text_structure.xml 29.6 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 4 m. 35 po poł.)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Przedstawiciele Rządu: Prezydent Ministrów, Minister Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego i Kierownik Ministerstwa Sztuki i Kultury Antoni Ponikowski, Minister Spraw Zagranicznych Konstanty Skirmunt, Minister Poczt i Telegrafów Władysław Stesłowicz, Kierownik Ministerstwa Aprowizacji Jan Stoiński, Minister Pracy i Opieki Społecznej Ludwik Darowski, Minister Sprawiedliwości Bronisław Sobolewski, Minister b. Dzielnicy Pruskiej Juljusz Trzciński.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#Marszałek">Otwieram posiedzenie. Protokół 253 posiedzenia uważam za przyjęty, gdyż nie wniesiono przeciw niemu zarzutów. Protokół 254 posiedzenia leży w biurze sejmowem do przejrzenia. Jako sekretarze zasiadają posłowie Sołtyk i Szymczak.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#Marszałek">Listę mówców prowadzi p. Sołtyk.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#Marszałek">Proszę P. Sekretarza o odczytanie interpelacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#komentarz">(czyta)</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#SekretarzpSołtyk">Interpelacja p. ks. Kotuli i tow. do p. Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie zniesienia rozporządzenia b. Namiestnictwa galicyjskiego z r. 1916 w sprawie dostarczania furmanek po cenach z góry oznaczonych na dowóz drzewa opalowego.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#SekretarzpSołtyk">Interpelacja posłów z Klubu P. S. L. do p. Ministra Robót Publicznych w sprawie wydania rozporządzenia o zajęciu i przygotowaniu drewna opalowego w lasach prywatnych na okres zimowy 1921/22 r.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#SekretarzpSołtyk">Interpelacja p. Wasilewskiego i tow. z Klubu P. S. L. do p. Ministra b. Dzielnicy Pruskiej w sprawie nadużyć nadleśniczego Stachnika w Kartuzach na Pomorzu.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#SekretarzpSołtyk">Interpelacja p. Kosmowskiej, p. Ziemięckiego i tow. do p. Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie samowoli administracji państwowej polskiej w stosunku do ludności białoruskiej w Grodzieńszczyźnie.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#SekretarzpSołtyk">Interpelacja p. Putka i tow. do p. Ministra Kolei w sprawie utrudnień czynionych przez urząd stacyjny w Pukowie Polskim osadnikom z Żółciowa w pow. rohatyńskim.</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#SekretarzpSołtyk">Interpelacja p. Putka i tow. do p. Ministra Kolei w sprawie ułatwień komunikacyjnych na linii Bielsko-Kalwaria i Sucha Kraków.</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#SekretarzpSołtyk">Interpelacja pp. Krempy, Marchuta i tow. do p. Ministra Robót Publicznych w sprawie wymijającej odpowiedzi na interpelację, dotyczącą pokrzywdzenia Kazimierza Pająka z Otałęzy w pow. mieleckim.</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#SekretarzpSołtyk">Interpelacja p. Krempy i tow. do pp. Ministrów Robót Publicznych i Spraw Wojskowych w sprawie uniemożliwiania przez starostwo w Mielcu przydziału drzewa inwalidom.</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#SekretarzpSołtyk">Interpelacja p. Wójcika i tow. do p. Ministra Skarbu w sprawie praktyk przy nadawaniu koncesji na trafiki w pow. wielickim.</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#SekretarzpSołtyk">Interpelacja p. Putka i tow. do p. Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w sprawie konkurencji kościelnej w parafii Chocznia w pow. wadowickim.</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#SekretarzpSołtyk">Interpelacja p. Putka i tow. z Klubu Lewicy P. S. L. do p. Prezesa Głównego Urzędu Ziemskiego i do p. Ministra Sprawiedliwości w sprawie machinacji parcelacyjnych w pow. przeworskim.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#Marszałek">Interpelacje te prześlę p. Prezydentowi Ministrów. Zanim przejdziemy do porządku dziennego, proponuję, ażeby dziś w pierwszem czytaniu przyjcie projekt ustawy, zmieniającej art. 36 Ustawy Konstytucyjnej, zawierającej Statut Organiczny Woj. Śląskiego. Sprawa jest spieszna, ponieważ chodzi o organizację sądownictwa w tej części b. Śląska pruskiego, którą nam przydzielono. Do tej organizacji ma mieć pełnomocnictwo Minister Sprawiedliwości. Przypuszczam, że Izba zgodzi się dzisiejszy dzień uważać za pierwsze czytanie. Przekazuję sprawę Komisji Prawniczej, która się ma zebrać dziś o godz. 6, abyśmy sprawę tę mogli jeszcze dzisiaj załatwić w drugiem i trzeciem czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#Marszałek">Przechodzimy do porządku dziennego nr 1: pierwsze czytanie ustawy o zniesieniu Ministerstwa Sztuki i Kultury (druk nr 1893 i 3026). Głosu nikt nie żąda sprawa idzie do Komisji Konstytucyjnej.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#Marszałek">Nr 2: ustne sprawozdanie Komisji Prawniczej o ustawie, zmieniającej ustawę z dnia 26 lipca 1919 r. o utraconych tytułach na okaziciela. (Dz. Ust. nr 67 poz. 406) (druk nr 2819).</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#Marszałek">Głos ma p. Matakiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PMatakiewicz">Wysoki Sejmie! Ustawa z dnia 26 lipca 1919 r. nr. 406 Dz. Praw o utraconych tytułach na okaziciela określa postępowanie w razie utraty tytułu na okaziciela, kompetencję Sądu Okręgowego do załatwiania podań osób, roszczących prawo do zagubionego, zniszczonego lub nieprawnie zabranego tytułu na okaziciela, przepisy obowiązujące instytucję, która tytuł wypuściła, w razie zaprowadzenia postępowania w mowie będącego, możność wydawania duplikatów unieważnionych tytułów na okaziciela i t. p. Art. 13 ustawy wyłącza z pod działania jej wszelkie państwowe tytuły na okaziciela. Ponieważ zaś dotąd niema przepisów, dających możność wydawania duplikatów w razie zniszczenia, kradzieży lub zagubienia biletów polskich pożyczek państwowych, właściciele tych pożyczek znaleźliby się w tych wypadkach w położeniu bez wyjścia, co poniekąd ujemnie wpływa na pokup tych pożyczek, gdyż co do tego tytuły na okaziciela wypuszczone przez instytucje prywatne korzystają z większych przywilejów, niż pożyczki państwowe. Dlatego okazało się potrzebnem zaprojektowanie zmiany ustawy z dnia 26 lipca 1919 r. o utraconych tytułach na okaziciela w tym kierunku, że jak to jest widoczne z przedłożonego obecnie przez Rząd projektu ustawy, tylko banknoty i inne do banknotów podobne tytuły na okaziciela, wypuszczane przez Państwo lub przez upoważnione do tego instytucje, nie będą podlegać działalności ustawy z 26 lipca 1919 r., a zatem w razie ich utraty nie można będzie domagać się wystawienia duplikatu, a to, o ile Minister Skarbu w rozporządzeniu ogłoszonem w Dzienniku Ustaw co do wspomnianych tytułów na okaziciela takie postanowienie zamieści. Natomiast kupony od tytułów na okaziciela w myśl zaprojektowanego obecnie artykułu 13, punkt 4 ustawy bezwarunkowo nie będą objęte działalnością Ustawy.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#PMatakiewicz">Zaprojektowana zmiana artykułu 10 w mowie będącej ustawy ma na celu ujednostajnienie i przyśpieszenie postępowania.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#PMatakiewicz">Komisja Prawnicza obradowała w dniu 13 bież. mieś. nad projektem rządowym i uchwaliła go z tą zmianą, dążącą do usunięcia nieporozumienia, że w art. 2 punkt 2 projektu w wierszu drugim po słowach: „upoważnione do tego instytucje” ma być zamieszczony średnik, a w dalszej części tego ustępu zamiast słów: „które oznaczy Minister Skarbu” mają być umieszczone słowa: „Tytuły te oznaczy Minister Skarbu” — żeby nie było już wątpliwości, czy tu chodzi o tytuły czy też o instytucje.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#PMatakiewicz">W imieniu Komisji Prawniczej proszę: Wysoki Sejm raczy uchwalić zaprojektowaną przez Rząd ustawę ze zmianami uchwalonymi przez Komisję Prawniczą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#Marszałek">Głosu nikt nie żąda. Przystępujemy do głosowania en bloc nad ustawą, którą tylko co p. sprawozdawca streścił. Proszę Posłów, którzy są za tą ustawą, aby powstali. Ustawa jednogłośnie przyjęta. Proponuję przystąpię nie natychmiast do trzeciego czytania. Nikt nie protestuje, głosu nikt nie żąda, na mocy poprzedniej jednomyślności przypuszczam, że i w trzeciem czytaniu ustawa została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do nr. 3 porządku dziennego: ustne sprawozdanie Komisji Prawniczej o ustawie w przedmiocie adnotacji hipotecznej zamiaru pozbycia nieruchomości drogą parcelacji (druk nr. 2989).</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#Marszałek">Głos ma poseł Matakiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PMatakiewicz">Wysoki Sejmie! Na podstawie rozporządzenia Prezesa Głównego Urzędu Ziemskiego p. Stefczyka z dnia 22 października 1919 r., („Monitor Polski” nr 231 z r. 1919) pewne instytucje uzyskały upoważnienie do współdziałania przy wykonaniu reformy rolnej w drodze dobrowolnej parcelacji. Są to instytucje publiczne, jak gminy, wydziały powiatowe, ale są także różne instytucje prywatne. Rozporządzenie to nosi nazwę „Rozporządzenie Prezesa Głównego Urzędu Ziemskiego o warunkach upoważnienia instytucji społecznych do przeprowadzania parcelacji większych posiadłości ziemskich” To też na podstawie wspomnianego rozporządzenia Prezesa Głównego Urzędu Ziemskiego instytucje te znajdują się pod ścisłą kontrolą Urzędów Ziemskich, które przestrzegają, aby działalność tych instytucji nie była spekulacyjna i żeby parcelacja większych posiadłość: ziemskich była przeprowadzona zgodnie z zasadami reformy rolnej. Ale instytucje te nie figurują w tych wypadkach jako właściciel danej nieruchomości, tylko otrzymują tę nieruchomość w komis, nieruchomość zaś jest zaintabulowana w księgach gruntowych na właściciela, który chce ją pozbyć w drodze parcelacji. Muszę zaznaczyć, że ustawa ta dotyczy tylko Małopolski, a nie dotyczy reszty dzielnic Rzeczypospolitej Polskiej. Otóż zachodzi obawa, że jeżeli instytucje upoważnione do parcelowania, które wzięły w komis większe posiadłości, będą je parcelowały, a taką operacja nie da się w krótkim czasie przeprowadzić i obliczona jest na dłuższy czas, bo instytucje te biorą nie tylko jedną posiadłość, lecz nieraz po kilka takich posiadłości, więc nie mogą się tak pośpieszyć jak poszczególni właściciele, to właściciel może się rozmyślić i np. podstępnie sprzedać tę samą nieruchomość komu innemu, albo mogą wierzyciele tego właściciela wejść na hipotekę i obciążyć całą nieruchomość, a tem samem i te działki, które przeważnie włościanie w drodze parcelacji nabywają. A przecież ci włościanie, którzy nabywają w drodze parcelacji te różne działki, angażują swoje kapitały, bądź to w formie zadatku, bądź w formie części ceny kupna, lub też całej ceny kupna, płacą za rozmaite pomiary, za kontrakty i t. p. Należało zatem usunąć tę możliwość, że w jakiś sposób może właściciel pozbyć tę nieruchomość komu innemu, gdyby mu np. znacznie wyższą cenę kupna ofiarował, bo podobne wypadki się zdarzały i mogą się zdarzyć, albo gdyby wierzyciele właściciela obciążyli hipotekę, zanim nowi właściciele zostaną zaintabulowani jako właściciele działek.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#PMatakiewicz">Dlatego Rząd chciał tę sprawę zabezpieczyć w jakiś skuteczny sposób. Otóż na terenie Małopolski obowiązuje ustawa o księgach gruntowych z dnia 25 lipca 1871 r. (nr 95 austr. Dziennika Praw), o t. zw. adnotacji stopnia hipotecznego, t. zn., że jeśli właściciel nieruchomości zaintabulowany w księdze gruntowej chce tę nieruchomość zbyć komu innemu, ewentualnie na tę nieruchomość zaciągnąć pożyczkę, to może prosić Sąd hipoteczny o t. zw. adnotację stopnia hipotecznego, t. zn. wnieść podanie i prosić o to, ażeby jego zamiar sprzedaży lub zaciągnięcia pożyczki zanotowano w księdze gruntowej. Według obowiązującej w Małopolsce ustawy o księgach gruntowych adnotacja ma ten skutek, że w ciągu 60 dni od dnia dozwolenia tej adnotacji wszelkie podania o przepisanie własności tej nieruchomości na kogo innego, niż na tego, któremu chciał właściciel sprzedać tę nieruchomość, a co zaznaczył w podaniu, albo wszelkie obciążenie tej nieruchomości prawem zastawu nie ma skutku prawnego. Rząd projektuje tedy, ażeby powyższe przepisy ustawy zastosować do parcelacji tych posiadłości, które przeprowadzają instytucje upoważnione do tego przez Główny Urząd Ziemski, z tą jednakowoż zmianą, żeby taka adnotacja miała skuteczność przez 3 lata od dnia jej dozwolenia. Zarządzenie to leży w interesie włościan i wogóle tych osób, które w drodze parcelacji nabywają różne działki pod kontrolą urzędów ziemskich i przy zastosowaniu ustawy o reformie rolnej, a ma na celu postaranie się o to, ażeby te fundusze, które oni angażują w nabywanie działek, nie zostały zmarnowane, żeby nie byli narażeni na procesy i straty i jeżeli podanie urzędu takiego wejdzie w ciągu 3 lat od dozwolenia adnotacji, żeby było skuteczne i żeby podanie o zahipotekowanie prawa własności tej samej posiadłości na rzecz innych osób lub prawo zastawu nie przeszkodziło wpisaniu prawa własności na rzecz parcelantów, którzy nabywają działki za pośrednictwem instytucji społecznej.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#PMatakiewicz">Komisja Prawnicza zastanawiała się na posiedzeniu w d. 13 b. m. nad tą ustawą i jednomyślnie uchwaliła projekt zaproponowany przed Rząd. W imieniu Komisji Prawniczej wnoszę, aby Wysoki Sejm przyjął tę ustawę w brzmieniu zaprojektowanem przez Komisje Prawniczą, która, jak powiedziałem, ustawę jednomyślnie uchwaliła, przyczem raz jeszcze zaznaczam, że ustawa ta ma być zastosowana jedynie do Małopolski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#Marszałek">Głosu nikt nie żąda. Przechodzimy do głosowania nad całą ustawą en bloc. Proszę Posłów, którzy są za tą ustawą, aby powstali. Widzę jednomyślność. Proponuję przystąpienie zaraz do trzeciego czytania. Przeciw temu nikt nie protestuje, głosu nikt nie żąda, na podstawie poprzedniej jednomyślności przypuszczam, że ustawa i w trzeciem czytaniu jest przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#Marszałek">Przechodzimy do 4 punktu porządku dziennego: ustne sprawozdanie Komisji Administracyjnej o ustawie w przedmiocie uzupełnienia art. 3 ustawy tymczasowej z dnia 2 sierpnia 1919 r. (Dz. Ust R. P. nr 65 poz.395) o organizacji władz administracyjnych II instancji (druk nr 2378).</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#Marszałek">Głos ma p. ks. Sobolewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PksSobolewski">Wysoki Sejmie! W dniu 2 sierpnia r. 1919 Sejm uchwalił ustawę tymczasową o organizacji władz administracyjnych II instancji. Art. 3 tej ustawy wyłącza z pod kompetencji wojewodów sprawy przekazane administracji: wojskowej, skarbowej, szkolnej, sądowej, kolejowej, pocztowo telegraficznej i urzędów ziemskich, nic zaś nie wspomina o sprawach podlegających administracji górniczej, które również winny być z pod kompetencji wojewodów wyłączone. Było to przeoczenie Rządu, przedstawiającego podówczas tę ustawę do uchwalenia Sejmowi.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#PksSobolewski">Obecnie Ministerstwo Przemysłu i Handlu, naprawiając owo przeoczenie, wniosło projekt noweli do tej ustawy, żądając dodania jednego wyrazu „i górniczej”, czyli, ażeby sprawy przekazane administracji górniczej również wyłączyć z pod kompetencji wojewodów Komisja Administracyjna uwzględniła te żądanie, ponieważ ustawa górnicza stanowi gałąź administracji państwowej w sobie zamkniętą i wyszkoloną, a prowadzą ją urzędnicy z wyższem techniczno-górniczem wykształceniem, i ze specjalną w tym względzie praktyką. Niema przeto najmniejszej racji, ani prawnej, ani praktycznej do przelewania uprawnień administracji górniczej na wojewodów. Przeciwnie, wszelkie względy, a przedewszystkiem wzgląd niedopuszczania do chaosu i do przewlekania spraw wymagają, aby wszelkie dotychczasowe uprawnienia władz górniczo-administracyjnych były wyjęte z pod kompetencji wojewodów.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#PksSobolewski">Dlatego też w Imieniu Komisji Administracyjnej proszę Wysoką Izbę o uchwalenie tej ustawy, którą Panowie mają przed sobą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad całą ustawą en bloc w tej formie, w jakiej przedstawił p. referent.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#Marszałek">Proszę Posłów, którzy są za całą ustawą, aby wstali. Jest jednomyślność, ustawa przyjęta w drugiem czytaniu. Sprawozdawca wnosi o trzecie czytanie. Nikt nie protestuje, głosu nikt nie żąda. Na mocy poprzedniej jednomyślności, mogę przypuścić, że ustawa w trzeciem czytaniu przyjęta. Przystępujemy do nr. 5 porządku dziennego: Ustne sprawozdanie Komisji Administracyjnej o wniosku nagłym posłów ze Związku Ludowo Narodowego o utworzenie Ochotniczego Korpusu Kontroli granicznej (Druk nr 3003) i łącznie z tem ustne sprawozdanie Komisji Administracyjnej o wniosku nagłym posła Wierzbickiego i tow. ze Związku Ludowo Narodowego w sprawie przeciwdziałania przemytnictwu z zagranicy (Druk nr 2929). Dyskusja będzie wspólna.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#Marszałek">Głos ma p. ks. Sobolewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PksSobolewski">Wysoka Izbo! W imieniu Komisji Administracyjnej mam zdać sprawozdanie z trzech wniosków w tej samej sprawie. Jest to sprawa przemytnictwa. Na przemytnictwo narzekają u nas, i słusznie alarmują wszyscy wtajemniczeni, stwierdzając nie tylko niedostateczność, ale przedewszystkiem nieodpowiednie obstawienie granic naszych; nieodpowiednie pod względem doboru ludzi, ich organizacji i obchodzenia się z nimi. Skutkiem tego przemytnictwo odbywa się nie tylko od nas, ale i do nas; i w sprawie tego przemytnictwa do nas, które coraz bardziej zagraża interesom skarbu naszego, w rozmaity zresztą sposób, interesom przemysłu, p. poseł Wierzbicki złożył wniosek. We wniosku swoim stwierdza, że w ostatnich czasach masowy nielegalny przywóz z zagranicy koronek zmusił jedyną fabrykę koronek w Łodzi do zupełnego przerwania produkcji, wobec niemożności konkurowania z towarem przemycanym.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#PksSobolewski">Stwierdza dalej, że firanki zagraniczne, mimo zakazu przywozu do kraju przedmiotów zbytku, są zamawiane i dostarczane systematycznie, tak dalece, że jedna z firm poznańskich listownie od rzuciła ofertę na firanki polskie, oświadczając najwyraźniej na piśmie, że wobec wolnego dowozu firanek z Niemiec, sprowadzanie ich do nas kosztuje taniej, niźli kupno firanek krajowych. Te dwa fakty, tak bardzo jaskrawe, dostatecznie ilustrują całą sprawę. Komisja Administracyjna, rozpatrzywszy tę sprawę, powzięła odpowiednią rezolucję, o której uchwalenie będę prosił pod koniec mego sprawozdania. Komisja Administracyjna wie ze smutnego trzechletniego doświadczenia Wysokiego Sejmu, że większość rezolucji uchwalonych przez Sejm, stała się owym przysłowiowym grochem o ścianę Rządu, ale niechaj i Polska wie, że Sejm spełnia swój obowiązek.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#PksSobolewski">Z tym wnioskiem p. posła Wierzbickiego łączy się wniosek p. posła Gdyka, przynajmniej w trzecim swoim punkcie, specjalnie odesłanym do Komisji Administracyjnej i przez nią załatwionym łącznie z wnioskiem pierwszym, chociaż wniosek p. Gdyka na porządku dziennym dzisiejszym nie jest umieszczony. Wniosek ten wzywa Rząd, aby, dla zapobieżenia nadmiernej drożyźnie artykułów najpierwszej potrzeby, wzmocnił obsadzenie granic naszych tak wschodnich jak i zachodnich.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#PksSobolewski">Do tych dwóch wniosków przybywa wniosek trzeci Związku Ludowo Narodowego, który proponuje powołanie do życia organizacji ideowej pod nazwą „Ochotniczy Korpus Kontroli Granicznej”. Sama nazwa już wskazuje, że celem tego korpusu byłoby rozciągnięcie kontroli nad służbą graniczną.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#PksSobolewski">W dn. 7 października z tego samego miejsca została umotywowana nagłość tego wniosku i przez plenum przyjęta, a Komisji Administracyjnej naznaczony został 7 dniowy termin do złożenia z tego wniosku sprawozdania. Komisja Administracyjna w terminie oznaczonym była gotowa ze swojem sprawozdaniem, lecz, z powodów od niej niezależnych, nie umieszczono go wówczas na porządku dziennym i dopiero dzisiaj dano jej możność złożenia tego sprawozdania. Sprawa ta była przedmiotem obrad komisji w dn. 12 października. Wypowiedziało się wielu mówców, wszyscy stwierdzili nie tylko sam fakt przemytnictwa, ale wskazywali na braki w organizacji Straży Granicznej oraz na jej nadużycia w wielu razach i podawali najrozmaitsze sposoby zapobieżenia temu. Na ogół jednak wypowiedzieli się przeciw powołaniu do życia ochotniczego korpusu ochrony granicznej, a to z rozmaitych powodów. Natomiast Komisja Administracyjna wezwała wówczas Rząd, którego przedstawiciele byli obecni i zgodzili się, żeby w ciągu dni 8 przedłożył Komisji sprawozdanie z akcji strzeżenia granic celnych i wnioski na sposoby przeprowadzenia organizacji Straży Granicznej.</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#PksSobolewski">O tych właśnie sposobach Komisja będzie w najbliższym czasie debatowała. Tymczasem zaś, podając to do wiadomości, proszę Wysoką Izbę o uchwalenie rezolucji, o której mówiłem na początku sprawozdania. Podobną rezolucję, ale bardziej rozszerzoną powzięła również i Komisja Aprowizacyjna. Rezolucja ta będzie sankcją niejako dla postanowień Komisji Administracyjnej, powziętych dnia 12 października. Rezolucja ta brzmi:</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#PksSobolewski">„Sejm wzywa Rząd, aby ukrócił nielegalny przywóz do kraju i wywóz z kraju towarów w drodze skutecznej ochrony granic celnych”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#Marszałek">Głosu nikt nie żąda. Proszę Posłów, którzy są za tylko co odczytaną rezolucją, aby wstali. Stoi większość, rezolucja przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#Marszałek">Przechodzimy do nr. 7 porządku dziennego: „Sprawozdanie Komisji Przemysłowo-Handlowej (Druk nr 2836) o wnioskach nagłych:</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#Marszałek">a) p. Rączkowskiego i tow. w sprawie ropy bruttowej (Druk nr. 2169);</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#Marszałek">b) p. Stapińskiego i tow. o utworzenie Państwowej Rady dla przemysłu naftowego (Druk nr. 2119);</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#Marszałek">c) p. Bryla, i tow. w sprawie zniesienia Państwowego Urzędu Naftowego (Druk nr. 2273).</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#Marszałek">Proponuję odesłać te sprawy do połączonych Komisji Przemysłowo-Handlowej i Skarbowo-Budżetowej. Nikt nie protestuje, sprawa załatwiona.</u>
          <u xml:id="u-12.6" who="#Marszałek">Jak się zdaję, sprawa Śląska nie może być jeszcze w tej chwili załatwiona.</u>
          <u xml:id="u-12.7" who="#Marszałek">Wpłynęły następujące wnioski nagłe:</u>
          <u xml:id="u-12.8" who="#Marszałek">Wniosek nagły pp Bigońskiego, Nowickiego i innych z Chrz. KI. Robotn. w sprawie zwalniania robotników koszarowych w zakładach wojskowych w b. dzielnicy pruskiej odsyłam do Komisji Ochrony Pracy.</u>
          <u xml:id="u-12.9" who="#Marszałek">Wniosek wszystkich Klubów w sprawie opieki nad cennym zabytkiem kultury narodowej, jakim jest „Biblioteka Polska” w Paryżu odsyłam do Komisji Skarbowo-Budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-12.10" who="#Marszałek">Ponieważ Komisja Prawnicza naradza się jeszcze nad sprawą Śląska, proponują przerwę 15 minutową.</u>
          <u xml:id="u-12.11" who="#komentarz">(Po przerwie godz. 5 m. 30 pop.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#Marszałek">Posiedzenie znowu otwarte. Przystępujemy do sprawy statutu śląskiego w drugiem czytaniu, na mocy uchwały Komisji Prawniczej. Rozprawę nad nim postawię na porządku dziennym, o ile nikt nie zaprotestuje. Nikt nie protestuje — w takim razie głos ma poseł Seyda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PZygmuntSeyda">Bezzwłocznie po objęciu władzy zwierzchniej na obszarach Górnego Śląska zachodzić będzie konieczność wprowadzenia do rozmaitych ustaw niemieckich, pruskich i austriackich pewnych drobnych zmian w dziedzinie organizacji sądownictwa, zmian takich, które są potrzebne celem dostosowania ustroju przyszłego sądownictwa polskiego na Górnym Śląsku, do ustroju sądownictwa w całej Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 36 w dotychczasowem brzmieniu dawał już Ministrowi Sprawiedliwości upoważnienie do regulowania tych spraw w drodze rozporządzeń z mocą ustawodawczą. Atoli prawo to było dotąd ograniczone wyraźnemi przepisami — brzmieniem art. 36 da niemieckiej ustawy o ustroju sądownictwa i austriackiej o organizacji sądów, oraz innych licznych ustaw. Przy opracowywaniu projektów rozporządzeń nasunęły się pewne wątpliwości co do tego, czy przy dosłownem interpretowaniu tego przepisu nie będzie wykluczona zmiana przepisów organizacyjnych o sądownictwie, zawartych w innych ustawach jak i w tych dwóch, które art. 36 w dotychczasowem brzmieniu zawiera. Ze względu na to Rząd wniósł projekt, w którym prosi, ażeby kompetencje Ministra sprawiedliwości w tym kierunku rozszerzyć i dać mu plenipotencję ustawodawczą do wprowadzenia wszelkich nieodzownych zmian w ustroju sądownictwa, adwokatury i notariatu oraz w ustawach postępowania sądowego. Upoważnienie to ma być ograniczone do okresu 6 miesięcy od dnia objęcia władzy na Górnym Śląsku przez Rzeczpospolitą Polską, a wydane przez Ministra Sprawiedliwości rozporządzenia z mocą ustaw mają być przedłożone Sejmowi Rzeczypospolitej do zatwierdzenia.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#PZygmuntSeyda">Komisja Prawnicza po wyjaśnieniach danych przez przedstawicieli Rządu zgodziła się na proponowane przez Rząd rozszerzenie kompetencji Ministra Sprawiedliwości, wprowadziła jedynie w ostatkiem zdaniu ust. 1 art. 36 (art. 1 ustawy uchwalonej obecnie) zmianę wyrazu „ustawodawczemu” na wyraz „Rzeczypospolitej” tak, iż zdanie to ma obecnie brzmieć „Wydane przez Ministra Sprawiedliwości rozporządzenia z mocą ustaw będą bezzwłocznie przedstawiane Sejmowi Rzeczypospolitej, który może je zmienić lub uchylić”.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#PZygmuntSeyda">Innych zmian Komisja nie proponuje i ze względu na to, że znajdujemy się w przededniu objęcia Górnego Śląska, mam zaszczyt prosić w imieniu Komisji o bezzwłoczne przyjęcie projektu ustawy tak w drugiem, jak i w trzeciem czytaniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#Marszałek">Głosu nikt już nie żąda, proszę zatem Posłów, którzy są za zmianą art. 36 Ustawy Konstytucyjnej z dn. 15 lipca 1920 r., zawierającej statut organiczny Województwa Śląskiego, ażeby wstali. Ustawa jednogłośnie przyjęta. Przystępujemy do trzeciego czytania. Nikt nie protestuje, głosu nikt nie żąda, mogę przypuścić na mocy poprzedniego głosowania, że ustawa ta i w trzeciem czytaniu została przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#Marszałek">Następne posiedzenie odbędzie się w najbliższy piątek o godz. 4 p. p. z następującym porządkiem dziennym:</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#komentarz">(czyta)</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#Marszałek">1. Pierwsze czytanie projektu ustawy w przedmiocie prawa prywatnego międzynarodowego i międzydzielnicowego (Druk nr 3020).</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#Marszałek">2. Pierwsze czytanie ustawy o łączeniu się spółdzielni (Druk nr 3027).</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#Marszałek">3. Sprawozdanie Komisji Rolnej i Skarbowo-Budżetowej o wniosku posła Kędziora i tow. w sprawie popierania przedsiębiorstw melioracyjnych (Druk nr 3034, 2645 i 1932).</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#Marszałek">4. Sprawozdanie Komisji Ochrony Pracy o ustawie, dotyczącej zarobkowego pośrednictwa pracy (Druk nr 3037 i 1583).</u>
          <u xml:id="u-15.7" who="#Marszałek">5. Ustne Sprawozdanie Komisji Komunikacyjnej o wniosku nagłym p. Góralskiego i tow. z Klubu N. Z. L. w sprawie budowy kolejki wąskotorowej Mława–Turza–Kuczbork–Żuromin–Rypin (Druk nr 2528).</u>
          <u xml:id="u-15.8" who="#Marszałek">6. Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych o wniosku posłów Tarnawskiego, Bojki i tow. w sprawie objęcia przez Rząd Muzeum w Rapperswilu (Druk nr 2944 i 1297).</u>
          <u xml:id="u-15.9" who="#Marszałek">Nikt nie protestuje, porządek dzienny przyjęty, zamykam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-15.10" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 5 m. 55 po poł.)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>