text_structure.xml
42.9 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#ElżbietaJakubiak">Otwieram posiedzenie Komisji.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#ElżbietaJakubiak">Serdecznie witam wszystkich państwa, szczególnie przedstawicieli miast organizatorów, miast gospodarzy Krakowa i Poznania. Witam Ministra Sportu i Turystyki pana Drzewieckiego, pana Marcina Herrę szefa Spółki PL 2012 oraz przedstawiciela Najwyższej Izby Kontroli. Komisja Sportu przyjęła na krótkie stypendium parlamentarne pana z Korei Południowej, bardzo serdecznie witamy pana. Pan będzie z sekretarzami naszej Komisji przechodził cały tryb oglądu spraw parlamentarnych. Mam nadzieję, że bardzo mu się tutaj w Polsce spodoba. Jest w Polsce od miesiąca, ale mówi już świetnie po polsku, tak, że jeśli państwo chcieliby porozmawiać, to też bardzo prosimy.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#ElżbietaJakubiak">Stwierdzam kworum. Porządek dzienny został państwu doręczony na piśmie. Czy są do niego uwagi? Nie ma uwag. Stwierdzam, że porządek dzienny został przyjęty.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#ElżbietaJakubiak">Poproszę o zabranie głosu w imieniu wnioskodawców panią poseł Joannę Skrzydlewską.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#JoannaSkrzydlewska">Mam państwu przyjemność przedstawić projekt nowelizacji tzw. specustawy. 7 września 2007 r. Sejm RP przyjął ustawę o przygotowaniu finałowego turnieju mistrzostw Europy w piłce nożnej UEFA EURO 2012. Stworzyła ona i jednocześnie określiła warunki umożliwiające organizację finałowego turnieju w Polsce, gwarantując organom administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego realizację inwestycji związanych z turniejem, a przede wszystkim przygotowanie infrastruktury sportowej i związanej z nią infrastruktury użyteczności publicznej.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#JoannaSkrzydlewska">Projekt ustawy zawarty w druku 1032, który mam teraz zaszczyt przedstawić wysokiej Komisji, w bardzo wąskim zakresie dokonuje nowelizacji zapisu ustawy z 7 września 2007 r. Nowelizacja usprawni prace związane z przygotowaniem i przeprowadzeniem turnieju Euro 2012. Proponowane zmiany są wynikiem obserwacji poczynionych przez pierwszych 6 miesięcy działania spółki i funkcjonowania ustawy. Projekt nowelizacji zakłada zmianę ustawy o przygotowaniu finałowego turnieju mistrzostw Europy w piłce nożnej UEFA Euro 2012 poprzez:</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#JoannaSkrzydlewska">– umożliwienie prywatnym inwestorom realizacji inwestycji zakwalifikowanych jako przedsięwzięcia Euro 2012 w drodze wyodrębnienia innych przygotowań do Euro 2012, które mogą być realizowane przy udziale kapitału prywatnego,</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#JoannaSkrzydlewska">– wskazanie na samorząd województwa śląskiego (a nie jak dotąd na miasto Chorzów) jako podmiot, który może tworzyć spółki celowe na zasadach przewidzianych w ustawie,</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#JoannaSkrzydlewska">– wprowadzenie wyraźnego podziału kompetencji między spółkami przygotowującymi lub wykonującymi przedsięwzięcia Euro 2012 a spółką koordynującą i nadzorującą przedmiotowe przedsięwzięcie,</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#JoannaSkrzydlewska">– wprowadzenie dwóch rodzajów umów powierzenia, umowy o powierzenie przygotowania lub wykonania przedsięwzięć Euro 2012 oraz umowy o koordynowanie i nadzorowanie przedsięwzięć Euro 2012 oraz innych przygotowań do Euro 2012 jako konsekwencji wskazanego w punkcie 3 podziału kompetencji,</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#JoannaSkrzydlewska">– nową regulację zasad doręczeń i zapoznania z decyzjami wydawanymi przez organ odwoławczy, analogiczną do rozwiązań stosowanych w przypadku decyzji wydawanych przez wojewodę.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#JoannaSkrzydlewska">Proponowane zmiany mają na celu usprawnienie procesu przygotowania turnieju. Zmiana opisana w pkt 1 wprowadza przejrzyste zasady służące wyraźnemu rozróżnieniu celów publicznych i inwestycji celu publicznego od pozostałych inwestycji, które będą mogły być realizowane przy udziale kapitału prywatnego. Zmiana ta pozwoli na zaangażowanie w realizację przedsięwzięcia inwestorów prywatnych przy jednoczesnym zapewnieniu przejrzystych zasad, w szczególności z zakresu inwestycji, które będą mogły być realizowane przy udziale kapitału prywatnego.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#JoannaSkrzydlewska">Zmiana opisana w pkt 2 jest konsekwencją porozumienia Prezydenta Miasta Chorzów oraz Marszałka Województwa Śląskiego, zgodnie z którym prace koordynacyjne nad przygotowaniem Euro 2012 w województwie śląskim, w tym w Chorzowie, przejął samorząd województwa śląskiego. Pozytywnie należy ocenić projektowane rozdzielenie kompetencji wykonawczych i nadzorczych w stosunku do spółek celowych, a także przyznanie spółkom nadzorującym uprawnień w zakresie koordynacji i nadzoru również innych przygotowań do Euro 2012.</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#JoannaSkrzydlewska">Za pożądaną należy uznać opisaną w pkt 5 regulację doręczeń w postępowaniu odwoławczym, która to regulacja przyczyni się do szybszego i sprawniejszego zakończenia postępowania odwoławczego. Próbując dokonać analizy i oceny proponowanych zmian w ustawie, należy mieć na względzie fakt, że czynności te w sposób najbardziej właściwy mogą być dokonane przez podmioty uczestniczące w realizacji zadań wynikających z ustawy, w szczególności na podstawie posiadanych doświadczeń i napotykanych trudności w dotychczasowej realizacji zadań.</u>
<u xml:id="u-2.10" who="#JoannaSkrzydlewska">Przyjęcie rozwiązań zaproponowanych w ustawie nie będzie pociągało za sobą obciążeń dla budżetu państwa ani jednostek samorządu terytorialnego. Nowelizacja w zakresie proponowanych zmian usprawni prace przygotowawcze związane z przeprowadzeniem turnieju Euro 2012. Dlatego proszę wysoką Komisję, a w szczególności panią przewodniczącą o jej przyjęcie.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#ElżbietaJakubiak">Ponieważ ta ustawa dotyczy tak naprawdę osób, które wykonują wszystkie przedsięwzięcia, a na sali mamy przedstawicieli miast gospodarzy, to może na początek, zanim przejdziemy do dyskusji poselskiej, poproszę o opinię miasta gospodarzy o tejże nowelizacji, potem o stanowisko rządu pana ministra, a następnie proponuję krótką dyskusję w tej sprawie. Żeby uporządkować dyskusję, proszę o zapisywanie się, bo jest nas dużo.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#BarbaraJanik">Muszę z państwem podzielić się kilkoma wątpliwościami dotyczącymi tego projektu. Pierwsza rzecz dotyczy faktu, iż ta ustawa rozwiązuje, albo próbuje rozwiązać problem relacji pomiędzy spółką celową, Spółką PL 2012 a spółkami celowymi powołanymi w mieście. Tymczasem, w przypadku Krakowa, taka spółka nie powstała i nie jest w planach naszego miasta realizowanie inwestycji oznakowanych jako niezbędne dla realizacji Euro, jako inwestycji związanych z Euro 2012. Powoduje to taką sytuację, że nadzór, który jest dedykowany Spółce PL 2012 z punktu widzenia konstytucji i ustawy o samorządzie terytorialnym byłby niemożliwy do wykonania. Ja nie mam przygotowanej propozycji rozwiązania, natomiast zgłaszam tę uwagę, ponieważ wskazywałaby ona, że ten fragment ustawy jest niekonstytucyjny.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#BarbaraJanik">Druga rzecz dotyczy spółek celowych. Spółki celowe są obwarowane Kodeksem prawa handlowego i innymi dokumentami. Jaka by była zależność związana z zarządzaniem tej spółki? W jaki sposób jest umiejscowiony nadzór w sytuacji, kiedy to są spółki z o.o.?</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#JoannaSkrzydlewska">Ja bardzo się cieszę, że przedstawiciele miast gospodarzy są z nami, tylko te problemy, które są przez państwa poruszane dzisiaj, powinny być już omówione w pracach stałej podkomisji, tam gdzie powinien być druk skierowany, a nie teraz. Art. 39 regulaminu Sejmu nie dopuszcza takiej możliwości, aby w pierwszym czytaniu głos zabierały osoby inne niż posłowie, senatorowie czy rząd.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#ElżbietaJakubiak">Miałam wrażenie, że państwo nas informowali, że zmiany do ustawy poselskiej są zmianami, które wywołane zostały przez przedstawicieli samorządów. W związku z tym zaprosiliśmy przedstawicieli samorządów nie po to, żeby się tylko przysłuchiwali, ale żeby mogli się wypowiedzieć. Jeśli pan legislator uzna, że ta forma prowadzenia posiedzenia jest sprzeczna z zasadami legislacji, to oczywiście przystąpimy do przyjęcia stanowiska rządu.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#JarosławLichocki">Art. 39 ust. 1 określa, że pierwsze czytanie projektu ustawy obejmuje uzasadnienie projektu przez wnioskodawcę, z czym mieliśmy do czynienia, debatę w sprawach ogólnych zasad projektu oraz pytania posłów i odpowiedzi wnioskodawcy. Wydaje się, że przepis art. 39 ust. 1 nie obejmuje wypowiedzi osób niebędących posłami, ewentualnie osobami reprezentującymi rząd i przedstawiającymi stanowisko rządu. Można dopuścić do głosu osoby zainteresowane projektem po przejściu do rozpatrywania projektu.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#ElżbietaJakubiak">W takim razie proszę o stanowisko rządu pana ministra Mirosława Drzewieckiego.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#MirosławDrzewiecki">Stanowiska rządu na temat tej ustawy jeszcze nie ma. Natomiast bardzo się cieszę, że ta nowelizacja ma szansę być przyjęta, ponieważ, moim zdaniem, ustawa z 7 września 2007 r. była bardzo dobrym pomysłem i otwierała szansę na to, żeby skutecznie i szybko działać w ramach przygotowań inwestycyjnych do Euro 2012, chociaż wtedy nie przewidzieliśmy, że na przykład centra pobytowo-treningowe będą w zasadzie realizowane w 100-procentach przez inwestycje prywatne. Dlatego one się dzisiaj nie pojawiły na liście przedsięwzięć Euro 2012, która umożliwia korzystanie ze wszystkich udogodnień i przyspieszeń – jeżeli chodzi o terminy – ponieważ tamta ustawa na to nie zezwala. Proponowany kierunek zmian wydaje mi się pożądany i oczekiwany przez wszystkich inwestorów, dlatego że ci inwestorzy będą mogli również wykorzystać w pewnym zakresie udogodnienia ustawy z września 2007 r.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#MirosławDrzewiecki">Podczas pracy nad tą nowelizacją powinna przyświecać intencja, żeby jak najsprawniej ta sprawa została rozwiązana. Przecież po to powołaliśmy Spółkę PL 2012, aby koordynowała i nadzorowała prace innych spółek, bo we wszystkich innych miastach poza Krakowem spółki takie istnieją. Jednak, żeby spółka prawidłowo wykonywała swoje zadania, musi mieć określone uprawnienia do nadzorowania innych spółek, bo Spółka PL 2012 jest jedynym partnerem dla UEFA w projekcie Euro 2012. Jest też taka przestrzeń prawna, która pozwala nie łamać kręgosłupa spółkom, które bezpośrednio odpowiadają za poszczególne inwestycje w mieście, ale Spółka PL 2012 powinna to sprawnie i dobrze koordynować, bo w przeciwnym razie byłaby to sytuacja fikcyjna.</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#MirosławDrzewiecki">Dlatego uważam, że ta nowelizacja zgłoszona przez grupę posłów idzie w bardzo dobrym kierunku i mam nadzieję, że w ramach prac podkomisji zostanie szybko dopracowana i przyjęta przez Komisję, a wszystkie podmioty zainteresowane pracą przy EURO 2012 będą miały ułatwione zadanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#IwonaGuzowska">Myślę, że projekt ustawy, nad którym, mam nadzieję, będziemy pracować właśnie w odpowiedniej do tego podkomisji, jest wynikiem pracy m.in. właśnie podkomisji EURO 2012, która odwiedzając miasta gospodarzy spotkała się z wieloma postulatami i problemami, z którymi borykają się właśnie te miasta, przygotowując się na to wielkie wydarzenie. Dlatego wydaje mi się, że cokolwiek byśmy tutaj dzisiaj nie powiedzieli, najważniejsze jest, żeby pracować nad tą ustawą w podkomisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#TadeuszTomaszewski">Program Euro 2012 jest programem narodowym, za który odpowiada rząd i w znacznej mierze, zgodnie z ustawą, właściwy minister. Mamy to szczęście, że od 3 lat jest to minister konstytucyjny do spraw sportu. Zgodnie z ustawą, która dzisiaj obowiązuje, już powołano dwie spółki, dzięki czemu Minister nie pozostaje sam z urzędnikami, ale ma fachowych ludzi, którzy te zadania koordynują. Jeśli Minister, jako odpowiedzialny za realizację tego narodowego programu uznał, że trzeba coś zmienić w prawie, to moim zdaniem powinien być to dopracowany projekt rządowy. To jest bardzo ważna materia. Zwróciła na to uwagę również przedstawicielka Krakowa, to są kwestie konstytucyjne, to są kwestie wchodzenia w kompetencje samorządu.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#TadeuszTomaszewski">Ja doskonale rozumiem intencję i wypowiedź pana ministra, który chciałby mieć instrument, jedną instytucję, która przed nim odpowiada i koordynuje całość. Ale jest jeszcze samorząd, jest spółka prawa handlowego, są kompetencje właśnie tychże organów. Dlatego w opinii prawnej, którą mamy z Biura Analiz i Ekspertyz, ten problem jest poddawany wątpliwości. Wykonujący tę ekspertyzę podziela opinię przedstawicielki Krakowa. Więc to wymaga szczegółowych analiz i zasięgnięcia również opinii specjalistów od prawa samorządowego.</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#TadeuszTomaszewski">Sądzę też, że sprawą ważną, którą warto rozważyć, jest kwestia województwa śląskiego, ponieważ właścicielem stadionu śląskiego w Chorzowie jest Marszałek Województwa Śląskiego a nie miasto Chorzów. Rozwiązania powinny dawać właścicielowi obiektu, który prowadzi całą inwestycję, możliwość działania na podstawie ustawy. Dlatego ta część projektu na pewno jest bardzo potrzebna i do procedowania w pełni zasadna, bo nie budzi wątpliwości, pokazuje właściwy kierunek. Natomiast reszta budzi wątpliwości formalno-prawne.</u>
<u xml:id="u-11.3" who="#TadeuszTomaszewski">Wracam do podstawowego pytania, panie ministrze, dlaczego mając grupę przygotowanych ludzi i odpowiedni czas rząd nie przygotuje własnej nowelizacji ustawy? Nawet, jeśli ktoś powie, że to dłużej potrwa, mamy pewność, że nie trafi na rafy konstytucyjne, na rafy związane z kompetencjami administracji samorządowych, rządowych, Kodeksu spółek handlowych, bo to wszystko zostanie w procesie rządowym przećwiczone ze stosownymi prawnikami i tam również następuje proces konsultacji ze stroną samorządową, bo przecież ona jest bardzo ważnym partnerem tego projektu. Państwo do tej pory zawsze mówiliście, że ta współpraca układa się w sposób właściwy i jest prowadzona w sposób właściwy, więc gdyby powstawał projekt rządowy ten element właściwej współpracy zostałby wykorzystany.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#TomaszGarbowski">Kilka miesięcy temu, na posiedzeniu plenarnym, debatowaliśmy na temat oceny przygotowań Polski do Euro 2012. W swoim wystąpieniu mówiłem o kilkumiesięcznych zaniechaniach w zakresie nowelizacji specustawy Euro 2012. Wtedy, jak sobie państwo przypominacie, minister Drzewiecki w bardzo stanowczy sposób stwierdził, że prawdopodobnie byłem kilka miesięcy za granicą i dlatego nie widzę zmian. Na kilku komisjach pytałem ministra, ostatnio zastępcę pana Półgrabskiego, gdzie jest specustawa, którą mamy znowelizować? Pan minister odpowiedział, że w niedługim czasie, do dwóch tygodni, do miesiąca wpłynie do Sejmu. I co dzisiaj widzimy? Dzisiaj widzimy, że pan minister nawet nie ma stanowiska rządu do poselskiego projektu ustawy. Dzisiaj widzimy, że nawet resort Ministerstwa Sportu chyba nie zajmował się tą kwestią. I to, moim zdaniem, panie ministrze, potwierdza moje słowa i myślę, że dzisiaj pan powinien wycofać się z ataków na moją osobę podczas ostatniej debaty.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#TomaszGarbowski">Druga kwestia związana z koordynacją działań przez Spółkę PL 2012. Nie ma zgody, panie ministrze, na to, żeby Spółka PL 2012 objęła kagańcem spółki niezależne, które powstały w miastach organizatorach. Czy pan nie ufa samorządom? Będzie troszeczkę złośliwości z mojej strony na samym końcu tej wypowiedzi. Już raz pan został wypuszczony przez prezesa Spółki PL 2012 w zakresie Polskiego Związku Piłki Nożnej odnośnie informacji, co FIFA i UEFA na to. Myślę, że nieszczęścia chodzą parami i proponuję, żeby pan takich podpowiedzi nie słuchał.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#AndrzejWalkowiak">Padły na tej sali słowa, z których wynika, że faktycznym czy pierwotnym pomysłodawcą tej nowelizacji są samorządy. Jestem członkiem stałej podkomisji do spraw przygotowań Euro 2012 i na wszystkich spotkaniach, również na tym wyjazdowym z przedstawicielami samorządów, zawsze pytałem o przeszkody prawne, o to, co może wpłynąć na opóźnienie planowanych inwestycji. W żadnej sytuacji nie spotkałem się z uwagami, które pokrywałyby się z intencjami zawartymi w tym projekcie. Zupełnie nie rozumiem intencji tego projektu poza jednym, że może on służyć do pomnażania spółek.</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#AndrzejWalkowiak">Chciałem jeszcze skierować pytanie do pani poseł Skrzydlewskiej. Otóż tak jak mówię, mam wiele uwag, ale zatrzymam się na pierwszym zdaniu uzasadnienia do tego projektu: „Celem niniejszej nowelizacji jest przede wszystkim umożliwienie prywatnym inwestorom realizacji inwestycji zakwalifikowanych jako przedsięwzięcia Euro 2012 w trybie specustawy”. Chciałem się dowiedzieć, co w tej chwili uniemożliwia prywatnym inwestorom realizację zakwalifikowanych inwestycji? Przecież obowiązująca specustawa absolutnie do tego służy. I podkreślam jeszcze raz, nigdy nie spotkałem się z uwagami przedstawicieli samorządu, którzy by krytykowali obowiązujące prawo. Pytałem o ten załącznik, o spis inwestycji, o to, czy wszystko jest zgodnie z ich oczekiwaniami realizowane. Jedyne uwagi, zresztą niezbyt częste, dotyczyły ustawy o zamówieniach publicznych, ale na pewno nie tej specustawy.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#AdamHofman">Właściwie wypadałoby zakończyć naszą rozmowę w chwili, kiedy pan minister stwierdził, że rząd w tej sprawie nie ma stanowiska. Jeśli posłowie koalicji przygotowują projekt, to przecież jasne jest dla wszystkich, którzy znają praktykę parlamentarną, że jeśli nie jest on skonsultowany z ministerstwem, to właściwie można go wyrzucić do kosza. A jeśli jest skonsultowany, no to niech pan, panie ministrze, wprost powie, jakie są intencje rządu i jakie jest zdanie rządu w tej sprawie. Bo można by się pastwić nad poszczególnymi zapisami tego projektu, tylko po co? W projekcie cały czas czytamy: koordynuje, nadzoruje, koordynuje, nadzoruje. Na pewno nie wprowadza to więcej jasności, lecz wprowadza więcej chaosu. Na pewno efektem będzie pomnożenie spółek, czyli więcej bardzo ciekawych i interesujących stanowisk w poszczególnych spółkach. Tylko, po co? Intencji rządu nie znamy. Właściwie możemy na tym poprzestać.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#ElżbietaJakubiak">Ponieważ też jestem posłem, chciałam zapytać, na czym polega zmiana w art. 13? Art. 13 ustawy z 7 września brzmi: „Przedmiotem działalności spółki celowej jest przygotowanie lub wykonywanie przedsięwzięć Euro 2012 albo koordynowanie i nadzorowanie przedsięwzięć Euro 2012”. Natomiast przepis artykułu proponowanego w zmianie do ustawy w art. 7 mówi: „Spółka celowa może być tworzona również w celu koordynacji i nadzorowania przygotowania lub wykonania przedsięwzięć Euro 2012 oraz innych przygotowań do Euro 2012”. Na czy polega istotna zmiana tego zapisu? To jest moje pytanie do pani poseł sprawozdawcy.</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#ElżbietaJakubiak">Drugie moje pytanie do pani poseł sprawozdawcy polega na tym, że chciałabym zapytać, na jakimże to przepisie ustawy z 7 września opiera pani twierdzenie, że przedsiębiorca prywatny nie może korzystać z dobrodziejstwa ustawy o Euro 2012? Według ustawy z 7 września o przedsięwzięciach Euro nie decyduje fakt, czy inwestycja finansowana jest z pieniędzy publicznych czy prywatnych, tylko fakt znalezienia się na liście przedsięwzięć Euro. Ważne jest czy coś zostało zakwalifikowane przez Radę Ministrów jako przedsięwzięcie Euro, czy też nie. Jeśli hotel stał się przedsięwzięciem Euro, a jest finansowany z pieniędzy prywatnych, to jest inwestycją, którą można realizować w oparciu o specustawę. Takie było założenie. Pamiętam szczegółowe debaty na ten temat, dlatego chciałabym panią poprosić o podanie konkretnego przepisu, na podstawie którego pani stwierdzi, że przedsięwzięcia prywatne nie mogą być realizowane w oparciu o specustawę.</u>
<u xml:id="u-15.2" who="#ElżbietaJakubiak">I trzecie moje pytanie dotyczy art. 7. Czy tworzenie spółek do koordynowania i nadzorowania jest możliwe w oparciu o art. 7 ustawy z 7 września, który brzmi: „W celu przygotowania i wykonania przedsięwzięć Euro 2012 Skarb Państwa tworzy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, zwane dalej spółkami celowymi”. Czy nie przemawia do państwa fakt, że spółki Ministra Sportu i Turystyki, to spółka Narodowe Centrum Sportu utworzona na mocy ustawy z 7 września do budowy Stadionu Narodowego i Spółka PL 2012, stworzona do koordynowania i nadzorowania projektu na mocy ustawy z 7 września? Zatem, jaki jest cel nowelizacji tej ustawy, jeśli na podstawie art. 7 można stworzyć dowolną ilość spółek do budowy przedsięwzięć Euro oraz ich koordynacji i nadzorowania? Ja rozumiem, że każda władza jest racjonalna i rozumie, po co są spółki.</u>
<u xml:id="u-15.3" who="#ElżbietaJakubiak">I to są moje 3 zasadnicze pytania dotyczące art. 7 i rozumienia art. 7. Czy rząd może powołać cztery spółki? Czy pan minister na mocy art. 7 może powołać 4, 10, 70 spółek, czy to jest możliwe i czy to samo mogą zrobić samorządy?</u>
<u xml:id="u-15.4" who="#ElżbietaJakubiak">Mogę się zgodzić z wnioskodawcami z propozycją zmiany art. 6. Rzeczywiście tworząc ustawę wpisaliśmy miasto Chorzów jako miasto organizatora, z tym, że miasto Chorzów nie jest właścicielem stadionu. Ale gdyby miasto Chorzów utworzyło spółkę, to prezydent Chorzowa może przyjąć zadanie do spółki, każde zadanie, nawet marszałka województwa, wójta gminy, burmistrza innego miasta, każdego, kto mu to zadanie zleci. Nie ma w ustawie zakazu zlecania spółce zadań przez inne podmioty. Powiedziałabym wręcz, że jest tam furtka, która otwarta jest również dla prywatnych inwestorów.</u>
<u xml:id="u-15.5" who="#ElżbietaJakubiak">Założeniem twórców ustawy z 7 września było to, żeby każda spółka, utworzona przez ministra lub miasta gospodarza, mogła przyjąć do realizacji dowolne zadanie z zakresu realizacji przedsięwzięć Euro, również zlecane przez inne samorządy. I moim zdaniem, dzisiaj można by rozważać wyłącznie to, czy zasadnym jest wyrażenie zgody przez Sejm na nowelizację w zakresie tworzenia spółki przez marszałka województwa. Ale wtedy nasuwa się pytanie czy wyłącznie przez województwo śląskie, czy może zadania w innych województwach też są takie, że spółki są konieczne? Więc proszę, żeby pani była łaskawa odpowiedzieć na pytania dotyczące art. 7, 13 i 18 ustawy z 7 września.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#IwonaGuzowska">Chciałam zgłosić wniosek formalny o skierowanie tego projektu ustawy do prac w podkomisji Euro 2012.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#ElżbietaJakubiak">Pani poseł, uprzejmie informuję, że po zakończeniu debaty przystąpimy do zgłoszenia wniosków formalnych. Czy ktoś z państwa chciałby jeszcze wziąć udział w debacie?</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#WiesławWilczyński">Ja się zawsze zastanawiam, jakie są przesłanki praktyczne, że ktoś decyduje się na takie regulacje prawne, jakie mamy w art. 13 projektu ustawy? Obserwuję i oceniam współpracę z podmiotami prawa handlowego, gdzie nadzór ma Minister Sportu, jako współpracę znakomitą. Zresztą sam w tym uczestniczę. Ta współpraca układa się dobrze, dlatego bardzo się dziwię, że my, którzy jako miasto goszczące mamy podpisaną umowę z UEFA na realizację zadania w ramach projektu Euro, mamy być nadzorowani i kontrolowani przez spółkę prawa handlowego. To jest jakieś kuriozum i myślę, że trzeba się nad tym zastanowić, zgodnie z wypowiedzią kolegi posła Tomaszewskiego, czy są to dobre pomysły na współpracę, która się dobrze układa? Bo mógłbym wyciągnąć wnioski, że spółka czy minister odpowiedzialny za przygotowania do Euro nie jest zadowolony z aktualnej współpracy, skoro proponuje taki kaganiec na samorząd. Myślę, że gdyby parlament to przyjął, a wierzę, że tego nie zrobi, byłyby to zapisy niekonstytucyjne, bardzo łatwe do podważenia przez Trybunał Konstytucyjny. Samorząd i jego prawa są określone w ustawie o samorządzie gminy i sama nazwa wskazuje, że sam decyduje o tym, jakie zadania ma realizować w ramach swoich kompetencji przedstawionych w ustawie.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#JoannaSkrzydlewska">Te pytania, które pani kierowała do mnie, są bardzo trafne i za nie dziękuję. Myślę, że byłoby dobrze, żeby głos w tej sprawie również zabrał pan prezes Spółki PL 2012, który na bieżąco, codziennie styka się z tymi problemami, o których pani przewodnicząca wspomniała i je poruszyła.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#MarcinHerra">Myślę, że o kilku rzeczach warto powiedzieć. Tak się dobrze składa, że nie dalej jak 3 tygodnie temu UEFA oceniła stan przygotowań Polski do Euro i oceniła je bardzo pozytywnie. Ja mam ten raport ze sobą, państwo pewnie też ten raport znacie. UEFA podkreśla w nim, że sposób zarządzania projektem w Polsce jest wzorcowy i będzie przez UEFA podawany jako wzór dla przyszłych krajów, organizatorów w Europie Zachodniej. Jest to efekt znakomitej współpracy z miastami, opartej bardzo często o relacje osobiste.</u>
<u xml:id="u-20.1" who="#MarcinHerra">Ustawa z 7 września 2007 jest bardzo dobrą ustawą, bo dała możliwość działania tak jak to dzisiaj robimy. Natomiast myślę, że każda ustawa, nawet wtedy, kiedy już zaczyna funkcjonować, może być doskonalona.</u>
<u xml:id="u-20.2" who="#MarcinHerra">Wczoraj w Józefowie niedaleko Warszawy odbyło się spotkanie z 44 właścicielami, podmiotami prywatnymi lub prezydentami, burmistrzami, wójtami centrów pobytowych. Wczoraj rozmawialiśmy z UEFA i z ludźmi ze wszystkich regionów Polski o tym, jak te centra pobytowe mają powstać. Wiele jest takich miejsc, gdzie już dzisiaj stoi obiekt, ale są również miejsca, gdzie jest bardzo ładne pole. Wiemy o tym, że centra pobytowe muszą powstać do czerwca 2010. Ustawa mówi bardzo precyzyjnie, że mogą być realizowane przedsięwzięcia tylko z pieniędzy publicznych. W związku z tym nie mogliśmy wpisać na listę przedsięwzięć centrów pobytowych, bo tam są przedsięwzięcia prywatne. Takie też są opinie prawników. Jeżeli chcemy pomóc tym ludziom, którzy argumentują, że żeby zdążyć, to muszą wejść na szybką ścieżką administracyjną w celu uzyskania pozwoleń, to jest to jedna z podstawowych i fundamentalnych zmian w tej ustawie, bo ona pozwoli również tym przedsiębiorcom, burmistrzom i wójtom na przygotowanie odpowiednich centrów pod kątem mistrzostw Europy.</u>
<u xml:id="u-20.3" who="#MarcinHerra">Padło pytanie, co należy rozumieć przez inne przedsięwzięcia, wymienione w art. 7? Ustawa mówi o tym, że spółka może zarządzać przedsięwzięciami. Przypomnijmy sobie, jak wyglądała ustawa w roku 2007 i jakie były przedsięwzięcia. Było wtedy 8 przedsięwzięć. Dzisiaj tych przedsięwzięć jest 94, bo wyszło rozporządzenie Rady Ministrów o rozszerzeniu listy przedsięwzięć do 94. I faktycznie na tej liście są najczęściej przedsięwzięcia stricte inwestycyjne. Natomiast, jak państwo wiecie, przygotowania do Euro, to nie jest tylko budowa stadionów, dróg, połączeń kolejowych, lotnisk, centrów pobytowych, tylko to jest również bardzo poważna i dużo ważniejsza w kontekście organizacji imprezy sfera taka jak bezpieczeństwo, opieka medyczna i telekomunikacja, własność intelektualna, promocja. Te wszystkie obszary są bardzo istotne z punktu widzenia kształtu imprezy. I tak naprawdę nie będziemy oceniani jak wyglądała ta impreza, czy mieliśmy lepiej lub gorzej funkcjonujące drogi, tylko będziemy oceniani, czy była to impreza bezpieczna.</u>
<u xml:id="u-20.4" who="#MarcinHerra">Dzisiaj trwa świetna współpraca ze wszystkimi miastami, ale oparta o dobrą wolę, o to, że wszyscy postanowiliśmy, iż pracujemy zespołowo i pracujemy dokładnie tak. Ja z pełną odpowiedzialnością podkreślam, że bardzo dobrze nam się pracuje i z Warszawą i z Krakowem, bo wszyscy są zainteresowani tym, żeby zdążyć. Ale czasami prawo jest też pomocne. I prawo też wyznacza obowiązki nie tylko dla osób, ale również dla instytucji. I dlatego proponowane dodatkowe ujednolicenia dla dobrego rozumienia tego, co ma być.</u>
<u xml:id="u-20.5" who="#MarcinHerra">Jestem przekonany, że są już pewnie pierwsze opinie. W pracach podkomisji będzie i czas, i miejsce, aby bardzo dokładnie ocenić każdy zapis, który się pojawił. Aby ocenić również obawy, które mają poszczególne podmioty, w tym podmioty samorządowe. By ta ustawa służyła organizacji najlepszego turnieju, jakim będą mistrzostwa Europy. Myślę, że dzisiaj możemy powiedzieć, iż dzięki współpracy wszystkich podmiotów, w tym również pomocy parlamentu, UEFA ocenia przygotowania Polski jako bardzo dobre i chcielibyśmy dalej tak to realizować.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#ElżbietaJakubiak">Ja bym chciała, żeby pan podał nam przepis, na podstawie którego pan twierdzi, że inwestor prywatny czy pieniądze prywatne nie mogą finansować przedsięwzięcia Euro? Konkretny przepis. Bo ja mogę podać panu przepis art. 2, który określa, z czego finansowane są przedsięwzięcia Euro 2012. Otóż mogą być w szczególności ze środków budżetu państwa, ze środków jednostek samorządu terytorialnego, pochodzących z budżetu Unii Europejskiej oraz niepodlegających zwrotowi środków. Tam wymienione są środki pochodzące z dwóch źródeł. Przepis ust. 1 nie wyłącza finansowania przedsięwzięć Euro na zasadach określonych w ustawie z dnia 28 lipca 2005 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym.</u>
<u xml:id="u-21.1" who="#ElżbietaJakubiak">Na jakiej podstawie państwo twierdzą, że przedsięwzięcia Euro nie mogą być finansowane ze środków prywatnych? Na jakiej podstawie kwalifikuje się, co jest przedsięwzięciem Euro, a co nie jest?</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#RafałWosik">Fakt wpisania jakiegoś przedsięwzięcia, które jest przedsięwzięciem prywatnym, na listę przedsięwzięć nie oznacza, że podmiot prywatny może realizować tę inwestycję korzystając z dobrodziejstw ustawy. Na podstawie tej ustawy mogą być realizowane tylko inwestycje prowadzone przez Skarb Państwa i jednostki samorządu terytorialnego, spółki celowe oraz przedsiębiorcę działającego w zakresie transportu publicznego. Nie ma tutaj mowy o podmiotach prywatnych, a wydaje się, że to powinno być expressis verbis wymienione w ustawie.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#ElżbietaJakubiak">Pewnie będziemy się spierać. Jak pan rozumie w takim razie zapis art. 2 w całości? I słowo „w szczególności”? O tym wielokrotnie dyskutowaliśmy, są do tego ekspertyzy w ministerstwie. Przedsięwzięcia Euro, są to przedsięwzięcia, które znajdują się na liście przedsięwzięć. Według wszelkich norm, które były przyjęte dla uchwalenia tamtej ustawy, nic innego o tym nie decyduje. Ale trudno prowadzić dyskusję w tej sprawie, myślę, że wypowie się pan minister.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#MirosławDrzewiecki">Chciałbym, żeby nasze intencje były dobrze zrozumiane. Nam zależy na tym, żeby się lepiej pracowało i żeby były gwarancje tej dobrej pracy. Ja tylko przypomnę miastom, że dopóki nie było Spółki PL 2012, to z lotu ptaka mogliśmy zobaczyć w miastach zupełnie inną rzeczywistość w niż tę, która jest dzisiaj. Mówimy o dwóch różnych rzeczywistościach. Bardzo dobrze, że na zasadzie bardzo dobrych wzajemnych relacji ludzi, a nie instytucji, udało się ujednolicić wszystkie projekty, że sposób raportowania jest jednakowy we wszystkich miastach. To są wszystko ważne rzeczy. Natomiast nie mam żadnej wątpliwości i bardzo mnie martwią głosy, że chodzi o jakieś mnożenie spółek. To nie ma żadnego związku z żadną nową spółką. Jest tylko NCS lub PL 2012 i spółki miejskie. My nie ingerujemy w to, jak miasto rozwiązuje swoje problemy. Tylko, jeżeli nadzorujemy, raportujemy i odpowiadamy za to, to chcemy, żeby pewne zlecone zadania, które my mamy nadzorować i koordynować, były wykonane przez miasta i spółki. Żeby dobrze zrealizować taki projekt, nie ma innej możliwości.</u>
<u xml:id="u-24.1" who="#MirosławDrzewiecki">Żałuję, że spieramy się o rzeczy, które można wyjaśnić w podkomisji w mniejszym składzie, bo szkoda naszego wspólnego czasu. Ja przyjechałem na posiedzenie Komisji z byłego Stadionu 10-lecia, bo go już nie ma. Państwo nawet nie wiecie, że po 2,5 tygodniach cały Stadion 10-lecia został rozebrany i wywieziony. Wbito przez te dwa tygodnie 660 pali. My się robotą zajmujemy i szkoda nam czasu na to, żeby się spierać, czy ja powiedziałem, że będzie coś za dwa tygodnie, czy nie. Panie pośle, pan zapomniał, co ja powiedziałem. Mówiłem, że za dwa tygodnie będzie poszerzona lista przedsięwzięć Euro 2012 a nie nowelizacja specustawy. Tak, że trzymajmy się faktów, ja nie chcę się spierać. Ja jestem człowiekiem wynajętym do roboty.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#ElżbietaJakubiak">Jeszcze były wnioski formalne. Zgłaszał je pan poseł Grzegorz Janik i pani poseł Iwona Guzowska.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#IwonaGuzowska">Jeszcze raz zgłaszam wniosek formalny o skierowanie projektu ustawy do pracy w podkomisji Euro 2012.</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#ElżbietaJakubiak">W związku z brakiem innych głosów zamykam pierwsze czytanie projektu ustawy o zamianie ustawy o przygotowaniu finałowego turnieju mistrzostw Europy w piłce nożnej UEFA Euro 2012.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#GrzegorzJanik">Bardzo się cieszymy, że pan minister zadeklarował, że jest człowiekiem do pracy i zajmuje się robotą, a nie na przykład wprowadzaniem kuratora do PZPN, bo to było bez sensu. Ale wracając do meritum sprawy, do sprawy Komisji. W tak ważnej i narodowej sprawie, jaką jest Euro 2012, brak stanowiska rządu jest sprawą bulwersującą. Usłyszeliśmy wątpliwości miast organizatorów oraz wyrażone na tej sali oraz negatywne opinie posłów na temat proponowanej nowelizacji. W związku z tym chciałbym złożyć wniosek o odrzucenie w pierwszym czytaniu tej nowelizacji.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#ElżbietaJakubiak">Ponieważ wniosek pana posła Grzegorza Janika jest dalej idący niż poseł Iwony Guzowskiej, przystępujemy do głosowania wniosku pana posła Grzegorza Janika.</u>
<u xml:id="u-29.1" who="#ElżbietaJakubiak">Kto jest za odrzuceniem w pierwszym czytaniu projektu ustawy o zmianie ustawy o przeprowadzeniu i przygotowaniu finałowego turnieju mistrzostw Europy w piłce nożnej UEFA Euro 2012?</u>
<u xml:id="u-29.2" who="#ElżbietaJakubiak">Stwierdzam, że Komisja odrzuciła wniosek o odrzucenie projektu przy 13 głosach za, 18 przeciw, 2 wstrzymujących się.</u>
<u xml:id="u-29.3" who="#ElżbietaJakubiak">Przechodzimy do głosowania wniosku pani poseł Iwony Guzowskiej.</u>
<u xml:id="u-29.4" who="#ElżbietaJakubiak">Kto jest za skierowaniem projektu ustawy o zmianie ustawy o przygotowaniu finałowego turnieju mistrzostw Europy w piłce nożnej UEFA Euro 2012 do podkomisji stałej Euro 2012?</u>
<u xml:id="u-29.5" who="#ElżbietaJakubiak">Stwierdzam, że Komisja przyjęła wniosek o odesłanie projektu do podkomisji stałej Euro 2012 przy 23 za, 7 przeciw, 2 wstrzymujących się.</u>
<u xml:id="u-29.6" who="#ElżbietaJakubiak">Dziękuję państwu za udział w posiedzeniu podkomisji. Przechodzimy do pkt 2 – sprawy bieżące.</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#TomaszGarbowski">Panie ministrze, bardzo bym prosił, żeby na posiedzenie Komisji Kultury Fizycznej i Sportu, na którym będziemy omawiać budżet Ministerstwa Sportu, przekazał pan także informacje w zakresie dotacji celowych dla dwóch spółek celowych – 10 mln na Spółkę PL 2012 i kilka milionów na Spółkę Narodowego Centrum Sportu, z wyszczególnieniem, na co te pieniądze pójdą, bo mamy tylko ogólną informację. Lepiej wcześniej się przygotować, niż później pytać.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#MirosławDrzewiecki">O ile sobie przypominam, to pan jest na bieżąco informowany, bo od pana dostaję ok. 350 różnych zgłoszeń i na wszystkie ma pan odpowiedzi. Proszę nie zajmować ludzi w ministerstwie swoimi fobiami.</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#ElżbietaJakubiak">Komisja się nie skończyła i obecność na głosowaniach nie stanowi o obecności na Komisji. Jeżeli państwo wyjdą, to ja będę prosiła o to, żeby państwo zostali wykreśleni z listy obecności na posiedzeniu Komisji. Nie ma tak, że ktoś przychodzi tylko na głosowanie, to nie jest praca w Komisji. I uprzejmie państwa informuję, że sprawdzimy listę obecności i nieobecności będą nieusprawiedliwione. I bardzo proszę, aby zachować spokój do końca na posiedzeniu Komisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#AdamHofman">W kwestii formalnej. Proszę panią przewodniczącą o zwrócenie uwagi panu ministrowi, że jego zachowanie jest absolutnie niestosownym. Minister konstytucyjny polskiego rządu nie może w ten sposób zwracać się do posłów, którzy, przypomnę, według konstytucji, kontrolują Radę Ministrów i także pana ministra. To jest niestosowne i obraźliwe.</u>
</div>
<div xml:id="div-34">
<u xml:id="u-34.0" who="#ElżbietaJakubiak">Panie ministrze, muszę przyznać, że słowo „fobia” było niestosowne w odniesieniu do posła, który jest dociekliwy, ale ma taki obowiązek konstytucyjny. A poza tym przypomnę, że spółki finansowane są z budżetu państwa.</u>
</div>
<div xml:id="div-35">
<u xml:id="u-35.0" who="#MirosławDrzewiecki">Ciekawość pana posła będzie zaspokojona, wszystko będzie przygotowane, podobnie jak na każdym etapie. Gdy pada zapytanie ze strony pana posła, to otrzymuje odpowiedzi na bieżąco, więc otrzyma i tym razem.</u>
</div>
<div xml:id="div-36">
<u xml:id="u-36.0" who="#ElżbietaJakubiak">Panie ministrze. Jako zwykły poseł chciałam pana zapytać, dlaczego nie mieliśmy dzisiaj ani stanowiska rządu w odniesieniu do tej ustawy, ani pańskiego osobistego. Przecież pan dobrze wie, na czym ten projekt polega.</u>
</div>
<div xml:id="div-37">
<u xml:id="u-37.0" who="#MirosławDrzewiecki">Bo projekt jest w uzgodnieniach międzyresortowych, a mój osobisty stosunek wyraziłem dosyć jasno, powiedziałem, że czekam na finał pracy w Komisji. Uważam, że ta nowelizacja będzie pomocna.</u>
</div>
<div xml:id="div-38">
<u xml:id="u-38.0" who="#ElżbietaJakubiak">Ale panie ministrze, pan dobrze wie, że bardzo trudno jest pracować Komisji bez stanowiska rządu, nawet w pierwszym czytaniu.</u>
</div>
<div xml:id="div-39">
<u xml:id="u-39.0" who="#MirosławDrzewiecki">Jak Komisja rozpocznie pracę, to stanowisko na pewno już będzie.</u>
</div>
<div xml:id="div-40">
<u xml:id="u-40.0" who="#ElżbietaJakubiak">Myślę, że na podkomisję będą przychodzili wszyscy posłowie, nie tylko członkowie podkomisji. Czy są pytania do panów?</u>
</div>
<div xml:id="div-41">
<u xml:id="u-41.0" who="#JakubRutnicki">Chcielibyśmy zobaczyć, jak w tej chwili wygląda praca na Stadionie 10-lecia i jeżeli byłaby taka możliwość, to bylibyśmy wdzięczni.</u>
</div>
<div xml:id="div-42">
<u xml:id="u-42.0" who="#ElżbietaJakubiak">Panie pośle Jakubie Rutnicki, my wszyscy jesteśmy wielbicielami pana Marcina Herry, naprawdę powstał już fanklub, ale przypominam, że stadion budowany jest przez Narodowe Centrum Sportu, a nie przez Spółkę PL 2012.</u>
</div>
<div xml:id="div-43">
<u xml:id="u-43.0" who="#MirosławDrzewiecki">Serdecznie zapraszamy, bo warto pójść, zobaczyć, jaki jest efekt tych prac. My tam dzisiaj byliśmy, natomiast prosimy państwa, którzy przyjdą, żeby zabezpieczyli sobie obuwie, bo tam jest błoto.</u>
</div>
<div xml:id="div-44">
<u xml:id="u-44.0" who="#ElżbietaJakubiak">Wyczerpaliśmy porządek dzisiejszych obrad. Na tym kończymy posiedzenie Komisji. Dziękujemy bardzo.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>