text_structure.xml
55.5 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#PaństwowejobradującapodprzewodnictwemposłankiTeresyPiotrowskiej">– odbyła spotkanie z kierownictwem Państwowej Inspekcji Pracy.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#PaństwowejobradującapodprzewodnictwemposłankiTeresyPiotrowskiej">W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele: Państwowej Inspekcji Pracy z głównym inspektorem pracy Anną Hintz i zastępcami głównego inspektora: Tomaszem Gdowskim i Witoldem Zalewskim oraz Najwyższej Izby Kontroli.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#TeresaPiotrowska">Otwieram pierwsze merytoryczne w tej kadencji posiedzenie Komisji. Witam serdecznie państwa posłów i naszych gości w osobach głównego inspektora pracy, pani minister Anny Hintz wraz z najbliższymi współpracownikami, jak też przedstawicieli Najwyższej Izby Kontroli.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#TeresaPiotrowska">Wszyscy państwo otrzymali zmodyfikowany porządek obrad, w myśl którego spotkanie z kierownictwem Najwyższej Izby Kontroli, przewidziane pierwotnie również na dziś, z przyczyn obiektywnych przeniesione zostało na 8 grudnia. W związku z tym zaś dzisiejszy porządek zawiera dwa punkty, z których pierwszy poświęcony jest spotkaniu z kierownictwem Państwowej Inspekcji Pracy, drugi natomiast sprawom różnym.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#TeresaPiotrowska">Czy do przedstawionego porządku państwo posłowie mają uwagi bądź spostrzeżenia? Nie. Oddaję zatem głos pani inspektor, z prośbą o informacje na temat działalności PIP.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#AnnaHintz">Dziękuję bardzo za zaproszenie do udziału w niniejszym posiedzeniu Komisji i stworzenie nam szansy na pokazanie, co urząd nasz robi, czym się zajmujemy. Przypadł nam zaszczyt polegający na usytuowaniu w strukturach Sejmu i tym bardziej się cieszę, że otrzymaliśmy wspomnianą szansę zaprezentowania państwu posłom naszych zadań, zakresu naszej działalności i jej efektów.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#AnnaHintz">Przedstawiam państwu moich zastępców, panów: Tomasza Gdowskiego, zastępcę głównego inspektora do spraw nadzoru, oraz Witolda Zalewskiego, w którego pionie znajduje się organizacja i promocja.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#AnnaHintz">Wystąpienie swe zacznę od przypomnienia, że jesteśmy organem nadzoru i kontroli przestrzegania prawa pracy, szczególnie przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Zakres działania Inspekcji określa ustawa z 6 marca 1981 roku – o Państwowej Inspekcji Pracy, wielokrotnie, bo chyba 15-krotnie, nowelizowana. Nadzór i kontrola prowadzona przez PIP dotyczy wszystkich pracodawców oraz podmiotów, na rzecz których świadczona jest praca przez osoby fizyczne, bez względu na podstawy jej świadczenia. Oznacza to, że poza uprawnieniami kontrolnymi Inspekcji pozostają rolnicy indywidualni, korzystający z pracy członków rodzin, oraz osoby samozatrudniające się.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#AnnaHintz">Państwowa Inspekcja Pracy podlega Sejmowi, a nadzór w zakresie określonym ustawą sprawuje Rada Ochrony Pracy, która powoływana jest przez marszałka Sejmu. Trwają obecnie zaawansowane rozmowy na temat uzupełnienia składu Rady o przedstawicieli parlamentu. W jej skład wchodziliby zatem senatorowie, posłowie, członkowie zgłoszeni przez związki zawodowe, rząd, organizacje pracodawców i inne organizacje społeczne, eksperci oraz przedstawiciele nauki. To forum reprezentujące wszystkich zainteresowanych problemami ochrony pracy.</u>
<u xml:id="u-3.4" who="#AnnaHintz">Państwową Inspekcję Pracy tworzy Główny Inspektorat Pracy – jako centrala – i okręgowe inspektoraty. Znajdujemy się w tej dogodnej sytuacji, że jako jedna z nielicznych inspekcji w Europie, a nawet na świecie, mamy wspaniały własny ośrodek szkolenia, w którym szkolimy nie tylko inspektorów pracy, ale i partnerów społecznych, a ponadto ośrodek ów prowadzi też działalność komercyjną.</u>
<u xml:id="u-3.5" who="#AnnaHintz">Strukturę organizacyjną PIP tworzy 16 okręgowych inspektoratów pracy, 42 oddziały terenowe oraz ośrodek szkolenia. Okręgi są wielooddziałowe, a ich zakres terytorialny pokrywa się z zakresem terytorialnym województw, tak że okręgowy inspektor pracy działa na terenie danego województwa. Warto wspomnieć, że np. okręgowemu inspektorowi pracy w Warszawie podlegają cztery oddziały, podczas gdy inspektorowi w Zielonej Górze – tylko dwa oddziały, co świadczy o tym, że okręgi są bardzo nierównomiernie podzielone.</u>
<u xml:id="u-3.6" who="#AnnaHintz">Jak wygląda struktura zatrudnienia w Inspekcji? Ogółem zatrudnionych jest 2394 pracowników, przy czym na ośrodek szkolenia przypada 53,5 etatu. Stanowiska kierownicze zajmuje 20 pracowników, do nich należę również ja i dwaj moi zastępcy. Kierownicze stanowiska inspektorskie piastuje 48 osób. Liczba osób wykonujących czynności kontrolne nadzorcze – inspektorzy, nadinspektorzy – kształtuje się na poziomie 1423 i stanowi trzon kadrowy Inspekcji Pracy, w którym odbywa się w pełni merytoryczna działalność.</u>
<u xml:id="u-3.7" who="#AnnaHintz">Pracownicy merytoryczni nie wykonujący czynności kontrolnych to informatycy, prawnicy, osoby z wyższym wykształceniem, niezmiernie potrzebni w normalnej naszej pracy, a zatrudnionych jest ich 317. 177 pracowników zajmuje się sprawami analizowania i ewidencjonowania działalności inspektorów, a dodam w tym kontekście, że mamy już w pełni skomputeryzowany system zbierania informacji z kontroli; osoby, o których wspomniałam to pracownicy, którzy zbierają informacje, analizują je i prezentują nam to, co wynika z przeprowadzanych przez nas kontroli. Są też, oczywiście wśród pracowników PIP służby finansowe, z głównymi księgowymi, jak też 334 osoby zatrudnione w administracji – mowa o skali całego kraju.</u>
<u xml:id="u-3.8" who="#AnnaHintz">Jak więc widać, relacje są moim zdaniem właściwe, nie ma przerostów administracyjnych.</u>
<u xml:id="u-3.9" who="#AnnaHintz">Jakie są nasze kompetencje? Do zadań Inspekcji należy kontrola przestrzegania przepisów prawa pracy, szczególnie przepisów i zasad bhp, przepisów dotyczących stosunku pracy, wynagrodzeń za pracę, innych świadczeń wynikających ze stosunku pracy, czasu pracy, urlopów, ochrony pracy kobiet, młodocianych i osób niepełnosprawnych. Są to zadania ustawowe, a poza nimi w naszej gestii znajduje się również kontrola przestrzegania przepisów bhp przy projektowaniu, przebudowie i modernizacji zakładów, a także kontrole stanowiących ich wyposażenie maszyn i urządzeń, rozpatrywanie skarg i wniosków. Dokonujemy także odbioru wybudowanych lub przebudowywanych zakładów pracy bądź ich części.</u>
<u xml:id="u-3.10" who="#AnnaHintz">Do naszych zadań należy również nadzór i kontrola wymagań bhp przy konstruowaniu i produkcji maszyn, urządzeń i narzędzi. Bardzo ważną dziedziną jest analizowanie przyczyn wypadków przy pracy, chorób zawodowych, jak też kontrola stosowania środków zapobiegającym wypadkom. Uczestniczymy także w badaniu okoliczności przyczyn wypadków ciężkich, zbiorowych i śmiertelnych, a tej naszej powinności odpowiada obowiązek pracodawców polegający na powiadamianiu Inspekcji o tego rodzaju wypadkach.</u>
<u xml:id="u-3.11" who="#AnnaHintz">W związku z wejściem Polski do Unii Europejskiej, choć nie tylko, bo i w wyniku rozszerzenia w ciągu ostatnich dwóch lat naszych kompetencji, należy do Inspekcji również badanie i prowadzenie postępowania w zakresie spełniania wymagań zasadniczych przy wprowadzaniu do obrotu wyrobów – w ramach nadzoru systemu rynku; jako jeden z organów wyspecjalizowanych, zwracamy uwagę, czy urządzenia, maszyny, a także środki ochrony indywidualnej mają stosowne certyfikaty. Współuczestniczymy też w badaniu prawidłowości informacji zawierających dane dla ustalenia składki na ubezpieczenie wypadkowe. Inspektorzy pracy wydają również, jak też mogą cofać, zezwolenia na wykonywanie pracy lub innego zajęcia zarobkowego przez dzieci do 16. roku życia, przy czym z reguły dotyczy to uczestnictwa dzieci w występach teatralnych.</u>
<u xml:id="u-3.12" who="#AnnaHintz">Staliśmy się ponadto instytucją łącznikową, której zadanie polega na informowaniu obywateli państw Unii Europejskiej – na ich wniosek – o minimalnych warunkach zatrudnienia pracowników na obszarze Rzeczypospolitej.</u>
<u xml:id="u-3.13" who="#AnnaHintz">Kilka zdań o naszych uprawnieniach. Otóż mamy prawo wydawania decyzji terminowych, wstrzymania prac, skierowania do prac innych, prawo wydawania decyzji w kwestii wypłaty należnego wynagrodzenia za pracę, prawo do wydawania decyzji wstrzymania uruchomienia wybudowanego lub przebudowanego zakładu, jeśli dopuszczenie do eksploatacji powodowałby bezpośrednie zagrożenie życia czy zdrowia pracowników. Wymienione uprawnienia są bardzo istotne, gdyż niekiedy wydanie wspomnianych decyzji skutkuje konsekwencjami poważniejszymi niż zwykła kara nałożona na pracodawcę naruszającego prawo.</u>
<u xml:id="u-3.14" who="#AnnaHintz">Mamy też prawo kierowania wystąpień, co jest środkiem prawnym o charakterze zalecenia postulatywnego.</u>
<u xml:id="u-3.15" who="#AnnaHintz">W zakresie dyscyplinowania pracodawców naruszających prawo, jeśli stwierdzimy popełnienie wykroczenia, inspektor pracy może nałożyć karę grzywny w drodze mandatu do tysiąca złotych; może również, nie stosując grzywny, skierować wniosek do sądu grodzkiego o ukaranie, a sąd w obecnym stanie prawnym może nałożyć karę maksymalną – do 5 tysięcy złotych. Główny katalog wykroczeń zawarty jest w Kodeksie pracy, w ustawach innych, jak np. w ustawie o społecznej inspekcji pracy, także zamieszczone są wykroczenia.</u>
<u xml:id="u-3.16" who="#AnnaHintz">W razie stwierdzenia popełnienia przestępstwa przeciwko prawom osób wykonujących zatrudnienie inspektorzy pracy kierują stosowne zawiadomienia do prokuratur.</u>
<u xml:id="u-3.17" who="#AnnaHintz">Jednym z poważnych naszych uprawnień, niezmiernie wszakże trudnym do wyegzekwowania, jest prawo wnoszenia powództw do sądu pracy w sprawach o ustalenie istnienia stosunku pracy w miejsce łączącej strony umowy cywilnoprawnej. Okręgowy inspektor pracy może wydać nakaz zaprzestania działalności zakładu lub jego części, jeśli działalność owa stwarza zagrożenia dla zdrowia lub życia pracowników, ma charakter nieusuwalny. Może również wydać decyzję nakazującą wycofanie z obrotu wyrobu nie spełniającego zasadniczych wymagań.</u>
<u xml:id="u-3.18" who="#AnnaHintz">Główny inspektor pracy ma uprawnienie polegające na prawie kierowania różnych wniosków do właściwych ministrów, do kierowników urzędów o wydanie lub nowelizację przepisów prawa pracy lub przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.</u>
<u xml:id="u-3.19" who="#AnnaHintz">Pragnę zapoznać państwa także z priorytetami naszej działalności, przypominając jednocześnie, że stosujemy zarówno długofalowe planowanie działalności, jak i roczne programy działań. Na lata 2004–2006 założyliśmy przede wszystkim kontrole w zakładach, w których występuje najwięcej zagrożeń zawodowych, a są to zwłaszcza zakłady związane z budownictwem, przemysłem drzewnym, przemysłem metalurgicznym; wiele zagrożeń występuje też w rolnictwie.</u>
<u xml:id="u-3.20" who="#AnnaHintz">Za priorytet naszej działalności uznaliśmy także eliminowanie patologii polegającej na niepłaceniu wynagrodzeń za pracę oraz częstokroć nie opłacaną w ogóle pracę w godzinach nadliczbowych. Miejmy nadzieję, że z czasem Polska przestanie być krajem, w którym – bezkarnie w zasadzie – można nie zapłacić za pracę.</u>
<u xml:id="u-3.21" who="#AnnaHintz">Równolegle z nadzorem prowadzimy działalność prewencyjną. Zasygnalizuję państwu główne jego kierunki na przyszły rok, choć o szczegółach byłoby jeszcze za wcześnie mówić z tego względu, że projekty programu naszego działania są zwykle przedkładane Radzie Ochrony Pracy i właśnie 15 grudnia posiedzenie tego gremium ma się odbyć. Niemniej jednak wspomnę, że chcemy przeprowadzać kontrole nastawione na eliminowanie zagrożeń zawodowych w odlewniach metali, zamierzamy też skontrolować domy opieki społecznej pod kątem wyeliminowania zagrożeń dla układu mięśniowo-szkieletowego, czyli w praktyce sprawdzić sprawę dźwigania pacjentów, zwłaszcza przez kobiety.</u>
<u xml:id="u-3.22" who="#AnnaHintz">Chcemy także poddać kontroli zakłady, w których występują zagrożenia wybuchem, związane z dużymi ilościami substancji i preparatów chemicznych, podobnie jak kwestię zagrożeń dotyczących rakotwórczych i mutagennych właściwości substancji stosowanych w zakładach, z tym że nie mamy jeszcze listy zakładów, w których kontrole tego rodzaju zostaną przeprowadzone.</u>
<u xml:id="u-3.23" who="#AnnaHintz">Zamierzamy zbadać też zagrożenia wywoływane przez szkodliwe czynniki biologiczne w gospodarce komunalnej.</u>
<u xml:id="u-3.24" who="#AnnaHintz">Kontrole kompleksowe – tak jak od wielu lat, tak i w roku nadchodzącym – przeprowadzać będziemy w supermarketach i innych placówkach handlu detalicznego, gdyż w grę wchodzą tu pracodawcy zatrudniający najwięcej pracowników. Chcielibyśmy również dokonać kontroli w przedsiębiorstwach należących do międzynarodowych koncernów, po to chociażby, by zyskać materiał do wymiany doświadczeń z innymi inspekcjami i przekonać się, czy przepisy prawa są tak samo przestrzegane w Polsce, jak i w państwach macierzystych owych koncernów.</u>
<u xml:id="u-3.25" who="#AnnaHintz">Przyszły rok ogłoszony został ponadto rokiem troski o pracę młodych, w związku z czym w większej niż dotychczas skali będziemy badać zatrudnienie młodych pracowników, zwłaszcza tych pracujących często w systemie pracy weekendowej.</u>
<u xml:id="u-3.26" who="#AnnaHintz">Tradycyjnie już odbywać się będą kontrole w zakładach budowlanych, gdzie zdarza się najwięcej wypadków, jak też w rozlewniach gazu płynnego, w stacjach autogazu, przy pozyskiwaniu drewna i przy innych pracach w gospodarce leśnej, w gospodarstwach rolnych zatrudniających pracowników najemnych, podczas prac związanych z usuwaniem azbestu, w transporcie wewnątrzzakładowym oraz w ramach nadzoru rynku – spełniania wymagań zasadniczych dotyczących maszyn i urządzeń dla przemysłu spożywczego.</u>
<u xml:id="u-3.27" who="#AnnaHintz">Do stałych tematów kontrolowanych przez Inspekcję – oprócz sprawy wypłaty wynagrodzeń oraz czasu pracy – należy prawidłowość zatrudniania pracowników, i to właśnie będziemy nadal badać, a dodam, że chodzi m.in. o diagnozowanie sytuacji w zakresie nielegalnego zatrudniania, obchodzenia prawa poprzez pozorne umowy cywilnoprawne, kiedy de facto powinny być to umowy o pracę. Problemem jest również udzielanie urlopów wypoczynkowych pracownikom, a zatem ten temat także będziemy monitorować. Jak już wspomniałam, będziemy też badać przestrzeganie uprawnień poszczególnych grup pracowniczych, zwłaszcza zaś kobiet i pracowników młodocianych.</u>
<u xml:id="u-3.28" who="#AnnaHintz">Od dłuższego już czasu – a podkreślić należy, że z bardzo pozytywnymi efektami – sprawdzamy, jak wykonywane są przez pracodawców prawomocne wyroki sądowe. Kontrole te są efektywne, ponieważ pracodawcy często lekceważą, niestety, z trudem wyegzekwowane przez pracowników wyroki.</u>
<u xml:id="u-3.29" who="#AnnaHintz">Z doświadczenia wiem, że dane statystyczne bywają niedobrze odbierane, ale chciałabym państwa z nimi pokrótce zapoznać, gdyż odzwierciedlają ogrom pracy wykonywanej przez inspektorów oraz ich zaangażowanie. Tak więc w roku bieżącym, a ściślej w ciągu 10 miesięcy – od stycznia do końca października – przeprowadzonych zostało 80 tysięcy kontroli, skutkujących różnymi środkami prawnymi.</u>
<u xml:id="u-3.30" who="#AnnaHintz">Wydano np. aż 18 tysięcy decyzji nakazujących wypłatę wynagrodzeń i innych świadczeń, jak też decyzje skierowania pracowników do innych prac. Wydawaliśmy również wnioski o poprawę warunków pracy oraz 14 tysięcy decyzji nakazujących wstrzymanie prac, przy czym można domniemywać, że były to decyzje, które mogły uratować życie bądź zdrowie 14 tysiącom osób. Skierowano do sądów ponad 2 tysiące wniosków o ukaranie, na prawie 23 tysiące osób nałożono kary grzywny, składające się na łączną kwotę ponad 13 milionów złotych.</u>
<u xml:id="u-3.31" who="#AnnaHintz">Stosowano też środki oddziaływania wychowawczego w sytuacjach, w których wykroczenia nie były tak groźne jak we wcześniej wspominanych sytuacjach, miały charakter formalny bądź też wystąpiły po raz pierwszy. O rodzaju zastosowanego środka decydują bezpośrednio inspektorzy podczas przeprowadzanych kontroli. Jak podają inspektorzy pracy, udzielonych zostało i związkowcom, i pracodawcom oraz ich służbom ponad 400 tysięcy porad.</u>
<u xml:id="u-3.32" who="#AnnaHintz">Jeśli chodzi o efekty naszej działalności kontrolnej, za najpoważniejszy z nich uznać trzeba likwidację zagrożeń zdrowia i życia 61 tysięcy pracowników w niemal 8 tysiącach zakładów. Zaznaczam, że przytaczam dane wstępne, gdyż decyzje często mają inny wskazany przez inspektora termin realizacji. Pełniejszymi danymi będziemy dysponować dopiero na koniec roku; jak zasygnalizowałam wcześniej, obecne dotyczą 10 miesięcy bieżącego roku.</u>
<u xml:id="u-3.33" who="#AnnaHintz">Do niewątpliwych efektów działalności Inspekcji należy również wyegzekwowanie wykonywania przez pracodawców obowiązków dotyczących: oceny ryzyka zawodowego, pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, badań lekarskich. W grę wchodzą ogromne liczby. Nie uważam za słuszne fascynowanie się liczbami, niemniej świadczą one o ogromie pracy wykonanej przez naszych inspektorów, pracy mającej na celu poprawę praworządności w stosunkach pracy, a przede wszystkim poprawę jej bezpieczeństwa. Poprawa bezpieczeństwa pracy jest przecież jednym z najważniejszych obszarów działalności PIP.</u>
<u xml:id="u-3.34" who="#AnnaHintz">Jak państwo wiedzą, niezbyt wysokie są możliwości oddziaływania penalnego na pracodawców, mimo to jednak w efekcie realizacji decyzji płacowych uzyskaliśmy ponad 81 milionów złotych należnych pracownikom wynagrodzeń. Wynikiem realizacji samych wniosków zawartych w wystąpieniach była z kolei kwota przekraczająca 56 milionów złotych. Dodam, że wnioski w wystąpieniach stosujemy wówczas, gdy należność wymaga ponownego przeliczenia przez pracodawcę, dokonania dodatkowych obliczeń. Inspektor bowiem nie jest w stanie zbadać podczas kontroli spraw np. dwustu pracowników, podaje więc tylko przykłady.</u>
<u xml:id="u-3.35" who="#AnnaHintz">Łącznie prawie 139 milionów złotych uzyskano dla pracowników w efekcie działania inspektorów PIP, przy czym najwyższa kwota – 76 milionów 127 tysięcy złotych – dotyczyła wynagrodzeń za pracę, a 7 milionów 833 tysiące były to należności z tytułu za pracę w godzinach nadliczbowych. Nie od rzeczy będzie dodać, że sprawa wyegzekwowania tych ostatnich wynagrodzeń jest niezmiernie trudna, a to z tego względu, że sami pracownicy godzą się pracować w godzinach nadliczbowych, często prowadzą podwójną ewidencję czasu pracy i dopiero niekonwencjonalne sposoby kontroli wykazują niekiedy prawdziwą sytuację w tym względzie. Było tak np. w wypadku supermarketów czy banków, kiedy to inspektorzy musieli się posługiwać np. wydrukami z kasy fiskalnej czy z komputera, z których wynikało, kiedy w istocie dany pracownik zakończył pracę.</u>
<u xml:id="u-3.36" who="#AnnaHintz">5 milionów 160 tysięcy złotych to kwota wynagrodzeń należnych z racji urlopów wypoczynkowych, a więc również wymierny efekt działania inspektorów pracy.</u>
<u xml:id="u-3.37" who="#AnnaHintz">Warto wspomnieć ponadto, że w supermarketach wypłacono pracownikom 100 proc. świadczeń objętych decyzjami, w innych sklepach – ok. 50 proc. Różne są powody tej niepełnej realizacji, decydujący jest zapewne fakt, że supermarkety mają pieniądze i można by tylko sobie życzyć, by należności były wypłacane bez potrzeby ingerencji inspektora pracy. Są to przecież pracodawcy, których stać na w pełni profesjonalną obsługę prawną. W małych natomiast placówkach handlowych, w małych sklepach właściciel bywa z reguły i księgowym, i kadrowcem itd. Nie wskazuję na ten fakt po to, by ewentualnie usprawiedliwiać tych małych pracodawców, ale zamierzamy raczej adresować do nich program doradczy niż stosować samo karanie. Jak już wiadomo, samo karanie w takich wypadkach nie przynosi pożądanych rezultatów.</u>
<u xml:id="u-3.38" who="#AnnaHintz">Myślę, że warto zwrócić uwagę na przykład działań Inspekcji w sektorze budownictwa, w którym to sektorze w roku bieżącym skontrolowano 3735 zakładów pracy zatrudniających ponad 53 tysiące osób. Wydano 28.265 decyzji, w tym ponad 3 tysiące decyzji wstrzymania pracy, a nie ulega wątpliwości, że w grę wchodziło z reguły w tych wypadkach uratowanie życia pracowników.</u>
<u xml:id="u-3.39" who="#AnnaHintz">Informuję państwa poza tym, że zawarłam porozumienie o współpracy z prokuratorem krajowym i w okresie od początku stycznia do końca października tego roku inspektorzy pracy skierowali do prokuratury 844 zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, z czego 375 zawiadomień dotyczyło przestępstwa polegającego na utrudnianiu lub udaremnianiu wykonywania czynności służbowych. Odnotowujemy w tym zakresie, niestety, wzrost liczby takich zachowań, co budzi nasz niepokój, gdyż, jak na pewno państwo słyszeli, we Francji dwóch inspektorów pracy zostało zabitych podczas kontroli. U nas wprawdzie nic takiego się nie zdarzyło, niemniej wspomniany fakt jest niepokojący, ponieważ wiele mówi o stosunku do urzędników publicznych, a mnie zobowiązuje do udzielania inspektorom daleko idącej pomocy.</u>
<u xml:id="u-3.40" who="#AnnaHintz">Znaczna liczba, bo 240 zawiadomień skierowanych zostało na podstawie art. 218 Kodeksu karnego, czyli przepisu mówiącego o uporczywym lub złośliwym naruszaniu uprawnień pracowniczych, a więc częstokroć w grę wchodzi działanie w warunkach recydywy. Jeśli więc środki, które ma do dyspozycji inspektor pracy, nie są wystarczające, zawiadamiamy prokuraturę.</u>
<u xml:id="u-3.41" who="#AnnaHintz">Naszą działalność kontrolno-nadzorczą wspieramy działalnością prewencyjno-promocyjną oraz edukacyjną. W 2004 roku zainicjowałam powołanie przez marszałka Sejmu w Głównym Inspektoracie Pracy Departamentu Prewencji, który diagnozuje sytuację i na tej podstawie proponuje zastosowanie różnych środków zaradczych. Departamentowi temu odpowiadają sekcje prewencji w okręgowych inspektoratach pracy.</u>
<u xml:id="u-3.42" who="#AnnaHintz">Prowadzimy również znaczącą działalność wydawniczą, starając się dotrzeć do jak największej liczby pracodawców z wiedzą na temat prawa pracy. Pragnę, by nastąpiła wreszcie taka sytuacja, w której sami pracodawcy rozumieliby, że opłaca się im inwestować w warunki pracy, że wiążą się z tym mniejsze koszty niż ze skutkami chorób i wypadków przy pracy. Uważam zresztą, że organizacje pracodawców coraz bardziej to rozumieją, zdają sobie sprawę z tego, że inwestowanie w pracownika to również dobra inwestycja we własną przyszłość, sami pracodawcy także coraz częściej są tego świadomi.</u>
<u xml:id="u-3.43" who="#AnnaHintz">W naszym stałym katalogu działań mamy bardzo liczne szkolenia, adresowane do partnerów społecznych, do związków zawodowych, do społecznych inspektorów pracy. Wspieramy przedsięwzięcia podejmowane przez partnerów społecznych, i pracodawców, i pracowników. Jeśli któraś z organizacji zwraca się do nas o pomoc w przeprowadzeniu szkolenia, nasz pracownik zawsze bierze w tym udział, nie pobierając, naturalnie, żadnych pieniędzy z tej racji. Uczestniczy w tych przedsięwzięciach w ramach edukacji i promocji właściwych zachowań w związku z warunkami pracy.</u>
<u xml:id="u-3.44" who="#AnnaHintz">Inną formę naszej działalności stanowią konkursy. I tak np. przed tygodniem zakończyliśmy konkurs pn. „Pracodawca – organizator pracy bezpiecznej”, rozdane zostały nagrody, dyplomy, co jest, oczywiście sposobem promowania pozytywnych postaw, co do których chcielibyśmy, by stały się powszechne. Niestety, media nie interesują się tym, a zwycięscy pracodawcy byli bardzo wzruszeni wizytą w Senacie, którą odczuli jako szczególną nobilitację. Nawiasem mówiąc, takie wyróżnienie ułatwia podobno i otrzymanie kredytu, i możliwość funkcjonowania na rynku. W żadnym zaś medium nie znalazła się nawet wzmianka o tej uroczystości. A przecież konkurs jest bardzo ważny, uczestniczyło w nim wielu pracodawców, którzy w poprawę warunków pracy włożyli ogromny wysiłek.</u>
<u xml:id="u-3.45" who="#AnnaHintz">Nagradzamy też najaktywniejszych społecznych inspektorów pracy. Konkursy, w których przewidziane są pewne drobne nagrody, adresujemy również np. do młodzieży w zakładach rzemieślniczych, starając się zachęcać tych młodych ludzi do bezpiecznych zachowań.</u>
<u xml:id="u-3.46" who="#AnnaHintz">Unijny Komitet Wyższych Inspektorów Pracy, czyli SLIC – ustalający wspólne dla inspekcji europejskich priorytety, mierniki, przeprowadzający badania efektywności – ogłosił rok 2005 Rokiem Bezpieczeństwa w Budownictwie. Bierzemy udział w kompanii promocyjno-prewencyjnej z tego tytułu, otrzymaliśmy na udział w niej środki unijne. Prowadzimy też kampanię informacyjną „BHP w rolnictwie – 2005”, adresowaną do rolników indywidualnych, sołtysów wiejskiej młodzieży i dzieci, a jest ona tym ważniejsza naszym zdaniem, że dotyczy obszaru, na który nie mamy wstępu z nadzorem. Jednakże wspólnie z KRUS, ośrodkami doradztwa rolniczego, samorządami lokalnymi, przy współpracy z kościołami staramy się promować bezpieczne zachowania dzieci i młodzieży, zwłaszcza podczas żniw. Osiągamy pozytywne rezultaty owej działalności. Wraz z KRUS dokonujemy rozstrzygnięcia tego konkursu, wręczamy nagrody rolnikom inwestującym w poprawę warunków pracy.</u>
<u xml:id="u-3.47" who="#AnnaHintz">Dla pracodawców małych, zatrudniających do 10 pracowników, prowadzimy program prewencyjny, oparty na idei samokontroli – sam pracodawca za pomocą listy kontrolnej identyfikuje zagrożenia, które występują w jego przedsiębiorstwie. Ma przy tym możliwość skorzystania z pomocy specjalistów, ma również materiał pn. „Ocena ryzyka w pięciu krokach”. Eliminuje kolejne zagrożenia i za te działania, podejmowane przy udziale Inspekcji, ale we własnym zakresie, otrzymuje dyplom „Bezpieczeństwo pracy”.</u>
<u xml:id="u-3.48" who="#AnnaHintz">W roku bieżącym przeprowadziliśmy 462 szkolenia dla związkowców, w których uczestniczyło 12 tysięcy osób; odbyły się też szkolenia dla 6349 pracodawców; zorganizowane zostały też 222 szkolenia dla przedstawicieli samorządów terytorialnych.</u>
<u xml:id="u-3.49" who="#AnnaHintz">Państwowa Inspekcja Pracy publikuje również i przekazuje partnerom społecznym fachowe wydawnictwa poświęcone technicznym i prawnym aspektom ochrony pracy. W roku bieżącym opublikowane 29 tytułów w łącznym nakładzie 200 tysięcy egzemplarzy.</u>
<u xml:id="u-3.50" who="#AnnaHintz">Ważną naszym zdaniem formą działania Inspekcji jest poradnictwo. W roku 2004 udzielonych zostało zaś ponad półtora miliona porad z zakresu prawa pracy pracownikom i pracodawcom, jak też ponad 400 tysięcy – partnerom społecznym. W każdym z okręgowych inspektoratów pracy – również po południu, w celu zapewnienia większej dostępności dla zainteresowanych – dyżuruje prawnik, w którego można uzyskać poradę, można też zgłosić skargę, a dyżurujący pomaga w jej sformułowaniu. Można też uzyskać informację na temat uprawnień przysługujących pracownikowi.</u>
<u xml:id="u-3.51" who="#AnnaHintz">I jeszcze krótka informacja na temat współpracy międzynarodowej. Otóż, jak już zasygnalizowałam, jesteśmy pełnoprawnym członkiem SLIC, czyli Komitetu Wyższych Inspektorów Pracy; nasi przedstawiciele uczestniczą w dziewięciu grupach roboczych powołanych przez Komitet, m.in. w pracującej pod przewodnictwem Francuzów grupie mającej na celu przygotowanie jednakowych standardów zabezpieczenie inspektorów pracy przed atakami. Nasza koleżanka, członkini tej grupy, dostarcza jej od nas bardzo dobre materiały, na podstawie których powstają wspomniane standardy. Ważne jest, by standardy były takie same, gdyż jednakowe są w całej Europie zagrożenia dla osób wykonujących zawód inspektora pracy.</u>
<u xml:id="u-3.52" who="#AnnaHintz">Kolejna organizacja międzynarodowa to Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia w Bilbao, w ramach której możemy na partnerskich zasadach korzystać z różnego rodzaju porad, wyników badań. Realizujemy ponadto na jej rzecz pewne kampanie.</u>
<u xml:id="u-3.53" who="#AnnaHintz">Współpracujemy również z Międzynarodową Organizacją Pracy, zwłaszcza zaś z jej Biurem Regionalnym w Budapeszcie.</u>
<u xml:id="u-3.54" who="#AnnaHintz">Jesteśmy też członkiem Międzynarodowego Stowarzyszenia Bezpieczeństwa Socjalnego – ISSA, Międzynarodowego Stowarzyszenia Inspekcji Pracy – IALI. Ponadto nasz Ośrodek Szkoleniowy im. Jana Rosnera we Wrocławiu jest członkiem Międzynarodowej Sieci Instytutów Szkoleniowych do Spraw Stosunków Pracy – RIIFT.</u>
<u xml:id="u-3.55" who="#AnnaHintz">I już na zakończenie pozwolę sobie nieskromnie pochwalić się zaszczytem, jaki nas spotkał. Otóż z okazji święta Barbórki Główny Inspektorat Pracy i Państwowa Inspekcja Pracy otrzymały od prezesa Wyższego Urzędu Górniczego statuetkę Srebrnego Skarbka, wraz z dyplomem, przyznawaną przez WUG za osiągnięcia w dziedzinie ochrony pracy. Nagrodzono nas za działania na rzecz poprawy bezpieczeństwa w górnictwie.</u>
<u xml:id="u-3.56" who="#AnnaHintz">W ramach współpracy międzynarodowej w naszym wrocławskim ośrodku gościliśmy w tym roku szesnastu okręgowych inspektorów pracy z Ukrainy, który to pobyt sfinansowany został przez Międzynarodową Organizację Pracy. Koledzy ukraińscy uczestniczyli w przeprowadzanych przez nas kontrolach, w innych formach bieżącej pracy Inspekcji. W uznaniu zasług i istotnej pomocy w budowaniu inspekcji w ich kraju zostałam odznaczona odznaką ministra pracy Ukrainy, co traktuję jako wyróżnienie dla całej naszej instytucji. Dlatego też pozwoliłam sobie wspomnieć o tym państwu posłom.</u>
<u xml:id="u-3.57" who="#AnnaHintz">Pragnę też zaprosić państwa na naszą stronę internetową. Staramy się, by zamieszczane tam informacje były zawsze świeże, by wszystkie aktualności od razu się tam znajdowały. Myślę, że warto dodać, że jeśli trzykrotnie spotykamy się z prośbą o odpowiedź na jakieś pytanie, zamieszczamy tę odpowiedź na naszych stronach jako wyjaśnienia, o które zainteresowani zwracają się najczęściej. Chodzi głównie o zagadnienia z zakresu prawa pracy.</u>
<u xml:id="u-3.58" who="#AnnaHintz">Myślę, że to już wszystko, co chciałam w skrócie przekazać. W razie potrzeby udzielimy informacji dodatkowych bądź też odpowiemy na ewentualne państwa pytania.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#TeresaPiotrowska">Dziękuję. Jestem przekonana, że podczas pracy Komisji do Spraw Kontroli Państwowej bardzo często będziemy zajmować się poszczególnymi tematami zasygnalizowanymi przez panią inspektor – zarówno wówczas, gdy będziemy rozpatrywać projekt budżetu, jak i wtedy, kiedy zajmiemy się jego wykonaniem, a ponadto w pracy bieżącej Komisji.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#TeresaPiotrowska">Teraz zapraszam państwa posłów do zadawania pytań z obszarów najbardziej państwa interesujących. Istnieje dziś możliwość uzyskania informacji bezpośrednio od kierownictwa Inspekcji.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#BeataSawicka">Mam pytania pod adresem zarówno prezydium Komisji, jak i pani inspektor. Otóż interesuje mnie harmonogram konkretnych działań związanych z priorytetowymi założeniami pracy instytucji reprezentowanej przez panią inspektor. Założenia owe poznaliśmy dziś, lecz chciałabym poznać również szczegółowy harmonogram, którego realizacja rozpocznie się, jak rozumiem, z początkiem nowego roku.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#BeataSawicka">Chciałabym również poznać propozycje zmian legislacyjnych dotyczących najsłabszych obszarów działalności Państwowej Inspekcji Pracy, które być może jej przedstawiciele sprecyzowaliby wspólnie z nami, niemniej propozycje takie chciałabym otrzymać właśnie od reprezentantów Inspekcji. Następnie zaś moglibyśmy je jako członkowie Komisji omawiać z przedstawicielami tej instytucji.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#TeresaPiotrowska">Czy pani inspektor od razu chciałaby się ustosunkować do powyższej wypowiedzi?</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#AnnaHintz">Mam przy sobie roboczy egzemplarz materiału pn. „Program działania i harmonogram działań”, którego tekst jest już przez nas w pełni przygotowany w związku z tym, że – jak wspomniałam wcześniej – 15 grudnia odbędzie się posiedzenie Rady Ochrony Pracy. Właśnie to gremium będzie mogło wnieść do tekstu swe uwagi, zastrzeżenia, propozycje.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#AnnaHintz">Dlatego też nie mogę w tej chwili w sposób w pełni odpowiedzialny odpowiedzieć na pytanie pani posłanki. Nie wiem po prostu, czy ROP nie wprowadzi zmian do tego dokumentu, który przygotowany został na podstawie wcześniej zgłoszonych propozycji innych organów nadzoru nad warunkami pracy. Plan bowiem przygotowujemy w taki sposób, że zwracamy się do ministra pracy, do wszystkich partnerów o propozycje tematyczne, a po ich zebraniu tworzy się program centralny i programy terenowe, co należy zaznaczyć, gdyż niektóre tematy realizowane są np. tylko przez kilka okręgów.</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#AnnaHintz">W opisanej sytuacji mogę, oczywiście, przedstawić nasze priorytety, gdyż wspomniany program przekazany został do Rady Ochrony Pracy, z zastrzeżeniem wszakże, iż nie jest to jeszcze dokument, który można by uznać za obowiązujący, gdyż takiego uprawnienia nie mam, i gdybym tak uczyniła, Rada mogłaby mieć, i słusznie, pretensje, gdyż zgodnie z ustawą program ów musi wpierw zostać przez nią zaakceptowany.</u>
<u xml:id="u-7.3" who="#AnnaHintz">Jeśli zaś chodzi o zmiany legislacyjne, to bez świeżego przygotowania do wypowiedzi na ten temat mogę powiedzieć przede wszystkim, iż moim zdaniem niezmiernie ważna jest prewencja i że samo karanie nie załatwia w gruncie rzeczy niczego. System zaś kar obowiązujący w Polsce uważam za demobilizujący raczej niż mobilizujący do przestrzegania prawa pracy. Uwaga ta dotyczy zarówno samego katalogu wykroczeń, który miejscami ma charakter blankietowy, jak i faktu, że bez względu na to, czy pensji nie otrzymało na czas 400 czy też tylko 3 pracowników, wysokość kar jest jednakowa.</u>
<u xml:id="u-7.4" who="#AnnaHintz">Myślę, że należy opracować bardziej zróżnicowany model dyscyplinowania, jeśli chodzi o przestrzeganie prawa pracy. W warunkach recydywy inspektor powinien mieć możliwość nakładania wyższej grzywny. Sądy są w tej chwili przeciążone, a kara wymierzana po roku czy nawet po kilku miesiącach przestaje właściwie odgrywać swą rolę. Podobnie jest w wypadku grzywny maksymalnej, jaką może nałożyć inspektor pracy – tysiączłotowej. Nie uważam wcale, że inspektorzy powinni mieć prawo nakładania kary w wysokości np. 20 tysięcy. Nie, nie o to chodzi. Chodzi natomiast o to, że system powinien tak funkcjonować, by nie opłacało się naruszać przepisów prawa, a wręcz odwrotnie – by opłacało się je przestrzegać. Tak to widzę i jestem zdania, że na tym właśnie należałoby się skupić w najbliższej przyszłości jako na sprawie najważniejszej.</u>
<u xml:id="u-7.5" who="#AnnaHintz">Jesteśmy bowiem w Europie, gdzie warunki pracy stanowią obszar identyczny w każdym z krajów. W każdym też kraju, nawet na Litwie, w wypadku czynów związanych z naruszaniem praw pracowniczych sankcje są zdecydowanie wyższe.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#BeataSawicka">Dziękuję pani inspektor. Wyjaśniam, że intencją moich pytań była chęć wspierania Państwowej Inspekcji Pracy w dążeniu do przeprowadzenia pożądanych zmian. Pani inspektor przedstawiła w zarysie planowane działania, chciałabym jednakże otrzymać na piśmie wykaz konkretnych propozycji w tym zakresie.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#AnnaHintz">Dziękuję za chęć wsparcia naszych dążeń. Jeśli zaś chodzi o wspomniany wykaz propozycji, przekażemy go pani posłance.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#TeresaPiotrowska">Dodać trzeba, że problematyka, o której wspomniała pani posłanka, znajdzie się również w pracach naszej Komisji. Jesteśmy dziś w przededniu omawiania planu pracy Komisji na pierwsze półrocze przyszłego roku, w związku z czym wszyscy państwo posłowie otrzymali wykaz propozycji do tego planu. Poświęcimy tej kwestii czas w punkcie przewidzianym na sprawy różne. Mam nadzieję, że podczas jednego z kolejnych posiedzeń przyjmiemy plan pracy, w którym zostało zawarte i to, o czym wspomniała posłanka Beata Sawicka. Możemy, oczywiście, zakres prac rozszerzyć, uwzględniając zgłoszone do planu poprawki czy propozycje dodatkowe.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#RobertStrąk">Prosiłbym o informację, ile kontroli przypada na jednego inspektora pracy, przy czym chodzi mi, oczywiście, o okręgowe inspektoraty i o średnią liczbę kontroli przypadających na każdego z inspektorów. Jaka jest norma? Chciałbym aktualną sytuację porównać z tym, co znane mi jest sprzed kilku lat.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#RobertStrąk">Chciałbym się też dowiedzieć, czy przeprowadzano jakieś badania, czy dokonywano symulacji, która mogłaby wskazać, jakie w istocie powinny być kary nakładane przez inspektorów, by – jak wspomniała pani inspektor – nie opłacało się łamać prawa pracy. Istotnie bowiem, jeśli na dużego pracodawcę nałożona zostanie grzywna w wysokości tysiąca złotych, to wiadomo, że nie jest to dla niego kara dolegliwa, podczas gdy taka właśnie jest np. dla drobnego sklepikarza. Tysiąc złotych dla dyrektora dużej firmy to niekiedy wysokość napiwku zostawianego przez niego w restauracji.</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#RobertStrąk">Czy kierownictwo Państwowej Inspekcji Pracy ma jakieś konkretne propozycje w kwestii grzywien? To ważne, bo obecny Sejm na pewno zajmie się sprawami Inspekcji Pracy, gdyż i premier ma w odniesieniu do tego tematu pewne propozycje. Na pewno powróci również kwestia kar, zwłaszcza że podnoszono ją już i w poprzedniej kadencji, nie wszystko, niestety, udało się załatwić. Jak państwo widzą sprawę kar nakładanych przez inspektorów pracy? Myślę, że powinny być takie, by z kolei nie okazały się za wysokie, ale by były skuteczne. Dzisiaj bowiem są, jak słyszymy, po prostu fikcją.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#AnnaHintz">Inspektor pracy przeprowadza średnio 78 kontroli rocznie, przy czym liczba tych kontroli nieco spadła. Mówiąc jednak szczerze, wolę czasami, by inspektor pojawiał się w małym zakładzie w roli doradcy, niż przeprowadzał kontrolę, co w sposób oczywisty poprawia pod tym względem statystykę. Wciąż dzielę się z okręgowymi inspektorami pracy tą opinią, zwłaszcza że efekty takiego postępowania są lepsze niż efekty kontroli formalnej, która ma polegać np. na zbadaniu, czy akta osobowe poukładane są w teczkach. Niestety bowiem, bywają i takie kontrole. Staramy się jednakże, by kontrole były nastawione na uzyskiwanie efektów, a nie przeprowadzane dla samego faktu skontrolowania, nie chcemy, aby było to uprawianie sztuki dla sztuki.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#RobertStrąk">Ile kontroli miesięcznie wypada na jednego inspektora?</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#AnnaHintz">78 kontroli rocznie to 5–6 miesięcznie. A dodać trzeba, że z każdej i inspektor musi napisać obszerny protokół, zastosowane środki prawne wymagają uzasadnienia, a nasz system prawny jest trochę odmienny w odniesieniu do strony dokumentacyjnej. W innych państwach europejskich inspektor zaznacza z reguły na gotowych blankietach odpowiednie pola, podczas gdy u nas nie jest to tak proste.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#AnnaHintz">W uzupełnieniu informacji na temat kar podam jeszcze, że średnia grzywna nakładana przez inspektora pracy wyniosła w omawianym dziś okresie 600 złotych, podczas gdy grzywna nałożona przez sąd – przy możliwości wyznaczenia kary do 5 tysięcy złotych – kształtowała się na poziomie 900 złotych. Widać więc, że lepiej by było wyposażyć inspektorów w uprawnienie, w myśl którego mogliby od razu dyscyplinować pracodawców, niż, jak dzieje się to obecnie, sąd karze po roku na przykład.</u>
<u xml:id="u-14.2" who="#AnnaHintz">Dziękuję za zainteresowanie tą sprawą, która w poprzednim Sejmie osiągnęła nawet etap pierwszego czytania. Do drugiego czytania nie doszło, ale myślę powrócimy do tej kwestii, a być może zmodyfikujemy projekt i rozszerzymy go. Bardzo pożądane by było, byśmy w omawianym zakresie dysponowali rozwiązaniami zbliżonymi do tych, które obowiązują w innych państwach europejskich. Ten sam bowiem pracodawca, który w Portugalii np. za dane wykroczenie musiałby zakończyć swą działalność, w Polsce nie ponosi za nie praktycznie żadnej odpowiedzialności. Sądzę, że nie możemy na to pozwalać, co bynajmniej nie oznacza, że naszym celem jest zdławienie przedsiębiorczości. To zupełnie różne sprawy.</u>
<u xml:id="u-14.3" who="#AnnaHintz">Chcemy pomagać pracodawcom, bo przecież bez nich nie będzie pracowników, ale chcemy też, by ci pracownicy funkcjonowali zawodowo w godnych warunkach.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#JerzyZawisza">Przejrzałem projekt budżetu Państwowej Inspekcji Pracy na rok 2006 i w części poświęconej zakupom inwestycyjnym nie dostrzegłem pozycji dotyczącej zakupu sprzętu, który usprawniałby pracę inspektorów. Chodzi mi przede wszystkim o przenośne laboratoria czy też urządzenia mogące pełnić podobną rolę. Dlaczego? Przecież urządzenia do pomiaru hałasu, zanieczyszczenia środowiska są bardzo potrzebne.</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#JerzyZawisza">Mam też pytanie, czy w kręgu zainteresowania Inspekcji znajdują się zarówno indywidualne, jak i zbiorowe środki ochrony dróg oddechowych, zdeponowane w magazynach i przygotowywane do użycia przez obronę cywilną.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#TeresaPiotrowska">Proszę panią inspektor o wyjaśnienia.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#AnnaHintz">Jeśli chodzi o budżet, trzeba zacząć od tego, że odpowiadając na apel ministra finansów, zweryfikowaliśmy planowane przez nas wydatki, przede wszystkim w zakresie informatyzacji. A są to wydatki bardzo wysokie.</u>
<u xml:id="u-17.1" who="#AnnaHintz">Jeśli zaś chodzi o laboratoria, PIP ma jedno takie laboratorium – w gdańskim Okręgowym Inspektoracie Pracy. Ma ono certyfikat Inspekcji Sanitarnej, a służy przede wszystkim inspektorom pracy. Jeśli inspektor dostrzega podczas kontroli taką potrzebę, ma prawo zlecić laboratorium przeprowadzenie niezależnych badań. Utrzymywane jest ze środków budżetowych, bo takie zlecone przez nas badanie służy obiektywnym wynikom kontroli, lecz nie jest wykonywane komercyjnie, jak dzieje się w wypadku laboratoriów usytuowanych przy Inspekcji Sanitarnej. W naszym systemie Inspekcja Sanitarna głównie zajmuje się badaniami środowiska pracy.</u>
<u xml:id="u-17.2" who="#AnnaHintz">Na to nasze jedyne laboratorium nie planowałam znaczących wydatków na rok przyszły, gdyż w grę musiałyby wchodzić znaczne sumy. Może w ogóle trzeba by się zastanowić, czy jego funkcjonowanie spełnia swój cel, skoro ograniczamy wydatki?</u>
<u xml:id="u-17.3" who="#AnnaHintz">Mówiąc szczerze, po raz pierwszy spotykam się z problemem środków ochrony indywidualnej w obronie cywilnej. Z tego, co mi wiadomo, kontrole w tym obszarze nie były prowadzone. Prosiłabym jednak, aby w tej kwestii mógł zabrać głos mój zastępca.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#TeresaPiotrowska">Bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#TomaszGdowski">Istotnie, kontrole takie nie były prowadzone, nie planowaliśmy też ich przeprowadzenia. Sprawie jednak należy się chyba przyjrzeć i być może temat ów – choć niekoniecznie jako centralny, całego urzędu na rok 2006 – w kilku wybranych okręgowych inspektoratach pracy zostanie przyjęty do realizacji w ramach rozpoznania. Dotychczas nikt zagadnienia tego nie zgłaszał.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#JanuszKrasoń">W nawiązaniu do wypowiedzi posła Jerzego Zawiszy uważam za potrzebne wyjaśnienie, że sprawa środków ochrony dróg oddechowych nie należy do Państwowej Inspekcji Pracy. Sądzę, że wsparcia w tej kwestii należy szukać raczej w Inspekcji Sanitarnej, która dysponuje instrumentarium odpowiednim do tego, by sprawdzić stan wspomnianych środków.</u>
<u xml:id="u-20.1" who="#JanuszKrasoń">Problem stanie się problemem Państwowej Inspekcji Pracy wówczas, gdy okaże się, że środki te są często używane i stan ich zagraża życiu bądź zdrowiu użytkowników podczas sprawdzianów czy treningów. Jeśli jednak chodzi o sprawdzenie stanu tych zmagazynowanych środków, może uczynić to wyłącznie ktoś, kto ma do tego uprawnienia. Inspekcja Pracy zaś nie dysponuje odpowiednim instrumentarium. Jak zostało powiedziane, ma tylko jeden – gdański ośrodek uprawniony do przeprowadzania badań dotyczących jakości, parametrów itd. Nie domagałbym się od Państwowej Inspekcji Pracy wzięcia na siebie tego zadania.</u>
<u xml:id="u-20.2" who="#JanuszKrasoń">Za bardzo istotne uważam słowa posłanki Beaty Sawickiej. I ja jestem zdania, że od początku obecnej kadencji powinniśmy podjąć poważne rozważania na temat, w jaki sposób Państwową Inspekcję Pracy wzbogacić o rozwiązania prawne, które podniosą skuteczność jej oddziaływania. W poprzedniej kadencji udało nam się doprowadzić do trzech nowelizacji ustawy, które usprawniły procedury kontrolne, co do tego nie może być żadnych wątpliwości. Sądzę jednak, że to za mało, zwłaszcza w stosunku do oczekiwań i potrzeb.</u>
<u xml:id="u-20.3" who="#JanuszKrasoń">Trzeba zastanowić się ponadto nad tematyką podniesioną przez posła Roberta Strąka, czyli nad systemem karania, nad uproszczeniem procedur, jak i nad prewencją, która mieć będzie coraz większe znaczenie, a także nad rolą inspektora pracy – czy ma być ona tylko represyjna, czy też również doradcza, co polegałoby na pomocy pracodawcom. Być może przyszła pora, by kwestie te rozważyć w kontekście określonych zmian legislacyjnych.</u>
<u xml:id="u-20.4" who="#JanuszKrasoń">W najbliższym czasie, jak sądzę, będziemy mieć okazję do szerszych rozważań na temat sprawozdania głównego inspektora pracy za rok 2004. Sejm poprzedniej kadencji nie debatował nad tym sprawozdaniem, lecz według wiadomości, jakimi dysponuje pani przewodnicząca, marszałek zamierza skierować do Komisji do Spraw Kontroli Państwowej sprawozdanie GIP za rok 2004 do omówienia i niewykluczone, że na podstawie tego sprawozdania będzie można sformułować pewne wnioski, które pozwolą nam pomyśleć w przyszłości o inicjatywie legislacyjnej.</u>
<u xml:id="u-20.5" who="#JanuszKrasoń">Uważam ponadto, że warto zadbać o to, by nadal istniała możliwość przeprowadzenia debaty parlamentarnej na podstawie sprawozdania głównego inspektora pracy. To ważne, gdyż debata taka ma zawsze wymiar głębszy; nie mówi się wyłącznie o sprawozdaniu, ale także o stanie ochrony pracy w naszym kraju, o rozlicznych uwarunkowaniach istniejącego stanu rzeczy itd. Na sprawozdanie za rok 2004 warto więc spojrzeć pod szerszym kątem i zastanowić się od razu nad możliwością wprowadzenia nowych rozwiązań dla PIP.</u>
<u xml:id="u-20.6" who="#JanuszKrasoń">Myślę również, że powinniśmy w jakiś sposób brać udział w przygotowywaniu programu Inspekcji. Zgodnie z prawem, program Państwowej Inspekcji Pracy opiniuje i zatwierdza Rada Ochrony Pracy, organ ustawowo przewidziany, sprawujący nad PIP nadzór, sądzę wszakże, iż Komisja do Spraw Kontroli Państwowej także powinna w tej sprawie mieć możliwość wypowiedzenia się. Projekt planu pracy Komisji przewiduje wprawdzie na styczeń debatę na temat programu Państwowej Inspekcji Pracy, w związku z czym przypuszczam, że nasze ewentualne sugestie mogą zostać przez Inspekcję uwzględnione, niemniej sądzę, że uwzględniając fakt, iż bieżący kontakt z PIP ma Rada Ochrony Pracy, moglibyśmy z Radą nawiązać bliższą współpracę i do niej także kierować swe dezyderaty, opinie i uwagi. Chodzi mi o stworzenie sytuacji, w której ROP byłaby naszym partnerem w dążeniu do poprawienia tego, co można poprawić w zakresie instrumentarium prawnego Państwowej Inspekcji Pracy.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#JuliaPitera">Mam pytanie związane z projektem budżetu, z pozycją 4420…</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#TeresaPiotrowska">Przepraszam. Budżetem będziemy się zajmować za tydzień, w związku z czym prosiłabym, aby wątpliwości i pytania w jego sprawie przełożyć na przyszłotygodniowe posiedzenie.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#JuliaPitera">Prosiłabym w takim razie o przygotowanie odpowiedzi na pytanie, skąd bierze się tak wielki wzrost wydatków w tej pozycji, skoro napisane zostało, że zostały zachowane na tym samym poziomie. Będę wdzięczna pani inspektor za wyjaśnienie tego za tydzień.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#MarekPolak">Ja z kolei prosiłbym o informację, jakie działania podejmowane są przez Państwową Inspekcję Pracy, gdy w czasie kontroli stwierdzone zostanie bezpodstawne uchylanie się przez pracodawcę od wypłacania wynagrodzeń pracowniczych.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#AnnaHintz">Jeśli inspektor pracy w czasie kontroli stwierdzi, że pracodawca nie wypłaca wynagrodzeń, to jeśli wysokość tego wynagrodzenia ma charakter bezsporny, czyli zostało ono naliczone, powinien wydać tzw. nakaz płatniczy, decyzję, która z mocy prawa opatrzona jest rygorem natychmiastowej wykonalności. Jeśli pracodawca jej nie wykonuje, podlega ona egzekucji administracyjnej, czyli – na podstawie przepisów Kodeksu administracyjnego – inspektor wydaje upomnienie, a następnie nakłada grzywnę celem przymuszenia wykonania nakazu. Dysponentem tej grzywny jest urząd skarbowy, który przeprowadza egzekucję.</u>
<u xml:id="u-25.1" who="#AnnaHintz">Jeśli należność nie ma charakteru bezspornego, jeśli należy dopiero dokonać wyliczeń, np. za trzy lata wstecz, inspektor stosuje wystąpienie, polecając wypłacenie danej osobie oraz innym pracownikom, co do których istnieje taka możliwość, należnego wynagrodzenia.</u>
<u xml:id="u-25.2" who="#AnnaHintz">Niewypłacenie wynagrodzenia jest wykroczeniem przeciwko prawom pracownika, w związku z czym inspektor pracy ma do wyboru albo nałożenie grzywny w maksymalnej wysokości tysiąca złotych, albo skierowanie wniosku do sądu grodzkiego wobec osoby winnej tego wykroczenia.</u>
<u xml:id="u-25.3" who="#AnnaHintz">Jeśli niewypłacanie wynagrodzenia ma charakter uporczywy lub złośliwy, inspektor nie stosuje sam kary, lecz powiadamia prokuraturę o podejrzeniu popełnienia przestępstwa.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#TeresaPiotrowska">Czy mają państwo jeszcze pytania? Skoro nie, dziękuję pani inspektor i osobom jej towarzyszącym. Mam nadzieję, że tak jak w poprzedniej kadencji będziemy z państwem współpracować.</u>
<u xml:id="u-26.1" who="#TeresaPiotrowska">Przechodzimy do punktu drugiego porządku, czyli do spraw bieżących.</u>
<u xml:id="u-26.2" who="#TeresaPiotrowska">Zobowiązani jesteśmy do przekazania Komisji Finansów Publicznych opinii w sprawie projektu budżetu Państwowej Inspekcji Pracy oraz projektu budżetu Najwyższej Izby Kontroli w terminie do 15 grudnia. Dlatego też nasze posiedzenie z 14 grudnia będzie poświęcone projektom budżetu tych instytucji. Stosowne materiały już państwo otrzymali, a w najbliższym czasie dostarczone będę jeszcze ekspertyzy.</u>
<u xml:id="u-26.3" who="#TeresaPiotrowska">Na posiedzeniu, które odbędzie się 8 grudnia, spotkamy się natomiast z kierownictwem NIK.</u>
<u xml:id="u-26.4" who="#TeresaPiotrowska">Jak już sygnalizowaliśmy, przygotowujemy projekt planu naszej pracy na pierwsze półrocze 2006 roku, w związku z czym oczekujemy na państwa sugestie, propozycje do 7 grudnia, gdyż chcielibyśmy w gronie prezydium przygotować ów projekt na posiedzenie planowane na 15 grudnia. Zachęcam do składania propozycji do planu pracy w sekretariacie komisji. Projekt przedstawimy członkom Komisji przed posiedzeniem, podczas którego będziemy nad nim pracować.</u>
<u xml:id="u-26.5" who="#TeresaPiotrowska">Czy w sprawach różnych ktoś chciałby zabrać głos? Nie ma chętnych, co oznacza, że wyczerpaliśmy dzisiejszy porządek.</u>
<u xml:id="u-26.6" who="#TeresaPiotrowska">Dziękuję państwu. Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>