text_structure.xml
55.9 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Początek posiedzenia o godzinie 17 minut 33</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Komisji Środowiska Zdzisław Pupa</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#ZdzisławPupa">Szanowni Państwo, 3 minuty po 17.30 rozpoczynamy posiedzenie połączonych Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności oraz Komisji Środowiska.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#ZdzisławPupa">W porządku dzisiejszego posiedzenia połączonych komisji jest rozpatrzenie ustawy o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie elektrowni szczytowo-pompowych oraz inwestycji towarzyszących – druk senacki nr 959, druki sejmowe nr 3070, 3084 i 3084-A.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#ZdzisławPupa">Posiedzenie poprowadzimy wspólnie z senatorem Wojciechem Piechą, z panem przewodniczącym.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#ZdzisławPupa">Witamy serdecznie na dzisiejszym posiedzeniu szanowną panią minister, panią Annę Łukaszewską-Trzeciakowską. Witamy panią minister, której towarzyszy pan Paweł Pikus. Witamy szanownego pana dyrektora. Z Ministerstwa Środowiska jest również pani Ewa Florkiewicz. Witamy szanowną panią. Jest z nami – to akurat udział zdalny – pan Łukasz Marciniak z Ministerstwa Rozwoju i Technologii. Jest z nami pan Paweł Śliwa z Polskiej Grupy Energetycznej, wiceprezes zarządu do spraw innowacyjności. Witamy szanownego pana. Jest pan Michał Żuk, też z Polskiej Grupy Energetycznej. Jest Polskie Stowarzyszenie Fotowoltaiki w osobie pana Dariusza Manki. Witamy szanownego pana. Jest pan Krzysztof Zaręba z Polskiej Izby Gospodarki „Ekorozwój”. Jest pan prof. Marek Gromiec, ekspert naszej komisji. Jest pan Laskowski, również z Polskiej Grupy Energetycznej. Witamy szanownego pana. I jest pan Paweł Juchniewicz. Witamy również. Witam wszystkich szanownych państwa, którzy biorą udział w posiedzeniu w sposób zdalny.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#ZdzisławPupa">Żeby nie przedłużać, przechodzimy do rozpatrzenia tematu dzisiejszego wspólnego posiedzenia komisji. Prosimy panią minister o zabranie głosu i zaprezentowanie zmian, propozycji, które są w druku nr 959, w druku senackim.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Bardzo dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Rzeczywiście z satysfakcją przedstawiamy Wysokiej Komisji kolejny element takiej kompleksowej strategii Ministerstwa Klimatu i Środowiska, strategii bezpiecznej transformacji energetycznej Polski. Nasz miks energetyczny, zgodnie z przyjętą polityką energetyczną, musi być również suwerenny, a przede wszystkim bezpieczny. Musi zapewniać energię w cenie, która będzie akceptowalna zarówno dla odbiorców indywidualnych, dla naszych gospodarstw domowych, jak i dla przedsiębiorców. Jednym z elementów tego miksu, kluczowym elementem tego miksu, muszą być efektywne, wielkoskalowe magazyny energii.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Najlepszymi i w tej chwili właściwie jedynymi funkcjonalnymi magazynami energii są elektrownie szczytowo-pompowe. I stąd takie rozwiązania ustawowe, które będą przełomowe dla funkcjonowania Krajowego Systemu Elektroenergetycznego i jego bezpieczeństwa. Funkcją tego będzie przyśpieszenie oraz usprawnienie inwestycji w przywoływane elektrownie szczytowo-pompowe, co jest kluczowym warunkiem transformacji energetycznej Polski przy takim dosyć dynamicznym, a nawet bardzo dynamicznym rozwoju różnego rodzaju odnawialnych źródeł energii. ESP-y będą pełniły funkcję stabilizującą, utrzymując parametry jakościowe energii elektrycznej. Z jednej strony będą podawać moc do systemu wtedy, kiedy będzie ona niezbędna, co pozwoli nam uniknąć np. wymuszonych ograniczeń, a z drugiej strony będą tę energię pobierać wtedy, kiedy będzie jej w systemie za dużo. Dlatego mają one bardzo istotne znaczenie dla bezpieczeństwa dostaw. Obecnie mamy w Polsce 6 takich elektrowni o łącznej mocy wynoszącej niecałe 2 GW, 1,8 GW.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Z jednej strony ich powstawanie jest ograniczone naturalnie, przez ukształtowanie terenu, ale z drugiej strony równie istotnym ograniczeniem rozwoju elektrowni szczytowo-pompowych są bariery o charakterze prawnym, które tą ustawą są usuwane. W tej chwili budowa elektrowni szczytowo-pompowych wciąż podlega standardowemu procesowi inwestycyjnemu, który obejmuje konieczność uzyskiwania niezależnie od siebie, następczo albo równolegle, szeregu decyzji administracyjnych, co sprawia, że ten proces trwa wiele lat. Proces inwestycyjny jest utrudniony i wydłużony, zatem nadrzędnym celem tej ustawy jest ujęcie najważniejszych dla procesu inwestycyjnego regulacji w 1 akcie prawnym. Pobudzi to inwestycje w zakresie elektrowni szczytowo-pompowych, co do tego jesteśmy przekonani.</u>
<u xml:id="u-3.4" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Takie podstawowe uregulowania, które zawarte są w tej ustawie, to uproszczenie i skrócenie procedur administracyjnych dzięki zastosowaniu tzw. instrumentu decyzji zintegrowanej, a także skrócenie terminów środków odwoławczych wynikających z k.p.a. i nadanie rygoru natychmiastowej wykonalności decyzjom wydawanym w procesie inwestycyjnym, zaliczenie inwestycji w zakresie elektrowni szczytowo-pompowych oraz inwestycji towarzyszących im, ściśle z nimi powiązanych, do inwestycji celu publicznego – przyśpieszone zostaną w związku z tym postępowania, np. te związane z nieruchomościami – uregulowanie kwestii nabywania tytułu prawnego i, co jest bardzo ważne, wprowadzenie instytucji inwestycji towarzyszącej, czyli takiej, która jest niezbędna do funkcjonowania elektrowni szczytowo-pompowych. Chodzi głównie o sieci energetyczne, wyprowadzenie mocy, przebudowę systemu przesyłu energii, wyprowadzania mocy. Bez tego najlepsza elektrownia szczytowo-pompowa po prostu nie będzie w stanie funkcjonować, nie będzie spełniała swoich funkcji stabilizacyjnych względem KSE. Ponieważ to jest specustawa, mają obowiązywać uproszczone i skrócone procedury administracyjne. Poza tym, tak jak powiedziałam, elektrownie szczytowo-pompowe są kluczowe dla stabilizacji KSE, dlatego zdefiniowano również inwestora, którym może być wyłącznie spółka o istotnym znaczeniu dla gospodarki państwa albo spółka kapitałowa, w której jedynym lub większościowym udziałowcem jest jednostka samorządu terytorialnego lub związek tych jednostek, ewentualnie Państwowe Gospodarstwo Wodne „Wody Polskie”.</u>
<u xml:id="u-3.5" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Proces legislacyjny trwa już jakiś czas. Projekt został przyjęty przez Radę Ministrów 28 lutego tego roku. Pierwsze czytanie odbyło się w Sejmie 9 marca, drugie – 12 marca. Ustawa została przyjęta przez Sejm w tym brzmieniu, które państwu prezentujemy, 14 kwietnia.</u>
<u xml:id="u-3.6" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">I trochę o tym, jakie elektrownie szczytowo-pompowe mogą potencjalnie powstać w Polsce dzięki tej ustawie. Według raportu opracowanego przez Zespół Ekspercki do spraw Budowy Elektrowni Szczytowo-Pompowych działający przy premierze przewiduje się modernizację 3 elektrowni z tych, które funkcjonują, jak również budowę 3 nowych: „Tolkmicko”, „Rożnów II”, „Młoty”. Wytypowane są także potencjalne lokalizacje dla kolejnych 7 elektrowni szczytowo-pompowych o łącznej mocy prawie 4 GW.</u>
<u xml:id="u-3.7" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">I teraz jeszcze tylko jedno zdanie o tej funkcji stabilizacyjnej. Proszę przypomnieć sobie 17 maja 2021 r., kiedy to w momencie szczytowego zapotrzebowania na energię po awarii rozdzielni w Rogowcu elektrownie „Żarnowiec”, „Porąbka-Żar”, „Dychów” i „Solina” błyskawicznie dostarczyły do sieci 1,5 GW. Dzięki temu zapobiegliśmy destabilizacji KSE, a w konsekwencji być może również blackoutowi. To jest taki żywy dowód na to, że elektrownie szczytowo-pompowe pełnią tę funkcję w sposób bardzo efektywny. W związku z tym pobudzenie rozwoju kolejnych procesów inwestycyjnych jest kluczowe dla nas wszystkich, dla bezpieczeństwa naszego systemu elektroenergetycznego, a w konsekwencji również dla dostarczania wszystkim Polakom energii elektrycznej.</u>
<u xml:id="u-3.8" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Bardzo proszę połączone komisje o przyjęcie tego materiału w brzmieniu, które zostało przez nas zaproponowane. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#ZdzisławPupa">Ale sprawnie przedstawiła pani tę informację. Dziękuję bardzo za tę informację, tak szybko i sprawnie przedstawioną.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#ZdzisławPupa">Witam szanownego pana Michała Reszczyńskiego, który jest naszym legislatorem, mecenasem. Prosimy o uwagi, o błędy, które pan wyłapał w tej ustawie, o przedstawienie ich i zaprezentowanie Wysokim Komisjom swoich, można powiedzieć, przemyśleń.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#ZdzisławPupa">Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#MirosławReszczyński">Szanowni Panowie Przewodniczący! Wysokie Komisje! Pani Minister! Szanowni Państwo!</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#MirosławReszczyński">Na wstępie chciałbym powiedzieć, że ogólna konkluzja przygotowanej przez Biuro Legislacyjne opinii o omawianej ustawie jest taka, że ustawa ta nie budzi zasadniczych zastrzeżeń o charakterze legislacyjnym. Jednakże pragniemy poddać pod rozwagę Wysokich Komisji 4 uwagi. Część ma charakter legislacyjny, 1 uwaga ma charakter gramatyczny. Pozwolę sobie w skrócie – mam nadzieję, że sprawnie to pójdzie – przedstawić te uwagi.</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#MirosławReszczyński">Pierwsza uwaga dotyczy art. 3 ust. 2. Zgodnie z tym przepisem w przypadku inwestycji w zakresie elektrowni szczytowo-pompowej realizowanej na obszarze 2 lub więcej województw decyzję o ustaleniu lokalizacji inwestycji w zakresie elektrowni wydaje wojewoda, na którego obszarze właściwości znajduje się największa część nieruchomości przeznaczonych na realizację tej inwestycji. Jeśli chodzi o pozostałych wojewodów, to decyzję tę wydaje się po zasięgnięciu opinii pozostałych wojewodów właściwych ze względu na położenie planowanej inwestycji. Termin zaopiniowania wniosku o wydanie decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji w odniesieniu do pozostałych wojewodów – tak ich nazwijmy – wynosi 14 dni od dnia złożenia przez inwestora wniosku o wydanie decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji, a więc jest to termin, który został… Inaczej: początek biegu terminu zaopiniowania wskazanej decyzji jest uzależniony od wpłynięcia wniosku do innego organu. My na to wskazujemy, poddajemy to pod rozwagę Wysokiej Komisji. Miejmy na uwadze, że wojewodowie powinni mieć jasno określony w ustawie termin, a termin ten może zależeć od decyzji wojewody wydającego decyzję. No, chodzi o kwestię przesłania tego wniosku o zaopiniowanie. Proponujemy, ażeby tych 14 dni nie liczyć od dnia wystąpienia przez inwestora z wnioskiem o decyzję o ustaleniu lokalizacji inwestycji, ale od momentu wystąpienia przez właściwego wojewodę z prośbą o zaopiniowanie tego przez pozostałych wojewodów. I taka też jest nasza propozycja zawarta w punkcie pierwszym.</u>
<u xml:id="u-5.3" who="#MirosławReszczyński">Uwaga zawarta w punkcie drugim, tak jak wcześniej powiedziałem, to prosta zmiana gramatyczna. Chodzi tu o zastosowanie odpowiedniej liczby czasownika użytego w przepisie.</u>
<u xml:id="u-5.4" who="#MirosławReszczyński">Uwaga nr 3 dotyczy art. 20 ust. 4. W tym przepisie posłużono się wyrażeniem „z zastrzeżeniem”. My pragniemy zwrócić uwagę, że określenie to jest niejednoznaczne i może być interpretowane jako „z wyjątkiem” bądź „z uwzględnieniem”. W związku z tym proponujemy tutaj użycie sformułowania „z uwzględnieniem”, aby nie było wątpliwości, że chodzi o uszczegółowienie normy poprzez odesłanie do regulacji zawartej w innym przepisie.</u>
<u xml:id="u-5.5" who="#MirosławReszczyński">Ostatnia z tych uwag to uwaga o charakterze technicznolegislacyjnym. Dotyczy ona tytułu rozdziału 5 opiniowanej ustawy. Proponujemy mu nadać brzmienie zgodne z rekomendacją zawartą w §97 zasad techniki prawodawczej. I do tego zmierza propozycja poprawki dołączona do omawianego punktu.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#ZdzisławPupa">Dziękuję serdecznie panu mecenasowi.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#ZdzisławPupa">Co na to pani minister?</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Odnosząc się do tych propozycji poprawek, na początek chciałabym podkreślić, że współpraca z Biurem Legislacyjnym na poziomie roboczym jest bardzo dobra. Za to bardzo dziękuję.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Jeżeli chodzi o samo brzmienie proponowanych poprawek, to w przypadku propozycji, żeby zmienić termin wydawania opinii przez pozostałych wojewodów z 14 dni od dnia złożenia na 14 dni od dnia otrzymania, stanowisko MKiŚ jest takie, że nie należy uwzględniać takiej poprawki. Jej uwzględnienie może doprowadzić do wydłużenia 30-dniowego terminu wydania decyzji lokalizacyjnej, a sensem specustawy dotyczącej elektrowni szczytowo-pompowych jest właśnie skrócenie tych terminów, co pozwoli te procesy inwestycyjne pobudzić. Poza tym jak zawsze w przypadku specustaw różnego rodzaju – a mamy ich już przynajmniej kilka – dotrzymanie terminów jest obwarowane karami, ale tutaj ta kara za uchybienie terminom dotyczy wyłącznie wojewody głównego, nie dotyczy wojewodów, którzy składają opinie. Nie ma wobec nich środka dyscyplinującego i w związku z tym uważamy, że ta uwaga nie zasługuje na uwzględnienie.</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Jeżeli chodzi o tę drugą uwagę, żeby w art. 6 ust. 1 pkt 4 wyraz „ogłaszają” zastąpić wyrazem „ogłasza”, to oczywiście jest to uwaga o charakterze redakcyjnym, którą w naszej opinii można uwzględnić.</u>
<u xml:id="u-7.3" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Jeżeli chodzi o uwagę trzecią, by w art. 20 ust. 4 wyrazy „z zastrzeżeniem” zastąpić wyrazami „z uwzględnieniem”, to w naszej opinii nie jest to możliwe do uwzględnienia. Wyrażenie „z zastrzeżeniem” jest poprawne. Bardzo często zdarza się, że nie da się jednoznacznie określić, czy „z zastrzeżeniem” oznacza „z wyjątkiem”, czy „z uwzględnieniem”, i właśnie dlatego to brzmienie jest według nas odpowiednie. Dokładnie tak jak argumentował pan legislator, taka jest właśnie intencja ustawodawcy.</u>
<u xml:id="u-7.4" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Jeżeli chodzi o tytuł rozdziału 5 i zmianę jego brzmienia, to nasze stanowisko jest takie, że nie rekomendujemy uwzględnienia tej poprawki. Zmiana polegająca na zastąpieniu w tytule wyrazów „przepisy zmieniające” wyrazami „zmiany w przepisach” nie zasługuje na uwzględnienie. Obecne brzmienie jest przejrzyste i obejmuje znaczeniowo treść przepisów. Kolejność poszczególnych członów tytułu rozdziału jest poprawna.</u>
<u xml:id="u-7.5" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Podsumowując: jeżeli chodzi o uwagi nr 1, 3 i 4, nie zasługują one w naszej opinii na uwzględnienie, nie rekomendujemy ich poparcia. Jeżeli chodzi o uwagę nr 2, zgadzamy się z nią. To jest propozycja o charakterze redakcyjnym. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#ZdzisławPupa">Dziękuję serdecznie.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#ZdzisławPupa">W takim razie zgłaszam wniosek o przyjęcie poprawki nr 2 z propozycji pana legislatora.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#ZdzisławPupa">I otwieramy dyskusję.</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#ZdzisławPupa">Proszę bardzo, pan senator Władysław Komarnicki.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#WładysławKomarnicki">Dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#WładysławKomarnicki">Ja mam 2 pytania. Moje pierwsze pytanie dotyczy naszych elektrowni szczytowo-pompowych. Wiemy doskonale, że jest to bateria służąca łagodzeniu fluktuacji ilości energii elektrycznej, która jest dostępna w sieciach przesyłowych. Problem w tym, że udział prądu z odnawialnych źródeł energii – a w zasadzie ten rodzaj prądu wymaga głównie jednego, tj. stabilizacji – w 2021 r. wynosił, co ważne, zaledwie 17,1% polskiego miksu energetycznego. To oczywiście sytuuje nas na szóstym miejscu w rankingach Eurostatu, niestety od tyłu. Ponadto Polskie Sieci Elektroenergetyczne poinformowały, że w styczniu tego roku Polska musiała zaimportować z zagranicy, uwaga, aż 131 GWh. Zużyliśmy więcej energii elektrycznej, niż sami wyprodukowaliśmy. W czasie rządów PiS Polska musiała dokupić, uwaga, aż 32 tysiące 992 GWh energii. Czy to oznacza, że w Polsce brakuje energii elektrycznej?</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#WładysławKomarnicki">I moje drugie pytanie. Stworzenie omawianych w ustawie magazynów energii to oczywiście proces wieloletni. W przypadku elektrowni szczytowo-pompowych należy jednak zwrócić uwagę, szczególną uwagę na problem wody. Zresztą dzisiaj rano na posiedzeniu komisji ochrony środowiska bardzo dużo na ten temat mówiliśmy. W naszym kraju z roku na rok wody niestety ubywa, a nie przybywa. Dzisiaj rano na posiedzeniu komisji ochrony środowiska myśmy o tym bardzo dużo mówili. W tym kontekście proszę o odpowiedź na pytanie: jaki to będzie miało wpływ – mówię o napełnieniu zbiorników w tego rodzaju elektrowniach – na cała sytuację geologiczną?</u>
<u xml:id="u-9.3" who="#WładysławKomarnicki">Ponadto w perspektywie 10–15 lat rozwój magazynów energii może być tak duży, że tego typu instalacje staną się tak naprawdę kompletnie niepotrzebne. One są przestarzałe i mogą się okazać nietrafionymi inwestycjami, choćby w porównaniu do inwestycji w atom, o którym mówi się coraz więcej. To jest moje pytanie: jakie są tak naprawdę szanse, żeby tak właśnie się nie stało? Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#ZdzisławPupa">Dziękuję za wypowiedź.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#ZdzisławPupa">Pan senator Lamczyk. Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#StanisławLamczyk">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#StanisławLamczyk">Panie Przewodniczący! Pani Minister! Szanowni Państwo!</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#StanisławLamczyk">Inwestycje w energetykę są inwestycjami w przyszłość i należy je wykonywać w technologiach przyszłości, a nie w technologiach, które schodzą. Ja właśnie pozwolę sobie zauważyć, że taka ustawa byłaby słuszna 40 lat temu, 30 lat temu, a w tej chwili… No, ja słyszałem, że jedynie Chińczycy budują takie zapory, nikt inny ich nie buduje. Przede wszystkim dzięki chemikom, fizykom, materiałoznawcom i elektronikom wchodzą inne technologie magazynowania, i to już od roku 2000. Jeżeli się patrzy w perspektywie, załóżmy, roku 2040 na to, jak koszty magazynowania energii się będą kształtować, to widać, że właśnie akumulatory litowe będą najtańsze. Takie są trendy. To potwierdzają badania wszystkich uniwersytetów na świecie – mam na myśli i Stanford, i Oksford. I to jest właśnie przyszłość. Chyba że państwo chcecie wszystko do końca zmonopolizować, nie stawiając na energię rozproszoną, którą można łatwiej zmagazynować. Jest to niebezpieczne podejście do transformacji energetycznej.</u>
<u xml:id="u-11.3" who="#StanisławLamczyk">I jeszcze jedno. W roku 2022 właśnie w tych elektrowniach szczytowo-pompowych, które mamy, wyprodukowano tylko 1,7 TWh energii. One pracowały łącznie 800 godzin. To znaczy, że to są moce rezerwowe, a nie, załóżmy… One nie mają nic wspólnego z zadaniami regulacyjnymi. I ja zrozumiałbym, gdyby w tej chwili… Mamy parki krajobrazowe, gdzie nie można robić rewitalizacji elektrowni wodnych, a to by się przydało. Można by, załóżmy, zaliczyć te obiekty do obiektów użyteczności publicznej i tam właśnie zrobić rewitalizację. Ja mieszkam na rzeką Radunia. Wiem, co tam było w okresie międzywojennym, ile tam było energii…</u>
<u xml:id="u-11.4" who="#Gloszsali">…Na wszystkich rzekach.</u>
<u xml:id="u-11.5" who="#StanisławLamczyk">A teraz jest to park krajobrazowy. Nie można tam nic robić, nie można. I to byłoby słuszne, jeżeliby w takim kierunku to poszło.</u>
<u xml:id="u-11.6" who="#StanisławLamczyk">I teraz tak: to właśnie spotkanie, które pani minister Moskwa odbyła z panem Dworczykiem w Kotlinie Kłodzkiej, było bardzo populistyczne. Jeżeli chcemy wyciąć całą Kotlinę Kłodzką, jeżeli chcemy zrobić tam linie przesyłowe, jeżeli chcemy lasy wycinać, to ta idea zrównoważonego rozwoju… To mija się z celem. No, jaka to jest transformacja? Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#ZdzisławPupa">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#ZdzisławPupa">Pani senator, pani prof. Chybicka. Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#AlicjaChybicka">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#AlicjaChybicka">Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!</u>
<u xml:id="u-13.2" who="#AlicjaChybicka">Dzisiaj rano odbyło się posiedzenie Komisji Nadzwyczajnej do spraw Klimatu, która w całości, jednogłośnie odrzuciła proponowaną ustawę – ze względu na opinię legislatora, ale także ze względu na wystąpienie mieszkańców Kotliny Kłodzkiej, którzy pokazali, w jaki sposób to się odbywa. To jest robione kosztem mieszkańców, kosztem klimatu, także kosztem środowiska. I dlatego ja stawiam wniosek o odrzucenie ustawy w całości.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#ZdzisławPupa">Pani senator Zając. Proszę uprzejmie.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#AlicjaZając">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#AlicjaZając">Ja mam kilka pytań. Pierwsze: czy są już planowane jakieś wstępne lokalizacje? Czy w tych inwestycjach towarzyszących, które są w tytule ustawy, zostały ujęte sieci odbioru, jak również magazyny energii? I jak będzie wyglądała kwestia aktualnie opracowywanych projektów elektrowni wodnych? Czy będzie szansa zmiany zakresu ich funkcjonowania na elektrownię szczytowo-pompową, co jest o tyle korzystne, że to idzie szybkim trybem wykonawczym i obejmuje lokalizacje chronione w odrębnych ustawach, choćby parki narodowe czy parki krajobrazowe? Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#ZdzisławPupa">Jeszcze pani senator Rotnicka. Proszę bardzo, Pani Przewodnicząca.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#JadwigaRotnicka">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-17.1" who="#JadwigaRotnicka">Ja mam pytanie, które wynika z pewnych wątpliwości. Bo w tej ustawie przewidujecie państwo docelowo 7 czy 9 takich elektrowni szczytowo-pompowych. Jest to pewien rodzaj megalomanii, bo moim zdaniem elektrownia szczytowo-pompowa może służyć jedynie do zaspokojenia bieżących potrzeb, zresztą nie zawsze i nie wszędzie. Dlaczego nie chcemy postawić plusa, powiedzmy, na elektrowni atomowej, na zasilaniu tego w inny sposób?</u>
<u xml:id="u-17.2" who="#JadwigaRotnicka">Druga sprawa to niedobory wody. My nie mamy tyle wody i takich rzek, żeby można było ciągle pompować i zrzucać, pompować i zrzucać. To jest właściwie bardzo niepewne źródło zasilania.</u>
<u xml:id="u-17.3" who="#JadwigaRotnicka">Tak że ja nie widzę w tym jakiegoś postępu, jeżeli chodzi o zabezpieczenie energetyczne naszego kraju. Proszę państwa, warto byłoby się zastanowić. Nie wiem, czy mamy to odrzucić, czy mamy to przyjąć. Ja się waham, ale nie jestem entuzjastką tego rozwiązania. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#ZdzisławPupa">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#ZdzisławPupa">Czy pan senator Lamczyk chciałby jeszcze zabrać głos? Nie.</u>
<u xml:id="u-18.2" who="#StanisławLamczyk">Nie.</u>
<u xml:id="u-18.3" who="#ZdzisławPupa">Pan senator Wojciech Piecha, pan przewodniczący. Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#WojciechPiecha">No cóż, ja się nie zgodzę z moimi przedmówcami, bo to jest taka demagogia. Elektrownie szczytowo-pompowe są potrzebne. Są potrzebne, bo one uzupełniają moc wtedy, kiedy nie świeci, kiedy nie wieje.</u>
<u xml:id="u-19.1" who="#JaninaSagatowska">No, dokładnie.</u>
<u xml:id="u-19.2" who="#WojciechPiecha">Woda krąży w przyrodzie w obiegu zamkniętym. Nie jest tak, że tej wody nam ubywa. To jest na stałym poziomie. Ona jest tylko pompowana, ale w niewielkich ilościach. No, to nie są potężne ilości, to nie jest morze, to nie jest jezioro. Przepompowujemy ją do zbiornika górnego i potem odzyskujemy tę energię.</u>
<u xml:id="u-19.3" who="#WojciechPiecha">Mówicie tu państwo o magazynach opartych na bateriach. Lit wydobywa się w Afryce w fatalnych warunkach. O środowisku się tam nawet nie mówi, a dzieci w skandalicznych warunkach pracują w kopalniach. My mamy stawiać na taką technologię? My tego litu nie mamy w Europie. Nawet jeżeli gdzieś jest, to niewiele. Tylko parę krajów ten lit wydobywa.</u>
<u xml:id="u-19.4" who="#WojciechPiecha">Te magazyny, te elektrownie szczytowo-pompowe zapewnią nam stabilność dostaw energii elektrycznej. Tak się stało, kiedy w Bełchatowie wyłączono 10 bloków. Elektrownie szczytowo-pompowe zadziałały i nie było blackoutu, mieliśmy prąd w gniazdku. A jeżeli pojawiłby się niedobór, no to jak byśmy zareagowali? Stanęlibyśmy w windzie w Warszawie, w Krakowie czy w Poznaniu i co? I wtedy dopiero byśmy mieli problem. Dostawy energii muszą być stałe, bo tak jest przyjęte.</u>
<u xml:id="u-19.5" who="#WojciechPiecha">Elektrownie szczytowo-pompowe czy elektrownie przepływowe są budowane. Norwegia jest tego przykładem, Szwecja jest tego przykładem, podobnie jak Austria, Szwajcaria. Tam jest to oparte na elektrowniach wodnych i elektrowniach szczytowo-pompowych. Dania korzysta z energii elektrycznej produkowanej w Norwegii, kiedy nie wieje i nie świeci. Tak samo kablem z Norwegią będzie połączona chyba Wielka Brytania. I to też będzie działało jako magazyn, a nie jako produkcja. Pan tu pomylił pojęcia, Panie Lamczyk. Pan mówi, że wyprodukowano 1,7 TWh. Nie wyprodukowano tego.</u>
<u xml:id="u-19.6" who="#JaninaSagatowska">Zmagazynowano.</u>
<u xml:id="u-19.7" who="#WojciechPiecha">To jest magazynowanie. Oddajemy do sieci to, co myśmy tam włożyli. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#ZdzisławPupa">Dziękuję za tę wypowiedź.</u>
<u xml:id="u-20.1" who="#ZdzisławPupa">Chcę jeszcze jedno powiedzieć. Pani minister zauważyła, że to jest rzeczywiście miks energetyczny. Jednym z jego elementów czy, można powiedzieć, komponentów są te elektrownie szczytowo-pompowe. Jako senacka komisja rolnictwa byliśmy chyba we wszystkich 3 najważniejszych elektrowniach szczytowo-pompowych, i we Włocławku, i w Bieszczadach nad Soliną, i w Czorsztynie. Wizytowaliśmy je także jako senacka Komisja Środowiska i widzieliśmy, jak one pracują. Rzeczywiście te elektrownie są jakby uzupełnieniem, takim magazynem energii, który to magazyn wykorzystywany jest w sytuacjach niedoboru energetycznego, tak jak tutaj senator Wojciech Piecha zauważył. Kiedy brakuje energii, kiedy jest niedobór, kiedy, nie daj Boże, jest awaria w jakiejś elektrowni, choćby nawet węglowej, wtedy następuje wyrównanie, uzupełnienie tego braku energetycznego.</u>
<u xml:id="u-20.2" who="#ZdzisławPupa">Ja bym nie podchodził z takim sceptycyzmem do budowy elektrowni szczytowo-pompowych z uwagi na to, że trudno sobie dzisiaj wyobrazić Czorsztyn czy nawet Bieszczady bez takiej elektrowni. Nie byłoby zielonych wzgórz nad Soliną, gdyby nie było elektrowni szczytowo-pompowej. One pięknie się wkomponowują, można powiedzieć, w krajobraz, w środowisko. Dzięki temu tworzy się wokół tych miejsc agroturystyka, turystyka, jest rozwój gospodarczy tych regionów. Dzisiaj na Podkarpaciu planujemy choćby wybudowanie zbiornika Kąty-Myscowa. No, od razu pan starosta do mnie dzwoni, do pani senator tak samo, i mówi: róbcie wszystko, aby tam powstała też elektrownia szczytowo-pompowa, tak żeby można to było wykorzystać. Trzeba, mówi, tak zaprojektować ten zbiornik, żeby oprócz tego, że będzie on pełnił funkcję retencyjną, funkcję rezerwuaru wody, pełnił również funkcję takiej, można powiedzieć, elektrowni szczytowo-pompowej. W tym miksie energetycznym, jak słusznie pani zauważyła – no, bardzo precyzyjnie wyraziła się pani minister – te elektrownie szczytowo-pompowe mogą być super uzupełnieniem całej energetyki, która w naszym kraju jest.</u>
<u xml:id="u-20.3" who="#ZdzisławPupa">Pan senator, proszę bardzo. Proszę bardzo, pan senator Dobkowski.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#WiesławDobkowski">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-21.1" who="#WiesławDobkowski">W zasadzie koledzy to, co istotne, już powiedzieli. Ja tu niewiele mam do dodania. Chciałbym jeszcze tylko powiedzieć pani profesor, że to nie jest zagrożenie dla ekologii itd., jest dokładnie odwrotnie. Ta cała elektrownia szczytowo-pompowa właśnie chroni klimat, bo nie wydziela ani dwutlenku węgla, ani niczego, tylko po prostu odbiera energię, która jest w zasadzie…</u>
<u xml:id="u-21.2" who="#AlicjaZając">…w przyrodzie.</u>
<u xml:id="u-21.3" who="#WiesławDobkowski">W szczycie, kiedy energia nie jest wykorzystywana, powiedzmy, przez odbiorców, ona zatrzymuje tę energię i oddaje ją wtedy, kiedy jest najbardziej potrzebna.</u>
<u xml:id="u-21.4" who="#WiesławDobkowski">Ja jestem z Bełchatowa, pracowałem w kopalni 44 lata, no i doskonale pamiętam, jak ten jeden raz wystąpiła po prostu awaria całego… Powiedzmy, że moc to ponad 5 GW. No, praktycznie większości tej mocy na krótki czas zabrakło. I w tym krótkim czasie akurat te właśnie elektrownie szczytowo-pompowe, które w zasadzie…</u>
<u xml:id="u-21.5" who="#JaninaSagatowska">Pomogły.</u>
<u xml:id="u-21.6" who="#WiesławDobkowski">One nie zastąpiły tego potencjału energii, ale znacznie nas wspomogły.</u>
<u xml:id="u-21.7" who="#WiesławDobkowski">Ja długo czekałem na to, żeby właśnie takie elektrownie w Polsce powstały, żeby ta moc była przynajmniej porównywalna do mocy, jaką daje elektrownia w Bełchatowie. Ale nie możemy też mylić mocy elektrowni i energii, bo energię produkują elektrownie stałe, stabilne, takie jak elektrownia, powiedzmy, w Bełchatowie, jak elektrownie jądrowe, jak elektrownie wodne, których w Polsce nie ma. Ale te elektrownie mają zupełnie inne zadanie. One mają za zadanie, tak jak tutaj powiedział przewodniczący, pan senator, po prostu zgromadzić energię i wykorzystać ją wtedy, kiedy jest najbardziej potrzebna.</u>
<u xml:id="u-21.8" who="#WiesławDobkowski">No, to w zasadzie tyle, jeżeli chodzi o te… Pan senator Lamczyk ciągle mówi o tych nowoczesnych metodach, o magazynach opartych na jakichś bateriach, na bateriach na bazie litu czy… Nie wiem, ołowiowych chyba już nie ma, ale lit… Tak dużej energii nie można zgromadzić w ten sposób, żeby np. latem produkować energię z fotowoltaiki i potem zimą tę energię oddać w terawatogodzinach. To jest niemożliwe po prostu, żeby tak dużo jej zgromadzić.</u>
<u xml:id="u-21.9" who="#WiesławDobkowski">Taka elektrownia szczytowo-pompowa polega na tym, że ona w momentach kryzysowych potrafi uzupełnić moc, której brakuje. Nie możemy czekać z produkcją energii. To nie tak, że poczekamy 5 minut, minutę, kilka sekund. Energia musi być dostarczana w każdym momencie, bo to odbiorca decyduje, kiedy ona ma być produkowana. Tak, odbiorca. Jeżeli jest zapotrzebowanie odbiorców, system musi tę energię dać w tym samym momencie, tu nie może być nawet sekundy różnicy. I właśnie te elektrownie spełniają taką funkcję.</u>
<u xml:id="u-21.10" who="#WiesławDobkowski">Czekałem długo na to, aż będzie się budować więcej tych elektrowni. Dobrze byłoby, gdyby np. w pobliżu elektrowni „Bełchatów” była możliwość wybudowania takiej elektrowni szczytowo-pompowej, ale tam takiej możliwości nie ma. Jest mała rzeczka, ale zbiornik wody jest w zasadzie niewielki. No, są 2 zbiorniki wodne, ale nie na taką skalę. Tu potrzebna jest duża ilość wody, większa ilość wody, żeby można ją było po prostu przepompować do górnego zbiornika, a potem odebrać energię w ramach takiej właśnie elektrowni szczytowo-pompowej. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#ZdzisławPupa">Dziękuję panu senatorowi.</u>
<u xml:id="u-22.1" who="#ZdzisławPupa">Pan senator Lamczyk się zgłasza, ale jeszcze ja chciałbym dwa słowa powiedzieć.</u>
<u xml:id="u-22.2" who="#ZdzisławPupa">Szanowni Państwo, chciałbym zaproponować, abyśmy popatrzyli na ten temat jak na temat strategiczny, temat perspektywiczny. Nie od razu będziemy budować elektrownie szczytowo-pompowe, nie wybudujemy zaraz 10 czy 15 tych elektrowni szczytowo-pompowych. My tylko dajemy tą ustawą szansę na to, by w przyszłości, w perspektywie jakiegoś czasu, nastąpił rozwój elektrowni szczytowo-pompowych. Tak należy na tę ustawę popatrzeć. Chcę zwrócić uwagę na to, że posłowie w Sejmie chyba tak właśnie popatrzyli. Zwracam uwagę na fakt, że 304 posłów było za tą ustawą, 124 było przeciw, a 12 wstrzymało się od głosu. Świadczy to o tym, że posłowie w Sejmie rzeczywiście poparli tę propozycję, popatrzyli na tę ustawę bardziej strategicznie, tak żeby dać szansę czy temu rządowi, czy następnemu rządowi, czy kolejnym rządom na budowę elektrowni szczytowo-pompowych. Wydaje mi się, że jest to konieczne do tego, abyśmy mieli zapewnione bezpieczeństwo energetyczne naszego kraju.</u>
<u xml:id="u-22.3" who="#ZdzisławPupa">Pan senator Stanisław Lamczyk chciałby jeszcze zabrać głos. Proszę uprzejmie, Panie Senatorze.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#StanisławLamczyk">Tak. Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.</u>
<u xml:id="u-23.1" who="#StanisławLamczyk">Ja powiem tylko tyle, że technologia magazynowania energii przy pomocy pompowania wody miała już swoje okno w historii i to jest jej koniec. Co do tego, co pan tutaj mówił, Panie Przewodniczący Piecha, to te elektrownie wodne były budowane 40 lat temu. One wtedy były budowane, to już jest przeszłość. Tak że idźmy w kierunku energetyki rozproszonej, nie scentralizowanej.</u>
<u xml:id="u-23.2" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#ZdzisławPupa">Ale nie chcę, żebyśmy polemizowali ze sobą. No, miks energetyczny jest energetyką rozproszoną.</u>
<u xml:id="u-24.1" who="#ZdzisławPupa">Pani Minister, czy pani chciałaby zabrać jeszcze głos?</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Tak. Jeżeli można, to ja bym chciała po kolei się do tych pytań odnieść. Na część pytań odpowiem, na część państwo senatorzy, rozmawiając między sobą, odpowiedzi już udzielili.</u>
<u xml:id="u-25.1" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Chciałabym, żebyśmy na początek zrozumieli pewne pojęcia, bo mam wrażenie, że one się nam tutaj trochę mieszają. Istotą systemu elektroenergetycznego jest nie tylko zainstalowana moc, ale też napięcie w tym systemie. To są 2 kluczowe parametry. Gorsza jest utrata napięcia, bo to grozi długotrwałym blackoutem. I w tym momencie wchodzą magazyny energii. Nie chodzi o to, że nam prądu brakuje. To napięcia brakuje w tym systemie, zwłaszcza wtedy, kiedy jakieś awarie systemowe się zdarzają. A zdarzają się w każdym systemie i w każdej sieci.</u>
<u xml:id="u-25.2" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Jeżeli chodzi o zainstalowane OZE, to chciałabym, żebyśmy odróżnili zainstalowaną moc, której w tej chwili jest już 40%, od wyprodukowanej energii, której daleko do 40% miksu, dlatego że te źródła są niestabilne. Są momenty, kiedy mamy w systemie nadmiar energii elektrycznej, w tej chwili szczególnie prosumenckiej, tej z fotowoltaiki, i są takie, kiedy tej energii w ogóle nie ma, kiedy nie jest produkowana, bo nie wieje i nie świeci, jak słusznie zauważył pan senator. A więc moc zainstalowana nie równa się produkcji. Z reguły w przypadku tych źródeł nieelastycznych ona jest dużo niższa.</u>
<u xml:id="u-25.3" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Rzeczywiście prawdą jest, że elektrownia szczytowo-pompowa nie służy do produkcji energii. Ona tę energię wykorzystuje, pompując wodę do góry. Potem uwalnia się tę wodę z dużą mocą. Sprawność jest tutaj rzędu 78%. Nawet najbardziej elastyczne bloki jądrowe mają w tej chwili 50%. Więcej uzyskać się nie da, bo taka jest technologia.</u>
<u xml:id="u-25.4" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Jeżeli chodzi o wielkoskalowe magazyny energii, to rzeczywiście one są jeszcze przyszłością. Słusznie zauważył pan senator Piecha, że lit i metale ziem rzadkich to nowy gaz. Proszę państwa, najwięcej tego rodzaju materiałów, tych raw strategic materials, wydobywa się w Chinach. Jeżeli będziemy stawiać w całości na magazyny jonowo-litowe, to obudzimy się za czas jakiś w sytuacji, gdy jedynym dostawcą tych surowców są Chiny, które w tej chwili zjadają ekonomicznie Afrykę m.in. po to, żeby objąć swoim absolutnym protektoratem wszystkie źródła metali ziem rzadkich, które są nowym gazem. My się po prostu uzależnimy – od czegoś innego, ale w równie dużym stopniu. O tym bardzo dużo mówi się już na forum Unii Europejskiej. Należy bardzo uważać, być może część tego recyklingować, być może szukać źródeł tych metali również w Europie. Ale wydobywanie ich nie… Ja już abstrahuję od tego, że wydobywanie ich w Czarnej Afryce, w Chinach czy chociażby w Indonezji urąga naszym wszystkim środowiskowym założeniom. Żadne decyzje środowiskowe, żadne standardy dotyczące środowiska, ludzi, społeczności, bezpieczeństwa i higieny pracy nie są tam przestrzegane. Są na ten temat ogólnodostępne materiały. Można obejrzeć, jak wyglądają martwe jeziora w Chinach czy jak wygląda rabunkowa gospodarka w Afryce. Niestety to może być nowy gaz. Ja o tym mówię głośno, mówię o tym głośno również na forum europejskim i nie jestem w tym zakresie odosobniona. W związku z tym jeżeli chcemy zachować niezależność i suwerenność, musimy poszukiwać takich magazynów energii, które… Oczywiście nie przekreślam tamtych, różne rozwiązania są planowane. Jeszcze tak na marginesie przypomnę całkiem duże zawirowania polityczne na Grenlandii, związane m.in. z wydobywaniem metali ziem rzadkich. To się odbywało całkiem niedawno – jakieś przewroty, jakieś bardzo dziwne ruchy. Dostrzegane są tam wpływy niekoniecznie europejskie.</u>
<u xml:id="u-25.5" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Jeżeli chodzi o procesy inwestycyjne w zakresie ESP-ów, ja tutaj przywołałam… Powtórzę, że w tej chwili mówimy w ramach tego raportu przygotowanego przez zespół ekspercki przy KPRM o 3 lokalizacjach, a potencjalnie o kolejnych 7, czyli w sumie o 10 ESP-ach o mocy ok. 4 GW. Oczywiście są też plany dotyczące wykorzystania szybów pokopalnianych. To jest dalsza przyszłość, tam również elektrownie szczytowo-pompowe mogą funkcjonować.</u>
<u xml:id="u-25.6" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Jeżeli chodzi o Europę, to w tej chwili takich procesów inwestycyjnych w Europie jest 10 – od Szkocji po Słowenię, od Szwecji i Finlandii po Austrię. Tak że to nieprawda, że tych procesów inwestycyjnych w Europie nie ma. Są. Jeżeli będzie taka potrzeba… Wiem, że jeden z inwestorów służy całą enumeratywną listą.</u>
<u xml:id="u-25.7" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Tak, proszę państwa, do każdego nowego źródła energii elektrycznej potrzebna jest sieć przesyłowa. Im więcej tych źródeł, im więcej takich elastycznych instalacji, tym więcej potrzeba sieci przesyłowych, od wysokich napięć, tych, którymi zarządza PSE, po te niskie napięcia. Sto dziesiątki też są potrzebne w systemie, ale to jest różnie budowane. To nieprawda, że wszystko idzie napowietrznie. Są sieci nadleśnie, śródleśne, są w kablu. My łączymy się ze Szwecją po dnie morskim. Z Litwą mamy połączenia, których duża część to kabel. W związku z tym nie jest prawdą, że to musi iść tylko napowietrznie, aczkolwiek takie linie też są potrzebne. Dzisiaj w Sejmie, na posiedzeniu komisji sejmowej, rozmawialiśmy o specce, która jest następna w kolejce. To jest kompleksowe rozwiązanie, kolejna specustawa dotyczy sieci przesyłowych i dystrybucyjnych. Chodzi właśnie o to, żebyśmy mieli coraz bezpieczniejszy system. I dotyczy to również sieci przesyłowych, które są niezbędną częścią systemu elektroenergetycznego. Przy planowaniu jakichkolwiek inwestycji sami państwo zwracacie uwagę, że jest coraz więcej odmów przyłączeń. A one są potrzebne.</u>
<u xml:id="u-25.8" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Rzeczywiście byliśmy importerem energii netto. Europa nawet nas za to trochę karciła, groziła nam palcem jako temu krajowi, który chroni własny rynek. Ale my go chronimy właśnie dlatego, że dla nas najważniejsze jest bezpieczeństwo Polskiego Systemu Elektroenergetycznego, Polaków, Polek, polskich gospodarstw domowych, polskiego przemysłu. W systemie energii nie brakuje, jednakże inwestycje są potrzebne, dlatego że zużycie energii elektrycznej w gospodarstwach domowych wzrosło o 34% w ostatnim okresie. No, ja nie mówię o roku. Niestety jeszcze nie jesteśmy w średniej europejskiej, ale do niej zmierzamy.</u>
<u xml:id="u-25.9" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Jeżeli chodzi o elektrownie wodne i zamienianie ich w elektrownie szczytowo-pompowe, to ta ustawa – i to bym chciała z całą stanowczością zaznaczyć – ma wymiar powszechny i uniwersalny. Nie dotyczy 1, 2 czy 5 inwestycji. Dotyczy każdej inwestycji w elektrownię szczytowo-pompową, która będzie przeprowadzana przez konkretnego inwestora. Jak już mówiłam, to może być samorząd albo związek samorządów, Państwowe Gospodarstwo Wodne „Wody Polskie” bądź spółka o istotnym znaczeniu dla gospodarki państwa. To również ma wpływ na bezpieczeństwo energetyczne, bezpieczeństwo systemu elektroenergetycznego i wszystkich Polaków.</u>
<u xml:id="u-25.10" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Jeżeli chodzi o bezpieczeństwo i o to, jak szybko sieć potrafi dostarczyć energię, ja wymienię państwu tylko kilka dat: 27, 26, 31 grudnia zeszłego roku, 1 i 15 stycznia tego roku, 30 kwietnia tego roku. Wtedy były wymuszone ograniczenia, zastosowane przez PSE właśnie przez nadmiar energii wiatrowej czy słonecznej i brak możliwości równoważenia tego poprzez magazyny. To zostanie ukrócone. Te wszystkie wymuszone ograniczenia stosowane przez PSE będą redukowane tym lepiej, im bardziej technologie magazynowania, czyli elektrownie szczytowo-pompowe, będą się rozwijać. Przed nami rzeczywiście dynamiczny rozwój odnawialnych źródeł energii: offshore, onshore, farmy fotowoltaiczne, fotowoltaika prosumencka, biogaz, geotermia, biometanownie. Tego w systemie będzie coraz więcej, zatem ten system będzie wymagał coraz większej sieci, coraz większej stabilizacji. Dlatego bardzo proszę o to, żebyście państwo tę ustawę przyjęli i procedowali dalej. Jeżeli będzie potrzebna dodatkowa…</u>
<u xml:id="u-25.11" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">A, jeszcze o wodzie… Ja oczywiście za chwilę oddam głos inwestorowi, ale chciałabym jeszcze raz coś podkreślić. Proszę państwa, to jest ustawa o wymiarze powszechnym i uniwersalnym. Ona nie dotyczy 1 inwestycji, 2 inwestycji, 5 inwestycji. Dotyczy tylu inwestycji, ilu inwestorów z tak zdefiniowanego katalogu stwierdzi, że w ich rachunku ekonomicznym ten rodzaj źródła energii jest opłacalny.</u>
<u xml:id="u-25.12" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Tutaj były przywoływane te Młoty, w których rzeczywiście, proszę państwa, 17 lutego było spotkanie. W czasie tego spotkania przytłaczająca większość mieszkańców popierała ten projekt, nieliczne były głosy wyrażające wątpliwości. Większość obywateli, mieszkańców tamtego terenu chce elektrowni szczytowo-pompowej.</u>
<u xml:id="u-25.13" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">A jeżeli chodzi o stosunki wodne, to oczywiście będzie to przedmiotem inwentaryzacji przyrodniczej, która jest przeprowadzana. Będzie decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach. Nic z tego procesu nie jest wyjęte, nic nie jest schowane czy pominięte. To wszystko będzie się toczyło. Wiem, że inwestor, jeżeli będzie potrzeba… No, jest z nami inwestor, może się wypowie. To będzie przedmiotem analiz i ostatecznych decyzji. Analizowane są również przepływy wód w rzece Bystrzyca. Na podstawie wieloletnich badań, badań geologicznych, mogę powiedzieć, że nie ma zagrożenia, że to wpłynie w jakikolwiek sposób na stosunki wodne w tym określonym obszarze. Wręcz przeciwnie, wpłynie to na łagodzenie skutków długotrwałej suszy w regionie Kotliny Kłodzkiej, no bo to źródło zawsze promieniuje na boki. Każda zapora, która się łączy z elektrownią wodną czy elektrownią pompowo-szczytową, oddziałuje promieniście na poziom wód gruntowych. One się podnoszą, no bo następuje naturalne przesączanie. W związku z tym ten skutek będzie dokładnie odwrotny od tego, czym niektórzy laicy nas straszą. Nie dojdzie do zmniejszenia zasobów wodnych. Wręcz przeciwnie, nastąpi retencjonowanie, a jednocześnie podniesie się poziom wód gruntowych, właśnie przez to przesączanie. Mniej więcej 2 km od dużego źródła, przy spiętrzeniu 4 m, widać oddziaływanie na wody gruntowe, one po prostu się podnoszą.</u>
<u xml:id="u-25.14" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Jeżeli chodzi o wyprowadzenie linii wysokiego napięcia, to tutaj oczywiście istotna jest współpraca z PSE. Ale ja bym chciała… Te decyzje będą podejmowane na podstawie wszystkich pozwoleń, ale koordynować tę współpracę będą Polskie Sieci Elektroenergetyczne. Nie chcę państwu powiedzieć nieprawdy, a prawdą jest to, że te sieci wysokich napięć będziemy rozwijać. Mamy plany: 36 miliardów w tej nowej perspektywie wydadzą PSE na połączenia od tych kluczowych interkonektorów, np. z Litwą. Niestety ze względu na zwiększenie budżetu po stronie litewskiej i niemożność udźwignięcia tego ten termin się przesunął, ale jest też linia Chmielnicki – Rzeszów. Od kilku dni ta linia funkcjonuje i bardzo się z tego cieszymy. Piętnastego będą aukcje. Mamy nadzieję, że ta energia będzie płynąć w obie strony dużo bezpieczniej i sprawniej, niż do tej pory płynęła. A więc dbamy o to od tych międzynarodowych inwestycji, kluczowych dla bezpieczeństwa europejskiego ringu, po te najmniejsze, które pozwolą najmniejszą wioskę i jej fotowoltaikę prosumencką przyłączyć. Te inwestycje przed nami. OSD, czyli operator sieci dystrybucyjnych, również ma zaplanowane 130 miliardów na to, żeby te sieci rozwijać. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#ZdzisławPupa">Dziękuję za wyczerpującą informację.</u>
<u xml:id="u-26.1" who="#ZdzisławPupa">Pan senator Lamczyk chciałby jeszcze jedno zdanie dodać.</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#StanisławLamczyk">Tak, jedno zdanie do pani minister. Pani Minister, lit Japończycy i Koreańczycy produkują już z wody morskiej, dlatego to jest ten właściwy kierunek.</u>
<u xml:id="u-27.1" who="#StanisławLamczyk">A elektrownie szczytowo-pompowe warto zrobić, przynajmniej u nas, właśnie w kopalniach odkrywkowych. To ma jakiś sens, ale jeśli mamy, załóżmy, lasy wycinać, to jest to bez sensu.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#ZdzisławPupa">To było zdanie pana senatora Lamczyka.</u>
<u xml:id="u-28.1" who="#ZdzisławPupa">Nie ma więcej głosów.</u>
<u xml:id="u-28.2" who="#ZdzisławPupa">Przechodzimy do rozstrzygnięć.</u>
<u xml:id="u-28.3" who="#ZdzisławPupa">Jest 1 wniosek, wniosek o przyjęcie propozycji Biura Legislacyjnego z uwagi drugiej. Nie było innych wniosków.</u>
<u xml:id="u-28.4" who="#Gloszsali">Był dalej idący…</u>
<u xml:id="u-28.5" who="#ZdzisławPupa">Proszę?</u>
<u xml:id="u-28.6" who="#SławomirRybicki">Był wniosek o odrzucenie.</u>
<u xml:id="u-28.7" who="#StanisławLamczyk">O odrzucenie, tak.</u>
<u xml:id="u-28.8" who="#WojciechPiecha">Odrzucenie.</u>
<u xml:id="u-28.9" who="#Gloszsali">Pani senator…</u>
<u xml:id="u-28.10" who="#WojciechPiecha">Tak, tak, był.</u>
<u xml:id="u-28.11" who="#ZdzisławPupa">Wniosek o odrzucenie był, tak?</u>
<u xml:id="u-28.12" who="#Gloszsali">Najdalej idący…</u>
<u xml:id="u-28.13" who="#ZdzisławPupa">Był wniosek o odrzucenie. Tak, Pani Senator?</u>
<u xml:id="u-28.14" who="#AlicjaChybicka">Tak.</u>
<u xml:id="u-28.15" who="#ZdzisławPupa">To wniosek o odrzucenie…</u>
<u xml:id="u-28.16" who="#Gloszsali">Zapytajmy pana legislatora.</u>
<u xml:id="u-28.17" who="#ZdzisławPupa">Dobrze, dobrze, w porządku.</u>
<u xml:id="u-28.18" who="#WojciechPiecha">Wiemy, wiemy.</u>
<u xml:id="u-28.19" who="#ZdzisławPupa">Pan mecenas czuwa nad tym. Wniosek o odrzucenie jest wnioskiem najdalej idącym, wobec czego głosujemy nad nim w pierwszej kolejności. Tak?</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#MirosławReszczyński">Szanowny Panowie Przewodniczący! Wysokie Komisje!</u>
<u xml:id="u-29.1" who="#MirosławReszczyński">Pani senator Chybicka złożyła wniosek o odrzucenie ustawy. Zgodnie z Regulaminem Senatu nad tym wnioskiem należy głosować w pierwszej kolejności. W przypadku ewentualnego odrzucenia tego wniosku, jak rozumiem, będzie głosowanie nad poprawką przejętą przez pana przewodniczącego, dotyczącą art. 6 ust. 1 pkt 4. Jest to ta drobna poprawka gramatyczna. Potem końcowe głosowanie, czyli przyjęcie ustawy w całości wraz z ewentualnie przyjętą poprawką. Ale w pierwszej kolejności wniosek o odrzucenie ustawy.</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#ZdzisławPupa">W takim razie głosujemy.</u>
<u xml:id="u-30.1" who="#ZdzisławPupa">Kto jest za przyjęciem wniosku pani senator Chybickiej o odrzucenie ustawy, zechce podnieść rękę.</u>
<u xml:id="u-30.2" who="#MonikaŁuniewska">Na sali 6 głosów.</u>
<u xml:id="u-30.3" who="#ZdzisławPupa">Kto przeciw?</u>
<u xml:id="u-30.4" who="#MonikaŁuniewska">7.</u>
<u xml:id="u-30.5" who="#ZdzisławPupa">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-30.6" who="#MonikaŁuniewska">Nikt.</u>
<u xml:id="u-30.7" who="#ZdzisławPupa">Głosowanie zdalne.</u>
<u xml:id="u-30.8" who="#ZdzisławPupa">Kto jest za?</u>
<u xml:id="u-30.9" who="#ZdzisławPupa">Kto przeciw?</u>
<u xml:id="u-30.10" who="#ZdzisławPupa">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-30.11" who="#ZdzisławPupa">Zamykamy głosowanie i liczymy głosy.</u>
<u xml:id="u-30.12" who="#ZdzisławPupa">W sumie 8 głosów za, 10 – przeciw, 3 senatorów się wstrzymało.</u>
<u xml:id="u-30.13" who="#ZdzisławPupa">Wniosek nie uzyskał poparcia większości.</u>
<u xml:id="u-30.14" who="#ZdzisławPupa">Kto jest za przyjęciem poprawki nr 2, zechce podnieść rękę.</u>
<u xml:id="u-30.15" who="#MonikaŁuniewska">13.</u>
<u xml:id="u-30.16" who="#ZdzisławPupa">13 głosów za.</u>
<u xml:id="u-30.17" who="#ZdzisławPupa">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-30.18" who="#MonikaŁuniewska">Na sali nikt.</u>
<u xml:id="u-30.19" who="#ZdzisławPupa">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-30.20" who="#MonikaŁuniewska">Nikt.</u>
<u xml:id="u-30.21" who="#ZdzisławPupa">Głosowanie zdalne.</u>
<u xml:id="u-30.22" who="#ZdzisławPupa">Zamykamy głosowanie zdalne i liczymy głosy.</u>
<u xml:id="u-30.23" who="#ZdzisławPupa">21 głosów za, jednogłośnie.</u>
<u xml:id="u-30.24" who="#ZdzisławPupa">To głosujemy nad całością ustawy.</u>
<u xml:id="u-30.25" who="#ZdzisławPupa">Kto jest za przyjęciem ustawy z poprawką, którą myśmy przed chwileczką przyjęli, zechce podnieść rękę.</u>
<u xml:id="u-30.26" who="#MonikaŁuniewska">7.</u>
<u xml:id="u-30.27" who="#ZdzisławPupa">7 głosów za.</u>
<u xml:id="u-30.28" who="#ZdzisławPupa">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-30.29" who="#MonikaŁuniewska">6.</u>
<u xml:id="u-30.30" who="#ZdzisławPupa">6 głosów przeciw.</u>
<u xml:id="u-30.31" who="#ZdzisławPupa">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-30.32" who="#MonikaŁuniewska">Nikt.</u>
<u xml:id="u-30.33" who="#ZdzisławPupa">Głosowanie zdalne.</u>
<u xml:id="u-30.34" who="#ZdzisławPupa">Zamykamy głosowanie zdalne i liczymy głosy.</u>
<u xml:id="u-30.35" who="#ZdzisławPupa">12 głosów za, 8 – przeciw, 1 senator się wstrzymał.</u>
<u xml:id="u-30.36" who="#ZdzisławPupa">Ustawa uzyskała poparcie większości połączonych komisji.</u>
<u xml:id="u-30.37" who="#ZdzisławPupa">Zgodę na bycie sprawozdawcą komisji wyraził pan senator Wojciech Piecha.</u>
<u xml:id="u-30.38" who="#ZdzisławPupa">Czy są inne kandydatury? Nie ma.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#WojciechPiecha">Tak, zgadzam się.</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#ZdzisławPupa">Wobec tego pan senator Piecha zostaje naszym sprawozdawcą.</u>
<u xml:id="u-32.1" who="#ZdzisławPupa">Zamykamy posiedzenie połączonych komisji.</u>
<u xml:id="u-32.2" who="#ZdzisławPupa">Dziękuję za uwagę.</u>
<u xml:id="u-32.3" who="#komentarz">Koniec posiedzenia o godzinie 18 minut 25</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>