text_structure.xml
18 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#RyszardKalisz">Otwieram posiedzenie Komisji Ustawodawczej. Na początku chciałbym przekazać kilka informacji. W tym tygodniu mamy tylko to dzisiejsze, krótkie posiedzenie, na którym przewidziany jest tylko jeden punkt porządku obrad, ale już w przyszłym tygodniu i następnych czeka nas wiele pracy. Musimy wyrazić opinie dotyczące zgodności z konstytucją w kilku sprawach. Między nimi jest bardzo trudna sprawa dotycząca kwestii udziału w wyborach samorządowych osób niebędących obywatelami polskimi. Wszyscy państwo pamiętają zapewne debatę na ten temat w czasie posiedzenia plenarnego Sejmu. Opinie, które do nas spływają, są państwu sukcesywnie doręczane. Jest tego bardzo dużo. Dlatego też proszę o wnikliwe zapoznawanie się z nimi, bo już na podstawie tych opinii można stwierdzić, że sprawa jest trudna do rozstrzygnięcia i będziemy musieli podjąć decyzję po bardzo głębokim namyśle. Kolejna sprawa - to ustawa o partiach politycznych. Oprócz tego podejmiemy jeszcze jedną inicjatywę legislacyjną, o charakterze - można powiedzieć porządkującym, związaną z rozpoczęciem od 1 stycznia przyszłego roku działalności przez dwuinstancyjne sądownictwo administracyjne. A więc ten tydzień jest wyjątkowy, bo mamy w nim tylko jedno posiedzenie, i to bardzo krótkie, w jednej tylko sprawie. Chodzi o sprawę przed Trybunałem Konstytucyjnym - sygn. akt K 45/02, którą to sprawę ja referuję. Pozwólcie państwo, że ją teraz przedstawię, a jest ona trudna i skomplikowana, ponieważ dotyczy dziedziny wywołującej zawsze emocje. Jest to mianowicie sprawa dotycząca ustawy z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu. Wniosek do Trybunału Konstytucyjnego złożyła grupa posłów w decydującej większości należących do klubów parlamentarnych Prawa i Sprawiedliwości oraz Platformy Obywatelskiej, a kwestionuje on zgodność z konstytucją kilku przepisów tej ustawy. Po pierwsze, art. 14 ust. 1, który stanowi, że: „szefów Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu w randze sekretarzy stanu powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów”. Kwestionowane jest sformułowanie: „w randze sekretarzy stanu”. Wnioskodawcy powołują się tu na przepis art. 102 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, który zawiera zasadę niepołączalności stanowisk nazywającą się w łacinie incompatibilitas. Chodzi o to, że nie można łączyć zatrudnienia w niektórych strukturach administracji państwowej z byciem posłem. Ale tam jest na końcu coś jeszcze - i muszę się przyznać, że to ja wymyśliłem. Na sali jest tylko jeden poseł wywodzący się z Unii Wolności, ale chyba może potwierdzić, że kiedy byli u prezydenta Kwaśniewskiego panowie Tadeusz Mazowiecki i Bronisław Geremek i dyskutowaliśmy o poprawkach prezydenta, to oni stwierdzili, że trzeba tam dopisać właśnie „sekretarzy stanu”. I na końcu dopisaliśmy, że „zakaz ten nie dotyczy członków Rady Ministrów i sekretarzy stanu w administracji rządowej”. To jest przez autorów wniosku do Trybunału Konstytucyjnego kwestionowane, ale trochę „a contrario”. Dlatego pozwolę sobie to odczytać: „Gdyby bowiem przyjąć” - piszą wnioskodawcy - „odmienny tok rozumowania i uznać, że kwestionowany zapis jest zgodny z Konstytucją, to w niedługim czasie należy się spodziewać, że większość ustaw konstytuujących centralne organa administracji rządowej, a przynajmniej te, gdzie posłowie lub senatorowie mają zamiar lub szansę na objęcie tych stanowisk, będzie nowelizowana w kierunku zaprezentowanym przez tę ustawę”. To jest trochę gdybanie. Jak państwo widzą - zakaz niepołączalności, czyli zasada incompatibilitas, tego przypadku nie dotyczy.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#RyszardKalisz">Czyli, krótko mówiąc, wartość normatywna przepisu konstytucji stanowi, że jest to wyjątek od zakazu. Dlatego nie można powiedzieć, że ustawodawca nie ma tu swobody, aby normować - kto i w jakiej randze ma sprawować określone stanowisko. Ranga jest czymś takim, jak stopień w wojsku i dlatego, moim zdaniem, ten zarzut jest całkowicie nieuprawniony. Kolejny zarzut dotyczy zgodności art. 23 ust. 1 pkt. 1 dotyczącego wydawania poleceń określonego zachowania się. Wnioskodawcy twierdzą, że sformułowania w nim zawarte są zbyt ogólne, że nie można określić rzeczywistego zakresu stosowania tej normy. Z drugiej strony należy jednak pamiętać, że norma ta nie jest zawieszona w próżni i że należy interpretować ją w kontekście innych przepisów ustawy, które są ściśle związane ze sposobem korzystania z tej kompetencji przez funkcjonariuszy. Dotyczy to w szczególności art. 21, pierwszego przepisu rozdz. 4 poświęconego uprawnieniom funkcjonariuszy Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu, ale również wielu innych przepisów. W art. 21 jest napisane: „w granicach zadań, o których mowa w art. 5 ust. 1”, czyli - zadań związanych z zakresem działalności obu agencji. A więc ten zarzut także nie może się ostać. Kolejny zarzut dotyczy art. 23 ust. 1 pkt. 6, stanowiącego, że: „funkcjonariusze Agencji Wewnętrznego mają prawo do obserwowania i rejestrowania przy użyciu środków technicznych obrazu zdarzeń i dźwięku towarzyszącego tym zdarzeniom w miejscach publicznych”. Wnioskodawcy zarzucają, że „nadanie w ustawie takiego uprawnienia funkcjonariuszom Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego narusza konstytucyjną zasadę państwa prawnego” i dodają: „powyższy stan prawny nie sprzyja zaufaniu obywateli do państwa i stanowionego w nim prawa” itd. Ponownie muszę stwierdzić, że te zarzuty są nieuprawnione, ponieważ, podobnie jak w poprzednim przypadku, należy wiedzieć, że Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencja Wywiadu podlegają tym samym rygorom dotyczącym naruszenia praw obywateli i wolności, o których była mowa poprzednio, czyli musi zaistnieć sytuacja związana z zadaniami tych agencji. Dlatego nie można mówić, że jest to przepis nieprecyzyjny. Wiadomo, że funkcjonariusze agencji mogą to czynić tylko wtedy, kiedy przez agencję zostanie wszczęte postępowanie. A postępowanie może być wszczęte tylko wtedy, kiedy jest wiarygodna informacja o naruszeniu porządku prawnego. W kolejnym zarzucie stwierdza się, że art. 41omawianej ustawy jest niezgodny z art. 92 konstytucji. W art. 41 mowa o tym, że „szef Agencji Wywiadu organizuje współpracę w zakresie wymiany informacji istotnych w zakresie bezpieczeństwa zewnętrznego i międzynarodowej pozycji Rzeczypospolitej Polskiej pomiędzy organami administracji rządowej w ramach Wspólnoty Informacyjnej Rządu”. I dalej: „Prezes Rady Ministrów określi w drodze rozporządzenia tryb wymiany informacji w ramach Wspólnoty Informacyjnej Rządu, oraz wymagania w tym zakresie wobec organów uczestniczących we współpracy, o której mowa w ust. 1”. A art. 92 konstytucji stanowi, że „Rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane w konstytucji na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania. Upoważnienie powinno określać organ właściwy do wydania rozporządzenia i zakres spraw przekazanych do uregulowania oraz wytyczne dotyczące treści aktu”. A więc w kwestionowanym artykule ustawy jest mowa o tym, że tworzy się Wspólnotę Informacyjną Rządu.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#RyszardKalisz">Po drugie - że Wspólnota Informacyjna Rządu dotyczy bezpieczeństwa zewnętrznego i międzynarodowej pozycji Rzeczypospolitej Polskiej. Po trzecie - że Wspólnota Informacyjna Rządu dotyczy współdziałania w tym zakresie pomiędzy organami administracji rządowej. Po czwarte - że prezes Rady Ministrów w drodze rozporządzenia określi tylko tryb wymiany informacji w ramach tej wspólnoty oraz wymagania w tym zakresie wobec organów uczestniczących we współpracy - czyli tryb: w jaki sposób przekazują sobie informacje oraz - kiedy mają je przekazać. Wydaje się, że ta delegacja jest w pełni wyczerpująca i prezes Rady Ministrów będzie doskonale wiedział, co ma w tym rozporządzeniu napisać. I ostatni zarzut dotyczy art. 230 ust. 1 i 7, że są one niezgodne z art. 25 litera c Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych oraz z art. 7, 32 i 60 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Pozwolę sobie państwu odczytać art. 230, który jest dosyć długi, ale w tym przypadku chodzi o ust. 1 i 7. Mowa tam o tym, że „szefowie Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu, każdy w zakresie swojego działania, w ciągu 14 dni od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, uwzględniając kwalifikacje zawodowe funkcjonariusza, jego przydatność do służby w Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego albo w Agencji Wywiadu, a także wysokość posiadanych limitów zatrudnienia i środków budżetowych oraz powołaną strukturę organizacyjną, poinformują pisemnie funkcjonariusza o proponowanych dla niego warunkach albo o wypowiedzeniu stosunku pracy”. I ust. 7: „Wobec funkcjonariusza, o którym mowa w ust. 3 i 4”, czyli wobec takiego, który odmówił lub któremu wypowiedziano pracę, „przepisów art. 60 ust. 4 oraz art. 63 nie stosuje się”. Art. 60 ust. 4 stanowi, że: „funkcjonariusza zwalnia się ze służby w przypadku skazania prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego”, a art. 63, że: „zwolnienie funkcjonariusza ze służby nie może nastąpić przed upływem 12 miesięcy od zaprzestania służby z powodu choroby, chyba że funkcjonariusz zgłosi pisemne wystąpienie ze służby”. I ust. 2: „Zwolnienie funkcjonariusza ze służby nie może nastąpić przed upływem 3 miesięcy od dnia zaprzestania służby z powodu choroby”. Jednocześnie informuję państwa, że ten przepis został zawarty w przepisach przejściowych. Inaczej mówiąc, z określoną datą został zlikwidowany istniejący dotychczas Urząd Ochrony Państwa i zostały utworzone Agencja Wywiadu i Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Podobny problem dotyczył miasta stołecznego Warszawy, ale wtedy posłowie podpisani pod rozpatrywanym przez nas dzisiaj wnioskiem nie protestowali. Jest określony czas na podjęcie przez szefów nowo utworzonych struktur rządowych (w przypadku Warszawy chodziło o samorządową) decyzji co do pozostawienia określonych osób w służbie albo nadania im nowych warunków służby. Moim zdaniem jest to zgodne z art. 25 paktu praw obywatelskich i politycznych i art. 7 konstytucji, bo artykuł ten dotyczy legalności, czyli tego, że organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. I to jest właśnie ta podstawa. Art. 32 konstytucji dotyczy zasady równości, mówiliśmy już o tym, że ta zasada nie ma tutaj zastosowania, ponieważ mamy do czynienia z wolą pracodawcy.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#RyszardKalisz">Art. 60 konstytucji, który mówi, że: „Obywatele polscy korzystający z pełni praw publicznych mają prawo dostępu do służby publicznej na jednakowych zasadach”. O tym artykule w przypadku ustawy o służbie cywilnej, gdzie ja reprezentowałem Sejm w sprawie przed Trybunałem Konstytucyjnym, Trybunał wypowiedział się dosyć obszernie. Stwierdził wówczas, że art. 60 nie oznacza niemożności szefa instytucji rządowej czy ustawodawcy do podejmowania decyzji w sprawach zatrudnienia, kiedy tworzy nowe instytucje czy likwiduje stare. Konkludując, proponuję, żebyśmy przyjęli następujące stanowisko: „Art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu nie jest niezgodny z art. 103 ust. 1 Konstytucji; art. 23 ust. 1 pkt 1 wymienionej ustawy nie jest niezgodny z art. 2, 30 i 31 Konstytucji; art. 23 ust. 1 pkt 6 wymienionej ustawy nie jest niezgodny z art. 2, 30, 47, 49 i art. 51 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP; art. 41 ust. 2 wymienionej ustawy jest zgodny z art. 92 ust. 1 Konstytucji; art. 230 ust. 1wyżej wymienionej ustawy jest zgodny z art. 7 Konstytucji; a art. 230 ust. 7 wymienionej ustawy w zakresie, w jakim wyłącza stosowanie przepisów art. 60 ust. 4 oraz art. 63 w stosunku do funkcjonariusza, o którym mowa w art. 230 ust. 4 nie jest niezgodny z art. 32 i 60 Konstytucji RP, oraz z art. 25c Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych”.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#EugeniuszKłopotek">Proszę pana przewodniczącego o odczytanie treści art. 14 ustawy o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu. Chodzi mi o pierwszy zarzut.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#RyszardKalisz">Chodzi o art. 14?</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#EugeniuszKłopotek">Chyba tak. W każdym razie mam na myśli zarzut dotyczący łączenia funkcji.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#RyszardKalisz">Tak, chodzi o art. 14 ust. 1. Czytam treść in extenso: „Szefów Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu w randze sekretarzy stanu powołuje i odwołuje prezes Rady Ministrów po zasięgnięciu opinii prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Kolegium oraz sejmowej Komisji do spraw Służb Specjalnych”. Jest jeszcze ust. 2, ale we wniosku kwestionowany jest tylko ust. 1.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#EugeniuszKłopotek">Na czym polega zarzut?</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#RyszardKalisz">Chodzi o to, że nie może znajdować się tam sformułowanie „w randze sekretarzy stanu”.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#EugeniuszKłopotek">Czym to jest uzasadnione?</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#RyszardKalisz">Mówiąc w skrócie, że to umożliwia posłom zajmowanie takiego stanowiska.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#EugeniuszKłopotek">I że jest to niezgodne z art. 103 Konstytucji RP? Rozumiem, że my w naszej opinii powołujemy się na art. 103 ust. 3, który mówi również o innych przypadkach?</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#RyszardKalisz">Mówimy o art. 103, ponieważ...</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#EugeniuszKłopotek">Mówię o ust. 3, a nie o ust. 1, ponieważ mam wątpliwość, czy Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencja Wywiadu są organami administracji rządowej.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#RyszardKalisz">Oczywiście, że są. Co do tego nie ma wątpliwości. Przecież podlegają premierowi. Jasne, że są organami administracji rządowej.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#EugeniuszKłopotek">Nie o to mi chodzi. Ja pytam, w takim kontekście - czy je obowiązuje kodeks postępowania administracyjnego? Czy wydają decyzje, które są rozstrzygane w postępowaniu przed Naczelnym Sądem Administracyjnym? Na tym polega moja wątpliwość.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#RyszardKalisz">Przepisy dotyczące funkcjonowania tych dwóch struktur reguluje ustawa, o której teraz mówimy. Są one organami administracji rządowej. Wydawane są decyzje administracyjne.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#EugeniuszKłopotek">Odwołania są rozpatrywane przez Naczelny Sąd Administracyjny?</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#RyszardKalisz">Oczywiście.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#EugeniuszKłopotek">Bo jeśli nie ma co tego wątpliwości, to uważam, że zarzut jest niesłuszny.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#RyszardKalisz">Też tak sądzę. Ale ten zarzut bierze się stąd, bo chciałbym być lojalnym wobec autorów wniosku, że oni mówią tak: „gdyby nie było tego sformułowania „w randze sekretarzy stanu”, to poseł nie mógłby być szefem agencji wywiadu. A tak - poseł może piastować to stanowisko”. I wnioskodawcy uważają, że to jest obejście konstytucji. Czy są inne wypowiedzi w tej sprawie? Pan poseł Szarama.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#WojciechSzarama">Ja uważam, że stanowisko przedstawione przez pana przewodniczącego nie odpowiada tej interpretacji zapisów konstytucji i przepisów ustawy o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu, na które powołują się wnioskodawcy. Zgłaszam wniosek, aby zastrzeżenia zgłoszone Trybunałowi Konstytucyjnemu przez grupę posłów uznać za słuszne.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#RyszardKalisz">Jeśli nie ma innych wypowiedzi - przystąpimy do głosowania. Nie ma. W takim razie głosujemy. Poddajemy głosowaniu mój wniosek, bo rozumiem, że głosowanie przeciwko będzie oznaczać oddanie głosu za wnioskiem pana posła Szaramy. Kto jest za przyjęciem stanowiska w sprawie przed Trybunałem Konstytucyjnym - sygn. akt. K 45/02 przedstawionego Komisji przez posła Ryszarda Kalisza? Stwierdzam, że, przy 10 głosach za, 3 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja przedstawioną przeze mnie opinię przyjęła. Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu - uznam, że Komisja upoważnia posła Ryszarda Kalisza do reprezentowania Sejmu przed Trybunałem Konstytucyjnym w tej sprawie. Sprzeciwu nie słyszę. Tym samym wyczerpaliśmy tematykę naszych dzisiejszych obrad. Zamykam posiedzenie Komisji Ustawodawczej.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>