text_structure.xml
14.9 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#CzesławBielecki">Otwieram posiedzenie Komisji związane z wnioskiem o ratyfikację Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Litewskiej o zasadach współpracy przy dokonywaniu kontroli osób, towarów i środków transportu przekraczających polsko-litewską granicę państwową w ruchu drogowym i kolejowym. Witając pana ministra Radosława Sikorskiego, proszę go o zabranie głosu.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#RadosławSikorski">Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Litewskiej o zasadach współpracy przy dokonywaniu kontroli osób, towarów i środków transportu przekraczających polsko-litewską granicę państwową w ruchu drogowym i kolejowym została podpisana w Wilnie w dniu 14 września 1997 r. Obecnie obowiązuje Porozumienie między Komendantem Głównym Straży Granicznej i Prezesem Głównego Urzędu Ceł a Ministrem Ochrony Kraju Republiki Litewskiej i Głównym Celnikiem Republiki Litewskiej o współpracy przy dokonywaniu kontroli osób, towarów i środków transportu przekraczających polsko-litewską granicę państwową w ruchu drogowym i kolejowym oraz o tymczasowym trybie przekraczania granicy w przejściu granicznym Budzisko-Kalwaryja, podpisane 28 września 1992 r. Na jego mocy, z dniem 28 października 1992 r., rozpoczęto eksperyment polegający na wspólnej kontroli granicznej, celnej i innej na przejściu Ogrodniki-Lasdijaj, którego celem było usprawnienie funkcjonowania przejścia granicznego poprzez zwiększenie jego przepustowości oraz likwidację wydłużonego czasu oczekiwania.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#RadosławSikorski">Z uwagi na doświadczenia zdobyte we wspólnie prowadzonej kontroli oraz tymczasowy charakter wskazanego porozumienia, postanowiono w sposób trwały uregulować zasady współpracy przy dokonywaniu kontroli osób, towarów i środków transportu przekraczających polsko-litewską granicę państwową w ruchu drogowym i kolejowym. Również nasilające się kontakty gospodarcze i handlowe oraz rozwijająca się współpraca transgraniczna w stosunkach między obu państwami spowodowały konieczność zawarcia przedmiotowej umowy. Reguluje ona zasady współpracy organów kontrolnych przy dokonywaniu kontroli granicznej, celnej, weterynaryjnej, sanitarnej i fitosanitarnej osób, towarów i środków transportu. Przyjęte uregulowania gwarantują wykonywanie zadań ustawowych przez funkcjonariuszy organów kontrolnych jednej z umawiających się stron, mimo że kontrola jest dokonywana na terytorium drugiej z umawiających się stron. Postanowienia niniejszej umowy są spójne z uregulowaniami Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Litewskiej w sprawie przejść granicznych z dnia 12 sierpnia 1992 r., która określa, na terytorium którego państwa są lub będą wybudowane obiekty przejścia granicznego.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#RadosławSikorski">Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Litewskiej o zasadach współpracy przy dokonywaniu kontroli osób, towarów i środków transportu przekraczających polsko-litewską granicę państwową w ruchu drogowym i kolejowym odpowiada standardom określonym w praktyce międzynarodowej. Wejście w życie tej umowy spowoduje konieczność poniesienia kosztów w kwocie ok. 22 mln zł, w związku z rozbudową i przeniesieniem łączności komputerowej na stronę litewską, a także przygotowaniem stanowisk pracy i służby dla litewskich organów granicznych i celnych oraz instytucji obsługujących międzynarodowy ruch graniczny w przejściach granicznych, w których wspólna kontrola będzie się odbywała po stronie polskiej. Dodam, że ta kwota została już uwzględniona w budżetach wojewodów na rok przyszły.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#RadosławSikorski">Umowa, poprzez zastosowanie klauzuli o zróżnicowanym przyjęciu, dopuszcza możliwość ratyfikacji. Rozwiązania przyjęte w przedmiotowej umowie, dotyczące na przykład warunków użycia broni przez funkcjonariusza, który wykonuje czynności kontrolne na terytorium państwa drugiej umawiającej się strony, czy też zasad dochodzenia roszczeń odszkodowawczych z tytułu szkód doznanych lub wyrządzonych przez funkcjonariusza, stanowią odstępstwo od obowiązującego prawa polskiego i skutkują tym, że na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie stosuje się polskich przepisów o obronie koniecznej i odpowiedzialności odszkodowawczej. Wskazane postanowienia dotyczą nie tylko materii ustawowej, ale zmieniają obowiązujące ustawy, co wyczerpuje przesłanki art. 89 ust. 1 pkt 5 Konstytucji RP.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#RadosławSikorski">Postanowienia te są jasne, precyzyjnie określają zobowiązania bezwarunkowe i zupełne. Oznacza to, że do ich prawidłowego stosowania w prawie polskim niezbędne jest nadanie umowie mocy prawnej dającej jej pierwszeństwo przed ustawą, co umożliwia jedynie ratyfikowanie Umowy, za zgodą wyrażoną uprzednio w ustawie.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#RadosławSikorski">W świetle powyższego, umowa o zasadach współpracy przy dokonywaniu kontroli osób, towarów i środków transportu przekraczających polsko-litewską granicę państwową w ruchu drogowym i kolejowym podlega ratyfikacji za zgodą wyrażoną w ustawie. W imieniu rządu proszę o poparcie tej ratyfikacji.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#MarianPiłka">Proponuję wstrzymanie się z ratyfikacją tej umowy ze względu na nierozwiązaną od wielu lat kwestię pisowni nazwisk polskich na Litwie. Dopóki nie zostanie ona rozwiązana, zgodnie z umową polsko-litewską, proponuję wstrzymać ratyfikację wszelkich układów z Republiką Litewską.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#CzesławBielecki">Jest to precyzyjnie wyrażony wniosek formalny. Czy pan minister zechciałby to skomentować?</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#RadosławSikorski">Mogę potwierdzić, że zapis traktatowy o tym, że będzie zawarta umowa o pisowni nazwisk między Polską a Litwą, nie został do tej pory zrealizowany. Natomiast ta umowa jest de facto unormowaniem prawnym istniejącej praktyki i jest obopólnie korzystna. Przestrzegałbym więc przed wiązaniem jej z wykonaniem przez Litwę innych zobowiązań, na których nam zależy.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#CzesławBielecki">Wyostrzając pogląd wyrażony przez pana ministra można powiedzieć, że brak ratyfikacji i tak nie zmieni istniejącej praktyki. W ten sposób tylko ją zalegalizujemy.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#RadosławSikorski">Tak jest.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#MarianPiłka">Chciałbym jednak podtrzymać swoje stanowisko, ponieważ odłożenie ratyfikacji tej umowy będzie wyraźnym sygnałem, że dopóki nie zostanie załatwiony problem pisowni nazwisk polskich na Litwie, nie będzie postępu w innych sprawach interesujących Republikę Litewską. Być może ta umowa jest obopólnie korzystna, ale, biorąc pod uwagę wielkość obu krajów, jest ona bardziej korzystna dla Litwy niż dla Polski. Dlatego powinniśmy wykazać się znacznie większą konsekwencją w obronie praw polskiej mniejszości. Myślę, że taki sygnał byłby dostatecznym czynnikiem przyspieszającym przygotowanie i podpisanie umowy o pisowni nazwisk polskich z Republiką Litewską.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#EdwardWende">Zgadzając się co do zasady z wypowiedzią posła Mariana Piłki oraz z tym, że już dawno zostało to praktycznie wprowadzone w życie, przypominam, że dziś następuje bardzo ważna wizyta prezydenta i premiera Litwy w Polsce. Enuncjacja prasowa oraz wypowiedzi gości litewskich i polskiego premiera zapowiadają ostateczne uregulowanie tej kwestii. Właśnie dziś mają zostać podjęte bardzo ważne ustalenia w tym zakresie. Zastanawiam się nad przełożeniem naszej decyzji do jutra. Zobaczymy, jak potoczą się rozmowy z wysokimi dostojnikami litewskimi. Decyzję podejmiemy w zależności od sytuacji, jaka się do jutra wytworzy.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#CzesławBielecki">Uważam, że jest to bardzo dobry pomysł. Rozumiem, że musimy upełnomocnić kogoś, kto ten sygnał przekaże rozmówcom, bowiem rząd, który przypomniał sobie o konieczności ratyfikacji i przygotował ustawę pod kątem tej wizyty, może tego użyć jako środka nacisku. Trzeba tylko to w jakiś sposób przekazać. Komisja może do tego upełnomocnić mnie albo któregoś z członków Komisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#StefanNiesiołowski">Myślę, że osoba przewodniczącego Komisji będzie w tej sprawie najbardziej właściwa. W dzisiejszym posiedzeniu uczestniczy również wiceminister spraw zagranicznych, zatem informacja na ten temat zostanie przekazana.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#StefanNiesiołowski">Uważam, że postulat posła Edwarda Wende jest kompromisowy i racjonalny. Nie mamy innych środków nacisku, a przedłużanie tej sprawy nabiera cech skandalu. Jest to pewna forma dyskryminacji polskiej mniejszości na Litwie. Prosiłbym, żeby pan wiceminister przedstawił przebieg tej dyskusji w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Jest ona jednoznaczna.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#CzesławBielecki">Sformułuję na piśmie krótkie oświadczenie, że Komisja wstrzymała się z ratyfikacją wobec niestosowania się przez stronę litewską do ustaleń związanych z ustawą.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#MarianPiłka">Traktat polsko-litewski zakładał podpisanie osobnej umowy o pisowni nazwisk polskich. Natomiast ta umowa, ze względu na upór strony litewskiej, do tej pory nie została ratyfikowana. Dlatego, dopóki nie zostanie podpisana, powinniśmy się wstrzymać z rozpatrywaniem spraw związanych z ratyfikacją tej umowy.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#CzesławBielecki">Czy są głosy przeciwne tej propozycji? Chciałbym wiedzieć, na ile Komisja jest zgodna w tej kwestii.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#EdwardWende">Chodzi o to, żeby zachować umiar i nie dolewać oliwy do ognia. Nasze oświadczenie w tym zakresie musi być stonowane i kulturalne. Nie możemy próbować obrazić albo „dać prztyka w nos” stronie litewskiej. Dla dobra Polaków na Litwie stanowisko to musi być wyważone.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#OlgaKrzyżanowska">W ramach tej dyskusji mam uwagę. Wygląda na to, że stosunki polsko-litewskie na najwyższych szczeblach układają się wspaniale, dostojnicy obu państw są ze sobą zgodni. Natomiast, gdy przechodzimy do konkretów, zaczyna być gorzej. Dlatego wydaje mi się, że stanowisko Komisji przypominające, że prosimy o konkretne postanowienia, jest niezwykle cenne.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#CzesławBielecki">Jeżeli będzie to oświadczenie w formie pisemnej, które wyjdzie na zewnątrz, to z monitu i zamiaru wywarcia nacisku robi się sprawa. Powstaje pytanie, czy tego chcemy? Poseł Edward Wende zwracał uwagę na wagę słów, ale rzecz nie w nastroju pisma tylko w fakcie, że podczas wizyty polityków litewskich Komisja Spraw Zagranicznych mówi im „nie”. Poddaję pod rozwagę Komisji, czy ma to być rodzaj mojego memorandum, które skieruję jako list, czy wyraźna sugestia, że wstrzymaliśmy się z decyzją. Faktem jest to, że się wstrzymaliśmy. Co do tego jest zgodność. Powstaje pytanie, czy ktoś jest przeciwny temu, żebyśmy się wstrzymali z ratyfikacją? Nikt się nie zgłasza. W związku z tym, wbrew mojej wcześniejszej sugestii proponuję, żeby nie robić tego w formie pisemnej, tylko przekazać uwagę, że Komisja wstrzymała się z decyzją. Wtedy - ex definitione - będzie to delikatne.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#RadosławSikorski">Mam dwie uwagi. Jeżeli chodzi o umowę o pisowni polskich nazwisk, niedawno była w Wilnie polska delegacja, żeby wynegocjować umowę, zgodnie z postanowieniami premierów. Delegacja ta wróciła z kwitkiem. Ze strony litewskiej potrzebna jest decyzja na najwyższym szczeblu politycznym, że są chęci, by Polacy mieli te same prawa w tej materii, co Litwini w Polsce. To po pierwsze.</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#RadosławSikorski">Po drugie, jeszcze raz chciałbym podkreślić, że ustawa, którą teraz Komisja rozpatruje, jest korzystna dla polskich handlowców i turystów. Suwerennym prawem Komisji jest decyzja, kiedy ją rozpatrywać, ale źle by było, gdybyśmy dla dobra Polaków na Litwie zaszkodzili polskim handlowcom i turystom.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#CzesławBielecki">Stwierdzam, że decyzje i wytyczne Komisji w tej sprawie są jasne. Zapewniam państwa, że Litwini są bardzo uparci, ale wiedzą, że i my bywamy uparci - w Kaliningradzie, z moim litewskim kolegą przez cztery godziny negocjowaliśmy osiem zdań. Rozumiem więc, że mam jasne wskazanie, które przekażę. Pan minister również przekaże, że chcemy się wstrzymać z decyzją do czasu, kiedy Litwini dadzą nam jednoznaczny sygnał, że zastosują się do regulacji, które podpisali.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#JanuszDobrosz">Mam więc rozumieć, że na dzisiejszym posiedzeniu Sejmu ten punkt nie będzie rozpatrywany? Czekamy do jutra. Czy tak?</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#CzesławBielecki">Tak. Kończymy dzisiejsze posiedzenie Komisji. Przypominam, że dziś, o godzinie 15, w tej samej sali będziemy rozpatrywać sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych z działalności w okresie III kadencji Sejmu.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#MarianKrzaklewski">Panie przewodniczący, składam wniosek o przesunięcie godziny rozpoczęcia posiedzenia ze względu na wystąpienie pana premiera.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#CzesławBielecki">Dobrze, rozpoczniemy posiedzenie Komisji po wystąpieniu premiera. Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>