text_structure.xml 62.6 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Początek posiedzenia o godzinie 13 minut 00</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">Posiedzeniu przewodniczą przewodniczący Kazimierz Michał Ujazdowski oraz zastępca przewodniczącego Wojciech Ziemniak</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#KazimierzMichałUjazdowski">Dzień dobry państwu.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#KazimierzMichałUjazdowski">Otwieram posiedzenie Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#KazimierzMichałUjazdowski">Pozwólcie państwo, że odczytam konieczne formuły.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#KazimierzMichałUjazdowski">Informuję, że posiedzenie komisji jest transmitowane w internecie.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#KazimierzMichałUjazdowski">Państwa senatorów, którzy są obecni w sali, proszę o nieuruchamianie aplikacji do połączenia zdalnego.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#KazimierzMichałUjazdowski">Chciałbym teraz sprawdzić, czy wszyscy senatorowie, którzy chcieli wziąć udział w posiedzeniu komisji w sposób zdalny, zostali już włączeni do posiedzenia. Tak.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#KazimierzMichałUjazdowski">Chciałbym obecnie sprawdzić, czy goście, którzy chcieli uczestniczyć w posiedzeniu komisji w sposób zdalny, zostali już włączeni do posiedzenia. Tak.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#KazimierzMichałUjazdowski">Zapisywanie się do głosu przez senatorów oraz gości biorących udział w posiedzeniu w sposób zdalny może nastąpić przez czat w aplikacji lub werbalnie. Zabranie głosu będzie możliwe po udzieleniu zgody przez prowadzącego obrady. Przed zabraniem głosu proszę państwa o samodzielne włączanie mikrofonów.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#KazimierzMichałUjazdowski">Sprawdzamy kworum… Rozumiem, że kworum mamy.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#KazimierzMichałUjazdowski">Przedstawię porządek obrad naszego posiedzenia. Punkt pierwszy to spotkanie z przedstawicielami Rady Polonii Świata.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#KazimierzMichałUjazdowski">Od razu pragnę powitać przedstawicieli Rady Polonii Świata: panią Teresę Berezowską, przewodniczącą; panią Bożenę Kamińską, reprezentującą Kongres Polonii Amerykańskiej; panią Małgorzatę Kwiatkowską, reprezentującą Radę Naczelną Polonii Australijskiej; pana Alexsandra Zająca, reprezentującego kongres polonii niemieckiej; panią Krystynę Reitmeier, reprezentującą Związek Harcerstwa Polskiego – Świat. Wszystkie te osoby wchodzą w skład Prezydium Rady Polonii Świata.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#KazimierzMichałUjazdowski">Punkt drugi: sprawozdanie senatora Wiktora Durlaka z posiedzenia Rady Oświaty Polonijnej przy Ministrze Edukacji i Nauki. I punkt trzeci: sprawy rożne.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#KazimierzMichałUjazdowski">Czy są uwagi do porządku obrad?</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#KazimierzMichałUjazdowski">Skoro nie ma, to zaczniemy od punktu kluczowego, jakim jest wymiana opinii i informacji między członkami komisji a przedstawicielami Rady Polonii Świata.</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#KazimierzMichałUjazdowski">Chcę raz jeszcze bardzo serdecznie powitać wszystkich reprezentantów Rady Polonii Świata i powiedzieć, że do tej pory praktykowaliśmy cykliczne spotkania prezydium naszej komisji z przedstawicielami Rady Polonii Świata, mieliśmy ten kontakt. Jako prezydium uznaliśmy, że będzie ze wszech miar wartościowe, jeśli wszyscy członkowie komisji wezmą udział w takim spotkaniu na początku II kwartału tego roku, kiedy jeszcze możemy planować pewne działania na bieżący rok, a przede wszystkim podsumować działalność Rady Polonii Świata, działalność polonijną w tym nadzwyczajnym czasie, jakim jest okres pandemii, i wymienić poglądy na temat możliwości współpracy, koniecznych nowych form współpracy podyktowanych przez ograniczenia pandemiczne.</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#KazimierzMichałUjazdowski">Zakładamy, iż w pierwszej części naszego posiedzenia głos zabiorą nasi goście, referując to, co kluczowe w działalności Rady Polonii Świata, w działalności środowisk polonijnych, dzieląc się własnymi doświadczeniami i formułując propozycje. W dalszej kolejności nastąpi dyskusja z udziałem wszystkich członków komisji. Zakładam, iż pani prezes Teresa Berezowska będzie decydować o kolejności wystąpień naszych gości. Czy tak możemy przyjąć?</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#TeresaBerezowska">Tak.</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#KazimierzMichałUjazdowski">Skoro tak, oddaję głos pani prezes i naszym gościom.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#TeresaBerezowska">Dziękuję bardzo. Dzień dobry wszystkim.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#TeresaBerezowska">W zależności od tego, gdzie mieszkamy… Na razie jeszcze nie widzę pani Małgosi Kwiatkowskiej z Australii, u niej jest jedenasta w nocy, więc nie wiem, gdzie jest, mogłabym zadzwonić. Ale bardzo dziękuję za zaproszenie i za to, że mamy okazję właśnie z państwem się spotkać. Miło widzieć znajome twarze.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#TeresaBerezowska">Chciałabym tylko powiedzieć, że Rada Polonii Świata naturalnie dalej działa. Już od 4 lat mamy spotkania wirtualne, bo jest za trudno, za drogo i za daleko od siebie mieszkamy, aby się spotykać razem w jednym miejscu, więc od 4 lat mamy regularnie zebrania. W ostatnim roku złożyliśmy podania o dofinansowanie paru spraw. Naturalnie są koszty mimo tego, że nigdzie się nie jedzie, bo trzeba za Zoom zapłacić, za wysyłkę, za różne inne sprawy. Nie są to olbrzymie wydatki, ale są.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#TeresaBerezowska">W dodatku złożyliśmy wniosek, aby stworzyć wirtualne muzeum II Korpusu. Jest bardzo dużo miejsc na świecie, gdzie są materiały, a szczególnie w Wielkiej Brytanii, naturalnie w Stanach Zjednoczonych, w Kanadzie i w Australii. Ostatnio poznałam państwa, którzy prowadzą – bardzo, bardzo sprawnie to robią – bardzo ciekawą stronę w Australii, która ma materiałów… no, bez końca. I bardzo często wstawiają te materiały na Facebook. Mają śliczne zdjęcia, mają zbiór pięknych… Ale, tak jak powiedziałam, te wszystkie zbiory są tu, tam, każdy w innym miejscu. W rozmowie z przewodniczącym i z komisją, która prowadzi muzeum w Monte Cassino, zdecydowaliśmy, że chcielibyśmy mieć taki zbiór zebrany razem. Monte Cassino też by miało szansę mieć w końcu, jak już się to wszystko zbierze, film, który by można było wyświetlać. W dodatku ten film i te wszystkie linki można by było połączyć w jednym miejscu, tak aby młodzież polonijna, zresztą nie tylko polonijna, ale ta w Polsce też, mogła korzystać z informacji, z materiałów itd. Na razie jeszcze nic nie słyszeliśmy, czy w związku z tym wnioskiem jakiekolwiek pieniądze były przyznane. Naturalnie z tym związane są koszty, bo potrzeba osoby, która musi to wszystko skupić w jednym miejscu, musi to… Ja nie znam się na tym wszystkim, ale ona musi te wszystkie materiały zebrać i to musi być zrobione profesjonalnie. Mamy osobę, która jest chętna to zrobić, mamy taki komitet, w którym jest pani profesor z uniwersytetu w Toruniu, jest 2 profesorów z uniwersytetu w Toronto, jest pan, który jest historykiem, są państwo właśnie z Monte Cassino i jest pan Zając, który jest naszym skarbnikiem, aby dbał o to, żebyśmy nie wydawali na próżno tych pieniędzy. To jest w tej chwili nasz taki największy wyczyn.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#TeresaBerezowska">Lecz muszę dodać, że bardzo, bardzo się cieszę, że parę tygodni temu pani senator Koc zwróciła się do mnie o zorganizowanie konferencji kobiet Polonii. Z tego bardzo się cieszę. I muszę przyznać, że jako harcerka natychmiast zwróciłam się do mojej naczelniczki i zapytałam: czy myślisz, że z każdego kraju… Bo ZHP – jak widać, dzisiaj rano jest tu jego przedstawiciel, druhna Krystyna Reitmeier – jest członkiem Rady Polonii Świata i harcerstwo bardzo… Zapytałam: ile możemy wybrać kobiet, które nie tylko przyczyniły się do tego, żeby harcerstwo po wojnie powstało w tych różnych krajach, ale także przyczyniły się do rozwoju i pracy w Polonii? No i w końcu musiałam druhnie naczelniczce powiedzieć: może wybrać tylko jedną osobę z każdego kraju, a może 2 z Wielkiej Brytanii, gdzie jest naturalnie nasza główna kwatera i gdzie mamy chyba największe zaplecze. Tak więc jest wielki entuzjazm. Wiem, że ZHP jest bardzo zainteresowane. Rozmawiałam też z panią Kamińską, która jest tutaj dzisiaj i reprezentuje Kongres Polonii Amerykańskiej, bo naturalnie mowa jest o tym, aby tę konferencję zrobić w 2 częściach, gdyż tego za dużo by było na jedno posiedzenie. Wiem, że w Stanach Zjednoczonych jest bardzo bogata historia kobiet z Polonii, szczególnie z okresu, jak armia Hallera się zbierała, kobiety pomagały w tym dziele itd. Myślę, Pani Senator, że ustaliliśmy datę na 25 maja, jeśli się nie mylę. Może dalej będziemy o tym rozmawiać.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#TeresaBerezowska">Ale chciałabym powiedzieć, że to są takie 2 większe przedsięwzięcia, które Rada Polonii Świata w tym momencie podjęła, a oprócz tego chcemy mieć wirtualny zjazd, chyba w październiku, może w listopadzie, bo nie uda się nam przyjechać do Polski w tym roku. Ustaliliśmy też, że w następnym roku w kwietniu, pod koniec kwietnia chcielibyśmy mieć zjazd walny, bo już czas na to, powinien on być. Ja napisałam do wszystkich członków pytanie, czy mogę przedłużyć kadencję, bo powinien być zjazd w tym roku, ale niestety jest za trudno zrobić 5-godzinny zjazd, gdy osoby są i w Moskwie, i w Kazachstanie, i w Australii. To jest powód tego, że nie będziemy mieć walnego zjazdu aż do następnego roku. Mam nadzieję, że jak go zrobimy pod koniec kwietnia, to będzie okazja, żeby ludzie zostali na dzień flagi, dzień Polonii i na 3 maja. Tak więc to są takie nasze plany wstępne.</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#TeresaBerezowska">Może poproszę, żeby pani Kamińska powiedziała coś o Kongresie Polonii Amerykańskiej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#BożenaKamińska">Dziękuję, Pani Tereso, Pani Przewodnicząca.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#BożenaKamińska">Witam wszystkich bardzo serdecznie, panie senator i panów senatorów biorących udział w tym posiedzeniu. Dziękuję również za zaproszenie.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#BożenaKamińska">Jeśli chodzi o Kongres Polonii Amerykańskiej, to działamy, działamy wirtualnie, działamy tak, jak możemy. Spotykamy się i działamy na rzecz Polonii. W chwili obecnej próbujemy przede wszystkim wspierać wszystkie organizacje polonijne, które do nas się zwracają lub potrzebują jakiejkolwiek informacji dotyczącej obecnej sytuacji, w której w zasadzie walczymy o życie, walczymy również o przetrwanie. Jak państwo wiecie, sytuacja na całym świecie jest nie za bardzo ciekawa, mieliśmy trudne okresy. Musieliśmy – ja akurat w Nowym Jorku – pożegnać wiele wspaniałych osób, które od nas odeszły, działaczy polonijnych, ludzi, którzy byli związani z Polonią przez długie lata. Niestety, pandemia zabrała ich od nas i w niektórych przypadkach nawet nie mogliśmy ich godnie, odpowiednio pożegnać. Możliwości działalności polonijnej również zostały ograniczone. W chwili obecnej jesteśmy w zasadzie, przynajmniej tu, w Nowym Jorku, nadal ograniczeni, jeśli chodzi o spotkania i udział w jakiejkolwiek większej imprezie polonijnej. Wszystkie najważniejsze, najbardziej znaczące spotkania czy imprezy polonijne zostały odwołane do przyszłego roku. Parada Pułaskiego czy również parada w Chicago, te wszystkie zgromadzenia, które podkreślały naszą kulturę i naszą, że tak powiem, widoczność, są na hold, zostały wstrzymane. My również musieliśmy przełożyć nasz zjazd wyborczy ze względu na pandemię, dlatego że w Stanach był okres bardzo trudny, duże rejony były zamknięte, był lockdown, nie można było nawet w niektórych przypadkach poruszać się na zewnątrz. Tak więc najważniejszym punktem, że tak powiem, naszej działalności teraz jest zrobienie wszystkiego, żebyśmy przetrwali i żebyśmy mogli udostępnić wszystkim możliwość zaszczepienia się i pomóc w otrzymaniu świadczeń medycznych, jak również pomocy ekonomicznej. Mówię tutaj o osobach starszych. Jest bardzo duży nacisk na to, żeby mieć kontakt z ludźmi starszymi, żeby o nich nie zapominać i żeby zrobić wszystko, aby te osoby miały posiłki i aby jakakolwiek inna pomoc, która jest możliwa, była dla nich również dostępna.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#BożenaKamińska">Jeśli chodzi o Radę Polonii Świata, to, Szanowni Państwo, muszę przyznać, że pani Teresa Berezowska jest osobą bardzo zdeterminowaną i dopilnowuje, żebyśmy wszyscy brali czynny udział w naszych spotkaniach na Zoomie. Każdemu z nas daje możliwość wypowiedzenia się i przedstawienia krótkich relacji z naszego życia w naszych krajach. Przyznam się osobiście, że były bardzo trudne okresy i wzajemnie się wspieraliśmy. Były okresy, gdy osoby były wzruszone, płakały podczas spotkania, byliśmy zdenerwowani, nie wiedzieliśmy, jaka będzie sytuacja następnego dnia, więc takie nasze kontakty jako Rady Polonii Świata były moim zdaniem bardzo kluczowe. Stworzyliśmy tę taką komórkę wspierania się na, ja bym powiedziała, arenie światowej, ponieważ to nie tylko Ameryka i Kanada, ale również Australia i inne kraje na świecie.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#BożenaKamińska">Bardzo chętnie bym odpowiedziała na państwa pytania, jeżeli jakieś będą. Nie chcę zajmować za dużo czasu, wiem, że jesteście państwo bardzo zajęci, macie ogromną agendę, z którą się zapoznałam, że jest bardzo dużo spraw do omówienia. Chciałabym tylko podkreślić, że Polonia zawsze i wszędzie będzie wspierać Polskę bez względu na to, co się w Polsce dzieje i jak się o Polsce mówi. Wy jesteście dla nas tą naszą rodziną, która mieszka od nas daleko, tak jak i my mieszkamy daleko od was, niemniej jednak sercami jesteśmy bardzo blisko was i naprawdę czekamy na państwa propozycje, na współpracę. Wszyscy tutaj obecni i całe Prezydium Rady Polonii Świata jesteśmy zawsze gotowi do współpracy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#TeresaBerezowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#TeresaBerezowska">Moja wina, moja wina, moja bardzo wielka wina, że jeśli chodzi o panią Małgosię, to podałam złą godzinę w Australii. Mnie się zupełnie pomieszało, a nie powinno się mieszać, bo mam córkę, która tam mieszka. Tak więc witam, Małgosiu.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#TeresaBerezowska">Ale może poproszę teraz, żeby…</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#MałgorzataKwiatkowska">Dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#TeresaBerezowska">…pani Krystyna Reitmeier, druhna Krystyna Reitmeier powiedziała trochę o ZHP – Świat, o tym, jak działa i jaką rolę pełni w radzie. Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#KrystynaReitmeier">Witam wszystkich zebranych i dziękuję za zaproszenie.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#KrystynaReitmeier">W Radzie Polonii Świata reprezentuję Związek Harcerstwa Polskiego, który działa poza granicami Polski już długo, ponad 70 lat, bo od czasu II wojny światowej. Mamy jednostki młodzieżowe w Wielkiej Brytanii, w Kanadzie, w Stanach, jak również w Australii, w Argentynie, we Francji, w Irlandii, a ostatnio się tworzą nowe w krajach Europy, w których mieszkają Polacy.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#KrystynaReitmeier">Podczas pandemii, tak jak wszyscy, przeszliśmy na działanie wirtualne. Z 2 powodów jest to ciekawe. Z jednej strony bardzo ciekawe jest to, jak kreatywnie i pomysłowo działa młodzież. Jednostki prowadzą na ogół osoby mające 16, 18, 20 lat i studenci, oczywiście ze wsparciem osób dorosłych, instruktorów i instruktorek. Ale szybki tryb, w którym przeszli na działalność wirtualną, i to, co robi młodsze pokolenie właśnie przez media społecznościowe i przez internetowe spotkania wirtualne itd. – to wszystko jest naprawdę ciekawe. Odbywają się kominki międzynarodowe, msze święte w różnych krajach, w których udział biorą uczestnicy z różnych innych krajów, biwaki wirtualne, podczas których przez całe 2 dni młodzież włącza się na 15 minut, spotyka się razem, ma jakieś zajęcia, a potem każdy wychodzi na swoje podwórko czy na swój balkon, czy do swojego pokoju i ćwiczenia robi indywidualnie. Nawet mamy przypadki, że była nocna warta przy Grobie Pańskim przez całe Triduum Paschalne pełniona wirtualnie przez harcerzy, którzy zapisywali się na godzinę swojego czuwania w swoich domach. Ale nie powiem, że to nie ma również aspektu negatywnego, dlatego że zauważamy, że szczególnie wśród tych najmłodszych bardzo trudno jest zwerbować nową młodzież do spotkań harcerskich, gdyż nie odbywają się one fizycznie i w wypadku tych młodszych, np. zuchów, dzieci w wieku 5, 6, 7 lat wymagany by był udziału rodziców w tej zbiórce, żeby dzieci mogły z tego skorzystać. Ale jeśli chodzi o starszą młodzież, to praktycznie otworzyło to nowe możliwości, szczególnie w skali światowej, bo mogą się spotykać ludzie z różnych stref czasowych i młodzież, która nie mieszka blisko siebie.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#KrystynaReitmeier">Jeszcze na takim innym poziomie nadmienię, że podczas ostatnich paru miesięcy mieliśmy zaplanowany od dawna nadzwyczajny zjazd ogólny. Musieliśmy uregulować niektóre sprawy statutowe i regulaminowe, zgodnie z prawem Wielkiej Brytanii, w której zarejestrowane są nasze władze naczelne. Mieliśmy 3 posiedzenia po 6 godzin i spotkało się prawie 150 delegatów z całego świata, ze wszystkich kontynentów właśnie na zjeździe. Przegłosowaliśmy dużo różnych wniosków dotyczących zmiany naszego regulaminu głównego itd. Udowodniliśmy, że nawet starsze pokolenia mogą załatwiać takie sprawy podczas połączenia internetowego, elektronicznego.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#KrystynaReitmeier">Mamy nadzieję, że nie w tym roku… Bo nie wygląda na to, że w którymkolwiek kraju oprócz Australii, gdzie się odbyła akcja letnia, będą w tym roku fizyczne obozy. Nawet przedstawiciele Argentyny wczoraj na zebraniu powiedzieli, że musieli odwołać swoje spotkania fizyczne, bo ostatnio ich sytuacja pandemiczna bardzo się pogorszyła. Tak więc kolejne lato będziemy spędzać w domach, w mieście, nie w lesie, nie na wędrówkach i nie na szlakach, ale mamy nadzieję, że już w przyszłym roku wszyscy będziemy mogli wrócić do tych spotkań fizycznych i może będą kolejne wyjazdy do Polski, bo młodzieży brakuje tego kontaktu z krajem. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#KazimierzMichałUjazdowski">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#TeresaBerezowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#TeresaBerezowska">To może poproszę o wypowiedź panią Małgosię Kwiatkowską, która jest prezesem Rady Naczelnej Polonii Australijskiej. U niej jest „dobry wieczór”, a u nas jest „dzień dobry”. Dobry wieczór, Małgosiu.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#komentarz">Rozmowy na sali</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#TeresaBerezowska">Nie słychać cię, Małgosiu. Na samym dole jest guziczek „Mute / Unmute”.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#MałgorzataKwiatkowska">Przepraszam. Teraz słychać, tak? Ponieważ się spóźniłam – bardzo przepraszam – chciałabym się dowiedzieć, na jaki temat jest rozmowa, czego państwo oczekują ode mnie.</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#TeresaBerezowska">Każdy przedstawia swoją pracę podczas pandemii, więc może trochę o radzie albo o pracy, którą…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#MałgorzataKwiatkowska">Dobrze. To w takim razie ja postaram się króciutko powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#MałgorzataKwiatkowska">No, pandemia już obchodziła rocznicę. Pierwszy okres był bardzo trudny, zwłaszcza dla młodych ludzi ze względu na nauczanie zdalne i niemożliwość kontaktu. Jednak rozwinęła ona, powiedzmy, inne możliwości komunikacyjne i techniki, które teraz stosujemy i które pozwalają nawet często na bliższy kontakt, niż to było w przeszłości. W Australii, jeśli chodzi o pandemię, jest bardzo mało zachorowań i rząd australijski bardzo mocno to kontroluje. Młodzież uczęszcza do szkół. Zespoły folklorystyczne również się spotykają i rozpoczęły się przygotowania do festiwalu PolArt, który z uwagi na pandemię został przesunięty o rok, czyli będzie na przełomie grudnia 2021 r. i stycznia 2022 r. Harcerze również aktywnie działają, a organizacje powoli zaczynają organizować spotkania czy wydarzenia bezpośrednie. Do tej pory wszystko się odbywało zdalnie, mało było spotkań bezpośrednich. Jeśli chodzi o radę naczelną, to w tym roku będziemy obchodzić 70-lecie rady naczelnej. Miało być w zeszłym roku, ale z uwagi na pandemię zostało przeniesione na czerwiec tego roku. Mamy w planie wystawę, koncert, spotkania polonijne i mamy nadzieję, że to się odbędzie, że nie będzie nawrotu pandemii. Będzie to w Adelajdzie.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#MałgorzataKwiatkowska">W Australii jest, jeżeli mówimy o młodzieży, 20 szkół. Przedstawiciel Australii, pani Elżbieta Cesarska, został dołączony do Rady Oświaty Polonijnej i uczestniczył ostatnio, 23 marca w spotkaniu z ministrem Czarnkiem i innymi przedstawicielami Polonii z całego świata i osobami z Polski. Tak że jeśli chodzi o edukację, to ta sprawa, mam nadzieję, będzie się rozwijać dla dobra Polonii, jak również Polski.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#MałgorzataKwiatkowska">Tutaj chciałabym, jeśli mogę, zapytać, czy jest możliwość, aby otrzymać detaliczne, rzetelne informacje o możliwościach i warunkach studiowania w Polsce. Myślę tu o młodzieży, która jest polskiego pochodzenia, ma maturę uzyskaną w Australii i mogłaby studiować w Polsce. Pytanie moje jest takie: na jakich uczelniach, konkretnych wydziałach jest to możliwe, jakie są warunki i koszt tego? Bo my mamy informacje o tym, już wiele osób z Polski nam o tym mówiło, zachęcało młodzież polonijną do podejmowania studiów na wyższych uczelniach w Polsce. Bo młodej Polonii bardzo potrzebna jest promocja Polski, jak również promocja Polonii w Polsce. I bardzo byśmy byli wdzięczni, gdyby była taka możliwość, aby dostać taką informację, którą w formie pakietu moglibyśmy przekazać młodym ludziom, tak aby wiedzieli, jakie są warunki itd. studiowania. To, jeśli chodzi o młodzież.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#MałgorzataKwiatkowska">Wszystkie organizacje działają i staramy się utrzymywać kontakt z Polską, jak również korzystamy z wszelkich możliwości, aby ta współpraca była w obydwie strony. To na razie może tyle ode mnie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#TeresaBerezowska">Też dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#TeresaBerezowska">I może teraz poproszę naszego pana, który reprezentuje panów z naszej strony. Może się wydawać, że w radzie są tylko kobiety, ale to nieprawda. Tak więc poproszę o zabranie głosu pana Zająca, który jest nie tylko skarbnikiem Rady Polonii Świata i może powie parę słów o naszych wnioskach, ale też jest prezesem kongresu Polonii w Niemczech. Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#komentarz">Rozmowy na sali</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#TeresaBerezowska">Nie słychać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#AlexanderZając">Okej, teraz słychać. Przepraszam, ale tak to jest, jak człowiek się spieszy. Ja niestety nie mogę być do końca posiedzenia komisji, ponieważ za chwilę muszę wyjść, mam termin szczepienia, którego nie mogę niestety przesunąć. Dlatego będę się streszczał.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#AlexanderZając">Jestem prezesem Konwentu Organizacji Polskich w Niemczech. To jest organizacja, która istnieje już od 1998 r.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#AlexanderZając">Jeśli chodzi o nasze wnioski, wnioski Rady Polonii Świata, to złożyliśmy 4 podstawowe. Pierwszy wniosek dotyczy wirtualnego muzeum II Korpusu i jest to nasz najważniejszy wniosek w tej chwili. Drugi, mniejszy wniosek, to wniosek o dofinansowanie bieżącej działalności Rady Polonii Świata, który chcielibyśmy dalej utrzymać. 2 wnioski dotyczą naszego zjazdu Rady Polonii Świata, który został przełożony, tak że nie będzie aktualny, oraz światowego zjazdu Rady Polonii Świata, który był planowany na ten rok, ale niestety też się nie odbędzie, zresztą sam pan minister Dziedziczak powiedział, że jego organizacja w tym roku nie jest możliwa i dał nam nadzieję na zorganizowanie takiego zjazdu w roku następnym. Tak że 2 nasze wnioski o dofinansowanie, czyli dotyczący wirtualnego muzeum II Korpusu i dofinansowania bieżącej działalności Rady Polonii Świata, są jeszcze jak najbardziej aktualne.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#AlexanderZając">Jeśli chodzi o Niemcy, to tak jak wszędzie – nie będę tego powtarzał – jest ta sama sytuacja, w każdym kraju jest ona podobna. My w tym roku mamy bardzo duże plany, ponieważ jest 30-lecie podpisania polsko-niemieckiego traktatu o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy, jest planowanych szereg imprez. Mamy nadzieję, że od połowy sierpnia – jesteśmy optymistami i takie mamy przekazy ze strony rządowej – będzie możliwe zorganizowanie tego, może w reżimie sanitarnym, ale będzie możliwe. Zobaczymy, jak to będzie, czas to pokaże. Jest zaplanowanych wiele imprez, jak koncert jubileuszowy, dzień Polonii w Berlinie w sierpniu. Gala Polonicus w Akwizgranie też jest na sierpień planowana. Potem we wrześniu jest festyn młodzieżowy w Berlinie, taki cykliczny, odbywający się co roku, ostatni odbył się w tamtym roku, jeszcze nam się udało. Na jesień planowany jest również Kongres Organizacji Polskich w Niemczech w Berlinie. No i są jeszcze 3 festiwale: Chanson Festival w Kolonii, festiwale w Hanowerze i w Monachium. Tak że takie mamy plany. Mamy nadzieję, że w drugiej połowie roku przynajmniej częściowo nam się uda to zrealizować. Także i my wszystkie nasze zjazdy przełożyliśmy albo na jesień tego roku, albo na rok następny. Działalność prowadzimy, podobnie jak wszystkie inne organizacje, wirtualnie albo możliwe są spotkania w reżimie sanitarnym, tak że takie spotkania w mniejszych grupach też się odbywają. No a niestety wszystkie inne konferencje – ostatnio mieliśmy konferencję dotyczącą nauczania języka polskiego jako języka ojczystego – odbywają się w systemie zdalnym. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#TeresaBerezowska">Dziękuję. Chyba jeszcze zapomnieliśmy, Panie Olku, o książce o Żydach w armii Andersa, którą też złożyliśmy… To znaczy razem z…</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#AlexanderZając">Dziękuję za uzupełnienie. Tak, oczywiście. Mnie, jak mówiłem, w tym moim pośpiechu to umknęło. Przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#TeresaBerezowska">Dobrze. Nic takiego się nie stało.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#TeresaBerezowska">To chyba wszystko, co my chcieliśmy powiedzieć w tym momencie. Gdyby państwo mieli jakieś pytanie lub uwagi, to jesteśmy gotowi wysłuchać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#KazimierzMichałUjazdowski">Szanowna Pani Prezes! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#KazimierzMichałUjazdowski">Myślę, że wyrażę myśli i uczucia wszystkich, gdy powiem, iż jesteśmy pod wielkim wrażeniem wytrwałości i energii, którą państwo zademonstrowaliście w tak trudnych warunkach podyktowanych przez pandemię.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#KazimierzMichałUjazdowski">Ja za chwilę otworzę dyskusję i poproszę o poprowadzenie dalszej części posiedzenia pana przewodniczącego Wojciecha Ziemniaka, ale z góry chcę powiedzieć, że chcemy wspierać wszystkie te… Składamy deklarację wsparcia wszystkich projektów, które państwo zaprezentowaliście i które uznajecie za kluczowe. Komisja przyjmie też patronat i weźmie odpowiedzialność za organizację tej konferencji on-line poświęconej roli kobiet w środowiskach polonijnych. Rozmawiałem o tym z panią marszałek Koc przed posiedzeniem komisji. Poprosimy też resort edukacji, a być może po prostu Narodową Agencję Wymiany Akademickiej o kontakt ze środowiskiem australijskim, z panią prezes, tak aby pakiet informacji dotyczący możliwości studiowania w Polsce przez młodzież polonijną był dostarczony w pełnym wymiarze. Pilnie śledzimy również to, co się dzieje z projektem wirtualnego muzeum poświęconego II Korpusowi. Będziemy w tym tygodniu odwiedzać bibliotekę wojskową w Warszawie i rozmawiać o tym przedsięwzięciu.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#KazimierzMichałUjazdowski">Oddaję głos, prowadzenie obrad panu przewodniczącemu Ziemniakowi, bo trwają inne posiedzenia komisji, a mam też obowiązki. Wiem, że pan senator Zając zapisywał się do dyskusji jako pierwszy. Rozumiem, że nie będzie to jedyny głos w dyskusji. Kontynuujemy spotkanie.</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#KazimierzMichałUjazdowski">Proszę o przejęcie prowadzenia.</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#komentarz">Przewodnictwo obrad obejmuje zastępca przewodniczącego Wojciech Ziemniak</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#WojciechZiemniak">Proszę bardzo, udzielam głosu panu senatorowi Zającowi, Józefowi Zającowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#JózefZając">Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#JózefZając">W zasadzie to, co chciałbym powiedzieć, powinno być przekazane paniom, które występowały z zapytaniem o możliwości studiowania w Polsce. To jest powszechnie znana wiedza dotycząca tego, że wszyscy, którzy mają pochodzenie polskie – nawet nie muszą mieć drugiego obywatelstwa, polskiego czy czegoś w tym rodzaju – mają prawo studiować w Polsce na takich samych warunkach jak obywatele polscy, czyli nasze dzieci. Właśnie to jest dziwne, że… Bo uczelnie są otwarte na takie wyzwania, bardzo chętnie przyjmują takich studentów, jest dostępne stypendiowanie pobytu Polaków z zagranicy na uczelniach w Polsce i trzeba tylko z tego korzystać. Chodzi tutaj głównie o uczelnie państwowe, bo na prywatnych trzeba oczywiście płacić, ale państwowe, mające duży zakres specjalności, przedmiotów, są otwarte i czekają na Polonię. Dodam tylko, że na uczelni, którą kiedyś stworzyłem, a której obecnie jestem prorektorem, wśród gości z zagranicy – głównie z Ukrainy, bo uczelnia jest przy granicy z Ukrainą, w Chełmie – jest ok. 90 studentów z Ukrainy, w tym tylko kilkunastu Polaków. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#WojciechZiemniak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#WojciechZiemniak">O głos prosiła pani wiceprzewodnicząca Maria Koc. Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#MariaKoc">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#MariaKoc">Chciałabym bardzo serdecznie też państwa powitać, naszych gości z Rady Polonii Świata, naszych przyjaciół.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#MariaKoc">Z wielką uwagą wysłuchałam państwa wystąpień i z podziwem patrzę na to wszystko, co państwo robicie za granicą, bo czas jest rzeczywiście trudny. Z jednej strony pani Bożena Kamińska mówiła, że wiele osób, które były zaangażowane w ten ruch polonijny, chociażby w Stanach Zjednoczonych, po prostu odeszło w ostatnim czasie. Epidemia koronawirusa dotyka nas wszystkich, niestety z niektórymi przychodzi się pożegnać na zawsze. Ale wszyscy państwo podkreślaliście, że w tym trudnym czasie ten pierwszy moment był rzeczywiście zaskakujący, kiedy epidemia się pojawiła i kiedy trzeba było zupełnie zmienić formy działania, działania u siebie, w kraju, w którym państwo mieszkacie, żyjecie, ale też współpracy z Polską, z macierzą. Po ponad roku wydaje się, że pomimo tych trudności udało się zrobić bardzo, bardzo dużo, a przede wszystkim wypracować nowe narzędzia pracy, działalności, nowe kanały komunikacji, współpracy, współdziałania, wymiany doświadczeń i wymiany myśli, chociażby umożliwiające pobycie wspólnie, rozmowę, nie w rzeczywistości, bo niestety nie możemy się spotkać twarzą w twarz, ale przynajmniej on-line. I myślę, że to jest dobre, że te spotkania się odbywają. Tak że chciałabym państwu bardzo serdecznie podziękować za to, że w tych trudnych czasach podejmujecie tak wiele różnych inicjatyw, macie wiele różnych planów. Oby te wszystkie plany udało się zrealizować. No, mamy nadzieję, w Polsce, ale myślę, że także w każdym kraju, że epidemia już niedługo będzie w odwrocie, bo coraz więcej jest szczepień, coraz więcej ludzi jest zaszczepionych i coraz więcej jest chętnych do zaszczepienia. Na początku różnie to bywało i wiele osób było zdystansowanych, ale wydaje się, że w najbliższych miesiącach dzięki szczepieniom możemy osiągnąć jakiś taki punkt, który nam pozwoli wracać powoli do normalnego życia. Tego nam wszystkim brakuje, a przede wszystkim brakuje nam takich normalnych spotkań. Liczymy na to, że kiedy już epidemia ustanie, państwo przyjedziecie do Polski i będziemy mogli normalnie usiąść, porozmawiać o tym, co się wydarzyło – bo na pewno ten czas, który przeżywamy, jest wyjątkowy i pewnie w historii będzie opisany jako taki właśnie – ale też zaplanować jakieś wspólne przedsięwzięcia na przyszłość.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#MariaKoc">Pani Teresa Berezowska wspominała o tej konferencji 25 maja – oczywiście wszystkich państwa bardzo serdecznie zapraszamy – „Polki na emigracji”. My rozmawiałyśmy o tym już kilkakrotnie z panią Teresą. Bo chyba pomysł opracowania zatytułowanego „Polki na emigracji”, a więc takie zebranie wiedzy, może opublikowanie w formie nawet książkowej, zaproponowała jakiś czas temu pani Helena Miziniak z Wielkiej Brytanii. Myślę, że jest to temat warty naszego zainteresowania. Ale żeby od czegoś zacząć, będzie ta konferencja „Polki na emigracji”. Chodzi o współczesność, to, co się dzieje teraz, różne aktywności pań, które oprócz tego, że pracują zawodowo, oprócz tego, że prowadzą dom, że mają wiele różnych spraw, działają społecznie, angażują się właśnie w to kultywowanie polskości za granicą, wychowywanie młodych pokoleń Polaków, kształtowanie ich patriotyzmu, miłości do Polski. I to jest taka praca codzienna, bardzo trudna, wymagająca ogromnego zaangażowania, ale panie tę pracę podejmują, konsekwentnie ją prowadzą, a teraz, w czasie epidemii również jej nie zaniechały. Chciałybyśmy z panią przewodniczącą Teresą Berezowską to po prostu pokazać. Dlatego bardzo się cieszę, że tak wiele pań jest zainteresowanych, żeby opowiedzieć o swoich środowiskach, o swojej działalności czy też o działalności pań w swoich organizacjach. To będzie 25 maja. Ta konferencja też będzie on-line, więc będziemy mogli się połączyć z różnymi miejscami na świecie i po prostu porozmawiać. A potem nastąpi kontynuacja. Bo warto też, jak powiedziała pani Teresa Berezowska, sięgnąć do historii, chociażby tej historii sprzed już ponad 100 lat, kiedy to Polonia tak bardzo wspierała Polaków żyjących w kraju w ich dążeniach do odzyskania przez naszą ojczyznę niepodległości. Bez wkładu Polonii, bez pomocy Polonii byśmy tej niepodległości nie odzyskali. Szanowni Państwo, 2 lata temu, właściwie już 3 lata temu, kiedy obchodziliśmy 100-lecie niepodległości Polski, mówiliśmy o tym, że znane są nazwiska ojców niepodległości, a o matkach niepodległości mówi się trochę mniej. I warto te nazwiska pań przypomnieć.</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#MariaKoc">Szanowni Państwo, jeśli chodzi o to wirtualne muzeum II Korpusu gen. Władysława Andersa, to pomysł jest wspaniały, naprawdę to jest coś, co będzie, jak myślę, bardzo ważną inicjatywą dla wszystkich Polaków na całym świecie, a jednocześnie taką inicjatywą bez precedensu, bo pozwoli zebrać wszystkie materiały, wspomnienia, dokumenty, materiały ikonograficzne dotyczące II Korpusu. Internet daje te możliwości, że jak się je umieści w jednym miejscu, to one będą dostępne dla każdego człowieka w każdym miejscu na świecie, na różnych kontynentach. Myślę, że to będzie upowszechnianie wiedzy o bardzo ważnym dla nas wszystkich Polaków heroicznym wyczynie gen. Andersa i tych wszystkich, których on wyprowadził z dalekiej Syberii, Kazachstanu i którzy przebyli tę drogę pod Monte Cassino, a potem… No właśnie, jakie były ich losy potem? My doskonale o tym wiemy, ale to też trzeba przypominać. Pomimo iż byli zwycięzcami, pomimo iż byli po stronie zwycięzców, większość nie mogła wrócić o ojczyzny, musiała wybrać życie na emigracji, ale dobrze sobie na tej emigracji poradzili i też o tym na pewno w tym muzeum będzie mowa.</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#MariaKoc">Tak jak powiedział pan przewodniczący Ujazdowski, jesteśmy na czwartek umówieni na rozmowę z panem Janem Tarczyńskim, dr. Janem Tarczyńskim, dyrektorem biblioteki wojskowej w Warszawie, który był przez wiele, wiele lat asystentem, dyrektorem biura Ryszarda Kaczorowskiego, ostatniego prezydenta na uchodźstwie, który przecież był żołnierzem armii Andersa. Poza tym pan Jan Tarczyński wychował się w Londynie, przez wiele lat mieszkał w Londynie, jego rodzina przyjaźniła się z gen. Władysławem Andersem, więc ma wiedzę bezpośrednią co do materiałów, co do osób, które mogłyby wspomóc to działanie związane z powstaniem muzeum wirtualnego. No i tak jak rozmawialiśmy z panią prezes Berezowską, chęć współdziałania przy tworzeniu tego muzeum wyraził pan minister Jan Kasprzyk, szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Niedługo ma być ogłoszony konkurs. Będziecie państwo też mogli składać wnioski, być może przez polskiego partnera, bo chyba podmiotami, które składają wnioski, mogą być tylko polskie organizacje, ale nic nie stoi na przeszkodzie, żeby znaleźć wiarygodnego, dobrego partnera po stronie organizacji polskich i też taki wniosek złożyć. Tak że działamy, wypełniamy ten czas między rzeczywistymi naszymi spotkaniami, bo cały czas liczymy na to, że w końcu ta epidemia się skończy i będziemy mogli podać sobie ręce i normalnie porozmawiać. Niczego nie można odwlekać, trzeba działać w takich warunkach, jakie są, a państwo jesteście przykładem tego, że nawet w tak trudnych warunkach można zrobić bardzo, bardzo, bardzo dużo, i za to państwu z całego serca dziękuję. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#WojciechZiemniak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#WojciechZiemniak">Ja korzystając także z okazji… Dzisiaj jest 13 kwietnia, ale chciałbym wspomnieć i poinformować szanowną komisję, że właśnie 13 lutego odszedł Bolesław Kwiatkowski, mąż pani Małgorzaty, olimpijczyk, działacz polonijny, m.in. prezes stowarzyszenia Olimpol, który przyjmował Polaków podczas igrzysk w Sydney. Dzisiaj mijają właśnie 2 miesiące od jego śmierci. Wyrażam, Małgosiu, w swoim imieniu, a także członków komisji, współczucie z powodu odejścia Bolesława. Myślę, że chwilą ciszy uczcimy pamięć tego działacza sportowego, polonijnego i męża naszej koleżanki Małgorzaty Kwiatkowskiej.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#komentarz">Wszyscy wstają</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#komentarz">Chwila ciszy</u>
          <u xml:id="u-18.4" who="#WojciechZiemniak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-18.5" who="#MałgorzataKwiatkowska">Bardzo serdecznie dziękuję. Naprawdę jestem wzruszona.</u>
          <u xml:id="u-18.6" who="#WojciechZiemniak">Małgosiu, po prostu tobie i Bolesławowi to się należało.</u>
          <u xml:id="u-18.7" who="#WojciechZiemniak">Kontynuujemy posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-18.8" who="#WojciechZiemniak">Czy ktoś, teraz już tylko, z panów senatorów, chciałby jeszcze zabrać głos, zadać pytanie członkom Światowej Rady Polonii? A odwrotnie: może jeszcze członkowie światowej rady chcieliby coś dopowiedzieć, o coś zapytać?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#TeresaBerezowska">Chcielibyśmy coś dopowiedzieć. Ja chciałabym dodać, że na pewno we wszystkich naszych krajach w zeszły weekend, czyli ten, który tylko co minął, były jakieś skromne obchody upamiętniające właśnie Katyń i Smoleńsk, które nie zostały zapomniane przez Polonię. U nas w Toronto jesteśmy teraz znów jeszcze raz zamknięci, nie wolno nam nigdzie chodzić, wszystkie sklepy są zamknięte oprócz tych, w których można kupić rzeczy spożywcze, albo aptek, nie wolno wychodzić itd., więc sama pojechałam złożyć wieniec i kwiaty. Wiem, że inni też to zrobili, nasz konsul je złożył. Na pewno w innych krajach było tak samo, w zależności od możliwości, ale chciałabym podkreślić, że Polonia o tych uroczystościach i o takich sprawach zawsze pamięta. Jesteśmy wierni temu i trzymamy się tego.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#TeresaBerezowska">I bardzo chciałabym podziękować państwu za to, że spotykacie się właśnie z ministrem Kasprzykiem i z dr. Janem Tarczyńskim. Bardzo będę ciekawa, jak pójdzie rozmowa, i mam nadzieję, że już niedługo dowiemy się, czy otrzymaliśmy fundusze, by ruszyć tę sprawę. Bo ten młody człowiek, który chce to prowadzić, będzie pracował nad zbiorem, już tak niecierpliwie czeka i do mnie ciągle pisze, czy coś wiemy, a ja ciągle mu muszę odpowiadać, że niestety jeszcze nic.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#TeresaBerezowska">Chciałabym też coś dodać w sprawie tych studiów. Dziękuję, Małgosiu, że poruszyłaś tę sprawę. Czy jest możliwość, i tutaj może… Moja córka była na studiach latem w Krakowie lata temu i wiem przez harcerstwo – na pewno druhna Krystyna by mogła potwierdzić – że niektóre nasze harcerki, harcerze byli na uczelniach w Polsce, na medycynie, dentystyce itd. Moje pytanie jest takie: czy jest jakiś link, czy jest jedno miejsce, w którym są te uczelnie wymienione, i można by było ten link dodać do naszej strony wirtualnej? Pani Małgosia razem z panem Mariuszem Pawłowskim ją prowadzą. Gdyby więc można było mieć taki spis, gdzie są te uczelnie i jakie są kursy otwarte… Czy jest możliwe uzyskanie takiego linku przez ministerstwo edukacji? Czy coś takiego jest możliwe?</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#TeresaBerezowska">Nie wiem, Małgosiu, czy dobrze się wypowiedziałam, czy nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#MałgorzataKwiatkowska">Tak, tak. Nam chodzi po prostu o konkretne informacje. My wiemy, że można, my wiemy, że są uczelnie, ale nie wiemy, gdzie dokładnie, kto może, jakie są warunki. I nam chodzi właśnie o to, żebyśmy mogli tym młodym ludziom dokładnie powiedzieć, jakie mają możliwości, gdzie itd. System studiowania w Polsce jest inny niż w Australii, więc muszą rozważyć, jak będą z tym się czuli i czy ich stać na to. Bo bezpłatne są studia po polsku, studia w języku angielskim są płatne, więc jest dużo elementów, czynników, które trzeba wziąć pod uwagę. I taka informacja by nam się bardzo przydała. Rozmawiałam o tym z panią konsul generalną, ona też stara się właśnie takie konkretne informacje dostać, żeby były powszechnie znane wśród Polonii australijskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#WojciechZiemniak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#WojciechZiemniak">Myślę, że na pewno otrzymacie państwo, bo przewodniczący Kazimierz Ujazdowski już zapewnił, że sprawdzi te wszystkie informacje, informacje o tym, co jest możliwe w tej chwili, jeżeli chodzi o przyjazd Polonii, Polaków, aby studiować u nas, w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#WojciechZiemniak">Czy są jeszcze jakieś pytania, uwagi? Nie.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#WojciechZiemniak">Ja chciałbym nawiązać do wystąpienia pani przewodniczącej Koc. Chodzi o ten wątek, że brakuje nam tych bezpośrednich spotkań, że czekamy, kiedy przyjedziecie. Jak już tutaj usłyszeliśmy, zjazd Polonii planowany na ten rok niestety nie odbędzie się, ale też wszyscy mamy nadzieję, że jeżeli wy do nas nie dojedziecie z różnych względów, to może będzie taka możliwość, że my do was dojedziemy. No ale muszą się otworzyć jedna i druga strona i musi zostać ogłoszone, że pandemii już nie ma. Musimy poczekać. Przeczekaliśmy już rok tej sytuacji i miejmy nadzieję, że niebawem to się unormuje, skończy. Myślę, że pod znakiem zapytania są także inne wydarzenia polonijne, sportowe, bo w tym roku przypadka rok organizacji Światowych Igrzysk Polonijnych. One z jednej strony są zaplanowane, a z drugiej strony decyzji jeszcze nie ma w związku z sytuacją epidemiczną, epidemią, która raz rozwija się, raz maleje, ale na razie nikt nie podjął decyzji, czy w sierpniu te igrzyska się odbędą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#TeresaBerezowska">Ja myślę, Panie Senatorze, że niestety to wszystko będzie zależeć od tego, jakie są możliwości w różnych krajach. Jak powiedziałam, w tej chwili u nas w Toronto jest kompletne zamknięcie, a w Australii otwierają się, no bo jako wyspa wszystkich innych nie wpuścili i sami się zamknęli.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#MałgorzataKwiatkowska">Ale dalej jesteśmy zamknięci, dalej nam nie wolno wyjeżdżać i nie przyjmujemy nikogo.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#TeresaBerezowska">Właśnie, nikt nie może przyjechać i nikt nie może wyjechać. Tak więc jest taka sytuacja, że igrzyska mogą być… że z niektórych krajów będzie można przyjechać, ale nie ze wszystkich, a to by było smutne dla tych, którzy nie mogą przyjechać, więc zobaczymy, jak z tym będzie.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#TeresaBerezowska">Ale dziękuję bardzo za zaproszenie, za możliwość wypowiedzi i za wsparcie, bo nawet wsparcie, powiedzmy, słowne z państwa strony jest dla nas bardzo ważne. Bo często się działa w pustce, człowiek stara się zachować język, szkoły, harcerstwo, różne organizacje, a czuje się jakby… No, pyta: czy ktoś o tym wie? Tak więc bardzo dziękujemy, że państwo chcą nas wysłuchać i nas wspierać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#WojciechZiemniak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#WojciechZiemniak">Chciałbym tylko dodać, że w imieniu, jak sądzę, komisji wystąpimy do pełnomocnika rządu, pana ministra Dziedziczaka z prośbą o informację, na jakim etapie jest rozpatrywanie waszych wniosków, szczególnie te dotyczące muzeum II Korpusu i bieżących wydatków na Radę Polonii Świata na jakim są etapie. I jak tylko uzyskamy odpowiedź, to ja przekażemy.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#TeresaBerezowska">Bardzo dziękuję. Nam też na tym zależy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#WojciechZiemniak">Czy ten punkt można by uznać za zakończony?</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#WojciechZiemniak">Dziękuję bardzo jeszcze raz członkom Prezydium Rady Polonii Świata. Żegnamy się. Życzymy wszystkiego dobrego, przede wszystkim zdrowia no i rychłego zobaczenia, spotkania, tak żeby porozmawiać w mniejszej odległości, a nie wirtualnie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#TeresaBerezowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-23.6" who="#MałgorzataKwiatkowska">Bardzo dziękujemy.</u>
          <u xml:id="u-23.7" who="#BożenaKamińska">Dziękujemy bardzo. Do zobaczenia.</u>
          <u xml:id="u-23.8" who="#TeresaBerezowska">Chciałabym tylko… Z panią Koc później może porozmawiamy dalej o tej konferencji.</u>
          <u xml:id="u-23.9" who="#MariaKoc">Tak. Ja proponuję, Teresko, że wieczorem się ze sobą skontaktujemy, jeśli pozwolisz, tradycyjnie, tak jak to do tej pory czyniłyśmy. Dobrze?</u>
          <u xml:id="u-23.10" who="#TeresaBerezowska">Dobrze. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-23.11" who="#MariaKoc">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-23.12" who="#TeresaBerezowska">Pozdrawiam wszystkich.</u>
          <u xml:id="u-23.13" who="#WojciechZiemniak">Jeszcze raz dziękujemy.</u>
          <u xml:id="u-23.14" who="#WojciechZiemniak">Zamykam pierwszy punkt posiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-23.15" who="#WojciechZiemniak">I przechodzimy do punktu drugiego, a w punkcie drugim jest sprawozdanie senatora Wiktora Durlaka z posiedzenia Rady Oświaty Polonijnej przy Ministrze Edukacji i Nauki.</u>
          <u xml:id="u-23.16" who="#WojciechZiemniak">Proszę bardzo, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#WiktorDurlak">Dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#WiktorDurlak">W pierwszej kolejności pragnę podziękować prezydium, na czele z panem przewodniczącym Ujazdowskim, za rekomendację mojej osoby do tego, abym mógł reprezentować naszą komisję w Radzie Oświaty Polonijnej. Proszę przekazać panu przewodniczącemu, gdyż już go z nami tutaj nie ma, że dziękuję za to.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#WiktorDurlak">Postaram się pokrótce przedstawić sprawozdanie z posiedzenia rady. Posiedzenie rady trwało bardzo długo, bo prawie 5 godzin, ale myślę, że ja postaram się w sposób skondensowany pokazać, jak ono wyglądało. Tak że może na początek kilka zdań na temat rady.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#WiktorDurlak">Rada Oświaty Polonijnej została powołana zarządzeniem ministra edukacji i nauki z dnia 23 marca 2021 r. Jest organem pomocniczym ministra edukacji i nauki, a do jej zadań należy przygotowywanie opinii dla Ministerstwa Edukacji i Nauki na temat kierunków zmian w obszarze oświaty polskiej za granicą, przedstawianie propozycji rozwiązań w obszarze oświaty polskiej za granicą oraz konsultowanie projektów, aktów prawnych i opracowań zawierających propozycje systemowych zmian w obszarze oświaty polskiej za granicą. Przewodniczącym Rady Oświaty Polonijnej jest pan minister edukacji i nauki Przemysław Czarnek, a zastępcą pan Dariusz Piontkowski, sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki.</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#WiktorDurlak">23 marca odbyło się pierwsze posiedzenie Rady Oświaty Polonijnej. W posiedzeniu rady uczestniczyli przedstawiciele polonijnych środowisk oświatowych, m.in. z Argentyny, Australii, Belgii, Białorusi, Brazylii, Czech, Francji, Irlandii, Kanady, Kazachstanu, Litwy, Łotwy, Meksyku, Niderlandów, Niemiec, Rosji, RPA, Ukrainy, USA i Wielkiej Brytanii. Skład rady został rozszerzony również o osoby reprezentujące polonijne środowisko oświatowe w Australii, Meksyku i Republice Południowej Afryki. W spotkaniu udział wzięli też przedstawiciele Ośrodka Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą, Kancelarii Prezesa Rady Ministrów i Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Obecni byli także przedstawiciele Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Komisji Łączności z Polakami za Granicą Sejmu RP oraz moja osoba jako przedstawiciela naszej komisji.</u>
          <u xml:id="u-24.5" who="#WiktorDurlak">Podczas pierwszego posiedzenia Rady Oświaty Polonijnej przedstawione zostały konkluzje raportu pn. „Kondycja oświaty polonijnej. Stan i potrzeby w warunkach epidemii”. Dokument ten powstał w oparciu o wyniki badań ankietowych przeprowadzonych online pod koniec ubiegłego roku przez Kongres Oświaty Polonijnej. W badaniu wzięli udział dyrektorzy szkół polonijnych i polskich za granicą oraz przedstawiciele organizacji polonijnych prowadzących placówki oświatowe w 21 krajach z Europy, Ameryki Północnej oraz Azji. Z raportu wynika m.in., że w dobie pandemii szkoły musiały szybko przystosować się do nowych warunków funkcjonowania, wprowadzić nauczanie zdalne oraz zadbać o uzupełnienie kompetencji cyfrowych nauczycieli, uczniów i rodziców. Ponadto, jak wynika z przedstawionego raportu, w okresie pandemii nasiliły się negatywne zjawiska, takie jak problemy finansowe szkół, brak stabilizacji czy poczucia bezpieczeństwa. Z raportu wynika również, że w obecnym czasie niezbędna jest pomoc w zakresie dalszego doskonalenia zawodowego nauczycieli, a także dodatkowe środki finansowe, sprzęt oraz podręczniki i inne materiały dydaktyczne, ale również stworzenie możliwości przyjazdu uczniów do Polski w przyszłości, promocja edukacji polonijnej oraz prowadzenie poradnictwa psychologiczno-pedagogicznego.</u>
          <u xml:id="u-24.6" who="#WiktorDurlak">Podczas posiedzenia rady przedstawiciele szkół polonijnych i polskich za granicą oraz organizacji polonijnych prowadzących placówki oświatowe omówili stan nauczania języka polskiego w czasie obostrzeń związanych z COVID-19. W reprezentowanych przez siebie państwach… Z ich wypowiedzi wynika, że sytuacja w poszczególnych krajach jest bardzo zróżnicowana. Np. w Argentynie i w Meksyku ze względu na nauczanie zdalne liczba uczniów wzrosła, co jest ciekawe. Liczba uczniów zwiększyła się także w Belgii, gdzie powstały nowe szkoły. Z kolei w Kanadzie obserwowany jest spadek liczby uczniów. W związku z pandemią kilka szkół zawiesiło prowadzenie zajęć. Nie ma tam też nowej emigracji.</u>
          <u xml:id="u-24.7" who="#WiktorDurlak">Dużo czasu poświęcono na omówienie sytuacji u naszych wschodnich sąsiadów. W wyniku reformy oświatowej na Ukrainie zagrożony jest np. status szkół z polskim językiem nauczania, czego przykładem jest szkoła w Gródku, która została przekształcona w zwykłą szkołę. Ponadto zmniejsza się liczba godzin nauki języka polskiego w innych szkołach na Ukrainie. Zaś bardzo trudna sytuacja jest na Białorusi, gdzie wzmaga się antypolska retoryka, polscy nauczyciele i działacze oświatowi są prześladowani, a szkoły poddawane są kontroli w zakresie treści nauczania.</u>
          <u xml:id="u-24.8" who="#WiktorDurlak">W wypowiedziach członków Rady Oświaty Polonijnej nie zabrakło również postulatów dotyczących konieczności podjęcia działań zmierzających do objęcia nauką języka polskiego większej grupy uczniów w Niderlandach czy potrzeby przywrócenia znajomości języka polskiego wśród osób polskiego pochodzenia w Brazylii.</u>
          <u xml:id="u-24.9" who="#WiktorDurlak">Podczas posiedzenia pan minister Dariusz Piontkowski poinformował uczestników posiedzenia, że zostaną przygotowane podręczniki, dedykowane szkołom polonijnym w Ameryce Południowej, Irlandii, Stanach Zjednoczonych, Niemczech i Wielkiej Brytanii, które zastąpią podręczniki przekazywane przez ORPEG. Mówił także o działaniach podejmowanych przez Ministerstwo Edukacji i Nauki w zakresie poprawy dwustronnych stosunków z Litwą, Rosją i Ukrainą. Podkreślił też potrzebę spotkań online poświęconych szkolnictwu polskiemu w poszczególnych państwach i regionach z udziałem właściwego członka rady i innych przedstawicieli lokalnego polonijnego środowiska oświatowego.</u>
          <u xml:id="u-24.10" who="#WiktorDurlak">Głos zabrała również pani dyrektor Monika Poboży z Departamentu Współpracy Międzynarodowej. Przedstawiła zakres działań Ministerstwa Edukacji i Nauki w obszarze oświaty polonijnej w roku 2021. Poinformowała, że środki na doskonalenie nauczycieli, które dotychczas były w dyspozycji ministerstwa edukacji, przeznaczone zostały na: wzmocnienie oferty szkoleniowej ORPEG, organizację bezpłatnych studiów podyplomowych dla nauczycieli itd., a także na kontynuację opracowania podręczników dla szkół. W tym roku zadania związane z organizacją studiów podyplomowych oraz opracowaniem podręczników zlecone zostaną uczelniom wyższym. Ponadto ogłoszony zostanie konkurs na organizację współpracy szkół w ramach zadania pod nazwą „Rodzina polonijna”. Pani dyrektor poinformowała także o trwających pracach legislacyjnych, które umożliwią organizację wypoczynku letniego dzieci i młodzieży polonijnej w miejscu ich zamieszkania.</u>
          <u xml:id="u-24.11" who="#WiktorDurlak">Działalność Ośrodka Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą przedstawiła zebranym pani dyrektor Anna Radecka. Poinformowała o zakresie wspomagania nauczania języka polskiego za granicą, ze szczególnym uwzględnieniem kwestii dotyczących awansu zawodowego nauczycieli polonijnych.</u>
          <u xml:id="u-24.12" who="#WiktorDurlak">Głos zabrał również pan dyrektor Jan Badowski, przedstawiciel Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Przybliżył zebranym działania podejmowane przez KPRM w zakresie wspierania Polonii za granicą, na które przeznaczone ma być 55 milionów zł.</u>
          <u xml:id="u-24.13" who="#WiktorDurlak">Pan dyrektor Sławomir Kowalski z Ministerstwa Spraw Zagranicznych zwrócił uwagę na trudności w realizacji praw mniejszości w różnych państwach, m.in. właśnie na Białorusi i w Niemczech. Przypomniał również, że MSZ za pośrednictwem placówek dyplomatycznych zbiera dane o szkołach, a według najnowszych danych poza granicami Rzeczypospolitej działa ponad 3 tysiące 200 ośrodków nauczania języka polskiego, gdzie uczy się 218 tysięcy uczniów. Ponadto poinformował też, że placówki dyplomatyczne co roku przekazują ok. 6 milionów zł organizacjom polonijnym w drodze zakupu usług. Zwrócił również uwagę, że MSZ wydaje publikacje, takie jak „Jak uczyć dziecko czytać i pisać po polsku” oraz „Dwujęzyczność w pytaniach i odpowiedziach”, oraz realizuje programy wsparcia służące budowaniu pozycji Polonii w środowisku lokalnym.</u>
          <u xml:id="u-24.14" who="#WiktorDurlak">Tak w skrócie można przedstawić pierwsze posiedzenie Rady Oświaty Polonijnej.</u>
          <u xml:id="u-24.15" who="#WiktorDurlak">Tak jak mówiłem już wcześniej, trwało ono ponad 4 godziny. Członkowie zgłaszali różne inne liczne problemy czy spostrzeżenia, a członkowie rządu zobowiązali się do spotkań w mniejszym gronie z poszczególnymi członkami Rady Oświaty Polonijnej, po to aby rozwiązać te problemy lub podjąć działania zaradcze.</u>
          <u xml:id="u-24.16" who="#WiktorDurlak">Myślę, że sprawozdanie w formie pisemnej będzie można również zamieścić na stronie naszej komisji, więc będzie się można szczegółowo zapoznać ze sprawozdaniem. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#WojciechZiemniak">Ja także dziękuję za obszerne sprawozdanie z pierwszego posiedzenia Rady Oświaty Polonijnej.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#WojciechZiemniak">Czy są pytania?</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#WojciechZiemniak">Tak właściwie mógłby tylko… Bo jest sprawozdawca, jest przewodniczący, jest 1 członek w tej chwili. Chyba że ktoś z senatorów zdalnych chciałby zadać pytanie.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#WojciechZiemniak">Myślę, że ze sprawozdania wynika to, o czym wcześniej rozmawialiśmy z Radą Polonii Świata. Sytuacja pandemiczna nie sprzyja rozwojowi i bezpośrednim kontaktom. Tak jak było w sprawozdaniu podkreślone, niektóre szkoły w innych krajach zostały zawieszone. No, każdy kraj w inny sposób radzi sobie z pandemią i różne podejmuje decyzje. Ale miejmy nadzieję, że – jak ze sprawozdania wynika – takie bardzo duże przedstawicielstwo z różnych stron świata i z różnych krajów, które uczestniczy i ma kontakt z przewodniczącym rady, czyli z ministrem edukacji, pozwoli te wszelkie trudności w miarę możliwości pokonać i potem wrócić do tej normalności, która była wcześniej, albo ją jeszcze rozwinąć, że tak powiem.</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#WojciechZiemniak">Nie ma pytań.</u>
          <u xml:id="u-25.5" who="#WojciechZiemniak">Zamykam ten punkt.</u>
          <u xml:id="u-25.6" who="#WojciechZiemniak">Jeszcze raz dziękuję za przedstawienie sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-25.7" who="#WojciechZiemniak">Jedno pytanie: a jak często będzie się ta rada spotykać? Czy to jest ogłoszone, czy teraz będzie tylko inauguracja? I co dalej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#WiktorDurlak">Panie Przewodniczący, czekamy co dalej. Nie było podanego kolejnego terminu. Ale myślę, że jeśli się będziemy spotykać, to ja będę na bieżąco przekazywał sprawozdania z posiedzeń Rady Oświaty Polonijnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#WojciechZiemniak">Bardzo dobrze, że pan senator jest członkiem tej rady.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#WojciechZiemniak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#WojciechZiemniak">Czy są sprawy bieżące, sprawy różne? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#WojciechZiemniak">W związku z wyczerpaniem porządku obrad dzisiejsze posiedzenie komisji uważam za zakończone.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#WojciechZiemniak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-27.5" who="#Gloszsali">Dziękujemy.</u>
          <u xml:id="u-27.6" who="#Gloszsali">Dziękujemy bardzo.</u>
          <u xml:id="u-27.7" who="#komentarz">Koniec posiedzenia o godzinie 14 minut 10</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>