text_structure.xml
39.5 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godzinie 8 minut 27)</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#komentarz">(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Stanisław Gogacz)</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#StanisławGogacz">Proszę państwa, otwieram posiedzenie Komisji Ustawodawczej.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#StanisławGogacz">W porządku posiedzenia jest punkt mówiący o dyskusji nad inicjatywą uchwałodawczą podjętą na podstawie art. 84 ust. 1 Regulaminu Senatu – senatorowie wnieśli projekt uchwały: Annus Domini MMXVI – Jubileusz 1050-lecia Chrztu Polski.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#StanisławGogacz">Projekt uchwały został poparty przez liczne grono senatorów, co rzadko się zdarza, jeżeli chodzi o ten zakres naszego procedowania; tak że to jest bardzo wymowne.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#StanisławGogacz">Zgodnie z obowiązkami wynikającymi z regulaminu projekt uchwały prezentuje upoważniony przedstawiciel. Poprosimy zatem o zabranie głosu przedstawiciela wyznaczonego do przedstawienia tej uchwały, pana senatora Gawła.</u>
<u xml:id="u-3.4" who="#StanisławGogacz">Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#RobertGaweł">Dzień dobry państwu.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#RobertGaweł">Przepraszam na wstępie, że musieli państwo na mnie czekać.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#RobertGaweł">Projekt uchwały okolicznościowej związanej z Jubileuszem 1050-lecia Chrztu Polski został napisany dlatego, żeby także Senat podjął uchwałę na tę okoliczność. Projekt jest trochę inny niż uchwała sejmowa, różni się od tej uchwały. Jeśli państwo czytali projekt, na pewno państwo zauważyli, że jest tutaj kilka bardzo ważnych stwierdzeń, jakie się przy okazji tego typu uchwał formułuje, jest także odniesienie do pierwszego historycznego władcy polski, księcia Mieszka I. Ja jestem senatorem z Gniezna i dlatego poczułem się w obowiązku, żeby tego typu projekt uchwały napisać. Konsultowałem ten projekt z profesorem Żarynem. Wnosimy ten projekt dzisiaj na posiedzeniu komisji. Jeżeli są jakieś pytania, to proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#StanisławGogacz">Bardzo dziękujemy przedstawicielowi wnioskodawców.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#StanisławGogacz">Rozpoczynamy dyskusję.</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#StanisławGogacz">Czy ktoś z państwa chciałby zadać pytanie, zabrać głos, ustosunkować się do przedstawionej propozycji?</u>
<u xml:id="u-5.3" who="#StanisławGogacz">Gości na posiedzeniu nie ma, prawda? Czy ktoś z państwa senatorów chciałby zabrać głos?</u>
<u xml:id="u-5.4" who="#StanisławGogacz">Pan senator Borowski, proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#MarekBorowski">Mam jedną uwagę, powiedziałbym, bardziej formalną i dwie uwagi merytoryczne. Nie kwestionując generalnie celowości podjęcia takiej uchwały, a także znaczenia chrztu Polski dla państwowości polskiej, mam wątpliwości co do tego, czy Senat Rzeczypospolitej Polskiej może składać hołd Mieszkowi I. Wydaje mi się to jakby nieadekwatne. To znaczy Senat bardzo wysoko ocenia te decyzje, to jest jasne, ale składanie hołdu Mieszkowi I, władcy sprzed 1000 lat, chyba jest trochę, powiedziałbym, nadmierne. Wydaje mi się, że ten pierwszy akapit powinien brzmieć prościej, mianowicie tak: „Decyzja pierwszego historycznego władcy Polski – Mieszka I o przyjęciu chrztu w obrządku zachodnim w roku 966 miała fundamentalne znaczenie dla dziejów Narodu i Państwa”. I wystarczy, nie trzeba składać hołdu. To jest moja pierwsza propozycja.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#MarekBorowski">Dwie merytoryczne uwagi dotyczą dwóch akapitów, co do których mam po prostu wątpliwości, w przypadku jednego z nich mam także pytanie. Mianowicie chodzi o akapit: „Wypływający z chrześcijańskiej wiary system wartości stał się od tej pory i pozostaje do dziś fundamentem i punktem odniesienia w wyborach Polaków, aktywnych w służbie Narodu i Państwa”. Tutaj już nie odnosimy się do znaczenia tego aktu, jakim był chrzest Polski, dla narodu i państwa w swoim czasie, tylko przenosimy to na czasy dzisiejsze i jakby narzucamy tutaj pewien sposób rozumienia wyborów Polaków, tych, których oni dokonują w ostatnim okresie, w ostatnich latach, bo mówimy: „pozostaje do dziś”. Tymczasem Polacy dokonują tych wyborów, kierując się dosyć różnymi przesłankami. Jeśli mówimy o chrześcijańskich wartościach – bo tutaj chodzi o słowa „z chrześcijańskiej wiary system wartości” – to trzeba by sobie powiedzieć, o jakie wartości chodzi. Ja rozumiem, że te wartości określa Kościół. Ale np. Kościół jest za zakazem in vitro, Kościół był przeciwko konwencji antyprzemocowej, Kościół jest za całkowitym zakazem przerywania ciąży, jest przeciwko środkom antykoncepcyjnym, tymczasem Polacy w wielu kwestiach dokonują innych wyborów, czasami wręcz większościowo dokonują innych wyborów. Dlatego ja nie widzę uzasadnienia dla tego akapitu. Moja propozycja jest taka, żeby ten akapit skreślić.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#MarekBorowski">I wreszcie przedostatni akapit: „Senat Rzeczypospolitej Polskiej apeluje do wszystkich instytucji i obywateli o włączenie się w obchody Jubileuszu 1050-lecia Chrztu Polski i zachęca do powrotu do źródeł naszej cywilizacji”. Do czego właściwie zachęca? Powrót do źródeł naszej cywilizacji… Mogę się tylko domyślać, że zachęca do praktykowania wiary katolickiej… generalnie rzecz biorąc, chrześcijańskiej. No, przepraszam, ale to nie jest zadanie Senatu. Stąd proponuję skreślić słowa „i zachęca do powrotu do źródeł naszej cywilizacji” i zakończyć kropką zdanie po słowach „o włączenie się w obchody Jubileuszu 1050-lecia Chrztu Polski”. A jeśli ktoś będzie chciał, że tak powiem, włączyć się w jakieś uroczystości religijne, bo oczywiście takie będą, to się w nie włączy. Tak że mam takie trzy propozycje. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#StanisławGogacz">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#StanisławGogacz">Czy to są propozycje poprawek?</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#MarekBorowski">No, oczywiście są to… Chętnie usłyszę także wyjaśnienia senatora sprawozdawcy, być może to mnie przekona. Ale jeśli mnie nie przekona, to będą to poprawki.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#StanisławGogacz">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#StanisławGogacz">Bardzo proszę pana senatora o zabranie głosu.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#RobertGaweł">Szanowni Państwo!</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#RobertGaweł">Może najpierw jeszcze jedno wyjaśnienie dotyczące tego, o co pytanie nie padło. Pan przewodniczący komisji powiedział, że bardzo wielu senatorów poparło ten projekt. Ja przepraszam, że nie dotarłem z tym projektem do wszystkich, ale związane to było z tym, że akurat była przerwa w posiedzeniu i akurat tylu senatorów było, większość z nich podpisała się pod tym projektem. Gdyby było więcej senatorów, pewnie pod projektem podpisałoby się więcej senatorów, ale trzeba było już zacząć procedować tę uchwałę.</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#RobertGaweł">Przejdę do pytań pana senatora. W pierwszym akapicie faktycznie użyte jest słowo „hołd”. Nie ukrywam, że posiłkowałem się bardzo wieloma uchwałami okolicznościowymi, które Senat w swoim żywocie, przynajmniej przez ostatnie 4 lata, wydał. W tych uchwałach są odniesienia do wielkich polskich władców czy polityków i bardzo często to słowo było użyte. I ono zostało użyte pewnie nie w znaczeniu hołdu pruskiego czy hołdu ruskiego, tylko ogólnie rzecz biorąc, to pojęcie raczej miało tutaj nadać taki szczególny wymiar. Ja jako wnioskodawca nie upieram się tutaj przy tym słowie i myślę, że możemy to zmienić, bo, jak powiedziałem, zależy mi na tym, żeby uchwała została podjęta przez jak największą liczbę senatorów. Dlatego też można by było tutaj odstąpić od słowa „hołd” i napisać o samym Mieszku I, którego decyzja miała takie znaczenie dla dziejów narodu i państwa. Tak że tutaj moglibyśmy to ewentualnie zmienić.</u>
<u xml:id="u-10.3" who="#RobertGaweł">Co do dwóch pozostałych akapitów… Jeśli chodzi o akapit: „Wypływający z chrześcijańskiej wiary system wartości stał się od tej pory i pozostaje do dziś fundamentem i punktem odniesienia w wyborach Polaków, aktywnych w służbie Narodu i Państwa”, to tutaj możemy dyskutować. Faktycznie przez senatora Borowskiego może być to odczytane w ten sposób, że jest to uchwała, która dotyczy tylko części Polaków, nie wszystkich Polaków. I znowu, jak państwo widzicie, mamy tutaj problemy semantyczne. Jest rok 2016. Kim są Polacy? Którzy są bardziej wartościowi czy mniej wartościowi? Intencją tej uchwały bez wątpienia nie jest wprowadzanie takiego podziału i myślę, że moglibyśmy nad tym punktem podyskutować, żeby jednakowoż takiego podziału ten zapis nie wywołał.</u>
<u xml:id="u-10.4" who="#RobertGaweł">Jeśli chodzi o ostatni akapit, to pozwolę się nie zgodzić z wnioskiem pana senatora. Uważam, że źródła naszej cywilizacji akurat bez wątpienia – i to jest fakt – są chrześcijańskie, ale nie tylko, bo przecież nasza cywilizacja wyrosła na fundamencie także greckim i rzymskim. I to jest właśnie takie ogólne odwołanie się do tego, co tworzyło Polskę w sensie cywilizacyjnym. Tak że myślę, że ten ostatni akapit powinien zostać w takiej formie, w jakiej jest. Co do dwóch wcześniejszych akapitów, zgadzam się z tym, że można je zmodyfikować.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#StanisławGogacz">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#StanisławGogacz">Pan senator Libicki.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#JanFilipLibicki">Ja też chciałbym się odnieść do tego akapitu, który wywołuje chyba największą dyskusję. Mnie się wydaje, że… Zacytuję ten akapit w całości: „Wypływający z chrześcijańskiej wiary system wartości stał się od tej pory i pozostaje do dziś fundamentem i punktem odniesienia w wyborach Polaków, aktywnych w służbie Narodu i Państwa”. Otóż to określenie „w służbie Narodu i Państwa” wskazywałoby na to – tak to przynajmniej odczytuję – że ten system wartości jest jeszcze istotniejszy, nie wiem, dla posłów, senatorów, parlamentarzystów niż dla Polaków. Wydaje mi się, że wystarczyłoby, gdyby po słowie „Polaków” postawić kropkę, bo to byłoby dużo bardziej otwarte, niewywołujące takiego dyskursu, a słowa „aktywnych w służbie Narodu i Państwa” skreślić. Nie zgłaszam tego jako poprawki, bo widzę, że pan senator Gaweł jest podatny na pewne modyfikacje, tylko traktuję to raczej jako pewną sugestię, że wtedy część tego problemu może zostałaby rozwiązana. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#StanisławGogacz">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#StanisławGogacz">Czy ktoś z państwa chciałby jeszcze zabrać głos?</u>
<u xml:id="u-13.2" who="#StanisławGogacz">Proszę państwa, dyskutujemy nad projektem w takiej wersji, którą otrzymaliśmy w druku, i teraz, żeby można było zmienić treść tego projektu, to musielibyśmy wnieść poprawki, ktoś by musiał zgłosić poprawki, a póki co, takich poprawek, jak rozumiem, nie ma.</u>
<u xml:id="u-13.3" who="#StanisławGogacz">Chciałbym się dowiedzieć, czy pana senatora przekonały argumenty, które zostały przedstawione przez sprawozdawcę. Podobnie pan senator Libicki zaproponował skrócenie jednego akapitu o słowa, o których mówił. Wydaje się, że przez to nie straci on na swojej wymowie, a nawet go wzbogaci. Ale tutaj potrzebne jest zgłoszenie poprawki.</u>
<u xml:id="u-13.4" who="#StanisławGogacz">Bardzo proszę, pan senator.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#MarekBorowski">Ja zgłaszam poprawkę – cieszę się, że pan senator co do pierwszej kwestii jest elastyczny – o takiej treści, aby akapit pierwszy przemodelować tak, aby otrzymał on, jeszcze raz powtórzę, takie brzmienie: „Decyzja pierwszego historycznego władcy Polski – Mieszka I o przyjęciu chrztu w obrządku zachodnim w roku 966 miała fundamentalne znaczenie dla dziejów Narodu i Państwa”. Tak brzmiałby pierwszy akapit, taka jest propozycja.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#MarekBorowski">Jeżeli chodzi o trzecią sprawę, o słowa „i zachęca do powrotu do źródeł naszej cywilizacji”, to uważam, że to może budzić różne, że tak powiem, skojarzenia, ale przyjmuję wyjaśnienia pana senatora co do tego, o co tutaj chodzi. Czyli chodzi o to, żeby trochę podbudować naszą wiedzę historyczną przy tej okazji i przyjmuję to wyjaśnienie.</u>
<u xml:id="u-14.2" who="#MarekBorowski">Jeżeli chodzi o akapit, powiedzmy, środkowy, to nawet w świetle tego, co pan senator mówił, ja uważam, że jeżeli ta uchwałą ma być przyjęta, że tak powiem, bez żadnych wątpliwości i takoż później propagowana, ma być uchwałą niebudzącą takich zastrzeżeń czy krytyki, to ten akapit po prostu trzeba wykreślić. On naprawdę nie ma tutaj istotnego znaczenia dla samego faktu 1050-lecia i znaczenia tej decyzji. Stąd ja proponuję tego nie modyfikować, bo modyfikacja tego jest niezwykle trudna, tylko po prostu to wykreślić.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#StanisławGogacz">Pan senator Borowski, jak rozumiem, zgłosił dwie poprawki. Pierwsza poprawka dotyczy pierwszego akapitu i mówi o tym, że wykreśla się – mówię na skróty – słowo „hołd” i te słowa, które są wokoło, a pozostawia się słowa „decyzja Mieszka I” itd. I druga propozycja dotyczy wykreślenia całego akapitu czwartego. Czyli mamy dwie poprawki pana senatora Borowskiego.</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#StanisławGogacz">A pan senator Libicki?</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#JanFilipLibicki">To ja w takim razie to, co mówiłem, zgłaszam jako poprawkę, czyli żeby po słowach „w wyborach Polaków” postawić kropkę i żeby zniknęły z tego projektu słowa „aktywnych w służbie Narodu i Państwa”.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#StanisławGogacz">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-17.1" who="#StanisławGogacz">Czyli mamy dwie poprawki dotyczące czwartego akapitu: jedna, tak jak mówiłem wcześniej, pana senatora Borowskiego, a druga pana senatora Libickiego, który proponuje część tego zapisu, resztę słów po słowach „w wyborach Polaków” skreślić.</u>
<u xml:id="u-17.2" who="#StanisławGogacz">Pan senator Cichoń, bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#ZbigniewCichoń">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#ZbigniewCichoń">Ja przede wszystkim chciałbym powiedzieć, że w pełni podpisuję się pod tym projektem, mimo że nie miałem okazji być tutaj wymienionym, ale to, jak powiedział pan senator inicjator, z tej przyczyny, że być może nie byłem w tym momencie w zasięgu kolegów, którzy zbierali podpisy pod tym wnioskiem.</u>
<u xml:id="u-18.2" who="#ZbigniewCichoń">I chciałbym zgłosić taką propozycję. Mianowicie mam taką propozycję – w związku z uwagami i pan senatora Borowskiego, i pana senatora Libickiego – żeby w akapicie czwartym zamiast koniunkcji „fundamentem i punktem odniesienia” użyć alternatywy. Wtedy w tych słowach mieściłyby się również te kwestie, o których mówił pan senator Borowski. Chodzi o to, że niekoniecznie wszyscy utożsamiają się z tym systemem wartości, z którym np. ja się utożsamiam, ale faktem jest – i to chciałem podkreślić – że nawet jeżeli niektórzy się nie utożsamiają, to zawsze jest to pewien punkt odniesienia. Nawet jeżeli są dysputy, czy dany system wartości uznajemy z tego powodu, że on wypływa z tradycji chrześcijańskich, czy nawet z jakichś racjonalnych poglądów, czy też nawet jeżeli czasami ktoś zaprzecza określonemu systemowi wartości, to jednak zawsze punktem wyjścia jest ten system wartości. Również w debacie politycznej w naszym państwie to odniesienie zawsze występuje i czasami jest niejako takim prapoczątkiem dysput czy nawet sporów. W związku z tym, po pierwsze, zamiast „i punktem odniesienia w wyborach Polaków” użyłbym tutaj sformułowania „lub punktem odniesienia w wyborach Polaków”, a dalej „aktywnych” zamieniłbym na „również w służbie Narodu i Państwa”, żeby było tutaj ujęte, że chodzi nam nie tylko o te osoby, które są aktywne, ale również o inne osoby, które nawet jeżeli nie są aktywne w służbie publicznej, to w swoich wyborach również osobistych, prywatnych kierują się tym systemem wartości.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#StanisławGogacz">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-19.1" who="#StanisławGogacz">Ale jeżeli zrobimy kropkę po Polakach, to to będzie to dotyczyło wszystkich Polaków i w tym momencie mamy po prostu wielość jakby postaw. Jeżeli mogę, ja też chciałbym odnieść się do czwartego akapitu. Mnie się wydaje, że słowa „w wyborach Polaków”… W tym momencie, mówiąc o systemie wartości wypływającym z fundamentu chrześcijańskiego, o wartościach, dla których „pozostaje do dziś fundamentem i punktem odniesienia w wyborach Polaków”… No proszę państwa, wybory się dokonują, a ten system wartości chrześcijańskich jest na pewno jakimś punktem odniesienia i tego się nie da ukryć.</u>
<u xml:id="u-19.2" who="#StanisławGogacz">Ja rozumiem, że pan senator zgłosił to jako poprawkę, prawda?</u>
<u xml:id="u-19.3" who="#ZbigniewCichoń">Tak.</u>
<u xml:id="u-19.4" who="#StanisławGogacz">Czy ktoś jeszcze chciałby zgłosić poprawkę?</u>
<u xml:id="u-19.5" who="#StanisławGogacz">Bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#MarekBorowski">Ja chciałbym jeszcze zabrać głos, ponieważ niejako wywołałem dyskusję co do tego akapitu. Ja uważam – aczkolwiek wolałbym wykreślenie tego akapitu – że propozycja, którą pan senator Cichoń zgłosił, jest moim zdaniem do przyjęcia, to znaczy, żeby zapisać „fundamentem lub punktem odniesienia w wyborach Polaków”. Ale też podtrzymałbym propozycję postawienia po tym kropki, bo zaczynamy w tej chwili modyfikować, szczegółowo definiować tę aktywność, określać, o kogo tu chodzi czy o posłów i senatorów, czy o ludzi, którzy biorą udział w wyborach.</u>
<u xml:id="u-20.1" who="#Gloszsali">To „Polaków” zostawiamy.</u>
<u xml:id="u-20.2" who="#MarekBorowski">„Polaków” i kropka. Zdecydowanie zgadzam się co do wspomnianej poprawki i jeśli byłaby zgoda na zastąpienie spójnika „i” spójnikiem „lub”, wtedy wycofam wniosek o skreślenie.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#StanisławGogacz">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-21.1" who="#StanisławGogacz">Ja chciałbym jeszcze zapytać pana senatora Cichonia o jedno. Czy nie wydaje się panu, że zastąpienie koniunkcji przez alternatywę coś zmienia? Akurat w tego typu dociekaniach czy w tego typu logicznej analizie jednak wydaje się, że jeżeli są zarówno osoby, dla których system wartości jest fundamentem, jak również osoby, dla których system wartości jest punktem odniesienia w wyborach, to w tym momencie mamy dwie grupy osób, tych, dla których jest fundamentem, i tych, dla których jest punktem odniesienia. A alternatywa co spowoduje, podzielenie tych dwóch grup osób? W przypadku koniunkcji też w jakiś sposób jest podzielenie.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#ZbigniewCichoń">Proszę państwa, ja alternatywę chciałbym użyć po to, żeby właśnie było odniesienie również do tych osób, o czym wspominał pan senator Borowski, które np. nie zgadzają się z pewnymi rozwiązaniami i z pewnymi założeniami, które by wynikały z chrześcijańskiego sytemu wartości. Bo nawet jeżeli one się nie zgadzają, to zawsze odnoszą się do tego systemu wartości i jeżeli podają jakieś swoje stanowisko, dla którego się nie zgadzają, to tak czy owak, do tego systemu wartości się odnoszą. Stąd użyłem takiego sformułowania. Chodzi o to, żeby osoby, które np. się nie zgadzają, nie uważały, że poniekąd je inkorporujemy par force do tego sposobu rozumienia, które my np. prezentujemy. Byłbym jednak za tym, żeby utrzymać tutaj odniesienie do służby narodu i państwa chociażby przez szacunek dla nauczania Ojca Świętego Jana Pawła II, który bardzo mocno podkreślał zarówno w rozważaniach w momencie akcesji Polski do Unii Europejskiej, jak i na forum Unii Europejskiej, że powinniśmy sięgać jednak do korzeni chrześcijańskich, że Europa nie powinna się od tych korzeni odżegnywać czy o nich zapominać poprzez przemilczenie. Dlatego mi się wydaje, że odniesienie się do tej aktywności „w służbie Narodu i Państwa” jednak byłoby celowe. Chciałbym to tylko sformułować, że tak powiem, bardziej miękko poprzez nie użycie określenia „aktywnych”, ale poprzez użycie sformułowania „również w służbie Narodu i Państwa”, żeby było wiadomo, że rzeczywiście żyjemy w państwie, w którym te wartości chrześcijańskie wywarły takie piętno i mają takie znaczenie, że również w służbie publicznej znajdują one odzwierciedlenie.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#StanisławGogacz">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-23.1" who="#StanisławGogacz">Mnie się wydaje jednak, Panie Senatorze, że zwrot „w wyborach” zakłada też aktywność, bo skoro ktoś dokonuje wyborów, to znaczy, że jest aktywny i tutaj jakby w tej formule ta postawa by się zawierała, o której pan mówił.</u>
<u xml:id="u-23.2" who="#StanisławGogacz">Proszę państwa, czas posiedzenia naszej komisji w zasadzie już się skończył. My później rozpoczęliśmy obrady, dlatego z jednej strony apeluję do pani mecenas o przygotowanie poprawek, bo mamy kilka poprawek, a z drugiej strony – do panów senatorów o krótkie wypowiedzi, jeżeli mogę.</u>
<u xml:id="u-23.3" who="#StanisławGogacz">Pan senator Pęk, bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#MarekPęk">Dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
<u xml:id="u-24.1" who="#MarekPęk">W zasadzie pan mecenas mnie tutaj częściowo wyręczył, chociaż ja chciałbym podkreślić, że akurat jeżeli chodzi o czwarty akapit, zajmuję bardziej takie ortodoksyjne stanowisko. Mianowicie uważam, że ten akapit jest tak naprawdę stwierdzeniem pewnego faktu, to znaczy Polska specyfika jest taka, że chrześcijaństwo wywiera na nas również tych aktywnych w służbie narodu taki wpływ, że kierujemy się chrześcijaństwem. I ważne jest to, żeby to podkreślić, bo to jest właśnie specyfika Polski również na arenie międzynarodowej też w tym dzisiejszym sporze o wartości fundamentalne w Unii Europejskiej.</u>
<u xml:id="u-24.2" who="#MarekPęk">Jeżeli chodzi o akapit pierwszy, to tutaj ja mam taką propozycję, żeby może nie skracać tego akapitu tak, jak pan senator Borowski proponował, tylko słowa „składa hołd” zamienić na słowa „oddaje cześć”.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#StanisławGogacz">Proszę państwa, bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#RenataBronowska">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-26.1" who="#RenataBronowska">Renata Bronowska, Biuro Legislacyjne.</u>
<u xml:id="u-26.2" who="#RenataBronowska">Szanowni Państwo, ja chciałabym się ustosunkować do pierwszej poprawki i do pierwszego akapitu w projekcie uchwały, którą państwo omawiacie. Otóż ta uchwała oprócz tego, ze odnosi się do pewnego wydarzenia historycznego, wskazuje stosunek Senatu do tego wydarzenia. Jeżeli dobrze zrozumiałam poprawkę pana senatora, poprawka ta w taki sposób modyfikuje treść tego akapit, iż zasadniczo ukazujemy pewne wydarzenie historyczne, pomijając stosunek Senatu do tego wydarzenia i, jak rozumiem, przedmiotem tutaj niepokoju pana senatora są słowa „Senat składa hołd pierwszemu historycznemu władcy”. Ja w związku z powyższym, aby zachować, że tak powiem, ideę tego akapitu, a jednocześnie uczynić zadość tutaj wątpliwościom pana senatora, proponowałabym może jeszcze trochę inaczej przebudować ten akapit – oczywiście przy akceptacji pana senatora Borowskiego – żeby brzmiał on tak: „Senat Rzeczypospolitej Polskiej uznaje, że decyzja pierwszego historycznego władcy Polski – Mieszka I o przyjęciu chrztu w obrządku zachodnim w roku 966 miała fundamentalne znaczenie dla dziejów Narodu i Państwa”. Jeżeli taka propozycja byłaby do przyjęcia dla pana senatora i dla państwa, to myślę, że uwzględniałby ona oba te elementy, czyli podanie faktu historycznego i odniesienie się Senatu do tego faktu.</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#StanisławGogacz">Ktoś jeszcze chciałby zabrać głos?</u>
<u xml:id="u-27.1" who="#StanisławGogacz">Pan senator. Bardzo proszę o krótką wypowiedź.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#JerzyCzerwiński">Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!</u>
<u xml:id="u-28.1" who="#JerzyCzerwiński">Mam pytanie – i jednocześnie wątpliwość – do pana senatora Gawła. W pierwszym akapicie jest użyte pojęcie „obrządek zachodni”, z tym że podział na Kościół wschodni i Kościół zachodni był o 100 lat później… Czy nie właściwsze byłoby sformułowanie „obrządek łaciński”?</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#StanisławGogacz">No, tak, to jest już wiedza specjalistyczna. Proszę państwa, może nie brnijmy już tak głęboko…</u>
<u xml:id="u-29.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-29.2" who="#StanisławGogacz">Jeszcze będzie czas na to na posiedzeniu plenarnym.</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#RobertGaweł">Za chwilę, proszę państwa, jeśli wejdziemy w ten temat głębiej, to będziemy mieli duże problemy. Chcę przypomnieć państwu, że 100 lat wcześniej w Państwie Wielkomorawskim chrzest przyjęto 2 razy i w nomenklaturze historycznej tego określenia używa się zamiennie, albo „obrządek łaciński”, albo „obrządek zachodni” bądź „obrządek wschodni”. Najpierw przyjmowano chrzest w obrządku zachodnim, a potem przyjęto chrzest w obrządku wschodnim, a potem całe Państwo Wielkomorawskie się rozsypało. Za chwilę rozpoczniemy dyskusję historyczną, która tak głęboko wejdzie w problem, że zatracimy sens uchwały.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#StanisławGogacz">Myślę, że wszyscy nad tym się zastanawialiśmy, ale już pozostawmy to tak, jak jest.</u>
<u xml:id="u-31.1" who="#StanisławGogacz">Jeżeli nie ma już głosów w dyskusji, poproszę panią mecenas o przedstawianie poprawek, nad którymi będziemy głosować.</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#RenataBronowska">Ja chciałabym zapytać: czy pierwsza propozycja poprawki odpowiada panu senatorowi Borowskiemu, czy pan senator jednak chciałby zgłosić swoją wersję?</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#MarekBorowski">Ja uważam, że sprawa znaczenia chrztu Polski dla państwowości polskiej i dla narodu polskiego jest po prostu oczywista, nikt rozsądny tego nie kwestionuje. W związku z tym rozpoczynanie tekstu od słów: „Senat uznaje” jest dosyć zabawne, bo wszyscy już dawno to uznali, a tu nagle Senat uznaje. Dlatego ja uważam, że trzeba zacząć tylko od stwierdzenia faktu po to, żeby było wiadomo, po co ta uchwał jest, czyli: „Decyzja (…) miała fundamentalne znaczenie”, i to tyle. My jakby powtarzamy to, co wszyscy wiedzą, ale to jest konieczne, żeby był, że tak powiem, ciąg dalszy tej uchwały. Tak że ja nie będę protestował przeciwko sformułowaniu, które prani proponuje, jeżeli taka będzie wola, tylko uważam, że to jest troszkę takie, powiedziałbym, wtórne. Tak że, krótko mówiąc, ja podtrzymuję swoją propozycję.</u>
</div>
<div xml:id="div-34">
<u xml:id="u-34.0" who="#StanisławGogacz">Głosujemy nad poprawkami dotyczącymi akapitu pierwszego.</u>
</div>
<div xml:id="div-35">
<u xml:id="u-35.0" who="#RenataBronowska">Zgodnie z poprawką pana senatora Borowskiego akapit pierwszy otrzymuje brzmienie: „Decyzja pierwszego historycznego władcy Polski – Mieszka I o przyjęciu chrztu w obrządku zachodnim w roku 966 miała fundamentalne znaczenie dla dziejów Narodu i Państwa”.</u>
</div>
<div xml:id="div-36">
<u xml:id="u-36.0" who="#StanisławGogacz">Kto jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
<u xml:id="u-36.1" who="#komentarz">(3)</u>
<u xml:id="u-36.2" who="#StanisławGogacz">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-36.3" who="#komentarz">(7)</u>
<u xml:id="u-36.4" who="#StanisławGogacz">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-36.5" who="#komentarz">(0)</u>
<u xml:id="u-36.6" who="#StanisławGogacz">Następna poprawka.</u>
</div>
<div xml:id="div-37">
<u xml:id="u-37.0" who="#RenataBronowska">Następna to poprawka pana senatora Cichonia do akapitu czwartego, gdzie wyrazy „fundamentem i punktem odniesienia” zastępuje się wyrazami „fundamentem lub punktem odniesienia”.</u>
</div>
<div xml:id="div-38">
<u xml:id="u-38.0" who="#StanisławGogacz">Kto z państwa jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
<u xml:id="u-38.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-38.2" who="#ZbigniewCichoń">Przepraszam, jeżeli można… Bo ja tutaj składałem tę poprawkę w odniesieniu też do drugiego członu.</u>
<u xml:id="u-38.3" who="#Gloszsali">Mikrofon proszę włączyć.</u>
<u xml:id="u-38.4" who="#MarekBorowski">A może pan to rozdzieli, wtedy będzie łatwiej.</u>
<u xml:id="u-38.5" who="#ZbigniewCichoń">To może być rozdzielone.</u>
<u xml:id="u-38.6" who="#StanisławGogacz">Kto jest za przyjęciem tej poprawki, która została zaprezentowana przez panią mecenas? (7) Tam, gdzie koniunkcję zastępuje się alternatywą.</u>
<u xml:id="u-38.7" who="#StanisławGogacz">Kto jest przeciwny?</u>
<u xml:id="u-38.8" who="#komentarz">(3)</u>
<u xml:id="u-38.9" who="#StanisławGogacz">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-38.10" who="#komentarz">(0)</u>
<u xml:id="u-38.11" who="#StanisławGogacz">Prosimy panią mecenas o następną poprawkę.</u>
</div>
<div xml:id="div-39">
<u xml:id="u-39.0" who="#RenataBronowska">Tutaj są dwie poprawki, które się nawzajem wykluczają. Jedna poprawka polega na wykreśleniu słów „aktywnych w służbie Narodu i Państwa”, a druga poprawka polega na tym, że wyraz „aktywnych” zastępuje się wyrazem „również”, czyli byłoby: „również w służbie Narodu i Państwa”. Jeżeli dobrze zanotowałam, w pierwszej kolejności, moim zdaniem, dalej idąca jest poprawka wykreślająca te wyrazy.</u>
</div>
<div xml:id="div-40">
<u xml:id="u-40.0" who="#StanisławGogacz">No ale „również” tu chyba nie pasuje, to będzie nielogiczne?</u>
<u xml:id="u-40.1" who="#MarekBorowski">To przegłosujmy tę pierwszą poprawkę.</u>
<u xml:id="u-40.2" who="#StanisławGogacz">Jeszcze raz proszę o powtórzenie pierwszej.</u>
</div>
<div xml:id="div-41">
<u xml:id="u-41.0" who="#RenataBronowska">Poprawka pierwsza polega na wykreśleniu słów „aktywnych w służbie Narodu i Państwa”.</u>
</div>
<div xml:id="div-42">
<u xml:id="u-42.0" who="#StanisławGogacz">Kto jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
<u xml:id="u-42.1" who="#komentarz">(3)</u>
<u xml:id="u-42.2" who="#StanisławGogacz">Kto jest przeciwny?</u>
<u xml:id="u-42.3" who="#komentarz">(7)</u>
<u xml:id="u-42.4" who="#StanisławGogacz">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-42.5" who="#komentarz">(0)</u>
<u xml:id="u-42.6" who="#StanisławGogacz">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-42.7" who="#StanisławGogacz">Następna poprawka.</u>
</div>
<div xml:id="div-43">
<u xml:id="u-43.0" who="#RenataBronowska">I poprawka pana senatora Cichonia – wyraz „aktywnych” zastępuje się wyrazem „również”. Może ja przeczytam, jak będzie brzmiał akapit: „Wypływający z chrześcijańskiej wiary system wartości stał się od tej pory i pozostaje do dziś fundamentem lub punktem odniesienia w wyborach Polaków, również w służbie Narodu i Państwa”.</u>
</div>
<div xml:id="div-44">
<u xml:id="u-44.0" who="#StanisławGogacz">Kto jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
<u xml:id="u-44.1" who="#komentarz">(1)</u>
<u xml:id="u-44.2" who="#StanisławGogacz">Kto jest przeciwny?</u>
<u xml:id="u-44.3" who="#komentarz">(6)</u>
<u xml:id="u-44.4" who="#StanisławGogacz">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-44.5" who="#komentarz">(3)</u>
<u xml:id="u-44.6" who="#StanisławGogacz">Czy do pierwszego akapitu nie ma już więcej poprawek?</u>
<u xml:id="u-44.7" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-44.8" who="#StanisławGogacz">Czyli była tylko poprawka pana senatora Borowskiego, bo mi się wydawało, że jeszcze ktoś zgłaszał.</u>
<u xml:id="u-44.9" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
</div>
<div xml:id="div-45">
<u xml:id="u-45.0" who="#MarekPęk">Ja jeszcze mówiłem o tym, czy słów „składa hołd” nie zastąpić słowami „oddaje cześć”.</u>
</div>
<div xml:id="div-46">
<u xml:id="u-46.0" who="#StanisławGogacz">No właśnie, pan jeszcze proponował, żeby w miejsce „hołd” zapisać „cześć” .</u>
</div>
<div xml:id="div-47">
<u xml:id="u-47.0" who="#RenataBronowska">Przepraszam. Ja potraktowałam to jako pytanie, a nie jako propozycję poprawki, tak że przepraszam.</u>
</div>
<div xml:id="div-48">
<u xml:id="u-48.0" who="#MarekPęk">To mogę zgłosić taką poprawkę?</u>
<u xml:id="u-48.1" who="#RenataBronowska">Tak, oczywiście.</u>
</div>
<div xml:id="div-49">
<u xml:id="u-49.0" who="#StanisławGogacz">Czyli pan senator Pęk zgłasza poprawkę, żeby w akapicie pierwszym w miejsce słowa „hołd” wpisać słowo „cześć”.</u>
</div>
<div xml:id="div-50">
<u xml:id="u-50.0" who="#MarekPęk">Tak. Ja tylko tak szybciutko jednym zdaniem to uzasadnię. Ja uważam, że w tej uchwale powinno się znaleźć takie bezpośrednie odniesienie do osoby Mieszka I, bo to, historycznie rzecz biorąc, była jego wielka dalekowzroczność i mądrość, że zdecydował się na przyjęcie chrztu i wejście w obręb kultury zachodniej. I takie zupełne pominięcie tego…</u>
<u xml:id="u-50.1" who="#StanisławGogacz">Ale, Panie Senatorze, tak przyjęliśmy, tylko że…</u>
<u xml:id="u-50.2" who="#MarekPęk">No tak, ale to słowo „hołd” rzeczywiście – tak jak pan Borowski mówił – dziś z perspektywy tysiąca lat może być rozumiane jakoś tak dziwnie. Dlatego myślę, że „oddaje cześć” jest bardziej takim uniwersalnym określeniem.</u>
</div>
<div xml:id="div-51">
<u xml:id="u-51.0" who="#StanisławGogacz">Proszę państwa, w miejsce „hołd” wstawiamy słowo „cześć”, czyli…</u>
<u xml:id="u-51.1" who="#MarekBorowski">To znaczy „oddaje cześć”.</u>
<u xml:id="u-51.2" who="#StanisławGogacz">„Oddaje cześć” albo „składa hołd”, czyli w pierwszym akapicie słowa „składa hołd” zastępujemy słowami „oddaje cześć”.</u>
<u xml:id="u-51.3" who="#StanisławGogacz">Kto jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
<u xml:id="u-51.4" who="#komentarz">(5)</u>
<u xml:id="u-51.5" who="#StanisławGogacz">Kto jest przeciwny?</u>
<u xml:id="u-51.6" who="#komentarz">(2)</u>
<u xml:id="u-51.7" who="#StanisławGogacz">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-51.8" who="#komentarz">(2)</u>
<u xml:id="u-51.9" who="#StanisławGogacz">Jak rozumiem, przegłosowaliśmy wszystkie poprawki.</u>
<u xml:id="u-51.10" who="#StanisławGogacz">Czy ktoś zgłaszał poprawkę, a nie została ona przegłosowana? Jeżeli nie, to znaczy, że już mamy tekst po poprawkach. Prawda, Pani Mecenas? Czyli możemy głosować nad całością, czy już nie musimy?</u>
<u xml:id="u-51.11" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-51.12" who="#StanisławGogacz">Proszę państwa, poddaję pod głosowanie tekst projektu uchwały po przyjętych poprawkach.</u>
<u xml:id="u-51.13" who="#StanisławGogacz">Kto jest za przyjęciem tekstu, który otrzymaliśmy po przyjęciu poprawek?</u>
<u xml:id="u-51.14" who="#komentarz">(9)</u>
<u xml:id="u-51.15" who="#StanisławGogacz">Kto jest przeciwny?</u>
<u xml:id="u-51.16" who="#komentarz">(0)</u>
<u xml:id="u-51.17" who="#StanisławGogacz">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-51.18" who="#komentarz">(0)</u>
<u xml:id="u-51.19" who="#StanisławGogacz">Kto chce być sprawozdawcą? Czy komisja zgadza się, ażeby sprawozdawcą był przedstawiciel wnioskodawców, jeżeli przedstawiciel się zgodzi? Tak?</u>
<u xml:id="u-51.20" who="#RobertGaweł">Tak.</u>
<u xml:id="u-51.21" who="#StanisławGogacz">Bardzo prosimy pana senatora Gawła, żeby był sprawozdawcą.</u>
<u xml:id="u-51.22" who="#StanisławGogacz">Zamykam posiedzenie komisji. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-52">
<u xml:id="u-52.0" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godzinie 9 minut 02)</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>