text_structure.xml
19.3 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#KrzysztofJanik">Otwieram posiedzenie Komisji. Jedynym punktem porządku obrad będzie zaopiniowanie sprawozdania Najwyższej Izby Kontroli z działalności w 1997 r. w zakresie prac naszej Komisji. Proszę o zabranie głosu pana posła Nawarę, który jest sprawozdawcą w tej kwestii.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#MarekNawara">Postaram się w dosyć krótki i syntetyczny sposób omówić to bardzo obszerne sprawozdanie.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#MarekNawara">Na wstępie chciałbym zaznaczyć dwa główne wątki, otóż Najwyższa Izba Kontroli w swoim sprawozdaniu bardzo wyraźnie podkreśla dwa fakty. Po pierwsze, że bardzo późno i nieterminowo są wydawane akty wykonawcze do ustaw. Średnio opóźnienie to wynosi ok. 6 miesięcy. Jest to ogólna refleksja, która wynika z tego sprawozdania, ponieważ wiele z tych aktów legislacyjnych dotyczy działalności samorządu terytorialnego.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#MarekNawara">Drugim bardzo niepokojącym zjawiskiem jest to, że przy przeprowadzaniu zmian legislacyjnych i wprowadzaniu nowych ustaw, a także wprowadzaniu aktów wykonawczych nie jest w sposób dostateczny wyliczany skutek finansowy związany z wprowadzaniem tych aktów legislacyjnych. Ma to znaczny wpływ na skutki finansowe dotyczące budżetu gmin oraz na akty normatywne odnoszące się do samorządu terytorialnego. Według mojej oceny, są to dwa główne wątki, które można z tego sprawozdania wyciągnąć.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#MarekNawara">Odniosę się teraz do kilku obszarów dotyczących działalności gmin. Najwyższa Izba Kontroli kontrolowała gminy, jeżeli chodzi o realizację ustawy o zamówieniach publicznych. W opinii izby, w kontrolowanych gminach nie istnieje sprawnie funkcjonujący system udzielania zamówień publicznych. W wielu przypadkach ustawa nie była przestrzegana, a przecież jest aktem prawnym umożliwiającym bardziej efektywne wykorzystywanie posiadanych środków i wprowadzającym gwarancje należytego wykonania ustawy.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#MarekNawara">Trzeba przyznać, że kontrolowane gminy jeszcze przed wejściem w życie ustawy - Najwyższa Izba Kontroli to podkreśla - wprowadzały własne rozwiązania związane z wykonywaniem zamówień publicznych.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#MarekNawara">Najwyższa Izba Kontroli podkreśla słabość wynikającą z faktu braku sprawnie funkcjonującego systemu prowadzącego zamówienia publiczne w gminach. Izba podkreśla również, że zbyt mała jest liczba szkoleń prowadzonych w tym zakresie przez gminy, a także wytyka słabe zaangażowanie regionalnych izb obrachunkowych i pełnomocników wojewodów do spraw zamówień publicznych, którzy są ustawowo uprawnieni do tego, żeby takie szkolenia prowadzić.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#MarekNawara">Na kilkadziesiąt skontrolowanych gmin, co czwarta gmina wadliwie przygotowywała specyfikację. Było to robione w sposób bardzo ogólnikowy, co również według NIK stanowi uchybienie.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#MarekNawara">Najwyższa Izba Kontroli zaznacza, że obserwuje się często występujący proceder podziału zamówienia publicznego, w sytuacji gdy wartość tego zamówienia przekracza 20 tys. ecu. W takim przypadku zamówienie to dzieli się na części, żeby obejść konieczność zgłaszania tego zamówienia do biuletynu zamówień publicznych.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#MarekNawara">Jest jeszcze jedna uwaga w kwestii zamówień publicznych - sądzę, że bardzo ważna - otóż w 60% kontrolowanych gmin występowało zjawisko, że gmina składała wniosek do Urzędu Zamówień Publicznych o skrócenie terminu, w przypadku zamówień powyżej 20 tys. ecu. Urząd ten aż w 88% tych wniosków wydał decyzję pozytywną. Świadczy to o tym, iż być może w przyszłości należałoby się zastanowić, czy rzeczywiście terminy te, biorąc pod uwagę kwotę zamówienia publicznego, są dobrze skonstruowane. Rzecz w tym, że zwyczajowo jest tak, iż prezes Urzędu Zamówień Publicznych wydaje zgodę na skracanie terminów, a jeżeli tak jest zwyczajowo, to nasuwa się wniosek, że należy się nad zastanowić i ewentualnie poprawić ten element ustawy.</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#MarekNawara">Przechodząc do drugiego obszaru, czyli do szkolnictwa, Najwyższa Izba Kontroli podkreśla wyraźne występowanie braku środków rzeczowych dla szkół. W przypadku wyraźnego braku tych środków występowały również trudności w realizacji remontów obiektów szkolnych.</u>
<u xml:id="u-2.10" who="#MarekNawara">Stwierdzono również, że do końca maja 1997 r. nie zostały uruchomione środki w wysokości 350 mln zł z rezerwy budżetowej, które to środki Rada Ministrów miała przeznaczyć na zobowiązania jednostek oświaty.</u>
<u xml:id="u-2.11" who="#MarekNawara">Najwyższa Izba Kontroli podkreśla, że w wyniku występowania złych danych planistycznych, nie zawsze były naliczane subwencje oświatowe w 1996 r. Na 217 gmin, które złożyły odwołanie, 146 odwołań zostało rozpatrzonych pozytywnie. Najwyższa Izba Kontroli podkreśla także, że w wyniku złych danych planistycznych środki na wynagrodzenia i rezerwa środków na wzrost wynagrodzeń, określone w ustawie budżetowej na 1997 r., wprawdzie zapewniły ukształtowanie się średniego miesięcznego wynagrodzenia pracowników oświaty na poziomie ustalonym z Komisją Trójstronną, natomiast ustalony na poziomie 172,3 zł przez Komisję Trójstronną średni miesięczny wzrost wynagrodzeń od 1 kwietnia 1997 r. w praktyce nie został zrealizowany. Stało się to wskutek stwierdzonych niedostatków w planowaniu, rozdysponowaniu i wykorzystaniu środków przeznaczonych na ten cel. Jest to wyraźne zwrócenie uwagi na fakt, że akurat w tej części nastąpiły bardzo wyraźne uchybienia.</u>
<u xml:id="u-2.12" who="#MarekNawara">Jeżeli chodzi o inwestycje oświatowe, to gminy były także w tym okresie kontrolowane przez Najwyższą Izbę Kontroli. Izba podkreśla, że w dużej części kontrolowanych gmin występowały zaniedbania wynikające ze złego nadzoru inwestorskiego prowadzonego przez gminy. Najwyższa Izba Kontroli podkreśla również, że niedobory środków w tym zakresie w znacznej części były pokrywane przez gminy, co znajduje potwierdzenie w sprawozdaniu z wykonania budżetu za 1997 r., o czym mówiliśmy wczoraj i przedwczoraj.</u>
<u xml:id="u-2.13" who="#MarekNawara">Najwyższa Izba Kontroli zaznacza także, że dotacje przyznawane przez kuratorów oświaty na finansowanie inwestycji nie przekraczają ustalonego ustawowo poziomu 50% wartości kosztorysowych tych inwestycji. Wydaje się jednak, że nie jest do końca rozwiązany problem wynikający z faktu, że sposób finansowania inwestycji oświatowych nie jest uwzględniony w subwencji oświatowej. Finansowanie to odbywa się z budżetu państwa. Stosowana jest tu ustawa o finansowaniu gmin i wydaje mi się, że przy braku jednoznacznych interpretacji w tym zakresie ustawa ta powinna być w tym wypadku zastosowana tylko częściowo.</u>
<u xml:id="u-2.14" who="#MarekNawara">Chciałbym teraz przejść do niektórych działów sprawozdania, które udało mi się wyłuskać i związanych z zakresem dotyczących gmin. W dziale - ochrona środowiska i budownictwo znalazło się podkreślenie Najwyższej Izby Kontroli wskazujące na fakt, że „występowały nieprawidłowości związane z realizacją przez gminy zadań w zakresie ochrony środowiska. Dotyczyły one przede wszystkim braku dostatecznego nadzoru sprawowanego przez zarządy nad podmiotami, które powierzały w zarząd obiekty infrastruktury komunalnej i przekazywały realizację zadań ochrony środowiska. Zarządy gmin sprawowały także niedostateczny nadzór nad podmiotami, którym powierzyły w zarząd obiekty infrastruktury komunalnej i przekazywały realizację zadań ochrony środowiska”.</u>
<u xml:id="u-2.15" who="#MarekNawara">Najwyższa Izba Kontroli podkreśla, że na 63 gminy aż w 23 nie prowadzono kontroli podmiotów, którym powierzono te zadania ograniczając się do nadzoru w zakresie przyjmowania okresowych sprawozdań z działalności statutowej i finansowej.</u>
<u xml:id="u-2.16" who="#MarekNawara">Mimo korzystnych zmian, które nastąpiły w tych gminach, związanych z faktem porozumienia się gmin w kwestii wykonywania zadań w zakresie gospodarki komunalnej - porozumienia te są realizowane w formie zwykłych porozumień lub związków komunalnych - Najwyższa Izba Kontroli podkreśla, że w zakresie programowania ochrony środowiska, realizacji infrastruktury wodociągowej i kanalizacyjnej oraz programów z tym związanych, a także zmniejszania się liczby kotłowni i zastępowania ich innymi mediami grzewczymi, gminy nie prowadziły kompleksowej polityki ochrony środowiska.</u>
<u xml:id="u-2.17" who="#MarekNawara">Kontrolerzy NIK rzadko otrzymywali kompleksowe materiały na ten temat, co świadczy o tym, że należałoby zwrócić uwagę gminom, żeby takie programy były częściej opracowywane.</u>
<u xml:id="u-2.18" who="#MarekNawara">Najwyższa Izba Kontroli wytyka także, iż w zakresie opieki społecznej działalność gmin koncentrowała się raczej na łagodzeniu skutków zjawiska bezdomności, a nie zapobieganiu powstawaniu tego zjawiska. Zaledwie w ok. 10% gmin odnotowano inicjatywy służb socjalnych polegający na udzielaniu pomocy w tym zakresie. Dotyczyła ona m.in. pomocy w przydziale lokali z zasobów komunalnych, w uzyskaniu stałego miejsca zamieszkania oraz w przeciwdziałaniu utracie stałego miejsca zamieszkania.</u>
<u xml:id="u-2.19" who="#MarekNawara">Sądzę, że niepokojącym jest zjawisko, że tylko w 10% gmin zauważono, iż gminy podejmują inicjatywy związane z realizacją ustawy o opiece społecznej, a pozostałe gminy ograniczają się do podstawowych zadań związanych z redystrybucją środków finansowych.</u>
<u xml:id="u-2.20" who="#MarekNawara">Końcowa uwaga dotyczy współpracy Najwyższej Izby Kontroli z organami samo-rządowymi. Izba stwierdza, że współpraca ta była bardzo ograniczona i polegała tylko na tym, iż czasami przedstawiciel delegatury NIK uczestniczył w posiedzeniach plenarnych lub prezydium sejmiku samorządowego. Izba przekazywała również sprawozdania ze swojej działalności sejmikom samorządowym w poszczególnych województwach.</u>
<u xml:id="u-2.21" who="#MarekNawara">Po krótkiej analizie tego obszernego tekstu, składam wniosek o przyjęcie sprawozdania z pracy Najwyższej Izby Kontroli w 1997 r. w zakresie działania naszej Komisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#KrzysztofJanik">Czy ktoś z członków Komisji chce zabrać głos w sprawie tego sprawozdania?</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PawełBryłowski">Nie chcę złożyć żadnego innego wniosku niż ten, który składał pan poseł Nawara, natomiast muszę przyznać, że niektóre stwierdzenia zawarte w tym sprawozdaniu wydają mi się dosyć nietrafne.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#PawełBryłowski">Skoncentruję się na jednym z tych stwierdzeń. Chodzi o uwagę Najwyższej Izby Kontroli mówiącą o tym, że gminy w niewłaściwy i niedostateczny sposób zapobiegają zjawisku bezdomności. Otóż na podstawie wyników kontroli, także w moim mieście, mogę państwu powiedzieć, w jaki sposób te wnioski są formułowane.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#PawełBryłowski">Przypomnę państwu fakt, że w większości przypadków gminy wcale nie mają instrumentów do tego, żeby zapewniać dach nad głową osobom bezdomnym, w sytuacji gdy często ludzie ci pozostają bezdomnymi z wyboru. Oczywiście czasami wiąże się to z różnego rodzaju dewiacjami lub też chorobą alkoholową. Musimy pamiętać również o tym, że gminy mają aż za dużo zajęć związanych z koniecznością poprawy infrastruktury budynków znajdujących się na ich terenie, budowy mieszkań itp.</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#PawełBryłowski">Tylko w niewielu miastach została przejęta pomoc społeczna w innym zakresie niż elementarna pomoc pieniężna lub rzeczowa. Tam, gdzie ta pomoc została przez gminy przejęta, dopiero przebudowywuje się całą infrastrukturę. Budowane są również gminne ośrodki mające charakter noclegowni czy mówiąc po prostu przytułków.</u>
<u xml:id="u-4.4" who="#PawełBryłowski">W tej mierze podejmowanych jest wiele różnych inicjatyw i wydaje mi się, że taka surowa ocena Najwyższej Izby Kontroli została sformułowana pochopnie i przedwcześnie. Przypomina mi to sytuację, która miała miejsce w związku z kontrolą dróg - to również jest istotny element tego sprawozdania - otóż jak tylko gminy przejęły drogi - większe gminy w większym zakresie, a mniejsze w mniejszym - to rok a najdalej 2 lata później nastąpiła pierwsza kontrola. Jak mi się wydaje, nigdy przedtem nie przeprowadzano tak dokładnej kontroli, której wynikiem było zresztą sformułowanie „czarnej listy” wszystkich najdrobniejszych nawet usterek i niedociągnięć.</u>
<u xml:id="u-4.5" who="#PawełBryłowski">Zdaję sobie sprawę z tego, że Najwyższa Izba Kontroli jest po to, by formułowała raporty dotyczące wszelkich niedociągnięć, prosiłbym jednak o nie przypisywanie całej winy gminom. Kontrola przeprowadzona w jakiś czas później była przeprowadzona w identyczny sposób i odnoszę wrażenie, że oprócz koniecznego nakreślenia obrazu rzeczywistości służy to również argumentowaniu, że oto było dobrze i nie wiadomo dlaczego, gminy przejęły realizację tych, czy innych zadań i wszystko zepsuły.</u>
<u xml:id="u-4.6" who="#PawełBryłowski">Mam prośbę do kierownictwa NIK, że jeżeli pisane są protokoły, to nie powinno temu towarzyszyć nastawienie, że w wyniku kontroli ma dojść do „ścinania głów”. Niestety, te protokoły są później wykorzystywane nie przez NIK, ale dla celów politycznych. Dotyczy to zarówno małej, jak i wielkiej polityki. Dzieje się to zresztą bez zgody i wiedzy autorów tych protokołów.</u>
<u xml:id="u-4.7" who="#PawełBryłowski">Chciałem zgłosić tych kilka uwag, jakkolwiek nie zmieniają one mojej konkluzji, iż również jestem za pozytywnym zaopiniowaniem sprawozdania NIK.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#EwaJanik">Kontynuując jak gdyby myśl pana posła, chciałabym powiedzieć, że gminy, które podejmują działania w zakresie opieki społecznej i przeciwdziałania bezdomności w pewnym sensie cierpią na tym. Rzecz w tym, że w gminach, gdzie funkcjonują przytułki dochodzi do sytuacji, iż zaczyna się napływ bezdomnych z gmin sąsiednich, liczba bezdomnych wzrasta, problem dla gminy narasta itd.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#EwaJanik">Uważam, że sformułowania pokontrolne NIK powinny uwzględniać tego rodzaju zjawiska, ponieważ w istocie jest tak, że na podstawie tych wyników kontroli radni oceniają zarządy gmin, a kwestia ta się upublicznia. Byłoby dobrze, gdyby kontrolujący zdawali sobie z tego sprawę.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#WojciechNowaczyk">Niektórzy z członków Komisji wydają się być urażeni faktem, iż przypisuje się jakąkolwiek winę gminom, ale przecież po to istnieją określone organy, szczególnie te, które są nisko umieszczone w hierarchii organów administracyjnych, żeby można im było jakąś winę przypisać. Tak jest od początku świata i tak będzie.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#WojciechNowaczyk">Chciałbym nieco osłabić wiarę pana posła Nawary w to, że jest możliwa liberalizacja ustawy o zamówieniach publicznych. O ile wiem, Urząd Zamówień Publicznych przygotowuje nowelizację ustawy o zamówieniach publicznych, z tym że raczej idzie ona w przeciwnym kierunku. Sądzę, że gdy temat ten będzie rozpatrywany zjednoczymy się we wspólnym stanowisku i uczynimy to w trosce o gminy.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#KrzysztofJanik">Chciałbym zwrócić uwagę państwa, że możemy jedynie negatywnie lub pozytywnie zaopiniować to sprawozdanie. Prosiłbym zatem, by konkludować swoje wypowiedzi.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#MarekNawara">Chcę tylko stwierdzić, iż rzeczywiście znalazłem w sprawozdaniu NIK elementy, które dotyczyły tylko gmin. O innych elementach sprawozdania w ogóle nie mówiłem. Starałem się skupić na tych elementach, które z punktu widzenia praktyki gmin i w obszarze zainteresowań, które podlegały kontroli NIK, wydawały mi się istotne. Dotyczyło to w szczególności propozycji nowelizacji niektórych aktów prawnych lub występowania pewnych niedociągnięć, na które trzeba będzie zwrócić baczniejszą uwagę.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#MarekNawara">Najwyższa Izba Kontroli w swoim sprawozdaniu pokazuje wiele niedomagań i dotyczą one zarówno administracji rządowej, jak innych organów, które tej kontroli podlegały. Moja wypowiedź ograniczyła się do tych elementów, które odnosiły się do gmin.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#KrzysztofJanik">Czy ktoś z państwa chciałby jeszcze zabrać głos? Nie stwierdzam.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#KrzysztofJanik">Pan poseł Nawara zgłosił wniosek o pozytywne zaopiniowanie sprawozdania Najwyższej Izby Kontroli. Kto z państwa jest za przyjęciem tego wniosku?</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#KrzysztofJanik">W głosowaniu Komisja jednogłośnie opowiedziała się za wnioskiem. Stwierdzam, że Komisja jest za pozytywnym zaopiniowaniem Najwyższej Izby Kontroli z działalności w 1997 r. w zakresie prac Komisji.</u>
<u xml:id="u-9.3" who="#KrzysztofJanik">Proponuję, żeby upoważnić pana posła Nawarę do reprezentowania naszej Komisji w trakcie dalszych prac nad sprawozdaniem. Czy są inne kandydatury? Nie stwierdzam.</u>
<u xml:id="u-9.4" who="#KrzysztofJanik">Kto z państwa jest za akceptowaniem kandydatury pana posła Nawary?</u>
<u xml:id="u-9.5" who="#KrzysztofJanik">W głosowaniu za wnioskiem opowiedziało się 29 posłów, 1 poseł wstrzymał się od głosu.</u>
<u xml:id="u-9.6" who="#KrzysztofJanik">Stwierdzam, że posłem sprawozdawcą naszej Komisji został wybrany pan poseł Nawara.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#MarekNawara">Dziękuję państwu za wybór. Chcę powiedzieć jeszcze tylko jedną uwagę, mianowicie że w związku z faktem, iż na dzisiejszym posiedzeniu nie był obecny przedstawiciel Najwyższej Izby Kontroli, prosiłbym żeby protokół z tego posiedzenia został NIK dostarczony,</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#KrzysztofJanik">Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>