text_structure.xml
64.2 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#PawełArndt">Otwieram posiedzenie Komisji. Chciałbym przeprosić państwa za pewne opóźnienie w rozpoczęciu posiedzenia, co było spowodowane wystąpieniem premiera dotyczącym katastrofy pod Smoleńskiem. Jest to temat ważny dla nas wszystkich. Posłowie chcieli wysłuchać informacji, stąd pewne opóźnienie. Przepraszam wszystkich, szczególnie naszych gości.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#PawełArndt">Naszymi gośćmi są dzisiaj pan Jacek Kapica podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów i szef Służby Celnej oraz pan Grzegorz Smogorzewski, zastępca szefa Służby Celnej. W posiedzeniu uczestniczą także przedstawiciele związków zawodowych oraz instytucji związanych z omawianym tematem.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#PawełArndt">Witam wszystkich państwa bardzo serdecznie. Na wniosek posłów porządek dzisiejszego posiedzenia przewiduje omówienie: funkcjonowania izb celnych w kontekście proponowanych zmian organizacyjnych, realizacji uchwały Rady Ministrów w sprawie ustanowienia programu wieloletniego „Modernizacja Służby Celnej w latach 2009–2011” oraz wdrożania ustawy o Służbie Celnej z 27 sierpnia 2009 r.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#PawełArndt">Przystępujemy do realizacji porządku dziennego. Rozumiem, że nie ma sprzeciwu wobec porządku dziennego. Proponuję następujący tryb prac. Najpierw poproszę o wystąpienie posłów, którzy złożyli wniosek o zwołanie posiedzenia. Następnie przewiduję wystąpienia zaproszonych gości i odpowiedzi przedstawiciela rządu – szefa Służby Celnej. Potem odbędziemy dyskusję.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#PawełArndt">Chciałbym na początku zapowiedzieć, że pan minister Kapica musi nas opuścić o godz. 13.30, ponieważ wyjeżdża za granicę. Bardzo prosiłbym państwa o takie zabieranie głosu, aby umożliwić panu ministrowi udzielenie odpowiedzi. Oczywiście potem zostanie z nami zastępca szefa Służby Celnej i możemy dalej prowadzić dyskusję. Sądzę jednak, że najważniejsze wypowiedzi powinny zostać sformułowane w obecności pana ministra Kapicy. Nasze posiedzenie powinno zakończyć się do godz. 14.30, ponieważ wówczas rozpoczynamy kolejne posiedzenie z inną komisją.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#PawełArndt">Czy są uwagi do propozycji prowadzenia prac w dniu dzisiejszym? Nie słyszę uwag. Proszę przedstawiciela wnioskodawców o zabranie głosu.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#MarzenaDrab">W związku z tym, że jesteśmy ograniczeni czasem, postaram się bardzo krotko wprowadzić państwa w temat. Grupa posłów wystąpiła o zwołanie posiedzenia Komisji, ponieważ informacje, które docierały do nas w postaci odpowiedzi na zapytania poselskie i interpelacje, a także ze środowiska celników, wskazują na istotne rozbieżności. We wniosku wskazaliśmy trzy najważniejsze sprawy, wokół których chcielibyśmy prowadzić dzisiejszą dyskusję. Chcielibyśmy, aby pan minister – szef służby celnej przedstawił nam informację w zakresie realizacji uchwały Rady Ministrów w sprawie modernizacji Służby Celnej w latach 2009–2011. Pamiętamy, że kwoty, które zostały przyjęte na modernizację służby celnej, były zmieniane. Pragniemy dowiedzieć się, jak jest końcowa kwota, co zostało wykonane i co będzie do wykonania.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#MarzenaDrab">Kolejna interesująca nas kwestia to realizacja ustawy z 27 sierpnia 2009 r. Ustawa funkcjonuje w obiegu prawnym już pół roku i chcielibyśmy usłyszeć, na jakim etapie znajduje się jej wdrożenie. Najważniejsza sprawa, na temat której docierały do nas rozbieżne informacje, dotyczy struktury organizacyjnej Służby Celnej. Otrzymywaliśmy informacje o zamiarze zlikwidowania 3–4 izb celnych. Obecnie mowa jest o likwidacji dwóch izb celnych.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#MarzenaDrab">Chcielibyśmy usłyszeć informację przedstawioną przez szefa Służby Celnej. Uważamy, że będzie ona wiążąca dla wszystkich i powinna rozwiać obawy wynikające ze sprzecznych informacji, które do nas docierają.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#MarzenaDrab">Mam również prośbę do pana przewodniczącego, żeby w pierwszej kolejności udzielić głosu stronie społecznej, aby jej przedstawiciele mieli możliwość zadania pytań panu ministrowi.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PawełArndt">Dziękuję pani poseł. Już wcześniej zapowiedziałem, że oddam głos stronie społecznej. Chciałbym się zorientować, ile osób zamierza zabrać głos. Zgłasza się 6 osób. Proszę o przedstawianie się i o w miarę zwięzłe wypowiedzi. Rozumiem, że wszystkim nam zależy na tym, aby pan minister mógł ustosunkować się do państwa wypowiedzi.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#JacekStaniszewski">Mam następujące pytania do pana ministra. Jakie przesłanki legły u podstaw podjęcia decyzji o likwidacji izb celnych w Kielcach, Opolu i Rzepinie? Jeśli wiązało się to z koniecznością pozyskania etatów na nowotworzone przejścia graniczne, to nasze pytanie brzmi – dlaczego pan nie poszukał w pierwszej kolejności możliwości uruchomienia wolnych etatów wewnątrz 16 izb celnych? Dlaczego nie przeprowadził pan etatyzacji we wszystkich izbach?</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#JacekStaniszewski">Ile wolnych etatów jest w chwili obecnej? Dlaczego nie następują przyjęcia? Prawdą jest, że do dnia dzisiejszego nie jest możliwe przyjęcie nikogo na etat, gdyż są opóźnienia w pracach nad wdrożeniem ustawy o Służbie Celnej. Nie ma zarządzenia o wartościowaniu oraz rozporządzenia o możliwości przyjęcia nowych funkcjonariuszy.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#JacekStaniszewski">Jakie koszty przewidział pan minister w związku z reformą? Co się stało, że po kilku miesiącach obowiązywania nowej ustawy chce pan przeprowadzić tak radykalne zmiany?</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PawełArndt">Bardzo dziękuję. Proszę o wystąpienie kolejnej osoby.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#ArturCiesielski">Mam pytanie zarówno do pana ministra Jacka Kapicy, jak i do Komisji. Zacznę od pytania do pana ministra. Dotyczy ono funduszu na modernizację Służby Celnej. Nie mamy pewnych informacji, czy kwoty przewidziane w uchwale modernizacyjnej na zakup sprzętu, poprawę uposażeń, środków technicznych, były przesuwane na inne cele, które trudno kreślić jako modernizacyjne, jak np. pokrycie kosztów błędnych decyzji kadry kierowniczej i wynikających z tego kosztów sądowych przywracania celników do pracy. Jeśli tak się działo, to na jakiej podstawie prawnej. Chcielibyśmy w tym zakresie uzyskać dokładną, pełną informację, poczynając od pełnej kwoty przyznanej na modernizację, poprzez plan wydatkowania środków, kończąc na wykonaniu.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#ArturCiesielski">Chciałbym dowiedzieć się, w jakim terminie moglibyśmy otrzymać taką informację na piśmie od pana ministra.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#ArturCiesielski">Nie znamy mechanizmów funkcjonowania Komisji Finansów Publicznych. Interesuje nas, jakie są mechanizmy nadzoru Komisji nad wykorzystaniem środków przyznanych przez Sejm. Jak Komisja Finansów Publicznych bada sposób wykorzystania przez Ministerstwo Finansów środków przyznanych przez Sejm na modernizację Służby Celnej?</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#PawełArndt">Dziękuję. Proszę o wystąpienie kolejnej osoby.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#SławomirSiwy">W imieniu zarządu związku proszę, abyście przyjęli państwo wyrazy głębokiego współczucia z powodu tragicznej śmierci współpracowników, koleżanek i kolegów oraz przyjaciół. Doceniamy fakt, że w tym wyjątkowym okresie znaleźli państwo czas, aby pochylić się nad problemami Służby Celnej. Dla nas jest to świadectwo, że poważnie traktujecie państwo zadania Służby Celnej i ich znaczenie dla budżetu państwa oraz Unii Europejskiej.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#SławomirSiwy">Zwróciliśmy się do państwa, gdyż w naszej ocenie służba celna powinna lepiej chronić granicę, zabezpieczać wpływy do budżetu oraz warunki uczciwej konkurencji legalnych podmiotów. Przyczyn niewłaściwego funkcjonowania Służby Celnej upatrujemy w sposobie zarządzania, który przekłada się na stosowanie prawa w relacjach służbowych i kontrolnych. Powszechną praktyką staje się zarządzanie przy pomocy wytycznych, poleceń mniej lub bardziej formalnych, które wypaczają stosowanie prawa i naruszają niezależność organów, jakimi są dyrektor izby celnej oraz naczelnik urzędu celnego, formalnie niezależnych organów podatkowych.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#SławomirSiwy">W szczególności daje się to zauważyć po wejściu w życie nowej ustawy o Służbie Celnej, która zwiększyła dyspozycyjność wobec przełożonych. Ustawa ta uzależniła pozycję funkcjonariuszy, nawet na bardzo wysokich stanowiskach, od kaprysów przełożonego, nie wprowadzając żadnej ochrony przed nadużyciami. Relacje pracownicze pozostają na razie poza kontrolą jakichkolwiek organów. Proces mianowania na stopniu służbowe to pierwszy z przykładów zarządzania Służbą Celną za pomocą poleceń. Dyrektor izb celnych literalnie zastosowali wszystkie polecenia szefa Służby Celnej, nawet te, które wypaczały znaczenie ustawy czy doprowadziły do wydania decyzji niezgodnych z prawem.</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#SławomirSiwy">Uczestniczyliście państwo w procesie legislacyjnym ustawy o Służbie Celnej. Czy państwa intencją było stworzenie prawa, które nakazuje mianowanie na stopnie oficerskie osób z zarzutami karnymi lub posiadających bardzo małe doświadczenie w Służbie Celnej? Na pewno nie było państwa intencją zdegradowanie wielu wartościowych, wysoko wykwalifikowanych osób, z długoletnim stażem, o ogromnej wiedzy i doświadczeniu w pracy w komórkach merytorycznych. Poleceniem ministra takie doświadczenie zostało ocenione jako zerowe. Wysokie stopnie przypadły w udziale funkcjonariuszom nowo awansowanym na stanowiska oraz tym, którym przypadły błyskawiczne awanse w ostatnim roku.</u>
<u xml:id="u-8.4" who="#SławomirSiwy">Chcemy zwrócić uwagę na czekające nas mianowania pracowników cywilnych Korpusu Służby Cywilnej, którzy w maju staną się funkcjonariuszami na podstawie obowiązującej ustawy o Służbie Celnej.</u>
<u xml:id="u-8.5" who="#SławomirSiwy">Kolejne polecenie obliguje dyrektorów, by pracowników i urzędników służby cywilnej mianować do jednego z najniższych korpusu, w całkowitym oderwaniu od ich stażu, wiedzy i doświadczenia. Czy intencją państwa była degradacja i przekreślenie dotychczasowej kariery urzędników cywilnych?</u>
<u xml:id="u-8.6" who="#SławomirSiwy">Kwestię uzgadniania zasad uposażenia funkcjonariuszy celnych stosowne przepisy zastrzegają do właściwości dyrektorów. Niestety, dyrektorzy otrzymali wiążące polecenie, w jaki sposób mają zostać rozdysponowane środki na modernizację. Zabrania się przyznania awansu funkcjonariuszom, którzy przez lata nie otrzymali awansu tylko ze względu na ograniczenia finansowe. Nakazuje się też rozdysponować środki z uwzględnieniem przepisów, które nie dotyczą funkcjonariuszy, a ustawa wręcz nakazuje stosować do uposażeń przepisy dotychczasowe.</u>
<u xml:id="u-8.7" who="#SławomirSiwy">Niestety, nieuprawnione ingerencje przełożonych nie ograniczają się tylko do spraw pracowniczych, ale wypaczają stosowanie prawa, powodując straty budżetu i narażając funkcjonariuszy i pracowników na odpowiedzialność karną. Przykładem jest sposób przeprowadzenia zmasowanej akcji kontrolnej automatów o niskich wygranych przy odgórnym założeniu, że są one nielegalne. Przecież w chwili kontroli stan automatów był taki, jak przy ich dopuszczeniu do użytku przez urzędników Ministerstwa Finansów. Celnicy od wielu lat alarmowali, że takie automaty nie powinny zostać dopuszczone, bo wypłacają wysokie wygrane. Urzędnicy ministerstwa nie reagowali. Obecnie sądy nakazują, zwracanie automatów. Czy błędy wynikające z ustalonych odgórnie założeń, popełnione przy kontroli spowodują powrót automatów na ulice?</u>
<u xml:id="u-8.8" who="#SławomirSiwy">Obawiamy się o konsekwencje dla funkcjonariuszy, którzy wykonywali kontrole według narzuconych wytycznymi procedur. Obecnie kontrolowane podmioty składają wnioski o ściganie funkcjonariuszy. Pan minister potwierdza, że są stawiane zarzuty funkcjonariuszom. Przypominamy, że postawienie zarzutów funkcjonariuszom celnym powoduje ich zawieszenie, a następnie bezwzględnie zwolnienie. Czy czeka nas kolejna fala zwolnień za cudze winy?</u>
<u xml:id="u-8.9" who="#SławomirSiwy">Pod wpływem innych wytycznych, które naruszały przepisy prawa wspólnotowego, dokonywane były odprawy celne alkoholu. Takie podejrzenie wynika z analizy materiałów zgromadzonych przez ABW. Taka informacja została przekazana przez zastępcę prokuratora generalnego. W okresie, który obejmuje postępowanie, przywieziono z Ukrainy na teren Wspólnoty alkohol w 500 cysternach kolejowych. We wszystkich dokumentach poprzedzających – w kontrakcie, certyfikacie jakości, świadectwie pochodzenia, ten alkohol był klasyfikowany jako alkohol. Jednakże niejednoznaczne badania laboratoryjne przy odprawie celnej były przyczyną przekwalifikowania alkoholu na koncentrat płynu do spryskiwacza. Nie została pobrana akcyza, choć w przepisach nie było zwolnienia na alkohol w płynie do spryskiwaczy. Dopuszczono alkohol do wolnego obrotu, także bez pozwoleń, mimo że przepisy wspólnotowe, chroniąc rynek rolny, uzależniają import alkoholu powyżej 100 hektolitrów od uzyskania pozwolenia.</u>
<u xml:id="u-8.10" who="#SławomirSiwy">Do 2007 r. przywieziono ponad 40 mln litrów bez pozwoleń i bez akcyzy, co potwierdza komunikat Ministerstwa Finansów. Alkohol był słabo skażony i bez trudu mógł zostać przeznaczony na rynek spożywczy lub wykorzystany jako komponent paliw. Straty dla budżetu to prawie 3 mld zł, a od stanu budżetu zależą warunki naszej służy, również uposażenie.</u>
<u xml:id="u-8.11" who="#SławomirSiwy">Po krótkotrwałym spadku importu alkoholu na przełomie 2008 i 2009 r., obecnie importuje się miesięcznie około 2 mln litrów alkoholu nieskutecznie skażonego bez zezwoleń i bezwarunkowo zwolnionego z akcyzy. Ministerstwo Finansów nazywa to nadużycie na rynku mianem patologii, jednak nie widać zmian. Wbrew przepisom wspólnotowym nie ma także ochrony rynku rolnego przed tanim alkoholem z Ukrainy. Prokurator generalny informuje, że analiza materiału dowodowego w powyższej sprawie rozszerzyła zakres śledztwa także na podejrzenie przestępstw karnych z art. 231 par. 1 Kodeksu Karnego w zakresie nieprawidłowego kształtowania przepisów i formułowania w wewnętrznych pismach błędnych interpretacji dotyczących odpraw.</u>
<u xml:id="u-8.12" who="#SławomirSiwy">Zapewne znane są państwu wyniki kontroli procesu legislacyjnego na poziomie MF w zakresie ustawy hazardowej, przeprowadzonej przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów. Taka kontrola powinna być przeprowadzona – naszym zdaniem – również w odniesieniu do ustawy o Służbie Celnej oraz ustawy akcyzowej, która zawiera wiele przepisów niezgodnych z prawem wspólnotowym. Przygotowywana obecnie nowelizacja również nie zapewnia zgodności naszego prawa ze wspólnotowym, a co się z tym wiąże, stwarza celnikom w praktyce problemy w postępowaniu.</u>
<u xml:id="u-8.13" who="#SławomirSiwy">Nie sposób nie wspomnieć o braku wielu przepisów wykonawczych, które w istotnym stopniu utrudniają prawidłowe wykonywanie obowiązków służbowych. Wyjaśnienia wymaga również zasadność zniesienia stałych nadzorów na rynku paliw i wyrobów tytoniowych, w tak newralgicznej dla budżetu branży, zwłaszcza wobec wiedzy o ogromnym ryzyku nadużyć, które naruszają warunki uczciwej konkurencji.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#PawełArndt">Dziękuję bardzo. Proszę o zwięzłe wypowiedzi, bo jeszcze kilka osób chciałoby się wypowiedzieć.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#SławomirSiwy">Za chwilę kończę swoją wypowiedź. Chciałbym krótko ustosunkować się do kwestii wartościowania stanowisk. Do dnia dzisiejszego nie przedstawiono korzyści z wprowadzania procesu wartościowania funkcjonariuszy. Mimo to przygotowuje się akcję, która ma zwiększyć dyspozycyjność całej kadry kierowniczej. Wartościowanie jest postrzegane jako kontynuacja uwłaszczenia wąskiej grupy osób. Nie przedstawiono również żadnych korzyści wynikających z likwidacji trzech izb celnych oraz kosztów tego procesu. Proces decyzyjny nastąpił bez konsultacji, a końcowy efekt, oparty na tendencyjnych analizach, wypacza założone wzniosłe cele. Mimo to już rozpoczęto procedurę. Projekt zmiany struktury ukazał się na stronach Biuletynu Informacji Publicznej, co oznacza, że znajduje się on w fazie uzgodnień międzyresortowych. Projekt zawiera luki, braki w ocenie skutków regulacji. Naszym zdaniem, a także marszałków samorządów terytorialnych województw nierzetelne informacje zostały zawarte w części dotyczącej wpływu na rozwój regionów.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#SławomirSiwy">Mamy do czynienia z brakami w ocenie skutków regulacji, co jest niezgodne z uchwała Rady Ministrów nakazującą w każdym projekcie dokonanie oceny skutków regulacji. Rozumiem, że ukazanie się projektu w BIP oznacza skierowanie go do uzgodnień międzyresortowych. Do uzgodnień przesłano zatem coś, co chyba nie istnieje.</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#SławomirSiwy">Istotny jest również problem ucieczki odpraw celnych z Polski. Chodzi o setki milionów złotych, o czym mówiliśmy na forum Komisji „Przyjazne Państwo”. Jednym z elementów może być „majstrowanie” przy strukturze organizacyjnej Służby Celnej od 2004 r. Jesteśmy w stanie wyliczyć te środki co do złotówki. Zasilają one budżety innych państw, zamiast budżetu Polski.</u>
<u xml:id="u-10.3" who="#SławomirSiwy">Skarb Państwa jest obecnie okradany z miliardów złotych, które zamiast do kieszeni przestępców powinny trafiać do budżetu. Z tych środków powinny być finansowane szpitale, badania naukowe, budowa dróg. Państwo najlepiej wiecie, jak olbrzymie są potrzeby. Niestety, konsekwencje niewystarczającej ochrony akcyzy wykraczają daleko poza skutki finansowe. Powrót automatów do gry na nasze ulice jest i będzie przyczyną wielu uzależnień. Jaką wartość dla pracodawcy przedstawia uzależniony pracownik? Jakie konsekwencje powoduje to dla rodziny?</u>
<u xml:id="u-10.4" who="#SławomirSiwy">Pieniądze z nielegalnych źródeł mogą wypaczać funkcjonowanie wielu instytucji publicznych. Skala zjawiska jest ogromna. Skala strat społecznych podobnie. Wytyczne, które wypaczają stosowanie prawa, pochodzą z Ministerstwa Finansów. Niektórzy urzędnicy w MF są autorami przepisów, których szkodliwe skutki ujawniają się dopiero przy ich stosowaniu. Są niemożliwe lub bardzo trudne do uchwycenia na etapie procesu legislacyjnego. Tak jest od wielu lat. Skutki tej praktyki obciążają jednak nie autorów tych przepisów, lecz kolejne rządy, poszczególnych premierów i ministrów finansów oraz parlamentarzystów. Władza ustawodawcza jest wprowadzana w błąd przez władzę wykonawczą.</u>
<u xml:id="u-10.5" who="#SławomirSiwy">Standardy państwa prawa nie pozwalają, aby instytucje funkcjonowały pod dyktando poleceń. Standardy te wymagają, by instytucje publiczne działały w granicach prawa i na podstawie prawa. Polecenia nie mogą być stawiane ponad ustawami. Od lat funkcjonariusze bezskutecznie informują o zagrożeniach w sferze akcyzy i automatów. Jak mamy oceniać brak reakcji naszych przełożonych, mimo wiedzy o patologii? Jak mamy oceniać decyzje, które sprzyjają oszustwom i narażają funkcjonariuszy na odpowiedzialność karną? Apelujemy o interwencję w celu wycofania bezprawnych poleceń, przywrócenia dyrektorów izb celnych i naczelników urzędów, dokonanie przeglądu przepisów, których projekty powstały w MF oraz analizę zasadności likwidacji izb celnych i wprowadzenia procesu wartościowania oraz opisu stanowisk.</u>
<u xml:id="u-10.6" who="#SławomirSiwy">Jan Paweł II w tym gmachu apelował, by troszczyć się o Polskę. Przeżycia tych szczególnych dni potwierdzają, że społeczeństwo oczekuje większej troski o sprawy publiczne. Nie powinniśmy pozwalać na okradanie i niszczenie naszego kraju. Mówię to z pełną odpowiedzialnością za słowa.</u>
<u xml:id="u-10.7" who="#SławomirSiwy">Jeśli można, oddałbym głos przedstawicielowi kancelarii prawnej, która współpracuje z nami w sprawie mianowań, a więc jednego z przykładów bezprawnego wkroczenia w uprawnienia ustawowe dyrektorów izb celnych.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#PawełArndt">Bardzo dziękuję za to wystąpienie. Było ono bardzo obszerne. Proszę państwa o skondensowane wypowiedzi. W pierwszej kolejności chciałbym oddać głos przedstawicielom strony społecznej, a jeśli wystarczy czasu, wówczas ewentualnie kancelarii prawnej.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#PawełArndt">Bardzo proszę o kolejne głosy strony społecznej.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#DanielDrozd">Reprezentujemy funkcjonariuszy celnych pracujących w oddziale celnym w Hrebennem, którzy zostali zawieszeni w czynnościach służbowych. Postępowania wobec nas toczą się od około 2 lat i nie ma żadnych rozstrzygnięć. Mamy kilka pytań do pana ministra Jacka Kapicy w tej sprawie.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#DanielDrozd">Przepraszam bardzo, chciałbym zorientować się, kogo pan reprezentuje. Nie chciałbym, żeby każdy poszkodowany funkcjonariusz przychodził na posiedzenie Komisji i wypowiadał swoje żale, bo nie jesteśmy w stanie tego wysłuchać.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#DanielDrozd">Reprezentuję 70 funkcjonariuszy – pracowników urzędu celnego w Zamościu.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#WojciechŻukowski">Panie przewodniczący, ponad 500 funkcjonariuszy w kraju zostało zawieszonych w trybie art. 105 ust. 10 ustawy o Służbie Celnej, o wdrażaniu której dziś dyskutujemy. Wydaje mi się, że ta kwestia powinna zostać uwzględniona w dzisiejszym toku pracy Komisji. Prosiłbym, aby pan przewodniczący zgodził się na udzielenie głosu dwóm funkcjonariuszom.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#PawełArndt">Za chwilę skończy się nam czas. Każdy może wypowiedzieć się, jak długo sobie życzy, tylko nikt nie odpowie na wasze wątpliwości. Chyba nie o to chodzi. Ponieważ panów jest dwóch, udzielę głosu jednemu z was. Proszę, żeby zmieścił się pan w dwóch minutach.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#DanielDrozd">Czy pan minister rozważał możliwość odwieszenia funkcjonariuszy celnych w czynnościach służbowych. Pracuję w Służbie Celnej od 2001 r. Wypełniam swoje obowiązki należy. Ma za sobą szkolenia, zdobyte doświadczenie, a od dwóch lat jestem zawieszony. Dyrektorzy izb celnych w Przemyślu, Białej Podlaskiej i Białymstoku rozpoczęli procedurę zwalniania zawieszonych funkcjonariuszy. Jest to grupa ponad 160 osób w izbie celnej w Białej Podlaskiej. Wiemy, że występuje problem zapewnienia etatów na granicach. Trudno nam pogodzić się z tym, że jesteśmy zwalniani mimo posiadanych kwalifikacji. Chcielibyśmy pracować i wypełniać swoje obowiązki.</u>
<u xml:id="u-16.1" who="#DanielDrozd">Pan ma możliwość, aby po trzech miesiącach przywrócić do pracy zawieszonych pracowników. Składamy wnioski do prokuratury o jak najszybsze rozpatrzenie sprawy. Niestety, nie ma żadnej reakcji. Nie mamy żadnych możliwości działania. Możemy jedynie rozmawiać na ten temat z panem ministrem i miejscowymi dyrektorami. Czy pan minister rozważał taką decyzję? W skali kraju jest to bardzo poważny problem.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#PawełArndt">Dziękuję bardzo. Proszę przedstawicieli związków zawodowych o zabieranie głosu.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#MarekPinkowski">Mam kilka pytań z dziedziny kontroli. Czy Ministerstwo Finansów bierze pod uwagę ewentualną zmianę ustawy o Służbie Celnej? Chodzi o ustalenie jasnych kompetencji dyrektorów i zmiany właściwości miejscowej. Zamysłem twórców ustawy było, aby kontrole na podstawie ordynacji podatkowej były wyłącznie kontrolami postimportowymi. Obecnie jest to rozszerzone na procedury celne gospodarcze. Problemy powstają wówczas, kiedy przedsiębiorca ma siedzibę we właściwości miejscowej danego naczelnika urzędu celnego, natomiast procedurę prowadzi we właściwości miejscowej innego naczelnika, oddalonego niekiedy o setki kilometrów. W tym momencie naczelnikiem właściwym jest ten ustalony ze względu na siedzibę. Wystarczyłoby – być może – przywrócenie tych kontroli do rozdziału 3 ustawy o Służbie Celnej.</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#MarekPinkowski">Brak jest ustalenia szczegółowej właściwości miejscowej, jeśli chodzi o kontrole ustalone w art. 30 ust. 2 pkt 1 ustawy, tj. kontrole przestrzegania przepisów prawa celnego oraz innych przepisów związanych z przywozem i wywozem towarów. Właściwość miejscową ustala się ze względu na miejsce siedziby, prowadzenie działalności lub miejsce zamieszkania. W tym momencie nie ma szczegółowego ustalenia, według jakich kryteriów, według jakiej właściwości ma być ustalana kontrola.</u>
<u xml:id="u-18.2" who="#MarekPinkowski">Czy brane jest pod uwagę uwzględnienie postulatu, aby Służba Celna miała możliwość kontrolowania osób, które prowadzą działalność niezgłoszoną, aby można było ujawniać taką działalność? Wcześniej przytaczano argument, że takie uprawnienia ma urząd kontroli skarbowej. W naszym przekonaniu należałoby takie zmiany wprowadzić.</u>
<u xml:id="u-18.3" who="#MarekPinkowski">Czy rozważa się przywrócenie Służbie Celnej uprawnień operacyjno-rozpoznawczych, które, przy zwiększonej liczbie zadań Służby Celnej są niezbędne, tym bardziej że Służba Celna będzie mogła być wyposażona w broń.</u>
<u xml:id="u-18.4" who="#MarekPinkowski">Kolejna kwestia dotyczy rozporządzenia ministra finansów w sprawie wypłaty równoważnika z tytułu dojazdów funkcjonariuszy Służby Celnej do miejsca pełnienia służby. Zrzeszenie wielokrotnie zwracało się do pana ministra z prośba o zmianę tego rozporządzenia, aby odpowiadało ono przepisom ustawy o Służbie Celnej. Wielokrotnie przedstawialiśmy uzasadnienie tej zmiany. Czy rozważa się zmianę rozporządzenia, aby jego przepisy nie były sprzeczne z ustawą o Służbie Celnej?</u>
<u xml:id="u-18.5" who="#MarekPinkowski">Z jakiego powodu pan minister zignorował jednogłośne stanowisko organizacji związkowych dotyczące podziału środków na obecne podwyżki. Centrale związkowe apelowały, aby rozdysponowanie środków nastąpiło w sposób proporcjonalny do liczby funkcjonariuszy w danej izbie. Tymczasem środki rozdysponowano proporcjonalnie do funduszu uposażeń zasadniczych. W ten sposób izby, które miały więcej środków, otrzymały ich więcej, a izby posiadające niższe wynagrodzenia otrzymały mniej środków. Jest to sprzeczne z uchwałą modernizacyjną, która miała doprowadzić do wyrównania uposażeń funkcjonariuszy w skali kraju. Zastosowane rozwiązanie oznacza pogłębienie różnić. Jedna izba otrzymała 80 zł na etat, a inna 192 zł na etat. Ta, która otrzymała więcej, miała dużo większy fundusz płac.</u>
<u xml:id="u-18.6" who="#MarekPinkowski">Moi poprzednicy wspominali już o korpusie pracowników służby cywilnej. Czy ustalony został tryb przemianowania i składania propozycji tym pracownikom? W dalszym ciągu znajdują się oni „w zawieszeniu”. Nie wiedzą, jakie propozycje otrzymają. Z informacji, które do nas docierają, wynika, że nie jest to zbyt ciekawa wizja przejścia do kategorii funkcjonariuszy celnych.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#ArturCiesielski">Panie przewodniczący, czy mogę dodać jedno krótkie pytanie do pana ministra?</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#PawełArndt">Za chwilę. Pozwólmy najpierw wypowiedzieć się wszystkim przedstawicielom strony związkowej, którzy jeszcze nie zabierali głosu. Czy jest jeszcze przedstawiciel strony związkowej, który nie zabierał głosu? Nie ma dalszych zgłoszeń, zatem proszę o zabranie głosu pana Artura Ciesielskiego.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#ArturCiesielski">Jak wiadomo, w Służbie Celnej są pracownicy cywilni i funkcjonariusze. Wykonują oni często podobne zadania, zwłaszcza te z zakresu akcyzy, która jest głównym elementem regulacji rynku wewnętrznego. Dlaczego ci pracownicy zostali systemowo, na polecenie pana ministra pominięci w obecnej podwyżce realizowanej z funduszy modernizacyjnych? Czy nie jest to odwet za to, że ci pracownicy „postawili się” i dochodzili swych praw w sądach? Czy jest jakieś inne, racjonalne uzasadnienie decyzji dotyczącej pracowników dbających o znaczące wpływy do budżetu? Takie wytyczne otrzymali dyrektorzy od kierownictwa Służby Celnej.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#PawełArndt">Wydaje się, że są to wszystkie wystąpienia przedstawicieli strony związkowej. Poproszę teraz pana ministra o udzielenie odpowiedzi. Jeśli będziemy mieli czas, to odbędziemy dyskusję. Posłowie zawsze mają prawo zabrać głos. Zostanie z nami zastępca szefa Służby Celnej i będziemy mogli kontynuować dyskusję. Bardzo proszę pana ministra o zabranie głosu.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#JacekKapica">Przepraszam za ograniczenia czasowe, ale to jest zagraniczny wyjazd służbowy, który trudno mi było przełożyć. Postaram się odpowiedzieć na państwa pytania nawet wykraczając poza ich zakres, co powinno rozwiać wszystkie wątpliwości.</u>
<u xml:id="u-23.1" who="#JacekKapica">Jak państwo pamiętacie, objąłem stanowisko szefa Służby Celnej po okresie protestów środowiska funkcjonariuszy i blokadach przejść granicznych przez kierowców zniecierpliwionych złą obsługą. Było to spowodowane głównie brakiem kadr wystarczających do obsługi przejść granicznych, bo trzeba pamiętać, że między 2004 i 2008 r. wzrost przewozów towarowych przez polską granicę sięgnął 50%. Było to spowodowane również złą sytuacją finansową służby celnej i funkcjonariuszy, co środowisko zamanifestowało na przełomie 2007 i 2008 r. W tle mieliśmy dużą skalę zatrzymań funkcjonariuszy pod zarzutami korupcyjnymi. To oznaczało mniej rąk do pracy i większe obciążenie tych, którzy pozostali. To wszystko wpłynęło na osłabienie obsługi przejść granicznych i kontroli, powodując niezadowolenie kierowców domagających się dobrego standardu tych działań.</u>
<u xml:id="u-23.2" who="#JacekKapica">Wyznacznikiem mojej pracy była deklaracja rządu i premiera Tuska o zrealizowaniu postulatów środowiska funkcjonariuszy celnych ze stycznia 2008 r. Dziś z satysfakcją mogę powiedzieć, że wszystkie zobowiązania zostały wykonane, nawet te, których realizacji „Solidarność” domagała się za czasów poprzednich rządów.</u>
<u xml:id="u-23.3" who="#JacekKapica">Jednym z dwóch podstawowych elementów programu naprawy sytuacji w Służbie Celnej była podjęta w 2008 r. przez Radę Ministrów uchwała o ustanowieniu „Programu Modernizacji Służby Celnej na lata 2009–2011” w kwocie 672 mln zł, z czego 75% środków przeznaczonych zostało na wzmocnienie motywacyjnego systemu uposażeń i wynagrodzeń. Drugi element to, uchwalona 27 sierpnia 2009 r. ustawa o Służbie Celnej, która ma dwa podstawowe cele: wzmocnienie statusu funkcjonariusza celnego oraz zwiększenie skuteczności i bezpieczeństwa funkcjonowania Służby Celnej.</u>
<u xml:id="u-23.4" who="#JacekKapica">Realizacja uchwały modernizacyjnej przypada na trudny rok 2009, kiedy mieliśmy do czynienia z kryzysem gospodarczym. Musieliśmy odnaleźć się w sytuacji trudnego i wymagającego ograniczeń budżetu państwa. Służba Celna w tym budżecie solidarnie poniosła ciężar ograniczeń. Dyskutowaliśmy o tym na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych w czerwcu 2009 r. Z planowanych 193 mln zł w 2009 r. zostało nam do dyspozycji 97 mln zł, czyli połowa, w tym 58,89 mln zł na uposażenia. Wydatkowaliśmy na uposażenia kwotę 57 mln, przy planowanych 104 mln zł. Ograniczenia, które wprowadziliśmy, dotyczyły tylko 2009 r. We wrześniu dokonaliśmy wypłaty z wyrównaniem od lipca.</u>
<u xml:id="u-23.5" who="#JacekKapica">Chciałbym zobrazować państwu, jakie są konsekwencje decyzji dotyczących wynagrodzeń. Przypomnę, że na początku 2008 r. wskaźnik kwoty bazowej dla Służby Celnej, służący kształtowaniu budżetu na wynagrodzenia, był na poziomie 1,92. Obecnie, po 2008 r. i 2009 r. wynosi 2,38. Mamy wzrost uposażeń i wynagrodzeń na poziomie 23%. Sądzimy, że w tym roku, po kolejnych regulacjach wskaźnik powinien osiągnąć wartość 2,52. Docelowo, zgodnie z uchwałą modernizacyjną, powinniśmy osiągnąć wskaźnik 2,67, czyli taki, jaki ma Straż Graniczna. W tym roku mamy zaplanowane środki i będziemy je uruchamiać. Wpisaliśmy kolejne środki do budżetu na 2011 r., jak przewiduje to uchwała modernizacyjna.</u>
<u xml:id="u-23.6" who="#JacekKapica">W związku z konsekwencjami ograniczenia realizacji uchwały modernizacyjnej w 2009 r. będziemy chcieli zaproponować ministrowi finansów i Radzie Ministrów nowelizację uchwały modernizacyjnej, aby wydłużyć jej realizację do roku 2012, żeby zrealizować wszystkie cele, które zakładaliśmy w 2008 r.</u>
<u xml:id="u-23.7" who="#JacekKapica">Jeśli chodzi o sytuację na granicy wschodniej, w tym sytuację kadrową, to przypomnę, że dyskutowaliśmy o tym na wspólnym posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych w dniu 6 lutego 2008 r., po wydarzeniach na granicy. Komisja Administracji i spraw Wewnętrznych zajmowała się sytuacją na granicy w kwietniu i październiku 2008 r. oraz w styczniu 2009 r. Wystosowała ona dezyderat do Prezesa Rady Ministrów w dniu 17 kwietnia 2008 r., w którym postulowała rozwiązanie problemów Służby Celnej poprzez zwiększenie zatrudnienia, co uznała za konieczne dla uzyskania płynności odpraw na wschodniej granicy Polski. Kolejny dezyderat został uchwalony na posiedzeniu w dniu 8 października 2008 r. w sprawie konieczności zapewnienia płynności odpraw celnych na wschodniej granicy. Komisja zwróciła w nim uwagę, że sytuacja na przejściach spowodowana jest m.in. trudną sytuacją kadrową Służby Celnej podległej ministrowi finansów. Zdaniem Komisji należało natychmiast podjąć decyzję o zwiększeniu liczby etatów na wschodnich przejściach granicznych o minimum 20–30% oraz rozpocząć nabór na wolne stanowiska.</u>
<u xml:id="u-23.8" who="#JacekKapica">W 2008 r. dokonaliśmy przeniesień na granicę wschodnią 216 etatów wewnątrz Służby Celnej. Odbyło się to głównie poprzez centralizację zarządzania Służby Celnej. Chodzi o zarządzanie rezerwą, którą posiadali dyrektorzy izb celnych, a dotyczącą osób znajdujących się na urlopach macierzyńskich lub bezpłatnych. Do tej pory każdy dyrektor samodzielnie gospodarował taką rezerwą. Poprzez centralizację udało się nam uelastycznić dysponowanie nią. Pewną rezerwę przeznaczyliśmy na potrzeby granicy wschodniej.</u>
<u xml:id="u-23.9" who="#JacekKapica">W 2009 r. przeniosłem 70 etatów tylko z naturalnej fluktuacji kadr, ponieważ żadnych rezerw nie da się generować. Jednocześnie realizowaliśmy czasowe przeniesienia funkcjonariuszy. W 2008 r. 290 funkcjonariuszy było czasowo przeniesionych na granicę wschodnią, a w 2009 r. – 122. Ograniczenia finansowe zmniejszyły możliwości dysponowania funkcjonariuszami. Mamy około 150 zawieszonych funkcjonariuszy na granicy wschodniej, głównie w izbie celnej w Białej Podlaskiej, na obszarze woj. lubelskiego, oraz w izbie celnej w Przemyślu, na obszarze woj. podkarpackiego. Funkcjonariusze zostali zawieszeni ze względu na zarzuty korupcji. To powoduje, że brakuje potrzebnych rąk do pracy.</u>
<u xml:id="u-23.10" who="#JacekKapica">Jesienią 2009 r. mieliśmy kontrolę NIK w zakresie stanu organizacji i wyposażenia jednostek administracji celnej. W poniedziałek otrzymałem informację NIK i pozwolę sobie zacytować konkluzje dotyczące obsady kadrowej jednostek na granicy zewnętrznej Unii – w Przemyślu, Białej Podlaskiej, Białymstoku, Olsztynie, Gdyni i Szczecinie.</u>
<u xml:id="u-23.11" who="#JacekKapica">„Skontrolowane jednostki funkcjonowały przy niepełnych obsadach kadrowych funkcjonariuszy celnych. W okresie objętym kontrolą prowadzono ciągłe analizy zmierzające do optymalizacji zatrudnienia, początkowo w skali całej służby, a następnie w odniesieniu do jednostek zlokalizowanych na granicy wschodniej. Jednakże, pomimo dość precyzyjnego zidentyfikowania potrzeb nie wykorzystano okresu relatywnie dobrej sytuacji budżetowej w celu niezbędnego powiększenia zatrudnienia. W styczniu 2009 r. oszacowano, że w czterech izbach celnych obsługujących granicę wschodnią należałoby zwiększyć łączne zatrudnienie o co najmniej 560 funkcjonariuszy, tj. 11%. W ocenie NIK utrzymywanie się stanu niewystarczającego zatrudnienia może w przyszłości stworzyć zagrożenie dla sprawnej realizacji zadań przez te jednostki”.</u>
<u xml:id="u-23.12" who="#JacekKapica">Przeprowadzaliśmy etatyzację w 2006 r., a także w 2008 r. w odniesieniu do jednostek na granicy wschodniej. Był niedobór na poziomie około 500 etatów na już istniejących przejściach granicznych i na poziomie około 250 etatów dla nowych przejść granicznych. Z tych analiz można wyciągnąć wniosek o niekorzystnym rozkładzie kadr w Służbie Celnej. Większa liczba kadr jest na Zachodzie kraju, a mniejsza na Wschodzie i w centrach gospodarczych. W jednostkach na Zachodzie kraju większy jest odsetek kadr zaangażowanych w administrację wewnętrzną w stosunku do tych, zaangażowanych w kontrole przedsiębiorców. Chcemy naprawić ten stan rzeczy, ale bez alokacji i zwolnień.</u>
<u xml:id="u-23.13" who="#JacekKapica">Występowałem corocznie do budżetu o nowe etaty. W 2008 r. do budżetu na rok 2009, zaś w 2009 r. do budżetu na rok 2010. Stosowne wystąpienie złożyłem także do budżetu na rok 2011. Służba celna nie uzyskała żadnych etatów. Potrzebę dodatkowych etatów argumentowaliśmy nie wzrostem zadań, tylko nowymi zadaniami związanymi z nowymi przejściami granicznymi. Jednakże Rada Ministrów i premier wskazują, że konieczne jest ograniczanie administracji. W związku z narastaniem zadań związanych ze wzrostem obrotu towarowego na granicy czy nowymi zadaniami, takimi jak nowe przejścia graniczne, konieczna jest racjonalizacja zatrudnienia.</u>
<u xml:id="u-23.14" who="#JacekKapica">Skoro jesteśmy w takiej sytuacji, że mamy potrzeby kadrowe w obsłudze i kontroli na poziomie około 500 etatów na dotychczasowe przejścia i 250 etatów na nowych przejściach, biorąc pod uwagę, że mamy niekorzystny rozkład kadr w Służbie Celnej i fakt braku możliwości pozyskania etatów, a także możliwość powrotu do stanu z 2007 r., musimy podejmować działania zmierzające do racjonalizacji zatrudnienia w administracji wewnętrznej. Podjęliśmy „przymiarki” do ograniczenia administracji wewnętrznej. Miałoby to dotyczyć trzech izb celnych – w Opolu, Kielcach i Rzepinie, a w szczególności komórek: ceł i podatków, finansowo-księgowej, kadrowej, logistyki, organizacyjnej, informatyki i kontroli wewnętrznej. Są to komórki pracujące dla administracji, a nie jednostki pracujące na rzecz obsługi przedsiębiorców.</u>
<u xml:id="u-23.15" who="#JacekKapica">Z drugiej strony chcemy skoncentrować pewne rozproszone zadania, aby w ten sposób wygenerować etaty możliwe do przesunięcia do obsługi kontroli. Chodzi o przesunięcie funkcjonariuszy zza biurek do obsługi kontroli. Przeprowadziliśmy stosowną analizę, którą państwu przesłałem. Wskazaliśmy, że akcesja Polski do Unii Europejskiej spowodowała zniesienie zachodniej i południowej granicy celnej. Zmiany w tym zakresie dotyczy tylko urzędów celnych i oddziałów celnych. Były to ograniczenia na poziomie 30–35%. Nie dotyczyło to jednak izb celnych. To doprowadziło do takiej sytuacji, że w izbach celnych w Opolu, Kielcach i Rzypinie zatrudnienie na poziomie zarządczym, czyli w komórkach wsparcia, finansowych i logistyki jest na poziomie 28–32%, przy średnim stanie 23–25%, a przy stanie minimalnym na poziomie kilkunastu procent. Dlatego zapadła kierunkowa decyzja o podjęciu działań na rzecz racjonalizacji zatrudnienia w administracji wewnętrznej, ale bez zwolnień i alokacji do innych izb celnych.</u>
<u xml:id="u-23.16" who="#JacekKapica">Pragnę zauważyć, że taki sam proces przechodziła niemiecka administracja celna i każda administracja kraju, który wchodził do unii celnej, ze względu na ograniczenie zadań z zakresu obsługi obrotu towarowego z zagranicą. Taki sam proces przechodziła w ubiegłym roku Straż Graniczna, gdy na granicy zachodniej zlikwidowano pomorski i łużycki oddziały Straży Granicznej, integrując je w jeden odział. Straż Graniczna również musi przenosić swoje siły i etaty na granicę wschodnią.</u>
<u xml:id="u-23.17" who="#JacekKapica">Jaki efekt chcemy osiągnąć? Po pierwsze, w przypadku Kielc od powstania tej jednostki mamy do czynienia z niedoborem etatów, co było wskazywane przez dyrektora i przez organy kontroli oraz organy prokuratury, które wszczynają postępowania w związku z niedopełnieniem obowiązków wynikających z terminów. Zarówno moi poprzednicy, jak i jak, stojąc przed dylematem, czy przesunąć etaty do Kielc, czy na granicę wschodnią, wybierzemy przesunięcie etatów na granicę wschodnią. Poprzez reorganizację polegająca na włączeniu izby celnej w Kielcach do izby celnej w Krakowie zabezpieczymy potrzeby urzędu i oddziałów celnych na poziomie 35 dodatkowych etatów. Przeniesiemy 10 etatów do kontrolnej grupy mobilnej działającej na terenie woj. świętokrzyskiego. 36 osób pozostanie w komórkach obsługowych i kontrolnych jednostek zamiejscowych izby celnej, aby przedsiębiorcy nadal mieli blisko do tych komórek.</u>
<u xml:id="u-23.18" who="#JacekKapica">Reorganizacja jednostki w Opolu pozwoli nam przenieść część urzędu celnego do budynku izby celnej. Zaoszczędzimy 25 tys. zł miesięcznie. Teraz wynajmujemy budynek na potrzeby urzędu celnego. Zabezpieczymy potrzeby urzędu i oddziału celnego, czyli obsługi przedsiębiorców, na poziomie 29 etatów, kontrolnej grupy wydziału zwalczania przestępczości na poziomie 40 etatów. 15 osób pozostanie w komórkach obsługi i kontroli zamiejscowych izby celnej.</u>
<u xml:id="u-23.19" who="#JacekKapica">W przypadku Rzepina planujemy koncentrację zadań z zakresu statystyki i informatyki poprzez stworzenie centrum kompetencyjnego zadań centralnych z zakresu obrotu wewnątrzwspólnotowych systemów informatycznych (INTRASTAT) i centralnego magazynu mundurowego. Dziś w Służbie Celnej zadaniami z zakresu obrotu wewnątrzwspólnotowych systemów informatycznych zajmuje się 150 osób we wszystkich izbach celnych. Poprzez koncentrację tych zadań w Rzepinie zaangażujemy tam 130 osób. Jednocześnie 150 osób w pozostałych izbach celnych będzie mogło zostać przesuniętych do kontroli i obsługi przedsiębiorców. W tych izbach mamy około 130 wakatów czekających na nabór, żeby zabezpieczyć potrzeby w zakresie obsługi i kontroli. Jeśli przesunę te osoby na wakujące stanowiska, to te etaty będę mógł przesunąć na granicę.</u>
<u xml:id="u-23.20" who="#JacekKapica">Izba celna w Warszawie ma obecnie 44 wakaty zabezpieczone pod potrzeby rozbudowanego terminala na Okęciu. Jednocześnie w obsłudze systemu INTRASTAT pracuje w tej izbie 32 osoby. Jeśli zabiorę im zadania, które zostaną skoncentrowane w jednostce w Rzepinie, to te 32 osoby będę mógł przesunąć do oddziału celnego na lotnisku, a wakaty przesunąć na granicę wschodnią. W ten sposób nikt nie zostaje zwolniony ani alokowany, a jednocześnie zabezpieczamy potrzeby granicy zewnętrznej.</u>
<u xml:id="u-23.21" who="#JacekKapica">Chciałbym przekazać państwu, jakie są koszty i korzyści. Nie ma procesów organizacyjnych bezkosztowych. Proces jest kosztowny, ale trzeba brać pod uwagę także korzyści. Reorganizacja trzech izb celnych – jak ocenili dyrektorzy w zespołach regionalnych – będzie nas kosztowała jednorazowo 200 tys. zł. Chodzi o zmianę szyldów, pieczęci i licencji do niektórych systemów informatycznych. Jednocześnie poprzez reorganizację zaoszczędzimy ponad 300 tys. zł rocznie. Ponadto zapewnimy bezpieczeństwo na granicy. Można zapytać, ile kosztowałoby nas, gdybyśmy znowu mieli do czynienia z kryzysem podobnym do tego z 2007 r.</u>
<u xml:id="u-23.22" who="#JacekKapica">Można znaleźć alternatywę dla tego rozwiązania, czyli przesunięcia czasowe funkcjonariuszy celnych na granicę. Są one kosztowne ze względu na świadczenia. Przesunięcie 300 funkcjonariuszy celnych to koszt miesięczny 400 tys. zł. Jednocześnie tych osób nie ma w miejscu pełnienia służby i jest gorsza sprawność na granicy, bo są to pracownicy czasowo przeniesieni.</u>
<u xml:id="u-23.23" who="#JacekKapica">Jeśli miałbym odnieść się do państwa wątpliwości dotyczących wdrożenia nowej ustawy i mianowania na stopnie służbowe, to pamiętacie państwo, że podstawowym celem ustawy było przybliżenie Służby Celnej do służb mundurowych, szczególnie Straży Granicznej, aby wzmocnić status funkcjonariuszy Służby Celnej. Wiąże się z tym podniesienie świadczeń i dodatków za czynności kontroli na granicy, za dojazd do jednostki powyżej 30km, zwiększenie dodatków stażowych, zwiększenie urlopów, określenie ścieżki kariery, zwiększenie uposażeń do poziomu Straży Granicznej. Z drugiej strony mamy zwiększenie sprawności i bezpieczeństwa Służby Celnej, możliwość wymienności kadr ze Strażą Graniczną i Policją, porównywalność stopni oraz kompetencje szefa Służby Celnej do wykonywania czynności kontroli funkcjonariuszy celnych, jak też służbę w trybie nadzwyczajnym, na kształt służby w trybie skoszarowanym.</u>
<u xml:id="u-23.24" who="#JacekKapica">Element porównywalności stopni i określenie ścieżki kariery zawodowej poprzez korpusy zobowiązywało nas do zmiany stopni wraz z wejściem w życie ustawy. Ustawa w art. 223 ust. 7 stanowi: „Określenie stopni służbowych uzależnione jest od okresu służby w Służbie Celnej albo zatrudnienia w administracji celnej lub skarbowej oraz posiadanego doświadczenia i wykształcenia w sprawach z zakresu Służby Celnej”. Zatem brane są pod uwagę trzy elementy: okres służby lub zatrudnienia, co łatwo jest obliczyć na podstawie dokumentów, posiadane doświadczenie w sprawach celnych, które nie tak łatwo jest ocenić, a także wykształcenie w sprawach celnych, które dosyć jednoznacznie można stwierdzić. Konieczne było ujednolicenie zasad i niedopuszczenie do sytuacji, w której będziemy mieli do czynienia z zupełną dowolnością dyrektorów izb celnych, co mogłoby prowadzić do nadużyć, kumoterstwa i do jeszcze większej skali wątpliwości.</u>
<u xml:id="u-23.25" who="#JacekKapica">Dlatego też zaproponowałem związkom zawodowym kryteria odnoszące się do okresu służby, punktujące uprawnienie do prowadzenia szkoleń, wykształcenie, studia podyplomowe, uczestnictwo w misjach zagranicznych, dotychczas zajmowane stanowisko. Związki zawodowe miały w tej sprawie rozbieżne stanowiska. Zrzeszenie Związków Zawodowych stwierdziło, że zasada punktowa budzi wiele wątpliwości. Stwierdziło ono, że zasadą umożliwiającą przeprowadzenie mianowania funkcjonariuszy celnych na nowe stopnie jest – w sposób bardziej obiektywny i niezróżnicowany w poszczególnych izbach celnych – zasada oparta na metodologii punktowej i ustalona na poziomie centralnym, gwarantująca mianowanie funkcjonariusza na stopień nie niższy, niż wynikający z punktacji.</u>
<u xml:id="u-23.26" who="#JacekKapica">Biorąc pod uwagę tę ocenę, zgodnie z kompetencjami szefa Służby Celnej do kształtowania polityki kadrowej wprowadziliśmy takie kryteria, aby podejmując decyzje dyrektorzy posiłkowali się jednolitymi kryteriami w skali całego kraju. W wyniku wprowadzenia tych zmian, na 14,5 tys. funkcjonariuszy niezadowolonych było 540 osób – czyli 4% – które złożyły wnioski o weryfikację. Pewnych korekt dokonali dyrektorzy w trakcie realizacji awansów w styczniu br. W sądzie pracy mamy obecnie 61 spraw, czyli 0,5%. Mamy także zapytanie dotyczące fragmentu ustawy odnoszącego się do określania stanowiska kierowniczego przed dniem wejścia w życie ustawy. Mamy także zapytanie sądu do Sądu Najwyższego o właściwość sądu pracy. Moim zdaniem skala niezadowolenia w całym kraju jest mniejsza, niż w sytuacji gdybyśmy dopuścili pełną dowolność w 16 izbach celnych. Oczywiście wyroki w tym zakresie będziemy respektować.</u>
<u xml:id="u-23.27" who="#JacekKapica">Jeśli chodzi o podział środków na 2010 r., to jak państwo pamiętacie w 2008 r. przystałem na wniosek związków zawodowych. Przydzielono 500 zł na etat kalkulacyjny. Bez względu na to, czy ktoś otrzymywał na danym stanowisku dużo, w sposób nieuzasadniony do wykonywanych zadań, czy mało, każdy otrzymał tyle samo, co nie rozwiązało żadnego problemu. W 2009 r. mieliśmy sytuację dysproporcji w wynagrodzeniach, czyli tzw. kominy i doły, na tych samych stanowiskach. W związku z tym minister finansów dokonał zmiany rozporządzenia, zmniejszając różnice poprzez zwiększenie dolnego limitu. W ten sposób pieniądze trafiły w sposób ukierunkowany do tych, którzy mieli najniższe wynagrodzenia na danych stanowiskach. Pozostała kwota została rozdzielona na dodatki i awanse. Była również kwota do podziału między dyrektorem a zakładową organizacją związkową. Po upływie dwóch lat na najniższych stanowiskach kontrolerskich mamy wzrosty wynagrodzeń na poziomie 30–35%. Natomiast średni wzrost mnożnika wynosi 23%.</u>
<u xml:id="u-23.28" who="#JacekKapica">Obecnie różnice są nieduże i powinny takie pozostać ze względu na to, że na stałych stanowiskach kontrolerskich można wykonywać różne zadania. Naszym zdaniem dalsze regulacje powinny wynikać z wartościowania stanowiska i wagi zadań mu przypisanych. 23 lutego br. rozmawialiśmy ze związkami zawodowymi na temat podziału środków na 2010 r. Związki prezentowały jednolite stanowisko dotyczące podziału środków bez ustalonych reguł na poziomie ogólnokrajowym, do podziału między dyrektorem a zakładową organizacją związkową, na podstawie lokalnych kryteriów ustalonych w każdej z izb. Moim zdaniem, oznacza to ryzyko powrotu do sytuacji z 2008 r. i ponowne zróżnicowanie płac na tych samych stanowiskach. Aby sprostać pewnym oczekiwaniom, a jednocześnie wyjść naprzeciw postanowieniom uchwały modernizacyjnej, zakładającej wzmocnienie motywacyjnego systemu uposażeń i wynagrodzeń, uruchomiliśmy 50% środków w taki sposób, jak oczekiwały tego związki zawodowe. Zostały one przekazane izbom celnym. Natomiast 50% środków chcemy uruchomić w drugiej połowie roku, po dokonaniu wartościowania stanowisk pracy, oczywiście z wyrównaniem od 1 stycznia br.</u>
<u xml:id="u-23.29" who="#JacekKapica">Odpowiadam na kolejne pytania szczegółowe. Wypowiedź pana przewodniczącego jest pełna insynuacji, kłamstw i pomówień. Nigdy nie potwierdziłem, że funkcjonariuszom celnym są stawiane zarzuty. Nie ma stawianych zarzutów za zatrzymanie automatów. Owszem, na wnioski firm prokuratorzy w niektórych miejscach wszczęli postępowania, ale to nie znaczy, iż sprawy zakończą się postawieniem zarzutów. Staramy się w tym zakresie współpracować z prokuraturą, aby pokazywać nowe podstawy prawne, wprowadzone ustawą o Służbie Celnej, do wykonywania kontroli automatów.</u>
<u xml:id="u-23.30" who="#JacekKapica">Osobiście wysłałem do Ministerstwa Finansów z izby celnej w Szczecinie informację, że automaty mają nieprawidłową funkcjonalność. Nie odnalazłem w dokumentacji wniosku związków zawodowych w tym zakresie. Dziś każdy jest mądry i każdy jest bohaterem. Trzeba było wtedy być bohaterem, panie przewodniczący. Nie jest prawdą, że w Ministerstwie Finansów rejestrowano coś bezmyślnie. Tego typu przepisy funkcjonowały od 2003 r. Służba Celna jest służbą mundurową. Mamy do czynienia z podległością służbową i nadzorem. Zgodnie z ustawą minister finansów – szef Służby Celnej sprawuje nadzór, co daje uprawnienie do wydawania poleceń i wytycznych. Nigdy to nie dotyczy postępowań pierwszoinstancyjnych i drugoinstancyjnych. Takiej ingerencji nie ma. Ustawa jest zgodna z prawem UE, o czym świadczą pozytywne opinie MSZ, a wcześniej UKIE.</u>
<u xml:id="u-23.31" who="#JacekKapica">Co do kwestii funkcjonariuszy zawieszonych od ponad 2 lat, to są to osoby zawieszone za zarzuty korupcji. W tej sytuacji, ze względu na wrażliwość tego elementu w Służbie Celnej, dyrektorzy nie podejmują decyzji o przywróceniu tych funkcjonariuszy do pracy. Pan oczekuje ode mnie jakichś działań w tym zakresie. Inny związek zawodowy oczekuje, że szef służby nie będzie wydawał poleceń. Szef Służby Celnej nie ma uprawnień do przywracania funkcjonariuszy. To jest kompetencja dyrektora.</u>
<u xml:id="u-23.32" who="#JacekKapica">Było pytanie dotyczące właściwości miejscowej. Proszę o sformułowanie tego pytania na piśmie. Chętnie na nie odpowiem.</u>
<u xml:id="u-23.33" who="#JacekKapica">Jeśli chodzi o czynności operacyjno-rozpoznawcze, ustawa o grach hazardowych przyznała kompetencje Służbie Celnej do prowadzenia obserwacji i uczestniczenia w czynnościach operacyjno-rozpoznawczych wraz z innymi służbami do tego upoważnionymi.</u>
<u xml:id="u-23.34" who="#JacekKapica">Co do kwestii pracowników cywilnych, w tym zakresie będziemy jeszcze rozmawiali. Jest to obecnie grupa około 800 osób. Zaproponowaliśmy związkom zawodowym pracowników cywilnych określenie pewnych kryteriów. Jeśli związki zgodzą się na te kryteria, to wprowadzimy je odgórnie. Jeśli nie, sprawę pozostawimy do rozstrzygnięcia na poziomie dyrektorów. Ustawa jasno stanowi, że czynności kontrolne w Służbie Celnej od 30 czerwca br. wykonują funkcjonariusze, również ze względu na podniesienie bezpieczeństwa. Funkcjonariusze są lepiej chronieni niż pracownicy cywilni w wykonywaniu czynności kontrolnych. Ten proces nikogo do niczego nie zmusza. Jeśli ktoś nie chce przejść do służby celnej, pozostanie przy tym samym wynagrodzeniem z innym zakresem zadań.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#ArturCiesielski">Przepraszam, panie ministrze, nie odpowiedział pan na żadne z dwóch pytań, które zadałem.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#PawełArndt">Bardzo proszę nie wypowiadać się bez udzielenia głosu przez przewodniczącego. Ustaliliśmy na początku pewne ramy naszego posiedzenia. Widzę, że pan minister jest gotów do udzielenia odpowiedzi jeszcze na kilka pytań. Kiedy pan minister nas opuści, otworzę dyskusję i zabiorą głos posłowie. Rozumiem, że zastępca szefa Służby Celnej odpowie na pozostałe pytania.</u>
<u xml:id="u-25.1" who="#PawełArndt">Panie ministrze, bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#JacekKapica">W przypadku funduszu na modernizację, nie może on być przeznaczony na inne cele niż wzrost uposażeń i wynagrodzeń. Z tego funduszu finansowany jest wzrost, dodatki i wypłaty za pracę w nadgodzinach. W sytuacji powrotu funkcjonariuszy do służby w wyniku uniewinnienia są im wypłacane zaległe wynagrodzenia. Pozwolę sobie do końca przyszłego tygodnia przesłać Komisji szczegółowe rozliczenie środków. Środki w tym zakresie nie zostały skierowane na regulację wynagrodzeń ze względu na fakt, że przede wszystkim musimy zrealizować cel związany ze wzrostem uposażeń funkcjonariuszy celnych. Średnia na etat pracowników cywilnych w Służbie Celnej i tak jest wyższa.</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#PawełArndt">Bardzo dziękuję panu ministrowi za obecność w tej części naszego posiedzenia. Jak wcześniej mówiłem, pan minister musi nas opuścić, ale to nie znaczy, że w tym momencie kończymy posiedzenie.</u>
<u xml:id="u-27.1" who="#PawełArndt">Otwieram dyskusję. Zastępca szefa Służby Celnej będzie odpowiadał na pytania. Głos mają posłowie.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#MariaZuba">Mam wniosek do pana przewodniczącego, abyśmy w tym momencie przerwali jednak posiedzenie Komisji. Sprawa jest zbyt poważna i nie możemy w galopującym tempie, w sposób skrótowy rozwiązywać tego istotnego problemu. Uważam, że powinniśmy w odpowiednim trybie i z szacunkiem dla obu stron omówić to zagadnienie.</u>
<u xml:id="u-28.1" who="#MariaZuba">Chciałabym bardzo przeprosić naszych gości – przedstawicieli związków zawodowych i funkcjonariuszy Służby Celnej, że dzisiaj w ten sposób zostało przygotowane posiedzenie Komisji. Uważam, że oni nam to wybaczą i przyjadą w kolejnym terminie na posiedzenie Komisji, które odbędzie się z udziałem szefa Służby Celnej. Powinniśmy moc spokojnie wrócić do tematu. Sprawy są zbyt poważne, żebyśmy „szli na skróty”.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#PawełArndt">Zgłoszony został wniosek formalny. Proszę posłów o ustosunkowanie się do tego wniosku.</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#AnitaBłochowiak">Zastanawialiśmy się w gronie prezydium, co zrobić w związku z tym, że pan minister musi nas opuścić. Chyba jednak przychylę się do głosu pani poseł. Gdyby pan minister zechciał znaleźć czas dla Komisji w tej sprawie, to moglibyśmy podzielić kolejną debatę na dwie części. Problemy zgłoszone przez stronę społeczną są tak liczne, że wydaje mi się, iż na jednym posiedzeniu nie uda się ich wszystkich rozpatrzyć i wyciągnąć konkretnych wniosków. Nie chodzi przecież wyłącznie o to, żebyśmy odbyli debatę i pogadali sobie, ale żeby na koniec sformułować wnioski w formie dezyderatu i oczekiwać rozwiązania tych spraw.</u>
<u xml:id="u-30.1" who="#AnitaBłochowiak">Panie ministrze, Komisja ma trochę problemów z obszarem spraw, za które pan odpowiada w resorcie. Nie po raz pierwszy spotykamy się w tej sprawie i dyskutujemy. Może kolejne spotkanie pozwoliłoby trochę złagodzić konflikty, które pan ma ze swoim środowiskiem. Może będziemy mogli poprzez tę dyskusję doprowadzić do tego, że prawo, które stanowimy, będzie skuteczne i egzekwowane.</u>
<u xml:id="u-30.2" who="#AnitaBłochowiak">Aby kolejne posiedzenie odbyć w sposób merytoryczny, a nie jedynie polityczny, proponuję, aby państwo, którzy formułowaliście swoje uwagi, przedstawili je na piśmie i złożyli na ręce przewodniczącego Komisji. Posłowie odbędą debatę w swoich klubach, jak ustosunkować się do państwa uwag. Później odbędziemy merytoryczną dyskusję z panem ministrem, może w gronie prezydium i na następnym posiedzeniu spróbujemy rozwiązać konkretne problemy. W przeciwnym wypadku debata będzie trwała kilkanaście godzin i nic z niej nie będzie wynikało.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#PawełArndt">Dziękuję bardzo. Pani przewodnicząca Skowrońska.</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#KrystynaSkowrońska">Moim zdaniem, z uwagi na istotność poruszanych spraw i potrzebę spokojnego przeprowadzenia debaty, można przychylić się do wniosku pani poseł. Nawiązując do wypowiedzi pani poseł Zuby, pragnę zaznaczyć, że posiedzenie zostało zorganizowane w pierwszym możliwym terminie. Sami doskonale wiemy, jakie były przeszkody formalne uniemożliwiające wcześniejsze zwołanie posiedzenia.</u>
<u xml:id="u-32.1" who="#KrystynaSkowrońska">Problem jest znany Komisji, gdyż nie był rozwiązywany przez kolejne rządy. Sprawa wymaga spokojnej rozmowy.</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#PawełArndt">Szanowni państwo, myślę, że szkoda czasu na dyskusje. Chciałbym państwa poinformować, że jako przewodniczący nie miałem wyboru, jeśli chodzi o zwołanie spotkanie. Wniosek grupy posłów obliguje mnie do zwołania posiedzenia w określonym terminie. Trochę nieszczęśliwie się złożyło, że jesteśmy obligowani innymi wydarzeniami w Sejmie. Obawiam się, że zawsze tak będzie. Komisja Finansów Publicznych nie ma takiej możliwości, żeby wygospodarować kilkanaście godzin na dyskusję na jeden temat, bo problemów do rozwiązania jest bardzo wiele.</u>
<u xml:id="u-33.1" who="#PawełArndt">Przychylam się do wniosku pani poseł. Przerwę dzisiejsze posiedzenie. Spróbujemy znaleźć inny termin. Zdaję sobie sprawę, że to może stanowić pewną niedogodność dla przedstawicieli strony społecznej. Ponawiam apel pani poseł, żebyście państwo przedstawili swoje postulaty na piśmie.</u>
<u xml:id="u-33.2" who="#PawełArndt">Czy w sprawie formalnej ktoś z państwa chciałby zabrać głos?</u>
</div>
<div xml:id="div-34">
<u xml:id="u-34.0" who="#RyszardGallaniez">Przychylam się do propozycji przerwania posiedzenia Komisji i wyznaczenia nowego terminu. Jednym z poważnych problemów jest kwestia likwidacji trzech izb w woj. opolskim, świętokrzyskim i lubuskim. Czy w związku z tym te prace zostaną przerwane i wstrzymane przez ministerstwo, czy będą kontynuowane?</u>
<u xml:id="u-34.1" who="#RyszardGallaniez">Kwestia likwidacji izb ma istotny wpływ na podział administracyjny województwa. Ten temat jest także związany z zadaniami MSWiA. Czy nie byłoby wskazane, aby w kolejnym posiedzeniu uczestniczył także przedstawiciel MSWiA?</u>
<u xml:id="u-34.2" who="#RyszardGallaniez">Panie pośle, oczywiście istnieje możliwość, żebyśmy zaprosili przedstawicieli innych resortów. To spotkanie nie odbędzie się wcześniej niż za 2 tygodnie. Prezydium Komisji już ustaliło terminy kolejnych posiedzeń. Mogę państwa zapewnić, że jest to napięty harmonogram. Będzie trudno zorganizować kolejne spotkanie, ale postaramy się do niego doprowadzić.</u>
<u xml:id="u-34.3" who="#RyszardGallaniez">Wyczerpaliśmy porządek dzienny dzisiejszych obrad. Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>