text_structure.xml
39 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#AntoniSzymański">Otwieram posiedzenie Komisji Rodziny. W porządku dziennym mamy rozpatrzenie odpowiedzi na opinię nr 10 naszej Komisji w sprawie pozamaterialnych form pomocy władz publicznych na rzecz rodzin, dzieci i młodzieży. Chcielibyśmy rozpatrzyć to w aspekcie odpowiedzi Ministerstwa Edukacji Narodowej oraz Ministerstwa Zdrowia. Czy są uwagi do porządku dziennego? Nie słyszę, a zatem możemy przystąpić do pracy. Chciałbym przypomnieć, że w opinii nr 10 Komisja Rodziny wyraziła następującą treść:</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#AntoniSzymański">„Komisja Rodziny mając na uwadze konstytucyjny obowiązek państwa wspierania rodziny, a szczególnie rodzin wielodzietnych oraz realizację zasady pomocniczości władz publicznych, zwraca uwagę na potrzebę rozwoju pozamaterialnych form pomocy na rzecz rodzin. Sprzyja temu reforma administracyjna kraju, która stworzyła prawne i materialne przesłanki do utrzymania i rozwoju infrastruktury wspierającej rodziny. Kryzys demograficzny jest jedną z przesłanek dynamicznych działań w tym zakresie, w szczególności poprzez:</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#AntoniSzymański">- zwiększenie dostępności do burs i internatów, zwłaszcza młodzieży wiejskiej, oraz większej pomocy edukacyjnej i stypendialnej sprzyjającej wyrównywaniu szans,</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#AntoniSzymański">- gwarancje świadczeń zdrowotnych, w tym profilaktycznych, dzieciom i młodzieży, a także zabezpieczenie niepełnosprawnych dzieci w pomoce i środki umożliwiające im start w dorosłe życie”.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#AntoniSzymański">Opinia zawiera jeszcze kolejne punkty, ale te dwa, które wymieniłem, dotyczą resortu edukacji i zdrowia, które udzieliły nam odpowiedzi pisemnych. Chcielibyśmy dodatkowo otrzymać jeszcze wyjaśnienia ustne i przeprowadzić nad nimi dyskusję, a następnie zebrać wszystkie wnioski, jakie się pojawią.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#AntoniSzymański">Proszę więc o wypowiedź przedstawiciela Ministerstwa Edukacji Narodowej.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#ElżbietaMatejka">W uzupełnieniu swego wcześniejszego materiału Ministerstwo Edukacji Narodowej przedstawiło państwu bardzo szczegółową informację zawierającą również wskaźniki dynamiki zmian, wraz z sugestiami dalszych działań. Ponieważ materiał ten jest bardzo obszerny, myślę, że jego szczegółowe omawianie nie jest konieczne. Sądzę też, że wszyscy posłowie zapoznali się z nim. Dodam więc tylko, że w opinii nr 10 problem pozamaterialnej pomocy władz publicznych na rzecz dzieci i młodzieży został rozszerzony, ponieważ stypendia są faktycznie pomocą materialną. Mamy też wszyscy świadomość, że działania o charakterze niematerialnym wymagają bazy materialnej i określonych środków. Jeśli będą pytania szczegółowe, jesteśmy do dyspozycji.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#AntoniSzymański">Rozumiem, że obszerny materiał, jaki otrzymaliśmy, jest wystarczający, aby po tym krótkim wystąpieniu przedstawicielki resortu edukacji przystąpić do dyskusji.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#JanRulewski">Zacznę od pytania formalnego dotyczącego ostatniego punktu zawartego w naszej opinii. Mówimy tam o „wprowadzeniu udogodnień rodzinom wychowującym dzieci w zakresie podejmowania pracy, opieki nad dziećmi w okresie przedszkolnym i szkolnym”. Czy konsultowaliście się państwo w tej sprawie z Ministerstwem Pracy i Polityki Społecznej, bo ono jest gestorem zmian w kodeksie pracy i polityce zatrudnienia. Pytam o to dlatego, że nie znalazłem tego w państwa materiale. Jest tam wprawdzie rozdział poświęcony temu tematowi, ale widzianemu jedynie od strony resortu edukacji. Jest więc mowa o zajęciach pozalekcyjnych czy żywieniu, natomiast problem ten dotyczy nie tylko dzieci, ale również rodziców. Trzeba się tu zająć problemem, czy matka w ogóle będzie mogła pracować mając dzieci w wieku szkolnym. Odpowiedź jest wiec tylko na pół problemu. Piszecie też państwo, że w roku 2000 na kontynuowanie programu udostępniania podręczników szkolnych zaplanowano łącznie 25.008.000 zł w ramach rezerw celowych nr 19 i 21 oraz, że przewiduje się przekazanie ich do dyspozycji gmin. Mamy w tej chwili połowę października. Dzieci zaczęły szkołę od pierwszego września, a tu pisze się o czasie przyszłym i trybie warunkowym. Powiem, że dzwoniłem do wielu ośrodków, które zgodnie z tym, co tu jest napisane, powinny otrzymać tego typu pomoc. Otóż nikt nic nie wie na ten temat i nikt nie wierzy, że jakąkolwiek pomoc dostanie. Jak więc ma się to, co rząd już zapisał, do rzeczywistości?</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#ElżbietaMatejka">Na pierwsze pana pytanie odpowiem, iż rzeczywiście, w informacji przedstawiona jest optyka resortu edukacji. Być może stało się tak dlatego, że tak właśnie odebraliśmy pytanie zawarte w opinii Komisji Rodziny. My współpracujemy systematycznie z Ministerstwem Pracy i to, co się dzieje na rzecz rodziny, w związku z reformą systemu opieki społecznej i wszystkimi zmianami, które już zostały zrealizowane, jest cały czas konsultowane i realizowane wspólnie. Ponieważ jest to temat duży, być może warto byłoby poświęcić mu jakieś odrębne spotkanie. My dysponujemy także materiałami na te tematy, które jednak traktujemy odrębnie i dlatego nie znalazły się one w tej informacji.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#ElżbietaMatejka">Jeśli zaś chodzi o podręczniki, to z tego co wiemy, środki przeznaczone na nie były wprawdzie spóźnione, ale zostały przekazane. Ministerstwo Finansów trochę nam utrudniło całą akcję, ale mimo to pieniądze z tych rezerw zostały przekazane.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#JanRulewski">Komu zostały przekazane? Może pani zna choć jeden adres, abym mógł tam zadzwonić i dowiedzieć się?</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#ElżbietaMatejka">Te pieniądze zostały przekazane normalnym trybem, do wszystkich wojewodów, a zwykle rozdzielają je kuratoria.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#ElżbietaMatejka">Chcę dodać jeszcze, że w zeszłym tygodniu i wczoraj były posiedzenia podkomisji do spraw młodzieży poświęcone wprawdzie innym sprawom, ale była też poruszana kwestia podręczników. Występowały tam panie kurator z woj. warmińsko-mazurskiego a także z woj. mazowieckiego, które takie pieniądze już otrzymały i one nie miały wątpliwości.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#AntoniSzymański">Dziękuję za tę odpowiedź, ale prosiłbym jednak o zwięzłe omówienie całej odpowiedzi ministerstwa.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#ElżbietaMatejka">Zgodnie z propozycją Komisji przedstawiliśmy w tej odpowiedzi uzupełnienie naszego wcześniejszego materiału, jaki przygotowaliśmy w lutym. Staraliśmy się zająć stanowisko w odniesieniu do wszystkich punktów zawartych w opinii nr 10.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#ElżbietaMatejka">Pierwsza kwestia to zwiększenie dostępności do burs i internatów, w szczególności młodzieży wiejskiej, a także pomocy edukacyjnej i stypendialnej sprzyjającej wyrównywaniu szans.</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#ElżbietaMatejka">Przedstawiliśmy tu liczbę uczniów korzystających z form opieki i wychowania w bursach i internatach. W internatach liczba osób wzrosła, w bursach jest stabilna. Mamy sygnały o sezonowości wykorzystania miejsc w bursach i internatach, z czego wynika, że choć uczniowie płacą tylko co najwyżej 50 proc. kosztów, to jednak są to dla nich sumy zbyt wysokie w stosunku do możliwości rodzin. Dlatego też placówki te wykorzystywane są głównie w okresie zimowym. Próbowaliśmy skorygować nieco system pomocy materialnej uczniom, a dostęp do burs i internatów jest częścią tego systemu. Zastanawiamy się obecnie nad taką modernizacją funkcjonowania tych placówek, aby mogły one wesprzeć ewentualnie system dowożenia dzieci do szkół. Do tej pory dzieci gimnazjalne z burs i internatów nie mogły korzystać z tej formy pomocy. W tej chwili przygotowywane są zmiany w przepisach regulujących funkcjonowanie tych placówek, również w takim zakresie, aby mogły one w sposób elastyczny dostosować swojej oferty do realnych potrzeb i warunków środowiska.</u>
<u xml:id="u-9.3" who="#ElżbietaMatejka">Następna kwestia to rozszerzenie pomocy materialnej dla uczniów najuboższych. Przedstawialiśmy wzrost tej pomocy z budżetu państwa w ciągu ostatnich pięciu lat. Wcześniej, w latach 1992–93 spadła ona niemal do zera. W roku 1995 GUS zrezygnował w ogóle ze zbierania danych statystycznych na temat tej formy pomocy, bowiem była ona tak niewielka. W chwili obecnej ze stypendiów korzysta ogółem ok. 169 tys. uczniów, z czego prawie 137,5 tys. są to stypendia socjalne. Dodatkowo jeszcze ponad 40 tys. uczniów otrzymuje zasiłki losowe, co oznacza, że w tej chwili pomocą stypendialną objęte jest 3.5 proc. uczniów. Jest to pomoc realizowana praktycznie wyłącznie z budżetu państwa, z rezerw celowych, mimo, że zapisy mówią, iż ma to być pomoc z budżetu właściwej jednostki samorządu terytorialnego i budżetu państwa.</u>
<u xml:id="u-9.4" who="#ElżbietaMatejka">W roku bieżącym zaplanowana rezerwa celowa nr 25 na pomoc stypendialną dla młodzieży wiejskiej w wysokości 30 mln. zł nie została, niestety, uruchomiona. Uruchomiono jedynie rezerwę nr 19 na ograniczenie ubóstwa wśród dzieci i młodzieży, czyli na zasiłki i stypendia dla najuboższych. To, że nie udało się uruchomić rezerwy nr 25 jest dla nas tym bardziej bolesne, że kwota ta została zapisana również w Pakcie dla wsi. Wydaje się, że konieczna jest tu jakaś interwencja, może właśnie Komisji Rodziny.</u>
<u xml:id="u-9.5" who="#ElżbietaMatejka">W materiale przedstawiliśmy też szczegółowo nasze trudności w realizacji świadczeń zdrowotnych dla dzieci i młodzieży. Zdajemy sobie sprawę, że Ministerstwo Zdrowia ma głębszą orientację na temat tego, jakie są źródła tych czy innych trudności, ale dla nas istotny jest stan faktyczny, to znaczy to, jak to de facto funkcjonuje. Dlatego pozwoliliśmy sobie przedstawić nasze stanowisko również i w tej kwestii.</u>
<u xml:id="u-9.6" who="#ElżbietaMatejka">Jeśli chodzi o zaspokojenie potrzeb edukacyjnych dzieci niepełnosprawnych i włączenie ich w system kształcenia, to ważną sprawą, jaką ostatnio zrobiliśmy, jest opracowanie odpowiednich wag i rozdzielenie tych wag także wewnątrz niepełnosprawności na rozmaite poziomy. To bowiem, że ktoś nosi okulary i ma trudności z widzeniem nie jest tym samym co zupełny brak wzroku.</u>
<u xml:id="u-9.7" who="#ElżbietaMatejka">Istotną sprawą jest tu również to, że pieniądze nie są kierowane do jednostek, czyli do szkół, ale idą one za dziećmi niepełnosprawnymi. Do tej pory np. nie było możliwe, aby szkoła wiejska, gdzie nie ma możliwości zorganizowania integracji, otrzymała podwyższone środki na funkcjonujące tam dziecko niepełnosprawne. W tej chwili pieniądze nie idą za formami kształcenia, ale bezpośrednio za takim dzieckiem.</u>
<u xml:id="u-9.8" who="#ElżbietaMatejka">W kwestii upowszechnienia wypoczynku letniego i zimowego dzieci i młodzieży oraz zdynamizowania działań w zakresie zagospodarowania ich czasu wolnego myślę, że istotne jest, iż środki z rezerwy celowej nr 19 rozpracowane zostały w postaci programu. Przedstawiliśmy w miarę bieżące dane z letniego wypoczynku, bowiem zbieramy je właśnie do całościowego opracowania. Przypomnę, że w tym roku stawka dzienna na obozach i koloniach dla dzieci najuboższych wynosiła 42 zł za osobodzień. Próbowaliśmy też włączyć w organizacje wypoczynku letniego placówki wychowania pozaszkolnego, aby działały one głównie lokalnie, w swoich środowiskach. Wszystkie liczby dotyczące tego zagadnienia są do państwa dyspozycji w materiale, jaki przedstawiliśmy. W tej chwili podsumowujemy także akcje kontroli wypoczynku letniego. Jest taka praktyka, że komisja sejmowa corocznie zapoznaje się z tym materiałem.</u>
<u xml:id="u-9.9" who="#ElżbietaMatejka">W sprawie zapobiegania i przeciwdziałania rozszerzaniu się narkomanii i alkoholizmu oraz działaniu destrukcyjnych grup psychomanipulacyjnych i agresywnych subkultur młodzieżowych możemy powiedzieć, że obecnie coraz mniej myślimy o profilaktyce poszczególnych patologii społecznych, a coraz więcej o profilaktyce negatywnych procesów społecznych i negatywnych zjawisk społecznych, aczkolwiek cały czas realizujemy również zadania związane z patologią i poszczególnymi zaburzeniami. Podane przez nas informacje jesteśmy w stanie jeszcze bardziej uszczegółowić, jeśli będzie taka potrzeba. Myślę, iż warto podkreślić, że w tej chwili w ramach resortu edukacji zaczęła funkcjonować ścieżka edukacji prozdrowotnej. Stanowi to już obowiązkowe zadanie szkoły. Przygotowujemy obecnie dosyć ciekawe pomoce dla nauczycieli, które mają im umożliwić jej realizację metodą projektu. Jest to realizacja określonych celów, a skuteczność dydaktyczna jest znacznie większa niż tych, które udawało się nam realizować dotychczas. Mamy nadzieję, że taka metoda pracy z uczniem będzie się coraz bardziej upowszechniała.</u>
<u xml:id="u-9.10" who="#ElżbietaMatejka">Następną sprawą jest wzmacnianie autorytetu wychowawczego rodziców, nauczycieli i wychowawców. Przypomnieliśmy tu państwu o wychowawczej roli szkoły, do czego przykładamy coraz większą uwagę podobnie jak do roli rodziców w systemie wychowania i współpracy ich ze szkołą. Jeśli jesteście państwo zainteresowani, z przyjemnością rozwiniemy ten temat, bowiem rola rodziców nie tylko w całym procesie wychowawczym, ale także możliwość ich udziału w określaniu procesu dydaktycznego i całokształtu działalności szkoły wydaje się rzeczą nie do przecenienia. Podkreślamy przede wszystkim to, że szkoła wspiera rodziców w tym zakresie udostępniając pełna informację, jak i możliwość decyzji, jakie zadania będą realizowane przez szkołę priorytetowo.</u>
<u xml:id="u-9.11" who="#ElżbietaMatejka">Również nauczyciele mają zagwarantowaną pewną autonomię zarówno w wyborze programu nauczania, jak i udział w tworzeniu prawa szkolnego. Wynika z tego, jak państwo wiecie, wiele pytań, ale my staramy się przygotować nauczycieli maksymalnie do tego, aby mogli oni realizować swoje prawa. Ilość grantów edukacyjnych jest coraz większa i dlatego mamy coraz więcej naprawdę dobrze przygotowanych nauczycieli.</u>
<u xml:id="u-9.12" who="#ElżbietaMatejka">Jeśli chodzi o udogodnienia dla rodzin wychowujących dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym w zakresie podejmowania pracy, to z naszej strony jest to pomoc realizująca się w programie dożywiania. Wprawdzie w głównej mierze jest to kompetencja ministra pracy i polityki społecznej, ale także i w tym zakresie systematycznie współpracujemy ze sobą. Przedstawiliśmy więc państwu aktualne dane, tym bardziej, że niezależnie od tego czy posiłek finansowany jest z pomocy społecznej czy wyłącznie przez rodziców, to uczeń pokrywa tylko koszt wsadu do kotła. Cała reszta pokrywana jest przez szkołę ze środków na funkcjonowanie oświaty, a więc jest tu i udział resortu edukacji.</u>
<u xml:id="u-9.13" who="#ElżbietaMatejka">Z problemem pomocy w tym zakresie wiąże się też sprawa udostępniania podręczników najuboższym uczniom, o czym już mówił poseł Jan Rulewski. Przedstawiliśmy też w materiale wzrost nakładów na ten rodzaj pomocy.</u>
<u xml:id="u-9.14" who="#ElżbietaMatejka">Bardzo ważną kwestią jest również funkcjonowanie świetlic szkolnych, które zapewniają dzieciom opiekę podczas pracy rodziców. Ze świetlic korzystają głównie dzieci młodsze od pierwszej do trzeciej klasy, których liczba w szkołach maleje. Zapotrzebowanie na opiekę w świetlicach jednak wzrasta, co oznacza, że tego rodzaju pomoc jest potrzebna pracującym rodzicom. Myślę więc, że warto się zastanowić zarówno nad czasem ich pracy, jak i nad jej formami. Chodzi zwłaszcza o rozszerzenie ich działalności na dzieci nieco starsze i tu najlepsza byłaby forma klubów. To są główne problemy, jakie poruszyliśmy w uzupełnieniu naszej odpowiedzi na opinię nr 10 Komisji Rodziny.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#JanRulewski">Chciałbym zgłosić wniosek, aby Ministerstwo Edukacji Narodowej przedstawiło nam na następne posiedzenie informację o stanie zagospodarowania w tym roku rezerw, o których mówiliśmy. Chodzi o rezerwę nr 19 i nr 25 a także rezerw przeznaczonych na nieodpłatne organizowanie kolonii letnich organizowanych zarówno przez organizacje rządowe, jak i pozarządowe, na dożywianie w szkołach i na podręczniki. Chcielibyśmy dowiedzieć się, jaki jest stan realizacji tych funduszy w momencie gdy dobiega końca rok budżetowy i te fundusze powinny być niemal w całości wydane.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#AntoniSzymański">Rozumiem, że jest to konkretny wniosek, który odnotowuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#JolantaBanach">Uzupełniając wypowiedź posła Jana Rulewskiego chciałam zapytać, kiedy została uruchomiona pierwsza transza rezerwy na dożywianie uczniów. Kierownicy ośrodków pomocy społecznej sygnalizowali nam, że do niektórych pieniądze dotarły dopiero po wakacjach.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#JolantaBanach">Mam też pytanie dotyczące godzin otwarcia świetlic. Pani o tym wspomniała, ale ja chciałabym wiedzieć, czy nie istnieje pewna możliwość obligatoryjnego zobowiązania dyrektorów szkół do tego, aby świetlice nie były zamykane o godz. 16.</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#JolantaBanach">I jeszcze jedna sprawa. W jednym ze swoich stanowisk starostowie podnosili, że w algorytmie naliczania subwencji oświatowej czegoś nie uwzględniono, albo wagi dotyczącej świetlic, albo burs i internatów. Czy ta sprawa jest pani znana i o co tam chodziło, o świetlice czy o internaty?</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#WaldemarSikora">Chciałbym zgłosić pewną uwagę do informacji, jaka została dziś złożona. Chodzi o punkt dotyczący zapobieganiu i przeciwdziałaniu rozszerzania się narkomanii i alkoholizmu, a ogólnie patologii. Otóż z zadowoleniem przyjmuję to, że resort edukacji jest żywotnie zainteresowany przeciwdziałaniem tym patologiom, ale czytając poświęcony temu rozdział dochodzę do wniosku, że te działania adresowane są głównie do tych osób, które już są dotknięte tymi patologiami. O ile jednak w stosunku do narkomanii można mówić o jednoznacznym, negatywnym podejściu do tego zjawiska ze strony wszystkich nauczycieli i wychowawców, o tyle w sprawie alkoholizmu to podejście jest dość liberalne. Dotyczy to również szkół i dlatego ta patologia może się tak skutecznie szerzyć. Wiemy, że procent dzieci i młodzieży pijących alkohol stale wzrasta. Dlatego też sądzę, że byłoby wskazane przyjrzeć się, jak w praktyce wyglądają różnego rodzaju formy wypoczynku dla dzieci i młodzieży, zabaw czy wyjazdów turystycznych. Czy mamy tu do czynienia ze zdecydowaną postawą wychowawców negatywnie oceniających korzystanie przez wychowanków z alkoholu? Wydaje się, że w tym zakresie jest jeszcze bardzo wiele do zrobienia, a lansowany przez masowe środki przekazu model liberalnego podejścia, szczególnie do alkoholizmu, jest w jakiś sposób świadomie lub nieświadomie tolerowany czy też podzielany przez nauczycieli i wychowawców.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#ElżbietaMatejka">Jeśli chodzi o sprawę związaną z uruchamianiem rezerwy na dożywianie dzieci i młodzieży, to poproszę, aby odpowiedziała państwu koleżanka z Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, ponieważ te środki pozostają w dyspozycji ministra pracy. Zwykle praktyka była taka, że rezerwa ta uruchamiana była w dwóch transzach.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#ElżbietaMatejka">W sprawie natomiast godzin pracy świetlic, zgadzam się całkowicie z panią posłanką. Czy jednak możliwe jest narzucanie dyrektorom obligatoryjnych godzin ich otwierania i zamykania? Do tej pory polegaliśmy raczej na ich wyczuciu. Godzina 16 nie jest zdroworozsądkowa, jeśli świetlica ma rzeczywiście pomóc rodzicom. Praktycznie nie mamy możliwości zobligowania dyrektorów do dłuższej pracy świetlic, bo to by jednocześnie zmuszało go do wydania większych pieniędzy na opłacenie kadry. Świetlice zwykle pracują jednak do godz. 17, a my chcemy pomóc dyrektorom w tym, aby szkoła stała się autentycznym wsparciem rodziny, a nie tylko centrum dydaktyki. Takie możliwości naprawdę są. Już są również prawie gotowe projekty rozporządzenia w sprawie zasady udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkołach i placówkach. Przyjęliśmy tam zapis, iż pomoc taka może być organizowana również w formie świetlic szkolnych prowadzących zajęcia z uwzględnieniem potrzeb rozwojowych uczniów. Będzie to jeszcze jedna możliwość dla dyrektora szkoły, szerszego otwarcia świetlicy.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#JolantaBanach">Ale to będzie działalność wycinkowa, a nie o charakterze opiekuńczym.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#ElżbietaMatejka">Tak naprawdę jest to jednak możliwość rozszerzenia działalności świetlic, a przy tym jest to wskazanie, że rolą świetlicy jest nie tylko samo przechowywanie dzieci, że jest ona czymś więcej. Takie działania również powinny być realizowane, bo to jest szerzej pojęte wsparcie rodziców.</u>
<u xml:id="u-16.1" who="#ElżbietaMatejka">Na to, by świetlice generalnie pracowały dłużej, musielibyśmy dać szkołom po prostu większe pieniądze.</u>
<u xml:id="u-16.2" who="#ElżbietaMatejka">Jeśli chodzi o drugi problem poruszony przez posłankę Jolantę Banach, musiałabym całą rzecz wyjaśnić, bo nie wiem, jak to wygląda. Generalnie, każda dodatkowa działalność, czy to prowadzenie świetlicy, czy stołówki, dodatkowo obciąża szkołę. Organy założycielskie podnoszą te problemy, bo to jest istotne kiedy nakłania się szkołę do zorganizowania świetlicy czy choćby do akcji szklanki mleka. Każda akcja, nawet najbardziej przez nas promowana, wymaga jednak choćby minimalnych środków finansowych. Nie wiem jednak dokładnie o co chodziło w tym wystąpieniu starostów, musiałabym się szczegółowo z tym zapoznać, aby dać pełną odpowiedź.</u>
<u xml:id="u-16.3" who="#ElżbietaMatejka">Co zaś się tyczy profilaktyki, to nie jest tak, że my zajmujemy się, czy też chcemy się zajmować tylko osobami już dotkniętymi określoną patologią. Jest wprost przeciwnie. Naszą rolą jest przede wszystkim tzw. profilaktyka pierwszorzędowa czyli zapobieganie, aby do takiej drastycznej sytuacji nie doszło. Szkoła nie jest najlepszym miejscem do pracy z osobami dotkniętymi już patologią, bo tu już są potrzebni specjaliści, którzy zresztą są i funkcjonują. Nasza rzeczą jest profilaktyka pierwszorzędowa i częściowo drugorzędowa. Dowodem, że tak właśnie funkcjonujemy, poza tym, że udało nam się przygotować dość mocno spopularyzowaną koncepcję akcji profilaktycznej, są również nasze granty. Jest to zarówno druga już tegoroczna akcja grantów edukacyjnych dla poradni psychologiczno-pedagogicznych jak i granty ministerialne, czyli 14 zadań ministerstwa realizowanych praktycznie od początku roku. Jest tu także nasz konkurs „Janko muzykant”. Wszystkie nasze programy służą realizacji wspierania programów profilaktyczno-wychowawczych. Są one często profilowane jak np. programy poradni psychologiczno-pedagogicznych nakierowane na gimnazja realizujące także integracyjne metody pracy profilaktycznej.</u>
<u xml:id="u-16.4" who="#ElżbietaMatejka">W grantach ministerialnych, oprócz programów profilaktyczno-wychowawczych dotyczących dzieci i młodzieży są również materiały metodyczne przygotowujące nauczycieli czy pilotaże nowych metod, które usiłujemy wdrożyć. Muszę powiedzieć, że mamy tu akurat dość ciekawe osiągnięcia. Udało nam się w ramach tych grantów opracować nową metodę diagnozy niedostosowania społecznego w szkole, co jest rzeczą tyle cenną, co i ciekawą.</u>
<u xml:id="u-16.5" who="#ElżbietaMatejka">W tym roku, realizując kolejne ogniwo tych modułów, próbujemy przetestować nową metodę interwencji - tzw. trening zastępowania agresji. Jestem trochę zaskoczona stanowiskiem pana posła, jakoby nauczyciele traktowali alkohol w szkole dość liberalnie. Nieznane są mi podstawy takiego stanowiska. Być może to skutek tego, co ukazuje się na temat szkoły w środkach masowej komunikacji. My lansujemy inny model szkoły i nie ma mowy o tym, byśmy liberalnie podchodzili do alkoholu w szkołach podstawowych czy gimnazjach.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#ZofiaJasińska">Nie będę mogła, niestety, szczegółowo odpowiedzieć na postawione pytanie, bowiem zostałam nim zaskoczona i nie dysponuję danymi. Mogę tylko powiedzieć, że w roku bieżącym zarezerwowana została kwota ponad 76 mln. zł ten cel i wiem z całą pewnością, że rezerwa ta została już uruchomiona i środki spływają. Aczkolwiek nie dysponuję w tej chwili szczegółowymi danymi, to jednak wiem, że nie mamy żadnych sygnałów na temat kłopotów z przepływem tych pieniędzy. Być może nie wiem o wszystkim, bo może w jakimś indywidualnym przypadku były zahamowania, zwłaszcza przy pierwszej transzy. Teraz spływa to regularnie i nie mamy sygnałów, aby były jakieś kłopoty w tej kwestii.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#AntoniSzymański">Chciałbym wyrazić podziękowanie Ministerstwu Edukacji Narodowej za pierwszy materiał, który nam przedłożono na posiedzenie dotyczące pomocy pozamaterialnej rodzinom, jak również za obecny bardzo skrupulatny i obszerny, odpowiadający dokładnie na zagadnienia zawarte w naszej opinii, a są one dla nas bardzo istotne. Widzimy z tych materiałów iż następuje wzrost różnych form opieki i pomocy. Czasami jesteśmy niezadowoleni z tego, że rezerwa nie jest uruchamiana we właściwym czasie, ale w każdej kwestii, którą poruszaliśmy, widzimy jednocześnie pewien rozwój. Więcej jest miejsc w bursach i internatach, więcej pieniędzy na stypendia i innego rodzaju pomoc. To bardzo cieszy.</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#AntoniSzymański">Popieram także wniosek posła Jana Rulewskiego. Dodałbym jeszcze do niego kwestię terminowości przekazywania tych środków, bo to nie jest obojętne, czy one się kumulują w jednym okresie, np. jesiennym, natomiast istotne jest, aby wpływały w określonym czasie powodując pewną stabilność działania placówek oświatowych. O ten element uzupełniłbym wniosek pana posła uwypuklając szczególnie rezerwę nr 25, bo jest rzeczywiście niepokojące, że do tej pory nie została ona uruchomiona. Jest ona nie tylko wymieniona w ustawie budżetowej, ale również w Pakcie dla wsi, więc musimy nalegać, aby była zrealizowana.</u>
<u xml:id="u-18.2" who="#AntoniSzymański">Poza pozytywnymi konstatacjami musimy jednak zabiegać o terminowość i o to, aby zapisane rezerwy były wykorzystywane i realizowane faktycznie. Czy do tak poszerzonego wniosku posła Jana Rulewskiego ktoś z posłów ma zastrzeżenia? Nie słyszę. Rozumiem, że możemy go przyjąć.</u>
<u xml:id="u-18.3" who="#AntoniSzymański">Stawiam również wniosek, aby przyjąć odpowiedź Ministerstwa Edukacji Narodowej na opinię nr 10 Komisji Rodziny. Czy są inne opinie? Nie słyszę.</u>
<u xml:id="u-18.4" who="#AntoniSzymański">Rozumiem, że odpowiedź została przyjęta. Przechodzimy zatem do odpowiedzi Ministerstwa Zdrowia w zakresie dotyczącym gwarancji świadczeń zdrowotnych, w tym profilaktycznych, dzieciom i młodzieży, a także zabezpieczenia niepełnosprawnych dzieci w pomoce i środki umożliwiające im start w dorosłe życie.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#KazimieraNosowska">Ministerstwo Zdrowia w pełni podziela przedłożoną nam opinię Komisji Rodziny. Do głównych i priorytetowych zadań naszego resortu w stosunku do dzieci i młodzieży należy gwarancja świadczeń zdrowotnych, a w tym również profilaktycznych. Ustawa o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym gwarantowała oczywiście świadczenia zdrowotne w jednakowym zakresie dla dzieci, jak i dla dorosłych, ale po roku funkcjonowania zreformowanej ochrony zdrowia uznano, że taki zapis jest jednak niewystarczający. Pewne świadczenia dla dzieci i młodzieży wymagają dodatkowych zapisów i gwarancji ze strony rządu i ministerstwa zdrowia, jako realizatora reformy. W związku z tym podjęte zostały w ministerstwie liczne działania w zakresie inicjowania i realizowania programów polityki zdrowotnej, które nakierowane są na badania profilaktyczne. Weszły one już do realizacji w roku bieżącym w systemie ogólnopolskim. Podjęto również działania w kierunku nowelizacji ustawy. Ma ona dotyczyć art. 31 ust. 3 i 4 i uwzględniać upoważnienie ministra zdrowia, aby w drodze rozporządzenia określił zakres świadczeń profilaktycznych udzielanych dzieciom do lat 18 oraz studentom do lat 26.</u>
<u xml:id="u-19.1" who="#KazimieraNosowska">Przygotowując się do realizacji tego znowelizowanego zakresu świadczeń już w roku bieżącym wprowadziliśmy, w ramach Narodowego Programu Zdrowia, szereg programów profilaktycznych, w tym również takie jak badania przesiewowe w kierunku wykrywania fenyloketonurii. Jest to program ogólnokrajowy finansowany z Narodowego Programu Zdrowia.</u>
<u xml:id="u-19.2" who="#KazimieraNosowska">Następny program to badania przesiewowe w kierunku wykrywania wrodzonych wad metabolizmu, badania przesiewowe w kierunku wykrywania zakażeń i profilaktyka schorzeń dziedzicznych w rodzinach obciążonych ryzykiem, badania molekularne, oraz w kierunku mukowiscydozy. W trzech województwach prowadzony jest rejestr wad wrodzonych, zaś w Centrum Zdrowia Dziecka badania nad procesem eliminacji zakażeń przenoszonych drogą płciową, usprawnieniem ich diagnostyki i leczenia.</u>
<u xml:id="u-19.3" who="#KazimieraNosowska">W ramach realizacji tych programów zbierzemy ogromny materiał i doświadczenie, które z tych badań profilaktycznych są najważniejsze dla dzieci i młodzieży i które należy wdrożyć do obowiązkowego realizowania w ramach świadczeń zdrowotnych. Oczywiście mają one znacznie szerszy zakres, a ich wyniki i opracowania będą przedłożone kasom chorych, co umożliwi nam wdrożenie do realizacji także innych świadczeń, obejmujących także szerszy zakres populacji.</u>
<u xml:id="u-19.4" who="#KazimieraNosowska">Komisja Rodziny słusznie zaakcentowała niezadowalające wskaźniki demograficzne w naszym kraju. Również prognozy GUS-u na najbliższe 20 lat nie są optymistyczne. W związku z tym w bieżącym roku wprowadzony został program optymalizacji opieki okołoporodowej. Jego głównym celem jest obniżenie wskaźników wcześniactwa i niskiej masy urodzeniowej. Daje nam to również gwarancję stworzenia szansy przeżycia wszystkich noworodków. Program prowadzony jest na skalę ogólnokrajową, a przy ministerstwie powołana jest rada do jego realizacji. W skład tej rady wchodzi prof. Hilarski, który będzie realizował moduł chirurgii noworodka, prof. Oleszczuk, który będzie realizował zadania z zakresu opieki przedkoncepcyjnej i w okresie ciąży, i prof. Szymborski.</u>
<u xml:id="u-19.5" who="#KazimieraNosowska">Wydaje mi się, że te działania, które zrealizowaliśmy już w tym roku, ułatwią realizację również tego zadania, które przedkłada nam do wdrożenia Komisja Rodziny.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#JanRulewski">Wspomniała pani o różnych działaniach profilaktycznych, a ja bym chciał wiedzieć, jak przebiega walka z próchnicą?</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#JolantaBanach">Chciałabym zapytać, czy reforma zdrowia w sposób nieodwracalny wyeliminowała opiekę medyczną nad uczniami? Czy jednak przywróci się szkole taką funkcję i jednak będzie ona w pewnym zakresie monitorować stan zdrowia ucznia?</u>
<u xml:id="u-21.1" who="#JolantaBanach">Myślę, że instytucja lekarza rodzinnego w tym zakresie nie do końca się sprawdza, i to z różnych powodów. Była o tym już mowa i na posiedzeniach Komisji Zdrowia, i Komisji Rodziny. Jedną z przyczyn jest to, że taki monitoring lekarza wymaga też pewnej konsekwencji, namysłu i uwagi rodziców, a z tym jest różnie, zwłaszcza w rodzinach biednych czy patologicznych, a więc tam, gdzie tę pomoc trzeba kierować i adresować w sposób szczególnie trafny i ze szczególną troską.</u>
<u xml:id="u-21.2" who="#JolantaBanach">System opieki medycznej nad uczniami w szkole jest jednak bardzo sprawny i wyrównuje szanse w najwyższym stopniu, a przede wszystkim jest konsekwentnym monitoringiem. Czy nie myśli się więc o przywróceniu tej opieki medycznej, choćby w ograniczonym zakresie?</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#KazimieraNosowska">Opieka medyczna nad uczniami jest obecnie traktowana tak samo jak opieka nad osobami dorosłymi. Trudności w realizacji świadczeń na terenie szkoły wynikały głównie w dużych miastach, gdzie do jednej szkoły uczęszczały dzieci należące do różnych kas chorych, w tym również branżowych. Kasy chorych najczęściej więc nie kontraktowały tych usług w ramach opieki medycznej w szkole, tylko u lekarza opieki podstawowej i u lekarza rodzinnego i on obejmował dzieci i młodzież tymi świadczeniami. W tej chwili, wobec licznych opinii, jakie do nas napłynęły stwierdziliśmy, że taka organizacja opieki medycznej była wprowadzona u nas za wcześnie, choć miała ona głębokie uzasadnienie, bo chodziło o to, by w większym stopniu przygotowywać społeczeństwo do odpowiedzialności za zdrowie własne i dziecka.</u>
<u xml:id="u-22.1" who="#KazimieraNosowska">Byliśmy jednak dotąd przyzwyczajeni, że lekarz i pielęgniarka szkolna nadzorowali i wykonywali szczepienia ochronne i rodzice byli odciążeni od tego. Niemniej obecnie kasy chorych reaktywują kontrakty we wszystkich szkołach, które o to występują. Kontraktowane są także świadczenia pielęgniarek szkolnych, które obejmują młodzież opieką profilaktyczną. Sądzimy, że zakres tych świadczeń realizowanych na terenie szkoły będzie rozszerzany.</u>
<u xml:id="u-22.2" who="#KazimieraNosowska">Z naszej strony reaktywujemy także nadzór medyczny nad matką i dzieckiem poprzez Narodowy Program Zdrowia realizowany w Instytucie Matki i Dziecka. W bieżącym roku realizowany jest także monitoring stanu zdrowia i wskaźników zdrowotności wśród dzieci i młodzieży szkolnej, a wszystkie analizy wynikające z tego monitoringu posłużą nam do wniosków na temat lepszej opieki nad tym środowiskiem. Generalnie odczuwamy, że społeczeństwo oczekuje powrotu opieki medycznej nad uczniami bezpośrednio w szkole.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#JolantaBanach">Mam wniosek, aby Komisja Rodziny wystąpiła z tym problemem osobno do ministra zdrowia, pytając o głębsze uzasadnienie braku namysłu nad kompleksowym załatwieniem opieki medycznej w szkołach i placówkach wychowawczych, jak też sposobach załatwienia tego problemu. Trzeba przy tym pamiętać, że w placówkach nie ma przecież rodziców, więc nie ma kogo nawet zobowiązać, żeby monitorował stan zdrowia dziecka.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#AntoniSzymański">Rozumiem, że jest to odrębny wniosek, który odnotowałem. Było jeszcze pytanie o profilaktykę próchnicy, na które nie otrzymaliśmy odpowiedzi.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#KazimieraNosowska">W ramach profilaktyki zwalczania próchnicy prowadzone są dwa programy: „Monitoring stanu jamy ustnej populacji polskiej” i „Profilaktyki próchnicy wśród dzieci i młodzieży szkolnej”. Szczegółowe dane na ten temat przekażemy państwu na piśmie.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#JanRulewski">Chciałbym, aby do tej informacji dołączyć również dane o partycypacji Światowej Organizacji Zdrowia. Były takie sygnały, że będzie ona uczestniczyć w tym programie.</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#AntoniSzymański">Rozumiem, że również na ten temat otrzymamy odpowiedź pisemną.</u>
<u xml:id="u-27.1" who="#AntoniSzymański">Mamy jeden wniosek zgłoszony w tej części dyskusji przez posłankę Jolantę Banach. Chciałbym zapytać, czy ktoś jest przeciwnego zdania?</u>
<u xml:id="u-27.2" who="#AntoniSzymański">Nie słyszę, a zatem wniosek został przyjęty. Czy są inne wnioski?</u>
<u xml:id="u-27.3" who="#AntoniSzymański">Nie słyszę. Chciałbym zaproponować przyjęcie materiału, jaki zaproponowało nam Ministerstwo Zdrowia. Jest to już drugi materiał, bowiem obszerny materiał wstępny otrzymaliśmy już wcześniej. To jest tylko uzupełnienie związane z opinią nr 10.</u>
<u xml:id="u-27.4" who="#AntoniSzymański">Czy są inne propozycje, przeciwne do zgłoszonej przeze mnie?</u>
<u xml:id="u-27.5" who="#AntoniSzymański">Nie słyszę, wobec tego uznaję, że odpowiedź Ministerstwa Zdrowia została przyjęta, podobnie jak wniosek posłanki Jolanty Banach.</u>
<u xml:id="u-27.6" who="#AntoniSzymański">Przypominam, ze w najbliższą sobotę Komisja Rodziny organizuje konferencję z okazji Dnia Edukacji Narodowej, a tematem jest „Jak wychowywać małe dziecko”. Zapraszamy wszystkich państwa.</u>
<u xml:id="u-27.7" who="#AntoniSzymański">Dziękuję za udział w dzisiejszej dyskusji. Zamykam posiedzenie.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>