text_structure.xml 82.1 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#StanisławIwanicki">Otwieram posiedzenie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka. Witam gości oraz członków Komisji. Proponowany porządek dzienny przewiduje rozpatrzenie poselskiego projektu ustawy o sejmowej komisji śledczej. Czy są wnioski lub uwagi do zaproponowanego porządku dziennego? Nie ma. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zaproponowanego porządku dziennego? Nie. Stwierdzam przyjęcie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#StanisławIwanicki">Chcę zwrócić uwagę, że rozpatrywany projekt to w tej kadencji swego rodzaju ewenement, gdyż podpisali się pod nim posłowie ze wszystkich klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#StanisławIwanicki">Członkowie Komisji otrzymali opinie prawne dotyczące projektu. Przygotowali je: prof. Granat, prof. Pikulski oraz dr Mordwiłko z Biura Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu. Ponadto prof. Granat przygotował materiał na temat statusu prawnego komisji śledczych i komisji kontrolnych we francuskim prawie parlamentarnym. Chcę również dodać, że Biuro Studiów i Ekspertyz KS wydało w 1997 r. Biuletyn nr 1 (10), w którym znajduje się obszerny materiał na temat parlamentarnych komisji śledczych w państwach członkowskich Unii Europejskiej. Komisji należy się również wyjaśnienie dotyczące nieobecności ekspertów, profesorów Pikulskiego i Granata. Pilne obowiązki akademickie zatrzymały obu panów profesorów w Lublinie.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#StanisławIwanicki">Przystępujemy do dyskusji. Proszę o zaprezentowanie głównych tez ekspertyzy przygotowanej przez Biuro Studiów i Ekspertyz KS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PrzedstawicielBiuraStudiówiEkspertyzKancelariiSejmu">Projekt ustawy jest wykonaniem dyspozycji art. 111 Konstytucji RP.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#PrzedstawicielBiuraStudiówiEkspertyzKancelariiSejmu">Autor ekspertyzy, prawnik Biura Studiów i Ekspertyz dr Mordwiłko zgłasza pewne zastrzeżenia natury konstytucyjnej co do niektórych uregulowań projektu, a w szczególności w kwestii zakresu upoważnienia zawartego w art. 111 ust. 2, który brzmi: „Tryb działania komisji śledczej określa ustawa”.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#PrzedstawicielBiuraStudiówiEkspertyzKancelariiSejmu">Porównanie charakteru dyspozycji z art. 111 ust. 2 Konstytucji RP z charakterem dyspozycji zawartych w innych przepisach Konstytucji RP prowadzi do wniosku, że zakres dyspozycji zawartej w art. 111 ust. 2 oznacza, iż ustawodawca zwykły w odniesieniu do ustawy o sejmowej komisji śledczej ma węższe możliwości określenia. Chodzi o węższe możliwości w odniesieniu do określenia materii zawartej w ustawie. Inaczej mówiąc, ustawa powinna - w zasadzie - ograniczać się do określenia tylko trybu funkcjonowania sejmowej komisji śledczej. Nie powinna natomiast zawierać rozstrzygnięć materialnych. Ustawa powinna ograniczać się do kwestii proceduralnych.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#PrzedstawicielBiuraStudiówiEkspertyzKancelariiSejmu">W ekspertyzie zostały sformułowane pewne zastrzeżenia, które jednak nie są przez autora ekspertyzy stawiane bardzo twardo. W istocie rzeczy chodzi właśnie o ocenę treści przepisu konstytucyjnego.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#PrzedstawicielBiuraStudiówiEkspertyzKancelariiSejmu">Autor ekspertyzy dr Mordwiłko nie jest obecny, a tak się składa, że ja w tej kwestii mam częściowo odmienne zdanie. Sytuacja jest więc trochę niezręczna. Nie chcę jednak ocen zawartych w ekspertyzie podtrzymywać jako własne.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#PrzedstawicielBiuraStudiówiEkspertyzKancelariiSejmu">Podstawowa kwestia zawarta w ekspertyzie jest następująca: czy użycie w art. 111 ust. 2 sformułowania: „tryb” oznacza nakaz uregulowania pewnej procedury postępowania i wiąże się z potrzebą zdeterminowania aspektów proceduralnych? W związku z tym wydaje się, że kwestie materialne nie powinny znaleźć się w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#PrzedstawicielBiuraStudiówiEkspertyzKancelariiSejmu">Ponadto dylemat wynikający z art. 111 ust. 2 jest szczególnie widoczny w świetle analizy art. 2 ust. 2, który określa maksymalny skład liczebny komisji regulując jednocześnie zasadę determinującą sposób kompletowania składu komisji. Można mieć wątpliwości, czy zasada powinna znaleźć się w projekcie.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#PrzedstawicielBiuraStudiówiEkspertyzKancelariiSejmu">Inna wątpliwość związana jest z art. 8 ust. 2 projektu, który brzmi: „Przedmiotem działań komisji nie może być ocena zgodności z prawem orzeczeń lub decyzji wydawanych przez organy władzy publicznej”. Zdaniem eksperta rozstrzygnięcie to - w świetle ratio legis sejmowej komisji śledczej - jest wątpliwe.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#PrzedstawicielBiuraStudiówiEkspertyzKancelariiSejmu">Kwestia kolejna to art. 11 ust. 2, który stanowi, iż osoba wezwana w celu złożenia zeznań przed komisją może ustanowić pełnomocnika. Na tle tego przepisu nasuwa się retoryczne pytanie, czy pełnomocnik może zastąpić osobę wezwaną w zakresie składania zeznań?</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#PrzedstawicielBiuraStudiówiEkspertyzKancelariiSejmu">Zdaniem eksperty to postanowienie projektu ustawy jest albo wadliwie ujęte, albo - w postaci przedstawionej w projekcie - zasługuje na dezaprobatę jako zbyt silnie ograniczające kontrolne uprawnienia komisji do zapoznania się z zeznaniami osoby wezwanej. Ponadto w projekcie ustawy pominięto regulację dotyczącą jawności obrad i prac komisji. Kwestia ta została uregulowana w załączonej do projektu nowelizacji regulaminu Sejmu. Zdaniem eksperta zasada dotycząca regulacji jawności obrad jak kwestia czysto proceduralna powinna znaleźć się w ustawie. Dopiero jej ewentualna konkretyzacja powinna znaleźć się w przepisach regulaminowych.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#PrzedstawicielBiuraStudiówiEkspertyzKancelariiSejmu">Ostatnia kwestia poruszona przez eksperta dotyczy art. 18 projektu. Zdaniem eksperta są to przepisy zbyt daleko idące. Stanowią bowiem, że osobom wezwanym przez komisję przysługuje, na ich wniosek, zwrot uzasadnionych wydatków, jakie poniosły w związku z udziałem w posiedzeniu komisji, w tym z tytułu utraty zarobków.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#PrzedstawicielBiuraStudiówiEkspertyzKancelariiSejmu">Wydaje się, że bardziej właściwym rozwiązaniem byłoby ustanowienie zasady rozliczania kosztów udziału osoby wezwanej przez komisję za pomocą diety i zwrotu kosztów podróży oraz zapisanie prawa do bezpłatnego zwolnienia z pracy z zachowaniem prawa do wszystkich świadczeń jak za czas przepracowany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#StanisławIwanicki">Moim zdaniem, z opinii przedłożonych przez profesorów Pikulskiego i Granata wynikają następujące wnioski.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#StanisławIwanicki">Po pierwsze, obaj eksperci postulują, aby zmniejszyć liczbę członków komisji z 21 do ok. 11. Chodzi o to, aby było to ciało mniejsze i bardziej operatywne.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#StanisławIwanicki">Po drugie, prof. Granat proponuje alternatywnie, aby skład komisji odzwierciedlał reprezentację klubów i kół poselskich wchodzących w skład Konwentu Seniorów, odpowiednio do ich liczebności albo też, aby w skład komisji wchodzili posłowie reprezentujący wszystkie kluby poselskie w określonej liczbie członków z każdego klubu. Komisja śledcza powinna być wówczas powoływana analogicznie jak Komisja Etyki Poselskiej.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#StanisławIwanicki">Po trzecie, obaj panowie profesorowie sugerują, aby zrezygnować z powoływania rzecznika komisji. Uprawnienia przewidziane dla rzecznika powinien przejąć przewodniczący komisji lub jeden z członków komisji. Eksperci uważają, że nie jest dostatecznie przekonujące powierzenie przeprowadzenia czynności śledczych rzecznikowi, nie zaś jednemu z członków komisji. Ponadto niezależnie od jawności obrad komisji problemem jest publikowanie sprawozdania niezwłocznie po zakończeniu pracy komisji. Chodzi o to, aby sprawozdanie było dostępne wszystkim zainteresowanym.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#StanisławIwanicki">Pomijam wszystkie kwestie konstytucyjne, które podnosi prof. Granat. Są one istotne, ale w tej sprawie nasza Komisja powinna zaproponować takie przepisy ustawodawstwa, które precyzyjnie unormują funkcjonowanie komisji śledczej. Przepisy te nie powinny wywoływać jakichkolwiek kontrowersji, lecz stwarzać jak najlepsze warunki do pracy komisji. Jeszcze raz chcę podkreślić, że w podstawowych kwestiach opinie są zbieżne. Tyle uwag merytorycznych dotyczących ekspertyz.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#StanisławIwanicki">Jeżeli chodzi o dalszy tryb prac, to proponuję teraz przejście do dyskusji. Gdyby okazało się, że Komisja jest zgodna z opiniami zawartymi w ekspertyzach, to oczekiwałbym, aby Biuro Legislacyjne KS wniosło do projektu zmiany wynikające z ekspertyz oraz wniosków członków Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#AleksanderBentkowski">Uważam, że kwestią kluczową jest odpowiedź na pytanie o to, jaki jest cel powołania komisji śledczej? Cel powinien uświęcać środki, w jakie zostanie wyposażona komisja śledcza.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#AleksanderBentkowski">Celem działania komisji śledczej powinno być ustalenie faktów. Jeżeli komisja śledcza ma prowadzić postępowanie wyjaśniające, to powinna dysponować określonymi narzędziami. Tak więc komisja śledcza z całą pewnością powinna mieć prawo przesłuchiwania świadków oraz powinna mieć prawo dyscyplinowania świadków. Jeden z ekspertów sugeruje przyjęcie zasady, że komisja śledcza powinna tylko zapraszać świadków a od woli świadka będzie zależało, czy świadek będzie chciał rozmawiać z komisją. Gdyby tak miało być, to w ogóle nie ma sensu powoływanie komisji śledczej.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#AleksanderBentkowski">Należy przyjąć, że w pewnym stopniu komisja śledcza będzie zastępować prokuratora w określonej sprawie prowadzonej na użytek Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#AleksanderBentkowski">Uważam, że ustalenia komisji śledczej nie mogą być materiałem wystarczającym np. do wniesienia aktu oskarżenia. Nie można jednak wykluczyć, że ustalenia komisji mogą być materiałem pomocnym do wszczęcia postępowania karnego.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#AleksanderBentkowski">Nie ulega wątpliwości, że żaden z przeprowadzonych dowodów nie będzie dowodem ostatecznym. Będzie musiał być powtórzony w postępowaniu karnym. Wydaje się więc, że maksymalne odniesienie do procedury karnej jest konieczne. Miałem okazję być raz przewodniczącym komisji śledczej, której orzeczenie zakończyło się wnioskiem o odwołanie jednego z ministrów, co też się stało. W świetle tych moich doświadczeń nie wyobrażam sobie, aby świadkowie mieli prawo odmowy składania zeznań. Tak więc w ustawie należy wyraźnie zapisać, że do postępowania przed komisją śledczą ma zastosowanie procedura karna. W przeciwnym wypadku komisja śledcza nie będzie miała możliwości sprawnego działania.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#AleksanderBentkowski">Uważam również, że chyba nieporozumieniem jest art. 8 ust. 2 projektu, który stanowi, że przedmiotem działania komisji nie może być ocena zgodności z prawem orzeczeń lub decyzji wydanych przez organy władzy publicznej. Powinno być wręcz przeciwnie, ponieważ najczęściej problemem są niewłaściwe decyzje organów administracji publicznej. Są one właśnie najczęściej powodem wszczynania postępowania przed komisją śledczą. Przykładem mogą być błędne decyzje ministra. Byłoby bardzo źle, gdyby komisja śledcza badając określoną sprawę nie mogła oceniać słuszności decyzji ministra. Należy pamiętać, że sprawozdanie komisji śledczej jest przekazywane Sejmowi, który podejmuje ostateczną decyzję.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#AleksanderBentkowski">Jestem więc za zmianą lub skreśleniem art. 8 ust. 2. Myślę, że autorzy projektu poza art. 8 ust. 2 chcieli osiągnąć to, aby komisja śledcza nie zastępowała Trybunału Konstytucyjnego. Myślę, że nie ma podstaw do takich obaw. Komisja śledcza wyrażać będzie bowiem tylko opinię, która będzie aprobowana lub - przez Sejm. Sejm na natomiast prawo ocenić działania organów wykonawczych.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#AleksanderBentkowski">Jeżeli chodzi o liczebność komisji, to przychylam się do opinii, że komisja śledcza nie może być zbyt liczna. Zawarta w projekcie propozycja składu licząca 21 posłów to stanowczo za dużo. Opowiadam się za liczebnością 9–12 posłów.</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#AleksanderBentkowski">Nie jestem również zwolennikiem formuły, w myśl której komisja jest stosunkowo liczna, ale do rozpatrzenia konkretnych spraw wyłania ze swego grona podkomisje. Uważam, że do każdej konkretnej sprawy powinna być powoływana odrębna komisja śledcza. Myślę, że ważne jest również to, aby w skład komisji śledczej wchodzili posłowie będący fachowcami w danej materii. Jeżeli więc np. zostanie powołana komisja śledcza do zbadania sprawy finansowej, to w jej skład powinni wejść przede wszystkim ekonomiści.</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#AleksanderBentkowski">Nie ulega wątpliwości, że bardzo ważną kwestią są sprawozdania Komisji. Z własnej praktyki wiem, iż jest to kwestia bardzo delikatna. Wydaje mi się, że sprawozdania z bieżących posiedzeń Komisji nie mogą być podawane do wiadomości publicznej, co obejmuje również zakaz podawania ich do wiadomości posłów. Uważam, że do czasu podjęcia przez Komisję ostatecznej decyzji, to sprawozdania z posiedzeń powinny być wewnętrznym materiałem Komisji. Często będzie również, że materia badana przez Komisję będzie ze swej natury niejasna, jak chociażby sprawy wojskowe. Tak więc przepis dotyczący sprawozdań Komisji powinien dawać przewodniczącemu lub Komisji prawo ustalania, jakie informacje będą udostępniane w czasie trwania prac Komisji, a jakie informacje zostaną zawarte w końcowym sprawozdaniu. Ustawa nie powinna więc zawierać przepisu nakazującego pełną jawność, gdyż wówczas każda sprawa rozpatrywana przez Komisję będzie publiczna. Ponadto chcę dodać, że generalnie rzecz biorąc, rozpatrywany projekt jest dobrze przygotowany. Jednakże niektóre rozwiązania powinny być zmienione.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#StanisławIwanicki">Zwracam uwagę na art. 17 projektu, który stanowi, iż określone czynności przeprowadzane są z zachowaniem przepisów o tajemnicy ustawowo chronionej. Ponadto art. 20 podejmuje kwestię sprawozdań Komisji.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#StanisławIwanicki">Na uwagę zasługują również pewne kwestie ujęte porównawczo w materiale prof. Granata dotyczącym rozwiązań francuskich.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#StanisławIwanicki">Czy ktoś chciałby zabrać głos w tej fazie posiedzenia? Nie widzę. Proponuję więc, aby Komisja rozstrzygnęła teraz główne kwestie wywołujące rozbieżności i zróżnicowane opinie.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#StanisławIwanicki">Wydaje się, że pierwszą i najważniejszą rozbieżnością jest instytucja rzecznika komisji. Proszę o wypowiedzi w tej kwestii. Istota problemu to pytanie o to, czy ma istnieć odrębna instytucja rzecznika komisji z określonymi kompetencjami, czy też kompetencje rzecznika ma wypełniać przewodniczący komisji lub członek komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#BogdanLewandowski">Pytanie jest bardzo istotne, ale odpowiedź w dużym stopniu zależy od kwestii środków finansowych, jakie są konieczne, aby zatrudnić rzecznika. Projekt przewiduje, że rzecznik będzie musiał spełniać warunki konieczne do zajmowania stanowiska sędziego Sądu Najwyższego. Oznacza to, że w grę wchodzą znaczne środki finansowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#StanisławIwanicki">Z art. 15 projektu wynika, że wysokość wynagrodzenia rzecznika określa w drodze uchwały Prezydium Sejmu. Wydatki na ten cel pokrywane są przez Kancelarię Sejmu. Ponadto proszę pamiętać, że zostanie uchwalona ustawa, nad którą pracujemy, ale Sejm nie powoła żadnej konkretnej komisji śledczej. Nie będzie wówczas żadnych wydatków. Trudno więc prognozować wydatki na funkcjonowanie komisji śledczej. Zwracam również uwagę, że zgodnie z art. 15 ust. 7 posłowi zajmującemu stanowisko rzecznika komisji nie przysługuje wynagrodzenie z tytułu pełnienia tej funkcji. Przypominam ponadto, że eksperci z zewnątrz wypowiedzieli się przeciw tej instytucji. Czy przedstawiciele Biura Studiów i Ekspertyz również są przeciw?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PrzedstawicielBiuraStudiówiEkspertyzKS">Wydaje się, że tak. Można bowiem stwierdzić, że byłaby to sytuacja bezprecedensowa. Projekt zakłada, że rzecznikiem może być poseł, ale równocześnie zakłada, iż funkcję tę może pełnić osoba nie będąca posłem. Ta druga sytuacja jest znacznie bardziej dyskusyjna, gdyż oznacza, że w imieniu organu Sejmu - komisji śledczej pewne czynności podejmuje osoba nie będąca członkiem parlamentu. Rodzą się więc pewne wątpliwości. Należy również podkreślić, że parlament - to forum polityczne. Sposób wykonywania czynności rzecznika może być oceniany różnie. Powstaną zapewne wątpliwości co do neutralności politycznej i sposobu sprawowania funkcji rzecznika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#KazimierzUjazdowski">Przede wszystkim apeluję o zaniechanie kierowania do przedstawicieli Biura Studiów i Ekspertyz pytań o sensowność polityczną określonych przepisów. Wykracza to bowiem poza określony zakres kompetencji BSiE.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#StanisławIwanicki">Pytanie skierowane do przedstawicieli Biura Studiów i Ekspertyz nie miało charakteru politycznego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#KazimierzUjazdowski">Odpo-wiedź była jednak natury politycznej. Pytania do przedstawicieli Biura Studiów i Ekspertyz powinny raczej dotyczyć sfery konstytucyjnej i prawnej.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#KazimierzUjazdowski">Jeżeli chodzi o instytucję rzecznika, to rozumiem, że nie ma zastrzeżeń prawnych i że jest to pole politycznego wyboru Komisji, a następnie Sejmu. Uważam, że nie jest dobrą praktyką, aby organy doradcze Sejmu zastępowały Komisję w decyzjach politycznych. Powtórzę więc raz jeszcze, iż chcę poznać obiekcje natury prawnej dotyczące instytucji rzecznika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PrzedstawicielBiuraStudiówiEkspertyzKS">Chcę mówić właśnie o kwestiach prawnych i trochę o kwestiach prakseologicznych w odniesieniu do rzecznika komisji.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#PrzedstawicielBiuraStudiówiEkspertyzKS">Rozpocznę od uwagi, że do instytucji rzecznika komisji nie ma jakichś istotnych zastrzeżeń konstytucyjnych czy prawnych. Ponadto zwracam uwagę, że zgodnie z art. 15 ust. 1 rzecznik swoje zadania będzie wykonywał na podstawie uchwały komisji. Będzie więc wykonywał tylko to, do czego upoważni go komisja. Rzecznik będzie więc swego rodzaju pasem transmisyjnym - przekaźnikiem - między komisją a np. prokuratorem generalnym. Jednakże czynności, które będzie zlecał prokuratorowi generalnemu też będą limitowane przepisami prawa, takimi jak np. ustawa o prokuraturze, czy Kodeks postępowania karnego.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#PrzedstawicielBiuraStudiówiEkspertyzKS">Można więc przyjąć, że rzecznik to niezbyt samodzielny przekaźnik między komisją a instytucjami zewnętrznymi. Oznacza to, że z prakseologicznego punktu widzenia obowiązki rzecznika mogłyby być wykonywane przez przewodniczącego komisji uzewnętrzniającego decyzje komisji.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#PrzedstawicielBiuraStudiówiEkspertyzKS">Chcę odnieść się do zarzutu sformułowanego przez posła Kazimierza Ujazdowskiego.</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#PrzedstawicielBiuraStudiówiEkspertyzKS">Zarzut ten być może wziął się z tego, że ja niezbyt precyzyjnie wyartykułowałem swoją myśl - za co przepraszam. Wątpliwość, którą zgłosiłem, jest natury konstytucyjnej i polega na tym, że konstytucja w sposób jednoznaczny ustanawia zasadę, w myśl której komisja śledcza jest komisją parlamentu. Nasuwa się więc pytanie o to, czy organy parlamentu - w świetle konstytucji - mają kompetencję do cedowania dalej kompetencji? Osoba sprawująca funkcję rzecznika - faktycznie - może nie być parlamentarzystą. Jest bowiem tak, że komisja stała nie może powołać ciała składającego się z ekspertów, które będzie prowadziło czynności w imieniu Komisji. Tę właśnie myśl starałem się wyrazić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#StanisławIwanicki">Na tym właśnie polega różnica między komisją stałą czy nadzwyczajną, a komisją śledczą, że żadna inna komisja sejmowa nie będzie wykonywać takich czynności i działań jak komisja śledcza.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#StanisławIwanicki">Przedstawiciel Biura Legislacyjnego KS zwrócił uwagę, że nie ma zastrzeżeń natury prawno-konstytucyjnej do instytucji. Natomiast swego rodzaju pragmatyzm jest istotny przy wyborze koncepcji, a więc czy wszystkie obowiązki scedować na posłów, czy też dla niektórych czynności skorzystać z instytucji rzecznika. Jak już wskazywano w dyskusji, chodzi zwłaszcza o kontakty z prokuraturą. W związku z tą kwestią chcę zwrócić uwagę - w świetle opinii prof. Granata w odniesieniu do Francji - na problem, czy komisja śledcza powinna się zajmować sprawami, które zawisły w sądzie lub są prowadzone przez prokuraturę. Być może powinna zajmować się tylko tymi sprawami, które nie są przedmiotem zainteresowania organów ścigania czy wymiaru sprawiedliwości. Jest to problem. Jednakże projekt wychodzi z założenia, że komisja śledcza zajmuje się wszystkimi sprawami. Skoro tak, to czy właśnie do kontaktów z innymi organami nie byłby potrzebny rzecznik fachowo przygotowany do pełnienia tej funkcji? Jest to pytanie, na które musimy odpowiedzieć. Wydaje się, że jest to kluczowy problem. Inne problemy - choć również ważne - nie są aż tak kontrowersyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#MarekDyduch">Uważam, że jednak istnieje problem kręgu osób, które są uprawnione do czynności śledczych. Wydaje się, że w świetle konstytucji, czynności śledcze w ramach komisji śledczej prowadzić mogą tylko parlamentarzyści. Następnie powinny nastąpić czynności organów wymiaru sprawiedliwości. Korzystanie z osób z zewnątrz jest pragmatyczne i stwarza możliwości większej fachowości w przygotowaniu stanowiska komisji. Pozostaje jednak wątpliwość co do zakresu uprawnień tej osoby spoza parlamentarzystów. W moim odczuciu byłoby to jednak złamanie zasady, że czynności śledcze w komisji śledczej wykonują tylko parlamentarzyści.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#MarekDyduch">Tak więc - podobnie jak eksperci - uważam, że rzecznikiem komisji nie może być osoba z zewnątrz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#KazimierzUjazdowski">Po pierwsze, chcę mocno oponować przeciwko takiej interpretacji konstytucji, która paraliżuje pracę parlamentu. Uważam bowiem, że komisja w zakresie wyznaczonym przez upoważnienie ma prawo powierzenia osobie nie będącej członkiem parlamentu wykonywania części funkcji komisji. Nie chodzi przecież o funkcje samodzielne, oderwane od pracy komisji. Ponadto chcę dodać, że gdyby prezentowano interpretację konstytucji, to np. powołanie szefa Kancelarii Sejmu w randze ministra jest sprzeczne z konstytucją, gdyż szef Kancelarii Sejmu kontaktuje się z instytucjami państwowymi, a nie jest członkiem parlamentu. Wydaje się więc, że zaprezentowany pogląd to nadinterpretacja konstytucyjna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#StanisławIwanicki">Przed udzieleniem głosu dalszym dyskutantom chcę jednak apelować, aby dyskusja na temat kwestii konstytucyjnych odbywała się jednak w ścisłym związku z art. 111 Konstytucji RP.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#AleksanderBentkowski">Uważam, że istota problemu to odpowiedź na pytanie o to, po co jest rzecznik. Jak się wydaje, rzecznik jest po to, aby przygotować materiał dla komisji. Inaczej mówiąc, rzecznik to swego rodzaju prokurator, którego zadaniem jest zgromadzenie materiału, który zostanie następnie oceniony przez komisję. Dodam jeszcze, iż nie wyobrażam sobie, aby np. wniosek o przeprowadzenie określonej czynności skierowany przez przewodniczącego komisji do prokuratury czy policji mógł być podpisany nie przez przewodniczącego komisji, lecz przez rzecznika.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#AleksanderBentkowski">Wydaje się, że rzecznik byłby powołany po to, aby wykonywać czynności przygotowawcze. Do tego typu prac nie jest więc potrzebny tytuł. Jest to bowiem pracownik wynajęty do wykonania określonych czynności. W praktyce będzie to zapewne doświadczony prokurator, który zostanie zatrudniony jako ekspert wspomagający komisję. Natomiast wszystkie pisma wychodzące z komisji oraz czynności wymagające podjęcia, będą musiały być sygnowane przez przewodniczącego komisji.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#AleksanderBentkowski">Tak więc partnerem dla ministra czy innych organów będzie przewodniczący komisji śledczej, a nie jej rzecznik. Nie sądzę więc, aby rzecznik był potrzebny. Być może osoba taka będzie potrzebna na czas pracy komisji, ale nie jest potrzebne tworzenie instytucji rzecznika w ustawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKancelariiSejmu">Chcę przedstawić sprostowanie, gdyż chyba zostałem źle zrozumiany. Mówiąc bowiem o prakseologii miałem na myśli właśnie to, że nie wydaje się zgodne z zasadami prakseologii powoływanie osoby - instytucji - która będzie tylko przekaźnikiem. Chodziło mi więc o to, aby wskazać, że rzecznik będzie miał uprawnienia nadane przez komisję, i że będzie tylko przekaźnikiem pomiędzy komisją, a przede wszystkim prokuraturą, zwłaszcza że te same uprawnienia ma przewodniczący komisji. Ponadto chcę dodać, że tam, gdzie ustawa milczy, wchodzi regulaminu Sejmu, na podstawie którego każda komisja sejmowa może powoływać ekspertów. Może to być ekspert powołany właśnie po to, aby w sposób systematyczny mógł przygotować materiały dla komisji.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKancelariiSejmu">Zgadzam się również z uwagą przedstawiciela Biura Studiów i Ekspertyz, że z konstytucyjnego punktu widzenia byłoby lepiej, aby rzecznik - jeżeli ma być - był posłem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PawełJankiewicz">Pan przewodniczący nawoływał do tego, aby konstytucji nie interpretować zbyt szeroko. Postaram się to zrobić.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#PawełJankiewicz">Uważam, że w świetle analizy przepisów konstytucji komisja śledcza, tak jak wszystkie pozostałe komisje, jest komisją parlamentarną. Jedyne, co świadczy o jej odrębności, to jej śledczy charakter wyrażający się w posiadaniu dodatkowych uprawnień. Jest to jedna jedyna różnica. Żadna inna komisja nie może mieć prawa powoływania jakiegokolwiek rzecznika spoza swego grona.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#PawełJankiewicz">Art. 15 ust. 1 projektu stanowi, że zadaniem rzecznika jest wykonywanie w imieniu komisji określonych czynności. Wykonywanie w imieniu komisji jest - moim zdaniem - sprzeczne z zewnętrznym charakterem rzecznika. Jeżeli rzecznik ma wykonywać czynności w imieniu komisji, to może to czynić tylko wówczas, gdy będzie członkiem komisji. Przemawia to zatem przeciwko ustanawianiu rzecznika jako osoby z zewnątrz. Ponadto - skoro była mowa o uprawnieniach rzecznika - to nie jest on tylko „niewolniczym” wykonawcą woli komisji, gdyż art. 16 stanowi, iż rzecznik może zwrócić się do prokuratora generalnego o przeprowadzenie wskazanych czynności, a rzecznik bierze w nich udział i określa sposób ich przeprowadzenia. Wydaje się więc, że wpływ rzecznika na prokuratora generalnego nie jest władczy, ale jest chyba dyrektywny.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#PawełJankiewicz">Tak więc, jeżeli nie chcemy interpretować konstytucji rozszerzająco, to dopuszczalna jest tylko taka interpretacja, iż rzecznik musi być członkiem komisji. Tylko ustanowiony przez komisję jej przedstawiciel może wykonywać tego rodzaju czynności. Jeżeli chodzi o sposób wykonywania czynności, to należy pamiętać, że parlament swoje funkcje wykonuje przy udziale etatowego aparatu zawodowego w postaci Kancelarii Sejmu czy ekspertów. Komisja śledcza będzie miała takie same możliwości. Nic nie ucierpi fachowość komisji śledczej, gdy będzie korzystać z ekspertów zatrudnionych w Kancelarii Sejmu i ekspertów z zewnątrz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#StanisławIwanicki">Proponuję, abyśmy przechodzili do konkluzji, gdyż mam wrażenie, że argumenty zaczynają się powtarzać. Jeżeli chodzi o rzecznika, to wydaje się, że w grę wchodzą trzy warianty. Pierwszy to utrzymanie rozwiązań zawartych w projekcie, a dotyczących rzecznika. Drugi wariant to skreślenie przepisów regulujących rzecznika. Wariant trzeci to pozostawienie tej instytucji z modyfikacją polegającą na przyjęciu założenia, że musi to być poseł.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#StanisławIwanicki">Jeżeli chodzi o procedurę, to proponuję przeprowadzenie głosowań nad trzema zaprezentowanymi wariantami przy założeniu, że każdy członek komisji może oddać jeden głos. Czy ktoś jest przeciwny zaproponowanej procedurze? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#StanisławIwanicki">Poddaję pod głosowanie wniosek o utrzymanie w projekcie rozwiązań dotyczących rzecznika komisji zawartych głównie w art. 15 i 16. Za wnioskiem głosowało 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#StanisławIwanicki">Poddaję pod głosowanie wniosek o skreślenie w projekcie rozwiązań dotyczących rzecznika komisji zawartych głównie w art. 15, 16 mających następujące brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#StanisławIwanicki">"Art. 15. Ust. 1. Komisja powołuje rzecznika komisji, którego zadaniem jest wykonywanie w jej imieniu czynności mających na celu dostarczenie komisji materiałów i informacji potrzebnych do wszechstronnego wyjaśnienia okoliczności badanej sprawy. Rzecznik wykonuje swoje zadania na podstawie uchwały komisji.</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#StanisławIwanicki">Ust. 2. Rzecznik komisji spełnia warunki konieczne do zajmowania stanowiska sędziego Sądu Najwyższego.</u>
          <u xml:id="u-20.6" who="#StanisławIwanicki">Ust. 3. Rzecznikiem komisji nie może być członek komisji.</u>
          <u xml:id="u-20.7" who="#StanisławIwanicki">Ust. 4. Do rzecznika komisji stosuje się odpowiednio przepisy art. 4–6.</u>
          <u xml:id="u-20.8" who="#StanisławIwanicki">Ust. 5. Rzecznik komisji ma dostęp do informacji stanowiących tajemnicę ustawowo chronioną.</u>
          <u xml:id="u-20.9" who="#StanisławIwanicki">Ust. 6. Wysokość wynagrodzenia rzecznika komisji określa, w drodze uchwały, Prezydium Sejmu. Wydatki na wynagrodzenie rzecznika komisji pokrywane są przez Kancelarię Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-20.10" who="#StanisławIwanicki">Ust. 7. Posłowi zajmującemu stanowisko rzecznika komisji nie przysługuje wynagrodzenie, o którym mowa w ust. 6.</u>
          <u xml:id="u-20.11" who="#StanisławIwanicki">Art. 16. Ust. 1. Rzecznik komisji może zwrócić się do prokuratora generalnego o przeprowadzenie wskazanych przez niego czynności; rzecznik bierze w nich udział i określa, z zastrzeżeniem ust. 2, sposób ich przeprowadzenia.</u>
          <u xml:id="u-20.12" who="#StanisławIwanicki">Ust. 2. Prokurator generalny wykonuje czynności, o których mowa w ust. 1 w oparciu o przepisy Kodeksu postępowania karnego oraz ustawy z dnia 20 czerwca 1985 r. o prokuraturze (Dz.U. z 1994 r. nr 19 poz. 70 z późniejszymi zmianami/”.</u>
          <u xml:id="u-20.13" who="#StanisławIwanicki">W głosowaniu za wnioskiem opowiedziało się 6 posłów.</u>
          <u xml:id="u-20.14" who="#StanisławIwanicki">Poddaję pod głosowanie wniosek o utrzymanie w projekcie instytucji rzecznika komisji, lecz z modyfikacją polegającą na tym, że rzecznik komisji ma być posłem.</u>
          <u xml:id="u-20.15" who="#StanisławIwanicki">W głosowaniu za wnioskiem opowiedział się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-20.16" who="#StanisławIwanicki">Stwierdzam, że w głosowaniu Komisja zdecydowała o skreśleniu w projekcie przepisów dotyczących rzecznika komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Rozumiem, że uprawnienia określone w art. 16 przechodzą na przewodniczącego komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#StanisławIwanicki">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Rozumiem również, że w art. 10 ust. 3 należy wprowadzić powołanie dostosowane do skreślenia art. 16. Chodzi o uprawnienia w formie uchwały komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#StanisławIwanicki">Tak. Proponuję, aby teraz przejść do rozpatrywania kolejnych artykułów. Czy ktoś jest przeciwny zaproponowanej procedurze? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#StanisławIwanicki">Przystępujemy zatem do rozpatrzenia art. 1, który ma brzmienie następujące:</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#StanisławIwanicki">„Ust. 1. Ustawa reguluje tryb działania sejmowej komisji śledczej, zwanej dalej „komisją”.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#StanisławIwanicki">Ust. 2. Zadaniem komisji jest zbadanie określonej sprawy.</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#StanisławIwanicki">Ust. 3. Do komisji stosuje się przepisy regulaminu Sejmu, chyba że przepisy niniejszej ustawy stanowią inaczej”. Proszę o wnioski lub uwagi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">W zasadzie nie mam uwag, ale chcę przypomnieć, że w ekspertyzach podnoszono, iż art. 1 niedostatecznie wyraźnie artykułuje to, że jest to komisja ad hoc do zbadania określonej sprawy. Według mnie jest to dostatecznie wyraźnie zawarte w art. 1, a zwłaszcza w ust. 2. Aby jednak usunąć podnoszone wątpliwości, proponuję następujące brzmienie ust. 2: „Komisję powołuje się do zbadania określonej sprawy”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#StanisławIwanicki">Przejmuję poprawkę zgłoszoną przez przedstawiciela Biura Legislacyjnego. Czy ktoś jest przeciwny zaproponowanemu brzmieniu art. 1 ust. 2? Nie widzę. Czy są inne wnioski lub uwagi do art. 1? Nie widzę. Stwierdzam więc przyjęcie art. 1.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#StanisławIwanicki">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 2 mającego brzmienie następujące:</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#StanisławIwanicki">„Ust. 1. Komisję powołuje Sejm w drodze uchwały, bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#StanisławIwanicki">Ust. 2. W skład komisji może wchodzić do 21 członków. Skład komisji powinien odzwierciedlać reprezentację w Sejmie klubów i kół poselskich wchodzących w skład Konwentu Seniorów, odpowiednio do ich liczebności.</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#StanisławIwanicki">Ust. 3. Uchwała o powołaniu komisji określa zakres jej działania; może ona również określać szczegółowe zasady działania komisji oraz termin złożenia przez nią sprawozdania”.</u>
          <u xml:id="u-26.5" who="#StanisławIwanicki">Przypominam, że w jednej z ekspertyz zaproponowano, aby komisja śledcza była kształtowana na zasadzie analogicznej jak Komisja Etyki Poselskiej.</u>
          <u xml:id="u-26.6" who="#StanisławIwanicki">Ponadto w dyskusji podnoszona była również kwestia zmniejszenia przewidywanej w projekcie liczby członków komisji. Przychylam się do tej opinii. Uważam, że komisja powinna składać się z maksimum 11 członków. W sprawie mniej skomplikowanej komisja mogłaby być jeszcze mniejsza i składać się z 5 członków.</u>
          <u xml:id="u-26.7" who="#StanisławIwanicki">Czy ktoś jest przeciwny, aby w art. 2 ust. 2 zapisać, że w skład komisji może wchodzić do 11 członków? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-26.8" who="#StanisławIwanicki">Jeżeli chodzi o sposób formowania składu komisji, to możliwe jest przyjęcie formuły zawartej w projekcie lub formuły analogicznej jak stosowana w przypadku Komisji Etyki Poselskiej, a więc jeżeli zostanie zgłoszony głos sprzeciwu wobec któregokolwiek kandydata na członka komisji, to wybór nie dochodzi do skutku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#AleksanderBentkowski">Jestem przeciwny stosowaniu formuły analogicznej jak w przypadku Komisji Etyki Poselskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#StanisławIwanicki">Czy są jeszcze uwagi do art. 2?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Proponuję, aby w ust. 1 dodać formułę mówiącą o odwoływaniu komisji. Eksperci wyrazili bowiem opinię, iż nie jest jasne, kiedy komisja kończy swoją działalność.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Należy jednak dodać, że jeżeli projekt nie zawiera jakiejś regulacji, to zastosowanie ma regulamin Sejmu. Przypominam, iż regulamin stanowi, że Sejm może powoływać i odwoływać komisje nadzwyczajne, a przepis ten ma zastosowanie również do komisji śledczych.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Warto jednak pamiętać, że np. w wyniku zmiany układu politycznego, Sejm większością bezwzględną będzie mógł położyć kres działaniu komisji śledczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#StanisławIwanicki">Przejmuję propozycję przedstawiciela Biura Legislacyjnego dotyczącą uzupełnienia ust. 1 o formułę mówiącą o odwołaniu komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#RyszardOstrowski">Czy zatem należy wnioskować, że w każdym Sejmie niezależność komisji śledczej jest zagrożona odwołaniem przez Sejm? Uważam, że komisja śledcza powinna korzystać z pewnej niezależności do czasu złożenia sprawozdania marszałkowi Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#JerzyWierchowicz">Jeżeli w ustawie nie będzie sformułowania o odwołaniu komisji, to odwołanie i tak będzie możliwe na podstawie regulaminu Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Przy tej okazji w grę wchodzi również inny problem zasygnalizowany zresztą w ekspertyzie dra Mordwiłko. Chodzi mianowicie o to, że przy literalnej interpretacji art. 111 ust. 2, ustawą powinien być uregulowany tylko tryb działania komisji śledczej. Ustawa nie powinna więc regulować m.in. składu komisji i reguł jej tworzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#JerzyWierchowicz">Rozumiem obawy posła Ryszarda Ostrowskiego, ale równocześnie należy pamiętać, że komisja śledcza jest organem Sejmu. Trudno więc wyobrazić sobie sytuację, iż Sejm, który powołał komisję śledczą, raptem zmienia zdanie i chce zakończyć prace komisji.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#JerzyWierchowicz">Tak więc chyba nie są potrzebne dodatkowe zabezpieczenia. Trudno bowiem zakładać, aby Sejm chciał odwołać komisję śledczą przed zakończeniem jej prac. Konsekwencje polityczne takiej decyzji byłyby dla Sejmu katastrofalne. W grę wchodzi bowiem utrata wiarygodności i zaufania publicznego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#StanisławIwanicki">W przypadkach indywidualnych pewne problemy w pracy komisji można będzie rozwiązywać za pomocą instytucji wyłączenia ze składu komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Na podstawie przepisów rozpatrywanego projektu możliwa jest sytuacja następująca. Kończy pracę jedna komisja śledcza, po czym Sejm powołuje drugą komisję w tej samej sprawie, a ta druga komisja dochodzi do innych wniosków. Zgodnie bowiem z projektem komisja śledcza nie jest związana ustaleniami innych komisji, a warto dodać, że chodzi głównie o Komisję Odpowiedzialności Konstytucyjnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#RyszardOstrowski">Nie chcę nadmiernie upierać się przy precyzowaniu treści art. 2 ust. 1. Konstytucja stanowi bowiem, że ustawa ma uregulować tryb pracy komisji. Natomiast kwestię odwoływania komisji sejmowych reguluje regulamin Sejmu. W związku z tym uważam, że przepis dotyczący odwołania komisji śledczej jest zbędny w ustawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#StanisławIwanicki">Proponuję, aby Biuro Legislacyjne rozważyło jeszcze kwestię brzmienia art. 2 ust. 1. Czy ktoś chce jeszcze zabrać głos w sprawie art. 2? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#StanisławIwanicki">Przystępujemy do rozpatrzenia art. 3, który ma brzmienie następujące:</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#StanisławIwanicki">„Ust. 1. Projekt uchwały, o której mowa w art. 2, może być wniesiony przez klub parlamentarny lub co najmniej 15 posłów nie będących członkami klubu parlamentarnego.</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#StanisławIwanicki">Ust. 2. Do projektu dołącza się uzasadnienie, wskazujące potrzebę i cel powołania komisji.</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#StanisławIwanicki">Ust. 3. Tryb rozpatrywania projektu określa regulamin Sejmu”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PrzedstawicielBiuraStudiówiEkspertyzKS">Art. 3 ust. 1 przyznaje prawo wniesienia projektu uchwały klubowi parlamentarnemu. Jest to wyłom w dotychczasowej tradycji, zgodnie z którą inicjatywa uchwałodawcza realizowana jest przez grupę posłów. Należy dodać, że zgodnie z art. 17 ust. 3 ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora, klub parlamentarny tworzą posłowie i senatorowie. Mogłaby więc powstać sytuacja, że w podejmowaniu inicjatywy uchwałodawczej dotyczącej powołania sejmowej komisji śledczej braliby udział senatorowie. Tak więc proponuję pozostawienie tylko grupy posłów jako podmiotu uprawnionego do wniesienia projektu uchwały o powołaniu komisji śledczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Chcę zwrócić uwagę, że z ogólnych regulaminowych dotyczących inicjatywy uchwałodawczej wynika, że mają ją Prezydium Sejmu i komisje sejmowe. Jeżeli więc w ustawie zostanie przyjęty przepis mówiący tylko o grupie posłów, to wówczas w tej sprawie Prezydium Sejmu i komisje sejmowe zostaną pozbawione prawa inicjatywy uchwałodawczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#JerzyWierchowicz">Jeżeli Prezydium Sejmu i komisje sejmowe mają generalne prawo inicjatywy uchwałodawczej, to nie widzę uzasadnienia dla ograniczania tego prawa w odniesieniu do projektu uchwały o powołaniu komisji śledczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#StanisławIwanicki">Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu takiego brzmienia art. 3, zgodnie z którym projekt uchwały o powołaniu komisji śledczej będzie mogła wnieść grupa posłów, Prezydium Sejmu i komisja sejmowa? Nie widzę. Czy są jeszcze wnioski i uwagi do art. 3? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#StanisławIwanicki">Przechodzimy zatem do rozpatrzenia art. 4, mającego brzmienie następujące: „Poseł nie może wchodzić w skład komisji, jeżeli:</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#StanisławIwanicki">1) sprawa dotyczy tego posła bezpośrednio,</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#StanisławIwanicki">2) brał albo bierze udział, występując w jakiejkolwiek roli procesowej, w sprawie przed organem władzy publicznej w sytuacji, o której mowa w art. 8 ust. 1,</u>
          <u xml:id="u-42.4" who="#StanisławIwanicki">3) istnieje okoliczność inna niż wymienione w pkt. 1 i 2, tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do jego bezstronności w danej sprawie”. Proszę o wnioski lub uwagi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Przypominam, iż dr Mordwiłko w swojej opinii zwraca uwagę, że regulacja dotycząca wyłączenia posła jest wyjściem poza art. 111 ust. 2 Konstytucji RP. Uważam bowiem, że nie jest to tryb działania komisji.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Pozwolę sobie polemizować z tym poglądem. Kwestia wyłączenia jest w prawie kwestią procedury. W prawie karnym jest regulowana w Kodeksie postępowania karnego. Dotyczy to również innych gałęzi prawa. Tak więc w art. 4 nie widzę niebezpieczeństwa przekroczenia art. 111 ust. 2 Konstytucji RP.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Ponadto - przy tej okazji - chcę zwrócić uwagę na kwestię wyważenia proporcji między art. 111 Konstytucji RP dotyczącym komisji śledczej i art. 112 dotyczącym regulaminu Sejmu. Jest to więc pytanie o to, co powinno być materią ustawy, a co powinno być materią regulaminu Sejmu?</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Uważam, że nawet, gdyby przyjąć zawężającą interpretację art. 111 ust. 2 konstytucji, to i tak kwestia wyłączania pozostaje kwestią proceduralną. Nie powinno więc być problemów na tle art. 4.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#StanisławIwanicki">Czy są jeszcze wnioski lub uwagi do art. 4? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#StanisławIwanicki">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 5 mającego brzmienie następujące:</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#StanisławIwanicki">„Ust. 1. Wyłączenie ze składu komisji, o którym mowa w art. 4, następuje na pisemne żądanie posła będącego członkiem komisji albo na pisemny wniosek innego posła lub osoby wezwanej przez komisję w celu złożenia zeznań.</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#StanisławIwanicki">Ust. 2. Po rozpatrzeniu żądania lub wniosku komisja decyduje, w drodze uchwały, o wyłączeniu posła; w głosowaniu nie bierze udziału poseł, którego dotyczy wyłączenie. Jeżeli żądanie lub wniosek dotyczą takiej liczby członków komisji, że uniemożliwia to przeprowadzenie głosowania, uchwałę w sprawie wyłączenia podejmuje Prezydium Sejmu. Jeżeli z powodu wyłączeń niemożliwe jest powołanie komisji lub kontynuowanie postępowania, stosuje się odpowiednio art. 21.</u>
          <u xml:id="u-44.4" who="#StanisławIwanicki">Ust. 3. Jeżeli poselski wniosek o wyłączenie dotyczy posła kandydującego do komisji, o skreśleniu go z listy kandydatów decyduje, w drodze uchwały, Prezydium Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-44.5" who="#StanisławIwanicki">Ust. 4. W przypadku, o którym mowa w ust. 2 Sejm dokonuje wyboru uzupełniającego”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#AleksanderBentkowski">Mam jednak wątpliwości, czy dobre jest rozwiązanie pozwalające na wyłączanie członka komisji, i to na żądanie innego posła. Oznacza to stworzenie dla większości sejmowej wyłączenia posła opozycji. Grozi to pozbywaniem się oponentów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#JerzyWierchowicz">Wyłączenie może nastąpić tylko w przypadkach określonych w art. 4. Nie ma więc pełnej swobody i automatyzmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#StanisławIwanicki">Przepisy o wyłączeniu służą temu, iż w trakcie formowania składu komisji mogą nie być znane wszystkie okoliczności dotyczące członków komisji. Okoliczności te mogą zostać ujawnione dopiero w trakcie prac komisji i wówczas może się okazać konieczne wyłączenie. Czy są jeszcze wnioski lub uwagi dotyczące art. 5? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#StanisławIwanicki">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 6, który ma brzmienie następujące: „Jeżeli w trakcie postępowania prowadzonego przez komisję zostanie ujawniona okoliczność, która mogłaby wywołać wątpliwości co do bezstronności członka komisji przy wykonywaniu czynności przesłuchania osoby wezwanej przez komisję, ulega on wyłączeniu z tej czynności na wniosek osoby wezwanej lub członka komisji; przepis art. 5 ust. 2 stosuje się odpowiednio”. Czy są wnioski lub uwagi do art. 6? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#StanisławIwanicki">Przystępujemy do rozpatrzenia art. 7, mającego brzmienie następujące:</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#StanisławIwanicki">„Ust. 1. Komisja jest związana zakresem przedmiotowym określonym w uchwale o jej powołaniu.</u>
          <u xml:id="u-47.4" who="#StanisławIwanicki">Ust. 2. Z uprawnień wynikających z przepisów ustawy, komisja korzysta tylko w zakresie niezbędnym do wyjaśnienia sprawy będącej przedmiotem jej działania oraz w taki sposób, aby nie naruszyć dóbr osobistych osób trzecich”. Czy są wnioski lub uwagi do art. 7? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-47.5" who="#StanisławIwanicki">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 8, mającego brzmienie następujące:</u>
          <u xml:id="u-47.6" who="#StanisławIwanicki">„Ust. 1. Komisja, z zastrzeżeniem ust. 2, może badać sprawę, w której toczy się albo zostało prawomocnie zakończone postępowanie przed organem władzy publicznej.</u>
          <u xml:id="u-47.7" who="#StanisławIwanicki">Ust. 2. Przedmiotem działania komisji nie może być ocena zgodności z prawem orzeczeń lub decyzji wydanych przez organy władzy publicznej.</u>
          <u xml:id="u-47.8" who="#StanisławIwanicki">Ust. 3. Komisja, za zgodą marszałka Sejmu, może zawiesić swoją działalność do czasu zakończenia określonego etapu lub całości postępowania toczącego się przed innym organem władzy publicznej.</u>
          <u xml:id="u-47.9" who="#StanisławIwanicki">Ust. 4. Postępowanie prowadzone przez komisję może zostać zawieszone w szczególności wtedy, gdy istnieje uzasadnione przypuszczenie, że materiał zebrany w postępowaniu przed innym organem władzy publicznej lub podjęte przez ten organ rozstrzygnięcie mogłoby być przydatne dla wszechstronnego zbadania sprawy przez komisję”.</u>
          <u xml:id="u-47.10" who="#StanisławIwanicki">Wydaje się, że należy rozważyć zmiany w ust. 2. Uważam, iż przepis ten powinien stanowić o orzeczeniach sądowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#AleksanderBentkowski">Należy dodać, że obok orzeczeń sądów, które są prawomocne i niewzruszalne, występują decyzje administracyjne, które praktycznie nigdy nie są ostateczne i są wzruszalne. Proponuję więc, aby przyjąć formułę mówiącą o tym, że przedmiotem działania komisji nie może być ocena orzeczeń sądów. Oceny takie byłyby bowiem naruszeniem zasady niezawisłości sądów.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#AleksanderBentkowski">Uważam więc, że ust. 2 nie powinien zawierać końcowej formuły mówiącej o decyzjach organów władzy publicznej. Najczęściej bowiem będzie tak, że przedmiotem prac komisji śledczej będzie badanie zgodności decyzji administracyjnych, wydawanych zwłaszcza przez ministrów i innych wyższych urzędników państwowych. Utrzymanie przedłożonego brzmienia ust. 2 oznaczałoby więc zamknięcie komisji możliwości prowadzenia spraw tego rodzaju.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Wydaje się, że art. 8 ust. 2 nie jest niebezpieczny. Należy bowiem pamiętać, że wszystkie procedury kończą się w zasadzie orzeczeniami niezawisłych sądów.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Warto też podkreślić, że we Francji przez pewien czas przyjmowano, że jeżeli sprawa jest wszczęta przez jakikolwiek organ władzy publicznej, to komisja śledcza badająca tę sprawę rozwiązywałaby się. Praktyka ta zaczyna zmieniać się, gdyż zaczęło brakować „zajęcia” dla komisji, niemal każda sprawa była rozpatrywana przez jakiś organ.</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Zaproponowane rozwiązanie projektu można uznać za pośrednie. Komisja może badać sprawę rozpatrywaną przez inny organ władzy publicznej. Jednakże komisja oceniając daną sprawę powinna dokonywać oceny niezależnie, lecz nie dokonywać oceny rozstrzygnięć prawomocnych. W konkluzji uważam, że art. 8 ust. 2 powinien pozostać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#PrzedstawicielBiuraStudiówiEkspertyzKS">Wydaje się, że istota sprawy tkwi w sformułowaniu: „ocena zgodności z prawem”. Przedmiotem działania komisji powinno być wyjaśnienie sprawy, a to nie jest to samo co ocena zgodności z prawem. Formuła ta budzi szczególnie wątpliwości w przypadku prawomocnych decyzji administracyjnych oraz orzeczeń sądowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Formuła mówiąca o ocenie zgodności z prawem dotyka problemów konstytucyjnych, gdyż wymaga pogodzenia z zasadą niezależności sądów. Można bowiem uznać, że komentowanie wyniku w sprawozdaniu komisji byłoby wkraczaniem w niezawisłość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#JerzyWierchowicz">Istotą wątpliwości posła Aleksandra Bentkowskiego było zwrócenie uwagi na ograniczenie możliwości działania komisji na przykładzie decyzji ministra. Wydaje się, że jest to wątpliwość słuszna i wymagająca wyeliminowania.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#JerzyWierchowicz">Nie powinno natomiast następować wkraczanie w ocenę zgodności z prawem orzeczeń sądów. Byłoby to bowiem wkraczanie w obszar działania trzeciej władzy. W związku z tym proponuję następujące brzmienie art. 8 ust. 2: „Przedmiotem działania komisji nie może być ocena zgodności z prawem orzeczeń w sprawach zakończonych prawomocnym orzeczeniem sądu”. Formuła ta oznacza możliwość badania decyzji administracyjnych np. ministra, jeżeli chodzi o zgodność z prawem. Nie byłoby jednak możliwe ingerowanie w orzeczenia niezawisłych sądów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#StanisławIwanicki">Gdyby było to orzeczenie nieprawomocne, to proponowana formuła świadczyłaby, że możliwe jest badanie zgodności z prawem. Tymczasem chodzi o to, aby działalność komisji śledczej nie naruszała zasady polegającej na tym, że nie bada się zgodności z prawem orzeczeń - decyzji - zastrzeżonych do właściwości władzy sądowniczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#JerzyWierchowicz">Należałoby przyjąć, że do czasu zakończenia rozpatrywania danej sprawy przez sąd komisja śledcza nie jest powoływana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#StanisławIwanicki">Wydaje się więc, że przeważa pogląd, aby art. 8 ust. 2 pozostawić w brzmieniu projektu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#JerzyWierchowicz">Czy należy zatem rozumieć, że komisja nie będzie mogła badać zgodności z prawem decyzji wydanej przez ministra, i to przy podejrzeniu o korupcję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Chyba nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#JerzyWierchowicz">Jeżeli tak ma być, to chyba nie o to chodzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#PawełJaros">Uważam, że treść art. 8 ust. 2 powinna zostać ograniczona tylko do orzeczeń sądowych. Ponadto chcę odnieść się do formuły mówiącej o ocenie zgodności z prawem. W związku z tym chcę przypomnieć, że przy tej formule ustalenia faktyczne sądu mogłyby być badane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#PrzedstawicielBiuraStudiówiEkspertyzKS">Jeżeli chodzi o ustalenia faktyczne sądów, to nie będą one mogły być przedmiotem badania, gdyż są one przesłanką, czy to wydania decyzji administracyjnej, czy też orzeczenia. To właśnie faktyczne okoliczności sprawy decydują o tym, jak orzeknie organ administracji czy też sąd.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#PrzedstawicielBiuraStudiówiEkspertyzKS">Tak więc próba zakwestionowania przesłanek faktycznych godziłaby w całość decyzji czy orzeczenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#StanisławIwanicki">Wydaje się zatem, że należy przyjąć formułę mówiącą o orzeczeniach sądowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Czy jednak nie będzie to formuła zbyt szeroka? Należy bowiem koncentrować się na tym, co ocenia wyższa instancja sądowa - ocenia zgodność z prawem...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#JerzyWierchowicz">Kieruje się jednak dowodami i stanem faktycznym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Wyobrażam sobie, że komisja nie mogłaby formułować wniosków prawnych zawierających zarzuty w stosunku do orzeczenia. Komisja śledcza powinna być bowiem komisją od ocen politycznych. Tak to jest rozdzielone w państwach Unii Europejskiej. Komisja śledcza dokonuje ocen politycznych. Nie może natomiast wywierać presji czy wpływać na orzeczenia sądów.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Tak więc dążeniem twórców projektu było rozdzielenie kwestii ocen politycznych i działań prawnych. Wyrazem tej tendencji jest m.in. rozwiązanie, zgodnie z którym kary porządkowe byłyby stosowane przez Sąd Wojewódzki w Warszawie, a nie samą komisję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#PawełJaros">Muszę jednak jeszcze raz przypomnieć, że każdy wyrok - orzeczenie sądowe - zawiera dwie warstwy: faktyczną i prawną. Uważam więc, że musimy zdecydować, co będzie podlegało badaniu przez komisję śledczą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Kwestii tej nie da się chyba rozstrzygnąć inaczej. Ustalenia faktyczne sądu wpływają na kwalifikację prawną danej sprawy. Można sobie jednak wyobrazić, że komisja bada inne dowody niż sąd i wyciąga z tego inne wnioski niż sąd, gdyż jest niezależna w ocenie dowodów. Oznacza to, że może dojść do innych wniosków, a wobec tego w sprawozdaniu przedstawia inne konkluzje. Jest to jednak procedura polityczna i polityczne są konkluzje zawarte w sprawozdaniu. Nie może to jednak mieć wpływu na ocenę prawną, której dokonał niezawisły sąd.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#StanisławIwanicki">Wydaje się, że powinniśmy już dążyć do konkluzji w sprawie art. 8 ust. 2. Jak się wydaje, zarysowały się dwa poglądy.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#StanisławIwanicki">Pierwszy z nich zakłada utrzymanie brzmienia zawartego w projekcie. Pogląd drugi zakłada następujące brzmienie: „Przedmiotem działania komisji nie może być ocena zgodności z prawem orzeczeń sądowych”.</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#StanisławIwanicki">Proponuję procedurę analogiczną jak zastosowana wcześniej, czyli dwa głosowania, w których posłowi przysługuje tylko 1 głos.</u>
          <u xml:id="u-67.3" who="#StanisławIwanicki">Poddaję pod głosowanie wniosek o utrzymanie art. 8 ust. 2 w brzmieniu projektu.</u>
          <u xml:id="u-67.4" who="#StanisławIwanicki">W głosowaniu za wnioskiem opowiedział się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-67.5" who="#StanisławIwanicki">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie art. 8 ust. 2 w brzmieniu następującym: „Przedmiotem działania komisji nie może być ocena zgodności z prawem orzeczeń sądowych”.</u>
          <u xml:id="u-67.6" who="#StanisławIwanicki">W głosowaniu za wnioskiem opowiedziało się 6 posłów. Stwierdzam przyjęcie art. 8 ust. 2 w zmodyfikowanym brzmieniu.</u>
          <u xml:id="u-67.7" who="#StanisławIwanicki">Przystępujemy do rozpatrzenia art. 9 mającego brzmienie następujące: „Komisja badająca sprawę nie jest związana wynikami postępowania, opiniami lub wnioskami innych komisji sejmowych”. Proszę o wnioski lub uwagi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#RyszardOstrowski">Wydaje się, że jeżeli wnioski innych komisji sejmowych będą sprzeczne z ustaleniami komisji śledczej, rodzić to będzie poważne ograniczenie niezależności komisji śledczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#StanisławIwanicki">Czy są wnioski lub uwagi do art. 9? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#StanisławIwanicki">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 10 projektu, mającego brzmienie następujące:</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#StanisławIwanicki">„Ust. 1. Pracami komisji kieruje jej prezydium.</u>
          <u xml:id="u-69.3" who="#StanisławIwanicki">Ust. 2. Na zewnątrz komisję reprezentuje oraz działa w jej imieniu przewodniczący komisji lub, z jego upoważnienia, zastępca przewodniczącego.</u>
          <u xml:id="u-69.4" who="#StanisławIwanicki">Ust. 3. W sprawach, o których mowa w art. 11, art. 12 ust.1 oraz art. 14, przewodniczący komisji działa na podstawie uchwały komisji”.</u>
          <u xml:id="u-69.5" who="#StanisławIwanicki">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie art. 10? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-69.6" who="#StanisławIwanicki">Przechodzimy zatem do rozpatrzenia art. 11, który ma treść następującą:</u>
          <u xml:id="u-69.7" who="#StanisławIwanicki">„Ust. 1. Każda osoba wezwana przez komisję ma obowiązek stawić się przed nią i złożyć zeznanie.</u>
          <u xml:id="u-69.8" who="#StanisławIwanicki">Ust. 2. Osoba wezwana w celu złożenia zeznań przed komisją może ustanowić pełnomocnika.</u>
          <u xml:id="u-69.9" who="#StanisławIwanicki">Ust. 3. Jeżeli przepisy niniejszej ustawy nie stanowią inaczej do czynności, o których mowa w ust. 1 i 2, stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania karnego dotyczące wzywania i przesłuchiwania świadków oraz ustanowienia pełnomocnika; komisji przysługują uprawnienia organów prowadzących postępowanie karne”.</u>
          <u xml:id="u-69.10" who="#StanisławIwanicki">Jeżeli chodzi o podnoszoną już kwestię pełnomocnika ujętą w ust. 2, to choć samo sformułowanie może nie jest najlepsze, ale jasna jest intencja. Chodzi o to, aby każda osoba wezwana przez komisję mogła skorzystać z fachowej pomocy prawnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#TadeuszKilian">Również uważam, że intencja ust. 2 jest czytelna. Chcę jednak odnieść się do tego, o czym na początku posiedzenia mówił przedstawiciel Biura Studiów i Ekspertyz. Była mowa o tym, iż analiza ust. 2 nasuwa pytanie, czy pełnomocnik może zeznawać? Mnie się wydaje, że jest to wykluczone.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#PrzedstawicielBiuraStudiówiEkspertyzKS">Zaszło chyba nieporozumienie, być może wynikające z tego, że na początku posiedzenia wyraziłem się niedostatecznie precyzyjnie. Nie ma wątpliwości, jeżeli chodzi o art. 11 ust. 2.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#StanisławIwanicki">Czy ktoś chce jeszcze zabrać głos w sprawie art. 11?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">W swojej ekspertyzie prof. Pikulski odniósł się do końcowej części ust. 3 po średniku: „komisji przysługują uprawnienia organów prowadzących postępowanie karnych”.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Ekspert zwraca uwagę, że formuła ta może być odczytana w ten sposób, że komisji przysługuje np. prawo tymczasowego aresztowania. Uważam, że wątpliwość taka nie powinna powstać, jeżeli weźmie się pod uwagę całość treści ust. 3, z której wynika m.in., że chodzi o przepisy Kodeksu postępowania karnego, ale dotyczące wzywania i przesłuchiwania świadków oraz ustanowienia pełnomocnika.</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Skoro jednak zostały wyrażone wątpliwości, to uważam, że można skreślić końcową część ust. 3 po średniku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#StanisławIwanicki">Przejmuję propozycję przedstawiciela Biura Legislacyjnego. Czy ktoś jest przeciwny skreśleniu w art. 11 ust. 3 po średniku? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#StanisławIwanicki">Czy ktoś chciałby zabrać jeszcze głos w sprawie art. 11? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#StanisławIwanicki">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 12 projektu mającego brzmienie następujące:</u>
          <u xml:id="u-74.3" who="#StanisławIwanicki">„Ust. 1. W przypadku, gdy osoba, o której mowa w art. 11 ust. 1, bez usprawiedliwienia nie stawił się na wezwanie komisji, bez zezwolenia komisji wydalił się z miejsca czynności przed jej zakończeniem albo bezpodstawnie uchyla się od złożenia zeznań lub złożenia przyrzeczenia, komisja może zwrócić się do Sądu Wojewódzkiego w Warszawie z wnioskiem o zastosowanie kary porządkowej.</u>
          <u xml:id="u-74.4" who="#StanisławIwanicki">Ust. 2. Do postępowania w przedmiocie rozpatrzenia wniosku, o którym mowa w ust. 1 oraz wykonania orzeczonej kary porządkowej stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania karnego.</u>
          <u xml:id="u-74.5" who="#StanisławIwanicki">Ust. 3. Komisji przysługuje zażalenie na odmowę zastosowania kary porządkowej”.</u>
          <u xml:id="u-74.6" who="#StanisławIwanicki">Przypominam, że na temat przesłanek, które legły u podstaw regulacji przyjętej w art. 12, mówił już przedstawiciel Biura Legislacyjnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Ponadto zgłaszane były zastrzeżenia do formuły: „wydalił się”. Jest to jednak formuła, którą operuje Kodeks postępowania karnego. Natomiast ust. 1 zawiera „literówki”, które oczywiście zostaną poprawione. Powinno być: „nie stawi się”, „wydali się”. Ponadto zwracam uwagę, iż komisja powinna rozważyć, czy art. 12 nie powinien zostać przedłożony do opinii Krajowej Rady Sądownictwa, zwłaszcza w świetle jednego z ostatnich orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#StanisławIwanicki">Wydaje się, że sugestia przedstawicieli Biura Legislacyjnego jest trafna, jeżeli chodzi o opinię Krajowej Rady Sądownictwa. Czy ktoś chciałby jeszcze zabrać głos w sprawie art. 12? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#StanisławIwanicki">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 13 projektu, który ma treść następującą:</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#StanisławIwanicki">„1. Na terenie Sejmu czynności związane z zastosowaniem kary porządkowej wykonuje, na polecenie sądu, Straż Marszałkowska.</u>
          <u xml:id="u-76.3" who="#StanisławIwanicki">2. Czynności, o których mowa w ust. 1, wykonywane są na zasadach i w trybie określonych przepisami o Policji oraz zgodnie z zaleceniami sądu”.</u>
          <u xml:id="u-76.4" who="#StanisławIwanicki">Proszę o wnioski lub uwagi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#JerzyWierchowicz">Uważam, że może nie być jasne, o jaki sąd chodzi w ust. 2. Może więc należy dopisać, że chodzi o Sąd Wojewódzki w Warszawie, lecz przyjąć formułę odsyłającą do art. 12 ust. 1.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#StanisławIwanicki">Przejmuję formę zaproponowaną przez przedstawiciela Biura Legislacyjnego. Czy ktoś jest przeciwny zaproponowanemu uzupełnieniu art. 13 o odesłanie do art. 12 ust. 1? Nie.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#StanisławIwanicki">Czy ktoś chce jeszcze zabrać głos w sprawie art. 13? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#StanisławIwanicki">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 14 projektu, mającego treść następującą:</u>
          <u xml:id="u-78.3" who="#StanisławIwanicki">„Ust. 1. Komisja może żądać od organów władzy publicznej oraz od organów innych osób prawnych i jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej złożenia pisemnych wyjaśnień, przedstawienia dokumentów będących w ich dyspozycji lub akt każdej sprawy przez nie prowadzonej.</u>
          <u xml:id="u-78.4" who="#StanisławIwanicki">Ust. 2. Komisja może zapoznawać się z dokumentami lub aktami badając sprawę na miejscu.</u>
          <u xml:id="u-78.5" who="#StanisławIwanicki">Ust. 3. Sąd lub prokurator, z zastrzeżeniem art. 17, mogą odmówić udostępnienia akt prowadzonego przez nich postępowania, jedynie ze względu na ważny interes wymiaru sprawiedliwości lub uczestnika postępowania.</u>
          <u xml:id="u-78.6" who="#StanisławIwanicki">Ust. 4. Na żądanie sądu lub prokuratora, komisja udostępnia tym organom zebrane przez siebie materiały, jeżeli pozostają one w związku z toczącym się postępowaniem karnym; komisja za zgodą marszałka Sejmu może udostępnić zebrane materiały, jeżeli uzna to za konieczne dla dobra postępowania prowadzonego przez inne organy władzy publicznej”.</u>
          <u xml:id="u-78.7" who="#StanisławIwanicki">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie art. 14? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-78.8" who="#StanisławIwanicki">Art. 15 i art. 16 zostały skreślone mocą wcześniejszej decyzji Komisji.</u>
          <u xml:id="u-78.9" who="#StanisławIwanicki">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 17, który ma treść następującą: „Czynności określone w art. 11, 14, art. 15 ust. 1 i art. 16 ust. 1, przeprowadza się z zachowaniem przepisów o tajemnicy ustawowo chronionej”.</u>
          <u xml:id="u-78.10" who="#StanisławIwanicki">W art. 17 nastąpią oczywiście zmiany wynikające ze skreślenia art. 15 i art. 16. Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie art. 17? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-78.11" who="#StanisławIwanicki">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 18, mającego następujące brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-78.12" who="#StanisławIwanicki">„Ust. 1. Osobom wzywanym przez komisję przysługuje, na ich wniosek, zwrot uzasadnionych wydatków jakie poniosły w związku z udziałem w posiedzeniu komisji, w tym z tytułu utraty zarobków. Suma ta nie może przekraczać jednak pięciokrotności najniższego wynagrodzenia pracowników określonego na podstawie Kodeksu pracy.</u>
          <u xml:id="u-78.13" who="#StanisławIwanicki">Ust. 2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, składa się najpóźniej z upływem trzeciego dnia od dnia zakończenia posiedzenia komisji lub od dnia, w którym miało się ono odbyć. Niezłożenie wniosku w terminie powoduje utratę prawa do zwrotu wydatków.</u>
          <u xml:id="u-78.14" who="#StanisławIwanicki">Ust. 3. Jeżeli niedopełnienie terminu, o którym mowa w ust. 2, zaistniało bez winy osoby wzywanej, może ona najpóźniej z upływem siódmego dnia od dnia ustania przyczyny uchybienia, złożyć wniosek o przywrócenie terminu.</u>
          <u xml:id="u-78.15" who="#StanisławIwanicki">Ust. 4. O zwrocie wydatków oraz o przywróceniu terminu decyduje przewodniczący komisji, a w przypadku, gdy zakończyła ona swoją działalność - marszałek Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-78.16" who="#StanisławIwanicki">Ust. 5. Wydatki, o których mowa w ust. 1, pokrywane są przez Kancelarię Sejmu”.</u>
          <u xml:id="u-78.17" who="#StanisławIwanicki">W odniesieniu do art. 18 ust. 1 została zgłoszona uwaga dotycząca zastosowania innej formuły określającej zwrot kosztów osoby wzywanej przez komisję. Zaproponowane zostało ustanowienie zasady rozliczania kosztów udziału osoby wezwanej przez komisję za pomocą diety i zwrotu kosztów podróży oraz zapisania prawa do bezpłatnego zwolnienia z pracy z zachowaniem prawa do wszystkich świadczeń jak za czas przepracowany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#JerzyWierchowicz">Proponuję ponadto dodanie zdania nakazującego przewodniczącemu komisji pouczyć wzywanego o przysługujących jej uprawnieniach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Chcę polemizować z zawartą w ekspertyzie dra Mordwiłki propozycją przyjęcia innej zasady rozliczania kosztów osoby wzywanej.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Po pierwsze, wydaje się, że formuła zawarta w art. 18 to również swego rodzaju dieta, gdyż chodzi o sumę ograniczoną. Po drugie, można rozważyć obniżenie górnej granicy kwoty określonej w ust. 1. Po trzecie, trudno zgodzić się z propozycją, aby wprowadzić prawo do bezpłatnego zwolnienia z pracy z zachowaniem prawa do wszystkich świadczeń jak za czas przepracowany. Oznacza to bowiem przerzucenie pewnych kosztów na pracodawcę. Wydaje się natomiast, że komisja sejmowa kogoś wzywa, to powinna ponieść stosowne koszty.</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Ponadto proponuję, aby w ust. 4 formułę mówiącą o zakończeniu prac zastąpić formułą mówiącą o odwołaniu komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#StanisławIwanicki">Czy są jeszcze uwagi do art. 18? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#StanisławIwanicki">Przystępujemy do rozpatrzenia art. 19, mającego treść następującą:</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#StanisławIwanicki">„Ust. 1. Jeżeli komisja w trakcie postępowania uznała, że dokonane przez nią ustalenia uzasadniają postawienie osobom, o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt. 2–7 ustawy z dnia 26 marca 1982 r. o Trybunale Stanu (Dz.U. z 1993 r. nr 38 poz. 172 oraz z 1996 r. nr 73 poz. 350), zarzutu popełnienia przez nie w sposób zawiniony w zakresie swojego urzędowania lub w związku z zajmowanym stanowiskiem, czynu naruszającego konstytucję lub ustawę, może wystąpić z wstępnym wnioskiem o pociągnięcie tych osób do odpowiedzialności konstytucyjnej przed Trybunałem Stanu.</u>
          <u xml:id="u-81.3" who="#StanisławIwanicki">Ust. 2. O wystąpieniu z wnioskiem, o którym mowa w ust. 1, komisja postanawia większością 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy liczby jej członków”.</u>
          <u xml:id="u-81.4" who="#StanisławIwanicki">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie art. 19? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-81.5" who="#StanisławIwanicki">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 20, mającego treść następującą:</u>
          <u xml:id="u-81.6" who="#StanisławIwanicki">„Ust. 1. Komisja składa ze swojej działalności sprawozdanie marszałkowi Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-81.7" who="#StanisławIwanicki">Ust. 2. Marszałek Sejmu zarządza drukowanie i doręczenie posłom sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-81.8" who="#StanisławIwanicki">Ust. 3. Jeżeli w sprawozdaniu lub jego części znajdują się wiadomości stanowiące tajemnicę państwową lub służbową, marszałek Sejmu określa tryb jego udostępniania posłom oraz sposób rozpatrywania go przez Sejm”.</u>
          <u xml:id="u-81.9" who="#StanisławIwanicki">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie art. 20? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-81.10" who="#StanisławIwanicki">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 21, który ma treść następującą:</u>
          <u xml:id="u-81.11" who="#StanisławIwanicki">„Ust. 1. W przypadku, gdy komisja nie zakończyła swojej działalności przed końcem kadencji Sejmu, który ją powołał, postępowanie przez nią prowadzone ulega zamknięciu z dniem końca kadencji.</u>
          <u xml:id="u-81.12" who="#StanisławIwanicki">Ust. 2. Postępowania lub czynności zlecone albo wnioskowane przez komisję, o których mowa w art. 12–15, kończą się z dniem zakończenia działalności komisji”.</u>
          <u xml:id="u-81.13" who="#StanisławIwanicki">Czy są wnioski lub uwagi do art. 21? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-81.14" who="#StanisławIwanicki">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 22, mającego brzmienie następujące:</u>
          <u xml:id="u-81.15" who="#StanisławIwanicki">„Ust. 1. Jeżeli komisja przekazała marszałkowi Sejmu sprawozdanie ze swojej działalności, a Sejm nie rozpatrzył go do końca kadencji, to może ono zostać rozpatrzone przez Sejm następnej kadencji.</u>
          <u xml:id="u-81.16" who="#StanisławIwanicki">Ust. 2. W przypadku określonym w ust. 1, marszałek Sejmu rozpatrującego sprawozdanie, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu i Konwentu Seniorów, wskazuje posła sprawozdawcę”.</u>
          <u xml:id="u-81.17" who="#StanisławIwanicki">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie art. 22? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-81.18" who="#StanisławIwanicki">Przystępujemy do rozpatrzenia art. 23, którego treść jest następująca: „W ustawie z dnia 26 marca 1982 r. o Trybunale Stanu (Dz.U. z 1993 r. nr 38 poz. 172 oraz z 1996 r. nr 73 poz. 350) w art. 6 w ust. 2 pkt 2 otrzymuje brzmienie: ...2) komisję śledczą powołaną na podstawie art. 111 Konstytucji”.</u>
          <u xml:id="u-81.19" who="#StanisławIwanicki">Czy są wnioski lub uwagi do art. 23? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-81.20" who="#StanisławIwanicki">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 24, mającego następujące brzmienie: „Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia”.</u>
          <u xml:id="u-81.21" who="#StanisławIwanicki">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie art. 24? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-81.22" who="#StanisławIwanicki">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie artykułów składających się na projekt.</u>
          <u xml:id="u-81.23" who="#StanisławIwanicki">Proponuję przyjęcie ustalenia, zgodnie z którym na podstawie przebiegu dzisiejszego posiedzenia, Biuro Legislacyjne przygotuje ostateczną redakcję projektu. Czy ktoś jest przeciwny takiemu ustaleniu? Nie widzę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#JanuszNiemcewicz">Zostałem zaproszony do udziału w posiedzeniu, ale w sprawie projektu rząd nie zajął stanowiska. Dlatego też nie zabierałem głosu w dyskusji. Niemniej jednak sugeruję - ze względu na wagę zagadnienia - aby w toku dalszych prac legislacyjnych zwrócić się do Rady Ministrów o zajęcie stanowiska wobec tego projektu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#StanisławIwanicki">Przyjmuję postulat ministra Janusza Niemcewicza. Po ostatecznym zredagowaniu projekt zostanie przedłożony do zaopiniowania Radzie Ministrów oraz Krajowej Radzie Sądownictwa, o czym była mowa już wcześniej. Dodam jeszcze, że przedstawiciele Krajowej Rady Sądownictwa byli zaproszeni na dzisiejsze posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#StanisławIwanicki">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie sprawozdania Komisji o projekcie ustawy o sejmowej komisji śledczej wraz z rekomendacją Sejmowi projektu z poprawkami i uwagami zgłoszonymi na dzisiejszym posiedzeniu.</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#StanisławIwanicki">Stwierdzam, że w głosowaniu, wniosek został przyjęty jednomyślnie.</u>
          <u xml:id="u-83.3" who="#StanisławIwanicki">Ponieważ zajmuję się projektem od początku prac nad nim, chciałbym również zaprezentować projekt Sejmowi jako sprawozdawca.</u>
          <u xml:id="u-83.4" who="#StanisławIwanicki">Czy ktoś jest przeciwny? Nie widzę. Czy ktoś chciałby zabrać głos w sprawach różnych? Nie widzę. Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>