u xml:id="u-492.1" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Artur Soboń: W oktawie jesteśmy.)</u>
          <u xml:id="u-492.2" who="#GrzegorzBraun">Mieścimy się w terminie urzędowym, prawda? Niech pan przemówi więc ludzkim głosem. To wprawdzie nie te święta, ale może pan skorzystać z okazji. Niech pan powie tak szczerze, ile jeszcze takich zmian, implementacji w tej jednej ustawie, którą męczycie, dręczycie Polaków, planuje pan na najbliższy kwartał, półrocze, sezon. Dobrze?</u>
          <u xml:id="u-492.3" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Artur Soboń: W kolejnym punkcie porządku obrad.)</u>
          <u xml:id="u-492.4" who="#GrzegorzBraun">Jak szybko to będzie wchodzić? Czy na każdym posiedzeniu będziemy dodawać następną ryzę papieru do ustawy o VAT?</u>
          <u xml:id="u-492.5" who="#GrzegorzBraun">Druga rzecz. Mam nadzieję, że jakieś pierwiastki ludzkie jeszcze tam gdzieś tlą się w pańskiej osobie…</u>
          <u xml:id="u-492.6" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Nie, no nie.)</u>
          <u xml:id="u-492.7" who="#GrzegorzBraun">…i musi pan od czasu do czasu, kiedy nie widzi pański minister zwierzchni i premier okrutnik, uronić łzę nad tą hekatombą polskiej przedsiębiorczości, do której doprowadziliście. Pół miliona interesów zawieszonych albo zlikwidowanych — jak tu wyglądają pańskie plany?</u>
          <u xml:id="u-492.8" who="#GrzegorzBraun">Ile jeszcze interesów w Polsce padnie, zrezygnuje, skapituluje do końca tej kadencji, zanim pozbawimy was niekontrolowanego wpływu na życie, zdrowie i mienie Polaków?</u>
          <u xml:id="u-492.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-493">
          <u xml:id="u-493.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-493.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Krystyna Skowrońska.</u>
          <u xml:id="u-493.2" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-494">
          <u xml:id="u-494.0" who="#KrystynaSkowrońska">To dla pana posła czy dla mnie te brawa?</u>
          <u xml:id="u-494.1" who="#KrystynaSkowrońska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Skoro rozmawiamy o podatku VAT, to jest jeszcze jedna rzecz. Wprowadzamy Ministerstwo Cyfryzacji, mamy bardzo wielu ministrów, ale nie myślimy o jednej najważniejszej rzeczy dla przedsiębiorców — o krótszym okresie zwrotu VAT-u. Przecież zapisany jest 150-dniowy termin. Możemy zrobić krótszy. Możemy tak zapisać, jak państwo mówicie. Zwracamy to średnio po 40 dniach. Tyle Polak, przedsiębiorca czeka na zwrot VAT-u. Termin może być krótszy. Kiedy się tego dopracujemy? Może państwo sami to wniesiecie i powiecie: 20 dni, 14 dni? Przecież dla firmy płynność, obrót pieniądzem jest rzeczą najważniejszą. Spośród tego wszystkiego, czego nie robicie, najprostszą rzeczą jest szybszy zwrot VAT-u. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-494.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-494.3" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-495">
          <u xml:id="u-495.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-495.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Rafał Adamczyk.</u>
          <u xml:id="u-495.2" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę i dziękuję za wyrozumiałość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-496">
          <u xml:id="u-496.0" who="#RafałAdamczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Projekt dotyczy wprowadzenia nowych regulacji nakładających na dostawców usług płatniczych zlokalizowanych w Polsce obowiązek prowadzenia kwartalnej ewidencji płatności transgranicznych i odbiorców płatności. W założeniu ewidencje te będą udostępnianie drogą elektroniczną szefowi Krajowej Administracji Skarbowej. Czy pan jako minister jest w stanie zagwarantować, że te dane będą zabezpieczone we właściwy sposób? Bardzo bym prosił o odpowiedź pisemną. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-497">
          <u xml:id="u-497.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-497.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Mirosław Suchoń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-498">
          <u xml:id="u-498.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-498.1" who="#MirosławSuchoń">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! 620 tys. — tę liczbę trzeba powtarzać do znudzenia. Trzeba ją tutaj przypominać za każdym razem, kiedy zabieracie się za podatki. 620 tys. firm w zeszłym roku zakończyło działalność, zawiesiło działalność. To o 100 tys. więcej niż rok wcześniej. To jest efekt, to jest skutek waszej nieudolności, jeżeli chodzi o procedowanie, przyjmowanie przepisów. To jest skutek waszego komplikowania prawa. Przez ostatnie 7 lat trwa proces, który zapędził polskie firmy w jakiś kozi róg, jeżeli chodzi o przepisy. Tego nigdy w Polsce nie było, tego nie ma nigdzie na świecie. To jest coś, w czym przodujecie. Ta opresja podatkowa, z którą polskie firmy codziennie muszą walczyć, zamiast prowadzić działalność gospodarczą, je rujnuje.</u>
          <u xml:id="u-498.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-498.3" who="#MirosławSuchoń">W zeszłym roku działalność zakończyło o 100 tys. więcej firm niż rok wcześniej. To jest smutny skutek waszych rządów. Przyjdzie się pożegnać, ale będziemy to rozliczać. Zapłacicie za to.</u>
          <u xml:id="u-498.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-499">
          <u xml:id="u-499.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-499.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Zdzisław Wolski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-500">
          <u xml:id="u-500.0" who="#ZdzisławWolski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Art. 110 omawianej ustawy stanowi, że dostawca usług płatniczych przechowuje ewidencję w postaci elektronicznej przez okres 3 lat od zakończenia roku podatkowego, w którym nastąpiła płatność, zaś Krajowa Administracja Skarbowa może przetwarzać dane przez 5 lat od końca roku, w którym dane zostały przekazane. Ustawa nie precyzuje wprost, jednoznacznie, w jakim czasie od płatności dostawca ma przekazać dane do KAS-u. Może to spowodować sytuację, szczególnie na przełomie roku, w której dla Krajowej Administracji Skarbowej będzie to nie 5 lat, ale 6 lat, a nawet teoretycznie 8 lat, a zobowiązania podatkowe przecież przedawniają się po upływie 5 lat. Czy ten okres przedawnienia trwający 5 lat będzie dalej utrzymany przy tak nieprecyzyjnych zapisach?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-501">
          <u xml:id="u-501.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-501.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Małgorzata Pępek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-502">
          <u xml:id="u-502.0" who="#MałgorzataPępek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie ulega wątpliwości, że systemy płatności odgrywają coraz istotniejszą rolę w systemie przeciwdziałania nadużyciom. Nie da się ukryć, że procedowana ustawa ingeruje w prowadzenie działalności gospodarczej. Z tego względu proszę o odpowiedź na następujące pytanie: Jak wprowadzanie nowych systemów ewidencji i nakładanie kolejnych form kontroli ma się do uproszczenia systemu podatkowego? Jak można wmawiać społeczeństwu, że nałożenie tych obowiązków ma ułatwiać firmom codzienne funkcjonowanie? Poza tym w jaki sposób dane, o których mowa w ustawie, będą chronione? Które podmioty będą w posiadaniu dostępu do tej bazy? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-503">
          <u xml:id="u-503.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-503.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Jan Szopiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-504">
          <u xml:id="u-504.0" who="#JanSzopiński">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Dostawca usług płatniczych jest zobowiązany prowadzić ewidencję odbiorców płatności i płatności transgranicznych w odniesieniu do świadczonych usług płatniczych w postaci elektronicznej za każdy kwartał, jeżeli w ciągu kwartału świadczył usługi płatnicze odpowiadające ponad 25 płatnościom transgranicznym na rzecz tego samego odbiorcy płatności.</u>
          <u xml:id="u-504.1" who="#JanSzopiński">Bardzo chciałbym poznać specjalistów, którzy są autorami tego zapisu w ramach tego projektu, który omawiamy. Aby stwierdzić wystąpienie 25 czy 5 lub 10 transakcji w dowolnym okresie, konieczne jest prowadzenie stałej ewidencji wszystkich płatności, aby na tej podstawie stwierdzić ten fakt. Prowadzenie takich ewidencji wynika z obowiązków ciążących na wszystkich dostawcach usług płatniczych, z czego musi zdawać sobie sprawę nawet zupełny laik niezwiązany z branżą. Uprzejmie proszę o odpowiedź w tej sprawie na piśmie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-504.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-505">
          <u xml:id="u-505.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-505.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Konrad Berkowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-506">
          <u xml:id="u-506.0" who="#KonradBerkowicz">Panie Ministrze! Przez lockdowny, rozdawnictwo i drukowanie pustego pieniądza wywołaliście inflację, a inflacja powoduje, że każdy, kto ma jakieś oszczędności i stara się cokolwiek na tym zyskać, i tak oczywiście traci, bo nie wyprzedzi inflacji, a wy nadal pobieracie od niego podatek Belki, karząc go dodatkowo za to, że oszczędza, co oczywiście dodatkowo stymuluje inflację, bo zniechęca do oszczędzania.</u>
          <u xml:id="u-506.1" who="#KonradBerkowicz">Pytanie, kiedy zrobicie tak oczywistą i prostą rzecz jak zaniechanie pobierania podatku Belki. Minister finansów może to zrobić rozporządzeniem, bez głosowania na tej sali. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-506.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-507">
          <u xml:id="u-507.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Artur Łącki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-508">
          <u xml:id="u-508.0" who="#ArturŁącki">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Prawo unijne. Przyjmujecie wszystko jak leci, ale implementujecie to tylko wtedy, kiedy wam pasuje.</u>
          <u xml:id="u-508.1" who="#ArturŁącki">Panie Ministrze! Proszę powiedzieć, dlaczego nie przyjmujecie prawa, które pozwoli Polkom i Polakom wziąć pieniądze z KPO? Tu jakoś nie widzę waszej pracy. Po co w ogóle wprowadzacie to prawo? Żeby jeszcze bardziej inwigilować Polaków, żeby szukać domniemanych złodziei i przestępców. Tylko po to to robicie. Jeśli dalej będziecie tak pracować, to kto zostanie w Polsce? Wydaje mi się, że tylko wy, może Sejm, pewnie budżetówka, ale też nie cała, bo np. nauczyciele wyjadą. Tworzycie sowiecką Rzeczpospolitą Polską w sutannie. To robicie.</u>
          <u xml:id="u-508.2" who="#ArturŁącki">To prawo oczywiście kiedyś trzeba zaimplementować. Kiedy należy to zrobić? Wtedy, kiedy zmienimy całą filozofię prawa podatkowego w Polsce, kiedy wprowadzimy takie prawo, jakie jest w Unii Europejskiej. Jeśli chodzi o prawo podatkowe, to tam jest jedna filozofia. Chodzi o to, żeby pomóc podatnikowi, pomóc przedsiębiorcy. W Polsce mamy zamordystyczne prawo, które mówi jedno: szukaj złodzieja, tam musi być złodziej. Robicie prokuratora Wyszynskiego w wydaniu PiS. Dajcie mi człowieka, to powiem wam, że ukradł coś z podatków. To robicie.</u>
          <u xml:id="u-508.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-509">
          <u xml:id="u-509.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-509.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Janusz Korwin-Mikke.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-510">
          <u xml:id="u-510.0" who="#JanuszKorwinMikke">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo dobrze, że będą ściągane pieniądze od tych, którzy oszukują i którzy oszukiwali do tej pory, ponieważ musi być pewna równość. Nie może być tak, że jedni płacą, a drudzy nie. Niestety, jest też druga strona medalu. Do kasy wpłynie więcej pieniędzy, co oznacza, że w naszych kieszeniach zostanie mniej pieniędzy. Tak że to jest oczywiście niekorzystne. Jakie jest rozwiązanie tego problemu? Jest oczywiste. Uszczelnieniu systemu powinno towarzyszyć obniżenie stawki VAT. Czyli jeżeli z jednej strony uszczelniamy system, to z drugiej strony zmniejszamy stawkę VAT do minimalnego poziomu unijnego, czyli do 15%. W ten sposób z jednej strony wpłyną pieniądze, a z drugiej strony ludzie nie będą mieli skłonności do oszukiwania. Jeżeli będzie tylko 15%, a nie 21%, to będzie mniejsza chęć, żeby naciągać państwo. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-510.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-511">
          <u xml:id="u-511.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-511.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę o zabranie głosu pana ministra Artura Sobonia, sekretarza stanu w Ministerstwie Finansów, który odpowie na zadane pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-512">
          <u xml:id="u-512.0" who="#ArturSoboń">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo dziękuję przede wszystkim za głosy dotyczące chęci pracy nad tą ustawą. Rzeczywiście ona ma charakter wdrożeniowy. Natomiast chciałbym zobrazować posłom rzeczywistą sytuację i dlatego pozwolę sobie odwołać się do kilku wątków i pokazać liczby, które opisują rzeczywistość.</u>
          <u xml:id="u-512.1" who="#ArturSoboń">Mówimy o opresyjności systemu — było to kilkakrotnie podnoszone — dlatego chciałbym zestawić sytuację z roku 2022 z sytuacją z roku 2008, kiedy władzę w Rzeczypospolitej sprawował premier Donald Tusk, który dzisiaj także ustami przedstawicieli opozycji zapowiada, że będzie mniej opresyjny. Otóż w 2008 r. było 150 tys. kontroli, a w roku 2022–22 tys. W roku 2008 było 107 tys. postępowań, a w roku 2022–33 tys. Mandatów w roku 2022 było 106 tys., a w roku 2008 były ich 302 tys.</u>
          <u xml:id="u-512.2" who="#komentarz">(Głos z sali: A ile wynosi VAT?)</u>
          <u xml:id="u-512.3" who="#ArturSoboń">Dlaczego mamy 40 mld? Dzięki temu…</u>
          <u xml:id="u-512.4" who="#komentarz">(Głos z sali: A dlaczego w 2008…)</u>
          <u xml:id="u-512.5" who="#ArturSoboń">Dobrze, to w takim razie przytoczę kolejne dane. CIT wzrósł przez 8 lat rządów Platformy o niespełna 1 mld zł, a za naszych rządów o 63 mld. Za czasów rządów Platformy VAT wzrósł o 26 mld, za czasów naszych rządów — również przez 8 lat — wzrósł o 163 mld, więc naprawdę…</u>
          <u xml:id="u-512.6" who="#komentarz">(Głos z sali: A o ile wzrósł dług? Mógłby pan to przytoczyć?)</u>
          <u xml:id="u-512.7" who="#ArturSoboń">Dług? Dług za waszych rządów… Ja mogę na bieżąco odpowiadać, tylko szkoda na to czasu…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-513">
          <u xml:id="u-513.0" who="#PiotrZgorzelski">Panie ministrze, niech pan się raczej skoncentruje na zadanych pytaniach, a nie na tych pytaniach, które padają teraz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-514">
          <u xml:id="u-514.0" who="#ArturSoboń">To bardzo ważne pytanie.</u>
          <u xml:id="u-514.1" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Które pan sam sobie stawia.)</u>
          <u xml:id="u-514.2" who="#ArturSoboń">Otóż dług wzrósł za czasów waszych rządów dokładnie o 7,5 punktu procentowego w stosunku do PKB, a za czasów naszych rządów, w dużo trudniejszej sytuacji, spadł o 1,75 punktu procentowego w stosunku do PKB.</u>
          <u xml:id="u-514.3" who="#komentarz">(Poseł Paulina Hennig-Kloska: Bo inflacja wynosi 18%.)</u>
          <u xml:id="u-514.4" who="#ArturSoboń">Nie, bo rośnie PKB i Polska gospodarka się rozwija.</u>
          <u xml:id="u-514.5" who="#ArturSoboń">Jeśli chodzi o stawki VAT, to mamy stawkę 0%, jeśli chodzi 44 pozycje z grupy produktów i usług, 5%, jeśli chodzi sześć pozycji oraz 8%, jeśli chodzi o 75 pozycji. W praktyce oznacza to, że efektywna średnia ważona stawka VAT w Polsce wynosi 16,95%, więc jest dość blisko tego, co proponował pan poseł Janusz Korwin-Mikke.</u>
          <u xml:id="u-514.6" who="#ArturSoboń">Jeśli chodzi o firmy, to spójrzmy na centralną ewidencję. W roku 2021 założono 296 tys. firm, a 176 tys. zakończyło działalność. W roku 2022 założono już 309 tys. firm, a firm, które zakończyły działalność, było 192 tys. Moim zdaniem nie warto kłamać.</u>
          <u xml:id="u-514.7" who="#ArturSoboń">Jeśli chodzi o poprawkę, to dotyczy ona tajemnicy bankowej i objęcia nią również SKOK-ów. To jest odpowiedź na pytanie pani poseł Kretkowskiej i pana posła. Natomiast jeśli chodzi o pana posła Berkowicza, to oczywiście mogę powiedzieć, jak wygląda podatek od zysków kapitałowych w innych państwach, których obywatele mimo wszystko jakoś nie zaprzestali inwestować czy oszczędzać. W Austrii wynosi on 27%, w Finlandii — 30%, we Francji — 30%, w Niemczech — 25%, w Irlandii — 25%, we Włoszech — 26%.</u>
          <u xml:id="u-514.8" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Ale tu jest Polska. Nie przemieniajcie jej w eurokołchoz.)</u>
          <u xml:id="u-514.9" who="#ArturSoboń">Polska na tym tle wypada całkiem dobrze. Ten podatek jest dużo niższy i ten frontalny atak, panie pośle, z pana strony na ekspertów, doradców podatkowych, którzy bardzo dobrze na tym zarabiają, wydaje mi się dość zaskakujący. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-515">
          <u xml:id="u-515.0" who="#PiotrZgorzelski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-515.1" who="#PiotrZgorzelski">Do trzeciego czytania projektu ustawy…</u>
          <u xml:id="u-515.2" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Pan wszystkich sądzi po sobie.)</u>
          <u xml:id="u-515.3" who="#PiotrZgorzelski">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji Finansów Publicznych w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-515.4" who="#PiotrZgorzelski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-515.5" who="#PiotrZgorzelski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-515.6" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 12. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (druki nr 3025 i 3094).</u>
          <u xml:id="u-515.7" who="#PiotrZgorzelski">Proszę panią poseł Ewę Szymańską o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-516">
          <u xml:id="u-516.0" who="#EwaSzymańska">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, druk nr 3025.</u>
          <u xml:id="u-516.1" who="#EwaSzymańska">Sejm na 73. posiedzeniu w dniu 8 marca 2023 r. zgodnie z art. 39 ust. 2 regulaminu Sejmu skierował powyższy projekt ustawy do Komisji Finansów Publicznych w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-516.2" who="#EwaSzymańska">Komisja Finansów Publicznych po rozpatrzeniu powyższego projektu ustawy na posiedzeniu w dniu 23 marca 2023 r. wnosi, aby Wysoki Sejm raczył uchwalić załączony projekt ustawy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-517">
          <u xml:id="u-517.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-517.1" who="#PiotrZgorzelski">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-517.2" who="#PiotrZgorzelski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-517.3" who="#PiotrZgorzelski">Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Andrzej Kosztowniak, który przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-518">
          <u xml:id="u-518.0" who="#AndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-518.1" who="#AndrzejKosztowniak">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Mam przyjemność przedstawienia stanowiska Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość dotyczącego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, druki nr 3025 i 3094.</u>
          <u xml:id="u-518.2" who="#AndrzejKosztowniak">Na wstępie pragnę zaznaczyć, że Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość będzie głosował za powyższym projektem ustawy.</u>
          <u xml:id="u-518.3" who="#AndrzejKosztowniak">Projekt dotyczy, szanowni państwo, m.in. podwyższenia limitu sprzedaży w przypadku małego podatnika z 1,2 mln euro do 2 mln euro, rezygnacji z obowiązku drukowania dokumentów fiskalnych, zmniejszenia formalności w obrocie międzynarodowym, wprowadzenia uproszczeń związanych z raportowaniem rozliczeń dotyczących fakturowania, likwidacji opłaty za wniosek o wydanie wiążącej informacji stawkowej, liberalizacji warunków szybszego zwrotu VAT w przypadku tzw. podatników bezgotówkowych, doprecyzowania zasad stosowania kursu przeliczeniowego dla faktur korygujących w przypadku, gdy faktury zostały wystawione w walucie obcej, wprowadzenia do polskiego systemu prawnego przeglądu wydatków oraz wprowadzenia systemu miarkowania sankcji VAT.</u>
          <u xml:id="u-518.4" who="#AndrzejKosztowniak">Panie Marszałku! Pragnę w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość złożyć na pańskie ręce jeszcze poprawki, dokładnie cztery poprawki, do powyższego projektu ustawy. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-519">
          <u xml:id="u-519.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-519.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam panią poseł Zofię Czernow, która przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-520">
          <u xml:id="u-520.0" who="#ZofiaCzernow">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska dotyczące sprawozdania komisji w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, druki nr 3025 i 3094.</u>
          <u xml:id="u-520.1" who="#ZofiaCzernow">Celem projektu ustawy jest m.in. uproszczenie rozliczenia przez podatników podatku od towarów i usług. Proponuje się m.in. podwyższenie limitu sprzedaży w przypadku małego podatnika do 2 mln euro, a także doprecyzowanie zasad stosowania kursu przeliczeniowego dla faktur korygujących, gdy faktury wystawiane są w walucie obcej.</u>
          <u xml:id="u-520.2" who="#ZofiaCzernow">Niniejszy projekt realizuje także wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Trybunał w swoim wyroku uznał, że przepisy prawa unijnego wdrożone w Polsce, ustalające jednolitą stawkę sankcji VAT 20% nie dają organom podatkowym możliwości indywidualizowania wysokości sankcji w zależności od stopnia naruszenia prawa. Trybunał stwierdził, że tryb stosowania sankcji w Polsce wykracza poza to, co jest niezbędne do realizacji celów polegających na zapewnieniu prawidłowego poboru podatku i zapobiegania oszustwom podatkowym. Wykonując wyrok TSUE, rząd proponuje w projekcie miarkowanie stosowania sankcji odpowiednio do 30%, 20% i 15%. Wprowadza się katalog przesłanek, którymi powinien kierować się organ podatkowy przy wymierzaniu takiego zobowiązania. Są one sformułowane jednak bardzo ogólnie, co może powodować dowolność kształtowania sankcji przez naczelników urzędów skarbowych, nawet w sytuacji występowania podobnych stanów faktycznych. Nieprawidłowości w rozliczaniu podatku VAT mogą być bardzo różne, mogą powstać na skutek błędnego rozliczania mimo wysokiej staranności, ale też mogą pochodzić z tytułu nadużycia prawa, a nawet oszustwa.</u>
          <u xml:id="u-520.3" who="#ZofiaCzernow">W trakcie szczegółowego rozpatrywania projektu ustawy na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych posłowie PiS wprowadzili szereg poprawek, tzw. wrzutek, które wychodzą znacząco poza materię ustawy i naruszają procedurę legislacyjną, jak chociażby konieczność zachowania trzech czytań. Szkoda, że pan poseł nie przedstawił, jakie kolejne poprawki wprowadza się do tego projektu, bo uważam, że powinniśmy wiedzieć o tym wcześniej.</u>
          <u xml:id="u-520.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-520.5" who="#ZofiaCzernow">Te zmiany, odnoszące się głównie do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a także do podatków od spadku i darowizn, powinny być przedmiotem odrębnych projektów. Nie ma żadnych przeszkód, aby szanować prawo i zasady poprawnej legislacji, gdyż Sejm posiada i czas, i niewykorzystane możliwości pracy nad nowymi projektami. Korzystajmy z tego. Nie wiem, dlaczego robi się te wrzutki, które są absolutnie niedopuszczalne.</u>
          <u xml:id="u-520.6" who="#ZofiaCzernow">Tymczasem mają miejsce ogromny chaos i bałagan. Niemalże na każdym posiedzeniu wprowadza się nagłe i często nieprzemyślane poprawki do tych samych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-520.7" who="#ZofiaCzernow">Jak Polacy mają orientować się, jakie przepisy są aktualne, skoro w Sejmie nie do końca jest wiadomo? Jaskrawym tego przykładem jest zmiana ustawy o podatku od spadków i darowizn.</u>
          <u xml:id="u-520.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-520.9" who="#ZofiaCzernow">Otóż zmiany dotyczące tego podatku wprowadzono w tzw. ustawie likwidującej bariery administracyjne. Polegają one na zwiększeniu kwot wolnych od podatku od spadków i darowizn w poszczególnych grupach podatkowych. I tak w trzeciej grupie podatkowej znacząco zwiększono — do 18 060 zł kwotę wolną od podatku. Uwaga, jeszcze nie zakończył się proces legislacyjny tej ustawy, wraca ona bowiem z Senatu na tym posiedzeniu, a tu kolejna jego zmiana, tym razem wrzucona do projektu dotyczącego podatku VAT. W tej propozycji zmienia się ponownie wysokość kwoty wolnej od podatku w trzeciej grupie podatkowej, zmniejszając ją ponad trzykrotnie — do tej kwoty sprzed kilku miesięcy, do kwoty 5733 zł. W uzasadnieniu czytamy, że przyczyną jest ryzyko nadużyć podatkowych oraz unikania opodatkowania i rozszerzania się szarej strefy w gospodarce.</u>
          <u xml:id="u-520.10" who="#ZofiaCzernow">Wysoki Sejmie! Tak nie można tworzyć dobrego prawa, które stanowi o zaufaniu obywateli do państwa. Wiele z tych wrzutek jest korzystnych, ale procedura legislacyjna — niedopuszczalna. Dziś nie wiemy, co jeszcze przygotowano, jakie są zmiany w tym projekcie. Uważam, że informowanie o tym posłów już podczas rozpatrywania poprawek jest absolutnie opóźnione. Uważam, że pan poseł powinien takie poprawki omówić, żeby posłowie wiedzieli, o co chodzi dalej w tych zmianach. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-521">
          <u xml:id="u-521.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-521.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Jacek Protasiewicz.</u>
          <u xml:id="u-521.2" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszamy.</u>
          <u xml:id="u-521.3" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-522">
          <u xml:id="u-522.0" who="#JacekProtasiewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-522.1" who="#JacekProtasiewicz">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Panie Ministrze! W imieniu klubu Koalicji Polskiej, w skład którego wchodzą posłowie Polskiego Stronnictwa Ludowego, Unii Europejskich Demokratów i Konserwatyści, chciałbym przedstawić stanowisko wobec przeprocedowanego, przepracowanego już w Komisji Finansów Publicznych projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw z druku nr 3094, nad którym dzisiaj debatujemy, a który wpłynął do Sejmu jako druk nr 3025. Celowo wymieniam te liczby, te numery, jak w przypadku poprzedniej ustawy o VAT, bo rzeczywiście pracujemy równolegle nad dwoma zmianami ustawy, ważnej ustawy, jednej z bardziej skomplikowanych regulacji podatkowych, jaką jest ustawa o podatku od towarów i usług. Warto, żebyśmy na samym wstępie zaznaczyli, o który projekt nam tu chodzi.</u>
          <u xml:id="u-522.2" who="#JacekProtasiewicz">Ważne jest również, że ta ustawa, a w zasadzie to rozszerzenie: oraz o zmianie niektórych innych ustaw zawiera w sobie kilka innych, ważnych dla podatników regulacji prawnych, bo obok tej podstawowej zmiany ustawy o VAT mamy tam także zawarte zmiany w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, zmiany w Prawie bankowym, zmianę w Ordynacji podatkowej, w Prawie celnym, a także w ustawie o podatku akcyzowym. Zaznaczę: tak było w tzw. przedłożeniu rządowym, czyli w projekcie, który 2 miesiące temu trafił do Sejmu z rządu.</u>
          <u xml:id="u-522.3" who="#JacekProtasiewicz">Występując wówczas w pierwszym czytaniu w imieniu naszego klubu, wyraziłem życzenie, że skoro rząd w uzasadnieniu zapewniał, że ustawa wprowadzi ułatwienia dla podatników, to w trakcie prac powinniśmy mieć okazję wysłuchać opinii organizacji przedsiębiorców i pracodawców. Niestety takich głosów w trakcie prac Komisji Finansów Publicznych nie usłyszeliśmy. Wyraziłem także nadzieję, że tym razem obędzie się bez tzw. wrzutek, czyli wprowadzania zmian jako poselskie, ale faktycznie przygotowanych przez rząd, bo nawet jeżeli pani poseł Szymańska, wiceprzewodnicząca komisji z Prawa i Sprawiedliwości zapowiadała poprawkę, to następnie błyskawicznie przekazywała głos przedstawicielowi Ministerstwa Finansów, który ją wyjaśniał, uzasadniał i odpowiadał na zadawane pytania.</u>
          <u xml:id="u-522.4" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Artur Soboń: Wzorowa współpraca.)</u>
          <u xml:id="u-522.5" who="#JacekProtasiewicz">Mieliśmy więc do czynienia z poprawkami rządowymi, które kryły się pod szyldem projektów poprawek poselskich. Dlaczego? Dlatego że takie poprawki poselskie nie wymagają konsultacji społecznych. I, panie ministrze, chcę zwrócić uwagę, przywołując jedno ze starszych, staropolskich pięknych przysłów, że łyżka dziegciu jest w stanie zepsuć nawet beczkę miodu. Niezależnie od tego, jakie były intencje pana osobiście, ministerstwa, jak bardzo chcieliście być może ułatwić zmianami w ustawie o podatku od spadków i darowizn czy w ustawie o podatku od osób fizycznych pewne rozwiązania dla podatników, dla obywateli, proszę mi powiedzieć, jak obywatele mają o tym wiedzieć. Skoro ta debata jest transmitowana, często oglądana, obywatele, przedsiębiorcy mają możliwość zapoznania się z tym, co tutaj się dzieje, dużo łatwiej niż przez śledzenie często żmudnych, wielogodzinnych posiedzeń Komisji Finansów Publicznych. Kiedy komisja rozpoczyna pracę, nikt nie wie, że wpłynie poprawka mówiąca o nowych zwolnieniach od podatku od spadków i darowizn czy też zmiana regulacji dotycząca inwestowania w fundusze inwestycyjne i rozliczania zysków i strat w podatku od osób fizycznych.</u>
          <u xml:id="u-522.6" who="#JacekProtasiewicz">Myślę, że żaden przedsiębiorca, który na co dzień zajmuje się utrzymaniem swojej rodziny, ciężką pracą, nie jest w stanie dowiedzieć się, wyśledzić, że takie zmiany zostały wprowadzone. Ba, więcej: uważam, że nawet doradcy podatkowi mogą mieć z tym problem, ponieważ tryb wprowadzania jest właśnie taki, jakby cichaczem. Nie mówiąc o tym, że legislatorzy, czyli nasi doradcy prawni, mówią mi, że jest on niekonstytucyjny, narusza obowiązek przeprowadzenia trzech czytań dotyczących projektu zmian podatkowych w Sejmie…</u>
          <u xml:id="u-522.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-522.8" who="#JacekProtasiewicz">…i nie powinien nigdy mieć miejsca niezależnie od intencji.</u>
          <u xml:id="u-522.9" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Wszystko prawda.)</u>
          <u xml:id="u-522.10" who="#JacekProtasiewicz">Na to chciałbym panu zwrócić uwagę i jeszcze w dodatkowym pytaniu będę miał prośbę o szczegółową odpowiedź w jednej ze spraw. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-523">
          <u xml:id="u-523.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-523.1" who="#PiotrZgorzelski">Na mównicę zapraszam pana posła Grzegorza Brauna, który przedstawi stanowisko koła Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-524">
          <u xml:id="u-524.0" who="#GrzegorzBraun">No to jest właśnie ta biegunka legislacyjna. Przecież poprzedni punkt tego posiedzenia to była zmiana ustawy o VAT i teraz — Dzień Świstaka — procedujemy nad zmianą ustawy o VAT.</u>
          <u xml:id="u-524.1" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Artur Soboń: Ale pan nie czytał.)</u>
          <u xml:id="u-524.2" who="#GrzegorzBraun">Może zaczekam, a pańscy ludzie zajadą z taczkami z tą kolejną paletą druku i przeprocedujemy kolejne ustawy.</u>
          <u xml:id="u-524.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-524.4" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Artur Soboń: I tak pan żadnej z nich nie czyta.)</u>
          <u xml:id="u-524.5" who="#GrzegorzBraun">Panie Ministrze! Może pana za to wyrzucą z roboty, ale pan prezes Korwin uważa, że pan jest nawet na tle tej całej bandy Zjednoczonej łże-Prawicy sympatycznym chłopcem i jak spojrzeć na pana i kolegę, który tam się czai, to…</u>
          <u xml:id="u-524.6" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Niech pan nie chwali, bo go wyrzucą.)</u>
          <u xml:id="u-524.7" who="#GrzegorzBraun">Takie właśnie wyraziłem przypuszczenie.</u>
          <u xml:id="u-524.8" who="#GrzegorzBraun">Ale, panie ministrze, pan pewnie nawet tak nie myśli o sobie, ale jak pan przy goleniu spojrzy w lustro, niech pan wspomni rozdział 13. Apokalipsy. Bestia, bez której znamienia nikt nie może kupić ani sprzedać, to pan, to właśnie pan z kolegami. To właśnie to, doszliśmy do ściany. Odechciewa się żyć, od samego czytania biorą mdłości, panie ministrze,…</u>
          <u xml:id="u-524.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-524.10" who="#GrzegorzBraun">…a żeby potem zabrać się jeszcze za jakąś działalność gospodarczą i nie uciekać na księżyc, na Madagaskar, to jest niemożliwością. I dlatego ponad pół miliona, tu kolega mnie skorygował, nie pół miliona, tylko ponad pół miliona interesów padło w sezonie mijającym.</u>
          <u xml:id="u-524.11" who="#GrzegorzBraun">I pan nie odpowiedział mi na pytanie, jaki jest plan ministerstwa dożynania polskiej przedsiębiorczości. To, że wy coś implementujecie, to dla nas nie jest argument. Nie sprowadzajcie nam Brukseli do Warszawy. Nie budujcie nam eurokołchozu w Polsce. Tu jest Polska, nie land eurokołchozowy, nie republika sowiecka, nie stan amerykański. Tu jest Polska. I tak żyć się nie da. I tak nie da się budować, tak nie da się żyć twórczo.</u>
          <u xml:id="u-524.12" who="#GrzegorzBraun">No tak, zgadzam się, panie prezesie, nawet w Oświęcimiu ludzie teatr po godzinach uprawiali, recytowali poezję romantyczną, ale robili to wbrew systemowi, a nie dzięki. Więc pan buduje taki system totalniacki. Każdy totalitaryzm to nie są wbrew pozorom kohorty jakichś esesmanów na co dzień. Na co dzień są wyglądający skromnie urzędnicy z ministerstwa, jakieś nauczycielki w roli przewodniczących komisji sejmowych. Tak wygląda totalitaryzm. Tak, nie enkawudyści strzelający w potylicę — to jest od święta. To jest eksces, spychanie do dołu z wapnem. Pan spycha do dołu z wapnem. Każdym ruchem, no nie pióra już, tylko kliknięciem klawiatury.</u>
          <u xml:id="u-524.13" who="#GrzegorzBraun">Panie Ministrze! Proszę się opamiętać, wróćmy do normalności, nie budujmy eurokołchozu nad Wisłą.</u>
          <u xml:id="u-524.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-525">
          <u xml:id="u-525.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Mirosław Suchoń przedstawi stanowisko Koła Parlamentarnego Polska 2050, a listę mówców zamknie obecny już wśród nas pan poseł Dariusz Wieczorek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-526">
          <u xml:id="u-526.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-526.1" who="#MirosławSuchoń">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Koła Parlamentarnego Polska 2050 w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw po przedstawieniu sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-526.2" who="#MirosławSuchoń">Wysoka Izbo! Przedstawiony przez rząd projekt ustawy zawierał zmiany w szeregu aktów prawnych, m.in. w ustawie o podatku od towarów i usług, gdzie ulegała zmianie definicja małego podatnika, ulegały zmianie również kwestie dotyczące ustalania kursów czy procedur związanych z wiążącą informacją stawkową czy innych szczegółowych zasad rozliczania podatku VAT. W projekcie ustawy ujęto także szereg innych pomysłów. Natomiast na uwagę zasługuje fakt, że podczas prac komisji dokonano kilku różnych wrzutek, m.in. wrzutki, która ma naprawić ten błąd, a w zasadzie wielbłąd, dotyczący pomysłu rządu Prawa i Sprawiedliwości, aby płacono podatek od pomocy dzieciom, które np. znajdują się w tragicznej sytuacji zdrowotnej i za pomocą różnego rodzaju portali rodzice poszukują wsparcia finansowego koniecznego do leczenia. No ale rząd Prawa i Sprawiedliwości chciał właśnie takich rodziców i takie datki obciążać podatkiem od darowizn. Dobrze, że państwo poszli po rozum do głowy, szkoda, że robicie to w takiej formule wrzutki, która nic wspólnego nie ma ani ze zdrowym rozsądkiem, ani z uczciwością po prostu.</u>
          <u xml:id="u-526.3" who="#MirosławSuchoń">Składamy do tej ustawy szereg poprawek, cztery poprawki, które poprawią ten projekt ustawy.</u>
          <u xml:id="u-526.4" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Artur Soboń: Poprawki są strasznie złe.)</u>
          <u xml:id="u-526.5" who="#MirosławSuchoń">I tak: po pierwsze, proponujemy zmianę definicji małego podatnika w zakresie podatku VAT w taki sposób, że będą to te firmy, które osiągają do 3 mln euro przychodu. Przypomnę, że m.in. innymi możliwość rozliczania podatku VAT metodą kasową jest możliwa dla małego podatnika. W naszej ocenie to powinien być standard, w związku z tym składamy poprawkę ustawy i tutaj już od razu realizujemy część naszego programu gospodarczego. Proponujemy także, aby wiążące informacje stawkowe i akcyzowe były wydawane na 10 lat.</u>
          <u xml:id="u-526.6" who="#MirosławSuchoń">Przypomnę, że już rozmawialiśmy o tym przy poprzednim projekcie ustawy. Ministerstwo wtedy upierało się, że jednak musi to być 5 lat. Dzisiaj to zmieniacie. Zmieńmy to od razu na 10 lat. Chodzi o nasze dwie poprawki. I proponujemy, aby w sytuacji, w której Ministerstwo Finansów będzie prowadziło zapowiadany w projekcie ustawy audyt dotyczący wydatków publicznych, protokół tego audytu trafiał do sejmowej Komisji Finansów Publicznych jako komisji odpowiedzialnej za analizę budżetową.</u>
          <u xml:id="u-526.7" who="#MirosławSuchoń">Na ręce pana marszałka w imieniu Koła Parlamentarnego Polska 2050 składam cztery poprawki. Proszę o ich przyjęcie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-527">
          <u xml:id="u-527.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-527.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam pana posła Dariusza Wieczorka w celu wygłoszenia oświadczenia w imieniu klubu Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-528">
          <u xml:id="u-528.0" who="#DariuszWieczorek">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam przyjemność przedstawić stanowisko klubu Lewicy wobec projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. To druk nr 3025 i druk, którym dysponujemy po posiedzeniu komisji.</u>
          <u xml:id="u-528.1" who="#DariuszWieczorek">Myślę, że przy rozpatrywaniu tego projektu ustawy kluczową sprawą jest odniesienie się do systemu podatkowego i do stanu finansów publicznych. Nie ma wątpliwości, że niektóre z tych zapisów, jeżeli chodzi o kwestie związane z podatkiem VAT, są korzystne. To chociażby kwestia dotycząca tych 2 mln euro, o czym tutaj mówiliśmy, kwestie dotyczące kar, kwestie, na które zwraca uwagę TSUE, instytucje europejskie. To jest oczywiście dobry kierunek, natomiast jedno jest pewne: w Polsce przepisy dotyczące podatków są bardzo niejasne, są absolutnie nieklarowne i jest ogromny bałagan, jeżeli chodzi o system podatkowy w Polsce. Przypomnę tylko, że ten bałagan został wzmożony słynnym Polskim Ładem. Chaos wprowadzony przez te ustawy pogłębił jeszcze to wszystko, z czym mamy w tej chwili do czynienia. Następują ciągłe zmiany. Sposób procedowania nad tym projektem ustawy też to pokazuje, bo przecież w trakcie procedowania były wprowadzane kolejne poprawki. A więc jedno jest pewne: mimo korzystnych zmian ten system niestety staje się jeszcze bardziej nieklarowny. Ten system będzie przecież oparty na wiążących informacjach w różnym zakresie przedstawianych przez urzędy skarbowe. Tak nie powinien działać system podatkowy, bo każdy podatnik, i przedsiębiorca, i osoba prywatna, powinien wiedzieć na podstawie prostych, jasnych i klarownych przepisów, jakie podatki będzie płacił.</u>
          <u xml:id="u-528.2" who="#DariuszWieczorek">Oczywiście sprawa dotyczy podatku VAT, więc chciałbym też zwrócić uwagę na jedną rzecz: rządzicie 8 lat, więc już skończmy z tymi mafiami VAT-owskimi, bo jeżeli nastąpiło uszczelnienie systemu, o czym mówicie, to dzisiaj powinno nastąpić uproszczenie systemu, jeżeli chodzi o podatek VAT.</u>
          <u xml:id="u-528.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-528.4" who="#DariuszWieczorek">Przede wszystkim powinniście myśleć o tym, czy nie należy zmniejszać tego podatku.</u>
          <u xml:id="u-528.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-528.6" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-528.7" who="#DariuszWieczorek">To jest podatek, który uderza w najbiedniejszych, bo te 23% mamy w cenie każdego towaru. Pamiętam, jak poprzednia władza przejściowo podnosiła to z 22% na 23%. To miało być na rok, na 2 lata, a już mamy tych lat bodajże 12 i cały czas ten 23-procentowy VAT funkcjonuje. O tym w ogóle nie dyskutujecie, a zmniejszenie tego podatku na pewno spowodowałoby uproszczenie tego całego systemu i nie trzeba by było korzystać z tych różnych wiążących informacji, wiążących opinii wydawanych przez urzędy skarbowe.</u>
          <u xml:id="u-528.8" who="#DariuszWieczorek">Ale co jest ciekawego w tej ustawie? Od 2024 r. planujecie wprowadzić przegląd wydatków.</u>
          <u xml:id="u-528.9" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: To oni będą rządzić?)</u>
          <u xml:id="u-528.10" who="#DariuszWieczorek">To rzeczywiście jest dyrektywa organów unijnych, które jednoznacznie stwierdzają, że przejrzystość polskiego budżetu nie należy do najlepszych, a wręcz należy stwierdzić, że ten budżet jest raczej mętny. Wysoka Izba też nie ma kontroli nad tym, co jest w tym budżecie.</u>
          <u xml:id="u-528.11" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Księgowość kreatywna.)</u>
          <u xml:id="u-528.12" who="#DariuszWieczorek">To taka księgowość kreatywna, bo — jak Najwyższa Izba Kontroli mówi w wielu swoich dokumentach — wiele środków finansowych jest wydawanych poza budżetem przez różne fundusze.</u>
          <u xml:id="u-528.13" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Drugi budżet poza budżetem.)</u>
          <u xml:id="u-528.14" who="#DariuszWieczorek">Jest tworzony ten drugi budżet, w związku z czym ten przegląd wydatków rzeczywiście jest wprowadzany. Problem tylko polega na tym, że absolutnie z tej ustawy nie wynika wiodąca rola ministra finansów. Minister finansów powinien być taką osobą, która ma prawo kontrolować, ma prawo wskazywać błędy i problemy w innych ministerstwach, natomiast tu robicie to w sposób bardzo delikatny: trzeba usiąść z kolegą ministrem i ustalić, jaki może być zakres. Jak minister finansów będzie ustalał z ministrem resortowym, jaki ma być zakres, to ten minister resortowy nigdy nie wskaże problemów i tego, gdzie wydaje pieniądze nie tak jak trzeba. A więc to niewątpliwie będzie jeszcze wymagało poprawy.</u>
          <u xml:id="u-528.15" who="#DariuszWieczorek">Klub Lewicy w sprawie tej ustawy nie będzie składać poprawek, bo uważamy, że jeżeli chodzi o podatki VAT, PIT i CIT, system powinien ulec generalnej zmianie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-528.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-529">
          <u xml:id="u-529.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-529.1" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-529.2" who="#PiotrZgorzelski">Jako pierwsza zapisała się pani poseł Joanna Senyszyn, ale jest nieobecna.</u>
          <u xml:id="u-529.3" who="#PiotrZgorzelski">Zatem zapraszam pana posła Grzegorza Brauna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-530">
          <u xml:id="u-530.0" who="#GrzegorzBraun">Niech pan mi pokaże, panie ministrze, bo się nie doszukałem, gdzie jest to doprecyzowanie definicji bagażu osobistego w tej ustawie. Rozrzewniło mnie to, że zajmujecie się definiowaniem bagażu osobistego. Po prostu ten natłok, nawał i ta bieżączka utrudniają mi przewertowanie ustawy po raz trzeci i odnalezienie, gdzie jest ujęty bagaż osobisty.</u>
          <u xml:id="u-530.1" who="#GrzegorzBraun">Ale chciałem zapytać o tworzenie kategorii równych i równiejszych. Zwolnieni z VAT-u będą odstępujący pojazd, najczęściej czterokołowy, jeszcze z silnikiem spalinowym, związani z obcymi placówkami dyplomatycznymi na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. I wie pan co? To mnie wkurza, podobnie jak zezwolenie na obnoszenie się z bronią przez amerykańskich towarzyszy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podczas gdy Polak jest gnębiony wielopiętrowym systemem utrudnień w dostępie do broni.</u>
          <u xml:id="u-530.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-530.3" who="#GrzegorzBraun">Jeśli to jest godziwe i wskazane w odniesieniu do dyplomaty, to czy koniecznie trzeba utrzymywać Polaka we własnym kraju, na własnej ziemi w sytuacji, nazwijmy to, defaworyzowania?</u>
          <u xml:id="u-530.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-531">
          <u xml:id="u-531.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Jan Szopiński.</u>
          <u xml:id="u-531.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-532">
          <u xml:id="u-532.0" who="#JanSzopiński">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Bardzo silna reprezentacja klubu PiS-u w postaci jednego pana posła, którego bardzo serdecznie witam.</u>
          <u xml:id="u-532.1" who="#JanSzopiński">Jestem pod dużym wrażeniem szczegółowości i dbałości urzędnika przygotowującego uzasadnienie tego projektu. Zadbał on nawet o wyliczenie kosztów przesyłek pocztowych, w których to urzędy skarbowe informują podatników o swoich decyzjach. Widzimy tutaj bardzo daleko idącą dbałość o finanse publiczne i aż ciśnie się na usta pytanie, dlaczego pan premier nie bierze przykładu ze swojego pracownika. Dlaczego pan premier nie jest równie oszczędny podczas rozdawania publicznych pieniędzy dla popleczników swojej partii? Za przykład mogę podać pewną fundację związaną z pewnym posłem, która ostatnio otrzymała 4 mln zł. Podatnik, który do urzędu skarbowego przekazuje często miliony złotych, które zarobił dzięki swej pracowitości, nie zasługuje na pisemne powiadomienie o decyzji urzędu w sprawie jego pieniędzy, natomiast fundacja związana z posłem zasługuje na 4 mln zł, aby uczyć ludzi demokracji, aby jeździć do mieszkańców polskich miast, pouczać ich, w jaki sposób mają świadomie korzystać ze swoich praw.</u>
          <u xml:id="u-532.2" who="#JanSzopiński">Chciałbym zapytać, czy Poczta Polska została zwolniona z obowiązku dostarczania decyzji skarbowych. To oczywiście nieliczne przykłady absurdów zapisanych w tym dokumencie, na które do tej pory nie zwrócono uwagi. Gdybym mógł poprosić o odpowiedź na piśmie, byłbym zobowiązany. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-533">
          <u xml:id="u-533.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Rafał Adamczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-534">
          <u xml:id="u-534.0" who="#RafałAdamczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Projekt dotyczy m.in. podwyższenia limitu sprzedaży małego podatnika z 1,2 do 2 mln euro oraz likwidacji opłaty za wniosek o wydanie wiążącej informacji stawkowej. Pierwsze pytanie: Ilu podatników, tzw. małych podatników, jakiej grupy będzie to dotyczyło? Drugie pytanie. Jeśli chodzi o likwidację opłaty za wniosek tzw. WIS, to jakie były z niej wpływy w 2022 r.? Dziękuję i prosiłbym o pisemną odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-534.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-535">
          <u xml:id="u-535.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-535.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Mirosław Suchoń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-536">
          <u xml:id="u-536.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-536.1" who="#MirosławSuchoń">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Panie ministrze, pani premier Beata Szydło, na pewno pan kojarzy, była premierem rządu PiS od 2015 r. Pani wtedy jeszcze kandydatka na panią premier w lipcu 2015 r. zadeklarowała podczas jednej z konwencji PiS, która miała miejsce, o ile się nie mylę, w Katowicach, że obniżycie państwo podatek VAT z 23 do 22%. Jak wiemy, dzisiaj VAT wynosi nadal 23%. Panie ministrze, dlaczego pani Beata Szydło, wtedy kandydatka na premiera, kłamała? Dlaczego okłamała opinię publiczną?</u>
          <u xml:id="u-536.2" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Ona zmieniła zdanie.)</u>
          <u xml:id="u-536.3" who="#MirosławSuchoń">Dlaczego nie wypełniła tego złożonego publicznie przyrzeczenia, mimo że mamy rok 2023, czyli niemalże już 8 lat minęło od tej deklaracji? I kiedy rząd PiS wypełni tę publiczną deklarację? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-537">
          <u xml:id="u-537.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-537.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Zdzisław Wolski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-538">
          <u xml:id="u-538.0" who="#ZdzisławWolski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rozwiązania podatkowe z jednej strony powinny oczywiście utrudniać życie, wyłapywać nieuczciwych, nierzetelnych podatników, ale tym uczciwym, którzy chcą działać zgodnie z prawem, jakimś prezesom, właścicielom, głównym księgowym, dobrym prawnikom powinny ułatwiać prowadzenie bez zarzutów swojej działalności. Chodzi mi o WIS, czyli wiążącą informację skarbową, wydawaną przez dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej. Art. 9 dopuszcza, co jest logiczne, zmiany WIS-u z chwilą wejścia w życie tej ustawy. Art. 42c, art. 42h oraz art. 42i już bardziej to precyzują. Natomiast w przypadku tej ustawy, sprzecznie z podstawową zasadą prawa, że prawo nie działa wstecz, może wystąpić sytuacja skutkująca ograniczonym zaufaniem do organów podatkowych i niesłusznymi konsekwencjami, bo dana regulacja może być różnie interpretowana w zależności od okresu, w którym zaistniała, przed wejściem w życie ustawy czy po nim. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-538.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-539">
          <u xml:id="u-539.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-539.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Konrad Berkowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-540">
          <u xml:id="u-540.0" who="#KonradBerkowicz">Ja może, kontynuując wątek poruszony przez jednego z moich przedmówców, przypomnę o podatku VAT pomniejszanym o 1% na 2 lata, bo to jest dobry przykład kontynuacji przez PiS polityki PO. Jak PO podniosło na 2 lata ten podatek, to wy to krytykowaliście. Później PO to przedłużyło, a wy to przedłużacie już od 7 lat.</u>
          <u xml:id="u-540.1" who="#KonradBerkowicz">Przypomnę też, że w pewnym momencie nie wpisywaliście kolejnych dat, kiedy wygaśnie ta podwyżka, tylko wpisaliście warunki budżetowe, jakie budżet musi spełnić — musi być zdrowy, w dobrym stanie — żeby automatycznie ten podatek się obniżył.</u>
          <u xml:id="u-540.2" who="#KonradBerkowicz">W tamtym roku problem polegał na tym, że zrobiliście taką kreatywną księgowość, że na papierze spełniliście te wszystkie warunki i automatycznie ten VAT powinien się obniżyć, ale wy tego nie zrobiliście, tylko dodaliście kolejne absurdalne warunki. Może wpiszcie po prostu, że ten VAT zostanie obniżony, jak polski prom kosmiczny wyląduje na Księżycu. Przynajmniej będziemy wiedzieli, na czym stoimy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-540.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-541">
          <u xml:id="u-541.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Zofia Czernow.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-542">
          <u xml:id="u-542.0" who="#ZofiaCzernow">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Chciałam się zapytać, czy rząd już zdecydował, ile ostatecznie ma wynosić kwota wolna od podatku w trzeciej grupie podatkowej w podatkach od spadku i darowizn, bo w tej chwili w trakcie legislacji są dwie kwoty. Jedna kwota to 18 tys. zł z drobną kwotą jeszcze do tego, a druga trzy razy niższa, 5733 zł. A może wśród tych poprawek, które Prawo i Sprawiedliwość przed chwilą wniosło — cztery dodatkowe poprawki — jest jeszcze inna kwota? Proszę odpowiedzieć, ile ma wynosić ta kwota, bo to nie tylko dotyczy ludzi, którzy dokonują zrzutek, ale też tych, którzy dokonują darowizn na cele wyborcze dla poszczególnych kandydatów.</u>
          <u xml:id="u-542.1" who="#ZofiaCzernow">Drugie. Chciałabym się dowiedzieć, jakie to są te cztery poprawki, bo chciałabym się przygotować na posiedzenie Komisji Finansów Publicznych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-543">
          <u xml:id="u-543.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-543.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Janusz Korwin-Mikke.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-544">
          <u xml:id="u-544.0" who="#JanuszKorwinMikke">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ponieważ pan minister Soboń powiedział nam, że w tej chwili ważony VAT wynosi tak naprawdę 16% z hakiem, to może wykorzystajmy okazję, że udało się uszczelnić system podatkowy, i ustalmy od wszystkiego 15%. Będzie to jednocześnie uproszczenie i to obniżenie, o które nam chodzi.</u>
          <u xml:id="u-544.1" who="#JanuszKorwinMikke">Odmawiamy rządowi prawa do manipulowania ludźmi, tłumaczenia, że lepiej jest, gdy ludzie czytają gazety, niż, załóżmy, piją lemoniadę, bo rząd ustala niższy VAT od lemoniady, a wyższy od gazet albo czegoś takiego. Nie. Ludzie mają decydować, co jest dla nich korzystne. Nie widzimy najmniejszego powodu, żeby rząd to robił. To nawet nie chodzi o łapówki. Ten minister czuje się ważny, że przychodzi jakiś lobbysta i błaga w imieniu jakiejś branży, żeby jemu dać nie 15%, a 8% albo odwrotnie. I to o to tylko chodzi. Otóż my chcemy to uprościć i zlikwidować tę władzę rządu nad obywatelami. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-544.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-545">
          <u xml:id="u-545.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-545.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Jacek Protasiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-546">
          <u xml:id="u-546.0" who="#JacekProtasiewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-546.1" who="#JacekProtasiewicz">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Dwa precyzyjne pytania związane z procedowaniem nad tą ustawą. Pierwsze dotyczy wprowadzonej w trybie wrzutki zmiany do ustawy o podatku PIT. Pamiętam, jak przedstawiciel Ministerstwa Finansów uzasadniał to jakąś strategią, planem przyjętym przez rząd w 2019 r., jak dobrze pamiętam. Pracowaliśmy nad tą ustawą w 2023 r., to co stało na przeszkodzie, żeby przyjęty w 2019 r. jakiś strategiczny plan zrealizować w ciągu tych 4 lat, a nie w trybie wrzutki w drugim czytaniu w marcu 2023 r.</u>
          <u xml:id="u-546.2" who="#JacekProtasiewicz">Zmiana ustawy o podatku od spadków i darowizn. Równolegle z pracami w Sejmie w komisji w trybie wrzutki nad propozycjami dotyczącymi tej samej sprawy, tej samej ustawy pracowała nieco wcześniej ta sama komisja i projekt znajduje się w Senacie. Dlaczego taki bałagan? Dlaczego lewica nie wie, co robi prawica? W rozumieniu biblijnym to by miało jeszcze sens, ale w rozumieniu praktycznym, politycznym to oznacza wielki chaos i niechlujstwo w pracach tej ekipy rządowej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-547">
          <u xml:id="u-547.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-547.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Dariusz Wieczorek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-548">
          <u xml:id="u-548.0" who="#DariuszWieczorek">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Kontynuuję wątek dotyczący przeglądu wydatków. W 2016 r. przedstawiliście założenia reformy systemu budżetowego. Minister finansów powołał komitet sterujący, który miał analizować wydatki budżetowe poszczególnych jednostek, poszczególnych ministerstw. Mam prośbę o to, żeby pan minister przedstawił nam: Jakie są efekty prac tego komitetu sterującego? Kto wchodził w skład tego komitetu, który miał kontrolować dyscyplinę wydatków publicznych? Ile kontroli przeprowadzono w ministerstwach od początku tej kadencji? Już nie od 8 lat, od początku tej kadencji. Jakie są wyniki tych kontroli, czyli czy efektem tego jest stwierdzenie, że wszystkie środki finansowe są wydawane zgodnie z regułami dyscypliny finansowej budżetu państwa? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-549">
          <u xml:id="u-549.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-549.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszamy pana ministra Sobonia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-550">
          <u xml:id="u-550.0" who="#ArturSoboń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-550.1" who="#ArturSoboń">Panie Marszałku! Ja sobie piórem wszystkie te pytania zapisywałem, więc z wielką przyjemnością odpowiem. Ale że też uważam pana marszałka Zgorzelskiego za sympatycznego — była tutaj mowa o tym, kto jest sympatyczny, a kto nie w czyjej ocenie — to obiecałem mu, że będę starał się mówić sprawnie i swoją wypowiedź skracać do niezbędnego, acz koniecznego minimum.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-551">
          <u xml:id="u-551.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję za miłe słowo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-552">
          <u xml:id="u-552.0" who="#ArturSoboń">Tak też zrobię, panie marszałku, zgodnie z tą naszą umową.</u>
          <u xml:id="u-552.1" who="#ArturSoboń">Pan poseł Wieczorek wyraził troskę o nadmierne skomplikowanie polskiej ustawy o VAT, która to zresztą troska jest tutaj dość powszechna, dlatego też zwracam uwagę, że to jakże skądinąd przez naszą opozycję i pewnie nawet w dużym stopniu zasadnie szanowane prawo niemieckie w zakresie ustawy o VAT ma 826 stron samych objaśnień do ustawy o VAT, więc daleko nam do tego, jak skomplikowane bywają systemy podatkowe w innych państwach europejskich.</u>
          <u xml:id="u-552.2" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Ale pan się stara. Pan w tę stronę zmierza. Dobrze panu idzie.)</u>
          <u xml:id="u-552.3" who="#ArturSoboń">Jeśli chodzi o ustawę o podatku od spadków i darowizn, to muszę powiedzieć, że jest ze strony pani poseł Czernow i tych, którzy w tej sprawie się wypowiadali, właściwa intuicja.</u>
          <u xml:id="u-552.4" who="#ArturSoboń">Równoległe procedowanie nad tym samym projektem to nie jest komfortowy sposób procedowania. Tylko przypomnę, że to wynika z tego, iż nad analogiczną poprawką na właściwym etapie prac legislacyjnych, czyli w Senacie, nie można dzisiaj głosować z tego względu, iż Senat zdecydował o wniosku o odrzuceniu tej ustawy w całości. W związku z powyższym, tak jak powiedziałem, nie jest to może komfortowe, ale w ten sposób pracujemy nad tym projektem. I oczywiście, jak pewnie pani poseł doczytała w tej ustawie, nad którą dzisiaj pracujemy, ta kwota to jest 5733 zł. Ona uwzględnia również waloryzację, która i tak w tym roku byłaby konieczna.</u>
          <u xml:id="u-552.5" who="#ArturSoboń">Jeśli chodzi o poprawki pana posła Suchonia, to bardzo wnikliwie się im przyjrzymy i na posiedzeniu komisji będziemy nad tym pracować. Tylko błagam przynajmniej o jedno, panie pośle: jeśli podczas kolejnych naszych prac nad ustawami będzie pan miał takie wzmożenie moralne i będzie pan mi zarzucał, że klub Prawa i Sprawiedliwości zgłasza w drugim czytaniu poprawki, tobym prosił jednak o nieco mniejszą hipokryzję, jeśli zamierza pan sam zgłosić poprawki w ustawie, w której…</u>
          <u xml:id="u-552.6" who="#komentarz">(Poseł Paulina Hennig-Kloska: Nie było takiego zarzutu ze strony pana posła.)</u>
          <u xml:id="u-552.7" who="#ArturSoboń">Tak? To ciekawe. Jest to jednak, trzeba powiedzieć…</u>
          <u xml:id="u-552.8" who="#komentarz">(Poseł Mirosław Suchoń: To była wrzutka, a to jest co innego.)</u>
          <u xml:id="u-552.9" who="#ArturSoboń">Ach, rozumiem, czyli klub Prawo i Sprawiedliwość robi wrzutki, a posłowie opozycji składają poprawki. Jeśli takie jest to rozróżnienie, to rozumiem, że jednak nie ma już żadnej granicy hipokryzji i w ten sposób będziemy sobie nawzajem odpowiadali na pytania.</u>
          <u xml:id="u-552.10" who="#ArturSoboń">Na pytania posłów Adamczyka, Szopińskiego oraz Wieczorka odpowiem na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-552.11" who="#ArturSoboń">Natomiast panu posłowi Wolskiemu jestem winien odpowiedź na pytanie dotyczące poprzedniej ustawy, przepraszam, bo ono miało rzeczywiście charakter faktycznego pytania. To będzie okres kwartalny, ten okres jest w ustawie określony. Natomiast jeśli chodzi o wiążącą informację stawkową, to naprawdę przepisy przejściowe moim zdaniem są całkowicie jasne. Jeśli będą jakieś wątpliwości, to na posiedzeniu komisji o tym porozmawiamy. Konsolidacja, ujednolicenie tych przepisów jest rozwiązaniem korzystnym dla podatników.</u>
          <u xml:id="u-552.12" who="#ArturSoboń">Co do zmian w PIT, to oczywiście mogę w dwóch zdaniach powiedzieć, czego one dotyczą. Dotyczą one zarówno zakresu JPK-u, PIT-u i CIT-u, jak i korzystnych dla podatników zmian w uldze rehabilitacyjnej, także likwidacji limitu dochodowego w uldze na dzieci oraz podwyższenia dla małżeństw limitu przychodowego w ryczałcie od przychodów z najmu prywatnego, a także innych drobnych, ale też korzystnych dla podatników zmian w podatku PIT. Rozmawiamy na temat ustawy podatkowej i oczywiście przyjmuję, tak jak powiedziałem, tego typu hipokryzję, że te poprawki, które zgłasza klub Prawa i Sprawiedliwości, są niewłaściwe, a te, które zgłasza opozycja, są warte rozważenia, nawet jeśli są zgłoszone w drugim czytaniu, okej. Natomiast na pewno są to zmiany, które są dla podatników korzystne i wydaje mi się, że co do tego powinna być zgoda w Wysokiej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-552.13" who="#ArturSoboń">Obiecałem, że nie będę specjalnie przedłużał, więc bardzo dziękuję, panie marszałku, za możliwość udzielenia odpowiedzi i dziękuję również klubom za chęć dalszego procedowania nad tą ustawą.</u>
          <u xml:id="u-552.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-553">
          <u xml:id="u-553.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję za dyscyplinę czasową.</u>
          <u xml:id="u-553.1" who="#PiotrZgorzelski">Ale pan poseł Suchoń jednak zdecydował się zabrać głos.</u>
          <u xml:id="u-553.2" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Artur Soboń: Nie uważa pana marszałka za sympatycznego…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-554">
          <u xml:id="u-554.0" who="#MirosławSuchoń">Pan marszałek jest niezwykle sympatycznym panem marszałkiem i bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-554.1" who="#MirosławSuchoń">Ja tylko jedno zdanie, panie ministrze. Mówiłem o tych poprawkach, które wykraczają poza materiał ustawy, których składanie jest niestety smutną tradycją rządu Prawa i Sprawiedliwości i ministrów takich jak pan i takich rzeczy z pewnością nie będziemy robić.</u>
          <u xml:id="u-554.2" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Artur Soboń: Mówiliście, że w drugim czytaniu jest to niekonstytucyjne. Mówiliście, że w drugim czytaniu jest to niekonstytucyjne, a zgłaszacie w drugim czytaniu.)</u>
          <u xml:id="u-554.3" who="#MirosławSuchoń">To jest nauczka, panie ministrze. Takich rzeczy nie należy robić. Proszę z pokorą do tego postulatu podjeść. Dziękuję bardzo. Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-554.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-555">
          <u xml:id="u-555.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-555.1" who="#PiotrZgorzelski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-555.2" who="#PiotrZgorzelski">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji Finansów Publicznych w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-555.3" who="#PiotrZgorzelski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-555.4" who="#PiotrZgorzelski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-555.5" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 13. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Gospodarki i Rozwoju o rządowym projekcie ustawy o konsumenckiej pożyczce lombardowej (druki nr 3071 i 3093).</u>
          <u xml:id="u-555.6" who="#PiotrZgorzelski">Proszę pana posła Zdzisława Sipierę o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-556">
          <u xml:id="u-556.0" who="#ZdzisławSipiera">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiam sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Gospodarki i Rozwoju o rządowym projekcie ustawy o konsumenckiej pożyczce lombardowej, druk nr 3071.</u>
          <u xml:id="u-556.1" who="#ZdzisławSipiera">Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, skierowała w dniu 7 marca tego roku powyższy projekt ustawy do Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Gospodarki i Rozwoju do pierwszego czytania. Komisja, zajmując się tą ustawą i wynikającą z niej potrzebą właśnie takiego usankcjonowania prawnego, zauważa, że jest to niezbędna regulacja nowych zapisów prawnych. Chodzi o to, że znacznie wzrasta popularność pożyczek pod zastaw i coraz więcej osób sięga po tę formę pożyczania pieniędzy. Ale co jest bardzo niepokojące, to wycena lombardowa. Wartości, które są proponowane osobom zaciągającym takie pożyczki, to jest ok. 35% wartości tego, co jest zastawiane. To jest bardzo niska, wręcz można powiedzieć: podwójna czy nawet potrójna lichwa w takim przypadku. To jest właśnie ta konkluzja, zauważenie tego faktu.</u>
          <u xml:id="u-556.2" who="#ZdzisławSipiera">Z tego też wynika jeszcze jeden bardzo istotny element i powód.</u>
          <u xml:id="u-556.3" who="#ZdzisławSipiera">Bardzo często jest problem związany z tym, że osoby, które takie pożyczki zaciągają, nie mają wiedzy, nie znają dokładnie zapisów umowy. Często to skutkuje tym, że taka umowa lombardowa jest np. oprocentowana w wysokości 1,5% odsetek dziennie, co oczywiście daje gigantyczne odsetki i często ludzie pożyczający kilkaset złotych muszą spłacać kilkanaście tysięcy złotych albo i więcej. Stąd ta bezwzględna potrzeba pomocy obywatelom i uregulowanie zasad udzielania pożyczek lombardowych.</u>
          <u xml:id="u-556.4" who="#ZdzisławSipiera">Po dyskusji, bardzo merytorycznej i dość długiej — ale merytorycznej, podkreślam — udało się tę ustawę przyjąć w głosowaniu; na 55 osób głosujących 50 posłów z tych dwóch komisji było za przyjęciem projektu tej ustawy, 5 wstrzymało się od głosu. Z tego też powodu połączone komisje: Komisja Finansów Publicznych oraz Komisja Gospodarki i Rozwoju wnioskują do Wysokiego Sejmu, aby raczył załączony projekt ustawy przyjąć. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-557">
          <u xml:id="u-557.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-557.1" who="#PiotrZgorzelski">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-557.2" who="#PiotrZgorzelski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-557.3" who="#PiotrZgorzelski">Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Zbigniew Zubowski, który przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-558">
          <u xml:id="u-558.0" who="#WojciechZubowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość w sprawie projektu ustawy o konsumenckiej pożyczce lombardowej. Projekt ten przeszedł pierwsze czytanie na posiedzeniu połączonych Komisji Gospodarki i Rozwoju oraz Komisji Finansów Publicznych. Jak już słyszeliśmy, w końcowym głosowaniu poparło go 50 parlamentarzystów, bez żadnego głosu przeciw. To pokazuje, że wszystkie strony sceny politycznej widzą potrzebę zmian w tej materii.</u>
          <u xml:id="u-558.1" who="#WojciechZubowski">Szanowni Państwo! Projekt ustawy w swoim uzasadnieniu przytacza dane o rosnącej liczbie pożyczek pod zastaw udzielanych na krótki okres. Co istotne, z tej formy pożyczania pieniędzy najczęściej korzystają osoby o złej, słabej kondycji finansowej, o niskich dochodach. Często też są to osoby starsze czy też niedołężne. Jednocześnie mimo obowiązywania ustawy o kredycie konsumenckim przedsiębiorcy prowadzący działalność lombardową omijają obowiązek stosowania przedmiotowej ustawy. Dla przykładu podam, że klienci często nie mają możliwości wcześniejszego zapoznania się z proponowaną im umową, nie są też informowani o wysokości kosztów pożyczki, które potrafią wynosić dziennie nawet 1,5%.</u>
          <u xml:id="u-558.2" who="#WojciechZubowski">Proponowane zmiany mają polepszyć sytuację pożyczkobiorców, m.in. wprowadzić mechanizm sprzedaży aukcyjnej wystawionego przedmiotu, by zastawiający uzyskał za niego jak największą cenę. Dodajmy, że średnia wycena zastawionego przedmiotu wynosi, jak słyszeliśmy, około 35% jego wartości. Omawiane zmiany umożliwią skuteczniejszą kontrolę podmiotów udzielających takich pożyczek, stosowanie przez nich umów zgodnych z wymogami prawa.</u>
          <u xml:id="u-558.3" who="#WojciechZubowski">Ze względu na wielkość zmian nie jest wykluczone, że za jakiś czas zostanie dokonana ocena faktycznego działania proponowanych dziś rozwiązań i spełnienia zakładanych celów. Jednak pamiętajmy, że projekt ten został skierowany już rok temu do konsultacji, więc w obecnym kształcie zawiera on propozycje przynajmniej w części zgłoszone podczas opiniowania. Ponieważ jednak zmiany wprowadzane były również na etapie prac komisji sejmowych, proponujemy jako Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość, by Izba przystąpiła do dalszych prac nad ustawą i dodała do niej również poprawkę, którą zgłaszam w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość, a dotyczącą zmiany w art. 27 ust. 2 tejże ustawy i zmiany terminu trwania aukcji, o których już wcześniej wspomniałem. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-559">
          <u xml:id="u-559.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-559.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam teraz pana posła Arkadiusza Marchewkę w celu przedstawienia stanowiska Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-560">
          <u xml:id="u-560.0" who="#ArkadiuszMarchewka">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Drożyzna, z którą mamy do czynienia, do której rząd PiS-u doprowadził, sprawia, że lombardy po prostu przeżywają oblężenie. Po lombardach widać, jak drożyzna dotknęła Polaków. Ludzie zastawiają tam coraz więcej rzeczy, ruch w lombardach rośnie, ludzie często muszą wyprzedawać nawet rodzinne pamiątki po to, żeby mieć możliwość związania końca z końcem. Więc nic dziwnego, że dzisiaj dochodzicie do takiego wniosku, że trzeba tę działalność w jakiś sposób ucywilizować. Tylko problem raczej jest w tym, że ludzie ze względu na coraz trudniejszą sytuację materialną i szalejącą drożyznę muszą zastawiać swój majątek w lombardach. I to jest największy problem.</u>
          <u xml:id="u-560.1" who="#ArkadiuszMarchewka">Jeśli chodzi o kwestie tego, co ludzie zostawiają w lombardach, to można mówić o wielu różnych rzeczach. Często dla takich osób, które tam trafiają, zastawienie swojej własności prywatnej w lombardzie to jest ostatnia deska ratunku, której niestety coraz więcej osób zaczyna się chwytać, po to, żeby wytrwać do kolejnej wypłaty czy kolejnej emerytury.</u>
          <u xml:id="u-560.2" who="#ArkadiuszMarchewka">W ostatnich latach, i takie są szacunki, lombardy w całej Polsce miały przeszło 4,5 mln klientów. Teraz, gdy w związku z bardzo wysoką, szalejącą drożyzną coraz więcej Polaków ma problemy z domknięciem domowego budżetu, ta liczba znacząco się powiększa. Te osoby, które miały jakieś oszczędności, które stanowiły dla nich bufor bezpieczeństwa, w dużej części zostały bez tych oszczędności, a brak czy też problemy z dostępem do gotówki sprawiają, że udają się właśnie do takich miejsc jak lombardy.</u>
          <u xml:id="u-560.3" who="#ArkadiuszMarchewka">Jak wynika z dostępnych badań, o których też była mowa na posiedzeniu komisji, w obliczu drożyzny blisko co drugi Polak musiał sięgnąć po swoje oszczędności, by sfinalizować swoje podstawowe potrzeby. Co więcej, jak szacuje się, prawie 1/3 obywateli nie ma żadnych odłożonych pieniędzy i gdy sytuacja ich do tego zmusza, trafiają właśnie do takich miejsc jak lombardy. Niestety sytuacja, z którą mamy do czynienia, jest bardzo trudna.</u>
          <u xml:id="u-560.4" who="#ArkadiuszMarchewka">Natomiast jeśli chodzi o kwestie dotyczące zawartości i treści proponowanej ustawy, to jest prawda, że my jako klub Koalicji Obywatelskiej również zagłosowaliśmy za przyjęciem tych rozwiązań, które zostały tutaj zaproponowane. Jednak chciałbym zwrócić uwagę na to, żeby zaproponować cztery poprawki, które będą dotyczyć następujących kwestii. O tych sprawach mówiliśmy podczas posiedzenia komisji, zresztą organizacje przedsiębiorców również zwracały uwagę na to, żeby pewne kwestie uszczegółowić albo po prostu zmienić.</u>
          <u xml:id="u-560.5" who="#ArkadiuszMarchewka">Pierwsza poprawka dotyczy tego, aby czas trwania aukcji był nie krótszy niż 3 dni oraz nie dłuższy niż 10 dni. Taki okres jest, wydaje się, odpowiedni do tego, aby zakończyć aukcję sukcesem.</u>
          <u xml:id="u-560.6" who="#ArkadiuszMarchewka">Po drugie, proponujemy, żeby aukcja była po prostu atrakcyjna, żeby cena wywoławcza przedmiotu zabezpieczenia lombardowego w pierwszej aukcji była równa 75% szacunkowej wartości tego przedmiotu zabezpieczenia, co sprawi, że atrakcyjność takiej aukcji będzie większa i wtedy więcej osób czy więcej zainteresowanych może wziąć udział w licytacji. Natomiast jeżeli całkowita kwota przekracza kwotę szacunkowej wartości przedmiotu zabezpieczenia ustalonej w umowie, cena wywoławcza stanowić powinna równowartość całkowitej kwoty do spłaty. To jest druga poprawka.</u>
          <u xml:id="u-560.7" who="#ArkadiuszMarchewka">Trzecia poprawka mówi o tym, żeby w przypadku drugiej aukcji, kiedy pierwsza się nie powiedzie, cena wywoławcza nie była niższa niż 50% tego, co było w pierwszej części.</u>
          <u xml:id="u-560.8" who="#ArkadiuszMarchewka">Ostatnia poprawka dotyczy zmian, które proponujemy, aby ten podmiot, który organizuje aukcje, nie był zobowiązany do tego, żeby przedstawić informacje o tym, że taka aukcja się odbędzie, np. tylko w lokalu, czyli w siedzibie tego lombardu, czy tylko na stronie internetowej tego lombardu, ale również na ogólnopolskich platformach aukcyjnych, jeżeli oczywiście z nich korzysta, po to aby dostęp do tych aukcji czy zainteresowanie tymi aukcjami mogły się zwiększyć i gwarantować większe ich powodzenie.</u>
          <u xml:id="u-560.9" who="#ArkadiuszMarchewka">Składam na ręce pana marszałka cztery poprawki przygotowane przez klub Koalicji Obywatelskiej i bardzo proszę pana ministra o poważne przyjrzenie się tym propozycjom, tym bardziej że są to wnioski, które pojawiły się podczas obrad komisji finansów, i to są wnioski też zgłoszone przez organizacje pracodawców.</u>
          <u xml:id="u-560.10" who="#ArkadiuszMarchewka">Jeśli chodzi o generalne przesłanie tej ustawy, to jesteśmy za tym, aby tę działalność oczywiście w odpowiedni sposób uregulować, po to aby zabezpieczyć interes osób, które korzystają z tych usług. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-560.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-561">
          <u xml:id="u-561.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-561.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam na mównicę pana posła Jana Szopińskiego, który przedstawi stanowisko klubu parlamentarnego Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-562">
          <u xml:id="u-562.0" who="#JanSzopiński">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Z danych opublikowanych przez Związek Przedsiębiorców i Pracodawców wynika, że z usług lombardów korzysta 14% populacji naszego kraju. Świadczy to o postępującym zubożeniu społeczeństwa oraz o narastającym poziomie desperacji popychającym coraz liczniejsze grono do korzystania z mało opłacalnych form pozyskania gotówki — gotówki często niezbędnej do zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, takich jak jedzenie czy lekarstwa. Część z grona 4,5 mln konsumentów sięgających po pożyczki lombardowe robi to w sposób cykliczny, co wpędza ich w coraz większe problemy finansowe.</u>
          <u xml:id="u-562.1" who="#JanSzopiński">Ze względu na skalę problemu oraz na tendencje wskazujące na coraz większe zapotrzebowanie na tego rodzaju usługi konieczne jest zatem wprowadzenie regulacji, których celem jest zapewnienie ochrony pożyczkobiorców przed ewentualnością działania na ich niekorzyść. Trzeba to jednak zrobić na tyle mądrze, aby nie odciąć tym osobom ostatniego źródła ratunku. Po koniecznym wprowadzeniu ograniczeń w stosunku do agencji pożyczkowych na rynku widoczny jest odpływ kapitału pożyczkowego. Mamy zatem przepisy oraz propozycje chroniące obywateli przed lichwą, ale z drugiej strony jest próżnia, gdyż ludzie ci nie mają możliwości pożyczenia pieniędzy już nigdzie.</u>
          <u xml:id="u-562.2" who="#JanSzopiński">Powstaje zatem pytanie: Czy po wprowadzeniu tych koniecznych przepisów rynek lombardów nie skurczy się w sposób utrudniający życie ludzi, którzy nie mogą związać końca z końcem? Czy rząd ma zatem jakieś propozycje dla tej grupy ponad 4 mln ludzi, którzy mogą stanąć w tej chwili pod ścianą? Jeżeli nie posiadają oni zdolności kredytowej, nie znajdują pieniędzy w agencjach pożyczkowych i nie będą mogli skorzystać z pożyczki lombardowej, jakie inne wyjście i ratunek może tym ludziom zaproponować obecna władza? Jeszcze raz powtarzam, że regulacje w tym obszarze są konieczne i propozycje zawarte w tym projekcie spełniają faktyczne oczekiwania społeczne związane z kredytami lombardowymi. Ale powtórzę moje pytanie: Czy rząd zastanawiał się i czy ma przygotowany jakikolwiek program ratunkowy dla ponad 4 mln osób zmuszonych przez postępujące ubóstwo do ratowania swoich budżetów w taki sposób, w przypadku gdy doszłoby do zachwiania rynku pożyczek lombardowych? Czy projektodawca zastanawiał się nad tym, co robić z przypadkami, gdy towar stanowiący zastaw nie znajduje nabywcy na publicznej aukcji lub — co bardziej skomplikuje sytuację — gdy zostanie on sprzedany, a nabywca nie sfinalizuje transakcji, nie wpłacając pieniędzy za nabyty towar? Przecież nie możemy oczekiwać, że znane serwisy aukcyjne wezmą na siebie odpowiedzialność za takie transakcje. Nie możemy też oczekiwać, że wprowadzą one ograniczenia w korzystaniu z aukcji tylko dla obywateli polskich korzystających z zarejestrowanych telefonów komórkowych. Wystarczy zatem jedna osoba, która przez chińską bramkę telekomunikacyjną będzie systematycznie licytować towary i nie dokonywać za nie zapłaty.</u>
          <u xml:id="u-562.3" who="#JanSzopiński">Przechodzę dalej. Nie widzę tutaj uregulowania kosztów obsługi aukcji. Nikt nie może zabronić firmie organizującej publiczne aukcje naliczania opłat w wysokości 20% transakcji i nikt nie może zabronić zorganizowania takiej firmy przez sieć lombardów działających w naszym kraju. Nie chcielibyśmy zatem, by ta ustawa tworzyła jedynie pozory ochrony obywateli i zamiast pomóc w zwalczaniu patologii, eliminowała z rynku najbardziej uczciwe firmy, otwierając rynek na te działania w szarej strefie.</u>
          <u xml:id="u-562.4" who="#JanSzopiński">Chcemy nadal pracować nad dobrymi rozwiązaniami w ramach ustawy o konsumenckiej pożyczce lombardowej. Akceptujemy zaproponowane do tej pory zmiany, natomiast oczekujemy też odpowiedzi na pytania, które tutaj zadawałem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-562.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-563">
          <u xml:id="u-563.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-563.1" who="#PiotrZgorzelski">Teraz do mównicy zbliża się pan poseł Czesław Siekierski, który przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-564">
          <u xml:id="u-564.0" who="#CzesławSiekierski">Panie Marszałku! Szanowni Posłowie! Trudna sytuacja gospodarcza i ekonomiczna powoduje, że coraz większa grupa konsumentów nie posiada wystarczającej zdolności kredytowej, aby uzyskać odpowiednie finansowanie z banków. Również bardzo wysoka inflacja i drożyzna spowodowały, że liczba klientów lombardów znacząco się zwiększyła. Szacuje się, że z pożyczek w lombardach korzysta około 4,5 mln Polaków, o czym mówili już moi przedmówcy. W samym tylko 2020 r. z usług lombardów skorzystało ponad 1,5 mln Polaków, ale wtedy nie było jeszcze tak wysokiej inflacji i drożyzny jak obecnie, dlatego też obecnie lombardy przeżywają tak istotne oblężenie.</u>
          <u xml:id="u-564.1" who="#CzesławSiekierski">W projektowanej ustawie chodzi przede wszystkim o transparentne określenie przepisów dotyczących działalności lombardowej. Projekt przewiduje również obowiązek prowadzenia lombardu w odpowiedniej formie prawnej. Lombardy będą mogły być spółką akcyjną albo spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z minimalnym kapitałem zakładowym na poziomie 50 tys. złotych.</u>
          <u xml:id="u-564.2" who="#CzesławSiekierski">Wśród rozwiązań, jakie zostały zapisane w projekcie, zawarto uregulowanie wysokości kosztów pożyczki lombardowej. Chodzi przede wszystkim o uszczelnienie przepisów, aby koszty pożyczek lombardowych zbliżyć do poziomów stosowanych przy kredycie konsumenckim. Projekt ogranicza także maksymalną wysokość odsetek pobieranych przez lombardy do poziomu, który jest określony w Kodeksie cywilnym. Według danych Ministerstwa Finansów przedstawionych podczas posiedzenia komisji dzienne koszty odsetkowe i pozaodsetkowe pożyczek lombardowych wahają się obecnie od 0,66% do 1,5%. Po wejściu w życie projektowanych przepisów ustawy ma to być od 0,39% do 0,86%, z kolei maksymalna wysokość kosztów pozaodsetkowych, jakie będą mogły pobierać lombardy, będzie zależeć od długości umowy, jednak ich maksymalna wysokość nie będzie mogła przekroczyć 45%.</u>
          <u xml:id="u-564.3" who="#CzesławSiekierski">Projektowana ustawa określa też listę obowiązków informacyjnych, które będzie musiał spełnić właściciel lombardu. Chodzi o to, aby przed zawarciem umowy konsument był odpowiednio poinformowany o przedmiocie umowy, sposobie jej wykonywania oraz wszystkich kosztach transakcyjnych. Pytanie o to, kto i jak będzie monitorował przestrzeganie tej zasady, jest wyjątkowo istotne. Chodzi o bezpieczeństwo klientów.</u>
          <u xml:id="u-564.4" who="#CzesławSiekierski">Poza tym projekt narzuca konieczność dokonania wpisu przez takiego przedsiębiorcę do rejestru. Rejestr ten prowadzić będzie Komisja Nadzoru Finansowego. Termin: lombard będzie mógł być używany w nazwie spółki lub w reklamach wyłącznie przez przedsiębiorstwa wpisane do rejestru i prowadzące działalność lombardową. Jeżeli przedsiębiorca przestanie spełniać warunki ustawowe, zostanie wykreślony z tego rejestru. Pozostaje pytanie: W jaki sposób właściciel będzie mógł odwołać się od tej decyzji?</u>
          <u xml:id="u-564.5" who="#CzesławSiekierski">Proponowane w ustawie zapisy i zmiany są jak najbardziej potrzebne, zatem należy pozytywnie ocenić większość przepisów, które ta ustawa reguluje. Wprowadzenie transparentnych przepisów, których do tej pory brakowało, na pewno będzie miało istotny wpływ na funkcjonowanie rynku lombardów w naszym kraju. Przepisy te powinny w znaczącym stopniu poprawić jakość usług świadczonych przez lombardy, a przede wszystkim chronić konsumentów przed nieuczciwymi praktykami, które dotychczas były bardzo powszechne, co dotknęło wielu klientów, którzy często tracili bardzo dużą część majątku ze względu na brak tych regulacji. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-565">
          <u xml:id="u-565.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-565.1" who="#PiotrZgorzelski">Do mównicy zbliża się pan poseł Krzysztof Tuduj, który przedstawi stanowisko koła Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-566">
          <u xml:id="u-566.0" who="#KrzysztofTuduj">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-566.1" who="#KrzysztofTuduj">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Rozmawiamy o projekcie ustawy o konsumenckiej pożyczce lombardowej. W uzasadnieniu znajduje się bardzo ciekawa rzecz. Już w pierwszych dwóch akapitach tego uzasadnienia zawarte są kuriozalne zapisy. Wprost przyznajecie państwo, że wzrasta popularność takich pożyczek, a nawet, że wzrost zainteresowania taką pożyczką można zauważyć szczególnie w ostatnim czasie. Sami, szanowni państwo, przyznajecie, że za waszych rządów społeczeństwo ubożeje i musi sięgać po takie narzędzia, takie finansowe produkty.</u>
          <u xml:id="u-566.2" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Taka prawda.)</u>
          <u xml:id="u-566.3" who="#KrzysztofTuduj">Tego typu produkty, jak wszyscy dobrze wiemy, są dość drogie w porównaniu do innych produktów finansowych. Często zastawia się rzeczy poniżej ich wartości. Jednak ludzie się na to decydują, ponieważ często jest to ostatnia deska ratunku. Państwo w uzasadnieniu przyznajecie, że taka fala ruszyła.</u>
          <u xml:id="u-566.4" who="#KrzysztofTuduj">W moim przekonaniu tą regulacją chcecie zatopić tę ostatnią deskę ratunku. Uderzacie w ten sektor bez wyraźnego, popartego analizami powodu, bez głębokiego uzasadnienia, twardymi regulacjami, które uderzą w przedsiębiorców i klientów. Szanowni państwo, po co wymóg dotyczący spółek kapitałowych z kapitałem 50 tys., jeśli chodzi o prowadzenie takiej działalności? Po co wysokie, nawet 0,5 mln zł, kary za zawarcie takiej umowy? Dlaczego chcecie zabić ten rynek? Czy chcecie uzbierać pieniądze dla sołtysów, czy może na czternaste emerytury? Przesadny formalizm. Jeżeli to teraz działa, a działa, to po co to mocniej formalizować? Szykujecie jakieś nowe podatki? Łatwiej jest kontrolować duże podmioty? Bo to będzie taki kierunek, że powstaną duże czy bardzo duże firmy. Lombardy często są prowadzone jako dodatkowa usługa w małych sklepach czy punktach usługowych. Rynek sam się w tym zakresie wyregulował. Kto musi korzystać z takich usług, ryzykując utratę zastawianej rzeczy, ten przez te wasze rządy odbiera cenną, często przymusową lekcję ekonomii. Po tej regulacji moim zdaniem pogorszy się dostęp do pożyczki lombardowej. Usługa będzie droższa, trudniej dostępna. Nie zabierajcie ludziom tej ostatniej deski ratunku.</u>
          <u xml:id="u-566.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-567">
          <u xml:id="u-567.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-567.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Mirosław Suchoń przedstawi stanowisko koła Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-567.2" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-568">
          <u xml:id="u-568.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo uprzejmie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-568.1" who="#MirosławSuchoń">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Koła Parlamentarnego Polska 2050 w sprawie rządowego projektu ustawy o konsumenckiej pożyczce lombardowej po przedstawieniu sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-568.2" who="#MirosławSuchoń">Szanowni Państwo! Projekt ustawy ma na celu kompleksowe uregulowanie działalności przedsiębiorców wykonujących działalność lombardową w Polsce i objęcie tej działalności nadzorem, monitoringiem w celu ochrony praw konsumenckich. To jest deklaracja, która wprost wypływa z przedstawionego uzasadnienia ustawy. Warto przy tej okazji przypomnieć, że ta działalność już powinna być nadzorowana, bo w świetle ustawy o kredycie konsumenckim, która ma już ponad 10 lat, przedsiębiorcy wykonujący działalność lombardową powinni stosować tę ustawę do swojej działalności. Tylko i wyłącznie od niezbyt aktywnych w tej sprawie organów państwa, jak się wydaje, zależy to, czy… Do tej pory ten nadzór nie miał miejsca. Pewnie byłoby to o wiele lepsze rozwiązanie niż przyjmowanie całej nowej ustawy, kolejnej legislacji, która ma uregulować tę działalność.</u>
          <u xml:id="u-568.3" who="#MirosławSuchoń">Warto przy tym wspomnieć, że jest to istotny element rynku w zakresie pożyczek, które pobierają obywatele. W ciągu ostatnich lat mogło z nich skorzystać ok. 14% obywateli, co daje bardzo dużą liczbę: 4,5 mln. W ciągu ostatnich lat nawet ok. 1,5 mln Polaków mogło skorzystać z tej formy ratunku finansowego. Dlaczego mówię o ratunku finansowym? Średnia cena zastawu to 397 zł, a cena wykupu — 469 zł. Tak rząd podaje w uzasadnieniu. To są stosunkowo niewielkie pożyczki, co sugeruje, że są one przeznaczane na załatanie dziury od pierwszego do pierwszego. To jest też odpowiedź na to, dlaczego tak się dzieje, że ludzie korzystają z tego typu form dostępności finansowej. Drożyzna, inflacja, czyli skutek działalności rządu Prawa i Sprawiedliwości, rujnują budżety domowe Polek i Polaków i powodują, że Polacy muszą korzystać z tego rodzaju form wsparcia.</u>
          <u xml:id="u-568.4" who="#MirosławSuchoń">Niemniej jednak składam poprawkę dotyczącą art. 42, która spowoduje, że za wniosek o wykreślenie z rejestru i zmianę w rejestrze nie będą pobierane opłaty. Naprawdę to jest wyjątkowa bezczelność, żeby przedsiębiorców obciążać opłatami za to, że chcą wykreślić się z rejestru dotyczącego prowadzenia działalności. Mam nadzieję, że państwo uznają, że to jest zdroworozsądkowe i sprawiedliwe, żeby takie rzeczy w tej ustawie nie miały miejsca. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-569">
          <u xml:id="u-569.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-569.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam pana posła Jarosława Sachajkę w celu przedstawienia stanowiska koła Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-570">
          <u xml:id="u-570.0" who="#JarosławSachajko">Dziękuję ślicznie.</u>
          <u xml:id="u-570.1" who="#JarosławSachajko">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu koła Kukiz’15 — Demokracja Bezpośrednia mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie rządowego projektu ustawy o konsumenckiej pożyczce lombardowej.</u>
          <u xml:id="u-570.2" who="#JarosławSachajko">W projekcie zakłada się kompleksowe podejście do obszaru gospodarczego związanego z wykonywaniem działalności lombardowej. Chciałem Wysokiej Izbie i wszystkim nas oglądającym przypomnieć, że jest to już kolejna w ciągu roku ustawa, która reguluje pozabankowy rynek udzielania pożyczek. Niecały rok temu przyjęliśmy ustawę o kredycie konsumenckim, tzw. ustawę antylichwiarską. Wówczas tę ustawę przygotowało Ministerstwo Sprawiedliwości. Wielkie podziękowania dla Ministerstwa Sprawiedliwości, szczególnie pana ministra Warchoła, który od początku do końca prowadził tę ustawę. Tamta kwestia została w dużej mierze uregulowana. W tej chwili mówimy o działalności lombardowej.</u>
          <u xml:id="u-570.3" who="#JarosławSachajko">Obecnie w prawie polskim nie ma odrębnego uregulowania prawnego dla pożyczki, której zabezpieczeniem jest rzecz ruchoma przekazywana lombardowi w chwili zawarcia odpowiedniej umowy.</u>
          <u xml:id="u-570.4" who="#JarosławSachajko">W projekcie założono, że wycena przedmiotu przyjmowanego w lombardach nie stanowi wartości zgodnej z jego jakością. Obserwuje się brak możliwości wcześniejszego zapoznania się z umową przez klienta lub późniejszego odstąpienia od niej. Występuje brak jasnych zasad kalkulacji wyceny. Brak jest zabezpieczeń w przypadku umów zawieranych na odległość. Brakuje także regulacji zasad sprzedaży. W uzasadnieniu projektu podano m.in., że sprawa regulacji tego obszaru wiąże się z powstaniem dużego rynku tego typu i wzrastającym zainteresowaniem pożyczkami lombardowymi. Zdaniem autorów projektu — autorem projektu jest Ministerstwo Finansów, które to prowadzi — na rynku pożyczek lombardowych obserwuje się praktykę nieprzestrzegania przez przedsiębiorców zapisów obowiązującej ustawy o kredycie konsumenckim.</u>
          <u xml:id="u-570.5" who="#JarosławSachajko">Do tej ustawy chcieliśmy złożyć trzy poprawki, które zostały uzgodnione z Ministerstwem Finansów i rzeczonym wcześniej ministrem Warchołem. Chcemy, aby przepisy dotyczące ochrony konsumentów w przypadku zawierania umów pożyczek lombardowych znalazły zastosowanie również do osób prowadzących gospodarstwo rolne. Ta grupa społeczna wobec trudności w egzekwowaniu należności z tytułu dostosowywania produktów rolnych często narażona jest na wyzyskiwanie i w przymusowej sytuacji na korzystanie z innego finansowania… Przy zawieraniu umów pożyczek rolnicy powinni być informowani o warunkach umowy pożyczki zgodnie z gwarancjami przewidzianymi dla konsumentów. Powinni znaleźć… Te wszystkie rozwiązania — również dla rolników. Nie zrobiliśmy tego przy ustawie lichwiarskiej. Rolników traktujemy jako konsumentów, a nie wielkich przedsiębiorców przy okazji tej ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-570.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-571">
          <u xml:id="u-571.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-571.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Dobromir Sośnierz przedstawi stanowisko koła Wolnościowcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-572">
          <u xml:id="u-572.0" who="#DobromirSośnierz">Proszę państwa, przed państwem błędne koło regulacjonizmu. Najpierw rządy Platformy i ostatnio szczególnie PiS-u doregulowują różne sektory działalności bankowej, zwłaszcza te, w których uważają, że te pożyczki są nadmiernie ryzykowne, potem obserwują, że niewdzięczny lud i tak tego ryzyka szuka w innym miejscu, i doregulowują w związku z tym kolejny obszar, do którego ci ludzie się przerzucili.</u>
          <u xml:id="u-572.1" who="#DobromirSośnierz">Najwyraźniej są ludzie, którzy chcą ryzykować albo muszą, dla których nie ma lepszych ofert, a wy systematycznie nie chcecie przyjąć tego do wiadomości. I tak się kręci to błędne koło regulacjonizmu. Obrót za obrotem biegają poselskie chomiczki tam w tym kółku, nakręcają je, a nasza wolność za każdym takim obrotem robi się mniejsza, plasterek po plasterku władza rządu robi się większa, biurokracja staje się potężniejsza, a nasz wybór — coraz mniejszy na rynku.</u>
          <u xml:id="u-572.2" who="#DobromirSośnierz">Jaka z tego lekcja dla państwa powinna wypłynąć? Powinniście się państwo nauczyć, że to się właśnie tylko gdzieś ciągle przesuwa. Jak doregulujecie to w kolejnym miejscu, być może pójdzie to teraz na czarny rynek, te pożyczki tam pójdą albo ludzie znajdą jakąś kolejną formę pożyczenia ryzykownego z różnych powodów. Niektórzy po prostu lepszej oferty nie znajdą. Nie da się zmusić rynku ustawami, żeby udzielać pożyczek na korzystnych warunkach ludziom, których wiarygodność kredytowa jest niska. Wiele rządów tego próbowało i doprowadziło to m.in. w Stanach w 2008 r. do wybuchu wielkiego kryzysu finansowego,…</u>
          <u xml:id="u-572.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-572.4" who="#DobromirSośnierz">…bo tam też miano taki pomysł, żeby pakować te złe papiery dłużne w takie lepsze paczki i jak się sprzeda je jako takie lepsze paczki, to ludzie nie zauważą, że tam w środku są jakieś zgniłe, niespłacalne kredyty, i będą to kupować. No i rzeczywiście do jakiegoś momentu kupowali, aż potem się okazało, co tam jest w środku, i wszystko zaczęło się walić. Jeśli więc będziecie próbowali iść tą drogą, to osiągniecie znowu podobne rezultaty.</u>
          <u xml:id="u-572.5" who="#DobromirSośnierz">Są też ludzie, którzy są po prostu głupi. Trzeba sobie to powiedzieć, tak? Oprócz tych, którzy muszą, są tacy, którzy po prostu chcą żyć na kredyt. I nie uszczęśliwicie wszystkich na siłę, i nie próbujcie. Pozwólcie głupiemu być głupim. Jeśli ktoś chce się zapożyczać, chce żyć ponad stan i płacić gigantyczne odsetki, to niech to robi. Niech to robi. Naprawdę próba gonienia tego króliczka doprowadzi tylko do tego, że będziemy musieli wydawać kolejne ustawy, kolejne i kolejne.</u>
          <u xml:id="u-572.6" who="#DobromirSośnierz">Przedmówca tutaj powiedział, że poprzednia ustawa nie jest przestrzegana. Rozumiem, że jego zdaniem jest to powód, żeby wydać kolejną.</u>
          <u xml:id="u-572.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-573">
          <u xml:id="u-573.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-573.1" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-573.2" who="#PiotrZgorzelski">Jako pierwsza pani poseł Joanna Senyszyn, której nie ma na sali.</u>
          <u xml:id="u-573.3" who="#PiotrZgorzelski">Zatem zapraszam pana posła Grzegorza Brauna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-574">
          <u xml:id="u-574.0" who="#GrzegorzBraun">Czy ludzie chodzą dla przyjemności do lombardów, czy dla tego dreszczu emocji? No nie. Obszary ubóstwa, w tym skrajnej biedy, za waszych rządów, pańskich, panie ministrze, zwiększają się w Polsce. W roku 2022 zaobserwowano trend kierujący nas z powrotem w rejony z 2015 r. To, co wcześniej prezes Banaś, na którego polowanie z nagonką ciągle jeszcze tam kontynuujecie, uzbierał dla was, realnie uszczelniając system, wydaliście na festyn, festiwal życzeń, rozdawnictwo. No i teraz trzeba z powrotem szukać, docisnąć. Wypatrzyliście lombardy. Argusowe oko pańskie, panie ministrze, spoczęło na lombardach.</u>
          <u xml:id="u-574.1" who="#GrzegorzBraun">Pytanie. Panie marszałku, proszę pozwolić, że je zadam. To mnie urzekło w uzasadnieniu tej ustawy, że ona została wysnuta nie tylko, cytuję, na podstawie prowadzonych badań, lecz również codziennych obserwacji. Proszę, panie ministrze, opisać w korespondencji do mnie te obserwacje. Proszę przedstawić mi ich plon, jaki to jest materiał. Czy te obserwacje zakładacie w godzinach pracy, czy po godzinach? Czy to pan osobiście chodzi po lombardach z przyklejonymi wąsami i oferuje zegarek po babci, żeby sprawdzić, jak podle niską cenę panu zaoferują? I czy robi pan to, stosując technikę obserwacji w konsultacji z ministrem koordynatorem służb specjalnych? Bo jeśli nie ma dokumentacji tej obserwacji, to znaczy, że to są wszystko bajki. To znaczy, że po prostu ktoś z tego czy innego resortu poszedł do lombardu, bo może zapił, zostawił zegarek kelnerowi, kelner zostawił w lombardzie ten zegarek, trudno go było odzyskać, ktoś się wściekł i teraz dociśniecie, dokręcicie śrubę lombardom. A ludzie biedni, przez was wpychani w ubóstwo, gdzie pójdą? Żaden normalny człowiek od bankstera nie dostanie pożyczki, nie dostanie kredytu, bo nie spełnia warunków, dlatego biedny Polak przez was w ubóstwo wpychany idzie do lombardu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-575">
          <u xml:id="u-575.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-575.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Arkadiusz Marchewka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-576">
          <u xml:id="u-576.0" who="#GrzegorzBraun">Proszę opisać starannie, co to znaczy: obserwacja codzienna, panie ministrze, jak pan prowadzi tę obserwację.</u>
          <u xml:id="u-576.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-577">
          <u xml:id="u-577.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-577.1" who="#PiotrZgorzelski">A może pan minister będzie mógł to od razu powiedzieć?</u>
          <u xml:id="u-577.2" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Nie spisuję obserwacji. Mam ich bardzo dużo. Nie mam żadnej notatki z obserwacji.)</u>
          <u xml:id="u-577.3" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Jak chce, niech opowiada. Wkłada prochowiec, kapelusz, ciemne okulary i obserwuje lombardy. Kogo on tam wysyła?)</u>
          <u xml:id="u-577.4" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Mogę powiedzieć to, co czuję. To trzeba być oderwanym od życia. Trzeba rozmawiać z ludźmi.)</u>
          <u xml:id="u-577.5" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Pan chodzi i obserwuje lombardy…)</u>
          <u xml:id="u-577.6" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Rozmawiam z ludźmi.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-578">
          <u xml:id="u-578.0" who="#ArkadiuszMarchewka">Panie Ministrze! Mam pytanie natury merytorycznej i chciałbym pana zapytać o taką sytuację, która może być potencjalnie…</u>
          <u xml:id="u-578.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-579">
          <u xml:id="u-579.0" who="#PiotrZgorzelski">Przepraszam bardzo, panie pośle, bo rozgorzała dyskusja na temat wywołany przez pana posła Brauna. Myślę, że teraz pozwolimy zadać pytanie panu posłowi Marchewce, tak samo jak pozwoliliśmy zadać pytanie panu.</u>
          <u xml:id="u-579.1" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Przepraszam, panie marszałku, za uniesienie emocjonalne.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-580">
          <u xml:id="u-580.0" who="#ArkadiuszMarchewka">Prawda jest taka, że Polacy chodzą do lombardów, dlatego że mają do czynienia z ogromną drożyzną i nie mogą po prostu na co dzień związać końca z końcem.</u>
          <u xml:id="u-580.1" who="#ArkadiuszMarchewka">Natomiast ja, panie ministrze, chciałbym zapytać o kwestię dotyczącą już spraw organizacyjnych, bo powiedziałem to, co miałem do powiedzenia w tej sprawie w poprzednim wystąpieniu. Nie ma tutaj wprost opisanego postępowania, co się będzie działo w sytuacji, w której np. ktoś wylicytuje dany przedmiot, ale nie uiści za niego opłaty. I wtedy nie ma tutaj, w tej regulacji, żadnych propozycji, co zrobić, kiedy można zakończyć aukcję, ogłosić drugą albo zakończyć drugą. Nie jest to w żaden sposób wskazane.</u>
          <u xml:id="u-580.2" who="#ArkadiuszMarchewka">Panie ministrze, jak te kwestie będą regulowane, skoro ustawa tego nie przewiduje? Bo szacuje się, że ok. 10% aukcji kończy się wylicytowaniem, ale jednak niestety ten, kto wylicytował, nie płaci pieniędzy za to, co wylicytował i wtedy nie wiadomo, co zrobić, aby przedsiębiorca, który prowadzi lombard, mógł sprzedać tę rzecz już bez rygoru aukcji. Jak tę sprawę przewidujecie wdrażać? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-580.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-581">
          <u xml:id="u-581.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-581.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Jan Szopiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-582">
          <u xml:id="u-582.0" who="#JanSzopiński">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Rynek z pewnością wymaga uregulowania dla dobra konsumentów, którzy są narażeni na nieuczciwe praktyki, takie jak rażąco wysoki koszt pożyczki lombardowej i zaniżenie wartości przedmiotu zastawu. Należy to jednak czynić z rozwagą, aby nie skazywać konsumentów bez zdolności kredytowej na ucieczkę do szarej strefy.</u>
          <u xml:id="u-582.1" who="#JanSzopiński">Chciałbym zapytać pana ministra i uprzejmie poprosić o odpowiedź na piśmie w sprawie określenia w sposób jednoznaczny, czy pożyczki lombardowej może udzielić wyłącznie przedsiębiorca wpisany, czy też niewpisany do rejestru.</u>
          <u xml:id="u-582.2" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Dobre pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-582.3" who="#JanSzopiński">Uprzejmie poproszę pana ministra o jednoznaczną odpowiedź na piśmie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-582.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-583">
          <u xml:id="u-583.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-583.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Rafał Adamczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-584">
          <u xml:id="u-584.0" who="#RafałAdamczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Projekt zakłada obowiązek wpisu do rejestru przedsiębiorców prowadzących działalność lombardową. Sam rejestr ma być udostępniany w formie elektronicznej, a nadzór nad nim zostanie powierzony Komisji Nadzoru Finansowego. Składanie wniosku będzie w formie elektronicznej i będzie pobierana opłata. Jaki dochód państwo przewidują z tego tytułu? Proszę o pisemną odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-584.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-585">
          <u xml:id="u-585.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Klaudia Jachira.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-586">
          <u xml:id="u-586.0" who="#KlaudiaJachira">Szeregowy Pośle Kaczyński! Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pod światłem, przewodnictwem Zjednoczonej Prawicy wzrosła liczba pożyczek lombardowych. Już ponad 4,5 mln szczęśliwych polskich obywatelek i obywateli odwiedziło lombard i ten trend wzrostowy się utrzymuje. Rządzący postanowili zająć się indywidualnymi lichwiarzami, jednak projekt ustawy nie wspomina nic o lichwiarzach zinstytucjonalizowanych,…</u>
          <u xml:id="u-586.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-586.2" who="#KlaudiaJachira">…tych, którzy pod pozorem pomagania różnym grupom społecznym kupują ich głosy i zadłużają nas na potęgę.</u>
          <u xml:id="u-586.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-586.4" who="#KlaudiaJachira">Czy lichwa rządowa nie powinna zostać zakazana albo przynajmniej ujęta w jakieś ramy?</u>
          <u xml:id="u-586.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Do więzienia.)</u>
          <u xml:id="u-586.6" who="#KlaudiaJachira">Przypomnę, że zgodnie z prognozą rządu na koniec 2023 r., czyli po pełnych dwóch kadencjach PiS-u, 8 latach, dług Polski będzie większy o blisko 850 mld zł. To ponad dwa razy więcej niż u poprzedników. Proszę zobaczyć, 850 i dziewięć zer.</u>
          <u xml:id="u-586.7" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Do PKB, pani poseł, do PKB. Niech się pani nauczy.)</u>
          <u xml:id="u-586.8" who="#KlaudiaJachira">Ten rząd lichwą stoi. Czas z tym skończyć.</u>
          <u xml:id="u-586.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-586.10" who="#komentarz">(Głos z sali: A wskaźnik? Wskaźnik…)</u>
          <u xml:id="u-586.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Do PKB, proszę pani. Do PKB…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-587">
          <u xml:id="u-587.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Mirosław Suchoń.</u>
          <u xml:id="u-587.1" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-587.2" who="#komentarz">(Głosy z sali: Konfederacja! Konfederacja! Konfederacja!)</u>
          <u xml:id="u-587.3" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Widać, że to są prawdziwi liberałowie, jedyni prawdziwi, bo tamci są farbowani.)</u>
          <u xml:id="u-587.4" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Proszę, panie marszałku, o dopisanie do protokołu, że pan Cymański powiedział, że jesteśmy jedynymi prawdziwymi liberałami.)</u>
          <u xml:id="u-587.5" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Zaraz to powiem na trybunie.)</u>
          <u xml:id="u-587.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Bo tamci udają.)</u>
          <u xml:id="u-587.7" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: I dlatego Platforma gaśnie.)</u>
          <u xml:id="u-587.8" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę o zaprzestanie tej dyskusji, ponieważ głos teraz ma poseł Mirosław Suchoń.</u>
          <u xml:id="u-587.9" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Suchoń to też liberał.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-588">
          <u xml:id="u-588.0" who="#MirosławSuchoń">To bardzo interesujące, dlaczego wielce szanowny pan poseł Cymański słodzi Konfederacji.</u>
          <u xml:id="u-588.1" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Tylko Konfederacja to prawdziwi liberałowie.)</u>
          <u xml:id="u-588.2" who="#MirosławSuchoń">Czuję w tym jakieś głębsze konotacje. Ale, panie pośle, bo to bardzo ważna sprawa, pan też doskonale o tym wie, bo przecież pan jest doskonałym ekonomistą, że jeżeli rośnie udział pożyczek lombardowych w pożyczkach, to znaczy, że ludzie ubożeją i to jest oczywista sprawa. To się dzieje w ostatnich miesiącach, w ostatnich latach.</u>
          <u xml:id="u-588.3" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Z faktami się nie spieram, tylko z komentarzami.)</u>
          <u xml:id="u-588.4" who="#MirosławSuchoń">To jest skutek rządów PiS.</u>
          <u xml:id="u-588.5" who="#MirosławSuchoń">Mam pytanie do pana ministra. Panie ministrze, rząd PiS wyjątkowo nienawidzi przedsiębiorców. I jeszcze chcecie, żeby przedsiębiorcy płacili za to, że będą likwidować działalność i będą to wpisywać do rejestru. Panie ministrze, skąd takie złe pomysły w waszym rządzie? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-588.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-588.7" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Tak jest. Co oskarżony Patkowski na to?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-589">
          <u xml:id="u-589.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Zdzisław Wolski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-590">
          <u xml:id="u-590.0" who="#ZdzisławWolski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W pierwotnym art. 19, a obecnym art. 23 został uregulowany 7-dniowy termin odstąpienia od umowy pożyczki lombardowej. Czym kierował się pan minister, wyznaczając tu 7 dni? Przy kredycie konsumenckim na mocy tejże ustawy w przypadku odstąpienia od umowy obowiązuje termin 14-dniowy. Wydaje się to dyskryminacją pożyczek lombardowych. Bardzo proszę o wyjaśnienie, czym pan minister się kierował.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-591">
          <u xml:id="u-591.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-591.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Małgorzata Pępek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-592">
          <u xml:id="u-592.0" who="#MałgorzataPępek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W obecnej sytuacji gospodarczej niestety coraz większa grupa konsumentów nie ma zdolności kredytowej wystarczającej do uzyskania finansowania bankowego. Dlatego wzmocnienie ich ochrony w przypadku korzystania z usług lombardów jest wręcz koniecznością. Niemniej jednak w projekcie nie przewidziano żadnych obowiązków względem proponujących zabezpieczenie pożyczki firm, czyli np. badania kontroli zdolności kredytowej. Obszar ten pozostawiono do swobodnej decyzji przedsiębiorców. Co jest tego powodem? Czy chodzi tylko i wyłącznie o szybkość udzielania pożyczek czy wchodzą tutaj w grę również inne czynniki? Jeśli tak, to jakie? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-592.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-593">
          <u xml:id="u-593.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Krzysztof Tuduj.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-594">
          <u xml:id="u-594.0" who="#KrzysztofTuduj">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-594.1" who="#KrzysztofTuduj">Panie Ministrze! Pierwsze pytanie jest retoryczne: Dlaczego nie zostawicie tego sektora w spokoju? Drugie: Dlaczego ma tu chodzić o spółki kapitałowe? Po co ten pomysł? Przecież jeżeli ktoś prowadzi sklepik, ma tam jedną szafę na jakieś drobne rzeczy lombardowe, świadczy taką dodatkową usługę i robi to na podstawie działalności na wpisie, to po co mu ta spółka? Czemu chcecie zepsuć świadczoną przez niego usługę i dostęp do tej usługi na miejscu? Czy dokonaliście szacunku, jak wzrośnie szara strefa? Ile ludzi pójdzie pożyczać pieniądze od przestępców, od chłopaków z miasta? Jak ten szacunek wyglądał? I, panie ministrze, czy inflacja już zaczęła spadać?</u>
          <u xml:id="u-594.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-594.3" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Oni nie mają szacunku ani tego ani żadnego innego.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-595">
          <u xml:id="u-595.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Franciszek Sterczewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-596">
          <u xml:id="u-596.0" who="#FranciszekSterczewski">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Wreszcie zajęliśmy się tematem regulacji pożyczki lombardowej, która od lat doprowadza do tak wielu dramatów. To dobrze, ale prawdziwym problemem jest to, że miliony osób w Polsce znajdują się w dramatycznej sytuacji, która zmusza ich do szukania pomocy w lombardach czy firmach oferujących chwilówki. Ceny podstawowych produktów rosną każdego dnia. Połowa Polek i Polaków nie ma żadnych oszczędności, a bezradność rządu PiS wpycha ich w kolejną spiralę zadłużenia. Jaki macie pomysł, żeby temu zaradzić? Jakie macie rozwiązania systemowe?</u>
          <u xml:id="u-596.1" who="#FranciszekSterczewski">Tymczasem np. Fundacja Kaleckiego zaproponowała kredyt powszechny, który byłby udzielany przez NBP. W Wielkiej Brytanii państwo oferuje tax credit, czyli państwowe kredyty, które spłaca się potem po prostu w formie podwyższonego własnego podatku. Państwo nie może oddawać obywateli w ręce szemranych lichwiarzy. Pora działać. Na stole leżą gotowe rozwiązania. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-596.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-597">
          <u xml:id="u-597.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-597.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Joanna Fabisiak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-598">
          <u xml:id="u-598.0" who="#JoannaFabisiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Wzrost liczby konsumentów korzystających z lombardów — wszyscy to mówili — dowodzi ubożenia społeczeństwa. Nie wiem, czy państwo badaliście grupę socjalną, która się całkowicie zmienia. Z mojej wiedzy wynika, że są to przede wszystkim osoby starsze i że jeżeli chodzi o te sprawy — nie wiem, czy dotyczy to 4 mln — w znakomitej większości to są straszliwe dramaty ludzkie. Była już mowa, przedmówca mówił o pamiątkach rodzinnych. Ale to nie są tylko pamiątki rodzinne. Czasami to są rzeczy już użytkowane przez człowieka w życiu codziennym. I też się je zastawia, jeśli mają jakąś wartość, powiedzmy, przedmiotu nieco luksusowego po to, żeby kupić podstawowe rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-598.1" who="#JoannaFabisiak">Bardzo często ci starzy ludzie mówią, że nie mają w ogóle świadomości wartości rzeczy, które zastawiają, i jednocześnie — już kończę, panie marszałku — nie ma miejsca, nie ma instytucji, gdzie mogliby bezpłatnie wycenić taką rzecz. A przecież istnieje urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Czy nie byłoby możliwe, aby tam właśnie była jednostka, która pozwala tym ludziom, ludziom w straszliwej depresji, w straszliwej sytuacji, choćby wycenić zastawiany towar. Pomogłoby im to podjąć negocjacje, bo jak wiadomo, w lombardzie prowadzi się takie rozmowy.</u>
          <u xml:id="u-598.2" who="#JoannaFabisiak">Zatem zwracam się z prośbą o to minimum, ponieważ już nie ma żadnej oferty dla tych ludzi: niechże ktoś przynajmniej pomoże im wycenić zastawianą rzecz. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-599">
          <u xml:id="u-599.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-599.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Jarosław Sachajko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-600">
          <u xml:id="u-600.0" who="#JarosławSachajko">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-600.1" who="#JarosławSachajko">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Rozmawiamy o doprecyzowaniu, doregulowaniu rynku lombardowego. I po części zgadzam się z tym, o czym mówił pan poseł Sośnierz, że mamy wolny rynek, ale wolny rynek to nie jest dziki rynek. Wolny rynek to nie znaczy, że podmiot profesjonalny, jakim niewątpliwie jest firma, która udziela pożyczek lombardowych, może złupić obywatela, który to koniec końców bardzo często ląduje później u nas, w biurach poselskich i mówi o tym, że ma poważne problemy finansowe, że wpadł w spiralę zadłużenia.</u>
          <u xml:id="u-600.2" who="#JarosławSachajko">Czy pan minister mógł wyjaśnić, czy w analizie sporządzanej przy okazji przygotowywania tej ustawy państwo sprawdzali, ilu konsumentów czuje się pokrzywdzonych przez te firmy? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-601">
          <u xml:id="u-601.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-601.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Mariusz Gosek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-602">
          <u xml:id="u-602.0" who="#MariuszGosek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-602.1" who="#MariuszGosek">Wielce Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po konsekwentnie wprowadzanych przez Ministerstwo Sprawiedliwości, Solidarną Polskę oraz pana ministra Zbigniewa Ziobrę projektach ustaw dotyczących egzekucji komorniczej czy związanych chociażby z tymi przepisami, które chronią rolników, chcieliśmy przedłożyć poprawki do projektu ustawy o konsumenckiej pożyczce lombardowej. Mianowicie chodzi o to, żeby w ramach obowiązującej ustawy wprowadzić przepisy dotyczące ochrony konsumentów w przypadku zawierania umów dotyczących pożyczek lombardowych, które powinny znaleźć zastosowanie także w przypadku osób, które prowadzą gospodarstwo rolne, albowiem ta grupa społeczna w związku z trudnościami w egzekwowaniu należności z tytułu dostarczania produktów rolnych często narażona jest na wyzysk w przypadku sytuacji udzielania im finansowania. Przy zawieraniu umów pożyczek rolnicy powinni być informowani o warunkach umowy dotyczącej pożyczki zgodnie z gwarancjami przewidzianymi dla konsumentów. W przypadku rolników zastosowanie powinny znaleźć również przepisy o maksymalnej wysokości kosztów pozaodsetkowych. Ministerstwo Sprawiedliwości skutecznie wdrożyło przepisy, które zwalczają lichwę. Ministerstwo Sprawiedliwości skutecznie wdrożyło też przepisy, które chronią rolników w zakresie egzekucji komorniczych. Mówię tu chociażby o urządzeniach i narzędziach, które są wyjęte spod egzekucji komorniczej. Polscy rolnicy są dla Solidarnej Polski bardzo ważni i te przepisy jak najbardziej zasługują na wdrożenie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-603">
          <u xml:id="u-603.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-603.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Tadeusz Cymański.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-604">
          <u xml:id="u-604.0" who="#TadeuszCymański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Mam proste pytanie. Każda ocena zawiera porównanie, odniesienie się do czegoś. Jak wyglądała kwestia lombardów przez 8 lat rządów liberałów? Co się działo w lombardach? Jakie były stawki? Jakie były najgłośniejsze sprawy i interwencje ministra? Działy się nieprawdopodobne rzeczy. Było wiele programów na ten temat. Nie było żadnej ochrony. Mieliśmy kompletne bezprawie, a rządzący milczeli.</u>
          <u xml:id="u-604.1" who="#TadeuszCymański">Jeśli chodzi o wątek emocjonalny, to powiem tak: lubię przyrodę i oglądam filmy o różnych zwierzętach. Są filmy o lisach. Mamy lisy polarne, rude, europejskie, pospolite, fenki pustynne, piękne lisy. Polacy kochają zwierzęta, również lisy, ale nie znoszą lisów farbowanych. Taki jeden farbowany lis jeździ po Polsce i, będąc skrajnym liberałem, udaje socjalistę. To wzbudza różne reakcje. Wybitny ekonomista i były minister finansów ostrzegł, że jeśli dalej będą tak robić… Nie można robić z ludzi idiotów. Dlatego wskazałem na konfederatów, z którymi się nie zgadzam, jeśli chodzi o brak interwencji państwa, ale szanuję to, że mają odwagę. Będziecie jedynymi, którzy będą głosować przeciwko tej ustawie albo się wstrzymają, co wynika z waszych wypowiedzi, ale ludzie nie lubią udawania. Cenią sobie prawdę. Trzeba pokazać klasę i to jest fakt. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-604.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-605">
          <u xml:id="u-605.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-605.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę teraz o zabranie głosu pana posła Czesława Siekierskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-606">
          <u xml:id="u-606.0" who="#CzesławSiekierski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Panie Pośle! Jesteśmy pod wrażeniem twojego wystąpienia. Było takie płynące z serca.</u>
          <u xml:id="u-606.1" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: BBC i National Geographic…)</u>
          <u xml:id="u-606.2" who="#CzesławSiekierski">Szanowni Państwo! Wielu posłów mówiło o rosnącej liczbie osób dotkniętych ubóstwem. Szacuje się, że w roku 2022 przybyło ok. 6% osób ubogich. Te osoby z konieczności w trudnych sytuacjach życiowych kierują się do lombardów. Nie mają po prostu zdolności kredytowych i dlatego nie mają innej szansy na uzyskanie finansowego wsparcia okresowego.</u>
          <u xml:id="u-606.3" who="#CzesławSiekierski">Mam pytanie do pana ministra. Jak ustawa antylichwiarska, która została wprowadzona w zeszłym roku, wpłynęła na sytuację lombardów? Czy ograniczyła pewne niekorzystne zjawiska wynikające z ich działalności? Czy, można powiedzieć, ucywilizowała cały proces? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-607">
          <u xml:id="u-607.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-607.1" who="#PiotrZgorzelski">Listę osób zapisanych do pytań zamyka pan poseł Konrad Berkowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-608">
          <u xml:id="u-608.0" who="#KonradBerkowicz">Przestańcie traktować dorosłych ludzi jak dzieci. Jeżeli jeden dorosły człowiek chce się umówić z drugim dorosłym człowiekiem na dane warunki pożyczki lombardowej czy czegokolwiek innego, to jest to ich sprawa i nic wam do tego. Na tym polega wolność, która jest elementem godności człowieka. To, jakie warunki proponują lombardy, wynika z wolnej konkurencji między nimi. Jeżeli w jednym lombardzie jest za drogo, to klient pójdzie do drugiego. W ten sposób tworzy się optymalna cena. Co to znaczy: optymalna? To znaczy, że z jednej strony klient skorzysta — mimo że nie ma zdolności kredytowej, to weźmie kredyt — a z drugiej strony cena będzie wystarczająco wysoka, żeby lombard się utrzymał. Każda ingerencja może to tylko popsuć. Powinniście zastanowić się nie nad tym, jak ustawą zlikwidować ubóstwo, a w tym przypadku ustawą zlikwidować problemy lombardowe, tylko czego nie robić, żeby ludzie nie musieli korzystać z lombardów. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-608.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-609">
          <u xml:id="u-609.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-609.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan minister Piotr Patkowski, podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów, udzieli odpowiedzi na zadane pytania.</u>
          <u xml:id="u-609.2" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Oskarżony ma głos.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-610">
          <u xml:id="u-610.0" who="#PiotrPatkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jak rozumiem, te wszystkie kwieciste wypowiedzi pana posła Brauna próbują przykryć błędy merytoryczne w jego wypowiedziach, które przy każdej okazji próbuję prostować. Jak widać, niestety to do niego nie trafia. Niestety, panie pośle, kwiecista mowa nie jest w stanie zastąpić merytoryki.</u>
          <u xml:id="u-610.1" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Proszę odpowiedzieć na pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-610.2" who="#PiotrPatkowski">Proszę mnie nie pouczać. Mam 15 minut. Pan swój czas przekroczył i wypowiadał się w sposób mocno wykraczający poza zasady kultury.</u>
          <u xml:id="u-610.3" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Myślałem, że 15 lat.)</u>
          <u xml:id="u-610.4" who="#PiotrPatkowski">Tak że byłbym wdzięczny, gdyby pan nie przerywał mojej wypowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-610.5" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Niech pan nie zmienia tematu.)</u>
          <u xml:id="u-610.6" who="#PiotrPatkowski">Po pierwsze, odróżnijmy dwie kwestie. Kwestia ustawowa, którą teraz omawiamy, czyli regulacja lombardów, to regulacja stosunków cywilno-prawnych. I tak jest, że państwo, w przypadku gdy występują dwie strony stosunku cywilnoprawnego, w regulacjach cywilnych chroni tę stronę, która z różnych przyczyn jest w tym stosunku podmiotem słabszym. Oczywiście naczelną zasadą prawa cywilnego jest zasada swobody umów, ale zasada swobody umów dotyczy tylko i wyłącznie woli wejścia w stan cywilnoprawny. W momencie, w którym podmiot prawa cywilnego wchodzi w stosunek zobowiązaniowy, zasada równości i swobody umów przestaje obowiązywać z różnych względów, ale to jest naczelna zasada z prawa cywilnoprawnego. Zasada swobody umów i zasada równości stron stosunku cywilnoprawnego obowiązują w momencie zawierania oświadczenia woli wejścia w ten stosunek. W momencie jego trwania zasada równości nie jest powszechną zasadą stosunku cywilnoprawnego.</u>
          <u xml:id="u-610.7" who="#PiotrPatkowski">Ponieważ brak tej zasady powoduje czasem nierównomierną pozycję czy przewagę jednej ze stron, kodeksy cywilne wszystkich cywilizowanych państw świata i prawo cywilne przewidują ochronę podmiotów słabszych. I tak jest w przypadku umów lombardowych, gdzie wyraźnie konsument pożyczkobiorca jest stroną słabszą i zgodnie z art. 5 Kodeksu cywilnego, ale i z szeregiem innych klauzul generalnych…</u>
          <u xml:id="u-610.8" who="#komentarz">(Poseł Konrad Berkowicz: To podatnik jest słabszy.)</u>
          <u xml:id="u-610.9" who="#PiotrPatkowski">Panie marszałku, naprawdę trudno występować, jeśli posłowie przerywają…</u>
          <u xml:id="u-610.10" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: To podatnik jest stroną zupełnie bezbronną.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-611">
          <u xml:id="u-611.0" who="#PiotrZgorzelski">Przepraszam bardzo, panie pośle Braun, my nie jesteśmy teraz w punkcie: dyskusja, tylko to są odpowiedzi na pytania.</u>
          <u xml:id="u-611.1" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Ale pan nie jest z Ministerstwa Sprawiedliwości, tylko finansów, więc niech nie rozważa relacji…)</u>
          <u xml:id="u-611.2" who="#PiotrZgorzelski">Ale jeszcze raz zwracam się do pana…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-612">
          <u xml:id="u-612.0" who="#PiotrPatkowski">Ale tego dotyczy ustawa, ustawa dotyczy regulacji…</u>
          <u xml:id="u-612.1" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Niech się wytłumaczy z ucisku fiskalnego.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-613">
          <u xml:id="u-613.0" who="#PiotrZgorzelski">Zwracam się do pana, żeby pan przestał przerywać panu ministrowi, bo jak pan zadawał pytania w przekroczonym czasie, to pan minister spokojnie słuchał tego pytania.</u>
          <u xml:id="u-613.1" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Nie, wzburzał się.)</u>
          <u xml:id="u-613.2" who="#PiotrZgorzelski">Wzburzał się, ale nie werbalizował wzburzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-614">
          <u xml:id="u-614.0" who="#PiotrPatkowski">W związku z tym prawo otwiera możliwości poprzez klauzule generalne, ale także klauzule konkretne wzmacniania pozycji, ochrony słabszego podmiotu stosunku cywilnoprawnego. I to w tej ustawie robimy.</u>
          <u xml:id="u-614.1" who="#PiotrPatkowski">Mówię to, żeby też odpowiedzieć na jedną rzecz, mianowicie, że jest to reakcja na to, że od roku — jak rozumiem, tutaj padła taka teoria — lombardy są masowym celem polskich konsumentów. Natomiast zwrócę tylko uwagę, że państwo posłowie, którzy stawiali taką tezę, nie przytoczyli żadnych danych na poparcie tej tezy. Wszystkie dane liczbowe, które państwo przedstawialiście…</u>
          <u xml:id="u-614.2" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Ale pan je przytoczył w uzasadnieniu ustawy.)</u>
          <u xml:id="u-614.3" who="#PiotrPatkowski">Wszystkie dane, które były…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-615">
          <u xml:id="u-615.0" who="#PiotrZgorzelski">Jeszcze raz pana proszę, żeby pan nie przeszkadzał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-616">
          <u xml:id="u-616.0" who="#PiotrPatkowski">…w uzasadnieniu, nie dotyczyły ostatnich 12 miesięcy, panie pośle — czytanie ze zrozumieniem jest podstawą maturalną — ale ostatnich lat, kiedy jeszcze zjawisko inflacji w takiej wysokości jak teraz nie występowało, a wzrost pensji był realnie dodatni, do tego też zaraz przejdę.</u>
          <u xml:id="u-616.1" who="#PiotrPatkowski">W związku z tym ta ustawa nie jest reakcją na rzekome wzmożenie zainteresowania lombardami, którego państwo liczbowo tutaj nie wykorzystaliście. Użyliście argumentu, którego nie poparliście żadnymi danymi liczbowymi. Jest ochroną pozycji strony stosunku zobowiązaniowego, która jest w tym przypadku słabsza.</u>
          <u xml:id="u-616.2" who="#PiotrPatkowski">Jeśli chodzi o poprawki, rzeczywiście były one przedstawiane przez jedną z organizacji pracodawców. Z tego, co widziałem, klub Prawa i Sprawiedliwości zgłosił jedną poprawkę, która wychodzi naprzeciw tym postulatom. Chodzi o czas trwania aukcji, my proponujemy, żeby to było 5 dni.</u>
          <u xml:id="u-616.3" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Czy ja będę mógł sprostować?)</u>
          <u xml:id="u-616.4" who="#PiotrPatkowski">Rzeczywiście to proponujemy. Natomiast z dużą ostrożnością podchodzimy do tego drugiego okresu — 14 dni. Wydaje się, że to nie powinno być regulowane, tak samo jak w przypadku obniżania wartości pierwszej aukcji sprzedaży przedmiotu lombardowego. Jeśli chodzi o interes zarówno pożyczkodawcy, jak i pożyczkobiorcy, wydaje się, że te progi obecnie wyznaczone lepiej, pozytywnie oddziałują na obie strony rynku.</u>
          <u xml:id="u-616.5" who="#PiotrPatkowski">Po drugie, padało też pytanie, jak ma wyglądać sam proces sprzedaży. W ustawie jest opisane, że to są dwie aukcje, gdyby obie aukcje nie zakończyły się sukcesem, to przedsiębiorca lombardowy ma możliwość sprzedania tego przedmiotu zastawu lombardowego z wolnej ręki i w ten sposób zabezpiecza się, jeśli chodzi o windykację kwoty zastawu lombardowego. Niemniej wtedy to po jego stronie jest ryzyko zaspokojenia wierzytelności, konsument jest chroniony. Więc to w interesie przedsiębiorcy lombardowego jest to, żeby przedmiot został sprzedany i żeby on odzyskał swoją wierzytelność, natomiast konsument jest chroniony, i tak to uregulowaliśmy. Natomiast sama sprzedaż przedmiotu lombardowego dokonuje się dopiero w momencie uiszczenia za to zapłaty. To jest bardzo istotne, żeby to ująć, jest oferowanie do sprzedaży, ale to jeszcze nie jest sprzedany przedmiot.</u>
          <u xml:id="u-616.6" who="#PiotrPatkowski">Padło też pytanie co do kosztów samych aukcji, czy to nie rodzi otwarcia, jeśli chodzi o dodatkowe koszty ponad koszty odsetkowe i pozaodsetkowe dla konsumenta. Nie, nie rodzi. Oczywiście koszty aukcji mogą stanowić dodatkowe koszty po stronie sprzedającego, które będzie musiał uiścić konsument, ale uwaga: one muszą się mieścić w limicie kosztów pozaodsetkowych. Czyli konsument jest chroniony limitem kosztów pozaodsetkowych.</u>
          <u xml:id="u-616.7" who="#PiotrPatkowski">Było pytanie dotyczące monitoringu — będą to inspekcje handlowe i UOKiK, tak jak to zostało wskazane. I było pytanie: przecież mamy ustawę o kredycie konsumenckim, czemu ta ustawa nie wystarcza. Nie wystarcza z tego powodu, że pożyczki, tzw. chwilówki, i lombardy to są jednak inne przedmioty działalności. Lombardy przede wszystkim są bezpieczniejsze z pewnego względu zarówno dla konsumenta, jak i dla przedsiębiorcy. Dla przedsiębiorcy dlatego, że ma zawsze przedmiot, z którego może się zabezpieczyć, więc dla niego nie ma ryzyka, że ta wierzytelność pozostanie wierzytelnością pustą i nieściąganą, natomiast dla konsumenta jest to o tyle duże zabezpieczenie, że oddając ten przedmiot, wie, że poza przedmiotem i ewentualnymi kosztami pozaodsetkowymi nie ma możliwości ściągnięcia od niego większej sumy. W związku z tym minimalizuje się, a właściwie niweluje się ryzyko wpadnięcia w tzw. spiralę zadłużenia.</u>
          <u xml:id="u-616.8" who="#PiotrPatkowski">Ale te cechy, którymi wyróżnia się właśnie działalność lombardowa, powodują, że UKK, ustawa o kredycie konsumenckim, nie dotyka w pełni regulacji lombardowej, bo to są jednak dwa różne stosunki cywilnoprawne, zbliżone celem, ale różniące się np. tym, co w prawie cywilnym nazywa się essentialia negotii. W związku z tym, ponieważ UKK nie reguluje takich spraw jak kwestie wyceny przedmiotu, jak kwestia sprzedaży przedmiotu, jak potem kwestia rozliczenia kwoty uzyskanej ze sprzedaży przedmiotu między konsumentem a przedsiębiorcą, konieczne jest tu wprowadzenie odrębnych regulacji prawnych, które to uregulują. Po prostu dla dwóch innych stosunków cywilnoprawnych — to też jest przyjęte w prawie cywilnym — przyjmuje się dwa odrębne akty. One oczywiście zawsze zasadzają się w prawie cywilnym, ale jeśli popatrzymy na systematykę Kodeksu cywilnego, to zobaczymy, że różne stosunki prawne są regulowane w różnych rozdziałach Kodeksu cywilnego i nikt np. nie mówi, że umowa zamiany mogłaby być przecież uregulowana w rozdziale Kodeksu cywilnego, który traktuje o umowie sprzedaży. To są po prostu dwie odrębne regulacje, w wielu kwestiach tożsame, ale w wielu kwestiach inne.</u>
          <u xml:id="u-616.9" who="#PiotrPatkowski">Pani poseł Fabisiak poruszyła istotną kwestię wyceny towaru. Tutaj zwrócę uwagę, że jeśli chodzi o te regulacje, to przedsiębiorstwu lombardowemu przede wszystkim zależy na tym, żeby wycena towaru była rzetelna i rynkowa. Dlaczego? Znowu wrócę do kwestii aukcji. Ponieważ potem wycena towaru, która jest ujęta w umowie, powoduje to, za jaką cenę wywoławczą, początkową przedsiębiorca lombardowy może ten przedmiot zastawu lombardowego sprzedać. W związku z tym gdyby ten przedmiot miał sztucznie zaniżoną wartość — ma pani poseł rację, do tej pory takie patologie się zdarzały…</u>
          <u xml:id="u-616.10" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Otóż to.)</u>
          <u xml:id="u-616.11" who="#PiotrPatkowski">Ale gdyby teraz to się zdarzyło, to przedsiębiorca lombardowy ryzykowałby, że przedmiot wartości zabezpieczenia lombardowego zostanie sprzedany znacznie poniżej ceny rynkowej, a to z kolei skutkowałoby tym, że nie zabezpieczyłby się z kwoty pożyczki, której udzielił. W związku z tym ta zasada organizacji lombardu ma na celu właśnie ochronę konsumenta. Z drugiej strony — trochę wrócę do tego, o czym mówił pan poseł Marchewka — uważamy, że obecne kwoty, które są wskazane, czyli 100%, a potem 90%, o ile dobrze pamiętam, mają na celu ochronę właśnie nie tylko przedsiębiorcy lombardowego, ale także konsumenta.</u>
          <u xml:id="u-616.12" who="#PiotrPatkowski">Jeśli chodzi o panią poseł Jachirę, to nie wiem, ile jeszcze razy z tej mównicy mam mówić… Ja ciągle czekam na to, żebyście mi państwo w Wysokiej Izbie wskazali jedno — jedno państwo opierające się na zasadach wolnorynkowych, które ocenia poziom zadłużenia państwa nominalnie, a nie w relacji do PKB.</u>
          <u xml:id="u-616.13" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Otóż to, otóż to.)</u>
          <u xml:id="u-616.14" who="#PiotrPatkowski">Wskażcie mi jedno takie państwo, które tak ocenia swój przedmiot zadłużenia. Żadna agencja ratingowa, absolutnie żadna agencja ratingowa, żaden bank, żadne uznane instytucje nie patrzą na kwestie nominalne długu, tylko patrzą na relację do PKB. Naprawdę warto to wprost powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-616.15" who="#PiotrPatkowski">Już kończąc, odniosę się do pytania pana posła Cymańskiego. O jednej patologii już wspomniałem, jeśli chodzi o działalność lombardową, czyli o radykalnym zaniżaniu przedmiotu wartości sporu. To niwelujemy tą ustawą. Przy pożyczkach dochodziło do sytuacji skandalicznych, kiedy koszty pozaodsetkowe wynosiły set procent w stosunku do wartości przedmiotu.</u>
          <u xml:id="u-616.16" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Nagminnie, nagminnie.)</u>
          <u xml:id="u-616.17" who="#PiotrPatkowski">Nagminnie to się zdarzało, pan poseł ma rację. To były nagminne sytuacje — krzywda ludzka, która się przy tym działa, a potem nierzetelna windykacja z tego powodu. Zwróćmy uwagę, że bez obecnych regulacji była taka możliwość, że konsument w przedsiębiorstwach lombardowych zastawiał przedmiot lombardu, a mimo utraty tego przedmiotu lombardu i tak był dalej windykowany przez przedsiębiorców lombardowych.</u>
          <u xml:id="u-616.18" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Wolna amerykanka.)</u>
          <u xml:id="u-616.19" who="#PiotrPatkowski">To była rzeczywiście wolna amerykanka.</u>
          <u xml:id="u-616.20" who="#PiotrPatkowski">Ja bym też zwrócił uwagę… Padało tu pytanie, po co te regulacje, i przywoływano tzw. kryzys subprime, który był w Stanach Zjednoczonych w 2008 r. No właśnie on wybuchł dlatego, że nie było żadnych regulacji i można było udzielać kredytów bez badania zdolności kredytowej, bez zabezpieczania tych kredytów. Kryzys subprime w 2008 r. był skutkiem braku regulacji i tego, że państwo nie nadzorowało tego, co się dzieje na rynku. W momencie, w którym państwa z jednej strony pozwalają na lichwę, na wyzysk konsumentów, a z drugiej strony nie regulują tego, co się dzieje w sektorze bankowym czy w sektorze pożyczkowym, właśnie mamy takie sytuacje jak ta w 2008 r.</u>
          <u xml:id="u-616.21" who="#PiotrPatkowski">Przedstawię tutaj konkretny dowód, który pokazuje, że jednak regulacje nie zawsze są złe, przede wszystkim w sektorze bankowym. W sytuacji, w której nie mieliśmy kredytu w roku 2008, mieliśmy niekontrolowany upadek banku Lehman Brothers, który wszyscy wiemy, czym się skończył i do czego doprowadził. W momencie, w którym jednak pewne regulacje zostały wprowadzone… Rozumiem, że Konfederacja nie lubi żadnych regulacji, ale kiedy jednak pewne regulacje zostały wprowadzone, klauzule zabezpieczające…</u>
          <u xml:id="u-616.22" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Patkowski lubi to. Regulacje — Patkowski lubi to.)</u>
          <u xml:id="u-616.23" who="#PiotrPatkowski">…to w momencie, w którym mieliśmy problemy w sektorze bankowym, jak np. z pewnym bankiem z Doliny Krzemowej czy z jednym bankiem szwajcarskim, te regulacje uchroniły świat przed kryzysem, który miałby niekontrolowany rozlew na inne instytucje finansowe.</u>
          <u xml:id="u-616.24" who="#PiotrPatkowski">Oczywiście zawsze możemy uważać, że żadne regulacje nie są dobre, pozwalajmy w skali mikro na krzywdę ludzką, na wyzyskiwanie, tak jak tu panowie mówicie, pozwólmy ludziom być głupi, ale my uważamy, zgodnie z cywilistyką, która się rozwija na świecie od 200 lat, że każdemu należy się minimalny poziom ochrony i minimalny poziom wsparcia…</u>
          <u xml:id="u-616.25" who="#komentarz">(Poseł Konrad Berkowicz: Dlatego będziemy coraz głupsi.)</u>
          <u xml:id="u-616.26" who="#PiotrPatkowski">…a w skali makro, tam, gdzie błąd podmiotu prywatnego może doprowadzić do niekontrolowanego kryzysu, którego skutki na końcu zawsze będą odczuwać konsumenci, ci biedni ludzie, państwo powinno robić wszystko, żeby te skutki minimalizować.</u>
          <u xml:id="u-616.27" who="#komentarz">(Poseł Konrad Berkowicz: Wyższa szkoła socjalizmu.)</u>
          <u xml:id="u-616.28" who="#PiotrPatkowski">Ja wiem, że ulubioną zasadą liberałów jest ta, żeby prywatyzować zyski, a uspołeczniać straty. Ale my na uspołecznianie strat przez sektor bankowy, który przez swoją nieodpowiedzialność może czasem doprowadzić do krzywdy milinów ludzi, zgadzać się nie będziemy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-616.29" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-616.30" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-617">
          <u xml:id="u-617.0" who="#PiotrZgorzelski">W trybie sprostowania dwoje państwa posłów.</u>
          <u xml:id="u-617.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Fabisiak.</u>
          <u xml:id="u-617.2" who="#PiotrZgorzelski">Na pewno pan Grzegorz Braun pozwoli pani poseł zabrać głos jako pierwszej, sam zaś jako…</u>
          <u xml:id="u-617.3" who="#komentarz">(Poseł Joanna Fabisiak: Niech pan poseł już będzie pierwszy.)</u>
          <u xml:id="u-617.4" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Bardzo proszę.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-618">
          <u xml:id="u-618.0" who="#JoannaFabisiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Gdyby pan był łaskaw wysłuchać. Tylko w połowie mogę zgodzić się z tym, co pan powiedział, bowiem nie jest prawdą, że ustawa zabezpieczy…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-619">
          <u xml:id="u-619.0" who="#PiotrZgorzelski">Panie ministrze, gdyby pan jeszcze wysłuchał dwóch sprostowań…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-620">
          <u xml:id="u-620.0" who="#JoannaFabisiak">Otóż osoba wyceniająca dany produkt — pracownik lombardu czy właściciel — nie myśli o tym, że on zostanie wykupiony. I jeśli będę mogła prosić o odpowiedź na piśmie, jaki to jest procent, bo znakomity procent produktów jednak jest wykupywany. Zatem zwracam się z prośbą o umożliwienie różnym konsumentom, szczególnie tym sędziwym, by mogli wycenić bezpłatnie rzecz zastawianą. A sądzę, że istniejący urząd ochrony konsumenta przecież ma takie możliwości. To naprawdę będzie pomoc w tej sytuacji, kiedy jednak jest wzrost liczby tych osób, które muszą sprzedawać swoje precjoza — nie zawsze precjoza, ale wartościowe rzeczy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-621">
          <u xml:id="u-621.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-621.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Grzegorz Braun.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-622">
          <u xml:id="u-622.0" who="#GrzegorzBraun">W uzasadnieniu tej ustawy, którą pan tutaj przyniósł, panie ministrze, wskazuje pan na reaktywny charakter tej legislacji. W tej ustawie, w jej uzasadnieniu, wskazujecie na to, że zaobserwowaliście — i ja notabene przypominam, że zapytałem o techniki tej obserwacji, którą założyliście narodowi, polskim biedakom chodzącym do lombardów — wzmożony ruch na tym odcinku. I dlatego chcecie przywalić tę ustawę. No bo co by tutaj jeszcze opodatkować? Wy nazywacie to regulacją, a my musimy zgodnie z rzeczywistością nazwać to ustawą o ograniczeniu możliwości wchodzenia w te relacje cywilnoprawne, które pan tutaj starał się zreferować. Bo to logiczne. Jesteście naganiaczami tych wielkich lichwiarzy i nie chcecie, żeby ludzie…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-623">
          <u xml:id="u-623.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-624">
          <u xml:id="u-624.0" who="#GrzegorzBraun">…załatwiali sobie takie swoje problemy, dla was małe i nieznaczące, problemy swojego życia. Chcecie, żeby wielcy lichwiarze mieli monopol…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-625">
          <u xml:id="u-625.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-626">
          <u xml:id="u-626.0" who="#GrzegorzBraun">…na łupienie Polaków.</u>
          <u xml:id="u-626.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-626.2" who="#GrzegorzBraun">Jesteście bowiem ich naganiaczami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-627">
          <u xml:id="u-627.0" who="#PiotrZgorzelski">Zamykam dyskusję…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-628">
          <u xml:id="u-628.0" who="#GrzegorzBraun">Panie marszałku, polecę jeszcze tylko… Pan to na pewno może nawet doceni. Myśmy z kolegami zerknęli do materiału źródłowego, poglądowego. Jest taki film wielkiego artysty kina Chaplina „Lichwiarz”. Lichwiarz, pracownik lombardu, przyjmuje pod zastaw budzik przyniesiony przez jakiegoś biedaczynę, przeprowadza na tym budziku wielką operację, otwiera go otwieraczem do konserw, traktuje młotkiem, wyciąga sprężyny, po czym zdejmuje gościowi kapelusz z głowy, zmiata te wszystkie szczątki i oddaje. Pan wykonuje właśnie taką robotę. Robi pan z ludzi wariata.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-629">
          <u xml:id="u-629.0" who="#PiotrZgorzelski">Zamykam dyskusję…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-630">
          <u xml:id="u-630.0" who="#GrzegorzBraun">Robi pan z tata wariata, panie ministrze, a na co dzień dokonuje pan wymuszenia rozbójniczego.</u>
          <u xml:id="u-630.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-631">
          <u xml:id="u-631.0" who="#PiotrZgorzelski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-631.1" who="#PiotrZgorzelski">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, proponuję, aby Sejm skierował ponownie ten projekt do Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Gospodarki i Rozwoju w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-631.2" who="#PiotrZgorzelski">Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-631.3" who="#PiotrZgorzelski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-631.4" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 14. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o rządowym projekcie ustawy o zmianie nazwy uczelni służb państwowych nadzorowanej przez Ministra Sprawiedliwości i o zmianie ustawy o Służbie Więziennej oraz niektórych innych ustaw (druki nr 3068 i 3105).</u>
          <u xml:id="u-631.5" who="#PiotrZgorzelski">Proszę pana posła Kazimierza Smolińskiego o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-632">
          <u xml:id="u-632.0" who="#KazimierzSmoliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam przyjemność przedstawić sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, zawarte w druku nr 3105, o rządowym projekcie ustawy o zmianie nazwy uczelni służb państwowych nadzorowanej przez Ministra Sprawiedliwości i o zmianie ustawy o Służbie Więziennej oraz niektórych innych ustaw, zawartym w druku nr 3068.</u>
          <u xml:id="u-632.1" who="#KazimierzSmoliński">Marszałek Sejmu, zgodnie z regulaminem Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium, skierowała w dniu 7 marca ten projekt do Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka do pierwszego czytania. Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka po przeprowadzeniu pierwszego czytania oraz rozpatrzeniu tego projektu na posiedzeniu w dniu 28 marca 2023 r. wnosi, aby Wysoki Sejm uchwalić raczył załączony projekt ustawy.</u>
          <u xml:id="u-632.2" who="#KazimierzSmoliński">Może tylko dwa zdania. Chciałbym podziękować posłom za merytoryczną pracę nad tym projektem. Mimo rozbieżności dotyczących materii zawartych w przedłożonym projekcie komisja sprawnie i merytorycznie przeprowadziła debatę. Ustawa oprócz zmiany nazwy Szkoły Wyższej Służby Więziennej na Akademię Służby Więziennej reguluje również przepisy zawarte w ustawie o zatrudnianiu osób pozbawionych wolności, w ustawie o środkach przymusu bezpośredniego, w ustawie o programie modernizacji Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i innych służb oraz we wcześniejszej ustawie o zmianie ustawy o Służbie Więziennej.</u>
          <u xml:id="u-632.3" who="#KazimierzSmoliński">Komisja, tak jak powiedziałem, po merytorycznej dyskusji przedłożyła to sprawozdanie Wysokiemu Sejmowi. Dziękuję jeszcze raz za przedłożony projekt i prace w komisji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-632.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-633">
          <u xml:id="u-633.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-633.1" who="#PiotrZgorzelski">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-633.2" who="#PiotrZgorzelski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-633.3" who="#PiotrZgorzelski">Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Marek Ast, który przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-634">
          <u xml:id="u-634.0" who="#MarekAst">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam przyjemność przedstawić stanowisko wobec sprawozdania Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o rządowym projekcie ustawy o zmianie nazwy uczelni służb państwowych nadzorowanej przez Ministra Sprawiedliwości i o zmianie ustawy o Służbie Więziennej oraz niektórych innych ustaw, druki nr 3068 i 3105.</u>
          <u xml:id="u-634.1" who="#MarekAst">Jak wskazuje tytuł tego projektu, głównym celem ustawy jest zmiana nazwy uczelni — Szkoły Wyższej Wymiaru Sprawiedliwości na: Akademia Wymiaru Sprawiedliwości. Z całą pewnością gratulacje dla kadry tej szkoły wyższej za spełnienie wymogów ustawowych dla zakwalifikowania uczelni do akademii, tak że myślę, że ta propozycja i w komisji nie budziła jakichkolwiek wątpliwości. Projekt zakładał realizację innych istotnych celów, m.in. usprawnienie badań, orzecznictwa rejonowych komisji lekarskich, jeżeli chodzi o kandydatów do Służby Więziennej, tak aby te badania z jednej strony były przeprowadzane rzetelnie, aby do służby trafiały osoby, które posiadają odpowiednie predyspozycje fizyczne, psychiczne i psychologiczne, ale z drugiej strony, aby te badania odbywały się sprawnie, nie ciągnęły się w nieskończoność. To są te kwestie zasadnicze. Jest jeszcze kwestia związana z przekazywaniem mieszkań służbowych. Jest zmiana, która ma to usprawnić. Chodzi o to, aby osoby, które tracą uprawnienie do mieszkania służbowego, jeżeli chodzi o funkcjonariuszy Służby Więziennej, w miarę sprawnie te mieszkania przekazywały.</u>
          <u xml:id="u-634.2" who="#MarekAst">Oczywiście będziemy popierali ten projekt. Jednocześnie składam dwie poprawki, które bezpośrednio nie zmieniają materii objętej tym projektem, niemniej jednak realizują ważne cele publiczne.</u>
          <u xml:id="u-634.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-635">
          <u xml:id="u-635.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-635.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam pana posła Michała Szczerbę, który przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-636">
          <u xml:id="u-636.0" who="#MichałSzczerba">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Goście z uczelni, Szkoły Wyższej Wymiaru Sprawiedliwości, która zamierza zmienić nazwę na: Akademia Wymiaru Sprawiedliwości! Najpierw o samym projekcie. Projekt dotyczy trzech aspektów. Po pierwsze, kwestii związanych z orzecznictwem lekarskim kandydatów do służby w Służbie Więziennej. Po drugie, kwestii związanych z rekrutacją jednostek służby medycyny pracy dla tej formacji, ale również zmiany w procesie gospodarowania zasobem kwater tymczasowych. Pozwólcie jednak państwo, że skoncentruję się w swojej wypowiedzi na kwestii związanej z uczelnią, która powstała w 2018 r. i którą powołał minister Ziobro. Z początku jako Wyższa Szkoła Kryminologii i Penitencjarystyki miała być szkołą zawodową i szkolić wyłącznie kadry więziennictwa. Następnie w 2021 r. została przekształcona w Szkołę Wyższą Wymiaru Sprawiedliwości i już miała kształcić kadry organów wymiaru sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-636.1" who="#MichałSzczerba">Szanowni Państwo! Trudno nie zauważyć tego, że kiedy rozmawiamy o szkole, która ma duże ambicje, bo przecież ma się zmienić w Akademię Wymiaru Sprawiedliwości, należy również przyjrzeć się samej szkole. Tutaj z pomocą przychodzi Wysokiej Izbie i nam wszystkim projekt raportu Najwyższej Izby Kontroli, jeszcze nieopublikowany, ale do którego już dotarli dziennikarze OKO.press. Pokazuje on niestety, że szkoła w niezbyt dobry sposób gospodaruje środkami, w które została wyposażona. Chcemy zwrócić uwagę na pewną tendencję, mianowicie że szkoła jest od wielu lat zasilana środkami z Funduszu Sprawiedliwości. Fundusz Sprawiedliwości, jak Wysoka Izba wie, miał służyć potencjalnym ofiarom przestępstw. Dzisiaj bardzo często jest traktowany jako taki fundusz kieszonkowy Solidarnej Polski, ale też fundusz, który zasilał różnego rodzaju projekty badawcze, które były przekazywane tej uczelni.</u>
          <u xml:id="u-636.2" who="#MichałSzczerba">W latach 2020–2021 rektor szkoły podpisał z Ministerstwem Sprawiedliwości 10 umów w sprawie dotacji z Funduszu Sprawiedliwości na łączną kwotę blisko 30 mln zł. Szkoła do tej pory — do 30 czerwca ub.r. — rozliczyła się z kwoty nieprzewyższającej 12 mln zł. Chcemy zwrócić uwagę, patrząc na te dziewięć umów w sprawie dotacji z funduszu, że te projekty badawcze są średnio związane z problematyką wymiaru sprawiedliwości, a w szczególności z tym zakresem, którego… Znaczy, są związane z wymiarem sprawiedliwości, natomiast nie są związane z kwestiami dotyczącymi pomocy ofiarom przestępstw. Najwyższa Izba Kontroli w swoim projekcie wystąpienia krytycznie ocenia gospodarowanie tymi środkami, tym bardziej że część tych środków musiała zostać zwrócona. Mamy takie wrażenie, że na siłę próbuje się zwiększyć rolę tej uczelni i tym elementem, tym kołem zamachowym miały być te środki, które zostały wyprowadzone z funduszu kosztem ofiar na rzecz projektów badawczych, które doprowadziły do tego, że została zmieniona również ocena samej uczelni i w tej chwili kwalifikuje się do zmiany nazwy na akademię.</u>
          <u xml:id="u-636.3" who="#MichałSzczerba">Chcemy zwrócić uwagę również na uchwałę Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego, która bardzo krytycznie podchodzi do kwestii powoływania rektora uczelni. W projektowanym przedłożeniu rektora uczelni, rektora akademii już w tym przypadku, będzie powoływał minister sprawiedliwości na 5-letnią kadencję. Rada Główna Nauki i Szkolnictwa Wyższego zarzuca temu projektowi, że jest to przepis, który jest sprzeczny z ustawą i powinien on zostać wyeliminowany. Bardzo chciałbym zadeklarować, że w tej sprawie będziemy apelować…</u>
          <u xml:id="u-636.4" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Ryszard Terlecki)</u>
          <u xml:id="u-636.5" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)</u>
          <u xml:id="u-636.6" who="#MichałSzczerba">Marszałek Zgorzelski tu jest bardziej tolerancyjny…</u>
          <u xml:id="u-636.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-637">
          <u xml:id="u-637.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-637.1" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Katarzyna Ueberhan, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-638">
          <u xml:id="u-638.0" who="#KatarzynaUeberhan">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam przyjemność przedstawić stanowisko klubu Lewicy w sprawie rządowego projektu o zmianie nazwy uczelni służb państwowych nadzorowanej przez ministra sprawiedliwości i o zmianie ustawy o Służbie Więziennej oraz niektórych innych ustaw, zawartego w druku nr 3068, wraz ze sprawozdaniem komisji z druku nr 3105.</u>
          <u xml:id="u-638.1" who="#KatarzynaUeberhan">Szkoła Wyższa Wymiaru Sprawiedliwości została powołana w 2018 r. przez ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobro. Z początku miała być to szkoła zawodowa, Wyższa Szkoła Kryminologii i Penitencjarystyki, która miała szkolić wyłącznie kadry więziennictwa. Nazwę zmieniono w 2021 r., kiedy resort postanowił, że uczelnia ma również kształcić przyszłe kadry organów wymiaru sprawiedliwości. W sumie to nie dziwi.</u>
          <u xml:id="u-638.2" who="#KatarzynaUeberhan">Szkoła Wyższa Wymiaru Sprawiedliwości otworzyła wtedy kierunek prawniczy, na którym jednym z mentorów jest obecny wiceminister sprawiedliwości, który też nadzoruje uczelnię. Zasłynął on w maju 2021 r. tym, że osobiście zwrócił się do proboszczów w całej Polsce z prośbą o poinformowanie o otwarciu nowego kierunku na uczelni. W jaki sposób? Np. przez wywieszenie ogłoszeń w gablotkach parafialnych. Ostatnio o uczelni zrobiło się głośno pod koniec 2022 r. Z doniesień medialnych wynika, że uczelnia zamierzała zamówić za swoje, czyli publiczne pieniądze partyjny sondaż, sondaż Solidarnej Polski. Cóż, takie to porządki w tej nadzorowanej przez ministra niesprawiedliwości uczelni.</u>
          <u xml:id="u-638.3" who="#KatarzynaUeberhan">A minister ambicje ma. Te ambicje dotyczą również Szkoły Wyższej Wymiaru Sprawiedliwości i nie kończą się na stworzeniu prawniczych studiów licencjackich i magisterskich. Resortowi zależy też na przekształceniu uczelni zawodowej w renomowany ośrodek badawczy. I co zrobił Zbigniew Ziobro, by to osiągnąć? Wpompował miliony złotych z Funduszu Sprawiedliwości. Wydatkowaniu tych pieniędzy przyjrzała się Najwyższa Izba Kontroli. No cóż, raport jeszcze nie został opublikowany, ale dotarły do niego media. Prawie 30 mln zł z Funduszu Sprawiedliwości od Ziobry na szkołę Ziobry. To za pieniądze z Funduszu Sprawiedliwości uczelnia próbuje właśnie stać się renomowanym ośrodkiem badawczym. No cóż, nie bardzo jej to wychodzi, bo podobno 7 mln zł z tych środków musiała zwrócić. 26 mln zł — poza konkursem.</u>
          <u xml:id="u-638.4" who="#KatarzynaUeberhan">Z kontroli NIK-u wynika, że pieniądze na wszystkie osiem projektów badawczych trafiły do uczelni na podstawie rozporządzenia ministra Ziobry. Właśnie te dotacje przyznane przez ministra Ziobrę pomogły w podwyższeniu statusu uczelni, która w 2020 r. otrzymała kategorię naukową A, oznaczającą bardzo dobry poziom w dyscyplinach nauki o bezpieczeństwie i pedagogice. Dzięki temu uczelnia może otrzymać status uczelni akademickiej, co pozwala na kształcenie doktorantów. I tym oto sposobem mamy dzisiaj ten projekt ustawy czy też projekt zmiany nazwy uczelni, bo przecież dzięki milionom od Ziobry uczelnia nagle może stać się uczelnią akademicką i spełnia warunki do używania nazwy: akademia.</u>
          <u xml:id="u-638.5" who="#KatarzynaUeberhan">Niestety, z uwagi na powyższe wątpliwości, jak i wątpliwości, które nadal budzi tryb powoływania rektora przez ministra sprawiedliwości na 5-letnią kadencję… Przypomnę, że uczelnia publiczna, która ubiega się o status uczelni akademickiej, powinna w jak najszerszym zakresie spełniać wymagania przepisów ustawy — Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, a w przypadku niniejszej uczelni, po uzyskaniu statusu uczelni akademickiej, nadal liczne ważne aspekty funkcjonowania Akademii Wymiaru Sprawiedliwości, w tym wspomniany tryb powołania i kadencja rektora, będą podlegać przepisom ustawy o Służbie Więziennej.</u>
          <u xml:id="u-638.6" who="#KatarzynaUeberhan">W związku z powyższym klub Lewicy nie może poprzeć niniejszej ustawy, niestety. Koniec z zabawami ministra Ziobry na koszt Funduszu Sprawiedliwości. Koniec z prywatną skarbonką ministra niesprawiedliwości. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-638.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-639">
          <u xml:id="u-639.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Krzysztof Paszyk, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-640">
          <u xml:id="u-640.0" who="#KrzysztofPaszyk">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-640.1" who="#KrzysztofPaszyk">Panie Marszałku! Panie, Panowie Posłowie! Cóż, nie pierwszy raz mamy do czynienia z takim legislacyjnym wash and go. Z jednej strony jest kilka propozycji, które trudno kwestionować. Wręcz jest duża życzliwość po stronie klubu Koalicji Polskiej, który mam przyjemność reprezentować, w stosunku do tego, aby pochylić się nad tym projektem jako nad rozwiązaniami, które są oczekiwane przez Służbę Więzienną. Kwestia mieszkań, kwestia usprawnienia dostępu do służby, badań, pomocy psychologicznej — to są niewątpliwie rozwiązania trafne i bardzo dobrze, że znalazło się rozwiązanie ustawowe, które wychodzi temu naprzeciw.</u>
          <u xml:id="u-640.2" who="#KrzysztofPaszyk">Ale z drugiej strony mamy, i nie jest to praktyka, która po prawie 8 latach zasiadania w tej Izbie w jakiś sposób nas zaskakuje, dołączenie rzeczy, która samodzielnie pewnie by się nie obroniła, padłaby w przedbiegach. To swoiste, nie pierwsze dziecko pana ministra Ziobry, a więc uczelnia, która ma kształcić, edukować wedle pewnego wzorca. Jeszcze można by przejść nad tym do porządku dziennego, ale — już nie będę powtarzał po przedmówcach — są potężne zastrzeżenia, jeśli chodzi o wydatkowanie środków. Gdyby one były z kieszeni z pana ministra, pana liderów politycznych, to jeszcze pół biedy. Dysponujecie tym państwo swobodnie, można by to zrobić. Natomiast to są środki publiczne, czy to jest Fundusz Sprawiedliwości, czy to jest budżet Ministerstwa Sprawiedliwości. Wydatkujecie środki publiczne, na co zrzucają się Polacy, w sposób sygnalizowany przez wiele obiektywnych w swoich ocenach podmiotów, które to krytykują. Również tryb powoływania władz tej uczelni w jakiś sposób niestety dyskredytuje samo przedsięwzięcie. Tym bardziej podnoszenie jej rangi, bo sama zmiana nazwy też jest w swoistego rodzaju podniesieniem rangi.</u>
          <u xml:id="u-640.3" who="#KrzysztofPaszyk">To budzi niezwykle krytyczne spojrzenie naszego klubu i przy całej życzliwości wobec rozwiązań dotyczących nowelizacji ustawy o Służbie Więziennej muszę powiedzieć, że całość tej nowelizacji, nad którą procedujemy w tym momencie, niestety budzi sprzeciw Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska. W takim kształcie absolutnie tej ustawy poprzeć nie możemy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-640.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-641">
          <u xml:id="u-641.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-641.1" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Krzysztof Tuduj, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-642">
          <u xml:id="u-642.0" who="#KrzysztofTuduj">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-642.1" who="#KrzysztofTuduj">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Co do Wyższej Szkoły Wymiaru Sprawiedliwości, która ma być przemianowana na Akademię Wymiaru Sprawiedliwości, to podzielamy uwagi, które były tutaj wyartykułowane, natomiast jeżeli chodzi o regulacje w dalszym zakresie, to są to zmiany, które oceniamy pozytywnie. Dla funkcjonowania więziennictwa niewątpliwie są to rzeczy korzystne. Przyśpieszenie przebiegu badań lekarskich dla kandydatów do Służby Więziennej, sprawa mieszkań, a także pomoc psychologiczna — to jest wzmocnienie Służby Więziennej. Konfederacja zawsze będzie popierać to, co wzmacnia bezpieczeństwo państwa, bezpieczeństwo Polaków, w każdym sektorze.</u>
          <u xml:id="u-642.2" who="#KrzysztofTuduj">Rozmawiając o więziennictwie, trudno nie podjąć refleksji dotyczącej tego, kogo brakuje za murami tych więzień, w celach. Przede wszystkim wydaje się, że państwo polskie pod rządami obecnej ekipy okazuje się silne wobec słabych, a jednocześnie słabe wobec silnych. Szanowni państwo, brakuje tam na długo posadzonych szpiegów. W Polsce, przypominam, kary za szpiegostwo ciągle są bardzo niskie. Mimo zapowiedzi zaostrzenia kar w tej materii ciągle panuje jakiś imposybilizm. Jacyś tam szpiedzy ostatnio zostali połapani. Trzeba te kary zaostrzyć, wsadzić ich do więzień. Chodzi o to, żeby to był czynnik odstraszający od takiego działania przeciwko państwu polskiemu.</u>
          <u xml:id="u-642.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-642.4" who="#KrzysztofTuduj">Kogo jeszcze brakuje? Brakuje, szanowni państwo, zdrajców. Jest taki przepis Kodeksu karnego dotyczący zdrady dyplomatycznej. Ciekawe, ile osób zostało skazanych z tego tytułu. Okazuje się, że od 1989 r. mamy w Polsce samych doskonałych polityków realizujących polską rację stanu i polski interes narodowy. To jest oczywiście żart — gdyby ktoś to czytał z kartki i nie usłyszał ironii w moim głosie.</u>
          <u xml:id="u-642.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-642.6" who="#KrzysztofTuduj">Brakuje też oczywiście tłustych misiów. Tłuste misie do więzienia. Mam na myśli czasy rządów PO i niezliczone afery z tamtych czasów. Kogo udało się umieścić za kratami? Pytanie, ile własnych afer rozliczy partia mająca w nazwie prawo i sprawiedliwość,…</u>
          <u xml:id="u-642.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-642.8" who="#KrzysztofTuduj">…mantrowane regularnie, jest retoryczne, bo skoro poprzedników się nie rusza, to nie ruszy się też obecnych. Propozycja Konfederacji dotycząca komisji śledczej w sprawie afery zbożowej, dzisiaj zgłoszona to jeden z przejawów walki o to, żeby w przestrzeni publicznej panowała…</u>
          <u xml:id="u-642.9" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-643">
          <u xml:id="u-643.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję panu bardzo.</u>
          <u xml:id="u-643.1" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Tomasz Zimoch, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-644">
          <u xml:id="u-644.0" who="#TomaszZimoch">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Dobiega końca Dzień Czekolady, ale ten projekt nie rozpływa się słodko. Przeciwnie, jest niczym benzoesan denatonium, najbardziej gorzka substancja na świecie. Ten projekt to nie krok, a wręcz skok, jeśli chodzi o tworzenie kolejnego państwa w państwie. Kolejna państwowa instytucja staje się karną armią do realizacji partyjnych interesów.</u>
          <u xml:id="u-644.1" who="#TomaszZimoch">Rektorem-komendantem Szkoły Wyższej Wymiaru Sprawiedliwości, która obecnie ma stać się akademią, jest pan Michał Sopiński, lat 30. Wspaniała kariera, rok po doktoracie zostaje rektorem publicznej szkoły wyższej. Wysoki Sejmie, to imponujące. Tylko zazdrośnicy i niewdzięcznicy będą krytyczni. Może to i geniusz, być może fantastyczny menadżer, ale czy ma dorobek naukowy z zakresu więziennictwa czy choćby prawa karnego? Z jego profilu na portalu naukowym dowiemy się, że napisał wiele, ale głównie o francuskich i anglosaskich filozofach prawa. Filozof w więziennictwie? Przyczyny są zgoła niefilozoficzne, by nie powiedzieć: przyziemne. Otóż pan rektor jest pełnomocnikiem partyjnym Solidarnej Polski w okręgu kaliskim. Dodam, że poprzedni rektor był generałem Służby Więziennej.</u>
          <u xml:id="u-644.2" who="#komentarz">(Głos z sali: No niemożliwe.)</u>
          <u xml:id="u-644.3" who="#TomaszZimoch">Ten projekt napisano pod i dla partyjnych nominatów na publicznych uczelniach.</u>
          <u xml:id="u-644.4" who="#komentarz">(Poseł Stefan Krajewski: Znowu?)</u>
          <u xml:id="u-644.5" who="#TomaszZimoch">Wysoki Sejmie! Uczelnia, która ma zostać podwyższona do rangi akademii, zasłynęła głównie tym — panie marszałku, to zapewne pana bardzo zainteresuje — że, jak ujawniło OKO.press, za ponad 100 tys. zł zamawiała sondaż z takim pytaniem: Wyobraź sobie, że Solidarna Polska startuje osobno, a nie razem z PiS. Na które ugrupowanie oddałbyś głos, gdyby wybory do Sejmu odbywały się w najbliższą niedzielę? Nie będziemy popierać projektów, które mają promować szkoły wydające środki publiczne na cele partii. Akademią ma być uczelnia, która dobrze kształci zaledwie na dwóch kierunkach? Taki status powinien być przyznawany uczelniom bardziej wszechstronnym, a nie zbliżonym do wyższych szkół zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-644.6" who="#komentarz">(Poseł Michał Szczerba: Solidarni złodzieje.)</u>
          <u xml:id="u-644.7" who="#TomaszZimoch">Biorąc to wszystko pod uwagę, składam gorzki, a nie słodki jak czekolada wniosek o odrzucenie tej ustawy w całości.</u>
          <u xml:id="u-644.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-645">
          <u xml:id="u-645.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-645.1" who="#RyszardTerlecki">Mamy wniosek o odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-645.2" who="#RyszardTerlecki">Są posłowie?</u>
          <u xml:id="u-645.3" who="#RyszardTerlecki">Nie, nie ma posłów zapisanych do pytań.</u>
          <u xml:id="u-645.4" who="#RyszardTerlecki">Są?</u>
          <u xml:id="u-645.5" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Ależ są, oczywiście, że są.)</u>
          <u xml:id="u-645.6" who="#RyszardTerlecki">Są. 10 osób.</u>
          <u xml:id="u-645.7" who="#RyszardTerlecki">Zamykam listę zgłoszonych do pytań.</u>
          <u xml:id="u-645.8" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-645.9" who="#RyszardTerlecki">Już zamknięta, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-645.10" who="#RyszardTerlecki">Wyznaczam czas na zadanie pytania — pół minuty.</u>
          <u xml:id="u-645.11" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Joanna Senyszyn.</u>
          <u xml:id="u-645.12" who="#RyszardTerlecki">Nieobecna.</u>
          <u xml:id="u-645.13" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Grzegorz Braun, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-646">
          <u xml:id="u-646.0" who="#GrzegorzBraun">Kilka godzin temu z tej mównicy, kiedy spóźniał się kolejne godziny sprawozdawca senator, zarządzaliście przerwy i wówczas przepowiadałem, że tutaj zasiądzie kolejny wicemarszałek i skróci czas zadawania pytań do 30 sekund.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-647">
          <u xml:id="u-647.0" who="#RyszardTerlecki">Tak jest.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-648">
          <u xml:id="u-648.0" who="#GrzegorzBraun">I to właśnie się zdarzyło. Jest pan łobuzem, panie marszałku, proszę tak nie postępować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-649">
          <u xml:id="u-649.0" who="#RyszardTerlecki">Ale pan nie zadaje pytania.</u>
          <u xml:id="u-649.1" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Jan Szopiński, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-649.2" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dolniak: Trzeba było powiedzieć: 5 sekund, panie marszałku, byłoby lepiej.)</u>
          <u xml:id="u-649.3" who="#RyszardTerlecki">Nie, 30 pani wystarczy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-650">
          <u xml:id="u-650.0" who="#JanSzopiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiaj mamy wspaniały dzień — Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji powołuje swoje akademie, a Ministerstwo Sprawiedliwości powołuje swoje akademie. Polska od dzisiaj krajem akademii. I Polska od dzisiaj jeszcze krajem tego typu debaty w parlamencie, w którym marszałek wyznacza 30 sekund na zadanie pytania.</u>
          <u xml:id="u-650.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-650.2" who="#JanSzopiński">Chciałbym zapytać pana ministra: Jaka jest odpowiedź pana ministra na enuncjacje zawarte w OKO.press, które tutaj tak głęboko były cytowane?</u>
          <u xml:id="u-650.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-651">
          <u xml:id="u-651.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Rafał Adamczyk, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-652">
          <u xml:id="u-652.0" who="#RafałAdamczyk">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Chciałbym zadać pytanie, czy w ślad za zmianą nazwy wyższej uczelni wymiaru sprawiedliwości poszły również stosowne i konieczne zmiany związane z poszerzeniem przestrzeni wykładowej oraz z powiększeniem ilości kadry naukowej. Jakie są koszty związane ze zmianą i jakie są planowane w 2023 r. oraz w kolejnych latach dotacje dla tej uczelni? Proszę o pisemną odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-652.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-653">
          <u xml:id="u-653.0" who="#RyszardTerlecki">Proszę bardzo, można zadać bardzo merytoryczne pytanie i zmieścić się w pół minuty.</u>
          <u xml:id="u-653.1" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-653.2" who="#RyszardTerlecki">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-653.3" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Krzysztof Tuduj, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-654">
          <u xml:id="u-654.0" who="#KrzysztofTuduj">Szanowny Panie Ministrze! Pytanie nie dotyczy dzisiejszego przedłożenia, tylko zeszłorocznego szkolenia strzeleckiego dla młodzieży, które służba więzienna miała prowadzić i współorganizować. Pytanie: W ilu miejscach odbywają się takie szkolenia i jaka liczba młodych ludzi takie szkolenie przeszła?</u>
          <u xml:id="u-654.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-655">
          <u xml:id="u-655.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Franciszek Sterczewski, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-656">
          <u xml:id="u-656.0" who="#FranciszekSterczewski">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Szkoła wyższa wymiaru sprawiedliwości, a zaraz akademia. Jak cudownie to brzmi. Ale niestety, ta uczelnia ma tyle wspólnego z kształceniem, co minister Ziobro ze sprawiedliwością. Media opisują dziś wyniki kontroli NIK w tej ministerialnej kuźni kadr. W latach 2020–2021 SWWS dostała z Funduszu Sprawiedliwości w sumie prawie 30 mln zł dotacji. 7 mln uczelnia musiała zwrócić, ale część środków wydała niegospodarnie. Za te pieniądze SWWS próbuje stać się renomowanym ośrodkiem badawczym.</u>
          <u xml:id="u-656.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-657">
          <u xml:id="u-657.0" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Barbara Dolniak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-658">
          <u xml:id="u-658.0" who="#BarbaraDolniak">Minister sprawiedliwości chce wybrać swojego kolejnego człowieka, tym razem na stanowisko rektora uczelni. Będzie mógł wybrać go na 5 lat samodzielnie, czyli arbitralnie. Mało tego, proszę państwa, czynności podjęte na podstawie art. 66a ust. 1 i 2 ustawy zmienianej w tym projekcie przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy uznaje się, proszę państwa, za co? Za nieskuteczne. To znaczy, że wybrany rektor został wybrany, proszę państwa, nieskutecznie. To jak należy rozumieć jego decyzje?</u>
          <u xml:id="u-658.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-659">
          <u xml:id="u-659.0" who="#RyszardTerlecki">A gdzie pytania, pani poseł?</u>
          <u xml:id="u-659.1" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Karolina Pawliczak, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-659.2" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł, bardzo dziękuję, wyczerpała pani czas. Pani poseł, czy pani słyszy, co do pani mówię? Pani poseł, czy pani rozumie, co się do pani mówi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-660">
          <u xml:id="u-660.0" who="#BarbaraDolniak">Tak, panie marszałku,</u>
        </div>
        <div xml:id="div-661">
          <u xml:id="u-661.0" who="#RyszardTerlecki">Cieszę się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-662">
          <u xml:id="u-662.0" who="#BarbaraDolniak">Ale pół minuty to jest naprawdę zbyt mało czasu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-663">
          <u xml:id="u-663.0" who="#RyszardTerlecki">Żeby zadać pytanie, a nie opowiadać bajek.</u>
          <u xml:id="u-663.1" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Karolina Pawliczak, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-664">
          <u xml:id="u-664.0" who="#KarolinaPawliczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zasadnicze pytanie: Czy w świetle ujawnionych dziś informacji medialnych dotyczących transferów ogromnych środków publicznych — blisko 30 mln zł z Funduszu Sprawiedliwości na rzecz uczelni, zarzutu niegospodarności, nieprawidłowości wynikających z kontroli NIK — nie należałoby zawiesić wszelkie decyzje dotyczące tej uczelni do czasu wyjaśnienia tych bulwersujących i skandalicznych spraw? Bardzo proszę o informację w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-664.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-665">
          <u xml:id="u-665.0" who="#RyszardTerlecki">Bardzo dziękuję, pani poseł. Gratuluję.</u>
          <u xml:id="u-665.1" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Maria Kurowska, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-666">
          <u xml:id="u-666.0" who="#MariaKurowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W ostatnim czasie ciągle procedujemy ustawy dotyczące więziennictwa; widać, jakie było zapóźnienie w tej sferze…</u>
          <u xml:id="u-666.1" who="#komentarz">(Poseł Stefan Krajewski: Przyda wam się.)</u>
          <u xml:id="u-666.2" who="#MariaKurowska">…i dlatego teraz minister ciągle idzie ostro i skutecznie do przodu. Chciałabym powiedzieć, że to bardzo trudna sfera, bo z jednej strony trzeba ocalić tych, którzy tam trafili, ich psychikę, a jednocześnie aby to była kara uciążliwa, a z drugiej strony tych, którzy się nimi zajmują. Dlatego gratuluję, nie może być tak, że…</u>
          <u xml:id="u-666.3" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-667">
          <u xml:id="u-667.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Mariusz Gosek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-667.1" who="#RyszardTerlecki">Jest pan poseł?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-668">
          <u xml:id="u-668.0" who="#MariuszGosek">Jestem.</u>
          <u xml:id="u-668.1" who="#MariuszGosek">Wielce Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Ministrze! Szanowni Goście! Otóż dziwi ten kolejny bezpardonowy atak na Fundusz Sprawiedliwości. Co wam tak przeszkadza w tym Funduszu Sprawiedliwości? Wsparcie na jednostki ochotniczych straży pożarnych, tych, którzy są pierwsi na miejscu zdarzenia, ratują zdrowie i życie czy wsparcie dla szpitali? Przeczytam? propos OKO.press artykuł „Gazety Wyborczej”…</u>
          <u xml:id="u-668.2" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Krajewski: Wsparcie dla Solidarnej Polski.)</u>
          <u xml:id="u-668.3" who="#MariuszGosek">…”NIK miażdży Fundusz Sprawiedliwości”. Wiecie dlaczego? Bo został kupiony tomograf do szpitala. Ten tomograf, który już uratował kilka tysięcy żyć i dzisiaj powołujecie się na…</u>
          <u xml:id="u-668.4" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-669">
          <u xml:id="u-669.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-669.1" who="#RyszardTerlecki">Teraz głos zabierze sekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości pan Michał Woś.</u>
          <u xml:id="u-669.2" who="#RyszardTerlecki">Panie ministrze, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-669.3" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Paszyk: Też pół minuty, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-669.4" who="#RyszardTerlecki">Nie mogę.</u>
          <u xml:id="u-669.5" who="#komentarz">(Głos z sali: …pan może wszystko, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-669.6" who="#RyszardTerlecki">Nie wszystko, jednak nie wszystko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-670">
          <u xml:id="u-670.0" who="#MichałWoś">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rodzi się refleksja, kiedy się słucha państwa, że państwo powinni wszystkich swoich asystentów zwolnić, bo szkoda pieniędzy publicznych, i brać artykuły z OKO.press, bo państwo żywcem cytowali całe akapity jednego z artykułów, który tu się ujawnił. Więc rzeczywiście w trosce o pieniądze publiczne tak dzisiaj przez państwa wyrażanej, to jest bardzo dobry pomysł racjonalizatorski, który być może w opozycji można wprowadzić.</u>
          <u xml:id="u-670.1" who="#MichałWoś">Ale przypomnę wbrew państwa kłamstwom o Funduszu Sprawiedliwości, wbrew powtarzanym narracjom: wystarczy umieć czytać Kodeks karny wykonawczy. Otwieramy art. 43 i w art. 43 widzimy, że fundusz ma co najmniej trzy cele, czyli pomoc pokrzywdzonym, przeciwdziałanie przyczynom przestępczości. Mogą państwo sobie to zobaczyć, ale też państwo zobaczą w art. 43 Kodeksu karnego wykonawczego, Wysoka Izbo: podejmowanie, organizowanie i zlecanie badań naukowych. Art. 43 Kodeksu karnego wykonawczego, który jest fundamentalny dla Funduszu Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-670.2" who="#MichałWoś">Szkoła Wyższa Wymiaru Sprawiedliwości ma prawo prowadzić badania naukowe i korzystać także z tych środków na tych samych zasadach, jak wszystkie inne uczelnie publiczne, a robienie pewnych tyrad politycznych… Niestety rozumiem opozycję, że was razi rozwój uczelni, was razi to, że tam są naprawdę świetni naukowcy, że tam jest kadra zaangażowana w proces ewaluacji, że dzięki naukowemu zaangażowaniu tych ludzi, jeżeli chodzi o poziom zadań realizowanych przez Służbę Więzienną, to te zadania są realizowane w coraz lepszy sposób. Ale też, Wysoka Izbo, ja się w sposób głęboki nie zgadzam z pewnymi oskarżeniami rzucanymi wobec tych naukowców, bo przecież przypomnę, że to niezależna komisja daje kategorie naukowe i to ta niezależna komisja przyznała kategorie naukowe A w dwóch dziedzinach Wyższej Szkole Wymiaru Sprawiedliwości, dzięki czemu ta uczelnia, pierwotnie uczelnia Służby Więziennej, w tej chwili szerzej prowadząca także inne kierunki, zyskała status uczelni akademickiej. I to jest standard, jeżeli uczelnia zyskuje status uczelni akademickiej, wówczas, Wysoka Izbo, ustawowo zmienia się jej nazwę. Więc można powiedzieć, że już ma status uczelni akademickiej, a rząd przychodzi do Wysokiej Izby z bardzo dobrym projektem ustawy, żeby ten status, który już jest nadany jako uczelni akademickiej, usankcjonować w sposób właściwy w nazwie, wyeksponować w nazwie uczelni, czyli przyszłej Akademii Wymiaru Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-670.3" who="#MichałWoś">Co do ukształtowania, co do specyfiki uczelni mundurowej, Wysoka Izba doskonale wie, wielokrotnie państwo posłowie odwoływali się do Prawa o szkolnictwie wyższym i nauce… Proszę bardzo, znowu wystarczy umieć czytać i otworzyć art. 439 ust. 7. I co tam widzimy? Że to uczelnia służb mundurowych, w tym przypadku Służby Więziennej. Poszczególne służby mundurowe pod MSWiA mają swoje odpowiednie przepisy, pod art. 439 ust. 7 jest przepis, który odnosi się do uczelni służb mundurowych nadzorowanej przez ministra sprawiedliwości, w której szczegóły działania i ukształtowania winny być dookreślone w ustawie o Służbie Więziennej. I to się dzieje. Jest zachowana autonomia uczelni.</u>
          <u xml:id="u-670.4" who="#MichałWoś">I też znowu, przechodząc do kolejnego wątku, z jednej strony państwo grzmią o autonomii uczelni, o rektorze, z drugiej strony państwo grzmią, że rektorem nie jest skrajny lewak, że rektorem nie jest osoba zaangażowana po lewicowej stronie, a rektor, pan doktor został wybrany przez senat uczelni, który cieszy się autonomią. Ten przepis tę sprawę zmieni, zresztą zgodnie z prawem, czyli z art. 439 Prawa o szkolnictwie wyższym i nauce.</u>
          <u xml:id="u-670.5" who="#MichałWoś">Z dwóch pytań merytorycznych. Koszty funkcjonowania. Otóż, zmiana nazwy na akademię poza bardzo drobnymi kosztami związanymi z, nie wiem, potencjalnym wydrukiem nowych materiałów nie niesie ze sobą kosztów. To są koszty, które będą poniesione bezpośrednio przez uczelnię w ramach jej bieżącej działalności.</u>
          <u xml:id="u-670.6" who="#MichałWoś">Natomiast bardzo dziękuję za pamięć o wielkiej reformie i szkoleniach Służby Więziennej organizowanych dla młodzieży. Rzeczywiście ten program jest bardzo intensywnie przygotowywany, bo ustawa weszła w życie 1 stycznia tego roku. Jesteśmy w bieżącej współpracy z Ministerstwem Edukacji i Nauki, żeby od nowego roku szkolnego bardzo szeroko ten program proponować szkołom. Natomiast za jego sprawy odpowiada, jestem bardzo wdzięczny, że podjął się tego specjalista w dziedzinie współpracy także z uczelniami pan Kajetan Rajski. Został on zadaniowany, a do programu już się zgłosiło blisko 1000 klas. To jest program połączony — z jednej strony tzw. lekcje sprawiedliwości, czyli podstawy prawa, bo chcemy przekazywać tę wiedzę, ale z drugiej strony właśnie możliwość przeprowadzenia w czasie tych spotkań szkoleń strzeleckich. Pilotaże w niektórych miejscach Polski już ruszyły, a w taki pełen zorganizowany sposób chcemy ruszyć wraz z nowym rokiem szkolnym. Dziękuję uprzejmie, panie marszałku i Wysoka Izbo.</u>
          <u xml:id="u-670.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-670.8" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dolniak: Panie marszałku, ja w sprawie sprostowania.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-671">
          <u xml:id="u-671.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-671.1" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Kazimierz Smoliński, sprawozdawca komisji.</u>
          <u xml:id="u-671.2" who="#RyszardTerlecki">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-672">
          <u xml:id="u-672.0" who="#KazimierzSmoliński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-672.1" who="#KazimierzSmoliński">Panie Marszałku! Dziękuję, że w dyskusji część z państwa posłów uznała jednak pewne elementy tej ustawy, znaczące elementy za godne poparcia.</u>
          <u xml:id="u-672.2" who="#KazimierzSmoliński">Co do nazwy uczelni, to przypominam, że są spełnione warunki formalne do zmiany nazwy na akademię i wobec tego doniesienia prasowe o jakichś nieprawidłowościach nie powinny mieć żadnego wpływu na to, czy ta uczelnia może zmienić nazwę czy nie, bo z formalnego punktu widzenia spełniła te wymogi i ta nazwa powinna być w sposób taki, jak zaproponowany w ustawie, zmieniona.</u>
          <u xml:id="u-672.3" who="#KazimierzSmoliński">A więc apeluję do Wysokiej Izby, żeby, biorąc pod uwagę te merytoryczne argumenty, które pojawiły się w czasie dyskusji, które są zawarte w projekcie, projekt został poparty przez Wysoką Izbę. Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-673">
          <u xml:id="u-673.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-673.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-673.2" who="#RyszardTerlecki">Już nie, zrezygnowała pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-673.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-673.4" who="#RyszardTerlecki">Podtrzymuje pani poseł?</u>
          <u xml:id="u-673.5" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dolniak: Sprostowanie, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-673.6" who="#RyszardTerlecki">Bardzo proszę, 1 minuta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-674">
          <u xml:id="u-674.0" who="#BarbaraDolniak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! To, że minister sprawiedliwości może sprawować nadzór nad jakąś uczelnią lub nie, nie ma żadnego związku z kwestią wyboru rektora. Państwo chcecie, by minister sprawiedliwości wybrał sobie rektora jednoosobowo, a to pozostaje w sprzeczności z art. 66a ust. 1 i 2 ustawy o służbie więziennej, która mówi o wyborze przez Senat.</u>
          <u xml:id="u-674.1" who="#BarbaraDolniak">Mało tego, ustawą chcecie państwo stwierdzenia, że wybór dokonany na podstawie tego przepisu jest nieskuteczny. A na jakiej podstawie, według jakich reguł państwo to przyjmiecie? Mało tego, uznajecie, że jest nieskuteczny, a chcecie, żeby działał do 31 sierpnia 2023 r. Proszę przeczytać art. 7 tego projektu i odnieść się do zadanych pytań, a nie mówić nam na tej sali o kwestiach nadzoru czy też nie ministra sprawiedliwości. Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-674.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Panie marszałku…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-675">
          <u xml:id="u-675.0" who="#RyszardTerlecki">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-675.1" who="#RyszardTerlecki">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, proponuję, aby Sejm skierował ponownie ten projekt do Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-675.2" who="#RyszardTerlecki">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-675.3" who="#RyszardTerlecki">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-675.4" who="#RyszardTerlecki">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 15. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Infrastruktury o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy — Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (druki nr 3049 i 3121).</u>
          <u xml:id="u-675.5" who="#RyszardTerlecki">Proszę pana posła Jerzego Polaczka o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-675.6" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Wniosek formalny. Czeka się na ministrów, senatorów, a pan skraca czas na zadawanie pytań do 30 sekund.)</u>
          <u xml:id="u-675.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Hańba!)</u>
          <u xml:id="u-675.8" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Nie, łobuzerka. Nie hańba, tylko zwykła łobuzerka, PiS-owska łobuzerka.)</u>
          <u xml:id="u-675.9" who="#komentarz">(Poseł Monika Wielichowska: Też nie mogłam dzisiaj zadać pytania.)</u>
          <u xml:id="u-675.10" who="#RyszardTerlecki">Bardzo proszę, panie pośle. Czekamy na pana posła.</u>
          <u xml:id="u-675.11" who="#komentarz">(Poseł Monika Wielichowska: A kto reprezentuje rząd?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-676">
          <u xml:id="u-676.0" who="#JerzyPolaczek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę w imieniu Komisji Infrastruktury przedstawić państwu sprawozdanie z prac nad rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy — Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw zawartym w druku nr 3049.</u>
          <u xml:id="u-676.1" who="#JerzyPolaczek">Celem projektu jest wprowadzenie ułatwień dla obywateli, właścicieli pojazdów, kierowców, przedsiębiorców, w szczególności zmniejszenie liczby procedur administracyjnych i wyeliminowanie szeregu opłat ewidencyjnych, a także odciążenie samorządów oraz przedsiębiorców prowadzących stacje kontroli pojazdów od konieczności pobierania opłaty ewidencyjnej, a następnie jej przekazywania i rozliczania oraz składania miesięcznych sprawozdań związanych z pobieraniem tej opłaty.</u>
          <u xml:id="u-676.2" who="#JerzyPolaczek">Projekt zakłada zniesienie opłaty ewidencyjnej, m.in. za: wydanie karty parkingowej, rejestrację pojazdu, wydanie dowodu rejestracyjnego, pozwolenia czasowego na przeprowadzenie badania technicznego pojazdu, wydanie, wymianę albo zwrot prawa jazdy i innych dokumentów uprawniających do kierowania pojazdami. Projekt przewiduje pozostawienie opłaty ewidencyjnej wyłącznie z tytułu zawartej umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych.</u>
          <u xml:id="u-676.3" who="#JerzyPolaczek">Dodatkowo w obszarze przepisów dotyczących przewozów, w tym przewozów okazjonalnych, projekt odpowiada na realny problem dotyczący popełniania przestępstw przeciwko wolności seksualnej i obyczajności przez osoby świadczące usługi przewozu osób, zlecane za pośrednictwem aplikacji mobilnych. Rozwiązania przewidziane w projektowanej ustawie zakładają m.in. zapewnienie rzetelnej weryfikacji tożsamości osoby oraz jej uprawnień do kierowania pojazdem, jak również uprawnienie przedsiębiorcy pośredniczącego w przewozach drogowych do sprawdzenia, czy osoba faktycznie wykonująca przewóz jest osobą, za którą się podaje podczas świadczenia usługi przewozu. Dodatkowo wprowadzono weryfikację niekaralności kierowców wykonujących przewóz za określone przestępstwa oraz braku prawomocnego orzeczenia zakazu wykonywania zawodu kierowcy na podstawie zaświadczenia o niekaralności wystawionego nie wcześniej niż na miesiąc przed rozpoczęciem współpracy.</u>
          <u xml:id="u-676.4" who="#JerzyPolaczek">Najistotniejsze zmiany dotyczą obowiązku weryfikacji kierowców przed rozpoczęciem współpracy pomiędzy przedsiębiorcą a osobą wykonującą przewozy. Mianowicie zgodnie z projektem przedsiębiorca prowadzący pośrednictwo przy przewozie osób będzie obowiązany do weryfikacji w zakresie: tożsamości, posiadania odpowiedniego uprawnienia do kierowania pojazdem samochodowym i niekaralności za określone przestępstwa. Weryfikacja ta będzie odbywała się przez okazanie odpowiednich dokumentów w trybie osobistego stawiennictwa. Natomiast dokonanie weryfikacji przedsiębiorca będzie potwierdzał przez wykonanie zdjęcia osoby weryfikowanej oraz odwzorowanie cyfrowe ww. dokumentów.</u>
          <u xml:id="u-676.5" who="#JerzyPolaczek">W regulacjach projektowanej ustawy zobligowano przedsiębiorcę do sprawdzenia, czy osoba faktycznie wykonująca usługę przewozu jest osobą, za którą się podaje w trakcie świadczenia samej usługi przewozu. W takim przypadku, na żądanie przedsiębiorcy, kierowca będzie obowiązany wykonać zdjęcie swojej twarzy i przesłać je do przedsiębiorcy, by wykazać, że to rzeczywiście on jest w tym momencie osobą, która prowadzi pojazd.</u>
          <u xml:id="u-676.6" who="#JerzyPolaczek">Wskazane zdjęcie obejmować będzie wyłącznie wizerunek kierowcy wykonującego aktualnie przewóz, co pozwoli na sprawdzenie, czy przewóz wykonuje osoba uprzednio zweryfikowana przez przedsiębiorcę i jest to faktycznie osoba, za którą się podaje podczas przewozu. Taka weryfikacja kierowcy ma się odbywać z częstotliwością niezbędną dla zapewnienia bezpieczeństwa przewozu osób, jednak nie rzadziej niż raz na 100 przewozów.</u>
          <u xml:id="u-676.7" who="#JerzyPolaczek">Dodatkowe zmiany dokonane w projekcie wynikają z konieczności ujednolicenia wymagań dla kierujących wykonujących przewozy taksówkami oraz kierowców wykonujących przewozy okazjonalne samochodem osobowym oraz pojazdem samochodowym przeznaczonym konstrukcyjnie do przewozu powyżej siedmiu osób i nie więcej niż dziewięciu, łącznie z kierowcą, w zakresie uzyskania licencji na wykonywanie krajowego transportu drogowego.</u>
          <u xml:id="u-676.8" who="#JerzyPolaczek">W projekcie przewidziano również podwyższenie kar pieniężnych za naruszenia warunków wykonywania przewozu osób, np. bez wymaganej licencji. Zmiany wprowadzone w wysokościach kar pieniężnych oraz rozszerzenie katalogu sankcji za niestosowanie się do przepisów ustawy o transporcie drogowym pozwolą na osiągnięcie celu, jakim jest prowadzenie działalności przez pośredników przy przewozie osób oraz podmiotów wykonujących zarobkowe przewozy osób zgodnie z regulacjami zawartymi w ustawie o transporcie drogowym, a wpłynie to w sposób istotny na bezpieczeństwo osób korzystających z tej formy transportu drogowego oraz przyczyni się do wprowadzenia równej konkurencji w tej dziedzinie transportu drogowego.</u>
          <u xml:id="u-676.9" who="#JerzyPolaczek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Komisja Infrastruktury, która rozpatrzyła przedłożenie rządowe, uwzględniła również cztery poprawki, których zakres pokrótce, w sposób bardzo syntetyczny omówię. Poprawka 1., przyjęta w trakcie posiedzenia, dotyczy stworzenia narzędzia dla marszałków, wojewodów i starostów do prowadzenia lokalnych ewidencji, m.in. egzaminatorów, instruktorów, instruktorów techniki jazdy, lekarzy i psychologów, ośrodków szkolenia kierowców, w systemie CEPiK oraz stworzenia rozwiązania, które umożliwi przekazywanie danych przez lekarzy i psychologów o orzeczeniach lekarskich i psychologicznych o braku przeciwwskazań do kierowania bądź wykonywania pracy na stanowisku kierowcy do systemu CEPiK. Podniesie to tym samym referencyjność, aktualność, kompletność tych danych. Myślę, że jest to poprawka, którą warto w sprawozdaniu podkreślić.</u>
          <u xml:id="u-676.10" who="#JerzyPolaczek">2. poprawka, przyjęta, dotyczyła przeniesienia profilu kandydata na kierowcę i profilu kierowcy zawodowego na poziom centralny, bez zmian w działaniu rozwiązań po stronie podmiotów, które zasilają system danymi. To również jest poprawa referencyjności i kompletności danych tego systemu.</u>
          <u xml:id="u-676.11" who="#JerzyPolaczek">3. poprawka, przyjęta w trakcie posiedzenia, dotyczy przywrócenia szkoleń dedykowanych kierowcom w celu zmniejszenia liczby posiadanych punktów oraz przywrócenia rocznego okresu, po którym usuwa się informacje o otrzymanej liczbie punktów z centralnej ewidencji kierowców. Przepisy umożliwiają kierowcom uczestnictwo w szkoleniach, ale nie częściej niż raz na 6 miesięcy — w szkoleniach organizowanych przez wojewódzkie ośrodki ruchu drogowego.</u>
          <u xml:id="u-676.12" who="#JerzyPolaczek">4. poprawka dotyczyła umożliwienia automatycznego zwrotu prawa jazdy po upływie okresu, na jaki zostało ono zatrzymane, w przypadkach czasowego zatrzymania prawa jazdy. Dzięki projektowanym przepisom nie będzie konieczne składanie przez kierowcę odrębnego wniosku o zwrot prawa jazdy.</u>
          <u xml:id="u-676.13" who="#JerzyPolaczek">W porozumieniu i po konsultacji z Biurem Legislacyjnym jako poseł sprawozdawca pragnę jedynie na jedną kwestię redakcyjną zwrócić uwagę, a mianowicie w sprawozdaniu w art. 6, w którym jest mowa o art. 13a, podsumowanie w ust. 1 dotyczy punktów, a nie liter, co przy korekcie tego sprawozdania będzie konieczne, ale to już jest kompetencja Biura Legislacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-676.14" who="#JerzyPolaczek">Mając powyższe na uwadze, proszę Wysoki Sejm o przyjęcie przedłożenia rządowego, które jest ważne społecznie, oddziałuje również na całą sferę przewozów aplikacyjnych, podnosi referencyjność danych, znosi różnego rodzaju biurokratyczne obowiązki, w szczególności chodzi o zniesienie opłaty ewidencyjnej za wydanie różnego rodzaju dokumentów, oraz realizuje te postulaty, które były związane z kwestią przywrócenia poprzedniego okresu rocznego, po którym usuwa się informację o otrzymanej liczbie punktów z centralnej ewidencji kierowców. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-677">
          <u xml:id="u-677.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-677.1" who="#RyszardTerlecki">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-677.2" who="#RyszardTerlecki">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-677.3" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Mariusz Trepka, Prawo i Sprawiedliwość, zabierze głos jako pierwszy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-678">
          <u xml:id="u-678.0" who="#MariuszTrepka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie i Panowie Posłowie! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość dotyczące rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy — Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw, druki nr 3049 i 3121.</u>
          <u xml:id="u-678.1" who="#MariuszTrepka">Głównym celem wprowadzanych zmian jest zwiększenie bezpieczeństwa kobiet, nastolatków i mężczyzn korzystających z taksi-aplikacji, takich jak m.in. Uber, Bolt i innych służących do przewozu. Projektowane przepisy w tym zakresie są wynikiem działań rządu podjętych wobec doniesień medialnych o nadużyciach, w tym molestowaniu, popełnianych przez kierowców wykonujących przewozy drogowe i konieczności wyeliminowania tych nadużyć. Ustawa wprowadza m.in. konieczność osobistego stawienia się kandydata na kierowcę w firmie, potwierdzenie niekaralności kierowcy, sprawdzenie uprawnień do kierowania pojazdem, nowe, wyższe kary dla firm aplikacyjnych za nieprzestrzeganie wymogów, zniesienie opłaty ewidencyjnej dotyczącej m.in. wydawania kart parkingowych, rejestracji pojazdów, wydawania dowodów rejestracyjnych, wydawania zalegalizowanych profesjonalnych tablic rejestracyjnych oraz blankietów profesjonalnych dowodów rejestracyjnych, wydawania nowych blankietów profesjonalnych dowodów rejestracyjnych lub profesjonalnych tablic rejestracyjnych, przeprowadzenia badania technicznego pojazdu oraz odczytu stanu drogomierza pojazdu po wymianie, wymiany prawa jazdy na podstawie art. 150 ust. 2 ustawy, a także możliwość automatycznego zwrotu prawa jazdy.</u>
          <u xml:id="u-678.2" who="#MariuszTrepka">Szanowni Państwo! Rząd Prawa i Sprawiedliwości słucha obywateli, czego skutek stanowią przywrócenie rocznego okresu, po którym usuwa się kierowcom punkty karne, przywrócenie możliwości odbycia w ośrodkach ruchu drogowego kursu reedukacyjnego zmniejszającego o sześć liczbę punktów karnych kierowcy oraz wymiana danych między firmami raz na 6 miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-678.3" who="#komentarz">(Poseł Aleksandra Gajewska: Bardzo to poprawia bezpieczeństwo kobiet w taksówkach.)</u>
          <u xml:id="u-678.4" who="#MariuszTrepka">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość będzie głosował za przyjęciem projektu ustawy wraz z przedstawionymi poprawkami, które w tej chwili panu marszałkowi przekazuję. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-679">
          <u xml:id="u-679.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-679.1" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Aleksandra Gajewska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-680">
          <u xml:id="u-680.0" who="#AleksandraGajewska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Stoję tu dzisiaj, żeby mówić w imieniu swoim, Koalicji Obywatelskiej, ale także wszystkich odważnych kobiet, które wygrywają z poczuciem wstydu, lęku, które potrafiły przekuć swoje dramaty, traumy w walkę o sprawiedliwość i poczucie bezpieczeństwa kolejnych pasażerek. Dziękuję wam za zaufanie.</u>
          <u xml:id="u-680.1" who="#AleksandraGajewska">Jestem przekonana, że ta debata to efekt tego trudnego roku, który jest za nami. Wspomnę Noemi Sopolińską, która jako pierwsza powiedziała publicznie o tym, co ją spotkało, i dała nam wszystkim wielką siłę do działania. Po wystąpieniu sprawozdawcy komisji i przedstawiciela PiS można odnieść wrażenie, że właściwie to wszystko jest w najlepszym porządku. Władza na bieżąco rozwiązuje problemy, które sama diagnozuje. I choć jestem szczerze wdzięczna za to, że pracujemy nad tymi zmianami, to jednak zburzę państwu ten piękny obrazek, który chcieliście nam tu przedstawić, i powiem, jak naprawdę wyglądał rok prac i ostatnie dni.</u>
          <u xml:id="u-680.2" who="#AleksandraGajewska">Początkowe reakcje różnych stron, od przedstawicieli ministerstw, przez służby, aż po wielkie korporacje, brzmiały mniej więcej tak: problem właściwie nie istnieje, to marginalne przypadki, niewiele da się, pani Aleksandro, z tym zrobić. Byłam zbywana, odbijałam się od drzwi do drzwi. Interweniowałam w każdym przypadku. Składałam dziesiątki pism — tutaj je mam — zapytań, wnioskowałam o kontrole, informacje. Wnioskowałam o akcje edukacyjne. I to jest ten segregator, pełen tych pism.</u>
          <u xml:id="u-680.3" who="#AleksandraGajewska">Najtrudniejsze emocjonalnie były dla mnie kontakty z ofiarami, wiadomości od skrzywdzonych kobiet, nasze długie rozmowy, również te telefoniczne, ale to właśnie one motywowały mnie do nieustępliwości. Krok po kroku zbierałam te dane. Ich nie było na żadnej waszej stronie. Nie można było ich sobie ściągnąć, żeby je przedstawić, i pokazać, z jaką skalą przestępstw mamy do czynienia. Wnioskowałam o nie do ministerstw, prokuratury, Policji. I z odpowiedzi na moje pisma szybko wyłoniły się przerażające fakty. Okazało się, że w 2022 r. liczba przestępstw seksualnych w przewozach osobowych wzrosła rok do roku nawet siedmiokrotnie, proszę państwa, że te przestępstwa to aż 40% wszystkich zgwałceń w Warszawie. Do tej smutnej mapy dołączały kolejne duże miasta. Średnio trzy razy w miesiącu jakaś dziewczyna zgłaszała w Polsce przypadek przemocy seksualnej w taksówce. A przecież według badań 90% kobiet w ogóle nie zgłasza przypadków przemocy seksualnej. Kontrole kierowców, o które wnioskowałam i które były finansowane głównie przez samorządy, pokazywały, że w ponad 50% przypadków doszło do rażących naruszeń prawa.</u>
          <u xml:id="u-680.4" who="#AleksandraGajewska">I w świetle tych wszystkich danych rządowy projekt widzimy po ponad roku. Ponad rok akceptowaliście wszystko to, co się działo. Był to rok walki z obojętnością, pobłażaniem, rok dopraszania się o jakąkolwiek reakcję. Wiecie państwo, ile przez ten rok przybyło nowych ofiar? 35. To te ofiary, które się zgłosiły, o których wiemy. Dlatego jedna z naszych poprawek dotyczy skrócenia czasu na weryfikację tożsamości kierowców. I powiem wprost: opóźniając wejście tych przepisów w życie, bierzecie odpowiedzialność za każdą kolejną skrzywdzoną dziewczynę.</u>
          <u xml:id="u-680.5" who="#AleksandraGajewska">Chcemy także zapisu dotyczącego zwiększenia częstotliwości stosowania mechanizmu weryfikacji kierowców w czasie rzeczywistym i skutecznej weryfikacji oznakowań samochodu. To naprawdę potrzebne zmiany i liczę na to, że zostaną przegłosowane ponad wszelkimi podziałami.</u>
          <u xml:id="u-680.6" who="#AleksandraGajewska">Jest też czymś wyjątkowo skandalicznym, że nawet tak ważną i wyczekiwaną ustawę wykorzystujecie do tego, żeby umieścić w niej swoje słynne wrzutki. Jestem absolutnie zniesmaczona, że w takiej sprawie posunęliście się do zastosowania tego trybu pracy i wrzuciliście do ustawy przepisy w ogóle niezwiązane z poprawą bezpieczeństwa pasażerek.</u>
          <u xml:id="u-680.7" who="#AleksandraGajewska">Ale chcę powiedzieć dziewczynom, które boją się dzisiaj zamawiać przejazdy: walczę o to, byśmy mogły czuć się bezpiecznie, żeby nikt nie wmawiał nam, że jesteśmy winne, bo napiłyśmy się w barze wina i wracamy zbyt późno do domu. Nasze państwo ma chronić nas, a nie naszych potencjalnych oprawców. Ten rok walki był po to, by nikt nas nie skrzywdził i nikt nas nie oceniał. A każda kolejna ofiara to jest państwa odpowiedzialność. Dziękuję bardzo. I przekazuję panu poprawki.</u>
          <u xml:id="u-680.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-681">
          <u xml:id="u-681.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Maciej Kopiec, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-682">
          <u xml:id="u-682.0" who="#MaciejKopiec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zawód taksówkarza i osoby wykonującej transport osób powinien być swoistym zawodem zaufania publicznego, synonimem bezpiecznego przejazdu, gwarantującego, że do celu dojedziemy z uwzględnieniem najwyższych standardów bezpieczeństwa, zarówno w kwestii pojazdu, jak i osoby, która nim kieruje.</u>
          <u xml:id="u-682.1" who="#MaciejKopiec">Niestety w momencie, gdy na rynku pojawili się gracze zdolni zaryzykować to bezpieczeństwo, aby obniżyć ceny, doszło do anonimizacji usług przewozu osób. Od tego momentu przeprowadzenie całego skomplikowanego przecież procesu od zatrudnienia kierowcy przez korporację po zamówienie przejazdu przez klienta wykonywane jest za pośrednictwem aplikacji. To może powodować poczucie bezkarności wśród kierowców, czemu sprzyja też brak obowiązku posiadania własnego samochodu, który zapewnia korporacja lub pośrednik. Często są to samochody o niskiej wartości w złym stanie technicznym, które w razie popełnienia przestępstwa lub wykroczenia przez kierowców są przez nich porzucane. Powoduje to, że liczba gwałtów dokonywanych w samochodach zamawianych przez klientki w Polsce systematycznie i od lat rośnie.</u>
          <u xml:id="u-682.2" who="#MaciejKopiec">Prawo, które stanowimy, musi być adekwatne do rzeczywistości, a naszym obowiązkiem jest reagować i w tym dobrym kierunku idzie omawiana ustawa. To, co jest w niej już zawarte, co oceniamy pozytywnie, to obowiązek rzetelnej weryfikacji kierowców przed zleceniem pierwszego przewozu tylko w trybie osobistego stawiennictwa kierowcy u pracodawcy; weryfikowanie niekaralności kierowców i ich uprawnień; stała weryfikacja wizerunku kierowcy po to, by uniknąć sytuacji, w której ktoś podszywa się pod kierowcę z uprawnieniami, realizując przewóz pasażerów; oraz zaostrzenie kar dla pośredników, którzy naruszają przepisy wynikające z tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-682.3" who="#MaciejKopiec">Bezpieczeństwo jest dla Lewicy najważniejsze, dlatego domagamy się najwyższych standardów podczas świadczenia usług przewozu osób. To dlatego posłanka Anna Maria Żukowska pracuje nad ustawą o transporcie osób. To dlatego po konsultacjach zgłaszamy szereg poprawek do projektu z tego druku, które zawierają wymóg posiadania stosownego prawa jazdy przez kierowcę od co najmniej 3 lat, co poprawi bezpieczeństwo. Zgodnie ze wszystkimi statystykami prowadzonymi przez policję najwięcej wypadków i kolizji powodują osoby młode, co stwarza realne zagrożenie dla pasażerów. Postulujemy obowiązek przedstawienia przez osobę niebędącą obywatelem Unii Europejskiej, która przebywa na terytorium Polski krócej niż 5 lat, świadectwa niekaralności z państwa pochodzenia. Jest to spowodowane faktem, że polski rejestr karny nie posiada takiej informacji, więc nie można inaczej zweryfikować jego prawdziwości. Doprecyzowujemy, że tylko kierowca, który realizuje przewóz zamówiony przez aplikację, musi potwierdzać zdjęciem swoją tożsamość. Brak tego doprecyzowania może wyeliminować z rynku przedsiębiorców prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze i nieposiadające aplikacji. Poprawki określają, że osoby realizujące przewozy w Polsce muszą znać polskie prawo drogowe, podstawy prawa także w kwestii gwałtów, a także nietykalności cielesnej i udzielania pierwszej pomocy. Wskazujemy, że osoba wykonująca przewóz musi posługiwać się językiem polskim, co jest podstawą w komunikacji także z osobami starszymi, ale też z kobietami i ogólnie klientami po to, by prawidłowo rozumieć wzajemne intencje i komunikaty. Poprawki Lewicy mówią także o tym, że kierowcy muszą znać podstawy topografii miasta, nie można polegać wyłącznie na urządzeniach elektronicznych, które w każdej chwili mogą zawieść, np. w drodze do szpitala. Wszystkie te zmiany mają na celu jedno: realną i rzetelną ochronę pasażerów i pasażerek zamawiających przejazdy przez aplikację. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-683">
          <u xml:id="u-683.0" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Anita Kucharska-Dziedzic, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-684">
          <u xml:id="u-684.0" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Okazja czyni złodzieja, okazja czyni też gwałciciela. Sprawcy gwałtu wybierają swoje ofiary, kierując się ich bezradnością, ograniczonymi możliwościami obrony własnej i gwarancjami bezkarności dla siebie, czyli niemożnością identyfikacji i brakiem świadków czy dowodów. Takie idealne warunki do gwałcenia stworzono ustawą, którą dziś nowelizujemy. Miał być czysty zysk właścicieli aplikacji i wolna amerykanka nomen omen. Stąd nasze wszystkie poprawki, bo dziś, zamawiając taksówkę przez aplikację, nie mamy gwarancji, że kierowca zna język polski, jest niekarany i jest tym, za kogo się podaje, i ma prawo jazdy. Kierowca miał być najtańszy z możliwych i wśród osób zdesperowanych i niemogących liczyć na pracę na lepszych warunkach mamy zwyrodnialców, dla których ta praca stała się okazją do krzywdzenia klientek. Trzeba było tragedii kobiet i dziewczynek, które zamiast bezpiecznie dotrzeć do domu, zostały skrzywdzone. I tak jak zbytnia regulacja zabija przedsiębiorczość i konkurencję, tak całkowita deregulacja doprowadziła do rozkwitu patologii. Nawiasem mówiąc, gdyby Wysoka Izba przyjęła zgłoszoną już 2,5 roku temu ustawę Lewicy zmieniającą definicję gwałtów, to tych zwyrodnialców można byłoby przynajmniej dzisiaj ścigać. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-685">
          <u xml:id="u-685.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Stefan Krajewski, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-686">
          <u xml:id="u-686.0" who="#StefanKrajewski">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska — Polskie Stronnictwo Ludowe, Unia Europejskich Demokratów, Konserwatyści dotyczące rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw, druki nr 3049 i 3121.</u>
          <u xml:id="u-686.1" who="#StefanKrajewski">Projekt dotyczy podniesienia bezpieczeństwa pasażerów podczas realizacji przewozów drogowych oraz zniesienia opłaty ewidencyjnej pobieranej przy realizacji przewozów drogowych oraz zniesienia opłaty ewidencyjnej pobieranej przez samorząd w związku z rejestracją pojazdów i wydawaniem dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdami oraz przez stacje kontroli pojazdów podczas badań technicznych. Chodzi o projekt, który ma za zadanie znowelizować ustawę — Prawo o ruchu drogowym oraz niektóre inne ustawy, którymi we wtorek zajmowała się sejmowa Komisja Infrastruktury. Zakłada on lepszą weryfikację kierowców taksówek zamawianych przez aplikacje. Przedsiębiorca zatrudniający takich kierowców będzie musiał szczegółowo sprawdzać ich tożsamość, a nawet wykonywać zdjęcia ich twarzy.</u>
          <u xml:id="u-686.2" who="#StefanKrajewski">Projekt znosi opłaty ewidencyjne za czynności urzędowe w zakresie rejestracji pojazdów, wydawania dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdami, a także w związku z przeprowadzeniem badania technicznego. To należy uznać za dobre rozwiązania, ale nie obyło się bez wrzutki. Wygląda na to, że przed jesiennymi wyborami parlamentarnymi Prawo i Sprawiedliwość chce się przypodobać kierowcom i chce wrócić do tego, co obowiązywało jeszcze nie tak dawno. Chodzi o powrót do dawnych zasad kasowania punktów karnych i powrót kursów doszkalających. Można by było powiedzieć, że jest to rewolucja i gigantyczny krok wstecz, bo należy przypomnieć, że 17 września ub.r., gdy w życie wszedł nowy taryfikator punktów karnych, zmieniły się zasady ich kasowania.</u>
          <u xml:id="u-686.3" who="#StefanKrajewski">Aktualnie punkty karne usuwane są z konta kierowcy nie po roku, jak miało to miejsce do tej pory, lecz po 2 latach, co więcej, początkiem biegu przedawnienia nie jest już moment ujawnienia wykroczenia. Początek jest liczony od momentu uregulowania grzywny. Jakby tego było mało, wraz z wejściem w życie nowego taryfikatora z oferty wojewódzkich ośrodków ruchu drogowego zniknęły kursy doszkalające pozwalające kierowcy odjąć sześć punktów karnych. Wygląda jednak na to, że wszystko się zmieni i będzie tak jak dawniej. Chodzi o poprawki, które zgłaszał pan poseł Jerzy Polaczek. Pewnie autorem znowu było ministerstwo, bo podjęta została próba, żeby do procedowanej ustawy niepostrzeżenie trafiły poprawki, które tak naprawdę nie mają nic wspólnego z poprawą bezpieczeństwa kobiet i nie tylko kobiet. Tak naprawdę chodzi o wszystkich uczestników ruchu, którzy jadą i nie wiedzą, czy dojadą bezpiecznie do celu. Formalnie zgłosił je sprawozdawca Jerzy Polaczek, ale pewnie jak zwykle Kancelaria Prezesa Rady Ministrów doszła do wniosku, że kasa się nie zgadza i trzeba wrócić do wcześniejszych rozwiązań. Wiele wskazuje na to, że chodzi o wybieg, dzięki któremu PiS mógłby wycofać się z nowego taryfikatora punktów karnych, a w efekcie przypodobać się kierowcom. Ta ustawa wejdzie w życie 3 miesiące po jej ogłoszeniu, czyli jest duża doza prawdopodobieństwa, że dojdzie do tego przed jesiennymi wyborami parlamentarnymi.</u>
          <u xml:id="u-686.4" who="#StefanKrajewski">Zgłaszamy do tej ustawy poprawki. Od przyjęcia tych poprawek będziemy uzależniać jej dalsze poparcie. Za chwilę na ręce pana marszałka przekażę stosowne poprawki. W tym momencie mówimy: sprawdzam. Sprawdzimy, czy Prawo i Sprawiedliwość faktycznie chce poprawy bezpieczeństwa w taksówkach, chce uproszczenia pewnych rzeczy, czy tylko szuka kolejnej grupy, która odda na nich głosy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-686.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-687">
          <u xml:id="u-687.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Grzegorz Braun, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-687.1" who="#RyszardTerlecki">Miał pan przekazać poprawki.</u>
          <u xml:id="u-687.2" who="#komentarz">(Poseł Stefan Krajewski: Już niosę.)</u>
          <u xml:id="u-687.3" who="#RyszardTerlecki">Dobrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-688">
          <u xml:id="u-688.0" who="#GrzegorzBraun">Szczęść Boże kierowcom, pasażerom, kierowcom, z których zrobiliście prześladowaną mniejszość, masową, ale prześladowaną mniejszość.</u>
          <u xml:id="u-688.1" who="#GrzegorzBraun">Proponujecie ucisk fiskalny pod pretekstem dbałości o bezpieczeństwo. Widzimy ten nieustanny festiwal zdziwienia i hipokryzji ze strony lewicy z lewej i lewicy z prawej. Lewica z lewej entuzjastycznie podchodzi do zmasowanego importu uchodźców, nachodźców, imigrantów, multikulti, po czym strasznie się dziwi, że skaczą statystyki, jeśli chodzi o przestępstwa dokonywane przez osoby, które nie tylko nie władają językiem polskim, lecz także obcy jest im język, kod naszej cywilizacji. Jest wielkie zdziwienie, więc proponujecie leczenie objawowe. Lewica z prawej strony Wysokiej Izby odbiera Polakom sukcesywnie, krok po kroku prawo do wolności wyrażające się także w posiadaniu własnego wehikułu i przemieszczaniu się tym wehikułem. Zgodziliście się na obłędne polityki eurokołchozowe, które mają prowadzić do delegalizacji silników spalinowych. Teraz wjeżdżacie na białym siwku i ogłaszacie, że będą mniejsze opłaty za rejestrację. Entuzjastycznie cyfryzujecie wszystko, wprowadzacie nawet nie możliwość, tylko obowiązek — w różnych kontekstach zmienny — przymus zdalnego funkcjonowania, a potem znowu jest zdziwienie, że ludzie z tego korzystają, że są jakieś aplikacje i w związku z tym zrywa się kontakt z potencjalnym przestępcą. To jest państwo, w którym łza się w oku kręci na wspomnienie „Zmienników”. Jak rozumiem, ten scenariusz jest już nie do zrealizowania. To już jest rzeczywistość, co prawda sowiecka, polskojęzyczna, peerelowska, ale łza się w oku kręci, bo ileż tam było wolności, której wy już dzisiaj Polakom nie chcecie zostawić. Chcecie ją bardzo ograniczyć, zarówno lewica z lewej, jak i lewica z prawej. Widzimy zwężanie ulic w mieście stołecznym Warszawie i nie tylko po to, żeby wypłoszyć ludzi z samochodów, żeby tresowani jeździli tymi buspasami i pasami dla taksówek. Potem jest zdziwienie, że młode damy — a także młodzieńcy — popadają w kłopoty, kiedy podróżują taksówką, zamiast przemieszczać się własnym wehikułem, bo lewica z lewej i lewica z prawej do spółki im to utrudniają bądź uniemożliwiają.</u>
          <u xml:id="u-688.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-689">
          <u xml:id="u-689.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-690">
          <u xml:id="u-690.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-690.1" who="#MirosławSuchoń">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Koła Parlamentarnego Polska 2050 w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy — Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-690.2" who="#MirosławSuchoń">Szanowni Państwo! Generalnie ten projekt po sprawozdaniu komisji można podzielić na trzy zasadnicze części. Pierwsza cześć dotyczy rzeczywiście bezpieczeństwa w szeroko pojętych przewozach osobowych, zarówno taksówkowych, jak i, powiedziałbym, innych przewozach osób. Rzeczywiście jest to w pewnym sensie odpowiedź na to wszystko, co się działo, co obserwowaliśmy przez wiele ostatnich miesięcy. Dziwiliśmy się, że rząd nie potrafi zareagować, chociaż wiemy, że jeżeli trzeba zareagować w interesie partyjnym, to w ciągu jednej nocy można przepchnąć ustawę, przeprowadzić pierwsze, drugie i trzecie czytanie i jeszcze oskarżyć Senat o opóźnianie prac. Tak że czekaliśmy. Trochę długo to trwało. Czy ten projekt ustawy będzie rozwiązywał ten problem? Nie wydaje mi się.</u>
          <u xml:id="u-690.3" who="#MirosławSuchoń">Jest wiele takich obszarów, dziur, o których tutaj już była mowa. Osoby nadal mogą być pokrzywdzone w trakcie przewozów. Nie ma kwestii ujednoliconych badań psychologicznych. Kwestia posiadania prawa jazdy przez osoby wykonujące ten przewóz, kwestia topografii, języka polskiego. Tego wszystkiego projekt nie adresuje. Nie adresuje również kwestii badania karalności. I tutaj od razu w imieniu Polski 2050 składam na ręce pana marszałka stosowną poprawkę dotyczącą cudzoziemców, którzy nie pochodzą z szeroko pojętej Unii Europejskiej, aby te osoby musiały dostarczyć zaświadczenie o niekaralności z kraju pochodzenia. To jest coś, co jest, panie ministrze, konieczne. Proszę nie kiwać głową, bo wszyscy wiemy, że te osoby nie znajdują się w polskich rejestrach, nie można sprawdzić ich karalności i będziecie odpowiadać za każdą osobę, która przeciśnie się przez to sito, które niestety gęste nie jest.</u>
          <u xml:id="u-690.4" who="#MirosławSuchoń">Druga rzecz to jest zniesienie opłaty ewidencyjnej. Ona będzie pobierana w przypadku umów na zawarcie polisy OC.</u>
          <u xml:id="u-690.5" who="#MirosławSuchoń">Trzecia kwestia to tzw. wrzutki. I tutaj chciałbym wymienić dwie rzeczy. Pierwsza rzecz — rzeczywiście Prawo i Sprawiedliwość gryzie się we własny język, wracają szkolenia dla kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego i roczny okres aktywności punktów. Można było o tym dyskutować podczas posiedzenia komisji, ale wy nie chcecie dyskutować i szukać dobrych rozwiązań. Co ciekawe, niestety jeśli chodzi o tę zmianę, pomimo że ona może oznaczać czy mogłaby oznaczać również niższe koszty dla wojewódzkich ośrodków ruchu drogowego, rząd nadal stoi na stanowisku, że WORD-y muszą używać drakońsko drogiego systemu, ponieważ produkuje to spółka, której właścicielem jest państwo.</u>
          <u xml:id="u-690.6" who="#MirosławSuchoń">Panie marszałku, składam na ręce pana marszałka poprawkę, licząc na to, że dobra poprawka zostanie przyjęta i polscy pasażerowie będą bezpieczniejsi. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-691">
          <u xml:id="u-691.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-691.1" who="#RyszardTerlecki">Przechodzimy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-691.2" who="#RyszardTerlecki">Mamy zgłoszenia 12 osób.</u>
          <u xml:id="u-691.3" who="#RyszardTerlecki">Zamykam listę zgłoszonych do pytań.</u>
          <u xml:id="u-691.4" who="#RyszardTerlecki">Wyznaczam czas na zadanie pytania na pół minuty.</u>
          <u xml:id="u-691.5" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Joanna Senyszyn.</u>
          <u xml:id="u-691.6" who="#RyszardTerlecki">Nie ma pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-691.7" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Grzegorz Braun, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-692">
          <u xml:id="u-692.0" who="#GrzegorzBraun">Zmieniamy ustawę o ruchu drogowym, a tu siedzi minister cyfryzacji. Poza ustawą o ruchu drogowym zmieniamy też…</u>
          <u xml:id="u-692.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Minister się zna na wszystkim.)</u>
          <u xml:id="u-692.2" who="#GrzegorzBraun">…ustawę o Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i ustawę o przewozie towarów niebezpiecznych. Ja rozumiem, że pan minister jest omnibusem. Wobec tego pytanie, panie ministrze, czy nie mógłby pan zainicjować takiego ruchu, jakim byłoby zmniejszenie liczby ministerstw, skoro pan może obsługiwać wszystkie tematy. Ja się nawet przejściowo na to zgodzę. Może pan zostać premierem rządu technicznego, w którym pan odpowiada na wszystkie pytania. Panie…</u>
          <u xml:id="u-692.3" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-693">
          <u xml:id="u-693.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Jan Szopiński, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-693.1" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-693.2" who="#RyszardTerlecki">Panie pośle, ale pan już skończył swoje pytanie. Zresztą nie zadał pan pytania.</u>
          <u xml:id="u-693.3" who="#RyszardTerlecki">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-694">
          <u xml:id="u-694.0" who="#JanSzopiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Uprzejmie proszę o odpowiedź na piśmie i wytłumaczenie, na jakiej podstawie spedytor zatrudniający okazjonalnego przewoźnika ma żądać od niego przedstawienia zaświadczenia o niekaralności i jak długo takie zaświadczenie jest ważne oraz ile za takie zaświadczenie trzeba będzie zapłacić. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-695">
          <u xml:id="u-695.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Rafał Adamczyk, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-695.1" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-696">
          <u xml:id="u-696.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-696.1" who="#MirosławSuchoń">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Panie ministrze, trochę obok ustawy — i proszę odpowiedzieć na piśmie — ponieważ do celów rejestracji naruszeń w ruchu drogowym są używane rejestratory nieposiadające możliwości aktywnej kontroli prędkości. W wideorejestratorach prędkość jest brana z prędkości pojazdu, który obserwuje pojazd kierowcy. Jak długo jeszcze w Polsce będą karani odebraniem prawa jazdy właśnie ci kierowcy, którzy zostali nagrani takim urządzeniem niepokazującym realnego…</u>
          <u xml:id="u-696.2" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-697">
          <u xml:id="u-697.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Wiesław Buż, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-697.1" who="#RyszardTerlecki">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-697.2" who="#RyszardTerlecki">Nie ma pana posła?</u>
          <u xml:id="u-697.3" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Krzysztof Tuduj.</u>
          <u xml:id="u-697.4" who="#RyszardTerlecki">Nie, jest pan poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-698">
          <u xml:id="u-698.0" who="#WiesławBuż">Przepraszam bardzo.</u>
          <u xml:id="u-698.1" who="#WiesławBuż">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Uważam, że to właściciele aplikacji powinni przystosować aplikację mobilną do zamawiania usług przewozowych do polskiego prawa i krajowych przepisów regulujących przewóz osób taxi. Do przewozów powinny być dopuszczone osoby, które są obligowane do tego, by znać niezbędne minimum kultury, prawa i etycznych zasad prowadzenia działalności gospodarczej. Mam wrażenie, że w Polsce jest odwrotnie — to my dopasowujemy prawo do potrzeb biznesowych zagranicznego właściciela aplikacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-699">
          <u xml:id="u-699.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Krzysztof Tuduj, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-700">
          <u xml:id="u-700.0" who="#KrzysztofTuduj">Panie Ministrze! Pytanie: Czy macie jakiś pomysł, jak przeciwdziałać problemowi przedstawiania fałszywych, kupionych praw jazdy i zaświadczeń o niekaralności? Bo takie rzeczy mogą się zdarzać i zdarzają się, co jest wiedzą publiczną. To jest bardzo ciekawa kwestia, jak to rozwiązać, jak to zweryfikować. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-701">
          <u xml:id="u-701.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Franciszek Sterczewski, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-702">
          <u xml:id="u-702.0" who="#FranciszekSterczewski">Ta ustawa to farsa i działanie pozorowane. Przejazdy za pośrednictwem aplikacji będą bezpieczne dopiero wtedy, gdy w tej ustawie wpiszemy certyfikację aplikacji, wymóg indywidualnych licencji, rejestr kierowców zawodowych, pełną odpowiedzialność pośrednika za swoich kierowców oraz likwidację możliwości kopiowania wypisów z licencji innych kierowców. Nic z tego nie ma w tej ustawie. Jest ona bezzębna, nie poprawia bezpieczeństwa. A na dodatek dodaliście przepis, zgodnie z którym punkty karne będą kasować się szybciej — po roku zamiast po 2 latach. Po co? Dlaczego bronicie piratów drogowych, a nie kobiet?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-703">
          <u xml:id="u-703.0" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Aleksandra Gajewska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-704">
          <u xml:id="u-704.0" who="#AleksandraGajewska">Panie pośle, mam pytanie: Dlaczego nie bronicie państwo interesów polskich taksówkarzy, a bronicie interesów pana ministra i chcecie finansować systemy informatyczne poprzez zawieranie umów, których zakres minister określi sobie w drodze rozporządzenia? Proszę mi to wytłumaczyć.</u>
          <u xml:id="u-704.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-705">
          <u xml:id="u-705.0" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Monika Rosa, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-706">
          <u xml:id="u-706.0" who="#MonikaRosa">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Proszę mi wyjaśnić, dlaczego tak długo zajęła państwu praca nad tym projektem ustawy, skoro doskonale wiemy, że potraficie pracować bardzo długo, bardzo intensywnie i bardzo szybko? Po drugie, jeśli chcemy chronić kobiety nie tylko w przejazdach, ale w ogóle przed przemocą i zgwałceniem, to koniecznością jest nieuchronność kary oraz zmiana definicji zgwałcenia. Więc może pan minister wie, jako prominentny członek rządu, czy doczekamy się jeszcze w tej kadencji zmiany definicji zgwałcenia?</u>
          <u xml:id="u-706.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-707">
          <u xml:id="u-707.0" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Anita Kucharska-Dziedzic, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-708">
          <u xml:id="u-708.0" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Szanowny Panie Marszałku! Czy przewozi się jedną osobę, czy 30, bierze się odpowiedzialność za ludzkie zdrowie, życie i bezpieczeństwo. Żeby brać taką odpowiedzialność, trzeba mieć doskonałe kompetencje, trzeba być przeszkolonym. Czy jest szansa na powrót do szkoleń organizowanych przez samorządy lokalne dla wszystkich, którzy chcieliby przewozić jedną, kilka czy kilkadziesiąt osób, bo jeśli państwo tego nie przygotujecie, to Lewica pracuje nad taką ustawą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-709">
          <u xml:id="u-709.0" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Katarzyna Ueberhan, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-710">
          <u xml:id="u-710.0" who="#KatarzynaUeberhan">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sąd Najwyższy w Wielkiej Brytanii uznał kierowców pewnej znanej, popularnej aplikacji za pracowników korporacji, a nie zleceniobiorców, przyznając im w ten sposób prawa pracownicze i kończąc ze współczesnym niewolnictwem, niewolnictwem, do którego nadal dochodzi w Polsce, w sercu Europy w XXI w. Dlatego pytam: Czy i kiedy zamierzają państwo, zamierza ministerstwo, zamierza ten rząd cokolwiek z tym zrobić? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-711">
          <u xml:id="u-711.0" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Monika Wielichowska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-712">
          <u xml:id="u-712.0" who="#MonikaWielichowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po pierwsze, chcę zwrócić uwagę, że gdyby nie nasza presja, to do dziś nie odbywalibyśmy w Sejmie dyskusji na ten temat. Po drugie, chcę bardzo podziękować posłance Aleksandrze Gajewskiej, która wytrwale przez ponad rok drążyła temat bezpiecznych przejazdów na aplikacje. Drążyła temat niełatwy, bo pełen złych wspomnień i emocji pokrzywdzonych kobiet, które najpierw zostały potwornie skrzywdzone, a potem nie dość, że nie znalazły sprawiedliwości, to jeszcze potem zostały źle ocenione. I po trzecie, apeluję o przyjęcie wszystkich naszych dzisiaj złożonych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-712.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-713">
          <u xml:id="u-713.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-713.1" who="#RyszardTerlecki">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-713.2" who="#RyszardTerlecki">Teraz głos ma minister cyfryzacji pan Janusz Cieszyński.</u>
          <u xml:id="u-713.3" who="#RyszardTerlecki">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-714">
          <u xml:id="u-714.0" who="#JanuszCieszyński">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo dziękuję za pytania, które padły w tej dyskusji. Postaram się precyzyjnie na nie odpowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-714.1" who="#JanuszCieszyński">Pan poseł Suchoń pyta, kiedy przywrócimy egzaminy z topografii, badania psychiatryczne, niekaralność za granicą? To są, szanowni państwo, postulaty środowisk taksówkarskich w naszej ocenie zbyt daleko idące. Co więcej, kwestia niekaralności za granicą, szanowny panie pośle, sprawiłaby, że wiele osób, które uciekają, np. z Gruzji przez Białoruś, do Polski, jak pan się domyśla, nie ma możliwości powrotu do swoich macierzystych krajów, żeby uzyskać takie zaświadczenie, nie miałoby z czego żyć. To jest gruntownie przeanalizowane. Wszystkie postulaty środowisk taksówkarskich zostały rozpatrzone, przeanalizowane i ta ustawa, która dzisiaj jest rozpatrywana przez Sejm, jest przemyślanym efektem prac i dyskusji ze środowiskiem.</u>
          <u xml:id="u-714.2" who="#JanuszCieszyński">Pan poseł Braun nie zadał pytania, przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-714.3" who="#JanuszCieszyński">Pan poseł Szopiński. Informacja o zaświadczeniu dotyczącym niekaralności -pan poseł prosił mnie o odpowiedź na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-714.4" who="#JanuszCieszyński">Podobnie pan poseł Suchoń, jeżeli chodzi o wideorejestratory. Bardzo mi przykro, tą sprawą zupełnie się nie zajmuję, nie mam żadnych informacji na ten temat, ale przekażemy odpowiedź na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-714.5" who="#JanuszCieszyński">Pan poseł Buż mówi, że dopasowujemy prawo do potrzeb właścicieli aplikacji. Szanowny panie pośle! To nie jest prawda, dlatego że właściciele tych aplikacji wcale nie są zadowoleni z tych zmian, które wprowadzamy, ponieważ to są dla nich dodatkowe obowiązki i żadna firma nie chce wydawać jakichkolwiek pieniędzy na coś, na co do tej pory nie musiała ich wydawać. To jest nasza inicjatywa i zapewniam pana, że nie chodzi tutaj o to, żeby poprawić los tych firm. Co więcej, poprawki zgłoszone przez Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość, jestem przekonany, że wywołają dalszy sprzeciw. Chodzi o poprawkę mówiącą o tym, że 12 miesięcy po wejściu w życie tej ustawy nie będzie możliwe prowadzenie takiego samochodu, jeżeli ktoś nie będzie miał polskiego prawa jazdy. Myślę, że to jest poprawka idąca w dobrym kierunku, podnosząca bezpieczeństwo i wychodząca naprzeciw w przypadku wątpliwości, które były zgłaszane przez różne środowiska.</u>
          <u xml:id="u-714.6" who="#JanuszCieszyński">To też odpowiada na wątpliwości, które zgłaszał pan poseł Tuduj.</u>
          <u xml:id="u-714.7" who="#JanuszCieszyński">Jeżeli chodzi o zaświadczenia o niekaralności, to ponieważ posługujemy się zaświadczeniem o niekaralności z Polski, to to jest zaświadczenie, które można sobie zweryfikować chociażby w systemie KRK. O takie zaświadczenie można się zwrócić.</u>
          <u xml:id="u-714.8" who="#JanuszCieszyński">Jeśli chodzi o zaświadczenia z zagranicy, to tak jak wskazałem, w naszej ocenie w sytuacji braku uniwersalnego standardu takich zaświadczeń na arenie międzynarodowej oraz braku możliwości realnego wymagania takich zaświadczeń od osób przynajmniej z niektórych krajów wydaje się, że to jest wymóg nadmiarowy. Oczywiście gdybyśmy mieli wiarygodne dane w tym zakresie, to ja się w pełni zgadzam, że warto byłoby z nich skorzystać. Natomiast jeżeli nie mamy możliwości jakiegokolwiek realnego weryfikowania, to — tak jak zresztą pan zauważa — po co w ogóle ten temat drążyć. Posługujmy się tymi danymi, które jesteśmy w stanie realnie zweryfikować.</u>
          <u xml:id="u-714.9" who="#JanuszCieszyński">Pan poseł Sterczewski przedstawił chyba wszystkie postulaty stowarzyszenia Miasto Jest Nasze czy innych ruchów miejskich. To są rozwiązania, które moim zdaniem zasługują na rozpatrzenie, natomiast warto sobie zadać pytanie, czy chcemy mieć rozwiązania, które jesteśmy w stanie wprowadzić teraz — a te rozwiązania, które zaprezentowaliśmy, to są rozwiązania, które wejdą w życie w ciągu 3 miesięcy od ogłoszenia ustawy w Dzienniku Ustaw — czy chcemy modyfikować rejestr CEPiK i wtedy jakiekolwiek zmiany to jest co najmniej rok prac programistycznych. Takie mamy uwarunkowania i my też realnie do tego podchodzimy i w transparentny sposób mówimy, jakie są przyczyny, dla których taki, a nie inny jest obecnie zakres zmian.</u>
          <u xml:id="u-714.10" who="#JanuszCieszyński">Pani poseł Gajewska pytała o kwestię możliwości zawierania umów w ramach funduszu CEPiK. Tak jak państwo wiecie, to jest ustawa, która dotyczy dwóch, trzech rzeczy. Teraz dotyczyła dwóch. Pierwszą z nich jest zniesienie opłaty ewidencyjnej. W związku ze zniesieniem opłaty ewidencyjnej wprowadzamy nowe źródło dochodów dla funduszu CEPiK. To są środki z funduszu zapasowego i rezerwowego instytucji gospodarki budżetowej, które podlegają ministrowi cyfryzacji. Aby móc te środki wydatkować… Przypomnę, że chodzi o wydatkowanie środków nie do jakichś firm na zewnątrz, tylko w ramach jednostek publicznych, czyli chodzi o umowy zawierane pomiędzy ministrem cyfryzacji a konkretnie w tym wypadku Centralnym Ośrodkiem Informatyki, czyli jednostką, która dostarcza państwu mObywatela, rejestry państwowe, e-usługi i szereg innych cyfrowych rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-714.11" who="#komentarz">(Poseł Aleksandra Gajewska: Będziemy się przyglądać.)</u>
          <u xml:id="u-714.12" who="#JanuszCieszyński">Ależ ja zachęcam. Wszystkie umowy, wszystkie informacje na ten temat są dostępne publicznie. Zapraszam. Ostatnio mieliśmy bardzo miłą kontrolę posłów Koalicji Obywatelskiej. Mamy nawet specjalny pokoik dla państwa. Z pewnością będzie bardzo miła i konstruktywna dyskusja.</u>
          <u xml:id="u-714.13" who="#JanuszCieszyński">Pani poseł Kucharska-Dziedzic pytała o szkolenia prowadzone przez jednostki samorządu terytorialnego. Przyznam, że nie znam tego tematu, ale dziękuję za zwrócenie uwagi. Dopytam się i postaram się odpowiedzieć na piśmie, jeżeli to jest okej.</u>
          <u xml:id="u-714.14" who="#JanuszCieszyński">Pani poseł Ueberhan pytała o kwestię umów-zleceń. Proszę mi wybaczyć, ale to jest zupełnie poza zakresem tego projektu. Wiem, że są różne podejścia na świecie do regulacji takich platform. Myślę, że to podejście, które mamy w Polsce, zostało wypracowane w dość długich rozmowach pomiędzy różnymi interesariuszami na rynku i ono jest racjonalne. Nie sądzę, żeby to był czas na to, żeby wprowadzać jakieś daleko idące modyfikacje.</u>
          <u xml:id="u-714.15" who="#JanuszCieszyński">Jeszcze, szanowni państwo, dwie sprawy. Pierwsza dotyczy tego, o czym mówił pan poseł Krajewski, czyli kwestii punktów karnych. Właśnie, mówicie państwo, że to jest coś, co w istotny sposób — to też mówił pan poseł Sterczewski — obniży bezpieczeństwo na drogach. Ale, szanowni państwo, dysponujemy statystykami, które mówią o tym, ilu kierowców realnie to dotknie. Szanowni państwo, jest 0,3% kierowców, którzy mają powyżej 20 punktów karnych. Czyli to oznacza, że mamy tutaj sytuację, w której tak naprawdę ta regulacja dotknie potencjalnie bardzo wąskiej grupy kierowców. Zazwyczaj są to kierowcy zawodowi, którzy zarabiają na życie dzięki temu, że jeżdżą samochodem. Danie im możliwości odrobienia tych punktów, skrócenie ważności tych punktów jest w naszej ocenie racjonalnym kierunkiem. A warto pamiętać o tym, że dzięki zmianom, które przygotował rząd Prawa i Sprawiedliwości, liczba śmiertelnych wypadków na polskich drogach spadła w większym stopniu niż w jakimkolwiek innym kraju Unii Europejskiej. Po raz pierwszy mamy poniżej 2 tys. ofiar śmiertelnych, jeżeli chodzi o wypadki drogowe, i to jest, szanowni państwo, bardzo duży sukces, bo to jest realna poprawa bezpieczeństwa na drogach.</u>
          <u xml:id="u-714.16" who="#JanuszCieszyński">I ostatnia sprawa, szanowni państwo. Pani poseł Gajewska mówiła bardzo dużo na temat tego, że my niepoważnie podchodzimy do tych spraw, że nie reagujemy, tak wskazywała…</u>
          <u xml:id="u-714.17" who="#komentarz">(Poseł Monika Wielichowska: Długo, długo nie reagowaliście.)</u>
          <u xml:id="u-714.18" who="#JanuszCieszyński">…że odpowiadamy za to, że w międzyczasie kolejne osoby padały ofiarą przestępców. Szanowni państwo, w mojej ocenie to jest wyjątkowo nieeleganckie postępowanie. Nawet sobie tutaj otworzyłem historię korespondencji z panią poseł. Jak tylko dostałem informację, że pani poseł jest tym tematem zainteresowana, zaprosiłem ją na spotkanie. Przygotowaliśmy przepisy, odpowiednia ustawa, do której dopisaliśmy na etapie Stałego Komitetu Rady Ministrów… Ustawa została wysłana do konsultacji we wrześniu, w październiku wypracowaliśmy przepisy, w listopadzie została ona skierowana do Stałego Komitetu Rady Ministrów i, szanowni państwo, została przyjęta w formie, która pozwalałby na to, aby rozpatrzyć ją na poprzednim posiedzeniu Sejmu. Razem z panią poseł zabiegaliśmy o to, żeby ona była rozpatrzona już miesiąc wcześniej, ale z powodów, o których, jak myślę, nie ma powodu szeroko mówić, ale myślę, że pani poseł je zna, to się nie wydarzyło. Mogliśmy to rozpatrzyć miesiąc wcześniej, ale tego nie zrobiliśmy.</u>
          <u xml:id="u-714.19" who="#JanuszCieszyński">Ale nie przyszłoby mi do głowy, żeby tutaj oskarżać kolegów z partii pani poseł o to, że na ich sumieniu spoczywają jakieś ofiary, bo uważam, że to jest nieprzyzwoite. To byłoby nie w porządku. Szanowni państwo, to jest jeden, jak myślę, z nie tak wielu przykładów, kiedy wspinając się ponad polityczne podziały byliśmy w stanie wspólnie coś dobrego wypracować. A więc po co na koniec mówić takie rzeczy, które w mojej ocenie z prawdą mają wspólnego bardzo niewiele? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-715">
          <u xml:id="u-715.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-715.1" who="#komentarz">(Poseł Aleksandra Gajewska: Mogę sprostować?)</u>
          <u xml:id="u-715.2" who="#RyszardTerlecki">Teraz głos ma sprawozdawca komisji, pan poseł, tak?</u>
          <u xml:id="u-715.3" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł zabierze głos?</u>
          <u xml:id="u-715.4" who="#komentarz">(Poseł Aleksandra Gajewska: Można sprostować to, co pan minister mówił?)</u>
          <u xml:id="u-715.5" who="#RyszardTerlecki">Na końcu.</u>
          <u xml:id="u-715.6" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Jerzy Polaczek. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-716">
          <u xml:id="u-716.0" who="#JerzyPolaczek">Dosłownie, panie marszałku, kilka uwag na kanwie dyskusji, która miała miejsce, a dotyczy jednak bardzo istotnego i społecznie, i gospodarczo projektu. Pragnę tutaj odwołać się do dobrej praktyki parlamentu przy projektach dotyczących zmian Prawa o ruchu drogowym, Prawa o wykroczeniach. Tam w sposób odpowiedzialny reagowaliśmy na te zjawiska, które były niedobre w systemie bezpieczeństwa ruchu drogowego. Pragnę podkreślić, że te zmiany były przyjmowane w parlamencie miażdżącą większością głosów przy poparciu de facto wszystkich albo prawie wszystkich klubów bądź kół parlamentarnych.</u>
          <u xml:id="u-716.1" who="#JerzyPolaczek">Ta regulacja, nad którą dzisiaj procedujemy, też funkcjonuje w pewnym określonym kontekście faktów, które są obiektywne. Nie są one wymysłem politycznym, gdyż odwołują się do statystyk, a te są, jak myślę, najlepszym świadectwem pozytywnych zmian, jakie zachodzą na polskich drogach.</u>
          <u xml:id="u-716.2" who="#JerzyPolaczek">Po pierwsze, rekordowe inwestycje państwowe oraz rekordowe wsparcie dla samorządów terytorialnych na infrastrukturę drogową poprawiającą bezpieczeństwo ruchu na drogach samorządowych, na drogach zarządzanych przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad i też oczywiście na drogach wojewódzkich. To są miliardowe nakłady w ostatnich latach. Efekty są znane: wiele rozwiązań bezkolizyjnych, standaryzacja różnych wymagań technicznych w zakresie projektowania i realizacji przejść dla pieszych i ich doświetleń i wiele innych elementów infrastruktury, z których korzysta administracja rządowa i samorządowa.</u>
          <u xml:id="u-716.3" who="#JerzyPolaczek">Spadek o trzydzieści parę procent liczby wypadków, kolizji, ofiar śmiertelnych. Przypomnę, że w 2011 r. tragiczna statystyka dotycząca liczby ofiar śmiertelnych to ponad 4 tys. ofiar, a w roku 2022 — niecałe 1,9 tys. Po raz pierwszy Polska osiągnęła taki efekt, iż w tej tragicznej statystyce pokazała nam się z przodu jedynka. Myślę, że jest to tendencja trwała, że ona będzie się utrzymywała.</u>
          <u xml:id="u-716.4" who="#JerzyPolaczek">Kolejna uwaga jest taka, iż w ostatnich latach przyjęliśmy szereg rozwiązań w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego, które w sposób wyjątkowo skuteczny i trwały zmieniają nawyki tych kierowców, którzy mówiąc kolokwialnie, z przestrzeganiem wymogów prawa w ruchu drogowym niejednokrotnie mieli problemy.</u>
          <u xml:id="u-716.5" who="#JerzyPolaczek">Koszty społeczne wypadków drogowych, które w 2018 r. przekroczyły 56 mld zł, spadły o ponad 30%, do 39, w 2021 r. Efekty z 2022 r. będą jeszcze lepsze.</u>
          <u xml:id="u-716.6" who="#JerzyPolaczek">To jest mój komentarz do tej dyskusji, która się odbyła i będzie się odbywała, a dotyczy tego ważnego i — jak myślę — bardzo dobrego projektu rządowego. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-717">
          <u xml:id="u-717.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-717.1" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł, 1 minuta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-718">
          <u xml:id="u-718.0" who="#AleksandraGajewska">Panie Marszałku! Pierwszą interwencję podjęłam w lutym zeszłego roku. W tym czasie siedmiokrotnie wzrosła liczba kobiet, które doświadczyły przemocy seksualnej. Państwo dysponujecie wszystkimi danymi, do których ja musiałam dochodzić. Obiecaliście, że ustawa będzie do końca zeszłego roku. Dzisiaj mamy 12 kwietnia.</u>
          <u xml:id="u-718.1" who="#AleksandraGajewska">Powiem panu tak: bardzo brzydko to jest opowiadać o tym w sytuacji, kiedy w piątek przed ostatnim posiedzeniem Sejmu po południu przekazał pan przewodniczącemu projekt ustawy i oczekiwał od niego, że w sytuacji, w której odeszła jego bardzo bliska osoba, będzie, nie znając ustawy, procedował nad nią przed wtorkowym posiedzeniem Sejmu. Powiem panu wprost: to, jak pan się zachował, jest poniżej jakiejkolwiek krytyki.</u>
          <u xml:id="u-718.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-719">
          <u xml:id="u-719.0" who="#RyszardTerlecki">Zamykam dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-720">
          <u xml:id="u-720.0" who="#TomaszKostuś">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przedstawiony projekt obejmuje m.in. regulacje w zakresie zniesienia opłaty ewidencyjnej, pobieranej przez samorząd w związku z rejestracją pojazdów i wydawaniem dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdami. Proszę o udzielenie odpowiedzi na poniższe pytania:</u>
          <u xml:id="u-720.1" who="#TomaszKostuś">Jaka jest łączna suma opłat pobranych w 2022 r. z tytułu opłaty ewidencyjnej, pobieranej przez samorząd w związku z rejestracją pojazdów i wydawaniem dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdami?</u>
          <u xml:id="u-720.2" who="#TomaszKostuś">W jaki sposób zostanie zniwelowana różnica wpływów, które zasilają obecnie fundusz CEPiK?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-721">
          <u xml:id="u-721.0" who="#RyszardTerlecki">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji Infrastruktury w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-721.1" who="#RyszardTerlecki">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-721.2" who="#RyszardTerlecki">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-721.3" who="#RyszardTerlecki">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów porządków dziennego zaplanowanych na dzień 12 kwietnia.</u>
          <u xml:id="u-721.4" who="#RyszardTerlecki">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-721.5" who="#RyszardTerlecki">Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie jeszcze wygłosić oświadczenie?</u>
          <u xml:id="u-721.6" who="#RyszardTerlecki">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-721.7" who="#RyszardTerlecki">Listę posłów zgłoszonych do oświadczeń uważam za zamkniętą.</u>
          <u xml:id="u-721.8" who="#RyszardTerlecki">Wyznaczam czas na wygłoszenie oświadczenia na 2 minuty.</u>
          <u xml:id="u-721.9" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Maciej Kopiec, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-722">
          <u xml:id="u-722.0" who="#MaciejKopiec">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-722.1" who="#MaciejKopiec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! We wtorek GUS opublikował kolejne wstępne wyniki narodowego spisu powszechnego z 2021 r. Patrząc na to, że spis w głównej mierze odbywał się w Internecie, prawie 2 lata oczekiwania na wyniki to rzeczywiście spore osiągnięcie. Dziwi fakt, że wyników nie podano przy okazji kolejnego spisu powszechnego, w 2031 r.</u>
          <u xml:id="u-722.2" who="#MaciejKopiec">Nas, Ślązaków jakoś bardzo by to nie zdziwiło. Nawet te niepewne wyniki mówią jasno, że Ślązacy to największa mniejszość etniczna w Polsce, licząca 585 700 osób. Mniejszość nieuznana. Mimo gigantycznej blokady ze strony państwa polskiego, kampanii propagandy i szczucia wobec osób narodowości śląskiej udowodniliśmy, po raz kolejny, że istniejemy.</u>
          <u xml:id="u-722.3" who="#MaciejKopiec">Pierwsze próby uznania języka śląskiego za rządów PO-PSL podjął Marek Plura. Donald Tusk nie złożył podpisu pod dwoma ustawami. Ustawa o śląskiej mniejszości etnicznej, która była inicjatywą obywatelską podpisaną przez ponad 140 tys. osób, również została przez rząd PO-PSL wyrzucona do kosza. W dzisiejszym Sejmie złożona u pani marszałek przez Monikę Rosę ustawa o języku śląskim otrzymała numer druku i została zamrożona.</u>
          <u xml:id="u-722.4" who="#MaciejKopiec">W ciągu ostatnich lat dzięki ciężkiej pracy śląskich środowisk, polityków i polityczek zarówno mniejszość etniczna, jak i język śląski zyskały deklarację poparcia ze strony wszystkich ugrupowań opozycji demokratycznej. W ciągu następnych kilku tygodni, jest to moje zobowiązanie, złożę projekt ustawy o dopisaniu mniejszości śląskiej do ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych. Nie odpuścimy tego, co nam się należy. Chcemy wzbogać Polskę i być przez Polskę widziani — po to, żeby ją wzmacniać. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-723">
          <u xml:id="u-723.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Grzegorz Braun, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-724">
          <u xml:id="u-724.0" who="#GrzegorzBraun">Szczęść Boże!</u>
          <u xml:id="u-724.1" who="#GrzegorzBraun">Chrystus zmartwychwstał prawdziwie. W oktawie świąt Zmartwychwstania Pańskiego, mieścimy się jeszcze w urzędowych terminach, najlepsze życzenia się liczą. W natłoku fake newsów warto wiedzieć, że jest to fakt potwierdzony, i warto się tego trzymać.</u>
          <u xml:id="u-724.2" who="#GrzegorzBraun">Mówię o tym, żeby zwrócić uwagę na akty barbarzyństwa, które dokonują się, ha, jeszcze może nie ze współudziałem Najjaśniejszej Rzeczypospolitej, ale tuż za miedzą. I milczenie Polski, urzędowej Warszawy wobec przemocy, gwałtów, napastowania, nieledwie pogromów dokonywanych wobec wiernych schizmatyckiego kościoła prawosławnego na Ukrainie, który pozostaje lojalny wobec patriarchatu moskiewskiego. To jest barbarzyństwo, schizmy nie popieram, nie zalecam, nie rekomenduję, ale nie zalecam również barbarzyństwa. W chwilach, w których cały kraj słusznie oburza się na akty wandalizmu i barbarzyństwa, i fizycznego, i werbalnego, wobec pamięci naszych wielkich rodaków, kiedy rządzący maszerują w marszach pamięci Jana Pawła II, czy nie jest aktem wielkiej hipokryzji nieupominanie się o to, by wierni tego czy innego wyznania, czy w Kijowie, czy w innych miastach ukraińskich, czy w Jerozolimie wobec agresji policji państwa położonego w Palestynie na meczet Al-Aksa…</u>
          <u xml:id="u-724.3" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-725">
          <u xml:id="u-725.0" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Anna Wojciechowska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-726">
          <u xml:id="u-726.0" who="#AnnaWojciechowska">Panie Marszałku! Występuję w imieniu mieszkańców województwa warmińsko-mazurskiego. Dane statystyczne: bezrobocie w naszym regionie północno-wschodniej Polski jest najwyższe w kraju — 9,2%, to dane z marca 2023 r. Olsztyn — 2,2%, Gołdap — 18,38%, powiat ełcki — 12,7%, więc 9,2% to jest średnia, proszę państwa. Olsztyn — 2,2%, a Gołdap — 18,38%, być może są regiony, które mają 20%. W czasach szalejącej inflacji, na której rząd polski zarabia, bo im wyższe ceny, tym wyższy podatek VAT wpływa do kasy państwa, który płacimy w wysokości 23% od każdego produktu. Rząd PiS zarobił na tym ok. 60 mld zł więcej niż rok wcześniej. W trakcie opracowywania budżetu na rok 2023 zgłaszałam inwestycje niezbędne dla naszego regionu, m.in. remonty dróg powiatowych, budowę ciepłowni w Orzyszu czy Gołdapi, uzbrojenie terenów w gminie Ełk, oświetlenie w Białej Piskiej czy oczyszczalnie ścieków w Giżycku. Żadna inwestycja nie znalazła się w budżecie, rząd nie sięga po pieniądze z KPO, które przydałyby się bardzo w takiej sytuacji, bo musiałby wprowadzić tym samym praworządność.</u>
          <u xml:id="u-726.1" who="#AnnaWojciechowska">Żyjemy, proszę państwa, na kredyt. Dług polski w II kwartale 2023 r. wynosi 1175 mld zł. Żyjemy na kredyt, każdy z Polaków ma średnio ok. 31 tys. długu, każda osoba dorosła i dziecko. Nie chcemy takiego rządu, gdy oszukiwani są rolnicy, ograbiani przedsiębiorcy, ubezwłasnowolnione kobiety, oszukiwani emeryci. Wszystkim nam najpierw zabieracie podatki, daniny, a potem dajecie jakieś ochłapy w prezencie. Ludzie nie mają gdzie się leczyć, mieszkać, a wkrótce nie będą mieli za co przeżyć. Rośnie ubóstwo, największy odsetek jest właśnie w województwie warmińsko-mazurskim…</u>
          <u xml:id="u-726.2" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-727">
          <u xml:id="u-727.0" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Anna Dąbrowska-Banaszek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-727.1" who="#RyszardTerlecki">Nie ma pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-727.2" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-728">
          <u xml:id="u-728.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-728.1" who="#MirosławSuchoń">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wszyscy jesteśmy świadkami potężnej afery, którą wykreowali, którą spowodowali ludzie związani z Prawem i Sprawiedliwością.</u>
          <u xml:id="u-728.2" who="#MirosławSuchoń">Po pierwsze, PiS wpuścił rolników w zbożowy kanał, bo tak trzeba nazwać sytuację z cenami skupu zboża. Przypomnę, że pan minister Kowalczyk, wicepremier, który w czerwcu 2022 r. był ministrem, 21 czerwca tamtego roku zachęcał rolników, aby nie sprzedawali zboża. Twierdził, że to zboże nie dosyć, że nie będzie tanieć, to jeszcze cena może rosnąć. A jaka była prawda? W tym dniu, w którym pan minister Kowalczyk zachęcał rolników, żeby trzymali zboże, średnia cena pszenicy konsumpcyjnej w Polsce wynosiła ok. 1730 zł. Natomiast 30 marca 2023 r. — 1080 zł. Pytanie, czy taki był cel ministra Kowalczyka z Prawa i Sprawiedliwości, żeby rolnicy nie sprzedawali zboża po 1780 zł, tylko sprzedawali je po ok. 40-procentowym spadku za cenę 1080 zł. Pytam dzisiaj premiera Morawieckiego, kiedy pan minister Kowalczyk będzie miał odwagę cywilną, żeby wyjść tutaj, na mównicę w polskim Sejmie, i przeprosić rolników za to, co zrobił. Za to, że wprowadził ich w błąd, za to, że wprowadził ich w ten kanał zbożowy, który skończył się także tym, że firmy powiązane z Prawem i Sprawiedliwością sprowadzały i sprzedawały ukraińskie zboże i ukraiński drób. Czekamy na to.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-729">
          <u xml:id="u-729.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Krzysztof Tuduj, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-730">
          <u xml:id="u-730.0" who="#KrzysztofTuduj">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rzecz o polskich schronach. Rzecz o schronach, których de facto nie ma. Wszystkie rządy III Rzeczypospolitej Polskiej zaniedbywały kwestie szeroko rozumianego bezpieczeństwa Polaków, również w zakresie obrony cywilnej, w zakresie schronów i miejsc ukrycia. Te, które zostały po PRLu, zarosły, rozpadały się, a nawet — co się ukazuje — uleciały z państwowych rejestrów, bo potem nikt już nie wiedział, co się z tym dzieje. Obecny rząd mieniący się patriotycznym również w tej materii przez wiele lat nie zrobił nic. Miało być już bezpiecznie, takie założenie zostało przyjęte. Nasuwa się wniosek, że nie zna historii rząd oraz ci wszyscy, którzy uwierzyli w to, że będzie do końca świata bezpiecznie.</u>
          <u xml:id="u-730.1" who="#KrzysztofTuduj">Ale ani zapowiedź wojny rosyjsko-ukraińskiej, ani nawet jej wybuch nic nie zmienił. Dopiero 8 miesięcy po wybuchu rząd zebrał się na odwagę i podjął odważną decyzję, aby policzyć miejsca ukrycia, schrony. Z tej inwentaryzacji wynika, że mamy 903 schrony, w których może zmieścić się 300 tys. osób, co daje 0,8% Polaków. Natomiast jak reaguje rząd? Poszedł w propagandę — powstała aplikacja, dobrze, że powstała, co prawda na razie jest słaba — że może się skryć 49 mln, podczas gdy jest mowa o miejscach doraźnego ukrycia, które chronią przed zjawiskami atmosferycznymi. Więc tworzone jest fałszywe wrażenie bezpieczeństwa, poczucia bezpieczeństwa, a w rzeczywistości ten stan bezpieczeństwa jest bardzo niski. Trzeba budować nowe schrony, które powinny łączyć funkcje użyteczności publicznej, jak np. metro. Jeśli Konfederacja będzie rządzić, to tak się na pewno stanie.</u>
          <u xml:id="u-730.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-731">
          <u xml:id="u-731.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Michał Urbaniak, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-732">
          <u xml:id="u-732.0" who="#MichałUrbaniak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 13 kwietnia w czwartek rolnicy z całego Pomorza zjeżdżają się do Gdańska, by wyrazić swój sprzeciw i przedstawić wojewodzie swoje żądania wobec polityki polskiego rządu w obszarze rolnictwa. Na Pomorze, które jest oddalone o setki kilometrów od Ukrainy, także dotarły skutki nieudolnej polityki premiera Morawieckiego i jego byłego ministra rolnictwa pana Kowalczyka. Z czym konkretnie przychodzą rolnicy, ktoś się zapyta. Chodzi o natychmiastowe wstrzymanie importu z Ukrainy, zarówno zbóż, kukurydzy, rzepaku, drobiu, mięsa czy jaj, jak i innych produktów, także mlecznych, czy stworzenie rzeczywistych korytarzy solidarnościowych do przewozu tranzytem produktów rolno-spożywczych — widzimy, że tego po prostu nie ma — uruchomienie morskich terminali w województwie pomorskim czy także nadzwyczajnej pomocy finansowej, linii kredytowej dla tych, którzy dzisiaj zmagają się z potwornie niskimi cenami za swoje płody rolne, a także zawieszenie na co najmniej 2 lata wdrażania wymogów Europejskiego Zielonego Ładu, z „Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej” oraz uproszczenie procedur w udzielaniu dopłat bezpośrednich czy zniesienie sankcji związanych z dopłatami bezpośrednimi. To są te postulaty. Ktoś może stwierdzić, że to wygórowane wymagania, ale jeśli rolnicy przez ostatnie kilkanaście miesięcy byli dojeni, była im dokręcana śruba raz ze strony Unii Europejskiej Europejskim Zielonym Ładem, raz nieuczciwą konkurencją z powodu wjazdu produktów z Ukrainy, które wypychały polskie produkty, to nie można się dziwić polskim rolnikom, że nawet na Pomorzu, w regionie, z którego pochodzę, jest problem i rolnicy wychodzą na ulice i będą wychodzić. I trzeba to zrozumieć.</u>
          <u xml:id="u-732.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-733">
          <u xml:id="u-733.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Jan Szopiński, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-734">
          <u xml:id="u-734.0" who="#JanSzopiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dostojne rocznice 76-lecia działalności edukacyjnej i wychowawczej oraz 26-lecia nadania imienia gen. Stanisława Maczka obchodził Kujawsko-Pomorski Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy nr 2 w Bydgoszczy.</u>
          <u xml:id="u-734.1" who="#JanSzopiński">Bydgoski ośrodek jest wiodącą placówką na terenie Pomorza i Kujaw, kształcącą i przygotowującą poszkodowane przez los dzieci głuche i niedosłyszące do dorosłego, także zawodowego życia. Jest także miejscem, w którym dzięki poświęceniu i pasji pedagogów dzieci i młodzież czują się akceptowane i bezpieczne. Jako były wicemarszałek województwa kujawsko-pomorskiego miałem zaszczyt przekształcać przed laty ośrodek w placówkę samorządową, a później współpracować z dyrekcją i ówczesnym gronem pedagogicznym. Dlatego serdecznie dziękuję panu dyrektorowi Ryszardowi Bieleckiemu za zaproszenie na jubileuszowe uroczystości oraz kolejną możliwość uczestniczenia w życiu szkoły.</u>
          <u xml:id="u-734.2" who="#JanSzopiński">W imieniu zaproszonych gości chciałbym serdecznie podziękować nauczycielom ośrodka za możliwość obejrzenia pięknych wystaw, wspaniałych wystaw i występów artystycznych. Serdecznie dziękuję wszystkim pracownikom administracji i obsługi za zaangażowanie w organizacyjne przygotowanie uroczystości. Dziękuję wszystkim nauczycielom i pracownikom Kujawsko-Pomorskiego Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego nr 2 w Bydgoszczy za wspaniałą pracę na rzecz uczniów specjalnej troski. Życzę państwu wielu kolejnych sukcesów i satysfakcji w pracy pedagogicznej, a także dobrego zdrowia i pomyślności w życiu osobistym. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-734.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-735">
          <u xml:id="u-735.0" who="#RyszardTerlecki">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-735.1" who="#RyszardTerlecki">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-736">
          <u xml:id="u-736.0" who="#RafałAdamczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Odpowiadając na apel młodzieży zdającej w tym roku matury, zwracam się z tego miejsca o pozytywne rozpatrzenie następującej prośby maturzystów. Apel dotyczy odwołania obowiązkowych matur ustnych dla osób poprawiających jeden przedmiot w roku 2023.</u>
          <u xml:id="u-736.1" who="#RafałAdamczyk">Zarówno maturzyści, jak i ich rodzice liczą na pozytywne rozpatrzenie tego wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-737">
          <u xml:id="u-737.0" who="#WaldemarAndzel">Oświadczenie w sprawie spotkania premiera Mateusza Morawieckiego z wiceprezydent Stanów Zjednoczonych Kamalą Harris</u>
          <u xml:id="u-737.1" who="#WaldemarAndzel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jestem dumny z polityki zagranicznej naszego rządu. Polska jest wartościowym sojusznikiem, partnerem i przyjacielem; mamy trwałą relację opartą na wspólnych priorytetach i wartościach demokratycznym. Liczę na dalsze wzmacnianie relacji pomiędzy naszymi krajami — powiedziała Kamala Harris, wiceprezydent USA.</u>
          <u xml:id="u-737.2" who="#WaldemarAndzel">Umiejętnie wykorzystujemy relacje ze Stanami Zjednoczonymi do wzmacniania pozycji Polski i jej znaczenia na arenie międzynarodowej. Tracą takie kraje jak Francja i Niemcy, które tyle co złożyły wizytę… w Chinach. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-738">
          <u xml:id="u-738.0" who="#BarbaraBartuś">Oświadczenie poselskie z 12 kwietnia 2023 r. w sprawie obchodów 13. rocznicy katastrofy smoleńskiej</u>
          <u xml:id="u-738.1" who="#BarbaraBartuś">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 10 kwietnia minęło 13 lat od katastrofy smoleńskiej, w której zginęli prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Lech Kaczyński, jego małżonka Maria Kaczyńska i 94 inne osoby: dowódcy poszczególnych rodzajów Sił Zbrojnych, ministrowie, parlamentarzyści, duchowni, ludzie zasłużeni dla kraju — jego elita. Polska delegacja udawała się na obchody 70. rocznicy zbrodni katyńskiej i, tak jak zrobili to polscy oficerowie 70 lat wcześniej, złożyła swe życie w służbie ojczyzny. Wydarzenie to, bez precedensu w powojennej historii Europy i świata, wpisuje się w ciąg tragicznych zdarzeń, których naród polski doświadczał na przestrzeni ostatnich ponad 300 lat ze strony swojego wschodniego sąsiada — Rosji.</u>
          <u xml:id="u-738.2" who="#BarbaraBartuś">Szanowni Państwo! W kontekście toczącej się za naszą wschodnią granicą wojny dziś w sposób szczególny winniśmy pamiętać o zagrożeniu, jakie niesie rosyjski imperializm, o którym mówił i przed którym przestrzegał śp. Lech Kaczyński. Winniśmy też pamięć i cześć tym, którzy ponieśli śmierć w służbie Polsce — 83 lata i 13 lat temu.</u>
          <u xml:id="u-738.3" who="#BarbaraBartuś">Realizując ten moralny obowiązek, co roku organizujemy w Gorlicach uroczyste obchody rocznicy katastrofy smoleńskiej. W tym roku odbędą się one w poniedziałek 17 kwietnia, dzień po głównych uroczystościach organizowanych w stolicy Polski, a w przeddzień rocznicy pogrzebu pary prezydenckiej: Lecha i Marii Kaczyńskich.</u>
          <u xml:id="u-738.4" who="#BarbaraBartuś">Upamiętnienie w Gorlicach rozpoczniemy o godz. 16.00 mszą świętą w intencji ofiar katastrofy oraz ofiar zbrodni katyńskiej, na którą serdecznie wszystkich zapraszam do Bazyliki Mniejszej pw. Narodzenia NMP. Bezpośrednio po mszy złożymy kwiaty pod tablicą poświęconą pamięci 96 Polaków z prezydentem RP Lechem Kaczyńskim na czele, umieszczoną w nawie bocznej bazyliki. W dalszej części obchodów, o godz. 17:00 w dworze Karwacjanów i Gładyszów odbędzie się spotkanie. Gościem honorowym tegorocznych uroczystości będzie pani poseł Małgorzata Wassermann, której ojciec Zbigniew Wassermann był uczestnikiem tragicznego lotu do Smoleńska. Na zakończenie będziemy mogli wysłuchać koncertu pana Pawła Piekarczyka.</u>
          <u xml:id="u-738.5" who="#BarbaraBartuś">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę zaprosić wszystkich do udziału w tych uroczystościach: bądź osobiście, bądź za pośrednictwem mojego profilu facebookowego, na którym będzie prowadzona relacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-739">
          <u xml:id="u-739.0" who="#KonradFrysztak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! 4 kwietnia 2023 r. obchodziliśmy 83. rocznicę pierwszych masowych egzekucji przeprowadzonych w czasie II wojny światowej na radomskim Firleju. Do pierwszej egzekucji doszło dokładnie 4 kwietnia 1940 r. Żołnierze niemieccy rozstrzelali 145 chłopów ze wsi Gałki, Gielniów i Mechlin oraz wsi Stefanków. Była to kara za udzielanie pomocy oddziałom mjr. Henryka Dobrzańskiego „Hubala”.</u>
          <u xml:id="u-739.1" who="#KonradFrysztak">Od tego momentu na Firleju dokonano co najmniej kilkudziesięciu egzekucji, które były przeprowadzane przez blisko 5 lat. Ostatnia miała miejsce w styczniu 1945 r. Według historyków liczba ofiar mogła sięgać nawet 15 tys. osób pochodzących z Radomia i okolic oraz wielu innych miejscowości z całej centralnej Polski.</u>
          <u xml:id="u-739.2" who="#KonradFrysztak">Pamięć o tej potwornej zbrodni jest naszym obowiązkiem. Jako kolejne pokolenia Polaków jesteśmy to winni zamordowanym mieszkańcom Radomia i ziemi radomskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-740">
          <u xml:id="u-740.0" who="#JarosławGonciarz">Oświadczenie w sprawie Światowego Dnia Zdrowia i Dnia Pracownika Służby Zdrowia</u>
          <u xml:id="u-740.1" who="#JarosławGonciarz">Szanowna Pani Marszałek! 7 kwietnia, dokładnie w Wielki Piątek, obchodziliśmy wspólne święto: Dzień Pracownika Służby Zdrowia oraz Światowy Dzień Zdrowia. Biorąc pod uwagę, że tego dnia nie odbywało się posiedzenie Sejmu RP, zaś jest to dziedzina i praca, która zasługuje na szczególną uwagę, chciałbym poprzez moje oświadczenie skierować największe wyrazy wdzięczności za wykonywaną pracę.</u>
          <u xml:id="u-740.2" who="#JarosławGonciarz">Lekarze, pracownicy służby zdrowia i wszystkie podmioty medyczne wielokrotnie udowodniali na przestrzeni ostatnich lat, szczególnie tych, w których towarzyszył nam COVID, że poprzez swoją pracę i zaangażowanie — często ponad siły — zdolni są do ogromnych poświęceń, by ratować ludzkie życie i zdrowie. Każde podejście, bez względu na to, czy jest to opatrzenie rany, usługa stomatologiczna czy skomplikowany zabieg medyczny, wymagało właściwej postawy i zrozumienia pacjenta.</u>
          <u xml:id="u-740.3" who="#JarosławGonciarz">Doceniając wysiłki i poświęcenie personelu medycznego, za które raz jeszcze dziękuję, chciałbym zarazem zwrócić uwagę na ważność wczesnej profilaktyki zdrowotnej, której tematyka również łączy się z obchodzonymi dniami. Jedno z popularnych haseł mawia, że tylko w chorobie ceni się zdrowie. Światowy Dzień Zdrowia jest więc najlepszą okazją do tego, by zadbać o własne zdrowie w oparciu o doświadczenie i niesioną pomoc całej służby medycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-741">
          <u xml:id="u-741.0" who="#KrzysztofJanuszKozik">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! 10 kwietnia 2010 r. miał miejsce największy pod względem liczby ofiar wypadek w dziejach polskich Sił Powietrznych. W katastrofie polskiego Tu-154 w Smoleńsku zginęło 96 osób. Wśród nich byli: prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Lech Kaczyński z małżonką Marią Kaczyńską, ostatni prezydent RP na uchodźstwie Ryszard Kaczorowski, wicemarszałkowie Sejmu i Senatu, 18 parlamentarzystów, dowódcy wszystkich rodzajów Sił Zbrojnych RP, pracownicy Kancelarii Prezydenta, szefowie instytucji państwowych, duchowni, przedstawiciele ministerstw, organizacji kombatanckich i społecznych oraz osoby towarzyszące, czyli polska delegacja na uroczystości związane z obchodami 70. rocznicy zbrodni katyńskiej, a także załoga samolotu.</u>
          <u xml:id="u-741.1" who="#KrzysztofJanuszKozik">Po ukazaniu się pierwszych wiadomości o katastrofie przed Pałacem Prezydenckim w Warszawie zgromadziły się tłumy ludzi. Składano kwiaty i wieńce, palono znicze, opuszczono do połowy flagę przed Pałacem Prezydenckim, odmawiano modlitwy. W dniach 10–18 kwietnia w Polsce obowiązywała żałoba narodowa. W tym czasie w przeszło 60 polskich miastach odbyły się marsze pamięci w hołdzie ofiarom katastrofy niekiedy wiążące się z obchodami 70. rocznicy zbrodni katyńskiej. W pogrzebie Lecha Kaczyńskiego i jego małżonki Marii, który odbył się 18 kwietnia w Krakowie, uczestniczyło przeszło 150 tys. ludzi.</u>
          <u xml:id="u-741.2" who="#KrzysztofJanuszKozik">W roku bieżącym obchodzimy 13. rocznicę tej tragedii. Przy tej okazji przywołam słowa wypowiedziane przez prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego podczas jego wystąpienia w Warszawie w dniu 5 kwietnia: Im więcej wolności będziemy mieli, tym więcej gwarancji będzie dla sprawiedliwości, tym więcej gwarancji, że nasz wspólny wróg będzie odpowiadał za Bykownię, Buczę, Katyń i Smoleńsk.</u>
          <u xml:id="u-741.3" who="#KrzysztofJanuszKozik">W kwietniu 2022 r. podkomisja smoleńska kierowana przez marszałka seniora pana Antoniego Macierewicza zaprezentowała ostateczny raport ze swoich prac. Pan Antoni Macierewicz przekazał informację, że katastrofa z 10 kwietnia 2010 r. była wynikiem aktu bezprawnej ingerencji. Podkomisja unieważniła też raport Millera. Sejm RP w uchwale z 2010 r. uznał katastrofę w Smoleńsku za największą tragedię w powojennej historii Polski. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-742">
          <u xml:id="u-742.0" who="#GrzegorzLorek">Hubal</u>
          <u xml:id="u-742.1" who="#GrzegorzLorek">Kiedyś już wspominałem o Henryku Dobrzańskim-Hubalu. Był on mocno związany z ziemią piotrkowską, mimo że urodził się zupełnie gdzie indziej. To jednak w okolicy Piotrkowa i Opoczna walczył i tu też oddał życie. Dla dzisiejszych historyków postać Hubala jawi się niejednoznacznie. Niestety, wielu z nich, wbrew prawdzie, stara się forsować tezy podnoszące, iż mjr Dobrzański swoją działalnością narażał ludność cywilną na represje okupanta. Mówi się o niechęci do nowo utworzonych władz Służby Zwycięstwu Polsce, a później Związku Walki Zbrojnej. Jego pryncypialność, którą należy traktować jako wierność zasadom patriotycznym, służbie wojskowej i przysiędze, uważa się za złe. Nazywa się go też często pogardliwie „watażką”. Czy naprawdę tak można go traktować? Absolutnie nie. Mjr Henryk Dobrzański był bezkompromisowym, oddanym swojej ojczyźnie patriotą. Był wojskowym i przez to, a właściwie należałoby powiedzieć: dzięki temu myślał nieco innymi kategoriami. Istotne dla niego było pojęcie honoru, które dziś dla wielu nie znaczy zbyt wiele. Hubal, rozpoczynając swoją walkę i tworząc Oddział Wydzielony Wojska Polskiego, nie spodziewał się, że ta nowa już II wojna światowa będzie wyglądać zupełnie inaczej od poprzedniej. Wojna, którą wywołały Niemcy i Związek Radziecki, była pierwszą wojną idei, gdzie chodziło o to, aby fizycznie wyniszczyć całe narody, ponieważ one nie przystawały do owych nowych idei — hitleryzmu i komunizmu. Kilkumiesięczna działalność Hubala i jego oddziału niosła ludziom nadzieję na zmiany. Była widocznym elementem ciągłości państwa polskiego. Nie gdzieś daleko, w Paryżu czy Londynie, a tu na miejscu, w Opocznie, Piotrkowie czy w Studziannie-Poświętnem. Hubal zginął otoczony przez Niemców 30 kwietnia 1940 r. Jego ciała nie znaleziono do dziś.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-743">
          <u xml:id="u-743.0" who="#RobertObaz">Oświadczenie poselskie w sprawie możliwości zagospodarowania dworców kolejowych przez jednostki samorządu terytorialnego</u>
          <u xml:id="u-743.1" who="#RobertObaz">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Budynki po dawnych dworcach kolejowych nie muszą popadać w ruinę. Przejmowane przez samorządy, odzyskują blask i zaczynają tętnić życiem. Kulturalnym życiem, bowiem najczęściej urządza się w nich domy kultury lub muzea. O ich przeszłości świadczą nazwy ośrodków i ulic, przy których się znajdują. Doskonałym przykładem jest 4 Peron w Szklarskiej Porębie przy ulicy Dworcowej czy Stacja Kultury w Świeradowie-Zdroju, także przy ulicy Dworcowej. Pomysł zrealizowany w naszym regionie sprawdził się doskonale, a kolejne samorządy przymierzają się do tego, by na nieczynnym dworcu na terenie ich gminy występowali artyści lub odbywały się warsztaty artystyczne. Możliwości zagospodarowania dworców kolejowych przez jednostki samorządu terytorialnego są ogromne. Potencjał jest równie duży, bowiem w samym województwie dolnośląskim jest ok. 220 budynków dworców kolejowych, które w przyszłości mogłyby stać się miejscem spotkań mieszkańców ze sztuką czy kulturą.</u>
          <u xml:id="u-743.2" who="#RobertObaz">Istotne dla samorządowców jest to, że budynki dworców mogą oni otrzymać bezpłatnie. Wybór trybu przekazania determinuje oczywiście możliwości zagospodarowania dworców kolejowych przez jednostki samorządu terytorialnego. Dworzec można przekazać zgodnie z ustawą o komercjalizacji i restrukturyzacji przedsiębiorstwa państwowego Polskie Koleje Państwowe nieodpłatnie na realizację zadań własnych gminy w dziedzinie transportu lub za zobowiązania podatkowe zgodne z przepisami ustawy — Ordynacja podatkowa. Wtedy może być on zagospodarowany przez samorząd w sposób dowolny, również na cele kulturalne.</u>
          <u xml:id="u-743.3" who="#RobertObaz">Do dnia dzisiejszego, w różnych trybach, w województwie dolnośląskim PKP S.A. przekazały na rzecz samorządów m.in. dworce: Karpacz, Stronie Śląskie, Świeradów-Zdrój, Dzierżoniów, Kowary, Szklarska Poręba, Marciszów, Bystrzyca Kłodzka, Olszyna, Lubomierz, Zagórze Śląskie czy Wleń.</u>
          <u xml:id="u-743.4" who="#RobertObaz">Dla wielu z nich przekazanie budynków na rzecz samorządów było ogromną szansą, ponieważ brak ośrodków kultury był dotkliwy dla wszystkich. We wspomnianych Szklarskiej Porębie oraz Świeradowie-Zdroju na brak wydarzeń kulturalnych narzekali zarówno mieszkańcy, jak i turyści, których z roku na rok przyjeżdża do tych miejscowości coraz więcej. Dzisiaj te miejsca tętnią życiem, a z zajęć oferowanych przez ośrodki kultury korzystają dzieci, młodzież, ale także osoby dorosłe i starsze.</u>
          <u xml:id="u-743.5" who="#RobertObaz">W Stacji Kultury w Świeradowie-Zdroju mieszczą się: sala widowiskowa, studio nagrań, pracownia fotograficzna, sale warsztatowe, makieta kolejowa, a przed budynkiem stoi lokomotywa parowa Tp4–217. Odbywają się wystawy i koncerty oraz spotkania z ciekawymi ludźmi. A jeszcze kilka lat temu nie było tam niczego.</u>
          <u xml:id="u-743.6" who="#RobertObaz">Szklarska Poręba dzięki możliwości zagospodarowania dworca kolejowego wzbogaciła się o przestronną, wielofunkcyjną salę konferencyjno-widowiskową. Na uwagę zasługuje jednak przede wszystkich sala Kina za Rogiem, która zaspokaja potrzeby kulturowe nie tylko mieszkańców Szklarskiej Poręby, ale także całej Kotliny Jeleniogórskiej.</u>
          <u xml:id="u-743.7" who="#RobertObaz">Samorząd kolejnej miejscowości leżącej u stóp Karkonoszy także przejął budynek dworca kolejowego. Mowa oczywiście o Kowarach. W pozyskanym budynku mają się znaleźć m.in.: biblioteka, Informacja Turystyczna, Karkonoskie Centrum Produktu Lokalnego, czyli miejsca prowadzenia ekspozycji i sprzedaży produktów lokalnych, czy Muzeum Rzemiosła Kowar, gdzie będzie można zobaczyć eksponaty związane z historią miasta od czasów najdawniejszych po czasy współczesne.</u>
          <u xml:id="u-743.8" who="#RobertObaz">Przykłady samorządów z Karpacza, Szklarskiej Poręby i Świeradowa-Zdroju pokazują, że choć proces zagospodarowania dworców kolejowych przez jednostki samorządu terytorialnego jest długotrwały, to można go zakończyć sukcesem. Niech karkonoskie miejscowości będą dla pozostałych samorządowców drogowskazem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-744">
          <u xml:id="u-744.0" who="#AgnieszkaSoin">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 2 kwietnia, w 18. rocznicę śmierci św. Jana Pawła II, przez kilkadziesiąt miejscowości w całej Polsce przeszły marsze papieskie. Były one wyrazem wdzięczności za pontyfikat papieża Polaka i jego nauczanie, które do dziś stanowi uniwersalne przesłanie, z którego czerpać mogą kolejne pokolenia. Główny papieski pochód odbył się w Warszawie i zgromadził ok. 50 tys. ludzi.</u>
          <u xml:id="u-744.1" who="#AgnieszkaSoin">Ogromnie się cieszę, że taki marsz został zorganizowany także we Wrocławiu. Mieszkańcy w 8-tysięcznym tłumie zgromadzili się w stolicy Dolnego Śląska, który reprezentuję jako poseł na Sejm. Ogromnie się cieszę, że mieszkańcy pokazali, jak bardzo kochali Ojca Świętego, manifestując przy tym swoją wiarę i przywiązanie do spuścizny, jaką po sobie pozostawił nasz wielki rodak. W całym regionie wydarzeniu towarzyszyły modlitwy, wykłady, debaty, wydarzenia kulturalne.</u>
          <u xml:id="u-744.2" who="#AgnieszkaSoin">Mieszkańcy dziękowali, oddawali cześć, szacunek i hołd za dar, jakim Ojciec Święty był dla Kościoła, oraz dobro uczynione Polsce i światu. Rola papieża Polaka, który zasiadł na Stolicy Piotrowej, jest w historii nieoceniona. Był także dla mnie niezwykle ważną osobą. Do dziś kieruję się jego słowami i czerpię inspirację z jego niepodważalnego nauczania także na rzecz pracy naszego kraju.</u>
          <u xml:id="u-744.3" who="#AgnieszkaSoin">Jako Zjednoczona Prawica stajemy na straży jego dobrego imienia, w obronie jego czci i pamięci, a jednocześnie wyrażamy moralny sprzeciw wobec ataku wymierzonego w osobę św. Jana Pawła II, czego dowodem jest nasza ustawa.</u>
          <u xml:id="u-744.4" who="#AgnieszkaSoin">Jest to nasz obywatelski obowiązek, by nie zapominać, jak mądrym i wspaniałym był człowiekiem, kapłanem o wielkiej wierze, niepodważalnym autorytetem, ale także wielkim politykiem, który nie zapomniał o swojej ojczyźnie i kochał ją bezgranicznie.</u>
          <u xml:id="u-744.5" who="#AgnieszkaSoin">To dzięki Ojcu Świętemu Polska stała się krajem demokratycznym, dzięki jego wsparciu dla ludzi „Solidarności” walczących o wyzwolenie z reżimu komunistycznego. Wolność, niepodległość i suwerenność — to wszystko dziś zawdzięczamy św. Janowi Pawłowi II. Nie zapominajmy także, że to papież apelował, by Polacy zanieśli do wspólnoty europejskiej wartości ważne dla naszego narodu. Zatem widział nas także jako pełnoprawnego członka Unii Europejskiej, popierał integrację opartą na chrześcijańskich fundamentach.</u>
          <u xml:id="u-744.6" who="#AgnieszkaSoin">Wierzę, że nauka i wartości, które przekazał nam papież, pozostaną z nami na zawsze, a wartości i pamięć o nim przekażemy kolejnym pokoleniom Polaków. Nie pozwolimy, by dobro, które jest testamentem dla potomnych wielkiego rodaka, zostało nam odebrane i zniszczone. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-745">
          <u xml:id="u-745.0" who="#TadeuszTomaszewski">Szanowna Pani Marszałek! Składam oświadczenie poselskie w sprawie apelu logopedów.</u>
          <u xml:id="u-745.1" who="#TadeuszTomaszewski">Środowisko logopedów apeluje o wycofanie zawodu logopedy wykonywanego w ramach podmiotów niemedycznych z listy zawodów, które obejmuje ww. projekt.</u>
          <u xml:id="u-745.2" who="#TadeuszTomaszewski">Interdyscyplinarna specyfika wykonywania zawodu logopedy oraz ścieżka kształcenia znacznie odbiegają od charakteru pracy i ścieżek kształcenia pozostałych zawodów ujętych w projekcie ustawy o niektórych zawodach medycznych. Logopedzi w odróżnieniu od przedstawicieli większości zawodów medycznych wymienionych w ustawie kwalifikacje zawodowe zdobywają na wydziałach humanistycznych, muszą też legitymować się wykształceniem magisterskim.</u>
          <u xml:id="u-745.3" who="#TadeuszTomaszewski">Ogromna większość logopedów pracuje z małymi dziećmi, dziećmi w wieku przedszkolnym i szkolnym, posługując się wachlarzem metod z wielu dyscyplin: od metod specyficznie logopedycznych poprzez lingwistyczne, pedagogiczne, psychologiczne i medyczne, a sama logopedia jest dziedziną z pogranicza biologii, medycyny, psychologii, lingwistyki, psychoterapii, pedagogiki i neuronauk. Logopedzi stale podnoszą swoje kwalifikacje, zdobywają uprawnienia i certyfikaty uprawniające do stosowania wielu różnorodnych metod.</u>
          <u xml:id="u-745.4" who="#TadeuszTomaszewski">Logopedów w projekcie ustawy szczególnie niepokoi zapis o ochronie tytułu zawodowego logopedy. Wejście w życie ustawy w aktualnym brzmieniu w konsekwencji doprowadzi m.in. do utraty uprawnień do tytułu zawodowego i konieczności kolejnej weryfikacji już wielokrotnie sprawdzanych kompetencji, a co za tym idzie — dewaluacji statusu zawodowego logopedy. A przecież logopedzi nabyli to prawo w ramach wykształcenia, są logopedami niezależnie od miejsca pracy. To, że pracują w innych podmiotach niż resort ochrony zdrowia, wiąże się z tym, że nie ma w nim dużych możliwości zatrudnienia.</u>
          <u xml:id="u-745.5" who="#TadeuszTomaszewski">Podkreślić należy w tym miejscu, że miejsc pracy dla logopedów w resorcie ochrony zdrowia jest bardzo mało. Według szacunków tylko ok. 12% czynnych zawodowo logopedów znajduje zatrudnienie w resorcie ochrony zdrowia, a i to rzadko kiedy w pełnym wymiarze czasu pracy.</u>
          <u xml:id="u-745.6" who="#TadeuszTomaszewski">Struktura zatrudnienia logopedów wskazuje na proporcjonalnie znacznie mniejszą liczbę logopedów funkcjonujących zawodowo w placówkach resortu zdrowia niż w przypadku pozostałych instytucji publicznych i niepublicznych: w resorcie edukacji, w gabinetach prowadzonych w ramach działalności gospodarczej niebędących podmiotami leczniczymi, w stowarzyszeniach oraz innych placówkach.</u>
          <u xml:id="u-745.7" who="#TadeuszTomaszewski">Niemała grupa logopedów wykonuje swoje zadania zawodowe w ramach działalności gospodarczej: jednoosobowej lub poprzez zatrudnienie w niepublicznych/prywatnych gabinetach, centrach terapii/poradniach. Projekt ustawy zakłada likwidację tej formy świadczenia pracy, co niesie za sobą wizję utraty pracy przez wielu logopedów lub konieczność dostosowania się do nowych, kosztownych warunków.</u>
          <u xml:id="u-745.8" who="#TadeuszTomaszewski">Rzesza pacjentów znajduje opiekę terapeutyczną właśnie w profesjonalnie działających gabinetach prywatnych. Ograniczenie wykonywania świadczeń logopedycznych jedynie do resortu ochrony zdrowia niesie tym samym negatywne skutki dla pacjentów: zmniejszenie dostępu do diagnozy i terapii logopedycznej i/lub zwiększenie kosztów terapii logopedycznej, zamykanie małych, dostępnych blisko domu pacjenta gabinetów logopedycznych.</u>
          <u xml:id="u-745.9" who="#TadeuszTomaszewski">Polski Związek Logopedów złożył do Ministerstwa Zdrowia stanowiska w sprawie projektu ustawy o niektórych zawodach medycznych, jak również przekazał do MZ wraz z innymi podmiotami zainteresowanymi zmianami w ustawie list otwarty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-746">
          <u xml:id="u-746.0" who="#MonikaWielichowska">Dziś podczas obrad Sejmu procedowano nad rządowym projektem ustawy o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie elektrowni szczytowo-pompowych oraz inwestycji towarzyszących (druki nr 3070 i 3084).</u>
          <u xml:id="u-746.1" who="#MonikaWielichowska">Posłowie mieli 1 minutę na wystąpienie, aby w imieniu obywateli zadać istotne pytania odnośnie do procedowanego projektu. Dlatego w drodze poselskiego oświadczenia chcę raz jeszcze podjąć temat dotyczący specustawy, w której rolę główną odgrywa budowa elektrowni szczytowo-pompowej Młoty w gminie Bystrzyca Kłodzka w powiecie kłodzkim.</u>
          <u xml:id="u-746.2" who="#MonikaWielichowska">Młoty to piękna i malownicza wioska położona w Górach Bystrzyckich, a dokładniej w dolinie gór. Wieś Młoty w gminie Bystrzyca Kłodzka to miejsce, w którym mieszkańcy od pół wieku żyją na placu budowy. Mimo braku formalnego wykupu i wywłaszczenia, mają ograniczone prawa do dysponowania własnymi nieruchomościami. Elektrownia szczytowo-pompowa w Młotach pojawiła się nagle, po 7 latach rządu PiS, w procedowanej specustawie. ESP są w Polsce potrzebne. To nie podlega dyskusji. Ale mam nieodparte wrażenie, że zawarta w specustawie ESP Młoty w gminie Bystrzyca Kłodzka, w powiecie kłodzkim to jedynie przedwyborcze działanie rządu PiS i skok na kasę.</u>
          <u xml:id="u-746.3" who="#MonikaWielichowska">Podczas procedowania w Sejmie nad projektem ustawy, podczas drugiego czytania politycy PiS, którzy robią na tym kampanię w terenie, są nieobecni, choć wątpliwości i pytań jest wiele.</u>
          <u xml:id="u-746.4" who="#MonikaWielichowska">Projekt budowy ESP Młoty bazuje na rozpoczętych w latach 70. pracach górniczych, zawieszonych z powodu braku opłacalności w latach 80. ub.w. Projekt budowy elektrowni o bardzo dużej mocy — 750 MW od lat wywiera silny wpływ na mieszkańców. Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA w stanowisku dotyczącym projektu budowy ESP Młoty w Górach Bystrzyckich informuje, że: Tak duże ESP były przystosowane do pracy z dużymi obiektami węglowymi lub atomowymi, dla wykorzystania produkcji ich energii nocnej, kiedy spadało zapotrzebowanie gospodarki i gospodarstw domowych. ESP w Młotach to wspieranie modelu scentralizowanego energetyki, niebezpieczne strategicznie i militarnie, przed którym właśnie przestrzega nas wojna na Ukrainie i osobiście prezydent Zełenski — deklarując, że przebuduje swój system na rozproszone, zdecentralizowane i odnawialne źródła.</u>
          <u xml:id="u-746.5" who="#MonikaWielichowska">Rejon ESP Młoty to wyjątkowo cenny obszar przyrodniczy — europejskiej sieci Natura 2000 o nazwie „Sztolnia w Młotach”. Dawna porzucona budowa, ponad 40-letnia sztolnia ESP, została zasiedlona przez kolonię rzadkich nietoperzy, które są gatunkiem chronionym oraz celem europejskiej ochrony przyrody. Inwestycja również graniczyłaby z kolejnym cennym obszarem Natura 2000 — Dzika Orlica i wpływałaby na niego negatywnie.</u>
          <u xml:id="u-746.6" who="#MonikaWielichowska">Do mojego biura poselskiego zwróciło się Stowarzyszenie Niezatapialna Wioska Młoty, które wyraża głębokie zaniepokojenie m.in. sposobem procedowania nad specustawą o ESP: O pierwszym czytaniu jej projektu w sejmowej Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych posłowie dowiedzieli się zaledwie 4 godziny wcześniej. Projekt ma ponad 700 stron, a jego kształt ma bardzo duże znaczenie dla mieszkańców naszej gminy, nie tylko mieszkających na terenie planowanej inwestycji. To zaniepokojenie również brakiem informacji o przebiegu linii wysokiego napięcia 400 kV — są to budowle o wysokości 60 m z 35-metrowym pasem technicznym po obu stronach. To zaniepokojenie naruszeniem przez inwestycję stosunków wodnych w miejscowościach Gór Bystrzyckich, co będzie miało wpływ na dostęp do wody dla mieszkańców.</u>
          <u xml:id="u-746.7" who="#MonikaWielichowska">Potrzeba szybkiej, skutecznej i sprawiedliwej transformacji energetycznej Polski nie może odbyć się kosztem ludzkiej krzywdy ani terenów przyrodniczo cennych. Pytam zatem rządzących w imieniu obywateli: Jakie działania obecnie podejmuje rząd w sprawie budowy ESP Młoty? Czy decyzja o planach budowy elektrowni szczytowo-pompowej Młoty była konsultowana ze stroną społeczną? Jeśli tak, proszę o raport.</u>
          <u xml:id="u-746.8" who="#MonikaWielichowska">Stworzenie elektrowni szczytowo-pompowej będzie wiązać się z budową dwóch dużych zbiorników wodnych. Czy resort klimatu i środowiska przeprowadził badania wpływu elementów infrastruktury na mikroklimat okolic gminy Bystrzyca Kłodzka? W szczególności w okolicznych miejscowościach posiadających ośrodki narciarskie, jaki będzie wpływ na ilość opadów oraz pokrywę śnieżną?</u>
          <u xml:id="u-746.9" who="#MonikaWielichowska">Budowa ESP Młoty będzie wymagała budowy infrastruktury towarzyszącej, w tym kilkudziesięciu kilometrów linii wysokiego napięcia. Czy znany jest planowany przebieg linii wysokiego napięcia? Przez jakie tereny, wsie, gminy będą przebiegać?</u>
          <u xml:id="u-746.10" who="#MonikaWielichowska">Budowa elektrowni szczytowo-pompowej będzie wymagała wysiedlenia kilkudziesięciu osób. Czy rząd przewiduje zadośćuczynienie dla wszystkich osób oraz ich prawnych spadkobierców, którzy od 50 lat pozbawieni są prawa do swobodnego dysponowania własnym majątkiem? Jeśli tak, jaką kwotę rząd zamierza przeznaczyć na ten cel?</u>
          <u xml:id="u-746.11" who="#MonikaWielichowska">Czy rząd przewiduje zadośćuczynienie dla przedsiębiorców m.in. z branży turystycznej na terenie gminy Bystrzyca Kłodzka? Jeśli tak, jaką kwotę rząd zamierza przeznaczyć na ten cel?</u>
          <u xml:id="u-746.12" who="#MonikaWielichowska">Tożsame pytania zadałam w złożonej dziś interpelacji poselskiej do minister klimatu i środowiska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-747">
          <u xml:id="u-747.0" who="#RyszardTerlecki">Zarządzam przerwę w posiedzeniu do godz. 9.</u>
          <u xml:id="u-747.1" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 0 min 18)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>