text_structure.xml
50.7 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#RobertTelus">Bardzo serdecznie witam państwa gości, witam parlamentarzystów, witam pana ministra.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#RobertTelus">Otwieram posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Porządek dzienny dzisiejszego posiedzenia został państwu doręczony i obejmuje rozpatrzenie informacji na temat „Programu dla polskiego ziemniaka”.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#RobertTelus">Czy są uwagi do porządku obrad? Uwag nie słyszę. Uważam porządek dzienny za przyjęty.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#RobertTelus">Przystępując do rozpatrzenia problematyki związanej z kondycją ziemniaka, Komisja wystąpiła do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi o informację na temat odtwarzania potencjału produkcji polskiego ziemniaka. Ponadto o materiały poprosiliśmy głównego inspektora ochrony roślin i nasiennictwa, dyrektora Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie, dyrektora generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa oraz prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#RobertTelus">Przystępujemy do rozpatrzenia porządku dziennego dzisiejszego posiedzenia. O zabranie głosu proszę pana ministra Rafała Romanowskiego.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#RafałRomanowski">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo. Priorytetem działania Ministerstwa Rolnictwa jest poprawa sytuacji rolników poprzez zapewnienie im jak najkorzystniejszych warunków gospodarowania. Oczywiście dotyczy to także producentów ziemniaków. Ziemniaki są tradycyjnie ważnym gatunkiem uprawianym w Polsce i mimo że produkcja ich upraw zmniejsza się, mają nadal znaczący udział w strukturze zasiewu. Według GUS w 2018 r. ziemniaki zostały wysadzone na powierzchni około 297 tys. hektarów. Postępująca profesjonalizacja uprawy ziemniaka w Polsce powoduje, że stale zwiększa się wydajność produkcji. W 2018 r. w Polsce zebrano ponad 7,5 mln ton ziemniaków przy średnim plonie powyżej 25 ton z ha. Dla porównania podam, że w 2004 r. średni plon wyniósł 19,3 tony z ha.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#RafałRomanowski">Potencjał produkcyjny polskich plantacji ziemniaka nie jest w pełni wykorzystany, m.in. ze względu na występowanie na terenie kraju bakterii Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus (Cms), sprawcy bakteriozy pierścieniowej ziemniaka. Bakteria ta ma w Unii Europejskiej status agrofaga kwarantannowego i podlega obowiązkowemu zwalczaniu. W związku z występowaniem tej bakterii na terenie kraju zostały wprowadzone ograniczenia w dostępie polskich ziemniaków do rynków pozostałych państw członkowskich UE.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#RafałRomanowski">W ostatnich latach udało się znacząco obniżyć poziom porażenia krajowych plantacji ziemniaków. W 2004 r. porażonych było około 23% partii ziemniaków towarowych, podczas gdy w ziemniakach ze zbioru w 2017/2018 r. porażonych było 6% partii. Postęp osiągnięto m.in. dzięki działaniom kontrolnym i edukacyjnym, prowadzonym przez Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa oraz przez doradztwo rolnicze, a także dzięki wprowadzonej pomocy finansowej. Pomoc finansowa to dotacja na pokrycie strat związanych z występowaniem bakterii i wprowadzonymi działaniami kwarantannowymi. Ogromne znaczenie miała także rosnąca świadomość zagrożenia wśród producentów i wspomniana już, postępująca profesjonalizacja produkcji ziemniaka.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#RafałRomanowski">Dzięki poprawie stanu fitosanitarnego uprawy ziemniaków w Polsce w 2017 r. w wyniku negocjacji z Komisją Europejską oraz z pozostałymi państwami członkowskimi wprowadzone zostały kolejne uproszczenia w wysyłce bulw ziemniaka z Polski. Jednak całkowite odejście od ograniczeń jest jeszcze niemożliwe, ponieważ poziom porażenia krajowych upraw jest nadal wyższy niż w większości państw członkowskich Unii.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#RafałRomanowski">W tej sytuacji 21 września 2018 r. został przyjęty „Program dla polskiego ziemniaka” – dokument, który został opracowany jako odpowiedź na potrzebę branży producentów, przetwórców i dystrybutorów ziemniaka. Program stanowi kompleksową analizę najistotniejszych wyzwań i problemów stojących przed branżą oraz określa działania służące ich rozwiązaniu. Kluczowymi dla „Programu polskiego ziemniaka” są działania prowadzone w celu ograniczenia występowania w Polsce bakteriozy pierścieniowej w ziemniakach.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#RafałRomanowski">Mając na uwadze wiedzę naukową dotyczącą epidemiologii choroby, a także wynik prowadzonych przez ministerstwo konsultacji z przedstawicielami organizacji rolniczych, w „Programie dla polskiego ziemniaka” przyjęto, że podstawową metodą walki z chorobą powinno być zapewnienie zdrowego materiału nasadzeniowego. W Polsce w dużym stopniu nadal wykorzystywane są do nasadzeń ziemniaki z tzw. samozaopatrzenia, a więc o nieznanej zdrowotności. Obowiązek wysadzania ziemniaków wolnych od Cms, tj. sadzeniaków zaopatrzonych w paszport roślin lub ziemniaków poddanych urzędowemu badaniu na obecność bakterii, który zaproponowano w „Programie dla polskiego ziemniaka”, doprowadzi w kilkuletniej perspektywie do dalszego, znaczącego ograniczenia występowania tej bakterii w gospodarstwach zajmujących się produkcją ziemniaka. Działania tego rodzaju pozwolą na zniesienie ograniczeń w eksporcie polskich ziemniaków do pozostałych państw członkowskich Unii.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#RafałRomanowski">Wprowadzenie powyższego rozwiązania wymaga zastosowania nowatorskich i szybkich metod diagnostycznych. Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin opracowuje obecnie proste narzędzie diagnostyczne, które umożliwi łatwą identyfikację porażonych bulw. Metoda jeszcze w bieżącym roku powinna zostać poddana walidacji. „Program dla polskiego ziemniaka” to jednak nie tylko działania kontrolne, ale i stałe podnoszenie wiedzy wśród producentów, w szczególności przez jednostki doradztwa rolniczego, Centrum Doradztwa Rolniczego i 16 ośrodków wojewódzkich.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#RobertTelus">Panie ministrze, mamy ten materiał i go przeglądaliśmy, a więc myślę, że nie ma sensu, żebyśmy jeszcze raz czytali całość informacji. Jeżeli pan minister ma jeszcze coś do dodania do dostarczonego materiału, to tak, proszę. A jeżeli nie, to przejdziemy do dyskusji, do pytań. Nie ma sensu, żebyśmy czytali cały materiał.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#RobertTelus">Czy pan minister chce jeszcze coś dopowiedzieć? Nie.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#RobertTelus">Drodzy państwo, przechodzimy do dyskusji. Bardzo proszę państwa posłów o zabieranie głosu. Proszę bardzo, pani przewodnicząca Niedziela.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#DorotaNiedziela">Chciałabym zapytać o pewien szczegół, ponieważ pan minister przedstawił dane dotyczące liczby zmniejszającego się zarażenia, informując, że w ostatnich latach udało się je doprowadzić do poziomu 6% w partii, a było to 23%. Ale podany mamy odnośnik do 2004 r. A więc proszę mi podać, ile to było w 2014 r., w 2015 r. i w 2016 r. To po pierwsze.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#DorotaNiedziela">Po drugie przedstawiliście państwo program, który ma służyć wsparciu producentów, łącznie z tym, ile jest do hektara i jakie są nowe możliwości. W związku z tym chciałabym zapytać, dlaczego tak mało osób korzysta z kwalifikowanych roślin, dlaczego jest tak niskie użycie kwalifikowanych ziemniaków, które są odporne? Z czego to wynika? Z ceny? Ze źle przystosowanych programów? Dlaczego nie ma korzystania z programów? Na razie to wszystko. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#RobertTelus">Dziękuję pani przewodniczącej za wypowiedź.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#RobertTelus">Czy ktoś jeszcze z państwa posłów chce zabrać głos? Nie słyszę.</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#RobertTelus">A może ktoś z państwa gości chce zabrać głos? Nie słyszę.</u>
<u xml:id="u-5.3" who="#RobertTelus">Panie ministrze, proszę o odpowiedź na zadane pytania.</u>
<u xml:id="u-5.4" who="#RobertTelus">Panie ministrze, przypominam, że nie musi pan sam odpowiadać. Pan minister ma dyrektorów, więc bardzo proszę – też można oddać głos dyrektorom.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#RafałRomanowski">Poziom występowania bakterii Cms w Polsce w sadzeniakach ziemniaka, jeżeli chodzi o kolejne lata, to w 2004 r., tak jak zostało przedstawione, wynosił 3,79%. W 2014 r. poziom występowania bakterii wynosił 0,1%, w 2015 r. – 0,22%, w 2016 r. – 0,08%, w 2017 r. – 0,17%, a w 2018 r. to było 0,05%. Natomiast jeżeli chodzi o bakterię Cms w polskim ziemniaku innym niż sadzeniaki, czyli w tzw. ziemniakach towarowych, to tak jak wspomniałem wcześniej, w 2004 r. było to 22,34%. Idąc dalej, jeśli chodzi o lata, o które pytała pani przewodnicząca, to w 2014 r. było 10,25% porażonych ziemniaków, w 2015 r. – 9,12%, w 2016 r. – 5,39%, w 2017 r. – 6,05%, a w 2018 r. – 6,04%.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#RafałRomanowski">To tyle, jeśli chodzi o dane w procentach. A na pozostałą część pytań odpowie pani dyrektor Dobrzyńska. Bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#NinaDobrzyńska">Dziękuję bardzo, panie ministrze. Panie przewodniczący, szanowni państwo. Jeśli chodzi o materiał kwalifikowany, to po pierwsze ważne są działania edukacyjne, bo rzeczywiście materiał, który jest tańszy, jest chętniej kupowany, a nie jest to materiał kwalifikowany. Celem naszych działań było zachęcenie rolników do kupowania materiału kwalifikowanego. Cel ten jest realizowany poprzez dopłaty do materiału siewnego, za 2018 r. kwota dopłaty wynosiła 510 zł.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#RobertTelus">Bardzo pani dziękuję.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#RobertTelus">Pani przewodnicząca. Bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#DorotaNiedziela">Jeśli mogę dopytać, bo o ile dobrze zrozumiałam, panie ministrze, to w 2014 r. było 10%, w 2015 r. było 9%, w 2016 r. było 5,3%, a w 2018 r. było 6%. Czyli wzrosła liczba? Tak?</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#RobertTelus">Myślę, że inspekcja pomoże. Bardzo proszę inspekcję o wyjaśnienia.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#DorotaNiedziela">To po pierwsze.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#DorotaNiedziela">A po drugie jeszcze chciałam panią zapytać o pewną kwestię. Rozumiem, że problem mamy od dawna. Od 2004 r. mówimy o problemach dotyczących ziemniaków i chorób. Dlaczego zatem dopiero w 2018 r. jest dopłata do kwalifikowanego ziemniaka, skoro w zasadzie...</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#NinaDobrzyńska">Nie, nie tak…</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#DorotaNiedziela">Pani tak powiedziała, że w 2018 r. była dopłata. A wcześniej też była, tak? OK.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#RobertTelus">Myślę, że mówmy spokojnie – oddamy głos, odpowiemy, żeby się nagrało, żebyśmy mieli dokument z naszej dyskusji.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#RobertTelus">Bardzo proszę, panie ministrze. A jeżeli nie pan, to proszę oddać głos inspekcji.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#AndrzejChodkowski">Panie przewodniczący, czy mógłbym pokazać jeden slajd?</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#RobertTelus">Bardzo proszę. Jeszcze raz niech pan to samo powie do mikrofonu, bo nagrywamy. Proszę o przedstawienie się.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#AndrzejChodkowski">Panie przewodniczący, chciałbym pokazać na wykresie, bo wtedy pewnie o wiele łatwiej będzie ocenić sytuację. To są sadzeniaki ziemniaka, wykres pokazuje skalę porażenia od 2004 r., czyli od roku wstąpienia do UE, przez kolejne lata, aż do roku ubiegłego. W sadzeniakach oczywiście sytuacja jest o wiele lepsza, stopień porażenia jest niższy, dlatego że te produkty są pod stałym nadzorem Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa. Siłą rzeczy stopień rozmnożenia jest o wiele niższy, tak że porażenie bakterią jest niższe.</u>
<u xml:id="u-17.1" who="#AndrzejChodkowski">A jeśli teraz spojrzymy na ziemniaki towarowe, to w roku przystąpienia do Unii mieliśmy sytuację katastrofalną – 1/4 wszystkich wyprodukowanych i zbadanych partii ziemniaków była porażona bakteriozą pierścieniową. Widać, że działalność kontrolna i nadzorcza PIORiN systematycznie przynosi efekty. To prawda, że w dosyć wolnym tempie, ze względu na skalę prowadzonych działań, ale jednak ta działalność przynosi efekty. Widać, że w ostatnich latach poziom wynosi około 5–6%.</u>
<u xml:id="u-17.2" who="#AndrzejChodkowski">„Program dla polskiego ziemniaka” jest dokumentem i zbiorem działań, które właśnie mają umożliwić wykonanie kolejnego kroku. Doszliśmy w tej chwili, przy pomocy dotychczas stosowanych narzędzi, do poziomu 5–6% w przypadku ziemniaków towarowych. Jeżeli chcemy radykalnie zmniejszyć stopień porażenia, to musimy podjąć działania i kwarantannowe, i promocyjne, i ekonomiczne, które są zawarte w programie. Bardzo dziękuję.</u>
<u xml:id="u-17.3" who="#AndrzejChodkowski">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-17.4" who="#AndrzejChodkowski">Pani przewodnicząca.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#DorotaNiedziela">Mam pytanie do fachowców, bo na tym się nie znam. Są zauważalne bardzo silne spadki pomiędzy początkiem pomiarów a 2008 r. Potem było plateau, potem znowu spadło do 2010 r., a później są dwa piki, jak pan widzi, w latach 2012–2013. Potem jest silny spadek i znowu wzrost. Z czego wynikają momenty, kiedy już spada do, powiedzmy, 10,3% i nagle w 2013 r. jest 12%? Teraz widzimy znowu pik, że w 2016 r. było 5,39%, a teraz już zaczyna być 6%. Czy to wynika z jakichś warunków pogodowych, czy z innych uwarunkowań? Jak pan to ocenia?</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#AndrzejChodkowski">Myślę, że chyba żaden z ekspertów nie podejmie się udzielenia w sposób jednoznaczny odpowiedzi na pytanie, jakie są przyczyny takiej sytuacji. Ja bym upatrywał przede wszystkim czynników związanych z pogodą, z agrotechniką, z poziomem zmianowania, z dobrą praktyką rolniczą. Wbrew pozorom nie oceniałbym tego w kategorii pików. Jest to pewien wieloletni trend, od którego następują odchylenia w poszczególnych latach. Trend jest wyraźnie spadkowy.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#RobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-20.1" who="#RobertTelus">Pan poseł Ołdakowski. Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#AdamOłdakowski">Dziękuję. Mam do pana pytanie. Czy jedną z przyczyn nie jest to, że mniej rolników wymieniło sadzeniaki? Może przyczyną jest to, że rolnicy coraz częściej stosują sadzeniaki, które nie są zdrowe, i w ten sposób choroba bardziej się rozpowszechnia. Widać to na wykresie, że tak jakby znowu zaczęto sadzić coraz więcej sadzeniaków niekwalifikowanych, chorych, czyli kupowanych od sąsiada albo od znajomych. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#RobertTelus">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-22.1" who="#RobertTelus">Pan poseł Piotr Walkowski.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#PiotrWalkowski">Panie przewodniczący, szanowni państwo. Rzeczywiście problem związany z bakteriozą to nie jest problem, który powstał nagle. Dobrze, że wyniki wskazują na poprawę. Obniżone wyniki wykrywalności idą w dobrym kierunku. Przecież od lat staramy się, żeby ten cenny towar również wyeksportować. Bakterioza to jest główna przyczyna niemożliwości eksportowania czy niskiego eksportu ziemniaków.</u>
<u xml:id="u-23.1" who="#PiotrWalkowski">Mam pytania. Trzeba byłoby sobie odpowiedzieć, czy wskaźniki są związane z tym, że jest odpowiedni sposób podejścia kontroli, prowadzonej przez PIORiN? Czy wynika to ze spadku liczby gospodarstw, które produkują ziemniaki? W tym momencie praktycznie jest wycofywana dość duża liczba małych gospodarstw, które właśnie, tak jak było powiedziane, wytwarzają sadzeniaki we własnych gospodarstwach przez kilka, kilkanaście, a nawet przez kilkadziesiąt lat. To byłaby jedna sprawa.</u>
<u xml:id="u-23.2" who="#PiotrWalkowski">Druga sprawa. Produkcja towarowa odbywa się pod różne zapotrzebowanie rynku tzw. konsumpcyjnego, czyli są to ziemniaki kupowane do domów czy na kulinaria. To jest przemysł związany z mąką ziemniaczaną, czyli krochmal. No i jest też kwestia dość mocno u nas rozwinięta, a mianowicie „działka” dotycząca ziemniaka chipsowego czy frytkowego. O ile wiem, to właśnie w przypadku produkcji bezpośrednio dla przemysłu jest pewna kontrola. A zatem sadzeniaki, które są sprowadzane dla rolników produkujących ziemniaki, są raczej czyste, chociaż zdarza się też inaczej.</u>
<u xml:id="u-23.3" who="#PiotrWalkowski">Czasem okazuje się – po przyjściu do nas, do rolnika – że importowane sadzonki już są zainfekowane. Wiem, że jest trudno, bo każdy, że tak powiem, kombinuje, jak to mówią. Nie tylko Polacy kombinują, ale również niektóre narody, uznawane za na wskroś uczciwe, takie numery odstawiają. Taka sytuacja jest tym bardziej możliwa, że ziemniak może krążyć po Europie i może pochodzić z jednego kraju, a z innego kraju do nas przychodzi. W związku z tym mam pytanie, w jakim stopniu możemy zabezpieczyć sadzeniaki, z gwarancją, że nie są zainfekowane, od producentów krajowych? A jaki jest stopień gwarancji dla ziemniaków, dla sadzeniaków importowanych? Bo to też ma znaczenie? Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#RobertTelus">Bardzo dziękuję.</u>
<u xml:id="u-24.1" who="#RobertTelus">Czy ktoś z państwa chce jeszcze zabrać głos?</u>
<u xml:id="u-24.2" who="#RobertTelus">Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#LucjanCichosz">Panie przewodniczący, panie ministrze. Moje pytanie brzmi następująco: czy jesteśmy w stanie wyprodukować dokładnie taką liczbę sadzeniaków, jaka jest potrzebna do nasadzeń? W moim rejonie, a jestem z lubelskiego, jest na wiosnę problem z nabyciem ziemniaków, z nabyciem sadzeniaków od producentów – z instytucji, które tworzą zdrowy materiał.</u>
<u xml:id="u-25.1" who="#LucjanCichosz">Drugi temat. Chciałbym dowiedzieć się, czy jest odpowiednia dopłata na zakup zdrowego materiału. Czy nie można także zwiększyć dopłat z tytułu zakupu, żeby zwiększyć również możliwość produkowania przez rolników zdrowych ziemniaków? Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#RobertTelus">Bardzo dziękuję.</u>
<u xml:id="u-26.1" who="#RobertTelus">Czy jeszcze ktoś z państwa chciał zabrać głos? Nie?</u>
<u xml:id="u-26.2" who="#RobertTelus">Pani przewodnicząca. Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#DorotaNiedziela">Chciałam się tylko dopytać, bo nie mogę się doliczyć, ile jest w sumie dopłaty, tak jak pan pytał, czyli jaką pomoc finansową może uzyskać rolnik od państwa, jeśli zastosuje kwalifikowane sadzeniaki? Chodzi o dopłatę do hektara.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#RobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-28.1" who="#RobertTelus">Panie ministrze, bardzo proszę o odpowiedzi na wszystkie wątpliwości i pytania.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#RafałRomanowski">Dobrze. Dziękuję serdecznie, panie przewodniczący. Wysoka Komisjo, odpowiadając pani przewodniczącej, w 2016 r. dopłata wynosiła 347 zł do hektara, w 2017 r. – 462 zł, a w 2018 r. było to 510 zł dopłaty do hektara i do materiału siewnego kwalifikowanego. Jeżeli chodzi o 2019 r., to na chwilę obecną mamy wnioski na poziomie 7,4 tys., dotyczące areału około 24,5 tys. ha. To tyle, jeżeli chodzi o dopłaty do materiału siewnego.</u>
<u xml:id="u-29.1" who="#RafałRomanowski">Natomiast jeśli chodzi o kwestie dotyczące areału, to zapewne pan minister Chodkowski przedstawi bardziej szczegółowe informacje, ale nawet porównując rok do roku, widać spadek. W roku 2017 według GUS areał upraw ziemniaków wynosił 320 tys. ha, natomiast w 2018 r. wynosił 297 tys. ha, a więc nastąpił spadek o ponad 20 tys. ha. Dane PIORiN za rok 2018 pokazują, że powierzchnia uprawy sadzeniaków ziemniaka wyniosła 5457 ha, jeżeli chodzi o nasz wewnętrzny rynek, o rynek krajowy. A więc warunków wpływających na potencjał produkcyjny naszego kraju na pewno jest bardzo dużo, poczynając od czynnika ekonomicznego, który zapewne jest najbardziej istotny.</u>
<u xml:id="u-29.2" who="#RafałRomanowski">Jednak należy także przedstawić dosyć konkretną informację, dotyczącą liczby gospodarstw prowadzących uprawę ziemniaka. Na 320 tys. ha upraw w 2017 r. było 357 tys. gospodarstw zajmujących się uprawą ziemniaków, a więc z automatu wynika, że areał wyniósł poniżej 1 ha, jeżeli chodzi o produkcję ziemniaków. Tak jak pan poseł powiedział, to jest bardzo prosty wyznacznik, że materiał nasadzeniowy w Polsce na obszarze małych areałów jest oparty na samozaopatrzeniu, czyli jest wytwarzany we własnych gospodarstwach.</u>
<u xml:id="u-29.3" who="#RafałRomanowski">Natomiast jeżeli chodzi o tzw. potencjał produkcyjny ziemniaka, przemysłowy czy też konsumpcyjny, o czym przed chwilą wspomniano, to powiedzmy, że spełniamy standardy europejskie i dochodzimy do poziomu poniżej 5%. W perspektywie ostatnich 10 lat, jak również przy programie, który został wdrożony w 2018 r., naprawdę mamy ogromne szanse na to, aby tak spełnić wymogi europejskie, żeby europejski rynek dla naszych ziemniaków towarowych został w pełni otworzony. Czyli musi być spełniony warunek – grubo poniżej 5%.</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#RobertTelus">Pani przewodnicząca.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#DorotaNiedziela">Pan minister zapewne jeszcze będzie chciał coś dodać...</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#RobertTelus">Może najpierw pani przewodnicząca, a później pan minister.</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#DorotaNiedziela">Panie ministrze – 320 tys. ha było w użytkowaniu pod uprawę ziemniaków, a jest 297 tys. ha.</u>
</div>
<div xml:id="div-34">
<u xml:id="u-34.0" who="#RafałRomanowski">320 tys. …</u>
</div>
<div xml:id="div-35">
<u xml:id="u-35.0" who="#DorotaNiedziela">Hektarów.</u>
</div>
<div xml:id="div-36">
<u xml:id="u-36.0" who="#RafałRomanowski">Tak jest, za rok 2017. A jest 297 tys. ha.</u>
</div>
<div xml:id="div-37">
<u xml:id="u-37.0" who="#DorotaNiedziela">A jest 297 tys. ha. Natomiast pan wcześniej podał, że dopłaty obejmują 24 tys. ha. Dobrze zrozumiałam?</u>
</div>
<div xml:id="div-38">
<u xml:id="u-38.0" who="#RafałRomanowski">Mówiłem o naborze do materiału siewnego w roku bieżącym. Na chwilę obecną mamy 7,4 tys. wniosków na areał liczący około 24,5 tys. ha.</u>
</div>
<div xml:id="div-39">
<u xml:id="u-39.0" who="#DorotaNiedziela">Czyli 24,5 tys. ha...</u>
</div>
<div xml:id="div-40">
<u xml:id="u-40.0" who="#JoannaHelmans">Pani przewodnicząca, jeśli mogę wyjaśnić, to chciałabym uzupełnić wypowiedź (niesłyszalne).</u>
</div>
<div xml:id="div-41">
<u xml:id="u-41.0" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-42">
<u xml:id="u-42.0" who="#RobertTelus">Bardzo proszę włączyć mikrofon i przedstawić się do protokołu.</u>
</div>
<div xml:id="div-43">
<u xml:id="u-43.0" who="#JoannaHelmans">Pan minister mówi, że na stan obecny...</u>
</div>
<div xml:id="div-44">
<u xml:id="u-44.0" who="#RobertTelus">Ale bardzo proszę przedstawić się do protokołu.</u>
</div>
<div xml:id="div-45">
<u xml:id="u-45.0" who="#JoannaHelmans">Joanna Helmans, Departament Wsparcia Krajowego ARiMR.</u>
<u xml:id="u-45.1" who="#JoannaHelmans">Pan minister podaje dane, które są znane na dzień dzisiejszy. Nabór trwał do 25 czerwca. Wnioski są nadal wprowadzane, a więc informacja przekazuje stan na określony dzień. Dopiero pod koniec sierpnia skończymy wprowadzać wszystkie wnioski.</u>
<u xml:id="u-45.2" who="#JoannaHelmans">Jak się analizuje, patrząc tak mniej więcej, to statystyka jest często nieubłagana: z całego materiału siewnego, z dopłat do materiału siewnego rok do roku średnio 14% przypada na ziemniaki.</u>
</div>
<div xml:id="div-46">
<u xml:id="u-46.0" who="#DorotaNiedziela">A więc jak rozumiem, sprawa nie jest zakończona, gdy są 24 tys. ha. Ale patrząc rok do roku, tak jak pani powiedziała, to kwalifikowany materiał stanowi około 10% tego, co uprawiamy?</u>
</div>
<div xml:id="div-47">
<u xml:id="u-47.0" who="#JoannaHelmans">Nie mówiłam o uprawach…</u>
</div>
<div xml:id="div-48">
<u xml:id="u-48.0" who="#RobertTelus">Bardzo proszę włączyć mikrofon.</u>
</div>
<div xml:id="div-49">
<u xml:id="u-49.0" who="#JoannaHelmans">Nie mówiłam o powierzchni uprawy, tylko o całościowej kwocie dopłat do materiału siewnego.</u>
</div>
<div xml:id="div-50">
<u xml:id="u-50.0" who="#DorotaNiedziela">Ale moje pytanie szło w zupełnie innym kierunku. Jeśli mamy 297 tys. ha, to jaki procent całościowej uprawy to są uprawy z ziemniaków kwalifikowanych, czyli tych, do których są dopłaty?</u>
</div>
<div xml:id="div-51">
<u xml:id="u-51.0" who="#JoannaHelmans">Dysponuję danymi za 2018 r. W 2018 r. wypłaciliśmy 16 236 447 zł. Liczba złożonych wniosków wyniosła 9 113. Całościowa liczba hektarów wynosiła 32 221, czyli mniej więcej 10%.</u>
</div>
<div xml:id="div-52">
<u xml:id="u-52.0" who="#DorotaNiedziela">Zgadza się. Czy 20 jest teraz przy 290, czy 30 było przy 300 – to jest mniej więcej 10% do 12%.</u>
</div>
<div xml:id="div-53">
<u xml:id="u-53.0" who="#JoannaHelmans">Mniej więcej tak.</u>
</div>
<div xml:id="div-54">
<u xml:id="u-54.0" who="#DorotaNiedziela">Właśnie z tego wynika moje pytanie. Jeśli dopłatą jest objęte... Dopłata będzie w bieżącym roku. Rozumiem, że nie wiemy, jaka kwota dopłaty będzie w 2019 r., bo w 2018 r. wyniosła 510 zł od hektara, tak? A więc to jest dopłata, która powinna była zachęcać rolników do używania kwalifikowanego ziemniaka. Państwo widzicie, jaka jest sytuacja. Z roku na rok funkcjonuje program, o którym pani powiedziała, że jakiś czas trwał. A więc jaka jest przyczyna, że jednak jest to tylko 10%? Wiem, że możemy mówić, iż są gospodarstwa jednohektarowe i rolnicy nasadzają swoje sadzeniaki, ale jaka jest tego przyczyna? Państwo sprawę analizowaliście i jednak przy nakładach finansowych oraz możliwościach można byłoby pewnie więcej sadzić. Dlaczego rolnicy nie chcą korzystać z programów? Dlaczego mamy nadal tak niski procent udziału ziemniaka sadzeniaka kwalifikowanego?</u>
</div>
<div xml:id="div-55">
<u xml:id="u-55.0" who="#RobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-55.1" who="#RobertTelus">Najmłodszy poseł, pan Piotr Walkowiak.</u>
</div>
<div xml:id="div-56">
<u xml:id="u-56.0" who="#PiotrWalkowski">Walkowski. Ale to...</u>
</div>
<div xml:id="div-57">
<u xml:id="u-57.0" who="#RobertTelus">Rzeczywiście, przepraszam, Walkowski.</u>
</div>
<div xml:id="div-58">
<u xml:id="u-58.0" who="#PiotrWalkowski">Drobna różnica, kolego pośle.</u>
</div>
<div xml:id="div-59">
<u xml:id="u-59.0" who="#RobertTelus">A to tylko dlatego, że najmłodszy poseł.</u>
</div>
<div xml:id="div-60">
<u xml:id="u-60.0" who="#PiotrWalkowski">Mam pytanie: ile środków w ramach tegorocznej „kieszeni” przeznaczono na materiał nasadzeniowy? Pytam, bo z wypowiedzi wynika, że są przeznaczone określone wielkości. Potem, po podliczeniu hektarów, środki są dzielone. I z tego wynikają różnice w poszczególnych latach. Czy wielkość jest podobna jak w ubiegłym roku w tzw. kieszeni na materiał odtworzeniowy w sadzeniaku, jeżeli chodzi o pyry?</u>
</div>
<div xml:id="div-61">
<u xml:id="u-61.0" who="#RobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-61.1" who="#RobertTelus">Bardzo proszę o odpowiedź.</u>
<u xml:id="u-61.2" who="#RobertTelus">Pan dyrektor? Proszę się przedstawić.</u>
</div>
<div xml:id="div-62">
<u xml:id="u-62.0" who="#KrzysztofSzymborski">Krzysztof Szymborski, wiceprezes Agencji Restrukturyzacji.</u>
<u xml:id="u-62.1" who="#KrzysztofSzymborski">Jeżeli chodzi o bieżący rok – o rok 2019, bo o to pan pytał – to cały czas czekamy, tak jak przed chwilą powiedziała pani dyrektor, na wprowadzenie wszystkich wniosków do systemu. Myślę, że skończymy to robić do końca sierpnia i wtedy będziemy wiedzieli, ile jest wniosków i jakiej powierzchni one dotyczą. Natomiast zgodnie z przepisami mamy czas do 30 września, kiedy będzie opublikowane rozporządzenie w sprawie stawek. Tak, 30 września.</u>
</div>
<div xml:id="div-63">
<u xml:id="u-63.0" who="#PiotrWalkowski">Rozumiem, tylko...</u>
</div>
<div xml:id="div-64">
<u xml:id="u-64.0" who="#DorotaNiedziela">Rozumiem, że pytanie...</u>
</div>
<div xml:id="div-65">
<u xml:id="u-65.0" who="#PiotrWalkowski">…pytam, jaka będzie kwota. Czy kwota będzie podobna jak w 2018 r.? Jaka jest zaplanowana kwota na materiał nasadzeniowy, jeśli chodzi o ziemniaka?</u>
</div>
<div xml:id="div-66">
<u xml:id="u-66.0" who="#KrzysztofSzymborski">„Koperta” wynosi 90 mln zł.</u>
</div>
<div xml:id="div-67">
<u xml:id="u-67.0" who="#DorotaNiedziela">Całości?</u>
</div>
<div xml:id="div-68">
<u xml:id="u-68.0" who="#RobertTelus">Pani przewodnicząca, może…</u>
</div>
<div xml:id="div-69">
<u xml:id="u-69.0" who="#DorotaNiedziela">Panie prezesie...</u>
</div>
<div xml:id="div-70">
<u xml:id="u-70.0" who="#RobertTelus">Może naprawdę uspokójmy dyskusję. Wiem, że są pytania, jest dyskusja. Ale dla protokołu bardzo proszę, żebyśmy zabierali głos po kolei, bo później pani ma problem, żeby po głosie poznać panią poseł Niedzielę.</u>
</div>
<div xml:id="div-71">
<u xml:id="u-71.0" who="#DorotaNiedziela">O, nie sądzę. Nie sądzę.</u>
</div>
<div xml:id="div-72">
<u xml:id="u-72.0" who="#RobertTelus">Bardzo proszę. Pani poseł Niedziela.</u>
</div>
<div xml:id="div-73">
<u xml:id="u-73.0" who="#DorotaNiedziela">Nie sądzę.</u>
<u xml:id="u-73.1" who="#DorotaNiedziela">A zatem wysokość stawki dopłaty do hektara zależy od liczby wniosków złożonych w danym roku. Tak?</u>
</div>
<div xml:id="div-74">
<u xml:id="u-74.0" who="#PiotrWalkowski">Od areału.</u>
</div>
<div xml:id="div-75">
<u xml:id="u-75.0" who="#DorotaNiedziela">Od areału. Od areału. Od areału, który będzie podlegał dopłacie, tak?</u>
<u xml:id="u-75.1" who="#DorotaNiedziela">Czyli w zasadzie fakt, że mamy większe stawki, świadczy tylko o tym, że coraz mniej osób bierze dopłaty do areałów.</u>
</div>
<div xml:id="div-76">
<u xml:id="u-76.0" who="#RafałRomanowski">Pani przewodnicząca, akurat nie zgodzę się z panią przewodniczącą, dlatego że...</u>
</div>
<div xml:id="div-77">
<u xml:id="u-77.0" who="#RobertTelus">Pan minister, bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-78">
<u xml:id="u-78.0" who="#RafałRomanowski">Nie zgodzę się, dlatego że sukcesywnie, z roku na rok, wzrasta budżet na dopłaty do tzw. materiału siewnego. W 2016 r. było to 88 mln zł, w 2017 r. – 103 mln zł, a w 2018 r. – 109 mln zł. Na chwilę obecną w budżecie na 2019 r. mamy przeznaczonych 90 mln zł, ale w latach poprzednich proces odbywał się podobnie. To później, po naborze, po wprowadzeniu przez Agencję Restrukturyzacji wniosków tzw. koperta – w cudzysłowie „koperta” – była zwiększana. Publikujemy rozporządzenie do końca września, bo do tego jesteśmy zobligowani.</u>
<u xml:id="u-78.1" who="#RafałRomanowski">Po naborze były ustalane stawki i stąd m.in. wzrost stawek, jeżeli chodzi o dopłaty do ziemniaków. W 2016 r., jak mówiłem wcześniej, było to 347 zł, w 2017 r. konsekwentnie 462 zł, a w 2018 r. – 510,70 zł. A więc na chwilę obecną nie mówimy jeszcze o konkretnych stawkach na rok 2019. Czekamy na wprowadzenie wszystkich wniosków, które zostały złożone do Agencji Restrukturyzacji.</u>
</div>
<div xml:id="div-79">
<u xml:id="u-79.0" who="#RobertTelus">Dziękuję, panie ministrze.</u>
<u xml:id="u-79.1" who="#RobertTelus">Bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-80">
<u xml:id="u-80.0" who="#LucjanCichosz">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, zadałem pytanie, czy produkujemy w Polsce odpowiednią ilość materiału kwalifikowanego ziemniaka? Wówczas na pewno nie byłoby powodu do zmartwień z zakupem ziemniaków kwalifikowanych przez rolników w czasie nasadzeń. Sądzę, że jest za mało ziemniaków kwalifikowanych.</u>
</div>
<div xml:id="div-81">
<u xml:id="u-81.0" who="#RobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-81.1" who="#RobertTelus">Pani przewodnicząca.</u>
</div>
<div xml:id="div-82">
<u xml:id="u-82.0" who="#DorotaNiedziela">Też się przyłączam do zadanego pytania. Może właśnie tego nie wiem, że nie ma dostępności do materiału kwalifikowanego. Pewnie trzeba byłoby się dowiedzieć, jak to jest.</u>
<u xml:id="u-82.1" who="#DorotaNiedziela">Natomiast w tym momencie nie zgodzę się z panem, panie ministrze. Skoro pan powiedział, że było 320 tys. ha upraw ziemniaka, a uprawy spadły do 247 tys. ha, to z samego faktu, że uprawa ogółem spadła o prawie 100 tys. ha, wynika, iż stosunkowo uprawa kwalifikowanych ziemniaków też spadła. A więc dlatego była wyższa stawka. Ale rozumiem, że o stawce dowiemy się, jak będziemy mieć zakończoną rekrutację i wprowadzenie do systemu.</u>
<u xml:id="u-82.2" who="#DorotaNiedziela">Natomiast chciałam rzeczywiście zapytać, bo być może to by nam umknęło – czy macie państwo dane, czy materiał kwalifikowany, który jest na rynku, jest dostępny w każdym momencie? Czy występują braki z zaopatrzeniem w materiał w momentach prowadzenia nasadzeń? Czy materiał jest dostępny w odpowiedniej ilości?</u>
</div>
<div xml:id="div-83">
<u xml:id="u-83.0" who="#RobertTelus">Bardzo dziękuję.</u>
<u xml:id="u-83.1" who="#RobertTelus">Panie ministrze?</u>
</div>
<div xml:id="div-84">
<u xml:id="u-84.0" who="#RafałRomanowski">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo. Tak jak wcześniej wspomniałem, jeżeli chodzi o czynnik ekonomiczny i strukturę zasiewu, to w roku poprzednim było 320 tys. ha, a w roku 2018 było 297 tys. ha, czyli spadek wynosi mniej więcej około 10%. Tak jak przy innych uprawach, takie spadki czy też wzrosty następują.</u>
<u xml:id="u-84.1" who="#RafałRomanowski">Jeżeli chodzi o cenę ziemniaka w roku bieżącym, to zapewne będzie ona pobudzała tzw. nasadzenie w roku następnym. W roku 2020 możemy dyskutować o nasadzeniach na poziomie 320 tys. ha czy też 340 tys. ha, a więc naprawdę czynnik ekonomiczny zapewne będzie odpowiadał za ilość nasadzeń choćby na tzw. samozaopatrzenie. Sytuacja też będzie powodowała pobudzenie produkcji w gospodarstwach poniżej 1 ha. Stąd m.in. taka liczba gospodarstw i różnica pomiędzy liczbą gospodarstw, które przystępują do produkcji ziemniaka, a konkretnym areałem nasadzeniowym.</u>
<u xml:id="u-84.2" who="#RafałRomanowski">Jeżeli chodzi o materiał siewny, materiał nasadzeniowy w naszym kraju, to tak jak pan przewodniczący Cichosz zauważył, nie jesteśmy w stanie wyprodukować materiału. Ale też pamiętajmy o producentach ziemniaków, zajmujących się profesjonalnie produkcją ziemniaka, którzy pod konkretną produkcję – czy to przemysłową, czy to konsumpcyjną – otrzymują materiał nasadzeniowy i z tego materiału po prostu korzystają. Na tej podstawie następuje produkcja ziemniaka w Polsce. U producentów zajmujących się na poziomie profesjonalnym produkcją, u których produkcja nie dotyczy samozaopatrzenia, w dużej części odbywa się to na zasadzie zaopatrzenia w materiał kwalifikowany. Materiał kwalifikowany może również tworzyć wartość dodaną. W ten sposób dokonuje się obniżenie zarażenia bakteriozą.</u>
</div>
<div xml:id="div-85">
<u xml:id="u-85.0" who="#RobertTelus">Szanowna pani przewodnicząca Niedziela.</u>
</div>
<div xml:id="div-86">
<u xml:id="u-86.0" who="#DorotaNiedziela">Tak, panie ministrze, ale sam pan powiedział, że z wyliczeń i liczby wniosków wynika, iż średnia upraw wynosi hektar. To są zatem zwykli rolnicy, którzy może nie mają dostępu do materiału kwalifikowanego. Jak wynika z tego, co pan powiedział, duzi producenci mają dostęp do materiału kwalifikowanego, bo mają taką możliwość.</u>
<u xml:id="u-86.1" who="#DorotaNiedziela">A teraz pytanie, czy... Cały czas próbuję uzyskać jednoznaczną odpowiedź na pytanie, z czego wynika tak niski poziom nasadzeń kwalifikowanych? Czy z ceny? Czy z braku dostępności? Czy powodem są za małe dopłaty? Z czegoś to musi wynikać, że trwa program, ale spada areał i cały czas jest używany własny materiał nasadzeniowy, a nie materiał kwalifikowany.</u>
</div>
<div xml:id="div-87">
<u xml:id="u-87.0" who="#RafałRomanowski">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo. Mówiąc szczerze, pani przewodnicząca sama sobie odpowiedziała. Jeżeli mamy taką strukturę zasiewów w Polsce i mamy tyle gospodarstw, to trochę wystarczyłoby po prostu poobserwować sytuację rolników, którzy zajmują się produkcją. Polscy rolnicy, którzy nasadzają na poziomie 30–40 arów na samozaopatrzenie, nie są nawet zainteresowani zakupem do nasadzeń materiału kwalifikowanego, a taki materiał jest bez najmniejszego problemu dostępny w Polsce. Tego typu problemy by się nie pojawiały.</u>
<u xml:id="u-87.1" who="#RafałRomanowski">Samozaopatrzenie. Pani przewodnicząca wybaczy, ale ja już w tej chwili nawet na samozaopatrzenie nie sadzę ziemniaków. Ale jeżeli sadziłem na areał 20 arów czy poniżej 20 arów, to zazwyczaj – a nawet nie zazwyczaj, ale zawsze – zaopatrywałem się w materiał z własnej piwnicy.</u>
</div>
<div xml:id="div-88">
<u xml:id="u-88.0" who="#RobertTelus">Panie ministrze, 20 arów to mała grządka.</u>
</div>
<div xml:id="div-89">
<u xml:id="u-89.0" who="#DorotaNiedziela">Panie ministrze, ale jeżeli człowiek, który ma hektar, może dostać 510 zł, to jaka jest różnica w cenie między samozaopatrzeniem a materiałem kwalifikowanym? Można dostać dodatkowo 510 zł, więc dlaczego rolnik nie chce skorzystać z oferty i brać tych 510 zł?</u>
</div>
<div xml:id="div-90">
<u xml:id="u-90.0" who="#RobertTelus">Panie ministrze, to jest proste. To jest naprawdę proste.</u>
<u xml:id="u-90.1" who="#RobertTelus">Jakby pani pochodziła z gospodarstw, gdzie ziemniaków sadzi się naprawdę niewiele czy nawet 2 ha, to jest tradycja, że sadzi się ze swoich ziemniaków albo wymienia się je między sobą. Myślę, że chyba jest mała świadomość. To nie jest tak, że brakuje, tylko jest niska, mała świadomość rolników, tych małych rolników. Ci rolnicy, którzy są nastawieni na produkcję ziemniaka i robią to naprawdę bardziej zawodowo, sadzą materiał kwalifikowany. A inni – różnie to bywa. Długo trzeba pracować nad tym, żeby zmienić mentalność.</u>
<u xml:id="u-90.2" who="#RobertTelus">Bardzo proszę. Proszę się przedstawić. Bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-91">
<u xml:id="u-91.0" who="#WojciechNowacki">Wojciech Nowacki, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Stowarzyszenie Polski Ziemniak.</u>
<u xml:id="u-91.1" who="#WojciechNowacki">Króciutko naświetlę sprawę, jak jest ze zużyciem. Generalnie rzecz biorąc w ostatnich latach, w ostatnich sezonach – i operujmy tonażem produkcji sadzeniaków – było tak. W 2015/2016 r., po suszowym roku – 120 tys. ton; 2016/2017 r. – 147 tys. ton; 2017/2018 r. – 148 tys. ton; 2018/2019 r. – 153 tys. ton produkcji kwalifikowanych sadzeniaków. Do tego dochodzi import sadzeniaków, który wynosił odpowiednio w podanych latach: 21 tys. ton, 15 tys. ton, 18 tys. ton, 20 tys. ton. Czyli łącznie było to 140 tys. ton, 155 tys. ton, 164 tys. ton i 172 tys. ton kwalifikowanego materiału sadzeniakowego. Natomiast przy powierzchni około 300 tys. ha zużywamy około 800 tys. ton. To jest skala, to jest, można powiedzieć, deficyt produkcji kwalifikowanego materiału sadzeniakowego.</u>
<u xml:id="u-91.2" who="#WojciechNowacki">Gdzie deficyt jest generowany? Deficyt jest generowany w zależności od kierunku produkcji. Tam, gdzie jest najwyższa opłacalność i największa świadomość rolnika, który stosuje kwalifikowany materiał sadzeniakowy, poziom używania kwalifikatów wynosi w przetwórstwie spożywczym, o czym dzisiaj była już mowa, czyli jest to produkcja frytek i chipsów – 48%. A więc zbliżamy się do górnej półki europejskiej, do prawie 50% używania kwalifikatów. Produkcja ziemniaka wczesnego jadalnego – 42% kwalifikatów. Ziemniak jadalny konfekcjonowany – 39%. Mówię o ostatnim roku, o 2018 r. Oczywiście w nasiennictwie to jest 100%. Natomiast produkcja wielokierunkowa, w małych gospodarstwach o niskiej technologii, niskiej intensywności produkcji – 3,6%. To jest ta olbrzymia różnica – 48% i nieco ponad 3%. Mamy pełny obraz.</u>
</div>
<div xml:id="div-92">
<u xml:id="u-92.0" who="#Głoszsali">Ale z czego to wynika?</u>
</div>
<div xml:id="div-93">
<u xml:id="u-93.0" who="#WojciechNowacki">Z czego to wynika? Z dochodowości. Mam wskaźnik, opracowuję corocznie dla ziemniaka współczynnik udziału ceny kwalifikowanego sadzeniaka do ceny ziemniaka towarowego. Jeśli współczynnik wynosi do trzech, to jest wszystko w porządku, i załóżmy, że opłaca się kupować kwalifikat. Jeśli jest powyżej trzech, to już jest wątpliwość. Rolnik mówi: oho, za drogi jest sadzeniak. Na przykład cierpi na to przemysł skrobiowy, ponieważ cena towarowa ziemniaka skrobiowego, surowca dla krochmalnictwa, oscyluje wokół 300 zł za tonę. A cena sadzeniaków odmian skrobiowych jest oczywiście nieco niższa, ale można powiedzieć, że jest to na granicy zakupu. Dlatego przemysł skrobiowy jest bardzo wrażliwym kierunkiem produkcji.</u>
<u xml:id="u-93.1" who="#WojciechNowacki">Natomiast przy ziemniaku dla przetwórstwa spożywczego cena zbytu ziemniaka towarowego albo cena ziemniaka jadalnego jest wyższa. Nie mówię już o obecnym sezonie, gdy są horrendalne ceny ziemniaka w ogóle. Przez 42 lata pracuję w ziemniaku, a takich cen za ziemniaki jadalne, jak w obecnym roku, jeszcze nie widziałem.</u>
<u xml:id="u-93.2" who="#WojciechNowacki">A więc tak wygląda obraz. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-94">
<u xml:id="u-94.0" who="#RobertTelus">Bardzo dziękuję.</u>
<u xml:id="u-94.1" who="#RobertTelus">Pani poseł.</u>
</div>
<div xml:id="div-95">
<u xml:id="u-95.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo za wytłumaczenie. Rozumiem, że areał produkcji, która zabezpiecza całą produkcję, jest stosunkowo niewielki w stosunku do tego, jak dużo się hoduje przemysłowo i na własne potrzeby.</u>
</div>
<div xml:id="div-96">
<u xml:id="u-96.0" who="#WojciechNowacki">Z mojej analizy wynika, że średnio dla wszystkich produkowany tonaż do uzyskanego tonażu towarowego wynosi około 20%. Dokładnie w poszczególnych latach to wynosiło 20,3%, potem 19,9% i 21,7%. Czyli jak gdyby tylko co 1/5 powierzchni jest obsadzona kwalifikatem. Ale proszę państwa, nie dajmy się zwariować. Nigdzie na świecie nie ma takiej sytuacji, żeby było stosowanych 100% kwalifikatów, to jest gdzieś w granicach 50–60%. To już jest full.</u>
<u xml:id="u-96.1" who="#WojciechNowacki">Dlaczego? Dlatego, że polska hodowla przez dziesiątki lat pracowała na rzecz odporności, czyli krótko mówiąc, długotrwałości wyradzania się materiału sadzeniakowego. A teraz bakterioza pierścieniowa spowodowała, że to się nie liczy. Musi być określona zdrowotność, żeby nie było detekcji bakteriozy Cms, dokładnie Clavibacter.</u>
<u xml:id="u-96.2" who="#WojciechNowacki">Dlatego jest, można powiedzieć, z jednej strony nieświadomy rolnik, który chronicznie nie korzysta z kwalifikatów czy to w zbożach, czy to w ziemniakach, obojętnie gdzie, o to dopytywała się pani poseł. A z drugiej strony jest rolnik, który już jest świadomy, ale mówi: Kupiłem materiał sadzeniakowy polskiej hodowli, materiał o wysokiej odporności na choroby wirusowe, i muszę go wymienić tylko z tego powodu, że jest bakterioza pierścieniowa. Ale pod względem obniżki plonu wspomniany materiał nie przekłada się na efekt, że jak go zasadzę na drugi rok, to uzyskam obniżony plon. Nie, obniżka plonu jest bardzo minimalna, a wręcz nieraz jest ten sam poziom plonu. A więc jest to bardzo skomplikowany układ, żeby można było udowodnić, że wszyscy musimy stosować kwalifikat itd.</u>
<u xml:id="u-96.3" who="#WojciechNowacki">Następna kwestia jest taka, że jednak zasobność finansowa polskich rolników jest ograniczona. W związku z tym można powiedzieć, że każdy najpierw myśli, w jaki sposób obniżyć koszty, bo zakup 2,5 tony kosztuje. Średnia cena za kwalifikant za ostatni rok wynosiła 1441 zł. Rolnik musi kupić 2,5 tony, czyli to wychodzi około – już nie pamiętam, ale załóżmy – 3,5 tys. zł. A 3,5 tys. zł to są olbrzymie pieniądze dla rolnika. On musi mieć pieniądze, żeby kupić kwalifikat. W związku z tym jest taka, można powiedzieć, chytrość, że po co wydać 3,5 tys. zł, skoro mam własny materiał, za który dostanę nie więcej jak 300–400 zł za tonę. Więc aż mnie korci i nawet niech stracę, ale zasadzę własne. To jest ta filozofia myślenia.</u>
<u xml:id="u-96.4" who="#WojciechNowacki">Natomiast jeśli chodzi o profesjonalistów – był głos mówiący o tym, jak jest w przetwórstwie spożywczym – to rzeczywiście słyszą: masz uprawiać taką i taką odmianę. Najczęściej odmiany do przetwórstwa spożywczego są odmianami o bardzo niskiej odporności na choroby wirusowe. Czyli czy chciał, czy nie chciał, on musi kupić materiał sadzeniakowy kwalifikowany i co roku go sadzić. W skrócie taki jest mniej więcej obraz sytuacji.</u>
</div>
<div xml:id="div-97">
<u xml:id="u-97.0" who="#RobertTelus">Bardzo panu dziękuję. Tym bardziej dziękuję, że już miałem obawy, iż pani przewodnicząca wyjdzie dzisiaj z posiedzenia Komisji nieusatysfakcjonowana. Ale dzięki pana odpowiedzi, widzę po minie, że wyjdzie zadowolona z posiedzenia Komisji. A więc bardzo panu dziękuję.</u>
<u xml:id="u-97.1" who="#RobertTelus">Czy są jeszcze jakieś pytania do pana ministra? Ktoś chciał zadać pytanie oprócz pani przewodniczącej?</u>
</div>
<div xml:id="div-98">
<u xml:id="u-98.0" who="#DorotaNiedziela">Może się okazać, że na swoich 30 arach będę uprawiać ziemniaki. Kwalifikowane.</u>
</div>
<div xml:id="div-99">
<u xml:id="u-99.0" who="#RobertTelus">Pan minister ma więcej, bo 40 arów.</u>
<u xml:id="u-99.1" who="#RobertTelus">Dziękuję bardzo. Drodzy państwo, nie słyszę więcej zgłoszeń.</u>
</div>
<div xml:id="div-100">
<u xml:id="u-100.0" who="#LucjanCichosz">Kupię sadzeniaki.</u>
</div>
<div xml:id="div-101">
<u xml:id="u-101.0" who="#DorotaNiedziela">Ale kwalifikowane.</u>
</div>
<div xml:id="div-102">
<u xml:id="u-102.0" who="#RobertTelus">Bardzo dziękuję. Bardzo dziękuję panu ministrowi za obszerną informację. Dziękuję państwu za obecność. Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny. Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
<u xml:id="u-102.1" who="#RobertTelus">Oczywiście protokół będzie do wglądu w sekretariacie Komisji. Bardzo dziękuję.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>