text_structure.xml
42.8 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#WojciechMojzesowicz">Otwieram posiedzenie połączonych Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Skarbu Państwa. Porządek dzienny posiedzenia został państwu doręczony. Czy ktoś z państwa ma uwagi do zaproponowanego porządku obrad? Nie widzę zgłoszeń. Przystępujemy do rozpatrzenia sprawozdania podkomisji nadzwyczajnej o poselskim i rządowym projektach ustaw o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa. Bardzo proszę pana posła Stanisława Steca o przedstawienie wyników prac podkomisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#StanisławStec">Zadaniem podkomisji było sporządzenie sprawozdania z dwóch projektów ustaw: rządowego druk nr 536 i poselskiego druk nr 774. W projekcie rządowym chodziło przede wszystkim o uporządkowanie relacji majątkowych między Skarbem Państwa a osobą prawną jaką jest Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa, której powierzono gospodarowanie Zasobem gruntów należących do Skarbu Państwa. Celem ustawy było także: - doprecyzowanie zadań Agencji w zakresie gospodarowania powierzonym mieniem, - rozdzielenie majątku Agencji od Zasobu Skarbu Państwa, - rozdzielenie gospodarki finansowej Agencji i Zasobu, - rozdzielenie planów finansowych Agencji i Zasobu, - doprowadzenie do wyceny wartości Zasobu. Podkomisja zbierała się cztery razy. Podczas dyskusji okazało się, że istnieje różnica zdań między przedstawicielem rządu a przedstawicielem Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Dlatego podkomisja zaproponowała dwa warianty brzmienia art. 5 ust. 6 i art. 20. W wariancie pierwszym art. 5 ust. 6 otrzymałby następujące brzmienie: „6. Minister rolnictwa i rozwoju wsi określi, w drodze rozporządzenia, wykaz spółek hodowli roślin uprawnych oraz hodowli zwierząt gospodarskich o szczególnym znaczeniu dla gospodarki narodowej, w których w prawach z akcji lub udziałów wykonuje na rzecz Skarbu Państwa Agencja, biorąc pod uwagę strategiczne znaczenie spółek w postępie biologicznym w rolnictwie w zakresie hodowli roślin uprawnych oraz hodowli zwierząt gospodarskich”. Zgodnie z wariantem drugim zapis otrzymałby następujące brzmienie: „6. Rada Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw rozwoju wsi, określi w drodze rozporządzenia, wykaz spółek hodowli roślin uprawnych oraz hodowli zwierząt gospodarskich o szczególnym znaczeniu dla gospodarki rolnej, w których prywatyzacja wymaga zgody Rady Ministrów, biorąc pod uwagę strategiczne znaczenie spółek w postępie biologicznym w rolnictwie w zakresie hodowli roślin uprawnych oraz hodowli zwierząt gospodarskich”. A zatem w wariancie pierwszym zakłada się, że spółki hodowli roślin uprawnych i hodowli zwierząt pozostaną pod nadzorem ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Natomiast zapis w wariancie drugim przekazuje nadzór nad tymi spółkami Radzie Ministrów, która na wniosek ministra właściwego do spraw rolnictwa rozwoju wsi określi w drodze rozporządzenia, wykaz spółek hodowli roślin uprawnych oraz hodowli zwierząt gospodarskich o szczególnym znaczeniu dla gospodarki rolnej, w których prywatyzacja wymaga zgody Rady Ministrów. Jeśli chodzi o art. 20, to w wariancie pierwszym znajduje się zapis z przedłożenia rządowego, natomiast w wariancie drugim proponuje się skreślenie zasady prowadzenia przez Agencję odrębnej gospodarki finansowej. W sprawozdaniu podkomisji jest kilka błędów legislacyjnych. Będę o nich mówił przy rozpatrywaniu poszczególnych zapisów.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#WojciechMojzesowicz">Bardzo proszę przedstawiciela Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi o stanowisko odnośnie sprawozdania podkomisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#JanBielański">Chciałbym powiedzieć, że Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi akceptuje projekt ustawy, opowiadając się za wariantem pierwszym art. 5 ust. 6. Zależy nam na tym, aby spółki prowadzące hodowlę roślin uprawnych oraz hodowlę zwierząt gospodarskich były w dyspozycji ministra rolnictwa i rozwoju wsi pozostając pod opieką Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#KrzysztofPawlak">Podczas prac podkomisji rozważaliśmy wszystkie uwagi, również te zgłaszane przez przedstawicieli Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Jeśli chodzi o treść art. 5 ust. 6, to Ministerstwo Skarbu Państwa opowiada się za wariantem drugim tego zapisu, ponieważ podobnie jak w ustawie o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych używa się tutaj pojęcia „spółek o szczególnym znaczeniu”. Mam tu na myśli około czterdziestu spółek, które figurują na liście sporządzonej przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Zgodę na prywatyzację tych podmiotów wydawałaby Rada Ministrów, a prawo z akcji wykonywałby minister skarbu państwa tak jak w przypadku innych spółek Skarbu Państwa, które są w tej chwili w gestii Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#DanutaDemianiuk">Chciałabym powiedzieć, że projekt ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa (druk 774) nie był konsultowany z przedstawicielami Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Agencja jest głównym adresatem oraz wykonawcą tej ustawy i dlatego chciałabym przedstawić państwu nasze uwagi i zastrzeżenia do proponowanych rozwiązań. Na te rozwiązania patrzymy przede wszystkim przez pryzmat dziesięcioletnich doświadczeń w stosowaniu dotychczasowych przepisów. Uznajemy, że od chwili powołania Agencji jej uprawnienia do gospodarowania majątkiem Skarbu Państwa opierają się na konstrukcji prawnej powiernictwa. Jak wiadomo, powiernikiem jest osoba, która prowadzi cudze sprawy we własnym imieniu. Ani w dotychczasowej praktyce Agencji, ani w doktrynie lub w orzecznictwie sądowym i administracyjnym nie budził dotąd wątpliwości fakt, że Agencja nie jest właścicielem przejętego mienia, ale jest podmiotem wykonującym we własnym imieniu powierzone jej uprawnienia właścicielskie Skarbu Państwa. Inaczej mówiąc, Agencja jako ustawowy powiernik, obejmując składniki powierzonego jej mienia, wstępuje we wszystkie te prawa i obowiązki z mieniem związane, jakie ciążą na właścicielu rzeczy. Przejęte składniki, zgodnie z art. 12 ust. 1 obowiązującej ustawy, którego zmiany nie proponuje się w nowelizacji, tworzą Zasób Własności Rolnej Skarbu Państwa. Tak więc, nie było dotąd żadnych wątpliwości, jakie mienie stanowi własność Skarbu Państwa a jakie Agencji. Określa to zresztą wyraźnie art. 5 ust. 4. Mimo licznych zmian wprowadzanych do tej ustawy zawsze dotąd była respektowana podstawowa zasada, na której opiera się zasada powiernictwa - w odniesieniu do osób trzecich podmiotem uprawnionym do wykonywania prawa jest jedynie powiernik. Dlatego uważamy, że propozycje zmian przedstawione w projekcie ustawy, które mają służyć deklarowanemu w uzasadnieniu doprecyzowaniu swoistej instytucji powiernictwa nie zawierają żadnej treści normatywnej. W związku z tym zdaniem Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa należałoby zrezygnować z ich wprowadzenia. Mogą one tylko wywołać zamęt interpretacyjny. Dotyczy to przede wszystkim zmian w art. 1, pkt. 1 lit. „a)” oraz w pkt. 3–7 i pkt. 12–15 lit. „a”. Chciałabym również zauważyć, że przy okazji doprecyzowania zapisów proponuje się merytoryczną 0zmianę w art. 5 ust. 3 ustawy w ten sposób, że Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa przestaje być uniwersalnym następcą prawnym zlikwidowanych państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej. Wykonywać ma jedynie prawa i obowiązki związane z mieniem powierzonym Agencji po zlikwidowanych przedsiębiorstwach. Oznacza to, że wobec Agencji nie będzie już można występować na przykład z roszczeniami pracowniczymi. Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa nie będzie też zobowiązana do prowadzenia spraw związanych z dokumentowaniem uprawnień pracowniczych na przykład do emerytury lub renty. Taka propozycja, naszym zdaniem, wynika z niedostrzeżenia przez autorów projektu różnicy między korzyściami i ciężarami, które wiążą się z mieniem, a wierzytelnościami i zobowiązaniami, które zawsze obciążają podmiot.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#DanutaDemianiuk">Oczywiste jest to, że zobowiązań nie może zaciągnąć rzecz lub prawo lecz zawsze osoba, podmiot. Jeśli chodzi o rozdział projektu ustawy poświęcony gospodarce finansowej Agencji, to naszym zdaniem normatywne znaczenie mają wyłącznie te przepisy, które określają zasady wprowadzenia rachunkowości, i to tylko te, które w odmienny od dotychczasowego sposób definiują przychody i koszty działalności Agencji oraz określają sposób ustalania wartości gruntów rolnych dla celów rachunkowych. Wszystkie inne postanowienia dotyczą spraw technicznych i jeśli muszą być wprowadzone - w trakcie prac w podkomisji nie udało się ustalić po co - to można tego dokonać poprzez rozporządzenie wykonawcze. Spostrzeżenie to potwierdza fakt, iż te sprawy minister skarbu państwa zamierza uregulować w formie rozporządzenia w wykonaniu dotychczasowych przepisów ustawy. Zdaniem Agencji merytoryczne znaczenie wymagające ustawowego uregulowania mają trzy kwestie. Po pierwsze należy usunąć niespójność, a niekiedy wręcz sprzeczność między ustawą a rozporządzeniem ministra finansów wydanym w wykonaniu tej ustawy, w części dotyczącej zasad rachunkowości Agencji. Po drugie należy określić uproszczony sposób ustalania dla celów ewidencji rachunkowej wartości gruntów rolnych Zasobu. Po trzecie niezmiernie istotne jest uprawnienie do wykonywania w spółkach praw z udziałów i akcji objętych przez Agencję w zamian za mienie stanowiące Zasób oraz przejętych jako mienie po zlikwidowanych PGR. W zakresie pierwszych dwóch kwestii należałoby, zdaniem Agencji, nadać nowe brzmienie art. 20 i 20c ustawy oraz skorygować treść art. 20a i 20d. Jesteśmy gotowi przedstawić państwu propozycje tych zmian. Jeśli chodzi o wykonywanie praw z akcji i udziałów w spółkach Agencji, to bez względu na przyjęty wariant art. 5 ust. 6, jeżeli zostanie podjęta decyzja, że minister skarbu państwa miałby wykonywać uprawnienia wynikające z tych papierów wartościowych, to należy określić tryb i termin przekazania akcji i udziałów posiadanych przez Agencję w dniu wejścia w życie nowelizacji, jak i nabywanych w przyszłości w zamian za mienie Zasobu. Niezależnie od tego jaki kształt ostatecznie przybierze nowelizacja, chciałabym poinformować, że zdaniem Agencji projekt ustawy przedłożony Komisjom po pracach w podkomisji zawiera liczne błędy. Zestawienie tych błędów przekazaliśmy dzisiaj przewodniczącemu podkomisji panu posłowi Stanisławowi Stecowi.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#WojciechMojzesowicz">Czy pani prezes Danuta Demianiuk zgłaszała te uwagi podczas prac podkomisji?</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#DanutaDemianiuk">Tak, wszystkie uwagi zgłaszałam na posiedzeniach podkomisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#WojciechMojzesowicz">A zatem posłowie znali ten punkt widzenia, ale podjęli inną decyzję. Z wypowiedzi pani prezes można by wnosić, że pojawiły się jakieś nowe elementy, które nie zostały wzięte pod uwagę przez podkomisję. Tymczasem podkomisja znała te argumenty i przyjęła projekt ustawy, który obecnie rozpatrujemy. Otwieram dyskusję. Kto z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie?</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#AndrzejAumiller">Chciałbym powiedzieć, że opowiadam się za przyjęciem wariantu pierwszego art. 5 ust. 6. Zresztą sam zgłosiłem treść tego zapisu na posiedzeniu podkomisji. Apeluję do członków obu Komisji, aby nie przyjmowali zapisu proponowanego przez Ministerstwo Skarbu Państwa. Regulacja dotyczy spółek o znaczeniu strategicznym dla polskiego rolnictwa. Są to spółki hodowli roślin uprawnych i hodowli zwierząt gospodarskich. Zdaniem członków Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi powierzenie prywatyzacji tych spółek ministrowi skarbu państwa byłoby błędem. Przy tak rozległym zasobie, którym dysponuje minister skarbu państwa być może te spółki byłyby niewłaściwie sprywatyzowane. Jeśli tu ma nastąpić prywatyzacja, to powinien nad nią czuwać minister rolnictwa i rozwoju wsi. Chodzi o to, abyśmy nie mieli do czynienia z wrogim przejęciem lub likwidacją spółki. Dzisiaj firmy nasienne posiadają prawa do wielu odmian. Kupując akcje spółki hodowli roślin, nie nabywa się tylko budynków i gruntów, ale także znak firmowy i autorstwo wielu odmian. Takie były przesłanki zaproponowania innego brzmienia art. 5 ust. 6. Co prawda nigdy dotąd minister rolnictwa nie wykonywał praw z posiadanych udziałów i akcji w imieniu Skarbu Państwa, ale to jest gwarancja spokoju dla wszystkich, którzy są związani z rolnictwem. W ten sposób te spółki nadal się będą rozwijać i zyskają takich inwestorów, którzy pozwolą na postęp w tej gałęzi produkcji rolniczej.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#RomualdAjchler">Dla mnie zastanawiające jest to, że przedstawiciele Ministerstwa Skarbu Państwa oraz Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi nie mają wspólnego zdania co do tego, który wariant poprzeć. W związku z tym chciałbym wiedzieć, dlaczego nie uzgodniliście państwo jednolitego stanowiska? Czy w tej sprawie nie przeprowadzono konsultacji? Nie potrafię tego zrozumieć. Ponadto wiceprezes Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa pani Danuta Demianiuk nie poparła żadnego wariantu art. 5 ust. 6. Chciałbym poznać pani opinię w tym względzie.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#CzesławMarzec">Opowiadam się za przyjęciem zapisu z wariantu pierwszego. Wszystkie spółki hodowli roślin uprawnych i hodowli zwierząt gospodarskich funkcjonują na przyzwoitym poziomie. Został nawet opracowany dla nich odpowiedni program inwestycyjny. Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa aż w 70% uczestniczy w finansowaniu tego programu. Jeśli spółki znajdą się w gestii Ministerstwa Skarbu Państwa proces modernizacji i rozwoju spółek może ulec zahamowaniu. Wiemy przecież, że hodowla nie jest opłacalna. Jeszcze raz powtarzam, że opowiadam się za przyjęciem wariantu pierwszego art. 5 ust. 6.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#BogdanPęk">Tu nie chodzi o dużą ilość hektarów czy szczególnie cenne nieruchomości. Dlatego nie rozumiem, skąd się wziął pomysł, aby spółki hodowli roślin uprawnych oraz hodowli zwierząt gospodarskich przejął minister skarbu państwa. To jest ten rodzaj działalności, na której Ministerstwo Skarbu Państwa się nie zna. Przy sprzedaży tych jednostek uzyska się bardzo niewielkie wpływy do budżetu, podczas gdy odgrywają one wielką rolę w rozwoju polskiego rolnictwa.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#WojciechMojzesowicz">Czy ktoś z państwa chciałby jeszcze zabrać głos w tej sprawie? Nie widzę zgłoszeń. Moim zdaniem zajmujemy się w tej chwili bardzo delikatną materią. Chodzi o przyszłość podmiotów, które powinny się znajdować pod szczególną ochroną. Wydaje się, że w tej kwestii decydujący głos powinien mieć minister rolnictwa i rozwoju wsi. Niezależnie od tego, kto w Polsce będzie sprawował rządy, to są rzeczy niezbywalne. To musi pozostać w rękach Skarbu Państwa pod szczególnym nadzorem Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Czy w tej sprawie chciałby jeszcze zabrać głos przedstawiciel Ministerstwa Skarbu Państwa?</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#BarbaraMisterska">Przede wszystkim chciałabym odpowiedzieć na pytanie, które zadał pan poseł Bogdan Pęk. Zgodnie z art. 218 Konstytucji RP oraz ustawą określającą zadania ministra skarbu państwa uprawnienie dotyczące nadzoru właścicielskiego nad mieniem Skarbu Państwa spoczywa na ministrze skarbu państwa. Dlatego zaproponowaliśmy, aby prawa z akcji i udziałów przysługiwały ministrowi skarbu państwa. Rzeczywiście w podkomisji powstały dwa warianty zapisu art. 5 ust. 6. Tak naprawdę te propozycje wiele się od siebie nie różnią. Zarówno w pierwszym, jak i w drugim przypadku w sprawie spółek o szczególnym znaczeniu dla rolnictwa decyzje podejmuje minister rolnictwa i rozwoju wsi. A zatem te zapisy nie są ze sobą sprzeczne. W jednym i drugim wariancie minister rolnictwa i rozwoju wsi decyduje, które spółki o strategicznym znaczeniu powinny pozostać w gestii Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#KrzysztofGłogowski">W dyskusji pojawiły się wątpliwości odnośnie prywatyzacji spółek hodowli roślin uprawnych oraz hodowli zwierząt gospodarskich. Chciałbym powiedzieć, że zmiana nadzoru właścicielskiego wcale nie oznacza łatwiejszej prywatyzacji tych spółek. Jak już powiedziała pani minister Barbara Misterska, w wariancie pierwszym nadzór właścicielski nad spółkami pozostaje w gestii Agencji. Zgodnie z tym zapisem prywatyzacja spółek będzie łatwiejsza, ponieważ nie będzie tu wymagana zgoda Rady Ministrów. Zgodnie z zapisem w wariancie drugim zakładamy zgodnie z logiką systemu i rozstrzygnięciami konstytucyjnymi powierzenie wykonywania prac z akcji w spółkach ministrowi właściwemu do spraw skarbu państwa. To nie jest to samo, co powierzenie mu prywatyzacji. Jest tutaj bardzo wyraźne zastrzeżenie - jeśli prywatyzacja tych spółek w ogóle byłaby dopuszczalna, to wymagałaby zgody Rady Ministrów. Chciałbym powiedzieć, że wybór wariantu pierwszego wcale nie oznacza większego nadzoru nad działalnością tych spółek ze strony ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa jest powiernikiem, który w imieniu własnym wykonuje zadania na powierzonym jej majątku Skarbu Państwa. Chciałbym wyjaśnić, skąd się wziął pomysł uregulowania kwestii wykonywania uprawnień właścicielskich w spółkach i ich prywatyzacji. Gdybyśmy przeanalizowali stan tworzenia i prywatyzacji spółek tworzonych przez Agencję, to zauważylibyśmy, że Agencja nie zawsze stosowała wprost przepisy ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych. Istniała zasadnicza wątpliwość, czy Agencja wykonując funkcje powiernika ma obowiązek stosowania przepisów systemowych oraz czy przy zbywaniu akcji lub udziałów w tych spółkach Agencja stosuje ustawę o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych. Agencja uważa, że nie jest to konieczne przynajmniej jeśli chodzi o przychody z prywatyzacji. Myślę, że to jest główne źródło problemu. Zapis z wariantu drugiego jest zgodny z systemowymi rozstrzygnięciami konstytucyjnymi oraz daje wyższy stopień ochrony przed prywatyzacją. Jeśli chodzi o uwagi zgłoszone przez przedstawicielkę Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, to chciałbym powiedzieć, że one nie tylko były przedmiotem dyskusji na posiedzeniach podkomisji, ale również dyskusji toczącej się podczas uzgodnień międzyresortowych. Poszczególne rozwiązania zostały zaakceptowane przez Rządowe Centrum Legislacji oraz komisję prawniczą. Te organy nie miały zastrzeżeń co do merytorycznej jakości zapisów zaproponowanych w projekcie ustawy. Jeszcze raz powtarzam, że przyjęcie wariantu pierwszego nie oznacza, że nadzór nad spółkami hodowli roślin uprawnych oraz hodowli zwierząt gospodarskich zostanie przekazany ministrowi właściwemu do spraw rolnictwa i rozwoju wsi. W ten sposób pozostawimy tylko dotychczasowy, nieczytelny układ wykonywania praw właścicielskich i prywatyzacji. W wariancie pierwszym jest bowiem mowa o tym, że minister rolnictwa i rozwoju wsi sporządzi listę spółek, które pozostaną w Agencji. Natomiast wariant drugi umieszcza te spółki w systemie zgodnie z jego logiką i wskazuje w jakim reżimie prawnym te spółki funkcjonują, są nadzorowane i pod jakimi warunkami mogą być sprywatyzowane.</u>
<u xml:id="u-16.1" who="#KrzysztofGłogowski">A zatem jeśli tutaj nie będzie zgody ministra rolnictwa i rozwoju wsi co do prywatyzacji, to ona nie nastąpi. Wariant pierwszy takiego zabezpieczenia nie zawiera.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#WojciechMojzesowicz">Ile jest takich spółek o szczególnym znaczeniu i jaki obszar one zajmują? Czy przedstawiciel Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi mógłby odpowiedzieć na to pytanie?</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#JanBielański">Takimi danymi dysponuje Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#DanutaDemianiuk">Agencja przedstawiła szczegółowe informacje dotyczące tych spółek na posiedzeniu podkomisji. W tej chwili spółek o strategicznym znaczeniu jest około pięćdziesięciu. Myślę, że sekretariat Komisji, który obsługiwał posiedzenia podkomisji, może państwu dostarczyć odpowiednie materiały.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#WojciechMojzesowicz">Zadałem to pytanie, ponieważ znając liczbę spółek mielibyśmy pełen obraz sytuacji co do skali tego zjawiska. Czy w tej sprawie chciałby się wypowiedzieć pan minister Józef Pilarczyk?</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#JózefPilarczyk">Do zaprezentowania stanowiska rządu w tej sprawie został wyznaczony minister skarbu państwa. Chciałbym jednak państwa poinformować, że w tym obszarze należy także uwzględnić obowiązki Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa zapisane w przygotowywanym przez rząd projekcie ustawy dotyczącej ustroju rolnego. Wydaje mi się, że w tej dyskusji należy wziąć pod uwagę ten projekt ustawy. To niestety jest jeszcze projekt, który już niedługo zostanie skierowany do Sejmu. Jeśli chodzi o spółki Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, to jak wiadomo Agencja wypełnia funkcję nadzoru właścicielskiego. Moim zdaniem Agencja pełni tę funkcję zupełnie dobrze. Agencja dysponując pewnymi środkami ich część przeznacza na wzmocnienie spółek hodowlanych. Wydaje się, że takiego wsparcia nie będzie mógł udzielać minister skarbu państwa, kiedy spółki będą mu bezpośrednio podlegać. W związku z tym należy się zastanowić, w jaki sposób minister rolnictwa i rozwoju wsi będzie mógł wypełniać rolę, którą przydziela mu się w zapisie umieszczonym w wariancie pierwszym, jeśli poza ustawą budżetową nie będzie miał innych możliwości wsparcia jednostek umieszczonych na liście spółek o strategicznym znaczeniu. De facto będą to podmioty samodzielne, które będą musiały sobie poradzić pod względem ekonomicznym. Podmioty pozbawione wsparcia finansowego nie zrealizują zadań przydzielonych im przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Powtarzam po raz kolejny, że jest to moje osobiste zdanie - do przedstawienia stanowiska rządu został wyznaczony minister skarbu państwa.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#RomualdAjchler">Z uwagą wysłuchałem wypowiedzi przedstawicieli Ministerstwa Skarbu Państwa, Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Uważam, że na tym etapie powinniśmy przerwać prace nad projektem ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa. Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi na jednym z ostatnich posiedzeń powołała podkomisję do spraw poselskiego projektu ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego państwa oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Właściwie podkomisja mogłaby rozpocząć pracę, gdyby nie informacja ze strony rządu, że przygotowywany jest rządowy projekt ustawy dotyczący tego samego problemu. Zarówno w projekcie rządowym jak i poselskim przydziela się nowe zadania Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. W związku z tym proponuję, aby przerwać pracę nad omawianym dzisiaj projektem ustawy. Uważam, że powinniśmy zaczekać na rządowy projekt ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego państwa oraz o zmianie niektórych innych ustaw, ponieważ wówczas będziemy mieli wszystkie niezbędne informacje potrzebne do zaproponowania kompleksowych rozwiązań dotyczących omawianych spraw. Zgłaszam wniosek, aby połączone Komisje przerwały prace nad projektem ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa. Prace zostaną wznowione po przesłaniu do Sejmu rządowego projektu ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego państwa oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Wówczas rozpatrzymy te kwestie w sposób całościowy.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#StanisławStec">Zgadzam się z panem posłem Romualdem Ajchlerem w kwestii zmian ustrojowych. Przypominam jednak, że omawiany projekt ustawy wprowadza bardzo ważne rozwiązania w zakresie gospodarki finansowej Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Ustawa w obecnym kształcie nie pozwala poprawnie funkcjonować Agencji, ponieważ są rozbieżności między treścią ustawy a rozporządzeniem ministra finansów. Jak już mówiłem, bardzo istotne są zmiany dotyczące rachunkowości i wyceny gruntów. W związku z tym proponuję, aby skierować projekt ustawy ponownie do podkomisji. Kwestie związane ze sposobem prowadzenia rachunkowości muszą być uregulowane jeszcze w tym roku. Nie można tego zrobić w trakcie roku 2003. Nowe zasady muszą obowiązywać od 1 stycznia 2003 r. Zasady rachunkowości będą jednolite niezależnie od tego, jakie rozwiązania ustrojowe Komisje przyjmą w przyszłości. Przypominam, że roczne plany finansowe Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa zatwierdza minister właściwy do spraw skarbu państwa w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rozwoju wsi. Niezależnie od tego, kto będzie decydował o prywatyzacji tych jednostek, to sposób finansowania spółek i tak zostanie zapisany w rocznym planie finansowym.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#RomualdAjchler">Przyjmuję te argumenty i modyfikuję mój wniosek. Proponuję, aby omawiany projekt ustawy skierować ponownie do podkomisji. Podkomisja przygotuje zmiany tylko w zakresie gospodarki finansowej Agencji i Zasobu.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#AntoniMężydło">Myślę, że rozwiązanie tego problemu jest bardzo proste. Moim zdaniem nie należy odkładać prac nad projektem ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa do czasu przygotowania przez rząd projektu ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego państwa oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Wprawdzie pojawiają się tutaj wątpliwości co do proponowanych rozwiązań, ale podobne zastrzeżenia zgłaszano podczas posiedzeń podkomisji. Zresztą rząd także nie znalazł tutaj jednolitych rozwiązań. Myślę, że przede wszystkim należy oczekiwać porozumienia między Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi a Ministerstwem Skarbu Państwa. Chcielibyśmy wreszcie usłyszeć, który wariant popiera rząd. Wydaje mi się, że wariant pierwszy ze względu na całość spraw związanych z przekazaniem uprawnień do wykonywania praw z udziałów i akcji nie ma większego sensu. A zatem zapis w wariancie pierwszym jest niespójny z pozostałymi zmianami proponowanymi w projekcie ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa. Myślę, że nie trzeba kierować omawianego projektu ustawy ponownie do podkomisji. Oczekujemy w tej sprawie jednolitego stanowiska rządu, czyli porozumienia ministra skarbu państwa i ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Ustawa w dotychczasowej postaci nie może dalej być stosowana. Jak wiemy, wszystkie spółki Skarbu Państwa będą pozostawać w gestii ministra skarbu państwa. W tej sytuacji finansowanie spółek o strategicznym znaczeniu w inny sposób nie ma sensu. W ten sposób zakłóca się pewną spójność prawa. Podkomisja nie wypracuje rozwiązania problemu, jeśli rząd nie sformułuje w tej sprawie jednolitego stanowiska.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#DanutaDemianiuk">Chciałabym tylko powiedzieć, że każda z tych spółek wymaga finansowego wsparcia. Po przejęciu uprawnień do wykonywania praw z udziałów i akcji przez ministra skarbu państwa wzrosną obciążenia tych spółek, ponieważ będą one miały obowiązek dokonywania wpłat do budżetu w wysokości 15% zysku tak jak wszystkie jednoosobowe spółki skarbu państwa. Odpowiadając na wcześniejsze pytanie pana posła Wojciecha Mojzesowicza, chciałabym powiedzieć, że Agencja wykonuje teraz prawa z akcji i udziałów w 108 spółkach w tym w czterdzieści cztery zostały uznane za strategiczne. Wszystkie spółki dzierżawią ziemię potrzebną do prowadzenia produkcji, a zostały utworzone poprzez wniesienie aportu w postaci majątku obrotowego lub ewentualnie siedlisk. W związku z tym po przejęciu tych jednostek przez ministra skarbu państwa w dalszym ciągu w gestii Agencji pozostanie ziemią, którą spółki będą dzierżawiły. Była już tutaj mowa o tym, że Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa przygotowała program inwestycyjny, który będzie wymagał wsparcia finansowanego w kwocie około 135 mln zł. Do 30 czerwca 2002 r. Agencja udzieliła osiemnastu spółkom wsparcia finansowego w kwocie 12,5 mln zł. Program inwestycyjny obejmuje następujące działania: - modernizacja laboratoriów hodowlanych, - wyposażenie w nowoczesny sprzęt poletkowy, - modernizacja szklarni hodowlanych, - modernizacja przechowalni materiałów hodowlanych, - budowa i modernizacja obór, - modernizacja budynków gospodarsko-inwentarskich dla celów hodowli zwierząt, - budowa laboratorium przenoszenia zarodków, - modernizacja ferm hodowli trzody chlewnej. Pisemne informacje dotyczące tego programu przekażę na ręce pana przewodniczącego Wojciecha Mojzesowicza.</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#BogdanPęk">W tej sytuacji najbardziej racjonalny wydaje się wniosek o skierowanie projektu ustawy ponownie do podkomisji. Powinniśmy tylko podjąć uchwałę, która ukierunkuje prace podkomisji. Zamieszanie panujące wokół tej sprawy może spowodować, że utracimy dorobek naukowy tych instytucji. On jest dzisiaj zagrożony ze względu na przystąpienie Polski do Unii Europejskiej. Prawdopodobnie w interesie Unii Europejskiej jest to, aby nasza myśl rolna karlała z oczywistą korzyścią dla odpowiednich instytucji europejskich. Co do tego nie ma złudzeń. Wiemy, jak ten proces przebiegał w przemyśle tytoniowym. Po przejęciu centralnego laboratorium przez koncerny tytoniowe, wprowadzono na nasz rynek takie odmiany tytoniu, które w naszych warunkach się nie sprawdziły. Był to pretekst do likwidacji naszych plantacji ze wszystkimi negatywnymi konsekwencjami dla tego sektora gospodarki. A zatem potrzebne jest tutaj jednoznaczne stanowisko połączonych Komisji. Musimy powiedzieć wyraźnie, że chcemy tego bronić. Nigdzie na świecie tego rodzaju działalność nie przynosi zysku. Można zarobić bardzo wiele na jakiejś odmianie roślin lub zwierząt, ale praca naukowa wymaga dotacji i subwencji. Ta działalność musi być chroniona i moim zdaniem przekazanie tych spółek sprzedawcom z Ministerstwa Skarbu Państwa jest nieporozumieniem. Widać bowiem wyraźnie, że tam nie ma żadnej koncepcji twórczej zagospodarowania tego majątku, a jedynie pozostaje chęć sprzedaży. Znane są przykłady sprzedaży ważnych, strategicznych spółek zanim się ktokolwiek zorientował. Procedura prywatyzacji jest uproszczona. Opowiadam się za znalezieniem kompleksowych rozwiązań, ponieważ to jest niezmiernie istotna sprawa dla polskiego rolnictwa. Proponuję, aby połączone Komisje przyjęły uchwałę, w której ukierunkujemy prace podkomisji. Proszę o ponowne skierowanie projektu ustawy do podkomisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#BarbaraMisterska">Chciałabym się odnieść do wypowiedzi uczestników dyskusji. Pani prezes Danuta Demianiuk stwierdziła, że Agencja posiada 108 spółek. Według moich informacji tych spółek jest 190. Owszem, w 108 spółkach Agencja posiada 100% udziałów. Wśród tych 190 spółek największa jest spółka TON AGRO. Na 190 jednostek tylko 45 ma strategiczne znaczenie. Rozumiem także, że pan minister Józef Pilarczyk zabierał głos nie jako przedstawiciel rządu, ale jako poseł. Przypominam, że to jest projekt rządowy, który został zaakceptowany w ramach uzgodnień międzyresortowych.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#WojciechMojzesowicz">Pan minister Józef Pilarczyk wyraźnie powiedział, że to jest jego osobiste zdanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#BarbaraMisterska">Upewniam się tylko, czy rzeczywiście tak było. Chciałabym jeszcze zwrócić uwagę na dwa warianty art. 5 ust. 6, które powstały w wyniku prac podkomisji. To były rozwiązania, które formułowano w trakcie dyskusji nad tworzeniem art. 5 dotyczącego przejęcia akcji i udziałów. Te dwa zapisy wbrew pozorom są do siebie bardzo podobne. Nie jest prawdą, że minister skarbu państwa będzie prywatyzował spółki strategiczne, ponieważ to minister rolnictwa i rozwoju wsi przygotuje wykaz tych strategicznych podmiotów, a decyzję zgodnie z drugim wariantem podejmie Rada Ministrów. Ponadto uważam, że projektu ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa nie trzeba rozpatrywać w kontekście ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego państwa oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Jeśli chodzi o finansowanie i subwencje udzielane spółkom, to nic się nie zmieni. Proponowany projekt ustawy nie wprowadza w tym zakresie żadnych zmian. Różnica jest tylko taka, że przychody z tytułu dywidend, jeśli takie będą występować, będą trafiały do budżetu państwa.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#WojciechMojzesowicz">Uważam, że projekt ustawy powinien zostać skierowany do podkomisji. Należy dopracować te zapisy.</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#BronisławDankowski">Po wysłuchaniu tej dyskusji mam wrażenie, że ustawa dotyczy tylko działalności Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Tymczasem przypominam, że dyskutujemy o ustawie o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa. Odnoszę także wrażenie, że powstało tutaj silne lobby rolnicze, które próbuje przeforsować koncepcję przejęcia wszystkich spółek przez Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa. W pełni popieram stanowisko Ministerstwa Skarbu Państwa. Spółki stanowią własność Skarbu Państwa a nie Agencji. Agencja jest tylko powiernikiem i powinna mieć uprawnienia przyznane jej przez ministra skarbu państwa. Proponuję, aby projekt ustawy ponownie skierować do podkomisji. W tej sprawie powinna się też odbyć dyskusja na odrębnym posiedzeniu Komisji Skarbu Państwa. Powinniśmy szerzej poznać tę problematykę. Powstało tutaj silne lobby broniące interesów Agencji, a tymczasem w terenie rolnicy bardzo narzekają na działalność Agencji i sposób sprzedaży powierzonych jej gruntów.</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#WiesławJędrusik">Podczas dyskusji miałem wrażenie, że na sali są obecni przedstawiciele trzech różnych rządów, ale pani minister Barbara Misterska wyjaśniła już, kto jest upoważniony do prezentowania stanowiska rządu w sprawie projektu ustawy. Nie jest zwyczajna sytuacja, w której ministrowie rządu popierają różne warianty zapisów ustawy.</u>
</div>
<div xml:id="div-34">
<u xml:id="u-34.0" who="#StanisławKalemba">Sądzę, że nie powinniśmy odkładać podjęcia decyzji w tej sprawie ad calendas Graecas. Jest wiele ważnych projektów ustaw, które są już opracowywane bardzo długo. Należy jak najszybciej określić, które spółki mają strategiczne znaczenie. Taka jest potrzeba. Nie bez znaczenia jest tutaj sprawa roszczeń reprywatyzacyjnych. Mówimy o spółkach, które co prawda mają trudności finansowe, ale funkcjonują na poziomie europejskim. Te spółki czekają na rozstrzygnięcia. Jeśli znajdą się one wśród podmiotów strategicznych, to roszczenia reprywatyzacyjne zostaną przesunięte w innym kierunku. Proponuję, abyśmy skierowali projekt ustawy do podkomisji. Uważam, że w kwestii zaliczenia spółek do grona jednostek strategicznych, ich funkcjonowania i gospodarowania decydujący głos powinien mieć minister rolnictwa i rozwoju wsi. Wtedy będzie szansa na przyjęcie korzystnych rozwiązań. Minister skarbu państwa ma zupełnie inny punkt widzenia, jeśli chodzi o tego rodzaju spółki.</u>
</div>
<div xml:id="div-35">
<u xml:id="u-35.0" who="#AndrzejAumiller">Ja również uważam, że nie należy odkładać tej sprawy ad calendas Graecas. Komisje mogły rozpatrzyć sprawozdanie podkomisji, przeprowadzić głosowania w sprawie wariantów i sprawa zostałaby rozstrzygnięta. Zwracam się teraz do pani minister Barbary Misterskiej. Nie można sugerować, że chodzi tutaj o takie spółki jak TON AGRO. W wariancie pierwszym art. 5 ust. 6 wyraźnie czytamy, że „minister rolnictwa i rozwoju wsi określi, w drodze rozporządzenia, wykaz spółek hodowli roślin uprawnych oraz hodowli zwierząt gospodarskich o szczególnym znaczeniu dla gospodarki narodowej, w których w prawach z akcji lub udziałów wykonuje na rzecz Skarbu Państwa Agencja, biorąc pod uwagę strategiczne znaczenie spółek w postępie biologicznym w rolnictwie w zakresie hodowli roślin uprawnych oraz hodowli zwierząt gospodarskich”. Tu nie ma mowy o innych spółkach. Wiemy, że są 42 takie spółki. One zostaną umieszczone w wykazie i minister rolnictwa i rozwoju wsi będzie nad tym czuwał. Wiem, że tego rodzaju rozwiązanie nie jest zgodne z ogólną zasadą, ale takie wyjątki się zdarzają. Polska słynęła kiedyś z hodowli buraka i sprzedawała nasiona w całej Europie. Podobnie było w przypadku cebuli, pietruszki, marchwi i kwiatów. Dzisiaj wszystkie nasiona są sprowadzane. W jaki sposób chcemy rozwijać polską myśl techniczną? Jeden gram nasion pomidorów lub papryki odpowiada wartości od 2 do 5 gram złota. Najpierw trzeba zainwestować i rozwinąć te spółki, a potem będą one przynosić przychody. Bez naukowców, odpowiedniego sprzętu i obiektów, hodowla nie przyniesie efektów. Dlatego jeśli mamy przyjąć ustawę w wersji proponowanej przez rząd, to chciałbym mieć pewność, że Ministerstwo Skarbu Państwa zainwestuje środki w rozwój tych spółek. Agencja się do tego zobowiązała i poparła programy inwestycyjne.</u>
</div>
<div xml:id="div-36">
<u xml:id="u-36.0" who="#RyszardZbrzyzny">Popieram wniosek o ponowne skierowanie projektu ustawy do podkomisji. Projekt nie jest przygotowany w takim stopniu, aby można było podjąć ostateczną decyzję. Nie rozumiem na przykład o co chodzi w pierwszym wariancie. Zacytuję państwu tylko drugą część zdania: „w których w prawach z akcji lub udziałów wykonuje na rzecz Skarbu Państwa Agencja”. To nie jest poprawne sformułowanie. Proponuję, aby podkomisja zebrała się jeszcze raz i spróbowała sformułować takie zapisy, które są czytelne i poprawne pod względem językowym.</u>
</div>
<div xml:id="div-37">
<u xml:id="u-37.0" who="#WojciechMojzesowicz">Wygląda na to, że większość członków obu Komisji skłania się do skierowania projektu ustawy do podkomisji. Zanim to nastąpi, proponuję, aby przedstawiciele Ministerstwa Skarbu Państwa oraz Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi uzgodnili wspólne stanowisko w tej sprawie.</u>
</div>
<div xml:id="div-38">
<u xml:id="u-38.0" who="#JózefPilarczyk">Powstało tutaj pewnie nieporozumienie, które chciałbym wyjaśnić. Na prośbę pana posła Wojciecha Mojzesowicza przedstawiłem opinię Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, to jest organu, który nadzoruje hodowlę. Poinformowałem także państwa, że sytuacja spółek hodowlanych po przyjęciu propozycji Ministerstwa Skarbu Państwa ulegnie pogorszeniu. Spółki nie będą miały możliwości korzystania z obecnych udogodnień. W tej chwili prezes Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa na wniosek ministra rolnictwa i rozwoju wsi podejmuje decyzję o uruchomieniu programu dokapitalizowania i doinwestowania spółek hodowlanych. To jest fakt niezaprzeczalny. Natomiast stanowisko rządu w tej sprawie jest jednoznaczne. Projekt ustawy został przyjęty przez Radę Ministrów. Nie opowiadałem się za żadnym z wariantów. Poinformowałem państwa tylko, jaki będzie skutek przyjęcia projektu ustawy zaproponowanego przez rząd.</u>
</div>
<div xml:id="div-39">
<u xml:id="u-39.0" who="#AntoniMężydło">Myślę, że pan minister Józef Pilarczyk mija się z prawdą. Pieniądze, którymi dysponowała do tej pory Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa będą teraz w dyspozycji Skarbu Państwa. One będą mogły być wydane na ten sam cel, ale będzie się to odbywało poprzez ustawę budżetową. Nareszcie skończy się przekazywanie środków na zasadzie „koleś - kolesiowi”. Oczywiście będzie to trudno zrealizować, ale w ten sposób zostaną stworzone jasne zasady.</u>
</div>
<div xml:id="div-40">
<u xml:id="u-40.0" who="#WojciechMojzesowicz">Nie zgadzam się z opinią wyrażoną przez pana posła Antoniego Mężydło. Wiemy, że jeśli coś wpływa do wspólnego budżetu, to na rolnictwo jest przeznaczana znikoma część tych środków. Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa popiera wniosek, aby projekt ustawy ponownie skierować do podkomisji? Stwierdzam, że połączone Komisje przy 23 głosach za, braku głosujących przeciw i dwóch wstrzymujących się przyjęły ten wniosek. Zamykam posiedzenie połączonych Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Skarbu Państwa.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>