text_structure.xml 152 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Początek posiedzenia o godzinie 12 minut 07</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">Posiedzeniu przewodniczy przewodnicząca Barbara Zdrojewska</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#BarbaraZdrojewska">W związku z tym, że w kraju nadal mamy epidemię, proszę się rozsiąść – cała sala jest do naszej dyspozycji – i starać się zachować obowiązkową półtorametrową odległość od siebie. Bardzo bym prosiła. Nie chcemy mieć kogoś…</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#komentarz">Wypowiedzi w tle nagrania</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#BarbaraZdrojewska">Przepraszam, jest nas dzisiaj wyjątkowo więcej. No, ale bardzo nam miło, że pomimo trwania wakacji znaleźli państwo czas na tak ważne spotkanie</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#BarbaraZdrojewska">Szanowni Państwo, otwieram posiedzenie Komisji Kultury i Środków Przekazu.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#BarbaraZdrojewska">Informuję, że posiedzenie komisji jest transmitowane w internecie.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#BarbaraZdrojewska">Państwa senatorów, którzy są obecni na sali, proszę o nieuruchamianie aplikacji do połączenia zdalnego, gdyż doprowadzi to do sprzężeń akustycznych.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#BarbaraZdrojewska">Szanowni Państwo, chciałabym sprawdzić, czy wszyscy senatorowie, którzy chcieli wziąć udział w posiedzeniu komisji, zostali już włączeni do posiedzenia w trybie zdalnym.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#Gloszsali">Jest trzech…</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#BarbaraZdrojewska">Jest 3 senatorów w trybie zdalnym. Witamy serdecznie naszych kolegów senatorów.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#BarbaraZdrojewska">Wszystkich państwa senatorów obradujących zdalnie proszę o upewnienie się, czy państwa iPady są podłączone do zasilania, a kamery w nich włączone. Proszę także o zapewnienie takiego położenia iPada i obiektywu kamery, aby byli państwo widoczni podczas połączenia.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#BarbaraZdrojewska">Zapisywanie się do głosu przez senatora obradującego zdalnie może nastąpić przez czat w aplikacji lub werbalnie. Sposób zgłaszania opisany jest w instrukcji, którą otrzymaliście państwo e-mailowo. Zabranie głosu będzie możliwe dopiero po jego udzieleniu przez przewodniczącego komisji. Przed zabraniem głosu proszę państwa o samodzielne włączanie mikrofonów. Po skończonej wypowiedzi proszę wyłączać mikrofony. Jest to ważne ze względów technicznych.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#BarbaraZdrojewska">Jeżeli byłyby jakieś poprawki… W tym przypadku tak nie będzie, ponieważ dzisiaj porządek posiedzenia komisji składa się z 2 punktów, ale nie mamy żadnego dokumentu, nad którym byśmy pracowali. Ale gdybyście państwo mieli jakieś uwagi, które chcielibyście państwo zostawić w protokole, na piśmie, to też można coś takiego złożyć drogą e-mailową.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#BarbaraZdrojewska">Chciałabym teraz sprawdzić kworum. Czy wszyscy senatorowie członkowie komisji zdalni biorą udział w połączeniu? Biorą. W takim razie – bo tutaj, na sali mamy pięcioro senatorów, których witam serdecznie – mamy kworum na posiedzeniu.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#BarbaraZdrojewska">Szanowni Państwo, dzisiejsze posiedzenie będzie składało się z dwóch części. Pierwsza część poświęcona jest sytuacji branży eventowej w czasie pandemii COVID-19, a druga część dotyczy opinii komisji w sprawie wniosku senatora Kazimierza Michała Ujazdowskiego o zorganizowanie w Senacie wystawy „Jan Paweł II – promotor praw człowieka i wolności narodów”.</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#BarbaraZdrojewska">Czy są jakieś uwagi do porządku obrad? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#BarbaraZdrojewska">W takim razie przystępujemy do rozpatrywania punktu pierwszego.</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#BarbaraZdrojewska">Na początku chciałabym serdecznie przywitać gości. Witam pana Pawła Lewandowskiego, wiceministra kultury i dziedzictwa narodowego. Witam panią Olgę Semeniuk, wiceminister rozwoju. Witam pana Dominika Borka, też z Ministerstwa Rozwoju, zastępcę dyrektora Departamentu Turystyki.</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#BarbaraZdrojewska">Dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#BarbaraZdrojewska">Pan Kamil Król też jest z Ministerstwa Rozwoju…</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#Gloszsali">Pani Kamila.</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#BarbaraZdrojewska">Pani Kamila Król, przepraszam, pani Kamila Król. Witam serdecznie. Pani jest głównym specjalistą w Departamencie Jednostek Nadzorowanych i Podległych. Witam serdecznie przybyłych gości. Witam panią wicemarszałek Sejmu. Witamy serdecznie, bardzo nam miło. Witam także panią poseł Monikę Wielichowską. Witam naszego byłego kolegę senatora, obecnie posła, pana Grzegorza Napieralskiego. Witam naszych gości z branży eventowej. To nie jest dobra…</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#BarbaraZdrojewska">Proszę?</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
          <u xml:id="u-2.25" who="#BarbaraZdrojewska">Witałam już panią marszałek, tak, na samym początku.</u>
          <u xml:id="u-2.26" who="#Gloszsali">Senator się zapatrzył i…</u>
          <u xml:id="u-2.27" who="#Gloszsali">Nie…</u>
          <u xml:id="u-2.28" who="#BarbaraZdrojewska">Zapatrzył się po prostu na panią marszałek.</u>
          <u xml:id="u-2.29" who="#BarbaraZdrojewska">Witam pana Bartosza Bieszyńskiego z Rady Przemysłu Spotkań i Wydarzeń. Dzień dobry panu. Pan jest koordynatorem tej nowo utworzonej rady. Witam pana Grzegorza Łapczyńskiego z Polskiej Izby Techniki Estradowej, pana prezesa. Dzień dobry. Pan Piotr Zajkiewicz, wiceprezes Polskiej Izby Techniki Estradowej, także jest naszym gościem.</u>
          <u xml:id="u-2.30" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
          <u xml:id="u-2.31" who="#BarbaraZdrojewska">Dzień dobry panu.</u>
          <u xml:id="u-2.32" who="#BarbaraZdrojewska">Teraz pan Tomasz Grewiński z Izby Gospodarczej Menadżerów Artystów Polskich, pan prezes. Dzień dobry. Pan Marcin Bachara z Izby Gospodarczej Menadżerów Artystów Polskich.</u>
          <u xml:id="u-2.33" who="#Gloszsali">Dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-2.34" who="#BarbaraZdrojewska">Dzień dobry, witamy pana. Witam panią Joannę Krawiec, wiceprezes Izby Gospodarczej Menadżerów Artystów Polskich. Dzień dobry. Witam pana Ireneusza Macieja Pilarczyka z Izby Gospodarczej Menadżerów Artystów Polskich i pana Roberta Kurpisza z Izby Gospodarczej Menadżerów Artystów Polskich.</u>
          <u xml:id="u-2.35" who="#Gloszsali">Dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-2.36" who="#BarbaraZdrojewska">Dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-2.37" who="#BarbaraZdrojewska">Pan Michał Ziółkowski także jest naszym gościem, to prezes Stowarzyszenia Organizatorów Imprez Artystycznych i Rozrywkowych…</u>
          <u xml:id="u-2.38" who="#Gloszsali">Mikołaj.</u>
          <u xml:id="u-2.39" who="#BarbaraZdrojewska">Pan Mikołaj Ziółkowski, bardzo przepraszam. Witamy serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-2.40" who="#BarbaraZdrojewska">I to tyle naszych gości.</u>
          <u xml:id="u-2.41" who="#BarbaraZdrojewska">Tak że w bardzo licznym gronie się dzisiaj spotykamy, pomimo pandemii, w takich zupełnie wyjątkowych warunkach.</u>
          <u xml:id="u-2.42" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
          <u xml:id="u-2.43" who="#BarbaraZdrojewska">Ale, Szanowni Państwo, to spotkanie było konieczne, dlatego że rozmawiamy dzisiaj o sprawie szczególnie ważnej dla branży, która szczególnie ucierpiała w wyniku COVID-19. Nie chciałabym tutaj o tym mówić, za chwilę oddam państwu głos. Liczę na to, że opowiecie państwo o sytuacji branży eventowej. Dla wielu siedzących tu osób nie będzie ona niespodzianką, bo byliśmy o tym informowani, zajmował się tym również Sejm. I stąd dzisiaj są obecni na sali nasi goście, pani marszałek i posłowie na Sejm. Myślę, że ten problem, pomimo tego, że był już wielokrotnie poruszany… No, nadal nie widzimy rezultatów, które by były satysfakcjonujące dla stron. Będziemy bardzo zainteresowani informacją Ministerstwa Rozwoju, jak również informacją ministerstwa kultury. Kiedy rozmawiałam wczoraj z panem ministrem, to był troszeczkę zdziwiony i mówił, że to właściwie podpada pod Ministerstwo Rozwoju. Jednak ja pragnę przypomnieć, że właściwie w całej Europie tego typu branże są zawsze wliczane, włączane w tzw. przemysł kreatywny. To nie znaczy, że nie są rozwojowe, ale te branże zawsze są wliczane do branż kultury.</u>
          <u xml:id="u-2.44" who="#BarbaraZdrojewska">Szanowni Państwo, nie chciałabym ustalać kolejności zabrania głosu, ale myślę, że lepiej by było, gdyby najpierw wypowiedzieli się państwo z branży eventowej, a później państwo do tego się odniesiecie. Troszkę zmienimy dzisiaj nasze zwyczaje. Państwo ministrowie odniosą się do wypowiedzi państwa z branży, a później zabiorą głos senatorowie.</u>
          <u xml:id="u-2.45" who="#BarbaraZdrojewska">Tak że bardzo proszę o zabranie głosu. Może pierwszą osobą będzie…</u>
          <u xml:id="u-2.46" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
          <u xml:id="u-2.47" who="#BarbaraZdrojewska">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-2.48" who="#BarbaraZdrojewska">Proszę się przedstawiać do protokołu podczas zabierania głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#TomaszGrewiński">Dzień dobry. Ja się nazywam Tomasz Grewiński, jestem prezesem Izby Gospodarczej Menadżerów Artystów Polskich.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#TomaszGrewiński">Przede wszystkim to chcę państwu, wszystkim paniom i panom, serdecznie podziękować za to, że państwo znaleźli czas, bo wiem, że jest czas urlopowy. Tak że dziękuję serdecznie za to spotkanie i za to, że znaleźliście państwo dla nas chwilę.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#TomaszGrewiński">Od ponad 23 lat jestem menadżerem, reprezentuję w tej chwili 20 artystów. Na co dzień zarządzam kryzysami, ale pierwszy raz jestem w takiej sytuacji, że sam potrzebuję pomocy. W podobnej sytuacji są moi koledzy, ci, którzy są tu dzisiaj ze mną, i ogółem wszyscy, którzy zawiązali izbę gospodarczą. W tej chwili mamy już ponad 110 członków, reprezentujemy ponad 600 artystów polskich, bardzo różnych artystów, w zasadzie ze wszystkich dziedzin. Proszę państwa, po raz pierwszy jesteśmy jednak w takiej sytuacji, że bez pomocy państwa, bez pomocy ministerstw nie jesteśmy w stanie sami sobie pomóc. Sytuacja, w której się znaleźliśmy z powodu COVID, spowodowała to, że jako pierwsi zostaliśmy zamrożeni – z oczywistych względów – i pewnie jako ostatni zostaniemy odmrożeni. Wszyscy mieliśmy nadzieję, że taka sytuacja będzie trwała kilka miesięcy i że potem wrócimy normalnie do pracy, ale, jak widzimy, jak pewnie państwo obserwujecie, sytuacja z wirusem jest taka, że być może jeszcze najbliższa jesień, najbliższa zima, a może i najbliższa wiosna będą takie, że nie będziemy mogli wrócić normalnie do pracy.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#TomaszGrewiński">Jesteśmy tutaj, żeby powiedzieć państwu chwilę o naszej branży, bo nie mówimy tu tylko o naszych artystach. Na to, żeby nasi artyści mogli tworzyć, żeby mogli występować, składa się praca wielu osób. To są nie tylko menadżerowie, to są też realizatorzy dźwięku, światła, ekipy techniczne, firmy transportowe, to jest cała wielka infrastruktura. My jesteśmy w takiej sytuacji, że żeby zorganizować trasę koncertową czy festiwal, potrzebujemy czasu. Tutaj nie jest tak jak w innych branżach, chociażby w branży beauty. Fryzjerzy po 3 miesiącach przestoju wrócili do pracy, mają klientów, podnieśli ceny, mogą normalnie działać. W naszej branży jest to niemożliwe. Zorganizowanie trasy koncertowej, zorganizowanie festiwalu to jest długi proces, to są miesiące przygotowań, to są miesiące potrzebne na organizację. Czy zorganizowanie tego będzie możliwe na wiosnę? Nie jesteśmy tego pewni. Jesienią i zimą na pewno nie będzie to możliwe. Rząd odmraża kolejne możliwości, w zasadzie są już pewne ulgi, koncerty w jakimś określonym zakresie mogą się odbywać, ale nadal – powiem państwu szczerze – jest to 5% tego, co mogłoby się odbywać normalnie. W te wakacje nie będzie już żadnych normalnych festiwali, nie będzie żadnych normalnych koncertów. Jesień jest pod wielkim znakiem zapytania. Bardzo możliwe, że mimo pewnych, widocznych już, poluzowań nadal nie będzie to możliwe. Jest spowodowane to głównie tym, że są obawy wśród ludzi; ludzie jeszcze boją się przychodzić na imprezy, popyt na koncerty nie jest taki, jak byśmy się spodziewali. Ograniczenia, które są, nie pozwalają działać normalnie naszym kolegom z branży, czyli klubom muzycznym, organizatorom wielu festiwali, dysponentom wielu sal. Są możliwości na stadionach, są możliwości w halach sportowych, ale to wszystko to jest za mało.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#TomaszGrewiński">Kłopotem naszej branży jest to, że my jesteśmy troszeczkę pomiędzy. Jako przedsiębiorcy i jako ludzie, którzy działają w polskiej kulturze, jesteśmy troszkę pomiędzy Ministerstwem Rozwoju a ministerstwem kultury. Mówimy tutaj, proszę państwa, o kilkuset tysiącach osób, które współpracują przy organizacji tych wszystkich imprez. To jest ogromna branża, która w tej chwili stoi. To są firmy techniczne, to są firmy nagłośnieniowe, to są firmy związane ze scenografią, z multimediami, to są muzycy. Ci wszyscy ludzie nie mają pracy. Ja sam corocznie zatrudniam około 240 osób. W tej chwili nie mam dla nich praktycznie żadnej pracy. Jak mówię, są tylko pojedyncze koncerty dla małej liczby osób.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#TomaszGrewiński">Jesteśmy tutaj, żeby poprosić państwa o to, żebyście się przyjrzeli nam troszkę baczniej, bo my jesteśmy tak trochę spychani na bok. Wiadomo, że nie jesteśmy najważniejszą siłą w tym kraju. Wiadomo, że skoro są to ludzie, którzy działają w kulturze, to nie będą protestować na ulicach, nie będą strajkować, stanowią jakby małe zagrożenie. Jednak nie mamy pracy i potrzebujemy pomocy. Potrzebujemy pomocy resortowej, czyli mądrych rozwiązań związanych przede wszystkim ze wsparciem dla przedsiębiorców, ponieważ pewna pomoc dla artystów jest, ministerstwo kultury zadbało o dotacje dla samych artystów, natomiast wszyscy ludzie, którzy dla nich pracują, pozostają bez pracy. Koledzy od techniki pewnie więcej opowiedzą o ich problemach związanych z leasingami, z kredytami i z tym, że za chwilę cały majątek, cały dorobek ich życia może zostać zabrany. My również mamy takie problemy. Nasi koledzy z klubów nie są w stanie już tych klubów utrzymać. Pomoc, nawet taka chwilowa, postojowa, zwolnienie z ZUS… Wszystko się skończyło. Nie ma żadnych rozwiązań, żadnych pomysłów dla naszej branży. I bez państwa pomocy, bez nagłośnienia tego tematu, bez jakichś strukturalnych rozwiązań dla całej szeroko pojętej branży polska kultura po prostu upadnie. Przetrwają, być może, nieliczne instytucje państwowe, które mają wsparcie rządu i ministerstwa. Oni sobie poradzą, stopniowo wrócą do pracy, natomiast wszyscy, którzy prywatnie pracują w całym naszym resorcie, nie przetrwają tego. Mówię to z pełną odpowiedzialnością. Ponad 20 lat jestem przedsiębiorcą i cały czas rozwijam firmę, a w tym czasie zorganizowałem kilkanaście tysięcy różnych imprez, brałem udział w kilkunastu tysiącach imprez. I mówię: takiej sytuacji w polskiej kulturze w ostatnich 20 latach nie było. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#BarbaraZdrojewska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#BarbaraZdrojewska">Proszę zgłaszać się do głosu i przedstawiać. Nie wiem, czy będzie taka konieczność, żeby wszyscy państwo zabierali głos, ale jeżeli państwo uznają, że pewne rzeczy jeszcze nie zostały powiedziane… Chodzi o to, żebyśmy nie powtarzali tego samego. Bardzo proszę się zgłaszać i w miarę krótko, tak jak pan prezes, przedstawiać problemy kolejnych branż.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#BarbaraZdrojewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#MikołajZiółkowski">Dzień dobry. Mikołaj Ziółkowski.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#MikołajZiółkowski">Ja tylko uzupełnię to, co powiedział kolega, żebyśmy tak w kilku wypowiedziach przekazali to wszystko, co mamy do powiedzenia. A więc ja może poruszę trzy punkty.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#MikołajZiółkowski">Pierwszy punkt, bardzo ważny, nad którym pracujemy od kilku miesięcy, to jest, jak myślę, bardzo ważna zmiana, już strukturalna. Chodzi o to, że polska kultura jest hybrydowa. Polska kultura opiera się na instytucjach kultury, trzecim sektorze i przedsiębiorcach. Do tej pory nigdy nie było… Pewnie dlatego, że po prostu czas płynął i wszyscy ciężko pracowali; sami też byliśmy niewystarczająco zorganizowani, żeby zwrócić uwagę na ten problem, wskazany dzisiaj, kiedy się spotykamy. Otóż jesteśmy niejako pomiędzy ministerstwem kultury a Ministerstwem Rozwoju. Siłą napędową wielu dziedzin są właśnie przedsiębiorcy, którzy pracują w obszarze kultury, albo trzeci sektor, który też bardzo często jest wycinany, np. wszelkiego rodzaju fundacje organizujące festiwale. W ogóle sama struktura jest tak skonstruowana… Ja twierdzę, że bardzo dużo przedsięwzięć, które byłyby realizowane przez przedsiębiorców, jest prowadzonych przez trzeci sektor albo w inny sposób, dlatego że forma dotacyjna jest taka… No, w dużym stopniu wyklucza się przedsiębiorców ze wszelkiego rodzaju programów dotacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#MikołajZiółkowski">Z kolei to, co jest niepoliczone, a bardzo ważne, co trzeba sobie jasno powiedzieć, to jest to, że według naszej oceny w tej chwili kultura i rozrywka, czyli nasze PKD… To jest też nasza praca, którą musimy wykonać. A więc to PKD nie jest do końca doszacowane. Jak teraz wchodzę w to bardzo głęboko, to widzę, jakie są różnice w kodach PKD, na jak wielu kodach PKD pracujemy i jak GUS nie wyłapuje przez to skali zjawiska, bo koncentruje się na jednym rodzaju działalności. Ostatnio widziałem badania, które w mojej ocenie tak naprawdę obejmują 30% tego, co w tej chwili dzieje się w kulturze i rozrywce. My oceniamy, że w tej chwili kulturze i rozrywce – w szeroko rozumianym PKD razem z łańcuchem dostaw – pracuje ok. 500 tysięcy osób w Polsce. W takich delikatniejszych badaniach wychodzi, że 3,5% PKD… GUS mówi, że pracuje tam ponad 300 tysięcy osób. Bardzo ważne jest to, że jak już to przejdziemy i zrozumiemy specyfikę podziału na 3 obszary, to jest trudniej – bo staje się to bardziej skomplikowane – dedykować pomoc dla tego sektora, dlatego że w innej sytuacji są instytucje kultury, w innej jest trzeci sektor, a w innej są przedsiębiorcy.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#MikołajZiółkowski">Tutaj jesteśmy w dużym stopniu jako przedsiębiorcy, którzy znaleźli się w obszarze działania pierwszej tarczy, drugiej tarczy, trzeciej tarczy, w zakresie tych działań pomocowych, które były do tej pory. Jednak tak naprawdę prawdopodobnie jesteśmy ostatnim obszarem – wiedzieliśmy od początku, że tak będzie – który dalej obowiązują administracyjne ograniczenia pracy. To znaczy nie mówimy o tym, czy możemy dostarczyć na terenie festiwalu albo gdzieś indziej środki dezynfekujące, nie mówimy o różnego rodzaju innych ograniczeniach. Po prostu de facto dalej jesteśmy branżą zamkniętą. W sytuacji, kiedy po kolejnych odmrożeniach na terenie otwartym na 1 osobę ma przypadać 5 m², organizacja takich imprez po prostu nie ma bez sensu, nie mogą się odbywać. A więc mówimy o takiej realnej sytuacji, że w związku z decyzjami administracyjnymi my nie możemy pracować. I jest to jedna z ostatnich branż, która nie może pracować. Zgadzam się, że są branże, które również są bardzo dotkliwie dotknięte przez COVID i mają niższe przychody, mniejszą sprzedaż. Jednak w przypadku większości naszych wydarzeń ich organizacja, legalna, bo zdarzają się przedsięwzięcia, które nie spełniają tych norm… Zresztą niejako w obiegu publicznym było już kilka koncertów, o których informowały media, np. telewizyjnych, zorganizowanych niezgodnie z zasadami. Ale jeśli ktoś chce funkcjonować legalnie, to de facto nie jest w stanie organizować imprez, ponieważ one nie mają żadnego sensu ekonomicznego.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#MikołajZiółkowski">To nas bardzo odróżnia… To znaczy my potrzebujemy pomocy, prosimy o nią, oczekujemy pomocy, bo w związku z decyzjami administracyjnymi dalej nie możemy pracować, nie możemy organizować festiwali, nie możemy organizować koncertów. To, co jest niezbędne na tym etapie, to jest druga fala pomocy, która będzie dedykowana sektorowo. Sektorowo, to znaczy… Opisuję pewne zjawiska, które występują w danej przestrzeni. W tej chwili znamy dwa doskonałe programy, które weszły w Niemczech i w Wielkiej Brytanii. One, można powiedzieć, momentami są nawet perfekcyjne, zdumiewająco dobre. To np. program brytyjski, w którym 1 miliard 600 milionów funtów, czyli prawie 10 miliardów zł, zostało przeznaczonych tylko i wyłącznie na sektor kultury. Powiem np., bo to jest bardzo ciekawe, że 2 dni temu została podjęta decyzja, że 2 miliony 250 tysięcy funtów zostało przeznaczone tylko i wyłącznie na małe kluby muzyczne.</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#MikołajZiółkowski">W sytuacji, którą mamy, potrzebne jest dostrzeżenie, jak wielki jest to krwioobieg i jak szerokie są działania w tym obszarze. Kultura i rozrywka w Polsce to nie jest tylko i wyłącznie 10, 15 czy 20 instytucji kultury, tylko tak naprawdę jest to bardzo szeroki zakres. I działania niemieckie, i działania brytyjskie pokazują, że tam doskonale to wiedzą. I to nie są zwolnienia czy różnego rodzaju inne działania, tylko to są pieniądze – bardzo jasno dedykowane dla poszczególnych obszarów. I np. w Niemczech przeznaczono na to 1 miliard euro, z czego 150 milionów euro – na same koncerty, 150 – na instytucje kultury, żeby mogły przygotować się do otwarcia w nowej przestrzeni. A warto tutaj dodać, że otwarcie… Mówię tu też o instytucjach kultury. Rozmawiałem o tym z kilkoma koleżankami i kolegami. Partycypacja w miejscach kultury – poza tym, że wielu po prostu nie opłaca się otwierać, bo przedstawienie dla 50% widowni po prostu nie jest w stanie ekonomicznie się spiąć – jest na poziomie 10%. To znaczy, że np. 10–15% przychodzi do muzeów, które teoretycznie są otwarte.</u>
          <u xml:id="u-5.7" who="#MikołajZiółkowski">Bardzo ważny jest też tutaj następujący element. Jeżeli popatrzymy na hybrydowość naszej dziedziny… Ja tutaj podaję taki świetny przykład teatru „Roma”. On jest instytucją samorządową, ale nie wiem, czy państwo zdajecie sobie sprawę – no, pewnie akurat w tej komisji państwo zdajecie sobie z tego sprawę – jak ważnym elementem w teatrze „Roma” jest bilet. Dotacje dla teatru „Roma”, o ile dobrze pamiętam, to jest około 10–15%. 80% przychodów jest ze sprzedaży biletów. Popatrzmy na to z tej perspektywy. Polska kultura w ogóle została tak skonstruowana, że jest hybrydowa, to znaczy bez sprzedaży biletów, bez wszystkich innych aktywności i tak naprawdę bez prowadzenia działalności gospodarczej nie jest w stanie funkcjonować. Jeżeli popatrzymy na polskie przychody w danych GUS, to okaże się, że polska kultura, tylko instytucje kultury, to jest ok. 10 miliardów 250 milionów przychodów rocznie, z czego 25% pochodzi z działalności gospodarczej. Czyli mniej więcej 2,5 miliarda polskie instytucje kultury – mówię już tylko o tych samorządowych itd. – wypracowują, sprzedając bilety, sprzedając programy, koszulki itd. Bez tych pieniędzy ich aktywność jest absolutnie niemożliwa.</u>
          <u xml:id="u-5.8" who="#MikołajZiółkowski">A więc jedna sprawa dotycząca tej naszej branży koncertowej, czyli przedsiębiorcy, to jest, tak jak powiedział Tomik, to, że my absolutnie nie możemy pracować. Oczekujemy więc 2 elementów – wsparcia sektorowego, oczywiście, ale także możliwości powrotu do realnej pracy. To jest dla nas kluczowe, bo uważam, że my sobie poradzimy, jeżeli będziemy mogli wrócić do pracy, a nie możemy tego zrobić, bo mamy zakaz. A druga kwestia dotyczy pozostałego obszaru, czyli instytucji trzeciego sektora. Są doskonałe przykłady, takie jak brytyjski, niemiecki. Prosimy uprzejmie, żeby się nad tym pochylić i spróbować znaleźć podobne rozwiązania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#BarbaraZdrojewska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#BarbaraZdrojewska">Bardzo proszę, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#BartoszBieszyński">Dzień dobry. Bartosz Bieszyński.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#BartoszBieszyński">Ja chciałbym uzupełnić wypowiedź Mikołaja i Tomka o taki ważny aspekt całej naszej branży szeroko rozumianych wydarzeń i spotkań, występujący w całym krwioobiegu, o którym przed sekundą mówił Mikołaj. Jest to mianowicie tzw. noga B2B, czyli noga biznesowa. Bo z jednej strony – o tym wspominał właśnie Mikołaj – ta branża jest oparta o klientów indywidualnych, którzy idą właśnie na musical do „Romy”, idą na festiwal czy na koncert, ale z drugiej strony bardzo duża liczba korporacji, przedsiębiorstw, firm organizuje swoje wydarzenia. To może być mała konferencja, duży kongres, spotkanie pracowników, impreza świąteczna itd., itd. I na tych wydarzeniach są artyści, jest sprzęt nagłośnieniowy, jest catering itd. i cały szeroko rozumiany łańcuch dostaw. Sytuacja tutaj jest bardzo podobna, ponieważ większość przedsiębiorstw, firm, zleceniodawców, mając przed sobą tę niepewną jesień… Bo jeszcze parę miesięcy temu było tak, że projekty wiosenne były przesuwane na jesień, a teraz są przesuwane z tej jesieni na wiosnę 2021 r., i to też ze znakiem zapytania. Dla nas, tj. szeroko rozumianej branży spotkań i wydarzeń, de facto to oznacza spadek obrotów, które projektujemy na ten moment, o 80–95% w skali roku. Tej gałęzi, o której wspomniał Mikołaj, dotyczy też bardzo ważny aspekt odnoszący się do obiektów jako takich, przede wszystkim hoteli. Pamiętajmy, że hotele – czy to jest hotel w dużym mieście, czy też w małym mieście – są bardzo nastawione na klienta biznesowego, na wydarzenia, na spotkania. I pamiętajmy, że w samych hotelach pracuje ok. 1 miliona osób. Tylko w samych hotelach.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#BartoszBieszyński">Co najgorsze, my nie wiemy, kiedy popyt wróci. Nie wiemy, kiedy konsument indywidualny ponownie pójdzie na musical, nie wiemy, kiedy klient korporacyjny zleci organizację wydarzenia. A więc tzw. kanał B2B, który jest, że tak powiem, bardzo mocną nogą naszej branży… No, de facto go nie ma. Konsekwencją tego, o czym mówił też Tomik na początku, jest potężnie zagrożony cash flow, bo my, nie mając sprzedaży, a otrzymawszy już część pomocy z PFR, po prostu te pieniądze przepalamy, wypalamy. I one, jak sądzę… Szacujemy, że to jest kwestia jeszcze miesiąca do trzech, kiedy one zostaną wypalone do zera. A wobec braku sprzedaży jest po prostu widmo upadłości całego łańcucha dostaw.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#BartoszBieszyński">Nasze propozycje, o których rozmawiamy już jakiś czas, to jest przede wszystkim pomoc sektorowa, o której wspomniał Mikołaj. Tak naprawdę widzimy tutaj 4 priorytety. Pierwszym z nich jest pobudzenie popytu. Narzędziem, jeżeli chodzi o pobudzenie popytu, szeroko stosowanym obecnie w Unii Europejskiej, jest obniżenie stawek VAT. Robi się tak, żeby zachęcić klienta zarówno indywidualnego, jak i biznesowego czy to do zakupu biletu na koncert, czy też do organizacji konferencji. Ten VAT powinien zostać naszym zdaniem zmniejszony mniej więcej do poziomu 5–8%, w zależności od możliwości. Pamiętajmy też, że firmy dysponują swoimi funduszami socjalnymi na różne wydarzenia. Byłoby dobrze, żeby te elementy też były w jakiś sposób poluzowane, tak żeby można byłoby je przeznaczać m.in. właśnie na tego typu przedsięwzięcia.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#BartoszBieszyński">Kluczowa jest dla nas płynność finansowa. Oczywiście idealnie byłoby otrzymać, że tak powiem, kolejną rundę pomocy, np. pomocy z PFR, bo chciałbym zwrócić państwu uwagę na jeden aspekt. My w branży bankowej jesteśmy, powiedzmy, niebankowalni. We wszystkich bankach komercyjnych, jak usłyszą hasła „turystyka, rozrywka, wydarzenia, transport autokarowy, hotele”, nikt nie przedłuża linii kredytowych. Jesteśmy nawet w takiej sytuacji, że nie są już nam wydawane nowe karty kredytowe. I to się dzieje po podniesieniu gwarancji de minimis do 80%, to znaczy, że nawet przy tak wysokiej gwarancji ze strony państwa nie jesteśmy w stanie uzyskać płynności finansowej. A więc jedną z naszych propozycji jest też to, aby część subwencji PFR… Widzimy, że zgodnie z regulacjami Unii Europejskiej i regulaminem PFR ok. 18–19% mogłoby być automatycznie umarzane. Jest to jakaś możliwość dla określonych kodów PKD. Widzimy po konsultacjach z prawnikami, ekspertami, że jest to pewna kwestia do przepracowania.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#BartoszBieszyński">Bardzo ważny jest oczywiście temat kosztów pracy, które wszyscy ponosimy. Pamiętajmy, że właśnie pod koniec czerwca kończą się już wszystkie zwolnienia z ZUS, dopłaty postojowe, dopłaty do wynagrodzeń, i wchodzimy już w nowy miesiąc w pełnym obciążeniu. A wiec kluczowe jest przejęcie do pewnego stopnia obciążenia przez stronę państwa i utrzymanie najdłużej, jak tylko jest to możliwe, dopłat do wynagrodzeń, postojowego oraz zwolnienia z ZUS, oczywiście według określonych kodów PKD, bo mamy świadomość, że budżet państwa nie jest z gumy i musimy tutaj działać bardzo mądrze i punktowo. Bardzo ważne jest też to, żeby szeroko rozumiana branża hotelowa była tutaj w ten sposób ujęta, bo ona de facto w 50–60% żyje właśnie z wydarzeń biznesowych.</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#BartoszBieszyński">I ostatnia rzecz. Pamiętajmy o przyszłości, a przyszłość to jest już wspomniany recovery fund Unii Europejskiej. A więc tutaj kluczowe jest to, żebyśmy wspólnie pracowali ze wszystkimi organami administracji państwowej, żeby nasza branża w tym dużym pakiecie została zauważona i żeby były przeznaczone środki na innowacje, na rozwój. Chodzi o to, żebyśmy mieli, jak to się mówi, co zbierać od stycznia 2021 r., bo na razie wszyscy mamy takie obawy, że nie będzie czego zbierać. Mamy nadzieję, że w najbliższych miesiącach pojawi się nadzieja i zbudują się pewne perspektywy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#BarbaraZdrojewska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#BarbaraZdrojewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#GrzegorzŁapczyński">Nazywam się Grzegorz Łapczyński. Jestem prezesem Polskiej Izby Techniki Estradowej. Bardzo dziękuję za zaproszenie.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#GrzegorzŁapczyński">Trudno się mówi po tak fantastycznych mówcach, kolegach, którzy tak fajnie wszystko mówią. My to technicy, ludzie prości, inżynierowie, ludzie po skończeniu politechniki, szkołach technicznych. Nam przyjdzie troszeczkę inaczej swoje żale państwu zaprezentować, ponieważ nie jesteśmy przyzwyczajeni do tego, żeby występować przed jakikolwiek gremium. Zwykle występujemy w czarnych koszulach, w czarnych koszulkach i nas po prostu nie widać. Jednak znamy, czujemy naszą wartość, bo mimo tego, że nas nie widać, w zasadzie nic nie może się odbyć bez naszej ingerencji. Nawet te mikrofony, które tu włączamy i wyłączamy, instalował kiedyś któryś z naszych kolegów. A więc nasza działalność jest naprawdę potrzebna. Tym bardziej niezręcznie jest nam prosić o pomoc, o którą nigdy się nie zwracaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#GrzegorzŁapczyński">Nasza branża ma długą historię. Przypomnę: technika estradowa to nagłośnienie, oświetlenie, multimedia, budowa scen. To jest to wszystko z techniki, co jest potrzebne na koncercie, na imprezach. Mamy bardzo długą tradycję, ale nigdy nie zwracaliśmy się do państwa, do rządu o jakąkolwiek pomoc, może skromnie, ale zawsze dawaliśmy sobie radę. Niestety, od pewnego czasu wymagania artystów, wymagania gwiazd zza granicy, wymagania imprez spowodowały, że musieliśmy zakupić w pełni profesjonalny sprzęt, który jest akceptowalny na całym świecie. Krótko mówiąc, jeśli przyjeżdża gwiazda z Ameryki, to ona nie musi, tak jak kiedyś, przywozić ze sobą 32 tirów sprzętu, tylko po prostu my zapewniamy ten sprzęt na miejscu. Ale taki sprzęt jest niestety bardzo drogi. Nikt z nas nie ma możliwości, żeby wyjąć z kieszeni parę milionów i ten sprzęt spłacić, więc zaciągamy kredyty, decydujemy się na leasingi i jesteśmy uzależnieni od firm finansowych. I wszystko jest dobrze, jeśli mamy pracę, jeśli możemy wykonywać tę pracę. Wtedy może z trudem, ale zarobione pieniądze starczają nam na to, żeby być wiarygodnym klientem dla banków dla firm leasingowych. Spłacamy i jest okej. Jednak od marca nie mamy żadnej pracy. To naprawdę ciężko przechodzi przez gardło, ale obroty naszych firm są zerowe. Zero, zero złotych. Większość naszych firm nie pracowała od marca. W tej chwili, po 3 miesiącach… Część z naszych firm otrzymało tarcze, które pomogły uregulować bieżące opłaty, część dostała jeszcze jakieś wsparcie, które było dostępne, ale to wszystko już się skończyło. I nagle – niestety – spojrzeliśmy w oczy rzeczywistości. Nasze kilkumilionowe zakupy, miesięczne raty, w niektórych przypadkach kilkudziesięciotysięczne, a nawet kilkusettysięczne, powodują… Firmy finansowe nie chcą czekać. Oni też są w kłopocie.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#GrzegorzŁapczyński">Pytanie, co mamy zrobić, skoro nie mamy możliwości pracy i nie mamy możliwości stworzenia naszym ludziom miejsc pracy. Co mamy robić? Ja państwu powiem, co zrobimy. Po prostu za kilka tygodni, a w niektórych przypadkach być może za kilka dni firmy finansowe zgłoszą się do nas najpierw po sprzęt, a ponieważ ten sprzęt jest aktualnie niezbywalny, to wyprzedadzą go za 10–15% wartości, a pozostałą kwotę… No, zlicytują właścicieli tego sprzętu, żeby odebrać te pieniądze, które nadal im się należą. W związku z tym w zasadzie doprowadzi to do masowych bankructw i braku wypłacalności całej branży. Tak to się skończy.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#GrzegorzŁapczyński">Proszę państwa, to jest bardzo smutne, ale muszę państwu powiedzieć, że mojej branży, mojej kochanej branży, którą się zajmuje bodajże od trzydziestu paru lat, już nie ma. Wszyscy ludzie, którzy są tacy wspaniali, którzy tak fajnie swoją prace wykonują i są szkoleni przez nas wiele lat… Człowiek, który usiądzie za mikserem, musi ok. 5, 6 lat pracować i się uczyć. I tego człowieka w tej chwili nie ma w branży. Dowiaduję się, że jeden jest w Holandii, a inny w Norwegii; patroszą ryby, zbierają truskawki. Człowiek, który jest tak wykształcony, że na całym świecie bez żadnego problemu znajdzie pracę… No, jeśli ta praca się znajdzie, a pewnie za granicą znajdzie się wcześniej. My tych ludzi tracimy. Według naszych informacji w tej chwili ok. 50% pracowników techniki estradowej już nie pracuje w branży. I oni prawdopodobnie już nigdy do tej branży nie wrócą. A więc już teraz to jest 50%, ale z każdym tygodniem tych ludzi przybywa. Po prostu nikt już nie czeka na to, aż się coś odmrozi, aż coś się zwolni, tylko ludzie szukają zabezpieczenia, szukają sposobów finansowania dla swoich rodzin, dla swoich dzieci – po to, żeby przeżyć. Tak to wygląda od strony pracowników. Ale powiem, że od strony szefów – bo ja jestem szefem, właścicielem firmy – jest to przerażający widok. Bo to przerażający widok, kiedy wchodzę do magazynów i widzę sprzęt za kilka milionów złotych, który w tym momencie powinien pracować, który powinien zarabiać na siebie, a on stoi. I pytanie, kiedy… Czekam na telefon, kiedy zadzwoni ktoś z leasingu i powie: no, panie Grzegorzu, jest pan świetnym klientem od lat, ale przyszła pora zacząć się rozliczać. A ja nie mam pomysłu, co zrobić. Tak że w tej chwili znajdujemy się po prostu w dramatycznej sytuacji. Ja solidaryzuję się z naszymi kolegami, którzy nam tę pracę zapewniają, czyli artystami, menadżerami kultury oraz organizatorami koncertów, ale nasze położenie jako techników już w tej chwili jest dramatyczne. Za chwilę tej branży nie będzie.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#GrzegorzŁapczyński">Drugą stroną medalu jest to, że firmy z zagranicy już zaczynają poszukiwać firm, które można przejąć za bezcen, odkupić. Dojdzie do takiej sytuacji, że kiedy nasze rodzime firmy nie dadzą rady, to firmy finansujące nas wykupią. I potem już nie będzie powrotu, bo rynek techniki estradowej zostanie całkowicie przejęty przez firmy zagraniczne. Mało tego, będzie to dla nich bardzo korzystne, bo oprócz tego, że kupią za niewielkie pieniądze sprzęt, to jeszcze przejmą naszych ludzi, w których my inwestowaliśmy ciężkie pieniądze i których kształciliśmy. Dla nas już w tej chwili sytuacja jest taka, że nie ma mowy o żadnym przestoju, oczekiwaniu. My już nie możemy czekać, bo to się dzieje na naszych oczach. Nie ma dnia, żebyśmy nie dostawali sygnału, że kolejna firma została przejęta przez firmę leasingową i jest licytowana. W zasadzie to już się dzieje codziennie. Jeśli nie znajdzie się jakiegoś sposobu – natychmiast, tu i teraz – to po prostu nie damy rady przetrwać następnych dni. A tej branży praktycznie nie da się już odrodzić.</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#GrzegorzŁapczyński">Tak że dziękuję bardzo i przepraszam za te emocje. Te emocje są spowodowane moją osobistą sytuacją, ale podzielają je w zasadzie wszyscy właściciele tzw. firm rentalowych. W tej chwili jest tu całkowity dramat. A i tak dużo dobrego się już dzieje, ponieważ temat jest przechwycony przez media, przez celebrytów, którzy w swoich wypowiedziach często informują, że najcięższa sytuacja w branży kultury i rozrywkowej to jest w zasadzie sytuacja pracowników techniki estradowej. Tam jest praktycznie, można powiedzieć, już prawie samo dno. Dziękuję państwu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#BarbaraZdrojewska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#BarbaraZdrojewska">Bardzo proszę o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PiotrZajkiewicz">Piotr Zajkiewicz, Polska Izba Techniki Estradowej.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#PiotrZajkiewicz">Chciałbym jeszcze uzupełnić informację, które przekazał Grzesiek. Powiedział, jak to wygląda z naszej strony, tak bardzo emocjonalnie, bo niestety tak jest. Musicie państwo wiedzieć, że w naszej branży spadek jest stuprocentowy, tak jak to Grzesiek powiedział. I my jako przedsiębiorcy, i ludzie, z którymi współpracowaliśmy, mamy zerowe przychody. Ta współpraca w naszej branży opiera się głównie na współpracy na zasadach B2B. Niestety, prawo pracy z technicznego punktu widzenia nie pozwala na zrobienie festiwalu, więc jedynym rozwiązaniem jest zatrudnienie ludzi prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze, którzy występują jako technicy, realizatorzy itd. I w ten sposób możemy współpracować. Nie są oni formalnie naszymi pracownikami, chociaż często zatrudniamy ich, dajemy im pracę przez cały sezon. Z tego też powodu część tarcz pomocowych nas nie dotyczyła, ponieważ nie mieliśmy zatrudnionych osób. Pomimo że dawaliśmy pracę parunastu, parudziesięciu osobom, to pomoc na tych ludzi nie przysługiwała, jako że nie byli oni na etatach,. Poza tym problemem są nasze kody PKD. Okazało się – i to już potwierdziliśmy w kilku bankach – że banki mają czarne listy kodów PKD. I te kody PKD związane z naszymi branżami powodują, że bank nie jest nam skłonny pomóc w żaden inny sposób, niż pokazując drogę do wyjścia. A więc jesteśmy tutaj zamrożeni.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#PiotrZajkiewicz">To, o czym wspomniał Grzesiek, czyli leasingi na sprzęt, który mamy… Jesteśmy wręcz u skraju ludzkiej tragedii, katastrofy. Może państwo nie wiecie, więc powiem, że sprzęt na zwykłą imprezę typu dzień miasta to jest koszt 5 milionów zł. Taki sprzęt trzeba postawić, żeby zorganizować koncert. Na większej imprezie jest to paręnaście milionów złotych w samym sprzęcie, festiwale to są dziesiątki milionów złotych. I ten sprzęt kupujemy my. W tym momencie sprzęt stoi w magazynach, jest pięknie wyczyszczony, wypolerowany, ale nie ma prawa pracować, natomiast banki chciałyby dostać swoje pieniądze z powrotem. I jest to niejako przeddzień sytuacji, kiedy sprzęt zostanie nam odebrany, zlicytowany za kilka, kilkanaście procent wartości, tak jak Grzesiek powiedział, podczas gdy właściciele firm zostaną z wyrokami na całe życie. Bo jeżeli ktoś ma jeszcze do spłacenia 700 tysięcy zł, a sprzęt zostanie sprzedany za 50 tysięcy – co w tym momencie jest realną kwotą, ponieważ tego sprzętu jest coraz więcej, a chętnych na zakup nie ma, więc ceny są minimalne – to ktoś taki zostaje z wyrokiem na całe życie, wyrokiem na paręset tysięcy złotych. 3/4 firm w naszej branży to są jednoosobowe działalności gospodarcze – taki jest charakter tej branży, spółek jest dużo mniej – przez co wszystkie te zobowiązania celują bezpośrednio we właścicieli firm, którzy zostaną pozbawieni domów, jakiegokolwiek dobytku. A więc naprawdę boimy się tej tragedii, bo tragedia, jak wiecie, będzie duża. I szukamy rozwiązań, które mogą nam pomóc teraz, zarówno takich podstawowych, jak zwolnienie z ZUS czy postojowe, jak pomoc z tymi leasingami, bo bez tego po prostu będzie tragedia. Szukamy nawet pomocy, choć zabrzmi to drastycznie, w formie funduszu restrukturyzacyjno-upadłościowego, żeby tym firmom, które nie będą w stanie się podnieść, pomóc odejść, ale bez wyroku na całe życie dla właścicieli tych firm. Chcielibyśmy również, żeby udział pieniędzy unijnych w dofinansowaniu koncertów czy wydarzeń artystycznych, kulturalnych był spory, bo to da szansę na powrót do pracy.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#PiotrZajkiewicz">Wiemy, że przed nami jest bardzo dużo pracy. Chcielibyśmy też współpracować w dopasowaniu kodów PKD, bo uwaga: to, czym się zajmujemy, ma taki kod PKD, w ramach którego można wynająć zarówno U-Boot, jak i transporter do rakiet. A więc nie mamy PKD… Prawo pracy jest niedopasowane do realiów. Chcielibyśmy uczestniczyć w pracach nad tym, chcielibyśmy mieć wpływ na to, więc prosimy też o taką pomoc, jednak teraz najważniejsza jest pomoc pozwalająca nam na przeżycie. I trochę głupio się czujemy, kiedy dowiadujemy się, walcząc o dofinansowanie – a starają się o nie też firmy ze stratami na poziomie 15–20%, podczas gdy my mamy straty 95–100% – że nasze wnioski są odrzucone, ponieważ nie rokujemy. Tak było w wielu miejscach. BGK nam nie pomaga, ponieważ nie rokujemy, ARP nam nie pomaga, ponieważ mamy jednoosobową działalność. I okazało się, że duża część tych tarcz dla nas, niestety, nie zadziałała. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#BarbaraZdrojewska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#BarbaraZdrojewska">Widzę, że zakończyliśmy pierwszą rundę wypowiedzi. Jeszcze ewentualnie będą pytania do państwa. Jeżeli ktoś z państwa będzie chciał zabrać głos w trakcie dyskusji, to też poproszę o zgłaszanie się, ale teraz chciałabym oddać głos zaproszonym ministrom.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#BarbaraZdrojewska">Kto zaczyna? Pani?</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#BarbaraZdrojewska">Bardzo proszę, pani Olga Semeniuk z Ministerstwa Rozwoju, pani wiceminister. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#OlgaSemeniuk">Dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#OlgaSemeniuk">Szanowna Pani Marszałek! Szanowna Pani Przewodnicząca! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#OlgaSemeniuk">Dziękuję za te głosy. Nawet te, powiedzmy, w kontekście emocjonalnym są potrzebne, gdyż żaden inny resort, tylko właśnie Ministerstwo Rozwoju od marca tego roku prowadzi spotkania branżowe z przedstawicielami ponad 40 kategorii i gałęzi gospodarczych, które dzielą się na naprawdę bardzo wyspecjalizowane i wąskie dziedziny. Myślę, że część przedstawicieli środowiska, którzy są obecni na tym spotkaniu, może to potwierdzić. A więc wiemy, z czym się mierzymy, tak naprawdę od marca. Również od marca wiemy, które gałęzie i które kody PKD są najbardziej obciążone efektami ujemnymi pandemii koronawirusa.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#OlgaSemeniuk">Trochę faktów dotyczących spotkań w Ministerstwie Rozwoju i tego, co z tych spotkań wyniknęło. Przedstawiciele branży rozrywkowej i koncertowej uczestniczyli w 3 spotkaniach z panią premier Jadwigą Emilewicz. Pierwsze spotkanie odbyło się w marcu tego roku, kolejne spotkania miały miejsce 16 czerwca i 2 lipca. We wszystkich tych spotkaniach uczestniczyli oczywiście państwa przedstawiciele. Dwa postulaty, które zostały zgłoszone przez państwa gałąź gospodarczą, dotyczyły zwolnienia z ZUS i możliwości postojowego dla konkretnych kodów PKD oraz uwzględnienia funduszu zwrotu dla klientów. Podobnie jak w przypadku organizatorów turystyki mija właśnie okres tych 180 dni na zwrot zaliczek. Firmy organizujące eventy wobec braku dochodów – pierwsze imprezy masowe, które, tak jak państwo tutaj zaznaczyli, są pod znakiem zapytania, mają się odbyć na wiosnę 2021 r. – mogą mieć problem ze zwrotem tego. My oczywiście przewidzieliśmy to w antykryzysowej Tarczy 2.0.</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#OlgaSemeniuk">Chciałbym też uspokoić… Otóż w kuluarach odbyła się tutaj rozmowa dotycząca tego ostatniego spotkania z panią premier Jadwigą Emilewicz, na którym został poruszony właśnie temat punktowego działania gospodarczego dla poszczególnych gałęzi gospodarczych. To nie jest tak, że my państwa spychamy na bok czy zostawiamy samym sobie w kontekście kryzysu gospodarczego. Państwo na ten moment mogą tego nie odczuwać albo z niepokojem odnosić się do tego, co będzie w najbliższych miesiącach, bo skończyły się, a raczej są wygaszane narzędzia finansowe tarcz antykryzysowych. Należy tutaj jednak podkreślić cały czas ogrom tych środków finansowych, które zostały przekazane przedsiębiorcom. Nawet jeśli część z państwa nie skorzystała z poszczególnych narzędzi ze względu na pewne bariery, to jest to ponad 120 miliardów zł i 5 milionów miejsc pracy. Nie został tutaj poruszony temat, o którym my również na wokandzie rządowej rozmawiamy. Przede wszystkim te dwa postulaty, które do nas spłynęły w kontekście ostatniego spotkania z panią premier Jadwigą Emilewicz, są rozpatrywane jako te, które należy wprowadzić. Rozpatrywane są punktowe działania gospodarcze, punktowe przedłużanie niektórych narzędzi tarcz w kontekście kilku miesięcy. Kiedy to nastąpi, Szanowni Państwo, ciężko określić. Pracuje już nad tym sztab kryzysowy, a decyzję podejmie pan premier Mateusz Morawiecki, świadomy tego – jeszcze raz podkreślam – które z tych branż są najbardziej obciążone efektami ujemnymi.</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#OlgaSemeniuk">Druga kategoria funduszy to te zagraniczne, o których bardzo często powiada się, że są to pieniądze bardzo potrzebne. Zresztą chyba cała scena polityczna, bez względu na podział frakcyjny, mówi, że te środki są potrzebne. Mówimy o planie odbudowy dla Europy, mówimy o tych niespełna 65 miliardach euro, które mają być na to przeznaczone. My tak naprawdę od tygodnia przygotowujemy w Ministerstwie Rozwoju tzw. plan odbudowy Polski w kontekście tych funduszy, z podziałem na poszczególne kategorie. Jeżeli chodzi o Departament Turystyki i pana dyrektora Borka, który jest tutaj ze mną… Przewidujemy środki finansowe, które będą dedykowane na turystykę, a w ramach tego właśnie na państwa branżę. To są bardzo potrzebne środki inwestycyjne, które należy rozlokować i ulokować w sposób należyty, tak aby te wszystkie deficyty, o których państwo tutaj dzisiaj wspominają, były załagodzone.</u>
          <u xml:id="u-13.6" who="#OlgaSemeniuk">Na pewno państwa branża jest tą branżą, która dotknęło dużo efektów ujemnych, ale chciałabym też państwu przedstawić realia dotyczące innych branż, których być może będą dotyczyć kolejne posiedzenia komisji senackich, może również będą o tym rozmawiać komisje sejmowe. Otóż my prowadzimy ewaluację po czwartym etapie odmrożeń gospodarczych i wiemy, jak to mniej więcej wygląda procentowo. Chociażby w przypadku takiej wąskiej dziedziny jak kluby rozrywki dziecięcej mamy spadek do poziomu ponad 90%, jeżeli chodzi o przychody. Ostatnio miałam spotkanie z przedstawicielami branży rozrywkowej, branży tanecznej. Oni również od marca są zamrożeni i mają 100-procentowe spadki przychodów. A więc wiemy, że tak naprawdę wszystkie rozwiązania, które zaproponujemy, nie mogą być dedykowane dla jednej branży, tylko muszą jak najszerzej uwzględniać potrzeby gospodarcze, potrzeby tych właśnie gałęzi, właśnie po to, o czym mówił mój przedmówca, aby polskie firmy nie zostały wykupione za bezcen przez kapitał zagraniczny, aby polscy fachowcy z danych zawodów nie wyjeżdżali za granicę, tylko zostawali tu w kraju. Ale do tego oprócz środków krajowych, które zostały zastosowane naprawdę na ogromną skalę, potrzebne są środki zagraniczne i w związku z tym właśnie ma być stworzony plan odbudowy Polski. To jest ponad 90 sekcji, w których my obecnie przygotowujemy różnego rodzaju warianty rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-13.7" who="#OlgaSemeniuk">Cóż mogę powiedzieć? Mogę oczywiście prosić państwa o cierpliwość, której państwo nie mają, bo domyślam się, że środki finansowe na konta przedsiębiorców muszą spływać co miesiąc, abyście państwo mogli utrzymać swoje rodziny. Ale ze swej strony mogę zapewnić… I myślę, że mogę tutaj prosić o wsparcie osób, które biorą udział w tych spotkaniach branżowych. Trudno nam jest określić czas, w którym państwo otrzymają wsparcie w ramach punktowych działań gospodarczych, przedłużania tych minitarcz, o których mówiła pani premier Jadwiga Emilewicz. A nad tym obecnie pracujemy. Chcemy, aby one były wdrożone jak najszybciej. Chcemy również, aby te deficyty, z którymi państwo teraz mają do czynienia… Chodzi o to, żebyście państwo mogli ubiegać się o zwrot tych środków finansowych, które państwo w części przedsiębiorstw będą musieli wyłożyć teraz, już po wygaśnięciu tarczy finansowej czy tarcz antykryzysowych. Powszechność projektów polega jednak na dobrym i racjonalnym podejściu finansowym do tego, jakie gałęzie gospodarcze i które kody PKD możemy objąć tą pomocą. Tak że ja na tym posiedzeniu chciałabym tylko zapewnić, że po stronie rządu są prowadzone działania dotyczące wypracowania, mam nadzieję, kolejnych projektów ustaw w sprawie punktowego działania gospodarczego, takich, jeszcze raz powiem, minitarcz. Ostatnio bardzo często na spotkaniach branżowych z moim udziałem pojawiają się postulaty zwolnienia z ZUS na 12 miesięcy czy właśnie przedłużenie postojowego. Szanowni Państwo, to są takie postulaty, których spełnienie jest teraz nierealne, jednak możemy przygotować racjonalne rozwiązania, być może w znaczącej części materialne, ale również pozamaterialne, które pozwolą nam ten trudny czas przetrwać.</u>
          <u xml:id="u-13.8" who="#OlgaSemeniuk">Jeśli chodzi o… Brakuje mi tutaj na pewno – to taki postulat do pani przewodniczącej, być może na następny raz – przedstawiciela Ministerstwa Zdrowia, bo ciężko jest mi się odnosić do rzeczywistości bez ukazania stanu epidemicznego. Widzimy, co się dzieje w Hiszpanii w kontekście imprez masowych, rozrywkowych. Znacząca część populacji w wieku 18–29 lat choruje na COVID, wchodzą kolejne obostrzenia we Włoszech i w Hiszpanii. My chcemy tego uniknąć, bo nie możemy dopuścić do sytuacji kolejnego zamrożenia gospodarczego. Staramy się wypłaszczać linię poziomu zachorowań i racjonalnie do tego podchodzić. Stąd też są obostrzenia dotyczące liczby osób uczestniczących w danym przedsięwzięciu czy właśnie ograniczeń metrażowych. Oczywiście mogę państwa za nie przeprosić, ale bez nich, jak myślę, odmrożenie niektórych gałęzi gospodarczych nawet w minimalnym stopniu byłoby po prostu niemożliwe.</u>
          <u xml:id="u-13.9" who="#OlgaSemeniuk">Tak że z mojej strony na pewno jest zapowiedź, po pierwsze, przekazania pani premier Jadwidze Emilewicz krótkiej notatki z dzisiejszego posiedzenia komisji. A po drugie, tak jak powiedziałam, to nie jest tak, że my państwa zostawiamy czy spychamy, czy mówimy: „radźcie sobie państwo sami”, bo staramy się, przynajmniej ja jako wiceminister odpowiedzialny za spotkania branżowe i w ogóle za etapy ewaluacji odmrożeń gospodarczych, brać intensywnie udział w tych wszystkich spotkaniach, słuchać państwa pomysłów. Państwa pomysły są dla nas istotne, Szanowni Państwo, ale jeśli spotykam się z branżą, która mówi: dajcie nam pieniądze, bo nie przetrwamy… Oczywiście w pewnym zakresie w minitarczach gospodarczych możemy tak działać, ale potrzebujemy od państwa również propozycji systemowych rozwiązań, które być może bardzo często się wiązały – i o tym nie wolno nie mówić – np. z przebranżowieniem. Sprzeciw wobec tego jest zrozumiały, jednak z perspektywy najbliższego półtora roku, kiedy my de facto nie wiemy, jak zachowa się COVID w Europie, jak zachowa się COVID na całym świecie… Właśnie z tej perspektywy przedstawienie przez Ministerstwo Zdrowia stanu epidemicznego jest dla mnie bardzo znaczące. Ten stan uwarunkowuje też różnego rodzaju działania gospodarcze. Trudno jest nam przewidywać przyszłość w takim kontekście.</u>
          <u xml:id="u-13.10" who="#OlgaSemeniuk">My oczywiście moglibyśmy już 2 miesiące temu odmrozić państwa w 100%, znieść wszystkie obostrzenia, ale myślę, że dzisiaj mielibyśmy znaczącą liczbę szpitali jednoimiennych. I myślę, że dzisiaj bylibyśmy również często atakowani przez opozycję – muszę to powiedzieć – za brak maseczek, brak respiratorów i różnego rodzaju sprzętu. To jest oczywiście niezgodne z prawdą, bo zadziałaliśmy punktowo już od marca i jesteśmy przez Komisję Europejską bardzo dobrze oceniani. Stąd również kilkudniowy pobyt pana premiera Mateusza Morawieckiego w Brukseli i wynegocjowanie naprawdę dużych środków finansowych dla Polski, w sumie największych, jeżeli chodzi o historię Polski. Wiemy, z czym się mierzymy. Codziennie mamy kontakt z przedstawicielami różnych branż i znamy jednostkowe przypadki, jak również te zespołowe. Tak że jeśli chodzi o prognozowanie tego, jak to będzie wyglądało do końca tego roku czy obietnice dotyczące spotkań B2B, spotkań kongresowych, organizacji różnego rodzaju imprez masowych, koncertów, eventów, to trudno jest mi o tym się wypowiedzieć bez informacji na temat stanu epidemicznego.</u>
          <u xml:id="u-13.11" who="#OlgaSemeniuk">Widzimy, jak sytuacja wygląda na dzień dzisiejszy. Został powołany również zespół międzyresortowy do spraw przygotowania społeczeństwa, przygotowania Polski na drugą falę pandemii. Ja też jestem w tym zespole i będę brała udział w pracach tego zespołu. I uwzględniając właśnie ten stan epidemiczny, odnosząc się do gospodarczych aspektów, przewidując, być może krótkofalowo, ten czas, w którym będą przewidziane te obostrzenia, z którymi przychodzi nam żyć, i ten reżim sanitarny, w którym przychodzi nam żyć, będziemy się starali gospodarczo państwu pomóc, ale bardzo proszę państwa również o systemowe, a często być może pozafinansowe próby rozwiązania tego, bo środki finansowe to jedno, a wspólna droga ku temu, aby być może część dziedzin gospodarczych niejako przebranżowić, tj. część wzmocnić, a część przekształcić, to drugie. To są te pomysły, na które czekamy.</u>
          <u xml:id="u-13.12" who="#OlgaSemeniuk">I ja rozumiem aspekt budowania rodzinnych interesów, budowania rodzinnych przedsiębiorstw, budowania firm przez wiele lat, jednak COVID to nie jest coś, za co jest odpowiedzialny rząd, z COVID mierzy się cały świat. My również w kontekście tarczy finansowej czy antykryzysowej braliśmy i czerpaliśmy doświadczenie z innych modeli zagranicznych. Jak widać, Polska – no, bez chwalenia się, bo być może państwo tego zdania nie podzielają, gdyż w części nie korzystali z tych tarcz – wypadła dość dobrze w bilansie europejskim. Staramy się, aby stan epidemiczny w społeczeństwie nie rozwijał się na tyle mocno, abyśmy musieli wprowadzać kolejne obostrzenia gospodarcze. A widzimy to na przykładzie innych krajów europejskich. Szanowni Państwo, lockdown we Włoszech i w Hiszpanii jest dość znaczący, a być może kolejne kraje będą tym niestety obłożone. Tak że bardzo proszę o cierpliwość. My mamy przygotowane pewne projekty w kontekście rozmów z państwem, dotyczące ZUS, dotyczące postojowego, i chcemy je przedłożyć na agendzie rządowej, chcemy je jak najszybciej wprowadzić. Jesteśmy empatyczni, to nie jest tak, że państwa przekierowujemy i mówimy, tak jak to już powiedziałam, „radźcie sobie sami”. Ale jesteśmy również od tego, aby oprócz załatwienia tych materialnych kwestii znaleźć rozwiązania systemowe, pozamaterialne. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#BarbaraZdrojewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#BarbaraZdrojewska">Pani Minister, odpowiem tylko, dlaczego tu nie ma przedstawicieli Ministerstwa Zdrowia. Otóż byłoby to kompletnie bez sensu, bo codziennie oglądamy konferencje prasowe ministra zdrowia, który np. mówi, że nie wie, czy rok szkolny rozpocznie się 1 września, czy się nie rozpocznie. Tak że nie wiem, czego by pani oczekiwała. Co nam rząd powie? Czy będzie odmrażanie? No, nie nie jest to pytanie, tylko komentarz do tego…</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#OlgaSemeniuk">Krótkie ad vocem do tego, Pani Przewodnicząca. Mogę?</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#BarbaraZdrojewska">Za chwilę, jak skończę. Tak że proszę zwrócić uwagę, że my często rozmawiamy w komisjach senackich z przedstawicielami Ministerstwa Zdrowia i nie uzyskujemy żadnych informacji.</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#BarbaraZdrojewska">Byłam za to pewna, że skoro ruszył wreszcie, po tylu miesiącach pandemii, zapowiedziany zespół, międzyresortowy zespół w rządzie polskim, który się zastanawia, co dalej… Myślałam, że pani przyniesie nam tutaj jakieś pierwsze informacje, ale widzę, że na informacje od tego zespołu też poczekamy. Proponuję, żebyście państwo w pewnych sprawach jednak częściej się spotykali w ramach rządu. Dzisiejsze spotkanie komisji senackiej poświęcone jest jednej branży, i to ogromnej branży. Te dwie, które pani wymieniła, taneczna i coś tam jeszcze, nie mają porównania, jeżeli chodzi o… No, w takim sensie, że ani jakościowo, ani ilościowo, ani pod względem tego, jaka to jest część PKB, co nie znaczy, że tamte branże nie są nam bliskie.</u>
          <u xml:id="u-14.5" who="#BarbaraZdrojewska">Stąd nasze pytanie… Kieruję swoje pytanie do pana ministra Lewandowskiego. Panie Ministrze, padły tutaj…</u>
          <u xml:id="u-14.6" who="#OlgaSemeniuk">Jeszcze ja bym chciała…</u>
          <u xml:id="u-14.7" who="#BarbaraZdrojewska">Pani Minister, bardzo proszę… Będzie miała pani możliwość zabrać głos, tak.</u>
          <u xml:id="u-14.8" who="#BarbaraZdrojewska">Chciałabym powiedzieć, że tutaj usłyszeliśmy… Mamy już przykłady w Europie. Niemcy to jest kraj, który jako pierwszy ruszył z tak ogromnym programem, jeśli chodzi o kulturę. Pan minister Lewandowski jest już zapewne zorientowany i w jakości, i w ilości tego. To są niewyobrażalne pieniądze. Myślę, że my zapewne nie możemy mówić o tak ogromnych pieniądzach, ale z drugiej strony nie możemy czekać na unijne środki. Co do tego, o czym pani wspomniała – bardzo dobrze, jeżeli część z tych unijnych środków będzie przeznaczona na pomoc dla tej branży, ale ja się obawiam, że tego ta branża tego nie doczeka, bo po prostu do tej pory upadnie. I tutaj nie chodzi o to, że ludzie się przebranżowią czy coś takiego, problemem jest m.in. zachowanie pewnej wiedzy, know-how i tego sprzętu. Nie chodzi tylko o to, żeby to dalej były polskie firmy, ale chodzi także o to… Bo zwykle jest tak, że jak ludzie się przebranżowią, to koniec, znikają stąd pewne zawody, pewne umiejętności. I to będzie dla kultury rzecz nie do powetowania, bo na to się pracuje latami. A my bardzo dobrze wiemy, z jakim trudem, z jakim wysiłkiem, ale też z sukcesem, rozwijała się ta branża po 1990 r.</u>
          <u xml:id="u-14.9" who="#BarbaraZdrojewska">Tak że, Pani Minister, proszę o głos. I proszę powiedzieć, w jakim charakterze widziałaby pani tutaj pana ministra zdrowia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#OlgaSemeniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#OlgaSemeniuk">Najpierw odpowiedź na zarzut, jak się wydaje, dotyczący spotkań rządowych à propos pandemii. Być może pani przewodniczącej umknęła informacja, że od marca codziennie spotykał się rządowy zespól do spraw zwalczania pierwszej fali pandemii. A drugi nie został powołany wczoraj, bo wczoraj to by była informacja oficjalna, prace nad tym permanentnie trwają już od marca. Tak więc mam nadzieję, że ta informacja następny raz już pani nie umknie.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#OlgaSemeniuk">Jeśli chodzi o szkoły i ich otwarcie, to przedstawiciele Ministerstwa Zdrowia są w stanie odpowiedzieć na wiele pytań. A to, że nie odpowiedzą na pytanie, czy od września dzieci pójdą do szkoły… Pani Przewodnicząca, zapraszam, jeżeli pani weźmie odpowiedzialność za 6 milionów dzieci w kontekście wpuszczenia ich we wrześniu do szkoły, nie znając ewaluacji sytuacji związanej z wirusem przez najbliższe tygodnie, to oczywiście bardzo proszę taką decyzję osobiście podjąć. Ale rząd jest od tego, aby podejmować racjonalne decyzje, a nie takie, które są podyktowane potrzebą szybkiej informacji, tym, że państwo chcą wiedzieć albo społeczeństwo chce wiedzieć. My przygotowujemy społeczeństwo i przede wszystkim zabezpieczamy pod względem zdrowotnym, jak również gospodarczym. To tylko takie krótkie ad vocem. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#BarbaraZdrojewska">Dobrze, bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#BarbaraZdrojewska">Nadal się nie dowiedzieliśmy, co by tu mieli robić przedstawiciele Ministerstwa Zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#BarbaraZdrojewska">Na pani pytania, Pani Minister… Proszę je stawiać w waszym gronie. No, przepraszam bardzo, ale to jest posiedzenie komisji. Naprawdę, proszę się zwrócić do pana ministra zdrowia z tymi pytaniami.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#BarbaraZdrojewska">I teraz przekazuję głos panu wiceministrowi kultury, panu Lewandowskiemu. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PawełLewandowski">Dziękuję bardzo, Pani Przewodnicząca.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#PawełLewandowski">Wysoka Komisjo, chciałbym zwrócić uwagę na fakt, że Polska była jednym z krajów, które przeznaczały największe kwoty na wsparcie kultury w czasie pandemii. W tej chwili szacujemy, że to ma być 5 miliardów zł. Ale jestem przekonany, że jak to podliczymy, kiedy będziemy robić ewaluację naszej tarczy dla kultury, to może się okazać, że to jest nawet więcej pieniędzy. 5 miliardów zł to jest bardzo dużo. Proszę pamiętać, że Polska nie jest tak bogatym krajem jak Wielka Brytania czy Niemcy. Tak więc w tym przypadku można powiedzieć, że to jest duży sukces. Ale dużym sukcesem jest w ogóle fakt, że przez ostatnich 5 lat bardzo wzrosły nakłady na kulturę, bo nawet o niemal 50% w stosunku do stanu wyjściowego. Tak więc możemy mówić, że kultura jest bardzo ważna dla tego rządu.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#PawełLewandowski">Jednocześnie w ramach tarczy antykryzysowej zostało wprowadzonych wiele różnych instrumentów, ja nie będę ich teraz wspominał, wszyscy mniej więcej wiemy… Dzisiaj mówimy o przyszłości, czyli o sytuacji po COVID. Ja mogę tutaj, w tym przypadku odwołać się tylko i wyłącznie do instrumentu gwarancyjnego, 0,5 miliarda zł, który nam udało się zaimplementować w BGK. To jest instrument gwarancyjny dla sektorów kreatywnych, który wprowadziliśmy o wiele wcześniej, niż w ogóle pojawił się COVID, bo ten instrument miał troszeczkę inny cel. Ale dzisiaj może służyć jako wsparcie dla wszystkich branż w sektorach kreatywnych. Ja dzisiaj słyszałem, że mimo tych gwarancji państwo i tak wypadacie z systemów bankowych i nie chcą wam udzielać kredytów. Uważam, że… No, to już jest polityka banków, które w ten sposób funkcjonują. Mam nadzieję, że uda nam się wypracować razem z rządem, razem z ministerstwem jakiś model, żeby jednak jakieś kredyty płynnościowe dla państwa były.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#PawełLewandowski">Ale poza tymi wszystkimi finansowymi aspektami, poza tym, że wynegocjowaliśmy również olbrzymią kwotę, jeśli chodzi o Unię Europejską, na wsparcie po COVID, i to jest, zdaje się, 67 miliardów zł, jeśli chodzi o same instrumenty w zakresie polityki spójności… To są te instrumenty, z których najczęściej korzystamy w branży kultury. Tak więc domyślam się, że to z tego budżetu będziemy korzystali. No, i oprócz tego cały czas podejmujemy wiele działań, aby w jak najbezpieczniejszy i najbardziej racjonalny sposób odblokowywać możliwość organizowania różnego typu imprez. I tak dla przypomnienia powiem, że od 18 maja możliwe jest odbywanie prób i ćwiczeń bez publiczności, a także dokonywanie nagrań fonograficznych i audiowizualnych. Również od 18 maja wznowiliśmy działania planów filmowych. Chciałbym zwrócić uwagę – może nie wszyscy państwo są tego świadomi – że często firmy, które organizują technikę na koncerty, organizują również także technikę na plany filmowe. Od 6 czerwca jest możliwe prowadzenie działalności kulturalnej i rozrywkowej w pomieszczeniach, amfiteatrach, oraz muszlach koncertowych pod warunkiem udostępnienia widzom lub słuchaczom co drugiego miejsca na widowni w rzędach naprzemiennie itd., już nie będę tych szczegółów tutaj odczytywał. Wtedy był limit do 150 osób, a od 20 czerwca prowadzenie działalności twórczej związanej z wszelkimi zbiorowymi formami kultury i rozrywki może być organizowane w pomieszczeniach, w tym w salach koncertowych, klubach muzycznych, halach widowiskowo-sportowych, amfiteatrach i muszlach koncertowych pod warunkiem udostępnienia publiczności do 50% liczby miejsc na sali. Co oznacza, że w Ergo Arenie czy Atlas Arenie może się zmieścić ponad 5 tysięcy osób…</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#TomaszGrewiński">Panie Ministrze, przepraszam, ale my to wszystko wiemy. Przepraszam pana bardzo…</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#PawełLewandowski">Ale ja tę informację…</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#BarbaraZdrojewska">Przepraszam, ale…</u>
          <u xml:id="u-17.7" who="#TomaszGrewiński">My to wszystko wiemy, ja muszę przerwać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#BarbaraZdrojewska">Panie Prezesie, proszę nie przerywać. Bardzo proszę. Mieliście państwo głos. Teraz pan minister, później senatorowie, później będziecie państwo mieli znowu głos, także żeby się odnieść do tych wypowiedzi. Bardzo proszę, zachowajmy kolejność i dajmy skończyć ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#BarbaraZdrojewska">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PawełLewandowski">Chciałbym tylko w tym miejscu zaznaczyć, że informacji, której ja udzielam, udzielam także komisji. Bo komisja nie zawsze te wszystkie szczegóły zna. No, bo to jest oczywiste, że senatorowie nie są w stanie wszystkiego tak dokładnie śledzić. I to jest informacja nie tylko dla państwa – bo jestem przekonany, że państwo znacie te fakty – lecz także dla komisji, żeby wiedziała, jakie działania rząd w tym momencie podejmuje dla waszej branży.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#PawełLewandowski">To, co jest możliwe, to staramy się robić. Dlatego od 25 lipca obowiązuje nowe rozporządzenie. Zmniejszyliśmy dystans społeczny na widowniach do 1,5 m odległości, czyli jeszcze więcej osób może wchodzić. Od 20 czerwca prowadzenie działalności twórczej związanej z formami zbiorowymi kultury i rozrywki w obiektach sportowych na wolnym powietrzu, w tym na stadionach otwartych lub półotwartych z miejscami siedzącymi lub bez nich, pod warunkiem udostępnienia publiczności do 25% liczby miejsc na widowni i już wtedy bez ograniczenia liczby osób. A od 25 lipca obowiązuje nowe rozporządzenie i może być zajętych 50% miejsc przy zachowaniu 1,5 m odległości między poszczególnymi osobami.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#PawełLewandowski">Tak więc ja chciałbym zwrócić uwagę, że my staramy się odmrażać jak najbardziej, czyli tworzyć rozwiązania, które pozwolą funkcjonować państwa instytucjom i państwa firmom działającym w sektorze kreatywnym. Ale tylko w takim zakresie, w jakim pozwalają nam na to sanepid i Ministerstwo Zdrowia. I za każdym razem jest dokonywana ewaluacja. Po każdym… Widzicie państwo, to są te interwały czasowe, o których mówiłem. Po każdym kolejnym rozluźnieniu robimy ewaluację, dowiadujemy się, czy istotnie to wpłynęło na zwiększenie liczby zakażeń, czy są jakieś istotne ogniska zakażeń, które pojawiają się w związku z jakąś np. imprezą masową, która się odbyła. Jeśli widzimy, że takich zagrożeń nie ma lub są one nieistotne statystycznie, no, to wtedy przechodzimy do kolejnego etapu. Niemniej jednak, tak jak już było tutaj wspomniane, nie wiemy, co się stanie na jesieni. Widzimy, że kraje, które trochę szybciej odmrażały gospodarkę niż my, zaczynają wracać do lockdownu. Nam zależy na tym, żeby do lockdownu nie wracać, bo jeżeli do niego wrócimy, to wtedy będą jeszcze większe konsekwencje, niż są obecnie. Tak więc w zakresie ministerstwa kultury na ten moment możemy tylko powiedzieć, że oczywiście, będziemy wspierać państwa we wszelkich formach negocjacji czy tworzenia rozwiązań finansowych dla wsparcia państwa. I jednocześnie co możemy w tym zakresie – chodzi mi o odblokowywanie wydarzeń – to robimy.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#PawełLewandowski">I chciałbym tutaj zaznaczyć, że sam fakt, że my dopuszczamy jakąś określoną liczbę osób do udziału w określonych wydarzeniach, nie powoduje, że te osoby chcą w tych wydarzeniach uczestniczyć. Ja mam informacje dosyć na bieżąco, przede wszystkim z kin. I w kinach często jest tak, że chociaż kina mają właśnie takie warunki, o jakich przed chwilą powiedziałem, to na widowni potrafi pojawić się w całej sali 3, 5 czy 10 osób. Czyli mimo tego, że rzeczywiście dopuszczamy większą liczbę osób w różnych miejscach, to nawet w tej liczbie nie są zapełniane miejsca na poszczególnych wydarzeniach. I to jest oczywiście problem dla całej naszej branży. Ja wiem, że państwo już nie macie czasu, bo jesteście już na krawędzi. Ale zapewniam państwa, że rząd polski pracuje nad tym, by jak najszybciej wdrożyć rozwiązania także z tarcz, także z pieniędzy europejskich i zapewnić strumienie finansowe, żebyśmy przetrwali ten trudny okres.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#PawełLewandowski">Chciałbym zwrócić uwagę, że najważniejszy festiwal filmowy w Polsce, czyli festiwal w Gdyni, również odbędzie się w takiej bardzo nieoczywistej formule, pokazy filmowe będą bowiem tylko i wyłącznie dla dziennikarzy, dyskusje po pokazach filmowych będą transmitowane i będzie można w nich brać udział online. Ponieważ doszliśmy do wniosku z artystami i twórcami, że w związku z ryzykiem zaostrzenia się epidemii i wymieszania się jej z grypą, coroczną, sezonową epidemią grypy, która się pojawia w tym czasie, po prostu możemy doprowadzić do takiej sytuacji, że będzie zupełny chaos w tym zakresie. I, no cóż, będziemy dalej ostrożni, bo dla nas najważniejsze jest życie i zdrowie obywateli.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#PawełLewandowski">A z pieniędzy, które zostały wynegocjowane, postaram się jak najwięcej jak najszybciej redystrybuować do tych najbardziej zagrożonych branż, w tym państwa branży. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#BarbaraZdrojewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#BarbaraZdrojewska">Jeszcze, Panie Ministrze, żeby… Ja tutaj tego nie usłyszałam do tej pory, ale być może są takie postulaty z branży, żeby jednak gdzieś odmrażać. Ale na razie tego nie usłyszałam. Ale państwo oboje się do tego odnosicie. To nie jest zarzutem. Ja myślę, że wszyscy musimy sobie uświadomić, że tutaj ani Ministerstwo Rozwoju, ani ministerstwo kultury, ani nikt taki nie będzie decydował o tym, kiedy coś będzie de facto odmrażane. To zależy, można powiedzieć, od siły wyższej, to nie zależy tylko od decyzji. Chociaż to, kiedy co jest odmrażane, no, może budzić zdumienie. Ale to jest temat na inne spotkanie, w Ministerstwie Zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#BarbaraZdrojewska">Panie Ministrze, ponieważ mówi pan o tych 500 milionach zł przeznaczonych w tej chwili ze strony ministerstwa kultury na wsparcie… To jest taka kwota, którą możemy porównać… Bo nie mamy zbiorczej kwoty dotyczącej tego, co było z Ministerstwa Rozwoju dla branży, tzn. jeżeli chodzi o pomoc, przynajmniej tutaj nie usłyszeliśmy takiej informacji. Chciałabym się dowiedzieć, jaka część z tych 500 milionów zł poszła na instytucje kultury, jaka część do samorządów, na wsparcie samorządów, które też mają w tej chwili ogromne problemy, jeśli chodzi o sektor kultury, ile wsparcia poszło do NGO, a ile poszło wsparcia do przedsiębiorców. Gdyby pan tylko powiedział króciutko, jak te 0,5 miliarda zł zostało wydatkowane, jeśli chodzi o strukturę…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PawełLewandowski">To jest 5 miliardów zł, jeśli chodzi…</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#BarbaraZdrojewska">5 miliardów zł.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#PawełLewandowski">To jest 5 miliardów zł. Szacujemy w tym momencie, że tyle zostało przekazane na branżę kultury. Niemniej jednak w tym momencie nie jestem w stanie przedstawić pani takiej segmentacji. My potrzebujemy trochę czasu, żeby zrobić ewaluację i przedstawić dokładną segmentację. Bo kwoty total, to my mamy, ale z uwzględnieniem poszczególnych branż będzie trudniej.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#PawełLewandowski">A jeśli chodzi o różne rozwiązania dla… Bo trzeba jeszcze pamiętać, że niektóre elementy się ze sobą w jakiś sposób crossują, tzn. mamy np. przedsiębiorstwa gastronomiczne, które świadczą usługi dla kinematografii, są wyspecjalizowane tylko i wyłącznie w obsłudze planów filmowych. To jest taki przykład. Tylko i wyłącznie to robią, zawsze są zakontraktowane tylko i wyłącznie do obsługi planu, one nie prowadzą żadnych cateringów zewnętrznych, nie robią żadnych innych działań. I my je zaliczmy do tych części… My musimy w trakcie analiz oddzielić je od po prostu sektora gastronomicznego. Bo ktoś może powiedzieć, że to jest zwykła gastronomia. A to jest bardzo wyspecjalizowana część gastronomii. I dotyczy to także różnych innych dostawców usług dla poszczególnych, wyspecjalizowanych branż kultury, które w PKD mogą występować właśnie jako gastronomia czy dostawa jakichś określonych rodzajów materiałów, ale faktycznie one działają tylko i wyłącznie w obszarze kultury.</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#PawełLewandowski">Jeśli zaś chodzi o państwowe instytucje kultury, no, to wszystkie państwowe instytucje kultury otrzymały wsparcie w zakresie… praktycznie w całości z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w ramach ostatniej tarczy. Podobny mechanizm stworzyliśmy także dla samorządowych instytucji kultury. I prawie identyczny mechanizm funkcjonuje w przypadku NGO. Wszystkie NGO, niezależnie od tego, czy zajmują się kulturą, czy też nie, jeżeli są stowarzyszeniami, fundacjami, NGO sensu largo… Także minister kultury, który jednocześnie jest ministrem do spraw społeczeństwa obywatelskiego… Przeprowadziliśmy w Sejmie i w Senacie notabene też nowelizację, która zrównuje uprawnienia NGO z uprawnieniami innych pracodawców. I mimo że wcześniej nie miały uprawnień do korzystania z pomocy FGŚP, tak w tym momencie… Zresztą państwowe instytucje kultury i samorządowe też nie miały. A w tym momencie są objęte takim samym wsparciem jak wszyscy inni pracodawcy, którzy korzystają z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. W tym momencie, jak mówię, nie mamy segmentowanych poszczególnych kwot na poszczególne cele. Ja mogę ewentualnie powiedzieć, jak w programach ministra… na jakie cele przeznaczaliśmy pieniądze. Utworzyliśmy np. specjalny program „Kultura w sieci”, to jest budżet 80 milionów zł, w tym 20 milionów zł na stypendia dla twórców i artystów. Łącznie wsparcie w ramach projektu uzyskało 3 tysiące 405 projektów, 1 tysiąc 182 instytucje i 2 tysiące 223 osoby indywidualne. 60 milionów zł zostało przeznaczonych na projekty instytucjonalne, z wyłączeniem zakupu sprzętu.</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#PawełLewandowski">Wielokrotnie zwiększyliśmy pomoc socjalną, przyznanych zostało 6 tysięcy zapomóg socjalnych w kwocie 1 tysiąc 800 zł – to jest wysokość jednej zapomogi – a łączny budżet na zapomogi został podniesiony z planowanych 500 tysięcy zł do 3 milionów zł, a następnie do 16 milionów zł. I cały czas identyfikowane są możliwości jego zwiększenia, nasze wsparcie jest sukcesywnie realizowane.</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#PawełLewandowski">Zwiększyliśmy środki z 55 milionów zł do 390 milionów zł i zmieniliśmy regulaminy programów ministra w ten sposób, że mogą być uelastycznione formy rozliczania. To znaczy, że nie jesteśmy tacy rygorystyczni, bardziej, tak powiem, miękko podchodzimy do tego, co zostało zrealizowane. Chodzi o uproszczenie zgłaszania zmian w projektach. Do tej pory trzeba było to robić decyzją ministra, w tej chwili możemy to uwzględniać już na poziomie zespołów projektowych. Jest też możliwość obniżenia, albo rezygnacji z wkładu własnego – do tej pory w zasadzie tylko w wyjątkowych sytuacjach wkład własny mógł być umorzony, a w tym momencie w ogóle nie trzeba mieć wkładu własnego w wielu projektach.</u>
          <u xml:id="u-21.7" who="#PawełLewandowski">Zwiększyliśmy pulę stypendiów ministra z 1,5 miliona zł do co najmniej 6,5 miliona zł. Możliwe jest uruchomienie drugiego etapu konkursu, również w wymienionej kwocie.</u>
          <u xml:id="u-21.8" who="#PawełLewandowski">Te gwarancje kredytowe, o których mówiłem, 500 milionów zł z BGK, to już omówiłem. Mamy specjalne wsparcie dla branży filmowej, m.in. wprowadzenie opłat od VOD, które poparli posłowie, senatorowie w zasadzie również chyba wszyscy w tej komisji poparli, za co bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-21.9" who="#PawełLewandowski">No, i oczywiście przygotowujemy ustawę – i mam nadzieję, że ją sfinalizujemy – o Funduszu Wsparcia Artystów Zawodowych. To jest specjalny fundusz, który będzie działał niezależnie od COVID, ale w tym momencie bardzo się przyda. I mam nadzieję, że najszybciej, jak to tylko jest możliwe, uda nam się go uchwalić. To są specjalne zasady wspierania artystów i osób związanych z sektorem kultury, ale przede wszystkim artystów zawodowych, czyli takich artystów, którzy ponad 50% swoich przychodów czerpią z twórczości artystycznej i to nie jest przygodna działalność artystyczna.</u>
          <u xml:id="u-21.10" who="#BarbaraZdrojewska">Panie Ministrze…</u>
          <u xml:id="u-21.11" who="#PawełLewandowski">Mamy też program rekompensacyjny po okresie epidemii, planowany budżet to 50 milionów zł. Mamy też taki stały program „Kultura – interwencje”.</u>
          <u xml:id="u-21.12" who="#PawełLewandowski">Jeżeli ktoś się nie załapał do tej pory na żadną możliwą pomoc i żaden możliwy program nie wchodził w jego ramy, co się w zasadzie rzadko zdarza… Na takie projekty mamy dodatkowo 10 milionów zł.</u>
          <u xml:id="u-21.13" who="#PawełLewandowski">No i oczywiście przygotowujemy nowelizację budżetu…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#BarbaraZdrojewska">Panie Ministrze, przepraszam, ja mam taką prośbę w takim razie, żebyśmy dostali te informacje na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#PawełLewandowski">Oczywiście.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#BarbaraZdrojewska">Jeśli można poprosić, to na wrzesień. Wtedy zrobimy sobie takie spotkanie. Bo my już po raz kolejny słyszymy, że 5 miliardów zł jest wydatkowanych, ale nadal nie wiemy, na co to konkretnie poszło. I prosimy też o taką informacje, na co konkretnie, sektorowo… To, że gdzieś tam działają programy ministra… One zawsze działają i zawsze gdzieś tam się te pieniądze…</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#PawełLewandowski">Nie, tu kwoty zostały dramatycznie zwiększone, jak mówiłem, np. z 0,5 miliona zł na 16 milionów zł, z 55 milionów zł na 390 milionów zł…</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#BarbaraZdrojewska">Ja rozumiem, ale…</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#PawełLewandowski">To są konkretne pieniądze.</u>
          <u xml:id="u-22.6" who="#BarbaraZdrojewska">Tak, zgoda, bardzo się cieszymy. Tylko skoro mówimy o 5 miliardach zł ekstra na kulturę w związku z koronawirusem, to bardzo poprosimy o dokładne informacje o tym, na co poszło tych 5 miliardów zł. I o taką informację byśmy poprosili na piśmie. I we wrześniu, jak myślę, zrobimy jeszcze spotkanie na ten temat.</u>
          <u xml:id="u-22.7" who="#BarbaraZdrojewska">Ze strony Ministerstwa Rozwoju, jak myślę, też będziemy potrzebowali takiej informacji sektorowej.</u>
          <u xml:id="u-22.8" who="#BarbaraZdrojewska">Pani Minister, proszę się jeszcze krótko do tego odnieść.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#OlgaSemeniuk">Dziękuję, Pani Przewodnicząca.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#OlgaSemeniuk">Ja tylko chciałabym w ramach swojej wypowiedzi, w której powiedziałam, że rozważamy konkretne, punktowe rozwiązania gospodarcze… Pani premier Jadwiga Emilewicz właśnie mnie upoważniła do tego, żeby państwu przedstawić, co będzie się działo w Sejmie w przyszłym tygodniu. Otóż w przyszłym tygodniu zostanie wniesiony projekt ustawy, który pozwoli o 4 miesiące przedłużyć rozwiązanie dotyczące ZUS i postojowe, te 2 narzędzia. Tak więc to jest dla państwa informacja. I będzie można zawieszać wstecz, od czerwca, na 4 miesiące. To jest konkretna informacja. Zostałam upoważniona przez panią premier Jadwigę, aby to państwu przedłożyć teraz, na tym spotkaniu.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#OlgaSemeniuk">Oczywiście – odnoszę się jeszcze do prośby pani przewodniczącej – my też podzielimy to wszystko sektorowo, dziedzinowo i we wrześniu na posiedzeniu komisji to przedłożymy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#BarbaraZdrojewska">Rozumiem. Dziękuję. To mamy dzisiaj przynajmniej jedną dobrą wiadomość. Bardzo dziękujemy. Mamy newsa.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#BarbaraZdrojewska">Teraz chciałabym na króciutko oddać głos senatorom. Proszę o pytania albo wypowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#BarbaraZdrojewska">I później jeszcze, ponieważ państwo chcieli się odnieść do wypowiedzi ministrów, oddamy głos jeszcze tym z pań i panów, którzy się zgłaszali.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#BarbaraZdrojewska">Czy ktoś z senatorów chciałby zabrać głos lub… Nie widzę na razie… Aha, pan marszałek Borusewicz.</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#BarbaraZdrojewska">Bardzo proszę, Panie Marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#BogdanBorusewicz">Pani minister zostawiła tę dobrą wiadomość na deser.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#OlgaSemeniuk">Trochę nieświadomie, ale tak.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#BogdanBorusewicz">Dobrze, bardzo dobrze. Ale ja jestem pesymistą, jeżeli chodzi o rozwój epidemii. I jestem pesymistą po tych informacjach z ostatnich 2 tygodni. Tak więc myślę, że trzeba się przygotować na ten gorszy scenariusz, rząd się musi przygotować. Bo jak będzie lepszy scenariusz, to będzie świetnie, ale rząd musi się przygotować na gorszy scenariusz. Otóż jeżeli… Oczywiście, teraz, w lipcu zostały rozróżnione kryteria. Ale to też może tak działać, że jeżeli na takiej imprezie wydarzy się coś takiego jak na weselach, gdzie poszerzono wspomniane kryteria, to rząd nie będzie musiał ograniczać, tylko po prostu ludzie nie będą chodzić na imprezy. Tak że, jak uważam, tutaj trzeba postępować bardzo ostrożnie. I rząd musi się przygotować do tego, że będzie raczej gorzej. Mówicie państwo o drugiej fali na jesieni. Ja mam obawy, że drugą falę mamy już w tej chwili. No, skoro, załóżmy, miesiąc temu liczba dziennych zachorowań wynosiła powyżej 200, a teraz mamy w zasadzie powyżej 300 i powyżej 400, średnio w okolicach 400 w ciągu ostatnich 2 tygodni, to ja mam poważne obawy, że to niestety może się rozwijać. I ponieważ pani wiceminister jest członkiem wspomnianego zespołu, to ja miałem nadzieję, że pani będzie wiedziała, jak to wszystko się będzie rozwijało, tzn. czy jest takie niebezpieczeństwo… Bo jeżeli jest, to firmom wspomniana pomoc finansowa faktycznie nie wystarczy, będą konieczne pieniądze na przebranżowienie się. Bo te firmy, tzn. ich właściciele nie będą w stanie tego zrobić samodzielnie. No, chciałbym się… Ale to w sprawie negocjacji europejskich oczywiście. Nie będę państwa pytał o te negocjacje europejskie. Ale może jest nadzieja, aby tę nową… żeby zaliczkować już w tej chwili w ramach nowej perspektywy. Bo oczywiście z punktu widzenia europejskiego pieniądze można wydawać wtedy, kiedy budżet zostanie zatwierdzony. Budżet zostanie zatwierdzony w grudniu. Ale w tej chwili jest taka sytuacja, że jeżeli się nie wzmocni finansowo tej branży, także innych branży, to tych spóźnionych pieniędzy nie będzie można… Nie będzie w zasadzie w co inwestować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#BarbaraZdrojewska">Bardzo dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#BarbaraZdrojewska">Ja wiem, bo pan minister też mówił, że… To jeszcze za chwilę pan minister, bardzo proszę. Bo pan minister też chciał odpowiedzieć, że epidemia się rozwija w tej chwili ogniskowo, a to jest jakby inny rozwój. Ja wolałabym, żebyśmy się tutaj nie wdawali… Bo my właściwie spotkaliśmy się, żeby porozmawiać o obecnej sytuacji branży i o tym, jak doprowadzić do tego, żeby ta branża nie upadła. Na razie, jak uważam, nie powinniśmy jeszcze mówić o przebranżawianiu się, bo to chyba jeszcze nie… Dobrze, Pani Minister, mówię? To nie jest ten etap, kiedy mówimy o przebranżawianiu, tylko mówimy o ratowaniu, doraźnie, sytuacji przez rząd i o pomocy rządu, która powinna być konkretnie skierowana.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#BarbaraZdrojewska">I teraz bardzo proszę… Cały czas pana widziałam, nie musiał pan trzymać ręki w górze. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#MikołajZiółkowski">Dziękuję bardzo. Zgłaszałem się, żeby się odnieść do tych kilku kwestii. Bo poszliśmy w zupełnie innych kierunkach i mówimy tu o wątkach, które tak naprawdę często nas nie dotyczą. Tak więc chciałbym wrócić do meritum.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#MikołajZiółkowski">Pierwsza kwestia. Bardzo się cieszę z tej informacji pani minister. Cieszę się, że widzimy się dzisiaj. Bo ja uczestniczę również w spotkaniach z panią minister. Tak więc odnosząc się… Nasze bardzo duże zmartwienie było takie, że po ustaleniach w zeszłym tygodniu wspomniana ustawa po prostu nie weszła do Sejmu. I kalendarz procedowania był taki, że wyglądało na to, że wylądujemy we wrześniu. A zwalnianie we wrześniu albo w październiku ze składek ZUS od czerwca, jak wiadomo, nie jest realne. Tak więc bardzo się cieszę, że mamy kolejne zapewnienie, że ta ustawa wchodzi do Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#MikołajZiółkowski">Ale, jak myślę, kwestia tak naprawdę na poziomie meta, tzn. ta podstawowa i kluczowa, to jest to, że my się nigdzie nie będziemy przebranżawiać. Bez kultury państwo nie ma sensu. Nie trzeba tu ani cytować Churchilla, ani opowiadać niczego innego. Wypracowaliśmy to wszystko przez 30 lat po to, żeby polska kultura i rozrywka była na takim poziomie, żeby była konkurencyjna, żeby w większości była realizowana przez polskich przedsiębiorców, przez polskie instytucje, żeby nie została wykupiona, tak jak firmy techniczne itd. I my się nigdzie nie wybieramy. My musimy zbudować most. Żaden niemiecki polityk, żaden brytyjski polityk, żaden europejski polityk nie mówi do swojej branży kulturalnej: przebranżowcie się. Po prostu nic takiego nie istnieje. Bo te słowa Churchilla w czasie wojny – to po co mamy walczyć, jak nie ma kultury? – są tutaj odpowiedzią. My się nie mamy ruszyć ani o metr, my mamy wręcz wykorzystać możliwości, a nie się przebranżawiać i szyć maseczki. Bo nie po to ludzie pracowali 30 lat i nie po to budowali Polskę. To jest tutaj kluczowe. I my jesteśmy tą branżą, która faktycznie ma administracyjne zakazy funkcjonowania. I dlatego oczekujemy i prosimy o wsparcie. Bo my wspólnie, tak jak to robią Niemcy, tak jak to robią Brytyjczycy, tak jak to robią Duńczycy – możemy te przykłady mnożyć – musimy zbudować most. Bo to nie jest tak, że tam, za tym mostem jest jakaś ciemność. Nie. Wirus zostanie opanowany, w miarę szybko, w perspektywie jakiegoś czasu. I to nie jest tak, że ludzie przestaną potrzebować kultury, że przestaną się spotykać, przestaną chodzić na imprezy. To jest nieprawda. Moglibyśmy się tutaj spotkać za 5 lat i wtedy może faktycznie wszyscy byśmy się przebranżowili. Ale nie w perspektywie kilku miesięcy. Bo to, co się stanie… Siłą polskiej gospodarki, siłą polskiej kultury i siłą Polski w ogóle jest różnorodność i zrównoważony rozwój. My nie jesteśmy uzależnieni od montowania samochodów, od jednej przestrzeni, tylko w każdej sytuacji, jak się pojawia kryzys, to inna branża przechodzi do góry, a inna schodzi w dół. I tak na zmianę. Dlatego to, co musi powstać, i to, co musi być po wybudowaniu tego mostu, to musi być dalej zrównoważona Polska. A nie Polska bez kultury, a nie Polska, która będzie tylko montowała samochody albo robiła inne rzeczy. W związku z tym potrzebna jest pomoc. I tak, to jest perspektywa miesięcy, kilku miesięcy. Ale prosimy uprzejmie, żeby nie wprowadzać narracji pt. „przebranżowcie się”, tak jak pan marszałek to powiedział. Nie, my się nie będziemy przebranżawiać. My teraz mamy zbudować narzędzia do tego, żeby przejść przez ten most. I za kilka czy kilkanaście miesięcy kultura polska powinna być tak samo mocna, jak była przedtem, a nie poobijana, słabsza albo nieistotna. Bo nie ma rozwoju Polski, nie ma rozwoju naszego kraju bez kultury.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#MikołajZiółkowski">Bardzo ważnym elementem… I cieszę się, że mamy już… My bardzo konkretnie mówimy, co jest w danym momencie potrzebne, proponujemy bardzo potrzebne rozwiązania. Tak, była pomoc, ta pomoc była powszechna. Są branże – i bardzo się z nich cieszymy, bo one teraz będą płaciły podatki itd. – które były zamknięte raptem miesiąc, a potem momentalnie wróciły do swoich przychodów. A niektóre dołożyły 10 zł do rachunku i jeszcze się odkują, że tak powiem. Ale te branże nie wrócą bez powrotu kultury i rozrywki. Bo konsumpcja nie wróci bez kultury i rozrywki. Bo po to kupujemy bluzkę, buty i wiele innych produktów, żeby wyjść na imprezę, na przedstawienie, do teatru itd. To wszystko musi być zrównoważone. Dlatego na tym poziomie meta, co jest chyba kluczowe… Bardzo uprzejmie proszę, żebyśmy wzorem też europejskich polityków… Bo to się pojawiło np. w Niemczech, tam był jasny komunikat: zrobimy wszystko, wszystko, absolutnie wszystko i poświęcimy wszystko, żeby uratować kulturę. Taki był komunikat. I my bardzo uprzejmie prosimy o to, żeby ten komunikat pojawiał się również na tego typu spotkaniach. Bo bez kultury nie istniejemy.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#MikołajZiółkowski">Kolejny element, który jest tu bardzo ważny, ad vocem. Bardzo uprzejmie prosimy, żeby zbudować… Ten most jest, bo rozmawiamy i spotykamy się. Ale wiemy i państwo doskonale wiecie, że my nie mamy… Departament Turystyki, pan dyrektor Borek. Ja np. z nim rozmawiam. Ale to jest turystyka. Bardzo uprzejmie prosimy o to, że skoro już doszliśmy do tego COVID, skoro już wiemy, jaka jest sytuacja… Jesteśmy częścią gospodarki, wypracowujemy bardzo duże PKB. Musimy mieć kanał, który jest też przeznaczony dla nas, żebyśmy rozmawiali o tych aspektach gospodarczych. Bo tak to udało nam się… Jesteśmy przyklejeni do Departamentu Turystyki. Sama pani minister wie, że ja zabieram głos pomiędzy wieloma sprawami turystycznymi. I wtedy tak naprawdę duża część sali może być zdziwiona, dlaczego ja się na takim spotkaniu odzywam. Potrzebujemy zmienić tę narrację i zbudować zrozumienie, że my jesteśmy częścią gospodarki, kołem zamachowym gospodarki, że tak funkcjonuje nowoczesna gospodarka. W gospodarce francuskiej PKB kultury to jest 10%. I to się będzie zmieniało w Polsce. I COVID to jest tylko mały element w dziejach, w historii. Było bardzo dużo zaraz w Europie i one nie zmieniły tego, że kultura była, jest i będzie. I nie będziemy się przebranżawiać.</u>
          <u xml:id="u-27.5" who="#MikołajZiółkowski">I do pana ministra jedno zdanie. Panie Ministrze, faktycznie słyszymy o tych 5 miliardach zł. Ale, Panie Ministrze, prawda jest taka, że ten budżet, który był, to faktycznie była „Kultura w sieci”. I tych 20 milionów zł, które było przeznaczonych na artystów, plus stypendia itd. Nie ma w tej chwili programu, do którego mogłyby aplikować takie podmioty jak my albo w ogóle duża część kultury. Zdaję sobie sprawę, że priorytetem było utrzymanie państwowych instytucji kultury, one otrzymały wsparcie. Ja analizuję te programy. Pan faktycznie wymienił te programy bardzo dokładnie. I one dają sumę dodatkowych 100 milionów zł. Ale w tych 5 miliardach zł… Znaczy … I to jest oczywiście wielka góra, nastąpiły przesunięcia, zgadzam się, to było bardzo dobre. To obserwuję, że nastąpiła zmiana funkcjonowania aktualnych funduszy. Tzn. jak był fundusz, ktoś wygrał przetarg i miał zrobić festiwal, to ma zupełnie inne widełki rozliczenia. I to jest oczywiście super. Bo jak ktoś miał zrobić festiwal, a teraz go robi w sieci, to musi się inaczej rozliczyć. Ale realnie rzecz biorąc, to, o czym my mówimy w tej chwili… Bo tu są 2 etapy, to jest kluczowe dla zrozumienia tego problemu. Był pierwszy etap. My na różne sposoby staraliśmy się w tej pomocy odnaleźć. Ale teraz jest drugi etap, w którym zostajemy my i tak naprawdę, w tej skali, może faktycznie 5 innych branż. Rozrywka dziecięca itd. Nie ma w innych branżach takiej skali, jaka jest w naszej. I teraz to, co powiedziałem à propos tych projektów francuskich, niemieckich i brytyjskich, to jest drugi etap. Oni przygotowali na teraz, na dzisiaj, żeby zbudować ten most… Wczoraj padło, że rząd brytyjski nie wyobraża sobie, żeby kluby muzyczne nie przetrwały, ponieważ dzięki klubom muzycznym… W tamtym wypadku to minister kultury, który, jak wiadomo, ma wiele innych zadań, bo i sport, i cyfryzację itd., powiedział, że w tych klubach wyrośli Adele, The Beatles i inni artyści i te kluby przetrwają. I momentalnie za tym poszły pieniądze. Tam jest takie myślenie. I tam nikt nie powiedział, że te kluby mają nie przetrwać, że mają się przebranżowić. One mają zbudować most. I to jest bardzo ważna kwestia, o której tu pamiętamy.</u>
          <u xml:id="u-27.6" who="#MikołajZiółkowski">Bon turystyczny. Turystyka – i bardzo się z tego cieszymy – dostała swój bon. Można go oceniać tak albo inaczej. Jaka jest jego struktura? 4 miliardy zł przeznaczone na turystykę. To my się pytamy: a gdzie jest bon na kulturę? A gdzie my się możemy odnaleźć w takiej przestrzeni? Gdzie są pieniądze na pobudzenie popytu w zakresie kultury, która naprawdę dużo bardziej ucierpiała? Turystyka ucierpiała, ale dużo bardziej… Tak więc uprzejmie prosimy… Mamy rozwiązania, mamy możliwości, żeby na ten temat rozmawiać, ale też zmieńmy przede wszystkim metanarrację. Nie będziemy się przebranżawiać, będziemy za wszelką cenę budować polską kulturę i będziemy tutaj trwać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#BarbaraZdrojewska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#BarbaraZdrojewska">Pan minister, bardzo krótko, ad vocem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#PawełLewandowski">Ja chciałbym tylko powiedzieć, że w ramach bonu turystycznego… Można z tego bonu finansować także wszystkie działalności kulturalne, to jest także…</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#Gloszsali">Proszę włączyć mikrofon…</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#PawełLewandowski">W ramach bonu turystycznego można finansować również bardzo dużo aktywności kulturalnych, w tym zakresie ten bon turystyczny także funkcjonuje.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#PawełLewandowski">I ja chciałbym tu podkreślić jedno: że to nie jest tylko 100 milionów zł więcej. Samych pieniędzy takich najprostszych, z samego FGŚP, bezpośrednio na same instytucje kultury, nie tylko państwowe instytucje kultury, jest około 1 miliarda 200 milionów zł. To jest z samego FGŚP. Tak więc jestem zdziwiony, że pan mówi o jakichś tylko 100 milionach zł. Bo same programy ministra, które były na 66 milionów zł, nagle są na 360 milionów zł. No, już samo to to nie jest plus 100 milionów zł. Tak więc ja bym chciał, żeby trochę precyzyjniej się w tych tematach się wypowiadać. Bo ja precyzyjnie przedstawiłem przed chwilą wszystkie liczby.</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#PawełLewandowski">A jeśli chodzi o… Bo elementem strukturyzacji tych 5 miliardów zł, będzie m.in. wypisanie, że samego FGŚP jest tam 1 miliard 200 milionów zł. Dostaniecie to państwo na piśmie. Ale to jest tylko element tego wszystkiego. Naprawdę, ja jestem przekonany, że jak podliczymy, to wyjdzie nawet więcej niż 5 miliardów zł. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#BarbaraZdrojewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#BarbaraZdrojewska">Ja myślę, że…</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#MikołajZiółkowski">Ja przepraszam, ja tylko się do tego odniosę. Ja, Panie Ministrze, rozumiem…</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#BarbaraZdrojewska">Proszę, przepraszam, proszę poczekać chwileczkę. Bo zamienimy to w taki dialog, a zgłaszali się jeszcze koledzy, tak więc może…</u>
          <u xml:id="u-30.4" who="#MikołajZiółkowski">To ja tylko odnośnie do tych pieniędzy dobrze? Bo to dosłownie 2 słowa.</u>
          <u xml:id="u-30.5" who="#BarbaraZdrojewska">Dobrze, dobrze, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#MikołajZiółkowski">Panie Ministrze, ja rozumiem, że środki zostały przesunięte. Ale zwracam uwagę na to… I faktycznie w tych wyliczeniach… Ja nie znam tych szczegółów, ale, Panie Ministrze, skoro mamy lipiec, sierpień… Chciałbym zapytać o fundusz, jakikolwiek fundusz, który obejmowałby… o możliwość aplikowania do funduszu kulturalnego przedsiębiorców na poczet najbliższych miesięcy. Czy taki fundusz istnieje?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PawełLewandowski">Możecie państwo brać udział w każdym programie, który my w tej chwili prowadzimy, niezależnie od tego, jaką formę działalności prowadzicie, czy to jest fundacja, czy działalność gospodarcza, czy spółka. Możecie państwo normalnie brać udział w tych programach, które funkcjonują w tym momencie. Tak więc ja nie rozumiem, dlaczego pan twierdzi, że nie może pan w tym brać udziału. No, zawsze…</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#MikołajZiółkowski">W większości programów przedsiębiorcy nie mogą brać udziału, bo one są ograniczone…</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#PawełLewandowski">No, nie, są programy, które są przeznaczone także dla przedsiębiorców.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#MikołajZiółkowski">Tak i to są programy stałe, które były… Jedynym dużym nowym programem, który był nowatorski i był dodatkowym, był program „Kultura w sieci”, na który zostało przeznaczonych 60 milionów zł. Tak, i tam uczestniczyły… Takiego nowego programu w drugim etapie, zgodnie ze stanem naszej wiedzy – i chyba tu jesteśmy zgodni – nie ma. A skoro my nie wiemy, no, to znaczy, że może jest, ale ci, którzy potencjalnie mogliby w nim partycypować, o nim nie wiedzą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PawełLewandowski">Jeśli mogę się tylko jeszcze odnieść, Pani Przewodnicząca…</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#PawełLewandowski">Jeżeli chodzi o projekty, to proszę pamiętać, że one są przede wszystkim przeznaczone dla twórców. Tak jak ministerstwo kultury kieruje się przede wszystkim bezpośrednio do twórców. My zakładamy także, że twórcy działają w określonej gospodarczej rzeczywistości, czyli działają w różnych formach prawnych dopuszczanych przez polskie prawo. Tak jak mówiłem, fundacje, stowarzyszenia, działalności gospodarcze, spółki… Wiele wydarzeń jest… M.in. rozwój przemysłów kreatywnych czy nawet kinematografia – to także są działalności gospodarcze, spółki itd. Tak więc w tym zakresie, w którym realizowane są działania w programach, no, możecie państwo funkcjonować. Ale my nie mamy programów socjalnych przeznaczonych dla form działalności typu spółka itp. No, tutaj działania podejmuje przede wszystkim Ministerstwo Rozwoju. Tak więc ja uważam, że… No, wiecie państwo, my, jako cały rząd, adresujemy większość problemów, które państwo zgłaszacie, i chcemy te problemy rozwiązać. Ale to, że nie ma w ministerstwie… No, okej, w ministerstwie kultury może nie ma jakiegoś programu skierowanego bezpośrednio do waszej branży. Taki program, jak słyszę, będzie w Ministerstwie Rozwoju. Tak więc proszę patrzeć na to wszystko też całościowo. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#BarbaraZdrojewska">Bardzo dziękuję, Panie Ministrze. Myślę, że jednak jest takie oczekiwanie w stosunku do ministerstwa, naszego Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, żeby to był taki mocny głos – tak jak to wybrzmiało w innych krajach – ratujący… Chodzi mi o to, o czym pan mówił. Ja bym coś takiego chciała usłyszeć też od naszego pana wicepremiera – bardzo mocny głos mówiący o tym, dlaczego tzw. przemysł kreatywny to jest taka branża, która właśnie nie powinna się przebranżawiać. Że to jest taki zasób wiedzy i umiejętności, który ma istotne znaczenie dla polskiego kapitału społecznego – nie wiem, jak to inaczej nazwać. To jest jakieś nasze dobro, o które powinniśmy po prostu dbać. I mnie brakuje nie tylko takiego silnego głosu z ministerstwa kultury, ale… Podobnie jak Ministerstwo Rozwoju spotyka się z przedsiębiorcami, tak też ministerstwo kultury, jak myślę, powinno odbywać takie spotkania również ze wspomnianym sektorem przedsiębiorców i z tą ogromną rzeszą ludzi, którzy są na samozatrudnieniu w tych branżach, o których dzisiaj mówimy.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#BarbaraZdrojewska">Były jeszcze 2 głosy. Może najpierw…</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#BarbaraZdrojewska">Ale już pytałam, Pani Senator, czy ktoś z senatorów chce zabrać głos. Był taki moment. Zgłosił się tylko pan senator Borusewicz.</u>
          <u xml:id="u-35.4" who="#BarbaraZdrojewska">Bardzo proszę, teraz pan poseł Grzegorz Napieralski. I później jeszcze pan. I jeszcze pani marszałek, oczywiście, jak będzie chciała zabrać głos, to zawsze może.</u>
          <u xml:id="u-35.5" who="#BarbaraZdrojewska">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#GrzegorzNapieralski">Bardzo dziękuję, Pani Przewodnicząca. I dziękuję za to spotkanie.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#GrzegorzNapieralski">Ja tu tak z boku przysłuchuję się tej dyskusji i chciałbym odpowiedzieć, szczególnie pani minister… Bo mam takie wrażenie, że są jakby 2 światy: z jednej strony jest świat artystów, twórców, tych, którzy tak naprawdę dla nich pracują, a z drugiej strony jest świat rządu. Ten głos, który usłyszeliśmy dzisiaj na posiedzeniu komisji, mówi: nie pomogliście nam. I to nie jest głos z zarzutem typu: nie pomogliście dlatego, że, powiedzmy, nie chcieliście im pomóc, że macie jakieś pretensje. Po prostu specyfika branży, o której tu mowa, nie zmieściła się w żadnej z tarcz. To jest dzisiaj grupa ludzi, która nie ma żadnej pomocy. Ja nie jestem ekspertem od kultury ani nigdy nie zasiadałem w takiej komisji, ale kiedy uczyłem się tej branży… No, według mnie skala problemu jest naprawdę olbrzymia. Bo jeżeli jest organizowany wielki festiwal, np. Open’er, i, jak się dowiaduję, w ciągu kilku miesięcy, kiedy są budowane sceny, przygotowywany jest ten festiwal, zatrudnianych jest 70 stolarzy i 50 hydraulików… W tym roku ci ludzie nie otrzymali pracy. Jeżeli są organizowane mniejsze imprezy w małych miejscowościach, jak choćby dni, nie wiem, Gryfina, Stargardu czy Chociwla w moim okręgu wyborczym, to ktoś musi postawić scenę, ktoś musi to ubezpieczyć, ktoś musi to później posprzątać. Przecież ludzie na tym zarabiają pieniądze. Tego teraz nie ma i nie będzie. I proszę zwrócić uwagę na to, co się za chwilę wydarzy. Za chwilę tak naprawdę nie tylko wspomniana branża będzie miała problemy, tak jak powiedział pan Grzegorz, będzie licytowany ich sprzęt itd., lecz także ludzie, którzy z nimi współpracowali i też nie otrzymali pieniędzy, zwrócą się po pomoc. Tak więc we wrześniu, w październiku będziemy mieli kolejną taką falę skutków gospodarczych z różnych stron tak naprawdę, tylko dlatego, że ta branża dzisiaj nie pracuje.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#GrzegorzNapieralski">To są nie tylko tragedie ludzi. To tak naprawdę jest taka branża, że jeżeli dzisiaj ją zamkniemy albo doprowadzimy do jej zamknięcia, to już jej nie odtworzymy. Bo już widzimy dokładnie, co dzieje się w Niemczech. Pan prezes powiedział… Tak samo w Wielkiej Brytanii czy w innych krajach europejskich. Nie wiem, czy pan Grzegorz to powiedział, ale te firmy, które są za granicą i które dzisiaj dostają pomoc, na taki specjalistyczny sprzęt bardzo chętnie spojrzą, jeżeli będą mogły go kupić za bezcen, za 15% ceny, to go po prostu kupią. I nie będzie go już w Polsce, w Krakowie, w Warszawie, w Gdańsku, w Szczecinie czy we Wrocławiu, tylko za chwilę znajdzie się w Berlinie, w Paryżu czy w Londynie. Bo go po prostu ktoś taniej kupi.</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#GrzegorzNapieralski">Problem jest moim zdaniem bardzo poważny. I myślę, że rząd powinien, tak jak dzieje się to w innych krajach, zastanowić się, jak tak naprawdę punktowo pomóc tej branży. Mamy ją bardzo dokładnie, że tak powiem, zdiagnozowaną. Dzisiaj wysłuchaliśmy tak naprawdę, czego tym ludziom potrzeba. No, to trzeba po prostu im pomóc. Tak jak szły miliardy złotych na inne branże – i my to rozumiemy, tak trzeba było zrobić, bo trzeba ratować gospodarkę – tak tutaj musimy zrobić to samo. Wiemy dokładnie, że tak jak turystyka, czyli odpoczynek, jest dla Polek i Polaków bardzo ważna, tak ważne są też kultura i rozrywka. No, to jest nieodłączny element naszego życia. Chcemy się bawić, chcemy odpoczywać, chcemy mieć relaks. Mówimy tu o ludziach, którzy nam tej rozrywki dostarczają. Jak ich nie będzie, to nie będzie rozrywki w Polsce. Nie będzie artystów, nie będzie nam miał kto zbudować sceny. Ja się dowiaduję, że każdy, nawet najmniejszy koncert, najmniejsze wydarzenie kulturalne to jest ubezpieczyciel, to jest straż pożarna, która przeważnie otrzymuje pieniądze, a najczęściej to jest Ochotnicza Straż Pożarna, to jest karetka, która jest wynajęta, i tak naprawdę bardzo wiele różnych takich małych firm lokalnych, które współpracują. Od marca oni nie zarabiają pieniędzy. No, naprawdę, apeluję do pani minister, żeby jednak pochylić się nad tą branżą i pomóc ludziom. Bo mam takie wrażenie, że patrzymy na tę branżę trochę tak: no, jest artysta, świetnie, widzimy go w telewizji, w mediach społecznościowych, słyszymy o nim w radiu, on sobie jakoś poradzi. No, ale widzimy dokładnie, jakie jest tak naprawdę zaplecze takiego artysty, co się dzieje i jaki to jest poważny problem. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#BarbaraZdrojewska">Bardzo dziękuję,</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#BarbaraZdrojewska">Ad vocem, dwa zdania…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#OlgaSemeniuk">Przepraszam, Pani Senator, tylko od razu zrobię krótkie ad vocem. Bo mam wrażenie, Szanowny Panie, że jesteśmy w dwóch światach. Pan przede wszystkim stwierdził przed chwilą, że rząd nie komunikuje się z branżą chociażby eventową czy innymi branżami. No to żyjemy w dwóch różnych światach. Moi przedmówcy komentowali i mówili, że ta współpraca i komunikacja są. Wydaje się, że to pan dzisiaj przez te niecałe 2 godziny, kiedy tutaj jesteśmy i obradujemy, wyłączył się na znaczącą część tej dyskusji. Otóż ja powiedziałam przede wszystkim o konkretnym rozwiązaniu, które zostanie wprowadzone jako projekt ustawy do Sejmu w przyszłym tygodniu. Punktowe działanie. I tym pewnie różnimy się od waszych byłych rządów, że działamy punktowo. Nie znając realiów związanych ze stanem epidemicznym koronawirusa, nie możemy poszczególnym branżom…</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#BarbaraZdrojewska">Przepraszam, Pani Minister. Pani się zwracała do pana… Pan był w jakimś naszym byłym rządzie? Bo nie bardzo rozumiem.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#OlgaSemeniuk">Nie, ja teraz nie mówiłam o rządzie… Mówiłam o poprzednim rządzie koalicji PO i PSL. I państwo, że tak powiem…</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#BarbaraZdrojewska">Ale, przepraszam, pan poseł też nie był w tym rządzie.</u>
          <u xml:id="u-38.5" who="#OlgaSemeniuk">Ja rozumiem, ale chodzi o to, że poprzednie rządy…</u>
          <u xml:id="u-38.6" who="#Gloszsali">W poprzednich latach.</u>
          <u xml:id="u-38.7" who="#OlgaSemeniuk">…w poprzednich latach nie wskazywały…</u>
          <u xml:id="u-38.8" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
          <u xml:id="u-38.9" who="#OlgaSemeniuk">Czy ja mogę, Pani Przewodnicząca, dokończyć wypowiedź, czy nie?</u>
          <u xml:id="u-38.10" who="#BarbaraZdrojewska">Pani…</u>
          <u xml:id="u-38.11" who="#OlgaSemeniuk">Pani Senator, pani decyduje, że nie mogę dokończyć, tak? Dobrze, to nie dokończę w takim razie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#BarbaraZdrojewska">Pani Minister, chwileczkę.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#BarbaraZdrojewska">Proszę o spokój.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#BarbaraZdrojewska">Może pani dokończyć. Ale proszę zwrócić uwagę, że do tej pory nikt nie używał tutaj żadnych argumentów politycznych, a pani zaczyna jakieś „a co było przez 8 lat kiedyś tam” albo „wasze byłe rządy”. To jest niepoważne. No, nie było COVID za naszych byłych rządów i nie było takiej sytuacji. Mamy wyjątkową sytuację i skupmy się na tym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#OlgaSemeniuk">Oczywiście, że tak, Pani Przewodnicząca. Dlatego bardzo proszę mojego przedmówcę o nieinsynuowanie i niekierowanie tej dyskusji w stronę tego, że rząd nie wspomaga. Bo tarcza finansowa i tarcze antykryzysowe były tak naprawdę opracowywane właśnie w kontekście dialogu z poszczególnymi branżami. One by nie powstały, gdyby nie właśnie ten dialog z branżami.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#OlgaSemeniuk">Kolejny projekt ustawy, który zostanie wprowadzony w przyszłym tygodniu, zabezpieczający kolejne 4 miesiące funkcjonowania i wykorzystywania 2 narzędzi, w tym tego dotyczącego ZUS i postojowego, to jest kolejny dowód na to, że taka współpraca jest. Tak że bardzo dziękuję za tę sugestię à propos połączenia się rządu z branżami, ale robimy, to czy to w formie Rady Dialogu Społecznego czy w kontekście poszczególnych spotkań z branżami. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#BarbaraZdrojewska">Bardzo dziękuję, Pani Minister.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#BarbaraZdrojewska">Szanowni Państwo, oddamy głos pani marszałek Borys-Damięckiej. Później pani Monika Wielichowska. I jeszcze te 3 osoby, ale już takie wypowiedzi dosłownie po minutce, bo musimy kończyć posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#BarbaraZdrojewska">Musi pani wyjść?</u>
          <u xml:id="u-41.3" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
          <u xml:id="u-41.4" who="#BarbaraZdrojewska">Dobrze. Pani minister też musi wyjść za 5 minut, tak że dobrze by było, żeby jeszcze wysłuchała jakichś konkluzji z naszego…</u>
          <u xml:id="u-41.5" who="#BarbaraBorysDamięcka">Przepraszam, ale ja nie rozumiem, o czym teraz dyskutujemy.</u>
          <u xml:id="u-41.6" who="#BarbaraZdrojewska">Pani Marszałek, mówię o tym, jaka będzie kolejność głosów. Bo nie tylko pani marszałek się zgłasza, ale jeszcze 3 osoby, a właściwie 4.</u>
          <u xml:id="u-41.7" who="#BarbaraBorysDamięcka">Posiedzenia…</u>
          <u xml:id="u-41.8" who="#BarbaraZdrojewska">Pani Marszałek, oddaję pani głos, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#BarbaraBorysDamięcka">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#BarbaraBorysDamięcka">Posiedzenia Senatu, a właściwie komisji senackich nie polegają na tym, że przedstawiciele rządu przychodzą, mówią, co chcą powiedzieć, a potem mówią, że już nie mają czasu i za chwilę muszą wyjść. Posiedzenie w tak licznym gronie jest zwołane po to, żeby doszło do wymiany poglądów w dyskusji i żeby państwo reprezentujący rząd mogli zejść na ziemię i zapoznać się z tym, co się naprawdę dzieje. Bo tu są obecni ludzie reprezentujący różne zawody i branże – a słowo „branża” pada bez przerwy – i oni na pewno wiedzą dużo więcej i lepiej niż państwo, jeżeli chodzi o to, co się dzieje, jak wygląda sytuacja. Bo państwo operujecie wyłącznie banałami. Wyłącznie banałami.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#BarbaraBorysDamięcka">Rząd się zapętlił w sprawie koronawirusa do tego stopnia, że teraz nie wie, jak sobie z tym poradzić, jak z tego wyjść, co mówić, czego nie mówić. Pan premier już w okresie kampanii wyborczej, zwłaszcza w czasie drugiej tury wyborów mówił, że nie mamy już żadnej pandemii, że wszystko minęło, zaapelował do emerytów, żeby jak najszybciej pobiegli do urn wyborczych i wrzucili swoje głosy, bo już nic im nie grozi. A my słyszymy od specjalistów, od profesorów, naukowców, epidemiologów itd., że sytuacja z koronawirusem w naszym państwie się pogarsza, że pan premier nie tylko nie powinien był i nie miał prawa, że tak powiem, odwołać tej epidemii, tylko powinien się skupić razem ze swoimi urzędnikami nad tym, jakie przedsięwziąć środki, co zacząć robić, żeby jednak, tak jak mówią profesorowie, działać ogniskowo, wygaszać ogniska tam, gdzie one wybuchają, żeby tłumić tę epidemię. I to tyle, ile chciałabym powiedzieć na temat koronawirusa.</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#BarbaraBorysDamięcka">I sytuacja, o której my tutaj mówimy… Ja tu bez przerwy słyszę o jakichś propozycjach przebranżowienia się. Co to znaczy „przebranżowić się”? Co to znaczy? To znaczy, że jeżeli się uprawiało coś, w czym się jest fachowcem, w czym się jest zawodowcem, gdzie się ma duże grupy ludzi, wyspecjalizowanych pracowników itd., to należy to zostawić, bo sytuacja jest niewygodna, i zająć się… No czym? Hodowlą kwiatów? Podróżami? Inną branżą? Co to znaczy „przebranżowić się”? Skoro funkcjonują od lat pewne branże, skupiające zawodowców, współpracujące z twórcami w szerokim tego słowa znaczeniu, dające podstawę rozwoju kultury… Mówimy tutaj też o branżach technicznych, które są szalenie ważne i bez których kultury nie dałoby się nieść w eter, w przestrzeń, zapisywać itd., itd. Nie mielibyśmy tych twórców, nie wiedzielibyśmy o nich nic. I to jest jakby podstawa naszej rozmowy. To tutaj powinna być daleko idąca pomoc państwa i propozycja, jak w okresie, kiedy nie następuje poprawa z powodu epidemii, pomóc tym branżom, żeby nie umarły, żeby nie przestały… Żeby nie umarły z głodu, właśnie chodzi o to, żeby nie pozwolić ludziom umrzeć z głodu, żeby prowadzić działalność dla dobra państwa i żeby ta kultura funkcjonowała, bo ona ma bardzo silny związek… I na tym trzeba się skupić. I państwo, reprezentując rząd, nie powinni, tak jak pani minister, apelować o jeszcze troszkę cierpliwości, bo państwo szykują propozycję itd. Bardzo dobrze, że państwo szykują propozycję. Ale trzeba o tym mówić, powiedzieć, jakie to są propozycje, dać znać osobom kierującym poszczególnymi branżami, w jaki sposób ich to obejmie, jak im to pomoże i jak wyciągniecie państwo te branże z pewnej zapaści, która powstała i która może się niestety pogłębiać, bo koronawirus cały czas jest i nic nie wskazuje na to, że pandemia, przynajmniej tutaj, w Polsce, będzie miała tendencję spadkową. I uważam, że nie powinno się w ten sposób rozmawiać z przedstawicielami i fachowcami, którzy przedstawiają bardzo ważny dla polskiej kultury problem. Powinno się z nimi rozmawiać nie na zasadzie negacji lub na zasadzie stawiania jakichś barier, tylko na zasadzie myślenia o tym… Tak rząd powinien się, że tak powiem, ustawić do wielu branż w tym kraju: myśleć o daleko idącej pomocy, przeznaczać pieniądze na cele najważniejsze, które, niestety, zostały z powodu koronawirusa zmarnowane. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#BarbaraZdrojewska">Dziękuję, Pani Marszałek. Bardzo dziękuję za tę wypowiedź.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#BarbaraZdrojewska">Pani poseł Wielichowska. Bardzo proszę krótko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#MonikaWielichowska">Ja kilka zdań tak na koniec.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#MonikaWielichowska">Szanowna Pani Przewodnicząca! Drodzy Państwo!</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#MonikaWielichowska">Branża – chciałabym, żebyście wiedzieli – zwróciła się z prośbą o pomoc, wsparcie, nawiązanie rozmowy i dyskusji do wszystkich klubów parlamentarnych. Akurat w imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska ja i poseł Grzegorz Napieralski odezwaliśmy się i zaczęliśmy dialog, szukanie jakichś rozwiązań I chciałabym państwu powiedzieć, że w Sejmie na ten czas, no, wyczerpaliśmy możliwość debaty i rozmowy. Najpierw odbyło się spotkanie z panią wicemarszałek Sejmu Małgorzatą Kidawą-Błońską. Potem na sali plenarnej, w trybie pytań bieżących… Był punkt, w którym z posłem Grzegorzem Napieralskim pytaliśmy rząd o pomoc dla branży. O odpowiedzi nie będę tutaj może mówić, bo była, mówiąc kolokwialnie, żadna. Udało się zorganizować konferencję prasową. Udało się złożyć kilka poselskich interpelacji. I to jest wszystko. To posiedzenie senackiej Komisji Kultury i Środków Przekazu – za co bardzo pani przewodniczącej i państwu senatorom dziękuję – to jest pierwsze od wielu tygodni miejsce, gdzie rzeczywiście możemy o tym wszystkim porozmawiać i podyskutować. Bo ja wierzę, że właśnie dyskusja, dialog, szukanie rozwiązań, które są przeznaczone dla tej branży… A branża, powiem to raz jeszcze, chociaż wielokrotnie to tutaj padało, została bez możliwości zarobkowania, z leasingami, z kredytami i z bardzo niepewną przyszłością. I to jest branża, która, powiem raz jeszcze, wymaga indywidualnego spojrzenia i pomocy państwa. Bo ten sektor sam nie wstanie na nogi. A już na pewno nie wstanie na nogi w tym roku.</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#MonikaWielichowska">Dzisiaj pani podsekretarz stanu, pani wiceminister mówiła o tym, że ministerstwo, rząd wiedział, że z tą branżą wiąże się dużo, że tak powiem, efektów ujemnych. No, ale można było je przewidzieć. Przecież one były przez kilka ostatnich tygodni mocno sygnalizowane. Przecież, tak jak pani powiedziała, doszło w ministerstwie do 3 spotkań. Pierwsze spotkanie odbyło się już w marcu. Teraz mamy lipiec, wakacje. No, chciałabym powiedzieć… Chociaż tutaj pojawiła się zupełnie nowa informacja, że kolejne posiedzenie Sejmu oprócz tego jednodniowego, 7 sierpnia, jest zaplanowane na połowę września. No ale dzisiaj… To dobrze, bo ja i poseł Napieralski dowiedzieliśmy się, o czym będzie kolejne posiedzenie Sejmu w przyszłym tygodniu. Czyli znowu czeka nas ekspresowe procedowanie, przejedziemy jak ekspres po bardzo ważnych ustawach, będzie to zapewne poselska wrzutka. Czyli 7 sierpnia ma się odbyć pierwsze, drugie i trzecie czytanie. Dzisiaj też senatorowie się dowiedzieli, że pewnie będzie jeszcze sierpniowe posiedzenie Senatu w związku z tym, żeby skończyć ustawę. No, przynajmniej tyle się dowiedzieliśmy.</u>
          <u xml:id="u-44.4" who="#MonikaWielichowska">I na koniec jeszcze chciałabym powiedzieć, że przedstawiciele branży, Pani Minister – bo to głównie w pani wypowiedziach było słychać – w ogóle nie mówili o odmrażaniu, ani dzisiaj, ani na spotkaniach, ani w swoich pismach, które składali do resortów i do KPRM. A państwo jakby uparcie się do tego odnosicie. Wszyscy mamy świadomość, jaka jest sytuacja, że pandemia w Polsce w ogóle nie ustępuje, a kilka ostatnich dni pokazuje, że jest coraz więcej zachorowań. Tak więc my musimy mówić o doraźnej, punktowej pomocy. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#BarbaraZdrojewska">Bardzo dziękuję. I jeszcze dosłownie po minucie, panowie się już wcześniej zgłaszali.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#BarbaraZdrojewska">Pan poseł miał głos.</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
          <u xml:id="u-45.3" who="#BarbaraZdrojewska">Dobrze, to proszę poczekać. Panowie… I potem jeszcze jedno zdanie.</u>
          <u xml:id="u-45.4" who="#BarbaraZdrojewska">Proszę bardzo, już jedno zdanie każdy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#BartoszBieszyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#BartoszBieszyński">Bartosz Bieszyński, jeszcze raz. Mnie się wydaje, Drodzy Państwo, kiedy tak wsłuchuję się we wszystkie głosy, że wszyscy chyba się zgodzimy, że potrzebujemy… To, co powiedziałeś, Mikołaj, o tym poziomie meta… On się nazywa po prostu strategią. Wszyscy, jak mi się wydaje, zgadzamy się, że te sektory kultury, wydarzeń, spotkań, artystów, no, wymagają długofalowego działania, które powinniśmy wspólnie opracować. Teraz oczywiście jest ten etap krótkoterminowy, czyli mamy zwolnienia z ZUS, dofinansowane kosztów wynagrodzeń, mamy kwestię właśnie czy to leasingów, czy to płynnościowych… Powinniśmy jak najszybciej, że tak powiem, przejść szybkim krokiem i wspólnie po prostu usiąść i zastanowić się, jak strategicznie w ogóle zarządzić sytuacją w tych branżach. Bo, tak jak wspominali Mikołaj i wszyscy moi koledzy dzisiaj obecni, my chcemy robić to, co robimy kreatywnie, dalej. Ale potrzebujemy strategii, wspólnie opracowanego pomysłu, ponieważ sytuacja pandemiczna w naszych branżach, jak wszyscy wiemy, może trwać długie, długie lata.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#BarbaraZdrojewska">Bardzo dziękuję i przepraszam, że muszę panom przerywać.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#BarbaraZdrojewska">Bardzo proszę, pan się zgłaszał wcześniej. Jedno zdanie tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#MarcinBachara">Marcin Bachara, witam.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#MarcinBachara">Pani Minister, ja tylko chciałbym powiedzieć, że my jesteśmy apolityczni. Przyszliśmy tutaj, żeby dyskutować. My absolutnie nie chcemy się spierać politycznie. Pracując w rozrywce, zostawiliśmy politykę za drzwiami. To jest pierwsza sprawa.</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#MarcinBachara">Druga sprawa. Jeżeli tworzycie jakieś swoje propozycje, chcielibyśmy w nich brać udział, bo możemy pokazać wam, gdzie potrzebujemy pomocy. My wysłaliśmy pisma nie tylko, tak jak powiedziała pani poseł, do klubów parlamentarnych, lecz także do pani minister Emilewicz, do pana premiera, do wszystkich, naprawdę. Tylko że nikt nie odpowiedział. To, że Mikołaj akurat był na spotkaniach, to tylko dlatego, że on po prostu dzięki swoim, sobie tylko znanym kontaktom się do tych spotkań, powiem kolokwialnie, dokleił. Nasza branża to są…</u>
          <u xml:id="u-48.3" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
          <u xml:id="u-48.4" who="#MarcinBachara">Tak, w tym sensie to dobrze. Ale nasza branża, w której my bardzo chcemy pracować… My mamy gotowe rozwiązania. My po prostu chcemy państwu pomóc, żebyście mogli stworzyć dla nas tarczę sektorową. Musicie ją stworzyć, musicie nam pomóc. My chcemy w tym wziąć udział. My nie chcemy jałmużny, chcemy pracować, rozumiemy, jak jest ciężko. I po prostu weźcie nas przytulcie, że tak się wyrażę, porozmawiajcie z nami i stwórzmy coś wspólnie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#BarbaraZdrojewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#BarbaraZdrojewska">Bardzo proszę, pan jeszcze. Przypominam, proszę się przedstawiać,.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#PiotrZajkiewicz">Piotr Zajkiewicz, Polska Izba Techniki Estradowej.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#PiotrZajkiewicz">Pani Minister, mówiła pani o cierpliwości, ponieważ pracujecie. I całkowicie to rozumiem. Prosimy tylko, żeby na czas, kiedy pracujecie chociażby wstrzymać windykację należności od nas. Jeżeli coś takiego będzie, to będziemy mogli czekać dużo dłużej. A teraz windykują nas już, zaraz.</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#PiotrZajkiewicz">I proszę też nie zamykać się na kody PKD. Bo przez to, że nie ma kodów PKD dopasowanych do naszej branży, to trudno nas posortować po kodach PKD. I oczywiście, mogliśmy wcześniej pomyśleć o poukładaniu tych kodów, no, ale to też zły gospodarz, który nie wie, co ma w zagrodzie. Tak więc póki… Oczywiście, pracujemy nad tym, żeby kody PKD uaktualnić. Ale nie chciałbym, żeby to, o czym tu mowa, było zamknięte do 4 kodów PKD, bo wiele firm się wtedy nie załapie.</u>
          <u xml:id="u-50.3" who="#PiotrZajkiewicz">I oczywiście jeśli chodzi o kwestię odmrażania, to nikt z nas nie jest specjalistą od mikrobiologii, nie mówimy nic na temat odmrażania. Rozumiemy sytuację, która była. Jesteśmy wdzięczni, że ktoś zadbał o nas, zabezpieczył nas. My po prostu chcemy przeżyć. I to, na czym nam zależy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#BarbaraZdrojewska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#BarbaraZdrojewska">Pani Minister, jeszcze dostanie pani… Dobrze? Jedno zdanie. I pan poseł Napieralski, bardzo proszę, szybciutko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#GrzegorzNapieralski">Bardzo dziękuję, Pani Przewodnicząca.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#GrzegorzNapieralski">Pani Minister, to, co robimy, pani poseł Wielichowska i ja, a dziś pani przewodnicząca Zdrojewska, jest, jak uważam, chyba najbardziej oddalone od bieżącego sporu politycznego, jak tylko można. Tak że proszę mojej wypowiedzi nie traktować absolutnie jako jakieś politycznej walki czy wojny. Bo wszystko, co zrobiliśmy do tej pory z tą branżą, jak uważam, w takich kanonach uprawiania polityki w Polsce zrobiono perfekcyjnie. Nie ma tu żadnej walki frakcyjnej, politycznej. No, moje odczucie, kiedy przysłuchuję się tej dyskusji, jest takie, że jest branża, która woła prawie ze łzami w oczach o pomoc, bo nie ma tej pomocy. I – powiedziałem to w swojej wypowiedzi, powtórzę jeszcze raz – nie dlatego że to jest wasza wina, tylko dlatego, że tak naprawdę skomplikowana działalność tych ludzi powoduje, że nie załapali się na tarczę. I nasz apel, pani poseł, pani przewodniczącej i dzisiaj wszystkich tu zgromadzonych, jest o to, żebyście, wzorem Niemiec, Francji, Wielkiej Brytanii, usiedli z nimi do stołu. Bo oni nie mają dzisiaj pomocy, tak jak mają ją inne firmy. Inne firmy zgłaszały się i dostawały olbrzymie pieniądze – tak, i super – ale oni tych pieniędzy nie otrzymali. I jeśli nie dostaną takiej doraźnej pomocy, o którą proszą, to ich nie będzie. I na tym polegała moja wypowiedź, Pani Minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#BarbaraZdrojewska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#BarbaraZdrojewska">Proponuję jeszcze po jednym zdaniu, jeżeli… Pan minister na pewno chce… Bardzo proszę. Jeśli można, to poproszę też o jakieś konkluzje na przyszłość…</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#OlgaSemeniuk">Tak, treściwie.</u>
          <u xml:id="u-53.3" who="#BarbaraZdrojewska">Nie, proszę też konkluzję na przyszłość. Bo spotkaliśmy się też po to, żeby wyjść z jakimiś konkretami – zwracam na to uwagę.</u>
          <u xml:id="u-53.4" who="#BarbaraZdrojewska">I pan minister także ze dwa zdania…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#OlgaSemeniuk">Szanowni Państwo, ja tylko kilka słów skieruję do mojego przedmówcy.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#OlgaSemeniuk">Oczywiście rząd Prawa i Sprawiedliwości, a raczej Zjednoczonej Prawicy, również nie traktuje spotkań z branżami politycznie. Staraliśmy się, aby wszystkie ustawy, które do tej pory były tworzone, i te, które będą tworzone – bo to, co już zgodnie z moją zapowiedzią… Dostałam promesę od pani premier Jadwigi Emilewicz i upoważnienie do tego, żeby państwa poinformować o tym, że na kolejne 4 miesiące, w ramach projektu ustawy przedłużającej, te 2 narzędzia tarczy będą przedłużone. I to są właśnie działania również na rzecz tej branży. A patrząc ogólnie na różnego rodzaju branże, te, które mogą skupiać 300 tysięcy przedsiębiorców, ale również te, które mogą skupiać 50 tysięcy przedsiębiorców… Chodzi o to, aby rząd patrzył na to również holistycznie i brał pod uwagę wszystkie branże, które mierzą się z ujemnymi efektami.</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#OlgaSemeniuk">Bardzo dziękuję komisji senackiej za pracę, bardzo dziękuję za interwencje z państwa strony.</u>
          <u xml:id="u-54.3" who="#OlgaSemeniuk">Jeżeli chodzi o pisma, które do nas trafiają ze wszystkich branż, to są tu ze mną przedstawiciele Ministerstwa Rozwoju, dwie osoby, pan dyrektor Borek i pan Julian Żelaznowski, którzy są odpowiedzialni również za komponent odpowiedzi, weryfikacji, spotkań, organizacji tych spotkań. I ja szanownych państwa przedmówców, którzy mówili, że nie są dołączani do naszych spotkań branżowych, serdecznie zapraszam na te spotkania – moi pracownicy za chwileczkę się z państwem skonsultują – bo im szerzej, tym lepiej. Ja sama również jestem przedstawicielem w Radzie Dialogu Społecznego, więc wiem, jak ważną rolę odgrywa aspekt społeczny i aspekt dialogu. Dziękuję jeszcze raz.</u>
          <u xml:id="u-54.4" who="#OlgaSemeniuk">Jeżeli chodzi o konkluzje, to oczywiście ustosunkujemy się do podziału środków finansowych na poszczególne branże, tak abyście państwo – tj. pani przewodnicząca i państwo – mogli we wrześniu zapoznać się z tymi danymi. Jednocześnie proszę oczywiście o zaproszenie na to posiedzenie komisji – bardzo chętnie wezmę w nim udział.</u>
          <u xml:id="u-54.5" who="#OlgaSemeniuk">A jeśli chodzi o punktowe działania – tu jeszcze kilka słów do pani poseł Wielichowskiej – to bardzo często ekstraordynaryjne działania ze strony rządu są właśnie po to, żeby zabezpieczyć działania gospodarcze poszczególnych gałęzi. Jeżeli dzisiaj spotykamy się na posiedzeniu komisji i słyszymy o tym, że jest bardzo źle… Oczywiście my to planowaliśmy od marca, ale wiedzieliśmy, że ewaluacja COVID zarówno w aspekcie zdrowotnym, jak i gospodarczym, będzie zmienna, będzie się zmieniała, a ciężko jest, również w ramach tego aspektu zdrowotnego, o którym mówiłam, zaplanować długofalowe działania, kilkuletnie czy wieloletnie prognozy gospodarcze, i dlatego staramy się to robić punktowo. Stąd nasze wyjście z projektem ustawy w przyszłym tygodniu, stąd też ten pomysł przedłużenia tych narzędzi tarczy o kolejne 4 miesiące. A za 4 miesiące będziemy wiedzieli o wiele więcej, niż wiemy teraz, bo będziemy wiedzieli, na jakim etapie jest Europa, na jakim etapie jest świat, jeśli chodzi o COVID. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#BarbaraZdrojewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#BarbaraZdrojewska">I pan minister…</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#BarbaraZdrojewska">Bardzo dziękuję, Pani Pinister. I umawiamy się na następne spotkanie.</u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#BarbaraZdrojewska">Panie Ministrze, i teraz tak… No, nie ukrywam, że my znamy się trochę lepiej, bo współpracujemy ze sobą dłużej. Panie Ministrze, bardzo prosimy o to, żeby zwrócono uwagę na tę branżę. Liczylibyśmy też na dobre kontakty albo w ogóle na jakieś kontakty ministerstwa kultury z tą branżą, też z przedsiębiorcami.</u>
          <u xml:id="u-55.4" who="#BarbaraZdrojewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#PawełLewandowski">Oczywiście.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#PawełLewandowski">Pani Przewodnicząca! Wysoka Komisjo! Drodzy Przedstawiciele Branży!</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#PawełLewandowski">Ja tylko chciałbym powiedzieć, że oczywiście minister kultury i dziedzictwa narodowego będzie monitorował cały czas sytuację. I na wszelkich spotkaniach zespołów, które będą debatować o tym temacie, o rozdziale środków, o tworzeniu rozwiązań prawnych, ministerstwo kultury będzie oczywiście trzymało rękę na pulsie i będzie pilnowało także państwa interesów – no bo oczywiście nie ma wątpliwości, że gdyby państwo nie funkcjonowali, to i reszta branży kreatywnej miałaby problemy z dotarciem do szerokiej publiczności.</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#PawełLewandowski">Dziękuję za zaproszenie, Pani Przewodnicząca. Wysoka Komisjo, dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-56.4" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#BarbaraZdrojewska">Już, zaraz, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#BarbaraZdrojewska">Bardzo dziękuję. Ja tylko zaznaczę, że jesteśmy umówieni na wrzesień w tej sprawie. I myślę, że jeżeli pani minister przedstawi nam te finanse, pan minister również, to będziemy też… Być może dowiemy się, jakie będą kolejne etapy pomocy dla tej branży.</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#BarbaraZdrojewska">W sumie muszę… Dziękuję za obecność przedstawicieli obu ministerstw. To jest cenne, naprawdę. Myślę, że to było ważne spotkanie i, tak jak to wszyscy podkreślali, w sumie, mimo wszystko, pozbawione wątków politycznych. I mam nadzieję, że dalsza nasza dyskusja też tak będzie wyglądała – bo staramy się, żeby tak to wyglądało w Senacie, tj. żebyśmy dochodzili tutaj do wspólnych konkluzji.</u>
          <u xml:id="u-57.3" who="#BarbaraZdrojewska">Jeszcze pan marszałek Borusewicz z wnioskiem. Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#BogdanBorusewicz">Tak. Ponieważ dowiedzieliśmy się, że będzie ustawa, która zapewne wpłynie siódmego do Sejmu, czyli my będziemy obradować w Senacie jeszcze w sierpniu, ja chciałbym zgłosić wniosek nieco poprawiający propozycję wrześniową, tj. żebyśmy te informacje dostali we wrześniu. Otóż będą nam one potrzebne w czasie omawiania tej nowej ustawy COVID-owej, bo będziemy debatować na ten temat… Czyli prosiłbym… Proponuję, aby te informacje zostały przedstawione przed posiedzeniem Senatu w sprawie tej nowej ustawy. Bo to będzie nam potrzebne.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#BogdanBorusewicz">I apel do pana ministra i dyrektorów – ponieważ podejrzewam, że to znowu będzie ustawa poselska, czyli formalnie nie będzie mieli konieczności zasięgnięcia opinii organizacji czy stowarzyszeń. Ale ja mam taki apel, żebyście to zrobili dobrowolnie, nie z obowiązku prawnego, ale dlatego, że oczywiście to ułatwi opracowanie takiej ustawy. Nie wiem, czy oprócz tych dwóch spraw będą tam jakieś jeszcze inne treści, zapewne tak… Ja mam takie doświadczenia, że te ustawy robione w trybie poselskim, bez konieczności konsultacji, wrzucane do Senatu – który jest jeszcze poganiany… To powoduje, że popełniamy różne błędy. Ja mam w tej chwili do czynienia z takim poważnym błędem dotyczącym jednej z ustaw COVID-owych, a sprawa dotyczy kobiet, które poszły na urlopy macierzyńskie i straciły duże pieniądze w związku z tym…</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#BarbaraZdrojewska">Panie Marszałku, rozumiem, że jest pytanie…</u>
          <u xml:id="u-58.3" who="#BogdanBorusewicz">Więc jest apel do ministerstwa, żeby ministerstwo spotkało się z zainteresowanymi…</u>
          <u xml:id="u-58.4" who="#BarbaraZdrojewska">Chwilę…</u>
          <u xml:id="u-58.5" who="#BogdanBorusewicz">…pokazało projekt ustawy i wysłuchało…</u>
          <u xml:id="u-58.6" who="#BarbaraZdrojewska">Tak.</u>
          <u xml:id="u-58.7" who="#BogdanBorusewicz">Bo my mówimy o sprawach ogólnych, a ustawa to jednak już zapisy konkretne, do których można się odnieść.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#BarbaraZdrojewska">Panie Marszałku, ja tylko zwrócę uwagę na to, że…</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#BarbaraZdrojewska">Czy ja dobrze zrozumiałam – patrzę tutaj na dyrektorów z ministerstwa – że ta ustawa będzie poświęcona przedłużeniu o 4 miesiące sprawy ZUS i postojowego, a nie tylko konkretnej branży? Tak że to nie będzie dyskusja na temat branży eventowej – tak się spodziewam. Jeżeli to będą krótkie spotkania w czasie wakacji, to nie będziemy mieli czasu skupić się na tym temacie. Tak że ja bym nie odwoływała tego spotkania wrześniowego, ale poprosiłabym o jakieś…</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#BogdanBorusewicz">Nie, ja tylko chcę, żeby informacje wpłynęły do nas wcześniej…</u>
          <u xml:id="u-59.3" who="#BarbaraZdrojewska">Informację wcześniej…</u>
          <u xml:id="u-59.4" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
          <u xml:id="u-59.5" who="#BarbaraZdrojewska">Jeżeli jest taka możliwość, to bardzo o to poprosimy. Czyli jeżeli odbędzie się to posiedzenie w sierpniu, to poprosimy o takie informacje. Mogą one być przynajmniej wstępne. Ale i tak umawiamy się na to spotkanie we wrześniu i mam nadzieję, że będziemy mieli dobre informacje z ministerstw, to znaczy że będzie jakiś postęp, jeśli chodzi o te sprawy.</u>
          <u xml:id="u-59.6" who="#BarbaraZdrojewska">Bardzo serdecznie dziękuję. To nie jest ostatnie spotkanie poświęcone temu tematowi, spotkamy się jeszcze we wrześniu. Serdecznie dziękuję też przedstawicielom ministerstw, serdecznie dziękuję senatorom i wszystkim państwu, którzy tu przybyli.</u>
          <u xml:id="u-59.7" who="#BarbaraZdrojewska">Techniczna 30-sekundowa przerwa. Tym osobom, które nie muszą z nami zostawać, bardzo dziękujemy. My zaś mamy jeszcze 10 minut…</u>
          <u xml:id="u-59.8" who="#komentarz">Przerwa w obradach</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#BarbaraZdrojewska">Dobrze, Szanowni Państwo…</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#komentarz">Rozmowy na sali</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#BarbaraZdrojewska">Przepraszam, już proszę…</u>
          <u xml:id="u-60.3" who="#komentarz">Rozmowy na sali</u>
          <u xml:id="u-60.4" who="#BarbaraZdrojewska">Szanowni Panowie…</u>
          <u xml:id="u-60.5" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
          <u xml:id="u-60.6" who="#BarbaraZdrojewska">Bardzo dziękuję, dziękujemy za spotkanie. Dziękujemy serdecznie. Dziękujemy. Ja jeszcze za chwilę przyjdę, ale musimy jeszcze tutaj skończyć pewną naszą ważną sprawę.</u>
          <u xml:id="u-60.7" who="#BarbaraZdrojewska">Przechodzimy do sprawy wystawy poświęconej Janowi Pawłowi II. Inicjatorem wystawy jest nasz kolega, pan senator Kazimierz Ujazdowski.</u>
          <u xml:id="u-60.8" who="#BarbaraZdrojewska">Bardzo proszę, Panie Senatorze, o krótkie przedstawienie sprawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#KazimierzMichałUjazdowski">Pani Przewodnicząca! Koleżanki i Koledzy!</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#KazimierzMichałUjazdowski">Zwróciłem się do pana marszałka Grodzkiego w lutym z ideą zorganizowania wystawy w setną rocznicę urodzin Karola Wojtyły. Epidemia temu przeszkodziła, więc teraz jest perspektywa października. Miałem jedną, zasadniczą ideę: żeby wystawa pokazywała to, co uniwersalne w przesłaniu Jana Pawła II, to, co oddziaływało na świat, to znaczy chodzi tu o promocję praw osoby ludzkiej, poszanowanie dla kultur narodów, dla ich wolności i suwerenności. Stąd takim punktem podstawowym będzie wystąpienie Jana Pawła II w UNESCO, które miało miejsce parę miesięcy przed strajkami w Gdańsku, gdzie z wielką mocą wyraził on te idee. Wykonawcą wystawy będzie warszawskie Centrum Myśli Jana Pawła II. Jak rozumiem, jest ono już w zaawansowanych rozmowach z Kancelarią Senatu i też jest w pełni przekonane, że trzeba pokazywać to, co oddziaływało na świat, że to jest taka bardziej kluczowa powinność.</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#KazimierzMichałUjazdowski">I tyle właściwie mam do powiedzenia, jeśli chodzi o zasadnicze idee, bo jestem zwolennikiem tego, by dać autorom wystawy autonomię, w ramach założeń, które akceptujemy, a więc ona będzie powstawać… Jeśli opinia będzie pozytywna, to będzie ona powstawać w najbliższych tygodniach i wszyscy zainteresowani będą mieli dostęp do większej już ilości szczegółów. To tyle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#BarbaraZdrojewska">Bardzo dziękuję, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#BarbaraZdrojewska">Myślę, że nie tylko organizatorzy, ale też pana osoba stojąca za tym projektem gwarantują, że to będzie najwyższa jakość.</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#BarbaraZdrojewska">Chciałabym jeszcze poprosić panią Małgorzatę Szydłowską o przedstawienie, już bardzo króciutko, strony technicznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#MałgorzataSzydłowska">Tak, dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#MałgorzataSzydłowska">Powiem w imieniu Centrum Informacyjnego Senatu dwa słowa na temat warunków technicznych. Tak jak pan senator wspomniał, organizatorem wystawy jest Centrum Myśli Jana Pawła II, które dysponuje należytą wiedzą, dorobkiem i doświadczeniem, żeby zapewnić odpowiednią jakość merytoryczną i estetyczną wystawy. Ta wystawa będzie się opierała na wykorzystaniu unikalnych zdjęć, na ich charakterze, będzie bowiem problemowa, a nie historyczna. Proponowanym terminem otwarcia wystawy jest październik, październikowe posiedzenie Senatu, a miejscem – hall przed salą posiedzeń.</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#MałgorzataSzydłowska">Z organizacją wystawy wiążą się koszty dla Kancelarii Senatu, wynikające z umowy z Centrum Myśli Jana Pawła II na przygotowanie wystawy, tj. 17 tysięcy 300 zł. Druk plansz i wysyłka zaproszeń będą po stronie Kancelarii Senatu. W sumie w kosztorysie przewidziano na jej organizację ok. 21 tysięcy. I te środki finansowe mają pokrycie w budżecie Kancelarii Senatu.</u>
          <u xml:id="u-63.3" who="#MałgorzataSzydłowska">To wszystko z mojej strony. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#BarbaraZdrojewska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#BarbaraZdrojewska">Czy są jakieś pytania ze strony senatorów? Nie.</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#BarbaraZdrojewska">Ja powiem – ale to, broń Boże, nie odnosi się do akurat tej wystawy… Ja troszeczkę zastanawiam się nad tym, że nie możemy z tym czekać, a to jest pomysł, który już czeka, ale w czasach COVID organizacja wystaw itd. bez udziału publiczności, tylko z zainteresowaniem samych senatorów… Być może powinniśmy lada moment zastanowić się nad jakąś inną ich formułą, tzn. żeby wprowadzić do tego internet czy coś takiego, żeby te wystawy były po prostu bardziej dostępne dla wszystkich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#MałgorzataSzydłowska">Ja tylko chciałabym powiedzieć, że umowa, nad którą procedujemy z Centrum Myśli Jana Pawła II, przewiduje to, by wystawa mogła być udostępniana na stronie internetowej Senatu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#BarbaraZdrojewska">Bardzo dziękuję w takim razie.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#BarbaraZdrojewska">Szanowni Państwo, przystępujemy do głosowania. Najpierw głosujemy my tutaj, senatorowie na sali.</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#BarbaraZdrojewska">Kto z pań i panów jest za podjęciem inicjatywy i…</u>
          <u xml:id="u-66.3" who="#BarbaraZdrojewska">4 za. Jednogłośnie?</u>
          <u xml:id="u-66.4" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
          <u xml:id="u-66.5" who="#BarbaraZdrojewska">Teraz zwracam się do senatorów zdalnie głosujących.</u>
          <u xml:id="u-66.6" who="#BarbaraZdrojewska">Kto z panów senatorów jest za?</u>
          <u xml:id="u-66.7" who="#BarbaraZdrojewska">2 za.</u>
          <u xml:id="u-66.8" who="#BarbaraZdrojewska">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-66.9" who="#BarbaraZdrojewska">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-66.10" who="#komentarz">Rozmowy na sali</u>
          <u xml:id="u-66.11" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
          <u xml:id="u-66.12" who="#Gloszsali">Jednogłośnie 6.</u>
          <u xml:id="u-66.13" who="#BarbaraZdrojewska">Wszyscy za, jak rozumiem. Tak?</u>
          <u xml:id="u-66.14" who="#Gloszsali">Tak.</u>
          <u xml:id="u-66.15" who="#BarbaraZdrojewska">Bardzo dziękuję. Jednogłośnie za. Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-66.16" who="#BarbaraZdrojewska">Zamykam posiedzenie komisji.</u>
          <u xml:id="u-66.17" who="#komentarz">Koniec posiedzenia o godzinie 14 minut 23</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>