text_structure.xml 201 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#MirosławCzech">Otwieram posiedzenie Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ordynacji wyborczych do Sejmu i do Senatu oraz o zmianie ustawy o wyborze Prezydenta RP. Witam członków Komisji oraz gości. Proponowany porządek dzienny przewiduje kontynuację rozpatrywania komisyjnych projektów ustaw:</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#MirosławCzech">— o zmianie ustawy — Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawy o partiach politycznych (druk nr 2023),</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#MirosławCzech">— Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (druk nr 2090).</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#MirosławCzech">Czy są wnioski lub uwagi do zaproponowanego porządku dziennego? Nie widzę. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu proponowanego porządku dziennego? Nie widzę. Stwierdzam przyjęcie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#MirosławCzech">Proszę pozwolić, że przed rozpoczęciem właściwych obrad merytorycznych podzielę się z Komisją kilkoma uwagami.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#MirosławCzech">Odbyło się zorganizowane przez naszą Komisję seminarium na temat roli mediów w kampanii wyborczej. Seminarium to uważam za udane. Pozwoliło ono bowiem na spojrzenie zrównoważone i z dystansu na dotychczasowy dorobek prac naszej Komisji oraz na przepisy dotyczące mediów w znowelizowanej ustawie o wyborze Prezydenta RP. Posłowie mogli wysłuchać ekspertów pochodzących całkowicie z zewnątrz.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#MirosławCzech">Dyskusja, jaka miała miejsce podczas seminarium, zaowocuje pewnymi nowymi rozwiązaniami prawnymi oraz propozycjami pewnych przepisów. Będą to przepisy zmierzające do wprowadzenia rozróżnienia pojęcia agitacji wyborczej i kampanii wyborczej. W grę wchodzą również nowe propozycje przepisów karnych oraz doprecyzowanie pewnych pojęć, a także nowatorskie rozwiązania prawne dotyczące wykorzystania Internetu w kampanii wyborczej. Jeżeli członkowie Komisji podzielą stanowisko ekspertów, to jest szansa na bardzo nowatorskie rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#MirosławCzech">Podobnie jak na zakończenie seminarium chcę również teraz bardzo serdecznie podziękować przede wszystkim referentom, a także wszystkim pozostałym uczestnikom, którzy wytrwali do końca obrad trwających 6 godzin. Podczas seminarium zgłoszona została propozycja spotkania prezydium Komisji z Radą Etyki Mediów. Celem spotkania powinno być przedyskutowanie problemu roli mediów w kampanii wyborczej. Prezydium przyjęło tę propozycję. Obecnie trwają przygotowania do zorganizowania takiego spotkania.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#MirosławCzech">Jeżeli chodzi o dalsze prace, to chcę podtrzymać wcześniejszą deklarację, iż przed głosowaniami dotyczącymi najbardziej newralgicznych kwestii - okręgów wyborczych, metody podziału mandatów - członkowie Komisji zostaną o tym poinformowani. Chodzi o całkowite wykluczenie zaskoczenia. Ponadto chcę dodać, że wszelkie spekulacje prasowe na tematy ordynacji, w których zaplątane jest moje nazwisko, są dalekie od rzeczywistości. Z tego rodzaju publikacji nie należy wyciągać żadnych wniosków.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#MirosławCzech">Nie ulega wątpliwości, że w parlamencie i wokół parlamentu wzrasta temperatura w kwestiach dotyczących ordynacji. Komisja powinna natomiast zachować spokój i procedować tak spokojnie, jak dotychczas. Potrzebna jest nadal rozwaga i porządek prac.</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#MirosławCzech">Wśród materiałów, jakie członkowie Komisji otrzymali przed dzisiejszym posiedzeniem, jest tzw. urobek, czyli efekty dotychczasowych prac już ze zmienioną numeracją artykułów.</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#MirosławCzech">W materiałach jest również pismo Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych Ewy Kuleszy. Pozwolę sobie przypomnieć konkluzję tego pisma: „(...) wątpliwości budzi zasadność udostępniania każdemu do wglądu danych określonych w art. 13 ust. 2 projektu, bez żadnej kontroli i jakichkolwiek ograniczeń.</u>
          <u xml:id="u-1.12" who="#MirosławCzech">W opinii Generalnego Inspektora uzasadniony byłby ograniczony dostęp do danych zawartych w rejestrze. Jednakże ograniczenie wglądu w dane będzie wymagało dookreślenia w przepisie wykonawczym procedur i kontroli udostępniania rejestrów wyborczych. Pragnę jednak podkreślić, iż wątpliwości w tym względzie (pełna jawność, czy ograniczony wgląd w dane) może rozstrzygnąć jedynie Ustawodawca”.</u>
          <u xml:id="u-1.13" who="#MirosławCzech">Takiej odpowiedzi należało oczekiwać. Musimy zatem rozstrzygnąć ten kłopot. W tej kwestii zapewne ponownie obdarzymy zaufaniem Państwową Komisję Wyborczą. Rozstrzygnięcie będzie jednak musiało być naszym dziełem. Sprawa nie budzi jednak zasadniczych wątpliwości. Nie ma też kontrowersji politycznych. Chodzi o dobro obywateli i wyeliminowanie ewentualnych nadużyć, jakie mogą wystąpić w odniesieniu do dostępu do danych osobowych.</u>
          <u xml:id="u-1.14" who="#MirosławCzech">Ponieważ w tej kwestii bardzo aktywny był poseł Grzegorz Schreiber, zwracam się do niego z prośbą, aby na jutrzejsze posiedzenie przygotował stosowną propozycję przepisów uwzględniających stanowisko Generalnego Inspektora Danych Osobowych i po konsultacji z ministrem Kazimierzem Czaplickim. Ponadto minister Kazimierz Czaplicki zasugerował następującą kwestię. Komisja może i powinna przedyskutować kwestię pełnomocnictwa w trakcie głosowania. Stanowisko w tej materii wypracowała Państwowa Komisja Wyborcza. Proponuję, aby od tej kwestii rozpocząć merytoryczne obrady. Oddaję więc głos ministrowi Kazimierzowi Czaplickiemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#KazimierzCzaplicki">Państwowa Komisja Wyborcza upoważniła mnie do przedłożenia Komisji propozycji ustanowienia głosowania przez pełnomocnika. Nasze prawo wyborcze wymaga od wyborcy osobistego zgłoszenia się do lokalu wyborczego, co dla pewnych kategorii osób oznacza komplikacje z dotarciem do lokalu wyborczego. Nawet po dotarciu do lokalu wyborczego pewne kategorie osób mają kłopoty z oddaniem głosu.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#KazimierzCzaplicki">Instytucja pełnomocnika zastępującego wyborcę w akcie głosowania znana jest wielu ustawodawstwom wyborczym. Przykładem może być Francja, gdzie wymienionych jest 21 kategorii osób, które mogą korzystać z głosowania przez pełnomocnika.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#KazimierzCzaplicki">Głosowanie przez pełnomocnika jest również dopuszczalne w Anglii. Dopuszczalne jest również głosowanie korespondencyjne, czyli przez pocztę. Określone kategorie wyborców mają do wyboru, mogą głosować przez pełnomocnika lub za pośrednictwem poczty.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#KazimierzCzaplicki">Instytucję głosowania przez pełnomocnika Państwowa Komisja Wyborcza sygnalizowała już w 1991 r. po wyborach parlamentarnych. Przygotowane zostały dwa projekty ustaw wyborczych, w których znajdowała się instytucja głosowania przez pełnomocnika. Ponadto w dokumentach przedłożonych marszałkowi Sejmu przez Państwową Komisję Wyborczą 8 stycznia 1996 r. „Uwagi i wnioski do ustawy o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na tle praktyki jej stosowania” oraz z dnia 1 czerwca 1999 r. „Kierunkowe propozycje zmian w ustawie o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej” postulowano rozważenie możliwości wprowadzenia głosowania przez pełnomocnika.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#KazimierzCzaplicki">Założenie jest takie, że z tej instytucji powinny korzystać przede wszystkim osoby niepełnosprawne, obłożnie chore, w podeszłym wieku czyli powyżej 80 lat. Jeżeli wiek i ubytek zdrowia powodowałyby niemożność wzięcia udziału w głosowaniu, to osoby takie mogłyby korzystać z pełnomocnictwa. Tak więc pierwszą kwestią jest konieczność ustalenia kategorii osób, które mogą korzystać z tej instytucji. Państwowa Komisja Wyborcza proponuje, aby były to osoby niepełnosprawne z powodu inwalidztwa lub wieku oraz osoby obłożnie chore.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#KazimierzCzaplicki">Drugą przesłanką do wprowadzenia tej instytucji jest to, aby procedura udzielania pełnomocnictwa nie była skomplikowana. Jednocześnie powinna jednak wykluczać nadużycie tej instytucji. Wydaje się, że mogłoby to być udzielanie pełnomocnictwa poprzez złożenie stosownego wniosku przez urzędnika przez zarząd gminy. W przypadku, gdy osoba pragnąca udzielić pełnomocnictwa może udać się do urzędu gminy, zgłasza się osobiście przed urzędnikiem wyborczym. W sytuacji, gdy nie jest to możliwe - jest np. obłożnie chora - wtedy obowiązkiem urzędnika wyborczego byłoby dotarcie do takiego wyborcy. Zawsze jednak konieczny byłby wniosek wyborcy.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#KazimierzCzaplicki">Wzór pełnomocnictwa byłby określony w rozporządzeniu wykonawczym wydanym przez ministra właściwego do spraw administracji publicznej po porozumieniu z Państwową Komisją Wyborczą.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#KazimierzCzaplicki">Równocześnie proponowane jest wprowadzenie pewnych ograniczeń.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#KazimierzCzaplicki">Po pierwsze, pełnomocnikiem mogłaby być tylko osoba zamieszkała na obszarze danej gminy, a więc osoba będąca w rejestrze wyborców. Chodzi o to, aby możliwe było sprawdzenie czy pełnomocnictwo jest udzielane osobie posiadającej pełnię praw wyborczych.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#KazimierzCzaplicki">Po drugie, pełnomocnictwo nie mogłoby być przyjmowane od więcej niż dwóch osób. Ponadto pełnomocnictwo powinno być udzielane - moim zdaniem - na określone wybory. Sytuacja osób, które udzieliły pełnomocnictwo może bowiem zmieniać się.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#KazimierzCzaplicki">Pełnomocnictwo wyborcze, tak jak każde pełnomocnictwo mogłoby być cofnięte w odpowiedniej procedurze. Założenie jest również takie, że nie było możliwe cofnięcie pełnomocnictwa poprzez zawiadomienie urzędu, to pełnomocnik nie mógłby głosować za wyborcę, gdyby wyborca osobiście zgłosił się do lokalu i zagłosował jako pierwszy. W takiej sytuacji pełnomocnictwo byłoby nieważne z mocy prawa. Jeszcze raz chcę podkreślić, że zaproponowana instytucja nie jest oryginalna, lecz występuje w ustawodawstwie wielu państw. Gdyby Komisja przyjęła przedłożoną instytucję, to konieczne byłyby oczywiście zmiany w projekcie oraz zmiany w artykułach już przyjętych. Chodzi zwłaszcza o przepis mówiący o głosowaniu osobistym. W tym przepisie powinna pojawić się instytucja pełnomocnika. Zmiany byłyby konieczne również w rozdziale 7 dotyczącym przebiegu głosowania. Konieczne byłyby dwa podrozdziały: głosowanie osobiste i głosowanie przez pełnomocnika. Jeżeli Komisja wyrazi poparcie dla zaproponowanej instytucji, to w krótkim czasie zostaną przygotowane szczegółowe przepisy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#MirosławCzech">Myślę, że nikogo nie należy przekonywać o znaczeniu zaproponowanej instytucji i o pozytywnym rozstrzygnięciu tej kwestii. Proszę o uwagi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#TomaszŻukowski">Diabeł tkwi w szczegółach. Gdy usłyszałem o pomyśle generalnie, to miałem wątpliwości. Gdy usłyszałem szczegóły, wątpliwości zmniejszyły się. Wydaje się więc, że ocena propozycji jest uzależniona właśnie od szczegółów, których jeszcze nie ma. Sama zasada, gdyby nie zawierała szczegółów, stwarza pole do nadużyć. Gdyby przyjąć, że pierwszym w kolejności, czy wręcz jedynym kandydatem na pełnomocnika jest członek rodziny, który głosuje za niepełnosprawnego członka rodziny, to zaproponowane rozwiązanie ma szansę na aprobatę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#MirosławCzech">Dzisiaj chodzi o rozważenie propozycji i wstępną wymianę poglądów. Państwowa Komisja Wyborcza może oczywiście przygotować przepisy szczegółowe, jak zadeklarował to minister Kazimierz Czaplicki. Dobrze byłoby jednak ustalić, czy propozycja ma szansę na poparcie ze strony Komisji. Dobrze byłoby więc, aby Komisja wyraziła stanowisko, czy należy dalej pracować nad tą propozycją.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#LudwikDorn">Wydaje się, że jest to dobra propozycja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#BartłomiejNowotarski">Przypominam, że Komisja miała pewne problemy z uregulowaniem głosowania na statkach. Może więc zaproponowana nowa instytucja mogłaby pomóc w rozwiązaniu problemu głosowania na statkach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#StanisławGebethner">Mam pogląd wręcz przeciwny w stosunku do stanowiska mojego przedmówcy. Przede wszystkim chcę jednak podkreślić, że nie ma przeszkód konstytucyjnych dla wprowadzenia głosowania przez pełnomocnika. Natomiast ze względów obyczajowych, praktycznych i technicznych opowiadam się za wprowadzeniem głosowania przez pełnomocnika w bardzo wąskim zakresie. Wiele będzie bowiem problemów. Uważam, że powinno to dotyczyć tylko osób niepełnosprawnych. Raczej nie powinno obejmować obłożnie chorych. Opowiadam się ponadto za tym, aby pełnomocnik mógł mieć tylko jedno pełnomocnictwo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#JacekRybicki">W pełni zgadzam się z tym, co powiedział dr Tomasz Żukowski. Sam pomysł budzi pewne opory, ponieważ w naszej jeszcze młodej demokracji każdy wyłom poczyniony w trybie głosowania budzi obawy. Nasuwa się pytanie, czy nie będzie to otwarcie drzwi do spekulacji i nadużyć?</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#JacekRybicki">Jeżeli chodzi o szczegóły, to zgadzam się z przedmówcą, że należy przyjąć wąski zakres. Może nie tylko osoby niepełnosprawne. Uważam, że instytucja ta powinna być oparta o rodzinę, choć wadą tego założenia jest to, że niektórzy ludzie nie mają rodziny. Dodam, iż mam w tej kwestii pewne doświadczenie, gdyż moja mama jest od lat obłożnie chora i w związku z tym nie bierze udziału w głosowaniu, choć interesuje się życiem politycznym. W takiej sytuacji jest stosunkowo wiele osób. Opowiadam się więc za zawężeniem pełnomocnika do rodziny i do jednego pełnomocnika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PawełŁączkowski">Z ostrożności procesowej chcę wyrazić zastrzeżenia do przedłożonego projektu. Nie można więc powiedzieć, że jest milczące przyzwolenie. Gdy zobaczymy konkretne propozycje przepisów, to wówczas możliwe będzie ustosunkowanie się do nich. Nie można więc przyjąć zasady, że dzisiejsze milczenie oznacza, iż w takiej czy innej formie instytucja pełnomocnictwa jest wprowadzona do naszego prawa wyborczego. Jest zdecydowanie za wcześnie, aby możliwe było podjęcie takiej decyzji. W moim przekonaniu przedłożony projekt budzi wiele zastrzeżeń i może przynieść więcej skutków negatywnych niż wydaje się to na pierwszy rzut oka. Pojawia się m.in. problem wiarygodności pełnomocnika. Proponuję więc, aby dzisiaj poprzestać na wysłuchaniu. Na temat akceptacji będzie można mówić wówczas, gdy będą konkretne przepisy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#TomaszŻukowski">Mam wątpliwość, czy przedłożona propozycja jest zgodna z zasadą tajności. Jak bowiem zachować tę zasadę w tej sytuacji? Jaka jest gwarancja, że wola wyborcy udzielającego pełnomocnictw została z całą pewnością wyrażona w akcie głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#MirosławCzech">Wydaje się, że zasada tajności nie będzie naruszona. Woli głosowanie osoby udzielającej pełnomocnictwa nikt nie będzie mógł zweryfikować. Tak więc uważam, że żadna z pięciu zasad prawa wyborczego nie jest zagrożona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#MichałKaczmarek">Zwracam uwagę, że poczynając od ostatnich wyborów prezydenckich rozszerzona została możliwość głosowania dzięki tzw. pomocniczej czy wędrującej urnie. Nasuwa się więc pytanie, czy idziemy dalej w kierunku zwiększania uczestnictwa w głosowaniu? Jest to pytanie otwarte. Uważam ponadto, że przed szerszą dyskusją nad kwestią pełnomocnictwa dobrze byłoby znać skalę problemu, czyli szacunek osób trwale niepełnosprawnych, które są dzisiaj wyeliminowane od głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#MirosławCzech">Kwestia jest niebagatelna. Zgadzam się więc z posłem Pawłem Łączkowskim, że propozycja ta musi być poddana wnikliwej analizie. Myślę, że taka jest nasza intencja. Nie ulega jednak wątpliwości, że wkraczamy w sferę dużego ryzyka, gdy chodzi o możliwość popełniania nadużyć. Wszyscy chcemy natomiast uniknąć tego. Wydaje się więc również, że skala zjawiska jest trudna do rozpoznania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#KazimierzCzaplicki">Jeżeli chodzi o osoby niepełnosprawne, to uwiarygodnienie niepełnosprawności jest dość proste. W grę wchodzić bowiem będą osoby posiadające I lub II grupę inwalidztwa. Tak więc chodzi o osoby dokumentujące niepełnosprawność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#MirosławCzech">Dzisiaj nie posuniemy się już dalej. Prosimy więc Państwową Komisję Wyborczą o projekty zawierające konkretne propozycje przepisów. Po otrzymaniu propozycji przepisów Komisja przeprowadzi dyskusję i zapadną rozstrzygnięcia.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#MirosławCzech">Powracamy do rozpatrywania projektu ordynacji wyborczej do Sejmu i Senatu. Przypominam, że dotychczasowe prace zakończyliśmy na rozpatrywaniu art. 83, który ma brzmienie następujące:</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#MirosławCzech">„Art. 83. 1. W dniu głosowania oraz na 24 godziny przed tym dniem zwoływanie zgromadzeń, organizowanie pochodów i manifestacji, wygłaszanie przemówień, rozdawanie ulotek, jak też prowadzenie w inny sposób agitacji na rzecz kandydatów i list kandydatów jest zakazane.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#MirosławCzech">2. Wszelkie formy agitacji w lokalu wyborczym są zakazane”.</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#MirosławCzech">Do art. 83 wniosek zgłosił poseł Grzegorz Schreiber. Proszę posła Grzegorza Schreibera o przypomnienie swego wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#GrzegorzSchreiber">Rozumiem, że nie będziemy teraz odtwarzali dyskusji, gdyż argumenty zostały już poprzednio zaprezentowane. Jeżeli chodzi o art. 83, to zaproponowałem wykreślenie wyrazów „wygłaszanie przemówień, rozdawanie ulotek, jak też prowadzenie w inny sposób agitacji”. Uważam, że są to określenia nieczytelne i mało precyzyjne. Budzą więc wątpliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce jeszcze zabrać głos w sprawie wniosku posła Grzegorza Schreibera?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#StanisławGebethner">Wydaje się, że w przypadku przyjęcia poprawki posła Grzegorza Schreibera należy skreślić art. 81 ust. 2, który stanowi, iż: „Kampanii wyborczej nie można prowadzić na 24 godzin przed dniem głosowania i w dniu głosowania aż do jej zakończenia”. Istotą art. 81 ust. 2 jest prowadzenie agitacji, a właściwie jej zakaz. Natomiast art. 83 ust. 1 dotyczy właśnie tej kwestii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#GrzegorzSchreiber">Zgadzam się z uwagą prof. Stanisława Gebethnera.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce jeszcze zabrać głos? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#MirosławCzech">Przystępujemy do głosowania. Kto jest za przyjęciem wniosku posła Grzegorza Schreibera?</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja 7 głosami, przy 9 przeciwnych i braku wstrzymujących się odrzuciła wniosek. Czy są inne wnioski do art. 83?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#StanisławGebethner">Moja sugestia proponująca rozważenie skreślenia art. 81 ust. 2 jest aktualna. Nie rozumiem bowiem, czym różni się zakaz prowadzenia kampanii wyborczej na 24 godziny przed dniem głosowania od zakazu prowadzenia agitacji wyborczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#MirosławCzech">Art. 81 ust. 2 ma niewątpliwie charakter bardzo ogólny. Art. 83 ust. 1 to uszczegółowienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#BartłomiejNowotarski">Różnica między art. 81 ust. 2 a art. 83 ust. 1 byłaby bardziej widoczna, gdyby były definicje różnicujące kampanię wyborczą i agitację wyborczą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#MirosławCzech">Czekamy na zapowiedzianą definicję kampanii wyborczej, którą ma przygotować prof. Stanisław Gebethner. Po przyjęciu takiej definicji ewentualnie powrócimy do art. 81 ust. 2.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#MirosławCzech">Czy są jeszcze uwagi do art. 83? Nie widzę. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 83? Nie widzę. Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia ar. 84 mającego brzmienie następujące:</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#MirosławCzech">„Art. 84. 1. Zabrania się prowadzenia kampanii wyborczej na terenie zakładów pracy lub instytucji publicznych w sposób i w formach zakłócających ich normalne funkcjonowanie.</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#MirosławCzech">2. Zabronione jest prowadzenie kampanii wyborczej na terenie jednostek wojskowych i innych jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej oraz w oddziałach obrony cywilnej, a także w skoszarowanych jednostkach podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych.</u>
          <u xml:id="u-25.5" who="#MirosławCzech">3. Zabrania się organizowania w ramach kampanii wyborczej na rzecz kandydatów na posłów lub senatorów i list kandydatów gier losowych i konkursów, w których wygranymi są nagrody pieniężne lub przedmioty o wartości wyższej niż wartość przedmiotów zwyczajowo używanych w celach reklamowych lub promocyjnych.</u>
          <u xml:id="u-25.6" who="#MirosławCzech">4. Zabrania się podawania oraz dostarczania, w ramach kampanii wyborczej na rzecz kandydata na posła lub senatora, napojów alkoholowych nieodpłatnie lub po cenach sprzedaży netto możliwych do uzyskania, nie wyższych od cen nabycia lub kosztów wytworzenia”.</u>
          <u xml:id="u-25.7" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie art. 84?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#GrzegorzSchreiber">Art. 84 był już przedmiotem dyskusji. Prezentowałem wówczas argumenty. Przypomnę więc, że chodzi o kwestię prowadzenia agitacji wyborczej na terenie szkół. Moja propozycja zmiany dotyczy art. 84 ust. 3 i brzmi następująco: „Zabrania się jakichkolwiek form agitacji na terenie szkół podstawowych, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych wobec uczniów nie objętych prawem wyborczym w rozumieniu art. 6 ustawy”.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#GrzegorzSchreiber">Proponowany przepis powoduje, iż nie do przyjęcia jest argument, że w małych miejscowościach budynek szkoły jest często jedynym miejscem, gdzie można odbyć spotkanie z wyborcami. Zaproponowane brzmienie dopuszcza tego rodzaju spotkania. Są one możliwe. Ponadto przedłożone brzmienie nie zabrania oddziaływania na osoby pełnoletnie, a takie osoby są również uczniami szkół ponadgimnazjalnych.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#GrzegorzSchreiber">Tak więc przedłożone brzmienie wyczerpuje wątpliwości, jakie były wyrażane w trakcie wcześniejszych prac Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie propozycji posła Grzegorza Schreibera?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#LudwikDorn">W znacznej części - choć nie do końca - popieram propozycję posła Grzegorza Schreibera. W związku z tym chcę zgłosić wniosek lekko zmodyfikowany, czyli nie tak daleko idący. Chodzi o to, aby zakaz dotyczył tylko szkół podstawowych i gimnazjalnych. Są bowiem licea, w których uczniowskie prawybory są elementem edukacji obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#MirosławCzech">Czy argumentacja posła Ludwika Dorna przekonuje posła Grzegorza Schreibera?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#GrzegorzSchreiber">Nie, nie przekonuje mnie. Rozumiem zatem, że są dwie propozycje. Uważam, że propozycję posła Ludwika Dorna łatwo będzie wykorzystać do praktyk, o których mówiłem wcześniej. Nie będą to więc tylko próbne wybory, o czym mówił poseł Ludwik Dorn, ale te niewłaściwe formy, które wspólnie uznaliśmy za szkodliwe. Tak więc podtrzymuję swój wniosek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#MirosławCzech">Ponieważ nie ma wniosku o odrzucenie poprawki posła Grzegorza Schreibera rozumiem, iż Komisja ją generalnie aprobuje. Potwierdzeniem będzie głosowanie nad tą propozycją, ale z założeniem, że przedmiotem głosowania będzie również propozycja posła Ludwika Dorna. Inaczej mówiąc, głosowanie nad propozycją posła Grzegorza Schreibera będzie głosowaniem jakby kierunkowym.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#MirosławCzech">Czy ktoś jest przeciwny zaproponowanej procedurze głosowania? Nie widzę. Proszę zatem posła Grzegorza Schreibera, aby jeszcze raz przypomniał brzmienie swojej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#GrzegorzSchreiber">Proponuję, aby art. 84 ust. 3 otrzymał brzmienie następujące: „Zabrania się jakichkolwiek form agitacji na terenie szkół podstawowych, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych wobec uczniów nie objętych prawem wyborczym w rozumieniu art. 6 ustawy”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie przedłożonego brzmienia? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#MirosławCzech">Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie poprawki posła Grzegorza Schreibera do art. 84 ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja 13 głosami, przy braku przeciwnych i 3 wstrzymujących się przyjęła wniosek.</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#MirosławCzech">Teraz rozpatrzymy propozycję posła Ludwika Dorna, która przewiduje skreślenie wyrazów: „i szkół ponadgimnazjalnych”. Czy są uwagi do tej propozycji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#GrzegorzSchreiber">Jeżeli propozycja posła Ludwika Dorna zostanie przyjęta, wówczas nie ma uzasadnienia utrzymanie wyrazów „wobec uczniów nie objętych prawem wyborczym w rozumieniu art. 6 ustawy”. Gimnazjaliści nie są bowiem objęci prawem wyborczym. Wynika to z ich wieku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#LudwikDorn">W swojej poprawce uwzględniłem celną uwagę posła Grzegorza Schreibera, iż chodzi o teren szkół także podstawowych i gimnazjalnych. Po przyjęciu mojej wersji poza godzinami lekcyjnymi będzie możliwe organizowanie spotkań wyborczych, a jak rozumiem o to chodzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#MirosławCzech">Czy są jeszcze uwagi? Nie widzę. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#MirosławCzech">Poddaję pod głosowanie wniosek posła Ludwika Dorna dotyczący art. 84 ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja 9 głosami, przy 7 przeciwnych i 1 wstrzymującym się przyjęła wniosek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKancelariiSejmu">Dotychczas wszystkie ustępy art. 84 były penalizowane. Nasuwa się więc pytanie, czy przyjęte nowe brzmienie art. 84 ust. 3 ma być również penalizowane?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#MirosławCzech">Art. 84 ust. 3 powinien być również penalizowany, ale kwestię tę rozstrzygniemy, gdy Komisja będzie rozpatrywać przepisy karne. Czy są jeszcze uwagi do art. 84? Nie widzę. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 84? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 85 w brzmieniu następującym „Materiały wyborcze powinny zawierać wyraźne oznaczenie, od kogo pochodzą”. Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie art. 85?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#LudwikDorn">Jest to przepis przejęty z ustawy o wyborze Prezydenta RP i nie jest opatrzony żadną sankcją. Okazało się jednak, że podczas ostatnich wyborów prezydenckich część komitetów lekceważyła ten nakaz zamieszczając co najwyżej adresy internetowe. W związku z tym proponuję - niezbyt daleko idące - spenalizowanie art. 85. Proponuję, aby było to wykroczenie i kara grzywny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#StanisławGebethner">Nie przesadzajmy z penalizacją. Proszę również zwrócić uwagę, że jest to lex imperfecta, gdyż jeżeli nie ma oznaczenia, to kogo karać, komitet będzie mógł stwierdzić, że nie jest to jego plakat. Niedopowiedzianą intencją art. 85 było to, że jeżeli materiał wyborczy jest oznaczony, to podlega ochronie. Jeżeli nie ma oznaczenia, nie podlega ochronie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#JacekRybicki">Chcę poprzeć intencję wyrażoną przez posła Ludwika Dorna, choć z innego powodu. Nie chodzi tylko o to, że niektóre komitety lekceważyły wymóg wynikający z art. 85. Ponadto jednak art. 85 może - choć nie musi - wiązać się z przepisami finansowymi. Przymus pod karą grzywny opieczętowywania każdego materiału wyborczego wskazuje, że materiał ten musi być liczony do ogólnego limitu środków na kampanię, a to z kolei ograniczy manipulację. Może być bowiem tak, że komitet przygotuje wiele tysięcy plakatów bez oznaczenia i będzie się wypierał, że nie są to jego plakaty. Opowiadam się za obarczeniem art. 85 sankcją i to wcale nie najniższą. Według mnie jest to istotny element uporządkowania kwestii finansowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#LudwikDorn">Moja intencja była dokładnie taka, jaką wyraził poseł Jacek Rybicki. Chodzi rzeczywiście o ścisłe powiązania z przepisami finansowymi. Dodam, że tak w ogóle to nie jestem przeciwko lex imperfecta. Jednakże w przypadku rozliczeń potrzebne są konkretne regulacje. Należy również pamiętać, że podtrzymujemy ten przepis, który stanowi, że jeżeli ktoś prowadzi kampanię wyborczą powyżej określonych kosztów i bez zgody i upoważnienia komitetu wyborczego podlega sankcji karnej. Jeżeli więc w grę wchodzą plakaty anonimowe — poza billboardami — to bardzo trudno jest kwestionować rozliczenia finansowe danego komitetu wyborczego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#BartłomiejNowotarski">Trochę boję się wojny plakatowej polegającej na tym, że jeden komitet wyborczy wydrukuje plakaty podszywając się pod drugi komitet, który poniesie odpowiedzialność za plakaty, które nie były jego. Będzie to nie tylko odpowiedzialność karna, ale także podważenie wiarygodności z punktu widzenia przepisów finansowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#JacekRybicki">To, co powiedział przed chwilą dr Bartłomiej Nowotarski, stawia w ogóle pod znakiem zapytania sensowność przepisów finansowych, o których będziemy niedługo dyskutować. W wyborach parlamentarnych i samorządowych — nieco inaczej jest w wyborach prezydenckich — materiały drukowane, to zasadniczy trzon tej kampanii. Przyznanie się do tego, że tak do końca to nie jest możliwe ogarnięcie kontrolą materiałów drukowanych stawia pod znakiem zapytania sensowność limitów finansowych, nad którymi będziemy dyskutować niedługo. Nie jest oczywiście możliwa pełna kontrola materiałów drukowanych, ale należy dążyć do eliminowania sytuacji, w których możliwe jest omijanie przepisów. To, co zaproponował poseł Ludwik Dorn, jest zamknięciem bramy, przez którą możliwa byłaby ucieczka przed gilotyną przepisów finansowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#MirosławCzech">Poglądy zostały wyrażone. Rozstrzygnięcie nastąpi przy rozpatrywaniu przepisów karnych. Czy są jeszcze uwagi do art. 85? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#MirosławCzech">Przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 85? Nie widzę. Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 86 w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-45.3" who="#MirosławCzech">„Art. 86. 1. Na ścianach budynków, ogrodzeniach, latarniach, urządzeniach energetycznych, telekomunikacyjnych i innych można umieszczać plakaty i hasła wyborcze wyłącznie po uzyskaniu zgody właściciela lub zarządcy nieruchomości.</u>
          <u xml:id="u-45.4" who="#MirosławCzech">2. Zabrania się umieszczania plakatów i haseł wyborczych na zewnątrz i wewnątrz budynków administracji rządowej i samorządowej oraz sądów, a także na terenie jednostek wojskowych i oddziałów obrony cywilnej oraz skoszarowanych jednostek podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych.</u>
          <u xml:id="u-45.5" who="#MirosławCzech">3. Rada gmin może zakazać umieszczania plakatów lub haseł na niektórych budynkach publicznych, a także określonych częściach terenów publicznych, z przyczyn związanych z ochroną zabytków bądź środowiska.</u>
          <u xml:id="u-45.6" who="#MirosławCzech">4. Przy ustawianiu własnych urządzeń ogłoszeniowych dla celów prowadzenia kampanii wyborczej należy stosować obowiązujące przepisy porządkowe.</u>
          <u xml:id="u-45.7" who="#MirosławCzech">5. Plakaty należy umieszczać w taki sposób, aby można je było następnie usunąć bez powodowania szkód.</u>
          <u xml:id="u-45.8" who="#MirosławCzech">6. Policja (straż miejska) jest obowiązana usuwać na koszt komitetu wyborczego plakaty i hasła, których sposób umieszczenia może zagrażać życiu lub zdrowiu fizycznemu ludzi albo bezpieczeństwu mienia bądź w ruchu drogowym.</u>
          <u xml:id="u-45.9" who="#MirosławCzech">7. Plakaty, hasła wyborcze oraz urządzenia ogłoszeniowe ustawione dla celów prowadzenia kampanii wyborczej właściwe komitety wyborcze obowiązane są usunąć w terminie 30 dni po dniu wyborów.</u>
          <u xml:id="u-45.10" who="#MirosławCzech">8. Zarząd gminy postanawia o usunięciu plakatów wyborczych, haseł i urządzeń ogłoszeniowych umieszczonych z naruszeniem przepisów ust. 1–5 lub nieusuniętych przez właściwe komitety wyborcze w terminie, o którym mowa w ust. 7. Koszty ich usunięcia ponoszą właściwe komitety wyborcze”.</u>
          <u xml:id="u-45.11" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie art. 86? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-45.12" who="#MirosławCzech">Przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 86? Nie widzę. Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-45.13" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 87 w brzmieniu następującym: „Art. 87. 1. Jeżeli plakaty, hasła, ulotki, wypowiedzi albo inne formy propagandy i agitacji zawierają dane i informacje nieprawdziwe, każdy zainteresowany ma prawo wnieść do sądu okręgowego wniosek o:</u>
          <u xml:id="u-45.14" who="#MirosławCzech">1) orzeczenie konfiskaty takich materiałów,</u>
          <u xml:id="u-45.15" who="#MirosławCzech">2) wydanie zakazu publikowania takich danych i informacji,</u>
          <u xml:id="u-45.16" who="#MirosławCzech">3) nakazanie sprostowania informacji,</u>
          <u xml:id="u-45.17" who="#MirosławCzech">4) nakazanie przeproszenia pomówionego,</u>
          <u xml:id="u-45.18" who="#MirosławCzech">5) nakazanie uczestnikowi postępowania wpłacenia kwoty 50.000 zł na rzecz instytucji charytatywnej,</u>
          <u xml:id="u-45.19" who="#MirosławCzech">6) zasądzenie od uczestnika postępowania na rzecz wnioskodawcy kwoty do 50.000 zł tytułem odszkodowania.</u>
          <u xml:id="u-45.20" who="#MirosławCzech">2. Sąd okręgowy rozpoznaje wniosek, o którym mowa w ust. 1, w ciągu 24 godzin, w postępowaniu nieprocesowym w składzie jednego sędziego. Sąd może rozpoznać sprawę w wypadku usprawiedliwionej nieobecności wnioskodawcy lub uczestnika postępowania, którzy o terminie rozprawy zostali prawidłowo powiadomieni. Postanowienie, kończące postępowanie w sprawie, sąd niezwłocznie doręcza osobie zainteresowanej, o której mowa w ust. 1, właściwej okręgowej komisji wyborczej i zobowiązanemu do wykonania postępowania sądu. Na postanowienie sądu okręgowego przysługuje w ciągu 24 godzin zażalenie do sądu apelacyjnego, który jest obowiązany do jego rozpatrzenia w ciągu 24 godzin. Od postanowienia sądu apelacyjnego nie przysługuje środek prawny i podlega ono natychmiastowemu wykonaniu.</u>
          <u xml:id="u-45.21" who="#MirosławCzech">3. Dane lub informacje nieprawdziwe odnoszące się do wyborów i związane z kampanią wyborczą, opublikowane w prasie, podlegają sprostowaniu w ciągu 48 godzin.</u>
          <u xml:id="u-45.22" who="#MirosławCzech">4. W odniesieniu do sprostowań danych lub informacji opublikowanych w innej prasie niż dziennik sąd wskazuje dziennik, w którym sprostowanie ma być zamieszczone na koszt zobowiązanego w ciągu 48 godzin.</u>
          <u xml:id="u-45.23" who="#MirosławCzech">5. W razie odmowy lub niezamieszczenia sprostowania przez zobowiązanego lub wskazanego w postępowaniu sądu, sąd na wniosek zainteresowanego zarządza opublikowanie sprostowania w trybie egzekucyjnym na koszt zobowiązanego.</u>
          <u xml:id="u-45.24" who="#MirosławCzech">6. W sprawach, o których mowa w ust. 3–5, przepisu art. 81 ust. 2 nie stosuje się”.</u>
          <u xml:id="u-45.25" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie art. 87?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#PiotrMiszczuk">Wydaje się, że w ust. 1 pkt 5 jest błąd. Zaproponowana formuła oznaczałaby wyręczanie sądu. Formuła powinna brzmieć: „Kwoty do 50.000 zł”. Rzeczywiście jest to błąd. W ust. 1 pkt 5 należ dopisać wyraz „do”. Czy ktoś jest przeciwny? Nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#StanisławGebethner">Podczas seminarium na temat roli mediów w kampanii wyborczej była mowa o tym, aby rozdzielić kwestię ochrony prawdy - jest to problem sprostowania i odpowiedzi - i kwestię godności, czyli pomówienia. Są to dwie różne wartości chronione. W przypadku sprostowania brakuje odpowiedzi. Tak więc art. 87 powinien zostać rozdzielony na ust. 1, 2 i 3 oraz na pozostałe ustępy. Ponadto jest kwestia, którą na seminarium podniósł prof. Bogdan Michalski. Chodzi o to, że racjonalnie rzecz biorąc sprawa pomówienia, czyli ochrona godności nie musi mieć trybu przyspieszonego, który dotyczy sprostowania. Należy jednak dodać, że sądy rozpatrują jeszcze sprawy wyborcze z wyborów 1995 r. Jest to z kolei argument, że kwestia ta powinna mieć tryb przyspieszony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#MirosławCzech">Proszę więc, aby prof. Stanisław Gebethner przygotował konkretną propozycję podziału art. 87. Komisja ustosunkuje się wówczas do tej propozycji. Czy są jeszcze uwagi do art. 87?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#PiotrMiszczuk">W ust. 4 jest błąd literowy występujący zresztą także w innych przepisach. Jest „zobowiązane” a powinno być „zobowiązanego”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#MirosławCzech">Rzeczywiście jest to literówka, którą poprawimy. Czy ktoś jest przeciwny? Nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#StanisławGebethner">W ust. 5 jest mowa o zainteresowanym. Lepiej byłoby, aby zostały określone konkretne podmioty właściwe do uruchomienia procedury sprostowania. W moim przekonaniu powinien to być komitet wyborczy i kandydat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#KazimierzCzaplicki">W postępowaniu cywilnym zainteresowanym jest tylko ten, kto może wykazać, że ma interes prawny. W dotychczasowej praktyce sądy odrzucały próby wszczęcia postępowania przez wyborców.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#KazimierzCzaplicki">Jest natomiast problem różnego rozumienia pojęcia zainteresowanego w odniesieniu do struktur komitetów wyborczych. Wiadomo bowiem, że istnieje komitet wyborczy. W praktyce tworzone są jednak również tzw. sztaby wyborcze, które w zasadzie nie mają umocowania prawnego w ordynacji wyborczej. Nie jest to instytucja prawa wyborczego. Mimo to sądy uznają, że sztab wyborczy to zainteresowany. Ponadto chcę dodać, że jeżeli chodzi o kwestię przeproszenia pomówionego, to z art. 87 - moim zdaniem - wynika, że tryb przyspieszony rozpatrzenia i sprostowania ma zastosowanie tylko do sprostowania a nie dotyczy przeproszenia. Z ust. 4 wynika, że sąd wskazuje dziennik tylko w odniesieniu do sprostowania. Nie ma tu mowy o przeproszeniu pomówionego.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#KazimierzCzaplicki">Należy również zwrócić uwagę, że chodzi o dane i informacje nieprawdziwe. Nie ma już mowy o informacjach nieścisłych. Informacje nieprawdziwe oznaczają, że trzeba wykazać, iż to, co powiedziano, jest nieprawdą. Jest jednak tak, że kwestie te budzą wątpliwości, co znajduje wyraz w różnorodności orzecznictwa sądowego. Może więc należy dodać, że sprawę może wnieść do sądu tylko pełnomocnik komitetu wyborczego. Sprawa będzie wówczas jasna. Interes prawny kandydata reprezentuje komitet wyborczy, który ma monopol na prowadzenie kampanii wyborczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#MirosławCzech">Zgadzam się z ministrem Kazimierzem Czaplickim, że sprawa będzie jasna, jeżeli w ust. 5 pojawi się formuła: „sąd na wniosek pełnomocnika”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#KazimierzCzaplicki">Być może jeszcze lepiej będzie, jeżeli w ust. 1 znajdzie się formuła: „Pełnomocnik komitetu wyborczego ma prawo...”. Wówczas będzie jasne, że tylko jedna osoba ma prawo występować przed sądem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#MirosławCzech">Również uważam, że taka zmiana powinna wykluczyć inną interpretację, jak taką, że uprawniony - zainteresowany - jest tylko pełnomocnik komitetu wyborczego, czyli instytucji prowadzącej kampanię wyborczą na zasadzie wyłączności. Należy dodać, iż oznaczać to będzie wykluczenie możliwości indywidualnych wystąpień kandydatów. Przed sądem okręgowym będzie mógł występować tylko pełnomocnik. Wówczas trzeba będzie ustanowić pełnomocnictwa dla pełnomocnika komitetu wyborczego do reprezentowania komitetu w sądzie. Ma to jednak swoje konsekwencje natury organizacyjnej, zwłaszcza gdyby sprostowań miało być dużo.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#MirosławCzech">Tak więc sprawa wymaga rozważenia, ale jak się wydaje możemy przyjąć zmianę w ust. 1 polegającej na zastąpieniu wyrazów: „każdy zainteresowany” wyrazami „pełnomocnik komitetu wyborczego”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#LudwikDorn">Jest to jednak kwestia nie tylko natury organizacyjnej, ale i politycznej. Może bowiem zdarzyć się taka sytuacja, iż jeden z kandydatów zostanie pomówiony i to w sposób oczywisty. Tymczasem pełnomocnik nie podzieli tego poglądu. Mówię to w kontekście znanej prawdy, iż polityka jest działalnością konfliktową nawet w ramach jednej koalicji, czy nawet w ramach jednej partii. Tak więc być może w ust. 1 powinna pojawić się formuła mówiąca o pełnomocniku lub kandydacie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#JacekRybicki">Rozumiem, że dyskutowany przepis ma chronić przede wszystkim komitety wyborcze i kandydatów. Może jednak zdarzyć się, że plakaty, hasła czy ulotki, mogą zawierać nieprawdę godzącą w dobra osób trzecich. W kampanii wyborczej takie przypadki mogą się zdarzyć. Czy wówczas ta osoba trzecia nie będzie miała prawa domagania się np. konfiskaty takich materiałów. Moim zdaniem, powinna mieć takie prawo. Tak więc uważam, że formuła w ust. 1 „każdy zainteresowany” dotyczy zarówno kandydata, jak i pełnomocnika komitetu wyborczego oraz osób trzecich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#MaciejPoręba">Mam wątpliwości, czy skreślenie wyrazów: „każdy zainteresowany” nie jest sprzeczne z konstytucją, która stanowi, że każdy ma prawo, m.in. do ochrony prawnej czci i dobrego imienia. Jest to art. 47 Konstytucji RP.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#MirosławCzech">Trzeba jednak pamiętać o art. 87 ust. 3, czyli o tym, że w grę wchodzi tryb przyspieszony. Tak więc konstytucyjne gwarancje są zachowane i co do tego nie ma wątpliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#LudwikDorn">Nie mogę zgodzić się z posłem Jackiem Rybickim. Jak rozumiem dotychczasowa praktyka była taka, że osoby trzecie nie korzystały z trybu przyspieszonego. Można więc uznać, że problemu nie ma. Precedens może się jednak zdarzyć. W kampanii wyborczej bywa bowiem tak, że ostre sądy są wypowiadane nie tylko przeciwko kontrkandydatom, ale i przeciwko rzeczywistości. Tymczasem orzecznictwo sądów chodzi różnymi drogami, o czym dobrze przekonuje orzecznictwo sądowe z okresu ostatniej kampanii wyborczej. W związku z tym można obawiać się sytuacji, w której spór polityczny będzie polegał nie tylko na atakowaniu kontrkandydatów, lecz również na krytycznym ocenianiu rzeczywistości. Może się więc okazać, że takimi krytycznymi ocenami rzeczywistości poczuje się urażona strona trzecia w postaci osoby fizycznej, czy osoby prawnej. Spór taki będzie więc toczył się przed sądami w trybie przyspieszonym. Obawiałbym się takiej sytuacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#KazimierzBarczyk">A może „krakowskim targiem” i wychodząc naprzeciw propozycji posła Jacka Rybickiego ograniczyć krąg osób do podmiotów, których prawa są naruszone. Formuła „każdy zainteresowany” jest z kolei formułą zbyt szeroką. Być może więc należy poszukiwać terminu z pogranicza prawa cywilnego i administracyjnego. Chodzi o termin bliski pojęciu „zainteresowany”. Powinien to być termin bliski pojęcia „poszkodowany”, czy „pokrzywdzony”.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#KazimierzBarczyk">Użycie pojęcia „zainteresowany” wprowadza płaszczyznę polityczną. Tymczasem powinno chodzić o osoby, których dobra osobiste zostały naruszone. Należy więc wyeliminować osoby, które z powodu sporu politycznego chcą skorzystać z preferencyjnej, szybkiej ścieżki prawnej. Uważam więc, że najbliższym pojęciem jest pojęcie „pokrzywdzonego”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#KazimierzCzaplicki">Biorąc pod uwagę genezę i historię powstania art. 87 trzeba podkreślić, że chodziło o ochronę kandydata i tylko kandydata. Dlatego też w ordynacji wyborczej do Sejmu z 1993 r., a nawet we wcześniejszej ustawie o wyborze Prezydenta RP z 1990 r. znalazł się przepis stanowiący, że wykonanie uprawnień wynikających z niniejszej ustawy nie ogranicza możliwości dochodzenia przez osoby pokrzywdzone lub poszkodowane uprawnień na podstawie innych ustaw. Był to przepis skierowany głównie do osób trzecich, które po wyborach w trybie normalnego postępowania cywilnego mogły dochodzić swoich praw. Osoby te nie naraziły na szwank swojej osoby w procedurze wyborczej. Nie miało to więc wpływu na wynik wyborów. Nie było więc uszczerbku wyborczego. Taka była geneza tych przepisów. Jeżeli teraz Komisja chce tę procedurę rozszerzyć na wszystkie osoby uczestniczące w wyborach, to oczywiście będzie to wola ustawodawcy. Trzeba jednak mieć świadomość, że zmiana taka spowoduje lawinę wystąpień procesowych w trybie przyspieszonym, że sądy nie będą w stanie rozpatrywać wnoszonych spraw dotyczących kandydatów.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#KazimierzCzaplicki">Jeżeli więc celem przepisu byłaby ochrona kandydata i komitetu wyborczego, to wyłączne prawo wystąpienia do sądu powinien mieć pełnomocnik komitetu wyborczego i kandydat. Ponadto, aby sprawa była bardziej jasna, należy powtórzyć art. 82 z ustawy o wyborze Prezydenta RP stanowiący, iż osoby pokrzywdzone lub poszkodowane mogą dochodzić swoich uprawnień na podstawie innych ustaw.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#KazimierzBarczyk">Gotów jestem zgodzić się z wypowiedzią ministra Kazimierza Czaplickiego. Wcześniej była mowa o poszkodowanym czy pokrzywdzonym. Ewentualne wyjście poza krąg kandydatów mogłoby oznaczać objęcie tym przepisem osób, których prawa w sposób wyraźny i imienny zostały naruszone. Wydaje się jednak, że lepiej pozostać przy kandydacie i komitecie oraz trybie przyspieszonym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#MirosławCzech">Jak rozumiem, zmierzamy do wpisania w art. 87 pełnomocnika komitetu wyborczego oraz kandydata. Tak więc proponuję, aby w art. 87 ust. 1 skreślić wyrazy: „każdy zainteresowany” wpisać wyrazy: „Kandydat lub pełnomocnik komitetu wyborczego”. Analogiczna zmiana nastąpiłaby w innych przepisach art. 87.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#MirosławCzech">Jak już była mowa wcześniej konkretną propozycję przygotuje na następne posiedzenie prof. Stanisław Gebethner.</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 88, który ma brzmienie następujące:</u>
          <u xml:id="u-64.3" who="#MirosławCzech">„Art. 88. Zasady i tryb prowadzenia kampanii wyborczej w programach publicznych i niepublicznych nadawców radiowych i telewizyjnych określają przepisy szczególne niniejszej ustawy”.</u>
          <u xml:id="u-64.4" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie art. 88? Nie widzę. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 88? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-64.5" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-64.6" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 89 w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-64.7" who="#MirosławCzech">„Art. 89. 1. Telewizja Polska Spółka Akcyjna i Polskie Radio Spółka Akcyjna zapewniają Państwowej Komisji Wyborczej w okresie od zarządzenia wyborów do Sejmu i Senatu możliwość nieodpłatnego przedstawiania w programach ogólnokrajowych telewizyjnych i radiowych informacji, wyjaśnień i komunikatów związanych z zarządzonymi wyborami i obowiązującymi przepisami prawa wyborczego.</u>
          <u xml:id="u-64.8" who="#MirosławCzech">2. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, po porozumieniu z Państwową Komisją Wyborczą i zarządami Telewizji Polskiej i Polskiego Radia, określi w drodze rozporządzenia, tryb postępowania w sprawach, o których mowa w ust. 1”.</u>
          <u xml:id="u-64.9" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie art. 89? Nie widzę. Przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 89? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-64.10" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu. Tym samym zakończyliśmy rozpatrywanie rozdziału 10, oczywiście z wyjątkiem artykułów odłożonych.</u>
          <u xml:id="u-64.11" who="#MirosławCzech">Zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami pomijamy następny rozdział 11 noszący tytuł: „Finansowanie kampanii wyborczej”.</u>
          <u xml:id="u-64.12" who="#MirosławCzech">Przechodzimy zatem do rozpatrzenia rozdziału 12 noszącego tytuł „Finansowanie wyborów z budżetu państwa”.</u>
          <u xml:id="u-64.13" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do tytułu rozdziału 12? Nie widzę. Przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu tytułu rozdziału 12? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-64.14" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-64.15" who="#MirosławCzech">Przystępujemy do rozpatrzenia art. 115 w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-64.16" who="#MirosławCzech">„Art. 115. 1. Wydatki związane z organizacją przygotowań i przeprowadzeniem wyborów są pokrywane z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-64.17" who="#MirosławCzech">2. Z budżetu państwa pokrywane są wydatki związane z:</u>
          <u xml:id="u-64.18" who="#MirosławCzech">1) zadaniami Państwowej Komisji Wyborczej oraz Krajowego Biura Wyborczego przewidzianymi w ustawie,</u>
          <u xml:id="u-64.19" who="#MirosławCzech">2) zadaniami komisji wyborczych niższego stopnia oraz zapewnieniem ich obsługi przez wyznaczone do tych celów organy i jednostki organizacyjne,</u>
          <u xml:id="u-64.20" who="#MirosławCzech">3) zadaniami wyborczymi organów administracji rządowej oraz podległych im urzędów centralnych i jednostek organizacyjnych, a także innych organów państwowych,</u>
          <u xml:id="u-64.21" who="#MirosławCzech">4) zadaniami wyborczymi zleconymi jednostkom samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-64.22" who="#MirosławCzech">3. Środki finansowe na zadania zlecone jednostkom samorządu terytorialnego przekazywane są nie później niż w ciągu 30 dni od daty ogłoszenia postanowienia Prezydenta Rzeczpospolitej o zarządzeniu wyborów.</u>
          <u xml:id="u-64.23" who="#MirosławCzech">4. Informację o wydatkach, o których mowa w ust. 2, Kierownik Krajowego Biura Wyborczego podaje do publicznej wiadomości w ciągu 5 miesięcy od dnia wyborów.</u>
          <u xml:id="u-64.24" who="#MirosławCzech">5. Zasady planowania finansowego oraz realizacji wydatków, o których mowa w ust. 2 i 3, a także sprawozdawczości finansowej określają przepisy o finansach publicznych.</u>
          <u xml:id="u-64.25" who="#MirosławCzech">6. Dysponentem środków finansowych, o których mowa w ust. 1, jest Kierownik Krajowego Biura Wyborczego”.</u>
          <u xml:id="u-64.26" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie art. 115 Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-64.27" who="#MirosławCzech">Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 115? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-64.28" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu. Tym samym zakończyliśmy rozpatrywanie rozdziału 12.</u>
          <u xml:id="u-64.29" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia działu II „Przepisy szczególne dla wyborów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej”.</u>
          <u xml:id="u-64.30" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do tytułu działu II? Nie widzę. Przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu tytułu działu II? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-64.31" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-64.32" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia rozdziału 13 noszącego tytuł: „Zasady ogólne. Zarządzanie wyborów do Sejmu”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Chcę przypomnieć, że Komisja już wcześniej podjęła decyzję o stworzeniu nowego rozdziału dotyczącego zarządzania wyborów do Sejmu. Oznacza to, że drugie zdanie tytułu jest nieaktualne i powinno zostać skreślone. Przypominam również, że z rozdziału 13 „wypadły” art. 126 i art. 127, gdyż zostały przeniesione właśnie do nowego rozdziału dotyczącego zarządzania wyborów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#MirosławCzech">Tak właśnie jest. Tytuł rozdziału 13 brzmi zatem „Zasady ogólne”.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie tytułu rozdziału 13? Nie widzę. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zaproponowanego tytułu rozdziału 13? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-66.3" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 116 mającego brzmienie następujące:</u>
          <u xml:id="u-66.4" who="#MirosławCzech">„Art. 116. Wybory do Sejmu są powszechne, równe, bezpośrednie i proporcjonalne oraz odbywają się w głosowaniu tajnym”.</u>
          <u xml:id="u-66.5" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do art. 116? Nie widzę. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 116? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-66.6" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-66.7" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 117 w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-66.8" who="#MirosławCzech">„Art. 117. Sejm jest wybierany na okres 4 lat. Kadencja Sejmu rozpoczyna się z dniem zebrania się Sejmu na pierwsze posiedzenie i trwa do dnia poprzedzającego zebranie się Sejmu następnej kadencji”.</u>
          <u xml:id="u-66.9" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi na temat art. 117? Nie ma. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 117? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-66.10" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#LudwikDorn">Panie przewodniczący, art. 118 i następne powinny zostać zaliczone do części sensytywnej, czyli do części, która powinna być rozpatrywana później.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#MirosławCzech">Ma oczywiście rację poseł Ludwik Dorn co do tego, że art. 118 i następne dotyczą rozwiązań, które najbardziej interesują polityków oraz opinię publiczną.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#MirosławCzech">Zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami rozstrzygnięcia w tych kwestiach zostaną podjęte po uprzednim wyraźnym powiadomieniu członków Komisji, iż będą podejmowane kluczowe rozstrzygnięcia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#LudwikDorn">Uważam, że nie ma wątpliwości co do art. 119. Powinien zostać rozpatrzony i przyjęty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#MirosławCzech">Podzielam opinię posła Ludwika Dorna.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 119 mającego brzmienie następujące?</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#MirosławCzech">„Art. 119. Wybranym do Sejmu może być obywatel polski mający prawo wybierania, który najpóźniej w dniu wyborów kończy 21 lat”.</u>
          <u xml:id="u-70.3" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do art. 115? Nie ma. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 119? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-70.4" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-70.5" who="#MirosławCzech">Przechodzimy zatem do rozpatrzenia rozdziału 14 noszącego tytuł: „Okręgi wyborcze”.</u>
          <u xml:id="u-70.6" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do tytułu rozdziału 14? Nie ma. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu tytułu rozdziału 14? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-70.7" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-70.8" who="#MirosławCzech">Pomijamy art. 128 i przechodzimy do rozpatrzenia art. 129 w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-70.9" who="#MirosławCzech">„Art. 129. 1. Ustalenie liczby posłów wybieranych w poszczególnych okręgach wyborczych oraz podziału województw na okręgi wyborcze dokonuje się według jednolitej normy przedstawicielstwa, obliczonej przez podzielenie liczby mieszkańców kraju przez ogólną liczbę posłów wybieranych w okręgach wyborczych, z uwzględnieniem art. 128 i następujących zasad:</u>
          <u xml:id="u-70.10" who="#MirosławCzech">1) ułamki liczby mandatów posłów wybieranych w okręgach wyborczych równe lub większe od 1/2, jakie wynikną z zastosowania normy przedstawicielstwa, zaokrągla się w górę do liczby całkowitej,</u>
          <u xml:id="u-70.11" who="#MirosławCzech">2) jeżeli w wyniku postępowania, o którym mowa w pkt. 1, liczba posłów wybieranych w okręgach wyborczych przewyższa liczbę wynikającą z art. 118 pkt 1, mandaty nadwyżkowe odejmuje się w tych okręgach wyborczych, w których norma przedstawicielstwa jest najmniejsza. W wypadku, gdy liczba posłów jest mniejsza od wynikającej z art. 118 pkt 1, dodatkowe mandaty przydziela się tym okręgom wyborczym, w których norma przedstawicielstwa jest największa.</u>
          <u xml:id="u-70.12" who="#MirosławCzech">2. Podział na okręgi wyborcze, ich numery i granice oraz liczbę posłów wybieranych w każdym okręgu, a także siedziby okręgowych komisji wyborczych określa załącznik nr 1 do ustawy.</u>
          <u xml:id="u-70.13" who="#MirosławCzech">3. Informację o okręgu wyborczym podaje się do wiadomości wyborcom danego okręgu wyborczego w formie obwieszczenia Państwowej Komisji Wyborczej najpóźniej w 52 dniu przed dniem wyborów. Druk i rozplakatowanie obwieszczeń zapewnia Krajowe Biuro Wyborcze”.</u>
          <u xml:id="u-70.14" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do art. 129?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#LudwikDorn">Uważam, że jest to również artykuł sensytywny. Za art. 129 kryje się dość istotny problem, czy liczbę mandatów ustalać według liczby mieszkańców, według liczby uprawnionych, czy może ex post czyli według frekwencji wyborczej. Wybór jednej z metod nie jest obojętny dla poszczególnych ugrupowań politycznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#MirosławCzech">Przyjmuję uwagę posła Ludwika Dorna. Pomijamy więc art. 129 i przechodzimy do art. 130, który ma brzmienie następujące:</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#MirosławCzech">„Art. 130. 1. Państwowa Komisja Wyborcza przedkłada Sejmowi wnioski w sprawie zmiany granic okręgów wyborczych i liczby posłów w nich wybieranych, jeżeli konieczność taka wynika ze zmian w zasadniczym podziale terytorialnym państwa lub zmiany liczby mieszkańców w okręgu wyborczym lub w kraju.</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#MirosławCzech">2. Dokonywanie zmian granic powiatów pociągających za sobą zmiany granic okręgów wyborczych jest niedopuszczalne w okresie 12 miesięcy poprzedzających upływ kadencji Sejmu, jak i w okresie od zarządzenia wyborów przedterminowych do Sejmu aż do dnia stwierdzenia ważności wyborów.</u>
          <u xml:id="u-72.3" who="#MirosławCzech">3. Sejm dokonuje zmian w podziale na okręgi wyborcze z przyczyn, o których mowa w ust. 1, najpóźniej w ciągu pierwszych 3 miesięcy roku, w którym przeprowadzone będą wybory, z zastrzeżeniem ust. 4.</u>
          <u xml:id="u-72.4" who="#MirosławCzech">4. W razie skrócenia kadencji Sejmu zmian w podziale na okręgi wyborcze nie dokonuje się”.</u>
          <u xml:id="u-72.5" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie art. 130?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#LudwikDorn">Jestem za tym, aby przyjąć art. 130, ale trzeba zwrócić uwagę na to, że dokładne brzmienie będzie zależało od ustalenia treści art. 129. Jeżeli zostałoby przyjęte, że liczba mandatów przypadająca na dany okres jest obliczana ex post, to Państwowa Komisja Wyborcza nie będzie mogła przedkładać Sejmowi wniosków w sprawie liczby posłów wybieranych w okręgach wyborczych. Będzie natomiast mogła ustalać granice okręgów wyborczych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#MirosławCzech">Proponuję jednak rozstrzygnąć losy art. 130 z tym założeniem, że jeżeli art. 129 zostanie przyjęty w takim brzmieniu, które będzie skutkować na art. 130, to wówczas Komisja powróci do art. 240.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do art. 130? Nie ma. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 130? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-74.3" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia rozdziału 15 noszącego tytuł: „Szczególne zadania komisji wyborczych”.</u>
          <u xml:id="u-74.4" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do tytułu rozdziału 15? Nie ma. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu tytułu rozdziału 15? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-74.5" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-74.6" who="#MirosławCzech">Przystępujemy do rozpatrzenia art. 131 mającego brzmienie następujące:</u>
          <u xml:id="u-74.7" who="#MirosławCzech">„Art. 131. Do szczególnych zadań Państwowej Komisji Wyborczej należy:</u>
          <u xml:id="u-74.8" who="#MirosławCzech">1) rejestrowanie ogólnopolskich list kandydatów na posłów,</u>
          <u xml:id="u-74.9" who="#MirosławCzech">2) ustalanie zbiorczych wyników głosowania na okręgowe listy kandydatów na posłów oraz stwierdzenie, które z tych list spełniają warunki do uczestniczenia w podziale mandatów w okręgach wyborczych,</u>
          <u xml:id="u-74.10" who="#MirosławCzech">3) ustalanie, które z ogólnopolskich list kandydatów na posłów spełniają warunki do uczestniczenia w podziale mandatów oraz dokonywanie podziału mandatów pomiędzy te listy,</u>
          <u xml:id="u-74.11" who="#MirosławCzech">4) ogłoszenie wyników wyborów do Sejmu,</u>
          <u xml:id="u-74.12" who="#MirosławCzech">5) przesłanie Marszałkowi Sejmu i Sądowi Najwyższemu sprawozdania z wyborów,</u>
          <u xml:id="u-74.13" who="#MirosławCzech">6) wydawanie posłom zaświadczeń o wyborze”.</u>
          <u xml:id="u-74.14" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do art. 131? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-74.15" who="#MirosławCzech">Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 131? Nie.</u>
          <u xml:id="u-74.16" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-74.17" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 132 w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-74.18" who="#MirosławCzech">„Art. 132. Do szczególnych zadań okręgowych komisji wyborczych należy:</u>
          <u xml:id="u-74.19" who="#MirosławCzech">1) rejestrowanie okręgowych list kandydatów na posłów,</u>
          <u xml:id="u-74.20" who="#MirosławCzech">2) zarządzenie drukowania odpowiednich obwieszczeń wyborczych i kart do głosowania oraz ich dostarczenia obwodowym komisjom wyborczym,</u>
          <u xml:id="u-74.21" who="#MirosławCzech">3) ustalanie wyników głosowania i wyników wyborów posłów w okręgu wyborczym”.</u>
          <u xml:id="u-74.22" who="#MirosławCzech">Tym samym zakończyliśmy rozpatrywanie rozdziału 15.</u>
          <u xml:id="u-74.23" who="#MirosławCzech">Przystępujemy do rozpatrzenia rozdziału 16 noszącego tytuł: „Zgłaszanie list kandydatów na posłów”.</u>
          <u xml:id="u-74.24" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do tytułu rozdziału 16? Nie ma. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu tytułu rozdziału 16? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-74.25" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-74.26" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia grupy artykułów poświęconych tworzeniu komitetów wyborczych. Pierwszy z nich to art. 133 w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-74.27" who="#MirosławCzech">„Art. 133. 1. W imieniu partii politycznych, wyborców i koalicji wyborczych uprawnionych do zgłaszania kandydatów na posłów czynności wyborcze wykonują komitety wyborcze.</u>
          <u xml:id="u-74.28" who="#MirosławCzech">2. Kampanię wyborczą na rzecz kandydata lub listy kandydatów może prowadzić na zasadzie wyłączności jedynie komitet wyborczy”.</u>
          <u xml:id="u-74.29" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do art. 133? Nie widzę. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 133? Nie.</u>
          <u xml:id="u-74.30" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-74.31" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 134 w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-74.32" who="#MirosławCzech">„Art. 134. 1. Funkcję komitetu wyborczego partii politycznej pełni organ partii upoważniony do jej reprezentowania przy czynnościach prawnych.</u>
          <u xml:id="u-74.33" who="#MirosławCzech">2. Organ, o którym mowa w ust. 1, obowiązany jest zawiadomić Państwową Komisję Wyborczą o zamiarze zgłoszenia list kandydatów w wyborach do Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-74.34" who="#MirosławCzech">3. Zawiadomienie, o którym mowa w ust. 2, może być dokonane w okresie od dnia rozpoczęcia kampanii wyborczej do 50 dnia przed dniem wyborów.</u>
          <u xml:id="u-74.35" who="#MirosławCzech">4. W zawiadomieniu, o którym mowa w ust. 2, podaje się:</u>
          <u xml:id="u-74.36" who="#MirosławCzech">1) nazwę i skrót nazwy komitetu wyborczego, którymi jest nazwa i skrót nazwy partii politycznej oraz adres siedziby komitetu, a także numer ewidencyjny, pod którym partia polityczna jest wpisana do ewidencji partii politycznych,</u>
          <u xml:id="u-74.37" who="#MirosławCzech">2) dane: imię (imiona), nazwisko, adres zamieszkania i numer ewidencyjny PESEL pełnomocnika komitetu wyborczego uprawnionego, z zastrzeżeniem art. 92 ust. 1, do występowania na rzecz i w imieniu komitetu wyborczego,</u>
          <u xml:id="u-74.38" who="#MirosławCzech">3) dane: imię (imiona), nazwisko, adres zamieszkania i numer ewidencyjny PESEL pełnomocnika finansowego komitetu wyborczego, o którym mowa w art. 92 ust. 1.</u>
          <u xml:id="u-74.39" who="#MirosławCzech">5. Do zawiadomienia dołącza się oświadczenie pełnomocnika finansowego, o których mowa w ust. 4 pkt. 2 i 3, o przyjęciu pełnomocnika, a w wypadku pełnomocnika finansowego — również o spełnieniu przez niego wymogów, o których mowa w art. 92 ust. 2 i 3.</u>
          <u xml:id="u-74.40" who="#MirosławCzech">6. Jeżeli zawiadomienie spełnia warunki określone w ust. 3–5, Państwowa Komisja Wyborcza, w terminie 3 dni od dnia jego doręczenia, postanawia o przyjęciu zawiadomienia. Postanowienie o przyjęciu zawiadomienia doręcza się niezwłocznie pełnomocnikowi, o którym mowa w ust. 4 pkt 2.</u>
          <u xml:id="u-74.41" who="#MirosławCzech">7. Jeżeli zawiadomienie wykazuje wady, Państwowa Komisja Wyborcza, w terminie 3 dni od dnia otrzymania zawiadomienia, wzywa pełnomocnika, o którym mowa w ust. 4 pkt 2, do ich usunięcia w terminie 5 dni. W wypadku nieusunięcia wad w terminie Państwowa Komisja Wyborcza odmawia przyjęcia zawiadomienia. Postanowienie Państwowej Komisji Wyborczej o odmowie przyjęcia zawiadomienia, wraz z uzasadnieniem, doręcza się niezwłocznie pełnomocnikowi.</u>
          <u xml:id="u-74.42" who="#MirosławCzech">8. Pełnomocnikowi, o którym mowa w ust. 4 pkt 2, służy prawo wniesienia skargi do Sądu Najwyższego na postanowienie Państwowej Komisji Wyborczej o odmowie przyjęcia zawiadomienia.</u>
          <u xml:id="u-74.43" who="#MirosławCzech">9. Sąd Najwyższy rozpatruje skargę w składzie 7 sędziów, w postępowaniu nieprocesowym, i wydaje orzeczenie w sprawie skargi w terminie 5 dni. Od orzeczenia Sądu Najwyższego nie przysługuje środek prawny. Orzeczenie doręcza się pełnomocnikowi, o którym mowa w ust. 4 pkt 2, i Państwowej Komisji Wyborczej. Jeżeli Sąd Najwyższy uzna skargę pełnomocnika za zasadną, Państwowa Komisja Wyborcza niezwłocznie wydaje postanowienie o przyjęciu zawiadomienia.</u>
          <u xml:id="u-74.44" who="#MirosławCzech">10. Komitet wyborczy partii politycznej może wykonywać czynności wyborcze po wydaniu przez Państwową Komisję Wyborczą postanowienia o przyjęciu zawiadomienia”.</u>
          <u xml:id="u-74.45" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie art. 134? Nie widzę. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 134? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-74.46" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-74.47" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 135 w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-74.48" who="#MirosławCzech">„Art. 135. 1. Komitet wyborczy wyborców może utworzyć, po rozpoczęciu kampanii wyborczej, grupa co najmniej 15 obywateli mających prawo wybierania do Sejmu, którzy złożyli pisemne oświadczenie o utworzeniu komitetu, ze wskazaniem swojego imienia (imion) i nazwiska, adresu zamieszkania oraz numeru ewidencyjnego PESEL.</u>
          <u xml:id="u-74.49" who="#MirosławCzech">2. W imieniu i na rzecz komitetu występuje, z zastrzeżeniem przepisu art. 92 ust. 1, pełnomocnik komitetu, wskazany w pisemnym oświadczeniu pierwszych 15 osób tworzących komitet.</u>
          <u xml:id="u-74.50" who="#MirosławCzech">3. Komitet posiada osobowość prawną, którą nabywa z dniem wydania postanowienia Państwowej Komisji Wyborczej w trybie, o którym mowa w art. 134 ust. 5 lub 8.</u>
          <u xml:id="u-74.51" who="#MirosławCzech">4. Po zebraniu co najmniej 1000 podpisów obywateli mających prawo wybierania do Sejmu, popierających utworzenie komitetu, pełnomocnik, o którym mowa w ust. 2, zawiadamia Państwową Komisję Wyborczą o utworzeniu komitetu. Zawiadomienie może być dokonane do 50 dnia przed dniem wyborów.</u>
          <u xml:id="u-74.52" who="#MirosławCzech">5. W zawiadomieniu podaje się:</u>
          <u xml:id="u-74.53" who="#MirosławCzech">1) nazwę komitetu wyborczego, skrót jego nazwy oraz adres siedziby komitetu. Nazwa i skrót nazwy komitetu wyborczego muszą być różne, z zastrzeżeniem ust. 7, od nazw i skrótów nazw partii politycznych i organizacji społecznych wpisanych do ewidencji prowadzonych przez właściwy organ ewidencji,</u>
          <u xml:id="u-74.54" who="#MirosławCzech">2) dane: imię (imiona), nazwisko, adres zamieszkania i numer ewidencyjny PESEL pełnomocnika, o którym mowa w ust. 2,</u>
          <u xml:id="u-74.55" who="#MirosławCzech">3) dane: imię (imiona), nazwisko, adres zamieszkania i numer ewidencyjny PESEL pełnomocnika finansowego, o którym mowa w art. 92 ust. 1.</u>
          <u xml:id="u-74.56" who="#MirosławCzech">6. Do zawiadomienia załącza się:</u>
          <u xml:id="u-74.57" who="#MirosławCzech">1) oświadczenie o utworzeniu komitetu wyborczego i ustanowieniu pełnomocników, o których mowa w ust. 2 i ust. 5 pkt 3,</u>
          <u xml:id="u-74.58" who="#MirosławCzech">2) wykaz co najmniej 1000 obywateli, o których mowa w ust. 4, zawierający ich imiona, nazwiska, adresy zamieszkania oraz numery ewidencyjne PESEL, a także własnoręczne złożone podpisy obywateli.</u>
          <u xml:id="u-74.59" who="#MirosławCzech">7. Nazwa i skrót nazwy komitetu wyborczego utworzonego przez wyborców zrzeszonych w zarejestrowanych organizacjach mniejszości narodowych mogą być tożsame z nazwą i skrótem nazwy tej organizacji. Przepis art. 123 ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio”.</u>
          <u xml:id="u-74.60" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do art. 135? Nie ma. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 135? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-74.61" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-74.62" who="#MirosławCzech">Przystępujemy do rozpatrzenia art. 136 w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-74.63" who="#MirosławCzech">„Art. 136. 1. Partie polityczne mogą tworzyć koalicje wyborcze w celu zgłoszenia wspólnych list kandydatów na posłów.</u>
          <u xml:id="u-74.64" who="#MirosławCzech">2. Partia polityczna może wchodzić w skład tylko jednej koalicji.</u>
          <u xml:id="u-74.65" who="#MirosławCzech">3. Czynności wyborcze w imieniu koalicji wyborczej wykonuje komitet wyborczy, zwany dalej „koalicyjnym komitetem wyborczym”, utworzony przez organy partii politycznych wchodzących w jej skład, upoważnione do reprezentowania partii na zewnątrz.</u>
          <u xml:id="u-74.66" who="#MirosławCzech">4. Koalicyjny komitet wyborczy może być utworzony w okresie od dnia rozpoczęcia kampanii wyborczej do 50 dnia przed dniem wyborów.</u>
          <u xml:id="u-74.67" who="#MirosławCzech">5. Koalicyjny komitet wyborczy, w zakresie realizacji zadań wynikających z ustawy posiada osobowość prawną, którą nabywa z dniem wydania postanowienia Państwowej Komisji Wyborczej w trybie, o którym mowa w art. 134 ust. 5 lub 8.</u>
          <u xml:id="u-74.68" who="#MirosławCzech">6. W skład koalicyjnego komitetu wyborczego wchodzi co najmniej 10 osób wskazanych przez organy partii politycznych, o których mowa w ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-74.69" who="#MirosławCzech">7. Członkowie komitetu, o których mowa w ust. 6, zawiadamiają w terminie do 50 dnia przed dniem wyborów Państwową Komisję Wyborczą o utworzeniu koalicyjnego komitetu wyborczego.</u>
          <u xml:id="u-74.70" who="#MirosławCzech">8. W zawiadomieniu, o którym mowa w ust. 7, podaje się:</u>
          <u xml:id="u-74.71" who="#MirosławCzech">1) nazwę komitetu, skrót jego nazwy oraz adres jego siedziby,</u>
          <u xml:id="u-74.72" who="#MirosławCzech">2) dane: imię (imiona), nazwisko, adres zamieszkania i numer ewidencyjny PESEL pełnomocnika koalicyjnego komitetu wyborczego upoważnionego, z zastrzeżeniem przepisu art. 92 ust. 1, do występowania na rzecz i w imieniu komitetu,</u>
          <u xml:id="u-74.73" who="#MirosławCzech">3) dane: imię (imiona), nazwisko, adres zamieszkania i numer ewidencyjny PESEL pełnomocnika finansowego, o którym mowa w art. 92 ust. 1.</u>
          <u xml:id="u-74.74" who="#MirosławCzech">9. Do zawiadomienia, o których mowa w ust. 7, załącza się:</u>
          <u xml:id="u-74.75" who="#MirosławCzech">1) dokument o zawiązaniu koalicji wyborczej i przyjęciu dla niej nazwy oraz skrótu nazwy,</u>
          <u xml:id="u-74.76" who="#MirosławCzech">2) dokument tworzący koalicyjny komitet wyborczy wraz z następującymi danymi: imionami, nazwiskami, adresami zamieszkania i numerami ewidencyjnymi PESEL osób, o których mowa w ust. 6,</u>
          <u xml:id="u-74.77" who="#MirosławCzech">3) oświadczenia, o których mowa w art. 134 ust. 5,</u>
          <u xml:id="u-74.78" who="#MirosławCzech">4) uwierzytelnione odpisy z ewidencji partii politycznych tworzących koalicję wyborczą,</u>
          <u xml:id="u-74.79" who="#MirosławCzech">5) wyciągi ze statutów partii politycznych tworzących koalicję wyborczą wskazujące, który organ partii jest upoważniony do jej reprezentowania na zewnątrz”.</u>
          <u xml:id="u-74.80" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do art. 136?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#TomaszŻukowski">Przepisy objęte art. 136 mają związek z nowelizacją ustawy o partiach politycznych. Być może więc trzeba będzie wrócić do art. 136 po nowelizacji ustawy o partiach politycznych. Niektóre kwestie ujęte w art. 136 były przedmiotem dyskusji jeszcze przed pierwszym czytaniem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#MirosławCzech">Jeżeli okazałoby się, że z nowelizacji ustawy o partiach politycznych wynikają jakieś konsekwencje dla art. 136, to powrócimy do tego artykułu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#TomaszŻukowski">Należy przypuszczać, że będą takie konsekwencje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#MirosławCzech">Jakie przepisy z art. 136 wchodzą w grę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#TomaszŻukowski">W grę wchodzą przepisy dotyczące koalicyjnego komitetu wyborczego. Jest to zwłaszcza art. 136 ust. 4.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#MirosławCzech">Nowelizacja ustawy o partiach politycznych dotyczy kwestii finansowych. Nie obejmuje natomiast problemów koalicji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#KrzysztofJanik">Chcę zwrócić uwagę, że koalicja partyjna jest decyzją polityczną i nie widzę najmniejszego powodu, aby w tej kwestii wypowiadało się prawo państwowe. Natomiast koalicja wyborcza partii politycznych to inna kwestia i tę kwestię rozstrzyga art. 136. Moim zdaniem, rozstrzyga wystarczająco.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#MirosławCzech">Przyznam, że nie rozumiem głosu dra Tomasza Żukowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#TomaszŻukowski">Nawiązuję do dyskusji, która na ten sam temat toczyła się przed pierwszym czytaniem. Sygnalizuję więc, że problem ten może jeszcze powrócić, w kontekście zmian w ustawie o partiach politycznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#JacekRybicki">Przypomnę, że sprawa dotyczyła trwałości koalicyjnego komitetu wyborczego. W przepisach projektu koalicyjny komitet wyborczy jest chwilową koalicją na dzień wyborów ze wszystkimi skutkami, zwłaszcza finansowymi. Dodam, że podczas wcześniejszej dyskusji na ten temat zgłoszona została zapowiedź wniesienia poprawki, która z koalicji partii będzie czynić nie tylko podmiot na okres wyborów, ale coś bardziej trwałego sankcjonowanego przepisami ustawy o partiach politycznych.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#JacekRybicki">Nie chcę wchodzić w szerszą dyskusję na ten temat. Przypominam jedynie kontekst dyskusji, w której podnoszona była m.in. kwestia źródeł finansowania koalicyjnego komitetu wyborczego. Tak więc wyrażane były wątpliwości, które byłyby rozwiane, gdyby koalicyjnemu komitetowi wyborczemu nadać inną rangę. Nie chodzi jednak o to, aby teraz rozpoczynać szerszą dyskusję na ten temat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#MirosławCzech">Szersza dyskusja nie jest również możliwa, gdyż nie ma materii, nad którą moglibyśmy dyskutować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#LudwikDorn">Jest tak, że z punktu widzenia prac nad art. 136 jest on irrelewantny dla kwestii, które podnosił dr Tomasz Żukowski i poseł Jacek Rybicki. Czy określone kwestie finansowe będzie mógł podejmować koalicyjny komitet wyborczy, to komisja będzie rozstrzygać w ramach dyskusji nad problematyką finansową. Jeżeli natomiast ktoś z członków Komisji ma intencję, aby przy okazji nowelizacji ustawy o partiach politycznych wprowadzić przepis, zgodnie z którym koalicja partii politycznych może być osobą prawną, to należy to uczynić w ramach prac nad nowelizacją ustawy o partiach politycznych. Tak więc uważam, że art. 136 może zostać przyjęty, gdyż niczego nie zmienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#MirosławCzech">W pełni zgadzam się z wypowiedzią posła Ludwika Dorna.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce jeszcze zabrać głos w sprawie art. 136? Nie. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 136? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-87.3" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 137 w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-87.4" who="#MirosławCzech">„Art. 137. Pełnomocnicy komitetów wyborczych, o których mowa w art. 134 ust. 4 pkt 2, art. 135 ust. 2 i art. 136 ust. 8 pkt 2, zwani są dalej „pełnomocnikami”.</u>
          <u xml:id="u-87.5" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do art. 137? Nie ma. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 137? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-87.6" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-87.7" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 138 mającego brzmienie następujące:</u>
          <u xml:id="u-87.8" who="#MirosławCzech">„Art. 138. Do zawiadomienia i przyjęcia zgłoszenia komitetów wyborczych, o których mowa w art. 135 ust. 5 i art. 136 ust. 8, stosuje się przepisy art. 134 ust. 6–10”.</u>
          <u xml:id="u-87.9" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do art. 138? Nie widzę. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 138? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-87.10" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-87.11" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do art. 139 mającego brzmienie następujące:</u>
          <u xml:id="u-87.12" who="#MirosławCzech">„Art. 139. 1. Komitet wyborczy ulega, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, rozwiązaniu z mocy prawa:</u>
          <u xml:id="u-87.13" who="#MirosławCzech">1) po przyjęciu sprawozdania wyborczego komitetu przez Państwową Komisję Wyborczą albo</u>
          <u xml:id="u-87.14" who="#MirosławCzech">2) po bezskutecznym upływie terminu do wniesienia skargi, o której mowa w art. 109 ust. 1, albo</u>
          <u xml:id="u-87.15" who="#MirosławCzech">3) po wydaniu orzeczenia, o którym mowa w art. 109 ust. 2, uwzględniającego skargę na postanowienie Państwowej Komisji Wyborczej w przedmiocie odrzucenia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-87.16" who="#MirosławCzech">2. Komitety wyborcze, którym przysługuje prawo do dotacji podmiotowej, ulegają rozwiązaniu z mocy prawa po upływie 6 miesięcy od dnia otrzymania kwoty dotacji podmiotowej.</u>
          <u xml:id="u-87.17" who="#MirosławCzech">3. Komitet wyborczy może ulec rozwiązaniu przed dniem wyborów w trybie przepisów o jego utworzeniu. O rozwiązaniu komitetu zawiadamia się niezwłocznie Państwową Komisję Wyborczą, a jeżeli rozwiązanie komitetu nastąpiło po zarejestrowaniu listy okręgowej — także właściwą okręgową komisję wyborczą”.</u>
          <u xml:id="u-87.18" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie art. 139? Nie widzę. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 139? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-87.19" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-87.20" who="#MirosławCzech">Przystępujemy do rozpatrzenia art. 140 w brzmieniu następującym?</u>
          <u xml:id="u-87.21" who="#MirosławCzech">„Art. 140. 1. Komitet wyborczy może zgłosić w każdym okręgu wyborczym jedną okręgową listę kandydatów na posłów, zwaną dalej „listą okręgową” oraz jedną ogólnopolską listę kandydatów na posłów, zwaną dalej „listą ogólnopolską”.</u>
          <u xml:id="u-87.22" who="#MirosławCzech">2. Kandydować można w jednym okręgu wyborczym i z jednej listy okręgowej.</u>
          <u xml:id="u-87.23" who="#MirosławCzech">3. Partie polityczne, które tworzą koalicję wyborczą nie mogą zgłaszać listę kandydatów samodzielnie”.</u>
          <u xml:id="u-87.24" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie art. 140? Nie widzę. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 140? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-87.25" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-87.26" who="#MirosławCzech">Przystępujemy teraz do rozpatrzenia grupy artykułów dotyczących zgłaszania okręgowych list kandydatów na posłów.</u>
          <u xml:id="u-87.27" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 141 w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-87.28" who="#MirosławCzech">„Art. 141. 1. Lista okręgowa powinna być poparta, w sposób, o którym mowa w art. 150 ust. 2 i 3, podpisami co najmniej 5000 wyborców stale zamieszkałych w danym okręgu wyborczym.</u>
          <u xml:id="u-87.29" who="#MirosławCzech">2. Komitet wyborczy, który z zachowaniem wymogów określonych w ust. 1 zarejestrował listy okręgowe w co najmniej połowie okręgów wyborczych, uprawniony jest do zgłoszenia dalszych list bez poparcia zgłoszenia podpisami wyborców.</u>
          <u xml:id="u-87.30" who="#MirosławCzech">3. Zgłoszenie list okręgowych przez komitety wyborcze spełniające warunek, o którym mowa w ust. 2, następuje na podstawie zaświadczenia Państwowej Komisji Wyborczej, wydanego na wniosek zainteresowanego komitetu wyborczego, złożony do 40 dnia przed dniem wyborów”.</u>
          <u xml:id="u-87.31" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do art. 141?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#LudwikDorn">Art. 141 ma pewien związek z artykułami odłożonymi. Gdyby bowiem Komisja zdecydowała się na większe okręgi wyborcze, to wówczas być może liczba 5000 podpisów musiałoby być zwiększone.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#MirosławCzech">To oczywiste. Nie jest to jednak argument za odłożeniem głosowania nad art. 141.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#MirosławCzech">Czy są inne uwagi do art. 141? Nie ma. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 141? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-89.3" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 142 w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-89.4" who="#MirosławCzech">„Art. 142. 1. Listę okręgową zgłasza się do okręgowej komisji wyborczej najpóźniej 40 dnia do godz. 24.00 przed dniem wyborów.</u>
          <u xml:id="u-89.5" who="#MirosławCzech">2. Liczba kandydatów na liście nie może być mniejsza niż liczba posłów wybieranych w danym okręgu wyborczym i większa niż dwukrotność liczby posłów wybieranych w danym okręgu wyborczym.</u>
          <u xml:id="u-89.6" who="#MirosławCzech">3. Zgłoszenia listy okręgowej dokonuje osobiście na piśmie pełnomocnik lub upoważniona przez niego osoba. W razie zgłoszenia listy przez upoważnioną przez pełnomocnika osobę, do zgłoszenia dołącza się dokument stwierdzający udzielenie upoważnienia, ze wskazaniem zakresu udzielonego upoważnienia.</u>
          <u xml:id="u-89.7" who="#MirosławCzech">4. Jeżeli zgłoszenia listy okręgowej dokonuje osoba upoważniona przez pełnomocnika przepis ust. 3 i art. 134 ust. 4 pkt 2 stosuje się odpowiednio”.</u>
          <u xml:id="u-89.8" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie art. 142? Nie widzę. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 142? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-89.9" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższy artykuł bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-89.10" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 143 w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-89.11" who="#MirosławCzech">„Art. 143. 1. Zgłoszenie listy okręgowej powinno zawierać nazwisko, imię (imiona), zawód i miejsce zamieszkania każdego z kandydatów, a w przypadku komitetu wyborczego partii politycznej albo koalicyjnego komitetu wyborczego także symbole graficzne partii tworzących komitet. Nazwiska kandydatów umieszcza się na liście w kolejności ustalonej przez komitet wyborczy.</u>
          <u xml:id="u-89.12" who="#MirosławCzech">2. Kandydaci muszą być oznaczeni nazwą lub skrótem nazwy tej partii, której są członkami (nie więcej niż 40 znaków drukarskich).</u>
          <u xml:id="u-89.13" who="#MirosławCzech">3. Pełnomocnik może wnosić o oznaczenie kandydatów, którzy nie należą do żadnej partii tylko jedną nazwą lub skrótem nazwy partii popierającej danego kandydata; przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio. Fakt poparcia kandydata powinien być potwierdzony pisemnie przez właściwy statutowy organ partii. Wniosek wraz z potwierdzeniem składa się ze zgłoszeniem listy.</u>
          <u xml:id="u-89.14" who="#MirosławCzech">4. W zgłoszeniu pełnomocnik może wskazać skrót nazwy komitetu wyborczego, którym należy oznaczać zarejestrowaną listę na urzędowych obwieszczeniach oraz na karcie do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-89.15" who="#MirosławCzech">5. Do zgłoszenia każdej listy należy dołączyć:</u>
          <u xml:id="u-89.16" who="#MirosławCzech">1) wykazy podpisów wyborców popierających listę bądź zaświadczenie Państwowej Komisji Wyborczej, o którym mowa w art. 141 ust. 3,</u>
          <u xml:id="u-89.17" who="#MirosławCzech">2) pisemną zgodę kandydata na kandydowanie z danej listy okręgowej. Zgoda kandydata na kandydowanie w wyborach powinna zawierać imię (imiona), nazwisko i wiek kandydata oraz numer ewidencyjny PESEL kandydata, a także wskazanie jego ewentualnej przynależności do partii politycznej; zgodę na kandydowanie kandydat opatruje datą i własnoręcznym podpisem,</u>
          <u xml:id="u-89.18" who="#MirosławCzech">3) oświadczenie, o którym mowa w art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 11 kwietnia 1997 r. o ujawnieniu pracy lub służby w organach bezpieczeństwa państwa lub współpracy z nimi w latach 1944–1990 osób pełniących funkcje publiczne (Dz. U. z 1999 r. Nr 42, poz. 428, Nr 57, poz. 618, Nr 62, poz. 681 i Nr 63, poz. 701 oraz z 2000 r. Nr 43 poz. 488) lub informację o uprzednim złożeniu takiego oświadczenia, w związku z kandydowaniem na funkcję publiczną, z którą związany był obowiązek złożenia oświadczenia.</u>
          <u xml:id="u-89.19" who="#MirosławCzech">6. Po dokonaniu zgłoszenia uzupełnienie listy o nazwiska kandydatów lub zmiany kandydatów albo ich kolejności na liście są niedopuszczalne”.</u>
          <u xml:id="u-89.20" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie art. 143? Nie widzę. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 143? Nie widzę. Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-89.21" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 144 w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-89.22" who="#MirosławCzech">„Art. 144. 1. Nazwa, skrót nazwy i symbol graficzny komitetu wyborczego, o którym mowa w art. 135 ust. 1, powinny różnić się dostatecznie od nazw, skrótów nazw i symboli graficznych innych komitetów wyborczych.</u>
          <u xml:id="u-89.23" who="#MirosławCzech">2. Jeżeli po przyjęciu zgłoszenia listy dokonane zostanie następne zgłoszenie zawierające tę samą lub niedostatecznie różniącą się nazwę bądź skrót nazwy komitetu wyborczego, okręgowa komisja wyborcza uznaje to za wadę zgłoszenia i wyznacza termin 3 dni dla jej usunięcia. W wypadku nie usunięcia wady w terminie, komisja odmawia rejestracji listy.</u>
          <u xml:id="u-89.24" who="#MirosławCzech">3. Komisja wyborcza uznaje, w trybie ust. 2, za wadę zgłoszenia z listy komitetu wyborczego, o którym mowa w art. 134 ust. 1, w którego nazwie nie uwzględniono nazwy i skrótu partii tworzącej ten komitet”.</u>
          <u xml:id="u-89.25" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do art. 144? Nie widzę. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 144? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-89.26" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-89.27" who="#MirosławCzech">Przystępujemy do rozpatrzenia art. 145 w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-89.28" who="#MirosławCzech">„Art. 145. 1. Okręgowa komisja wyborcza niezwłocznie rejestruje listę okręgową zgłoszoną zgodnie z przepisami niniejszej ustawy, sporządzając protokół rejestracji. Po jednym egzemplarzu protokołu doręcza się pełnomocnikowi i przesyła Państwowej Komisji Wyborczej.</u>
          <u xml:id="u-89.29" who="#MirosławCzech">2. Jeżeli zgłoszenie ma wady, komisja wzywa pełnomocnika do ich usunięcia w terminie 3 dni. W wypadku nie usunięcia wady w terminie komisja odmawia rejestracji listy w całości lub co do poszczególnych kandydatów. W razie odmowy rejestracji w odniesieniu do niektórych kandydatów, listę - z zastrzeżeniem przepisu art. 142 ust. 2 - rejestruje się w zakresie nie objętym odmową.</u>
          <u xml:id="u-89.30" who="#MirosławCzech">3. Orzeczenia okręgowej komisji wyborczej, o których mowa w ust. 2 i art. 144 ust. 2 i 3, doręcza się niezwłocznie pełnomocnikowi. Od orzeczenia pełnomocnikowi przysługuje prawo odwołania do Państwowej Komisji Wyborczej, w terminie 3 dni od daty doręczenia. Od orzeczenia wydanego w wyniku rozpatrzenia odwołania nie przysługuje środek prawny”.</u>
          <u xml:id="u-89.31" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie art. 145? Nie widzę. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 146? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-89.32" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-89.33" who="#MirosławCzech">Przystępujemy do rozpatrzenia art. 146 w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-89.34" who="#MirosławCzech">„Art. 146. 1. Państwowa Komisja Wyborcza na podstawie protokołów rejestracji list okręgowych przyznaje w drodze losowania, najpóźniej w 30 dniu przed dniem wyborów, jednolity numer dla list tego samego komitetu wyborczego, zarejestrowanych w więcej niż jednym okręgu wyborczym. O terminie losowania zawiadamia się pełnomocników; nieobecność pełnomocnika nie wstrzymuje losowania.</u>
          <u xml:id="u-89.35" who="#MirosławCzech">2. W pierwszej kolejności losowane są numery dla list tych komitetów wyborczych, które zarejestrowały swoje listy we wszystkich okręgach wyborczych. W dalszej kolejności losowane są numery dla list pozostałych komitetów wyborczych.</u>
          <u xml:id="u-89.36" who="#MirosławCzech">3. Państwowa Komisja Wyborcza zawiadamia niezwłocznie okręgowe komisje wyborcze oraz pełnomocnika o wylosowanych numerach list okręgowych.</u>
          <u xml:id="u-89.37" who="#MirosławCzech">4. Wylosowany jednolity numer dla list okręgowych tego samego komitetu jest równocześnie numerem dla zarejestrowanej ogólnopolskiej listy kandydatów, o którym mowa w art. 156 ust. 1”.</u>
          <u xml:id="u-89.38" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie art. 146? Nie widzę. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 146? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-89.39" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-89.40" who="#MirosławCzech">Przystępujemy do rozpatrzenia art. 147 w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-89.41" who="#MirosławCzech">„Art. 147. 1. Po otrzymaniu zawiadomienia, o którym mowa w art. 146 ust. 3, okręgowa komisja wyborcza, uwzględniając kolejność numerów list ustaloną w trybie art. 146, najpóźniej w 25 dniu przed dniem wyborów przeprowadza losowanie numerów dla list komitetów wyborczych, które zarejestrowały listy wyłącznie w danym okręgu wyborczym. O terminie losowania zawiadamia się pełnomocników; nieobecność pełnomocnika nie wstrzymuje losowania.</u>
          <u xml:id="u-89.42" who="#MirosławCzech">2. Okręgowa komisja wyborcza zawiadamia niezwłocznie pełnomocników i Państwową Komisję Wyborczą o wylosowanych numerach list okręgowych, o których mowa w ust. 1”.</u>
          <u xml:id="u-89.43" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie art. 147? Nie widzę. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 147? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-89.44" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-89.45" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 148 w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-89.46" who="#MirosławCzech">„Art. 148. 1. Okręgowa komisja wyborcza zarządza wydrukowanie obwieszczenia o zarejestrowanych listach okręgowych, zawierającego informacje o ich numerach, nazwach i skrótach nazw komitetów wyborczych oraz dane o kandydatach zawarte w zgłoszeniach list, w tym treść oświadczenia, o którym mowa w art. 6 ust. 1 ustawy o ujawnieniu pracy lub służby w organach bezpieczeństwa państwa lub współpracy z nimi w latach 1944–1990 osób pełniących funkcje publiczne, w części określonej w art. 11 ust. 2 tejże ustawy.</u>
          <u xml:id="u-89.47" who="#MirosławCzech">2. Obwieszczenie, o którym mowa w ust. 1, przesyła się dyrektorowi właściwej miejscowo delegatury Krajowego Biura Wyborczego, który zapewnia jego druk i rozplakatowanie na obszarze okręgu wyborczego, najpóźniej w 10 dniu przed dniem wyborów. Jeden egzemplarz obwieszczenia przesyła się niezwłocznie Państwowej Komisji Wyborczej”.</u>
          <u xml:id="u-89.48" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do art. 148? Nie widzę. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 148? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-89.49" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-89.50" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 149 w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-89.51" who="#MirosławCzech">„Art. 149. 1. Okręgowa komisja wyborcza skreśla z zarejestrowanej listy okręgowej nazwisko kandydata na posła, który zmarł, utracił prawo wybieralności lub złożył komisji oświadczenie na piśmie o wycofaniu zgody na kandydowanie.</u>
          <u xml:id="u-89.52" who="#MirosławCzech">2. Jeżeli skreślenie nazwiska kandydata z zarejestrowanej listy nastąpiło wskutek śmierci kandydata i powoduje, że na liście tej pozostaje mniej kandydatów niż liczba posłów wybieranych w okręgu wyborczym, komisja zawiadamia pełnomocnika o możliwości zgłoszenia nowego kandydata. Uzupełnienia listy dokonuje się najpóźniej w 15 dniu przed dniem wyborów w takim wypadku przepisów art. 141 ust. 1 nie stosuje się.</u>
          <u xml:id="u-89.53" who="#MirosławCzech">3. Jeżeli skreślenie nazwiska kandydata z listy nastąpiło z innej przyczyny niż śmierć kandydata lub lista nie została uzupełniona z uwzględnieniem terminu, o którym mowa w ust. 2, a na liście pozostaje mniej kandydatów niż liczba posłów wybieranych w okręgu wyborczym, komisja unieważnia rejestrację tej listy. Od orzeczenia wydanego w tej sprawie nie przysługuje środek prawny.</u>
          <u xml:id="u-89.54" who="#MirosławCzech">4. W razie rozwiązania komitetu wyborczego, o którym mowa w art. 139 ust. 3, okręgowa komisja wyborcza unieważnia rejestrację listy tego komitetu. Przepis ust. 3 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.</u>
          <u xml:id="u-89.55" who="#MirosławCzech">5. O skreśleniu kandydata i orzeczeniach, o których mowa w ust. 2–4, okręgowa komisja wyborcza zawiadamia niezwłocznie pełnomocnika i Państwową Komisję Wyborczą oraz wyborców”.</u>
          <u xml:id="u-89.56" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie art. 149? Nie widzę. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 149? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-89.57" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-89.58" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 150 w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-89.59" who="#MirosławCzech">„Art. 150. 1. Wyborca może udzielić pisemnego poparcia więcej niż jednej liście okręgowej. Stwierdzone podpisem poparcie nie może być wycofane.</u>
          <u xml:id="u-89.60" who="#MirosławCzech">2. Wyborca udzielający poparcia liście okręgowej składa podpis obok czytelnie wpisanego swojego nazwiska i imienia, adresu zamieszkania i numeru ewidencyjnego PESEL.</u>
          <u xml:id="u-89.61" who="#MirosławCzech">3. Wykaz podpisów musi zawierać na każdej stronie nazwę komitetu wyborczego zgłaszającego listę, numer okręgu wyborczego, w którym lista jest zgłaszana oraz adnotację: „Udzielam poparcia liście kandydatów na posłów zgłaszanej przez... (nazwa komitetu wyborczego) w okręgu wyborczym... (numer okręgu) w wyborach do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych na... (dzień, miesiąc, rok)”.</u>
          <u xml:id="u-89.62" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do art. 150?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#JacekRybicki">Nie mam propozycji zmiany, lecz raczej sugestię do dyskusji, jeżeli chodzi o ust. 1, który stanowi, że wyborca może udzielić pisemnego poparcia więcej niż jednej liście okręgowej. Wyrażane są opinie, aby dokonać zmiany i przyjąć, że wyborca może udzielić poparcia tylko jednej liście okręgowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#WojciechArkuszewski">Merytorycznie poseł Jacek Rybicki ma oczywiście rację. Absurdalne jest bowiem popieranie dwóch list. Jednakże w przypadku przyjęcia reguły, zgodnie z którą wyborca może poprzeć tylko jedną listę, to powstaje pytanie, jak kontynuować to, że wyborca poparł tylko jedną listę. Wydaje się, że jest to niewykonalne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#PiotrMiszczuk">Również uważam, że nie jest możliwe sprawdzenie, czy wyborca udzielił poparcia tylko jednej liście okręgowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#JacekRybicki">Oczywiście, że jest to niesprawdzalne. Przepis ten nie podlega penalizacji. Chodzi o to, aby przepis sygnalizował wyborcy, iż nie powinien udzielać poparcia większej liczbie list kandydatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#WojciechArkuszewski">Po ostatniej wypowiedzi chyba lepiej zrozumiałem intencję posła Jacka Rybickiego. Proponuję więc skreślenie ust. 1. Oznaczać to będzie, że sprawa ta nie jest poruszana. Gdy bowiem jest zapisane, że wolno udzielać poparcia więcej niż jednej liście, to jest to odczytywane jako postępowanie akceptowane. Nie jest to akceptowane. Nie ma jednak przepisu na ten temat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#JacekRybicki">Uważam, że sugerowanie, iż podpisem można udzielić poparcia kilku listom wyborczym jest tak głęboko sprzeczne z intencją wyborców - wyborca w głosowaniu udziela przecież poparcia jednej liście - że stoi w sprzeczności z istotą wyborów. Zaopiniowanie takiej sytuacji jest więc niewłaściwe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#MichałKaczmarek">Mam zdanie przeciwne. Uważam bowiem, że wyborca podpisując wiele list zgadza się na rywalizację wielu list. Jest bowiem zdecydowana różnica między tym komu udziela się poparcia w formie podpisu a tym na kogo oddaje się głos.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#MichałKaczmarek">Należy też dodać, że obecnie jest właśnie tak, iż można popierać wiele list. Zmiana tego rozwiązania byłaby mocno niezrozumiała. Dlaczego więc dokonywać zmiany, gdy praktyka jest ugruntowana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#LudwikDorn">Mój przedmówca skonstruował model nieistniejącego wyborcy, który podpisuje wiele list to popiera konkurencję. Realna praktyka jest taka, że tam, gdzie podpisy są zbierane za wynagrodzeniem pieniężnym nie tych, którzy podpisują, lecz tych, którzy zbierają podpisy często ci zbierający podpisy uzyskują je wykorzystując litościwe charaktery wyborców.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#LudwikDorn">Uważam, że poseł Jacek Rybicki ma rację, że art. 150 ust. 1 daje placet ustawodawcy na takie zbieranie podpisów, które odwołuje się do litości. Dobrze byłoby więc skreślić zdanie pierwsze i inaczej zredagować zdanie drugie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#JacekRybicki">Nie mogę zgodzić się z posłem Michałem Kaczmarkiem, iż czym innym jest udzielenie poparcia liście, a zupełnie czym innym jest akt głosowania. Zwracam uwagę, że tworząc próg podpisów ustawodawca chce utrudnić rejestrowanie egzotycznych list. Przypominam, że dyskusja dotyczyła, ile ma być tych podpisów. Teraz okazuje się, że tak w zasadzie to nie ma znaczenia, gdyż jest to tylko zgoda na rywalizację różnych podmiotów. Dla mnie tak nie jest. Uważam bowiem, że podpisy popierające to pewna diagnoza poparcia. Jeżeli nie chcemy zapisać, że wyborca może udzielać poparcia wielu listom kandydatów, to należy skreślić stosowny przepis. Ponadto warto zwrócić uwagę na to, że słychać głosy mówiące o tym, że przepis zakazujący płacenia za podpisy jest niekiedy naruszany, w tej sytuacji ważny będzie sygnał od ustawodawcy, iż nie jest preferowane podpisywanie wielu list.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#JacekRybicki">Tak więc opowiadam się za skreśleniem pierwszego zdania w art. 150 ust. 1.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#MarekMazurkiewicz">Jestem za utrzymaniem art. 150 ust. 1, choć nie brałem pieniędzy za podpisanie listy. Jednakże podpisałem listę Unii Pracy, gdyż uważałem, że partia ta powinna mieć szansę sprawdzenia się w wyborach.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#MarekMazurkiewicz">Utrzymanie art. 150 ust. 1 jest potrzebne również z innego powodu. Chodzi o uniknięcie „rozróby” wyborczej wynikającej z tego, że określona osoba świadomie podpisze kilka list. Osoba taka następnie podniesie zarzuty kwestionując legalność zgłoszonej listy. Z art. 150 ust. 2 będzie bowiem można wyinterpretować, że można udzielić poparcia tylko jednej liście. Utrzymanie art. 150 ust. 1 pozwala uniknąć takich ewentualnych nieporozumień.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce jeszcze zabrać głos w sprawie art. 150 ust. 1? Nie widzę. Argumenty zostały zaprezentowane. Możemy zatem przystąpić do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#MirosławCzech">Poddaję pod głosowanie wniosek posła Jacka Rybickiego, aby wyborca mógł udzielić poparcia tylko jednej liście okręgowej.</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja 6 głosami za, przy 7 przeciwnych i braku wstrzymujących się odrzuciła wniosek.</u>
          <u xml:id="u-100.3" who="#MirosławCzech">Czy są jeszcze uwagi do art. 150? Nie widzę. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 150? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-100.4" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-100.5" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 151 w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-100.6" who="#MirosławCzech">„Art. 151. 1. Zbieranie podpisów osób popierających listę okręgową może być dokonywane tylko w miejscu, czasie i w sposób wykluczający groźbę, podstęp lub stosowanie jakichkolwiek nacisków zmierzających do uzyskania podpisów.</u>
          <u xml:id="u-100.7" who="#MirosławCzech">2. Zabrania się zbierania podpisów osób popierających listę okręgową na terenie jednostek wojskowych i innych jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej oraz oddziałów obrony cywilnej, a także skoszarowanych jednostek podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych.</u>
          <u xml:id="u-100.8" who="#MirosławCzech">3. Zabrania się udzielania wynagrodzenia pieniężnego w zamian za złożenie podpisu pod zgłoszeniem okręgowej listy wyborczej”.</u>
          <u xml:id="u-100.9" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie art. 151? Nie widzę. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 151? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-100.10" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-100.11" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 152 w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-100.12" who="#MirosławCzech">„Art. 152. 1. Okręgowa komisja wyborcza, przyjmując zgłoszenie listy okręgowej, w obecności pełnomocnika sprawdza prawidłowość złożenia wymaganej liczby podpisów wyborców. Arkusze wykazu podpisów komisja numeruje i opatruje każdy arkusz swoją pieczęcią oraz wydaje pełnomocnikowi pisemne potwierdzenie przyjęcia zgłoszenia.</u>
          <u xml:id="u-100.13" who="#MirosławCzech">2. Jeżeli prawidłowo złożona liczba podpisów wyborców jest mniejsza niż ustawowo wymagana, komisja orzeka o odmowie przyjęcia zgłoszenia, wskazując stwierdzone wady oraz zwraca pełnomocnikowi przedłożony wykaz podpisów.</u>
          <u xml:id="u-100.14" who="#MirosławCzech">3. Orzeczenie, o którym mowa w ust. 2, może być przez pełnomocnika zaskarżone do właściwego miejscowo sądu okręgowego w terminie 3 dni od daty doręczenia. Sąd okręgowy rozpatruje skargę i wydaje orzeczenie w sprawie skargi w terminie 2 dni, w postępowaniu nieprocesowym, w składzie 3 sędziów. Od postanowienia sądu nie przysługuje środek prawny. Jeżeli sąd uzna skargę za uzasadnioną, komisja niezwłocznie przyjmuje zgłoszenie.</u>
          <u xml:id="u-100.15" who="#MirosławCzech">4. Przyjęte arkusze wykazu podpisów komisja przechowuje w zapieczętowanych pakietach. Udostępnienie i rozpieczętowanie pakietów może nastąpić wyłącznie dla potrzeb postępowania przed organami wymiaru sprawiedliwości, w obecności członka okręgowej komisji wyborczej; o terminie czynności zawiadamia się niezwłocznie pełnomocnika”.</u>
          <u xml:id="u-100.16" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie art. 152? Nie widzę. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 152? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-100.17" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-100.18" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 153 w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-100.19" who="#MirosławCzech">„Art. 153. 1. W razie uzasadnionych wątpliwości co do prawdziwości danych zawartych w wykazie podpisów bądź wiarygodności podpisów, okręgowa komisja wyborcza wstrzymuje rejestrację listy okręgowej i w sposób przez siebie ustalony dokonuje w terminie 3 dni sprawdzenia danych bądź wiarygodności podpisów, w oparciu o dostępne urzędowo dokumenty, w tym rejestry wyborców i urzędowe rejestry mieszkańców, a w miarę potrzeby również o wyjaśnienia wyborców. O wstrzymaniu rejestracji listy i wszczęciu postępowania wyjaśniającego zawiadamia się niezwłocznie pełnomocnika.</u>
          <u xml:id="u-100.20" who="#MirosławCzech">2. Jeżeli w wyniku przeprowadzonego postępowania ustalone zostanie, iż zgłoszona lista nie uzyskała poparcia ustawowo wymaganej liczby podpisów wyborców, komisja orzeka o odmowie rejestracji listy i niezwłocznie zawiadamia o odmowie pełnomocnika.</u>
          <u xml:id="u-100.21" who="#MirosławCzech">3. Orzeczenie, o którym mowa w ust. 2, może być przez pełnomocnika zaskarżone do właściwego terytorialnie sądu okręgowego w terminie 3 dni od daty doręczenia. Sąd okręgowy rozpatruje skargę i wydaje orzeczenie w sprawie skargi w terminie 3 dni, w postępowaniu nieprocesowym, w składzie 3 sędziów. Od postanowienia sądu nie przysługuje środek prawny. Jeżeli sąd uzna skargę za uzasadnioną, komisja niezwłocznie rejestruje listę”.</u>
          <u xml:id="u-100.22" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie art. 153? Nie widzę. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przechodzimy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 153? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-100.23" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-100.24" who="#MirosławCzech">Następną grupę stanowią artykuły dotyczące zgłaszania ogólnopolskich list kandydatów. Gdyby okazało się, że listy ogólnopolskie zostaną zniesione, to oczywiście art. 154, 155 i 156 zostaną skreślone.</u>
          <u xml:id="u-100.25" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 154 w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-100.26" who="#MirosławCzech">„Art. 154.1. Listę ogólnopolską zgłasza się do Państwowej Komisji Wyborczej najpóźniej w 20 dniu przed dniem wyborów.</u>
          <u xml:id="u-100.27" who="#MirosławCzech">2. Do zgłoszenia listy ogólnopolskiej uprawniony jest komitet wyborczy, który zarejestrował listy okręgowe w co najmniej połowie okręgów wyborczych.</u>
          <u xml:id="u-100.28" who="#MirosławCzech">3. Komitet wyborczy wyborców zrzeszonych w zarejestrowanej organizacji mniejszości narodowych uprawniony jest do zgłoszenia listy ogólnopolskiej, jeżeli zarejestrował listy okręgowe w co najmniej 5 okręgach wyborczych.</u>
          <u xml:id="u-100.29" who="#MirosławCzech">4. Zgłoszenia listy ogólnopolskiej dokonuje na piśmie pełnomocnik. W zgłoszeniu podaje się nazwę i adres komitetu wyborczego oraz nazwisko, imię, numer ewidencyjny PESEL i dokładny adres pełnomocnika.</u>
          <u xml:id="u-100.30" who="#MirosławCzech">5. Na liście ogólnopolskiej powinno być zgłoszonych co najmniej 50 kandydatów.</u>
          <u xml:id="u-100.31" who="#MirosławCzech">6. Na liście mogą być zgłoszeni tylko kandydaci, którzy zostali zarejestrowani na listach okręgowych danego komitetu wyborczego. Przy nazwiskach kandydatów podaje się numery okręgów wyborczych, w których listy okręgowe zostały zarejestrowane”.</u>
          <u xml:id="u-100.32" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do art. 154? Nie ma. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 154? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-100.33" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-100.34" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 155 w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-100.35" who="#MirosławCzech">„Art. 155. 1. Do zgłoszenia i rejestracji listy ogólnopolskiej stosuje się odpowiednio przepisy art. 145 ust. 1 i 2 i art. 149. Orzeczenie Państwowej Komisji Wyborczej może być przez pełnomocnika zaskarżone do Sądu Najwyższego w terminie 3 dni od daty doręczenia. Sąd Najwyższy rozpoznaje skargę w terminie 3 dni w postępowaniu nieprocesowym, stosując odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania cywilnego. Od postanowienia Sądu Najwyższego nie przysługuje środek prawny.</u>
          <u xml:id="u-100.36" who="#MirosławCzech">2. Jeżeli w wyniku postępowania, o którym mowa w ust. 1 oraz w art. 145 ust. 3, art. 152 ust. 3 i art. 153 ust. 3, komitet wyborczy spełni warunki uprawniające do zgłoszenia listy ogólnopolskiej, Państwowa Komisja Wyborcza przyjmuje zgłoszenie, tak jakby zostało wniesione w ustawowym terminie”.</u>
          <u xml:id="u-100.37" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do art. 155? Nie ma. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 155? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-100.38" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-100.39" who="#MirosławCzech">Przystępujemy do rozpatrzenia art. 156 w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-100.40" who="#MirosławCzech">„Art. 156. 1. Po zarejestrowaniu list ogólnopolskich Państwowa Komisja Wyborcza podaje do wiadomości publicznej, w formie obwieszczenia, oraz ogłasza w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej informację o zarejestrowanych listach ogólnopolskich, zawierającą ich numery, nazwy i skróty nazw komitetów wyborczych, ogólną liczbę kandydatów oraz dane o 50 pierwszych kandydatach z każdej listy, w szczególności treść oświadczenia, o którym mowa w art. 6 ust. 1 ustawy o ujawnieniu pracy lub służby w organach bezpieczeństwa państwa lub współpracy z nimi w latach 1944–1990 osób pełniących funkcje publiczne, w części określonej w art. 11 ust. 2 tejże ustawy.</u>
          <u xml:id="u-100.41" who="#MirosławCzech">2. Obwieszczenie, o którym mowa w ust. 1, podaje się do wiadomości publicznej najpóźniej w 8 dniu przed dniem wyborów, przez ogłoszenie go w dzienniku o zasięgu ogólnokrajowym”.</u>
          <u xml:id="u-100.42" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie art. 156? Nie widzę. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 156? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-100.43" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-100.44" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 157 w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-100.45" who="#MirosławCzech">„Art. 157. 1. Pełnomocnik lub osoba przez niego upoważniona może wyznaczyć po jednym mężu zaufania do każdej okręgowej komisji wyborczej i obwodowej komisji wyborczej na obszarze okręgu wyborczego, w którym została zarejestrowana zgłoszona przez niego lista okręgowa.</u>
          <u xml:id="u-100.46" who="#MirosławCzech">2. Pełnomocnik lub osoba przez niego upoważniona wydaje mężom zaufania zaświadczenie, według wzoru określonego przez Państwową Komisję Wyborczą.</u>
          <u xml:id="u-100.47" who="#MirosławCzech">3. Funkcję męża zaufania przy Państwowej Komisji Wyborczej pełni pełnomocnik lub osoba przez niego upoważniona”.</u>
          <u xml:id="u-100.48" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie art. 157? Nie widzę. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 157? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-100.49" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu. Tym samym zakończyliśmy rozpatrywanie rozdziału 16.</u>
          <u xml:id="u-100.50" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia rozdziału 17 noszącego tytuł: „Karty do głosowania”.</u>
          <u xml:id="u-100.51" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do tytułu rozdziału 17? Nie widzę. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu tytułu rozdziału 17? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-100.52" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-100.53" who="#MirosławCzech">Przystępujemy do rozpatrzenia art. 158 w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-100.54" who="#MirosławCzech">„Art. 158. Okręgowa komisja wyborcza po zarejestrowaniu list okręgowych zarządza wydrukowanie kart do głosowania i zapewnia ich przekazanie obwodowym komisjom wyborczym w trybie określonym przez Państwową Komisję Wyborczą”.</u>
          <u xml:id="u-100.55" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie art. 158? Nie widzę. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 158? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-100.56" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-100.57" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 159 w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-100.58" who="#MirosławCzech">„Art. 159. Na karcie do głosowania umieszcza się w kolejności wzrastającej oznaczenia list zarejestrowanych w danym okręgu wyborczym, zawierające numer listy oraz nazwę lub skrót nazwy komitetu wyborczego. Pod oznaczeniem każdej listy podaje się nazwiska i imiona wszystkich kandydatów zarejestrowanych na danej liście”.</u>
          <u xml:id="u-100.59" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie art. 159? Nie widzę. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 159? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-100.60" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-100.61" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art.160 w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-100.62" who="#MirosławCzech">„Art. 160. 1. Na każdej karcie do głosowania zamieszcza się zwięzłą informację o sposobie głosowania.</u>
          <u xml:id="u-100.63" who="#MirosławCzech">2. Na karcie do głosowania drukuje się odcisk pieczęci właściwej okręgowej komisji wyborczej i oznacza miejsce na pieczęć obwodowej komisji wyborczej.</u>
          <u xml:id="u-100.64" who="#MirosławCzech">3. Karta do głosowania może być zadrukowana tylko po jednej stronie. Wielkość i rodzaj czcionki powinny być jednakowe dla oznaczeń wszystkich list i nazwisk kandydatów.</u>
          <u xml:id="u-100.65" who="#MirosławCzech">4. Wzór karty do głosowania ustala Państwowa Komisja Wyborcza”.</u>
          <u xml:id="u-100.66" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do art. 160? Nie widzę. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 160? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-100.67" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-100.68" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 161 w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-100.69" who="#MirosławCzech">„Art. 161. 1. Jeżeli po wydrukowaniu kart do głosowania okręgowa komisja wyborcza skreśli z listy kandydatów nazwisko kandydata z przyczyn, o których mowa w art. 149 ust. 1, nazwisko tego kandydata pozostawia się na wydrukowanych kartach do głosowania. Informację o skreśleniu oraz o warunkach decydujących o ważności głosu oddanego na takiej karcie podaje się do publicznej wiadomości w formie obwieszczenia i zapewnia jego rozplakatowanie w lokalach wyborczych w dniu głosowania.</u>
          <u xml:id="u-100.70" who="#MirosławCzech">2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio, jeżeli komisja unieważni listę kandydatów z przyczyn, o których mowa w art. 149 ust. 3 lub 4”.</u>
          <u xml:id="u-100.71" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do art. 161?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#JacekRybicki">Chcę przedstawić pewien problem. Wiadomo, że przed wyborami zdarzają się wycofania z list m.in. z powodu przypadków losowych. Zastanawiam się więc, czy nie byłoby dobrze określić, do kiedy wycofanie z listy skutkuje również wycofaniem z karty do głosowania. Kwestia skreślenia z listy jest uregulowana w art. 161 ust. 1. Nie jest jednak uregulowana kwestia czasu. Art. 161 ust. 1 mówi bowiem o czasie po wydrukowaniu kart. Nie wiadomo jednak, kiedy następuje druk. Może więc powinien zostać uregulowany czas wydrukowania kart wyborczych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#KazimierzCzaplicki">Komisja może oczywiście zapisać jakiś termin, ale ja dzisiaj nie mogę określić, jaki to powinien być termin. Dodam, iż dotychczas wyglądało to tak, że karty do wyborów prezydenckich były drukowane po podaniu do publicznej wiadomości obwieszczenia. Wydrukowanie bowiem wielu milionów kart i dostarczenie ich do obwodów, to jednak proces trwający ok. 10 dni. W przypadku wyborów parlamentarnych problem polega również na tym, że kart jest wiele, czyli w praktyce broszur.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#KazimierzCzaplicki">Należy jeszcze dodać, że pojawił się problem z ustawy o zamówieniach publicznych. Dotychczas drukowanie kart odbywało się na zasadzie zamówienia z wolnej ręki. Odbywało się to na podstawie zezwolenia prezesa Urzędu Zamówień Publicznych. Było więc wiadomo, która drukarnia wykona druk kart.</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#KazimierzCzaplicki">Obecnie w świetle postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego, Państwowa Komisja Wyborcza powinna już ogłaszać przetarg na druki kart do głosowania. Tak więc bardzo trudno byłoby określić w którym dniu przed wyborami powinny być wydrukowane karty do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#JacekRybicki">Wobec zastrzeżeń przedstawionych przez ministra Kazimierza Czaplickiego wycofuję swoje wcześniejsze zastrzeżenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#PiotrMiszczuk">Nie jest to jasne i proste, gdyż Państwowa Komisja Wyborcza nie bardzo może podjąć pewnych decyzji wcześniej, gdyż np. z art. 149 ust. 2 wynika, że uzupełnienia na listach można dokonać do 15 dnia przed wyborami. Pewnych kwestii nie można więc ustalić wcześniej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#MirosławCzech">Pewne procedury są już ustalone. Jeżeli więc, np. kandydat wycofuje się na 3 dni przed wyborami, to Państwowa Komisja Wyborcza już nie może nic zrobić, jeżeli chodzi o kartę wyborczą. W grę wchodzą tylko obwieszczenia informujące o skreśleniu.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#MirosławCzech">Czy są jeszcze uwagi do art. 161? Nie widzę. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 161? Nie widzę. Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#MirosławCzech">Przystępujemy do rozpatrzenia art. 162 w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-105.3" who="#MirosławCzech">„Art. 162. Sposób sporządzania i przekazania kart do głosowania dla obwodów głosowania utworzonych na polskich statkach morskich oraz za granicą ustala Państwowa Komisja Wyborcza, po porozumieniu odpowiednio z ministrem właściwym do spraw gospodarki morskiej i ministrem właściwym do spraw rolnictwa oraz ministrem właściwym do spraw zagranicznych”.</u>
          <u xml:id="u-105.4" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie art. 162? Nie widzę. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 162? Nie widzę. Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu. Tym samym zakończyliśmy rozpatrywanie rozdziału 17.</u>
          <u xml:id="u-105.5" who="#MirosławCzech">Przystępujemy do rozpatrzenia rozdziału 18 noszącego tytuł: „Sposób głosowania i warunki ważności głosu”.</u>
          <u xml:id="u-105.6" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do tytułu rozdziału 18? Nie widzę. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu tytułu rozdziału 18? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-105.7" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-105.8" who="#MirosławCzech">Przystępujemy do rozpatrzenia art. 163 w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-105.9" who="#MirosławCzech">„Art. 163. 1. Wyborca głosuje tylko na jedną listę kandydatów, stawiając znak «x» w kratce z lewej strony obok nazwiska jednego z kandydatów z tej listy, przez co wskazuje jego pierwszeństwo.</u>
          <u xml:id="u-105.10" who="#MirosławCzech">2. Za nieważny uznaje się głos, jeżeli na karcie do głosowania postawiono znak «x» w kratce z lewej stron obok nazwisk dwóch lub większej liczby kandydatów z różnych list lub nie postawiono tego znaku w kratce z lewej strony obok nazwiska żadnego kandydata z którejkolwiek z list, z zastrzeżeniem ust. 4.</u>
          <u xml:id="u-105.11" who="#MirosławCzech">3. Za nieważny uznaje się głos, jeżeli znak «x» postawiono w kratce z lewej strony obok nazwiska kandydata z jednej tylko listy w sytuacji określonej w art. 161 ust. 2.</u>
          <u xml:id="u-105.12" who="#MirosławCzech">4. Jeżeli znak «x» postawiono w kratce z lewej strony wyłącznie obok nazwiska kandydata z jednej tylko listy w sytuacji określonej w art. 161 ust. 1, głos uznaje się za ważny i oddany na tę listę.</u>
          <u xml:id="u-105.13" who="#MirosławCzech">5. Jeżeli znak «x» postawiono w kratce z lewej strony obok nazwisk dwóch lub większej liczby kandydatów, ale z tej samej listy, głos uznaje się za ważny i oddany na wskazaną listę z przyznaniem pierwszeństwa do uzyskania mandatu temu kandydatowi, przy którego nazwisku znak «x» jest umieszczony w pierwszej kolejności”.</u>
          <u xml:id="u-105.14" who="#MirosławCzech">Pamiętamy oczywiście o propozycji posła Ludwika Dorna dotyczącej zmiany sposobu stawiania znaku «x». Jeżeli zmiana taka zostałaby przyjęta, to wówczas konieczne będą zmiany w art. 163. Czy są uwagi do art. 163?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#LudwikDorn">Należy pamiętać, że oprócz metody polegającej na stawianiu znaczka „x” są również inne metody głosowania. Ponadto chcę przypomnieć, że w moich poprawkach jest koncepcja przewidująca, że stawianie znaczka „x” ma być fakultatywne a nie obligatoryjne. Przyjęcie tej koncepcji oznaczać będzie całkowite przeredagowanie art. 163.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#MirosławCzech">Rozumiem więc, że art. 163 odkładamy jako artykuł sensytywny.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 164 o brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-107.2" who="#MirosławCzech">„Art. 164. Dopisanie na karcie do głosowania dodatkowych numerów list i nazw lub nazwisk albo poczynienie innych dopisków nie wpływa na ważność oddanego na niej głosu”.</u>
          <u xml:id="u-107.3" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do art. 164? Nie widzę. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 164? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-107.4" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu. Tym samym zakończyliśmy rozpatrywanie rozdziału 18 z zastrzeżeniem art. 163.</u>
          <u xml:id="u-107.5" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia rozdziału 19 „Ustalanie wyników głosowania i wyników wyborów w okręgu wyborczym”.</u>
          <u xml:id="u-107.6" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do tytułu rozdziału 19? Nie widzę. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu tytułu rozdziału 19? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-107.7" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-107.8" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 165 o brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-107.9" who="#MirosławCzech">„Art. 165. 1. Ustalając wyniki głosowania w obwodzie, obwodowa komisja wyborcza oblicza:</u>
          <u xml:id="u-107.10" who="#MirosławCzech">1) głosy ważnie oddane na każdą z list okręgowych, czyli łączną liczbę głosów oddanych na wszystkich kandydatów z danej listy, z uwzględnieniem sytuacji, o której mowa w art. 163 ust. 4,</u>
          <u xml:id="u-107.11" who="#MirosławCzech">2) głosy ważnie oddane na poszczególnych kandydatów każdej z list okręgowych.</u>
          <u xml:id="u-107.12" who="#MirosławCzech">2. Liczbę głosów, o których mowa w ust. 1, wymienia się w protokole głosowania w obwodzie”.</u>
          <u xml:id="u-107.13" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do art. 165? Nie widzę. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 165? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-107.14" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-107.15" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 166 w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-107.16" who="#MirosławCzech">„Art. 166. Niezwłocznie po otrzymaniu protokołu głosowania w obwodzie okręgowa komisja wyborcza dokonuje sprawdzenia prawidłowości ustalenia wyników głosowania w obwodzie. W razie stwierdzenia nieprawidłowości w ustaleniu wyników głosowania, komisja zarządza ponowne ich ustalenie przez obwodową komisję wyborczą i powiadamia o tym Państwową Komisję Wyborczą. Przepisy art. 70–72 stosuje się odpowiednio”.</u>
          <u xml:id="u-107.17" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do art. 166? Nie widzę. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 166? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-107.18" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-107.19" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 167 w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-107.20" who="#MirosławCzech">„Art. 167. 1. Okręgowa komisja wyborcza na podstawie protokołów, o którym mowa w art. 165, ustala wyniki głosowania na poszczególne listy okręgowe i sporządza w dwóch egzemplarzach protokół wyników głosowania w okręgu wyborczym.</u>
          <u xml:id="u-107.21" who="#MirosławCzech">2. Jeżeli właściwa okręgowa komisja wyborcza nie uzyska wyników głosowania w obwodach głosowania za granicą i na polskich statkach morskich w ciągu 24 godzin od zakończenia głosowania, o którym mowa w art. 53 ust. 2, głosowanie w tych obwodach uważa się za niebyłe. Fakt ten odnotowuje się w protokole wyników głosowania w okręgu wyborczym, z wymienieniem obwodów głosowania oraz ewentualnych przyczyn nie uzyskania z tych obwodów wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-107.22" who="#MirosławCzech">3. W protokole wymienia się liczby:</u>
          <u xml:id="u-107.23" who="#MirosławCzech">1) osób uprawnionych do głosowania,</u>
          <u xml:id="u-107.24" who="#MirosławCzech">2) wyborców, którym wydano karty do głosowania,</u>
          <u xml:id="u-107.25" who="#MirosławCzech">3) oddanych kart do głosowania,</u>
          <u xml:id="u-107.26" who="#MirosławCzech">4) kart nieważnych,</u>
          <u xml:id="u-107.27" who="#MirosławCzech">5) kart ważnych,</u>
          <u xml:id="u-107.28" who="#MirosławCzech">6) głosów nieważnych z podaniem przyczyny ich nieważności,</u>
          <u xml:id="u-107.29" who="#MirosławCzech">7) głosów ważnych,</u>
          <u xml:id="u-107.30" who="#MirosławCzech">8) głosów ważnie oddanych na każdą z list okręgowych,</u>
          <u xml:id="u-107.31" who="#MirosławCzech">9) głosów ważnie oddanych na poszczególnych kandydatów każdej z list okręgowych.</u>
          <u xml:id="u-107.32" who="#MirosławCzech">4. Protokół podpisują wszystkie osoby wchodzące w skład komisji, obecne przy jego sporządzaniu. Protokół opatruje się pieczęcią komisji.</u>
          <u xml:id="u-107.33" who="#MirosławCzech">5. Przy ustalaniu wyników głosowania i sporządzaniu protokołu mogą być obecni pełnomocnicy, którym przysługuje prawo wniesienia do protokołu uwag z wymienieniem konkretnych zarzutów.</u>
          <u xml:id="u-107.34" who="#MirosławCzech">6. Przewodniczący okręgowej komisji wyborczej przekazuje niezwłocznie dane z protokołu dotyczące liczby głosów ważnych i głosów ważnie oddanych na każdą z list okręgowych oraz głosów ważnie oddanych na poszczególnych kandydatów każdej z tych list do Państwowej Komisji Wyborczej, w sposób przez nią ustalony, za pośrednictwem sieci telekomunikacyjnej użytku publicznego lub elektronicznego przesyłania danych.</u>
          <u xml:id="u-107.35" who="#MirosławCzech">7. Protokół, o którym mowa w ust. 1, przewodniczący okręgowej komisji wyborczej przesyła niezwłocznie do Państwowej Komisji Wyborczej w trybie przez nią ustalonym. Przepis ust. 7 stosuje się odpowiednio”.</u>
          <u xml:id="u-107.36" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do art. 167?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#PiotrMiszczuk">Rozumiem, że w art. 167 ust. 3 podział na karty ważne i karty nieważne zostanie wyeliminowany zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami dotyczącymi tej kwestii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#MirosławCzech">Oczywiście tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#MaciejPoręba">Myślę, że art. 167 jest dobrym miejscem na wprowadzenie poprawki, którą zgłosiłem wcześniej na piśmie i która dotyczy wyrównania pewnego braku wcześniejszych ordynacji. Chodzi o okręg nr 1 w Warszawie. Liczba mandatów w tym okręgu wynika z liczby ludności Warszawy. Tymczasem do okręgu tego napływają wyniki głosowania w obwodach zagranicznych. Wyniki te nie mają jednak wpływu na liczbę mandatów w Warszawie. W związku z tym proponuję w swojej poprawce, aby po głosowaniu przeliczyć ponownie - na zasadzie średniej - podział na mandaty w okręgach. Przelicznik ten powinien zostać następnie podzielony przez ilość głosów oddanych w obwodach zagranicznych. Po takim działaniu - w zależności od frekwencji w obwodach zagranicznych - okręg nr 1 w Warszawie będzie miał jeden, dwa a może nawet trzy dodatkowe mandaty. Aby nie było konfliktu wokół nowego podziału mandatów w okręgach, proponuję, aby te dodatkowe mandaty pochodziły z puli mandatów rozdzielanych z list ogólnopolskich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#MirosławCzech">Posłowie otrzymali treść poprawki posła Macieja Poręby, ale chcę przypomnieć jej treść...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#LudwikDorn">Przepraszam, panie przewodniczący, ale kwestia ta wiąże się z treściami sensytywnymi, które odłożyliśmy. Jeżeli bowiem przyjmujemy, że podział mandatów będzie dokonywany na podstawie frekwencji, to poprawka posła Macieja Poręby zostanie skonsumowana na zasadzie ogólnej. Jeżeli tak się nie stanie, to poprawka ta będzie rozpatrywana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#MirosławCzech">Czy poseł Maciej Poręba zgadza się, aby jego poprawka została uznana za sensytywną?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#MaciejPoręba">Uważam, że moja poprawka może być rozpatrzona teraz. Jeżeli zostanie przyjęty system, zgodnie z którym liczba mandatów przypadających na poszczególne okręgi będzie ustalana po głosowaniu na podstawie frekwencji, to wówczas moja poprawka straci sens. Ponieważ jednak nie ma takiego rozstrzygnięcia i pracując nad konkretnym projektem, proponuję, aby moja poprawka została rozpatrzona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#MirosławCzech">Brzmienie poprawki posła Macieja Poręby jest następujące:</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#MirosławCzech">„Art. 167a. 1. W celu określenia liczby dodatkowych mandatów przypadających dla okręgu obejmującego obszar Gminy Warszawa-Centrum, Państwowa Komisja Wyborcza na podstawie danych, o których mowa w art. 167 ust. 3, ustala łączną liczbę ważnie oddanych głosów we wszystkich okręgach wyborczych i odejmuje od tej liczby liczbę ważnie oddanych głosów we wszystkich obwodach głosowania utworzonych za granicą, a następnie w ten sposób uzyskaną różnicę dzieli przez liczbę 410. Otrzymany iloraz w wartości liczby całkowitej (przed przecinkiem) oznacza liczbę ważnie oddanych głosów przypadających na jeden mandat.</u>
          <u xml:id="u-115.2" who="#MirosławCzech">2. Po przeprowadzeniu postępowania, o którym mowa w ust. 1, Państwowa Komisja Wyborcza liczbę ważnie oddanych głosów we wszystkich obwodach głosowania utworzonych za granicą dzieli przez liczbę ważnie oddanych głosów przypadających na jeden mandat. Otrzymany w ten sposób iloraz wyznacza liczbę mandatów dodatkowo przypadających dla okręgu wyborczego obejmującego obszar Gminy Warszawa-Centrum — z tym, że wartości liczby ilorazu po przecinku równe połowie, lub wyższe od połowy, liczby całkowitej zaokrągla się do pełnej liczby całkowitej.</u>
          <u xml:id="u-115.3" who="#MirosławCzech">3. Po ustaleniu liczby dodatkowych mandatów przypadających dla okręgu wyborczego obejmującego obszar Gminy Warszawa-Centrum, Państwowa Komisja Wyborcza zawiadamia na piśmie okręgowe komisje wyborcze o tym, ile mandatów do obsadzenia przypada na ten okręg wyborczy. Informację o tym podaje się do wiadomości publicznej.</u>
          <u xml:id="u-115.4" who="#MirosławCzech">4. Liczbę 50 mandatów obsadzanych z ogólnopolskich list kandydatów na posłów pomniejsza się o liczbę dodatkowych mandatów przypadających dla okręgu wyborczego obejmującego obszar Gminy Warszawa-Centrum”.</u>
          <u xml:id="u-115.5" who="#MirosławCzech">Proszę o uwagi na temat art. 167a.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#LudwikDorn">Ponieważ poseł Maciej Poręba nie jest skłonny odłożyć rozpatrywania swojej poprawki do czasu, gdy będą rozpatrywane przepisy sensytywne, składam wniosek o odłożenie tej kwestii. Chodzi o to, że przedłożona poprawka łączy się aż z trzema kwestiami odłożonymi. Pierwsza z nich to kwestia sposobu ustalania mandatów przypadających na okręg. Kwestia druga, to listy ogólnopolskie. Podział na okręgi wyborcze to kwestia trzecia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#MirosławCzech">Poseł Ludwik Dorn bardzo dynamicznie przedstawił swój apel do posła Macieja Poręby. Co na to poseł Maciej Poręba?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#MaciejPoręba">Sensytywność przekonała mnie. Wyrażam zgodę na odłożenie rozpatrywania art. 167a.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#JacekRybicki">Gdy będzie rozpatrywany art. 167a dobrze byłoby, abyśmy mieli dane szacunkowe na temat kwestii zawartej w poprawce. Może bowiem okazać się tak, że gdyby nasi rodacy przebywający za granicą bardzo gremialnie wzięli udział w wyborach to zabraknie mandatów dla list ogólnopolskich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#MaciejPoręba">Już w zasadzie mogę spełnić postulat posła Jacka Rybickiego, gdyż mam dane liczbowe dotyczące wyborów z lat: 1997, 1993 i 1991. Nie ma takiego zagrożenia, o jakim mówił poseł Jacek Rybicki. Nasi rodacy podchodzą bowiem do wyborów w sposób ambiwalentny. Jest to od 27 do 33 tys. Oznacza to 1–1,5 mandatu dla Warszawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#MirosławCzech">Ja w postępowaniu naszych rodaków zamieszkałych za granicą nie dostrzegam ambiwalencji, lecz raczej małe zainteresowanie wyborami. Skala problemu nie jest duża, a my kwestii tej poświęcamy dużo uwagi, tak jak gdyby problem ten miał zasadniczy wpływ na wynik wyborów. Największa frekwencja, jeżeli chodzi o głosowanie poza granicami wystąpiła w wyborach prezydenckich w 1990 r., kiedy to głosowało ok. 100 tys. naszych rodaków. Jest to wielkość, która już nigdy nie powtórzyła się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#MichałKaczmarek">Proszę posła Macieja Porębę, aby postarał się uzasadnić dlaczego dodatkowe mandaty mają przypadać Gminie Centrum. Emigracja najczęściej pochodzi z Podkarpacia i Małopolski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#MaciejPoręba">Można rozważyć rozwiązanie, zgodnie z którym głosy oddane za granicą będą rozdysponowane do poszczególnych okręgów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#MirosławCzech">Propozycja posła Macieja Poręby jest motywowana tym, że poparcie dla Sojuszu Lewicy Demokratycznej w obwodach zagranicznych, choć systematycznie rośnie, to jednak nie jest satysfakcjonujące dla tego ugrupowania, zwłaszcza w porównaniu z wynikami w kraju.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 168 w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-124.2" who="#MirosławCzech">„Art. 168. 1. Państwowa Komisja Wyborcza na podstawie danych, o których mowa w art. 167 ust. 3, ustala wstępnie liczbę głosów ważnych oraz głosów ważnie oddanych na listy okręgowe poszczególnych komitetów wyborczych w skali kraju i listy, które spełniają warunki uprawniające do uczestniczenia w podziale mandatów w okręgach wyborczych. Informację o tym podaje się do wiadomości publicznej.</u>
          <u xml:id="u-124.3" who="#MirosławCzech">2. Po otrzymaniu protokołów wyników głosowania w okręgach wyborczych, Państwowa Komisja Wyborcza protokolarnie ustala zbiorcze wyniki głosowania na listy okręgowe w skali kraju i stwierdza, uwzględniając przepis art. 123 ust. 1, które listy spełniają warunki uprawniające do uczestniczenia w podziale mandatów w okręgach wyborczych oraz zawiadamia o tym pisemnie okręgowe komisje wyborcze. Informację o tym podaje się do wiadomości publicznej”.</u>
          <u xml:id="u-124.4" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do art. 168? Nie ma. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 168? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-124.5" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu. Ponieważ sensytywność art. 169 jest oczywista odkładamy jego rozpatrywanie. To samo dotyczy art. 170.</u>
          <u xml:id="u-124.6" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 171 w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-124.7" who="#MirosławCzech">„Art. 171. 1. Po ustaleniu wyników wyborów w okręgu wyborczym, okręgowa komisja wyborcza sporządza, w dwóch egzemplarzach, protokół wyborów posłów w okręgu wyborczym.</u>
          <u xml:id="u-124.8" who="#MirosławCzech">2. W protokole wymienia się liczbę posłów wybieranych w okręgu, a także liczbę:</u>
          <u xml:id="u-124.9" who="#MirosławCzech">1) osób uprawnionych do głosowania,</u>
          <u xml:id="u-124.10" who="#MirosławCzech">2) wyborców, którym wydano karty do głosowania,</u>
          <u xml:id="u-124.11" who="#MirosławCzech">3) oddanych kart do głosowania,</u>
          <u xml:id="u-124.12" who="#MirosławCzech">4) kart nieważnych,</u>
          <u xml:id="u-124.13" who="#MirosławCzech">5) kart ważnych,</u>
          <u xml:id="u-124.14" who="#MirosławCzech">6) głosów ważnie oddanych na każdą z list okręgowych,</u>
          <u xml:id="u-124.15" who="#MirosławCzech">7) mandatów przypadających każdej liście,</u>
          <u xml:id="u-124.16" who="#MirosławCzech">8) głosów ważnie oddanych na poszczególnych kandydatów każdej z list okręgowych, oraz</u>
          <u xml:id="u-124.17" who="#MirosławCzech">9) nazwiska i imiona wybranych posłów z każdej listy okręgowej.</u>
          <u xml:id="u-124.18" who="#MirosławCzech">3. Protokół podpisują wszystkie osoby wchodzące w skład komisji, obecne przy jego sporządzaniu. Protokół opatruje się pieczęcią komisji.</u>
          <u xml:id="u-124.19" who="#MirosławCzech">4. Przy ustalaniu wyników wyborów i sporządzaniu protokołu mogą być obecni pełnomocnicy, którym przysługuje prawo wniesienia do protokołu uwag z wymienieniem konkretnych zarzutów.</u>
          <u xml:id="u-124.20" who="#MirosławCzech">5. Przepis art. 72 ust. 1 stosuje się odpowiednio”.</u>
          <u xml:id="u-124.21" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do art. 171? Nie ma. Pamiętamy oczywiście o kwestii kart ważnych i nieważnych. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 171 wraz ze zmianami dotyczącymi kart ważnych i nieważnych? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-124.22" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-124.23" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 172 w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-124.24" who="#MirosławCzech">„Art. 172. Okręgowa komisja wyborcza niezwłocznie podaje do wiadomości publicznej wyniki głosowania i wyniki wyborów w okręgu wyborczym, z uwzględnieniem danych, o których mowa w art. 171 ust. 2”.</u>
          <u xml:id="u-124.25" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do art. 172? Nie ma. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 172? Nie. Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-124.26" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 173 w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-124.27" who="#MirosławCzech">„Art. 173. 1. Przewodniczący okręgowej komisji wyborczej za pośrednictwem sieci telekomunikacyjnej użytku publicznego lub elektronicznego przesyłania danych przekazuje do Państwowej Komisji Wyborczej, w trybie przez nią ustalonym, dane z protokołu wyborów posłów w okręgu wyborczym.</u>
          <u xml:id="u-124.28" who="#MirosławCzech">2. Protokół, o którym mowa w art. 171 ust. 2, przewodniczący komisji przesyła w zapieczętowanej kopercie niezwłocznie do Państwowej Komisji Wyborczej w trybie przez nią ustalonym. Pozostałe dokumenty z wyborów przechowuje dyrektor delegatury Krajowego Biura Wyborczego, właściwej dla siedziby komisji”.</u>
          <u xml:id="u-124.29" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie art. 173? Nie ma chętnych. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 173? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-124.30" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-124.31" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 174 w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-124.32" who="#MirosławCzech">„Art. 174. 1. Po otrzymaniu protokołów, o których mowa w art. 173 ust. 1, Państwowa Komisja Wyborcza dokonuje sprawdzenia prawidłowości ustalenia wyników wyborów w okręgach wyborczych.</u>
          <u xml:id="u-124.33" who="#MirosławCzech">2. W razie stwierdzenia nieprawidłowości w ustaleniu wyników wyborów. Państwowa Komisja Wyborcza zarządza ponowne ustalenie tych wyników. Przepisy art. 171–173 stosuje się odpowiednio”.</u>
          <u xml:id="u-124.34" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie art. 174? Nie ma. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 174? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-124.35" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-124.36" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 175 w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-124.37" who="#MirosławCzech">„Art. 175. Państwowa Komisja Wyborcza podaje do wiadomości publicznej zbiorcze wyniki głosowania, o których mowa w art. 171 ust. 2, ustalone przez okręgową komisję wyborczą”.</u>
          <u xml:id="u-124.38" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie art. 175? Nie ma. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu tego artykułu? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-124.39" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-124.40" who="#MirosławCzech">Tym samym ukończyliśmy rozpatrywanie rozdziału 19 z wyjątkiem pominiętych artykułów.</u>
          <u xml:id="u-124.41" who="#MirosławCzech">Rozdział 20 nosi tytuł: „Ustalanie wyników wyborów z ogólnopolskich list kandydatów na posłów”. Rozdział ten zawiera dwie ważne kwestie sensytywne. Jest to kwestia istnienia list ogólnopolskich oraz kwestia metody podziału mandatów z tych list. Te dwie kwestie zostały rozpatrzone później.</u>
          <u xml:id="u-124.42" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia rozdziału 21 noszącego tytuł: „Ogłoszenie wyników wyborów do Sejmu”.</u>
          <u xml:id="u-124.43" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do tytułu rozdziału 21? Nie ma. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu tytułu rozdziału 21? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-124.44" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-124.45" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 180 w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-124.46" who="#MirosławCzech">„Art. 180. 1. Państwowa Komisja Wyborcza po sporządzeniu protokołu, o którym mowa w art. 179, podaje do wiadomości publicznej w formie obwieszczenia, wyniki wyborów do Sejmu. W obwieszczeniu zamieszcza się podstawowe informacje zawarte w protokołach wyborów posłów w okręgach wyborczych oraz w protokole wyborów posłów z ogólnopolskich list kandydatów na posłów.</u>
          <u xml:id="u-124.47" who="#MirosławCzech">2. Obwieszczenie, o którym mowa w ust. 1, publikuje się niezwłocznie w dzienniku o zasięgu ogólnokrajowym oraz ogłasza się w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”.</u>
          <u xml:id="u-124.48" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do art. 180? Nie ma. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 180? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-124.49" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-124.50" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 181 w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-124.51" who="#MirosławCzech">„Art. 181. Państwowa Komisja Wyborcza wręcza posłom zaświadczenia o wyborze”.</u>
          <u xml:id="u-124.52" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do art. 181? Nie ma. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 181? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-124.53" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-124.54" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 182 w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-124.55" who="#MirosławCzech">„Art. 182. Państwowa Komisja Wyborcza przesyła Marszałkowi Sejmu oraz Sądowi Najwyższemu sprawozdanie z wyborów nie później niż 7 dnia po ogłoszeniu obwieszczenia, o którym mowa w art. 180 ust. 1”.</u>
          <u xml:id="u-124.56" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie art. 182? Nie ma. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 182? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-124.57" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-124.58" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 183 w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-124.59" who="#MirosławCzech">„Art. 183. Państwowa Komisja Wyborcza publikuje opracowanie statystyczne zawierające szczegółowe informacje o wynikach głosowania i wyborów oraz udostępnia wyniki głosowania i wyborów w postaci elektronicznej po kosztach własnych”.</u>
          <u xml:id="u-124.60" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do art. 183? Nie ma. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 183? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-124.61" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-124.62" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 184 w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-124.63" who="#MirosławCzech">„Art. 184. Minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego na wniosek Państwowej Komisji Wyborczej, złożony po porozumieniu z Naczelnym Dyrektorem Archiwów Państwowych, określa, w drodze rozporządzenia, sposób przekazywania, przechowywania i udostępniania dokumentów z wyborów”.</u>
          <u xml:id="u-124.64" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie art. 184? Nie ma. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 184? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-124.65" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-124.66" who="#MirosławCzech">Tym samym ukończyliśmy rozpatrywanie rozdziału 21.</u>
          <u xml:id="u-124.67" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia rozdziału 22 noszącego tytuł: „Wygaśnięcie mandatu posła i uzupełnienie składu Sejmu”.</u>
          <u xml:id="u-124.68" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do tytułu rozdziału 22? Nie ma. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu tytułu rozdziału 22? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-124.69" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-124.70" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 185 w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-124.71" who="#MirosławCzech">„Art. 185. 1. Wygaśnięcie mandatu posła następuje wskutek:</u>
          <u xml:id="u-124.72" who="#MirosławCzech">1) utraty prawa wybieralności,</u>
          <u xml:id="u-124.73" who="#MirosławCzech">2) pobawienia mandatu prawomocnym orzeczeniem Trybunału Stanu,</u>
          <u xml:id="u-124.74" who="#MirosławCzech">3) zrzeczenia się mandatu,</u>
          <u xml:id="u-124.75" who="#MirosławCzech">4) śmierci,</u>
          <u xml:id="u-124.76" who="#MirosławCzech">5) zajmowania w dniu wyborów stanowiska lub funkcji, których stosownie do przepisów Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej albo innych ustaw, nie można łączyć z mandatem posła,</u>
          <u xml:id="u-124.77" who="#MirosławCzech">6) powoływania w toku kadencji na stanowisko lub powierzenie funkcji, których stosownie do przepisów Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej albo innych ustaw nie można łączyć ze sprawowaniem mandatu,</u>
          <u xml:id="u-124.78" who="#MirosławCzech">7) sprawowania przez posła albo powołania go na stanowisko lub funkcję:</u>
          <u xml:id="u-124.79" who="#MirosławCzech">a) radnego rady gminy, rady powiatu i sejmiku województwa,</u>
          <u xml:id="u-124.80" who="#MirosławCzech">b) w zarządzie gminy, zarządzie miasta na prawach powiatu, zarządzie powiatu i zarządzie województwa,</u>
          <u xml:id="u-124.81" who="#MirosławCzech">c) w radzie regionalnej lub branżowej kasy chorych,</u>
          <u xml:id="u-124.82" who="#MirosławCzech">d) w Radzie Krajowego Związku Kasy Chorych,</u>
          <u xml:id="u-124.83" who="#MirosławCzech">8) złożenia niezgodnego z prawdą oświadczenia, o którym mowa w art. 143 ust. 5 pkt 3.</u>
          <u xml:id="u-124.84" who="#MirosławCzech">2. Odmowa złożenia ślubowania poselskiego jest równoznaczna ze zrzeczeniem się mandatu.</u>
          <u xml:id="u-124.85" who="#MirosławCzech">3. Wygaśnięcie mandatu posła stwierdza Marszałek Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-124.86" who="#MirosławCzech">4. Stwierdzenie wygaśnięcia mandatu posła zajmującego w dniu wyborów stanowisko lub funkcję, o których mowa w ust. 1 pkt 5, następuje, jeżeli nie złoży on Marszałkowi Sejmu, w terminie 14 dni od dnia ogłoszenia przez Państwową Komisję Wyborczą wyników wyborów do Sejmu, oświadczenia o złożeniu rezygnacji z zajmowanego stanowiska lub pełnionej funkcji.</u>
          <u xml:id="u-124.87" who="#MirosławCzech">5. Wygaśnięcie mandatu posła powołanego w czasie kadencji na stanowisko lub funkcję, o których mowa w ust. 1 pkt. 6 i 7, następuje z dniem powołania”.</u>
          <u xml:id="u-124.88" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do art. 185?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#EugeniuszKłopotek">Przepraszam, ale mam pytanie. Chodzi mi o to, czym kierowała się Komisja proponując zakaz sprawowania mandatu z funkcją członka rady kasy chorych. Zakaz nie obejmuje więc członków zarządów kas chorych. Czy jest to pominięcie celowe, czy też nie? Ponadto zwracam uwagę, że w przypadku gminy, powiatu i województwa zakaz dotyczy zarówno rady jak i zarządu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#MarekMazurkiewicz">Wydaje się, że rada kasy chorych w proponowanym przepisie jest traktowana jako jednostka organizacyjna. Skoro jednak powstają wątpliwości, to należy przyjąć uzupełnienie obejmujące również zarząd.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#MirosławCzech">Rozumiem więc, że jest aprobata dla poprawki, zgodnie z którą art. 185 ust. 1 pkt 7 lit. c) i d) zostanie uzupełniony o zarząd.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce jeszcze zabrać głos w tej sprawie? Nie ma. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny uzupełnieniu art. 185 ust. 1 pkt 7 lit. c) i d) o zarząd? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-127.3" who="#MirosławCzech">Czy są dalsze uwagi do art. 185?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#WojciechArkuszewski">Wydaje się, że analiza art. 185 ust. 1 pkt 5 i pkt 7 prowadzi do konkluzji, że radny nie może kandydować na posła. Jeżeli tak jest to uważam, że jest to spora przesada.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#WojciechArkuszewski">Kwestia druga. Jeżeli art. 185 ust. 1 pkt 5 zostanie zestawiony z ustawami ograniczającymi możliwość zajmowania przez posłów określonych funkcji i stanowisk, to chyba jest tak, że jeżeli ktoś pracuje w zarządzie firmy z udziałem skarbu państwa, to nie może kandydować na posła. Jest to chyba duża przesada. Oznacza to drastyczne ograniczenie prawa wybieralności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#EugeniuszKłopotek">Nie wiem, skąd wzięły się krytyczne uwagi pod naszym adresem, że Komisja chce w ordynacji zakazać startu w wyborach parlamentarnych radnym pełniącym obecnie mandat. Na uwagi te odpowiadałem, że jest to nieporozumienie. Chcę jednak zapytać, czy być może są jednak podstawy w projekcie, aby powstały obawy co do tego, że radni nie będą mogli kandydować w wyborach. Mnie wydaje się, że zakaz dotyczy tylko łączenia mandatu. Nie dotyczy więc zakazu konsodowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#MaciejPoręba">Mam wątpliwość i zarazem pytanie. W pkt. 7 lit. b) jest mowa o zarządach jednostek samorządu terytorialnego. Ponadto istnieje jeszcze coś takiego, jak związek komunalny. Takim związkiem komunalnym jest Warszawa. W przedłożonym brzmieniu prezydent Warszawy nie podpada pod pkt 7 lit. b). Wierzę, że uda się zreformować ustrój Warszawy, ale gdyby się to nie udało?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#MirosławCzech">Oczekuję konkretnej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#MaciejPoręba">Moja poprawka jest następująca: „w zarządach jednostek samorządu terytorialnego”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#LudwikDorn">Ostatnia wypowiedź posła Macieja Poręby zwraca uwagę na lukę. Co do generalnego kierunku zmiany, to ja go w pełni popieram. Ponadto chcę odnieść się do kwestii, o której mówił poseł Wojciech Arkuszewski. Rzeczywiście jest tak, że art. 185 jest wewnętrznie sprzeczny, czyli można go interpretować w dwóch kierunkach. Ust. 1 brzmi: „Wygaśnięcie mandatu posła następuje wskutek”, a pkt 5 brzmi: „zajmowania w dniu wyborów stanowiska...”. Nasuwa się więc pytanie o to, kiedy poseł obejmuje mandat...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#EugeniuszKłopotek">Z chwilą złożenia ślubowania...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#LudwikDorn">Nie, gdyż art. 104 ust. 3 Konstytucji RP brzmi: „Odmowa złożenia ślubowania oznacza zrzeczenie się mandatu”. Nie można zrzec się czegoś, czego się nie miało. Jest więc konfuzja. Wydaje się więc, że nowa redakcja pkt. 5 powinna brzmieć: „zajmowania w dniu objęcia mandatu stanowiska lub funkcji...”. Oznaczałoby to, że kandydować można, lecz po wyborze trzeba wybrać jedno z dwu stanowisk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#PiotrMiszczuk">Chcę zwrócić uwagę na to, że Komisja Regulaminowa i Spraw Poselskich pracuje nad nowelizacją ustawy o wykonywaniu mandatu posła lub senatora. W trakcie prac została przedłożona propozycja, aby nabycie mandatu następowało w dniu wyborów. Ponadto chcę dodać, że jeżeli chodzi o kwestię zakazu czy dopuszczalności łączenia stanowisk z mandatem parlamentarnym, to Komisja ma kilka opinii konstytucjonalistów, które są jednak rozbieżne. Chcę również zaproponować, aby kwestia wygaśnięcia mandatu nie była regulowana w ordynacji, lecz w innej ustawie. Ordynacja powinna regulować obsadzanie mandatów.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#PiotrMiszczuk">Wydaje się również, że konieczne są zmiany w ust. 1 pkt 8. Wydaje się, że jest to przepis z okresu, kiedy nie było jeszcze sądu lustracyjnego. Sądzę, że teraz pkt 8 powinien mówić o stwierdzeniu prawomocnym wyrokiem. Są bowiem już takie sprawy lustracyjne, które nie wiadomo jak się zakończą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#MarekMazurkiewicz">Chcę poruszyć dwie kwestie.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#MarekMazurkiewicz">Kwestia pierwsza to pkt 7 lit. b). Wydaje się, że na końcu trzeba dodać formułę mówiącą o zarządzie związku komunalnego, czego obecnie nie ma.</u>
          <u xml:id="u-137.2" who="#MarekMazurkiewicz">Kwestia druga. Rzeczywiście w art. 185 jest chyba pewien nadmiar regulacji. Ust. 1 pkt 5 mówi o zajmowaniu w dniu wyborów stanowiska lub funkcji. Literalna interpretacja tego sformułowania zakazuje wpisania na listę kandydatów radnych. Jeżeli uznamy, że dopuszczalne jest kandydowanie radnych, to należy skreślić wyrazy: „w dniu wyborów”. Jeżeli natomiast chodzi o skutki i procedurę to kwestie te określa ust. 4. Sytuacja jest więc klarowna. Po wyborze jest 14 dni na podjęcie decyzji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#KazimierzCzaplicki">Dyskusja ma trochę charakter semantyczny, gdyż Konstytucja RP w art. 103 używa pojęcia mówiącego o sprawowaniu funkcji, zakazie sprawowania funkcji, zakazie łączenia funkcji...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#MarekMazurkiewicz">Ale Konstytucja RP nie odnosi tych określeń do dnia wyborów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#KazimierzCzaplicki">Oczywiście, że nie ma odniesienia do dnia wyborów. Ponadto proszę zwrócić uwagę, że protest można złożyć przeciwko wyborowi posła w ciągu 3 dni od podania do publicznej wiadomości wyników wyborów. Można więc powiedzieć, że ustawa przyjmuje, iż mandat jest już sprawowany.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#KazimierzCzaplicki">Z kolei art. 105 konstytucji stanowi, iż od dnia ogłoszenia wyborów do dnia wygaśnięcia mandatu poseł nie może być pociągnięty do odpowiedzialności karnej bez zgody Sejmu. Oznacza to, że mandat jest sprawowany przed złożeniem ślubowania. Odmowa złożenia ślubowania oznacza zrzeczenie się mandatu. Można zrzec się tego, co się ma. Chcę również dodać, iż ja nie uważam, że art. 185 zakazuje kandydowania. Zakaz kandydowania dotyczy tylko kandydowania do Sejmu i do Senatu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#WojciechArkuszewski">Muszę przyznać, że nie rozumiem stanowiska zaprezentowanego przez ministra Kazimierza Czaplickiego. Z ust. 1 pkt 5 wynika, że np. prezydent Aleksander Kwaśniewski, gdyby zdecydował się kandydować na posła po zakończeniu swojej funkcji, to w dniu wyborów nie mógłby łączyć funkcji z mandatem posła, co oznaczałoby, że przed dniem wyborów musiałby zrezygnować z funkcji Prezydenta RP. To samo dotyczy wojewody, radnych oraz osób w zarządach spółek z udziałem skarbu państwa. Wynika to z formuły końcowej: „albo innych ustaw”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#KazimierzCzaplicki">Proszę jednak zwrócić uwagę na ust. 4. Jest więc, że kandydować można, lecz po wyborze trzeba zdecydować się, którą funkcję chce się mieć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#LudwikDorn">W sprawie dotyczącej mandatu przekonuje mnie argumentacja ministra Kazimierza Czaplickiego. Wczytanie się w treść art. 185 pozwala stwierdzić, że mamy do czynienia z potężną luką prawną nie w odniesieniu do stanowisk publicznych, lecz w odniesieniu do stanowisk, o których mówi ustawa o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#LudwikDorn">Zwracam uwagę, iż możliwa jest następująca sytuacja hipotetyczna. Poseł, który uzyskał mandat w świetle ust. 4 składa marszałkowi Sejmu oświadczenie, iż rezygnuje z członkostwa w zarządzie jakiejś spółki, o której mówi ustawa o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne. Następnie jednak może objąć tę funkcję, gdyż ustawa ta nie mówi o wygaśnięciu mandatu podobnie, jak art. 185, który nie dotyczy sytuacji, w której poseł po złożeniu ślubowania - w trakcie kadencji - obejmuje stanowisko lub funkcję, o których mówi ustawa ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#KazimierzCzaplicki">Poseł, który złożył marszałkowi Sejmu oświadczenie o rezygnacji z funkcji w jakiejś spółce, a następnie zostaje powołany do tej spółki to popada w sprzeczność z art. 185 ust. 1 pkt 6, który dotyczy powołania w trakcie kadencji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#KazimierzBarczyk">Nie jestem przeciwnikiem, zakazów łączenia mandatu poselskiego z innymi funkcjami. Zwracam jednak uwagę, że w Konstytucji RP jest tylko kilka zakazów łączenia funkcji posła z innymi funkcjami. Powstaje więc pytanie, czy każdą ustawą można ograniczać możliwość pełnienia innych funkcji ponad potrzeby związane z przepisami antykorupcyjnymi? Czy zatem nie jest to postawa życzeniowa i czy nie są to odruchy chwilowe?</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#KazimierzBarczyk">Ponadto - jak to zostało powiedziane - nad analogiczną kwestią pracuje Komisja Regulaminowa i Spraw Poselskich. Może więc należy powiadomić tę Komisję jaki jest stan naszych prac oraz poprosić o zajęcie stanowiska w tej kwestii. Nie powinno bowiem być tak, że nie wie jedna komisja co robi druga komisja. Tak więc uważam, że nasze ustalenia powinny zostać przedłożone Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich celem wypowiedzenia się. Może to oznaczać dobrą współpracę merytoryczną.</u>
          <u xml:id="u-145.2" who="#KazimierzBarczyk">Kwestia następna. Wielu posłów to jednocześnie radni. Powstaje więc pytanie, czy mają zrezygnować z funkcji radnego w tej kadencji? Być może więc rozważyć przepis przejściowy lub vacatio legis.</u>
          <u xml:id="u-145.3" who="#KazimierzBarczyk">Inna istotna sprawa. Gdy zwrócono uwagę, że Warszawa jest związkiem komunalnym, to pojawiła się propozycja stosownego uzupełnienia art. 185. W tym kontekście chcę powiedzieć, że w Polsce jest ok. 140 związków komunalnych. Nasuwa się więc pytanie, czy z powodu prezydenta Pawła Piskorskiego i z powodu Warszawy wprowadzony zostanie zakaz wchodzenia posłów do zarządów związków komunalnych? Związki takie są na ogół powoływane dla wybudowania oczyszczalni ścieków, wysypiska śmieci, ujęcia wody dla kilku gmin. W grę wchodzą również przedsięwzięcia ekologiczne. Tak więc pytam, czy Komisja chce świadomie wyeliminować parlamentarzystów ze 140 związków komunalnych? Nie jestem przeciw, ale chodzi mi o tryb tworzenia prawa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#MirosławCzech">Bardzo proszę, aby nie personalizować spraw, które nie są personalne. Chodzi bowiem o strukturę i o ustrój. Ponadto chcę przypomnieć, że przewodniczący Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich jest członkiem naszej Komisji. Także kilku innych członków tej Komisji jest członkami naszej Komisji. Przepływ informacji jest więc stały i bieżący.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#MirosławCzech">Należy też przypomnieć, że zakaz łączenia mandatu parlamentarnego z funkcjami w samorządzie terytorialnym był zawarty we wszystkich projektach ordynacji zgłoszonych przez kluby parlamentarne. Podmiotem procedowania w trakcie prac sejmowych są przecież kluby parlamentarne. Nie ma więc innego sposobu procedowania niż konieczność wzięcia pod uwagę projektów zgłoszonych przez kluby parlamentarne lub przez część klubu parlamentarnego, jak było to w przypadku SKL. Następnie pojawił się projekt naszej Komisji, który stanowi sumę projektów zgłoszonych wcześniej przez kluby i przedłożonych do pierwszego czytania. Tak więc odsyłanie sprawy do Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej nie jest właściwe. Właściwa jest bowiem nasza Komisja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#WojciechArkuszewski">Myślę, że dyskusja wzięła się stąd, że w ust. 1 jest osiem punktów, spośród których sześć oznacza automatyczną utratę mandatów. Dwa przypadki nie są automatyczne. Natomiast pkt 5 sugeruje, że jest to automatyczna utrata mandatu. Tymczasem ust. 4 stanowi, że jest możliwość wyboru. Można bowiem zrezygnować z pełnienia funkcji lub zrezygnować z przyjęcia mandatu. Taka konstrukcja art. 185 wprowadza w błąd. Powinna więc zostać wprowadzona formuła mówiąca: „z zastrzeżeniem ust. 4”. Inna możliwość to formuła: „Jeżeli nie złoży rezygnacji w trybie określonym w ust. 4”. Bez tego rodzaju formuł pojawią się spory i rozbieżności. Pojawi się też przekonanie, że nie jest możliwe kandydowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#JacekRybicki">Uważam, że jeżeli chodzi o art. 185, to dobrze byłoby spotkać się z prezydium Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich. Jest bowiem potrzebna chwila refleksji. Art. 185 dotyczy spraw fundamentalnych. Chodzi o to, jak powinny zostać ułożone relacje między różnymi szczeblami władzy publicznej w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#JacekRybicki">Uważam, że art. 185 w obecnym brzmieniu konsumuje większość oczekiwań. Jest bowiem rzeczywiście tak, że oczekiwania społeczne zmierzają w kierunku daleko idącego rozdzielenia funkcji publicznych. Należy też podkreślić, że łączenie funkcji było wielokrotnie nadużywane. Obecnie jesteśmy świadkami rezygnowania posłów z funkcji radnych wojewódzkich. Nie ulega wątpliwości, że posłowie kandydowali, aby „nabić” głosy, gdyż są postaciami znanymi. Następnie posłowie rezygnują z mandatu radnego, co otwiera drogę do wejścia do sejmiku województwa innych osób. Nie są to praktyki dobre dla porządku demokratycznego i pozyskiwania autorytetu elit politycznych.</u>
          <u xml:id="u-148.2" who="#JacekRybicki">Ponadto chcę przypomnieć, że swego czasu w naszym projekcie był przepis, który zakazywał łączenia funkcji w momencie wpisywania na listę. Oznaczało to, że jeżeli ktoś chce zostać kandydatem na posła powinien zrezygnować z pełnionych funkcji. Sprawa ta została odrzucona chyba podczas prac podkomisji. Niemniej jednak w odczuciu społecznym nie jest to wcale źle odczuwane. Tak więc być może warto byłoby spotkać się i uporządkować te sprawy. W związku z tym chcę dodać - choć nie dotyczy to projektu ordynacji - że bardzo krytycznie oceniane jest łączenie stanowisk w administracji rządowej i w samorządzie terytorialnym. Chodzi o połączenie minister-radny. Jest bowiem oczywiste, że minister nie będzie wykonywał funkcji radnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#LudwikDorn">Jeżeli chodzi o postulat spotkania z prezydium Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich, to uważam, że kwestia ta powinna zostać scedowana na prezydium naszej Komisji.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#LudwikDorn">Kwestia druga. Poseł Kazimierz Barczyk stwierdził, że Konstytucja RP zawiera tylko określone zakazy. Równocześnie jednak w art. 103 ust. 3 odsyła do ustaw. Czy chodzi wyłącznie o ustawę o wykonywaniu mandatu posła i senatora? Uważam, że nie. Jest tak dlatego, że art. 106 dotyczy ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora, określa zakres regulacji tej ustawy, która powinna określać warunki niezbędne do skutecznego wypełniania obowiązków poselskich oraz ochrony praw wynikających ze sprawowania mandatu. Oznacza to, że mamy pełne prawo zajmowania się problemem ujętym w art. 185.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#AndrzejBrachmański">Uważam, że obecnie nie ma sensu spotykać się z prezydiami innych Komisji. Ta dyskusja już w Polsce odbyła się. Praktyka legislacyjna jest taka, że wiadomo o co chodzi. Generalnie chodzi o to, aby nie pełnić funkcji podwójnie. Sam zamiar pełnienia funkcji nie może oznaczać obowiązku rezygnacji. Z funkcji rezygnuje się wówczas, gdy tę funkcję pełni się.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#AndrzejBrachmański">Uważam, że art. 185 jest jakby kodyfikacją funkcji, które nie powinny być łączone. Jest to doświadczenie ostatnich 10 lat.</u>
          <u xml:id="u-150.2" who="#AndrzejBrachmański">Trzeba jednak dodać, że niekiedy rozwiązania polskie zmierzają w kierunku odmiennym niż rozwiązania europejskie. We Francji niemal regułą jest łączenie funkcji samorządowych z mandatem parlamentarnym. Obawiam się, że nie będzie łączenia funkcji w samorządzie terytorialnym z mandatem parlamentarnym, to lobby samorządowe w przyszłym parlamencie będzie bardzo słabe. Dziś jest wielu obrońców samorządu. W przyszłości może się okazać, że nie będzie komu bronić samorządu.</u>
          <u xml:id="u-150.3" who="#AndrzejBrachmański">Tak więc chcę jeszcze raz podkreślić, iż - moim zdaniem - art. 185 kodyfikuje nasze doświadczenia ostatnich 10 lat. Po przyjęciu art. 185 poseł praktycznie nie będzie mógł pełnić żadnej innej funkcji publicznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#MirosławCzech">To właśnie legło u podstaw wszystkich projektów ordynacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#PiotrMiszczuk">Nawiązując do tego, co mówił poseł Andrzej Brachmański, chcę powiedzieć, że w hiszpańskiej ordynacji wyborczej jest długa lista funkcji, których pełnienie wyklucza kandydowanie - podkreślam kandydowanie a nie pełnienie funkcji. Stosowne regulacje są. Trzeba tylko sięgnąć do nich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#EugeniuszKłopotek">Pojawiło się pewne zamieszanie myślowe. Ja uważałem i uważam, że nie można zakazać radnemu kandydowania w wyborach. Równocześnie wiadomo, że nie można łączyć funkcji. W związku z tym uważam, że jeżeli art. 185 ust. 1 pkt 5 wprowadza zamieszanie, to należy w tym przepisie wprowadzić uzupełnienie odwołujące się do ust. 4. Chodzi więc o to, aby ust. 1 pkt 5 czytać łącznie z ust. 4.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#JacekRybicki">Oczywiście nie musi dojść do spotkania z prezydium Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich. W naszej Komisji jest bowiem poseł Piotr Miszczuk, który zajmuje się analogiczną kwestią w Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich. Ja również jestem członkiem tej Komisji.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#JacekRybicki">Tak więc w Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich jest również prowadzona dyskusja o zakazach łączenia funkcji. Przykładem może być kwestia, o której wspomniał poseł Wojciech Arkuszewski, czyli łączenie funkcji w spółkach skarbu państwa. Kwestia ta nie jest ujęta w art. 185, ale jest dyskutowana w Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich. Oznacza to, że potrzebna jest koordynacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#MirosławCzech">Wydaje się, że wszystko zostało już powiedziane. Skłania mnie to do zamknięcia dyskusji i przejścia do głosowania zgłoszonych wniosków.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#MirosławCzech">Poseł Marek Mazurkiewicz zgłosił wniosek o skreślenie w ust. 1 pkt 5 wyrazów „w dniu wyborów”. W świetle wyjaśnień ministra Kazimierza Czaplickiego nie jest to konieczne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#MarekMazurkiewicz">Wycofuję swój wniosek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#MirosławCzech">Pozostałe wnioski dotyczą ust. 1 pkt. 7 i przewidują dodanie w lit. b) „zarządu związku komunalnego”, w lit. c) „zarządu” i w lit. d) „zarządu”.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do przedłożonych poprawek? Nie ma. Wobec braku zgłoszeń do dyskusji przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zaproponowanych poprawek do ust. 1 pkt 7 lit. b), c) i d)? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-157.2" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że Komisja przyjmuje powyższą propozycję bez sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-157.3" who="#MirosławCzech">Czy są inne uwagi do art. 185?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#EugeniuszKłopotek">Zastanawiam się, czy aby uniknąć nieporozumień nie byłoby dobrze dopisać w ust. 1 pkt 5 formuły: „z zastrzeżeniem ust. 4”. Chodzi bowiem o to, aby ust. 1 pkt 5 czytać razem z ust. 4.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#WojciechArkuszewski">Mam uwagę do ust. 5 mówiącego o wygaśnięciu mandatu posła powołanego w czasie kadencji. Wygaśnięcie to następuje z dniem powołania na stanowisko lub funkcję. Tymczasem lista tych stanowisk i funkcji obejmuje takie, o których Sejm nie jest powiadamiany automatycznie. W związku z tym może zdarzyć się taka sytuacja, że kilka osób w sali sejmowej już nie jest posłami. Osoby te jednak nie poinformowały o tym Sejmu. W tym momencie nie wiadomo więc, jaka jest liczba posłów. Nie są również jasne wyniki głosowań. W moim przekonaniu jest to poważny problem, gdyż mogą zostać zakwestionowane wyniki głosowań z tego powodu, że głosowały osoby nie będące już posłami. Sejm jednak nie wiedział o tym. Tak więc Sejm powinien być powiadamiany. Jak jednak to osiągnąć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#KazimierzCzaplicki">Problem podniesiony przez posła Wojciecha Arkuszewskiego jest problemem znanym nie od dziś. Problem ten może wystąpić nie tylko w Sejmie, ale również w organach stanowiących samorządu terytorialnego. Chodzi o sytuację, w której skutek następuje po zaistnieniu przyczyny. Dopiero po tym następuje stwierdzenie faktu. Przykładem może być przypadek, w którym wygaśnięcie mandatu radnego następuje wskutek braku prawa wyborczego. Oznacza to, że w tym dniu dana osoba przestała być radnym. Mogło jednak zdarzyć się tak, że osoba ta jeszcze przez pewien czas uczestniczyła w posiedzeniach rady i głosowała.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#KazimierzCzaplicki">Nasuwa się pytanie o to, kto ma powiadomić o zaistniałej zmianie. Czy powinien to uczynić poseł, czy organ, który powołał posła na określone stanowisko ma o tym powiadomić marszałka Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#MirosławCzech">Wydaje mi się, że nie wchodzi w grę kwestionowanie wyników wyborów, o czym mówił poseł Wojciech Arkuszewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#JacekRybicki">Chcę powrócić do kwestii wygaśnięcia mandatu i stwierdzenie wygaśnięcia mandatu.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#JacekRybicki">Wydaje się, że jednak jest pewne drobne nieporozumienie, jeżeli chodzi o odczytanie treści ust. 4. Pojawia się bowiem następnie odesłanie do stwierdzenia wygaśnięcia. Wygaśnięcie mandatu i stwierdzenie wygaśnięcia, to dwie różne kwestie. Może więc mandat wygasnąć, ale wobec braku stwierdzenia wygaśnięcia mandat jest nadal obsadzony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#KazimierzCzaplicki">Nie jest tak. Użycie sformułowania: „wygaśnięcie mandatu następuje wskutek” oznacza, że jeżeli wystąpi przyczyna, to przyczyna ta ma charakter konstytutywny. Jeżeli ktoś umarł, to jego mandat wygasł z powodu śmierci. Natomiast stwierdzenie wygaśnięcia mandatu ma charakter deklaratywny i powoduje tylko rozpoczęcie procedury uzupełnienia składu danego organu. Jednakże skutki prawne następują w momencie wystąpienia przyczyny związanej z wygaśnięciem mandatu. Taka jest i była do tej pory konstrukcja prawna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#LudwikDorn">Mam pytanie o to, kto stwierdza zaistnienie przyczyny w konstrukcji, którą przedstawił minister Kazimierz Czaplicki?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#KazimierzCzaplicki">Marszałek Sejmu stwierdza utratę prawa wybieralności na podstawie tego, że został powiadomiony przez Trybunał Stanu lub sąd. W przypadku rezygnacji poseł składa pisemne oświadczenie na ręce marszałka Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#KazimierzCzaplicki">Jeżeli natomiast chodzi o zajmowanie w dniu wyborów odpowiedniego stanowiska, to przypadek ten powinien regulować przepisy np. ustawy o wykonywaniu mandatu posła lub senatora.</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#KazimierzCzaplicki">Uważam więc, że należy rozważyć przeniesienie art. 185 do ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora. Mogą jednak pojawić się wątpliwości co do zakresu konstytucyjności.</u>
          <u xml:id="u-165.3" who="#KazimierzCzaplicki">Druga możliwość to dążenie do uzupełnienia art. 185.</u>
          <u xml:id="u-165.4" who="#KazimierzCzaplicki">Należy także podkreślić, że jeżeli poseł zajmuje jakieś inne stanowisko i nie poinformuje o tym Sejmu, to naraża się na zarzut poświadczenia nieprawdy. Jeżeli poseł wie o fakcie, który uniemożliwia mu pełnienie mandatu, to nie powinien milczeć. Ponadto chcę zwrócić uwagę, że wiele przepisów tworzących art. 185 funkcjonuje już od dość dawna i nie wywoływała problemów. Można oczywiście doskonalić te przepisy, ale trzeba znaleźć dobre rozwiązania. Na dzień dzisiejszy ja nie znam takich rozwiązań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#WojciechArkuszewski">W ubiegłym roku problem wygaśnięcia mandatu okazał się trudny w związku z wygaśnięciem mandatów prezydentów miast, którzy byli senatorami. Interpretacja Senatu była inna niż interpretacja Sejmu. Należy unikać takich sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#WojciechArkuszewski">Sytuacja, w której w sali sejmowej są osoby, którym wygasł mandat, Sejm o tym nie wie, to sytuacja nie do przyjęcia. Jej skutkiem, mogłoby być kwestionowanie uchwał przyjętych przez Sejm.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#KazimierzCzaplicki">Może rozwiązania należy poszukiwać w Regulaminie Sejmu, a zwłaszcza w przepisach o stosunkach Sejmu z innymi organami. Marszałek Sejmu powinien być powiadamiany o powołaniu posła na stanowisko, którego nie można łączyć z mandatem. Gdyby przepis tej treści znalazł się w regulaminie Sejmu problem byłby chyba rozwiązany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#JacekRybicki">Szukając wyjścia z zaistniałej sytuacji można rozważać rozdzielenie ust. 1 na dwie części. Część pierwsza powinna zawierać pkt. 1, 2, 3, 4 i 8. Punkty te dotyczą przypadków, w których nie ma dodatkowych warunków. Natomiast pkt. 5, 6 i 7 mogłyby zostać obwarowane terminem 14 dni. Jeżeli w ciągu 14 dni nie nastąpi złożenie oświadczenia o rezygnacji ze stanowiska lub funkcji, to następuje wygaśnięcie mandatu. Wówczas sytuacja jest czytelna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#MarekMazurkiewicz">Proponuję, aby zawiesić dalszą dyskusję, zapoznać się z materiałami i dotychczasowymi ustaleniami Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich, która pracuje nad analogiczną kwestią. Będzie też okazja do zdecydowania, w której ustawie powinna być uregulowana materia art. 185. Moim zdaniem, powinna to być ordynacja wyborcza. Może to być również ustawa o wykonywaniu mandatu posła i senatora.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#MarekMazurkiewicz">Należy podkreślić, że kwestia zajmowania stanowiska, które z mocy ustawy nie może być obsadzone przez parlamentarzystę ma aspekt nie tylko organizacyjny czy porządkowy. Ponadto w grę wchodzi bowiem wymóg niezależności osoby sprawującej dany urząd. Na tym tle warto przypomnieć dyskusje jakie wywoływała sprawa kandydowania pierwszego prezesa Sądu Najwyższego na urząd prezydenta RP. Podobnie było z prezesem Narodowego Banku Polskiego. Zwłaszcza w przypadku pierwszego prezesa Sądu Najwyższego podnoszona była kwestia politycznego zaangażowania w kampanię wyborczą w kontekście zasady niezawisłości sędziowskiej i apolityczności sędziów.</u>
          <u xml:id="u-169.2" who="#MarekMazurkiewicz">Tak więc mówimy o znacznie poważniejszym problemie niż łączenie stanowisk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#MirosławCzech">Jeżeli w jutrzejszym posiedzeniu będzie uczestniczył przewodniczący Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich, to zapewne otrzymamy stosowne wyjaśnienia. Ponadto w skład naszej Komisji wchodzi poseł Piotr Miszczuk, który kieruje pracami nad nowelizacją ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#MirosławCzech">Jeżeli chodzi o dalszą procedurą, to proponuję zakończenie debaty na art. 185 i powrót do dyskusji jutro, gdy zostaną zgłoszone konkretne propozycje zmian.</u>
          <u xml:id="u-170.2" who="#MirosławCzech">Czy ktoś jest przeciwny? Nie widzę. Zbliżamy się do zakończenia posiedzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#WojciechArkuszewski">Ponieważ na następnym posiedzeniu będziemy rozpatrywać art. 186 chcę wstępnie zasygnalizować pewien problem. Ilustracją tego problemu jest trudność, jaka powstała po śmierci Andrzeja Zakrzewskiego. Chodziło o obsadzenie wygasłego mandatu poselskiego. Przyjęto interpretację, że do Sejmu wchodzi następny kandydat, który nie był posłem. Był to Zbigniew Ejsmont, który został posłem. Gdyby została przyjęta interpretacja, że posłem zostaje następny kandydat mający mniej głosów, to byłby nim Jerzy Gwiżdż, który jest już posłem wybranym z listy krajowej. W takiej sytuacji osobą, która otrzymałaby mandat byłby następny kandydat z listy krajowej. Tak więc art. 186 ma dwuznaczną interpretację. Moim zdaniem, jest to błąd. Interpretacja powinna być jednoznaczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#MirosławCzech">Poseł Wojciech Arkuszewski przedstawił istotny problem, ale będzie on przedmiotem obrad na następnym posiedzeniu.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chciałby jeszcze zabrać głos przed zamknięciem posiedzenia? Nie. Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>