text_structure.xml 184 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#JanuszWojciechowski">Otwieram posiedzenie Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach. Witam członków Komisji i zaproszonych gości: przedstawicieli Ministerstwa Sprawiedliwości, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, Sądu Najwyższego, Komendy Głównej Policji, reprezentantów korporacji zawodowych prawników, w tym: Naczelnej Rady Adwokackiej, Stowarzyszenia Sędziów „Iustitia” oraz ekspertów. Proponowany porządek dzisiejszego posiedzenia został doręczony członkom Komisji na piśmie. Proponuję, aby uzupełnić porządek dzienny o punkt obejmujący przekazanie do podkomisji, działającej pod przewodnictwem posła Ryszarda Kalisza: poselskiego projektu ustawy - Kodeks karny, poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny, poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz ustawy - Kodeks karny wykonawczy i obywatelskiego projektu ustawy - Kodeks karny, zawartych w drukach: 387, 677, 702 i 775. Chciałbym także uzupełnić porządek o punkt obejmujący powołanie podkomisji do rozpatrzenia rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, zawartego w druku nr 666. Proponuję ten punkt rozpatrzyć później, kiedy na posiedzenie dotrą pozostali członkowie Komisji. Czy jest sprzeciw wobec tych propozycji? Stwierdzam, że przy braku sprzeciwu Komisja przyjęła porządek posiedzenia. Kontynuujemy rozpatrywanie sprawozdania podkomisji o prezydenckim i poselskim projektach ustaw o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego, ustawy - Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw z druków nr 182 i 388. Powracamy do rozpatrzenia zmiany nr 58, w której proponuje się, aby w art. 186 par. 1 otrzymał brzmienie: „Par. 1. Osoba uprawniona do odmowy złożenia zeznań albo zwolniona na podstawie art. 185 może oświadczyć, że chce z tego prawa skorzystać, nie później jednak niż przed rozpoczęciem pierwszego zeznania na rozprawie przed sądem pierwszej instancji; poprzednio złożone zeznanie tej osoby nie może służyć za dowód ani być odtwarzane”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#BeataMik">Ostatnio omawiana propozycja dotycząca tego przepisu zmierzała do tego, aby wyrazy „zeznania na rozprawie przed sądem pierwszej instancji” zastąpić wyrazami „zeznania w postępowaniu sądowym” oraz aby po wyrazach „nie może” dodać wyraz „wówczas”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#JanuszWojciechowski">Jak będzie wyglądał, po wprowadzeniu tych poprawek, problem uchylenia wyroku i powtórnego składania zeznań?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#MaciejStrączyński">Takie zeznania będą nadal pozostawać do dyspozycji sądu. Jeżeli więc wyrok zostanie uchylony, to dowód ze złożonych zeznań przeprowadza się po raz drugi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#JanuszWojciechowski">Odmowa złożenia zeznań byłaby w takim razie możliwa tylko do momentu pierwszego przesłuchania, kiedy sprawa trafiła do sądu. Rozumiem, że przyjmując takie rozwiązanie nie będziemy naruszać fundamentalnego prawa do nieszkodzenia najbliższym. Czy są uwagi bądź zastrzeżenia do tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 58 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 59, w której proponuje się, aby w art. 192 dodać par. 5 i 6 w brzmieniu: „Par 5. W celu ograniczenia kręgu osób podejrzanych lub ustalenia wartości dowodowej ujawnionych śladów, można pobrać odciski daktyloskopijne, ślinę, próby pisma, zapach, wykonać fotografię osoby lub dokonać utrwalenia głosu. Po wykorzystaniu w sprawie, w której dokonano pobrania lub utrwalenia, pobrany lub utrwalony materiał zbędny dla postępowania należy niezwłocznie usunąć z akt sprawy i przekazać Policji, która może przechowywać i przetwarzać zawarte w nim informacje, jeżeli zezwalają na to odrębne przepisy. Par. 6. W wypadkach, o których mowa w par. 5, za zgodą osoby badanej biegły może również zastosować środki techniczne mające na celu kontrolę nieświadomych reakcji organizmu tej osoby”. Rozumiem, że przepis normuje zasady pobierania śladów i dowodów od różnych osób, w celu ograniczenia kręgu podejrzanych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#StanisławWaltoś">Proponuję, aby par. 5 i 6 art. 192, przekształcić w par. 1 i 2 nowo utworzonego art.192 a. Chodzi o to, że par. 5 i 6 dotyczą trochę innej materii niż pozostałe paragrafy art.192. Należałoby też w par. 5 wyraz zastąpić „ślina” wyrazem „wydzieliny organizmu”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#EdwardSkrętowicz">Taka poprawka w par. 5 byłaby zgodna także z art. 74 par. 2.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#JanuszWojciechowski">Czy badanie opisane w tym artykule dotyczyłoby także osób, które nie byłyby świadkami? To znaczy, od kogo można by pobrać te ślady, odciski itd.?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#EdwardSkrętowicz">Od każdej osoby można pobrać takie dowody.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#StanisławZabłocki">W przepisie tym nie chodzi wcale o osoby podejrzane, tylko o każdą osobę, którą można przebadać w tym celu, aby ograniczyć krąg osób podejrzanych. Niebezpieczeństwo kryje się w tym, że może nastąpić gromadzenie w banku danych bardzo wielu informacji o każdym z obywateli. Ostatnia część tego przepisu wskazuje na to, że zebranych danych się nie niszczy, lecz usuwa się je tylko z akt sprawy i przekazuje Policji, która może przechowywać i przetwarzać zawarte w nich informację, o ile zezwalają na to odrębne przepisy. Jeżeli bierzemy pod uwagę funkcję ochronną tego przepisu, to można uznać, że jest on niezwykle cenny. Jeśli natomiast przepis ten będzie się rozpatrywało pod kątem gwarancji wolności jednostki, to może on budzić poważne wątpliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#BeataMik">Można powiedzieć, że w obecnie obowiązującym Kodeksie postępowania karnego, jak i w poprzednim, obowiązywała, w sposobie dochodzenia do kręgu osób podejrzanych, pewnego rodzaju hipokryzja. Panowała milcząca zgoda na stosowanie metod, które nie były unormowane zasadami procesowymi. Rzeczą oczywistą jest to, że aby odpowiedzieć na pytanie, komu postawić zarzut, najpierw trzeba ograniczyć krąg osób podejrzanych. Tego rodzaju badania, podobnie jak czynności zmierzające do weryfikacji wartości dowodu, nazywa się czynnościami eliminacyjnymi. Z punktu widzenia prawa procesowego rozwiązanie przedstawione Komisji jest dobre, natomiast odrębnym problemem jest, jakie da się uprawnienia Policji, jeżeli chodzi o dalszy tok postępowania z przekazywanymi jej danymi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#JanuszWojciechowski">Chciałem zapytać ekspertów, w jaki sposób będzie ten przepis funkcjonował? Rozpatrzmy np. taką sytuację: organy prowadzące śledztwo w sprawie zabójstwa np. gen Papały zechcą mnie przebadać. Czy zostanę wezwany na Policję i w jakim charakterze i co będzie napisane w takim wezwaniu? Może policjanci po prostu przyjdą do mnie i pobiorą np. odciski palców nawet nie mówiąc, po co im jest to potrzebne?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#EdwardSkrętowicz">Takie działania Policji robione są w ramach tzw. czynnościach operacyjnych. Musimy zadbać, aby w przepisie było wyraźnie zapisane, że bezwzględnemu zniszczeniu podlegają dane pobrane w ramach czynności eliminacyjnych. Nie wiadomo, do czego w przyszłości Policja może wykorzystać takie dane i może to stanowić zagrożenie dla obywateli.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#KatarzynaPiekarska">Nawiązując do wypowiedzi przewodniczącego Komisji chciałam zapytać się ekspertów, co dalej dzieje się z danymi po pobraniu ich od obywatela, usunięciu ich z akt i przekazaniu Policji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#BohdanKopczyński">Rozpatrując par. 5 i 6 z art. 192, musimy sobie odpowiedzieć na pytanie, czy nie łamią one konstytucyjnej zasady wolności osobistej. Ingerencja państwa tak daleko wkraczająca w prywatność obywatela nie może być dopuszczalna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#BogdanLewandowski">Sugerowanie, że Policja może nadużywać drastycznie swojej władzy, przekracza chyba granice realnych spekulacji. Art. 192 par. 5 wskazuje że nie każdy może być zobowiązany do udostępnienia swoich danych, a tylko te osoby, które według przepisu mają celowo ograniczać krąg osób podejrzanych. Bez wątpienia w przepisie tym zderzają się dwie normy - norma ochrony wolności osobistej z normą skuteczności prowadzenia śledztwa. Zgadzam się jednak z poglądem że przepis mógłby precyzyjniej określać, jakie osoby mogą być wezwane do udostępnienia swoich danych. Aktualna redakcja przepisu sugeruje możliwość wezwania każdego. Jeżeli natomiast mówimy o możliwości dalszego przechowywania danych przez policję, to nie jest to bezwzględne jej uprawnienie. Dopuszczalne jest to jedynie wtedy, jak stanowi ustawa, jeżeli zezwalają na to odrębne przepisy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#JanuszWojciechowski">Można uznać, że w przepisie jest w pewien sposób sprecyzowane, kogo można wezwać do udostępnienia swoich danych. Chodzi o „krąg osób podejrzanych”. Jednakże, jak szeroki jest ten krąg, zależy wyłącznie od dowolnej oceny Policji. W kazusie, który podałem, można np. uznać, że w sprawie zabójstwa gen. Papały podejrzani są wszyscy, którzy byli w tym czasie w Warszawie. W tym momencie moja osoba także znajdzie się w kręgu podejrzanych i można mnie poddać badaniom.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#AndrzejSiemiński">Chce skierować pytanie do ekspertów: w jakim charakterze osoba podejrzana ma być wzywana i w jakim charakterze taka osoba ma się poddać np. próbie głosu? Przecież nie jako świadek, bo w momencie wezwania jeszcze nim nie jest. Co trzeba zrobić, aby krąg osób podejrzanych był określony w ustawie bardziej konkretnie i był znacznie węższy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#StanisławZabłocki">Jak w każdej sprawie, która budzi emocje, trzeba szukać kompromisowych rozwiązań. Różne niebezpieczeństwa faktycznie tkwią w tym przepisie, jednak nie widzę możliwości innego określenia podmiotów opisanych w zmianie dotyczącej art. 192 i podlegających odpowiedniej, wskazanej w nim procedurze niż takie, jakie zostało użyte w tej rozpatrywanej przez nas teraz zmianie. Te osoby nie są na pewno świadkami i byłoby niedobrze, gdyby ktoś w sposób sztuczny robił z nich świadków. Kompromisu należałoby więc poszukiwać w zmianie redakcji końcowej części tego przepisu. Należy więc tak sformułować przepis, aby było pewne, że po przeprowadzeniu badań przesiewowych pobrane substancje niszczy się. Trzeba to robić, bo gdyby dać Policji możliwość tworzenia, na podstawie wyników tych badań, banków danych o obywatelach, to byłoby to przyzwolenie na tworzenie państwa policyjnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#JanuszWojciechowski">Problemem dla mnie jest nie tylko to, co się stanie z tymi wynikami badań, ale również chcę przeciwdziałać nadawaniu Policji uprawnień do wzywania obywateli nieokreśloną ilość razy w roku na badania przesiewowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#BeataMik">Z przykrością słucham tego, iż sytuacje, o których mówi poseł Janusz Wojciechowski, mogą się zdarzyć. Jednak teraz mamy tworzyć prawo z odpowiednimi gwarancjami, iż będzie ono rzetelnie stosowane, a wiadomo przecież, że dowody przeprowadza się w granicach procesowej konieczności. Badania eliminacyjne także wykonuje się w momentach, kiedy jest to konieczne. Pamiętajmy także, że zgodnie z art. 302 na każdą czynność, przysługuje zażalenie. Zapytajmy też będącego tu z nami przedstawiciela Komendy Głównej Policji, jakie przepisy obowiązują Policję odnośnie do gromadzenia danych z badań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#JanuszWojciechowski">Proponuje, aby przyjąć ten przepis z proponowaną przez profesora Stanisława Waltosia poprawką, że będzie to art. 192 a. Mam jeszcze pytanie, czy takie uznanie człowieka, że należy do kręgu osób podejrzanych, byłoby zaskarżalne?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#EdwardSkrętowicz">Niestety nie, co więcej - tworzymy nową kategorie podmiotów. Mamy bowiem osobę podejrzaną, a także taką, która należy do kręgu osób podejrzanych. Na pewno nie są one świadkami i nie można ich uznać za takich, gdyż byłoby to nadużycie prawa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#BeataMik">Jeżeli celem wezwania obywatela ma być np. pobranie włosa, to w wezwaniu zostanie napisane, iż chodzi wyłącznie o pobranie włosa. Jeżeli jednak w sprawie znane są jakieś inne okoliczności, to trzeba będzie daną osobę w jakimś charakterze przesłuchać. Taka osoba, na tym etapie postępowania, musi występować w roli świadka, bo innej roli procesowej dla niej nie ma.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#JanuszWojciechowski">Może więc zatem zdecydować się na dokonanie zapisu, że będą ci obywatele wzywani w roli świadków. Takie rozwiązanie będzie jakimś ograniczeniem, bo takie wezwania na pobranie prób można wysyłać tysiącami, za to wezwań świadków nie dokonuje się w takich ilościach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#StanisławWaltoś">Można to zrobić pisząc, że dana osoba jest świadkiem i że takiego świadka wzywa się w celu pobrania danych. Jednakże tworzymy tym sposobem sztuczną konstrukcję. Będziemy musieli też stosować wobec takich osób całą gamę środków przymusu, jaką stosuje się wobec świadków. W przepisie proponowanym przez podkomisje, nie ma możliwości przymuszania kogoś do dokonania takich czynności. W momencie gdy obywatele, poproszeni do zgłoszenia się do badań przesiewowych, odmówią dokonania takiej czynności nie będą ponosili żadnych konsekwencji. Zatem przepis ten nawołuje do kooperacji z Policją. Jest to klasyczny przepis eliminacyjny, który ma nie dopuścić do tego, aby ktoś przypadkiem był podejrzany w sposób niesłuszny. Wnoszę zatem, aby uzyskać formę przepisu taką, która uspokajałaby społeczeństwo. Uzyskamy to poprzez niedopuszczenie Policji do gromadzenia zbędnych danych, dodając na jego końcu wyrazy „usunąć z akt sprawy i zniszczyć”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#JanuszWojciechowski">Par. 6 przewiduje zgodę osoby badanej, natomiast par. 5 takiej zgody nie przewiduje, z czego wynika to, że obywatel nie ma możliwości niepoddania się takiemu badaniu. Może więc dodać w par. 5 wyrazy „za zgodą”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#StanisławWaltoś">Uważam, że jest to dobre rozwiązanie. Dodajmy w par. 5 wyrazy „za zgodą osoby badanej”, gdyż i tak przepis ten nie przewiduje stosowania jakichkolwiek środków przymusu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#JanuszWojciechowski">Proponuję dodać zatem na końcu artykułu następujące zdania: „Czynności tych można dokonać za zgodą osoby, której one dotyczą. Po wykorzystaniu w sprawie, w której dokonano pobrania lub utrwalenia, pobrany lub utrwalony materiał zbędny dla postępowania należy, niezwłocznie protokolarnie zniszczyć lub wydać osobie od której został pobrany lub głos utrwalono jeżeli osoba ta o to wnosi”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#BohdanKopczyński">Art.192 par. 5 i 6 jest sprzeczny z art. 30 Konstytucji RP. Dotyczą one osoby, która idzie na badania jako świadek, a wychodzi z nich jako podejrzana osoba. Składam wniosek o skreślenie tych przepisów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#JanuszWojciechowski">Wydaje mi się jednak, że większość członków Komisji popiera jednak rozwiązanie przeprowadzania tych badań, z zastrzeżeniem, że mają być one wykonywane za zgodą badanego, a materiał pochodzący z tych badań będzie później zniszczony. W tym momencie sugeruje wstrzymać się z głosowaniem tego przepisu, do czasu odpowiedniego zredagowania go.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#ZbigniewWrona">Czy, z punktu widzenia gwarancji, wydawanie materiału, który ma zostać zniszczony, osobie, od której został on pobrany, jest konieczne? Ideą tego rozwiązania ma być to, żeby materiał ten nie był wykorzystany niezgodnie z prawem, w innych celach niż postępowanie karne. Jeżeli trzeba będzie go zwracać, to dołożymy organom ścigania masę niepotrzebnej pracy. Trzeba będzie m.in. zawiadamiać taką osobę o odbiorze materiału, co związane będzie z kosztami itd. Zgadzam się na niszczenie takiego materiału, ale proponuję uproszczenie procedury, a nie komplikowanie jej. Kolejna kwestia, o której chciałem wspomnieć, dotyczy tych danych, które w określonym trybie będą, za zgodą osoby badanej, zebrane zgodnie z przepisami ustawy o Policji można w pewnych sytuacjach przechowywać takie informacje dotyczące osób podejrzewanych. Trzeba więc zharmonizować te przepisy znajdujące się w projekcie nowelizacji k.p.k. i ustawie o Policji. Proponuję w związku z tym nadać artykułowi brzmienie: „Pobrany lub utrwalony materiał zbędny dla postępowania należy niezwłocznie usunąć z akt sprawy i zniszczyć, chyba że na ich dalsze przetwarzanie pozwalają odrębne przepisy”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#RyszardKalisz">Uważam, że wchodzimy tutaj w sprawy, które w przypadku Kodeksu postępowania karnego nie mogą mieć miejsca. W sensie merytorycznym zgadzam się z przedstawicielem MSWiA, jednak w regulacjach kodeksowych nie wolno robić wyjątków i odsyłać do innych przepisów. Proponuję, abyśmy uporządkowali fakty. Po pierwsze, wszystkie czynności pobrania materiałów muszą odbywać się za zgodą osoby, od której są one pobierane. Po drugie, materiały niepotrzebne do dalszego postępowania muszą być protokolarnie zniszczone. Po trzecie, zapoznajmy się z przepisem znajdującym się w ustawie o Policji i skorelujmy z nim przepis z k.p.k.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#ZbigniewWrona">Te przepisy, zawarte w dwóch ustawach, oczywiście nie mogą być sprzeczne z sobą. Jednak jest tak, że inny zakres danych może być gromadzony w postępowaniu karnym, a inny w postępowaniu prowadzonym przez Policję, i nie można tych danych porównywać ze sobą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#RyszardKalisz">Nie jestem za ograniczeniem Policji w postępowaniu operacyjnym. Twierdzę tylko, że trzeba jasno określić to, co dzieje się w tych dwóch rodzajach postępowań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#JanuszWojciechowski">Proponuję, aby odłożyć rozpatrzenia tego przepisu na później i żeby eksperci zredagowali zmianę zgodnie z sugestiami, które były zgłaszane w trakcie dyskusji. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 60, w której proponuje się, aby w art. 198 w par. 1 po wyrazach „akta sprawy” dodać wyrazy „w zakresie niezbędnym do wydania opinii”. Jest to zmiana redakcyjna. Czy są uwagi bądź zastrzeżenia do tej propozycji? Wobec braku głosów przeciwnych stwierdzam, że Komisji przyjęła zmianę nr 60. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 61, w której proponuje się, aby po art. 199 dodać art. 199a w brzmieniu: „Art. 199a. Stosowanie w czasie badania przez biegłego środków technicznych mających na celu kontrolę nieświadomych reakcji organizmu badanej osoby możliwe jest wyłącznie za jej zgodą. Przepisu art. 199 nie stosuje się”. Czy są uwagi do tej propozycji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#MaciejStrączyński">Przepisy dotyczące prowadzenia przesłuchań zabraniają stosowania w ich trakcie środków technicznych. Teraz, patrząc na to pod kątem art. 199a, który wyłącza art.199, widzimy, że oskarżony będzie mógł poprosić, aby zbadał go biegły, a nie przesłuchujący, za pomocą wariografu. Skutkiem tego będzie, że oświadczenia złożone przez tego oskarżonego biegłemu będą dowodem. W ten sposób podzielimy oskarżonych na tych, którzy chcą się poddać takiemu badaniu, i tych, których to nie interesuje. Dla sędziów będzie stanowiło to utrudnienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#StanisławZabłocki">Dzięki temu przepisowi unikamy sporu, który od dawna toczy się w doktrynie. Rozważa się tam, czy wolno stosować wariograf tylko w przesłuchaniu procesowym, czy można stosować również podczas badania przez biegłego. Oczywiście, badanie jest wykonywane za zgodą osoby oskarżonej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#JanuszWojciechowski">Czy są inne uwagi lub sprzeciw wobec zmiany nr 61? Wobec braku sprzeciwu stwierdzam, że Komisja przyjęła zmianę nr 61. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 62, w której proponuje się, aby w art. 203 dodać par. 5 w brzmieniu: „Par. 5. Minister właściwy do spraw zdrowia, w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości, określi, w drodze rozporządzenia, wykaz zakładów psychiatrycznych i zakładów leczenia odwykowego przeznaczonych do wykonywania obserwacji, w tym do wykonywania obserwacji osób pozbawionych wolności, oraz sposobów finansowania obserwacji, a także warunki zabezpieczenia zakładów dla osób pozbawionych wolności, mając na uwadze potrzebę zapewnienia sprawnego toku postępowania”. Czy są inne uwagi lub sprzeciw wobec zmiany nr 62? Wobec braku sprzeciwu stwierdzam, że Komisja przyjęła zmianę nr 62. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 63, w której proponuje się, aby w art. 205 w par. 1 po wyrazach „dokonanie oględzin” dodać wyrazy „przesłuchania przy użyciu urządzeń technicznych umożliwiających przeprowadzenie tej czynności na odległość,”. Czy są inne uwagi lub sprzeciw wobec zmiany nr 63? Zmiana ta jest konsekwencją wcześniej przyjętych regulacji. Wobec braku sprzeciwu stwierdzam, że Komisja przyjęła zmianę nr 63. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 64, w której proponuje się, aby w art. 209:</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#JanuszWojciechowski">a) par. 2 otrzymał brzmienie: „Par. 2. Oględzin zwłok dokonuje organ prowadzący postępowanie z udziałem biegłego lekarza, w miarę możności z zakresu medycyny sądowej.",</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#JanuszWojciechowski">b) w par. 4 po wyrazie „biegły” dodać przecinek i wyrazy „w miarę potrzeby”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#WojciechZadrakuła">Zmiana ta umożliwi dostosowanie regulacji do sytuacji, które zdarzają się w rzeczywistości. W praktyce jest tak, że jeżeli prokuratorzy uczestniczą w tego typu czynnościach opisanych w tym przepisie, to robią to jako widzowie, a nie czynni uczestnicy postępowania. Zmiana ta będzie skutkowała tym, że jeżeli organ prowadzący, którym może być prokurator, znajdzie się na miejscu, gdzie będzie dokonywał oględzin zwłok, to dobrze by było, gdyby czynność tę faktycznie przeprowadzał, a nie jedynie asystował działaniom policjantów. Dokonując zmiany, usuwamy funkcjonującą w życiu codziennym fikcję, która nie jest dobra dla procesu karnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#JanuszWojciechowski">Czy oznacza to, że w tych czynnościach bardziej będzie kompetentny policjant niż prokurator?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#EdwardSkrętowicz">Tak jest, policjanci często są bardziej doświadczeni w tego typu czynnościach niż młodzi asesorzy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#JanuszWojciechowski">Nie zgadzam się z taką argumentacją, gdyż to prokuratorzy wiedzą lepiej, co jest potrzebne jako dowód w sądzie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#WojciechZadrakuła">Projekt zmian proponowany w sprawozdaniu, przedstawionym przez podkomisje, zawiera szereg przepisów zrywających z fikcją prawną. Ustala on nowe zasady prowadzenia postępowania przygotowawczego, czyli mocno rozgranicza podział na dochodzenie i śledztwo. Usunięto funkcjonujący do tej pory zwyczaj polegający na tym, że w niektórych sprawach prowadzono śledztwo, ale robiono to jak dochodzenie. Przepis, który rozpatrujemy w tej chwili idzie w kierunku takim, żeby realnie usankcjonować podział, który w rzeczywistości istniał. Prokurator w tego typu czynnościach, jakie są opisane w tym przepisie, może zrobić wszystko, jednakże to, co zrobić musi, zostaje enumeratywnie podane w przepisie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#JanuszWojciechowski">Jeżeli chcemy dostosować przepis do praktyki, to w tym przypadku nie powinno się tego robić, gdyż ta praktyka jest zła. W kraju jest około 5000 prokuratorów i około tyle samo wypadków, których skutkiem jest śmierć człowieka. Statystycznie, wychodzi na to, że prokurator będzie przeciętnie uczestniczył raz na rok w oględzinach zwłok.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#RyszardKalisz">Zgadzam się z opinią przewodniczącego Komisji. Nie powinno być tak, że w momencie kiedy ginie człowiek, a oględziny zwłok są jednym z najważniejszych dowodów, dopuszczamy do tego, że jest on lekceważony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#JanuszWojciechowski">Ostatnio miałem do czynienia z takim przypadkiem. Do mojego biura poselskiego, zwrócono się z prośbą o interwencję. Miała ona dotyczyć wypadku drogowego, do którego doszło w niejasnych okolicznościach, a którego skutkiem była śmierć człowieka. Całe postępowanie powypadkowe prowadzone było przez komisariat z małego miasteczka. W całej tej sprawie nie widać było prokuratora. Takie postępowanie nie podoba mi się. Chciałbym widzieć częściej prokuratorów w działaniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#EdwardSkrętowicz">Pan przewodniczący doskonale wie o tym, że i tak wszystkie ważne decyzje podejmuje w takich przypadkach lekarz medycyny sądowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#JanuszWojciechowski">Jestem za tym, aby nie zwalniać prokuratora z obowiązku uczestniczenia w oględzinach zwłok. Ze strony ustawodawcy powinien być dany wyraźny sygnał, aby prokuratura znacznie bardziej angażowała się mocniej i pilnowała spraw, gdzie giną ludzie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#RyszardKalisz">W dotychczasowym brzmieniu art. 209 par. 2 napisane jest „oględzin zwłok dokonuje prokurator, a w postępowaniu sądowym sąd z udziałem biegłego lub lekarza, w miarę możności z zakresu medycyny sądowej. W wypadkach nie cierpiących zwłoki oględzin dokonuje Policja z obowiązkiem niezwłocznego powiadomienia prokuratora”. Pytam więc, jak to jest, że w praktyce przepis nie ogranicza Policji w działaniach, ma ona tylko obowiązek zawiadomić prokuratora.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#MaciejStrączyński">W praktyce dla sądu nie jest ważne, czy na miejscu zdarzenia był prokurator, tylko to, jaki tam był lekarz. Nigdy nikt nie zakwestionował w postępowaniu faktu, że na miejscu zdarzenia i w oględzinach zwłok uczestniczył prokurator. Nikt na to nie zwraca uwagi. Istotne jest natomiast, czy na miejscu zdarzenia był odpowiedni lekarz specjalista.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#JanuszWojciechowski">Podtrzymuję swoje zdanie. Nie można lekceważyć śmierci człowieka, a uczestnictwo prokuratora jest gwarancją należytego wykonania czynności. Proponuję zatem, aby nie dokonywać zmiany nr 64 pkt. a, czyli zachować art. 209 w dotychczasowym brzmieniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#StanisławWaltoś">Proponuje nadać art. 209 następujące brzmienie, które może pogodzi wielu dyskutantów: „Oględzin zwłok dokonuje prokurator lub organ prowadzący postępowanie z udziałem biegłego lekarza”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#JanuszWojciechowski">Nie zgadzam się z prof. Stanisławem Waltosiem. Dobrze rozumiem, że pewną uciążliwością w służbie prokuratorskiej jest jeżdżenie o różnych porach dnia i nocy na oględziny zwłok. Prokuratorzy chętnie zrezygnowaliby z tej wątpliwej przyjemności. Niestety, obowiązki tej służby obligują do takich zachowań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#StanisławWaltoś">Jeszcze raz powtarzam, powołując się na swoją wiedzę, że w rzeczywistości policjanci są niejednokrotnie bardziej doświadczeni i mają większą wiedzę niż młodzi asesorzy. Jednak zmiana ta może zostać wprowadzona dla uspokojenia sumienia. Nie jest to jednak konieczne, bowiem prokurator może przejąć każdą sprawę i wynika to z przepisów o nadzorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#JanuszWojciechowski">Proponuję poddać to pod głosowanie. Kto z pań i panów posłów jest za zachowaniem art. 209 w dotychczasowym brzmieniu i odrzuceniem zmiany nr 64? W głosowaniu udział wzięło 6 posłów. Za wnioskiem opowiedziało się 6 posłów, nikt nie był przeciwny i nikt się nie wstrzymał od głosu. Stwierdzam, że propozycja została przyjęta i zmiana nr 64 została przez Komisję odrzucona. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 65, w której proponuje się w art. 213:</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#JanuszWojciechowski">a) par. 1 po wyrazach „źródła dochodu” dodaje się wyrazy „oraz dane o jego karalności",</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#JanuszWojciechowski">b) par. 2 otrzymuje brzmienie: „Jeżeli podejrzany był już prawomocnie skazany, dla ustalenia, czy przestępstwo zostało popełnione w warunkach art. 64 Kodeksu karnego lub przestępstwo skarbowe - w warunkach art. 37 par. 1 pkt 4 Kodeksu karnego skarbowego, dołącza się do akt postępowania odpis lub wyciąg wyroku oraz dane dotyczące odbycia kary, dokumenty te dołącza się także w sprawach o zbrodnie”.</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#JanuszWojciechowski">Czy są uwagi bądź sprzeciw wobec tej propozycji? Wobec braku sprzeciwu stwierdzam, że Komisja przyjęła zmianę nr 65. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 66, w której proponuje się, aby art. 214 otrzymał brzmienie: „Art. 214. Par.1. W razie potrzeby, a w szczególności gdy niezbędne jest ustalenie danych co do właściwości i warunków osobistych oraz dotychczasowego sposobu życia oskarżonego, sąd, a w postępowaniu przygotowawczym prokurator, zarządza w stosunku do oskarżonego przeprowadzenie wywiadu środowiskowego przez kuratora sądowego lub inny podmiot, uprawniony na podstawie odrębnych przepisów, a w szczególnie uzasadnionych wypadkach przez Policję. Par.2. Przeprowadzenie wywiadu środowiskowego jest obowiązkowe:</u>
          <u xml:id="u-56.4" who="#JanuszWojciechowski">1) w sprawach o zbrodnie,</u>
          <u xml:id="u-56.5" who="#JanuszWojciechowski">2) w stosunku do oskarżonego, który w chwili czynu nie ukończył 21 roku życia, jeżeli zarzucano mu popełnienie umyślnego występku przeciwko życiu.</u>
          <u xml:id="u-56.6" who="#JanuszWojciechowski">Par. 3. Wywiadu środowiskowego można nie przeprowadzać w stosunku do oskarżonego, który nie ma w kraju stałego miejsca zamieszkania. Par.4. Wynik wywiadu środowiskowego powinien w szczególności zawierać:</u>
          <u xml:id="u-56.7" who="#JanuszWojciechowski">1) imię i nazwisko osoby przeprowadzającej wywiad,</u>
          <u xml:id="u-56.8" who="#JanuszWojciechowski">2) imię i nazwisko oskarżonego,</u>
          <u xml:id="u-56.9" who="#JanuszWojciechowski">3) zwięzły opis dotychczasowego życia oskarżonego oraz dokładne informacje o środowisku oskarżonego, w tym rodzinnym, szkolnym lub zawodowym, a nadto informacje o jego stanie majątkowym i źródłach dochodów,</u>
          <u xml:id="u-56.10" who="#JanuszWojciechowski">4) informacje dotyczące stanu zdrowia oskarżonego, a także o nadużywaniu przez niego alkoholu, środków odurzających, środków zastępczych lub substancji psychotropowych,</u>
          <u xml:id="u-56.11" who="#JanuszWojciechowski">5) własne spostrzeżenia i konkluzje osoby przeprowadzającej wywiad, zwłaszcza dotyczące właściwości i warunków osobistych oraz dotychczasowego sposobu życia oskarżonego. Par. 5. Dane o osobach, które dostarczyły informacji w ramach wywiadu środowiskowego, osoba przeprowadzająca wywiad ujawnia jedynie na żądanie sądu, a w postępowaniu przygotowawczym - prokuratury. Par. 6. Osoby, które dostarczyły informacji w ramach wywiadu środowiskowego, mogą być w razie potrzeby przesłuchane w charakterze świadków. Par. 7. Policja jest obowiązana udzielić kuratorowi sądowemu pomocy przy wykonywaniu jego zadań związanych z wywiadem środowiskowym w celu zapewnienia kuratorowi bezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-56.12" who="#JanuszWojciechowski">Par. 8. Do osoby powołanej do przeprowadzenia wywiadu środowiskowego stosuje się odpowiednio przepisy o wyłączeniu sędziego. Orzeka o tym sąd, a w postępowaniu przygotowawczym - prokurator. Par. 9. Minister Sprawiedliwości, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych, określi, w drodze rozporządzenia, regulamin czynności w zakresie przeprowadzenia wywiadu środowiskowego oraz wzór kwestionariusza tego wywiadu, mając na uwadze konieczność zapewnienia zebrania wyczerpujących danych o osobie oskarżonego”. Jest to zmiana dotycząca kwestii technicznych związanych z dołączaniem danych o odbyciu kary.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#StanisławWaltoś">W przepisie tym został ograniczony zakres wywiadu środowiskowego, do takiego, jakiemu kuratorzy sądowi są wstanie podołać. Zracjonalizowano zatem tzw. wywiad obligatoryjny, ograniczając go do tego, co jest najbardziej potrzebne. Chcielibyśmy jednak jeszcze uzupełnić zmianę nr 66 w par. 7. Po wyrazach „kuratorowi sądowemu” należy dopisać „a także podmiotowi, o którym mowa w par. 1”. Par. 1 przewiduje, że nie tylko kurator sądowy, ale także inny podmiot będzie mógł przeprowadzać czynności z pomocą Policji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#JanuszWojciechowski">Proponuję, w związku z uwagą eksperta, aby par. 7 przyjął brzmienie „Policja jest zobowiązana, udzielić osobie przeprowadzającej wywiad, pomocy przy wykonywaniu zadań związanych z wywiadem środowiskowym, w celu zapewnienia jej bezpieczeństwa”. Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu, zmiana nr 66 została przez Komisję przyjęta wraz z poprawką. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 67, w której proponuje się, aby art. 217 otrzymał brzmienie: „Art. 217. Par.1. Rzeczy mogące stanowić dowód w sprawie lub podlegające zajęciu w celi zabezpieczenia kar majątkowych, środków karnych o charakterze majątkowym albo roszczeń o naprawienie szkody należy wydać na żądanie sądu lub prokuratora, a w wypadkach nie cierpiących zwłoki - także na żądanie Policji lub innego uprawnionego organu. Par.2. Osobę mającą rzecz podlegającą wydaniu wzywa się do wydania jej dobrowolnie. Par. 3. W razie zatrzymania rzeczy, stosuje się odpowiednio przepis art. 228. Protokołu można nie sporządzać, jeżeli rzecz załącza się do akt sprawy. Par.4. Jeżeli wydania żąda Policja albo inny uprawniony organ działający we własnym zakresie, osoba, która rzecz wyda, ma prawo niezwłocznie złożyć wniosek o sporządzenie i doręczenie jej postanowienia sądu lub prokuratora o zatwierdzeniu zatrzymania, o czym należy ją pouczyć. Doręczenie powinno nastąpić w terminie 14 dni od zatrzymania rzeczy. Par. 5. W razie odmowy dobrowolnego wydania rzeczy można przeprowadzić jej odebranie. Przepisy art. 220 par. 3 i art. 229 stosuje się odpowiednio”. Jest to zmiana porządkująca przepis. Czy są uwagi bądź sprzeciw wobec tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu, zmiana nr 67 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 68, w której proponuje się, aby w art. 218:</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#JanuszWojciechowski">a) w par. 1 skreślić wyraz „ich”, a wyrazy „mające znaczenie” zastąpić wyrazami „oraz wykaz połączeń telekomunikacyjnych z uwzględnieniem czasu ich dokonania i innych informacji związanych z połączeniem, nie stanowiących treści rozmowy telefonicznej jeżeli mają znaczenie,",</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#JanuszWojciechowski">b) par. 2 otrzymał brzmienie: „Par. 2. Postanowienie, o którym mowa w par. 1, doręcza się adresatom korespondencji oraz abonentowi telefonu, którego wykaz połączeń został wydany. Doręczenie postanowienia może być odroczone na czas oznaczony, niezbędny ze względu na dobro sprawy”.</u>
          <u xml:id="u-58.3" who="#JanuszWojciechowski">Czy są uwagi bądź sprzeciw wobec tej propozycji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#StanisławWaltoś">Zmiana wprowadza konieczność użycia bilingu w czynnościach. Proponujemy jeszcze uzupełnić zmianę o przecinek po słowach „treści rozmowy telefonicznej”</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#JanuszWojciechowski">Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 68 została przez Komisję przyjęta wraz z zaproponowaną poprawką. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 69, w której proponuje się, aby w art. 220 par. 3 otrzymał brzmienie: „Par. 3. W wypadkach nie cierpiących zwłoki, jeżeli postanowienie sądu lub prokuratora nie mogło zostać wydane, organ dokonujący przeszukania okazuje nakaz kierownika swojej jednostki lub legitymację służbową, a następnie zwraca się niezwłocznie do sądu lub prokuratora o zatwierdzenie przeszukania. Postanowienie sądu lub prokuratora w przedmiocie zatwierdzenia należy doręczyć osobiście osobie, u której dokonano przeszukania, w terminie 7 dni od daty czynności na zgłoszone do protokołu żądanie tej osoby. O prawie zgłoszenia żądania należy ją pouczyć”. Zmiana precyzuje procedurę związaną z postępowaniem w sytuacjach nagłych przeszukań. Czy są uwagi bądź sprzeciw wobec tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 69 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 70, w której proponuje się, aby w art. 225 dodać par. 4 w brzmieniu: „Par. 4. Wydaną, odebraną lub znalezioną w toku przeszukania dokumentację psychiatryczną organ przeprowadzający czynność przekazuje, z zachowaniem rygorów określonych w par. 1, sądowi lub prokuratorowi”. Zmiana dotyczy ochrony tajemnicy lekarskiej. Czy są uwagi bądź sprzeciw wobec tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 70 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 71, w której proponuje się, aby w art. 226 dodać zdanie drugie w brzmieniu: „Jednakże w postępowaniu przygotowawczym o wykorzystaniu, jako dowodów, dokumentów zawierających tajemnicę lekarską decyduje prokurator”. Zmiana mówi o wykorzystaniu dokumentów zawierających tajemnicę lekarską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#EdwardSkrętowicz">Zmiana ta jest niezgodna z przepisami art. 180. W tym artykule, o zwolnieniu z tajemnicy lekarskiej decyduje sąd, natomiast tutaj robi to prokurator. Nieważne jest, że sprawa toczy się w postępowaniu przygotowawczym. Konsekwentnie powinno to być uzależnione od decyzji sądu. Proponuje zatem dokonać odpowiedniej poprawki w tej zmianie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#JanuszWojciechowski">Dokonujemy więc poprawki uzależniając decyzje o zwolnieniu z tajemnicy zawodowej od postanowienia sądu, a nie prokuratora. Czy są uwagi bądź sprzeciw wobec tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 71 została przez Komisję przyjęta wraz z poprawką. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 72, w której proponuje się, aby w art. 229 po wyrazach „u której czynność przeprowadzono, że” dodać wyrazy „na jej wniosek,”. Czy są uwagi bądź sprzeciw wobec tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 72 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 73, w której proponuje się, aby w art. 230 w par. 1 na końcu kropkę zastąpić przecinkiem i dodać wyrazy „chyba, że nastąpiło dobrowolne wydanie, a osoba ta nie złożyła wniosku, o którym mowa w art. 217 par. 4”. Czy są uwagi bądź sprzeciw wobec tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 73 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 74, w której proponuje się, aby po art. 232 dodać art. 232a w brzmieniu: „Art. 232a. Par. 1. Przedmioty i substancje stwarzające niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia, a w szczególności broń, amunicję, materiały wybuchowe lub łatwopalne, materiały radioaktywne, substancje trujące, duszące lub parzące, środki odurzające, substancje psychotropowe lub prekursory, przechowuje się w miejscu i w sposób zapewniający ich należyte zabezpieczenie. Par. 2. Jeżeli przechowywanie przedmiotów lub substancji, o których mowa w par. 1, połączone byłoby z niewspółmiernymi kosztami lub stanowiłoby źródło zagrożenia dla bezpieczeństwa powszechnego, sąd właściwy do rozpoznania sprawy na wniosek prokuratora może zarządzić ich zniszczenie w całości lub w części. Par.3. W razie potrzeby przed wydaniem postanowienia, zasięga się opinii biegłego. Par.4. Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej oraz ministrem właściwym do spraw wewnętrznych, określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady i miejsce przechowywania przedmiotów i substancji, o których mowa w par. 1, oraz warunki i sposób ich zniszczenia, mając na uwadze potrzebę zapewnienia sprawności postępowania i jego koszty”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#StanisławWaltoś">W par. 2 proponujemy poprawkę stylistyczną polegającą na tym, że po wyrazie „mowa” przepis brzmiałby „byłoby połączone z niewspółmiernymi kosztami lub stanowiłoby źródło”. Dalszy ciąg przepisu pozostaje bez zmian.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#JanuszWojciechowski">Czy są uwagi bądź sprzeciw wobec tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 74 została przez Komisję przyjęta wraz z poprawką. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 75, w której proponuje się, aby po art. 236 dodać art. 236a w brzmieniu: „Art. 236a. Przepisy działu niniejszego stosuje się odpowiednio do dysponenta i użytkownika systemu informatycznego w zakresie danych przechowywanych w tym systemie lub na nośniku znajdującym się w jego dyspozycji lub użytkowaniu, w tym korespondencji przesłanej pocztą elektroniczną”. Czy są uwagi bądź sprzeciw wobec tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 75 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 76, w której proponuje się aby w art. 237:</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#JanuszWojciechowski">a) par. 2 otrzymał brzmienie: „Par.2. W wypadkach nie cierpiących zwłoki, kontrolę i utrwalenie rozmów telefonicznych może zarządzić prokurator, który obowiązany jest zwrócić się w terminie 3 dni do sądu z wnioskiem o zatwierdzenie postanowienia. Sąd wydaje postanowienie w przedmiocie wniosku w terminie 5 dni.",</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#JanuszWojciechowski">b) w par. 3: - pkt. 7 otrzymał brzmienie: „7) rozboju, kradzieży rozbójniczej lub wymuszenia rozbójniczego,”,</u>
          <u xml:id="u-64.3" who="#JanuszWojciechowski">- pkt. 12 otrzymał brzmienie: „12) fałszowania oraz obrotu fałszywymi pieniędzmi, środkami lub instrumentami płatniczymi albo zbywalnymi dokumentami uprawniającymi do otrzymania sumy pieniężnej, towaru, ładunku lub wygranej rzeczowej albo zawierającymi obowiązek wpłaty kapitału, odsetek, udziału w zyskach lub stwierdzenie uczestnictwa w spółce,”,</u>
          <u xml:id="u-64.4" who="#JanuszWojciechowski">- pkt. 13 otrzymał brzmienie: „13) wytwarzania, przetwarzania, obrotu i przemytu środków odurzających, prekursorów, środków zastępczych lub substancji psychotropowych,”,</u>
          <u xml:id="u-64.5" who="#JanuszWojciechowski">- w pkt. 16 na końcu kropkę zastąpić przecinkiem oraz dodać pkt. 17 i 18 w brzmieniu: „17) łapownictwa i płatnej protekcji, 18) stręczycielstwa, kuplerstwa i sutenerstwa.”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#StanisławWaltoś">Proponujemy, aby w zdaniu 2 w zmianie nr 76 na końcu dodać wyrazy „Na posiedzeniu bez udziału stron.”. Czy są uwagi bądź sprzeciw wobec tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 76 została przez Komisję przyjęta wraz z poprawką. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 77, w której proponuje się, aby art. 240 otrzymał brzmienie: „Art. 240. Na postanowienie dotyczące kontroli i utrwalania rozmów telefonicznych przysługuje zażalenie. Osoba, której dotyczy postanowienie, może w zażaleniu domagać się zbadania zasadności oraz legalności kontroli i utrwalania rozmów telefonicznych. Zażalenie na postanowienie prokuratura rozpoznaje sąd”. Przepisowi nadano nowe brzmienie. Doprecyzowano prawa osoby żalącej się na postanowienie dotyczące kontroli i utrwalania rozmów telefonicznych. Czy są uwagi bądź sprzeciw wobec tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 77 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 78, w której proponuje się, aby w art. 241 wyrazy „treści przekazów informacji innych niż rozmowy telefoniczne” zastąpić wyrazami „treści rozmów lub przekazów informacji, w tym korespondencji przesyłanej pocztą elektroniczną”. Czy są uwagi bądź sprzeciw wobec tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu, zmiana nr 78 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 79, w której proponuje się aby art. 242 otrzymał brzmienie: „Art. 242. Minister Sprawiedliwości, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw łączności, Ministrem Obrony Narodowej oraz ministrem właściwym do spraw wewnętrznych, określi, w drodze rozporządzenia, sposób technicznego przygotowania sieci służących do przekazywania informacji, do kontroli rozmów telefonicznych lub innych przekazów informacji dokonywanych z wykorzystaniem tych sieci oraz sposób dokonywania, rejestracji, przechowywania, odtwarzania i niszczenia zapisów z kontrolowanych rozmów telefonicznych oraz treści innych rozmów lub przekazów informacji, w tym korespondencji przesyłanej pocztą elektroniczną, mając na uwadze konieczność właściwego zabezpieczenia dokonywanych zapisów przed ich utratą, zniekształceniem lub nieuprawnionym ujawnieniem”. Czy są uwagi bądź sprzeciw wobec tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu, zmiana nr 79 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 80, w której proponuje się aby w art. 246: a) w par. 1 wyrazy „zasadności i legalności zatrzymania oraz prawidłowości jego wykonania” zastąpić wyrazami „zasadności, legalności oraz prawidłowości jego zatrzymania”. b) par. 4 otrzymał brzmienie: „Par. 4. W wypadku stwierdzenia bezzasadności, nielegalności lub nieprawidłowości zatrzymania, sąd zawiadamia o tym prokuratora i organ przełożony nad organem, który dokonał zatrzymania”. Zmiana jest natury redakcyjnej. Czy są uwagi bądź sprzeciw wobec tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 80 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 81, w której proponuje się, aby w art. 247:</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#StanisławWaltoś">a) w par. 1 wyrazy „Sąd lub prokurator” zastąpić wyrazem „Prokurator",</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#StanisławWaltoś">b) w par. 2 skreślić przecinek oraz wyrazy „z tym, że na zatrzymanie zarządzone przez sąd zażalenie nie przysługuje”.</u>
          <u xml:id="u-65.3" who="#StanisławWaltoś">W przepisie był zapis, że sąd i prokurator mógł zarządzić przymusowe zatrzymanie, a teraz ma być tak, że tylko prokurator będzie to mógł zrobić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#MaciejStrączyński">Zmiana ta jest efektem tego, że zatrzymanie dokonywane przez sąd jest regulowane w odrębnych przepisach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#JanuszWojciechowski">Czy są uwagi bądź sprzeciw wobec tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 81 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 82, w której proponuje się, aby w art. 249:</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#JanuszWojciechowski">a) w par. 3 dodać zdanie trzecie w brzmieniu: „O terminie przesłuchania sąd zawiadamia prokuratora.",</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#JanuszWojciechowski">b) w par. 5 wyraz „Obrońcę” zastąpić wyrazami „Obrońcę i prokuratora” oraz wyrazy „Obrońcy należycie zawiadomionego” zastąpić wyrazami „obrońcy lub prokuratora należycie zawiadomionych”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#StanisławWaltoś">Punkt b) w tej zmianie wymaga pewnego przeredagowania. Wcześniej został przez nas zmieniony art. 96, zgodnie z zasadami strasburskimi i teraz, w konsekwencji, trzeba poprawić par. 5 w punkcie b). Nadalibyśmy przepisowi brzmienie: „prokurator i obrońca mają prawo wziąć udział w posiedzeniu sądu dotyczącym przedłużenia stosowania tymczasowego aresztowania, oraz rozpoznania zażalenia na zastosowanie lub przedłużenie tego środka zapobiegawczego. Niestawienictwo obrońcy i prokuratora należycie zawiadomionego o terminie nie tamuje rozpoznania sprawy”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#StanisławZabłocki">Zmiana ta niczego w przepisie nowego nie wnosi i nie ustanawia innych reguł. Jest tylko konsekwencją zmiany, która zaszła w art. 96. Do tej pory przepis nakazywał prokuratorowi obowiązkowe wzięcie udziału w procesie, a obrońca miał tylko prawo uczestnictwa w nim, za to teraz obie strony mają takie prawo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#JanuszWojciechowski">Czy są uwagi bądź sprzeciw wobec tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 82 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 83, w której proponuje się, aby w art. 254:</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#JanuszWojciechowski">a) w par. 1 skreślić zdanie drugie,</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#JanuszWojciechowski">b) par. 2 otrzymał brzmienie: „Par. 2. Na postanowienie w przedmiocie wniosku oskarżonemu zażalenie przysługuje tylko wtedy, gdy wniosek został złożony po upływie co najmniej 3 miesięcy od dnia wydania postanowienia w przedmiocie tymczasowego aresztowania dotyczącego tego samego oskarżonego.",</u>
          <u xml:id="u-70.3" who="#JanuszWojciechowski">c) dodać par. 3 w brzmieniu: „Par. 3. Zażalenie na postanowienie sądu rozpoznaje ten sam sąd w składzie trzech sędziów”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#MaciejStrączyński">Zdanie drugie, czyli to, które chcemy skreślić, brzmi „na postanowienie prokuratora w przedmiocie środka zapobiegawczego, zażalenie przysługuje do sądu”. Tam jest napisane, że tego przepisu nie stosuje się (art. 252 par. 2 nie stosuje się). Czyli tego zdania, które odsyła do tego przepisu, nie stosuje się. Zdanie drugie jest po kropce, a nie po średniku. Nie jest to zmiana redakcyjna, lecz merytoryczna. Ta zmiana powoduje to, że na postanowienie prokuratora w przedmiocie środka zapobiegawczego, zażalenie będzie przysługiwało do sądu. W tej chwili przy rozpoznaniu wniosku z art. 254 par. 1, kiedy to oskarżony mógł składać wniosek o uchylenie środka zapobiegawczego, był zapis, że przepisu art. 252 par. 2 nie stosuje się. Nie stosuje się zatem przepisu, że zażalenie jest do sądu, a było ono do prokuratora nadrzędnego. Jeśli więc zdanie to skreśli się, to na każde postanowienie prokuratora, odmawiające uchylenie jakiegokolwiek środka zapobiegawczego, będzie przysługiwało zażalenie do sądu. Takie rozwiązanie będzie komplikowało prace sądów, jak i prokuratorów. Natomiast drugi zapis, że przepis art. 265 par. 5 stosuje się odpowiednio, mówi o postanowieniu sądu apelacyjnego, w zakresie takim, kiedy to czynność sądową w postępowaniu przygotowawczym wykonuje sąd apelacyjny. Mowa jest tu o przedłużaniu tymczasowego aresztowania na czas przekraczający limit ustawowy. Proponuję więc, aby nie dokonywać tej zmiany i pozostawić wnioski o uchylenie środka zapobiegawczego w gestii prokuratora.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#StanisławZabłocki">Podkomisja proponując dokonanie zmiany 83, wprowadziła w zamian za przesunięcie wniosków o uchylenie środka zapobiegawczego do sądu, w par. 2 długi okres karencyjny. Do tej pory okres ten wynosił 2 miesiące, dziś ma on być przedłużony do 3 miesięcy. Takie zażalenia nie powinny się więc zdarzać, przy sprawnym postępowaniu przygotowawczym, bo całe te postępowanie powinno przeprowadzić się w tym czasie. Nie można czasami rozpatrywać tych zmian pojedynczo, bo jeżeliby uwzględnić propozycje sędziego Macieja Strączyńskiego, to wtedy trzeba by wrócić do starego brzmienia par. 2, czyli nie można by było wprowadzać par. 2.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#MaciejStrączyński">Zgadzam się z argumentacją sędziego Stanisława Zabłockiego. Jednakże jest jeszcze inny powód, dla którego sugerowałbym nie wprowadzać tego przedłużenia okresu karencyjnego. Jest nim dosłowne brzmienie tego przepisu, w którym mowa jest o tym, że okres karencyjny będzie dotyczył tylko oskarżonego, a nie jego obrońcy. Zapewniam, że w tych procesach blokowanie zażaleniami jest dziełem obrońców, a nie oskarżonych. Obrońca przy tym brzmieniu przepisu może co trzy dni zaskarżać każdą odmowę uchylenia tymczasowego aresztowania, bo on nie jest oskarżonym i jego karencja nie dotyczy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#StanisławZabłocki">Chyba w tym gronie nie powinniśmy mieszać tak podstawowych pojęć. Proszę sędziego Macieja Strączyńskiego o wskazanie mi w k.p.k. przepisu, który mówi odrębnie o zażaleniu dla obrońcy. Wiadomo powszechnie, że zażalenie obrońcy jest emanacją zażalenia oskarżonego. Obrońca więc ma tylko prawo składania zażalenia, jeśli przepis mówi, że oskarżonemu przysługuje zażalenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#MaciejStrączyński">Sędzia Stanisław Zabłocki ma rację, uważam tylko, że taka treść przepisu budzi wątpliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#JanuszWojciechowski">Mamy tu do rozstrzygnięcia istotną kwestię merytoryczną. Ta zmiana w przeciwieństwie do innych zmian, które miały upraszczać procedurę, działa odwrotnie. Przenosi na barki sądu dodatkowe czynności, wydłużając w zamian okres karencyjny w postępowaniu przygotowawczym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#StanisławWaltoś">Jeżeli spojrzymy jeszcze raz na par. 3, proponowanej zmiany okaże się, że kumulacja problemów wcześniej omawianych zostaje poprzez ten przepis rozładowana. Postępowanie, o którym mówimy, a dotyczy go właśnie ten par. 3, jest rozpatrywane w instancji poziomej. Dzięki temu akta sprawy nie wędrują i postępowanie nie przedłuża się dzięki temu. Jestem za wprowadzeniem tych zmian, będą one przeciwdziałać wiecznemu wędrowaniu akt.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#JanuszWojciechowski">Po przedstawieniu tych wszystkich argumentów na temat tej zmiany, wydaje się że większość posłów jest za jej wprowadzeniem. Mam pytanie: ile z pań i panów posłów wybiera się na posiedzenie Komisji Sprawiedliwości?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#RyszardKalisz">Prawie wszyscy posłowie. Panie przewodniczący, nie może być dwóch komisji o zbliżonych tematach w tym samym czasie, z udziałem tych samych posłów. To są wszystko ważne sprawy i podejrzewam, że każdy z członków Komisji, chce uczestniczyć w dyskusji na te tematy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#JanuszWojciechowski">Dzisiejszy termin posiedzenia został ustalony na poprzednim posiedzeniu Komisji i nie możemy w nieskończoność odkładać procedowania nad projektami ustaw. Chciałem zapytać się poseł Katarzyny Piekarskiej, przewodniczącej Komisji Sprawiedliwości, jak długo będzie trwało posiedzenie tej Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#KatarzynaPiekarska">Zamierzamy dość długo pracować, mamy do zrobienia dwa pierwsze czytania, dwóch projektów ustaw.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#JanuszWojciechowski">Osoby, które muszą iść na posiedzenie Komisji Sprawiedliwości, niech idą. My musimy procedować dalej. Czy są jeszcze inne uwagi lub sprzeciw wobec zmiany nr 83? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 83 została przez Komisję przyjęta. Przerywam na chwilę rozpatrywanie sprawozdania podkomisji. W tym momencie chciałbym powrócić do rozpatrzenia punktu drugiego, czyli do powołania podkomisji do rozpatrzenia rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (druk nr 666). Dotychczas zostały zgłoszone dwie osoby do pracy w podkomisji: posłanka Małgorzata Winiarczyk i poseł Cezary Grabarczyk. Czy są inne propozycje kandydatur do składu tej podkomisji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#RyszardKalisz">Zgłaszam kandydatury posłanki Katarzyny Piekarskiej i posła Jerzego Młynarczyka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#JanuszWojciechowski">Proponuję kandydaturę posła Bohdana Kopczyńskiego. Przechodzimy do głosowania. Kto z pań i panów posłów jest za powołaniem podkomisji do rozpatrzenia rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (druk nr 666) w składzie: posłanka Małgorzata Winiarczyk-Kossakowska, poseł Cezary Grabarczyk, posłanka Katarzyna Piekarska, poseł Jerzy Młynarczyk oraz poseł Bohdan Kopczyński. Za wnioskiem opowiedziało się 5 posłów, nikt nie był przeciw, nikt się nie wstrzymał od głosu. Stwierdzam, że powołaliśmy podkomisję do rozpatrzenia rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (druk nr 666) w zaproponowanym składzie. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 84, w której proponuje się, aby w art. 259 w par. 4 po wyrazach „na wezwania lub” dodać wyrazy „w inny bezprawny sposób utrudnia postępowanie albo”. Zmiana jest natury redakcyjnej. Czy są uwagi lub sprzeciw wobec tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 84 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 85, w której proponuje się, aby w art. 261 w par. 3 wyrazy „zakład pracy” zastąpić wyrazem „pracodawcę”; Jest to zmiana wynikająca z Kodeksu pracy. Czy są uwagi lub sprzeciw wobec tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 85 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 86, w której proponuje się, aby w art. 263 w par. 7 wyrazy „3 miesiące” zastąpić wyrazami „6 miesięcy”. Wydłuży się czas po jakim można wydawać po pierwszym wyroku postanowienie w przedmiocie tymczasowego aresztowania. Czy są uwagi lub sprzeciw wobec tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 86 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 87, w której proponuje się, aby w art. 264 w par. 3 wyrazy „do czasu prawomocnego zakończenia postępowania w przedmiocie środka zabezpieczającego” zastąpić wyrazami „do czasu rozpoczęcia wykonywania środka zabezpieczającego”. Zmiana jest natury redakcyjnej. Czy są uwagi lub sprzeciw wobec tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 87 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 88, w której proponuje się, aby w art. 270 w par. 2 wyrazy „Oskarżony i poręczyciel” zastąpić wyrazami „Oskarżony, poręczający i prokurator”. Czy są uwagi lub sprzeciw wobec tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 88 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 89, w której proponuje się, aby w art. 271 par. 1 otrzymał brzmienie: „Par.1. Od pracodawcy, u którego oskarżony jest zatrudniony, od kierownictwa szkoły lub uczelni, których oskarżony jest uczniem lub studentem, od zespołu, w którym oskarżony pracuje lub uczy się, albo od organizacji społecznej, której oskarżony jest członkiem, można, na ich wniosek, przyjąć poręczenie, że oskarżony stawi się na każde wezwanie i nie będzie w sposób bezprawny utrudniał postępowania; jeżeli oskarżony jest żołnierzem, można przyjąć poręczenie od zespołu żołnierskiego, zgłoszone na pośrednictwem właściwego dowódcy”.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#JanuszWojciechowski">Zmiana nadaje inne brzmienie przepisowi dotyczącemu instytucji poręczenia społecznego. Czy są uwagi lub sprzeciw wobec tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 89 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 90, w której proponuje się aby w art. 272 dodać zdanie drugie w brzmieniu: „Przepis art. 275 par. 2 stosuje się odpowiednio”. Jest to zmiana redakcyjna. Czy są uwagi lub sprzeciw wobec tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 90 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 91, w której proponuje się, aby w art. 274 po wyrazach „do której należy, a także” dodać wyraz „statutowy” oraz wyrazy „nad poręczającym zakładem pracy lub” zastąpić wyrazami „nad poręczającą”. Czy są uwagi lub sprzeciw wobec tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 91 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 92, w której proponuje się, aby w art. 278 po wyrazie „oskarżonego” dodać wyrazy „lub osoby podejrzanej”. Zmiana umożliwia poszukiwanie osoby podejrzanej, a nie tylko oskarżonej. Czy są uwagi lub sprzeciw wobec tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 92 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 93, w której proponuje się, aby w art. 281 wyrazy „sąd wojewódzki” zastąpić wyrazami „sąd okręgowy”. Czy są uwagi lub sprzeciw wobec tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 93 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 94, w której proponuje się, aby w art. 282 w par. 2 wyrazy „sąd wojewódzki” zastąpić wyrazami „sąd okręgowy”. Czy są uwagi lub sprzeciw wobec tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 94 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 95, w której proponuje się, aby w art. 285:</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#JanuszWojciechowski">a) w par. 1 wyrazy „nie przekraczającej najniższego miesięcznego wynagrodzenia” zastąpić wyrazami „do 3000 złotych",</u>
          <u xml:id="u-84.3" who="#JanuszWojciechowski">b) po par. 1 dodać par. 1a w brzmieniu: „Par. 1a. W wyjątkowych wypadkach przepis par. 1 stosuje się odpowiednio do obrońcy lub pełnomocnika, z tym że w postępowaniu przygotowawczym karę pieniężną, na wniosek prokuratora, nakłada sąd.",</u>
          <u xml:id="u-84.4" who="#JanuszWojciechowski">c) w par. 2 po wyrazach „można ponadto zarządzić” dodać wyrazy „zatrzymanie i”.</u>
          <u xml:id="u-84.5" who="#JanuszWojciechowski">Punkt a tej zmiany jest bezsporny. Natomiast punkt b) jest bardzo kontrowersyjny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#RyszardKalisz">Po tym, jak odbyłem szereg rozmów na temat punktu b), wiem, że głos społeczny jest przeciwny wprowadzeniu go. Przepis ten jest niepotrzebny. Jeżeli ktoś mówi, że ma on dyscyplinować obrońców, to nie bierze pod uwagę tego, że sprowadza on adwokatów i pełnomocników stron do roli podsądnych. Zgłaszam od razu wniosek, aby nie wprowadzać zmiany 95 pkt b).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#JanuszWojciechowski">Art. 285 pozwala nałożyć karę pieniężną do 3000 zł na świadka, biegłego, tłumacza lub specjalistę, który bez usprawiedliwienia nie stawił się na wezwanie organu prowadzącego czynności. Zmiana, którą chcemy wprowadzić, umożliwiałaby nałożenie takiej samej kary na obrońcę lub pełnomocnika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#StanisławZabłocki">Zabieram głos dlatego, że przez szereg lat byłem adwokatem, zanim stałem się sędzią, dlatego rozumiem racje obu stron. Dlatego uważam, że nie można rozpatrywać tej zmiany w oderwaniu od innych przepisów. Proponuję zatem, oby omawiać tę zmianę w połączeniu ze zmianami 95b, 96 i zmianą 148, aby nie powtarzać podobnych dyskusji. Jestem zdecydowanie przeciwny zmianie 148, gdyż polega ona na odsuwaniu obrońcy od obrony. Zmiana ta uderza nie tylko w obrońcę, ale także w oskarżonego, i nie wiem, czy nie narusza ona norm gwarancyjnych procesu. Jeżeli natomiast mówimy o zmianie 95 b, to jestem chyba jednak za karaniem obrońcy. Są ustawodawstwa, w których czyny zawarte w art. 285 k.p.k. traktowane są jako obraza sądu. Jednakże mam też wątpliwości, gdyż karanie obrońcy w obecności jego klienta, jest pewnego rodzaju naruszeniem autorytetu obrony. Za to jeżeli mówimy o zmianie 96, popieram jednoznacznie możliwość wprowadzenia jej. Koszty, na które narażony jest sąd z powodu nieuzasadnionego niestawiennictwa obrońcy na procesie, powinny być ponoszone przez niesolidnych obrońców i być dla nich karą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#JanuszWojciechowski">Zgadzam się na łączne rozpatrywanie zmian nr. 95, 96 i 148.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#AndrzejSiemiński">Nie wiem, jakie są powody nakładania na adwokatów kar. Jakie czyny popełniła palestra, że trzeba ją teraz dyscyplinować? Danie jednoosobowemu sądowi, bez prawa odwołania się do składu sędziowskiego, tak dużej władzy nad adwokatem, jest chyba lekkim nadużyciem. W ubiegłym tygodniu mieliśmy spotkanie z ministrem sprawiedliwości Grzegorzem Kurczukiem i po długich rozmowach przyjęliśmy na siebie obowiązek walki z kolegami, którzy są nielojalni, łamiąc zasady etyki adwokackiej. Pragnę stwierdzić, że wewnątrz korporacji, w postępowaniu dyscyplinarnym karzemy surowo, a nawet skreślamy niesolidnych obrońców z listy adwokatów. Dziękuję sędziemu Stanisławowi Zabłockiemu za podjęcie się negocjacji i próbę wypracowania kompromisu w sprawie pozostawienia niektórych przywilejów adwokackich, w zamian za pewne ustępstwa. Niestety, mój legalizm nie pozwala mi się na takie propozycje zgodzić. Jeżeli adwokat popełnia czyny opisane w art. 289, to musi ponieść konsekwencje. Uważam, że zaproponowane nowe sposoby oddziaływania na adwokatów poprzez instytucje zawarte w art. 285a i 375 są raczej nie do przyjęcia. Proszę jednak o nietraktowanie adwokatów jako tych, którzy chcą przeszkadzać i zakłócać porządek prawny. Chciałem ponadto zauważyć, że przepisy omawiane przez nas mogą naruszać konstytucyjną zasadę prawa oskarżonego do obrony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#MaciejStrączyński">Chciałem powiedzieć, że sąd uzyskując prawo obciążania niesolidnego adwokata kosztami, niewiele zyska na stosowaniu kar pieniężnych. Najbardziej doskwierającym problemem jest kwestia niestawiania się adwokatów na rozprawy. Tu trzeba podjąć zdecydowane działania i spróbować to zmienić. Jeśli chodzi natomiast o popełnienie przez adwokata czynu opisanego w art. 375a, to w swojej karierze sędziowskiej tylko raz zetknąłem się z takim przypadkiem. Co ciekawsze, nie chodziło o to, że adwokat utrudniał postępowanie, ale o to, że obrońca z urzędu ujawnił sądowi tajemnicę obrony, na szkodę oskarżonego. Dlatego uważam, że sąd powinien mieć w takich przypadkach do dyspozycji inne środki dyscyplinujące niż kara odsunięcia adwokata od udziału w sprawie. Zatem tylko jedna zmiana z trzech rozpatrywanych faktycznie byłaby celowa. Chodzi o obciążenie adwokata kosztami rozprawy, która nie odbyła się z powodu jego nieusprawiedliwionej nieobecności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#ZbigniewZiobro">Chcę bronić rozwiązań zaproponowanych przez podkomisję. Po pierwsze uważam, że nie przypadkiem podkomisja zdecydowała się na te, a nie inne rozwiązania i zrobiła to nie po to, aby zanegować pozycję korporacji adwokackiej. Udział adwokata w procesie na równych prawach jest gwarancją ochrony praw oskarżonego lub pokrzywdzonego. Praktyka wskazuje jednak, że nadużywanie praw przez obrońców przyjęło ogromne rozmiary. Trzeba zatem zastosować, w drodze wyjątku, takie rozwiązania, które dyscyplinowałyby tych niesolidnych przedstawicieli korporacji adwokackiej. Chciałbym wierzyć w to, że jeżeli przyjmiemy sankcje zaproponowane przez podkomisję, to nigdy nie zostaną one użyte. Dodam, że propozycje te wydają się zbyt restrykcyjne i wykraczają poza standardy europejskie. Przyjmijmy zatem zmiany, ze względu na dobro wymiaru sprawiedliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#JanuszWojciechowski">Proponowana przez podkomisję zmiana nr 95, dotycząca kar pieniężnych jest wysoce kontrowersyjna. Można powiedzieć, że wśród uczestników procesu mamy tych, którzy ubrani są w togi i tych ubranych w garnitury. Nie byłoby przecież sprawiedliwe, żeby uczestniczących w procesie karnym funkcjonariuszy publicznych, m.in. adwokatów, traktować tak samo jak inne osoby, które nie pełnią funkcji publicznych. Jestem więc za tym, aby odrzucić przepis mówiący o nakładaniu na adwokatów kara pieniężnych. Natomiast uznaję, że przepis o obciążaniu adwokatów za niestawiennictwo na rozprawach mógłby być istotnym instrumentem walki z drastycznymi przypadkami obstrukcji procesu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#ZbigniewZiobro">Podtrzymuję swój wniosek. Uważam że do stosowania tych wszystkich przepisów mogłoby dochodzić wyłącznie w sytuacji drastycznego naruszenia porządku prawnego. Sądzę, że wprowadzenie wszystkich trzech przepisów w sposób pozytywny odbije się na funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#JanuszWojciechowski">Jeśli tak, to musimy uznać, że również ludziom ubranym w togi może się także zdarzyć, że przeszkadzają w procesie. Równość stron nakazuje karać zatem i prokuratorów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#RyszardKalisz">Środki dyscyplinujące zaproponowane w projekcie podkomisji można porównać do leczenia zawału serca lekami na przeziębienie. Pamiętajmy, że istnieją przepisy ustrojowe adwokatury, w których zawarte są już regulacje dyscyplinarne. Jeżeli nawet kara dyscyplinarna nałożona przez korporację nie zawsze jest odpowiednia do przewinienia, to nie jest to przesłanka do przyjmowania zaproponowanych zmian w Kodeksie postępowania karnego. Kodeks nie jest miejscem na rozwiązywanie problemów ustrojowych adwokatów. W polskim procesie karnym, w którym chcemy uzyskać kontradyktoryjność postępowań, stawiamy adwokata na dużo niższej pozycji niż inne strony. Przeciwstawiam się przyjęciu tych zmian, bo to jest pójście w stronę rozwiązania, że im mniej pewny siebie adwokat, tym szybsze skazanie oskarżonego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#EdwardSkrętowicz">Moim zdaniem jasno widać jaka jest retoryka i koncepcja myślenia korporacji adwokackiej. Działania, jakie proponujemy, nie są leczeniem zawału serca kroplami na katar, lecz mają służyć uspokojeniu prasy i opinii publicznej. W momencie gdy na sprawę nie zjawia się obrońca, to nie może się ona odbyć. Ośmiesza to sąd, pomimo że ta instytucja nie jest odpowiedzialna za niestawiennictwo adwokata. Jeśli jednak sąd wyposażymy chociażby w jeden z tych trzech środków dyscyplinująco oddziaływających na adwokata, i zostanie on obciążony kosztami rozprawy, która z jego winy nie mogła się odbyć, to opinia społeczna będzie usatysfakcjonowana. Ludzie nie mogą bowiem zrozumieć, dlaczego mecenas ma nie ponosić tych kosztów i muszą być one zapłacone z kieszeni podatników. Wiadomo, że za takie nieuzasadnione niestawiennictwo, adwokatów, świadków i biegłych płacił do dej pory Skarb Państwa, a nie ci, którzy ponosili odpowiedzialność za przeciąganie się spraw. Może kary pieniężne i wydalenia z korporacji nie powinny być przez sąd stosowane wobec adwokatów, jednakże pokrywanie przez nich nieuzasadnionych kosztów procesu, które zaistniały z ich winy, ma sens. W sprawach tzw. aferowych, w momencie gdy nie zjawi się obrońca, koszta doprowadzenia i pilnowania oskarżonych, oskarżonych itd. są ogromne. Rozumiem opór posła Ryszarda Kalisza i mecenasa Andrzeja Siemińskiego, którego źródłem są uchwały Naczelnej Rady Adwokackiej, ale trzeba pójść na kompromis. Niech w końcu zacznie funkcjonować przynajmniej jeden środek dyscyplinujący adwokatów. Z innych środków, o których mowa w rozpatrywanych zmianach, można zrezygnować, ale ten jeden jest niezwykle ważny i trzeba go zaakceptować. Wspomniano, że omawiane przepisy mogą naruszać konstytucję. Otóż nie, gdyż obrońca nie jest urzędnikiem państwowym. Natomiast w stosunku do prokuratorów można stosować różne środki dyscyplinujące, jeżeli nie będą stawiali się na rozprawy. Można ich ukarać za to bardzo surowo, włącznie z wyrzuceniem z pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o nieużywanie w dyskusji argumentów wywołujących wrażenie, iż adwokatom zależy wyłącznie na obronie ich korporacyjnych interesów. Myślę, że chodzi tu o coś więcej. Jeżeli byłbym oskarżonym, to wolałbym, aby bronił mnie adwokat, który nie musi drżeć ze strachu przed sędzią, że dostanie za chwilę karę porządkową, jak będzie za mocno walczył o interes klienta. Powtarzam, że nie to tylko kwestia interesu korporacyjnego. Spór dotyczy fundamentalnych spraw jakości i rzetelności procesu karnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#BogdanLewandowski">Chciałem się dowiedzieć, jakie jest stanowisko rządu w tej sprawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#MarekStaszak">Jeśli chodzi o przepis dotyczący zwrotu kosztów postępowania, jako środka dyscyplinującego adwokatów, to popieramy tę propozycję. Co prawda mamy do czynienia z odpowiedzialnością korporacyjną adwokatów w sytuacji ich nieuzasadnionego niestawiennictwa na procesie, ale - niestety - postępowanie dyscyplinarne rządzi się swoimi regułami i dla postępowania karnego toczącego się przed sądem nie ma ono większego znaczenia. Bez względu zatem, jak zachowa się korporacja w stosunku do niesolidnego adwokata, postępowaniu karnemu to, ani nie pomoże, ani nie zaszkodzi. Natomiast oczekujący na rozstrzygnięcie postępowania dyscyplinarnego adwokat może kolejny raz spowodować opóźnienie w procesie. Nie widzę zatem powodu, dla którego mielibyśmy zrezygnować z zapisanego w projekcie środka dyscyplinującego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#RyszardKalisz">Zmiany nr 96 nie możemy czytać w oderwaniu od obowiązującego nadal art. 289. Brzmi on : „Osobę, która przez niewykonanie obowiązków wymienionych w art. 285 par. 1 i art. 287 par. 1 (czyli świadka, tłumacza, biegłego itd) spowodowała dodatkowe koszty postępowania, można obciążyć tymi kosztami”. Mowa jest w tym przepisie o osobach, które występują w procesie w innej roli niż obrońca. Moim zdaniem porównywanie w tym momencie obrońcy, który realizuje podstawowe prawo oskarżonego do obrony, z tłumaczem bądź świadkiem jest niewłaściwe. Proponowana zmiana może doprowadzić do sprowadzenia obrońcy do roli podporządkowanego uczestnika procesu. Sugeruję zatem, że jeżeli decydujemy się obciążać kosztami obrońców to taki sam obowiązek powinniśmy nałożyć także na sędziów i prokuratorów. Bardzo proszę, aby przyczyn opóźniania procesów nie upatrywać wyłącznie po stronie adwokatów. W swojej praktyce spotykałem się z sytuacjami, że musiałem na korytarzu czekać godzinę lub dwie na sędziego, aby raczył przyjść z bufetu i rozpocząć proces. Poproszę zatem o przedstawienie ratio legis tego przepisu, który obciąża wyłącznie adwokatów za opóźnianie postępowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#StanisławZabłocki">Zwracam uwagę, że koszty obciążające adwokatów zostały ograniczone tylko do postępowania sądowego. Nie dojdzie do sytuacji, że np. prokurator obciąży adwokata kosztami. Mówimy zresztą tylko o sytuacjach, kiedy obrońca świadomie torpeduje proces, a ważne względy społeczne przemawiają za tym, żeby przebiegał on sprawnie. Padł wniosek, aby podobnie jak adwokata także sędziego i prokuratora karać pieniężnie za niestawiennictwo. Rodzi się jednak pytanie, kto miałby karać sędziego. Czy on sam miałby nakładać na siebie karę? Prokurator i sędzia są funkcjonariuszami państwowymi opłacanymi ze środków budżetowych. Nakładanie na nich kar pieniężnych byłoby więc przysłowiowym przekładaniem pieniędzy z jednej kieszeni marynarki do drugiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#BogdanLewandowski">Argumenty przedstawione przez sędziego Stanisława Zabłockiego nie przekonują mnie. Czy można uznać, że jeżeli ktoś pobiera wynagrodzenie z budżetu państwa, to powinno się wobec niego stosować inne kryteria i inaczej oceniać pracę? Przemawiają za to do mnie argumenty posła Ryszarda Kalisza, iż należy przyjąć zasadę równości stron w przypadku adwokatów i prokuratorów i powinni oni wszyscy ponosić koszty opóźniania procesów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#BeataMik">Jeżeli prokurator jako funkcjonariusz publiczny wyrządzi szkodę, w ramach procesu karnego, to Skarb Państwa ponosi odpowiedzialność i żaden przepis szczególny w tej sprawie nie jest potrzebny. Zarówno ustawa o ustroju sądów powszechnych, jak i ustawa o prokuraturze takie postępowanie traktuje jako rażącą obrazę prawa uznając je jako ciężkie przewinienie dyscyplinarne. Takie przewinienia, jak widać, są już uregulowane w przepisach i nie ma potrzeby powracać do tego w k.p.k.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#RyszardKalisz">Takim samym restrykcjom podlega każdy adwokat na podstawie uchwał władz adwokackich. Jeżeli zdarzy się nieusprawiedliwiona nieobecność adwokata na rozprawie, również wszczyna się postępowanie dyscyplinarne, tylko że przy użyciu innych środków prawnych. Nie widzę w tej materii żadnych różnic między prokuratorami i adwokatami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#ZbigniewZiobro">Nie podzielam argumentów posła Janusza Wojciechowskiego dotyczących potrzeby wprowadzenia kary porządkowej dla adwokatów. Nie może to osłabić pozycji obrońcy, gdyż kary dotyczą tylko przypadków nieuzasadnionego niestawiennictwa adwokatów. Interesujące wydaje mi się stanowisko rządu dotyczące tej sprawy. Przypominam sobie, że minister Grzegorz Kurczuk, gdy był przewodniczącym Komisji, popierał rozwiązania zawarte w projekcie podkomisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#AndrzejSiemiński">W momencie, gdybyśmy chcieli przejść do analizy przepisu, chętnie służę posłowi Zbigniewowi Ziobro Kodeksem, do wglądu. Poprzednio, gdy mówiliśmy o niemożności stawiennictwa adwokata w miejscu popełnienia przestępstwa, oddalonego od jego miejsca zamieszkania powyżej 100 km, to ten powód został uznany w oczach ekspertów i zmiana została uwzględniona przez Komisję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#JanuszWojciechowski">Podsumowując, przekonują mnie argumenty za tym, żeby nie stosować w stosunku do adwokatów kar porządkowych. Automatyzm tych kar nie będzie dobrym zjawiskiem. Nam chodzi jedynie o to, aby reagować na karygodne przypadki obstrukcji procesu. Tę możliwość daje zmiana dokonana w art. 289, która umożliwia ocenę postępowania adwokata. Nie paraliżujmy zatem możliwości wykonywania zawodu przez adwokatów. Dajmy jednak możliwość reagowania przez sąd na karygodne przypadki zaniedbań. Proponuję, aby przyjąć jedynie zmianę nr 96 i odrzucić zmiany nr 95 i 148.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#ZbigniewZiobro">Chciałem usłyszeć odpowiedź na zadane już pytanie. Czy stanowisko rządu uległo zmianie w stosunku do rozpatrywanych zmian ze sprawozdania podkomisji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#MarekStaszak">Przyjęcie zmian nr 95 i 148 pozostawiamy do uznania Komisji. Rząd popiera natomiast zmianę nr 96.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#JanuszWojciechowski">Zamykam dyskusję Przechodzimy do głosowania. Kto jest za propozycją odrzucenia zmian nr 95b i 148? W głosowaniu wzięło udział 7 posłów, za było 6, przeciw 1, nikt nie wstrzymał się od głosu. Stwierdzam, że Komisja odrzuciła zmiany nr 95a i 148. Kto z członków Komisji jest za przyjęciem zmiany nr 96? W głosowaniu wzięło udział 7 posłów, za było 4, przeciw 2, jedna osoba wstrzymała się od głosu. Stwierdzam, że Komisja przyjęła zmianę nr 96.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#StanisławWaltoś">Chciałem zaproponować zmianę natury porządkowej. W art. 285 par. 2. powinien otrzymać następujące brzmienie: „W wypadkach określonych w par. 1 można ponadto zarządzić zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie świadka”. Dalej artykuł nie ulega zmianie. Jest to konsekwencja poprzednio przyjętych zmian w projekcie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#JanuszWojciechowski">Propozycję tę omówimy później. Zarządzam przerwę do godziny 14.30.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#JanuszWojciechowski">Wznawiam posiedzenie Komisji. Kontynuujemy pracę nad sprawozdaniem podkomisji. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 97, w której proponuje się, aby w art. 290 w par. 2 po wyrazach „przysługuje zażalenie” dodać średnik i wyrazy „na zarządzenie prokuratora, o którym mowa w art. 285 par. 2, zażalenie przysługuje do sądu rejonowego, w którego okręgu prowadzi się postępowanie”. Jest to zmiana redakcyjna. Czy jeżeli sprawa jest prowadzona przez prokuratora okręgowego, to zażalenie, o którym mowa w art. 290 par. 2, także kierowane jest do sądu rejonowego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#StanisławWaltoś">Zażalenia, w tym przypadku, można kierować tylko do sądu rejonowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#JanuszWojciechowski">Czy są jeszcze inne uwagi do tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 97 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 98, w której proponuje się, aby w art. 291 par. 1 otrzymał brzmienie: „Par.1. W razie popełnienia przestępstwa, za które można orzec grzywnę, przepadek lub nałożyć obowiązek naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę albo orzec nawiązkę, może z urzędu nastąpić zabezpieczenie wykonania orzeczenia na mieniu oskarżonego”. Zabezpieczenie, o którym mowa w tym przepisie, będzie możliwe na poczet ewentualnego zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Czy są uwagi bądź zastrzeżenia do tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu, zmiana nr 98 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 99, w której proponuje się, aby w art. 292 w par. 2 skreślić wyraz „przedmiotów”. Czy są uwagi bądź zastrzeżenia do tej propozycji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#BohdanKopczyński">Przypominam, że nowe brzmienia: art. 291 par. 1, art. 291 par. 2 i art. 294 k.p.k. są zawarte w skierowanym do Sejmu rządowym przedłożeniu nowelizacji Kodeksu karnego i Kodeksu postępowania karnego. Jeżeli przyjmiemy omawiane zmiany, które są zbliżone do tych rządowych, tamten projekt stanie się bezprzedmiotowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#JanuszWojciechowski">Jeszcze nieraz spotkamy się, w trakcie naszych prac, ze zmianami, które będziemy musieli rozpatrywać ponownie i poprawiać. Projekt rządowy i tak musi jeszcze zostać rozpatrzony przez Komisję. Sugeruję zatem nie zajmować się w tej chwili innymi projektami i skupić się na rozpatrywaniu sprawozdania podkomisji. Dopiero potem możemy zająć się nowymi propozycjami zmian w k.p.k. Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 99 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 100, w której proponuje się, aby w art. 294 par. 1 otrzymał brzmienie: „Par. 1. Zabezpieczenie upada, gdy nie zostaną prawomocnie orzeczone: grzywna, przepadek, nawiązka lub nie zostanie nałożony obowiązek naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, ani nie zostaną zasądzone roszczenia o naprawienie szkody, a powództwo o te roszczenia nie zostanie wytoczone przed upływem 3 miesięcy od daty uprawomocnienia się orzeczenia”. Jest to zmiana redakcyjno-porządkowa. Czy są uwagi bądź zastrzeżenia do tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 100 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 101, w której proponuje się aby w art. 295:</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#JanuszWojciechowski">a) w par. 1 skreślić zdanie drugie,</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#JanuszWojciechowski">b) par. 4 otrzymał brzmienie: „Par. 4. Tymczasowe zajęcie upada, jeżeli w ciągu 7 dni od daty jego dokonania nie zostanie wydane postanowienie o zabezpieczeniu majątkowym”.</u>
          <u xml:id="u-116.3" who="#JanuszWojciechowski">Czy są uwagi bądź zastrzeżenia do tej propozycji? Przedmiotem zmiany jest sytuacja, gdy prokurator nie zatwierdzi tymczasowego zajęcia mienia. Skrócony został do 7 dni termin wydawania postanowienia o zabezpieczeniu majątkowym. Czy są uwagi bądź zastrzeżenia do tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 101 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 102, w której proponuje się, aby skreślić art. 296. Czy są uwagi bądź zastrzeżenia do tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 102 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 103, w której proponuje się, aby w art. 297 w par. 1:</u>
          <u xml:id="u-116.4" who="#JanuszWojciechowski">a) w pkt. 4 po wyrazach „w tym ustalenie” dodać wyrazy „osób pokrzywdzonych i",</u>
          <u xml:id="u-116.5" who="#JanuszWojciechowski">b) w pkt. 5 po wyrazie „dowodów” dodać wyrazy „dla sądu”.</u>
          <u xml:id="u-116.6" who="#JanuszWojciechowski">Jest to zmiana redakcyjna. Czy są uwagi bądź zastrzeżenia do tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 103 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 104, w której proponuje się, aby w art. 298 dodać par. 3 w brzmieniu: „Par. 3. Przepisy dotyczące śledztwa stosuje się odpowiednio do dochodzenia, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej”. Przepis ten jest konsekwencją nowych relacji, która zachodzi między śledztwem a dochodzeniem. Czy są uwagi bądź zastrzeżenia do tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 104 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 105, w której proponuje się, aby w art. 300 po wyrazach „do korzystania z pomocy obrońcy” dodać wyrazy „do końcowego zaznajomienia z materiałami postępowania”. Przedmiotem tej zmiany jest umieszczenie pouczenia o możliwości korzystania z obrońcy w momencie końcowego zaznajomienia się z materiałami postępowania.</u>
          <u xml:id="u-116.7" who="#JanuszWojciechowski">Czy są uwagi bądź zastrzeżenia do tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 105 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 106, w której proponuje się, aby tytuł rozdziału 34 otrzymał brzmienie: „Wszczęcie śledztwa”. Czy są uwagi bądź zastrzeżenia do tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 106 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 107, w której proponuje się, aby w art. 303 skreślić wyrazy „lub dochodzenia”. Czy są uwagi bądź zastrzeżenia do tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 107 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 108, w której proponuje się, aby po art. 304 dodać art. 304a w brzmieniu: „Art. 304a. Sporządza się wspólny protokół z przyjęcia ustnego zawiadomienia o przestępstwie i przesłuchania w charakterze świadka osoby zawiadamiającej; w protokole tym można również zamieścić wniosek o ściganie”. Zmiana ta umożliwia tworzenie jednego protokołu zamiast dwóch, w momencie przyjęcia ustnego zawiadomienia o przestępstwie i przesłuchania w charakterze świadka osoby zawiadamiającej. Poprzednio istniejący obowiązek tworzenia dwóch protokołów nie miał uzasadnienia. Czy są uwagi bądź zastrzeżenia do tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 108 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 109, w której proponuje się, aby art. 305:</u>
          <u xml:id="u-116.8" who="#JanuszWojciechowski">a) w par. 1 skreślić wyrazy „lub dochodzenia",</u>
          <u xml:id="u-116.9" who="#JanuszWojciechowski">b) skreślić par. 2,</u>
          <u xml:id="u-116.10" who="#JanuszWojciechowski">c) par. 3 otrzymał brzmienie: „Par. 3. Jeżeli postanowienie o wszczęciu śledztwa wydaje Policja, niezwłocznie przesyła prokuratorowi jego odpis. Postanowienie o odmowie wszczęcia lub o umorzeniu śledztwa wydaje prokurator albo Policja; postanowienie wydane przez Policję zatwierdza prokurator.",</u>
          <u xml:id="u-116.11" who="#JanuszWojciechowski">d) w par. 4 skreślić wyrazy „lub dochodzenia”.</u>
          <u xml:id="u-116.12" who="#JanuszWojciechowski">Zmiana ta ma znów charakter redakcyjny związany z nową koncepcją relacji pomiędzy śledztwem a dochodzeniem. Czy są uwagi bądź zastrzeżenia do tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 109 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 110, w której proponuje się, aby w art. 306:</u>
          <u xml:id="u-116.13" who="#JanuszWojciechowski">a) w par. 1 skreślić wyrazy „lub dochodzenia",</u>
          <u xml:id="u-116.14" who="#JanuszWojciechowski">b) w par. 3 skreślić wyrazy „lub dochodzenia”.</u>
          <u xml:id="u-116.15" who="#JanuszWojciechowski">Czy są uwagi bądź zastrzeżenia do tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 110 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 111, w której proponuje się, aby w art. 307:</u>
          <u xml:id="u-116.16" who="#JanuszWojciechowski">a) w par. 1 skreślić wyrazy „lub dochodzenia",</u>
          <u xml:id="u-116.17" who="#JanuszWojciechowski">b) par. 4 skreślić,</u>
          <u xml:id="u-116.18" who="#JanuszWojciechowski">c) w par. 5 skreślić wyrazy „lub dochodzenia”.</u>
          <u xml:id="u-116.19" who="#JanuszWojciechowski">Czy są uwagi bądź zastrzeżenia do tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 111 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 112, w której proponuje się, aby w art. 308 w par. 1 skreślić zdanie trzecie. Czy są uwagi bądź zastrzeżenia do tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 112 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 113, w której proponuje się, aby tytuł rozdziału 35 otrzymał brzmienie: „Przebieg śledztwa”. Czy są uwagi bądź zastrzeżenia do tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 113 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 114, w której proponuje się, aby w art. 309 par. 1 otrzymał brzmienie: „Par. 1. Śledztwo prowadzi się w sprawach:</u>
          <u xml:id="u-116.20" who="#JanuszWojciechowski">1) o zbrodnie;</u>
          <u xml:id="u-116.21" who="#JanuszWojciechowski">2) o występki - gdy osobą podejrzaną jest sędzia, prokurator, funkcjonariusz Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego lub Agencji Wywiadu,</u>
          <u xml:id="u-116.22" who="#JanuszWojciechowski">3) o występki - gdy osobą podejrzaną jest funkcjonariusz Straży Granicznej, Żandarmerii Wojskowej, finansowych organów dochodzenia lub organów nadrzędnych nad finansowymi organami dochodzenia, w zakresie spraw należących do właściwości tych organów lub o występki popełnione przez tych funkcjonariuszy w związku z wykonywaniem czynności służbowych,</u>
          <u xml:id="u-116.23" who="#JanuszWojciechowski">4) o występki, w których nie prowadzi się dochodzenia,</u>
          <u xml:id="u-116.24" who="#JanuszWojciechowski">5) o występki, w których prowadzi się dochodzenie, jeżeli prokurator tak postanowi, ze względu na wagę lub zawiłość sprawy”.</u>
          <u xml:id="u-116.25" who="#JanuszWojciechowski">Przepis ten określa moment, w którym prowadzi się śledztwo. Czy są uwagi do tej propozycji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#StanisławZabłocki">W zmianie nr 114 proponuje się nadanie innego brzmienia art. 309 par. 1. W moim przekonaniu trzeba tak zmienić art. 309, aby miał jednolity tekst i nie był podzielony na paragrafy. Uzasadniam to tym, że w zmianie nr 115 art. 310 mamy do czynienia z praktycznie dokładnym powtórzeniem tego co zawarte jest w art. 309 par. 2 i 3. Trzeba zatem skreślić par. 2 oraz 3 i pozostawić wyłącznie par.1. Przepis, który w ten sposób powstanie, będzie tak samo zbudowany jak dotychczasowy art. 309 par. 1. Drugą sprawą, którą chciałem poruszyć przy omawianiu tego przepisem, jest problem skonstruowania katalogu spraw, w których prowadzi się śledztwo. W punktach 1, 2 i 3 zawartych w art. 309 definiujemy ten katalog w formule pozytywnej, zaś w punkcie 4 w negatywnej. Jest to zbieg, który rodzi wiele wątpliwości z punktu widzenia techniki legislacyjnej. Lepszym wyjściem byłoby sformułowanie pkt. 4 w ten sposób, że śledztwem objęte są wszystkie występki, które wymagają prowadzenia go.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#StanisławWaltoś">W momencie tworzenia nowych ustaw karnych, np. prawa upadłościowego ustawodawca może stwierdzić, że w jakiejś sprawie, mimo że jest to występek, prowadzone będzie śledztwo. Będzie to logiczne dopełnienie zakresu art. 114.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#JanuszWojciechowski">O ile dobrze sobie przypominam, ustawy karne nigdy nie zajmowały się trybem prowadzonego procesu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#MaciejStrączyński">Wprost przeciwnie, czasami tak się zdarzało. Kiedyś zapisane było to w sformułowaniu, że pewne występki należą do właściwości sądu okręgowego, a także w drugim przepisie, mówiącym o tym, że we wszystkich sprawach należących do właściwości sądu okręgowego, również w sprawach o występki, prowadzi się śledztwo. W omawianym przepisie takie sformułowanie zostało usunięte. Jeżeli jednak nie zastosujemy sformułowania proponowanego przez sędziego Stanisława Zabłockiego, to w momencie wejścia w życie jakiejkolwiek ustawy karnej dodatkowej nastąpi sprzeczność między jej przepisami a przepisami Kodeksu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#JanuszWojciechowski">Wolałbym, aby przepis regulujący tę kwestię znajdował się w kodeksie, a nie w ustawach dodatkowych. Nie wyobrażam sobie ustawy, gdzie tego rodzaju przepis, odnoszący się do sposobu prowadzenia postępowania, mógłby się znajdować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#StanisławWaltoś">Nie możemy jednak wykluczyć takiej decyzji legislatorów tworzących tę kategorię przepisów. Proponuję zatem przyjąć przepis w proponowanym brzmieniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#StanisławZabłocki">Na dzień dzisiejszy nie ma spraw wynikających bezpośrednio ze stosowania pkt. 4.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#EdwardSkrętowicz">Może zatem należałoby skreślić ten punkt, aby nie komplikować przepisu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#MaciejStrączyński">Jeżeli przyjmiemy wersję przepisu, w której w sprawach należących do właściwości sądu okręgowego nie byłoby prowadzone śledztwo, to punkt 4 staje się zupełnie niepotrzebny. Osobiście jestem przeciwny tworzenia takiej wersji. Uważam, że potrzebne jest prowadzenie śledztw w takich sprawach. Jeżeli jednak Komisja usuwa z systemu taką zasadę, to istnienie pkt. 4 w art. 309 staje się jeszcze bardziej zbędne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#StanisławWaltoś">Biorąc pod uwagę głosy padające na sali, sugeruję, dla podniesienia znaczenia śledztwa, wykreślenie pkt. 4.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#JanuszWojciechowski">Proponuję skreślenie pkt. 4 i pozostawienie w przepisie punktów dotyczących zbrodni, występków funkcjonariuszy mundurowych oraz występków, w których prowadzi się dochodzenie, jeżeli prokurator tak postanowi. Czy są inne propozycje do zmiany nr 114? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 114 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 115, w której proponuje się, aby art. 310 otrzymał brzmienie: „Art. 310. Par. 1. Śledztwo powinno być zakończone w ciągu 3 miesięcy. Par. 2. W uzasadnionych wypadkach okres śledztwa może być przedłużony na dalszy czas oznaczony przez prokuratora nadzorującego śledztwo lub prokuratura nadrzędnego nad prokuratorem, który prowadzi śledztwo, nie dłuższy jednak niż rok. W szczególnie uzasadnionych wypadkach właściwy prokurator nadrzędny nad prokuratorem nadzorującym lub prowadzącym śledztwo może przedłużyć jego okres na dalszy czas oznaczony”. Zmiana ma charakter redakcyjny. Czy są inne propozycje lub zastrzeżenia do zmiany nr 115? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 115 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 116, w której proponuje się, aby art. 311 otrzymał brzmienie: „Art. 311. Par. 1. Śledztwo prowadzi Policja, jeżeli nie prowadzi go prokurator. Par. 2. Prokurator prowadzi śledztwo w wypadkach określonych w art. 309 par. 1 pkt. 2 i 3. Par. 3. Jeżeli prokurator wszczął śledztwo, może powierzyć Policji jego przeprowadzenie w całości lub w określonym zakresie albo dokonanie poszczególnych czynności śledztwa; w wypadkach określonych w art. 309 par 1 pkt. 2 i 3 nie można powierzyć Policji prowadzenia śledztwa w całości. par. 4. W sytuacji, o której mowa w par. 3, Policja może dokonać innych czynności, jeżeli wyłoni się taka potrzeba. Par. 5. Prokurator może zastrzec do osobistego wykonania jakąkolwiek czynność śledztwa, a w szczególności czynności wymagające postanowienia, związane z przedstawieniem zarzutów, zmianą postanowienia o przedstawieniu zarzutów lub zamknięciem śledztwa”. Czy są inne propozycje lub zastrzeżenia do zmiany nr 116?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#StanisławWaltoś">Przepis ten jest odbiciem tego, z czym na co dzień mamy do czynienia w życiu. Aktualnie ok. 97% śledztw jest prowadzone przez Policję. Jest to kategoria spraw tzw. powierzonych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#JanuszWojciechowski">Czy takie sformułowanie przepisu nie prowadzi przypadkiem do likwidacji prokuratury? Można by się zapytać, po co jest prokurator.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#BeataMik">Do podniesienia autorytetu śledztwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#JanuszWojciechowski">Czy dzięki temu, że prokurator nie będzie prowadził śledztwa, jego autorytet będzie większy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#BeataMik">Prokurator będzie nadzorował śledztwo, zgodnie z właściwym przepisem. Poza tym będzie on prowadził tzw. śledztwa własne, według proponowanych tutaj kryteriów. Koncepcja zaproponowana w tej zmianie jest dobra, sankcjonuje ona stan obecny, a jednocześnie nie pozbawia prokuratury instrumentów nadzoru nad postępowaniami przygotowawczymi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#StanisławWaltoś">W Niemczech nastąpiło uporządkowanie i uproszczenie tej kwestii. Zostało to już sprawdzone w tym kraju w praktyce. Dlatego proponujemy podobne rozwiązanie, które spowoduje, że dojdzie do przyspieszenia postępowań. Jeżeli jednak prokurator stwierdzi, że chce dokonać jakiejś czynności, to może to zrobić na podstawie par. 5.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#JanuszWojciechowski">Można przewidzieć, że skutkiem przyjęcia takiego przepisu może dochodzić do sytuacji, że prokuratorzy będą uchylali się od wykonywania czynności, jeżeli nie będą musieli ich robić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#BohdanKopczyński">Podzielam wątpliwości przedstawione przed chwilą przez posła Janusza Wojciechowskiego. Nastąpi, w tym przypadku, taka sytuacja, że śledztwo prowadzi Policja, jeżeli nie prowadzi go prokurator. Logicznie rozpatrując sprawę można stwierdzić, że nadrzędną jednostką prowadzącą sprawę jest więc Policja. Materię zapisaną w przepisie, można utrzymać, jednakże należy położyć akcent na podmioty, które prowadzą śledztwo. Jestem za tym, aby przepis brzmiał: „Śledztwo prowadzi prokurator, jeżeli nie zostanie ono zlecone Policji”. Prokurator musi mieć utrzymany nadzór na prowadzoną sprawą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#JanuszWojciechowski">Nadzór prokuratorski jest zawsze utrzymywany podczas śledztwa. Mam pytanie: czy są dane, ile w kraju prowadzi się śledztw? Jakie są proporcje między tymi dwoma formami postępowań?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#StanisławWaltoś">W roku 2001 wyglądało to tak, że 95% śledztw to były tzw. śledztwa policyjne, czyli powierzone. 5% to były postępowania przygotowawcze prowadzone przez prokuratora. W tych 5% zawarte są także czynności wykonywane wyłącznie przez Policję, bo nikt inny nie jest w stanie ich wykonać. Wynika to z tego, że tylko Policja może wykonywać niektóre czynności operacyjne i tylko Policja ma wyspecjalizowane środki, potrzebne do przeprowadzenia niektórych badań itd. Takie same procesy zachodzą w całej Europie Zachodniej, np. we Francji zostało utrzymane śledztwo sądowe, ale i ta czynność przeprowadzana jest w znakomitej większości przez Policję. Sędzia śledczy daje zlecenie do działań, albo dostaje pierwsze dowody zebrane przez Policję na miejscu przestępstwa. Konsekwencja jest taka, że sędzia śledczy we Francji stał się sędzią śledztwa, a nie sędzią śledczym. Ostatnie propozycje legislacyjne we Francji zmierzają do zlikwidowania sędziego śledczego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#JanuszWojciechowski">Jak było przed wojną, w k.p.k. z 1928 roku?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#StanisławWaltoś">Dochodzenie było dwojakiego rodzaju, bądź prokuratorskie, bądź tzw. zapiskowe na podstawie art. 20 przepisów wprowadzających do postępowania karnego. W postępowaniu tym art. 20 zezwalał na spisywanie protokołów. Dlatego przed wojną koncepcja ta upadła. Nie było jednak przed wojną śledztwa prokuratorskiego, za to było śledztwo sędziego śledczego. Było one prowadzone w sprawach o zbrodnie i fakultatywnie, kiedy waga lub zawiłość sprawy przemawiała za tym. Sędzia śledczy posługiwał się przed wojną Policją. Zaczęło się wtedy dziać to samo, co dzieje się dzisiaj. Były to przede wszystkim działania Policji ukierunkowane na zabezpieczenie dowodów na miejscu przestępstwa. Postanowienie o zamknięciu śledztwa było, przed wojną, wydawane przez sędziego śledczego na wniosek prokuratora. Takie postanowienie składało się z długiego uzasadnienia o zamknięciu śledztwa i konkluzji pisanej przez owego sędziego, następnie prokurator odpisywał to postanowienie. Jednak „na górze”, zamiast pisać postanowienie o zamknięciu pisał on „akt oskarżenia przeciwko”. Siewierski w 1937 r., na tzw. trzecim zjeździe prawników polskich niesłychanie ostro skrytykował taki model działania. Do tych głosów krytyki przyłączyła się znaczna grupa prawników, wnosząc o zlikwidowanie funkcji sędziego śledczego. Na dzień dzisiejszy funkcja sędziego śledczego utrzymała się w następujących krajach: Hiszpania, Francja i Portugalia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#JanuszWojciechowski">W proponowanych przepisach widzę coś, co mnie niepokoi. Jest to zawężanie pola działania prokuratury. Jeżeli przemiany będą szły w tym kierunku, to czym będzie zajmowała się prokuratura? Nie mamy dokładnych danych liczbowych o tym, ile jest w kraju prowadzonych śledztw, a ile dochodzeń. Jeżeli przekażemy wszystko w ręce Policji, a prokurator będzie tylko ją nadzorował, to znając życie będzie unikał tej czynności. Powstaje pytanie, czy nie ograniczamy nazbyt roli prokuratora w postępowaniu przygotowawczym?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#StanisławWaltoś">W obowiązującej ustawie o prokuraturze jest przepis dotyczący nadzoru nad prokuratorami. Prokurator nadzorujących innych prokuratorów, może skierować wytyczne dla podwładnych, które zobowiążą ich do korzystania z nowego pkt. 4, mówiącego, że w pewnych kategoriach spraw prokuratorzy muszą uznać, że waga lub zawiłość sprawy zmusza ich do samodzielnego poprowadzenia śledztwa. Klasycznym przykładem jest pranie brudnych pieniędzy i przestępstwa przeciwko obrotowi papierami wartościowymi. Zaproponowana przez podkomisje zmiana doprowadzi nareszcie do tego, że będzie można żądać od prokuratury, aby prokurator był aktywnym przeciwnikiem obrońcy na rozprawie. Obecnie zdarza się, że prokuratorzy przychodzą na rozprawę nieprzygotowani, skutkiem tego jest upadek koncepcji kontradyktoryjnej rozprawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#JanuszWojciechowski">Czy w momencie, kiedy zdejmiemy z prokuratorów obowiązek prowadzenia śledztwa, dojdzie do sytuacji, że będą oni lepiej przygotowani?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#StanisławWaltoś">Odpowiedź jest pozytywna, damy im w ten sposób możliwość przygotowania się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#MarekStaszak">W momencie kiedyśmy rozmawiali, w trakcie prac podkomisji, na temat koncepcji zmian dotyczących prokuratury, wyrażałem te same obawy, które przedstawił przed chwilą przewodniczący Janusz Wojciechowski. Jeżeli przyjmiemy zaproponowaną koncepcję, to aktywność prokuratora podczas prowadzonego śledztwa może być nikła. To, co powiedział profesor Stanisław Waltoś na temat śledztw powierzonych, jest prawdą. Oznacza to, że w dniu dzisiejszym mamy do czynienia z sytuacją tego typu, iż Kodeks obliguje prokuratora do: wydania postanowienia o wszczęciu śledztwa, wydania postanowienia o przedstawieni zarzutów podejrzanemu i zaznajomieniu z materiałami śledztwa oraz do wydania postanowienia o zamknięciu śledztwa. Pozostaje jeszcze kwestia stosowania środków zapobiegawczych przez prokuratora. Do innych czynności prokurator nie jest w ogóle zmuszany i nie musi nic robić. Jeżeli więc weźmiemy pod uwagę, że w przypadku 95% śledztw sytuacja tak wygląda, jak przed chwilą wskazano i prokurator wykonuje enumeratywnie określone czynności, to nadzór prokuratora jest identyczny z tym, co zostało zapisane w projekcie. Można powiedzieć, że w tym momencie rzeczywistość zostaje niejako przeniesiona do Kodeksu postępowania karnego. Środkiem wspomagającym proponowane zmiany mają być również wspomniane uprawnienia Prokuratora Generalnego. Chodzi o to, aby w sposób bardziej stanowczy traktował on swoje ustawowe uprawnienia nadzorcze. Sprawy karne, które z racji prowadzonej polityki wymagają szczególnego traktowania przez prokuraturę, dzięki wytycznym Prokuratora Generalnego mogłyby być odpowiednio zabezpieczone. Reasumując, przy zastrzeżeniu, że prokurator może przejąć każde śledztwo i ma obowiązek przesłuchania podejrzanego, wobec którego mają zostać wymierzone środki karne, można powiedzieć, że rozwiązania zaproponowane w zmianie nr 116 są uzasadnione.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#JanuszWojciechowski">Wizja, w której śledztwo o zabójstwo prowadzi Policja, a prokurator jedynie przygląda się temu, gdzieś z oddali, jest dla mnie trudna do wyobrażenia. Jest to rzeczywistość, którą pamiętam z filmu „07 zgłoś się”, kiedy śledztwo było prowadzone przez jednego dzielnego policjanta, a prokurator trochę przeszkadzał mu w działaniu. Mam jednak nadzieje, że w praktyce tak nie jest.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#StanisławWaltoś">Poziom wykształcenia kryminalistycznego policjantów zajmujących się najpoważniejszymi sprawami bardzo się ostatnio podniósł. Natomiast na skutek różnych powodów, głównie odchodzenia doświadczonych kadr z prokuratury, mamy w tej chwili w tej instytucji bardzo dużo młodych, niedoświadczonych prokuratorów. W konsekwencji w Policji pojawiło się znacznie więcej niż w prokuraturze osób bardzo dobrze wyćwiczonych w ściganiu przestępców. W tym momencie prawodawcy mają obowiązek zareagowania na to zjawisko i dokonanie odpowiedniej zmiany systemu naboru i kształcenia kadr w prokuraturze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#JanuszWojciechowski">Niestety, mam trochę inne doświadczenia w tej materii. Nieraz zdarzało się tak, że dochodzeniowa ekipa śledcza Policji, na miejscu zabójstwa, w karygodny sposób ignorowała dowody. Dopiero prokurator musiał podejmować działania służące ustalenia stanu faktycznego. Dodam, że były one bardzo utrudnione, gdyż były podejmowane dawno po zdarzeniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#StanisławZabłocki">Występuje psychologiczna bariera w zaakceptowaniu rozwiązania, że śledztwo w sprawie o zbrodnię prowadzi Policja i należy to do jej właściwości. Dobrze rozumiem te opory. Jednak jest szereg zbrodni o mniejszym ciężarze gatunkowym np. proste rozboje, którymi bez przeszkód mogłaby się zająć Policja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#JerzySkrycki">Przestępstw rozbójniczych w Polsce jest około 45 tysięcy, a zabójstw około 2000. W przypadku zabójstw chciałem potwierdzić, że dużą ilość tego typu spraw prowadzi Policja. Jednak przypadki, o których wspominano dotyczące karygodnych zaniedbań ze strony Policji, są niezwykle rzadkie. Na co dzień policjanci dokładają wszelkich starań, aby podwyższyć swe kwalifikacje, np. w tym roku wprowadzamy certyfikaty dla przeszkolonych pod kątem dokonywania oględzin na miejscu przestępstwa. Tylko policjanci z certyfikatami będą dopuszczani do najpoważniejszych przestępstw.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#JanuszWojciechowski">Jeżeli, jak powiedział przedstawiciel KGMO, w Polsce notuje się rocznie około 2000 zabójstw i około czterdziestu kilku tysięcy przestępstw rozbójniczych, które po nowelizacji Kodeksu karnego zostaną zakwalifikowane jako zbrodnie, to łącznie będzie popełnianych 50 tysięcy zbrodni. Jeżeli przyjmiemy, że w Polsce jest ok. 5000 prokuratorów, to rocznie powinno przypaść około 10 śledztw na prokuratora, co nie jest tak dużo. Ponawiam zatem pytanie, czym będzie zajmowała się prokuratura?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#MaciejStrączyński">Zapis znajdujący się w art. 116 par. 1 ma dla mnie, jako praktyka, takie znaczenie, iż prokurator może powierzyć prowadzenie śledztwa Policji. Jednak nie jest kwestią najważniejszą, kto prowadzi śledztwo. Dużo bardziej istotne, dla mnie i moich kolegów sędziów, jest to, aby zarzuty stawiane podejrzanemu były dobrze sformułowane. Ogromnym problemem dla sądu jest źle postawiony zarzut. Czynimy regułę z tego, że w śledztwie zarzuty będzie formułował policjant, chyba że zechce to uczynić prokurator. W imieniu sędziów apeluję o to, aby formułowanie zarzutów wobec podejrzanych pozostawić w gestii prokuratorom. Zdarza się, że czasami zarzuty są niezwykle skomplikowane i potrzebna jest duża wiedza prawnicza, aby prawidłowo je sformułować. W momencie gdy zajmuje się tym osoba nie znająca materii, często myli treść merytoryczną zarzutu z jego kwalifikacją prawną. Powoduje to zwroty aktów oskarżenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#BeataMik">Moim zdaniem w dyskusji źle interpretujemy ten przepis, rozpatrując go w oderwaniu od całego mechanizmu postępowania przygotowawczego. Zachowujemy i doskonalimy przepis dotyczący nadzoru. Dla osoby, która nigdy nie prowadziła postępowania przygotowawczego, sformułowanie, że w zakresie, w jakim prokurator nie prowadzi postępowania przygotowawczego, nadzoruje je, jest nieczytelne. Prawidłowy nadzór nad referatem danego prokuratora to jest odpowiedzialność za każde postępowanie przygotowawcze, bez względu na jego formę. Jest to między innymi: nadawanie kierunków, udzielanie wytycznych w sprawach indywidualnych, przedłużenie postępowania przygotowawczego. Jeżeli np. występuję o przedłużenie sprawy, to muszę osobiście przeczytać akta sprawy. Jeżeli zobaczę źle sformułowany zarzut, to muszę go poprawić. Patrzymy zatem teraz na ten przepis przez pryzmat złej praktyki. Powinniśmy dążyć do tego, aby stworzyć operatywny model postępowania przygotowawczego. Ja postrzegam to w ten sposób, że prokurator jest organem odpowiadającym za przebieg i za efekty postępowania, a Policja jest od tego, aby wykonywać jak najlepiej czynności prowadzone pod nadzorem prokuratora.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#AndrzejKryże">W momencie przedstawiania przez prof. Stanisława Waltosia propozycji zmian, zawarta w nich idea wydała mi się bardzo interesujące. Po pewnym jednak czasie i przemyśleniu sprawy, pozwoliłem sobie jednakże opracować i przedłożyć swój projekt. Sądzę, że żadne formalne regulacje i wytyczne Prokuratora Generalnego nie załatwią problemu. Aktualnie takie wytyczne obowiązują i nie zmienia to faktu, że prokuratura pracuje coraz gorzej. W ciągu ostatnich 10 lat nastąpił gwałtowny spadek jakości pracy prokuratury i osiągnął poziom nigdy nie notowany. To są niepodważalne fakty. Musimy więc stworzyć mechanizm, który zapewni, że prokurator będzie zaangażowany w prowadzenie postępowania przygotowawczego, niezależnie od tego, czy stoi nad nim zwierzchnik, czy też nie. Prokurator musi odpowiadać za efekt finalny czyli za to, jak sprawa zostanie rozstrzygnięta przez sąd, a nie tylko za to, że znalazła się na wokandzie. Dopóki do tego nie dojdzie, dopóty w prokuraturze będzie nadal dziać się źle. Reforma postępowania przygotowawczego w celu jej uproszczenia, jest na pewno dobra, ale za nią musi iść reforma modelu postępowania sądowego w celu uzyskania pełnej kontradyktoryjności procesu. Jeśli postępowanie sądowe będzie rzeczywiście kontradyktoryjne i pełną odpowiedzialność za udowodnienie winy, zarówno służbową, jak i społeczną, będzie ponosił prokurator, to na pewno będzie się on angażował we wszystkie czynności postępowania przygotowawczego. Źle się dzieje jeżeli sąd, mający być organem bezstronnym, angażuje się w postępowanie dowodowe, i to przeciwko oskarżonemu. To jest rolą prokuratora. Dopóki nie zmieni się model postępowania sądowego, to niezależnie od tego, jakich zmian dokonamy w postępowaniu przygotowawczym, nadal sytuacja w sądownictwie nie ulegnie poprawie. Konkludując opowiadam się za takimi zmianami przepisów w k.p.k., które wprowadzą kompatybilny i samoregulujący się model postępowania sądowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#StanisławZabłocki">Zwracam uwagę na znaczenie dla podejmowanej teraz decyzji wcześniejszego rozstrzygnięcia Komisji o wykreśleniu w art. 309 par. 1 punktu 4 (zmiana nr 114). Chodzi o zrezygnowanie z zapisu, iż śledztwo prowadzi się w sprawach o występki, w których nie prowadzi się dochodzenia. Koncepcja prof. Stanisława Waltosia opiera się na tym, aby za sprawy, w których prowadzi się dochodzenie, uznać tylko te, które były do tej pory objęte dochodzeniem uproszczonym. Jeśli więc zdecydujemy się na takie rozwiązanie, to do kategorii zapisanej we wspomnianym pkt. 4, zaliczyć można całą kategorię spraw z art. 469 par.2. Wtedy nagle okaże się, że śledztwa dotyczyć mogą znacznie szerszej kategorii spraw. Jak już powiedziałem są to sprawy wyszczególnione w zmianie nr 184 do art. 469 par. 2. Zatem oczywiście trzeba przywrócić wcześniej skreślony pkt. 4 w art. 309 par. 1.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#JanuszWojciechowski">Generalnie, nie jestem przekonany do argumentów, żeby śledztwo przekazać Policji, a prokuratora ewentualnie jedynie włączać w tok postępowania. Bliższa jest mi koncepcja, żeby jednak śledztwo pozostawić w rękach prokuratora. Opowiadam się zatem za niezmienianiem aktualnego stanu prawnego. Czy ktoś z członków Komisji jest innego zdania?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#ZbigniewZiobro">Sędzia Andrzej Kryże podjął pewną kwestię, która szerzej ujmuje omawiane problemy, i wskazał na możliwości ich rozwiązania. Może w tej chwili jest czas na podjęcie dyskusji na ten temat? Komisja powinna zastanowić się generalnie nad tymi kwestiami o zasadniczym znaczeniu. Proponuję, aby przedyskutować argumenty przedstawione przez sędziego Andrzeja Kryże.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#JanuszWojciechowski">Proponuję, aby przełożyć na późniejszy termin podjęcie decyzji na temat zmiany nr.116. Może dopiero omówienie propozycji zmian dotyczących dochodzenia będzie miało znaczenie dla rozstrzygnięcia kwestii związanych z prowadzeniem śledztw. Prosiłbym, przy okazji, przedstawicieli rządu o przygotowanie danych o tym, ile w kraju prowadzonych jest śledztw, a ile dochodzeń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#MarekStaszak">Wydaje mi się, że nie zwrócono w trakcie dyskusji wystarczającej uwagi na opinię wypowiedzianą przez sędziego Stanisława Zabłockiego. Proszę pamiętać, że co innego oznacza „śledztwo”, o którym mowa w rozpatrywanym projekcie, a co innego należy rozumieć pod pojęciem „śledztwo” w aktualnie obowiązującym k.p.k. Teraz rozpatrujemy kwestię śledztw prowadzonych w znacznie większej kategorii przestępstw, po uwzględnieniu zmian zawartych w projekcie opracowanym przez podkomisję, a także innych, które mogą znaleźć się w nowelizacji k.k. Jeżeli mamy zatem cokolwiek przyjmować i nie obalać tego, co zawarte jest w projekcie nowelizacji k.p.k., to musimy pamiętać o zachodzących innych zmianach w całym prawie karnym. Podstawową rzeczą, na którą musimy się zdecydować, to ustalić, ile chcemy mieć postępowań. Czy trzy, tj.: dochodzenie uproszczone, dochodzenie, śledztwo? Czy może dwa, tak jak przewiduje projekt, czyli: dochodzenie i śledztwo. Przy czym, decydując się na tę drugą zmianę, pod pojęciem dochodzenie będziemy rozumieć także dochodzenie uproszczone.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#JanuszWojciechowski">Biorąc pod uwagę wątpliwości zgłaszane przez sędziego Andrzeja Kryże i sędziego Stanisława Zabłockiego ponawiam prośbę, żeby nie omawiać w tej chwili spraw związanych ze śledztwem. Rozstrzygnijmy najpierw sprawy związane z dochodzeniami. Dopiero wtedy jak uzyskamy obraz całości problemu, będziemy mogli podjąć odpowiednie decyzje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#BohdanKopczyński">Spór jest, według mnie, oparty na złym sformułowaniu zmiany zaproponowanej przez podkomisję. Stąd wynika tak długa dyskusja. Proponuję, aby art. 311 par.1 brzmiał: „Śledztwo prowadzi Policja”. Następne paragrafy dotyczące wyłączeń pozostałyby bez zmian. Jeżeli w rzeczywistości 95% śledztw prowadzi Policja, to druga część par. 1 jest zbędna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#JanuszWojciechowski">Nie zgadzam się z tą propozycją. Nie jestem za tym, aby oddawać w ręce Policji prowadzenie śledztw. Jeszcze raz apeluję, aby odłożyć dyskusję na ten temat na późniejszy termin. Uznaję, że propozycja została przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 117, w której proponuje się, aby art. 312 otrzymał brzmienie: „Art. 312. Uprawnienia Policji przysługują także:</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#JanuszWojciechowski">1) organom Straży Granicznej oraz Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, w zakresie ich właściwości,</u>
          <u xml:id="u-161.2" who="#JanuszWojciechowski">2) innym organom przewidzianym w przepisach szczególnych”.</u>
          <u xml:id="u-161.3" who="#JanuszWojciechowski">Czy są uwagi do tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 117 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 118, w której proponuje się, aby w art. 313:</u>
          <u xml:id="u-161.4" who="#JanuszWojciechowski">a) par. 1 otrzymał brzmienie: „Par. 1. Jeżeli dane istniejące w chwili wszczęcia śledztwa lub zebrane w jego toku uzasadniają dostatecznie podejrzenie, że czyn popełniła określona osoba, sporządza się postanowienie o przedstawieniu zarzutów, ogłasza je niezwłocznie podejrzanemu i przesłuchuje się go, chyba że ogłoszenie postanowienia lub przesłuchanie podejrzanego nie jest możliwe z powodu jego ukrywania się lub nieobecności w kraju.",</u>
          <u xml:id="u-161.5" who="#JanuszWojciechowski">b) w par. 3 wyrazy „postępowania przygotowawczego” zastąpić wyrazem „śledztwa”.</u>
          <u xml:id="u-161.6" who="#JanuszWojciechowski">W par. 1 dopisano przepis dotyczący nowej sytuacji, kiedy podejrzany się ukrywa lub przebywa za granicą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#MaciejStrączyński">Czy nie oznacza to przypadkiem, że postanowienia nie ogłasza się osobie, która ukrywa się lub nie ma jej w kraju?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#BeataMik">Wprowadzenie tego przepisu poprzedzone było wielkim sporem doktrynalnym. Chodziło o wyjaśnienie, co to znaczy przedstawić zarzuty. Nowelizacja nareszcie jednoznacznie powinna to wyjaśnić. Przedstawić zarzut oznaczać będzie sporządzenie, ogłoszenie lub przesłuchanie podejrzanego, z wyłączeniem tych sytuacji, gdzie ogłoszenie i przesłuchanie nie jest możliwe z powodu nieobecności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#BogdanLewandowski">Przepis ten obejmuje swoim zakresem tylko dwie sytuacje. Jednakże jeżeli staniemy przed takim problemem, że ktoś zostanie bezprawnie pozbawiony wolności, czy wtedy nie można mu przedstawić zarzutów?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#BeataMik">W tym przepisie chodzi o to, że skutek przedstawienia zarzutów, ze wszystkimi konsekwencjami prawnymi wejścia w status podejrzanego, będzie miało takie sporządzenie postanowienia, którego nieogłoszenie i niepołączenie z przesłuchaniem będzie wiązało się tylko z nieobecnością podejrzanego, z powodu ukrywania się lub nieobecności w kraju. Wynika z tego, że jeżeli ktoś pozostanie bezprawnie pozbawiony wolności przez prokuratora i sporządzi on postanowienie o przedstawieniu zarzutów podejrzanemu, to skutki nieobecności i nieprzesłuchania go wynikać będą z innej przyczyny niż tu wskazana. Zawarta jest tu zatem gwarancja rozwiązania tego problemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#JanuszWojciechowski">Czy są głosy sprzeciwu wobec proponowanej zmiany? Wobec braku głosów sprzeciwu stwierdzam, że zmiana nr 118 została przyjęta przez Komisję. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 119, w której proponuje się, aby w art. 314 wyrazy „postępowania przygotowawczego” zastąpić wyrazem „śledztwa”. Jest to zmiana redakcyjna. Czy jest sprzeciw wobec tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 119 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 120, w której proponuje się, aby w art. 315 w par. 1 skreślić wyrazy „lub dochodzenia”. Czy jest sprzeciw wobec tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 120 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 121, w której proponuje się, aby w art. 316 w par. 1 skreślić wyrazy „lub dochodzenia”. Czy jest sprzeciw wobec tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 121 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 122, w której proponuje się, aby w art. 317 w par. 1 skreślić wyrazy „lub dochodzenia”. Czy jest sprzeciw wobec tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 122 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 123, w której proponuje się, aby skreślić art. 319. Czy jest sprzeciw wobec tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 123 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 124, w której proponuje się, aby art. 320 otrzymał brzmienie: „Art. 320. Par 1. Jeżeli ma to znaczenie dla wystąpienia do sądu z odpowiednim wnioskiem, prokurator może, z inicjatywy lub za zgodą stron, skierować sprawę do instytucji lub osoby godnej zaufania w celu przeprowadzenia postępowania mediacyjnego między podejrzanym i pokrzywdzonym. Par. 2. Mediacja nie powinna trwać dłużej niż miesiąc, a jej okresu nie wlicza się do czasu trwania śledztwa lub dochodzenia, o którym mowa w art. 309 par. 2 i 3, art. 310 par. 2 i 3 oraz w art. 474 par. 1. Par. 3. Postępowania mediacyjnego nie może przeprowadzić osoba, co do której w konkretnej sprawie zachodzą okoliczności określone w art. 40–42, a także czynny zawodowo sędzia, prokurator, aplikant sądowy lub prokuratorski albo inna osoba zatrudniona w sądzie, prokuraturze lub innej instytucji uprawnionej do ścigania przestępstw. Par. 4. Instytucja lub osoba godna zaufania sporządza, po przeprowadzeniu postępowania mediacyjnego, sprawozdanie z jego przebiegu i wyników, które prokurator bierze pod uwagę decydując o wystąpienie do sądu z wnioskiem, o którym mowa w par. 1. Par. 5. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, zakres i warunki udostępniania akt instytucjom i osobom uprawnionym do przeprowadzenia mediacji oraz sposób i tryb sporządzania sprawozdania z przebiegu i wyników postępowania mediacyjnego, mając na uwadze potrzebę usunięcia konfliktu”. Czy są uwagi do tej propozycji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#StanisławWaltoś">Brzmienie art. 320 pojawiło się w ostatnim etapie prac nad kodyfikacją. Może dlatego te przepisy zostały umieszczone w miejscu tak odległym, można powiedzieć dość marginalnym, co ogranicza jego znaczenie. W moim przekonaniu propozycja ma służyć interesom osób pokrzywdzonych. Nakazuje traktować bardzo poważnie instytucję mediacji. Dzięki temu można zlikwidować konflikt, nie dopuszczając do dalszego prowadzenia skomplikowanego procesu. Proponuję, aby cały art. 320, po odpowiednim przeredagowaniu, znalazł się wśród przepisów wstępnych, gdyż teraz będzie on adresowany zarówno do sądu, jak i do prokuratora. Powstanie w ten sposób art. 23a, i nastąpi jednocześnie skreślenie art. 320. Dzięki takiemu zabiegowi uczulimy sędziów i prokuratorów na możliwość prowadzenia mediacji. Obecnie w Polsce mamy rocznie 1785 mediacji. Z tej liczby aż 450 mediacji prowadzi się w Sądzie Rejonowym w Częstochowie. Musimy zadbać o to, aby likwidować konflikty, jeśli tylko jest to możliwe. Moja propozycja zmierza do tego, aby w ustawie dopisać art. 23a i nadać mu brzmienie: „Sąd, a w postępowaniu przygotowawczym prokurator, może z inicjatywy lub za zgodą pokrzywdzonego i oskarżonego skierować sprawę do instytucji lub osoby godnej zaufania, w celu przeprowadzenia postępowania mediacyjnego pomiędzy pokrzywdzonym a oskarżonym”. Nowością w przepisie byłoby wskazanie sądu jako organu mogącego skierować sprawę do mediacji. Jeśli chodzi o par. 2, to pojawił się on w projekcie prezydenckim. Chodzi o to, że jeżeli okres mediacji będzie się wliczać się czasu trwania postępowania przygotowawczego, to prokurator nie jest zainteresowany takim rozwiązaniem, gdyż jest zobowiązany rozliczać się z tego czasu. Dlatego we wszystkich projektach pojawiła się propozycja, aby mediacja nie trwała dłużej niż miesiąc i aby jej okresu nie wliczało się do czasu trwania postępowania przygotowawczego. Niewątpliwie takie rozwiązanie staje się, w tym momencie, interesujące dla prokuratora. W par. 3 zaproponowano również nowe rozwiązanie dotyczące określenia osób, które będą wyłączone z przeprowadzania mediacji. Nie może zatem prowadzić postępowania mediacyjnego osoba co do której w konkretnej sprawie zachodzą okoliczności określone w art. 40–42 (to znaczy wtedy kiedy dotyczy „iudex inhabilis” lub „iudex suspectus”), a także czynny zawodowo sędzia, adwokat, radca prawny, aplikant do tych zawodów albo inna osoba zatrudniona w sądzie, prokuraturze lub innej instytucji uprawnionej do ścigania przestępstw. Takie rozwiązanie zyskało aprobatę osób zajmujących się zawodowo mediacjami. Konsultowane to było z prof. Dobrochną Wójcik, która jest najlepszą znawczynią problemów mediacji. Paragraf 4 pozostał w zasadzie taki sam, zaś paragraf 5 został trochę rozbudowany, po to, aby spełniał warunki delegacji ustawowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#ZbigniewWrona">Chciałem zwrócić uwagę na fakt, że w obecnej redakcji w par. 2 są źle powołane art. 309 i 310, gdyż nie uwzględniono koncepcji ich likwidacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#JanuszWojciechowski">Zostało to już uwzględnione w nowej redakcji przepisu. Już nie ma powołania się na te artykuły w par. 2. W przepisach uzyskano kompleksowe rozwiązanie, dowartościowujące rolę mediacji. Czy są głosy sprzeciwu dotyczące zmiany nr 124 w zaproponowanym brzmieniu wraz poprawkami? Wobec braku głosów przeciwnych stwierdzam, że zmiana nr 124 została przyjęta przez Komisję. Będzie to dodany art. 24a, w brzmieniu art. 320 wraz z poprawkami. Naturalnie art. 320 zostaje skreślony. W międzyczasie dostałem od przedstawicieli Komendy Głównej Policji, dane statystyczne dotyczące przestępczości w Polsce. W roku 2001 było 1 200 000 postępowań, w tym 41 695 śledztw. Wychodzi zatem liczba 8 przestępstw prowadzonych przez jednego prokuratora. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 125, w której proponuje się, aby tytuł rozdziału 36 otrzymał brzmienie: „Zamknięcie śledztwa”. Czy są uwagi bądź zastrzeżenia do tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 125 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 126, w której proponuje się, aby w art. 321:</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#JanuszWojciechowski">a) par. 1 otrzymał brzmienie: „Par. 1. Jeżeli istnieją podstawy do zamknięcia śledztwa, na wniosek podejrzanego lub jego obrońcy o końcowe zaznajomienie z materiałami postępowania, prowadzący postępowanie powiadamia podejrzanego i obrońcę o terminie końcowego zaznajomienia, pouczając ich o prawie uprzedniego przejrzenia akt w terminie odpowiednim do wagi lub zawiłości sprawy, określonym przez organ procesowy.";</u>
          <u xml:id="u-169.2" who="#JanuszWojciechowski">b) w par. 3 skreślone zostało zdanie drugie,</u>
          <u xml:id="u-169.3" who="#JanuszWojciechowski">c) w par. 4 skreślone zostały wyrazy „- poza wypadkami określonymi w art. 79 -",</u>
          <u xml:id="u-169.4" who="#JanuszWojciechowski">d) w par. 5 skreślone zostały wyrazy „lub dochodzenia",</u>
          <u xml:id="u-169.5" who="#JanuszWojciechowski">e) w par. 6 skreślone zostały wyrazy „lub dochodzenia”, a wyrazy „strony oraz ich pełnomocników i obrońców” zastąpione zostały wyrazami” podejrzanego oraz jego obrońcę”.</u>
          <u xml:id="u-169.6" who="#JanuszWojciechowski">Czy są uwagi bądź zastrzeżenia do tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 126 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 127, w której proponuje się, aby w art. 322:</u>
          <u xml:id="u-169.7" who="#JanuszWojciechowski">a) w par. 1 wyrazy „postępowanie przygotowawcze” zastąpić wyrazem „śledztwo",</u>
          <u xml:id="u-169.8" who="#JanuszWojciechowski">b) w par. 2 wyraz „postępowania” zastąpić wyrazem „śledztwa”.</u>
          <u xml:id="u-169.9" who="#JanuszWojciechowski">Czy są uwagi bądź zastrzeżenia do tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 127 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 128, w której proponuje się, aby w art. 323:</u>
          <u xml:id="u-169.10" who="#JanuszWojciechowski">a) w par. 1 wyraz „postępowania” zastąpić wyrazem „śledztwa";</u>
          <u xml:id="u-169.11" who="#JanuszWojciechowski">b) par. 3 otrzymał brzmienie: „Par. 3. Po uprawomocnieniu się postanowienia o umorzeniu śledztwa prokurator, w razie istnienia podstaw określonych w art. 99 par. 1 i art. 100 Kodeksu karnego lub w art. 43 par. 1 i 2 oraz art. 47 par. 4 Kodeksu karnego skarbowego, występuje do sądu z wnioskiem o orzeczenie przepadku tytułem środka zabezpieczającego. Z takim wnioskiem prokurator może wystąpić również w przypadku umorzenia postępowania wobec niewykrycia sprawców przestępstwa, o ile przepisy przewidują orzeczenie przepadku”.</u>
          <u xml:id="u-169.12" who="#JanuszWojciechowski">Czy są uwagi bądź zastrzeżenia do tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 128 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 129, w której proponuje się, aby w art. 324:</u>
          <u xml:id="u-169.13" who="#JanuszWojciechowski">a) dotychczasową treść oznaczyć jako par. 1 oraz skreślić wyrazy „lub dochodzenia",</u>
          <u xml:id="u-169.14" who="#JanuszWojciechowski">b) dodać par. 2 i 3 w brzmieniu: „Par. 2. Jeżeli sąd nie znajduje podstaw do uwzględnienia wniosku, o którym mowa w par. 1, przekazuje sprawę prokuratorowi do dalszego prowadzenia. „Par. 3. Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie”.</u>
          <u xml:id="u-169.15" who="#JanuszWojciechowski">Czy są uwagi bądź zastrzeżenia do tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 129 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 130, w której proponuje się, aby w art. 325 wyraz „postępowania” zastąpić wyrazem „śledztwa”. Czy są uwagi bądź zastrzeżenia do tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 130 została przez Komisję przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-169.16" who="#JanuszWojciechowski">Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 131, w której proponuje się, aby w art. 326 par. 1 otrzymał brzmienie: „Par. 1. Prokurator sprawuje nadzór nad postępowaniem przygotowawczym w zakresie, w jakim go sam nie prowadzi; prokurator może także objąć nadzorem postępowanie, o którym mowa w art. 307”. Czy są uwagi bądź zastrzeżenia do tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 131 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 132, w której proponuje się, aby w art. 327 w par. 2 po wyrazach „w poprzednim postępowaniu” dodać wyrazy „albo gdy zachodzi okoliczność określona w art. 11 par. 3”. Czy są uwagi bądź zastrzeżenia do tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 132 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 133, w której proponuje się, aby w art. 331 par. 1 otrzymał brzmienie: „Par. 1. W ciągu 14 dni od daty zamknięcia śledztwa albo od otrzymania aktu oskarżenia sporządzonego w dochodzeniu prokurator wnosi do sądu akt oskarżenia albo wydaje postanowienie o umorzeniu, o zawieszeniu albo o uzupełnieniu śledztwa lub dochodzenia”. Jest to zmiana redakcyjna. Czy są uwagi bądź zastrzeżenia do tej propozycji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#StanisławWaltoś">W przepisie tym mówi się o tym, że to prokurator, a nie policjant, musi podjąć wszystkie końcowe decyzje o losie postępowania przygotowawczego. Nie ma możliwości, aby kto inny nawet proponował podjęcie takich decyzji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#JanuszWojciechowski">Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 133 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 134, w której proponuje się, aby w art. 334 w par. 2 po wyrazach „do sądu” dodać wyrazy „oraz o treści przepisów art. 335 i 387”. Czy są uwagi bądź zastrzeżenia do tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 134 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 135, w której proponuje się, aby art. 335 otrzymał brzmienie: „Art. 335. Par. 1. Prokurator może umieścić w akcie oskarżenia wniosek o wydanie wyroku skazującego i orzeczenie uzgodnionych z oskarżonym kary lub środka karnego za występek zagrożony karą nie przekraczającą 10 lat pozbawienia wolności bez przeprowadzenia rozprawy, jeżeli okoliczności popełnienia przestępstwa nie budzą wątpliwości, a postawa oskarżonego wskazuje, że cele postępowania zostaną osiągnięte. Par. 2. Jeżeli zachodzą warunki do wystąpienia z wnioskiem, o którym mowa w par. 1, a w świetle zebranych dowodów wyjaśnienia podejrzanego nie budzą wątpliwości, dalszych czynności dowodowych w postępowaniu przygotowawczym można nie przeprowadzać; przeprowadza się jednak czynności, których nie będzie można powtórzyć na rozprawie. Par. 3. Uzasadnienie aktu oskarżenia można ograniczyć do wskazania okoliczności, o których mowa w par. 1.”. Przepis dotyczy postępowania konsensualnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#StanisławWaltoś">W przepisie tym zmianie ulega kwalifikacja kategorii sprawy. Dążąc do przyspieszenia prowadzonych postępowań podniesiona zostaje możliwość osądzania, bez przeprowadzania rozprawy, także występków zagrożonych karą do 10 lat pozbawienia wolności. Takie same rozwiązanie zostało zastosowane w art. 387. Ustalono ostatecznie, że ten przepis jest przepisem prawa materialnego, czy wyłącznie procesowego. Sąd Najwyższy mógł stwierdzić, że aktualny art. 335 daje prawo do ekstranadzwyczajnego złagodzenia kary, bez liczenia się z warunkami nadzwyczajnego złagodzenia kary zawartymi w Kodeksie karnym, jednak zajął odmienne stanowisko. Uchwalił on, że reguły nadzwyczajnego złagodzenia kary muszą się mieścić w przepisach części ogólnej Kodeksu karnego. Takie rozwiązanie zniweczyło podstawy pertraktacji, bowiem oskarżonemu przestało się opłacać pertraktować. Równocześnie nie chcemy dopuścić do tego, co zdarzyło się w niektórych krajach, czyli nieokiełznanego zawierania porozumień miedzy stronami. Muszą istnieć granice dopuszczalności działań stron, żeby nie przekraczać pewnych podstawowych zasad sprawiedliwości. Proponuje zatem łączne traktować przepisy art. 335 i art. 343.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#StanisławZabłocki">Proponuję, w par. 2 zmienić wyraz „powtórzyć” na wyraz „przeprowadzić”. Motywuję to tym, że czynność, która jest tu opisana, może zostać tylko przeprowadzona, a nie powtórzona. Powtórzyć można czynność raz już przynajmniej wykonaną, a w tym przypadku mamy do czynienia z pierwszym wykonaniem czynności. Cały czas mam jeszcze wątpliwości, czy nie dałoby się inaczej sformułować tego przepisu. Jeżeli mówimy, że dotyczy to „czynności, których nie będzie można przeprowadzić na rozprawie”, to taki przepis jest sformułowany zbyt kategorycznie. Intencją twórców przepisu było stworzenie katalogu takich czynności, w stosunku do których istnieje niebezpieczeństwo, że nie będzie można ich przeprowadzić na rozprawie. Nazwane były one w doktrynie czynnościami jednorazowymi. Dotyczy to np. takiej sytuacji, kiedy świadek, z uwagi na bardzo zaawansowany stan narkomani albo sklerozy, może tylko raz zeznawać, bo następne przesłuchanie świadka może być niemożliwe. Proponuje zatem, aby w par. 2 końcowa część przepisu, po przecinku brzmiała: „przeprowadzi się czynności, co do których istnieje niebezpieczeństwo, że nie będzie można przeprowadzić ich na rozprawie”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#StanisławWaltoś">Sformułowanie, jakie proponuje sędzia Stanisław Zabłocki, jest dla mnie tożsame z tym, co zaproponowano w sprawozdaniu. Jednak, jeżeli ma to mieć znaczenie z punktu widzenia poprawności legislacyjnej, to nie sprzeciwiam się poprawce. Jedno jest pewne, musimy zabezpieczyć się przed takimi przypadkami, jakie zdarzały się przy stosowaniu art. 335, kiedy strony zgadzały się pertraktować, prokurator nie przystępował do postępowania dowodowego, zawierano układ, który następnie był zerwany, a potem nie można było już przeprowadzić pewnych czynności. Można powiedzieć, że są to pułapki zakładane na niedoświadczonych prokuratorów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#JanuszWojciechowski">Propozycja sprowadza się do tego, aby w końcowej części par. 2, po przecinku, nadać brzmienie: „co do których zachodzi niebezpieczeństwo, że nie będzie można ich przeprowadzić na rozprawie”. Czy są uwagi bądź zastrzeżenia do tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 135 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 136, w której proponuje się, aby w art. 336 par. 4 otrzymał brzmienie: „Par. 4. Do wniosku dołącza się, do wiadomości sądu, listę ujawnionych osób pokrzywdzonych z podaniem ich adresów. Przepis art. 334 stosuje się odpowiednio”. Czy są uwagi bądź zastrzeżenia do tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 136 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 137, w której proponuje się, aby w art. 337 w par. 1 wyrazy „332 i 333” zastąpić wyrazami „332, 333 lub 335”. Jest to zmiana redakcyjna. Czy są uwagi bądź zastrzeżenia do tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 137 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 138, w której proponuje się, aby w art. 338 w par. 1 dodać zdanie drugie w brzmieniu: „Jeżeli akt oskarżenia zawiera wniosek, o którym mowa w art. 335 par. 1, jego odpis doręcza się ujawnionemu pokrzywdzonemu”. Zmiana ta jest konsekwencją zmian dokonanych wcześniej w przedłożeniu. Czy są uwagi bądź zastrzeżenia do tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 138 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 139, w której proponuje się, aby w art. 339:</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#JanuszWojciechowski">a) w par. 1 pkt 3 otrzymał brzmienie: „3) akt oskarżenia zawiera wniosek, o którym mowa w art. 335.",</u>
          <u xml:id="u-175.2" who="#JanuszWojciechowski">b) par. 5 otrzymał brzmienie: „Par. 5. Strony, obrońcy i pełnomocnicy mogą wziąć udział w posiedzeniach wymienionych w par. 1-4”.</u>
          <u xml:id="u-175.3" who="#JanuszWojciechowski">Czy są uwagi bądź zastrzeżenia do tej propozycji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#StanisławWaltoś">Uzgodniliśmy z ekspertami propozycję poprawki do tej zmiany. W toku postępowania mamy do czynienia z bardzo różnymi sytuacjami. Tymczasem w omawianej zmianie zaproponowaliśmy zbyt proste rozwiązanie, nie uwzględniające złożoności postępowania. Gdybyśmy pozostawili przepis w niezmienionym brzmieniu, konsekwencje mogłyby być dla sądów tragiczne. Dlatego, kierując się troską o ich prawidłowe funkcjonowanie proponuję par. 5 nadać następujące brzmienie: „Par. 5. Strony, obrońcy i pełnomocnicy stron mają prawo wziąć udział w posiedzeniach wymienionych w par. 1, oraz w par. 3 w pkt. 1–3, z tym, że udział prokuratora i obrońcy w posiedzeniu w przedmiocie orzeczenia środka zabezpieczającego, określone w art. 94 i 95 k.k. jest obowiązkowy”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#MaciejStrączyński">Dzięki przyjęciu takiego rozwiązania dużą ilość decyzji procesowych będziemy podejmować bez udziału stron. Jednak nadal pozostanie kilka takich decyzji, przy których udział stron nie naruszy przebiegu postępowania, a może być kłopotliwy np. jeżeli mamy do czynienia z sytuacją, kiedy umorzenie postępowania następuje na skutek śmierci oskarżonego. Jeżeli zatem przed sędzią leży akt zgonu oskarżonego, a sąd nie może umorzyć postępowania, ponieważ nie zawiadomił pięciu oskarżycieli posiłkowych i ich pięciu pełnomocników, gdyż nie dotarło do niego potwierdzenie z poczty o dokonanej czynności, to powstaje poważny problem. To samo dotyczy wydania postanowienia w przedmiocie tymczasowego aresztowania. Oczywiste jest dla mnie, że stroną nie będzie oskarżony, którego dotyczy tymczasowe aresztowanie, tylko będzie nią prokurator oraz obrońca oskarżonego. Jednakże dotyczy to również oskarżycieli posiłkowych i ich pełnomocników, którzy będą mieli prawo do udziału w czynnościach, choć ich uczestnictwo utrudnia czasami prace sądu. Dlatego, mam zastrzeżenia dotyczące decyzji, o których mowa w pkt 1 i pkt 6.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#BeataMik">Rozumiem obawy sędziego Macieja Strączyńskiego. Natomiast z uwagi na fakt, że umorzenie postępowania, z powodów formalnych, może być bardzo trudnym problemem, postuluje pozostawić aktualny stan prawny. Przypomnę, że ostatnio nawet SN musiał się wypowiadać w kwestii przedawnienia karalności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#MaciejStrączyński">Mam inne zdanie na ten temat, gdyż, po pierwsze, wszystkie te postanowienia są zaskarżalne. Jeżeli zatem doszłoby do umorzenia postępowania, z powodu przedawnienia, to strona ma pełne prawo zaskarżyć taki wniosek. Po drugie, dałbym prezesom sądu lub sądom prawo do decydowania o zapewnieniu obecność stron na posiedzeniu. Jeżeli zatem dojdziemy do wniosku, że jest to rozstrzygnięcie z punktu widzenia formalnego niejasne, to można postawić zarzut, że uniemożliwiono stronom wzięcie udziału w posiedzeniu. Jeszcze raz powtarzam, niepotrzebne jest zawiadamianie pięciu oskarżycieli posiłkowych o tym, że umarzane jest postępowanie z powodu zgonu oskarżonego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#StanisławZabłocki">W moim przekonaniu sędzia Maciej Strączyński ma rację w jednej sprawie. Dotyczy to wspominanego przez niego wypadku śmierci. Wszystkie pozostałe punkty wymagają zawiadomienia stron. W przypadku śmierci oskarżonego jest to zbytni formalizm. Jeżeli sędzia dysponuje aktem zgonu w aktach sprawy, to udział stron w tym posiedzeniu jest lekką przesadą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#MaciejStrączyński">Jak Komisja i eksperci zapatrują się na kwestię obligatoryjnego udziału oskarżycieli posiłkowych w posiedzeniu dotyczącym stosowania tymczasowego aresztowania?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#BeataMik">Oskarżyciel posiłkowy może mieć prawo do zaskarżenia postanowienia o zastosowaniu tymczasowego aresztowania. Nie ma zatem podstaw do automatycznego wyłączania udziału tego oskarżyciela, z tej tylko racji, że jest oskarżycielem posiłkowym. Dlatego w tym przypadku nie zgadzam się z takim rozwiązaniem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#JanuszWojciechowski">Przyjmujemy zatem ten przepis, z taką korektą, że nie będzie konieczności zawiadamiania stron, w sytuacji kiedy przedmiotem posiedzenia jest umorzenie sprawy na skutek śmierci oskarżonego. Wobec braku głosów przeciwnych stwierdzam, że Komisja przyjęła zmianę nr 139 wraz z poprawką. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 140, w której proponuje się, aby w art. 340 par. 2 otrzymał brzmienie: „Par. 2. W razie istnienia podstaw określonych w art. 99 par. 1 Kodeksu karnego lub w art. 43 par. 1 pkt 1 Kodeksu karnego skarbowego, sąd umarzając postępowanie lub rozpoznając wniosek prokuratora wymieniony w art. 323 par. 3 orzeka przepadek.”. Czy są uwagi bądź sprzeciw wobec tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 140 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 141a), w której proponuje się, aby w art. 341: a) par.1 otrzymał brzmienie: „Par. 1. Prokuratora, oskarżonego i pokrzywdzonego zawiadamia się o terminie posiedzenia; udział ich jest obowiązkowy, jeżeli prezes sądu lub sąd tak zarządzi”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#StanisławWaltoś">Powinniśmy w tym przepisie wprowadzić poprawkę, stosownie do wcześniej dokonanych zmian. Przepis ten powinien brzmieć: „Par.1. Prokurator, oskarżony, pokrzywdzony mają prawo wziąć udział w posiedzeniu. Udział ich jest obowiązkowy, jeżeli prezes sądu lub sąd tak zarządzi”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#JanuszWojciechowski">Czy są uwagi bądź sprzeciw wobec tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 141a) została przez Komisję przyjęta wraz z zaproponowaną poprawką. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 141b), w której proponuje się, aby w art. 341: b) w par. 2 wyrazy „art. 333 par. 1-3” zastąpić wyrazami „art. 333 par. 1-2”. Czy są uwagi bądź sprzeciw wobec tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 141b) została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 141c w której proponuje się, aby w art. 341: c) dodać par. 5 w brzmieniu: „Par. 5. W przedmiocie warunkowego umorzenia postępowania sąd orzeka na posiedzeniu wyrokiem”. Zmiana jest konsekwencją zmian dokonanych wcześniej. Czy są uwagi bądź sprzeciw wobec tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 141c) została przez Komisję przyjęta. Przyjęliśmy całą zmianę nr 141 wraz z poprawką. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 142, w której proponuje się, aby w art. 342:</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#JanuszWojciechowski">a) w par. 1 wyrazy „W postanowieniu o warunkowym umorzeniu” zastąpić wyrazami „W wyroku warunkowo umarzającym postępowanie",</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#JanuszWojciechowski">b) w par. 2 wyrazy „W postanowieniu” zastąpić wyrazami „W wyroku",</u>
          <u xml:id="u-185.3" who="#JanuszWojciechowski">c) w par. 3 wyrazy „Postanowienie powinno” zastąpić wyrazami „Wyrok powinien",</u>
          <u xml:id="u-185.4" who="#JanuszWojciechowski">d) par. 4 i 5 otrzymały brzmienie: „Par. 4. Zawarte w wyroku rozstrzygnięcie, o którym mowa w par. 3, może być zaskarżone zażaleniem przez osoby wskazane w art. 323 par. 2. „Par. 5. Wyrok doręcza się także pokrzywdzonemu”.</u>
          <u xml:id="u-185.5" who="#JanuszWojciechowski">Czy są uwagi bądź sprzeciw wobec tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu, zmiana nr 142 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 143, w której proponuje się, aby art. 343 otrzymał brzmienie: „Art. 343. Par 1. Uwzględniając wniosek, o którym mowa w art. 335, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, warunkowo zawiesić jej wykonanie albo orzec wyłącznie środek karny wymieniony w art. 39 pkt 1–3, 5–8 Kodeksu karnego. Par. 2. W wypadku określonym w par. 1:</u>
          <u xml:id="u-185.6" who="#JanuszWojciechowski">1) nadzwyczajne złagodzenie kary może nastąpić również w innych wypadkach niż przewidziane w art. 60 par. 1–4 Kodeksu karnego,</u>
          <u xml:id="u-185.7" who="#JanuszWojciechowski">2) warunkowe zawieszenie wykonania kary może nastąpić niezależnie od przesłanek określonych w art. 69 par. 1–3 Kodeksu karnego, przy czym nie stosuje się go do kary pozbawienia wolności w wymiarze powyżej lat 5, a okres próby nie może przekroczyć 10 lat,</u>
          <u xml:id="u-185.8" who="#JanuszWojciechowski">3) ograniczenie skazania do orzeczenia środka karnego może nastąpić, jeżeli przypisany oskarżonemu występek jest zagrożony karą nieprzekraczającą 5 lat pozbawienia wolności.</u>
          <u xml:id="u-185.9" who="#JanuszWojciechowski">Par. 3. Jeżeli nie ma zastosowania art. 46 Kodeksu karnego, sąd może uzależnić uwzględnienie wniosku od naprawienia szkody w całości albo w części lub od zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Przepis art. 341 par. 3 stosuje się odpowiednio. Par. 4. Postępowania dowodowego nie prowadzi się. Przepis art. 394 stosuje się jednak odpowiednio. Par. 5. Prokuratora, oskarżonego i pokrzywdzonego zawiadamia się o terminie posiedzenia. Pokrzywdzony może najpóźniej na tym posiedzeniu złożyć oświadczenie, o którym mowa w art. 54 par. 1. Udział prokuratora, oskarżonego lub pokrzywdzonego w posiedzeniu jest obowiązkowy, jeżeli prezes sądu lub sąd tak zarządzi. Par. 6. Sąd uwzględniając wniosek, skazuje oskarżonego wyrokiem. Par. 7. Jeżeli sąd uzna, że nie zachodzą podstawy do uwzględnienia wniosku, sprawa podlega rozpoznaniu na zasadach ogólnych”.</u>
          <u xml:id="u-185.10" who="#JanuszWojciechowski">Czy są uwagi do tej propozycji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#StanisławWaltoś">W tej zmianie, w art. 343 par. 5 powinno się nadać brzmienie „Prokurator, oskarżony, pokrzywdzony mają prawo wziąć udział w posiedzeniu. Pokrzywdzony, może najpóźniej na tym posiedzeniu, o którym mowa w art. 54 par. 1. Udział prokuratora, oskarżonego lub pokrzywdzonego w posiedzeniu jest obowiązkowy, jeżeli prezes sądu lub sąd tak zarządzi”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#JanuszWojciechowski">Czy są uwagi lub głosy sprzeciwu wobec tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 143 została przez Komisję przyjęta wraz z poprawką. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 144, w której proponuje się, aby w art. 345 w par. 3 po wyrazach „składu orzekającego” dodać wyrazy „,mając na uwadze konieczność zagwarantowania równego prawdopodobieństwa udziału w składzie orzekającym w każdej sprawie wszystkim sędziom danego sądu lub wydziału”. Przepis ten precyzuje delegację do wykonywania czynności sądowych. Czy są uwagi bądź sprzeciw wobec tej zmiany? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 144 została przez Komisję przyjęta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#StanisławWaltoś">Po przyjęciu zmiany nr 144 powinniśmy wprowadzić poprawkę do art. 352. Konieczne będzie dopisanie po wyrazach „wniosków stron” wyrazów „i podmiotu, o którym mowa w art. 416”. W tym przepisie dodajemy podmiot, o którym mowa w art. 52 k.k. Byłaby to zatem zmiana 144 a.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#JanuszWojciechowski">Czy są uwagi lub głosy sprzeciwu wobec tej propozycji? Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu zmiana nr 144a została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 145, w której proponuje się, aby w art. 354 w pkt. 2 wyrazy „obrońcy i podejrzanego” zastąpić wyrazami „prokuratora, obrońcy i podejrzanego”. Czy są uwagi do tej propozycji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#MaciejStrączyński">Chciałbym zwrócić uwagę na pewien problem dotyczący zmienianego przepisu. Nie chodzi jednak o rozpatrywany przez nas pkt 2 art. 354, lecz inny, w którym mowa o tym, że rozpoznanie sprawy na posiedzeniu może nastąpić tylko na wniosek obrońcy. W praktyce, obrońcy nie składają w tym momencie tych wniosków, lecz czynią to bardzo chętnie w chwili rozpoczęcia rozprawy. Obrońcy po prostu nie zaprzątają sobie głowy złożeniem takiego wniosku, pomimo że takie działanie byłoby niejednokrotnie całkowicie możliwe i upraszczało sprawę. Rodzi się pytanie, czy można byłoby inaczej zapisać możliwość podjęcia takiej decyzji, np. że o rozpoznaniu sprawy na posiedzeniu może zadecydować sąd, bez wniosku adwokata. Sugeruje zatem, żeby w art. 354 w pkt. 2 wyrazy „na wniosek obrońcy” zastąpić wyrazami „o ile strony nie zgłoszą sprzeciwu”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#BeataMik">Intencją przepisu zawartego w art. 354 było orzekanie w przedmiocie zastosowania środków zabezpieczających. W wyjątkowych przypadkach można byłoby dopuścić do orzekania na posiedzeniu, wtedy jeżeli przeprowadzenie rozprawy, z uwagi na nieobecność lub stan oskarżonego, było niecelowe, np. oskarżony jest chory umysłowo i uważa się za cesarza, a więc kontakt werbalny jest z nim bezsensowny. W zmianie proponujemy, aby taki wniosek, o którym mowa w przepisie, mógł złożyć także prokurator. Proponuje zatem nie dokonywać dodatkowych zmian i pozostać przy tych zaproponowanych w projekcie podkomisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#MaciejStrączyński">Proponuję tylko, aby dać również prezesowi sądu możliwość wystąpienia z inicjatywą rozpoznania sprawy na posiedzeniu. Jeżeli w przepisie napisane jest, że robi to prezes sądu na wniosek obrońcy, to wynika z tego, że prezes uzależniony jest od tego, czy obrońca taki wniosek złoży. Postuluję, żeby zapisać, że rozpoznanie na posiedzeniu może odbyć się na wniosek sądu, o ile strony nie zgłoszą sprzeciwu. Wtedy prezes sądu będzie miał możliwość wystąpienia z inicjatywą i zapytania obrońcy o zgodę na takie działanie. Tak samo jak prokurator Beata Mik uważam, że przepis ten dotyczy takich sytuacji, kiedy podejrzany niezdolny jest do uczestniczenia w postępowaniu. Osobiście mam do czynienia z takimi sprawami. Jak wynika ze statystyk, około 50% podejrzanych o popełnienie poważniejszych czynów jest niezdolnych do udziału w postępowaniu. Tymczasem, jako sędzia, nie otrzymując wniosku obrońcy, jestem zmuszony kierować wszystkie te sprawy na rozprawy”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#BeataMik">Chyba wcześniej nie zrozumiałam argumentacji sędziego Macieja Strączyńskiego. W tym zakresie, w jakim zostało to przez niego zaproponowane, zgadzam się na dokonanie poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#ZbigniewWrona">Jeżeli sędzia będzie mógł z urzędu występować z takim wnioskiem, to nie trzeba się obawiać sprzeciwów stron. Jestem za tym, aby nawet nie wprowadzać w tym przypadku instytucji sprzeciwu stron.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#MaciejStrączyński">Popieram propozycję przedmówcy i sugeruję uprościć jeszcze bardziej działania sądu w tej materii poprzez skreślenie w przepisie wyrazów „na wniosek obrońcy”. Prezes sądu będzie decydował o takich działaniach, zarówno na wniosek stron, jak i z urzędu, nie będąc uzależnionym od wniosku obrońcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#StanisławWaltoś">Jestem przeciwny tej propozycji, ponieważ przyjmując zaproponowane rozwiązanie odstępujemy od pewnych pryncypiów. Chodzi o kwestię winy oskarżonego. W ustawodawstwach niektórych krajów uważa się, że rozprawa jest konieczna. W Polsce tego się nie stosuje. Jednak, jeżeli oddamy decyzję wyłącznie w ręce prezesa sądu, to będzie on kierował każdą sprawę na posiedzenie sądu, gdyż przeprowadzenie rozprawy uzna za zbędne. Wynika to z tego, iż każda rozprawa pociąga za sobą całą procedurę procesową, natomiast posiedzenie znacznie ułatwia postępowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#MaciejStrączyński">Jeżeli obrońca po rozpoznaniu sprawy na posiedzeniu zaskarży postanowienie sądu twierdząc, że sąd, kierując sprawę na posiedzenie, ograniczył prawo oskarżonego do rozpoznania sprawy na rozprawie, to w praktyce nie znajdzie się sąd apelacyjny, który by nie uwzględnił takiego odwołania. Wszystkie takie postanowienia podlegają kontroli instancyjnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#JanuszWojciechowski">Biorąc zatem, pod uwagę wszystkie zaproponowane sugestie dotyczące zmiany nr 145 w art. 354 zostałoby zapisane, że: „Wniosek kieruje się na rozprawę, chyba że w świetle materiałów postępowania przygotowawczego popełnienie czynu zabronionego przez podejrzanego i jego niepoczytalność w chwili czynu nie budzą wątpliwości, a prezes sądu uzna za celowe rozpoznanie sprawy na posiedzeniu z udziałem: prokuratora, obrońcy i podejrzanego”. Dalej przepis pozostałby bez zmian.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#MaciejStrączyński">Zasadą powinno pozostać, że w pierwszej kolejności prezes sądu kieruje wniosek do rozpatrzenia na rozprawie. Kierowanie wniosków na posiedzenia powinno być działaniem stosowanym z dużą rozwagą, jednakże decyzja prezesa nie powinna być uzależniona od zgody obrońcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#JanuszWojciechowski">W przepisie wykreślamy zatem słowa: „... na wniosek obrońcy...”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#StanisławWaltoś">Takie sformułowanie przepisu nie wyłącza możliwości postawienia wniosku przez prokuratora.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#MaciejStrączyński">Ostatecznie proponuję, aby w art. 354 w pkt. 2 skreślić wyrazy „na wniosek obrońcy”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#JanuszWojciechowski">Czy są uwagi bądź sprzeciw wobec tej propozycji? Wobec braku głosu sprzeciwu stwierdzam, że Komisja przyjęła zmianę nr 145 wraz z zaproponowaną poprawką. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 146, w której proponuje się, aby w art. 360 w par. 3 po wyrazach „jest nieletni” dodać wyrazy „lub na czas przesłuchania nieletniego świadka”. Czy są uwagi bądź sprzeciw wobec tej propozycji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#StanisławWaltoś">Zmiana ta jest konsekwencją wcześniej przyjętej zmiany dotyczącej przesłuchania nieletniego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#JanuszWojciechowski">Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu, zmiana nr 146 została przez Komisję przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 147, w której proponuje się, aby w art. 370:</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#JanuszWojciechowski">a) w par. 1 po wyrazie „biegły” dodać przecinek i wyrazy „podmiot, o którym mowa w art. 416",</u>
          <u xml:id="u-205.2" who="#JanuszWojciechowski">b) par. 3 otrzymał brzmienie: „par. 3. W razie potrzeby członkowie składu orzekającego mogą zadawać pytania jako pierwsi”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#StanisławWaltoś">Niestety, zmiana ta oznacza rezygnację z koncepcji prowadzenia rozprawy kontradyktoryjnej. Przepis obowiązujący dotychczas nie przyjął się w praktyce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#AndrzejKryże">Z przykrością stwierdzam, że dopóki nie zdejmiemy z sądu odpowiedzialności za dotarcie do prawdy materialnej, nie możemy wymagać pełnej kontradyktoryjności w procesach. Do tej pory zachowywane są tylko pozory prowadzenia procesów na tej zasadzie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#JanuszWojciechowski">Nie rozumiem, dlaczego ten przepis się nie przyjął?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#StanisławZabłocki">Odpowiadając na zadane pytanie, chcę powiedzieć, że dopóki składamy na barki sądu obowiązek dotarcia do prawdy materialnej, w innym modelu niż ten, o którym wspominał sędzia Andrzej Kryże, to nie można odebrać mu instrumentów działania. Chodzi przede wszystkim o ten moment, gdy strona zaczyna zadawać pytania, a nie sąd. Sąd potem nie ma możliwości uzyskania wiarygodnych odpowiedzi od świadka. W sytuacji, gdy najpierw pytania zadaje strona, świadek zostaje tak pokierowany, że sąd, zadający pytania w drugiej kolejności, niczego już od niego się nie dowie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#StanisławWaltoś">W momencie gdy redakcja tego przepisu przyjęła ostateczną formę, przystałem, choć z przykrością, na jego brzmienie. Powodem tego jest fakt, że u nas nie kształci się prawników w sztuce zadawania pytań i prowadzenia przesłuchania na rozprawie. Natomiast w USA i Wielkiej Brytanii szkoli się prawników w zadawaniu odpowiednich pytań, które pozwalają im osiągnąć jak najszybciej zamierzony cel. Niestety, w naszym kraju gdy młody prokurator trafi na obeznanego ze sztuką obrońcę, jest bezradny i przegrywa sprawę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#MaciejStrączyński">Pozbawienie sędziego podczas procesu możliwości zadawania pytań oraz decydowania o tym, w jakiej kolejności pytania te mają być zadawane, byłoby rewolucją, której konsekwencji nawet nie mogę sobie wyobrazić. Dopóki sąd będzie w całości odpowiadał za zebranie materiału dowodowego i będzie mu groziło uchylenie wyroku, jeśli nie wykorzysta możliwości dowiedzenia się prawdy, nie można zmieniać filozofii prowadzenia procesu i odbierać mu podstawowych instrumentów działania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#JanuszWojciechowski">Interesuje mnie, jakie mogą być konsekwencje przyjęcie zmiany. Czy nie pozbawi to sądu możliwości dochodzenia do prawdy, w każdym momencie postępowania?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#AndrzejKryże">Przepis pozostaje praktycznie niezmieniony, oprócz tego, że sąd będzie zadawał pytania na końcu procesu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#StanisławZabłocki">Rozumiem obiekcje przewodniczącego Janusza Wojciechowskiego dotyczące wyłączenia sądu od możliwości zadawania pytań w każdym momencie procesu. Dlatego proponuję, aby nadać przepisowi brzmienie: „W razie potrzeby członkowie składu orzekającego mogą zadawać pytania poza kolejnością”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#JanuszWojciechowski">Dzięki takiemu brzmieniu przepisu unikniemy sytuacji, w której adwokat mógłby zażądać od sądu, aby nie zadawał on świadkowi żadnych pytań, dopóki nie skończy przesłuchiwać. Dochodziłoby wtedy do sytuacji, kiedy sąd nie mógłby poza kolejnością niczego się od świadka dowiedzieć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#StanisławZabłocki">Intencją zaproponowanego przeze mnie przepisu jest to, aby sąd decydował o kolejności przepytywania świadka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#BohdanKopczyński">W omawianym przepisie dotykamy istoty quasi-sądowego modelu kontradyktoryjności. Chcę powiedzieć, że w Polsce ten model w rzeczywistości nie funkcjonuje. Poprzez zmianę w art. 370 k.p.k. par. 1 chce się nadać procesowi nowe oblicze. Jednak brzmienie par. 3 niweczy te starania. Polega to na tym, że sędzia przyjmuje model prowadzenia procesu i może w dowolnej chwili zadawać pytania. Pytania sędziego nie są odnotowywane i świadek odpowiada tak. jak sędzia sobie tego życzy. Jeżeli chcemy mówić o zmianie modelu procesu. to proponuję zupełnie inne podejście do sprawy. Proponuje skreślić par. 3 i pozostawić przepis w obowiązującym brzmieniu. Dzięki temu doprowadzimy do tego, że prokurator stanie się czynną stroną procesu. Jeśli zatem chcemy uzyskać model procesu kontradyktoryjnego, to sąd nie może prowadzić procesu poprzez dowolne zadawanie pytań w dowolnym czasie. lecz musi przewodniczyć poprzez udzielanie stronom głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#JanuszWojciechowski">Sugeruję, by nie podejmować teraz dyskusji na temat istoty prowadzenia procesu. Pozostańmy przy rozpatrywaniu jedynie projektu zapisanego w sprawozdaniu podkomisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#StanisławZabłocki">Poparłbym w pełni propozycję posła Bohdana Kopczyńskiego, ale pod warunkiem, że w innych przepisach konsekwentnie wprowadzimy zmiany prowadzące do ustanowienia klasycznego anglosaskiego procesu kontradyktoryjnego. W tym momencie sędzia nie będzie musiał dopuszczać dowodów z urzędu. Brane pod uwagę będą tylko takie dowody, które przedstawią strony. Zdejmiemy wtedy z sędziego odpowiedzialność, którą nakładamy na niego innymi przepisami i będziemy mogli z czystym sumieniem skreślić par. 1.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#BohdanKopczyński">Jestem za takimi zmianami i taki model procesu będę popierał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#JanuszWojciechowski">Jak rozumiem, klucz do zmian leży w artykułach 352 i 366.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#MaciejStrączyński">Niestety, w moim odczuciu, aby uzyskać taki efekt, należałoby zmienić połowę Kodeksu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#AndrzejKryże">Jestem innego zdania i gwarantuję, że taki efekt można uzyskać, dokonując jedynie 5 zmian w odpowiednich przepisach w Kodeksie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#JanuszWojciechowski">W czasach, kiedy sam byłem jeszcze sędzią, wypowiadałem się za takim właśnie modelem procesu. Aktualnie słyszę, że takie rozwiązanie będzie trudno zaszczepić na polski grunt i że zmiana praktyki kolejności przesłuchań nie przyjmie się. Boję się, że ten eksperyment mógłby wywołać odwrotne skutki do zamierzonych celów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#AndrzejKryże">Na dzień dzisiejszy nie skutkuje to dlatego, że kolejność przesłuchiwania jest tylko pozorowaniem kontradyktoryjności procesu. Dopóki na sądzie będzie ciążył obowiązek dotarcia do prawdy materialnej i będzie on musiał wykorzystać wszystkie posiadane możliwości, to tak długo wszystkie przepisy Kodeksu będą jedynie pozorować, iż dana jest stronom możliwość wypowiedzenia się. Idąc zatem śladem wywodu posła Bohdana Kopczyńskiego, iż zmieniamy tylko kolejność przesłuchiwania, lecz nie zmieniamy modelu procesu, można wyobrazić sobie sytuację, gdy sąd pierwszej instancji uniewinni oskarżonego, natomiast sąd drugiej instancji uchyli ten wyrok, gdyż uzna, że nie zostały wyczerpane wszystkie możliwości dowodowe i uniewinnienie jest przedwczesne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#JanuszWojciechowski">Jestem jak najbardziej za takimi zmianami. Uzyskalibyśmy wtedy odciążenie prokuratora od „ręcznego” działania w śledztwie. Stałby się on prawdziwym oskarżycielem, odpowiedzialnym za wynik postępowania. Namawiam członków Komisji, a zwłaszcza sędziego Andrzeja Kryże, do podjęcia dalszych prac zmierzających w efekcie do wdrożenia modelu procesu kontradyktoryjnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#AndrzejKryże">Przypominam, że złożyłem już na piśmie odpowiednie propozycje zmian, które są w posiadaniu wszystkich członków podkomisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#JanuszWojciechowski">Sugeruję zatem, by na razie przyjąć zmianę zaproponowaną przez podkomisję, a potem powrócić do gruntownego rozważenia i rozwiązania omawianego problemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#MarekStaszak">Z tym, co powiem, większość osób może się nie zgodzić, ale uważam, że do tej pory nasz ustawodawca wcale nie chciał uzyskać w stu procentach modelu kontradyktoryjnego. Zresztą, w Polsce ten model nie musi być taki sam jak w krajach anglosaskich. Dla mnie ważniejszą sprawą jest to, aby z sądu wychodził sprawiedliwe osądzony człowiek, niż to, przy pomocy jakiej techniki do tej sprawiedliwości dojdziemy. Byłem prokuratorem, a potem obrońcą i dobrze wiem, że twierdzenie takie, iż strony nie są aktywne w procesie, jest nieprawdziwe. One są aktywne, na tyle, na ile ich wiedza i umiejętności pozwalają im osiągnąć jak najlepsze wyniki. Sądzę zatem, że art. 370 najlepiej byłoby pozostawić w zaproponowanym brzmieniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#AndrzejKryże">Nieporozumieniem jest stwierdzenie, iż sąd dopuszcza się zaniedbania w stosunku do faktów o których wie, że zaistniały. Zawsze podejmuje on działania i jest do tego zmuszony, jeżeli dowody mają świadczyć na korzyść oskarżonego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#JanuszWojciechowski">Apeluję jeszcze raz, aby nie rozpoczynać teraz dyskusji na tematy fundamentalne. Mamy świadomość, że problem istnieje i trzeba go jak najszybciej rozwiązać. Niedopuszczalne jest utrzymywanie takie stanu rzeczy, że naszym modelu procesu sąd występuje w roli drugiego oskarżyciela. Może udałoby się nam urzeczywistnić model kontradyktoryjnego procesu i skończyć z syndromem „śpiącego” prokuratora i uczynić go w pełni odpowiedzialnym za powodzenie oskarżenia. Wierzę, że ten brak aktywności prokuratorów jest wyjątkiem, a nie regułą, choć czasami się zdarza. Proponuję, aby przemyśleć ten problem i na razie niczego nie zmieniać. Proszę zauważyć, że w formule pytań dodatkowych sądu, zawartej w przepisie, jest pole na aktywność sądu, tam gdzie jest ona niezbędna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#BohdanKopczyński">Mam prośbę do ekspertów, aby jak najszybciej opracowali propozycje umożliwiające wprowadzenie modelu kontradyktoryjności procesu. Dziś obowiązujący model to spadek odziedziczony po ostatnich 50 latach, czego wynikiem jest kulejący system pracy sądów, kształcenia studentów i sędziów. Dlatego należy jak najszybciej dążyć do zmian.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#JanuszWojciechowski">Reasumując, uważam że dzisiaj nie będziemy mogli przyjąć zmian w art. 370. Powinniśmy dokonać tego na następnym posiedzeniu, z jednoczesnym przyjęciem zmian w innych przepisach. W ten sposób uda się zaproponować model kontradyktoryjności procesu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#StanisławWaltoś">Sugeruję, aby w zmianie nr 147 przyjąć jedynie pkt a). dotyczący zmiany w par. 1.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#JanuszWojciechowski">Czy są uwagi bądź sprzeciw wobec tej propozycji. Czy można przyjąć, że wobec Komisja przyjmuje zmianę nr 147 pkt a). Natomiast pkt b) w tej zmianie nie zostanie dzisiaj przyjęty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#AndrzejKryże">Chciałem przy okazji poinformować, że aktualnie, aż 99,9% procesów toczy się z naruszeniem tego przepisu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#ZbigniewZiobro">Zgłaszam sprzeciw. Proponuję przegłosowanie zmiany nr 147 w brzmieniu zaproponowanym przez podkomisję. Uważam, że jeżeli decydujemy się na zmianę modelu prowadzenia procesu, to trzeba to zrobić w sposób konsekwentny i nie tworzyć pozorów. Chodzi o to, aby model, który przyjmiemy, nie był fikcyjny i mógł sprawnie funkcjonować, choćby ze względu na obowiązki sądu dochodzenia do prawdy materialnej. Osobiście opowiadam się za przyjęciem tego, co wypracowała podkomisja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#JanuszWojciechowski">Zwracam uwagę, że wniosek mniejszości musi być podpisany przez 5 posłów. Proponuję, żeby przegłosować wniosek posła Zbigniewa Ziobro na kolejnym posiedzeniu Komisji, zamykającym prace nad przedłożeniem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#ZbigniewZiobro">Wobec tego proszę o sprawdzenie kworum.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#JanuszWojciechowski">Niestety kworum nie ma i do tej pory przyjmowaliśmy, zgodnie z tradycją, poszczególne zmiany na zasadzie konsensusu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#ZbigniewZiobro">Jeżeli nie ma kworum, to w praktyce oznacza, że mój sprzeciw powoduje, iż nie możemy nadal procedować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#JanuszWojciechowski">Wobec tego zamykam posiedzenie Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektu nowelizacji Kodeksu postępowania karnego. Kolejne posiedzenie Komisji odbędzie się 8 października br. o godz. 8.30.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>