text_structure.xml 128 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Otwieram posiedzenie Komisji Polityki Społecznej. Zanim omówimy porządek dzisiejszego posiedzenia, chciałbym przypomnieć posłom o dwóch sprawach, które mają bardzo istotne znaczenie z punktu widzenia naszej współpracy i organizacji posiedzeń Komisji.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Przypominam, że są przyjęte dwie uchwały Prezydium Sejmu z dnia 21 sierpnia 1996 r. Uchwała nr 57 dotyczy składania usprawiedliwień za nieobecność na posiedzeniach Komisji. Mówi się w niej wyraźnie o tym, kto i w jakim trybie usprawiedliwia nieobecność na posiedzeniach Komisji oraz jakie dokumenty są do tego potrzebne.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Uchwała nr 58 dotyczy zasad i trybu powiadamiania posłów o posiedzeniach komisji sejmowych - kto i w jakim trybie zwołuje posiedzenia Komisji i w jaki sposób przekazywane są zawiadomienia.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Przekazuję te informacje dla porządku, ponieważ bardzo często naszej uwadze umykają tego typu dokumenty. Nie chciałbym, żeby między prezydium Komisji, czy przewodniczącym a członkami Komisji były jakieś niedomówienia, ze względu na brak znajomości niektórych przyjmowanych przez nas uchwał.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Chciałbym również prosić posłów o wypełnienie druku, który prześlą pracownicy sekre-tariatu naszej Komisji, a w którym trzeba podać precyzyjnie swój najnowszy nr faksu.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Następna sprawa. Jak państwo pamiętacie, wystąpiliśmy o powołanie stałej podkomisji ds. rynku pracy i polityki regionalnej. Chciałbym, żeby podkomisja ta jak najszybciej podjęła działalność. Inicjatorem i organizatorem wszystkich prac, łącznie z przygotowaniem uzasadnień wszelkich materiałów, był pan poseł Cezary Miżejewski, który zgłosił swoją deklarację udziału i pracy w tej podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Kolejnymi osobami, które zdeklarowały chęć pracy w tej podkomisji są posłowie: Tadeusz Tomaszewski, Leon Grela, Józef Grabek, Roman Borek, Mieczysław Kasprzak, Jan Rulewski. Uzgadniamy jeszcze udział pana posła Michała Kowalczyka.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Chciałbym, żebyście państwo zaakceptowali skład podkomisji w tej liczbie osób i personalnie w tym składzie. Jeżeli będą jeszcze chętni do pracy w tej podkomisji, nie odbieramy im takiej możliwości. Żeby podkomisja mogła aktywnie podjąć prace chciałbym, abyśmy poprzez głosowanie wyrazili zgodę na to, by podkomisja pracowała w tym składzie.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Czy są sprzeciwy? Jeżeli nie ma sprzeciwów, to rozumiem, że możemy przyjąć, iż skład podkomisji został przez nas zaakceptowany.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Przepraszam gości za to, że rozpoczęliśmy od spraw porządkowych, ale wiążą się one z trybem pracy Komisji. Przypominam, że dzisiejsze posiedzenie Komisji Polityki Społecznej jest poświęcone problematyce bezrobocia i zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Jest to jeden z tematów w cyklu zagadnień i problemów dotyczących osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Jak państwo wiecie jest w parlamencie gruntowna nowela ustawy o zatrudnieniu i rehabilitacji społeczno-zawodowej osób niepełnosprawnych. Została powołana podkomisja. Prawdopodobnie w dniu dzisiejszym odbędzie się pierwsze posiedzenie tej podkomisji, która już rozpoczyna prace nad propozycjami zmian. Wiemy, że do zasadniczych problemów, które będą wymagały rozstrzygnięcia należy to, czy tylko Pełnomocnik ds. Osób Niepełnosprawnych jest odpowiedzialny za rozwiązywanie wielu problemów natury ogólnej, jak porządkowanie rynku pracy i wszystkie sprawy dotyczące środowisk ludzi młodych lub dzieci. Chcemy w naszej Komisji mieć w tej sprawie pełną jasność. Sądzę, że tego typu dyskusja na plenarnym posiedzeniu Komisji, pomoże członkom podkomisji trafnym podejmowaniu decyzji i kierunkowaniu wniosków oraz w pracach związanych z nowelizacją ustawy.</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Najczęściej poruszanym problemem była konieczność utrzymania prozatrudnieniowego charakteru tej ustawy. Dobrze będzie, jeżeli dziś weźmiemy pod uwagę wnioski wynikające z naszej debaty związanej z raportem o sytuacji osób niepełnosprawnych, przygotowanym przez panią poseł Sienkiewicz, z którego dowiedzieliśmy się, że w wielu dziedzinach problemy środowiska niepełnosprawnych są nierozpoznane. Jednym z takich problemów do niedawna była sytuacja osób niepełnosprwnych na rynku pracy. Sądzę, że dziśwszystkie te sprawy powinniśmy po kolei próbować rozważyć.</u>
          <u xml:id="u-1.12" who="#PoselBogdanKrysiewicz">W tej sprawie otrzymaliście państwo informacje przygotowane przez Krajowy Urząd Pracy, Pełnomocnika ds. Osób Niepełnosprawnych oraz Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Sądzę, że informacje te dają już pewien obraz, który może być uzupełniony przez materiał przygotowany przez Departament Statystyki, Analiz i Prognoz Krajowego Urzędu Pracy. Jest to gruntowna analiza statystyczna pt. "Bezrobotni niepełnosprawni w latach 1994-1995", będąca wynikiem badania sondażowego. Sądzę, że wzbogaceni o konkluzje wynikające z tych materiałów, będziemy w stanie sensownie dys-kutować nad tą problematyką oraz formułować wnioski, które powinny być adresowane do ustawy, a także do instytucji, które powinny interesować się tą problematyką.</u>
          <u xml:id="u-1.13" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Zgodnie z przyjętym porządkiem obrad, chciałbym prosić pana Adama Gwarę - pełnomocnika ds. osób niepełnosprawnych - o dokonanie stosownego wprowadzenia. Ponieważ dosyć późno otrzymaliśmy ten materiał, chcielibyśmy, żeby powiedział pan nieco więcej na ten temat. Czy są pytania i uwagi? Nie widzę. Oddaję głos panu ministrowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#OsobNiepelnosprawnychMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejAdamGwara">Zgodnie z dyspozycją Komisji przygotowałem materiał, który posłuży za podstawę do dyskusji. Jest on dosyć obszerny i proszę państwa o wytrwałość i wyrozumiałość. Myślę, że znajdziemy w nim nie tylko fotograficzny obraz istniejącego stanu rzeczy, ale również kierunki rozważane przez rząd, w celu lepszego rozpoznania i regulowania spraw osób niepełnosprawnych, o czym chciałem wstępnie poinformować.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#OsobNiepelnosprawnychMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejAdamGwara">Na początku lat 90. sytuację osób niepełnosprawnych na rynku pracy, jak państwo doskonale wiecie, skomplikowały zmiany ustrojowe i przekształcenia gospodarcze. Przechodzenie z systemu gospodarki centralnej i planowanej w kierunku wolnego rynku zmusiło pracodawców, w tym spółdzielnie inwalidów i niewidomych, do udziału w ostrej grze rynkowej, co skutkowało utratą pracy dla ok. 50% zatrudnionych wówczas osób niepełnosprawnych. Nastąpiło również pogorszenie warunków materialnych tej grupy społeczeństwa, prowadzące do alienacji społecznej. Załamał się również dotychczasowy system rehabilitacji zawodowej i pośrednictwa pracy dla osób niepełnosprawnych, nadzorowany do 1989 r. przez resort zdrowia. Wobec tworzenia nowego systemu prawnego i gospodarczego oraz ujawniającego się gwałtownie bezrobocia, zadania te przejął resort pracy.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#OsobNiepelnosprawnychMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejAdamGwara">Uchwalona w maju 1991 r. ustawa o zatrudnianiu i rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych nastawiona silnie na promowanie aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych i tworzenie nowych miejsc pracy, zahamowała w pewnym stopniu proces narastania bezrobocia wśród osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#OsobNiepelnosprawnychMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejAdamGwara">Do pozytywów osiągniętych w wyniku wejścia w życie ustawy należy również utworzenie Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, stanowiącego realne finansowe zaplecze realizacji zadań na rzecz osób niepełnosprawnych. Chcę podkreślić, że wobec występującego w Polsce w ostatnich latach deficytu budżetowego, istnienie zasilanego ze źródeł pozabudżetowych funduszu, było i jest - co chcę podkreślić - warunkiem realizacji zadań określonych ustawą.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#OsobNiepelnosprawnychMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejAdamGwara">Ustawa z 9 maja 1991 r. powołała również specjalistyczne agendy rządowe, tj. pełnomocnika ds. osób niepełnosprawnych i wojewódzkie ośrodki ds. zatrudnienia i rehabilitacji osób niepełnosprawnych, których podstawowym zadaniem jest prowadzenie działań prozatrudnieniowych, ze szczególnym uwzględnieniem rehabilitacji zawodowej, a w pewnym stopniu i rehabilitacji społecznej.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#OsobNiepelnosprawnychMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejAdamGwara">Wspomnianą przeze mnie ustawą uruchomiono mechanizmy promujące i wspierające działania na rynku pracy, a w szczególności możliwość uzyskania przez pracodawcę zwrotu znacznej części kosztów utworzenia miejsca pracy dla osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#OsobNiepelnosprawnychMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejAdamGwara">Chcę państwa poinformować, że od wejścia w życie ustawy utworzono ogółem 62.616 nowych miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych. Stworzono również możliwość uzyskania pożyczki przez osoby niepełnosprawne pozostające bez pracy, na rozpoczęcie działalności gospodarczej. Z pożyczek skorzystało 5.476 osób. Stworzono również możliwości szkolenia i przekwalifikowania osób niepełnosprawnych. Do tej pory zostało przeszkolonych 10.857 bezrobotnych osób niepełnosprawnych. Zawarte są tam również rozwiązania dotyczące funkcjonowania zakładów pracy chronionej, oferujących dla osób niepełnosprawnych odpowiednie warunki pracy i rehabilitacji.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#OsobNiepelnosprawnychMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejAdamGwara">W materiale przekazanym na ręce przewodniczącego Komisji Polityki Społecznej podane zostały dane liczbowe, dotyczące omawianych zadań w minionym okresie. Ponieważ macie państwo te informacje, przedstawię bardziej szczegółowe informacje na temat bezrobotnych osób niepełnosprawnych w latach 1994-1995, bazując na materiale opracowanym przez Krajowy Urząd Pracy.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#OsobNiepelnosprawnychMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejAdamGwara">Liczba osób niepełnosprawnych zarejestrowanych w rejonowych urzędach pracy na koniec grudnia 1995 r. wynosiła 72.251 osób niepełnosprawnych, w tym bezrobotnych 31.254, co stanowiło 1,2% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych w Polsce. Dla porównania podaję, iż na koniec grudnia 1994 r., w rejonowych urzędach pracy zarejestrowanych było 76.299 osób niepełnosprawnych. W stosunku do ogólnej liczby zarejestrowanych bezrobotnych, liczba niepełnosprawnych stanowiła 2,7%. Nastąpił więc spadek liczby zarejestrowanych o 4.048 osób niepełnosprawnych, to jest o 5,6%. W skali roku bezrobocie wśród niepełnosprawnych zmniejszyło się o 45.045 osób, tj. o 59%. Tak znaczny spadek liczby osób niepełnosprawnych zarejestrowanych w rejonowych urzędach pracy jako bezrobotne był spowodowany - krótko przypomnę - dokonaną w grudniu 1994 r. zmianą przepisów dotyczących zatrudnienia i przeciwdziałania bezrobociu. Począwszy od stycznia 1995 r. osoby niepełnosprawne posiadające prawo do rent utraciły status bezrobotnego, w związku z czym wzrosła liczba osób niepełnosprawnych poszukujących pracy.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#OsobNiepelnosprawnychMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejAdamGwara">Wśród ogólnej liczby zarejestrowanych w rejonowych urzędach pracy znajdowały się osoby niepełnosprawne zamieszkałe na wsi. Na dzień 31 grudnia 1995 r. w rejonowych urzędach pracy było zarejesterowanych 9.185 osób niepełnosprawnych, co stanowi 12,7% w stosunku do ogółu zarejestrowanych niepełnosprawnych oraz 0,8% ogółu bezrobotnych zamieszkałych na wsi. Na koniec grudnia 1994 r. liczba ta wynosiła 13.988, co stanowiło 18,3% zarejestrowanych niepełnosprawnych i 1,2% ogółu bezrobotnych zamieszkałych na wsi.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#OsobNiepelnosprawnychMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejAdamGwara">W skali roku, grudzień 1994 r. i grudzień 1995 r., bezrobocie wśród osób nie-pełnosprawnych zamieszkałych na wsi spadło o 34,3%, o 4.803 osoby, wzrosła natomiast do 7.147 liczba osób poszukujących pracy - wzrosła zatem w liczbach bezwzględnych o 2.004 osoby, co stanowi wzrost 256,6%. Jak już mówiłem było to spowodowane nowelizacją ustawy o przeciwdziałaniu bezrobociu.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#OsobNiepelnosprawnychMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejAdamGwara">W 1994 r. wśród bezrobotnych niepełnosprawnych znaczny odsetek, bo aż 57,1% ogółu zarejestrowanych, stanowiły osoby w wieku 35-54 lata. Osoby w przedziale wiekowym 18-24 lat, stanowiły 13,9% tej zbiorowości.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#OsobNiepelnosprawnychMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejAdamGwara">W 1995 r. nastąpiły znaczne zmiany w strukturze wieku tej populacji. O 10,6% zmniejszyła się w porównaniu z grudniem 1994 r., liczba bezrobotnych w wieku 35-54 lata, wzrosła natomiast liczba bezrobotnych w wieku 18-24 lata i stanowili oni 24,9% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#OsobNiepelnosprawnychMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejAdamGwara">W 1994 r. wśród bezrobotnych niepełnosprawnych na wsi przeważały osoby w wieku 35-44 lata i stanowiły 26,2% ogółu zarejestrowanych. Zagrożone bezrobociem były także osoby w wieku 18-24 lata, stanowiły one bowiem 23,7% tej populacji.</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#OsobNiepelnosprawnychMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejAdamGwara">W końcu grudnia 1995 r. nastąpiły zmiany w strukturze wieku bezrobotnych niepełnosprawnych w porównaniu z końcem 1994 r. O 9% zmniejszyło się bezrobocie osób w wieku 35-54 lata, zaś o 9,8% wzrosło wśród osób w wieku 18-24 lata.</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#OsobNiepelnosprawnychMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejAdamGwara">Jeżeli chodzi o strukturę wykształcenia zarejestrowanych bezrobotnych niepełnosprawnych, to - o czym wielokrotnie mówiliście państwo na posiedzeniach Komisji - należy stwierdzić, iż osoby niepełnosprawne posiadające niskie kwalifikacje lub bez kwalifikacji, podobnie jak pozostali bezrobotni, byli w najtrudniejszej sytuacji na rynku pracy.</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#OsobNiepelnosprawnychMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejAdamGwara">W 1994 r. wśród ogółu bezrobotnych niepełnosprawnych zarejestrowanych w rejonowych urzędach pracy osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym oraz podstawowym i niepełnym podstawowym stanowiły aż 72,4% populacji, czyli prawie 3/4. Najmniej były zagrożone bezrobociem były osoby legitymujące się wykształceniem wyższym. Stanowiły one w latach 1994-1995 odpowiednio 2,5% i 1,2% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych. Jest to prawidłowość bezrobocia, że najtrudniej jest znaleźć stałe zatrudnienie osobom o najniższych kwalifikacjach.</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#OsobNiepelnosprawnychMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejAdamGwara">W 1995 r. również osobom z wykształceniem zasadniczym zawodowym oraz pod-stawowym i niepełnym podstawowym trudno było znaleźć pracę i nadal stanowili oni najwyższy odsetek wśród niepełnosprawnych bezrobotnych. Liczba ta wzrosła aż do 79,5% .</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#OsobNiepelnosprawnychMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejAdamGwara">W porównaniu z końcem grudnia 1994 r. bezrobocie wśród osób z wykształceniem zasadniczym zawodowym oraz podstawowym i niepełnym podstawowym wzrosło o 7,1%.</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#OsobNiepelnosprawnychMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejAdamGwara">Podobnie przedstawia się sytuacja zarejestrowanych bezrobotnych niepełnosprawnych zamieszkałych na wsi. Tak jak pozostali bezrobotni niepełnosprawni również osoby niepełnosprawne zamieszkujące na wsi posiadające niskie kwalifikacje były najbardziej zagrożone bezrobociem. Wśród zarejestrowanych bezrobotnych niepełnosprawnych w 1994 r. osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym oraz podstawowym i niepełnym podstawowym stanowiły 84,5%, a więc jeszcze więcej niż w mieście. Natomiast osoby legitymujące się wykształceniem wyższym w 1994 r. stanowiły 0,8%, a w 1995 r. - 0,4%, nastąpił więc spadek o 0,4%.</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#OsobNiepelnosprawnychMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejAdamGwara">Strukturę wykształcenia zarejestrowanych bezrobotnych niepełnosprawnych w końcu grudnia 1994 r. i 1995 r. obrazują tabele dołączone do materiału Krajowego Urzędu Pracy.</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#OsobNiepelnosprawnychMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejAdamGwara">W końcu grudnia 1994 r. w rejestrach urzędów pracy pozostawało 1.261 osób - 1,6% - posiadających I grupę inwalidzką, z czego 707 osób z zapisem w orzeczeniu "ze wskazaniem do pracy w warunkach specjalnych", 11.804 osoby - 15,5% - posiadających II grupę inwalidzką, z tego 5.491 osób z zapisem w orzeczeniu "ze wskazaniem do pracy w warunkach specjalnych" oraz 63.234 osoby - 82,9% - posiadających III grupę inwalidzką, z tego 52.413 osób z zapisem w orzeczeniu zawierającym wskazania lub przeciwwskazania dotyczących zatrudnienia.</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#OsobNiepelnosprawnychMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejAdamGwara">W końcu grudnia 1995 r. również najliczniejszą grupę wśród bezrobotnych nie-pełnosprawnych stanowiły osoby posiadające III grupę inwalidzką, a najmniej liczną zbiorowość stanowiły osoby z I grupą inwalidzką. Ta tendencja jest stała. Struktura ta w 1995 r. przedstawia się następująco: 340 osób - 1,1% - posiadających I grupę inwalidzką, z tego 217 osób z zapisem w orzeczeniu "ze wskazaniem do pracy w warunkach specjalnych", 3 tys. osób - 9,6% - posiadających II grupę inwalidzką, z tego 1.714 osób z zapisem w orzeczeniu "ze wskazaniem do pracy w warunkach specjalnych" oraz 27.914 osób - 89,3% - posiadających III grupę inwalidzką, z tego 24.297 osób z zapisem w orzeczeniu zawierającym wskazania lub przeciwwskazania dotyczące zatrudnienia.</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#OsobNiepelnosprawnychMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejAdamGwara">Podobnie przedstawiała się sytuacja według podziału grup inwalidzkich wśród bezrobotnych niepełnosprawnych zamieszkałych na wsi. W końcu 1994 r. pozostawało: 240 osób - 1,7% - posiadających I grupę inwalidzką, z tego 117 osób z zapisem w orzeczeniu "ze wskazaniem do pracy w warunkach specjalnych", 1.564 osoby - 11,2% - posiadających II grupę inwalidzką, z tego 920 osób z zapisem w orzeczeniu "ze wskazaniem do pracy w warunkach specjalnych" oraz 12.184 osoby - 87,1% - posiadających III grupę inwalidzką, z tego 11.130 osób z zapisem w orzeczeniu zawierającym wskazania lub przeciwwskazania dotyczące zatrudnienia.</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#OsobNiepelnosprawnychMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejAdamGwara">W końcu grudnia 1995 r. również najliczniejszą grupę wśród bezrobotnych niepełnosprawnych stanowiły osoby posiadające III grupę inwalidzką, a najmniej liczną zbiorowość stanowiły osoby z I grupą. Struktura przedstawiała się następująco: 144 osoby - 1,6% - posiadających I grupę inwalidzką, z tego 51 osób z zapisem w orzeczeniu "ze wskazaniem do pracy w warunkach specjalnych", 863 osoby - 9,4% - posiadających II grupę inwalidzką, z tego 545 osób z zapisem w orzeczeniu "ze wskazaniem do pracy w warunkach specjalnych" oraz 8.178 osób - 89% - posiadających III grupę inwalidzką, z tego 7.322 osoby z zapisem w orzeczeniu zawierającym wskazania lub przeciwwskazania dotyczące zatrudnienia.</u>
          <u xml:id="u-2.25" who="#OsobNiepelnosprawnychMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejAdamGwara">W 1994 r. do rejonowych urzędów pracy wpłynęły 804.044 oferty pracy, w tym dla osób bezrobotnych niepełnosprawnych - 28.995, tj. 3,6% ogólnej liczby ofert. Natomiast w 1995 r. rejonowe urzędy pracy dysponowały 914.243 ofertami pracy. Oznacza to, że głównie w wyniku wzrostu gospodarczego proponowanych ofert pracy było o 110 tys. więcej niż w 1994 r., w tym ofert dla osób niepełnosprawnych - 39.281, tj. również o 10.286 więcej niż w 1994 r.</u>
          <u xml:id="u-2.26" who="#OsobNiepelnosprawnychMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejAdamGwara">Przytaczam te dane, aby zwrócić państwa uwagę na to, że mechanizmy zapisane w ustawie, a dotyczące pewnych zachęt ekonomicznych dla pracodawców, skutkowały większym zainteresowaniem pracodawców w zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Znalazło to swoje odzwierciedlenie w przytoczonym wzroście liczby ofert pracy.</u>
          <u xml:id="u-2.27" who="#OsobNiepelnosprawnychMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejAdamGwara">Jak już wcześniej wspominałem, istotnymi elementami systemu prozatrudnieniowego są mechanizmy promujące i wspierające działania na rynku pracy, a mianowicie: po pierwsze, tworzenie nowych miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych przy udziale środków PFRON, co wiąże się ze zwrotem kosztów organizacji nowych miejsc pracy do wysokości 30-krotnego przeciętnego wynagrodzenia za każde miejsce pracy oraz refundacją wynagrodzeń wraz ze składką na ZUS, przez okres 18 miesięcy od dnia zatrudnienia.</u>
          <u xml:id="u-2.28" who="#OsobNiepelnosprawnychMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejAdamGwara">Po drugie, udzielanie pożyczek na rozpoczęcie działalności gospodarczej przez osoby niepełnosprawne pozostające bez pracy do wysokości 25-krotnego przeciętnego wynagrodzenia.</u>
          <u xml:id="u-2.29" who="#OsobNiepelnosprawnychMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejAdamGwara">Pragnę nadmienić, iż średni koszt refundacji ze środków PFRON zarówno z organizowanego miejsca pracy, jak i udzielanej pożyczki, jest z reguły niższy od maksymalnej wysokości ustawowej. Refundowany koszt jednego miejsca pracy w okresie 7 miesięcy 1996 r. w kwocie bezwzględnej był wyższy o 5,28 tys. zł niż w 1995 r. W relacji do maksymalnej kwoty refundacji przewidzianej ustawą, można powiedzieć, że średnio arytmetycznie jedno miejsce pracy z Funduszu wynosi nieco więcej niż połowę ustawowego pułapu. Niestety, pieniądze nie są refundowane do wysokości ustawowej. Ma to oczywiście swój pozytywny jak i negatywny wydźwięk. Pozytywy są oczywiste, bo przy ograniczonych środkach można utworzyć więcej miejsc pracy. Jeżeli chodzi o negatywy, to pracodawcy nie zawsze są zainteresowani tworzeniem tak nisko wyposażonych finansowo miejsc pracy. W 1996 r. płaciliśmy za te miejsca pracy w stosunku do pułapu 55,7%, podczas gdy w 1995 r. jeszcze mniej - 42,2%. W 1994 r. - 59%, a w 1993 r. - 63% możliwej do uzyskania z refundacji sumy.</u>
          <u xml:id="u-2.30" who="#OsobNiepelnosprawnychMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejAdamGwara">Jest oczywista zależność, że im więcej przeznaczamy na refundowane miejsce pracy dla osoby niepełnosprawnej, tym większe jest zainteresowanie pracodawcy. Mamy tu jednak do czynienia z kwadraturą koła, bo im większą refundację przeznaczamy, tym mniej miejsc pracy możemy utworzyć. W związku z tym jest to kompromis między wysokością posiadanych środków, a oczekiwaniami pracodawców.</u>
          <u xml:id="u-2.31" who="#OsobNiepelnosprawnychMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejAdamGwara">Wskaźniki te są wyliczone w wielkościach globalnych w skali kraju. Koszty w po-szczególnych województwach są zróżnicowane. Truizmem jest stwierdzenie, że rynek pracy jest zróżnicowany - nie ma jednego, ogólnopolskiego rynku pracy. W okresie 7 miesięcy br. rozpiętość kosztów w zależności od województwa kształtowała się w granicach od 91 mln zł do 218 mln zł. Tam, gdzie osoby niepełnosprawne spotykają się z dużą liczbą ofert ze strony pracodawców, tam oczywiście koszt ten jest niższy. Tam, gdzie pracodawcy nie są zainteresowani tworzeniem miejsc pracy dla niepełnosprawnych, musimy te miejsca lepiej wyposażać.</u>
          <u xml:id="u-2.32" who="#OsobNiepelnosprawnychMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejAdamGwara">Mówiąc o tworzeniu miejsc pracy i zatrudnianiu osób niepełnosprawnych należy wspo-mnieć o wspieraniu aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych zamieszkałych na wsi. Służy temu pilotażowy program "MEDIUM", wdrożony w trzech województwach - koszalińskim, ostrołęckim i lubelskim. Pomoc w ramach tego programu polega na udzielaniu pożyczek dla osób niepełnosprawnych rozpoczynających działalność gospodarczą, osób niepełnosprawnych kontynuujących prowadzoną działalność gospodarczą oraz zakładów pracy, na cele inwestycyjne skutkujące zatrudnieniem osób niepełnosprawnych z terenów wiejskich.</u>
          <u xml:id="u-2.33" who="#OsobNiepelnosprawnychMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejAdamGwara">Jest to program pilotażowy. Chcemy go ocenić pod koniec br. Po ocenie efektywności tego programu będziemy podejmowali ewentualne decyzje upowszechniania go w innych województwach. Aktualnie, w ramach tego pilotażu, zostało podjętych 57 decyzji pozytywnych na łączną kwotę 3.400.949 zł, co umożliwi podjęcie działalności gospodarczej 23 osobom niepełnosprawnym, a ok. 150 osób znajdzie zatrudnienie w zakładach pracy.</u>
          <u xml:id="u-2.34" who="#OsobNiepelnosprawnychMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejAdamGwara">Prowadzona promocja programu "MEDIUM" wzbudziła duże zainteresowanie, co świadczy o społecznej potrzebie funkcjonowania takiego programu i dużym zapotrzebowaniu środowiska osób niepełnosprawnych na tego rodzaju pomoc. Po zakończeniu programu pilotażowego, wychodząc naprzeciw temu zapotrzebowaniu, zamierzamy objąć tym programem następnych 10 województw. Chcę jednak podkreślić, że nie zrobimy tego przed oceną efektywności tego programu.</u>
          <u xml:id="u-2.35" who="#OsobNiepelnosprawnychMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejAdamGwara">Jak państwu wiadomo, w 1994 r. wprowadzono do stosowania przez wszystkie woje-wódzkie urzędy pracy - wojewódzkie ośrodki ds. zatrudnienia i rehabilitacji osób niepełnosprawnych - nowe zasady realizacji zwrotu kosztów ze środków PFRON w zakresie: po pierwsze, organizacji nowych miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych, po drugie, oprzyrządowania istniejących miejsc pracy stosownie do potrzeb osób niepełnosprawnych, po trzecie, wynagrodzenia wypłaconego osobom niepełnosprawnym skierowanym jako pozostające bez pracy i zarejestrowanym w rejonowych urzędach pracy, na nowo utworzone miejsca pracy.</u>
          <u xml:id="u-2.36" who="#OsobNiepelnosprawnychMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejAdamGwara">Dla zwiększania szans osób niepełnosprawnych w znalezieniu zatrudnienia i jednocześnie zachęcenia pracodawców do ich tworzenia zasady te zmodyfikowano w II półroczu 1995 r. Pragnę przypomnieć, że mieliśmy do czynienia z paradoksalną sytuacją, gdy PFRON miał dość znaczne wolne środki finansowe, wynikające nie tylko z jego planu, ale również z nadwyżki - były pieniądze, byli bezrobotni niepełnosprawni i pracodawcy chcący zatrudnić te osoby, jednakże przy rygorystycznie skonstruowanych zasadach udzielania refundacji, było to niemożliwe.</u>
          <u xml:id="u-2.37" who="#OsobNiepelnosprawnychMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejAdamGwara">Właśnie dlatego zliberalizowaliśmy te przepisy, co już w tym roku skutkuje znacznie większą liczbą utworzonych miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych niż w ub.r. Zliberalizowano w nich kryteria kwalifikowania wniosków pracodawców deklarujących zatrudnienie osób niepełnosprawnych przy udziale środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-2.38" who="#OsobNiepelnosprawnychMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejAdamGwara">Wprowadzono możliwość uzyskania fakultatywnej refundacji pracodawcom zatrudniającym ponad 50 pracowników, lecz nie wykazujących się 6% wskaźnikiem zatrudnienia osób niepełnosprawnych i z tego tytułu zobowiązanych do stosownych wpłat na PFRON - na podstawie art. 4 ustawy z dnia 9 maja 1991 r.</u>
          <u xml:id="u-2.39" who="#OsobNiepelnosprawnychMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejAdamGwara">Ograniczono opiniowanie nowych miejsc pracy przez Państwową Inspekcję Pracy do przypadków nasuwających przypuszczenie zagrożenia z tytułu zastosowanej technologii, skomplikowanego procesu produkcji, niezgodności z przepisami bhp, co sprzyja skróceniu czasu odbioru tych miejsc pracy, umożliwiając tym samym szybsze ich uruchomienie zgodne z oczekiwaniami osób niepełnosprawnych i pracodawców.</u>
          <u xml:id="u-2.40" who="#OsobNiepelnosprawnychMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejAdamGwara">Wyraźnie określono termin zwrotu kosztów - nie później niż 14 dni od daty złożenia wystąpienia pracodawcy o uruchomienie środków PFRON.</u>
          <u xml:id="u-2.41" who="#OsobNiepelnosprawnychMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejAdamGwara">Stworzono również możliwość zawarcia kolejnej umowy w sprawie utworzenia nowych miejsc pracy z pracodawcą będącym w trakcie realizacji wcześniej zawartej umowy dotyczącej utworzenia tzw. beznakładowych miejsc pracy.</u>
          <u xml:id="u-2.42" who="#OsobNiepelnosprawnychMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejAdamGwara">Jak najszybciej staram się przedstawić rzeczywistą sytuację, a za chwilę przejdę do ogólniejszych konkluzji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Proszę bliżej konkluzji, ponieważ chcielibyśmy jeszcze na ten temat podyskutować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#AdamGwara">Chciałem ukazać te zmiany, które dokonywały się, jeśli chodzi o tworzenie nowych miejsc pracy.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#AdamGwara">Dotychczasowe doświadczenia w tworzeniu nowych miejsc pracy wskazują na coraz większe zainteresowanie pracodawców w zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, lecz najmniej poszkodowanych, na co chciałem zwrócić szczególną uwagę. Przytaczałem państwu statystyki, że ok. 90% stanowią osoby z III grupą inwalidzką, czyli w najlepszym stanie zdrowia. Takie oczekiwania zmniejszają, niestety, szanse zatrudnienia na otwartym rynku pracy osobom najbardziej poszkodowanym i nie mającym wykształcenia. Z tych względów podejmowane będą starania ukierunkowane na zintensyfikowanie poradnictwa zawodowego i szkolenia osób niepełnosprawnych ze szczególnym uwzględnieniem tych osób, które mają największe trudności w znalezieniu pracy.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#AdamGwara">Zwiększeniem szans osób niepełnosprawnych na znalezienie pracy byłoby wprowadzenie obowiązku - chcę zatrzymać państwa uwagę na tym, co za chwilę powiem - dokonywania wpłat na Fundusz przez małe zakłady pracy zatrudniające do 50 pracowników. Wprowadzenie takiego rozwiązania było rozważane przy opracowywaniu projektu nowej ustawy. Propozycja ta nie znalazła się w projekcie nowej ustawy, chcę jednak powiedzieć, że rząd ponownie wraca do tego tematu i rozważamy ewentualność, by tym tzw. podatkiem od dyskryminacji obłożyć mniejsze zakłady pracy, by stworzyć w nich tym samym obowiązek zatrudniania osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#AdamGwara">Wychodząc naprzeciw potrzebom ludzi najbardziej poszkodowanych przez los oraz pragnąc zagwarantować zatrudnienie zakładom pracy chronionej, zakładom tym udzielana jest pomoc w formie: po pierwsze, dofinansowania wynagrodzenia osób psychicznie chorych, umysłowo upośledzonych w wysokości 75% najniższego wynagrodzenia. Po drugie, dofinansowania w celu utrzymania istniejących a zagrożonych likwidacją miejsc pracy osób niepełnosprawnych - na mocy nowelizacji poselskiej ustawy z 9 maja 1995 r.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#AdamGwara">Dotychczas na dofinansowanie ze środków PFRON istniejących a zagrożonych likwidacją miejsc pracy osób niepełnosprawnych wydatkowano kwotę 34.938.269 zł, co pozwala utrzymać 5.150 stanowisk pracy dla osób niepełnosprawnych w 65 zakładach pracy chronionej. W znacznej części jest to pomoc doraźna, z czego zdajemy sobie sprawę. W tej chwili jednak opracowujemy wspólnie z PFRON procedury, które w ślad za doraźną pomocą finansową będą umożliwiały wysyłanie tam pomocy konsultingowej zmierzającej do restrukturyzacji tych zakładów.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#AdamGwara">Pragnę zaznaczyć, że przyznane dotychczas dofinansowania nie rozwiązały problemów, a jedynie przyczyniły się do rozpoczęcia procesów naprawczych wymagających czasu i współpracy z firmami konsultingowymi lub profesjonalistami w zakresie ostatecznego określenia rodzaju działań i niezbędnych nakładów finansowych.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#AdamGwara">Jak państwo zapewne wiedzą, nie bez znaczenia jest fakt, że część zakładów pracy chronionej, a w szczególności spółdzielczych, posiada przestarzały park maszynowy oraz technologie, co skutkuje stosunkowo wysokimi kosztami wytwarzania i trudnościami w zbycie wyrobów, zważywszy na coraz większą konkurencję. Wpływa to również na niekorzystną sytuację ekonomiczno-finansową determinując rozwój tych zakładów i stabilność zatrudnienia. Niedostateczne środki własne uniemożliwiają im podejmowanie nowych inwestycji mających na celu unowocześnienie produkcji bądź też przeprowadzenie restrukturyzacji stosownie do potrzeb rynku.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#AdamGwara">Nie przynoszą oczekiwanych rezultatów wprowadzane przepisami ustawy z dnia 9 maja 1991 r. o zatrudnieniu i rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych mechanizmy ekonomiczne, do których należy zaliczyć, m.in.: zwolnienia podatkowe, dotacje na działalność rehabilitacyjną, pożyczki udzielane na preferencyjnych warunkach z przeznaczeniem na modernizację zakładów  i promocje, dofinansowanie odsetek od kredytów bankowych.</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#AdamGwara">Z powyższych względów projekt nowej ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych rozszerza dotychczasowe uprawnienia pracodawców prowadzących zakłady pracy chronionej o nowe formy pomocy finansowej ze środków PFRON, tworząc - moim zdaniem - bardziej skuteczne ustawowe mechanizmy wspierania zatrudnienia i ochrony istniejących miejsc pracy.</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#AdamGwara">Z propozycji zawartych w projekcie ustawy wymienię: ustawowe uregulowanie zaniechania poboru podatku VAT od zakładów pracy chronionej, pożyczki - które pod rządami obowiązującej ustawy mogą być udzielane tylko z nadwyżki środków PFRON. Temat ten jest państwu doskonale znany, bo jest często poruszany jako pewna niedoskonałość tego rozwiązania, bo przecież fundusz dobrze działający nie powinien mieć nadwyżek, a jeżeli już to takie, które wystarczają na jego bieżącą obsługę. Część zadań w obecnie obowiązującym stanie prawnym możemy finansować tylko z nadwyżki. Powstaje pytanie, w jaki sposób przewidywać powstanie nadwyżki, aby można było finansować cele społecznie ważne. W tym celu, żeby uniknąć nieekonomicznego myślenia, proponujemy wprowadzenie pomocy dla zakładów pracy chronionej nie z nadwyżki, a bezpośrednio z planu finansowego.</u>
          <u xml:id="u-4.10" who="#AdamGwara">Pragnę nadmienić, że pożyczki dotychczas udzielane zakładom pracy chronionej przez PFRON, w niektórych przypadkach były wy-korzystywane niezgodnie z przeznaczeniem, to jest na cele konsumpcyjne zamiast na cele inwestycyjne. Aby eliminować takie zjawiska i jednocześnie stymulować unowocześnienie produkcji w zakładach pracy chronionej, dotychczasowy system pożyczek preferencyjnych będzie zastępowany przez leasing operacyjny i finansowy. Są to nasze nowe propozycje. Wyspecjalizowana spółka ze 100% kapitałem PFRON będzie dokonywać zakupu maszyn i urządzeń oraz środków transportu i będzie przekazywać je w leasing. Takie działanie pozwoli również na korzystanie z dóbr inwestycyjnych bez konieczności ponoszenia jednorazowo dużych nakładów finansowych.</u>
          <u xml:id="u-4.11" who="#AdamGwara">Rozważana jest również możliwość powołania odrębnej jednostki, która wspierałaby zakłady pracy chronionej w zakresie restrukturyzacji, rozwoju więzi kooperacyjnych, marketingu i promocji produkowanych wyrobów. Według wstępnych projektów ma to być spółka akcyjna, której akcjonariuszami byłyby oprócz PFRON organizacje zrzeszające zakłady pracy chronionej, a mianowicie Krajową Izbę Gospodarczo-Rehabilitacyjną, Krajowy Związek Rewizyjny Spółdzielni Inwalidów i Spółdzielni Niewidomych oraz Polską Organizację Pracodawców Osób Niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-4.12" who="#AdamGwara">Pragnę podkreślić, że ze środków PFRON udzielana jest pomoc finansowa na promocję wyrobów produkowanych przez zakłady pracy chronionej, np. na ekspozycję wyrobów na targach międzynarodowych, krajowych i wystawach branżowych. Efektem tego jest zwiększenie zainteresowania wyrobami ze strony odbiorców, a tym samym większa produkcja i możliwość zwiększenia zatrudnienia.</u>
          <u xml:id="u-4.13" who="#AdamGwara">Jak wynika z podanych informacji nasze działania wspierały i nadal będą wspierać tę część rynku pracy, którą stanowią zakłady pracy chronionej. Uważam jednak, że należy zrobić wszystko w celu umożliwienia osobom niepełnosprawnym, jak najszerszego zatrudnienia na otwartym rynku pracy.</u>
          <u xml:id="u-4.14" who="#AdamGwara">Propozycje rozwiązań poszły w kierunku tworzenia realnych możliwości w podejmowaniu przez osoby niepełnosprawne pracy w administracji państwowej. Dlatego też w projekcie ustawy, w sposób jednoznaczny proponuje się, aby jednostki sfery budżetowej dokonywały wpłaty na PFRON, jeżeli nie będą zatrudniały osób niepełnosprawnych. Intencją tej propozycji jest chęć stworzenia osobom niepełnosprawnym realnych możliwości w podejmowaniu pracy w administracji państwowej, jest to bowiem rodzaj pracy, którą mogą i powinny wykonywać osoby niepełnosprawne.</u>
          <u xml:id="u-4.15" who="#AdamGwara">W jednostkach sfery budżetowej tkwią rezerwy stanowisk pracy nadających się ze względów zawodowych i zdrowotnych dla osób niepełnosprawnych, w tym znacznie poszkodowanych fizycznie. Z danych statystycznych wynika, że ponad 15% osób niepełnosprawnych posiada wykształcenie średnie, a zatem przygotowanie do pracy w administracji na różnych stanowiskach. Nie bez znaczenia jest również możliwość ich dalszego szkolenia, a tym samym przygotowania do form nowoczesnej pracy biurowej.</u>
          <u xml:id="u-4.16" who="#AdamGwara">Uznając sferę administracji i zarządzania za dobry a nie doceniany rynek pracy dla osób niepełnosprawnych do rządowego programu działań na rzecz osób niepełnosprawnych i ich integracji ze społeczeństwem, są i będą wprowadzane zadania związane z tworzeniem nowych miejsc pracy dla tej grupy osób.</u>
          <u xml:id="u-4.17" who="#AdamGwara">Niektóre instytucje i resorty zgłosiły już akces uczestniczenia w programie.</u>
          <u xml:id="u-4.18" who="#AdamGwara">Ministerstwo Finansów zamierza sukcesywnie zatrudniać osoby niepełnosprawne w urzędach skarbowych i izbach skarbowych na stanowiskach pracowników merytorycznych po uprzednim przeszkoleniu oraz obsługi techniczno-administracyjnej.</u>
          <u xml:id="u-4.19" who="#AdamGwara">Ministerstwo Sprawiedliwości zamierza po zakończeniu programu likwidacji barier architektonicznych w sądach wojewódzkich i rejonowych oraz w prokuraturach wojewódzkich i rejonowych zatrudniać w tych jednostkach osoby niepełnosprawne, głównie na stanowiskach pracowników obsługi techniczno-administracyjnej i merytorycznej, jeżeli osoba niepełnosprawna posiada odpowiednie kwalifikacje.</u>
          <u xml:id="u-4.20" who="#AdamGwara">Pozwolę sobie na króciutką dygresję. Niejednokrotnie przez pracodawców zakładów pracy chronionej były podnoszone tezy, że pełnomocnik przez program rządowy finansuje jakoby zadania służące likwidowaniu barier architektonicznych w aresztach lub więzieniach.</u>
          <u xml:id="u-4.21" who="#AdamGwara">Dementuję to, chociaż uważam, że taka likwidacja barier architektonicznych byłaby również bardzo ważna. Nie mamy, niestety, tyle pieniędzy, żeby prowadzić takie działania. To, co robimy w Ministerstwie Sprawiedliwości dotyczy sądów i prokuratury, gdzie osoba niepełnosprawna może znaleźć się nie tylko w charakterze pracownika, ale także w charakterze świadka lub strony.</u>
          <u xml:id="u-4.22" who="#AdamGwara">Ministerstwo Łączności, za pośrednictwem Poczty Polskiej, zamierza zatrudnić osoby niepełnosprawne w urzędach pocztowych na stanowiskach pracowników obsługi klientów, administracyjno-technicznych oraz spedycji.</u>
          <u xml:id="u-4.23" who="#AdamGwara">Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej, za pośrednictwem Krajowego Urzędu Pracy, zamierza zatrudnić ok. 2 tys. osób niepełnosprawnych w rejonowych i wojewódzkich urzędach pracy na stanowiskach merytorycznych i administracyjno-technicznych.</u>
          <u xml:id="u-4.24" who="#AdamGwara">Ministerstwo Obrony Narodowej rozważa możliwość zatrudnienia osób niepełnosprawnych na stanowiskach pracowników obsługujących urządzenia komputerowe.</u>
          <u xml:id="u-4.25" who="#AdamGwara">Nie ulega wątpliwości, że podstawowym warunkiem uczestnictwa osób niepełnosprawnych w rehabilitacji zawodowej jest posiadanie kwalifikacji, których rodzaj i poziom powinien być co najmniej równy kwalifikacjom pełnosprawnych, a nawet wyższy, aby byli konkurencyjni na rynku pracy. Wymaga to stałego podnoszenia kwalifikacji osób niepełnosprawnych poprzez szkolenia i przekwalifikowania. W  celu pełnej realizacji tego zadania, zmierzającego do objęcia wszystkich osób niepełnosprawnych, od października 1995 r. realizowany jest program celowy Wspierania Aktywności Zawodowej Osób Niepełnosprawnych o dźwięcznej nazwie"WAZON", co jest skrótem tytułu programu.</u>
          <u xml:id="u-4.26" who="#AdamGwara">Program ten obejmuje szkolenie osób niepełnosprawnych poszukujących pracy, nie posiadających statusu bezrobotnego, które tym samym nie mogą być objęte podstawowym szkoleniem i przekwalifikowaniem. W ramach tego programu przeszkolono ogółem 3.702 osoby, w I półroczu 1996 r. ukończono szkolenie 3.344 osób, a na jego realizację wydatkowano ze środków PFRON 2 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-4.27" who="#AdamGwara">Szkolenie i przekwalifikowanie ma szczególne znaczenie dla potrzeb zatrudniania i rehabilitacji osób niepełnosprawnych, umożliwia bowiem podjęcie pracy przez osobę niepełnosprawną, co często traktowane jest jako sukces całego procesu rehabilitacji.</u>
          <u xml:id="u-4.28" who="#AdamGwara">Kolejną istotną sprawą często hamującą aktywność zawodową osób niepełnosprawnych, a tym samym uczestnictwo w rehabilitacji zawodowej oraz społecznej, są bariery architektoniczne. W ub.r. oraz w br., jako priorytet traktowane były wnioski osób indywidualnych o dostosowanie mieszkań do potrzeb wynikających z niepełnosprawności.</u>
          <u xml:id="u-4.29" who="#AdamGwara">Politykę rządu wobec osób niepełnosprawnych określa rządowy program, którego celem jest m.in. ustalenie długofalowej polityki rządu wobec osób niepełnosprawnych, a także budzenie zainteresowania problematyką tej grupy osób we wszystkich obszarach działania administracji rządowej.</u>
          <u xml:id="u-4.30" who="#AdamGwara">Pragnę podkreślić, iż rządowy program ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz o zatrudnianiu osób niepełnosprawnych zawiera propozycje nowych rozwiązań prawnych, określających w sposób możliwie kompleksowy uprawnienia osób niepełnosprawnych oraz mechanizmy wyrównywania szans tych osób.</u>
          <u xml:id="u-4.31" who="#AdamGwara">W założeniach polityki zatrudnienia oraz w planie polityki finansowej PFRON na 1997 r. uwzględnia się, że w przyszłym rok ponad 60% środków Funduszu zostanie przeznaczonych na rehabilitację zawodową. Priorytet jest tu oczywisty. Dotychczas na rehabilitację zawodową osób niepełnosprawnych wydatkowano jedynie 40-50% środków PFRON.</u>
          <u xml:id="u-4.32" who="#AdamGwara">W podejmowanych działaniach zmierzamy do tego, aby zatrudnianie osób niepełnosprawnych było powszechne, a obowiązujące rozwiązania bądź propozycje nowych zmian, zmierzają w kierunku tworzenia tym osobom realnych możliwości zatrudniania na otwartym rynku pracy. W tym celu przez środki masowego przekazu rozpowszechniane są informacje o możliwościach korzystania z Funduszu. Obowiązujące zachęty ekonomiczne, jak i propozycje nowych rozwiązań, mimo zaostrzenia sankcji wobec tych pracodawców, którzy nie wywiązywali się z ustawowego obowiązku zatrudniania osób niepełnosprawnych, powinny przyczynić się do zwiększenia szans osób niepełnosprawnych na zatrudnienie.</u>
          <u xml:id="u-4.33" who="#AdamGwara">Wspomniałem już o rozwiązaniu rozważanym przy opracowywaniu projektu nowej ustawy, dotyczącym objęcia małych zakładów pracy wpłatami z tytułu niezatrudniania 6% niepełnosprawnych. Taki zapis nie został zaproponowany, ale ponownie rozważamy problem "opodatkowania" pracodawców zatrudniających powyżej pięciu pracowników. Mechanizm ten wpłynąłby na zwiększenie zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Jest to naszą główną ideą. Oczywiście w wyniku takich zmian, gdyby zostały one zastosowane, wzrosłyby przychody do Funduszu. Chcę podkreślić, że w tym przypadku nie chodzi o pieniądze z tytułu wpłat, aczkolwiek, gdyby przychody Funduszu z tego tytułu wzrosły, istniałaby możliwość skierowania większych środków na rehabilitację społeczną i częściowo medyczną, w tym na rehabilitację dzieci i młodzieży niepełnosprawnych. Temat ten był ostatniorozważany przez Komitet Społeczno-Ekonomiczny Rady Ministrów. Rozważa się, aby zadania tej sfery powierzyć pełnomocnikowi ds. osób niepełnosprawnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Pan minister był uprzejmy bardzo gruntownie przypomnieć państwu treść przygotowanej przez siebie informacji. Po tym wprowadzeniu chciałbym rozpocząć dyskusję, przypominając państwu, że w naszym gronie są obecni nie tylko specjaliści i eksperci, ale również praktycy. Są obecni: prezes Sroczyński, prezydent Peryt, prezes Szreter, prezes Janas, pani prezes Filek. Sądzę, że przy pomocy tych osób będziemy mogli sensownie skonkludować naszą dyskusję. Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Kto z państwa zamierza zabrać głos?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PrezesSpoldzielniInwalidowHutnikAnnaFilek">Chciałam zwrócić uwagę na to, że przedstawione nam informacje dotyczące zatrudnienia osób niepełnosprawnych są niepełne. Dzieje się tak dlatego, że pan minister dysponuje tylko danymi z zakładów pracy chronionej i z rejonowych biur pracy.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#PrezesSpoldzielniInwalidowHutnikAnnaFilek">Od kilku lat mówię o tym, że powinna być prowadzona przynajmniej jednoroczna sprawozdawczość statystyczna Głównego Urzędu Statystycznego, która obowiązywałaby wszystkich pracodawców niezależnie od liczby zatrudnionych oraz osoby, które na własną rękę prowadzą działalność gospodarczą. Pracodawcy powinni być zobowiązani do podania stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych nie tylko z wyszczególnieniem grup niepełnosprawności, ale również z uwzględnieniem grup okresowych i trwałych.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#PrezesSpoldzielniInwalidowHutnikAnnaFilek">Dlaczego zwracam na to uwagę? Jesteśmy już po zatwierdzeniu ustawy o orzecznictwie inwalidzkim. Ustawa ta na razie nie funkcjonuje, wejdzie w życie we wrześniu przyszłego roku. Musimy mieć rozeznanie równolegle do danych z ZUS, ile jest osób posiadających okresowo grupy inwalidzkie, bo jestem przekonana, że jeżeli przyjdzie do oceny inwalidztwa tych osób pod kątem przyznania renty, to zapewne po wrześniu przyszłego roku renty tej nie uzyskają. Musimy wiedzieć, jaki stoi przed nami problem, ile tych osób utraci rentę i znajdzie się nagle na rynku pracy jako bezrobotni. Jeżeli zestawimy dane z ZUS i GUS, to będziemy mogli się zorientować ile faktycznie takich osób będzie gotowych do pracy i sprawdzić, czy mamy możliwości stworzyć dla nich miejsca pracy.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#PrezesSpoldzielniInwalidowHutnikAnnaFilek">Chciałabym poza tym zwrócić uwagę na problem niepełnosprawnych absolwentów. W związku ze zmianą ustawy o zatrudnieniu i bezrobociu absolwenci nie pobierają już zasiłków, w związku z czym nie rejestrują się w urzędach zatrudniania. Jest to problem. Nie wiem, czy moja propozycja da się zastosować, ale uważam, że trzeba zobowiązać Ministerstwo Edukacji Narodowej do podawania wykazów liczby absolwentów niepełnosprawnych, kończących szkoły zawodowe, średnie i wyższe.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#PrezesSpoldzielniInwalidowHutnikAnnaFilek">Następna sprawa. Podobno Ministerstwo Edukacji Narodowej wydało zarządzenie, które zobowiązało zakłady pracy prowadzące praktyki zawodowe do wydzielenia osobnych pomieszczeń przeznaczonych na praktyki zawodowe dla młodzieży niepełnosprawnej. Do tej pory był obowiązek zapewnienia części socjalnej, a praktyki zawodowe odbywały się bezpośrednio na taśmie. Nie widziałam tego zarządzenia, jednakże to sygnalizuję. Pani dyrektor prowadząca zawodową szkołę osób niepełnosprawnych spytała mnie, czy mogę wydzielić całą salę produkcyjną dla praktykantek. Oczywiście nie mogę tego zrobić i w tej sytuacji pani dyrektor nie ma gdzie zorganizować praktyk zawodowych. Trzeba coś z tym zrobić. Według mnie, żaden pracodawca nie będzie mógł udostępnić całego pomieszczenia produkcyjnego na praktyki. Zaznaczam, że usłyszałam o tym od wspomnianej pani dyrektor i nie biorę odpowiedzialności za tę informację, bo nie znam nawet numeru zarządzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Przygotowując się do dzisiejszego posiedzenia cofnęłam się do jednego z pierwszych posiedzeń Komisji Polityki Społecznej, w którym uczestniczyli znakomici eksperci. Był między nimi pan prof. Kabaj, który gorąco nas zachęcał do tego, żeby nie mówić o bezrobociu a o zatrudnieniu, żeby stosować pozytywne odniesienia, gdyż sami kreujemy swoje życie.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Podstawową kategorią polityki zatrudnienia jest zatrudnienie w formie stosunku pracy. W odniesieniu do osób niepełnosprawnych zatrudnienie to ma zadania i cele ekonomiczne i społeczno-humanistyczne. Ma zatem dwa aspekty: gospodarczy, jakim jest zatrudnienie, produkcja, pozostawanie w stosunku pracy oraz społeczny. W każdym w nich cele i zadania są odmienne, choć muszą się wzajemnie uzupełniać. Przykładem tego są praca i rehabilitacja bądź praca, która jest równocześnie rehabilitacją. Jest to ustawowe zadanie pełnomocnika ds. osób niepełnosprawnych i przy każdym omawianiu planu finansowego czy sprawozdania z PFRON, pośrednio tę działalność oceniamy. Jest to również wyraz polityki społeczno-gospodarczej państwa. Ważne jest, żeby polityka ta w sposób umiejętny integrowała i nie naruszała podstawowych praw porządku gospodarczego.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Problem zatrudnienia osób niepełnosprawnych lub ich bezrobocia jest pytaniem o porządek prawny i gospodarczy w Polsce po zmianie, która się dokonała i w kilka lat po uchwaleniu ciągle obowiązującej ustawy. Chodzi mi o to, żeby promując niepełnosprawnych pracowników, realizując zasadę wyrównywania ich szans nie naruszać jednocześnie zasad konkurencji. Sposób w jaki zostanie to przeprowadzone pozostanie sprawą wyboru politycznego, by nic nie wstrząsało rynkiem pracy osób niepełnosprawnych. Obecnie rynek ten podlega ciągłym wstrząsom.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Niejako z moim zawodem związane jest zapobieganie, profilaktyka, która zawsze jest znacznie tańsza niż likwidowanie skutków, czyli leczenie. Jakie są działania na rzecz stabilnych warunków rehabilitacji zatrudniania osób niepełnosprawnych? Z tego obszernego materiału, który przeczytałam gruntownie łącznie z odpowiedzią na moją interwencję poselską w sprawie raportu o stanie zakładów pracy chronionej zatrudniających osoby niewidome wynika, że są to tylko deklaracje stworzenia stabilnych warunków, m.in. przez większe wspomaganie restrukturyzacji zakładów pracy chronionej, przewidywaną pomoc finansową na realizację procesów restrukturyzacji w sposób profesjonalny, gwarantujący ich powodzenie.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Chciałabym zapytać, ile było nieprofesjonalnych procesów restrukturyzacji, ile kosztowały i ile zakładów z nich skorzystało i przetrwało?</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Następnie niezwykle istotne byłyby czytelne i stabilne zasady polityki podatkowej wobec zakładów pracy chronionej, ponieważ chroniony rynek pracy rządzi się jednak nieco innymi prawami niż ogólnodostępny wolny rynek pracy. Do zilustrowania tego, chciałabym się posłużyć pismem, które chyba nam wszystkim dostarczył pan prezes Janas. Nosi ono tytuł "Wspólna Szansa". Jest w nim zawarta wypowiedź przedstawiciela jednego z bardzo bogatych, prominentnych zakładów pracy: "Czy niepełnosprawni to dobrzy pracownicy? Są mniej wydajni to pewne..." i dalej "... tworzymy dla nich sztuczne stanowiska pracy kupując maszyny półautomatyczne, a to per saldo nie jest korzystne dla zakładu. Gdyby nie sentymenty ok. 50 osób straciłoby pracę, dla nas byłby to czysty zysk" i następnie "Co w takim razie motywuje was jeszcze, by mimo wszystko zatrudniać inwalidów? Powiem szczerze, że dziś już niewiele. Dwa lata temu, kiedy zakład powstawał, motywacja była większa..." Zacytuję jeszcze jedno pytanie redaktora, więcej nie będę czytać, bo każdy z państwa może się z tym pismem  zapoznać. "Co konkretnie w ciągu 2 lat zmieniło się na niekorzyść, jeśli chodzi o zakłady pracy chronionej? Przede wszystkim zasady odliczania podatku VAT..." dalej, jest dokładne i obszerne wyjaśnienie dlaczego. Ostatnie zdanie "Od lutego br. nastąpiły bardzo niewielkie zmiany przepisów pozwalających 50% funduszu rehabilitacyjnego przeznaczyć na inwestycje, np. na zakup maszyn do produkcji". Jest to właściwie jedyny plus tej działalności, czyli wsparcia dla zakładów pracy chronionej.</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Nie jestem szczególną entuzjastką zakładów pracy chronionej, ale jest to rynek przewidziany dla osób ciężko poszkodowanych i nie powinna na nim występować konkurencja między zdrowymi a osobami niepełnosprawnymi poszukującymi pracy.</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Po drugie, kryterium wydajności pracy nie jest najważniejsze i mówią o tym polskie organizacje pracodawców osób niepełnosprawnych. Straty spowodowane mniejszą wydajnością takiego pracownika powinny być wyrównywane przy pomocy innych instrumentów.</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Po trzecie, znalezienie się osoby niepełnosprawnej na chronionym rynku pracy jest - w moim rozumieniu - pewną ostatecznością. Oznacza to, że może na nim znaleźć się taka osoba, która nie znalazła pracy lub nie ma szans znalezienia jej na otwartym rynku pracy. Chciałbym jednak, żeby w formule przyszłych zakładów pracy chronionej była również taka możliwość, że osoba niepełnosprawna powinna mieć prawo i wybór powrotu na otwarty rynek pracy. Jest to zupełnie możliwe, ponieważ zatrudnianie obsługują te same instytucje pośrednictwa pracy, a śmiem twierdzić, że nie jest to przedmiot ich szczególnego zainteresowania.</u>
          <u xml:id="u-7.9" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Zatrudnienie jest przeciwwagą braku pracy. Chciałabym znowu powtórzyć pytanie, które zadaję wielokrotnie i pomimo, że regulamin nakazuje udzielenie odpowiedzi, wciąż jej nie otrzymuję. Ze środków Państwowego Funduszu Pracy skorzystało 42% zakładów pracy chronionej. Zakłady te nadal ich potrzebują. Świadczy to o tym, że środki te służą raczej odroczeniu upadłości. Jak środki Państwowego Funduszu Pracy stymulują rynek pracy? Czy rynek pracy zrównoważył się wreszcie po kilku latach funkcjonowania ustawy i działania Państwowego Funduszu Pracy, skoro nieustannie mówimy o tym, ile środków przybywa, a to się nie bilansuje. Mówimy o tym tylko jako sukcesie.</u>
          <u xml:id="u-7.10" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Pan pełnomocnik w swojej informacji na str. 12 podaje, że niektóre instytucje, resorty zgłosiły już akces uczestniczenia w programie. Dla mnie nieco niepoważnie brzmi oferta Ministerstwa Obrony Narodowej, które nie radzi sobie z pełnosprawnymi pracownikami. Chciałabym zapytać, ile już zatrudniono osób w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych na podstawie porozumienia podpisanego rok temu i transzy środków z nadwyżki Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, które przekazano już rok temu? Ilu niepełnosprawnych byłych policjantów, funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa, czy cywilnych niepełnosprawnych uzyskało zatrudnienie? Do tej pory wciąż mówi się, że coś będzie, coś się stanie, wszystko w formie postulatywnej. Chciałabym poznać miniony dorobek.</u>
          <u xml:id="u-7.11" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Poseł Helmut Paździor /M.Niem./: Chciałbym nawiązać do informacji dotyczącej pożyczek udzielanych osobom niepełnosprawnym na rozpoczęcie samodzielnej działalności gospodarczej. W przedstawionej tabelce - moim zdaniem - brak pewnych danych, które obrazowałyby ewentualne sukcesy PFRON w tym zakresie. Mówi się o tym, że pożyczka może być umorzona o 50% po dwóch latach. Chciałbym wiedzieć, ile takich podmiotów gospodarczych funkcjonuje dłużej niż 2 lata?</u>
          <u xml:id="u-7.12" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Z całą pewnością podmioty gospodarcze, które w ten sposób powstały zatrudniają jeszcze inne osoby, nieraz pełnosprawne. Dobrze byłoby wiedzieć, ile w ten sposób stworzyliśmy nowych miejsc pracy dla całego naszego społeczeństwa?</u>
          <u xml:id="u-7.13" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Następne uwagi dotyczą programu "WAZON". 8.056 osób złożyło wnioski, 7.348 osób zakwalifikowano, a na szkolenie skierowano 5.661 osób. Szkolenie podjęło 5.239 osób. Chciałbym wiedzieć, jakimi kryteriami posługiwano się przy zakwalifikowaniu do programu? Czy nie należało zakwalifikować więcej osób licząc się z tym, że niektóre osoby nie podejmą szkolenia, bo miejsc jest dużo więcej niż osób podejmujących szkolenie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Wiadomo, że do omawianych materiałów stawianych będzie wiele pytań. Pan minister, pan prezes Sroczyński, pan prezes Piłat będą na te pytania odpowiadać. Prosiłbym państwa o konkluzje, bo po zapoznaniu się z tymi materiałami, rodzi się koncepcja, co ewentualnie z tych materiałów może być wykorzystane przez posłów z podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Są pewne propozycje. Zgłaszała je pani prezes Filek, pani poseł również zwracała uwagę na pewne sprawy. Są to kwestie, które będzie można dyskutować na posiedzeniu podkomisji. Podkomisja będzie znała swoje możliwości i będzie wiedziała, gdzie zaadresować pewne rozwiązania, czy do nowelizowanej ustawy, czy też będą potrzebne inne działania. Chciałbym, żeby dyskusja nasza do tego zmierzała.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Poseł Helmut Paździor /M.Niem./: Chciałbym wrócić do pomocy pożyczkowej. Jest to bardzo ważne, gdyż zorganizowanie nowych podmiotów gospodarczych, nowych miejsc pracy jest dla nas niezwykle cenne. Ważnym elementem jest również monitorowanie tych już funkcjonujących podmiotów gospodarczych, bo często wymagają jeszcze dodatkowego doradztwa gospodarczego, żeby mogły sprawniej funkcjonować. Wydatkowany pieniądz powinien procentować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PrezydentKrajowejRadyOsobNiepelnosprawnychSylwesterPeryt">Problem, który dzisiaj omawiamy jest wyjątkowo ważki. W wachlarzu zagadnień związanych z prawami człowieka, prawo do pracy jest jednym z pierwszych i najważniejszych spraw. Gdybyśmy rozpatrywali tylko problem bezrobocia niepełnosprawnych, porównując go z wynikiem bezrobocia w pozostałej części społeczeństwa, okaże się, że procent jest zdecydowanie większy.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#PrezydentKrajowejRadyOsobNiepelnosprawnychSylwesterPeryt">Zostało wcześniej wspomniane, jak wielki nastąpił krach w zatrudnieniu w spółdzielczości, po wejściu gospodarki wolnorynkowej. W przypadku środowiska niewidomych, na przestrzeni 4 lat, zatrudnienie w spółdzielczości zmniejszyło się o ok. 50%.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#PrezydentKrajowejRadyOsobNiepelnosprawnychSylwesterPeryt">Bardzo dobre są propozycje przedstawione przez pana ministra w omawianym materiale, mówiące o tym, że należy obligować /nie mówię ściągać pieniądze/ mniejsze zakłady pracy do zatrudniania osób niepełnosprawnych. Jeżeli nie, to należy stwarzać mechanizmy, dzięki którym zakłady te wspierałyby Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#PrezydentKrajowejRadyOsobNiepelnosprawnychSylwesterPeryt">Wiadomo, że cała gospodarka ulega ciągłemu przekształcaniu. Przybywa zakładów zatrudniających mniej niż 50 osób. Myślę, że obniżenie granicy do 30, 25 osób zatrudnionych, bardziej odpowiadałoby życzeniom i prawdzie statystycznej.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#PrezydentKrajowejRadyOsobNiepelnosprawnychSylwesterPeryt">Warto również wziąć pod uwagę to, że w świecie najlepiej sprawdza się pomoc ściśle adresowana, tzn. adresowana do zainteresowanego człowieka, a nie tylko do instytucji zatrudniającej go. Redukcja problemów wynikających z niewidzenia jest bardzo kosztowna, ale w wielu przypadkach możliwa. Proszę sobie wyobrazić, że mógłbym być zatrudniony w kilku miejscach pracy i uzyskać kilka komputerów osobistych na wyposażenie swojego stanowiska pracy, kilka monitorów i drukarek braillowskich, kilka przyrządów do czytania itd. Czy to ma sens? Czy nie lepiej wyposażyć człowieka w odpowiedni sprzęt raz na 10-15 lat, na ile sprzęt ten wytrzyma pod względem technicznym i technologicznym?</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#PrezydentKrajowejRadyOsobNiepelnosprawnychSylwesterPeryt">Wydaje się, że istniejąca sytuacja, która zaczęła poprawiać się od II połowy ub.r., wy-nikająca z ogromnych obostrzeń przy udzielaniu pomocy zakładom zatrudniającym osoby niepełnosprawne, spowodowała stosunkowo małą dynamikę wzrostu zatrudnienia, zwłaszcza jeżeli chodzi o oczekiwania.</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#PrezydentKrajowejRadyOsobNiepelnosprawnychSylwesterPeryt">W warszawskim Wojewódzkim Ośrodku Zatrudnienia i Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych tylko raz na pół roku można wystąpić w sprawie zawarcia umowy o utworzeniu nowych stanowisk pracy. Mogę podać przykład mojego zakładu pracy, który czekał prawie 12 miesięcy od złożenia wniosku na podpisanie umowy o zatrudnieniu 3 osób niepełnosprawnych. Jeżeli będzie trzeba przechodzić taką gehennę uciążliwości formalnych, to na pewno nikomu nie będzie się chciało zatrudniać niepełnosprawnych, bądź zatrudniać ich się będzie bez tej pomocy. Pomoc ta jest niezwykle istotna, ale potrzebna jest szybko. Co mam na myśli? Chodzi o to, że niewielkie zakłady, w których najlepiej pracuje się osobom niepełnosprawnym, nie mogą pozwolić sobie na mrożenie kapitału przez 3-4 miesiące po to, by zatrudnić niepełnosprawnego i otrzymać zwrot zamrożonych środków po kilkumiesięcznym oczekiwaniu.</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#PrezydentKrajowejRadyOsobNiepelnosprawnychSylwesterPeryt">Myślę, że gdyby kierowano się jak największą życzliwością w stosunku do petentów, byłoby to korzystne. Większość osób traktuje sprawy uczciwie a zjawiska patologiczne wy-stępują bardzo rzadko.</u>
          <u xml:id="u-9.8" who="#PrezydentKrajowejRadyOsobNiepelnosprawnychSylwesterPeryt">Sądzę, że sprawy, o których wspomniałem, mogą być uwzględnione w projekcie nowelizacji ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, gdyż wyznacza ona tok postępowania związany z zatrudnianiem osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-9.9" who="#PrezydentKrajowejRadyOsobNiepelnosprawnychSylwesterPeryt">Mam jeszcze refleksję na temat statystycznego podejścia do problemu. Myślę, że należy przyjąć rozróżnienie przy jakim schorzeniu udziela się jakiej pomocy, gdyż w przypadku osoby niewidomej lub głuchoniewidomej wyposażenie stanowiska pracy jest drogie. 250 mln starych zł, które obecnie można uzyskać nie wystarczy na przyzwoity monitor braillowski, w przypadku niewidomego pracownika umysłowego - prawnika, tłumacza itd. Trzeba znaleźć sposób, by była możliwość manewru, a nie wyznaczenie wspólnej granicy do jakiegoś iloczynu płacy średniej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselJanuszJurek">Nie musimy przekonywać się, jak ważną rolę w rehabilitacji kompleksowej odgrywa zatrudnienie. Sytuację osób niepełnosprawnych na rynku pracy widzę w dwóch płaszczyznach: osób oczekujących na zatrudnienie oraz aktualnie pracujących.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#PoselJanuszJurek">Oczekujący na zatrudnienie mają prawo domagać się pewnych mechanizmów, które motywowałyby podmioty gospodarcze do zatrudniania bezrobotnych niepełnosprawnych. Będziemy zastanawiać się przy nowej ustawie - bo nie jest to nowelizacja starej ustawy, a nowa ustawa - nad mechanizmami stabilizującymi sytuację w zakresie motywowania podmiotów gospodarczych, jeśli chodzi o zatrudnienie osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#PoselJanuszJurek">Często spotykam się ze środowiskiem osób niepełnosprawnych i słyszę, że domagają się, aby traktować ich normalnie. I słusznie. Wobec tego sądzę, że wszystkie programy, które będziemy przygotowywali, powinny uwzględniać również element dowolności wyboru miejsca pracy przez osoby niepełnosprawne. Chodzi o to, żeby osób tych nie ograniczać do możliwości pracy tylko w zakładach pracy chronionej, ale także - o czym mówił pan minister Gwara i za czym się opowiadam - tworzyć takie mechanizmy dla innych podmiotów gospodarczych, żeby osoby niepełnosprawne mogły znaleźć zatrudnienie na otwartym rynku pracy.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#PoselJanuszJurek">Jak wynika ze sprawozdania i ze statystyki, nie mają problemu z zatrudnieniem osoby o wysokich kwalifikacjach.</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#PoselJanuszJurek">Jest również podstawowa kwestia - dobrze, że znalazła się w nowej ustawie w postaci rozdziału - traktująca o szkoleniu. Uważam, że jest to sprawa o kapitalnym znaczeniu dla środowiska osób niepełnosprawnych. Nie chodzi jednak tylko o możliwości uzyskiwania określonego statusu zawodowego przez osoby niepełnosprawne, ale również o świadomość tych osób, że po uzyskaniu tego statusu znajdą miejsce pracy.</u>
          <u xml:id="u-10.5" who="#PoselJanuszJurek">Myślę, że propozycje, które będą zawarte w programie rządowym, dotyczące poszerzenia możliwości zatrudnienia na otwartym rynku pracy, są jak najbardziej trafne.</u>
          <u xml:id="u-10.6" who="#PoselJanuszJurek">Problem motywacji finansowej dla podmiotów gospodarczych. Pan minister Gwara, ja również, uczestniczyliśmy w posiedzeniu komisji budżetowej. Nie jest dobrze. Myślę, że po dzisiejszym posiedzeniu naszej Komisji, powinniśmy sprecyzować nasze stanowisko, nasz sprzeciw wobec zakusów, które podobno mają miejsce, wobec umniejszenia środków wynikających z różnego rodzaju ulg podatkowych dla zakładów pracy chronionej. Mówię, że podobno takie zamiary są. Jeżeli ich nie ma, to bardzo dobrze. Powinniśmy się zastanawiać, jak wspierać te podmioty gospodarcze, które podejmują się zatrudniania osób niepełnosprawnych, a nie "majstrować" przy rozwiązaniach podatkowych, które na dzisiaj, być może, są w pewnym zakresie niewystarczające.</u>
          <u xml:id="u-10.7" who="#PoselJanuszJurek">Dotyczy to również sytuacji, którą nazwałem sytuacją ciągłego zagrożenia. Rzeczywiście, jeśli chodzi o podmioty gospodarcze zatrudniające osoby niepełnosprawne - myślę głównie o zakładach pracy chronionej, ale również o innych podmiotach gospodarczych - brak stałych, stabilnych rozwiązań powoduje, że osoby zarządzające i zatrudnieni w tych jednostkach gospodarczych, nie wiedzą do końca, na ile ta sytuacja jest stabilna.</u>
          <u xml:id="u-10.8" who="#PoselJanuszJurek">Jest jeszcze jedna - moim zdaniem - istotna kwestia, przekonanie młodzieży /poczynając od dzieci/ o możliwości normalnego, zintegrowanego funkcjonowania w życiu zawodowym. Tego nie da się zrobić z dnia na dzień. Musi na to znaleźć się miejsce w programach edukacyjnych. Chodzi również o możliwości wyboru zawodów, które z racji określonych schorzeń będą wykonywały osoby niepełnosprawne. Niejednokrotnie w przeszłości osoby niepełnosprawne podejmowały się prób samorealizacji w różnych kierunkach zawodowych, w związku z czym miały później trudności ze znalezieniem miejsca pracy.</u>
          <u xml:id="u-10.9" who="#PoselJanuszJurek">Jeszcze raz apelowałbym, żebyśmy jako Komisja Polityki Społecznej, w przypadku gdyby okazało się, że inne komisje, a mam na myśli Komisję Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, chciałyby wprowadzać pewnego rodzaju nowelizacje, biorąc pod uwagę fakt, że praca dla osób niepełnosprawnych to nie tylko możliwość samodzielnego utrzymania się, ale ma również aspekt społeczny, żeby tego rodzaju decyzje były konsultowane lub, jako członkowie naszej Komisji, żebyśmy  mieli możliwość wypowiedzenia swojego zdania w tym względzie, bo są to kwestie o zasadniczym znaczeniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Dziękuję szczególnie za to, że przypomniał pan o sprawie, która ma bardzo poważne wymiary. Okazuje się, że istotne problemy, rozstrzygnięcia, które zapadły w gronie członków rządu i sygnalizowane rozwiązania do tego projektu ustawy, są to uzgodnienia niesolidne. Nie chciałbym formułować wniosków daleko idących, że ktoś kuchennymi schodami próbuje wprowadzić inne rozwiązania, które będą blokowały szanse na to, żeby sytuacja wreszcie stała się w wielu dziedzinach normalna. Chcę zapewnić członków Komisji, że nie pozostawimy sprawy własnemu biegowi. Przeprowadziłem rozmowy z decydentami w tej sprawie. Będziemy pilnowali sprawy, żeby nie stało się to, co być może jest zamiarem ludzi, którzy w tak dziwny sposób chcą rozwiązywać problemy, które miały poważne uzgodnienia i klarowny, jasny kierunek.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Jeżeli byłaby propozycja napisania krótkiego wniosku do przewodniczącej Komisji lub szefów klubów, to ja się pod tym podpisuję. Skierujemy to w formie protestu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselJanuszJurek">W związku z wypowiedzią pana przewodniczącego oficjalnie zgłaszam taką propozycję, jeżeli członkowie Komisji to zaakceptują.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Podpiszę taką propozycję. Sądzę, że uzgodnienia, które dotyczyły uporządkowania spraw związanych z podatkiem VAT, były konsultowane z całą Komisją i były kwestiami bezspornymi, dlatego też myślę, że nie popełnimy nadużycia, jeżeli takie pismo sygnalnie wyślemy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PrezesPolskiejOrganizacjiPracodawcowOsobNiepelnosprawnychNarcyzJanas">Muszę powiedzieć, że informacje przygotowane na dzisiejsze posiedzenie przez biuro pełnomocnika stanowią element, który będzie bardzo pomocny w pracach nad projektem nowej ustawy. Pokazuje on mianowicie skalę zjawiska zatrudniania w obszarach, którymi zajmują się Biuro Pełnomocnika ds. Osób Niepełnosprawnych oraz Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Jednakże w materiale tym brakuje informacji, które stanowią odpowiedź na pytanie o efektywność ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#PrezesPolskiejOrganizacjiPracodawcowOsobNiepelnosprawnychNarcyzJanas">Ustawa ta miała zaktywizować pracodawców zatrudniających powyżej 50 pracowników do zatrudniania osób niepełnosprawnych, karząc ich określonymi sankcjami za niezatrudnianie tych osób - wpłatami na PFRON. Warto byłoby zatem pozyskać informacje - być może Krajowy Urząd Pracy będzie mógł je dostarczyć - czy mamy do czynienia z efektywnym wzrostem zatrudniania przez te zakłady, czy mamy do czynienia z utrwalającym się  zjawiskiem, że zakłady te wolą płacić na PFRON, a zatrudnianie niepełnosprawnych interesuje ich w znacznie mniejszym stopniu.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#PrezesPolskiejOrganizacjiPracodawcowOsobNiepelnosprawnychNarcyzJanas">Następna ważna sprawa, to obowiązek tworzenia nowych stanowisk pracy przez pracodawców, których pracownicy ulegli wypadkom przy pracy lub stali się niepełnosprawni wskutek chorób zawodowych. Chcielibyśmy wiedzieć, jak ten problem wyglądał w zakładach, które były zobowiązane do tworzenia stanowisk pracy lub dokonywania wpłat na PFRON. Jest to informacja być może istotna dla nowego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#PrezesPolskiejOrganizacjiPracodawcowOsobNiepelnosprawnychNarcyzJanas">Kolejna sprawa. Z pewną satysfakcją, jako przedstawiciel pracodawców, muszę odnotować wzrost zatrudnienia osób niepełnosprawnych w zakładach pracy chronionej o 15 tys. osób w okresie 7 miesięcy. Myślę, że jest to odpowiedź dla tych wszystkich, którzy jeszcze do niedawna sugerowali, że gwałtownej dynamice przyrostu liczby zakładów pracy chronionej nie towarzyszy wzrost liczby zatrudnionych w tych zakładach.</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#PrezesPolskiejOrganizacjiPracodawcowOsobNiepelnosprawnychNarcyzJanas">Na tym tle chciałbym również powiedzieć, że z punktu widzenia pracodawców istotna jest kwestia wykształcenia, czy też wyszkolenia zawodowego osób niepełnosprawnych. W ciągu ostatnich miesięcy wzrasta - myślę, że jest to stała tendencja - zapotrzebowanie na pracowników niepełnosprawnych o wysokich kwalifikacjach. Dlatego też zgadzam się z tym, co powiedział pan poseł Jurek, że obszarem, na który trzeba położyć szczególny nacisk, jest szkolenie osób niepełnosprawnych, gdyż wraz z rozwojem technologii, nowoczesnymi metodami produkcji, wzrasta zapotrzebowanie na pracowników, w tym także niepełnosprawnych o wysokich kwalifikacjach.</u>
          <u xml:id="u-14.5" who="#PrezesPolskiejOrganizacjiPracodawcowOsobNiepelnosprawnychNarcyzJanas">Z pewną satysfakcją chciałbym podkreślić fakt, że ostatnio wzrósł udział organizacji pracodawców, czyli partnera społecznego z Biurem Pełnomocnika ds. Osób Niepełnosprawnych, czy Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w tworzeniu rozwiązań praktycznych, służących wzrostowi zatrudnienia.</u>
          <u xml:id="u-14.6" who="#PrezesPolskiejOrganizacjiPracodawcowOsobNiepelnosprawnychNarcyzJanas">Przykładem takiego rozwiązania są zmiany w zakresie zagospodarowania zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych i stworzenie większych niż do tej pory możliwości tworzenia nowych miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych z tego Funduszu. Rozwiązanie to jest przez nas akceptowane.</u>
          <u xml:id="u-14.7" who="#PrezesPolskiejOrganizacjiPracodawcowOsobNiepelnosprawnychNarcyzJanas">Na zakończenie mojego wystąpienia chciałbym odnieść się do sprawy podniesionej przez panią poseł Sienkiewicz, a mianowicie wywiadu udzielonego przez jednego z pracodawców we "Wspólnej Szansie", piśmie integracyjnym, które wydała nasza organizacja.</u>
          <u xml:id="u-14.8" who="#PrezesPolskiejOrganizacjiPracodawcowOsobNiepelnosprawnychNarcyzJanas">Chciałbym powiedzieć, że wywiady i materiały zawarte w tym piśmie nie odzwierciedlają oficjalnego stanowiska Polskiej Organizacji Pracodawców Osób Niepełnosprawnych we wszystkich sprawach. Stanowi to forum dla różnych wypowiedzi pracodawców i osób niepełnosprawnych, co uważamy za sprawę potrzebną, aczkolwiek nie zawsze musimy zgadzać się z prezentowanymi tam poglądami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PoselLeonGrela">Muszę powiedzieć, że czuję lekki niedosyt po zapoznaniu się z przedstawionymi materiałami. Nie wynika to z podejścia autorów, ale zaprezentowanej z bazy danych. Jest stereotypowe podejście, że za sprawy zatrudnienia i bezrobocia odpowiada resort pracy.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#PoselLeonGrela">Przedstawione materiały są niewystarczające głównie z tego powodu, że dotyczą tylko Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej. O poziomie zatrudnienia osób niepełnosprawnych nie decydują instytucje związane z resortem pracy - ani urzędy pracy, ani Biuro Pełnomocnika ds. Osób Niepełnosprawnych, ani PFRON. Instytucje te pełnią rolę pomocniczą przy ustalaniu poziomu zatrudnienia osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#PoselLeonGrela">Brakuje tu przedstawicieli przemysłu, edukacji, żeby określić poziom kwalifikacji, kierunki rozwoju, możliwości zatrudnienia. Myślę, że wiąże się to z tym stereotypowym podejściem obarczania odpowiedzialnością za poziom bezrobocia wśród osób niepełnosprawnych resortu pracy.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#PoselLeonGrela">Następna kwestia. W przedstawionych danych brakuje mi danych uzupełniających. Ma rację pani prezes Filek, że te dane trzeba stworzyć. Dobrze, że zostały przedstawione wyniki i osiągnięcia tego roku w porównaniu  z innymi latami. Dobrym układem odniesienia byłby poziom zatrudnienia niepełnosprawnych, chociażby w zakładach pracy chronionej, np. w 1989 r. Trzeba sobie zadać pytanie, w jakim stopniu, na jakim poziomie odtworzono zatrudnienie osób niepełnosprawnych w zakładach pracy chronionej i na otwartym rynku pracy?</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#PoselLeonGrela">Sądzę, że resort pracy nie dysponuje danymi dotyczącymi otwartego rynku pracy. Trzeba przeprowadzić takie badania, żeby móc sensownie mówić o kierunkach i warunkach zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Niepełne dane dotyczące możliwości i zatrudnienia osób niepełnosprawnych nie służą wnioskom i konkluzjom, o które apeluje pan przewodniczący. Myślę, że jest to wynikiem braku pełnej koordynacji w zakresie polityki zatrudnienia. Przełamuje się niektóre sprawy w ostatnim czasie, ale nie jest to wystarczające. Resort socjalny nie może wyłącznie sam odpowiadać za problematykę zatrudniania osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#PoselLeonGrela">Elementem, który w istotny sposób decyduje o zatrudnieniu osób niepełnosprawnych, są zakłady pracy chronionej. Dobrze byłoby wiedzieć, jaka jest sytuacja zakładów pracy chronionej. Corocznie kilka z nich jest likwidowanych. Chcielibyśmy wiedzieć, jaka jest ich sytuacja ekonomiczna, jakie mają perspektywy, możliwości restrukturyzacji? Sądzę, że te dane są możliwe do uzyskania, a mogą służyć do wypracowania wniosków, które pomogą przy tworzeniu nowej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#PoselLeonGrela">Następną sprawą jest otwarty rynek pracy. Mówi się, że rośnie zatrudnianie osób niepełnosprawnych na otwartym rynku pracy. Nie wiem, na jakiej podstawie oparte są takie opinie, skoro nie ma danych. Z pewnych danych wynika, że w niektórych województwach wzrosły wskaźniki bezrobocia, ponieważ zmniejszyła się ogólna liczba zatrudnionych. Być może jest dobrym pomysłem obciążenie małych zakładów pracy obowiązkiem zatrudniania osób niepełnosprawnych. Małych zakładów jest przecież coraz więcej.</u>
          <u xml:id="u-15.7" who="#PoselLeonGrela">Podany jest bilans działań PFRON. Porównuje się to z pośrednictwem pracy prowadzonym przez urzędy pracy. Z tego zestawienia wynika, że zatrudnia się pracowników przede wszystkim na miejsca refundowane ze środków PFRON, uczestniczą więc w tym urzędy pracy. PFRON nie może być jedynym źródłem zatrudnienia osób niepełnosprawnych, choć tak często bywa postrzegany. PFRON pełni funkcje pomocnicze, chociaż ciążą na nim obowiązki koordynowania pewnych działań i preferowania niektórych kierunków zatrudnienia. Myślę, że byłoby korzystne, żeby PFRON określił, jakie ma preferencje w związku z zatrudnianiem osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-15.8" who="#PoselLeonGrela">Jeżeli dyskusja ta miałaby się przyczynić do opracowania nowej ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych, a miałaby położyć większy nacisk na zatrudnienie, to pewna grupa ludzi to zrozumie. Wiele osób uważa, że ustawa powinna w większym zakresie popierać zadania rehabilitacji społecznej. Jeśli konkluzją tego posiedzenia mającą służyć przy pracach nad ustawą o rehabilitacji osób niepełnosprawnych będzie preferencja dla zatrudnienia, to będzie to dobra konkluzja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Myślę, że mimo rozterek, o których pan mówił, to pańska wypowiedź była najlepszym uzasadnieniem potrzeby odbycia takiego posiedzenia, dyskutowania i postawienia pytań, a także podjęcia próby uporządkowania spraw.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Kto z państwa chciałby zabrać głos?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PrezesKrajowegoZwiazkuRewizyjnegoSpoldzielniInwalidowiSpoldzielniNiewidomychJerzySzreter">Jeżeli chodzi o zatrudnienie na otwartym rynku pracy, to w pełni popieram propozycję pani prezes Filek. Uważam, że trzeba to wreszcie policzyć w kontekście zagrożeń, które nas czekają.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#PrezesKrajowegoZwiazkuRewizyjnegoSpoldzielniInwalidowiSpoldzielniNiewidomychJerzySzreter">Zastanowiłem się, że w tym zakresie, obiegowo funkcjonuje 700 tys. zatrudnionych na otwartym rynku pracy - nie więcej. Przypominam, że 700 tys. to wcale nie mała grupa. Jeżeliby przyjąć, że odnosiłoby się to do 14 mln wszystkich pracujących, łącznie z rolnictwem - co jest przesadą - to byłoby to 5%. Gdyby tak w gospodarce było średnio 5%, to kto by płacił na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych?  Wydaje mi się, że podane 700 tys. jest wielkością zawyżoną. Skoro nie osiągają odpowiedniego poziomu ci, którzy mają interes w zatrudnianiu osób niepełnosprawnych z racji niepłacenia na PFRON, to skąd u pozostałych taka nadwyżka, że uzyskują 5%? Jest to prosty rachunek. Szybkie policzenie tych wszystkich osób da nam odpowiedź na zadane pytania.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#PrezesKrajowegoZwiazkuRewizyjnegoSpoldzielniInwalidowiSpoldzielniNiewidomychJerzySzreter">Pozwalam sobie zaryzykować hipotezę, że ustawa w tej części, w której miała promować zatrudnienie na otwartym rynku pracy, poniosła porażkę, czego dowodem są wysokie wpływy na PFRON.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#PrezesKrajowegoZwiazkuRewizyjnegoSpoldzielniInwalidowiSpoldzielniNiewidomychJerzySzreter">Uważam, że rozwój zakładów pracy chronionej w coraz większej liczbie oraz powoli wzrastające zatrudnienie świadczą o tym, że jest to forma przyszłościowa. Sądzę, że warto w nią inwestować. Możemy przedłużać to do 3, 5 lat, ale kiedyś wygaśnie ekonomiczna opłacalność zatrudniania osób niepełnosprawnych. Wydaje mi się, że taka sytuacja, że przedsiębiorcy płacą na Fundusz, wskazuje na to, że instytucja zakładów pracy chronionej, powinna być traktowana z najwyższą powagą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#SekretarzgeneralnyKrajowejPartiiEmerytowiRencistowJerzyStanislawMarek">Chcę podziękować za otrzymane zawiadomienie o posiedzeniu. Nasi przedstawiciele z chęcią będą brali udział w posiedzeniach Komisji.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#SekretarzgeneralnyKrajowejPartiiEmerytowiRencistowJerzyStanislawMarek">Do tematu dzisiejszej dyskusji dochodzi jeszcze jedna ważna sprawa, że od nowego roku wiele osób z niesprawnymi narządami ruchu, zostanie dodatkowo obciążonych z tego powodu, że zostanie w cenę paliwa wliczony podatek drogowy, z którego w tej chwili są zwolnieni. Wcześniej zabrano dodatki paliwowe. Należy zastanowić się, jak zrekompensować to osobom z niesprawnymi narządami ruchu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzedstawicielPolskiejOrganizacjiPracodawcowOsobNiepelnosprawnychBernardAfeltowicz">Mając pełną świadomość niedoskonałości instytucji, jaką są zakłady pracy chronionej, chciałbym zwrócić uwagę na pewien aspekt brany pod uwagę w dotychczasowych wypowiedziach, który należałoby precyzyjnie podsumować. Należy zwrócić uwagę, że przez 7 miesięcy br. ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych utworzono prawie 9 tys. miejsc pracy. Natomiast z informacji zamieszczonych na str. 3 dokumentu wynika, że ok. 16 tys. miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych przyrosło w zakładach pracy chronionej. Zestawiając te informacje z równoczesną intuicyjną  oceną, że na wolnym rynku pracy nie ma wyraźnego przyrostu miejsc pracy, ta niedoskonała instytucja, jaką są zakłady pracy chronionej, wypada zadziwiająco dobrze. Jest to pierwszy wniosek z niepełnych co prawda, jednak jedynych danych statystycznych, które nam przedstawiono.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#PrzedstawicielPolskiejOrganizacjiPracodawcowOsobNiepelnosprawnychBernardAfeltowicz">We wszystkich wypowiedziach znajduje wyraz tęsknota za pewną stałością oraz jakością miejsc pracy tworzonych dla osób niepełnosprawnych. Jest oczywiste, że tylko długoterminowe zatrudnienie i tworzenie dobrze oprzyrządowanych stanowisk pracy gwarantują podnoszenie kwalifikacji i prawidłowy proces rehabilitacji społecznej poprzez wykonywaną pracę.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#PrzedstawicielPolskiejOrganizacjiPracodawcowOsobNiepelnosprawnychBernardAfeltowicz">Trudno oczekiwać od pracodawców, którzy funkcjonują w stale zmieniających się warunkach prawnych i podatkowych, aby podejmowali racjonalne i długoterminowe decyzje inwestycyjne związane z tworzeniem stanowisk pracy dla osób niepełnosprawnych. Dlatego cenne są inicjatywy kilku obecnych tu posłów, żeby nie dopuścić do tego, by w trakcie prac legislacyjnych nad ustawami podatkowymi dokonano gwałtownych zmian w systemie ulg podatkowych.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#PrzedstawicielPolskiejOrganizacjiPracodawcowOsobNiepelnosprawnychBernardAfeltowicz">Chcę wspomnieć, że w przyszłym roku sam fakt zmiany sposobu klasyfikowania niepełnosprawności wywoła ogromne poruszenie i pewną pozorną migrację na tym rynku. Dlatego, jeżeli oczekujemy, że duże, poważne zakłady pracy chronionej, zdolne do tworzenia długoterminowych inwestycji w miejscach pracy, zaangażują się poważnie w tworzenie dużej liczby miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych, to musimy mieć świadomość, że nie tylko błędne decyzje, ale sam fakt pojawiania się pogłosek, że takie decyzje są rozważane, gwałtownie ten proces opóźniają lub mogą go zahamować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Czy ktoś chciałby zabrać jeszcze głos? Jeżeli nie, to ponieważ w trakcie państwa wypowiedzi były formułowane pytania i uwagi chciałbym, żeby pan minister Gwara spróbował na nie odpowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Przypominam, że w materiałach, które posiadam jest materiał będący efektem badania sondażowego Krajowego Urzędu Pracy zatytułowany "Bezrobotni niepełnosprawni w latach 1994-1995". Oczywiście materiał ten może zawierać pewien błąd, o czym wspominał pan poseł Grela, wynikający z faktu, że jest to jednak badanie sondażowe. Nie ma, niestety, jeszcze wyraźnie i sprawnie działającego instrumentu, który sprzyjałby tworzeniu pełnego obrazu sytuacji w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Sądzę, że wnioski wypływające z dzisiejszego posiedzenia będą zmierzały w tym kierunku, abyśmy mogli taki obraz stworzyć i systematycznie go analizować.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Głos zabierze pan minister Gwara.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#OsobNiepelnosprawnychAdamGwara">Dyskusja jest wielowątkowa i trudno mi będzie odnieść się konkretnie do wszystkich spraw, chciałbym jednak powrócić do tych, które uważam za systemowe.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#OsobNiepelnosprawnychAdamGwara">W swoim materiale prezentowałem przede wszystkim opinię, że sektor pracy chronionej oraz otwarty rynek pracy są to dwie prawidłowe drogi i nikt nie zamierza - przynajmniej z wysokości urzędu pełnomocnika, czy Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej - ograniczać w jakikolwiek sposób przyrostu zakładów pracy chronionej oraz pomocy dla nich. Jest to pierwsza konstatacja i deklaracja z mojej strony, jakkolwiek uważam, że lepsza przyszłość, jeżeli chodzi o skalę i masowość zatrudniania osób niepełnosprawnych, jest przed otwartym rynkiem pracy. Nie mówię to na podstawie doświadczenia krajów, które mają dużo większe tradycje w stosowaniu zachęt dla pracodawców zatrudniających osoby niepełnosprawne.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#OsobNiepelnosprawnychAdamGwara">Rzeczywiście przedstawiłem dużo danych. Zdaję sobie sprawę, że nie wszystkie mogą państwa satysfakcjonować, ponieważ nie są usys</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#OsobNiepelnosprawnychAdamGwara">tematyzowane, nie obejmują potrzebnego do porównania, dłuższego okresu sprawozdawczego.</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#OsobNiepelnosprawnychAdamGwara">Chciałbym państwa poinformować, że Komitet Społeczno-Polityczny Rady Ministrów zaakceptował moją propozycję gromadzenia danych na temat sytuacji osób niepełnosprawnych, zakładów pracy chronionej, organizacji, czyli stworzenia całego banku danych, ponieważ sygnalizowałem taką potrzebę w ub.r.</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#OsobNiepelnosprawnychAdamGwara">W tej sytuacji, w jakiej znajduje się biuro pełnomocnika, jako komórka Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej, mamy określone możliwości finansowe i organizacyjne. Nastąpiły ustalenia, że będziemy wysyłali usystematyzowane ankiety do wszystkich resortów, które mogą mieć dane na temat osób niepełnosprawnych. Ma to się odbywać dwa razy do roku. Dopóki nie dopracujemy się komputerów i informatyków do obróbki tych danych, będą one magazynowane i przetwarzane "na piechotę". Od czegoś trzeba zacząć. Jest naszą intencją, aby z tego typu ankiet i sprawozdawczości wyłonił się precyzyjny obraz potrzeb osób niepełnosprawnych. Jesteśmy na początku drogi. Nie mówię, że to zamierzamy, bo prace te już się zaczęły.</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#OsobNiepelnosprawnychAdamGwara">Pozwolę sobie na refleksję natury bardziej ogólnej. Dane te będą zawierały przecież informacje nie tylko o osobach w wieku produkcyjnym, czyli potencjalnych pracownikach zakładów pracy chronionej, czy otwartego rynku pracy. Mają się tam znaleźć informacje o dzieciach i młodzieży niepełnosprawnej. Ma to być kompendium wiedzy. Ktoś to musi robić. Biorę ten obowiązek na siebie, chociaż pracujemy w rządzie nad propozycją, żeby rozszerzyć kompetencje pełnomocnika łącznie z jego usytuowaniem tak, aby zaniedbania wynikające z pewnych luk w prawie dotyczących pomocy dzieciom i młodzieży niepełnosprawnej, były umiejscowione w biurze pełnomocnika. W bardzo krótkim czasie wystąpię z propozycjami rządu, aby urząd ten wyposażyć w większe kompetencje, być może i w inne usytuowanie pełnomocnika. Jest to potrzeba chwili.</u>
          <u xml:id="u-21.7" who="#OsobNiepelnosprawnychAdamGwara">Słusznie powiedziała pani poseł Sienkiewicz, żeby nie mówić o bezrobociu, tylko o zatrudnianiu. Oczywiście jest to aspekt pozytywny. Odwołuje się w ten sposób do uaktywniania osób niepełnosprawnych. Przecież my o tym mówimy. Zawsze nasze działania będą pewną wypadkową między środkami, które posiadamy i możemy uruchomić na działania ustawowe, a oczekiwaniami środowiska. Rośnie udział środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych przeznaczanych na działalność pozatrudnieniową, na rehabilitację zawodową.</u>
          <u xml:id="u-21.8" who="#OsobNiepelnosprawnychAdamGwara">Przytaczałem dane dotyczące planu finansowego na 1997 r., który niebawem będzie przedmiotem debaty w Komisji Polityki Społecznej, a także w Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów. Zarząd Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych opracował projekt planu, a rada nadzorcza zaakceptowała go i tam, zgodnie ze wskazaniami pełnomocnika, udział środków na rehabilitację zawodową jest określony na nie mniej niż 60% ogółu środków.</u>
          <u xml:id="u-21.9" who="#OsobNiepelnosprawnychAdamGwara">Nie ma chyba innej możliwości niż nałożenie obowiązku prawnego, którego wynikiem będzie sankcja finansowa wobec pracodawców, którzy nie zatrudniają osób nie-pełnosprawnych. Administracyjnie nie możemy nic narzucić, możemy to tylko stymulować poprzez nakładanie sankcji finansowych.</u>
          <u xml:id="u-21.10" who="#OsobNiepelnosprawnychAdamGwara">Wygląda to podobnie, jak cykl instruktażu, który emituje telewizja pod koniec roku - przychodzi petent do prawnika i rozmawiają o podatkach. Rozmowa ta kończy się pytaniem "panie mecenasie, a czy można zgodnie z prawem nie płacić podatków?" Otóż - odpowiadam - tego, jak go nazywają niektórzy - podatku od dyskryminacji można zgodnie z prawem nie płacić. To, że my proponujemy, aby obowiązkiem zatrudniania osób niepełnosprawnych obłożyć sferą budżetową oraz małe zakłady pracy, to nie dlatego, by do Funduszu wpłynęło więcej środków, ale po to, by pracodawcy byli stymulowani do zatrudniania osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-21.11" who="#OsobNiepelnosprawnychAdamGwara">Padały na tej sali pytania, czy powstają w wyniku stosowania przepisów ustawy z dnia 9 maja 1991 r., tzw. beznakładowe miejsca pracy. Oczywiście powstają. Zakład pracy zatrudniający powyżej 50 osób, który ma do wyboru, by dociągnąć do wskaźnika 6% i zatrudnić osobę niepełnosprawną, czy też płacić sankcje na Fundusz, często wybiera zatrudnienie osoby niepełnosprawnej. Wyboru tego dokonuje z powodów ekonomicznych, ale jest to mechanizm, dzięki któremu nie musimy stosować środków Funduszu bezpośrednio na miejsca pracy. O ile dobrze pamiętam, to beznakładowe zatrudnienie osób niepełnosprawnych w wyniku zapisów ustawowych wyniosło ok. 6 tys. Jest to ok. 50% tego, co zostało utworzone przy pomocy środków PFRON. Państwowy Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych sfinansował w tym roku 12 tys. miejsc pracy. De facto jest to ok. 18 tys., bo dochodzi jeszcze 6 tys., tzw. beznakładowych miejsc pracy. Mechanizmy są dobre chodzi tylko o to, żeby były one powszechne.</u>
          <u xml:id="u-21.12" who="#OsobNiepelnosprawnychAdamGwara">Myślę, że dobrą płaszczyzną do dyskusji na ten temat będą posiedzenia Komisji Nadzwyczajnej pana posła Jurka, bo trzeba będzie rozpocząć na nowo dyskusję nad ustaleniem progu obowiązku zatrudniania osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-21.13" who="#OsobNiepelnosprawnychAdamGwara">Jeżeli proces rehabilitacji ma się powieść i zakończyć się zatrudnieniem, to musimy zająć się również rehabilitacją społeczną, a nie udawać, że problem ten nie istnieje. Zgadzam się z tymi, którzy mówią, że nie mają nic przeciwko rehabilitacji społecznej, ale może nie wystarczyć środków na rehabilitację zawodową. Właśnie dlatego, żeby wystarczyło staramy się skonstruować to tak, żeby obowiązek ten był powszechny. W projekcie nowej ustawy jest propozycja obłożenia tym obowiązkiem sfery budżetowej, a my ponadto rozważamy możliwość objęcia tym obowiązkiem zakładów pracy, które zatrudniałyby powyżej 5 osób. Byłaby to zatem powszechna dolegliwość finansowa za niezatrudnianie osób niepełnosprawnych. Wtedy będą środki na szeroko zakreślone zadania również z dziedziny rehabilitacji społecznej. Wtedy będziemy mogli mówić, że znajdą się środki na tak szeroko zakreślone działania, również z dziedziny rehabilitacji społecznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Jaki to jest procent?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#AdamGwara">Mamy przeliczniki. Pani poseł, to jest sprawa techniczna. Zaproponujemy to w taki sposób, żeby nikt nas nie wyśmiał, że staramy się zatrudnić 1/4 inwalidy.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#AdamGwara">Pragnę państwa poinformować, że przeprowadziliśmy pewne symulacje finansowe, z których wynika, że gdyby obowiązek ten był powszechny, to wpływy do Funduszu byłyby większe o ok. 60%.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#AdamGwara">Podkreślam jeszcze raz, że nie to jest głównym motywem naszego działania, żeby po-większyć wpływy, ale to, żeby osoby niepełnosprawne z mocy prawa były częściej zatrudniane przez małe zakłady pracy, a także na otwartym rynku pracy. Takie są nasze motywy.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#AdamGwara">Pani poseł Sienkiewicz mówiła o stabilnej polityce podatkowej wobec zakładów pracy chronionej. Mogę tylko w całej rozciągłości poprzeć taki postulat.</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#AdamGwara">Powrócę jeszcze do ustaw podatkowych, bo chyba jest to ważna sprawa. Opracowaliśmy - takie są przedłożenia rządowe w tej materii - rozwiązania równoległe, zarówno w projekcie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, jak i w projektach rządowych ustaw podatkowych. Wynika z tego, że stanowisko rządu w tej sprawie jest oczywiste i bezdyskusyjne. Dlatego też trudno mi zrozumieć uwagi i niesolidność rządu w tej materii. Stanowisko rządu jest zawarte w projektach rządowych.</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#AdamGwara">Chcę podziękować posłom z Komisji Polityki Społecznej za to, że są parlamentarzystami chyba najczęściej udzielającymi się, jeżeli chodzi o spotkania środowiskowe, a na pewno ze środowiskiem zakładów pracy chronionej. Na podstawie postulatów kierowanych do rządu w czasie spotkań środowiskowych, przy poparciu posłów z Komisji Polityki Społecznej powstały propozycje zamieszczenia odpowiednich, równoległych zapisów w ustawach podatkowych. Być może mała jest świadomość na ten temat posłów z komisji budżetowej, ale jest to do wyjaśnienia. W moim przekonaniu, rząd jest poza podejrzeniem o jakąkolwiek manipulację, bo zawarł rozwiązania równoległe we wszystkich proponowanych aktach prawnych.</u>
          <u xml:id="u-23.6" who="#AdamGwara">Jak środki Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych stymulują rynek pracy?</u>
          <u xml:id="u-23.7" who="#AdamGwara">Środki PFRON stymulują rynek pracy bardzo zdecydowanie. Padały rozmaite opinie o zakładach pracy chronionej, również takie jak cytowane przez panią poseł z gazety, że zakłady pracy chronionej są obecnie w trudnej sytuacji. Gdyby tak było, to czy przybywałby dziennie jeden zakład pracy chronionej?</u>
          <u xml:id="u-23.8" who="#AdamGwara">Pan prezes Sroczyński posługiwał się kiedyś tymi danymi i mam nadzieję, że potwierdzi moją wypowiedź, że jest kolosalna różnica w porównaniu liczby likwidowanych zakładów pracy chronionej do liczby likwidowanych pozostałych zakładów pracy. 1,7% - stanowią likwidacje wszystkich zakładów nie będących zakładami pracy chronionej, a 0,1% - to likwidacja zakładów pracy chronionej z różnych przyczyn, nie tylko ekonomicznych. Wynikałoby z tego, że jednak są chronione. Mówią o tym statystyki. Można spierać się o zakres tej pomocy, o nadzorowanie wykorzystania środków, o rozliczanie, ale nie można stawiać zarzutu rządowi, czy PFRON, że takich preferencji nie ma.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Właśnie nadmiernie są chronione.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#AdamGwara">Przepraszam, w takim razie źle zrozumiałem. Wydawało mi się, że jest to jednak sektor chroniony przez PFRON.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#AdamGwara">Pan poseł Paździor mówił o umorzeniach, ale nie pamiętam, czy chodziło o umorzenia pożyczek dla zakładów pracy, czy osób indywidualnych. Dla osób indywidualnych umorzenia takie dokonuje się z mocy ustawy . Muszę powiedzieć, że do niedawna nie było odpowiedzi na pytanie, czy umorzona kwota nie jest darowizną i czy nie powinno się od tej kwoty płacić podatku. Właśnie na skutek tych rozważań przypilnowaliśmy, żeby w projektach ustaw podatkowych uwzględniono, że jeżeli chodzi o środki PFRON, to nie jest to darowizna i nie należy z tego tytułu ponosić żadnych opłat. Takie jest stanowisko rządu.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#AdamGwara">Słyszałem opinie, że jest potrzeba monitorowania podmiotów gospodarczych. Jest to prawda, ale tylko tam, gdzie przyznajemy środki. Mam na myśli Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Mogę powiedzieć, że sektor pracy chronionej podlega trzem kontrolom z mocy prawa. Ustawa o spółdzielczości przewiduje, że związki rewizyjne raz na 3 lata mają obowiązek lustrować swoich członków - spółdzielnie. Jest to jeden sposób kontroli.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#AdamGwara">Ustawa o Państwowej Inspekcji Pracy również nakłada na PIP obowiązki kontrolne w zakresie warunków pracy. Mówię o istniejącym stanie prawnym, który należy wyko-rzystywać.</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#AdamGwara">Z kolei Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, tam gdzie udziela pożyczek, jest zobowiązany sprawdzić, jak przydzielone środki są wykorzystywane, a sprawdza coraz częściej, o czym zapewne powie nam pan prezes Sroczyński.</u>
          <u xml:id="u-25.5" who="#AdamGwara">Kontrole zatem odbywają się. Należałoby może je skoordynować, ale będziemy wówczas podejrzewani o to, że "monitujemy" nagonkę na zakłady pracy chronionej. Byłbym jak najdalszy od takich uogólnień.</u>
          <u xml:id="u-25.6" who="#AdamGwara">Z polecenia Komitetu Społeczno-Ekonomicznego Rady Ministrów zabraliśmy się do opracowania kryteriów oceny funkcjonowania zakładów pracy chronionej. Środowisko podeszło do tego nieufnie. Jednakże jakieś kryteria muszą być.</u>
          <u xml:id="u-25.7" who="#AdamGwara">Rozmawiałem z Głównym Inspektorem Kontroli Skarbowej panem ministrem Kubikiem oraz z wiceprezesem Państwowej Inspekcji Pracy o tym, że przekazujemy te kryteria, które nie są niczym innym, jak tylko zbiorem obowiązujących przepisów, ale prosimy, żeby nie traktować tego ekstraordynaryjnie. Ma to ułatwić, z jednej strony pracę dokonującym kontroli, a z drugiej strony ułatwić określenie oczekiwań wobec zakładów pracy chronionej starających się o status. Zobowiązałem się do tego w rozmowie z przedstawicielami organizacji samorządu gospodarczego zakładów pracy chronionej oraz związków zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-25.8" who="#AdamGwara">Tak więc monitorowanie podmiotów gospodarczych odbywa się w zakresie, o którym wspomniałem.</u>
          <u xml:id="u-25.9" who="#AdamGwara">Pan prezydent Peryt zaproponował opodatkowanie mniejszych zakładów pracy. Mówiłem już o tym, że to dobry pomysł. Panie prezydencie, być może w najbliższych dniach rząd wystąpi z taką propozycją. Dzielę się z państwem moimi przemyśleniami i zamierzanymi działaniami, ale nie jest to jeszcze oficjalne stanowisko rządu. Natomiast ja, jako Pełnomocnik ds. Osób Niepełnosprawnych zamierzam doprowadzić do w miarę powszechnego stosowania sankcji finansowych za niezatrudnianie osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-25.10" who="#AdamGwara">Pan prezydent Peryt mówił również o formalnych uciążliwościach mających miejsce przy zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Być może bardzo często tak się dzieje. To, co możemy robić regulując przepisy, to do pewnej bezpiecznej granicy już zrobiliśmy. W ubiegłym roku "poluzowaliśmy" przepisy, co w tym zaskutkowało znacznym wzrostem tworzonych miejsc pracy. Już dwukrotnie, w porozumieniu z panem prezesem Sroczyńskim, zwiększaliśmy środki dla wojewódzkich oddziałów zatrudnienia i rehabilitacji osób niepełno-sprawnych na tworzenie nowych miejsc pracy, ponadto co przyjęliśmy w planie finansowym na 1996 r. Były takie możliwości, gdy mieliśmy nadwyżki. Obecnie - informuję państwa - że nie jest prawdziwy mit o tym, że Fundusz jest tak bogaty, że nie wie, co ma robić z pieniędzmi. W mojej ocenie Fundusz działa obecnie lepiej niż w latach minionych co powoduje, że nie ma nadwyżek, a środki przeznaczane są wyłącznie na cele ustawowe. Myślę, że nie będziecie nam państwo stawiali zarzutu w związku z tym, że przekraczamy plan finansowy, jeśli chodzi o tworzenie nowych miejsc pracy, bo tak rozumiemy funkcję PFRON - to są jego podstawowe zadania.</u>
          <u xml:id="u-25.11" who="#AdamGwara">Pan poseł Jurek mówi, że należy dopilnować ustaw podatkowych. Rzeczywiście, macie państwo moją deklarację, że jest to oficjalne stanowisko rządu. Wspólnie ze środowiskiem i posłami będziemy czuwali, żeby nic złego nie stało się zakładom pracy chronionej, jeżeli chodzi o przepisy podatkowe.</u>
          <u xml:id="u-25.12" who="#AdamGwara">Pan prezes Janas mówił o ocenie efektywności ustawy i o wzroście zatrudnienia w zakładach pracy chronionej.</u>
          <u xml:id="u-25.13" who="#AdamGwara">Może przedstawiony materiał nie jest tym, na który państwo oczekiwaliście, ale zawarłem w moim wystąpieniu pewne wątki oceniające efektywność dotychczas stosowanych rozwiązań. Mówiłem o tym co sprawdziło się a co nie, i w którą stronę powinny zmierzać rozwiązania w pracach nad nową ustawą. Proszę nam zaufać, że wiemy, w którym kierunku - chodzi o zwiększanie zatrudnienia i możliwości osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-25.14" who="#AdamGwara">Mogę się tylko cieszyć z tego powodu, że jest wzrost zatrudnienia w zakładach pracy chronionej. Nie będę do znudzenia powtarzał deklaracji, że rząd nie zamierza się wycofywać ze wspierania zakładów pracy chronionej, ale musi być to działanie dwutorowe. Zakłady pracy chronionej są przeznaczone dla najciężej poszkodowanych, natomiast przyszłość, w duchu integracji ze społeczeństwem ludzi zdrowych, jest w otwartym rynku pracy. Tak jest na całym świecie.</u>
          <u xml:id="u-25.15" who="#AdamGwara">Pan poseł Grela poruszył problem odpowiedzialności innych resortów za zatrudnianie osób niepełnosprawnych. Wraz z panem posłem Grelą, w naszym krótkim życiorysie urzędników państwowych, mamy również pracę w Krajowym Urzędzie Pracy. Zawsze tam zwracaliśmy uwagę na to, że nie można obarczać odpowiedzialnością za zatrudnianie wybranych instytucji. Myślę, że można byłoby więcej zrobić, gdyby można było rozmawiać z innymi resortami. Pełnomocnik czy osoba odpowiedzialna za osoby niepełnosprawne ma nieco inne usytuowanie, niż wiceminister pracy.</u>
          <u xml:id="u-25.16" who="#AdamGwara">Jaka jest sytuacja w zakładach pracy chronionej? Podobno corocznie likwidowanych jest kilka tych zakładów. Prostuję tę informację. Nie jest to prawda. Incydentalnym przypadkiem jest likwidacja zakładu pracy chronionej.</u>
          <u xml:id="u-25.17" who="#AdamGwara">Pan prezes Szreter pytał skąd wzięło się 700 tys. osób na otwartym rynku pracy? Wynika to z danych GUS i BAEL. Dlaczego mam poddawać w wątpliwość statystykę przedkładaną przez oficjalne instytucje rządowe?</u>
          <u xml:id="u-25.18" who="#AdamGwara">Czy zakłady pracy chronionej są formą przyszłościową? Mówiłem o tym, że widzę je jako uzupełnienie rynku pracy, jako pewne ogniwo. Taki system - moim zdaniem, dobry i koherentny - staraliśmy się zaproponować w projekcie ustawy, która dziś będzie przedmiotem obrad podkomisji. System poczynający od zdiagnozowania potrzeb osoby niepełnosprawnej poprzez szkolenie, poprzez warsztaty terapii zajęciowej dla najciężej poszkodowanych, budujący pomost między WTZ a zakładem pracy chronionej w postaci ZAZ, a kończący na otwartym rynku pracy dla osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-25.19" who="#AdamGwara">Pan Marek mówił, że podatek drogowy będzie w tym roku wliczony w cenę paliwa. Muszę to sprawdzić, bo z moich informacji wynika, że rząd wycofał się z tego pomysłu. Jeżeli będą takie propozycje, to jako Pełnomocnik ds. Osób Niepełnosprawnych oprotestuję je. Nie wiem, czy mój protest zaskutkuje, ale uważam, że byłaby to kolejna uciążliwość dla osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-25.20" who="#AdamGwara">Pan Afeltowicz słusznie zwracał uwagę na konieczność stabilności przepisów podatkowych.</u>
          <u xml:id="u-25.21" who="#AdamGwara">Nie chcę przedłużać mojego wystąpienia, gdyż wiele pytań kierowanych było bezpośrednio do prezesa PFRON i do przedstawicieli Krajowego Urzędu Pracy. Jeżeli można, przekażę teraz głos prezesowi Sroczyńskiemu, który poszerzy jeszcze moje odpowiedzi na postawione pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#PrezesPanstwowegoFunduszuRehabilitacjiOsobNiepelnosprawnychRomanSroczynski">Krótko i konkretnie ustosunkuję się do spraw, które wymagają wyjaśnienia.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#PrezesPanstwowegoFunduszuRehabilitacjiOsobNiepelnosprawnychRomanSroczynski">Pani poseł Sienkiewicz postawiła pytanie, czy nie są zanadto chronione zakłady pracy chronionej, dotykając tym samym niezwykle trudnego i ważnego problemu.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#PrezesPanstwowegoFunduszuRehabilitacjiOsobNiepelnosprawnychRomanSroczynski">Jak wiadomo, problem ten został podjęty przez kontrolerów Najwyższej Izby Kontroli. Mogę powiedzieć, że w kilku przypadkach miało miejsce niepotrzebne chronienie przed upadłością i likwidacją. Jednakże my, w przeciwieństwie do kontrolerów NIK, mamy obowiązek patrzeć nie tylko na czysty wynik ekonomiczny, ale musimy brać pod uwagę czynnik społeczno-psychologiczny. Myślę, że Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepeł-nosprawnych nie może nie dostrzegać tego elementu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Panie prezesie, nie o to chodziło. To właśnie ja byłam sprawozdawcą Komisji Polityki Społecznej w sprawie zmiany ustawy, żeby przeznaczyć środki z nadwyżki Funduszu na restrukturyzację i wsparcie zakładów pracy chro-nionej zagrożonych likwidacją.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Pytałam o to, o co już pytałam pana w związku ze sprawozdaniem z realizacji budżetu PFRON w 1995 r. 42% zakładów pracy chronionej przynajmniej raz korzystało z pomocy PFRON, co pochłonęło ponad 100 mln zł, czyli 1/4 środków PFRON. Chodzi mi o to, czy środki te nie służą raczej odraczaniu upadłości. Czy nie jest to sztuczne chronienie i tak chronionego rynku pracy? Ku temu zmierza moje pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#PrezesRomanSroczynski">Na tak postawione pytanie mogę powiedzieć, że jest to zapisane w pkt. 3 zaleceń Komisji kierowanych pod adresem zarządu PFRON. Jest to bardzo poważna praca analityczna. Niektórzy z posłów mówili dziś o małej bazie danych, któradotyczy także naszej gospodarki. Na przełomie listopada i grudnia przewidujemy otrzymanie wyników pierwszej ankiety, raportu o sytuacji zakładów pracy chronionej. Raport ten pozwoli lepiej rozpoznać temat.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#PrezesRomanSroczynski">Prace rozpoczęto korzystając z tej niepełnej bazy danych. Przystępujemy już do wykonywania polecenia, które otrzymaliśmy z Komisji Polityki Społecznej. Jest zbyt wcześnie, żebym odpowiedzialnie mógł powiedzieć coś więcej poza tym, że są przypadki, gdy granica ochrony - inwestowania - została przekroczona.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#PrezesRomanSroczynski">Generalnie mogę powiedzieć, że z naszego rozpoznania oraz z faktu, że wzrost zatrudnienia w I półroczu jest większy niż na otwartym rynku wynika, że zakłady te skutecznie się bronią.</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#PrezesRomanSroczynski">Pan poseł Paździor pytał, ile powstało podmiotów gospodarczych dzięki pożyczkom na rozpoczęcie działalności gospodarczej. Prawdopodobnie żaden, jeżeli przez podmiot gospodarczy rozumiemy - zgodnie z definicją GUS - 5 osób zatrudnionych. Pożyczki te przeznaczone są na rozpoczęcie indywidualnej działalności gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#PrezesRomanSroczynski">Padło pytanie dlaczego nie wszyscy, którzy zgłosili się na szkolenia zostali przeszkoleni? Są różne przypadki. Było i takie zgłoszenie, że ktoś chciał zostać kosmonautą.</u>
          <u xml:id="u-28.5" who="#PrezesRomanSroczynski">Następne pytania dotyczyły doradztwa dla zakładów pracy chronionej, restrukturyzacji i kierunków restrukturyzacji. Część zakładów pracy chronionej - zwłaszcza tradycyjnych, leżących w polu zainteresowań pana prof. Szretera - jest w bardzo złej sytuacji, nie ma żadnej alternatywy. Szczególnie tam, w pierwszej kolejności niezbędne jest doradztwo i restrukturyzacja. Jest zaplanowana kolejność działań, według której postępujemy. Oczywiście wszyscy chcieliby, żeby działo się to jak najszybciej, jest to zrozumiałe, ale, niestety, nie można szybciej. Myślę, że na początku działań restrukturyzacyjnych był popełniony jakiś błąd, tzn. liczono, że bardzo szybko przy pomocy firm konsultingowych uda się rozwiązać problem. Wydaje się jednak, że tu ustawa o zamówieniach publicznych pokryła się cieniem - przedłuża drogę do poprawy zakładom, których sytuacja pogarsza się, które mają większe zapotrzebowanie na środki.</u>
          <u xml:id="u-28.6" who="#PrezesRomanSroczynski">Pan prezydent Peryt proponuje odejście od zasady refundacji kosztów tworzenia miejsc pracy. Jak zrozumiałem, inną propozycją miałaby być przedpłata...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#PrezydentSylwesterPeryt">Zostałem źle zrozumiany. Mówiłem tylko o tym, żeby maksymalnie uprościć procedury, żeby nie trwało to 3-4 miesiące, bo wyhamowuje płynność działalności zakładu. Nie chcę, żeby dawano pieniądze na wyrost.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PrezesRomanSroczynski">Dziękuję za wyjaśnienie. Jeżeli chodzi o szkolenie i przekwalifikowanie, to corocznie jest to jedna z trudniejszych sfer. Myślę, że bardzo interesującą i korzystną propozycją byłoby podjęcie się pracy szkoleniowej przez pracodawców. Można stworzyć prywatne przedsiębiorstwa zajmujące się szkoleniem niepełnosprawnych. Co roku zostają nie wykorzystane znaczne środki. Być może należałoby wyjść z taką propozycją.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#PrezesRomanSroczynski">Chciałbym jeszcze nawiązać do kwestii poruszonej przez pana posła Grelę, a mianowicie wąskiej bazy danych. Drożeją miejsca pracy. Pan prezes Piłat ma już w tej kwestii wstępny raport. Wymaga to dalszych prac. Nadal nie znamy przyczyny tego, że w jednym województwie są miejsca dużo droższe niż w drugim. Być może jest to jeszcze taki etap. Wymaga to zadania wielu pytań, poszerzenia kwestionariusza pytań badawczych. Myślę, że nie będzie zajmował się tym Fundusz, bo nie jest on powołany do tego, by mieć wyspecjalizowane komórki i pełny przegląd sytuacji wśród niepełnosprawnych. Zadanie badawcze jest bardzo poważne.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#PrezesRomanSroczynski">Pan Grela pytał, jakie PFRON preferuje formy zatrudnienia niepełnosprawnych. Przede wszystkim takie, które są skuteczne, byleby było jak najtaniej i żeby były to trwałe miejsca pracy. Mamy do czynienia z dwoma zjawiskami - stanowiska pracy są bądź nietrwałe, bądź kosztowne.</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#PrezesRomanSroczynski">Jeżeli chodzi o dochody Funduszu, to pan Szreter powiedział, że są one wynikiem, m.in. nieskuteczności ustawy, tzn. porażki w tej części. Być może tak, ale być może, że decyduje o tym również rozwój gospodarczy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Pozostała jeszcze do wyjaśnienia ta część pytania pani poseł Sienkiewicz, która dotyczy rozliczenia porozumienia na tworzenie miejsc pracy w Policji. Sprawa się ciągnie, ucieka z pola widzenia i problem, całkiem niepotrzebnie, może nabrać innego kolorytu. Proszę o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PrezesRomanSroczynski">W rejonowych i wojewódzkich komendach Policji zostało zatrudnionych 413 osób. Zostali przeszkoleni w zakresie obsługi komputerów i radiostacji policyjnych. Byli szkoleni w naszym ośrodku w Konstancinie. Uczestniczyłem w zamknięciu szkolenia ostatniej grupy. Z tego co wiem, wszystkie te osoby już pracują w Policji. Oznacza to, że 413 osób pełnosprawnych przeszło od obsługi komputerów do pracy na ulicy i działań operacyjnych. Policja rozważa możliwość zwrócenia się o kolejne porozumienie tego typu, zastanawia się jednak, czy potrafi zabezpieczyć etaty w Ministerstwie Finansów po upływie 1,5 roku od chwili zatrudnienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">To nie jest tak, że przeszli na ulice w ramach tych samych etatów. Niestety, właśnie w ten sposób ubyło 413 etatów stójkowych. Zapytam o to pana ministra Siemiątkowskiego.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Mam natomiast uwagę do wypowiedzi pana ministra Gwary. Mnie nie chodziło i nadal nie chodzi o akcje, o żadną działalność akcyjną. Chodzi mi o to, żeby nadzór Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, Państwowej Inspekcji Pracy oraz związków rewizyjnych był zasadą, rutyną, a nie akcją. Zakłady pracy chronionej muszą funkcjonować, a najprawdopodobniej, po dzisiejszym posiedzeniu, rozejdzie się wieść, że coś złego się z nimi stanie. Chodzi o zasadę - kontroluje ten, kto daje pieniądze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#OsobNiepelnosprawnychAdamGwara">Ad vocem. Ja to też tak rozumiem, dlatego rozmawiałem już z panem Szreterem, który jest prezesem największego związku rewizyjnego. Zapraszam do siebie szefów trzech działających związków, żeby podjąć ustalenia, co powinno być zakresem tej kontroli, jak często i jakie wnioski natury ogólnej powinny z tego płynąć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PrezesRomanSroczynski">Jeśli chodzi o Fundusz, który dorobił się już struktur oddziałów terenowych, to w ostatnim czasie sprawa wygląda w ten sposób, że co najmniej dwukrotnie grupa kontrolna z Funduszu dociera do zakładu pracy chronionej bądź innych wnioskodawców i beneficjentów Funduszu. Ma to miejsce przed wnioskiem i w jakiś czas potem. Przed wnioskiem - dla zbadania zasadności wniosku, po - dla zbadania zgodności wykorzystania środków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Chciałbym, żebyśmy zmierzali do końca. Po wyja-śnieniach i uwagach, biorąc pod uwagę wnioski zgłaszane w trakcie dyskusji sądzę, że musimy zmierzać do tego, żeby otwarty rynek pracy nie był wyjątkiem tylko dla osób pełnosprawnych, żeby zobowiązanie do tego Pełnomocnika ds. Osób Niepełnosprawnych PFRON, czy Krajowego Urzędu Pracy, było tylko fragmentem ich działań. Zgodnie ze zgłoszonymi uwagami, należy zwracać się do przemysłu, prowadzić rozmowy z resortem edukacji i innymi resortami. Jest w przyszłości reforma centrum, ministerstwo gospodarki. Rozumiem, że będziemy tu mieć jednego kontrahenta, który powinien poważnie podejść do sprawy i do zobowiązań wynikających z tych konkluzji.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Rynek pracy powinien być dostępny nie tylko dla ludzi zdrowych, ale także dla osób z różnymi dysfunkcjami i problemami. Zmierzając do tego nie będziemy zajmowali się tylko bezrobociem. Być może niezręcznie sformułowaliśmy temat dzisiejszego posiedzenia, ale z uwagi na fakt, że większość osób niepełnosprawnych jest bezrobotna, dobitnie rejestrujemy i podkreślamy sytuację, która wynika z badań i analiz.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Kolejnym tematem naszego posiedzenia będzie sytuacja dzieci niepełnosprawnych. Przysłuży się to formułowaniu wniosków dla naszej podkomisji. W II połowie października planujemy odbycie kolejnego posiedzenia. Są to, jak widać, niezbyt atrakcyjne posiedzenia z punktu widzenia dyskusji merytorycznej. Nie formułuje się na nich wniosków o odrzucenie czy likwidację. Są one bardzo istotne ze względu na konkretne propozycje, które pochodzą także od posłów.</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Uważam, że refleksja, która towarzyszyła nam w czasie dyskusji nad raportem o sytuacji osób niepełnosprawnych, i która zmierzała do stwierdzenia faktu, że w wielu dziedzinach wiedza nasza jest niepełna, została dzisiaj potwierdzona. Nie oznacza to, że godzimy się z tym faktem. Staramy się mobilizować zajmujących się tymi zagadnieniami - urzędy statystyczne, jednostki, czy urzędy centralne, które mają wpływ na określone problemy - aby analizować i monitować te sprawy.</u>
          <u xml:id="u-36.4" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Uważam, że propozycja tworzenia swoistych danych porównawczych, czy zestawianie sytuacji, które kiedyś miały miejsce z tym, dokąd zmierzamy i co już osiągnliśmy, jest propozycją trafną.</u>
          <u xml:id="u-36.5" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Sądzę, że trzeba przemyśleć, czy poniosła porażkę idea tej ustawy, która będzie zmieniona, a która przyświecała jej twórcom. Nie mam na ten temat wyrobionego zdania i sądzę, że trudno byłoby rozwinąć dyskusję w takim kierunku, gdyż rozpoczynając pewien proces można zwrócić się w stronę niepożądaną, natomiast błędem byłoby, gdyby się tego nie korygowało.</u>
          <u xml:id="u-36.6" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Uważam, że obowiązkiem naszej Komisji jest uczestniczenie i koordynowanie procesu korygowania tego kursu.</u>
          <u xml:id="u-36.7" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Sądzę, że jest istotne to, co dzieje się na rzecz rynku pracy i zakładów pracy chronionej - aktywizowanie działania tych zakładów, tworzenie sytuacji, w których będą rozwijały się formy zatrudniania osób niepełnosprawnych - ale niezwykle istotne jest również to, by zmierzać w kierunku utrwalania nowych miejsc pracy. Sądzę, że wszystkie podmioty działające w tym obszarze są tym zainteresowane. Będzie temu sprzyjało to, co jest zawarte w idei porozumienia zakładów pracy chronionej. Myślę, że jest to dobra koncepcja, którą należy utrwalać. Rozwijając ten pomysł można rzucić hasło samorządu gospodarczego zakładów pracy chronionej. Jest to forma rozwiązań, koncepcji i metod współpracy, czyli wspólnego decydowania o kierunkach restrukturyzacji tych zakładów i o kryteriach ich oceny. Jest to istotna sprawa. Bywało tak - wielu ludzi mówi o tym otwarcie - że zakłady pracy chronionej były ideą, do której trzeba było dorastać.</u>
          <u xml:id="u-36.8" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Było to swoistym przywilejem. Jeżeli przywilej ten się osiągnie, to należy pamiętać, że on nie tylko nobilituje, ale również zobowiązuje. Skoro zobowiązuje, to należy wyciągać odpowiednie konsekwencje w stosunku do tych, którzy o problem ten nie dbają.</u>
          <u xml:id="u-36.9" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Problem sytuacji ekonomicznej zakładów pracy chronionej powinien być również dokładnie monitorowany. To, co wynikało z drążenia problemu przez panią poseł Sienkiewicz, czyli granica ochrony zakładów pracy chronionej, tzn. efektywności inwestowania i wspieania, jest sprawą niezwykle istotną. Jest to kwestia efektywności wykorzystywania środków, które są przekazywane. Nie może być tak, że niektórzy będą ciągle dofinansowywani.</u>
          <u xml:id="u-36.10" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Zostało sformułowanych wiele dobrych wniosków, które przekażemy do naszej stałej podkomisji oraz do podkomisji, która będzie pracowała nad ustawą. Będziemy starali się, w razie potrzeby, kierować te wnioski do najwyższych władz, ale jeżeli będzie można przełożyć je na lepszy przepis, to będziemy to robili.</u>
          <u xml:id="u-36.11" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Chcę złożyć deklarację, że - moim zdaniem - Komisja Polityki Społecznej powinna przynajmniej raz do roku zajmować się problematyką rynku pracy i sytuacją osób niepełnosprawnych na tym rynku. Sądzę, że powinniśmy o tym dyskutować mając lepsze i pełniejsze dane i informacje. Jest to nasze życzenie. Gwarantuję, że będziemy rozmawiać ze wszystkimi podmiotami zainteresowanymi tą sprawą. Najefektywniej możemy zająć się tym wówczas, gdy będą najpełniejsze dane. Będziemy mogli formułować wnioski, które będą konsumowały procesy i zjawiska zachodzące w dłuższym czasie.</u>
          <u xml:id="u-36.12" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Dziękuję wszystkim, którzy uczestniczyli w naszym dzisiejszym posiedzeniu, a posłom dziękuję za wnioski, które będą przez nas efektywnie wykorzystane.</u>
          <u xml:id="u-36.13" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Zamykam posiedzenie.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>