text_structure.xml
60.8 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#MagdalenaKochan">Otwieram posiedzenie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. Porządek dzienny dzisiejszego posiedzenie przewiduje rozpatrzenie informacji Rządu Rzeczypospolitej Polskiej o działaniach podejmowanych w 2008 r. na rzecz realizacji postanowień uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 1 sierpnia 1997 r. „Karta Praw Osób Niepełnosprawnych” (druk nr 2287). Drugi punkt przewidzianego na dziś porządku dziennego stanowi rozpatrzenie odpowiedzi na dezyderat nr 4 w sprawie monitorowania zatrudnienia osób niepełnosprawnych w 2009 r. Witam wszystkich państwa bardzo serdecznie. Witam przedstawicieli rządu. Witam przedstawiciela rządu ds. osób niepełnosprawnych. Witam pana Wojciecha Skibę, prezesa Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Witam przedstawicieli organizacji społecznych. Bardzo nam miło, że uczestniczą państwo w posiedzeniu Komisji. Witam państwa posłów. Jednocześnie, zgodnie z wolą pana ministra Jarosława Dudy chcę przekazać, że jego nieobecność jest spowodowana tym, że w tej chwili trwają głosowania w Senacie. Pan minister do nas za chwilę dołączy. Do reprezentowania stanowiska rządu upoważniony został dyrektor Biura Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych pan Krzysztof Kosiński. Oddaję panu głos.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#KrzysztofKosiński">Dziękuję, pani przewodnicząca. Wysoka Komisjo. Szanowni państwo. Przedstawię informację Rządu Rzeczypospolitej Polskiej o działaniach podejmowanych w 2008 r. na rzecz realizacji postanowień uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 1 sierpnia 1997 r. „Karta Praw Osób Niepełnosprawnych” (druk nr 2287). Otrzymaliście państwo bardzo szczegółowy materiał. Postaram się państwu bardzo syntetycznie go streścić. Jeżeli będą państwo mieli jakiekolwiek pytania, to z przyjemnością na nie odpowiemy.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#KrzysztofKosiński">Rząd został zobowiązany do corocznego przygotowania informacji o inicjatywach i działaniach podjętych w celu urzeczywistnienia praw osób niepełnosprawnych. Podstawę dla niniejszego dokumentu stanowią informacje nadesłane – na prośbę Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych – przez resorty i podległe im jednostki organizacyjne, a także urzędy centralne o działaniach podejmowanych w 2008 r. na rzecz osób niepełnosprawnych, w ramach posiadanych merytorycznych kompetencji. Zakres tych działań jest bardzo zróżnicowany: od konkretnych szczegółowych inicjatyw, jak np. kwestia dostępności budynków użyteczności publicznej, aż do prac w zakresie prawa przychylnego osobom niepełnosprawnym i zmian systemowych. Dynamika zmian jest duża. W tym roku widać je wyraźnie. Informacja zawiera wiele danych faktograficznych i statystycznych. Co prawda „Karta Praw Osób Niepełnosprawnych” nie ma mocy prawnej, jednak zawiera w szczególności katalog praw osób niepełnosprawnych, wskazując tym samym kluczowe obszary dla polityki państwa w tym zakresie. Informacja zawiera także opis działań systemowych podejmowanych w roku 2008 dotyczących praw osób niepełnosprawnych. Informacja rozciąga się na działania kontynuowane w roku 2009 oraz w latach następnych.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#KrzysztofKosiński">Badania prowadzi Główny Urząd Statystyczny. Zgodnie z nimi, w styczniu liczba osób niepełnosprawnych posiadających orzeczenie prawne, w wieku 15 lat i więcej wynosiła około 3,7 mln osób, co stanowi prawie 12% ludności. W porównaniu z danymi wynikającymi ze spisu powszechnego ludności z 2002 roku można zauważyć spadek. Głównie związane jest to ze zmniejszoną liczbą orzeczeń wydanych przez ZUS. Zgodnie z przepisami ustawy o rehabilitacji osób niepełnosprawnych takie orzeczenie przekłada się na orzeczenie o niepełnosprawności. W 2008 roku, po raz pierwszy od roku 2002, wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wieku produkcyjnym przekroczył 20%. Wyniósł prawie 21%. Dla przykładu podam, że w roku 2007 wynosił 19,4%. W 2006 wynosił 18,2%. W 2008 roku nadal osoby niepełnosprawne głównie były zatrudniane w zakładach pracy chronionej. Obserwujemy jednak wzrost zatrudnienia na tzw. otwartym rynku pracy. O tej kwestii będziemy jeszcze dzisiaj mówić w kontekście drugiego punktu porządku dziennego.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#KrzysztofKosiński">W 2008 roku z inicjatywy poselskiej została uchwalona zmiana przepisów ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz o zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, umożliwiająca dostęp do obiektów użyteczności publicznej osobom niepełnosprawnym korzystającym z psów asystujących. Obecnie w resorcie trwają prace nad rozporządzeniem wykonawczym do ustawy. Ściśle współpracujemy ze środowiskiem osób niepełnosprawnych. Zależy nam na tym, aby przepisy były przez nich akceptowane, odpowiadały ich potrzebom i mogły być w pełni realizowane.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#KrzysztofKosiński">Warto odnotować, że w zakresie rehabilitacji leczniczej wprowadzono nowe świadczenia. Jest to m.in. kompleksowa rehabilitacji w ośrodku dziennym dzieci z zaburzeniami wieku rozwojowego, wynikającego najczęściej z uszkodzeń centralnego i obwodowego układu nerwowego. Realizowano zaopatrzenie osób niepełnosprawnych w sprzęt ortopedyczny i środki pomocnicze. W roku 2008 wsparcie otrzymało 94% ogółu osób, które złożyły o to wniosek. Środki pochodziły z samorządów lub z PFRON.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#KrzysztofKosiński">Innym aspektem rehabilitacji społecznej są warsztaty terapii zajęciowej. Według stanu na dzień 31 grudnia 2008 roku, działały ogółem 652 warsztaty. 208 z nich było prowadzonych przez jednostki z sektora finansów publicznych. 444 prowadziły organizacje spoza sektora finansów publicznych. Były to głównie organizacje pozarządowe. W 2008 roku utworzono 9 nowych warsztatów terapii zajęciowej. Z zajęć ogółem korzystało ponad 22 tys. 400 osób. W ubiegłym roku było 600 nowych uczestników terapii zajęciowej.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#KrzysztofKosiński">W roku 2008 z turnusów rehabilitacji skorzystało osób 64% osób, które się o to ubiegały. Ponad 115 tys. były to osoby dorosłe. Prawie 20 tys. to dzieci i młodzież. Samorządy chętnie wydawały środki na ten cel. Jednak, po raz pierwszy, w roku 2008 zaobserwowaliśmy spadek dofinansowań turnusów rehabilitacyjnych o około 12%.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#KrzysztofKosiński">Edukacja osób niepełnosprawnych jest kluczowym aspektem. Zgodnie z informacjami, które posiadamy z różnych źródeł, głównym problemem jest poziom wykształcenia osób niepełnosprawnych. W związku z tym, np. resort edukacji opublikował cykl podręczników dla nauczycieli pt. „One są wśród nas”. Wydano 35 tys. kompletów tych podręczników. Jest to kompleksowy przewodnik dla nauczycieli, którzy spotykają się z osobami niepełnosprawnymi.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#KrzysztofKosiński">Rok 2008 to drugi rok realizacji przez PFRON programu „Uczeń na wsi”. Wsparcie otrzymało blisko 43 tys. osób uczniów z różnych typów szkół z ponad 1700 gmin. Z tego programu realizowane są także zakupy autobusów i mikrobusów służące do przewożenia dzieci niepełnosprawnych do szkół.</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#KrzysztofKosiński">Bardzo nas cieszy fakt, iż odnotowano wzrost liczby osób niepełnosprawnych podejmujących naukę na uczelniach wyższych. Na dzień 20 listopada ubiegłego roku stypendia dla studentów niepełnosprawnych otrzymywało 24,6 tys. studentów i doktorantów będących osobami niepełnosprawnymi. Według danych MNiSW na uczelniach wyższych studiowało ponad 25 tys. osób niepełnosprawnych. Widać wzrost względem roku 2007. W 2007 roku było to bowiem niecałe 23 tys. Studenci będący osobami niepełnosprawnymi to blisko 1,3% ogółu studentów na uczelniach wyższych w Polsce.</u>
<u xml:id="u-2.10" who="#KrzysztofKosiński">W 2008 roku opracowano projekt ustawy zmieniającej ustawę o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Były to zmiany wynikające z wejścia w życie rozporządzeń Komisji Europejskiej. Zmieniono zasady wsparcia i zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Ustawa została uchwalona przez Sejm 5 grudnia 2008 roku. Weszła w życie od 1 stycznia 2009 roku.</u>
<u xml:id="u-2.11" who="#KrzysztofKosiński">Samorządy powiatowe w zeszłym roku wydały prawie 17% środków przekazanych na cele związane z rehabilitacją zawodową. W 2007 roku wydatki te stanowiły zaledwie 4%. Widać zatem bardzo dużą różnicę.</u>
<u xml:id="u-2.12" who="#KrzysztofKosiński">Samorządy wojewódzkie w 2008 roku realizowały zadania z zakresu rehabilitacji zawodowej w wysokości 91,2%. Głównie był to koszt związany z tworzeniem i działaniem zakładów aktywności zawodowej. W 2008 roku w zakładach aktywności zawodowej zatrudnione były 1732 osoby niepełnosprawne, w tym blisko 600 osób mieszkających na wsi. W stosunku do roku 2007 liczba zakładów aktywności zawodowej wzrosła o 8, a pracowników niepełnosprawnych o blisko 300. Wsparcie dla osób niepełnosprawnych jest realizowane także w ramach priorytetu Pierwszego Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. PFRON jest beneficjentem systemowym pod działanie 1,3 i 6. W ramach POKL Fundusz w 2008 roku realizował cztery projekty; wsparcie osób niesłyszących na rynku pracy, wsparcie osób niewidomych na rynku pracy, wsparcie osób głuchoniewidomych na rynku pracy i ogólnopolskie badanie sytuacji potrzeb i możliwości osób niepełnosprawnych. Przygotowywał się także do realizacji w 2009 roku kolejnych czterech projektów, takich jak wsparcie osób z autyzmem, wsparcie osób z zaburzeniami psychicznymi na rynku pracy, wsparcie osób niepełnosprawnych ruchowo na rynku pracy i wsparcie osób z niepełnosprawnością intelektualną; osoby z zespołem downa oraz osoby z upośledzeniem w stopniu głębokim. Fundusz realizował także działania w ramach programów celowych. Są to np. „Komputer dla Homera”, „Pegaz”, „Program ograniczania skutków niepełnosprawności”.</u>
<u xml:id="u-2.13" who="#KrzysztofKosiński">Najbardziej nas cieszy to, że w roku 2008 zdecydowanie poprawiła się dostępność instytucji publicznych i administracji dla osób niepełnosprawnych. Jest to m.in. następstwem raportu opisującego ten stan w roku 2007. Był to niezwykle krytyczny raport. Większość obiektów użyteczności publicznej administrowanych przez administrację publiczną było niedostosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych. Rozpoczęły się daleko idące modernizacje. Przedstawiony państwu materiał zawiera niezwykle szczegółowe informacje na ten temat. Poprawa jest zauważalna. Warto odnotować, że zmieniają się przepisy Prawa budowlanego, które będą nakazywać, np. przy okazji przeprowadzania remontów, dostosowywanie obiektów do potrzeb osób niepełnosprawnych.</u>
<u xml:id="u-2.14" who="#KrzysztofKosiński">W 2008 roku dwukrotnie wzrósł wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych w administracji. Ten wskaźnik nadal jest bardzo niski. Wynosi zaledwie 1,24%. Jednak w roku poprzednim wynosił 0,65%. Duże zasługi w tej sprawie należą do Biura Pełnomocnika, MPiPS i KPRM. Wspólnie zrealizowano cykl szkoleń promujących zatrudnianie osób niepełnosprawnych w administracji. Szkolenie obejmowało kierowników i osoby odpowiedzialne za politykę kadrową w urzędach. W tych szkoleniach udział wzięli także przedstawiciele samorządów. Szczegółowy wykaz zatrudnienia mają państwo przedstawiony w informacji na str. 51.</u>
<u xml:id="u-2.15" who="#KrzysztofKosiński">Chcę jeszcze kilka słów powiedzieć na temat inicjatyw systemowych podjętych w 2008 roku. Rozpoczęły się prace nad traktatem ratyfikującym konwencję o prawach osób niepełnosprawnych, podpisanym w 2007 roku. Rok 2008 to szczegółowa analiza postanowień konwencji. Zgodnie z polskim porządkiem prawnym, aby ratyfikować postanowienia umowy międzynarodowej należy najpierw przeprowadzić przegląd prawodawstwa polskiego, w możliwie najkrótszym czasie doprowadzić do dostosowania prawodawstwa do ratyfikowanych zapisów. Z tego, co wiem, niedługo rozpoczną się konsultacje międzyresortowe. Następnie zostaną zaproponowane zmiany legislacyjne w tym zakresie. Rozpoczęliśmy prace nad dwiema ważnymi ustawami. Projekt jednej z nich został przekazany przez partnerów społecznych z okazji zeszłorocznego Światowego Dnia Osób Niepełnosprawnych. Był to projekt ustawy o wyrównywaniu szans osób niepełnosprawnych. W Biurze Pełnomocnika Rządu trwają intensywne prace nad przygotowaniem projektu. Strona społeczna zgodziła się na przekazanie nam swojego pomysłu na tą ustawę. My mamy opracować jej założenia. W 2009 roku dokonała się zmiana w regulaminie pracy Rady Ministrów. Obecnie jest tak, że każdy projekt ze strony rządowej musi być poprzedzony założeniami do ustawy przyjmowanej przez RM, a następnie dopiero opracowywany jest projekt aktu prawnego. Jesteśmy już po konsultacjach założeń z partnerami społecznymi i po konsultacjach międzyresortowych. Wkrótce odbędzie się konferencja „uzgodnieniowa” w tym zakresie. Projekt zostanie przekazany Komitetowi Stałemu, a następnie Radzie Ministrów. Drugim ważnym projektem jest projekt ustawy o języku migowym i innych formach porozumiewania i komunikowania się. Trwają prace międzyresortowe w tej kwestii. Mam nadzieję, że ten projekt w możliwie najbliższym czasie również trafi do Komitetu Stałego Rady Ministrów.</u>
<u xml:id="u-2.16" who="#KrzysztofKosiński">Istotną kwestią są również przepisy antydyskryminacyjne funkcjonujące w roku 2008. Mam na myśli przede wszystkim projekt ustawy w sprawie wdrożenia niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania. Projekt znajduje się już na ostatnim etapie legislacyjnym i powinien być wkrótce przyjęty przez Komitet Rady Ministrów i przekazany do dalszych prac parlamentarnych. Inną równie istotną sprawą, jest opracowanie kryteriów wyboru projektów współfinansowanych ze środków unijnych. Pojawiły się odpowiednie zapisy opracowane przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego w sprawie wszystkich konkursów dotyczących projektów realizowanych ze środków Unii Europejskiej. Projekty muszą uwzględniać przestrzeganie zasad niedyskryminacji pełnego dostępu osób niepełnosprawnych do realizowanych projektów. Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-2.17" who="#KrzysztofKosiński">Przewodnicząca poseł Magdalena Kochan (PO)</u>
<u xml:id="u-2.18" who="#KrzysztofKosiński">Dziękuję. Zwiększenie zatrudnienia osób niepełnosprawnych w administracji publicznej jest w dużej mierze zasługą naszej Komisji. Bardzo skrzętnie rozliczaliśmy wszystkie urzędy podczas rozliczania poszczególnych części budżetowych z wpłat na PFRON. Przypomnę też o niechlubnym rankingu płatników tegoż Funduszu.</u>
<u xml:id="u-2.19" who="#KrzysztofKosiński">Dziękuję panu dyrektorowi za przedstawienie informacji. Otwieram dyskusję. Kto z państwa chce zabrać głos?</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#AgnieszkaHanajczyk">Pani przewodnicząca. Szanowni państwo. Pytanie kieruję do pana dyrektora. Być może jednak powinnam z nim wystąpić do Ministra Sprawiedliwości w formie interpelacji. Czy spotkali się państwo z problemem realizacji art. 183 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego? To jest bardzo otwarty przepis dla osób niepełnosprawnych. W moim okręgu jednak spotykam się często z opiniami, że sąd go nie realizuje. Art. 183 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego zakłada, że „Dla osoby niepełnosprawnej ustanawia się kuratora, jeżeli osoba ta potrzebuje pomocy do prowadzenia wszelkich spraw albo spraw określonego rodzaju lub do załatwienia poszczególnej sprawy. Zakres obowiązków i uprawnień kuratora określa sąd opiekuńczy”.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#AgnieszkaHanajczyk">Z tym artykułem koresponduje art. 600 Kodeksu postępowania cywilnego, który mówi, że „Kuratora dla osoby niepełnosprawnej sąd opiekuńczy ustanawia na wniosek tej osoby, a za zgodą osoby niepełnosprawnej – także na wniosek organizacji społecznej, wymienionej w art. 546 § 3.§ 2. W przypadku, gdy stan osoby niepełnosprawnej wyłącza możliwość złożenia wniosku lub wyrażenia zgody, o których mowa w § 1, sąd może ustanowić kuratora z urzędu. Sąd może ustanowić kuratora z urzędu także w przypadku, o którym mowa w art. 558 § 2.”. Osoby niepełnosprawne wskazują, że sądy niechętnie lub tylko do osób o określonej niepełnosprawności adresują ten przepis. Czy państwo się spotkali z takim problemem? Czy dysponują państwo danymi, ile osób korzysta z kuratora ustanowionego przez sąd rodzinny? Słyszałam, że to naprawdę jest problem. Ciężko jest o ustanowienie, jeżeli osoba niepełnosprawna sama nie wskaże kuratora. Oczywiste jest, że osoba niepełnosprawna nie zawsze ma taką możliwość. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#MagdalenaKochan">Dziękuję. Proszę, panie pośle.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#ZbysławOwczarski">Dziękuję. Pani przewodnicząca. Szanowni państwo. Moje pytanie dotyczy programu pilotażowego tzw. WWKSC, który był realizowany do grudnia 2007 roku. Przypomnę, bo może nie wszyscy znają ten skrót, że jest to program „Wczesna, wielospecjalistyczna, kompleksowa, skoordynowana i ciągła pomoc dziecku zagrożonemu niepełnosprawnością lub niepełnosprawnemu oraz jego rodzinie”. Piszecie państwo, że program został pozytywnie przyjęty. Jego celem było m.in. wypracowanie wniosków do stworzenia interdyscyplinarnego zrównoważonego systemu pomocy małemu dziecku i jego rodzinie. Skończył się rok 2007. Z tego sprawozdania nie wynika, jakie instrumenty prawno-finansowe zostały przygotowane przez stronę rządową, aby w jednym akcie prawnym uregulować kwestie rozproszonych środków z różnych resortów, mających służyć dzieciom niepełnosprawnym lub zagrożonym niepełnosprawnością. Do dnia dzisiejszego środki rozproszone są w resorcie edukacji, NFZ, PFRON i pomocy społecznej. Program był co prawda kontynuowany, ale środki zostały zmniejszone i jego oddziaływanie społeczne było już niewielkie. Czy państwo przewidujecie powrót do tamtego programu pilotażowego? Czy są jakieś ustalenia międzyresortowe w sprawie pomocy i rehabilitacji dzieci? Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#MagdalenaKochan">Dziękuję. Czy ktoś chce zabrać głos? Nie? Panie ministrze. Uważam, że to już nie jest ani wstydliwa, ani chowana pod dywan tematyka. Coraz większe rzesze ludzi zdają sobie sprawę, że osoby niepełnosprawne są pełnoprawnymi obywatelami i członkami naszego społeczeństwa. Cieszy mnie niezmiernie ponad 100% wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych w administracji centralnej. Nieco więcej niż 1% to nadal mało, ale moim zdaniem proces dostrzegania tego problemu zmierza w dobrym kierunku. Liczę, że teraz będzie się to jak kula śniegowa toczyć i nabierać tempa. Administracja centralna utrzymuje się ze środków publicznych. Cieszę się, że nie ma już takiego automatycznego wpisywania środków przeznaczonych dla PFRON. Wzrasta świadomość, że musimy prowadzić politykę zatrudnieniową osób niepełnosprawnych. W swoim wystąpieniu pan dyrektor podkreślał, że rok 2009 jest obfitszy w różnego rodzaju wydarzenia i inicjatywy. Wyraźnie widać postęp w rozwiązywaniu problemów blisko 12% grupy Polaków.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#MagdalenaKochan">Jest jednak jeszcze coś, co w moim przekonaniu szwankuje. Wydaje mi się, że resort edukacji niezupełnie dostrzega te problemy. Nie tak dawno mieliśmy okazję wysłuchać wyjaśnień i odpowiedzi na dezyderat do MEN. Pan wiceminister złożył nam tu pewną deklarację. Powiedział, że problem dzieci niepełnosprawnych i pełnego uczestnictwa w życiu szkół, a nie w gettach, jakimi są szkoły specjalne został dostrzeżony przez Ministerstwo Edukacji Narodowej. Trwają prace nad takim rozwiązaniem, które umożliwiałoby umieszczenie jak największej liczby dzieci w szkołach i klasach integracyjnych.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#MagdalenaKochan">Chodzi o przywracanie normalności w traktowaniu osób niepełnosprawnych. Chcę zwrócić jeszcze uwagę na sprawę ubezwłasnowolniania. Zdarza się, że przybiera to niechlubną formę. Co w tej sprawie można zrobić? Jesteśmy ostatnim krajem UE, w którym to pojęcie funkcjonuje. Czy coś z tym zrobimy?</u>
<u xml:id="u-6.3" who="#MagdalenaKochan">Pani przewodnicząca Anna Bańkowska, proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#AnnaBańkowska">Panie ministrze, zdaję sobie sprawę, że dyskusja jest nieco chaotyczna. Każdy z nas zwraca uwagę na kwestie, które są najbliższe jego sercu. Cieszę się z pozytywnych zmian. Chcę jednak zwrócić uwagę na problem autyzmu wśród dzieci. O tym się mało mówi. Nie ma de facto żadnej oferty pomocy. Ostatnio mam kontakt ze środowiskiem rodziców takich dzieci. Oni sami się zorganizowali i starają się sobie pomagać. My nie przełamujemy barier, co do tego, że jest to choroba psychiczna zagrażająca danemu środowisku. Nie uczymy nauczycieli podejścia do tej choroby. W przedszkolach nie ma wystarczającej liczby miejsc dla dzieci dotkniętych tą chorobą. Kolejny problem to ADHD. W moim przekonaniu to jest luka, którą jak najszybciej należy uzupełnić. Zajmujemy się dziećmi z problemami poruszania się, niewidomymi, głuchymi itd. Ale przecież nie tylko takie problemy występują.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#AnnaBańkowska">Nie dyskutujemy również praktycznie wcale o problemach ludzi starych dotkniętych całkowitą niedołężnością. Dla nich i dla ich rodzin nie ma żadnej oferty. Ja naprawdę dokładnie wiem, jak wygląda ten problem. Proszę państwa, ludzie żyją coraz dłużej, ale nie oznacza to, że żyją w coraz lepszej kondycji fizycznej. Dochodzi do tego, że rodzicem całkowicie obłożnie chorym muszą zajmować się dzieci w wieku emerytalnym, same wymagające opieki i pomocy. Nie ma nic. Nie ma dostępności do szkoleń, na których chociaż mówiono by jak chwytać takie osoby, aby samemu nie narazić się na całkowitą utratę władzy w kręgosłupie. Taka rodzina nie ma szans na pomoc. Opieka jest 24h. Jest to powód do tragicznej wręcz sytuacji w rodzinie. Tak jest szczególnie w tych przypadkach, kiedy nie ma z kim dzielić obowiązków i kiedy ciężar opieki spada na jedną osobę. Jestem za tym, abyśmy wprowadzili możliwość odliczania od podatku kosztów, które rodzina ponosi na rzecz spełniania funkcji opiekuńczych przez inne osoby wtedy, gdy sama tego nie może czynić. Dotyczy to takich sytuacji, kiedy osoba zobowiązana do alimentacji nie ma fizycznej możliwości opieki nad tą chorą osobą. Ponosi opłaty ze swojej emerytury. Większość przeznacza na usługi opiekuńcze. Są to pieniądze już raz opodatkowane. Państwo nie ma wtedy wydatków, tylko ci ludzie. Żyją w nędzy. Zarówno ten wymagający opieki, jak i opiekunowie. To jest dramat. W innych krajach rozwiązania są takie, że zachęcają do opieki. A u nas? Sami państwo zobaczcie, jaka jest sytuacja. Osoby, które do 2004 roku znalazły miejsce w domach opieki społecznej, płacą za swój pobyt 70% swojego dochodu. Wszyscy inni, którzy trafią do domu opieki społecznej muszą się liczyć z tym, że ich dzieci, najczęściej również będące na emeryturach, będą pokrywać koszt pobytu. Panie ministrze, chciałabym panu pokazać później kopie decyzji, jakie otrzymałam, dotyczące takich spraw. Gminy w większości dopłacają grosze. Rozmawiam z dyrektorami ośrodków pomocy społecznej. Zasądzają rodzinom opłaty. Nie będę już dalej rozwijać tego tematu. Dla osób starych i niedołężnych nie ma żadnej oferty pomocy. Starzejmy się. Kwestia, o której mówię to luka, która dyskredytuje wiele działań, które w tym momencie podejmujemy. Uważam, że zarówno problemy związane z chorobą ADHD i autyzmem wśród dzieci oraz z pomocą osobom starym i niedołężnym, trzeba rozwiązać. To jest luka, którą należy się zająć.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#MagdalenaKochan">Dziękuję. Pan poseł Marek Plura, proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#MarekPlura">Dziękuję. Panie ministrze. Nasze posiedzenie to okazja do podsumowania pana dwuletniej działalności jako pełnomocnika. Nawiązuję do tego świadomie. Pan ma doświadczenie parlamentarne. Dotąd to się nie zdarzało. Jak wygląda pana refleksja na temat usytuowania instytucji pełnomocnika w strukturze rządu? Czy to jest dobre miejsce? Utrudnia czy umożliwia pewne działania? Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#MagdalenaKochan">Dziękuję. Pan poseł Jan Bury, proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#JanBury">Dziękuję. Pani przewodnicząca. Panie ministrze. Szanowni państwo. Panie ministrze, od dwóch lat, oczywiście z przerwami związanymi z moją chorobą, zabiegam u pana o wprowadzenie do budżetu PFRON programu pilotażowego polegającego na wsparciu osób niepełnosprawnych poprzez budowę mieszkań chronionych. Jest to niezwykle ważne przedsięwzięcie. Słyszałem dziś rano na ten temat audycję w TVN. Sprawa dotyczyła rodziny z Bielska-Białej. Prowadzona przeze mnie fundacja ma już pełną dokumentację, przygotowany obiekt, pozwolenie na budowę. Przekracza to jednak możliwości fundacji. Chodzi o to, aby ze środków PFRON wesprzeć tego typu przedsięwzięcia. Na zachodzie takie działania są normą. U nas niestety nie są w ogóle finansowane ze środków budżetowych ani ze środków Funduszu. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#MagdalenaKochan">Dziękuję. Pan poseł Stanisław Szwed, proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#StanisławSzwed">Dziękuję. Pan poseł poruszył sprawę z mojego okręgu. Przybliżę ją. Budujemy dom dla dzieci niepełnosprawnych. Spotykamy się z ogromną barierą w kwestii pozyskiwania środków. Proszę państwa, budujemy Orliki, a nie jesteśmy w stanie pomóc osobom najbardziej poszkodowanym. To prawda, o czym już tu dziś wspomniano, że często osoby opiekujące się dorosłymi osobami niepełnosprawnymi, same potrzebują opieki. To naprawdę jest problem. Samorząd pomógł nam poprzez to, że dał nam teren. Środków nadal szukamy. Pozyskanie sponsora wcale nie jest łatwe. Potrzeby są ogromne. Zapotrzebowanie dotyczy ok. 100 rodzin. Jakich rozwiązań należy szukać? Co możemy zrobić, aby poprawić tę sytuację?</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#StanisławSzwed">Kolejna sprawa dotyczy wsparcia osób niepełnosprawnych w zakresie rehabilitacji zawodowej i zatrudnienia. Z przedstawionych nam informacji wynika, że bardzo słabo wykorzystywane są środki kierowane do samorządów powiatowych. Z tych materiałów wynika, że z kwoty ponad 900 mln zł, wykorzystano zaledwie 30 mln zł. Z czego to wynika? Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#MagdalenaKochan">Dziękuję. Pani minister Beata Mazurek, proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#BeataMazurek">Dziękuję. Panie ministrze. Mam pytanie. Padła informacja, że państwo pracujecie nad konkretnymi projektami ustaw, m.in. nad projektem o języku migowym. Czy można określić ramy czasowe, w których te ustawy byłyby przyjęte? Jeżeli nie, to czy mógłby nam pan wskazać, co my, jako Komisja, możemy zrobić i jakie działania podjąć, aby przyspieszyć powstanie ustaw. Pan naprawdę sporo robi dla osób niepełnosprawnych. Nie można powiedzieć, że tak nie jest. Napotyka pan pewne trudności. My tu jesteśmy po to, aby tworzyć dobre prawo, ale także po to, aby panu pomagać.</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#BeataMazurek">Jaki państwo macie stosunek, co do uchwalenia w Polsce Karty Praw Osób z Autyzmem? Wiadomo, że Karta „utknęła” w naszej Komisji. Wiadomo też, że wola większości parlamentu będzie miała wpływ na to, czy Karta Praw Osób z Autyzmem zostanie uchwalona, czy też nie. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#MagdalenaKochan">Dziękuję. Pani poseł Barbara Bartuś.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#BarbaraBartuś">Dziękuję, pani przewodnicząca. Wysoka Komisjo. Karta Praw Osób Niepełnosprawnych to pięknych dokument. Opowiem o problemach, z którymi najczęściej się spotykam. Pani poseł Bańkowska mówiła o problemie osób starszych opiekujących się jeszcze starszymi osobami. Ja natomiast chciałabym zwrócić uwagę na problem dzieci i osób starszych dotkniętych niepełnosprawnością umysłową. Do momentu osiągnięcia dojrzałości zajmują się nimi szkoły i ośrodki. Tam przebywają dzieci i młodzież. W okresie wakacji rodzice nie mogą sobie poradzić z zapewnieniem im całodobowej opieki. Ktoś kończy 21 rok życia i rodzice z tymi dziećmi zostają już zostawieni sami sobie. Często są to osoby, które wymagają całodobowej opieki. Mam przykład pani, która ma dwójkę dzieci niepełnosprawnych. Chłopak ma chyba dwadzieścia lat. Dziewczynka jest nieco młodsza. Z tym mężczyzną są duże kłopoty. Rodzice tych dzieci nie radzą sobie. Też mają problemy zdrowotne. Ich syn jest już w takim wieku, że ma pewne potrzeby. Musi być pilnowany 24h na dobę. Nie można go nawet z siostrą zostawić. To jest naprawdę duży problem. Jeżeli dzieci zostaną oddane do ośrodków, państwo będzie musiało przeznaczyć duże pieniądze na ich utrzymanie. Pomoc w codzienny problemach jest praktycznie żadna. Takie dziecko nie ma możliwości podjęcia pracy. Rozmawiałam z matką takiego dziecka. Poświęciła dla niego wiele lat. Teraz najprawdopodobniej będzie musiała go oddać. Nie stać jej, aby zapewnić mu całodobową opiekę. Musi zatrudniać opiekunkę. To wszystko kosztuje. Rodzina chce się opiekować dzieckiem. Codzienne życie jest trudne. Czy państwo zastanawiacie się nad tym, jak pomóc tym rodzinom?</u>
<u xml:id="u-17.1" who="#BarbaraBartuś">Podam inny przykład. Dotyczy wyjazdów i dofinansowania z PFRON. Osoba chora musi jechać z opiekunem. Opiekun ponosi pełną odpłatność. Czy państwo nad tym się zastanawiają, jak im pomóc? Jak pomóc osobom niepełnosprawnym umysłowo w życiu codziennym?</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#MagdalenaKochan">Dziękuję. Czy ktoś z państwa chce zabrać głos? Nie? W takim razie zamykam dyskusję. Proszę, panie ministrze o zabranie głosu.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#JarosławDuda">Dziękuję, pani przewodnicząca. Wysoka Komisjo. Szanowni państwo. Bardzo dziękuję za wszystkie uwagi. Postaram się zaraz odpowiedzieć na wszystkie pytania. Z informacji przedstawionej przez pana Kosińskiego wyłania się przyzwoity obraz sytuacji. Mamy pewne sukcesy, ale są też jeszcze pola, na których wciąż jest wiele do zrobienia. Są pewne luki i niedociągnięcia prawne.</u>
<u xml:id="u-19.1" who="#JarosławDuda">Przejdę do udzielania odpowiedzi na państwa pytania. Zacznę od pani poseł Mazurek. Może zastanowimy się nad stworzeniem projektu komisyjnego w tej sprawie. W ministerstwie mamy już projekt ustawy o wyrównywaniu szans. Chodzi jednak o to, aby to wszystko było spójne. To jest czasochłonne. Od kilku miesięcy w Polsce akty prawne powstają w ten sposób, że najpierw trwają uzgodnienia, a następnie założenia są przedstawione Radzie Ministrów. Jeżeli RM przyjmie założenia, trafiają do Rządowego Centrum Legislacji. Tam dopiero pisze się ustawę. Kilka lat temu było inaczej. Poszczególne resorty nadawały brzmienie przepisom. Nie będę tego oceniał. Nie od tego jestem. Moim zadaniem jest wykonywanie przepisów. Uważam, że możemy skorzystać z formuły projektu poselskiego lub komisyjnego, jeżeli taka będzie państwa wola. Pani poseł Mazurek pytała także o cezurę czasową. Myślę, że będzie to przyszły rok. Sądzę, że w przyszłym roku uchwalimy zarówno ustawę o wyrównywaniu szans osób niepełnosprawnych oraz ustawę o języku migowym. W przypadku języka migowego sytuacja jest o tyle skomplikowana, że są trzy systemy; polski język migowy, system języka migowego i system komunikacji u osób głuchoniewidomych. Między innymi dlatego potrzebna jest Rada Języka Migowego, która ma zdecydować, którego systemu będziemy nauczać i na który z tych języków będą np. tłumaczone programy telewizyjne. Wydaje nam się, że lepiej przygotować dobry projekt niż go potem, wielokrotnie powtarzać.</u>
<u xml:id="u-19.2" who="#JarosławDuda">Padło pytanie pani poseł Bańkowskiej o Kartę Praw Osób z Autyzmem. Rozumiem, że pytanie dotyczyło naszych prac nad wprowadzeniem rozwiązań związanych z całościowymi zaburzeniami rozwojowymi. Chcemy, aby było to wprowadzone jako kategoria orzecznicza. Ja jestem zwolennikiem wprowadzenia Karty, ale muszę państwu powiedzieć, że napotkaliśmy opór ze strony pewnych środowisk. Autyzm i całościowe założenia rozwojowe stanowią niezwykle istotny problem. Równie ważną kwestią są sprawy z alternatywnym budownictwem dla osób niepełnosprawnych intelektualnie. Osoba cierpiąca na autyzm nie ma możliwości odnalezienia się w żadnym dużym ośrodku pomocy. Szansa na to, że taka osoba się zaadaptuje w takim środowisku jest praktycznie zerowa. Potem zdarzają się sytuacje, że dana osoba trafia do szpitala psychiatrycznego.</u>
<u xml:id="u-19.3" who="#JarosławDuda">Nie możemy środków z PFRON przeznaczać na budowę. Te środki są na poziomie samorządów. Gdybyśmy chcieli to zrobić w programie celowym, to spotkalibyśmy się z zarzutem podwójnego finansowania. Taki przypadek już był.</u>
<u xml:id="u-19.4" who="#JarosławDuda">Zdajemy sobie sprawę z tego, że czasami opiekunowie osób niepełnosprawnych drogą naturalną odchodzą. Często zostają sami. Staramy się pomóc. Formy wsparcia środowiskowego, małe domy dla 10–15 o charakterze hosteli, mieszkania chronione są naszym zdaniem najlepszą formą. Mamy tego świadomość. Szukamy rozwiązań finansowych w tym zakresie. Duże domy opieki nie są najlepszym rozwiązaniem i zdajemy sobie z tego sprawę.</u>
<u xml:id="u-19.5" who="#JarosławDuda">Przejdę do pytania pana posła Plury. Mam wstępną zgodę pana premiera, co do propozycji, aby Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych nie był usytuowany w żadnym z resortów. Powinien znajdować się w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w randze sekretarza stanu. Narzędziem w jego rękach mającym realizować zadania na rzecz osób niepełnoprawnych powinien być PFRON, niezależnie od tego jaką formę, po zmianach, przybierze. Możliwe, że przyjmie postać np. państwowej osoby prawnej. Obecnego rozwiązania sobie nie wyobrażam w przyszłości. Uważam, że poza tymi dwiema ustawami, o których wspomniałem, należy napisać na nowo jeszcze ustawę o rehabilitacji osób niepełnosprawnych. Ona była 59 razy nowelizowana. Wprowadzenie takiego pakietu rozwiązań byłoby pewnego rodzaju podsumowaniem naszych działań.</u>
<u xml:id="u-19.6" who="#JarosławDuda">Chcielibyśmy, aby program wczesnej interwencji, o którym mówił pan poseł, był kontynuowany. Kiedyś był realizowany pod auspicjami Ministra Edukacji Narodowej. My, jako PFRON dokładaliśmy do tego swoją cegiełkę. Dzisiaj robimy niejako protezę tego programu. PFRON nadal w tym uczestniczy. Zdajemy sobie jednak sprawę z tego, że to jest wciąż za mało. Nie zapomnieliśmy o tym programie, nadal chcemy go realizować. Są na to przeznaczone środki.</u>
<u xml:id="u-19.7" who="#JarosławDuda">Odpowiem teraz na pytania pana posła Szweda. Środki wydajemy algorytmem w całości. Samorządy i rada powiatu decyduje o tym, jaki jest ich podział. Rehabilitacja zawodowa jest mało popularna w samorządach. My jednak nie chcemy ingerować w działania samorządów. Najłatwiej jest przeznaczyć środki na turnusy rehabilitacyjne; zawrzeć kontrakt z wykonawcą nad morzem i zrealizować wyjazd. To też jest pole do wprowadzenia zmian.</u>
<u xml:id="u-19.8" who="#JarosławDuda">Teraz odpowiem na pytanie pani poseł Bartuś, aczkolwiek ta kwestia jest związana raczej z kwestią systemu opieki niż z tematem dzisiejszego posiedzenia. Oferta jest niewystarczająca. Mamy tego świadomość. Są dwie formy wsparcia środowiskowego; środowiskowy dom samopomocy i warsztat terapii zajęciowej.</u>
<u xml:id="u-19.9" who="#JarosławDuda">Przejdę do kolejnej kwestii. Autyzm będzie kategorią orzecznictwa. Będzie się to nazywać całościowe zaburzenie rozwojowe. Osoby, o czym już mówiliśmy, z tego rodzaju zaburzeniami bezpieczne miejsce będą mogły znaleźć w małych, chronionych alternatywnych formach mieszkalnictwa. Dom pomocy to jest dla nich najgorsze z możliwych rozwiązań. Istnieje grupa posłów, która się tym zajmuje. Jednak, jak już państwu wspomniałem, napotykamy także na opór ze strony pewnych środowisk. Pojawiają się np. głosy, że skoro przyjęte zostanie takie rozwiązanie, to należałoby również stworzyć specjalną kategorię osób chorych na cukrzycę itp.</u>
<u xml:id="u-19.10" who="#JarosławDuda">Pan poseł Bury pytał o realizację programu pilotażowego. Jeżeli Najwyższa Izba Kontroli tego nie zakwestionuje i znajdą się na to środki, to będziemy mogli nadal go realizować. Widzimy potrzebę wsparcia. Opieka instytucjonalna, stacjonarna nie zawsze stanowi najlepsze rozwiązanie.</u>
<u xml:id="u-19.11" who="#JarosławDuda">Z panią prezes Mrugalską byliśmy u pana ministra Czumy. Rozmawialiśmy o uregulowaniu tych kwestii. W tym przypadku musiałby być zastosowany art. 12 konwencji. Pani przewodnicząca Kochan mówiła, że jesteśmy chyba ostatnim krajem UE, który tak łatwo osobom niepełnosprawnym intelektualnie daje ubezwłasnowolnienie.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#MagdalenaKochan">Panie ministrze, to nie chodzi o to, że „daje”. Są wymagane przez urzędy. Te orzeczenia sądów są wymuszane na rodzicach osób niepełnosprawnych.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#JarosławDuda">Chodziło mi o to, że jest to nieodzowne, aby otrzymać określone świadczenia. Razem z panią prezes Mrugalską będziemy o tym rozmawiać z panem ministrem Kwiatkowskim. Stowarzyszenie pani prezes ma konkretny pomysł rozwiązań w tym zakresie.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#MagdalenaKochan">Pani przewodnicząca Anna Bańkowska.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#AnnaBańkowska">Panie ministrze, chciałabym się chwilę zatrzymać nad kwestią mieszkań chronionych. Może warto się zastanowić nad zmianą przepisów dotyczących TBS? W moim rodzinnym Inowrocławiu spółdzielnia budowała duży blok, przystosowany dla osób potrzebujących nadzoru ze strony drugiego człowieka. Mieszkań nie można było wykupić na własność. Znajdował się tam gabinet lekarski, pielęgniarski i stołówka. Cudownie spełniały swoje zdanie. Panowały bardzo dobre zasady współżycia.</u>
<u xml:id="u-23.1" who="#AnnaBańkowska">Panie ministrze, zwracają się do mnie miejskie ośrodki pomocy społecznej z prośbą, aby uregulować sprawy odpłatności domów opieki społecznej przez pensjonariuszy. Inna opłata jest zawarta w ustawie o pomocy społecznej, a inna, w innej. W ustawie o pomocy społecznej jest mowa o tym, że opłata wynosi 70% dochodów netto. Resztę dopłaca rodzina lub gmina. ZUS w swojej ustawie ma przepis, zgodnie z którym potrąca 65% od świadczenia pomniejszonego o składkę zdrowotną i zaliczkę na podatek. W związku z tym wychodzą różnice pomiędzy kwotą naliczoną przez DPS a środkami otrzymanymi z ZUS. Zdarzają się przypadki, kiedy osoba odmawia wypłacenia różnicy. Czasami podobno zdarzają się sytuacje, kiedy nie ma kto pokryć różnicy. Zastanawiam się nad stworzeniem rozwiązań prawnych, które rozwiązywałby ten problem. Chciałabym, aby pan mój głos potraktował jako interpelację w tej sprawie. Uważam, że należy się tym zająć. Takich dualizmów ustawowych nie powinno być. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#MagdalenaKochan">Dziękuję. Pan minister, proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#JarosławDuda">Ten problem jest nam znany. Przyznam, że nie mamy pomysłów. Pani przewodnicząca teraz mnie jednak zobligowała do jednoznacznego rozwiązania tego problemu. Dyrektorzy DPS i ośrodki pomocy mają z tym kłopot. Przyjmuję to jako interpelację. Trzeba to rozwiązać. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#MagdalenaKochan">Myślę, że jest to prośba ze strony całego prezydium. Zakończyliśmy dyskusję. Składam wniosek o przyjęcie sprawozdania Rządu Rzeczypospolitej Polskiej o działaniach podejmowanych w 2008 r. na rzecz realizacji postanowień uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 1 sierpnia 1997 r. „Karta Praw Osób Niepełnosprawnych”. Czy jest wniosek przeciwny? Nie ma.</u>
<u xml:id="u-26.1" who="#MagdalenaKochan">Przechodzimy do głosowania. Kto z państwa jest za przyjęciem sprawozdania Rządu Rzeczypospolitej Polskiej o działaniach podejmowanych w 2008 r.? Dziękuję. Kto jest przeciw? Dziękuję. Kto się wstrzymał? Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-26.2" who="#MagdalenaKochan">Stwierdzam, że sprawozdanie Rządu Rzeczypospolitej Polskiej o działaniach podejmowanych w 2008 r. zostało przyjęte jednomyślnie.</u>
<u xml:id="u-26.3" who="#MagdalenaKochan">Myślę, że najlepszym sprawozdawcą w tej materii będzie przewodniczący stałej podkomisji pan poseł Mieczysław Kasprzak. Czy jest w tej chwili na sali? Zaraz będzie. Poczekamy. Wrócimy do głosowania nad posłem sprawozdawcą.</u>
<u xml:id="u-26.4" who="#MagdalenaKochan">Przechodzimy do drugiego punktu dzisiejszego porządku dziennego. Jest to odpowiedź na dezyderat nr 4 w sprawie monitorowania zatrudnienia osób niepełnosprawnych w 2009 r.</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#JarosławDuda">Dziękuję. Jeżeli pani przewodnicząca pozwoli, to poproszę panią Alinę Pomierną, zastępcę dyrektora Biura Pełnomocnika rządu ds. osób niepełnosprawnych MPiPS o przedstawienie odpowiedzi.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#MagdalenaKochan">Oczywiście. Proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#AlinaWojtowiczPomierna">Dziękuję. Dezyderat Komisji stanowił wyraz pewnego niepokoju związanego z wprowadzonymi do systemu wspierania zatrudnienia osób niepełnosprawnych zmianami. Zmiany były wynikiem wprowadzenia nowych regulacji prawa wspólnotowego. Dezyderat był wyrazem niepokoju. Zawierał wniosek o stałe monitorowanie przez rząd sytuacji w zakresie zatrudniania osób niepełnosprawnych. Czyniliśmy to nie mając do końca pewności, jak rynek zareaguje na nowy system. Chcę podkreślić, że dostępne dane statystyczne w żadnym przypadku nie wskazują na niepokojące tendencje na rynku pracy osób niepełnosprawnych, a tym samym na negatywne skutki wejścia w życie przepisów nowelizacji z dnia 5 grudnia ubiegłego roku. Jest dokładnie odwrotnie.</u>
<u xml:id="u-29.1" who="#AlinaWojtowiczPomierna">Można stwierdzić, że nowe rozwiązania prawne dotyczące systemu wspierania pracodawców osób niepełnosprawnych przełożyły się na wyraźny wzrost zainteresowania pracodawców ofertą związaną z zatrudnianiem osób niepełnosprawnych. Informacja, którą przedstawiliśmy państwu w odpowiedzi na dezyderat dotyczy stanu od stycznia do czerwca. Porównywaliśmy dane dotyczące zatrudnienia z grudniem ubiegłego roku, czyli ostatnim momentem działania starego systemu. Jak się okazało, liczba pracowników niepełnosprawnych zarejestrowanych w systemie obsługi dofinansowań i refundacji Państwowego Funduszu Rehabilitacji, stanowczo wzrosła. Wzrost sięga blisko 30 tys. osób. Obecnie, możemy powiedzieć, że już jest więcej.</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#JarosławDuda">W systemie obsługi dofinansowań SOD mamy wzrost ponad 40 tys. pracodawców zatrudniających osoby niepełnosprawne.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#AlinaWojtowiczPomierna">Wzrost odnotowano we wszystkich grupach pracowników niepełnosprawnych, niezależnie od stopnia czy w ogóle występowania schorzeń specjalnych. To jest niezwykle istotna informacja. Niepokój Komisji dotyczył przede wszystkim tych najsłabszych grup osób niepełnosprawnych na rynku pracy. Okazało się, że system obronił także tę grupę. Wśród tych osób także odnotowaliśmy bezwzględny wzrost ich liczby w systemie.</u>
<u xml:id="u-31.1" who="#AlinaWojtowiczPomierna">Znaczącą dynamikę wzrostu liczby pracowników niepełnosprawnych odnotowaliśmy także na otwartym rynku pracy. Nie znaczy to jednak, że na chronionym rynku pracy go nie ma. Tam jest również, z tym, że dynamika jest nieco mniejsza. Wynosi 12% na połowę roku i 14% wg stanu na wrzesień tego roku. Na otwartym rynku pracy wzrost wynosił ok. 30%. Dziś jest to 36,3% w stosunku do stanu z grudnia ubiegłego roku. Nie odnotowujemy negatywnych zjawisk. Dane z systemu obsługi dofinansowań potwierdzają także dane z ogólnopolskiego badania aktywności ekonomicznej ludności Polski. Potwierdzają stabilną sytuację osób niepełnosprawnych na rynku pracy. Zawsze pierwszy kwartał każdego roku jest okresem trudniejszym. W trzecim kwartale i pod koniec roku zawsze widzimy wzrost zatrudnienia. Tym razem w pierwszym kwartale nie odnotowano spadku. Wskaźnik zatrudnienia jest mniej więcej na tym samym poziomie. Jest o 0,2% wyższy niż w analogicznym okresie roku ubiegłego. Wyraźnie jednak wzrósł współczynnik aktywności zawodowej. Nieco wzrosło też bezrobocie osób niepełnosprawnych. Nie możemy tego interpretować jako zjawiska negatywnego, ponieważ uaktywniły się osoby dotąd będące bierne zawodowo. Przy utrzymaniu na tym samym poziomie wskaźnika zatrudnienia i wzroście liczby zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy, możemy wysnuć wniosek, że jest to zjawisko jak najbardziej pozytywne. Współczynnik aktywności zawodowej w stosunku do osób niepełnosprawnych znajdujących się w wieku aktywności zawodowej wzrósł do ponad 24%. To jest faktycznie coś, czym możemy się pochwalić. Jest to najwyższy współczynnik, jaki zanotowaliśmy od roku 2000. Dla nas to naprawdę duży sukces.</u>
<u xml:id="u-31.2" who="#AlinaWojtowiczPomierna">Kończąc, chcę powiedzieć, że sytuację osób niepełnosprawnych możemy określić jako stabilną, szczególnie mając na uwadze ogólnie pogarszającą się sytuację na rynku pracy oraz kryzys ekonomiczny i gospodarczy. Ogólnoświatowy kryzys przeszliśmy dosyć łagodnie, ale jednak pozostawił on pewien wpływ na ogólną sytuację na rynku pracy. Nie odbił się jednak negatywnie dla tej najsłabszej grupy zawodowej.</u>
<u xml:id="u-31.3" who="#AlinaWojtowiczPomierna">Podsumowując, chcielibyśmy stwierdzić, że zastosowane od stycznia tego roku nowe rozwiązania prawne wspierające zatrudnienie osób niepełnosprawnych, spełniają funkcję ochronną dla osób niepełnosprawnych, szczególnie w warunkach dosyć trudnej sytuacji gospodarczej, z którą mamy do czynienia. Przy utrzymującym się wzroście zainteresowania pracodawców uzyskaniem pomocy w związku z zatrudnianiem osób niepełnosprawnych, mogą pojawić się okoliczności, które będą nam kazały przyjrzeć się dotychczasowemu systemowi w celu przyjrzenia się jego wydajności. Ten system jest dosyć hojny. Jeżeli w przyszłości zatrudnienie osób niepełnosprawnych będzie dynamicznie wzrastało, to trzeba będzie podjąć dyskusję nad tym, czy taki poziom wspierania zatrudnienia osób niepełnosprawnych uda nam się utrzymać. Wiadomo, że Fundusz nie może już liczyć na takie dofinansowanie ze środków budżetowych, jakie wynika w z ustawy o rehabilitacji zawodowej. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#MagdalenaKochan">Dziękuję. Pan minister, proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#JarosławDuda">Pełnomocnika rządu ds. osób niepełnosprawnych najbardziej cieszy wzrost zatrudnienia z punktu widzenia rehabilitacji przez pracę. Rehabilitacja przez pracę jest najlepszą formą zatrudnienia. Polska jako chyba jedyny kraj na świecie tak hojnie wspiera lekki stopień niepełnosprawności. W polskim systemie jest go dużo łatwiej otrzymać dofinansowanie niż w systemie ZUS-owskim. Tam to wygląda zupełnie inaczej. Dofinansowanie do lekkiego stopnia niepełnosprawności to ponad 1 mld 200 mln zł rocznie. To jest kwota, za którą można realizować politykę wobec osób niepełnosprawnych. Zwłaszcza, jeżeli się to wiąże ze współpracą ze strony samorządów i NGO.</u>
</div>
<div xml:id="div-34">
<u xml:id="u-34.0" who="#MagdalenaKochan">Proszę o spokój. Rozmowy przenieśmy do kuluarów.</u>
</div>
<div xml:id="div-35">
<u xml:id="u-35.0" who="#JarosławDuda">Lekki stopień niepełnosprawności pochłania znaczące środki. Cieszymy się, że osoby z orzeczonym stopniem niepełnosprawności są aktywne na rynku pracy. Zaczynamy dostrzegać, że wiele zadań ustawowo zaplanowanych do realizacji przez samorządy, zaczyna się kurczyć. Samorządy zaczynają się niepokoić. Z naszych analiz wynika, że jeżeli taki wzrost zatrudnienia będzie trwał, a wiadomo, że jest to stałe i obligatoryjne zadanie, płynność PFRON może zostać zachwiana. A co dopiero z rehabilitacją społeczną i samorządami? Możemy liczyć na dofinansowanie z budżetu na takim, samym poziomie jak w roku ubiegłym. Wydaje się jednak, że rehabilitacja społeczna może być zagrożona. Będziemy o tym dyskutować. Mamy kilka pomysłów. Chcę to zasygnalizować, jako zapowiedź szerokiej dyskusji ze środowiskiem pracodawców i organizacjami pozarządowymi na ten temat.</u>
</div>
<div xml:id="div-36">
<u xml:id="u-36.0" who="#MagdalenaKochan">Dziękuję. Otwieram dyskusję. Pani minister Anna Bańkowska.</u>
</div>
<div xml:id="div-37">
<u xml:id="u-37.0" who="#AnnaBańkowska">Panie ministrze, przychodzą do mnie czasami osoby niepełnosprawne poszukujące pracy z pytaniem, co pracodawca będzie z tego miał. Przepisy dotyczące tej kwestii są zawarte w różnych aktach prawnych. Nie każdy ma dostęp do Internetu. Miałabym prośbę i sugestię, aby ministerstwo opracowało ulotkę z takimi informacjami. Ludzie pewnych spraw nie wiedzą. Przygotujmy im ulotkę zawierającą najistotniejsze kwestie z tym związane. To byłoby bardzo pomocne dla osób niepełnosprawnych. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-38">
<u xml:id="u-38.0" who="#MagdalenaKochan">Dziękuję. Pan przewodniczący Stanisław Szwed.</u>
</div>
<div xml:id="div-39">
<u xml:id="u-39.0" who="#StanisławSzwed">Dziękuję. Z jednej strony mamy przyrost zatrudnienia pracowników zarejestrowanych, a z drugiej strony w powiatowych zarządach pracy również mamy wzrost liczby zarejestrowanych niepełnosprawnych. Dzisiaj znalezienie pracy jest trudne. W niektórych regionach nawet bardzo trudne. Wzrost zarejestrowanych bezrobotnych niepełnosprawnych wynosi 11%. Na otwartym rynku pracy 12%. Sytuacja jest dosyć dziwna. Z jednej strony rejestrujemy, z drugiej mamy wzrost bezrobocia. Znalezienie pracy przez osobę niepełnosprawną jest z pewnością trudniejsze.</u>
</div>
<div xml:id="div-40">
<u xml:id="u-40.0" who="#JarosławDuda">To jest istotnie niezwykle ważna kwestia. W środowiskach osób niepełnosprawnych zawsze było trudno o miejsce pracy. Cieszy nas jednak kwestia uaktywnienia tych osób. Wychodzą z domu i szukają pracy. Jeżeli chodzi o tę broszurkę, to przyjmuję taką sugestię.</u>
</div>
<div xml:id="div-41">
<u xml:id="u-41.0" who="#MagdalenaKochan">Pan poseł Marek Plura, proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-42">
<u xml:id="u-42.0" who="#MarekPlura">Dziękuję, pani przewodnicząca. Z niepokojem chcę potwierdzić to, o czym mówiła pani poseł Bańkowska. Kwestie związane z aktywnością zawodową osób niepełnosprawnych często niestety traktowane są jako obce. Gdyby było inaczej, więcej osób byłoby tym zainteresowanych. Jest wiele stron internetowych na ten temat, gdzie można znaleźć wszelkie potrzebne informacje z tym związane.</u>
<u xml:id="u-42.1" who="#MarekPlura">Bardzo cieszę się z postępów w zatrudnieniu. Jestem z tego dumny jako członek tej Komisji, ponieważ mam poczucie, że zmieniliśmy prawo na lepsze. Chcę panu ministrowi i panu prezesowi przy okazji podziękować za sprawność działania Funduszu w obsłudze dofinansowań. To jest szkielet tego sukcesu. Pracodawcy mniej boją się sięgać po wsparcie.</u>
<u xml:id="u-42.2" who="#MarekPlura">Chcę też zapytać o to, jak w tym wzroście zatrudnienia możemy dostrzec działanie tzw. systemu rehabilitacji zawodowej w Polsce? Mamy warsztaty terapii zajęciowej i zakłady aktywności zawodowej i inne formy wspieranego zatrudnienia. Czy to wiąże się z postępem zawodowym osób niepełnosprawnych? Czy to w ogóle ma związek? Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-43">
<u xml:id="u-43.0" who="#MagdalenaKochan">Dziękuję. Proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-44">
<u xml:id="u-44.0" who="#KrzysztofMichałkiewicz">Dziękuję. Chcę wyrazić zaniepokojenie słowami pana ministra dotyczącymi osób o lekkim stopniu niepełnosprawności. Jakiś czas temu omawialiśmy informację rządu o działaniach podejmowanych w związku z Kartą Praw Osób Niepełnosprawnych. Znajduje się tam informacja, że zmniejsza się liczba osób niepełnosprawnych, ale ma to związek ze zmniejszającą się liczbą orzeczeń wydawanych przez ZUS. Pan minister powiedział, że zastanawia się nad tym, czy należy obejmować wsparciem osoby o lekkim stopniu niepełnosprawności. Oba te procesy spowodują, że doprowadzimy do sytuacji, w której będziemy mieli mniej niepełnosprawnych, więcej bezrobotnych, ale bezrobotnych niepełnosprawnych. Wymagania na rynku pracy nie zmniejszają się. Wręcz przeciwnie. Firmy starają się zwiększać wydajność. Szukają i zatrudniają najlepszych pracowników. Osoby o lekkim stopniu niepełnosprawności z pewnością bez wsparcia ze strony Funduszu powiększą armię bezrobotnych, ale już nie niepełnosprawnych. Boję się, że w sytuacji kryzysu i szukania oszczędności przez firmy, podejmowanie decyzji w tym temacie nie jest dobrym czasem.</u>
</div>
<div xml:id="div-45">
<u xml:id="u-45.0" who="#MagdalenaKochan">Dziękuję. Proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-46">
<u xml:id="u-46.0" who="#JerzySzreter">Dziękuję. Szreter, spółdzielnia inwalidów. Pan poseł Plura mówił o sprawnej pracy PFRON. Chciałem się do tego przyłączyć. Dzisiaj mechanizm jest dużo prostszy i lepiej obsługiwany.</u>
<u xml:id="u-46.1" who="#JerzySzreter">Inna kwestia. Uważam, że nie można posługiwać się pojęciem „trzeciej” grupy. To wymaga desegregacji.</u>
<u xml:id="u-46.2" who="#JerzySzreter">Chcę zwrócić państwu uwagę, że nie przypadkiem mówimy z jednej strony o braku pieniędzy, a z drugiej o tym, że dofinansowanie budżetu wynosi 25% kosztów SOD-u. Pięć lat temu, na tej sali, zawierany był konsensus, zgodnie z którym całe środki VAT wpływające do budżetu miały finansować w 100% koszty sądu. SOD miał być w pełni finansowany poprzez uzysk VAT-owski. Dziś to już tylko 25%. Może tu warto szukać rezerw? Proszę zwrócić uwagę na ten aspekt.</u>
<u xml:id="u-46.3" who="#JerzySzreter">Nie kwestionuję faktu, że jest lepiej niż przewidywano. Nie do końca jednak wiemy, w jakim stopniu te pozytywne zjawiska w zakresie rosnącej liczby wypłacanych świadczeń wynikają z przyrostu emerytów. Wiem, że to ma wpływ. Sytuacja nie do końca jest jasna.</u>
<u xml:id="u-46.4" who="#JerzySzreter">Warto zadumać się jeszcze nad jednym zjawiskiem. Owszem, jest przyrost świadczeń. Jednocześnie jednak jest powolny, nieduży, ale jest, spadek liczby zakładów pracy chronionej. Warto to odnotować.</u>
</div>
<div xml:id="div-47">
<u xml:id="u-47.0" who="#MagdalenaKochan">Dziękuję. Czy są chętni do dalszej dyskusji? Pan minister, proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-48">
<u xml:id="u-48.0" who="#JarosławDuda">Dziękuję. Bardzo dziękuję za głos pana Szretera. Polityka w obszarze 50+ powinna przynosić określone wyniki. Spadek liczby zakładów pracy chronionej to zawsze jest kłopot. Jestem przekonany, że duże zakłady nie padają. Być może chodzi o małe, niszowe firmy. Jak pan wie, jestem zwolennikiem zrównania rynków i doprowadzenia do dofinansowania na tym samym poziomie zarówno dla chronionego jak i otwartego rynku. System stworzył takie atrakcyjne rozwiązania, że pracodawcy na otwartym rynku się nie boją. Dofinansowanie z Funduszu jest na tyle interesujące, że pozwala na aktywizowanie poprzez pracę osobę niepełnosprawną.</u>
<u xml:id="u-48.1" who="#JarosławDuda">Odpowiem na pytanie pana posła Michałkiewicza. Nie mówię, że już, ale takie wyzwania nas czekają. Naszymi beneficjentami są grupy specjalne. Dla nich też powinniśmy tworzyć oferty pracy. Chodzi o to, aby pracownik był atrakcyjny. Z moich analiz wynika, że wielu z nich i tak miałoby zatrudnienie. Lekki stopień niepełnosprawności o tym nie przesądzał i nie był wyznacznikiem.</u>
<u xml:id="u-48.2" who="#JarosławDuda">Mamy WTZ i ZAZ itp. Uważam, że to nie jest system wiodący. Moim zdaniem powiatowe urzędy pracy zupełnie nie są przygotowane i nie zajmują się wprowadzaniem na rynek pracy osób z niepełnosprawnością. W Austrii i Wielkiej Brytanii w zajmują się tym wyspecjalizowane agencje. One zawierają kontralt z odpowiednikiem naszego PFRON. Umowa powiedzmy dotyczy 10 tys. zł. Agencja ma za zadanie znaleźć taką osobę niepełnosprawną, zmotywować ją do zajęcia pracy, przeszkolić, znaleźć pracę, zatrudnić, potem monitorować i dopiero wtedy dostać całą kwotę. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-49">
<u xml:id="u-49.0" who="#MagdalenaKochan">Dziękuję państwu. Zgłaszam wniosek o przyjęcie odpowiedzi na dezyderat nr 4 w sprawie monitorowania zatrudnienia osób niepełnosprawnych w 2009 r. Czy ktoś jest przeciw? Nie. Stwierdzam, że Komisja przyjęła odpowiedź na dezyderat nr 4 w sprawie monitorowania zatrudnienia osób niepełnosprawnych w 2009 r.</u>
<u xml:id="u-49.1" who="#MagdalenaKochan">Dzisiaj o godz. 18.00 w Sali Kongresowej w PKiN odbędzie się Gala Osób Niepełnosprawnych. Serdecznie państwa zapraszam. Zaproszenia ma pan poseł Marek Plura.</u>
<u xml:id="u-49.2" who="#MagdalenaKochan">Szanowni państwo, w międzyczasie pan poseł Kasprzyk wyraził zgodę na przyjęcie funkcji posła sprawozdawcy, co do informacji Rządu Rzeczypospolitej Polskiej o działaniach podejmowanych w 2008 r. na rzecz realizacji postanowień uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 1 sierpnia 1997 r. „Karta Praw Osób Niepełnosprawnych”. Czy jest sprzeciw? Nie ma. Dziękuję. Wyczerpaliśmy porządek dzienny dzisiejszych obrad. Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>