text_structure.xml
83.3 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#GrażynaStaniszewska">Otwieram posiedzenie Komisji.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#GrażynaStaniszewska">Na wstępie proszę posłów o upoważnienie prezydiów Komisji do redakcji treści opinii, ponieważ w ubiegłych latach mieliśmy do czynienia z sytuacją, kiedy trzeba było wprowadzić pewne poprawki. O zabranie głosu proszę przedstawiciela resortu edukacji.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#AndrzejKarwacki">Przy określaniu zasad i warunków finansowania zadań oświatowych w 1999 r. podstawowe znaczenie miały dwa fakty. Pierwszy dotyczył określenia podziału kompetencji nowych szczebli samorządu terytorialnego, co nastąpiło w trybie nowelizacji ustawy o systemie oświaty, w której określono jakie zadania oświatowe będą zadaniami własnymi jednostek samorządu terytorialnego. Drugi dotyczył przepisów ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Sejm w dniu 9 listopada przyjął tą ustawę. Przepisy dotyczące zadań oświatowych zawarte są w art. 34, 35 i 60.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#AndrzejKarwacki">W przyszłym roku zadania oświatowe będą finansowane w dwojaki sposób. Zadania szkolne, czyli prowadzenie różnego rodzaju szkół, będzie realizowane w ramach części oświatowej subwencji ogólnej jednostek samorządu terytorialnego, natomiast pozostałe zadania będą dotowane przez wojewodę według kalkulacji budżetowej. Zasadnicza część zadań w 1999 r. będzie finansowana w ramach subwencji ogólnej. Jest to istotne uregulowanie, ponieważ zadania, które od 1 stycznia 1999 r. przejmą powiaty i samorządy wojewódzkie są realizowane w zróżnicowanych warunkach. Są to podmioty, które obecnie znajdują się w gestii ministerstw i kuratorów, finansowane bezpośrednio z budżetu państwa oraz podmioty, prowadzone przez 46 dużych miast, finansowane zgodnie ze wskaźnikiem udziału podatku w podatku dochodowym i szkolnictwo podstawowe, które było dotychczas subwencjonowane. Odmienne warunki finansowania spowodowały, że kondycja organizacyjna i finansowa tych sektorów oświaty jest zróżnicowana.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#AndrzejKarwacki">Decyzją Sejmu tryb finansowania zadań oświatowych został określony w art. 34, który mówi, że zadania szkolne będą finansowane w ramach jednej, skonsolidowanej części subwencji ogólnej. Subwencja ta obejmie wszystkie zadania szkół podstawowych i ponadpodstawowych, które przejęte zostały przez organy samorządu terytorialnego. Dotyczy to zdecydowanej większości szkół. Z dniem 1 stycznia 1999 roku 14 tysięcy szkół ponadpodstawowych znajdzie się w obszarze oświaty.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#AndrzejKarwacki">Samorządy nie przejmą szkół ponadregionalnych, które będą prowadzone przez samorządy województw. Dotyczyć to będzie około 200 szkół, które dotychczas były prowadzone przez gminy na mocy art. 104 ustawy o systemie oświaty. Zatem 13,5 tysiąca szkół resortowych, kuratoryjnych i zarządzanych przez duże miasta znajdzie się w gestii organów powiatowych.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#AndrzejKarwacki">Skonsolidowana subwencja oświatowa została określona parytetowo w stosunku do dochodów budżetu państwa i jej kwota nie może być mniejsza niż 12,8%. Mogę powiedzieć, że ta kwota wynosi 16.500 mln zł. W art. 34 określone są także warunki zabezpieczenia rezerwy. Sejm zdecydował o utworzeniu 1% rezerwy w części oświatowej.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#AndrzejKarwacki">Prace nad warunkami finansowania oś-wiaty w roku przyszłym miały związek z obowiązującymi przepisami w tym zakresie, które są zawarte w ustawie o finansowaniu gmin. W ustawie określone są warunki, w jakich gminy przygotowują realizację zadań w zakresie dotychczasowych kompetencji na rok przyszły. Na tej podstawie minister finansów musiał dokonać dyspozycji środków. Została określona część subwencji oświatowej na prowadzenie szkół podstawowych. Informacja o wysokości tej subwencji została przekazana komisjom, które pracowały nad projektem nowej ustawy. Kwota ta wynosi około 10 mld zł. W uzgodnieniu z reprezentacją samorządu terytorialnego dokonano wstępnego podziału tej subwencji i poinformowano o tym wszystkie gminy, co pozwoliło im na podjęcie prac nad budżetami gmin. Podziału dokonano przed 30 października br., kiedy nie znana była struktura skonsolidowanej subwencji. W zaistniałej sytuacji dwóch porządków prawnych: obecnego i nowego musieliśmy dopełnić obowiązków wymienionych w ustawie i przygotować rozwiązania na rok przyszły. Na zadania szkolnictwa ponadpodstawowego pozostaje kwota 6.042 mln zł.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#AndrzejKarwacki">W określeniu warunków finansowania zadań oświatowych w roku przyszłym ustawa nadaje szczególną rolę ministrowi edukacji narodowej w art. 35, który zobowiązuje ministra właściwego do spraw oświaty, po zasięgnięciu opinii reprezentacji jednostek samorządu terytorialnego, do określenia zasad podziału subwencji na gminy, powiaty, województwa z uwzględnieniem typów i rodzaju prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego szkół oraz liczby uczniów w tych szkołach. Jest to nowe rozwiązanie, które przyjmuje odmienny kierunek finansowania zadań. Odchodzimy od finansowania czynności prowadzenia szkoły na rzecz finansowania zadania oświatowego, którego podmiotem jest uczeń. Zapis art. 35 w tej formie zmusił ministra edukacji do niezwłocznego opracowania rozwiązań dla sposobu podziału subwencji dla nowo tworzonych jednostek samorządu terytorialnego. Wiąże się to z obowiązkami ministra finansów, który do 20 listopada ma przekazać informację o kwotach subwencji dla powiatów grodzkich, a do końca miesiąca dla pozostałych powiatów. W tych warunkach przyjęte rozwiązania należy traktować jako doraźne. Współgrają one z okresowym charakterem rozwiązań przyjętych w ustawie o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. W przypadku rozwiązań dotyczących podziału części oświatowej subwencji okres dwuletni byłby zbyt długi. W swojej propozycji proponujemy rozwiązania, które można zastosować tylko w roku 1999.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#AndrzejKarwacki">W oświacie samorządowej znajdzie się złożony koszyk zadań oświatowych. Dotyczy to w szczególności powiatów, które przejmą szkoły prowadzone przez resorty, kuratorów i duże miasta. Dla zilustrowania sytuacji powiem, że prace rozpoczęliśmy od określenia typów i rodzajów szkół. Jako typy przyjęliśmy szkoły licealne ogólnokształcące, szkoły specjalne ogólnokształcące, szkoły zawodowe w tym i specjalne. Jako rodzaj szkół przyjęliśmy szkoły dla młodzieży, szkoły dla dorosłych i szkoły prowadzone przez inne podmioty niż samorządy. W przypadku szkół zawodowych bazą dla nas było zróżnicowanie wydatków w odmiennych profilach kształcenia. Pod uwagę wzięliśmy 60 profili w różnych szkołach zawodowych. Ten zbiór placówek charakteryzuje się dużą różnicą w wydatkach przypadających na jednego ucznia. W przypadku liceów ogólnokształcących wykres przybrał kształt wykresu EKG, przedział wydatków mieści się w granicach 1100–2700 zł. Szkoły kuratoryjne reprezentują niższe wartości, w wyższych wartościach mieszczą się szkoły prowadzone przez duże miasta. Różnica miedzy nimi wynosi do 25%. Inną grupę zadań stanowią szkoły ogólnokształcące specjalne gdzie nakłady na ucznia wynoszą od 2100 do 10000 zł w ciągu roku.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#AndrzejKarwacki">W powyższej sytuacji jedynym możliwym do przyjęcia rozwiązaniem jest próba skonsolidowania wydatków na ucznia w postaci uproszczonej formuły poprzez określenie pewnych poziomów standardów wydatków, jako podstawy kalkulacyjnej podziału subwencji. W jaki sposób przeprowadzono to zadanie? Opracowano założenia, że w przypadku szkół zawodowych utrzymano dotychczasowy system algorytmu kadrowo-rzeczowego, w którym podstawą jest struktura kadry i jej kwalifikacji. Takie rozwiązanie zostało zaakceptowane przez stronę samorządową, co pozwoliło na wykonanie obowiązku ustawowego, czyli poinformowania gmin o projektowanych kwotach subwencji na zadania szkół podstawowych. W stosunku szkół ponadpodstawowych przyjęto zasadę adekwatności koszyka zadań oświatowych i przekazywanych środków subwencyjnych. Oznacza to, że od 1 stycznia przejęta zostanie pewna grupa zadań. Będą to różne placówki. Koszyk zadań będzie charakteryzowany przez typ szkoły, rodzaj szkoły i profil kształcenia. Skalę zadań określa liczba uczniów. Dla ustalenia niezbędnych wydatków dla koszyka zadań przyjęliśmy uśrednione jednostkowe wydatki na ucznia dla danego typu szkoły, rodzaju szkoły i profilu kształcenia. W przypadku liceum ogólnokształcącego w oparciu o wykonanie roku 1997 przy uwzględnieniu wskaźnika inflacyjnego przyjęto, że standardem kalkulacyjnym będzie kwota 1750 zł na jednego ucznia. Ta kwota wynika z wagi wydatków w 1997 r. ponoszonych na jednego ucznia w szkołach kuratoryjnych i dużych miastach. Gdybyśmy wzięli pod uwagę tylko szkoły kuratoryjne, to kwota powinna być o 100 zł niższa. Uważamy, że przyjęty wariant będzie bardziej sprawiedliwy. W specjalnych szkołach ogólnokształcących przeznaczona 6200 zł na ucznia, jednak panują tu duże wahania, ponieważ czasami przyjęta jest kwota 30000 tys. zł. Obrazuje to jak wpływa specyfika szkoły. W specjalnych szkołach zawodowych przeznaczono 3600 zł. Największy problem dotyczy szkół zawodowych, ponieważ przeciętne wydatki na ucznia są skalkulowane na poziomie 2000 zł. Jeżeli weźmiemy pod uwagę 22 grupy kierunków, to te wydatki mieszczą się w przedziale od 1300 zł dla kierunków kształcenia wielozawodowego do 2600 zł w przypadku szkół żeglugi morskiej.</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#AndrzejKarwacki">Operując tym narzędziem przygotowując projekt rozporządzenia opracowaliśmy instrument algorytmu innego, niż dotychczas stosowany do zadań szkolnych. Podział subwencji ustalony został w odniesieniu do typu szkół z uwzględnieniem rodzaju szkół i kierunku kształcenia. Według formuły algorytmu dokonujemy projekcji podziału części oświatowej subwencji, adekwatnej do przejmowanych zadań przez powiaty, województwa i przez gminy. W tym ostatnim przypadku będzie ona stanowiła zwiększenie wcześniej wydzielonej subwencji.</u>
<u xml:id="u-2.10" who="#AndrzejKarwacki">Metoda standaryzacji w sytuacji ogromnego zróżnicowania wydatków, kiedy nie można porównać szkół pod względem warunków technicznych, kadrowych i organizacyjnych, musiała narzucić pewne ograniczenia. Przyjętym ograniczeniem jest, że standaryzacja odbywa się w przedziale 95–110, przy czym został on określony w kalkulacji budżetowej przygotowanej przez dotychczasowe organy prowadzące. Kuratoria, resorty przygotowały projekty budżetu dla każdej szkoły i placówki, w ramach przewidzianych w budżecie limitów wydatków na tą działalność. Efektem standaryzacji jest doprowadzenie do wyrównania warunków finansowania zadań oświatowych w zbliżonych grupach tych zadań. Niestety niezbędny jest mechanizm ograniczenia, ponieważ w szczegółowej projekcji podziału subwencji mielibyśmy do czynienia z liczną grupą przypadków, kiedy przyznana subwencja byłaby dwukrotnie większa w stosunku do projekcji budżetu w ujęciu tradycyjnym. Z drugiej strony w przypadku miast grodzkich, gdybyśmy utworzyli ten instrument, mielibyśmy do czynienia także z sytuacją miast, w których finansowanie odbywałoby się w wysokości połowy obecnie przyznawanych środków.</u>
<u xml:id="u-2.11" who="#AndrzejKarwacki">Dlatego proponując ten instrument, jako doraźne narzędzie w roku 1999, musimy przewidzieć działania łagodzące transformację. W rozporządzeniu proponujemy niwelację różnic w finansowaniu podobnych zadań. W oparciu o ten standard finansujemy koszyk zadań organu prowadzącego. Organ prowadzący jest organem suwerennym, decyduje o sposobach i kierunkach wykorzystania tych środków, choć w ustawie zapisano, że mają one służyć realizacji zadań oświatowych.</u>
<u xml:id="u-2.12" who="#AndrzejKarwacki">Prezentując to rozwiązanie przewidujemy, że w kolejnym podejściu do roku 2000 będziemy się zbliżać do rozwiązania w postaci bonu oświatowego. Podejrzewam, że może to budzić obawy, ale w tej sytuacji świadomie mogę powiedzieć, iż należy w tym kierunku zmierzać. Jak resort edukacji wyobraża sobie przeprowadzenie tych zmian? W wyniku standaryzacji i ustalenia zadań nowych organów prowadzących będziemy mogli jednoznacznie zweryfikować warunki realizacji tych zadań. Będziemy mogli zracjonalizować profile kształcenia. W rok 2000 możemy wejść z bazowym bonem oświatowym a), którego wysokość w prognozach na 1999 wynosi 1300 zł bez względu na profil szkoły, pozostała kwota b) będzie warunkowana profilem, warunkami organizacyjnymi i specyfiką. Zastanawiamy się w jaki sposób uruchomić część b), jednak na rozwiązanie tej kwestii mamy przynajmniej pół roku.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#JerzyMiller">Na rok 1999 łączna wartość części oświatowej subwencji ogólnej została ustalona na kwotę 16.550.448 tys. zł, stanowi to 12,8% planowanych dochodów budżetu państwa w 1999 r. Z tej kwoty wyłoniono 1% rezerwę w wysokość 165.504 tys. zł dla organów, które będą otwierać nowe oddziały lub z innych powodów znajdą się w sytuacji, która wymagać będzie zwiększenia budżetu w trakcie roku budżetowego. Na zadania oświatowe szkół podstawowych przeznaczono 10.402.634 tys. zł, dla powiatów i samorządów wojewódzkich na zadania realizowane przez szkoły ponad podstawowe przeznaczono 5.982.310 tys. zł.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#JerzyMiller">Kwota 10. 507 mln zł, jako część oświatowa subwencji ogólnej dla gmin powstała poprzez zwaloryzowanie subwencji oświatowej w 1998 r. z tytułu prognozowanej średniorocznej inflacji w wysokości 8,5% oraz prognozowanego realnego wzrostu płac o 2%.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#JerzyMiller">Zespół ds. Reformy Systemu oświaty uznał za wskazane, aby wstępny podział kwoty części oświatowej subwencji ogólnej dla gmin na rzecz prowadzenia szkół podstawowych został dokonany według formuły dotychczasowego algorytmu, ujętego w rozporządzeniu ministra edukacji narodowej z dnia 3 lutego 1998 r. Wprowadzono do niego modyfikacje, dotyczące:</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#JerzyMiller">1) zmiany wskaźników kwotowych, określających kwoty przeciętnego wynagrodzenia nauczycieli w odniesieniu do wskaźników struktury kwalifikacji, a także wskaźnika określającego przeciętną kwotę środków na wynagrodzenia pracowników szkół podstawowych nie będących nauczycielami,</u>
<u xml:id="u-3.4" who="#JerzyMiller">2) waloryzacji inflacyjnej kwoty wskaźnika, określającego standardową roczną kwotę wydatków na modernizacje pomocy dydaktycznych w przeliczeniu na jednego ucznia,</u>
<u xml:id="u-3.5" who="#JerzyMiller">3) zastosowania parametru progowego, zapewniającego gminom wzrost kwoty subwencji na rok 1999, w stopniu nie niższym niż 108% w stosunku do roku 1998.</u>
<u xml:id="u-3.6" who="#JerzyMiller">Dotacja celowa w wysokości 1.617.874 tys. zł została przeznaczona na:</u>
<u xml:id="u-3.7" who="#JerzyMiller">1) utrzymanie placówek oświatowych prowadzonych przez gminy, powiaty i samorządy województw, jako zadania własne 1.096.925 tys. zł (powiaty - 886.992 tys. zł, samorządy województw - 190.305 tys. zł),</u>
<u xml:id="u-3.8" who="#JerzyMiller">2) zadania wykonywane przez powiat z zakresu administracji rządowej 392.111 tys. zł,</u>
<u xml:id="u-3.9" who="#JerzyMiller">3) zadania wykonywane przez samorządy województw z zakresu administracji rządowej 31.981 tys. zł,</u>
<u xml:id="u-3.10" who="#JerzyMiller">4) inwestycje realizowane na rzecz instytucji oświatowych 96.857 tys. zł.</u>
<u xml:id="u-3.11" who="#JerzyMiller">Poza środkami na oświatę w budżetach samorządów są także środki zaplanowane w budżetach ministerstw w kwocie 504.896 tys. zł, z czego na inwestycje przeznaczono 18.770 tys. zł. Z wymienionych kwot przeznaczono środki na:</u>
<u xml:id="u-3.12" who="#JerzyMiller">1) utrzymywanie i funkcjonowanie szkół artystycznych prowadzonych przez ministra kultury i sztuki,</u>
<u xml:id="u-3.13" who="#JerzyMiller">2) działalność szkół polskich i szkolnych punktów konsultacyjnych przy placówkach dyplomatycznych i konsularnych,</u>
<u xml:id="u-3.14" who="#JerzyMiller">3) działalność publicznych placówek doskonalenia nauczycieli o zasięgu ogólnokrajowym,</u>
<u xml:id="u-3.15" who="#JerzyMiller">4) sfinansowanie udziału strony polskiej w realizacji programów wspólnotowych: „Młodzież dla Europy”, „Sokrates”, „Leonardo da Vinci”,</u>
<u xml:id="u-3.16" who="#JerzyMiller">5) organizacje kolonii i obozów wypoczynkowych dla dzieci i młodzieży, w tym dla osób pochodzenia polskiego zamieszkałych za granicą,</u>
<u xml:id="u-3.17" who="#JerzyMiller">6) zadania edukacyjne, w tym związane z reformą szkolną.</u>
<u xml:id="u-3.18" who="#JerzyMiller">Na rezerwy celowe przeznaczono kwotę 317.494 tys. zł, z czego na:</u>
<u xml:id="u-3.19" who="#JerzyMiller">1) planowaną podwyżkę wynagrodzeń przeznaczono 17.050 tys. zł,</u>
<u xml:id="u-3.20" who="#JerzyMiller">2) odpisy na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych od środków planowanych na podwyżki płac przeznaczono 786 tys. zł,</u>
<u xml:id="u-3.21" who="#JerzyMiller">3) realizację programu ograniczenia ubóstwa wśród dzieci i młodzieży oraz na stypendia dla uczniów szczególnie uzdolnionych przeznaczono 56.600 tys. zł,</u>
<u xml:id="u-3.22" who="#JerzyMiller">4) scentralizowane odpisy na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych dla nauczycieli, emerytów i rencistów przeznaczono 147.058 tys. zł,</u>
<u xml:id="u-3.23" who="#JerzyMiller">5) sfinansowanie wdrożenia reformy systemu oświaty w 1999 r. przeznaczono 96 mln zł.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#JanZaciura">W trakcie pierwszego czytania zarzucono stronie rządowej, że projekt budżetu nie był konsultowany z centralami związkowymi. Zapewniono nas, że będziemy mieli wystarczająco dużo czasu na konsultacje projektu budżetu w trakcie prac w Komisjach. W związku z tym jestem zdziwiony ze sposobu przedstawienia kalendarza prac nad projektem budżetu, dotychczas nie mieliśmy nigdy do czynienia z takim przyspieszeniem.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#JanZaciura">Chciałbym się dowiedzieć, czy podmioty społeczne uzyskały od Komisji projekt budżetu wraz z uzasadnieniem dla poszczególnych części wraz z zaproszeniem do udziału w dzisiejszym posiedzeniu? Jeżeli nie otrzymały projektu i nie zdążyły przygotować na dzisiejsze posiedzenie opinii, to składam wniosek formalny o przerwanie posiedzenia, ponieważ omawiane kwestie są ważne, a na dodatek istotne zmiany będą zachodziły w oświacie w 1999 r.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#JanZaciura">Z posiadanych przeze mnie informacji wynika, że sfera nauki takiego projektu nie otrzymała.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#GrażynaStaniszewska">Wszystkie podmioty otrzymały zaproszenie na dzisiejsze posiedzenie wraz z informacją, że szczegółowe materiały są do odbioru w sekretariacie Komisji. Wiele związków zawodowych odebrało te materiały.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#JanZaciura">Z przykrością stwierdzam, że związki zawodowe wraz z zaproszeniem nie otrzymały projektu budżetu i dlatego ponawiam mój wniosek formalny.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#GrażynaStaniszewska">Jeszcze raz powtarzam, że wszystkie podmioty otrzymały zaproszenie na dzisiejsze posiedzenie wraz z informacją, że wszelkie materiały są do odbioru w sekretariacie Komisji.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#GrażynaStaniszewska">Wobec zgłoszenia wniosku formalnego przechodzimy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#GrażynaStaniszewska">Kto z posłów opowiada się za przyjęciem wniosku posła Zaciury?</u>
<u xml:id="u-7.3" who="#GrażynaStaniszewska">Za wnioskiem głosowało 17 posłów, przeciw 28, od głosu wstrzymał się 1 poseł. Stwierdzam, że wniosek upadł.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#KrzysztofBaszczyński">Proszę o sprawdzenie kworum.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#GrażynaSatniszewska">Stwierdzam, że mamy kworum.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#FranciszekAdamczyk">Ponieważ szczegółowe dane zostały przedstawione przez panów ministrów, dlatego w swoim wystąpieniu, po ustosunkowaniu się do informacji MEN, chcę przejść do wniosków. W materiale stwierdzono, że zadłużenie szkół pozostanie zobowiązaniem Skarbu Państwa. Z praktyki wynika (jest to związane z przekazaniem szkół podstawowych gminom w 1996 r.), że ZUS, urzędy skarbowe i inne instytucje nie respektowały tego ogólnego zapisu. Zmusiło nas to do pilnego spotkania z ministrem finansów Grzegorzem Kołodką. W wyniku tego spotkania zostało wydane zarządzenie, aby te instytucje nie blokowały kont szkołom. Były bowiem takie sytuacje. Dlatego już teraz proszę o przygotowanie stosowanego zarządzenia, aby sytuacja się nie powtórzyła.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#FranciszekAdamczyk">Na wydatki inwestycyjne przeznaczono 115 mln zł, z czego na szkoły podstawowe przeznaczono 21 mln zł oraz zaplanowano pewną kwotę w budżetach wojewodów. Chciałbym się dowiedzieć w jaki sposób środki te będą przekazywane do gmin. Czy nie można tej kwoty zwiększyć, ponieważ stanowi ona tylko 75% wydatków w 1998 r. Kiedy w ubiegłym rok w trakcie debaty nad budżetem mówiłem, że jest to zbyt niska kwota, to spotkałem się ze zrozumieniem ministra finansów, jednak w tegorocznym budżecie nie znalazło to odzwierciedlenia.</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#FranciszekAdamczyk">W 1996 r. gminy otrzymały inwestycje jako zadanie własne. Na ten cel nigdy z budżetu państwa nie zostały przekazane środki, a czym jest zadanie przekazane bez środków. Można powiedzieć, że to gminy mają za zadanie zbudować placówki, które będą ich własnością, jednak uważam, iż jest to zadanie, na które nie przeznaczono środków. Jeśli porównamy tę kwotę ze środkami przeznaczonymi na szkoły rolnicze (41 mln zł) i zadania inwestycyjne, to mam mieszane uczucia. Nie wiem czy szkołom rolniczym wystarczają te środki, ale musimy wziąć pod uwagę te dwie pozycje. Musimy znaleźć dodatkowe kwoty na inwestycje.</u>
<u xml:id="u-10.3" who="#FranciszekAdamczyk">Kiedy gminy przejmowały szkoły, to w tym czasie oprócz subwencji została utworzona rezerwa w wysokości 150 mln zł, na ewentualne wyrównanie dochodów. Przeznaczamy subwencje dla powiatów w wyniku czego nastąpi uśrednienie kosztów i od tego momentu zacznie się planowanie oszczędności. Dlatego proponuję utworzenie rezerwy w wysokości 50 mln zł na zadania planowane w 1999 r., aby nie okazało się za pół roku, że zabraknie środków.</u>
<u xml:id="u-10.4" who="#FranciszekAdamczyk">Chce odpowiedzieć na pytanie, dlaczego strona samorządowa zgodziła się na utrzymanie algorytmu na poziomie roku 1998. Padały sugestie, że zmniejsza się liczba uczniów, jednak pomimo tego podnieśliśmy próg do 108,1. W tych placówkach, gdzie jest mniej uczniów subwencja byłaby mniejsza, ale w przypadku zwalniania nauczycieli w ciągu roku należy zachować pewną rezerwę.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#GrażynaStaniszewska">Proszę koreferentów o postawienie wniosków po zamknięciu dyskusji.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#KrzysztofBaszczyński">Trudno być koreferentem, kiedy omawiane są dotacje celowe w budżetach wojewodów. Jeśli chcemy dokonać oceny to należy dysponować materiałem porównawczym. Teraz mogę jedynie ocenić informacje zawarte w przedłożonych materiałach, jako budżet oparty na zasadach prawdopodobieństwa, albo wystarczy środków, albo nie wystarczy. Nie wiem czy 1,5 mld zł zaspokoi potrzeby niezwykle drogiej części szkolnictwa (domy dziecka, poradnie psychologiczno-pedagogiczne, placówki opieki całkowitej, młodzieżowe domy kultury, biblioteki pedagogiczne, kolegia nauczycielskie). Jeśli mamy na ten temat dyskutować, to resort oświaty powinien nam dostarczyć zarządzenie, które mówi, jakie placówki wchodzą w tą sieć oświaty z podziałem na województwa. Bez tych danych nie możemy przeprowadzić dyskusji. Idąc dalej uważam, że należy przerwać dyskusje nad tym rozdziałem, ponieważ jest to uprawianie sztuki dla sztuki.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#KrzysztofBaszczyński">Nie znając podstawowej informacji można podjąć próbę wyciągnięcia pewnych wniosków. Z informacji wynika, że budżet przewidziany na te zadnia w 75% pokrywa wydatki rzeczowe. Inaczej mówiąc jest on niedoszacowany w 25%. Jest to budżet spadku.</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#KrzysztofBaszczyński">Wszystkie te zadania do 31 grudnia 1998 r. będą w gestii kuratorów, administracji rządowej przy niedoszacowaniu w wysokości 5%. Nie wiem, czy kwoty zaplanowane na płace są wystarczające. Nie wiem, jaka jest zaplanowana podwyżka płac dla pracowników oświaty.</u>
<u xml:id="u-12.3" who="#KrzysztofBaszczyński">Jeżeli powiemy, że środki na oświatę w stosunku do produktu krajowego brutto maleją, to stanowi odniesienie do stanu oświaty w 1999 r., chyba że kosztami prawidłowego funkcjonowania szkół obciążymy budżety jednostek samorządu terytorialnego. W materiałach dotyczących reformy napisano, że jeśli nakłady na oświatę są poniżej 4% PKB, to jest to próg śmierci oświatowej. Wobec tego budżet oświaty w świetle rozdziału, którym się zajmowałem, nazywam dochodzeniem do śmierci oświatowej.</u>
<u xml:id="u-12.4" who="#KrzysztofBaszczyński">Jeżeli Komisja oczekuje wniosków, to mogę je zgłosić dopiero po przedstawieniu przez resort oświaty rozporządzenia z wykazem placówek w rozbiciu na województwa.</u>
<u xml:id="u-12.5" who="#KrzysztofBaszczyński">Nie umiem powiedzieć, czy wydatki inwestycyjne są wystarczające, ponieważ nie mogę ich porównać. Natomiast mogę powiedzieć, że wydatki w skali całej oświaty są o 76% mniejsze niż w 1998 r., które były niższe o 25% niż w 1997 r. Wobec powyższego chciałbym się dowiedzieć, jak rząd zamierza przeprowadzić reformę strukturalną oświaty, jeśli nie ma środków na inwestycje, w sytuacji, gdy część inwestycji jest już rozpoczęta. Czy oznacza to konieczność dołożenia środków przez samorząd, czy też wstrzymanie inwestycji, czyli mnożenie kosztów oświaty.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#GrażynaStaniszewska">Czy pan poseł jako koreferent zwrócił się o dodatkowe informacje i Ministerstwo Edukacji Narodowej odmówiło ich udzielenia?</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#KrzysztofBaszczyński">Pan minister nie odmówił na moją prośbę, ponieważ jej nie składałem, w związku z tym, że ta kwestia była rozpatrywana na posiedzeniu podkomisji ds. finansów.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#GrażynaStaniszewska">Zgodnie z tradycją posłowie przygotowujący koreferaty samodzielnie kontaktowali się z resortem celem zapoznania się ze szczegółami budżetu.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#KrzysztofBaszczyński">Nie znałem takich zwyczajów. Rozumiem, że jest to nowa formuła proponowana przez panią przewodniczącą i ja ją przyjmuję. Mogę sformułować wnioski, kiedy służby podległe MEN dostarczą odpowiedni materiał.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#EdmundSroka">W swoim wystąpieniu chcę ustosunkować się do podanych w budżecie wielkości, a zwłaszcza subwencji oświatowej dla gmin. W tym przypadku mamy możliwość porównania tych wielkości. W przypadku finansowania oświaty ponadpodstawowe przez powiaty i samorząd województwa mamy do czynienia z ogólną kwotą, która zostanie rozdzielona według algorytmu zaproponowanego przez MEN. Trudno w tym wypadku o punkt odniesienia, ponieważ te dane są szacowane. Mam nadzieję, że kwoty zaproponowane w projekcie budżetu wystarczą na pokrycie wydatków bieżących w 1999 r.</u>
<u xml:id="u-17.1" who="#EdmundSroka">Przy ocenie wykonania budżetu za 1997 r., na podstawie materiałów przedłożonych przez regionalne izby obrachunkowe, mogliśmy stwierdzić, że subwencja była niewystarczająca na pokrycie podstawowych wydatków wynikających z przepisów prawa, ponieważ nie były one ujmowane w algorytmie. W moim mieście w szkołach podstawowych uczy się 18 tys. uczniów i dysponuję zestawieniem wydatków na wynagrodzenia i pochodne, które nie są objęte algorytmem. Udział tych wydatków w kosztach wynosi ponad 95%, czyli pozostaje 5% na wydatki bieżące. Według tych danych gmina Ruda Śląska będzie musiała dofinansować zadania bieżące kwotą 12 mln zł, przy subwencji 32 mln zł.</u>
<u xml:id="u-17.2" who="#EdmundSroka">Płynie z tego wniosek, że przy dotrzymaniu wskaźników zawartych w projekcie budżetu, kwota wydatków ulega wzrostowi, a nie we wszystkich gminach wzrost dochodów jest na poziomie wskaźnika inflacji i mają coraz większe trudności związane z uzupełnieniem subwencji oświatowej w celu wywiązania się z zadań ustawowych. Dlatego proponuję opracowanie nowego algorytmu, który będzie nawiązywał do obowiązujących przepisów, albo zmianę przepisów. W tym zakresie nie powinniśmy mieć do czynienia z fikcją.</u>
<u xml:id="u-17.3" who="#EdmundSroka">W odniesieniu do szkól ponadpodstawowych nie mogę przedstawić swojej oceny, ponieważ przedłożone materiały są niepełne. Proponuję, aby resort edukacji prowadził stały monitoring szkół ponadpodstawowych.</u>
<u xml:id="u-17.4" who="#EdmundSroka">Nie możemy dopuścić do zadłużeń z tytułu wydatków bieżących, co miało miejsce w przypadku szkół kuratoryjnych. Nieszczęściem byłoby, gdy na początku reformy samorządowej, nowo powołane samorządy musiałyby się zadłużać.</u>
<u xml:id="u-17.5" who="#EdmundSroka">Nakłady na inwestycje w wysokości 76% w stosunku do roku 1998 mówią same za siebie. Musimy znaleźć środki na dokończenie rozpoczętych inwestycji realizowanych z dużym udziałem środków samorządowych.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#GrażynaStaniszewska">Otwieram dyskusję. Proszę posłów o kończenie wypowiedzi wnioskiem.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#KazimierzMarcinkiewicz">W dniu dzisiejszym podkomisja ds. finansów obradowała nad tymi materiałami. Brakowało nam pewnych informacji, w tym rozporządzenia w sprawie wykazu szkół i placówek o znaczeniu regionalnym, których prowadzenie należy do samorządu województwa. To rozporządzenie zostanie doręczone członkom Komisji w trakcie posiedzenia. Wyjaśnia ono wiele wątpliwości dotyczących części 85 - zbiorczy budżet wojewodów. Jeszcze więcej wnosi materiał przygotowany przez ministra finansów, w którym sprecyzowano kwoty dotacji celowych, kierowanych na poszczególne szczeble samorządu oraz do poszczególnych placówek.</u>
<u xml:id="u-19.1" who="#KazimierzMarcinkiewicz">Wiele kwestii zostało już wyjaśnionych przez ministra Karwackiego i Millera. Nie znam odpowiedzi na dwa pytania dotyczące rodzin zastępczych, które przeszły do pomocy społecznej oraz wojewódzkich ośrodków doskonalenia zawodowego. Są to placówki, które giną w sprawozdaniach, a przecież znajdują się one w każdym województwie i zajmują się kształceniem zawodowym młodzieży. Najwięcej niepokoju budzi zmniejszenie wydatków na inwestycje w oświacie. Jest to dramatyczna sytuacja. Również dotacje celowe budzą niepokoje. Wielkość subwencji ogólnej w części oświatowej wzrosła, jednak wielkość dotacji celowych na placówki budzi niepokój, że małe powiaty nie udźwigną ciężaru inwestycji.</u>
<u xml:id="u-19.2" who="#KazimierzMarcinkiewicz">Jak zrozumiałem wypowiedź ministra Karwackiego, symulacje budżetów oświatowych powiatów zostały już przeprowadzone. Jeżeli tak jest i zostaną uwzględnione wskaźniki 105% i 110%, to myślę, że idziemy w dobrym kierunku. Dobrze by było gdybyśmy mieli szansę zapoznać się z budżetami powiatów w całości. Operując konkretnymi liczbami będziemy mogli rozwiać wątpliwości.</u>
<u xml:id="u-19.3" who="#KazimierzMarcinkiewicz">Proponuję, aby wydzielić środki na inwestycje i remonty w oświacie. Powinny one zostać skierowane na te zadania, które wiążą się z tworzeniem gimnazjów. Z uzyskanych materiałów wynika, że w budżetach wojewodów na inwestycje oświatowe są przewidziane środki. Na szkoły zawodowe przeznaczona jest dwukrotnie większa kwota niż na szkoły podstawowe. Rozumiem, że szkolnictwo zawodowe może się znajdować w trudniejszej sytuacji finansowej, jednak stanowią one pod względem liczby placówek tylko 20% szkół podstawowych. Dlatego uważam, że różnice między tymi placówkami są duże. Dlatego proponuję w postaci rezerwy celowej przeznaczyć 80 mln zł na inwestycje i remonty związane z tworzeniem gimnazjów, w przypadku ich powołania z dniem 1 września 1999 r. Kwotę tą proponuję wydzielić z rezerwy ogólnej Rady Ministrów, która w projekcie budżetu została wyraźnie zwiększona w stosunku do roku 1998. Trzeba przy tym wprowadzić zapis, że w przypadku, kiedy gimnazja nie zostaną utworzone, to wróci ona do dyspozycji Rady Ministrów.</u>
<u xml:id="u-19.4" who="#KazimierzMarcinkiewicz">Druga moja propozycja związana jest z sytuacją szkolnictwa na wsi. W moim przekonaniu powinniśmy pomóc gminom w realizacji zadania polegającego na dowożeniu uczniów do szkół. Jeżeli to zadanie zostanie przeprowadzone w podobny sposób, jak to mam miejsce w krajach Unii Europejskiej i w USA, to w znaczący sposób poprawimy sytuację na wsi. Proponuję wydzielenie kwoty 75 mln zł na dofinansowanie gmin wiejskich w zakresie zakupu autobusów potrzebnych do dowozu uczniów do szkół. Nie chodzi o to, aby środki szły bezpośrednio na zakup autobusów, ale o dofinansowanie tego zakupu. Jeżeli jeden autobus kosztuje 150 tys. zł, to oznacza, że możemy dofinansować 1000 gmin w 50%. Środki na to zadanie powinny być z funduszu pracy. Czwarty rok już obserwuję, że jesienią każdego roku podejmuje się wszelkie działania, aby wydać z funduszu pracy na różne cele. Jeżeli mamy do czynienia z tą sytuacją tak długo, to przesunięcie niewielkiej, jak na wysokość budżetu funduszu pracy, kwoty może w znaczący sposób poprawić edukację na wsi.</u>
<u xml:id="u-19.5" who="#KazimierzMarcinkiewicz">Ważną dla najlepszych nauczycieli sprawą jest otrzymanie nagrody kuratora lub ministra. Jest to nagroda prestiżowa i bardzo często nagrody wójtów, burmistrzów i prezydentów są większe finansowo od nagród kuratora, jednak nagroda kuratora lub ministra jest niezmiernie wartościowa. Aby kurator lub minister mógł tą nagrodę nadać, to środki na nią musi przeznaczyć organ prowadzący. To nie są duże kwoty i gdyby mogły one znaleźć się w gestii wojewodów oraz ministra edukacji narodowej na nagrody dla najlepszych nauczycieli, którzy wykonują tak trudny zawód, to byłoby to dobre rozwiązanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#GrażynaStaniszewska">Oba materiały przygotowane przez Ministerstwo Edukacji Narodowej i Ministerstwo Finansów zostaną powielone i w momencie ich otrzymania ogłoszę półgodzinną przerwę w celu zapoznania się z zawartymi w nich informacjami.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#KrystynaŁybacka">Odpowiadając panu ministrowi Karwackiemu, muszę stwierdzić, że nie musimy żałować, iż o oświacie mówimy na wspólnym posiedzeniu z Komisją Samorządu Terytorialnego i Rozwoju Regionalnego. Obecnie z nielicznymi wyjątkami oświata została przejęta przez samorządy.</u>
<u xml:id="u-21.1" who="#KrystynaŁybacka">Pan poseł Baszczyński powiedział, że zaplanowane środki prawdopodobnie wystarczą na wykonanie zadań. Z zawodu jestem probabilistą i mogę stwierdzić, że nawet z prawdopodobieństwem: tych środków nie wystarczy.</u>
<u xml:id="u-21.2" who="#KrystynaŁybacka">Proszę o doręczenie nam informacji o planowanym wykonaniu budżetu w 1998 r., tak abyśmy mieli materiał porównawczy. Niezwykle trudno jest zapoznawać się z projektem budżetu bez punktu odniesienia. Do tej pory dobrą zasadą było, że materiał porównawczy zawsze stanowił podstawę naszej pracy.</u>
<u xml:id="u-21.3" who="#KrystynaŁybacka">W swoim wystąpieniu nie będę opierać się na innych przesłankach tylko na materiałach przygotowanych przez rząd. W materiale napisano: „Ministerstwo podjęło intensywne prace nad docelowym nadaniem szkolnictwu podstawowemu i ponadpodstawowemu nowego, zreformowanego kształtu organizacyjnego i programowego oraz nad dostosowaniem sposobu zarządzania oświatą do nowych uwarunkowań, wynikających z reformy podziału terytorialnego kraju oraz nowego systemu funkcjonowania organów administracji rządowej i organów samorządu terytorialnego”. Zmiany takie wymagają stosownych działań w szczególności zakłada się, że „na finansowanie wydatków związanych z prowadzeniem klasy pierwszej gimnazjum w roku szkolnym 1999/2000 gminy będą mogły przeznaczać relatywną część, około 25% subwencji otrzymywanej do tej pory z budżetu państwa, na prowadzenie ośmioklasowych szkół podstawowych. Z tego względu przez pierwsze lata nie wzrosną koszty bezpośrednio organizacji procesu dydaktycznego w systemie gimnazjalnym. Sieć gimnazjów składać się będzie z około 6 tysięcy jednostek organizacyjnych funkcjonujących w każdej gminie. Z tego względu wystąpi konieczność utworzenia około 6 tysięcy nowych stanowisk kierowniczych, co wymagać będzie stosownego zwiększenia kalkulacyjnej liczby etatów oraz planu wynagrodzeń i wydatków pochodnych w dziale oświata i wychowanie o około 165,6 mln zł”. Proszę o wskazanie odpowiedniej pozycji w projekcie budżetu.</u>
<u xml:id="u-21.4" who="#KrystynaŁybacka">„Program powszechnego przeszkolenia w formach kursowych oraz na studiach podyplomowych nauczycieli, w pierwszej kolejności zatrudnionych w szkołach podstawowych wymagać będzie stałej pozycji wprowadzonej do resortu już od 1998 r. w kwocie 35 mln zł”. Proszę o wskazanie odpowiedniej pozycji w projekcie budżetu.</u>
<u xml:id="u-21.5" who="#KrystynaŁybacka">„Krajowe i regionalne agencje egzaminacyjne organizujące sprawdziany wiedzy, których funkcjonowanie jako aparatu odrębnego od służb nadzoru pedagogicznego, angażować będzie określone skutki finansowe szacowane w skali rocznej na około 60 mln zł, to jest 50 zł rocznie na jednego ucznia kończącego ostatnią klasę danego typu szkoły”. Proszę o wskazanie odpowiedniej pozycji w projekcie budżetu.</u>
<u xml:id="u-21.6" who="#KrystynaŁybacka">„Od 1 września 1999 r, przewiduje się wdrożenie alternatywnego, kwalifikacyjno-motywacyjnego systemu wynagradzania nauczycieli zapewniającego im zarówno szansę odpowiedniego awansu poziomego”. „Orientacyjnie przyjmuje się, że około 887 tysięcy czynnych zawodowo pracowników oświaty łącznie z przedszkolami, tj. 626 tys. nauczycieli i 261 tys. nienauczycieli winno skorzystać od 1 września 1999 r. z uzupełniających podwyżek płac powiązanych z wdrażaniem reformy oświaty, których skutki szacuje się na 933 mln zł”. Proszę o wskazanie odpowiedniej pozycji w rezerwie Rady Ministrów.</u>
<u xml:id="u-21.7" who="#KrystynaŁybacka">„Istnieje uzasadniona konieczność opanowania negatywnego zjawiska ciągłego zadłużania się oświaty w urzędach skarbowych, oddziałach ZUS oraz u dostawców towarów i usług, wynikająca z nazbyt posuniętej szczupłości środków planowanych na finansowanie oświaty w kolejnych ustawach budżetach. To będzie wymagać uzupełnienia w 1999 r. budżetu oświaty o kwotę 200 mln zł oraz corocznego uwzględniania w budżecie oświaty wzrostu liczby zadań edukacyjnych wynikających z tendencji wyżu demograficznego. W 1998 r. niedobór środków z tego tytułu ocenia się na kwotę 74 mln zł. Przekazanie powiatom w 1999 r. większości szkół i placówek zostanie wsparte odpowiednim ubezpieczeniem organów samorządu terytorialnego od przyczyn generujących powstawanie wcześniej wynikających i wyliczonych zobowiązań”. Proszę o wskazanie odpowiedniej pozycji, która będzie gwarantowała owo ubezpieczenie i oddłużenie w kwocie wyliczonej przez MEN.</u>
<u xml:id="u-21.8" who="#KrystynaŁybacka">W tabeli I, obrazującej makroekonomiczne relacje w nakładach na edukację, porównano udziały w PKB w roku 1998 r. i 1999 r. Proszę o wyjaśnienie, z jakiego powodu powstała różnica między planowanym wykonaniem w 1998 r. a zakładanymi wydatkami. Dlaczego jest taki spadek udziału w nakładach na edukację?</u>
<u xml:id="u-21.9" who="#KrystynaŁybacka">Proszę nie stosować porównań do udziału w nakładach, ponieważ wydatki są nieporównywalne ze względu na inną strukturę podatków. Jedynym materiałem, który można porównać jest udział w PKB. Jeżeli przyjmiemy udział w wydatkach na poziomie 4,24, to planowany 4,23 wyraźnie wskazuje, że jest nie tylko budżet niekorzystny dla oświaty, ale jest to budżet śmierci oświatowej, ponieważ zdaniem UNESCO oscylowanie w pobliżu 4% stanowi śmierć oświatową.</u>
<u xml:id="u-21.10" who="#KrystynaŁybacka">Oświata ponadpodstawowa w ubiegłym roku budżetowym miała nakłady w wysokości 6.012.523 tys. zł, w tym roku 6.737 mln zł. Jest to spadek realny.</u>
<u xml:id="u-21.11" who="#KrystynaŁybacka">W tabeli II podano nakłady na oświatę w budżecie na 1998 r i w projekcie budżetu na 1999 r. Chciałabym się dowiedzieć, w którym miejscu w projekcie budżetu na 1999 r. zaplanowano środki na zakup pomocy dydaktycznych, środki na dokształcanie i doskonalenie zawodowe nauczycieli?</u>
<u xml:id="u-21.12" who="#KrystynaŁybacka">Chcę przedstawić kilka informacji zawartych w materiale opracowanym w MEN, stanowiącym informację o projekcie budżetu, z prośbą o ich skomentowanie.</u>
<u xml:id="u-21.13" who="#KrystynaŁybacka">„Do sfery jednostek samorządu terytorialnego przeniesiono w dziale 79 - oświata i wychowanie ponad 218 tys. etatów kalkulacyjny pracowników cywilnych w szkołach i placówkach oświatowych, dotychczas podporządkowanych administracji rządowej. Do systemu subwencji oraz dotacji przemieszczono środki uprzednio przewidziane na podwyżki wynagrodzeń. W konsekwencji tych działań powinno to umożliwić generalne zapewnienie 2% realnego wzrostu poziomu wynagrodzeń w szkołach i placówkach oświatowych”. Chciałabym się dowiedzieć, co oznacza pojęcie „powinno to umożliwić”?</u>
<u xml:id="u-21.14" who="#KrystynaŁybacka">„Wymieniona kwota stanowiąca 12, 8% planowanych środków, stanowiąca kwotę części oświatowej subwencji ogólnej zapewnia zarazem w ujęciu globalnym dofinansowanie wydatków pozapłacowych do poziomu rekompensującego prognozowany wzrost stopy inflacji w odniesieniu do zadań szkolnych”. Gdzie zatem są zaplanowane środki na oddłużenie i zabezpieczenie?</u>
<u xml:id="u-21.15" who="#KrystynaŁybacka">„W przypadku różnego rodzaju placówek oświatowych przekazywanych w gestie samo-rządu, głównie na szczebel powiatu i samorządowych województw, poziom wspomnianych dotacji celowych przeznaczonych na ich finansowanie w łącznej kwocie 1.521.017 tys. zł w zakresie wydatków bieżących bez wydatków majątkowych nie umożliwia tego rodzaju rekompensaty. Może to powodować konieczność zdecydowanej racjonalizacji skali wydatków rzeczowych z uwagi na uwarunkowania kalkulacyjne przedstawione wyżej.” Czy znowu stosujemy synonim, czy zamiast mówić o redukcji nakładów, zubożeniu oświaty mamy mówić o racjonalizacji wydatków? Placówki oświatowe i szkoły wyczerpały rezerwy proste i więcej racjonalizować nie potrafią.</u>
<u xml:id="u-21.16" who="#KrystynaŁybacka">Proszę o wyspecyfikowanie pozycji - dofinansowanie szkolnych zadań oświatowych wynikających z postanowień ustawy o ratyfikacji konkordatu w wysokości 14.382 tys. zł.</u>
<u xml:id="u-21.17" who="#KrystynaŁybacka">„W projekcie budżetu na 1999 r. w obszarze oświaty i wychowania należy odnotować istotne, nominalnie kilkukrotne obniżenie poziomu wydatków inwestycyjnych”. Jeżeli ma to być informacja o budżecie, to stwierdzenie „kilkukrotne” jest co najmniej ogólnym oszacowaniem. „Stwarza to potrzebę koncentracji przedsięwzięć na zadania w tym zakresie, które mogą być zakończone na uzasadnionych technicznie etapach realizacji, a zwłaszcza umożliwiających uzyskanie określonych efektów rzeczowych”. W celu wyjaśnienia pojęcia kilkukrotność przedstawię dla porównania dane z ubiegłego roku, które pozwolą nam uzmysłowić w całej rozciągłości z jakim budżetem mamy do czynienia. W budżetach 16 wojewodów zaplanowano środki na działalność inwestycyjną w kwocie 96.857 tys. zł, w ubiegłym roku było to 403.265 tys. zł. W zakresie szkół podstawowych wydatki w 1998 r. wyniosły 193.586 tys. zł, w 1999 roku 21.928 tys. zł, na licea ogólnokształcące w 1998 r. przeznaczono 55.878 tys. zł w 1999 r. - 11.201 tys. zł. Jednocześnie w tym samym materiale napisano: „W wyniku przemieszczeń wyżu demograficznego w grupie młodzieży w wieku 15–19 lat będzie występował dalszy wzrost rozmiarów kształcenia w szkolnictwie ponadpodstawowym. Będzie miało to odzwierciedlenie w zasadniczym stopniu we wzroście liczby uczniów w szkolnictwie ogólnokształcącym. Szacuje się, że w liceach ogólnokształcących uczyć się będzie około 850 tys. osób, a więc o ponad 48 tys. uczniów, o 6% więcej niż w obecnym roku szkolnym. W konsekwencji przewiduje się, że liczba oddziałów w liceach ogólnokształcących zwiększy się o 1,3 tys. oddziałów i osiągnie poziom około 21,1 tys. oddziałów.”</u>
<u xml:id="u-21.18" who="#KrystynaŁybacka">Na szkoły ogólnokształcące specjalne w budżecie na 1998 r. przeznaczono 9.400 tys. zł, na 1999 r. zaplanowano 2.560 tys. zł., na internaty - 4.180 tys. zł i na 1999 r. - 3.940 tys. zł. Jednocześnie w materiale podkreślano, że z roku na rok maleje liczba uczniów korzystających z internatów. Z czego mamy się cieszyć, z pauperyzacji społeczeństwa, którego nie stać, aby dzieci mieszkały w internatach? Młodzież dojeżdża do szkół. Bardzo trudno jest wysłuchać takich informacji, kiedy jest się nauczycielem i osobą związaną z oświatą.</u>
<u xml:id="u-21.19" who="#KrystynaŁybacka">„Modyfikacji dotyczą głównie zmiany wskaźników kwotowych stosowanych w formule algorytmu ze względu na prognozowana stopę inflacji, realnego wzrostu płac w odniesieniu do przeciętnych kwot wynagrodzeń powiązanych ze wskaźnikiem struktury i kwalifikacji.” Proszę o podanie podstawy prawnej, na mocy której można przewidzieć ten algorytm w doniesieniu do struktury kwalifikacji nauczycieli.</u>
<u xml:id="u-21.20" who="#KrystynaŁybacka">Na zakończenie chcę przestawić kilka wniosków do projektu budżetu:</u>
<u xml:id="u-21.21" who="#KrystynaŁybacka">1) zwiększenie o 35 mln zł środków na program doskonalenia zawodowego nauczycieli,</u>
<u xml:id="u-21.22" who="#KrystynaŁybacka">2) zwiększenia o 60 mln zł środków na krajowe i regionalne agencje egzaminacyjne,</u>
<u xml:id="u-21.23" who="#KrystynaŁybacka">3) zwiększenia o 200 mln zł środków na oddłużenie szkół,</u>
<u xml:id="u-21.24" who="#KrystynaŁybacka">4) zwiększenie rezerwy celowej o 933 mln zł, tak aby móc realizować motywacyjne wynagrodzenie nauczycieli,</u>
<u xml:id="u-21.25" who="#KrystynaŁybacka">5) zwiększenie o 74 mln zł środków na wzrost całorocznych zadań edukacyjnych.</u>
<u xml:id="u-21.26" who="#KrystynaŁybacka">Nigdy budżet oświaty nie był budżetem marzeń, nigdy nie wywoływał w nas entuzjazmu, natomiast nigdy też nie wywoływał, jak w tym roku, czarnej rozpaczy i przerażenia. Czy w tej sytuacji resort edukacji zamierza wprowadzić reformę, a jeśli tak, to za co?</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#GrażynaStaniszewska">Proszę posłów składających wnioski, o przekazanie ich na piśmie wraz ze wskazaniem źródeł pokrycia.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#IrenaLipowicz">Jakie były przyczyny zróżnicowania rocznej subwencji na jednego ucznia w skali województw? W przypadku województwa katowickiego średnia różnica wobec pozostałych województw wynosi 300 zł. Jest to tym istotniejsze, że mamy do czynienia z wieloletnimi zaniedbaniami, kiedy preferowano w tym województwie kształcenie zawodowe, a władze z dumą podkreślały, że udało się zmniejszyć liczbę młodzieży przystępującej do matury.</u>
<u xml:id="u-23.1" who="#IrenaLipowicz">Obecnie to zapóźnienie nadrabiamy i dlatego chcę się dowiedzieć kiedy nastąpi zrównanie, ponieważ w przypadku województwa świętokrzyskiego ta kwota wynosi 2.417 zł, a w przypadku województwa podkarpackiego 2.404 zł. Jak sobie poradzą gminy górnicze, które szacują uszczerbek w dochodach na 50%, a jeśli zostanie przegłosowana ustawa o restrukturyzacji górnictwa, to ich straty będą jeszcze większe. Obawiam się, że zadania oświatowe nie zostaną wypełnione, zwłaszcza, że nie można zastosować subwencji wyrównawczej, gdyż gminy posiadają odpowiednie dochody na papierze.</u>
<u xml:id="u-23.2" who="#IrenaLipowicz">Po uzyskaniu odpowiedzi zgłoszę wniosek o przesunięcia w obrębie wydatków oświatowych na jednego ucznia, w celu zniwelowania tej różnicy.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#BarbaraHylaMakowska">Jeżeli w projekcie budżetu zaplanowano 76% wydatków w 1998 r. na inwestycje w oświacie, to kto będzie decydował o podziale tych środków i na kogo spłynie odium niezadowolenia społecznego w obliczu zapowiadanej reformy oświatowej?</u>
<u xml:id="u-24.1" who="#BarbaraHylaMakowska">W rozporządzeniu przewiduje się szkoły medyczne o zasięgu ponadregionalnym. Dla-czego nie wymieniono szkół kolejowych, żeglugi śródlądowej, ośrodków dla niewidomych i głuchych?</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#StanisławKracik">Jestem człowiekiem głęboko wierzącym, ale moja wiara została wystawiona na zbyt ciężką próbę. Zgadzam się z posłanką Łybacką, że bez rzetelnego zestawienia wszystkich wydatków przeznaczonych na oświatę w różnych resortach nie możemy dokonać porównania. Dziś możemy jedynie stwierdzić, że przechodzimy w nowy system z historycznym, waloryzowanym budżetem zakładając, iż rzeczywistość wymusi racjonalizacje struktury. Racjonalizacja budżetu nie jest specjalnością tylko tej koalicji. Myślę, że przygotowujący projekt budżetu sięgnęli do materiałów z ubiegłych lat.</u>
<u xml:id="u-25.1" who="#StanisławKracik">W projekcie budżetu znalazłem jakby pompę głębinową w postaci wydatków Głównego Urzędu Statystycznego, Ośrodka Szkolenia Kadr Statystyki w Jachrance oraz w kilku innych pozycjach. Przewidziane są środki na termoizolację, ale powinny zostać one wykreślone, ponieważ w tym celu powołano specjalny fundusz.</u>
<u xml:id="u-25.2" who="#StanisławKracik">Na jakie strategiczne rozwiązanie decyduje się resort edukacji, ponieważ albo budujemy internaty, albo tworzymy system mobilnego taboru. Budowa internatu wiąże się z zaciągnięciem długu spłacanego przez wiele generacji. A z materiałów wynika, że właśnie internaty stanowią oczko w głowie resortu. Porównując wydatki na szkoły resortowe i szkoły gminne, z których wynika, że ze 115 mln zł, 21 mln zostaje przeznaczone dla szkół gminnych. Dlatego uważam, ze nie powinniśmy robić sobie wstydu i włączyć te pieniądze do subwencji oświatowej, ponieważ statystycznie wypada 25 tys. zł na gminę. Dlatego nie można uznać tych środków za środki inwestycyjne.</u>
<u xml:id="u-25.3" who="#StanisławKracik">Czy wszystkie postulaty zgłaszane przez posłankę Łybacką nie są wyliczeniem kosztów wprowadzenia całej reformy, a nie tylko wydatków związanych z utworzeniem gimnazjów w przyszłym roku. Jest rzeczą niezmiernie istotną, aby znalazła się odpowiedź dotycząca kadry kierowniczej. Czy będzie tak dużo dyrektorów i sekretarek? Jaka będzie liczba tych etatów w okresie przejściowym?</u>
<u xml:id="u-25.4" who="#StanisławKracik">Na niektóre wydatki należy spojrzeć z innej strony. Chodzi o współfinansowanie zadań razem z PFRON. Należy podjąć odpowiednie kroki, aby PFRON uczestniczył w usuwaniu barier architektonicznych, w kosztach nauczania dzieci niepełnosprawnych w normalnej szkole i przestał udzielać dotacji firmom, którymi zajmuje się później prokuratura, aby zaczął służyć tym celom, dla których go stworzono. Jeśli nie zmusimy PFRON do podjęcia aktywnych działań w oświacie i wycofania się z biznesu, z zakładów pracy chronionej nie płacących składek ZUS i podatków, to uważam, że marnujemy czas.</u>
<u xml:id="u-25.5" who="#StanisławKracik">Od 5 lat współpracuję z MEN nad przygotowaniem algorytmu subwencji oświatowej. Do tej pory nie miałem żadnych zastrzeżeń, jednak obecnie nie mogę przyjąć przedstawionych danych bez przeprowadzenia symulacji. Muszą być przygotowane wyliczenia, aby nie okazało się, że resort będzie kreował wirtualną rzeczywistość.</u>
<u xml:id="u-25.6" who="#StanisławKracik">Bardzo dużo gmin prowadzi szkoły średnie jako zadania własne na mocy uchwały gminnej. W materiale MEN napisano, że kiedy gmina prowadzi szkoły jako zadanie własne, to pieniądze w postaci dotacji celowej zapisano w budżecie wojewody. Natomiast kiedy prowadzi poradnie psychologiczno-pedagogiczne powiatu. Dlaczego tak się dzieje? Jeśli już tak być musi, to proponuję, aby całość środków znalazła się w budżecie wojewody, w celu uniknięcia zbędnej biurokracji. Jest to oczywista niekonsekwencja i dlatego zgłaszam wniosek o ujednolicenie przepisów.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#FranciszekPotulski">Przepraszam samorządowców i bardzo tego żałuję, że upierałem się przy twierdzeniu, aby nakłady inwestycyjne były scentralizowane, ponieważ gdyby znalazły się one w subwencji ogólnej, to ministerstwo Finansów być może nie zorientowałoby się i wówczas te środki byłyby na poziomie ubiegłorocznym.</u>
<u xml:id="u-26.1" who="#FranciszekPotulski">Czy tegoroczne nakłady na inwestycje są w takiej samej wysokości jak środki, które zostały odebrane wielkim miastom? Rok temu przyznaliśmy środki na inwestycje, jednak w tym roku wielkie miasta ich nie dostaną. Myślę, że należy przeprowadzić debatę szczegółową wraz z omówieniem wskaźników makro i do subwencji oświatowej powrócilibyśmy w innym terminie.</u>
<u xml:id="u-26.2" who="#FranciszekPotulski">Nie chcę korzystać z materiałów z roku 1997, jak to uczyniła posłanka Łybacka i dlatego proszę o przygotowanie zestawienia zawierającego wykonanie budżetu w 1997 r. wraz z długiem, wykonanie budżetu w 1998 r. oraz projekt na 1999 r. Z materiałów dowiadujemy się jaki to nastąpił wysoki wzrost nakładów na inwestycje w szkolnictwie wyższym, chciałbym się dowiedzieć czy ten wzrost inwestycji będzie porównywalny do roku 1997.</u>
<u xml:id="u-26.3" who="#FranciszekPotulski">W materiale powinny znaleźć się podstawowe wskaźniki: dochody budżetu państwa, PKB, stosunek wydatków do dochodów i do PKB. Mówię o tym, ponieważ z moich obliczeń wynika, że pan minister Miller zwodził nas, kiedy rozmawialiśmy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Duża część nakładów na edukację jest odniesiona do dochodów budżetu państwa. Subwencja oświatowa ma być nie niższa niż 6,6% dochodu budżetu państwa. Obecnie mamy do czynienia z sytuacją, że dochody realnie maleją. W związku z tym wskaźnik 6,6% musi być zastąpiony inną wielkością.</u>
<u xml:id="u-26.4" who="#FranciszekPotulski">Proszę o udzielenie dokładnej odpowiedzi na pytanie dotyczące środków przewidzianych na pokrycie obecnego zadłużenia oświaty ponadpodstawowej.</u>
<u xml:id="u-26.5" who="#FranciszekPotulski">Gdzie są zapisane środki przewidziane na wypłacenie pensji w styczniu 1999 r.?</u>
<u xml:id="u-26.6" who="#FranciszekPotulski">Czy nie powinniśmy przejść na system wypłacania pensji z dołu?</u>
<u xml:id="u-26.7" who="#FranciszekPotulski">Jaki był rzeczywisty udział płac w subwencji oświatowej? We wszystkich materiałach znalazła się informacja, że płace stanowią 87% subwencji.</u>
<u xml:id="u-26.8" who="#FranciszekPotulski">Pan minister Karwacki powiedział, że szkoła szkole jest nierówna, że efektywne wydatki są zróżnicowane. Przypominam, że dotyczy to 13% nakładów, ponieważ wydatki płacowe są wyliczane według tych samych tabel zaszeregowania. Dlatego wiara, że wiara w to, iż bon oświatowy wyrówna dysproporcje jest mocno przesadzona. Czy środki na 1999 r. są naliczane przy pomocy obecnej siatki godzin, czy też przy pomocy siatki zawartej w „pomarańczowej książeczce”, która znacznie ogranicza liczbę zadań edukacyjnych?</u>
<u xml:id="u-26.9" who="#FranciszekPotulski">Nakłady na edukację w stosunku do PKB wzrastają z 0,81 do 0,84. Pan premier Balcerowicz powiedział o nagłym, skokowym wzroście nakładów na szkolnictwo wyższe. Skoro tak, a nakłady na oświatę spadają o 0,9%, to czy tą samą miarą należy mierzyć głębokość spadku? Jeśli tak to spadek jest trzykrotnie większy niż wzrost na szkolnictwo wyższe. Wszystko wskazuje na to, że w tym roku szkolnictwo będzie walczyć o byt. Jeśli nie uzyskamy odpowiedzi na zadane pytania, to obiecuję ministrowi edukacji i finansów, że druga runda bardziej szczegółowych pytań odbędzie się na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych.</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#GrażynaStaniszewska">Z dyskusji wynika, że brakuje nam wiele materiałów porównawczych, dlatego proszę panów ministrów o udzielenie wyjaśnień na część pytań i doręczenie w dniu jutrzejszym do godziny 14.00 materiałów uzupełniających. Proszę pana posła Marcinkiewicza, aby odnotował wszystkie pytania, by nasze oczekiwania wobec ministerstw były jasno określone. Druga cześć posiedzenia zostanie przełożona do czwartku do godziny 17.00.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#StanisławPawlak">Wskaźnik subwencji oświatowej w wysokości 108,1 jest najniższym przyrostem do tej pory i nie pokrywa wydatków na wynagrodzenia. Ile gmin otrzyma subwencję na poziomie najniższym? Ta wielkość będzie reprezentować wiarygodność tego wskaźnika, ponieważ w moim województwie ponad połowa z gmin oscyluje wokół tej wielkości.</u>
<u xml:id="u-28.1" who="#StanisławPawlak">W jaki sposób został wyliczony wskaźnik 108,1, kiedy mamy zapewnić wzrost płac nie mniejszy niż 0,5%. Zakładając, że 87% wydatków z subwencji przeznacza się na płace, to oznacza, iż wskaźnik stanowi 9,135%. Pozostaje jeszcze 13% na wydatki bieżące, jednak przyjęto, że wzrosną one o 8,5%. Rzeczywisty wzrost musi być inny. Spadek nakładów rzeczowych wynosi 92%. Świadczy to o tym, że w projekcie budżetu na 1999 r. wzrost subwencji w rzeczywistości jest spadkiem dla większości gmin. W tej sytuacji uważam, że minimalny wzrost subwencji oświatowej winien być nie mniejszy niż 9,2.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#KrzysztofBaszczyński">Chcę poruszyć sprawę podwyżki płac. Na podstawie jakich danych została wyliczona podwyżka na poziomie 93 zł? Z materiałów MEN wynika, że po podwyżce w 1998 r. średnioroczna pensja wynosiła 981,99 zł. Jeśli pomnożymy tą wielkość przez wskaźnik 10,5%, to uzyskamy inną wielkość niż w projekcie budżetu. Wobec tego stawiam wniosek o urealnienie podwyżki płac według wskaźnika, który zakłada rząd.</u>
<u xml:id="u-29.1" who="#KrzysztofBaszczyński">Jak będą realizowane obietnice rządu w sprawie podwyżek płac od 1 stycznia? Czy środki na podwyżki będą stanowiły wielkość 93 zł, czy też około 60 zł?</u>
<u xml:id="u-29.2" who="#KrzysztofBaszczyński">Jak powinien być interpretowany projekt rozporządzenia w sprawie zasad podziału subwencji, gdzie napisano, że zwiększa się wskaźnik z tytułu 5% wzrostu bazowego funduszu wynagrodzeń osobowych nauczycieli w okresie wrzesień-grudzień 1999 na wdrożenie od 1 września 1999 r. reformy statusu nauczycieli? Jeżeli okaże się, że wskaźnik został zaniżony, to zgłoszę wniosek o zwiększenie funduszu płac według wskaźnika ustalonego przez rząd od kwoty wyjściowej 981,99 zł, to znaczy zwiększenie funduszu płac o 157.531 tys. zł.</u>
<u xml:id="u-29.3" who="#KrzysztofBaszczyński">Należy zwiększyć środki na dotacje celowe w budżetach województw o kwotę 76.051 tys. zł, tak aby były w 100% zabezpieczone zakładane koszty.</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#DanutaGrabowska">Bardzo ważne są koszty nauczania w różnych typach szkół. Jest to ważny temat ze względu na zróżnicowanie. Prawda jest tak, że im placówka mniejsza, im mniej dzieci w klasie, im dalej od miejsca zamieszkania, to tym droższe jest jej utrzymanie. Kształcenie dzieci na Śląsku jest dlatego tańsze, że mieszkają w dużych aglomeracjach. Kształcenie dziecka w dużym mieście w klasie ogólnokształcącej kosztuje taniej. Zwracam uwagę na to, jak kształtowały się budżety resortów w kolejnych latach i ile wynosiły koszty nauczania w technikum budowlanym i technikum rolniczym. Musimy odpowiedzieć sobie na pytanie, jak w sytuacji, kiedy parlament podjął decyzję o przekazaniu szkół, będą kształtowane wydatki. Sądzę, że dla MEN jest to duże wyzwanie. Dziś poruszona została kwestia bonu edukacyjnego. Zanim jednak rozważymy, czym jest bon, musimy udzielić odpowiedzi na kilka pytań. Jak można mówić o konkurencyjności szkoły w sytuacji, gdy w danej miejscowości jest tylko jedna szkoła?</u>
<u xml:id="u-30.1" who="#DanutaGrabowska">Jak rozwiązać problem dysproporcji w kosztach prowadzenia placówek o tym samym stopniu organizacyjnym, lecz o innej bazie i infrastrukturze? Kto będzie ponosił koszty dowożenia ucznia w przypadku podjęcia przez niego nauki poza obszarem własnej gminy? Co się stanie ze szkołami, które zbankrutują?</u>
<u xml:id="u-30.2" who="#DanutaGrabowska">Na te tematy musimy przeprowadzić dyskusję. W żadnym kraju nie udało się wprowadzić takiej koncepcji. Być może nam się uda.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#GrażynaStaniszewska">W subwencji dla szkół ponadpodstawowych nie znalazłam środków dla uczniów niepełnosprawnych w klasach integracyjnych. O ile w gimnazjach przedstawiono te nakłady, to w szkołach ponadpodstawowych na ten temat nie ma danych.</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#JerzyMiller">Myślę, że nie powinienem odpowiadać na pytania związane z analizą porównawczą do czasu przedłożenia materiałów na piśmie, ponieważ w dyskusji miałbym przewagę w dostępie do informacji.</u>
<u xml:id="u-32.1" who="#JerzyMiller">Przyzwyczaiłem się do wymiany poglądów z posłem Potulskim, dlatego chcę wyjaśnić, że za podstawę do wyrównania nie można brać nakładów na oświatę i wychowanie w 1998 r., ponieważ znajdują się tu także koszty zadań przekazywanych do pomocy społecznej. Zatem odnoszenie się do PKB jest porównywaniem nieporównywalnych wielkości. Dlatego za przyrostem środków na szkolnictwo wyższe nie idzie spadek gwałtowny środków w dziale oświata i wychowanie.</u>
<u xml:id="u-32.2" who="#JerzyMiller">Udział płac w stosunku do całości nakładów jest inny w przypadku funkcjonowania szkoły i inny w przypadku domu dziecka. Ta kategoria się różni w zależności zadania. I na to pytanie mogę odpowiedzieć, że nakłady nie są identyczne.</u>
<u xml:id="u-32.3" who="#JerzyMiller">Jestem także zwolennikiem wypłaty wynagrodzeń z dołu, ale wówczas należy przechodzić stopniowo do tego systemu, albo wypłacić trzynaście pensji, co stanowi duże obciążenie. Dlatego też zostanie utrzymany obowiązujący system.</u>
<u xml:id="u-32.4" who="#JerzyMiller">W czasie dyskusji nad ustawą wprowadzającą reformę administracyjną był omawiany zapis, który upoważnia ministra finansów do przekazania na konta w bankach środków dla samorządów. Znajdują się tam także środki na wypłatę pensji w styczniu.</u>
<u xml:id="u-32.5" who="#JerzyMiller">Dochód budżetu państwa w stosunku do 1998 r. nominalnie w liczbach bezwzględnych zmalał. Subwencja oświatowa wynosiła 6,6%, a obecnie wynosi 10,5%. Zatem zmalała podstawa i wzrósł wymiar procentowy, co oznacza, że rosną wartości bezwzględne.</u>
<u xml:id="u-32.6" who="#JerzyMiller">Sądzę, że w przypadku rozpoczynania inwestycji włączenie ze środków inwestycyjnych do subwencji ogólnej byłoby zasadne. Jednak środki te nie rozkładają się równomiernie między wszystkie gminy i powiaty. Taka operacja spowolniłaby proces inwestycyjny do tego stopnia, że szkoły przez długie lata nie zostałyby wybudowane.</u>
<u xml:id="u-32.7" who="#JerzyMiller">Zwracam uwagę, że ograniczenie wskaźnika do 108,1 nie jest ograniczeniem dotykającym gminy, w których liczba uczniów co najmniej się nie zmniejsza. W takim przypadku algorytm gwarantuje, że wzrost wynosi ponad 110%. Chodzi o inną sytuację, kiedy liczba uczniów gwałtownie spada. Jeśli w ślad za tym nie spada liczba oddziałów, to efektem jest konieczność dopłaty z budżetów gmin do subwencji oświatowej.</u>
<u xml:id="u-32.8" who="#JerzyMiller">Pan poseł Baszczyński pytał się o średnią płacę. Przedłożone dane nie zostały opracowane przez nasz resort, jednak uważam, że w przypadku średniej płacy w roku i etaty kalkulacyjne przy wskaźniku 10,5%, to otrzymamy wielkość wskazaną przez pana posła. Zatem z technicznego punktu widzenia nie ma żadnej rozbieżności. Natomiast różnimy się w podejściu do danych przedstawionych we wzorze.</u>
<u xml:id="u-32.9" who="#JerzyMiller">Przewidziana kwota została uwzględniona przy wprowadzeniu podwyżki od 1 kwietnia. W rezerwie celowej jest uwzględniona kwota pozwalająca na wprowadzenie podwyżki przez samorząd terytorialny z datą wcześniejszą niż 1 kwietnia i wówczas samorząd ma prawo partycypować w rezerwie.</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#AndrzejKarwacki">W projekcie budżetu wydatki na oświatę są ujęte w różnych częściach. Nie zawiera on skonsolidowanych wielkości i dlatego na prośbę Komisji MEN przygotowuje informację dotyczącą skonsolidowanych wydatków w dziale 79 i 81. Ten materiał powinien być pomocny w analizie porównawczej założeń budżetowych. Ten materiał jest personalnie akceptowany przeze mnie i dlatego gwarantuję wiarygodność tych danych, ponieważ z dyskusji odniosłem wrażenie, że te wielkości są w zasadniczej części podważane. Dlatego swoją osobę postrzegam wręcz, jako grabarza oświaty u progu roku 1999.</u>
<u xml:id="u-33.1" who="#AndrzejKarwacki">Duża część wypowiedzi dotyczyła zasadniczych kwestii, które były podstawą konstrukcji budżetu i w szczególności do nich chcę się odnieść. Jedną z takich spraw jest poziom podwyżki wynagrodzeń w sferze budżetowej państwowej i samorządowej, w tym pracowników oświaty. Te kalkulacje nie mogą nas doprowadzić do zgodności, jeżeli przyjmowane są różne wielkości. Dlatego pytania dotyczące tej sprawy zostaną wyjaśnione pisemnie.</u>
<u xml:id="u-33.2" who="#AndrzejKarwacki">W materiale stwierdzono, że projekt budżetu gwarantuje 2% wzrost z przyspieszeniem podwyżek od 1 stycznia w sferze oświaty z określeniem kwoty na ten cel 140 mln zł. Operując różnymi materiałami źródłowymi okaże się, że wyniki można kwestionować. Obiektywnym materiałem jest projekt budżetu państwa, będący przedmiotem obrad Komisji.</u>
<u xml:id="u-33.3" who="#AndrzejKarwacki">Drugim elementem bulwersującym posłów jest przyjęcie w sektorze wydatki budżetu, że zostały przyjęte na poziomie 75%. Decyzją posłów parytet subwencji oświatowej określono na 13%, a następnie na 12,8%. Spowodowało to, że powstała różnica została wyrównana. Niestety nie będzie to odczuwalne w tej części finansowanych z dotacji. Jest to zasadnicza norma założeń budżetu, który został przedstawiony Sejmowi.</u>
<u xml:id="u-33.4" who="#AndrzejKarwacki">W ramach reformy ustrojowej, zmiany kompetencji, przekazania samorządom inwestycji, jako zadań własnych, przewiduje się bardzo ograniczone finansowanie zadań własnych. Jeśli będziemy odnosić się do 1997 r., to będziemy mieli do czynienia z różnicami, ponieważ inne były priorytety. Zmiana tych priorytetów jest decyzją Sejmu przy uchwalaniu ustawy budżetowej, dlatego te relacje mogą ulec zmianie.</u>
<u xml:id="u-33.5" who="#AndrzejKarwacki">Są to podstawowe warunki założeń budżetowych, zapisanych w ustawie. Informacja przedstawiona Sejmowi nie jest entuzjastyczna, natomiast warunki budżetowe stworzyły złagodzenie w tej części oświaty, która będzie podlegała najdalej idącym przekształceniom od 1 stycznia. Wzrost o 500 mln zł pozwoli na złagodzenie warunków transformacji. Na szczegółowe pytania odpowiemy na piśmie.</u>
<u xml:id="u-33.6" who="#AndrzejKarwacki">Rozumiem, że tematem posiedzenia jest projekt budżetu. Natomiast materiał, na który powołuje się posłanka Łybacka jest mi nieznany. Nie wykluczam, że został on przygotowany przez MEN, jednak jest to materiał studyjny, który na pani życzenie udostępniłem. Jeśli chodzi o wnioski, to są one wyrwane z kontekstu. Projekt budżetu jednoznacznie przewiduje, co jest dopuszczone do realizacji. Na uruchomienie reformy od 1 września jest przewidziana kwota 96 mln zł, na doskonalenie nauczycieli - 45 mln zł. Jest tam także mowa o liczbie stanowisk kierowniczych, ale nie będzie to 6 tys. etatów, ponieważ nie ma powodów do utworzenia tylu szkół.</u>
<u xml:id="u-33.7" who="#AndrzejKarwacki">Pani posłanka zgłosiła wniosek o zwiększenie o 60 mln zł środków na postępowania egzaminacyjne, jednak takich zadań nie podejmiemy w 1999 r.</u>
<u xml:id="u-33.8" who="#AndrzejKarwacki">Prace nad reformą dużego systemu działalności publicznej, jaką jest oświata, dotyczą dużej części budżetu państwa (20 mld zł). Nie da się ich zapisać jednym zdaniem. Wymagają wielorakich podejść, które czasami mogą być sprzeczne. Konkluzja dopiero ma miejsce w przedłożeniu rządowym i decyzjach parlamentu. Dlatego nie ma powodu, abyśmy się teraz licytowali, czy te źródła są prawidłowe, czy nie.</u>
<u xml:id="u-33.9" who="#AndrzejKarwacki">Pan poseł Baszczyński mówiąc o dotacjach żądał przedstawienia rozporządzenia dotyczącego szkół ponadregionalnych. Nie rozumiem dlaczego, ponieważ nie dotyczy ono dotacji. Być może chodziło o placówki, które będą dotowane, jednak są one wymienione w materiale na str. 15. Jeśli pan poseł wyrazi takie życzenie, to możemy przygotować wydruk kilku tysięcy podmiotów. Szkół medycznych ponadregionalnych jest 27.</u>
<u xml:id="u-33.10" who="#AndrzejKarwacki">Projekt rozporządzenia jest wersją roboczą. Został z posłem Adamczykiem ustalony termin spotkania uzgodnieniowego, ponieważ ustawa obliguje MEN do zasięgnięcia opinii reprezentacji samorządowej. Po tym spotkaniu przedstawimy informację, jak to było w zwyczaju, dotyczącą podziału subwencji.</u>
<u xml:id="u-33.11" who="#AndrzejKarwacki">Finansowanie oświaty w Katowickiem jest wynikiem stosowania bezmyślnego algorytmu. Jest to maszyna, która konsumuje zobiektywizowane wielkości. Algorytm preferuje małe miejscowości ze względu na mniejszą gęstość sieci placówek i gorsze warunki organizacyjne.</u>
</div>
<div xml:id="div-34">
<u xml:id="u-34.0" who="#IrenaLipowicz">Nie są uwzględniane szkody górnicze.</u>
</div>
<div xml:id="div-35">
<u xml:id="u-35.0" who="#AndrzejKarwacki">Preferencja dla szkół wiejskich jest świadomą decyzją. Jeżeli podzielimy subwencję na szkoły podstawowe przez liczbę uczniów, to okaże się, iż na ucznia przypada 2.243 zł. Realnie w gminach ta kwota będzie się wahała od 1300 do 4000 zł, a w przypadku jednej gminy wynosi to 7000 zł. Gdybyśmy przyjęli, tak jak w przypadku szkół ponadpodstawowych, średni koszt, to Warszawa otrzymałaby 30 mln zł, Katowice 20 mln. Mniejsze kwoty uzyskałyby miejscowości mniej zurbanizowane.</u>
</div>
<div xml:id="div-36">
<u xml:id="u-36.0" who="#GrażynaStaniszewska">Chcę się upewnić, czy pan minister zdaje sobie sprawę, na jakie materiały oczekuje Komisja.</u>
</div>
<div xml:id="div-37">
<u xml:id="u-37.0" who="#KrystynaŁybacka">Rozumiem, że odpowiedzi na swoje pytania otrzymam na piśmie. Szczególnie zależy mi na materiale porównawczym. Przy udzielaniu odpowiedzi proszę o wskazanie pozycji w budżecie lub jasne określenie jej braku.</u>
<u xml:id="u-37.1" who="#KrystynaŁybacka">Pan minister powiedział, że posłowie zabierający głos podważają wiarygodność. W trakcie swojego wystąpienia zastrzegłam się, że nie wypowiadam własnych poglądów, lecz używam cytatów. Na str. 8 napisano: „W przypadku różnego rodzaju placówek oświatowych przekazywanych w gestię samorządu, głównie na szczebel powiatów i samorządowych województw poziom wspomnianych dotacji celowych przeznaczonych na ich finansowanie nie umożliwia tego rodzaju rekompensaty” Mowa o rekompensacie na poziomie wzrostu stopy inflacji.</u>
</div>
<div xml:id="div-38">
<u xml:id="u-38.0" who="#AndrzejKarwacki">To stwierdzenie jest prawdziwe, tylko że środki subwencyjne i dotacyjne kierujemy do organu powiatów, który przejmuje określony koszyk zadań. Nie znaczy to, że dostanie on więcej środków, niż gdyby reforma nie miała miejsca.</u>
</div>
<div xml:id="div-39">
<u xml:id="u-39.0" who="#KrystynaŁybacka">Pan minister dobrze wie, jakie działania musieliśmy podjąć, aby można było w projekcie ustawy zmienić zapis „organy prowadzące szkoły i placówki oświatowe mają je prowadzić w formie zadań własnych” na zapis „mają je prowadzić z dochodów własnych”. Pan minister wie, że tych środków było i jest za mało. Gminy do tej pory dofinansowywały utrzymanie szkół na poziomie 20%, dlatego sądzę, że będą musiały czynić to na znacznie wyższym poziomie, ponieważ zmniejszają się wydatki majątkowe i inwestycje.</u>
<u xml:id="u-39.1" who="#KrystynaŁybacka">Powiedział pan minister, że warunki budżetowe stworzyły złagodzenie dla oświaty rządowej. Jestem wręcz przeciwnego zdania z racji niewystarczających dotacji i subwencji dla powiatów. O ile gminy są organami prowadzącymi od lat kilku i nauczyły się wykonywania tego zadania. Zatem planują dofinansowanie w wysokości 25% z własnych budżetów i te wydatki planują. Powiaty będą w tej roli pionierem. Brak środków i doświadczenia może mieć fatalny skutek. Moje cytaty nie były wyrwane z kontekstu zamierzeń. Było tylko jedno zamierzenie reforma systemu edukacji. Materiał, który cytowałam, został doręczony jako materiał na posiedzenie Komisji. Zatem dane zawarte w tym materiale są to zamierzenia resortu, opracowane w lutym tego roku. Obecnie są one zmienione i dostosowane do realiów budżetu. Dlatego proszę o jednoznaczne stwierdzenie, że dostosowanie sprowadza się do rezygnacji z założeń, na które nie ma pieniędzy.</u>
</div>
<div xml:id="div-40">
<u xml:id="u-40.0" who="#AndrzejKarwacki">Materiał z lutego jest dalece nieaktualny.</u>
</div>
<div xml:id="div-41">
<u xml:id="u-41.0" who="#KrystynaŁybacka">Został on zweryfikowany ze stratą dla oświaty.</u>
</div>
<div xml:id="div-42">
<u xml:id="u-42.0" who="#AndrzejKarwacki">Mam nadzieję, że pani konkluzja, iż warunki budżetu negują możliwość przeprowadzenia reformy nie sprawdzą się.</u>
</div>
<div xml:id="div-43">
<u xml:id="u-43.0" who="#FranciszekAdamczyk">Popieram wniosek o zwiększenie o 80 mln zł środków na remonty i inwestycje oświatowe. Pan poseł Marcinkiewicz powiedział, że są marnotrawione środki funduszu pracy. Ponieważ taka opinia była przedstawiona publicznie muszę ją sprostować. Jestem członkiem Naczelnej Rady Zatrudnienia, która liczy 24 osoby. Reprezentuję stronę samorządową, liczącą 6 członków, pozostali to: 6 reprezentantów związków zawodowych, 6 reprezentantów rządu i 6 reprezentantów pracodawców. Wszystkie wnioski, jakie krajowy urząd pracy przedstawia, opiniujemy. Gdybym się zgodził z panem posłem, to by oznaczało, że biorę udział w organie, który malwersuje środki. Środki na wypłaty dla bezrobotnych są planowane, jednak nie można przewidzieć, ile środków zostanie wydanych. Jeśli pozostanie jakaś kwota, to zostaje przeznaczona w ramach celów, które są zadaniami statutowymi. W końcu roku 200 mln zł zostało przeznaczone dla górników, ponieważ tam zabrakło środków. W ubiegłych latach rząd z rezerw musiał uzupełniać konto, aby zasiłki mogły być wypłacane. Dlatego wniosek należałoby zmodyfikować o stwierdzenie, że w przypadku niewykorzystania środków zostaną one przeznaczone na dofinansowanie dowożenia dzieci do szkoły. Posłanka Łybacka ma bardzo szczytne idee, ale w poprzedniej kadencji Sejmu brałem udział w posiedzeniu Komisji wielokrotnie i wówczas, kiedy postulowaliśmy zwiększenie środków o 8,5%, to posłowie zgodzili się na 6,6%, ponieważ takie były realia budżetowe. Nie mówię, że to była pani wina, ale takie były realia.</u>
<u xml:id="u-43.1" who="#FranciszekAdamczyk">Jeżeli w budżecie na obsługę długów trzeba przeznaczyć 19,5 mld zł - nie wnikam, kto spowodował te zobowiązania - to należy je spłacić.</u>
<u xml:id="u-43.2" who="#FranciszekAdamczyk">Jako poseł koalicji rządzącej czuję się odpowiedzialny za działania podejmowane przez rząd. Prawem opozycji jest szukanie słabych punktów. Dlatego przy budżecie oświaty trzeba patrzeć na problem całościowo. Możemy się spierać o pieniądze, ale jeśli ich nie ma, to nic nie zdziałamy.</u>
</div>
<div xml:id="div-44">
<u xml:id="u-44.0" who="#KrzysztofBaszczyński">Zgodnie z projektem rozporządzenia z tytułu wdrożenia od 1 września reformy statusu nauczyciela zakłada się podwyżkę płac w wysokości 5%. W którym miejscu w budżecie to założenie ma odzwierciedlenie?</u>
</div>
<div xml:id="div-45">
<u xml:id="u-45.0" who="#GrażynaStaniszewska">Nie została przyjęta nowelizacja Karty nauczyciela, która umożliwiałaby podwyżkę.</u>
</div>
<div xml:id="div-46">
<u xml:id="u-46.0" who="#AndrzejKarwacki">Nie podkreśliłem dwóch kwestii, które są zawarte w projekcie rozporządzenia. Jedna dotyczy w ramach sfinansowania 5% wzrostu funduszu wynagrodzeń nauczycieli zdefiniowania statusu nauczyciela. Ten przepis będzie miał zastosowanie, jeżeli zaistnieją odpowiednie podstawy prawne. Drugi dotyczy uruchomienia programu racjonalizacji działalności, kosztów organizacji. Jest to projekt, który nie był konsultowany ze stroną samorządową, zatem proszę traktować go jako sugestię.</u>
</div>
<div xml:id="div-47">
<u xml:id="u-47.0" who="#KrystynaŁybacka">Nie chcę tworzyć nowego planu pracy, ale w świetle wypowiedzi pana ministra muszę stwierdzić, że dzisiejsze posiedzenie odbywamy w niezmiernie ważnym momencie dla oświaty, przed reformą systemu edukacji, reformą systemu wynagradzania, na którą nie zaplanowano środków. Do tej pory nie uzgodniono wskaźników z samorządami. W związku z tym mamy do czynienia z niewiadomymi, a mamy podjąć istotną decyzję, dotyczącą opinii tej części budżetu. Proponuję, abyśmy prace nad tym budżetem odłożyli do przyszłego tygodnia.</u>
</div>
<div xml:id="div-48">
<u xml:id="u-48.0" who="#GrażynaStaniszewska">Podjęliśmy decyzję, że oczekujemy wyjaśnień na piśmie i powrócimy do tego tematu w czwartek.</u>
</div>
<div xml:id="div-49">
<u xml:id="u-49.0" who="#KrzysztofBaszczyński">Nie jest prawdą, że nie ma Karty nauczyciela.</u>
<u xml:id="u-49.1" who="#KrzysztofBaszczyński">Jeżeli zadajemy pytania, na które pan minister odpowiada bardziej lub mniej precyzyjnie, to zwracam uwagę, że w projekcie rozporządzenia napisano: „w przypadku, kiedy nie nastąpi zmiana statusu prawnego nauczyciela, środki będą wykorzystane w postaci funduszu motywacyjnego”. Oznacza to, że niezależnie od nowelizacji ustawy przewidziane są środki w wysokości 5% od 1 września.</u>
</div>
<div xml:id="div-50">
<u xml:id="u-50.0" who="#AndrzejKarwacki">Te środki są przewidziane w subwencji.</u>
</div>
<div xml:id="div-51">
<u xml:id="u-51.0" who="#GrażynaStaniszewska">Proszę posłów składających wnioski o prze-kazanie wniosków na piśmie do posła Marcinkiewicza wraz ze wskazaniem źródeł pokrycia. Zamykam posiedzenie.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>