text_structure.xml 71.8 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Początek posiedzenia o godzinie 13 minut 35</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Bogdan Klich</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#BogdanKlich">Witam państwa serdecznie na kolejnym, sześćdziesiątym trzecim posiedzeniu Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#BogdanKlich">Dzisiaj usłyszymy od pana ambasadora Republiki Federalnej Niemiec informację podsumowującą osiągnięcia prezydencji niemieckiej w Radzie Unii Europejskiej. Później poprosimy pana ministra Konrada Szymańskiego, który jest z nami zdalnie, o krótką ocenę tych osiągnieć z polskiego punktu widzenia. Następnie poproszę pana ambasadora Portugalii o przedstawienie priorytetów prezydencji portugalskiej, planów na okres portugalskiego przewodnictwa w Unii. Potem ponownie zwrócę się do pana ministra Szymańskiego, aby odniósł się on do tych priorytetów w imieniu polskiego rządu. Obradujemy zatem według schematu, który został wypracowany już wiele lat temu i który pozwala nam na zbiorcze ujęcie tego, co aktualnie dzieje się w Unii Europejskiej, tego, co już się dokonało, i tego, co jest przed nami. Na szczęście będziemy obradować z tłumaczeniem symultanicznym, a nie konsekutywnym, w związku z czym nie musimy tracić czasu. No a później, na zakończenie posiedzenia, rozpatrzymy informację dla Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej o udziale Polski w pracach Unii Europejskiej w okresie lipiec – grudzień 2020 r., co jest także jednym z punktów najbliższego posiedzenia plenarnego.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#BogdanKlich">Witam państwa serdecznie. W szczególności witam pana ambasadora Niemiec i pana ambasadora Portugalii, a także państwa senatorów, zarówno pana senatora Bosackiego, wiceprzewodniczącego komisji, obecnego tutaj osobiście, jak i tych senatorów, panie senator i panów senatorów, którzy obradują z nami zdalnie. Witam serdecznie osoby towarzyszące naszym gościom, cały zespół Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej oraz panie tłumaczki. Witam serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#BogdanKlich">Proszę państwa, przechodzimy do punktu pierwszego, tj. do informacji ambasadora Republiki Federalnej Niemiec, pana Arndta Freytaga von Loringhovena, na temat prezydencji niemieckiej w Radzie Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#BogdanKlich">Panie Ambasadorze, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#ArndtFreytagvonLoringhoven">Dziękuję bardzo za możliwość zaprezentowania dzisiaj podsumowania niemieckiego przewodnictwa w Radzie Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#ArndtFreytagvonLoringhoven">Jestem zaszczycony tym, że mogłem tu dziś przybyć, by przedstawić kluczowe osiągnięcia niemieckiej prezydencji. Żeby nie marnować czasu, ograniczę się do wskazania kluczowych osiągnięć w 4 obszarach priorytetowych: budżet, walka z COVID-19, klimat i stosunki zagraniczne.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#ArndtFreytagvonLoringhoven">Zanim zacznę, chciałbym skorzystać z okazji i bardzo podziękować prezydencji chorwackiej, poprzedzającej naszą prezydencję. Dziękuję za wszystkie wysiłki, które okazały się nieocenionym wkładem w sukces naszej prezydencji.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#ArndtFreytagvonLoringhoven">Tematem numer jeden naszej prezydencji była bez wątpienia epidemia, która wywołała kryzys nie tylko zdrowotny, ale także gospodarczy. Razem udało nam się podjąć zdecydowane kroki i poprawić koordynację działań w obszarze, w którym Unia Europejska nie jest przyzwyczajona do działania jako jedność. I chociaż dzisiaj wszyscy chcielibyśmy, aby szczepienia postępowały szybciej, to faktem jest, że w ostatnim roku szczepionka została opracowana, zamówiona i rozprowadzona w UE w rekordowym czasie. Wszystkie państwa członkowskie UE mogły rozpocząć szczepienia w tym samym czasie, gdy kończyła się nasza prezydencja. Był to bardzo ważny dowód solidarności UE. Teraz wszyscy – zarówno państwa członkowskie, jak i Komisja – musimy ciężko pracować, aby zapewnić większe zdolności produkcyjne i honorowanie umów dotyczących dostaw. Wykonywanie szczepień powinno przebiegać tak wydajnie i szybko, jak to tylko możliwe.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#ArndtFreytagvonLoringhoven">Na froncie gospodarczym odnieśliśmy niezwykły, a nawet, można powiedzieć, historyczny sukces. Było to możliwe dzięki innowacyjnemu pakietowi naprawczemu Next Generation EU, który stanowi uzupełnienie wieloletnich ram finansowych. Pakiet ten jest głównym przedsięwzięciem naszej prezydencji, mającym na celu zawarcie porozumień dotyczących nowych WRF. Ale w zeszłym roku stawka była jeszcze wyższa. Wszyscy czekali na sygnał, że UE jest gotowa zrobić wszystko, aby doprowadzić do szybkiego ożywienia gospodarczego po pandemii. Uważam, że dzięki kompromisowi uzgodnionemu w sprawie WRF i Next Generation EU udało się taki sygnał wysłać. Czymś wyjątkowym była nie tylko suma 1,8 biliona euro na następne 7 lat, ale także zasada mutualizacji zadłużenia, którą w UE po raz pierwszy uzgodniono właśnie w związku z pandemią. Jednym z bardzo ważnych elementów tego porozumienia jest to, że na podstawie umowy ponad 50% środków zostanie przeznaczonych na modernizację Unii Europejskiej w zakresie badań i innowacji, ochrony klimatu, transformacji energetycznej, cyfryzacji i wzmocnienia naszych systemów opieki zdrowotnej. Częścią tego kompromisu stało się również rozwiązanie polegające na wzmocnieniu powiązań między budżetem a zasadą praworządności. Spodziewamy się, że ta istotna zasada przyczyni się do zapewnienia ochrony budżetu i interesów finansowych Unii Europejskiej, a także ochrony podstawowych zasad praworządności, których wszystkie państwa członkowskie zobowiązały się przestrzegać.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#ArndtFreytagvonLoringhoven">Kwestia trzecia – zmiany klimatyczne. Chociaż pandemia była zdecydowanie kwestią numer jeden, to udało nam się nie pominąć innych priorytetów, które przypadły naszej prezydencji. Te priorytety to przede wszystkim zmiany klimatyczne i zrównoważony rozwój. Jednym z naszych kluczowych dążeń było zwiększenie celu UE w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych do 2030 r. W ramach porozumienia klimatycznego z Paryża zobowiązaliśmy się do ograniczenia emisji o co najmniej 55% względem poziomu z 1990 r. W ten sposób jako Unia Europejska staliśmy się pionierami, jeśli chodzi o ochronę klimatu. Jednym z ważnych elementów tego porozumienia jest fakt, że zrównoważony rozwój jest obecnie podstawowym parametrem budżetu UE jako całości. Zasada „nie szkodzić” obowiązuje w przypadku wszystkich programów unijnych. Środki unijne nie mogą być przeznaczane na żadne działania, które utrudniają osiągnięcie celów klimatycznych, a co najmniej 30% wszystkich środków zostanie wydanych na osiągnięcie europejskich celów klimatycznych w różnych sektorach.</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#ArndtFreytagvonLoringhoven">Wreszcie czwarta kwestia – UE jako podmiot w polityce zagranicznej. Patrząc wstecz na 6 miesięcy naszej prezydencji, zwracamy uwagę na trwający kryzys wewnętrzny na Białorusi, a także na wydarzenia we wschodniej Europie i w regionie Morza Śródziemnego. Wydarzenia te ponownie pokazały, że UE musi w przyszłości silniej zaznaczać swoją polityczną rolę. Pod tym względem poczyniono znaczne postępy, gdyż ustanowiony został nowy system sankcji, globalny system sankcji w obronie praw człowieka. Sankcje te wymierzone są przeciwko osobom odpowiedzialnym za poważne naruszenia praw człowieka. W międzyczasie nowy system został wykorzystany przeciwko rosyjskim urzędnikom w odpowiedzi na to, jak potraktowano Aleksieja Nawalnego. W Berlinie otwarto także Europejskie Centrum Doskonalenia Cywilnego Zarządzania Kryzysowego, które pozwoli nam zwiększyść zdolności UE w zakresie cywilnego zarządzania kryzysowego jako elementu reagowania kryzysowego w ogóle. W stosunku do Białorusi przyjęto kilka pakietów sankcji. Odpowiadając na inicjatywę Polski, Komisja przygotowuje także plan pomocy dla demokratycznej Białorusi. W ostatnich dniach prezydencji udało nam się również zakończyć negocjacje z Wielką Brytanią w sprawie umowy o wystąpieniu z UE.</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#ArndtFreytagvonLoringhoven">Spoglądając w przyszłość, uważamy, że jednym z kluczowych wyzwań geopolitycznych dla UE będą stosunki z Chinami. W zeszłym roku chcieliśmy zorganizować szczyt przywódców w Lipsku, lecz nie można było tego zrobić z powodu pandemii. Mimo to udało nam się w końcu osiągnąć ważny cel. Kamieniem milowym był tutaj polityczny kompromis w zakresie kompleksowego porozumienia UE – Chiny w sprawie inwestycji. UE uzyskała więcej ustępstw ze strony Chin niż jakikolwiek inny kraj do tej pory, zwłaszcza jeśli chodzi o prawa pracownicze, aspekty środowiskowe i dostęp do rynku. W tym miejscu chciałbym wspomnieć, że jest to oczywiście tylko jeden element szerszych relacji między UE a Chinami. Musimy jasno powiedzieć, że Chiny są pod pewnymi względami naszym partnerem, pod pewnymi względami naszym konkurentem, a pod pewnymi względami naszym rywalem. Będzie to oczywiście jeden z głównych tematów odnowionego dialogu transatlantyckiego z administracją Bidena.</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#ArndtFreytagvonLoringhoven">Podsumowując, pozwolę sobie powiedzieć na zakończenie, że dla zainteresowanych szczegółami przywieźliśmy kilka egzemplarzy urzędowego przeglądu naszej prezydencji w języku angielskim. Jest on również dostępny na stronie internetowej ambasady Niemiec w Warszawie. Dziękuję państwu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#BogdanKlich">Dziękuję bardzo za to skrótowe podsumowanie.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#BogdanKlich">Pewnie będą pytania, ale zanim te pytania się pojawią, oddam głos panu ministrowi Konradowi Szymańskiemu, który jest z nami zdalnie.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#BogdanKlich">Panie Ministrze, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#KonradSzymański">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#KonradSzymański">Panie Ambasadorze! Panie Przewodniczący! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#KonradSzymański">Mam przyjemność przedstawić skrótowe podsumowanie raportu dotyczącego polityki polskiej w okresie sprawowania prezydencji przez Niemcy. To pół roku – mowa o roku ubiegłym, o okresie między lipcem a grudniem 2020 r. – było bardzo ważne. Oczywiście była to kolejna prezydencja, która upłynęła pod olbrzymim wpływem wszystkich konsekwencji pandemii w Europie. W tamtym czasie koncentrowaliśmy się przede wszystkim na próbach możliwie daleko idącej koordynacji krajowych działań w zakresie pandemii, która występowała w państwach członkowskich. Ona oczywiście występowała wszędzie, ale różniła się nasileniem, różniła się dynamiką. Państwa członkowskie naturalnie szukały najbardziej odpowiednich rozwiązań, by powstrzymać jej rozwój i ograniczyć konsekwencje, w szczególności społeczne i ekonomiczne, tego tragicznego dla Europy zdarzenia.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#KonradSzymański">Myślę, że na poziomie unijnym na uwagę zasługuje wypracowanie skoordynowanego podejścia do kwestii ograniczeń w zakresie swobody przepływu osób, usług i dóbr, tak aby wszystkie te ograniczenia miały możliwie proporcjonalny charakter, aby przynosiły możliwie najmniejsze negatywne skutki dla naszej gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#KonradSzymański">W tamtym czasie podjęto również trafne decyzje – Polska zdecydowanie je popierała – by zaangażować się finansowo we wspieranie badań nad szczepionką. Było to bardzo poważne, sięgające 3 miliardów euro przedsięwzięcie. Zainwestowano w nie pieniądze z budżetu unijnego, później wsparto je również dodatkowymi składkami państw członkowskich. Przyniosło to spodziewane efekty w postaci bezprecedensowo szybkiego opracowania wielu różnych szczepionek, które w założeniu miały być jak najszybciej dostępne dla Europejczyków. Popieraliśmy również działania Europejskiej Agencji Leków, która roztropnie, oczywiście w granicach bezpieczeństwa, przyspieszyła procedury wprowadzające na rynek poszczególne warianty szczepionek.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#KonradSzymański">Część handlowa, która należy już w znaczącym stopniu do kolejnego półrocza, do prezydencji portugalskiej, jest jednak w najwyższym stopniu niezadowalająca. Te zobowiązania, które zostały poczynione, nie są wykonywane. Mam tu na myśli przede wszystkim niektóre koncerny. To wymaga oczywiście najwyższego alertu ze strony Komisji Europejskiej. Zachęcamy do tego w bardzo szerokim gronie, bo w zasadzie wszystkie państwa Unii Europejskiej są dzisiaj niezadowolone z tempa szczepień. Głównym powodem są oczywiście niedoskonałe, nieterminowe dostawy zakontraktowanych szczepionek, ale o tym być może porozmawiamy już przy okazji kolejnych punktów. Na pewno wszystkie te działania, o których mówiłem – prace badawcze, uproszczenie procedur, a także przyjęcie zasady wspólnych zakupów – były działaniami słusznymi.</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#KonradSzymański">Drugim elementem, na który chciałbym zwrócić uwagę, a który oczywiście, podobnie jak większość zagadnień, pozostawał w cieniu tych najbardziej gorących, najbardziej dramatycznych działań antypandemicznych, było przyjęcie wspólnych konkluzji w sprawie przyszłości wspólnego rynku. To ma zresztą bezpośredni związek z kwestiami pandemicznymi, ponieważ w naszym przekonaniu to właśnie wspólny rynek – oprócz bezpośrednich transferów, o których też będę miał okazję tutaj mówić – jest głównym instrumentem odbudowy gospodarczej całej Unii Europejskiej. Od zawsze zwracamy uwagę na to, że są takie części wspólnego rynku, które wciąż pozostają niedokończone, niedorozwinięte, w związku z czym nie możemy wykorzystać wszystkich zasobów, które wspólny rynek nam oferuje. Zwracamy uwagę na to, że w obliczu pandemii pojawił się nowy temat, jakim jest budowa odporności wspólnego rynku. Istotna jest także kwestia europeizacji produkcji, mniejszej zależności, przynajmniej w niektórych obszarach. No, przy okazji pandemii ujawniło się to z całą siłą. Niezmiennie zwracamy również uwagę na niezadowalający stan egzekwowania prawa, co prowadzi w bardzo wielu wypadkach do sytuacji, które można nazwać dyskryminacją firm świadczących usługi transgraniczne. Zachęcamy Komisję Europejską do usuwania tych nieuzasadnionych barier, które pozostają na wspólnym rynku i ograniczają zysk, jaki tenże wspólny rynek nam oferuje.</u>
          <u xml:id="u-5.7" who="#KonradSzymański">Myślę, że w tym kontekście na specjalną uwagę zasługuje strategia farmaceutyczna dla Europy. To jest kluczowy i, jak sądzę, najbardziej wymierny aspekt tego, co jest nazywane Europejską Unią Zdrowotną. Polska w gronie 6 państw – razem z Danią, Francją, Hiszpanią, Belgią i Niemcami – zachęcała do tego, aby położyć bardzo duży nacisk na skrócenie łańcuchów dostaw, na większą samowystarczalność, w szczególności w obszarze farmaceutycznym. Myślę, że to jest naturalna konkluzja, jaką z całą pewnością możemy już dzisiaj wywieść z doświadczeń kryzysu pandemicznego.</u>
          <u xml:id="u-5.8" who="#KonradSzymański">Tak jak wspomniał pan ambasador, udało się uzgodnić cel klimatyczny Unii Europejskiej do roku 2030 na poziomie 55%. Ten kompromis stworzono przy bardzo intensywnym udziale Polski, także z uwagi na to, że podkreślaliśmy przy okazji konieczność utrzymania konkurencyjności gospodarki europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-5.9" who="#KonradSzymański">W tym kontekście zwracamy uwagę na system bezpłatnych pozwoleń dla przemysłu energochłonnego, ale również na konieczność intensyfikacji prac nad specjalnym mechanizmem, który broniłby europejskiego przemysłu, w szczególności energochłonnego, przed konkurencją ze strony producentów, którzy funkcjonują w państwach, które nie mają tego typu wymagań. Carbon border adjustment mechanism to koncepcja, którą popieramy, oczywiście zakładając, że będzie ona wzmacniała pozycję przemysłu energochłonnego w Europie, a nie ją osłabiała. Mówię to w szczególności w kontekście konieczności utrzymania bezpłatnych pozwoleń dla tych sektorów gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-5.10" who="#KonradSzymański">Druga sprawa to oczywiście koncepcja sprawiedliwego podziału wysiłków. To jest klucz do porozumienia w sprawie klimatu, ponieważ nie możemy pozwolić na to, aby gospodarki słabsze, społeczeństwa mniej zasobne, płaciły za tę transformację nieproporcjonalnie dużo.</u>
          <u xml:id="u-5.11" who="#KonradSzymański">Kolejna sprawa to krajowe uwarunkowania, które powinny być brane pod uwagę w planowaniu legislacyjnym Komisji Europejskiej. Sygnał, który wyszedł z grudniowego szczytu Rady Europejskiej, był bardzo jasny. Zwracamy uwagę na konieczność docenienia roli gazu i energii nuklearnej, jeśli chodzi o transformację energetyczną. Zwracamy uwagę – i to jest expressis verbis zapisane w konkluzjach grudniowych – że potrzebne są dalsze wskazówki ze strony Rady Europejskiej, jeśli chodzi o przyszłość tych sektorów, które są poza systemem ETS, oraz rozwiązanie bardzo konkretnego problemu nierównowagi na rynku pozwoleń, który dotyka Polski i Europy Środkowej. Jest to całkowicie nieuzasadnione i sprzeczne z deklarowanymi celami systemu ETS.</u>
          <u xml:id="u-5.12" who="#KonradSzymański">W zakresie polityki społecznej mieliśmy oczywiście do czynienia z kontynuacją prac nad kwestią płacy minimalnej. Pod tym względem Polska przez ostatnie 5 lat zrobiła olbrzymi krok do przodu, w związku z czym co do zasady nie mamy wątpliwości, że tego typu elastyczne, biorące pod uwagę okoliczności krajowe… Tu nie chodzi o wyznaczanie nominalnej płacy minimalnej w Unii Europejskiej, bo państwa członkowskie są w różnych sytuacjach, ale o szukanie rozwiązania, które pozwoliłoby ustalić jakiegoś rodzaju korelację, proporcję w stosunku do PKB, do poziomu rozwoju gospodarczego, do zasobności gospodarki. Uważamy to za inicjatywę, którą można poprzeć, oczywiście pod warunkiem zachowania porządku kompetencyjnego. Musimy też wziąć pod uwagę ten zasadniczy aspekt, który dotyczy tego, że cały system nie może przedstawiać oczekiwań nierealistycznych, oderwanych od uwarunkowań gospodarczych poszczególnych państw.</u>
          <u xml:id="u-5.13" who="#KonradSzymański">Kolejna duża sprawa, która, jak się spodziewam, nabierze w najbliższych miesiącach przyspieszenia, to kwestia paktu w sprawie migracji i azylu. Osiągnęliśmy tutaj znaczący postęp, Komisja Europejska przedstawiła nowy pakiet. Po bardzo wielu latach bardzo trudnej dyskusji, wręcz klinczu politycznego, mamy do czynienia z nowymi propozycjami. One z całą pewnością pokrywają się w znaczącym stopniu z oczekiwaniami Polski i Europy Środkowej. Szkoda, że stało się to tak późno, ale należy to docenić. Pakiet jest skoncentrowany na ochronie granic zewnętrznych, na współpracy z państwami trzecimi, na warunkowości współpracy rozwojowej. Przy czym chodzi nie tylko o kwestie czysto rozwojowe, ale i o takie kwestie, jak wzmacnianie struktur państw źródłowych migracji w obszarze kontroli migracyjnej, w obszarze kontroli granic. Zwracam również uwagę na to, że mamy do czynienia z niewystarczającym zaangażowaniem bardzo wielu partnerów, państw trzecich, jeśli chodzi o współpracę w zakresie polityki powrotowej i readmisyjnej. Polskie stanowisko zostało bardzo dobrze ujęte w dokumencie, który w tamtym czasie został przekazany państwom członkowskim i Komisji Europejskiej. Mam tu na myśli list i non-paper Grupy Wyszehradzkiej, Słowenii, Łotwy i Estonii. Zebraliśmy tam wszystkie elementy naszego stanowiska i wskazaliśmy, że popierając zasadę solidarności w kryzysie migracyjnym – mam nadzieję, że on nigdy nie nastąpi, ale musimy być na to przygotowani – jednocześnie zwracamy uwagę na to, że państwa członkowskie muszą mieć pewną dozę dowolności, jeżeli chodzi o dobór środków, którymi tę solidarność wyrażają. Kwestia migracyjna rozgrywa się w bardzo, bardzo wielu planach. To nie jest kwestia, którą można sprowadzić do jednego zagadnienia, i z tego powodu zwracamy uwagę na to, że tego rodzaju elastyczność otworzyłaby drogę do finalnego porozumienia w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-5.14" who="#KonradSzymański">Wspomniano tutaj o przyjęciu porozumienia o nowych relacjach między Wielką Brytanią a Unią Europejską. To kolejny element tych, muszę powiedzieć, dość dramatycznych okoliczności, które miały miejsce w czasach prezydencji niemieckiej. My oczywiście bardzo pozytywnie oceniamy to, że udało się doprowadzić do podpisania tego porozumienia. Biorąc pod uwagę kontekst polityczny, w szczególności na Wyspach, jeszcze w grudniu mogliśmy być pesymistami w tej sprawie, jednak na szczęście udało się to dopiąć. Oczywiście pomimo tej satysfakcji musimy brać pod uwagę jedną rzecz. Otóż w kontekście samego faktu, negatywnego faktu… Tu chodzi nie tylko o brexit, ale także o interpretację brexitu jako pewnego kierunku, który oznacza wyjście ze wspólnego rynku i z unii celnej. Pomimo takich warunków brzegowych czy wyjściowych ze strony brytyjskiej udało się zminimalizować straty. A musimy pamiętać, że zmiana relacji gospodarczych między Unią Europejską a Wielką Brytanią, zmiana na skutek brexitu, będzie przynosiła negatywne konsekwencje. Ich skala może zostać ograniczona za sprawą tego porozumienia, ale trzeba jednoznacznie wskazać, że te zasady współpracy, w szczególności gospodarczej, nie są tak ambitne, tak dobre, jak zasady wspólnego rynku. Jest to oczywiście wynik jednostronnej, suwerennej decyzji Wielkiej Brytanii, ale na tę umowę trzeba patrzeć od innej strony. Alternatywą był bardzo poważny kryzys – i to nie tylko gospodarczy, ale i polityczny – który na pewno wystąpiłby na skutek przejścia w relacjach gospodarczych między Unią i Wielką Brytanią na zasady WTO, które są tak naprawdę zupełnie minimalnym wspólnym mianownikiem współczesnych relacji handlowych na świecie. To byłoby prawdziwym nieszczęściem dla naszych wzajemnych relacji – jak mówiłem, nie tylko gospodarczych, ale i politycznych – więc w tym sensie umowę tę należy uznać za oczywisty sukces.</u>
          <u xml:id="u-5.15" who="#KonradSzymański">Na koniec – nie tylko w sensie chronologicznym – chciałbym zostawić kwestię wieloletnich ram finansowych i europejskiego instrumentu odbudowy. No, przecież wszyscy zgodzili się na taką, a nie inną architekturę budżetu i Funduszu Odbudowy, ale ten instrument finansowy jest bardzo korzystny w szczególności dla Polski. Polska jest beneficjentem nie tylko wieloletnich ram finansowych, ale również Funduszu Odbudowy, co na początku mogłoby się wydawać nie całkiem oczywiste. Z uwagi na wskaźniki gospodarcze Polski, wciąż bardzo dobre na tle innych państw europejskich, nie było to takie oczywiste. Ta sytuacja jest ściśle związana z olbrzymim wysiłkiem negocjacyjnym rządu premiera Morawieckiego. Satysfakcją napawa nas fakt, że mogliśmy dopiąć te bardzo trudne, 2-letnie negocjacje budżetowe właśnie w ten sposób.</u>
          <u xml:id="u-5.16" who="#KonradSzymański">Sprawą, która w istotny sposób utrudniała porozumienie, był bardzo niejasny projekt rozporządzenia, które w założeniu ma chronić budżet europejski przed nadużyciami. Co do ochrony budżetu europejskiego, to Polska należy do krajów, które w najwyższym stopniu chronią pieniądz publiczny w ogóle, zarówno krajowy, jak i europejski. Ta sprawa nie jest kontrowersyjna, wręcz przeciwnie. Jesteśmy za tym, aby wzmacniać wszelkie instrumenty kontroli i egzekwowania zobowiązań natury finansowej na poziomie Unii. Problemem było dopisanie bardzo niejasnej przesłanki kontroli ochrony tego budżetu w postaci słabo zdefiniowanego pojęcia praworządności i ogólnej wyporności struktur państwowych. Porozumienie było możliwe wyłącznie dzięki jednoznacznemu uspójnieniu, wyjaśnieniu, że te dwuznaczne sformułowania rozporządzenia będą stosowane w sposób zgodny z polskimi oczekiwaniami, czyli w celu ochrony interesów finansowych Unii Europejskiej, samego budżetu, a nie w jakimkolwiek innym celu. Temu służyły specjalne konkluzje grudniowe, w których możemy przeczytać, że samo stwierdzenie naruszenia zasady praworządności bądź innych zasad nie stanowi żadnej podstawy do użycia tego rozporządzenia, do wszczęcia procedur przewidzianych w tym rozporządzeniu. Związek między ewentualnym naruszeniem zasady praworządności a szkodą budżetową musi być związkiem przyczynowo-skutkowym. To jest właściwie cytat. Te rozwiązania odnoszą się do zasad stosowania prawa, ponieważ prawo, jak wszyscy państwo zapewne wiedzą, nie zostało zmienione. Pewne dwuznaczności czy wieloznaczności zostały zachowane, aczkolwiek jeżeli będziemy rozumieć te wieloznaczne przepisy w taki właśnie sposób, to być może ten problem nie będzie już więcej dzielił państw członkowskich Unii Europejskiej. Niemniej jednak uważamy, że bez tego typu jasnych zapewnień, bez opinii służb prawnych Rady i bez jednoznacznego zobowiązania się Komisji Europejskiej – całego kolegium Komisji Europejskiej, nie tylko przewodniczącej – do stosowania tego rozporządzenia zgodnie z uzgodnionymi zasadami nie moglibyśmy zawrzeć finalnego kompromisu w sprawie budżetu.</u>
          <u xml:id="u-5.17" who="#KonradSzymański">To jest ostatnia sprawa, być może najbardziej doniosła spośród tych, którymi prezydencji niemieckiej przyszło się zajmować przez te bardzo trudne 6 miesięcy. Tę sprawę z całą pewnością można by dołożyć do tej dość długiej listy zamkniętych kwestii, takich jak wybrane działania covidowe czy porozumienie z Wielką Brytanią. Są to kwestie, które pozwalają nam powiedzieć, że prezydencja niemiecka w Unii Europejskiej zakończyła się sukcesem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#BogdanKlich">Bardzo dziękuję, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#BogdanKlich">Otwieram dyskusję na temat tego, co zostało zaprezentowane przez pana ambasadora i pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#BogdanKlich">Czy ktoś z koleżanek i kolegów obradujących zdalnie chce zabrać głos? Czy pan senator albo pan eurodeputowany Kosma Złotowski, który jest z nami, zechcieliby zabrać głos w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#BogdanKlich">Bardzo proszę, Panie Europośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#KosmaZłotowski">O, dobrze.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#BogdanKlich">…Po prawej stronie.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#KosmaZłotowski">Tak jest, już sobie poradziłem.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#KosmaZłotowski">Panie Przewodniczący! Panowie Ambasadorowie! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#KosmaZłotowski">Podczas prezydencji niemieckiej zdarzyła się rzecz bez precedensu, a mianowicie Parlament Europejski odmówił uznania kompromisu, który w lipcu przyjęła Rada Europejska. Potem nastąpiły negocjacje między prezydencją niemiecką a parlamentem. To były oficjalne rozmowy między prezydencją a parlamentem, odbył się tzw. trilog. Wydaje mi się – nie wiem, czy nie jestem w błędzie, stąd moje pytanie do pana ambasadora – że niemiecka prezydencja nie starała się rozmawiać z posłami niejako nieoficjalnie. Zanim użyto tego oficjalnego instrumentu, niemiecka prezydencja mogła przecież porozmawiać z posłami, zwłaszcza z tych partii, które w Bundestagu należą do frakcji popierających rząd. No, oni są oczywiście obecni w Parlamencie Europejskim, i to w dużej liczbie. Ale można było także podjąć rozmowy z różnymi rządami, tak żeby skłoniły one swoich posłów do przyjęcia kompromisu zawartego w lipcu. Tak się jednak nie stało. Tym samym Parlament Europejski zyskał kolejny instrument władzy, tym samym Parlament Europejski stał się silniejszy, niż był przed lipcem. Czy ta zmiana, niejako ustrojowa, jest dobrze przyjmowana przez rząd niemiecki, czy też rząd niemiecki uważa, że najważniejszym ciałem w Unii jest jednak Rada? To samo pytanie zadałbym też panu ambasadorowi Portugalii. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#BogdanKlich">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#BogdanKlich">Kto z państwa chciałby jeszcze zabrać głos? Nie ma zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#BogdanKlich">To ja zapytam pana ambasadora o 2 sprawy. Po pierwsze, zapytam o to, jak rozumieć sytuację, w której organ stanowiący prawo Unii Europejskiej, jakim jest Rada Unii Europejskiej, został zobowiązany przez Radę Europejską do podjęcia decyzji, które musi wypracowywać wspólnie z Parlamentem. Chodzi tutaj o decyzje, które zostały zapisane w konkluzjach Rady z grudnia ubiegłego roku. Mam na myśli przede wszystkim sposób stosowania… a właściwie zawartość rozporządzenia dotyczącego warunkowości, które winno być przedmiotem uzgodnień pomiędzy Radą Unii Europejskiej a Parlamentem Europejskim. Żadne inne zobowiązania dotyczące Komisji Europejskiej, zawarte w konkluzjach Rady z grudnia ubiegłego roku, nie mają mocy prawnej, a tymczasem mają być stosowane. Mam na myśli w szczególności te zobowiązania, które odnoszą się do stosowania tego rozporządzenia. Mam na myśli w szczególności to, że istnieje niebezpieczeństwo odroczenia stosowania tego rozporządzenia. Rozporządzenie winno być stosowane od razu, a Komisja Europejska winna przedstawić wytyczne, na podstawie których będzie się to rozporządzenie realizować. Komisja została pozbawiona swoich kompetencji w wyniku ustaleń grudniowego szczytu Rady Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#BogdanKlich">Po drugie, w tym samym duchu zapytam o to, dlaczego wobec władz Federacji Rosyjskiej nie zastosowano tego, co jest osiągnięciem Unii Europejskiej, a mianowicie Europejskiego Aktu Magnickiego, European Magnitsky Act. To jest duże osiągnięcie Unii Europejskiej. W naszym przekonaniu – mówię to w liczbie mnogiej, bo na ten temat debatowały przecież i komisje, i Senat – zasady te winny być stosowane wobec przedstawicieli władz Federacji Rosyjskiej w związku ze sprawą Nawalnego.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#BogdanKlich">I zapytam też od razu o to, dlaczego reżim sankcyjny wprowadzony w stosunku do władz Białorusi jest tak ograniczony personalnie. Wiemy, że od sierpnia ubiegłego roku zginęło przynajmniej 7 osób, a kilka tysięcy osób zostało poddanych torturom przez reżim Łukaszenki. Dlaczego tych sankcji nie rozciągnięto także na inne osoby, o których wiadomo, że uczestniczyły bądź prowadziły… Te osoby są odpowiedzialne za stosowanie bezprawnych zatrzymań, bezprawnych aresztów oraz tortur w stosunku do obywateli Białorusi. W zasadzie jest to pytanie, które adresuję do obu panów ambasadorów. European Magnitski Act został ustanowiony za czasów prezydencji niemieckiej, ale można by go zastosować zarówno w czasie jednej, jak i drugiej prezydencji.</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#BogdanKlich">Bardzo proszę, może pan ambasador zechce odnieść się do tych pytań, które zadaliśmy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#ArndtFreytagvonLoringhoven">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#ArndtFreytagvonLoringhoven">Spróbuję odpowiedzieć na te trudne pytania, które częściowo dotyczą spraw prawnych, a częściowo spraw politycznych. Może zacznę od pańskiego pierwszego pytania, a potem przejdę do tematu Rosji i Białorusi. Tak jak pan powiedział, konkluzje Rady z grudnia doprowadziły do ryzyka odsunięcia w czasie zastosowania rozporządzenia w sprawie praworządności, ale myślę, że nie powinniśmy zakładać, że będzie to bardzo długie odroczenie. Jest możliwe – i mamy ogromną nadzieję, że tak się stanie – iż Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wkrótce wyda opinię w sprawie mocy prawnej tego rozporządzenia. Komisja zapowiedziała, że natychmiast zacznie to wszystko odnotowywać, tak że nawet jeśli jest tu jakiś element odroczenia, to nie doprowadzi to do takiej sytuacji, że to, co dzieje się w międzyczasie, nie będzie objęte zakresem stosowania rozporządzenia. Myślę, że to jest ważna sprawa. W tym sensie wydaje się, że nastąpi tu odroczenie, ale mam nadzieję, że tak naprawdę go nie będzie. Trudno w tej chwili spekulować, jak długo potrwa ten proces, ale to wcale nie musi być zbyt długi czas.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#ArndtFreytagvonLoringhoven">Jeśli chodzi o pytanie pana posła, to tak naprawdę nie jestem w stanie powiedzieć panu dokładnie, z którymi posłami do Parlamentu konsultowali się w Brukseli nasi koledzy. Z pewnością konsultowali oni te sprawy z posłami do Parlamentu z Niemiec i innych krajów, bo na tym polega ich praca. Sprawując prezydencję, pełniliśmy funkcję uczciwego pośrednika i staraliśmy się znaleźć kompromis między instytucjami, między Parlamentem Europejskim i Radą Europejską. Oczywiście jest to całkowicie normalny proces, taka sytuacja zdarza się bardzo często. Toczy się dialog trójstronny i ja nie byłbym w stanie ocenić, która z instytucji europejskich jest ważniejsza lub silniejsza. Tak naprawdę jest to kwestia znalezienia odpowiedniej równowagi między wszystkimi uczestnikami tego niezwykle skomplikowanego procesu.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#ArndtFreytagvonLoringhoven">Tak jak podsumował minister Szymański, nasza prezydencja zakończyła się sukcesem. Odnieśliśmy sukces w zakresie bardzo trudnej kwestii praworządności oraz w zakresie Next Generation EU. To był chyba największy problem polityczny, z jakim musieliśmy się uporać. Generalnie rzecz biorąc, słyszałem wiele pozytywnych opinii na temat rezultatów, które z tego wynikły.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#ArndtFreytagvonLoringhoven">Państwa pytania były oczywiście pytaniami natury politycznej. Sprawując prezydencję, musieliśmy uwzględnić indywidualne poglądy i gotowość poszczególnych krajów do wprowadzenia sankcji. Wraz z rozwojem kryzysu na Białorusi rosła gotowość do podjęcia decyzji o surowszych sankcjach, które obejmowałyby więcej osób, ale z pewnością podzielam pogląd, że proces ten jeszcze się nie zakończył. Ta sprawa jest teraz na stole naszych portugalskich przyjaciół, ale my także jesteśmy gotowi pochylić się nad dalszymi, jeszcze surowszymi sankcjami w odniesieniu do Białorusi czy Rosji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#BogdanKlich">Dziękuję, Panie Ambasadorze.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#BogdanKlich">Pan ambasador Luis Manuel Kibeiro Cabaço. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#LuisManuelKibeiroCabaço">Bardzo dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#LuisManuelKibeiroCabaço">Bardzo dziękuję za te pytania. Chciałbym poprzeć mojego niemieckiego kolegę w odniesieniu do pierwszej kwestii, która zasadniczo dotyczy równowagi sił między Parlamentem Europejskim a Radą. Nie wiem, czy dobrze zrozumiałem to pytanie, ale powiedziałbym, że nie dostrzegamy, aby istniał jakikolwiek spór o władzę. Instytucje wypełniają swoje zobowiązania i kompetencje wynikające z traktatów. My jako przedstawiciele Rady przedłożymy wszystkie stosowne decyzje. Pan oczywiście wspomniał o decyzji, która została przyjęta w zeszłym półroczu, a więc podczas prezydencji naszych niemieckich kolegów. Parlament Europejski również wykonuje zadania w ramach swoich kompetencji. To dlatego toczyły się dialogi trójstronne, w czasie których obie instytucje wraz z Komisją doszły do ostatecznej wersji tekstu prawnego, który będzie obowiązywał. Jak rozumiem, była to normalna procedura, a jej ostatecznym wynikiem był kompromis między stanowiskami właściwych instytucji.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#LuisManuelKibeiroCabaço">Co do Rosji, to widzimy, że Unia Europejska zajęła się kwestią eskalacji konfliktu w sprawie Nawalnego. Oczywiście zajęła się nią za pomocą sankcji, które zostały przyjęte i wykonane. My sami publicznie skrytykowaliśmy stanowisko Rosji wobec tej sytuacji i wezwaliśmy do uwolnienia Nawalnego. Ta dyskusja nadal się toczy, a sprawa Nawalnego będzie jednym z tematów kolejnych spotkań. Jestem pewien, że ta dyskusja jeszcze się nie zakończyła.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#LuisManuelKibeiroCabaço">A co do Białorusi, to jeśli dobrze zrozumiałem, pytanie zadane przez pana przewodniczącego dotyczyło tego, dlaczego sankcje nie są szerzej zakrojone. Wierzymy, że w dyskusji na ten temat należy mieć na uwadze 2 główne idee. Pierwszą z nich jest to, że sankcje muszą być produktywne, a więc skierowane do właściwych osób, do osób odpowiedzialnych za represje, do osób, które kierują aparatem represji i prowadzą rzeczywiste działania. Ale jest też inna ważna kwestia. Naszym zdaniem sankcje powinny być rozważne, oczywiście w tym sensie, że nie powinny być one skierowane przeciwko ludności. Powinny być skierowane tylko do tych osób, które rzeczywiście znajdują się na czele aparatu represji, nie powinny przyczyniać się do cierpienia ogółu ludności. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#BogdanKlich">Ja również dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#BogdanKlich">Chciałbym bardzo wyraźnie powiedzieć, że co do tej ostatniej kwestii, to my w polskim parlamencie uważamy, że została zidentyfikowana grupa osób, które są odpowiedzialne za represje wobec Białorusinów. Znamy ich nazwiska i wszystkie okoliczności, które były związane z tymi wydarzeniami. Ci ludzie mogliby zostać tutaj uwzględnieni. Oni wręcz powinni znaleźć się na tej liście. Mówię o rozważnych sankcjach wobec tych ludzi i ich rodzin, a nie wobec społeczeństwa obywatelskiego Białorusi, ponieważ społeczeństwo obywatelskie Białorusi jest ofiarą represji reżimu Alaksandra Łukaszenki. Dlatego opowiadamy się za uzupełnieniem listy osób objętych systemem sankcji.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#BogdanKlich">Dziękuję bardzo, Panie Ambasadorze.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#BogdanKlich">Przejdźmy do kolejnego punktu, czyli do informacji pana ambasadora Portugalii na temat priorytetów prezydencji portugalskiej.</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#BogdanKlich">Proszę, Panie Ambasadorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#LuisManuelKibeiroCabaço">Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący, za udzielenie mi głosu.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#LuisManuelKibeiroCabaço">Wasze Ekscelencje! Panie Przewodniczący Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej! Państwo Wiceprzewodniczący! Państwo Senatorowie! Państwo Wicemarszałkowie Senatu! Panie Ministrze do spraw Unii Europejskiej! Panie Ambasadorze von Loringhoven!</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#LuisManuelKibeiroCabaço">Bardzo dziękuję za zaproszenie do omówienia priorytetów portugalskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej. Wszyscy wiemy, że Portugalia musiała zmierzyć się z prezydencją w szczególnie trudnym momencie. Pandemia COVID-19 i jej konsekwencje społeczno-gospodarcze stanowią bezprecedensowe wyzwania dla UE i jej państw członkowskich. Wymaga to zdecydowanych i szeroko zakrojonych działań.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#LuisManuelKibeiroCabaço">Priorytety prezydencji portugalskiej wyrażają się w naszym motcie: „Czas na spełnienie obietnic. Sprawiedliwa, ekologiczna i cyfrowa odbudowa”. Nadszedł czas, aby wspólnie przekonać Europę do takich wartości, jak odporność, zrównoważony rozwój, innowacyjność, spójność oraz otwartość na świat i przyszłość. Dość powiedzieć, że to właśnie flaga i barwy UE były inspiracją dla twórców naszego logo przedstawiającego słońce i ster. Oryginalne 12 gwiazd rozwija się w 27, a przedstawione tu żółte kropki razem tworzą słońce i ster, które zapraszają do wspólnej podróży.</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#LuisManuelKibeiroCabaço">Priorytety Portugalii mają na celu osiągnięcie celów, które zostały wyznaczone przez prezydencje Niemiec, Portugalii i Słowenii. Mamy tu do czynienia ze spójnym podejściem obejmującym 18 miesięcy. Prezydencja portugalska koncentruje się na 3 priorytetach: promowanie odbudowy Europy, wspieranej poprzez transformację klimatyczną i cyfrową; realizacja filara społecznego Unii Europejskiej jako kluczowego elementu, który zapewni sprawiedliwe i inkluzyjne przeprowadzenie transformacji klimatyczno-cyfrowej; wzmocnienie autonomii strategicznej Europy. Priorytety te będą rozwijane w ramach 5 kierunków działań: Europa odporna, Europa zielona, Europa cyfrowa, Europa socjalna i Europa globalna.</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#LuisManuelKibeiroCabaço">W ramach pierwszego filaru, który ma wspierać odbudowę gospodarczą i spójność europejską, będziemy pracować nad złagodzeniem skutków kryzysu. By się rozwijać, będziemy zatwierdzać krajowe plany odbudowy i zwiększania odporności, zapewnimy płynność korporacyjną i przedstawimy nową strategię dla MŚP. Aby promować wzrost w zakresie tworzenia miejsc pracy, proponujemy przywrócenie i pogłębienie zasad strefy Schengen i rynku wewnętrznego. Europejskie ożywienie ma być zakorzenione w Europejskim Zielonym Ładzie i w transformacji cyfrowej. Portugalia będzie zachęcać do wzmocnienia roli polityki spójności społecznej i terytorialnej. Aby wzmocnić takie europejskie wartości jak spójność i solidarność będziemy wspierać umacnianie demokracji i praworządności, ochronę praw człowieka i podstawowych wolności oraz zadbamy o lepszą reakcję Europy na sytuacje krytyczne. Proponujemy m.in. strategię walki z dezinformacją i zagrożeniami hybrydowymi, wzmocnienie zdolności oceny ryzyka i wykorzystanie mechanizmów ochronnych. Będziemy także dążyć do stworzenia unii bezpieczeństwa skoncentrowanej na cyberbezpieczeństwie i zagrożeniach terrorystycznych. Kluczowe działania zmierzające do osiągnięcia tych celów rozpoczęły się w zeszłym miesiącu wraz z uruchomieniem nowego programu Unii Europejskiej „Horyzont Europa”. Później, w czerwcu, zorganizujemy w Lizbonie konferencję wysokiego szczebla dotyczącą odbudowy.</u>
          <u xml:id="u-13.6" who="#LuisManuelKibeiroCabaço">W drugim filarze będziemy promować Europejski Zielony Ład. Chcielibyśmy włączyć zrównoważony rozwój do wszystkich polityk UE. Nasze cele to wzmocnienie bezpieczeństwa żywnościowego oraz łańcucha dostaw, a także praca na rzecz zakończenia reformy WPR. Naszym celem jest również zakończenie prac nad europejskim prawem klimatycznym, wdrożenie Europejskiego Paktu na rzecz Klimatu i osiągnięcie celów dekarbonizacji na lata 2030 i 2050. Będziemy kontynuować prace nad stworzeniem infrastruktury energetycznej zdolnej do optymalizacji pozytywnych skutków dekarbonizacji źródeł energii, co dotyczy także wodoru. Realizacja planu działań na rzecz gospodarki o obiegu zamkniętym to kolejny cel, do którego dążymy. W kwietniu zorganizujemy w Lizbonie konferencję wysokiego szczebla na temat zielonej energii. Jeśli chodzi o ekosystemy, to będziemy dążyć do niebieskiej gospodarki i uwzględniać zrównoważenie jej zasobów. Konferencja na Azorach pt. „Zrównoważone oceany” odbędzie się w czerwcu.</u>
          <u xml:id="u-13.7" who="#LuisManuelKibeiroCabaço">Trzeci filar – rozwój społeczeństwa cyfrowego opartego na wartościach. Portugalia ma na celu wzmocnienie europejskiej suwerenności cyfrowej i promowanie usług cyfrowych na jednolitym rynku. W tym zakresie chcemy przyczynić się do sformułowania prawa dotyczącego rynku cyfrowego i usług cyfrowych. Portugalia wspiera wdrażanie skutecznej i bezpiecznej infrastruktury oraz rozwój łączności za pomocą nowych technologii, takich jak 5G oraz platforma European Data Gateway, która zapewni przestrzeganie prawa do prywatności. Jeśli chodzi o przedsiębiorczość, to Portugalia dąży do promowania ekosystemu cyfrowego i zapewnienia szerokiej edukacji cyfrowej. Priorytetem jest również cyfryzacja administracji publicznej. Promujemy etyczne, transgraniczne podejście do sztucznej inteligencji. Jako kluczowe wydarzenia chciałbym wyróżnić konferencje wysokiego szczebla na temat edukacji cyfrowej, które odbędą się w maju i czerwcu. Odbędzie się również konferencja ministerialna poświęcona inauguracji działania podwodnego kabla EllaLink między Brazylią a Portugalią.</u>
          <u xml:id="u-13.8" who="#LuisManuelKibeiroCabaço">Czwarty filar – wzmocnienie europejskiego modelu społecznego. Naszym celem jest promowanie praw socjalnych w Europie poprzez walkę z ubóstwem i wykluczeniem społecznym, zmniejszanie nierówności i zapewnianie państwom członkowskim bardziej odpornego systemu opieki zdrowotnej. Dążymy do rozwoju Europejskiej Unii Zdrowotnej, czyli modelu, który zagwarantuje, że nikt nie zostanie bez opieki zdrowotnej i medycznej. W obecnych czasach kryzysu dążymy również do promowania silniejszego, sprawiedliwszego i bardziej inkluzyjnego modelu społecznego oraz do tego, by osoby dotknięte powikłaniami po COVID-19 nie były pozostawione same sobie. W maju będziemy gospodarzem szczytu społecznego poprzedzonego konferencją wysokiego szczebla w Porto. W czerwcu uruchomimy w Lizbonie nowy program Erasmus+.</u>
          <u xml:id="u-13.9" who="#LuisManuelKibeiroCabaço">Wreszcie nasz piąty filar ma na celu wzmocnienie strategicznej autonomii UE i uczynienie jej bardziej otwartą i globalną. Będziemy działać na rzecz promowania multilateralizmu w partnerstwach. Zamierzamy rozwijać przyszłe stosunki z Wielką Brytanią, wzmocnić partnerstwo UE – Afryka, nadać nowy polityczny impuls relacjom transatlantyckim, zacieśnić stosunki z Azją, zwłaszcza z Indiami i Chinami, oraz wzmocnić politykę sąsiedztwa i Partnerstwa Wschodniego. Pragniemy przyspieszyć obecne procesy rozszerzenia, promować uczciwe podejście do migracji, opracować nowy pakt migracyjny oraz promować silny, otwarty i uczciwy program handlowy. To ostatnie dotyczy także reformy Światowej Organizacji Handlu i nowych umów o wolnym handlu z Ameryką Łacińską. Kluczowymi krokami do osiągnięcia niektórych z tych celów będą nieformalne spotkanie pomiędzy przywódcami indyjskimi a unijnymi, do którego w maju dojdzie w Porto, forum biznesowe UE – Afryka, konferencja ministerialna UE – Afryka na temat zarządzania przepływami migracyjnymi i konferencja ministerialna na temat przestrzeni kosmicznej Unia Europejska – Afryka. Muszę powiedzieć, że żałujemy, bo jakiś czas temu na tym slajdzie był jeszcze szczyt Partnerstwa Wschodniego, ale to wydarzenie zostało już przełożone na czas prezydencji słoweńskiej. My planowaliśmy zorganizować ten szczyt w lutym, co oczywiście nie było możliwe ze względu na pandemię.</u>
          <u xml:id="u-13.10" who="#LuisManuelKibeiroCabaço">Podczas naszej prezydencji nieformalne spotkania odbywają się głównie online – dzieje się tak właśnie z powodu pandemii – ale naszym celem jest to, abyśmy mogli spotykać się fizycznie od kwietnia do maja. Będziemy aktualizować lokalizacje w zależności od sytuacji covidowej w Portugalii.</u>
          <u xml:id="u-13.11" who="#LuisManuelKibeiroCabaço">W ramach portugalskiej prezydencji chcemy również pochwalić się naszą kulturą. W zeszłym miesiącu w Warszawie odbył się transmitowany online koncert fado. W czerwcu, jeśli pozwoli na to sytuacja sanitarna, zorganizujemy publiczne wydarzenie na zakończenie naszej prezydencji. Dziękuję państwu za uwagę. Bardzo dziękuję za poświęcony czas i za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#BogdanKlich">Panie Ambasadorze, bardzo dziękuję za tę prezentację. Wrócimy do niej w pytaniach po wystąpieniu pana ministra Konrada Szymańskiego, którego w tej chwili proszę o zabranie głosu na temat priorytetów polskiej polityki europejskiej w okresie prezydencji portugalskiej w Radzie Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#BogdanKlich">Bardzo proszę, Panie Ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#KonradSzymański">Dziękuję bardzo za głos i za tę prezentację.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#KonradSzymański">Pan ambasador bardzo dokładnie, w bardzo szerokim zakresie zaprezentował program prezydencji portugalskiej, która właśnie trwa. Bardzo wiele punktów, które są kluczowe z punktu widzenia polskiego rządu, to działania, które są kontynuowane. Mówimy o kolejnych etapach działań wynikających z decyzji podjętych wcześniej. Z całą pewnością jest to to kolejna prezydencja, na którą w bardzo dużym stopniu wpływać będzie pandemia – nie tylko pod kątem organizacyjnym, pod kątem metod pracy i trudności w organizacji bezpośrednich, osobistych spotkań, które odgrywają istotą rolę w rozmowach, w szczególności z partnerami z państw trzecich, ale również pod kątem agendy politycznej.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#KonradSzymański">Komentując te poprzednie 6 miesięcy, zaznaczyłem, że Polska zdecydowanie popierała unijne zaangażowanie na rzecz przyspieszenia prac nad szczepionką, przyspieszenia prac nad jej wypuszczeniem na rynek. Niestety można powiedzieć, że część handlowa tego porozumienia, tego planu, pozostawia bardzo wiele do życzenia. Myślę, że znakomita większość państw członkowskich Unii Europejskiej – jeżeli nie wszystkie – podkreśla dzisiaj, czasami głośniej, czasami ciszej, że wykonanie tych uzgodnień jest niezadowalające. Jest to głównym powodem, dla którego szczepienia w Europie idą za wolno. To ma czasami konsekwencje polityczne, ponieważ to wokół tej sprawy rozgrywa się dziś największa polityka, ale przede wszystkim – i na tym chciałbym się skoncentrować – ma to konsekwencje społeczne i ekonomiczne. Będziemy pogłębiali generalny kryzys ekonomiczny wywołany pandemią, jeżeli nie zdołamy przyspieszyć procesu dostarczania szczepionek, tak aby przebiegał on zgodnie z umowami, które w naszym imieniu zawarła Unia Europejska. Z tego punktu widzenia nie ograniczamy się tylko zachęcania i naciskania, ale też wyrażamy pełne poparcie wobec wszystkich działań instytucji unijnych, które zmierzają do przyspieszenia tego procesu. To jest dzisiaj najbardziej paląca sprawa. Jest ona przedmiotem rozmów unijnych, jak również bilateralnych. Myślę, że jest całkowicie jasne, że ten plan powinien zostać wykonany lepiej.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#KonradSzymański">Oczywiście nie mniej ważne jest to, by cały czas zachowywać ostrożność, jeśli chodzi o funkcjonowanie wspólnego rynku. W bardzo wielu państwach członkowskich sytuacja jest dramatyczna. Polska też nie jest wolna od tych bardzo negatywnych tendencji, jeżeli chodzi o rozwój pandemii. W tym kontekście przypominamy jednak o tym, że wszelkie ograniczenia, które są z pewnością konieczne, by powstrzymać te najbardziej bezpośrednie, medyczne konsekwencje pandemii, powinny mieć charakter proporcjonalny. Chodzi w szczególności o przepływ osób i towarów, który musi być zgodny z ustalonymi standardami green lanes. Standardy te zakładają, że rynek ma funkcjonować na tyle swobodnie, na ile jest to możliwe – oczywiście nie za cenę zdrowia, nie za cenę bezpieczeństwa obywateli, ale bez niekoniecznych zakłóceń.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#KonradSzymański">Druga sprawa, na którą chciałbym zwrócić uwagę, to kwestia podnoszona już w poprzednim punkcie. Zdecydowanie podkreślamy, że przed publikacją pakietu legislacyjnego związanego z nową odsłoną polityki klimatycznej Rada Europejska musi wypowiedzieć się w kwestii nierównowagi na rynku pozwoleń na emisję CO₂ oraz w kwestii metodologii tej części polityki klimatycznej, która dotyka budownictwa i transportu.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#KonradSzymański">Spodziewamy się, że bardzo ważnym wydarzeniem – miejmy nadzieję, że dojdzie do spotkania osobistego, a nie online – będzie szczyt społeczny przewidziany na maj. To jest kontynuacja, kolejny etap, kolejna odsłona szczytu społecznego, który miał miejsce parę lat temu w Göteborgu. Polska pojedzie na ten szczyt z dokładnie takim samym posłaniem. Po pierwsze, uważamy, że państwa członkowskie takie jak Polska mają powody, w szczególności w okresie kryzysu, aby zwracać baczną uwagę na kwestię sprawiedliwości społecznej i jak najwyższych standardów ochrony pracy, standardów społecznych. Oprócz tego zwracamy uwagę na to, że Unia Europejska ma ograniczone możliwości, jeżeli chodzi o bezpośredni legislacyjny wpływ na określone wymiary polityki społecznej. Tym samym Europejski Filar Praw Socjalnych pozostaje dla nas dokumentem o charakterze politycznym, dokumentem, który nie stwarza nowych podstaw prawnych do jakichkolwiek działań natury legislacyjnej.</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#KonradSzymański">Wspomniany tutaj aspekt cyfrowy nie jest oczywiście nowym tematem. Ta dyskusja trwa wiele lat, a w niektórych aspektach jeszcze dłużej. Jest to istotne również z uwagi na ostatnie doświadczenia. W ramach tej części, która dotyczy samych usług cyfrowych, zwracamy uwagę na to, że Europa powinna ustanowić jak najwyższe standardy, które będą regulowały relacje między platformami, w szczególności tymi największymi, a ich użytkownikami. To ma związek z rolą krajowych regulatorów w tym obszarze. To ma związek ze społeczną rolą –można powiedzieć, że jest to wręcz polityczna rola – sektora cyfrowego w Europie. Druga sprawa to oczywiście sytuacja rynkowa. Musimy znaleźć lepszy sposób na uregulowanie relacji między największymi platformami a mniejszymi uczestnikami rynku, tak aby ten rynek pozostawał rynkiem otwartym i konkurencyjnym. Tego oczekujemy od Digital Markets Act. Na to zwracamy uwagę od wielu miesięcy i tego będziemy się trzymali.</u>
          <u xml:id="u-15.7" who="#KonradSzymański">Co do paktu azylu i migracji, to spodziewamy się dużego, wręcz bardzo dużego zaangażowania prezydencji portugalskiej. To jest sprawa znana, nie będę więc powtarzał naszego stanowiska. Uważamy, że faktycznie zaistniały warunki do przełamania klinczu, z którym mieliśmy do czynienia przez ostatnie 5 lat. Myślę, że Unia Europejska powinna zamknąć tę debatę. No, warunki brzegowe zamknięcia tej debaty są oczywiste już od 5 lat. Powinniśmy oprzeć się nie tylko na tym stanowisku, o którym mówiłem, ale również na przełomowych konkluzjach z 2018 r., kiedy to, jak myślę, wyjaśniliśmy zupełnie jasno, w jaki sposób patrzymy na zasadę solidarności i elastyczności w tym obszarze.</u>
          <u xml:id="u-15.8" who="#KonradSzymański">Na pewno bardzo wiele – ale nie zawsze dobrego – dzieje się w relacjach zewnętrznych Unii Europejskiej. Była już o tym mowa. My podkreślamy – myślę, że to będzie jednym z głównych tematów najbliższego, zbliżającego się szczytu Rady Europejskiej – że jakakolwiek zmiana polityki Unii Europejskiej wobec Rosji jest możliwa wyłącznie na gruncie uzgodnionych 5 naczelnych zasad, które rządzą relacjami z Rosją, relacjami między Unią Europejską a Rosją. Przypomnę, że przede wszystkim chodzi o kwestię wypełnienia, wywiązania się z porozumień mińskich, które nigdy nie zostały wykonane przez stronę rosyjską i separatystyczną. No, można tak powiedzieć, jeżeli chcemy koniecznie traktować je jako odrębne strony. Zwracamy uwagę, że relacje między Unią Europejską a Rosją powinny być dziś zredukowane tylko do tych zagadnień, w przypadku których w grę wchodzą bezpośrednie interesy Unii Europejskiej. Zwracamy uwagę na konieczność podkreślania kwestii ochrony praw człowieka i zaangażowania społeczeństwa obywatelskiego w walkę o wolność polityczną w Rosji. To jest 1 z tych 5 zasad, które uzgodniliśmy w roku 2016 i które z polskiego punktu widzenia zdecydowanie zachowują ważność. To na pewno bardzo ważny wymiar, w szczególności w kontekście pewnych nieudanych kroków i niepokojących deklaracji. Jest to coś, co w najbliższym czasie powinno zostać potwierdzone przez całą Unię Europejską.</u>
          <u xml:id="u-15.9" who="#KonradSzymański">Myślę, że cokolwiek sądzimy na temat wewnętrznej zmiany politycznej w Stanach Zjednoczonych, możemy się zgodzić, że zmiana ta może mieć kolosalne konsekwencje dla stanu partnerstwa transatlantyckiego. Zachęcamy do tego, aby skupić się na tej właśnie kwestii, aby wszędzie tam, gdzie to jest możliwe, oddziaływać na świat zewnętrzny w synergii z naszymi partnerami transatlantyckimi. Dotyczy to nie tylko kwestii najbardziej zaognionych, takich jak Syria czy Rosja, ale również polityki wobec Chin, która jest zupełnie osobną sprawą. To poszukiwanie synergii było przez ostatnie lata niezwykle ograniczone. Powinniśmy brać to pod uwagę w znacznie większym stopniu, ponieważ tylko w ten sposób możemy odcisnąć istotne piętno na tych relacjach.</u>
          <u xml:id="u-15.10" who="#KonradSzymański">Będziemy niezmiennie podkreślali wagę rozszerzenia Unii Europejskiej o Bałkany Zachodnie, również w kontekście strategicznych interesów Unii Europejskiej. Ta sprawa jest niepotrzebnie przekładana, niepotrzebnie opóźniana. Niektóre stolice niepotrzebnie osłabiają ten proces. Przekłada się to na osłabienie politycznej obecności Unii Europejskiej w tym bardzo ważnym regionie.</u>
          <u xml:id="u-15.11" who="#KonradSzymański">To są najważniejsze kwestie, na które chciałem zwrócić uwagę. Przedstawiłem je z punktu widzenia polskiej polityki w okresie prezydencji portugalskiej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#BogdanKlich">Dziękuję, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#BogdanKlich">Teraz sesja pytań – zarówno do pana ambasadora, jak i do pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#BogdanKlich">Na liście jest pani senator Jazłowiecka. Bardzo proszę panią senator o zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#DanutaJazłowiecka">Dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#DanutaJazłowiecka">Witam naszych gości, witam koleżanki i kolegów.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#DanutaJazłowiecka">Przepraszam bardzo, że nie włączam kamery, ale mam bardzo słaby zasięg. Mam nadzieję, że mnie państwo słyszycie. Mam nadzieję, że nie przerwie połączenia w trakcie…</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#BogdanKlich">Słyszymy dobrze.</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#DanutaJazłowiecka">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#DanutaJazłowiecka">Panie Ambasadorze, bardzo dziękuję za przedstawienie programu prezydencji. No, tak naprawdę jesteście już na półmetku swojej prezydencji. Cieszę się, że jest on tak wielobarwny, tak bogaty, bo to niejako sprowadziło wiosnę na kontynent europejski, a jednocześnie obudziło wiele nadziei. Program ten faktycznie zawiera różne elementy związane z naszym codziennym życiem.</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#DanutaJazłowiecka">Niepokoi mnie jednak fakt, że bardzo mało elementów tego programu dotyczy młodzieży. A wydaje mi się, że jest to temat, który jest szalenie istotny dla całej Europy, a nawet, powiedziałabym, dla całego świata. A więc chciałabym zapytać, jakie przedsięwzięcia państwo planujecie z myślą o młodzieży.</u>
          <u xml:id="u-17.7" who="#DanutaJazłowiecka">I drugie pytanie. Powiedział pan, że jednym z punktów jest zacieśnienie i rozwój współpracy z kontynentem afrykańskim. Wymienił pan tutaj, w ramach tego programu, spotkania dotyczące biznesu i spotkania dotyczące migracji, ale zabrakło mi informacji o tym, w jaki sposób Unia Europejska będzie pomagała temu kontynentowi w walce z pandemią. To jest miejsce, w którym dzisiaj najtrudniej walczy się z pandemią. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#BogdanKlich">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#BogdanKlich">Czy ktoś z państwa senatorów chciałby jeszcze zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#BogdanKlich">To ja chciałbym zapytać pana ambasadora o to, jaka jest mapa drogowa, którą wyznaczyła sobie prezydencja portugalska w zakresie realizacji planu działań na rzecz demokracji, European Democracy Action Plan. W naszym przekonaniu – a przynajmniej w przekonaniu części komisji – jest to plan o fundamentalnym znaczeniu dla ochrony wartości demokratycznych. Istotne są zwłaszcza te jego aspekty, które dotyczą regulacji rynku cyfrowego. Pani komisarz Věra Jourová zaprezentowała informację na temat działań w zakresie aktu o usługach cyfrowych, jak również aktu o rynkach cyfrowych. Dla przewodniczących Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej było to niezmiernie istotne, ponieważ prezentacja ta otwierała horyzont pracy, ale nie usłyszeliśmy jeszcze do tej pory, jaki jest kalendarz działań, które zaproponowała Komisja Europejska. Nie znamy także stanowiska prezydencji portugalskiej w tej sprawie, więc prosiłbym pana ambasadora o parę słów na ten temat.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#BogdanKlich">Do pana ministra Konrada Szymańskiego mam pytanie o to współdziałanie, o tę współpracę pomiędzy Unią Europejską a Sojuszem Północnoatlantyckim. Po obu stronach pojawiły się gesty nowego otwarcia, co z punktu widzenia bezpieczeństwa Polski ma fundamentalne znaczenie. W dokumencie NATO 2030, omówionym przez ministrów spraw zagranicznych na początku grudnia, jest nawet mowa – po raz pierwszy w historii – o stworzeniu stałej instytucjonalnej komórki, która koordynowałaby działania obu organizacji. Chciałbym wiedzieć, jakie jest stanowisko rządu polskiego w tej sprawie. Powiem, że osobiście jestem zwolennikiem tego, aby taka koordynacja miała charakter nie incydentalny, ale właśnie instytucjonalny.</u>
          <u xml:id="u-18.4" who="#BogdanKlich">Bardzo proszę, Panie Ambasadorze, o odpowiedź na pytanie pani senator Jazłowieckiej, a także na moje pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#LuisManuelRibeiroCabaço">Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#LuisManuelRibeiroCabaço">Myślę, że mógłbym zacytować mojego niemieckiego kolegę, który podkreślił, jak trudne są pytania, z jakimi musimy się tutaj mierzyć.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#komentarz">Wesołość na sali</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#LuisManuelRibeiroCabaço">Bardzo dziękuję za te pytania. Zacznę od pytania senator Jazłowieckiej. Mam nadzieję, że poprawnie wymówiłem pani nazwisko. Powiedziałbym, że młodzież jest oczywiście priorytetem. Ja już poruszyłem kilka kwestii, które się z tym bezpośrednio wiążą. W wielu obszarach można zauważyć wpływ naszej pracy na młodzież. Omawiałem już filar społeczny, który jest bardzo istotny. Musimy być świadomi, że to właśnie młodzi ludzie najbardziej cierpią z powodu kryzysu na rynku pracy. Zwykle to oni cierpią jako pierwsi, gdy pojawia się kryzys gospodarczy, więc bardzo ważna jest kwestia ochrony młodych ludzi. Planujemy uruchomienie programu Erasmus+, a to łączy się z kilkoma innymi kwestiami, które są przedmiotem debaty, z kwestiami takimi jak mobilność w Europie. Oczywiście rządy państw dążą do utrzymania możliwości podróżowania studentów z jednego kraju do drugiego, tak aby młodzież mogła kontynuować zbieranie doświadczeń, jakie daje edukacja w innych krajach. A więc wszystkie działania, które planujemy i które chcemy kontynuować w tym półroczu, będą oczywiście bardzo korzystne dla młodych ludzi. Rzeczywiście minęła już prawie połowa naszej prezydencji. Pan minister bardzo słusznie wskazał, że niektóre z tych działań już wdrażamy. Podczas naszej prezydencji wprowadzamy w życie ważne decyzje, które zostały podjęte podczas bardzo udanej prezydencji niemieckiej. Mógłbym wymienić wiele działań, które już podejmujemy.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#LuisManuelRibeiroCabaço">Teraz pozwolę sobie odnieść się do Afryki. Afryka zawsze była dla Portugalii priorytetem, nie tylko podczas wszystkich naszych prezydencji. To nie pierwsza prezydencja naszego kraju, a Afryka jest po prostu priorytetem naszej własnej polityki zewnętrznej. Uważamy, że utrzymanie dialogu z Afryką jest naprawdę ważne. Bardzo ważna jest także kontynuacja współpracy z naszymi partnerami. Jest kilka inicjatyw, które można by wymienić w tym zakresie. W ramach tych inicjatyw odbywają się spotkania, prowadzone są dyskusje dotyczące naszych południowych sąsiadów. Tu chodzi np. o walkę z pandemią. Chciałbym podkreślić wagę mechanizmu COVAX. Oczywiście bardzo uważnie patrzymy na to, co dzieje się na całym świecie, nie tylko w Unii Europejskiej, gdzie sytuacja, jeśli chodzi o warunki szczepień, jest, powiedziałbym, znacznie lepsza niż w wielu innych krajach, o których mówimy. Wiele krajów UE – Portugalia nie jest wyjątkiem – przekazuje część swoich zapasów szczepionek do innych krajów, w tym do niektórych krajów afrykańskich. Nasi partnerzy robią to samo. Toczy się debata w tej sprawie, ale myślę, że zgadzamy się co do tego, jak ważne jest utrzymanie Afryki na szczycie listy priorytetów.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#LuisManuelRibeiroCabaço">Odnośnie do pytania postawionego przez pana przewodniczącego chciałbym powiedzieć, że plan działania na rzecz wzmocnienia demokracji jest ważną inicjatywą Komisji. Ta długofalowa i szeroko zakrojona inicjatywa obejmuje kilka dziedzin działalności. Istnieją różne obszary bieżącej pracy, ale oczywiście są sprawy, które są bardziej palące niż inne. Mam tu na myśli nie tylko wagę tych zagadnień, ale też kalendarz. Przykładowo bardzo ważny jest program cyfryzacji, od którego zależy chociażby kwestia swobodnej organizacji wyborów, wyeliminowania cyberataków czy ewentualnych wpływów zewnętrznych. Cały czas toczy się debata na ten temat. W ciągu ostatnich kilku lat mieliśmy do czynienia z wieloma sprawami, w przypadku których omawiano ten temat. To jest również bardzo istotna część naszego programu, który dotyczy suwerenności cyfrowej. Wspomniałem o tym, że w lutym rozpoczęliśmy program „Horyzont Europa”, ale chciałbym również podkreślić, że zaledwie 2 dni temu Rada przyjęła w pierwszym czytaniu nowy program cyfryzacji, który będzie realizowany w przyszłości. A więc ta debata ciągle się toczy. Jest wiele kwestii, które można powiązać ze wzmocnieniem demokracji. Myślę, że dla nas wszystkich jest jasne, że Europa została zbudowana na demokracji. Tak naprawdę naszą główną siłą są demokratyczne wartości i zasada przejrzystości. Jest również jasne, że Unia Europejska nieustannie daje swoim zewnętrznym partnerom i przyjaciołom dowody na to, że stoimy na straży demokracji.</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#LuisManuelRibeiroCabaço">Na koniec dodałbym również, że wiele kwestii poruszonych w tym planie działania, który Komisja przedstawiła w grudniu, angażuje większą liczbę obywateli Europy. Wiele takich inicjatyw podjęto w ostatnim czasie. Z naszej perspektywy bardzo istotne jest również to, że udało nam się zamknąć ramy instytucjonalne konferencji o przyszłości Europy. Stało się to dopiero w zeszłym tygodniu. Jest to kolejny format, w którym dopuszczamy udział obywateli. Chodzi o to, aby każdy obywatel europejski miał możliwość przedstawienia swoich uwag, pytań, wątpliwości. To kolejny sposób, w jaki my jako Unia Europejska promujemy zewnętrzną kontrolę naszych własnych działań. A więc sprawując prezydencję w Radzie, możemy oczywiście wspierać inicjatywy, które prowadzą do wzmocnienia demokracji i wartości demokratycznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#BogdanKlich">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#BogdanKlich">Panie Ministrze, a co z relacjami Unia Europejska – NATO?</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#BogdanKlich">Proszę?</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#Gloszsali">Jest połączony, ale nie zabiera głosu.</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#BogdanKlich">Rozumiem, że pan minister nie odniesie się do tego pytania. Wiem, że właśnie kończy mu się czas. No, wspominał o tym, że o godzinie 15.00 musi nas opuścić.</u>
          <u xml:id="u-20.6" who="#BogdanKlich">Bardzo dziękuję obu panom ambasadorom i panu ministrowi Szymańskiemu. Dziękuję za udział w tym posiedzeniu.</u>
          <u xml:id="u-20.7" who="#BogdanKlich">Pozostaje jeszcze punkt piąty naszego porządku obrad, który w zasadzie został wyczerpany – mówię to do członków komisji – ponieważ rząd przedstawił nam informację o swoim udziale w pracach Unii Europejskiej w okresie pomiędzy lipcem a grudniem 2020 r. Pan minister mówił już na ten temat, odnosząc się do prezydencji niemieckiej. W związku z tym przyjmiemy ten dokument i przedstawimy rekomendację Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej, aby Senat zajął się nim na najbliższym posiedzeniu. Nie musimy przeprowadzać w tej sprawie głosowania.</u>
          <u xml:id="u-20.8" who="#BogdanKlich">Wiem, że głos chciałby zabrać jeszcze pan Adam Traczyk. No, są z nami także doradcy Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-20.9" who="#BogdanKlich">Oddaję panu głos, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-20.10" who="#Gloszsali">Już się rozłączył.</u>
          <u xml:id="u-20.11" who="#BogdanKlich">Skoro tak, to w takim razie bardzo dziękuję wszystkim paniom i panom senatorom za udział w posiedzeniu komisji. Dzisiaj była 100-procentowa frekwencja – niestety w większości online, oczywiście ze względów pandemicznych – co świadczy o wadze, jaką nasza komisja przywiązuje do działań Unii Europejskiej i do informacji, jakich paniom i panom senatorom udzielili przedstawiciele zarówno byłej, jak i aktualnej prezydencji.</u>
          <u xml:id="u-20.12" who="#BogdanKlich">Dziękuję serdecznie panom ambasadorom.</u>
          <u xml:id="u-20.13" who="#BogdanKlich">Zamykam posiedzenie komisji.</u>
          <u xml:id="u-20.14" who="#BogdanKlich">Dziękuję panu ministrowi za udział w naszym posiedzeniu.</u>
          <u xml:id="u-20.15" who="#komentarz">Koniec posiedzenia o godzinie 15 minut 00</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>