text_structure.xml 794 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 9 min 06)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Marek Borowski oraz wicemarszałkowie Tomasz Nałęcz, Janusz Wojciechowski i Donald Tusk)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#Marszalek">Otwieram posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#komentarz">(Marszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#Marszalek">Na sekretarzy obrad powołuję panią poseł Irenę Marię Nowacką oraz panów posłów Andrzeja Grzesika, Andrzeja Mańkę i Zdzisława Kałamagę.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#Marszalek">W pierwszej części obrad sekretarzami będą panowie posłowie Andrzej Grzesik i Zdzisław Kałamaga, którzy zajęli już miejsce przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#Marszalek">Protokół i listę mówców prowadzić będą pan poseł Andrzej Grzesik i pani poseł Irena Maria Nowacka.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#Marszalek">Protokół 8. posiedzenia Sejmu uważam za przyjęty wobec niewniesienia zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#Marszalek">Informuję, że właściwe komisje przedłożyły sprawozdanie o stanowisku Senatu w sprawie nowelizacji ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#Marszalek">Sprawozdanie to zostało paniom i panom posłom doręczone w druku nr 161.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#Marszalek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#Marszalek">Grupy posłów przedłożyły projekty ustaw o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz o zmianie ustawy Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#Marszalek">Projekty te zostały paniom i panom posłom doręczone odpowiednio w drukach nr 167, 167-A i 168.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#Marszalek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące przeprowadzenie pierwszych czytań tych projektów ustaw.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#Marszalek">Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 47 pkt 1 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#Marszalek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#PoselJerzyCzerwinski">(Jest sprzeciw.)</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#Marszalek">Jest sprzeciw, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PoselJerzyCzerwinski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Projekty zawarte w drukach nr 167 i 168 datowane na 17 grudnia otrzymaliśmy zaledwie dwa dni przed rozpoczęciem obrad Sejmu. Projekty te dotyczą zbyt ważnej i zbyt skomplikowanej materii, aby można się było do niej sensownie i rzeczowo odnieść w tak krótkim czasie, po dwóch zaledwie dniach zapoznawania się z tymi projektami. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#GlosZSali">(Nie ma problemu.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#Marszalek">Dziękuję bardzo panu posłowi za uzasadnienie.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#Marszalek">Za chwilę przystąpimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#Marszalek">Rzeczywiście jest to krótki okres, wszelako rzecz polega na tym, iż pakiet ustaw zgłoszonych zarówno przez Sojusz Lewicy Demokratycznej, jak i przez Platformę Obywatelską - jeśli chodzi o termin, przed chwilą to zakwestionowano - jest właściwie powiązany. Prezydium chciało, aby czytanie tych projektów odbyło się jednocześnie i żeby nie rozkładać tego na dwa posiedzenia. Z drugiej strony są tam projekty, które przewidują m.in. poddanie pod decyzję Wysokiej Izby daty wyborów i możliwość ewentualnego przesunięcia ich na wiosnę, a w takiej sytuacji trzeba by możliwie szybko przystąpić do prac w komisji, gdyż jest to dopiero pierwsze czytanie. Taka była argumentacja Prezydium, ale skoro jest sprzeciw, proszę o przygotowanie się do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#Marszalek">Będziemy głosować nad propozycją Prezydium, czyli nad zastosowaniem art. 47 pkt 1 regulaminu Sejmu dotyczącym dopuszczenia do pierwszego czytania projektów.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem propozycji zastosowania art. 47 pkt 1 regulaminu Sejmu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#Marszalek">Głosowało 369 posłów. Za opowiedziało się 267, przeciw - 74, wstrzymało się 28 posłów.</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm propozycję Prezydium przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.10" who="#Marszalek">Grupy posłów przedłożyły projekty ustaw... Przepraszam, to już zostało odczytane.</u>
          <u xml:id="u-4.11" who="#Marszalek">Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm przeprowadził łączną debatę krótką w pierwszych czytaniach projektów ustaw dotyczących samorządu terytorialnego i ordynacji wyborczej do jego organów.</u>
          <u xml:id="u-4.12" who="#Marszalek">Prezydium Sejmu proponuje także, aby Sejm wysłuchał 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowego oświadczenia w imieniu koła w pierwszych czytaniach projektów ustaw: o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym a także o ustroju m.st. Warszawy.</u>
          <u xml:id="u-4.13" who="#Marszalek">Prezydium Sejmu proponuje jednocześnie, aby Sejm wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i koła w dyskusjach nad pozostałymi punktami porządku dziennego, w tym w łącznej dyskusji w pierwszym czytaniu prezydenckich projektów ustaw dotyczących ustroju sądów administracyjnych i postępowania przed tymi sądami.</u>
          <u xml:id="u-4.14" who="#Marszalek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.15" who="#PoselGrzegorzKurczuk">(Jest sprzeciw.)</u>
          <u xml:id="u-4.16" who="#Marszalek">Jest sprzeciw.</u>
          <u xml:id="u-4.17" who="#Marszalek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PoselGrzegorzKurczuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Od wiosny ubiegłego roku leży w Sejmie, przedłożony również i w tej kadencji, prezydencki projekt trzech ustaw, mianowicie ustawy ustrojowej o sądach administracyjnych, któremu towarzyszą oczywiście przepisy wprowadzające oraz kwestie proceduralne. Panie marszałku, ja się nie zgadzam i stanowczo sprzeciwiam się temu, byśmy dzisiaj w formie tylko 5-minutowych oświadczeń omówili tak poważny problem, który dotyczy wyboru modelu polskiego sądownictwa administracyjnego. Przypominam, 3 czy 4 tygodnie temu pan marszałek pod nieprawdziwym zarzutem wycofał te propozycje z obrad Wysokiej Izby, zgodził się natomiast na wprowadzenie przez zaskoczenie po zaledwie dwóch dniach leżenia w skrytkach projektu poselskiego. Przed Wysoką Izbą stoi problem wyboru modelu polskiego sądownictwa administracyjnego na długie lata. Nie widzę możliwości poważnej rozmowy, poważnego porównania obu modeli w 5-minutowych oświadczeniach bez porównania jednej koncepcji i drugiej; to nie daje nawet możliwości odniesienia się do pewnych zarzutów i zwrócenia uwagi na ważne problemy. Odnosząc się do regulaminu, bardzo proszę o 15-minutowe oświadczenia, choć spodziewałem się, że nad tak poważnymi problemami przeprowadzimy przynajmniej debatę krótką.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#Marszalek">Najpierw w drodze wyjaśnienia - w ogóle nie było zarzutu i w ogóle nie było nieprawdziwego zarzutu, były regulaminowo przewidziane zastrzeżenia Biura Studiów i Ekspertyz w sprawie zgodności projektu z prawem europejskim.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#GlosZSali">(Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#Marszalek">To oczywiście spowodowało skierowanie tego projektu do Komisji Europejskiej w celu uzyskania jej opinii, o czym zresztą Konwent był informowany i do tego trybu nie zgłaszał zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#Marszalek">Natomiast co do czasu oświadczeń, zaproponowałbym może kompromisową formułę. Czy mogłyby być wystąpienia 10-minutowe i 5-minutowe?</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#PoselWaclawMartyniuk">(Tak jest, panie marszałku, zgadzam się.)</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#Marszalek">Dobrze, rozumiem, że przewodniczący klubu popierałby tę propozycję, ale poseł wnioskodawca obstaje przy wystąpieniach 15-minutowych i 5-minutowych, tak?</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#PoselGrzegorzKurczuk">(Tak.)</u>
          <u xml:id="u-6.7" who="#Marszalek">W tej sytuacji pozostaje głosować nad propozycją Prezydium, chyba że ktoś z posłów zgłosi jeszcze inną propozycję, np. 10- i 5-minutowych oświadczeń.</u>
          <u xml:id="u-6.8" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-6.9" who="#PoselJerzyJaskiernia">(Może 10-minutowych, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-6.10" who="#Marszalek">Słucham?</u>
          <u xml:id="u-6.11" who="#Marszalek">Pan poseł Martyniuk zgłasza propozycję.</u>
          <u xml:id="u-6.12" who="#Marszalek">Wobec tego zaczynamy od głosowania nad propozycją Prezydium.</u>
          <u xml:id="u-6.13" who="#Marszalek">Kto z państwa jest za przyjęciem propozycji Prezydium dziesięcio...</u>
          <u xml:id="u-6.14" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-6.15" who="#Marszalek">Zdaje się, że coś tu pokręciłem, bo propozycja Prezydium mówi o 5-minutowych wystąpieniach dla wszystkich.</u>
          <u xml:id="u-6.16" who="#Marszalek">Kto z państwa jest za przyjęciem propozycji Prezydium 5-minutowych oświadczeń dla wszystkich klubów i koła poselskiego?</u>
          <u xml:id="u-6.17" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-6.18" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-6.19" who="#Marszalek">Głosowało 376 posłów. Za opowiedziało się 117, przeciw - 225, wstrzymało się 34 posłów.</u>
          <u xml:id="u-6.20" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił propozycję Prezydium.</u>
          <u xml:id="u-6.21" who="#Marszalek">Teraz będziemy głosować nad wnioskiem pana posła. Chodzi o oświadczenia 15- i 10-minutowe, tak?</u>
          <u xml:id="u-6.22" who="#PoselJerzyJaskiernia">(Może 10-minutowe, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-6.23" who="#Marszalek">Nie, proszę państwa. To jest propozycja pana posła i proszę jej już nie poprawiać. Propozycja pana posła Kurczuka zakłada 15-minutowe oświadczenia dla klubów i 10-minutowe dla koła.</u>
          <u xml:id="u-6.24" who="#Marszalek">Proszę bardzo, kto z państwa jest za tą propozycją, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-6.25" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-6.26" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-6.27" who="#Marszalek">Głosowało 384 posłów. Za opowiedziało się 233, przeciw - 128, wstrzymało się 23 posłów.</u>
          <u xml:id="u-6.28" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Wysoka Izba przyjęła propozycję zgłoszoną przez pana posła Kurczuka. Mamy zatem 15 minut dla klubów i 10 minut dla koła.</u>
          <u xml:id="u-6.29" who="#Marszalek">Co do pozostałych debat, rozumiem, nie ma sprzeciwów.</u>
          <u xml:id="u-6.30" who="#Marszalek">Za chwilę przystąpimy do pierwszych czytań projektów ustaw dotyczących ustroju sądów administracyjnych i postępowania przed tymi sądami.</u>
          <u xml:id="u-6.31" who="#Marszalek">Następnie przeprowadzimy w kolejności pierwsze czytania projektów ustaw: dotyczących zmian w ustawach samorządowych; o ustroju miasta stołecznego Warszawy oraz o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym.</u>
          <u xml:id="u-6.32" who="#Marszalek">Potem, od godz. 17.30 do 19, będzie przerwa. Po ogłoszeniu przerwy wszystkich chętnych prosimy o przejście do sali kolumnowej, gdzie o godz. 18 rozpocznie się wspólne w tym roku spotkanie opłatkowe posłów i senatorów, z udziałem Jego Eminencji Prymasa Polski. Serdecznie zapraszam panie i panów posłów na to spotkanie.</u>
          <u xml:id="u-6.33" who="#Marszalek">W godzinach wieczornych rozpatrzymy sprawozdanie komisji o stanowisku Senatu w sprawie nowelizacji ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym.</u>
          <u xml:id="u-6.34" who="#Marszalek">Informuję ponadto, że Senat podjął uchwały, w których proponuje, aby Sejm przyjął poprawki do następujących ustaw okołobudżetowych: pierwsza - o zmianie ustawy o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów; następnie - do ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy, do ustawy o zmianie ustawy o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz o zmianie niektórych ustaw; wreszcie - o zmianie ustawy o uprawnieniach do bezpłatnych i ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego oraz o zmianie innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-6.35" who="#Marszalek">Do pozostałej części ustaw Senat poprawek nie zgłosił.</u>
          <u xml:id="u-6.36" who="#Marszalek">Pozostałe głosowania Senatu chyba się właśnie odbywają i będą się jeszcze odbywały o godz. 13. Stanowiska Senatu w sprawie tych ustaw rozpatrzymy w dalszej kolejności - po przedstawieniu sprawozdań przez właściwe komisje. Oczywiście planowane jest także rozpatrzenie stanowisk w sprawie innych ustaw, jeśli Senat zgłosi do nich poprawki.</u>
          <u xml:id="u-6.37" who="#Marszalek">Porządek obrad został pomyślany w taki sposób, aby zakończyły się one w dniu dzisiejszym głosowaniami, nie wcześniej niż o godz. 22.</u>
          <u xml:id="u-6.38" who="#GlosZSali">(O 2.)</u>
          <u xml:id="u-6.39" who="#Marszalek">Nie o 2, tylko o 22.</u>
          <u xml:id="u-6.40" who="#Marszalek">Proszę państwa, tych poprawek, jak już widać, nie będzie wiele, więc sądzę, że głosowanie będzie trwało prawdopodobnie jakieś pół godziny do 40 minut. Jeszcze to, oczywiście, ogłosimy. O 16 mamy spotkanie Konwentu. Wtedy będziemy już mieli pełną informację na temat liczby ustaw, do których zgłoszono poprawki, i liczby poprawek, co pozwoli nam precyzyjnie określić godzinę głosowań.</u>
          <u xml:id="u-6.41" who="#Marszalek">Ustalenie takiego porządku stało się możliwe dzięki niezgłoszeniu albo wycofaniu pytań przez posłów. W związku z tym punkt porządku dziennego: Pytania w sprawach bieżących stał się bezprzedmiotowy. W imieniu, mam nadzieję, wszystkich posłów dziękuję tym wszystkim kolegom, którzy wycofali pytania z tego posiedzenia, przesuwając je na następne.</u>
          <u xml:id="u-6.42" who="#Marszalek">Senat przyjął bez poprawek ustawy o zmianie ustaw: o funduszu alimentacyjnym oraz innych ustaw, o pomocy społecznej oraz innych ustaw, o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz innych ustaw, o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego oraz innych ustaw, o świadczeniu dla cywilnych ofiar wojny, o szkolnictwie wyższym, o kulturze fizycznej, o Krajowym Rejestrze Sądowym, a także trzy ustawy dotyczące ustawy Karta nauczyciela oraz ustawę zmieniającą ustawę Prawo o ustroju sądów powszechnych i inne ustawy.</u>
          <u xml:id="u-6.43" who="#Marszalek">W sprawie części ustaw, jak powiedziałem, Senat jeszcze w dniu dzisiejszym przeprowadza głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.44" who="#Marszalek">Proszę obecnie posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#SekretarzPoselZdzislawKalamaga">Informuję, że za zgodą marszałka Sejmu w dniu dzisiejszym odbędą się posiedzenia następujących komisji:</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#SekretarzPoselZdzislawKalamaga">- do Spraw Służb Specjalnych - godz. 9.30;</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#SekretarzPoselZdzislawKalamaga">- Edukacji, Nauki i Młodzieży wspólnie z Komisją Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej - godz. 9.30;</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#SekretarzPoselZdzislawKalamaga">- Finansów Publicznych - godz. 10;</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#SekretarzPoselZdzislawKalamaga">- Gospodarki - godz. 10;</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#SekretarzPoselZdzislawKalamaga">- Kultury i Środków Przekazu - godz. 14;</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#SekretarzPoselZdzislawKalamaga">- Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej - godz. 14;</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#SekretarzPoselZdzislawKalamaga">- do Spraw Kontroli Państwowej - godz. 15;</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#SekretarzPoselZdzislawKalamaga">- Administracji i Spraw Wewnętrznych - godz. 15.30;</u>
          <u xml:id="u-7.9" who="#SekretarzPoselZdzislawKalamaga">- Zdrowia - godz. 15.30;</u>
          <u xml:id="u-7.10" who="#SekretarzPoselZdzislawKalamaga">- Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa - godz. 17.</u>
          <u xml:id="u-7.11" who="#SekretarzPoselZdzislawKalamaga">Informuję, że posiedzenie Klubu Parlamentarnego Platformy Obywatelskiej odbędzie się w sali nr 118 o godz. 13. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#Marszalek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#Marszalek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktów 1., 2. i 3. porządku dziennego:
 1. Pierwsze czytanie przedstawionego przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projektu ustawy Prawo o ustroju sądów administracyjnych (druk nr 18).
 2. Pierwsze czytanie przedstawionego przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projektu ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (druk nr 19).
 3. Pierwsze czytanie przedstawionego przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projektu ustawy Przepisy wprowadzające ustawę Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (druk nr 20).</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#Marszalek">Bardzo proszę państwa posłów o zajmowanie miejsc albo też o szybsze udawanie się na posiedzenia komisji, bo kilka z nich musi odbyć się właśnie w dniu dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#Marszalek">Jeszcze raz bardzo proszę o zajmowanie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#Marszalek">Panie pośle Liberadzki, można prosić?</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#Marszalek">Proszę o zabranie głosu szefa Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej panią Jolantę Szymanek-Deresz w celu przedstawienia uzasadnień projektów ustaw.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#SzefKancelariiPrezydentaRpJolantaSzymanekDeresz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt prezentować, stanowiące inicjatywę prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, projekty ustaw wprowadzających reformę polskiego sądownictwa administracyjnego. Są to projekty ustaw: Prawo o ustroju sądów administracyjnych, o postępowaniu przed sądami administracyjnymi i Przepisy wprowadzające ustawę Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#SzefKancelariiPrezydentaRpJolantaSzymanekDeresz">Projekty tych ustaw zostały przygotowane po konsultacjach przeprowadzonych w środowisku sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego przez zespół powołany w tym celu przez prezesa tego sądu pana profesora Romana Hausera, z udziałem sędziów orzekających. Nadaje to tym projektom walor wysokiego profesjonalizmu, szczególnie w zakresie dotyczącym rozwiązań proceduralnych.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#SzefKancelariiPrezydentaRpJolantaSzymanekDeresz">Przypomnę tylko, że prezentowany dzisiaj pakiet projektów ustawodawczych był wniesiony do laski marszałkowskiej Sejmu trzeciej kadencji, jednak nie został poddany rozpatrzeniu przez Izbę ze względu na przyjętą w praktyce konstytucyjną zasadę dyskontynuacji wszczętych a niezakończonych postępowań ustawodawczych. Zaszła potrzeba ponowienia przez pana prezydenta inicjatywy dotyczącej wymienionych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#SzefKancelariiPrezydentaRpJolantaSzymanekDeresz">Wysoki Sejmie! Reforma sądownictwa administracyjnego, jaką zakładają przedłożone Wysokiej Izbie projekty, stanowi wykonanie postanowień Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej odnoszących się do ustroju oraz zadań sądownictwa administracyjnego. W myśl postanowień art. 175 ust. 1 i art. 183 oraz art. 184 konstytucji, sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości, tworząc całkowicie odrębny pion sądownictwa - obok sądów powszechnych, sądów wojskowych oraz Sądu Najwyższego.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#SzefKancelariiPrezydentaRpJolantaSzymanekDeresz">Zgodnie zaś z art. 176 ust. 1 konstytucji, postępowanie sądowe jest dwuinstancyjne, co oznacza, że ustrój sądów administracyjnych oraz postępowanie w sprawach rozpoznawanych przez sądy administracyjne powinny być ukształtowane w taki sposób, aby zapewnić możliwość kontroli działań administracji publicznej w dwu instancjach sądowych. Podkreślę jeszcze raz: aby zapewnić możliwość kontroli działań administracji publicznej.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#SzefKancelariiPrezydentaRpJolantaSzymanekDeresz">Zadania sądów administracyjnych określa art. 184 konstytucji, który stanowi, że Naczelny Sąd Administracyjny oraz inne sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej. Kontrola ta obejmuje również orzekanie o zgodności z ustawami uchwał organów samorządu terytorialnego i aktów normatywnych terenowych organów administracji rządowej. To właśnie stanowi o specyfice tych sądów i uzasadnia ich wyodrębnienie.</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#SzefKancelariiPrezydentaRpJolantaSzymanekDeresz">Kontrola działalności administracji publicznej, tak jak dotychczas, ma dotyczyć jej zgodności z prawem. W tym zakresie nie przewiduje się istotnych zmian w stosunku do obowiązującego dotychczas stanu prawnego. Zakresem orzekania sądów administracyjnych będą objęte: rozstrzygnięcia administracyjne w sprawach indywidualnych, uchwały organów samorządu terytorialnego i akty normatywne terenowych organów administracji rządowej, akty nadzoru nad działalnością samorządu terytorialnego, rozstrzyganie sporów kompetencyjnych między organami samorządu terytorialnego i administracji rządowej oraz inne sprawy wynikające z działalności administracji publicznej, poddane właściwości sądów administracyjnych.</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#SzefKancelariiPrezydentaRpJolantaSzymanekDeresz">Wysoka Izbo! Aktem o charakterze ustrojowym, stanowiącym o kształcie sądownictwa administracyjnego, jego struktury organizacyjnej, statusie sędziów oraz zakresie działania jest ustawa Prawo o ustroju sądów administracyjnych. Dotychczas kontrolę działalności administracji publicznej sprawuje w jednoinstancyjnym postępowaniu Naczelny Sąd Administracyjny. Sąd ten został utworzony ustawą z 31 stycznia 1980 r. i działa od dnia 1 września tego samego roku. Orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego są prawomocne, nie podlegają zaskarżeniu, z tym że od prawomocnego orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego może być wniesiona, jedynie przez uprawnione organy, rewizja nadzwyczajna do Sądu Najwyższego.</u>
          <u xml:id="u-9.8" who="#SzefKancelariiPrezydentaRpJolantaSzymanekDeresz">Przyjęta w projekcie nowa struktura sądów administracyjnych obejmuje: nowo tworzone sądy administracyjne pierwszej instancji oraz istniejący Naczelny Sąd Administracyjny. Sąd administracyjny pierwszej instancji będzie tworzony dla jednego województwa lub większej liczby województw, w drodze rozporządzenia prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Zakłada się, że docelowo dla każdego województwa powinien być utworzony sąd administracyjny. Projekt przewiduje tworzenie także wydziałów zamiejscowych sądów administracyjnych pierwszej instancji, zwłaszcza w przypadku sądu obejmującego obszar dużego województwa oraz do czasu utworzenia w każdym województwie sądu administracyjnego.</u>
          <u xml:id="u-9.9" who="#SzefKancelariiPrezydentaRpJolantaSzymanekDeresz">Naczelny Sąd Administracyjny będzie sprawował nadzór nad działalnością sądów administracyjnych pierwszej instancji w zakresie orzekania, a w szczególności będzie rozpoznawał środki odwoławcze od orzeczeń tych sądów oraz podejmował uchwały wyjaśniające zagadnienia prawne. W projekcie przyjęto, że uprawnienia nadzoru administracyjnego nad sądami administracyjnymi zostaną powierzone prezesowi Naczelnego Sądu Administracyjnego.</u>
          <u xml:id="u-9.10" who="#SzefKancelariiPrezydentaRpJolantaSzymanekDeresz">Uwzględniamy zasadę podziału władz, niezależności sądów od władzy wykonawczej, nie ma więc uzasadnienia dla powierzania tych funkcji jednemu z ministrów, zwłaszcza że sądy administracyjne mają przecież sprawować kontrolę działalności organów administracji publicznej, a w tym także oczywiście ministrów.</u>
          <u xml:id="u-9.11" who="#SzefKancelariiPrezydentaRpJolantaSzymanekDeresz">Prezesowi Naczelnego Sądu Administracyjnego przysługiwałoby także uprawnienie w zakresie powoływania na stanowiska funkcyjne w sądach administracyjnych oraz odwoływania z tych stanowisk. Proponowana zasada powoływania oraz odwoływania prezesów i wiceprezesów sądów administracyjnych pierwszej instancji przez prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego, po uprzednim uzyskaniu opinii Zgromadzenia Ogólnego Sędziów Sądu Administracyjnego, jest wynikiem wyważenia dwóch racji. Po pierwsze, chodzi o zapewnienie prezesowi Naczelnego Sądu Administracyjnego, który przyjmuje odpowiedzialność za sprawne funkcjonowanie tych sądów, uprawnienia do decydowania o obsadzie tych stanowisk. Z drugiej strony sędziowie tych sądów powinni mieć możliwość realnego wpływu na decyzje podejmowane w tych sprawach.</u>
          <u xml:id="u-9.12" who="#SzefKancelariiPrezydentaRpJolantaSzymanekDeresz">Uprawnienia prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego w stosunku do sądów administracyjnych pierwszej instancji obejmowałyby również określanie liczby stanowisk sędziowskich oraz tworzenie i znoszenie wydziałów w tych sądach, jak również prawo wglądu w czynności sądów, żądania wyjaśnień i usunięcia uchybień oraz uchylania zarządzeń niezgodnych z prawem. Do uprawnień prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego należałoby występowanie o podejmowanie uchwał wyjaśniających przepisy prawne, których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych. Omawiane funkcje prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego wykonywałby przy pomocy biura orzecznictwa oraz Kancelarii Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego, na której czele stać będzie szef kancelarii.</u>
          <u xml:id="u-9.13" who="#SzefKancelariiPrezydentaRpJolantaSzymanekDeresz">Wysoki Sejmie! Odrębnie nieco została uregulowana w projekcie ustawy sprawa wydatków i dochodów budżetowych sądów administracyjnych. Tak jak dotychczas będą one stanowiły odrębną część budżetu państwa - projekt będzie przedstawiał prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego, jednakże przewidziano utworzenie (to jest właśnie ta nowość) środków specjalnych w rozumieniu ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych, w związku z przyjętymi w projekcie ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi zasadami korzystania przez strony zwolnione od kosztów sądowych z bezpłatnej pomocy prawnej adwokatów i radców prawnych. Unormowania te mają zapewnić stronom w sprawach sądowo-administracyjnych realną możliwość korzystania z pomocy adwokatów i radców prawnych, zwłaszcza z uwagi na wprowadzenie tzw. przymusu adwokackiego w postępowaniu kasacyjnym. Środki specjalne byłyby tworzone z części opłat sądowych, a dodatkowym źródłem byłyby roczne wpłaty dokonywane przez korporacje adwokatów i radców prawnych, na wniosek prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego.</u>
          <u xml:id="u-9.14" who="#SzefKancelariiPrezydentaRpJolantaSzymanekDeresz">Kolejnym novum jest przewidywanie zatrudnienia w sądach administracyjnych pierwszej instancji wysoko wykwalifikowanych pracowników sądowych, referendarzy sądowych, którzy będą wyposażeni w kompetencję do samodzielnego podejmowania czynności w postępowaniu mediacyjnym oraz w postępowaniu o przyznanie prawa pomocy, to jest zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia zastępstwa adwokata lub radcy prawnego. Do referendarzy sądowych w sądach administracyjnych pierwszej instancji w zakresie nieunormowanym będą miały zastosowanie przepisy prawa o ustroju sądów powszechnych. Generalnie zaś w sprawach nieuregulowanych w projektowanej ustawie do sądów administracyjnych pierwszej instancji oraz sędziów i pracowników tych sądów będą miały odpowiednie zastosowanie przepisy Prawa o ustroju sądów powszechnych, przy czym określone w tych przepisach uprawnienia ministra sprawiedliwości przysługiwałyby prezesowi Naczelnego Sądu Administracyjnego.</u>
          <u xml:id="u-9.15" who="#SzefKancelariiPrezydentaRpJolantaSzymanekDeresz">To tylko niektóre, najważniejsze, nowe unormowania ustrojowe przewidziane w projekcie ustawy Prawo o ustroju sądów administracyjnych.</u>
          <u xml:id="u-9.16" who="#SzefKancelariiPrezydentaRpJolantaSzymanekDeresz">Kolejny projekt odnosi się do ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Oparty jest na generalnych zasadach ochrony praw procesowych wytyczonych w konstytucji oraz w postanowieniach Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych, jak i Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, których Polska jest sygnatariuszem. Dlatego też w projekcie kreuje się europejskie standardy procedury w sprawach sądowoadministracyjnych, wykorzystując zalecenia Komitetu Ministrów Rady Europy, między innymi zalecenia z dnia 17 września 1987 r. zawarte w Regule 87. oraz orzecznictwo organów międzynarodowych, tak aby przyszła ustawa zapewniała przede wszystkim ochronę szeroko rozumianych praw człowieka.</u>
          <u xml:id="u-9.17" who="#SzefKancelariiPrezydentaRpJolantaSzymanekDeresz">Przy założeniu, że struktura sądów administracyjnych ma być dwuszczeblowa i obejmować sądy administracyjne pierwszej instancji oraz Naczelny Sąd Administracyjny jako sąd drugiej instancji, przyjmuje się z jednej strony uwarunkowania ekonomiczne, a z drugiej - jurydyczne. Sądy administracyjne pierwszej instancji zostaną bowiem utworzone na bazie istniejących ośrodków zamiejscowych Naczelnego Sądu Administracyjnego, a w miarę potrzeb i możliwości finansowych państwa powstaną dodatkowo w tych województwach, w których nie ma dzisiaj tych ośrodków. Ta struktura zapewni rozpoznawanie środków odwoławczych od orzeczeń sądów administracyjnych pierwszej instancji, kasacji i zażaleń przez Naczelny Sąd Administracyjny, który będzie sprawował zwierzchni nadzór judykacyjny.</u>
          <u xml:id="u-9.18" who="#SzefKancelariiPrezydentaRpJolantaSzymanekDeresz">Projekt ustawy reguluje postępowanie w sprawach sądowoadministracyjnych w zasadzie w sposób kompleksowy i pełny, bez odsyłania do Kodeksu postępowania administracyjnego czy Kodeksu postępowania cywilnego, jak to przewiduje obecna ustawa o Naczelnym Sądzie Administracyjnym. Wiąże się to oczywiście ze specyfiką postępowania w tych sprawach, co powoduje konieczność unormowania wszystkich zagadnień dotyczących tego postępowania w jednym akcie prawnym.</u>
          <u xml:id="u-9.19" who="#SzefKancelariiPrezydentaRpJolantaSzymanekDeresz">Ogólne postanowienia ustawy określają zakres przedmiotowy, definiując pojęcie sprawy sądowoadministracyjnej, normują właściwość sądów administracyjnych oraz statuują ogólne zasady tego postępowania. Kontrola działalności administracji publicznej, sprawowana przez sądy administracyjne, według projektu dopuszczalna jest również w sprawach, które dotychczas nie należały do właściwości Naczelnego Sądu Administracyjnego. Dotyczy to spraw dyscyplinarnych, ze stosunków służbowych, gdy wynika to z przepisów szczególnych, zwolnień ze służby funkcjonariuszy Urzędu Ochrony Państwa (bez względu na przyczynę zwolnienia), wiz i zezwoleń na przekroczenie przez cudzoziemca granicy państwa oraz zgody na ich wydalenie, zezwoleń dla cudzoziemców na zamieszkanie na czas oznaczony, azylu i wydalenia z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a także spraw należących do właściwości Komisji Odwoławczej przy Urzędzie Patentowym Rzeczypospolitej Polskiej, co pozostaje w związku z uchwaleniem ustawy Prawo własności przemysłowej.</u>
          <u xml:id="u-9.20" who="#SzefKancelariiPrezydentaRpJolantaSzymanekDeresz">Kolejną istotną nowością procedury sądowoadministracyjnej jest wprowadzenie postępowania mediacyjnego i uproszczonego, zalecane również przez dyrektywy Komitetu Ministrów Rady Europy.</u>
          <u xml:id="u-9.21" who="#SzefKancelariiPrezydentaRpJolantaSzymanekDeresz">Istota postępowania mediacyjnego, które prowadziłby sędzia lub referendarz sądowy, polegałaby na możliwości dodatkowego wyjaśnienia i rozważenia okoliczności sprawy wiążących się z zarzutami skargi, co z kolei stanowiłoby podstawę autokontroli dokonywanej przez organ administracji publicznej. Organ mógłby na podstawie dokonanych ustaleń postępowania mediacyjnego uchylić lub zmienić zaskarżony akt, względnie wykonać albo podjąć inną czynność w zakresie swej właściwości i kompetencji. Na akt wydany w tym trybie można byłoby wnieść skargę do sądu. Postępowanie mediacyjne doprowadzi do wyeliminowania z obrotu prawnego zaskarżonych do sądu decyzji, szczególnie tych dotkniętych mniej istotnymi wadami, przyspieszy to załatwienie sprawy oraz sprawi, że ingerencja sądu administracyjnego w tej sytuacji stanie się już bezprzedmiotowa.</u>
          <u xml:id="u-9.22" who="#SzefKancelariiPrezydentaRpJolantaSzymanekDeresz">Temu samemu celowi, a w szczególności przyspieszeniu postępowania przed sądami administracyjnymi, ma służyć postępowanie uproszczone, które polega na merytorycznym rozpoznaniu skargi przez sąd w określonych sytuacjach.</u>
          <u xml:id="u-9.23" who="#SzefKancelariiPrezydentaRpJolantaSzymanekDeresz">Środkami odwoławczymi od orzeczeń sądu I instancji, według projektu, są kasacja i zażalenie. Kasacja do Naczelnego Sądu Administracyjnego przysługuje od wydanych przez sąd I instancji wyroków i postanowień kończących postępowanie, zaś zażalenie na postanowienia sądu administracyjnego - w przypadkach, które ustawa przewiduje.</u>
          <u xml:id="u-9.24" who="#SzefKancelariiPrezydentaRpJolantaSzymanekDeresz">Prawo do wniesienia kasacji dotyczy wszystkich sytuacji, gdy sąd w sprawie orzeka co do istoty sprawy. Środki odwoławcze mogą wnosić strony postępowania sądowego, a więc i skarżący, i organ administracji, a także prokurator, rzecznik praw obywatelskich i inni uczestnicy postępowania działający na prawach strony.</u>
          <u xml:id="u-9.25" who="#SzefKancelariiPrezydentaRpJolantaSzymanekDeresz">Wprowadzenie obowiązku sporządzenia kasacji przez adwokata lub radcę prawnego, tzw. przymus adwokacko-radcowski, wydaje się konieczne z uwagi na fakt, iż kasacja polega wyłącznie na badaniu zagadnień jurydycznych, a zatem zarzuty winny być przygotowane przez profesjonalistę. Nie zachodzi przy tym obawa utrudnienia dostępu do sądu, gdyż strona będzie miała możliwość uzyskania pomocy w postępowaniu przed sądem, której koszty zostaną pokryte ze środków specjalnych sądu administracyjnego, o czym wcześniej była już mowa.</u>
          <u xml:id="u-9.26" who="#SzefKancelariiPrezydentaRpJolantaSzymanekDeresz">Wysoki Sejmie! Zagadnienia, które przed chwilą przedstawiłam, dotyczą ustrojowego usytuowania sądów administracyjnych w naszym systemie, zgodnie z konstytucją. Wyrażam nadzieję, że ta propozycja zostanie zaakceptowana przez państwa posłów, wobec już przejawionych nurtów w dyskusji nad projektem poselskim. Oczywiście najważniejszym zagadnieniem jest utrzymanie rozdziału władzy sądowniczej od władzy wykonawczej. Projekt prezydencki czyni zadość tej linii wytyczonej przez konstytucję i z tego względu wyrażam nadzieję, że zostanie on zaakceptowany.</u>
          <u xml:id="u-9.27" who="#SzefKancelariiPrezydentaRpJolantaSzymanekDeresz">Trzecim aktem są przepisy wprowadzające dwie przed chwilą przedstawione ustawy, jest to naturalna konsekwencja wprowadzenia nowych unormowań. Przepisy wprowadzające przewidują termin wejścia w życie ustawy na 1 stycznia 2002 r. Ten termin oczywiście się zdezaktualizował z tego względu, że Sejm poprzedniej kadencji, co zaznaczyłam na wstępie, nie zdążył rozpoznać projektów złożonych wiosną bieżącego roku, a zatem ta kwestia będzie podlegała unormowaniu według ustaleń w toku prac legislacyjnych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-9.28" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#Marszalek">Dziękuję, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#Marszalek">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w łącznej dyskusji nad tymi punktami porządku dziennego 15-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 10-minutowego oświadczenia w imieniu koła.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#Marszalek">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#Marszalek">Proszę o zabranie głosu pana posła Grzegorza Kurczuka z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PoselGrzegorzKurczuk">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Pod obrady Wysokiej Izby wchodzi dziś dawno już oczekiwany, nazwijmy go, prezydencki pakiet ustaw dotyczących sądownictwa administracyjnego w Polsce. W tym oczywiście, co pani minister mówiła, Prawo o ustroju sądów administracyjnych, któremu towarzyszy projekt ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, czyli kwestie proceduralne, oraz przepisy wprowadzające obie wspomniane ustawy. Te projekty, które omówiła pani minister, są propozycją wykonania postanowień Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Przypomnę, nasza konstytucja, uchwalona 2 kwietnia 1997 r., wyraźnie stwierdza, że przed upływem 5 lat, licząc od dnia jej wejścia w życie, należy w Polsce wdrożyć dwuinstancyjne postępowanie sądowe, także w zakresie dotyczącym postępowania przed sądami administracyjnymi. Zauważam, że minęły ponad 4 lata obowiązywania konstytucji, mamy już grudzień roku 2001, zostało nam mniej niż rok, bo do października 2002 r., by wykonać postanowienia konstytucji. Mówiłem o tym kilka tygodni temu z tej mównicy przy okazji prezentacji projektu poselskiego; naprawdę szkoda ostatnich 4 lat, bo nic w tej sprawie nie zrobiono, ale taki to był rząd i resort sprawiedliwości, i czego nie potrafiły AWS i Unia Wolności, uczynił prezydent, który jeszcze w końcu poprzedniej kadencji takie propozycje przedłożył, ale nie nadano im biegu. Straconego czasu już nie nadrobimy, ale myślę, że tempo naszych dalszych prac powinno być naprawdę bardzo szybkie.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#PoselGrzegorzKurczuk">Szanowni Państwo! Istota rozpatrywanych zagadnień, jak już wspomniano przede mną, dotyczy naprawdę szerokich problemów, odrębnego, co akcentuję, pionu polskiego sądownictwa, jakim jest konkretnie sądownictwo administracyjne. Odrębnego, zaznaczam, szanowni państwo, od sądów powszechnych czy sądów wojskowych. Może ktoś nie wie, więc powiem z tej mównicy: sądownictwo administracyjne nie zastępuje organu administracji w załatwianiu sprawy. Jego rolą jest, zgodnie z konstytucją, kontrola działalności administracji publicznej, czyli władzy wykonawczej. To także orzekanie o zgodności z ustawami uchwał organów samorządu terytorialnego, aktów normatywnych terenowych organów administracji rządowej. To, przyznacie państwo, bardzo szeroka dziedzina, szeroki zakres, coraz szerszy, bo wpływ spraw w ciągu ostatnich lat wciąż, i to wyraźnie, rośnie.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#PoselGrzegorzKurczuk">Ale, szanowni państwo, myli się ten, kto się spodziewa, że dzisiaj te zaprezentowane nam trzy projekty, podobnie jak projekty poselskie sprzed kilku tygodni, dotyczą tylko wprowadzenia II instancji tegoż sądownictwa. Otóż tak nie jest, proszę mi wierzyć, to jest głębokie uproszczenie. Te propozycje, powiedzmy wprost, są to opracowania, regulacje wręcz całościowe, normujące w pełni kwestie ustrojowe i zagadnienia procedury, czyli postępowania przed sądami. Zatem, proszę, nie zawężajmy problemu i nie upraszczajmy, lecz miejmy świadomość, że mamy do czynienia z regulacją dotyczącą całości sądownictwa administracyjnego. Mam tu na myśli obie koncepcje, tę sprzed kilku tygodni, poselską, i tą dzisiejszą - prezydencką. Powiem od siebie, że obie są naprawdę interesujące.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#PoselGrzegorzKurczuk">Oczywiście zmiana dotychczasowej struktury i wprowadzenie wymogu dwuinstancyjnego postępowania przed sądami administracyjnymi pociąga, i to bezwzględnie, konieczność zasadniczych zmian: w organizacji sądownictwa, w kwestiach proceduralnych. Przypomnę, że dzisiaj, jeśli chodzi o kwestie ustrojowe, oprócz Naczelnego Sądu Administracyjnego, który działa w Warszawie, mamy 10 ośrodków zamiejscowych, w których zatrudnionych jest niewiele, bo ponad 200, sędziów i nieco ponad 400 pracowników administracyjnych. Niewielka to armia, a wpłynęło do tych sądów ponad 50 kilka tysięcy skarg; spodziewać się trzeba jeszcze więcej.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#PoselGrzegorzKurczuk">Wysoka Izbo! Uważamy, jako klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej, że przedstawione nam projekty prezydenckie pozwalają, po zapoznaniu się z nimi, na stwierdzenie, iż są one naprawdę dobrze przygotowane. Wiemy, że prezydent, przygotowując je, czynił to w ścisłej współpracy, korzystając z dorobku i wkładu pracy samych sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego, na czele z obecnym tutaj prezesem Romanem Hauserem. Sądzę, że na miejscu będzie złożenie panu prezesowi słów podziękowań za to, że umieliście państwo, i chcieliście, panie prezesie, zastąpić poprzedni nieudolny rząd.</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#PoselGrzegorzKurczuk">Panie i Panowie! Co znajdujemy w tych projektach? Otóż nowa struktura tego sądownictwa zawierać będzie, obok już istniejącego, ale zmieniającego swój charakter Naczelnego Sądu Administracyjnego, również nowo tworzone sądy administracyjne I instancji. I powiem od razu: chciałoby się, żeby takie sądy były docelowo w każdym województwie, tak aby nie było konieczności tworzenia, choć, czytam, przezornie przewidziano w projekcie ustawy - wydziałów zamiejscowych sądów administracyjnych pierwszej instancji. Choć zapewne z powodów finansowych, czy, jak to się teraz u nas mówi, powodów logistycznych, być może taka konieczność na początku zaistnieje.</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#PoselGrzegorzKurczuk">Chciałbym jednak, żeby dziś wyraźnie powiedzieć i pamiętać, by w przyszłych naszych działaniach nie stwarzać jakichś tymczasowych, prowizorycznych rozwiązań, bo prowizorki, powiadają w Polsce, są najłatwiejsze i, niestety, najtrwalsze. To źle, bowiem z uwagi na wzrastający napływ skarg, spraw do sądów administracyjnych, trzeba utworzyć sądy pierwszej instancji od razu, akcentuję te słowa, w każdym województwie. Ten wpływ, myślę, od razu może nawet sięgnąć - tak mówią eksperci - do 80 tys. spraw rocznie, a to już wymaga zwiększonej obsady sędziowskiej; przynajmniej po kilkudziesięciu sędziów w każdym regionie czy województwie, jak kto woli, ale wymaga też zwiększenia obsady w Naczelnym Sądzie Administracyjnym. Oczywiście musi temu towarzyszyć również zwiększenie zatrudnienia w obsłudze biurowo-administracyjnej, ale nie powinniśmy się tego bać, Wysoka Izbo, bo nie są to liczby - przytoczyłem je - globalnie wielkie czy wręcz szokujące. One są daleko mniejsze niż np. roczne przyrosty ilości spraw w sądownictwie powszechnym. Zresztą, ucząc się i wyciągając wnioski z sytuacji, jaka jest w sądownictwie powszechnym, zróbmy wreszcie raz coś dobrze, porządnie.</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#PoselGrzegorzKurczuk">Zaznaczam, moje uwagi dotyczące ilości spraw, sędziów itd. wiążą się jednak z tym modelem, który nam dziś zaprezentowano, bo model poselski, prezentowany kilka tygodni temu, jest z tym trudno porównywalny.</u>
          <u xml:id="u-11.8" who="#PoselGrzegorzKurczuk">Szanowni Państwo! W projekcie przyjęto, że zwierzchnie uprawnienia nad sądami w zakresie administracji sądowej zostaną powierzone prezesowi Naczelnego Sądu Administracyjnego. Wydaje się, że jest to dobre i oczywiste, ale trzeba mu stworzyć możliwości funkcjonowania. A sprawy będą niełatwe, myślę tu o problemach kadrowych, finansowych, technicznych, budżetowych, organizacyjnych. Wreszcie trzeba powiedzieć o sprawie bardzo ważnej - o nadzorze nad sprawnością funkcjonowania tych sądów. Dobrze też, iż te kwestie, o których mówię, będą jedną z części budżetu, tak jak dotychczas jest z Naczelnym Sądem Administracyjnym.</u>
          <u xml:id="u-11.9" who="#PoselGrzegorzKurczuk">Panie i Panowie Posłowie! Spoglądając nieco krytycznie, bo myślę, że tak również trzeba, na projekty, które nam przedstawiono, na pewne konkretne rozwiązania, na początku pozwolę sobie zauważyć, iż są one, w sensie rozwiązań, w większości do zaakceptowania, oczywiście w ramach tego modelu, który nam przedstawiono. Przykłady: choćby zagadnienie ustroju sądów administracyjnych pierwszej instancji porównywalne jest z ustrojem sądów powszechnych. Tutaj również w każdym z sądów będzie działać zgromadzenie ogólne sędziów sądu administracyjnego i kolegium jako organy wyposażone w ściśle określone kompetencje o charakterze stanowiącym i opiniodawczym.</u>
          <u xml:id="u-11.10" who="#PoselGrzegorzKurczuk">Sędziowie również będą mogli wybierać swoich przedstawicieli do Krajowej Rady Sądownictwa. Myślę, że dobrze zostały określone wymagania, jakie powinien spełniać kandydat na stanowisko sędziego sądu administracyjnego pierwszej instancji, myślę tutaj choćby o wieku czy o stażu zawodowym. Przeniesiono do projektu, i słusznie, dotychczasowe unormowania odnoszące się do kandydatów na stanowisko sędziego NSA. Natomiast nowość, o czym pani minister przede mną mówiła, wzięto z sądownictwa powszechnego, moim zdaniem też to jest do zaakceptowania. Jest to propozycja zatrudnienia w pierwszej instancji wykwalifikowanych pracowników sądowych, myślę tu o referendarzach, którzy będą też wyposażeni w kompetencje do samodzielnego podejmowania czynności w postępowaniu mediacyjnym czy w postępowaniu o przyznanie prawa pomocy.</u>
          <u xml:id="u-11.11" who="#PoselGrzegorzKurczuk">Chodzi w końcu, panie i panowie, o stworzenie warunków do szybkiego załatwiania spraw i odciążenia sędziów od prostych czynności, w których mogą być zastąpieni przez osoby niebędące sędziami. To, nie ukrywajmy, da oszczędności w ilości etatów sędziowskich, a co za tym idzie również mniejsze wydatki finansowe. Myślę, że nawiązanie tu do praktyki i rozwiązań sądów powszechnych jest słuszne, myślę oczywiście o ustawie o ustroju sądów powszechnych.</u>
          <u xml:id="u-11.12" who="#PoselGrzegorzKurczuk">Szanowni Państwo! W naszym, klubowym, przekonaniu należy pozytywnie odnieść się do przedstawionych projektów w częściach dotyczących ustroju, przepisów wprowadzających, choć pewne rozwiązania muszą być jeszcze poddane publicznej dyskusji i analizie, także prawniczej. Myślę, że w komisji powinniśmy dalej porozmawiać np. o strukturze tego sądownictwa, o modelu środków odwoławczych, o rozpatrywaniu sporów kompetencyjnych. Jest - chcę to zaznaczyć - kilka wątpliwości prawnych, które przedstawia chociażby w opiniach Krajowa Rada Sądownictwa czy też Sąd Najwyższy. Trzeba je wszystkie przedyskutować i być może pewne rozwiązania doszlifować czy poprawić. I tak przykładowo. Krajowa Rada Sądownictwa podnosi kwestię niefortunnego ich zdaniem używania nazwy: Naczelny Sąd Administracyjny Pierwszej Instancji. W ogóle chodzi tu w paru przypadkach o kwestię nazewnictwa. Może ktoś powie, że nie jest to problem najważniejszy, ale przecież nie bez znaczenia, bo w praktyce dotyczyć będzie tysięcy ludzi, więc i tu sprawa powinna być czytelna.</u>
          <u xml:id="u-11.13" who="#PoselGrzegorzKurczuk">Doprecyzowania wymaga art. 6 dotyczący stosunku pracy sędziego. Inna kwestia dyskusyjna to pytanie, czy wystarczająco dokładnie w projekcie uregulowano kwestie odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów administracyjnych, czy - to moja wątpliwość - nie powinno się tu wprowadzić przepisów bardziej szczegółowych. Inna uwaga dotyczy art. 22 - kwestia kadencyjności prezesów sądów administracyjnych pierwszej instancji. Myślę, że trzeba też doprecyzować mimo wszystko status referendarzy sądowych, tak by dokładnie określić, iż chodzi o ludzi z wyższym wykształceniem prawniczym. Tak na marginesie, tę kwestię, wydawało się tak oczywistą w przypadku referendarzy, pamiętam, pominięto także, w pierwszym momencie, w pracy nad ustawą o ustroju sądów powszechnych wiosną tego roku, dopiero poprawka skorygowała ten element. Niby drobiazg, a warto to doprecyzować.</u>
          <u xml:id="u-11.14" who="#PoselGrzegorzKurczuk">Wreszcie jest jeszcze wątpliwość dotycząca stanowisk sędziowskich w NSA. Czy nie powinno się to odbywać na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa? Zresztą pytają o to sędziowie tejże Krajowej Rady Sądownictwa.</u>
          <u xml:id="u-11.15" who="#PoselGrzegorzKurczuk">Kolejne pytanie, czy wątpliwość, dotyczy art. 43, czyli kwestii przedstawiania kandydatów na prezesa NSA. Niektórzy dopatrują się pewnej sprzeczności z art. 45 ust. 5, ale to jest kwestia ewentualnej kosmetyki.</u>
          <u xml:id="u-11.16" who="#PoselGrzegorzKurczuk">Inną sprawą, która już wynikła we wcześniejszych dyskusjach, jest pytanie: Czy Sejm powinien uchwalać odrębną ustawę o postępowaniu, czyli procedurze. Należy wnioskować, że projektodawca, czyli prezydent, w porozumieniu z NSA rozstrzygnęli ten dylemat i w ich przekonaniu ma to swoje zalety. Natomiast niewątpliwie ta kwestia wyniknie w toku prac komisyjnych, bo na pewno znajdzie się ktoś, kto zapyta, czy jest to sensowne, skoro ten projekt w ponad 70% jest powtórzeniem innych przepisów. Często bowiem w pracach legislacyjnych w Sejmie jest dyskutowana kwestia, czy powtarzanie w jednym akcie prawnym tego, co już jest rozstrzygnięte i zapisane w innym akcie, jest pożądane z punktu widzenia legislacyjnego, czy należałoby może od tego odstąpić. Tak czy inaczej ta wątpliwość wyniknie, choć osobiście uważam, że dobrze byłoby rozstrzygnąć to tak, jak nam zaprezentowano, by pakiet był rzeczywiście pełny, wyczerpujący i nie trzeba było ciągle odwoływać się do innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-11.17" who="#PoselGrzegorzKurczuk">Inna jeszcze wątpliwość jest związana z treścią art. 5 i powstaje pytanie: czy nie należałoby wyłączyć z kompetencji sądów administracyjnych spraw z zakresu władzy sądowniczej, niebędących przejawem działalności administracji publicznej? To dotyczy aktów KRS czy też organów sądów, a odnoszących się do statusu sędziów, zakresu jurysdykcji, powołań, odwołań itd.</u>
          <u xml:id="u-11.18" who="#PoselGrzegorzKurczuk">Przedyskutowania wymaga również kwestia środków odwoławczych. Myślę, że pewną wątpliwość budzi to, czy słuszne jest nadawanie środkom odwoławczym przysługującym od orzeczeń pierwszej instancji nazwy kasacja. Jest to przecież środek odwoławczy wnoszony do Sądu Najwyższego, przysługujący od orzeczeń sądów powszechnych drugiej instancji. Ma on przecież pewną tradycję.</u>
          <u xml:id="u-11.19" who="#PoselGrzegorzKurczuk">Do dyskusji jest treść art. 286 i następnych, związanych z modelem rozstrzygania sporów kompetencyjnych. Kolejna sprawa to problem pozostawienia w kompetencji sądów administracyjnych spraw dotyczących stosunków cywilnych, np. ze stosunków pracy. Tu też wielu prawników wiedzie spory, czy te roszczenia ze stosunków pracy, powstałe na podstawie mianowania, powinny być poddane orzecznictwu sądów powszechnych.</u>
          <u xml:id="u-11.20" who="#PoselGrzegorzKurczuk">Szanowni Państwo! Tak czy inaczej jest jeszcze kilka innych, drobnych elementów, choćby związanych z Sądem Najwyższym, trzeba będzie zmienić ustawę o Sądzie Najwyższym, choć to nie jest akurat sprawa zasadnicza. Chcę jednak powiedzieć, że niezależnie od kilku elementów, które przywołałem, które nie są generalnymi zarzutami - jest oczywiście garść uwag, często kosmetycznych, ale niezbyt wiele - przedłożone nam projekty są naprawdę dobrze opracowane, przejrzyste, wiadomo, o co w nich chodzi. Autorom, proszę mi wierzyć, należą się słowa podziękowania za ich przygotowanie. Natomiast te nieliczne kwestie sporne i mankamenty zostaną poprawione w toku prac komisyjnych.</u>
          <u xml:id="u-11.21" who="#PoselGrzegorzKurczuk">Wysoka Izbo! Na tym mógłby zakończyć, ale jest pewien problem, o którym trzeba głośno powiedzieć i chcę z tej mównicy go wyartykułować. Nie uczyniłem tego na początku, robię to przy końcu wypowiedzi, tak by tę uwagę zapamiętać i dać możliwość innym z państwa o to zapytać. Otóż nie wszyscy w Polsce są gorącymi zwolennikami dwuinstancyjnego sądownictwa administracyjnego, powiedzmy sobie to szczerze, nawet niektórzy jego obecni sędziowe. Odsyłam do wielu wypowiedzi, a ostatnio do bardzo ciekawego artykułu prof. Bohdana Zdziennickiego, zamieszczonego w magazynie prawniczym ˝Jurysta˝, nr 12. Przypomnę, niedawno przez nas wybrany pan profesor jest dziś sędzią Trybunału Konstytucyjnego. Pytanie: dlaczego? Proszę zwrócić uwagę, że dodajemy w przyszłości, oczywiście umownie, jeszcze jeden szczebel w rozstrzyganiu spraw obywateli naszego kraju. Bo pamiętajmy, w spornych sprawach, tam gdzie obywatel nie zgadza się z decyzją urzędu, mamy dziś dwa szczeble decyzyjne w administracji, dalej - możliwość odwołania - skargi i w przyszłości dwa szczeble w sądzie administracyjnym, razem cztery, oczywiście umownie, instancje. Dużo, przyznacie państwo, nie we wszystkich krajach w Europie tak jest. Proszę zauważyć, że temu wszystkiemu może towarzyszyć upływ czasu, często wyjątkowo długie postępowanie, a tygodnie i miesiące lecą. Dodajmy jeszcze, jak to w Polsce, porcję pieniactwa, nieudolności, opieszałości i powiem, że aż się boję, by długość postępowań nie trwała rzeczywiście latami. A obywatel czeka. A co z szybkością, zatem można by zapytać, i prawem obywatela polskiego do szybkiego, niezwłocznego rozpatrzenia jego sprawy. Gdy patrzy się bowiem na sądownictwo powszechne, wnioski są niewesołe, bo ta niewydolność, opieszałość jest wręcz zatrważająca i niepokojąca.</u>
          <u xml:id="u-11.22" who="#PoselGrzegorzKurczuk">Te żargonowe cztery instancje, o których mówię, budzą trochę obaw i na przyszłość trzeba temu zaradzić. Sądzę zatem, że kwestia procedur w nowych rozwiązaniach, w nowym modelu, jasnych i przejrzystych, krótkich terminów, właściwej obsady sądów, to naprawdę zagadnienia wyjątkowe ważne. I musimy - apeluję - w toku dalszych prac pamiętać, by przyjmując konkretne rozwiązania, położyć nacisk, wręcz uniemożliwić przeciąganie spraw, grę na zwłokę, skracać wszędzie tam, gdzie można, wszelkie terminy. No i oczywiście muszą temu towarzyszyć sprawne, skuteczne i kompetentne sądy. Innej drogi po prostu nie ma. Oczywiście ta moja uwaga będzie aktualna w sytuacji przyjęcia tego modelu, o którym mówimy, ale będzie też aktualna, kto wie, czy nie bardziej, w razie przyjęcia modelu trzyinstancyjnego w sądownictwie administracyjnym, co proponuje projekt poselski. No ale jak zawsze w życiu rozstrzygnie o tym praktyka.</u>
          <u xml:id="u-11.23" who="#PoselGrzegorzKurczuk">I jeszcze, panie marszałku, kilka dosłownie zdań na temat przedstawionego nam wcześniej projektu poselskiego. Już nie będę wracał do wątków wcześniej przeze mnie wypowiadanych, ale chcę jeszcze podzielić się pewnymi uwagami. Liczę na to, że państwo posłowie dzisiaj już znacie projekt nie prezydencki, lecz poselski, bo w momencie gdy go nam przedstawiano, jakoś dyskusji, poza wystąpieniami klubowymi, nie było. Może dlatego, że posłowie w większości zobaczyli ten projekt w przeddzień prezentacji, znaleźli go w skrytkach, a to rzeczywiście zbyt krótki czas, żeby się z nim zapoznać i zasięgnąć opinii czy wszechstronnie rozważyć. Zresztą tak się nie powinno pracować, bo problem naprawdę jest ważny, ma wręcz ustrojowy, zasadniczy charakter i dotyczyć będzie setek tysięcy ludzi. I przesądzi o charakterze sądownictwa administracyjnego na całe lata.</u>
          <u xml:id="u-11.24" who="#PoselGrzegorzKurczuk">A teraz konkretnie. Otóż nadal, szanowni państwo, wątpimy jako klub SLD, czy projekt poselski jest możliwy, jak to się pisze w jego uzasadnieniu, do wdrożenia w ciągu roku od dnia uchwalenia zaprojektowanych ustaw. Jest to wielce wątpliwe, zważywszy na to, że sam projekt jest wręcz odrzuceniem obecnego modelu, a także patrząc na stan finansów państwa. Obawiam się w dalszym ciągu, że w tej części życzenia autorów tegoż projektu są przyjmowane za rzeczywistość.</u>
          <u xml:id="u-11.25" who="#PoselGrzegorzKurczuk">Przy braku środków w budżecie kraju, przy całkowitej mizerii nie tylko w sądownictwie polskim, ale wręcz wszędzie (przypominam ostatnie ustawy Sejmu, które przyjęliśmy tu na tej sali), myślę, że to mrzonka, aby znaleźć środki na kilka tysięcy, a może nawet więcej osób nowo zatrudnionych w tak zaplanowanych sądach administracyjnych. O wymogach dotyczących sędziów - sędzią nie zostaje się ot tak, prosto z ulicy - nie będę już nawet przypominał. Nie jest też możliwe zadekretowanie, by grupa urzędników, nawet o wyśmienitych kwalifikacjach, już od jutra została sędziami. To nie jest takie proste również w odniesieniu do osób orzekających dziś w samorządowych kolegiach odwoławczych. Zresztą powiem wyraźnie, znając opinię pracowników samorządowych kolegiów odwoławczych: wcale się oni nie palą do projektu poselskiego, mówiąc wprost, w swoich opiniach, które mam, optują wręcz za projektem prezydenckim.</u>
          <u xml:id="u-11.26" who="#PoselGrzegorzKurczuk">I jeszcze o projekcie poselskim: otóż nie wydaje mi się, by możliwe było zaakceptowanie tej trójszczeblowej struktury sądów administracyjnych i równolegle rezygnacja z drugiej instancji w administracji, bo tak to jest. Te propozycje nie dają w moim przekonaniu bynajmniej gwarancji, że da to łatwiejszy dostęp obywatelowi do tegoż sądu. Myślę, że pozorny też jest przytaczany tu argument o przyspieszeniu spraw, bo akurat postępowanie przed sądami jest dłuższe niż w administracji, taka jest prawda i wynika to choćby z procedury i przepisów. Zatem nie przesadzajmy i z tymi kilkusetkilometrowymi podróżami tysięcy Polaków, tak napisano w uzasadnieniu projektu poselskiego. Proszę popatrzeć na to, ile jest spraw rocznie w sądach administracyjnych - obecnie kilkadziesiąt tysięcy.</u>
          <u xml:id="u-11.27" who="#PoselGrzegorzKurczuk">Czy jesteśmy dziś lub będziemy za rok lub dwa gotowi na przyjęcie od razu kilkuset tysięcy spraw w razie zniesienia drugiego szczebla postępowania administracyjnego? Ja osobiście wątpię i boję się tych kilkuset tysięcy spraw, które by od razu wpłynęły do sądownictwa. Bo będzie tak. Przypomnę, choćby taki przykład, iż niezadowoleni, w przypadku przyjęcia takiego rozwiązania, z decyzji urzędu skarbowego czy innego organu nie będą się odwoływać, tak jak obecnie, do Izby Skarbowej, lecz od razu do sądu. Czyli mamy zagwarantowany wzrost ilości spraw faktycznie nie do opanowania. Nie da to też, wbrew pozorom, moim zdaniem, oszczędności w postaci uwolnienia pewnej ilości urzędników drugiego szczebla w administracji. Wątpliwe jest, znając praktykę, by udało się przygotować szybko armię nowych ludzi - nowych sędziów. Bo zgodnie z konstytucją tylko oni mogą sądzić. Przypominam, że w tym roku, szanowni państwo, zlikwidowaliśmy przecież kolegia do spraw wykroczeń, zgodnie z wymogami konstytucji. A skoro mowa o wymogach konstytucji, to przedstawię jeszcze jeden argument: czy rezygnacja z dwuinstancyjnego postępowania administracyjnego w przypadku projektu poselskiego nie pozostaje z kolei w sprzeczności z konstytucją, z jej art. 78? Proszę zapoznać się z jego treścią. Przypomnę też, bo to też ważki argument, że europejskim standardem jest dwuinstancyjność postępowania administracyjnego.</u>
          <u xml:id="u-11.28" who="#PoselGrzegorzKurczuk">Kolejna wątpliwość, o to też pytają eksperci, nie tylko ja: czy odejście od dwuinstancyjności w postępowaniu administracyjnym na rzecz trójszczeblowego postępowania przed sądami nie naruszy czy też przypadkiem nie zatrze podziału między władzą wykonawczą, czyli administracją, a władzą sądowniczą? Chyba tak jest. Zresztą tę kwestię już tutaj w Sejmie podniesiono.</u>
          <u xml:id="u-11.29" who="#PoselGrzegorzKurczuk">Sądzimy zatem, szanowni państwo, jako klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej, że dwa rodzaje kontroli, jaką jest z jednej strony kontrola administracyjna, a z drugiej kontrola sądowo-administracyjna, nawzajem się dopełniają i wzajemne ich pomieszanie byłoby i praktycznie, i ustrojowo po prostu złe.</u>
          <u xml:id="u-11.30" who="#PoselGrzegorzKurczuk">Ale tak czy inaczej, szanowni państwo - mówię to z całą powagą - Sejm niedługo musi się opowiedzieć za konkretnym modelem ustrojowym sądownictwa administracyjnego. Dziś mamy po tej prezentacji dwie propozycje, przyznaję, obie ciekawe, choć moim zdaniem, czy naszym zdaniem - klubu SLD, projekt prezydencki wydaje się bardziej przekonujący, mniej wątpliwy, ustrojowo i konstytucyjnie, chyba też bardziej możliwy do szybkiego przyjęcia i realizacji, jest przynajmniej bardziej realistyczny, zwłaszcza w warunkach naszej fatalnej sytuacji finansowej. Ale przyznaję, nad jednym i drugim projektem warto się zastanowić i porozmawiać.</u>
          <u xml:id="u-11.31" who="#PoselGrzegorzKurczuk">Panie Marszałku! Ośmielam się zwrócić do pana marszałka i Wysokiej Izby w imieniu klubu SLD o skierowanie projektów prezydenckich, tak je nazywam, do dalszej pracy w komisjach.</u>
          <u xml:id="u-11.32" who="#PoselGrzegorzKurczuk">Ale chciałbym jeszcze o jednej rzeczy, dosłownie w dwóch zdaniach, powiedzieć na zakończenie. Otóż, panie marszałku, bardzo żałuję, że nie doszło do pierwszego czytania obu projektów jednocześnie na tym samym posiedzeniu. Zarazem chcę powiedzieć, iż nie może być tak, żeby bez uprzedzenia marszałek zdejmuje projekt prezydencki i to moim zdaniem pod śmiesznym pretekstem, bo jakiś anonimowy urzędnik kancelarii napisał pół zdania, po wielu miesiącach leżenia projektów prezydenckich w Sejmie, że ten projekt w czymś tam jest sprzeczny z prawem Unii Europejskiej, a tak po prostu nie jest, nie jest sprzeczny, bo to, co podniesiono jako zarzut, reguluje akurat inny akt prawny, a konkretnie art. 66 Prawa o adwokaturze. Zresztą o tym wszystkim powinien rozstrzygać Sejm, a nie anonimowy urzędnik. Tak więc wychodzi w praktyce naszej tu pracy w Sejmie, że jakiś tajemniczy urzędnik, wręcz anonim, może sparaliżować pracę Sejmu, wstrzymać lub próbować ośmieszyć projekt prezydencki i to po wielu miesiącach jego leżenia w Sejmie, zaś autor poważnego projektu nawet publicznie nie ma szansy się do tego odnieść. W końcu pytam: kto jest dla kogo - urzędnik, ekspert dla państwa, Sejmu i posłów, czy też odwrotnie? Dziwię się, że pan marszałek i Prezydium Sejmu tego nie dostrzegają. Proszę tę sprawę wyjaśnić, bo naprawdę coraz częściej tu na sali dyskusji słyszę powoływanie się na anonimowe, niewykluczone, że błędne, opinie pochodzące od osób spoza grona posłów. To przecież my posłowie w końcu stanowimy i decydujemy w sensie ustawodawczym i nikt nie ma prawa nas w tym zastępować, a zwłaszcza jakiś anonimowy urzędnik. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-11.33" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#Marszalek">Dziękuję bardzo panu posłowi. Wydawało mi się, że te sprawy zostały już wyjaśnione, a pan poseł z uporem do tego wraca.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#Marszalek">(Poseł Grzegorz Kurczuk: Sprawa jest zbyt poważna).</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#Marszalek">Panie pośle, wszystkie sprawy są poważne i wszystkie traktujemy poważnie. I zapewniam, sprawy są omawiane na Prezydium Sejmu i na Konwencie Seniorów. I po prostu proponowałbym, żeby zanim z trybuny się podniesie tego rodzaju kwestie, spróbować je wyjaśnić ze swoim szefem klubu, a także nie ma przeszkód, żeby wyjaśnić je z marszałkiem Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#Marszalek">Przypomnę odpowiedni artykuł i odpowiednie ustępy regulaminu Sejmu. Art. 31 ust. 7 mówi: ˝Marszałek Sejmu, po otrzymaniu projektu ustawy, z wyjątkiem projektów wnoszonych przez Radę Ministrów, przed skierowaniem projektu do pierwszego czytania zarządza sporządzenie przez ekspertów Kancelarii Sejmu opinii w sprawie zgodności wniesionego projektu z prawem Unii Europejskiej. Ust. 8. W przypadku gdy opinia, o której mowa w ust. 7, wskazuje na niezgodność projektu z prawem Unii Europejskiej, marszałek Sejmu kieruje projekt do Komisji Integracji Europejskiej celem wyrażenia przez nią opinii. Opinię komisji marszałek Sejmu przekazuje wnioskodawcy.˝</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#Marszalek">Dopiero po wypełnieniu tej procedury może nastąpić pierwsze czytanie. Jest obojętne, czy opinia jest pozytywna, czy negatywna, jednak musi być wyrażona. Panie pośle, proponuję nie kontynuować tej dyskusji, jako że marszałek nie ma tu możliwości ruchu po prostu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PoselGrzegorzKurczuk">Panie Marszałku! Pan pozwolił sobie skomentować moje wystąpienie i moją uwagę. Zauważę tylko, że mównica sejmowa jest dla wszystkich posłów i że jest po to, by każdy prezentował to, co myśli. Nie chciałbym, żeby ktoś pozwalał sobie w ten sposób komentować, nawet jeśli ma inne zdanie. Sprawa tak nie wygląda. Pozwolę sobie zauważyć, że projekty prezydenckie leżały tu w poprzedniej kadencji kilka miesięcy i w tej kadencji kilka miesięcy i był czas na to, by taką drobną uwagę poczynić. Tym bardziej że to jest nieprawdziwe. Zostaję przy swoim.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#Marszalek">Panie pośle, wiem, że pan zostaje przy swoim. Proszę jednak nie zarzucać ani marszałkowi, ani Prezydium Sejmu, że nie dopuszczają do dyskusji. Pan poseł zarzucił z mównicy działania niezgodne z prawem. To są poważne zarzuty, panie pośle. Proszę na przyszłość sprawdzać z przepisami słuszność tego rodzaju zarzutów.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#PoselGrzegorzKurczuk">(O stosunku do sprawy świadczą 10-minutowe wystąpienia.)</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#Marszalek">Panie pośle, tak jest sformułowany regulamin. Proszę wystąpić z inicjatywą zmiany regulaminu i wtedy sprawy będą wyglądały inaczej.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#Marszalek">Chcę poinformować, że Prezydium Sejmu wyciąga wnioski z pewnych sytuacji, które wynikają z regulaminu. Prezydium opracowało propozycje różnych zmian w regulaminie, między innymi wprowadzając przepis, że jeśli chodzi o projekty wnoszone nie tylko przez Radę Ministrów - jak tu zostało napisane - ale także przez prezydenta, które są zaopatrzone w klauzulę o zgodności z prawem europejskim, klauzulę wpisaną również przez służby prawne prezydenta, nie będą one kierowane do komisji. Wówczas sprawa zostanie rozwiązana. Na razie sprawy wyglądają tak, jak wyglądają. Nie jestem oczywiście zachwycony faktem, że musieliśmy dwukrotnie przystępować do czytań zbliżonych projektów, ale byłem zobowiązany do działań zgodnych z regulaminem.</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#PoselGrzegorzKurczuk">(Czy można w tej sprawie zabrać głos?)</u>
          <u xml:id="u-14.5" who="#Marszalek">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PoselGrzegorzKurczuk">Panie Marszałku! Pomijając ten przypadek, chcę zwrócić uwagę, i proszę mnie dobrze zrozumieć - pomijam już tę kwestię, uznajmy, że została ona wyjaśniona, chociaż pozostaję przy swoim zdaniu - że protestuję jako poseł przeciwko sytuacji, która coraz częściej zdarza się tu, w Sejmie, że jeśli ktoś wchodzi na mównicę, to z pańskiego miejsca prowadzący marszałek powołuje się na jakieś anonimowe opinie jakiegoś eksperta, które mają decydujące znaczenie i uniemożliwiają posłom wyrażenie stosunku do pewnych spraw. Tak nie może być. O tym, za czym jesteśmy bądź przeciw czemu jesteśmy, decyduje Izba, a nie jakiś anonimowy urzędnik, który często sporządził opinię bądź wypowiedział jakąś kwestię, pod którą się nie podpisuje. Chodzi mi wyłącznie o to. Tak nie może być. Proszę mnie zrozumieć. Natomiast odnośnie do zrozumienia kwestii powagi wyboru modelu na wiele lat, kwestii, która będzie dotyczyć tysięcy ludzi, świadczy o Prezydium fakt, że zaproponowaliście 5-minutowe oświadczenia, w których nic nie można wyrazić.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#Marszalek">Panie pośle, 5-minutowe oświadczenia Wysoka Izba zamieniła na 15-minutowe oświadczenia. Wszystko odbyło się zatem lege artis. Nie znam przypadku, w którym anonimowy urzędnik decydowałby poza regulaminem - podkreślam: poza regulaminem - o czymkolwiek. W ostateczności decydowała Wysoka Izba. Tak więc w każdym z takich przypadków proszę zgłaszać stosowne zastrzeżenia. Zapewniam, że Prezydium Sejmu z całą powagą rozpatrzy wszystkie tego rodzaju uwagi.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#Marszalek">Proszę pana posła Tadeusza Maćkałę o zabranie głosu w imieniu Platformy Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PoselTadeuszMackala">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przystępując do omówienia projektów ustaw: Prawo o ustroju sądów administracyjnych, o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Przepisy wprowadzające ustawę Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, przedstawionych przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej (druki nr 18, 19 i 20), należy na wstępie zaznaczyć, że przedłożenie wyżej wymienionych projektów jest wypełnieniem dyspozycji art. 176 i art. 236 konstytucji, które dają Sejmowi 5 lat na wprowadzenie dwuinstancyjnego modelu sądownictwa administracyjnego. Propozycje prezydenta są pierwszymi, ale nie jedynymi złożonymi w Sejmie projektami wypełniającymi dyspozycje wyżej wymienionych norm. Była już tutaj mowa o projektach poselskich, zawartych w drukach nr 77, 78 i 79.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#PoselTadeuszMackala">Potrzeba utworzenia dwuinstancyjnego sądownictwa administracyjnego nie jest chyba przez nikogo kwestionowana i nie budzi kontrowersji. Wielu komentatorów twierdzi, że należało już wcześnej uchwalić wymienione projekty ustaw. Po bliższej analizie przedłożonych przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projektów pojawiają się jednak pewne kontrowersje. Już art. 1 ust. 2 Prawa o ustroju sądów administracyjnych daje powody do wątpliwości co do zbyt rozszerzającego stosowania kontroli i sprawowania wymiaru sprawiedliwości w stosunku do upoważnienia konstytucyjnego. Bardzo poważne wątpliwości, zupełnie przeciwstawne do przesłanek projektów, aczkolwiek nie do końca podzielane - także przeze mnie - budzi fakt całkowitego oddzielenia sądownictwa administracyjnego od systemu sądów powszechnych i powierzenie funkcji nadzorczych prezesowi Naczelnego Sądu Administracyjnego i prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej, a nie ministrowi sprawiedliwości. Należy rozważyć ewentualność włączenia sądownictwa administracyjnego do systemu sądów powszechnych, oczywiście w zakresie możliwym bez zmiany konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#PoselTadeuszMackala">Obecny polski model, wzorowany na modelu austriackim, jest w Europie przykładem sądownictwa administracyjnego dość odosobnionym. Dość zaskakującym rozwiązaniem jest modyfikacja zawężająca w stosunku do ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym oraz o zmianie ustawy Kodeks postępowania administracyjnego, albowiem w projekcie i wymienionej ustawie są prawie identyczne katalogi wymogów stawianych sędziom sądu administracyjnego pierwszej instancji, z wyjątkiem pewnej kategorii osób, które na mocy ustawy z 1980 r. stały się sędziami. Chodzi o formułę sformułowaną w 1980 r. w sposób następujący: osoby, które w instytucjach publicznych przez okres 10 lat pozostawały na stanowiskach związanych ze sprawowaniem lub tworzeniem prawa administracyjnego.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#PoselTadeuszMackala">Przepraszam, tak jest w projekcie prezydenckim. Natomiast wspomniany termin nie tylko zawęża krąg potencjalnych sędziów, ale na dodatek jest bardzo nieprecyzyjny. Wydaje się celowe, chociażby ze względów kadrowych, zastosowanie kryterium z przytaczanej już tutaj ustawy z 1980 r. Kryterium to jest następujące: chodzi o osoby, które pozostają przez 10 lat na samodzielnym stanowisku w organach administracji państwowej - teraz chyba należałoby przyjąć: publicznej - z którym związana była praktyka prawnicza. Jest pewna różnica pomiędzy obydwoma kryteriami, myślę, że dość istotna. Kwalifikowanie do korpusu sędziów sądów administracyjnych pierwszej instancji według powyższego pozwoli z całą pewnością sięgnąć do kadr pracujących w samorządowych kolegiach odwoławczych, w przeciwnym wypadku byłyby pewne wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#PoselTadeuszMackala">W projekcie praktycznie pominięto zagadnienie sądów dyscyplinarnych dla sędziów sądu administracyjnego. Niepokojąca jest próba przerzucenia części kosztów funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości w postaci kosztów pomocy prawnej z budżetu państwa na Naczelną Radę Adwokacką i Krajową Radę Radców Prawnych. Jako wadliwy należy też ocenić fakt braku kadencyjności prezesów sądów administracyjnych pierwszej instancji, o czym zresztą mówili już tutaj moi przedmówcy. Zgodnie z art. 17 projektu ustawy należy przyjąć, iż praktycznie każde województwo będzie miało na swoim obszarze sąd administracyjny pierwszej instancji.</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#PoselTadeuszMackala">Biorąc powyższe pod uwagę oraz wysokość uposażeń sędziów powszechnych sądów okręgowych, uwarunkowania środowiskowe, a także względy finansowe, przyznanie sędziom sądów administracyjnych pierwszej instancji uposażeń sędziów sądów apelacyjnych wydaje się całkowicie nieuzasadnione. Mógłby nastąpić gwałtowny i bardzo szkodliwy odpływ najlepszych sędziów z sądów powszechnych do sądów administracyjnych pierwszej instancji. W przypadku sędziego okręgowego współczynnik uposażenia wynosi 3,6, natomiast w przypadku sędziego apelacyjnego - 4,3, przy zdecydowanym zróżnicowaniu obciążeniem spraw w sądzie okręgowym i administracyjnym pierwszej instancji.</u>
          <u xml:id="u-17.7" who="#PoselTadeuszMackala">Decyzja o uchwaleniu odrębnej ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi oprócz pozytywnego aspektu, jakim jest kompletność, skutkuje także tym, iż zdecydowana większość przepisów ustawy jest powtórzeniem przepisów zawartych w Kodeksie postępowania cywilnego, co z punktu widzenia zasad legislacji wydaje się błędne. Wątpliwości konstytucyjne nasuwa też treść art. 3 powyższej ustawy, wprowadzającego de facto możliwość rozszerzenia ustawami szczególnymi konstytucyjnej normy kontroli działalności administracji publicznej.</u>
          <u xml:id="u-17.8" who="#PoselTadeuszMackala">Projekt ustawy Przepisy wprowadzające ustawę Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę o postępowaniu przed sądami administracyjnymi należy ocenić jako niekompletny i niekonsekwentny choćby tylko z tego powodu, iż pozostawia w gestii sądów administracyjnych sprawy dotyczące stosunków pracy, w tym stosunku pracy na podstawie mianowania - powinna to być kompetencja sądów powszechnych - czy też pominięcia zmiany ustawy o Sądzie Najwyższym. Niezależnie od tego przedstawiony projekt precyzuje terminy i zasady wejścia w życie wyżej wymienionych projektów ustaw wprowadzających dwuinstancyjność sądownictwa administracyjnego oraz zmiany licznych ustaw wynikające z konieczności dostosowania ich do nowego modelu sądownictwa administracyjnego.</u>
          <u xml:id="u-17.9" who="#PoselTadeuszMackala">Wyżej wymienione projekty ustaw nie są sprzeczne z prawem Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-17.10" who="#PoselTadeuszMackala">Proponowany przez projektodawcę model ustrojowy sądownictwa administracyjnego zakłada w swej istocie dwuinstancyjny tok postępowania administracyjnego i dwuinstancyjne sądownictwo administracyjne o charakterze kasacyjnych, a więc w istocie model czteroinstancyjnego postępowania w sprawach administracyjnych. Wydaje się, iż jest to model bardzo kosztowny, szalenie wydłużający i tak już długotrwały tok postępowania administracyjnego zmierzającego do uzyskania określonego skutku przez stronę postępowania, na dodatek bardzo uciążliwy dla obywateli, bo wymuszający częste wyjazdy do dużych miast. To w dużych miastach będą sądy administracyjne pierwszej instancji.</u>
          <u xml:id="u-17.11" who="#PoselTadeuszMackala">W chwili obecnej regułą postępowania administracyjnego jest to, że organ administracyjny drugiej instancji prawie zawsze podtrzymuje decyzje organu pierwszej instancji lub co najwyżej kieruje sprawę do ponownego rozpatrzenia przez ten organ. Potwierdzają to badania Instytutu Spraw Publicznych. Skoro tak jest, to jest chyba zupełnie celowe zrezygnowanie z tego dość fikcyjnego, zwłaszcza w strukturach administracji rządowej, postępowania odwoławczego. W związku z powyższym należy poważnie rozważyć inny model sądownictwa administracyjnego, a mianowicie taki, w którym pierwszy poziom stanowiłyby okręgowe sądy administracyjne tworzone na bazie dotychczasowych kolegiów odwoławczych działające na obszarze kilku powiatów, drugi poziom to byłyby sądy wojewódzkie tworzone na bazie obecnych ośrodków zamiejscowych Naczelnego Sądu Administracyjnego - sądy te byłyby pierwszą instancją dla spraw ze skarg na decyzję organów wojewódzkich i drugą instancją rozpoznającą środki odwoławcze od orzeczeń wydawanych przez sądy okręgowe - trzeci poziom, Naczelny Sąd Administracyjny, byłby drugą instancją rozpoznającą środki odwoławcze od orzeczeń sądów wojewódzkich i sprawowałby nadzór nad całością orzecznictwa w sprawach administracyjnych, przy czym należy zaznaczyć, że sądy obu instancji miałyby prawo do merytorycznego i wiążącego rozstrzygania spraw, a nie tylko do unieważniania bądź uchylania decyzji. Takie postępowanie będzie sprawniejsze i efektywniejsze.</u>
          <u xml:id="u-17.12" who="#PoselTadeuszMackala">Powyższy model sądownictwa został zaprezentowany w poselskich projektach ustaw o ustroju sądów administracyjnych, o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, przepisy wprowadzające ustawę o ustroju sądów administracyjnych i ustawę o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w drukach sejmowych nr 77, 78 i 79.</u>
          <u xml:id="u-17.13" who="#PoselTadeuszMackala">Należy skonstatować, iż z porównania obu rozwiązań ustrojowych wynika, że projekt poselski jest jasny, bardziej spójny, gwarantuje dużą sprawność i efektywność sądowego postępowania administracyjnego. Jest oszczędny i łatwiejszy do wdrożenia.</u>
          <u xml:id="u-17.14" who="#PoselTadeuszMackala">Klub Poselski Platformy Obywatelskiej opowiada się stanowczo za rozwiązaniami zawartymi w poselskich projektach z druków nr 77, 78 i 79, uznając je za bardziej odpowiednie dla polskich realiów. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#Marszalek">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#Marszalek">Teraz zabierze głos pani poseł Danuta Hojarska z Samoobrony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PoselDanutaHojarska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona zaprezentować stanowisko w sprawie przedstawionych projektów ustaw autorstwa prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie Prawa o ustroju sądów administracyjnych, ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, przepisów wprowadzających ustawę Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#PoselDanutaHojarska">Konsekwencją uchwalenia nowej ustawy zasadniczej Konstytucji Rzeczypospolitej dnia 2 kwietnia 1997 r. jest konieczność przeprowadzenia zmian obowiązujących kodyfikacji prawnych dostosowujących je do postanowień konstytucji. Dostosowanie sądownictwa administracyjnego i jego kompetencji do treści konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej jest niezbędne. Oczywista, niepodlegająca dyskusji jest potrzeba zabezpieczenia dwuinstancyjności w postępowaniu administracyjnym. Przedstawione projekty wymagają jednak dopracowania.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#PoselDanutaHojarska">Pragnę podnieść w szczególności pewne aspekty, które w pierwszej kolejności winny być uwzględnione przy opracowaniu poprawek do projektu. Zwraca uwagę pominięcie wymogu dla sędziego Naczelnego Sądu Administracyjnego posiadania obywatelstwa polskiego i korzystania z pełni praw cywilnych i publicznych zgodnie z treścią art. 7 pkt 2 przedłożonego projektu. Nie można uznać, że jest to błąd maszynowy. Nakładając obowiązek składania oświadczeń o stanie majątkowych przez sędziów sądu administracyjnego, należy ustalić, w jakim zakresie podlegać mogą one ujawnieniu. Te wątpliwości istniały w stosunku do innych grup zobligowanych do ujawnienia stanu majątkowego. Brak uzasadnienia, by pozostawić bez regulacji sprawę, czy i w jakich okolicznościach i w jakim zakresie mogą one zostać udostępnione. Doprecyzowanie w tym zakresie wiąże się z potrzebą szczególnej ochrony sędziów.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#PoselDanutaHojarska">W pełni należy zaakceptować regulacje w przedmiocie prawa do świadczenia pomocy prawnej co do zasady. Nie do przyjęcia jest jednak projektowane tworzenie środków specjalnych służących do opłacania adwokatów i radców prawnych ustanowionych do świadczenia pomocy prawnej poprzez obciążenie wpłatami na ich tworzenie Naczelnej Rady Adwokackiej i Krajowej Rady Radców Prawnych na wniosek prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego. Z dotychczasowej praktyki udzielania tego rodzaju pomocy przed sądami powszechnymi wynika, że kwoty przyznanych honorariów na rzecz adwokatów i radców prawnych mieszczą w dolnych granicach, często nie pokrywają ponoszonych kosztów. Dodatkowe obciążenie korporacji adwokatów i radców prawnych utrzymujących się wyłącznie ze składek ich członków nie jest niczym uzasadnione. Projektowane unormowania stawiają adwokatów i radców prawnych w sytuacji przymusu świadczenia usług adwokackich, i to przy użyciu własnych środków pieniężnych.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#PoselDanutaHojarska">Dokonując powołania i wyodrębniania pionu sądownictwa administracyjnego obok sądów powszechnych i sądów wojskowych oraz konstytucyjnego Sądu Najwyższego słusznie w założeniach projektu zdeterminowano rozgraniczenie ich zadań celem uniknięcia sporów kompetencyjnych. Określenie, że sprawy ze stosunku pracy na podstawie mianowania będą rozpatrywane przez sądy administracyjne, spowoduje odejście od praktyki jednolitej ochrony stosunku pracy bez względu na tryb i formę jego nawiązania. Wydawałoby się oczywiste, że należy zostawić całość zagadnień z zakresu stosunków cywilnych pracy pod jurysdykcją sądów powszechnych.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#PoselDanutaHojarska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Drugim prezentowanym projektem jest ustawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Przedstawiony projekt zawiera w znacznej części regulacje zawarte w Kodeksie postępowania cywilnego. Wydaje się zbędne i niepotrzebne powielanie istniejących i stosowanych norm prawnych. Wystarczające byłoby zawarcie jedynie przepisów w sprawach, które z uwagi na specyfikę sądownictwa administracyjnego będą wymagały odrębnych unormowań, a w pozostałym nieuregulowanym zakresie przyjąć zasadę obowiązywania istniejącego Kodeksu postępowania cywilnego.</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#PoselDanutaHojarska">Przeanalizować należy dokładnie sprawę nazewnictwa sądów administracyjnych, tak by była zachowana zdecydowana ich odrębność ze wskazaniem w sposób czytelny instancyjności.</u>
          <u xml:id="u-19.7" who="#PoselDanutaHojarska">Sprawą oczywistą jest wymóg, by nastąpiło doprecyzowanie, kiedy uznaje się prawomocność decyzji, biorąc pod uwagę wprowadzenie dwuinstancyjności postępowania. Z uwagi na szczególną funkcję, którą spełnia pion sądownictwa administracyjnego, trzeba uściślić terminy, w jakich winny zapadać orzeczenia, tak by można było określić jasno, w którym momencie można mówić o przewlekłości postępowania. W innym wypadku skarżący nie będzie wiedział, kiedy może skorzystać z prawa do zaskarżenia postępowania z uwagi na przewlekłość, i tym samym w nieskończoność będzie się oczekiwać na zakończenie postępowania administracyjnego.</u>
          <u xml:id="u-19.8" who="#PoselDanutaHojarska">W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona proszę o skierowanie całości pakietu projektów ustaw celem podjęcia dalszych prac do komisji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#Marszalek">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#Marszalek">Proszę o zabranie głosu pana posła Zbigniewa Ziobro z Prawa i Sprawiedliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PoselZbigniewZiobro">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedmiotem dzisiejszej debaty są zgłoszone przez urząd prezydenta projekty ustaw dotyczące sądownictwa administracyjnego, a konkretnie propozycje regulacji zagadnień ustroju sądownictwa administracyjnego, postępowania przed tymi sądami i oczywiście niezbędne w takim przypadku przepisy wprowadzające. Zarówno pakiet projektów zgłoszonych przez prezydenta, jak też rozpatrywany przed dwoma tygodniami pakiet projektów poselskich dotyczą tej samej materii. Projekty te są odpowiedzią na postanowienie konstytucji, która przesądziła konieczność wprowadzenia w życie co najmniej dwuinstancyjnego postępowania przed sądami administracyjnymi. Jakkolwiek pakiet poselski był już przedmiotem debaty, to jednak w trakcie omawiania pakietu prezydenckiego nie da się uniknąć pewnych rozważań o charakterze porównawczym dotyczących obu propozycji. Można powiedzieć, że takie rozważania nasuwają się same przez się. Obie propozycje, zarówno prezydencka, jak i poselska, opierają się na założeniu, że sądownictwo administracyjne tworzy całkowicie odrębny pion sądownictwa, oprócz sądów powszechnych, sądów wojskowych i Sądu Najwyższego. Poza tym podobieństwem w zasadzie można już tylko dostrzegać różnice. Otóż propozycja prezydenta wpisuje się w dotychczasową tradycję sądownictwa administracyjnego w Polsce w taki sposób, że ogranicza rolę sądu do kontroli legalności działania administracji publicznej, odrzucając merytoryczne rozstrzyganie spraw przez te sądy. Jako zasadę przyjmuje więc postępowanie kasacyjne. Zupełnie inny model sądownictwa administracyjnego zawierają projekty poselskie. Zostały w nich zawarte rozwiązania prawne, których wprowadzenie w życie oznaczałoby daleko idącą zmianę ustroju Rzeczypospolitej. Otóż, po pierwsze, likwidacji miałaby ulec druga instancja w postępowaniu administracyjnym. Po drugie, co się z tym wiąże, doszłoby do odejścia od zasady, jaką jest dziś postępowanie kasacyjne, na rzecz rozstrzygania spraw co do meritum przez sądy administracyjne, a to właśnie byłaby konsekwencja najdalej idąca w zakresie zmian ustroju państwa. Oto bowiem, odnosząc to do stanu dzisiejszego, mielibyśmy do czynienia z sądem, którego orzeczenie zastępowałoby decyzję administracyjną. Tym samym sądy przejęłyby zadanie współadministrowania państwem. Rezultatem przyjęcia takiego modelu byłaby zatem zmiana ustroju Rzeczypospolitej opartego na trójpodziale władz z istotnym przesunięciem siły ciężkości na rzecz władzy sądowniczej. Wątpliwości budzi również w stosunku do inicjatywy poselskiej praktyczny aspekt tych propozycji. Otóż wbrew intencjom projektodawców - o których wspominał tutaj przed chwilą mój przedmówca - tak znaczące rozszerzenie zakresu kognicji sądowej sądownictwa administracyjnego musiałoby realnie spowodować niebezpieczeństwo wydłużenia postępowań sądowych. Przeciążenie liczbą rozpoznawanych spraw, tak dobrze znane sądownictwu powszechnemu, może przecież szybko doprowadzić do poważnych zaległości, tym bardziej że sądy musiałyby rozpatrywać sprawy nie tylko pod kątem formalnym, ale również co do meritum. Istnieje więc niebezpieczeństwo, że ochrona sądowa obywatela po długim okresie wyczekiwania w wielu przypadkach mogłaby stać się bezprzedmiotowa. Odnosząc się do propozycji prezydenckiej, w której przyjęty model sądownictwa administracyjnego co do zasady popieramy, należy zważyć, iż propozycja ta, mimo generalnie wysokich walorów legislacyjnych, nie jest niestety wolna od chybionych rozwiązań, a niekiedy wręcz rozwiązań oczywiście błędnych, których usunięcie wymaga wnikliwych prac w komisji. Nie wchodząc w cały szereg problemów szczegółowych - będzie na to czas właśnie w trakcie prac komisji - z których niektóre słusznie zostały wytknięte w załączonych do projektów opiniach Krajowej Rady Sądownictwa oraz Sądu Najwyższego, warto skoncentrować się na problemach zasadniczych. Otóż, po pierwsze, wprowadzenie drugiej instancji w sądownictwie administracyjnym z natury rzeczy wydłuży postępowanie i wydłuży czas oczekiwania na załatwienie sprawy. Będziemy więc mieli do czynienia z dwuinstancyjnym postępowaniem administracyjnym i dwuinstancyjnym sądownictwem administracyjnym. Tym samym realna staje się perspektywa powstania zatorów w sądach, a w dalszej konsekwencji taki stan rzeczy nie tyle może prowadzić, ile - co wynika z litery projektu - będzie prowadzić, jeśli nie dojdzie do istotnych zmian, do zmniejszenia skuteczności i sprawności działania administracji w Polsce w ogóle. To niebezpieczeństwo wydaje się być niemal nieuchronne, gdy zostanie przyjęta propozycja, że z obecnych składów sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego tworzone będą sądy pierwszej instancji oraz nowy zespół sędziów orzekających w NSA. Braki kadrowe, ale też techniki organizacyjne będą musiały doprowadzić do powstania przewlekłości postępowań i nieuchronnie czas postępowań będzie się wydłużał. Oparcie działalności sądów wyłącznie na dotychczasowych ośrodkach zamiejscowych plus jeszcze dwa dodatkowe ośrodki - jeden w Bydgoszczy bądź w Toruniu oraz planowany w Olsztynie - to zdaniem Prawa i Sprawiedliwości wyraźnie za mało. Zdaniem naszego klubu, jeśli przyjąć w ogóle model prezydencki, niezbędne jest zwiększenie liczby tych sądów co najmniej do liczby województw, jaką mamy w tej chwili w Polsce. Drugi zasadniczy problem w projekcie przedstawionym przez prezydenta, który budzi niezrozumienie, a wręcz, powiedziałbym, wywołuje niepokój, to propozycje rozwiązań ustrojowo-organizacyjnych, które nadają zwierzchni nadzór nad administracją sądową sądów administracyjnych prezesowi Naczelnego Sądu Administracyjnego. Otóż wedle projektu prezes NSA ma odpowiadać nie tylko za organizację i funkcjonowanie NSA, jak to ma miejsce dzisiaj, ale również wszystkich pozostałych sądów administracyjnych. Innymi słowy, uprawnienia w zakresie nadzoru administracyjnego, jakie minister sprawiedliwości posiada wobec sądów powszechnych, projekt niejako na zasadzie analogii powierza prezesowi NSA. Przecież nie sposób nie zgodzić się ze stwierdzeniem, że zapewnienie sprawnego funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości to zadanie władzy wykonawczej i w żadnym razie nie jest to sfera ingerowania w wymiar sprawiedliwości, a tym bardziej w sędziowską niezawisłość. W uzasadnieniu projektu poselskiego słusznie zauważono, że powierzenie prezesowi NSA roli organu nadzorującego administrację sądową w całym systemie sądów administracyjnych sprowadzałoby go niejako do roli superministra do spraw sądownictwa administracyjnego, niepodlegającego ani odpowiedzialności politycznej, ani parlamentarnej. Paradoksalnie właśnie taki stan rzeczy mógłby prowadzić do zagrożenia niezawisłości sędziowskiej. Nawiasem mówiąc, w projekcie poselskim przyznaje się omawiane kompetencje w zakresie nadzoru administracyjnego urzędowi prezydenta, co naszym zdaniem również nie jest uzasadnione. Klub Prawa i Sprawiedliwości stoi na stanowisku, że powierzenie takiej roli w sposób naturalny należy się ministrowi sprawiedliwości. Nawiązując do wypowiedzi pana posła Kurczuka, który zwrócił uwagę na to, że wprowadzenie dwuinstancyjnego sądownictwa administracyjnego w Polsce niechybnie może doprowadzić - w związku z kłopotami budżetowymi, kłopotami dotyczącymi tworzenia nowej infrastruktury - do przewlekłości postępowania, chciałbym zaapelować, aby Wysoka Izba zechciała rozważyć: Czy wprowadzenie w tej sytuacji modelu sądownictwa administracyjnego opartego na dwóch instancjach będzie rzeczywiście spełniać swoje zadania? Czy zapewni rozpoznawanie spraw w rozsądnym terminie? Czy też przeciwnie - sprawi, że ochrona prawna w tym zakresie obywateli będzie należeć do sfery fikcji? Takie niebezpieczeństwo istnieje i myślę, że takie pytanie należy głośno zadać.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#PoselZbigniewZiobro">Wysoka Izbo! Miarą oceny projektów, a zarazem głównym celem, do ktorego będzie dążył klub Prawa i Sprawiedliwości podczas prac nad projektami, będzie zapewnienie naszym obywatelom powszechnego dostępu do sądownictwa administracyjnego, gwarantującego sprawność, profesjonalizm i szybkość postępowania. Oceniając propozycję prezydencką z tego punktu widzenia, trzeba stwierdzić, że mimo - o czym już mówiłem - wysokich walorów legislacyjnych posiada on wiele słabych stron; trzeba to będzie zmodyfikować bądź dopracować w czasie prac legislacyjnych w komisji. W związku z powyższym klub Prawa i Sprawiedliwości wnosi o przesłanie projektów do komisji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Tomasz Nałęcz)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Janusza Dobrosza z Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PoselJanuszDobrosz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Na kanwie tej dyskusji można też wyciągnąć jeden wniosek, że to, że nie rozpatrywaliśmy obu projektów, to znaczy i prezydenckiego, i poselskiego razem, doprowadziło w efekcie do tego, że i tak dyskutujemy o obu projektach i paradoks polega na tym, że projekt poselski jest czytany po raz drugi w pierwszym czytaniu. Bo jeżeli się do niego odnosimy dzisiaj w kontekście projektu prezydenckiego, to z tego wszystkiego cała ta dyskusja zubożała, a i tak do pewnych kwestii się odnosimy, czyli czas, można powiedzieć, i tak jest poświęcony tym obu projektom. Było to niewątpliwie złe rozstrzygnięcie, niefortunne i spowodowało wiele zamieszania i z wieloma uwagami zgłoszonymi tutaj przez posła Kurczuka Klub Parlamentarny PSL się identyfikuje.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#PoselJanuszDobrosz">Trzeba powiedzieć wyraźnie, i to mój klub parlamentarny wielokrotnie z tej trybuny akcentował, że fundamentem silnego, sprawnego, sprawiedliwego państwa jest ocena przez społeczeństwo, przez naród jego stanu, jeśli chodzi o dostępność obywateli do sądownictwa i o to, jak szybko reaguje i czy w sporze, co jest paradoksalne, pomiędzy obywatelem a instytucjami tego państwa obywatel ma prawa i czy te prawa są respektowane. Wydaje mi się, że projekty prezydenckie w jakiś sposób te kwestie rozwiązują. Myślę, że one pewne sprawy stawiają po raz pierwszy w takim świetle. My zapominamy o jednym, że za czasów poprzedniego systemu, kiedy sądownictwo było wykorzystywane w różnych grach politycznych, pewną jaskółką, która pokazywała, że może być inaczej, było powołane w 1980 r. sądownictwo administracyjne, Naczelny Sąd Administracyjny. On pierwszy w niektórych sporach rozstrzygał zgodnie z elementarnymi zasadami prawa i zaczynał mieć poważny szacunek w społeczeństwie. Mnie się wydaje, że zapominamy o tym fakcie.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#PoselJanuszDobrosz">Generalnie w opinii Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego inicjatywy prezydenckie kompleksowego uregulowania Prawa o ustroju sądów administracyjnych wraz z ustawami o postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz Przepisami wprowadzającymi ustawę Prawo o ustroju sądów administracyjnych wydają się słuszne. Zarzut, że w jednych przepisach jakby powiela się inne przepisy z tychże projektów, chyba nie jest słuszny, bo zamieszanie często polega na tym, że szuka się przeróżnych rozwiązań w różnych rozstrzygnięciach prawnych. My w wielu kwestiach powinniśmy jednak bardziej kodeksowo do pewnych spraw podchodzić. Mnie się wydaje, że te trzy projekty w tym kontekście tym warunkom sprostały. Mam nadzieję, że jeżeli w tym duchu będziemy nad nimi dyskutować w komisji, ta główna ich myśl zostanie zrealizowana.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#PoselJanuszDobrosz">Niewątpliwie prezydent swoimi projektami, które - notabene też słuszna krytyka - są dość późno rozstrzygane, wychodzi naprzeciw dyspozycji konstytucji. Tutaj nikt nie robi żadnej łaski, najzwyczajniej w świecie Wysoka Izba jest zobowiązana do przeprowadzenia całego procesu legislacyjnego, który po prostu wynika z konstytucji, a my w jakiś sposób jesteśmy strażnikami najwyższego aktu prawnego, który rozstrzyga o innych aktach prawnych.</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#PoselJanuszDobrosz">Myślę też, że ponieważ powstały nowe instytucje państwa, instytucje samorządowe - przecież powstały w międzyczasie samorządy na szczeblu powiatowym i wojewódzkim - w sporach kompetencyjnych jest niezbędne sądownictwo administracyjne mimo wszystko, mimo tych różnych uwag dzisiaj padających, że dwuinstancyjność sprawi, iż wydłuży się procedura. Ale żeby zachować elementarne zasady porządku prawnego i państwa prawa, jednak jesteśmy zobowiązani tego rodzaju rozstrzygnięcia wprowadzić.</u>
          <u xml:id="u-24.5" who="#PoselJanuszDobrosz">Myślę też, że w tych projektach pojawiły się rozwiązania, które dają obywatelowi, w kontekście jego sporu z organami państwa, z administracją, potężną często administracją, możliwości również zastępstwa procesowego. Dzisiaj wiemy, jak wielka jest bieda w kraju, jak wiele jest spraw, które z punktu widzenia prawa byłyby do rozstrzygnięcia na rzecz obywatela, a dlatego że on jest ubogi i nie jest w stanie po prostu sobie z tym wszystkim poradzić przy tym potwornym bezrobociu, to jednak trzeba do niego rękę wyciągnąć, bo prawo jest wtedy szanowane, wtedy państwo jest szanowane, kiedy każdy obywatel ma dostępność do rozstrzygnięć prawnych wynikającą z tego, że ma do tego prawo, a nie że ma na to pieniądze. Poszczególne rozwiązania, które w projekcie prezydenckim się znajdują, taką nadzieję po prostu dają.</u>
          <u xml:id="u-24.6" who="#PoselJanuszDobrosz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Kontrola, która jest tutaj wpleciona w projekt ustawy o ustroju sądów administracyjnych, też jakby daje to, że sądy administracyjne orzekać będą i rozstrzygać właśnie w sprawach indywidualnych pomiędzy obywatelem a uchwałami samorządu terytorialnego, bo te spory często pojawiają się, Wysoka Izbo, nawet na linii np. sejmik wojewódzki a urząd wojewody jako np. urząd administracji rządowej. To na pewno dobremu wizerunkowi państwa nie służy.</u>
          <u xml:id="u-24.7" who="#PoselJanuszDobrosz">Logiczne wydaje się zaproponowane rozwiązanie, by nowa struktura organizacyjna obejmowała istniejący Naczelny Sąd Administracyjny. To ułatwi tworzenie jednostek, nowo tworzone sądy administracyjne I instancji będą jakby oparte na tej opoce. Naczelny Sąd Administracyjny będzie sprawował nadzór w zakresie orzekania nad działalnością sądów administracyjnych I instancji. Oczywiście są też kwestie dyskusyjne, które dzisiaj tu już były poruszane, ile tych sądów ma być, w projekcie ustawy tego dokładnie nie ma. Może jednak faktycznie, choć województwa są o różnym ciężarze gatunkowym, o różnej wielkości populacji ludzkiej, można byłoby się zastanowić, czy jednak to ujednolicenie nie byłoby wskazane, żeby były w każdym województwie. Ale to jest kwestia dyskusyjna. Myślę, że podczas pracy nad ustawami w komisji się do jakiegoś modus vivendi dojdzie. Ale na pewno pewne wątpliwości, one dzisiaj też zostały zgłoszone, w projekcie prezydenckim mogą budzić te rozstrzygnięcia i te propozycje, które mówią o pełnym zwierzchnictwie prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego w zakresie wszystkich tych kompetencji, bo załamuje to pewne rozwiązania ustrojowe i faktycznie jakby w jakiś sposób deprecjonuje ministra sprawiedliwości. Czy my chcemy, czy nie chcemy, takie odczucie po prostu w tej sprawie może być, a nawet na pewno będzie. Natomiast słuszne wydaje się wprowadzenie rozstrzygnięć, które faktycznie wychodzą naprzeciw takiemu postępowaniu, w którym jest szansa na szybkie załatwienie sprawy, ale jednak na to wszystko trzeba będzie patrzeć pod kątem praktyki.</u>
          <u xml:id="u-24.8" who="#PoselJanuszDobrosz">Te sprawy, nawet takie szczegółowe, dotyczące kompetencji, dotyczące rozstrzygnięć na wzór amerykański, bo w zasadzie są propozycje, jeśli chodzi o sprawy rozwiązywane w przyspieszonym tempie, samodzielnego podejmowania czynności postępowania mediacyjnego, to jest wzór amerykański. Tutaj zobaczymy, jak to będzie w praktyce wyglądało. Mnie się wydaje, że skoro są te różne kryteria zawodowe, można by było się zastanowić, bo faktycznie jest dużo osób, które kończą studia prawnicze, ale w niepełnym wymiarze, to znaczy administrację, czy też z pewną preferencją dla referendarzy, jeśli chodzi o sądownictwo administracyjne, czy nie można byłoby przyjąć, że to wystarczy, jeśli chodzi o tę kategorię wykształcenia, bo często ci ludzie są jakby zawieszeni, mają to wykształcenie i kompetencje, które mogłyby ich do tego predysponować, a nie ma takich szans.</u>
          <u xml:id="u-24.9" who="#PoselJanuszDobrosz">Ale jak wiemy, przy całej ocenie pozytywnej tych projektów, diabeł tkwi w szczegółach i też, jak było to wyartykułowane, powiedziane, z wieloma uwagami, które były w opinii zarówno Krajowej Rady Sądownictwa, jak i Sądu Najwyższego, należałoby się zgodzić. Po prostu trzeba byłoby w komisjach bardzo wnikliwie nad tymi propozycjami dyskutować, żeby pewnej konstrukcji nie załamać, żeby to sądownictwo administracyjne rodzące się w nowej formule na samym początku nie miało po prostu poważnych zastrzeżeń społecznych i wewnątrzprawnych. Trzeba powiedzieć też wyraźnie, że skoro te projekty mają określoną filozofię, dotyczy to zresztą również postępowania przed sądami administracyjnymi, to jednak nie wiem, na ile będzie możliwe pogodzenie również tych ciekawych projektów poselskich, bo są pewne kwestie, które są diametralnie inne, i pogodzenie wody z ogniem będzie szalenie trudne. Ale biorąc powyższe pod uwagę, mamy nadzieję, że do jakiegoś kompromisu dojdzie. Jest niestety też kwestia czasu, bo te rozstrzygnięcia konstytucyjne trzeba by dość szybko podjąć, a przecież materia jest tak skomplikowana, że musimy mieć na to czas.</u>
          <u xml:id="u-24.10" who="#PoselJanuszDobrosz">Klub parlamentarny stoi na stanowisku, żeby te wszystkie projekty przekazać do komisji. Uważamy, że z tych rozstrzygnięć i z tych propozycji, które są zawarte w projektach prezydenckich, te, które nie budzą żadnej wąpliwości, powinny - można tak powiedzieć - w pierwszej kolejności być przyjęte w trakcie prac komisji, a szersza dyskusja powinna być nad tymi sprawami, które były wyartykułowane w opinii Krajowej Rady Sądownictwa czy Sądu Najwyższego, w kontekście również projektów, propozycji poselskich. Może ta pragmatyka pracy nad ustawami spowoduje, że przyjmiemy dobre rozstrzygnięcia, a na pewno tego oczekują obywatele, tego oczekuje wymiar sprawiedliwości. Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Bohdana Kopczyńskiego z Klubu Parlamentarnego Ligi Polskich Rodzin.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#PoselBohdanKopczynski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W ramach inicjatywy ustawodawczej prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej rozpoznajemy trzy projekty ustaw dotyczących sądów administracyjnych: 1) Prawo o ustroju sądów administracyjnych, 2) o postępowaniu przed sądami administracyjnymi i 3) Przepisy wprowadzające ustawę Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#PoselBohdanKopczynski">Na wstępie musimy postawić sobie zasadnicze pytanie: Czy w niniejszej sprawie, to jest co do wskazywanych ustaw dotyczących sądów administracyjnych, prezydent Rzeczypospolitej ma czynną legitymację do występowania z taką inicjatywą ustawodawczą? A może to przesądzić kwestię dalszego procedowania nad tymi trzema projektami ustaw związanych z sądownictwem administracyjnym.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#PoselBohdanKopczynski">Otóż art. 118 ust. 1 konstytucji ustala, że: ˝Inicjatywa ustawodawcza przysługuje posłom, Senatowi, Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej i Radzie Ministrów˝. Jest to tzw. przepis generalny, tzn. lex generalis. Ale w projektowanych ustawach dotyczących sądów administracyjnych inicjator tych ustaw, prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, nie uwzględnia stanu prawnego, iż inicjatywa ustawodawcza nie może się opierać na art. 118 ust. 1 konstytucji, lecz w tym zakresie inicjatywa ustawodawcza została zastrzeżona wyłącznie w art. 236 konstytucji dla Rady Ministrów. Art. 236 konstytucji usytuowany jest w rozdz. XIII pt. ˝Przepisy przejściowe i końcowe˝. Jest więc art. 236 konstytucji przepisem szczególnym, to jest lex specialis do art. 118 ust. 1 konstytucji, który, jak wskazywałem, jest przepisem ogólnym, to jest lex generalis. Zatem art. 236 ust. 1 i 2 konstytucji jako przepis szczególny nakazuje Radzie Ministrów - a nie prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej - aby w okresie dwóch lat od dnia wejścia w życie konstytucji..., a ust. 2 tegoż art. 236 nakazuje Radzie Ministrów, aby w terminie przed upływem pięciu lat wprowadziła zasadę sądownictwa ˝co najmniej dwuinstancyjnego˝, co odnosi się też do sądownictwa administracyjnego. Oznacza to, że ustawodawca konstytucyjny zlecił wykonanie tego zadania władzy wykonawczej - Radzie Ministrów. Ratio legis leży i w tym, że Rada Ministrów jest trzonem władzy wykonawczej, ma organy wyspecjalizowane do tworzenia projektów ustaw związanych również z sądownictwem powszechnym i szczególnym, jakim są sądy administracyjne. Dlatego właśnie to zadanie specjalne znajduje się w przepisach przejściowych i końcowych w art. 236 konstytucji. Innymi słowy, prezydent Rzeczypospolitej Polskiej nie ma tutaj inicjatywy ustawodawczej jako władza wykonawcza w ramach trójpodziału władzy, o jakim mówi art. 10 konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#PoselBohdanKopczynski">W tym miejscu trzeba uznać za wysoce trafną ostrą krytykę wskazanych trzech projektów ustaw dotyczących sądów administracyjnych, to jest Krajowej Rady Sądownictwa i Sądu Najwyższego. Więcej, należy ze zdziwieniem przyjąć, że urząd prezydenta w swoich projektach zlekceważył krytykę wskazanych organów konstytucyjnych. W krytyce Krajowej Rady Sądownictwa słusznie podnosi się, że 3/4 przepisów w projektach ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi to niemal dosłowne powtórzenie Kodeksu postępowania cywilnego. Po drugie, proponowane rozwiązania prawne w tych ustawach to dziwolągi, w tym w nazewnictwie, brak logiki w tym zakresie. Natomiast skutki finansowe to rozrost biurokracji i etatyzacja, nie tylko przez burzenie struktur sądowych, bo powstałoby co najmniej 236 etatów sędziowskich w pierwszej instancji tych sądów administracyjnych plus około 500 etatów pracowników tych sądów, koszty finansowe przy rozruchu wyniosłyby ponad 305 mln zł, a stałe koszty są bliżej niedookreślone. Wynika to z pkt. IV uzasadnienia do projektu ustawy Przepisy wprowadzające ustawę Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#PoselBohdanKopczynski">Mając na uwadze fakt, iż inicjatywę ustawodawczą z art. 236 konstytucji ma jedynie Rada Ministrów, a nie ma inicjatywy ustawodawczej w tym zakresie prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, jak też mając na uwadze druzgocącą krytykę tych projektów dokonaną przez Krajową Radę Sądownictwa i Sąd Najwyższy, w imieniu Klubu Parlamentarnego Ligi Polskich Rodzin wnoszę o odrzucenie tych trzech projektów ustaw w pierwszym czytaniu, bo tak nakazuje też konstytucja w art. 236, a nie można przekraczać władzy ściśle zastrzeżonej w tym zakresie dla Rady Ministrów. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Kubicę z Klubu Parlamentarnego Unii Pracy.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#PoselJozefKubica">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Projekt ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi wchodzi w skład ustaw wprowadzających w życie dwuinstancyjność postępowania przed sądami, realizujących założenia przepisu art. 236 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Oparty jest na kierunkach wytyczonych właśnie w konstytucji oraz w postanowieniach Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych, a także Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, której Polska jest stroną. Projekt ten realizuje europejskie standardy procedury w postępowaniach sądowoadministracyjnych, wykorzystując przy tym zalecenia Komitetu Ministrów Rady Europy, a także orzecznictwo organów międzynarodowych.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#PoselJozefKubica">Założeniem projektu jest utworzenie struktury orzecznictwa administracyjnego zakładającego dwuszczeblowość. Przy takim założeniu sądy administracyjne orzekają w pierwszej instancji, a Naczelny Sąd Administracyjny jako sąd drugiej instancji. Należy podkreślić iż zmiany te wprowadzone zostaną przy niewielkich nakładach finansowych, biorąc pod uwagę założenie, że sądy administracyjne pierwszej instancji powstaną na bazie istniejących już ośrodków zamiejscowych Naczelnego Sądu Administracyjnego, a w miarę środków finansowych państwa - także jako nowo utworzone w tych województwach, w których nie ma ośrodków NSA. Założeniem jest, iż NSA będzie rozpoznawał wszelkie środki odwoławcze od orzeczeń sądów administracyjnych pierwszej instancji, to jest zażalenia i kasacje, sprawując nadzór judykacyjny.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#PoselJozefKubica">Projekt reguluje postępowania w sprawach sądowoadministracyjnych w sposób kompleksowy i pełny, bez - jak to było do tej pory - odsyłania do Kodeksu postępowania administracyjnego i Kodeksu postępowania cywilnego. Kompleksowe uregulowanie ma dodatkowo tę zaletę, iż przy stosowaniu pozwala na uniknięcie i prowadzi do wyeliminowania dotychczasowych wątpliwości intepretacyjnych oraz stworzenia jednoznacznych zasad procesowych. Nowa procedura ma zapewnić przede wszystkim wysoki standard ochrony praw stron postępowania, a także sprawne i szybkie rozpoznawanie spraw.</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#PoselJozefKubica">Z postanowień ogólnych zawartych w dziale I rozdział 1 wynika, tak jak dotychczas, iż przedmiotem postępowania jest kontrola legalności aktów administracyjnych i innych czynności z zakresu administracji publicznej, a także bezczynność organów. Projekt dopuszcza kontrolę legalności również w sprawach, które do tej pory były wyłączone z właściwości NSA. Dotyczy to w szczególności: spraw dyscyplinarnych; spraw ze stosunków służbowych (gdy dopuszczają to przepisy szczególne); zwolnień ze służby funkcjonariuszy UOP (bez względu na przyczynę zwolnienia); wiz i zezwoleń na przekroczenie przez cudzoziemca granicy państwa; zgody na ich wydalenie; zezwoleń dla cudzoziemców na zamieszkanie na czas oznaczony; azylu i wydalenia z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej; spraw należących do właściwości Komisji Odwoławczej przy Urzędzie Patentowym Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#PoselJozefKubica">Założeniem projektu jest rozpoznawanie przez sądy administracyjne pierwszej instancji wszystkich spraw sądowoadministracyjnych, z wyjątkiem spraw zastrzeżonych dla NSA. W pierwszej instancji sąd orzeka w składzie trzech sędziów, chyba że rozstrzygnięcia podejmowane są na posiedzeniu niejawnym. Novum stanowią przejęte z procedury cywilnej regulacje dotyczące wyłączenia sędziego. Regulacje te uwzględniają oczywiście specyfikę postępowania administracyjnego. Projekt zakłada dopuszczenie do udziału w postępowaniu także osoby, która nie brała udziału w postępowaniu, a wynik tego postępowania dotyczy jej interesu prawnego. Osoba ta występuje w postępowaniu w charakterze uczestnika postępowania, na prawach strony. Projekt przejmuje zawarte w K.p.c. uregulowania dotyczące również pełnomocników procesowych. Novum stanowi dopuszczenie do udziału w postępowaniu także doradcy podatkowego jako reprezentanta strony.</u>
          <u xml:id="u-28.5" who="#PoselJozefKubica">Istotne modyfikacje w stosunku do dotychczasowych uregulowań zawiera też przykładowo rozdział 2 w dziale III dotyczący skargi, a w tym uprawnienia do jej wnoszenia, sposobu, terminu i możliwości wstrzymania, z chwilą wniesienia skargi, wykonalności zaskarżonego aktu lub czynności. Projekt przewiduje powrót do wcześniejszych uregulowań w kwestii wnoszenia skargi. Skargę wnosi się więc za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są jej przedmiotem. Z praktyki stosowania zasady wnoszenia skargi bezpośrednio do Najwyższego Sądu Administracyjnego wynika, iż procedura ta wydłuża postępowanie i prowadzi do stanu niepewności, gdyż organ, który wydał zaskarżoną decyzję, dowiaduje się o złożeniu skargi nawet w kilka tygodni po wydaniu decyzji.</u>
          <u xml:id="u-28.6" who="#PoselJozefKubica">Projekt modyfikuje funkcję wstrzymania wykonania zaskarżonego aktu lub czynności. Modyfikacja ta ma za zadanie z jednej strony chronić skarżących lub inne osoby przed powstaniem szkody, jaka mogłaby wyniknąć z wykonania wadliwego aktu lub czynności, z drugiej strony chodzi zaś o to, aby to wstępne rozstrzygnięcie nie powodowało negatywnych skutków, w szczególności co do podważania skuteczności działań administracyjnych. Projekt, utrzymując zasadę, iż samo wniesienie skargi nie wstrzymuje wykonania zaskarżonego aktu lub czynności, dopuszcza możliwość wstrzymania wykonania aktu przez organ po wniesieniu skargi.</u>
          <u xml:id="u-28.7" who="#PoselJozefKubica">Wiele jeszcze innych nowych unormowań ma na celu maksymalne usprawnienie postępowania i maksymalną ochronę interesów stron.</u>
          <u xml:id="u-28.8" who="#PoselJozefKubica">Proponujemy, aby w art. 7 dodać ust. 2 o następującej treści: ˝Jeżeli przepis prawa nakłada na sąd administracyjny obowiązek pouczenia strony, to brak takiego pouczenia nie może powodować niekorzystnych skutków procesowych dla tej strony, a w szczególności powoduje obowiązek przywrócenia terminu˝.</u>
          <u xml:id="u-28.9" who="#PoselJozefKubica">Art. 12 powiela początek art. 11 Kodeksu postępowania cywilnego. Dlatego proponujemy, by po wyrazie ˝przestępstwa˝ dodać wyrazy ˝lub wykroczenia˝. Można też rozważyć dodanie w tym miejscu frazy ˝wykroczenia, przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego˝.</u>
          <u xml:id="u-28.10" who="#PoselJozefKubica">W art. 13 proponujemy skreślić ust. 3 i w to miejsce wprowadzić klauzulę generalną o nieco innym charakterze, która w wyjątkowych przypadkach może się okazać potrzebna. Brzmi ona: ˝Naczelny Sąd Administracyjny może z inicjatywy właściwego sądu administracyjnego pierwszej instancji, jeżeli wymaga tego dobro wymiaru sprawiedliwości, przekazać sprawę do rozpoznania innemu sądowi administracyjnemu pierwszej instancji˝. Analogiczna norma znajduje się w Kodeksie postępowania karnego. Uważam, że jest ona nawet bardziej potrzebna w analizowanej ustawie.</u>
          <u xml:id="u-28.11" who="#PoselJozefKubica">Zakres art. 26 ust. 2 według nas jest zbyt wąski. Mówi się tam o sprawach wynikających z czynności prawnych, których osoba może dokonywać samodzielnie. Trzeba zauważyć, że prawo administracyjne przyznaje niekiedy osobom ograniczonym w zdolności do czynności prawnych z punktu widzenia prawa cywilnego uprawnienia, których źródłem nie jest czynność prawna. Jaskrawym przykładem będzie tu ustawa o zmianie imion i nazwisk, która, generalnie rzecz ujmując, uzależnia możliwość zmiany nazwiska osoby, która ukończyła 14 lat, od jej zgody. Dodatkowo trzeba zauważyć, że w tej sytuacji zachodzi często sprzeczność interesów pomiędzy taką osobą a jej przedstawicielem ustawowym. Osoba taka zostałaby pozbawiona prawa do sądu w tej sprawie. Dodatkowo przepis ten narusza konstytucyjną zasadę równości wobec prawa. Prawidłowa redakcja tego przepisu może się okazać trudna. Dlatego proponujemy następujący zapis: ˝Osoba fizyczna ograniczona w zdolności do czynności prawnych ma zdolność do czynności w postępowaniu w sprawach wynikających z czynności prawnych, których może dokonywać samodzielnie, oraz w innych sprawach, w których prawo pozwala jej na składanie samodzielnych oświadczeń rodzących skutki prawne˝.</u>
          <u xml:id="u-28.12" who="#PoselJozefKubica">Proponujemy także dodanie kolejnego ustępu w art. 59 o następującej treści: ˝Jeżeli sąd administracyjny pierwszej instancji na rozprawie stwierdza, że nie jest właściwy, może przekazać sprawę innemu sądowi administracyjnemu pierwszej instancji jedynie wtedy, gdy powstaje konieczność odroczenia sprawy˝. Wiadomo, że przepis ten dotyczyłby głównie przypadków naruszenia właściwości miejscowej. Przy zachowaniu jednak art. 13 ust. 3 w obecnym kształcie mógłby dotyczyć także reguł zawartych w rozporządzeniu wydanym na podstawie tego artykułu. Oczywiście powstaje w tym przypadku teoretyczne niebezpieczeństwo ˝obchodzenia˝ tego przepisu oraz właściwości miejscowej, wydaje się jednak, że w praktyce takie przypadki nie będą miały miejsca. Natomiast dobrodziejstwo wynikające z ograniczenia przekazywania skomplikowanych, ˝niewygodnych˝ spraw pomiędzy sądami jest oczywiste.</u>
          <u xml:id="u-28.13" who="#PoselJozefKubica">W art. 103 proponujemy utworzyć ustęp o treści: ˝Sprostowania lub uzupełnienia protokołu dokonuje przewodniczący na wniosek strony lub z urzędu˝. Wtedy ust. 2 tego artykułu brzmiałby następująco: ˝Strony mogą żądać sprostowania lub uzupełnienia protokołu na następnym posiedzeniu, nie później jednak niż w terminie 30 dni od dnia posiedzenia, z którego sporządzono protokół˝. Ust. 3 zaś brzmiałby: ˝Od zarządzenia przewodniczącego wydanego na podstawie ust. 1 strony mogą odwołać się do sądu w terminie 7 dni od ogłoszenia lub doręczenia im zarządzenia˝.</u>
          <u xml:id="u-28.14" who="#PoselJozefKubica">Proponuję także w art. 97 dodać kolejny ustęp o treści: ˝Osoby zaufania nie mogą być obecne na sali, gdy na posiedzeniu mogą być ujawnione okoliczności objęte tajemnicą państwową˝.</u>
          <u xml:id="u-28.15" who="#PoselJozefKubica">Na zakończenie proponujemy jeszcze rozważyć możliwość włączenia do kompetencji sądów administracyjnych kwestii rozstrzygania o wyłączeniu organu (art. 25 K.p.a.). Wymagałoby to jednak szerszych zmian zarówno w postępowaniu administracyjnym, jak i w analizowanej ustawie. Trzeba by tu jeszcze zwrócić uwagę na rozgraniczenie właściwości rzeczowej sądu w tym przypadku.</u>
          <u xml:id="u-28.16" who="#PoselJozefKubica">Mając na uwadze przedstawione powyżej okoliczności, wobec faktu, iż projekt ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi jest kompletny, a zatem bardzo pożądany, klub mój wnosi o przekazanie projektów do dalszych prac w komisjach. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-28.17" who="#PoselJozefKubica">Panie marszałku, przepraszam...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PoselJozefKubica">Przepraszam za moje przejęzyczenia, ale w nocy, jadąc do Sejmu, zginął w wypadku samochodowym mój społeczny asystent; stąd moje zdenerwowanie. Przepraszam bardzo. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">To było ostatnie wystąpienie w imieniu klubów.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Zanim przejdziemy do zadawania pytań, proszę posła sekretarza o przeczytanie komunikatu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#SekretarzPoselZdzislawKalamaga">Posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi odbędzie się w dniu dzisiejszym o godz. 15 w sali konferencyjnej w nowym Domu Poselskim. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Do zadania pytań zgłosili się następujący posłowie: pan poseł Zbigniew Janowski, pan poseł Grzegorz Gruszka i pan poseł Krzysztof Jurgiel.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Chciałbym zapytać, czy ktoś z pań i panów posłów chciałby jeszcze zadać pytanie?</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#GlosZSali">(Nie.)</u>
          <u xml:id="u-33.4" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Nie widzę zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-33.5" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Zamykam więc listę posłów zapisanych do zadania pytań.</u>
          <u xml:id="u-33.6" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zadanie pytanie pana posła Zbigniewa Janowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PoselZbigniewJanowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie odnoszące się do ustawy Prawo o ustroju sądów administracyjnych, do art. 15 dotyczącego środków specjalnych na opłacanie wynagrodzeń adwokatów. Chcę zapytać, na jakich przesłankach wnioskodawca opiera przekonanie, że wypłacenie wynagrodzenia adwokatowi przed wykonaniem usługi jest w interesie tego, dla kogo usługa ta ma być wykonywana. W uzasadnieniu projektu jest mowa o tym, że należy stworzyć podstawy do wypłacenia adwokatowi czy radcy prawnemu wynagrodzenia za prowadzenie sprawy już z chwilą podjęcia, a nie tak, jak było dotychczas, dopiero po jej zakończeniu. Czy nie wpłynie to na jakość i szybkość wykonania usługi prawnej?</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#PoselZbigniewJanowski">I drugie pytanie: Dlaczego funkcji nadzoru administracyjnego w odniesieniu do sądownictwa administracyjnego nie powierza się ministrowi sprawiedliwości, który taką funkcję sprawuje w odniesieniu do sądów powszechnych? Czy grozi to naruszeniem zasady rozdziału władzy? Jeżeli tak, to dlaczego istnieje to tylko w stosunku do sądów administracyjnych, a nie powszechnych?</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#PoselZbigniewJanowski">I pytania do ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Chcę zapytać, jakie jest stanowisko wnioskodawcy w kwestii stwierdzenia przez Biuro Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu niezgodności projektu z prawem Unii Europejskiej. I drugie pytanie: Czy szczególne obwarowanie związane z wnoszeniem kasacji nie narusza konstytucyjnej zasady dwuinstancyjności sądownictwa administracyjnego? Chciałbym przypomnieć, że konstytucja mówi wyraźnie, iż postępowanie sądowe jest co najmniej dwuinstancyjne. W związku z tym normalne jest, że dostępnym dla każdego środkiem odwoławczym jest apelacja; kasacja jest środkiem nadzwyczajnym. Czy to nie narusza tej zasady dwuinstancyjności sądownictwa? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zadanie pytania pana posła Grzegorza Gruszkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#PoselGrzegorzGruszka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dobrze, że w ciągu kilku tygodni dochodzi już po raz drugi do debaty odnośnie do rozstrzygnięć, jeśli chodzi o usprawnienie działań sądów administracyjnych, a także wypełnienie art. 236 konstytucji. Ale korzystając z okazji, chciałbym zadać pytanie panu prof. Hauserowi, prezesowi Naczelnego Sądu Administracyjnego. Wiem, że trwają prace nad powstaniem kolejnych ośrodków sądów administracyjnych, jest ich w tej chwili 10, które stałyby się w przyszłości według tego projektu sądami pierwszej instancji sądów administracyjnych. Czy w przyszłym roku, panie prezesie, planuje się uruchomienie kolejnych ośrodków i czy również w woj. kujawsko-pomorskim? Wiem, że takie prace trwają, były różne konsultacje. Obecnie i mieszkańcy, i firmy, podmioty prawne, bardzo długo są obsługiwani przez ośrodek w Gdańsku i wydaje mi się, że byłoby dobrze, gdyby w przyszłym roku taki ośrodek w woj. kujawsko-pomorskim był uruchomiony. Proszę pana prezesa o odpowiedź, czy jest taka możliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zadanie pytania pana posła Krzysztofa Jurgiela.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#PoselKrzysztofJurgiel">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Pani Minister! Wysoka Izbo! Mam kilka pytań.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#PoselKrzysztofJurgiel">Czy art. 13 ust. 1 projektu ustawy Prawo o ustroju sądów administracyjnych, przewidujący możliwość delegowania przez prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego sędziego sądu administracyjnego pierwszej instancji do pełnienia obowiązków w Naczelnym Sądzie Administracyjnym, jednak bez określenia czasu, nie pozostaje w sprzeczności z art. 5 tejże ustawy, będącym powtórzeniem art. 179 konstytucji, a stanowiącym, iż sędziowie są powoływani przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa na czas nieokreślony?</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#PoselKrzysztofJurgiel">Pytanie drugie: Jak należy odnieść się do art. 22 ust. 1 projektu ustawy Prawo o ustroju sądów administracyjnych, który mówi o powoływaniu prezesa i wiceprezesa sądu administracyjnego pierwszej instancji, pomijając kwestie kadencyjności, w porównaniu z art. 43 ust. 1 tejże ustawy, będącym powtórzeniem art. 185 konstytucji, a stanowiącym, iż prezes NSA powoływany jest na 6-letnią kadencję?</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#PoselKrzysztofJurgiel">Pytanie trzecie: Jak należy rozumieć brzmienie art. 3 ust. 3 projektu ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, stanowiącego, iż sądy orzekają także w sprawach, w których przepisy ustaw szczególnych przewidują sądową kontrolę, bez wskazania, co byłoby przedmiotem tej kontroli, na tle art. 184 konstytucji przewidującego, iż Naczelny Sąd Administracyjny i inne sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej?</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#PoselKrzysztofJurgiel">Pytanie czwarte: Czy przewidując instytucję postępowania uproszczonego - jest to zapisane w art. 119-122 projektu ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - nie należałoby rozszerzyć zakresu spraw, które mogłyby być rozpoznawane w tym trybie (np. sprawy, w których wartość przedmiotu zaskarżenia nie przewyższa określonej kwoty, czy też w przypadku gdy zarzuty skargi są oczywiście bezzasadne)?</u>
          <u xml:id="u-38.5" who="#PoselKrzysztofJurgiel">Pytanie piąte: Kiedy wobec treści art. 236 ust. 2 konstytucji przewidującej obowiązek uchwalenia, a nie wejścia w życie przepisów wprowadzających w życie postanowienia art. 176 ust. 1 konstytucji o dwuinstancyjnym postępowaniu sądowym, miałyby według projektodawcy wejść w życie nowe uregulowania, zważywszy na problemy budżetowe oraz kryzys finansów publicznych?</u>
          <u xml:id="u-38.6" who="#PoselKrzysztofJurgiel">I jeszcze dwa krótkie pytania. Czy wnioskodawcy rozważali rozwiązanie problemu tzw. jednolitości orzeczeń sądów administracyjnych? Dotychczas poszczególne sądy w różnych oddziałach wydawały orzeczenia, które były niezgodne w podobnej materii. Przykładem była np. ustawa o najmie lokali i dodatkach mieszkaniowych, gdzie w art. 26 określa się zasady ustalania czynszu regulowanego. Jest tam zapis, że w szczególności uwzględnia się pewne zasady, i były różne wyroki w skali kraju w różnych sądach, np. białostockim, wrocławskim. Czy tutaj przewiduje się zasady jednolitości, jeśli chodzi o rozwiązanie tego problemu, czy przewiduje się wydawanie w sądzie najwyższym czegoś w rodzaju wykładni poszczególnych postanowień? Czy coś takiego było rozważane i czy ewentualnie powinno być rozważane?</u>
          <u xml:id="u-38.7" who="#PoselKrzysztofJurgiel">I jeszcze sprawa środków specjalnych, ona już była tu poruszana. Pytanie do rządu: Jakie są kierunki programowe rządu w zakresie środków specjalnych? Czy ilość tych środków w Polsce będzie zwiększana - mamy, przypomnę, chyba z 18 środków specjalnych - czy raczej powinno to być likwidowane, a sprawa powinna być regulowana za pomocą budżetu państwa uchwalanego przez Sejm? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości pana ministra Marka Staszaka.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawiedliwosciMarekStaszak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pani Minister! Panie Prezesie! Przedstawione Sejmowi przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projekty ustaw: Prawo o ustroju sądów administracyjnych, o postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz Przepisy wprowadzające ustawę Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę o postępowaniu przed sądami administracyjnymi służą realizacji wymogu art. 236 ust. 2 w związku z art. 176 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Zgodnie z tą regulacją ustawy ustanawiające co najmniej dwuinstancyjne postępowanie przed sądami administracyjnymi zostaną uchwalone przed upływem 5 lat od dnia wejścia w życie konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawiedliwosciMarekStaszak">Nie mogąc jeszcze przedstawić stanowiska rządu w tej sprawie, gdyż mimo uzgodnienia projektu takiego stanowiska nie uzyskało ono do dnia dzisiejszego akceptacji Rady Ministrów, proszę Wysoką Izbę o wysłuchanie uwag ministra sprawiedliwości, które są proponowane do stanowiska rządu wobec omawianych projektów.</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawiedliwosciMarekStaszak">Projekt ustawy Prawo o ustroju sądów administracyjnych (druk sejmowy nr 18) zasługuje na generalną akceptację. Proponowane rozwiązania ustrojowe odpowiadają standardom konstytucyjnym, są - w zasadniczych kwestiach - spójne z pozostałymi obszarami krajowego porządku prawnego i charakteryzują się wysokimi walorami funkcjonalnymi.</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawiedliwosciMarekStaszak">W projekcie trafnie zakłada się, że zadania sądów administracyjnych polegać mają na sprawowaniu kontroli działalności administracji publicznej w ramach zakreślonych w art. 1 projektowanej ustawy. Sąd administracyjny nie może zastępować organu administracji publicznej w wykonywaniu obowiązków i wydawać końcowego rozstrzygnięcia w sprawie, ponieważ doszłoby wtenczas do połączenia funkcji władzy wykonawczej i sądowniczej, równoznacznego z naruszeniem wyrażonej w art. 10 ust. 1 i 2 konstytucji zasady podziału i równowagi władzy ustawodawczej, władzy wykonawczej i władzy sądowniczej. Ponadto granice kognicji Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz innych sądów administracyjnych wyznacza art. 184 konstytucji. Istota sądowej kontroli wykonywania administracji publicznej sprowadza się do kontroli wykonywania tej administracji pod kątem zgodności z prawem. Słusznie zatem przedstawienie prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej oparte jest na modelu, w którym sąd administracyjny nie będzie podejmował merytorycznych decyzji w pierwszej instancji.</u>
          <u xml:id="u-40.4" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawiedliwosciMarekStaszak">Projektowany model ustrojowy jest również zsynchronizowany z przyjętymi w projekcie ustawy procesowej założeniami co do postępowania drugoinstancyjnego przed Naczelnym Sądem Administracyjnym.</u>
          <u xml:id="u-40.5" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawiedliwosciMarekStaszak">Na akceptację zasługują wreszcie propozycje unormowań w zakresie pozycji sędziów wszystkich sądów administracyjnych oraz organizacji tych sądów. Mamy tu do czynienia z właściwą co do zasady transformacją wzorców, które sprawdziły się w wieloletniej praktyce sądownictwa powszechnego, uwzględniających odmienności procesowe i specyfikę orzekania w sprawach administracyjnych.</u>
          <u xml:id="u-40.6" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawiedliwosciMarekStaszak">Zastrzeżenia lub wątpliwości budzą jednak niektóre rozwiązania szczegółowe projektu. Dla przykładu godzi się podnieść, co następuje. Proponowana w art. 3 nazwa ˝sąd administracyjny pierwszej instancji˝ jest zbytnio rozbudowana, przez co byłaby niezręczna w powszechnym użyciu. Wydaje się, że wystarczyłoby nazwać sąd pierwszoinstancyjny okręgowym sądem administracyjnym.</u>
          <u xml:id="u-40.7" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawiedliwosciMarekStaszak">Warto rozważyć odstąpienie od utrzymywania jednej z dróg dostępu do urzędu sędziego w sądownictwie administracyjnym, obecnie przewidzianej w art. 12 ust. 1 pkt 5 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym.</u>
          <u xml:id="u-40.8" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawiedliwosciMarekStaszak">Propozycje dotyczące postępowania dyscyplinarnego wobec sędziów sądów administracyjnych, zawarte w art. 9, art. 25 ust. 4 pkt 5 i art. 45 ust. 3, wymagają rozwinięcia, gdyż odesłanie w zakresie tego postępowania do odpowiedniego stosowania przepisów o ustroju sądów powszechnych (art. 28 ust. 2) oraz o Sądzie Najwyższym (art. 47) jest niewystarczające. Wydaje się, że celowe przez wzgląd na potrzebę ujednolicenia systemu ustroju polskich sądów byłoby przyjęcie również w sądownictwie administracyjnym zasady, iż skład sądu dyscyplinarnego wyznacza się w drodze losowania z listy wszystkich sędziów danego sądu, z wyłączeniem prezesa sądu, wiceprezesów oraz rzecznika dyscyplinarnego.</u>
          <u xml:id="u-40.9" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawiedliwosciMarekStaszak">Regulacje art. 22, dotyczące powołania prezesa i wiceprezesa sądu administracyjnego pierwszej instancji, bez uzasadnionych przyczyn różnią się w istotny sposób od procedury powołania prezesa i wiceprezesa sądu apelacyjnego. Zasadnicza różnica polega na tym, że o ile w przedłożeniu prezydenckim proponuje się wyeliminowanie możliwości powołania i odwołania prezesa sądu administracyjnego pierwszej instancji, jeżeli zgromadzenie ogólne sędziów wyraziło sprzeciw (art. 22 ust. 2), to w sądownictwie powszechnym w razie wydania przez zgromadzenie ogólne sędziów apelacji negatywnej opinii o kandydacie minister sprawiedliwości może go jednak powołać po uzyskaniu pozytywnej opinii Krajowej Rady Sądownictwa. Podobne rozwiązanie, znane Prawu o ustroju sądów powszechnych, zapewniające udział sędziów w powołaniu prezesa sądu i jednocześnie umożliwiające powołanie prezesa czy wiceprezesa mimo sprzeciwu zgromadzenia sędziów, po uzyskaniu pozytywnej opinii Krajowej Rady Sądownictwa, wydaje się bardziej funkcjonalne i mogłoby być rekomendowane również dla sądownictwa administracyjnego.</u>
          <u xml:id="u-40.10" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawiedliwosciMarekStaszak">Zastrzeżenia budzi wreszcie propozycja zawarta w art. 35 ust. 2 odnośnie do unieważnienia prawomocnego orzeczenia sądu administracyjnego, wydanego w sprawie, która ze względu na osobę lub przedmiot nie podlegała orzecznictwu sądu administracyjnego w chwili orzekania. Za wzór posłużył przepis art. 36</u>
          <u xml:id="u-40.11" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawiedliwosciMarekStaszak">Na pozytywną ocenę zasługuje również przedłożony Sejmowi projekt ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Tutaj godne podkreślenia jest wypracowanie takiego modelu postępowania, który spełnia warunek dwuinstancyjności rozpoznawania spraw i zarazem dewolutywności środków odwoławczych, a nie angażuje instancji ad quem ponad niezbędną potrzebę.</u>
          <u xml:id="u-40.12" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawiedliwosciMarekStaszak">Należy przy tym zaznaczyć, iż z wymogiem dwuinstancyjności nie koliduje proponowany środek odwoławczy od orzeczeń co do głównego przedmiotu sporu lub innych, kończących postępowanie w tym zakresie (art. 173 ust. 1), skoro mimo nadania mu przymiotów kasacji jest dostępny dla stron, nie wymaga wykazania ˝kwalifikowanego˝ naruszenia prawa i nie podlega oddaleniu z przyczyn zależnych wyłącznie od oceny Naczelnego Sądu Administracyjnego.</u>
          <u xml:id="u-40.13" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawiedliwosciMarekStaszak">Nie oznacza to jednak, że ten projekt nie nasuwa również pewnych zastrzeżeń. Wątpliwości budzi przepis art. 3 ust. 3, gdyż może być interpretowany jako domniemanie właściwości sądów administracyjnych w sprawach, w których przepisy szczególne przewidują kontrolę sądową. Byłoby to ujęcie sprzeczne z konstytucyjną zasadą domniemania właściwości sądów powszechnych wyrażoną w art. 177 konstytucji. Jedynie z faktu, że w przepisach art. 3 ust. 1 i 2 jest mowa o sądach administracyjnych i sprawowaniu przez nie kontroli działalności administracji publicznej, można domniemywać, że ów niejasno sformułowany przepis dotyczy właśnie spraw z zakresu tej kontroli. Tak istotna kwestia nie powinna być pozostawiona wykładni prawa, dlatego wskazane byłoby uzupełnienie treści art. 3 ust. 3 o wyraźne sformułowanie, że regulacja ta odnosi się do spraw, w których przepisy ustaw szczególnych nie tylko przewidują kontrolę sądową jako taką, ale także ustanawiają kognicję sądów administracyjnych.</u>
          <u xml:id="u-40.14" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawiedliwosciMarekStaszak">W odniesieniu do relacji między przyjętą w przedłożeniu prezydenta dwuinstancyjnością postępowania sądowego w sprawach sądowoadministracyjnych a kasacyjnym charakterem orzeczeń sądu administracyjnego drugiej instancji, tj. orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego, warto odnotować, co eksponował w swoich orzeczeniach Trybunał Konstytucyjny, że zasada sformułowana w art. 176 ust. 1 konstytucji odnosi się w pełni jedynie do spraw rozpoznawanych od początku w postępowaniu sądowym, przy czym istotne jest zapewnienie możliwie pełnego zakresu sprawowanej kontroli przez sądy nad orzecznictwem innych organów poddanych kontroli sądowej. W tej materii obserwuje się, w szczególności w orzecznictwie NSA, tendencje do rozszerzania zakresu kontroli sprawowanej przez sąd administracyjny. Biorąc te tendencje pod uwagę, można jeszcze rozważyć ewentualność wyposażenia Naczelnego Sądu Administracyjnego w kompetencje do uchylania decyzji administracyjnych poprzedzających zaskarżony i następnie uchylony wyrok sądu administracyjnego pierwszej instancji. Przed decyzją co do uwzględnienia takiej ewentualności trzeba rozstrzygnąć, czy Naczelny Sąd Administracyjny miałby sprawować wyłącznie nadzór nad działalnością sądów administracyjnych pierwszej instancji w sferze orzekania, tak jak Sąd Najwyższy nad orzecznictwem sądów powszechnych i wojskowych, czy też - po myśli art. 184 konstytucji - sprawować nadto wprost kontrolę działalności administracji publicznej. Odpowiedź twierdząca na drugie pytanie oznaczałaby konieczność nadania NSA kompetencji do uchylania bezpośrednio decyzji administracyjnych oczywiście w podanej sytuacji procesowej.</u>
          <u xml:id="u-40.15" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawiedliwosciMarekStaszak">Do rozważenia kwalifikuje się propozycja rozstrzygania sporów o właściwość między sądami administracyjnymi a sądami powszechnymi, zamieszczona w przepisach art. 58 ust. 4 oraz działu 8.</u>
          <u xml:id="u-40.16" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawiedliwosciMarekStaszak">Konstytucyjny rozdział obszarów kognicji Naczelnego Sądu Administracyjnego i Sądu Najwyższego powoduje, że całkowicie różny jest zakres władzy sądowniczej powierzony sędziom tych sądów w wyniku aktu powołania przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Oznacza to, że w poszczególnych składach każdego z tych dwóch sądów mogą zasiadać tylko sędziowie danego sądu lub sędziowie tam delegowani na podstawie właściwych przepisów prawa ustrojowego.</u>
          <u xml:id="u-40.17" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawiedliwosciMarekStaszak">Na taką samą, jak poprzednie, przychylną ocenę zasługuje projekt ustawy Przepisy wprowadzające ustawę Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, druk sejmowy nr 20. W tym przypadku szczególnie cenna jest koncepcja wyłączenia do odrębnej ustawy licznych przepisów, które określają terminy wejścia w życie ustaw konstytuujących nowy ustrój sądów administracyjnych oraz model postępowania przed owymi sądami, a także przewidują zmiany dostosowawcze w przepisach obowiązujących. Zastosowana w projekcie technika legislacyjna pozwoliła osiągnąć jasną i przejrzystą konstrukcję zarówno wszystkich trzech ustaw realizujących wymóg art. 236 ust. 2 w związku z art. 176 ust. 1 konstytucji, jak i przepisów komplementarnych zawartych w innych ustawach.</u>
          <u xml:id="u-40.18" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawiedliwosciMarekStaszak">Jednakże i tym razem jednostkowe propozycje nie są wolne od usterek. Tak np. zdaniem ministra sprawiedliwości zmian wymagają: art. 6, którym dokonuje się korekt w ustawie z dnia 31 stycznia 1980 r. o ochronie i kształtowaniu środowiska uchylonej przez ustawę z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska; art. 13, w którym mówi się o zmianach w ustawie z dnia 20 czerwca 1985 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych uchylonej przez ustawę z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych; art. 52 zmieniający przepis art. 42 ust. 1 ustawy z dnia 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych przez zastąpienie wyrazów ˝Naczelnego Sądu Administracyjnego˝ wyrazami ˝sądu administracyjnego˝, podczas gdy przepis ów wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 maja 2000 r. został uznany za niezgodny z art. 45 ust. 1 i art. 77 ust. 2 konstytucji oraz z art. 13 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, skutkiem czego utracił moc z dniem 31 stycznia 2001 r.; art. 68 ust. 2 jako niezbyt jasny.</u>
          <u xml:id="u-40.19" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawiedliwosciMarekStaszak">Wątpliwości należy też wskazać w przypadku propozycji skreślenia przez art. 5 pkt 2 projektu przepisu art. 464 Kodeksu postępowania cywilnego. Zamieszczone w uzasadnieniu projektu stwierdzenie, że skreślenie art. 464 K.p.c. ma być jedynie konsekwencją wprowadzenia art. 199</u>
          <u xml:id="u-40.20" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawiedliwosciMarekStaszak">Nie przekonują również propozycje uregulowań, które dotyczą utrzymania kompetencji sądów administracyjnych - w miejsce obecnej właściwości Naczelnego Sądu Administracyjnego - do rozpoznawania niektórych sporów ze stosunku pracy mianowanych urzędników państwowych i urzędników służby cywilnej, są to art. 10 i 49. Pożądane ze względów gwarancyjnych i systemowych wydaje się bowiem dążenie do tego, aby wszystkie spory o roszczenia ze stosunku pracy, także powstałego na podstawie mianowania, znalazły się w kognicji sądów pracy.</u>
          <u xml:id="u-40.21" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawiedliwosciMarekStaszak">Ponadto należy zaznaczyć, że znaczna część ustaw nowelizowanych przez przepisy wprowadzające uległa późniejszym korekturom, głównie w 2001 r., co wymaga odpowiedniego uzupełnienia metryk promulgacyjnych. Dotyczy to ustaw wymienionych w art. 14, 19, 20, 21 i kilku innych; nie chciałbym już przedłużać wystąpienia.</u>
          <u xml:id="u-40.22" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawiedliwosciMarekStaszak">Zapewniam, że minister sprawiedliwości będzie wobec Rady Ministrów proponował stanowisko poparcia dla inicjatywy prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zmierzającej do stworzenia dwuinstancyjnego modelu rozpoznawania spraw przez sądy administracyjne w proponowanej oprawie ustrojowej, procesowej i dostosowawczej. Występujące w projektach niedoskonałości merytoryczne i techniczno-legislacyjne, na które zwracaliśmy uwagę, będą z pewnością bardzo wnikliwie analizowane w czasie dalszych prac Sejmu i niezwykle wartościowa inicjatywa prezydenta, jak sądzę, będzie mogła uzyskać dzięki temu pełne poparcie parlamentu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego pana Romana Hausera.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo proszę, panie prezesie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#PrezesNaczelnegoSaduAdministracyjnegoRomanHauser">Wielce Szanowny Panie Marszałku! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Jedno konkretne pytanie skierowano pod moim adresem, pytanie związane z nowym ośrodkiem zamiejscowym Naczelnego Sądu Administracyjnego. Wyjaśniam, że ośrodki zamiejscowe Naczelnego Sądu Administracyjnego powołuje prezydent Rzeczypospolitej Polskiej po zaopiniowaniu przez ministra sprawiedliwości. Mogę poinformować, że w budżecie Naczelnego Sądu Administracyjnego na rok 2002 przewidziane są środki na utworzenie ośrodka zamiejscowego dla woj. kujawsko-pomorskiego. Jeśli Sejm uchwali przepis dotyczący tych środków, wtedy będę występował do pana prezydenta o utworzenie ośrodka zamiejscowego. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję bardzo, panie prezesie.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Już wszystko wiemy w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu szefa Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej panią minister Jolantę Szymanek-Deresz.</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo proszę, pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#SzefKancelariiPrezydentaRpJolantaSzymanekDeresz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#SzefKancelariiPrezydentaRpJolantaSzymanekDeresz">Panie Marszałku! Szanowni Państwo Posłowie! Chciałabym odpowiedzieć, jeśli państwo pozwolą, na najważniejsze pytania, które dotyczą istoty ustaw ustrojowych, a na pytania szczegółowe postaram się odpowiedzieć na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#SzefKancelariiPrezydentaRpJolantaSzymanekDeresz">Za ważne pytanie uznaję to dotyczące nadzoru prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego, nie zaś ministra sprawiedliwości, nad sądami administracyjnymi. Otóż w swoim wystąpieniu uzasadniającym projekty prezydenckie poruszyłam tę kwestię i wyjaśniłam wówczas, że powierzenie nadzoru prezesowi Naczelnego Sądu Administracyjnego, a nie ministrowi sprawiedliwości uzasadnione jest specyfiką spraw rozpoznawanych przez sądy administracyjne. Właśnie na wstępie swego wystąpienia powtórzyłam informację o tej szczególnej specyfice kontroli organów administracji. Sądy administracyjne kontrolują - to jest ich funkcja. I w tym kontrolują również urząd, działanie ministra. A zatem powierzenie nadzoru ministrowi byłoby niekonsekwencją, byłoby nielogiczne właśnie przy uwzględnieniu tej specyfiki orzekania sądów administracyjnych.</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#SzefKancelariiPrezydentaRpJolantaSzymanekDeresz">Natomiast jeśli chodzi o pytanie o różnice w porównaniu z sądami powszechnymi, gdzie minister sprawiedliwości jednak ten nadzór sprawuje, to odpowiedź zawiera się właśnie w tym samym, ponieważ sądy powszechne nie pozostają w żadnej innej zależności z ministrem sprawiedliwości, dzięki czemu ten nadzór jest możliwy. I podkreślam, że ten passus w moim wystąpieniu był zawarty.</u>
          <u xml:id="u-44.4" who="#SzefKancelariiPrezydentaRpJolantaSzymanekDeresz">Drugie pytanie, które również wydaje się istotne, to pytanie dotyczące drugiej instancji, jaką jest kasacja - z taką obawą, że postępowanie kasacyjne w pewien sposób ogranicza prawo do sądu. Otóż ta obawa jest pozorna, musimy bowiem wziąć pod uwagę, że - znowu - specyfiką postępowania przed sądami administracyjnymi jest kontrola organów administracji, a więc nie jest to takie postępowanie, jak przed sądami powszechnymi, gdzie kasacja faktycznie spełnia trochę inną rolę, wprowadza pewne ograniczenia. W postępowaniu administracyjnym, które jest ukierunkowane na kontrolę organów administracji, kasacja właśnie bardzo dokładnie wpisuje się w ten profil orzekania. Kasacja bowiem również spełnia ze swej istoty funkcję kontrolną, jako że jest dopuszczalna wtedy, gdy nastąpiło rażące naruszenie prawa materialnego bądź też rażące naruszenie przepisów proceduralnych, które miały wpływ na wynik sprawy. A zatem nie ma tutaj mowy o żadnym ograniczeniu dostępu do prawa do sądu, jest to raczej konsekwencja utrzymywania profilu orzekania w sądownictwie administracyjnym. Drugi argument wynika właśnie z zestawienia z sądownictwem powszechnym, w którym są wyraźne ograniczenia we wnoszeniu kasacji - ale ograniczenia nie w postaci jej ukształtowania, tylko po prostu w postaci wyliczenia tych spraw, w stosunku do których nie może być wniesiona kasacja. Chodzi o postępowania o alimenty, postępowania, w których wartość przedmiotu sporu nie przekracza pewnej granicy; tam są ograniczenia. Tutaj w tym postępowaniu ograniczeń nie ma. A zatem nie ma obawy, że poprzez wprowadzenie II instancji, instancji kasacyjnej nastąpi ograniczenie prawa do sądu.</u>
          <u xml:id="u-44.5" who="#SzefKancelariiPrezydentaRpJolantaSzymanekDeresz">Trzecie pytanie pana posła Janowskiego dotyczyło wypłaty świadczeń dla pełnomocników pełniących swoje funkcje z urzędu, mianowicie dlaczego ma się im wypłacać świadczenia przed zakończeniem postępowania. Otóż jest to tylko taka możliwość i jest to nawiązanie do generalnej zasady swobody zawierania umów, gdzie świadczenie może być wypłacane na początku przed wykonaniem albo na początku po wykonaniu umowy. Ale przede wszystkim chodzi o zrównanie pozycji tego pełnomocnika z pozycją pełnomocnika z wyboru, gdzie również ta kwestia pozostaje w gestii stron, tutaj również chciano doprowadzić do analogicznej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-44.6" who="#SzefKancelariiPrezydentaRpJolantaSzymanekDeresz">Dalej, pan poseł Jurgiel pytał o gwarancję jednolitości orzecznictwa, czy jest ona zapewniona przy tych projektach, tutaj głównie jeśli chodzi o prawo proceduralne. Otóż w proponowanych przepisach postępowania są uregulowania, które zapewniają - na pewno nie w 100-procentowej mierze, ale zapewniają jednolitość orzecznictwa. Te uregulowania to przede wszystkim fakt, że to sądownictwo jest dwuinstancyjne, a więc już wielość orzeczeń daje możliwość wyłonienia nurtu orzecznictwa, czyli wynika to jak gdyby z samej istoty sądownictwa dwuinstancyjnego. Ale te szczególne unormowania, o których wspomniałam, dają możliwość orzekania w składach powiększonych, w których następuje już głębsza analiza i takie orzeczenie ma większą wagę w sensie interpretacyjnym. Dotyczy to również możliwości rozwiewania, wyjaśniania wątpliwości przez składy sądów administarcyjnych na wniosek prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego. Tam również mamy do czynienia z interpretacją danych przypadków postępowań. I właśnie to wszystko wpływa na gwarancje jednolitości orzecznictwa.</u>
          <u xml:id="u-44.7" who="#SzefKancelariiPrezydentaRpJolantaSzymanekDeresz">Istotne było pytanie dotyczące art. 3 ust. 3 ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, gdzie sądom administracyjnym przyznana jest kognicja także w odniesieniu do sytuacji, w których przepisy ustaw szczególnych przewidują sądową kontrolę, i prawo do stosowania środków przewidzianych w tych przepisach. Otóż tutaj też nie ma obawy o to, że nastąpi zachwianie czy też zatarcie granicy między orzekaniem przez sądy powszechne a orzekaniem kontrolnym administracyjnym, te przepisy są bowiem zawarte w ustawach szczególnych. Przykładem takiej ustawy szczególnej jest Prawo prasowe, które w przypadku odmowy udzielenia informacji przez redakcję przyznaje możliwość zwrócenia się do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Dzisiaj już również w Prawie lokalowym są takie odniesienia. A zatem ustawa bardzo precyzyjnie mówi, że jest to możliwe tylko w tych sytuacjach, kiedy przepisy szczególne to przewidują. Nie ma zatem potrzeby enumeratywnego wyliczania tych przepisów. Natomiast przedstawiciel rządu zgłosił tutaj sugestię, że należałoby uzupełnić ten przepis o sprecyzowanie, że chodzi o kontrolę administracyjną. Uważam, że takiej potrzeby nie ma, bowiem ta ustawa dotyczy postępowania administracyjnego i z wykładni systemowej wynika, że chodzi właśnie o taką kontrolę, a nie o inną, która by uzurpowała sobie kognicję sądów powszechnych.</u>
          <u xml:id="u-44.8" who="#SzefKancelariiPrezydentaRpJolantaSzymanekDeresz">Wydaje mi się, że odpowiedziałam na wszystkie najistotniejsze pytania. Pytań szczegółowych, które dotyczyły konkretnych przepisów, przepraszam, nie jestem w stanie zapamiętać, a nawet zanotować konkretnej uwagi i dostrzeżonego ewentualnie dysonansu między różnymi przepisami. Jeżeli będzie taka potrzeba, jeśli pan poseł, który zadawał te pytania, a który już jest chyba nieobecny, będzie w dalszym ciągu tak dociekliwy, to odpowiem na...</u>
          <u xml:id="u-44.9" who="#GlosZSali">(Obecny.)</u>
          <u xml:id="u-44.10" who="#SzefKancelariiPrezydentaRpJolantaSzymanekDeresz">Aha, jest pan. Jeśli pan poseł pozwoli, ponieważ naprawdę niemożliwe było zanotowanie tych pytań, to proszę, gdyby była taka możliwość, na piśmie...</u>
          <u xml:id="u-44.11" who="#SzefKancelariiPrezydentaRpJolantaSzymanekDeresz">Natomiast co do generalnych sugestii dotyczących przepisów wprowadzających, które może są już niespójne z obowiązującymi dzisiaj ustawami - oczywiście tak się dzieje, że jeżeli ustawa długo oczekuje na debatę, to stan prawny ulega zmianie. I oczywiście bierzemy pod uwagę, że będą musiały zostać wprowadzone pewne niezbędne korekty redakcyjne. Ale wydaje mi się, że nie jest to problem, który by zaważył na możliwości debatowania nad tymi projektami. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję pani minister.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Pan poseł Krzysztof Jurgiel jest obecny, pilnie się przysłuchiwał odpowiedziom i rozumiem, że zgadza się na propozycję pani minister otrzymania tych szczegółowych odpowiedzi w terminie późniejszym.</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Wyczerpaliśmy listę osób zapisanych do głosu.</u>
          <u xml:id="u-45.3" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-45.4" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie w pierwszym czytaniu przedstawionego przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projektów ustaw: Prawo o ustroju sądów administracyjnych, zawartego w druku nr 18, o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, zawartego w druku nr 19, oraz Przepisy wprowadzające ustawę Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, zawartego w druku nr 20.</u>
          <u xml:id="u-45.5" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy w wieczornej turze głosowań.</u>
          <u xml:id="u-45.6" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Przystępujemy do rozpatrzenia punktów 4., 5., 6., 7. i 8. porządku dziennego:
 4. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy z dnia 16 lipca 1998 r. Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (druk nr 153).
 5. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o bezpośrednim wyborze wójta gminy (druk nr 154).
 6. Pierwsze czytanie poselskich projektów ustaw o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, samorządzie powiatowym i samorządzie województwa (druki nr 151 i 152).
 7. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (druk nr 168).
 8. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz innych ustaw (druki nr 167 i 167-A).</u>
          <u xml:id="u-45.7" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Witolda Gitnowt-Dziewałtowskiego w celu przedstawienia uzasadnień projektów ustaw zawartych w drukach nr 153, 154, 151 i 152.</u>
          <u xml:id="u-45.8" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu posłów wnioskodawców mam zaszczyt przedstawić cztery projekty ustaw dotyczące funkcjonowania samorządów terytorialnych, z czego trzy wnoszą zmiany ustrojowe - dwa projekty nowelizacji ustaw o samorządzie gminnym, samorządzie powiatowym i samorządzie województwa (druki nr 151 i 152) oraz projekt ustawy o bezpośrednim wyborze wójta gminy (druk nr 154) i projekt ustawy o zmianie ustawy z dnia 16 lipca 1998 r. Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (druk nr 153).</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Propozycje zawarte w projekcie nowelizacji Ordynacji wyborczej zmierzają do dwóch istotnych zmian. Potrzeba wprowadzenia obu zmian w przekonaniu wnioskodawców wynika w głównej mierze ze zmiany uwarunkowań funkcjonowania samorządów i ma na celu dostosowanie prawa wyborczego do nowych okoliczności.</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Po pierwsze. Już najbliższe przyszłoroczne wybory do wszystkich organów stanowiących samorządów terytorialnych odbędą się zarówno w innej sytuacji ustrojowej, jak i w szczególnie trudnej, skomplikowanej sytuacji gospodarczej państwa, a w tym także i samorządów. Ostatnia nowelizacja ustaw ustrojowych spowodowała znaczne, bo około 30-procentowe zmniejszenie liczby członków rad i sejmików. Prawdopodobne jest dalsze zmniejszenie liczebności rad, zwłaszcza większych gmin i powiatów, a ponadto należy założyć, że najbliższe wybory do organów stanowiących odbędą się równocześnie z pierwszymi w Rzeczypospolitej bezpośrednimi wyborami wójtów i burmistrzów w gminach do 20 tys. mieszkańców.</u>
          <u xml:id="u-46.3" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Dotychczas obowiązujące przepisy Ordynacji wyborczej mogą spowodować, że w większości gmin będzie można utworzyć bardzo nieliczne okręgi, w niektórych nawet tylko dwa, co wyklucza możliwość zachowania reprezentatywności terytorialnej list kandydatów i w konsekwencji spowoduje pozbawienie szans wyboru do rad reprezentantów pojedynczych jednostek pomocniczych, na przykład sołectw, a także całkiem licznych środowisk. Może to spowodować zdecydowane osłabienie waloru demokratyczności wyboru.</u>
          <u xml:id="u-46.4" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Po drugie. Wprowadzone w bieżącym roku zmiany w metodzie ustalania wyników wyborów mogą sprzyjać atomizacji organów stanowiących i zdecydowanie utrudnić wyłonienie w miarę trwałej i jednolitej większości w radzie, większości, która z jednej strony będzie kompetentnie stanowiła prawo lokalne i kontrolowała działalność organu wykonawczego, a z drugiej strony również skutecznie będzie zdolna wspierać ten organ.</u>
          <u xml:id="u-46.5" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Po trzecie. Należy pamiętać, że najbliższe dwa lata będą czasem trudnej próby umiejętności działania w szczególnie skomplikowanej sytuacji finansowej całego państwa. Ten czas będzie wymagał nadzwyczajnej zaradności i sprawności działań, a także koniecznej samodyscypliny i racjonalności zachowań.</u>
          <u xml:id="u-46.6" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Mając to na uwadze, posłowie wnioskodawcy proponują: Zmniejszenie okręgów wyborczych w gminach liczących powyżej 20 tys. mieszkańców z dotychczasowych 8-12 mandatów do 3-6 mandatów, a także przywrócenie stosowanej w ostatnich wyborach samorządowych metody ustalania wyników wyborów według systemu d'Hondta w miejsce wprowadzonej w bieżącym roku metody Sainte-Lague.</u>
          <u xml:id="u-46.7" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Proponowana nowelizacja nie wpłynie na wydatki budżetu państwa i budżetów samorządowych, a ponadto nie jest objęta zakresem regulacji prawa Unii Europejskiej. Nie jest także objęta obowiązkiem dostosowania wynikającym z Układu Europejskiego.</u>
          <u xml:id="u-46.8" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Panie Marszałku! Przedkładany Wysokiej Izbie projekt ustawy o bezpośrednim wyborze wójta gminy ma na celu wprowadzenie rozstrzygnięć określających zasady i warunki bezpośredniego wyboru burmistrza i wójta gminy w gminach liczących do 20 tys. mieszkańców oraz stosowne zmiany w ustawach o samorządzie gminnym i referendum lokalnym, będące konsekwencją proponowanych regulacji wyborczych.</u>
          <u xml:id="u-46.9" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Przedkładane propozycje wynikają z wielokrotnie w przeszłości ponawianych inicjatyw związków organizacji samorządowych, ale także mają swoje praźródło w podejmowanych już wcześniej przez Wysoką Izbę przedsięwzięciach legislacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-46.10" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Na marginesie pragnę zauważyć, że także z mojej strony jest to trzecia próba doprowadzenia do pomyślnego rozstrzygnięcia w kwestii przedłożenia dotyczącego bezpośredniego wyboru przewodniczącego zarządu gminy. Mam nadzieję, że tym razem będzie to próba szczęśliwa.</u>
          <u xml:id="u-46.11" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Projekt uwzględnia wcześniejsze zamierzenia, a jednocześnie bierze pod uwagę doświadczenia z funkcjonowania organów samorządu terytorialnego, nie pomijając obaw i zagrożeń sygnalizowanych przez zainteresowane środowiska. Stąd też w tekście przedłożenia można znaleźć próbę kompromisu, która może być uznana również za pilotaż tego nowego w polskich samorządach terytorialnych rozwiązania ustrojowego.</u>
          <u xml:id="u-46.12" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Celem wnioskodawców jest niewątpliwie dążenie do usprawnienia funkcjonowania organów samorządu terytorialnego, stworzenie lepszych szans dla optymalnego wykorzystania potencjału materialnego i społecznego będącego w dyspozycji społeczności lokalnych. Proponując zmiany ustrojowe, widzimy potrzebę wzmocnienia pozycji organu wykonawczego gminy i zmniejszenia jego uzależnienia od konstelacji politycznej organu stanowiącego. Da to możliwość jednoznacznego spersonifikowania kompetencji i odpowiedzialności.</u>
          <u xml:id="u-46.13" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Oczekujemy, że bezpośrednie wybory wójta i burmistrza ułatwią profesjonalizację kadr administracji samorządowej, a jednocześnie umożliwią prowadzenie racjonalnej polityki kadrowej i zmniejszą zależność awansów od poparcia politycznego. Mamy nadzieję, że będzie to również pierwszy krok na drodze do przetransponowania idei służby cywilnej do administracji samorządowej.</u>
          <u xml:id="u-46.14" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Wysoka Izbo! Projekt przewiduje objęcie wyborami bezpośrednimi tylko przewodniczących zarządów gmin liczących do 20 tys. mieszkańców, a więc tych, w których już dziś radnych wybiera się w wyborach bezpośrednich, większościowych.</u>
          <u xml:id="u-46.15" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Może to doprowadzić do zmiany charakteru kampanii wyborczej w gminach, która dotąd często była bardzo ogólnikowa i nadmiernie upolityczniona. Przy bezpośrednich wyborach wójtów i burmistrzów kampania wyborcza będzie musiała mieć charakter bardziej osobisty, merytoryczny i programowy, ściśle związany ze środowiskiem kandydowania.</u>
          <u xml:id="u-46.16" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Wnioskodawcy nie proponują zmian w rozdziale kompetencji między organami gminy. Proponują zachowanie kolegialności organu wykonawczego, przy wyłącznym prawie zgłaszania wniosków co do składu zarządu przez jego przewodniczącego.</u>
          <u xml:id="u-46.17" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Uwzględniając fakt wyboru wójta przez społeczność gminną, proponuje się, aby również decyzja o odwołaniu wójta mogła być podejmowana jedynie w drodze referendum, poza naturalnymi przyczynami wykluczającymi możliwość objęcia mandatu, wymienionymi w projekcie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-46.18" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Inicjatywę w sprawie referendum wnioskodawcy proponują oddać w ręce mieszkańców gminy oraz rady gminy, podejmującej stosowną uchwałę większością 2/3 swojego ustawowego składu. Proponuje się jednocześnie, aby uchwała rady gminy w sprawie nieudzielenia zarządowi gminy absolutorium także była traktowana jako wniosek o przeprowadzenie referendum w sprawie odwołania zarządu.</u>
          <u xml:id="u-46.19" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Przyjęcie przedłożenia da możliwość zastosowania przepisu ustawy po raz pierwszy w bezpośrednich wyborach wójtów i burmistrzów, przypadających po upływie kadencji rad gmin wybranych w dniu 11 października 1998 r., jednocześnie z wyborami do rad gmin.</u>
          <u xml:id="u-46.20" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Projekt ustawy nie niesie ze sobą żadnych dodatkowych kosztów dla budżetu państwa ani też dla budżetów samorządowych.</u>
          <u xml:id="u-46.21" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Nieco bardziej skomplikowana jest sprawa zgodności projektu ustawy z prawem Unii Europejskiej. Przedmiot i zakres proponowanej regulacji nie stoją w sprzeczności z prawem Unii Europejskiej, poza zapisem ograniczającym bierne i czynne prawo wyborcze (art. 3 ust. 1 i 2 projektu) wyłącznie do obywateli polskich. Regulacja powyższa narusza przepisy art. 19 traktatu o Wspólnocie Europejskiej, ale jednocześnie, mimo że jest sprzeczna w części (dotyczy to art. 3 ust. 1 projektu) z właściwą dyrektywą nr 94/80 Wspólnoty Europejskiej, to z tejże dyrektywy wynika, że proponowany przepis art. 3 ust. 2 nie jest z nią niezgodny. Sytuacja jest tym bardziej skomplikowana, że w sprzeczności z wyżej wymienionymi przepisami prawa Unii Europejskiej pozostaje art. 62 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, który czynne prawo wyborcze w wyborach przedstawicieli do organów samorządu terytorialnego zastrzega wyłącznie dla obywateli polskich.</u>
          <u xml:id="u-46.22" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Mając na uwadze to, że: po pierwsze, przywołane wyżej przepisy prawa Unii Europejskiej nie muszą mieć zastosowania przed uzyskaniem przez Polskę członkostwa w Unii Europejskiej; po drugie, z chwilą przystąpienia Polski do Unii Europejskiej stosowne zmiany trzeba będzie wprowadzić nie tylko w ustawie proponowanej, ale także w ustawie Ordynacja wyborcza do organów samorządu terytorialnego, a zwłaszcza w Konstytucji Rzeczypospolitej; po trzecie, obecnie projekt żadnej ustawy nie może być sprzeczny z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej, uznaje się, że projekt ustawy może być uchwalony w proponowanym brzmieniu.</u>
          <u xml:id="u-46.23" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Oba projekty ustaw w sprawie zmian ustaw o samorządzie gminnym, samorządzie powiatowym i samorządzie województwa dotyczą niewielkiego zakresu spraw i są konsekwencją wcześniej podejmowanych przez Wysoką Izbę rozstrzygnięć.</u>
          <u xml:id="u-46.24" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Projekt zawarty w druku nr 151 wnosi o przesunięcie terminu wyborów samorządowych z jesieni na wiosnę, tym samym przywracając terminy stosowane w okresie sprzed reformy administracji publicznej w 1998 r. Jednocześnie wnioskodawcy proponują ustalenie stałych terminów kadencji oraz stałych terminów wyborów do organów stanowiących wszystkich samorządów terytorialnych. Intencją posłów wnioskodawców jest także dostosowanie terminu rozpoczęcia kadencji organów samorządowych do trybu prac nad przygotowaniem i uchwalaniem budżetów samorządowych. Wnoszone rozwiązanie, w naszym przekonaniu, ułatwi dostosowanie trybu i terminarzy prac prowadzonych przez organy samorządu do trybu i terminarza prac nad budżetem państwa.</u>
          <u xml:id="u-46.25" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Drugi projekt, zawarty w druku nr 152, wnosi ograniczenie ilości radnych w radach gmin, powiatów i sejmikach województwa. Wnioskodawcy proponują pozostawienie 12-osobowego składu rad w najmniejszych gminach bez zmian. W gminach do 20 tys. mieszkańców proponuje się zmniejszenie składu rady o 4 osoby, w gminach do 50 tys. mieszkańców i do 100 tys. mieszkańców - pozostawienie składów ilościowych rad bez zmian, natomiast w gminach do 200 tys. mieszkańców - zmniejszenie ilości radnych o 5 osób oraz przyrost na każde dalsze rozpoczęcie 100 tys. mieszkańców nie po 5, jak dotychczas, lecz po 3 radnych, maksimum do 45 radnych, to jest o 15 radnych mniej niż obecnie. W powiatach proponuje się zmniejszenie maksymalnego składu ilościowego rad z obecnych 39 radnych do 30, a w województwach - zmniejszenie minimalnego składu sejmiku z 30 do 23 radnych.</u>
          <u xml:id="u-46.26" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">W przekonaniu posłów wnioskodawców przedkładana nowelizacja jest działaniem zmierzającym do usprawnienia procesów decyzyjnych, łatwiejszego personifikowania kompetencji i odpowiedzialności, a także obniżenia kosztów działania organów samorządu terytorialnego. Według wyliczeń szacunkowych samo zmniejszenie liczby radnych na wszystkich szczeblach organów samorządów terytorialnych może przynieść rocznie oszczędności rzędu około 100 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-46.27" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Zmiany proponowane w obu projektach ustaw nie powodują dodatkowych obciążeń budżetu państwa. Mogą, jak już powiedziałem, miec korzystny wpływ na koszty działalności organów samorządu terytorialnego. Oba projekty ustaw nie kolidują z prawem Unii Europejskiej. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-46.28" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana Waldy Dzikowskiego w celu przedstawienia uzasadnień projektów ustaw zawartych w drukach nr 168, 167 i 167-A.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#PoselWaldyDzikowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu posłów Klubu Poselskiego Platformy Obywatelskiej wnoszę projekt ustawy o zmianie ustawy Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (druk nr 168) oraz projekt ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz innych ustaw (druk nr 167).</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#PoselWaldyDzikowski">Przy pracach nad projektem ustawy o wyborze wójtów, burmistrzów, prezydentów przyjęto następujące przesłanki i założenia. Po pierwsze, wybory powinny odbyć się we wszystkich gminach w Polsce, a więc powinno wprowadzić się jeden ustrój w tychże samorządach. Po drugie, nie można dokonywać eksperymentu wyboru wójta, burmistrza, prezydenta tylko w części społeczności lokalnych, głównie w ośrodkach wiejskich, bez rozwiązań systemowych i ustrojowych z jednej strony, a z drugiej zakładać, że wyborcy miast nie są przygotowani, nie dojrzeli do tego aktu wyborczego, a przecież właśnie rady miast są zbyt upolitycznione, przez co krępują sprawne, merytoryczne i odpowiedzialne działanie organów wykonawczych. Po trzecie, wybory bezpośrednie wójtów, burmistrzów, prezydentów powinny uaktywniać wyborców, czyli zwiększać także frekwencję wyborczą. Społeczności lokalne powinny czuć się bardziej odpowiedzialne za los swoich małych ojczyzn, a jednocześnie wybory te powodują także upodmiotowienie samego aktu wyborczego. Koncepcja powszechnych wyborów wójtów gmin, burmistrzów i prezydentów służyć ma wzmocnieniu ich stanowiska prawnego poprzez przydanie im statusu organu legitymowanego wprost przez wyborców. Uzyskanie tego ogólnego efektu związanego z powszechnością wyboru nie jest jednak wyłącznym celem nowelizacji samorządowego prawa wyborczego. Zasadniczym celem projektowanej reformy zarówno w nowelizacji ustawy gminnej, jak też ordynacji wyborczej jest bowiem zmiana ich pozycji ustrojowej, jak również próba wykreowania nowego, pożądanego układu stosunków między radą a pochodzącym również z wyborów powszechnych monokratycznym organem wykonawczym danej jednostki samorządu terytorialnego. Układ ten, oparty na kooperatywnych a nie kontradyktoryjnych relacjach, winien zapobiegać antagonistycznym stosunkom między tymi organami, co, jak wykazuje dotychczasowe doświadczenie, nie służy skuteczności i sprawności działania administracji samorządowej. Niezbędnym warunkiem ukształtowania się tego rodzaju relacji w gminie jest istnienie w radzie odpowiedniego zaplecza politycznego, zdolnego do popierania polityki realizowanej przez wójta. Celowi temu służyć może nie tylko mechanizm polityczny, lecz również odpowiednie rozwiązania prawne. Na takim też założeniu opierają się podstawowe zmiany przewidziane w nowelizacji samorządowej ordynacji wyborczej. Eliminacji niebezpieczeństwa związanego najogólniej z opanowaniem przez ugrupowanie związane z wójtem większości mandatów w radzie mają służyć, i powinny służyć, nowe rozwiązania zawarte w ustawie ustrojowej, dotyczące procedur kontrolnych i nadzorczych wobec wójta, jak również wyraźnie przewidziana w konstytucji, art. 170, możliwość odwołania w drodze referendum samorządowego organu pochodzącego z wyborów bezpośrednich.</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#PoselWaldyDzikowski">Zasadniczym założeniem nowelizacji ordynacji wyborczej jest wybór wójta, burmistrza, prezydenta miasta oraz rady w jednych wyborach, takich, w których wyborca w jednym akcie głosowania opowiada się jednocześnie za jednym z kandydatów na wójta oraz jego zapleczem w radzie w postaci kandydatów na radnych powiązanych z jego kandydaturą. Celowi temu służy odpowiednia struktura kart do głosowania, na której kandydaci na wójta umieszczeni są wspólnie z proponowanymi kandydatami na radnych, a głos oddany na kandydata na wójta oznacza jednocześnie akceptację proponowanych przez niego kandydatów na radnych. Zastosowana technika winna doprowadzić do czytelnego rozkładu preferencji wyborczych w skali gminy i wyłonienia trwałej większości w radzie zdolnej do przetrwania przez okres całej kadencji.</u>
          <u xml:id="u-48.3" who="#PoselWaldyDzikowski">Wybory w gminach liczących do 20 tys. mieszkańców odbywają się według systemu większościowego, z przywróceniem okręgów jednomandatowych, zaś w gminach liczących powyżej 20 tys. mieszkańców - według systemu proporcjonalnego, z przywróceniem metody d'Hondta i rozszerzeniem 5-procentowej klauzuli zaporowej na wszystkie gminy. Środki te służyć winny zdobywaniu mandatów przez silne ugrupowania mogące stworzyć trwałą większość w radzie. W gminie liczącej do 20 tys. mieszkańców o wyborze wójta rozstrzyga liczba okręgów, w których kandydat uzyskał największą liczbę głosów. Wójtem zostaje ten kandydat, który uzyska największą liczbę głosów w więcej niż połowie okręgów wyborczych. W takim przypadku ugrupowanie wójta posiadać będzie również większość mandatów w radzie. W gminie liczącej powyżej 20 tys. mieszkańców o wyborze wójta rozstrzyga liczba mandatów, jaką uzyskały listy kandydatów na radnych powiązanych z jego kandydaturą. Wójtem, burmistrzem, prezydentem zostaje ten kandydat, którego listy kandydatów na radnych uzyskały więcej niż połową mandatów w radzie. W przypadku niedokonania takiego wyboru, z powodu niespełnienia powyższych wymogów przez kandydatów, przewidziana jest druga tura głosowania, przeprowadzana przez kolegium elektorów złożone z wybranych radnych. Zasadność tego rozwiązania związana jest z przewidywanymi kosztami drugiej tury głosowania powszechnego, jak również z możliwością uruchamiania na tym etapie mechanizmu politycznego służącego wyłonieniu ugrupowania popierającego wójta. W drugiej turze głosowania uczestniczą dwaj kandydaci, którzy wygrali w największej liczbie okręgów w gminach do 20 tys. mieszkańców bądź uzyskali najwięcej mandatów radnych powiązanych z kandydaturą wójta, burmistrza, prezydenta w gminach liczących powyżej 20 tys. mieszkańców w pierwszej turze głosowania.</u>
          <u xml:id="u-48.4" who="#PoselWaldyDzikowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Powyższy projekt w zakresie prawa do głosowania i kandydowania w wyborach samorządowych obywateli Unii Europejskiej zamieszkałych na terenie Polski, a niebędących obywatelami polskimi, jest niezgodny z dyrektywami Unii. Niemniej może on być uchwalony w tym brzmieniu, przy zastrzeżeniu, że z chwilą przystąpienia Polski do Unii Europejskiej należy dokonać nowelizacji tej ustawy idącej w kierunku przyznania obywatelom Unii co najmniej czynnego prawa wyborczego. Będzie to jednak możliwe po uprzednim dokonaniu zmiany art. 62 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Wejście w życie tej ustawy nie spowoduje powstawania dodatkowych wydatków z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-48.5" who="#PoselWaldyDzikowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedkładany poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz o zmianie innych ustaw jest koncepcją reformy ustroju i funkcjonowania samorządu gminnego opartą na następujących zasadach:</u>
          <u xml:id="u-48.6" who="#PoselWaldyDzikowski">1) wójtowie gmin i burmistrzowie oraz prezydenci miast pochodzą z powszechnych i demokratycznych wyborów,</u>
          <u xml:id="u-48.7" who="#PoselWaldyDzikowski">2) zwiększa się skuteczność zarządzania sprawami lokalnymi,</u>
          <u xml:id="u-48.8" who="#PoselWaldyDzikowski">3) wójtowie gmin i burmistrzowie, prezydenci, stają się organami wykonawczymi gmin,</u>
          <u xml:id="u-48.9" who="#PoselWaldyDzikowski">4) organy wykonawcze uzyskują większą samodzielność i ponoszą indywidualną odpowiedzialność przed wyborcami,</u>
          <u xml:id="u-48.10" who="#PoselWaldyDzikowski">5) ograniczona zostaje liczebność rad gminnych i urzędniczej kadry kierowniczej,</u>
          <u xml:id="u-48.11" who="#PoselWaldyDzikowski">6) podwyższona zostaje stabilność i profesjonalność kierowników urzędów gmin oraz innych osób na kierowniczych stanowiskach w tych urzędach.</u>
          <u xml:id="u-48.12" who="#PoselWaldyDzikowski">Przyjęto założenie, że koncepcja powszechnych wyborów wójtów gmin i burmistrzów miast będzie miała sens jedynie wówczas, gdy wybranym tą drogą organom powierzy się funkcję monokratycznych organów wykonawczych tych jednostek samorządu terytorialnego, zważywszy, że według aktualnego stanu prawa w sferze zarządzania lokalnego kompetencje wójtów są ograniczone do kierowania urzędem oraz załatwiania indywidualnych spraw z zakresu administracji samorządowej, rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych. Poprzez to ograniczenie się do wprowadzenia wyborów powszechnych na to stanowisko nie będzie miało większego wpływu na sprawność i efektywność gospodarowania mieniem gminnym oraz na gminną gospodarkę budżetową. Tymczasem są to przecież dziedziny najbardziej konfliktogenne, w których podejmowanie racjonalnych decyzji często okazuje się niemożliwe z uwagi na konieczność respektowania skomplikowanej procedury zwoływania, obradowania i podejmowania uchwał przez kolegialne organy gminne, a także przez rozbudowany system kompetencji organów stanowiących do sprawowania kontroli prewencyjnej.</u>
          <u xml:id="u-48.13" who="#PoselWaldyDzikowski">W wyniku kompromisowego trybu dochodzenia do konsensusu co do potencjalnej treści uchwały danej rady, odpowiedzialność za realizację zadań wykonywanych w oparciu o decyzję organu stanowiącego gminy, który wyraża zgodę lub ustanawia szczegółowe zasady, rozmywa się i w rezultacie nikt jej nie ponosi. Założono, że zadania polegające na zarządzaniu sprawami gminy mogłyby być realizowane samodzielnie przez organ wykonawczy pod odpowiednią kontrolą rady gminy. Nie rezygnując z zachowania przez radę gminy statusu organu stanowiącego, proponuje się zawężenie ustawowo określonych zadań tych organów do takich, które można ogólnie określić jako dotyczące ustanawiania w granicach prawa zasad i warunków wykonywania zadań gminy. Zaproponowano w związku z tym rezygnację z tych komeptencji rady, przewidzianych w art. 18 tejże ustawy, które dotyczą zarządzania sprawami gminy lub polegają na dublowaniu regulacji zawartych w ustawach i innych powszechnie obowiązujących aktach prawnych. W konsekwencji umocni to pozycję monokratycznego organu wykonawczego, zapewniając mu warunki sprawnego zarządzania, za którego rezultaty ponosić on będzie odpowiedzialność przed radą i wyborcami.</u>
          <u xml:id="u-48.14" who="#PoselWaldyDzikowski">Przyjęciu zasady wybierania organu wykonawczego gminy w powszechnych wyborach towarzyszyć powinna rezygnacja z wyznaczania mu przez radę wynagrodzenia. Jego wysokość określać powinno rozporządzenie wydawane na podstawie odpowiednio skonstruowanego upoważnienia ustawowego. Inaczej można by zniweczyć cel zamierzonej zmiany ustrojowej. Zadania wójta wynikać powinny z obowiązującego prawa, budżetu gminy, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, także z innych uchwał rady, jeżeli zdecyduje się oczywiście ona je podjąć. Natomiast odpowiedzialny przed wyborcami wójt winien móc w tych granicach także samodzielnie obierać kierunki swego działania, bez asekuranckiego zasłaniania się bezczynnością rady.</u>
          <u xml:id="u-48.15" who="#PoselWaldyDzikowski">Przyglądając się proponowanej pozycji wójtów z drugiej strony, łatwo także zauważyć, że oddanie funkcji zarządzania sprawami gospodarki komunalnej jednoosobowym organom wykonawczym łączy się oczywiście z ryzykiem możliwości kontroli organu przedstawicielskiego nad prawidłowością decyzji gospodarczych i administracyjnych wójtów. Powyższe względy uzasadniają potrzebę połączenia planowanej reformy wyborów wójtów, burmistrzów, prezydentów nie tylko z odpowiednią zmianą przepisów ustawy o samorządzie gminnym, określających zadania rad i zarządów gmin, ale także tych fragmentów ustawy oraz innych aktów prawnych, które dotyczą zasad kontroli organu wykonawczego przez organ stanowiący, a ponadto - kontroli wyborców nad organami wykonawczymi gmin i nadzoru pozainstancyjnego w sprawach z zakresu administracji publicznej, rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych. Projekt zawiera w związku z tym całkiem nowe rozwiązania prawne, między innymi służyć ma temu koncepcja wzmocnienia pozycji komisji rewizyjnej.</u>
          <u xml:id="u-48.16" who="#PoselWaldyDzikowski">Propozycje usunięcia z ustawy przepisów zapewniających organowi stanowiącemu uprawnienie do podejmowania decyzji przekraczających zakres zwykłego zarządu połączono z instytucją obowiązkowego informowania o podjętych w tych sprawach decyzjach komisji rewizyjnej, uprawnionej do zgłoszenia sprzeciwu skutkującego przejściem uprawnienia do rozstrzygnięcia sprawy na rzecz rady gminy.</u>
          <u xml:id="u-48.17" who="#PoselWaldyDzikowski">Kontrolę działalności organów gminy sprawują w praktyce także, na podstawie odpowiednich ustaw: Najwyższa Izba Kontroli, samorządowe kolegia odwoławcze, wojewodowie oraz regionalne izby obrachunkowe. W aktualnym stanie prawnym możliwości pełnego wykorzystania tych instytucji do zapewnienia prawidłowego funkcjonowania organów gmin, a zwłaszcza organów wykonawczych, są w wielu miejscach ograniczone. Proponujemy wprowadzenie do ustawy gminnej oraz innych ustaw zmian oraz nowych instytucji prawnych, które wypełniłyby te luki. Powszechnie znane są obiekcje co do niezupełności oraz małej użyteczności praktycznej przepisów ustawy regulujących składania oświadczeń majątkowych przez radnych oraz osoby piastujące funkcje organu wykonawczego gminy. Dostrzegamy potrzebę wprowadzania do systemu prawa przepisów zobowiązujących organy kontroli finansowej, czyli NIK, RIO i urzędy kontroli skarbowej, do badania zawartości tych oświadczeń w przypadku powzięcia wątpliwości co do prawidłowości wykorzystania mienia komunalnego w działalności gospodarczej lub zawodowej prowadzonej przez te osoby oraz zobowiązujące organy dysponujące tymi oświadczeniami do ujawnienia ich treści inspektorom tych instytucji, nawet bez zgody zainteresowanego.</u>
          <u xml:id="u-48.18" who="#PoselWaldyDzikowski">Oprócz instrumentów mających zabezpieczyć warunki ponoszenia realnej odpowiedzialności przez organy wykonawcze gmin wskazane jest dokonanie dalszych zmian w ustawie gminnej, które służyłyby tym celom, dla których zamierza się wprowadzić powszechne wybory wzmocnionych kompetencyjnie wójtów, burmistrzów i prezydentów. Przede wszystkim właściwym byłoby zdecydowane zmniejszenie liczebności organów stanowiących, które, jak na ekonomiczne możliwości polskiego społeczeństwa, nadal są zbyt kosztownymi ciałami. Po drugie, nadal liczniejsze niż w innych państwach europejskich są te organy w naszym kraju. Nadal są one zbyt ociężałe, aby sprawnie zwoływać, obradować i podejmować określone decyzje. Są także celem i miejscem politycznej rywalizacji wielu ugrupowań politycznych. Projekt powoduje zmniejszenie liczby rad o około 30%.</u>
          <u xml:id="u-48.19" who="#PoselWaldyDzikowski">Wskazane byłoby również zmniejszenie liczebności stanowisk zastępców wójtów i burmistrzów do jednego, z pozostawieniem możliwości powoływania w dużych miastach większej liczby wiceprezydentów. W obecnej sytuacji ekonomicznej ingerencja państwa w celu ograniczenia nadmiernej rozbudowy stanowisk kierowniczych w samorządzie terytorialnym nie byłaby raczej sprzeczna z konstytucyjną zasadą organizacyjnej samodzielności gmin.</u>
          <u xml:id="u-48.20" who="#PoselWaldyDzikowski">Bardzo istotne zmiany proponowane są w ustawie o referendum lokalnym. Polegają one na wprowadzeniu instytucji referendum w sprawie odwołania organu wykonawczego gminy oraz referendum przeprowadzanego albo z inicjatywy rady, albo z inicjatywy wójta, w sytuacjach, w których zaistnieje spór między tymi organami w konkretnej sprawie. Zamiast sięgać po broń najcięższą, czyli referendum w sprawie odwołania organu stanowiącego lub wykonawczego, i narażać społeczność lokalną na podwóje głosowanie, odpowiedni organ mógłby odwołać się do woli wyborców, których stanowisko byłoby dla organu gminy wiążące. Referendum przeprowadzane z inicjatywy organów gminy finansowane jest bowiem z budżetu danej jednostki samorządowej.</u>
          <u xml:id="u-48.21" who="#PoselWaldyDzikowski">Wejście w życie ustawy spowoduje ograniczenie kosztów funkcjonowania samorządu gminnego, w szczególności zaś ograniczenie liczby radnych w granicach od 1/4 do 1/3, likwidację kolegialnego organu wykonawczego, czyli zarządu, i wprowadzenie organu jednoosobowego - wójta, burmistrza i prezydenta, a także ograniczenie kompetencji rady gminy oznaczające zmniejszenie liczby odbywanych posiedzeń. Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej i nie obciąża dodatkowo finansowo budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-48.22" who="#PoselWaldyDzikowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Obydwa projekty ustaw dają szanse na lepsze, sprawniejsze i tańsze funkcjonowanie samorządu gminnego. Dlatego rekomenduję je Wysokiej Izbie, prosząc o życzliwe przyjęcie i merytoryczną debatę, w wyniku której lokalne społeczności poczują się potrzebne, wolne od politycznych nonsensów i zdolne do budowania III Rzeczypospolitej Polskiej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-48.23" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Zanim przejdziemy do dyskusji, proszę pana posła sekretarza o odczytanie komunikatu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#SekretarzPoselZdzislawKalamaga">Posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, zwołane na dzień dzisiejszy, zostało odwołane. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Sejm ustalił w łącznej dyskusji nad tymi punktami porządku dziennego podział czasu pomiędzy kluby i koło, w zależności od ich wielkości, w granicach od 4 do 46 minut, to jest debatę krótką.</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-51.3" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Pierwszy zabierze głos pan poseł Jerzy Czepułkowski z Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-51.4" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#PoselJerzyCzepulkowski">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#PoselJerzyCzepulkowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt i przyjemność w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej przedłożyć opinie o poselskich projektach ustaw zawartych w drukach nr 153, 154, 151 i 152, zgłoszonych przez Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej, oraz o dwóch poselskich projektch ustaw, zawartych w drukach nr 168 i 167, zgłoszonych przez Platformę Obywatelską.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#PoselJerzyCzepulkowski">Skoncentruję się w pierwszej chwili na czterech projektach ustaw poselskich zgłoszonych przez mój klub - klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej, a następnie na dwóch zgłoszonych przez kolegów z Platformy.</u>
          <u xml:id="u-52.3" who="#PoselJerzyCzepulkowski">Jeśli chodzi o cztery projekty ustaw zgłoszone przez Sojusz Lewicy Demokratycznej, pozostaję w bardzo komfortowej sytuacji, ponieważ szczegółowo je omówił poseł wnioskodawca Witold Gintowt-Dziewałtowski, prezentując treść, jak i przekonując do praktycznych walorów tychże ustaw, w sytuacji gdy, po ich uchwaleniu, wdrożone zostaną do praktyki samorządowego działania i to najlepiej wiosną nadchodzącego roku. Otóż pakiet tych czterech ustaw jest pakietem, który wypełnia zapisy programu wyborczego Sojuszu Lewicy Demokratycznej, wypełnia tę część exposé premiera rządu polskiego Leszka Millera, która poświęcona była samorządowi terytorialnemu. W exposé Leszek Miller oświadczył, że Sojusz Lewicy Demokratycznej dążyć będzie do przywrócenia wiosennego terminu wyborów, do dalszego zmniejszenia liczby radnych w jednostkach samorządu terytorialnego wszystkich szczebli i do bezpośrednich wyborów wójta i burmistrza. A zatem te cztery projekty ustaw wychodzą naprzeciw tym zapowiedziom i dokładnie oznaczają, że w sytuacji ich uchwalenia terminem wyborów samorządowych do jednostek samorządu terytorialnego wszystkich szczebli będzie wiosenny, najlepiej majowy termin wyborów. Jest to projekt ustawy, który przywraca termin wiosenny wyborów, termin popsuty przez poprzednią koalicję, gdzie w trakcie reformy ustrojowej państwa sztucznie wydłużono czas funkcjonowania zarządów, sztucznie, tzn. dłużej ponad normalną praktykę, w sytuacji, kiedy rada zakończyła swoją kadencję, a zarząd pełnił swoją rolę i swoje zadania do chwili wyboru nowego zarządu. Natomiast rada wybrana w wyborach październikowych przecież rozpoczęła pracę kilka miesięcy później, po zakończeniu kadencji poprzednich radnych.</u>
          <u xml:id="u-52.4" who="#PoselJerzyCzepulkowski">Chcemy przywrócić wiosenny termin wyborów ze względów praktycznych, gdyż w ten sposób wybrany organ stanowiący i wykonawczy, jakim jest zarząd poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego, ma czas i możliwość budowania własnych autorskich budżetów, po rozpoznaniu sytuacji, w jakiej znajduje się jednostka samorządu terytorialnego, tak aby ustępujący zarząd nie przedkładał nowemu zarządowi i nowej radzie projektów budżetów zbudowanych na glinianych nogach czy nierealnych przesłankach ekonomicznych.</u>
          <u xml:id="u-52.5" who="#PoselJerzyCzepulkowski">W druku nr 153 zawarty jest projekt zmiany ustawy z dnia 16 lipca 1998 r. Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw. Chcemy tu naprawić oczywisty błąd, oczywistą naszym zdaniem pomyłkę, jaka nastąpiła podczas procedowania nad ustawą o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, samorządzie powiatu i samorządzie województwa w poprzedniej kadencji i w ordynacji wyborczej do tychże szczebli samorządu terytorialnego. Otóż ustawa, która weszła w życie w maju tego roku, uchwalona oczywiście nieco wcześniej, zakłada przy jednoczesnym zmniejszeniu liczby radnych zwiększenie liczby radnych w poszczególnych okręgach wyborczych, doprowadzając do sytuacji, że w dużych jednostkach samorządowych należałoby utworzyć jednie dwa okręgi, a gdzieniegdzie byłoby to nawet niemożliwe. To ewidentne moim zdaniem nieporozumienie należy naprawić jak najszybciej.</u>
          <u xml:id="u-52.6" who="#PoselJerzyCzepulkowski">Chwila uwagi przy ustawie o bezpośrednim wyborze wójta gminy. Chciałbym jeszcze raz, wprawdzie powtarzając to, co powiedział mój kolega poseł wnioskodawca, zacytować najistotniejsze punkty i propozycje tejże ustawy, tak aby to było jasne i czytelne dla tych, którzy nas oglądają, dla tych, którzy są najbardziej i najżywotniej tym zainteresowani. Myślę o obywatelach, mieszkańcach, członkach wspólnot samorządowych w jednostkach samorządu terytorialnego. Otóż ustawa ta proponuje bezpośredni wybór w gminach liczących do 20 tys. mieszkańców, czyli tam, gdzie już są bezpośrednie wybory radnych, dochodzi wybór bezpośredni wójta czy burmistrza. Tego typu podejście nie wymusza konieczności głębokiej zmiany ordynacji wyborczej i daje możliwość przetestowania w ten sposób ukonstytuowanych organów wykonawczych gmin w jednostkach samorządowych stosunkowo mniejszych, z perspektywą rozszerzania na jednostki większe w kolejnych kadencjach samorządu terytorialnego. Ustawa ta, powtarzam, określa zasady wyborów w gminach liczących do 20 tys. mieszkańców. Wójt wybierany jest na kadencję 4-letnią. Prawo wybierania ma każdy obywatel polski, który najpóźniej w dniu wyborów kończy 18 lat i posiada prawo wybierania do rady gminy, czytaj: mieszka na terenie gminy, natomiast wybranym na wójta ma prawo zostać osoba, która jest obywatelem polskim, posiada prawo wybierania w tej gminie, czyli de facto jest zameldowana i mieszka w tej gminie, i ukończyła 25 lat. Jeśli chodzi o wymóg dotyczący ukończenia 25 lat, Sojusz Lewicy Demokratycznej uważa, że aczkolwiek nie ma ustawowego wymogu formalnego, to kandydatowi na wójta czy burmistrza trzeba dać czas na uzyskanie gruntownego wykształcenia, czas na to, by miał szansę przynajmniej przez jedną kadencję popracować jako radny jednostki samorządu terytorialnego w tym celu, by był przygotowany do pracy na tym stanowisku.</u>
          <u xml:id="u-52.7" who="#PoselJerzyCzepulkowski">Kandydat na wójta, w myśl naszej propozycji, może być równocześnie kandydatem na radnego w tej samej gminie, i tylko w tej jednostce samorządu terytorialnego. Natomiast w wypadku wygrania wyborów na wójta wójt musiałby zrezygnować z mandatu radnego; następowałoby to niejako z mocy prawa. Prawo zgłaszania kandydatów przysługuje partiom politycznym, stowarzyszeniom oraz organizacjom społecznym, wyborcom. Partie polityczne oraz organizacje społeczne mogłyby tworzyć koalicje wyborcze w celu zgłoszenia wspólnego kandydata na wójta.</u>
          <u xml:id="u-52.8" who="#PoselJerzyCzepulkowski">Panie marszałku, Wysoki Sejmie, uznając najwyższą celowość uchwalenia tych ustaw, Sojusz Lewicy Demokratycznej wnosi o skierowanie projektów ustaw zawartych w drukach nr 152, 151, 153 i 154 do Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej w celu dalszych prac nad nimi.</u>
          <u xml:id="u-52.9" who="#PoselJerzyCzepulkowski">Chwilę zatrzymam się nad projektami ustaw zawartymi w drukach nr 168 i 167, tj. nad poselskim projektem ustawy Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw oraz projektem ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz innych ustaw. Tytuły tych projektów ustaw są nieco mylące dla odbiorców, gdyż de facto są to projekty związane z przeprowadzaniem bezpośrednich wyborów wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. Projektodawcy nie proponują specjalnej ustawy o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza czy prezydenta, ale czynią to poprzez nowelizację ordynacji wyborczej oraz ustawy o samorządzie gminnym.</u>
          <u xml:id="u-52.10" who="#PoselJerzyCzepulkowski">Projekty tych ustaw - szczegółowo mówił o tym mój przedmówca, ale powtórzę - zawierają propozycję zmniejszenia liczby radnych w większym stopniu niż czyni się to w poselskim projekcie zgłoszonym przez Sojusz Lewicy Demokratycznej. Proponuje się bezpośredni wybór wójta, burmistrza i prezydenta miasta, który jednocześnie stanowiłby jednoosobowy zarząd. Taka sytuacja w sposób oczywisty wymusza przebudowę wzajemnych relacji między organem wykonawczym gminy a organem stanowiącym, czyli wybranym bezpośrednio wójtem, burmistrzem czy prezydentem a radą.</u>
          <u xml:id="u-52.11" who="#PoselJerzyCzepulkowski">Projekt zgłoszony przez Sojusz Lewicy Demokratycznej zakłada istnienie zarządu pod kierownictwem wójta wybranego w bezpośrednich wyborach, bez potrzeby kolejnej rewolucji w samorządzie. Przebudowa kompetencji stanowi kolejną dużą reformę samorządu terytorialnego. Jednostki samorządu terytorialnego wyszły z pewnego chaosu, bałaganu związanego z reformą administracji publicznej i chce się im w tej chwili - przynajmniej tak to wygląda na pierwszy rzut oka - zafundować kolejną wielką zmianę ustrojową: rozpisanie na nowo wszelkich kompetencji organu wykonawczego i stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-52.12" who="#PoselJerzyCzepulkowski">Jeśli chodzi o bezpośrednie wybory burmistrza i prezydenta miasta w gminach liczących powyżej 20 tys. mieszkańców, to mimo że projektodawcy nazywają te wybory bezpośrednimi, na pierwszy rzut wydaje się, że są to wybory teoretycznie bezpośrednie, dlatego że kandydat na burmistrza czy prezydenta obejmuje tę funkcję nie dlatego, że zdobywa największą liczbę głosów spośród innych kandydatów, ale dlatego, że jego zaplecze polityczne zdobywa ponad 50% mandatów. Jeśli zaplecze polityczne zdobywa ponad 50% mandatów, to przecież i tak taki kandydat zostanie wybrany w wyborach pośrednich przez radnych.</u>
          <u xml:id="u-52.13" who="#PoselJerzyCzepulkowski">W praktyce nie zdarzy się chyba, aby listy zdobywały powszechnie ponad 50% głosów. Dzisiaj samorządy są bardzo nieliczne, czyli będzie to wybór pośredni, dokonywany w tym wypadku nie przez radnych, lecz przez elektorów. Proszę sobie przypomnieć kłopoty, jakie pojawiły się w związku z pracą elektorów w wyborach prezydenckich w Stanach Zjednoczonych. Nie sugeruję, że taki casus może się powtarzać, jednak w przypadku większości jednostek samorządu terytorialnego nie będzie to wybór bezpośredni, lecz pośredni, poprzez elektorów.</u>
          <u xml:id="u-52.14" who="#PoselJerzyCzepulkowski">Chcę powiedzieć, że wiele ze zgłoszonych propozycji jest interesujących, do przemyślenia i do wykorzystania, jeśli nie teraz to w kolejnych kadencjach jednostek samorządu terytorialnego. Powinny one być rozpatrzone z najwyższą uwagą. Dlatego też w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej wnoszę o przekazanie poselskich projektów ustaw zawartych w drukach nr 168 i 167, podobnie jak w przypadku poprzednich, do Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej w celu podjęcia dalszych prac. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-52.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Bogdana Zdrojewskiego z Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#PoselBogdanZdrojewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Platformy Obywatelskiej mam zaszczyt przedstawić opinię dotyczącą projektów tzw. ustaw samorządowych, zawartych w drukach nr 151, 154, 167 i 168. Izba ponownie jest stawiana wobec alternatywy: skromny, bardzo ograniczony i dość niekonsekwentny postęp albo dość odważne, ale konsekwentne i jasne przekształcenie warunków działania samorządów terytorialnych. Platforma Obywatelska zdecydowanie opowiada się za tym drugim rozwiązaniem, a w związku z tym za bezpośrednimi wyborami nie tylko wójtów, ale i burmistrzów, i prezydentów, za ograniczeniem liczby radnych, za likwidacją organu kolegialnego wykonawczego, jakim jest zarząd miasta.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#PoselBogdanZdrojewski">Przy okazji chciałbym zwrócić uwagę, iż projekty konkurencyjne są w odniesieniu do projektu Platformy Obywatelskiej w pewnych punktach niekoherentne. Proponuje się w nich na przykład bezpośredni wybór wójta, w niektórych wypadkach burmistrza, i utrzymanie zarządu kolegialnego, jakim jest zarząd miasta. Jest to pewnego rodzaju substytut postępu, faktycznie bowiem w gminach małych w jakimś sensie mieliśmy do czynienia z wyborami bezpośrednimi już w chwili obecnej. Projekty te posiadają nie tylko cechę ostrożności, ale według nas nawet pewnego asekuranctwa. Według mnie proponowany termin wyborów - majowy - destabilizuje sytuację gmin i wprowadza pewnego rodzaju element niepewności, a w konsekwencji wprowadza wydłużony czas kampanii wyborczej. Z drugiej strony Platforma Obywatelska opowiada się za stałością terminów wyborczych, stałością kadencji, w tym wypadku za kadencją 4-letnią, zgodnie z ustawami.</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#PoselBogdanZdrojewski">Podkreślam, Platforma Obywatelska jest za personifikacją kompetencji i, co za tym idzie, odpowiedzialności, za obniżaniem kosztów działania organów samorządowych, za stałymi terminami wyborów, ale przeciwko skracaniu kadencji, za ograniczaniem wpływów konfliktów politycznych na jakość pracy samorządu. Jesteśmy w związku z tym za likwidacją tych kolegialnych organów wykonawczych, które najczęściej mają charakter koalicyjny i bardzo często są źródłem konfliktów o charakterze politycznym. Opowiadamy się za większą sprawnością instytucji samorządowych, a to oznacza, iż opowiadamy się także za ograniczeniem liczby radnych z tego powodu. Jesteśmy także zwolennikami poszukiwania nowych źródeł motywacji w aktywności lokalnych społeczności, czyli za wyborami bezpośrednimi.</u>
          <u xml:id="u-54.3" who="#PoselBogdanZdrojewski">Występujemy natomiast przeciw ograniczaniu zmian wyłącznie do zmian polegających na stosowaniu cięć w organie stanowiącym. Chcę tu podkreślić, że mechaniczne, proste cięcie odnoszące się do radnych poszczególnych gmin nie jest żadnym rozwiązaniem. Może się okazać, iż oszczędności, które uzyskamy na skutek zmniejszenia liczby radnych, są złudne wobec przeniesienia na zewnątrz rady licznych konfliktów. Oznacza to tak naprawdę powiększenie kosztów, zwłaszcza kosztów społecznych. Przestrzegam więc przed zwykłym cięciem, ograniczaniem reformy wyłącznie do mechanicznego cięcia liczby radnych. Może być to rozwiązanie, które nie przyniesie spodziewanego efektu.</u>
          <u xml:id="u-54.4" who="#PoselBogdanZdrojewski">Warto dodać, iż w projektach Platformy Obywatelskiej wiążemy wybór wójta, burmistrza, prezydenta z wyborem radnych. Chcemy w ten sposób uniknąć sytuacji, w których burmistrz byłby z zupełnie innej opcji niż wybrana rada. Chcemy po prostu zabezpieczyć się przed zbyt daleko idącym dysonansem pomiędzy opcją reprezentowaną przez wójta, burmistrza, prezydenta a opcją całej rady. Staramy się także w swoim projekcie poprawić warunki kontroli organów wykonawczych. Wreszcie rozstrzygamy jednoznacznie kwestie związane z odpowiedzialnością za decyzje zapadające na szczeblu samorządowym. Przypomnę, iż ponadto proponujemy wprowadzenie konkursu, w tym głównie na stanowisko sekretarzy, i staramy się rozstrzygać w sposób jednoznaczny kwestie, które są związane z odpowiedzialnością za najważniejsze elementy polityki na szczeblu samorządowym, a te sprowadzają się bardzo często do najbardziej konfliktogennych spraw dotyczących zbywania składników majątkowych gminy. Poprzez wprowadzenie bezpośredniego wyboru burmistrzów i prezydentów tworzymy szanse na wyższą frekwencję, wyższe zainteresowanie w wyborach samorządowych.</u>
          <u xml:id="u-54.5" who="#PoselBogdanZdrojewski">Jednocześnie chciałbym się rozprawić z mitami czy fałszywymi argumentami, zwłaszcza z dwoma. Pierwsza sprawa dotyczy terminu wyborów. Proponowany termin majowy i skrócenie kadencji najczęściej są uzasadniane koniecznością dania nowemu zarządowi szansy przygotowania odpowiedniego projektu budżetu na następny rok. Chcę zwrócić uwagę - na sali są reprezentanci samorządów - że tak naprawdę prace nad budżetem rozpoczynają się wczesną jesienią, a praktyczny wymiar uzyskują dopiero w październiku czy w listopadzie, a jest to związane z przygotowaniem odpowiednich dokumentów przez rząd.</u>
          <u xml:id="u-54.6" who="#PoselBogdanZdrojewski">Druga sprawa - zmniejszenie liczby radnych. Jest to kolejne rozwiązanie. Jeszcze nie skonsumowaliśmy zawartego w poprzednim rozwiązaniu ustawowym, a proponujemy następne. Jeszcze raz podkreślę, że sprowadzenie wszystkich zmian tylko i wyłącznie do mechanicznego obcięcia liczby radnych, czyli do zmniejszenia reprezentatywności, bez likwidacji organu kolegialnego, może wprowadzać nowy element do pracy samorządu - zwiększenia konkurencji pomiędzy radnymi a wybranymi w wyborach bezpośrednich wójtami czy burmistrzami i prezydentami.</u>
          <u xml:id="u-54.7" who="#PoselBogdanZdrojewski">Wysoka Izbo! Chcę też podkreślić, że opowiadamy się za tym projektem nie ze względów politycznych. Metoda d'Hondta, małe okręgi, mała liczba radnych to dla Platformy Obywatelskiej raczej rozwiązanie niekorzystne. Potrafimy jednak wznieść się ponad interes partykularny i zaproponować rozwiązania optymalne dla samorządów.</u>
          <u xml:id="u-54.8" who="#PoselBogdanZdrojewski">Dziwimy się przy tym, iż Sojusz Lewicy Demokratycznej tak szybko po wyborach cofnął obietnicę złożoną w kampanii wyborczej dotyczącą bezpośrednich wyborów także wszystkich burmistrzów i prezydentów. Pamiętam jeszcze wręcz próbę zawłaszczenia projektu przygotowanego przez grupę stworzoną z inicjatywy ówczesnego wicemarszałka Senatu pana Donalda Tuska przez obecnego premiera i jego ekipę. W tej chwili dziwię się, że z tego projektu wycofano to, co stanowi zasadniczą część przekształcenia, o którym dzisiaj powinniśmy dyskutować. Nie wiem, skąd przekonanie, iż mieszkańcy wsi są już przygotowani do wyborów bezpośrednich, a mieszkańcy miast jeszcze nie. A może jest to także próba swoistej deprecjacji wyborców wiejskich, bo skoro występuje już dość nagminny pogląd, iż jest to ryzyko, to dlaczego tym ryzykiem obciążać tylko mieszkańców wsi?</u>
          <u xml:id="u-54.9" who="#PoselBogdanZdrojewski">Członkowie Platformy Obywatelskiej są przekonani, że Izbę stać na rozwiązania, z jednej strony, śmiałe, jednoznaczne, pozbawione asekuranctwa, a, z drugiej strony, opierające się na wierze w mądrość wyborców nie tylko wsi, ale także miast i miasteczek. Jestem przekonany, że propozycje Platformy Obywatelskiej to pokonanie obecnie występujących barier motywacyjnych, organizacyjnych, a co najważniejsze, dają one szanse na powstanie silnej więzi emocjonalnej pomiędzy wyborcami a najważniejszymi postaciami decydującymi o kształcie naszych małych ojczyzn. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-54.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Janusz Wojciechowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi za wystąpienie.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Bardzo proszę o zabranie głosu panią poseł Wandę Łyżwińską celem wystąpienia w imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrony Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#PoselWandaLyzwinska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie poselskiego projektu ustawy o bezpośrednim wyborze wójta gminy.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#PoselWandaLyzwinska">Popieramy ideę bezpośredniego wyboru wójta gminy, która jest zgodna z oczekiwaniami społeczeństwa. Obywatele chcą mieć bezpośredni wpływ na wybór najważniejszej osoby w gminie, tak by nie był on uzależniony od koalicyjnych targów politycznych w radzie gminy, które niejednokrotnie wynoszą do władzy osoby nieakceptowane przez wyborców na tym stanowisku i niejednokrotnie uzyskujące najmniejszą liczbę głosów. Szkodliwe byłoby wylewanie dziecka z kąpielą tylko dlatego, że projekt zawiera szereg błędów i napisany został językiem z epoki PRL. Treść uzasadnienia brzmi jak stenogram z podsumowania posiedzeń komitetów. W tym miejscu słuszne będzie zacytowanie fragmentu z uzasadnienia: ˝...umniejszenia jego uzależnienia od konstelacji politycznej organu stanowiącego. Da to możliwość jednoznacznego spersonifikowania kompetencji i odpowiedzialności. ...ułatwi to profesjonalizację kadr administracji samorządowej˝.</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#PoselWandaLyzwinska">Popierając samą ideę bezpośrednich wyborów wójtów, musimy zwrócić uwagę na najistotniejsze wady i niekonsekwencje projektu.</u>
          <u xml:id="u-57.3" who="#PoselWandaLyzwinska">Po pierwsze, w art. 3 projektu użyto poza zapisem o ukończeniu 18. roku życia innego sformułowania warunkującego czynne prawo wyborcze: ˝i posiada prawo wybierania do rady gminy˝. Nie podano nigdzie, co należy rozumieć przez ˝prawo wybierania do rady gminy˝. Konstytucja, do któreuj przepisów musimy się odwoływać, nie różnicuje czynnego prawa wyborczego do różnych organów przedstawicielskich. Konieczne jest skreślenie tego niefortunnego zwrotu i wprowadzenie w to miejsce warunku zamieszkiwania na obszarze działania rady, co potwierdzić może stały lub czasowy meldunek po uzyskaniu zaświadczenia z miejsca stałego zameldowania, analogicznie jak to ma miejsce przy wyborach parlamentarnych. Punkt 2 tegoż artykułu zawiera także ograniczenie biernego prawa wyborczego obywateli, którzy nie ukończyli 25. roku życia. Jest to sprzeczne z postanowieniami Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej dającej bierne prawo wyborcze obywatelowi, który ukończył 21 lat. Tym samym doprowadzamy do paradoksu - marszałkiem Sejmu lub ministrem może być 21-letni obywatel, jednocześnie pozbawiony prawa do bycia wójtem.</u>
          <u xml:id="u-57.4" who="#PoselWandaLyzwinska">Po drugie, art. 4 należy przemyśleć, gdyż istnieje konieczność ustalenia zasady, że wójt jest zawsze członkiem rady gminy. W innym przypadku mógłby pozostawać poza kontrolą rady.</u>
          <u xml:id="u-57.5" who="#PoselWandaLyzwinska">Po trzecie, w art. 5 należy zastąpić sformułowanie: ˝urząd wójta zostanie opróżniony˝ sformułowaniem ˝gdy wygaśnie mandat wójta˝. Opróżniać możemy jedynie kosze na śmieci, na pewno nie stanowisko wójta. Mowa może być jedynie o wygaśnięciu bądź zrzeczeniu się mandatu. Równocześnie należy odstąpić od 2-letniego terminu, kiedy to przeprowadza się wybory nowego wójta, i skrócić go do 6 miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-57.6" who="#PoselWandaLyzwinska">Ponadto jest oczywiste, że komitety wyborcze mogą reprezentować, a tym samym promować, poszczególne organizacje, w tym partyjne, natomiast nie może być wymogiem ujawnienie przez kandydata przynależności do jakiejkolwiek organizacji.</u>
          <u xml:id="u-57.7" who="#PoselWandaLyzwinska">Po czwarte, szczególnym osiągnięciem autora projektów jest treść art. 37 i 38 ustawy. Wprowadza się warunek wygaśnięcia mandatu wójta wskutek prawomocnego wyroku sądu, orzeczonego za przestępstwo z winy umyślnej. Projektodawcy nie precyzują, o jakie przestępstwa chodzi. Czy również o karę wymierzoną za odmowę zapłacenia mandatu za złe parkowanie? Nie można wprowadzać ograniczenia biernego prawa wyborczego, którego nie przewiduje Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Skoro posłem można być nawet odbywając karę pozbawienia wolności, o ile nie zostało się pozbawionym praw publicznych, to na jakiej podstawie odmawia się tego prawa wójtowi? Wprowadza się również warunek podjęcia uchwały o wygaśnięciu mandatu z obowiązkiem doręczenia jej treści zainteresowanemu. Projektodawcy tak niefortunnie sformułowali swoją propozycję, że z treści projektu wynika obowiązek doręczenia powiadomienia o utracie mandatu wójtowi, który zmarł. Prawdziwe będzie porzekadło: władza leży i rozkłada się, czekając na doręczenie decyzji o wygaśnięciu mandatu. Równie niefortunnym pomysłem jest propozycja dania możliwości tłumaczenia się, przed podjęciem uchwały o wygaśnięciu mandatu, wójtowi, który prawomocnym wyrokiem sądu został ubezwłasnowolniony. W tym przypadku proponowalibyśmy sesję wyjazdową w zakładzie zamkniętym np. w Tworkach. W dodatku po takiej sesji odwołanemu wójtowi na podstawie art. 38 projektu przysługiwałoby prawo odwołania się do sądu wojewódzkiego. Ponieważ sądy wojewódzkie już parę lat temu zostały zastąpione przez sądy okręgowe, trudno odmówić projektodawcom poczucia humoru i konsekwencji. Powyższe przykłady dowodzą, że projekt był pisany bez przemyślenia i w pośpiechu. Dlatego też, panie marszałku, panie i panowie posłowie, w imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona wnoszę o skierowanie projektu ustawy o bezpośrednim wyborze wójta gminy - celem dopracowania - do Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Komisji Ustawodawczej.</u>
          <u xml:id="u-57.8" who="#PoselWandaLyzwinska">Jeśli chodzi o przedłożony projekt ustawy o zmianie ustaw o samorządzie gminnym, samorządzie powiatowym i samorządzie wojewódzkim (druk nr 152), to zmienia on treść dotychczas obowiązujących ustaw: o samorządzie gminnym z 1990 r., o samorządzie wojewódzkim z 1998 r., o samorządzie powiatowym z 1998 r. oraz ustawy z lipca 1998 r. o wejściu w życie ustawy o samorządzie powiatowym, ustawy o samorządzie wojewódzkim oraz ustawy o administracji rządowej w województwie. Istotą projektu ustawy jest zmiana terminu wyborów samorządowych, tym samym zmiana kadencji władz gminnych, powiatowych i wojewódzkich. Projektodawcy uzasadniają swoje propozycje koniecznością synchronizacji terminów konstruowania budżetów samorządowych z budżetem państwa. Bez zmiany terminu wyborów parlamentarnych zmiana terminu wyborów samorządowych nie ma sensu. Budżet państwa konstruowany jest zwykle na ostatnią chwilę (jak wynika z ostatnich doświadczeń - tuż przed świętami), stawiając tym samym samorządy w kłopotliwej sytuacji. Można odnieść wrażenie, że projekt wysuwany obecnie przez posłów SLD ma na celu przeniesienie korzystnego wyniku wyborczego z jesieni roku 2001 na wiosnę roku 2002. Bo jak inaczej rozumieć to, że jeszcze wiosną tego roku proponowali wcześniejsze wybory parlamentarne? Nasuwa się więc pytanie: Dlaczego właśnie maj? Przekonana jestem o tym, że wystarczy nam w maju wrażeń związanych z Pierwszym i Trzecim Maja. Czy potrzebny nam jest jeszcze 15 maja? Naszym zdaniem - ze względu na bliskość dla jednych okresu urlopowego i beztroskich wakacji, a dla drugich intensywnych prac polowych - wybory powinny odbyć się wcześniej, co najmniej w kwietniu. Tak naprawdę chodzi o coś znacznie poważniejszego: chodzi o czas na przygotowanie projektów budżetów po zapoznaniu się ze stanem finansów jednostek samorządowych. Bliskość okresu letniego przekreśli praktycznie możliwość realizacji tego celu. Klub Samoobrona zgadza się z tym, że dotychczas obowiązujący jesienny termin wyborów samorządowych jest nietrafiony i powoduje komplikacje przy ustalaniu budżetów jednostek samorządowych. Naszym zdaniem olbrzymią niedoróbką projektodawców, wskazującą na brak ich wyobraźni i kompleksowej wizji państwa, jest przedstawianie takiego projektu zmiany terminu wyborów samorządowych bez jednoczesnego przedstawienia projektu zmiany terminu wyborów do parlamentu. W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona oświadczam, że poprzemy projekt posłów SLD, ale tylko wtedy, gdy wraz z tym projektem zostanie złożony projekt skrócenia kadencji parlamentu, z przesunięciem wyborów na wiosnę. Kto jak kto, ale na pewno nie posłowie Samoobrony boją się przyspieszonych wyborów i przesunięcia terminu wyborów na wiosnę.</u>
          <u xml:id="u-57.9" who="#PoselWandaLyzwinska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona wnoszę o skierowanie przedłożonego projektu do dalszych prac w Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej.</u>
          <u xml:id="u-57.10" who="#PoselWandaLyzwinska">Jeśli chodzi o przedłożony projekt ustawy o zmianie ustaw o samorządzie gminnym, samorządzie powiatowym i samorządzie województwa (druk nr 151), to zmienia on treść dotychczas obowiązujących ustaw: o samorządzie gminnym z roku 1990, o samorządzie wojewódzkim z roku 1998, o samorządzie powiatowym z roku 1998. Klub Parlamentarny Samoobrona całym sercem jest za zmniejszeniem liczby radnych na wszystkich szczeblach władz samorządowych. Jest to realizacja jednego z postulatów wyborczych Samoobrony. Jednak w związku z projektem posłów SLD nasuwa się kilka pytań. Po pierwsze, skąd wzięły się liczby zawarte w projekcie: 12 radnych w gminie do 10 tys. mieszkańców, 15 radnych w gminie do 20 tys. mieszkańców, 21 w gminach do 50 tys. mieszkańców, 23 w gminach do 100 tys. mieszkańców i 25 w gminach do 200 tys. mieszkańców? Czy przeprowadzono jakieś analizy, badania i czy konsultowano się z mieszkańcami? O ile można zgodzić się ze zmniejszeniem liczby radnych w dużych miastach, o tyle trudniej pogodzić się z tak radykalnym zmniejszeniem liczby radnych na wsi i w niewielkich miastach. Tam radni mają bezpośredni kontakt z wyborcami, realizując zasady prawdziwej demokracji, zgodnie ze stanowiskiem Unii Europejskiej, która zaleca rozwój demokracji lokalnych, nakazując, by decyzje były podejmowane w możliwie najbardziej otwarty sposób i na szczeblu jak najbliższym obywatelowi. Po drugie, skąd wziął się magiczny próg ograniczający liczebność radnych do 30 w powiatach? Czy i tym razem projektodawcy korzystali z opinii ekspertów, a jeżeli tak, to jakich? Po trzecie, skąd wzięła się równie tajemnicza liczba 23 radnych w województwach zamieszkanych przez 2 mln mieszkańców? Czy liczby zawarte w projekcie zostały wybrane na chybił trafił? Czy liczby zawarte w projekcie zostały wybrane tylko po to, by zadowolić pragnienia wyborców, czy też po to, by stłumić ich głos? Zdaniem Klubu Parlamentarnego Samoobrona Polska jest krajem dopiero uczącym się demokracji. Najistotniejszą jej częścią jest samorząd, i to ten najniższego szczebla. Dla wprowadzenia iluzorycznych oszczędności, niepopartych żadną analizą ekonomiczną, lecz jedynie frazesem o obniżeniu kosztów, nie możemy się zgodzić z ograniczeniem liczebności przedstawicieli społeczeństwa. W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona wnosimy o skierowanie przedłożonego projektu - celem jego uzupełnienia - do Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej.</u>
          <u xml:id="u-57.11" who="#PoselWandaLyzwinska">Jeśli chodzi o przedłożony projekt ustawy o zmianie ustawy z dnia 16 lipca 1998 r. Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (druk nr 153), to ma on na celu zasadniczą zmianę ordynacji wyborczej. Bardzo dobra z założenia propozycja zwiększenia liczby okręgów wyborczych w wyborach samorządowych, przedstawiona jest jednocześnie ze zmianą zasad sposobu podziału mandatów. Tym samym cel jej wprowadzenia został na starcie wypaczony. Zasadniczą zmianą wprowadzoną przez ten projekt jest powrót do krytykowanej i zarzuconej przez posłów ubiegłej kadencji metody d'Hondta stosowanej przy podziale mandatów. Tym samym, naszym zdaniem, projektodawcy ustawy wywodzący się z klubu SLD po raz kolejny kpią z nas wszystkich. Pod pozorem kosmetyki przepisów projektodawcy wprowadzają fundamentalne zmiany do ustawy Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw, mające tylko jeden cel - zapewnienie bezwzględnego zwycięstwa koalicji w nadchodzących wyborach samorządowych.</u>
          <u xml:id="u-57.12" who="#PoselWandaLyzwinska">Proponowana przez posłów zmiana sposobu podziału mandatów powinna spotkać się ze stanowczym sprzeciwem wszystkich pozostałych sił parlamentarnych. Jeśli zmiany te zostaną poparte przez większość parlamentarną, to dominacja koalicji utwierdzona zostanie we władzach samorządowych.</u>
          <u xml:id="u-57.13" who="#PoselWandaLyzwinska">Pomimo animozji i ostracyzmu, jakiego ofiarą pada klub Samoobrona w parlamencie, zwracamy się z apelem do wszystkich posłów ze wszystkich klubów, w tym z PSL, o odrzucenie proponowanych zmian. Dobrze byłoby, żeby co świetlejsi posłowie...</u>
          <u xml:id="u-57.14" who="#GlosZSali">(Światlejsi.)</u>
          <u xml:id="u-57.15" who="#PoselWandaLyzwinska">...światlejsi posłowie... gdy przyjdzie zdawać rachunek społeczeństwu i wróci rok 1989, ale bez okrągłego stołu.</u>
          <u xml:id="u-57.16" who="#PoselWandaLyzwinska">Istotą proponowanych zmian jest to, że pod hasłem usprawnienia demokracji wprowadza się dyktaturę jednej partii. Widać, że projektodawców historia niczego nie nauczyła.</u>
          <u xml:id="u-57.17" who="#GlosZSali">(To nie referat.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Bardzo proszę o nieprzeszkadzanie pani poseł w wystąpieniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#PoselWandaLyzwinska">Samoobronie, wbrew oszczercom...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Pani poseł, czas niestety już dobiegł końca, więc bardzo proszę o konkludowanie wystąpienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#PoselWandaLyzwinska">W związku z powyższym Klub Parlamentarny Samoobrona prosi o przesłanie danych projektów ustaw celem dalszych prac do komisji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">W nawiązaniu do uwagi pani poseł o sformułowaniu ˝opróżnienie˝, które bardziej pasuje do koszta na śmieci niż do urzędu, to jest to niewątpliwie słuszne z punktu widzenia języka potocznego, ale w prawnym języku używa się właśnie tego określenia.</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#GlosZSali">(Wielokrotnie.)</u>
          <u xml:id="u-62.3" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Między innymi w art. 128 ust. 2 konstytucji jest mowa o opróżnieniu urzędu prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-62.4" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję bardzo pani poseł za wystąpienie.</u>
          <u xml:id="u-62.5" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Bardzo proszę pana posła Ludwika Dorna o zabranie głosu w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-62.6" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#PoselLudwikDorn">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W okresie wojny 30-letniej jeden ze wsławionych łupiestwem, grabieżą i okrucieństwem oddziałów najemniczych, kiedy zabierał się a to do puszczenia wioski z dymem, a to do przypalania mieszczanom pięt w celu wydobycia z nich zeznań, gdzie ukryli mieszki z talarami, nucił taką pieśń, to była ich pieśń bojowa: A kto by chciał nam łupy wydrzeć, nie wydrze, nie wydrze, nie wydrze. Otóż kiedy słuchałem pana posła Gintowta-Dziewałtowskiego, można powiedzieć, rotmistrza w szwadronie formacji millerczyków</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#PoselLudwikDorn"> odkomenderowanego do grabienia samorządów, dziwiłem się, dlaczego on z tej trybuny nie zaśpiewał: A kto by chciał nam łupy wydrzeć, nie wydrze, nie wydrze, nie wydrze.</u>
          <u xml:id="u-63.3" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-63.4" who="#PoselLudwikDorn"> Byłoby to mniej więcej co do treści to samo, co jest w projektach, czyli byłoby równie jednoznacznie, a przecież zabawniej.</u>
          <u xml:id="u-63.5" who="#PoselLudwikDorn">Otóż jakie elementy przedłożonych przez posłów Sojuszu Lewicy Demokratycznej propozycji, razem wzięte, sprawiają, że mamy tutaj do czynienia z potraktowaniem pola samorządów jako pewnego łupu politycznego?</u>
          <u xml:id="u-63.6" who="#PoselLudwikDorn">Wyrażę tu jednak pewne zdziwienie, że w propozycjach przedłożonych przez posłów Platformy Obywatelskiej są pewne propozycje wspólne, co więcej, sądzę, że z nieświadomości...</u>
          <u xml:id="u-63.7" who="#GlosZSali">(Z jakiej nieświadomości!)</u>
          <u xml:id="u-63.8" who="#PoselLudwikDorn">...istotna treść polityczna propozycji Platformy Obywatelskiej przypomina takie nerwowe namawianie się - jak to jest w ˝Don Juanie˝ Byrona - wdowy w wieku co najmniej średnim w oblężonym mieście: Ach, kiedyż wreszcie zacznie się gwałcenie.</u>
          <u xml:id="u-63.9" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-63.10" who="#GlosZSali">(Do rzeczy!)</u>
          <u xml:id="u-63.11" who="#PoselLudwikDorn">Otóż te elementy, które oddziaływują, mówiąc językiem politologii, to proces translacji głosów na mandaty. Czyli ludzie głosują, jest pewien rozkład głosów, a potem rozkład mandatów proporcjonalnie bywa inny. Pierwszym z tych elementów, gdzie - powiedzmy - klub Platformy Obywatelskiej był bardziej radykalny nawet niż Sojusz Lewicy Demokratycznej, jest zmniejszenie liczby radnych, ponieważ - jeżeli mamy mniejszą pulę mandatów do podziału - najsilniejszy, zwłaszcza jeżeli różnica głosów czy procentów głosów między najsilniejszym a resztą jest duża, uzyskuje dodatkowy bonus, a zapanowała w Polsce moda na zmniejszanie liczby mandatów radnych. Otóż rzeczywiście jest jedno miejsce, gdzie należy ciąć bezwzględnie i radykalnie, miejsce skandaliczne, to jest Warszawa. Ale poza tym, jeśli Warszawę odliczyć i sięgnąć do danych porównawczych, to liczba obywateli czy też mieszkańców na jednego radnego w Polsce, która już po wprowadzonych w ubiegłej kadencji zmianach wynosi tak gdzieś około 485-487 na jednego radnego, mieści się znakomicie w średniej europejskiej, jest to mniej więcej tyle, a nawet trochę mniej co w Szwecji, Hiszpanii, Niemczech. Istnieją w Europie dwa bieguny - jeden to jest Francja, gdzie mieszkańców na jednego radnego jest 136, ale to wynika z tradycji, to znaczy z uchwał Konstytuanty, która na początku Rewolucji Francuskiej zażyczyła sobie tyle gmin, zwanych tam komunami, a biegun drugi to jest Zjednoczone Królestwo, zwane Anglią czy Wielką Brytanią, gdzie na jednego radnego przypada aż 2,5 tys. mieszkańców, ale wiadomo, że na tej wyspie wszystko jest inaczej niż na kontynencie i może nie przenośmy tych rozwiązań. Nie jest przypadkiem, że w Europie kontynentalnej, poza Francją związaną tradycją Rewolucji Francuskiej, którą oni sobie tam niesłychanie ustrojowo cenią, ta liczba mandatów, liczba obywateli czy mieszkańców na jednego radnego jest zbliżona. Ta miara to jest i średnia, my jesteśmy i na średniej, i na modalnej, i na medialnej, czyli na wszystkich prostych miarach rozproszenia rozkładów statystycznych, mówiąc językiem statystyki. I po co to zmieniać? No, jeżeli zmieniać, to po to, żeby ten najsilniejszy obecnie miał bonus. Ja posła Witolda Gintowta-Dziewałtowskiego i jego klub rozumiem, nie rozumiem zupełnie klubu Platformy Obywatelskiej. To jest jeden element.</u>
          <u xml:id="u-63.12" who="#PoselLudwikDorn">Element drugi, była już o tym mowa, to powodowane troską o reprezentatywność terytorialną raptowne powiększenie liczby okręgów i przejście z metody zmodyfikowanego Sainte-Lague na metodę d' Hondta. No, tylko czy rada gminy bądź rada powiatu ma być reprezentacją rozkładu terytorialnego, czy reprezentacją układu pewnych sił politycznych, bo w przypadku gmin jednego z drugim pogodzić nie można. Jeżeli panu posłowi i SLD tak chodzi o reprezentację terytorialną w radzie gmin także powyżej 20 tys., to przejdźcie na system wyborów jednomandatowych i to jest bardzo proste. Natomiast ja zatrudniłem się pewną symulacją, wziąłem gminę, realną gminę, gdzie w wyborach z 1998 r. jeden komitet uzyskał 29%, inny 34, inny 21, reszta po 6, 2, 3. Rozkład mandatów przy obowiązującej ordynacji był taki, że jedni spośród 29 mandatów mieli 8, inni - 9, inni - 6, potem 1, 2. Można przeprowadzić symulację, jakby to wyglądało w oparciu o, po pierwsze, zmiany proponowane przez SLD, a po drugie, wyniki wyborów parlamentarnych z tego roku. Otóż jeden komitet, komitet SLD w tejże gminie miałby 21 mandatów, a drugi komitet miałby 7 mandatów. No, panowie, wam po prostu chodzi o to, by dysponując czterdziestoma, trzydziestoma, trzydziestoma paroma procentami głosów mieć bezwzględną większość. Bo nawet przy symulacji obecnych wyników parlamentarnych, ale też obecnego ustroju wyborczego, bezwzględnej większości w tej gminie według mojej symulacji byście nie mieli. Mielibyście 14 mandatów, a pozostali mieliby też 14. Tak że może nie mówmy o samorządzie w tym przypadku, mówmy tutaj o interesach Sojuszu Lewicy Demokratycznej. I znowu, ja wam się nie dziwię, że wy taką propozycję składacie, tylko jakby nie bardzo było jak ją ubrać i jej treść, a także to, co pan poseł Gintowt-Dziewałtowski i pan poseł Czepułkowski mówili, to jest właśnie to: a kto by chciał nam łupy wydrzeć, nie wydrze, nie wydrze, nie wydrze. Mam nadzieję, że poza Sojuszem Lewicy Demokratycznej wszyscy na tej sali, po pierwsze, nie traktują samorządów jako łupu, a po drugie, nie pozwolą Sojuszowi Lewicy Demokratycznej samorządów w sensie politycznym łupić.</u>
          <u xml:id="u-63.13" who="#PoselLudwikDorn">Teraz przejdźmy do problemu, jakim jest bezpośredni wybór już to wójtów i burmistrzów, już to z dołączeniem prezydentów. Prawo i Sprawiedliwość jest obu tym rozwiązaniom radykalnie przeciwne. Przy czym z naszego punktu widzenia - ponieważ jesteśmy generalnie i bardzo stanowczo przeciwni - każdy z tych projektów ma swoje zalety. Zaletą projektu Sojuszu Lewicy Demokratycznej jest jego cząstkowość, to znaczy, że bardzo złą zmianę ogranicza tylko do części gmin, tych do 20 tys. mieszkańców. Jeśli chodzi o projekt Platformy Obywatelskiej, jest on wprawdzie gorszy niż projekt SLD, bo rozszerza ten niesłychanie niebezpieczny eksperyment, o którym można powiedzieć już teraz, że na pewno doprowadzi przede wszystkim do wzrostu klikowości i korupcji w samorządach, natomiast jego zaletą jest to, że ze zmiany metody obioru szefa władzy wykonawczej wyciągnięto ustrojowe wnioski i, dostrzegając pewien problem, próbowano stworzyć pewne mechanizmy zabezpieczające, które jednak zostaną zmiecione, rozniesione, które muszą okazać się nieskuteczne.</u>
          <u xml:id="u-63.14" who="#PoselLudwikDorn">Wysoka Izbo! Dlaczego sądzimy, że ta proponowana zmiana, ten bezpośredni wybór musi - musi, po prostu musi - doprowadzić nie do usprawnienia, a jeżeli do usprawnienia, to w zorganizowanym łupiestwie samorządów? Ano przede wszystkim dlatego, że tak umocowana władza wykonawcza wymyka się spod jakiejkolwiek kontroli. To, co tutaj się proponuje, poszerzone uprawnienia komisji rewizyjnej, to wygląda dobrze na papierze, ale nie odnosi się do czegoś, co stanowi o istocie relacji między władzą wykonawczą a władzą uchwałodawczą. Chodzi o pewien układ sił politycznych i o to, że już teraz przecież po wyborach samorządowych, do których tworzą się różnego rodzaju koalicje, te koalicje przenoszą się potem na rozmowy w radzie w celu wyłonienia szefa władzy wykonawczej, a następnie w olbrzymiej liczbie przypadków ten szef władzy wykonawczej się autonomizuje i, można powiedzieć, stwarza w radzie własny układ z części opozycji, części koalicji, montując układy między opozycją a koalicją. A ponieważ jest tak, że większość potrzebna do odwołania zarządu, wójta i burmistrza jest większością kwalifikowaną, to tak de facto później wójt, burmistrz czy prezydent wisi na tej różnicy między 50% a 2/3 czy 3/5. To po wyborze stanowi jego realne zaplecze. To wynika z prostej arytmetyki, zarówno arytmetyki arytmetycznej, jak arytmetyki politycznej. I stąd takie przypadki, że potrafią funkcjonować burmistrze, którzy mają w prokuraturze na różnych szczeblach postępowania po 8 postępowań karnych, ale w radzie się trzymają, bo dysponują tą różnicą. Otóż jeżeli umocowanie burmistrza, wójta czy prezydenta jest z wyborów bezpośrednich, a odwołać go można w trybie referendum, które z racji frekwencyjnej w olbrzymiej większości przypadków już było, jest i będzie w Polsce niekonkluzywne, bo ludzie wcale do referendów lokalnych się tak nie spieszą - są pewne wyjątki - to wójt, prezydent czy burmistrz ma radę pod butem. Czyli rządzić będzie pewien układ klikowo-korupcyjny, bo nawet jeżeli ten wójt, burmistrz czy prezydent na początku będzie aniołem, to po prostu w takich warunkach zdegenerować się w korupcjonistę musi, nie ma siły...</u>
          <u xml:id="u-63.15" who="#GlosZSali">(Anioł nie.)</u>
          <u xml:id="u-63.16" who="#PoselLudwikDorn">...wszystkie czynniki będą na to oddziaływać.</u>
          <u xml:id="u-63.17" who="#PoselLudwikDorn">Zwracam się do Platformy Obywatelskiej o to, żeby zrewidowała swoje stanowisko. Gdyby bowiem było tak, że proponowalibyście państwo tutaj stworzenie układów klikowo-korupcyjnych o zabarwieniu politycznym Platformy Obywatelskiej, to ja byłbym temu przeciw, ale to bym rozumiał. Ale wy, państwo, przyłączacie się do nurtu, który proponuje stworzenie układów korupcyjno-klikowych, lecz o zabarwieniu przede wszystkim SLD-owskim. Też jestem temu całkowicie przeciwny, ale was tu nie rozumiem. A ponadto ja bym radził być ostrożnym z tymi systemowymi projektami reform. Mieliśmy już w ubiegłej kadencji jedną reformę systemową i można powiedzieć, że nie tylko Rzeczpospolita, ale i siły polityczne, które ją promowały, nie najlepiej na tym wyszły. Zatem pilotażowość pewnych reform nie jest całkiem złym pomysłem.</u>
          <u xml:id="u-63.18" who="#PoselLudwikDorn">Jest jeszcze jedno. Platformo Obywatelska, proponujecie bezpośrednie wybory prezydentów, wójtów i burmistrzów, ale wtedy kiedy uzyskają bezwzględną większość czy większość w okręgach. Czyli tak naprawdę realnie będą to wybory przez radnych. Będą to wybory przez radnych, czyli te koalicje, targi. Ale umocowujecie tego wybranego tak de facto przez radnych prezydenta, jakby był wybrany bezpośrednio, i oddajecie radę pod jego but. To jest coś, co już przekracza moje możliwości rozumienia, ale może jakaś myśl głęboka za tym stoi.</u>
          <u xml:id="u-63.19" who="#PoselLudwikDorn">Kwestia ostatnia, kwestia terminu zmiany, skrócenia kadencji i terminu wyborów. Po pierwsze, może generalnie wybór majowy byłby lepszy, ale rzeczywiście jest tak, że budżety samorządów są uwarunkowane budżetem państwa, więc te racje są dosyć słabe. Istotna jest tutaj politycznie ta racja, że, można powiedzieć, już teraz widać, że im dalej na tej drodze ku końcowi kadencji, tym dla SLD gorzej. Rozumiem więc SLD, że z waszego punktu widzenia im wcześniej zrobi się te wybory, tym lepiej, i z politycznych względów jestem temu przeciwny. Ale są dwa istotne względy natury zasadniczej. Pierwszy to wzgląd związany z pewnym przypadkiem i techniczno-organizacyjny. Otóż wybory w myśl waszej koncepcji miałyby być 12 maja, a bodajże 15 czy 20 zaczyna się narodowy spis powszechny, tak naprawdę przeprowadzany przez gminy. To jest olbrzymie przedsięwzięcie, to są duże pieniądze z budżetu państwa. Gminy, także aparat gminny, znajdą się w trakcie wyborów i po wyborach w stadium pewnego naturalnego rozchwiania i to przedsięwzięcie może przebiegać z trudem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Bardzo przepraszam, ale z niepokojem stwierdzam, że pan nie zmierza do konkluzji w swoich objaśnieniach...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#PoselLudwikDorn">Panie marszałku, zmierzam do konkluzji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">A więc bardzo proszę o konkludowanie, bo czas pańskiego wystąpienia jest już znacznie przekroczony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#PoselLudwikDorn">Drugi wzgląd i jednozdaniowa konkluzja. Ten wzgląd dotyczy tego, że żaden z projektów nie zawiera podstawowej dla nas części, to znaczy antykorupcyjnego uregulowania aspektów finansowych kampanii wyborczej. Widać, że jakby tylko Prawo i Sprawiedliwość w tym Sejmie jest tym zainteresowane. A ja sobie nie wyobrażam, by można było zrobić porządnie tego rodzaju nowelizację ustawy ordynacja wyborcza, bo nie da się przenieść wprost rozwiązań z ordynacji wyborczej do parlamentu tak, aby można było przeprowadzić te wybory w maju. Generalnie póki nie będzie przygotowanych i możliwych do uchwalenia projektów regulacji tego aspektu, dla samorządu niesłychanie ważnego - moim zdaniem ważniejszego ze względów antykorupcyjnych niż w przypadku wyborów do parlamentu - Prawo i Sprawiedliwość będzie przeciwko skracaniu kadencji na użytek tych wyborów.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#PoselLudwikDorn">Reasumując i konkludując zgodnie z życzeniem pana marszałka, Prawo i Sprawiedliwość wnosi o odrzucenie wszystkich przedłożonych projektów w pierwszym czytaniu. Samorządom jest potrzebna zmiana, jest potrzebna reforma, bo ich stan jest nie najlepszy. Ale jeżeli ten stan jest nie najlepszy, to należy go zmieniać na lepszy, a nie na gorszy, a właśnie tego rodzaju zmiana została w tych projektach zaproponowana.</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi za wystąpienie i za zastosowanie się, choć spóźnione, do mojej prośby o konkluzję. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Pan poseł Zdrojewski w trybie sprostowania.</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#PoselBogdanZdrojewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Pośle! Pomijam to, że pan skoncentrował się na imputowaniu tego, co myśli Sojusz Lewicy Demokratycznej i Platforma. Od tego chcę abstrahować...</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#GlosZSali">(Nikt tego, co myśli, w tym Sejmie nie powie.)</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#PoselBogdanZdrojewski">...natomiast podkreślam, iż wyraźnie powiedziałem, że ostrzegam przed mechanicznym ograniczaniem ilości radnych dla samego ograniczenia. Powiedziałem także, że Platforma Obywatelska wyraźnie opowiada się za takimi rozwiązaniami, które będą skuteczniejsze i w efekcie zdecydowanie bardziej zgodne z prawem i oczekiwaniami. I chcę również powiedzieć, że Platforma ma świadomość - i to podkreśliłem - iż te rozwiązania, które proponujemy, nie są rozwiązaniami, które z punktu widzenia politycznego leżą w interesie Platformy. Pan poseł natomiast, wskazując na stronę lewą, powiedział, że rozumie, dlaczego ona nie chce oddać tych łupów, a wskazując na Platformę Obywatelską - że nie rozumie. Otóż jeżeli ktoś na tej sali nie rozumie, że istnieje formacja polityczna, która jest w stanie wznieść się ponad swój partykularny interes, to ja gratuluję. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-69.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję bardzo panu posłowi za sprostowanie. W końcowej części ono już się nieco przeradzało w polemikę, niemniej dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Kolejne wystąpienie w imieniu klubu przedstawi pan poseł Zbigniew Kuźmiuk reprezentujący klub Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#PoselZbigniewKuzmiuk">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Rozpoczynamy dzisiaj procedowanie nad 6 projektami ustaw dotyczących samorządu gminy, powiatu i województwa, a także zmian w ordynacji wyborczej. 4 z nich zostały złożone przez posłów Sojuszu Lewicy Demokratycznej, 2 przez posłów Platformy Obywatelskiej. Ze względu na to, że mam niedużo czasu, skoncentruję się z konieczności na najważniejszych rozwiązaniach zawartych w tych przedłożeniach i przedstawię uwagi oraz wątpliwości w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#PoselZbigniewKuzmiuk">Najpierw projekt ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminy, powiatu i województwa z druku nr 151, dotyczący skrócenia kadencji władz jednostek samorządu terytorialnego. Jak wiadomo, wokół tego skrócenia trwają ciągle debaty, padają pytania o konstytucyjność tego rodzaju rozwiązania. Wiemy, że Kancelaria Sejmu dysponuje opiniami, które mówią, że to rozwiązanie będzie konstytucyjne. Są też opracowania sugerujące, że tutaj mogą się pojawić wątpliwości. W związku z tym oczekiwalibyśmy, że podczas prac w komisjach ten wątek zostanie ostatecznie rozstrzygnięty, trudno sobie bowiem wyobrazić taką sytuację, żeby po przyjęciu stosownych ustaw mogły być one skutecznie skarżone w Trybunale Konstytucyjnym. Jeżeli okazałoby się, że te rozwiązania są jednak zgodne z konstytucją, to w takiej sytuacji Polskie Stronnictwo Ludowe opowiada się za możliwością skrócenia kadencji władz jednostek samorządu terytorialnego. Wyrażamy tylko poważną wątpliwość, czy majowy termin wyborów jest możliwy. Rozpoczynamy dopiero procedowanie nad ustawami. Jeżeli przyjąć optymistyczne założenia, to być może zostanie ono zakończone do końca lutego. Wtedy trudno sobie wyobrazić normalny tok kampanii wyborczej i wybory już na początku maja. To trzeba będzie dokładnie sprawdzić. Jedynym uzasadnieniem dla skrócenia tej kadencji władz jednostek samorządu terytorialnego jest możliwość przygotowania projektów budżetu przez nowo wybrane władze samorządowe. Projektodawcy bardzo silnie to podkreślają. Podzielam jednak wątpliwości zgłoszone przez pana posła Zdrojewskiego z Platformy Obywatelskiej, że tak naprawdę jednostki samorządu terytorialnego przystępują do poważnych prac nad projektami budżetów dopiero jesienią. Potrzebne są przecież dane pochodzące z Ministerstwa Finansów, a te przychodzą w określonym czasie, toteż nie może to być najistotniejszy powód proponowanych zmian. To są te generalne uwagi do tego pierwszego przedłożenia.</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#PoselZbigniewKuzmiuk">Jeżeli chodzi o projekt ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminy, powiatu i województwa z druku nr 152, dotyczący generalnie zmniejszenia liczby radnych, to tu także wyrażamy daleko posuniętą ostrożność. Przede wszystkim trzeba przypomnieć Wysokiej Izbie, że już dokonaliśmy znacznego ograniczenia liczby radnych. Co więcej, nie pozwoliliśmy, aby te ograniczone składy zaistniały - jak wiadomo, to rozwiązanie ma obowiązywać dopiero od nowej kadencji. Już w tej chwili na przykład na poziomie województw - po tym zmniejszeniu, które zostało dokonane przez poprzedni parlament - będzie mniej radnych województw niż posłów z danego województwa. To rozwiązanie wydaje się nie do końca logiczne. Co więcej, gdybyśmy pozwolili sobie na kolejne zmniejszenie, to ta różnica, dysproporcja uległaby wyraźnemu pogłębieniu. W szczególności wykazujemy ogromną troskę, jeżeli chodzi o zmniejszanie liczby radnych na poziomie gmin wiejskich. Już teraz, przy tej liczbie radnych, a więc przed poprzednim zmniejszeniem, mamy do czynienia z sytuacjami, w których nie są reprezentowane w radach wszystkie jednostki osadnicze z terenu gminy. To jest bardzo poważny problem, jeżeli chodzi o demokrację na poziomie lokalnym. Wydaje nam się, że kolejne ruchy idące w tę stronę, ograniczające liczbę radnych, będą powodowały słabnięcie zainteresowania wyborami. I tak w wyborach samorządowych mamy do czynienia ze zdecydowanie niższą frekwencją niż w wyborach parlamentarnych, a ta rzadko kiedy sięga 50%. A więc nie możemy sobie pozwolić w Polsce na to, aby zainteresowanie wyborami malało, bo będziemy mieli do czynienia tak naprawdę z patologią demokracji, a nie z wyborami, w których uczestniczy większość społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-71.3" who="#PoselZbigniewKuzmiuk">Kolejne wątpliwości związane z tym ograniczaniem to wątpliwości nawiązujące do problematyki korupcji i patologii w samorządach. Nie ulega wątpliwości, że po zmniejszeniu liczby radnych do takich patologii może dochodzić częściej. Już w tej chwili kolejne raporty NIK, także innych instytucji kontrolnych, bardzo wyraźnie wskazują na źródła tych patologii. Co więcej, w tak dramatycznej sytuacji na rynku pracy często wójt, burmistrz, mając wpływ na wiele spraw w jednostce samorządu terytorialnego, może w swoisty sposób uzależnić od siebie pewne grupy radnych. Jeżeli więc będziemy zmniejszali te składy, to moim zdaniem i zdaniem klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego dostarczymy pożywki do tego, aby te patologie narastały, a przecież nie o to powinno nam chodzić.</u>
          <u xml:id="u-71.4" who="#PoselZbigniewKuzmiuk">Kolejny projekt, projekt ustawy o zmianie ustawy Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw z druku nr 153, dotyczący zmniejszenia okręgów wyborczych i zmiany metody liczenia głosów z metody Sainte-Lague na metodę d'Hondta. Nie pozwoliliśmy jeszcze zaistnieć tej nowej metodzie i z oczywistych względów klub Polskiego Stronnictwa Ludowego jest przeciw zmianie metody liczenia głosów.</u>
          <u xml:id="u-71.5" who="#PoselZbigniewKuzmiuk">I wreszcie czwarty, jak się wydaje, najważniejszy projekt dotyczący bezpośrednich wyborów wójta (burmistrza). Ten projekt, złożony przez SLD, zakłada wybory bezpośrednie wójta (burmistrza) tylko w gminach do 20 tys. mieszkańców. Jeżeli mielibyśmy się poddać temu swoistemu eksperymentowi na poziomie gminy, to naszym zdaniem powinniśmy to rozwiązanie zastosować jednak w odniesieniu do wszystkich gmin. Wydaje nam się, że to różnicowanie na gminy do 20 tys. i powyżej 20 tys. nie ma uzasadnienia merytorycznego. Jeżeli już opowiadamy się więc za bezpośrednimi wyborami, to jednak na poziomie wszystkich gmin, przy czym należałoy się zastanowić, czy ten sposób wybierania zastosować kiedyś w przyszłości w odniesieniu do starostów i marszałków województw.</u>
          <u xml:id="u-71.6" who="#PoselZbigniewKuzmiuk">Szanowni Państwo! Dzielenie gmin w tak swoisty sposób spowoduje, że w blisko 2200 gminach mielibyśmy wójtów (burmistrzów) wybranych bezpośrednio i w trzystu kilkudziesięciu - burmistrzów (prezydentów) wybranych inaczej. Wydaje się, że takie podzielenie podstawowej jednostki samorządu terytorialnego, jaką jest gmina, jest jednak nieporozumieniem. W związku z tym jeżelibyśmy zdecydowali się w tej Izbie na uruchomienie tej procedury bezpośrednich wyborów, to konieczne wydaje nam się zarządzenie tych wyborów we wszystkich gminach.</u>
          <u xml:id="u-71.7" who="#PoselZbigniewKuzmiuk">Bardzo poważnym brakiem tego projektu zgłoszonego przez Sojusz Lewicy Demokratycznej jest brak opisu kompetencji tak wybranego wójta (burmistrza) i rady. Naszym zdaniem nie ulega najmniejszej wątpliwości, że tak wybrany wójt (burmistrz, prezydent) uzyskuje zupełnie inny status i inną pozycję w stosunku do rady i że te kompetencje, niezależnie od tego, co zapiszemy w zmienionej ustawie, w sposób naturalny będą musiały ulegać zmianie. A zatem wydaje się konieczne, jeżeli na ten wariant się zdecydujemy, abyśmy jednak pomyśleli o ponownym, odpowiednim zapisaniu kompetencji organu wykonawczego i organu uchwałodawczego w gminie; tego brakuje w projekcie SLD.</u>
          <u xml:id="u-71.8" who="#PoselZbigniewKuzmiuk">Teraz przejdę do bardzo już krótkego omówienia stanowiska wobec projektów zgłoszonych przez Platformę Obywatelską. Tak się składa, że projekty te pojawiły się zupełnie niedawno, trudno było nam dokładnie się z nimi zapoznać; co więcej, mają bardzo rozbudowane uzasadnienie i tak naprawdę projekt zmiany ustawy z druków nr 167 i 167-A zawiera rozwiązania o charakterze ustrojowym. Nie chciałbym tu zbyt pospiesznie przedstawiać naszego stosunku do tych projektów. Nie ulega wątpliwości, że ten projekt idzie krok dalej, próbując regulować relacje pomiędzy tak wybranym wójtem (burmistrzem) a radą, przewiduje pewne dodatkowe kompetencje dla komisji rewizyjnej. Ale są to sprawy zbyt skomplikowane, żeby naprędce próbować do nich się ustosunkować. Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego taki swój stosunek przedstawi podczas obrad właściwych komisji sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-71.9" who="#PoselZbigniewKuzmiuk">I wreszcie propozycja Platformy dotycząca zmian w Ordynacji wyborczej (druk nr 168). To swoista nowość w polskim samorządzie. Tu także nie chciałbym zbyt pochopnie ani zgłaszać uwag, ani przedstawiać deklaracji. W najbliższym czasie spróbujemy do tych pomysłów podejść bardzo poważnie, dokładnie je analizując, i podejmiemy próbę ustosunkowania się do nich.</u>
          <u xml:id="u-71.10" who="#PoselZbigniewKuzmiuk">Podsumowując, klub Polskiego Stronnictwa Ludowego opowiada się za skierowaniem wszystkich przedłożeń poselskich do właściwych komisji sejmowych i za debatą nad nimi podczas prac tych komisji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-71.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Było to wystąpienie w imieniu PSL.</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Teraz pan poseł Jerzy Czerwiński proszony jest o wystąpienie w imieniu Klubu Parlamentarnego Ligi Polskich Rodzin.</u>
          <u xml:id="u-72.3" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#PoselJerzyCzerwinski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Ligi Polskich Rodzin mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu w sprawie pakietu projektów ustaw zmieniających ustrój i procedury wyboru organów samorządu terytorialnego. Projekty zawarte w drukach nr 151-154, autorstwa grupy posłów z SLD, można określić ogólnie jako prawne niedoróbki, słabo albo fałszywie uzasadnione i nie zawsze zgodne z oczekiwaniami środowisk samorządowych.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#PoselJerzyCzerwinski"> Stosunkowo najmniej kontrowersji wzbudza projekt zawarty w druku nr 152 o zmianie ustaw o samorządzie gminnym, samorządzie powiatowym i samorządzie województwa. Jego celem jest zmniejszenie liczby radnych w radach gmin, powiatów i sejmikach wojewódzkich, kolejne już po noweli z 11 kwietnia br., co w efekcie ma przynieść oszczędności w działalności samorządów. Niestety twórcy projektu ustawy nie zauważyli, że zmniejszenie składów ilościowych organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego przy niezmienionych granicach okręgów wyborczych prowadzi też do zmniejszenia liczby radnych wybieranych w poszczególnych okręgach. W efekcie dochodzimy do sprzeczności: liczba mandatów w okręgach będzie mniejsza od minimalnej określonej w Ordynacji wyborczej do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw. Ordynacja nie daje radom możliwości zmiany granic okręgów wyborczych ze względu na zmianę liczby radnych. Tak więc projekt ten jako wadliwy Liga Polskich Rodzin odrzuca. Składam wniosek o odrzucenie projektu w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-73.3" who="#PoselJerzyCzerwinski">Podobnie jest z projektem zawartym w druku nr 151 o tym samym tytule - o zmianie ustaw o samorządzie gminnym, samorządzie powiatowym i samorządzie województwa. Ten projekt, po pierwsze, ustala stały termin wyborów samorządowych: druga niedziela maja w roku, w którym upływa kadencja. I znowu twórcy ustawy z SLD nie zauważyli, że takie sztywne określenie terminu wyborów i związanego z nim upływu kadencji jest sprzeczne z art. 25 Ordynacji wyborczej do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw.</u>
          <u xml:id="u-73.4" who="#PoselJerzyCzerwinski">Drugie zasadnicze postanowienie zawarte w projekcie z druku nr 151 skraca obecną kadencję samorządów i pośrednio wyznacza datę przyszłorocznych wyborów samorządowych na 12 maja 2002 r. To budzi nasz zasadniczy sprzeciw z trzech powodów.</u>
          <u xml:id="u-73.5" who="#PoselJerzyCzerwinski">Po pierwsze, twórcy projektu ustawy albo nie zauważyli, albo zignorowali fakt, że w okresie tak wyznaczonej kampanii wyborczej, tj. dwóch miesięcy przed datą 12 maja, mają swoje największe natężenie przygotowania do narodowego spisu powszechnego ludności i mieszkań oraz połączonego z nim powszechnego spisu rolnego, które mają być przeprowadzone w dniach od 21 maja do 8 czerwca 2002 r. Za organizację tej wielkiej operacji odpowiedzialne są głównie organy wykonawcze gmin. Gros prac przygotowawczych spadnie na barki pracowników urzędów gmin i urzędów miejskich. Ciekawe, jak sobie twórcy projektu ustawy wyobrażają jednoczesne tworzenie biur spisowych i obsługę wyborów, a potem przeprowadzenie samego spisu w trakcie konstytuowania się rad gmin i wyborów nowych wójtów i burmistrzów.</u>
          <u xml:id="u-73.6" who="#PoselJerzyCzerwinski">Po drugie, skrócenie obecnej kadencji samorządów do 11 maja 2002 r. praktycznie uniemożliwi organom stanowiącym jednostek samorządu terytorialnego wywiązanie się z obowiązku dostosowania granic okręgów wyborczych do nowej liczby radnych wprowadzanej poprzednio omawianym projektem. Trzymiesięczny termin na uchwalenie i ogłoszenie w wojewódzkim dzienniku urzędowym nowego podziału na okręgi upływa 11 lutego 2002 r. A trzeba jeszcze doliczyć czas na zasięgnięcie opinii rad gmin przez radę powiatu przy ewentualnych podziałach gmin na okręgi wyborcze lub ich łączeniu w jeden okręg; i podobnie przy zasięganiu opinii rad powiatów przez sejmik wojewódzki. Jeżeli uwzględni się jeszcze konieczne przy tak ważnej materii vacatio legis, oznacza to, że cały proces ustawodawczy powinien się zakończyć najpóźniej ok. 15 stycznia 2002 r., aby wybory samorządowe mogły się odbyć 12 maja. Jest to oczywiście nierealne.</u>
          <u xml:id="u-73.7" who="#PoselJerzyCzerwinski">I po trzecie, bez względu na szczytne, deklarowane przez twórców projektu ustawy motywy jego powstania, tak naprawdę przyspieszenie przyszłorocznych wyborów samorządowych ma jeden cel główny: zapewnienie formacji, z której twórcy się wywodzą, czyli SLD, maksymalnego możliwego wyniku wyborczego. Bo przecież dla nikogo nie jest tajemnicą, że poparcie dla rządzącej obecnie koalicji na wiosnę 2002 r. będzie wyższe niż pół roku później, jesienią. Im dłużej będzie przy władzy, tym więcej straci. Jeszcze kilka takich ˝popisów˝ jak ostatnio uchwalone ustawy okołobudżetowe i naród odpowiednio rozliczy rządzących, m.in. w wyborach samorządowych.</u>
          <u xml:id="u-73.8" who="#PoselJerzyCzerwinski">Reasumując, Liga Polskich Rodzin nie widzi ani celu, ani sensu pracy nad niemożliwymi do uchwalenia w odpowiednim terminie i szkodliwymi ustawami, a tym bardziej rzucania koła ratunkowego dla staczającej się już po równi pochyłej SLD. Wnosimy zatem o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu ustawy zawartego w druku nr 151.</u>
          <u xml:id="u-73.9" who="#PoselJerzyCzerwinski">Przechodzę do trzeciego z przedstawionych przez posłów SLD projektów, zawartej w druku nr 153 zmiany ustawy ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików wojewódzkich. Wprowadza ona dwie zasadnicze zmiany: przywraca system d'Hondta przy ustalaniu wyników wyborów w gminach liczących ponad 20 tys. mieszkańców, w powiatach i województwach oraz zmniejsza ilość mandatów w okręgach wyborczych w wyborach do rad gmin ponad 20-tysięcznych z 8-12 do 3-5. Oczywiście obie te zmiany są korzystne dla dużych ugrupowań, czyli obecnie SLD, i skutecznie uniemożliwiają uzyskanie mandatów radnych kandydatom z ugrupowań o małym, a nawet średnim poparciu. Szczególnie ostro działa tu zapora małej ilości mandatów w okręgu wyborczym. Np. w okręgu 3-mandatowym przy obecnym rozkładzie poparcia - 39% dla koalicji SLD-UP, 12% dla następnego ugrupowania - wszystkie 3 mandaty otrzymaliby tylko radni z listy SLD-UP. Nawet okręg 6-mandatowy jest większą zaporą niż 5-procentowy próg, bo aby uzyskać w nim mandat, trzeba otrzymać od 8 do 10%. I oto tak naprawdę w tym projekcie jego twórcom chodzi - przez odpowiednią manipulację ordynacją zapewnienie sobie jak najlepszego wyniku wyborczego, niemającego nic wspólnego z zasadą proporcjonalności określoną w ustawie. Ten projekt nie jest ani proporcjonalny, ani większościowy, on jest po prostu SLD-owski.</u>
          <u xml:id="u-73.10" who="#PoselJerzyCzerwinski">W tym kontekście zawarta w uzasadnieniu fałszywa troska o - cytuję - ˝reprezentatywność terytorialną list kandydatów, o walor demokratyczności wyboru, o wyłonienie trwałej i jednolitej większości˝ wzbudza uśmiech - zażenowania. Czy posłanki i posłowie z SLD podpisani pod tym projektem liczą, że wyborcy i inni parlamentarzyści w to uwierzą? Po co ta obłuda? Przecież zgodnie z waszym tokiem rozumowania najbardziej trwała i jednolita większość to ta wyznaczona przez biuro polityczne. Po co w ogóle wybory? A poważnie, jeśli rzeczywiście chcecie reprezentatywności terytorialnej kandydatów, to po prostu uchwalcie ordynację większościową i jednomandatowe okręgi wyborcze - tak jak posłowie obecnie należący do Ligi Polskich Rodzin proponowali przed rokiem w pracach nad ordynacją wyborczą do Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-73.11" who="#PoselJerzyCzerwinski">Podsumowując, Liga Polskich Rodzin wnosi o odrzucenie w pierwszym czytaniu zawartego w druku nr 153 projektu ustawy o zmianie ustawy Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw.</u>
          <u xml:id="u-73.12" who="#PoselJerzyCzerwinski">Czwarty projekt posłów z SLD - o bezpośrednim wyborze wójta gminy (druk nr 154). Przyznam się, że takiego knota legislacyjnego już dawno nie czytałem. Wszystkim błędów w nim zawartych nie zdołam omówić w krótkim czasie przeznaczonym dla mojego klubu. Wskażę kilka. Humorystyczne: np. w art. 42 większość potrzebna do uchwalenia przez radę wniosku o odwołanie wójta w drodze referendum to 3/5; ta sama większość w uzasadnieniu to 2/3. To tylko w ekonomii politycznej socjalizmu 3/5 równało się 2/3. Nie bez przyczyny sięgam w tę nieodległą przeszłość, bo są w projekcie i błędy - nazwałbym je - natury historycznej. W art. 38 wysyła się wójta z odwołaniem od uchwały rady do sądu wojewódzkiego zamiast do okręgowego. Występują tradycyjnie błędy wynikłe z nieprzeczytania innych ustaw, np. zgodnie z art. 7 projektu w powiązaniu z art. 17 Ordynacji wyborczej do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw kandydatów na wójta można zgłaszać do gminnej komisji wyborczej tylko przez 5 dni. Czy rzeczywiście o to chodziło twórcom projektu? Są też błędy wynikłe ze zwykłego niechlujstwa: np. art. 5, w którym jest mowa o opróżnieniu urzędu wójta, nie skorelowano z art. 37, który mówi o wygaśnięciu mandatu wójta, i z art. 96 ustawy o samorządzie gminnym, który dopuszcza rozwiązanie zarządu gminy przez prezesa Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-73.13" who="#PoselJerzyCzerwinski">Omawiany projekt nie daje odpowiedzi na podstawowe pytania, np. czy odwołanie rady gminy w referendum gminnym skutkuje również automatycznym odwołaniem wójta lub burmistrza pochodzącego z bezpośrednich wyborów.</u>
          <u xml:id="u-73.14" who="#PoselJerzyCzerwinski">Najpoważniejszym mankamentem tego projektu jest to, że oprócz tytułowego bezpośredniego wyboru wójta tak naprawdę niczego więcej nie zmienia. Wybrany bezpośrednio, a więc silniej umocowany wójt lub burmistrz, nie uzyskuje dodatkowych kompetencji. W dalszym ciągu gminą rządzi 3-osobowy zarząd o naturze, rzec by można, hybrydowej: jedna osoba pochodzi z wyborów bezpośrednich, dwie są wybierane przez radę gminy. Pytanie: Po co posłowie z SLD każą nam jeść tę żabę, po co wybory bezpośrednie wójta, jeśli reszta pozostaje bez zmian? Żeby się SLD przypodobało środowiskom samorządowym i zrealizowało przynajmniej jedną obietnicę wyborczą? Tylko że w ten sposób nie nabije sobie punktów. Samorządowcy chcą bezpośrednich wyborów organów wykonawczych, czyli wójtów i burmistrzów, którzy przejęliby funkcję obecnych kolegialnych zarządów, a nie jednego członka takiego zarządu. A może tak naprawdę rzeczywiście posłom SLD chodzi tylko i wyłącznie o jak najszybsze - tzn. zgodnie z poprzednimi projektami przeprowadzone 12 maja - wybory wójtów i burmistrzów w małych gminach, do 20 tys. mieszkańców - a tych jest w Polsce najwięcej, więcej niż gmin ponad 20-tysięcznych, powiatów i województw razem wziętych. I oczywiście chodzi o wybory wójtów i burmistrzów z SLD, bo art. 8 projektu ustawy mówi o wyborach jednostopniowych (podobnych do senackich), a nie dwustopniowych (takich jak prezydenckie). Przy tradycyjnym rozproszkowaniu prawicy SLD chce odnieść taki sukces jak w tegorocznych wyborach do Senatu, ale wtedy przede wszystkim trzeba by zmienić tytuł projektu na: ustawa o bezpośrednim wyborze wójta gminy, zwłaszcza z SLD.</u>
          <u xml:id="u-73.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-73.16" who="#PoselJerzyCzerwinski"> Liga Polskich Rodzin nie będzie wam, państwu z lewej strony sali, w tym pomagała. Nie negujemy sensu i potrzeby bezpośrednich wyborów organów wykonawczych jednostek samorządu terytorialnego, ale ten projekt, zgłoszony przez posłów SLD, tego nie umożliwia. Dalsze prace nad nim uważamy za niepotrzebną stratę czasu. Wnosimy o jego odrzucenie w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-73.17" who="#PoselJerzyCzerwinski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Teraz chcę się ustosunkować do dwóch projektów zgłoszonych przez posłów Platformy Obywatelskiej, zawartych w drukach nr 167 i 168. Niestety, nie można oceniać poważnie projektów ustaw rozbudowanych i dotyczących dość skomplikowanej materii, jeśli posłowie otrzymali je dzień przed debatą, a nie, jak stanowi regulamin, 7 dni. Ograniczę się zatem do uwag ogólnych.</u>
          <u xml:id="u-73.18" who="#PoselJerzyCzerwinski">Druk nr 167 - projekt ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz innych ustaw - zawiera rozbudowaną i formalnie znacznie bardziej dopracowaną niż w przypadku projektu SLD propozycję wprowadzenia bezpośrednich wyborów wójtów, burmistrzów i prezydentów i związaną z tym zmianę ustroju gminy. Tu już nie ma błędów formalnych, które popełniło SLD, niby wszystko jest w porządku. Ale to tylko pozór, bo jeśli się bliżej przyjrzeć podziałowi kompetencji, to okazuje się, że rada gminy staje się powoli elementem ozdobnym, a tak naprawdę rządzi przede wszystkim majątkiem gminy, zadłuża gminę jej organ wykonawczy. I to rządzi praktycznie absolutnie. Trudno jest bowiem wójta czy burmistrza odwołać, bo przecież w referendum, aby było ważne, potrzebna jest 30-procentowa frekwencja wyborców, a tę, jak wiemy, trudno jest osiągnąć.</u>
          <u xml:id="u-73.19" who="#PoselJerzyCzerwinski">Wzmocnione kompetencje komisji rewizyjnych też nie zapewnią odpowiedniego poziomu kontroli organu wykonawczego przez organ stanowiący. Jeśli to jeszcze połączymy z sygnalizowaną w opinii Biura Studiów i Ekspertyz możliwością wyboru na wójta lub burmistrza cudzoziemca z Unii Europejskiej, nie obywatela polskiego, już od upragnionego przez euroentuzjastów roku 2004, to obraz, który się wyłania, jest dość ponury. Obcokrajowiec, np. Niemiec, zamieszkały na terenie gminy jako burmistrz sprzedaje jej polski przecież majątek i nie można go odwołać, bo rada gminy może jedynie zainicjować nieskuteczne referendum gminne. Na to Liga Polskich Rodzin nigdy nie wyrazi zgody. Dlatego składam wniosek o odrzucenie projektu ustawy zawartego w druku nr 167 w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-73.20" who="#PoselJerzyCzerwinski">I ostatni z rozpatrywanych projektów - o zmianie ustawy Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw - zawarty w druku nr 168. Projekt ten tak modyfikuje ordynację samorządową, że w wyborach do rad gmin otrzymujemy trudnego do nazwania potworka, gdzie jednocześnie wybierany jest organ wykonawczy i stanowiący gminy, jednym aktem, na tej samej karcie wyborczej, gdzie w ten sposób ogranicza się pojedynczemu obywatelowi możliwość kandydowania na funkcję wójta lub burmistrza. Takie wspólne wybory wójta albo burmistrza i jego tzw. zaplecza, czyli radnych, dziwnie kojarzą mi się ze strukturami mafijnymi. W dodatku w niektórych wypadkach konieczne będą dodatkowe wybory organów wykonawczych w gminach, tym razem już pośrednie, dokonywane przez tzw. kolegium elektorskie. Niepotrzebna komplikacja, brak czytelności rodzi podejrzenie, że autor projektu nigdy nie organizował rzeczywistych wyborów samorządowych, a zna je tylko z teorii.</u>
          <u xml:id="u-73.21" who="#PoselJerzyCzerwinski">Wnoszę o odrzucenie projektu zawartego w druku nr 168 w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-73.22" who="#PoselJerzyCzerwinski">Gdyby w głosowaniu w Wysokiej Izbie zgłoszone przeze mnie wnioski o odrzucenie rozpatrywanych projektów w pierwszym czytaniu miały nie uzyskać akceptacji, wnoszę o skierowanie ich do powołanej w celu ich opracowania Komisji Nadzwyczajnej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-73.23" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi Jerzemu Czerwińskiemu.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Jana Orkisza w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#PoselJanOrkisz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy wypowiedzieć się na temat poselskich projektów ustaw: o zmianie ustawy z dnia 16 lipca 1998 r. Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw z druku nr 153, o bezpośrednim wyborze wójta gminy z druku nr 154, o zmianie ustaw o samorządzie gminnym, samorządzie powiatowym i samorządzie województwa z druków nr 151 i 152. Jeśli chodzi o projekty ustaw: Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw z druku nr 168 i o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz innych ustaw zdruk 167, nie będę się na ten temat wypowiadał z uwagi na to, że otrzymałem je dzisiaj przed godz. 9. Rozwiązania bardzo śmiałe, wymagają rzetelnego rozeznania, dlatego w tym momencie nie zabieram głosu, niemniej jednak w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy proponuję, by projekty te skierować do Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#PoselJanOrkisz">Teraz kilka słów na temat projektów ustaw przedłożonych przez posłów Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej, najpierw o ustawie o zmianie ustawy z dnia 16 lipca 1998 r. Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw, druk nr 153. Proponowana przez posłów ustawa wnosi zmiany w art. 90 ust. 2, w art. 123 ust. 1 pkt 1, w art. 151 ust. 1 pkt 1 oraz w art. 178 ust. 3 pkt 1 Ordynacji wyborczej do rad wszystkich szczebli. Dotychczas obowiązujące przepisy Ordynacji wyborczej z 1998 r. zmienionej w roku bieżącym ustalają bardzo duże okręgi wyborcze, tj. od 8 do 12 mandatów w gminach mających powyżej 20 tys. mieszkańców. Jeżeli w gminie liczącej od 50 do 100 tys. mieszkańców rada ma liczyć 23 radnych, to we wszystkich gminach mających od 20 tys. do 100 tys. mieszkańców mogą być utworzone tylko dwa okręgi wyborcze. Według Klubu Parlamentarnego Unii Pracy taka sytuacja może spowodować, że nie będzie możliwe zachowanie reprezentatywności terytorialnej list kandydatów, a w konsekwencji pozbawienie szans wyboru do rad reprezentantów pojedynczych jednostek pomocniczych, takich jak sołectwa, dzielnice. Może to spowodować zdecydowane osłabienie waloru demokratyczności wyboru, a w gminach miejsko-wiejskich może dochodzić do ostrych konfliktów prowadzących nawet do prób recesji.</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#PoselJanOrkisz">Biorąc pod uwagę fakt, że najbliższe wybory do wszystkich organów stanowiących samorządu terytorialnego odbędą się w szczególnie trudnej i skomplikowanej sytuacji państwa, a także samorządów, Klub Parlamentarny Unii Pracy popiera proponowaną zmianę w art. 90 ust. 2 Ordynacji wyborczej, ustalającą mniejsze okręgi - od 3 do 6 mandatów.</u>
          <u xml:id="u-75.3" who="#PoselJanOrkisz">Kolejna zmiana dotyczy przywrócenia stosowanej w ostatnich wyborach samorządowych wszystkich szczebli metody ustalania wyników wyborów - metody d'Hondta zmienionej w 2001 r. Jest to metoda, która premiuje większe ugrupowania. Unia Pracy jest za tym, by dotychczasową zmianę dokonaną w tym roku uszanować i pozostawić tak, jak stanowi Ordynacja wyborcza z kwietnia 2001 r.</u>
          <u xml:id="u-75.4" who="#PoselJanOrkisz">Ustawa o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza gminy z druku nr 154 ma na celu wprowadzenie rozstrzygnięć określających zasady i warunki bezpośredniego wyboru przewodniczącego zarządu w gminach liczących do 20 tys. mieszkańców oraz zmiany w ustawach o samorządzie gminnym i referendum gminnym będące konsekwencją proponowanych regulacji wyborczych. Klub Parlamentarny Unii Pracy uznaje, że po trzech kadencjach funkcjonowania samorządów gminnych nastał czas, by umocnić pozycję organu wykonawczego gminy i zmniejszyć jego uzależnienie od konstelacji politycznej organu stanowiącego. Wybór wójta, burmistrza w wyborach bezpośrednich będzie umocnieniem funkcji wykonawczej organu gminy. Obecnie wójt, burmistrz bardzo często jest zakładnikiem większościowej opcji politycznej albo postępuje asekuracyjnie, koniunkturalnie. Zdarzają się również przypadki, że burmistrzem zostaje osoba, która zdobyła kilkadziesiąt głosów, nie zawsze przygotowana do pełnienia tak odpowiedzialnej funkcji. Dzisiaj od gospodarza miasta, gminy powinno się wymagać dużej wiedzy, rozwagi, doświadczenia w kierowaniu zespołami ludzkimi, zarządzaniu majątkiem i kompetencji. Bezpośrednie wybory wójta, burmistrza dają szanse wszystkim ugrupowaniom i stowarzyszeniom wystawić najlepszych spośród najlepszych kandydatów spełniających te wymogi. Środki publiczne, którymi zarządza organ wykonawczy gminy, powinny być racjonalnie i po gospodarsku wydawane, nie zaś rozdawane tylko po to, by utrzymać swą pozycję.</u>
          <u xml:id="u-75.5" who="#PoselJanOrkisz">Ustawa z druku nr 151 o zmianie ustaw o samorządzie gminnym, o samorządzie powiatowym i samorządzie województwa zawiera regulacje wprowadzające stałe terminy zakończenia kadencji organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego oraz stałe terminy wyborów samorządowych wszystkich szczebli. Proponowane rozwiązanie przenosi ponadto termin wyborów z jesieni na wiosnę, tym samym przywraca te terminy, które były stosowane przed reformą administracji publicznej w 1998 r. Według Klubu Parlamentarnego Unii Pracy dobrze się dzieje, gdy wybory do samorządów odbywają się wiosną, gdyż można dostosować tryb i terminarz prac prowadzonych nad budżetem przez organy samorządu terytorialnego do trybu i terminarza prac prowadzonych nad budżetem państwa.</u>
          <u xml:id="u-75.6" who="#PoselJanOrkisz">Jest wskazane, by prace nad przygotowaniem projektu budżetu na nowy rok były prowadzone przez ten sam skład personalny organu wykonawczego i stanowiącego samorządu. Zgodnie z ustawą o finansach publicznych projekt budżetu należy przedłożyć do 15 listopada. Jeżeli wybory przypadają w październiku, to praktycznie w tym samym czasie, kiedy trwa najgorszy, najcięższy okres kampanii, zarząd ma obowiązek przedłożyć radzie projekt budżetu.</u>
          <u xml:id="u-75.7" who="#PoselJanOrkisz">Proponowana ustawa z druku nr 152 ogranicza składy ilościowe samorządowych organów stanowiących na wszystkich szczeblach samorządu terytorialnego, z wyjątkiem najmniejszych gmin, w których proponuje się pozostawienie 12-osobowego składu rady. Propozycja ta spowoduje możliwość osiągnięcia oszczędności w wydatkach bezpośrednich na utrzymanie rady oraz obniżenie kosztów procesów legislacyjnych i decyzyjnych realizowanych przez organy samorządu terytorialnego. Niemniej jednak trzeba byłoby się zastanowić, czy w tej zmianie powinno chodzić tylko i wyłącznie o środki finansowe.</u>
          <u xml:id="u-75.8" who="#PoselJanOrkisz">Reasumując, Klub Parlamentarny Unii Pracy wnioskuje o skierowanie wszystkich projektów ustaw do Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-75.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję bardzo panu posłowi za wystąpienie.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Wystąpienie w imieniu Koła Parlamentarnego Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego przedstawi teraz pan poseł Ireneusz Niewiarowski.</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#PoselIreneuszNiewiarowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przystępujemy do dyskusji nad bardzo ważnymi projektami ustaw. Wprowadzenie projektów w życie może w znacznym stopniu zmienić funkcjonowanie samorządów, podstawy demokracji w Polsce. Usprawnienie działania samorządów jest potrzebne, ale nie powinno być wprowadzane w pośpiechu i byle jak. Niestety, tak zaczynamy. Część projektów zawiera wątpliwe propozycje, a część omawiamy, nie mając wcześniej możliwości ich przeczytania.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#PoselIreneuszNiewiarowski"> Rodzi to podejrzenie, że chodzi bardziej o termin wyborów, o wpływy polityczne w samorządach, a nie o ich sprawne działanie. Wprowadzenie tak ważnych zmian do wiosny 2002 r. jest niemożliwe; wprowadzenie dobrego prawa jest niemożliwe, byle jakie można wprowadzić. Mam nadzieję, że taki początek nie zapowiada złej kontynuacji i że potrafimy odpowiedzialnie zająć się poprawianiem prawa samorządowego.</u>
          <u xml:id="u-77.3" who="#PoselIreneuszNiewiarowski">Wysoka Izbo! Przedkładane propozycje mają, jak sądzę, trzy cele: więcej demokracji w samorządach gmin, powiatów i województw, sprawniejszą i tańszą władzę samorządową, usprawnienie działania poprzez ustanowienie wiosennej daty wyborów. Z intencjami można się zgodzić, ale z uwzględnieniem wcześniejszej uwagi, że wybory na wiosnę 2002 r. to zły wybór.</u>
          <u xml:id="u-77.4" who="#PoselIreneuszNiewiarowski">Wysoka Izbo! Należy dokonać zmian w procedurach wyboru radnych, wójtów, burmistrzów i prezydentów. Stawiam pytanie: Czy nadal należy zmniejszać liczbę radnych? Obserwuję zachowanie, które polega na medialnym przedstawianiu tej propozycji jako oszczędności na liczbie radnych. I to wywołuje rywalizację. Jak jedni zmniejszają, to drudzy jeszcze bardziej. I do czego to doprowadzi? Może do tego, że w gminie będzie tylko wójt, i zacznie to przypominać jakieś stare rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-77.5" who="#PoselIreneuszNiewiarowski">Uważam, że w gminach wiejskich i miejsko-wiejskich już nie można zmniejszać liczby radnych, ewentualnie można się zastanawiać nad dużymi miastami, ale też ostrożnie, bo chodzi i o kontrolę społeczną, i o społeczeństwo obywatelskie, co jest chyba najważniejsze, przynajmniej kiedyś było dla nas najważniejsze, ale też i o sprawność działania. Myślę, że propozycje przegłosowane w ubiegłej kadencji są dobre i przy tej liczbie radnych powinniśmy pozostać.</u>
          <u xml:id="u-77.6" who="#PoselIreneuszNiewiarowski">Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Inną ważną kwestią w projektach, jest forma bezpośrednich wyborów wójtów, burmistrzów i prezydentów. W projekcie SLD Polska dzielona jest na dwa odrębne systemy tworzenia władz samorządowych: w gminach do 20 tys. mieszkańców funkcjonuje system wyborów większościowych z propozycją bezpośrednich wyborów wójta, w gminach powyżej 20 tys. system wyborów jest proporcjonalny z niezwykle szczegółowym, sztywnym i drobiazgowym sposobem liczenia mandatów metodą d'Hondta.</u>
          <u xml:id="u-77.7" who="#PoselIreneuszNiewiarowski">Wysoka Izbo! Nie znajduję uzasadnienia, dla którego wybór burmistrzów i prezydentów miałby się odbywać na innych zasadach niż wybór wójtów w gminach do 20 tys. mieszkańców. Należy odnosić jedną miarę do tych przedstawicieli władz wykonawczych samorządów. Wybory bezpośrednie byłyby właśnie odpowiednią miarą. Proszę o logiczną odpowiedź, dlaczego co 5 lat w wyborach bezpośrednich wybieramy prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej, a nie mamy wybierać w drodze bezpośrednich wyborów burmistrzów i prezydentów miast. Nie znajduję i sądzę, że trudno będzie znaleźć rozsądną odpowiedź na to pytanie.</u>
          <u xml:id="u-77.8" who="#PoselIreneuszNiewiarowski">Wysoka Izbo! O ile można docenić dobre intencje autorów przedkładanych projektów ustaw, o tyle i wykonawstwo, i proponowane tempo pozostawiają wiele do życzenia. Należy zaznaczyć, że właśnie w tych trudnych czasach sprawowanie władzy w gminie, w powiecie, w województwie winno być tak sprawne, żeby rzeczywiście kosztowało ono nas - obywateli podatników mniej niż dotychczas. Pamiętać też trzeba o tym, ażeby samorządy, sprawując swą władzę, realizując działania publiczne służące zaspokojeniu potrzeb wspólnoty samorządowej, zgodnie z pkt. 1 art. 166 Konstytucji RP, miały zapewniony udział w dochodach publicznych odpowiednio do powierzonych im zadań, o czym stanowi pkt 1 art. 167. O tym też trzeba pamiętać.</u>
          <u xml:id="u-77.9" who="#PoselIreneuszNiewiarowski">Wysoka Izbo! Koło Parlamentarne Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego, mimo zastrzeżeń do projektów, ze względu na wagę propozycji wnosi o przekazanie tych projektów do odpowiednich komisji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-77.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi Niewiarowskiemu za wystąpienie.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Wysoka Izbo! Na tym zakończyliśmy wystąpienia w imieniu klubów i koła.</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Teraz czas na wystąpienia indywidualne.</u>
          <u xml:id="u-78.3" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Kochanowskiego z klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#PoselJanKochanowski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Chciałbym się odnieść praktycznie do trzech projektów: projektu zgłoszonego przez grupę posłów Sojuszu Lewicy Demokratycznej (druk nr 153) i dwóch projektów zgłoszonych przez grupę posłów Platformy Obywatelskiej (druki nr 168 i 167).</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#PoselJanKochanowski">Odnośnie do druku nr 153 chciałbym powiedzieć, że ten projekt ordynacji przedłożony przez posłów nie jest jakąś fundamentalną zmianą. Projekt ten z okręgów 8, 12-mandatowych powraca do mniejszych, 3, 6-mandatowych. I wbrew sugestiom czy posła Dorna, czy posła z PiS pana Czerwińskiego, nie jest to próba zawładnięcia czy kwestia sposobu liczenia, jest to powrót do normalności. Chciałbym na przykładzie 130-tysięcznego miasta pokazać, że w starym układzie w mieście wybieralibyśmy radnych w dwóch okręgach, czyli okręg wyborczy liczyłby w granicach 60-70 tys. Myślę, że to jest dopiero odejście od obywatelskiego sposobu sprawowania władzy, od przedstawicielstwa obywatelskiego w tych okręgach; to jest ewidentne. Zmiana sposobu liczenia z metody Sainte-Lague na metodę d'Hondta jest wyraźnym umocowaniem i zachęceniem do tworzenia ugrupowań silnych, ugrupowań, które otrzymają odpowiednie poparcie. Namawiałbym panów, żeby się połączyć, stworzyć silne ugrupowanie i dostać 30 lub 40% poparcia społecznego, a nie obracać się ciągle w 5-6%.</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#PoselJanKochanowski">Na przykładzie roku 1990 powiem panom posłom, że komitety obywatelskie powstały w roku 1990, w 1994 rozwiązały się, panowie przeszli do innych bloków wyborczych i zostali ponownie powybierani do rad wyborczych, bez ponoszenia konsekwencji za sprawowaną władzę, bez żadnej odpowiedzialności. Myślę, że projekt wraca do tego, żeby program ugrupowania, program komitetu obywatelskiego był, mógł być realizowany, a jednocześnie mógł być poddany kontroli społecznej i w kolejnych wyborach rozliczony. I myślę, że do tego wszyscy powinniśmy dążyć, w parlamencie nie patrzyć przez pryzmat własnych ugrupowań i właśnie w ten sposób wybudować silne państwo obywatelskie.</u>
          <u xml:id="u-79.3" who="#PoselJanKochanowski">Przechodzę do projektu zawartego w druku nr 168 - jest to Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw. Sądzę, że propozycja wyborów bezpośrednich jest godna poparcia. Natomiast w tym projekcie jest pewne uwarunkowanie - zdobycie największej liczby głosów, i to, dodatkowo, co najmniej w połowie okręgów. To już komplikuje proces wyborczy. Przechodząc do drugiej tury wyborów przez kolegium elektorów, odchodzimy od bezpośrednich wyborów. I tu wyraźnie musimy powiedzieć, że są to już wybory pośrednie. To samo dotyczy wyborów w gminach powyżej 20 tys. mieszkańców - jeżeli przechodzimy do drugiej tury, to, niestety, mamy już wybory pośrednie, nie bezpośrednie. Zamykamy też drogę osobom, które nie są związane z ugrupowaniami, a mogłyby takie funkcje sprawować. Trzeba byłoby rozważyć, w jakiej konfiguracji komitetów obywatelskich mógłby się znaleźć ktoś, kto nie chce się jasno utożsamiać z jednym tylko ugrupowaniem. Próg wyborczy i metoda d'Hondta rzeczywiście spełniają te warunki, o których mówiłem.</u>
          <u xml:id="u-79.4" who="#PoselJanKochanowski">Natomiast projekt zawarty w druku nr 167 to zmiana ustawy o samorządzie gminnym oraz innych ustaw, zresztą w znacznym stopniu powiązana z wyborem bezpośrednim wójta, burmistrza, prezydenta, zmniejszeniem liczby radnych czy też rozłożeniem odpowiedzialności i kompetencji w radach. Tutaj wyraźnie się mówi, że wójt i burmistrz byłby organem jednoosobowym. Myślę, że projektodawcy bardzo mocno ograniczają kompetencje rady.</u>
          <u xml:id="u-79.5" who="#PoselJanKochanowski">W kontekście ograniczania liczby radnych, a także ograniczania kompetencji rady, odnoszę wrażenie, jak mój poprzednik, że pojawia się wątpliwość, czy rada gminy jest w ogóle potrzebna. Jeżeli jest ona mała, bez kompetencji, ma się zebrać tylko raz w roku, żeby uchwalić budżet, to czy ona jest w ogóle potrzebna? Nie wyobrażam sobie również, żeby wójt, burmistrz jednoosobowo decydował o zaciąganiu pożyczek czy o rozwiązywaniu, powiedzmy sobie, przedsiębiorstw będących w gestii takiego czy innego samorządu. Myślę, że jest to duże niebezpieczeństwo, i trzeba te sprawy poważnie rozważyć.</u>
          <u xml:id="u-79.6" who="#PoselJanKochanowski">Koleżanki i Koledzy Posłowie! Pan poseł Zdrojewski mówił, że ten projekt jest bardzo odważny, reformatorski, ale ja cały czas odnoszę wrażenie, że jest on opracowywany z punktu widzenia wójta, burmistrza i prezydenta. Namawiam kolegów, żeby odwrócić role i znaleźć się w takiej sytuacji, jakby się było tylko radnym, i określić, co ten radny ma do powiedzenia. Ja chcę tu wyraźnie powiedzieć - obserwuję to od dłuższego czasu że poszczególne związki reprezentują przeważnie organy wykonawcze tych związków. Jeszcze raz namawiam do spojrzenia z dwóch stron. Chodzi o to, żeby to było dobre zarówno dla rad gmin, jak i dla organów wykonawczych. Jednocześnie namawiam do tego, żeby jednak inspirować obywateli do większego udziału w tym wszystkim. Wytracamy tu rolę obywateli, a zmniejszając liczbę radnych, też odsuwamy ich od bezpośredniego udziału.</u>
          <u xml:id="u-79.7" who="#PoselJanKochanowski">Ostatnia sprawa, na którą chciałbym zwrócić uwagę, dotyczy tego, że możemy spowodować pewne niebezpieczeństwo, bo przesuwając wszystkie kompetencje i obdarzając nimi jednoosobowego wójta, burmistrza, prezydenta, skupimy również na nim ˝jednoosobowo˝ wszelkie niezadowolenie społeczne. Chcę wyraźnie powiedzieć, że może się okazać, iż rada nie będzie go bronić. Nie ma tu instrumentów, które by rozładowywały te napięcia w gminie czy w mieście.</u>
          <u xml:id="u-79.8" who="#PoselJanKochanowski">W związku z powyższym zachęcam do bardziej obywatelskiego spojrzenia. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-79.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Czerwińskiego z Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Następnie będzie występował pan poseł Michał Kaczmarek.</u>
          <u xml:id="u-80.3" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo, pan poseł Andrzej Czerwiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#PoselAndrzejCzerwinski">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Gdyby ktoś zadał sobie trud i sprawdził dorobek posłów, od lewej do prawej strony, łącznie z ławą rządową, wierzę, że doszedłby do wniosku, iż większość posłów i osób tu siedzących miała styczność (i wpływ) z ustawą z 8 marca 1990 r., jak również swój wielki udział: dziesiątki kilometrów dróg, wodociągów, kanalizacji, szkoły, imprezy kulturalne, obiekty sportowe, zrealizowane przez samorządy. Była radość i euforia.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#PoselAndrzejCzerwinski">Ale były też wypaczenia. Na przykład związane z próbą partyjnych wpływów również w małych gminach. Były wypaczenia związane z pensjami, z bałaganem organizacyjnym, na przykład w Warszawie. Była również próba kontynuacji centralizowania finansów samorządowych. Jeśli jednak patrzymy na 11 lat samorządności, trzeba wyraźnie powiedzieć, że samorząd generalnie zdał egzamin.</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#PoselAndrzejCzerwinski">Trzeba też wyraźnie powiedzieć, że ustawy samorządowe wymagają korekt. Celem naszym, celem tego parlamentu jest znalezienie lepszego, a może najlepszego, rozwiązania. Rozwiązania lepszego, ale niekoniecznie najszybszego. Rozwiązania trwałego i akceptowanego społecznie; przywracającego i podnoszącego autorytet władzy samorządowej. Naszym zadaniem jest wprowadzenie tej ustawy w życie, a nie tylko jej przygotowanie.</u>
          <u xml:id="u-81.3" who="#PoselAndrzejCzerwinski">W jaki najlepszy sposób to zrobić? Mamy dwa pakiety ustaw. Grupa problemów do omówienia w zasadzie koncentruje się wokół kilku z nich. Dotyczy to liczby radnych, bezpośredniości wyborów od wójtów do prezydenta, skrócenia bądź wydłużenia kadencji samorządu, dołączenia narzędzi finansowych dla służb samorządowych. Do tego jest potrzebny dialog, a ten wymaga czasu i współdziałania. Jego celem będzie dobra ustawa, a nie wprowadzenie wyborów na przykład w drugą niedzielę maja.</u>
          <u xml:id="u-81.4" who="#PoselAndrzejCzerwinski">Proponuję popracować w komisjach, aby spokojnie omówić oba projekty, zebrać listy różnic i spraw do ustalenia. Wybrać z nich to, co najlepsze, nie koncentrować się na presji upływającego czasu, znaleźć sojuszników w postaci reprezentantów Związku Miast Polskich, Związku Powiatów Polskich i innych organizacji społecznych, przygotować spokojnie i rozważnie ustawy, stabilne, aprobowane przez środowisko.</u>
          <u xml:id="u-81.5" who="#PoselAndrzejCzerwinski">Jakie są zasadnicze różnice pomiędzy projektami ustaw Platformy Obywatelskiej a projektami ustaw SLD? SLD w zasadzie koncentruje się na skróceniu kadencji obecnych samorządów oraz umiarkowanym zmniejszeniu liczby radnych. My natomiast koncentrujemy się na rozwiązaniach odważniejszych, dalej idących, przede wszystkim wzmacniających pozycję prezydenta, ograniczających wpływ partii na działalność samorządową i umożliwiających wprowadzenie do samorządów osób kompetentnych, znających metody i narzędzia pracy.</u>
          <u xml:id="u-81.6" who="#PoselAndrzejCzerwinski">Myślę, że stać nas na to, aby przygotować taką ustawę, aby praca w samorządach była piękna, skuteczna i aprobowana przez społeczeństwo. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-81.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Michała Kaczmarka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#PoselMichalKaczmarek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W historii samorządu terytorialnego podejmujemy próbę bardzo radykalnych zmian.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#PoselMichalKaczmarek">Chciałbym się odnieść do dyskusji, która się już do tego momentu toczyła.</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#PoselMichalKaczmarek">Po pierwsze, szkoda, że nie ma posła Dorna, a najpewniej mylił on fakty...</u>
          <u xml:id="u-83.3" who="#PoselTadeuszCymanski">(Ale są obecni jego przedstawiciele.)</u>
          <u xml:id="u-83.4" who="#PoselMichalKaczmarek">Dobrze, że pan jest, to pan przekaże.</u>
          <u xml:id="u-83.5" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-83.6" who="#PoselMichalKaczmarek">Chciałbym zwrócić uwagę na to, że metoda d'Hondta i okręgi są z 1998 r. Gdy pan poseł podaje, że przeliczył to, to przeliczył według 1998 r. W 1998 r. obowiązywała metoda liczenia głosów d'Hondta i były trochę mniejsze okręgi.</u>
          <u xml:id="u-83.7" who="#PoselMichalKaczmarek">Pragnę zwrócić uwagę na to, że obecnie chcemy w społecznościach lokalnych, w samorządzie terytorialnym, przez zmianę metody d'Hondta na metodę Sainte-Lague, wprowadzić niemożność wyłaniania w radzie trwałej większości. Chcemy spowodować takie trudności, których następstwem będzie to, że wyłanianie trwałych rządzących większości będzie bardzo trudne. Mało tego, zawarty na wstępie kompromis jest bardzo kosztowny, bardzo utrudnia zarządzanie gminami. Należałoby zachować...</u>
          <u xml:id="u-83.8" who="#PoselMichalKaczmarek">Metoda zastosowana w 1998 r. nie spowodowała nigdzie w wielkich miastach zmonopolizowania władzy, pozwalała wyłaniać trwałe większości. To jest dobry przykład i trzeba z tym przykładem trwać dłużej niż jedną kadencję. W 1998 r. ta metoda obowiązywała. Tu w tej Izbie zawarliśmy w 1998 r. kompromis co do wielkości okręgu, czyli co do wprowadzenia wyborów proporcjonalnych w okręgach liczących do 20 tys. mieszkańców. Za krótki jest dorobek jednej kadencji, żeby z powodów politycznych dokonywać teraz zmiany.</u>
          <u xml:id="u-83.9" who="#PoselMichalKaczmarek">Proces legislacyjny dotyczący tej sprawy nie zakończył się, ponieważ jeśli chodzi o nowelizację z 11 kwietnia, Senat zmienił w niej materię, której ta Izba nie dotknęła. Wobec tego proces legislacyjny w odniesieniu do dwóch punktów nie jest zakończony. Będziemy w tej sprawie działać, ponieważ uważamy, że Senat nie miał prawa w noweli ustawy o samorządzie dotknąć tej materii, której Sejm nie regulował, a dotknął tej materii w dwóch zmianach, odnoszących się do wielkości okręgu i metody liczenia głosów.</u>
          <u xml:id="u-83.10" who="#PoselMichalKaczmarek">Teraz kilka słów o wyborach bezpośrednich.</u>
          <u xml:id="u-83.11" who="#PoselMichalKaczmarek">Projekt SLD-owski, przyznacie państwo - a w wypowiedziach tutaj było to podnoszone - jest ostrożniejszy, ale też pójście w głęboką wodę wyborów bezpośrednich we wszystkich jednostkach samorządu terytorialnego jest bardzo wątpliwe.</u>
          <u xml:id="u-83.12" who="#PoselMichalKaczmarek">Zwracam uwagę na to, że jest to zmiana ustrojowa. Nie mając czasu na rozpatrywanie zmiany ustrojowej - bo zmieniałoby to ustrój gminny i wymagałoby wielu zmian - nie jesteśmy w stanie zrobić tak głębokiej zmiany, jaką proponuje Platforma Obywatelska. Poza tym, gdy się czyta projekt dokładnie, to widać, że odwaga Platformy Obywatelskiej co do wyborów bezpośrednich - gdy się czyta dalsze artykuły - jakby słabnie. To jest praktycznie wybór przez radnych.</u>
          <u xml:id="u-83.13" who="#GlosZSali">(Nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-83.14" who="#PoselMichalKaczmarek">Wybaczcie państwo, jeżeli uważacie, że będą tacy znakomici kandydaci, którzy uzyskają 50% głosów, to ja bym życzył powodzenia. Ale ustalmy, że ten pierwszy wariant jest bardzo trudny do zrealizowania i praktycznie jest z powrotem wybór przez radnych.</u>
          <u xml:id="u-83.15" who="#PoselMichalKaczmarek">Teraz o zmniejszeniu liczby radnych.</u>
          <u xml:id="u-83.16" who="#GlosZSali">(Cięcie.)</u>
          <u xml:id="u-83.17" who="#PoselMichalKaczmarek">Padło tu wiele wypowiedzi, że jest to mechaniczne zmniejszanie, cięcie. A jak można? Poseł Kuźmiuk z PSL mówi tutaj, że nie wszystkie wsie i osady są reprezentowane. Dzisiaj też nie. Nie da się zapewnić w radzie gminy na przykład reprezentacji wszystkich sołectw. Tego się nie da, bo tego już teraz nie ma.</u>
          <u xml:id="u-83.18" who="#PoselTadeuszCymanski">(Jeszcze bardziej się ogołoci.)</u>
          <u xml:id="u-83.19" who="#PoselMichalKaczmarek">Nie. Trzeba społeczności lokalne uczyć tego, żeby reprezentanci kierowali się interesem szerszym niż interes siedliska, w którym mieszkają, więc to uczy. Łączenie kilka wsi i miejscowości w okręgi uczy szerszego patrzenia, dostrzegania interesu gminy, nie tylko swojego miejsca zamieszkania.</u>
          <u xml:id="u-83.20" who="#PoselMichalKaczmarek">Jeżeli chodzi o zmniejszenie liczby radnych, proszę państwa, to jest olbrzymia presja. Dzisiaj koszty funkcjonowania samorządów terytorialnych są olbrzymie, zwłaszcza jeśli się popatrzy na powiaty i województwa; konstrukcja dochodów tych jednostek jest właśnie taka. SLD uważa, że trzeba tam dokonać zmian, dopóki nie zmienimy ustawy o finansowaniu. Koszty funkcjonowania rad na szczeblu powiatów i województwa są zbyt duże, stąd jesteśmy za tak radykalnym ograniczeniem liczby radnych, jeżeli chodzi o te dwa szczeble.</u>
          <u xml:id="u-83.21" who="#PoselTadeuszCymanski">(Może przyjrzeć się dietom.)</u>
          <u xml:id="u-83.22" who="#PoselMichalKaczmarek">Diety są korygowane, panie pośle, ustawowo. Nie można przekroczyć pewnych barier.</u>
          <u xml:id="u-83.23" who="#PoselTadeuszCymanski">(Ograniczenia są tylko co do granic.)</u>
          <u xml:id="u-83.24" who="#PoselMichalKaczmarek">Informuję tylko. Ale one są poregulowane do odpowiednich jednostek. Proponuję zapoznać się z tym do końca.</u>
          <u xml:id="u-83.25" who="#PoselMichalKaczmarek">Kwestia terminu wyborów. Proszę państwa, jeżeli będziemy ciągle mówić, że nie możemy zmienić terminu wyborów... Na początku, gdy do tej Izby przyszły wszystkie ugrupowania, były prowadzone przez SLD konsultacje, które miały na celu sprawdzenie, jaka jest większość, jeśli chodzi o zmianę terminu wyborów w tej Izbie; żeby odbyły się i żeby kadencja była skrócona o pół roku, i wyborów parlamentarnych, jednorazowo, incydentalnie zrobiono to w 1998 r., żeby nie rozdzielać wyborów do samorządu gminnego od wyborów do nowych jednostek powiatów i województwa, i ten incydent powinien mieć kres. Normalnym terminem wyborów samorządowych, historycznym terminem wyborów samorządowych jest maj. Oczywiście można się spierać, kiedy to zrobić. Trzeba to zrobić teraz, ponieważ ten termin majowy... nie zgadzam się z wieloma mówcami, że w samorządzie terytorialnym jest tak źle, że przygotowuje się to w ostatniej chwili. Nie zgadzam się z tym. Proszę państwa, procedura uchwalona w każdej radzie w pracy nad budżetem jest 5-, 6-miesięczna. Wiem, że czeka się na wskaźniki, ale procedura dochodzenia, konsultacje z mieszkańcami, komisyjne, mają swoją procedurę. Każda gmina ma taką procedurę i ją stosuje. Uważam, że spokojny czas mieści się w granicach tych miesięcy. Możemy tutaj polemizować. Proszę państwa, jeżeli w tej Izbie jesteśmy w stanie dla samorządu terytorialnego osiągnąć kompromis, to sądzę, że z wielu projektów, po przepracowaniu w komisjach, mogą się wyłonić finalne projekty, które będą służyć społecznościom lokalnym. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-83.26" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Kaczmarkowi.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">O zabranie głosu proszę pana posła Edwarda Maniurę z klubu Platformy Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#PoselEdwardManiura">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Zabierając głos w debacie nad projektami ustaw zmieniającymi zasady wyboru władz samorządowych, pragnę stwierdzić, że przedłożone projekty są dalekie od oczekiwań środowisk samorządowych. Od wielu lat toczy się dyskusja, czy wybór prezydenta, burmistrza, wójta winien być bezpośredni czy pośredni, jak to jest dotychczas. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom społecznym, poprzedni parlamenta ograniczył w gminach, powiatach i województwach liczbę radnych o ok. 1/3 oraz dokonał licznych zmian, które doprecyzowały zasadę funkcjonowania jednostek samorządu terytorialnego. Nie rozstrzygnięto natomiast kwestii sposobu wyboru przewodniczącego zarządu jednostek samorządu terytorialnego. Do tej sprawy wracamy w dzisiejszej debacie. W kampanii wyborczej Sojusz Lewicy Demokratycznej wyraźnie wypowiedział się za wyborami bezpośrednimi wójtów, burmistrzów i prezydentów. Jest to zapisane na str. 16 dokumentu Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Teraz mówi się o takich wyborach tylko w gminach do 20 tys. mieszkańców. W programie wyborczym SLD można było również wyczytać o dalszej redukcji liczby radnych. Powiem szczerze, że w pewnym momencie byłem zdumiony, kiedy usłyszałem, że ma nastąpić redukcja o dalsze 50% liczby radnych. Biorąc pod uwagę redukcję dokonaną tegoroczną ustawą, ta liczba radnych byłaby już naprawdę bardzo mała i w wielu radach przypominałaby nie tak dawno liczbę członków zarządu.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#PoselTadeuszCymanski">(W tym szaleństwie jest metoda.)</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">(Tego nie mówił.)</u>
          <u xml:id="u-85.3" who="#PoselEdwardManiura">Słowa te kieruję do posła wnioskodwcy, przedstawiciela wnioskodawców. Panie pośle, są przypadki, że liczba radnych nie maleje, a rośnie, np. w powiatach. Takim powiatem, w którym liczba radnych wzrośnie, jest mój powiat, 81-tysięczny. Do tej pory rada powiatu liczy 30 radnych. Po tegorocznej zmianie miałaby 21 radnych. Proponowana przez państwa zmiana spowoduje, że tych radnych będzie 24, czyli będzie to wzrost, a nie zmniejszenie. Przypomnę, że jest to powiat standardowy. Myślę, że połowa powiatów w Polsce mieści się w przedziale 80, 100, 120 tysięcy.</u>
          <u xml:id="u-85.4" who="#PoselEdwardManiura">Odnosząc się generalnie do tego problemu, uważam, że dalsze zmniejszanie liczby radnych w małych gminach jest złym pomysłem. Jestem za pozostawieniem zapisów przyjętych przez poprzedni parlament. Przypomnę, że w tej sprawie była zgoda zarówno koalicji, jak i opozycji. Natomiast w przypadku dużych miast akceptuję pomysł dalszego obniżania liczby radnych, szczególnie jeżeli chodzi o miasto Warszawę.</u>
          <u xml:id="u-85.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-85.6" who="#PoselEdwardManiura">Wprowadzenie w projekcie SLD bezpośredniego wyboru wójta czy burmistrza w gminach do 20 tys. mieszkańców nie ma racjonalnego uzasadnienia. Na poziomie gminy wybór bezpośredni powinien być niezależny od wielkości jednostki. Gdy decydujemy się na wybory bezpośrednie, istnieje potrzeba bardzo precyzyjnego określenia wzajemnych relacji pomiędzy radą, wójtem, burmistrzem czy prezydentem, tak aby nie dochodziło do niepotrzebnych konfliktów. Projekt poselski SLD zakłada pozostawienie zarządu gminy jako organu. Widzę w tym brak konsekwencji wnioskodawców.</u>
          <u xml:id="u-85.7" who="#PoselEdwardManiura">Termin wyborów: maj, czerwiec czy wrzesień. Moim zdaniem omawiane projekty ustaw są w istocie dla samorządu terytorialnego zmianami o charakterze ustrojowym, więc praca nad tymi projektami nie może być wykonywana w pośpiechu, tak aby zdążyć na z góry określony termin wyborów. Przyjęcie złych rozwiązań może być w przyszłości przyczyną wielu konfliktów w jednostkach samorządu terytorialnego, nawet w tych, w których przez 11 lat takich konfliktów nie było.</u>
          <u xml:id="u-85.8" who="#PoselEdwardManiura">Pragnę się również odnieść do wystąpienia pana posła Dorna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Panie pośle, może się to już nie udać, bo czas Platformy w tej debacie został już wyczerpany, już go pan przekroczył.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#PoselEdwardManiura">Trzy zdania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę więc w trzech zdaniach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#PoselEdwardManiura">Ceniąc pana posła za duży potencjał intelektualny zawarty w jego wypowiedziach, pragnę zauważyć, że poseł Dorn postrzega samorząd terytorialny przez pryzmat Warszawy. Ten przykład odbiega znacznie od pozostałych jednostek samorządu terytorialnego, m.in. co do liczby radnych.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#PoselEdwardManiura">Mam wiele uwag szczegółowych również do projektu mojego klubu, ale z uwagi na brak czasu podzielę się nimi podczas prac komisji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Pozostali zgłoszeni w dyskusji posłowie są z klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Informuję tylko, że łącznie pozostało niespełna 18 minut czasu klubowego.</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Kolejnym mówcą będzie pan poseł Michał Turkiewicz, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-90.3" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#PoselMichalTurkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Debatujemy dzisiaj nad projektami ustaw dotyczących reformy ustroju gminnego, jak również po części samorządu powiatowego i województwa. Sojusz Lewicy Demokratycznej, który reprezentuję, szedł do wyborów parlamentarnych z programem reformy ustroju samorządowego zarówno co do zasad jego funkcjonowania, jak i sposobu finansowania, na co szczególnie oczekują samorządowcy. Dzisiaj przystępujemy do prac związanych z reformą ustroju samorządowego, zwłaszcza - co szczególnie budzi zrozumiałe emocje - do nowego usytuowania wójta, burmistrza, wybranych przez ogół uprawnionych mieszkańców w wyborach bezpośrednich. Niewątpliwie spora część działaczy samorządowych, a szczególnie mieszkańców gmin, jest głęboko zainteresowana wyborami bezpośrednimi swoich miejscowych włodarzy, chcąc mieć bezpośredni wpływ na wybór osoby, która będzie w ich imieniu gospodarzem danej gminy. Taki sposób wyboru jest bardzo mocno akcentowany przez wyborców. Wtedy mieszkańcy gminy będą bardziej utożsamiać się ze swoim wójtem czy burmistrzem, mówiąc po prostu: ja go wybrałem. Z drugiej strony gospodarze gmin będą bardziej umocowani społecznie, będą dysponować większym mandatem sprawowania władzy, czyli bezpośrednią wolą swoich wyborców.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#PoselMichalTurkiewicz">Ta koncepcja usytuowania przewodniczącego zarządu gminy ma oczywiście swoich zwolenników, jak i zapewne przeciwników, zwłaszcza ze strony działaczy samorządowych, w tym przez część radnych, którzy mając różne doświadczenia ze swojego podwórka samorządowego, mogą obawiać się zbyt silnej pozycji wójta czy burmistrza. Dlatego też pojawiają się co do tego uwagi, czy wybory bezpośrednie przewodniczących zarządu powinny być równolegle we wszystkich gminach bez względu na liczebność mieszkańców gmin, czy też tylko na początek celem sprawdzenia nowego systemu, jak on się sprawuje w praktyce, celem pilotażu, przeprowadzić je w gminach do 20 tys. mieszkańców. Sojusz Lewicy Demokratycznej przychyla się do drugiej koncepcji.</u>
          <u xml:id="u-91.2" who="#PoselMichalTurkiewicz">Pojawia się też kwestia określenia długości czasu sprawowania tej istotnej dla społeczności lokalnej funkcji publicznej. Samorządowcy raczej nie są za ograniczeniem ilości kadencji sprawowania mandatu gospodarza swojej gminy. Okresowe zmiany na stanowiskach wójta czy burmistrza mogą spowodować pewną przypadkowość kandydatów. Sprawowanie tej funkcji bez niezbędnego doświadczenia nie jest możliwe w tak skomplikowanym organizmie, jakim jest gmina. Głównym kryterium zatem wybieralności powinna być gwarancja należytej znajomości problematyki samorządu i umiejętności praktyczne zweryfikowane przez wyborców.</u>
          <u xml:id="u-91.3" who="#PoselMichalTurkiewicz">Wysoka Izbo! Wśród działaczy samorządowych, jak również mieszkańców poszczególnych gmin rodzą się różne emocje co do liczby radnych w poszczególnych gminach, powiatach czy sejmiku województwa. Nie ulega żadnej wątpliwości, że wyborcy w swej większości są za dalszym ograniczeniem liczby radnych, zwłaszcza w samorządach dużych, gdzie są duże liczebnie rady i które kosztują bardzo wiele. Ograniczenie liczebności radnych różnych szczebli przyniesie wielomilionowe oszczędności w skali całego kraju, usprawni to również, o co nam bardzo chyba chodzi, procedury decyzyjne na poszczególnych stopniach samorządu. Niemniej jednak przy podejmowaniu decyzji ograniczających liczbę radnych musimy uwzględnić specyfikę poszczególnych gmin - dotyczy to zwłaszcza gmin wiejskich. W pracach legislacyjnych musimy wziąć to pod uwagę, by zapewnić właściwą, adekwatną dla małych miejscowości, reprezentację w radach gmin. Niewątpliwie te bardzo ważne i oczekiwane przez społeczność lokalną ustawy samorządowe będą przedmiotem szczegółowej analizy i pracy, zwłaszcza w komisji samorządowej, tak aby stały się one nowym fundamentem ustroju samorządowego Rzeczypospolitej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Janusza Krasonia również z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#PoselJanuszKrason">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rządzący zawsze stoją przed wyborem: albo wprowadzają niezbędne dla całego społeczeństwa reformy, albo biorą na przeczekanie i udają, że coś reformują, licząc, że ludzie się nie zorientują. Jak udowodniły ostatnie wybory parlamentarne, Polakom taka alternatywa już nie odpowiada. Polacy chcą zmian, które nadążają za ich aspiracjami, bo przecież przez ostatnie lata dali sobie wiele rzeczy odebrać, pogodzili się z gwałtownym spadkiem dochodów, z bezrobociem, z trudnościami w dostępie do oświaty i lekarza, rozumiejąc, że zmiany systemowe wymagają pewnych wyrzeczeń, ale nie wyrzekli się i nigdy nie wyrzekną prawa do żądania, aby ich reprezentanci na każdym szczeblu władzy rządzili skutecznie i odpowiedzialnie. Dlatego m.in. debata na temat przedłożonych projektów zmian w ustawach samorządowych jest ważna.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#PoselJanuszKrason">Oceniając przedłożenia, pamiętać należy o konsekwencjach wynikających z dotychczasowego charakteru wyborów samorządowych. Pragnę zwrócić uwagę Wysokiej Izby na dwa aspekty. Po pierwsze, w przeciwieństwie do zachodnich demokracji w Polsce w wyborach samorządowych uczestniczy mniej obywateli niż w wyborach prezydenckich oraz, po drugie, zaledwie kilka procent Polaków angażuje się w jakiejkolwiek formie w prace na rzecz społeczności lokalnej, własnego osiedla, ulicy czy gminy. Te dwa aspekty to nie tylko wskaźnik odległości krajów o dłuższym stażu demokratycznym - to także przestroga dla polskiej klasy politycznej, że ciągłe i mało konstruktywne spory nie służą budowaniu świadomości samorządowej Polaków, świadomości, na której w znacznej mierze opiera się demokracja.</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#PoselJanuszKrason">Jedną z najistotniejszych kwestii proponowanych zmian w projekcie Sojuszu Lewicy Demokratycznej jest jednoznaczna personifikacja kompetencji i odpowiedzialności wójtów i burmistrzów w gminach do 20 tys. mieszkańców oraz wyraźne wzmocnienie pozycji organu wykonawczego. Ta propozycja niewątpliwie wychodzi naprzeciw oczekiwaniom na skuteczniejsze i bardziej odpowiedzialne rządzenie na tym szczeblu samorządu.</u>
          <u xml:id="u-93.3" who="#PoselJanuszKrason">Rozszerzając jednak zasadę bezpośredniego wyboru szefów zarządów na wszystkie gminy, należy powiedzieć o istotnym zagrożeniu. Dzisiaj, w epoce mediów, do wykreowania lidera mogą czasem wystarczyć jedynie pieniądze i obietnice, niekiedy tylko obietnice i kolorystycznie dobrany krawat. Przy pomocy specjalistów i ekspertów od wywierania wpływu po władzę mogą próbować sięgać nawet ludzie niemoralni. W tej sytuacji, zwłaszcza mieszkańcy dużych aglomeracji, czerpiący najczęściej z publiaktorów swoją wiedzę o kandydatach, mogą podlegać próbie manipulacji. Są przecież w Polsce politycy, którzy utraciwszy władzę w kraju, za wszelką cenę chcą nadal rządzić, zwłaszcza za dużą cenę. Stąd też propozycja ograniczenia wyborów bezpośrednich wójtów i burmistrzów w gminach do 20 tys. mieszkańców wydaje się zasadna, albowiem charakter kampanii wyborczej i możliwości jej prowadzenia minimalizują zagrożenie politycznej manipulacji w mniejszych społecznościach. Tam bowiem nie mają szansy pseudoautorytety i populistyczne programy. Dla mieszkańców często osobiście znających kandydatów oraz reprezentowane przez nich wartości wybory bezpośrednie będą bardziej merytoryczne.</u>
          <u xml:id="u-93.4" who="#PoselJanuszKrason">Na koniec, zainspirowany wystąpieniem posła Dorna, chciałbym do Wysokiej Izby zwrócić się tymi słowami: zbliża się moment, w którym podobno nawet zwierzęta mówią ludzkim głosem.Wypada, abyśmy również w tym czasie postarali się, albo pokusili, znaleźć wspólny język w sprawach dla Polaków najważniejszych. Rozdzielmy więc emocje od problemów, oceniajmy obiektywnie, a działajmy efektywnie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-93.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Kolejnym mówcą będzie pan poseł Franciszek Wołowicz z Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#PoselFranciszekWolowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jest sprawą ewidentną, że poprzednia koalicja już na koniec kadencji po prostu popsuła obowiązującą ordynację wyborczą. To nie ulega najmniejszej wątpliwości. Sami twórcy tych niedobrych zmian po wyborach z zażenowaniem w niektórych mediach przyznawali, że w świetle również wyników wyborczych te rozwiązania okazały się niedobre. Projekty złożone przez Sojusz Lewicy Demokratycznej po prostu chcą przywrócić sytuację, kiedy łatwiej można wyłaniać różne organy władzy i to w sytuacji - tutaj chcę przypomnieć - spadających notowań Sojuszu Lewicy Demokratycznej. To nie jest więc prawda, że są to jakieś koniunkturalne zagrywki pod specjalne wybory przyśpieszone, żeby jeszcze załapać się na lepszy wynik wyborczy. Chyba to nie jest prawda. Po prostu popsuto ordynację i trzeba ją poprawić.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#PoselFranciszekWolowicz">Kilka uwag króciutkich do projektów złożonych zarówno przez mój klub, Sojusz Lewicy Demokratycznej, jak i Platformę Obywatelską, bo uważam, że wszystkie projekty zasługują na uwagę i wszystkie zasługują na to, żeby je w komisjach rozpatrzyć i spróbować dojść do jakiegoś kompromisu. W projekcie Sojuszu Lewicy Demokratycznej jest zawarte ograniczenie dotyczące sprawowania funkcji wójta, burmistrza do dwóch kadencji. Nie wydaje mi się, że jest to rozwiązanie właściwe. Jeżeli ktoś z woli wyborców dobrze sprawuje swoją funkcję i uzyskuje nadal poparcie, to powinien móc ją sprawować dopóty, dopóki ma to poparcie, tym bardziej że przecież ograniczyliśmy w sposób wyraźny, właściwie uniemożliwiliśmy jakiekolwiek dodatkowe źródła uzyskiwania dochodów dla sprawujących tego rodzaju funkcje publiczne.</u>
          <u xml:id="u-95.2" who="#PoselFranciszekWolowicz">Mam również pewne wątpliwości, chociaż to jest kwestia dyskusyjna, co do rozwiązania zawartego w obu projektach, zarówno SLD, jak i Platformy Obywatelskiej, gdzie dopuszcza się możliwość równoległego kandydowania na wójta, burmistrza i jednocześnie radnego. Jest to z jednej strony taka asekuracja, a z drugiej strony jakby wykorzystanie lidera do tego, żeby podwójnie pociągnął tę listę wyborczą. Być może bardziej prostym, czytelnym rozwiązaniem byłoby jednak podjęcie przez kandydata na wójta, burmistrza, ewentualnie prezydenta - jak w propozycji Platformy - ryzyka, że można być niewybranym i wtedy coś można stracić.</u>
          <u xml:id="u-95.3" who="#PoselFranciszekWolowicz">Wreszcie propozycja bezpośrednich wyborów, zgłoszona przez Platformę Obywatelską. Szanowni państwo, umówmy się, że to nie jest żaden bezpośredni wybór, bo to wyraźnie wynika z zapisów, które są proponowane. Jest to de facto wybór na podobnych zasadach, aczkolwiek bardziej zagmatwanych niż do tej pory. Jest to próba przeniesienia na polski grunt systemu amerykańskiego i to ustanowionego dla wyborów prezydenta Stanów Zjednoczonych. Myślę, że jest to rozwiązanie nieczytelne dla wyborców. Jeżeli już wybory bezpośrednie, to suma głosów powinna decydować, a nie jakiś system kombinowany. Rozumiem intencję, żeby to powiązać, żeby w ślad za tak wybranym wójtem, burmistrzem, prezydentem weszła jakaś odpowiednia większość, która go reprezentuje i umożliwia w miarę bezkonfliktowe sprawowanie tej władzy. Ale to chyba nie tą drogą powinno się odbywać, bo właściwie to de facto nic nie zmienia. Dzisiaj też kto ma większość, ten wybiera wójta, burmistrza, prezydenta, tworzy jakąś koalicję albo samodzielnie sprawuje tę władzę. Ta propozycja w istocie rzeczy nic nie zmienia w tym zakresie. O innych to tu już było dużo mowy.</u>
          <u xml:id="u-95.4" who="#PoselFranciszekWolowicz">Wreszcie ograniczenie liczby radnych wszystkich szczebli nie powinno polegać na licytacji, które ugrupowania o większą liczbę zmniejszą ilość radnych, ponieważ zbyt niska liczba radnych może doprowadzić do dewaluacji idei społeczeństwa obywatelskiego. I na przykład już w świetle propozycji choćby Platformy - uważam, że ta propozycja naszego klubu jest rozsądna i dobra po prostu - może dojść do sytuacji, oczywiście na razie hipotetycznej, że w dużym województwie trudniej będzie zostać radnym wojewódzkim niż parlamentarzystą. Tak się może stać.</u>
          <u xml:id="u-95.5" who="#PoselFranciszekWolowicz">Wzmocnienie tak znaczne, jak w projekcie Platformy Obywatelskiej, pozycji wójta, burmistrza, prezydenta jako jednoosobowego organu wykonawczego, przy obecnej mizerii finansowej polskich samorządów, jest dość ryzykowne, bo to może być pole nieustannych konfliktów i eskalacji konfliktów, ponieważ ten jednoosobowy organ będzie utożsamiany ze wszystkimi nieszczęściami, jakie na polskie samorządy spadają. A z tego co wiemy, a przecież wiemy, sytuacja finansowa polskich samorządów w sposób wyraźny, przynajmniej w krótkim czasie, się nie poprawi.</u>
          <u xml:id="u-95.6" who="#PoselFranciszekWolowicz">I wreszcie na koniec, już tradycyjnie, każdy do posła Dorna, którego tu nie ma, się zwraca, ja też. Przecież tak naprawdę metoda d'Hondta powinna w końcu służyć temu, że polska prawica może w końcu się zjednoczy, a nie będzie się ciągle rozpraszała. Bo ta metoda właśnie wymusi, żeby w końcu na polskiej scenie politycznej powstawały ugrupowania silne, stabilne, przewidywalne i takie, które mają szanse trwać przynajmniej przez kilka, a może kilkanaście kadencji. W przeciwnym razie nadal będziemy popierać rozwiązania, które będą prowadziły do rozdrobnienia, a później do sytuacji, że ugrupowania, które cieszą się znacznie większym poparciem obywateli, a to przecież nie tylko SLD jest dane raz na zawsze, to mogą być różne ugrupowania, dzisiaj jest SLD, przy następnych wyborach może być kto inny... Po prostu trzeba umożliwić rozsądny wybór organów władzy. A jednocześnie metoda d'Hondta mobilizuje czy powinna mobilizować ugrupowania polityczne do tego, żeby się konsolidowały, a nie dzieliły i, patrząc na prognozy przedwyborcze, umożliwiały różnym politykom uciekanie do innych ugrupowań albo tworzenie nowych. Bo wtedy system polityczny, którego tak chcemy się dopracować w Polsce, staje się nieczytelny i rozdrobniony. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-95.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Tą zachętą do konsolidacji partii politycznych zakończył swoje wystąpienie pan poseł Franciszek Wołowicz.</u>
          <u xml:id="u-96.2" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Następnym mówcą będzie pan poseł Robert Smoleń z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-96.3" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#PoselRobertSmolen">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Panie pośle, przepraszam, muszę uprzedzić, że jest 2 minuty i 30 sekund czasu klubowego.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#PoselRobertSmolen">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rok temu, kończąc pracę jako minister prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej odpowiedzialny za sprawy samorządu i polityki regionalnej, pozwoliłem sobie sporządzić i przekazać prezydentowi specjalny raport o stanie samorządu terytorialnego w Polsce. Ten dokument zawierał katalog działań, które moim zdaniem są niezbędne po to, żeby samorząd terytorialny rzeczywiście stał się ważnym elementem ustroju Rzeczypospolitej. Te działania to jest cały wachlarz spraw, począwszy od systemu dochodów jednostek samorządu terytorialnego, poprzez politykę regionalną, poprzez dostęp samorządu do decyzji o wykorzystaniu funduszy strukturalnych Unii Europejskiej i skończywszy na ustroju wewnętrznym samorządu. Jeśli chodzi o tę ostatnią sprawę, to zawarłem myśl taką, że ustrój wewnętrzny samorządu jest pewną całością i właściwie nie ma potrzeby, żeby w tej całości coś zmieniać, chociaż to nie oznacza, że nie ma też takiej możliwości. W tym katalogu możliwości, które mogą usprawniać prace samorządu, zawarłem dwa z tych postulatów, o których dzisiaj Wysoka Izba dyskutuje.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#PoselRobertSmolen">Po pierwsze, liczba radnych. Pozwoliłem sobie zadać takie pytanie: czy ograniczenie liczby radnych jest ze stratą dla skuteczności demokracji? Odpowiedź na to pytanie oczywiście musi być taka: nie, dlatego że nawet przy mniejszej liczbie radnych będziemy mieć ostrzejszy system selekcji tych radnych, bardziej merytoryczną i mądrzejszą kampanię wyborczą i lepszy sposób, lepszą możliwość wyboru przez obywateli.</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#PoselRobertSmolen">Drugie pytanie: bezpośredni wybór szefów zarządów gmin. Przed komisją, która zajmie się tymi ustawami, stanie ważne zadanie, przy którym komisja będzie musiała wykazać się wyjątkową odpowiedzialnością. Otóż rozpoczynamy, szanowni państwo, pewien marsz od systemu samorządu obywatelskiego w stronę systemu samorządu menedżerskiego. I powstaje pytanie: gdzie w tym marszu się zatrzymamy? Tym tak naprawdę różni się filozofia projektów przedstawionych przez Platformę Obywatelską i grupę posłów z Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Oczywiście projekty Platformy idą bardziej w stronę samorządu menedżerskiego, projekty Sojuszu zatrzymują się w tej drodze, proponując jednak więcej elmentów samorządu obywatelskiego i myślę, że warto tym się kierować, bo polska demokracja potrzebuje jeszcze tej szkoły demokracji, umożliwienia większej liczbie obywateli uczestniczenia w ważnych dla nich decyzjach.</u>
          <u xml:id="u-99.3" who="#PoselRobertSmolen">Z tym wiąże się ważna sprawa, mianowicie taka, czy bezpośredni wybór samorządu, szefów zarządów powinien być ograniczony do części tylko tego samorządu gminnego, czy też nie. Tu na pewno będą padały różne argumenty, tak jak słyszeliśmy to podczas tej debaty, i z pewnością trzeba mieć świadomość tego, że wybór burmistrza czy prezydenta miasta w wyborach bezpośrednich jest takim bardzo daleko posuniętym przejawem tego właśnie samorządu menedżerskiego. W dużych gminach ma to pewien sens, tego nie można zanegować, ale pamiętajmy o tym, że podejmując tę decyzję, będziemy wpływać właśnie nie tylko na sposób zarządzania w takiej gminie, ale również na filozofię samorządu terytorialnego w Polsce. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-99.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Czas przewidziany w tej debacie dla Sojuszu Lewicy Demokratycznej też już został wyczerpany, w związku z czym wcześniej zapisany pan poseł Kazimierz Chrzanowski już niestety nie wystąpi.</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Pawła Poncyljusza, będącego posłem niezrzeszonym.</u>
          <u xml:id="u-100.3" who="#PoselLudwikDorn">(Proszę o głos w trybie sprostowania.)</u>
          <u xml:id="u-100.4" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Pan poseł Dorn w trybie sprostowania.</u>
          <u xml:id="u-100.5" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Przepraszam pana posła Poncyljusza, sprostowanie w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-100.6" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#PoselLudwikDorn">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan poseł Michał Kaczmarek był uprzejmy stwierdzić, że nie znam faktów, ponieważ w 1998 r. obowiązywał system d'Hondta. Otóż metodę Sainte-Lague wprowadziła ustawa ordynacja wyborcza z 16 lipca 1998 r., a o ile sobie przypominam, wybory odbyły się cokolwiek później. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#GlosZSali">(Nieprawda.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję bardzo panu posłowi za sprostowanie.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo, pan poseł Paweł Poncyljusz, poseł niezrzeszony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#PoselPawelPoncyljusz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym się odnieść do kilku kwestii, które były poruszane na tej sali. Nie mam wątpliwości, że majowy termin wyborów, jaki został zaproponowany w projekcie SLD, jest propozycją polityczną. Rozumiem, że to pasuje, natomiast jest pytanie, czy są jakiekolwiek inne poważne powody poza powodami politycznymi, jeśli chodzi o wygodny termin. Dzisiejsza koalicja rządowa liczy na to, iż w miarę szybko przejmie kontrolę w wielu...</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Bardzo przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Panowie posłowie, prosiłbym, żeby spór o metodę liczenia głosów przyjętą w ordynacji z 1998 r. wyjaśnić w kuluarach.</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Pan poseł Poncyljusz ma kłopoty ze swoim wystąpieniem z uwagi na panów rozmowę.</u>
          <u xml:id="u-104.3" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#PoselPawelPoncyljusz">Jeśli chodzi o kwestię zmniejszenia liczby radnych, to zgadzam się z tym, że w dużej części patrzymy na to przez pryzmat Warszawy, oceniając, że tu radnych jest za dużo. Za chwilę będziemy jednak oddzielnie rozmawiać na temat ustawy warszawskiej i sprawa zostanie rozwiązana odrębnie. Oczywiście jest problemem to, czy w dużych powiatach, w dużych miastach radnych nie jest zbyt wielu. Sam mam takie wątpliwości, szczególnie kiedy obserwuję pracę niektórych rad, niektórych środowisk samorządowych; ona jest niezadowalająca. Podejrzewam, że niewielkie ograniczenie liczby radnych nie zaburzy tempa pracy samorządów.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#PoselPawelPoncyljusz">Jeżeli chodzi o narzekania co do tego, że wybory są dzisiaj upolitycznione, szczególnie w dużych miastach, w dużych okręgach, to zapytam - nie wiem, czy to nie zostało już tu powiedziane, przynajmniej ja nie słyszałem - czy nie byłoby warto sięgnąć do rozwiązań, jakie są dzisiaj przyjęte w gminach liczących do 20 tys. mieszkańców. Po prostu wszędzie zorganizujmy okręgi jednomandatowe, a wówczas wybory polityczne pozostaną z boku w stosunku do kwestii wyboru ludzi. Trochę się zapomina, że samorządowcy przede wszystkim powinni służyć mieszkańcom. Mnie się wydaje, że nie do końca tak jest i że nie do końca wszyscy rozumiemy rolę, jaką mają odgrywać samorządowcy. Czasami właśnie partykularyzmy polityczne bardziej rzutują na to, że ta, a nie inna osoba ma być na pierwszym miejscu na danej liście. Nie zawsze zastanawiamy się nad tym, że kandydaci, którzy znajdują się na pierwszych miejscach listy, mają wielokrotnie większe szanse zostać radnymi. Później giną w radach, kompletnie nie wiedzą, co ze sobą zrobić. Namawiałbym zatem, by się zastanowić, czy nie pójść dalej. Skoro w ustawach jest zapis mówiący o tym, że w gminach liczących do 20 tys. mieszkańców są okręgi jednomandatowe, to może rozszerzmy to na cały kraj. Wtedy zniknie problem upolitycznienia samorządów, obdzielania zasłużonych towarzyszy funkcjami w radach. Pozostaną tylko ci, którzy naprawdę chcą służyć mieszkańcom.</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#PoselPawelPoncyljusz">Pan poseł Krasoń mówił na temat wyborów bezpośrednich burmistrzów i prezydentów w dużych miastach, że w tym przypadku media zmanipulują, że wyborcy będą głosować nierozważnie. Chciałbym zatem zapytać, czy dzisiaj nie jest tak, że ze zdziwieniem dowiadujemy się o powołaniu w niektórych miastach prezydenta czy burmistrza na podstawie pewnych uzgodnień koalicyjnych, które podpisywane są gdzieś tam w gabinetach i w wyniku których prezydentem lub członkiem zarządu miasta zostaje osoba, która zupełnie nie jest znana mieszkańcom. Często chodzi o osobę, która uzyskała niewielką liczbę głosów, której mieszkańcy, wyborcy ewidentnie nie udzielili mandatu zaufania, więc sięgamy do innych rozwiązań i w ten sposób parytet polityczny, parytet środowiskowy decyduje o tym, że taka osoba zostaje członkiem zarządu miasta.</u>
          <u xml:id="u-105.3" who="#PoselPawelPoncyljusz">Zgadzam się na rozwiązanie zakładające bezpośrednie wybory burmistrzów. Dzisiaj faktycznie jest problem, że ktoś, jakaś opcja polityczna może na tym skorzystać, jakaś może stracić. Natomiast sądzę, że myślimy w kategoriach dłuższej perspektywy niż jedna kadencja. Sądzę, że w perspektywie dłuższej niż 4 lata takie rozwiązanie opłaci się nam wszystkim, całemu krajowi. Będziemy mogli rozliczyć swojego prezydenta, będziemy mogli rozliczyć radnego w swoim okręgu. Wówczas problem liczby radnych, kwestia pobieranych diet, sprawy kosztów nie będą tak istotne, ponieważ mieszkańcy często są w stanie wyłożyć duże pieniądze na pensje prezydenta, duże pieniądze na diety radnych, byle tylko coś się w tych miastach zmieniało, byle coś w tych gminach drgnęło.</u>
          <u xml:id="u-105.4" who="#PoselPawelPoncyljusz">Nie zawsze tak jest. Różne przykłady można by tu wymieniać, kiedy to wyborcy stawiali wręcz wnioski o odwołanie rad, odwołanie zarządów. Nie zawsze się to udawało, wręcz można powiedzieć, że bardzo rzadko się to udaje, ale to oznacza, że jako ogół obywateli nie jesteśmy zadowoleni ze swoich samorządów. Jedynym wyjściem z tej sytuacji jest uproszczenie, wprowadzenie wyborów bezpośrednich, jednomandatowych okręgów. Wówczas sami będziemy mogli to weryfikować. Ktoś, kto przez 4 lata brał diety lub pensje i nic nie zrobił, nie zostanie wybrany po raz kolejny. W tym wypadku żadne media, billboardy, żadne ciężkie pieniądze zainwestowane w kampanię nic nie dadzą. Zresztą nawet kampania wyborcza, parlamentarna w Warszawie pokazała, że wielu kandydatów włożyło bardzo ciężkie pieniądze i nie ma ich wśród nas. To jest dowód na to, że nie zawsze tylko pieniądze decydują o wyborze kandydatów. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-105.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Tomasz Nałęcz)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Przechodzimy do zadawania pytań.</u>
          <u xml:id="u-107.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Przeczytam listę posłów zapisanych do zadania pytań.</u>
          <u xml:id="u-107.3" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Zapisani są następujący posłowie: Zbigniew Janowski, Wiesław Woda, Zbyszek Zaborowski, Marek Kuchciński, Antoni Stryjewski, Maria Nowak, Bolesław Bujak, Piotr Krutul, Tadeusz Cymański, Kazimierz Plocke, Elżbieta Łukacijewska, Lech Kuropatwiński, Edward Maniura, Marek Suski.</u>
          <u xml:id="u-107.4" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Czy zgłasza się ktoś jeszcze z pań i panów posłów?</u>
          <u xml:id="u-107.5" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Jeszcze 3 posłów zostało wpisanych na listę.</u>
          <u xml:id="u-107.6" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Czy poza tymi posłami jeszcze ktoś z pań i panów posłów chcę się zapisać do zadania pytań? Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-107.7" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Zamykam listę posłów zapisanych do zadania pytań.</u>
          <u xml:id="u-107.8" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę pana posła Zbigniewa Janowskiego o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#PoselZbigniewJanowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam jedno pytanie do przedstawiciela rządu i dwa pytania do wnioskodawców. Chciałbym zapytać, jakie jest stanowisko rządu w sprawie skrócenia kadencji samorządu? Czy rząd analizował to z punktu widzenia zgodności z konstytucją? Czy nie wymaga to zmiany konstytucji?</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#PoselZbigniewJanowski">Pytania skierowane do wnioskodawców. Jakie są przesłanki przemawiające za ograniczeniem pełnienia funkcji wójta w jednej gminie do dwóch kadencji? Jest bowiem możliwość pełnienia tej funkcji w innych gminach.</u>
          <u xml:id="u-108.2" who="#PoselZbigniewJanowski">Drugie pytanie. Czy wnioskodawcy rozważali możliwość obniżenia progu, jeśli chodzi o ważność referendum, co w pewnym sensie ograniczyłoby lub przynajmniej przyhamowało samowolę niektórych wójtów? Dzisiaj obowiązuje wymóg 30%, aby referendum było ważne. Znaczne obniżenie tego progu spowoduje, że obie strony konfliktu będą zabiegały o frekwencję. Dzisiaj natomiast jest tak, że jedna strona konfliktu namawia mieszkańców gminy do wzięcia udziału w referendum, a druga robi wszystko, by ich do tego zniechęcić, a tym samym, aby referendum było nieskuteczne. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zadanie pytania pana posła Wiesława Wodę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#PoselWieslawWoda">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałbym skierować trzy pytania do reprezentującego posłów wnioskodawców posła Witolda Gintowta-Dziewałtowskiego. W projekcie ustawy o bezpośrednim wyborze wójta gminy w art. 1 proponuje się, by wójta w bezpośrednich wyborach wybierać w gminie liczącej do 20 tys. mieszkańców. Co tak naprawdę legło u podstaw ustalenia tej granicy? Nie sądzę, żeby to była ordynacja, to, że w gminach do 20 tys. mieszkańców wybiera się w bezpośrednich wyborach w okręgach jednomandatowych, a w większych w innych. Takie rozwiązanie powodować będzie różny status radnego. Zupełnie inny będzie status radnego w gminie, gdzie się bezpośrednio wybiera wójta, a zupełnie odmienny w gminie innej.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#PoselWieslawWoda">Drugie pytanie związane jest z art. 2. Mianowicie wójt wybierany jest na 4-letnią kadencję i może być ponownie wybrany tylko raz w tej samej gminie. Burmistrz lub prezydent miasta mógłby być w świetle tego projektu ustawy wielokrotnie wybierany na stanowisko burmistrza czy też prezydenta. To świadczy o braku spójności.</u>
          <u xml:id="u-110.2" who="#PoselWieslawWoda">I wreszcie art. 4. Kandydat na wójta może jednocześnie kandydować tylko do rady gminy. Mandatu wójta nie można łączyć z mandatem radnego gminy. Można łączyć mandat posła z mandatem premiera, a nie można łączyć mandatu wójta z mandatem radnego. To jest o tyle dziwne rozwiązanie, że jeśli jakiś mieszkaniec jest popularny, zdobywa duże poparcie jako kandydat na wójta i duże poparcie jako kandydat na radnego, to nie wiem, dlaczego ma ponosić z tego tytułu karę, dlaczego ma być tu jakaś sankcja, dlaczego ma on na swoje miejsce wstawiać innego kandydata z listy tylko z tego powodu, że został wójtem. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-110.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zadanie pytania pana posła Zbyszka Zaborowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#PoselZbyszekZaborowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam kilka pytań. Jedno jest wspólne, kierowane do obu panów posłów wnioskodawców. Chodzi o ograniczenie liczby radnych. Nie kwestionuję tego zabiegu, natomiast czy wnioskodawcy zastanawiali się nad granicą, bo trzeba zapewnić skuteczność zarządzania? Rozumiem, że mamy na celu pewne oszczędności z tym związane, ale chodzi o zapewnienie reprezentatywności organów stanowiących gminy czy powiatu lub województwa i o dostęp aktywnych obywateli do działalności publicznej. Tak więc czy państwo uważają, że to jest dobrze wyważone? Obawiam się też tak jak niektórzy moi przedmówcy, że przez pryzmat Warszawy ocenia się cały kraj, a to nie jest, wydaje mi się, dobre podejście.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#PoselZbyszekZaborowski">I mam dwa pytania do pana posła Witolda Gintowta-Dziewałtowskiego. Pierwsze: Czy pan poseł nie dostrzega sprzeczności między wprowadzeniem zasady bezpośrednich wyborów wójta czy burmistrza a pozostawieniem w ustawie kolegialności zarządu? Mamy tu pewną niespójność. Na boku zostawiamy problem relacji między władzą wykonawczą pochodzącą z bezpośrednich wyborów, częściowo, a legislatywą, organem stanowiącym. Ten problem nie jest poruszany. W moim przekonaniu jeżeli mamy wprowadzić bezpośrednie wybory, to po to, aby umocnić pozycję organu wykonawczego.</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#PoselZbyszekZaborowski">Druga kwestia już była poruszana przez przedmówców, a więc ...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Przepraszam, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Chciałbym panu posłowi Dornowi uświadomić, że do pana posła Gintowta-Dziewałtowskiego są właśnie kierowane pytania.</u>
          <u xml:id="u-113.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#PoselZbyszekZaborowski">Druga kwestia dotyczy kadencyjności. Wprowadza się ograniczenie do dwóch kadencji dla wójta w małej gminie. Znam wójtów, którzy pracują dla gminy 20, a nawet 30 lat i społeczność lokalna sobie nie wyobraża, że mogłaby wybrać kogoś innego. Czy nie można by się wycofać z tego rozwiązania, bo w moim przekonaniu jest ono sztucznie przeniesione z ogólnopolskich wyborów prezydenckich, a wprowadzenie takich ograniczeń w małej gminie jest najmniej stosowne?</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#PoselZbyszekZaborowski">Ostatnie pytanie, tym razem do pana posła Waldy Dzikowskiego, związane ze skomplikowanym charakterem zmian w ordynacji, które państwo proponują. Czy Platforma Obywatelska nie zastanawiała się nad ideą otworzenia studiów doktoranckich bądź przynajmniej kursów przygotowawczych dla elektoratu, aby można było wprowadzić tę ordynację w życie? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zadanie pytania pana posła Marka Kuchcińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#PoselMarekKuchcinski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#PoselMarekKuchcinski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pierwsze pytanie jest skierowane do posłów wnioskodawców. W projekcie ustawy o zmianie ustaw o samorządzie gminnym, powiatowym i województwa (druk nr 152) w uzasadnieniu napisaliście państwo, że w gminach do 50 tys. mieszkańców i do 100 tys. mieszkańców skład ilościowy rad gmin pozostaje bez zmian. To chyba jest nieprawda. W gminach w miastach do 40 tys. mieszkańców w obecnie funkcjonujących w samorządach jest 32 radnych, a w miastach liczących powyżej 50 tys. jest 36 radnych.</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#GlosZSali">(Nowa ustawa.)</u>
          <u xml:id="u-116.3" who="#PoselMarekKuchcinski">Ale rozumiem, że to jest znany fakt.</u>
          <u xml:id="u-116.4" who="#PoselMarekKuchcinski">Natomiast pytanie do wnioskodawców i do rządu brzmi: Czy proponowane zmiany w ustawach samorządowych nie spowodują, że wójtów i burmistrzów będą ˝produkować˝ specjaliści od socjotechniki i że wybory tym samym wygrywać będą ludzie ładnie mówiący i lepiej wyglądający, ale za pieniądze różnych grup interesów, sitw i klik, a nie ludzie służby publicznej, bo ułatwień dotyczących takich wyborów w projektach Sojuszu Lewicy Demokratycznej nie widać?</u>
          <u xml:id="u-116.5" who="#PoselMarekKuchcinski">Drugie pytanie. Czy skupienie władzy w jednym ręku dzięki wyborom bezpośrednim nie doprowadzi do jednowładztwa i rozpowszechnienia już występującej arogancji władzy? Mamy na to przykłady nie tylko z ostatnich tygodni tutaj w Sejmie ze strony miłościwie panującej koalicji rządowej. Trzecie pytanie. Czy nie lepiej poprawić obecnie obowiązujące ustawy samorządowe, mówiąc w cudzysłowie, poprzez na przykład zwiększenie uprawnień przewodniczących zarządów? Ostatnie pytanie: Jakie zabezpieczenia proponują wnioskodawcy - ewentualnie proszę o opinię rządu w tej sprawie - by nie dopuścić do owego podziału łupów, przed czym przestrzegał poseł Ludwik Dorn, a czego przykładem obecnie są przetargi w bardzo wielu gminach, powiatach rządzonych przez lewicę, niejednokrotnie organizowane przez swoich dla swoich.</u>
          <u xml:id="u-116.6" who="#GlosZSali">(Przykłady!)</u>
          <u xml:id="u-116.7" who="#PoselMarekKuchcinski">O tym, Wysoki Sejmie i panie marszałku, bardzo często pisano w prasie lokalnej i regionalnej, np. w ˝Nowinach Rzeszowskich˝ czy ˝Supernowościach˝ w woj. podkarpackim. Staje się to już problemem społecznym, a przy małej skuteczności nadzoru ze strony wojewody, NIK i regionalnej izby obrachunkowej może się stać problemem oficjalnie usankcjonowanym przez obecnie omawiane projekty ustaw. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-116.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zadanie pytania pana posła Antoniego Stryjewskiego.</u>
          <u xml:id="u-117.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#PoselAntoniStanislawStryjewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Moje pytania będą dotyczyć całej materii tych kilku ustaw, może nie będzie to uwzględniane po kolei, ale w takim porządku, w jakm było to omawiane. Pojawiły się różne wątpliwości. Czy należy rozumieć, że propozycja przedstawienia na karcie wyborczej kandydata na wójta, burmistrza, prezydenta wraz z listą kandydatów na radnych odpowiednich ciał samorządowych przygotowuje ustawową możliwość opanowania samorządów nie tylko przez komitety partyjne, ale także przez oligarchie finansowe, medialne, a nawet mafie?</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#PoselAntoniStanislawStryjewski">Czy kolejne drastyczne obniżenie liczby radnych ciał samorządowych nie spowoduje spadku jakości pracy legislacyjnej tych ciał? Czy nie zmniejszy to ich możliwości do kreowania polityki lokalnej, m.in. gospodarczej, edukacyjnej itd., oraz czy nie osłabi ich możliwości kontrolnych? Kto chociażby obsadzi komisje w różnych radach samorządowych? Czy redukcja składu rad samorządowych nie spowoduje rozbudowy aparatu wykonawczego, czyli administracji samorządowej, która siłą rzeczy będzie musiała nadrobić braki wynikające ze słabości rad samorządowych? W związku z tym czy nie nastąpi drastyczne ubezwłasnowolnienie rad samorządowych i uzależnienie od administracji?</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#PoselAntoniStanislawStryjewski">W uzasadnieniu tych pytań podam fakt, że społeczności lokalne zwracały uwagę na uposażenie radnych, a szczególnie wójtów, burmistrzów i prezydentów, a nie na liczbę radnych. Jedynie w Warszawie liczba radnych budziła społeczną niechęć, ale podobnie jak uposażenie pana posła Piskorskiego, prezydenta miasta Warszawy. Czy odwołanie wójta, burmistrza, prezydenta skutkować będzie rozwiązaniem rady? Jeśli tak, to która rada będzie się chciała na to zgodzić, gdy będzie dobrze urządzona? Czy w tym przypadku rada będzie gwarantem lewych interesów wójta, burmistrza, prezydenta? Mówiąc: lewych, nie mam na myśli lewicy parlamentarnej, tylko niegodziwość. Czy wnioskodawcy zdają sobie sprawę z tego, że przesunięcie terminu wyborów samorządowych na maj może w konsekwencji doprowadzić do dużych perturbacji budżetowych w związku z tym, że większość radnych - co jest możliwe - po raz pierwszy zasiądzie w ławach samorządowych i nie będzie umiała sporządzić projektu budżetu? Rozeznanie stanu finansów gminy, powiatu jest nie lada sztuką, a co dopiero wpasowanie ich w perturbacje związane z budżetem państwa, które pojawiają się na wiosnę każdego roku. Dlaczego wnioskodawcy projektów ustaw nie mówią jasno, że zwalczają Rzeczpospolitą samorządną i budują samorządy partyjne, żeby nie rzec: partyjniackie? Stąd system d'Hondta i 5-procentowy próg wyborczy. Z tego typu działaniami mieliśmy do czynienia w 1998 r., kiedy to wiele środowisk lokalnych po prostu nie miało szansy przebicia się przez te progi, zwłaszcza że de facto próg będzie znacznie wyższy, nawet kilkunastoprocentowy, w przypadku uzyskania jednego mandatu. Dlaczego wnioskodawcy nie wykorzystali swojego drogiego czasu i równie cennych talentów intelektualnych po to, by zdecydowanie poprawić w drodze ustawy system sprawowania kontroli przez społeczności lokalne nad poczynaniami samorządowych rad, a szczególnie zarządów, wójtów, burmistrzów i prezydentów? Dotychczasowe bowiem uregulowania, w tym referendum gminne, uniemożliwiają praktyczną realizację idei samorządności - wybierania, kontroli i odwoływania tych przedstawicieli społeczności lokalnej. Dla przykładu: wiele środowisk lokalnych we Wrocławiu próbowało odwołać władze miasta, które zdaniem tych środowisk działały na ich szkodę i na szkodę samego miasta. Próby te jednak nie powiodły się, a sprawy w mieście szły nadal w kierunku co najmniej kontrowersyjnym. Nie powiodły się, bo dziś inna liczebnie grupa wyborców wybiera samorządowców, a inna może odwołać. Wskutek tego mógł się dokonać tzw. mały przekręt gospodarczy w Polsce. Mówię to, wykorzystując retorykę prof. Poznańskiego, który określił zmiany gospodarcze w Polsce po roku 1989 jako wielki przekręt. Wszak słabo kontrolowane rady i jeszcze słabiej kontrolowane zarządy rozprzedały i przejadły majątek gminy. Czy całkowite przejmowanie władzy przez jedną grupę, żeby nie rzec: przez bandę, nie spowoduje czystek w aparacie administracyjnym, w spółkach gminnych, w szkolnictwie itd? A więc czy nie dojdzie chociażby do zniszczenia samorządowej tkanki urzędniczej? Przy powtarzających się zaś przejęciach władzy i czystkach całe życie społeczne może ulec po prostu zniszczeniu. To jest zjawisko partiokracji czy mafizacji życia społecznego. Czy projektodawcy znają doświadczenia samorządów innych krajów, które pokazują, że około 80% energii ludzkiej jest wykorzystywane na przepychanki kompetencyjne pomiędzy radą a burmistrzem wybranym bezpośrednio? Dlaczego nie wpisano w ustawę o samorządach przymiotów, które mają cechować kandydata na radnego, wójta, burmistrza czy prezydenta? Mam tu na myśli wykształcenie, kompetencje, niekaralność. Dziękuję pięknie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Zawsze z niezwykłą uwagą słucham pana posła i staram się panu nie przerywać. Sądzę jednak, że sformułowania mające charakter ocen personalnych - i to w sposób jednoznaczny albo w mało tylko zawoalowany - dotyczące kolegów posłów są nie na miejscu w przypadku zadawania pytań w sprawie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#PoselAntoniStanislawStryjewski">(Panie marszałku, rzeczywiście...)</u>
          <u xml:id="u-119.3" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę jednak, żeby pan poseł nie wyjaśniał, bo to zostanie wykorzystane za moment do bezpośredniego ataku na tę osobę i jeszcze się okaże, że to ja spowodowałem ten atak.</u>
          <u xml:id="u-119.4" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Chciałbym jeszcze wyjaśnić, zanim poproszę panią poseł o zadanie pytania, że Prezydium Sejmu nie wystąpiło z wnioskiem do Izby o ograniczenie czasu zadawania pytań; w związku z tym nie mam żadnej możliwości interweniowania, jeśli nawet poseł formułuje dłuższą wypowiedź, drapując ją w zadawanie pytań. Chciałem tylko zwrócić uwagę na to, że za zgodą wszystkich klubów porządek dzisiejszych obrad został tak zaplanowany, by głosowanie mogło się odbyć o godz. 22. Na obrady oczywiście jest też przeznaczony dzień jutrzejszy i nie ma żadnego pośpiechu; nie będę interweniował, mimo różnych znaków dawanych mi z sali, żeby przerwać. Chcę tylko uświadomić posłom korzystającym z tej możliwości regulaminowej, że porozumienie sejmowe dotyczące jutrzejszej wolnej soboty jest pod bardzo dużym znakiem zapytania.</u>
          <u xml:id="u-119.5" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę panią poseł Marię Nowak o zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#PoselMariaNowak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W obu przedstawionych projektach znacznie obniża się liczbę radnych w stosunku do ostatnio nawet przyjętej ustawy, czyli nie tylko w stosunku do liczby radnych, która obecnie obowiązuje, ale w stosunku do liczby radnych przyjętej w ostatniej ustawie. Podam przykład: W mieście liczącym 130 tys. mieszkańców redukcja ta sięga prawie 50% w stosunku do obecnej liczby radnych. W tym przypadku pojawiają się różne wątpliwości, nasuwają się pytania. Ponieważ część z nich zadał już pan poseł Stryjewski, nie będę tych pytań powtarzała, ale zadam jedno: Czy naprawdę - tak jak wynika to z uzasadnienia - chodzi tu tylko o oszczędności? Proszę projektodawców o przedstawienie prawdziwych przyczyn, ponieważ wszyscy wiemy, że demokracja kosztuje i musi kosztować, ale od demokracji nie możemy odejść. W tym miejscu nasuwa się skojarzenie, że każdy kij ma dwa końce. Oby nie stało się to prawdą. Kolejne pytanie będzie dotyczyło projektu przedstawionego przez Platformę Obywatelską. Zanim je zadam, powiem jedno zdanie tytułem wprowadzenia. Otóż słyszałam kiedyś takie określenie, że Platforma Obywatelska to ugrupowanie prezydentów. Wydaje mi się, że ten projekt potwierdza to określenie. Odnoszę takie wrażenie, że ten projekt tworzyli chyba głównie przedstawiciele organów wykonawczych gmin, czyli prezydenci lub burmistrzowie. Teraz kieruję pytanie do posłów z Platformy Obywatelskiej: Czy projektodawcy nie obawiają się tego, że zmniejszenie liczby radnych, ograniczenie kompetencji rady, a zarazem umocnienie organu wykonawczego może prowadzić do rozwoju korupcji, którą i tak już mamy? Na podstawie jakich przesłanek czy danych projektodawca twierdzi w uzasadnieniu, że w bezpośrednich wyborach zostanie wybrana osoba najbardziej kompetentna i najlepiej przygotowana merytorycznie do zarządzania gminą? Czy projektodawca nie obawia się tego, że zwyciężą hasła populistyczne, obiecujące gruszki na wierzbie, a może - co byłoby gorsze; oby do tego nie doszło - dojdzie do wybrania osoby powiązanej ze światem przestępczym? I pytanie ostatnie skierowane do projektodawców oraz do przedstawiciela rządu: Czy projekty te były już konsultowane ze środowiskiem samorządowym? Jeżeli zaś chodzi konkretnie o rząd: Czy były konsultowane ze stroną samorządową? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Pani poseł, chciałbym wyjaśnić, że to są projekty poselskie, więc rząd na tym etapie z nikim ich nie konsultuje. To wynika z regulaminu Sejmu. Jest to wyjaśnienie nie tyle rządowe, ile sejmowe. Myślę, że jeśli chodzi o projekty poselskie, to w ogóle zbyt wiele jest pytań kierowanych do rządu, który tutaj na razie nie jest stroną w tym procesie.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo proszę o zadanie pytania pana posła Bolesława Bujaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#PoselBoleslawBujak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam cztery pytania do autorów projektów, a jedno do przedstawiciela rządu. Czy brak przedłożenia spójnych uregulowań ustawowych odnoszących się do kompetencji rad samorządowych w przypadku bezpośrednich wyborów organów zarządzających nie wytworzy w wielu gminach sytuacji konfliktowych, sprzyjających podejmowaniu pochopnych decyzji co do korzystania z instytucji referendum? Narażałoby to oczywiście budżety gmin na duże wydatki, co jest sprzeczne z generalną zasadą obniżania kosztów funkcjonowania samorządów gmin.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#PoselBoleslawBujak">Pytanie drugie. Czy nadmierne ograniczenie liczby radnych w gminach do 20 tys. mieszkańców nie pozbawi reprezentacji w parlamencie gminnym przedstawicieli wielu wsi, osiedli, co może być powodem licznych społecznych konfliktów nieprzynoszących żadnych efektów ekonomicznych?</u>
          <u xml:id="u-122.2" who="#PoselBoleslawBujak">Pytanie trzecie. W jaki sposób generalna zasada ograniczenia urzędniczej kadry kierowniczej założona w projekcie Platformy Obywatelskiej (druk nr 167) wpłynie na poprawę realizacji zadań samorządu i obsługi społeczności gminnych?</u>
          <u xml:id="u-122.3" who="#PoselBoleslawBujak">Pytanie czwarte. Czy metoda liczenia głosów d' Hondta proponowana w przedłożonych projektach ustaw przez klub SLD nie zmierza do pacyfikacji aktywnych grup społecznych w gminach, inaczej myślących o przyszłości swoich gmin niż SLD i czy nie będzie to przenosiło niepotrzebnych konfliktów społecznych z sesji samorządów gminnych na drogi i ulice, placówki służby zdrowia, oświaty etc.?</u>
          <u xml:id="u-122.4" who="#PoselBoleslawBujak">I pytanie do rządu. Czy rządowi, czy parlamentowi Rzeczypospolitej Polskiej zależy na poszerzeniu udziału szerszych grup społecznych w demokracji, czy na upolitycznieniu społecznej aktywności w gminach poprzez ograniczenie do ram programów partyjnych - dodać należy - dużych partii, najlepiej partii SLD? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-122.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zadanie pytania pana posła Piotr Krutula.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#PoselPiotrKrutul">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Najpierw jedno pytanie do pana ministra: Jakie jest stanowisko rządu co do połączenia wyborów samorządu gminnego z wyborem samorządu rolniczego, ponieważ samorządy rolnicze, tzw. izby rolnicze borykają się z problemami finansowymi, a w przyszłym roku czekają je wybory. Czy są już prowadzone rozmowy na szczeblu ministerstwa czy rządu, żeby połączyć te wybory?</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#PoselPiotrKrutul">I tu też pytanie do panów wnioskodawców: Czy były takie rozmowy? Uważam, że to byłoby zasadne i chodzi o to, czy rząd by to popierał.</u>
          <u xml:id="u-124.2" who="#PoselPiotrKrutul">Kolejne pytanie kieruję do pana posła wnioskodawcy z klubu SLD. Pan poseł Czerwiński powiedział, że oto po dwóch miesiącach są projekty, które deklarowaliśmy w kampanii wyborczej. Czym się narazili wójtowie, czy rzeczywiście podpadli, że tylko dwie kadencje będą mogli pełnić tę funkcję, czy może są znane nowe projekty ustaw o zasiłkach, wcześniejszej emeryturze czy czymś jeszcze dla tych osób, które rzeczywiście będą mogły pełnić swoje funkcje tylko 8 lat, no bo burmistrzowie więcej.</u>
          <u xml:id="u-124.3" who="#PoselPiotrKrutul">I jeszcze pytanie do pana Gwintowta-Dziewałtowskiego odnośnie do art. 35 ustawy o bezpośrednim wyborze wójta. Koszty wyborów na urząd wójta pokrywane są przez skarb państwa. Czy każdych wyborów, również tych, które mogą być wyborami uzupełniającymi czy po odwołaniu?</u>
          <u xml:id="u-124.4" who="#PoselPiotrKrutul">Teraz pytanie do pana posła Waldy Dzikowskiego. Chodzi o druk nr 167 i komisję rewizyjną. Zechcę to zacytować, bo nie rozumiem tego. Art. 18a ust. 2: ˝W skład komisji rewizyjnej wchodzą radni w liczbie nieparzystej, z tym że radni wybrani z listy, z której wybrany został wójt (burmistrz lub prezydent), nie powinni - w miarę możliwości - stanowić więcej niż 50% składu˝. A jeżeli jest tylko jedna lista i stanowią 100% to co, czy oni mają powiedzieć, słuchaj, ty będziesz opozycją? Po prostu proszę mi wyjaśnić, jaka ma być ta komisja rewizyjna i czy rzeczywiście tak jest. To jest jedno pytanie.</u>
          <u xml:id="u-124.5" who="#PoselPiotrKrutul">Drugie. Proszę mi powiedzieć odnośnie do poborów wójta, burmistrza, prezydenta. W uzasadnieniu na str. 29 czytam: ˝jego wysokość określać powinno rozporządzenie wydawane na podstawie odpowiednio skonstruowanego upoważnienia ustawowego˝. Ja tego nie rozumiem. Proszę mi wytłumaczyć, czy to będzie w zależności od liczby mieszkańców, czy od dochodów gminy, czy od położenia gminy, czy od tego, czy jest wiejska czy miejska, czy leży we wschodniej części Polski czy w zachodniej? Jeżeli mógłby pan, proszę odpowiedzieć na to pytanie.</u>
          <u xml:id="u-124.6" who="#PoselPiotrKrutul">I ostatnie jeszcze pytanie, też do pana posła Waldy Dzikowskiego (druk nr 168).</u>
          <u xml:id="u-124.7" who="#PoselPiotrKrutul">Czy może być taka sytuacja, że jedna osoba zadecyduje o wyborze wójta, burmistrza i prezydenta, który może mieć zgodę na obligacje, sprzedaż majątku mienia gminnego? Cytuję art. 128a. Czy dobrze go rozumiem? ˝W razie niedokonania wyboru wójta (burmistrza, prezydenta miasta) w pierwszej turze głosowania, gminna komisja wyborcza zwołuje w ciągu siedmiu dni od ustalenia wyników wyborów kolegium elektorów dla wyboru wójta (burmistrza, prezydenta miasta) złożone z wybranych radnych˝. Przypominam, 12 to jest minimalna, czyli 6 radnych. I ust. 2 z tegoż druku: ˝Kolegium elektorów wybiera wójta (burmistrza, prezydenta miasta) zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby radnych w głosowaniu tajnym˝. Proszę państwa, jeden zagłosuje na: za, reszta się wstrzyma. Czy rzeczywiście według tego projektu może dojść do sytuacji, że jeden radny zadecyduje o wyborze wójta, burmistrza, prezydenta? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zadanie pytania pana posła Tadeusz Cymańskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#PoselTadeuszCymanski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pierwsze pytanie kieruję do autorów projektów SLD, pytanie jest następujące: Czy autorzy analizowali również skutki polityczne tych zmian, choćby nawet na takim poziomie, jak to zaprezentował Ludwik Dorn? I czy państwo, w odróżnieniu od innych ugrupowań, bo tak tu się niektóre zaprezentowały, nie obawiacie się jednak tego, że rzeczywiście monopol może powstać? Czy jesteście gotowi przejąć ten ciężar nie tylko w państwie, bo niestety, tego typu wnioski się wyraźnie nasuwają. Mam nadzieję, że ugrupowanie, o którym wspomniałem, refleksyjnie przeczyta stenogram i chyba jednak trochę pogląd zmieni.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#PoselTadeuszCymanski">Drugie pytanie. Skąd się bierze u autorów wiara w skuteczność referendum. Rzeczywiście nasza młoda demokracja krzepnie, ona się wzmacnia, ona się rozwija, ale jednak jest młoda i instrument referendum w skali kraju jednak na dzień dzisiejszy nie sprawdził się bynajmniej tak, jak miał działać. Ja tutaj pytając, posiłkuję się doświadczeniami przy okazji głośnego tematu diet, kiedy autorzy tak wysokich ustaleń tłumaczyli się, że w końcu jest odpowiedzialność polityczna i oceni nas elektorat. Elektorat może w referendum nas odwołać. Myślę, że niektóre doświadczenia są pozytywne, ale generalnie chyba nie uprawniają do tego, aby ten instrument miał decydować. Mówię to w kontekście propozycji, aby ono mogło odwoływać wybranego burmistrza, na wypadek oczywiście złego scenariusza wydarzeń. I mówiąc o tej...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Ale, panie pośle, proszę o zadanie pytania, bo pan głównie odpowiada w tej chwili na pytanie, którego pan jeszcze nawet nie sformułował.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#PoselTadeuszCymanski">Trzecie pytanie. Panie marszałku, w trzecim pytaniu pan mnie może w tej chwili lepiej troszkę przyjmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Nie, to nie chodzi o moje przyjęcie, ja pana przyjmuję jak najlepiej, chodzi o regulamin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#PoselTadeuszCymanski">Dobrze. Więc to pytanie trzecie jest następujące: Dlaczego autorzy tych projektów dopuścili do tego, żeby ta debata odbywała się w taki oto sposób jak teraz, że pan marszałek najbardziej delikatnie - za co dziękuję - jednak wywierał pewną presję czy ponaglał, słusznie zresztą, bo są posłowie, którzy czekają na opłatek z prymasem, że tak ważne ustawy rozpatrujemy w takim tempie, w takim trybie, i czy przyczyną ma być to, że wybory mają być 12 a nie 19 maja? Dlaczego projekty, które otrzymaliśmy nie dalej jak dzień, dwa dni temu, w tej chwili doprowadziliśmy do takiej dyskusji, do takiego momentu? Uważam, że to świadczy o nas fatalnie i ma posmak skandalu. Reakcje niektórych posłów na sali zdają się, na twarzy przynajmniej, potwierdzać to, o czym powiedziałem. A więc chciałbym tę odpowiedź otrzymać.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#PoselTadeuszCymanski">I pytanie czwarte, już bardzo konkretne. Czy przy propozycji tych cięć - używam tego języka - cięć liczby radnych brano pod uwagę opinie, wypowiedzi, opracowania wielu wybitnych, z różnych zresztą opcji, ekspertów, bo w prasie były różne wypowiedzi, że rzeczywiście te cięcia, tak daleko idące, mogą w skrajnej wersji nawet praktycznie uniemożliwić powołanie komisji w niektórych radach. To jest kwestia obrazu i rzeczywistości polskiego samorządu. Ja tu mówię o artykułach, które się ukazały na temat tych wariantów bardzo radykalnych cięć, zwłaszcza jeżeli chodzi o miasta średniej wielkości, bo różnie się to rozkłada. Chciałbym na to otrzymać odpowiedź. Przepraszam za może zbyt szerokie pytania, panie marszałku, ale to wynika z tego niedosytu.</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Janusz Wojciechowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Nie byłem od początku pańskiego pytania, więc nie jestem w stanie ocenić jego obszerności.</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#PoselTadeuszCymanski">(To jest ciągłość władzy.)</u>
          <u xml:id="u-132.3" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Bardzo proszę o zadanie pytania pana posła Kazimierza Plocke.</u>
          <u xml:id="u-132.4" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#PoselKazimierzPlocke">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałem postawić trzy pytania panu posłowi Gintowtowi-Dziewałtowskiemu.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#PoselKazimierzPlocke">Pierwsze pytanie. Dlaczego wybory bezpośrednie władzy wykonawczej mają być tylko i wyłącznie w gminach do 20 tys. mieszkańców? Chciałem zauważyć, że prawo samorządowe powinno obowiązywać we wszystkich jednostkach samorządowych i na poparcie mojej tezy chciałbym dodać argumentację. Mianowicie będziemy wybierać burmistrzów w gminach do 20 tys. mieszkańców i burmistrzów w gminach powyżej 20 tys. mieszkańców - jedna funkcja a dwa różne sposoby wyborów. Chciałbym uzyskać odpowiedź na to pytanie.</u>
          <u xml:id="u-133.2" who="#PoselKazimierzPlocke">Drugie pytanie: Jakie oszczędności szacuje się z tytułu dokonania zmian w ustawach dotyczących wyborów bezpośrednich? Przypomnę, że one wynikają ze zmniejszonej liczby radnych, ze zmniejszonej liczebności zarządów gminnych, a także pewnie ze zmniejszonych ilości posiedzeń komisji i rad gminnych.</u>
          <u xml:id="u-133.3" who="#PoselKazimierzPlocke">Wreszcie po trzecie: Czy bezpośredni wybór władzy wykonawczej w gminach usprawni pracę samorządów bez gruntownych zmian ustrojowych w samorządach, gdzie mają się odbywać wybory bezpośrednie? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Pytanie zada pani poseł Elżbieta Łukacijewska.</u>
          <u xml:id="u-134.2" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#PoselElzbietaLukacijewska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pozwolę sobie na sprostowanie w związku z wypowiedzią pani Marii Nowak. Chciałabym powiedzieć, że ja jestem wójtem, i to wójtem gminy wiejskiej. Tak że nie wszyscy w klubie Platformy Obywatelskiej to prezydenci.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#PoselElzbietaLukacijewska">Natomiast mam pytanie do pana posła Gintowta-Dziewałtowskiego. Chciałabym zapytać: Na jaki dzień będzie się liczyć liczbę mieszkańców, przesądzającą o tym, czy będą wybory bezpośrednie, czy pośrednie?</u>
          <u xml:id="u-135.2" who="#PoselElzbietaLukacijewska">Pytanie drugie: Co się zmieniło od czasu kampanii wyborczej, że SLD zdecydowało się na wybory bezpośrednie tylko i wyłącznie w gminach do 20 tys. mieszkańców?</u>
          <u xml:id="u-135.3" who="#PoselElzbietaLukacijewska">Trzecie pytanie: Jaki charakter, jeśli nie programowy i merytoryczny, będą miały kampanie wyborcze w miastach powyżej 20 tys. osób, jeżeli posłowie SLD w swoim uzasadnieniu do projektu ustawy o bezpośrednim wyborze wójtów i burmistrzów zakładają, że tylko w gminach i miastach do 20 tys. mieszkańców powinny one być merytoryczne, programowe, ściśle związane ze środowiskiem i mniej polityczne? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-135.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję bardzo pani poseł za zadane pytania.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Pani poseł zadała bardzo syntetyczne pytania, więc zupełnie nie w związku z pani pytaniami, tylko tak w ogóle chciałbym zwrócić uwagę, że coraz bardziej odstajemy od przewidywanego czasowego porządku naszych obrad. Nie chciałbym i chyba wszyscy nie chcielibyśmy, żeby poświęcenie pana posła Jurgiela, który wycofał zapytanie w sprawach bieżących i umożliwił zakończenie obrad w dniu dzisiejszym, okazało się daremne. Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Ale są kolejne pytania.</u>
          <u xml:id="u-136.3" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Pan poseł Lech Kuropatwiński.</u>
          <u xml:id="u-136.4" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#PoselLechKuropatwinski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiaj mówimy o oszczędnościach, o tym, że jeżeli przeprowadzimy wybory, to na tych wyborach musimy zarobić. Skoro mówimy o oszczędnościach i te oszczędności są na pewno bardzo ważne, to dlaczego, zmniejszając liczbę radnych, nie powiemy, że obniżamy diety radnym powiatowym, radnym wojewódzkim? To chyba bardziej uzasadnione niż zmniejszenie ilości radnych.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#PoselLechKuropatwinski">Następna sprawa. Czym wnioskodawcy uzasadniają to, że wybory mają być upolitycznione, a nie jednomandatowe i odpolitycznione? Wtedy one w tych mniejszych środowiskach w większym stopniu powodują, że są wybrane kompetentne osoby na radnych.</u>
          <u xml:id="u-137.2" who="#PoselLechKuropatwinski">Jeżeli chodzi o dwukandencyjność stanowiska wójta gminy, uważam, że jeśli to jest dobry menedżer, dobry wójt, to dlaczego ma być tylko dwie kadencje, a jeśli chodzi o stanowisko burmistrza w tym samym mieście, będzie wielość kadencji? To może, skoro chcemy oszczędności, zróbmy dwie kadencje, jeśli chodzi o posłów. To by też odpowiadało innym...</u>
          <u xml:id="u-137.3" who="#GlosZSali">(Sobie, panie pośle.)</u>
          <u xml:id="u-137.4" who="#PoselLechKuropatwinski">...byłyby też ograniczenia.</u>
          <u xml:id="u-137.5" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">(Inicjatywę legislacyjną przygotować...)</u>
          <u xml:id="u-137.6" who="#PoselLechKuropatwinski">Uważam, że następna oszczędność, którą możemy zrobić, wiąże się z tym, że tworzymy dwa budżety: budżet wojewody, budżet marszałkowski. W tych właśnie strukturach też możemy zaoszczędzić, a nie tylko w strukturach najmniejszych, w strukturach gminnych i małomiasteczkowych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Kolejne pytanie zada pan poseł Edward Maniura.</u>
          <u xml:id="u-138.2" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#PoselEdwardManiura">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam dwa pytania do pana posła reprezentującego wnioskodawców i pytanie do pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#PoselEdwardManiura">W państwa programie wyborczym, w programie SLD, zostało zapisane następujące stwierdzenie: stworzenie finansowych zachęt do łączenia powiatów, w tym ziemskich i grodzkich. Myślę, że to jest bardzo ważne, bo jeżeli mówimy o ograniczeniu kosztów funkcjonowania samorządu terytorialnego, to stworzenie takich zachęt i rzeczywiście ograniczenie liczby powiatów byłoby bardzo chwalebne. Mam więc pytanie: Czy rząd, ewentualnie klub SLD, przewiduje w najbliższym czasie, że projekt takiego finansowego wsparcia tych, którzy chcą się połączyć, będzie skierowany do Wysokiej Izby?</u>
          <u xml:id="u-139.2" who="#PoselEdwardManiura">Drugie pytanie. Pamiętam prace w Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej w poprzedniej kadencji i pamiętam, że, panie pośle Czepułkowski, myśmy się dogadali co do liczby radnych i w powiatach, i w województwach, nawet ustępowałem, jeśli chodzi o pewne rozwiązania, które proponowałem w trakcie drugiego czytania. Co się stało, że teraz występujecie o dalszą redukcję ilości radnych? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę o zadanie pytania pana posła Marka Suskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#PoselMarekSuski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do wnioskodawców: Jaki jest cel społeczny proponowanych zmian, przynajmniej zdaniem wnioskodawców? Demokracja lokalna bowiem pobudziła aktywność społeczną, szczególnie właśnie w małych, lokalnych społecznościach. W tej chwili w Polsce rzeczywiście mamy do czynienia ze spadkiem aktywności. To dotyczy nie tylko małych, ale zwłaszcza małych, miejscowości. Pewnie wynika to z biedy społeczeństwa, z braku środków komunikacji społecznej. To też szczególnie dotyczy małych miejscowości, gdzie po 1989 r. była pewna eksplozja, pojawiły się gazety lokalne. Dzisiaj to wszystko niestety powoli zamiera, gdzieniegdzie oczywiście trwa, ale jest jednak tutaj wyraźny spadek aktywności. Otóż obecne rozwiązania tak naprawdę spowodują jeszcze większe osłabienie aktywności, bo nastąpi ograniczenie ilości radnych w tych małych miejscowościach, a także zmniejszenie rangi radnego. Po tych zmianach, po umocowaniu organów wykonawczych, tak naprawdę ranga radnego również zostanie zmniejszona, co może spowodować dalszy spadek aktywności społecznej. Dlaczego zatem, szukając oszczędności, nie będziemy ich szukać np. nie w ograniczeniu ilości radnych... Szczególnie w gminach do 10 tys. mieszkańców przy tej ilości radnych będzie nawet trudność z obsadzeniem wszystkich komisji. Stąd też zamiast oszczędności może to spowodować konieczność utworzenia nowych etatów, które by zastąpiły tę społeczną pracę. Ale można by było, szukając oszczędności, nie oszczędzać na ilości radnych, a zmniejszyć uposażenia dla radnych, żeby otworzyć drogę, tak jak w pierwszej kadencji rad, dla prawdziwych społeczników. Pamiętam, jak dieta miesięczna wynosiła 60 zł i byli wtedy zapaleńcy, którzy byli gotowi pracować. Dzisiaj jest tak, że mówiąc, iż oszczędzamy, zamiast zmniejszyć diety i otworzyć drogę ludziom, którzy są prawdziwymi społecznikami, zmniejszamy ilość radnych, a nie ograniczamy specjalnie diet, w niektórych gminach naprawdę dość pokaźnych. To w zasadzie powoduje, że tworzymy pewną klasę ludzi, którzy zaczynają to traktować jako zawód, jako pracę zarobkową. Krótko mówiąc, tworzymy taki mechanizm, że otwieramy możliwości dla swoich, powiedzmy, ludzi w terenie i jednocześnie dajemy im zarobić. Tutaj rodzi się konkluzja, że pewni ludzie mogą pracować społecznie, byleby dobrze płacili, a są pewni ludzie, którzy mogą pracować społecznie, nawet jeśli im się nie płaci. Może tą drogą byśmy poszli, a nie prowadzili tej polityki nakręcania koniunktury dla ludzi, którzy często z pobudek finansowych startują w wyborach do rady?</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#PoselMarekSuski">I teraz drugie pytanie: Czy wnioskodawca widzi możliwość - czy też rząd, bo być może przedstawiciel rządu powinien odpowiedzieć - przeprowadzenia w bardzo krótkim terminie dwóch dużych operacji, to jest wyborów samorządowych i spisu powszechnego? W małych gminach rzeczywiście może być z tym kłopot. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Kolejnym posłem, który zgłosił chęć zadania pytania, jest pan poseł Stanisław Żmijan.</u>
          <u xml:id="u-142.2" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#PoselStanislawZmijan">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#PoselStanislawZmijan">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam dwa pytania - jedno do przedstawiciela wnioskodawców z Sojuszu Lewicy Demokratycznej, drugie do pana ministra. Moje pierwsze pytanie związane jest z zapisami przedłożonego projektu ustawy o bezpośrednim wyborze wójta gminy. Chodzi mi o zapisy art. 3, w którym określa się, kto może być wybierany, i art. 37, który mówi, kiedy mandat wygasa - konkretnie zaś o zapis, zgodnie z którym mandat wójta wygasa na skutek prawomocnego wyroku sądu za przestępstwo z winy umyślnej. Mówię o tym, ponieważ te zapisy są analogiczne do zapisów w aktualnie obowiązującej ordynacji wyborczej do rad gmin. Pytanie: Czy znane są przypadki utraty mandatu radnego na skutek prawomocnego wyroku za przestępstwo z winy umyślnej, a następnie wyboru tej samej osoby w wyborach uzupełniających?</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#PoselStanislawZmijan">I drugie pytanie. W obliczu kontrowersji w różnych środowiskach - oczywiście na czele ze środowiskami prawniczymi, szczególnie konstytucjonalistów - co do terminu wyborów samorządowych: wiosna (maj), jesień (wrzesień), wychodząc naprzeciw przedłożeniu wnioskodawców, a także uwzględniając wątpliwości co do konstytucyjności terminu majowego, stawiam pytanie: Czy wnioskodawcy rozważali możliwość przyjęcia majowego terminu wyborów, ale w 2003 r.? W ten sposób osiągnęlibyśmy stan, w którym kadencja rad wygasa po czterech latach, jesienią przyszłego roku, byłaby jasność co do zapisu konstytucyjnego o czteroletniej kadencji, natomiast zarządy funkcjonowałyby do czasu objęcia urzędów przez ich następców, co następowałoby po wyborach. Byłaby więc zapewniona ciągłość władzy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Pytanie zada teraz pan poseł Krzysztof Oksiuta.</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#PoselKrzysztofOksiuta">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do wnioskodawców. Termin wyborów, jak pan poseł mówił, rzeczywiście jest dzisiaj bardzo ruchomy. Chciałbym usłyszeć, jaki konkretnie termin wyborów jest przyjmowany przez koalicję rządzącą: czy maj przyszłego, czy też następnego roku, czy też rozważa się taką możliwość, że w maju wybierzemy rady, a de facto zaczną one funkcjonować od września lub października? To jest jedno pytanie.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#PoselKrzysztofOksiuta">Drugie dotyczy szerszej sprawy. Otóż chciałbym się dowiedzieć, czym się narazili obecni radni wnioskodawcom projektów obu ustaw, że państwo chcecie tak radykalnie zmniejszyć ich liczbę? Czy to nie jest tak, że ci radni zbyt mocno kontrolowali samorządy, zbyt mocno patrzyli na ręce rządzącym wójtom i burmistrzom i przeszkadzają dzisiaj w realizacji jakiegoś planu szerszego, czyli upartyjnienia samorządów, wprowadzenia tam aparatu SLD-owskiego, być może Platformy Obywatelskiej, po to, żeby można było łatwiej manipulować majątkiem gmin? Bo majątek...</u>
          <u xml:id="u-145.2" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">(Czy SKL nie zamierza wrócić do Platformy Obywatelskiej?)</u>
          <u xml:id="u-145.3" who="#PoselKrzysztofOksiuta">...państwowy się skończył...</u>
          <u xml:id="u-145.4" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-145.5" who="#PoselKrzysztofOksiuta">Ja tylko pytam, pan poseł będzie odpowiadał - ja tylko pytam.</u>
          <u xml:id="u-145.6" who="#PoselKrzysztofOksiuta">Jaki jest cel, jaki jest podtekst tych państwa zabiegów? Przecież w poprzedniej kadencji ograniczyliśmy mniej więcej o 1/3 ilość radnych, a tutaj redukcja jest totalna. Jak słusznie któryś z posłów zauważył, w gminach nie będzie można wtedy skompletować komisji, może i rewizyjnej, bo nie będzie chętnych, nie będzie ich kim obsadzić i być może łatwiej będzie wyprowadzić ten majątek.</u>
          <u xml:id="u-145.7" who="#PoselKrzysztofOksiuta">W kontekście naszego jednoczenia się z państwami Unii Europejskiej też jest to jakieś kuriozum, bowiem doskonale wiemy, jak wyglądają samorządy europejskie. Rzecz nie w ilości radnych, panie pośle, jeśli coś źle działa - bo rozumiem, że państwo uznaliście, iż samorządy dziś źle działają, więc trzeba wyczyścić obecną ekipę i zastąpić swoimi - tylko w tym, jakie mają rzeczywiste uprawnienia, jakie mają władztwo podatkowe itd. A więc prosiłbym, żeby pan poseł czy też koledzy z Platformy wyjaśnili mi to swoje dążenie do redukcji liczby radnych, którzy w moim odczuciu - mówię to też w imieniu Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego - sprawdzili się, wbrew temu, co państwo na tej sali mówiliście. I wydaje mi się, że to jest chyba jedyna instytucja w Polsce, do której dzisiaj nikt się nie może przyczepić, bowiem jakoś nie pamiętam, żeby były jakieś procesy o masową korupcję w samorządach. Nie było, prawda? A więc po co zmieniać?</u>
          <u xml:id="u-145.8" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">(Do Ludwika Dorna proszę się zwrócić.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">I ostatnie już pytanie zada pan poseł Tomasz Markowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#PoselTomaszMarkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dwa pytania, pierwsze do wnioskodawców. Wybór wójta czy burmistrza w gminach do 20 tys. mieszkańców ma się odbywać w wyborach bezpośrednich. W drugiej turze wyboru wójta czy burmistrza ma dokonywać kolegium elektorów, czyli faktycznie rada gminy, nazwana tylko inaczej w tej propozycji ustawowej. Odwołanie znowu ma się odbywać tylko i wyłącznie w formie referendum. Pytanie brzmi: Czy nie jest to zasadnicza dysproporcja między sposobem wyboru a możliwością odwołania?</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#PoselTomaszMarkowski">Drugie pytanie - do pana ministra. Ludwik Dorn mówił o pewnej analizie, która została przygotowana, dotyczącej wyników wyborów, jeśli odbyłyby się w konkretnej gminie przy zastosowaniu rozwiązań zaproponowanych przez wnioskodawców. Czy nie moglibyśmy dostać, wszyscy posłowie, takiej analizy, żeby móc się przekonać, jak te wyniki wyborów by wyglądały i czy rzeczywiście okazałoby się, że tak naprawdę według tej analizy tylko dwa ugrupowania byłyby reprezentowane w radach gmin? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Na tym wyczerpaliśmy listę posłów, którzy zadawali pytania.</u>
          <u xml:id="u-148.2" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Bardzo proszę o odpowiedź w pierwszej kolejności pana ministra Jerzego Mazurka, podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji, ponieważ niektóre z pytań były kierowane do pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-148.3" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawWewnetrznychIAdministracjiJerzyMazurek">Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie! Oczywiście podstawowe pytanie, które nurtuje posłów zarówno z jednej strony, jak i z drugiej strony sali, jest chyba takie: Jak postąpić, by wzmocnić władzę wykonawczą w gminie, powiecie, województwie, a zarazem nie naruszyć systemu demokratycznego? I jest to pytanie, na które dzisiaj nie podam odpowiedzi. Myślę, że państwo będziecie ten spór toczyć długo i każdy dojdzie do wniosku, że jest nienasycony, jeśli chodzi o odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawWewnetrznychIAdministracjiJerzyMazurek">Natomiast padało tu mnóstwo liczb, mówiono, że dramatycznie spadnie liczba radnych. A więc chcę powiedzieć, że przy tej poprawce z kwietnia 2001 r. zmiany te były dość poważne, dlatego że w gminach liczba radnych zmniejszyła się o prawie 23%, w powiecie o prawie 31%, a w województwach o ponad 20%. Natomiast ta poprawka, będę się odnosił do projektu SLD, nie jest tak dramatyczna, jak niektórzy posłowie tu mówili. Otóż z przeprowadzonej przeze mnie symulacji wynika, że te zmiany dotyczą gmin w 14,2%, a więc liczba radnych zmniejszy się o 5755 osób. Powiatów praktycznie to nie dotknie, proszę państwa, bo przy tej poprawce liczba radnych zmniejszy się dokładnie o 153 osoby, tj. 2,1%, Natomiast...</u>
          <u xml:id="u-149.2" who="#PoselKrzysztofOksiuta">(A jak w małych gminach?)</u>
          <u xml:id="u-149.3" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawWewnetrznychIAdministracjiJerzyMazurek">Zaraz powiem o małych gminach.</u>
          <u xml:id="u-149.4" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawWewnetrznychIAdministracjiJerzyMazurek">Natomiast najbardziej dotknie to samorządy wojewódzkie, bo zmniejszy się o 20%. A więc globalnie z tej symulacji, którą mogłem przeprowadzić, wynika, że w tych 3 strukturach, od gminy do województwa, będzie mniej o ok. 6 tys., 6020 radnych.</u>
          <u xml:id="u-149.5" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawWewnetrznychIAdministracjiJerzyMazurek">Kolejna symulacja, która pozwoli nam popatrzeć na problem, dotyczy tej olbrzymiej bojaźni państwa o to, że w tych najmniejszych gminach tak radykalnie się ta liczba zmniejszy. Otóż odpowiadam, że w gminach do 5 tys., praktycznie w 600, jest to olbrzymia liczba, będzie bez zmian, 12 radnych. Nie będzie też praktycznie zmian w wielu miastach między 50 a 100 tys. mieszkańców, bo to dotknie ok. 54 miast. Najbardziej te cięcia, przyjmując język państwa, o czym państwo mówili, oczywiście nie ruszając Warszawy, dotkną Krakowa i Łodzi, w jednym i drugim mieście mandaty straci 17 radnych, tj. ok. 28%. Natomiast sytuacja w powiatach też warta jest przeanalizowania. Otóż w 288 powiatach, na 315, które funkcjonują, nie będzie żadnych zmian, a więc praktycznie problemu, jeśli chodzi o skutki dotyczące powiatu, nie ma. Natomiast dość poważny spadek nastąpi w województwach; w niektórych województwach o 23%, w 4 województwach - 21%, a w 2 województwach - 2%. Każde województwo będzie miało mniej radnych. W związku z tym, jeśli chodzi o bojaźń o przedstawicielstwo w gminach małych, jeszcze raz powtarzam, to z tej przynajmniej symulacji, którą mogło ministerstwo przeprowadzić na dzień dzisiejszy, wynika, że powodu do takiej bojaźni nie ma.</u>
          <u xml:id="u-149.6" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawWewnetrznychIAdministracjiJerzyMazurek">Kwestia, jakie jest stanowisko rządu w sprawie skrócenia kadencji; czy jest to zgodne z konstytucją, czy nie. Rząd nie analizował tej kwestii, natomiast Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji zwróci się z prośbą...</u>
          <u xml:id="u-149.7" who="#PoselKrzysztofOksiuta">(Za co rząd bierze pieniądze?)</u>
          <u xml:id="u-149.8" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawWewnetrznychIAdministracjiJerzyMazurek">To jest projekt poselski, panie pośle, i nie wiedziałem... Nie mam tego projektu, który zgłosiła Platforma Obywatelska, bo został on wydrukowany wczoraj wieczorem i nie dotarł jeszcze do ministerstwa. Natomiast oczywiście zwrócimy się z prośbą o takie opinie. Z mojej wiedzy wynika, że są opinie rozbieżne. Zdania uczonych, mówiąc krótko, są podzielone.</u>
          <u xml:id="u-149.9" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawWewnetrznychIAdministracjiJerzyMazurek">Inny problem zawarty w pytaniu skierowanym do mnie to kwestia, czy proponowane zmiany nie spowodują, że wybrani będą ludzie ˝wyprodukowani˝ np. przez media czy firmy specjalistyczne. Myślę, że jeśli chodzi o projekt, który zgłosili parlamentarzyści Sojuszu Lewicy Demokratycznej, to jest mniejsze niebezpieczeństwo, bo w małych miejscowościach ludzie się po prostu znają i nie trzeba używać mediów, telewizji, żeby się wykreować. Oczywiście jeżeli przeszedłby projekt Platformy Obywatelskiej, to na pewno taki system zadziała.</u>
          <u xml:id="u-149.10" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawWewnetrznychIAdministracjiJerzyMazurek">Czy projekty były konsultowane z przedstawicielami środowisk samorządowych? Chcę powiedzieć, że w ubiegłym tygodniu miałem możliwość spotkać się z przedstawicielami na Zgromadzeniu Ogólnym Unii Miasteczek Polskich; pan poseł Dziewałtowski był tam i to prezentował - przepraszam pana posła, że wyręczam - natomiast wczoraj na posiedzeniu Zarządu Związku Powiatów Polskich - byli na nim niektórzy posłowie siedzący na sali - również ten temat podnosiłem, przeprowadzałem konsultacje i wysłuchiwałem uwag, bardzo często ostrych, kontrowersyjnych, kolegów samorządowców.</u>
          <u xml:id="u-149.11" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawWewnetrznychIAdministracjiJerzyMazurek">Kwestia, czy wybory połączyć z wyborami izb rolniczych. Takich rozmów nie było, dlatego że ciągle jest dylemat, kiedy te wybory się odbędą, a w związku z tym jak można mówić o łączeniu, jeśli tego nie wiemy.</u>
          <u xml:id="u-149.12" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawWewnetrznychIAdministracjiJerzyMazurek">Natomiast sprawa liczby powiatów, to spór, jeśli chodzi o powiaty grodzkie, powiaty ziemskie, trwa od dwóch, trzech lat i praktycznie nie chcą połączenia ani powiaty tzw. obarzankowe, czyli ziemskie, ani powiaty grodzkie. Myślę, że jakoś tak się złożyło, iż za poprzedniej ekipy rządowej powiaty grodzkie były dzieckiem niechcianym, a okazało się, że to brzydkie kaczątko najlepiej sobie radzi, bo ma i budżet gminy, i budżet powiatu, a w razie trudności, niedofinansowania starosta grodzki może odebrać nieco grosza prezydentowi i odwrotnie.</u>
          <u xml:id="u-149.13" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawWewnetrznychIAdministracjiJerzyMazurek">I wreszcie kwestia, czy spis powszechny przeszkodzi w wyborach albo czy wybory przeszkodzą w spisie powszechnym. Proszę państwa, prace nad spisem powszechnym w gminach trwają już od kilku miesięcy. Są już powołane sztaby, ludzie, którzy są przygotowani. W związku z powyższym myślę, że tego zagrożenia nie ma, chociaż małe gminy na pewno będą musiały wyjątkowo dobrze się sprężyć. Dziękuję, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Teraz panowie posłowie sprawozdawcy. Może kolejność nie jest...</u>
          <u xml:id="u-150.2" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Pan poseł Witold Gintowt-Dziewałtowski, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jestem w komfortowej sytuacji, bo mam nieograniczony czas wystąpienia.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#PoselBogdanLewandowski">(Bez przesady, panie pośle.)</u>
          <u xml:id="u-151.2" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Tu przesada nie występuje jako termin prawny.</u>
          <u xml:id="u-151.3" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Wysoka Izbo! Chciałbym się ustosunkować do kwestii, które zostały w miarę wyraziście sformułowane. Nie będę odnosił się do komentarzy i koncepcji własnych wygłaszanych przez posłów zadających pytania, również do tej części spraw, które w debacie były przez kolejno występujących posłów poruszane. Prawdopodobnie nie spełnię wszystkich oczekiwań, ale myślę, że mój kolega uzupełni pozostałe kwestie. Będziemy się starali rzeczywiście odpowiedzieć na wszystkie wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-151.4" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Zacznę od posła Zdrojewskiego. Kwestia, czy SLD wycofał się z propozycji programowych, które zawarł w swoim programie na str. 16. Cieszę się, że wielu posłów z opozycji tak dobrze zna program Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Mam nadzieję, że nam się to również przyda; trzeba czasem przypominać. Chciałbym zaznaczyć, że program ma dotyczyć co najmniej tej kadencji, jak nie uda się być może i dłużej, a więc nie ma żadnej możliwości, żeby wszystkie zapisy programowe wprowadzić już w pierwszym półroczu trwania kadencji Sejmu, to po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-151.5" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Po drugie, trzeba pamiętać o tym, że ten program był opracowywany w nieco innej sytuacji. Po pierwsze, wówczas jeszcze prawie nikt w Polsce, poza niektórymi osobami, nie wiedział, jaki jest stan gospodarki państwa, jakie jest zadłużenie, jaki jest deficyt budżetowy. Nie ma co oszukiwać; ta informacja, która do nas dotarła później, również zdecydowanie wpłynęła na zmianę stosunku do pewnych koncepcji programowych i na inne rozłożenie terminów, które wcześniej były zakładane.</u>
          <u xml:id="u-151.6" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Drugą bardzo ważną rzeczą, która również miała wpływ na to, w jaki sposób można było postrzegać szansę realizacji zapisów programowych, była kwestia jasności werdyktu wyborców. Wybory, które odbyły się parę miesięcy temu, wcale nie odbyły się zgodnie z oczekiwaniami chociażby większości zainteresowanych. W tych wyborach dowiedzieliśmy o bardzo wielu nowych zjawiskach, nowych tendencjach i nowych ocenach wyborców, które nam zostały w sposób dość brutalny, ale jednoznaczny, uświadomione. Niemniej Sojusz Lewicy Demokratycznej nie wycofuje się z tego zobowiązania i naszym zamiarem jest definitywne doprowadzenie do bezpośrednich wyborów przewodniczących zarządów we wszystkich gminach, w miarę możliwości jak najszybciej.</u>
          <u xml:id="u-151.7" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Nieprawdą jest, że, jak zarzucił pan poseł Zdrojewski, jakoby zawłaszczono koncepcję pana wicemarszałka Senatu Tuska w sprawie bezpośredniego wyboru prezydentów, wójtów, burmistrzów. Otóż było akurat dokładnie na odwrót. To Sejm od paru mięsięcy pracował nad ustawą o bezpośrednim wyborze prezydenta, wójta, burmistrza. Pracował przy udziale również SLD. Projekt ustawy był przygotowany i wówczas dopiero kiedy ten projekt ustawy, praktycznie rzecz biorąc, kończył swój bieg, nie doczekawszy się aprobaty ze strony Wysokiej Izby, bo chyba w pierwszym czytaniu poselskiego projektu w tej sprawie ten projekt został przez Wysoką Izbę odrzucony, w parę miesięcy później pojawił się projekt pana senatora Tuska, czyli projekt Senatu. Jeżeli już więc mówić o zawłaszczaniu, o plagiacie, to akurat pan senator Tusk, a nie Leszek Miller.</u>
          <u xml:id="u-151.8" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Pani poseł Łyżwińska. Muszę cofnąć się do przepisów ustawy. Rzeczywiście muszę z pełną pokorą przyznać, że są błędy w projekcie, błędy, które nie zostały wypatrzone również przeze mnie. Dotyczy to zarówno błędnego zapisu dotyczącego chociażby sądów - oczywiście nie ma sądów wojewódzkich, są sądy okręgowe, oczywiście 3/5, a nie 2/3. Ja mogę tylko zadeklarować, że w drodze autopoprawki te błędy będziemy się starali jak najszybciej wyeliminować, naprawić, i myślę, że inne błędy, które mogą się również pojawić w toku procedowania, powinny być naprawione. Przepraszam Wysoką Izbę. Mam nadzieję, że nie wpłynie to na ostateczny kształt przedłożenia, które, być może, uda nam się w krótkim czasie uchwalić.</u>
          <u xml:id="u-151.9" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Pani poseł Łyżwińska nawiązywała do pewnej łączności między terminem wyborów samorządowych i parlamentarnych. W moim przekonaniu nie występuje żaden związek pomiędzy wspólnym terminem czy różnymi terminami wyborów samorządowych i parlamentarnych. W Rzeczypospolitej na ogół te dwa terminy były rozdzielne, niczego złego to nie powodowało i nie widzę żadnej przyczyny, żeby zabiegać o to, aby wybory parlamentarne odbywały się w tych samych terminach co wybory samorządowe.</u>
          <u xml:id="u-151.10" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Pan poseł Ludwik Dorn. Pan poseł Ludwik Dorn jest przemiłym człowiekiem, bardzo sympatycznym i towarzyskim. Moim zdaniem to jego nieco frywolne wystąpienie, bardzo frywolnie rozpoczęte, nie bardzo pasuje do rzeczywistości, bo tak naprawdę czy można mówić po czterech latach rządów AWS o łupach i możliwości łupienia. To jest sytuacja akurat chyba zupełnie inna i w moim przekonaniu dzisiaj raczej ci, którzy rządzą, biorą na siebie obowiązki, odpowiedzialność i trudne rozwiązania niż jakiekolwiek przywileje i szanse na szybkie i łatwe sukcesy.</u>
          <u xml:id="u-151.11" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">W pozostałych kwestiach - pan Ludwik Dorn wielokrotnie jako poseł zgłaszał propozycje różnego rodzaju rozwiązań antykorupcyjnych, często bardzo rozbudowanych. Dotyczyło to posłów, senatorów, dotyczyło to administracji rządowej, dotyczyło to słynnej ustawy kominowej, którą Sejm poprzedniej kadencji przyjął. Również wielokrotnie dotyczyło to organów samorządu terytorialnego. Ja zaczynam mieć obawy, że panu posłowi wszystko - tak jak niektórym co innego - kojarzy się ze złodziejstwem. W moim przekonaniu tak żyć nie bardzo można i tak naprawdę jest to chyba przesadny brak zaufania do ludzi. Nie wiem, skąd się to bierze, być może pan poseł Dorn ma bardzo złe doświadczenia, natomiast zdecydowanie nie zgadzam się z posądzaniem wszystkich samorządowców o chęć łamania prawa, o zachowania, które mogą być przez nas wszystkich krytycznie oceniane.</u>
          <u xml:id="u-151.12" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Wracając do spraw bardziej szczegółowych - ilość radnych w Europie wcale nie jest na głowę mieszkańca większa niż w Rzeczypospolitej według propozycji Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Akurat ta propozycja jest bliższa średnim stanom w Europie niż to, co ma jeszcze miejsce dzisiaj. Zresztą pan Ludwik Dorn również kwestionował opinię wyrażoną przez pana posła Kaczmarka w sprawie terminu wprowadzania metody Sainte-Lague. Później występował jeszcze raz, prostując tę wypowiedź. Po rozmowie, którą pan marszałek nam przerwał, po ponownym sprawdzeniu, pan poseł Dorn zgodził się starodawnym obyczajem, przy sprzyjających okolicznościach, sprostować tę informację...</u>
          <u xml:id="u-151.13" who="#GlosZSali">(Spod ławki poselskiej!)</u>
          <u xml:id="u-151.14" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">...no właśnie spod ławki poselskiej w odpowiednim miejscu, w sposób dyskretny, ale jednak nam rację przyznać.</u>
          <u xml:id="u-151.15" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Nie jest prawdą, że w Polsce mamy mało referendów, a jeszcze mniej skutecznych. Otóż w ostatniej kadencji tych referendów było stosunkowo dużo i stosunkowo wiele kończyło się efektem pozytywnym dla ich inicjatorów. Przypuszczam, że ta tendencja może narastać, co oczywiście też nie świadczy zdecydowanie o tym, że te samorządy funkcjonują gorzej. Natomiast w moim przekonaniu świadczy to jednoznacznie o tym, iż społeczności lokalne mają coraz większą świadomość możliwości wpływu na wybór i funkcjonowanie swoich przedstawicieli w organach samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-151.16" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Wiemy o konflikcie terminów spisu powszechnego i wyborów. Będziemy analizowali możliwości ewentualnych zmian terminów. Jeżeli taka konieczność wystąpi, oczywiście do tego będziemy się starali doprowadzić, ale jak mówił przed chwilą pan minister, musimy to dokładniej sprawdzić, zbadać, czy rzeczywiście ten termin jest na tyle kolizyjny, żeby trzeba go było zmieniać. Taka możliwość wprowadzenia zmiany również do autopoprawki jest.</u>
          <u xml:id="u-151.17" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Pan poseł Dorn zarzucał brak rozwiązań antykorupcyjnych. Przyznam się, że już się przyzwyczaiłem do tego zarzutu, zwłaszcza w wykonaniu pana posła, niemniej w moim przekonaniu ilość rozwiązań antykorupcyjnych adresowanych do samorządów terytorialnych zarówno w ustawach ustrojowych, jak i w ustawie kominowej oraz we wszelkich innych jest na tyle wystarczająca, że wystarczy praktycznie tylko je wykonywać i tylko je egzekwować i nic więcej chyba ponadto nie powinno się dać zrobić.</u>
          <u xml:id="u-151.18" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Pan poseł Kuźmiuk zwrócił uwagę na brak opisu kompetencji organów gminy - jednego i drugiego, czyli organu stanowiącego i organu wykonawczego. Jest ten opis kompetencji w ustawach ustrojowych i wydaje się, że bardziej dokładnego opisu nie potrzeba. Nie widzę konieczności przenoszenia tego opisu do ustawy o bezpośrednim wyborze wójta i burmistrza.</u>
          <u xml:id="u-151.19" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Pan poseł Janowski zapytał o konieczność czy intencje wprowadzenia ograniczenia do dwóch kadencji okresu pełnienia funkcji wójta w jednej gminie. Przyznam się, że ta koncepcja osobiście mi się spodobała, stąd znalazła się w projekcie ustawy. Natomiast nie twierdzę, że ona musi się uchować w dalszym ciągu i być może jeżeli większość przynajmniej komisji samorządu terytorialnego uzna, iż to rozwiązanie jest wadliwe, nie przyniesie oczekiwanych efektów pozytywnych, to zrezygnujemy z niego.</u>
          <u xml:id="u-151.20" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Czy nie warto zmienić progu ważności referendum? Uważam, że 10, 30%, czyli ilość zebranych podpisów i ilość głosów oddanych jest zupełnie wystarczającym progiem i nie powinniśmy tego ruszać. Na razie w Polsce te progi się sprawdzają. Obniżenie bądź podniesienie progu moim zdaniem może przynieść dużo więcej negatywnych skutków.</u>
          <u xml:id="u-151.21" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Czemu wybór bezpośredni tylko w gminach do 20 tys. mieszkańców? To pytanie również zadawali sobie sami autorzy projektu i odpowiedzi na to pytanie zmierzają w zasadzie do takich konstatacji: po pierwsze, dzisiaj w gminach do 20 tys. mieszkańców wybiera się już radnych w wyborach bezpośrednich i większościowych, a więc tak jak jest to w projekcie; po drugie, kilkakrotne dotychczasowe próby przyjęcia ustawy o bezpośrednim wyborze przewodniczącego zarządu spełzły na niczym, a było ich 3 albo 4, za każdym razem w parlamencie nie udało się uzyskać niezbędnej większości, czyli różnica opinii była zawsze radykalna; po trzecie, chcemy rzeczywiście spowodować, żeby to była próba pilotażu, sprawdzenia, jak to nowe rozwiązanie ustrojowe - a ono jest rzeczywiście bardzo znaczące - będzie funkcjonowało, chcemy mieć czas na wyciągnięcie wniosków, chcielibyśmy po sprawdzeniu, jak to będzie działało, co trzeba zmienić, o jakie przepisy trzeba będzie ustawę uzupełnić, po wniesieniu tych poprawek, po uchwaleniu ich przez parlament objąć tą już kompletną ustawą wszystkie samorządy gminne w najbliższych, następnych wyborach; po czwarte, propozycja budzi kontrowersje również i w gronie działaczy samorządowych, może największe, bo przecież wiemy, że przewodniczący i członkowie zarządów, a i to nie wszyscy, zdecydowanie opowiadają się za bezpośrednimi wyborami, z drugiej zaś strony absolutna większość radnych jest zupełnie innego zdania. Gdyby przeprowadzić referendum, to nie możemy mieć do końca pewności, które rozwiązanie zyskałoby większość.</u>
          <u xml:id="u-151.22" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">I ostatnia sprawa. Przyszły rok bez wątpienia będzie należał do najtrudniejszych pod względem gospodarczym, nie tylko w państwie, ale i w samorządach, które też są częścią państwa. Presja społeczna, presja powszechnego niedoboru materialnego, prawie w każdej dziedzinie życia, w całej sferze usług publicznych, w naszym przekonaniu w głównej mierze skieruje się w stronę dziś urzędujących wójtów, burmistrzów i prezydentów. To będzie naprawdę dobry czas dla demagogów, krzykaczy, populistów. Czy musimy im pomagać? W gminach liczących do 20 tys. mieszkańców rzeczywiście ludzie wiedzą o sobie prawie wszystko i tam osoba anonimowa nie ma praktycznie żadnych szans na zwycięstwo w wyborach na to stanowisko.</u>
          <u xml:id="u-151.23" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Dlaczego wójt nie może łączyć ze swoją funkcją mandatu radnego? Jest to rozwiązanie funkcjonujące w wielu ustrojach samorządowych. Wzmacniając pozycję wójta, organu wykonawczego, uważamy, że nie powinniśmy doprowadzać do tego, żeby osoba pełniąca dzisiaj jednak inne funkcje mogła jednocześnie wpływać na funkcjonowanie organu stanowiącego. Dlatego jeżeli organ stanowiący ma być organem kontrolnym dla organu wykonawczego, łączenie funkcji wójta i radnego, w naszym przekonaniu, jest niewskazane i może być wręcz niekorzystne.</u>
          <u xml:id="u-151.24" who="#PoselKrzysztofOksiuta">(Ale poseł może być ministrem.)</u>
          <u xml:id="u-151.25" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Możemy to zmienić, ale tę propozycję słyszę od pana posła w tej kadencji, w poprzedniej nie słyszałem.</u>
          <u xml:id="u-151.26" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Pan poseł Kuchciński pytał, czy wójtów i burmistrzów nie będą taśmowo produkować specjaliści od socjotechniki. Mogą, ale nie przypuszczam, po pierwsze, żeby to wystarczyło, a po drugie, przyznam się, że bardzo bym sobie życzył, aby kandydaci na wójtów, burmistrzów również pod tym względem byli dobrze przygotowani do wypełniania swoich obowiązków. Póki co, jesteśmy bardzo daleko od ideału. Życzyłbym sobie, żeby w Polsce powstała prawdziwa klasa menadżerów samorządowych, grupa ludzi, którzy będą przygotowani do obejmowania stanowisk i będą dawali minimalne gwarancje sprawnego zarządzania substancją samorządową.</u>
          <u xml:id="u-151.27" who="#PoselKrzysztofOksiuta">(W tej kadencji?)</u>
          <u xml:id="u-151.28" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Nie musimy się tego trzymać, już o tym mówiłem.</u>
          <u xml:id="u-151.29" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Czy wzmocnienie organu wykonawczego nie spowoduje wzrostu arogancji osób zajmujących te stanowiska? To już jest kwestia indywidualnych zachowań, może tak być, ale nie musi.</u>
          <u xml:id="u-151.30" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Pan poseł Kuchciński powiedział, iż znane są liczne przykłady różnego rodzaju nieprawidłowości, ˝przekrętów˝ przetargowych, dopuszczania do nich osób niekompetentnych, niewłaściwych albo korzystających z układów w gminach. Panie pośle, prosiłbym, żeby w takich sytuacjach zamiast posądzać wszystkich samorządowców o złodziejstwo po prostu mówić, w którym mieście, podawać nazwiska, kogo to dotyczy, o co chodzi, wtedy będziemy ścigać takie osoby. W tym Sejmie mieliśmy już zły przykład, nie powtarzajmy go. Jeśli mamy zarzuty pod czyimś adresem, proszę podać nazwisko.</u>
          <u xml:id="u-151.31" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Pan poseł Stryjewski pytał, czy kolejne radykalne ograniczenie składu rad nie pogorszy jakości pracy organów samorządu. W moim przekonaniu, nie, wprost przeciwnie, powinno być lepiej.</u>
          <u xml:id="u-151.32" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Czym narazili się wójtowie, że dwa razy w kadencji... Na to pytanie już odpowiadałem, być może wycofamy się z tego rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-151.33" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Koszty wyboru wójta rzeczywiście według naszego projektu ma finansować skarb państwa.</u>
          <u xml:id="u-151.34" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Czy analizowaliśmy skutki polityczne? Myśle, że to nie było główną intencją autorów projektu. Niemniej jednak każde rozwiązanie, zwłaszcza ustawowe, rodzi jakieś skutki polityczne, ale to już do zainteresowanych należy samodzielne, na własny rachunek dokonywanie właściwych symulacji. W każdym razie symulacja polityczna nie była podstawą do opracowania projektu.</u>
          <u xml:id="u-151.35" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Jakie będą oszczędności z racji zmniejszenia liczby radnych? Wymieniałem tę kwotę w trakcie uzasadniania projektu ustawy. Według naszych rachunków, pokrywają się one zresztą z wyliczeniami rządu, będzie to ok. 100 mln zł w skali rocznej, prawdopodobnie więcej, ale to jest minimalna kwota. I jest to 100 mln zł, które pozostaną w dyspozycji samorządów terytorialnych.</u>
          <u xml:id="u-151.36" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Pani poseł Łukacijewska pytała, na jaki dzień liczy się ilość mieszkańców. To jest uregulowane w ustawach ustrojowych, w ordynacjach i nie ma tu do czego wracać; zawsze jest to koniec roku poprzedniego, ostatni dzień, 31 grudnia roku poprzedniego.</u>
          <u xml:id="u-151.37" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Jeśli chodzi o stworzenie zachęt do łączenia powiatów, otóż był to zapis, którego byłem współtwórcą i uważam, że coś takiego powinno funkcjonować. Jak państwo posłowie pamiętacie, ci, którzy pracowali w Sejmie poprzedniej kadencji, projekt ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego - definitywnie odrzucony, bo zawetowany przez prezydenta - przewidywał możliwość stosowania zachęt materialnych dla tych powiatów i gmin, które miałyby chęć łączenia się. Przypuszczam, że tego rodzaju rozwiązanie również będziemy chcieli ulokować w którymś z projektów, być może w projekcie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, która jest przygotowywana przez ministra finansów.</u>
          <u xml:id="u-151.38" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Jaki jest społeczny cel proponowanych zmian? Cel jest oczywisty. Chodzi o to, żeby ułatwić efektywniejsze wykorzystanie majątku samorządowego, usprawnić zarządzanie gminą, obsługę interesantów, ale także ujednolicić i dokładnie umiejscowić kompetencje, odpowiedzialność i uprawnienia, żeby było wiadomo wszem wobec, kto za co odpowiada w gminie, kto w jakiej sprawie podejmuje decyzje i kiedy może to mieć miejsce.</u>
          <u xml:id="u-151.39" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Wysokość diet radnych ustalają same rady i żaden z organów państwa nie ma na to wpływu. Jest ustawa kominowa, są rozporządzenia ministra spraw wewnętrznych i administracji, które wskazują zasady przyznawania diet, ale decyzje o ich wysokości w ramach określonych pułapów podejmują rady, oczywiście na podstawie budżetów, które wcześniej same uchwalają.</u>
          <u xml:id="u-151.40" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Czy znane są przypadki odwołania radnych skazanych za przestępstwa i późniejszego ich wyboru? O ile wiem, są przypadki odwoływania radnych skazanych za przestępstwa umyślne i jako prezydent Elbląga miałem do czynienia z dwoma takimi przypadkami w mojej okolicy, nie słyszałem natomiast o późniejszym wyborze tych samych osób w wyborach uzupełniających.</u>
          <u xml:id="u-151.41" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Pan poseł Oksiuta pytał, czy w maju wybierzemy rady, aby jesienią rozpoczęły one prace. Oczywiście, że nie, jeżeli wybierzemy je w maju, to w maju powinny one rozpocząć normalną statutową, ustawową działalność. To tyle, jeśli chodzi o odpowiedzi, panie marszałku. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-151.42" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">W nawiązaniu może, ale broń Boże nie wchodząc w interesującą i bardzo merytoryczną wymianę myśli między panem posłem sprawozdawcą i panem posłem Dornem, chciałbym dołączyć tylko małą uwagę, niewychodzącą chyba poza zakres mojego tu umocowania, a mianowicie, że taka wrażliwość antykorupcyjna ciągle powinna nam towarzyszyć w pracach legislacyjnych, a jeśli chodzi o wyobrażenia dotyczące zagrożeń korupcją, lepiej czasem nawet przesadzić niż czegoś nie dopatrzyć.</u>
          <u xml:id="u-152.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-152.3" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-152.4" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Bardzo proszę, aby odpowiedzi na zadane pytania udzielił pan poseł sprawozdawca Waldy Dzikowski.</u>
          <u xml:id="u-152.5" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#PoselWaldyDzikowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan poseł Witold Gintowt-Dziewałtowski wyręczył mnie już w odpowiedzi na wiele pytań. Trudno mi zatem w tej chwili jeszcze raz odpowiadać na pytania szczegółowe. Spróbuję udzielić odpowiedzi tylko na te pytania, które dotyczyły projektu poselskiego Platformy Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#PoselWaldyDzikowski">Nim rozpocznę, chciałbym zwrócić uwagę na to, że nasz projekt w znacznym stopniu różni się, przede wszystkim ustrojowo... Nie tylko wybiega o krok dalej, jeśli chodzi o wybór wójtów, burmistrzów, prezydentów, nie jest też mechanicznym skutkiem zmniejszenia liczby radnych, ale daleko idącą zmianą ustawy ustrojowej, czyli przeniesieniem kompetencji i wzmocnieniem organu wykonawczego, jakim jest wybrany w wyborach bezpośrednich wójt, burmistrz, prezydent. W ustawie posłów SLD jest to bezpośredni wybór wójta, który tak naprawdę nie powoduje zmiany kompetencji pomiędzy wybieraną w wyborach radą a wójtem wybieranym w wyborach bezpośrednich. U nas te sprawy są regulowane w ustawie ustrojowej; w pewnych rzeczywiście znaczących kwestiach zostały bezpośrednio przeniesione do kompetencji wybranego w wyborach bezpośrednich wójta, burmistrza, prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-153.2" who="#PoselWaldyDzikowski">Nasz projekt nie jest wynikiem wyścigu z czasem i nie ścigamy się z projektem SLD, jest to projekt złożonym w takim czasie, który uznaliśmy za stosowny. Jednocześnie chcielibyśmy, aby nad tym projektem debatować w sposób poważny i rozważny, a naszym założeniem jest to, aby wybory odbyć jesienią jako wybory konstytucyjne, czyli po spełnieniu czteroletniej kadencji przez obecne rady gmin. Dlatego dla nas parametr czasu, i przyspieszenia, i procedowania, co nam zarzucano... w tak krótkim terminie nie ma to miejsca. Chcemy, aby ten projekt był rozważony w sposób merytoryczny, rozważny i dlatego został złożony w takim czasie, aby umożliwić wprowadzenie tej ordynacji wyborczej jesienią przyszłego roku.</u>
          <u xml:id="u-153.3" who="#PoselWaldyDzikowski">Projekt ten jest także wynikiem badań i doświadczeń wielu pracowników nauki i znawców spraw samorządowych, a także był konsultowany z wieloma praktykami samorządu terytorialnego. Nie rodził się na kolanie czy też w krótkim czasie, tylko był przygotowywany paręnaście miesięcy w sposób bardzo skrupulatny.</u>
          <u xml:id="u-153.4" who="#PoselWaldyDzikowski">Cel społeczny. Dlaczego wybory bezpośrednie? Ano głównie dlatego, aby z bagażu doświadczeń, które mamy po 11 latach sprawowania władzy samorządowej w lokalnej Polsce... Stwierdzono, że potrzebne jest wzmocnienie organu wykonawczego, aby usprawnić jego działanie, aby decyzje merytoryczne były szybkie i sprawne, aby nie wikłać się w zupełnie niepotrzebne konflikty, regulują to inne ustawy, pomiędzy organem wykonawczym a stanowiącym.</u>
          <u xml:id="u-153.5" who="#PoselWaldyDzikowski">Na podstawie badań Instytutu Rozwoju Lokalnego i Regionalnego oraz Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową, wieloletnich badań, wykazano, że aby samorząd był sprawny i osiągał sukcesy, jednym z ważniejszych elementów jest wyłonienie w nim lidera, który będzie kołem zamachowym i motorem dla danej jednostki samorządu gminnego czy terytorialnego. Takim liderem może być wybrany w wyborach bezpośrednich wójt, burmistrz, prezydent, i to nie przez wąską grupę radnych, ale przez wszystkich wyborców; danie mu takiego mandatu społecznego jest o wiele trudniejsze niż wybór dokonany przez wąskie grono radnych.</u>
          <u xml:id="u-153.6" who="#PoselWaldyDzikowski">Dlaczego skomplikowana, pytał jeden z panów posłów, procedura wyborów wójtów, burmistrzów, prezydentów w wyborach bezpośrednich? Muszę szczerze powiedzieć, że polecałbym większy kontakt z radnymi, z samorządem i może wtedy po pierwszym czytaniu pan poseł szybciej zrozumie.</u>
          <u xml:id="u-153.7" who="#PoselWaldyDzikowski">Chciałem powiedzieć, że listy, które mają być powiązane z kandydatem na wójta, burmistrza, prezydenta, miały przeciwdziałać temu... Nim pojawił się pomysł bezpośrednich wyborów wójta, burmistrza, prezydenta krytycy tego założenia twierdzili, że nastąpi ewidentny konflikt pomiędzy organem wykonawczym wybranym w tych wyborach, jakim będzie wójt, burmistrz, prezydent, a organem stanowiącym. Dlatego też sięgnięto po rozwiązanie ustawowe, które spowoduje wyeliminowanie takiej możliwości. Dlatego powiązanie list...</u>
          <u xml:id="u-153.8" who="#PoselKrzysztofOksiuta">(Sitwa też...)</u>
          <u xml:id="u-153.9" who="#PoselWaldyDzikowski">Sitwa? Nie wiem, czy to sitwa. Sitwa może być w każdych wyborach, to wszystko zależy od sprawności danego samorządu, liderów oraz rady. W każdej sytuacji jest to możliwe. Myślę, że potrzeba także trochę odpowiedzialności. A zgadzam się z panem, panie pośle, że odpowiedzialności samorządom terytorialnym przez 11 lat nie brakowało. Przez 11 lat zrobiono czasami więcej niż przez poprzednie lata. Są to kwestie...</u>
          <u xml:id="u-153.10" who="#PoselKrzysztofOksiuta">(To po co zmieniać?)</u>
          <u xml:id="u-153.11" who="#PoselWaldyDzikowski">Po co zmieniać - żeby usprawniać. Podaję te przykłady, w których należałoby usprawniać samorząd lokalny, który powinien działać jeszcze lepiej, bo rzeczywiście jest to jedna z udanych reform przeprowadzonych w ostatnich latach. Mama nadzieję, że poprzez taką konstrukcję wyborów samorządowych nie dojdzie do pata politycznego oraz konfliktu i legislacyjnego, i wykonawczego pomiędzy obydwoma organami gminy.</u>
          <u xml:id="u-153.12" who="#PoselWaldyDzikowski">Pan poseł Stryjewski pytał mnie, czy odwołanie wójta nie skutkuje odwołaniem rady. Nie, panie pośle, nie skutkuje odwołaniem rady. Przypomnę, że jeżeli chodzi o referendum i nasze uregulowania dotyczące samego sposobu rozstrzygnięcia referendum, jeśli chodzi o odwołanie wójta, burmistrza i prezydenta, przewidujemy, że w przypadku decyzji podjętej przez organ uchwałodawczy czy stanowiący o przeprowadzeniu referendum i odbyciu tego referendum ze skutkiem negatywnym, automatycznie organ stanowiący jest rozwiązywany. Chodzi o to, aby próby referendum było podejmowane w sposób świadomy i rozsądny i aby uświadamiano sobie skutki, które powstaną po negatywnym referendum, jeśli chodzi o organ wykonawczy.</u>
          <u xml:id="u-153.13" who="#PoselWaldyDzikowski">Pan poseł Stryjewski pytał także - wyłowiłem jedno pytanie - o listy wójta powiązane z radą, na to już odpowiedziałem. Reszta pytań praktycznie dotyczyła całego ustroju samorządu terytorialnego. Jeżeli pan poseł Stryjewski dysponuje większą ilością czasu, to zapraszam na dłuższą debatę. Postaram się, opierając się na swoim doświadczeniu, jeżeli pan uzna je za duże, przedstawić najistotniejsze kwestie. Pytania dotyczyły spraw tak ogólnych i sprawności działania poszczególnych organów, tak więc nie na tę debatę.</u>
          <u xml:id="u-153.14" who="#PoselWaldyDzikowski">Dlaczego zmniejszenie liczby radnych? Drodzy państwo, jeszcze raz powtórzę, u nas nie jest to tylko i wyłącznie automat i dalsze populistyczne obcinanie liczby radnych, to wynika ze zmian ustrojowych. Jeżeli przypisano większe kompetencje organowi wykonawczemu, to też liczba radnych, która jest dzisiaj, nie musi być tak duża, bo przyznacie państwo, panie posłanki i panowie posłowie, że ilość nie zawsze idzie w parze z jakością. Ważne jest, żeby była pełna reprezentatywność danego organu stanowiącego, danej jednostki samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-153.15" who="#PoselWaldyDzikowski">Przypomnę także państwu, że przez wielu wyborców organ wykonawczy jest tak naprawdę najbardziej identyfikowany i najbardziej oceniany, zarówno przez nich, jak i tak naprawdę przez wszystkie instytucje kontrole, takie jak regionalna izba obrachunkowa, Najwyższa Izba Kontroli czy UKS; bezpośrednia, pełna odpowiedzialność spoczywa na wójcie, burmistrzu i prezydencie oraz na skarbniku gminy. Chodzi o to, żeby kolegialnych decyzji rady nie rozmazywać, tak jak to jest do tej pory, ale żeby przekazać te kompetencje, które są uregulowane bezpośrednio przez inne ustawy, takie jak chociażby zbywanie czy nabywanie mienia komunalnego uregulowane jest na podstawie ustawy o gospodarce gruntami czy chociażby w ustawie o zamówieniach publicznych. Także sprawy dotyczące miejskich obligacji są uregulowane osobną ustawą. Nie ma sensu powielanie i debatowanie nad czymś, co jest uregulowane osobnymi, bardzo szczegółowymi ustawami. Te kompetencje należałoby przekazać organowi wykonawczemu, jakim miałby być wójt, burmistrz, prezydent, po to, żeby usprawnić pracę, a szybkość decyzji... Sprawy ważne dla samorządu wymagają szybkich błyskawicznych decyzji podejmowanych głównie przez organ wykonawczy.</u>
          <u xml:id="u-153.16" who="#PoselWaldyDzikowski">Pan poseł Krutul pytał o komisję rewizyjną. Rzeczywiście komisja rewizyjna jest powoływana ze składu rady i proponuje się, żeby w miarę możliwości była powoływana, przynajmniej w pewnej ilości, spoza większości, która jest przy wójcie, burmistrzu, prezydencie. Używa się tam sformułowania: w miarę możlwości, gdyż może się zdarzyć tak, że ugrupowanie wójta, burmistrza, prezydenta może osiągnąć nawet 100% mandatów i wtedy takie odniesienie ustawowe nie miałoby zastosowania w projekcie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-153.17" who="#PoselWaldyDzikowski">Wynagrodzenie wójta. Było także pytanie o to, jak zaproponować wynagrodzenie wójta. Gdyby pozostawić w kompetencjach rady ustalanie wynagrodzenia wójta, wtedy traciłby w jakimś stopniu sens bezpośredni sposób wyboru wójta, burmistrza i prezydenta, bo następowałoby uzależnienie właśnie w tej bardzo ważnej kwestii, która często różnicuje, wręcz pogłębia konflikty pomiędzy radą a wójtem, burmistrzem, prezydentem. Dlatego proponuje się pozostawić to do osobnych uregulowań ustawowych.</u>
          <u xml:id="u-153.18" who="#PoselWaldyDzikowski">Rozwiązania w wielu krajach są różne. U nas także toczyła się dyskusja, gdy rozpatrywaliśmy chociażby ustawę kominową. Moje prywatne zdanie, jeżeli mogę powiedzieć: Mógłby to być na przykład algorytm wiążący liczbę mieszkańców z budżetem gminy. To jest oczywiście jedna z propozycji.</u>
          <u xml:id="u-153.19" who="#PoselWaldyDzikowski">Jeżeli chodzi o to, czy łączyć mandat, pan poseł to wyjaśnił, ale chciałbym dodać jedno zdanie. Z obecnych doświadczeń wynika, że wójt, burmistrz, prezydent, który nie jest radnym, dysponując jednocześnie znaczącą ilością informacji, może w sposób bardziej obiektywny oceniać, nie będąc radnym, i przekazać informacje radzie, niż będąc usytuowany w radzie i podejmując decyzje w tej radzie poprzez głosowanie. To następny argument, który także przemawia za naszym rozwiązaniem, czyli za tym, aby nie łączyć mandatu wójta, prezydenta z mandatem radnego.</u>
          <u xml:id="u-153.20" who="#PoselWaldyDzikowski">Dlaczego wybory wójta, burmistrza, prezydenta w drugiej turze, dlaczego w ogóle taki kierunek? Po pierwsze, przedstawiałem Wysokiemu Sejmowi nasz projekt ustawy i mówiłem o tym, że chodzi o zaoszczędzenie dodatkowych kosztów związanych z przeprowadzeniem drugich wyborów. Chodziło także o możliwość tworzenia koalicji, która by stanowiła w radzie większość dla wybranego wójta, burmistrza, prezydenta w drugiej turze wyborów. Przypomnę, że dwaj kandydaci pochodziliby z wyborów bezpośrednich, czyli z mandatu społecznego, a tego aktu końcowego, którego brakowałoby w pierwszej turze wyborów, dokonywałaby właśnie rada gminy lub rada miasta. Dlatego też proponuje się, aby odwoływanie wójta czy burmistrza, mającego taką legitymację, nawet wybranego przez radę miasta czy gminy, następowało w drodze referendum.</u>
          <u xml:id="u-153.21" who="#PoselWaldyDzikowski">Pan poseł Stryjewski zadał jeszcze jedno konkretne pytanie, dlaczego zmniejsza się także kompetencje czy też powagę urzędników. Nie bardzo rozumiem, o co chodzi, bo naprawdę w naszym projekcie przywiązuje się do tego specjalną wagę, a głównie desygnując sekretarza gminy na dyrektora urzędu. To rozwiązanie było wielokrotnie proponowane i rozpatrywane w samorządach gminnych i uznawane za prawidłowe. Tak naprawdę kierownikiem urzędu byłby sekretarz gminy, w drodze konkursu, i - była o tym mowa - byłby to pewien zalążek służby cywilnej na szczeblu samorządu gminnego. Wójt, burmistrz, prezydent mają przewidziane kompetencje do cedowania i przekazywania swoich uprawnień, w ramach wydawania decyzji administracyjnych, na poszczególnych pracowników urzędu gminy czy też miasta.</u>
          <u xml:id="u-153.22" who="#PoselWaldyDzikowski">Kończąc, powiem, że sądzę, iż projekt posłów Platformy Obywatelskiej (po wnikliwym zapoznaniu się z nim) daje możliwość sprawniejszego działania kompetencyjnego, bardziej poprzez organy wykonawcze, jakimi byliby wybrani w wyborach bezpośrednich wójtowie, burmistrzowie i prezydenci. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Donald Tusk)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#WicemarszalekDonaldTusk">W dyskusji zgłoszono wnioski o odrzucenie wszystkich projektów ustaw w pierwszym czytaniu oraz o skierowanie projektów ustaw do Komisji Nadzwyczajnej.</u>
          <u xml:id="u-155.3" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Do głosowania nad tymi wnioskami przystąpimy w wieczornym - późnowieczornym - bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-155.4" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">(Panie marszałku...)</u>
          <u xml:id="u-155.5" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Tak, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-155.6" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Pan poseł Gintowt-Dziewałtowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z tego, co pamiętam, wnioski zmierzały do skierowania projektów ustaw do Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, a nie do Komisji Nadzwyczajnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Panie pośle, Prezydium Sejmu proponowało, aby projekty ustaw skierować do Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej. Pojawiły się także wnioski o skierowanie projektów ustaw do Komisji Nadzwyczajnej.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Są pilne komunikaty.</u>
          <u xml:id="u-157.2" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#SekretarzPoselAndrzejGrzesik">Posiedzenie Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej odbędzie się dzisiaj o godz. 17.30 w sali 106.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Będziemy procedowali do przerwy opłatkowej, która będzie o godz. 17.45.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 9. porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o ustroju miasta stołecznego Warszawy (druk nr 164).</u>
          <u xml:id="u-159.2" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawców pana posła Witolda Gintowt-Dziewałtowskiego w celu przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu posłów wnioskodawców mam zaszczyt przedstawić projekt ustawy o ustroju miasta stołecznego Warszawy (druk nr 164).</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Przedmiotem przedłożenia jest jedno z bardziej skomplikowanych rozwiązań ustrojowych, rodzących liczne kontrowersje, wzajemnie wykluczające się opinie i mimo wielokrotnych prób niepoddających się naprawie. Rzecz dotyczy ustroju samorządowego Warszawy.</u>
          <u xml:id="u-160.2" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Obecnie status prawny Warszawy reguluje ustawa z dnia 25 marca 1994 r. o ustroju miasta stołecznego Warszawy. W sprawach nieokreślonych w tej ustawie obowiązują przepisy ustaw o samorządzie terytorialnym, gminnym i powiatowym. Jednocześnie Warszawa jest największą aglomeracją miejską w Polsce, a także stolicą państwa. Te specjalne uwarunkowania z jednej strony wymuszają określenie specjalnych rozwiązań ustrojowych, a z drugiej strony konstrukcję takiego modelu samorządu warszawskiego, który będzie gwarantował sprawną i efektywną gospodarkę majątkiem stolicy, skuteczną i zadowalającą obsługę interesantów, a także optymalne wykorzystanie potencjału i szans rozwojowych. Tymczasem przyjmowane od 1989 r. rozwiązania, zamiast przyczyniać się do konsolidacji organizmu miejskiego, ułatwiania koncentracji nakładów i działań, niezależnie od intencji ich autorów, sprzyjały dezintegracji Warszawy. Działo się tak zarówno pod rządami ustawy z 1990 r., jak i ustawy z 1994 r.</u>
          <u xml:id="u-160.3" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Można stwierdzić, że Warszawa, będąc niby związkiem komunalnym, w coraz większym stopniu stawała się luźną federacją gmin, a w coraz mniejszym stopniu - jednolitym organizmem miejskim. Konstrukcje prawnoustrojowe próbujące podkreślać i umacniać niezależność gmin warszawskich okazały się dla całej Warszawy dysfunkcjonalne. Stan ten wyraźnie utrudnia, a w wielu obszarach wręcz uniemożliwia sprawne wykorzystanie walorów rozwojowych, powoduje marnotrawstwo środków publicznych i stałe komplikowanie procesów decyzyjnych, z jednoczesnym rozmywaniem odpowiedzialności.</u>
          <u xml:id="u-160.4" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Wady funkcjonalne i ustrojowe samorządów warszawskich były i są powszechnie znane. Mimo to podejmowane w kolejnych latach próby naprawy nie przyniosły pożądanego efektu. Najpełniejszą i najkompletniejszą próbę zmodernizowania i dostosowania do potrzeb ustroju Warszawy podjął Sejm w końcówe poprzedniej kadencji.</u>
          <u xml:id="u-160.5" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Wówczas to z inicjatywy Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej przygotowano projekt ustawy określającej nowy ustrój miasta. Wzbudził on liczne kontrowersje i zastrzeżenia. Z jednej strony zainicjowane przez Sejm konsultacje projektu przyniosły pozytywe opinie mieszkańców Warszawy, z drugiej strony ujawniły negatywny stosunek organów większości, zwłaszcza mniejszych, gmin warszawskich. Niestety projekt ten nie uzyskał poparcia większości parlamentarnej i w rezultacie został odrzucony.</u>
          <u xml:id="u-160.6" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Wysoka Izbo! Przedkładany projekt w większości swoich zapisów powraca do tzw. projektu barzowskiego, nazwanego tak od nazwiska przewodniczącego podkomisji, która opracowała, odrzucony w tym roku, projekt ustroju m. st. Warszawy. Projektowana ustawa ma na celu zlikwidowanie głównych przyczyn ułomności obecnego ustroju. Projektodawcy wychodzą z założenia, że Warszawa ma być miastem na prawach powiatu, podzielonym na dzielnice zgodnie z tradycją historyczną. Spowoduje to spłaszczenie struktur organizacyjnych samorządu warszawskiego - z 5 dotychczasowych szczebli pozostaną tylko dwa, i zdecydowane, bo aż około 50%, ograniczenie liczby radnych warszawskich. Projektodawcy wychodzą naprzeciw - wyraźnie dotychczas sygnalizowanym przez gminy warszawskie - oczekiwaniom, wymieniając w projekcie wszystkie gminy, które mają być przekształcone w dzielnice, wraz z gminami Sulejówek i Wesoła, które od 1 stycznia przyszłego roku staną się częścią samorządu warszawskiego, a także określając ustawowe kompetencje przyszłych dzielnic i źródła dochodów własnych, pozostające w suwerennej dyspozycji samorządów dzielnicowych.</u>
          <u xml:id="u-160.7" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Projekt ustawy rozstrzyga, że kolejne zadania publiczne mogą być przekazywane dzielnicy wraz z zapewnieniem środków na ich realizację. Rozstrzygnięcia dotyczące składów ilościowych organów wykonawczych i stanowiących poszczególnych jednostek projektodawcy pozostawiają pod rządami przepisów ustawy o samorządzie gminnym, z tym, że: prawo zgłaszania kandydatów na członków zarządu dzielnicy pozostawia się w ręku prezydenta m. st. Warszawy; w skład rady dzielnicy wchodzi nie mniej niż 15 radnych; w skład rady m. st. Warszawy wchodzi 45 radnych.</u>
          <u xml:id="u-160.8" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Mając na uwadze stołeczną funkcję Warszawy, projektodawcy proponują w ustawie o samorządzie gminnym stosowną zmianę, która określiłaby zadania i obowiązki samorządu warszawskiego dotyczące zapewnienia pieczy nad miejscami o szczególnym znaczeniu dla narodu oraz stworzenia niezbędnych warunków dla funkcjonowania na terenie Warszawy władz państwowych i przedstawicielstw obcych państw, a także określiłaby sprawy związane z zapewnieniem niezbędnych warunków przyjmowania delegacji zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-160.9" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Proponuje się, aby główne rozstrzygnięcia zawarte w przedłożeniu weszły w życie z dniem najbliższych wyborów do organów stanowiących samorządów warszawskich, za wyjątkiem przepisu o możliwości zbywania majątku bądź zaciągania długów przez dotychczasowe gminy, który wszedłby w życie z dniem ogłoszenia ustawy, oraz przepisów dotyczących pierwszego podziału Warszawy i dzielnic, przeniesienia zobowiązań i wierzytelności i zarządzenia wyborów, które weszłyby w życie po upływie 14 dni od daty ogłoszenia ustawy.</u>
          <u xml:id="u-160.10" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Projekt ustawy nie powoduje dodatkowych obciążeń finansowych budżetu państwa, a także nie jest sprzeczny z prawem Unii Europejskiej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowego oświadczenia w imieniu koła.</u>
          <u xml:id="u-161.2" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-161.3" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Jerzy Czepułkowski, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#PoselJerzyCzepulkowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej przedstawić opinię o poselskim projekcie ustawy o ustroju miasta stołecznego Warszawy, zawartym w druku nr 164. Projekt ten jest projektem Sojuszu Lewicy Demokratycznej, zatem, podobnie jak przy poprzednich projektach ustaw poselskich zgłoszonych przez SLD, mam ten komfort, że pełnej prezentacji oraz uzasadnienia tejże ustawy dokonał poseł występujący w imieniu wnioskodawców. Dlatego też, szanując czas Wysokiej Izby, zważywszy na fakt, że mamy opóźnienie czasowe, ograniczę się tylko do pewnej sentencji, którą powinieniem na koniec wystąpienia wygłosić.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#PoselJerzyCzepulkowski">Otóż Warszawa, stolica Polski, jest miastem, które powinno mieć jasny, klarowny, prosty, czytelny i spójny ustrój, umożliwiający sprawne, kompetentne, oszczędne i skuteczne zarządzanie oraz kreowanie jego rozwoju, jest miastem, które stać na to i które na to zasługuje.</u>
          <u xml:id="u-162.2" who="#PoselJerzyCzepulkowski">Dlatego też w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej wnoszę o przekazanie projektu ustawy do Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej celem dalszych prac, mających - mam nadzieję - doprowadzić do uchwalenia tejże ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję bardzo, panie pośle, za treściwe wystąpienie.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Pan poseł Paweł Piskorski, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#PoselPawelPiskorski">Wielce Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustrój Warszawy był przedmiotem obrad Wysokiej Izby kilkakrotnie. Całe nieszczęście rozpocząło się wtedy, kiedy eksperymentatorzy uznali, że ustrój 2-milionowego miasta nie może być ustrojem prostym, czytelnym, jasnym, ustrojem takim, jak w większości miast europejskich i wielkich metropolii, znacznie większych od Warszawy, kiedy uznano, że trzeba stworzyć tu eksperyment. Ten eksperyment, jak było tu już mówione, przechodził cały szereg faz: były ośmiogrody, siedmiogrody, potem rozwiązanie 11 gmin z siedmioma dzielnicami, potem propozycje mówiące o 17, a nawet o 19 gminach. Wreszcie doprowadzono do swoistego potworka, potworka, który rzeczywiście jest jedynym w Polsce przykładem regulacji nakładających na samorząd, zamiast ułatwienia, upośledzenie. Ustrój samorządowy, tak jak ustrój kraju, powinien być pomocą, powinien być orężem, powinien być dobrym instrumentem sprawowania jak najlepszej władzy publicznej. Ustrój Warszawy jest przeszkodą w sprawowaniu dobrej władzy publicznej. W Warszawie - na terenie jednego miasta - funkcjonuje dzisiaj 20 budżetów: budżet miasta, budżet powiatu, budżety 11 gmin, budżety 7 dzielnic. Do tego dochodzi sytuacja w skali Polski absolutnie wyjątkowa, a mianowicie - przedsiębiorstwa komunalne w Warszawie nie są niczyją własnością, ponieważ zgodnie z ustawą, z obowiązującą ustawą, własność przechodzi na gminy warszawskie dopiero w momencie stworzenia związków celowych, a do momentu stworzenia związków celowych zarząd miasta, który w każdym innym normalnym mieście sprawuje nie tylko funkcje czasowego zarządzania, ale również funkcje właścicielskie - w Warszawie sprawuje tylko zarząd zwykły. W związku z tym mamy do czynienia z sytuacją, która nie tylko upośledza możliwości działania władz miasta, nie tylko nie pozwala na to, aby wszystkie możliwości Warszawy były skupione na priorytetach rzeczywiście dla naszego miasta najistotniejszych, ale również powoduje, że obraz publiczny Warszawy z 800 radnymi, ze stu kilkunastoma urzędnikami, członkami zarządów różnych szczebli, sekretarzami i skarbnikami, obraz miasta, które jest zamocowane i uwikłane w 20 szczebli samorządu terytorialnego, szczebli, których znacząca część kompetencji się pokrywa i czasami w znaczącej części blokuje, musi być z oczywistych powodów negatywny.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#PoselPawelPiskorski">Platforma Obywatelska, tak przy ogólnych rozwiązaniach samorządowych, jak i przy ustroju Warszawy opowiada się za rozwiązaniami najprostszymi, za tym, aby ustrój miasta Warszawy przestał być ustrojem wyjątkowym i specjalnym, abyśmy nie eksperymentowali na stolicy naszego kraju, abyśmy nie tworzyli dodatkowych niezwykłych regulacji, które powodują istnienie olbrzymiej liczby radnych, szczebli samorządowych, urzędników różnego szczebla. Opowiadamy się za ustrojem możliwie najprostszym, który spowoduje, że Warszawa będzie jendolitą gminą, że będzie posiadała prawa powiatu, tak jak każde inne duże miasto w Polsce. Opowiadamy się za rozwiązaniem, które, szanując dorobek i pracę społeczności lokalnych, pozwoli im na zachowanie tożsamości i możliwości własnego działania w ramach jednostek pomocniczych dzielnic. To będzie w pełni respektowało ich możliwości i intencje, by pracować i zabiegać o wszystkie sprawy dotyczące mieszkańców, sprawy tak istotne, jak oświata, pomoc społeczna, drobne inwestycje dzielnicowe, ale jednocześnie pozwoli na to, aby Warszawa rozwijała się z jednolitym spójnym budżetem, z jednolitymi zdolnościami kredytowymi, zdolnościami do realizowania inwestycji miejskich, bez dzisiejszych niezwykłych komplikacji dotyczących planowania przestrzennego, gdzie trzy szczeble planowania przestrzennego muszą każdą decyzję oglądać i mogą się wzajemnie blokować.</u>
          <u xml:id="u-164.2" who="#PoselPawelPiskorski">Rozważamy projekt przedstawiony przez posłów Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Bardzo cieszy nas to, że deklaracja słowna odwołuje się do projektu, który był rozważany w poprzednim parlamencie i który parlamentarzyści Platformy Obywatelskiej popierali, tzw. projekt podkomisji pana posła Barzowskiego. Znacznie bardziej nas martwi to, że projekt tego dokumentu, który jest przed nami, w ogóle nie odwołuje się do tego projektu, bo projekt Barzowskiego zupełnie inaczej wyglądał, natomiast państwa projekt odwołuje się do druku nr 1543 z 12 listopada 1999 r., kiedy Sojusz Lewicy Demokratycznej składał projekt niemalże identyczny z projektem obecnym. Posłem sprawozdawcą tego projektu był obecny minister Krzysztof Janik, więc rozumiem, że rezygnacja z projektu rządowego jest tutaj tylko z państwa strony zabiegiem formalnym. Cieszy nas to, że został przedstawiony projekt i że możemy zająć się nim na tyle szybko, żeby Warszawa mogła doczekać się normalnego, sprawnego, z wyeliminowaniem tej niezwykłej, kompromitującej po części, ale niezależnej od lokalnego samorządu i od mieszkańców Warszawy, dzisiejszego ustroju.</u>
          <u xml:id="u-164.3" who="#PoselPawelPiskorski">Do tego projektu mamy jednak cały szereg uwag. Ten projekt, niestety, muszę to powiedzieć dlatego, że lepiej byłoby pracować nad projektem, który już jest dopracowany i który, powiedziałbym, konsumuje dorobek pracy nad ustawą warszawską i nad tym, co w samorządach się dzieje, w tym w samorządzie warszawskim, otóż ten projekt, proszę wybaczyć, będę używał eufemizmów, wymaga jeszcze dużej pracy w komisji. Do tego projektu nie są też dołączone żadne obliczenia, w związku z czym na przykład strona dochodowa wyliczana przez państwo mówi, że dochodami dzielnic jest 50% z wpływów ze wszystkich podatków i opłat oraz 1% z wpływów z podatku dochodowego od osób fizycznych. To oznacza, że dzisiejsze dochody, które nawet w tym fatalnym ustroju, ale już są dochodami centralnymi i pozwalają na realizację metra, obwodnicy czy mostów warszawskich, czyli dochody z tak istotnych tytułów, jak podatek od czynności cywilnoprawnych, który dzisiaj w 100% jest głównym dochodem miasta, według państwa projektów w 50% trafiał będzie do dzielnic. Ten projekt nic nie mówi o zróżnicowaniu dzielnic, ponieważ - jak wszyscy doskonale wiemy - te poszczególne tytuły dochodowe podatkowe w skali takiego organizmu, jakim jest Warszawa, są bardzo zróżnicowane. Prosta realizacja tego projektu oznacza, że budżet dzielnicy Śródmieście może być prawie równy budżetom wszystkich pozostałych dzielnic warszawskich.</u>
          <u xml:id="u-164.4" who="#PoselPawelPiskorski">Sprawa katalogu zadań przyznawanych dzielnicom. Nie uważamy, że ten katalog musi być bardzo skromny, ale musi być rozsądny i racjonalny, niewchodzący w drogę innym określonym kompetencjom. Twórcy tego projektu mówią m.in. o lokalnym transporcie zbiorowym, w tym wyznaczaniu przystanków jako kompetencji dzielnic. Uwierzcie mi państwo, to wynika z doświadczeń zarządzania dużym organizmem, nie da się tego rodzaju kompetencji dzielić między jednolity organizm zarządzający transportem miejskim a dzielnicami, które wyznaczają przystanki w zupełnie innych miejscach. To samo dotyczy ochrony środowiska, problemów związanych z utrzymaniem infrastruktury technicznej, problemów związanych z organizacją ruchu na drogach lokalnych. Jeśli ten przepis zostałby zrealizowany w takim kształcie, w jakim dzisiaj się znajduje, oznaczałoby, że dzielnica ma prawo wyznaczyć na przykład ruch w przeciwnym kierunku niż możliwości skomunikowania tego z drogą główną. Takich szczegółowych uwag do tej ustawy jest cały szereg.</u>
          <u xml:id="u-164.5" who="#PoselPawelPiskorski">Klub Platformy Obywatelskiej będzie opowiadał się za skierowaniem tego projektu do pracy w komisji. W ramach tej pracy będziemy starali się, aby te wszystkie sprawy, które traktujemy jako wady tego projektu, niedociągnięcia bądź przeoczenia, zostały naprawione z taką główną myślą zasadniczą, aby nareszcie, po latach eksperymentowania na dwumilionowym mieście, Warszawa doczekała się ustroju, który będzie rzeczywiście służył jak najlepszemu wypełnianiu obowiązków, który spowoduje, że funkcje publiczne w Warszawie będzie łatwiej i lepiej realizować i który nie będzie powodował, że samorząd warszawski, zupełnie niezależnie od intencji, a nawet niezależnie od działań wielu ludzi, którzy w to są zaangażowani, będzie synonimem 800 radnych, stu kilkudziesięciu urzędników najwyższego szczebla, komplikacji między 20 szczeblami administracji blokującymi się nawzajem. Mamy nadzieję na Warszawę zarządzaną tak, jak każde inne miasta w Polsce. Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-164.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Pan poseł Zbigniew Witaszek, Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#PoselZbigniewWitaszek">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie poselskiego projektu ustawy o ustroju m.st. Warszawy. Przedłożony projekt ustawy zmienia treść dotychczas obowiązujących ustaw: o ustroju m.st. Warszawy z dnia 25 marca 1994 r. i o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990 r. Zdaniem naszego klubu, którego posłowie w znakomitej większości nie są warszawiakami, w parlamencie obecnej kadencji powinna zostać zawiązana koalicja na rzecz Warszawy. Warszawa to nasz wspólny, ogólnopolski obowiązek. Stolica jest jedna, nie tylko dla 38 milionowej Polski, ale dla milionów gości, którzy przyjeżdżają do nas z zagranicy. Warszawa ma być wizytówką naszego kraju, ma zachęcać do inwestycji i do turystyki. Dlatego nie wolno nam oszczędzać na inwestycjach prowadzonych w stolicy. Uważamy, że małym krokiem do rozwiązania obecnych problemów Warszawy jest poselski projekt ustawy. Chcielibyśmy zwrócić uwagę na konieczność zmniejszenia wydatków ponoszonych przez miasto na funkcjonowanie stołecznego samorządu. Jednym z ważnych efektów proponowanych zmian będzie zmniejszenie liczby radnych, których obecnie Warszawa ma ponad 700. Jeżeli tak potrzebne miastu pieniądze uda się wygospodarować ograniczając samorządowe wydatki, Samoobrona opowiada się za takim rozwiązaniem.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#PoselZbigniewWitaszek">Oszczędności wynikające ze zmniejszenia liczby radnych i zlikwidowania niepotrzebnych szczebli władzy samorządowej nie wystarczą jednak na wybudowanie metra lub choćby jednego przęsła tak potrzebnego Warszawie mostu. Fundowanie rewolucji ustrojowej największej aglomeracji w Polsce bez takiej konsultacji jest - naszym zdaniem - zamachem na lokalną samorządność. Projekt, nad którym dzisiaj debatujemy, tak naprawdę jest potrzebny naszej stolicy, potrzebny jest jak woda rybie. Jest specjalna ustawa metropolitalna, która połączy w jedną metropolię Warszawę i jej przyległe gminy, tworząc tzw. region stołeczny. W regionie tym istniałyby dwa szczeble samorządowe, co rzeczywiście zmniejszyłoby liczbę radnych.</u>
          <u xml:id="u-166.2" who="#PoselZbigniewWitaszek">Klub Samoobrony szanuje prawo każdej społeczności do wypowiadania się w kwestii ustroju, w jakim chciałaby żyć. Dlatego projekt wniesiony przez posłów SLD uważamy za pospieszny i niedopracowany, aby go poprzeć w obecnym kształcie. Wnosimy zatem o skierowanie poselskiego projektu ustawy do Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-166.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Proszę o zabranie głosu pana posła Bartłomieja Szrajbera, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#PoselBartlomiejSzrajber">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przypadł mi w udziale zaszczyt przedstawienia stanowiska Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość w sprawie poselskiego projektu ustawy o ustroju m.st. Warszawy, zawartego w druku nr 164. Jest to temat ogromnej wagi, albowiem rozpoczynamy debatę o mieście, z którym wiążą się olbrzymie emocje, mieście znanym z olbrzymiego heroizmu, z niezliczonych przykładów patriotyzmu. Jest to temat ogromnej wagi, bo dotyczy zasad funkcjonowania wielkiego miasta, będącego stolicą dużego europejskiego kraju. Jest to temat ogromnej wagi także dlatego, że dotychczasowy ustrój samorządowy Warszawy przeczy zasadom racjonalności, funkcjonalności, gospodarności i rachunku ekonomicznego - i nie satysfakcjonuje nikogo, z wyjątkiem ludzi, którzy zawsze lubili i nadal lubią łowić w mętnej wodzie, tzn. działać w sytuacji niejasnego, skomplikowanego, sprzecznego wewnętrznie prawa, umożliwiającego dowolne interpretacje, nadużycia i korupcję. Można powiedzieć, że aktualny ustrój samorządowy Warszawy to szczególnego rodzaju zemsta starej peerelowskiej nomenklatury na mieszkańcach stolicy albo raczej rezultat konkretnego zamówienia politycznego, sformułowanego w marcu 1994 r. przez ówczesną koalicję rządzącą SLD-PSL, której oczywiście zależało na tym, aby władza pozostawała w rękach ludzi z dawnego aparatu PZPR.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#PoselBartlomiejSzrajber">Aby ten cel osiągnąć, wprowadzono w Warszawie ustrój pogmatwany, pełen sprzeczności i pomieszanych kompetencji, w którym - w odróżnieniu od całej reszty kraju - istnieje pięć, czasem mówimy sześć szczebli samorządu. Bo jakże inaczej, jeżeli w Warszawie mamy kategorię radnego gminy Centrum, który jest automatycznie radnym dzielnicy, ale radny dzielnicy nie jest radnym gminy Centrum, może nie być radnym gminy Centrum, jeżeli radny gminy Centrum to zupełnie co innego jak kategoria radnego tzw. gmin wianuszka, jeżeli w Warszawie wyróżniamy związek komunalny, zwany Radą Warszawy, wybierającą prezydenta miasta stołecznego Warszawy, a nadto jeszcze jest Rada Powiatu Warszawskiego i starosta warszawski. Możemy wspomnieć również o szóstej kategorii szczebla samorządowego w Warszawie, albowiem mieszkańcy Warszawy wybierają również przedstawicieli do sejmiku wojewódzkiego mazowieckiego.</u>
          <u xml:id="u-168.2" who="#PoselBartlomiejSzrajber">Wobec tego ogromu aparatu władzy samorządowej zwykły przeciętny warszawiak pozostaje bezradny, zdezorientowany, bliski obłędu. Jeżeli np. ulicę przed jego domem zasypie śnieg, tak jak teraz w zimie, to warszawiak nie wie, kto powinien ją odśnieżyć, kto za to odpowiada, kto za to płaci: wojewoda, starosta, zarząd miasta, zarząd gminy, zarząd dzielnicy czy jeszcze ktoś inny, np. po prostu dozorca ze spółdzielni mieszkaniowej? Warszawiak rozwiązuje więc równanie z sześcioma niewiadomymi, a tymczasem śnieg leży, chodnik jest nieodśnieżony.</u>
          <u xml:id="u-168.3" who="#PoselBartlomiejSzrajber">Czy może w tej sytuacji dziwić fakt, że warszawiacy coraz słabiej identyfikują się ze swoim miastem i z władzami? Czy może dziwić fakt, że przeciętny warszawiak odnosi się do wszystkich tych władz często z pogardą lub lekceważeniem, że traktuje radnych jak pasożytów, a w najlepszym razie jako zbyteczny element krajobrazu politycznego? Czy może w rezultacie dziwić fakt, że Warszawa jest zaniedbana, zaśmiecona, zasmarowana napisami i rysunkami na murach, nawet na budynkach zabytkowych? Czy może dziwić fakt, że zjawiskom tym nie przeciwdziała skutecznie straż miejska, nawet gdy na ulicach miasta dochodzi do manifestacji subkultury kryminalnej czy więziennej i do jawnych naruszeń prawa, skoro ta straż, mimo wielomilionowego budżetu, jest źle zorganizowana, źle zarządzana, a szeregowy funkcjonariusz zarabia znacznie więcej niż funkcjonariusz policji? Ta formacja działa więc według znanej w PRL zasady, z tym wyjątkiem, że oni udają, że nam płacą, my udajemy, że pracujemy. Niestety, to ostatnie, czyli udawanie pracy stosują liczni warszawscy radni i urzędnicy, choć zarabiają co najmniej godziwie. Niektórzy zarabiają również niegodziwie - to znane już nie tylko z prasy i z innych mediów, ale z postępowań prokuratorskich afery korupcyjne. Także korupcja ma swoje ważne źródło w zawiłym, zagmatwanym i rozbudowanym ponad wszelką miarę systemie władzy w mieście.</u>
          <u xml:id="u-168.4" who="#PoselBartlomiejSzrajber">Inny problem, z którym władze Warszawy, zbudowane według recepty SLD z 1994 r., nie mogą sobie poradzić, to dekapitalizacja zasobów mieszkaniowych. Tysiące budynków, których właścicielami lub współwłaścicielami są gminy warszawskie, w szczególności gmina Centrum, pozostaje bez jakichkolwiek remontów już od 50 i więcej lat. W wielu przypadkach występują zagrożenia budowlane, potwierdzone dokonanymi ekspertyzami. Jednak rozdział pieniędzy w mieście nie sprzyja remontowaniu budynków. Władze wszystkich wspomnianych wcześniej szczebli tłumaczą się niedostatkiem środków, ale jednocześnie trwonią ogromne pieniądze na różne lokalne i ogólnomiejskie inwestycje, nie zawsze trafne, nie zawsze zasadne, nie zawsze potrzebne. Przepraszam, potrzebne są, ale nie mieszkańcom miasta, lecz różnym zaprzyjaźnionym z władzami prywatnym spółkom i spółeczkom, które dzięki tym inwestycjom nabijają swoją kiesę. Prywatnym interesom sprzyja również coraz powszechniejszy proceder przekazywania zaprzyjaźnionym w użytkowanie majątku miasta i poszczególnych gmin. Wszystko to oczywiście w zgodzie z prawem. Przy zawiłości systemu zarządzania stolicą jej mieszkańcy nie są w stanie kontrolować tego procederu.</u>
          <u xml:id="u-168.5" who="#PoselBartlomiejSzrajber">Jednocześnie nie są i nie mogą być w tym systemie należycie realizowane podstawowe funkcje ogólnomiejskie i inwestycje służące Warszawie jako jednemu organizmowi miejskiemu. Po 12 latach istnienia samorządu w Warszawie nie ma nadal dostatecznej infrastruktury drogowej ani prawidłowej organizacji ruchu, a ulice miasta już nie tylko w centrum są coraz bardziej zakorkowane, co naraża stolicę i jej mieszkańców na ogromne straty finansowe.</u>
          <u xml:id="u-168.6" who="#PoselBartlomiejSzrajber">Obecny ustrój Warszawy nie wyłania prawdziwego gospodarza miasta. Stolica jest metropolią bez prawdziwego, gospodarskiego zarządu. Oto co zafundowała nam w marcu 1994 rządząca wówczas koalicja SLD-PSL. Czy mogą zatem dziwić postawy antywarszawskie?</u>
          <u xml:id="u-168.7" who="#PoselBartlomiejSzrajber">Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość opowiada się za taką strukturą samorządową Warszawy, która będzie prosta i przejrzysta i której kompetencje poszczególnych szczebli samorządu będą jasno określone. Opowiadamy się za ustrojem Warszawy dwuszczeblowym, za samorządem ogólnomiejskim i lokalnym. Tak więc miasto-gmina funkcjonuje na prawach powiatu z jednolitym budżetem. Jednostki pomocnicze to drugi poziom dzielnicy. Spory wokół kształtu ustrojowego miasta stołecznego Warszawy trwają od momentu odrodzenia samorządu terytorialnego, tzn. od 1989 r. Ustrój Warszawy był przedmiotem wielu publicznych debat, podejmowano również próby przeprowadzenia referendum.</u>
          <u xml:id="u-168.8" who="#PoselBartlomiejSzrajber">Teraz w gminach warszawskich również odbywają się referenda, czy mieszkańcy chcą, żeby to w dalszym ciągu była gmina, czy dzielnica. Ale tak naprawdę dla przeciętnego warszawiaka obojętne jest to, czy żyje w gminie, czy w dzielnicy, istotne natomiast jest to, w jakim stopniu jego reprezentant - radny sprawi, że np. będzie więcej mieszkań komunalnych, więcej miejsc w przedszkolu czy mniej przysłowiowych dziur w chodniku. Wszystko to zależy od tego, jakimi środkami może dysponować dany szczebel samorządu. Nieistotne jest to, czy przewodniczący zarządu oficjalnie nosi tytuł burmistrza gminy, czy dyrektora dzielnicy. Ważne jest natomiast, jaką sumą środków finansowych będzie dysponować dana wspólnota lokalna na własne potrzeby, a jaką będzie miała obligatoryjnie przeznaczać na cele ogólnomiejskie. Opowiadamy się za wyborem prezydenta Warszawy przez radę miasta, która będzie wyposażona w silne uprawnienia kontrolne wobec prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-168.9" who="#PoselBartlomiejSzrajber">Wreszcie sprawa budząca wiele emocji, dotycząca liczby radnych. Opowiadamy się za radykalnym zmniejszeniem tej liczby. Spowoduje to wyraźne oszczędności finansowe, ograniczy anonimowość decyzji, a tym samym zwiększy odpowiedzialność radnych wobec ich wyborców, mieszkańców stolicy.</u>
          <u xml:id="u-168.10" who="#PoselBartlomiejSzrajber">Przedłożony projekt poselski jest w kilku punktach zbieżny z naszymi postulatami. Jednak zawarte w nim przepisy przejściowe budzą wątpliwości. W części zasadniczej zawarto rozwiązania, które w naszym rozumieniu są błędne. Chodzi na przykład o równomierny rozwój poszczególnych jednostek pomocniczych, dzielnic. O tym była mowa wcześniej, ale budzi to pewien sprzeciw. Tego nie poprzemy. Jednostkom pomocniczym przekazuje się blisko 80% zadań, a wygląda na to, że istnieje poważna dysproporcja, jeśli chodzi o środki, które nie są przekazywane w odpowiedniej proporcji.</u>
          <u xml:id="u-168.11" who="#PoselBartlomiejSzrajber">To i inne uchybienia powodują, że przedłożony poselski projekt ustawy musi być gruntownie przedyskutowany i ostatecznie opracowany w komisjach. Dlatego też Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość wnosi o skierowanie projektu z druku nr 164 do komisji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-168.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Proszę o zabranie głosu pana posła Eugeniusza Kłopotka, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#PoselEugeniuszKlopotek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zanim rozpocznę wystąpienie w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego, chciałbym odnieść się do wypowiedzi pana posła Szrajbera z Prawa i Sprawiedliwości. Panie pośle, niech pan sięgnie do wyników głosowań nad ustawą z 1994 r. Rozczaruje się pan, ponieważ zobaczy pan, że nie było posłów PSL, którzy głosowali za taką ustawą. Jednak niektórzy z pańskiego ugrupowania tak głosowali. Niech pan sprawdzi.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#PoselEugeniuszKlopotek">Każde duże miasto, metropolia, miało, ma i mieć będzie problemy ustrojowe. Dotyczy to nie tylko Warszawy, ale również innych stolic europejskich bądź światowych, bo główny problem, który stoi przed ustawodawcą, dotyczy tego, jak z jednej strony sprawnie zarządzać, a z drugiej strony realizować przy tym cele samorządowe.</u>
          <u xml:id="u-170.2" who="#PoselEugeniuszKlopotek">Proponowane są najczęściej trzy warianty. W pierwszym wariancie zakłada się, że ustrój takiego miasta będzie podobny do ustroju innych jednostek administracyjnych tego samego szczebla w danym kraju. Drugi wariant kusi tym, by ewentualnie dla takiego miasta przyjąć ustrój specjalny. Wreszcie trzeci wariant, praktykowany również na Warszawie, zakłada związek gmin. Jeżeli przyjrzymy się, jak funkcjonowały te warianty w przeszłości i jak funkcjonują dzisiaj, to okaże się, że generalnie możemy wyodrębnić dwa modele takiego ustroju: 1) model pierwszy, o którym mówiłem, związek gmin, w którym mamy do czynienia z gminami o dużej autonomii lub z gminami o małej autonomii, 2) model o jednolitej władzy metropolitarnej.</u>
          <u xml:id="u-170.3" who="#PoselEugeniuszKlopotek">Moi przedmówcy odnosili się już do proponowanego projektu. Jest to temat, który budzi dużą niechęć również w naszym klubie, bo ileż to razy musieliśmy brać się za bary z ustrojem Warszawy, również w ostatniej kadencji. Obawiam się, że znowu nie zdążymy, bo zaczniemy konsultować, lobbować - mówię o praktyce z ubiegłej kadencji - i gdyby wybory miały odbyć się na wiosnę, możemy z rozstrzygnięciami dotyczącymi ustroju Warszawy nie zdążyć. Obym się mylił, oby nie zabrakło nam determinacji.</u>
          <u xml:id="u-170.4" who="#PoselEugeniuszKlopotek">W tej sytuacji, żeby nie zanudzać państwa, chcę w moim wystąpieniu przybliżyć historię, ukazać rys historyczny ustroju Warszawy w XX w. Może warto w trakcie dalszych prac nad tym ustrojem sięgnąć do tamtych rozwiązań, a jeżeli już nie wprost z nich skorzystać, to przynajmniej poczytać, jak te rozwiązania wpływały w rzeczywistości, w praktyce, na funkcjonowanie naszego miasta, stolicy Polski.</u>
          <u xml:id="u-170.5" who="#PoselEugeniuszKlopotek">Pierwsze żądania co do powołania samorządu w Warszawie pojawiły się, co było dla mnie zaskoczeniem, w roku 1905, na fali strajków i demonstracji rewolucyjnych. Ówczesne władze carskie obiecały wprowadzić namiastkę samorządu, ale później się z tej obietnicy wycofały.</u>
          <u xml:id="u-170.6" who="#PoselEugeniuszKlopotek">Po wybuchu I wojny światowej w 1914 r. powołano w Warszawie Komitet Obywatelski miasta Warszawy pod przewodnictwem księcia Zdzisława Lubomirskiego, który to komitet miał w sobie zalążki samorządności.</u>
          <u xml:id="u-170.7" who="#PoselEugeniuszKlopotek">Kolejną datą jest rok 1916, kiedy to po wielkiej manifestacji w Warszawie ówczesny niemiecki gubernator ogłosił ordynację miejską Warszawy. Wówczas wybrano 90 radnych.</u>
          <u xml:id="u-170.8" who="#PoselEugeniuszKlopotek">Po odzyskaniu niepodległości w dniu 4 lutego 1919 r. naczelnik państwa Józef Piłsudski wydał dekret o samorządzie miejskim, traktując Warszawę tak, jak inne miasta w kraju. Wybrano wówczas 120 radnych.</u>
          <u xml:id="u-170.9" who="#PoselEugeniuszKlopotek">W latach 20. minionego wieku władzę w Warszawie sprawowali: komisarz rządu, mający duże uprawnienia nadzorcze, starostowie grodzcy oraz zarząd miejski, w granicach zadań zleconych przez ministra spraw wewnętrznych.</u>
          <u xml:id="u-170.10" who="#PoselEugeniuszKlopotek">Ważną datą jest 23 marca 1933 r., kiedy uchwalono tzw. ustawę scaleniową i wybrano 100 radnych oraz zarząd, w skład którego wchodzili prezydent, 5 wiceprezydentów, nadzór sprawował wojewoda woj. stołecznego. Niestety, w tej wersji rada miejska działała bardzo krótko, bo tylko rok. W roku 1934 rada ta została rozwiązana decyzją ówczesnej Rady Ministrów i wprowadzono tymczasową radę miejską i tymczasowego prezydenta, dzisiejszego komisarza. Ta wersja utrzymywała się 4 lata.</u>
          <u xml:id="u-170.11" who="#PoselEugeniuszKlopotek">Dopiero 16 sierpnia 1938 r. w nowej ustawie o samorządzie gminy m.st. Warszawy nastąpiła faktyczna pierwsza decentralizacja administracji w wyniku wprowadzenia rad dzielnicowych. Zarządu dzielnicy jeszcze wówczas nie wprowadzono, ale rady dzielnicowe tak. Rada miejska ponownie liczyła wówczas 100 radnych, natomiast w skład zarządu miejskiego wchodził prezydent, 5 wiceprezydentów i 9 ławników. Ciekawostką jest to, że ówczesnego prezydenta, którym został Stefan Starzyński, rada nie wybrała, bo zabrakło większości, i musiał zatwierdzić go premier. Drugą ciekawostką jest to - oczywiście dla wielu warszawiaków nie jest to ciekawostka, to jest już fakt historyczny - iż w okresie okupacji również w Warszawie działał zarząd miejski, nadzorowany przez Niemców.</u>
          <u xml:id="u-170.12" who="#PoselEugeniuszKlopotek">W latach 1944-1989, a więc w latach PRL-u, wielokrotnie uchwalano ustawy ustrojowe w naszym kraju, bo miało to miejsce w roku 1944, 1950, 1958, 1975 i 1983, ale specjalnie nie czyniły one ustroju miasta stołecznego Warszawy różnym od innych miast w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-170.13" who="#GlosZSali">(Przejdź do Piskorskiego.)</u>
          <u xml:id="u-170.14" who="#PoselEugeniuszKlopotek">Warto wspomnieć o ustawie z 28 maja 1975 r., kiedy wprowadzono dwustopniowy podział administracyjny kraju, dzielnice warszawskie stały się jednostkami podstawowymi, czyli gminami, a miasto stołeczne Warszawa województwem.</u>
          <u xml:id="u-170.15" who="#PoselEugeniuszKlopotek">No i dochodzimy do czasów współczesnych, czasów odradzania się samorządów w naszym kraju. Mieliśmy pierwszą ustawę z 18 maja 1990 r., wówczas to m.in. Warszawa została uznana za związek dzielnic gmin, prezydent wybierany był przez zgromadzenie wyborcze, a to zgromadzenie stanowili radni, którzy byli desygnowani spośród radnych poszczególnych dzielnic warszawskich.</u>
          <u xml:id="u-170.16" who="#PoselEugeniuszKlopotek">W ramach tego krótkiego przeglądu historycznego dochodzimy do do ustawy z 24 marca 1994 r., ustawy potworka, która kompletnie zagmatwała ustrój Warszawy, która rozmyła kompetencje, która ograniczyła sprawność zarządzania miastem. W międzyczasie jeszcze na to nałożyła się reforma administracyjna, która w obrębie Warszawy wprowadziła powiat warszawski. Próby uporządkowania tej sytuacji w poprzedniej kadencji niestety zakończyły się niepowodzeniem. Mam nadzieję, że tym razem się uda. W każdym razie Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego, mimo kilku zasadniczych uwag do tej koncepcji, jest za skierowaniem tego projektu do odpowiednich komisji sejmowych. Zapewniam, że z naszej strony zrobimy wszystko, aby główna idea, która przyświecała ustawodawcom - by uprościć, uporządkować ustrój miasta stołecznego Warszawy - była w toku dalszych prac przez naszych parlamentarzystów popierana. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-170.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Antoni Macierewicz, Liga Polskich Rodzin.</u>
          <u xml:id="u-171.2" who="#PoselBartlomiejSzrajber">(W trybie sprostowania.)</u>
          <u xml:id="u-171.3" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-171.4" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Pan poseł Szrajber w trybie sprostowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#PoselBartlomiejSzrajber">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#PoselBartlomiejSzrajber">Ja w trybie sprostowania odnośnie do wypowiedzi pana posła Kłopotka. Mówiłem o koalicji rządzącej SLD-PSL w 1994 r., nie mówiłem o głosowaniu posłów PSL. Chcę powiedzieć jeszcze jedną rzecz, mianowicie że w 1994 r. formacji Prawo i Sprawiedliwość nie było. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-172.2" who="#PoselEugeniuszKlopotek">(Ale wasi ludzie byli.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Antoni Macierewicz, Liga Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#PoselAntoniMacierewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zmiana ustroju Warszawy jest jedną z tych ustaw, na które mieszkańcy miasta czekali od dawna i z którą łączą bardzo duże nadzieje. Dzieje się tak zwłaszcza dlatego, że niecały rok temu była szansa na zmianę ustawy warszawskiej, ale wówczas SLD-owska część Sejmu uniemożliwiła przyjęcie rozstrzygnięcia porządkującego sprawy warszawskie.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#PoselAntoniMacierewicz">Dzisiaj, czytając projekt przygotowany przez pana posła Dziewałtowskiego z SLD, lepiej rozumiemy, dlaczego jego współtowarzysze rok temu uniemożliwili reformę warszawską. Można to sformułować tak: z punktu widzenia interesów SLD lepiej było, by Warszawa miała dłużej zły ustrój, byleby tylko to SLD, a nie kto inny, mogło skorzystać z przywilejów i korzyści wprowadzanych zmian.</u>
          <u xml:id="u-174.2" who="#PoselAntoniMacierewicz">Mam wrażenie, że los warszawiaków, ich dążenia, potrzeby, interesy, los miasta wreszcie jako całości nie jest w tym projekcie w żaden sposób brany pod uwagę. A przecież to właśnie musi być dla nas, dla Sejmu, dla posłów, zwłaszcza dla posłów warszawskich, najważniejsze. Być może ograniczenia projektu SLD wynikają właśnie stąd, że wśród projektodawców nie ma ani jednego warszawiaka. To dosyć szczególna cecha tego projektu. Nic więc dziwnego, że cały projekt jest sterylnie wyprany z wiedzy o Warszawie, o jej prawdziwych uwarunkowaniach i problemach. Nic więc dziwnego, że w całym projekcie nie sposób napotkać śladu choćby uwzględnienia codziennych trudności warszawiaków. Ci posłowie, którzy ustawę projektowali, znają Warszawą wyłącznie z samochodu i z sali sejmowej. Zapewne dlatego nie zdają sobie sprawy z tego, co nas dręczy.</u>
          <u xml:id="u-174.3" who="#PoselAntoniMacierewicz">Przypomnijmy skromny tylko katalog podstawowych problemów Warszawy.</u>
          <u xml:id="u-174.4" who="#PoselAntoniMacierewicz">Po pierwsze, Warszawa jest najbogatszym polskim miastem, ale miastem, które jest najgorzej zarządzane. Po dzień dzisiejszy w 60 lat po II wojnie światowej posiada całe dzielnice zrujnowane jeszcze przez Niemców i Sowietów i nieodbudowane, gdzie obszary nędzy nieomal przypominają fawele w Ameryce Łacińskiej, a problemy komunikacyjne 1,5-milionowego miasta są nieporównanie większe niż kłopoty Nowego Jorku, Meksyku, czy Tokio. Przestępczość w Warszawie przekracza swym poziomem przestępczość w jakiejkolwiek stolicy współczesnej Europy, i może równać się tylko z Moskwą, w sytuacji gdy liczba policjantów, funkcjonariuszy straży miejskiej i pracowników spółek ochroniarskich razem wziętych przekracza liczebność korpusu policyjnego całej Polski w okresie przedwojennym. No ale w okresie przedwojennym ani w żadnym dzisiejszym państwie europejskim nie byłoby możliwe przecież, by rzecznikiem prasowym Komendy Stołecznej był człowiek publicznie podejrzewany o związki z mafią, a w Warszawie to jest możliwe i w Warszawie nikomu z ojców miasta to specjalnie nie przeszkadza.</u>
          <u xml:id="u-174.5" who="#PoselAntoniMacierewicz">Wydaje się bowiem, że władzom miasta nie przeszkadza specjalnie korupcja, mafijne interesy, bałagan i brud. Od blisko roku jesteśmy posiadaczami wspaniałego mostu na wysokości ulicy Tamka, ale most ten w żaden sposób nie poprawił sytuacji w komunikacji miejskiej. Przeciwnie, jest punktem wyjścia do dalszych inwestycji przy przebudowie Wisłostrady pożerających gigantyczne sumy, choć to budowa mostu Siekierkowskiego i Wawerskiego byłaby sposobem odblokowania codziennych korków. Nie ma więc obwodnicy, ale za to jedna z wielkich firm nomenklaturowych postkomunistycznych przejęła tereny portu praskiego. Może tutaj tkwi tajemnica nieudolności w rozwiązywaniu warszawskich problemów. Wydaje się wielkie pieniądze na fanaberie, a nie ma pieniędzy, by dokończyć wreszcie budowę metra, najważniejszej dla warszawiaków inwestycji, rozwiązującej problemy komunikacyjne.</u>
          <u xml:id="u-174.6" who="#PoselAntoniMacierewicz">W środku Warszawy jak gdzieś na azjatyckim stepie od 10 lat królują wielkie bazary, ośrodki brudu, przestępstwa, chaosu, a w samym centrum jako dodatek do stalinowskiego pałacu panoszą się hale targowe, niewiele lepsze od Stadionu Dziesięciolecia.</u>
          <u xml:id="u-174.7" who="#PoselAntoniMacierewicz">Po 10 latach od odzyskania niepodległości cóż zrobiono? Cóż, panowie rajcy, zrobiliście? Wyremontowano plac Konstytucji, tak aby dzierżawcy parkingów w centrum tego placu mieli czyściej i ładniej. I to jest reguła działań miasta. Wydaje się pieniądze obywateli tak, aby korzystali z tego ci, którzy otrzymują koncesje na parkingi, parkomaty, hale targowe. Prawie nic z tych wielkich pieniędzy wpływających do kasy miasta nie zwraca się na rzecz dobra wspólnego. Gdzie więc giną?</u>
          <u xml:id="u-174.8" who="#PoselAntoniMacierewicz">Nic nie uczyniono w kwestii dla warszawiaków najważniejszej, w sprawie własności. Warszawa to jedyne miasto, które najpierw przez Hitlera, a potem przez Stalina i jego pomocników zostało skazane, dlatego po wojnie znacjonalizowano wyłącznie w Warszawie, w jedynym mieście w całej Polsce, wszelkie grunty. I do dzisiaj obowiązuje komunistyczny tzw. dekret z 1945 r.</u>
          <u xml:id="u-174.9" who="#PoselAntoniMacierewicz">Z własności zabranej warszawiakom po dziś dzień korzystają komunistyczni dygnitarze, ale gruntami warszawskimi operują też swobodnie władze miasta. Na czyją rzecz? Kto jest właścicielem wspaniałych budowli, które jak grzyby po deszczu wyrosły wzdłuż alei Jana Pawła II? Kto korzysta z praw własności przynależnych Kowalskim, Nowakom, Malinowskim? Dlaczego tysiące warszawiaków po dzień dzisiejszy traktuje się jak pariasów bez jakichkolwiek praw? A co zrobiono na rzecz warszawskich spółdzielców, dla mieszkańców bloków komunalnych? Po dzień dzisiejszy nie słyszałem, żeby którykolwiek z racjów miasta, żeby którykolwiek z posłów związanych politycznie z tymi rajcami wystąpił w sprawie programu uwłaszczenia, który można było przecież zrealizować - ba! - który można przy obecnym stanie prawnym realizować poprzez rajców, poprzez radę miejską. Chociaż można by te lokale przekazać na własność biedakom, którzy tam mieszkają i w istocie od lat je utrzymują, niczego w tym zakresie nie zrobiono.</u>
          <u xml:id="u-174.10" who="#PoselAntoniMacierewicz">Warszawa jest wielkim ośrodkiem polskiej tradycji narodowej, niepodległościowej. Tradycja ta podtrzymywana jest przez warszawiaków, lecz niestety nie przez władze Warszawy. Po dzień dzisiejszy straszą pomniki wdzięczności sowieckim okupantom, jak np. słynny pomnik ˝czterech śpiących˝ na warszawskiej Pradze. Szczególnym skandalem jest macosze traktowanie pomnika Poległym na Wschodzie poświęconego przede wszystkim ofiarom Katynia i obozów sowieckich. Stoi on - dla wyjaśnienia - przy ulicy Muranowskiej na przedłużeniu ulicy Stawki. Przy Stawki stoi też pomnik upamiętniający dramat warszawskiego getta. Ale drogę do tego ostatniego wytyczają tylko drogowskazy postawione przy zjeździe z wiaduktu Gdańskiego. Pomnik katyński ma pozostać bezimienny. Wciąż nie odbudowano wielu warszawskich zabytków, ale już szpeci się plac Piłsudskiego budową gigantycznego biurowca, zasłaniającego fasadę Teatru Wielkiego. Władze warszawskie zdają się mieć szczególnie negatywny stosunek do tradycji i czci narodowej i dlatego zapewne urządzają wielkie dyskoteki sylwestrowe w sąsiedztwie Grobu Nieznanego Żołnierza.</u>
          <u xml:id="u-174.11" who="#GlosZSali">(Nie na temat.)</u>
          <u xml:id="u-174.12" who="#PoselAntoniMacierewicz">To tylko niektóre problemy, panie pośle, Warszawy, jakie należy zacząć rozwiązywać. Dotychczasowa ustawa walnie się przyczynia do ich zaostrzania i narastania. Zasadniczą jednak kwestią nie jest wielość warszawskich gmin i nie jest samorządność, jak wynikałoby z lektury diagnozy zawartej w projekcie przedstawionym przez SLD. To właśnie samorządność jest głównym przedmiotem ataku projektu ustawy, któremu patronuje pan poseł Gintowt-Dziewałtowski. Można by pomyśleć, że rządząca w Warszawie SLD zwiększała chaos tak dalece po to, by uzyskać zgodę na przejęcie władzy i własności, obiecując uzdrowienie sytuacji dzięki centralizacji. Projekt SLD bowiem sprowadza się do obietnicy - będzie lepiej, gdy wszystko skupimy w jednej ręce, gdy SLD przejmie w Warszawie całą władzę. Czy tak jest rzeczywiście? Główny problem struktury warszawskiej wynika z dwóch kwestii. Po pierwsze, prawdziwy obszar aglomeracji warszawskiej dalece wykracza poza obszar warszawskich gmin i sięga powiatów wołomińskiego i pruszkowskiego. Dziś to są obce jednostki administracyjne, a więc inna władza i inna odpowiedzialność, co zwłaszcza w kwestiach bezpieczeństwa i komunikacji uniemożliwia sensowną koordynację działań. Drugi problem wiąże się z faktycznymi relacjami między warszawskimi gminami i radą miasta stołecznego Warszawy. Otóż w rzeczywistości nad Warszawą ciąży moloch gminy Centrum, która jako największa i najbogatsza decyduje o gospodarce i polityce Warszawy. Z drugiej strony trzeba jasno powiedzieć, że doświadczenie samorządności warszawskiej daje znakomite efekty w gminach tzw. wianuszka. Wszyscy świetnie wiedzą, że utrzymanie ich samodzielności jest warunkiem pomyślności i dobrobytu mieszkańców tych gmin. Nie ma zgody warszawiaków na likwidację samorządności tych gmin. Można sądzić, że dotychczasowi władcy gminy Centrum, a to oznacza SLD, po wyczerpaniu zasobów tej gminy dzięki tzw. reformie w postaci przedstawionego projektu pragną dostać się do zasobów - zwłaszcza ziemskich - gmin wianuszka warszawskiego. Taka jest opinia olbrzymiej większości warszawiaków. O tym, że chodzi o doraźne interesy SLD, przekonuje art. 20 projektu, który w istocie pozwala usunąć z pracy wszystkich urzędników warszawskich gmin i obsadzić je natychmiast swoimi ludźmi; podobnie jak zrobiliście czy chcecie to państwo zrobić w służbie cywilnej. To domniemanie potwierdza też przepis art. 4 ust. 5 i 6, z którego wynika, że to pan premier Miller ma nadać Warszawie statut, według którego będzie się ona rządziła. Omawiany projekt to nic innego, jak tylko rozszerzenie modelu gminy Centrum na całe miasto; w żadnym razie nie rozwiązuje warszawskich ani polskich problemów. Liga Polskich Rodzin uważa, że projekt należy odrzucić w pierwszym czytaniu. Ustawa warszawska powinna przede wszystkim zlikwidować patologię struktury zarządzania Warszawą, a to oznacza: 1) zlikwidowanie gminy Centrum dominującej nad całym miastem; 2) utworzenie z dzielnic gminy Centrum samodzielnych gmin; 3) utworzenie warszawskiego zespołu metropolitalnego, w skład którego wejdą gminy funkcjonalnie związane z Warszawą; 4) zmniejszenie w sposób zasadniczy - to jedyny punkt, z którym się zgadzamy - liczby radnych w Warszawie co najmniej o połowę.</u>
          <u xml:id="u-174.13" who="#PoselAntoniMacierewicz">Jeżeli nie zostanie przyjęty wniosek o odrzucenie tego projektu w pierwszym czytaniu, zgłaszamy wniosek o to, by powołać komisję nadzwyczajną, która przejmie prace nad projektem ustawy o ustroju miasta stołecznego Warszawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-174.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Aleksander Małachowski, Unia Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#PoselAleksanderMalachowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Myślę, że po części artystycznej warto powrócić do problematyki warszawskiej.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-176.2" who="#PoselAleksanderMalachowski"> Dziękuję panom posłom za ten piękny pokaz artystyczny, ale należałoby powiedzieć o kwestiach trudniejszych. Otrzymaliśmy bowiem bardzo kłopotliwy prezent przedgwiazdkowy. Ustawa o ustroju Warszawy budzi kontrowersje, spotyka się z głosami poparcia, ale też z głosami protestu i ostrzeżeniami - chodzi o jej wady prawne czy wręcz niekonstytucyjność niektórych rozwiązań. Obecny ustrój Warszawy ma - na co wskazywali moi przedmówcy - wiele wad. Najchętniej przywołuje się nadmierną liczbę radnych - ponad 800, a także fakt, iż miastu coraz bardziej zaczyna brakować pieniędzy potrzebnych - ba! - koniecznych do dalszego rozwoju, gdyż dochody gwałtownie spadają po kilkaset milionów rocznie. Pan prezydent Piskorski kilka dni temu przedstawił nam, posłom warszawskim, statystyki. Statystyki, czyli dosyć przejmujący zestaw liczb. Istota sporu o ustrój Warszawy polega na zasadniczej sprzeczności pomiędzy oczywistymi interesami gmin, które po uzyskaniu samorządności dokonały wiele dobrego dla swoich obywateli, a ideą centralnego zarządzania tym olbrzymim obszarem i majątkiem miejskim w sposób efektywny, gwarantujący szybszy rozwój wszystkich instytucji i przedsiębiorstw służących ogółowi obywateli miasta. Chodzi o sprawniejsze działanie kanalizacji, ogrzewania, wodociągów, tramwajów, o rozbudowę metra i jakże ubogiej obecnie sieci drogowej, która - jak to nam przedstawił pan prezydent Piskorski - po doprowadzeniu za kilka lat autostrady Wschód-Zachód do okolic Brwinowa zostanie wskutek najazdu samochodów całkowicie zablokowana, szczególnie dramatycznie w zachodniej części stolicy. Inny dramat spowodowany brakiem pieniędzy na urządzenia komunalne, konkretnie na oczyszczalnie ścieków, to rosnące lawinowo kary za zatruwanie Wisły. Podobnie poważnymi katastrofami grozi - była o tym mowa - brak środków na remonty starych domów, stanowiących sporą część dawniej mieszczańskiej Warszawy. Domy te dawny system, zwany - niesłusznie - socjalistycznym, zamienił w slumsy groźne dla ludzi tam mieszkających. Warto także wspomnieć o niebagatelnym zjawisku przywiązania ludzi do swoich gmin, czyli o patriotyzmie lokalnym. Tego nie wolno lekceważyć. Można tak godzinami wyliczać braki obecnego ustroju stolicy, ale równie długo można mówić o zarzutach przeciwko centralizacji zarządzania miastem. Przeciwnicy tego pomysłu mówią o naruszeniu, wręcz o złamaniu konstytucji wskutek odejścia od zasady pomocniczości, która nie pozwala na ograniczanie kompetencji jednostek niższego rzędu na rzecz jednostek wyższych. Słyszałem już nawet zarzuty, a raczej ostrzeżenia, że ustawa - jeśli zostanie uchwalona w tym kształcie - zostanie natychmiast zaskarżona do Trybunału Konstytucyjnego. Poważnym zarzutem przeciwko nowej ustawie jest oddanie olbrzymich pieniądzy na opłacanie blisko 5 tys. urzędników miejskich w ręce jednego wszechmocnego prezydenta. W ogóle element pieniędzy, które znajdą się nagle w dyspozycji centralnej, odgrywa bardzo ważną rolę w całej sprawie, czego w tej ustawie nie widać, ale co się często pojawia w zarzutach. I wreszcie paradoks, Wysoka Izbo. Zawziętymi przeciwnikami proponowanej tutaj reformy są organizacje dzielnicowe Sojuszu Lewicy Demokratycznej, solidaryzujące się raczej z dotychczasowymi, niezależnymi od centrali w ratuszu gminami. Podobnie zresztą inni obywatele też nie bardzo entuzjastycznie podchodzą do tej idei. Tu działa pewien konserwatyzm, działa też lokalny patriotyzm, ale to są rzeczy, których nie wolno lekceważyć. Działają, proszę państwa, także różne ruchy, mi.in. zainicjowany przez mieszkańców Ursynowa ruch obrony gmin warszawskich.</u>
          <u xml:id="u-176.3" who="#PoselAleksanderMalachowski">Jak widać z tego krótkiego z konieczności czasowej wyliczenia wad i zalet, poparć i sprzeciwów, obie strony sporu, zwolennicy zmian przynoszących wielką centralizację zarządzania i ci, co domagają się zachowania dawnej i obecnej niezależności gmin, mają swoje poważne i godne uważnego rozpatrzenia racje, wypowiadane w interesie całej aglomeracji warszawskiej. Obowiązkiem komisji będzie wyważenie tych racji.</u>
          <u xml:id="u-176.4" who="#PoselAleksanderMalachowski">Unia Pracy jest za skierowaniem projektu do stosownej komisji i jest przeciw wnioskowi o odrzucenie projektu w pierwszym czytaniu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-176.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Głos zabierze poseł Krzysztof Oksiuta, koło SKL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#PoselKrzysztofOksiuta">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W uzasadnieniu do projektu ustawy znalazło się takie sformułowanie, takie zdanie, które mówi, że w zasadzie po to jest robiona ta ustawa, żeby poprawić ustrój Warszawy, umocnić samorząd, zmniejszyć koszty funkcjonowania miasta. Gdy się przyjrzymy poszczególnym elementom tej ustawy, to wszędzie jedno widać: jest to knot legislacyjny, proszę państwa.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#PoselKrzysztofOksiuta">Zacznę od tego, że, po pierwsze, nie był on konsultowany z nikim, bo nawet z własnymi członkami w SLD nie skonsultowaliście tego, jak i Platforma ze swoimi. Dzisiaj sobie pozwoliłem wykonać telefon np. do Wesołej i do Sulejówka...</u>
          <u xml:id="u-178.2" who="#GlosZSali">(Do Wesołej nie.)</u>
          <u xml:id="u-178.3" who="#PoselKrzysztofOksiuta">Przepraszam, wykonałem telefon do Sulejówka i do Wesołej, do pana burmistrza i do pani burmistrz, i okazało się, że oni też nic nie wiedzą, nikt nawet nie raczył zadzwonić, a kasuje się tę gminę. I tu, o czym powiedział pan Małachowski, rzeczywiście jest podstawa do zaskarżenia tej ustawy, jeśli będzie w takiej postaci uchwalona, do Trybunału, bo nie po to Sulejówek i Wesoła wystąpiły z powiatu Mińsk, żeby ich skasowano w ramach tej ustawy, tylko po to, że chcieli być w powiecie warszawskim. O tych rzeczach trzeba pamiętać. Jeśli ci, że tak powiem, ze wsi, którzy tu przyjechali, przygotowali tę ustawę, o tym nie wiedzą, to niech się czym innym zajmują, niech się prowincja zajmie prowincją.</u>
          <u xml:id="u-178.4" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-178.5" who="#PoselKrzysztofOksiuta"> Dokładnie.</u>
          <u xml:id="u-178.6" who="#PoselWojciechMojzesowicz">(Ja jestem ze wsi, ale stolica mnie interesuje.)</u>
          <u xml:id="u-178.7" who="#PoselKrzysztofOksiuta">Popieram wniosek pana Macierewicza, żeby do tej kwestii powołać specjalną komisję, bowiem ci, którzy zajmowali się tym do tej pory, nie mają zielonego pojęcia o tym, co zrobili.</u>
          <u xml:id="u-178.8" who="#PoselKrzysztofOksiuta">Druga kwestia, proszę państwa, to jest oczywiście sprawa tych radnych. Proszę sobie policzyć, jeśli tworzycie 19 dzielnic, gdzie ma być co najmniej 15 radnych dzielnicowych plus 45 w radzie, i odniesienie jest do przepisów ustawowych tych ogólnych gminnych, to przyjmijmy, że będzie prawie 40 w każdej dzielnicy. No to czy to jest mniej radnych? To jest więcej radnych. Trzeba sobie policzyć. To jest więcej radnych niż obecnie, więc nie mówmy o tym, że porządkujemy tę kwestię, bo akurat jeszcze ją pogarszamy. Tak że proponuję zwrócić na to uwagę.</u>
          <u xml:id="u-178.9" who="#PoselKrzysztofOksiuta">Gminy warszawskie zdecydowanie opowiedziały się przeciwko likwidacji. Są wyniki, nie ma co mówić, że to teraz będzie konsultowane, to już było skonsultowane, są wyniki referendum, ja sobie je tutaj wziąłem, mogę przeczytać, że w każdej z tych gmin od 60 do 90%... - nie, ta kartka nieważna -</u>
          <u xml:id="u-178.10" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-178.11" who="#PoselKrzysztofOksiuta"> wypowiedziało się przeciwko likwidacji. Jeśli państwo tę opinię publiczną lekceważycie, uchwalajcie tę ustawę. Przesłanki są zupełnie inne, musimy sobie powiedzieć prawdę w oczy. Niekompetentny zarząd miasta, gminy Centrum, powiedzmy sobie szczerze, doprowadził do tego, że powstały olbrzymie długi. Wczoraj była sesja budżetowa, jest planowany deficyt bodajże 300 czy 400 mln zł tylko na przyszły rok. Ale są zobowiązania niezrealizowanych kontraktów regionalnych, to jest metro m.in. itd. I teraz państwo chcecie zabrać pieniądze z gmin wianuszka, żeby sfinansować te nieudolne rządy SLD, Platformy i jeszcze Bóg wie kogo, kto jest obecnie odpowiedzialny za rządzenie gminą Centrum. Gratuluję pomysłu, panowie. Zepsuliście to miasto, psujecie je dalej, ale wyborcy wasi to powinni też wiedzieć, nawet ci, którzy głosują na SLD.</u>
          <u xml:id="u-178.12" who="#PoselKrzysztofOksiuta">Miała być oczywiście też poprawiona, umocniona samorządność. W tej ustawie nie ma żadnego elementu, który by tę samorządność umacniał. No bo spójrzmy na podział kompetencji między dzielnicą a prezydentem, który ma zarządzać dwoma miliardami pieniędzy - jeden facet będzie rządził taką kasą praktycznie bez kontroli. A najwięcej kompetencji, tych najgorszych kompetencji dotyczących oświaty, bezpieczeństwa, opieki społecznej, tych najbardziej trudnych przerzuca się do dzielnicy. Natomiast prezydent będzie, tak jak dzisiaj, zapalał lampki na choinkach, podświetlał mosty, może to i bardzo potrzebne, panie prezydencie, ale mieszkańcy, obawiam się, chcieliby, woleliby mieć dodatkowy most niż ten podświetlany. Będzie nieudolnie budował mosty - jak to było powiedziane - bo most Świętokrzyski jest przykładem... (Już kończę. Pan marszałek mi przypomina o czasie.) ...nieudolnej inwestycji budowlanej, bowiem pasy dla pieszych są równe pasom jezdni. Gdyby każdy most tak budowano w Polsce, to nie wybudowalibyśmy chyba połowy ich przez całą historię naszego państwa.</u>
          <u xml:id="u-178.13" who="#PoselKrzysztofOksiuta">To tyle, ponieważ nie mogę już dłużej. W imieniu koła SKL powiem, że projekt ten należy bardzo mocno przepracować w komisji. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-178.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-178.15" who="#GlosZSali">(Z jakiej partii pan poseł wszedł do parlamentu?)</u>
          <u xml:id="u-178.16" who="#PoselKrzysztofOksiuta">Proszę sobie przeczytać w książce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Mam pytanie do posła Poncyljusza, który zapisał się do pytań.</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Czy możliwe jest zadanie pytania i udzielenie odpowiedzi w kuluarach, co umożliwiłoby nam zakończenie tego punktu przed opłatkiem?</u>
          <u xml:id="u-179.3" who="#PoselPawelPoncyljusz">(Nie.)</u>
          <u xml:id="u-179.4" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Niemożliwe.</u>
          <u xml:id="u-179.5" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Proszę bardzo, pan poseł Poncyljusz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#PoselPawelPoncyljusz">Dziękuję, panie marszałku. Obiecuję zmieścić się w czasie. Cztery pytania.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#PoselPawelPoncyljusz">Wesoła i Sulejówek dzisiaj są miastami, mają prawa miejskie. Jaki jest pomysł na formalne przeprowadzenie tego, bo to nie jest kwestia tylko gminy, ale również tego, że są im nadane prawa miejskie. To nie jest zwykła gmina. To było pierwsze pytanie.</u>
          <u xml:id="u-180.2" who="#PoselPawelPoncyljusz">Drugie pytanie. Jak się ma projekt likwidacji gmin z art. 5 Europejskiej Karty Samorządu Terytorialnego i czy również projektodawcy mają pomysł na rozwiązanie tego tematu. To jest właśnie problem, który gminy dzisiaj zgłaszają.</u>
          <u xml:id="u-180.3" who="#PoselPawelPoncyljusz">Dlaczego zarządy dzielnic 3-5-osobowe? To już zresztą gdzieś słyszałem w wypowiedziach. Tak naprawdę przy tej ilości kompetencji, jakie mają dzielnice, tam wystarczy jedna, maksimum dwie osoby.</u>
          <u xml:id="u-180.4" who="#PoselPawelPoncyljusz">I czwarte pytanie. Dlaczego takie duże dysproporcje między rozmiarem dzielnic. Jest gmina Rembertów, która ma dzisiaj 19,5 tys. mieszkańców,i jest dzisiaj dzielnica Praga Południe, która ma ponad 220 tys. mieszkańców. Czy projektodawcy zastanawiali się nad tym, żeby w jakiś sposób zrównoważyć liczbę mieszkańców w ramach jednej jednostki organizacyjnej, organu pomocniczego? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Panie pośle, czy do wyobrażenia jest odpowiedź w przeciągu pół minuty na te cztery pytania?</u>
          <u xml:id="u-181.2" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Pytam nie bez zasady, bo za minutę będę musiał zarządzić przerwę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Panie marszałku, dwie minuty.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#GlosZSali">(To będzie punkt skończony.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Nie będzie, bo są kolejne pytania, tak że i tak po przerwie kontynuujemy ten punkt.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Panie marszałku, ja rezygnuję z ustosunkowania się do wypowiedzi, które miały miejsce wcześniej. Do niektórych, moim zdaniem, w ogóle nie można się ustosunkować, bo nie ma żadnych podstaw do wymiany poglądów, nie stworzono tych podstaw.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Natomiast jeżeli chodzi o zapytania pan posła Poncyljusza, to Wesoła i Sulejówek w dużym stopniu same zdecydują. Jest jeszcze czas, żeby się wycofać z tej koncepcji. Ale moim zdaniem... zresztą, ja rozmawiałem z burmistrzem Wesołej. Mamy na temat ustroju m. st. Warszawy rozmawiać i konsultować ewentualne rozwiązania, ponoć on również ma jakiś pomysł. Zobaczymy.</u>
          <u xml:id="u-184.2" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Różne wielkości dzielnic. Niestety, to jest tak historycznie ukształtowane i nie jest zamiarem projektodawców zmiana ilości mieszkańców ani zmiana granic dzielnic. Dzielnice mają charakter historyczny i na to już my wpływu nie mieliśmy. I nie uważam, żeby z tego powodu akurat trzeba było cokolwiek czynić.</u>
          <u xml:id="u-184.3" who="#PoselJerzyCzepulkowski">(One same muszą decydować.)</u>
          <u xml:id="u-184.4" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Przyznam się, że nie zanotowałem chyba pozostałych pytań. Czy można jeszcze przypomnieć?</u>
          <u xml:id="u-184.5" who="#GlosZSali">(Art. 5.)</u>
          <u xml:id="u-184.6" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Aha, Europejska Karta Samorządu Terytorialnego. Otóż konsultacje na prawie dokładnie tenże temat były przeprowadzane w roku poprzednim, z półtora roku temu. Wnoszono zastrzeżenia, że konsultacje były niekompletne, niepełne, że w niewłaściwy sposób były zorganizowane. Przypuszczam, że komisja będzie musiała odpowiedzieć sobie na pytanie, czy tamte konsultacje można uznać za wystarczające, czy muszą być przeprowadzone nowe konsultacje i w jakim trybie to trzeba zrobić. W komisji będziemy musieli na to pytanie udzielić odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-184.7" who="#GlosZSali">(Jaki to będzie zarząd? 3-5 osób?)</u>
          <u xml:id="u-184.8" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">O tym będzie decydował statut dzielnic. Będzie to, przypuszczam, rozstrzygane w zależności od właściwości danej dzielnicy.</u>
          <u xml:id="u-184.9" who="#GlosZSali">(To znaczy, że wszędzie będzie mógł teoretycznie być pięcioosobowy zarząd?)</u>
          <u xml:id="u-184.10" who="#PoselWitoldGintowtDziewaltowski">Jeżeli będzie taka potrzeba, to czemu nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję za wycofanie pytania.</u>
          <u xml:id="u-185.3" who="#WicemarszalekDonaldTusk">W dyskusji zgłoszono wnioski o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu oraz o skierowanie projektu ustawy do Komisji Nadzwyczajnej.</u>
          <u xml:id="u-185.4" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Do głosowania nad tymi wnioskami przystąpimy w wieczornej turze głosowań.</u>
          <u xml:id="u-185.5" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Zarządzam przerwę do godz. 19.</u>
          <u xml:id="u-185.6" who="#WicemarszalekDonaldTusk">W imieniu Prezydium Sejmu serdecznie zapraszam na spotkanie opłatkowe z udziałem księdza prymasa w sali kolumnowej. Spotkanie zaczyna się o godz. 18, a więc za 10 minut. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 17 min 47 do godz. 19 min 02)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 10. porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (druk nr 156).</u>
          <u xml:id="u-187.2" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Proszę o zabranie głosu podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów panią Irenę Ożóg w celu przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-187.3" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Proszę bardzo, pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowIrenaOzog">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie w imieniu rządu projekt zmian w ustawie o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (druk nr 156).</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowIrenaOzog">Przedkładany projekt ustawy jest w istocie jednym z projektów ustaw tzw. okołobudżetowych, tyle tylko, że ten projekt niestety został złożony później niż ustawy już rozpatrzone przez Wysoki Sejm. Przyczyną tego opóźnienia jest niezwykle ważna kwestia, mianowicie problemy związane z podatkiem od towarów i usług w budownictwie mieszkaniowym, czyli od towarów i materiałów budowlanych oraz usług budowlanych związanych z budownictwem mieszkaniowym. Otóż w pierwotnej koncepcji rząd przygotowywał projekt zmierzający do podwyższenia obecnej 7-procentowej stawki VAT w budownictwie mieszkaniowym do poziomu 22%, z równoczesnym wszakże projektem zwrócenia różnicy wydatków osobom fizycznym inwestującym w budownictwo mieszkaniowe, ale projekt ten został na tę chwilę wycofany - co nie znaczy, że został wycofany w ogóle, gdyż poprzedni rząd przyjął zobowiązanie podwyższenia stawek VAT do poziomu podstawowego z chwilą wejścia do Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-188.2" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowIrenaOzog">Bezpośredni związek dzisiaj rozpatrywanego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym z ustawą budżetową na rok 2002 powoduje, że proponowane zmiany - o czym mówię z przykrością - mają przede wszystkim charakter fiskalny, ich celem jest bowiem zwiększenie dochodów budżetowych i poprawa ściągalności podatku. A zatem z przyczyn związanych ze znaną państwu sytuacją finansów publicznych głównym celem tego projektu, tej nowelizacji, jest cel fiskalny. Pozostałe zmiany, poza tym celem fiskalnym, mają ważny charakter, aczkolwiek inny, wiążą się bowiem z dostosowaniem przepisów ustawy do wymogów konstytucji oraz z sukcesywnym, choć nieostatecznym, dostosowywaniem do wymogów prawa unijnego.</u>
          <u xml:id="u-188.3" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowIrenaOzog">Pragnę podkreślić, że zakres proponowanych zmian nie wyczerpuje potrzeby szerszych zmian w ustawie o podatku od towarów i usług. Podatek ten, który ze swej istoty powinien być podatkiem względnie prostym, w naszej polskiej rzeczywistości jest podatkiem dość skomplikowanym. Przyczyny tego są wielorakie, a główną jest to, że ten podatek charakteryzuje się zróżnicowanymi stawkami i niejednoznacznymi klasyfikacjami wyrobów i usług, co powoduje szereg sporów i wątpliwości w stosowaniu przepisów tego prawa. Nadto, szczególnie w ostatnich dwóch latach, zmiany w konstrukcji tego podatku szły w takim kierunku, że on w istocie tracił swój charakter jako podatek od wartości dodanej, stawał się w coraz szerszym zakresie podatkiem typu obrotowego, z kaskadowością opodatkowania. Tę tendencję - w moim przekonaniu i w przekonaniu rządu - należy zmienić. Jednakże czas na przygotowanie takiego projektu, który realizowałby również ten cel, był zbyt krótki. W związku z pracami nad pakietem ustaw, które sygnalizowano już ze strony rządu jako ustawy, które realizują hasło generalne czy program: ˝Przede wszystkim przedsiębiorczość˝, także zmiany w tym podatku w kierunku przywrócenia mu pierwotnego charakteru będą miały miejsce w przyszłym roku.</u>
          <u xml:id="u-188.4" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowIrenaOzog">Panie i Panowie Posłowie! Zmiany zawarte w rozpatrywanym projekcie to przede wszystkim podatek akcyzowy od energii elektrycznej. Drugim takim ważnym blokiem zmian jest opodatkowanie licencji i sublicencji. Dalej, rozszerzenie podstawy opodatkowania w przypadku świadczenia usług przez pośredników w zakresie usług turystyki wyjazdowej na rzecz podmiotów mających miejsce zamieszkania lub siedzibę za granicą. Tu proponujemy zmianę podstawy opodatkowania z prowizji na cały obrót. Kolejną zmianą czy kolejną propozycją jest ograniczenie odliczenia podatku VAT o podatek z tytułu importu usług, jeżeli w związku z tym importem usług należności są przekazywane do tzw. rajów czy półrajów podatkowych, czyli do państw lub na terytoria, które stosują szkodliwą konkurencję podatkową. Ich listę zawierają przepisy o innym podatku, o podatku dochodowym od osób prawnych i o podatku od osób fizycznych. Wreszcie zmianą ważną dla wszystkich podatników, przedsiębiorców, jest wprowadzenie ograniczeń w uzyskiwaniu zwrotu podatku z urzędu skarbowego poprzez wydłużenie terminu tego zwrotu z 25 dni - dzisiaj - do 60 dni, z tym że tutaj są elementy łagodzące czy wychodzące poza tę zasadę, o czym za chwilę powiem.</u>
          <u xml:id="u-188.5" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowIrenaOzog">Ze społecznego punktu widzenia ważną i przykrą propozycją jest ograniczenie zakresu stosowania stawki 7-procentowej na niektóre towary dla dzieci. O tym także powiem więcej, jako że mamy okres gwiazdkowy, a ta propozycja nie jest bynajmniej cynicznym darem dla dzieci pod choinkę.</u>
          <u xml:id="u-188.6" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowIrenaOzog">Pozostałe zmiany, które proponujemy, mają mniej powszechny charakter, czyli dotykają mniejszej ilości podatników. Oczywiście są one ważne bądź to z punktu widzenia merytorycznego, bądź z punktu widzenia formalnoprawnego - jak już wcześniej wspomniałam, w związku z wymogami konstytucji czy też naszymi zobowiązaniami w stosunku do Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-188.7" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowIrenaOzog">Łączne skutki budżetowe związane z proponowanymi zmianami w podatku od towarów i usług wahają się od 575 do 585 mln zł, natomiast w przypadku wprowadzenia akcyzy na energię elektryczną, przy założeniu, że stawka tej akcyzy wynosiłaby 2 gr od 1 kilowatogodziny, skutki te wyniosłyby ok. 2,3 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-188.8" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowIrenaOzog">W imieniu rządu zwracam się o zrozumienie okoliczności tego, że dochody te zostały zaprogramowane w rozpatrywanej już ustawie budżetowej, a dopiero dzisiaj projekcja zmiany ustawy pojawia się w parlamencie.</u>
          <u xml:id="u-188.9" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowIrenaOzog">Wysoka Izbo! Proponowane zmiany są dokładnie omówione w uzasadnieniu do projektu ustawy, stąd także z uwagi na czas tej debaty nie chciałabym powtarzać szczegółowo tego uzasadnienia. Wspomnę jedynie o kwestiach w naszym przekonaniu najważniejszych, które mają znaczenie kluczowe.</u>
          <u xml:id="u-188.10" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowIrenaOzog">Kwestią niewątpliwie podstawową jest akcyza na energię elektryczną. Ponieważ zmiana ustawy programowana przez nas w projekcie miałaby wejść w życie od 1 lutego, to od tego miesiąca dopiero zostałby wprowadzony, o ile taka będzie wola parlamentu, podatek akcyzowy od energii elektrycznej. Energia elektryczna staje się pierwszym źródłem energii, które podlegałoby opodatkowaniu podatkiem akcyzowym. Ani węgiel, ani gaz służący celom komunalnym, ani inne źródła ciepła nie są poddane opodatkowaniu tym podatkiem. W projekcie ustawy zmiana w tym zakresie sprowadza się do tego, że energię elektryczną proponuje się uznać za towar akcyzowy; w ustawie jest zawarta stawka tego podatku na poziomie do 25% ceny sprzedaży w kraju i 40% w imporcie; przy czym od razu, jak już wcześniej mówiłam, rozporządzeniem ministra finansów stawka ta byłaby obniżona do stawki kwotowej 2 gr za 1 kilowatogodzinę, a dodatkowo w tymże rozporządzeniu minister finansów zamierza zwolnić z akcyzy tzw. zieloną energię ze źródeł niekonwencjonalnych (np. wiatraki itp.).</u>
          <u xml:id="u-188.11" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowIrenaOzog">Trzeba mieć na uwadze, że podatek ten może mieć wpływ na wysokość cen czy na ich wzrost. Proponujemy, aby spośród trzech podsektorów sektora energetycznego: wytwarzania, przesyłu i dystrybucji, podatnikiem podatku akcyzowego od energii elektrycznej ustanowić wytwórcę energii, co powinno zabezpieczyć ostatecznego konsumenta energii przed nadmiernym wzrostem cen, albowiem wytwórcy są w znacznym stopniu w naszym kraju objęci regulacjami cen dokonywanymi w taryfach cenowych.</u>
          <u xml:id="u-188.12" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowIrenaOzog">Drugą sprawą, którą należy mieć na uwadze, bo jest to całkowita nowość w podatku od towarów i usług, jest poddanie opodatkowaniu licencji i sublicencji. Są to prawa majątkowe, które do tej pory zgodnie z ustawą o podatku od towarów i usług nie podlegały opodatkowaniu. Ta propozycja oczywiście ma charakter fiskalny, ale także stanowi przejaw dostosowania do wymogów prawa unijnego. Pragnę wszakże podkreślić, że z uwagi na to, iż umowy licencyjne są zawierane zwykle na długie okresy, aby stworzyć podatnikom szansę dostosowania swoich interesów do nowych zasad opodatkowania, proponujemy poddanie opodatkowaniu licencji i sublicencji na podstawie umów zawartych od dnia wejścia w życie ustawy, czyli najwcześniej od 1 lutego przyszłego roku, natomiast w przypadku umów zawartych wcześniej, jeżeli umowy te zostałyby zgłoszone do urzędu skarbowego, licencje nie byłyby opodatkowane.</u>
          <u xml:id="u-188.13" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowIrenaOzog">Pragnę zwrócić szczególną uwagę Wysokiej Izby na propozycję ograniczenia odliczenia podatku VAT o podatek z tytułu importu usług, w związku z którymi zapłata należności dokonywana jest do tzw. rajów lub półrajów podatkowych. Zwracam na to uwagę szczególną, albowiem zasada odliczenia VAT należnego od importu usług, traktowania go na równi z VAT naliczonym, obowiązuje w Polsce od 2 lat i, jak należy sądzić, stała się w przypadku usług, szczególnie niematerialnych i z zakresu know-how, jedną z przyczyn bezpodatkowego transferowania dochodów poza granice naszego kraju. W projekcie ustawy rząd zaproponował, aby w każdym przypadku transferu dochodów, transferu zapłaty z tytułu tych usług, podatek VAT nie podlegał rozliczeniu, czyli chodzi o to, żeby tego podatku od importu nie odliczać od podatku należnego od podatnika, lecz aby zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób prawnych lub od osób fizycznych podatek ten stanowił tylko koszt uzyskania przychodu. Oznacza to, ni mniej, ni więcej, że tylko część podatku jako elementu kosztowego byłaby odzyskiwana przez obciążonego tym podatkiem.</u>
          <u xml:id="u-188.14" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowIrenaOzog">Należy jednakże mieć na uwadze, że do państw stosujących szkodliwą konkurencję podatkową należą nie tylko państwa i terytoria z klasycznych rajów podatkowych, ale w zakresie usług administracyjnych, usług niematerialnych oraz usług o charakterze finansowym także takie kraje, jak Niemcy, Holandia, Belgia, Francja, Hiszpania czy Portugalia, a więc państwa członkowskie Unii Europejskiej. Z tych przyczyn w związku z układem stowarzyszeniowym należy liczyć się z tym, że może tu mieć miejsce protest w tym zakresie; mam na myśli niemożność odliczenia VAT w imporcie od VAT należnego, zmniejszenia ostatecznego ciężaru podatkowego przez podatnika, który przy imporcie usług byłby obowiązany zapłacić VAT importowy. A zatem wyłączenie możliwości odliczenia podatku od usług importowanych z wymienionych przeze mnie państw, wprawdzie niekwestionowane przez Komitet Integracji Europejskiej, może być uznane za sprzeczne z układem stowarzyszeniowym. Tak więc ostateczna decyzja w tym zakresie ma de facto charakter polityczny i przyznaję, że Wysokiej Izbie przyjdzie także zmierzyć się z tym problemem. Rząd zmierzył się z tym w ten sposób, że zaproponował takie opodatkowanie radykalne.</u>
          <u xml:id="u-188.15" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowIrenaOzog">I wreszcie ostatnią sprawą, na którą chciałabym zwrócić uwagę, jest kwestia sprowadzająca się do wydłużenia terminu zwrotu podatku przez urząd skarbowy. Dzisiaj jest tak, że podatnik po złożeniu rozliczenia podatkowego, deklaracji VAT-7, w ciągu 25 dni winien otrzymać zwrot podatku, jeśli jest nadwyżka podatku naliczonego nad należnym, bez względu na to, czy ten naliczony podatek, który zmniejsza zobowiązanie podatnika, został zapłacony razem z ceną, czy faktury wiążące się z tym podatkiem zostały opłacone, czy też nie.</u>
          <u xml:id="u-188.16" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowIrenaOzog">Mamy zatem do czynienia z taką sytuacją, że z jednej strony dłużnik nie płaci swoich zobowiązań, a z drugiej strony ma szansę odzyskać zwrot podatku z urzędu skarbowego. Ten 25-dniowy termin obowiązujący w Polsce jest jednym z najkrótszych; krótszego nie ma w Europie. Ale taki krótki termin powoduje, że w stanie faktycznym, technicznym, w jakim są nasze urzędy, praktycznie czas na kontrolę zasadności zwrotu jest niezwykle ograniczony, co sprzyja wykorzystywaniu tych okoliczności i często różnym nadużyciom. Wydłużenie zatem do 60 dni terminu zwrotu ma zapobiec m.in. nienależnemu odbieraniu podatku z urzędu skarbowego. Niemniej jednak trzeba mieć na uwadze to, że wydłużenie tego terminu może spowodować w określonych sytuacjach pogorszenie płynności finansowej podatnika. Ale dla tych podatników, którzy terminowo płacą swoje zobowiązania, którzy opłacają swoje zobowiązania w pełni, nie tylko w zakresie podatków, ale zobowiązania cywilnoprawne, przewidujemy 25-dniowy termin zwrotu tego podatku. Uzależnienie szybszego zwrotu podatku od zapłaty faktur objętych deklaracją VAT-7, tą rozliczeniową, nie oznacza, że w przypadku gdy podatnik zapłacił część faktur, a część faktur pozostała przez niego nieopłacona, ten termin 25-dniowy jest terminem wyłącznie teoretycznym. Jest bowiem możliwość - należy bowiem na ten problem patrzeć także z tego punktu widzenia - proponujemy możliwość korekty deklaracji VAT-7, a zatem jeżeli podatnik znalazłby się w takiej sytuacji, że ma część faktur nieopłaconych, a część faktur opłaconych, to może - czy będzie mógł, jeżeli już zostanie to uchwalone - w danym miesiącu złożyć deklarację VAT-7, w której podatek naliczony będzie podatkiem zapłaconym, będzie obejmował tylko faktury zapłacone, natomiast w kolejnym miesiącu może złożyć deklarację z fakturami, których nie opłacił, i dopiero wtedy, po upływie 60 dni od tego rozliczenia, otrzyma zwrot podatku.</u>
          <u xml:id="u-188.17" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowIrenaOzog">Zwracam również uwagę - to jest już moje ostatnie wyjaśnienie na tym etapie - na propozycję opodatkowania niektórych towarów dla dzieci. W projekcie ustawy proponuje się bowiem podwyższenie stawki na niektóre towary z 7% do 22%. Jak już wspomniałam, zmiany te są związane przede wszystkim z procesem dostosowawczym, z zobowiązaniami przyjętymi przez nasz rząd w rozmowach czy w uzgodnieniach przedakcesyjnych...</u>
          <u xml:id="u-188.18" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">(Słyszałem, że poprzedni rząd.)</u>
          <u xml:id="u-188.19" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowIrenaOzog">Poprzedni rząd. Nasz, bo to też był polski rząd. Poprzedni rząd, panie pośle, przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-188.20" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowIrenaOzog">Na początek, aby nie pogarszać i tak trudnej sytuacji wielu rodzin, proponujemy podwyższenie stawki na następujące towary dla dzieci: łyżwy i obuwie z łyżwami, rowery i pojazdy dziecięce, urządzenia ogródków dziecięcych z drewna, zabawki i gry towarzyskie, a także meble dla dzieci, narty oraz sanki. Wybraliśmy z katalogi towarów opodatkowanych stawką 7-procentową te, które najmniej dotkliwie są odczuwalne czy mogłyby być odczuwalne przez rodziny, chociaż ten los czeka także inne towary dla dzieci, trzeba bowiem przyznać, że Polska zobowiązała się do przyjęcia jednego z najostrzejszych wariantów opodatkowania towarów dla dzieci. W niewielu państwach członkowskich Unii Europejskiej te towary są opodatkowane według stawek najwyższych. W kilku państwach stawka ta wynosi 0%, w jednym - 3, a w wielu poniżej 20%. Jeżeli nic się nie zmieni i uzgodnienia z Unią Europejską też nie zostaną zmienione, to w Polsce będzie obowiązywała w bliskiej przyszłości stawka 22-procentowa.</u>
          <u xml:id="u-188.21" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowIrenaOzog">Jak się wydaje, pozostałe zmiany nie wymagają szczegółowego uzasadnienia. Jeżeli jednak będą pytania, postaram się na nie odpowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-188.22" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowIrenaOzog">Kończąc swoje wystąpienie, zwracam się do Wysokiej Izby o skierowanie rozpatrywanego projektu ustawy do Komisji Finansów Publicznych i poddanie go dalszym pracom legislacyjnym. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-188.23" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję bardzo pani minister.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowego oświadczenia w imieniu koła.</u>
          <u xml:id="u-189.2" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-189.3" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Głos zabierze poseł Mieczysław Czerniawski, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jest to ustawa, jak mówiła pani minister, z palety ustaw okołobudżetowych, a więc tym samym projekt budżetu jak gdyby uwzględnia wszystkie dodatkowe wpływy do budżetu uzyskane w związku z wprowadzeniem tejże ustawy. Chciałbym zacząć od formuły, iż oczywiście Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej wnosi o skierowanie tej ustawy do Komisji Finansów Publicznych nie tylko z tego względu, że chodzi tu o prawie 900 mln zł, ale również dlatego że naprawdę niektóre propozycje rządowe są godne uwagi. One porządkują tę ustawę o VAT i o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, one rzeczywiście w znacznej swojej części dostosowują tę ustawę do wymogów konstytucyjnych oraz do wymogów Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">Wysoka Izbo! Nie chciałbym wygłaszać płynnego przemówienia, natomiast chcę skoncentrować się na kilku uwagach.</u>
          <u xml:id="u-190.2" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">Pani minister, uwaga pierwsza. I tym razem zwracam się do pani jako przewodniczący Komisji Finansów Publicznych, aby przed przystąpieniem do pracy w Komisji Finansów Publicznych w sprawie akcyzy na energię komisja otrzymała projekt rozporządzenia, bo tam jest clou sprawy. Sądzę, iż prezydium komisji nie wyrazi zgody na rozpoczęcie pracy, jeśli członkowie tejże komisji nie otrzymają projektu tego rozporządzenia</u>
          <u xml:id="u-190.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-190.4" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">, gdyż w pani wystąpieniu były już zapowiedzi, gdzie możemy w trakcie roku spotkać się z pewnymi niespodziankami, dając absolutnie wolną rękę ministrowi finansów i nie znając tego projektu. Proszę o to panią i o to się zwracam.</u>
          <u xml:id="u-190.5" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">Mówiła pani o objęciu podatkiem VAT - to jest dobre rozwiązanie, chociaż nowe - usług polegających na udzielaniu licencji. Pani minister, co to znaczy licencja, mniej więcej wiem, ale, proszę mi wierzyć, ja do końca nie znam definicji ˝sublicencji˝. Chcę powiedzieć, że dzisiaj otrzymałem ekpertyzę z naszego Biura Studiów i Ekspertyz, gdzie jest długi fragment dotyczący konieczności zdefiniowania tych dwóch rzeczy, aby później w praktyce nie okazało się, że w urzędach skarbowych w ogóle nie wiedzą, o co tu chodzi, jak rozróżniać licencję i sublicencję. Ja nie czynię pani minister z tego zarzutu, tylko proszę, abyśmy mogli w trakcie prac komisji to dodefiniować. Pani minister, ja nie mówię w tej chwili nic złośliwego, ale nas w tej chwili naprawdę nie powinno aż tak trwożyć to, co przyjął poprzedni rząd pana Jerzego Buzka, podpisując układ stowarzyszeniowy i przyjmując zobowiązanie podniesienia VAT-u na rzeczy dziecięce z 7% na 22%. Ja będę namawiał klub SLD, aby głosował przeciwko tej propozycji, przeciwko temu, abyśmy dziś pod choinkę robili taki prezent, zły prezent.</u>
          <u xml:id="u-190.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-190.7" who="#PoselMieczyslawCzerniawski"> Dlatego proszę panią minister, żeby Ministerstwo Finansów w zamian - jeżeli tracimy tutaj, jak mi pani mówiła, około 200 mln zł, zresztą jest to napisane w uzasadnieniu...</u>
          <u xml:id="u-190.8" who="#GlosZSali">(25...)</u>
          <u xml:id="u-190.9" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">200 mln...</u>
          <u xml:id="u-190.10" who="#GlosZSali">(25.)</u>
          <u xml:id="u-190.11" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">Panowie, ja czytam pkt 2 uzasadnienia, mam go przed sobą.</u>
          <u xml:id="u-190.12" who="#PoselJozefGruszka">(Sprawdzimy zaraz.)</u>
          <u xml:id="u-190.13" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">Pani minister, to proszę przynieść propozycje zwiększenia z 7 na 22% VAT-u na usługi hotelowe, objąć tym np. hotele 4-gwiazdkowe.</u>
          <u xml:id="u-190.14" who="#PoselJozefGruszka">(To u kolejnych...)</u>
          <u xml:id="u-190.15" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">Druga uwaga, pani minister, jest taka, z całą sympatią do pani. Jeżeli pani mówi, że poprzedni rząd niejako zapisał ten wymóg w układzie stowarzyszeniowym, to nie bardzo rozumiem fakt, że rząd przedstawia dzisiaj dwie kategorie, bo ja rozumiem, że ten wymóg dotyczy wszystkiego, również okryć, wózków dziecięcych itd. Myślę, że dziś takie dzielenie jest nie do końca zasadne i pani minister podpowiedziała nam bardzo dobrą drogę, aby przedyskutować możliwość podwyższenia podatku VAT w innych dziedzinach, a obniżenia stawki VAT na wszystkie artykuły związane z dziećmi, bo nie chodzi tu tylko o zabawki.</u>
          <u xml:id="u-190.16" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">I trzecia kwestia. Pani minister, z ogromną satysfakcją przyjmujemy propozycję zrównania opodatkowania, chodzi o firmy turystyczne. Do dzisiaj firmy krajowe znajdowały się w gorszej sytuacji, natomiast firmy - powiem krótko - które miały swoje siedziby za granicą, były po prostu uprzywilejowane. Zrównanie naszych rodzimych firm z firmami zagranicznymi w opodatkowaniu autentycznie zasługuje na uwagę.</u>
          <u xml:id="u-190.17" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">Pani minister, kolejna sprawa - ograniczenia obliczania VAT o podatek z tytułu importu usług, w związku z którymi zapłata należności jest dokonywana na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium kraju stosującego szkodliwą konkurencję podatkową w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym. Poprosiłem dziś panią minister, aby pokazała w szczególności, w jaki sposób zwiększał się wypływ pieniędzy. Nie raz o tym rozmawiamy, i ja byłem ciekawy, i SLD było ciekawe, jaki funkcjonuje tu mechanizm - mówię o usługach niematerialnych - że np. w niektórych pozycjach w 1997 r. było 70 mln dolarów, a w 2001 r. - 250 mln dolarów. To jest sposób na wyprowadzanie z Polski pieniędzy przez spółki zagraniczne czy też z udziałem kapitału zagranicznego. Tu jest, pani minister odpowiedź na pytanie, dlaczego wiele spółek z udziałem kapitału zagranicznego - nie chcę powiedzieć, że wszystkie - nie ma na koniec roku żadnego dochodu, jest to bowiem sposób na wyprowadzanie pieniędzy za granicę.</u>
          <u xml:id="u-190.18" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">Pani minister, ponieważ pani podkreślała, że decyzja ma charakter polityczny i należy do Wysokiej Izby, ja w imieniu Sojuszu Lewicy Demokratycznej deklaruję, że taką decyzję podejmiemy i będziemy chronić rząd. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-190.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Głos zabierze poseł Zbigniew Chlebowski, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#PoselZbigniewChlebowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Omawiany projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym wprowadza istotne zmiany, które z jednej strony są kolejną próbą uszczelnienia systemu podatkowego, ale tak naprawdę istota proponowanych zmian ma czysto fiskalny charakter. Przedstawiony projekt ustawy zawiera również zmiany w prawie podatkowym, które mają na celu dostosowanie przepisów do wymogów Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#PoselZbigniewChlebowski">Choć podatek od towarów i usług funkcjonuje w naszym kraju od stycznia 1993 r., to nadal podatnicy mają ogromne problemy z jego prawidłową interpretacją i naliczeniem. Częste zmiany przepisów dotyczących VAT oraz częste swobodne interpretacje tych zapisów przez organy podatkowe wywołują negatywne opinie podatników. Ustawa z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług jest trudna, skomplikowana, m.in. na skutek utrzymywania wciąż wielu różnych stawek podatkowych, a także - co jest bardzo korupcjogenne - utrzymywania zerowej stawki w eksporcie, która ułatwia wielu firmom dokonywanie oszustw podatkowych, tymczasem w przedłożonym rozwiązaniu rząd nie proponuje zmian dotyczących akurat tej stawki.</u>
          <u xml:id="u-192.2" who="#PoselZbigniewChlebowski">Zapis art. 2 tej ustawy niedokładnie i nieprecyzyjnie określa działalność podlegającą opodatkowaniu. Warto zmienić te zapisy, korzystając choćby z tych, jakie funkcjonują w państwach Unii Europejskiej już od maja 1997 r. VI Dyrektywa Rady Wspólnot Europejskich w sposób komplementarny, jasny i zrozumiały dla podatników określa działalność, która podlega opodatkowaniu podatkami pośrednimi. Mamy więc szczegółowy podział na dostawców towarów, świadczone usługi oraz import i eksport. Jest to niezmiernie istotne zagadnienie, bo np. do dziś opodatkowaniu w naszym kraju nie podlegają licencje i sublicencje.</u>
          <u xml:id="u-192.3" who="#PoselZbigniewChlebowski">Bez wątpienia podatek od towarów i usług oraz akcyza stanowią podstawową pozycję wpływów budżetu państwa. W strukturze dochodów podatek od towarów i usług kształtuje się na stałym poziomie oscylującym wokół 40%, a wpływy z akcyzy są o połowę niższe. Zaproponowana przez rząd prognoza dochodów budżetu państwa na przyszły rok zakłada, że opodatkowanie podatkiem VAT powinno przynieść skarbowi państwa ponad 57 mld zł, przychody podatkowe osiągnięte z wpływów z akcyzy - ponad 32 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-192.4" who="#PoselZbigniewChlebowski">Niewątpliwą przyczyną niskiego wzrostu dochodów budżetowych z tytułu podatków pośrednich jest niski wzrost gospodarczy w naszym kraju. Drastyczne ograniczenie inwestycji, niski wzrost przychodów przedsiębiorstw oraz coraz gorsze wyniki finansowe, wszystko to wpływa na niską dynamikę wzrostu wpływów budżetowych, nie tylko zresztą z tytułu podatku VAT. W trudnej sytuacji finansów publicznych, w ciężkiej sytuacji gospodarczej kraju, przy niskim wzroście produktu krajowego brutto trudno oczekiwać wysokich wpływów z podatków pośrednich. Według rządu wzrost dochodów budżetu nastąpi przez podwyższenie podatków pośrednich i osobistych obywateli.</u>
          <u xml:id="u-192.5" who="#PoselZbigniewChlebowski">Platforma Obywatelska w obliczu trudnej sytuacji gospodarczej naszego kraju uważa, iż przedłożony projekt ustawy jest w dużej mierze pozytywnym elementem ratowania finansów publicznych. W projekcie tym znalazła się długo oczekiwana regulacja związana z obłożeniem podatkiem VAT licencji. W obowiązującym kształcie ustawy nie funkcjonuje pojęcie licencji. Zmiany te dostosowują nasze przepisy do wymogów Unii Europejskiej i na pewno przyczynią się do uporządkowania obrotu tymi licencjami. Dotychczas Ministerstwo Finansów nie uregulowało sytuacji prawnej producentów i dystrybutorów oprogramowania. Często w praktyce podatnicy pod hasłem sprzedaży licencji dokonywali obrotu innymi towarami lub usługami, np. sprzedaży oprogramowania. W przedłożonym projekcie ustawy o VAT licencje i sublicencje objęte są stawką podstawową. Wiele firm z branży teleinformatycznej ma ogromne obawy o zwrot kosztów, dlatego cieszy nas zapewnienie wprowadzenia przepisów przejściowych, zgodnie z którymi nie będą opodatkowane licencje udzielane i zarejestrowane przed dniem wejścia w życie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-192.6" who="#PoselZbigniewChlebowski">Niepokojącym sygnałem, zwłaszcza dla rodzin najuboższych, wielodzietnych, jest wzrost obciążeń podatkowych z 7% do 22% na towary dla dzieci, takie jak np. narty, sanki, rowery, obuwie, zabawki oraz meble. Na szczęście w przedłożonych propozycjach nie zostanie podniesiona stawka podatku na wyroby dla niemowląt, pomoce naukowe i artykuły szkolne.</u>
          <u xml:id="u-192.7" who="#PoselZbigniewChlebowski">Również na szczęście rząd, przynajmniej częściowo, wycofał się z zapowiadanego pomysłu podwyższenia stawki VAT w budownictwie. Według wstępnych założeń VAT w przypadku materiałów i usług budowlanych miał zostać podwyższony do 22%. Ostatecznie proponuje się jedynie 7-procentową stawkę na nowe mieszkania kupowane na rynku pierwotnym od developerów.</u>
          <u xml:id="u-192.8" who="#PoselZbigniewChlebowski">Zmieniają się zasady opodatkowania podmiotów zagranicznych wykonujących usługi turystyczne. Rozszerza się podstawę opodatkowania pośredników w zakresie usług turystyki wyjazdowej mających miejsce zamieszkania lub siedzibę za granicą. W przypadku podmiotów krajowych podstawą opodatkowania jest obrót, w przypadku pośredników zagranicznych podstawą opodatkowania jest obecnie kwota prowizji. Wprowadzone zmiany z jednej strony mają na celu wyrównanie dysproporcji między podmiotami krajowymi i zagranicznymi wykonującymi usługi turystyczne, ale rodzi to również nasze obawy, czy nie pojawi się nowy proceder polegający na tym, że Polacy zaczną przez Internet zamawiać usługi w zagranicznych firmach i płacić tym firmom, i zamiast doprowadzić do polepszenia sytuacji finansowej polskich przedsiębiorstw turystycznych, może to przynieść odwrotny skutek.</u>
          <u xml:id="u-192.9" who="#PoselZbigniewChlebowski">Popieramy rozwiązania zmierzające do ograniczenia odliczenia podatku VAT o podatek od oleju napędowego oraz od gazu używanego do samochodów osobowych i innych o ładowności do 500 kg. Od 2000 roku wprowadzono ograniczenia także w odniesieniu do paliw silnikowych benzynowych. Dzisiaj podatnicy wykorzystujący do napędu samochodów olej napędowy czy gaz znajdują się w uprzywilejowanej sytuacji, gdyż mają prawo do odliczenia VAT. Wprowadzenie tych zmian ustala jednolite zasady w odniesieniu do wszystkich paliw. Nasze obawy budzi natomiast ograniczenie zwolnienia w przypadku remontowanych, ulepszanych budynków, jeżeli wydatki na ich ulepszenie stanowiły co najmniej 30% ich wartości początkowej. Wątpliwości dotyczą zwłaszcza zasobów komunalnych, a więc budynków zdekapitalizowanych, wymagających ogromnych nakładów remontowych.</u>
          <u xml:id="u-192.10" who="#PoselZbigniewChlebowski">Istotne zmiany dotyczą systemu rozliczania podatku z fiskusem. Niestety, nadal utrzymujemy zasadę, iż państwo nie wnika w rozliczenia między podatnikami. Tak więc po wystawieniu lub otrzymaniu faktury, bez względu na rzeczywistą zapłatę, podatnik musi się rozliczyć z fiskusem. Sprzyja to powstawaniu zatorów płatniczych oraz praktykom korupcyjnym. Niektóre firmy z premedytacją w ogóle nie płacą, świadomie wyłudzając podatek VAT z urzędów skarbowych.</u>
          <u xml:id="u-192.11" who="#PoselZbigniewChlebowski">W Polsce istotnie jest najkrótszy termin zwrotu podatku VAT w porównaniu z krajami Unii Europejskiej. Propozycja rządu idzie w kierunku eliminacji patologicznych zjawisk poprzez wydłużenie terminu zwrotu tego podatku do 60 dni. W ten sposób organa podatkowe mają mieć szersze pole do kontroli, ale z pewnością dla wielu uczciwych przedsiębiorców jest to zbyt odległy termin. A może należałoby pójść dalej i rozważyć propozycję, aby prawo do odliczenia podatku VAT warunkować rzeczywistym dokonaniem zapłaty podatku na rzecz wystawcy faktury? Tylko takie rozwiązanie może ustrzec uczciwego podatnika. Zapobiegamy w ten sposób również zatorom płatniczym i potencjalnym oszustwom.</u>
          <u xml:id="u-192.12" who="#PoselZbigniewChlebowski">Dotychczas podatnicy mogli odliczać od podatku kwotę wydatkowaną na zakup każdej z kas rejestrujących, w wysokości 50% jej ceny zakupu, nie więcej niż 2500 zł. Obecnie minister finansów proponuje odliczenia tylko przy zakupie pierwszych kas. Nie jest to korzystne rozwiązanie, zwłaszcza dla wielu drobnych przedsiębiorców. I tak dzisiaj podatek VAT jest nazbyt kosztowny w obsłudze księgowej, a powiększa on również koszty funkcjonowania administracji podatkowej. W przypadku tej grupy małych przedsiębiorców koszty obsługi podatku są często wyższe niż dochody państwa z tytułu podatku odprowadzanego przez tę firmę.</u>
          <u xml:id="u-192.13" who="#PoselZbigniewChlebowski">Część zmian w podatku akcyzowym ma charakter techniczny, część stanowi ujednolicenie struktury podatków akcyzowych w celu dostosowania do zasad wynikających z dyrektywy Rady Unii Europejskiej, najistotniejsza jednak zmiana dotyczy opodatkowania akcyzą energii elektrycznej. Nie wiemy ostatecznie, czy akcyza wyniesie 1 grosz, czy 2 grosze za kWh i w jaki sposób wpłynie to na podwyżki cen energii elektrycznej.</u>
          <u xml:id="u-192.14" who="#PoselZbigniewChlebowski">W proponowanych zmianach przedłużamy okres obowiązywania delegacji ustawowej umożliwiającej ministrowi finansów zwolnienie od podatku niektórych towarów i usług oraz obniżenie stawki podatku do wysokości 7% i 0%. Platforma Obywatelska zgłasza w tym zakresie najpoważniejsze zastrzeżenia. Najważniejsze jest to, że polski VAT, m.in. na skutek utrzymywania wielu różnych stawek, jest bardzo skomplikowany, a delegacje ustawowe dla ministra finansów mają obowiązywać aż do 2005 roku. Są one, naszym zdaniem, sprzeczne z art. 217 konstytucji, który mówi wprost: Nakładanie podatku, innych danin publicznych, określanie podmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy. Zróżnicowane stawki oraz bardzo szeroka ustawowa delegacja dla ministra finansów powodują, że to nie parlament decyduje o wysokości opodatkowania. Brak jest - jak powiedziano wcześniej - rozporządzenia, stąd nasze wątpliwości i nasza niewiedza, czy akcyza na energię elektryczną wyniesie 1, czy 2 grosze, w jaki sposób minister finansów będzie ustalał zwolnienia niektórych towarów i usług oraz w jaki sposób, na jakich zasadach będzie obniżał stawki podatków.</u>
          <u xml:id="u-192.15" who="#PoselZbigniewChlebowski">Platforma Obywatelska popiera większość proponowanych zmian, gdyż są one zgodne ze stanowiskiem negocjacyjnym z Unią Europejską. Wnikliwie analizujemy poszczególne zmiany ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym. Będziemy wnosić nasze uwagi i poprawki.</u>
          <u xml:id="u-192.16" who="#PoselZbigniewChlebowski">Rozpiętość obciążeń związanych z VAT w większości państw Unii Europejskiej jest dość szeroka. Stawka standardowa waha się od 15 do 25%. Pragniemy podkreślić, iż w stanowisku negocjacyjnym z Unią Europejską w 1999 r. zobowiązaliśmy się do zniesienia zerowych stawek VAT, do wprowadzenia tego podatku w rolnictwie i ograniczenia zakresu zwolnień podatkowych. Oczekujemy więc docelowych i jednoznacznych rozwiązań w tym zakresie, lecz mamy obawy, czy w tak krótkim czasie można dokonać poważnych regulacji. Pozostało na nie 13 miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-192.17" who="#PoselZbigniewChlebowski">Jesteśmy za ograniczeniem ustawowych delegacji dla ministra finansów jako niezgodnych z konstytucją. Trzeba rozpocząć kompleksową, zgodną z wymogami Unii Europejskiej konstrukcję nowej ustawy o podatku VAT i akcyzie. Może należałoby wprowadzić jedną, znacznie niższą stawkę na wszystkie towary i usługi objęte VAT, jak np. w Danii, a może dwie, jak np. w Niemczech, Holandii czy w Wielkiej Brytanii? U nas jest ich wiele. To decyzja rządu i myślę, że parlament, mając rządowe propozycje, z pewnością się do nich ustosunkuje.</u>
          <u xml:id="u-192.18" who="#PoselZbigniewChlebowski">W imieniu Platformy Obywatelskiej wnoszę o przekazanie projektu ustawy do Komisji Finansów Publicznych. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Głos zabierze pani poseł Renata Rochnowska z Samoobrony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#PoselRenataRochnowska">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej mam zaszczyt przedstawić stanowisko wobec projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#PoselRenataRochnowska">Na samym początku pragnę zaznaczyć, iż planowane w ustawie zmiany mają głównie cel fiskalny, a tylko w niewielkim zakresie porządkujący i przystosowawczy do przepisów Unii Europejskiej. O szczególnie fiskalnym celu świadczą planowane dodatkowe dochody z tytułu proponowanych zmian - w wysokości około 575 do 585 mln zł z tytułu podatku od towarów i usług oraz około 2,3 mld zł z tytułu podatku akcyzowego, przy założeniu opodatkowania 1 kWh energii elektrycznej stawką 2 groszy.</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#PoselRenataRochnowska">Swoje wystąpienie rozpocznę od oceny proponowanych zmian ocenianych negatywnie przez klub Samoobrona.</u>
          <u xml:id="u-194.3" who="#PoselRenataRochnowska">Pierwsza to włączenie energii elektrycznej do wykazu wyrobów akcyzowych - stawka od 1 do 2 groszy za kWh. Wzrost cen energii jest administracyjnym czynnikiem inflacjotwórczym, pociągającym za sobą wzrost cen innych towarów i usług. Jest to cel wybitnie fiskalny, czego zresztą projektodawca nie ukrywa. To kolejny etap sięgania do kieszeni społeczeństwa. Trudna sytuacja budżetu państwa jest znana, ale nie może być usprawiedliwieniem w świetle ciągle pogarszających się warunków materialnych rodzin.</u>
          <u xml:id="u-194.4" who="#PoselRenataRochnowska">Dalszy przykład nieodpowiedzialnej polityki to proponowana zmiana stawki VAT z 7 na 22% na takie towary dla dzieci, jak narty, sanki, łyżwy, obuwie z łyżwami, rowery i pojazdy dziecięce, które mają zapewnić prawidłowy rozwój fizyczny dziecka, często spędzającego wiele godzin na oglądaniu telewizji. I kolejne dziecięce artykuły, takie jak zabawki, gry, urządzenia ogródków drewnianych dla dzieci, a także ubiory, okrycia i bielizna dla dzieci powyżej 11 lat, ostatnie stanowią akurat duże obciążenie w budżetach rodzinnych, chodzi tu o ubrania dla dzieci dorastających. Planowany dochód z tytułu podwyżek tego podatku przewiduje się na około 200 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-194.5" who="#PoselRenataRochnowska">Negatywnie ocenia się również wzrost stawki podatku VAT z 7 do 22% na opony naprawiane i bieżnikowane. Zmiany te mają dać dodatkowo budżetowi państwa około 5 mln zł. Pragnę nadmienić, że z naprawy i bieżnikowania opon korzystają najmniej zamożni użytkownicy pojazdów, którzy zdają sobie sprawę z walorów bezpieczeństwa związanego z używaniem nowych opon, ale których nie stać na ich kupno. Planowana zmiana w ustawie może przyczynić się do mniejszego korzystania z wyżej wymienionych usług, co może w dalszej kolejności pociągnąć za sobą likwidację wielu zakładów usługowych, a tym samym doprowadzić do zmniejszenia zatrudnienia w tych zakładach.</u>
          <u xml:id="u-194.6" who="#PoselRenataRochnowska">W ocenie klubu Samoobrona ustawa zawiera również pewne zmiany, które mają na celu uszczelnienie systemu podatkowego. Projekt ustawy zakłada wiele dodatkowych zmian, które wymagają uściśleń, wyjaśnień, być może rozpatrzenia rozporządzeń do tej ustawy. I tak na przykład zakłada się opodatkowanie podatkiem VAT usług polegających na udzielaniu licencji i sublicencji. Nie wiemy do końca, jak rozumieć słowo ˝sublicencja˝. Mam podobne zdanie jak pan przewodniczący Komisji Finansów Publicznych.</u>
          <u xml:id="u-194.7" who="#PoselRenataRochnowska">Zakłada się również rozszerzenie podstawy opodatkowania w przypadku świadczenia przez pośredników usług w zakresie turystyki wyjazdowej na rzecz podmiotów z siedzibą lub miejscem zamieszkania za granicą. Podmioty te korzystały z opodatkowania tylko prowizji. Planuje się opodatkowanie całej wartości świadczonej usługi turystycznej. Pozwoli to na ograniczenie konkurencji w stosunku do rodzimych firm turystycznych. Pozytywnie ocenia się tę zmianę, z tym że pewne rzeczy też trzeba by do końca wyjaśnić.</u>
          <u xml:id="u-194.8" who="#PoselRenataRochnowska">Pozytywnie ocenia się również zmiany w art. 6 mówiące o szczególnych momentach powstawania obowiązku podatkowego oraz zmiany w art. 17 ust. 5 ustawy o VAT, które mają na celu wyeliminowanie nieprawidłowości i nadużyć z tytułu celowego zaniżania podstawy opodatkowania przy sprzedaży między oddziałami osoby prawnej, które są odrębnymi podatnikami podatku VAT.</u>
          <u xml:id="u-194.9" who="#PoselRenataRochnowska">Należy również rozważyć projekt ograniczenia prawa do obniżania kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku z tytułu importu usług. Chodzi tu o podmioty zagraniczne wykonujące usługi w Polsce, szczególnie z krajów o szkodliwej konkurencji. Proponowane zmiany jednak wymagają również bardziej szczegółowych wyjaśnień ze strony rządu.</u>
          <u xml:id="u-194.10" who="#PoselRenataRochnowska">Ustawa zakłada także zwiększenie podstawy opodatkowania w imporcie towarów o opłaty i należności, które mają obowiązek pobierać organy celne, na przykład z tytułu ochrony przed nadmiernym przywozem towarów na polski obszar celny, oraz tzw. opłaty wyrównawcze. Propozycja rządu w tym zakresie również wymaga dodatkowych wyjaśnień.</u>
          <u xml:id="u-194.11" who="#PoselRenataRochnowska">Wątpliwości budzi także projekt zwiększenia podatku VAT na wyroby rękodzieła ludowego i artystycznego. Obecnie stawka wynosi 3%. Zakłada się, że aktualna stawka powoduje nieuczciwą konkurencję na rynku. W grupie powyższych towarów często znajdują się bowiem takie, które pochodzą z produkcji seryjnej, a zawierają tylko pewne elementy sztuki ludowej. Zachodzi pytanie, jak będzie się kształtowała stawka VAT w stosunku do rękodzieła ludowego i artystycznego będącego prawdziwą sztuką ludową (np. ręcznie haftowane serwety, bieżniki, wyroby tkackie, wyroby ze słomy i inne). Zachodzi też pytanie, kto kontroluje i ocenia powyższe wyroby w obrocie handlowym.</u>
          <u xml:id="u-194.12" who="#PoselRenataRochnowska">Klub Samoobrona wyraża obiekcje w stosunku do wprowadzenia ograniczeń w uzyskiwaniu zwrotu podatku z urzędu skarbowego przez wydłużenie terminu do 60 dni, a przy bezpośredniej zapłacie łącznie z podatkiem faktury dla sprzedawcy - do 25 dni.</u>
          <u xml:id="u-194.13" who="#PoselRenataRochnowska">Widzi się celowość działań, które powinny zlikwidować możliwość zwrotu podatku VAT z urzędu skarbowego od faktur niezapłaconych. Wątpliwości budzi jednak zbyt długi okres, który dla osób i firm uczciwie regulujących swoje zobowiązania będzie pod względem finansowym niekorzystny i może to utrudnić zachowanie płynności finansowej.</u>
          <u xml:id="u-194.14" who="#PoselRenataRochnowska">Projektowana zmiana nie mówi wyraźnie o konieczności wpłaty na rachunek bankowy, jak to się dzieje aktualnie w rolnictwie, gdzie jednostki skupowe mają taki obowiązek. Powinno to dotyczyć wszystkich. Generalnie wydaje się, że celowe byłoby ustalenie zwrotu podatku tylko pod warunkiem zapłaty faktury z zastrzeżeniem przekazania środków na rachunek bankowy.</u>
          <u xml:id="u-194.15" who="#PoselRenataRochnowska">Klub Samoobrona RP stwierdza, że powyższa ustawa nie ustosunkowuje się również do sprawy ulg w podatku VAT w zakładach pracy chronionej. Wątpliwości budzi pojęcie ˝zakład pracy chronionej˝. Zdarza się bowiem tak, że do takich zakładów zalicza się na przykład zakłady produkcyjne typu ubojnie, masarnie, zakłady transportowe, gdzie osoby niepełnosprawne zatrudnia się do ciężkich prac albo zatrudnia się te osoby będące jakoby firmami prywatnymi, które nie uwzględniają Kodeksu pracy, na przykład nie określa się czasu pracy, nie przyznaje się urlopów itd. Zakład pracy chronionej winien być zakładem dla niepełnosprawnych, gdzie wykonuje się prace proste, na przykład szycie rękawic roboczych, ubrań itp.</u>
          <u xml:id="u-194.16" who="#PoselRenataRochnowska">Klub Parlamentarny Samoobrona RP uważa, że zmiany w powyższej ustawie wymagają bardzo szczegółowej analizy. Winny one tak uporządkować system podatku VAT i akcyzowego, aby, przynosząc dodatkowy dochód do budżetu państwa, jak najmniej godziły w interesy zwykłych ludzi.</u>
          <u xml:id="u-194.17" who="#PoselRenataRochnowska">Mój klub proponuje, aby projekt zmian w tej ustawie skierować szczególnie do Komisji Finansów Publicznych, ponieważ, jak wynikało z mojej wypowiedzi i wypowiedzi poprzedników, wiele spraw jest po prostu niedopracowanych, niedoprecyzowanych. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-194.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Głos zabierze pani poseł Barbara Marianowska - Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#PoselBarbaraMarianowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Proponowane zmiany, jak czytamy w uzasadnieniu do ustawy, wynikają z trudnej sytuacji budżetowej i mają na celu zwiększenie dochodów budżetowych. Zmiany te mają przynieść w założeniu wymierne korzyści dla budżetu. Jednakże zmiany te nie są korzystne dla państwa z punktu widzenia polityki prospołecznej. Odnosi się to chociażby do likwidacji omawianej tu wcześniej stawki 7-procentowej na niektóre towary dla dzieci i wprowadzenie stawki 22-procentowej. W efekcie wystąpią mało istotne skutki fiskalne, szacuje się je bowiem tylko na 200 mln zł i nie mają one aż tak istotnego znaczenia dla budżetu, ale po raz kolejny uderzają w polską rodzinę.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#PoselBarbaraMarianowska">Jeszcze bardziej kontrowersyjne zmiany dotyczą wprowadzenia nowego podatku (podatku akcyzowego na energię elektryczną na poziomie 2 gr od kWh), który kreuje niebezpiecznie łatwe źródło dochodów budżetowych. Podatek ten uderza we wszystkich, niezależnie od zamożności. Proporcjonalnie, w odniesieniu do uzyskiwanych dochodów, najwięcej jednak stracą ci, którzy i tak mają najmniej. Co więcej, wprowadzenie VAT na energię spowoduje zwiększenie kosztów produkcji i może to skutkować wzrostem inflacji. Jeśli inflacja zacznie wzrastać, będzie to argument przeciwko obniżce stóp procentowych.</u>
          <u xml:id="u-196.2" who="#PoselBarbaraMarianowska">Prawo i Sprawiedliwość zauważa, że część wprowadzonych zmian ma charakter porządkowy i uwzględniają one prawdopodobnie zmiany postulowane przez izby skarbowe. To jednak za mało, aby całość projektu popierać. W wielu przypadkach propozycje te wymuszone są oczywiście presją czasu i przez to są nieprzemyślane, wręcz złe i mogą przysparzać wiele problemów interpretacyjnych. Dlatego przedstawię szereg uwag do poszczególnych zmian.</u>
          <u xml:id="u-196.3" who="#PoselBarbaraMarianowska">Zmiana 3. wprowadzająca art. 4a: wprowadzenie definicji pojęcia ˝miejsca wykonywania usługi udzielenia licencji i sublicencji˝ (np. jako siedziby kupującego) spowoduje problemy w określeniu właściwości miejscowej urzędu skarbowego. Obecnie właściwym do zarejestrowania się do celów podatku VAT jest urząd według miejsca wykonywania działalności podatnika. Natomiast po wprowadzonej zmianie podatnik będzie miał wiele miejsc, to znaczy tyle, z ilu dzielnic bądź miast będą odbiorcy licencji.</u>
          <u xml:id="u-196.4" who="#PoselBarbaraMarianowska">Zmiana 5. pkt b, polegająca na dodaniu w art. 6 ust. 7b. W przepisie tym jest mowa o sprzedaży lokali i budynków. Nie jest do końca pewne, czy chodzi tu też o udziały w tych budynkach, istnieją bowiem też części budynków, które nie są wydzielone.</u>
          <u xml:id="u-196.5" who="#PoselBarbaraMarianowska">Zmiana 5. pkt d, wprawadzająca w art. 6 ust. 8b pkt 8, który mówi o powstaniu obowiązku podatkowego z chwilą wystawienia faktury z tytułu usług turystyki wyjazdowej, zagranicznej i przyjazdowej. Z przepisu tego wyłączono usługi, o których mowa w art. 16 ust. 1a. Przepis ten dotyczy jednak podstawy opodatkowania, a nie obowiązku podatkowego. Wydaje się, że przepisy prawa podatkowego powinny być jasne dla wszystkich, dla podatnika, jak i dla tych, którzy kontrolują.</u>
          <u xml:id="u-196.6" who="#PoselBarbaraMarianowska">Zmiana 6., polegająca na dodaniu w art. 7 ust. 2e, który dotyczy sprzedaży towarów używanych. W nowym przepisie zapisano, że zwolnienia z art. 7 ust. 1 pkt 5 nie stosuje się do sprzedaży, pominięto tutaj darowiznę, co oczywiście oznacza, że towary używane darowane nie będą opodatkowane, natomiast te same towary sprzedane będą opodatkowane. Jest wątpliwość, czy taki był zamiar. Zmiana 13. dotyczy art. 17 ust. 5. Treść tej zmiany jest niezrozumiała, jakkolwiek sama zmiana jest istotna i ważna. Zmiana 14. dotyczy art. 19 i wprowadza w pkt. 1 ust. 3c - jest tu mowa o wszczęciu kontroli. Ten zapis powinien odnosić się do definicji wynikającej z ordynacji podatkowej, co zatem będzie w sytuacji, gdy urząd skarbowy wszczął postępowanie podatkowe bez przeprowadzenia kontroli? Zmiana 21. dotyczy art. 25 i zmienia ust. 1 pkt 3 - chodzi o nieodliczanie VAT. Brak jest uregulowań w zakresie wydatków sfinansowanych z dotacji, dotacje otrzymuje się bowiem w wysokości kwoty netto. Będziemy wnosić o wyjaśnienie, czy intencją jest nieodliczanie VAT w przypadku wydatków sfinansowanych z dotacji, gdyż jest to dla nas niejasne. Jest to ważne, zwłaszcza w sektorze jednostek finansów publicznych.</u>
          <u xml:id="u-196.7" who="#PoselBarbaraMarianowska">Na koniec dodam, że po raz kolejny, powoli staje się to regułą, brakuje projektów podstawowych aktów wykonawczych, które winny być dołączone do uzgodnienia projektu ustawy. Czyżby obecny rząd zaczął traktować art. 31 ust. 3a regulaminu Sejmu jak martwy przepis? W trosce o poprawność tej ustawy klub Prawa i Sprawiedliwości wnosi o przesłanie projektu do Komisji Finansów Publicznych. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-196.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Gruszkę, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#PoselJozefGruszka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Debatujemy nad kolejną zmianą podatkową, tym razem zmianą ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym. Projekt zawiera 39 zmian, oczywiście o różnym ciężarze gatunkowym regulacyjnym i fiskalnym. Można oczywiście połączyć to w grupy i mówić o tym, co tutaj jest ważniejsze. Myślę, że kwestia fiskalna w obliczu trudności budżetowych jest ważna, ale również inne punkty regulujące i porządkujące tę ustawę należy uznawać za nie mniej ważne.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#PoselJozefGruszka">Kwestia opodatkowania licencji i sublicencji nie jest sprawą nową, pojawia się ona w tej wielkiej materii podatku akcyzowego dość dawno. Środowiska, które funkcjonują w obrębie zakupu licencji i sublicencji, sygnalizowały już taką potrzebę dość dawno. Byłem na takim spotkaniu w roku 1999, kiedy to środowisko wręcz domagało się rozwiązania, postawienia kwestii jasno. Polskie Stronnictwo Ludowe w 2000 r. złożyło w tej materii projekt, jednak nie doczekał się on pierwszego czytania i rząd podszedł teraz do problemu w sposób oczywisty. Ta kwestia jest wyceniona na 150 mln zł, według naszego szacunku z wprowadzenia podatku w ten obszar będzie znacznie więcej.</u>
          <u xml:id="u-198.2" who="#PoselJozefGruszka">Kwestia kolejna - zakup towarów dla dzieci. Tutaj z jednej strony rozgraniczenie, pozostawienie 7-procentowej stawki na towary dla dzieci, niemowląt, te podstawowe, a z drugiej strony 22% na zabawki, materiały sportowe czy rekreacyjne - budzi to wątpliwości i będziemy bardzo uważnie patrzeć na to rozgraniczenie. Podkreślamy tylko: nie spieszmy się tak bardzo, jest zobowiązanie podjęte w tym kierunku w negocjacjach z Unią Europejską, ale są przykłady, inne państwa funkcjonujące w Unii Europejskiej obecnie mają znacznie niższe stawki w tym obszarze, nie musimy się więc spieszyć. Myślę, że jest jeszcze pora na rozmowy i niekoniecznie musimy w obszarze towarów dla dzieci i niemowląt zajmować pierwsze miejsce czy starać się o palmę pierwszeństwa. Możemy te sprawy bardzo spokojnie rozpatrzyć.</u>
          <u xml:id="u-198.3" who="#PoselJozefGruszka">Kolejna kwestia - zrównanie VAT na usługi turystyczne, ogólnie mówiąc, podmiotów krajowych i zagranicznych. Myślę, że to jest dobry pomysł, dobra regulacja, bo nawet nie tylko w zakresie fiskalnym, ale również w zakresie konkurencji nastąpi pewne zrównanie i będzie można tutaj mówić o tym, że podmioty krajowe i zagraniczne mają równe uprawnienia w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-198.4" who="#PoselJozefGruszka">Kolejne rozwiązanie proponowane przez rząd, które dotyczy usług importowych, szczególnie tych budzących duże wątpliwości, chociażby know-how. Są to rzeczy, które dzisiaj nie tylko budzą wątpliwości, można wręcz powiedzieć, że tam dochodzi do ogromnych nadużyć. Szczególne rozwiązania w tym zakresie będą mogły uchronić z jednej strony nasz budżet przed niepotrzebnymi wydatkami, a z drugiej strony przed wyprowadzaniem pieniędzy przez podmioty zagraniczne, które bardzo zręcznie opanowały ten proceder, a przecież jest on bardzo szkodliwy dla gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-198.5" who="#PoselJozefGruszka">Kwestia kolejna to sprawa związana z terminem odliczeń - 60 dni i 25 dni. Dobrze, że jest to rozgraniczenie, że ci, którzy zapłacili faktury, będą mogli, na swój wniosek, co prawda, oczekiwać zwrotu po 25 dniach. Jednak gdy przysłuchuję się debacie i wypowiedziom moich szacownych przedmówców, zastanawiam się, czy nie warto by się zastanowić się nad takim rozwiązaniem, i myślę, że możemy o tym mówić w Komisji Finansów Publicznych, pracując nad tym, jeżeli faktury nie zostały zapłacone, jeżeli ten VAT jest tylko przerzucony na fiskusa, mówiąc skrótowo, to czy w ogóle tego zwrotu dokonać. Myślę, że to jest pomysł, który tutaj warto, przepraszam za określenie, kupić i zastanowić się nad nim podczas prac w Komisji Finansów Publicznych.</u>
          <u xml:id="u-198.6" who="#PoselJozefGruszka">Na pewno te 60 dni należałoby sprowadzić do minimum z tego względu, że polskiej gospodarce, polskim podmiotom gospodarczym ciągle brakuje pieniędzy na ten ruch i tutaj ta przyspieszona wypłata będzie oczekiwana, ale w takim stopniu, jeżeli to jest możliwe, to będzie ją można wyegzekwować.</u>
          <u xml:id="u-198.7" who="#PoselJozefGruszka">Kwestia kolejna - korekta, którą będzie można nanosić, też jest w moim pojęciu dobrym rozwiązaniem, bo rzeczywiście jeżeli gdzieś coś nie zafunkcjonowało, to warto na to zwrócić uwagę. Zwrot podatku bez ograniczeń dla podmiotów, które prowadzą sezonową produkcję. To też jest nowe rozwiązanie i, wydaje się, warte podkreślenia i realizacji.</u>
          <u xml:id="u-198.8" who="#PoselJozefGruszka">Kwestia akcyzy na energię elektryczną. Myślę, że w komisji doprecyzujemy ten dosyć jasny zapis. Przepraszam, nie chcę mówić nic złego na żadnego z ministrów finansów w tym momencie, ale ministrowi finansów trzeba bardzo mocno patrzeć na ręce. Nie dlatego, żeby coś próbował, że tak powiem, podprowadzić, ale ze względu na to, że jak mu brakuje, to stara się poprzez rozporządzenie znaleźć możliwość i znowu kogoś obciążyć. Myślę, że warto o tym pamiętać, bez względu na to, który minister funkcjonuje na Świętokrzyskiej, bo okazja czyni, no, nie powiem kogo, ale...</u>
          <u xml:id="u-198.9" who="#GlosZSali">(Złodzieja.)</u>
          <u xml:id="u-198.10" who="#PoselJozefGruszka">Nie, nie chciałem tego powiedzieć. Proszę tu nie dopowiadać za mnie. Trzeba doprecyzować to w ustawie, a faktem jest, że na dzisiaj nie mamy rozporządzenia i będziemy tego rozporządzenia oczekiwać w Komisji Finansów Publicznych. Myślę, że jak pracę zaczniemy, to już pierwszego dnia będziemy mieli do dyspozycji to rozporządzenie.</u>
          <u xml:id="u-198.11" who="#PoselJozefGruszka">Zmian porządkujących jest dużo, jak choćby kwestia opon, bieżnikowania, napraw ogumienia i sprawa stawki - z 7 na 22%. Uważam, że to też wymaga krytycznego spojrzenia. Nie są to duże pieniądze w tym zakresie, a mimo to na pewno będą budziły kontrowersje.</u>
          <u xml:id="u-198.12" who="#PoselJozefGruszka">Kwestia remontu budynków. Może się warto zastanowić nad wskaźnikiem 30% i czy nie powiedzieć, że wartość początkowa może być inna. Z drugiej strony nie można dopuszczać też do tego, że pod pojęciem remont będą się kryły nie wiadomo jak daleko idące działania w tym zakresie. Dlatego ta wartość początkowa musi być dosyć jasno określona.</u>
          <u xml:id="u-198.13" who="#PoselJozefGruszka">Myślę, że opóźnienie tego projektu jest związane z, powiedziałbym, dyskusją, czy VAT na budownictwo ma być wprowadzony, czy nie. Dobrze się stało, że rząd odstąpił od tej propozycji, nie z tego względu, że tu chodzi o jakieś zachowania polityczne. Myślę, że wszyscy w tej Izbie dojrzeli do tego, żeby powiedzieć wprost: jeżeli VAT na budownictwo i materiały budowlane, mam tu na myśli zarówno materiały, jak i usługi, zostałby podniesiony, tak jak to było zamierzane, to dochody z tego obszaru znacznie by się zmniejszyły. A przecież wcale nam nie chodzi o to, żeby dochody były mniejsze, tylko żeby były większe.</u>
          <u xml:id="u-198.14" who="#PoselJozefGruszka">Koleżanki i koledzy zabierający przede mną głos mówili, zresztą pani minister też do tego nawiązywała, że rozwiązania podatkowe winny być proste. Mnie się też tak wydaje, ale bardzo często zdarza się, że deklaracje bardzo się rozmijają z rozwiązaniami. Przyczyn tego jest dużo, natomiast system podatkowy w dalszym ciągu jest skomplikowany i pewnie jeszcze długo takim pozostanie.</u>
          <u xml:id="u-198.15" who="#PoselJozefGruszka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego będzie głosował za przekazaniem tej propozycji do dalszych prac w Komisji Finansów Publicznych. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-198.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Proszę o zabranie głosu pana posła Janusza Lisaka, Unia Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#PoselJanuszLisak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Unii Pracy w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym. Projekt ten, jak podano w uzasadnieniu, ma na celu zwiększenie wpływów budżetowych, bo przecież wszyscy wiemy, że sytuacja finansów państwa jest tragiczna i wszyscy wiemy, że jest to wina nie obecnie rządzącej koalicji, ale prawicy, która rządziła poprzednio. (Wesołość na sali, oklaskli)</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#GlosZSali">(Coś nowego byście wymyślili, towarzyszu.)</u>
          <u xml:id="u-200.2" who="#PoselJanuszLisak">Prawica, jak zwykle, wita to już śmiechem i nie ma się co dziwić, ponieważ zawsze stare przysłowie mówi, że jak sytuacja jest beznadziejna, to ludzie się śmieją. A do tej beznadziejnej sytuacji właśnie prawica doprowadziła finanse publiczne.</u>
          <u xml:id="u-200.3" who="#PoselJanuszLisak">Oprócz efektu zwiększenia wpływów budżetowych ten projekt ma również inne, bardzo cenne właściwości. Po pierwsze, porządkuje prawo. Po drugie, uszczelnia system, a przez to zapewnia poprawę ściągalności. Dzięki temu, miejmy nadzieję, zostaną zlikwidowane liczne patologie, które w obecnym systemie podatkowym zakorzeniły się dość mocno i z którymi przez lata poprzednie rządy niestety nie potrafiły sobie poradzić. Miejmy nadzieję, że również dzięki temu przedłożeniu w tej materii nastąpi istotna poprawa.</u>
          <u xml:id="u-200.4" who="#PoselJanuszLisak">Jeśli oceniać merytorycznie propozycje, które tu są zawarte, jest kilka z nich, które wymagają szczególnej uwagi, kilka z nich, które trzeba uznać za szczególnie cenne. Za takie rozwiązanie trzeba przyjąć na przykład objęcie podatkiem VAT usług, polegających na udzieleniu licencji. Wiemy, że, po pierwsze, dostosuje to nasz system prawny do systemu obowiązującego w Unii Europejskiej, a przecież do tej Unii systematycznie zmierzamy. Wiemy również, że rozwiązanie to zamknie furtkę, która dotychczas jest bardzo skutecznie i powszechnie wykorzystywana do omijania podatku VAT, gdyż pod pretekstem sprzedaży licencji sprzedawane są konkretne dobra, jak na przykład programy komputerowe czy inne tego typu wartości. To dobrze, bo - tak jak powiedziałem na wstępie - patologie należy tępić i każdy krok w tym kierunku należy uznać za krok właściwy.</u>
          <u xml:id="u-200.5" who="#PoselJanuszLisak">Podobnie, Wysoki Sejmie, trzeba spojrzeć na kwestie rozszerzenia podstawy opodatkowania w przypadku usług turystyki wyjazdowej na rzecz podmiotów krajowych z siedzibą za granicą. Obecnie mamy taką sytuację, że przedsiębiorstwa turystyczne, zajmujące się kwestią turystyki o krajowym kapitale i mające siedzibę w kraju, płacą VAT od całości obrotu. Natomiast te, które mają siedzibę za granicą, płacą VAT wyłącznie od prowizji. Stwarza to warunki nieuczciwej de facto konkurencji i to konkurencji niesprzyjającej polskim przedsiębiorstwom. To dobrze, że wreszcie, jeśli chodzi o problem ochrony polskich przedsiębiorstw turystycznych, rząd zaczyna robić kroki w dobrym kierunku. Szkoda, że tak późno. Może gdyby to było zrobione wcześniej, gdyby to zrobiły poprzednie rządy, to polskie firmy turystyczne miałyby się lepiej, a z podatków, które płacą, może więcej pieniądzy zasiliłoby kasę i dziura budżetowa byłaby mniejsza. Ale dobrze, że choć w tym momencie mamy to rozwiązanie i miejmy nadzieję, że podobnych, uszczelniających system i promujących nasze rodzime przedsiębiorstwa kroków rząd koalicji SLD-PSL-Unia Pracy będzie przedsiębrał więcej.</u>
          <u xml:id="u-200.6" who="#PoselJanuszLisak">Również ważny i pozytywnie oceniany przez Klub Parlamentarny Unii Pracy jest w projekcie ustawy zapis dotyczący wydłużenia terminu zwrotu podatku VAT do 60 dni. Po pierwsze, ten dłuższy termin eliminuje możliwości nadużyć, bo umożliwia organom skarbowym kontrolę, kontrolę na zasadzie tzw. krzyżowej, porównania informacji płynącej z różnych stron. To bardzo dobrze, bo tak jak powiedziałem, patologie trzeba niszczyć, bo one, jeżeli są zostawiane, niszczą niestety finanse publiczne.</u>
          <u xml:id="u-200.7" who="#PoselJanuszLisak">Można by tych pozytywnych elementów w tej ustawie wymienić więcej. Będziemy o tym dyskutować w trakcie prac Komisji Finansów Publicznych. Niemniej w imieniu klubu Unii Pracy muszę stwierdzić, że przedłożenie rządowe budzi również nasze wątpliwości. Przede wszystkim nie mamy przekonania, czy objęcie podatkiem akcyzowym energii elektrycznej będzie dobre dla polskich przedsiębiorstw. Wiemy o tym, że polskie przedsiębiorstwa niestety wykazują w swojej działalności wysoką tzw. energochłonność. W związku z tym byłoby naturalne - przez zwiększenie, choćby poprzez akcyzę, kosztów energii - wymuszenie na nich ograniczenia tego niekorzystnego zjawiska i przez to zwiększenie konkurencyjności. Natomiast obawiamy się, czy wprowadzenie tego w tej chwili, kiedy mamy recesję i na rynku krajowym, i na rynku zewnętrznym, nie doprowadzi do upadku polskich przedsiębiorstw, bo przecież z dnia na dzień nie da się tej energochłonności ograniczyć. Oczekujemy, że rząd przedstawi stosowne symulacje, które te wątpliwości rozwieją, bo gdybybyśmy przy okazji pozyskiwania niebagatelnych kwot - są to kwoty od 1,15 do 2,3 mld zł, a więc dla budżetu bardzo istotne - mieli doprowadzić do upadku licznych polskich przedsiębiorstw i gdyby to miało skutkować wzrostem bezrobocia, a pośrednio oczywiście spadkiem wpływów podatkowych do budżetu, to wtedy ta operacja może się okazać nieuzasadniona. Oczekujemy od rządu stosownych obliczeń.</u>
          <u xml:id="u-200.8" who="#PoselJanuszLisak">Kwestią innego kalibru, ale dla Unii Pracy niezmiernie ważną, jest propozycja wprowadzenia 20-procentowego podatku VAT od zabawek i sprzętu sportowego dla dzieci. Rozumiemy trudną sytuację budżetową, wiemy, że to nie obecna koalicja spowodowała konieczność cięć. Wiemy, że odpowiedzialność za te niepopularne kroki ponosi prawica, która zrujnowała budżet państwa, rządząc nieudolnie przez cztery lata, ale równocześnie mamy świadomość, że prawidłowy rozwój fizyczny, prawidłowy rozwój emocjonalny dzieci wymaga otwartego dostępu do zabawek, do sprzętu sportowego, tak aby te dzieci mogły mieć radosne i normalne dzieciństwo. W związku z tym nasuwa się pytanie: Czy ten zysk, który został zapisany w projekcie ustawy, te dwieście milionów, to jest kwota warta ryzyka, jakie tutaj się podejmuje? Obawiamy się, czy nie będzie tak, że gdy wprowadzimy VAT na sprzęt sportowy, na zabawki, to czy w wielu polskich rodzinach, które przecież są rodzinami biednymi, które dotknięte są licznymi, koniecznymi, ale niestety nieprzyjemnymi cięciami, których już dokonaliśmy, nie zabraknie pieniędzy na to, co dla dziecka jest podstawą, na piłkę, którą się gra na boisku, na rower, na którym się rozwija kondycję, dba się o rozwój fizyczny, na gry, które pozwalają rozwijać się dziecku intelektualnie.</u>
          <u xml:id="u-200.9" who="#PoselJanuszLisak">Jesteśmy otwarci na dyskusję. Oczekujemy, że rząd przedstawi argumenty pozwalające przekonać nas, że nie będzie ujemnych skutków, bo gdyby te ujemne skutki, które przed chwilą przynajmniej częściowo ze względu na brak czasu wymieniłem, miały zaistnieć, to w przekonaniu Unii Pracy to rozwiązanie nie jest warte poparcia. Przecież wielokrotnie mówiliśmy: dajmy dzieciom zabawki po to, żebyśmy później nie musieli wydawać pieniędzy na tzw. środki przymusu, kiedy poprzez patologiczne różnego rodzaju zdarzenia dzieci zejdą z tej prostej drogi, na której wszyscy chcielibyśmy je widzieć. Tak jak powiedziałem, nie odrzucamy tego w sposób demagogiczny, ale oczekujemy od rządu odpowiednich stanowisk, odpowiednich analiz, które nas przekonają. Jeżeli tych stanowisk nie będzie, nie bardzo widzę szansę, aby Unia Pracy mogła to rozwiązanie poprzeć.</u>
          <u xml:id="u-200.10" who="#PoselJanuszLisak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Biorąc pod uwagę to, co przedstawiłem w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy, mogę stwierdzić, że generalnie popieramy ten projekt i będziemy głosować za skierowaniem go do Komisji Finansów Publicznych, aby w dalszej procedurze został on poprawiony i uchwalony. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Pan poseł Luśnia, Liga Polskich Rodzin.</u>
          <u xml:id="u-201.2" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#PoselRobertLusnia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jest rzeczywiście chyba wielkim sukcesem to, że już po dwóch miesiącach, ale rozumiem, że to z okazji zbliżających się świąt, przewodniczący Komisji Finansów Publicznych pan poseł Czerniawski zauważył, że rząd nie dostarcza przepisów wykonawczych do ustaw i powiedział, że najwyższy czas i pora, żeby tę brzydką tradycję zmienić. Mam nadzieję, że również Prezydium Sejmu nie będzie dopuszczało już pod obrady Wysokiej Izby projektów, które nie zawierają projektów przepisów wykonawczych.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#PoselRobertLusnia"> Bo przecież jest przerażające, jeżeli w dniu dzisiejszym słyszymy z ust pani minister Ożóg, że akcyza na energię elektryczną produkcji krajowej ma wynieść 25%, a w imporcie 40%. Jeżeli weźmiemy projekt ustawy i przeczytamy w nim, że minister będzie mógł to dowolnie kształtować, w zależności od tego, jak będą wykonywane założenia ustawy budżetowej, jaki będzie przebieg realizacji budżetu państwa, jaka będzie sytuacja gospodarcza państwa, a nawet, jak będzie to uzależniał od stosowanych praktyk i przepisów Unii Europejskiej, to mówienie, że ta akcyza ma wynieść tylko 2 grosze, jest chyba jakimś nieporozumieniem, bo jest uzależniona w tym wszystkim li tylko i wyłącznie od widzimisię pana ministra. I na to zgodzić się nie możemy.</u>
          <u xml:id="u-202.3" who="#PoselRobertLusnia">Energia elektryczna w Polsce będzie jeszcze bardzo długo potrzebna. Polska jest krajem rozwijającym się i jako kraj rozwijający się na jednostkę produktu krajowego brutto na pewno będzie zużywała więcej energii niż kraje wysoko rozwinięte. Dopóki nie dogonimy tych krajów, energia elektryczna w Polsce powinna być tania, bo to jest szansa rozwoju Polski, a wprowadzanie akcyzy powoduje to, że będzie tylko i wyłącznie droższa. I to hamuje polską gospodarkę. Nie można w tej chwili wprowadzać akcyzy tylko i wyłącznie dlatego, że pan premier Belka powiększył dziurę budżetową, ale o tym na końcu.</u>
          <u xml:id="u-202.4" who="#GlosyZSali">(Co? Co?)</u>
          <u xml:id="u-202.5" who="#PoselRobertLusnia">Tak, panowie posłowie z SLD, pan premier Belka powiększył dziurę budżetową w roku 2002. To udowodnię na końcu. Pozwolicie, za moment.</u>
          <u xml:id="u-202.6" who="#PoselRobertLusnia">Nie do przyjęcia dla Ligi Polskich Rodzin jest również to, że z tego samego powodu mają ucierpieć nasze dzieci.</u>
          <u xml:id="u-202.7" who="#GlosZSali">(To już mówiliśmy.)</u>
          <u xml:id="u-202.8" who="#PoselRobertLusnia">Wiem, że SLD to mówiło. Liga Polskich Rodzin też to mówi, niemniej jednak to rząd SLD-UP-PSL przedłożył projekt, z którego wynika, że cierpieć miałyby polskie dzieci.</u>
          <u xml:id="u-202.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-202.10" who="#PoselRobertLusnia"> Mam nadzieję, że do tego nie dojdzie.</u>
          <u xml:id="u-202.11" who="#PoselRobertLusnia">Pragnę również zwrócić uwagę Wysokiej Izby, że zwrot podatku VAT po 60 dniach nie spowoduje, tak jakby to chciało ministerstwo, zniknięcia patologii z polskiego obrotu gospodarczego. Bo przecież izby skarbowe, urzędy skarbowe i całe Ministerstwo Finansów przez lata nic w tej sprawie nie robiły. Bo gdyby robiły, to takie sytuacje, jak z ośmiornicą łódzką, nie miałyby miejsca. Natomiast wprowadzenie zwrotu podatku VAT po 60 dniach na pewno powiększy zatory płatnicze w polskim obrocie gospodarczym.</u>
          <u xml:id="u-202.12" who="#PoselRobertLusnia">Na koniec trochę arytmetyki dla tych, którzy nie rozumieją, na czym polega powiększenie dziury budżetowej przez pana premiera Belkę. W roku 2002 budżet polski jest obciążony kwotą 4 762 741 tys. zł tylko i wyłącznie z powodu radosnej twórczości pana premiera między 8 a 13 listopada tego roku. Co więcej, ta radosna twórczość pana premiera doprowadziła do tego, że budżet - czyli my wszyscy, wszyscy podatnicy w Polsce - jest narażony dodatkowo na stratę 340 mln zł. Wynika to z tego, że pan premier zawarł umowę z Narodowym Bankiem Polskim, w odniesieniu do której zastosowano niekorzystne oprocentowanie. Oprocentowanie to jest w chwili obecnej o 3,75% wyższe niż koszt kredytów dolarowych na świecie. Jeżeli uwzględnimy, że dotyczy to kwoty ponad 2 mld zł, to okaże się, że straty tylko z tego tytułu w budżecie Polski wyniosą w roku 2002 ponad 340 mln zł. Macie państwo odpowiedź na pytanie, kto tak na prawdę jest winien, że powiększa się dziura budżetowa. Taka jest wymowa arytmetyki i taka jest wymowa liczb. Jeżeli chcecie państwo dyskutować z faktami, to trudno.</u>
          <u xml:id="u-202.13" who="#PoselRobertLusnia">W związku z powyższym Liga Polskich Rodzin wnosi o odrzucenie projektu w całości. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-202.14" who="#komentarz">(Oklaski, poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-202.15" who="#GlosZSali">(Oddać procenty.)</u>
          <u xml:id="u-202.16" who="#PoselAntoniMacierewicz">(Oddajcie procenty.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#PoselAntoniMacierewicz">(Możemy pożyczyć.)</u>
          <u xml:id="u-203.3" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-203.4" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Przechodzimy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-203.5" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Państwo posłowie, zapisała się duża grupa posłów do zadania pytań. Pozwólmy tym posłom, panie pośle Macierewicz, zadać pytania.</u>
          <u xml:id="u-203.6" who="#PoselAntoniMacierewicz">(Tak jest, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-203.7" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-203.8" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Pan poseł Piotr Mateja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#PoselPiotrMateja">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowna Pani Minister! Wszyscy na tej sali jesteśmy przeciwko podwyższaniu podatków. Wiemy, że każde podwyższenie podatków schładza gospodarkę. Chcielibyśmy, żeby podatki były niskie, ale sytuacja w kraju jest taka, jaka jest, i wymusza pewne działania. Jest to zrozumiałe. Rozumiem, że podatek akcyzowy w wysokości 2 gr od 1 kWh pomnożony przez 115 TWh daje kwotę 2,3 mld zł wpływu do budżetu. Jest to kwota znaczna i na pewno budżet takiej kwoty potrzebuje. Jest to zrozumiałe. Powiedziała pani jednak, że kwotę wynikającą z tych 2 gr mają zapłacić producenci.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#PoselPiotrMateja">Rozumiem, że cena energii w Polsce nie osiągnęła jeszcze poziomu cen światowych. Rozumiem, że ceny i węgla kamiennego, i paliw płynnych, i gazu, i energii elektrycznej są niższe niż w Europie i na świecie. Wiemy również, że około 70% produkcji energii elektrycznej pochodzi ze spalania węgla kamiennego. Pani minister wie, że w roku przyszłym górnictwo podniesie ceny węgla dla energetyki prawdopodobnie o około 7%.</u>
          <u xml:id="u-204.2" who="#PoselPiotrMateja">Dzisiaj cena węgla wskaźnikowego wynosi 145 zł, w roku przyszłym będzie wynosiła 155 zł. Wiemy, że nie da się tego przenieść na ceny energii dla odbiorcy finalnego. A zatem dochody producentów energii drastycznie spadną. Dzisiaj średnia cena energii elektrycznej - loco elektrownia czy elektrociepłownia - wynosi około 15-16 gr za kWh, a dla elektrowni bez kontraktów długoterminowych około 10-11 gr za KWh. Podwyżka zatem ceny o 2 gr to jest kilkanaście procent, nawet do 20%. Spowoduje to stratę dla producentów energii, dla wytwórców.</u>
          <u xml:id="u-204.3" who="#PoselPiotrMateja">Znamy skądinąd program rządu zakładający, że w najbliższej przyszłości najpierw będą prywatyzowani wytwórcy, to znaczy najpierw będą poszukiwać inwestorów strategicznych i rząd będzie sprzedawał pakiety akcji elektrowni i elektrociepłowni. Również w pierwszej kolejności elektrownie będą sprzedawane na giełdzie. Jak można sprzedać zakład, który wykaże stratę? Zarówno przełożenie węglowe, jak i akcyza spowodują bowiem, że nasze firmy, nasze elektrownie, elektrociepłownie po prostu będą wykazywały duże straty. Nie da się ich dobrze sprzedać. Po drugie, nasza energetyka wymaga wielkich nakładów finansowych. Przecież to właśnie elektrownie potrzebują pieniędzy, nakładów na odbudowę swoich mocy. Nasze najnowsze elektrownie mają po około 15 lat.</u>
          <u xml:id="u-204.4" who="#PoselStanislawStec">(Panie marszałku, to nie jest pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-204.5" who="#PoselPiotrMateja">Już reasumuję. Sądzę, że podatek akcyzowy nie może być w cenie energii loco elektrownia. Pani minister jest znanym ekspertem, cenionym w energetyce, jeżeli chodzi o sprawy finansowe, i dlatego apeluję: podatek akcyzowy powinien być przełożony na klienta finalnego. Przecież w cenie papierosów jest akcyza i płaci to palacz, w cenie paliw płynnych jest akcyza i płaci to konsument benzyny, czyli my, którzy jeździmy samochodami, w cenie samochodów jest akcyza i płaci ten, kto kupuje samochód. Nie może ktoś, kto produkuje blachę czy lakier samochodowy, płacić z tytułu akcyzy od sprzedaży samochodów. Po prostu akcyzę ma zapłacić ostatecznie klient. Przecież w naszych rodzinnych gospodarstwach zużywamy rocznie tylko około 2 tys. kWh energii elektrycznej. Gdybyśmy to pomnożyli przez 2 gr, to wyniosłoby to 40 zł rocznie. To nie jest wielki problem i rodziny to wytrzymają. Apeluję, aby podatek akcyzowy był płacony przez wszystkich. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Państwo posłowie, rozumiem napięcie związane z czasem, który upływa, ale Wysoka Izba nie ograniczyła w tym punkcie czasu przewidzianego na zadawanie pytań. W związku z tym mogę tylko zwrócić się z apelem do kolejnych kilkunastu posłów, którzy zapisali się w celu zadania pytań, aby możliwie treściwie zadawali pytania, ponieważ większością głosów na posiedzeniu Konwentu Seniorów postanowiliśmy, że dziś w nocy zakończymy procedowanie. Będzie to bardzo uciążliwe, jeśli będziemy nadużywać czasu, na przykład w takim punkcie jak pytania. Tak więc bardzo proszę o wewnętrzną dyscyplinę.</u>
          <u xml:id="u-205.2" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Pan poseł Grzegorz Dolniak.</u>
          <u xml:id="u-205.3" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Pozwolicie państwo, że zamknę i tak już bardzo długą listę zadających pytania, o ile nie będzie już żadnych zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-205.4" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Nie widzę zgłoszeń. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-205.5" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Lista pytających jest zamknięta.</u>
          <u xml:id="u-205.6" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#PoselGrzegorzDolniak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pani Minister! Postaram się streścić. Co prawda rząd wycofał się z podwyżki stawki VAT na materiały i niektóre usługi budowlane, ale znalazł inne wyjście. W projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym projektodawca w art. 7 po ust. 2d dodaje ust. 2e. Intencją projektodawcy jest ograniczenie zwolnienia w odniesieniu do budynków będących towarami używanymi w rozumieniu ustawy. Proponuje się nie stosować zwolnienia do budynków remontowanych, ulepszonych, jeżeli wydatki na ich ulepszenie stanowiły co najmniej 30% ich wartości początkowej. Obecnie zwolnione z VAT są towary używane będące budynkami, jeżeli sprzedawca nie miał prawa do odliczenia podatku przy ich nabyciu, a od zakończenia budowy upłynęło 5 lat. Mam pytanie: Na jakiej podstawie wyliczono owe 30%, które ma przesądzić o ograniczeniu co do zwolnienia? Przecież niejednokrotnie, biorąc pod uwagę obecne ceny materiałów i usług budowlanych, osiągnięcie pułapu 30% wartości początkowej jest możliwe nawet przy wstępnym zaawansowaniu prac remontowych. Czy ograniczenie to nie spowoduje poszerzenia szarej strefy usług budowlanych w remontowanych budynkach, jako że dokumentowanie fakturami wydatków wyższych niż w granicach owych 30% narazi inwestora na straty w momencie sprzedaży remontowanej nieruchomości?</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#PoselGrzegorzDolniak">Wreszcie drugie pytanie w sprawie ograniczenia stosowania stawki 7% w opodatkowaniu towarów dla dzieci. Powołując się na trudną sytuację budżetową i tzw. uszczelnienie systemu podatkowego - chociaż nie wiem, o jakie uszczelnienie może tutaj chodzić - przewiduje się likwidację stawki 7% i wprowadzenie stawki 22% na m.in. następujące towary dla dzieci: łyżwy oraz buty z łyżwami, rowery i pojazdy dziecięce, narty i sanki, zabawki i gry towarzyskie. Rozumiem, że zabawki i gry towarzyskie to z tego prozaicznego powodu, że tym teoretycznie mogą bawić się i dorośli. Ale jak to się ma do ogólnie głoszonej potrzeby rozwoju ogólnofizycznego dzieci i zapewnienia prawidłowego rozwoju fizycznego młodego pokolenia Polaków. Po redukcji liczby godzin wychowania fizycznego w szkołach jest to kolejny krok do ograniczenia motorycznego rozwoju dzieci i młodzieży, nie mówiąc już o jakimkolwiek ich usportowieniu. Czy jedyną dyscypliną sportową, w której będziemy się specjalizować, będą biegi przełajowe bosonogich i skromnie przyodzianych zawodników, wzorem afrykańskich biegaczy? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-206.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Pan poseł Andrzej Aumiller.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#PoselAndrzejAumiller">Panie Marszałku! Pani Minister! Mam takie pytania. Pierwsze: Czy pani osobiście nie uważa, że w związku z kłopotami budżetowymi, które mamy, powinniśmy wywołać popyt, bo cały czas dławimy podatkami popyt, a więc gospodarka się nie będzie rozwijać i nie będą wpływały podatki od firm? To jest pierwsza sprawa.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-208.2" who="#PoselAndrzejAumiller">Drugie pytanie: Czy VAT na zabawki nie spowoduje negatywnych skutków, za które przyjdzie nam zapłacić za parę lat? A dlaczego? Przecież wiemy dobrze - i pani była młoda, i ja byłem młody - że w młodym wieku jest burza hormonów, a nie ma nic lepszego na burzę hormonów, jak rower, łyżwy, narty, sanki, innego rodzaju zabawy. W związku z tym zapłacimy potem za zniszczenia, za tłumienie różnych rozruchów młodzieżowych i innych rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-208.3" who="#PoselAndrzejAumiller">Następna sprawa to VAT na zabawki, ale jakie? Na kapiszony, na koperytka, na korki wybuchowe, na wieś, na pistolety, na broń, na szable i inne rzeczy, które uczą zabijania i mordowania, jak również na komputerowe gry towarzyskie, nie te, które uczą czegoś porządnego, ale te, które uczą zabijania. I to można podzielić. To wprowadźmy ten VAT rozsądnie i nie róbmy takiego prezentu, bo nie chciałbym wrócić do domu na święta i w czasie wieczerzy wigilijnej usłyszeć od swojej córki, że głosowałem za VAT-em na zabawki na przykład, bo to, co w tej chwili chcemy zrobić, to jest naprawdę nonsens.</u>
          <u xml:id="u-208.4" who="#PoselAndrzejAumiller">Cały czas powiadam: uszczelnijmy granice - to, co właśnie robicie - ograniczmy transfer zysków, badania bilansu przez zachodnie firmy za ciężkie pieniądze. Tak uciekają nam te wszystkie złotówki. Tak więc jest prośba o opamiętanie. Myślę, że pani minister chyba będzie podzielała tę opinię. Na pewno jest matką i docenia zabawki. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-208.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Pan poseł Zbigniew Janowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#PoselZbigniewJanowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani minister przy wprowadzaniu ustawy o podatku od towarów i usług poinformowała Wysoką Izbę, że co prawda w tej ustawie zmiany stawek podatku VAT w budownictwie będą niewielkie, ale rząd poprzedniej kadencji zobowiązał się do tego, że te stawki będą podwyższone najpóźniej do czasu naszego wejścia do Unii Europejskiej. Chciałbym zapytać: Jakie to będą stawki? Czy będzie to stawka VAT wynosząca 22%, czy średnie stawki z innych państw Unii, czy z wybranego kraju. Bo z tego, co wiem, z tego, co wynika z opinii Biura Studiów i Ekspertyz, stawki te nie są jednolite we wszystkich krajach Unii Europejskiej. Czy będzie to jedna czy różne stawki - inna na materiały budowlane, inna na mieszkania socjalne, inna na mieszkania komercyjne, a jeszcze inna na usługi? Chciałbym też zapytać, czy rząd zamierza wprowadzić nowe stawki VAT w budownictwie w drodze rozporządzenia i czy ustawa przewiduje takie delegacje.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#PoselZbigniewJanowski">Proszę panią minister o informację, do czego tak naprawdę zobowiązał się rząd Jerzego Buzka, z czego to wynikało, z jakich dyrektyw czy ustaw, i czy są możliwe renegocjacje tych zapisów. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Pani poseł Zyta Gilowska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#PoselZytaGilowska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Mam kilka pytań związanych przede wszystkim z trybem i procedurami wprowadzania podatków. Nie ulega dla mnie wątpliwości - nawiązuję do wypowiedzi mojego poprzednika - iż podatków nie można nakładać w drodze rozporządzenia. Konstytucja nie pozostawia tu żadnych wątpliwości. Jedynie akt rangi ustawowej może nakładać podatki oraz określać przedmiot i stawki podatkowe. W związku z tym mam następujące pytania. Rozumiem, że to jest sytuacja utrwalona jakimś fatalnym obyczajem, ale czy nie wydaje się pani minister czymś dziwnym, iż np. stawkę VAT określa się w istocie, klasyfikując towary i usługi. Klasyfikacja podporządkowuje towar i usługę określonej stawce. Jest to bez wątpienia niezgodne z konstytucją.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#PoselZytaGilowska">Pytanie drugie: Czy nie wydaje się pani minister dziwne, iż dzisiaj prowadzimy dyskusję o tym, że w rozporządzeniu określi się stawkę podatkową w podatku akcyzowym w odniesieniu do energii elektrycznej? Zrozumiałam z przedłożenia rządowego i z uzasadnienia, że kwoty akcyzy w wysokości 1 gr, 2 gr, 1150 mln, 2300 mln były podane przykładowo. Ile to 1,15 razy 2, każdy sobie obliczy i będzie wiedział, że to jest 2300 mln. Innymi słowy, czy my się faktycznie zgadzamy - pytam państwa - na to, żeby w rozporządzeniu określać stawkę podatkową?</u>
          <u xml:id="u-212.2" who="#PoselZytaGilowska">I trzecia kwestia związana z zależnością między wprowadzeniem akcyzy na energię elektryczną a inflacją. Czy rząd przeprowadzał jakieś szacunki w tej sprawie i mógłby nam to objaśnić?</u>
          <u xml:id="u-212.3" who="#PoselZytaGilowska">Czwarta sprawa, ostatnia, to związek między opodatkowaniem podatkiem akcyzowym energii elektrycznej a kosztami prowadzenia działalności gospodarczej. Czy rząd przeprowadzał jakieś rachunki symulacyjne i czy mógłby nam to objaśnić? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Pan poseł Tomasz Markowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#PoselTomaszMarkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dwa pytania. W art. 2 ust. 2 ustawy zakłada się, że akcyzą zostaną objęte po 2-letnim okresie przejściowym licencje i sublicencje udzielone przed wejściem w życie ustawy. Ustawa w związku z tym sankcjonuje działanie prawa wstecz. Jakie konkretnie korzyści dla budżetu może przynieść zapis, że stosuje się instrument tak niekorzystny dla podatników?</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#PoselTomaszMarkowski">I pytanie drugie, bardziej ogólne. Projekt ustawy wprowadza akcyzę na energię elektryczną, na zabawki. Podatek ten podobnie jak inne podwyżki i obciążenia, które są przewidziane w nowym budżecie, dotknie tak naprawdę wszystkich, a często najbiedniejszych. Rząd w przypadku energii elektrycznej tłumaczy, że jest to rocznie dla przeciętnego podatnika kwota niewielka, bo wynosząca ok. 30 zł. Jest to jednak przecież jedno z wielu nałożonych przez budżet obciążeń, a wszystkie te obciążenia należy rozpatrywać łącznie. Zbiera się milion do miliona, żeby łatać dziurę budżetową, ale czy ktoś jest nam w stanie powiedzieć, ile tak naprawdę sumarycznie zapłaci przeciętna rodzina za wszystkie zmiany w projektowanym budżecie? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Poseł Stanisław Rydzoń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#PoselStanislawRydzon">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoki Sejmie! Ponieważ stwierdzam sprzeczność między dotychczasowym zapisem art. 19 ust. 3 pkt 1 ustawy o p.t.u. a wnioskowaną zmianą zapisu ust. 3b i 3c tego artykułu, mam takie pytanie do pani minister. Czy obowiązek zapłaty należności za faktury VAT będący według noweli warunkiem obniżenia kwoty podatku należnego dotyczy tylko korekt deklaracji VAT-7, czyli comiesięcznych, czy też dotyczy także rozliczeń bieżących w sytuacji, gdy podatnik nie żąda zwrotu różnicy podatku. Mam dość szerokie uzasadnienie tego, ale to nie w tym momencie. Teraz są pytania. Pytam, dlatego że moim zdaniem brakuje w noweli stosownej zmiany w ust. 3 pkt 1 w art. 19 ustawy.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#PoselStanislawRydzon">Pytanie drugie mam takie. Jakie klasyfikacje statystyczne usług będą stosowane dla celów podatku VAT po 31 grudnia 2001? Jak wiemy, dotychczas była to klasyfikacja usług. Chodzi mi o to, czy będzie PKWiU. To jest dość istotne z uwagi na opodatkowanie różnych form działalności, m.in. podawania alkoholi na dyskotekach.</u>
          <u xml:id="u-216.2" who="#PoselStanislawRydzon">I wreszcie pytanie trzecie: Dlaczego w dodanym do art. 7 ust. 2e - chodzi o towary używane - ustalono kwotę nakładów na środki trwałe w wysokości tylko do 30% wartości początkowej, co podlega obowiązkowi zapłaty podatku VAT w przypadku sprzedaży środków trwałych? Dlaczego o tym mówię? Ponieważ dotychczas taka sprzedaż była zwolniona z VAT. Podam tylko przykład: jeśli środek trwały wart jest 100 tys., a nakłady poczynione wynoszą 30 tys. i środek ten sprzedaje się za 100 tys., to VAT trzeba będzie naliczać od 100 tys. Dlatego uważam, że jest to niesłuszne. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Proszę o zabranie głosu posła Zdzisława Podkańskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#PoselZdzislawPodkanski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pytanie do pani minister. W pkt. 7 mówi się o tym, że w projekcie ustawy przewiduje się podwyższenie stawki VAT z 3% do 22% na meble. Sam opis jest dla mnie niejasny, bo podaje się w nim, że dotyczy to bardzo drogich mebli, np. skórzanych z niewielkimi ozdobami, oraz innych wyrobów skórzanych, brązowniczych, z porcelany itd. Nie ma czasu na objaśnienia, ale tak się złożyło w moim życiu, że miałem styczność z rękodziełem ludowym i artystycznym przez wiele lat. Wydaje mi się, że jest to po prostu nieprecyzyjne, niefachowo napisane uzasadnienie albo też wiąże się to ze złym pojmowaniem rękodzieła ludowego i artystycznego.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#PoselZdzislawPodkanski">Kolejny punkt dotyczy poruszanej już kwesti, czyli zabawek. Wśród zabawek są zabawki ekologiczne, zabawki wykonywane ręcznie, wykonywane z drewna, zajmuje się tym cała Żywiecczyzna i Podhale. Czy czasem przy okazji tej nowelizacji, podwyższając podatek VAT z 7% do 22%, nie spowodujemy likwidacji tej części zabawkarstwa?</u>
          <u xml:id="u-218.2" who="#PoselZdzislawPodkanski">Trzecie pytanie. Kiedy mówimy o meblach, to musimy pamiętać o tym, że są jeszcze meble z wikliny, które wymagają przede wszystkim pracy ręcznej. W tych krajach, w których miałem przyjemność przebywać, a do których czasem chcemy równać, nazywa się często rękodziełem te wyroby, w których jest odpowiedni wsad pracy ręcznej. W tym przypadku każdy, kto się cokolwiek w tym orientuje, wie, że w wikliniarstwie, w produkcji mebli i innych wyrobów nie obędzie się bez pracy ręcznej; chodzi o odpowiednią jej proporcję w stosunku do innej obróbki. Bardzo proszę o odpowiedź na te trzy pytanie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Pan poseł Wiesław Okoński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#PoselWieslawOkonski">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Chodzi mi o ograniczenie odliczania podatku VAT o podatek od oleju napędowego oraz gazu zużywanego do samochodów osobowych oraz innych o ładowności do 500 kg. W uzasadnieniu czytamy, że powyższe budzi protesty podatników używających do napędu samochodów benzynę. Tak, budzi to protesty, ale dlatego że wprowadzono ten podatek, a nie dlatego że czują się oni pokrzywdzeni. Tak więc jest to tu źle sformułowane. W związku z tym mam pytania do pani minister: Czy ministerstwo zdaje sobie sprawę z tego, że dla wielu małych przedsiębiorców samochód jest podstawowym narzędziem pracy? A może uważa, że jest on czymś ekskluzywnym, a nie narzędziem pracy? Co będzie z tymi, którzy zamontowali instalację gazową w swoich samochodach, chcac przede wszystkim zmniejszyć koszty swojej działalności? I kolejne pytanie: Po co w takim razie pakiet o przedsiębiorczości, skoro wprowadzamy tego typu podatek VAT? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Pan poseł Antoni Stryjewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#PoselAntoniStanislawStryjewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przewiduje się, że 2 mld zł wpłynie jako dochód z akcyzy nałożonej na energię elektryczną. Ile z tych 2 mld zł będzie pochodziło od ludności, a ile od podmiotów gospodarczych? Jak to wpłynie na funkcjonowanie przedsiębiorstw, zwłaszcza na ich koszty funkcjonowania, na ich konkurencyjność? O ile zdrożeją ceny artykułów, w tym tak podstawowych jak chleb? A więc w jakiej mierze podatek akcyzowy wpłynie na prąd, na inflację, a następnie na wysokość stopy procentowej kredytu, ustalanej - przypomnę - przez Radę Polityki Pieniężnej w oparciu o wysokość inflacji? Czy rząd może przedstawić dziś skalę zatorów płatniczych, gdy zwrot podatku VAT następuje po 25 dniach? Czy rząd może przedstawić konsekwencje dla obrotu gospodarczego, gdy zwrot VAT będzie następował po 60 dniach? Ile czasu zajęło izbom skarbowym rozwikłanie machinacji czynionych na podatku VAT przez tzw. łódzką ośmiornicę, w której operacjach brali udział urzędnicy skarbowi? O ile wzrosną koszty funkcjonowania urzędów skarbowych w związku z wydłużeniem terminu zwrotu podatku VAT oraz w związku z kontrolami krzyżowymi? Dziękuję pięknie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Poprosimy o odpowiedzi panią minister Irenę Ożóg.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowIrenaOzog">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na wstępie chciałabym podziękować wszystkim klubom za w gruncie rzeczy pozytywną ocenę projektu ustawy. Pewne zarzuty czy pewne uwagi wymagają wyjaśnienia w trakcie prac Komisji Finansów Publicznych, a niekoniecznie dzisiaj, zwłaszcza gdy pytania są bardzo szczegółowe. Oczywiście mogłabym udzielić tych wyjaśnień dzisiaj, ale myślę, że godzina nie starczyłaby na to. Wobec powyższego zwrócę uwagę tylko na kilka kwestii.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowIrenaOzog">Szanowni Państwo! Wszyscy - zarówno panie i panowie posłowie, jak też rząd, a także ja osobiście - mamy rozdartą duszę, kiedy się zastanawiamy nad tym, jakie funkcje powinien pełnić podatek i jaki powinien być, by był on strawny dla przedsiębiorcy, a nie dla urzędnika skarbowego. Otóż podatek w swej istocie jest narzędziem fiskalnym. Jego podstawowy cel to cel fiskalny, a nie inny. Jeżeli podatki obarczamy celami społecznymi, ochroną rodziny, różnymi innymi stymulacjami, zachętami do inwestycji itd., to mnożą nam się ulgi, zwolnienia, zróżnicowane stawki, wyłączenia, komplikacje, kłopoty, interpretacje, klasyfikacje itd. Wobec powyższego trudno oczekiwać od tak skomplikowanego systemu, że nie będzie on budził wątpliwości czy sporów z organami podatkowymi. A dzisiaj państwo macie rozbieżne poglądy. Z jednej strony zarzuty, że przepisy tego podatku, o którym dzisiaj mówimy, są trudne, są skomplikowane, a z drugiej strony sugestie, żeby np. podzielić zabawki na słuszne i niesłuszne i w zależności od tego, czy są to zabawki pożądane czy niepożądane zróżnicować stawkę tego podatku. Mam odwagę się przyznać do tego, że się tego nie mogę podjąć, bo to, co jest dla jednego dziecka słuszne, zasadne dla jego rozwoju, dla innego nie jest. Złotego środka znaleźć nie można. Kiedy mówiłam tutaj o tych zabawkach i o tych towarach dla dzieci, to zaznaczyłam, że z pewnym żalem o tym mówię, iż proponujemy takie wprowadzenie; wybieraliśmy najmniejsze zło, jeśli można mówić, że jest zło mniejsze lub większe, wyszukując zabawki. Proszę państwa, przecież nasz - ciągle powtarzam: nasz - poprzedni rząd zdecydował o tym, że stawka podstawowa podatku 22% będzie nałożona na wszystkie produkty dla dzieci, także na wózki, pieluszki, środki higieny, rajstopy, odzież, czapki - na wszystko. My, biorąc pod uwagę, że odzież, że obuwie to są podstawowe produkty, podstawowe towary, nie chcemy i nie zaproponowaliśmy podwyższenia na 22% stawki na te towary. Natomiast oczywiście to do Wysokiej Izby należy, czy na te towary, które tutaj wymieniliśmy, zostanie podwyższona stawka, czy nie.</u>
          <u xml:id="u-224.2" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowIrenaOzog">Jeśli wolno, połączę ten problem z innym pytaniem, które zostało tutaj zadane przez pana posła Janowskiego, a dotyczy budownictwa. Jakie stawki na budownictwo, czy będą zróżnicowane stawki na materiały czy usługi, czy będą wprowadzone te stawki w drodze rozporządzenia. Szanowni państwo, w stanowisku negocjacyjnym we wrześniu 1999 r. rząd zdecydował o wprowadzeniu na budownictwo mieszkaniowe stawki podstawowej 22%, na wszystkie usługi budowlane i na wszystkie towary. Wyjątek, jaki jest dopuszczalny stawki obniżonej, dotyczy budownictwa socjalnego, które w Polsce jest marginesem, jeżeli w ogóle ono jeszcze gdzieś jest. Bo tbs, czli budowanie budynków mieszkalnych przez towarzystwa budownictwa społecznego to nie jest w polskich warunkach żadne budownictwo socjalne. To jest oczywiście dla osób, które mają odpowiednio wysokie dochody.</u>
          <u xml:id="u-224.3" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowIrenaOzog">Czy będą jakiekolwiek stawki wprowadzane w drodze rozporządzenia? Nie. Oczywiście zgadzam się ze wszystkimi tutaj wypowiedziami, w tym z wypowiedziami np. pani poseł Gilowskiej w kwestiach rozporządzeń. Rozporządzenie nie jest źródłem prawa i nie może wprowadzać obciążeń podatkowych. Natomiast czym innym jest wprowadzenie obciążenia podatkowego, a czym innym zmniejszenie ciężaru podatkowego. W związku z czym, zgodnie zresztą także z wykładnią Trybunału Konstytucyjnego, przedmiot, podmiot, stawki, ulgi, zwolnienia mają być, zgodnie z art. 217, rzeczywiście w drodze ustawy wprowadzone. Ja myślę, że my do takiego stanu idealnego kiedyś dojdziemy. Przyznam, że chciałabym, żeby tak było, natomiast życie jest tylko życiem, w związku z czym minister finansów ma delegację do obniżania stawek podstawowych, nie do nakładania ciężarów podatkowych. Nakładanie danin, tak się zaczyna przepis art. 217, a tutaj tę daninę zmniejsza się w rozporządzeniu. Było to przedmiotem orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego także w przypadku akcyzy. Trybunał Konstytucyjny dokonał wykładni, że obniżanie stawek podstawowych określonych w ustawie może być dokonane w drodze rozporządzenia. I wyjaśnienie. Nie jest normą - w szczególności mogę mówić o działce, za którą odpowiadam - w prawie podatkowym, a w każdym razie ma nie być normą, czy nie powinno być normą, aby akt podstawowy przychodził do Wysokiej Izby bez aktu wykonawczego, tak jak jest w przypadku dzisiaj akcyzy, bo do tego, co było przy PIT, to ja nie chcę wracać, ale uważam, że tam nie było naruszenia przepisów. Natomiast, proszę państwa, 19 grudnia, czyli dwa dni temu, minister finansów podpisał rozporządzenie w sprawie podatku akcyzowego. To rozporządzenie będzie zmienione, w związku z tym nie było co państwu po prostu pokazać. Ono 19 grudnia zostało podpisane i to rozporządzenie z 19 grudnia będzie zmienione. Ze swej strony składam deklarację, że na pierwsze posiedzenie komisji poświęcone tej nowelizacji to rozporządzenie zostanie paniom i panom posłom dostarczone.</u>
          <u xml:id="u-224.4" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowIrenaOzog">Drugi taki problem ważny, który wynika z dzisiejszej dyskusji, to jest kwestia licencji czy sublicencji. Rzeczywiście w samej ustawie o podatku od towarów i usług takiej definicji nie ma. Nie wiem, czy powinna być. Jeżeli powinna być, to jesteśmy gotowi przywołać tę definicję z innych dziedzin prawa, ale na użytek ustawy o podatku od towarów i usług nie wydaje się zasadne wprowadzenie definicji, jeśli jest takowa w innej gałęzi prawa, w Prawie autorskim. Wobec tego można oczywiście dyskutować, czy należy przenieść stamtąd tę definicję, czy też należy odwołać się, tak jak wtedy, gdy mówimy o darowiźnie, nie wprowadzamy definicji specjalnej, mówimy o umowie i nie wprowadzamy definicji specjalnej, mówimy o sprzedaży, co jest podstawową czynnością opodatkowaną tym podatkiem, a nie wprowadzamy do tej ustawy definicji z art. 535 Kodeksu cywilnego. Odwołujemy się też do innych dziedzin prawa. Natomiast przyznaję, że podzielam poglądy zgłoszone przez pana posła Chlebowskiego w zakresie pewnych kwestii dotyczących złożoności podatku od towarów i usług. Tę złożoność tu w dziś rozpatrywanym projekcie staramy się trochę ograniczyć, na tyle na ile to jest możliwe. Ale, panie pośle, przyznaję, że również przeczytałam artykuł pana Gwiazdowskiego w ˝Gazecie Wyborczej˝ i mam zamiar, jeśli czas pozwoli, do tego artykułu się odnieść. Wiele kwestii jest interesujących.</u>
          <u xml:id="u-224.5" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowIrenaOzog">Wreszcie kolejną sprawą, i chyba ostatnią z takich podnoszonych, no nie, przedostatnią z podnoszonych przez większość dyskutantów to jest kwestia zasady kasy czy memoriału w rozliczeniu podatku. Otóż, szanowne panie posłanki i panowie posłowie, wydaje się, że wprowadzenie jako zasady odliczania VAT naliczonego tylko w przypadku zapłaty jest nie do przyjęcia, bo blokowałoby przedsiębiorczość. Przecież to, co my proponujemy, to jest inna zasada, że jeżeli jest podatek zapłacony, to zwrot tego podatku, nadwyżki podatku naliczonego nad należnym następuje w ciągu 25 dni. Jeżeli nie jest zapłacony, bo z różnych powodów zapłacony być nie może, także z powodu zatorów płatniczych, to mówimy - 60 dni, bo urząd musi zbadać, bo jeżeli jest zapłacony, zwraca z urzędu, jeżeli nie, to 60 dni na zbadanie. 60 dni to nie jest długi okres. Przeciętny okres, zwracam się do pana posła Luśni, to jest 90 dni. Tak że ja nie zgadzam się, proszę mi wybaczyć, z tezą tutaj postawioną, że 60-dniowy okres nic nie załatwi w podatku od towarów i usług, bo łódzka ośmiornica, bo długotrwałość postępowania. Otóż my mamy tutaj inny problem, my mamy tutaj problem formy wygaszania zobowiązań, bo jeżeli my mamy tylko do czynienia z zapłatą, z zapłatą w sensie ruchu pieniądza, ja jestem panu posłowi coś tam winna i płacę za pośrednictwem rachunku bankowego czy bezpośrednio, jeśli prawo mi na to pozwala, a przecież to jest podstawowa, ale nie jedyna forma wygaszania zobowiązań. A gdzie potrącenia, a gdzie kompensaty, a gdzie wszystkie inne prawem cywilnym dopuszczone formy wygaszania zobowiązań? Dlaczego w ciągu 60 dni? Skąd się brała ośmiornica m.in.? Stąd, że wzajemne kompensaty i cesje wierzytelności odbywały się w całym łańcuszku, więc trzeba było tę cesję zbadać i te rozwiązania skontrolować, co nie jest łatwe. 60 dni to jest też okres niedługi. Zresztą w pierwotnej wersji, ja osobiście przygotowując ten projekt, wychodziłam z terminem 90-dniowym.</u>
          <u xml:id="u-224.6" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowIrenaOzog">I ostatnia ważna taka sprawa, która była tutaj podnoszona, to jest sprawa tych budynków i budowli używanych. Skąd 30% wydatków na ulepszenie? Otóż chciałoby się, żeby każdy podatek nie był podatkiem tylko dla siebie, czy rozwiązania przyjęte nie były tylko dla tego podatku. 30% wydatków na ulepszenie środka trwałego to jest kategoria przyjęta z podatku dochodowego od osób prawnych i od osób fizycznych, z dwóch podatków. Więc wydaje się, że nie ma powodu, żeby dla VAT była inna granica, dla dochodowego inna granica, bo ten podatnik musiałby koronkę tkać, i byłoby to na pewno rękodzieło ludowe, aby sprawdzić, czy rzeczywiście prawidłowo rozlicza się z fiskusem. A o co tutaj chodzi? Chodzi tutaj o taką oto sytuację, że przecież jeżeli podatnik ulepsza budynek - czyli przeprowadza nie remont, bo remont nie ma tutaj nic do rzeczy, ulepszenie to jest inwestycja na istniejącym obiekcie - to jeśli takie ulepszenie przeprowadza dla siebie, na swój użytek, na użytek własnej działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu VAT-em, to przecież nie grozi mu żadna sankcja, bo on przy ponoszeniu wydatków na te cele potrąca sobie podatek naliczony w nabytych usługach czy towarach. Natomiast jeżeli taka inwestycja jest dokonywana w celach szybkiego obrotu, to nie ma uzasadnienia, żeby działo się tak, iż kupuje się ruinę, co jest dość częstym zjawiskiem, nakłada się na nią nie 30%, ale 300% tej wartości, odbiera się podatek naliczony zawarty w tej inwestycji, a następnie sprzedaje się bez podatku. Proszę państwa, to jest idealna okoliczność, która pozwala dobrze zarobić na podatku od towarów i usług. Na podatku się ma nie zarabiać. Podatek się niestety ma płacić.</u>
          <u xml:id="u-224.7" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowIrenaOzog">Czy ten podatek od tych budynków i budowli ma zastąpić VAT w budownictwie mieszkaniowym? Absolutnie nie. My mówimy o tym, że rząd się wycofał. A kiedy będzie próbował wprowadzić czy będzie występował o VAT w budownictwie mieszkaniowym? Sądzę, że na wiosnę z takim projektem się tutaj pojawimy. Na wiosnę. Ale nie mówię, że ten podatek zaraz wejdzie. Proszę państwa, jestem zwolenniczką długiego vacatio legis, w związku z czym jak będzie uchwalone vacatio legis roczne czy dłuższe, to wcale źle nie będzie. Natomiast mówiąc o podatku w budownictwie mieszkaniowym 22% (taki będzie podatek docelowy, ponieważ do tego, jak powiedziałam, w stanowisku z września 1999 r. nasz rząd - mówiąc: nasz rząd, mam na myśli polski rząd - się zobowiązał w negocjacjach z Unią Europejską), równocześnie musimy mówić o tym, że przecież w tych pracach studialnych i nie tylko, bo również w dyskusji mówiliśmy także o dotacjach dla inwestorów indywidualnych - takich dotacjach, które miały spowodować zwrot ciężaru nałożonego przez wzrost podatku. Sprawa nie jest taka prosta z innego względu. Nie wiem, czy państwo wszyscy wiecie, bo przecież nie każdy się wszystkim interesuje, ale parlament w 2000 r. przyjął ustawę o pomocy publicznej. Ta ustawa o pomocy publicznej, która obowiązuje od 1 stycznia tego roku, jest jedną z najbardziej restrykcyjnych ustaw w Europie. Ona odbiera wiele możliwości pomocy i wcale się nie odnosi do konkretnej sytuacji gospodarczej w naszym kraju. Została przyjęta na poziomie niezwykle ostrym. Ale jest prawem obowiązującym i należy tego prawa przestrzegać.</u>
          <u xml:id="u-224.8" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowIrenaOzog">Żeby już nie przedłużać wystąpienia, dla uspokojenia państwa, a w szczególności pana posła Podkańskiego, który zgłaszał pytania dotyczące opodatkowania towarów będących rękodziełem, odpowiem tak: Tylko na jedną grupę towarową podnosi się podatek z 3 na 22%, tylko na meble. Być może uzasadnienie jest niefortunne, bo pokazuje, gdzie jeszcze są możliwości jakby łączenia artyzmu ze zwykłą sztancą, przepraszam za takie określenie, niemniej jednak na początek proponujemy podwyższyć stawkę tylko na meble.</u>
          <u xml:id="u-224.9" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowIrenaOzog">Wreszcie chciałabym odnieść się do wystąpienia pana posła Matei w zakresie ustanowienia podatnika podatku akcyzowego od energii elektrycznej. Otóż znam te materiały i dziękuję za wyrazy uznania; powiem nieskromnie, że rozumiem problemy energetyki. Odpowiem tak: Producenci, którzy pracują, funkcjonują w polskich warunkach, są w znacznym stopniu objęci kontraktami terminowymi i ograniczeniami taryfowymi, są jedyną grupą, która może być ustanowiona podatnikiem, bo tam są rezerwy zabezpieczające przed nieuzasadnionym wzrostem cen dla ostatecznego odbiorcy. Nie chcę tutaj rozwijać tematu, ale przyznaję, że temat rozpoznałam również na styku skutków stosunków producent - PSE SA, gdzie, proszę mi wierzyć, rezerwy są duże.</u>
          <u xml:id="u-224.10" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowIrenaOzog">Teraz szybciutko, jednym zdaniem, spróbuję odpowiedzieć na pytania poszczególnych panów posłów.</u>
          <u xml:id="u-224.11" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowIrenaOzog">Na pytania pana posła Matei odpowiedziałam. Na pytanie pana posła Dolniaka też.</u>
          <u xml:id="u-224.12" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowIrenaOzog">Na pytanie pana posła Aumillera - to jest pytanie osobiste - czy uważam, że podatki dławią popyt, odpowiadam, że podatki są jednym z instrumentów, które mogą mieć wpływ na popyt, ale podatki nie są od kreowania popytu. Podatki są od płacenia. My podatków nie musimy kochać. Dawno filozofowie powiedzieli: podatków nie trzeba kochać, trzeba je płacić. Chyba że ktoś je kocha od strony, powiedzmy, teoretyczno-praktycznej, to wtedy może się nimi zajmować z przyjemnością.</u>
          <u xml:id="u-224.13" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowIrenaOzog">Jeżeli chodzi o pytanie pani poseł....</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Tomasz Nałęcz)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Pani minister, nie chciałbym wywierać na panią presji, ale Sejm ma jeszcze 10 punktów porządku dziennego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowIrenaOzog">Jeżeli pan marszałek zwolni mnie z odpowiedzi...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Nie, nie. Prosiłbym tylko o nieprzypominanie pytań, bo posłowie, którzy je zadali, pamiętają je.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowIrenaOzog">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowIrenaOzog">Na uwagę pana posła Markowskiego, że przy opodatkowaniu licencji mamy do czynienia z działaniem prawa wstecz, odpowiem, że zdecydowanie nie zgadzam się z taką tezą. Nie mamy do czynienia z działaniem prawa wstecz. Przeciwnie, mamy do czynienia z wprowadzeniem vacatio legis dwuletniego na dostosowanie swoich interesów. Gdybyśmy uznali, że każda zmiana przepisów podatkowych jest działaniem prawa wstecz w odniesieniu do umów już istniejących, to nigdy niczego nie zmienilibyśmy, bo przecież życie gospodarcze toczy się bez zwracania uwagi na to, kiedy jakieś zmiany w systemie podatkowym mogą nastąpić.</u>
          <u xml:id="u-229.2" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowIrenaOzog">Na pytanie pana posła Rydzonia o klasyfikacje VAT-owskie odpowiem, że prawdą jest, iż klasyfikacja przesądza o ciężarze podatkowym. Klasyfikacja jest regulowana aktem podustawowym. Trwają bardzo intensywne prace - do końca pierwszego kwartału powinny być zakończone - nad przełożeniem klasyfikacji SWW na PKWiU. Będziemy próbować wnosić je, wprowadzać je do ustawy. Czy to się uda, w tej chwili trudno mi powiedzieć, bo jeszcze nie znam wyniku tego przełożenia.</u>
          <u xml:id="u-229.3" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowIrenaOzog">Na pytanie pana posła Okońskiego, który zwrócił uwagę, że chyba jest nieporozumieniem to, iż proponujemy niemożność odliczania VAT-u przy nabyciu gazu i oleju napędowego w przypadku samochodów osobowych, zamiast może wycofać się z wcześniejszej regulacji dotyczącej niemożności takich odliczeń w przypadku samochodów benzynowych, odpowiem, że prawo podatkowe nie może być prawem śmiesznym. Uważam, że w owym czasie, kiedy to ograniczenie wprowadzono, zapomniano najzwyczajniej, że są samochody, które jako paliwa używają gazu czy oleju napędowego, i nie wprowadzono tego ograniczenia. Natomiast zapewniam pana posła Okońskiego, że używanie gazu i oleju napędowego jest z całą pewnością i ekologicznie, i cenowo konkurencyjne w porównaniu z innymi paliwami.</u>
          <u xml:id="u-229.4" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowIrenaOzog">To byłyby chyba wszystkie pytania, które zostały tutaj zadane. Jeżeli nie w pełni zaspokoiłam państwa oczekiwania, to myślę, że okazja do pełniejszych, szerszych wyjaśnień będzie w trakcie prac Komisji Finansów Publicznych. Tymczasem serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-229.5" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowIrenaOzog">Panie marszałku, proszę mi pozwolić jeszcze tylko na jedno zdanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Ależ bardzo proszę, pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowIrenaOzog">Ponieważ jesteśmy w okresie przedświątecznym, w imieniu kierownictwa Ministerstwa Finansów i swoim własnym pragnę złożyć państwu najlepsze życzenia świąteczne - zdrowych, spokojnych świąt bez podatków, szczęśliwego Nowego Roku i dobrego miesiąca kwietnia, kiedy podatki trzeba przynieść do urzędu skarbowego. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-231.2" who="#GlosZSali">(Brawo, brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Wysoki Sejmie! Okazuje się, że nie tylko wytrzymałość posłów jest określona, ale i mikrofonów.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#GlosZSali">(Mikrofon nie działa.)</u>
          <u xml:id="u-232.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dlatego mówię, że przecież nie działa.</u>
          <u xml:id="u-232.3" who="#PoselZdzislawPodkanski">(Panie marszałku, może ja skorzystam, dopóki nie naprawią.)</u>
          <u xml:id="u-232.4" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Pan poseł Podkański.</u>
          <u xml:id="u-232.5" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#PoselZdzislawPodkanski">Rozumiem, że brakuje czasu i mam bardzo gorącą prośbę do pani minister o odpowiedź na piśmie. Czy zabawki ludowe wykonane według tradycyjnych wzorów, z naturalnych surowców i tradycyjnymi sposobami będą wyłączone z podwyższenia podatku VAT? Niewyłączenie, praktycznie rzecz biorąc, położy nam tę dziedzinę, która jest chlubą w konkurencji z innymi państwami. Świadczy o tym chociażby Muzeum Zabawkarstwa Polskiego. Bardzo prosiłbym panią minister przy okazji, żeby ci, którzy przygotowują tego typu materiały, najpierw tam pojechali, zobaczyli, a będą inaczej myśleli. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Wyczerpaliśmy listę osób zapisanych do głosu w dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-234.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-234.3" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-234.4" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy jeszcze na tym posiedzeniu w bloku głosowań. Miałem zapisane: dziś, ale takiej deklaracji nie mogę złożyć.</u>
          <u xml:id="u-234.5" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Informuję, że właściwe komisje przedłożyły sprawozdania o stanowiskach Senatu w sprawie ustaw o zmianie ustaw: ustawy Kodeks pracy, ustawy o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów, ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz innych ustaw, ustawy o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej, ustawy o uprawnieniach do bezpłatnych i ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego, ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym oraz innych ustaw, ustawy o organizacji i trybie pracy Rady Ministrów oraz o zakresie działania ministrów oraz innych ustaw, a także ustawy Prawo wodne.</u>
          <u xml:id="u-234.6" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Sprawozdania te zostały paniom i panom posłom doręczone odpowiednio w drukach nr 175, 180, 192, 178, 179, 191, 189 oraz 188.</u>
          <u xml:id="u-234.7" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące rozpatrzenie tych sprawozdań.</u>
          <u xml:id="u-234.8" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na zastosowanie klauzuli z art. 50 ust. 5 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-234.9" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, proponuje, aby w łącznych dyskusjach nad sprawozdaniami z druków nr 180 i 192, a także nad sprawozdaniami z druków nr 178, 179 i 191 oraz w dyskusjach nad pozostałymi dodanymi punktami Sejm wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i koła.</u>
          <u xml:id="u-234.10" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-234.11" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-234.12" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dodane punkty rozpatrzymy kolejno po zakończeniu dyskusji nad sprawozdaniem komisji o stanowisku Senatu w sprawie nowelizacji ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym.</u>
          <u xml:id="u-234.13" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 11. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Infrastruktury oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym (druki nr 160 i 161).</u>
          <u xml:id="u-234.14" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Zbigniewa Janowskiego.</u>
          <u xml:id="u-234.15" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewJanowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W związku z upływającym w dniu 31 grudnia 2001 r. terminem obowiązywania planów zagospodarowania przestrzennego, które zostały uchwalone przed 1995 r., grupa posłów skierowała do Sejmu projekt zmiany ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym. Senat wprowadził do uchwalonej przez Sejm ustawy dwie poprawki. Pierwszą połączone Komisje: Infrastruktury oraz Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, w imieniu których mam zaszczyt i przyjemność przemawiać, proponują przyjąć. Proponowana przez Senat poprawka nr 1 uwzględnia fakt zobowiązania organów gminy do sporządzenia dokumentów określonych w ustawie z 7 lipca 1994 r. jako studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, a nie - jak uchwalił Sejm - kierunków rozwoju gminy. Tak jak powiedziałem, pierwszą poprawkę komisje proponują przyjąć, drugą natomiast proponują odrzucić.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewJanowski">Informuję Wysoką Izbę, opierając się na konsultacjach z kancelarią premiera i kancelarią prezydenta, iż istnieje duże prawdopodobieństwo, że dzisiaj uchwalona ustawa ma szanse być opublikowana jeszcze w tym roku, a więc przed upłynięciem terminu ważności dotychczasowych planów. To znaczy, że ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, z mocą obowiązywania od 1 stycznia. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i koła.</u>
          <u xml:id="u-236.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-236.3" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Jako pierwszego proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego Hertla z Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#PoselJerzyHertel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Poselskiego Platformy Obywatelskiej pragnę przedstawić stanowisko klubu w sprawie poprawek Senatu do ustawy o zmianie ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym. Poprawki Senatu mają charakter techniczno-porządkowy, zatem klub Platformy Obywatelskiej będzie głosował zgodnie ze stanowiskiem przyjętym na posiedzeniu połączonych Komisji: Infrastruktury oraz Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, zgadzając się w całości z uzasadnieniem przedstawionych przez pana posła sprawozdawcę wniosków. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Szczepańczyka z Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#PoselJozefSzczepanczyk">Panie Marszałku! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego przeanalizował poprawki zgłoszone przez Senat oraz zapoznał się ze sprawozdaniem połączonych Komisji: Infrastruktury oraz Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej. Uznając zasadność propozycji zgłoszonych na wspólnym posiedzeniu komisji, Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego w głosowaniu poprze zaproponowane wnioski przyjęte przez komisje. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego Czerwińskiego z Klubu Parlamentarnego Ligi Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#PoselJerzyCzerwinski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Ligi Polskich Rodzin będzie głosował zgodnie ze wskazówkami połączonych komisji. Chciałbym zwrócić uwagę na tok procedowania, jeśli chodzi o poprawkę ujętą w pkt. 1. Otóż poprawka ta wynika z przekłamania, które znalazło się jeszcze w piśmie prezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast. To przekłamanie przechodziło przez kolejne czytania i dopiero przed trzecim czytaniem zostało zauważone przez jednego z posłów, o którym tutaj pan sprawozdawca nie wspomniał. Dzięki temu można było w Senacie to oczywiste przekłamanie skorygować. Dziękuję państwu.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Renatę Rochnowską z Klubu Parlamentarnego Samoobrona RP.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#PoselRenataRochnowska">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałabym powiedzieć, że Klub Parlamentarny Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej będzie głosował również za przyjęciem 1. poprawki Senatu ze względu na to, że jest to poprawka techniczna i że tak ustaliliśmy na posiedzeniu połączonych komisji infrastruktury i samorządu terytorialnego. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję bardzo pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Wyczerpaliśmy listę posłów zapisanych do głosu.</u>
          <u xml:id="u-244.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-244.3" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-244.4" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Do głosowań nad uchwałą Senatu przystąpimy dzisiaj w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-244.5" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 12. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy (druki nr 169 i 175).</u>
          <u xml:id="u-244.6" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji panią poseł Renatę Szynalską.</u>
          <u xml:id="u-244.7" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#PoselSprawozdawcaRenataSzynalska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Senat na swoim posiedzeniu 19 grudnia wniósł 6 poprawek do uchwalonej przez Sejm ustawy Kodeks pracy. Cztery z nich to poprawki porządkowe, poprawki redakcyjne, a dwie to poprawki merytoryczne. Komisja na dzisiejszym posiedzeniu zaopiniowała pozytywnie 5 poprawek - 4 poprawki redakcyjne i 1 merytoryczną, i zaproponowała, aby 1 poprawkę odrzucić.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#PoselSprawozdawcaRenataSzynalska">Skupię się tylko na tej poprawce, która dotyczy art. 2 ust. 3. Obecnie ta poprawka zawiera regulację przejściową. Senat utrzymał, owszem, przyjętą przez Sejm zasadę umożliwiającą kobiecie będącej w ciąży w dniu wejścia ustawy w życie dokonanie wyboru pomiędzy skorzystaniem z urlopu macierzyńskiego w wymiarze dotychczasowym, dłuższym, i z urlopu w wymiarze krótszym; jest to wprowadzone w nowelizacji. Ale intencją Senatu w tej poprawce jest pewna modyfikacja tej sytuacji, ponieważ z mocy samej ustawy kobieta miałaby prawo do dłuższego urlopu, a w przypadku zamiaru skorzystania z wymiaru krótszego prawo takie przyznawane byłoby na jej wniosek. Na posiedzeniu komisji odbyła się na ten temat dyskusja. Część posłów, która głosowała za utrzymaniem propozycji Sejmu, uważała, że jest to propozycja lepsza, ponieważ wyraźnie mówi się tam o konieczności przyjęcia przez pracodawcę składanego przez kobietę wniosku o wydłużenie urlopu macierzyńskiego. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i koła.</u>
          <u xml:id="u-246.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-246.3" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Mioduszewskiego z Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#PoselJozefMioduszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego, w którego imieniu mam zaszczyt przemawiać, opowiada się za przyjęciem wszystkich poprawek. Przed chwilą pani poseł Szynalska omówiła te poprawki. Rzeczywiście 5 pierwszych nie budziło kontrowersji. Jeśli zaś chodzi o 6. poprawkę, która dotyczy urlopu macierzyńskiego, różnica między stanowiskiem Sejmu i Senatu polega na tym, że zgodnie z przedłożeniem sejmowym urlop przysługuje pracownicy w dotychczasowym wymiarze urlopu macierzyńskiego, przy czym pracownica powinna się zwrócić z wnioskiem, a pracodawca obowiązany jest się do tego wniosku przychylić się, natomiast Senat uważa, że pracownicy obligatoryjnie należy się urlop macierzyński w dotychczasowym wymiarze, a jeśli zechce ona korzystać z urlopu w nowym wymiarze, powinna się zwrócić z wnioskiem. Podzielamy uzasadnienie Senatu. Zapis przedstawiony przez Senat jest rozwiązaniem lepszym, korzystniejszym dla pracownicy; lepiej odzwierciedla ochronną funkcję norm Kodeksu pracy.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#PoselJozefMioduszewski">Stąd też opowiadamy się za przyjęciem wszystkich poprawek. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-248.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-248.3" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Do głosowania nad uchwałą Senatu przystąpimy dzisiaj w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-248.4" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Przystępujemy do rozpatrzenia punktów 13. i 14. porządku dziennego:
 13. Sprawozdanie Komisji Zdrowia o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów (druki nr 171 i 180).
 14. Sprawozdanie Komisji Zdrowia o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej, ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, ustawy o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym oraz niektórych innych ustaw, ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym, ustawy Przepisy wprowadzające ustawę Prawo farmaceutyczne, ustawę o wyrobach medycznych oraz ustawę o Urzędzie Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych oraz o zmianie ustawy o zmianie ustawy o zawodzie lekarza oraz o zmianie innych ustaw (druki nr 186 i 192).</u>
          <u xml:id="u-248.5" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Marię Gajecką-Bożek w celu przedstawienia sprawozdania komisji zawartego w druku nr 180.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#PoselSprawozdawcaMariaGajeckaBozek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Do ustawy o zmianie ustawy o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów Senat wniósł 3 poprawki. Dzisiaj Komisja Zdrowia na swoim posiedzeniu rozpatrzyła te poprawki.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#PoselSprawozdawcaMariaGajeckaBozek">Poprawki 1. i 3., nad którymi należy głosować łącznie, komisja zaopiniowała pozytywnie. Poprawka 1. dotyczy zmiany tytułu ustawy, który brzmiałby: o zmianie ustawy o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów oraz ustawy o zmianie ustawy Prawo o ruchu drogowym. Z tą poprawką łączy się 3. poprawka; tam jest odwołanie do ustawy o psychologach, i to dopiero w okresie 6 miesięcy od wejścia w życie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-249.2" who="#PoselSprawozdawcaMariaGajeckaBozek">Poprawkę 2., która mówi o terminie wejścia w życie ustawy o zawodzie psychologa, komisja postanowiła zaopiniować negatywnie. Za przyjęciem poprawki głosowało 5 posłów, przeciw - 11, 3 posłów wstrzymało się od głosu. Senat proponował, aby termin wejścia w życie ustawy o zawodzie psychologa przypadł na 1 stycznia 2003 r.; posłowie po dość burzliwej dyskusji stwierdzili, że zaproponowany przez posłów termin 1 stycznia 2006 r. jest dobry, dlatego że ci, którzy rozpoczynają studia w roku 2001 na wydziale psychologii, już wiedzą, że po skończeniu studiów będą musieli odbyć staż, żeby móc wykonywać zawód.</u>
          <u xml:id="u-249.3" who="#PoselSprawozdawcaMariaGajeckaBozek">To wszystko, co ustaliła komisja. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Władysława Szkopa w celu przedstawienia sprawozdania komisji zawartego w druku nr 192.</u>
          <u xml:id="u-250.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#PoselSprawozdawcaWladyslawSzkop">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Komisja Zdrowia rozpatrzyła uchwałę Senatu zawartą w druku nr 192. Spośród 10 poprawek, które Senat przedstawił do zaopiniowania, poprawce nr 7 nie udziela rekomendacji; jeśli zaś chodzi o pozostałe poprawki, takiej rekomendacji komisja udzieliła.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#PoselSprawozdawcaWladyslawSzkop">Odmowa rekomendacji wynika stąd, że przyjęcie takiej poprawki spowodowałoby wejście w życie ustaw kręgu farmaceutycznego, a to, po pierwsze, uczyniłoby nieważnymi przepisy art. 11 ustawy Prawo farmaceutyczne, które weszły w życie 14 listopada, i uniemożliwiłoby utworzenie urzędu rejestracji leków z dniem 1 stycznia; postawiono zarzut Wysokiej Izbie i rządowi, że nie stworzono warunków do utworzenia takiego urzędu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Sejm postanowił o wysłuchaniu w łącznej dyskusji nad tymi punktami porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i koła.</u>
          <u xml:id="u-252.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-252.3" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Ryszarda Stanibułę z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-252.4" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-252.5" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">To oznacza, że wyczerpaliśmy listę posłów zapisanych do głosu.</u>
          <u xml:id="u-252.6" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Zamykam więc dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-252.7" who="#PoselZbigniewDziewulski">(Moment, chciałbym odnośnie do pkt. 14. Są połączone, w związku z tym...)</u>
          <u xml:id="u-252.8" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Tak, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#PoselZbigniewDziewulski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej mam zaszczyt przedstawić opinię w sprawie zmian w rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej...</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#GlosZSali">(Litości!)</u>
          <u xml:id="u-253.2" who="#PoselZbigniewDziewulski">...ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, ustawy o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-253.3" who="#PoselZbigniewDziewulski">Klub Parlamentarny Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej zajmuje następujące stanowisko:</u>
          <u xml:id="u-253.4" who="#PoselZbigniewDziewulski">Po pierwsze, odnośnie do art. 1 cytowanej wcześniej ustawy dotyczącego zmiany art. 69 ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej - jest to dawno oczekiwane rozwiązanie. Wyprowadzenie z publicznych zakładów służby zdrowia żołnierzy daje nadzieję na właściwe zabezpieczenie zdrowia tak licznej grupy społecznej. Artykuł ten jednak nie precyzuje sposobu leczenia poza tymi zakładami. Stwierdzenie: ˝a w określonych przypadkach˝ powinno być sprecyzowane, a ponieważ tego nie uczyniono, właściwy minister, jak sądzę, winien jak najszybciej wydać akty wykonawcze do tych zmian.</u>
          <u xml:id="u-253.5" who="#PoselZbigniewDziewulski">Po drugie, odnośnie do art. 2, w którym projektodawca proponuje zmianę art. 61 ust. 1 dotyczącą wyprowadzenia żołnierzy zawodowych z publicznych zakładów opieki zdrowotnej do zakładów opieki zdrowotnej podległej ministrowi obrony narodowej - jest to słuszne. Tryb służby w zielonych garnizonach oraz odbywanie ćwiczeń poligonowych stanowi najlepszy tego powód. W związku z przyjęciem tego artykułu pojawi się możliwość leczenia poza zakładami podległymi ministrowi obrony narodowej, czyli w zakładach prywatnych i za granicą. Mówi o tym art. 61 ust. 2.</u>
          <u xml:id="u-253.6" who="#PoselZbigniewDziewulski">Korzystny jest także zapis o wydawaniu produktów leczniczych i wyrobów medycznych wymagającym opieki paliatywnej.</u>
          <u xml:id="u-253.7" who="#PoselZbigniewDziewulski">Po trzecie, są osoby, które odchodzą z wojska, bo wojsko odchodzi od nich. Likwidowane są zielone garnizony lub przenoszone w inne miejsce. Część tych osób nie będzie miała uprawnień do korzystania ze służby zdrowia podległej ministrowi obrony narodowej, a cywilne zakłady opieki zdrowia w tych garnizonach nie istnieją. Dlatego też sądzimy, że powinniśmy się jeszcze tu kiedyś głębiej nad tym zastanowić.</u>
          <u xml:id="u-253.8" who="#PoselZbigniewDziewulski">W związku z tym, że Komisja Zdrowia dzisiaj rozpatrywała poprawki Senatu i poprawki Senatu zdaniem komisji są korzystne, klub Samoobrona rozważał również sposób, w jaki rozpatrzyła to Komisja Zdrowia, i popieramy je. Są to proludzkie poprawki i dlatego będziemy głosować tak, jak proponowała komisja. Komisja Zdrowia rozpatrzyła to właściwie. Tak sądzimy i poprzemy wniosek Komisji Zdrowia. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo dziękuję panu posłowi Zbigniewowi Dziewulskiemu.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Urszulę Krupę z Klubu Parlamentarnego Liga Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#PoselUrszulaKrupa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Ligi Polskich Rodzin w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów.</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#PoselUrszulaKrupa">Liga Polskich Rodzin jest za przyjęciem ustawy z dniem 1 stycznia 2002 r. Jesteśmy przeciwni odraczaniu ustawy, która jest potrzebna nie tylko środowisku psychologów i lekarzy, ale także ludzi korzystających z usług psychologicznych, którzy w chwili obecnej są narażeni na porady osób nieprzygotowanych, bez psychologicznego wykształcenia i wymaganych kompetencji. Odroczenie ustawy umożliwia bezkarność w przypadku popełniania błędów, a nawet uszkodzeń zdrowia czy utraty życia, albo nierzetelnego wykonywania zawodu przez profesjonalnych psychologów, którzy podlegają różnym zaburzeniom psychicznym lub chorobom jak zwykli ludzie. W tej chwili, jak dowodzą naukowcy, ponad 90% chorób określanych jest jako psychosomatyczne, które, jak wynika z nazwy, mają podłoże psychiczne i duchowe. Stąd dziwi stanowisko rządu zmierzającego do oddalenia w czasie wejścia w życie ustawy, która przede wszystkim może chronić ludzi korzystających z porad psychologicznych czy psychiatrycznych, a także tych, którzy są poddawani okultystycznej edukacji medialnej, gdzie propagowane są wróżby, horoskopy i seanse uzdrawiaczy.</u>
          <u xml:id="u-255.2" who="#PoselUrszulaKrupa">Jeszcze raz pragnę przypomnieć Wysokiej Izbie, że demokratyczne państwo prawa jako naczelną wartość powinno stawiać człowieka i jego dobra, które są dla człowieka najcenniejsze, zwłaszcza życie i zdrowie, które powinno, a nawet musi pozostawać pod ochroną konstytucyjną i prawną.</u>
          <u xml:id="u-255.3" who="#PoselUrszulaKrupa">Wobec stanowiska rządu zmierzającego do odkładania wejścia w życie ustawy Liga Polskich Rodzin będzie głosować za przyjęciem poprawek Senatu, a także przeciw odroczeniu ustawy na termin późniejszy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Ryszarda Stanibułę z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#PoselRyszardStanibula">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego, w którego imieniu przemawiam, z dużym niepokojem obserwuje odłożenie w czasie wejścia w życie kolejnej ustawy tak bardzo ważnej i oczekiwanej przez środowisko zawodowe psychologów.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#PoselRyszardStanibula">Zawód psychologa doczekał się ustawy o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów u schyłku III kadencji Sejmu. Jest to ustawa o zasadniczym charakterze, porządkująca prawa i obowiązki psychologów jako korporacji zawodowej oraz regulująca działalność samorządu zawodowego psychologów.</u>
          <u xml:id="u-257.2" who="#PoselRyszardStanibula">Pragnę w tym miejscu podnieść fakt, iż ta ustawa ma charakter szczególny, albowiem nie może ona funkcjonować niejako samotnie, ale poprzez swoją służebność wkomponowuje się ona w funkcjonowanie wielu innych ustaw, aktów prawnych obecnie obowiązujących. Nie będę z tego miejsca przekonywał państwa posłów o potrzebie jej istnienia wśród wielu ważnych rozwiązań ustawowych, gdyż jest to rzecz zgoła oczywista. Przykładem takiej właśnie potrzeby jest skorelowanie jej zapisów z dyspozycją prawa o ruchu drogowym. Niemniej racje przedstawione na kolejnych posiedzeniach Komisji Zdrowia zmuszają mój klub do zrewidowania stanowiska co do potrzeby uchwalenia vacatio legis z terminem przyjętym na posiedzeniu komisji.</u>
          <u xml:id="u-257.3" who="#PoselRyszardStanibula">Pragnę jednocześnie z tego miejsca wyrazić szczególne uznanie dla całej korporacji zawodowej psychologów, wierząc, że rząd w rozsądnym terminie przedłoży Wysokiej Izbie rozwiązania stanowiące implementację przepisów ustawy o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów do prawa unijnego, co pozwoli na jej szybkie przyjęcie w kształcie nieobarczonym niespójnością rozwiązań legislacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-257.4" who="#PoselRyszardStanibula">Wierząc, że temu właśnie celowi służyć będzie przyjęcie wydłużonego vacatio legis, Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego opowie się w głosowaniu za przyjęciem ostatniego w tej sprawie stanowiska sejmowej Komisji Zdrowia. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-258.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-258.3" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Do głosowania nad uchwałami Senatu przystąpimy dzisiaj w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-258.4" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Przystępujemy do rozpatrzenia punktów 15., 16. i 17. porządku dziennego:
 15. Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz o zmianie niektórych ustaw (druki nr 173 i 178).
 16. Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o uprawnieniach do bezpłatnych i ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego oraz o zmianie innych ustaw (druki nr 170 i 179).
 17. Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustaw: o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, Prawo energetyczne, o partiach politycznych, o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej oraz szczególnych uprawnieniach i zadaniach gmin górniczych, o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem administracji publicznej, Prawo telekomunikacyjne, o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego ˝Polskie Koleje Państwowe˝, o spółdzielniach mieszkaniowych, o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, o przebudowie i modernizacji technicznej oraz finansowaniu sił zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2001-2006, o zmianie ustawy o zamówieniach publicznych oraz o utracie mocy ustawy o kasach oszczędnościowo-budowlanych i wspieraniu przez państwo oszczędzania na cele mieszkaniowe (druki nr 185 i 191).</u>
          <u xml:id="u-258.5" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Grzegorza Woźnego w celu przedstawienia sprawozdania komisji zawartego w druku nr 178.</u>
          <u xml:id="u-258.6" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#PoselSprawozdawcaGrzegorzWozny">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Senat wprowadził do ustawy o zmianie ustawy o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz zmianie niektórych ustaw jedną poprawkę. Poprawka ta dotyczy art. 3 ust. 1 pkt 9 i proponuje, aby wyrazy: ˝i spółki prawa handlowego˝ zastąpić wyrazami: ˝spółek prawa handlowego samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej˝. Poprawka Senatu definitywnie i jednoznacznie stwierdza, iż samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej nie dotyczy zasada zamrożenia środków na wynagrodzenia w roku 2002. Komisja Finansów Publicznych wnosi o przyjęcie poprawki Senatu zgodnie z zapisem w druku nr 178. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Aleksandra Czuża w celu przedstawienia sprawozdania komisji zawartego w druku nr 179.</u>
          <u xml:id="u-260.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#PoselSprawozdawcaAleksanderCzuz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z upoważnienia Komisji Finansów Publicznych przedstawiam sprawozdanie zawarte w druku nr 179. Komisja na posiedzeniu w dniu 21 grudnia rozpatrzyła poprawki Senatu przedłożone w uchwale Senatu, druk nr 170, zgłoszone do ustawy o zmianie ustawy o uprawnieniach do bezpłatnych i ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego oraz innych ustaw, uchwalonej przez Sejm w dniu 17 grudnia br.</u>
          <u xml:id="u-261.1" who="#PoselSprawozdawcaAleksanderCzuz">Senat wniósł do ustawy 13 poprawek. Komisja Finansów Publicznych po rozpatrzeniu wniesionych przez Senat poprawek rekomenduje Wysokiej Izbie przyjęcie 8 i odrzucenie 5. Spośród rekomendowanych do przyjęcia 8 poprawek 3 mają charakter merytoryczny, a 5 ma charakter redakcyjny i legislacyjny. Wśród 5 poprawek rekomendowanych do odrzucenia 3 są redakcyjne i legislacyjne oraz 2 merytoryczne i je pokrótce omówię.</u>
          <u xml:id="u-261.2" who="#PoselSprawozdawcaAleksanderCzuz">Poprawka 3. Senatu dotyczy skreślenia pkt. 3 w art. 1b pkt 1, który brzmi: pracownikom firm przewozowych, kolejowych i autobusowych, emerytom, rencistom, w tym zatrudnionym w tej firmie i najbliższym członkom ich rodzin. Ustawa określała wyraźnie, że ten krąg osób jest wyłączony z przepisów tejże ustawy, bowiem te uprawnienia owego kręgu osób regulują odrębne przepisy, a więc dostosowawcze, o stanie organizacyjnym Polskich Kolei Państwowych, PKS i innych przewoźników. Poprawka nr 5 dotyczy zwiększenia ulgi z 78% do 100% przy przejazdach transportem kolejowym i autobusowym dla dzieci i młodzieży dotkniętych inwalidztwem. Komisja rekomenduje odrzucenie tych poprawek. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Zanim poproszę o zabranie głosu następnego sprawozdawcę, chciałbym powiedzieć, że wszystko wskazuje na to, iż głosowania możemy przeprowadzić już o godz. 22.30, jeśli będziemy obradowali tak, jak do tej pory. Dlatego proszę o wyświetlenie tego komunikatu na tablicach, żeby posłowie oczekujący na głosowania byli przygotowani. Wszystko wskazuje na to, że mamy szansę głosować już o 22.30.</u>
          <u xml:id="u-262.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Gruszkę w celu przedstawienia sprawozdania komisji zawartego w druku nr 191.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#PoselSprawozdawcaJozefGruszka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych z druku nr 191 o stanowisku Senatu w sprawie zmiany ustaw: o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, Prawo energetyczne, o partiach politycznych, o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej oraz szczególnych uprawnieniach i zadaniach gmin górniczych oraz o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem administracji publicznej, Prawo telekomunikacyjne, o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego Polskie Koleje Państwowe, o spółdzielniach mieszkaniowych, o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, o przebudowie i modernizacji technicznej oraz finansowaniu sił zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2001-2006, o zmianie ustawy o zamówieniach publicznych oraz o utracie mocy ustawy o kasach oszczędnościowo-budowlanych i wspieraniu przez państwo oszczędzania na cele mieszkaniowe (druk nr 185).</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#PoselSprawozdawcaJozefGruszka">Marszałek Sejmu zgodnie z art. 50 ust. 1 regulaminu Sejmu skierował w dniu 21 grudnia uchwałę Senatu w powyższej sprawie do Komisji Finansów Publicznych w celu rozpatrzenia. Senat w tej sprawie - w odniesieniu do tych 13 ustaw - przedstawia 6 poprawek. W zasadzie dotyczą one dwóch ustaw, dwóch zagadnień, tj. ustawy o partiach politycznych oraz ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. 5 z nich dotyczy ustawy o partiach politycznych, są to poprawki: 1., 3., 4., 5. i 6., poprawka 2. natomiast dotyczy ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.</u>
          <u xml:id="u-263.2" who="#PoselSprawozdawcaJozefGruszka">W poprawce 1. widzimy, że Senat zmierza w kierunku niejako zmniejszenia kary za postępowanie komitetów wyborczych w rozliczeniach finansowych. Wielkość subwencji zmienia się tu też w zależności od wyników uzyskanych w wyborach. Praktycznie rzecz biorąc nad poprawką 1. trzeba głosować łącznie z poprawką 5. Poprawka 2. jest w zasadzie - jak mówiłem - poprawką porządkującą w ustawie o spółdzielniach mieszkaniowych. Jeżeli chodzi o 3. poprawkę, należy nad nią głosować łącznie z poprawką 6. Tu także chodzi o łagodzenie wymogów ustawy o partiach politycznych w odniesieniu wprost do komitetów wyborczych. Poprawka 4. to przesunięcie wejścia w życie ustawy w art. 246 o partiach politycznych na 1 listopada 2002 r. Mówiąc wprost, chodzi tu o nieruchomości, które są zajmowane przez partie polityczne, a właściwie stanowią ich własność. Komisja Finansów Publicznych rekomenduje przyjęcie wszystkich 6 poprawek. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę nie opuszczać mównicy, bo jest pan zapisany jako mówca klubowy, proszę więc od razu skorzystać z tego prawa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#PoselJozefGruszka">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-265.1" who="#PoselJozefGruszka">Wobec tego oświadczam, że Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego będzie głosował za przyjęciem tychże poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Halinę Nowinę Konopkę z Klubu Parlamentarnego Ligi Polskich Rodzin.</u>
          <u xml:id="u-266.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#PoselHalinaNowinaKonopka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na forum tej sali oraz w komisjach odbyła się już batalia w związku ze zmniejszaniem dopłat do ulgowych przejazdów. To jest w zasadzie końcówka. I teraz niepokoi mnie fakt, że po raz drugi została odrzucona poprawka wprowadzająca ulgi, zwiększenie ulg dla dzieci niepełnosprawnych, inwalidów - też mówię o dzieciach. Ja bardzo proszę Wysoką Izbę o przychylenie się do tej, odrzuconej przez komisję, poprawki. Właśnie dlatego, żeby nie uderzać w tych, którzy naprawdę są najsłabsi w naszym społeczeństwie, w dzieci, w rodziny dzieci upośledzonych. Te oszczędności, naprawdę niewielkie w skali państwa, są bardzo duże dla rodzin poszkodowanych. Gdzie indziej możemy się zastanawiać nad cięciami, ale tutaj naprawdę się nie godzi.</u>
          <u xml:id="u-267.1" who="#PoselHalinaNowinaKonopka">Chciałabym prosić pana sprawozdawcę o jaśniejsze wyjaśnienie punktu, który dotyczy poprawki 2.</u>
          <u xml:id="u-267.2" who="#GlosZSali">(Święta idą.)</u>
          <u xml:id="u-267.3" who="#PoselHalinaNowinaKonopka">Ja wiem, że idą święta, ale, proszę pana, święta są dla pana odpoczynkiem, natomiast tu chodzi o coś zupełnie innego, o sprawy trwałe. Chodzi o zbyt szeroko ujęte przez Sejm ograniczenie wyłączenia z nowelizowanej ustawy pracowników firm przewozowych, emerytów i rencistów tych firm oraz najbliższych członków ich rodzin. Ja bym prosiła o wyjaśnienie, gdzie Sejm - i tak okrawając tę ustawę - za szeroko ujął te ulgi, komu za dużo pozwolił dopłacić? Przecież to jest sprawa przewoźnika, który chce albo nie chce udzielić tej ulgi, decyduje, na jakich zasadach, z jakich powodów. To nie jest kwestia budżetu państwa. Jeżeli się mylę, to właśnie proszę o wyjaśnienie. To samo dotyczy osób, na rzecz których wykupiono od przewoźnika legitymacje lub bilety uprawniające do ulgowych przejazdów. Proszę o to wyjaśnienie dlatego, że jest to sprawa np. pracowników wyższych uczelni, którzy podróżują po kraju z wykładami, z zajęciami. Pracują na różnych uczelniach, tych uczelni powstało mnóstwo. Ci ludzie są wykorzystywani i ich wiedza jest wykorzystywana - i to jest zupełnie słuszne. Jeżdżą na zasadzie wykupionych u przewoźników biletów. W jakim zakresie ta nowela, bo jest to dla mnie niejasne, ogranicza te uprawnienia? Jak będzie to wszystko funkcjonowało?</u>
          <u xml:id="u-267.4" who="#PoselHalinaNowinaKonopka">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Janusza Lisaka z Unii Pracy.</u>
          <u xml:id="u-268.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#PoselJanuszLisak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy chciałbym stwierdzić, że nasz klub poprze wszystkie poprawki, które zmierzają do porządkowania prawa i do doskonałości legislacyjnej złożonych projektów, a równocześnie przywracają sytuację, w której ograniczenia - niestety, konieczne - są rozłożone równomiernie na różne grupy społeczne.</u>
          <u xml:id="u-269.1" who="#PoselJanuszLisak">Odnosząc się do pytania, które przed chwileczką zadała pani posłanka...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Panie pośle, to jest pytanie do posła sprawozdawcy, jeśli można zwrócić uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#PoselJanuszLisak">Przepraszam, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-271.1" who="#PoselJanuszLisak">Jeżeli chodzi o ustawę nowelizującą, o 13 ustaw w tej ustawie, Klub Parlamentarny Unii Pracy poprze wszystkie poprawki Senatu, gdyż uważamy to za celowe i dobre dla stanowionego prawa. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-272.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu posła sprawozdawcę komisji, pana posła Aleksandra Czuża, w związku z pytaniami zadanymi przez panią poseł Nowinę Konopkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#PoselAleksanderCzuz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wyjaśniając wątpliwości pani poseł Nowiny Konopczyny, pragnę podkreślić, że propozycja Senatu zmodyfikowania w art. 1 ust. 1 pkt 2 jest w zasadzie poprawką redakcyjną, albowiem w ustawie mówi się: osób, którym przewoźnik przyznał w ramach własnej strategii handlowej ulgi i zniżki taryfowe o charakterze komercyjnym. O charakterze komercyjnym. Może to mieć miejsce wtedy, gdy przewoźnik ma takie możliwości, gdy pozwala mu na to jego kondycja finansowa, a wobec tego to jest w zasadzie rozszerzające, nie zawężające - bo on może ulgi i zniżki przyznać. To jest jedna sprawa.</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#PoselAleksanderCzuz">Druga sprawa dotyczy art. 1b ust. 1 pkt 3, który Senat proponuje skreślić. Komisja rekomenduje pozostawienie tego zapisu, albowiem określa on w sposób bardzo precyzyjny podmioty i osoby wyłączone z ustawy przyjętej przez Sejm. A wyłączone są dlatego, że celem tej ustawy było dostosowanie przepisów do zmian organizacyjnych, jakie nastąpiły u przewoźników (w tym w Polskich Kolejach Państwowych, w PKS i u innych przewoźników), którzy w ramach własnych, podkreślam, w ramach własnych regulują sprawy ulg i zniżek dla swoich pracowników. Otóż w poprzedniej ustawie również ta kategoria nie była uwzględniana. W związku z tym jest to tylko doprecyzowanie. Doprecyzowanie ustawowe, jasne, zrozumiałe, określające podmioty i osoby, do których nie stosuje się przepisów tej ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę spocząć, bo zdaje się, że pani poseł...</u>
          <u xml:id="u-274.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Tak? Nie chcę, broń Boże, wywoływać pani do odpowiedzi, tylko widzę, że pani idzie, to rozumiem, że...</u>
          <u xml:id="u-274.3" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#PoselHalinaNowinaKonopka">Panie pośle, wszystko byłoby w porządku, tylko że ja mam stenogram z posiedzenia Senatu, gdzie jest wyraźnie powiedziane, że poprawka 3. ogranicza to, co zostało ujęte przez Sejm zbyt szeroko. Dlatego o to pytam, ponieważ tak samo jak pan sądziłam, że nie ma tutaj ograniczenia, dopóki nie wzięłam do ręki sprawozdania Senatu.</u>
          <u xml:id="u-275.1" who="#PoselAleksanderCzuz">(Kto tak stwierdził?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Pan poseł, mówiąc nie do mikrofonu, pyta panią poseł, kto tak stwierdził w Senacie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#PoselHalinaNowinaKonopka">Pan senator Mieczysław Mietła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Ale to może nie jest zdanie miarodajne dla całego Senatu, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#PoselHalinaNowinaKonopka">Rozumiem to, panie marszałku, natomiast usiłuję wyjaśnić to z panem sprawozdawcą, który może wiedzieć więcej ode mnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję za zabranie głosu.</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-280.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Wyczerpaliśmy listę posłów zapisanych do głosu.</u>
          <u xml:id="u-280.3" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-280.4" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Do głosowania nad uchwałami Senatu przystąpimy dziś w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-280.5" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 18. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o organizacji i trybie pracy Rady Ministrów oraz o zakresie działania ministrów, ustawy o działach administracji rządowej oraz o zmianie niektórych ustaw (druki nr 184 i 189).</u>
          <u xml:id="u-280.6" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Andrzeja Brachmańskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#PoselSprawozdawcaAndrzejBrachmanski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Senat na dzisiejszym posiedzeniu przedstawił 11 poprawek do rozpatrywanej przez nas ustawy. Z tego komisja postanowiła 9 rekomendować pozytywnie, a 2 proponuje odrzucić. Jeśli państwo pozwolą, chciałbym zwrócić uwagę tylko na dwie poprawki, bo one są najbardziej istotne. Pierwsza to poprawka 4., w której Senat postanawia, aby nieruchomości skarbu państwa, przekazywane przez Agencję Mienia Wojskowego na własność samorządowi terytorialnemu, określić nie jako przekazywane na własność gminie, a na własność jednostce samorządu terytorialnego. Chodzi o to, żeby można było rozszerzyć możliwość przekazywania tych nieruchomości przez agencję na cele związane z inwestycjami infrastrukturalnymi nie tylko gminie, ale również samorządowi powiatowemu i samorządowi wojewódzkiemu. O to samorządy dopominały się od dawna, od momentu powstania powiatów i ta poprawka uzyskała pozytywną rekomendację komisji.</u>
          <u xml:id="u-281.1" who="#PoselSprawozdawcaAndrzejBrachmanski">Natomiast druga poprawka związana jest z bojami, które toczyliśmy parę dni temu w Wysokiej Izbie, mianowicie ze sprawą obsadzania wolnych stanowisk w służbie cywilnej do czasu konkursu. Tutaj Senat wniósł istotne inne uregulowanie niż nasza Izba, proponując, żeby nie tylko skrócić termin obowiązywania tego uregulowania, ale znacznie je zmienić. Z powodu tej zmiany poprawka ta została zarekomendowana negatywnie. Zmiana poszła w tym kierunku, że prezes Rady Ministrów musiałby podpisywać umowy o pracę również z osobami, o których zatrudnienie wnosi wojewoda. Komisja uznała, że praktycznie czyni to ten przepis martwym. Także zastosowanie art. 22 wobec osób, które czasowo, podkreślam, czasowo, mają zajmować to stanowisko, spowodowałoby, że regulacja przegłosowana przez Wysoką Izbę byłaby praktycznie martwa i mielibyśmy taką sytuację, której przepis przez Wysoką Izbę uchwalony miał zapobiec, czyli mielibyśmy de facto wakaty na wyższych stanowiskach kierowniczych. W związku z tym komisja znaczną większością głosów, tylko przy głosach wstrzymujących się i przy braku głosów przeciwnych tej poprawce, zarekomendowała ją negatywnie.</u>
          <u xml:id="u-281.2" who="#PoselSprawozdawcaAndrzejBrachmanski">Jeżeli byłyby pytania, jestem do dyspozycji pań i panów posłów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-282.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i koła.</u>
          <u xml:id="u-282.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-282.3" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Waldemara Borczyka z Klubu Parlamentarnego Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#PoselWaldemarBorczyk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej do poprawek wniesionych przez Senat w sprawie ustawy o zmianie ustawy o organizacji i trybie pracy Rady Ministrów oraz zakresie działania ministrów i ustawy o działach administracji rządowej oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-283.1" who="#PoselWaldemarBorczyk">Klub Samoobrona negatywnie ustosunkowuje się do punktów 1., 2. i 3, które nie wnoszą nic szczególnego, a zapisy w punktach 1. i 3. będą wręcz utrudniać interpretację tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-283.2" who="#PoselWaldemarBorczyk">Natomiast pozostałe poprawki wniesione przez Senat RP Klub Parlamentarny Samoobrona popiera i będzie głosować za ich przyjęciem. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-284.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Grzyba z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-284.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-284.3" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Panie pośle, jeśli chodzi o komunikat, to prosiłbym przez mikrofon, bo tak to słabo słychać w drugim końcu sali.</u>
          <u xml:id="u-284.4" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#PoselAndrzejGrzyb">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego, zapoznając się z poprawkami Senatu do zmian w ustawie o organizacji i trybie pracy Rady Ministrów oraz zakresie działania ministrów, ustawy o działach administracji oraz o zmianie niektórych ustaw, będzie popierał poprawki zaaprobowane przez Komisję Administracji i Spraw Wewnętrznych, która na dzisiejszym posiedzeniu, zgodnie z przedłożonym sprawozdaniem, zaaprobowała większość zaproponowanych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-285.1" who="#PoselAndrzejGrzyb">Żałujemy, że poprawka odnosząca się do terminu obowiązywania przejściowych regulacji dotyczących służby cywilnej została tak skonstruowana, że nie mogła zostać zaaprobowana przez komisję, uznawaliśmy bowiem, że ta poprawka zmierzała w dobrym kierunku.</u>
          <u xml:id="u-285.2" who="#PoselAndrzejGrzyb">W związku z tym klub Polskiego Stronnictwa Ludowego będzie popierał przedłożone w sprawozdaniu komisji poprawki. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-285.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Mariana Janickiego z Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#PoselMarianJanicki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Unii Pracy w całości będzie popierał stanowisko przyjęte dzisiaj w Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych i będzie głosował zgodnie ze stanowiskiem przegłosowanym na posiedzeniu komisji administracji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-287.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-288.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-288.2" who="#GlosZSali">(Marian, sam minister ci klaszcze.)</u>
          <u xml:id="u-288.3" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Jeszcze pan poseł Bogdan Bujak z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-288.4" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#PoselBogdanBujak">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-289.1" who="#PoselBogdanBujak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W związku z tym, że w zasadzie 4 poprawki były ważniejsze, zaś pozostałe miały charakter porządkujący bądź też rozszerzały pewien zakres, ujednolicały zapisy, klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej będzie popierał te poprawki, które były wskazane w sprawozdaniu komisji, negatywnie oceniając poprawki nr 3 i nr 8. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-290.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-290.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-290.3" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Do głosowania nad uchwałą Senatu przystąpimy w bloku głosowań w dniu dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-290.4" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 19. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Prawo wodne (druki nr 187 i 188).</u>
          <u xml:id="u-290.5" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Jana Chojnackiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#PoselSprawozdawcaJanChojnacki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-291.1" who="#PoselSprawozdawcaJanChojnacki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Senat w dniu 21 grudnia podjął uchwałę wprowadzającą jedną poprawkę do nowelizacji ustawy Prawo wodne. Po prostu w art. 1 w pkt. 4 dodaje się ust. 3 w brzmieniu: ˝Do dnia 31 grudnia 2003 r. wydatki, o których mowa w art. 99 ust. 1 i art. 109 ust. 2, pokrywane są z części budżetu państwa będącej w dyspozycji ministra właściwego do spraw gospodarki wodnej˝. Senat zauważył jeszcze pewne nieprawidłowości wynikające z tego, że w prawie wodnym przesuwamy termin powołania urzędu prezesa do spraw gospodarki wodnej. Dlatego ta poprawka. Komisja wnosi o poparcie tej poprawki. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-292.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i koła.</u>
          <u xml:id="u-292.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Lista posłów, którzy chcieliby zapisać się do głosu, na razie jest pusta. W związku z czym rozumiem, że nikt z panów posłów w sprawie, w której w Izbie panowała jednomyślność i w poprzednich dyskusjach, nie zapisze się do głosu.</u>
          <u xml:id="u-292.3" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Zamykam więc dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-292.4" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Do głosowania nad uchwałą Senatu przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-292.5" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Zarządzam przerwę do godziny 10 min 30, kiedy to przystąpimy do głosowań.</u>
          <u xml:id="u-292.6" who="#GlosZSali">(do 22.30.)</u>
          <u xml:id="u-292.7" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Przepraszam, tak jest, panie pośle, do godz. 22 min 30, mówiąc bardzo precyzyjnie, żeby ktoś nie udał się na spoczynek.</u>
          <u xml:id="u-292.8" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Wysoki Sejmie, przepraszam, właśnie interweniowali przedstawiciele klubów, że czas, na który możemy być gotowi, ich zdaniem, to jest godz. 22.45, żeby państwa nie trzymać w ławach.</u>
          <u xml:id="u-292.9" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Szanowni Państwo! Nie mam innego wyjścia, skoro przedstawiciele co najmniej dwóch klubów proszą o kwadrans dłuższą przerwę, zarządzam przerwę do godz. 22.45.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 22 min 18 do godz. 22 min 49)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#Marszalek">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-294.1" who="#Marszalek">Bardzo proszę o zajmowanie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-294.2" who="#Marszalek">Proszę państwa, aparatura nam sygnalizuje, że kilkanaście kart jest nieprawidłowo włożonych do urządzeń do głosowania, proszę więc sprawdzić, czy na wyświetlaczu jest prawidłowy komunikat.</u>
          <u xml:id="u-294.3" who="#Marszalek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 1. porządku dziennego: Pierwsze czytanie przedstawionego przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projektu ustawy Prawo o ustroju sądów administracyjnych.</u>
          <u xml:id="u-294.4" who="#Marszalek">Sejm wysłuchał uzasadnienia projektu ustawy przedstawionego przez szefa Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej panią Jolantę Szymanek-Deresz oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-294.5" who="#Marszalek">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-294.6" who="#Marszalek">Poddam ten wniosek pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-294.7" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.8" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu przedstawionego przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projektu ustawy Prawo o ustroju sądów administracyjnych zawartego w druku nr 18, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.9" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.10" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.11" who="#Marszalek">Głosowało 398 posłów. Za opowiedziało się 117, przeciw - 272, wstrzymało się 9 posłów.</u>
          <u xml:id="u-294.12" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-294.13" who="#Marszalek">Proponuję po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, aby Sejm skierował ten projekt ustawy do Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz do Komisji Ustawodawczej w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-294.14" who="#Marszalek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-294.15" who="#Marszalek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-294.16" who="#Marszalek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 2. porządku dziennego: Pierwsze czytanie przedstawionego przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projektu ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.</u>
          <u xml:id="u-294.17" who="#Marszalek">Sejm wysłuchał uzasadnienia projektu ustawy przedstawionego przez szefa Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej panią Jolantę Szymanek-Deresz oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-294.18" who="#Marszalek">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-294.19" who="#Marszalek">Poddam ten wniosek pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-294.20" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.21" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu przedstawionego przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projektu ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi zawartego w druku nr 19, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.22" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.23" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.24" who="#Marszalek">Głosowało 409 posłów. Za opowiedziało 132, przeciw - 274, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-294.25" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-294.26" who="#Marszalek">Proponuję po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, aby Sejm skierował ten projekt ustawy do Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz do Komisji Ustawodawczej w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-294.27" who="#Marszalek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-294.28" who="#Marszalek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-294.29" who="#Marszalek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 3. porządku dziennego: Pierwsze czytanie przedstawionego przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projektu ustawy Przepisy wprowadzające ustawę Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.</u>
          <u xml:id="u-294.30" who="#Marszalek">Sejm wysłuchał uzasadnienia projektu ustawy przedstawionego przez szefa Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej panią Jolantę Szymanek-Deresz oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-294.31" who="#Marszalek">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-294.32" who="#Marszalek">Poddam ten wniosek pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-294.33" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.34" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu przedstawionego przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projektu ustawy Przepisy wprowadzające ustawę Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę o postępowaniu przed sądami administracyjnymi zawartego w druku nr 20, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.35" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.36" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.37" who="#Marszalek">Głosowało 412 posłów. Za opowiedziało się 133, przeciw - 277, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-294.38" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-294.39" who="#Marszalek">Proponuję po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, aby Sejm skierował ten projekt ustawy do Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz do Komisji Ustawodawczej w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-294.40" who="#Marszalek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-294.41" who="#Marszalek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-294.42" who="#Marszalek">Powracamy do rozpatrzenia punktów: 4., 5., 6., 7. i 8. porządku dziennego:
 4. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy z dnia 16 lipca 1998 r. Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw.
 5. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o bezpośrednim wyborze wójta gminy.
 6. Pierwsze czytanie poselskich projektów ustaw o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, samorządzie powiatowym i samorządzie województwa.
 7. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw.
 8. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-294.43" who="#Marszalek">Sejm wysłuchał uzasadnień projektów ustaw przedstawionych przez panów posłów Witolda Gintowt-Dziewałtowskiego i Waldy Dzikowskiego oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-294.44" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-294.45" who="#Marszalek"> Tu jest napisane Waldego, ale to chyba... Tak, Waldego?</u>
          <u xml:id="u-294.46" who="#GlosZSali">(Waldi, Waldusia.)</u>
          <u xml:id="u-294.47" who="#Marszalek">Nie.</u>
          <u xml:id="u-294.48" who="#Marszalek">W dyskusji zgłoszono wnioski o odrzucenie wszystkich projektów ustaw w pierwszym czytaniu oraz o skierowanie wszystkich projektów ustaw do Komisji Nadzwyczajnej.</u>
          <u xml:id="u-294.49" who="#Marszalek">W pierwszej kolejności poddam pod głosowanie wnioski o odrzucenie projektów ustaw.</u>
          <u xml:id="u-294.50" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem o odrzucenie projektu ustawy z druku nr 153.</u>
          <u xml:id="u-294.51" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy z dnia 16 lipca 1998 r. Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw, zawartego w druku nr 153, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.52" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.53" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.54" who="#Marszalek">Głosowało 418 posłów. Za opowiedziało się 80, przeciw - 335, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-294.55" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-294.56" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem o odrzucenie projektu ustawy z druku nr 154.</u>
          <u xml:id="u-294.57" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu poselskiego projektu ustawy o bezpośrednim wyborze wójta gminy zawartego w druku nr 154, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.58" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.59" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.60" who="#Marszalek">Głosowało 419 posłów. Za opowiedziało się 80, przeciw - 335, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-294.61" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-294.62" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem o odrzucenie projektu ustawy z druku nr 151.</u>
          <u xml:id="u-294.63" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu poselskiego projektu ustawy o zmianie ustaw o samorządzie gminnym, samorządzie powiatowym i samorządzie województwa, zawartego w druku nr 151, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.64" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.65" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.66" who="#Marszalek">Głosowało 419 posłów. Za opowiedziało się 113, przeciw - 303, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-294.67" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-294.68" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem o odrzucenie projektu ustawy z druku nr 152.</u>
          <u xml:id="u-294.69" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu poselskiego projektu ustawy o zmianie ustaw o samorządzie gminnym, samorządzie powiatowym i samorządzie województwa, zawartego w druku nr 152, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.70" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.71" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.72" who="#Marszalek">Głosowało 419 posłów. Za opowiedziało się 110, przeciw - 301, wstrzymało się 8 posłów.</u>
          <u xml:id="u-294.73" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-294.74" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem o odrzucenie projektu ustawy z druku nr 168.</u>
          <u xml:id="u-294.75" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw, zawartego w druku nr 168, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.76" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.77" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.78" who="#Marszalek">Głosowało 420 posłów. Za opowiedziało się 43, przeciw - 339, wstrzymało się 38 posłów.</u>
          <u xml:id="u-294.79" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-294.80" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem o odrzucenie projektu ustawy z druków nr 167 i 167-A.</u>
          <u xml:id="u-294.81" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz innych ustaw zawartego w drukach nr 167 i 167-A, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.82" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.83" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.84" who="#Marszalek">Głosowało 418 posłów. Za opowiedziało się 80, przeciw - 300, wstrzymało się 38 posłów.</u>
          <u xml:id="u-294.85" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-294.86" who="#Marszalek">Wysoka Izbo! Początkowo Prezydium Sejmu proponowało skierować te projekty wyłącznie do Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej.</u>
          <u xml:id="u-294.87" who="#Marszalek">W dyskusji padł wniosek, żeby skierować je także do Komisji Ustawodawczej.</u>
          <u xml:id="u-294.88" who="#Marszalek">Po konsultacji z członkami Prezydium proponuję, aby przychylić się do tej propozycji i skierować je do tych dwóch komisji, do komisji samorządu i do Komisji Ustawodawczej, w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-294.89" who="#Marszalek">W dyskusji zgłoszono także wniosek o skierowanie tych projektów ustaw do Komisji Nadzwyczajnej, a nie do tych komisji.</u>
          <u xml:id="u-294.90" who="#Marszalek">Pod głosowanie poddam propozycję zaopiniowaną przez Prezydium Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-294.91" who="#Marszalek">Jej odrzucenie będzie oznaczało, że Sejm podjął decyzję o skierowaniu tych projektów ustaw do Komisji Nadzwyczajnej, która w takim przypadku musiałaby zostać odrębnie powołana, ale to już na następnym posiedzeniu.</u>
          <u xml:id="u-294.92" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.93" who="#Marszalek">Kto z pań i panów posłów jest za skierowaniem poselskich projektów ustaw zawartych w drukach nr 153, 154, 151, 152, 168, 167 i 167-A do Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz do Komisji Ustawodawczej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.94" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.95" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.96" who="#Marszalek">Głosowało 421 posłów. Za opowiedziało się 251, przeciw - 169, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-294.97" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wniosek przyjął.</u>
          <u xml:id="u-294.98" who="#Marszalek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 9. porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o ustroju miasta stołecznego Warszawy.</u>
          <u xml:id="u-294.99" who="#Marszalek">Sejm wysłuchał uzasadnienia projektu ustawy przedstawionego przez pana posła Witolda Gintowta-Dziewałtowskiego oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-294.100" who="#Marszalek">W dyskusji zgłoszono wnioski o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu oraz o skierowanie projektu ustawy do Komisji Nadzwyczajnej.</u>
          <u xml:id="u-294.101" who="#Marszalek">W pierwszej kolejności poddam pod głosowanie wniosek o odrzucenie projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-294.102" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.103" who="#Marszalek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu poselskiego projektu ustawy o ustroju miasta stołecznego Warszawy, zawartego w druku nr 164, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.104" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.105" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.106" who="#Marszalek">Głosowało 421 posłów. Za opowiedziało się 85, przeciw - 333, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-294.107" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-294.108" who="#Marszalek">Proponuję, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, aby Sejm skierował poselski projekt ustawy o ustroju miasta stołecznego Warszawy do Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-294.109" who="#Marszalek">W dyskusji zgłoszono wniosek o skierowanie tego projektu ustawy do Komisji Nadzwyczajnej.</u>
          <u xml:id="u-294.110" who="#Marszalek">Pod głosowanie poddam propozycję zaopiniowaną przez Prezydium Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-294.111" who="#Marszalek">Jej odrzucenie będzie oznaczało, że Sejm podjął decyzję o skierowaniu tego projektu ustawy do Komisji Nadzwyczajnej, która zostanie powołana.</u>
          <u xml:id="u-294.112" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.113" who="#Marszalek">Kto z pań i panów posłów jest za skierowaniem poselskiego projektu ustawy o ustroju miasta stołecznego Warszawy, zawartego w druku nr 164, do Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.114" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.115" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.116" who="#Marszalek">Głosowało 423 posłów. Za opowiedziało się 344 posłów, przeciw - 79, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-294.117" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wniosek przyjął.</u>
          <u xml:id="u-294.118" who="#Marszalek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 10. porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym.</u>
          <u xml:id="u-294.119" who="#Marszalek">Sejm wysłuchał uzasadnienia projektu ustawy przedstawionego przez podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów panią Irenę Ożóg i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-294.120" who="#Marszalek">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-294.121" who="#Marszalek">Poddam ten wniosek pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-294.122" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.123" who="#Marszalek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, zawartego w druku nr 156, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.124" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.125" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.126" who="#Marszalek">Głosowało 422 posłów. Za opowiedziało się 103 posłów, przeciw - 305, wstrzymało się 14 posłów.</u>
          <u xml:id="u-294.127" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-294.128" who="#Marszalek">Proponuję, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, aby Sejm skierował rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym do Komisji Finansów Publicznych w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-294.129" who="#Marszalek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-294.130" who="#Marszalek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-294.131" who="#Marszalek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 11. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Infrastruktury oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym.</u>
          <u xml:id="u-294.132" who="#Marszalek">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Zbigniewa Janowskiego oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-294.133" who="#Marszalek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.134" who="#Marszalek">Przypominam, że Sejm odrzuca poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.</u>
          <u xml:id="u-294.135" who="#Marszalek">Jeżeli Sejm nie odrzuci poprawki Senatu bezwzględną większością głosów, uważa się ją za przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-294.136" who="#Marszalek">Głosować będziemy nad wnioskami o odrzucenie poprawek Senatu.</u>
          <u xml:id="u-294.137" who="#Marszalek">W poprawce 1. do art. 1 lit. b ustawy nowelizującej Senat proponuje, aby art. 67 ust. 1a ustawy nowelizowanej stanowił między innymi, że rada gminy uchwala studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy.</u>
          <u xml:id="u-294.138" who="#Marszalek">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-294.139" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.140" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 1. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.141" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.142" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.143" who="#Marszalek">Głosowało 424 posłów. Większość bezwzględna wynosi 213 głosów. Za odrzuceniem opowiedziało się 3 posłów, przeciw - 413, wstrzymało się 8 posłów.</u>
          <u xml:id="u-294.144" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-294.145" who="#Marszalek">W poprawce 2. Senat proponuje, aby art. 2 ustawy nowelizującej stanowił, że ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2002 r., a nie, jak uchwalił Sejm, z dniem ogłoszenia, z mocą od dnia 1 stycznia 2002 r.</u>
          <u xml:id="u-294.146" who="#Marszalek">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-294.147" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.148" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 2. poprawki Senatu do art. 2 ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.149" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.150" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.151" who="#Marszalek">Głosowało 423 posłów. Większość bezwzględna wynosi 212 głosów. Za odrzuceniem opowiedziało się 386 posłów, przeciw - 28, wstrzymało się 9 posłów.</u>
          <u xml:id="u-294.152" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-294.153" who="#Marszalek">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o zmianie ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym.</u>
          <u xml:id="u-294.154" who="#Marszalek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 12. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy.</u>
          <u xml:id="u-294.155" who="#Marszalek">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez panią poseł Renatę Szynalską oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-294.156" who="#Marszalek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.157" who="#Marszalek">Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowanymi w poprzednim punkcie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-294.158" who="#Marszalek">Poprawki od 1. do 5. Senat zgłosił do art. 1 nowelizującego ustawę Kodeks pracy.</u>
          <u xml:id="u-294.159" who="#Marszalek">W 1. poprawce do art. 180 § 6 Senat proponuje, aby pracownica zgłaszała, a nie, jak uchwalił Sejm, była obowiązana zgłosić pracodawcy pisemny wniosek w sprawie rezygnacji z części urlopu macierzyńskiego.</u>
          <u xml:id="u-294.160" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-294.161" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.162" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 1. poprawki Senatu do art. 180 § 6, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.163" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.164" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.165" who="#Marszalek">Głosowało 424 posłów. Większość bezwzględna wynosi 213 głosów. Za opowiedziało się 2 posłów, przeciw - 422, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-294.166" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-294.167" who="#Marszalek">W 2. poprawce do art. 180 § 6 Senat proponuje, aby termin rozpoczęcia urlopu macierzyńskiego przez pracownika - ojca wychowującego dziecko - wskazany w jego wniosku o udzielenie urlopu przypadał bezpośrednio po terminie rezygnacji z części urlopu macierzyńskiego przez pracownicę.</u>
          <u xml:id="u-294.168" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-294.169" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.170" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 2. poprawki Senatu do art. 180 § 6, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.171" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.172" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.173" who="#Marszalek">Głosowało 422 posłów. Większość bezwzględna wynosi 212 głosów. Głosów za odrzuceniem nie było, przeciw - 396, wstrzymało się 26 posłów.</u>
          <u xml:id="u-294.174" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-294.175" who="#Marszalek">W 3. poprawce do art. 1801 § 1 Senat proponuje, aby w razie urodzenia martwego dziecka lub zgonu dziecka przed upływem 8 tygodni życia pracownicy przysługiwał urlop macierzyński w wymiarze 8 tygodni po porodzie, nie krócej jednak niż przez okres 7 dni od zgonu dziecka.</u>
          <u xml:id="u-294.176" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-294.177" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.178" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 3. poprawki Senatu do art. 1801 § 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.179" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.180" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.181" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-294.182" who="#Marszalek">Głosowało 425 posłów. Większość bezwzględna - 213. Głosów za odrzuceniem nie było, podobnie nikt się nie wstrzymał, głosów przeciw odrzuceniu było 425.</u>
          <u xml:id="u-294.183" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-294.184" who="#Marszalek">W 4. poprawce do art. 183 § 1 Senat proponuje, aby pracownica, która przyjęła dziecko na wychowanie i wystąpiła do sądu opiekuńczego z wnioskiem, o którym mowa w tym przepisie, miała prawo do 16 tygodni urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 12 miesięcy życia, a nie, jak uchwalił Sejm, 6 miesięcy życia.</u>
          <u xml:id="u-294.185" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-294.186" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.187" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 4. poprawki Senatu do art. 183 § 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.188" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.189" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.190" who="#Marszalek">Głosowało 425 posłów. Większość bezwzględna - 213. Za odrzuceniem nie opowiedział się żaden poseł, podobnie nie wstrzymał się żaden poseł, 425głosów było przeciw odrzuceniu.</u>
          <u xml:id="u-294.191" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-294.192" who="#Marszalek">W 5. poprawce do art. 1891 § 3 Senat proponuje zmianę powołania w tym przepisie.</u>
          <u xml:id="u-294.193" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-294.194" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.195" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 5. poprawki Senatu do art. 1891 § 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.196" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.197" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.198" who="#Marszalek">Głosowało 424 posłów. Większość bezwzględna - 213. Za odrzuceniem opowiedziało się 4 posłów, przeciw - 419, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-294.199" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-294.200" who="#Marszalek">W poprawce 6. do art. 2 ust. 3 ustawy nowelizującej Senat proponuje:</u>
          <u xml:id="u-294.201" who="#Marszalek">- aby do pracownicy będącej w ciąży w dniu wejścia w życie ustawy stosować dotychczasowe przepisy,</u>
          <u xml:id="u-294.202" who="#Marszalek">- aby pracownica ta mogła wystąpić do pracodawcy z wnioskiem o udzielenie jej urlopu macierzyńskiego w wymiarze i na zasadach obowiązujących od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-294.203" who="#Marszalek">Natomiast Sejm uchwalił, że pracownica ta może wystąpić do pracodawcy z wnioskiem o udzielenie jej urlopu macierzyńskiego w wymiarze dotychczasowym, a pracodawca jest obowiązany wniosek ten uwzględnić.</u>
          <u xml:id="u-294.204" who="#Marszalek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-294.205" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.206" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 6. poprawki Senatu do art. 2 ust. 3 ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.207" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.208" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.209" who="#Marszalek">Głosowało 425 posłów. Większość bezwzględna - 213. Za odrzuceniem opowiedziało się 278 posłów, przeciw - 147, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-294.210" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-294.211" who="#Marszalek">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie stanowiska Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy.</u>
          <u xml:id="u-294.212" who="#Marszalek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 13. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Zdrowia o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów.</u>
          <u xml:id="u-294.213" who="#Marszalek">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez panią poseł Marię Gajecką-Bożek oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-294.214" who="#Marszalek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.215" who="#Marszalek">Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowanymi w poprzednim punkcie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-294.216" who="#Marszalek">W poprawce 3., polegającej na dodaniu art. 1a w ustawie nowelizującej, Senat proponuje, aby zmiana 81. w art. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o zmianie ustawy Prawo o ruchu drogowym wchodziła w życie po upływie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów.</u>
          <u xml:id="u-294.217" who="#Marszalek">Z poprawką tą łączy się poprawka 1. Senatu do tytułu ustawy nowelizującej.</u>
          <u xml:id="u-294.218" who="#Marszalek">Nad tymi poprawkami będziemy głosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-294.219" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-294.220" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.221" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu 1. i 3., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.222" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.223" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.224" who="#Marszalek">Głosowało 423 posłów. Większość bezwzględna wynosiła 212 głosów. Za odrzuceniem opowiedział się 1 poseł, przeciw - 421, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-294.225" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-294.226" who="#Marszalek">W 2. poprawce do art. 1 ustawy nowelizującej Senat proponuje, aby ustawa o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów wchodziła w życie z dniem 1 stycznia 2003 r., a nie, jak uchwalił Sejm, z dniem 1 stycznia 2006 r.</u>
          <u xml:id="u-294.227" who="#Marszalek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-294.228" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.229" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 2. poprawki Senatu do art. 1 ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.230" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.231" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.232" who="#Marszalek">Głosowało 424 posłów. Większość bezwzględna wynosiła 213 głosów. Za opowiedziało się 344 posłów, przeciw - 80, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-294.233" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-294.234" who="#Marszalek">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o zmianie ustawy o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów.</u>
          <u xml:id="u-294.235" who="#Marszalek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 14. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Zdrowia o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej, ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, ustawy o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym oraz niektórych innych ustaw, ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym, ustawy Przepisy wprowadzające ustawę Prawo farmaceutyczne, ustawę o wyrobach medycznych oraz ustawę o Urzędzie Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych oraz o zmianie ustawy o zmianie ustawy o zawodzie lekarza oraz o zmianie innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-294.236" who="#Marszalek">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Władysława Szkopa oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-294.237" who="#Marszalek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.238" who="#Marszalek">Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowanymi w poprzednim punkcie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-294.239" who="#Marszalek">W poprawce 1. do art. 1 pkt 2 Senat proponuje, aby żołnierzom odbywającym nadterminową zasadniczą służbę wojskową i służbę okresową nie przysługiwało prawo do bezpłatnego leczenia uzdrowiskowego sanatoryjnego w zakładach opieki zdrowotnej, o których mowa w tym przepisie.</u>
          <u xml:id="u-294.240" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-294.241" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.242" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 1. poprawki Senatu do art. 1 pkt 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.243" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.244" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.245" who="#Marszalek">Głosowało 422 posłów. Większość bezwzględna wynosiła 212 głosów. Za opowiedziało się 13 posłów, przeciw - 406, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-294.246" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-294.247" who="#Marszalek">W 2. poprawce do art. 1 Senat przez dodanie pkt. 2a proponuje, aby w zakresie uprawnień poborowych odbywających zasadniczą służbę w obronie cywilnej i członków ich rodzin stosowało się odpowiednio przepisy art. 69 ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej, a nie, jak stanowi obowiązujący przepis, art. 69 pkt 2 tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-294.248" who="#Marszalek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-294.249" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.250" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 2. poprawki Senatu do art. 1, polegającej na dodaniu pkt. 2a, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.251" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.252" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.253" who="#Marszalek">To jakaś trudna poprawka.</u>
          <u xml:id="u-294.254" who="#Marszalek">Głosowało 422 posłów. Większość bezwzględna - 212 głosów. Za opowiedziało się 376 posłów, przeciw - 41, wstrzymało się 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-294.255" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-294.256" who="#Marszalek">W poprawce 3. do art. 2 Senat proponuje, aby żołnierzom zawodowym nie przysługiwało prawo do bezpłatnego leczenia uzdrowiskowego sanatoryjnego w zakładach opieki zdrowotnej, o których mowa w tym przepisie.</u>
          <u xml:id="u-294.257" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-294.258" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.259" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 3. poprawki Senatu do art. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.260" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.261" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.262" who="#Marszalek">Głosowało 423 posłów. Większość bezwzględna wynosiła 212 głosów. Za opowiedziało się 9 posłów, przeciw - 413, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-294.263" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-294.264" who="#Marszalek">W 4. poprawce do art. 2 Senat proponuje, aby minister obrony narodowej mógł skierować żołnierza zawodowego także do przeprowadzenia leczenia w zakładzie opieki zdrowotnej innym niż publiczny lub za granicą.</u>
          <u xml:id="u-294.265" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-294.266" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.267" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 4. poprawki Senatu do art. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.268" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.269" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.270" who="#Marszalek">Głosowało 421 posłów. Większość bezwzględna wynosiła 211 głosów. Za opowiedziało się 3 posłów, przeciw - 416, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-294.271" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-294.272" who="#Marszalek">W poprawkach: 5. do art. 4 pkt 2 oraz 10. do art. 9 Senat proponuje zmiany redakcyjne.</u>
          <u xml:id="u-294.273" who="#Marszalek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-294.274" who="#Marszalek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-294.275" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.276" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu: 5. i 10., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.277" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.278" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.279" who="#Marszalek">Głosowało 424 posłów. Większość bezwzględna wynosiła 213 głosów. Za opowiedziało się 11 posłów, przeciw - 411, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-294.280" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-294.281" who="#Marszalek">W poprawkach: 6. do art. 5 pkt 1, 8. do art. 6 pkt 2 oraz 9. do art. 8 ust. 3 Senat proponuje zmiany redakcyjne.</u>
          <u xml:id="u-294.282" who="#Marszalek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-294.283" who="#Marszalek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-294.284" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.285" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu: 6., 8. i 9., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.286" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.287" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.288" who="#Marszalek">Głosowało 422 posłów. Większość bezwzględna wynosiła 212 głosów. Przeciw odrzuceniu opowiedziało się 422 posłów, czyli wszyscy głosujący.</u>
          <u xml:id="u-294.289" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-294.290" who="#Marszalek">W 7. poprawce do art. 6 Senat proponuje, aby ustawy: Prawo farmaceutyczne, o wyrobach medycznych oraz o Urzędzie Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych wchodziły w życie z dniem 1 stycznia 2002 r.</u>
          <u xml:id="u-294.291" who="#Marszalek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-294.292" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.293" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 7. poprawki Senatu do art. 6, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.294" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.295" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.296" who="#Marszalek">Głosowało 424 posłów. Większość bezwzględna wynosiła 213 głosów. Za opowiedziało się 373 posłów, przeciw - 49, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-294.297" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-294.298" who="#Marszalek">Poprawki: 8., 9. i 10. rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-294.299" who="#Marszalek">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz o zmianie innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-294.300" who="#Marszalek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 15. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-294.301" who="#Marszalek">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Grzegorza Woźnego oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-294.302" who="#Marszalek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.303" who="#Marszalek">Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowanymi w poprzednim punkcie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-294.304" who="#Marszalek">W jedynej poprawce do art. 3 ust. 1 pkt 9 Senat proponuje, aby przepis limitujący wzrost wynagrodzeń w 2002 r. nie dotyczył również samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej.</u>
          <u xml:id="u-294.305" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-294.306" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.307" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 3 ust. 1 pkt 9, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.308" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.309" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.310" who="#Marszalek">Głosowało 426 posłów. Większość bezwzględna wynosi 214. Za opowiedziało się 15 posłów, przeciw - 407, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-294.311" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-294.312" who="#Marszalek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 16. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o uprawnieniach do bezpłatnych i ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego oraz o zmianie innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-294.313" who="#Marszalek">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Aleksandra Czuża oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-294.314" who="#Marszalek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.315" who="#Marszalek">Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowanymi w poprzednim punkcie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-294.316" who="#Marszalek">Poprawki od 1. do 9. Senat zgłosił do art. 1 ustawy nowelizującej, zawierającego zmiany w ustawie o uprawnieniach do bezpłatnych i ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego.</u>
          <u xml:id="u-294.317" who="#Marszalek">W poprawkach 1. do art. 1a ust. 2 oraz 10. do art. 16 ust. 2 i 5 ustawy o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin Senat proponuje, aby wyraz ˝inwalidzkiej˝ zastąpić wyrazem ˝inwalidów˝.</u>
          <u xml:id="u-294.318" who="#Marszalek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-294.319" who="#Marszalek">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-294.320" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.321" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu 1. i 10., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.322" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.323" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.324" who="#Marszalek">Głosowało 425 posłów. Większość bezwzględna wynosi 213. Za opowiedziało się 300 posłów, przeciw - 124, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-294.325" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawki Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-294.326" who="#Marszalek">W 2. poprawce do art. 1b ust. 1 pkt 1 Senat proponuje, aby przepisów ustawy nie stosować do osób odbywających podróż na podstawie wykupionych od przewoźnika na rzecz tych osób legitymacji lub biletów uprawniających do ulgowych przejazdów.</u>
          <u xml:id="u-294.327" who="#Marszalek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-294.328" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.329" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 2. poprawki Senatu do art. 1b ust. 1 pkt 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.330" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.331" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.332" who="#Marszalek">Głosowało 425 posłów. Większość bezwzględna wynosi 213. Za opowiedziało 292 posłów, przeciw - 133, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-294.333" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-294.334" who="#Marszalek">W 3. poprawce do art. 1b ust. 1 pkt 2 i polegającej na skreśleniu pkt. 3 Senat proponuje, aby przepisów ustawy nie stosować do osób odbywających podróż z wykorzystaniem ulg lub zniżek taryfowych przyznanych przez przewoźnika.</u>
          <u xml:id="u-294.335" who="#Marszalek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-294.336" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.337" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 3. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.338" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.339" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.340" who="#Marszalek">Głosowało 424 posłów. Większość bezwzględna wynosi 213. Za opowiedziało się 403 posłów, przeciw - 19, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-294.341" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-294.342" who="#Marszalek">W 4. poprawce do art. 1b ust. 2 Senat proponuje uzupełnić katalog ulg o ulgę 49%.</u>
          <u xml:id="u-294.343" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-294.344" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.345" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 4. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.346" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.347" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.348" who="#Marszalek">Głosowało 423 posłów. Większość bezwzględna wynosi 212. Za opowiedziało się 7 posłów, przeciw - 416, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-294.349" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-294.350" who="#Marszalek">W 5. poprawce do art. 2 ust. 5 Senat proponuje zwiększyć z 78% do 100% ulgę przysługującą dzieciom i młodzieży dotkniętym inwalidztwem lub niepełnosprawnym na przejazd z miejsca zamieszkania lub miejsca pobytu do przedszkola, szkół, placówek, ośrodków, zakładu lub poradni, o których mowa w tym przepisie, i z powrotem.</u>
          <u xml:id="u-294.351" who="#Marszalek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-294.352" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.353" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 5. poprawki Senatu do art. 2. ust. 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.354" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.355" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.356" who="#Marszalek">Głosowało 424 posłów. Większość bezwzględna - 213. Za odrzuceniem opowiedziało się 234 posłów, przeciw - 188, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-294.357" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-294.358" who="#Marszalek">W 6. poprawce do art. 4 ust. 1 i 2 Senat proponuje, aby osobom, o których mowa w tych przepisach, przysługiwała ulga 37-procentowa także w pociągach ekspresowych.</u>
          <u xml:id="u-294.359" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-294.360" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.361" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 6. poprawki Senatu do art. 4 ust. 1 i 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.362" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.363" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.364" who="#Marszalek">Głosowało 425 posłów. Większość bezwzględna - 213. Za opowiedziało się 3 posłów, przeciw - 421, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-294.365" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-294.366" who="#Marszalek">W 7. poprawce do art. 4 ust. 3 Senat proponuje, aby ulga, o której mowa w tym artykule, przysługiwała w przypadku przejazdów pociągami osobowymi, pospiesznymi i ekspresowymi.</u>
          <u xml:id="u-294.367" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-294.368" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.369" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 7. poprawki Senatu do art. 4 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.370" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.371" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.372" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-294.373" who="#Marszalek">Głosowało 423 posłów. Większość bezwzględna - 212. Wszystkie głosy - 423 - były przeciw odrzuceniu.</u>
          <u xml:id="u-294.374" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-294.375" who="#Marszalek">W 8. poprawce do art. 6 Senat proponuje zmianę o charakterze legislacyjno-redakcyjnym.</u>
          <u xml:id="u-294.376" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-294.377" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.378" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 8. poprawki Senatu do art. 6 ust. 1 i 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.379" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.380" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.381" who="#Marszalek">Głosowało 421 posłów. Większość bezwzględna - 211. Za opowiedział się 1 poseł, przeciw - 419, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-294.382" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-294.383" who="#Marszalek">W 9. poprawce do art. 7 Senat proponuje:</u>
          <u xml:id="u-294.384" who="#Marszalek">- nadać nowe brzmienie ust. 2,</u>
          <u xml:id="u-294.385" who="#Marszalek">- aby ust. 3 stanowił, że przepisy ustawy nie naruszają przepisu art. 43 ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora.</u>
          <u xml:id="u-294.386" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-294.387" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.388" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 9. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.389" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.390" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.391" who="#Marszalek">Głosowało 424 posłów. Większość bezwzględna - 213. Głosów za nie było, przeciwnych - 422, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-294.392" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-294.393" who="#Marszalek">Poprawkę 10. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-294.394" who="#Marszalek">W poprawkach:</u>
          <u xml:id="u-294.395" who="#Marszalek">- 11. do art. 16, polegającej na dodaniu ust. 6 w ustawie o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin,</u>
          <u xml:id="u-294.396" who="#Marszalek">- 13. do art. 20, polegającej na dodaniu ust. 5a w ustawie o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego,</u>
          <u xml:id="u-294.397" who="#Marszalek">Senat proponuje wprowadzić przepisy upoważniające ministra właściwego do spraw transportu do wydania rozporządzenia określającego rodzaje dokumentów poświadczających uprawnienia do korzystania z ulgowych przejazdów, o których mowa w tych przepisach.</u>
          <u xml:id="u-294.398" who="#Marszalek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-294.399" who="#Marszalek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-294.400" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.401" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu 11. i 13., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.402" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.403" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.404" who="#Marszalek">Głosowało 423 posłów. Większość bezwzględna - 212. Za opowiedziało się 3 posłów, przeciw - 420, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-294.405" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-294.406" who="#Marszalek">W 12. poprawce Senat proponuje, aby treść dodanego przez Sejm art. 153a ustawy o szkolnictwie wyższym oznaczyć jako art. 153.</u>
          <u xml:id="u-294.407" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-294.408" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.409" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 12. poprawki Senatu do art. 153, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.410" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.411" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.412" who="#Marszalek">Głosowało 424 posłów. Większość bezwzględna wynosiła 213 głosów. Za opowiedział się 1 poseł, przeciw - 421, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-294.413" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-294.414" who="#Marszalek">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o zmianie ustawy o uprawnieniach do bezpłatnych i ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego oraz o zmianie innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-294.415" who="#Marszalek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 17. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustaw: o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, Prawo energetyczne, o partiach politycznych, o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej oraz szczególnych uprawnieniach i zadaniach gmin górniczych, o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem administracji publicznej, Prawo telekomunikacyjne, o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego ˝Polskie Koleje Państwowe˝, o spółdzielniach mieszkaniowych, o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, o przebudowie i modernizacji technicznej oraz finansowaniu sił zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2001-2006, o zmianie ustawy o zamówieniach publicznych oraz o utracie mocy ustawy o kasach oszczędnościowo-budowlanych i wspieraniu przez państwo oszczędzania na cele mieszkaniowe.</u>
          <u xml:id="u-294.416" who="#Marszalek">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Józefa Gruszkę oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-294.417" who="#Marszalek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.418" who="#Marszalek">Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowanymi w poprzednim punkcie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-294.419" who="#Marszalek">W poprawce 1. do art. 3 ustawy nowelizującej zawierającego zmiany w ustawie o partiach politycznych Senat proponuje m.in., aby subwencja, o której mowa w art. 28 ust. 1 tej ustawy, przysługiwała, poczynając od 1 stycznia roku następującego po roku, w którym odbyły się wybory.</u>
          <u xml:id="u-294.420" who="#Marszalek">Senat proponuje również, aby wysokość rocznej subwencji, o której mowa w art. 28, dla danej partii politycznej albo koalicji wyborczej ustalana była na zasadzie stopniowej degresji proporcjonalnie do łącznej liczby głosów ważnych oddanych na listy okręgowe kandydatów na posłów tej partii albo koalicji wyborczej, w rozbiciu na liczby głosów odpowiadające poszczególnym przedziałom określonym w procentach, według określonego w przepisie wzoru.</u>
          <u xml:id="u-294.421" who="#Marszalek">Z tą poprawką łączy się poprawka 5. polegająca na dodaniu art. 13a, w której Senat proponuje, aby w 2002 r. i 2003 r. wysokość rocznej subwencji dla danej partii politycznej albo koalicji wyborczej ustalana była na zasadach określonych w art. 29 ustawy o partiach politycznych.</u>
          <u xml:id="u-294.422" who="#Marszalek">Senat jednocześnie określa wysokości kwot za jeden głos w przedziałach wymienionych w tabeli zawartej w tym artykule.</u>
          <u xml:id="u-294.423" who="#Marszalek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-294.424" who="#Marszalek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-294.425" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.426" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu: 1. i 5., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.427" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.428" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.429" who="#Marszalek">Głosowało 423 posłów. Większość bezwzględna wynosiła 212 głosów. Za odrzuceniem opowiedziało się 76 posłów, przeciw - 342, wstrzymało się 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-294.430" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-294.431" who="#Marszalek">W 2. poprawce do art. 41 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych Senat proponuje, aby ust. 7 stanowił, że wojewoda zwraca koszty uzasadnionych prac geodezyjnych, o których mowa w ust. 4.</u>
          <u xml:id="u-294.432" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-294.433" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.434" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 2. poprawki Senatu do art. 41 ust. 7 ustawy nowelizowanej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.435" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.436" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.437" who="#Marszalek">Głosowało 425 posłów. Większość bezwzględna wynosiła 213 głosów. Za opowiedział się 1 poseł, przeciw - 416, wstrzymało się 8 posłów.</u>
          <u xml:id="u-294.438" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-294.439" who="#Marszalek">Poprawki 3. i 4. Senat zgłosił do art. 10 ustawy nowelizującej zawierającego zmiany w ustawie Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-294.440" who="#Marszalek">W 3. poprawce do art. 122 oraz art. 126 Senat proponuje m.in., aby w razie odrzucenia przez Państwową Komisję Wyborczą sprawozdania wyborczego lub odrzucenia skargi, o której mowa w art. 123 ust. 1, przysługująca komitetowi wyborczemu dotacja lub subwencja przysługująca partii politycznej, która utworzyła komitet wyborczy partii politycznej albo koalicyjny komitet wyborczy, zostały pomniejszone o kwoty, o których mowa w tym przepisie.</u>
          <u xml:id="u-294.441" who="#Marszalek">Z tą poprawką łączy się poprawka 6. polegająca na dodaniu art. 13b, w której Senat proponuje, aby dotacja podmiotowa, która przysługuje partii politycznej albo komitetowi wyborczemu wyborców, wypłacana była w 2002 r. w wysokości określonej w tym przepisie.</u>
          <u xml:id="u-294.442" who="#Marszalek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-294.443" who="#Marszalek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-294.444" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.445" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu: 3. i 6., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.446" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.447" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.448" who="#Marszalek">Głosowało 425 posłów. Większość bezwzględna wynosiła 213 głosów. Za opowiedziało się 5 posłów, przeciw - 415, wstrzymało się 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-294.449" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-294.450" who="#Marszalek">W 4. poprawce do art. 10 ustawy nowelizowanej, polegającej na dodaniu nowej zmiany, Senat proponuje, aby art. 24 ust. 3-5 ustawy o partiach politycznych wchodziły w życie od dnia 1 listopada 2002 r., a nie, jak stanowi przepis obowiązujący, po upływie 9 miesięcy od dnia ogłoszenia ustawy.</u>
          <u xml:id="u-294.451" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-294.452" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.453" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 4. poprawki Senatu do art. 10 ustawy nowelizowanej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.454" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.455" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.456" who="#Marszalek">Głosowało 426 posłów. Większość bezwzględna wynosiła 214 głosów. Za opowiedziało się 125 posłów, przeciw - 295, wstrzymało się 6 posłów.</u>
          <u xml:id="u-294.457" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-294.458" who="#Marszalek">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o zmianie ustaw o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, o partiach politycznych i innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-294.459" who="#Marszalek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 18. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o organizacji i trybie pracy Rady Ministrów oraz o zakresie działania ministrów, ustawy o działach administracji rządowej oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-294.460" who="#Marszalek">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Andrzeja Brachmańskiego oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-294.461" who="#Marszalek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.462" who="#Marszalek">Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowanymi w poprzednim punkcie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-294.463" who="#Marszalek">Do art. 1 ustawy nowelizującej zawierającego zmiany do ustawy o zmianie ustawy o organizacji i trybie pracy Rady Ministrów oraz o zakresie działania ministrów Senat zgłosił poprawki nr 1 i 2.</u>
          <u xml:id="u-294.464" who="#Marszalek">W poprawce 1. do art. 1 pkt 7 lit. c, pkt 17 i pkt 27 lit. a ustawy nowelizującej Senat proponuje, aby przepisy art. 10 ust. 5, art. 15 ust. 1 oraz art. 39 ust. 1b ustawy nowelizowanej stanowiły m.in., że w celu sfinansowania działalności, o której mowa w tych przepisach, prezes Rady Ministrów może w drodze rozporządzenia dokonywać przeniesienia planowanych dochodów i wydatków budżetowych między częściami, a nie, jak uchwalił Sejm, między częściami i działami budżetu państwa, z zachowaniem przeznaczenia środków publicznych wynikającego z ustawy budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-294.465" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-294.466" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.467" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 1. poprawki Senatu do art. 1 pkt 7 lit. c, pkt 17 i pkt 27 lit. a ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.468" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.469" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.470" who="#Marszalek">Głosowało 423 posłów. Większość bezwzględna wynosiła 212 głosów. Za opowiedziało się 3 posłów, przeciw - 420, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-294.471" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-294.472" who="#Marszalek">W poprawce 2. do art. 1 ustawy nowelizującej, polegającej na dodaniu w pkt. 25 nowej lit. a 1, Senat proponuje, aby w art. 33 ustawy nowelizowanej skreślić ust. 1c stanowiący, że w przypadkach, o których mowa w ust. 1b tego artykułu, nie stosuje się przepisów art. 96 ustawy o finansach publicznych.</u>
          <u xml:id="u-294.473" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-294.474" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.475" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 2. poprawki Senatu do art. 1 ustawy nowelizującej, polegającej na dodaniu nowej litery a 1 w pkt. 25, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.476" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.477" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.478" who="#Marszalek">Głosowało 423 posłów. Większość bezwzględna wynosiła 212 głosów. Wszystkie głosy, to znaczy 423 głosy, były przeciwne odrzuceniu.</u>
          <u xml:id="u-294.479" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-294.480" who="#Marszalek">W poprawce 3. do art. 2 pkt 6 ustawy nowelizującej Senat proponuje, aby pkt 3 w art. 12a ustawy o działach administracji rządowej stanowił, że dział: Informatyzacja obejmuje sprawy informatyzacji administracji publicznej, a nie, jak uchwalił Sejm, rządowej i samorządowej.</u>
          <u xml:id="u-294.481" who="#Marszalek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-294.482" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.483" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 3. poprawki Senatu do art. 2 pkt 6 ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.484" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.485" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.486" who="#Marszalek">Głosowało 422 posłów. Większość bezwzględna wynosi 212 głosów. Za opowiedziało się 291, przeciw - 130, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-294.487" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-294.488" who="#Marszalek">W poprawce 4. do art. 21 pkt 13 ustawy nowelizującej Senat proponuje, aby ust. 2 w art. 23 ustawy o gospodarowaniu niektórymi składnikami mienia skarbu państwa oraz o Agencji Mienia Wojskowego stanowił, że nieruchomości skarbu państwa mogą być przekazane przez agencję, w drodze umowy, na własność jednostce samorządu terytorialnego, a nie, jak stanowił przepis obowiązujący, gminie, na cele związane z inwestycjami infrastrukturalnymi służącymi wykonywaniu zadań własnych.</u>
          <u xml:id="u-294.489" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-294.490" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.491" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 4. poprawki Senatu do art. 21 pkt 13 ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.492" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.493" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.494" who="#Marszalek">Głosowało 426 posłów. Większość bezwzględna wynosi 214 głosów. Za opowiedział się 1 poseł, przeciw - 391, wstrzymało się 34 posłów.</u>
          <u xml:id="u-294.495" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-294.496" who="#Marszalek">Poprawka 5. Senatu do art. 24 ustawy nowelizującej, polegająca na skreśleniu pkt. 5 i 6, ma charakter redakcyjny.</u>
          <u xml:id="u-294.497" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-294.498" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.499" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 5. poprawki Senatu do art. 24 ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.500" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.501" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.502" who="#Marszalek">Głosowało 422 posłów. Większość bezwzględna wynosi 212 głosów. Za opowiedziało się 4 posłów, przeciw - 417, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-294.503" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-294.504" who="#Marszalek">Poprawka 6. Senatu do art. 25 pkt. 1 i 2 ustawy nowelizującej ma charakter redakcyjny.</u>
          <u xml:id="u-294.505" who="#Marszalek">W poprawce 11. Senat proponuje, aby w art. 53 ustawy nowelizującej dodać pkt 5, stanowiący, że art. 25 pkt 2 ustawy nowelizującej wchodzi w życie z dniem uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-294.506" who="#Marszalek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-294.507" who="#Marszalek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-294.508" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.509" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu 6. i 11., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.510" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.511" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.512" who="#Marszalek">Głosowało 422 posłów. Większość bezwzględna wynosi 212 głosów. Za opowiedziało się 4 posłów, przeciw - 387, wstrzymało się 31 posłów.</u>
          <u xml:id="u-294.513" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-294.514" who="#Marszalek">W poprawce 7. do art. 26 ustawy nowelizującej w dodawanym przed pkt. 1 nowym punkcie Senat proponuje, aby w kilku artykułach ustawy Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi wyrazy ˝minister finansów˝ zastąpić wyrazami ˝minister właściwy do spraw instytucji finansowych˝.</u>
          <u xml:id="u-294.515" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-294.516" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.517" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 7. poprawki Senatu do art. 26 ustawy nowelizującej, polegającej na dodaniu przed pkt. 1 nowego punktu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.518" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.519" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.520" who="#Marszalek">Głosowało 422 posłów. Większość bezwzględna wynosi 212 głosów. Za odrzuceniem opowiedział się 1 poseł, przeciw - 412, wstrzymało się 9 posłów.</u>
          <u xml:id="u-294.521" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-294.522" who="#Marszalek">W poprawce 8. do art. 31 pkt 10 ustawy nowelizującej Senat proponuje, aby art. 144a ustawy o służbie cywilnej stanowił m.in.:</u>
          <u xml:id="u-294.523" who="#Marszalek">- w ust. 1, że w okresie do dnia 31 grudnia 2002 r., a nie, jak uchwalił Sejm, do dnia 31 grudnia 2005 r., jeżeli jest to uzasadnione potrzebami urzędu, szef służby cywilnej, na wniosek dyrektora generalnego urzędu, może w każdym czasie obsadzić wolne stanowiska, o których mowa w art. 41 ust. 1 pkt 2, przez osoby niebędące członkami korpusu służby cywilnej, spełniające wymogi określone w art. 4;</u>
          <u xml:id="u-294.524" who="#Marszalek">- w ust. 2, że w odniesieniu do stanowisk, o których mowa w art. 41 ust. 1 pkt 1, jeżeli jest to uzasadnione potrzebami urzędu, umowę o pracę z osobami spełniającymi warunki określone w art. 4 zawiera prezes Rady Ministrów na wniosek właściwego ministra, kierownika urzędu centralnego lub wojewody, przedstawiony po zasięgnięciu opinii szefa służby cywilnej;</u>
          <u xml:id="u-294.525" who="#Marszalek">- w ust. 3, że w sytuacjach określonych w ust. 1 lub 2 stosuje się odpowiednio wymagania art. 22 oraz</u>
          <u xml:id="u-294.526" who="#Marszalek">- w ust. 4, że z osobami tymi zawiera się umowę o pracę, nie dłużej jednak niż na 6 miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-294.527" who="#Marszalek">Sejm uchwalił natomiast - jak już wspomniałem - że w okresie do dnia 31 grudnia 2005 r. w odniesieniu do stanowisk, o których mowa w art. 41 ust. 1 pkt 1, zgodę na ich obsadzenie wyraża prezes Rady Ministrów, a w odniesieniu do stanowisk, o których mowa w art. 41 ust. 1 pkt 2 - dyrektor generalny urzędu.</u>
          <u xml:id="u-294.528" who="#Marszalek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-294.529" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.530" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 8. poprawki Senatu do art. 31 pkt 10 ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.531" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.532" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.533" who="#Marszalek">Głosowało 424 posłów. Większość bezwzględna wynosi 213. Za opowiedziało się 4 posłów, przeciw - 406, wstrzymało się 14 posłów.</u>
          <u xml:id="u-294.534" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-294.535" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-294.536" who="#Marszalek">W poprawce 9. do art. 53 ustawy nowelizującej Senat proponuje, aby pkt 3 stanowił m.in., że art. 28 zawierający zmianę do ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz o zatrudnianiu osób niepełnosprawnych wchodził w życie z dniem 1 lipca 2002 r., a nie, jak uchwalił Sejm, z dniem 1 stycznia 2002 r.</u>
          <u xml:id="u-294.537" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-294.538" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.539" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 9. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.540" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.541" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.542" who="#Marszalek">Głosowało 422 posłów. Większość bezwzględna wynosi 212. Wszystkie 422 głosy oddano przeciw odrzuceniu.</u>
          <u xml:id="u-294.543" who="#Marszalek">Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-294.544" who="#Marszalek">W poprawce 10. do art. 53 ustawy nowelizującej Senat proponuje, aby dodać pkt 4 stanowiący, że art. 12 pkt 2 oraz art. 37 pkt. 1-4, pkt 5 w zakresie art. 5 ust. 2, art. 8 ust. 2 i art. 13 oraz pkt 6 wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2003 r., a nie, jak uchwalił Sejm, z dniem 1 stycznia 2002 r.</u>
          <u xml:id="u-294.545" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-294.546" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.547" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 10. poprawki Senatu do art. 53 ustawy nowelizującej, polegającej na dodaniu pkt. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.548" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.549" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.550" who="#Marszalek">Głosowało 425 posłów. Większość bezwzględna wynosi 213. Głosów za odrzuceniem nie było, przeciw - 414, wstrzymało się 11 posłów.</u>
          <u xml:id="u-294.551" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-294.552" who="#Marszalek">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o zmianie ustawy o organizacji i trybie pracy Rady Ministrów oraz o zakresie działania ministrów, ustawy o działach administracji rządowej oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-294.553" who="#Marszalek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 19. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Prawo wodne.</u>
          <u xml:id="u-294.554" who="#Marszalek">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Jana Chojnackiego oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-294.555" who="#Marszalek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.556" who="#Marszalek">Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowanymi w poprzednim punkcie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-294.557" who="#Marszalek">W jedynej poprawce do art. 218a Senat proponuje dodać ust. 3 stanowiący, że do dnia 31 grudnia 2003 r. wydatki, o których mowa w art. 99 ust. 1 i art. 109 ust. 2, pokrywane są z części budżetu państwa będącej w dyspozycji ministra właściwego do spraw gospodarki wodnej.</u>
          <u xml:id="u-294.558" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-294.559" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-294.560" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 218a, polegającej na dodaniu ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-294.561" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-294.562" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-294.563" who="#Marszalek">Głosowało 421 posłów. Większość bezwzględna - 211. Za odrzuceniem opowiedziało się 3 posłów, przeciw - 418, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-294.564" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-294.565" who="#Marszalek">Wysoka Izbo! Zakończyliśmy wszystkie głosowania jeszcze przed północą. Jest to nasze ostatnie spotkanie przed nowym rokiem. Chciałbym w związku z tym życzyć wszystkim posłom szczęśliwego Nowego Roku, wesołych i przyjemnych świąt oraz spędzenia tego czasu sympatycznie, przede wszystkim z rodzinami, z bliskimi, z przyjaciółmi. Chciałbym podziękować jednocześnie za pracę wszystkim posłom od lewej do prawej strony i od prawej do lewej, dwa razy przechodząc przez centrum</u>
          <u xml:id="u-294.566" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-294.567" who="#Marszalek">, i przeprosić za wszystkie uchybienia, które miały miejsce z mojej strony oraz ze strony Prezydium Sejmu. </u>
          <u xml:id="u-294.568" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-294.569" who="#GlosyZSali">(Ooo...)</u>
          <u xml:id="u-294.570" who="#komentarz">(Zebrani wstają i śpiewają kolędę ˝Wśród nocnej ciszy˝)</u>
          <u xml:id="u-294.571" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-294.572" who="#Marszalek">Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny 9. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-294.573" who="#Marszalek">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-294.574" who="#Marszalek">Za chwilę poproszę posłów o wygłoszenie oświadczeń.</u>
          <u xml:id="u-294.575" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-294.576" who="#Marszalek">Do wygłoszenia oświadczeń zgłosili się posłowie: Andrzej Lepper, Gabriel Janowski, Zdzisław Podkański i Antoni Stryjewski.</u>
          <u xml:id="u-294.577" who="#Marszalek">Czy jeszcze ktoś się zgłasza?</u>
          <u xml:id="u-294.578" who="#Marszalek">Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-294.579" who="#Marszalek">Wobec tego zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-294.580" who="#Marszalek">Bardzo proszę, pan poseł Andrzej Lepper.</u>
          <u xml:id="u-294.581" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-294.582" who="#Marszalek">Jeszcze poczekać? Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-294.583" who="#Marszalek">Bardzo proszę państwa posłów, którzy chcą wysłuchać oświadczeń, żeby zajęli miejsca, a tych, którzy chcą kontynuować pożegnania, żeby przenieśli się do kuluarów.</u>
          <u xml:id="u-294.584" who="#Marszalek">Pan poseł Andrzej Lepper wycofał zgłoszenie do oświadczenia.</u>
          <u xml:id="u-294.585" who="#Marszalek">Pan poseł Gabriel Janowski.</u>
          <u xml:id="u-294.586" who="#Marszalek">Czy jest pan poseł Gabriel Janowski? Jest.</u>
          <u xml:id="u-294.587" who="#Marszalek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#PoselGabrielJanowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dzisiaj od pana ministra Kaczmarka dowiedziałem się, że w najbliższych dniach zostanie sprzedana Śląska Spółka Cukrowa. Jest to dla nas decyzja niesamowita. Uważamy ją za wielce szkodliwą i błędną, sprzeczną z ustawą, którą przyjęliśmy w tym roku, a która zobowiązywała, by wszystkie niesprywatyzowane cukrownie zostały włączone do polskiego koncernu. Z tego wnosimy, że niestety tak się nie stanie.</u>
          <u xml:id="u-295.1" who="#PoselGabrielJanowski">Chciałbym w związku z tym, panie marszałku, przywołać opinię na temat bezzasadności sprzedaży Śląskiej Spółki Cukrowej firmie Saint Louis Sucre. Chciałbym przywołać w pełni udokumentowane stanowisko w tym względzie, by dać rządowi czas do zastanowienia się i rozważenia tej decyzji.</u>
          <u xml:id="u-295.2" who="#PoselGabrielJanowski">˝Umowa sprzedaży z dnia 15 listopada 2000 r. zawarta między ministrem skarbu państwa a firmą Saint Louis Sucre na podstawie art. 1 § 1 pkt 3c uległa samoistnemu rozwiązaniu w dniu 15 listopada 2001 r. z powodu nieziszczenia warunków zawieszających dzień zamknięcia transakcji˝. Do warunków zawieszających wykonanie umowy zgodnie z postanowieniami tej kompromitującej stronę polską umowy należą, po pierwsze, uzyskanie zgody ministra MSWiA do dnia 15 maja 2001 r. na nabycie akcji spółki; po drugie to, że cukrownie spółki przedstawią prawomocne decyzje o umorzeniu zaległości podatkowych ujawnionych w wyniku kontroli skarbowej.</u>
          <u xml:id="u-295.3" who="#PoselGabrielJanowski">˝Umowa stanowi również w art. 1 § 1 pkt 3: ˝W przypadku nieziszczenia się któregokolwiek z warunków zawieszających wskazanych w § 1 ust. 3 pkt. a, b i c niniejszego artykułu w terminie 6 miesięcy od dnia podpisania niniejszej umowy lub niespełnienia warunku wskazanego w § 1 ust. 3 pkt c niniejszego artykułu w dniu zamknięcia transakcji strony spotykają się w celu przedyskutowania zaistniałej sytuacji. Jeżeli strony nie znajdą rozwiązania uwzględniającego nowe okoliczności w terminie 60 dni, wówczas niniejsza umowa ulegnie samoistnie rozwiązaniu, bez prawa do żądania odszkodowania przez żadną ze stron, chyba że strony niniejszej umowy wcześniej uzgodnią co innego na piśmie˝˝.</u>
          <u xml:id="u-295.4" who="#PoselGabrielJanowski">Wysoki Sejmie! ˝Treść art. 2 umowy, który obejmuje jeden z warunków zawieszających zawiera postanowienia sprzeczne z obowiązującymi przepisami ustawy o finansach publicznych w zakresie umarzania zobowiązań i należności skarbu państwa. Skarb państwa zgodnie z brzmieniem art. 2 § 5 oświadcza i zapewnia: ˝Sprzedający, działając poprzez organy statutowe cukrowni i spółki, będzie uczestniczył i wspomagał cukrownie w działaniach zmierzających do umorzenia zobowiązań i zaległości podatkowych oraz uzyskiwania decyzji i zaświadczeń, o których mowa powyżej, co stanowi zgodnie z art. 1 umowy jeden z warunków zamknięcia transakcji˝˝.</u>
          <u xml:id="u-295.5" who="#PoselGabrielJanowski">Wysoki Sejmie! Ignorancja przepisów cytowanej wyżej ustawy jest tak jaskrawa, że w odniesieniu do tego zapisu nasuwają się daleko idące wnioski co do działań wyczerpujących znamiona przestępstw o charakterze korupcyjnym, podlegających przepisom Kodeksu karnego.</u>
          <u xml:id="u-295.6" who="#PoselGabrielJanowski">W tym samym artykule (§ 7 pkt 1) minister skarbu państwa narusza w sposób istotny konstytucyjne przepisy dotyczące niezawisłości sądów, zapewniając i oświadczając kupującemu: ˝W przypadku złożenia przez jednego z wierzycieli wniosku o ogłoszenie upadłości podjęte zostaną wszelkie możliwe działania celem spowodowania, aby właściwy sąd wniosek oddalił˝.</u>
          <u xml:id="u-295.7" who="#PoselGabrielJanowski">Zapis ten obowiązuje oczywiście tylko do czasu zamknięcia transakcji, albowiem kupujący zapewnia sobie w ten sposób prawo do limitu. Potem los cukrowni i wierzycieli nie obchodzi już ani ministra, ani inwestora. Wyrażają to postanowienia umowy dotyczące podniesienia kapitału ˝tylko wybranych cukrowni˝.</u>
          <u xml:id="u-295.8" who="#PoselGabrielJanowski">Wysoki Sejmie! Kompromitacja umowy poprzez cytowane wyżej zapisy sięga niewyobrażalnych skutków, następujących wskutek realizacji art. 5 pod tytułem ˝Zobowiązania inwestycyjne kupującego˝, a zakres czasowy i rzeczowy tych zobowiązań uzależniony jest o uchwalenia przez Sejm nowej, korzystnej dla kupującego, ustawy cukrowej. Takie postanowienie to bezprzykładne lekceważenie parlamentu i podstawowych zasad konstytucyjnych.</u>
          <u xml:id="u-295.9" who="#PoselGabrielJanowski">Przy takich niedopuszczalnych, godzących w interes skarbu państwa i dobre imię organów państwa zapisach prawa pracownicze i plantatorskie traktowane są podobnie. W świetle postanowień art. 4 § 13 pkt 3: ˝Strony jednoznacznie postanawiają, że sprzedającemu nie będą przysługiwać względem kupującego jakiekolwiek roszczenia o zapłatę kar umownych lub inne roszczenia˝ lub...</u>
          <u xml:id="u-295.10" who="#PoselGabrielJanowski">Panie marszałku, widzę, czas mija, dokończę jednak ten wywód, by dać panu ministrowi szansę, by czas przerwy świątecznej wykorzystał do przeanalizowania swego stanowiska i podjęcia stanowczych działań, które zapobiegną, powiadam, tej transakcji. Dlatego proszę jeszcze o minutę.</u>
          <u xml:id="u-295.11" who="#PoselGabrielJanowski">Otóż, proszę państwa, na podstawie wyżej przytoczonych argumentów domagamy się - stanowczo domagamy się - niezwłocznego włączenia Śląskiej Spółki Cukrowej na podstawie art. 20 ustawy z 21 czerwca 2000 r. o regulacji rynku cukru do Krajowej Spółki Cukrowej, albowiem skandalizujące wypowiedzi ministrów skarbu państwa, zapowiadające jej sprzedaż, są bezprzedmiotowe i nadal po prostu ośmieszają administrację rządową i porządek prawny.</u>
          <u xml:id="u-295.12" who="#PoselGabrielJanowski">Na podstawie art. 1 § 1 pkt 3 umowy uległa ona samoistnemu rozwiązaniu, nie może więc być mowy o jej ważności. Orzeczenie NSA uchylające decyzję MSWiA daje wyłącznie wykładnię przepisów ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców, wywołującą wprawdzie skutki negatywne dla interesu Polski, albowiem pozwala ona na pośrednie nabywanie przez cudzoziemców nieruchomości bez kontroli państwa, ale niemające żadnej mocy prawnej w stosunku do tej umowy. Kwestie te jednoznacznie rozstrzyga zasada Kodeksu cywilnego, przyznająca pierwszeństwo umowie cywilnoprawnej przed orzeczeniem sądu.</u>
          <u xml:id="u-295.13" who="#PoselGabrielJanowski">Panie Marszałku! Przykład Dolnośląskiej Spółki Cukrowej, jak również podobny, bardzo negatywny w swoim wydźwięku, przykład grupy cukrowni kalisko-konińskich jest najlepszym dowodem na to, że cała procedura prowadzona przez Ministerstwo Skarbu Państwa nie jest nastawiona na rzeczywistą prywatyzację i na podniesienie efektywności, lecz ma jedynie służyć sprzedaży tych cukrowni obcemu kapitałowi, który jest w tym bezwzględny, ucieka się do rozmaitych sposobów, również, niestety, powiedziałbym, korupcjogennych. Wśród wielu dyrektorów i, niestety, związkowców są tacy, którzy w tym procederze uczestniczą i sprzyjają tym niecnym - bo inaczej tego nie nazwę - celom. Dziękuję, panie marszałku, i proszę, by rząd zastanowił się, co czyni - co czyni. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-295.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#Marszalek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-296.1" who="#Marszalek">Proszę, pan poseł Zdzisław Podkański.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#PoselZdzislawPodkanski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dobiega końca rok 2001. Nie wszystkim przyniósł on radość i spełnienie nadziei. Wśród zawiedzionych są polscy rolnicy. Wielu z nich z troską patrzy w przyszłość. Niepokój rolników budzi zwłaszcza brak perspektyw ekonomicznych i groźba utraty ojcowizny. Zgoda rządu Rzeczypospolitej Polskiej na sprzedaż ziemi cudzoziemcom dopełniła czary goryczy. Co czują dziś chłopi, najlepiej obrazuje stanowisko Krajowego Sejmiku Chłopów Polskich, podjęte przez Krajowy Konwent Marszałków Chłopów Polskich w dniu 20 grudnia br. w Lublinie:</u>
          <u xml:id="u-297.1" who="#PoselZdzislawPodkanski">˝Ziemia dla narodu jest bezcenną wartością. Narody, które ją straciły, skazywane były na tułaczkę, nędzę, a nawet zagładę. Dla nas, chłopów, ziemia ma wartość narodową, a także osobistą. Od dzieciństwa związane jest z nią nasze życie. Darzymy ją szczególną miłością. Często nazywamy ją ˝ojcowizną˝, dostrzegając tym samym jej znaczenie w rodzimej tradycji. Mówimy o niej, w podzięce za płody, które rodzi każdego roku, ˝matka ziemia˝. A matki się nie sprzedaje.</u>
          <u xml:id="u-297.2" who="#PoselZdzislawPodkanski">Wierni polskiej tradycji, pomni doświadczeń minionych i współczesnych pokoleń, zatroskani o nasze dzieci, wnuki, o następne pokolenia Polaków, wzywamy rząd Rzeczypospolitej Polskiej do opamiętania i zaniechania zgubnej dla narodu polskiego polityki. Nie godzimy się na żadne, a tym bardziej krótkie, okresy dzierżawy, uprawniające cudzoziemców do nabywania polskiej ziemi. Polski rolnik nie jest w stanie bez pomocy państwa dziś konkurować z zagospodarowanymi i wspomaganymi przez swoje rządy zachodnimi farmerami.</u>
          <u xml:id="u-297.3" who="#PoselZdzislawPodkanski">Do czasu, kiedy nie wyrównają się dochody polskich i zachodnioeuropejskich rolników, żaden z polskich chłopów nie będzie w stanie podołać w konkurencji o ziemię. Nie po to nasi ojcowie organizowali Bataliony Chłopskie i obronili się przed hitlerowską pacyfikacją, a później przed sowiecką kolektywizacją, abyśmy my ulegli unijnej farmeryzacji.</u>
          <u xml:id="u-297.4" who="#PoselZdzislawPodkanski">Będziemy bronić naszego prawa do własności i godności, do zachowania trwałości naszych rodzinnych gospodarstw chłopskich. Jeszcze Polska nie zginęła!˝</u>
          <u xml:id="u-297.5" who="#PoselZdzislawPodkanski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Polska przetrwała lata upadków i niewoli. Odradzała się i rozkwitała dzięki chłopom, bo chłopi zachowali ziemię, religię i narodowość. Wartości tych bronili nasi przodkowie, bronić będziemy również my.</u>
          <u xml:id="u-297.6" who="#PoselZdzislawPodkanski">Jako marszałek Krajowego Sejmiku Chłopów Polskich zwracam się do wszystkich braci i chłopów rodaków: Niech świąteczny nastrój Bożego Narodzenia będzie okazją do radości, a także do zadumy i refleksji.</u>
          <u xml:id="u-297.7" who="#PoselZdzislawPodkanski">Życzę, aby nadchodzący nowy 2002 rok przyniósł miłość, dostatek i nadzieję, która nigdy nie gaśnie. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-297.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#Marszalek">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-298.1" who="#Marszalek">Proszę o zabranie głosu i wygłoszenie oświadczenia pana posła Antoniego Stryjewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#PoselAntoniStanislawStryjewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Kończy się adwent - czas oczekiwania na przyjście Boga Człowieka, Boga Zbawiciela. I oto stajemy w obliczu prawdy o jego narodzeniu. Tę prawdę rozważamy, tą prawdą się radujemy. Dlatego nie może w polskim Sejmie, w polskim parlamencie zabraknąć słów radości, płynących z serc naszych, że oto świętować będziemy Boże Narodzenie. Niech ta radość rozleje się na wszystkich Polaków. Niech ta radość wzbudzi nadzieję naszą, że Bóg nas nie opuścił i nie opuści. A skoro Bóg z nami, to niech lęk nie zniewala nas. Gdy Bóg z nami, to i pokój gości w naszych sercach, w rodzinach, w ojczyźnie.</u>
          <u xml:id="u-299.1" who="#PoselAntoniStanislawStryjewski">Prosimy również Boga, by jego łaska płynąca z betlejemskiej szopy objawiła się pogodnym życiem, dobrym zdrowiem, dostatkiem, ładem społecznym i bezpieczeństwem, wzajemną życzliwością i przyjaźnią Polaków.</u>
          <u xml:id="u-299.2" who="#PoselAntoniStanislawStryjewski">Wysoki Sejmie! W obliczu prawdy o Bożym Narodzeniu, które jest wielkim darem Boga, muszą być wypowiedziane w polskim Sejmie słowa wdzięczności całym rzeszom Polaków za niepoliczalne dobro, które za ich przyczyną się dokonało w minionym roku. Dziękujemy Ojcu Świętemu Janowi Pawłowi II za wielką miłość i słowa otuchy. Dziękujemy świątobliwym kapłanom, poprzez których posługę byliśmy przywracani po wielekroć Bogu. Dziękujemy świątobliwym niewiastom w polskich klasztorach i domach, które otaczały modlitwą te wszystkie trudne sprawy dziejące się w naszej ojczyźnie. Dziękujemy ojcu Tadeuszowi Rydzykowi i jego współpracownikom za dziesiąty rok służby prawdzie w Radiu Maryja. Dziękujemy redakcji ˝Naszego Dziennika˝, bez którego prawda o życiu Polski, Kościoła i świata byłaby tragicznie oszczędna. Przepiękne podziękowania niech popłyną do rodzin, które przyjęły nowe życie i które trudzą się wychowaniem potomstwa. Dziękujemy nauczycielom i wychowawcom, lekarzom i całej służbie medycznej, żołnierzom, marynarzom, policjantom, strażakom, ludziom różnych zawodów, różnych profesji, różnorodnej pracy. W szczególny sposób dziękujemy również rolnikom. To oni wszyscy tworzyli dobro Rzeczypospolitej i za to dobro polski parlament wszystkim Polakom dziękuje.</u>
          <u xml:id="u-299.3" who="#PoselAntoniStanislawStryjewski">Kończąc, raz jeszcze posłowie Klubu Parlamentarnego Ligi Polskich Rodzin życzą narodowi polskiemu radosnych świąt Bożego Narodzenia. Pięknie dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#Marszalek">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-300.1" who="#Marszalek">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
          <u xml:id="u-300.2" who="#Marszalek">Informacja o wpływie interpelacji i zapytań oraz odpowiedzi na nie znajduje się w doręczonym paniom posłankom i panom posłom druku nr 165.</u>
          <u xml:id="u-300.3" who="#Marszalek">Na tym kończymy 9. posiedzenie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-300.4" who="#Marszalek">Protokół posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w Sekretariacie Posiedzeń Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-300.5" who="#Marszalek">Porządek dzienny 10. posiedzenia Sejmu, zwołanego na dni 9 i 10 stycznia 2002 r., został paniom i panom posłom doręczony.</u>
          <u xml:id="u-300.6" who="#Marszalek">Zamykam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-300.7" who="#komentarz">(Marszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-300.8" who="#komentarz">(Marszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-300.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-300.10" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 0 min 20)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>