text_structure.xml
23 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#CzesławBielecki">Otwieram wspólne posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych oraz Komisji Kultury i Środków Przekazu. Witam posłów i zaproszonych gości. Po tym krótkim powitaniu oddaję głos współprzewodniczącemu.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#JanMariaJackowski">Porządek dzienny posiedzenie jest państwu znany. Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, stwierdzę, że porządek obrad został przyjęty. Nie ma sprzeciwu, zatem przystępujemy do realizacji porządku dziennego.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#JanMariaJackowski">Proszę pełnomocnika rządu do spraw polskiego dziedzictwa kulturalnego za granicą o krótkie przedstawienie odpowiedzi prezesa Rady Ministrów na dezyderat 16/5 połączonych Komisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#StanisławŻurowski">Materiał przygotowany w odpowiedzi na dezyderat 16/5 w sprawie strat i rewindykacji polskiego dziedzictwa kulturalnego z zagranicy jest bardzo obszerny. Zdajemy sobie sprawę, że nie do końca wyczerpuje ogrom problematyki, która jest stale kontynuowana.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#StanisławŻurowski">Osobiście mam pewien niedosyt, jeśli chodzi o odpowiedź na punkt drugi dezyderatu, dotyczący przedstawienia koncepcji i programu, wraz z propozycją harmonogramu działań zmierzających do kompleksowego rozwiązania problemu rewindykacji dóbr kultury. Z czego to wynika? Postulat zawarty w dezyderacie sformułowany był jednoznacznie, natomiast jego realizacja jest bardzo ograniczona. Wszelkie negocjacje z przedstawicielami poszczególnych rządów zainteresowanych sprawami rewindykacji są uzależnione od tego, w jakim czasie się odbywają, w jakiej atmosferze politycznej, jakie jest nastawienie państw i relacje międzyrządowe. Nie ma możliwości jednorazowego załatwienia tych spraw w sposób ostateczny. Istotny jest również fakt, że prace trwają bez przerwy. Świadczą o tym m.in. wydawnictwa dotyczące strat wojennych z poszczególnych dziedzin kultury. Prace, które pochłaniają ogrom wysiłków i starań, nigdy nie będą zakończone, ponieważ skala strat jest ogromna. Co jakiś czas dowiadujemy się o kolejnych dobrach kultury rozproszonych po całym świecie.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#StanisławŻurowski">Jeżeli będziecie mieli państwo szczegółowe pytania, jestem do państwa dyspozycji.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#StanisławŻurowski">W imieniu prezydiów Komisji proponuję następujący sposób postępowania. Za chwilę oddam głos przedstawicielom Ministerstwa Spraw Zagranicznych, następnie pani dyrektor Darii Nałęcz oraz posłowi Longinowi Pastusiakowi, który przedstawi stanowisko prezydiów Komisji w tej sprawie.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#GrażynaBernatowicz">Jeśli będą jakieś pytania w trakcie dyskusji, chętnie na nie odpowiemy.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#DariaNałęcz">Przedstawiliśmy dość obszerny materiał pozwalający na wystąpienie z wnioskami restytucyjnymi. Ten materiał w obszarze restytucji mamy zidentyfikowany. Inną sprawą pozostaje kwestia wspólnego dziedzictwa, a więc tego, co jest materią wspólnego użytkowania źródłowego przez różne narody. To podlega naszej bieżącej aktywności. Myślę, że czynimy postępy. Mamy uruchomione dwa programy międzynarodowe, które poszerzają naszą wiedzę i użyteczność źródeł. Jestem gotowa do udzielenia wszelkich informacji szczegółowych.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#LonginPastusiak">Przypomnę, że w dniu 16 marca 2000 r. obie Komisje na wspólnym posiedzeniu przedstawiły dezyderat, w którym wyraziły oczekiwania w stosunku do rządu w trzech fundamentalnych sprawach.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#LonginPastusiak">Po pierwsze - Komisje oczekiwały od rządu raportu o stratach w zasobach dziedzictwa kulturalnego w wyniku II wojny światowej i bezpośrednio po niej wraz z katalogiem strat archiwaliów, dzieł sztuki i księgozbiorów, według narodowego zasobu przedwojennego i według aktualnego podziału administracyjnego kraju na województwa, wraz z propozycją oszacowania wartości tych strat.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#LonginPastusiak">Po drugie - Komisje wnosiły o przedstawienie przez rząd koncepcji i programów wraz z propozycją harmonogramu działań zmierzających do kompleksowego rozwiązania problemu rewindykacji dóbr kultury.</u>
<u xml:id="u-6.3" who="#LonginPastusiak">Po trzecie - Komisje oczekiwały informacji o stanie międzyrządowych negocjacji w sprawie wzajemnego zwrotu dóbr kultury.</u>
<u xml:id="u-6.4" who="#LonginPastusiak">Ponadto Komisje postulowały zwiększenie środków finansowych, począwszy od tegorocznego budżetu, na realizację zadań pełnomocnika rządu do spraw polskiego dziedzictwa kulturalnego za granicą, zgodnie z opracowanym programem i harmonogramem działań rewindykacyjnych. Przypomnę, że dezyderat był adresowany do prezesa Rady Ministrów i z upoważnienia premiera odpowiedzi udzielił minister kultury i dziedzictwa narodowego Kazimierz Ujazdowski.</u>
<u xml:id="u-6.5" who="#LonginPastusiak">Komisja Spraw Zagranicznych otrzymała informację starszego radcy w sekretariacie ministra spraw zagranicznych pana ambasadora Wojciecha Kowalskiego o stanie negocjacji polsko-niemieckich w sprawie wzajemnego zwrotu dóbr kultury.</u>
<u xml:id="u-6.6" who="#LonginPastusiak">W odpowiedzi na dezyderat nr 16/5 otrzymaliśmy następujące materiały:</u>
<u xml:id="u-6.7" who="#LonginPastusiak">- odpowiedź pełnomocnika rządu do spraw polskiego dziedzictwa kulturalnego za granicą, podsekretarza stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego pana Stanisława Żurowskiego,</u>
<u xml:id="u-6.8" who="#LonginPastusiak">- opracowanie w sprawie strat wojennych w zakresie książki i bibliotek, przygotowane przez prof. Barbarę Bieńkowską, liczące 5 stron.</u>
<u xml:id="u-6.9" who="#LonginPastusiak">- „Straty wojenne archiwów polskich i problem rewindykacji ich zbiorów”, opracowanie przygotowane przez zastępcę naczelnego dyrektora Archiwów Państwowych, prof. Władysława Stępniaka, liczące 20 stron, wraz z załącznikiem nr 1 liczącym 300 stron.</u>
<u xml:id="u-6.10" who="#LonginPastusiak">To opracowanie sugeruje, że powinny być załączniki nr 2 i 3, których nie ma. Załącznik nr 2 dotyczy archiwaliów przynależnych Polsce w zbiorach niemieckich, a załącznik nr 3 stanowiska zaprezentowanego przez stronę polską w trakcie negocjacji w dniach 18 września - 7 listopada 2000 r. na temat archiwaliów przynależnych Polsce w zbiorach niemieckich.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#JanMariaJackowski">Teraz otrzymaliśmy załączniki nr 2 i 3.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#LonginPastusiak">Teraz jest już za późno.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#DariaNałęcz">Przepraszam, że się włączę. Załączniki nr 2 i 3 dołączyliśmy wcześniej do materiałów. Teraz przekazaliśmy je przewodniczącym Komisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#LonginPastusiak">Dziwne jest, że otrzymujemy jeden dokument z Ministerstwa Spraw Zagranicznych, inny przygotowany przez Naczelną Dyrekcję Archiwów Państwowych, a jeszcze inny opracowany przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Byłoby lepiej, gdyby Komisje otrzymały jeden materiał skonsultowany przez wszystkie zainteresowane resorty, który przedstawiałby usystematyzowaną wiedzę na temat rewindykacji polskiego dziedzictwa kulturalnego. Teraz otrzymujemy fragmentaryczne materiały, przesyłane nam w różnym czasie. W takiej sytuacji trudno jest pozytywnie ustosunkować się do odpowiedzi rządu na dezyderat połączonych Komisji.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#LonginPastusiak">Otrzymaliśmy również wybrane wydawnictwa katalogowe i książkowe biura pełnomocnika rządu do spraw rewindykacji polskiego dziedzictwa kulturalnego z zagranicy oraz informację o stanie negocjacji polsko-niemieckich w sprawie wzajemnego zwrotu dóbr kultury, przygotowaną przez ambasadora Wojciech Kowalskiego.</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#LonginPastusiak">Moim zdaniem, nie można uznać przedstawionej przez rząd odpowiedzi na dezyderat 16/5 za zadowalającą. W odpowiedzi nie podjęto próby uporządkowania wiedzy na temat strat w zasobach dziedzictwa kulturalnego w wyniku II wojny światowej i bezpośrednio po niej - w oczekiwanej przez Komisje formie. Brak jest usystematyzowanego katalogu strat archiwaliów, dzieł sztuki i księgozbiorów oraz zaktualizowanego szacunku wartości tych strat.</u>
<u xml:id="u-10.3" who="#LonginPastusiak">Najbardziej wyczerpująca jest informacja przygotowana przez Naczelną Dyrekcję Archiwów Państwowych. Poszerza ona naszą wiedzę w zakresie historii zniszczeń, grabieży poszczególnych archiwów, ich zawartości, zarówno odnośnie do archiwów II Rzeczypospolitej, jak i archiwów na Ziemiach Zachodnich i Północnych. Zawiera zestaw procentowy strat poszczególnych archiwów, przesłanki prawne i historyczne pozwalające na określenie ich przynależności i szans w negocjacjach na ich odzyskanie.</u>
<u xml:id="u-10.4" who="#LonginPastusiak">Nie jestem w stanie ocenić załączników nr 2 i 3, ponieważ nie miałem możliwości zapoznania się z nimi. Zakładam, że są one przygotowane równie solidnie jak materiały dotychczas przedstawione przez Naczelną Dyrekcję Archiwów Państwowych.</u>
<u xml:id="u-10.5" who="#LonginPastusiak">Informacja o stratach wojennych w zakresie książek i bibliotek jest znacznie skromniejsza. Opracowanie dostarcza jednak szacunkowych danych liczbowych z podziałem terytorialnym zarówno przedwojennym, jak i powojennym, z uwzględnieniem także księgozbiorów niemieckich pozostawionych na ziemiach, które po wojnie zostały włączone do Polski.</u>
<u xml:id="u-10.6" who="#LonginPastusiak">Materiał zawiera również szacunkową wycenę strat, z uwzględnieniem podziału terytorialnego. Sumarycznie oceniane są straty księgozbiorów, lokali i ich wyposażenia. Istotnym mankamentem opracowania jest to, że nie oszacowano utraconych zbiorów specjalnych, takich jak rękopisy, starodruki, kartografia, ryciny, muzealia.</u>
<u xml:id="u-10.7" who="#LonginPastusiak">Odpowiedź nie zawiera żadnych nowych istotnych informacji w sprawach dotyczących dzieł sztuki. Wyrywkowe dane liczbowe podają szacunki strat tylko muzeów warszawskich. Pojawia się pytanie, jakie są straty pozostałych muzeów polskich. Wliczenie zabytków architektury, wartości zniszczonych budynków muzealnych i teatralnych do szacunku strat finansowych dzieł sztuki zaciemnia obraz rozpoznania strat materialnych zbiorów muzealnych.</u>
<u xml:id="u-10.8" who="#LonginPastusiak">Szacunki dokonywane w pierwszych latach powojennych nie zostały skorygowane o wartości obiektów zwróconych Polsce przez Związek Radziecki w 1956 r. Nie uwzględniono m.in. bezcennego obrazu Memlinga - „Sąd Ostateczny”.</u>
<u xml:id="u-10.9" who="#LonginPastusiak">Szacunki strat nie zostały dokonane na podstawie wyceny dzieł według obecnych cen rynkowych.</u>
<u xml:id="u-10.10" who="#LonginPastusiak">Drugi postulat połączonych Komisji dotyczył przygotowania koncepcji i programu wraz z propozycją harmonogramu działań zmierzających do kompleksowego rozwiązania problemu rewindykacji dóbr kultury. Rząd nie proponuje w tej kwestii istotnych rozwiązań. Wiceminister Stanisław Żurowski w swojej wstępnej wypowiedzi powiedział, że również ma niedosyt, jeśli chodzi o odpowiedź na drugi postulat dezyderatu połączonych Komisji. W tej sytuacji, wobec braku kompleksowych rządowych propozycji programowych, powstają indywidualne inicjatywy obywatelskie. Czy tylko przeoczeniem jest brak informacji na temat tych indywidualnych inicjatyw i brak programowych działań rządu w sprawach rosyjskich? Przypominam o nowelizacji przez Dumę Państwową Federacji Rosyjskiej ustawy o dobrach kulturalnych przemieszczonych do Związku Radzieckiego w wyniku II wojny światowych i znajdujących się na terenie Federacji Rosyjskiej.</u>
<u xml:id="u-10.11" who="#LonginPastusiak">Jeśli chodzi o trzeci punkt dezyderatu, odpowiedź rządu nie zawiera informacji o stanie międzyrządowych negocjacji w sprawie wzajemnego zwrotu dóbr kultury. Z przekazanych fragmentarycznych informacji wyłania się obraz poważnego impasu w przebiegu tych rozmów i znikoma ich skuteczność w ub.r.</u>
<u xml:id="u-10.12" who="#LonginPastusiak">Informacja przygotowana przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych jest dosyć szczegółowa, ale są w niej pewne luki. Czytamy m.in., że 6 grudnia 2000 r. premier Jerzy Buzek przekazał kanclerzowi Schroederowi egzemplarz wydania Biblii w tłumaczeniu Marcina Lutra ze zbiorów Biblioteki Pruskiej, a następnie, że zainicjowana tym faktem następna runda rozmów planowana jest na II połowę stycznia 2001 r. Jest połowa lutego i chciałbym dowiedzieć się, jakie są wyniki negocjacji i czy w ogóle się odbyły. Ponadto wobec postulatu Komisji, dotyczącego zwiększenia środków finansowych począwszy od br. na realizację zadań pełnomocnika rządu do spraw rewindykacji polskiego dziedzictwa kulturalnego z zagranicy, rząd nie przedstawił informacji, ile środków miał do dyspozycji pełnomocnik w 2000 r., i jaką kwotę preliminowano w budżecie na 2001 r.</u>
<u xml:id="u-10.13" who="#LonginPastusiak">W tej sytuacji nie mogę uznać odpowiedzi na dezyderat 16/5 za w pełni zadowalającą. Takie jest zdanie obu prezydiów Komisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#JanMariaJackowski">Chciałbym przedstawić Komisjom propozycję zajęcia stanowiska wobec odpowiedzi prezesa Rady Ministrów na dezyderat 16/5. Prezydia proponują zwrócenie odpowiedzi na dezyderat nr 16/5. O uzasadnienie tego odrzucenia proszę przewodniczącego Czesława Bieleckiego.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#CzesławBielecki">Uzasadnienie wniosku w sprawie zwrócenia odpowiedzi na dezyderat nr 16/5 sformułowane jest językiem dyplomatycznym. Spróbuję więc przedstawić przyczyny, dla których prezydia Komisji wnoszą o zwrócenie odpowiedzi na dezyderat 16/5.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#CzesławBielecki">W przedstawionych materiałach brak jest konkluzji. Nie oczekujemy bardzo obszernych dokumentów, które wymieniają, co Polska straciła albo jakie dobra kultury znajdujące się na terenie naszego kraju inne państwa chcą rewindykować. Chcemy dowiedzieć się, jakie działania Polski zakończyły się sukcesem, a jakie niepowodzeniem.</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#CzesławBielecki">Jeżeli mamy oddać Bibliotekę Pruską w duchu przyjaźni i współpracy europejskiej, to co w zamian otrzymamy? Tego typu konkluzje nawet w śladowy sposób nie były zawarte w odpowiedzi na dezyderat 16/5 połączonych Komisji.</u>
<u xml:id="u-12.3" who="#CzesławBielecki">Cytuję: „Uzasadnienie wniosku Komisji Kultury i Środków Przekazu oraz Komisji Spraw Zagranicznych z dnia 13 lutego 2001 r. w sprawie zwrócenia odpowiedzi na dezyderat nr 16/5.</u>
<u xml:id="u-12.4" who="#CzesławBielecki">Komisja Kultury i Środków Przekazu oraz Komisja Spraw Zagranicznych na wspólnym posiedzeniu w dniu 13 lutego br. rozpatrzyły - przedstawioną z upoważnienia Pana Premiera - odpowiedź Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego na dezyderat Komisji w sprawie strat i rewindykacji polskiego dziedzictwa kulturowego.</u>
<u xml:id="u-12.5" who="#CzesławBielecki">W związku z brakiem w odpowiedzi pełnej i wyczerpującej informacji o polityce rządu w sprawie strat i rewindykacji polskiego dziedzictwa z zagranicy, odpowiedź uznano za niezadowalającą.</u>
<u xml:id="u-12.6" who="#CzesławBielecki">Komisje podtrzymują swoje stanowisko i oczekują zwięzłego raportu o działaniach zmierzających do kompleksowego rozwiązania problemu rewindykacji dóbr kultury utraconych w wyniku II wojny światowej z wyraźnym opisem dokonań i porażek oraz informacji o stanie międzyrządowych negocjacji”.</u>
<u xml:id="u-12.7" who="#CzesławBielecki">Projekt będzie dyskutowany i poddany pod głosowanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#JanMariaJackowski">Czy ktoś z posłów chciałby zabrać głos w tej sprawie?</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Nie mam nic przeciwko projektowi stanowiska połączonych Komisji. Oczywiście parlament zawsze ma prawo domagania się od rządu udzielania kompetentnych i pełnych odpowiedzi na zapytania i dezyderaty. Mam jednak wrażenie, że to posunięcie ma charakter pozorny i jest nieco obok tego, co jest istotą zagadnienia.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Z mojego punktu widzenia mniej istotne jest, jaki jest poziom i jakość informacji przedstawianych Komisji, a znacznie bardziej istotne jest to, że niestety od 10 lat nic ważnego nie wydarzyło się w tym zakresie. Poza Biblią zwróconą w dyskusyjnym geście ze strony polskiej nic ważnego się nie stało. Można zaryzykować twierdzenie o złej woli naszych partnerów, na których spoczywa historyczna i moralna odpowiedzialność za rozwiązanie tego problemu. Powinniśmy wypowiedzieć się co do istoty sprawy, a nie wyłącznie kwestii jakości informacji przedstawionych przez polski rząd. Być może parlament powinien zająć stanowisko co to tego, jakich działań należałoby oczekiwać w tej chwili od rządu. Trzeba tę kwestię podnieść do rangi bardzo istotnych problemów w rozmowach polsko-niemieckich, choć warto by dokonać analizy sytuacji, zależności rozmaitych interesów.</u>
<u xml:id="u-14.2" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Być może Polska powinna przejść do niekonwencjonalnych poczynań, jeżeli tradycyjna dyplomacja okazuje się nieskuteczna. Zastanawiam się, jakie wrażenie w społeczeństwie niemieckim wywołałoby opublikowanie płatnych ogłoszeń, opłacanych przez polski rząd, zawierających szczegółową informację o dobrach kultury i dziełach sztuki zrabowanych w konkretnych miejscach przez instytucje, osoby, armię niemiecką w okresie II wojny światowej. Trzeba szukać innych rozwiązań, skoro te tradycyjne są nieskuteczne.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#JanMariaJackowski">Czy ktoś z posłów chciałby jeszcze zabrać głos?</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#KrzysztofKamiński">Będę głosował przeciwko propozycji zwrócenia odpowiedzi na dezyderat 16/5. Działania zmierzające do tego, aby ustalić stan negocjacji w sprawie rewindykacji dóbr kultury, dotyczą także nas - Sejmu i Senatu. Być może powinny być podejmowane także przez pozarządowe organizacje.</u>
<u xml:id="u-16.1" who="#KrzysztofKamiński">Scedowanie odpowiedzialności na administrację rządową i w jakimś sensie zdezawuowanie informacji powoduje, że być może uspokajamy własne sumienie. Może potrzebna jest konferencja między parlamentami, nowa umowa międzynarodowa. Przedstawiciele administracji rządowej nie są w stanie powiedzieć, jaką cenę w negocjacjach z Ukrainą i Niemcami trzeba zapłacić za odzyskanie naszych dóbr. Moim zdaniem, nie jest to problem handlu wymiennego dobrami kultury, tym bardziej że te dobra należą tak samo do Niemców, jak do Polaków czy Ukraińców. Ta część Europy była budowana przez wiele narodów.</u>
<u xml:id="u-16.2" who="#KrzysztofKamiński">Opowiadam się za przyjęciem odpowiedzi na dezyderat 16/5 Komisji. Powinniśmy zastanowić się, co my, jako parlamentarzyści, możemy zaproponować w tej dziedzinie.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#JanMariaJackowski">Czy ktoś z posłów chciałby jeszcze zabrać głos w dyskusji?</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#AndrzejUrbańczyk">Chciałbym wypowiedzieć się w duchu wystąpienia posła Krzysztofa Kamińskiego, jednak opowiadam się za przyjęciem stanowiska połączonych Komisji w wersji zaproponowanej przez przewodniczących Komisji.</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#AndrzejUrbańczyk">Odnoszę wrażenie, że dzisiaj nie tylko Polska, ale wiele innych krajów jest w sytuacji niepewności co do sposobu zachowywania się w kwestii zwrotu zagrabionych lub przemieszczonych dzieł sztuki. Mamy do czynienia z wielkim ruchem w organizacjach międzynarodowych, chociażby w Radzie Europy. Nie bardzo wiadomo, jak się zachowywać. Moim zdaniem, trzeba odważnie coś powiedzieć. Oczekiwałbym ze strony rządu oświadczenia, że tajna dyplomacja, a nie otwarta rozmowa na ten temat, jest korzystniejsza z punktu widzenia polskich interesów. Opowiadałbym się za jednoznacznym stwierdzeniem, że w tym momencie nie jesteśmy jeszcze gotowi do określenia praktycznych kierunków naszych działań. Jesteśmy na etapie formułowania własnych żądań, kalkulowania strat i zysków. Trzeba to wyraźnie powiedzieć. Wtedy połączone Komisje mogłyby zrozumieć z jednej strony nadmiar informacji, które otrzymujemy, a z drugiej strony niedostatek konkretnych propozycji. Podejrzewam, że jesteśmy w sytuacji niepewności. Znam opinie niektórych ekspertów, którzy twierdzą, że Polska będzie musiała więcej zwrócić zabytków i dzieł sztuki innym krajom, niż jest w stanie pozyskać z powrotem.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#JanMariaJackowski">Czy ktoś z posłów chciałby jeszcze zabrać głos? Nie widzę zgłoszeń, więc zamykam dyskusję. Sądzę, że okazją do rozwinięcia wątków, które były poruszone w toku naszej debaty, będzie rozpatrzenie kolejnej odpowiedzi rządu.</u>
<u xml:id="u-19.1" who="#JanMariaJackowski">Poddaję pod głosowanie wniosek o uznanie odpowiedzi na dezyderat 16/5 Komisji Kultury i Środków Przekazu oraz Komisji Spraw Zagranicznych za niezadowalającą i o zwrócenie odpowiedzi na dezyderat. Kto z posłów jest za przyjęciem tego wniosku?</u>
<u xml:id="u-19.2" who="#JanMariaJackowski">Stwierdzam, że Komisja, przy 18 głosach za, 4 przeciwnych i 5 wstrzymujących się, przyjęła wniosek.</u>
<u xml:id="u-19.3" who="#JanMariaJackowski">Dziękuję za udział w obradach. Zamykam dzisiejsze posiedzenie połączonych Komisji.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>