text_structure.xml 64 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godzinie 9 minut 10)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#komentarz">(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Stanisław Gogacz)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#StanisławGogacz">Dzień dobry państwu.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#StanisławGogacz">Rozpoczynamy lekko spóźnieni, bo posiedzenie Komisji Ustawodawczej było wyznaczone na 9.00. Poprzednie posiedzenie, trzech komisji, na którym obradowaliśmy, troszeczkę się przedłużyło, przedłużyły się obrady, stąd to spóźnienie.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#StanisławGogacz">Rozpoczynamy punkt dotyczący rozpatrzenia wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 6 października 2015 r. Następnie będziemy rozpatrzenie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 listopada 2015 r., a potem będzie trzeci punkt, czyli rozpatrzenie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 listopada 2015 r. Dodatkowa numeracja, sygnatury będą przedstawiane w trakcie analizowania poszczególnych wyroków.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#StanisławGogacz">Witam senatorów. Witam wszystkich gości. Jeżeli chodzi o gości, to na obrady naszej komisji przybyli: pani Elżbieta Bojanowska z Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, podsekretarz stanu, pan Mariusz Kubzdyl z Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, dyrektor Departamentu Ubezpieczeń Społecznych, pani Eliza Wiśniewska z Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, naczelnik wydziału w Departamencie Ubezpieczeń Społecznych. Witam też pana Marcina Chrapka, również z ministerstwa rodziny, naczelnika wydziału w Departamencie Pomocy i Integracji Społecznej. Witam panią Katarzynę Przewalską z Ministerstwa Finansów, zastępcę dyrektora Departamentu Rozwoju Rynku Finansowego. Witam serdecznie. Witam pana Jacka Zielińskiego z Ministerstwa Finansów, naczelnika wydziału w Departamencie Rozwoju Finansowego. Witam pana Jarosława Niezgodę z Ministerstwa Finansów, starszego specjalistę w Departamencie Rozwoju Rynku Finansowego. Witam serdecznie pana Sebastiana Krześniaka z Ministerstwa Obrony Narodowej, specjalistę w Biurze Prawnym Służby Kontrwywiadu Wojskowego. Witam pana Wojciecha Kizińskiego z Komisji Nadzoru Finansowego, radcę prawnego w Departamencie Prawnym. Witamy pana. Jest jeszcze pan Marek Jarentowski z Kancelarii Senatu, ekspert do spraw legislacji. To wszyscy, chyba że ktoś jeszcze przybył, bo mam informację, że jeżeli chodzi o ministerstwo spraw wewnętrznych, to przybędą jeszcze jego przedstawiciele.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#StanisławGogacz">Zgodnie z porządkiem pierwszy punkt, który mamy rozpatrywać, to jest punkt obejmujący rozpatrzenie wyroku Trybunału Konstytucyjnego dotyczącego ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, chodzi o zasady wypłaty świadczeń z pomocy społecznej.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#StanisławGogacz">Pan mecenas przygotował opinię Biura Legislacyjnego, więc prosimy go o zaprezentowanie tej opinii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#MarekJarentowski">Dzień dobry. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#MarekJarentowski">W wyroku tym Trybunał orzekł, że art. 106 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej w zakresie, w jakim stanowi, że w wypadku wniosku o przyznanie zasiłku stałego osobie całkowicie niezdolnej do pracy, legitymizującej się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności i niemającej innych środków utrzymania, prawo zasiłku ustala się począwszy od miesiąca, w którym został złożony wniosek, jest niezgodny z art. 67 ust. 2, w związku z art. 2 konstytucji. Ustawa o pomocy społecznej określa między innymi rodzaje świadczeń z pomocy społecznej oraz zasady i tryb ich udzielania. Wśród świadczeń pieniężnych znajduje się między innymi zasiłek stały. Zasiłek ten przysługuje pełnoletniej osobie niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego. Zgodnie z zakwestionowanym art. 106 ust. 3 ustawy świadczenia pieniężne z pomocy społecznej przyznaje się i wypłaca za okres miesiąca kalendarzowego począwszy od miesiąca, w którym został złożony wniosek wraz z wymaganą dokumentacją. Sytuację osobistą, rodzinną i dochodową czy majątkową osoby lub rodziny ustala się na podstawie wymienionych w ustawie dokumentów, w tym na podstawie orzeczenia o niepełnosprawności albo orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. Orzeczenia takie wydają na wniosek powiatowe zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności jako pierwsza instancja, a wojewódzkie zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności – jako druga instancja. Od orzeczenia wojewódzkiego zespołu przysługuje odwołanie do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#MarekJarentowski">Ta procedura oznacza, że osoba, w przypadku której są spełnione oba warunki konieczne do uzyskania zasiłku stałego – czyli ta osoba stała się całkowicie niezdolna do pracy oraz jej dochód spadł poniżej kryterium dochodowego – będzie miała wypłacane świadczenie nie od dnia złożenia samego wniosku o owo świadczenie, lecz od dnia złożenia wniosku wraz z wymaganą dokumentacją, czyli z orzeczeniem o niepełnosprawności. Orzeczenie to uzyskuje się w odrębnym postępowaniu. Zatem najpierw musi wystąpić do oświatowego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności o wydanie stosownego orzeczenia, a następnie, gdy powiatowy zespół wyda orzeczenie korzystne dla wnioskodawcy, do wójta, o zasiłek stały. Gdy powiatowy zespół wyda orzeczenie niekorzystne dla wnioskodawcy, może on odwołać się do wojewódzkiego zespołu, a w razie potrzeby także do sądu pierwszej czy drugiej instancji. W przypadku, gdy organ odwoławczy, sąd wyda orzeczenie korzystne dla wnioskodawcy, wnioskodawca może wystąpić z wnioskiem o zasiłek stały, będzie on jednak wypłacany za okres od dnia złożenia wniosku o zasiłek stały, a nie za okres od dnia złożenia wniosku o orzeczenie niepełnosprawności. W praktyce wnioskodawca ponosi konsekwencje długo trwającego, choć ostatecznie korzystnego dla nich postępowania w sprawie orzeczenia niepełnosprawności.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#MarekJarentowski">Zgodnie z art. 67 ust. 2 konstytucji obywatel pozostający bez pracy nie z własnej woli i niemający innych środków utrzymania ma prawo do zabezpieczenia społecznego, którego zakres i formy określa ustawa. Z kolei art. 2 konstytucji stanowi, że Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym. Trybunał uznał – biorąc pod uwagę, iż celem regulacji konstytucyjnej prawa do zabezpieczenia społecznego jest stworzenie instrumentarium służącego zaspokojeniu niezbędnych potrzeb obywateli – że regulacja ustawowa realizująca ten cel powinna gwarantować efektywną pomoc dla obywatela. A pomoc ta będzie efektywna w sytuacji, gdy obywatel uzyska możliwość skorzystania z niej w razie ziszczenia się przesłanek wymienionych w tym artykule konstytucji. Trybunał dodał też, że ustawodawca, kształtując zakres i formy prawa do zabezpieczenia społecznego, powinien poszukiwać nie tylko efektywnych mechanizmów jego urzeczywistnienia, lecz także zagwarantować nienaruszalność istoty tego prawa.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#MarekJarentowski">Przyjęte rozwiązanie prawne zarówno na płaszczyźnie postępowania administracyjnego, jak i sądowego powoduje, że postępowanie w sprawie ustalenia stopnia niepełnosprawności może toczyć się przez stosunkowo długi czas. Dopiero rozstrzygnięcie wydane w wyniku tego odrębnego postępowania warunkuje możliwość uruchomienia postępowania drugiego, właściwego postępowania o przyznanie i wypłatę zasiłku stałego. Okres oczekiwania na rozstrzygnięcie o stopniu niepełnosprawności powoduje odsunięcie w czasie możliwości uruchomienia postępowania właściwego, dla którego wymagane jest okazanie odpowiedniego orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. Jednocześnie ustawodawca uznał, że dla ustalenia momentu miarodajnego dla przyznania i wypłaty zasiłku stałego zasadnicze znaczenie ma moment wniesienia wniosku wraz z wymaganym orzeczeniem o niepełnosprawności. Tym samym moment wydania orzeczenia w sprawie niepełnosprawności wpływa na uprawnienia osoby znajdującej się w trudnej sytuacji życiowej do otrzymania pomocy ze strony państwa.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#MarekJarentowski">Zdaniem Trybunału problem sprowadza się do udzielenia odpowiedzi na pytanie: z wystąpieniem której z przesłanek uprawniających do ubiegania się o zasiłek stały ustawodawca powinien łączyć powstanie prawa do świadczenia? Obecnie przyjęte rozwiązanie przez ustawodawcę nawiązuje do przesłanki dochodowej, skarżąca w skardze konstytucyjnej zwraca natomiast uwagę na potrzebę uwzględnienia przesłanki stanu zdrowia, czyli na kwestię powstania niepełnosprawności. W jej ocenie długotrwałość postępowania w sprawie ustalenia niepełnosprawności może powodować, że w istocie wnioskodawca będzie spełniał obie przesłanki, tyle tylko, że nie będzie w stanie ich obu udokumentować, nie będzie miał nawet możliwości złożenia wniosku o przyznanie zasiłku stałego. Trybunał ustalił, że źródło problemu tkwi w prowadzeniu dwóch odrębnych postępowań – w sprawie stwierdzenia niepełnosprawności i w sprawie przyznania zasiłku stałego. Odwołując się do celu obu postępowań, trudno kwestionować fakt, że obie przesłanki uzyskania zasiłku stałego ustalane są w odrębnych postępowaniach przez różne organy. Z uwagi na charakter obu przesłanek – stan zdrowia i dochód – przyjęte dwuetapowe rozwiązanie jest co do zasady racjonalne. Odpowiedź na pytanie o prawnie relewantny moment powstania prawa do świadczenia została ustalona przez ustawodawcę na podstawie kryterium dochodowego. W takim ujęciu moment stwierdzenia, że po stronie wnioskodawcy wystąpiła trudna sytuacja materialna, oznaczałby, że świadczenie powinno być wypłacane każdorazowo, stosownie do chwili złożenia wniosku o to świadczenie. Takie rozwiązanie powoduje jednak, że ustawodawca nie jest w stanie uwzględnić przypadków, których źródłem trudnej sytuacji materialnej wnioskodawcy jest jego niepełnosprawność. Oparcie się na kryterium dochodowym nie oznacza bowiem automatycznie, że wszystkie osoby pozbawione środków materialnych otrzymają świadczenie w odpowiednim czasie. O ile bowiem nie dysponują już orzeczeniem o niepełnosprawności, nie będą mogły skutecznie starać się o zasiłek stały.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#MarekJarentowski">Trybunał postanowił, że zakwestionowany przepis we wskazanym zakresie traci moc obowiązującą z końcem bieżącego roku. Wskazał na kilka możliwych sposobów wykonania wyroku. Po pierwsze, zasiłek stały mógłby być przyznawany od daty stwierdzenia niepełnosprawności; po drugie, zasiłek stały mógłby być przyznawany od daty wystąpienia z wnioskiem o ustalenie niepełnosprawności. Oba te rozwiązania nie gwarantują jednak, że w procesie ich stosowania nie doszłoby do przyznania zasiłku stałego osobie niespełniającej kryterium dochodowego. Zakładając, że oba etapy przyznawania zasiłku stałego odbywałyby się w identycznej sekwencji jak ta z analizowanej skargi, należałoby konsekwentnie uznać, że organ nie ustalałby sytuacji majątkowej wnioskującego w okresie od powstania niepełnosprawności do wszczęcia postępowania w sprawie przyznania zasiłku stałego. Jeśli weźmie się to pod uwagę, widać, że możliwe byłoby również rozwiązanie, w którym organ mógłby przyznać zasiłek stały od stwierdzenia niepełnosprawności lub od daty wystąpienia z wnioskiem o ustalenie niepełnosprawności, zaś wybór odpowiedniego momentu determinowałby wystąpienie drugiego kryterium, czyli braku dochodu. Wielość możliwych rozwiązań Trybunał uzasadnił tym, że wystąpienie obu przesłanek nie musi się pokrywać. W wielu wypadkach dopiero wystąpienie niepełnosprawności może prowadzić do utraty zdolności do pracy i uzyskiwania z niej dochodu, a przypomnę, że trzeba spełnić oba warunki jednocześnie, żeby uzyskać zasiłek, czyli trzeba być niepełnosprawnym, mieć orzeczenie i jednocześnie spełniać kryterium dochodowe. Bo jeśli ktoś ma dochód czy duży majątek, to mimo niepełnosprawności nie przysługuje mu ten zasiłek.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#MarekJarentowski">Na stronie RCL statut orzeczenia określono jako „niewykonane”. Podjęto prace legislacyjne. Podano też, że zgodnie z informacjami uzyskanymi z resortu toczą się wstępne prace nad przyjęciem regulacji prawnej realizującej wyrok Trybunału. Za wykonanie wyroku odpowiada minister rodziny, pracy i polityki społecznej. Wykonanie wyroku oczywiście jest konieczne, jednak ze względu na rozpoczęte w rządzie prace mające na celu wykonanie wyroku Komisja Ustawodawcza może odstąpić od wniosku o wszczęcie senackiej inicjatywy ustawodawczej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#StanisławGogacz">Dziękuję, Panie Mecenasie.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#StanisławGogacz">O, właśnie tu, w ostatnim zdaniu mamy informację pana mecenasa, Biura Legislacyjnego, że Komisja Ustawodawcza może odstąpić od prac nad wykonaniem tego wyroku ze względu na rozpoczęte w rządzie prace mające na celu wykonanie wyroku.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#StanisławGogacz">Chciałbym zapytać przedstawicieli rządu, jaki jest stan tych prac. Czy te prace korespondują jakby z tezami czy założeniami, jakie przedstawił pan mecenas, między innymi takimi, że konieczne jest spełnienie dwóch warunków do otrzymania zasiłku, takiego warunku, że ktoś zostaje bez pracy nie z własnej woli oraz takiego, że nie ma on innych środków utrzymania?</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#StanisławGogacz">Kto z państwa, kto z przedstawicieli…</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#StanisławGogacz">Bardzo proszę o przedstawienie się i o informację.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#ElżbietaBojanowska">Elżbieta Bojanowska, podsekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#ElżbietaBojanowska">Panie Przewodniczący! Panowie Senatorowie! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#ElżbietaBojanowska">Tak jak było powiedziane, resort podjął prace legislacyjne w celu wdrożenia wymienionego wcześniej wyroku. Projekt w sierpniu został skierowany do konsultacji publicznych, a 27 września został przekazany do opinii do Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Dokładnie za tydzień zbierze się zespół, który ma uprawnienia do wydania wiążącej decyzji.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#ElżbietaBojanowska">Powiem teraz kilka słów o tym projekcie. Projekt wprowadza możliwość przyznawania zasiłku stałego wstecz, czyli za okres sprzed uzyskania orzeczenia powiatowego zespołu stwierdzającego stopień niepełnosprawności. Osoby oczekujące na orzeczenie będą składały w ośrodku pomocy społecznej wniosek o zasiłek stały, do którego będą załączać potwierdzenie złożenia wniosku o wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. Ponadto osoby niemające środków utrzymania będą mogły w okresie oczekiwania na orzeczenie otrzymywać zasiłek okresowy na ogólnych zasadach. Taka procedura umożliwi ośrodkowi pomocy społecznej weryfikację sytuacji osobistej rodzinnej i dochodowej osoby ubiegającej się o pomoc. Trzeba zaznaczyć, że regulacja zawarta w planowanym projekcie ustawy przyczyni się do zapewnienia gwarancji osobom, które są niepełnosprawne, lecz nie posiadają orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, i oczekują dłuższy czas na wydanie takiego orzeczenia. Projektowane przepisy pozwolą, z jednej strony, na objęcie osób oczekujących na orzeczenie stosowną pomocą właśnie w postaci zasiłku okresowego, z drugiej zaś strony umożliwią tym osobom uzyskanie zasiłku stałego za okres oczekiwania na orzeczenie o stopniu niepełnosprawności. Przyjęte zatem to rozwiązanie jest najbardziej optymalne dla wykonania wyroku Trybunału Konstytucyjnego.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#ElżbietaBojanowska">Odnośnie do skutków finansowych – przewiduje się, że koszt wypłaconych na podstawie nowych przepisów zasiłków stałych wraz z wyrównaniem składki na ubezpieczenie zdrowotne to ok. 7 milionów rocznie. Należy jednocześnie wskazać, że w trakcie konsultacji społecznych nie było uwag co do zakresu proponowanych zmian. Uwagi, jakie były zgłaszane, to były uwagi techniczne, które zostały uwzględnione. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#StanisławGogacz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#StanisławGogacz">Jeżeli nie ma innych głosów, to ja proponuję, żebyśmy przegłosowali wniosek o to, żeby Komisja Ustawodawcza – w związku z tym, że trwają prace rządu nad wykonaniem tego wyroku, o czym tu przed chwilą mogliśmy się przekonać – odstąpiła od wszczęcia inicjatywy ustawodawczej.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#StanisławGogacz">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#komentarz">(11)</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#StanisławGogacz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#komentarz">(0)</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#StanisławGogacz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#komentarz">(0)</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#StanisławGogacz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-7.9" who="#StanisławGogacz">Proszę państwa, przystępujemy do rozpatrzenia punktu drugiego naszego posiedzenia, posiedzenia Komisji Ustawodawczej. Punkt drugi jest to rozpatrzenie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 listopada 2015 r., sygnatura akt K 1/14, dotyczącego ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych. Dotyczy to otwartych funduszy emerytalnych, zasad wypłaty emerytur.</u>
          <u xml:id="u-7.10" who="#StanisławGogacz">Pan mecenas przedstawi opinię Biura Legislacyjnego. Pan mecenas przygotował taką opinię jako przedstawiciel Biura Legislacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-7.11" who="#StanisławGogacz">Bardzo proszę, Panie Mecenasie, o zreferowanie tego wyroku i propozycji działań, jakie powinniśmy tutaj podjąć jako Komisja Ustawodawcza. Bardzo proszę, Panie Mecenasie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#MarekJarentowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#MarekJarentowski">W wyroku tym Trybunał orzekł, że art. 197a ust. 1 ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych jest niezgody z art. 54 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 konstytucji. Przepis art. 197a ustawy dodano w 2013 r. w związku z istotną zmianą funkcjonowania systemu emerytalnego, w szczególności relacji między filarem I systemu – tworzonym przez ZUS, a filarem II – tworzonym przez OFE. Postanowiono wtedy, że począwszy od 2016 r. co 4 lata w okresie od 1 kwietnia do 31 lipca członek OFE lub osoba, której zakład ewidencjonuje składkę na subkoncie, może złożyć do zakładu oświadczenie o przekazywaniu przez ZUS części składki do wybranego przez ubezpieczonego OFE, począwszy od składki opłacanej za lipiec, czy też oświadczenie o zewidencjonowaniu całej składki na subkoncie w ZUS, począwszy od składki opłacanej za miesiąc, w którym złożono wniosek. Z kolei zakwestionowany przepis art. 197a ust. 1 przewidywał, że w roku, w którym mogą być składane oświadczenia, o których przed chwilą powiedziałem, w dniach od 1 stycznia do 31 lipca jest zakazana jest zakazana reklama zawierająca informację o otwartych funduszach lub zawierająca informacje sugerujące, że reklama odnosi się do OFE. W dalszych ustępach sprecyzowano, że za reklamę nie uważa się zamieszczania na stronie internetowej otwartego funduszu informacji, o których mowa w art. 191 ust. 1 i ust. 1a, czyli o zgromadzonych środkach na rachunku członka, o stopie zwrotu, ryzyku itp. Ponadto przewidziano, że w przypadku naruszenia zakazu organ nadzoru w drodze decyzji administracyjnej nakazuje towarzystwu lub podmiotowi działającemu na rzecz towarzystwa lub funduszu zaprzestanie tego naruszenia i nakłada na towarzystwo lub podmiot działający na rzecz towarzystwa lub funduszu karę pieniężną w wysokości od 1 do 3 milionów zł, a decyzji nadaje się rygor natychmiast wykonalności.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#MarekJarentowski">Przepis art. 54 ust. 1 konstytucji przewiduje, że każdemu zapewnia się wolność wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji. Z kolei z art. 31 ust. 3 konstytucji wynika, że ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej albo wolności i praw innych osób, przy czym ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#MarekJarentowski">Trybunał przyjął, że ustanawianie przepisów określających zasady informowania ubezpieczonych o działalności instytucji finansowych, w szczególności zachęcających do przystąpienia do takich instytucji lub dalszego w nich uczestnictwa, stanowi realizację konstytucyjnego zadania, o którym mowa w art. 76 konstytucji. Przepis ten nakłada na władzę publiczną obowiązek ochrony konsumentów między innymi przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi, które mogą przejawiać się także przez nieuczciwą reklamę. Przepis ten upoważniał ustawodawcę w szczególności do wprowadzenia regulacji prewencyjnej, tzn. zapobiegającej występowaniu zjawisk stanowiących nieuczciwe praktyki rynkowe. Do takich rozwiązań prewencyjnych w odniesieniu do działalności OFE zaliczają się zarówno ogólne ograniczenia co do treści i formy przekazywanych informacji, jak i całkowity czasowy zakaz reklamy dotyczący OFE, wynikający z kwestionowanego przepisu ustawy o OFE. Trybunał podkreślił, że ustawodawca, mając na uwadze charakter stosunku prawnego członkostwa w OFE, a także ryzyko inwestycyjne związane z pomnażaniem środków przeznaczonych na świadczenia emerytalne przez fundusze na rynku kapitałowym, ma obowiązek stworzenia konsumentom warunków, w których ich decyzje będą podejmowane świadomie, z zapewnieniem rzetelnej informacji co do możliwych szans i ryzyka, a także w sposób jak najbardziej swobodny. Trybunał uznał, że zawarte w kwestionowanym przepisie unormowanie, chociaż daleko idące, nie narusza istoty wolności wypowiedzi, jednakże zgodnie z art. 31 ust. 3 konstytucji uznanie zakwestionowanej regulacji za zgodną z konstytucją jest uzależnione od spełnienia wymagań wynikających z zasady proporcjonalności w rozumieniu art. 31 ust. 3 konstytucji. Zatem ograniczenie to musi spełniać, po pierwsze, wymóg konieczności – znaczy to, że regulacja jest w stanie doprowadzić do zamierzonych przez nią skutków. Po drugie, wymóg przydatności – regulacja jest niezbędna dla ochrony interesu publicznego, z którym jest powiązana. I po trzecie, musi spełniać wymóg proporcjonalności w węższym znaczeniu, czyli rezultaty regulacji mają pozostawać w odpowiedniej proporcji do ciężarów nakładanych na obywatela.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#MarekJarentowski">Po pierwsze, Trybunał uznał, że wprowadzone przez ustawodawcę rozwiązanie całkowitego i czasowego zakazu reklamy dotyczącej OFE lub sugerującej, że odnosi się do OFE, jest w stanie doprowadzić do zakładanego przez ustawodawcę celu, tj. do umożliwienia ubezpieczonym swobodnego i wolnego od zewnętrznej presji wyboru sposobu uczestnictwa w systemie emerytalnym, a więc spełnia warunek przydatności. Po drugie, uznał też, że zakwestionowany przepis ma charakter gwarancyjny i powinien być postrzegany jako wypełnienie ciążącego na ustawodawcy obowiązku ochrony konsumentów przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi, o którym mowa w art. 76 konstytucji. Z kolei po trzecie, uznanie kwestionowanego przepisu za służący realizacji wartości konstytucyjnych nie wystarcza samo w sobie do stwierdzenia jego zgodności z warunkami niezbędności. Jak już wskazano, rozwiązanie konieczne ma być najmniej dolegliwe spośród wszystkich możliwych i równie skutecznych dostępnych rozwiązań dla podmiotów, których wolności lub prawa są ograniczane.</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#MarekJarentowski">Takiego wymagania, zdaniem Trybunału, ten przepis nie spełnia. W opinii Trybunału podstawowym sposobem zapewnienia ubezpieczonym świadomego wyboru jest nałożenie na podmioty zarządzające OFE obowiązku dostarczenia ubezpieczonym możliwie pełnych i obiektywnych informacji o skutkach wyboru OFE i związanym z tym ryzyku, a jednocześnie zakaz przekazywania informacji nieprawdziwych lub niepełnych. Choć ustawodawca wprowadził pewne wymagania dotyczące informacji przekazywanych ubezpieczonym, to jednak nie uzasadnił całkowitego zakazu reklamy w okresie przedtransferowym i transferowym, wszak już obecnie przepisy przewidują generalny nakaz informowania w sposób zrozumiały, obiektywny i rzetelny o sytuacji finansowej każdego funduszu lub towarzystwa, a także ryzyku związanym z przystąpieniem do funduszu. Ponadto przewidziano bezwarunkowy zakaz reklamy dotyczącej OFE zawierającej informacje, które nie spełniają wymagań, lub wprowadzającej lub mogącej wprowadzić błąd, który mógłby mieć wpływ na skłonienie kogokolwiek do tego, aby przystąpił do OFE lub w nim pozostał. Dodatkowo do reklamy OFE mają przecież zastosowanie ogólne zakazy wynikające z przepisów ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Zgodnie z jej art. 16 czynem nieuczciwej konkurencji stanowiącym zarazem wykroczenie jest między innymi reklama sprzeczna z przepisami prawa, dobrymi obyczajami lub uchybiająca godności człowieka, reklama wprowadzająca klienta w błąd i mogąca przez to wpłynąć na jego decyzję co do nabycia towaru lub usługi, reklama odwołująca się do uczuć klientów itd.</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#MarekJarentowski">O nadmierności zakazu reklamy wynikającego z art. 197a ust. 1 ustawy o OFE może świadczyć bardzo szeroki zakres zastosowania tego zakazu. Ustawodawca zakazał reklamy w każdej formie i za pomocą wszystkich nośników informacji, nie dokonując w tym względzie jakiegokolwiek niuansowania form lub intensywności rozpowszechniania wypowiedzi handlowych. Z konstytucyjnego punktu widzenia realizacja założonego celu mogła dokonać się przez ograniczenie tylko niektórych postaci reklamy bądź wymaganie zawarcia w przekazie określonych treści czy też limitowanie liczby emitowanych reklam. Zakwestionowany przepis zakazujący reklamy przestał być już obecnie – po wyroku, po ogłoszeniu wyroku – elementem systemu prawa i w tym zakresie wyrok nie wymaga wykonania, pozostała jednak definicja mówiąca o tym, co nie jest uważane za reklamę, oraz sankcja za naruszenie zakazu. Ta definicja służyła właśnie temu zakazowi, ale skoro zakaz został zniesiony, to definicja w ustawie jest już niepotrzebna. Ona nie była kwestionowana, ale ponieważ przepisy dotyczące definicji obecnie nie mogą być stosowane, wskazane byłoby usunięcie ich z ustawy przy okazji jej nowelizacji. Zadbać o to powinien minister finansów. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#StanisławGogacz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#StanisławGogacz">No tak, mamy tu do czynienia z taką sytuacją, że art. 197a ust. 1 utracił moc, ale mamy tu art. 3, 4, które powołują się na ten ust. 1, który utracił moc. I to powołuje się w ten sposób, że nawet wskazuje na skutki finansowe, od 1 miliona do 3 milionów itd., itd. Chodzi o to, co właśnie pan mecenas mówił.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#StanisławGogacz">W związku z tym, że mamy na sali przedstawicieli Ministerstwa Finansów, chciałbym zapytać, czy minister finansów działa w kierunku wykonania tego wyroku Trybunału Konstytucyjnego?</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#StanisławGogacz">Bardzo proszę, Pani Dyrektor.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#KatarzynaPrzewalska">Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#KatarzynaPrzewalska">Szanowna Komisjo! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#Gloszsali">Proszę się przedstawić.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#KatarzynaPrzewalska">Nazywam się Katarzyna Przewalska, jestem zastępcą dyrektora Departamentu Rozwoju Rynku Finansowego.</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#KatarzynaPrzewalska">Tak, analizowaliśmy orzeczenie Trybunału pod tym kątem i mamy tutaj wnioski spójne z wnioskami Biura Legislacyjnego Senatu. Uważamy, że trzeba wyeliminować te przepisy z ustawy. Mamy jednak jeszcze świadomość, że ministrem właściwym do spraw zabezpieczenia społecznego jest minister rodziny, pracy i polityki społecznej i w tym zakresie, jak również w wielu innych obszarach dotyczących otwartych funduszy emerytalnych, minister finansów współpracuje z ministrem właściwym do spraw zabezpieczenia społecznego. I myślę, że również w tym zakresie będzie porozumienie co do tego, w jaki sposób zostaną wyeliminowane te przepisy. Oczywiście ze swojej strony pragnę zapewnić, że będziemy proponować ich zmianę czy też wspólnie z ministerstwem do spraw zabezpieczenia społecznego będziemy pracować nad ich zmianą. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#StanisławGogacz">Dziękuję bardzo pani.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#StanisławGogacz">Czy przedstawiciele ministerstwa rodziny chcieliby się wypowiedzieć?</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#StanisławGogacz">A później pan senator Borowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#ElżbietaBojanowska">Chciałabym zwrócić uwagę, że jesteśmy na etapie przeglądu emerytalnego, a tam się pojawiają różne uwagi co do obowiązującego systemu emerytalnego. To będzie też dobry moment, jeśli chodzi o ewentualną zmianę przepisów i usunięcie z obrotu prawnego tychże zapisów ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#StanisławGogacz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#StanisławGogacz">Pan senator Borowski, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#MarekBorowski">Panie Przewodniczący, niestety od pewnego czasu obserwuję taką tendencję w naszej komisji, że my po prostu już nie uchwalamy projektów ustaw związanych z wyrokami Trybunału. Za każdym razem, kiedy uzyskujemy informację, że ministerstwo, jedno czy drugie, nad czymś pracuje, to na tym kończymy sprawę. Uważam, że odbieramy sobie bardzo ważny atrybut funkcjonowania Senatu. Ja rozumiem, że są sytuacje, w których rzecz jest skomplikowana, względnie wymagająca jakichś poważnych nakładów finansowych – chociaż wówczas nie powinno to przekraczać roku budżetowego, przecież w następnym budżecie takie wydatki powinny już być zaplanowane – natomiast jest wiele sytuacji, kiedy chodzi o dość prostą sprawę. Tutaj chodzi o wykreślenie określonego przepisu. Jestem przeciwny odkładaniu tego. Chcę przypomnieć na przykład sprawę zasiłków i świadczeń dla opiekunów osób niepełnosprawnych. W pracach dotyczących tego projektu w swoim czasie brałem aktywny udział. Otrzymaliśmy informację, że ministerstwo nad tym pracuje i że już niedługo przedstawi kompleksowe propozycje. Mniej więcej pół roku już minęło i nic się w tej sprawie nie dzieje, a my odłożyliśmy sprawę. Między innymi pan przewodniczący zobowiązał się do tego, żeby uzyskać informację, kiedy taki projekt się pojawi. Nic takiego nie ma miejsca. Tak że ja bym jednak zachęcał, Panie Przewodniczący, do większej aktywności ze strony naszej komisji, przynajmniej w tych najprostszych sprawach. A ta do takich się zalicza. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#StanisławGogacz">Oczywiście bardzo dziękuję za te uwagi, natomiast myślę, że komisja, która działa również w oparciu o Biuro Legislacyjne, bo integralną częścią prac komisji są prace tego biura… Ono przygotowuje opinie, my się pod tymi opiniami podpisujemy, są one przedstawiane przez pana mecenasa. I w przypadku tych opinii, które są spuentowane informacją, że komisja powinna rozpocząć realizację wykonania jakiegoś wyroku, oczywiście my podejmujemy działania, szybsze lub powolniejsze, ale podejmujemy. Z kolei w przypadku tych opinii, w których jest propozycja, żeby to rząd ze względu na specyfikę czy też na jakieś…</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#komentarz">(Brak nagrania)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#StanisławGogacz">…Mamy propozycję, którą otrzymaliśmy w opinii Biura Legislacyjnego. Oczywiście ta opinia była już wcześniej nam przedstawiona, otrzymaliśmy ją w formie elektronicznej.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#StanisławGogacz">Jeżeli ktoś chciałby zabrać głos, to bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#StanisławGogacz">Dziękuję za informację przedstawicielom Ministerstwa Finansów i ministerstwa rodziny.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#StanisławGogacz">Pan mecenas chciałby jeszcze zabrać głos.</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#StanisławGogacz">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#MarekJarentowski">Jeśli można, to coś powiem tytułem uzupełnienia wypowiedzi pana senatora Borowskiego. Rzeczywiście, ten wyrok można wykonać. Ten przepis wymaga usunięcia, przy czym, jak podkreślam, ta ustawa o tyle dziwnie by wyglądała, gdyby to była inicjatywa dotycząca tylko usunięcia tego przepisu, że to by była inicjatywa dotycząca usunięcia przepisu, którego faktycznie już nie ma, a formalnie jest. Z dotychczasowej praktyki wynika, że takich nowelizacji dokonywano i one nie budziły wątpliwości, ale były dokonywane przy okazji jakiejś innej nowelizacji. Procedura ustawodawcza jednak zajmuje troszkę czasu, czasu parlamentu i rządu, a my skupialibyśmy się tutaj na wykonywaniu zupełnie marginalnej roboty, którą można zrobić przy okazji. A więc to nasze stwierdzenie, tj. Biura Legislacyjnego, że powinien to przy okazji zrobić minister finansów – w tym sensie, że to minister finansów na ogół inicjuje nowelizację tej ustawy – nie jest dla komisji wiążące. Jeśli komisja zdecyduje, że jednak to wykonuje, to Biuro Legislacyjne chętnie przygotuje projekt tego, żeby podjąć inicjatywę. To nie będzie skomplikowane rozwiązanie, nawet teraz mógłbym go wstępnie zacytować. Jeśli się nie mylę, to będzie to po prostu usunięcie z ustawy odpowiedniej jednostki redakcyjnej, i tyle. Jeśli taka będzie wola komisji, to jak najbardziej można podjąć tę inicjatywę. I to będzie zgodne z regulaminem. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#StanisławGogacz">Pan wiceprzewodniczący Pociej. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#AleksanderPociej">Panie Przewodniczący, ja bym tutaj przyłączył się do pana senatora Borowskiego, zwłaszcza że z wypowiedzi obu pań, jeśli je zestawić razem… Ja naprawdę w ogóle nie rozumiem, czy te prace już się rozpoczęły. Z wypowiedzi pani z Ministerstwa Finansów wynika, jak zrozumiałem, że coś tam się dzieje, nie do końca wiem co, ale że skontaktują się z ministerstwem pracy i polityki socjalnej. A z drugiej strony usłyszałem, że może coś tam będzie. A więc może jednak… Dla mnie to nie jest wypowiedź wskazująca na to, że w rządzie trwają prace na ten temat. A jeżeli ich nie ma – a tak odczytuję łącznie te dwie wiadomości – to chyba powinniśmy wykonać ten wyrok.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#StanisławGogacz">Jeszcze raz bardzo proszę przedstawicieli ministerstwa o wypowiedź. Czy te prace trwają, czy będą trwały? Czy państwo zechcecie wykonać ten wyrok? Bardzo proszę o krótką wypowiedź.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#StanisławGogacz">Czy ktoś z przedstawicieli Ministerstwa Finansów albo ministerstwa rodziny zechce się wypowiedzieć? Proszę o krótką wypowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#ElżbietaBojanowska">Ja powiedziałam, że ustawa nas zobowiązuje do dokonania przeglądu emerytalnego do końca tego roku. I taki przegląd, jak państwo doskonale wiecie, odbywa się – robi to ZUS, bardzo intensywnie, już zakończył konsultację w całym kraju, a także robi to minister rodziny, pracy i polityki społecznej – po czym są zbierane i wyciągane wnioski. Konsekwencją tego przeglądu będzie zmiana tejże ustawy i w ramach zmiany tejże ustawy dojdzie również do usunięcia tychże przepisów.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#StanisławGogacz">A kiedy to może nastąpić?</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#ElżbietaBojanowska">Tak jak powiedziałam, ustawa nas zobowiązuje do tego, żeby do końca grudnia odbyło się zakończenie procesu przeglądu emerytalnego, w związku z czym chodzi o początek przyszłego roku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#StanisławGogacz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#StanisławGogacz">Jeżeli nie ma innych głosów, to przystępujemy… Myślę, że mamy jasność sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#StanisławGogacz">Kto jest za tym, ażeby Komisja Ustawodawcza – w świetle wypowiedzi, które otrzymaliśmy, w świetle opinii, którą przedstawił pan mecenas – nie podejmowała inicjatywy ustawodawczej?</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#komentarz">(6)</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#StanisławGogacz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#komentarz">(2)</u>
          <u xml:id="u-22.6" who="#StanisławGogacz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-22.7" who="#komentarz">(2)</u>
          <u xml:id="u-22.8" who="#StanisławGogacz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-22.9" who="#StanisławGogacz">Proszę państwa, przystępujemy teraz do rozpatrywania punktu trzeciego obrad naszej komisji. Jest to rozpatrzenie wyroku Trybunału…</u>
          <u xml:id="u-22.10" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-22.11" who="#StanisławGogacz">Dziękuję państwu za przybycie.</u>
          <u xml:id="u-22.12" who="#StanisławGogacz">…Rozpatrzenie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 listopada 2015 r., sygnatura akt K 18/14, dotyczącego ustawy o Policji i o niektórych innych służbach mundurowych. Dotyczy to bezpieczeństwa i higieny pracy służb mundurowych.</u>
          <u xml:id="u-22.13" who="#StanisławGogacz">Pan mecenas przygotował opinię. Bardzo proszę o jej przedstawienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#MarekJarentowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#MarekJarentowski">W wyroku Trybunał zakwestionował przepisy 6 ustaw dotyczących 8 służb mundurowych, w skrócie: ustawy o Policji, o Straży Granicznej, o ABW i AW, o CBA, o SKW oraz SWW i o Służbie Celnej. Przepisy 6 wymienionych ustaw upoważniają komendanta głównego Policji, Straży Granicznej i prezesa Rady Ministrów, jeśli chodzi o ABW, AW i CBA, ministra obrony, jeśli chodzi o SKW i SWW, oraz ministra właściwego do spraw finansów publicznych, jeśli chodzi o Służbę Celną, do określenia warunków bezpieczeństwa i higieny służby w stosunku do podległych im w sumie 8 służb. W przypadku Policji i Straży Granicznej, w związku z milczeniem upoważnienia – w drodze zarządzenia, a w przypadku pozostałych służb – w drodze rozporządzenia. Ponadto w przypadku Policji i Straży Granicznej w ustawie nie ma wytycznych. W przypadku ABW, AW, CBA, SKW i SW wytyczne są bardziej rozbudowane, a w przypadku Służby Celnej – szczątkowe. Na podstawie tych upoważnień zostały wydane akty podustawowe. Ustawy, na podstawie których wydano te akty, nie zawierają regulacji w zakresie bezpieczeństwa i higieny służby.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#MarekJarentowski">Przepisy konstytucji przewidują, że każdy ma prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, a sposób realizacji tego prawa oraz obowiązki pracodawcy określa ustawa. Ponadto konstytucja stanowi, że źródłami powszechnie obowiązującego prawa w Polsce są konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe i rozporządzenia, przy czym rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane w konstytucji na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie w celu jej wykonania, a upoważnienie powinno określać organ właściwy do wydania rozporządzenia, zakres spraw przekazanych do uregulowania oraz wytyczne dotyczące treści aktu. Znaczenie art. 66 konstytucji w aspekcie materialnym polega na nałożeniu na ustawodawcę zwykłego obowiązku nadania przepisom takiego kształtu, by możliwa była realizacja prawa do bezpieczeństwa i higienicznych warunków pracy, w tym tego, by istniały konieczne obowiązki podmiotu zatrudniającego. Z kolei aspekt formalny art. 66 konstytucji polega na ustanowieniu nakazu zachowania drogi ustawowej dla unormowania tych uprawnień i obowiązków. Z art. 66 konstytucji wynikają szczególne zadania państwa i pracodawców, które prowadzić mają do podobnego celu. Zadaniem państwa jest wydanie ustawy kształtującej treść i zakres konstytucyjnego prawa. Zdaniem Trybunału na ustawodawcy ciąży obowiązek pozytywny określenia treści i zakresu prawa do bezpieczeństwa i higienicznych warunków pracy, co powinno stanowić gwarancję ochrony jego istoty. Ustawodawca ma też obowiązek określenia sposobu realizacji tego prawa. Ustalenie tego sposobu wiąże się z koniecznością wskazania uprawnień osoby wykonującej pracę oraz korespondujących z nimi obowiązków pracodawcy. Z kolei formalny aspekt art. 66 konstytucji stanowi zasada wyłączności ustawy dla określenia sposobu realizacji prawa każdego do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy oraz obowiązków pracodawcy.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#MarekJarentowski">Trybunał zaznaczył, że zasada wyłączności ustawy nie wyklucza przekazywania pewnych spraw związanych z urzeczywistnianiem wolności i praw konstytucyjnych do unormowania w drodze rozporządzeń, jednakże prawodawcze decyzje organów władzy wykonawczej nie mogą kształtować zasadniczych elementów regulacji prawnej. Do unormowania w drodze rozporządzenia mogą zostać przekazane tylko sprawy, które nie mają istotnego znaczenia dla urzeczywistnienia wolności i praw człowieka i obywatela zagwarantowanych w konstytucji. Akty wykonawcze, co do zasady, powinny regulować kwestie techniczne. Ponadto w odniesieniu do rozporządzeń konieczne jest spełnienie przez ustawodawcę i organ je wydający dodatkowych wymagań. Rozporządzenia mogą być wydawane przez organy wskazane w konstytucji w celu wykonania ustawy i na podstawie szczegółowego upoważnienia w niej zawartego. Upoważnienie powinno określać organ właściwy do wydania rozporządzenia i zakres spraw przekazanych do uregulowania, a także wytyczne dotyczące treści aktu. Zarządzenia nie stanowią prawa powszechnie obowiązującego, nie są bowiem regulacją na poziomie ustawy ani wydaną na podstawie ustawy. Przepisy wydane na podstawie ustawy powinny mieć formę rozporządzenia, które nie jest aktem wewnętrznie obowiązującym. Komendant jako przełożony funkcjonariuszy mógłby w drodze zarządzenia ewentualnie dookreślać, podobnie jak pracodawca w odniesieniu do osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, warunki bezpieczeństwa i higieny danego miejsca pracy oraz wewnętrzne, drugorzędne reguły postępowania w miejscu pracy.</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#MarekJarentowski">Wspólną cechą zaskarżonych przepisów jest wyrażenie przez nie upoważnień do określenia warunków bezpieczeństwa i higieny pracy w 8 służbach. Przepisy te określają podmioty, które mają takiego określenia dokonać. W ustawach, w których zawarte są zaskarżone przepisy, nie ma innych przepisów, które dotyczyłyby warunków bezpieczeństwa i higieny pracy funkcjonariuszy tych służb. Trybunał przyjął, że prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy zgodnie z art. 66 konstytucji przysługuje każdemu – nie jest ono ograniczone wyłącznie do osób pozostających w stosunku pracy, obejmuje też osoby wykonujące pracę w innych formach zatrudnienia. Przedmiotem prawa do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy jest ochrona życia i zdrowia pracowników. Z dyspozycji art. 66 konstytucji wynika w szczególności wymaganie określenia obowiązków podmiotu zatrudniającego, wyznaczenia podmiotu odpowiedzialnego za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w poszczególnych służbach oraz podmiotu wykonującego obowiązki w tym zakresie, jak również określenia obowiązków samych funkcjonariuszy.</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#MarekJarentowski">Jeśli chodzi o zasadę wyłączności ustawy, to ustawodawca nie wypełnił wyrażonego w przepisie konstytucji obowiązku ustawowego określenia sposobu realizacji prawa do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, przy respektowaniu istoty tego prawa oraz określenia obowiązków pracodawcy. Brak również dostatecznego określenia tego w innych ustawach. Regulacja ustawowa zawarta w dziale X kodeksu pracy nie stanowi wypełnienia dyspozycji art. 66 konstytucji w odniesieniu do służb, których dotyczą zaskarżone przepisy. Zgodnie z art. 5 kodeksu pracy, jeżeli stosunek pracy określonej kategorii pracowników regulują przepisy szczególne, to przepisy kodeksu stosuje się w zakresie nieuregulowanym tymi przepisami. Funkcjonariusze służb, które obejmują zaskarżone w niniejszej sprawie przepisy, nie pozostają w stosunku pracy, zatrudnieni są na podstawie stosunku administracyjnego, stąd dla objęcia funkcjonariuszy kodeksowymi regulacjami bezpieczeństwa i higieny pracy, potrzebne byłoby odesłanie zawarte w zaskarżonej ustawie do kodeksu pracy, którego jednak w nich nie ma.</u>
          <u xml:id="u-23.6" who="#MarekJarentowski">Na tle zastrzeżeń co do ustawy o Policji i ustawy o Straży Granicznej Trybunał wyraził też zastrzeżenia dotyczące podmiotowej strony upoważnień zawartych w zaskarżonych przepisach ustaw. Art. 87 konstytucji określa, że źródłami powszechnie obowiązującego prawa są rozporządzenia, a nie zarządzenia. Komendanci główni Policji i Straży Granicznej, którzy wydali zarządzenia, nie zostali wskazani w konstytucji jako podmioty uprawnione do wydawania rozporządzeń, stąd nie są uprawnieni do tworzenia powszechnie obowiązującego prawa. Zarządzenia mają charakter tylko wewnętrzny i obowiązują jednostki organizacyjnie podległe organowi je wydającemu. Ponadto w ustawach o Policji i Straży Granicznej nie ma wytycznych dotyczących treści aktów wykonawczych przewidzianych w zaskarżonych przepisach. W ustawie o Służbie Celnej przewidziano tylko, że przy określaniu szczegółowych warunków bezpieczeństwa i higieny służby powinien być wzięty pod uwagę charakter wykonywanych zadań przez funkcjonariuszy oraz miejsce i czas pełnienia służby. Całkowity brak w ustawie wytycznych dotyczących treści upoważnienia jest wystarczającą przesłanką orzeczenia o jego niekonstytucyjności. Trybunał orzekł, że przepisy wymienione przed chwilą tracą moc obowiązującą z upływem 12 miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w „Dzienniku Ustaw”.</u>
          <u xml:id="u-23.7" who="#MarekJarentowski">Na stronie RCL orzeczenie oznaczono jako niewykonane. Podjęto prace legislacyjne. Organem właściwym po stronie rządowej jest minister finansów, obrony narodowej, spraw wewnętrznych i administracji oraz minister koordynator do spraw służb specjalnych. Wykonanie wyroku jest konieczne. Wydane na podstawie zakwestionowanych przepisów rozporządzenia i zarządzenia obejmują ogólniejsze regulacje dotyczące praw i obowiązków pracowniczych funkcjonariuszy służb, a zarazem regulacje dotyczące np. temperatury otoczenia pracy, wydatków energetycznych organizmów. Niektóre z tych aktów są krótkie, np. w przypadku Policji jest to 6 paragrafów merytorycznych, a niektóre dłuższe, np. w przypadku straży pożarnej to 100 paragrafów. Jednocześnie wskazane jest, by regulacje dotyczące przynajmniej części z tych służb były podobne lub identyczne, np. te dotyczące ABW, AW, SKW i SWW. Konieczny jest w tym celu proces merytorycznych i szczegółowych uzgodnień między poszczególnymi organami administracji. Z tych wszystkich względów wskazane jest, by projekt ustawy wykonującej wyrok został przygotowany przez stronę rządową. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#StanisławGogacz">Dziękuję, Panie Mecenasie.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#StanisławGogacz">Na posiedzenie naszej komisji przybyli goście. Witam serdecznie panią Urszulę Kulisiewicz, dyrektor Departamentu Prawnego w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji, witam serdecznie pana Mariusza Cichomskiego, zastępcę dyrektora Departamentu Porządku Publicznego w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji, witam pana Andrzeja Sprychę, zastępcę dyrektora Departamentu Porządku Publicznego, również w tym ministerstwie. Przybył też pan Jarosław Szymczyk, nadinspektor, komendant główny Policji – witamy pana, Panie Komendancie. Jest też pan Jacek Śnieć, młodszy inspektor, kierownik Sekcji Ochrony Pracy Biura Kontroli w Komendzie Głównej Policji, oraz pani Anna Wiatrów…</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#Gloszsali">Julia.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#StanisławGogacz">Julia Wiatrów, przepraszam, referendarz w Departamencie Finansowania Sfery Budżetowej w Ministerstwie Finansów. Witam serdecznie pana Roberta Łuszczyńskiego, asystenta… starszego eksperta Służby Celnej…</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-24.5" who="#StanisławGogacz">…w Departamencie Służby Celnej w Ministerstwie Finansów. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-24.6" who="#StanisławGogacz">Proszę państwa, mamy sytuację tego typu, jak to właśnie przed chwilą w swojej opinii przedstawił nam pan mecenas, że status tego wyroku to „niewykonany”, że podjęto prace legislacyjne i że organami właściwymi po stronie rządowej jest minister finansów, minister obrony narodowej, minister spraw wewnętrznych i administracji, minister koordynator do spraw służb specjalnych. Jest również opinia Biura Legislacyjnego, żeby z powodów, które były też tutaj przywoływane, wykonanie tego wyroku powierzyć stronie rządowej.</u>
          <u xml:id="u-24.7" who="#StanisławGogacz">Chciałbym zapytać naszych gości, przedstawicieli ministerstw, które są odpowiedzialne za wykonanie tego wyroku, jak wyglądają prace zmierzające do wykonania tego wyroku, wyroku, który koniecznie musi być wykonany. Czy państwo zechcieliby zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-24.8" who="#StanisławGogacz">Bardzo proszę o przedstawienie się i zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#UrszulaKulisiewicz">Dzień dobry. Urszula Kulisiewicz, dyrektor Departamentu Prawnego w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#UrszulaKulisiewicz">Mam przyjemność przedstawić państwu informację, że w ministerstwie został przygotowany projekt ustawy dotyczący wykonania wyroku Trybunału Konstytucyjnego w zakresie 5 służb, czyli służb nam podległych, Policji i Straży Granicznej, a na wniosek ministra koordynatora służb specjalnych również Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu i Centralnego Biura Antykorupcyjnego. Prace są dość zaawansowane, ponieważ w dniu dzisiejszym upływa termin na zgłoszenie uwag w ramach konsultacji międzyresortowych, a zatem projekt został rozesłany; trwają również konsultacje społeczne z właściwymi organami. Tak że na dzień dzisiejszy mamy przygotowany projekt ustawy. W tym projekcie są zawarte również upoważnienia do wydania rozporządzeń. Jeśli chodzi o Policję i Straż Graniczną, to będą to rozporządzenia ministra spraw wewnętrznych i administracji, a w przypadku 3 pozostałych służb – prezesa Rady Ministrów. A co do uzgodnień międzyresortowych… Dopiero dzisiaj upływa termin, tak że nie otrzymaliśmy jeszcze informacji, czy ewentualnie minister finansów czy też minister obrony narodowej zechcieliby się włączyć do tego projektu, czy też przygotują własne przepisy w tym zakresie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#StanisławGogacz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#StanisławGogacz">Mamy na sali przedstawicieli tych ministerstw, które zostały przez panią wywołane do tablicy, że tak pozwolę sobie to nazwać. Czy przedstawiciele tych ministerstw zechcą się wypowiedzieć? Czy państwo będziecie wspólnie realizować wykonanie tego wyroku, czy też każdy z państwa będzie proponował swoje rozwiązania? Kto z państwa chciałby zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#StanisławGogacz">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#RobertŁuszczyński">Jeżeli można… Robert Łuszczyński, Departament Służby Celnej w Ministerstwie Finansów.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#StanisławGogacz">Proszę bliżej mikrofonu, żeby było słychać.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#RobertŁuszczyński">Jeżeli chodzi o wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego w zakresie zmiany ustawy o Służbie Celnej, to projektu ustawy nowelizującej jako takiego na tę chwilę nie ma, natomiast zgodnie z zaleceniami zespołu do spraw programowania prac rządu takie zalecenia zostały wydane w marcu bieżącego roku. W związku z tym, że trwają prace nad konsolidacją administracji celnej oraz podatkowej w ramach projektu ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej, kwestia wykonania przedmiotowego orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego będzie zrealizowana w ramach ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej; jest to druk sejmowy nr 827. W przepisach tejże ustawy wprowadzającej jest przewidziana zmiana art. 163 ustawy o Służbie Celnej, która to zmiana będzie realizowała przedmiotowy wyrok Trybunału Konstytucyjnego. Jeżeli chodzi o etap prac nad tym projektem ustawy, to powiem, że w ubiegłym tygodniu podkomisja specjalna, która została powołana w ramach komisji finansów, rozpatrywała poprawki do obu projektów ustaw, czyli ustawy o KAS oraz ustawy wprowadzającej KAS, tak że kolejnym etapem pewnie będzie przyjęcie sprawozdania podkomisji. Jeszcze jedna rzecz. Jeżeli chodzi o datę wejścia przepisów w życie, to w przypadku ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej planowany dzień wejścia w życie to 1 stycznia, natomiast w zakresie nowelizacji ustawy o Służbie Celnej w zakresie przepisów BHP, czyli realizacji tego wyroku Trybunału Konstytucyjnego, termin wejścia w życie jest przewidziany na dzień ogłoszenia ustawy o KAS. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#StanisławGogacz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#StanisławGogacz">Czyli państwo będziecie prezentowali własną inicjatywę, jeżeli chodzi o służby celne?</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#RobertŁuszczyński">Tak, to będzie nasza własna inicjatywa w ramach ustawy wprowadzającej przepisy o Krajowej Administracji Skarbowej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#StanisławGogacz">Rozumiem. Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#StanisławGogacz">Czy ktoś z państwa chciałby…</u>
          <u xml:id="u-28.5" who="#StanisławGogacz">Bardzo proszę o przedstawienie się i o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#AndrzejRylski">Dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#AndrzejRylski">Andrzej Rylski, Służba Wywiadu Wojskowego.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#AndrzejRylski">Chciałbym powiedzieć w imieniu swojego szefa i szefa Służby Kontrwywiadu Wojskowego, którego przedstawiciel siedzi obok mnie, że obydwie służby są zainteresowane dołączeniem się do projektu przygotowanego przez MSWiA. Odpowiednie pisma zawierające jednolity projekt odnoszący się do ustawy o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego i Służbie Wywiadu Wojskowego w dniu dzisiejszym, mam nadzieję, do ministerstwa, do ministra Chwałka wpłyną. Mamy tylko jedną propozycję, która wynika ze specyfiki obydwu służb wojskowych i tego, że poza funkcjonariuszami mamy również żołnierzy zawodowych wyznaczonych na stanowiska. Otóż poza uregulowaniem kwestii BHP funkcjonariuszy obydwu służb w ustawie mamy prośbę o zmianę ustawy o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego i Służbie Wywiadu Wojskowego w zakresie art. 46, który stanowi o tym, że żołnierze zawodowi wyznaczeni na stanowiska w obydwu tych służbach, o ile ta ustawa nie stanowi inaczej, pełnią służbę zgodnie z ustawą o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych. Będziemy proponowali po prostu dodać ust. 2a do art. 46, mówiący o tym, że w zakresie BHP do żołnierzy zawodowych wyznaczonych na stanowiska stosuje się zasady obowiązujące funkcjonariuszy. To tyle z naszej strony, jak myślę.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#StanisławGogacz">To będzie przy okazji wykonania wyroku Trybunału. Proszę państwa…</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#AndrzejRylski">Panie Przewodniczący, przepraszam, że się jeszcze wtrącę.</u>
          <u xml:id="u-29.5" who="#AndrzejRylski">Ponieważ żołnierze zawodowi mają określone zasady bezpieczeństwa i higieny służby w swojej ustawie, w art. 70, chcielibyśmy po prostu, żeby zasady BHP odnoszące się do funkcjonariuszy w takim samym zakresie stosowały się do żołnierzy wyznaczonych u nas na stanowiska. Chodzi o to, żeby to po prostu było jednolite.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#StanisławGogacz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#StanisławGogacz">Proszę państwa, mamy konkretną propozycję. Jeżeli ktoś z członków komisji chciałby jeszcze zabrać głos czy też…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#PiotrZientarski">A straż pożarna? Przepisy dotyczące straży pożarnej…</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#StanisławGogacz">Straż pożarna… Państwowa Straż Pożarna…</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#PiotrZientarski">Tam było najwięcej paragrafów…</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#PiotrZientarski">Pytam o straż pożarną, bo jak słyszeliśmy, jak wynikało z referatu, tam było najwięcej problemów. 100 paragrafów, tak? A nie słyszę o straży pożarnej, no to…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#StanisławGogacz">Ja rozumiem…</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#UrszulaKulisiewicz">Ale pan podał przykład tych 100 paragrafów tylko porównawczo, ponieważ to nie dotyczy straży pożarnej.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#StanisławGogacz">Jak czytamy tu w opinii przedstawionej przez pana mecenasa, w przypadku Państwowej Straży Pożarnej 100 paragrafów wymaga zmiany…</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#PiotrZientarski">Właśnie.</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#StanisławGogacz">…ale to chyba będzie uwzględnione właśnie w ramach skonsolidowanych działań legislacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-32.5" who="#UrszulaKulisiewicz">Ale ja mam wrażenie, przepraszam, że pan przedstawił…</u>
          <u xml:id="u-32.6" who="#MarekBorowski">Prosimy do mikrofonu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#UrszulaKulisiewicz">Mam wrażenie, że pan przedstawił, że są po prostu różnice w objętości tych przepisów wykonawczych. Powiedzmy, że jedno zawiera 6 paragrafów, a drugie, dla porównania, 100 paragrafów. Ja nie doszukuję się w sentencji wyroku – a mam go przed sobą – konieczności zmiany czegokolwiek w zakresie straży pożarnej.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#StanisławGogacz">Panie Mecenasie, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#MarekJarentowski">W informacji pojawia się straż pożarna. Na końcu, kiedy biuro zastanawia się nad sposobem wykonania, wskazujemy, że warto by było sprawić, żeby przepisy dotyczące różnych służb mundurowych, mimo odrębności Państwowej Straży Pożarnej, były jednolite. Rzeczywiście samej Państwowej Straży Pożarnej wyrok nie dotyczy, natomiast niezależnie od wszystkiego jest to i tak służba podległa ministerstwu, więc gdyby ministerstwo szło w kierunku zwiększenia jednolitości, to zawsze może i te przepisy ujednolicić. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#StanisławGogacz">Proszę państwa, w związku z informacjami, jakie otrzymaliśmy od ministerstw, które są zobowiązane do tego, żeby wykonać ten wyrok i których dotyczy zakres tego wyroku Trybunału Konstytucyjnego, a także w związku z opinią pana mecenasa, że wskazane byłoby, żeby wyrok został przygotowany przez stronę rządową… Myślę, że z tych informacji, które otrzymaliśmy, wynika, możemy spodziewać się, że ten wyrok zostanie wykonany jak najszybciej i że niedługo będziemy nad nim debatować tutaj, w Senacie.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#StanisławGogacz">Kto jest za tym, żeby nie podejmować inicjatywy ustawodawczej przez Komisję Ustawodawczą? Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#komentarz">(10)</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#StanisławGogacz">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-36.4" who="#komentarz">(0)</u>
          <u xml:id="u-36.5" who="#StanisławGogacz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-36.6" who="#komentarz">(0)</u>
          <u xml:id="u-36.7" who="#StanisławGogacz">Dziękuję bardzo wszystkim gościom, którzy zechcieli przybyć. Dziękuję senatorom.</u>
          <u xml:id="u-36.8" who="#StanisławGogacz">Zamykam posiedzenie senackiej Komisji Ustawodawczej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godzinie 10 minut 09)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>