text_structure.xml
49.9 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godzinie 13 minut 18)</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#komentarz">(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Stanisław Gogacz)</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#StanisławGogacz">Dzień dobry państwu.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#StanisławGogacz">Otwieram posiedzenie senackiej Komisji Ustawodawczej.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#StanisławGogacz">Przedmiotem obrad naszej komisji jest pierwsze czytanie projektu uchwały z okazji 500-lecia Reformacji.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#StanisławGogacz">Projekt znajduje się w druku senackim nr 399 – jest projekt, jest uzasadnienie.</u>
<u xml:id="u-3.4" who="#StanisławGogacz">Witamy przedstawiciela wnioskodawców, pana senatora Tadeusza Kopcia, jak również panią legislator Danutę Drypę.</u>
<u xml:id="u-3.5" who="#StanisławGogacz">Jeżeli nie ma innych głosów czy też wniosków co do porządku obrad, to w takim razie poprosimy pana senatora przedstawiciela wnioskodawców o zreferowanie czy omówienie tego projektu, jego genezy, uzasadnienia i oczywiście odniesienie się do treści. A później rozpoczniemy oczywiście dyskusję, ale najpierw będą pytania.</u>
<u xml:id="u-3.6" who="#StanisławGogacz">Bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#TadeuszKopeć">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#TadeuszKopeć">Szanowny Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#TadeuszKopeć">W ubiegłym roku w sposób szczególnie uroczysty obchodziliśmy 1050-lecie chrztu Polski. W roku bieżącym, 2017, cała społeczność i wspólnoty kościołów protestanckich w sposób wyjątkowo uroczysty obchodzą jubileusz 500-lecia reformacji.</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-4.4" who="#TadeuszKopeć">Społeczności kościoła protestanckiego zwracały się również do przedstawicieli parlamentu, Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, o ustanowienie roku 2017 rokiem reformacji. Niestety nie udało się spełnić tych oczekiwań. W związku z tym takim moim wielkim pragnieniem jest, aby Wysoka Izba, Senat Rzeczypospolitej Polskiej, w tym roku to upamiętniła, dzięki przygotowanej przeze mnie – myślę, że z takim bardzo skrótowym uzasadnieniem, aczkolwiek oddającym dorobek kultury i dziedzictwo przedstawicieli kościołów protestanckich, łącznie z przedstawicielami parlamentów, na przestrzeni naszej historii – okolicznościowej uchwale, której projekt, tak jak pan przewodniczący mówił, znajdziemy w druku nr 399. Liczę na to, że Wysoka Komisja, która ma wyjątkowo bogate doświadczenie co do uchwał okolicznościowych, raczy pochylić się nad tym tekstem na dzisiejszym posiedzeniu.</u>
<u xml:id="u-4.5" who="#TadeuszKopeć">Myślę, że to wszystko. Gdyby były jakieś pytania… Ale myślę, że sprawa jest… Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#StanisławGogacz">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#StanisławGogacz">Proszę państwa, ja myślę, że otworzymy dyskusję czy też etap pytań – to już jak kto woli – jeżeli takowe są do przedstawiciela wnioskodawców czy też do Biura Legislacyjnego…</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#StanisławGogacz">Pani senator Zdrojewska. Bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#BarbaraZdrojewska">Bardzo dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#BarbaraZdrojewska">Mnie się nasunęła taka jedna drobna uwaga. Jestem całym sercem za uchwałą i uważam, że warto docenić…</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#TadeuszKopeć">Pani Senator, Wrocław i Cieszyn są szczególnymi miastami na mapie światowych obchodów.</u>
<u xml:id="u-6.3" who="#BarbaraZdrojewska">Tak, szczególnymi. Nawet miałam zaszczyt w nich…</u>
<u xml:id="u-6.4" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-6.5" who="#BarbaraZdrojewska">…uczestniczyć.</u>
<u xml:id="u-6.6" who="#BarbaraZdrojewska">Tak że całym sercem jestem za nie tylko ze względu na bogatą obecność ewangelików w moim mieście i w moim województwie oraz na ich rolę, co chciałabym powiedzieć, też współcześnie – bo powinniśmy sobie z tego zdawać sprawę – ale i ze względu na to, że jest 500-lecie reformacji.</u>
<u xml:id="u-6.7" who="#BarbaraZdrojewska">Jedyna uwaga… Tak że całym sercem to popieram. Jedyna uwaga: w drugim akapicie, Szanowni Państwo, jest tak: „Idee Reformacji przenikały w XVI wieku do Polski, która była i jest domem także dla Polaków ewangelików”. To słowo „także”, wydaje mi się, jest niepotrzebne. Po prostu: „była domem dla ewangelików”. W przypadku słowa „także” nie bardzo wiadomo…</u>
<u xml:id="u-6.8" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-6.9" who="#BarbaraZdrojewska">Jeśli można, mam taką uwagę. I to jest jedyna moja uwaga. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#StanisławGogacz">Tak, bo to do współczesności zostało przeniesione. A myślę, że Polska jest domem dla wszystkich wyznań czy religii.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#StanisławGogacz">Jeżeli pani zgłosi jakąś poprawkę, to będziemy nad nią głosowali, a jeżeli nie, to po prostu będziemy nad tym jeszcze być może dyskutowali.</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#StanisławGogacz">Pani Sztark…</u>
<u xml:id="u-7.3" who="#BarbaraZdrojewska">Ja bym tylko proponowała, żeby usunąć słowo „także”.</u>
<u xml:id="u-7.4" who="#StanisławGogacz">Ale to jako poprawkę pani zgłasza? Żeby usunąć następujące słowa: „i jest domem także dla Polaków ewangelików”?</u>
<u xml:id="u-7.5" who="#BarbaraZdrojewska">Nie, tylko „także”.</u>
<u xml:id="u-7.6" who="#StanisławGogacz">Tylko „także”. W ten sposób. Dobrze.</u>
<u xml:id="u-7.7" who="#BarbaraZdrojewska">Tak.</u>
<u xml:id="u-7.8" who="#StanisławGogacz">W takim razie to jest propozycja poprawki. Dobrze.</u>
<u xml:id="u-7.9" who="#StanisławGogacz">Teraz pani senator Sztark – z tego, co pamiętam.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#GrażynaSztark">Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#GrażynaSztark">Ja się oczywiście przychylam do tych słów o zasługach ewangelików. To dotyczy też naszego terenu, zachodniopomorskiego. A chcę się pochwalić, że jako wojewoda dokonałam zwrotu kaplicy. Ale nie o tym mowa.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#GrażynaSztark">Ja chciałabym w drugim akapicie w trzecim zdaniu… Tam jest: „Dał Polsce wielu ludzi intelektu, ducha i przedsiębiorczości – przecinek – będących żarliwymi patriotami”. Może odwrócić kolejność, bo to niezbyt brzmi. Czyli: „Dał Polsce wielu żarliwych patriotów, wielu ludzi”…</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-8.4" who="#GrażynaSztark">Tak, tak.</u>
<u xml:id="u-8.5" who="#GrażynaSztark">…”Intelektu, ducha i przedsiębiorczości”. Po prostu to odwrócić. Tak? I to jest propozycja zmiany. Widzę, że się Tadeusz zgadza.</u>
<u xml:id="u-8.6" who="#GrażynaSztark">I następny akapit: „Uwzględniając wkład środowisk protestanckich”. Może być „duży” czy „ogromny”, bo tak jakby brakuje tego słowa. „Duży wkład”.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#StanisławGogacz">Który to jest akapit?</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#GrażynaSztark">„Duży wkład”.</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#StanisławGogacz">Który to jest akapit?</u>
<u xml:id="u-9.3" who="#GrażynaSztark">Trzeci akapit.</u>
<u xml:id="u-9.4" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
<u xml:id="u-9.5" who="#StanisławGogacz">I jaka jest propozycja?</u>
<u xml:id="u-9.6" who="#GrażynaSztark">„Duży wkład”.</u>
<u xml:id="u-9.7" who="#StanisławGogacz">A, tutaj „duży wkład”.</u>
<u xml:id="u-9.8" who="#GrażynaSztark">Tak. „Duży wkład środowisk protestanckich w rozwój”. I to by było wszystko. To są 2 propozycje zmian.</u>
<u xml:id="u-9.9" who="#StanisławGogacz">Dobrze.</u>
<u xml:id="u-9.10" who="#StanisławGogacz">Teraz pan senator Misiołek, a później pan przewodniczący.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#AndrzejMisiołek">Panie Przewodniczący, ja mam do pana senatora wnioskodawcy pytanie, bo na tym druku nie ma tego, kto podpisał się pod tą uchwałą, którzy senatorowie. Ja rozumiem, że pan senator Kopeć jest senatorem ziemi cieszyńskiej i jest zrozumiałe, że z taką inicjatywą występuje, ale czy mógłbym poznać pozostałe nazwiska…</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#StanisławGogacz">Panie Senatorze, jeżeli można, zgodnie z regulaminem wystarczy jeden podpis pod projektem uchwały.</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#AndrzejMisiołek">To w takim razie…</u>
<u xml:id="u-10.3" who="#StanisławGogacz">I tu mamy jeden podpis.</u>
<u xml:id="u-10.4" who="#AndrzejMisiołek">Jeden, rozumiem.</u>
<u xml:id="u-10.5" who="#AndrzejMisiołek">To w takim razie jest pewnego rodzaju niezręczność, na którą chciałbym zwrócić panu senatorowi Kopciowi uwagę. Z tego, co ja wiem, w składzie Senatu, wśród nas, stu senatorów, jest jeden protestant. To jest pan senator Piechota. Może warto byłoby, gdyby on złożył podpis pod taką uchwałą. Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-10.6" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-10.7" who="#TadeuszKopeć">To znaczy, czy ja mam to, Panie Przewodniczący…</u>
<u xml:id="u-10.8" who="#AndrzejMisiołek">Proszę państwa, jeżeli chodzi o stronę formalnoprawną, regulaminową, to nie przypuszczam, żeby była taka możliwość, ale wydaje się, że wszyscy, którzy zagłosują za, tak jakby podpisali się pod tą uchwałą. Innego wyjścia…</u>
<u xml:id="u-10.9" who="#AndrzejMisiołek">Bardzo proszę, pan senator.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#TadeuszKopeć">To znaczy, ja chciałbym panu senatorowi powiedzieć, że z powodów technicznych tak się stało, ale projekt tej uchwały był przedyskutowany przeze mnie zarówno z wicemarszałkami Senatu, jak i z większością senatorów. Oczywiście ja znam pana senatora Piechotę. Gdyby Wysoka Komisja raczyła wybrać pana senatora na sprawozdawcę, to byłbym niezmiernie wdzięczny. Uważam, że to byłoby bardzo dobre rozwiązanie.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#TadeuszKopeć">Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#StanisławGogacz">Ja to odnotowałem, ale wcześniej zgłaszał się pan przewodniczący Pociej.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#StanisławGogacz">Bardzo proszę.</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#StanisławGogacz">A później pan senator Zientarski.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#AleksanderPociej">Ja mam jedną uwagę. Ona dotyczy zdania, co do którego już pani senator przed chwilą była łaskawa zgłosić jedną poprawkę. To jest początek drugiego akapitu: „Idee Reformacji przenikały w XVI wieku do Polski – przecinek – która była i jest domem także dla Polaków ewangelików”. Ja bym proponował postawić zamiast przecinka kropkę i skreślić wszystko to, co jest po nim. Dlaczego? Dlatego że bardzo wielu ewangelików, jeżeli o tym mowa, była… Np. Bliklowie. Były setki ewangelików, którzy nie byli Polakami, a przyjeżdżali tu i osiedlali się. Pod Warszawą w okolicach Wilanowa jest bardzo duży cmentarz, gdzie spoczywają sami Holendrzy, którzy tu przyjechali. To była taka gmina protestancka, holenderska przez wiele, wiele lat.</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#AleksanderPociej">A poza tym „także”… Wiem, że pani senator to „także”, które mnie najbardziej raziło, wykreśliła. W tej chwili to brzmi „która była i jest domem dla Polaków ewangelików”. Chociaż nie, bez „także” to w miarę dobrze wygląda. Przepraszam bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#StanisławGogacz">Proszę państwa, temu pierwszemu zdaniu w drugim akapicie faktycznie musimy się przyjrzeć. Czy wykreślenie słowa „także” nie spowoduje, że jednak to zdanie nie będzie odzwierciedlało rzeczywistej sytuacji, jeżeli chodzi o prawa, jakie posiadają wszystkie religie czy wszystkie wyznania w Polsce? Ale do tego zdania, myślę, jeszcze wrócimy. Bardzo proszę o przyjrzenie się.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#StanisławGogacz">Teraz senator Zientarski.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#PiotrZientarski">Ja nie znałem propozycji ani pani senator Zdrojewskiej, ani pana senatora Pocieja, ale też mam wątpliwości co do tego zdania. Bo oczywiście „także” stygmatyzuje, ale również – napisanie „która była domem dla Polaków ewangelików”. Czyli tak jakby są Polacy ewangelicy i są inni Polacy itd. W moim przekonaniu powinniśmy zaznaczyć… Ja bym proponował w ten sposób. Bo jak jest „Polaków”, to wiadomo, że ojczyzną jest Polska – to jest jasne. Ale uważam, że dobrze by było, gdyby zaznaczyć tak: „Idee Reformacji przenikały w XVI wieku do Polski, która stanowiła wzór tolerancji religijnej”. Bo tu chyba o to chodzi. O to chodzi, żeby pokazać, że właśnie byliśmy w Europie wzorem tolerancji religijnej i…</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-15.2" who="#PiotrZientarski">Proszę?</u>
<u xml:id="u-15.3" who="#Gloszsali">W dobie wojen religijnych.</u>
<u xml:id="u-15.4" who="#PiotrZientarski">W dobie wojen religijnych. Tak.</u>
<u xml:id="u-15.5" who="#StanisławGogacz">Tak mamy…</u>
<u xml:id="u-15.6" who="#TadeuszKopeć">Ja się zgadzam, Panie Przewodniczący.</u>
<u xml:id="u-15.7" who="#PiotrZientarski">Taka jest moja propozycja.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#StanisławGogacz">Bardzo ładne zdanie, tym bardziej że w tym właśnie XVI wieku mamy Consensus Sandomiriensis, mamy rok 1555 i to świadczy o tym, że…</u>
<u xml:id="u-16.1" who="#TadeuszKopeć">Wielkie wydarzenie w skali świata…</u>
<u xml:id="u-16.2" who="#StanisławGogacz">…staliśmy się takim dobrym miejscem dla wszystkich.</u>
<u xml:id="u-16.3" who="#PiotrZientarski">I tu podkreślamy historyczną, że tak powiem, pozycję…</u>
<u xml:id="u-16.4" who="#TadeuszKopeć">Przepraszam bardzo, to może byśmy na gorąco zredagowali drugą część tego zdania…</u>
<u xml:id="u-16.5" who="#StanisławGogacz">Senator Zientarski jeszcze raz to zdanie nam wprowadzi. Ale całe zdanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#PiotrZientarski">Tak: „Idee Reformacji przenikały w XVI wieku do Polski, która”…</u>
<u xml:id="u-17.1" who="#StanisławGogacz">…„stanowiła”…</u>
<u xml:id="u-17.2" who="#PiotrZientarski">…„stanowiła”…</u>
<u xml:id="u-17.3" who="#StanisławGogacz">…„wzór”…</u>
<u xml:id="u-17.4" who="#PiotrZientarski">…„wzór tolerancji religijnej”…</u>
<u xml:id="u-17.5" who="#Gloszsali">…„w ówczesnej Europie”.</u>
<u xml:id="u-17.6" who="#PiotrZientarski">…„w ówczesnej Europie”.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#StanisławGogacz">O, to bardzo ładne zdanie.</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#PiotrZientarski">Tak jest, tak jest.</u>
<u xml:id="u-18.2" who="#TadeuszKopeć">Przepraszam…</u>
<u xml:id="u-18.3" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-18.4" who="#StanisławGogacz">Tak.</u>
<u xml:id="u-18.5" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
<u xml:id="u-18.6" who="#StanisławGogacz">…”W ówczesnej Europie”. Dobrze.</u>
<u xml:id="u-18.7" who="#StanisławGogacz">Pan senator przedstawiciel wnioskodawców.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#TadeuszKopeć">To znaczy, jakby idąc za głosem pana przewodniczącego Zientarskiego, uważam, że rzeczywiście bardzo dobrze, że w tym duchu ta poprawka teraz zmierza. A co do tego, o czym pan przewodniczący powiedział, to może wspomnieć o tym wielkim w skali Europy i świata wydarzeniu z 1645 r. w Toruniu, które było takim spotkaniem katolików i protestantów. Nie wiem, czy wówczas to by już nie było za daleko…</u>
<u xml:id="u-19.1" who="#StanisławGogacz">A to szczegół byłby, bo…</u>
<u xml:id="u-19.2" who="#Gloszsali">To już by było za szczegółowo…</u>
<u xml:id="u-19.3" who="#TadeuszKopeć">Tak? Okej.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#StanisławGogacz">Ja sobie pozwoliłem przywołać jeden fakt z historii, ale to był fakt dotyczący wszystkich wyznań i religii w Polsce.</u>
<u xml:id="u-20.1" who="#AleksanderPociej">Poza tym – przepraszam, że wtrącę – gdybyśmy tę datę zacytowali, to byłby dysonans z 500-leciem. A więc chyba innych dat nie należy… Prawda?</u>
<u xml:id="u-20.2" who="#StanisławGogacz">No tak, Wittenberga najważniejsza – 1517 r.</u>
<u xml:id="u-20.3" who="#StanisławGogacz">Czy ktoś… Jeżeli nikt…</u>
<u xml:id="u-20.4" who="#StanisławGogacz">A, pan senator Pęk, bardzo proszę. Później pan senator Czerwiński.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#MarekPęk">Dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
<u xml:id="u-21.1" who="#MarekPęk">Ja chciałbym dopytać, bo jest tu takie jedno enigmatyczne zdanie, które niesie w sobie bardzo dużo treści historycznej. A mianowicie zdanie: „W dużej mierze dzięki protestantyzmowi przetrwała polskość na Śląsku Cieszyńskim i Mazurach”. Ja bym chciał dopytać, o co dokładnie tutaj chodzi. Bo tu jest z jednej strony wymieniony Śląsk Cieszyński, z drugiej strony Mazury. Czy nie powinno się jakoś rozwinąć tego zdania – jak to się stało, że ta polskość przetrwała – jakoś rozbudować tej myśli. Bo to jest tak enigmatyczne, a jednocześnie takie szerokie, że, wydaje mi się, wymaga pewnego rozwinięcia.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#StanisławGogacz">Czy pan senator zechce odpowiedzieć, czy…</u>
<u xml:id="u-22.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-22.2" who="#StanisławGogacz">…może teraz następne pytanie, a później pan ewentualnie…</u>
<u xml:id="u-22.3" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-22.4" who="#StanisławGogacz">Proszę państwa, faktycznie to, na co zwrócił uwagę pan senator, oczywiście też powinniśmy sprawdzić. O ile wszyscy wiemy, że na Śląsku Cieszyńskim jest bardzo duża mniejszość protestancka, o tyle na Mazurach faktycznie trzeba byłoby wskazać, jak to wyglądało.</u>
<u xml:id="u-22.5" who="#StanisławGogacz">Pan senator Czerwiński, bardzo proszę. A później raz jeszcze pan senator Zientarski.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#JerzyCzerwiński">Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!</u>
<u xml:id="u-23.1" who="#JerzyCzerwiński">Ja chciałbym może wrócić do samej idei tej uchwały i zapytać wnioskodawcę o 2 kwestie.</u>
<u xml:id="u-23.2" who="#JerzyCzerwiński">Jedna jest może mniej ważna, ale mówi o tym, jakie jest podłoże i jaki jest sens uchwały. Mianowicie uzasadnienie. Jest tu wymieniona dość duża grupa różnych osób, które były protestantami i które zasłużyły się – oczywiście nikt tego nie neguje – dla rozwoju kultury, ogólnie dla ducha narodowego Polaków. Tylko pytanie: czy oni się zasłużyli dlatego, że byli protestantami? Czy Kolberga znamy dlatego, że był protestantem? Właśnie jako autora…</u>
<u xml:id="u-23.3" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-23.4" who="#JerzyCzerwiński">Czy Andersa znamy jako generała, który był protestantem…</u>
<u xml:id="u-23.5" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-23.6" who="#JerzyCzerwiński">Proszę państwa, ja mam wątpliwości, bo takie właśnie stygmatyzowanie, że, proszę bardzo, protestant, a mimo to sławny generał… To mnie właśnie uderza. Ja bym nie chciał w ten sposób stygmatyzować naszych ludzi, naszych rodaków. I dlatego…</u>
<u xml:id="u-23.7" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-23.8" who="#JerzyCzerwiński">Także katolików. Według mnie Polak to Polak. Nie dzielić ich po prostu w ten sposób. I to jest pierwsza kwestia dotycząca uzasadnienia.</u>
<u xml:id="u-23.9" who="#JerzyCzerwiński">Ale ważniejsza dotyczy treści uchwały. Ja patrzę dokładnie na pierwsze zdanie i w jego treści jest wyraźnie: „pragnie uhonorować ruch”. Mówimy, że Senat pragnie uhonorować ruch itd., itd. Czy my wobec tego w tym pierwszym zdaniu – najważniejszym, czytanym zaraz po tytule, który jest obojętny – chcemy uhonorować podział kościoła? Bo powstanie tego ruchu wiąże się z podziałem kościoła. Czy my w takim zdaniu chcemy uhonorować podział kościoła 500 lat temu? Ja nie mówię o skutkach, nie mówię o tym, że potem wielu protestantów zasłużyło się dla narodu. Nie podważam tego, nie podważam dalszej treści. Ale co z tym pierwszym zdaniem? Czy ono jest fortunne? Czy Senat powinien zajmować stanowisko w ten sposób w tego rodzaju kwestiach?</u>
<u xml:id="u-23.10" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#StanisławGogacz">Bardzo proszę. Pan senator Piechota.</u>
<u xml:id="u-24.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#LeszekPiechota">Chciałbym zapytać pana senatora o kwestię projektowanej uchwały. Ja nie ukrywam, że głos pana senatora Misiołka nie odbiega od prawdy. Ja starałem się podjąć inicjatywę w zakresie uczczenia roku 2017 rokiem reformacji, ale wiedza, jaką wtedy posiadłem – w poprzednim roku w czerwcu, kiedy ta inicjatywa ze strony posłów Kukiz’15 została podjęta – jest taka, że ona została odrzucona głosami posłów PiS.</u>
<u xml:id="u-25.1" who="#LeszekPiechota">Mam też pytanie, czy istnieje w tej chwili wola polityczna, żeby w Senacie podjąć podobną uchwałę, czy my tutaj po prostu nie robimy sobie tylko zbędnej klaki. Czy to jest po prostu podejście, które pan ma politycznie uzgodnione, Panie Senatorze. Bo stąd wynikała moja absencja w kwestii tej inicjatywy. Wiedziałem, że ona nie będzie miała aprobaty ze strony sił politycznych aktualnie rządzących. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#StanisławGogacz">Proszę państwa, myślę, że na takie pytania raczej nie powinniśmy odpowiadać – chyba że senator zechce – dlatego że…</u>
<u xml:id="u-26.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-26.2" who="#StanisławGogacz">Każdy senator ma prawo zgłosić taką uchwałę, a uzgodnienia… Kiedy zagłosujemy, to dopiero będzie pewnik, a dopóki nie będzie głosowania, dopóty nie będziemy mieli tej wiedzy.</u>
<u xml:id="u-26.3" who="#StanisławGogacz">Zgłosił się pan senator Borowski, ale wcześniej jeszcze pan… Z tym że rozmawia teraz przez telefon. A więc pan senator Borowski…</u>
<u xml:id="u-26.4" who="#LeszekPiechota">Pan senator Kopeć jednak chciałby odpowiedzieć – tak to określę.</u>
<u xml:id="u-26.5" who="#StanisławGogacz">Tak, oczywiście. Jeżeli pan chce odpowiedzieć, to bardzo proszę. Oczywiście że tak.</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#TadeuszKopeć">Powiem tak: rozmawiałem z wieloma senatorami z obu klubów i były przychylne zdania co do uczczenia – ja nie mówię o roku – okolicznościowej uchwały. Ja nie mam żadnej wątpliwości. Ja osobiście byłem na kilku spotkaniach świętego Jana Pawła II – w Skoczowie na Kaplicówce – z protestantami i to… Ja co do chrześcijańskiej miłości i ducha ekumenizmu… No ja w ogóle nie rozumiem pytań, które…</u>
<u xml:id="u-27.1" who="#LeszekPiechota">Dlatego że w Sejmie została odrzucona. Proste.</u>
<u xml:id="u-27.2" who="#TadeuszKopeć">…niektóre osoby zadają. Dlaczego się takiej inicjatywy podjąłem? Ja mieszkam na ziemi cieszyńskiej, na której żyjemy od stuleci wspólnie z braćmi protestantami. Są tam małżeństwa mieszane, są tam rodziny mieszane. Ja widzę w tym tylko bogactwo, a nie jakiś problem. Ale być może jestem człowiekiem, który to inaczej widzi.</u>
<u xml:id="u-27.3" who="#LeszekPiechota">Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#StanisławGogacz">Tak. Dobrze. Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-28.1" who="#StanisławGogacz">Zanim udzielę głosu panu senatorowi Markowi Borowskiemu… Tu było pytanie o to pierwsze zdanie, o to, czy to zdanie nie jest jakby gloryfikowaniem czegoś, co jest podziałem. A taki podział nastąpił w 1517 r. Myślę, że ta uchwała dotyczy całości 500-lecia istnienia tego ruchu i ona nie skupia się tylko na genezie tego ruchu. Po prostu ruch zaistniał jako fakt społeczny, fakt religijny. To samo, jeżeli chodzi o członków tego kościoła. Czy tu, mówiąc o zasługach Kościoła ewangelicko-augsburskiego, czy też o całej reformacji, niepotrzebnie nie podkreślamy, że… Po prostu to są obywatele, a jakiego są wyznania, to jest sprawa następna.</u>
<u xml:id="u-28.2" who="#StanisławGogacz">Ja chcę wskazać jeszcze na osoby konsekrowane, takie jak biskup Bursche czy też inni duchowni, o których z definicji jakby mówimy, że jako duchowni wchodzili w role typowo społeczne. Tak że tu, wydaje się mi, nie ma tego rozdzielenia, kiedy obywatel, a kiedy członek kościoła.</u>
<u xml:id="u-28.3" who="#StanisławGogacz">Pan senator Borowski. Bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#MarekBorowski">Proszę państwa, mniej więcej tak raz na 2 miesiące podejmujemy uchwały dotyczące działalności Kościoła katolickiego oraz synów tego kościoła…</u>
<u xml:id="u-29.1" who="#Gloszsali">I córek.</u>
<u xml:id="u-29.2" who="#MarekBorowski">I córek oczywiście.</u>
<u xml:id="u-29.3" who="#MarekBorowski">A kiedy pojawia się projekt uchwały, która dotyczy ewangelików, to nagle pojawiają się jakieś problemy…</u>
<u xml:id="u-29.4" who="#StanisławGogacz">Nie, nie.</u>
<u xml:id="u-29.5" who="#MarekBorowski">Ale tego nie kieruję akurat do pana przewodniczącego, bo pan przewodniczący wypowiedział się przed chwilą inaczej.</u>
<u xml:id="u-29.6" who="#MarekBorowski">I to jest punkt pierwszy mojej wypowiedzi.</u>
<u xml:id="u-29.7" who="#MarekBorowski">A punkt drugi jest taki: nie ukrywajmy, w Polsce jest wyznawany taki pogląd, co pokazują sondaże, przez jakieś 30% obywateli, że dobry Polak to katolik. Wydaje się, że chyba my wszyscy tak nie uważamy. I w związku z tym taka uchwała byłaby bardzo kulturalnym pokazaniem, że nie na tym rzecz polega. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#StanisławGogacz">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-30.1" who="#StanisławGogacz">Proszę państwa…</u>
<u xml:id="u-30.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-30.3" who="#StanisławGogacz">…chwileczkę.</u>
<u xml:id="u-30.4" who="#Gloszsali">Tylko chciałbym…</u>
<u xml:id="u-30.5" who="#StanisławGogacz">Bo chce pan… Ale być może są jeszcze jakieś pytania.</u>
<u xml:id="u-30.6" who="#StanisławGogacz">Pan senator Zientarski, a później – jeżeli pan się zgodzi, Panie Wnioskodawco, pan odpowie na wszystkie pytania. Dobrze? Czy pan chce teraz?</u>
<u xml:id="u-30.7" who="#StanisławGogacz">To bardzo proszę. Dobrze. To bardzo proszę.</u>
<u xml:id="u-30.8" who="#TadeuszKopeć">Ja myślę, że odpowiadałem na bieżąco…</u>
<u xml:id="u-30.9" who="#PiotrZientarski">Jeśli można, miałbym jeszcze jedną uwagę. A wtedy pan wnioskodawca się ustosunkuje.</u>
<u xml:id="u-30.10" who="#StanisławGogacz">Dobra.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#PiotrZientarski">…mnie wypowiedź pana senatora Pęka. Chodzi o drugi akapit, o drugie zdanie od końca tego akapitu: „W dużej mierze dzięki protestantyzmowi”…</u>
<u xml:id="u-31.1" who="#Gloszsali">…„przetrwała polskość”…</u>
<u xml:id="u-31.2" who="#PiotrZientarski">…„przetrwała polskość na Śląsku Cieszyńskim i Mazurach”. Wydaje się, że to drugie zdanie jakby pochłania to poprzednie. A poprzednie zdanie jest takie: „Dał Polsce wielu ludzi intelektu, ducha i przedsiębiorczości, będących patriotami”. I bez tego zdania byłoby „Polscy ewangelicy aktywnie wspierali niepodległość Państwa i działali na rzecz jego modernizacji”. Przecież wspieranie niepodległości to jest dbałość o przetrwanie polskości. Tak że wydaje się, że to poprzednie zdanie niekoniecznie jest tutaj potrzebne.</u>
<u xml:id="u-31.3" who="#StanisławGogacz">To, Panie Senatorze…</u>
<u xml:id="u-31.4" who="#PiotrZientarski">Ja wnoszę o wykreślenie tego zdania.</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#StanisławGogacz">Była propozycja pani senator Sztark, ażeby właśnie to poprzednie zdanie przeformułować. Gdyby pani powtórzyła…</u>
<u xml:id="u-32.1" who="#PiotrZientarski">Aha, to ja nie słyszałem.</u>
<u xml:id="u-32.2" who="#StanisławGogacz">…jeszcze raz to zdanie…</u>
<u xml:id="u-32.3" who="#PiotrZientarski">Proszę.</u>
<u xml:id="u-32.4" who="#StanisławGogacz">Poprzednie. Bo ono zabrzmi inaczej niż w druku, jeśli przyjmiemy poprawkę.</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#GrażynaSztark">„Dał Polsce wielu żarliwych patriotów – przecinek – wielu ludzi intelektu, ducha i przedsiębiorczości”. Kropka. Czyli odwrócić…</u>
</div>
<div xml:id="div-34">
<u xml:id="u-34.0" who="#StanisławGogacz">A teraz pan senator Zientarski proponuje to ostatnie zdanie… Jak ono by brzmiało? Bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-35">
<u xml:id="u-35.0" who="#PiotrZientarski">Nie. Tylko wykreślić kolejne zdanie o tym, że w dużej mierze przetrwała polskość. I dobrze, że ten patriotyzm został dopisany, zgodnie z propozycją pani senator Sztark. „Polscy ewangelicy aktywnie wspierali niepodległość Państwa” – to jest jakby rozwinięcie tego patriotyzmu.</u>
</div>
<div xml:id="div-36">
<u xml:id="u-36.0" who="#StanisławGogacz">Czyli pan proponuje, żeby skreślić zdanie: „W dużej mierze dzięki protestantyzmowi przetrwała polskość na Śląsku”…</u>
<u xml:id="u-36.1" who="#PiotrZientarski">Tak, tak.</u>
<u xml:id="u-36.2" who="#StanisławGogacz">Bo faktycznie to jest takie zdanie, które…</u>
<u xml:id="u-36.3" who="#Gloszsali">Tak, tak.</u>
<u xml:id="u-36.4" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-36.5" who="#TadeuszKopeć">Ja się oczywiście zgadzam z panem. Wykreślmy to zdanie, ponieważ… Ja oczywiście w uzasadnieniu…</u>
<u xml:id="u-36.6" who="#PiotrZientarski">Tym bardziej że pan senator Pęk też miał wątpliwość co do tego zdania.</u>
<u xml:id="u-36.7" who="#TadeuszKopeć">Tak, tak.</u>
<u xml:id="u-36.8" who="#StanisławGogacz">A to ostatnie w drugim akapicie oczywiście zostawiamy – „Polscy ewangelicy aktywnie wspierali”…</u>
<u xml:id="u-36.9" who="#Glosyzsali">Tak jest.</u>
<u xml:id="u-36.10" who="#PiotrZientarski">Tak jest.</u>
<u xml:id="u-36.11" who="#StanisławGogacz">Czy ktoś chciałby… Pan senator Pęk, bardzo…</u>
</div>
<div xml:id="div-37">
<u xml:id="u-37.0" who="#MarekPęk">Tylko słówko, bo pan senator Zientarski nawiązał do mojej wypowiedzi.</u>
<u xml:id="u-37.1" who="#MarekPęk">Ja co prawda chciałem bardziej rozwinąć myśl, która w tym zdaniu się mieści, ale jeżeli rzeczywiście te 2 zdania pomiędzy wyczerpują…</u>
<u xml:id="u-37.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-37.3" who="#MarekPęk">To nie mnóżmy niepotrzebnie zdań o treści, która nie do końca jest precyzyjnie wyartykułowana. A więc ja jak najbardziej się przychylam.</u>
</div>
<div xml:id="div-38">
<u xml:id="u-38.0" who="#StanisławGogacz">No tak, ale oczywiście jakąś genezę pewnie ten zapis posiada. Z tym że to by wymagało jakichś studiów historycznych albo informacji, które w formułę uchwały nie za bardzo się wpisują.</u>
<u xml:id="u-38.1" who="#StanisławGogacz">Czy ktoś chciałby…</u>
<u xml:id="u-38.2" who="#StanisławGogacz">Pan senator Piechota…</u>
<u xml:id="u-38.3" who="#Gloszsali">Piecha.</u>
<u xml:id="u-38.4" who="#StanisławGogacz">Piecha, bardzo przepraszam.</u>
</div>
<div xml:id="div-39">
<u xml:id="u-39.0" who="#WojciechPiecha">Ja jestem przeciwny temu, żeby wykreślać to zdanie, bo na Śląsku Cieszyńskim większość to protestanci, tak samo na Mazurach. Tu trzeba podkreślić odrębność religijną tych rejonów.</u>
<u xml:id="u-39.1" who="#StanisławGogacz">Ale, Panie Senatorze…</u>
<u xml:id="u-39.2" who="#WojciechPiecha">I dzięki temu protestantyzmowi polskość tam, na tym Śląsku, została zachowana.</u>
<u xml:id="u-39.3" who="#StanisławGogacz">Ale, Panie Senatorze, jest pytanie, które zadał wcześniej senator Czerwiński, czy obywatele polscy mieszkający na Śląsku Cieszyńskim wyznania ewangelicko-augsburskiego dlatego bronili tego Śląska, bo byli ewangelikami, czy dlatego, że byli…</u>
<u xml:id="u-39.4" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-39.5" who="#WojciechPiecha">Byli Polakami, ale też ewangelikami. Ale to…</u>
<u xml:id="u-39.6" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-39.7" who="#WojciechPiecha">Ale, mówię, tego tekstu już jest troszeczkę za mało w tej uchwale.</u>
<u xml:id="u-39.8" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
<u xml:id="u-39.9" who="#WojciechPiecha">Jak będziemy tylko skreślać, skreślać i coś poprawiać, to tego tekstu będzie mało. A, jak mówię, na Śląsku Cieszyńskim są przede wszystkim protestanci.</u>
<u xml:id="u-39.10" who="#StanisławGogacz">No tak, ale jeszcze mamy Mazury.</u>
<u xml:id="u-39.11" who="#Gloszsali">Na Mazurach to samo.</u>
<u xml:id="u-39.12" who="#Gloszsali">Podobnie.</u>
<u xml:id="u-39.13" who="#WojciechPiecha">Podobnie.</u>
<u xml:id="u-39.14" who="#StanisławGogacz">To znaczy?</u>
<u xml:id="u-39.15" who="#WojciechPiecha">Podobnie, bo to był zabór pruski.</u>
<u xml:id="u-39.16" who="#StanisławGogacz">Dobrze…</u>
<u xml:id="u-39.17" who="#WojciechPiecha">I tam też była kolebka protestantyzmu.</u>
</div>
<div xml:id="div-40">
<u xml:id="u-40.0" who="#StanisławGogacz">Czyli pan proponuje, żeby nie skreślać.</u>
<u xml:id="u-40.1" who="#WojciechPiecha">Nie skreślać tego.</u>
<u xml:id="u-40.2" who="#StanisławGogacz">A pan senator Zientarski – żeby skreślać.</u>
<u xml:id="u-40.3" who="#StanisławGogacz">Dobrze, czyli mamy tu… Proszę odnotować tę poprawkę.</u>
<u xml:id="u-40.4" who="#StanisławGogacz">Czy ktoś chciałby zabrać głos?</u>
<u xml:id="u-40.5" who="#Gloszsali">Tak.</u>
<u xml:id="u-40.6" who="#StanisławGogacz">Pan senator Piechota. Bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-41">
<u xml:id="u-41.0" who="#LeszekPiechota">Przychylam się do stanowiska pana senatora Piechy. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-42">
<u xml:id="u-42.0" who="#StanisławGogacz">Dobrze, to pod głosowanie poddamy kolejną poprawkę.</u>
<u xml:id="u-42.1" who="#StanisławGogacz">Czy ktoś chciałby zabrać głos?</u>
<u xml:id="u-42.2" who="#StanisławGogacz">Jeżeli nie, to będziemy już powoli zmierzać do tego, żeby ten tekst zredagować tak, jak większość komisji by sobie tego życzyła. I niektóre zapisy poddamy pod głosowanie.</u>
<u xml:id="u-42.3" who="#StanisławGogacz">Czyli tak: „Uchwała Senatu z dnia… z okazji 500-lecia Reformacji”. Tutaj nie było dyskusji co do tytułu.</u>
<u xml:id="u-42.4" who="#StanisławGogacz">Akapit pierwszy: „W roku jubileuszu 500-lecia Reformacji Senat Rzeczypospolitej Polskiej pragnie uhonorować ruch, który współkształtował”… „Współkształtował?” Czy to jest dobre określenie? Tak? „Współkształtował”? …”Oblicze religijne, kulturowe i gospodarcze Zachodu, w tym naszej Ojczyzny”. Co do tego akapitu nie było żadnych propozycji zmian.</u>
<u xml:id="u-42.5" who="#StanisławGogacz">Drugi: „Idee Reformacji przenikały w XVI wieku do Polski, która była i jest domem”…</u>
<u xml:id="u-42.6" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-42.7" who="#StanisławGogacz">I tu jest propozycja pana senatora Zientarskiego, żeby po kropce wpisać: „Stanowiła wzór tolerancji religijnej w ówczesnej Europie”.</u>
<u xml:id="u-42.8" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
<u xml:id="u-42.9" who="#Gloszsali">To nowe zdanie.</u>
<u xml:id="u-42.10" who="#StanisławGogacz">Proszę państwa, prosimy o wsłuchanie się. Teraz jesteśmy przy drugim akapicie przy drugim zdaniu, bo pan senator Zientarski zgłosił tu propozycję, żeby po słowie „Polski”…</u>
<u xml:id="u-42.11" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-42.12" who="#StanisławGogacz">…wstawić kropkę i rozpocząć zdanie „Stanowiła wzór tolerancji religijnej w ówczesnej Europie”.</u>
<u xml:id="u-42.13" who="#StanisławGogacz">Pani Mecenas, bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-43">
<u xml:id="u-43.0" who="#DanutaDrypa">Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!</u>
<u xml:id="u-43.1" who="#StanisławGogacz">Ciii. Cicho.</u>
<u xml:id="u-43.2" who="#DanutaDrypa">Z tego, co ja zanotowałam, to propozycja pana senatora Zientarskiego zmierzała do tego, aby w zdaniu pierwszym po przecinku po wyrazie „która” wykreślić pozostałą część zdania i dodać słowa: „stanowiła wzór tolerancji religijnej w ówczesnej Europie”.</u>
<u xml:id="u-43.3" who="#PiotrZientarski">Tak jest.</u>
</div>
<div xml:id="div-44">
<u xml:id="u-44.0" who="#StanisławGogacz">Dobrze.</u>
<u xml:id="u-44.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-44.2" who="#StanisławGogacz">Tak, oczywiście że tak, pani mecenas ma rację. Z taką świadomością, że ktoś czuwa nad prawidłowością i nad tym, jak te propozycje wyglądały, oczywiście lepiej nam się pracuje.</u>
<u xml:id="u-44.3" who="#StanisławGogacz">I teraz mielibyśmy następne zdanie w drugim akapicie: „Ewangelicyzm wpłynął na rozwój kultury, języka ojczystego, szkolnictwa, muzyki sakralnej, działalności społecznej oraz świadomości narodowej i obywatelskiej”. Kropka.</u>
<u xml:id="u-44.4" who="#StanisławGogacz">I teraz: „Dał Polsce”… – tu jest propozycja pani senator Sztark.</u>
<u xml:id="u-44.5" who="#GrażynaSztark">…„wielu żarliwych patriotów, wielu ludzi intelektu, ducha i przedsiębiorczości”. Kropka.</u>
<u xml:id="u-44.6" who="#StanisławGogacz">Kropka. Dobrze.</u>
<u xml:id="u-44.7" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-44.8" who="#StanisławGogacz">I teraz opinie są podzielone, bo, rozumiem, do tej pory była zgodność co do tych…</u>
<u xml:id="u-44.9" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
<u xml:id="u-44.10" who="#StanisławGogacz">Teraz mamy propozycję. Wiem, że tu są 2 stanowiska co do tego, czy wykreślić przedostatnie zdanie w drugim akapicie, które brzmi: „W dużej mierze dzięki protestantyzmowi przetrwała polskość na Śląsku Cieszyńskim i Mazurach”.</u>
<u xml:id="u-44.11" who="#StanisławGogacz">Kto jest za wykreśleniem tego zdania?</u>
<u xml:id="u-44.12" who="#komentarz">(8)</u>
<u xml:id="u-44.13" who="#StanisławGogacz">Kto jest przeciwny?</u>
<u xml:id="u-44.14" who="#komentarz">(6)</u>
<u xml:id="u-44.15" who="#StanisławGogacz">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-44.16" who="#komentarz">(2)</u>
<u xml:id="u-44.17" who="#StanisławGogacz">Proszę państwa, w takim razie wykreślamy to zdanie.</u>
<u xml:id="u-44.18" who="#StanisławGogacz">I następne zdanie w tym akapicie będzie brzmiało tak: „Polscy ewangelicy aktywnie wspierali niepodległość Państwa i działali na rzecz jego modernizacji”. Rozumiem, że tu jest zgoda.</u>
<u xml:id="u-44.19" who="#StanisławGogacz">Akapit trzeci: „Uwzględniając”… – tu jest propozycja, żeby był przymiotnik ”duży”… Chyba nie ma tutaj…</u>
<u xml:id="u-44.20" who="#Gloszsali">Może „istotny”?</u>
<u xml:id="u-44.21" who="#Glosyzsali">„Istotny”.</u>
<u xml:id="u-44.22" who="#StanisławGogacz">„Uwzględniając istotny wkład środowisk protestanckich w rozwój Polski, nawiązując”… „Uwzględniając” i „nawiązując”? To może tak być?</u>
<u xml:id="u-44.23" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-44.24" who="#StanisławGogacz">„Uwzględniając istotny wkład środowisk protestanckich w rozwój Polski”…</u>
<u xml:id="u-44.25" who="#PiotrZientarski">Może „w nawiązaniu”?</u>
<u xml:id="u-44.26" who="#StanisławGogacz">…„w nawiązaniu do najlepszych tradycji”… Tak, „w nawiązaniu”, oczywiście.</u>
<u xml:id="u-44.27" who="#Gloszsali">„W nawiązaniu”. Tak dobrze.</u>
<u xml:id="u-44.28" who="#StanisławGogacz">„W nawiązaniu”…</u>
</div>
<div xml:id="div-45">
<u xml:id="u-45.0" who="#DanutaDrypa">Przepraszam bardzo, ale ten akapit zaczyna się od słowa „uwzględniając”.</u>
<u xml:id="u-45.1" who="#StanisławGogacz">No tak.</u>
<u xml:id="u-45.2" who="#Gloszsali">Dobrze…</u>
<u xml:id="u-45.3" who="#DanutaDrypa">To później będzie powtórzenie: „uwzględniając” i „w uwzględnieniu”.</u>
</div>
<div xml:id="div-46">
<u xml:id="u-46.0" who="#StanisławGogacz">Tu właśnie jest pytanie, bo chyba „uwzględniając” i „nawiązując” nie może być w jednym zdaniu…</u>
<u xml:id="u-46.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-46.2" who="#StanisławGogacz">Może być w jednym zdaniu?</u>
<u xml:id="u-46.3" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
<u xml:id="u-46.4" who="#DanutaDrypa">Może „oraz nawiązując”?</u>
<u xml:id="u-46.5" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-46.6" who="#GrażynaSztark">…„wkład środowisk protestanckich w rozwój Polski w nawiązaniu do najlepszych tradycji”…</u>
<u xml:id="u-46.7" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-46.8" who="#GrażynaSztark">Może być tak.</u>
<u xml:id="u-46.9" who="#StanisławGogacz">„W nawiązaniu”, Pani Mecenas.</u>
<u xml:id="u-46.10" who="#PiotrZientarski">Czyli może być „w nawiązaniu”.</u>
<u xml:id="u-46.11" who="#TadeuszKopeć">Zamiast „nawiązując” będzie „w nawiązaniu”.</u>
<u xml:id="u-46.12" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
<u xml:id="u-46.13" who="#StanisławGogacz">„W nawiązaniu do najlepszych tradycji wolności i wzajemnego poszanowania religii, Senat Rzeczypospolitej Polskiej postanawia upamiętnić Reformację w roku jej jubileuszu”. Kropka. „Senat Rzeczypospolitej Polskiej zwraca się do organów państwa i instytucji naukowo-kulturalnych, by w swojej działalności w roku 2017 uwzględniły potrzebę upamiętnienia wkładu ruchu reformacyjnego w rozwój i dobrobyt polskiego społeczeństwa.</u>
<u xml:id="u-46.14" who="#StanisławGogacz">Uchwała podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej «Monitor Polski»”.</u>
<u xml:id="u-46.15" who="#StanisławGogacz">Proszę państwa, jeżeli nie ma innych propozycji, to proponuję, żebyśmy ten tekst przyjęli.</u>
<u xml:id="u-46.16" who="#StanisławGogacz">Kto jest za przyjęciem…</u>
<u xml:id="u-46.17" who="#PiotrZientarski">Mogę jeszcze? Przepraszam bardzo.</u>
<u xml:id="u-46.18" who="#StanisławGogacz">Tak, pan senator Zientarski.</u>
</div>
<div xml:id="div-47">
<u xml:id="u-47.0" who="#PiotrZientarski">Bo mamy „w roku jej jubileuszu”. Tu mówimy o 500-leciu reformacji. Może: „upamiętnić Reformację w roku jej 500-lecia”? Nie wiem…</u>
<u xml:id="u-47.1" who="#Gloszsali">Nie.</u>
<u xml:id="u-47.2" who="#Glosyzsali">Nie.</u>
<u xml:id="u-47.3" who="#PiotrZientarski">To jest duża…</u>
<u xml:id="u-47.4" who="#GrażynaSztark">Dobrze jest.</u>
<u xml:id="u-47.5" who="#PiotrZientarski">Tak?</u>
<u xml:id="u-47.6" who="#GrażynaSztark">Dobrze jest.</u>
<u xml:id="u-47.7" who="#PiotrZientarski">To cofam, przepraszam.</u>
<u xml:id="u-47.8" who="#Gloszsali">500 lat temu…</u>
<u xml:id="u-47.9" who="#Glosyzsali">Głosujemy, głosujemy.</u>
</div>
<div xml:id="div-48">
<u xml:id="u-48.0" who="#StanisławGogacz">Kto jest za przyjęciem uchwały w kształcie, który został nadany w trakcie dyskusji?</u>
<u xml:id="u-48.1" who="#komentarz">(12)</u>
<u xml:id="u-48.2" who="#StanisławGogacz">Kto jest przeciwny?</u>
<u xml:id="u-48.3" who="#komentarz">(1)</u>
<u xml:id="u-48.4" who="#StanisławGogacz">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-48.5" who="#komentarz">(2)</u>
<u xml:id="u-48.6" who="#StanisławGogacz">Proszę państwa, uchwała została przyjęta.</u>
<u xml:id="u-48.7" who="#StanisławGogacz">Była propozycja, jeżeli chodzi o sprawozdawcę, żeby był nim pan senator Leszek Piechota. Czy… Bo sprawozdawcą może być również senator wnioskodawca, który nie jest członkiem komisji.</u>
<u xml:id="u-48.8" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
<u xml:id="u-48.9" who="#StanisławGogacz">Ale pan powiedział… Czyli jeżeli jest zgoda, żeby pan senator Leszek został sprawozdawcą, to pan…</u>
</div>
<div xml:id="div-49">
<u xml:id="u-49.0" who="#LeszekPiechota">Dziękuję bardzo panu senatorowi Kopciowi. Przyjmuję tę propozycję.</u>
<u xml:id="u-49.1" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
</div>
<div xml:id="div-50">
<u xml:id="u-50.0" who="#StanisławGogacz">Zgodził się. Tak?</u>
<u xml:id="u-50.1" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
<u xml:id="u-50.2" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
<u xml:id="u-50.3" who="#StanisławGogacz">Formalnie rzecz biorąc, to nawet gdyby się nie zgodził, może być sprawozdawcą.</u>
<u xml:id="u-50.4" who="#StanisławGogacz">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-50.5" who="#StanisławGogacz">Zamykam posiedzenie Komisji Ustawodawczej.</u>
<u xml:id="u-50.6" who="#StanisławGogacz">Następne mamy o 14.00 w sali nr 217.</u>
<u xml:id="u-50.7" who="#StanisławGogacz">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-50.8" who="#TadeuszKopeć">Panie Przewodniczący, Wysoka Komisjo, bardzo dziękuję.</u>
<u xml:id="u-50.9" who="#StanisławGogacz">Oczywiście dziękujemy.</u>
</div>
<div xml:id="div-51">
<u xml:id="u-51.0" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godzinie 13 minut 55)</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>