text_structure.xml
21 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#MarianBlecharczyk">Otwieram wspólne posiedzenie Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka. Witam przedstawicieli rządu i posłów.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#MarianBlecharczyk">Porządek dzienny jest państwu znany. Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycznym w prawo własności został skierowany do Komisji w trybie pilnym. Ustalono termin przedstawienia przez połączone Komisje sprawozdania do 10 kwietnia 2001 r.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#MarianBlecharczyk">Zanim oddam głos stronie rządowej i przedstawicielowi wnioskodawców projektu poselskiego, chciałbym ustalić kwestie proceduralne. Zgodnie z ustaleniem prezydiów połączonych Komisji, jest propozycja powołania podkomisji wspólnej Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka z określeniem takiego terminu zakończenia prac przez podkomisję, który umożliwi rozpatrzenie sprawozdania przez połączone Komisje w terminie określonym przez marszałka Sejmu.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#MarianBlecharczyk">Do przewodniczącego Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka wpłynęło pismo przewodniczącego Komisji Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji, informujące o wystąpieniu przewodniczącego Komisji do marszałka Sejmu z prośbą o włączenie Komisji do prac nad wymienionymi projektami ustaw. Proszę posła Marka Markiewicza o przedstawienie treści tego pisma.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#MarekMarkiewicz">W dniu wczorajszym na ręce przewodniczącego Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka wpłynęło pismo podpisane przez przewodniczącego Komisji Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji. Cytuję:</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#MarekMarkiewicz">"W związku ze skierowaniem do Komisji Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji do zaopiniowania poselskiego i pilnego rządowego projektów ustaw o zmianie ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycznym w prawo własności (druki nr 2637 i 2674) uprzejmie informuję, że dnia 14 marca br. wystąpiłem do marszałka Sejmu z prośbą o skierowanie dodatkowo do Komisji wymienionych projektów”.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#MarekMarkiewicz">Wnioskodawca argumentuje, że sprawy będące materią przedmiotowych projektów należą do kompetencji Komisji Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji. W związku z tym informuje przewodniczącego Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, że do czasu podjęcia decyzji przez marszałka Sejmu Komisja nie może przedstawić wspomnianej opinii.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#MarekMarkiewicz">Wobec terminu określonego na przedstawienie przez obie Komisje sprawozdania stanowi to istotny problem, który członkowie połączonych Komisji muszą teraz rozstrzygnąć wybierając albo odroczenie rozpoznania sprawy do czasu podjęcia decyzji przez marszałka Sejmu, albo wyznaczając Komisji Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji termin na przedstawienie swojej opinii równolegle z pracami powołanej podkomisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#KazimierzSzczygielski">Chciałbym poinformować, że Komisja Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej zwróciła się z identycznym wystąpieniem do pana marszałka.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#MarianBlecharczyk">Pan marszałek w dniu wczorajszym po porozumieniu z Prezydium Sejmu zwrócił się z prośbą do połączonych Komisji o zasięgnięcie opinii Komisji Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej oraz Komisji Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji wobec poselskiego i pilnego rządowego projektów ustaw o zmianie ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycznym w prawo własności. W związku z tym prezydia połączonych Komisji mają następującą propozycję. Po przedstawieniu projektów przez przedstawiciela rządu i przedstawiciela wnioskodawców powinniśmy powołać podkomisję, jednocześnie występując do Komisji Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej, a także do Komisji Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji o przedstawienie pisemnych opinii odnośnie do tych projektów w terminie, który umożliwi podjęcie prac w wyznaczonym terminie.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#MarianBlecharczyk">Czy taka procedura jest przez członków połączonych Komisji przyjęta? Jeżeli nie ma sprzeciwu, stwierdzam, że propozycja została przyjęta. Przystępujemy do realizacji porządku dziennego. Proszę o zreferowanie projektu rządowego.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#DionizyBeda">Potrzeba uchwalenia niniejszego projektu ustawy wynika z wydania przez Trybunał Konstytucyjny dwóch wyroków stwierdzających niezgodność z przepisami konstytucyjnymi niektórych przepisów ustawy z dnia 4 września 1997 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycznym w prawo własności.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#DionizyBeda">W pierwszym wyroku wydanym w dniu 12 kwietnia 2000 r. sygn. akt K.8/98 Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 1 ust. 2a powołanej ustawy jest niezgodny z art. 2 Konstytucji RP oraz, że art. 5, art. 5a, art. 6 ust. 1 pkt 4 i pkt 5 są niezgodne z art. 2, art. 165 ust. 1 oraz art. 167 ust. 1 i 2 Konstytucji RP.</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#DionizyBeda">Powołany przepis art. 2a przyznawał uprawnienie do przekształcenia osobom, z którymi przed dniem 31.10.1998 r. została zawarta tylko umowa notarialna o ustanowieniu użytkowania wieczystego bez wpisania tego prawa do księgi wieczystej. Przepisy art. 5 i art. 5a określały zasady ustalania i naliczania opłat z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności. Natomiast art. 6 ust. 1 pkt 4 i 5 przyznawał niektórym kategoriom osób prawo do bezpłatnego przekształcenia.</u>
<u xml:id="u-5.3" who="#DionizyBeda">Po wydaniu wyroku powstała zatem w ustawie luka prawna polegająca na braku jakichkolwiek zasad określających sposób ustalania opłaty za przekształcenie, podczas gdy nadal obowiązuje art. 4 ustawy, stanowiący, że osoba, która nabyła własność nieruchomości na podstawie ustawy, zobowiązana jest do uiszczenia dotychczasowemu właścicielowi opłaty za przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności. Powoduje to, że funkcjonowanie ustawy w obecnym kształcie jest pozbawione sensu prawnego. W istniejącej sytuacji możliwość wydawania decyzji stała się ograniczona jedynie do wydania decyzji częściowej, czyli bez orzekania o wysokości opłaty za przekształcenie. Wobec powyższego konieczne jest zawieszanie postępowania administracyjnego, każdorazowo gdy wpłynie wniosek osoby uprawnionej, ponieważ ustawa w art. 4 nakazuje organowi orzekanie o przekształceniu odpłatnym, natomiast organ nie ma podstawy prawnej do ustalenia wysokości przedmiotowej opłaty.</u>
<u xml:id="u-5.4" who="#DionizyBeda">W tej sytuacji Urząd Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast uznał za niezbędne wystąpienie z nowelizacją ustawy o przekształceniu, kierując się wskazówkami zawartymi w uzasadnieniu powołanego wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Uznając za sprzeczne z konstytucją dotychczasowe zasady naliczania odpłatności, Trybunał Konstytucyjny wskazał, że ustawodawca zapewnił użytkownikom wieczystym preferencyjne nabycie prawa własności kosztem gmin, bez zapewnienia im wyrównania finansowego. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego „odebranie własności nie nastąpiło za słusznym odszkodowaniem i naruszyło podstawy samodzielności prawnej i finansowej gmin poprzez odebranie im źródła istotnych dochodów - opłat z tytułu użytkowania wieczystego”. Ponadto Trybunał Konstytucyjny podkreślił, że dwa tygodnie przed uchwaleniem zaskarżonej ustawy parlament uchwalił ustawę z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, która przewidziała cywilnoprawny tryb przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności - art. 32 ust. 1 - utrwalając w ten sposób zasady gospodarki nieruchomościami wprowadzone w 1990 r., a więc przede wszystkim odrzucenie środków administracyjnoprawnych na rzecz cywilnoprawnych form gospodarowania nieruchomościami.</u>
<u xml:id="u-5.5" who="#DionizyBeda">Powołana ustawa przyjęła jako regułę, że podstawą ustalania cen i opłat jest wartość rynkowa nieruchomości określona przez specjalnie w tym celu powołanych rzeczoznawców. Zgodnie z tą regułą, cena wykupu powinna być ustalona w wysokości nie niższej niż wartość rynkowa nieruchomości określona przez rzeczoznawcę i pomniejszona o wartość użytkowania wieczystego - art. 67 ust. 1 i art. 69. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego „wszystko to stwarzało - jak mogło się wydawać - stabilne podstawy gospodarki rynkowej. Tworzyło równocześnie gwarancje równowagi sytuacji prawnej obu stron użytkowania wieczystego”.</u>
<u xml:id="u-5.6" who="#DionizyBeda">Kierując się wyżej wskazanymi motywami, które wpłynęły na treść orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 kwietnia 2000 r., w projekcie niniejszej ustawy zaproponowano, aby przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności, następowała za odpłatnością, której wysokość będzie ustalana na zasadach określonych w ustawie o gospodarce nieruchomościami.</u>
<u xml:id="u-5.7" who="#DionizyBeda">W ten sposób nie tylko zapewni się słuszne odszkodowanie dotychczasowym właścicielom nieruchomości, ale również zagwarantuje zasadę równości wobec prawa w stosunku do tych użytkowników wieczystych, którzy zdecydowali się na przekształcenie na wcześniejszych, mniej korzystnych dla nich zasadach.</u>
<u xml:id="u-5.8" who="#DionizyBeda">W tym celu w niniejszym projekcie, w treści art. 4a ust. 1, który określa sposób ustalenia opłaty za przekształcenie, wprowadzono powołanie na te przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami, które wprost zostały przytoczone w uzasadnieniu wyroku Trybunału Konstytucyjnego - art. 67 ust. 1 i art. 69. Ponadto w art. 4a w ust. 1 wprowadzono również możliwość rozkładania na raty opłaty z tytułu przekształcenia, poprzez powołanie kolejnych przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami, a mianowicie art. 70 ust. 2–4.</u>
<u xml:id="u-5.9" who="#DionizyBeda">Mając na uwadze te nieruchomości, w odniesieniu do których w ciągu ostatnich dwóch lat przed dniem złożenia wniosku była dokonywana aktualizacja opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, proponuje się w art. 4a ust. 2 zapis, zgodnie z którym organy wydające decyzję o przekształceniu, będą korzystały z wartości nieruchomości, która była określona na potrzeby dokonania aktualizacji.</u>
<u xml:id="u-5.10" who="#DionizyBeda">W noweli proponuje się ponadto w art. 4a ust. 3, aby organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego, a więc właściwa rada gminy lub powiatu albo sejmik województwa, a w przypadku nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa - wojewoda, mogły wyrażać zgodę na przyznanie bonifikat od opłat za przekształcenie użytkowania wieczystego w prawo własności, jeżeli przekształcenie dotyczy nieruchomości wykorzystywanych lub przeznaczonych na cele mieszkaniowe.</u>
<u xml:id="u-5.11" who="#DionizyBeda">Zmiana zawarta w art. 1 pkt 3 projektu dotyczy art. 7 ust. 1 ustawy o przekształceniu i ma charakter wyłącznie legislacyjny. Zmiana ma na celu dostosowanie zawartego w tym przepisie powołania do nowej numeracji artykułów ustawy, wynikającej z faktu, że niektóre z jej przepisów utraciły moc obowiązującą.</u>
<u xml:id="u-5.12" who="#DionizyBeda">Natomiast propozycja zawarta w art. 1 pkt 1 projektu dotyczy zmiany art. 1 ust. 5 ustawy o przekształceniu i wynika z drugiego orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego wydanego 18.12.2000 r. - sygn. akt K.10/2000 - które dotyczyło właścicieli lokali w budynkach wielolokalowych będących współużytkownikami wieczystymi gruntu.</u>
<u xml:id="u-5.13" who="#DionizyBeda">Ponieważ teza wyroku jest zgodna z intencją projektodawców, zmiana ta znajdowała się w projekcie jeszcze przed wydaniem orzeczenia, tak więc przeszła wszystkie etapy uzgodnień. W brzmieniu sprzed wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego powołany przepis wprowadzał ostrzejsze od ogólnych warunki przekształcenia w stosunku do właścicieli lokali, którym przysługuje udział w użytkowaniu wieczystym nieruchomości gruntowej.</u>
<u xml:id="u-5.14" who="#DionizyBeda">Przekształcenie prawa użytkowania wieczystego związanego z własnością lokalu mogło nastąpić tylko wtedy, gdyby w jego wyniku właściciele lokali stali się współwłaścicielami całej nieruchomości gruntowej. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że takie rozwiązanie narusza konstytucyjną zasadę równości, niesłusznie różnicując osoby fizyczne znajdujące się w podobnej sytuacji.</u>
<u xml:id="u-5.15" who="#DionizyBeda">W celu zapewnienia jednolitych zasad przekształcenia w projekcie proponuje się dodanie do art. 1 ust. 5 nowego punktu 2a. Celem propozycji jest, aby osoby uprawnione, określone w tym przepisie, musiały spełnić identyczne warunki jak pozostałe osoby fizyczne objęte zakresem podmiotowym ustawy. Zapis ten odchodzi więc od dotychczasowych wymagań, aby właściciele lokali w wyniku przekształcenia stali się wyłącznymi współwłaścicielami całej nieruchomości gruntowej, gdyż zdaniem Trybunału Konstytucyjnego wprowadzało to niedozwoloną nierówność podmiotów wobec prawa.</u>
<u xml:id="u-5.16" who="#DionizyBeda">Oprócz regulacji dotyczących sposobu ustalenia opłaty z tytułu przekształcenia, przy okazji nowelizacji w projekcie proponuje się także inne zmiany do ustawy, które uznano za potrzebne ze względu na różne sytuacje prawne, jakie powstały w wyniku wejścia w życie orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego. Przede wszystkim wiedząc, że wyrok Trybunału Konstytucyjnego wywołał wśród użytkowników wieczystych niepewność co do ich uprawnień oraz sprawił, że wiele osób nie zdążyło złożyć wniosków o przekształcenie przed końcem ub.r., w art. 2 ustawy nowelizującej zaproponowano przedłużenie terminu składania wniosków w tych sprawach do końca 2001 r. przez wszystkich użytkowników wieczystych.</u>
<u xml:id="u-5.17" who="#DionizyBeda">Regulacją odnoszącą się do zaszłości prawnych jest art. 4, który nakłada na organ obowiązek zmiany decyzji na wniosek strony - właściciela lokalu, współużytkownika wieczystego - która przed opublikowaniem drugiego orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego otrzymała decyzję odmawiającą przekształcenia z uwagi na niespełnienie warunków, które obecnie nie obowiązują, gdyż zostały uznane za niekonstytucyjne.</u>
<u xml:id="u-5.18" who="#DionizyBeda">Art. 5 noweli umożliwi natomiast zmienienie decyzji wydanych po dniu, w którym straciły moc obowiązującą przepisy będące podstawą ustalenia opłaty za przekształcenie. Najczęściej w tym okresie wydawane były decyzje ustalające opłatę za przekształcenie na podstawie wartości rynkowej prawa użytkowania wieczystego i prawa własności. Osoby, które obecnie otrzymałyby decyzję na korzystniejszych dla nich warunkach finansowych, ze względu na uchwalone na danym obszarze bonifikaty, będą mogły złożyć wniosek w tej sprawie, a właściwy organ będzie zobligowany do zmiany decyzji w części dotyczącej wysokości ustalonej opłaty. Przedmiot projektowanej nowelizacji ustawy nie jest objęty zakresem prawa Unii Europejskiej.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#MarianBlecharczyk">Proszę posła Kazimierza Szczygielskiego o przedstawienie w imieniu wnioskodawców poselskiego projektu ustawy.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#KazimierzSzczygielski">Projekt poselski był wcześniejszy niż rządowy. Mogę pochwalić projekt rządowy, który uwzględnia wszystkie aspekty prawne. Chciałbym skoncentrować się na różnicach między projektem poselskim i rządowym.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#KazimierzSzczygielski">Podstawowa różnica polega na tym, że jest sugestia innej konstrukcji opłaty za przekształcenie. W propozycji poselskiej mechanizm jest bardzo jasny i prosty. Proponujemy, aby to, co do tej pory było opłatą, i wszystkie opłaty za użytkowanie wieczyste, stały się normalną ratą do spłaty przez właściciela.</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#KazimierzSzczygielski">Jeżeli do tej pory użytkownik wieczysty wnosił opłaty w pewnej wysokości, wszystko, co do tej pory wniósł, traktuje się jako zapłaconą cenę za grunt. Kwota, która pozostaje do zapłaty, ma być spłacana w formie rat, które ciążą na hipotece.</u>
<u xml:id="u-7.3" who="#KazimierzSzczygielski">Chciałbym zwrócić państwa uwagę na pewne niebezpieczeństwo. Sądzę, że kwestia ta będzie rozstrzygnięta przez podkomisję. Jeżeli nie będziemy indeksować zgodnie z ustawą o gospodarce nieruchomościami opłat, może się okazać za 10 lat, że wartość opłat będzie niewielka. Obniży to dochody gminy.</u>
<u xml:id="u-7.4" who="#KazimierzSzczygielski">My zakładamy, że w którymś momencie zostanie wprowadzony podatek ad valorem i że obniżające się opłaty z tytułu użytkowania wieczystego, a potem z tytułu rat za bycie właścicielem zostaną gminom zrekompensowane podatkiem ad valorem. Wówczas gmina nie straci swoich dochodów. Trzeba mieć świadomość, że jest to antycypacja ustawy, której nie ma. Wybór należy do parlamentu.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#MarianBlecharczyk">Cieszy fakt, że jest akceptacja wnioskodawców projektu poselskiego dla projektu rządowego. To prognozuje sprawną pracę połączonych Komisji nad projektami.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#MarianBlecharczyk">Zgodnie z przyjętą procedurą proponuję powołanie wspólnej podkomisji, która zajmie się pracą nad oboma projektami. Jest propozycja, aby w skład podkomisji weszło trzech przedstawicieli Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej i trzech przedstawicieli Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#MarianBlecharczyk">Proszę posła Marka Markiewicza o przedstawienie kandydatów z Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#MarekMarkiewicz">Zważywszy, że nowelizacje są pochodną rozstrzygnięć Trybunału Konstytucyjnego, Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka postanowiła wyznaczyć do pracy w podkomisji członków podkomisji do spraw Trybunału Konstytucyjnego, posłów: Aleksandra Bentkowskiego, Wita Majewskiego i Krzysztofa Śmieję, który reprezentował Sejm przed Trybunałem Konstytucyjnym.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#MarianBlecharczyk">Czy jest akceptacja zainteresowanych posłów dla udziału w pracach podkomisji? Nie słyszę sprzeciwu.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#MarianBlecharczyk">Jeśli chodzi o Komisję Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, proponuję udział następujących posłów: Jerzego Barzowskiego, Jana Kochanowskiego i Wiesława Wodę. Czy jest zgoda posłów? Nie słyszę sprzeciwu. Czy jest sprzeciw co do propozycji powołania podkomisji w składzie przedstawionym przez prezydia Komisji? Nie słyszę sprzeciwu, zatem stwierdzam, że podkomisja została powołana.</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#MarianBlecharczyk">Chciałbym teraz ustalić termin zakończenia prac przez podkomisję. Ponieważ połączone Komisje powinny przedstawić sprawozdanie do 10 kwietnia br., jest propozycja, aby podkomisja zakończyła prace do 27 marca br. Równocześnie jest propozycja, aby określić termin na przedstawienie pisemnych opinii przez Komisję Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji oraz przez Komisję Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej do 27 marca br., aby połączone Komisje rozpatrując sprawozdanie podkomisji dysponowały tymi opiniami.</u>
<u xml:id="u-10.3" who="#MarianBlecharczyk">Czy jest zgoda członków Komisji na te propozycje? Nie słyszę sprzeciwu.</u>
<u xml:id="u-10.4" who="#MarianBlecharczyk">Dziękuję za udział w obradach. Zamykam posiedzenie połączonych Komisji.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>