text_structure.xml
79.9 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#HenrykGoryszewski">Otwieram posiedzenie połączonych Komisji Finansów oraz Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Przedmiotem porządku dziennego jest rozpatrzenie poselskiego projektu ustawy o zwrocie podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego używanego w produkcji rolnej.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#HenrykGoryszewski">Członkowie obu Komisji otrzymali ten projekt dość dawno, a także stanowisko rządu. Na dzisiejszym posiedzeniu rząd reprezentowany jest przez pana ministra Rudowskiego, zaś do prezentowania poselskiego projektu ustawy został upoważniony przez wnioskodawców pan poseł Bondyra.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#HenrykGoryszewski">Proponuję następujący porządek obrad. Udzielę głosu najpierw panu posłowi Bondyrze, a następnie poproszę pana ministra o zaprezentowanie stanowiska rządu. Później rozpoczną się pytania i dyskusja, których podsumowaniem będzie stanowisko Komisji w sprawie projektu ustawy. Na tym zakończy się pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy, a następnie przejdziemy do pracy nad poszczególnymi przepisami.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#HenrykGoryszewski">Jeśli nie usłyszę sprzeciwu uznam, że zaproponowany tok obrad został zaakceptowany. Nie widzę, aby ktokolwiek z członków połączonych Komisji zamierzał zgłosić sprzeciw. Wobec powyższego, stwierdzam aprobatę dla zaproponowanego toku obrad. Oddaję głos panu posłowi Bondyrze.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#RyszardBondyra">Przypadł mi zaszczyt zaprezentowania poselskiego projektu ustawy o zwrocie podatku akcyzowego, zawartego w cenie oleju napędowego zużywanego w produkcji rolnej. Grupa posłów złożyła ten projekt do laski marszałkowskiej 11 grudnia 1997 r. Nie bez przyczyny przywołuję tę datę, ponieważ upłynęło ponad 7 miesięcy zanim projekt trafił pod obrady połączonych Komisji.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#RyszardBondyra">Idea zwrotu podatku akcyzowego rolnikom pojawiła się już w 1992 r. W ustawie budżetowej na 1993 r. została przewidziana pewna kwota na rekompensatę za zużywany olej napędowy. Świadczenie to nie było już wypłacane w następnych latach. Od 1994 r. nie powstał żaden akt prawny, na podstawie którego można by było w budżecie państwa określać środki służące obniżeniu kosztów produkcji w rolnictwie.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#RyszardBondyra">W poprzedniej kadencji Sejmu, posłowie pracowali nad rozwiązaniem tego problemu. W końcu uchwalona została ustawa o dopłatach do paliwa rolniczego, którą prezydent Kwaśniewski zaskarżył do Trybunału Konstytucyjnego. Orzekł on, iż przy uchwalaniu projektu ustawy zostały naruszone procedury parlamentarne. Wskutek tego nie ma obecnie żadnej podstawy prawnej, pozwalającej na zwrot podatku akcyzowego rolnikom, którzy zużyli olej napędowy w produkcji rolnej.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#RyszardBondyra">Grupa posłów wnioskodawców zapoznała się z rozwiązaniami stosowanymi w krajach Unii Europejskiej. Chcieliśmy bowiem dowiedzieć się, które z nich można zaadaptować do naszych warunków. Pokrótce przedstawię te rozwiązania i poinformuję, jak one funkcjonują.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#RyszardBondyra">W krajach Unii Europejskiej stosowane są cztery systemy zwrotu podatku akcyzowego, zawartego w cenie paliwa. We Francji, Włoszech, Holandii stosowany jest system kolorowania paliwa. Jego uciążliwość polega na konieczności wybudowania dodatkowych dystrybutorów, wprowadzenia skomplikowanego systemu kontroli na drogach i laboratoriach, przyznanie służbom policyjnym dodatkowych etatów, wprowadzenia talonów upoważniających do nabycia kolorowanego paliwa. Uważamy więc, że jest to rozwiązanie skomplikowane, kosztowne, a ponadto bardzo długo trwa okres przygotowawczy.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#RyszardBondyra">Czeki paliwowe zostały wprowadzone w Hiszpanii. Wydają je banki i na ich podstawie rolnicy mogą nabyć tańsze paliwo na stacjach. Mankamentem tego rozwiązania jest coroczne drukowanie określonej liczby czeków, specjalnie oznaczonych, co pociąga za sobą koszty, do których należy doliczyć jeszcze marżę dla banków. Obliczyliśmy, biorąc pod uwagę koszt udostępnienia powszechnych świadectw udziałowych, że wdrożenie tego systemu kosztowałoby nas około 2 bln starych złotych.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#RyszardBondyra">Ulgi podatkowe dla rolników stosowane są w Stanach Zjednoczonych, w Szwecji i w Danii. Rolnicy przedstawiają rachunki zaświadczające, że nabyli olej napędowy i na tej podstawie zostaje odpowiednio pomniejszony należny podatek.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#RyszardBondyra">Proponujemy zaadaptować do naszych warunków czwarte rozwiązanie polegające na zwrocie podatku akcyzowego rolnikom w relacji do wielkości gospodarstwa. Podobny system jest stosowany w Niemczech i częściowo w Danii, z tym że w tamtych krajach wymagane jest oświadczenie, iż olej napędowy został zużyty do prac w rolnictwie. Zrezygnowaliśmy z tego rozwiązania, gdyż przepisy Kodeksu karnego stanowią dostateczne zabezpieczenie.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#RyszardBondyra">Dlaczego proponujemy takie rozwiązanie? Otóż najważniejszą obecnie sprawą jest podniesienie dochodowości gospodarstw rolnych i stworzenie warunków do akumulacji kapitału. Dane statystyczne, opracowane przez Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Rządowe Centrum Studiów Strategicznych oraz Ministerstwo Finansów, wskazują na to, że sytuacja w rodzinach rolniczych jest dramatyczna.</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#RyszardBondyra">Średnie dochody rolników wynoszą 70% średniej emerytury. Przejście rolnika na emeryturę jest dla niego awansem społecznym. Jest to sytuacja kuriozalna. Ponadto dochody z rolnictwa są najmniej stabilnym źródłem utrzymania w Polsce. Spadek dochodów na przestrzeni ostatnich lat, po wprowadzeniu gry rynkowej, był trzykrotnie większy niż dochodów z innych źródeł. W porównaniu do 1989 r., dochody obniżyły się o ponad 70%. Tendencja spadkowa została powstrzymana w 1994 r., ale odrodziła się w latach następnych i trwa nadal.</u>
<u xml:id="u-2.10" who="#RyszardBondyra">Odniosę się jeszcze do zasadniczej sprawy dla państwa polskiego i wszystkich tych, którzy zajmują się problemami rolnictwa, jaką jest integracja z Unią Europejską. Po otwarciu granic, ceny nośników energii, w tym oleju napędowego, wzrosną o około 60%. Konkurencyjność naszego rolnictwa spadnie prawie o 100%, biorąc pod uwagę cenę oleju napędowego, jako wyznacznika stosunku kosztów do ceny produktów.</u>
<u xml:id="u-2.11" who="#RyszardBondyra">Jeśli więc nie wprowadzimy podobnego rozwiązania, jakie jest stosowane w Niemczech, spowoduje podwojenie kosztów w rolnictwie. Nie muszę tłumaczyć, jaki to będzie miało wpływ na obniżenie konkurencyjności polskiego rolnictwa.</u>
<u xml:id="u-2.12" who="#RyszardBondyra">Rząd w swoim stanowisku do poselskiego projektu ustawy zarzuca wnioskodawcom, iż pominęli koszt obsługi administrowania zwrotem podatku akcyzowego. Postaram się odeprzeć ten zarzut. W poprzedniej kadencji Sejmu, Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych była zdania, że gminy w ramach własnych środków są w stanie wykonać takie zadanie. Dlatego zrezygnowaliśmy z początkowej propozycji, aby na obsługę systemu przeznaczyć 2% kwoty podatku akcyzowego zwracanego rolnikom.</u>
<u xml:id="u-2.13" who="#RyszardBondyra">Przy obliczeniu skutków budżetowych wprowadzenia w życie ustawy, dokonanych przez rząd i wnioskodawców, wystąpiła rozbieżność w oszacowaniu ilości użytków rolnych. Podczas dalszej pracy Komisji przedstawimy opracowania statystyczne, na podstawie których dojdziemy do ustalenia faktycznej ilości użytków rolnych.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#HenrykGoryszewski">Czy pan minister zechce przedstawić stanowisko rządu?</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#JanRudowski">Mam zaszczyt przedstawić stanowisko rządu wobec poselskiego projektu ustawy o zwrocie podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego zużywanego w produkcji rolnej. Ponieważ projekt ten został złożony w grudniu ubiegłego roku, także rząd wyraził swoje stanowisko znacznie wcześniej, a mianowicie 28 lutego br.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#JanRudowski">Projekt zmierza do wprowadzenia bezpośrednich wypłat dotacji na rzecz rolników - tak można nazwać zwrot podatku akcyzowego - która byłaby obliczona w następujący sposób. Zawarty w cenie 1 kg oleju napędowego podatek akcyzowy zostałby pomnożony przez liczbę 75 i przez liczbę hektarów użytków rolnych posiadanych przez danego rolnika. Zwracam uwagę na to, że w grę wchodzą hektary fizyczne, a nie przeliczeniowe. Rząd uważa, że poselski projekt ustawy powinien zostać odrzucony z następujących powodów. Do jednych z najważniejszych należą wysokie skutki budżetowe po wprowadzeniu w życie proponowanych rozwiązań. W dokumencie, który państwo otrzymaliście, przedstawione zostały elementy składowe rachunku, w tym stawka akcyzy dla oleju napędowego obowiązująca na początku tego roku.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#JanRudowski">Wynikiem tego rachunku jest kwota zwrotu w wysokości 460 mln zł w 1999 r. i 920 mln zł w 2000 r., bowiem według projektu poselskiego, w pierwszym roku stosowania przepisów ustawy, zwrotowi podlegałoby 50% kwoty obliczonej zgodnie z algorytmem zawartym w ustawie.</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#JanRudowski">Gdy skorygujemy stawki akcyzy według danych obowiązujących na dzień 3 lipca 1998 r., to kwoty wynoszą odpowiednio: 478 mln zł i 957 mln zł. Rolnikowi przysługiwałby zwrot akcyzy w wysokości 51,75 zł na 1 ha. Obecnie podatek rolny od 1 ha wynosi 70 zł, czyli rolnicy będą zobowiązani do zapłacenia tego podatku w wysokości podobnej do wysokości należnej im kwoty z tytułu zwrotu podatku akcyzowego.</u>
<u xml:id="u-4.4" who="#JanRudowski">Chcę podkreślić, że w przypadku przyjęcia poselskiego projektu ustawy, wynikać będą z niej skutki dla przyszłorocznego budżetu państwa, jeszcze przed rozpoczęciem debaty nad projektem ustawy budżetowej na 1999 r. Wydaje się zasadna taka kolejność, jaka miała miejsce w 1993 r., kiedy to najpierw zostały zaplanowane odpowiednie środki w budżecie, a następnie ustawa stała się wyłącznie instrumentem do rozdysponowania i przekazania rolnikom tych środków.</u>
<u xml:id="u-4.5" who="#JanRudowski">Rząd uważa więc, że rozpatrywanie projektu ustawy jest przedwczesne. Na rzecz tego argumentu przemawia również fakt, iż obecnie projekt ustawy rozpatrywany byłby w oderwaniu od kompleksowych rozwiązań, czyli od przygotowywanego projektu ustawy budżetowej na 1992 r. oraz nowelizacji ustaw podatkowych, które weszłyby w życie od 1 stycznia 1999 r. bądź od 2000 r.</u>
<u xml:id="u-4.6" who="#JanRudowski">Rząd podziela pogląd, że dochody w rodzinach wiejskich należą do najniższych w analizowanych grupach dochodowych, to jednak ze względu na podane wcześniej okoliczności, rozpatrywanie projektu ustawy wydaje się być przedwczesne.</u>
<u xml:id="u-4.7" who="#JanRudowski">W projekcie ustawy można dostrzec istotne mankamenty prawne. Zwrot zapłaconego, wraz z nabyciem oleju napędowego, podatku akcyzowego, jest powiązany z ilością hektarów użytków rolnych i nie ma żadnego związku z faktycznie poniesionymi wydatkami na zakup tego paliwa wykorzystanego w gospodarstwie rolnym. Można mieć wątpliwości, czy takie rozwiązanie będzie działało efektywnościowo i czy będzie pobudzało do inwestowania kwoty dotacji gospodarstwo rolne.</u>
<u xml:id="u-4.8" who="#JanRudowski">Z ustawy nie wynika, jakie podmioty byłyby uprawnione do otrzymania dotacji. Mogą pojawić się wątpliwości, czy takie prawo przysługuje tylko właścicielom, czy również użytkownikom i dzierżawcom.</u>
<u xml:id="u-4.9" who="#JanRudowski">W projekcie nie uwzględniono obrotu ziemią w okresie obrachunkowym, czyli nie ma odpowiedzi na pytanie, czy zmiany w strukturze własności będą powodowały przeniesienie uprawnienia na inny podmiot. Bez uregulowania tej kwestii, część podmiotów uzyskałoby bezpodstawnie środki w formie dopłaty, a w przypadku innych, miałoby miejsce zaniżenie wypłacanych kwot dotacji.</u>
<u xml:id="u-4.10" who="#JanRudowski">Należy także zauważyć, iż mogłyby wystąpić istotne nadużycia. Mankamenty przy stosowaniu dopłat do paliwa rolniczego uwidocznione zostały w raporcie Najwyższej Izby Kontroli, która kontrolowała wykorzystanie środków wypłacanych na ten cel z budżetu państwa w 1993 r. Kontrolerzy NIK wykazali wysokie koszty obsługi, niewspółmierne do kwot wypłacanych dopłat oraz ujawnili nadużycia polegające na wypłacaniu dopłat osobom nieuprawnionym, bez należytego sprawdzenia zasadności roszczenia.</u>
<u xml:id="u-4.11" who="#JanRudowski">Postępowanie w sprawie zwrotu, określone w projekcie ustawy, zawiera mankamenty proceduralne. Wprawdzie w projekcie jest odwołanie do przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego, to jednak nie zostało rozstrzygnięte, czy postępowanie byłoby wszczynane z urzędu, czy na wniosek, jaki zostałby zastosowany tryb odwoławczy.</u>
<u xml:id="u-4.12" who="#JanRudowski">Ponieważ wnioskodawcy zaproponowali, aby wypłata podatku akcyzowego była zadaniem zleconym gminie, z zakresu administracji rządowej, wojewoda nie byłby właściwym organem odwoławczym.</u>
<u xml:id="u-4.13" who="#JanRudowski">Pozostając przy aspektach proceduralnych należy zauważyć, że zajdzie konieczność wydania około 2 mln decyzji administracyjnych przez administrację samorządową, po zbadaniu każdej sprawy, ustaleniu czy dana osoba jest uprawniona oraz po obliczeniu należnej kwoty dotacji. Ze względu na tak dużą liczbę decyzji mogą powstać istotne spory co do zasadności niektórych z tych decyzji.</u>
<u xml:id="u-4.14" who="#JanRudowski">Wnioskodawcy powołują się na rozwiązania stosowane w krajach Unii Europejskiej. Rząd tego nie kwestionuje, ale zwraca uwagę na fakt, że w tych krajach stawki akcyz dla paliw są dużo wyższe niż stosowane obecnie w Polsce.</u>
<u xml:id="u-4.15" who="#JanRudowski">Ponadto gospodarstwa rolne w Niemczech i Danii, gdzie stosowany jest podobny system do proponowanego przez wnioskodawców, objęte są podatkiem od towarów i usług. Z tego powodu o wiele łatwiej można ustalić rozmiary prowadzonej działalności rolniczej i ilość zużytego oleju napędowego.</u>
<u xml:id="u-4.16" who="#JanRudowski">Skoro ceny detaliczne 1 litra oleju napędowego w tych krajach są dwukrotnie wyższe niż w Polsce, to czy zasadny jest argument, że należy wprowadzić zwrot podatku akcyzowego, gdyż podobne rozwiązania są stosowane w Unii Europejskiej?</u>
<u xml:id="u-4.17" who="#JanRudowski">Rząd, biorąc pod uwagę wszystkie te argumenty, a zwłaszcza wysokie wydatki budżetowe, które będą musiały być uwzględnione w ustawie budżetowej na 1999 r. oraz uznając rozpatrywanie tego projektu jest przedwczesne, wnosi o odrzucenie poselskiego projektu ustawy.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#HenrykGoryszewski">Czy ktoś z państwa chce zadać pytania?</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#RomualdAjchler">Przeczytałem wnikliwie stanowisko rządu wobec projektu ustawy. Zacytuję ostatnie zdanie w tym dokumencie: „Rząd opowiada się za kompleksowym rozwiązaniem problemów finansowych w rolnictwie”. Takie sformułowanie rząd powtarza od początku tej kadencji Sejmu.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#RomualdAjchler">Chcę więc zapytać pana ministra, kiedy posłowie otrzymają projekty, z których dowiemy się, jak rząd zamierza kompleksowo rozwiązać problemy finansowe w rolnictwie? Czy rząd pracuje nad takimi projektami i jaki jest stan zaawansowania tych prac?</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#RomualdAjchler">Uzasadniając potrzebę odrzucenia poselskiego projektu ustawy, pan minister stwierdził, że w krajach Unii Europejskiej stawki akcyzy są relatywnie wyższe, zaś rolnicy płacą podatek od towarów i usług. Rząd od dłuższego czasu zapowiada objęcie podatkiem VAT działalności rolniczej. Dlaczego więc nadal z tym zwleka? Dlaczego nie skierował do laski marszałkowskiej projektu ustawy, skoro objęcie działalności rolniczej podatkiem od towarów i usług mieści się w kompleksie rozwiązań problemów finansowych występujących w rolnictwie? Kiedy możemy się spodziewać projektu takiej ustawy?</u>
<u xml:id="u-6.3" who="#RomualdAjchler">Na wczorajszym posiedzeniu Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, wicepremier Balcerowicz zapowiedział, że rolnictwo zostanie inaczej opodatkowane niż do tej pory. Wszystkie takie zapowiedzi nie przestają być wyłącznie obietnicami rządu, natomiast gdy posłowie wystąpią z jakąś inicjatywą ustawodawczą, to rząd natychmiast ją neguje. W związku z tym pytam, co robi rząd, wiedząc jaka jest sytuacja w rolnictwie, aby wyjść mu naprzeciw?</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#StanisławPawlak">Pytanie kieruję do przedstawiciela Ministerstwa Finansów oraz do reprezentanta wnioskodawców. Przez kilka lat posłowie starali się rozwiązać problem dopłat do paliwa rolniczego i zawsze napotykali na negatywne stanowisko rządu. Za każdym razem podawane były te same argumenty, bez względu na to, z których partii politycznych wywodziła się dana ekipa rządowa.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#HenrykGoryszewski">Był taki rząd, który wprowadził dopłaty do paliwa rolniczego.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#StanisławPawlak">Tak, ale jedynie na mocy rozporządzenia, pod rządami którego dopłaty były wypłacane tylko przez jeden rok.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#StanisławPawlak">Chcę zapytać pana ministra, na jakiej podstawie rząd twierdzi, że ceny paliw są niskie w porównaniu do cen paliw w krajach Unii Europejskiej? Czy porównywane są same ceny, czy relacje cen do dochodów rolników polskich i rolników w krajach Unii Europejskiej? Te dwa podejścia istotnie różnią się od siebie. W dokumencie rządowym czytamy: „Na przykład we Francji nawet po uwzględnieniu 30% dopłaty do ceny oleju napędowego, rolnik francuski płaci za olej 1,84 zł/l, co oznacza, iż ponosi wyższe obciążenie podatkowe od rolnika polskiego, który za nabycie 1 litra oleju napędowego płaci 1,64 zł”. Ceny te są prawie takie same, więc na jakiej podstawie rząd twierdzi, że u nas są wyższe?</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#StanisławPawlak">Wprowadzona została w życie ustawa o zwrocie gminom utraconych dochodów z tytułu włączenia podatku od środków transportowych do ceny paliwa. Czy zdaniem resortu jest uzasadnione, by w tej sytuacji rolnicy wykorzystujący do produkcji rolniczej ciągniki, kombajny zbożowe, różne silniki stacjonarne i maszyny samobieżne, płacili taką samą cenę za paliwa, jak właściciele pojazdów, które poruszają się po drogach?</u>
<u xml:id="u-9.3" who="#StanisławPawlak">Ponadto kombajny i silniki stacjonarne nigdy nie były objęte podatkiem od środków transportowych. Niewprowadzenie w życie ustawy, zaskarżonej do Trybunału Konstytucyjnego, spowodowało, że rolnicy płacą więcej za paliwo, a zwłaszcza poszkodowani są ci z nich, którzy posiadają kombajny i silniki stacjonarne, bowiem w cenę zużywanego przez nie paliwa jest wliczony podatek, którego ci rolnicy nigdy nie płacili.</u>
<u xml:id="u-9.4" who="#StanisławPawlak">Chcę też zapytać, czy jeśli Sejm przyjmie ustawę w proponowanym kształcie, to czy będzie miała ona wpływ na wypłacaną gminom subwencję w celu zrekompensowania utraconych dochodów z tytułu podatku od środków transportowych?</u>
<u xml:id="u-9.5" who="#StanisławPawlak">Czy pan poseł Bondyra przypomina sobie, kto zwrócił się do prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego o skierowanie do Trybunału Konstytucyjnego ustawy stanowiącej o dopłatach do paliwa rolniczego?</u>
<u xml:id="u-9.6" who="#StanisławPawlak">Ostatnie pytanie kieruję do pana ministra. Na jakiej podstawie pan twierdzi, że gminy źle administrowały zwrotem podatku akcyzowego?</u>
<u xml:id="u-9.7" who="#StanisławPawlak">Powiedział pan, że wydanie 2 mln decyzji powodować będzie istotne spory, a przecież gminy wydają tyle samo decyzji w sprawie podatku rolnego i radzą sobie z tym doskonale. Każdy rolnik wie, kiedy ma zapłacić ten podatek i w jakiej wysokości. Dlatego uważam, że gdyby doszło do uchwalenia tej ustawy, to najbardziej uprawnionym organem jest gmina.</u>
<u xml:id="u-9.8" who="#StanisławPawlak">Na jakiej podstawie pan minister sądzi, że gminy będą wypłacały należne zwroty akcyzy osobom nieuprawnionym?</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#JózefGruszka">Czy pan minister nie uważa, że producent rolny nie powinien w całości płacić podatku pośredniego, a takim jest podatek akcyzowy w cenie paliwa?</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#JózefGruszka">Pan minister powiedział, że najpierw w budżecie państwa muszą zostać określone odpowiednie środki na zwrot podatku akcyzowego, a dopiero później może powstać ustawa będąca instrumentem ich dystrybucji. Chcę więc zapytać, czy zostały one przewidziane w projekcie budżetu na 1999 r.?</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#JózefGruszka">Czy pan minister nie uważa, że trzeba natychmiast ratować dochody rolników?</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#HenrykWujec">Kiedy rząd skieruje do Sejmu projekt ustawy, który pozwoliłby rolnikom korzystać z rozliczeń z tytułu podatku od towarów i usług? Zwracam się z pytaniem do pana posła Bondyry. Czy wnioskodawcy zastanawiali się nad powiązaniem zwrotu podatku akcyzowego z faktycznym zużyciem oleju napędowego?</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#HenrykWujec">Gdyby ta ustawa weszła w życie, to jaką kwotę zwrotu z tytułu podatku akcyzowego, wliczonego w cenę paliwa, uzyskałby właściciel 6 ha gospodarstwa, a jaką agrarysta, będący właścicielem 100 ha?</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#HenrykWujec">Zwracam się do pana przewodniczącego w następującej sprawie. Dziś na forum Sejmu odbyła się dyskusja nad projektem uchwały w sprawie etyki poselskiej. Rozważana była kwestia udziału konkretnego posła w pracach nad ustawą, któremu przyniesie ona korzyści materialne. Uważam, że mamy do czynienia z takim przypadkiem, gdyż wśród wnioskodawców są osoby, będące właścicielami dużych gospodarstw rolnych.</u>
<u xml:id="u-11.3" who="#HenrykWujec">W związku z tym chcę zapytać, czy taki ich status pozwala na uczestniczenie w pracach nad tym projektem ustawy?</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#HenrykGoryszewski">Ze względu na wzburzenie, jakie wywołało pana pytanie, postaram się je zapamiętać i przypomnieć je panu posłowi, gdy podejmiemy prace nad ustawami podatkowymi. Gdybyśmy tak traktowali ustawę o etyce poselskiej, to musielibyśmy się wszyscy wyłączyć i poprosić obcokrajowców, żeby przyjechali do Polski i uchwalili nam ustawę podatkową, gdyż ich nie będą dotyczyć ulgi podatkowe i inne preferencje tego typu.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#StanisławStec">Na wstępie chcę oświadczyć, że nie jestem właścicielem gospodarstwa rolnego. Mam pytanie do przedstawiciela rządu, który dzisiaj powiedział, że podziela pogląd, iż dochody polskich rolników są relatywnie niskie. W związku z tym, proszę nam powiedzieć, co rząd robi, aby poprawić tę sytuację? Wczoraj Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi odbyła spotkanie, aczkolwiek krótkie, z panem wicepremierem Balcerowiczem. Moim zdaniem - niestety - pan wicepremier nie powiedział nic takiego, co dawałoby nadzieję rolnikom, że rząd stara się poprawić ich dochody.</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#StanisławStec">Czy wskazane przez pana ministra mankamenty prawne ustawy można usunąć w toku prac legislacyjnych?</u>
<u xml:id="u-13.2" who="#StanisławStec">Wspomniał pan o kosztach obsługi zwrotu podatku akcyzowego. Czy nie sądzi pan, że administracja rządowa oraz samorządowa nie powinna służyć obywatelom i w związku z tym te koszty potraktować jako służebność wobec obywateli?</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#HenrykGoryszewski">Nie jestem właścicielem gospodarstwa rolnego. Mam działkę o powierzchni 98,8 arów, z czego 50 arów stanowi własność mojej żony, a reszta własność wspólną. Nie jestem więc płatnikiem podatku rolnego i w związku z tym nie otrzymam 51 zł z tytułu zwrotu podatku akcyzowego w razie uchwalenia tej ustawy. Nawiążę do wcześniej zadanego pytania. Czy pan minister wie, że kombajn zużywa w ciągu dnia prawie 200 litrów oleju napędowego? Jak to się stało, że nie wzięto pod uwagę tego argumentu przy włączaniu podatku drogowego do akcyzy?</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#HenrykGoryszewski">W konsekwencji tego obciążenia, właściwego dla podatku drogowego, są ponoszone przez tych, którzy kupują paliwo i wykorzystują go do innych celów niż do napędzania pojazdów poruszających się po drogach.</u>
<u xml:id="u-14.2" who="#HenrykGoryszewski">Czy mogę się spodziewać, iż za pół roku usłyszę od pana ministra argument, że nie możemy przewidzieć w budżecie pieniędzy na pewne cele, gdyż nie ma tytułu prawnego do ich wydatkowania? Dzisiaj usłyszałem, że nie możemy uchwalić tytułu prawnego, bo odpowiednia kwota środków nie została przewidziana w budżecie.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#HenrykDykty">Chcę zapytać pana posła sprawozdawcę, dlaczego zrezygnowano z oświadczeń rolników, którzy występować będą o zwrot podatku akcyzowego? Może powinni oni składać rachunki potwierdzające nabycie oleju napędowego i wówczas otrzymaliby kwotę zwrotu zapłaconego podatku niezależnie od liczby posiadanych hektarów.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#CzesławPogoda">Pierwsze pytanie kieruję do pana posła Bondyry. W poprzedniej kadencji Sejmu rozmawialiśmy na temat kosztów produkcji i wówczas fachowcy stwierdzili, że jest radykalna różnica pomiędzy ilością zużytego paliwa na 1 ha w terenach nizinnych, a ilością paliwa przypadającego na ten sam obszar w terenach górskich i podgórskich. Na 1 ha w terenach nizinnych trzeba zużyć około 80 litrów oleju napędowego, a w terenach górskich drugi raz tyle. Jak wnioskodawcy odnoszą się do tej kwestii? Pan minister dopatruje się w tym projekcie pewnych zagrożeń spekulacyjnych. Ponadto powiedział pan, że inaczej należałoby potraktować właścicieli gospodarstw, a inaczej użytkowników bądź dzierżawców. Dlaczego pan w ten sposób różnicuje podmioty prowadzące działalność rolniczą, skoro ciąży na nich obowiązek płacenia podatku rolnego?</u>
<u xml:id="u-16.1" who="#CzesławPogoda">Czy ten obowiązek nie powinien być jedynym wyznacznikiem podmiotów uprawnionych do otrzymania zwrotu podatku akcyzowego?</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#WojciechZarzycki">Nie dziwi mnie, że rząd wnosi o odrzucenie projektu ustawy, który powstał z inicjatywy posłów, członków Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
<u xml:id="u-17.1" who="#WojciechZarzycki">Pan minister wyraził opinię, że rząd stoi na stanowisku, iż potrzebne jest kompleksowe rozwiązanie problemów finansowych w rolnictwie. Wobec tego proszę powiedzieć, czy z tym stanowiskiem jest zgodna zapowiedź resortu rolnictwa, iż w przyszłym roku nakłady na rolnictwo - pomijam dotacje do KRUS - będą obniżone o 45,7%? Czy to jest właściwy kierunek w przededniu integracji z Unią Europejską?</u>
<u xml:id="u-17.2" who="#WojciechZarzycki">Czy pan minister mógłby określić, ilu rolników dotyczyłyby reguły podatku od towarów i usług? Jest to ważne pytanie, gdyż dotyczy jednego z zasadniczych rozwiązań, które mają podnieść dochodowość gospodarstw rolnych.</u>
<u xml:id="u-17.3" who="#WojciechZarzycki">Jeżeli nie zostanie wprowadzona w życie ustawa o zwrocie podatku akcyzowego w cenie oleju napędowego zużywanego w produkcji rolnej, to można postawić tezę, że polityka rolna zmierza do ograniczenia rodzimej produkcji.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#HenrykGoryszewski">Zadam jeszcze jedno pytanie. Jaka jest dynamika dotacji do KRUS? Pytam o to dlatego, że z informacji podanej w „Rzeczpospolitej” nie wynika, czy w czerwcu wydano więcej o 1 mld zł, czy o 1 mld zł więcej wydano do końca czerwca w stosunku do kwoty określonej w budżecie.</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#HenrykGoryszewski">Ponieważ pan minister dostał więcej pytań, więc damy panu chwilę na zastanowienie się, a w tym czasie pan poseł Bondyra odpowie na pytania skierowane pod adresem wnioskodawców.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#RyszardBondyra">Zarówno w poprzedniej, jak i w obecnej kadencji Sejmu, rozważaliśmy czy do algorytmu, na podstawie którego obliczana była kwota zwrotu z tytułu podatku akcyzowego, nie należałoby wprowadzić czynnika różnicującego zużycie oleju napędowego w terenach nizinnych, górskich i podgórskich. Uznaliśmy jednak, że rolnicy gospodarujący na terenach górskich powinni dostać specjalne przywileje, podobne do tych, z których korzystają rolnicy w krajach Unii Europejskiej. W odrębnej ustawie powinny zostać określone przede wszystkim preferencje podatkowe dla tych rolników, którzy odważyli się gospodarować na terenach górskich i podgórskich.</u>
<u xml:id="u-19.1" who="#RyszardBondyra">Komisja miała okazję przyjrzeć się z bliska warunkom, w jakich gospodarują ci rolnicy. Jestem rolnikiem, ale nigdy nie odważyłbym się prowadzić gospodarstwa w górach. Tym, którzy są przeciwni przyznaniu tamtym rolnikom specjalnych preferencji, polecam wycieczkę w góry.</u>
<u xml:id="u-19.2" who="#RyszardBondyra">Pan poseł Dykty pytał, czy wnioskodawcy celowo zrezygnowali z wymogu przedkładania przez rolników oświadczeń. Braliśmy pod uwagę takie rozwiązanie, ale odstąpiliśmy od niego ze względu na obecny stan prawny. Otóż przepisy art. 247 i 267 Kodeksu karnego odnoszą się do takiej sytuacji, gdy ktoś wprowadził w błąd urzędnika państwowego w celu wymuszenia wydania decyzji niezgodnej ze stanem faktycznym. Osobie takiej grozi kara pozbawienia wolności do 2 lat lub kara grzywny. Dlatego zrezygnowaliśmy wymogu składania przez rolnika oświadczenia.</u>
<u xml:id="u-19.3" who="#RyszardBondyra">W tych krajach, gdzie zwrot podatku akcyzowego jest dokonywany na podstawie przedłożonych rachunków, obowiązują specjalnie w tym celu wydane ustawy, w których określony jest tryb przekazywania i uznawania bądź nieuznawania tych rachunków, a ponadto ilość zużywanego oleju napędowego jest relacjonowana do wielkości gospodarstwa.</u>
<u xml:id="u-19.4" who="#RyszardBondyra">We Francji odpowiedni urząd każdego roku określa wskaźniki zużycia paliwa i są one zróżnicowane m.in. w zależności od nasilenia prac polowych w poszczególnych porach roku. Jest to bardzo skomplikowany system i nie sądzę, abyśmy mogli go zastosować, gdyż w naszych warunkach najprawdopodobniej stałby się on patologenny. Zastrzeżeń pana posła Wujca nie odnoszę do siebie, gdyż nie należę do obszarników. Pan poseł dobrze wie, co działo się w poprzednich latach i jakie toczyliśmy boje o dopłaty do paliwa rolniczego.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#HenrykWujec">Pytałem jeszcze, jaka kwota zwrotu przypadać będzie na 1 ha użytków rolnych.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#RyszardBondyra">Obliczyliśmy, że na 1 ha przypadać będzie 51,7 zł.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#JanRudowski">Nie chciałbym kontynuować wczorajszej interesującej debaty, która odbyła się na forum Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Pan przewodniczący Janowski stwierdził, że byłaby to debata, która dała początek rozmów członków tej Komisji z wicepremierem Balcerowiczem na temat finansowania wsi, przeznaczania w budżecie odpowiednich środków, aby przed wejściem do Unii Europejskiej problemy wsi były jak najmniejsze.</u>
<u xml:id="u-22.1" who="#JanRudowski">Nie będę także komentował wypowiedzi panów posłów, którzy nawiązali do wczorajszej wypowiedzi pana wicepremiera. Jeżeli jego odpowiedzi na pytania posłów zostały uznane za niewystarczające, to jeszcze nadarzy się okazja do kontynuowania dyskusji.</u>
<u xml:id="u-22.2" who="#JanRudowski">Pan wicepremier przedstawił wstępne założenia budżetu na 1999 r. Mają one taki charakter, ponieważ nie zostały jeszcze przyjęte przez rząd. Uważam, że dobrze się stało, iż dyskusja w sprawie środków dla rolnictwa rozpoczęła się już wówczas, gdy projekt budżetu jest własnością ministra finansów. Również z wypowiedzi ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej wynika, że program dotyczący rozwoju wsi, który został przyjęty przez rząd, będzie sukcesywnie wdrażany z pożytkiem dla rolników. Mój komentarz do wypowiedzi nawiązujący do wystąpienia pana wicepremiera Balcerowicza, byłby nie na miejscu. Natomiast odpowiem na pytania, które dotyczą stanowiska rządu. Najczęściej panowie posłowie powoływali się na ten fragment dokumentu, w którym rząd stwierdził, iż opowiada się za kompleksowym rozwiązaniem problemów finansowych w rolnictwie. Mogę powiedzieć w ten sposób. Wprawdzie do parlamentu nie wpłynęły jeszcze projekty regulacji prawnych, natomiast mogę zapewnić Komisję, że trwają prace nad tymi projektami.</u>
<u xml:id="u-22.3" who="#JanRudowski">Ministerstwo Finansów przekazało pierwszy pakiet ustaw podatkowych, w których uwzględnione zostały główne założenia nowelizowanego prawa podatkowego. W ramach dyskusji nad tym pakietem, trwają rozmowy w sprawie wprowadzenia do rolnictwa podatku od towarów i usług. Członkom Komisji zapewne znane są główne założenia, gdyż minister finansów odpowiadał na kierowane do niego dezyderaty.</u>
<u xml:id="u-22.4" who="#JanRudowski">W celu doprowadzenia do uzgodnienia jednolitego stanowiska, został powołany międzyresortowy zespół, w którego skład weszli przedstawiciele Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej oraz Ministerstwa Finansów. Zespół ten wypracuje koncepcję wprowadzenia do rolnictwa podatku od towarów i usług.</u>
<u xml:id="u-22.5" who="#JanRudowski">Rozumiem zniecierpliwienie wyrażane przez panów posłów, gdyż wprowadzenie tego podatku spowoduje, iż rolnicy będą odzyskiwać podatek pośredni, który został doliczony do cen zakupionych przez nich paliw i środków produkcji, gdyż elementem konstrukcji podatku od towarów i usług jest zwrot podatku naliczonego.</u>
<u xml:id="u-22.6" who="#JanRudowski">Obecnie każdy przedsiębiorca może pomniejszyć kwotę podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, czyli zawartego w cenie zakupionego środka produkcji lub usługi. Będą to mogli także czynić rolnicy, gdy staną się podatnikami VAT.</u>
<u xml:id="u-22.7" who="#JanRudowski">W najbliższym czasie sprawa ta będzie przedmiotem pracy Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów. Spornym elementem jest to, czy można sobie pozwolić, gdy równocześnie realizowanych jest wiele reform, na wprowadzenie do rolnictwa podatku od towarów i usług ze stawką zerową, co oznacza zwrot podatku naliczonego w całości, jak w przypadku eksporterów towarów i usług?</u>
<u xml:id="u-22.8" who="#JanRudowski">Brana jest także pod uwagę stawka obniżona. Wstępnie obliczyliśmy, wspólnie z przedstawicielami Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, że byłaby ona ustalona na poziomie 7%, a następnie stopniowo dochodzilibyśmy do stawki określonej w dyrektywach Unii Europejskiej.</u>
<u xml:id="u-22.9" who="#JanRudowski">Prace nad nowelizacją ustaw podatkowych, przebiegają według harmonogramu i w sierpniu parlament otrzyma ich projekty. Prace nie mogły zostać przyspieszone ze względu na wagę podatku od towarów i usług w rolnictwie. Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów, bez dokładnego rozpoznania sprawy, przyjęcia najodpowiedniejszego wariantu w określonej sytuacji budżetowej, nie mógłby skierować projektu pod obrady Rady Ministrów. Ten element, m.in. spowodował, że jeszcze do parlamentu nie trafiły projekty nowelizowanych ustaw podatkowych, w tym projekt nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym.</u>
<u xml:id="u-22.10" who="#JanRudowski">Wówczas, gdy mówimy o kompleksowych rozwiązaniach, to głównie chodzi o zwrot podatków pośrednich, na skutek wprowadzenia do rolnictwa podatku od towarów i usług.</u>
<u xml:id="u-22.11" who="#JanRudowski">Jedno z pytań dotyczyło cen paliw w Polsce i krajach Unii Europejskiej. Analiza dokonana została poprzez wystawienie aktualnych cen wówczas, gdy było pożądane stanowisko rządu. Jej wynik został przedstawiony w dokumencie rządowym. Przy sporządzaniu tej analizy nie brano pod uwagę dochodów gospodarstw rolnych w Unii Europejskiej i w Polsce, w relacji do cen paliw. Sądzę jednak, że byłoby bardzo trudno określić te relacje.</u>
<u xml:id="u-22.12" who="#JanRudowski">Czy zwrot akcyzy, w przypadku przyjęcia tej ustawy, będzie miał wpływ na wysokość dotacji drogowej dla gmin? Mając na uwadze sposób określania jej wysokości, nie dostrzegam takiego związku.</u>
<u xml:id="u-22.13" who="#JanRudowski">Ze względu na włączenie podatku drogowego do cen paliw, dotacje dla gmin zostały zaplanowane w ten sposób, że najpierw oszacowano dodatkowe dochody z tytułu akcyzy, a następnie obliczono, jaka kwota dotacji powinna służyć rekompensowaniu gminom utraconych dochodów z tytułu podatku drogowego. Potrzebna byłaby szczegółowa analiza, czy zwrot podatku akcyzowego ma wpływ na wysokość dotacji. Sądzę, że nie zachodzi tu bezpośredni związek, gdyż kwota przeznaczona na zwrot podatku i kwota dotacji, byłyby określane w budżecie, a nie w części dotyczącej podatku akcyzowego.</u>
<u xml:id="u-22.14" who="#JanRudowski">Nie twierdziłem, że gminy źle administrowałyby zwrotem podatku akcyzowego. Zgadzam się z opinią, że administracja rządowa i samorządowa została powołana po to, aby służyć obywatelom. Natomiast powiedziałem, że zajdzie konieczność wydania około 2 mln decyzji administracyjnych, co bez wątpienia nie będzie łatwym zadaniem dla administracji samorządowej.</u>
<u xml:id="u-22.15" who="#JanRudowski">Przy wydawaniu tych decyzji, musi toczyć się odpowiednie postępowanie, aby nie dochodziło do takich sytuacji, jakie miały miejsce w 1993 r., kiedy stosowane były podobne regulacje do tych, które są zawarte w projekcie ustawy. Dlatego stwierdziłem, że będzie to dodatkowe utrudnienie dla administracji samorządowej, nie przesądzając o tym, że źle wykona to zadanie.</u>
<u xml:id="u-22.16" who="#JanRudowski">Czy mankamenty prawne projektu ustawy można usunąć w toku procesu legislacyjnego? Każdy projekt może został poprawiony i udoskonalony w toku prac Komisji, w taki sposób, aby zostały usunięte jego mankamenty prawne. Takiej samej procedurze może zostać poddany ten projekt. Rząd, jak zwykłe, deklaruje udział swoich przedstawicieli w dalszych pracach nad projektem.</u>
<u xml:id="u-22.17" who="#JanRudowski">Koszty obsługi zwrotu podatku akcyzowego mają dwa aspekty: zbiurokratyzowanie działań administracji, które nie zawsze jest niezbędne oraz racjonalizowanie ich wysokości. Przy poborze podatków analizowane są koszty poboru i z reguły nie wprowadza się rozwiązań podwyższających te koszty. Tak samo w tym przypadku należy poszukać rozwiązań racjonalizujących koszty obsługi.</u>
<u xml:id="u-22.18" who="#JanRudowski">Nie mam żadnych argumentów, które mogłyby podważyć wypowiedź pana przewodniczącego. Nie kwestionuję podanej przez pana ilości zużywanego przez kombajn paliwa, gdyż z pewnością ta informacja jest oparta na faktach i nie ulega wątpliwości, że kombajn nie jest pojazdem drogowym.</u>
<u xml:id="u-22.19" who="#JanRudowski">Stawka akcyzy, na skutek włączenia podatku drogowego do ceny paliw, wzrosła o 6 groszy. Zanim została wprowadzona ta regulacja, istniał już problem dopłat do cen paliw zużywanych w rolnictwie. Nie wywołało go odejście od pobierania podatku od środków transportowych i wprowadzenie w to miejsce wyższej akcyzy dla paliw.</u>
<u xml:id="u-22.20" who="#JanRudowski">Nie należy w stanowisku rządu dopatrywać się tego, że chce on ponownie uzyskać czas, bo nic nie ma do zaproponowania. Spotkanie z ministrem finansów z Komisją Rolnictwa i Rozwoju Wsi na etapie projektowania budżetu, czyli wówczas, gdy nie został on jeszcze przyjęty przez rząd, prezentacja założeń na tym forum, wskazuje na to, że chodzi o podjęcie jak najkorzystniejszych rozstrzygnięć dla rolnictwa, w określonej sytuacji budżetowej. Zaprojektowanie w ustawie budżetowej środków budżetowych, które zostały przeznaczone na zwrot podatku akcyzowego, stworzyłoby warunki do tego, aby w następnym etapie podjęte zostały prace nad określeniem instrumentu wykorzystania tych środków. Tylko z tego powodu rząd stwierdził, że praca nad projektem ustawy jest przedwczesna. Nie jest to na pewno szukanie pretekstu do odłożenia tej sprawy na później z zamiarem, aby ten problem pominąć przy uchwalaniu budżetu.</u>
<u xml:id="u-22.21" who="#JanRudowski">Sądzę, że dużą rolę ma do odegrania Komisja Rolnictwa i Rozwoju wsi, która już wykazała się inicjatywą i podjęła odpowiednie działania. Mam nadzieję, że da temu wyraz w kolejnych dyskusjach z wicepremierem Balcerowiczem.</u>
<u xml:id="u-22.22" who="#JanRudowski">Kolejne pytanie dotyczyło aspektów spekulacyjnych. Zapytałem, jaki będzie zakres podmiotowy ustawy, natomiast nie powiedziałem, że z tego zakresu należałoby wyeliminować dzierżawców i użytkowników. Gdyby w projekcie ustawy znalazła się regulacja, iż uprawnionymi do pobierania zwrotu podatku akcyzowego są rolnicy będący podatnikami podatku rolnego, to strona podmiotowa uległaby uściśleniu.</u>
<u xml:id="u-22.23" who="#JanRudowski">W projekcie ustawy jest zawarta delegacja dla ministra finansów, aby określił on zasady dokonywania wypłat. Nie jest to wystarczająca regulacja, gdyż w ustawie należy określić uprawnione podmioty. Czym innym jest określenie trybu i zasad, a czym innym wskazanie na podmioty uprawnione do pobierania zwrotu podatku akcyzowego.</u>
<u xml:id="u-22.24" who="#JanRudowski">Moja w tym względzie uwaga nie miała nic wspólnego z sugerowaniem, że uprawnionymi powinni być właściciele użytków rolnych, a w związku z tym należy wykluczyć dzierżawców i użytkowników. Sądzę, że źle zostałem zrozumiany przez pana posła.</u>
<u xml:id="u-22.25" who="#JanRudowski">Niezależnie od tego, czy zostałby wprowadzony VAT ze stawką obniżoną, czy ze stawką zerową, to w obu przypadkach rolnicy mogliby odzyskiwać kwotę podatku od towarów i usług zawartą w cenie nabytych przez nich środków produkcji, paliw i usług.</u>
<u xml:id="u-22.26" who="#JanRudowski">Zadane mi zostało pytanie, jaki procent rolników skorzystałoby z takiej możliwości. Zależeć to będzie od przyjętego rozwiązania. Jeżeli zostanie wprowadzona stawka zerowa, to równocześnie rolnicy napotkają na duże utrudnienia w rozliczaniu się z tytułu podatku VAT, bowiem taka stawka oznacza zwrot całej kwoty podatku naliczonego.</u>
<u xml:id="u-22.27" who="#JanRudowski">W związku z tym rolnicy będą musieli prowadzić odpowiednią ewidencję, która stanowi podstawę sporządzenia deklaracji. Urząd skarbowy po weryfikacji tej deklaracji, a przed dokonaniem zwrotu, będzie badał odpowiednie dokumenty. Jest to istotne sformalizowanie procedury, co będzie oznaczać, że znaczna część gospodarstw rolnych nie będzie do tego przygotowana. Tylko niewielka część gospodarstw rolnych prowadzi ewidencję w postaci ksiąg rachunkowych, znaczna jest do tego przygotowana, część rolników będzie gotowa podjąć trud prowadzenia takich ksiąg. Zostanie jednak wiele gospodarstw, które nie będą w stanie spełnić warunków opodatkowania podatkiem od towarów i usług przy zastosowaniu stawki zerowej. Proponowane przez Ministerstwo Finansów rozwiązanie, w postaci zryczałtowanego zwrotu podatku, eliminuje te niedogodności.</u>
<u xml:id="u-22.28" who="#JanRudowski">Gospodarstwa rolne liczące około 50 ha użytków rolnych oraz gospodarstwa, w których prowadzona jest specjalistyczna produkcja rolna, a które już płacą podatek dochodowy, z pewnością wybiorą ogólną zasadę opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Będzie ona dla nich korzystna, zwłaszcza przy inwestowaniu. Natomiast pozostałe gospodarstwa, których jest większość, zdecydują się na ryczałtowy zwrot podatku. Na pytania dotyczące dotacji do KRUS odpowie pani dyr. Jadwiga Nowakowska.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#JadwigaNowakowska">Odpowiem na pytanie w sprawie dynamiki dotacji do KRUS, przewidzianej w ustawie budżetowej na 1998 r., w porównaniu do 1997 r. Otóż wynosi ona 112,8%.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#HenrykGoryszewski">Jaka jest dynamika wykonania tej dotacji do końca czerwca br.?</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#JadwigaNowakowska">Nie jestem w stanie odpowiedzieć na to pytanie, ale jeśli pan przewodniczący pozwoli, to przekażemy tę informację na piśmie.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#HenrykGoryszewski">Dziennik „Rzeczpospolita”, powołując się na informacje Ministerstwa Finansów, podał, że o około 1 mld zł zwiększyła się dotacja do KRUS. Nie wiem, czy o tę kwotę zwiększyła się dotacja w czerwcu tego roku, przy czym kwota ta może być większa lub mniejsza niż przypadająca na ten miesiąc według ustawy budżetowej? Czy może wypłacono KRUS w ciągu I półrocza br. o 1 mld zł więcej niż zostało to przewidziane w budżecie.</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#JadwigaNowakowska">Czy ktoś z państwa nie otrzymał odpowiedzi na swoje pytania? Nikt się nie zgłasza. Otwieram dyskusję.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#GabrielJanowski">Problem, który rozważamy, należy rozpatrywać w kontekście polityki rolnej tej, którą chcemy prowadzić w Polsce. Źle się dzieje, gdy za politykę rolną odpowiada tylko minister rolnictwa i gospodarki żywnościowej, a nie rząd in gremio, zaś w szczególności ministrowie finansów i gospodarki. Taka praktyka jest podtrzymywana przez kolejne rządy i gdy będzie ona trwała nadal, to nie wypracujemy rozsądnej polityki rolnej, narastać będą problemy i nie 10 tys., a 50 tys. rolników przed Sejmem upominać się będzie o prawidłową politykę rolną.</u>
<u xml:id="u-28.1" who="#GabrielJanowski">Jest w tej chwili wielka szansa, by te kwestie rozwiązać, nie w atmosferze wyborów, co miało miejsce w 1997 r., kiedy PSL „barwił” paliwa na zielono, SLD na czerwono, a chłop został zrobiony „na szaro”, lecz w atmosferze odpowiedzialności za finanse publiczne i gospodarkę. Projekt ustawy jest materiałem, który powinien stać się przedmiotem naszej dojrzałej dyskusji politycznej i gospodarczej.</u>
<u xml:id="u-28.2" who="#GabrielJanowski">Przestudiowałem polskie dokumenty na temat integracji europejskiej. We wszystkich tych dokumentach zostało powiedziane, że musimy koniecznie wprowadzić podobne, do stosowanych w tych krajach, instrumenty polityki rolnej. Pytam, jakimi rząd polski dysponuje instrumentami? Praktycznie żadnymi, a więc musimy krok po kroku zbliżać się do rozwiązań Unii Europejskiej.</u>
<u xml:id="u-28.3" who="#GabrielJanowski">Chciałbym, aby pan minister zauważył, że w tamtych krajach rolnictwo jest wspierane w różnych formach, nie z miłości do rolników i także nie dlatego, że wywierają oni skuteczną presję na swoje rządy. Każde z tych państw uznało rolnictwo za ważną dziedzinę gospodarki narodowej, którą należy wspierać.</u>
<u xml:id="u-28.4" who="#GabrielJanowski">Musimy się zastanowić, jakimi środkami finansowymi i jakimi instrumentami będziemy realizować polską politykę rolną. Chcę państwu powiedzieć, że nie unikniemy dotacji w takiej lub innej formie. Dotacja do paliwa jest jedną z bardziej racjonalnych, gdyż w efekcie powoduje ona obniżenie kosztów wytwarzania i wcześniej lub później musimy ją wprowadzić. Gdy już teraz zrobimy to dobrze, to wówczas pozytywne efekty odczują rolnicy, a także konsumenci.</u>
<u xml:id="u-28.5" who="#GabrielJanowski">Zwracam się szczególnie do pana ministra. Chciałbym, abyśmy dyskutowali w tym duchu. Pamiętam, że w 1993 r. też mówiono chłopom, że administracja sobie nie poradzi, że będą oszustwa itd. Dzisiaj pan minister powołał się na wyniki kontroli Najwyższej Izby Kontroli. Jaka z nich wynika dla nas nauka? Otóż wydano 2 mln decyzji administracyjnych i dwa razy w roku dokonano wypłat, a w tym wszystkim było może promil promila niedokładnych działań. Jest to normalne w sytuacji, gdy po raz pierwszy przeprowadza się operację na tak ogromną skalę. Moim zdaniem, wykonana ona została znakomicie.</u>
<u xml:id="u-28.6" who="#GabrielJanowski">Chcę zaapelować do wszystkich obecnych na tym posiedzeniu, abyśmy do projektu ustawy podeszli w proponowany przeze mnie sposób, tzn. odpowiedzieli sobie na pytanie, czy rozwiązanie względem akcyzy zawartej w cenie oleju napędowego jest jednym z proponowanych przez nas elementów realizacji polityki rolnej, w odniesieniu do dnia dzisiejszego, ale również w kontekście stowarzyszenia Polski z Unią Europejską.</u>
<u xml:id="u-28.7" who="#GabrielJanowski">Jeszcze raz powtórzę, że grupa posłów przedstawiła właściwą propozycję, która powinna być zaakceptowana przez połączone Komisje.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#HenrykWujec">Przede wszystkim chcę pochwalić pana posła Bondyrę za jego wytrwałość w poszukiwaniu rozwiązań, które skutkowałyby obniżeniem kosztów zużycia paliw w rolnictwie. Sądzę, że ponowne wywołanie tego tematu wywrze pewnego rodzaju presje na Komisje, a przede wszystkim na administrację rządową, aby wprowadziła ona szerszy wachlarz instrumentów powodujących zwiększenie dochodowości gospodarstw rolnych.</u>
<u xml:id="u-29.1" who="#HenrykWujec">Przypomnę, że już podczas prac w parlamencie nad projektem ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, ówczesny podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów, pan Modzelewski, zapowiedział rychłe objęcie tym podatkiem gospodarstw rolnych. Niestety, do dnia dzisiejszego do Sejmu nie wpłynął odpowiedni projekt tej ustawy.</u>
<u xml:id="u-29.2" who="#HenrykWujec">Sądzę, że poselski projekt ustawy wymusi na rządzie nowelizację ustawy o podatku od towarów i usług i podatku akcyzowym, i w końcu wprowadzony zostanie nowy system rozliczeń w rolnictwie, jako kompleksowe rozwiązanie, czyli zgodne z tym, co rząd zapowiedział w stanowisku do projektu poselskiego.</u>
<u xml:id="u-29.3" who="#HenrykWujec">Rozwiązanie wprowadzone za czasów rządów premier Suchockiej nie przyniosło pozytywnych doświadczeń, gdyż nie prowadziło ono do zmian polegających na modernizacji i restrukturyzacji rolnictwa. Stanowiło ono pewnego rodzaju dotację, większą dla bogatszych niż biedniejszych rolników. Jest to raczej doświadczenie negatywne i dlatego sądzę, że projekt poselski należy potraktować jako swego rodzaju doping dla rządu, aby przyspieszył prace nad zapowiedzianymi rozwiązaniami, natomiast nie sądzę, aby było właściwe skierowanie tego projektu do drugiego czytania, gdyż zawiera on szereg wad, a przede wszystkim zaproponowane zostało niewłaściwe rozwiązanie.</u>
<u xml:id="u-29.4" who="#HenrykWujec">Odniosę się do komentarza pana przewodniczącego do mojej wypowiedzi. Sądzę, że pan ją niesłusznie zbagatelizował. W Sejmie dyskutujemy o zasadach etyki posłów nie po to, aby stworzyć jakiś abstrakt, lecz po to, aby były one stosowane. Pracując w Komisji Finansów Publicznych spotkałem się z przypadkiem zgłoszenia projektu ustawy przez grupę posłów zainteresowanych tym, aby posłowie lub senatorowie zatrudnieni w górnictwie mogli zaliczyć sobie okres pełnienia funkcji w parlamencie do renty górniczej. Na szczęście projekt ten został wycofany.</u>
<u xml:id="u-29.5" who="#HenrykWujec">Jeżeli poseł, w wyniku swojej inicjatywy ustawodawczej, uzyska wymierne i duże korzyści, to nie wiem czy jest to jednoznacznie moralne. Została wprowadzona instytucja rejestru korzyści posłów i senatorów, które uzyskali oni w związku z pełnieniem tych funkcji. Gdy w wyniku wprowadzenia w życie ustawy o zwrocie akcyzy, poseł posiadający duży majątek ziemski uzyska np. 10 tys. zł, a są to niebagatelne pieniądze dla przeciętnego obywatela, to nie sądzę, by powinien pracować nad tą ustawą, gdyż stawia go to w dwuznacznej pozycji. Nie mówię o konkretnych osobach. Pan poseł Bondyra jest poza wszelkimi podejrzeniami, gdyż wszyscy wiemy, jaka jest sytuacja w województwie zamojskim. Chciałem, aby każdy z nas zastanowił się nad etycznym aspektem tego projektu, natomiast nie miałem zamiaru kogokolwiek piętnować.</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#AnnaSobecka">Zgłaszam wniosek formalny, aby pan przewodniczący zapytał, kto jest za przyjęciem stanowiska rządu wobec poselskiego projektu ustawy.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#HenrykGoryszewski">Nie jest to wniosek formalny, lecz merytoryczny. Mając na uwadze rozwój sytuacji, wniosek formalny może np. polegać na propozycji zamknięcia dyskusji lub zamknięcia listy mówców.</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#AnnaSobecka">Wnoszę o zamknięcie dyskusji.</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#HenrykGoryszewski">Wobec tego zgłaszam wniosek o zamknięcie listy mówców. Czy pani poseł podtrzymuje swój wniosek?</u>
</div>
<div xml:id="div-34">
<u xml:id="u-34.0" who="#AnnaSobecka">Przychylam się do wniosku pana przewodniczącego.</u>
</div>
<div xml:id="div-35">
<u xml:id="u-35.0" who="#HenrykGoryszewski">Chęć zabrania głosu wyraziło jeszcze siedmiu posłów. Kto jest za zamknięciem listy mówców?</u>
<u xml:id="u-35.1" who="#HenrykGoryszewski">Stwierdzam, że Komisje opowiedziały się za zamknięciem listy mówców stosunkiem głosów: 18 - za, 8 - przeciw, 5 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
</div>
<div xml:id="div-36">
<u xml:id="u-36.0" who="#StanisławPawlak">Debatujemy nad bardzo ważną ustawą na polskiej wsi. W pytaniach, które były kierowane pod adresem Ministerstwa Finansów, przejawiała się troska o poprawę sytuacji rolników.</u>
<u xml:id="u-36.1" who="#StanisławPawlak">W poprzedniej kadencji Sejmu, po długich pracach, udało się uchwalić ustawę o dopłatach do paliwa rolniczego i była ona zbieżna z uchwaloną wówczas ustawą, na podstawie której został zniesiony podatek od środków transportu, na rzecz podwyższenia akcyzy zawartej w cenie paliw płynnych. Posłowie zakładali, że obie ustawy równocześnie wejdą w życie, by na poprawę stanu dróg - bieżące ich utrzymanie i na remonty - łożyli tylko ich użytkownicy, a nie także rolnicy, którzy zużywają olej napędowy do działalności gospodarczej. Okazało się, że nie wszyscy zabiegali o dopłatę do paliwa rolniczego. Przypomnę, że marszałek Senatu Adam Struzik skierował do Prezydenta RP wniosek o zbadanie zgodności ustawy z konstytucją. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że w zasadzie jest ona zgodna z konstytucją, ale dopatrzył się uchybienia proceduralnego, bowiem Sejm, bez rozpoznania poprawki Senatu, zdecydował, że nie będzie ona rozpatrywana.</u>
<u xml:id="u-36.2" who="#StanisławPawlak">Powstaje pytanie, jaka jest sytuacja prawna, ponieważ Sejm do tej pory nie rozpatrzył orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego?</u>
<u xml:id="u-36.3" who="#StanisławPawlak">Wrócę do poselskiego projektu ustawy. Uważam, że należy podjąć pracę nad zawartym w nim rozwiązaniem, zakończyć je przed rozpoczęciem debaty nad projektem budżetu na 1999 r., aby można było uwzględnić w nim zaproponowaną formę dotacji. Nie twierdzę, że jest to najlepsza forma, ale w sytuacji braku jakiegokolwiek rozwiązania, zaproponowana przez grupę posłów wychodzi naprzeciw aktualnym problemom rolników. Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi wskazywała na nie podczas spotkania z wicepremierem Balcerowiczem.</u>
<u xml:id="u-36.4" who="#StanisławPawlak">Chcę wyraźnie podkreślić, że można usunąć mankamenty prawne projektu, na które wskazał pan minister Rudowski i pan przewodniczący. Uważam, że w ustawie należy upoważnić wójtów i burmistrzów do wystawiania decyzji o wysokości wypłat dla poszczególnych rolników. Jest to dobre rozwiązanie.</u>
<u xml:id="u-36.5" who="#StanisławPawlak">W poprzedniej kadencji Sejmu rozpatrywane były dwa projekty, z których powstał jeden projekt ustawy i był on przedmiotem obrad Komisji Samorządu Terytorialnego. Wyraziła ona wówczas pogląd, że gminy mogłyby ponosić koszty administrowania zwrotem podatku akcyzowego, w ramach wydatków, które przeznaczają na funkcjonowanie własnej administracji. Proszę zauważyć, że rolnicy, którzy otrzymaliby pieniądze z tytułu poniesionych przez nich wydatków mogliby lepiej wywiązywać się z obowiązku płacenia podatku rolnego. Apeluję z pozycji burmistrza gminy, abyśmy nie uchylali się od podjęcia pracy nad tym projektem, gdyż jesteśmy w stanie odpowiedzialnie ją wykonać.</u>
<u xml:id="u-36.6" who="#StanisławPawlak">Nawiążę również do wątku kosztów ponoszonych przez rolników, którzy nabyli olej napędowy zużywany przez urządzenia stacjonarne, które nigdy nie były obłożone podatkiem od środków transportowych. Zakładając, że kombajn zużywa przeciętnie 200 litrów oleju napędowego, to wyłącznie z tego powodu rolnik musi ponieść dodatkowy koszt w wysokości 300 zł. Tyle samo otrzyma on, gdy sprzeda 10-kilogramowego tucznika, co nie jest jego zyskiem netto. Zastanawiam się, czy nie należałoby wyłonić podkomisji i skierować do niej poselski projekt ustawy, aby wprowadziła do niego korekty, zgodnie z uwagami, które były zgłoszone podczas dyskusji. Natomiast sprzeciwiam się odrzuceniu projektu po pierwszym czytaniu.</u>
<u xml:id="u-36.7" who="#StanisławPawlak">Zgłaszam wniosek, aby prace nad poselskim projektem ustawy były nadal kontynuowane w tym celu, aby poprawny projekt można było skierować do drugiego czytania.</u>
</div>
<div xml:id="div-37">
<u xml:id="u-37.0" who="#HenrykGoryszewski">Sprawa, którą dzisiaj rozpatrujemy ma aspekt ekonomiczny i finansowy, ale także aspekt moralny. Wiele już powiedziano o aspekcie ekonomicznym. dowiedzieliśmy się, ile kosztuje paliwo do ciągnika rolniczego, kombajnu, stacjonarnych maszyn rolniczych. Mówiono również o stanie zasobności naszych wsi i w związku z tym porównywanie cen paliw kupowanych przez polskich rolników i przez tych, którzy gospodarują w krajach Unii Europejskiej, nie ma sensu, jeśli równocześnie nie porówna się dochodowości zawodu rolnika w Polsce i zagranicą.</u>
<u xml:id="u-37.1" who="#HenrykGoryszewski">Bardzo często w różnego rodzaju wypowiedziach, gdy zamierza się pozytywnie ukształtować obraz rządzonej przez siebie Polski, w porównaniu z bogatymi krajami na Zachodzie, to wtedy powiada się, że nominalnie dochód per capita jest 10–15 razy niższy niż np. w Niemczech, ale gdy porównuje się siłę nabywczą dolara i złotego, to jest on 4–5 razy niższy.</u>
<u xml:id="u-37.2" who="#HenrykGoryszewski">Oprócz argumentu ekonomicznego, istotny jest argument moralny. Nie mogę zgodzić się ze stanowiskiem, iż tak się stało, że na skutek włączenia podatku od środków transportu do ceny paliw, rolnicy płacą wyższą stawkę akcyzy niezależnie od tego, do czego zużywają paliwo.</u>
<u xml:id="u-37.3" who="#HenrykGoryszewski">Podczas debaty nad projektem ustawy budżetowej na 1998 r. mówiłem na forum Komisji Finansów Publicznych, a później relacjonując sprawozdanie Komisji, że od początku 1996 r. następuje spadek dochodów rodzin wiejskich. Na wsi mieszka co trzeci Polak i żyje w przekonaniu, że ta część ludności ponosi koszty reform.</u>
<u xml:id="u-37.4" who="#HenrykGoryszewski">Nie możemy sobie pozwolić na kształtowanie takiego przekonania. Gdyby w takim przekonaniu żył margines społeczeństwa, to nie byłoby to zjawisko niepokojące, gdyż w każdym państwie jest margines frustratów i ludzi niezadowolonych. Skoro jednak 30% Polaków uważa, że ich kosztem dokonuje się transformacja gospodarcza i ustrojowa Polski, to zaczyna to być groźne dla politycznej stabilizacji państwa.</u>
<u xml:id="u-37.5" who="#HenrykGoryszewski">Trzeci aspekt tej sprawy jest natury finansowej. Zadałem pytanie panu ministrowi i oczekuję, iż uzyskam odpowiedź w toku pracy nad poselskim projektem ustawy - za chwilę sformułuję odpowiedni wniosek - gdyż nie możemy podejmować decyzji w oderwaniu od sytuacji finansowej państwa. Jeżeli rzeczywiście wysoko wzrasta ponad plan dotacja dla KRUS, to trzeba zastanowić się nad tym jak zharmonizować te dwie sprawy. Być może należałoby poddać ocenie konstrukcję tego funduszu.</u>
<u xml:id="u-37.6" who="#HenrykGoryszewski">Jeżeli przeważą głosy na rzecz wprowadzenia zwrotu podatku akcyzowego, to najprawdopodobniej należałoby ustalić etaty dochodzenia do pewnego zwrotu, biorąc pod uwagę przyszłoroczną sytuację finansową państwa.</u>
<u xml:id="u-37.7" who="#HenrykGoryszewski">W trakcie pytań i odpowiedzi wyraźnie zarysowały się następujące problemy:</u>
<u xml:id="u-37.8" who="#HenrykGoryszewski">- co należy brać pod uwagę przy określeniu należnej rolnikowi kwoty zwrotu z tytułu podatku akcyzowego,</u>
<u xml:id="u-37.9" who="#HenrykGoryszewski">- jakie konsekwencje wynikają z obrotu ziemią w czasie roku obrachunkowego,</u>
<u xml:id="u-37.10" who="#HenrykGoryszewski">- jaki jest zakres podmiotowy ustawy, to znaczy czy uprawnienie przysługuje tylko właścicielowi ziemi, czy może przepisy tej ustawy dotyczyć będą także sytuacji, w której ziemia tytularnie należy do konkretnego rolnika, a eksploatowana jest przez inną osobę.</u>
<u xml:id="u-37.11" who="#HenrykGoryszewski">Należałoby się także zastanowić czy decyzje o zwrocie podatku akcyzowego nie powinno się połączyć z decyzją o wymiarze podatku gruntowego. Niewykluczone, że podatnik uiszczałby saldo, zaś gmina zatrzymywałaby należną mu kwotę z tytułu zwrotu naliczonej akcyzy. Wszystkie te sprawy należy rozpatrzyć i dlatego uważam, że po zamknięciu pierwszego czytania, powinniśmy powołać podkomisję, która przygotuje projekt ustawy, uwzględniając przebieg dzisiejszej dyskusji.</u>
</div>
<div xml:id="div-38">
<u xml:id="u-38.0" who="#StanisławStec">Popieram poselski projekt ustawy, gdyż jest to jeden z instrumentów obniżenia kosztów produkcji, a tym samym wspierania rolnictwa. Popieram także wniosek pana przewodniczącego, abyśmy powołali podkomisję, w składzie przedstawicieli obu Komisji, która dopracuje projekt i przedstawi sprawozdanie połączonym Komisjom.</u>
<u xml:id="u-38.1" who="#StanisławStec">Mam nadzieję, że będzie to pierwszy, pozytywny sygnał dla tych, którzy zajmują się produkcją rolną. Na pytanie, skąd wziąć pieniądze na zrealizowanie zaproponowanego rozwiązania odpowiem w ten sposób. Minister finansów powinien szybko zakończyć komputeryzację urzędów skarbowych, dzięki czemu będzie można część urzędników skierować do skontrolowania szarej strefy. W ten sposób minister finansów uzyska dodatkowe dochody nie podnosząc stawek podatkowych.</u>
</div>
<div xml:id="div-39">
<u xml:id="u-39.0" who="#JózefPilarczyk">Niedawno prowadziliśmy dyskusję na temat średniookresowej strategii rozwoju rolnictwa i wsi. Pozwoliłem sobie wówczas powiedzieć, że nie jest ona otwarta, lecz pusta. Dość trafnie została zdiagnozowana sytuacja, w jakiej znalazło się rolnictwo, a także dość trafnie zostały określone cele strategiczne, ale nie zostały ustalone żadne instrumenty dla rozwiązania problemu. Panu ministrowi, a także członkom Komisji polecam lekturę ostatnich danych statystycznych. Po raz kolejny zostało potwierdzone, że bardzo dobre wyniki ekonomiczne w skali makro uzyskane zostały m.in. dzięki rolnictwu i całej gospodarce żywnościowej. Utrzymujący się na niskim poziomie wzrost cen żywności przekładał się na osiągany poziom inflacji. Musimy mieć świadomość tego, że dobre wyniki w skali makroekonomicznej są uzyskiwane dlatego, że na skutek niskich cen produktów rolnych możemy uzyskać niskie ceny żywności, a tym samym niski wskaźnik inflacji.</u>
<u xml:id="u-39.1" who="#JózefPilarczyk">Proszę zwrócić uwagę na to, iż jest to kolejne posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, na którym wskazujemy, iż działanie rządu jest sprzeczne z głoszonymi intencjami. Jeżeli w średniookresowej strategii słusznie zostało założone, że pierwszym celem działania rządu ma być poprawa opłacalności produkcji rolnej, a tymczasem 25 czerwca br. rząd przyjął program interwencji na rynku rolnym, ustalając interwencyjne ceny skupu zboża na niższym poziomie, niż w roku ubiegłym, to o czym to świadczy?</u>
<u xml:id="u-39.2" who="#JózefPilarczyk">Z jednej strony rząd deklaruje, że będzie dążył do poprawy efektywności rolnictwa, a z drugiej strony, daje sygnał, że ceny produktów rolnych powinny ulec obniżeniu.</u>
<u xml:id="u-39.3" who="#JózefPilarczyk">W związku z tym zawarty w poselskim projekcie ustawy instrument, odbieramy jako być może dość desperacką próbę ratowania poziomu opłacalności rolnictwa. Zdajemy sobie sprawę z tego, że trzeba wziąć pod uwagę mankamenty projektu, o których mówił pan przewodniczący Goryszewski i pan minister Rudowski, gdyż są one istotne, ale sytuacja w produkcji rolnej jest już taka, że wszelkimi sposobami i za wszelką cenę trzeba ratować poziom jej opłacalności.</u>
<u xml:id="u-39.4" who="#JózefPilarczyk">Najtrudniejsza sytuacja występuje w gospodarstwach towarowych, które można nazwać gospodarstwami rozwojowymi i dlatego nie przyjmuję argumentu, że kwota 47 zł, przypadająca na 1 ha, niczego nie zmieni. Jest konieczne zadbanie o warunki dla obniżenia kosztów, bo w przyszłości te gospodarstwa będą decydowały o tym, czy zostanie zrealizowany podstawowy cel polityki rolnej, który formułują wszystkie ugrupowania polityczne, a jest nim bezpieczeństwo żywnościowe kraju.</u>
<u xml:id="u-39.5" who="#JózefPilarczyk">Jeśli dzisiaj doprowadzimy do tego, że nie będzie opłacalne prowadzenie gospodarstw towarowych, to tę grupę producentów doprowadzimy do upadłości. Celem projektu ustawy jest ratowanie tych gospodarstw.</u>
<u xml:id="u-39.6" who="#JózefPilarczyk">Proszę się nie dziwić, że nie jest on dogłębnie przemyślany i dopracowany, gdyż nie sporządzali go legislatorzy. Ponieważ strategia wobec rolnictwa jest pusta i trzeba ją czymś wypełnić, takie działanie podjęła opozycja.</u>
</div>
<div xml:id="div-40">
<u xml:id="u-40.0" who="#StanisławKracik">Sądzę, że moglibyśmy tę dyskusję prowadzić bez takich wielkich słów i wzajemnego przekonywania się o tym, jaki jest stan polskiego rolnictwa, gdyż próbujemy rozwiązać cząstkowy problem. Przypomnę, że kolejne projekty ustaw o włączeniu podatku od środków transportu do ceny paliwa, były odrzucane w Sejmie cztery razy, bowiem nikt nie umiał znaleźć dobrego rozwiązania w sprawie rekompensaty dla rolników, którzy zużywają paliwa dla prowadzenia działalności rolniczej.</u>
<u xml:id="u-40.1" who="#StanisławKracik">Chcę zakwestionować negatywną ocenę jednorocznej akcji za czasów rządów pani premier Suchockiej. Jako burmistrz wypłacałem rolnikom dopłaty do paliw i muszę powiedzieć, że z tego powodu nie dokonał się przełom w rolnictwie, ale oddziaływały one psychologicznie. Rolnicy mówili, że nareszcie ktoś o nich pomyślał, choć niekiedy dostawali wręcz symboliczne pieniądze. Był to jednak istotny element i do dziś jest dobrze wspominany przez rolników.</u>
<u xml:id="u-40.2" who="#StanisławKracik">Odniosę się do poselskiego projektu ustawy. Zgadzam się, że należy go odesłać do podkomisji. Procedując na jej forum, trzeba pamiętać, że obraz rolnictwa jest nacechowany dyferencjacją regionalną. Mamy wieś popegeerowską, wieś w nowosądeckim, gdzie prowadzone jest zupełnie inne rolnictwo o innych tradycjach i inna jest samoświadomość materialnego statusu. Rolnicy gospodarują z dziada pradziada i nie jest to kwestia odwagi, lecz takiego, a nie innego miejsca na świecie. Są jeszcze tacy, którzy gospodarują w poczuciu, że nie robią tego na swojej ziemi. Mam na myśli tak zwane Ziemie Odzyskane.</u>
<u xml:id="u-40.3" who="#StanisławKracik">Uważam, że poważnie powinniśmy porozmawiać przede wszystkim o art. 3 projektu ustawy, w którym określony został algorytm wyznaczania kwoty zwrotu z tytułu podatku akcyzowego. Znów odwołując się do praktyki burmistrza, chcę powiedzieć, że administrować tym zwrotem powinny gminy, czyli burmistrzowie, wójtowie i prezydenci, którzy mają ustawowe umocowanie do udzielania ulg podatkowych. Oni wiedzą, którzy rolnicy, choćby ze względu na wiek, nie uprawiają ziemi, a nie sądzę, aby ustawodawca chciał ich uprawnić do uzyskiwania zwrotów z tytułu podatku akcyzowego.</u>
<u xml:id="u-40.4" who="#StanisławKracik">Musimy więc w projekcie ustawy zawrzeć odpowiednie delegacje, aby wyeliminować wszelką uznaniowość przy określaniu wysokości zwracanego podatku akcyzowego i przydzielaniu go rolnikom. Mówię o tym dlatego, że na skutek kilku faktów prasowych, wskazujących na jakieś nadużycia, mogłoby dojść do zdewaulowania tego kierunku działania i do zablokowania następnych rozwiązań, które będą dotyczyły systemowego działania względem rolnictwa.</u>
<u xml:id="u-40.5" who="#StanisławKracik">Odniosę się polemicznie do wypowiedzi pana przewodniczącego. Otóż nie można powiedzieć, że 30% społeczeństwa mieszkającego na wsi żyje w biedzie. Sytuacja materialna rodzin wiejskich jest bardzo zróżnicowana. Przekonałem się o tym, gdy pomagałem budować parkingi przy kościołach i cmentarzach.</u>
<u xml:id="u-40.6" who="#StanisławKracik">Sytuacja materialna rolników jest różna, o czym nie musimy nawzajem się przekonywać. Są rodziny, których sytuacja jest wręcz tragiczna, ale także pamiętajmy o miejskiej biedzie, o ludziach, którzy nie mają pracy. Chodzi o to, abyśmy dostrzegali całą Polskę, myśląc o rolnictwie, a nie wyłącznie rolnictwo.</u>
</div>
<div xml:id="div-41">
<u xml:id="u-41.0" who="#WojciechZarzycki">Chcę wyrazić dezaprobatę z racji wypowiedzi pana posła Henryka Wujca, który przypisał prywatę posłom, reprezentującym wieś. Uznał on bowiem, że skoro ci posłowie, bądź występując z projektem ustawy mającej na celu poprawę sytuacji ekonomicznej rolników, bądź popierając go, robią to we własnym materialnym interesie.</u>
<u xml:id="u-41.1" who="#WojciechZarzycki">Wczoraj minister rolnictwa i gospodarki żywnościowej, pan Jacek Janiszewski potwierdził, że w budżecie na rok przyszły zamierza się przeznaczyć na rolnictwo 45,7% tegorocznych wydatków. Wyrażam protest przeciwko takim zamiarom i apeluję do rządu o ich zmianę i włączenie, w poczet rozwiązań ekonomicznych, instrumentu, który zaproponowała grupa posłów.</u>
<u xml:id="u-41.2" who="#WojciechZarzycki">Popieram propozycję powołania podkomisji, która powinna szybko zakończyć pracę, aby można było przewidzieć odpowiednie środki w budżecie na 1999 r.</u>
</div>
<div xml:id="div-42">
<u xml:id="u-42.0" who="#RomualdAjchler">Niewiele mi już zostało do powiedzenia. Dołączam się do głosów popierających projekt ustawy. Równocześnie chcę prosić pana przewodniczącego Janowskiego, aby zainteresował się losem ustawy, która została zakwestionowana przez Trybunał Konstytucyjny. Ustawa ta zawierała rozwiązanie polegające na barwieniu paliwa, a było to ostrożne rozwiązanie, biorąc pod uwagę praktykę.</u>
<u xml:id="u-42.1" who="#RomualdAjchler">Posłowie, którzy pełnili tę funkcję w poprzednich kadencjach Sejmu, a zwłaszcza pan przewodniczący Goryszewski, dobrze wiedzą, że gdy przy konstruowaniu budżetu zaczyna brakować środków finansowych, to politycy, głównie minister finansów, zaczynają się zastanawiać nad tym, jak zbilansować budżet, obcinając niektóre wydatki. Dokonywany jest wówczas przegląd ustaw pod kątem, którą z nich można nie zrealizować bądź którą należy znowelizować. Tak się stało z dopłatami do paliwa rolniczego za czasów rządów pana premiera Pawlaka.</u>
<u xml:id="u-42.2" who="#RomualdAjchler">Popieram powołanie podkomisji, ale jeśli będzie ona zbyt długo pracowała nad projektem ustawy, to zabraknie podstawy prawnej do określenia odpowiednich środków w budżecie na 1999 r., co z pewnością ucieszy ministra finansów.</u>
<u xml:id="u-42.3" who="#RomualdAjchler">Wczorajsza rozmowa z panem wicepremierem Balcerowiczem utrwaliła nas w przekonaniu, że ma miejsce wycofywanie się z już stosowanych rozwiązań i na przykład obserwujemy wyraźną niechęć do stosowania preferencyjnych kredytów dla rolników.</u>
<u xml:id="u-42.4" who="#RomualdAjchler">Sądzę, że już dawno wprowadzony zostałby do rolnictwa podatek od towarów i usług, gdyby minister finansów mógł liczyć na ignorancję posłów, na to, że nie zorientują się oni, iż proponowane rozwiązania stanowią zbyt duże obciążenie fiskalne dla rolników. Minister zdaje sobie dokładnie sprawę z tego, że posłowie dogłębnie przeanalizują wniesioną do Sejmu nowelizację ustawy o podatku od towarów i usług i podatku akcyzowym.</u>
<u xml:id="u-42.5" who="#RomualdAjchler">Pan poseł Stec zadeklarował swoją pomoc rządowi jeśli ma trudności z opracowaniem tej nowelizacji. Rząd z tej pomocy nie skorzystał i stwierdził, że sam sobie poradzi i nic z tego nie wynikło.</u>
<u xml:id="u-42.6" who="#RomualdAjchler">Jakie korzyści przyniesie poselski projekt ustawy? Nie chodzi tylko o zwrot akcyzy wliczonej w cenę paliwa spalanego przez kombajny. Nawiasem mówiąc, są już kombajny, które zużywają prawie 400 litrów dziennie tego paliwa. Chodzi także o inne urządzenia, które nie poruszają się po drogach, a pomimo tego rolnicy płacą podatek drogowy w nowej formie, to znaczy w postaci wyższej stawki akcyzy. Poselski projekt ustawy wprowadza rekompensatę za niesłusznie pobraną akcyzę.</u>
<u xml:id="u-42.7" who="#RomualdAjchler">Niepokoi mnie retoryka niektórych wypowiedzi. Od jakiegoś czasu słyszę, że jakieś rozwiązanie nie będzie służyło biednym rolnikom. Gdy słyszę, że dzierżawcę np. 400 ha zalicza się do bogatych rolników, to sądzę, że jest to jakieś nieporozumienie.</u>
<u xml:id="u-42.8" who="#RomualdAjchler">Wczoraj pan wicepremier Balcerowicz powiedział, że bogatymi rolnikami są ci, którzy mają 50 ha gruntów. Bardzo mnie to zaniepokoiło, bowiem nie jest ważna liczba hektarów, lecz liczba zatrudnionych ludzi w danym gospodarstwie, bowiem jest to ich źródło dochodów. To dotyczy zarówno właścicieli gospodarstw jak i dzierżawców oraz użytkowników.</u>
<u xml:id="u-42.9" who="#RomualdAjchler">Poza tym, jeżeli rolnik ma 50 czy 100 ha i jest bogaty, to powinniśmy się z tego cieszyć, bowiem tacy rolnicy idą z postępem i zaświadczają o tym, że na wsi polskiej następują pozytywne zmiany. Dlatego nie rozumiem tych posłów, którzy w swoich wystąpieniach uczulają na to, że korzyści z danego rozwiązania będą czerpać bogaci rolnicy. Popieram powołanie podkomisji i uważam, że powinna ona zakończyć pracę w ciągu dwóch tygodni, gdyż jest to możliwe.</u>
</div>
<div xml:id="div-43">
<u xml:id="u-43.0" who="#HenrykGoryszewski">Czy pan minister Rudowski i pan poseł Bondyra chcą jeszcze zabrać głos?</u>
</div>
<div xml:id="div-44">
<u xml:id="u-44.0" who="#RyszardBondyra">Dziękuję. Proponuję, abyśmy zrealizowali wniosek o wyłonienie podkomisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-45">
<u xml:id="u-45.0" who="#HenrykGoryszewski">Stwierdzam zakończenie pierwszego czytania projektu ustawy w połączonych Komisjach.</u>
<u xml:id="u-45.1" who="#HenrykGoryszewski">Przechodzimy do pracy nad tym projektem. Nikt nie zgłosił wniosku o odrzucenie tego projektu, natomiast szerokie poparcie uzyskał wniosek o powołanie podkomisji. Proponuję, aby przy ustalaniu jej składu był zachowany parytet Komisji i parytet polityczny. Innymi słowy, do składu podkomisji wejdą po cztery osoby z Komisji Finansów Publicznych oraz z Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, przy założeniu, że każdy z czterech klubów parlamentarnych deleguje 1 osobę z danej Komisji. Zawsze stawiam pytanie, czy do podkomisji chce wejść przedstawiciel ROP. Nie słyszę propozycji.</u>
<u xml:id="u-45.2" who="#HenrykGoryszewski">Skoro nikt się nie sprzeciwia powołaniu podkomisji, przystępujemy do wyłonienia jej członków.</u>
<u xml:id="u-45.3" who="#HenrykGoryszewski">Zostali zgłoszeni następujący posłowie: Ryszard Bondyra, Stanisław Kracik, Henryk Wujec, Józef Gruszka, Zdzisław Pupa, Romuald Ajchler, Stanisław Stec oraz Gabriel Janowski.</u>
<u xml:id="u-45.4" who="#HenrykGoryszewski">Kto jest za powołaniem podkomisji w przedstawionym przed chwilą składzie? Wniosek został przyjęty jednogłośnie.</u>
<u xml:id="u-45.5" who="#HenrykGoryszewski">Wobec wyczerpania porządku obrad, zamykam posiedzenie.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>