text_structure.xml 183 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#HenrykGoryszewski">Otwieram posiedzenie Komisji Finansów Publicznych. Przedmiotem dzisiejszego posiedzenia są dwa punkty porządku dziennego, który został państwu dostarczony na piśmie. Czy mają państwo uwagi do porządku dziennego? Nie słyszę. Uważam porządek dzienny za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#HenrykGoryszewski">W pierwszym punkcie porządku posłem referentem ze strony naszej Komisji jest poseł Jan Kulas.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#HenrykGoryszewski">Witam członków Komisji, przedstawicieli rządu i innych instytucji.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#HenrykGoryszewski">Pan poseł Manicki, który miał referować projekt budżetu w pierwszym punkcie porządku dziennego jest jeszcze nieobecny. Mam nadzieję, że do nas dołączy.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#HenrykGoryszewski">Proszę, aby pan poseł Kulas omówił na początku łącznie projekt budżetu Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej oraz zbiorczego budżetu wojewodów i rezerw celowych.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#HenrykGoryszewski">Przypominam, że Komisja dzisiaj może zatwierdzić tylko te części budżetowe, w których nie wnosi się o zwiększenie wydatków. Pozostałe części będą akceptowane łącznie w trakcie posiedzeń ostatnich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#JanKulas">Wydatki w Ministerstwie Pracy i Polityki Socjalnej są planowane wyjątkowo oszczędnie i spadają w porównaniu z wydatkami planowanymi na 1998 rok. Ogólna suma wydatków wyniesie 133.518.000 zł i będzie stanowić jedynie 88% wydatków ujętych w ustawie budżetowej na ten rok.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#JanKulas">Nie budzą wątpliwości wskaźniki wzrostu płac. Są wyższe, zgodnie z przyjętą zasadą, o 10,5%.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#JanKulas">Chcę podzielić troskę i pewien żal Komisji Polityki Społecznej w związku ze spadkiem wydatków w ważnych społecznie działach. W dziale 86 - opieka społeczna, gdzie realnie będą one na poziomie 69% w stosunku do bieżącego roku, co oznacza zmniejszenie dotacji dla organizacji pozarządowych na zadania państwowe z zakresu działania na rzecz bezrobotnej młodzieży, pomocy osobom bezdomnym, pomocy dla dzieci i młodzieży z rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej oraz na program osłonowy aktywizujący byłych pracowników PG.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#JanKulas">Komisja bezpośrednio odniosła się do wydatków Ochotniczych Hufców Pracy. W zapisie rządowym proponuje się, aby wydatki na OHP stanowiły jedynie 3/4 faktycznego wykonania w 1998 roku. Komisja Polityki Społecznej podkreśla, że to oznaczałoby zmniejszenie środków dla ok. 4 tysięcy młodzieży. To 12% całości.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#JanKulas">Komisja zaproponowała przywrócenie wydatków na poziomie wykonania w 1998 roku. O ile przeznaczenie tych środków nie budzi wątpliwości, to źródło pozyskania tych środków musi budzić zdziwienie i sprzeciw. Komisja Polityki Społecznej proponuje bowiem pozyskanie tych środków z rządowego programu „Bezpieczeństwo i ochrona zdrowia człowieka w środowisku pracy”. Nie chodzi o drobne dofinansowanie, lecz zabranie programowi aż 63% środków przydzielonych na realizację tego programu.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#JanKulas">W mojej ocenie nie znajduje to uzasadnienia. Dysponuję materiałami na temat realizacji programu, który jest kontynuowany przez ten i poprzednie rządy. Posiada pozytywne opinie. Ściśle wiąże się z wymogami europejskimi, z wprowadzeniem pewnych norm. Komisja Finansów Publicznych nie powinna podzielić wskazania tego źródła finansowania Ochotniczych Hufców Pracy. Nie jest to związane z krytyką dofinansowania OHP. Z tym postulatem się zgadzam.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#JanKulas">Podkreślam jeszcze raz, że budżet Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej jest zaplanowany niezwykle oszczędnie.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#JanKulas">Przedłożono nam także plan finansowy Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. W 1999 roku wydatki kształtują się na poziomie 129% przewidywanego wykonania w 1998 roku. Kwotowo jest to 1.911.000.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#JanKulas">Eksperci od wielu lat obserwują działalność PFRON i wciąż zgłaszają te same wątpliwości i uwagi. Sposób przedstawienia budżetu PFRON, także na przyszły rok, jest mało czytelny. W poprzednim roku my również zgłaszaliśmy wiele uwag. W tym roku jest ich mniej, ale konstrukcja planu pozostawia wiele do życzenia.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#JanKulas">Najwięcej środków przeznacza się na rynek pracy chronionej. To dwa razy więcej niż przeznacza się na fundusz rynku pracy otwartej.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#JanKulas">Komisja Polityki Społecznej zaproponowała zwiększenie dochodów Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych o kwotę 140.143.000 zł. Komisja twierdzi, że zbyt pesymistycznie oceniono poziom przychodów funduszu. Dalsza propozycja dotyczy pokrycia z tych zwiększonych dochodów procesu tworzenia nowych miejsc pracy na otwartym rynku pracy w kwocie 110.000.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#JanKulas">Jest to sensowna i rzeczowa propozycja, choć mam wątpliwości co do racjonalności szacunku dotyczącego zwiększenia dochodów o ponad 140.000.000 zł. Należałoby upewnić się, czy planowanie takiego zwiększenia jest uzasadnione.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#JanKulas">Przechodzę do budżetu wojewodów w dziale 86 - opieka społeczna. Komisja Polityki Społecznej proponuje zwiększenie wydatków w tym dziale w rozdziale 8619 o kwotę 5.773.000 zł przeznaczonych na 340 etatów kalkulacyjnych. Będą one przeznaczone dla zespołów do spraw orzekania o stopniu niepełnosprawności w powiatach. To nowe zadanie.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#JanKulas">Komisja Polityki Społecznej proponuje także przenieść kwotę 392.111.000 zł z działu 79 do działu 86 w budżetach wojewodów oraz w dotacjach celowych dla powiatów z tytułu ustawy kompetencyjnej, która mówi, że zadania dotyczące centrum pomocy rodzinie będą realizowane przez powiaty. Ta uwaga nie budzi mojej wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#JanKulas">Trzeci wniosek dotyczy uzupełnienia budżetu wojewody dolnośląskiego o kwotę 131.000 zł w części 86 rozdział 8622 - rodziny zastępcze i własne. Te wydatki mają dotyczyć jednak gminy Syców. Okazało się, że w projekcie rządowym zapomniano o jednej gminie. Chodzi więc o naprawienie błędu.</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#JanKulas">Dotacje dla jednostek państwowych na zadania państwowe Komisja Polityki Społecznej opiniuje pozytywnie.</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#JanKulas">Wydatki budżetu na 1999 rok na opiekę społeczną zaplanowano w kwocie 9.850.527.000 zł, w tym wydatki w budżetach wojewodów w dziale 86 na kwotę 3.678.942.000 zł, co stanowi 37% ogólnego budżetu wojewodów. Wydatki na opiekę społeczną w ogólnej kwocie wydatków w budżetach wojewodów stanowią 27%.</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#JanKulas">Wprowadzenie reformy ustrojowej państwa i zmian w kompetencjach organów administracji publicznej nie wpływają w zasadniczy sposób na wysokość nakładów na opiekę społeczną wojewodów, gdyż są one porównywalne do wydatków poniesionych w 1998 roku. Zmienia się kompetencja, kierunek przekazywania środków, ale na szczęście środki na opiekę społeczną w budżetach wojewodów są na takim samym poziomie. Można więc sądzić, że świadczenia nie będą mniejsze.</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#JanKulas">Wymienię przykładowo największe pozycje świadczeń: świadczenia pieniężne z pomocy społecznej to 1.458.605.000 zł, utrzymanie terenowych ośrodków pomocy społecznej to 397.292.000 zł, zasiłki rodzinne i pielęgnacyjne to 135.049.000 zł, środki dla rodzin zastępczych i własnych to 380.052.000 zł, zwalczanie bezrobocia wśród młodzieży do lat 24 to 8.281.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#JanKulas">Wszystkie podstawowe istotne zadania z działu 86 - opieka społeczna, które dotychczas były dystrybuowane przez budżety wojewodów, mają dostateczne zabezpieczenie i z tego tytułu nie ma potrzeby wnosić uwag.</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#JanKulas">Złożone przez Komisję Polityki Społecznej trzy wnioski były szczegółowo analizowane i wydają się być rzeczowe oraz merytorycznie uzasadnione.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#HenrykGoryszewski">Dołączył do nas pan poseł Manicki, więc jemu teraz oddaję głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#MaciejManicki">Przepraszam za spóźnienie.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#MaciejManicki">Referent Komisji Finansów Publicznych dokonał bardzo szczegółowej analizy projektu budżetu. Chcę tylko dodać, że Komisja Polityki Społecznej proponując zmniejszenie środków na strategiczny program „Bezpieczeństwo pracownika w środowisku pracy” i zwiększając wydatki Ochotniczych Hufców Pracy kierowała się przede wszystkim niskim poziomem środków w dyspozycji OHP. Oznaczałoby to konieczność zmniejszenia zakresu aktywizacji zawodowej junaków do tego stopnia, że trzeba by zmniejszyć zaangażowanie junaków już odbywających szkolenia.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#MaciejManicki">Komisja stała przed dylematem finansowania potrzebnego programu lub adaptacji społeczno-zawodowej osób rekrutujących się zazwyczaj z rodzin patologicznych.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#MaciejManicki">Pozostałe kwestie pan poseł Kulas omówił na tyle szczegółowo, że nie muszę nic dodawać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#HenrykGoryszewski">Proszę o pytania do posłów referentów i przedstawicieli rządu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#HelenaGóralska">W projekcie budżetu Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej jest pozycja „placówki zagraniczne”. Co to jest?</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#HelenaGóralska">Zauważam nieprawidłową tendencję, że niektóre resorty wchodzą w kompetencje resortu spraw zagranicznych. Są przecież ambasady, konsulaty, problematyczne biura radców handlowych. Polskę promuje również Urząd Kultury Fizycznej i Turystyki. Tutaj pojawia się kolejna placówka zagraniczna. Uważam, że to niedobra tendencja. Polskie ambasady mają za zadanie dbać o interes Polski i promować nasz kraj.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#HelenaGóralska">Kolejne pytania dotyczą Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Komisja Polityki Społecznej proponuje podwyższenie dochodów oraz wydatków funduszu. Proszę o wyjaśnienie. Na pierwszy rzut oka propozycja wydaje się rozsądna. Planowany stan środków w budżecie na 1998 rok w porównaniu ze stanem środków planowanych na początek 1999 roku jest wyższy prawie o 170.000.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#HelenaGóralska">Środki z PFRON mają być przekazywane samorządom wojewódzkim i powiatowym według algorytmu, który będzie określony w rozporządzeniu Rady Ministrów. Czy ten algorytm został już określony i jakie czynniki zostały uwzględnione?</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#HelenaGóralska">Od lat działalność tego funduszu budzi wątpliwości. Najwyższa Izba Kontroli zgłaszała wiele zastrzeżeń do wykonania budżetu. Wykazano np., że wprowadzony wzór deklaracji umożliwiał wykazywanie mniejszych niż faktyczne zobowiązań wobec PFRON.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#HelenaGóralska">Co z uwag NIK zostało uwzględnionych i poprawionych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#HenrykGoryszewski">Mam pytanie do panów posłów referentów. W opinii Komisji Polityki Społecznej pojawił się zapis dotyczący rezerw celowych „zwiększono o kwotę 55.256.000 zł”. Rozumiem, że dotyczy to wszystkich rezerw, które są związane ze sferą opieki społecznej. Dalej wymienia się poszczególne pozycje: 20.000 zł na dożywianie uczniów, 5.256.000 zł na wsparcie organizacji pozarządowych oraz nowa rezerwa na zasiłki dla kobiet w ciąży w wysokości 50.000.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#HenrykGoryszewski">Suma trzech pozycji daje 75.256.000 zł. Gdzie jest błąd?</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#HenrykGoryszewski">Czy Komisja Polityki Społecznej chce utworzyć dwie nowe rezerwy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#HelenaGóralska">Przypominam Ministerstwu Pracy i Polityki Socjalnej, że od przyszłego roku nie ma zadań państwowych zlecanych jednostkom niepaństwowym. Wobec tego nie możemy utworzyć takiej rezerwy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#MaciejManicki">Stanowisko na placówce zagranicznej dotyczy współpracy resortu pracy z Międzynarodową Organizacją Pracy. To minister pracy jest organem państwowym najbardziej powołanym do współpracy z tą organizacją i wykonującym szereg zadań wspólnie z MOP.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#MaciejManicki">140.143.000 zł zwiększenia dochodów PFRON to łączna kwota, z czego 60.143.000 zł wynika ze wzrostu dochodów z tytułu obowiązkowych wpłat w grupie przedsiębiorstw zatrudniających 25–49 osób.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#MaciejManicki">Pozostałe dochody powinny wynikać z windykacji należności za lata ubiegłe i byłaby to kwota 50.000.000 zł. Proponujemy też zmniejszenie kwoty umorzeń należności głównej zaległych wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Byłaby to kwota 30.000.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#MaciejManicki">Łącznie daje to kwotę 140.143.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#MaciejManicki">Komisja miała zamiar zwiększyć środki na rehabilitację zdrowotną dzieci i młodzieży, ale zwyciężył pogląd, że powinniśmy trzymać się ustawowo zakreślonych widełek. Stąd na ten cel została przekazana kwota 10.000.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#MaciejManicki">Komisja sugeruje, aby gros środków było przeznaczonych na tworzenie nowych miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych i restrukturyzację zakładów pracy chronionej. Na pierwszy cel przeznaczamy 110.000.000 zł, na drugi 20.000.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#MaciejManicki">Chcąc odpowiedzieć panu przewodniczącemu na pytanie dotyczące sumy wzrostu środków na rezerwy celowe, potrzebuję chwili na policzenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#JanKulas">Powstaje pytanie, czy na tym etapie prac Komisji Finansów Publicznych powinniśmy ruszać rezerwę ogólną Rady Ministrów? Niejednokrotnie mówiliśmy, że jest za wcześnie, a Komisja Polityki Społecznej zaskoczyła nas taką propozycją. 20.000.000 zł to poważna część rezerwy ogólnej Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#JanKulas">Akceptujemy zwiększenie środków na dożywianie dzieci, ale wskazane źródło finansowe jest wątpliwe. Znamy stan rezerwy ogólnej i dlatego stawiam przy tej propozycji duży znak zapytania.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#JanKulas">Zastanawiałem się, czy chcemy poszerzać katalog rezerw celowych, czy jest to dobry kierunek? Jeden argument Komisji Polityki Społecznej mnie przekonał. Wspieranie organizacji pozarządowych realizujących zadania z zakresu pomocy społecznej przez samorządy wojewódzkie w kwocie 5.256.000 zł odbyło się w porozumieniu z ministerstwem. Pomyślałem, że skoro mój rząd uzgodnił to z Komisją Polityki Społecznej, jest to racjonalne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#HenrykGoryszewski">Uważam, że nie można dopuszczać do sytuacji, aby minister umawiał się z posłami, a nie z premierem. To niemoralne, że minister umawia się z parlamentem, aby obalić to, co było wcześniej ustalone przez rząd.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#JanKulas">Zgadzam się z panem przewodniczącym.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#JanKulas">Kolejna pozycja to zasiłki dla kobiet w ciąży na kwotę 50.000.000 zł. Dysponuję wyliczeniem posła Antoniego Szymańskiego. Chodzi o dwa dodatkowe zasiłki. Z czterech zasiłków miesięcznych zwiększa się liczbę do sześciu zasiłków. Daje to ok. 55.000.000 zł. Celowość tej propozycji nie budzi wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#JanKulas">Pan przewodniczący słusznie zapytał, czy pan premier jest przekonany co do źródła finansowania tej rezerwy? Komisja Polityki Społecznej proponuje, aby na zasiłki dać 50.000.000 zł poprzez zmniejszenie dotacji budżetowej dla funduszu pracy. Jeżeli w tym kontekście mamy zgodę ministerstwa, to uważam że należy się do tej propozycji przychylić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#HenrykGoryszewski">Jakie są kryteria przyznawania zasiłków kobietom w ciąży?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#AndrzejWielowieyski">Warto poznać też stan faktyczny. Co poprawiamy? Czytałem meldunki, że środki na ten cel w praktyce okazywały się niewystarczające i niektóre kobiety w ciąży tych pieniędzy nie dostawały. Trzeba wykazać, ile wydajemy teraz na ten cel, ile brakuje? Wówczas zastanowimy się, czy przeznaczyć na to 50.000.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#AndrzejWielowieyski">Proszę, aby Komisja pamiętała, że musimy wygospodarować jeszcze kilkadziesiąt milionów złotych na akcję rodzinną.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#HelenaGóralska">Pan poseł powiedział, że do 4 rodzajów zasiłków mają dojść dwa. Jaki jest stan prawny? Czy to obowiązuje?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#JanKulas">W analizie podane jest powołanie prawne - ustawa o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży. Jest w niej mowa o pomocy administracji rządowej i samorządowej. Jest też odwołanie do rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 1993 roku, które wprowadziło zapis do ustawy przyznający zasiłki od 4 miesiąca ciąży do 6 miesięcy po urodzeniu dziecka.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#JanKulas">Kolejne rozporządzenie zmieniło tę sytuację i do tej pory kobiety ciężarne będące w trudnych warunkach życiowych otrzymują pomoc w postaci zasiłku od 8 miesiąca ciąży do 2 miesiąca po urodzeniu dziecka. Łącznie są to 4 zasiłki.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#JanKulas">Komisja Polityki Społecznej zaproponowała, aby zwiększyć liczbę zasiłków z 4 do 6 miesięcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#MaciejManicki">W rezerwach celowych kwotę ogólną 55.256.000 zł należy faktycznie zastąpić kwotą 75.256.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#MaciejManicki">Dotychczas w budżecie ministra pracy i polityki socjalnej znajdowała się zawsze kwota na wspieranie organizacji pozarządowych działających w zakresie pomocy społecznej. To budziło od pewnego czasu kontrowersje. Komisja zdecydowała się więc na przeniesienie tej kwoty z budżetu ministra pracy do rezerwy celowej z zastrzeżeniem o przekazaniu tych środków do dyspozycji samorządów wojewódzkich. Może to lepiej służyć wydatkowaniu tej kwoty.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#MaciejManicki">W czasie posiedzenia Komisji Polityki Społecznej pojawiały się głosy przeciwne, wskazujące iż zdarzają się sytuacje, w których potrzebne jest wydanie środków nie koniecznie według przyjętych parametrów, ponieważ może się okazać, że gros środków będzie niezbędnych w jednym województwie. Podział uniemożliwi elastyczne dysponowanie tymi środkami.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#MaciejManicki">Większość członków Komisji podzieliła pogląd o przeniesieniu tych środków do rezerwy celowej.</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#MaciejManicki">Kolejna rezerwa przeznaczona na dożywianie uczniów ma być finansowana z rezerwy ogólnej Rady Ministrów. Wynika to z faktu, że wnioskodawca nie potrafił wskazać żadnego innego źródła finansowania. Zdjęcie takiej kwoty z innej pozycji budżetu nie wchodziło w grę. Projekt budżetu ministerstwa jest tak oszczędny, że nie sposób znaleźć środków nawet na taki cel, jak dożywianie uczniów.</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#MaciejManicki">Pani poseł Tomaszewska, która zgłosiła wniosek, zdecydowała się na zmniejszenie rezerwy ogólnej Rady Ministrów, a Komisja takie rozwiązanie poparła.</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#MaciejManicki">Sprawa zasiłków dla kobiet w ciąży została naświetlona przez pana posła Kulasa. Muszę jednak zasygnalizować pewną niekonsekwencję w stanowisku Komisji Polityki Społecznej. Postanowiła ona zdjąć tę kwotę z funduszu pracy.</u>
          <u xml:id="u-17.7" who="#MaciejManicki">Z drugiej strony wiadomo, że kwota przekazywana teraz na fundusz pracy, według projektu rządowego, jest już za mała o 193.000.000 zł, biorąc pod uwagę przepisy ustawy w tym zakresie. Ustawa nakazuje bowiem finansowanie zasiłków i świadczeń przedemerytalnych z dotacji budżetowej. Przewidywana kwota zasiłków, zdaniem Komisji, jest również szacunkiem niewystarczającym i jest o 193.000.000 zł większa od dotacji budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-17.8" who="#MaciejManicki">Sygnalizuję państwu tę kolizję. Była o tym również mowa podczas posiedzenia Komisji Polityki Społecznej, ale większością głosów propozycja dotycząca kobiet w ciąży została przyjęta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#HenrykGoryszewski">Zanim udzielę głosu pani minister, chciałbym sformułować jeszcze jedno pytanie.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#HenrykGoryszewski">Przypominam pracę nad budżetem na 1992 rok, pierwszym nad którym pracowałem jako przewodniczący ówczesnej Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów. Wówczas produkt krajowy brutto był szacowany na poziomie 86 mld dolarów. Na 1999 rok produkt krajowy brutto powinien być szacowany na poziomie ok. 160 mld dolarów, w zależności od tego, jak będzie się kształtować kurs złotego i koniunktura gospodarcza na świecie.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#HenrykGoryszewski">W ślad za tym wzrasta produkt liczony na głowę mieszkańca, a przyrost jest wyższy niż przyrost ludności w Polsce. Jeżeli pojawiają się kolejne postulaty o poszerzenie sfery zasiłków socjalnych, to - abstrahując od tego, że wszelkie wątpliwości zgłaszane wobec tych propozycji budzą od razu oburzenie i zarzuty, że jest się nieczułym na potrzeby bliźnich - chciałbym usłyszeć odpowiedź na pytanie, jak Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej ocenia dynamikę obszaru nędzy w Polsce?</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#HenrykGoryszewski">Zakładając pewną proporcję i fakt, że w gospodarce rynkowej założony jest nierównomierny dostęp do dóbr, czy pogłębia się to tak dalece, że obszary nędzy w kraju - mimo generalnego powolnego bogacenia się społeczeństwa - powiększają się? Jeśli tak jest, to jakie widzicie państwo możliwości przeciwdziałania temu zjawisku?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#EwaLewicka">Dziękuję panu za wywołanie swoim pytaniem tematu, który jest przedmiotem dzisiejszych obrad. Spróbuję odpowiedzieć wprost - nie można zasadnie udowodni tezy, że obszar ubóstwa poszerza się.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#EwaLewicka">W Polsce nie ma aktualnych, wiarygodnych badań w tej sferze, aby można było powiedzieć, że diagnoza została postawiona dobrze. Takich diagnoz jest kilka. Ostatnio prowadzone badania mówią o dwóch wielkościach. Obszar ubóstwa, mierzony przez Główny Urząd Statystyczny poprzez badania gospodarstw domowych i różnych grup społecznych, wynosi ok. 13% populacji w Polsce. Inne badania pokazują, że poziom jest wyższy - wynosi 20%.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#EwaLewicka">Temat ten był przedmiotem poważnej debaty w 1996 roku, kiedy w określenie poziomu ubóstwa zaangażował się także Bank Światowy. Wówczas badania wykazały, że obszar ten zajmuje ok. 15% populacji.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#EwaLewicka">Istnieje u nas tendencja do mówienia, że 1/3 rodzin znajduje się w zakresie działania państwa w zakresie pomocy socjalnej. Stosuje się tu inne kryterium, tzn. bierze się pod uwagę liczba osób przychodzących po pomoc społeczną.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#EwaLewicka">Należy się zastanowić, czy jest to wysoki poziom ubóstwa, czy też zjawisko falujące. W Polsce ubóstwo petryfikuje się. W niektórych grupach społecznych ubóstwo się dziedziczy. Na tych grupach polityka państwa musi skupić swoje instrumenty. Grupy te są zidentyfikowane. Wbrew powszechnym opiniom nie są to niestety emeryci i renciści. Mówię „niestety”, ponieważ wiele wysiłku będzie trzeba włożyć w przestawienie toru myślenia społeczeństwa w tej kwestii, bowiem stereotyp ubóstwa jest utożsamiany właśnie z emerytami i rencistami.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#EwaLewicka">W ubóstwo popadają w pierwszej kolejności rodziny wielodzietne. Następnie są to młodociane rodziny z dziećmi oraz osoby samotnie wychowujące dzieci. Emeryci i renciści są na kolejnych miejscach.</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#EwaLewicka">W tak zidentyfikowanych obszarach należy lokalizować instrumenty pomocowe. W planie Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej na przyszły rok zmienia się priorytety, m.in. w obszarze pomocy społecznej. Stąd pomysły zatrzymywania większej ilości pieniędzy na poziomie centralnym, a więcej przesyłać do budżetów samorządów lub organizacji pozarządowych. Taki jest naprawdę kierunek w polityce społecznej. Należy dawać pieniądze do społeczności lokalnych, które decydują o sposobie ich wydatkowania. To one powinny rozpoznać problemy socjalne w swoim środowisku i przeznaczyć środki na te, a nie inne potrzeby.</u>
          <u xml:id="u-19.7" who="#EwaLewicka">Chcemy pójść właśnie w takim kierunku. Sądzę, że jest to warte poparcia przez parlament. Nie jest prawdą, że minister pracy umówił się z posłami w sprawie przesunięcia do rezerwy celowej 5.256.000 zł. Jest to pomysł poselski, który nie spotkał się z ostrą ripostą z naszej strony. Jednak nie było żadnej umowy, co podkreślam. Jest to przesunięcie, o losie którego zdecyduje parlament.</u>
          <u xml:id="u-19.8" who="#EwaLewicka">Jest jeszcze jedna bardzo ważna sprawa dotycząca polityki społecznej, na którą chcę zwrócić państwa uwagę. Nie można adresować do jednej grupy społecznej wielu instrumentów pomocy. Nie można skupić wielu źródeł pieniędzy w jednym kierunku. W ludziach powstaje uzależnienie od pomocy państwa. Jeżeli do kobiet w ciąży skieruje się wiele instrumentów pomocy, a one okażą się być zbędne, będzie to nie zupełnie uzasadniona forma pomocy.</u>
          <u xml:id="u-19.9" who="#EwaLewicka">Z całą pewnością pomocy wymagają rodziny wielodzietne, rodziny młode i osoby samotnie wychowujące dzieci.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#WojciechDobrowolski">Chcę odnieść się do zmian zaproponowanych przez Komisję Polityki Społecznej do planu finansowego PFRON na przyszły rok. Poproszę tu o pomoc dyrektora finansowego funduszu panią Supę.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#WojciechDobrowolski">Dodam jedynie kilka słów komentarza. Tak się stało, że przewodniczący Komisji poprosił o skierowanie materiałów do członków Komisji i tak naprawdę dyskusja o planie finansowym PFRON odbyła się bez naszej obecności. Nie mieliśmy szansy pokazania skutków propozycji Komisji.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#WojciechDobrowolski">Trudno mi stwierdzić, że te propozycje były przedmiotem analizy możliwości pozyskania środków przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. W czasie dyskusji zgłoszono potrzeby dotyczące m.in. pomocy osobom niepełnosprawnym na otwartym rynku pracy oraz pomocy dla dzieci i młodzieży. Posłowie przychylili się do zgłoszonych propozycji zwiększeń, a więc rozpoczęto poszukiwania źródła potrzebnych środków. Nie było innej możliwości znalezienia tych pieniędzy, a zatem pomyślano, że można zapisać większe dochody.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#WojciechDobrowolski">Chciałbym, aby państwo uświadomili sobie skutki tego typu decyzji.</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#WojciechDobrowolski">Algorytm jest bardzo istotnym elementem polityki podziału środków pomiędzy samorządy. W tej chwili został skierowany do konsultacji międzyresortowych projekt rozporządzenia w sprawie algorytmu. Komisja wspólna rządowo-samorządowa ma ustalone posiedzenie na 16 grudnia br., na którym przeprowadzona zostanie dyskusja na temat projektu rozporządzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#ElżbietaSupa">Przychody Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełno-sprawnych z tytułu wpłat z zakładów pracy zostały oszacowane w planie finansowym na podstawie przewidywanego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia na poziomie 13,8% w przyszłym roku. Taki wskaźnik otrzymaliśmy we wskazówkach Ministerstwa Finansów.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#ElżbietaSupa">W dniu 18 listopada br. w trakcie posiedzenia Komisji Polityki Społecznej został ogłoszony nowy wskaźnik na poziomie 10,5%. Już w obecnej sytuacji założone dochody mogą nie zostać wykonane, ponieważ wskaźnik jest niższy od pierwotnego.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#ElżbietaSupa">Dlatego też wydaje się niemożliwe uzyskanie w 1999 roku wnioskowanych przez Komisję Polityki Społecznej przychodów od podmiotów zatrudniających 25–49 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty. Między założeniami przy wyliczeniu obu wskaźników powstaje różnica 37.000.000 zł. O tyle mniejsze będą przychody. Proszę, aby wzięli państwo pod uwagę te fakty rozpatrując propozycję powiększenia planowanych dochodów PFRON.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#StanisławKracik">Popieram gorąco ostatnie stwierdzenie pani minister Lewickiej, prosząc ją jednak, aby na pytanie pana przewodniczącego zechciała uzupełnić swoją odpowiedź pokazując, jaka jest dynamika nakładów gmin na fundusz pomocy społecznej? Jest to drugi duży strumień pieniądza, który rośnie z roku na rok.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#StanisławKracik">Opowiadam się jednocześnie za przyjęciem zasady, że decyzje przyznające pomoc społeczną były wydawane indywidualnie. Nie należy kategoryzować pomocy, ponieważ to generuje postawy roszczeniowe. Ludzie chcą się dopasować do kryteriów przyznania pomocy.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#StanisławKracik">Nie jestem w stanie odnieść się do informacji o 15%, 20% lub 33% rodzin żyjących w ubóstwie potrzebujących pomocy. Problem ma charakter regionalny. W Małopolsce w większości gmin ten wskaźnik nie przekracza 10%.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#StanisławKracik">Oczywiście takimi kwestiami świetnie szafuje się politycznie. Szef miejskiego ośrodka pomocy społecznej zdobywa w wyborach do sejmiku 40% głosów, a tam bezrobocie wynosi 25%. Można zobaczyć, jaki jest uboczny skutek rozdawania pieniędzy lub nadmiernej instytucjonalizacji tej pomocy.</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#StanisławKracik">Proszę pana posła Kulasa i panią minister o zajęcie stanowiska wobec mojego postulatu. Wydaje mi się bowiem, że byłoby nierozsądnym działaniem skupienie całej uwagi na jeszcze nienarodzonych, a pomijali tych, którzy mają po kilkanaście lat i rosną na chuliganów, a są objęci edukacją Ochotniczych Hufców Pracy. Nie powinniśmy tu redukować pieniędzy.</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#StanisławKracik">Ekspertyza wyraźnie wskazuje, że w tej pozycji następuje spadek nakładów. Oznacza to, że 4 tysiące młodych ludzi wyślemy pod budkę z piwem. Odpowiedzialny parlament nie może dopuścić do podjęcia takiej decyzji. Ratujmy wszystkich Polaków, ale najpierw tych, którzy mogą się stać zagrożeniem dla pozostałych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#MirosławPietrewicz">Nie powinniśmy w tej chwili zdecydowanie łączyć propozycji zwiększenia wydatków z konkretnymi oszczędnościami. Wydaje się, że Komisja Finansów Publicznych będzie dzielić zaoszczędzone kwoty w niedługim czasie.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#MirosławPietrewicz">W obecnej sytuacji budżetu państwa i poważnych nacisków na zwiększenie nakładów na wiele ważnych dziedzin nie do utrzymania jest tak wysoka rezerwa ogólna. W 1998 roku rezerwa ogólna wynosi chyba ok. 89.000.000 zł. Tym razem proponuje się 148.000.000 zł. Sądzę, że utrzymanie tej rezerwy na realnie takim samym poziomie to wszystko, na co nas stać.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#MirosławPietrewicz">Rada Ministrów jeszcze w grudniu dysponuje środkami w rezerwie na ten rok, co oznacza że była ona wystarczająca.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#MirosławPietrewicz">Pani minister Lewicka zapoznała nas z klasyfikacją kręgów ludzi potrzebujących pomocy społecznej. Nie ustosunkowuję się do liczb, znam też inne, bardziej pesymistyczne dane, choć podane i tak nie napawają radością. Mówimy wciąż o rodzinach z dziećmi, a więc przede wszystkim o dzieciach. To ich problemy są najważniejsze, to one wychodzą do szkoły bez śniadania i nie mają się w co ubrać.</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#MirosławPietrewicz">Popieram wszystkie propozycje Komisji Polityki Społecznej, które zmierzają do poprawy sytuacji życiowej dzieci, w tym propozycję zwiększenia kwot na dożywianie uczniów. Jest to zapewnienie tylko realnego poziomu z roku mijającego.</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#MirosławPietrewicz">Na poparcie zasługuje także propozycja zwiększenia środków na Ochotnicze Hufce Pracy. Tam również znajdują się ludzie z najuboższych lub patologicznych rodzin, którzy mają tam możliwość zdobycia zawodu. Stają się więc użytecznymi członkami społeczeństwa, nie staną w kolejce po pomoc państwa.</u>
          <u xml:id="u-23.6" who="#MirosławPietrewicz">Jeżeli Sejm podjął decyzję dotyczącą opieki nad kobietami w ciąży, uczynił to świadomie. Z tego wynikają określone konsekwencje. Nie możemy mówić, że obejmujemy opieką jakąś grupę, a następnie twierdzimy, że niestety nie mamy na to pieniędzy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#HelenaGóralska">Wracam do sprawy PFRON. W budżecie na 1998 rok stan środków na koniec 1998 roku został zaplanowany na 576.000.000 zł. W planie na 1999 rok stan środków na początek roku zapisano w kwocie 749.000.000 zł. Daje to różnicę 173.000.000 zł. Skąd te pieniądze się wzięły?</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#HelenaGóralska">Żałuję, że Komisja Polityki Społecznej nie przyłożyła się zbytnio do tych rachunków. Czuję intuicyjnie, że są tutaj możliwości zwiększenia dochodów.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#HelenaGóralska">Nie dostałam odpowiedzi na moje pytanie, ale tym razem proszę o odpowiedź na piśmie. Co zostało naprawione ze wszystkich tematów wytkniętych przez Najwyższą Izbę Kontroli? Chodzi o zaangażowanie kapitałowe w spółkach, złe zasady dofinansowania oprocentowania kredytów itp. NIK informował nas pół roku temu, że fundusz nie dysponował zbiorczymi danymi o wielkości środków przekazanych poszczególnym beneficjentom Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#HelenaGóralska">Niestety, bez względu na to, co wykryjemy, nie możemy nałożyć żadnych sankcji na PFRON.</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#HelenaGóralska">Jeszcze odniosę się do tematu sfery ubóstwa. Być może to co powiem zabrzmi cynicznie, choć nie mam takiej intencji. Ile chcemy, tyle nam wyjdzie. Można udowodnić, że 5% żyje w ubóstwie, można też udowodnić, że to jest 50%. W Mołdawii Bank Światowy przyjął kryterium, że ktoś kto nie ma dziennie 1 dolara na życie jest ubogi. Podane wielkości są z jednej strony prawdziwe, z innej nieprawdziwe. Wszystko zależy od przyjętych kryteriów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#HenrykGoryszewski">W imieniu Komisji chcę najpierw zobowiązać prezesa Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych do złożenia nam pisemnej informacji do końca tygodnia na temat realizacji tematów będących przedmiotem zarzutów Najwyższej Izby Kontroli.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#StanisławKracik">W sprawie PFRON chciałbym dowiedzieć się o dwie kwestie. W ekspertyzie Biura Studiów i Ekspertyz, przygotowanej dla Komisji Polityki Społecznej czytam niepokojące zdanie: „O strukturze wykorzystania środków przeznaczonych według algorytmu będą decydować autonomicznie władze województw i powiatów czy też ta struktura będzie określona w rozporządzeniu Rady Ministrów? Bez odpowiedzi na to pytanie rozpatrywanie szczegółowe planu finansowego PFRON traci sens.”</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#StanisławKracik">Chodzi tu rzeczywiście o alternatywę - albo pieniądze będą znaczone i będzie wiadomo, na co mają być przeznaczone, albo też nie będzie określone nic.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#StanisławKracik">Czy były robione jakieś badania pokazujące, do jakiego poziomu dofinansowania pracodawcy byliby zainteresowani kooperacją? Jeżeli wydaje się pieniądze na dofinansowanie, to chyba warto spróbować zmniejszyć poziom dofinansowania, np. o 1/3 i zobaczyć, czy popyt na te pieniądze nie spadnie. Wydaje mi się, że nie tylko nie spadnie, ale może wzrosnąć, bo dofinansowanie stanie się bardziej dostępne, nie będzie tylko dla znajomych.</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#StanisławKracik">Nie mogę spokojnie patrzeć na dawanie każdego roku coraz większego prezentu, który dajemy nie pytając, czy może to być mniejszy wydatek, a przy tym tak samo skuteczny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#HenrykGoryszewski">Moje pytania dotyczące dynamiki ubóstwa były powodowane tym, o czym powiedziała pani poseł Góralska. W czasach mojego dzieciństwa ubogim był ten, czyich rodziców nie było stać na kupno hulajnogi, potem było to już kupno roweru. Dzisiaj w niektórych środowiskach ubogim jest ten, kto nie ma w miarę dobrego samochodu. Zależy w jakim otoczeniu się żyje i jaką skalę ono stosuje.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#HenrykGoryszewski">Inny jest poziom ubóstwa na wsiach w Koszalińskiem, a inny w samym Koszalinie. Stawiając to pytanie chciałem usłyszeć, czy istnieje jakiś koszyk dochodów zapewniających przyzwoity standard życia rodziny. Chodzi o to, aby rodzina mogła spokojnie przeżyć cały miesiąc. Należy zobiektywizować kryteria. Dolar w Mołdawii nie jest równy dolarowi w Polsce. Co innego kupi się w obu krajach za tego samego dolara. Mówi się chyba o poziomie kalorii, o koszyku potrzeb, aby móc określić minimum. Wtedy można powiedzieć, czy liczba ludzi żyjących w obiektywnym ubóstwie rośnie, czy maleje.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#HenrykGoryszewski">Jeżeli okaże się, że liczba ludzi żyjących w obiektywnym ubóstwie powiększa się, znaczy to że w polityce społecznej państwa popełnione są poważne błędy, ponieważ toleruje się narastanie rozwarstwienia dochodów i wielkości grupy ludzi, którzy żyjąc w ubóstwie zaczynają traktować państwo jak obce, co podważa stabilność ustrojową kraju.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#HenrykGoryszewski">Jeżeli okaże się, że liczba ta maleje, to należy zadać sobie pytanie, czy powiększanie nakładów na pomoc społeczną w budżecie państwa nie jest przypadkiem uleganiem pseudomoralnym argumentom wskazującym, że dawanie jałmużny biednym jest cnotą ewangeliczną, a każdy kto nie daje pieniędzy na pomoc społeczną jest niemoralny.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#HenrykGoryszewski">Jestem bliski argumentom pan posła Pietrewicza i pana posła Kracika. 20.000.000 zł na dożywianie uczniów jest wydatkiem celowym, tym bardziej że są przeznaczone dla dzieci, a więc jest pomocą celową. Nie zawsze dawanie takich samych pieniędzy rodzicom gwarantuje pomoc dzieciom, bo może się okazać, że rodzice przeznaczą to na własne potrzeby.</u>
          <u xml:id="u-27.5" who="#HenrykGoryszewski">Podobne zdanie mam w sprawie wsparcia Ochotniczych Hufców Pracy. Natomiast należy się zastanowić nad dodatkową rezerwą z kolejnymi środkami dla kobiet w ciąży. W przyszłym roku pojawią się dodatkowe pieniądze na zasiłki dla rodzin wielodzietnych. 270.000.000 zł są konsekwencją ugody politycznej zawartej przy okazji prac nad ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych.</u>
          <u xml:id="u-27.6" who="#HenrykGoryszewski">Oddaję głos pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#EwaLewicka">Pan poseł Kracik pytał, jakimi środkami na pomoc społeczną dysponują gminy. Od wielu lat 28–30% wydatków na pomoc społeczną pokrywają gminy. Nie wynika to z ustawy, lecz są to faktyczne dane, jakie otrzymujemy po roku. Nie ma tu tendencji wzrostowych ani spadkowych.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#EwaLewicka">Po wprowadzeniu nowego kierunku działań państwa będzie trzeba sprawdzić realizację tych założeń w terenie. Kwota przeznaczana na pomoc w gminach jest większa jedynie o stopień inflacji.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#EwaLewicka">Czy istnieją w tej chwili obiektywne kryteria, które pozwoliłyby ustalić lepiej zakres ubóstwa? Nie ma takich kryteriów. Dopiero one powstają. W ustawie o pomocy społecznej wpisano potrzebę posłużenia się kategorią minimum socjalnego do określenia obiektywnej linii ubóstwa. Takie kryterium jest opracowywane na zlecenie ministra pracy w Instytucie Pracy i Polityki Socjalnej.</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#EwaLewicka">Stosowaliśmy już metodę badań przy użyciu koszyka potrzeb. Od 1981 roku minimum socjalne istniało tylko w teorii, ponieważ nie było stosowane w polityce socjalnej. Zawsze bada się natomiast sytuację określonej rodziny - wieloosobowej, jednoosobowej. Za każdym razem sytuacja jest odmienna.</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#EwaLewicka">Z ogólnych wydatków na pomoc społeczną 4,9% jest przeznaczonych na ochronę macierzyństwa. Przy wielości stosowanych form i środków Komisja zdecydowała o zwiększeniu liczby zasiłków miesięcznych z 4 na 6. Stąd potrzeba przeznaczenia większej ilości pieniędzy na ochronę kobiet w ciąży. Nie chodzi o kolejne formy pomocy, lecz wydłużenie okresu pobierania zasiłku przez ciężarne kobiety. Obecnie zasiłek służy wyrównaniu do ustawowego minimum dochodów danej osoby.</u>
          <u xml:id="u-28.5" who="#EwaLewicka">Uważamy, że obecny stan pomocy w tym zakresie jest wystarczający i nie potrzeba zwiększać środków w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-28.6" who="#EwaLewicka">Rzeczywistym problemem jest opieka nad dziećmi i młodzieżą trudną. Nie chodzi tylko o zdobycie zawodu, bo tym mógłby się zająć Krajowy Urząd Pracy. Problem wynika także z faktu, że ci ludzie nie ukończyli nawet szkoły podstawowej, a często mają za sobą naruszenie prawa. Trzeba im zapewnić ukończenie tej szkoły, przeprowadzić swoistą resocjalizację i pomóc w zdobyciu zawodu.</u>
          <u xml:id="u-28.7" who="#EwaLewicka">W ramach naszych możliwości byliśmy w stanie wykroić tylko tyle środków na OHP. Jeśli państwo znajdą, byłoby to właściwe rozwiązanie, jednak decyzja należy do państwa.</u>
          <u xml:id="u-28.8" who="#EwaLewicka">Chcę jeszcze wyjaśnić, skąd biorą się różnice w kwocie na dożywianie między 1998 a 1999 rokiem. Wygląda to na drastyczny spadek, ale naprawdę jest to utrzymanie środków na dotychczasowym poziomie.</u>
          <u xml:id="u-28.9" who="#EwaLewicka">W 1998 roku na dożywianie przeznaczono 49.500.000 zł, mając w rezerwie 20.000.000 zł jako osłony socjalnej związane z podniesieniem cen nośników energii. W 1999 roku taka operacja nie jest przewidywana, więc pieniądze na dożywianie są zaplanowane na poziomie 52.000.000 zł. Nie ma tu spadku nakładów.</u>
          <u xml:id="u-28.10" who="#EwaLewicka">Podtrzymujemy przedłożenie rządowe w omawianych punktach i wskazujemy państwu naszą opinię pokazującą, co jest najważniejsze, a co mniej ważne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#GrażynaGęsicka">Chcę dodać kilka zdań na temat strategicznego programu „Bezpieczeństwo i ochrona zdrowia człowieka w środowisku pracy”. Podzielam troskę pana posła Kulasa z powodu możliwości zmniejszenia środków na ten program.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#GrażynaGęsicka">W połowie listopada w Brukseli odbył się screening, który pokazywał, w jakim stopniu polskie prawo jest zgodne z prawem europejskim w zakresie zatrudnienia i spraw socjalnych. W dziedzinie przepisów dotyczących zatrudnienia jesteśmy bliscy Unii Europejskiej. Wdrożenie tego prawa w ponad 2 milionach zakładów w Polsce będzie wielkim wyzwaniem dla nas.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#GrażynaGęsicka">Program „Bezpieczeństwo i ochrona zdrowia człowieka w środowisku pracy” jest przewidziany na lata 1995–2001 i jest niesłychanie istotny. W pierwszym etapie realizacji programu w latach 1995–97 wydano ok. 40.000.000 zł z budżetu państwa przede wszystkim na prace badawcze.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#GrażynaGęsicka">Kolejny etap zaczął się w 1998 roku i ma potrwać do 2001 roku. Są to głównie wdrożenia i informacja dla przedsiębiorców na temat norm i działań związanych z ochroną pracy oraz propagowanie rozwiązań technicznych i organizacyjnych. Jeżeli środki na program będą zmniejszane, a tak się stało ostatnio z powodu powodzi, to prace badawcze wykonane w pierwszym etapie będą w dużej mierze nieaktualne i przez to zmarnowane.</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#GrażynaGęsicka">W tej chwili największa kwota spośród planowanych wydatków jest przewidziana na opracowanie i wdrożenie nowoczesnego systemu rozpoznania i oceny zagrożeń zawodowych. Druga suma jest przewidziana na dostosowanie prawa i rozwiązań organizacyjnych do wymogów Unii Europejskiej. Trzecia na informacje.</u>
          <u xml:id="u-29.5" who="#GrażynaGęsicka">Na ponad 2 miliony przedsiębiorstw w Polsce 98% liczy mniej niż 50 pracowników, a więc przedsiębiorstwa drobne. Trzeba ich informować o wymogach dotyczących miejsc pracy, o koniecznych zmianach i obowiązujących terminach. To samo dotyczy pracowników w tych zakładach, którzy najczęściej nie mają związków zawodowych i nie mają dostępu do takich informacji.</u>
          <u xml:id="u-29.6" who="#GrażynaGęsicka">Państwo powinno kierować właśnie do tych podmiotów pomoc w dostosowaniu się do wymogów Unii, aby takie dostosowanie następowało sukcesywnie. Nie można dopuścić do sytuacji, w której zażąda się takich zmian w krótkim terminie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#MaciejManicki">Komisja Polityki Społecznej nie kwestionowała potrzeby zasilenia programu rządowego. Stanęła jednak przed dylematem znalezienia środków dla OHP.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#MaciejManicki">Nie mogę się zgodzić z filozofią zaprezentowaną przez panią minister Lewicką w sprawie wydatków na dożywianie dzieci. Jeśli w 1998 roku wzrosły ceny energii elektrycznej i cieplnej, to przecież spowodowało to większe wydatki na ten cel. Musimy pamiętać, że w 1999 roku te ceny nie spadną, a potrzeba wydania pieniędzy na ten cel pozostanie. Koszty utrzymania są wyższe. Przecież przewidywany jest dalszy wzrost cen energii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#StanisławKracik">W budżecie Ministerstwa Edukacji Narodowej także mamy zapisane środki na dożywianie uczniów w kwocie 25.000.000 zł. Warto je dodać, zastanowić się, ile przypada na jednego ucznia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Rozpocznę od sprawy rozdysponowania środków na pomoc społeczną przez gminy i państwo. Dysponuję wykonaniem za okres od 1 stycznia do 30 czerwca 1998 roku. Na 1.504.000.000 zł ogólnie wydanych na usługi opiekuńcze, zasiłki, pomoc w naturze, zasiłki rodzinne i pielęgnacyjne oraz na terenowe ośrodki pomocy społecznej 29%, czyli 438.000.000 zł pochodziło z budżetów gmin, a 1.066.000.000 zł z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Proszę o rozważenie ponownie jednej kwestii. Pan poseł Pietrewicz powiedział, że nie potrzebna jest zbyt duża rezerwa ogólna Rady Ministrów. W tej chwili z 89.000.000 zł rezerwy na ten rok nie rozdzielono jeszcze 6.500.000 zł. W kolejce stoją petenci, którzy łącznie wyrażają potrzebę na sumę 124.500.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Rok 1999 będzie inny również w tym, że kilka rozstrzygnięć zapadnie prawdopodobnie w ciągu roku. Z tego najważniejsza jest kwestia instytucjonalna dotycząca Instytutu Pamięci Narodowej. Nie przewidzieliśmy środków na ten cel. Właśnie na ten cel środki muszą się znaleźć w rezerwie ogólnej. Dlatego też jest ona nieco większa niż w poprzednim roku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#HenrykGoryszewski">Czekamy na informację dotyczącą Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, którą prosimy dostarczyć do 12 grudnia.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#HenrykGoryszewski">Rozstrzygnięcia w zakresie Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, rezerw celowych i pozostałych przekładamy na końcowe posiedzenia, ponieważ zawierają one propozycje zmian planowanych wydatków.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#HenrykGoryszewski">Zamykam dyskusję w zakresie części 09, 85 i 83.</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#HenrykGoryszewski">Przechodzimy do omówienia projektu budżetu w części 46 - Krajowy Urząd Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#MaciejManicki">Kwestia, która wzbudziła największe kontrowersje w projekcie budżetu Krajowego Urzędu Pracy na 1999 rok dotyczyła etatów. Komisja Polityki Społecznej postanowiła ostatecznie rekomendować zmniejszenie o 340 liczby etatów w wojewódzkich urzędach pracy. Oznacza to także zmniejszenie wydatków tych urzędów o 5.773.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#MaciejManicki">Komisja proponuje przeniesienie tej kwoty do budżetu wojewodów na zespoły do spraw orzekania o stopniu niepełnosprawności.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#MaciejManicki">Drugą kwestią podnoszoną podczas prac Komisji, która nie doczekała się konkretnych propozycji źródeł sfinansowania była sprawa wydatków na inwestycje w rejonowych urzędach pracy. Komisja zauważyła drastyczny spadek nakładów na inwestycje w 1999 roku. Nie wystarczy to nawet na zabezpieczenie rozpoczętych inwestycji, nie mówiąc już o ich kontynuacji czy planowaniu kolejnych inwestycji.</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#MaciejManicki">W planie finansowym Funduszu Pracy Komisja stwierdziła niewystarczające środki z dotacji w stosunku do obowiązujących przepisów prawa w kwocie 193.000.000 zł. Jednocześnie Komisja świadoma tego faktu postanowiła zaproponować zmniejszenie Funduszu Pracy o kwotę 50.000.000 zł, co wydaje się nieracjonalne. Jednak takie były decyzje Komisji, o czym państwa informuję. Jak już mówiono kwota ta ma być przeznaczona na zasiłki dla kobiet w ciąży.</u>
          <u xml:id="u-34.4" who="#MaciejManicki">Komisja proponuje także przesunięcie środków w Funduszu Pracy z pozycji zasiłków dla bezrobotnych. Chodzi o część składki na ubezpieczenia społeczne płaconej od tych zasiłków. Składka była konstruowana na podstawie dotychczasowych zasiłków, a po reformie systemu ubezpieczeń społecznych oszczędności w tym zakresie powinny wynieść ok. 60.000.000 zł. Taką kwotę Komisja rekomenduje przesunąć na wydatki związane z aktywizacją absolwentów.</u>
          <u xml:id="u-34.5" who="#MaciejManicki">W sprawie planu finansowego Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych Komisja podjęła decyzję o całkowitej przebudowie planu finansowego funduszu, biorąc pod uwagę zmiany, jakie nastąpiły między tworzeniem planu a sytuacją istniejącą w dniu rozpatrywania przez Komisję Polityki Społecznej tego budżetu. Zmieniły się uwarunkowania, inne są ustalenia Rady Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, co rzutuje na wysokość składki na fundusz.</u>
          <u xml:id="u-34.6" who="#MaciejManicki">Komisja przedkłada więc uaktualniony plan finansowy jako załącznik do naszej opinii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#JanKulas">Projekt budżetu Krajowego Urzędu Pracy zasługuje generalnie na aprobatę i akceptację. Cieszy szczególnie fakt, iż prezes urzędu z własnej inicjatywy zaproponował zmniejszenie liczby etatów o 226, w tym 196 etatów w wojewódzkich urzędach pracy. Jak państwo słyszeli Komisja proponuje pójść jeszcze dalej, nad czym trzeba się zastanowić.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#JanKulas">W projekcie budżetu Krajowego Urzędu Pracy muszą być zagwarantowane środki z tytułu reformy ubezpieczeń społecznych. Tej pozycji w mijającym roku nie było. Jest to kwota 370.100.000 zł dla uprawnionych 1.300.000 osób.</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#JanKulas">Rok temu dyskutowaliśmy o wynagrodzeniach w Krajowym Urzędzie Pracy. Z żalem stwierdzam, że nie rejestrujemy tu żadnego postępu. Przeciętne wynagrodzenie w urzędzie będzie wynosić 1532 zł, a w wojewódzkich urzędach pracy - 1085 zł.</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#JanKulas">3/4 wydatków kieruje się do powiatowych urzędów pracy. Tu odbywa się bezpośrednia obsługa bezrobotnych. A w tych urzędach przeciętne wynagrodzenie ma wynieść 969 zł. Jak za takie pieniądze można świadczyć dobre usługi? Na takie pytanie nie znajduję odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-35.4" who="#JanKulas">Wydatki Krajowego Urzędu Pracy zaplanowano z uwzględnieniem wydatków inwestycyjnych i rzeczowych. Zastosowano także ograniczenia w wydatkach na wynagrodzenia. Z tych powodów należy wypowiedzieć się o tym projekcie ze wszech miar pozytywnie.</u>
          <u xml:id="u-35.5" who="#JanKulas">Nad planem Funduszu Pracy proponuję zatrzymać się nieco dłużej. W 1999 roku wydatki będą przekraczać 6.000.000.000 zł i wzrosną o 18%. 72% pochłoną zasiłki i świadczenia przedemerytalne.</u>
          <u xml:id="u-35.6" who="#JanKulas">W materiałach źródłowych widać ślady dyskusji na temat faktycznej liczby uprawnionych do pobierania świadczeń dla bezrobotnych w 1999 roku. Najprawdopodobniej średnioroczna liczba zasiłkobiorców będzie wynosić 630.000 osób. Będzie to „paradoksalnie” wzrostem w stosunku do wykonania za 1998 rok rzędu ok. 50.000 osób. Wynika to jednak z restrukturyzacji górnictwa i hutnictwa.</u>
          <u xml:id="u-35.7" who="#JanKulas">Najprawdopodobniej wzrośnie także liczba zasiłkobiorców przedemerytalnych. Średnioroczny zasiłek będzie stosunkowo niski, nie przekroczy kwoty 399 zł.</u>
          <u xml:id="u-35.8" who="#JanKulas">Zastanawiałem się nad sposobem organizacji wydatków w zakresie aktywnych form przeciwdziałania bezrobociu. To jeden ze stałych tematów. Od kierownictwa resortu i Krajowego Urzędu Pracy oczekujemy tu istotnego postępu. Wydaje się, że pierwsze przejawy już są widoczne. Nadal jednak kwoty są niewystarczające. W 1999 roku na aktywizację bezrobotnych przeznaczy się 1.000.560.000 zł, co oznacza wzrost tych nakładów o ponad 10%.</u>
          <u xml:id="u-35.9" who="#JanKulas">W zakresie aktywnego przeciwdziałania bezrobociu najwięcej pieniędzy przeznaczymy na aktywizację absolwentów, następnie na refundację wynagrodzeń młodocianych, prace interwencyjne i roboty publiczne. Materiał resortowy wskazuje na efektywność tych robót i z tego powodu zaplanowano takie proporcje wydatków budżetowych.</u>
          <u xml:id="u-35.10" who="#JanKulas">Globalnie wydaje się ciągle, że za mało środków przeznaczamy na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu.</u>
          <u xml:id="u-35.11" who="#JanKulas">Nadal na niskim poziomie są umorzenia z tytułu zaciąganych pożyczek dla bezrobotnych na tworzenie nowych miejsc pracy.</u>
          <u xml:id="u-35.12" who="#JanKulas">Maleje składka na fundusz pracy z 3% do 2,6%, co na pewno cieszy przedsiębiorców.</u>
          <u xml:id="u-35.13" who="#JanKulas">Przechodząc do uwag Komisji Polityki Społecznej, analiza propozycji przesunięcia 66.500.000 zł wewnątrz Funduszu Pracy z tytułu składki ubezpieczeniowej skłania do stwierdzenia, że taka kwota jest wykonalna. Proponuje się przeznaczenie tej kwoty na aktywizację absolwentów. Podkreślam tu konsekwencję w realizacji rządowego programu aktywizacji zawodowej młodzieży.</u>
          <u xml:id="u-35.14" who="#JanKulas">Przy uwzględnieniu tej pozycji mielibyśmy poważny wzrost budżetowy, co w dziedzinie polityki społecznej jest objawem pozytywnym. Refundacja wynagrodzeń absolwentów realnie wzrośnie do 19,5%. Moim zdaniem z taką propozycją należałoby się zgodzić.</u>
          <u xml:id="u-35.15" who="#JanKulas">Kilka zdań o Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Socjalnych. Dochody funduszu mają wynieść 152.727.000 zł, co oznacza spadek w stosunku do planowanego wykonania 1998 roku nominalnie o 20%.</u>
          <u xml:id="u-35.16" who="#JanKulas">Wydatki zaplanowano tu na poziomie 29.144.000 zł, co oznacza wzrost o 43% w stosunku do przewidywanego wykonania 1998 roku.</u>
          <u xml:id="u-35.17" who="#JanKulas">Myślę, że kierownictwo funduszu powie nam, na ile uzasadniony jest wzrost wydatków inwestycyjnych o 100%. Może to budzić pewne wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-35.18" who="#JanKulas">Wydaje się, że koszty obsługi tego funduszu są znaczne, aczkolwiek trudno postawić konkretny zarzut wobec materiału merytorycznego.</u>
          <u xml:id="u-35.19" who="#JanKulas">Poziom planowanych wydatków, kosztów obsługi funduszu i kosztów umorzeń wymaga uzasadnienia i proszę o to kierownictwo funduszu.</u>
          <u xml:id="u-35.20" who="#JanKulas">Jeszcze uwaga do składki na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Pierwotnie składka miała wynosić nawet 1%. Ostatecznie ustalono 0,9%. W tej chwili z najnowszych informacji wynika, że składka będzie wynosić 0,05%. Ma to istotny wpływ na poziom dochodów budżetu funduszu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#AndrzejWoźnicki">W informacji dostarczonej przez Krajowy Urząd Pracy znajduje się dość szokująca przewidywana liczba zasiłkobiorców w 1998 roku, która ma być niższa o 30%, a więc o 280.000 osób. Stąd przewiduje się oszczędności rzędu 2.000.000.000 zł. To olbrzymie pieniądze.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#AndrzejWoźnicki">Proszę o informację, czy zostały zaostrzone kryteria, czy też tak spadło bezrobocie. Dane Głównego Urzędu Statystycznego nie wskazują tak wysokiego spadku.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#AndrzejWoźnicki">Dotacja budżetowa ma być zmniejszona o 2.000.000.000 zł. Jakie plany ma minister finansów w stosunku do tak dużej oszczędności? Na co ma być to przeznaczone?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#HelenaGóralska">W jednej z kwestii wyręczył mnie pan poseł Woźnicki. Dotacja mniejsza o 2.000.000.000 zł budzi wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#HelenaGóralska">Zaplanowano także mniejszą składkę na Fundusz Pracy. Po raz pierwszy projekt budżetu przewiduje, że składka będzie wynosić 2,6%. Zakłada się jednak wzrost o przeszło 18% dochodów ze składek. Czy to jest możliwe?</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#HelenaGóralska">Do propozycji Komisji Polityki Społecznej dotyczącej zmniejszenia kwoty w planie Funduszu Pracy odniosłabym się ostrożnie. Ostatnie dane mówią o wzroście bezrobocia. Sądzę, że byłaby to ryzykowna operacja. Powinniśmy się dwa razy zastanowić zanim podejmiemy taką decyzję. W planie na 1998 rok coś było z gruntu fałszywego, skoro z planu wydatków 6.700.000.000 zł można spokojnie zdjąć 2.000.000.000 zł. Drugi raz taka sytuacja nie powinna się powtórzyć.</u>
          <u xml:id="u-37.3" who="#HelenaGóralska">W stosunku do Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych chciałabym wyrazić zadowolenie z faktu, iż obniża się tu składkę. Z tych pieniędzy był finansowany tylko deficyt państwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#FranciszekPotulski">W następnym punkcie naszego posiedzenia będę chciał postawić tezę, że reforma administracji państwa nie przyniosła żadnych redukcji zatrudnienia w ministerstwach. Czy w Krajowym Urzędzie Pracy ma to być redukcja etatów, czy tylko przeniesienie do działu opieka społeczna?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#AndrzejWielowieyski">Wracam do pytanie, które już postawiono. Wysoki wzrost dochodów budzi wątpliwości, zwłaszcza w sytuacji gdy nie zrealizowano przewidywanych dochodów funduszu w 1998 roku. Proszę o wyjaśnienie tej kwestii.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#AndrzejWielowieyski">Duży wzrost wydatków inwestycyjnych w Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych także budzi wątpliwości. Mam wrażenie, że to typowe ujęcie budżetowe według potrzeb, a nie według możliwości. Nasza Komisja jest bardzo ostrożna w podejściu do poszczególnych potrzeb. Pełna wymiana całego sprzętu komputerowego jest chyba niesłuszna.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#AndrzejWielowieyski">Widzę tu wyraźnie 3–4.000.000 zł oszczędności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#MaciejManicki">Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych do tej pory był obsługiwany ze środków Krajowego Urzędu Pracy. Zmieniło się ustawodawstwo. Fundusz musi sam finansować koszty swojego funkcjonowania, w tym także zakupów inwestycyjnych.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#MaciejManicki">Nie jest tak, że można swobodnie przesuwać środki zaoszczędzone w funduszu na inne pozycje budżetowe. Nie wolno ze składek na Fundusz Pracy finansować innych wydatków budżetowych. Dotacja do Funduszu Pracy jest mniejsza niż przewidywana prawem. Dalsze zmniejszanie tej dotacji będzie błędem. Czym innym jest przesunięcie środków wewnątrz funduszu, a czym innym zdjęcie środków pochodzących ze składek i przeniesienie ich na zupełnie inne cele.</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#MaciejManicki">Zgadzam się z panią poseł Góralską w sprawie przewidywanych wydatków Funduszu Pracy w 1999 roku. Kiedy rok temu mówiłem, że środków w Funduszu Pracy jest za dużo i postulowałem zmniejszenie tej kwoty o 400.000.000 zł, to nie przyjęto mojego wniosku, ponieważ był niewiarygodny. Dzisiaj należy zaś szacować, że środki w Funduszu Pracy są niewystarczające zarówno po stronie zasiłków dla bezrobotnych, jak też świadczeń przedemerytalnych, które powinny być finansowane z dotacji budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#MaciejManicki">Jest to problem ministra finansów i rządu, ja nie mam się o co martwić. Są to bowiem środki o charakterze obligatoryjnym. Jeśli ktoś nabędzie prawa, to minister finansów będzie musiał borykać się z takim samym problemem, jak w 1996 roku, kiedy zabrakło ok. 800.000.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-40.4" who="#MaciejManicki">W sprawie wzrostu środków na aktywizację absolwentów warto zauważyć, że Sejm zmieni w tym roku ustawę o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu podnosząc istotnie świadczenia pieniężne na rzecz absolwentów. Musi to znaleźć pokrycie w wydatkach. Stąd Komisja Polityki Społecznej przeznaczyła na to wygospodarowane ponad 60.000.000 zł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#GrażynaZielińska">Pan poseł Potulski wspomniał o przekazaniu etatów i zadań dla powiatów. Zadania, które były wykonywane przez zespoły orzekające znajdujące się przy wojewódzkich urzędach pracy przechodzą na poziom samorządów, wobec tego przekazanie dotyczy też etatów.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#GrażynaZielińska">Oprócz tego Komisja Polityki Społecznej wniosła o przekazanie 340 etatów, ponieważ część zadań przechodzi do powiatu.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#GrażynaZielińska">Pragnę zaznaczyć, że w rejonowych urzędach pracy dochodzą w przyszłym roku nowe zadania związane z reformą ubezpieczeń społecznych polegające na odprowadzaniu składek na ubezpieczenie zdrowotne osób bezrobotnych nie posiadających prawa do zasiłku lub stypendium, co dotyczy ok. 1.300.000 osób. Dla każdej bezrobotnej osoby trzeba będzie naliczyć składki, stworzyć ewidencję itp. To olbrzymie zadanie dla rejonowych urzędów pracy. Jeszcze nie wiemy, w jaki sposób to zadanie zrealizować.</u>
          <u xml:id="u-41.3" who="#GrażynaZielińska">Niezwykle ważna jest kwestia dotacji z Funduszu Pracy dla osób pobierających zasiłek. Plan funduszu na 1998 rok był przygotowywany w drugiej połowie 1997 roku w ramach obowiązującego wtedy prawa. W trzecim i czwartym kwartale 1997 roku zmieniły się przepisy i weszły one w życie od początku 1998 roku. Np. zmianie uległy przepisy związane ze zróżnicowaniem okresu pobierania zasiłku. Jest to 6, 12 lub 18 miesięcy w zależności od stopy bezrobocia. Zmieniło się prawo w zakresie otrzymania prawa do zasiłku. Obecnie trzeba przepracować 12 miesięcy, aby takie prawo uzyskać. Kobiety samotnie wychowujące dzieci i korzystające wcześniej z zasiłków zostały „przesunięte” do pomocy społecznej i stamtąd otrzymują pieniądze.</u>
          <u xml:id="u-41.4" who="#GrażynaZielińska">W 1998 roku uruchomiliśmy dodatkowe programy aktywizujące osoby przebywające na długotrwałym bezrobociu. Objęliśmy nimi kobiety i młodzież. W całej Polsce uruchomiliśmy 260 programów specjalnych. Dlatego poprosiliśmy o przesunięcie pewnej części dotacji na realizację tych nowych programów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#IreneuszPiętakiewicz">Przy prezentowaniu planu finansowego Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych podam wielkości, które zostały zamieszczone w projekcie ustawy budżetowej. W związku z korektą dokonaną w planie finansowym będą nieco inne, o czym mówił pan poseł Manicki.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#IreneuszPiętakiewicz">Dochody wyniosą 99.650.000 zł, co oznacza spadek o 61,7% w stosunku do wykonania 1998 roku. Wydatki zaplanowano w kwocie 28.921.000 zł. Wydatki bieżące będą stanowić 25.948.000 zł. Spadek jest tu spowodowany niższymi kosztami poboru składki.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#IreneuszPiętakiewicz">Zgodnie z wnioskami Najwyższej Izby Kontroli fundusz od 1998 roku przejął finansowanie pełnych kosztów obsługi, które wciąż wzrastają w związku z reformą administracyjną kraju. Fundusz posiada 49 jednostek terenowych, które po 1 stycznia 1999 roku pozostaną na mapie Polski. Oznacza to przejęcie finansowania kosztów jednostek w pełnym zakresie, łącznie z kosztami wynajmu pomieszczeń. Stąd wydatki inwestycyjne rosną w planie o 100%.</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#IreneuszPiętakiewicz">Dotychczas Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych korzystał ze sprzętu, w jaki wyposażył go system urzędów pracy. W nowej sytuacji fundusz będzie zmuszony do zabezpieczenia sprzętu samodzielnie. Wydatki na ten cel będą musiały wzrosnąć właśnie w takiej skali. Proszę jednak zwrócić uwagę na wielkość wydatków przy 50 jednostkach organizacyjnych - jest to 1.500.000 zł łącznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Fundusz Pracy jest faktycznie funduszem gromadzącym własne dochody ze składek, uzupełniane dotacją państwa.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">W bieżącym roku dochody własne funduszu były ściągane bardzo sprawnie i nawet przewyższały prognozy. Spowodowało to, przy jednoczesnym spadku liczby zasiłkobiorców, blokadę dotacji do Funduszu Pracy. Blokada trwała 2 miesiące. Zimą 1997 roku zmniejszono na wniosek ministra pracy i polityki socjalnej dotacje do Funduszu Pracy i przesunięto 150.000.000 zł na zwiększenie zasiłków z pomocy społecznej. To było pierwsze pomniejszenie tej rezerwy na dotacje. Druga blokada nastąpiła we wrześniu br. i obejmowała sumę 1.970.000.000 zł. Dotyczyło to całości dalszych dopłat do Funduszu Pracy.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Gdyby zatrzymać to na takim poziomie, dotacja do Funduszu Pracy wynosiłaby 598.500.000 zł w 1998 roku. Pytali państwo, co zrobiliśmy z tymi pieniędzmi.</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">W stanie ogromnego zagrożenia znalazł się fundusz ubezpieczeń społecznych. Z 1.900.000.000 zł, które zostały zatrzymane suma 1.580.000.000 zł została już w tej chwili przekazana do ZUS. Z niepokojem obserwujemy w dalszym ciągu rachunki i nie wiemy, czy pod koniec grudnia br. nie będziemy musieli dokładać pieniędzy. Niektórzy płatnicy nie realizują swoich składek, a także bardzo wzrosła liczba wypłat zasiłków chorobowych. Jest to niepokojący układ, w którym ok. 2.000.000.000 zł odpłynęło z funduszu ze względu na gwałtowny wzrost o 41% zasiłków chorobowych.</u>
          <u xml:id="u-43.4" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Pozostałe dwie części tych pieniędzy wracają z powrotem do Funduszu Pracy. Po pierwsze 87.500.000 zł, które jest niezbędne na dofinansowanie ustawową zasadę pokrywania z dotacji odpraw i zasiłków przedemerytalnych. Jest ich więcej niż pierwotnie planowano i trzeba zwiększyć dotację.</u>
          <u xml:id="u-43.5" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Fundusz realizuje kilka programów ochrony miejsc pracy. Dlatego wraca tu także dotacja w wysokości 200.000.000 zł. Nie wiemy, czy będzie ona w całości wykorzystana.</u>
          <u xml:id="u-43.6" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych jest funduszem, który nigdy nie korzystał bezpośrednio z dotacji budżetowej. Wykorzystywał on jednak środki publiczne używając urządzenia biurowe i sprzęt przekazany faktycznie Krajowemu Urzędowi Pracy. Rozdzielenie egzystencji obu funduszy było zalecane przez parlament i Najwyższą Izbę Kontroli. Takie rozdzielenie nastąpiło i po raz pierwszy pokazano koszty działalności funduszu.</u>
          <u xml:id="u-43.7" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Jest to fundusz całkowicie utrzymujący się ze składek. W przyszłym roku mamy do czynienia z dwiema bardzo ważnymi operacjami. Wzrasta obciążenie pracodawców poprzez wprowadzenie ubruttowienia w związku z reformą systemu emerytalnego. Po drugie wzrasta pracochłonność rozliczania należności, składek, które pracodawcy będą przekazywać do funduszu ubezpieczeń społecznych. Z tego powodu poszukiwaliśmy możliwości obniżenia chociaż trochę obciążeń spoczywających na pracodawcach.</u>
          <u xml:id="u-43.8" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Dodatkowe obciążenia, czyli składka na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz składka na Fundusz Pracy, przy zachowaniu płynności funduszy, mogą być obniżone o 0,4% w przypadku Funduszu Pracy, a więc z 3% do 2,6%, zaś do Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych zawieszono składkę w ciągu pierwszego półrocza 1999 roku, zaś w drugim półroczu będzie to składka 0,1%.</u>
          <u xml:id="u-43.9" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Takie rozwiązanie powoduje, że przedłożony plan finansowy Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych powinien ulec zmianom. Proszę, aby Komisja zaaprobowała ten zmieniony plan. Nie zmienia się tu ogólnych sum, lecz sposób gromadzenia pieniędzy.</u>
          <u xml:id="u-43.10" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Pan poseł Manicki podnosił, że prognozowana na przyszły rok dla Funduszu Pracy dotacja z budżetu państwa nie w pełni koresponduje z projektowanymi środkami wypłat na odprawy i zasiłki przedemerytalne. Patrząc jednak na dokładne wielkości w planie funduszy widać, że w pozycji świadczeń mamy dramatyczny wzrost o prawie 50%. Naszym zdaniem, choć wzrost będzie znaczny, nie będzie on aż tak wysoki. Stąd nasza propozycja, aby nie angażować tam większej sumy dotacji i tę dotację pozostawić bez pomniejszeń. Państwo posłowie mają rację mówiąc, że pojawiają się duże projekty restrukturyzacyjne, co może spowodować wzrost bezrobocia. Kończą się też okresy powrotów do możliwości korzystania z zasiłków.</u>
          <u xml:id="u-43.11" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Najważniejszą wielkością dla funduszu jest liczba bezrobotnych mających prawo do pobierania zasiłku. Ta liczba ma nieco inną dynamikę niż liczba bezrobotnych ogółem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#AndrzejWoźnicki">Chciałbym poznać przyczynę różnic między dynamiką bezrobocia ogólnie a liczbą bezrobotnych mających prawo do pobierania zasiłku. Z przedłożonych danych na stronie 15 widać wyraźnie, że o 1/6 szybciej spada liczba osób pobierających zasiłki.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#AndrzejWoźnicki">Dziękuję za wyjaśnienie problemu dotacji. Czy ustawa budżetowa pozwala na takie przesunięcia z Fundusz Pracy na fundusz ubezpieczeń społecznych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#HelenaGóralska">Mówimy po kolei o funduszach, które wzbudzają wątpliwości. Chciałabym zwrócić uwagę wszystkim państwu, że tworząc fundusze sami siebie ubezwłasnowolniamy. Czego byśmy tam nie znaleźli, nie możemy zabrać, poza dotacją.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#HelenaGóralska">W Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych na koniec roku jest przeszło 500.000.000 zł w papierach skarbowych, to samo jest planowane na koniec 1999 roku. Wychodzi na to, że po to są zbierane pieniądze, aby fundusz finansował deficyt państwa.</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#HelenaGóralska">Przestrzegam państwa przed kolejnymi pomysłami na tworzenie nowych funduszy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#MirosławPietrewicz">W Funduszu Pracy widzę pozycję „specjalne świadczenia dla rolników”, której kwota spada do poziomu 45%. Chcę poznać istotę tej pozycji i jej spadku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">W 1997 roku, kiedy klęska powodzi dotknęła gminy południowo-zachodniej Polski, wśród różnych innych działań zostało także zapisane działanie, które upoważniało Fundusz Pracy do wypłat przy zasiłkach dla bezrobotnych również zasiłków dla osób, których gospodarstwa rolne zostały zniszczone. Był to okres 2 lat, w których ten dodatkowy zasiłek miał by wypłacany. Zasiłek przysługiwał przez rok i trzeba było się zgłosić ostatecznie do marca 1998 roku. Zgłosiła się pewna grupa osób i akcja tej pomocy dobiega już końca. Zapisana kwota służy sfinansowaniu tej akcji.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Przyznam, że pani poseł Góralska ma rację, ponieważ zdarza się, że na funduszach osadza się dużo pieniędzy, chociaż w finansowaniu deficytu budżetowego Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych partycypuje tylko przyrostem zasobów w papierach. Owe 500.000.000 zł w papierach ma już od dość dawna, ponieważ na tym funduszu zawsze był nadmiar środków.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Zgodnie z regulacjami prawnymi osoba korzystająca z zasiłku dla bezrobotnych, w zależności od regionu zamieszkania, może korzystać z zasiłku dłużej lub krócej - 6, 12 lub 18 miesięcy. Potem traci prawo do zasiłku. Może odzyskać prawo do niego po przepracowaniu 12 miesięcy w ciągu kolejnych 18 miesięcy. Ta regulacja weszła w życie 1 lipca 1997 roku, a więc mija okres 18 miesięcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#HenrykGoryszewski">W porównaniu z budżetem Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych to niewielkie pieniądze. To 780.000.000 zł. Patrząc na wydatki tego funduszu i porównując to z wydatkami Funduszu Pracy widzimy, że transfery na rzecz ludności są w tym pierwszym minimalne, na poziomie 1% jego dochodów własnych, a przecież tym powinien zajmować się fundusz.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#HenrykGoryszewski">Największą pozycją w wydatkach Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych są wydatki własne, a więc koszty poboru funduszu, obsługi funduszu i rady funduszu i umorzenia. Wydatki te są więc kilkunastokrotnie wyższe niż wypłaty, dla których ten fundusz został powołany.</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#HenrykGoryszewski">Zastanówmy się, czy nie byłoby celowe zawieszenie na jakiś czas pobierania składek na fundusz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#MaciejManicki">Pan przewodniczący raczył dokonać zbyt daleko idącego uproszczenia funkcjonowania Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Kwota 1.473.000 zł to wypłaty na rzecz osób fizycznych. Natomiast są to tylko szczątki wypłat, jakich fundusz dokonuje. To tylko wypłaty na rzecz emerytów, którzy nie mają własnych zakładów pracy.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#MaciejManicki">Gros wypłat jest dokonywanych jako pożyczka dla pracodawcy, co nie znajduje odzwierciedlenia w planie finansowym. Znajdzie ją pan raczej w rosnącej kwocie w pozycji „należności z tytułu wypłaconych świadczeń”. Ma ona wzrosnąć o blisko 100.000.000 zł. Jest to obraz rzeczywistych wydatków funduszu. Są to należności w dużej części nieściągalne, ponieważ są udzielane bankrutom.</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#MaciejManicki">Taka jest istota działania Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Jego rzeczywiste wydatki są większe w przyszłym roku niż składki, jakie zbierze.</u>
          <u xml:id="u-49.3" who="#MaciejManicki">Kwota 500.000.000 zł jest ulokowana w papierach wartościowych, jednak cały czas maleje nominalnie, realnie spada więc jeszcze szybciej. Proszę pamiętać, że tylko przypadek Stoczni Gdańskiej kosztował fundusz ponad 100.000.000 zł. Teraz rozpocznie się restrukturyzacja wielu sektorów. Jeśli zostaną zamknięte dwie huty z większym zatrudnieniem niż stocznia, to skutki finansowe mogą całkowicie pochłonąć zebraną kwotę.</u>
          <u xml:id="u-49.4" who="#MaciejManicki">Zgadzam się z panią poseł Góralską, że niewiele można zrobić w stosunku do funduszy. Ten akurat niewiele korzysta z dotacji budżetowych. Można oczywiście zmienić ustawę o Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Nie jest to jednak możliwe do wykonania w ustawie budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-49.5" who="#MaciejManicki">Dotacja do Funduszu Pracy jest rzeczywiście mniejsza, niż to wynikałoby z art. 37 ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu. Komisja nie wnosi o zwiększenie tej kwoty. Przeprowadziliśmy rachunek i tej brakującej kwoty można się doszukać w środkach na koniec roku obrotowego. To w dużej części pochodziło z budżetu.</u>
          <u xml:id="u-49.6" who="#MaciejManicki">Apelujemy jednak, aby nie zmniejszać dotacji, również w związku z obowiązującym prawem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#HenrykGoryszewski">Pozostaję przy swoim ewentualnym wniosku zawieszenia poboru składki, a nie tylko jej ograniczeniu. Kwota 505.000.000 zł pozostanie ulokowana w papierach wartościowych skarbu państwa i bonach skarbowych. Są jeszcze środki pieniężne w kwocie 50.000.000 zł, które nominalnie są na nieco niższym poziomie niż w 1998 roku, ale dzięki temu, że ograniczeniu ulega składka na ten fundusz. Gdyby składka wynosiła w dalszym ciągu tyle samo, to mielibyśmy prawdopodobnie realny przyrost środków w funduszu.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#HenrykGoryszewski">Myślę, że żadnej hucie upadłość nie grozi. Z dużych zakładów, które mogłyby sięgnąć po środki funduszu pozostał tylko „Ursus”, a słyszę, że już coś dostał.</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#HenrykGoryszewski">Postępuje proces przygotowania działań prywatyzacyjnych, choć oczywiście nie można wykluczyć, że gdy nastąpi dekoniunktura gospodarcza, może upaść nawet wielki zakład. Jednak fakt pozostaje faktem, że półmiliardowa oszczędność istnieje w Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Tak naprawdę jedynym pozytywnym efektem działania tych pieniędzy jest wykupywanie bonów skarbowych, co zmniejsza rolę kredytu bankowego w obsłudze zadłużenia skarbu państwa i zmniejsza się nacisk na stopy procentowe banków.</u>
          <u xml:id="u-50.3" who="#HenrykGoryszewski">Nie mówię o likwidacji tego funduszu, on jest potrzebny. Jeśli będzie taka potrzeba, przywrócimy składkę na ten fundusz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#AnnaTruszkowska">Intencje pana przewodniczącego, rady gwarantowanych świadczeń pracowniczych i obu resortów są zbieżne całkowicie. Przedstawiony rachunek z dochodami ze składek w wysokości 53.077.000 zł jest oszacowany przy założeniu zawieszenia poboru składki w pierwszym półroczu 1999 roku i obniżenia składki w drugim półroczu do poziomu 0,10%. W 1998 roku składka wynosiła 0,15%. Średnio składka wyniesie w przyszłym roku 0,05%.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#AnnaTruszkowska">Nie można wprowadzić dłuższego okresu niepobierania składki, ponieważ tak stanowi ustawa o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#MaciejManicki">Mówiąc o rzeczywistych wydatkach, trzeba pamiętać, że w wyniku zmian przyjętych po konstrukcji tego planu wydatki Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wzrosną istotnie. Zgodnie z ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych pracodawca, który otrzymuje pomoc na wypłatę wynagrodzeń dla pracowników, a pamiętajmy, że istnieje instytucja jednorazowego świadczenia w czego korzysta wielu pracodawców, dostaje także pomoc na składkę od tego wynagrodzenia na ubezpieczenie społeczne zarówno od części płaconej przez pracodawcę, jak również od części, która w postaci ubruttowionego wynagrodzenia trafi do pracowników.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#MaciejManicki">Wydatki wzrosną więc z tego powodu o 40%.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#AndrzejWoźnicki">Chcę odnieść się do propozycji złożonej w imieniu Komisji Polityki Społecznej przez posła Manickiego. Chodzi o zmniejszenie środków z dotacji na Krajowy Urząd Pracy i Fundusz Pracy o 50.000.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#AndrzejWoźnicki">Oprócz restrukturyzacji górnictwa i innych branż niedobra sytuacja jest także w przemyśle lekkim. Posłużę się oceną sytuacji w polskim handlu zagranicznym dokonaną przez Biuro Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu. Możemy tu przeczytać, że „nastąpi zmniejszenie obrotów w handlu nierejestrowanym o 50% w 1998 roku w stosunku do 1997 roku”. W związku z szeregiem przyczyn zmniejszy się zatrudnienie w przemyśle lekkim do 20% stanu z 1998 roku. Te zjawiska nasilają się również z powodów, o których mówiliśmy przy Głównym Urzędzie Ceł. Przemysł lekki narażony jest na nieuczciwą konkurencję ze strony importerów, którzy deklarują zaniżone wartości przywożonych towarów, płacąc mniejszy podatek.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#AndrzejWoźnicki">Mamy do czynienia z eksportem naszych miejsc pracy na rynki dalekowschodnie lub do Turcji. Złe działanie Głównego Urzędu Ceł rodzi konkretne potrzeby wydatków w innych dziedzinach, np. w sferze pomocy państwa.</u>
          <u xml:id="u-53.3" who="#AndrzejWoźnicki">Taka sytuacja następuje w regionie łódzkim, z którego pochodzę.</u>
          <u xml:id="u-53.4" who="#AndrzejWoźnicki">Wnoszę więc, aby nie przyjmować propozycji zmniejszenia dotacji na Fundusz Pracy. Jeżeli są potrzebne środki na dodatkowe zasiłki dla kobiet w ciąży, co popieram, należy ich poszukać w innym miejscu, np. w Głównym Urzędzie Ceł, który nie gwarantuje nam ochrony miejsc pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#HenrykGoryszewski">Zamykam dyskusję na te tematy. Zostały zgłoszone wnioski dotyczące zmian projektów budżetu Krajowego Urzędu Pracy i planu Funduszu Pracy. Te części odkładamy więc do głosowań na zakończenie prac nad budżetem.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#HenrykGoryszewski">Do planu finansowego Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych nie było wniosków. Mój wniosek stał się bowiem bezprzedmiotowy w świetle wyjaśnień przedstawicielki Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej.</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#HenrykGoryszewski">Sądzę, że plan finansowy Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych możemy dzisiaj poddać pod głosowanie. Kto z państwa jest za przyjęciem planu finansowego Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych?</u>
          <u xml:id="u-54.3" who="#HenrykGoryszewski">W głosowaniu plan został przyjęty większością 14 głosów, przy braku głosów przeciwnych i przy 1 osobie wstrzymującej się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-54.4" who="#HenrykGoryszewski">Ogłaszam przerwę do godz. 14.15.</u>
          <u xml:id="u-54.5" who="#komentarz">(Po przerwie)</u>
          <u xml:id="u-54.6" who="#HenrykGoryszewski">Przechodzimy do rozpatrzenia projektu budżetu państwa w części 56 - Zakład Ubezpieczeń Społecznych wraz z planami finansowymi Funduszu Alimentacyjnego i Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.</u>
          <u xml:id="u-54.7" who="#HenrykGoryszewski">Pan poseł Manicki poprosił o zwolnienie go z uczestnictwa w posiedzeniu ze względu na wysoką temperaturę. Dlatego referat przedstawi pan poseł Kulas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#JanKulas">W Funduszu Ubezpieczeń Społecznych dotacja państwa rośnie do 10.600.000.000 zł, czyli o 28%. Wydatki wzrosną tu do kwoty 81.000.000.000 zł, czyli o 11%.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#JanKulas">Wciąż przybywa liczba osób pobierających świadczenia, a więc emerytów i rencistów. Od grudnia 1998 roku do grudnia 1999 roku przybędzie nam 114.000 emerytów i rencistów.</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#JanKulas">Średnia emerytura i renta wzrasta umiarkowanie, ponieważ w przyszłym roku osiągnie poziom 769 zł brutto.</u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#JanKulas">W Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych przewidywany jest wzrost zatrudnienia o 2160 etatów. Przytoczono jednak mocne argumenty merytoryczne uzasadniające tak duży wzrost liczby etatów, a mianowicie należy zrealizować zadania nałożone na ZUS reformą ubezpieczeń społecznych.</u>
          <u xml:id="u-55.4" who="#JanKulas">Środki zostały przewidziane na 2160 etatów kalkulacyjnych, które będą zaangażowane w realizację tych dodatkowych zadań.</u>
          <u xml:id="u-55.5" who="#JanKulas">W ramach Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wyodrębniono fundusz emerytalny, rentowy, chorobowy, wypadkowy oraz fundusze rezerwowe. Wzięto pod uwagę drugi filar kapitałowy ubezpieczeń społecznych, otwarte fundusze emerytalne.</u>
          <u xml:id="u-55.6" who="#JanKulas">Wydatki na emerytury i renty stanowią 89% wydatków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Liczba emerytur i rent w 1999 r. bez ubezpieczenia rolniczego wynosi 7.344.000.</u>
          <u xml:id="u-55.7" who="#JanKulas">W materiale źródłowym ZUS i opinii Biura Studiów i Ekspertyz napisano, że plan dochodów i wydatków Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na 1999 rok został tak skonstruowany, że mogą wystąpić trudności w jego realizacji.</u>
          <u xml:id="u-55.8" who="#JanKulas">Komisja Polityki Społecznej generalnie pozytywnie ocenia tę część budżetową. Proponuje tylko przesunięcie terminu korekty planu finansowego z 30 kwietnia 1999 roku na dzień 31 sierpnia 1999 roku.</u>
          <u xml:id="u-55.9" who="#JanKulas">Stan Funduszu Alimentacyjnego, jak zawsze na początku roku, jest wysoki. W 1998 roku przewidywane wykonanie wynosi 1.507.468.000 zł. Planowane na 1999 rok dochody to 1.497.550.000 zł, co oznacza wzrost do 120% w stosunku do wykonania tegorocznego.</u>
          <u xml:id="u-55.10" who="#JanKulas">Wydatki Funduszu Alimentacyjnego przewidziano w kwocie 839.581.000 zł, co oznacza wzrost nominalny 18%.</u>
          <u xml:id="u-55.11" who="#JanKulas">Optymistycznie brzmi informacja, że następuje poprawa ściągalności zobowiązań, choć jest to wzrost bardzo umiarkowany. Z 19,2% w tym roku do 20,5% w 1999 roku.</u>
          <u xml:id="u-55.12" who="#JanKulas">Przy Funduszu Alimentacyjnym, z tytułu znowelizowanego prawodawstwa, jest stosowane kryterium dochodowe warunkujące prawo do świadczeń z tego funduszu. Szacuje się, że - niezależnie od tego kryterium - przeciętna liczba świadczeń kształtuje się na poziomie 390.700. Przeciętne miesięczne świadczenie poważnie wzrasta do poziomu 157 zł, co oznacza realny wzrost o 13%. Sądzę, że należy się tym szczycić.</u>
          <u xml:id="u-55.13" who="#JanKulas">Istnieją jednak także zagrożenia i niepokoje. Napisali o tym twórcy planu. Na stronie 24 opracowania czytamy, że „w przypadku niewielkich odchyleń od planu w trakcie jego realizacji może wystąpić zagrożenie terminowej wypłaty świadczeń i konieczność zwiększenia dotacji z budżetu państwa w ciągu 1999 roku”. Ta konstatacja jest odpowiedzią na wnioski, które zakładają przekazanie środków z Funduszu Alimentacyjnego na inne cele.</u>
          <u xml:id="u-55.14" who="#JanKulas">Biuro Studiów i Ekspertyz zamieszcza w swoim materiale uwagę, iż projekt planu finansowego Funduszu Alimentacyjnego został sporządzony na nie istniejącej podstawie prawnej. Myślę, że pan prezes poda nam więcej szczegółów w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-55.15" who="#JanKulas">Komisja Polityki Społecznej nie wniosła żadnych uwag do planu finansowego Funduszu Alimentacyjnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#HelenaGóralska">Czy przedłożony plan Funduszu Ubezpieczeń Społecznych jest skonstruowany już przy założeniu dzielenia składki na fundusze?</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#HelenaGóralska">Przy jakich założeniach jest wykonany plan Funduszu Alimentacyjnego? Czy nastąpiło zaostrzenie kryterium przyznawania wypłat?</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#HelenaGóralska">W projekcie budżetu Zakładu Ubezpieczeń Społecznych założono 418.000.000 zł na realizację kolejnego etapu kompleksowego systemu informatycznego ZUS. Z doniesień prasowych wynika, że informatyzacja ZUS jest „w proszku”. Jak jest naprawdę?</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#HelenaGóralska">W dzisiejszej prasie można przeczytać o raporcie NIK w sprawie nielegalnej prewencji rentowej. Jest tam wyjaśnienie rzecznika prasowego ZUS, który mówi „być może rzeczywiście działaliśmy bezprawnie, ale gdybyśmy czekali na odpowiednie przepisy, to nie moglibyśmy wysłać do sanatorium ani jednego pacjenta. (...) Leczenie pacjentów w sanatoriach kosztowało czasem 4 razy drożej niż pozostałych chorych.”</u>
          <u xml:id="u-56.4" who="#HelenaGóralska">Zanim wyrażę oburzenie, proszę o informacje, o jakich przepisach tu była mowa, kto zaniedbał wydania takich przepisów? Pani rzecznik prasowa mówi dalej „jeśli trzymalibyśmy się sztywno przepisów, musielibyśmy przerwać całą akcję”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#StanisławAlot">Plan finansowy zakłada dopływ z budżetu państwa dotacji, która pokryje utratę dochodów Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu odprowadzenia do otwartych funduszy emerytalnych 3.043.800.000 zł. Znajduje się to już w planie finansowym. Oprócz tego dotacja ma pokryć mniejsze skutki odpływu pieniędzy z powodu ograniczenia wysokości pobieranej składki od dochodów wyższych niż 250% średniego wynagrodzenia miesięcznego. Wprowadza to przyjęta ustawa.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#StanisławAlot">Odpływ będzie pokryty środkami z prywatyzacji. Tutaj jest to zapisane jako środki z budżetu państwa. O tym, skąd mają być pieniądze ustala ustawa przyjęta półtora roku temu.</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#StanisławAlot">Łączna suma odpływu środków w 1999 roku wynosi 3.844.900.000 zł, zaś z tytułu składek na otwarte fundusze emerytalne kwota 3.044.900.000 zł. W zestawieniu faktycznie nie było rozbicia na poszczególne pozycje.</u>
          <u xml:id="u-57.3" who="#StanisławAlot">Fundusz Alimentacyjny działa według dotychczasowych wskazań. Rzeczywiście plan tego funduszu zakłada, że ustawa będzie nowelizowana i wejdzie w życie w 1999 roku. Jednym z założeń tej nowelizacji jest zasada, że świadczenie z Funduszu Alimentacyjnego będzie przysługiwać, gdy miesięczny dochód na jedną osobę w rodzinie uprawnionego uzyskany w ubiegłym roku kalendarzowym nie będzie przekraczać kwoty odpowiadającej 50% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego ogłoszonego przez prezesa GUS dla celów emerytalnych. Projekt zakłada też zmianę mechanizmu podwyższenia górnej granicy wysokości świadczeń z Funduszu Alimentacyjnego. Górna granica byłaby ustalana na okres 12 miesięcy, poczynając od czerwca każdego roku - obecnie jest ona ustalana co kwartał - na poziomie 30% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w ubiegłym roku. Prawo do świadczeń byłoby ustalane na taki sam okres, tzn. na 12 miesięcy poczynając od czerwca danego roku.</u>
          <u xml:id="u-57.4" who="#StanisławAlot">Przyjęliśmy, że ustawa wejdzie w życie w przyszłym roku i efekty finansowe będą obowiązywać od 1 czerwca 1999 roku.</u>
          <u xml:id="u-57.5" who="#StanisławAlot">Program kompleksowego systemu informatycznego podpisany został w ubiegłym roku i obecnie dostosowany do stanu prawnego. Zakłada on, że realizacja będzie trwać kilka lat. Zaczęto go w 1997 roku, a potrwa do 2002 roku. Etap oprogramowania i szkolenia kosztuje 263.000.000 zł, zaś zakupy sprzętu i wyposażenia pochłoną ok. 155.000.000 zł. Takie sumy są przewidziane na przyszły rok. W 2000 i 2001 roku będą realizowane kolejne etapy szkoleń i zakupów sprzętu.</u>
          <u xml:id="u-57.6" who="#StanisławAlot">W 1998 roku zostanie zinformatyzowana część Zakładu Ubezpieczeń Społecznych odpowiadająca za wymierzanie i przekazywanie oraz egzekucję składek od płatników. W 1999 roku zostanie zinformatyzowana część ZUS odpowiadająca za naliczanie i przekazywanie zasiłków, a w następnym roku część odpowiedzialna za naliczanie i wypłaty emerytur i rent.</u>
          <u xml:id="u-57.7" who="#StanisławAlot">Najwyższa Izba Kontroli stwierdziła we wnioskach pokontrolnych ZUS za 1997 rok, że nieprawidłowo zawierane są umowy z sanatoriami na rehabilitację osób kierowanych tam w ramach prewencji i rehabilitacji. Rehabilitacja różni się od zwykłego pobytu w sanatorium. Jest to inna procedura, ponieważ celem rehabilitacji jest przywrócenie nie tylko do zdrowia, ale także do pracy, co oznacza dalsze płacenie składek na ZUS przez taką osobę.</u>
          <u xml:id="u-57.8" who="#StanisławAlot">NIK podczas kontroli prewencji rentowej za 1996 i 1997 rok, kiedy przetargów nie było a już weszła w życie ustawa o zamówieniach publicznych, nie wykazała, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych łamie ustawę o zamówieniach publicznych. Ostatnio zauważyła, że prawo jest łamane, zaś rok wcześniej nie było łamane. Uznaliśmy więc za wskazane wyjaśnić tę kwestię. Poprosiliśmy NIK o informację, dlaczego rok wcześniej można było tak postępować, a teraz już nie, a także o pokazanie, jak się ma 27.000 ludzi kierowanych do sanatoriów przez ZUS do blisko 2.000.000 osób, które kierowane są do sanatorium przez Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej, a w tamtym przypadku NIK nie zwróciła uwagi na tę sprawę?</u>
          <u xml:id="u-57.9" who="#StanisławAlot">W 1996 roku miało miejsce zjawisko nielegalnego kierowania na rehabilitację, ponieważ ustawa nałożyła na ZUS obowiązek niezbędności działań w zakresie rehabilitacji i prewencji. Rozporządzenie Rady Ministrów, precyzujące działania ZUS w tym zakresie, ukazało się w grudniu 1996 roku, czyli prawie 9 miesięcy później.</u>
          <u xml:id="u-57.10" who="#StanisławAlot">W tym czasie ówczesne kierownictwo Zakładu Ubezpieczeń Społecznych poczuło się zobowiązane ustawą i rozpoczęło realizację programu rehabilitacji i prewencji, nie czekając na rozporządzenie. Tutaj istotnie przez kilka miesięcy realizowano program, który nie został uregulowany rozporządzeniem.</u>
          <u xml:id="u-57.11" who="#StanisławAlot">W każdym przypadku, jaki został zawarty w uwagach Najwyższej Izby Kontroli, podjęto działania naprawcze. Zupełnie inaczej wygląda dziś organizacja prewencji, inaczej też procedura kierowania na rehabilitację. Nowa ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych uregulowała kwestię stosowania niektórych procedur przetargowych wynikających z ustawy o zamówieniach publicznych.</u>
          <u xml:id="u-57.12" who="#StanisławAlot">Stan prawny został więc zmieniony, rozporządzenie jest stosowane od grudnia 1996 roku. Wszystkie niedociągnięcia i odstępstwa zostały zlikwidowane. Nowa ustawa inaczej, lepiej organizuje sprawę rehabilitacji i prewencji rentowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#HelenaGóralska">Nie dostałam odpowiedzi na pytanie dotyczące stanu komputeryzacji ZUS. Wczoraj przeczytałam, że dopiero na początku grudnia została podpisana umowa, która ma być zrealizowana do końca grudnia br. Wiem, że np. zadanie komputeryzacji izb skarbowych nie zostało zakończone do dzisiaj. To trudne zadanie i ciągnie się od 1990 roku.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#HelenaGóralska">Poważna gazeta, jaką jest „Rzeczpospolita”, napisała, że umowa została podpisana na początku grudnia i na realizację całego etapu jest niecały miesiąc. Czy tak jest rzeczywiście?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#StanisławAlot">Jeśli pani poseł chce powiedzieć, że wiedza zaczerpnięta z poważnej gazety jest ważniejsza niż wyjaśnienia prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, to nie jest w porządku wobec nas. Proces komputeryzacji ZUS nie zaczął się w grudniu br. Wykonanie rozpoczęło się półtora roku temu. Stworzenie programu płatnika dla przedsiębiorców, udostępnienie im wzorów dokumentów będących zgłoszeniem do ubezpieczenia będzie odbywać się na podstawie umowy, która faktycznie została podpisana teraz. Wynikało to jednak z faktu, że rozporządzenia wykonawcze do nowej ustawy ukazały się 2 i 3 dni temu. Zaraz po ich publikacji ukazały się poradniki w prasie ogólnopolskiej. Na stronie internetowej można już od wielu dni znaleźć wzory dokumentów i program płatnika.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#StanisławAlot">Dochodzenie do celu odbywa się w wielu fazach. Nie można mówić, że coś zostało zrobione za późno.</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#StanisławAlot">Komisje sejmowe wprowadziły obowiązek dostarczania zgłoszenia do ubezpieczenia przez cały styczeń 1999 roku. Oznacza to, że nie ma żadnej możliwości zrobienia w styczniu czegokolwiek więcej, niż tylko rozpocząć przyjmowanie zgłoszeń od pracodawców. W zgłoszeniach zawarte są dane osobowe pracownika oraz dane osobowe członków rodziny potrzebne do zgłoszenia do powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego. W tym rytmie po styczniu rozpocznie się proces sprawdzania tych dokumentów z zasobami PESEL, NIP i REGON. Dopiero na skutek weryfikacji zgłoszeń będą zakładane indywidualne konta ubezpieczonych i płatników.</u>
          <u xml:id="u-59.3" who="#StanisławAlot">Po założeniu kont indywidualnych zaczniemy tam rejestrować wpłaty składek od pracodawcy i pracownika, które zaczną spływać do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w lutym.</u>
          <u xml:id="u-59.4" who="#StanisławAlot">W maju 1999 roku ZUS z przekazywanych składek na fundusz emerytalny odprowadzi część tych pieniędzy do wybranego przez ubezpieczonego otwartego funduszu emerytalnego.</u>
          <u xml:id="u-59.5" who="#StanisławAlot">Do końca 1999 roku osoby pomiędzy 30 a 50 rokiem życia będą podejmować decyzję o wejściu do systemu.</u>
          <u xml:id="u-59.6" who="#StanisławAlot">Data 1 stycznia 1999 roku oznacza wejście w życie ustawy i rozpoczęcie zmian w systemie emerytalno-rentowym, ale nie oznacza, że 1 stycznia 1999 roku ZUS musi być gotów do prowadzenia indywidualnych kont. Jest to niemożliwe. Część sprzętu komputerowego przyszła do ZUS w listopadzie, okablowanie robione było w październiku br., reszta sprzętu dojedzie do nas w grudniu i styczniu. Taki jest właśnie rytm zakupów. Sprzęt ma dotrzeć do ZUS w odpowiednim czasie, nie za wcześnie, nie za późno. Nie jest złym rozwiązaniem, że część sprzętu przyjdzie do nas w grudniu i styczniu. W ten sposób nie czeka on na instalację.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#HelenaGóralska">Gdybym była posłem opozycji, a pan był członkiem koalicji rządzącej, to powiedziałabym, że pan celowo usiłuje wprowadzić mnie w błąd. Taka była właśnie pana wypowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#AndrzejWielowieyski">Dlaczego wykonanie w zakresie zasiłków rodzinnych i pielęgnacyjnych jest niższe o prawie 500.000 zł? Powoduje to przecież obniżenie poziomu w 1999 roku.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#AndrzejWielowieyski">Proszę też o wyjaśnienia w sprawie Funduszu Alimentacyjnego. Ekspertyza BSiE ws-kazuje dwa wątpliwe punkty. Jeden dotyczy dochodów funduszu, drugi wydatków.</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#AndrzejWielowieyski">W poprzednich latach przeszacowywano wpływy, a więc procent ściąganych należności od osób zobowiązanych do alimentacji. Według opinii tym razem jest tak samo, co może istotnie obniżyć wynik finansowy funduszu.</u>
          <u xml:id="u-61.3" who="#AndrzejWielowieyski">W porównaniu z poprzednimi latami znacznie podwyższono też przeciętną wysokość realną świadczenia. Dlaczego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#StanisławAlot">Zasiłki rodzinne zostały wypłacone w niższej kwocie, ponieważ o ok. 400.000 zmniejszyła się liczba rodzin uprawnionych do otrzymania zasiłków. Wprowadzone kryteria dochodowe zmniejszyły tę liczbę rodzin uprawnionych, co spowodowało mniejsze wydatki na ten cel.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#StanisławAlot">Prawdą jest fakt, iż zawsze mamy duży kłopot z oszacowaniem wysokości ściągalności należności wobec Funduszu Alimentacyjnego. Ustawa o Funduszu Alimentacyjnym w obecnym kształcie, przed nowelizacją nie jest przystosowana do dzisiejszych realiów. Podczas spotkań z komisjami sejmowymi zwracałem uwagę na fakt, że ustawa ta nie powinna istnieć w tym kształcie, ponieważ zakłada ona ubezpieczanie prawie wszystkich alimentów przez budżet państwa. Ta forma pomocy społecznej, a przecież ponad 90% rodzin jest jednocześnie biorcami zasiłków z pomocy społecznej i alimentów z Funduszu Alimentacyjnego, oznacza że dwie drogi pieniędzy publicznych są kierowane do tej samej grupy rodzin. Nie jest to celowe działanie.</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#StanisławAlot">Należałoby rozważyć wprowadzenie kryterium dochodowego, a także zastanowić się, czy nie byłoby efektywniejsze skierowanie większych środków na pomoc społeczną dla tych rodzin uwalniając w ten sposób budżet państwa od konieczności przekazywania ok. 80% środków na wypłaty alimentów.</u>
          <u xml:id="u-62.3" who="#StanisławAlot">Średnia wysokość świadczenia alimentacyjnego ma wzrosnąć w 1999 roku do ponad 150 zł. Jest to kwota mniejsza od zasiłku, który otrzymują te same rodziny. W takim razie ustawa, która była uchwalona prawie 30 lat temu jako jeden z pierwszych elementów pomocy społecznej, dzisiaj nie pełni swojej funkcji w należyty sposób. Pan poseł ma rację, że trudno poprawić wyniki ściągalności, ponieważ dotyczy to bardzo często osób bezrobotnych lub osadzonych. Ściąganie odbywa się przez komornika, a to zwiększa koszty funkcjonowania Funduszu Alimentacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-62.4" who="#StanisławAlot">Moim zdaniem należałoby się zastanowić nad sensem dalszego utrzymywania ustawy w tym kształcie. Nie jest ona efektywna. Kilka złotych z każdych 100 zł dotacji pochłania komornik, także Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Ta pomoc trafia w ten sposób pomniejszona do osób, które i tak korzystają z pomocy społecznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#HenrykGoryszewski">Wykracza to poza zakres prac nad projektem budżetu. Sprawa jest bardzo wątpliwa, ponieważ państwo powinno być skuteczne. Jeśli państwo feruje wyroki w sądach, na mocy których nieodpowiedzialny ojciec lub matka muszą płacić alimenty, a następnie rozkłada ręce nie mogąc tych należności wyegzekwować, jest państwem nie zasługującym na szacunek. W takim razie niech takie państwo samo płaci. Nie jest to pomoc społeczna, lecz wyraz faktu, że egzekucyjna władza państwa jest nieskuteczna.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#HenrykGoryszewski">Jeżeli ustawa o Funduszu Alimentacyjnym zmieni się, będziemy o tym dyskutować.</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#HenrykGoryszewski">Proszę, aby pan prezes dostarczył nam na piśmie informację o przetargu związanym z komputeryzacją ZUS. Chodzi nam o podstawowe informacje, kiedy przetarg był ogłoszony, na jakich warunkach wybrano kontrahenta itp.?</u>
          <u xml:id="u-63.3" who="#HenrykGoryszewski">Jeśli w przetargu ogłoszono, że komputeryzacja ma być zakończona do jakiegoś dnia, a dowiaduję się, że wygrywający ten przetarg szermował terminem jako argumentem po jego stronie, to powinno to być wykonane, skoro przetarg wygrał. Jeśli nie, zostają złamane warunki przetargu. Musimy szanować publiczne pieniądze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#HelenaGóralska">Żałuję, że nie ma na sali przedstawiciela Ministerstwa Sprawiedliwości. Usiłowałam się dowiadywać, co się dzieje po zasądzeniu alimentów. Nie chcę uogólniać, ale zdarzały się przypadki, gdy zasądzane są alimenty nie biorąc pod uwagę faktycznych możliwości osoby, która ma płacić alimenty. Np. zasądza się alimenty bezrobotnemu bez prawa do zasiłku. Oczywiście to trafia na rachunek skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#HelenaGóralska">Mam nadzieję, że dostaniemy informację w tej sprawie od Ministerstwa Sprawiedliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#AndrzejWielowieyski">Proszę, aby pan prezes podał mi przekonujące argumenty, dla których podnosimy przeciętne świadczenie z Funduszu Alimentacyjnego?</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#AndrzejWielowieyski">Nie chodzi mi o krzywdzenie kogokolwiek. Nasz budżet jest krojony według możliwości, a nie według potrzeb. Musimy otrzymać uzasadnienie takiego wzrostu. W przeciwnym razie będę proponować ograniczenie tej sumy o 10%. Chodzi bowiem o 80.000.000 zł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#MirosławPietrewicz">Proszę zwrócić uwagę na pierwszy akapit opinii Biura Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu. „Plan finansowy Funduszu Alimentacyjnego sporządzono w oparciu o projektowaną nowelizację ustawy o Funduszu Alimentacyjnym. Należy zaznaczyć, że powyższy projekt znajduje się w fazie uzgodnień wewnętrznych w ramach Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej i nie przeszedł przez uzgodnienia międzyresortowe.”</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#MirosławPietrewicz">Mam zasadnicze wątpliwości wobec podstawy prawnej sporządzenia planu Funduszu Alimentacyjnego. Dalej możemy przeczytać, że nowelizacja ma doprowadzić do zmniejszenia liczby potencjalnych świadczeniobiorców, m.in. mają być odebrane świadczenia dla pewnej grupy osób, która teraz ma takie uprawnienia. Oznacza to pogorszenie warunków ustawy, co chyba podlega jakimś restrykcjom. Konieczny jest w związku z tym vacatio legis.</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#MirosławPietrewicz">Podejrzewam więc, że założenia planu Funduszu Alimentacyjnego są nierealistyczne z tego właśnie powodu. Oświadczam, że nie mogę poprzeć takich zapisów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#HenrykGoryszewski">Dlaczego jako podstawę do tworzenia planu finansowego Funduszu Alimentacyjnego przyjęto nieistniejącą ustawę? Przecież projekt nowelizacji musi przejść przez fazę uzgodnień międzyresortowych, trafić do Sejmu, który przeprowadzi nad tym debatę, pracę w komisji itd.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#HenrykGoryszewski">Ustawa odbiera pewne uprawnienia i dlatego musi wejść w życie ze stosownym vacatio legis. Praktycznie wejdzie ona w życie od 1 stycznia 2000 roku. Dlaczego przygotowano plan na podstawie nieprzyjętej ustawy? Jakie byłyby skutki zmiany planu finansowego, tak aby był on stworzony na podstawie obecnie obowiązującej ustawy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#StanisławAlot">Wzrost świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego wynika z wykonania za 1997 rok. W 1997 roku świadczenie miało wzrastać o 1,73 zł miesięcznie, a naprawdę rosło o 2,06 zł. Zgodnie z tym trendem, czyli wzrostem do 121% przyjęliśmy ostrożnie, że wzrost świadczenia wyniesie do 14,6%.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#StanisławAlot">Dynamika wzrostu wynika z wysokości zasądzanych alimentów. Planowanie i wykonanie to różne wielkości. Biorąc pod uwagę tendencje, jakie miały miejsce w ubiegłych latach, planujemy wzrost wysokości przeciętnego świadczenia.</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#StanisławAlot">Przewidywana oszczędność wynikająca z wejścia w życie nowelizacji ustawy o Funduszu Alimentacyjnym z dniem 1 czerwca 1999 roku wynosiłaby 30.600.000 zł. Oznacza to, że gdyby ta ustawa nie została znowelizowana w 1999 roku i nie weszła w życie, to należałoby przewidzieć dodatkowo ok. 31.000.000 zł na wypłatę świadczeń w przyszłym roku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#HenrykGoryszewski">Prosimy o dostarczenie nam do 12 grudnia dodatkowych wyjaśnień na piśmie dotyczących procesu komputeryzacji ZUS. Czekamy także na dane, o które prosiła pani poseł Góralska i które nie dotarły do nas jeszcze z Ministerstwa Sprawiedliwości. Panią minister Wasilewską proszę zaś o przygotowanie informacji, ile powinien wynosić budżet Funduszu Alimentacyjnego w sytuacji gdy nie zostanie uchwalona przewidywana nowelizacja.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#HenrykGoryszewski">Jeżeli nie ma innych zgłoszeń, zamykam dyskusję nad częścią 56 budżetu. Przechodzimy do rozpatrzenia projektu budżetu państwa w części 62 - Urząd Nadzoru nad Funduszami Emerytalnymi. Jest to nowa instytucja będąca po raz pierwszy przedmiotem prac Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#JanKulas">Urząd Nadzoru nad Funduszami Emerytalnymi rozpoczął pracę z dniem 1 maja 1998 roku na mocy ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#JanKulas">Wydatki są planowane w dziale 91 - administracja państwowa w rozdziale 9111 - jednostki centralne. Łączne wydatki zamykają się w kwocie 8.877.000 zł. W ramach wydatków przewiduje się utrzymanie 83 etatów kalkulacyjnych, w tym 3 stanowiska „R” oraz 1 etat dyrektora generalnego.</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#JanKulas">Osobowy fundusz płac wraz z pochodnymi pochłonie 3.200.000 zł, a więc ok. 45% całego budżetu.</u>
          <u xml:id="u-70.3" who="#JanKulas">Z materiałów źródłowych oraz opinii BSiE wyłania się problem liczby etatów kalkulacyjnych, które powinny być zapisane w Urzędzie Nadzoru nad Funduszami Emerytalnymi w zbliżającym się roku budżetowym. Od kwietnia 1999 roku rozpoczną działalność otwarte fundusze emerytalne II filaru. Dodatkowe potrzeby są kalkulowane w sporych sumach, tzn. w kwocie 5.117.000 zł. Komisja Polityki Społecznej składa bardziej ostrożne propozycje, ponieważ w opinii zapisano postulat zwiększenia wydatków o kwotę 1.509.000 zł na 48 dodatkowych etatów. Po drodze proponuje się jednak zmniejszenie o 1 etatów „R”.</u>
          <u xml:id="u-70.4" who="#JanKulas">Źródło finansowe, podane przez Komisję, jest co najmniej wątpliwe. Proponuje się bowiem zdjęcie tej kwoty z budżetu Państwowej Inspekcji Pracy.</u>
          <u xml:id="u-70.5" who="#JanKulas">Studiując materiały ekspertów zachodzi obawa, że nawet te 48 dodatkowych etatów nie wystarczy. Szeroka prognoza mówiąca o pełnym katalogu działań pokazuje, że ten urząd będzie rozpatrywać dziesiątki tysięcy wniosków, a na rozpatrzenie wniosku ma 30 dni. Jednak z instytucji gospodarczych szacuje, że może wpłynąć ok. 70 tysięcy wniosków. Oprócz nadzoru nad funduszami odbywać się będzie rejestracja akwizytorów. Z takich powodów podzielam obawy, że podstawowy projekt na 83 etaty kalkulacyjne może okazać się daleko niewystarczający.</u>
          <u xml:id="u-70.6" who="#JanKulas">Propozycja zwiększenia liczby etatów dla UNnFE jest uzasadniona i słuszna, ale nie ma odpowiedniego źródła finansowania. To nie powinny być środki z Państwowej Inspekcji Pracy. Warto postawić sobie tu pytanie, czy propozycja jest dobra.</u>
          <u xml:id="u-70.7" who="#JanKulas">W Urzędzie Nadzoru nad Funduszami Emerytalnymi może nastąpić duże spiętrzenie prac. Nie wiadomo, czy nie będzie konieczna interwencja ministra finansów. Musimy być ostrożni, ponieważ zbyt mała liczba etatów może doprowadzić do nieprzestrzegania prawa. Za duża oszczędność w tej części może stać się zagrożeniem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#HelenaGóralska">Mówimy tu o 83 etatach kalkulacyjnych. Jakie jest faktyczne zatrudnienie w urzędzie?</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#HelenaGóralska">Proszę jeszcze o informację, ile osób zatrudnia Komisja Papierów Wartościowych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#CezaryMech">Planowane zatrudnienie na koniec grudnia br. wynosi 70 osób. Pierwotnie 70 etatów kalkulacyjnych otrzymaliśmy od 1 września br., potem dołożono nam 10 etatów od 1 maja br. Mamy duże trudności, aby przy takim poziomie etatu kalkulacyjnego znaleźć ludzi, którzy chcieliby podjąć pracę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#TomaszSzyszko">Chcę poprzeć wniosek Komisji Polityki Społecznej. Uważam, że rząd nie ocenił należycie wagi tego urzędu. Szukanie tutaj oszczędności nie rokuje dobrze na przyszłość. Urząd ma nadzorować proces tworzenia się i funkcjonowania funduszy emerytalnych, w sytuacji gdy będą one miały wpływ na kształt reformy systemu ubezpieczeń społecznych. Ma to także wpływ na tworzenie się rynku kapitałowego w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#TomaszSzyszko">O ile wiem, chcąc uzyskać porównywalny poziom zatrudnienia do podobnych instytucji w innych krajach należałoby podwoić liczbę zatrudnionych.</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#TomaszSzyszko">Jestem przekonany, że trzeba wesprzeć Urząd Nadzoru nad Funduszami Emerytalnymi chociaż w wielkości zaproponowanej przez Komisję Polityki Społecznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#HelenaGóralska">Nie rozumiem, dlaczego ma to być dodatkowo 48 etatów, a nie 49 lub 21? Słyszę tylko, że to ważne zadania. Zwracałam uwagę już przy innych częściach budżetowych, że ktoś powinien przyjść i nam powiedzieć jasno, że dodatkowe etaty mają być przeznaczone na... W przeciwnym razie odnoszę wrażenie, że chodzi tylko o to, że się przydadzą.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#HelenaGóralska">Pan poseł Kulas popierając wniosek zwiększenia etatów ma przecież świadomość, że nikt nie zatrudni z dniem 1 stycznia 1999 roku nowych 48 osób. Środki będą więc zaangażowane w wyższe wynagrodzenia.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#HelenaGóralska">Dopóki nie usłyszę konkretnej argumentacji do przyznania dodatkowych 48 etatów, będę przeciwna temu wnioskowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#HenrykGoryszewski">Zwracam się z moją uwagą i pytaniem do pani minister Wasilewskiej-Trenkner. Urząd Nadzoru nad Funduszami Emerytalnymi będzie prowadzić środek specjalny, do którego są odpisywane części składki w wysokości zależnej od tego, czy chodzi o towarzystwo powszechne czy pracownicze.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#HenrykGoryszewski">Czy ze środka specjalnego w części stanowiącej dochód urzędu można finansować coś, co kiedyś nazywało się funduszem bezosobowym płac, a więc prace na zlecenie lub umowy o dzieło?</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#HenrykGoryszewski">W Głównym Urzędzie Ceł wykorzystuje się to dla poprawy poziomu wynagrodzenia. Czy tu występuje podobna sytuacja?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Ustawa o środkach specjalnych stanowi, że wpływy z opłat od powszechnych i pracowniczych towarzystw emerytalnych oraz pracowniczych programów emerytalnych będą stanowić dochód środka specjalnego, który można będzie przeznaczać na usprawnienie pracy urzędu, podnoszenie kwalifikacji, a także premie dla pracowników. Druga część dochodu zasili budżet państwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#HelenaGóralska">Jestem zdumiona słysząc o środku specjalnym. Nie widzę w dokumentach, aby UNnFE miało środek specjalny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#HenrykGoryszewski">Chcę właśnie zaproponować, aby kierownictwo urzędu pod nadzorem Ministerstwa Finansów przejrzało do 12 grudnia tę część projektu budżetu i przedstawiło nam sprawę tego środka specjalnego. Wiem, że urząd dopiero zaczyna pracę, że będzie jej wiele, ale skoro można przewidzieć, ile będzie składanych wniosków, to można też przewidzieć, jaki będzie środek specjalny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#TomaszSzyszko">Rozumiem, że państwo są gotowi walczyć o każdy grosz, ale w tym przypadku należy spojrzeć bardziej łaskawie na propozycję Komisji Polityki Społecznej. Nie chodzi o dużą kwotę.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#TomaszSzyszko">Środek specjalny jest ograniczony. W czasie prac komisji nadzwyczajnej doszło najpierw do jego likwidacji, potem go okrojono. Jest to instrument, przy pomocy którego urząd może szkolić pracowników, podnosić ich kwalifikacje, premiować. Jeżeli nie pozwolimy na takie oddziaływanie, to dojdzie do sytuacji, w której dobrze wykształceni ludzie pójdą pracować w funduszach. Utrzymanie dobrze przygotowanej grupy ludzi będzie naprawdę trudne.</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#TomaszSzyszko">Wydaje mi się, że postulat zwiększenia liczby etatów o 48 był przemyślany i na pewno zasadny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#AndrzejWielowieyski">Muszę sprzeciwić się panu posłowi Szyszko. Sytuacja nie jest do końca rozpoznana. Nie wiemy, czy potrzeba 300 etatów, czy też 100. Zadania Urzędu Nadzoru nad Funduszami Emerytalnymi są na pewno poważne, istotna jest także pozycja startu.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#AndrzejWielowieyski">Między przedłożeniem rządowym a propozycją Komisji Polityki Społecznej jest duża rozpiętość. Pan prezes sam przyznał, że ma tylko 70 osób, nie zatrudnił więc pełnej obsady. Na 1999 rok damy 48 nowych etatów, z czego wykorzysta się pewnie ok. 20, a reszta pieniędzy nie będzie wykorzystanych lub pójdzie na podwyżki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#HenrykGoryszewski">Proszę, aby pan prezes przedstawił nam na piśmie konkretne przydziały pracy dla 48 dodatkowych etatów. Uważam, że rząd dobrze rozpoznał sytuację dając właśnie tyle etatów, ile zapisano w projekcie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#JanKulas">Z naszej dyskusji wyłoniła się przede wszystkim troska o to, aby reforma ubezpieczeń społecznych realizowana przez Urząd Nadzoru nad Funduszami Emerytalnymi była realizowana racjonalnie i sprawnie. Znaczna część posłów, w tym mówiący te słowa, uważają, że wymiar 83 etatów nie daje gwarancji solidnej realizacji reformy. Część z nas zaufała analizom przeprowadzonym w Komisji Polityki Społecznej. Być może powinienem domagać się konkretnych liczb i w tym sensie przyjmuję uwagi pani poseł Góralskiej.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#JanKulas">Jednak w tej chwili w poczuciu odpowiedzialności za powodzenie tej reformy, chcąc uniknąć zarzutów ze strony niesympatyków tego rządu, że reforma jest zła, musimy prognozować i przewidywać. Będzie to dziesiątki tysięcy spraw, a każda powinna być rozpatrzona w ciągu miesiąca. Nie trzeba być specjalistą, aby ocenić, iż propozycje rządowe wynikające ze skromnego budżetu państwa nie zabezpieczają finansowo realizacji tej reformy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#HenrykGoryszewski">Z decyzjami w sprawie budżetu Urzędu Nadzoru nad Funduszami Emerytalnymi poczekamy do czasu otrzymania wyjaśnień, o których mówiliśmy.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#HenrykGoryszewski">Przechodzimy do kolejnej części zawierającej budżet Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#JanKulas">System ubezpieczenia społecznego zapewni wypłatę emerytur i rent dla 1.945.000 zł byłych rolników, co oznacza wzrost liczby w stosunku do bieżącego roku o 24.000 emerytur i rent rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#JanKulas">W ostatnich latach budżetowych przeciętna emerytura i renta rolnicza była niska i wynosiła ok. 2/3 przeciętnej emerytury pracowniczej. W 1999 roku będzie to średnio 462 zł. Wzrost realny wyniesie 1,1%.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#JanKulas">Podstawą gospodarki finansowej ubezpieczenia społecznego rolników i działalności Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego są fundusze: emerytalno-rentowy, administracyjny, prewencji i rehabilitacji oraz rezerwowy fundusz składkowy.</u>
          <u xml:id="u-84.3" who="#JanKulas">KRUS wypłaca także ze środków budżetowych zasiłki rodzinne dla 600.000 osób. Zarówno w tym przypadku, jak też w przypadku zasiłków pielęgnacyjnych nastąpi wzrost liczby wypłat w stosunku do bieżącego roku.</u>
          <u xml:id="u-84.4" who="#JanKulas">Dotacja budżetowa w tym roku wyniosła 11.000.000.000 zł. W 1999 roku następuje poważny wzrost do kwoty 13.750.311.000 zł. Wydatki budżetowe na KRUS rosną więc o ok. 25%.</u>
          <u xml:id="u-84.5" who="#JanKulas">Fundusz emerytalno-rentowy KRUS będzie wypłacać ok. 90% emerytur i rent rolniczych. W stosunku do przewidywanego wykonania w 1998 roku fundusz ten rośnie do 124%.</u>
          <u xml:id="u-84.6" who="#JanKulas">Fundusz prewencji i rehabilitacji maleje natomiast do 94%. Fundusz administracyjny wzrasta do 109%, czyli kwoty 411.442.000 zł. Fundusz składkowy rośnie do 11% planowanego wykonania w tym roku.</u>
          <u xml:id="u-84.7" who="#JanKulas">Waloryzacja świadczeń emerytalno-rentowych z tytułu ubezpieczenie społecznego rolników odbywa się przy użyciu wskaźnika 108,7% od 1 czerwca 1999 roku.</u>
          <u xml:id="u-84.8" who="#JanKulas">W związku z reformą systemu ubezpieczeń zdrowotnych w Kasie Rolniczego Ubez-pieczenia Społecznego zabezpieczono kwotę na składki na ubezpieczenia zdrowotne rolników w kwocie 1.696.500.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-84.9" who="#JanKulas">Fundusz administracyjny przeznaczony jest na finansowanie kosztów obsługi ubezpieczenia społecznego. W 1999 roku zatrudnienie wyniesie 6.470 etatów, a przybywa ich o 300, co oznacza wzrost o 5%. Przyrost etatowy jest tłumaczony koniecznością obsługi ubezpieczeń zdrowotnych.</u>
          <u xml:id="u-84.10" who="#JanKulas">Jak zawsze podnoszę kwestię wynagrodzeń pracowników. Przeciętne wynagrodzenie w KRUS wyniesie 915 zł i to już po planowanym wzroście o 2,4%.</u>
          <u xml:id="u-84.11" who="#JanKulas">Komisja Finansów Publicznych szuka tematów wątpliwych i tym razem takie również wymienię. Zakupy środków trwałych zawierają zakup 85 samochodów osobowych. Dlaczego w tej liczbie są 73 Fiaty 126p? Mam wrażenie, że nie są to samochody na miarę XXI wieku.</u>
          <u xml:id="u-84.12" who="#JanKulas">Znaczne kwoty przewiduje się na zakup sprzętu komputerowego - 7.925.000 zł. Dodatkowo na oprogramowanie komputerowe przeznacza się 5.000.000 zł. Na zakup maszyn drukujących przewiduje się także poważne środki w wysokości 6.215.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-84.13" who="#JanKulas">Z uwagą wczytuję się w głos kolegów z Komisji Polityki Społecznej. Tym razem Komisja dokonała prostego podsumowania, które zacytuję: „Komisja Polityki Społecznej pozytywnie opiniuje projekt budżetu Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.”</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#HelenaGóralska">Dotacja do KRUS ma wynieść w 1999 roku ponad 13.000.000.000 zł. To więcej niż wynosi dotacja do funduszu ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z obowiązującymi przepisami nie ma innego wyjścia i trzeba te pieniądze dać.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#HelenaGóralska">Przypominam państwu, że nastąpił skokowy wzrost dotacji w 1994 roku, kiedy Sejm podwyższył pochopnie minimalne emerytury. Decyzja podniesienia z 35% do 39% średniej płacy krajowej bardzo zaważyła na wypłatach z KRUS, ponieważ tam znaczna część emerytur i rent bazuje właśnie na najniższej emeryturze. Oznaczało to zwiększenie dotacji do KRUS.</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#HelenaGóralska">Ustawa została uchwalona w 1990 roku, przy moim sprzeciwie. Traktuję tak samo rolnika, który ma 5 ha i 1000 ha. Składka była uzależniona od liczby osób w gospodarstwie, a nie od wielkości tego gospodarstwa. Wtedy zazwyczaj gospodarstwa obejmowały niewielką liczbę hektarów. Teraz mamy gospodarstwa o powierzchni 1000 ha lub więcej. Nie rozumiem, dlaczego składka nie jest z tym faktem związana. Dlaczego nie podwyższyć im jej wysokości i uzależnić ją od liczby hektarów? Nie mówię, że trzeba to zrobić gwałtownie. Jednak obecny stan przeczy zdrowemu rozsądkowi. Rolnik, który ledwo się utrzymuje z gospodarstwa 5-hektarowego ma nominalnie taką samą składkę jak posiadacz 1000 ha gruntu.</u>
          <u xml:id="u-85.3" who="#HelenaGóralska">Nie chcę od razu spowodować szkody dla rolnictwa, ale przecież coś z tym trzeba zrobić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#HenrykGoryszewski">Znam osobę, która jest prezesem spółki giełdowej, a jednocześnie posiada gospodarstwo rolne o powierzchni 1100 ha. Są to grunty użytkowane. Czy ten człowiek płaci składkę na KRUS? Przecież on zarabia kilkadziesiąt tysięcy miesięcznie, a my go dotujemy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#KazimierzDaszewski">Ubezpieczenie rolnicze jest w zasadzie ubezpieczeniem dopełniającym. Osoba po-siadająca dochody z zatrudnienia, bez względu na to jakim gospodarstwem dysponuje, jest poza naszym ubezpieczeniem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#HenrykGoryszewski">Jeżeli posiadam małe gospodarstwo, a nie posiadam dochodów z zatrudnienia, ponieważ wykonuję wolny zawód, a nie jestem posłem zawodowym, to czy będę korzystać z KRUS?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#KazimierzDaszewski">Przed chwilą wymieniłem pierwszy przypadek, kiedy źródłem dochodu jest zatrudnienie. Wyłączenie dotyczy jeszcze przypadków, gdy ktoś posiada dochody, które podlegają oskładkowaniu na rzecz ubezpieczeń pozarolniczych.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#KazimierzDaszewski">Także osoba, która ma przyznane świadczenie emerytalne może dysponować gospodarstwem rolnym, a jest wyłączona z naszego ubezpieczenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#HelenaGóralska">To dziwne, ale znam przedsiębiorców, którzy zaopatrzyli się w wymagane 2 ha ziemi i płacą na KRUS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#KazimierzDaszewski">Chciałbym dodać kilka słów na temat przepisu uchwalonego w 1996 roku. Nowelizacja naszych przepisów ustawowych pozwalała, aby rolnik objęty naszym ubezpieczeniem rolniczym, który podejmował dodatkowo działalność gospodarczą miał prawo wyboru pozostania w naszym systemie lub przejścia do systemu pozarolniczego. Posiadam dane statystyczne, które pokazują skutki działania tego przepisu. Do końca drugiego kwartału bieżącego roku liczba osób objętych naszym ubezpieczeniem i prowadzących jednocześnie działalność gospodarczą wzrosła o 44.600 osób. Ten przyrost dotyczy przede wszystkim osób, które już w grudniu 1996 roku spełniały warunki do ubezpieczenia w systemie rolniczym.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#KazimierzDaszewski">Osoby, które chciały przejść do naszego systemu ubezpieczeń i w tym celu kupowały grunty, mogły dokonać takiej operacji tylko wówczas, gdy już w grudniu 1996 roku dokonały tego zakupu i spełniały warunki KRUS lub pozostawały w systemie ubezpieczenia rolniczego co najmniej przez 1 rok.</u>
          <u xml:id="u-91.2" who="#KazimierzDaszewski">W naszym systemie ubezpieczenia pozostało, mimo podjęcia innej działalności gospodarczej, 13.500 osób, w tym rolników 9.600. Pomimo iż mogło skorzystać z wymienionych uprawnień, to zdecydowało się wyjść z naszego systemu ubezpieczenia 1.660 osób.</u>
          <u xml:id="u-91.3" who="#KazimierzDaszewski">Przyrost 44.600 osób miał miejsce w 1997 roku. W 1998 roku bilans osób objętych ubezpieczeniem rolniczym pozostał właściwie na tym samym poziomie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#HenrykGoryszewski">Jeżeli przedsiębiorca, który posiada wymaganą ilość gruntu, przestaje być prezesem rodzinnej spółki i czyni nim swoją żonę, z którą pozostaje w rozdzielności majątkowej, a sam przestaje na 1 rok pracować i nie jest ubezpieczony, to czy po roku może się ubezpieczyć w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#KazimierzDaszewski">W tym przypadku po roku ubezpieczenia w systemie rolniczym osoba ta może u nas pozostać, mimo podjęcia działalności gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#KazimierzDaszewski">Chcę państwa poinformować, że w tej chwili trwają prace nad nowelizacją ustawy o ubezpieczeniu rolniczym, w której przewiduje się, że ten okres będzie przedłużony z roku do 3 lat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#FranciszkaCegielska">Istotny wzrost dotacji budżetowej wiąże się ze składką na kasy chorych. Jest ona opłacana z funduszu emerytalno-rentowego KRUS. Stanowi to ok. 1.700.000.000 zł i decyduje o skokowym wzroście dotacji do KRUS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#HenrykGoryszewski">Proszę, aby sprawozdawca projektu pamiętał o zaznaczenie, że kiedy mówimy o środkach publicznych kierowanych do sektora produkcji rolnej, to trzeba pamiętać, że w budżetowym roku 1999 mamy do czynienia z ograniczeniami w najbardziej potrzebnych dziedzinach z punktu widzenia programów rozwoju i restrukturyzacji rolnictwa. Myślę tu o Agencji Rozwoju i Modernizacji Rolnictwa i o kredytach, jakie funkcjonowały jeszcze 2 lata temu, na powiększenie areału gospodarstwa. Mamy ogromne kłopoty z organizacją skupu produktów rolniczych. Potrzebne byłyby kredyty na finansowanie postępu rolniczego, np. w dziedzinie mleczarstwa, aby nie zdarzało się, że spółdzielnia mleczarska ma jedną linię produkcyjną czystą i tam produkuje na ekspert, a drugą brudną i tam produkuje na kraj.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#HenrykGoryszewski">Według moich wyliczeń mamy 1.600.000.000 zł dodatkowych pieniędzy, jakimi wieś jest zasilana. Są to środki na cele konsumpcyjne. Przeliczyłem poziom transferów na rzecz ludności z tytułu emerytur, rent i innych świadczeń dokonywanych przez KRUS w tym roku, dodając wskaźnik inflacji i 1% wzrostu. Nakłady w tej sferze wzrastają właśnie o ok. 1.600.000.000 zł. Te pieniądze są kierowane na wieś. Rolnicy nie muszą ponosić wydatków na składkę na ubezpieczenie zdrowotne, ale za to brakuje pieniędzy na „wędkę dla rolników”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#MirosławPietrewicz">Rozwiązania stosowane w Polsce są powszechnie obecne w krajach Unii Europejskiej. Proporcje są co prawda nieco inne, ale państwo bezpośrednio wspomaga producentów rolnych w skali państwu znanej, wielokrotnie większej niż w Polsce. W przeliczeniu na osobę lub hektar dotacje łączne są nieporównywalnie wyższe niż u nas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#FranciszkaCegielska">Proszę pamiętać, że tu mówimy o osobach, które nie są już producentami rolnymi. Faktem jest, że dzięki tym emeryturom i rentom utrzymują się często całe rodziny. To nie są jednak producenci.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#HenrykGoryszewski">To nie tak. Gdyby nie system Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, to rolnik zamiast przeznaczyć te pieniądze na rozwój swojego gospodarstwa musiałby je odłożyć na fundusz emerytalny. Teraz nie musi, a więc jest to pośrednie wspieranie produkcji rolnej. Mówię pośrednie, ponieważ jeden skieruje te środki na produkcję, a inny na konsumpcję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#HelenaGóralska">Proszę zauważyć, że 400 zł emerytury jest istotne dla ludzi posiadających małe gospodarstwo, ale przy 1000 ha gruntów nikt nie wyżyje z takiej emerytury. Nie da się wygrać z dotowaną żywnością zachodnią.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#HenrykGoryszewski">Nie było żadnych wniosków dotyczących budżetu Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Dlatego poddaję pod głosowanie projekt części 55 budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#HenrykGoryszewski">Kto z państwa jest za przyjęciem projektu budżetu części 55?</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#HenrykGoryszewski">W głosowaniu wniosek został przyjęty większością 10 głosów, przy braku głosów przeciwnych, 5 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-100.3" who="#HenrykGoryszewski">Przechodzimy do projektu budżetu w części 42 - Urząd do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#JanKulas">Urząd ponosi koszty utrzymania 250 etatów kalkulacyjnych. Na przyszły rok planuje się zachowanie takiego stanu etatowego.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#JanKulas">Wydatki będą stanowić 89% przewidywanego wykonania z roku 1998. To istotny spadek.</u>
          <u xml:id="u-101.2" who="#JanKulas">Wydatki państwowego funduszu kombatantów zaplanowano na przyszły rok w kwocie 127.067.000 zł. Przewidywane wykonanie w tym roku wynosi 119.000.000 zł, czyli następuje wzrost rzędu 6%.</u>
          <u xml:id="u-101.3" who="#JanKulas">Państwowy fundusz kombatantów obejmie opieką ok. 86.000 osób. Pomoc jest świadczona nie tylko kombatantom, ale także wdowom. Z tego tytułu ponoszone są także dość znaczne koszty. Średnia zapomoga wyniesie ok.300 zł.</u>
          <u xml:id="u-101.4" who="#JanKulas">Globalnie świadczenia kombatanckie ulegają zmniejszeniu z przyczyn naturalnych. Liczba świadczeniobiorców spada o ok. 25.000 osób. Środowisko kombatanckie jest szacowane obecnie na 330.000 osób.</u>
          <u xml:id="u-101.5" who="#JanKulas">Część zadań będzie realizowana przez jednostki niepaństwowe. Tu planuje się wydatki rzędu 3.790.000 zł, co w stosunku do planowanego tegorocznego wykonania oznacza spadek o 30%. Zadania państwowe realizuje ok. 130 jednostek niepaństwowych.</u>
          <u xml:id="u-101.6" who="#JanKulas">W 1999 roku Urząd do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych ma jeszcze dużo pracy. Składanie wniosków na różne świadczenia upływa ostatecznie z dniem 31 grudnia 1998 roku. Szef urzędu słusznie zauważa, że rozpatrywanie tych wniosków odbędzie się dopiero w następnym roku budżetowym. Z tego powodu wydatki są dość znaczne.</u>
          <u xml:id="u-101.7" who="#JanKulas">Biuro Studiów i Ekspertyz zauważa w swojej opinii, że zatrudnienie w urzędzie jest względnie wysokie, biorąc pod uwagę fakt, iż wiele zadań zleca się jednostkom niepaństwowym. W 1999 roku spada jednak liczba zadań zlecanych.</u>
          <u xml:id="u-101.8" who="#JanKulas">Proszę, aby kierownictwo urzędu udzieliło nam informacji, jak na pracę urzędu wpłynęła ubiegłoroczna decyzja Sejmu o przydzieleniu dodatkowej kwoty 1.560.000 zł? Na ile dodatkowe etaty wpłynęły na poprawę pracy urzędu?</u>
          <u xml:id="u-101.9" who="#JanKulas">Komisja Polityki Społecznej oceniła część 42 pozytywnie nie wnosząc uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#HenrykGoryszewski">Czy liczba 330.000 to liczba kombatantów, czy też łącznie kombatantów i osób represjonowanych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#JacekTaylor">Oprócz wymienionych przez pana przewodniczącego kombatantów i osób represjonowanych istnieje jeszcze liczna grupa wdów i wdowców.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#JacekTaylor">Ustawa łączy grupę kombatantów i osób represjonowanych. Ta pierwsza jest mniejsza. Kombatanci stanowią ok. 200.000 osób. Grupa osób represjonowanych wynosi ponad 300.000 osób. Wdowy i wdowcy pobierający niektóre ze świadczeń stanowią grupę ok. 350.000 osób.</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#JacekTaylor">Łącznie jest to ok. 850.000 osób. Liczba ta ulega zmianom w ciągu roku. Trudno podać dokładną liczbę w tej chwili.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#HelenaGóralska">Od wielu lat ciągnie się sprawa ulg dla kombatantów za abonament telewizyjny i telefoniczny. Z tego korzystają często osoby nieuprawnione. Wiem, że przeprowadzono weryfikację, która rok temu przyniosła pewne efekty.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#HelenaGóralska">Czy w dalszym ciągu prowadzona jest weryfikacja danych? Z ulg korzystają ludzie nieuprawnieni, ponieważ osoba uprawniona zmarła, ale nikt nie zaczął od tego momentu płacić abonamentów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#HenrykGoryszewski">To samo dotyczy rejestracji samochodu na kombatanta, nawet jeśli nie ma prawa jazdy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#JacekTaylor">Oczywiście, że tak. Rodzina rejestruje samochód na osobę uprawnioną i korzysta z 50% ulgi przy rejestracji oraz 50% ulgi w ubezpieczeniu obowiązkowym.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#JacekTaylor">Może się tylko zdarzyć, że rodzina narazi się na płacenie podatku spadkowego.</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#JacekTaylor">Problem weryfikacji jest skomplikowany, ponieważ uprawnienia przysługują każdemu człowiekowi, niezależnie od jego życia, kiedy osiąga on określony wiek. W różnych miastach jest to różny wiek. To dotyczy zarówno zniżek w komunikacji, jak też opłat za abonament. W ten sposób niektóre osoby mają podwójny tytuł do ulg.</u>
          <u xml:id="u-106.3" who="#JacekTaylor">Poczta Polska kwalifikuje wszystkie te osoby jako bez końca korzystające z ulgi na podstawie ustawy o kombatantach i osobach represjonowanych. Oznacza to, że kosztami refundacji obciąża się nasz urząd. Powiadamy, że należy wziąć pod uwagę wiek tych osób i te, które przekraczają pewien wiek nie powinny być już refundowane przez Urząd do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.</u>
          <u xml:id="u-106.4" who="#JacekTaylor">Nie mamy sztywnych liczb, zawieramy porozumienia dotyczące orientacyjnej liczby uprawnionych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#HenrykGoryszewski">Możemy tylko zwrócić się do rządu z dezyderatem o dokonanie przeglądu przepisów i wprowadzenie represji finansowych dla osób bezpodstawnie korzystających z ulg. Jeżeli rodzina korzysta w dalszym ciągu z ulg zmarłego, niech zapłaci np. potrójną kwotę nieuczciwego zysku wraz z odsetkami karnymi. Jeśli wprowadzimy taki przepis, to chociaż niektórzy zaczną kalkulować, czy ryzyko jest opłacalne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#JacekTaylor">Korzystając z okazji, że pan przewodniczący o tym mówi, ośmielę się jeszcze dorzucić jedną kwestię. Ustawa o kombatantach i osobach represjonowanych zawiera szereg drobnych przywilejów, oprócz zasadniczego przywileju jakim jest dodatek finansowy. Majątkowa suma tych przywilejów jest niewielka, a powoduje to ogromne obciążenie biurokratyczne. Była tu mowa o opłatach za radio i telewizję, abonament telefoniczny itp. Te ulgi stwarzają wielki problem biurokratyczny, a są wynikiem socjalistycznego myślenia, że lepiej dać ludziom szereg drobnych przywilejów.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#JacekTaylor">Uważamy, że ekonomiczniej było wypłacić jednorazowo większą kwotę każdemu uprawnionemu, z czego pokryje sobie wymienione opłaty. Byłoby to także bardziej sprawiedliwe wyjście, które prawdopodobnie spowodują mniejsze nadużycia.</u>
          <u xml:id="u-108.2" who="#JacekTaylor">Taka nowelizacja wymaga pewnego aktu odwagi. Zapewne taki projekt byłby przyjęty z podejrzliwością. Jednak jestem przekonany, że byłoby to o wiele bardziej sensowne z punktu widzenia społecznego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#HenrykGoryszewski">Jesteśmy gotowi zachęcić rząd do tego aktu odwagi, ale nie mam zamiaru wykonywać tego za rząd. Został powołany właśnie po to, aby był odważny. Skierujemy dezyderat do rządu, ale co państwo z tym zrobicie, wasza sprawa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#JacekTaylor">Chcę jeszcze podziękować za zeszłoroczne przyznanie nam kwoty zapewniającej lepszą pracę w tym roku. W zeszłym roku wychodziliśmy z kwotą pozwalającą nam na obsadzenie dodatkowo 30 etatów. Wykorzystaliśmy te pieniądze właściwie i urząd pracuje dziś trzykrotnie szybciej niż w ubiegłych latach.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#JacekTaylor">W pracy urzędu dokonujemy weryfikacji wcześniej wydanych decyzji, tzn. decyzji sprzed 1991 roku. Chodzi o dostosowanie decyzji do kryteriów ustawowych. W bieżącym roku wydaliśmy 10.000 decyzji, na podstawie których odebrano niesłusznie dane uprawnienia, w sumie na kwotę 24.000.000 zł. Jak widać zwiększony nakład na etaty dla urzędu został zwrócony w kwocie 17 razy większej niż koszt tych etatów. W tych obliczeniach nie jest uwzględniony grudzień, a więc kwoty będą jeszcze wyższe. Owe 10.000 decyzji w tym roku należy porównać do 16.000 podobnych decyzji wydanych w poprzednich 7 latach łącznie.</u>
          <u xml:id="u-110.2" who="#JacekTaylor">Muszę dodać, że jest bardzo mało prawdopodobne, aby spod pióra rządu wyszedł projekt nowelizacji naszej ustawy. Rzecz jest niesłychanie kontrowersyjna i prawdopodobnie rząd w swoim gronie nie uzyska jednomyślności w tej kwestii. Mówiąc to, przyznam że miałem na myśli tę krótszą, prostszą drogę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#HenrykGoryszewski">Uchwaliliście państwo w poprzedniej kadencji Konstytucję RP, która tworzy tak naprawdę rząd kanclerski w Polsce. Nie ma więc problemu braku zgody. Co najwyżej jest problem premiera tolerującego brak zgody i nie podejmującego w takiej sytuacji żadnej decyzji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#JanKulas">Dziękuję za informację o wykorzystaniu przyznanej w ubiegłym roku kwoty. Potwierdziło to moją rację, którą kierowałem się składając wtedy wniosek o zwiększenie budżetu urzędu. Okazuje się, że publiczne pieniądze są oszczędzane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#HenrykGoryszewski">Przechodzimy do głosowania. Kto z państwa jest za przyjęciem projektu budżetu w części 42?</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#HenrykGoryszewski">W głosowaniu wniosek został przyjęty większością 9 głosów, przy braku głosów przeciwnych, 5 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-113.2" who="#HenrykGoryszewski">Przechodzimy do projektu części 43 - Państwowa Inspekcja Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#JanKulas">Realne możliwości Państwowej Inspekcji Pracy są takie, że może ona objąć swoją kontrolą nie więcej niż 5% pracodawców. Powtórzyć muszę fakty i argumenty, które były przytaczane w ubiegłym roku. Zbyt skromne środki budżetowe sprawiają, że nie jest przeprowadzana egzekucja i nadal utrzymuje się niezadowalający stan przestrzegania prawa pracy.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#JanKulas">Plan finansowy na przyszły rok zawiera wydatki na poziomie 169.546.000 zł, to jest o 28% więcej niż przewidywane wykonanie za 1998 rok w tej pozycji. Zapisano tutaj 114 nowych etatów, co wraz z pochodnymi daje kwotę 5.732.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-114.2" who="#JanKulas">Na koniec 1999 roku przewidywana liczba etatów w Państwowej Inspekcji Pracy będzie wynosić 2.277. Nowe 114 etatów rozkłada się następująco: 35 etatów przewiduje się dla inspektorów pracy, a 75 etatów dla pracowników wspomagających.</u>
          <u xml:id="u-114.3" who="#JanKulas">Spośród kwestii szczegółowych planuje się zakup 2 mieszkań w Warszawie. Nie mogłem się dowiedzieć, czy istniejące już 2 mieszkania są stale zajęte, czy też istnieje możliwość ich odzyskania.</u>
          <u xml:id="u-114.4" who="#JanKulas">Na zakup sprzętu komputerowego i oprogramowania przewiduje się znaczną kwotę 4.700.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-114.5" who="#JanKulas">Nie dokończono jeszcze budowy ośrodka szkoleniowego Państwowej Inspekcji Pracy we Wrocławiu. Zakończenie inwestycji planuje się na koniec 2000 roku. Generalnie środki na inwestycje wzrastają dwukrotnie, ale jest to wzrost merytorycznie uzasadniony.</u>
          <u xml:id="u-114.6" who="#JanKulas">Przewiduje się wymianę 30 samochodów osobowych.</u>
          <u xml:id="u-114.7" who="#JanKulas">Przeciętne wynagrodzenie rośnie według założeń rządowych o 1,8%. Wzrost funduszu płac wynika jedynie ze wzrostu liczby etatów.</u>
          <u xml:id="u-114.8" who="#JanKulas">Komisja Polityki Społecznej proponuje zmniejszyć wydatki w części 43 o kwotę 1.590.000 zł i zmniejszenie zatrudnienia o 29 etatów. Proponuje się też zwiększenie o 500.000 zł wydatków na wydawnictwa z zakresu poradnictwa pracy.</u>
          <u xml:id="u-114.9" who="#JanKulas">Podstawową kwestią do dyskusji jest rosnący zakres zadań Państwowej Inspekcji Pracy, niezadowalające przestrzeganie prawa pracy i z tym związany postulowany wzrost etatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Chciałam zwrócić uwagę na fakt, że projekt budżetu Państwowej Inspekcji Pracy nie jest zgłoszony przez rząd. Jest on analizowany jedynie przez parlament.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#AndrzejWielowieyski">Proponuję przyjąć tu zasadę zatrudniania sukcesywnego, a więc należy przyjąć połowę tego, co Państwowa Inspekcja Pracy zaproponowała dla siebie, tak jak w 1998 roku. Proszę pamiętać, że z tej połowy w 1998 roku zatrudniono tylko 60%.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#AndrzejWielowieyski">Sprzeciwiam się nie tylko poziomowi zaproponowanemu przez Państwową Inspekcję Pracy, ale również poprawce Komisji Polityki Społecznej jako zbyt niskiej i nie opartej na żadnych racjonalnych przesłankach.</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#AndrzejWielowieyski">Państwowa Inspekcja Pracy poszerza zakres swojej działalności i - jak widać po doświadczeniach tego roku - nie przebiega to zbyt sprawnie. Uważam, że górną granicą, na jaką nasza komisja powinna się zgodzić jest 60 etatów kalkulacyjnych. Musimy unikać tworzenia „poduszki finansowej”, która daje możliwość na podwyższenie wynagrodzeń, a nie powoduje zatrudnienia w zaplanowanym wymiarze. Zjawisko takie występuje powszechnie w działach pozarządowych.</u>
          <u xml:id="u-116.3" who="#AndrzejWielowieyski">Sprawdzajmy rzeczywiste zatrudnienie, a nie etaty kalkulacyjne i zobaczmy co się dzieje. Bądźmy wyczuleni w sprawach zatrudnienia. W przeciwnym razie Najwyższa Izba Kontroli wykaże, że w takiej instytucji przeciętna płaca rośnie o 10% więcej niż w całej sferze budżetowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#HenrykGoryszewski">Proszę nam powiedzieć, ile Państwowa Inspekcja Pracy przyjęła nowych pracowników w 1998 roku?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#HenrykBuchowicz">Od 1 lipca br. przyjmowaliśmy do pracy nowych pracowników sukcesywnie i 214 etatów przyznanych nam od 1 lipca br. zostało zagospodarowanych całkowicie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#GrażynaWitkowska">Na koniec 1997 roku wykorzystaliśmy 1.949 etatów kalkulacyjnych. Kolejne 214 etatów i fundusz na ten cel dostaliśmy od 1 lipca 1998 roku. Nabór rozpoczęliśmy od tego dnia. Do dziś wykorzystaliśmy wszystkie etaty.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#GrażynaWitkowska">Średnioroczny stan etatów jest niższy z powodu fluktuacji kadr związanych z odejściem na emeryturę lub rentę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#HenrykGoryszewski">Zatrudnionych jest więc 2.163 osoby. Zakładam, że 114 etatów jest potrzebnych Państwowej Inspekcji Pracy. Jednak zaplanowana kwota obejmuje dla tych etatów całoroczne wynagrodzenie na średnim poziomie płac w inspekcji. Tymczasem 114 etatów nie będzie zapełnione od 1 stycznia 1999 roku, lecz sukcesywnie w ciągu roku. Stawiam więc wniosek o ograniczenie kwoty w pozycji wydatki osobowe i pochodne do połowy, o 1.950.000 zł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#HelenaGóralska">Cieszę się, że nie jestem osamotniona i podpisuję się pod wnioskiem tego z panów przewodniczących, który jest dalej idący.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#HelenaGóralska">Państwowa Inspekcja Pracy jest na trzecim miejscu spośród wszystkich instytucji pozarządowych pod względem zaplanowanego realnego wzrostu wydatków o 18%. To jest nie do przyjęcia.</u>
          <u xml:id="u-121.2" who="#HelenaGóralska">Proponuję, aby przyjąć również tutaj zasady płacowe, którymi kierujemy się w przypadku budżetów instytucji pozarządowych.</u>
          <u xml:id="u-121.3" who="#HelenaGóralska">Pan poseł Kulas mówił w ubiegłym roku i teraz także, że Państwowa Inspekcja Pracy może skontrolować ok. 5% wszystkich pracodawców. Czy ktoś może mi powiedzieć, jaki procent pracodawców miałaby ona kontrolować, aby uznać to za właściwy wynik?</u>
          <u xml:id="u-121.4" who="#HelenaGóralska">Uważam, że 5% nie jest wcale takim złym wskaźnikiem. Oznacza kontrolę co 20 przedsiębiorcy. Kontrola powinna obejmować mniej więcej taką ilość rocznie.</u>
          <u xml:id="u-121.5" who="#HelenaGóralska">Uważam, że usytuowanie Państwowej Inspekcji Pracy jako organu Sejmu jest złe. Może miało to uzasadnienie, gdy gospodarka była „rządowa”. Chcąc zapobiec sytuacji, gdy rząd kontroluje sam siebie, przyjęto rozwiązanie trwające do dziś. W tej chwili ta koncepcja w ogóle się nie broni. Gospodarka jest w znacznym stopniu prywatna, stan ten się pogłębia. Rząd nie ma tymczasem żadnego instrumentu, ponieważ Państwowa Inspekcja Pracy mu nie podlega.</u>
          <u xml:id="u-121.6" who="#HelenaGóralska">W 1990 roku pracowałam w Ministerstwie Pracy i Polityki Socjalnej i podlegały mi wówczas sprawy związane z warunkami pracy. Moja współpraca z inspekcją w ogóle się nie układała. Rząd nie miał i nie ma żadnego wpływu na plan pracy Państwowej Inspekcji Pracy.</u>
          <u xml:id="u-121.7" who="#HelenaGóralska">Postuluję, aby Komisja Polityki Społecznej zajęła się tą sprawą poważnie. I przedłożyła stosowne zmiany legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#HenrykDykty">Pierwsza sprawa, która mnie interesuje to bezpieczeństwo pracy w rolnictwie. Po upadku Państwowych Gospodarstw Rolnych ten obszar chyba nie jest zagospodarowany. Rolnicy są drugą po górnikach grupą, w której następują ciężkie uszkodzenia ciała podczas pracy.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#HenrykDykty">Czy Państwowa Inspekcja Pracy kontroluje warunki pracy na wsi, a jeśli tak, to czy następuje jakaś egzekucja wyników takich kontroli?</u>
          <u xml:id="u-122.2" who="#HenrykDykty">Druga sprawa dotyczy zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Mówiliśmy już dzisiaj o Państwowym Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, który bierze udział w tworzeniu stanowisk pracy dla niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-122.3" who="#HenrykDykty">Czy prawdą jest, że każde stanowisko pracy dla osoby niepełnosprawnej musi być sprawdzone, opisane i zatwierdzone przez inspektora pracy? Czy prawdą jest też, że po rozłożeniu w czasie przez pracodawcę tworzenia stanowisk pracy dla niepełnosprawnych inspektor za każdym razem jedzie, aby skontrolować takie stanowisko?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#FranciszekPotulski">1 września 1998 roku Sejm dokonał zmian dotyczących orzecznictwa z prawa o wykroczenia przeciw prawom pracownika. Zarządzenie postępowania mandatowego i kierowanie wniosku do kolegium odbywa się za pośrednictwem Państwowej Inspekcji Pracy. Ktoś musi się tym zajmować, a sporządzenie wniosków i uczestnictwo w posiedzeniu wymaga czasu.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#FranciszekPotulski">Sądzę, że sprawa usytuowania Państwowej Inspekcji Pracy nie jest przedmiotem naszego posiedzenia. Rozumiem, że pani poseł Góralska dała tylko sygnał problemu. Proszę zauważyć, że dla wielu pracowników w czasie przemian gospodarczych inspekcja jest jedynym miejscem, do którego można pójść na skargę. Tych skarg przyrasta w szybkim tempie. Np. w Gdańsku jest to ok. 3000 spraw rocznie. Pracownicy chętniej zwracają się do PIP niż do sądu pracy ze względu na większą prędkość załatwiania spraw.</u>
          <u xml:id="u-123.2" who="#FranciszekPotulski">Nie potrafię powiedzieć, czy wszystkie jednostki Państwowej Inspekcji Pracy będą dostosowywać strukturę do nowego podziału kraju. Proponuję jednak, aby projekt budżetu Państwowej Inspekcji Pracy przyjąć w przedłożeniu pierwotnym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#AndrzejWielowieyski">W 1997 roku Państwowa Inspekcja Pracy miała 1.949 etatów. Przeciętny wzrost do tej pory wyniósł ok. 60 etatów, a więc tylko o 3%. W tegorocznym budżecie proponuje się zwiększenie zatrudnienia o 13%. Zadania niewątpliwie rosną, ale sprawdźmy dane. Sprawdzę dokładnie przeliczenia etatów i kwot. Oszczędności mogą wynieść ok. 5.000.000 zł. W stosunku do wykonania 1998 roku zwiększymy zatrudnienie o 3%, czyli o 60 etatów.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#AndrzejWielowieyski">Domagam się ostrego sprawdzenia proponowanej sumy 82.941.000 zł i sprowadzenia jej do realnych wymiarów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#HenrykGoryszewski">Skoro jestem dopingowany do pilnowania metodologii, to informuję, że będę to czynił podobnie jak w ubiegłym roku. Oznacza to, że wszędzie przyjmujemy wzrost środków na wynagrodzenia o 10,5%. W tym przypadku przewidywane wykonanie w kwocie 67.815.000 zł rośnie o 10,5%, czyli ok. 7.000.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#HenrykGoryszewski">Jednak w ubiegłym roku, gdy dodawaliśmy komuś etaty, dodawaliśmy także środki na wynagrodzenia. Jeśli dojdziemy do wniosku, że dajemy 60, 114 czy 20 etatów, to na te etaty dodamy fundusz płac.</u>
          <u xml:id="u-125.2" who="#HenrykGoryszewski">Mój wniosek dotyczył tylko części dodawanej. Mówiłem, że nikt nie zatrudni 114 osób od 1 stycznia 1999 roku. Zatem połowa średniego funduszu płac na te 114 etatów wystarczy z powodzeniem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#JanKulas">Zwracam państwa uwagę na analizę przedstawioną przez Komisję Polityki Społecznej. Szukała ona kompromisu i jej stanowisko wydaje się być racjonalne. Komisja proponuje zamiast 114 nowych etatów danie o 29 etatów mniej, czyli 85. Komisja podkreśla, że stan przestrzegania prawa nie poprawia się. Nieważna jest liczba kontroli, ważne są rezultaty.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#JanKulas">Podzielam zdanie Komisji Polityki Społecznej, że dodatkowe 85 etatów jest konieczne i poddaję to pod rozwagę Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#HenrykGoryszewski">Sejm nie powinien szukać kompromisu, lecz powinien decydować. Jeżeli suweren przyjmuje kompromisy, nie dorasta do roli suwerena.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#HenrykBuchowicz">Tematy do kontroli inspektorów pracy zbieramy z jednostek rządowych i pozarządowych. Rada Ochrony Pracy jest organem nadzoru nad warunkami pracy i od niej także przyjmujemy zalecenia kontroli. Rada zatwierdza nasz plan kontroli na kolejny rok.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#HenrykBuchowicz">Prowadzimy kontrole bezpieczeństwa pracy w rolnictwie. W tym roku było ich wiele. W odniesieniu do państwowych jednostek rolnych wydajemy stosowne środki prawne przewidziane ustawą o Państwowej Inspekcji Pracy. W rolnictwie indywidualnym nasza praca polega głównie na prewencji. Szkolimy rolników, bowiem podczas prac żniwnych zdarza się wiele tragedii.</u>
          <u xml:id="u-128.2" who="#HenrykBuchowicz">Inspektorzy pracy wydają każdorazowo opinię o bezpieczeństwie i higienie pracy w stosunku do zakładów rozpoczynających zatrudnianie osób niepełnosprawnych. Jest to jeden z warunków uruchomienia takiego stanowiska pracy. W trakcie działalności zakładu badamy warunki pracy osób niepełnosprawnych i wydajemy stosowne środki prawne.</u>
          <u xml:id="u-128.3" who="#HenrykBuchowicz">W sprawie etatów podeszliśmy do tego w sumienny sposób. Potrzeby są znaczne i wynikają nie tylko z rozdrobnienia zakładów pracy, ale też z faktu, że spora część naszych pracowników to osoby w wieku 60 lat i więcej. Nie są to tak sprawne osoby i nie mogą wykonywać większej pracy niż to czynią. Musimy dokonywać naboru ludzi młodych i odpowiednio wykształconych.</u>
          <u xml:id="u-128.4" who="#HenrykBuchowicz">Wzrasta liczba interesantów zgłaszających się na porady prawne. Jesteśmy jedyną instytucją, która jest dostępna dla wszystkich zatrudnionych i pracodawców. Zwiększenie liczby etatów w Państwowej Inspekcji Pracy umożliwi także wzrost liczby udzielanych porad prawnych. Ich zaniechanie może doprowadzić do wzrostu niezadowolenia w społeczeństwie.</u>
          <u xml:id="u-128.5" who="#HenrykBuchowicz">Proszę o zatwierdzenie naszego budżetu w przedłożonej formie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#HenrykGoryszewski">Proponuję odłożyć decyzję w tej sprawie do 18 grudnia. Zakładamy, że ograniczamy fundusz wynagrodzeń do kwoty przewidywanego wykonania w 1998 roku plus wzrost o 10,5%. Decyzje odnośnie dodatkowych etatów podejmiemy 18 grudnia i tę liczbę przemnożymy razy 50% limitu na jednego zatrudnionego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#GrażynaWitkowska">Przy wyliczeniu dodajemy wynagrodzenia dla 214 etatów od 1 lipca br., ponieważ pieniądze na wynagrodzenia dla tych osób dostaliśmy tylko na pół roku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#HenrykGoryszewski">Będziemy brać pod uwagę średnią. Będzie to ta sama metoda, jak w przypadku Kancelarii Sejmu i Senatu.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#HenrykGoryszewski">Zakończyliśmy rozpatrywanie pierwszego punktu porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-131.2" who="#HenrykGoryszewski">Drugi punkt porządku obejmuje rozpatrzenie projektu ustawy budżetowej w zakresie zatrudnienia i wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz środków i limitów na podwyżki wynagrodzeń dla pracowników cywilnych. Są to załączniki nr 9 i 10 do ustawy budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-131.3" who="#HenrykGoryszewski">Oddaję głos posłowi referentowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#FranciszekPotulski">Do tego punktu chcę zgłosić pięć uwag.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#FranciszekPotulski">Po pierwsze po raz kolejny zgłaszam opinię, że tę część budżetu rozpatrujemy w sposób niewłaściwy. Komisja Polityki Społecznej przedstawiła nam chociaż jakąś opinię o etatach w Państwowej Inspekcji Pracy. W tym przypadku mówimy o czymś, czego nie możemy ocenić.</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#FranciszekPotulski">Np. „Zwiększono ogółem liczbę etatów kalkulacyjnych o 15.167. W dziale 01 - przemysł dodano 45 etatów w związku ze zwiększeniem zatrudnienia w zakładzie budżetowym drukarni przy Polskiej Akademii Nauk.” Skąd mamy wiedzieć, czy jest sens zwiększenia o 45 osób zatrudnienia w drukarni PAN?</u>
          <u xml:id="u-132.3" who="#FranciszekPotulski">W dziale 45 - leśnictwo dodano po 5 etatów dla parków krajobrazowych w woje-wództwie lubuskim i dolnośląskim oraz 2 etaty dla gospodarstwa pomocniczego przy parku krajobrazowym w województwie kujawsko-pomorskim. W tym samym czasie następuje zmniejszenie o 28 etatów ze względu na likwidację gospodarstwa pomocniczego przy parku krajobrazowym w województwie lubelskim.</u>
          <u xml:id="u-132.4" who="#FranciszekPotulski">Bez opinii merytorycznych komisji nie jestem w stanie powiedzieć, czy takie zmiany mają sens.</u>
          <u xml:id="u-132.5" who="#FranciszekPotulski">W dziale 61 dodajemy 7 etatów dla gospodarstwa pomocniczego przy stacji sanitarno-epidemiologicznej w Olsztynie. Czy ktoś wie, czym zajmuje się to gospodarstwo? Dlaczego dodajemy etaty w Olsztynie, a gdzie indziej nie?</u>
          <u xml:id="u-132.6" who="#FranciszekPotulski">Przykłady mogę mnożyć. Należy zadumać się nad informacją, że decyzją Sejmu Ministerstwo Kultury i Sztuki przejmuje od gmin 2308 etatów ze szkół prowadzonych dotychczas przez gminy. Nagle rząd przejmuje szkoły, które gminy już miały i to decyzją Sejmu. Jakimi drogami chodzą po Sejmie różnego typu lobby?</u>
          <u xml:id="u-132.7" who="#FranciszekPotulski">Możemy się zaśmiać, gdy dowiadujemy się o przydziale 25 etatów z rezerwy na zmiany organizacyjne w 1999 roku w dziale 83 - kultura i sztuka. Nie chodzi o wzrost zadań, lecz zmiany organizacyjne. Wydaje się, że to niesłuszna konstatacja, iż zmiany organizacyjne są po to, aby zaoszczędzić lub ulepszyć.</u>
          <u xml:id="u-132.8" who="#FranciszekPotulski">W dziale 85 - ochrona zdrowia dodajemy 445 etatów w związku z wyodrębnieniem kolejowej inspekcji sanitarnej z PKP i podporządkowaniu jej województwom. To zrozumiałe. Ale dlaczego Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego dostaje 300 etatów nie wiem i uzasadnienie do projektu niczego do mojej wiedzy nie wnosi.</u>
          <u xml:id="u-132.9" who="#FranciszekPotulski">Wnoszę ponownie, aby przy następnej analizie budżetu tę część w poszczególnych działach rozpatrywały komisje merytoryczne Sejmu. Proszę prezydium, abym nie musiał firmować czegoś, co w moim przekonaniu jest bez sensu.</u>
          <u xml:id="u-132.10" who="#FranciszekPotulski">Druga uwaga. 1999 rok jest rokiem znacznych przemieszczeń pracowniczych, w tym następują poważne zmiany w państwowej sferze budżetowej. Kalkulacyjna liczba etatów bez rezerw celowych wyniesie tu 693.583, a w rezerwie jest jeszcze 1680 etatów. Jest to niższe o 1.058.432 etaty w stosunku do planów po zmianach w 1998 roku. Chodzi o przemieszczenie rzędu ponad 1 miliona pracowników.</u>
          <u xml:id="u-132.11" who="#FranciszekPotulski">Zmniejszenie liczby etatów nastąpiło na skutek wyłączenia z państwowej sfery budżetowej w dziale ochrona zdrowia ponad 570.000 etatów w związku z przekształceniem jednostek budżetowych ochrony zdrowia w posiadające osobowość prawną samodzielne zakłady opieki zdrowotnej. W dziale oświata i wychowanie nastąpiło wyłączenie ok. 220.000 etatów z tytułu przeniesienia do jednostek samorządu terytorialnego. W dziale opieka społeczna prawie 42.000 etatów przeniesiono do jednostek samorządu terytorialnego. Zmniejszono o ponad 100.000 etatów grupę żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy, w tym 95.500 funkcjonariuszy w dziale bezpieczeństwo publiczne przeniesiono do jednostek samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-132.12" who="#FranciszekPotulski">W uzasadnieniu do ustawy budżetowej podana podstawa do określenia środków i limitów na wynagrodzenia dla osób obejmujących kierownicze stanowiska państwowe, pracowników służby cywilnej i innych tzw. mnożnikowców, wynosić będzie 1135,4 zł. Jest to dopiero przedmiotem działań legislacyjnych Sejmu. Jak dobrze pójdzie prezydent dostanie ustawę 14 grudnia i będzie mieć 1 dzień na jej podpisanie.</u>
          <u xml:id="u-132.13" who="#FranciszekPotulski">Przy okazji dodam, że podziwiam znakomite układy między rządem a prezydentem, w wyniku których prezydent zasłoni oczy i w ciemno podpisze ustawę nie korzystając z czasu, jaki ma na jej rozpatrzenie. Wzruszy ramionami na wieść, że nietuzinkowy poseł koalicyjny sabotował - moim zdaniem - ustawę przyjmując rolę sprawozdawcy i wyjeżdżając z kraju.</u>
          <u xml:id="u-132.14" who="#FranciszekPotulski">Trzecia uwaga. Rodzi się pytanie, co za przesunięciem pracowników będzie się dziać w dziale 91 - administracja państwowa? Informuję, że w 4 resortach ubywa pracowników w wyniku przemieszczeń. Z Ministerstwa Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa przechodzi do jednostek samorządu terytorialnego inspekcja ochrony środowiska z 3000 etatów. Z Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej inspekcję farmaceutyczną i 564 etaty przejmują wojewódzkie władze. Z Krajowego Urzędu Pracy 196 etatów przekazano do opieki społecznej. Główny Urząd Nadzoru Budowlanego i inne instytucje przekazują etaty niżej.</u>
          <u xml:id="u-132.15" who="#FranciszekPotulski">W 11 ministerstwach stan zatrudnienia się nie zmienia. W pozostałych 21 ministerstwach i urzędach centralnych wzrasta zatrudnienie od 5 etatów w Urzędzie Zamówień Publicznych, 11 w Ministerstwie Finansów, 30 w Urzędzie do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych itd.</u>
          <u xml:id="u-132.16" who="#FranciszekPotulski">W budżetach wojewodów w dziale 91 było zatrudnionych 35.138 etatów, pozostaje 16.618 etatów. Dochodzi 5.656 etatów przejętych z niektórych organów administracji centralnych. Dotyczy to, oprócz już wymienionych, jednostek terenowych Państwowej Straży Pożarnej i urzędników jednostek terenowych Policji.</u>
          <u xml:id="u-132.17" who="#FranciszekPotulski">Ocena, czy samorządy przejęły dużo czy mało, wykracza poza tę refleksję. Reforma zarządzania państwa nie dotknęła urzędów centralnych.</u>
          <u xml:id="u-132.18" who="#FranciszekPotulski">Czwarta uwaga. W jednej z ekspertyz wyczytałem, że w Państwowej Inspekcji Pracy średnie miesięczne wynagrodzenie realnie spadnie. Proszę mieć tę uwagę na względzie przygotowując się do posiedzenia 18 grudnia.</u>
          <u xml:id="u-132.19" who="#FranciszekPotulski">Ostatnia uwaga. W rezerwach celowych na przyszły rok zaplanowano 1.681 etatów, w tym 600 etatów na zmiany organizacyjne. Sądziłem, że gdy się coś reorganizuje, to po to aby zmniejszyć zatrudnienie lub obsłużyć większą ilość zadań tą samą grupą pracowników. Tu się jednak okazuje, że na zmiany organizacyjne trzeba mieć dodatkowe etaty. 300 etatów dla centralnej komisji egzaminacyjnej, 225 etatów na nowe zadania regionalnych izb obrachunkowych, 150 etatów na nowe zadania samorządowych kolegiów odwoławczych, 90 etatów na funkcjonowanie zespołów pracowniczych będących w strukturach administracji państwowej realizujących zadania związane z usuwaniem skutków powodzi. W ostatnim przypadku nie umiem powiedzieć po co one są i z czego wynikają. Wnoszę jednak, aby te 90 etatów wykreślić, a zaoszczędzone w ten sposób pieniądze przeznaczyć na inwestycje oświatowe realizowane w gminach dotkniętych skutkami powodzi i przekazać je bezpośrednio do tych gmin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#HenrykGoryszewski">Proszę o uzasadnienie pozostawienia w rezerwie celowej 600 etatów, a zwłaszcza 90 etatów na zespoły do usuwania skutków powodzi. Nie mogę zrozumieć, dlaczego dwa lata po powodzi musimy dawać etaty na usuwanie jej skutków. Czytałem w młodości książkę pokazującą, jak się rozwijało brytyjskie ministerstwo do spraw kolonii w miarę jak likwidowano kolonie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">150 etatów jest przeznaczonych na zwiększenie obsady personalnej w samorządowych kolegiach odwoławczych. W poselskim projekcie ustawy propozycja mówiła o 600 etatach.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">225 etatów chcieliśmy zachować dla regionalnych izb obrachunkowych. Izby te stały się bezpośrednim instytutem kontroli i współpracy w sprawach budżetowo-finansowych dla powiatów i samorządów.</u>
          <u xml:id="u-134.2" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Propozycję 300 etatów złożył minister edukacji narodowej i dotyczyła ona stworzenia centralnej komisji egzaminacyjnej oraz okręgowych komisji egzaminacyjnych w związku z wyodrębnieniem gimnazjum i realizacją zasad przechodzenia ze szkoły podstawowej do gimnazjum. Przepis ma wejść w życie od 1 września 1999 roku.</u>
          <u xml:id="u-134.3" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Pytali państwo o 90 etatów związane z usuwaniem skutków powodzi. Przy zawieraniu umów kredytowych z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym oraz Bankiem Światowym, które otworzyły swoje linie kredytowe dla terenów objętych powodzią, zażądano od administracji polskiej utworzenia specjalnych organizmów kontrolujących przebieg realizacji linii kredytowych, współpracujących z gminami i kwalifikujących projekty.</u>
          <u xml:id="u-134.4" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Przyznaliśmy etaty dla biura pełnomocnika do spraw usuwania skutków powodzi na okres całego 1998 roku, ponieważ nie było wiadomo, w jakim tempie będą przebiegać te prace. Nie wiedzieliśmy jaki będzie zakres podmiotowy. 90 etatów wygląda jak zwiększenie, ale de facto jest to odnowienie etatów dla biur w Tarnowie i we Wrocławiu.</u>
          <u xml:id="u-134.5" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Inwestycje Europejskiego Banku Inwestycyjnego dobiegają do końca i prawdopodobnie zostaną zakończone w przyszłym roku. Natomiast inwestycje Banku Światowego dopiero się rozpoczną. Kredyty funkcjonują do połowy 2000 roku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#HenrykGoryszewski">Chcę właśnie uniknąć sytuacji, kiedy ludzie zatrudnieni do usuwania skutków powodzi nabędą prawa nabyte, Trybunał Konstytucyjny będzie ich bronić, będziemy płacić odszkodowania itd.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Rezerwę na etaty rozdzielała w tym roku Rada Ministrów w drodze rozporządzeń. Przyznając te etaty dla biura pełnomocnika i dwóch biur wojewódzkich Rada Ministrów określiła, że są to etaty przyznane czasowo od 1 stycznia do 31 grudnia 1999 roku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#HenrykGoryszewski">Proszę o przygotowanie zapisu do ustawy budżetowej, który będzie wyraźnie świadczyć, że 90 etatów jest przyznanych tylko na 1999 rok.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Ostatnia nowa pozycja w rezerwie to 5 etatów dla programu opracowywanego w Ministerstwie Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa i dotyczy Puszczy Białowieskiej.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Etaty na zmiany organizacyjne są związane z faktem, że przeprowadzamy reformę ustrojową państwa. Z liczby 49 wojewodów zostaje 16, a z grupy kilkudziesięciu wicewojewodów również likwidujemy większość etatów. Jednak w przyszłym roku przez 3 lub 6 miesięcy mamy zatrudnione jeszcze osoby ze starych województw i już zatrudnione nowe osoby. Wszyscy pobierają wynagrodzenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#HenrykGoryszewski">Przecież ruchy kadrowe odbywają się każdego roku. Czy naprawdę konieczne jest przeznaczenie na ten cel 400 etatów? Przecież mówi pani o gasnącym zatrudnieniu, którego nie będzie już w drugiej połowie roku. Dla odchodzących wypłaca się odprawy, ale nie są już na etatach. Dlaczego więc rezerwujemy dla nich etaty w rezerwie ogólnej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Prawdą jest, że co roku zachodzą zmiany kadrowe, ale nie są one tak wielkie. Planując budżet musimy pamiętać, że co roku oddawane są nowe inwestycje do użytku. Trzeba je wyposażyć w składnik ludzki. Na to także mamy zarezerwowane etaty. Nie ma tu żadnego wzrostu w stosunku do lat poprzednich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#HenrykGoryszewski">Proszę, aby pani minister w imieniu rządu rozliczyła nam na piśmie te 400 etatów rezerwy.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#HenrykGoryszewski">Nie mogę słuchać takich wyjaśnień. Tylko w przypadku osób pochodzących z wyboru odwołuje się kogoś i przestaje on pełnić funkcję w tym momencie. Bierze jeszcze pensję przez wyznaczony prawem czas, a jednocześnie przychodzi na jego miejsce nowy pracownik pochodzący z wyboru.</u>
          <u xml:id="u-141.2" who="#HenrykGoryszewski">Normalnie nic nie stoi na przeszkodzie, aby Jan Kowalski, który był starszym specjalistą pracował do ostatniego dnia, jeśli otrzyma wymówienie. Przecież nie trzeba go zwalniać od obowiązku świadczenia pracy.</u>
          <u xml:id="u-141.3" who="#HenrykGoryszewski">Proces może przebiegać w drugą stronę. Jan Kowalski wymówi i odchodzi, a tym-czasem prezesowie mówią, że nie mogą znaleźć od razu pracowników. Z tego tytułu powstają oszczędności, a nie straty. Istnieją nieobsadzone etaty, gdy ktoś umiera, odchodzi, porzuca pracę, idzie do więzienia itp. Zanim ten etat będzie obsadzony przez kilka miesięcy można tu zaoszczędzić pieniądze.</u>
          <u xml:id="u-141.4" who="#HenrykGoryszewski">W wielkich liczbach na pewno wszystko się bilansuje i nie trzeba na ten cel przeznaczać dodatkowych etatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Ma pan z pewnością rację, że w wielkich liczbach to się bilansuje. Jednak ja mam w budżecie również małe jednostki i tam nie wszystko się tak dobrze bilansuje.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">W omówionym przez pana przewodniczącego przypadku ustawa przyznaje dodatkowe świadczenia w sytuacji, gdy przestaje pełnić jakąś funkcję. Jesteśmy zobowiązani mu płacić dłużej niż on pracuje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#HenrykGoryszewski">Jednym z najważniejszych zarzutów, jakie stawialiśmy tej organizacji państwa były nieobsadzone każdego roku etaty kalkulacyjne. Była o tym mowa przy absolutorium dla rządu. Pamiętam, że NIK znalazł gdzieś 11.400 nieobsadzonych etatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#FranciszkaCegielska">Proszę o precyzyjne rozpisanie etatów w administracji rządowej i państwowej. Proszę też o wyjaśnienie sprawy 311 etatów w rezerwie 32 na rozwój i tworzenie szkół wyższych zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#FranciszkaCegielska">Gdzie zostały zarezerwowane środki dla urzędników, którzy nie przyjmą oferty pracy w administracji samorządowej lub których ta administracja odprawi?</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#FranciszkaCegielska">W tym roku należy przygotować odrębną informację na temat ruchu etatowego. Mam nadzieję, że wkrótce uda nam się przeprowadzić dyskusję na temat sposobów liczenia etatów kalkulacyjnych i zatrudnienia osób. Poważnie obawiam się tego, co będzie się dziać od 1 stycznia 1999 roku i wiem, że nie są to tylko moje obawy. Jest to związane z budżetem, ponieważ pieniądze na odprawy gdzieś muszą się znaleźć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#MirosławPietrewicz">Rezerwowanie znacznych środków na wdrażanie reformy systemu oświaty i 300 etatów dla komisji egzaminacyjnych wydaje się być przesadzone. Uważam, że komisje mają egzaminować dzieci, które kończą gimnazjum i idą do liceum. W przyszłym roku nie będzie potrzeby powoływania takich komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Ministerstwo Edukacji Narodowej twierdziło, że początki pracy komisji egzaminacyjnych będą w przyszłym roku. Będą bowiem prowadzone próbne egzaminy pokazujące poziom umiejętności uczniów. Twierdzi także, że przygotowanie funkcjonowania takich komisji w skali całego kraju zabiera pewien czas. Tylko tyle mogę powiedzieć ze swej strony, ponieważ nie dysponuję dokładną wiedzą na temat reformy oświaty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#HenrykGoryszewski">Chcielibyśmy wiedzieć, czy komisje mają już przyjmować uczniów do gimnazjów, czy dopiero do liceów? Proszę, aby pani minister przekazała Ministerstwu Edukacji Narodowej naszą prośbę o dostarczenie pełnej informacji na temat przeznaczenia 300 etatów dla komisji egzaminacyjnych w 1999 roku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#FranciszkaCegielska">Plany są chyba takie, że przez 2 lata dzieci są oceniane w szkole podstawowej systemem testów punktowanych jako etap przygotowania do gimnazjum. Komisje mają się zajmować przygotowaniem testów i ich oceną. W województwach płaciliśmy w tym roku za to z własnego budżetu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#HenrykGoryszewski">Proszę jednak, aby MEN dostarczył nam pełną informację w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#HenrykGoryszewski">Myślę, że po tych wyjaśnieniach odłożymy temat do 18 grudnia. Oczekujemy na dodatkowe wyjaśnienia.</u>
          <u xml:id="u-149.2" who="#HenrykGoryszewski">Następne posiedzenie Komisji odbywa się jutro.</u>
          <u xml:id="u-149.3" who="#HenrykGoryszewski">Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>