text_structure.xml 28.2 KB
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Początek posiedzenia o godzinie 15 minut 32</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Krzysztof Kwiatkowski</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#KrzysztofKwiatkowski">Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#KrzysztofKwiatkowski">Otwieram posiedzenie Komisji Ustawodawczej, która zajmie się pierwszym czytaniem projektu uchwały w 49. rocznicę krwawo stłumionych protestów robotniczych na Wybrzeżu.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#KrzysztofKwiatkowski">Projekt zawarty jest w druku senackim nr 17.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#KrzysztofKwiatkowski">Przedstawicielem wnioskodawców jest pan senator Jerzy Wcisła – witam. Witam także obecną panią legislator Iwonę Kozerę-Rytel, która się tym projektem zajmuje.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#KrzysztofKwiatkowski">Czy ktoś ma jakieś uwagi do zaproponowanego porządku posiedzenia? Nie.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#KrzysztofKwiatkowski">Stwierdzam w takim razie, że porządek został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#KrzysztofKwiatkowski">Czy na sali znajduje się osoba zajmująca się zawodowo działalnością lobbingową w rozumieniu…</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#KrzysztofKwiatkowski">Nie muszę o to pytać przy uchwałach okolicznościowych? Dobrze, to pomijamy.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#KrzysztofKwiatkowski">Szanowni Państwo, w takim razie oddaję głos przedstawicielowi wnioskodawców, panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#KrzysztofKwiatkowski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#JerzyWcisła">Witam serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#JerzyWcisła">Dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#JerzyWcisła">Nazywam się Jerzy Wcisła… No, i to wystarczy.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#JerzyWcisła">Przygotowałem ten projekt uchwały w związku z jakby dwoma aspektami. Jeden dotyczy samego Grudnia ’70, wagi tego wydarzenia samego w sobie i wagi tego wydarzenia dla współczesnej historii Polski. A drugi aspekt… Tego aspektu, o którym teraz mówiłem, to chyba nie trzeba uzasadniać. Wszyscy wiemy, jak ważnym wydarzeniem, o jakich wielkich konsekwencjach był Grudzień ’70, to, co się pod tą nazwą kryje.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#JerzyWcisła">A drugi aspekt to fakt, że 17 grudnia odbywa się posiedzenie Senatu, takie pierwsze merytoryczne posiedzenie w tej kadencji. I mnie, i innym senatorom wydawało się, że byłoby źle, gdybyśmy rozpoczęli tę część merytoryczną naszej kadencji 17 grudnia, w rocznicę tzw. czarnego czwartku, i nie oddali hołdu tym, którzy w ten czarny czwartek ginęli, wsadzani byli do więzień czy tracili zdrowie. Dlatego przygotowałem taki projekt uchwały, który państwu dzisiaj przedstawiam.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#JerzyWcisła">Projekt uchwały, jak mi się wydaje, nie powinien budzić żadnych kontrowersji. W projekcie uchwały pokazane są przyczyny tego wybuchu protestów grudniowych, proces narastania tej fali strajkowej, podejście ówczesnych władz PZPR-owskich, komunistycznych władz PRL do protestów, które od samego początku było nastawione na brak jakiegokolwiek dialogu i siłowe gaszenie protestów, co zaskutkowało użyciem siły i śmiercią ponad 40 osób, w tym ponad 40 demonstrantów, żołnierzy i bodajże 1 milicjanta. I uchwała podkreśla też znaczenie Grudnia ’70 w procesie kształtowania się opozycji antykomunistycznej, która w 1980 r. doprowadziła do upadku systemu PRL-owskiego w Polsce i de facto upadku całego bloku tzw. państw demokracji ludowej. I na końcu jest akapit, w którym oddajemy hołd wszystkim, którzy stracili w wydarzeniach grudniowych życie, zdrowie lub wolność.</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#JerzyWcisła">Ponieważ ten 17 grudnia przypada na okres, gdy Senat obecnej kadencji dopiero zaczyna pracować, czyli nie działamy jeszcze w takim bieżącym trybie, to byliśmy zmuszeni przygotować tę uchwałę w trybie trochę przyspieszonym, dlatego zwróciłem się do pana marszałka, by w takim trybie ta uchwała została podjęta. I proszę też o przyjęcie tego projektu uchwały w takiej postaci, w jakiej został on zaprezentowany. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#KrzysztofKwiatkowski">Dziękuję panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#KrzysztofKwiatkowski">Dokładnie, zgodnie z art. 61 ust. 1 Regulaminu Senatu… Nie było protestów i po zgodzie wyrażonej przez marszałka możemy procedować pomimo tego, że formalnie druk wpłynął w nieregulaminowym terminie.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#KrzysztofKwiatkowski">Pan senator Jackowski, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#KrzysztofKwiatkowski">Bo przechodzimy teraz w ogóle do dyskusji i jest także możliwość zadawania pytań wnioskodawcy. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#JanMariaJackowski">Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#JanMariaJackowski">Ja, jako świadek tych wydarzeń – bo akurat w grudniu 1970 r. mieszkałem w Szczecinie i pod moją szkołą część tych wydarzeń miała miejsce – mam do tej uchwały kilka uwag takich merytorycznych, ogólniejszej natury. Otóż moim zdaniem za mało tam jest wyeksponowany… Tam jest właściwie koncentracja tylko i wyłącznie na Gdańsku, Elblągu i Gdyni, tymczasem istotnym elementem był jednak Szczecin. Ja przypomnę, że w Szczecinie też doszło do bardzo dramatycznych wydarzeń, m.in. został spalony Komitet Wojewódzki PZPR na placu Żołnierza Polskiego, było też sporo ofiar.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#JanMariaJackowski">Ponadto wydaje mi się, że z takiej historycznej ostrożności należałoby przynajmniej dopisać do tej uchwały, że według oficjalnych danych zginęło ponad 40 osób. Ponieważ ile tak naprawdę tych ofiar było, to my nie wiemy, ponieważ ówczesna władza oczywiście była jak najbardziej zainteresowana minimalizacją tych strat ludzkich. I sądzę, że w tej chwili, żeby nie wdawać się w spory, czy tych ofiar było więcej niż 50, czy mniej niż 50, no to ostrożniej by było napisać po prostu „według oficjalnych danych ponad” i po prostu podać tę liczbę.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#JanMariaJackowski">A druga kwestia no to właśnie jednak zaakcentowanie, że te wydarzenia miały bardzo dramatyczny przebieg również w Szczecinie. No, mieszkałem wtedy w tym mieście, w którym mieszkał też pan marszałek Grodzki, tak więc sądzę, że będę miał tutaj, w tym zakresie również poparcie pana marszałka Grodzkiego.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#JanMariaJackowski">I ponadto trochę mi zabrakło w tej uchwale odniesienia się do tego, czy to wszystko zostało osądzone, czy nie zostało osądzone. Bo wiemy, że ta kwestia była przedmiotem długotrwałych procesów, które się w tej sprawie toczyły. I sądzę, że byłby potrzebny też taki akapit, w którym by było jakieś ustosunkowanie się do tego, że… Nie wiem, że ubolewamy czy… Ja nie chcę w tej chwili proponować, bo dopiero teraz, na bieżąco zapoznaję się z tym tekstem, ale sądzę, że pan senator Wcisła, jako wnioskodawca ma już trochę przepracowany ten temat i być może w trybie autopoprawki byłby skłonny tutaj tego rodzaju poprawki pownosić. Ja nie chciałbym już w tym momencie proponować konkretnych zapisów.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#JanMariaJackowski">No i jeszcze taka kwestia, powiedziałbym, natury merytorycznej. Ja nie umniejszam… Bo naprawdę to były dramatyczne wydarzenia, one na pokoleniu ludzi, którzy to przeżyli, zrobiły po prostu wstrząsające wrażenie. Zginął kolega z mojej szkoły, pod moją szkołą przemieszczało się 30 bodajże T-55, ja już nie pamiętam… Ale to były T-55, które jechały tą ulicą. My byliśmy zagazowani w szkole, nie mogliśmy wyjść. No, to naprawdę było wstrząsające dla tych ludzi, dla tego pokolenia, to wszystko, co się wtedy po prostu działo. I dlatego wydaje mi się… Nie chcę umniejszać absolutnie rangi tych wydarzeń, ale rodzi się zasadnicze pytanie. Bo to jest czterdziesta dziewiąta rocznica. A zazwyczaj to takie okrągłe rocznice się pojawiają, a to 49 jest takie… Tzn. proszę mnie dobrze zrozumieć, ja absolutnie nie mówię, żebyśmy nie podejmowali takiej uchwały, bo uważam, że o tych wydarzeniach warto mówić i należy mówić. No, ale to 49 jest takie… Nie wiem, może w tytule to zmienić, żeby było „w rocznicę krwawo stłumionych protestów robotniczych na Wybrzeżu”… Nie wiem. No, to jest taki pomysł na gorąco.</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#Gloszsali">„W rocznicę”?</u>
          <u xml:id="u-5.7" who="#JanMariaJackowski">„W rocznicę”, bez podawania tego, że w czterdziestą dziewiątą.</u>
          <u xml:id="u-5.8" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
          <u xml:id="u-5.9" who="#JanMariaJackowski">Po prostu rozważam tutaj taki wariant. Może to nie jest najszczęśliwsze, myślę w tej chwili tak trochę na gorąco. Ale to 49… Bo za chwilę ktoś powie, jakaś grupa wnioskodawców: no, dobra, ale jest też np. trzydziesta siódma rocznica jakiegoś innego ważnego wydarzenia. I też będzie później dyskusja: a czemu trzydziesta siódma, może poczekać na czterdziestą, itd., itd. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#KrzysztofKwiatkowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#KrzysztofKwiatkowski">Oddam głos panu senatorowi Czerwińskiemu, bo już się zgłosił, a później kolejnym senatorom.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#KrzysztofKwiatkowski">Proszę też pana senatora wnioskodawcę, żeby od razu sobie notował, które z tych uwag ewentualnie jest gotów przyjąć.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#KrzysztofKwiatkowski">Bardzo proszę, pan senator Czerwiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#JerzyCzerwiński">Panowie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#JerzyCzerwiński">Mam 2 uwagi. Jedna dotyczy trybu pracy. Ja rozumiem tryb przyspieszony i potrzebę zastosowania tego trybu. Ale jednak w takim przypadku – szczególnie jeżeli sprawa dotyczy uchwał – powiadamiamy wszystkich senatorów i wtedy każdy z senatorów, jeśli chce i jest w stanie, to może w takim posiedzeniu dotyczącym pierwszego czytania uczestniczyć. Tak późne powiadomienie – bo przynajmniej ja tę informację dostałem dzisiaj rano, właściwie przed południem – spowodowało, że być może uniemożliwiliśmy części senatorom uczestniczenie w posiedzeniu. To jest pierwsza kwestia.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#JerzyCzerwiński">Druga uwaga jest już natury bardziej merytorycznej. I tu się zwracam do wnioskodawcy uchwały. Otóż jeśli chcemy mówić całą prawdę o Grudniu ‘70, to musimy wskazać nie tylko grupę „komuniści”, lecz także poszczególne osoby, które – to jest to, o czym mówił tutaj pan senator Jackowski – były sądzone. Mam na myśli co najmniej 2 postacie: generała Wojciecha Jaruzelskiego i ówczesnego… nie wiem, jaką funkcję miał wtedy Stanisław Kociołek. I te postacie, jako postacie negatywne, powinny się w tekście uchwały znaleźć. To nie może być tak, że będziemy uciekać od wskazania ludzi odpowiedzialnych. Musimy mówić całą prawdę przy okazji uchwał historycznych, także pokazywać osoby, które się, że tak powiem, negatywnie zasłużyły dla historii Polski. Myślę, że to się nam należy. Tzn. powinniśmy tak postępować ze względu na to, że to się należy ofiarom, które wtedy walczyły o wolną Polskę. Nie możemy historii ułagadzać i zakłamywać w taki sposób. I prosiłbym wnioskodawcę właśnie o to, żeby odpowiednio uzupełnił tekst przynajmniej o te 2 nazwiska, w odpowiednim kontekście.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#KrzysztofKwiatkowski">Ja mam taką prośbę, zanim oddam głos panu senatorowi Komorowskiemu. Proszę ewentualnie panów senatorów – bo to by ułatwiło pracę – o konkretne poprawki, tak jak np. pan senator Jackowski powiedział, że wnioskuje o to, żeby tytuł uchwały brzmiał „w rocznicę krwawo stłumionych protestów robotniczych na Wybrzeżu”. Tak więc jak mamy uwagę, że chcemy ukonkretnić zakres odpowiedzialności, to z punktu widzenia senatora wnioskodawcy na pewno… Jeżeli byłby konkretny zapis, to byłoby nam prościej pracować. Mamy troszkę czasu, można ten czas wykorzystać.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#KrzysztofKwiatkowski">Oddaję głos panu senatorowi Komorowskiemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#MarekKomorowski">Panie Przewodniczący, mam taką propozycję, czy zapytanie, czy może wniosek do wnioskodawcy. Czy przedostatni akapit tej uchwały, czyli „Senat Rzeczypospolitej Polskiej w rocznicę – już, jak rozumiem, z tą korektą – wydarzeń grudniowych oddaje hołd wszystkim” itd., nie powinien rozpoczynać tej uchwały, zamiast ją kończyć? Bo jeżeli mamy podnieść wagę tych wydarzeń, to, tak w moim odczuciu, powinniśmy tym akapitem rozpocząć. Bo dalsza część tej uchwały jest jak gdyby jego uzasadnieniem. On jak gdyby kończy… Mój wniosek jest taki, żeby ten akapit rozpoczynał uchwałę. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#KrzysztofKwiatkowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#KrzysztofKwiatkowski">Teraz oddaję głos panu senatorowi, przedstawicielowi wnioskodawców.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#JerzyWcisła">Wysoka Komisjo!</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#JerzyWcisła">Najpierw te wnioski, które mnie osobiście się podobają i których rzeczowość uznaję. Pierwszy to ta uwaga pana senatora Jackowskiego, aby usunąć zapis o czterdziestej dziewiątej rocznicy. Ja o tym troszeczkę mówiłem, że były też takie pomysły, abyśmy nie podejmowali żadnej uchwały, tylko minutą ciszy uczcili to wydarzenie, ofiary tego wydarzenia. Ale ponieważ posiedzenie Senatu jest w tym dniu, wielu senatorów uważało, że godniej będzie jednak przygotować uchwałę. Ale rzeczywiście to jest przed okrągłą rocznicą wydarzeń grudniowych, tak więc zostawienie samego słowa „rocznica” ma swoje uzasadnienie. Chociaż powiem też, że ostatnia okolicznościowa uchwała Senatu dotycząca wydarzeń na Wybrzeżu była w czterdziestą szóstą rocznicę, czyli też nie żadną okrągłą.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#JerzyWcisła">Druga sprawa, przeniesienie ostatniego akapitu na początek. Tak, uważam, że to by było ładniej, lepiej by się czytało ten projekt ustawy. I myślę, że taką poprawkę moglibyśmy też wprowadzić.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#JerzyWcisła">Co do innych uwag: ta uwaga, że Szczecin jest tu mniej, że się tak wyrażę, umiejscowiony niż inne miejscowości, gdzie były wspomniane protesty… Wydaje mi się, że są tu akurat 2 akapity, w których wymienia się te wszystkie miasta Wybrzeża: Gdynię, Gdańsk, Słupsk i Szczecin. I w tych 2 akapitach jest i Szczecin, i wszystkie te miasta. Jedynym wyjątkiem jest odniesienie się do słynnego Janka Wiśniewskiego. Jest akapit poświęcony specjalnie Jankowi Wiśniewskiemu, który był z Elbląga, a który jest takim symbolem osób, które zostały w tych wydarzeniach zabite.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#JerzyWcisła">Co do liczby ofiar, Panie Senatorze, jest tutaj akapit, w którym jest napisane: „zginęło ponad 40 demonstrantów”, czyli dokładnie tak, jak pan by sugerował, żeby nie wikłać się w to, czy ich było 41, czy ten czterdziesty pierwszy zmarł później, po obrażeniach, czy tam było 2 żołnierzy i 1 milicjant. I dalej w tym akapicie jest liczba osób, które odniosły rany i które zostały brutalnie pobite. W pewnej wersji pojawił się taki akapit dotyczący strat jakby z drugiej strony, o których pan senator też mówił, czyli tych podpalonych komitetów w Gdańsku i w Szczecinie. W którymś momencie uznaliśmy, że ten wątek nie jest taki istotny, że w ten sposób nie koncentrujemy się na demonstrantach, a zaczynamy pisać jakby traktat historyczny. O tym też tu była mowa.</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#JerzyWcisła">I to samo dotyczy sprawy osądzania. Ja myślę, że intencją tej uchwały jest oddanie hołdu temu wydarzeniu i tylko temu wydarzeniu. Jest tu tylko jeden akapit, w którym mowa o tym, że właściwie trudno mówić, aby bez grudnia ukształtowała się w 1980 r. taka opozycja antykomunistyczna, jaka się ukształtowała. Że grudzień wyformował pewne doświadczenia i pewną grupę ludzi, która w 1980 r. była na czele tej opozycji antykomunistycznej. A też w rozmowach z wieloma senatorami doszliśmy do wniosku, że nie będziemy tworzyli traktatu historycznego i traktatu o odpowiedzialności za to, co się stało w 1970 r. Dlatego odeszliśmy od tej koncepcji, aby mówić o tych skutkach czy o tych nieprawidłowościach, które się miały miejsce i doprowadziły do tego, że wspomniane osoby nie zostały osądzone. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#KrzysztofKwiatkowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#KrzysztofKwiatkowski">Pan senator Borowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#MarekBorowski">Ja chciałbym się tylko odnieść do kwestii przeniesienia ostatniego akapitu na początek. No, takiej tradycji u nas nie ma. Tzn. wszystkie uchwały, które w jakiś sposób oddawały komukolwiek hołd, cześć itd… Zawsze taki akapit znajdował się na końcu, on jakby zamykał. Wstawienie go na początek, powiem szczerze, wyglądałoby dosyć dziwnie. Jednak najpierw jest opis danego wydarzenia, jest mowa o tych wszystkich ofiarach itd., a dopiero na końcu… Tak że ja bym tego nie przenosił.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#KrzysztofKwiatkowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#KrzysztofKwiatkowski">Pan senator Komorowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#MarekKomorowski">Przepraszam, nie znam… Rozpoczynam pracę w Senacie, nie śledziłem wcześniejszych uchwał i nie wiem, czy taki akapit kończył czy zaczynał. Ale… Nie wiem, może dla pana senatora to jest dziwne. Dla mnie to by nie było dziwne. To jest ważne, Senat od razu stwierdza wagę wydarzeń grudniowych w 1970 r., a potem uzasadnia. To jest podejście… Jeden może mieć takie podejście, drugi inne. Ja szanuję każde zdanie, każde podejście. Ja bym podtrzymywał… Pan senator Borowski powiedział, że to była pewna tradycja. No, tradycja jest tradycją, co nie znaczy, że nie może być drugiej tradycji, że nie może się ona ukształtować i że nie możemy zaczynać uchwał od tych stwierdzeń fundamentalnych, a potem ich uzasadniać. Dziękuję. Ale jak będzie to przyjęte, zobaczymy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#KrzysztofKwiatkowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#KrzysztofKwiatkowski">Każdy senator ma możliwość zgłoszenia wniosku. Ja oczywiście…</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#KrzysztofKwiatkowski">Tak, jak jest na sali, to tym bardziej to wykorzystamy.</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#KrzysztofKwiatkowski">Jest przedstawicielka Biura Legislacyjnego. Tak że oddałbym jej w tym momencie głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#IwonaKozeraRytel">Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#IwonaKozeraRytel">Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#IwonaKozeraRytel">Rzeczywiście, do tej pory było tak, że tego rodzaju akapity pojawiały się na samym końcu, jako podsumowanie treści uchwały okolicznościowej. Niemniej jednak jest jeszcze jedna uwaga. Jeśli przeczytamy ten przedostatni akapit… Ja pozwolę sobie go zacytować: „Senat Rzeczpospolitej Polskiej w 49. rocznicę wydarzeń grudniowych oddaje hołd wszystkim, którzy sprzeciwili się komunistycznej władzy. Wszystkim, którzy stracili wówczas życie, zdrowie lub wolność. Składamy hołd bohaterom i ofiarom Polskiego Grudnia 1970 r.”. Jeśli przeniesiemy ten akapit i wstawimy go jako pierwszy, to on nie będzie pasował w tej uchwale okolicznościowej, ponieważ jego treść jest podsumowaniem tego, co zostało zapisane wcześniej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#KrzysztofKwiatkowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#KrzysztofKwiatkowski">Ja mam następującą propozycję. Bo to jest akurat i tak prosta poprawka, pan senator może ją zgłosić, jeżeli podtrzyma, będziemy głosować i ona albo uzyska większość, albo nie uzyska.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#KrzysztofKwiatkowski">Mam… Nie wiem, czy pan jest jeszcze senator Jackowski. Chciałbym go zapytać, czy udało się rozwiać jego wątpliwości co do odpowiedniego wyeksponowania Szczecina po wskazaniu, że Szczecin jest dwukrotnie wymieniony w tej uchwale. Wtedy tak naprawdę mielibyśmy tylko jedną sprawę, czyli wniosek, uwagę pana senatora Czerwińskiego o ewentualnej potrzebie dodania jakiegoś akapitu poświęconego sprawcom. Ja bym wtedy zaproponował 5-minutową przerwę, żeby wnioskodawca zgłosił wniosek na piśmie, który albo uzyska większość, albo nie uzyska. Bo przekonywałbym państwa, żebyśmy dzisiaj przyjęli tę uchwałę. Bo jedyny inny scenariusz, jaki mamy, to dodatkowe posiedzenie Komisji Ustawodawczej, a jedyny realny termin to 16 grudnia, bezpośrednio przed posiedzeniem Senatu. Wiem, że to może być dla państwa kłopotliwe.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#KrzysztofKwiatkowski">Tak więc jeżeli byłaby zgoda, to zaproponowałbym 5-minutową przerwę, pan senator Czerwiński ewentualnie z senatorem wnioskodawcą mogą próbować wypracować jakiś wniosek. Jeżeli nie zostanie wypracowany, to oczywiście będziemy głosować nad projektem w brzmieniu, w którym został on przedłożony.</u>
          <u xml:id="u-18.4" who="#KrzysztofKwiatkowski">Czy na taką procedurę państwo by wyrazili zgodę?</u>
          <u xml:id="u-18.5" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
          <u xml:id="u-18.6" who="#KrzysztofKwiatkowski">Zarządzam 5-minutową przerwę celem ewentualnego przygotowania pisemnych wniosków z korektami tekstu projektu uchwały. Czyli zaczniemy punktualnie o 16.00.</u>
          <u xml:id="u-18.7" who="#komentarz">Przerwa w obradach</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#KrzysztofKwiatkowski">Mamy chyba wypracowany kompromis.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#KrzysztofKwiatkowski">Szanowni Państwo, pan senator Komorowski – dziękuję bardzo – wycofał się z tej poprawki o zmianie kolejności. W związku z tym mamy w zasadzie do rozstrzygnięcia tylko sprawę poprawki, którą uzgadniali senator wnioskodawca z senatorem Czerwińskim.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#KrzysztofKwiatkowski">Czy panowie coś wspólnie wypracowali?</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#JerzyWcisła">tak.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#KrzysztofKwiatkowski">Bardzo proszę pana senatora wnioskodawcę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#JerzyWcisła">Tak, Panie Przewodniczący. Proponuję, w formie autopoprawki, aby w akapicie przedostatnim, który się kończy zdaniem „Tylko przy takim podejściu możemy mówić, że ofiary walki «za chleb i wolność i nową Polskę» poniesione zostały «nie na darmo»”, dopisać zdanie: „Niestety, do dziś nie zostały osądzone odpowiedzialne za ofiary grudnia 1970 r., m.in. Władysław Gomułka, Wojciech Jaruzelski i Stanisław Kociołek”.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#Gloszsali">„Osoby odpowiedzialne”.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#JerzyWcisła">Osoby. A nie tak przeczytałem?</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#JerzyWcisła">To przepraszam. „Nie zostały osądzone osoby odpowiedzialne za ofiary grudnia 1970 r., m.in.”…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#KrzysztofKwiatkowski">Nie widzę…</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#KrzysztofKwiatkowski">Tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#MarekBorowski">Ja mam tylko poprawkę ortograficzno-gramatyczną. W ostatnim akapicie, właściwie przedostatnim, powinno być „Senat Rzeczypospolitej”, a nie „Rzeczpospolitej”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#KrzysztofKwiatkowski">Dziękujemy.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#KrzysztofKwiatkowski">Jeszcze pan senator? Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#KrzysztofSłoń">Jeszcze drobna uwaga, żeby nam to nie umknęło. W drugim akapicie od góry na drugiej stronie jest „ponad 3 tysiąc”, a powinno być chyba „ponad 3 tysiące”.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#Gloszsali">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#KrzysztofKwiatkowski">Czy jeszcze jakieś uwagi?</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#KrzysztofKwiatkowski">Szanowni Państwo, czy możemy w takim razie przystąpić do głosowania nad projektem uchwały w rocznicę krwawo stłumionych protestów robotniczych na Wybrzeżu w całości z poprawkami, które panowie senatorowie przedstawili jako uzgodnione?</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#KrzysztofKwiatkowski">Kto jest za przyjęciem projektu uchwały? Proszę o podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#komentarz">15</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#KrzysztofKwiatkowski">Czy ktoś jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-25.5" who="#komentarz">0</u>
          <u xml:id="u-25.6" who="#KrzysztofKwiatkowski">Czy ktoś się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-25.7" who="#komentarz">0</u>
          <u xml:id="u-25.8" who="#KrzysztofKwiatkowski">Stwierdzam, że komisja jednogłośnie przyjęła projekt uchwały w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-25.9" who="#KrzysztofKwiatkowski">I tym samym wyczerpaliśmy…</u>
          <u xml:id="u-25.10" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
          <u xml:id="u-25.11" who="#KrzysztofKwiatkowski">Nie, przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-25.12" who="#KrzysztofKwiatkowski">Czy pan senator Wcisła zgodzi się być sprawozdawcą?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#JerzyWcisła">Tak, dziękuję. I dziękuję za jednomyślne głosowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#KrzysztofKwiatkowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#KrzysztofKwiatkowski">Mamy wyznaczonego senatora sprawozdawcę.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#KrzysztofKwiatkowski">Zamykam posiedzenie Komisji Ustawodawczej.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#KrzysztofKwiatkowski">Bardzo ciepło i serdecznie wszystkim uczestnikom dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#komentarz">Koniec posiedzenia o godzinie 16 minut 05</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>