text_structure.xml
65.7 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#BolesławPiecha">Otwieram posiedzenie Komisji Zdrowia. Witam wszystkich państwa. Stwierdzam, że jest kworum. Zaproponuję pewne zmiany w porządku dziennym, który otrzymali państwo w druku. Wynikają one z pilności pewnych rozwiązań przesłanych przez rząd.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#BolesławPiecha">Na dzisiejszym posiedzeniu Komisji chcielibyśmy rozpatrzyć pkt 3. W pkt 1 zaopiniowalibyśmy dla Komisji Łączności z Polakami za Granicą rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o Karcie Polaka oraz ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Proponowana nowelizacja tej ustawy zawarta jest w dostarczonym państwu druku nr 226. Jako pkt 2 rozpatrzylibyśmy uchwałę Senatu o stanowisku w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Zmiany zaproponowane i przyjęte przez Senat znajdują się w druku nr 210. W pkt 3 rozpatrzylibyśmy rządowy dokument „Sprawozdanie z realizacji ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi w okresie 1 stycznia-31 grudnia 2005 r.”.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#BolesławPiecha">Jeżeli mają państwo inne propozycje do porządku dziennego, to proszę o zgłoszenia. Nie ma zgłoszeń. Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, uznam, że Komisja przyjęła zaproponowany porządek dzienny. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#BolesławPiecha">Stwierdzam, że Komisja przyjęła porządek obrad.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#BolesławPiecha">Przystępujemy do realizacji 1 pkt porządku dziennego. Proszę o przedstawienie zmian w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, które łączą się z pilnym projektem rządowych zmian w ustawie o Karcie Polaka.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#AdamFronczak">Ustawa, o której mówimy, nie wprowadza żadnych zmian o charakterze merytorycznym w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Potrzeba jej nowelizacji wynika z konieczności dostosowania przepisów ustawy o Karcie Polaka do przepisów ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w brzmieniu obowiązującym po 29 września 2007 r. Ustawa wprowadza zmianę w art. 12, który wymienia świadczenia finansowane z budżetu państwa. Zgodnie z projektem, świadczenia przysługujące osobom posiadającym Kartę Polaka będą finansowane z budżetu państwa.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#AdamFronczak">Kolejna zmiana, w art. 97 ust. 3 pkt 2a ustawy o świadczeniach wskazuje, że kwota na finansowanie tych świadczeń będzie przekazywana w formie dotacji do Narodowego Funduszu Zdrowia, który będzie z niej finansował te świadczenia za pośrednictwem właściwego wojewódzkiego oddziału Funduszu, co implikuje trzecią zmianę, w art. 108. ust. 1a. Obecne uregulowania zawarte w Karcie Polaka przewidują finansowanie tych świadczeń z budżetu państwa bez pośrednictwa Narodowego Funduszu Zdrowia. Szczegółowe zasady dotyczące trybu i sposobu finansowania z budżetu państwa określać będzie rozporządzenie Rady Ministrów wydane na podstawie art. 13a ustawy o świadczeniach. Zmiana redakcyjna w delegacji ustawowej, zawarta w tym przepisie, również spowodowała konieczność nowelizacji przepisów w projektowanej ustawie.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#AdamFronczak">Na zakończenie tej krótkiej informacji chcę podkreślić najważniejszą sprawę, zmiany te nie wprowadzają żadnych zmian o charakterze merytorycznym, dostosowują jedynie przepisy do prawa, które będzie teraz obowiązywać. To jest najistotniejsze.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#BolesławPiecha">Otwieram dyskusję. Czy ktoś z państwa posłów ma pytania w tej materii do strony rządowej? Nikt się nie zgłasza. Wobec tego przystępujemy do procedowania.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#BolesławPiecha">Proponowałbym, żebyśmy zajęli się głównie tym, co istotne w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, czyli art. 2 propozycji nowelizacji, która zmienia ustawę o świadczeniach opieki zdrowotnej. Rozumiem, że są to zmiany porządkowe, które umożliwiają ucięcie spekulacji, co było wcześniej – jajko czy kura. W związku z tym, jako że z Karty Polaka wynika, że każdy, kto ją posiada i jest na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, ma prawo w sytuacjach nagłych do świadczeń zdrowotnych, finansowanych z budżetu państwa – na to są środki finansowe. Pozostaje kwestia wejścia w życie tych przepisów, czyli art. 3, który próbuje dokładnie określić, że najpierw wchodzą zmiany w Karcie Polaka, a dzień później zmiana ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#BolesławPiecha">Przystępujemy do rozpatrzenia art. 2, który będzie przedmiotem opinii dla Komisji Łączności Polaków za Granicą. Czy ktoś z państwa posłów lub zaproszonych gości ma uwagi w tym zakresie? Nikt się nie zgłasza.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#BolesławPiecha">Przystępujemy do głosowania. Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, uznam, że Komisja zaakceptowała art. 2 w brzmieniu zaproponowanym w nowelizacji. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
<u xml:id="u-3.4" who="#BolesławPiecha">Stwierdzam, że Komisja pozytywnie zaopiniowała art. 2 w brzmieniu zaproponowanym w nowelizacji.</u>
<u xml:id="u-3.5" who="#BolesławPiecha">Przechodzimy do art. 3. Jak powiedziałem, dotyczy on dat, zgodnie z którymi najpierw wchodzi w życie zmiana ustawy o Karcie Polaka, a w konsekwencji zmiany w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.</u>
<u xml:id="u-3.6" who="#BolesławPiecha">Czy ktoś z państwa posłów ma pytania dotyczące art. 3? Nikt się nie zgłasza.</u>
<u xml:id="u-3.7" who="#BolesławPiecha">Przystępujemy do głosowania. Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, uznam, że Komisja zaakceptowała art. 3 w brzmieniu zaproponowanym w nowelizacji. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
<u xml:id="u-3.8" who="#BolesławPiecha">Stwierdzam, że Komisja pozytywnie zaopiniowała art. 3 w brzmieniu zaproponowanym w nowelizacji.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#AdamFronczak">Chciałbym państwa poinformować, że liczbę osób korzystających rocznie z tych uprawnień szacujemy na około 9 tys. Nie jest to bardzo obciążające dla budżetu.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#BolesławPiecha">W związku z tym proponowałbym, żebyśmy przystąpili do głosowania nad opinią, którą Komisja Zdrowia podejmie w wyniku prac nad tą ustawą. Jest to opinia nr 5 Komisji Zdrowia, uchwalona na posiedzeniu w dniu 27 lutego 2008 r. dla Komisji Łączności z Polakami za Granicą, w następującym brzmieniu: „Komisja Zdrowia na posiedzeniu w dniu 27 lutego 2008 r. zapoznała się z rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy o Karcie Polaka oraz ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych zawartym w druku nr 226. Komisja, po przeanalizowaniu proponowanych zmian w wyżej wymienionym projekcie ustawy, wydała opinię pozytywną”.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#BolesławPiecha">Przystępujemy do głosowania. Kto jest za przyjęciem opinii nr 5 Komisji w zaproponowanym brzmieniu?</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#BolesławPiecha">Stwierdzam, że Komisja przyjęła zaproponowaną opinię jednogłośnie. Zamykam ten punkt dzisiejszego posiedzenia.</u>
<u xml:id="u-5.3" who="#BolesławPiecha">W 2 pkt porządku dziennego przewidziane jest rozpatrzenie poprawek Senatu podjętych w uchwale Senatu, zawartej w druku nr 210 w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty.</u>
<u xml:id="u-5.4" who="#BolesławPiecha">Proszę stronę rządową o przedstawienie tych zmian, chyba że zrobi to przedstawiciel Senatu, co by nam ułatwiło sprawę. Czy jest obecny przedstawiciel Senatu? Nie ma.</u>
<u xml:id="u-5.5" who="#BolesławPiecha">W związku z tym, że nowelizacja ustawy była projektem rządowym, proszę pana ministra o krótkie odniesienie się do poprawek proponowanych przez Senat.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#MarekTwardowski">Senat wniósł 3 poprawki. Jako strona rządowa jesteśmy przeciwni poprawce nr 1 polegającej na skreśleniu wyrazów „oraz co najmniej jedna osoba posiadająca wykształcenie wyższe na kierunku filologia polska”, natomiast zgadzamy się na przyjęcie poprawek nr 2 i 3.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#MarekTwardowski">Uzasadnię stanowisko strony rządowej. Obawiamy się, że jeżeli w komisji nie będzie obligatoryjnie filologa, to każdy, kto obleje egzamin stwierdzający znajomość języka w stopniu wystarczającym do pracy jako lekarz zakwestionuje to, czyli za każdym razem będzie odwołanie. Aby tego uniknąć chcielibyśmy, żeby obligatoryjnie w egzaminie uczestniczył filolog. Jest to zgodne również ze stanowiskiem Naczelnej Rady Lekarskiej.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#BolesławPiecha">Otwieram dyskusję. Czy ktoś z państwa posłów lub zaproszonych gości chciałby zabrać głos w tej materii?</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#BożenaPietrzykowska">Chciałabym poprzeć propozycję rządową. My też chcemy obecności filologów polskich w komisji egzaminacyjnej, bo ważne jest, aby lekarz przystępujący do pracy z Polakami umiał mówić po polsku. Jest to też zgodne z ustawą o języku polskim, zgodnie z którą wszystkie gremia oceniające znajomość języka mają w swoim składzie filologa polskiego. Zatem przemawia za tym i druga ustawa.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#BolesławPiecha">Czy ktoś jeszcze chciałby zabrać głos w tej sprawie? Jeśli nie, przystępujemy do procedowania nad poprawką nr 1 zawartą w uchwale Senatu. Poprawka ta dotyczy art. 1 pkt 6 lit. 6a i polega na skreśleniu w ust. 6a, w zdaniu pierwszym wyrazów „oraz co najmniej jedna osoba posiadająca wykształcenie wyższe na kierunku filologia polska”, co oznacza, że w skład komisji, która stwierdza znajomość języka, musiałby wchodzić filolog polski.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#BolesławPiecha">Przystępujemy do głosowania. Kto jest za rekomendowaniem Sejmowi przyjęcia poprawki nr 1 Senatu?</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#BolesławPiecha">Stwierdzam, że Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 1, przy braku głosów za, 28 przeciwnych i 1 wstrzymującym się.</u>
<u xml:id="u-9.3" who="#BolesławPiecha">Przechodzimy do rozpatrzenia poprawki nr 2. Panie ministrze, proszę o krótkie omówienie i uwagi.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#MarekTwardowski">Jeżeli chodzi o poprawkę nr 2, a także o poprawkę nr 3, zgadzamy się z propozycjami Senatu.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#BolesławPiecha">Rozumiem, że są to poprawki redakcyjne.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#UrszulaSęk">Mamy prośbę o łączne głosowanie nad poprawkami nr 2 i 3. Są to poprawki doprecyzowujące i jak najbardziej wskazane.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#BolesławPiecha">W związku z tym przystępujemy do głosowania. Kto jest za rekomendowaniem Sejmowi przyjęcia poprawek nr 2 i 3?</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#BolesławPiecha">Stwierdzam, że Komisja jednogłośnie rekomenduje Sejmowi przyjęcie poprawek nr 2 i 3.</u>
<u xml:id="u-13.2" who="#BolesławPiecha">Zakończyliśmy omawianie uchwały Senatu. Dysponuję opinią Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej dotyczącą zgodności tej uchwały z prawem Unii Europejskiej. Urząd stwierdza, że uchwała ta jest zgodna z prawem Unii Europejskiej.</u>
<u xml:id="u-13.3" who="#BolesławPiecha">Myślę, że pozostaniemy przy pośle sprawozdawcy, który dotychczas prowadził tę ustawę, a był to pan poseł Jarosław Katulski. Czy tak, panie pośle?</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#JarosławKatulski">Niestety, nie mogę się na to zgodzić ze względu na przewidywane przeze mnie leczenie. Nie będę mógł w tym czasie pełnić tej funkcji.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#BolesławPiecha">Rozumiem. Jest propozycja, aby sprawozdawcą był pan poseł Maciej Orzechowski. Czy są inne propozycje? Nie ma.</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#BolesławPiecha">Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, uznam, że Komisja przyjęła propozycję, aby pan poseł Maciej Orzechowski reprezentował Komisję Zdrowia na posiedzeniu Sejmu. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
<u xml:id="u-15.2" who="#BolesławPiecha">Stwierdzam, że pan poseł Maciej Orzechowski został wybrany posłem sprawozdawcą.</u>
<u xml:id="u-15.3" who="#BolesławPiecha">Kończymy rozpatrywanie pkt 2 i przechodzimy do realizacji pkt 3 dzisiejszego porządku dziennego, czyli rozpatrzenia rządowego dokumentu „Sprawozdanie z realizacji ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi w okresie 1 stycznia-31 grudnia 2005 r.”.</u>
<u xml:id="u-15.4" who="#BolesławPiecha">Proszę pana ministra o krótkie scharakteryzowanie tego obszernego dokumentu, który został nam doręczony. Przekazuję prowadzenie posiedzenia panu posłowi Damianowi Raczkowskiemu.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#AdamFronczak">Ponieważ sprawozdanie liczy 235 stron, postaram się w sposób syntetyczny i skondensowany przedstawić jego główne założenia i najistotniejsze elementy.</u>
<u xml:id="u-16.1" who="#AdamFronczak">Polskie problemy alkoholowe – wyzwania i zagrożenia. Wśród problemów społecznych występujących w naszym kraju, problemy związane z alkoholem mają szczególne znaczenie. Wynika to przede wszystkim z rozmiarów tego zjawiska oraz społecznych i ekonomicznych kosztów, jakie z tego tytułu ponosi budżet państwa. Przede wszystkim dotyczy to zakłócenia bezpieczeństwa publicznego, przestępczości, wypadków samochodowych, przemocy w rodzinie, ubóstwa i bezrobocia. Dlatego działania w zakresie zapobiegania i rozwiązywania problemów alkoholowych powinny być przedmiotem szczególnej troski ze strony wszystkich zainteresowanych.</u>
<u xml:id="u-16.2" who="#AdamFronczak">Konsumpcja napojów alkoholowych ma istotny wpływ zarówno na zdrowie psychiczne, jak i fizyczne jednostek, rodzin, a jej konsekwencje dotyczą nie tylko osób pijących szkodliwie, ale także całej populacji. Zgodnie z raportem Światowej Organizacji Zdrowia, alkohol znajduje się na trzecim miejscu wśród czynników ryzyka dla zdrowia populacji i jest odpowiedzialny za ponad 9% całkowitego obciążenia chorobami i urazami, a ponad 60 rodzajów chorób i urazów ma związek z alkoholem. Dane Światowej Organizacji Zdrowia z roku 2005 wskazują, że konsumpcja alkoholu w regionie europejskim jest najwyższa w porównaniu z innymi regionami świata – średnie spożycie alkoholu w krajach Europy na jednego mieszkańca wynosi rocznie około 11 litrów czystego alkoholu, co daje wynik 2,5-krotnie większy niż średnie spożycie światowe. Alkohol jest przyczyną ponad 7% chorób i przedwczesnych zgonów w krajach Unii Europejskiej.</u>
<u xml:id="u-16.3" who="#AdamFronczak">Jeśli chodzi o system profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, to w Polsce oparty jest ona na trzech, wzajemnie komplementarnych programach działań realizowanych na różnych poziomach administracji. Są to gminne programy profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych i wojewódzkie programy profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, natomiast trzeci filar realizowany jest przez organa administracji rządowej: Krajową Radę Radiofonii i Telewizji oraz Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Chcę podkreślić, że PARPA koordynuje realizację programu, a także integruje trzy obszary działania – centralny, wojewódzki i gminny – formułując dla nich spójne kategorie problemów i cele operacyjne.</u>
<u xml:id="u-16.4" who="#AdamFronczak">Do najważniejszych polskich problemów alkoholowych należy zaliczyć: używanie alkoholu przez młodzież, uszkodzenia zdrowia osób uzależnionych, uszkodzenia zdrowia związane z nadużywaniem alkoholu, zaburzenia życia rodzinnego związane z alkoholem, w tym zjawisko przemocy w rodzinie, naruszenie prawa przez osoby będące pod wpływem alkoholu, w tym kierowanie pojazdami pod wpływem alkoholu, naruszenie prawa przez osoby handlujące alkoholem oraz straty ekonomiczne – uszkodzenia środowiska pracy. To są główne obszary problemów. Można je oczywiście przybliżyć, więc podejmę się przedstawienia państwu kilku najważniejszych elementów.</u>
<u xml:id="u-16.5" who="#AdamFronczak">Używanie alkoholu przez młodzież jest najbardziej rozpowszechnionym ryzykownym zachowaniem wśród nastolatków. Badania potwierdziły, że po gwałtownym wzroście spożywania alkoholu przez młodzież w latach 1989–2000 nastąpiło zatrzymanie się tendencji wzrostowej. Ostatnie badania, przeprowadzone w latach 2004 i 2005 wskazują nawet na spadek ogólnego spożycia alkoholu w populacji 15-latków i 17-latków, należy jednak zwrócić uwagę na wzrastającą liczbę pijących alkohol dziewcząt i młodych kobiet. Wskaźniki spożywania alkoholu przez dziewczęta dążą do zrównania się ze wskaźnikami osiąganymi przez chłopców. Konsumpcja alkoholu przez polską młodzież kształtuje się na średnim poziomie w porównaniu z resztą Europy. Około 30% nastolatków przyznaje się do regularnego spożywania alkoholu. 28% 17-latków upiło się w ciągu 30 dni poprzedzających badania, a tylko 4% to abstynenci.</u>
<u xml:id="u-16.6" who="#AdamFronczak">Jeśli chodzi o uszkodzenia zdrowia osób uzależnionych, to rozmiar tej populacji szacowany jest na 700–800 tys. osób. Liczba osób zarejestrowanych w zakładach lecznictwa odwykowego systematycznie rośnie. W roku 2004 zarejestrowano niemal 180 tys. osób w zakładach ambulatoryjnych i ponad 62 tys. osób w zakładach stacjonarnych. Notowany jest systematyczny wzrost liczby tych pacjentów – przyjmuje się, że wzrost ten wynosi do 6% rocznie.</u>
<u xml:id="u-16.7" who="#AdamFronczak">Uzależnienie jest zaburzeniem biopsychospołecznym, przyczynia się do rozwoju szeregu poważnych chorób, takich jak: zapalenie wątroby, alkoholowe zespoły psychoorganiczne, zapalenie trzustki, przewlekle psychozy alkoholowe, zespół Wernicka-Korsakowa czy polineuropatia obwodowa. Alkoholizm powoduje także dezorganizację życia społecznego osób uzależnionych i ich rodzin.</u>
<u xml:id="u-16.8" who="#AdamFronczak">Zaburzenia życia rodzinnego związane z alkoholem, w tym zjawisko przemocy w rodzinie, to bardzo poważny problem, ponieważ w rodzinach obciążonych problemem alkoholowym, w których co najmniej jedna osoba pije w sposób szkodliwy, żyje od 3 do 4 mln osób, w tym ponad 1,5 mln dzieci. Jest to bardzo duża populacja, a kontakt z osobą pijącą ma wpływ na zachowania. Szkody wynikające z życia w takich rodzinach ponoszą przede wszystkim dzieci, a wśród najważniejszych konsekwencji wyróżnia się szkody fizyczne, psychosomatyczne, psychologiczne, emocjonalne i psychospołeczne. Na podkreślenie zasługuje fakt wynikający z badań Instytutu Psychologii Zdrowia, że w co najmniej 66% rodzin z problemem alkoholowym występują akty przemocy. Badania prowadzone w latach 2002 i późniejszych pokazują, że w niemal co piątej polskiej rodzinie dochodzi do konfliktów z powodu nadużywania alkoholu. W 2005 r. 8% respondentów akcentowało, że nadużywanie alkoholu przez domowników jest przyczyną konfliktów i nieporozumień w rodzinie.</u>
<u xml:id="u-16.9" who="#AdamFronczak">Jeśli chodzi o następny obszar, czyli o naruszenie prawa przez osoby będące pod wpływem alkoholu, w tym kierowanie pojazdem pod wpływem alkoholu, trzeba podkreślić, że w 2005 r. policja odnotowała, że prawie 230 tys. osób podejrzanych o popełnienie czynów karalnych było pod wpływem alkoholu, co stanowi 38% ogółu podejrzanych, a kierowcy pod wpływem alkoholu spowodowali ponad 4 tys. wypadków. W tych wypadkach zginęło 490 osób, a rannych zostało 5609 osób. Porównując te dane z rokiem 2004 można stwierdzić, że nastąpił 3-procentowy wzrost liczby wypadków – o 117 wypadków. W roku 2005 stwierdzono wzrost o ponad 18 tys. osób liczby ujawnionych kierowców prowadzących pojazdy pod wpływem alkoholu. Nietrzeźwi uczestnicy ruchu drogowego w 2005 r. spowodowali 5748 wypadków, czyli 12% ogółu wypadków. Najliczniejszą grupę nietrzeźwych sprawców wypadków stanowią kierujący pojazdami.</u>
<u xml:id="u-16.10" who="#AdamFronczak">Naruszenie prawa przez osoby handlujące alkoholem, to kolejny istotny problem, z którym należy walczyć i wobec którego należy podejmować działania prewencyjne. Administracyjne i prawne ograniczenie dostępności alkoholu, koncesjonowanie jego produkcji i sprzedaży jest jednym z najskuteczniejszych narzędzi ograniczenia zakresu problemów alkoholowych. Dlatego zachodzi konieczność kontrolowania przestrzegania prawidłowości obrotu alkoholem. W latach 2004–2005 odnotowano spadek liczby placówek detalicznych i gastronomicznych, w których oferowano napoje alkoholowe bez zezwolenia. W ciągu sześciu lat, a więc w latach 2000–2005, służby celne odnotowały ponad dwukrotny spadek liczby spraw dotyczących przywozu wyrobów alkoholowych będących przedmiotem przestępstw. Jednocześnie wzrosła liczba ujawnień przemycanego lub nielegalnie wprowadzanego do obrotu alkoholu z około 51 tys. litrów w roku 2004, do 172 tys. litrów w roku 2005.</u>
<u xml:id="u-16.11" who="#AdamFronczak">Nadal duży zasięg ma zjawisko sprzedaży alkoholu nieletnim. Ogólnopolskie badania wykazują, że około 80% sprzedawców sprzedaje alkohol nieletnim. Oczywiście, zgodnie z prawem, jest to przesłanką do cofnięcia zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych, ale mimo wszczynania dużej liczby tego rodzaju postępowań tylko nieliczne kończą się odebraniem koncesji. Niemniej jednak liczba odbieranych zezwoleń z roku na rok rośnie – w roku 2005 wyniosła ponad 1,7 tys.</u>
<u xml:id="u-16.12" who="#AdamFronczak">Straty ekonomiczne i uszkodzenia środowiska pracy to bardzo poważny obszar zaburzeń. Nietrzeźwość w miejscu pracy jest przyczyną absencji i obniżenia wydajności osób zatrudnionych w różnych sektorach gospodarki. W roku 2005 stwierdzono 99 przestępstw z art. 180 Kodeksu karnego, czyli wykonywania czynności zawodowych związanych bezpośrednio z zapewnieniem bezpieczeństwa ruchu pojazdów mechanicznych w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego. Zarejestrowano 95 podejrzanych. W skali całego kraju w roku 2005 skierowano do sądów grodzkich prawie 2,4 tys. wniosków o ukaranie za naruszenie kodeksu. Dane Głównego Inspektoratu Pracy wskazują, że spożywanie alkoholu stanowiło 0,8% wszystkich przyczyn wypadków badanych przez inspektorów pracy w roku 2005.</u>
<u xml:id="u-16.13" who="#AdamFronczak">Następną grupą zagadnień podjętych w sprawozdaniu z realizacji ustawy jest finansowanie zadań. Pokrótce powiem o środkach finansowych planowanych i wydatkowanych. Jeśli chodzi o rok 2005, to gminy zaplanowały wydatkowanie ponad 516 mln zł, a wykonały plan na poziomie 488 mln zł. Urzędy centralne zaplanowały wydatki w kwocie 34.217 tys. zł – zostały zrealizowane w kwocie o 2–3 tys. mniejszej. Powiaty zaplanowały wydatkowanie 417.356 tys. zł i wykonały plan w 100-procentach. Natomiast samorządy województw planowały wydatkowanie kwoty prawie 42 mln zł, a wykonały plan na poziomie 27,754 mln zł. Reasumując można powiedzieć, że plan na rok 2005, jeśli chodzi o wydatkowanie środków na zadania wynikające z ustawy, wynosił ponad 592 mln zł, a wykonany został na poziomie pond 551 mln zł. W 2005 r. łączna kwota środków uzyskanych przez samorządy gminne z tytułu opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych wyniosła ponad 516 mln zł, co stanowiło 87% wszystkich środków przeznaczonych w tym roku na realizację zadań wynikających z omawianej ustawy.</u>
<u xml:id="u-16.14" who="#AdamFronczak">Trzeci obszar zagadnień, które porusza sprawozdanie, to realizacja dziewięciu celów. O każdym z tych celów powiem kilka zdań.</u>
<u xml:id="u-16.15" who="#AdamFronczak">Cel pierwszy to zmniejszanie ilości alkoholu spożywanego przez młodzież. W roku 2005 w szkolnych programach profilaktycznych uczestniczyło ponad 1,6 mln uczniów. W sprawozdaniu znajduje się diagram pokazujący systematyczny wzrost liczby uczniów biorących udział w programach profilaktycznych. W roku 1997 było ich 761 tys., a w 2005 r. 1,682 mln.</u>
<u xml:id="u-16.16" who="#AdamFronczak">W związku z wprowadzeniem w 2002 r. obowiązku realizacji przez szkoły szkolnego programu profilaktyki, oceniamy, że liczba szkół realizujących programy profilaktyczne dochodzi do 100%. Natomiast niepokojący jest fakt, że zmalała liczba rodziców uczestniczących w programach profilaktycznych, czyli wyzwaniem staje się poszukiwanie dróg dotarcia do rodziców, zwłaszcza w kontekście badań, które wskazują na to, że silna więź dziecka z rodzicami jest najważniejszym i podstawowym czynnikiem chroniącym młodego człowieka przed podejmowaniem ryzykownych zachowań.</u>
<u xml:id="u-16.17" who="#AdamFronczak">Liczba abstynentów w grupie 15-letniej młodzieży utrzymuje się na stałym poziomie – ok. 8%. W grupie 17-latków wynosi ona 4%. Picie alkoholu, niestety – podkreślam to jako negatywne zjawisko – jest najbardziej rozpowszechnionym zachowaniem ryzykownym wśród nastolatków, stwarzającym wiele zagrożeń dla młodych ludzi. Potwierdzają to wieloośrodkowe badania. Natomiast jako pozytywny fakt odnotowujemy zmniejszenie się wskaźników zachowań ryzykownych – używania narkotyków, palenia papierosów oraz picia alkohol, na przykład znaczne zmniejszenie spożycia piwa w ostatnich 30 dniach od badania. Cieszy taki trend.</u>
<u xml:id="u-16.18" who="#AdamFronczak">Jako negatywne odnotowujemy zjawisko zwiększania się odsetka dziewcząt sięgających po alkohol i upijających się. Wyniki te są zgodne z obserwowanymi od końca lat 90 przemianami obyczajowymi dotyczącymi zachowań dziewcząt. W latach 90 wyniki przeprowadzonych badań wskazywały, że dziewczęta znacząco rzadziej niż chłopcy podejmowały zachowania ryzykowne. Obecnie różnice te nie tylko zacierają się – niektóre wskaźniki zachowań ryzykownych są nawet wyższe w populacji dziewcząt niż chłopców.</u>
<u xml:id="u-16.19" who="#AdamFronczak">Gdyby podsumować realizację celu pierwszego w taki sposób, aby wskazać nieprawidłowości i rejony, w których powinniśmy wzmóc działania, to należałoby jako szczególnie istotne zagrożenia i problemy wymienić: nagminne łamanie prawa przez sprzedawców napojów alkoholowych poprzez sprzedaż ich nieletnim przy równoczesnym ograniczeniu działań kontrolnych i niskiej skuteczności procedury dotyczącej cofania zezwoleń na sprzedaż alkoholu, niewystarczające egzekwowanie prawa w zakresie łamania ustawy i sprzedaży alkoholu nieletnim, niedostateczne rozpowszechnienie i zbyt mała dostępność programów profilaktyczno-interwencyjnych dla upijającej się młodzieży, nasilone praktyki marketingowe producentów napojów alkoholowych skierowane do młodych ludzi, upowszechnianie się wśród młodych ludzi stylu życia związanego z piciem napojów alkoholowych, niekorzystne zmiany w strukturze rodziny – osłabienie więzi rodzinnej, czyli najsilniejszego czynnika chroniącego młodych ludzi – finansowanie przez samorządy lokalne przedsięwzięć profilaktycznych o krótkim i akcyjnym charakterze. Te programy, często profilaktyczne, nie są ewaluowane, czyli nie nadają się do konkretnej oceny i stwierdzenia, jaki jest ich ostateczny skutek w środowisku.</u>
<u xml:id="u-16.20" who="#AdamFronczak">Celem drugim jest zmniejszenie śmiertelności i degradacji psychofizycznej osób uzależnionych. Realizacji tego celu sprzyjają następujące działania i zjawiska. Jak wynika z badań katamnestycznych realizowanych przez Instytut Psychologii Zdrowia w roku 2004 na zlecenie PARPA, wzrasta efektywność programów terapeutycznych dla osób uzależnionych. Badania te dowodzą, że około 40% pacjentów przez 2 lata po zakończeniu programu terapii zachowuje abstynencję. W związku z tym, gdyby te programy docierały do coraz szerszego kręgu osób uzależnionych, można by liczyć się ze zmniejszeniem konsumpcji alkoholu i wychodzeniem z problemu uzależnienia.</u>
<u xml:id="u-16.21" who="#AdamFronczak">Liczba pacjentów uzależnionych od alkoholu, zarejestrowanych w systemie psychiatrycznej opieki zdrowotnej wzrosła z około 162 tys. w roku 1997 do około 215 tys. w roku 2004, a w poradniach odwykowych zarejestrowanych było blisko 150 tys. osób uzależnionych. W opiece całodobowej liczba pacjentów z problemami alkoholowymi zwiększyła się z około 50 tys. do ponad 62 tys. Z badań ankietowych przeprowadzonych przez PARPA w roku 2004 wynika, iż liczba różnych typów zakładów lecznictwa odwykowego świadczących usługi dla osób uzależnionych od alkoholu w Polsce w tym czasie wynosiła prawie 490, w tym zakłady samodzielne i jednostki organizacyjne wchodzące w skład innych zakładów opieki zdrowotnej.</u>
<u xml:id="u-16.22" who="#AdamFronczak">Stwierdzamy, że stopniowo obniża się średni wiek pacjentów zgłaszających się do lecznictwa odwykowego zarejestrowanych w systemie opieki dziennej – w 1997 r. w wieku 19–39 lat były 1034 osoby, a w roku 2003 tylko 190 osób. Świadczy to o tym, że do leczenia zgłaszają się osoby mniej zniszczone fizycznie niż starsi, dłużej nadużywający alkoholu pacjenci. Można ekstrapolować, że programy, które są realizowane, upowszechniają lecznictwo odwykowe i powodują, że już na wstępie procesu nadmiernego picia alkoholu niektórzy dostrzegają u siebie problem i zgłaszają się do tych profesjonalnych jednostek. Do leczenia stacjonarnego zgłasza się też coraz większa liczba pacjentów w przedziale wiekowym od 20 do 64 roku życia – aż 120 tys. Natomiast powyżej 65 roku życia zgłosiło się 3329 osób. Do palcówek ambulatoryjnych zgłosiło się 1077 osób w przedziale wiekowym do 18 roku życia, a 145 tys. w przedziale wiekowym od 19 do 64 roku życia.</u>
<u xml:id="u-16.23" who="#AdamFronczak">Podkreślam, że cały czas omawiam rok 2005. W tym czasie trwał proces modernizacji programów realizowanych w zakładach lecznictwa odwykowego. Podstawowy program psychoterapii uzależnienia w roku 2005 realizowany był w 85% zakładów, to jest w 396 placówkach z 483 badanych. Niestety, liczba zakładów stosujących anticol i esperal pozostaje na poziomie z lat ubiegłych. W roku 2001 środki te były stosowane w 89 zakładach, a w roku 2004 w 85.</u>
<u xml:id="u-16.24" who="#AdamFronczak">Do szczególnie istotnych zagrożeń i problemów związanych z realizacją celu drugiego można zaliczyć niską wartość kontraktów oferowanych przez Narodowy Funduszu Zdrowia spowodowaną wartością jednego punktu, to jest od 6,5 do 8,5 zł w lecznictwie ambulatoryjnym. Skutkuje to zmniejszeniem liczby etatów, wzrostem obciążenia zatrudnionego personelu i spowolnieniem procesu kształcenia oraz ograniczeniem oferty świadczonych usług. Tym samym, w roku 2005 – taki jest wniosek wynikający ze sprawozdania – zagrożona jest oferta ambulatoryjnych zakładów odwykowych.</u>
<u xml:id="u-16.25" who="#AdamFronczak">Cel trzeci programu to zmniejszenie uszkodzeń zdrowia spowodowanych nadużywaniem alkoholu. W tym zakresie istotne są przede wszystkim szkolenia, spotkania, podnoszenie wiedzy pracowników służby zdrowia o tego rodzaju uszkodzeniach zdrowia. Kontynuowano szkolenia związane z problematyką uzależnień dla studentów 4 roku Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej w Warszawie, w którym wzięło udział 87 studentów. Podejmowano jeszcze wiele innych działań, które są szczegółowo ujęte w sprawozdaniu.</u>
<u xml:id="u-16.26" who="#AdamFronczak">Celem czwartym jest zmniejszenie liczby dolegliwości alkoholowych zaburzeń życia rodzinnego. Jak już wcześniej wspomniałem, w rodzinach polskich alkoholików żyj około 1,5 mln osób dorosłych i 1,5–2 mln dzieci. Większość z nich to osoby współuzależnione albo ofiary przemocy domowej. Niestety, co roku zwiększa się liczba dorosłych dzieci alkoholików, które zgłaszają się po pomoc do zakładów lecznictwa odwykowego. W Polsce policja rejestruje ponad 96 tys. przypadków przemocy w rodzinie – są to dane z roku 2005. Według policji ponad 97% sprawców przemocy w chwili znęcania się nad najbliższymi było pod wpływem alkoholu. 80% badanych żon alkoholików doznawało różnego rodzaju przemocy ze strony męża. W prawie co piątej polskiej rodzinie dochodzi do konfliktów z powodu nadużywania alkoholu. Około 60% pacjentów lecznictwa odwykowego przyznaje, że stosowało przemoc wobec swoich najbliższych.</u>
<u xml:id="u-16.27" who="#AdamFronczak">Do najważniejszych rodzajów działań służących realizacji celu czwartego można zaliczyć: kontynuowanie działalności Ogólnopolskiego Pogotowia dla Ofiar przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia”, którego pracownicy udzielili w roku 2005 prawie 16 tys. porad osobistych, telefonicznych i e-mailowych, udzielanie pomocy członkom rodzin z problem alkoholowym przez gminne komisje rozwiązywania problemów alkoholowych – członkowie komisji skontaktowali się z ponad 33 tys. ofiar przemocy oraz przeprowadzili 19 tys. rozmów interwencyjnych ze sprawcami przemocy domowej. Są to dane z ponad 2300 gmin. Sukcesywnie wzrasta liczba interwencji w sprawach przemocy w rodzinie. W roku 2005 wynosiła ona niemal 100 tys. Wzrosła również liczba ofiar przemocy – do ponad 156 tys. osób – oraz sprawców – do ponad 97 tys.</u>
<u xml:id="u-16.28" who="#AdamFronczak">Dalsze działania to: zwiększanie liczby specjalistycznych placówek udzielających w gminach pomocy ofiarom przemocy w rodzinie – z danych nadesłanych przez ponad 1300 gmin wynika, że w 2005 r. funkcjonowało 201 ośrodków interwencji kryzysowej, 1442 punkty konsultacyjne, 542 telefony zaufania, 165 schronisk i hosteli oraz 215 samopomocowych grup wsparcia. Realizowane były również programy interwencyjno-korekcyjne dla sprawców przemocy – funkcjonowanie placówek oferujących pomoc dzieciom, w szczególności z rodzin z problemem alkoholowym w 2005 r. działało 2200 świetlic socjoterapeutycznych. Niestety – podkreślam – jest to około 200 mniej niż w poprzednim okresie sprawozdawczym. W placówkach tych pomocą objętych było około 78 tys. dzieci, a 45 tys. z nich to dzieci z rodzin alkoholowych.</u>
<u xml:id="u-16.29" who="#AdamFronczak">Istotne zagrożenia i problemy związane z realizacją celu czwartego to: brak dobrych podstaw legislacyjnych oraz brak stabilności finansowej placówek oferujących pomoc członkom rodzin z problemem alkoholowym, brak dostatecznie silnej procedury „Niebieskie Karty” w policji oraz w systemie pomocy społeczne, zbyt słaba egzekucja prawa w przypadku znęcania się nad rodziną – na przykład długi czas od momentu zgłoszenia do wydania wyroku, mało wyroków orzekających kary bezwzględnego pozbawienia wolności, problemy z egzekwowaniem prawa w zakresie nakazu eksmisji – brak kompleksowego systemu pomocy rodzinie, któryby pozwolił na udzielanie pomocy wszystkim jej członkom, ograniczona dostępność programów edukacyjno-korekcyjnych dla sprawców przemocy w rodzinie, zbyt mała liczba profesjonalistów pracujących z dziećmi z rodzin z problem alkoholowym, zbyt małe zaangażowanie samorządów lokalnych w udzielanie profesjonalnej pomocy psychologicznej dzieciom alkoholików i malejąca liczba dzieci alkoholików objętych programami pomocy socjoterapeutycznej.</u>
<u xml:id="u-16.30" who="#AdamFronczak">Cel piąty dotyczy zmniejszania liczby wypadków oraz strat ekonomicznych spowodowanych nietrzeźwością w miejscu pracy. Do ważniejszych rodzajów działań służących realizacji tego celu można zaliczyć kontrole. Inspektorzy pracy w 2005 r. kontrolowali przestrzeganie przez pracodawców obowiązku w zakresie ustalania okoliczności i przyczyn ponad 2,5 tys. wypadków przy pracy, w których poszkodowane zostały 3172 osoby. Odnotowano 73 wypadki śmiertelne, ciężkie i zbiorowe, w których jedną z ustalonych przyczyn było spożycie alkoholu. W wypadkach tych poszkodowanych zostało 86 osób. Spożycie alkoholu stanowiło 0,8% wszystkich przyczyn wypadków badanych przez inspektorów pracy w 2005 r., a w latach 2003–2004 było niższe, bo stanowiło 0,6%.</u>
<u xml:id="u-16.31" who="#AdamFronczak">W kwietniu 2005 r. Rada Ministrów przyjęła „Krajowy program bezpieczeństwa ruchu drogowego GAMBIT 2005” dostosowany do nowych warunków zawartych w III Programie Bezpieczeństwa Ruchu Unii Europejskiej. Do szczególnie istotnych zagrożeń realizacji celu piątego zaliczamy: niewystarczające umiejętności części kadry kierowniczej do podejmowania interwencji wobec podwładnych z problemem alkoholowym oraz motywowania do poszukiwania pomocy w tym zakresie u specjalistów terapii uzależnień, a także brak specjalnych procedur interwencyjnych stosowanych wobec pracowników z problemem alkoholowym na terenie zakładu pracy.</u>
<u xml:id="u-16.32" who="#AdamFronczak">Cel szósty programu to zmniejszenie udziału nietrzeźwości wśród przyczyn naruszeń prawa i porządku publicznego. Do ważniejszych rodzajów działań i zjawisk służących realizacji tego celu można zaliczyć kilka elementów. Jednym z nich jest baza terapeutyczna. Baza, jaką dysponowało więziennictwo wzrosła z 18 do 20 oddziałów terapeutycznych dla skazanych uzależnionych od alkoholu. Utworzono dwa nowe oddziały terapeutyczne dysponujące łącznie 62 miejscami, co oznacza wzrost liczby miejsc dla skazanych uzależnionych od alkoholu o 23%. W 2005 r. we wszystkich wymienionych oddziałach objęto terapią łącznie 3009 pacjentów. Na mocy decyzji organów sądowych w roku 2005 poddano terapii 325 skazanych, czyli o 73 osoby więcej niż w roku 2004.</u>
<u xml:id="u-16.33" who="#AdamFronczak">Do zagrożeń występujących w realizacji celu szóstego należy zaliczyć wzrastającą liczbę przypadków prowadzenia pojazdów przez nietrzeźwych kierowców, brak ogólnopolskiego systemu obowiązkowych zajęć psychokorekcyjnych dla kierowców ukaranych za prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości.</u>
<u xml:id="u-16.34" who="#AdamFronczak">Celem siódmym jest dążenie do zmniejszenia zjawiska naruszenia prawa na rynku alkoholowym. Jak już wcześniej wspominałem, w roku 2004 w ponad 2300 gminach cofnięto 1331 zezwoleń na sprzedaż alkoholu, a w roku 2005 było ich o 400 więcej, a więc ponad 1700. Policja skierowała do sądów grodzkich ponad 30 tys. wniosków o ukaranie za naruszenie art. 43¹ ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, a więc o ponad 9 tys. więcej niż w roku 2004. Na podstawie art. 44 przywołanej ustawy w 15 przypadkach skierowano wnioski o ukaranie do sądów, zaś w 15 przypadkach nie składano takich wniosków. Odnotowano dalszy spadek liczby placówek detalicznych i gastronomicznych, w których oferowano napoje alkoholowe bez zezwolenia – w 2005 r. 1,2% skontrolowanych placówek, a w 2004 r. 1,4%. Służby celne wszczęły ponad 5 tys. spraw, których przedmiotem były wyroby alkoholowe.</u>
<u xml:id="u-16.35" who="#AdamFronczak">Zagrożeniami w realizacji tego celu są nowe formy prezentacji reklam napojów alkoholowych w mediach elektronicznych, brak możliwości bezpośredniego oraz szybkiego wpływu na emisję reklam napojów alkoholowych łamiących prawo i brak przepisów na temat reklamy oraz innych działań promocyjnych wykorzystujących nowe technologie, na przykład internet.</u>
<u xml:id="u-16.36" who="#AdamFronczak">Cel ósmy to promowanie postaw społecznych ważnych dla profilaktyki rozwiązywania problemów alkoholowych. Do najważniejszych należy promowanie właściwych postaw społecznych wobec alkoholu w prowadzonej przez PARPA w roku 2005 kampanii kontynuowania działań w ramach drugiej edycji społecznej kampanii edukacyjnej „Alkohol – nieletnim dostęp wzbroniony!”, jak też poprzez wiele innych działań, których nie będę teraz przytaczać.</u>
<u xml:id="u-16.37" who="#AdamFronczak">Zagrożenia w realizacji celu ósmego to: niewystarczające wsparcie mediów w promocji zdrowego stylu życia, agresywne praktyki marketingowe przemysłu alkoholowego – reklama, promocja, sponsoring imprez masowych, koncerty, imprezy sportowe, niewystarczające zainteresowanie i zaangażowanie osób publicznych i społecznych autorytetów, także instytucjonalnych w promowanie właściwych postaw związanych ze sprzedażą i spożywaniem alkoholu, brak wystarczającej wiedzy na temat problematyki alkoholowej i brak wystarczającej liczby pracowniczych programów edukacyjnych w tym zakresie.</u>
<u xml:id="u-16.38" who="#AdamFronczak">Ostatni, dziewiąty cel, to ograniczenie globalnego spożycia alkoholu i zmiana struktury jego spożycia na rzecz napojów niskoprocentowych. Według oficjalnych danych sporządzonych przez Główny Urząd Statystyczny, spożycie napojów alkoholowych w litrach na jednego mieszkańca kształtowało się następująco: w 1999 r. ponad 7 litrów, w 2000 r. podobnie, w 2001 r. nastąpił spadek – 6,58 litrów, w 2002 r. wystąpił lekki wzrost – 6,93 litrów, w 2003 r. 7,86 litrów. Jak widać, przez 4 lata występowała tendencja spadkowa, szczególnie w latach 2001–2002, a w roku 2003 wystąpił nagły wzrost, niemal o 1 litr powyżej spożycia w roku 1999. W roku 2004 spożycie kształtowało się na poziomie 8,28 litrów, a w 2005 r. wystąpił niewielki spadek o 4%. Niemniej jednak można powiedzieć, że od roku 2003 notuje się znaczny wzrost spożycia. Porównując konsumpcję z roku 2005 z konsumpcją z roku 1999, okazuje się, że jest ona o około 1 litr wyższa. Jeśli chodzi o procentowy rozkład – wyroby spirytusowe, wino czy piwo – jest on podany w tabelkach, w związku z tym nie będę już tego omawiać. Natomiast cieszy fakt, że w roku 2005 spożycie alkoholu spadło – co prawda tylko o 4%, ale spadek został zaobserwowany.</u>
<u xml:id="u-16.39" who="#AdamFronczak">Do szczególnie istotnych zagrożeń i problemów związanych z realizacją celu dziewiątego można zaliczyć dalszy spadek cen napojów alkoholowych. Jest to jedno, ale poważne zagrożenie.</u>
<u xml:id="u-16.40" who="#AdamFronczak">Dziękuję państwu za uwagę. Starałem się przedstawić sprawozdanie w telegraficznym skrócie.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#DamianRaczkowski">Możemy rozpocząć dyskusję nad przedstawionym sprawozdaniem. Kto z państwa posłów chciałby zabrać głos w tym zakresie?</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#MaciejOrzechowski">Mam pytanie do pana ministra. Na str. 23 jest mowa o wydatkowaniu środków finansowych. Wiemy, że środki przeznaczane na programy profilaktyki antyalkoholowej nie są w pełni wykorzystywane przez gminy. Co prawda procent ich wykorzystania wzrasta z 92–93% w latach 2003–2004, do 97% w 2005 r., ale nadal są miejsca, gdzie zostaje sporo niewykorzystanych środków. Jak państwo zamierzają zachęcić gminy do wykorzystywanie tych środków w pełni? Co – według państwa – dzieje się po zakończeniu danego roku z tymi środkami?</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#AdamFronczak">Dziękuję za to pytanie. Jeśli można, poprosiłbym o odpowiedź przedstawicieli Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, którzy koordynują program i mogą szczegółowo odpowiedzieć na postawione pytania.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#KamaDąbrowska">Zgodnie z obowiązującym prawem, te środki powinny wracać do rezerwy budżetowej, chyba że gmina w danym roku budżetowym podejmie uchwałę z art. 191 ustawy o finansach publicznych o wydatkach niewygasających. Ponieważ zdajemy sobie sprawę, że tego rodzaju problem występuje – jest to pokusa zawłaszcza dla małych gmin, żeby stosować te środki na realizację innych zadań – pracujemy obecnie nad przepisami nowelizacji ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, które umożliwią trwałe związanie tych środków finansowych z realizacją zadań, a mówiąc krótko z niemożnością wygaszania tych środków.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#MaciejOrzechowski">Ponieważ z wypowiedzi pana ministra dowiedzieliśmy się, że w przypadku samorządów wojewódzkich to wykorzystanie jest jeszcze mniejsze, pytam, czy będą to środki niewygasające, przechodzące na następne lata z możliwością wykorzystania ich tylko na ten cel.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#DamianRaczkowski">Czy strona rządowa odniesie się do tego pytania?</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#KamaDąbrowska">Mogę powiedzieć, że przygotowywany przez nas projekt nowelizacji obejmował swym zakresem jedynie wydatki gminne. Nawet, jeżeli w przypadku województw procentowo są to wyższe kwoty, należy pamiętać o tym, że dominująca większość wydatków znajduje się w rękach gmin. Natomiast ten problem rzeczywiście wydaje się być istotny, więc weźmiemy go pod uwagę.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#DamianRaczkowski">Usłyszeliśmy odpowiedź na pytania pana posła. Czy są jeszcze chętni do zabrania głosu w dyskusji?</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#TomaszLatos">Środków w dyspozycji poszczególnych gmin relatywnie jest bardzo dużo. Zgodnie z dokumentem, który otrzymaliśmy, są one w różny sposób wykorzystywane – między innymi na zajęcia sportowe dzieci i młodzieży. Chciałbym zapytać o pewne sytuacje, do których dochodziło w mojej gminie, ale nie tylko, kiedy te środki przeznaczano częściowo również na tworzenie infrastruktury do tych zajęć – myślę o boiskach. Jak jest opinia rządu i PARPA w tej sprawie? Czy jest możliwość wykorzystywania tych środków na takie cele? Pytam, bo w czasach, kiedy byłem radnym, wracaliśmy wciąż do dyskusji na temat możliwości wykorzystywania tych pieniędzy na ten cel.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#AdamFronczak">Ograniczenia ustawowe nie pozwalają w tej chwili na tego typu przesunięcia. Muszą to być regulacje ściśle ustawowe. Proszę również przedstawicieli PARPA o ustosunkowanie się do pytania pana posła.</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#KamaDąbrowska">W pełni podzielam stanowisko wyrażone przez pana ministra. Pragniemy zaznaczyć, że w zakresie interpretacji art. 4¹ ustawy, który określa zakres zadań własnych gmin w tym przedmiocie, interpretacje tych zapisów przyjmowane przez regionalne izby obrachunkowe również zmierzają w kierunku nieakceptowania tego rodzaju wydatków.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#BożenaSławiak">Chciałabym zwrócić uwagę na pewien problem, na którym powinniśmy się skoncentrować, jako na najważniejszym. Robimy dużo, ale w wielu środowiskach dotkniętych problemem alkoholowym nie ma informacji, gdzie się zwrócić w sytuacji przemocy czy zagrożenia. Szczególnie dotyka to mieszkańców małych miasteczek i wsi. Warto byłoby podjąć akcję informacyjną, żeby było to priorytetem dla gmin, jeśli chodzi o środki, które uzyskują. Powinna powstać baza danych, z której kobiety mogłyby czerpać informacje o tym, gdzie się zwrócić w takim przypadku. Ten problem sygnalizuje również policja, która nie wie, gdzie taką kobietę odesłać, co z tym problemem zrobić. Zwracam na to uwagę.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#DamianRaczkowski">Panie ministrze, proszę o odpowiedź.</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#WojciechKłosiński">Z upoważnienia pana ministra odpowiem pani poseł, że rzeczywiście nie wszędzie można dotrzeć. Jest to fakt niezaprzeczalny. Jednak niezaprzeczalnym faktem jest także to, że znacznie wzrasta liczba członków Ogólnopolskiego Porozumienia Osób i Organizacji Pomagających Ofiarom Przemocy w Rodzinie zgromadzonych pod hasłem „Niebieska Linia”. W tej chwili jest to 3380 różnego rodzaju instytucji i organizacji pozarządowych. Jest to ogromna sieć w skali Polski, ale jestem świadom, że są miejsca w Polsce, gdzie trudno dotrzeć. Myślę, że wymaga to jeszcze analizy i większego rozreklamowania.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#JanMusiał">Wiadomo, że poruszany temat jest szeroki i można długo o nim dyskutować, a także o przedstawionym sprawozdaniu, jednak wszyscy wiemy o tym – myślę, że strona rządowa też się z tym zgodzi – że leczenie jest bardzo istotne, ale najważniejsza jest profilaktyka. Większość gmin część posiadanych środków – wiem to z własnego samorządowego doświadczenia – przeznacza właśnie na profilaktykę. Nie mówię o szkoleniach i edukacji w tym zakresie, tylko o przeznaczaniu środków na wychowanie przez sport, a więc na różne zajęcia pozalekcyjne dla młodzieży. Wiem, że jest pewne rozszerzenie w tym zakresie – można w tej chwili wykupywać w świetlicach profilaktycznych sprzęt, na przykład stoły bilardowe czy urządzenia, które sprzyjają rozwojowi zainteresowań młodzieży.</u>
<u xml:id="u-31.1" who="#JanMusiał">Chciałbym w tej dyskusji zwrócić uwagę jeszcze na inny istotny temat – pojawił się on w dzisiejszym wystąpieniu pana ministra. Chodzi o odbieranie koncesji za sprzedawanie alkoholu nieletnim. Nie wiemy, ile tych koncesji zostało wydanych, jaka jest to relacja, ale wiem, że prawo w tej dziedzinie jest nieskuteczne. Sam będąc burmistrzem Brzeska chciałem pokazowo odebrać koncesję kilku punktom, w których sprzedawcy zostali złapani na sprzedaży nieletnim alkoholu. Niestety, procedury są takie, że samorządowe kolegium odwoławcze uchyliło moją decyzję powołując się niską szkodliwość czynu i zaznaczając w uzasadnieniu, że dany sprzedawca musi być drugi raz złapany na podobnym uczynku, żeby moja decyzja była skuteczna. Jest to walka z wiatrakami. W tej dziedzinie warto byłoby coś zrobić. Jest wiele podobnych przypadków wandalizmu czy agresji młodzieży na stadionach, wobec których polskie prawo jest nieskuteczne. Procedury odwoławcze są takie, a nie inne, należałoby skoncentrować się na większej skuteczności prawa w dziedzinie przestrzegania przepisów ustawy. Mam nadzieję, że będziemy wnioskodawcami w tym zakresie.</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#DamianRaczkowski">Chęć zabrania głosu zasygnalizowali posłowie Ludwik Dorn oraz Maciej Orzechowski. Czy są jeszcze inne osoby chętne do wzięcia udziały w dyskusji? Nikt się nie zgłasza. Wobec tego zamykam listę mówców.</u>
<u xml:id="u-32.1" who="#DamianRaczkowski">Panie ministrze, proszę o odniesienie się do kwestii poruszonych przez pana posła Jana Musiała.</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#AdamFronczak">Dziękuję za to pytanie, bo ono faktycznie pokazuje, że kierunkowe zmiany są nam bezwzględnie potrzebne. Od razu mogę odpowiedzieć, że w przygotowywanej przez nas nowelizacji ustawy o zmianie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz niektórych innych ustaw, w art. 13 ust. 2 zaproponowaliśmy przepis następującej treści: „W miejscu sprzedaży i podawania napojów alkoholowych umieszcza się w widocznym dla nabywcy miejscu informację o szkodliwości spożywania alkoholu, zakazie sprzedaży i podawania alkoholu osobom do lat 18 oraz osobom nietrzeźwym, uprawnieniu sprzedawcy napojów alkoholowych do żądania okazania dokumentu stwierdzającego wiek nabywcy”. To działanie jest jednym z wielu, które należy podejmować. Natomiast problem rzeczywiście jest istotny – jak zauważył pan poseł. Sprzedawcy, którzy sprzedali alkohol nieletnim, stanowią 80%, a 1700 cofnięć koncesji w 2005 r. to zaledwie kropla w morzu w stosunku do punktów, które sprzedają alkohol nieletnim w skali całego kraju.</u>
</div>
<div xml:id="div-34">
<u xml:id="u-34.0" who="#LudwikDorn">Chciałbym wesprzeć, a jednocześnie skonkretyzować, a nawet zradykalizować wypowiedź mojego przedmówcy, pana posła Jana Musiała, jeśli chodzi o uchylanie przez samorządowe kolegia odwoławcze decyzji o odebraniu koncesji. Sam się z tym problemem zetknąłem. Podjąłem nawet pewne, bardzo proste działania.</u>
<u xml:id="u-34.1" who="#LudwikDorn">Samorządowe kolegia odwoławcze – taka jest moja opinia – są ciałem nadającym się do rozwiązania. Z zaangażowaniem władz gminnych w odbieranie koncesji bywa różnie – jest wielu burmistrzów, którzy podejmują zdecydowane działania w tym zakresie, a wśród tych, których znam, lub tych, o których słyszałem, nie było takiego, który nie rozbiłby się o beton, jakim są samorządowe kolegia odwoławcze. Nie ukrywam, że potrzebne są w tym zakresie działania radykalne. Takie jest moje zdanie. Urzędując jako minister przygotowywałem się do podjęcia takich działań, przy czym niesłychanie długo trwała walka o to, aby samorządowe kolegia odwoławcze przekazały ministrowi właściwemu do spraw administracji swoje decyzje o uchyleniu wraz z uzasadnieniami – twierdziły, że nie są administracją rządową, w związku z czym ich nie przekażą. Natomiast, gdyby to było możliwe, to dobrze byłoby na następnym posiedzeniu Komisji, bo nie teraz, przekazać prezydium projekt dezyderatu związanego z rozpatrywanym dokumentem do ministra właściwego do spraw administracji, aby zechciał Komisji przedstawić dane w tym zakresie, chociażby wycinkowe. Jestem posłem opozycji, ale nie chcę tym bić w pana ministra Grzegorza Schetynę, bo wiem, że wyciągając te dane będzie napotykać na mur z różnych stron. Trzeba być bardzo energicznym i mieć bodziec, także ze strony Komisji, żeby to zrobić. Pewnie dostaniemy te dane za pół roku i nie będzie to wina ministra właściwego do spraw administracji, bo wiem, jak trudno je uzyskać komukolwiek, kto by się tym zajął. Chodzi o dane, choćby wycinkowe, dotyczące decyzji władz gminy – burmistrzów, prezydentów czy wójtów – o odebraniu koncesji na alkohol i procencie uchylonych decyzji wraz z przykładowymi uzasadnieniami, które niekiedy bywają absurdalne. Po prostu to towarzystwo, które zasiada w samorządowych kolegiach odwoławczych – przepraszam za kolokwialny język, ale pamiętam to dokładnie w związku z kwestiami alkoholowymi – doszukuje się wszystkiego, aby uchylić decyzję burmistrza, wbrew zdrowemu rozsądkowi, wbrew prawu i przyzwoitości.</u>
<u xml:id="u-34.2" who="#LudwikDorn">Opierając się na tego typu informacjach ministra będziemy mogli, na przykład, wystosować do niego dezyderat, albo minister sam wpadnie na pomysł, żeby dokonać zasadniczej zmiany ustrojowej, jeżeli chodzi o tryb odwoławczy. Problemem nie jest sformułowanie prawa, bo może więcej burmistrzów będzie odbierać koncesje, ale praktyka samorządowych kolegiów odwoławczych, która w żaden sposób się nie zmieni. Problem w tej sferze – w innych także – są samorządowe kolegia odwoławcze. Tu nie chodzi o żaden etatyzm, centralizm czy gnębienie samorządu, tylko o to, co nęka samorządy, które chcą działać w interesie publicznym, w imię jakichś powiązań, interesów albo w imię lobby – My wam pokażemy, że możemy z wami zrobić wszystko.</u>
<u xml:id="u-34.3" who="#LudwikDorn">Jeśli więc prezydium Komisji się zgodzi – bo ja nie chcę wywoływać konfliktu – żeby tego typu dezyderat powstał, to zostałoby w nim zasygnalizowane, że istnieje problem i prosimy w rozsądnym terminie o tego typu dane. Na to nie wystarczą regulaminowe dwa tygodnie, bo minister w tym czasie nie przebije się do tych informacji.</u>
</div>
<div xml:id="div-35">
<u xml:id="u-35.0" who="#DamianRaczkowski">Nie wiem, czy pan minister będzie się chciał odnieść do tego, czy warto utrzymać funkcjonowanie samorządowych kolegiów odwoławczych w takiej formie, czy nie. Sądzę, że może powinno to być przedmiotem obrad innych komisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-36">
<u xml:id="u-36.0" who="#AdamFronczak">Jeśli można, powiem, że ta egzekucja faktycznie jest na niezadowalającym poziomie. Powiem państwu również, że koszty, które ponosi Unia Europejska, związane ze spożywaniem alkoholu – choroby, wypadki, przestępstwa, straty w sektorze zatrudnienia – wynoszą około 125 mld euro rocznie. Jest to więc poważny problem. Przy niskiej egzekucji prawa również się narażamy. Dysponuję danymi mówiącymi o tym, jak to wygląda w Polsce, nie chcę jednak teraz tej dyskusji rozwijać. Niemniej jednak mogę powiedzieć, że nasze koszty społeczne i ekonomiczne są ogromne. Myślę, że wszelkie działania, które doprowadzą do egzekucji prawa, są jak najbardziej wskazane.</u>
</div>
<div xml:id="div-37">
<u xml:id="u-37.0" who="#DamianRaczkowski">Zgłaszają się jeszcze do głosu pana poseł Maciej Orzechowski i pani poseł Alicja Dąbrowska. Zaznaczam, że za 10 minut zaczyna się w Sejmie ważna debata, a część członków Komisji Zdrowia sygnalizowała zamiar uczestniczenia w konferencji organizowanej przez Polską Izbę Ubezpieczeń, w związku z czym jest nas coraz mniej na sali. Proszę o krótkie wypowiedzi.</u>
</div>
<div xml:id="div-38">
<u xml:id="u-38.0" who="#MaciejOrzechowski">Zadam tylko pytanie. Ponieważ, jak wiemy, spożywanie alkoholu w rodzinie odbija się negatywnie na dzieciach, czy przewidywane są jakieś zmiany legislacyjne, żeby pieniądze, które są przekazywane z funduszu antyalkoholowego trafiały na dożywianie tych dzieci i ich wyprawki szkolne.</u>
</div>
<div xml:id="div-39">
<u xml:id="u-39.0" who="#KamaDąbrowska">Zgodnie z obowiązującymi przepisami – art. 4¹ ustawy – środki z tak zwanego korkowego mogą być przekazywane między innymi na dokarmianie dzieci uczestniczących w zajęciach socjoterapeutycznych prowadzonych w świetlicach socjoterapeutyczne na terenie danej gminy. Zatem w obowiązujących przepisach taka możliwość istnieje. Nam zależy na zachowaniu tego przepisu, ponieważ chcielibyśmy utrzymać ścisły związek między działaniami, które noszą cechy zadań z zakresu pomocy społecznej, a zadaniami z zakresu profilaktyki i socjoterapii w stosunku do tych grup dzieci.</u>
</div>
<div xml:id="div-40">
<u xml:id="u-40.0" who="#MaciejOrzechowski">Mówię to w kontekście tego...</u>
</div>
<div xml:id="div-41">
<u xml:id="u-41.0" who="#DamianRaczkowski">Proszę już nie prowadzić dyskusji. Była odpowiedź na pytanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-42">
<u xml:id="u-42.0" who="#AlicjaDąbrowska">Też mam krótkie pytanie. Czy strona rządowa rozważyła możliwość wprowadzenia zakazu sprzedaży alkoholu osobom, które nie ukończyły 21 lat, jak jest w Stanach Zjednoczonych, zamiast dotychczasowego zakazu dotyczącego osób, które nie ukończyły 18 lat.</u>
</div>
<div xml:id="div-43">
<u xml:id="u-43.0" who="#WojciechKłosiński">W Europie granica wiekowa wynosi 18 lat. Gdyby to było egzekwowane, nie mielibyśmy wielu problemów. Myślę, że proponowane zmiany zaostrzające przepisy dotyczące sprzedaży alkoholu, a także nakazujące umieszczanie informacji o szkodliwości alkoholu w widocznym miejscu – bo do tej pory niekoniecznie były widoczne – idą w dobrą stronę. Odrębną sprawą jest oczywiście egzekucja przez osobę sprzedającą i sprawdzanie wieku osoby, która alkohol kupuje.</u>
</div>
<div xml:id="div-44">
<u xml:id="u-44.0" who="#DamianRaczkowski">W związku z tym, że lista osób, które chciałby zabrać głos w dyskusji, została wyczerpana, proponuję zamknięcie dyskusji i przystąpienie do przyjęcia „Sprawozdania z realizacji ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi w okresie 1 stycznia-31 grudnia 2005 r.”. Kto jest za przyjęciem tego sprawozdania?</u>
<u xml:id="u-44.1" who="#DamianRaczkowski">Stwierdzam, że Komisja jednogłośnie przyjęła sprawozdanie.</u>
<u xml:id="u-44.2" who="#DamianRaczkowski">Chciałbym zaproponować na sprawozdawcę pana posła Tadeusza Naguszewskiego. Czy pan poseł wyraża zgodę?</u>
</div>
<div xml:id="div-45">
<u xml:id="u-45.0" who="#TadeuszNaguszewski">Tak.</u>
</div>
<div xml:id="div-46">
<u xml:id="u-46.0" who="#DamianRaczkowski">Czy są inne kandydatury? Nie ma.</u>
<u xml:id="u-46.1" who="#DamianRaczkowski">Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, uznam, że Komisja przyjęła kandydaturę pana posła Tadeusza Naguszewskiego na posła sprawozdawcę. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
<u xml:id="u-46.2" who="#DamianRaczkowski">Stwierdzam, że Komisja wybrała pana posła Tadeusza Naguszewskiego na posła sprawozdawcę.</u>
</div>
<div xml:id="div-47">
<u xml:id="u-47.0" who="#AdamFronczak">Chciałbym państwu podziękować za dyskusję i pytania, które z pewnością będą przyczynkiem do innego myślenia i szukania jeszcze lepszych rozwiązań w tym zakresie. Dziękuję za przyjęcie sprawozdania.</u>
</div>
<div xml:id="div-48">
<u xml:id="u-48.0" who="#DamianRaczkowski">Zgłasza się jeszcze pan poseł Tomasz Latos.</u>
</div>
<div xml:id="div-49">
<u xml:id="u-49.0" who="#TomaszLatos">Rozumiem, panie przewodniczący, że przeszliśmy do wolnych wniosków. Czy mogę zabrać głos w tym punkcie?</u>
</div>
<div xml:id="div-50">
<u xml:id="u-50.0" who="#DamianRaczkowski">Nie wiem, czy taki punkt był przewidziany...</u>
</div>
<div xml:id="div-51">
<u xml:id="u-51.0" who="#TomaszLatos">Zwyczajowo zawsze był...</u>
</div>
<div xml:id="div-52">
<u xml:id="u-52.0" who="#DamianRaczkowski">W takim razie, proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-53">
<u xml:id="u-53.0" who="#TomaszLatos">Chciałbym państwa poinformować, zgodnie z tym, co powiedziałem na poprzednim posiedzeniu Komisji 3 tygodnie temu, że jestem zaopatrzony w druki i deklaracje oświadczeń woli w zakresie transplantologii. Mówię o ewentualnych oświadczeniach woli zgody na oddanie narządów po swojej śmierci. W związku z tym, jeśliby ktoś z państwa chciał otrzymać taki druk, serdecznie zapraszam, chętnie go dam. Zostawię te druki także w moim klubie. Namawiam do tego również członków innych klubów – chętnie podzielę się tymi deklaracjami – żeby w państwa klubach również zostały wyłożone.</u>
<u xml:id="u-53.1" who="#TomaszLatos">Nie wiem, jaka jest państwa opinia – jest nas w tej chwili na sali niewielu – ale być może warto by było przyjąć na kolejnym posiedzeniu stanowisko Komisji w tym zakresie – chętnie je przygotuję. Tu nie chodzi o namawianie kogokolwiek, czy zmuszanie do tego, żeby taką deklarację nosić. Chodzi o podejście do tego raczej w takim duchu, w jakim pół roku temu wypowiedzieli się biskupi, że jest to temat ważny, na który warto zwrócić uwagę. Być może warto by było, żeby Komisja Zdrowia w tej sprawie też się wypowiedziała. Jeśli jest na to państwa zgoda, jest wola, to proponowałbym to, może w formie apelu, przyjąć na następnym posiedzeniu Komisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-54">
<u xml:id="u-54.0" who="#DamianRaczkowski">Nie wiedzę przeszkód w realizacji tego szczytnego pomysłu. Sądzę, że powinno to być także przedmiotem spotkania prezydium Komisji. Namawiam pana posła do tego, żeby najpierw porozmawiać o tym w węższym gronie prezydium Komisji, aby ewentualnie przygotować jednobrzmiące stanowisko.</u>
</div>
<div xml:id="div-55">
<u xml:id="u-55.0" who="#TomaszLatos">W takim razie liczę na zaproszenie ze strony prezydium Komisji. Oczywiście przyjdę i chętnie z państwem o tym porozmawiam.</u>
</div>
<div xml:id="div-56">
<u xml:id="u-56.0" who="#DamianRaczkowski">Wyczerpaliśmy porządek dzienny dzisiejszych obrad – zamykam posiedzenie Komisji Zdrowia.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>