text_structure.xml
58.6 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#JerzyCiemniewski">Otwieram wspólne posiedzenie trzech Komisji. W porządku dziennym posiedzenia jest rozpatrzenie sprawozdania podkomisji nadzwyczajnej ds. komisyjnego projektu ustawy o zmianie ustawy o finansowaniu gmin (druk nr 1597). Sprawozdawcą podkomisji jest pan poseł Zbigniew Janowski.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#JerzyCiemniewski">Pragnąłbym dowiedzieć się, kto reprezentuje rząd?</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#JerzyKurowski">Jerzy Kurowski reprezentuje Ministerstwo Finansów.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#JerzyCiemniewski">A nie ma przedstawiciela rządu?</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#JerzyKurowski">Pani minister Wasilewska-Trenkner bierze w tej chwili udział w posiedzeniu Rady Ministrów, tak więc nie mogła przybyć.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#MarekOlewiński">Stawiam formalny wniosek o przerwanie posiedzenia do czasu przybycia przedstawiciela rządu przynajmniej w randze wiceministra.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#JerzyCiemniewski">Wydaje mi się, że rząd zaniedbał w tej sprawie swojego podstawowego obowiązku. Nie zwracam się tu do pana dyrektora, bo jak wiadomo podwładni nie odpowiadają za zwierzchników, ale jest to sytuacja wysoce niewłaściwa.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#WojciechNowaczyk">Proponuję wyznaczyć nowy termin posiedzenia. Nie będziemy przecież czekać.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#JerzyCiemniewski">Poproszę sekretariat Komisji o skontaktowanie się z Ministerstwem Finansów.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#JerzyCiemniewski">W ciągu najbliższych 5 minut podejmiemy decyzję. Sądzę, że do godziny 1045 sytuacja zostanie wyjaśniona.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#komentarz">(Po przerwie)</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#JerzyCiemniewski">Proszę państwa mamy w ciągu 15 minut otrzymać odpowiedź, kiedy któryś z wiceministrów będzie mógł przybyć. Proponuję, byśmy się spotkali ponownie o godz. 1115.</u>
<u xml:id="u-8.4" who="#komentarz">(Po przerwie)</u>
<u xml:id="u-8.5" who="#JerzyCiemniewski">Wznawiam posiedzenie połączonych Komisji. Według informacji, jakie otrzymaliśmy, przedstawiciel rządu za chwilę przybędzie na posiedzenie. Nie będziemy czekać na przedstawiciela rządu z rozpoczęciem posiedzenia, oddaję głos sprawozdawcy podkomisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#ZbigniewJanowski">Podkomisja nadzwyczajna ds. projektu ustawy o zmianie ustawy o finansowanie gmin (druk 1597) została powołana na posiedzeniu w dniu 12 czerwca br. Łącznie z projektem ustawy dostarczono państwu stanowisko rządu z 24 kwietnia 1996 r. do komisyjnego projektu ustawy, w którym to rząd nie widzi możliwości zwiększania udziału gmin we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#ZbigniewJanowski">W trakcie prac nad projektem ustawy, podkomisja zapoznała się ze stanowiskiem środowisk samorządowych, w tym ze stanowiskiem Związku Miast Polskich i Związku Metropolii Polskich. W posiedzeniach podkomisji oprócz przedstawicieli rządu - uczestniczyli przedstawiciele Urzędu Rady Ministrów, Ministerstwa Finansów, a także Najwyższej Izby Kontroli, uczestniczyli także przedstawiciele samorządów gminnych. Reprezentowani na posiedzeniach podkomisji byli przedstawiciele Związku Gmin Wiejskich oraz Krajowego Sejmiku Samorządu Terytorialnego.</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#ZbigniewJanowski">Podkomisja zapoznała się także z materiałami nadesłanymi przez Ministerstwo Finansów, dotyczącymi wykonania dochodów i wydatków budżetów gmin i struktury dochodów za lata 1991–1995, a także z materiałem przygotowanym przez Urząd Rady Ministrów, właściwie z pierwszą częścią tego materiału, gdzie URM przygotował katalog ustaw i zarządzeń, które miały wpływ na zmniejszenie dochodów gmin. Pan minister Winiarski poinformował nas wtedy, że drugą część materiału, czyli faktyczne skutki tych ustaw na dochody gmin zostaną dostarczone posłom do końca września tego roku. Nie ma chyba przedstawiciela URM, więc nie jesteśmy w stanie stwierdzić, czy termin ten zostanie dotrzymany.</u>
<u xml:id="u-9.3" who="#ZbigniewJanowski">W czasie debaty nad projektem ustawy, który wydaje się prosty, bo jest to, można powiedzieć, mechaniczne zwiększenie udziału gmin we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych z 15% do 17%, poruszaliśmy problemy związane w ogóle z finansami gmin, a nie tylko z tym jednym zwiększeniem udziału.</u>
<u xml:id="u-9.4" who="#ZbigniewJanowski">Posłowie i przedstawiciele przypominali nam o wnioskach, które były zgłaszane nie zostały dotychczas przez Sejm rozpatrzone.</u>
<u xml:id="u-9.5" who="#ZbigniewJanowski">W czasie debaty uznaliśmy jednak, że nie będziemy rozszerzać katalogu spraw do załatwienia w tej ustawie, tylko skoncentrujemy się na udziale w dochodzie od osób fizycznych, natomiast nad założeniami do dużej ustawy, którą nazywamy umownie konstytucją finansów gminnych, będziemy pracować w mniejszym gronie i z udziałem samorządowców, przedstawicieli ministra finansów oraz posłów. Taki 6-osobowy zespół zostanie w niedługim czasie powołany, minister finansów zwrócił się do Komisji Samorządu Terytorialnego o wytypowanie dwóch przedstawicieli do prac w tym zespole.</u>
<u xml:id="u-9.6" who="#ZbigniewJanowski">W czasie dyskusji proponowano, aby inaczej dzielić te 2%. Był wniosek, aby nie wszystkie gminy po równo partycypowały w tej kwocie, ale aby kwotę tę dzielić w zależności od wielkości gminy.</u>
<u xml:id="u-9.7" who="#ZbigniewJanowski">Był też wniosek, który mówił o tym, aby zwiększyć dochody gmin nie w formie udziału we wpływach z podatków, ale np. o podobną kwotę subwencji oświatowej.</u>
<u xml:id="u-9.8" who="#ZbigniewJanowski">Uznaliśmy, że wszystkie wnioski i tak będą powtórzone na posiedzeniu połączonych Komisji i od tej debaty i tak nie uciekniemy. W związku z tym, tak jak powiedziałem na wstępie, podkomisja proponuje połączonym Komisjom przyjęcie projektu ustawy (druk nr 1597) w wersji zaproponowanej przez Komisję Samorządu Terytorialnego.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy przedstawiciel rządu chciałby zabrać głos?</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Chcę przede wszystkim przeprosić posłów, ale dzisiaj od godz. 900 trwa posiedzenie Rady Ministrów i musiałam tam być obecna na omawianiu początkowych punktów, które także były związane z budżetem.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Jeżeli chodzi o sprawy, które są przedmiotem naszej dyskusji, to korzystając z informacji, które sporządził Departament do Spraw Finansowania Samorządu Terytorialnego Ministerstwa Finansów, wspólnie z Komisją Samorządu Terytorialnego usiłowaliśmy wyobrazić sobie, jak propozycja ta działa na sytuację dochodową gmin.</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">W 2483 gminach zwiększenie o 2% udziału gmin we wpływach z podatku dochodowego, w warunkach roku 1996 spowodowałoby następujące konsekwencje: łączna kwota subwencji ogólnej, która w tej chwili wynosi 7,65% zmniejszyłaby się o 53 mln 900 tys. zł. Spowodowałoby to zmniejszenie subwencji oświatowej o 47 mln 400 tys. zł i subwencji wyrównawczej, dokładniej mówiąc subwencji ogólnej o prawie 6 mln 500 tys. zł, ponieważ subwencje te są zawieszone na kwocie dochodów budżetu państwa.</u>
<u xml:id="u-11.3" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Te 2% uzyskane w wyniku zapisu jest to 704 mln 700 tys. zł. Rozdzielone na 2483 gminy poza skutkami, o których tutaj mowa, spowodowałoby, że najliczniejsza grupa 922 gmin - 37% całości, zyskałoby wzrost udziałów w granicach od 50 do 100 tys. zł.</u>
<u xml:id="u-11.4" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Następna grupa 706 gmin - 28,4% całości, podwyższyłaby swoje udziały w granicach od 100 do 200 tys. zł.</u>
<u xml:id="u-11.5" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">I wreszcie dwie grupy prawie równorzędne w pierwszym przypadku 234 gminy, w drugim przypadku 235 gmin, czyli odpowiednio 9,4% i 9,5% całości zyskałoby w granicach od 20 do 50 tys. zł oraz od 200 do 300 tys. zł.</u>
<u xml:id="u-11.6" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Największe zyski stałyby się udziałem 16 gmin, które stanowią zaledwie 0,6% ogółu gmin. W gminach tych wyższe wpływy wyniosłyby w granicach od 5 mln do 34,9 mln zł. Czyli tylko te 16 gmin odniosłyby realne korzyści z tytułu tej zmiany. Główna część czyli prawie 70% miałaby te korzyści umiarkowane. Przy założeniu, że subwencja ogólna byłaby dzielona dotychczasowym układem, nie wiem, czy ten zysk dla poszczególnych gmin byłby zyskiem in plus czy in minus, czy też de facto pozostawiałby niezmienioną sytuację, dlatego że zamiast subwencji wchodziłby odpis z podatku dochodowego od osób fizycznych.</u>
<u xml:id="u-11.7" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Warto dodać, bo to także jest problem, że subwencja jest otrzymywana przez gminę w wysokości 1/12 wielkości. W przypadku wpływu z podatku dochodowego od osób fizycznych, jest to proporcjonalne do realizacji tych wpływów, a zatem z pewnymi fluktuacjami. Dla gmin uboższych mogłoby to oznaczać minimalną zmianę sytuacji dochodowej, natomiast znaczącą zmianę jeżeli chodzi o rytmiczność wpływu z dochodów. Uważamy, że jest to kwestia, którą także należy brać pod uwagę przy podejmowaniu tej decyzji.</u>
<u xml:id="u-11.8" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Ponieważ tak budżet na rok 1996, jak i budżet na rok 1997 nie są budżetami dysponującymi nadmiarem środków, z tego też powodu minister finansów wnosi o rozpatrzenie czy należy dokonywać tego typu zmiany w roku poprzedzającym rok opracowania nowej ustawy regulującej finanse gmin i że oznacza to w warunkach roku 1997 uszczuplenie dochodów państwa o kwotę około 825–830 mln zł, co automatycznie powoduje reperkusje dla wielkości subwencji w tym subwencji oświatowej, co oznacza dalej, że per saldo dochody budżetu państwa ulegną ograniczeniu, natomiast nie ulegnie ograniczeniu ilość i struktura wydatków, które należałoby ze środków z budżetu państwa sfinansować. W związku z tym poziom finansowania poszczególnych pozycji z budżetu państwa ulegnie obniżeniu. To jest problem, który wymaga rozważenia - czy nie należałoby zastosować rozwiązania, które wszystkim nam umożliwiłoby wyalimentowanie subwencji oświatowej ponad założone, jak gdyby normalne, poziomy w sytuacji gdy okaże się, że istnieją dodatkowe środki z budżetu państwa, ponieważ w chwili obecnej przy pracach nad budżetem nie widzimy szansy sfinansowania tego ubytku dwóch procent, czyli 8,3 bln starych złotych z kasy budżetu państwa. Należy pamiętać przy tym o fakcie, że zmianom tym nie towarzyszy przekazywanie gminom żadnych dodatkowych zadań.</u>
<u xml:id="u-11.9" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Jest również do rozważenia, czy jeżeli przyjmiemy te dodatkowe 2% nie należałoby jednocześnie wprowadzić uchylenia obowiązku ciążącego na budżecie państwa. Chodzi mi o zwrot gminom ulg ustawowych z tytułu podatku rolnego i leśnego. To byłaby jakaś wymiana i załatwienie czegoś w sposób bardziej uporządkowany, a tak zaczynamy popadać w sytuację, w której subwencje krążą pomiędzy budżetem państwa i gminami, co nie jest najzdrowszą sytuacją dla finansów publicznych.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#ZbigniewJanowski">Prosiłbym o wyjaśnienie następującej kwestii. W skutkach wprowadzenia tych 2% pojawia się kwota ponad 8 bln starych zł. Natomiast z tego co pani mówiła wcześniej wynika, że jeżeli wprowadzi się te 2%, to subwencja oświatowa, ogólna i inne skutki będą w granicach 106 mln zł, czyli o tyle będą mniejsze wydatki budżetu państwa. Później podała pani kwotę 704,7 mln zł. Co to za kwota?</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Bardzo przepraszam, jeżeli źle się wyraziłam, rozliczałam to dokładnie. Nie chcę by były tu jakieś podejrzenia o takie czy inne układy czy założenia. Nie wszystkie wielkości przyszłorocznego budżetu są do końca zamknięte. Rozliczałam to w oparciu o tegoroczne informacje i te 704,7 mln zł, to jest tegoroczna wartość tego co musielibyśmy odpisać gminom, gdyby przyjąć, że jest to nie 15% a 17% wpływów przewidywanych z podatku dochodowego. Jest to zatem te 2% przewidywanych wpływów zgodnie z tegoroczną ustawą budżetową.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#ZbigniewJanowski">Z tego wynika, że od tych 8 bln starych zł będzie trzeba także odjąć ewentualne ubytki w poszczególnych subwencjach. Czyli te skutki budżetowe wyniosą mniej więcej 7 bln starych zł.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy są jeszcze jakieś pytania?</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#WłodzimierzPuzyna">Jaka konkretna liczba była brana jako podstawa do tych wyliczeń? Czy planowane dochody z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych zaplanowanych w budżecie na ten rok, czy dochody zrealizowane? Jak wiadomo jest to problem przewidzieć dokładnie wpływy budżetu państwa. Dzisiaj okazuje się, że planowane dochody były znacznie przeszacowane i to co rzeczywiście zyskują gminy z tytułu wpływu z podatku dochodowego od osób fizycznych jest o wiele poniżej planowanych dochodów.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Jak już powiedziałam wszystkie te wyliczenia były przeprowadzone dokładnie według informacji z ustawy budżetowej, po-nieważ chodziło o to, żeby te wszystkie kwoty były znane i nie podlegające dyskusji.</u>
<u xml:id="u-17.1" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Czarem podatku dochodowego od osób fizycznych jest to, że wpływy z niego nie zawsze są zgodne z przewidywaniami. Nasza korekta wpływów z tego tytułu, dotyczy to nie tylko gmin, ale w ogóle całości finansów publicznych, w tej chwili wiąże się niestety z weryfikacją in minus. Ma to być nie 27 mld 866 mln zł bo taka była kwota wyjściowa, ale wedle najnowszych wyliczeń ma to być 26 mld 630 mln zł. To jest prognoza w tej chwili czyniona, oparta o wpływy, które mamy w tej chwili z tego podatku w okresie od stycznia do sierpnia włącznie. Jest ona związana z tym, jak się kształtują zmiany w obserwowalnych dochodach - głównie w wynagrodzeniach. Nie wiem jakie wyniki przyniesie wrzesień - tę kalkulację prowadzimy na bieżąco, po to, aby móc w projekcie ustawy budżetowej przedstawić wyliczenia wykonania w roku 1996 i przewidywane wykonanie w roku 1997, tak by było to najbliższe oczekiwanych stanów faktycznych. Jest tak, dlatego że z doniesień służb skarbowych wynika, iż w tym roku wykorzystanie wszelkich możliwości odpisów na ulgi mieszkaniowe - różne tytuły tych ulg - jest o wiele bardziej wykorzystywane niż miało to miejsce w latach poprzednich. Wiąże się to z jednej strony z zapowiadanymi zmianami w systemie tych ulg, z drugiej strony także z tym, że ogólny poziom realnych dochodów ludności rośnie, co oznacza, że ludność może przeznaczyć rosnące środki na inwestowanie.</u>
<u xml:id="u-17.2" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Tak więc wszystkie liczby, o których mówiłam, są oparte o ustawę budżetową, nie o przewidywane wykonanie tylko o faktyczne informacje.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#JerzyKado">Czy ja się nie przesłyszałem, że 16 dni uzyska wzrost dochodów z powodu podwyższenia o 2% udziału we wpływach z podatku dochodowego i że będzie to wzrost od 5 do 35 mln zł, czyli średnio licząc 20 mln zł i że stanowi to połowę całego wzrostu, jaki byłby uzyskany z tytułu tej nowelizacji.</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#JerzyKado">Czy resort brał pod uwagę moją ustną poprawkę, którą wnosiłem na poprzednim posiedzeniu Komisji na temat kategoryzacji gmin, tzn. do 10 tys. mieszkańców - 17,5%, do 50 tys. mieszkańców - 16,5% i 16% dla gmin powyżej 50 tys. mieszkańców.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#JerzyCiemniewski">Wydaje mi się, że to pytanie wykracza poza zakres naszego sprawozdania.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Tak wychodzi z tych wyliczeń - 16 gmin uzyska wzrost dochodów w granicach od 5 mln zł do 34,9 mln zł, jest to 16 najbogatszych gmin w kraju i dystans, który je dzieli od reszty gwałtownie wzrasta.</u>
<u xml:id="u-20.1" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Jeżeli chodzi o poprawkę, którą byli państwo łaskawie zapisać po dyskusjach i która wprowadza współczynniki rozdzielające - 0,17%, to ze wstydem przyznam, że dopiero zaczęliśmy obliczenia, ale ponieważ zapis ten w jego dosłownej treści wpłynął do nas w piątek wieczorem, nie jesteśmy dzisiaj w stanie zaprezentować tych wyników. Ten system liczenia jest dosyć skomplikowany.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#JerzyKado">Ponieważ 16 najbogatszych gmin zabierze połowę tych pieniędzy i ponieważ gmina Warszawa nie wykorzystała w zeszłym roku prawie 1 bln starych zł, czyli ma za dużo pieniędzy, stawiam wniosek o przerwanie obrad Komisji do czasu gdy resort finansów obliczy, jak by to wyglądało przy kategoryzacji gmin według liczby ludności. Po uzyskaniu tych danych będziemy mogli zadecydować, jak ma to wszystko wyglądać.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#FranciszekPotulski">Chcę się przychylić do tego wniosku i nieco go zmodyfikować. Jestem za przesunięciem sprawy z powrotem do podkomisji z trzech powodów. Pierwszy powód już podała pani minister; chodzi mianowicie o wpływ przesunięcia udziału gmin w podatku dochodowym od osób fizycznych z 15% do 17% na wielkość subwencji ogólnej dla gmin.</u>
<u xml:id="u-22.1" who="#FranciszekPotulski">Drugi powód, to teza, którą chcę postawić, że zwiększenie tego udziału jest lansowane pod wpływem lobby wielkich miast i jest nieuczciwe w stosunku do gmin wiejskich. Jest tak przynajmniej jeżeli chodzi o taką formę w jakiej zostało to obecnie zaproponowane. Badałem, jakie są z tego tytułu wpływy w poszczególnych gminach w roku 1996 i patrząc na kwotę gminy Niepołomice, uważam że argumenty których użył burmistrz mówiąc o faryzeuszach itd. w zasadzie są bezsensowne, ponieważ wpływ z dochodów z podatku dochodowego w tej gminie jest niewielki.</u>
<u xml:id="u-22.2" who="#FranciszekPotulski">Pan Tomaszewski używając argumentu, że troszczy się o gminy wiejskie najdelikatniej mówiąc mija się z prawdą.</u>
<u xml:id="u-22.3" who="#FranciszekPotulski">Po trzecie proponuję, żeby Komisje rozpatrzyły przekazanie tej kwoty z budżetu centralnego do budżetu gmin, ale nie w ramach podwyższenia udziału w podatku dochodowym, ale w ramach subwencji oświatowej - w wielkości co najmniej dwukrotnej kwoty, jaką obecnie gminy dopłacają do oświaty. Kwota, którą gminy obecnie dopłacają do oświaty, jest ciągle ta sama od 1993 r. i doszacowanie subwencji oświatowej pozwoliłoby zamazać to, co stało się w oświacie w 1993 r. Byłoby to również podniesieniem bazy środków przeznaczonych na oświatę w taki sposób, że przestałby być generowany dług. Dodam jeszcze, że subwencja oświatowa jest dzielona proporcjonalnie do zadań, jakie gminy podejmują i do warunków w jakich te zadania są realizowane. Mówiąc warunków, mam na myśli uwzględnienie w algorytmie subwencji oświatowej kwestii związanych z ilością dzieci w poszczególnym oddziale i naliczania środków z tego tytułu.</u>
<u xml:id="u-22.4" who="#FranciszekPotulski">Dla informacji państwa podam, że 75% gmin w Polsce uzyska z tego tytułu nie więcej jak 2 mld starych złotych i należy jeszcze pamiętać o odjęciu od tej kwoty skutków, o których mówiła pani minister, czyli pomniejszenie ogólnej subwencji.</u>
<u xml:id="u-22.5" who="#FranciszekPotulski">W warunkach 1996 wygląda to następująco: Warszawa-Centrum - 348 mld starych zł, Łódź, Kraków, Wrocław, Poznań, Katowice, Gdańsk, Szczecin...</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#JerzyCiemniewski">Panie pośle, pan składał wniosek formalny. My prowadzimy dyskusję.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#FranciszekPotulski">Tak, składałem wniosek formalny i chcę go uzasadnić. Bydgoszcz, Sosnowiec, Bytom, Gliwice, Lublin, Zabrze, Gdynia i Warszawa-Bielany są to gminy, które w wyniku tego przesunięcia uzyskają powyżej 60 mld starych złotych, natomiast 90 gmin w Polsce uzyska mniej niż 400 mln starych zł. Jest w tym 13 gmin z woj. łomżyńskiego, w którym znajduje się 46 gmin i 12 gmin z 48 gmin woj. suwalskiego. Miasto Gdańsk uzyska tyle pieniędzy, ile wynosi budżet z tego tytułu, chodzi mi o całoroczny budżet połowy gmin woj. gdańskiego w ogóle. Z tych przyczyn uważam, że przesunięcie tych kwot tym kanałem jest nieuczciwe i sądzę, że zanim pan Tomaszewski zabierze głos, proszę żeby pan przewodniczący ustalił w czyim imieniu będzie mówił.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#JerzyCiemniewski">Pan Tomaszewski jest zaproszonym gościem i nie ma potrzeby ustalania.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#CzesławFiedorowicz">Chciałem zapytać przedstawiciela rządu, dlaczego rząd okłamuje posłów...</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#JerzyCiemniewski">Panie pośle, przywołuję pana do porządku.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#CzesławFiedorowicz">Uzasadnię moje twierdzenie. Otóż pan minister Borowski w trakcie prac nad zmianą ustawy o finansowaniu gmin zobowiązał się, że do końca 1995 r. zostaną przedstawione skutki wielu decyzji ustawowych, które spowodowały pogorszenie się sytuacji finansowej gmin.</u>
<u xml:id="u-28.1" who="#CzesławFiedorowicz">Wzrost z 15% do 17% jest powrotem do tej propozycji, która padła podczas prac nad tą ustawą i przegłosowały ją siedzące tu Komisje, zatem nie jest to nic nowego. To nie zostało zrobione, pan minister Borowski tego nie wyjaśnił. Następnie pan Miller podczas przesłuchań, jako nowy minister, zobowiązał się, że do końca marca materiały te zostaną przedstawione. Mamy już wrzesień i nadal nie ma tych materiałów.</u>
<u xml:id="u-28.2" who="#CzesławFiedorowicz">Pani minister mówi o tym, że żadne nowe zadania nie zostały gminom przydzielone, stąd ten wzrost nie jest uzasadniony. Otóż dotyczy to jeszcze lat wcześniejszych i tych prac, które zostały przedstawione w roku 1995 i dlatego jako poseł czuję się oszukany. Nikt mi nie wyjaśnił, dlaczego Ministerstwo Finansów nie potrafiło wyliczyć rzeczywistych skutków, pomijając wszystkie skutki związane ze zmianą ustawy o systemie oświaty i owym postulowanym przez posła Kado 6,6% nie uwzględniającym zadłużeń gmin. Oznacza to, że ponownie wracamy do tych samych dyskusji. Szkoda, że posłowie szukając „dziury w całym” i wekslując to na zupełnie inne problemy działają na niekorzyść samorządów. Chciałem przeciw temu wyraźnie zaprotestować.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy pani minister chciałabym odpowiedzieć na to pytanie? Przepraszam za formuły, które zostały w nim użyte.</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Bardzo bym chciała, żeby pan poseł był łaskaw wybaczyć, ale także chciałbym poznać pewne mechanizmy do końca. Rząd chcąc wyjść naprzeciw zadaniu dokładnego oszacowania strat, jakie gminy poniosły w latach dziewięćdziesiątych i chcą uzyskać obiektywne dane na ten temat, zlecił tę sprawę jednostce niezależnej od rządu. Państwo byli informowani o wynikach tych badań na poprzednim posiedzeniu Komisji Samorządu Terytorialnego. Jako Ministerstwo Finansów uzyskujemy wyniki tych prac w tym samym czasie co państwo i przykro mi, ale mamy tylko pierwszą część raportu, która ma bardzo opisowy charakter i nie ma tu mowy o oszacowaniu strat i zysków. Takie szacowanie nie ma nic wspólnego czy minister finansów potrafi czy nie potrafi, ale jest niezwykle trudne szacować straty, które jednocześnie były i ich nie było. Mieliśmy z tym trudności, chociaż w tej chwili wiemy, ile to wynosi na rok 1995 i 1996 wraz z oszacowaniem ubytków z tytułu ulg ustawowych, które jesteśmy zobowiązani płacić z podatku leśnego i z podatku rolnego.</u>
<u xml:id="u-30.1" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Zgodnie z informacjami, które uzyskaliśmy od gmin, kwota ta liczona za I półrocze roku 1996 wynosi prawie 85 mln nowych zł. Wobec tego jesteśmy w stanie mówić o skali kwoty, natomiast jest niezwykle trudno powiedzieć, jak mamy liczyć np. ubytek z tego tytułu, że zamiast podatku obrotowego wszedł podatek VAT, jak mamy liczyć zmiany w podatku ryczałtowym i księdze podatkowej i przejść na podatek dochodowy od osób fizycznych, czy przejście na podatek od osób prawnych, bo będą to bardzo różne rozwiązania i bardzo różne układy. W podatku od osób fizycznych następuje zwrot liczony przez 0,15%, ale jak powiadam to są sprawy techniczne i metodyczne. Nie chcąc, żeby wpływały na to interesy Ministerstwa Finansów dostarcza ono informacje, o które prosi przygotowujący zespół, ale ministerstwo nie liczy tych skutków.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#WłodzimierzPuzyna">Pan przewodniczący był łaskaw zarządzić zadawanie pytań przedstawicielowi Ministerstwa Finansów, ale widzę, że wkroczyliśmy w fazę dyskusji. Czy moglibyśmy uporządkować przebieg obrad i ograniczyć się do pytań i wysłuchania wszystkich opinii ministerstwa, a dopiero potem podjąć dyskusję?</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#JerzyCiemniewski">Rozumiem, że pan Tomaszewski prosi o głos w celu zadawania pytań, jeżeli nie, to proszę zaczekać aż rozpoczniemy dyskusję.</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#JerzyEysymontt">Przypominam, że został postawiony wniosek formalny i musimy ustalić procedurę, ponieważ normalnie obowiązuje taki tryb procedowania, że przy wniosku formalnym jest głos za i głos przeciw i jest głosowanie. Jeżeli wniosek byłby przegłosowany pozytywnie, to zmieniamy procedurę i zamykamy posiedzenie. Jest więc pytanie, co mamy zrobić z wnioskiem formalnym?</u>
<u xml:id="u-33.1" who="#JerzyEysymontt">Myślę, że faza pytań jest konieczna do przeprowadzenia, gdyż pomoże ona określić podstawy dla przyjęcia lub odrzucenia wniosku formalnego. Sądzę, że istotne jest wyjaśnienie w tej kwestii stanowiska rządu.</u>
</div>
<div xml:id="div-34">
<u xml:id="u-34.0" who="#StanisławKracik">Mam następujące pytanie do pani minister. Czy pani minister potwierdza, że rozpoczęcie teraz debaty czy gminom należy się 17% zamiast 15% jest złamaniem obietnicy złożonej czterem połączonym komisjom przez pana ministra Borowskiego dokładnie przed rokiem?</u>
<u xml:id="u-34.1" who="#StanisławKracik">Czy w świetle tego co pani minister stwierdziła, że nie macie do końca oszacowanych skutków zadań dotychczas nakładanych na gminy i wyceny wartości tych zadań, czy wobec koncepcji zablokowania wzrostu udziału gmin we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych na poziomie 15%, a przeznaczenia tych pieniędzy na oświatę, czy będą to te same pieniądze? Jeżeli mówimy o 7 bln starych złotych, to chyba przystąpimy do negocjacji. Natomiast jeżeli nie jesteście państwo przygotowani, to chciałbym usłyszeć, co działo się w ciągu ostatnich 12 miesięcy.</u>
<u xml:id="u-34.2" who="#StanisławKracik">Jeżeli w gorączce terminarza budżetowego rozpoczynamy debatę ab ovo możemy się od razu umówić, że ani w tej kadencji ani w żadnej następnej taka nowelizacja w tym zakresie nie przejdzie, ponieważ nie zdążymy przed uchwaleniem żadnego budżetu jeżeli rozmowy będziemy rozpoczynać we wrześniu.</u>
<u xml:id="u-34.3" who="#StanisławKracik">I jeszcze jedno ad vocem, ale nie do pani minister.</u>
<u xml:id="u-34.4" who="#StanisławKracik">Bardzo się cieszę, że pan poseł Potulski przenosi na posiedzenie połączonych Komisji dyskusje z podkomisji; cieszę się, że wie, iż zarzut faryzeizmu nie jest komplementem, natomiast informuję pana posła, że żaden z nas nigdy nie traktował posiedzeń komisji jako zebrań sołeckich czy przewodniczących dzielnic miasta Gdańsk. Dyskutujemy o finansach publicznych, mamy tego świadomość, nie odnośmy tego do budżetu żadnej gminy mniej lub bardziej znacznej.</u>
</div>
<div xml:id="div-35">
<u xml:id="u-35.0" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Jeżeli chodzi o pierwszą sprawę, to państwo darują, ale nie będę się wypowiadała na temat spraw przy których nie byłam obecna i w związku z tym trudno mi jest cokolwiek osądzić.</u>
</div>
<div xml:id="div-36">
<u xml:id="u-36.0" who="#JerzyCiemniewski">Pani minister. Reprezentuje pani rząd a nie siebie. Stanowisko rządu było tutaj kiedyś prezentowane i chodziłoby nam o to, aby ustosunkować się do tych zobowiązań, które rząd rok temu podejmował i przekładał je na przyszły rok w związku z taką fazą postępowania budżetowego z jaką mamy w tej chwili do czynienia.</u>
</div>
<div xml:id="div-37">
<u xml:id="u-37.0" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Owszem, panie przewodniczący, ale ponieważ sprawy idą do przodu, pan premier Cimoszewicz skierował w dniu 24 kwietnia tego roku na ręce pana marszałka Józefa Zycha stanowisko rządu do poselskiego projektu o zmianie ustawy o finansowaniu gmin (druk nr 1597).</u>
<u xml:id="u-37.1" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Pan premier stwierdza w tym stanowisku, że postulowana z 15% na 17% zmiana była już przedmiotem rozważań w trakcie prac prowadzonych w II półroczu 1995 r. Były to prace nad nowelizacją ustawy o finansowaniu gmin.</u>
<u xml:id="u-37.2" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">W uchwalonej przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 20 grudnia 1955 r. ustawie o zmianie ustawy o finansowaniu gmin, został utrzymany dotychczasowy 15% udział gmin we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych. Ustawa określiła nowy obowiązujący w latach 1996–1999 sposób podziału środków z tytułu omawianego udziału na poszczególne gminy. Określony w ustawie sposób ustalania podziału środków z udziału gmin we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych w powiązaniu z wprowadzonymi zmianami dotyczącymi ustalania subwencji wyrównawczej a także utworzoną specjalną rezerwą subwencji ogólnej, pozwoli na złagodzenie skutków ubytku dochodów gmin wynikających ze zmiany sposobu podziału dochodów we wpływach z tego podatku i ułatwi dostosowanie się większości gmin do przejścia na rozwiązanie docelowe, tzn. takie w którym dochód gminy z tytułu udziału we wpływach podatku dochodowego od osób fizycznych będzie uzależniony od udziału we wpływach z podatku płaconego przez mieszkańców zamieszkałych na jej terenie.</u>
<u xml:id="u-37.3" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">„Rząd uznając potrzebę dalszego doskonalenia systemu finansowania gmin i dostosowania rozmiaru dochodów gmin do zakresu wykonywania przez nie zadań publicznych, uważa, że wprowadzone od 1 stycznia 1996 r. zmiany zakresu zadań gmin, w tym tak ważnego zadania jak przejęcie prowadzenia szkół podstawowych i związane z nimi zmiany w systemie zasilania gminnych budżetów, wymagają przeprowadzenia szczegółowej analizy skutków dla budżetów gmin wynikających z obecnie stosowanych rozwiązań”.</u>
<u xml:id="u-37.4" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">W piśmie tym pan premier wyjaśnia również panu marszałkowi wszelkie rozliczenia. Rozumiem, że państwa to niepokoi, przeczytam teraz konkluzję „Przyjęcie proponowanego w poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o finansowaniu gminy podwyższenia udziału gmin we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych do 17% w warunkach roku 1996”, to są te dane o których mówiłam, tyle że bardziej skrótowe „rząd wnosi o przesunięcie procesu legislacyjnego projektu ustawy o zmianie ustawy o finansowaniu gmin do czasu przeprowadzenia wspólnie ze stroną samorządową - komisji wspólnej rządu i samorządu terytorialnego pogłębionej analizy skutków finansowych, wynikających z rozwiązań z przyjętych w obecnie obowiązującej ustawie o finansowaniu gmin”. Taka była konkluzja. Z tego co mi wiadomo na posiedzeniu wspólnej komisji rządu i samorządu terytorialnego nie było tej oceny, ponieważ wszyscy oczekują na materiał, który ma zostać przygotowany przez niezależny zespół ekspertów, ten, o którym już dzisiaj tu mówiliśmy.</u>
</div>
<div xml:id="div-38">
<u xml:id="u-38.0" who="#StanisławPawlak">Mam dwa pytania do pani minister. Na początek chciałbym wyrazić pogląd przeciwny niż pan poseł Fiodorowicz, który stwierdził, że zostaliśmy wprowadzeni w błąd przez ministra Borowskiego i ministra Millera. Chcę powiedzieć, że jedną z podstaw odrzucenia zmian roku bieżącego była niedoskonałość systemu, który miałby być obecnie wprowadzony. Zostało to dzisiaj udowodnione, że duże miasta zyskują bardzo wiele, a małe gminy zyskują bardzo niewiele lub w ogóle. Dlatego zawsze podawaliśmy inne propozycje - zgłosił je dzisiaj pan poseł Kado.</u>
<u xml:id="u-38.1" who="#StanisławPawlak">Pani minister powiedziała, że brak jest wyników wyliczeń skutków tych propozycji. Chciałbym zatem zapytać, kiedy mogą być wyliczenia wynikające z kategoryzacji gmin według liczby ludności, czyli 10 tys. mieszkańców, do 50 tys. mieszkańców i powyżej 50 tys. mieszkańców?</u>
<u xml:id="u-38.2" who="#StanisławPawlak">Jaki wpływ będą miały zwiększone dochody w gminach na subwencję ogólną dla gminy, subwencję wyrównawczą? Również na ten temat nie mamy dokładnego rozpoznania.</u>
<u xml:id="u-38.3" who="#StanisławPawlak">W tej sytuacji popieram wniosek i proponuję o jego przegłosowanie, o skierowanie projektu do dalszych prac w podkomisji. Podkomisja winna odpowiedzieć Komisjom na pytanie, które dzisiaj padały na tej sali.</u>
</div>
<div xml:id="div-39">
<u xml:id="u-39.0" who="#HelenaGóralska">Wiele osób na tej sali, w tym pani minister, mówiło, że potrzebne są te pogłębione wyliczenia skutków finansowych. Sądzę, że jeżeli będziemy tak czekali na pogłębione wyliczenia, pogłębić można zawsze, to będziemy odkładać tę sprawę ad acta.</u>
<u xml:id="u-39.1" who="#HelenaGóralska">Pani minister wymieniła taką kwestię, jak oszacowanie wpływu likwidacji podatku obrotowego i wprowadzenie podatku VAT. Sądzę, że moglibyśmy sobie to w ogóle darować.</u>
<u xml:id="u-39.2" who="#HelenaGóralska">Chcę powiedzieć jedynie o trzech zmianach, które były wprowadzane w podatkach i które bez wątpienia w sposób jednoznaczny wpłynęły na obniżenie dochodów gmin. Nie potrzebuję liczb, chciałabym jedynie, by pani minister stwierdziła, czy ja prawidłowo oceniam kierunek? Po pierwsze, wprowadzenie ryczałtu spowodowało zmniejszenie liczby osób, które są opodatkowane na karcie podatkowej. Dochody z podatków osób opodatkowujących się w ten sposób były dochodami gmin. Mam w związku z tym pytanie, czy wpływy z ryczałtu są to wpływy z podatku dochodowego od osób fizycznych? Moim zdaniem, wprowadzenie ryczałtu i skądinąd rozsądna ucieczka z karty podatkowej spowodowała obniżenie dochodów gmin, przede wszystkim małych gmin wiejskich. Czy pani może to potwierdzić?</u>
<u xml:id="u-39.3" who="#HelenaGóralska">Druga sprawa. Była zmiana w podatku VAT dotycząca opodatkowania pewnych usług, która spowodowała uszczuplenie opłaty skarbowej. Zmiana ta spowodowała również uszczuplenie przede wszystkim gmin wielkomiejskich, gdzie ta opłata skarbowa była pobierana. Czy może pani potwierdzić, że zmiana ta rzeczywiście uszczupliła dochody tych gmin?</u>
<u xml:id="u-39.4" who="#HelenaGóralska">Trzecia sprawa - od 1993 r. został niezwykle rozbudowany system ulg w podatku dochodowym od osób fizycznych i w związku z tym uderza to dokładnie we wszystkie gminy. Czy pani minister może potwierdzić lub zaprzeczyć, że wszystkie te zmiany uszczuplają dochody gmin? Nie muszę w tej chwili znać dokładnych kwot.</u>
</div>
<div xml:id="div-40">
<u xml:id="u-40.0" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Teoretycznie pani poseł ma rację, ale wszystkie te dochody nie zawisły w próżni. One wracają do budżetu państwa poprzez stosowne udziały i subwencje. Niektóre z nich zwłaszcza, jeżeli chodzi o sprawę ostatnią przez panią poseł poruszaną, są to wsparcia mające na celu ożywienie gmin, znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji. Towarzyszy temu nie tylko ulga w podatku dochodowym od danego inwestora - producenta, ale też bardzo często jest to dotacja z dwóch źródeł na wsparcie rozwoju tej gminy. Pierwsze źródło jest to fundusz dla gmin zagrożonych szczególnie wysokim bezrobociem, drugie źródło - jest to fundusz rozwoju programów restrukturyzacyjnych. Po to, żeby udzielić na to pytanie rzetelnej odpowiedzi, muszę powiedzieć, że rachunek ten nie może być tylko i wyłącznie rachunkiem ze znakiem minus, ponieważ nie ma żadnego rachunku, który nie ma elementów ze znakiem plus. Elementy dodatnie pociągają za sobą elementy ujemne. Jest to bilans i dlatego powiadam, że nie znam w tej chwili ogólnego znaku plus i minus dla wszystkich gmin i dla niektórych gmin w zależności od ich kategorii. Moim zdaniem, rachunek, który wymienia tylko straty gmin, a nie mówi o tym co gminy zyskały, jest rachunkiem niepełnym, ponieważ gminy zyskują poprzez różnego rodzaju dotacje, tego się zupełnie w tym rachunku nie uwzględnia. Dotacje te pochodzą spoza subwencji gminnej.</u>
</div>
<div xml:id="div-41">
<u xml:id="u-41.0" who="#HelenaGóralska">Pani minister, traktujmy się poważnie, przecież podatek „kartowiczów” był w całości dochodem gminy. Natomiast podatek ryczałtowy wraca do gminy jedynie w 15%. Tak więc jest różnica i nie mówmy, że to w całości wraca, bo nie wraca.</u>
<u xml:id="u-41.1" who="#HelenaGóralska">Podobnie opłata skarbowa była w całości dochodem gminy, natomiast VAT w żadnej części dochodem nie jest - tutaj się akurat zgadzam, że jest to słuszne rozwiązanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-42">
<u xml:id="u-42.0" who="#JerzyCiemniewski">To chyba nie było pytanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-43">
<u xml:id="u-43.0" who="#HelenaGóralska">Nie. To było wyjaśnienie.</u>
</div>
<div xml:id="div-44">
<u xml:id="u-44.0" who="#KrzysztofBudnik">Ośmielę się zauważyć, że dzisiejsza dyskusja jest powtórzeniem dyskusji już wcześniej odbytej na posiedzeniach podkomisji. Padają te same argumenty.</u>
<u xml:id="u-44.1" who="#KrzysztofBudnik">Mam pytanie do pani minister. Gdyby założyć, że wolą parlamentu jest uchwalenie projektowanego zwiększenia udziału gmin w podatku dochodowym od osób fizycznych, w jakim terminie powinna ta ustawa wejść w życie, aby istotnie można było uwzględnić te zmiany w budżecie na rok 1997? Czy dalsze przedłużanie prac legislacyjnych nie spowoduje, że będzie to niemożliwe z przyczyn formalnych?</u>
</div>
<div xml:id="div-45">
<u xml:id="u-45.0" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Zgodnie z tą samą ustawą minister finansów jest zobowiązany do 15 października przekazać gminom pierwsze elementy, które posłużą im do kalkulacji dochodów własnych na rok następny i kalkulacji własnych budżetów. Jeżeli tego nie zrobimy staniemy pod pręgierzem Trybunału Konstytucyjnego, co zresztą ma miejsce w roku bieżącym w związku z tym co działo się w roku 1995, tam sprawą, która wymagała zmian była ustawa o wielkich miastach, były także pewne zmiany wprowadzone w ustawie o finansach gmin. Mówię o tym dlatego, że nasza sytuacja z terminami jest niezwykle skomplikowana. Ponieważ z tych wyliczeń wynika, że liczba tych, którzy stracą na tym rozwiązaniu jest większa od liczby tych, którzy na nim zyskają. W związku z tym liczba tych, którzy będą się odwoływali będzie większa niż w przypadku rozwiązania, przy którym wszyscy zyskują.</u>
<u xml:id="u-45.1" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Jest jeszcze jedna kwestia, którą poruszę gwoli wyjaśnienia i by nie być gołosłowną. Dotacje celowe, czyli dotacje, które są jak gdyby poza wszystkimi innymi elementami w relacji do Produktu Krajowego Brutto, kierowane do gmin w roku 1991 stanowiły 0,74% ówczesnego PKB. W roku 1995 stanowią 1,44%, tyle że PKB między rokiem 1991 a 1995 wzrósł prawie o 1/4. To jest ta drobna różnica, która powoduje, że te dotacje celowe zajmują coraz większą pozycję w kształtowaniu dochodów gmin.</u>
<u xml:id="u-45.2" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Tak widzę ten kalendarz.</u>
</div>
<div xml:id="div-46">
<u xml:id="u-46.0" who="#JolantaKaczorowska">Ponieważ wiele osób wypowiada się w imieniu gmin wiejskich i osoby te bronią tych gmin, chciałabym do państwa zaapelować, żeby tej sprawy nie zostawiać, ponieważ wszyscy na tym stracą, także gminy miejskie. Przyjmijcie państwo jakieś rozwiązania...</u>
</div>
<div xml:id="div-47">
<u xml:id="u-47.0" who="#JerzyCiemniewski">Przepraszam bardzo, ale jesteśmy w fazie pytań.</u>
</div>
<div xml:id="div-48">
<u xml:id="u-48.0" who="#JolantaKaczorowska">Pytam zatem, czy dobrze zrozumiałam, że 704 mln zł to byłby udział w podatku dochodowym 17%, a zmniejszenie subwencji wyniosłoby 53 mln zł.</u>
</div>
<div xml:id="div-49">
<u xml:id="u-49.0" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Tak, pani przewodnicząca. Ogólny przyrost z tych 2% to 704 mln zł, natomiast z subwencji oświatowej oznaczałoby to ubytek 47 mln zł, a w subwencjach oświatowej i ogólnej 53,9 mln zł, przyjmując wszystkie te udziały, które są powodem naliczenia.</u>
</div>
<div xml:id="div-50">
<u xml:id="u-50.0" who="#JolantaKaczorowska">Czyli do gmin wpłynęłoby 650 mln zł. Czy ktoś obliczył ile by to wypadało na jedną gminę, bo te 16 najbogatszych gmin, to jest prawdopodobnie 3/4 ludności Polski. Moja gmina ma 7800 mieszkańców, więc ja się nie wypowiadam w imieniu tych wielkich gmin, ale wydaje mi się, że to, by 650 mln zł albo w formie subwencji oświatowej albo w udziale z podatku wpłynęło do gmin, to mi się wydaje zupełnie oczywiste i nie podlegające dyskusji.</u>
</div>
<div xml:id="div-51">
<u xml:id="u-51.0" who="#WłodzimierzPuzyna">Z odpowiedzi pani minister na kolejne pytania wywnioskowałem, że świadomą polityką rządu jest uszczuplanie źródeł własnych dochodów gmin i przesuwanie źródeł tych dochodów na dotacje i subwencje, które są źródłami uznaniowymi. Chciałbym, żeby pani minister chciała potwierdzić lub zaprzeczyć, że taka właśnie jest polityka rządu. Mam tylko pytanie, czy to jest rzeczywiście świadoma polityka?</u>
<u xml:id="u-51.1" who="#WłodzimierzPuzyna">Mam jeszcze drugie pytanie, pani minister powiedziała, że są gminy, które na tych przesunięciach stracą; prosiłbym o wymienienie tych gmin i podanie rozmiarów tych strat.</u>
</div>
<div xml:id="div-52">
<u xml:id="u-52.0" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Jeżeli chodzi o tę ostatnią sprawę, to mamy wyliczenia, które dotyczą tych 2483 gmin i wyliczenia te dokładnie pokazują, które gminy zyskują na tej propozycji, natomiast po to żeby obliczyć całość, trzeba by policzyć jak się zmienia subwencja ogólna i subwencja wyrównawcza dla tej gminy. Te wszystkie wyliczenia są ważne i wymagają długiego programu komputerowego. Przepraszam bardzo, ale ja tych wyników w tej chwili nie posiadam. Nie ma przeszkód, żeby te istniejące już wyniki przeglądać, natomiast bardzo trudno to czytać.</u>
<u xml:id="u-52.1" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Druga sprawa, chciałam zwrócić uwagę, że to nie tylko rząd prowadzi politykę, ta polityka jest znana parlamentowi - jeżeli mówimy o polityce wspierania rejonów zagrożonych bezrobociem i jeżeli mówimy o programach restrukturyzacji regionalnej, to siłą rzeczy programy te dzieją się w terenie i nie dzieją się bez przypisania dokładnych adresów. Beneficientami tych programów podobnie jak programów restrukturyzacji i modernizacji terenów po jednostkach Armii b. Związku Radzieckiego są gminy. To są dotacje kierowane bezpośrednio do gmin. Jest to oczywiście kwestia wyboru czy to robimy, czy tego nie robimy i było decyzją nie tylko rządową, że takie elementy mają w polityce się znaleźć. Zatem, przepraszam bardzo, ale nie jest tak, że rząd nie chce dać swobody działania, ale rząd musi spełniać pewne wymogi w ramach ograniczonych środków i tak tymi środkami rządzi, by zalecenia posłów wypełniać.</u>
</div>
<div xml:id="div-53">
<u xml:id="u-53.0" who="#KrzysztofBudnik">Mam pytanie w odniesieniu do tej ogólnej symulacji, którą pani minister przedstawiła.</u>
<u xml:id="u-53.1" who="#KrzysztofBudnik">Czy prawdziwa byłaby teza, że te gminy, które najwięcej zyskają na proponowanej zmianie będą w mniejszym stopniu korzystały np. z subwencji wyrównawczej?</u>
</div>
<div xml:id="div-54">
<u xml:id="u-54.0" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Ta najbogatsza 16-tka z pewnością nie korzysta z subwencji wyrównawczej, natomiast ona zbiera środki, które idą do innych gmin. Natomiast w tej 16. byłyby z pewnością gminy, które zaczęłyby zwracać do budżetu.</u>
<u xml:id="u-54.1" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">To co faktycznie jest problemem, to rozkład tych dochodów w gminach bardzo biednych i w gminach średnich. To tam się zaczyna załamywać kwestia subwencji wyrównawczej oraz subwencji ogólnej.</u>
</div>
<div xml:id="div-55">
<u xml:id="u-55.0" who="#WłodzimierzTomaszewski">Ponieważ otrzymali państwo materiały, które są firmowane przez Ministerstwo Finansów oraz Urząd Rady Ministrów - mówię tutaj o zestawieniu, które dotyczy dochodów i wydatków budżetów gmin w relacji do PKB oraz dochodów i wydatków budżetu państwa w latach 1991–1995, chciałbym zapytać czy Ministerstwo Finansów potwierdza te dane, które zwarte są w tym materiale, że subwencja ogólna w relacjach z lat 1991–1995 spadła trzykrotnie.</u>
<u xml:id="u-55.1" who="#WłodzimierzTomaszewski">Czy informacja tu zawarta mówiąca o tym, że ogólne dochody budżetów gmin w 1995 r. były niższe w stosunku do budżetu państwa o minimum 4 punkty procentowe patrząc na lata 1991–1995, kiedy to wyraźnie zaznaczył się wzrost dochodów budżetu państwa, natomiast nie zaznaczył się wzrost dochodów gmin, mimo że to także jest administracja państwowa.</u>
<u xml:id="u-55.2" who="#WłodzimierzTomaszewski">Mam jeszcze trzecie pytanie. Czy dynamika wpływów zaznaczona w tym opracowaniu i w 1991 r. taka sama dla budżetu państwa i budżetów gmin, została prawie o 100% zachwiana w relacji dla roku 1992 i było to tak odwzorowywane aż do 1996 r. Przypomnę, że ta dynamika wpływów, ta bardzo znacząca różnica była skutkiem niedoszacowania wielkości środków w podatku dochodowym od osób fizycznych po wprowadzeniu nowej struktury tego podatku po 1992 r., co jest zresztą podstawową przyczyną tej nowelizacji, która ma spowodować, że będzie chociaż minimalne wyrównanie różnicy dynamiki, która była powielana aż do 1996 r. Przypominam, że tutaj są dane i tak: rok 1992 - 194% jest to budżet państwa, natomiast tylko 107% - budżety gmin. To jest ta podstawowa przyczyna. I pytam jeszcze raz, czy państwo to potwierdzają? Jeżeli tak, to istnieje wielka zasadność wprowadzenia tej zmiany w wysokości 2%. Nie chcę już wspominać o tym postulacie, który został również wyrażony przez przedstawicielkę Związku Gmin Wiejskich, która oczywiście ma rację, że nie można tego robić w oderwaniu od liczby mieszkańców gminy. Zatem jeszcze raz pytam, czy te dane są właściwe i niekwestionowane przez ministerstwo?</u>
</div>
<div xml:id="div-56">
<u xml:id="u-56.0" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Przepraszam bardzo, ale materiał o którym pan mówi, czyli „wpływ zmian legislacyjnych w latach 1991–1995 na gospodarkę” mówi o trzech podatkach płacowych i jeden z nich to podatek płacowy, o którym już wszyscy zdążyliśmy zapomnieć. Nazywał się on „popiwek” i służył zupełnie czemu innemu, był mianowicie podatkiem antyinflacyjnym. W roku 1992 stanowił on pokaźny wpływ budżetowy, ponieważ zawierał zarówno wpływy z lat 1990–1992, jak i zaległości z lat jeszcze wcześniejszych. Stąd, jak się patrzy na liczy tak jak są one przedstawione, to dzielenie jednej przez drugą daje taki wynik jaki daje, natomiast kwestia zakresu tych liczb jest tak szeroka, że nie jestem w stanie w tej chwili odpowiedzieć na pytanie o prawdziwość tych liczb.</u>
<u xml:id="u-56.1" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Jeżeli chodzi o dane Ministerstwa Finansów, to również na tej zasadzie, że wielkości które podaje statystyka są powszechnie znane i są takie a nie inne, to nie widzę powodów, dla których mielibyśmy kwestionować wielkości, które zostały odnotowane, sprawdzone i zweryfikowane tak przez GUS, jak i przez Ministerstwo Finansów, co jest chyba najmniej ważne, a także przez NIK.</u>
<u xml:id="u-56.2" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Relacje tych liczb są takie, jakie przedstawiliśmy państwu w tablicach przedłożonych w materiale opracowanym przez Ministerstwo Finansów. Jeżeli chodzi o zakres podatków, to jest tutaj podatek, który nigdy nie był podatkiem dzielonym z kimkolwiek, tyle że raczej trudno nazwać go normalnym podatkiem, gdyż było to raczej narzędzie antyinflacyjne, do tego bardzo zmieniające się w czasie.</u>
</div>
<div xml:id="div-57">
<u xml:id="u-57.0" who="#MarekOlewiński">Myślę, że uwzględniając dzisiejszą dyskusję, bo to nie były pytania ale dyskusja i uwzględniając zgłoszone wnioski formalne, należy ponowić ten wniosek formalny o odesłanie tego wszystkiego ponownie do podkomisji celem przepracowania tych wszystkich wniosków, które były dzisiaj zgłaszane, w tym szczególnie wniosku pana posła Kado dotyczącego zróżnicowania wielkości w podatku dochodowym w zależności od liczby mieszkańców danej gminy. Sądzę, że jest bezdyskusyjną sprawą jest sprawa zwiększenia, natomiast jest dyskusyjną sprawą kwestia czy mają być preferowane tylko duże metropolie. Stawiam to jako wniosek formalny.</u>
</div>
<div xml:id="div-58">
<u xml:id="u-58.0" who="#StanisławPawlak">Jestem zmuszony odpowiedzieć panu Tomaszewskiemu na pewne kwestie związane z tą tabelką. Drogi panie, niech pan nie wprowadza posłów i środowiska samorządowców w błąd, pan źle czyta tę tabelę. Niech pan przeczyta dobrze i wyciągnie prawidłowe wnioski.</u>
<u xml:id="u-58.1" who="#StanisławPawlak">Subwencje ogólne, które rzeczywiście spadają, niech pan porówna z subwencją oświatową i ogólną liczonymi razem. Te dane rosną. Pan dobrze wie, że szkoły przechodziły z rąk samorządów do kuratorium a później wróciły. Proszę zatem dobrze czytać i właściwie interpretować te dane.</u>
</div>
<div xml:id="div-59">
<u xml:id="u-59.0" who="#CzesławFiedorowicz">Nawiązując do wypowiedzi ostatniej i wypowiedzi posła Kado, chcę stwierdzić, że ponieważ owe 17,5% miałoby dotyczyć gmin liczących do 10 tys. mieszkańców - tyle właśnie wynosi gmina pana posła Kado - proponuję, żeby było to 18 tys. mieszkańców.</u>
</div>
<div xml:id="div-60">
<u xml:id="u-60.0" who="#JerzyCiemniewski">Pan poseł Potulski chciał zmodyfikować wniosek, ale rozumiem, że jest to także wniosek pana posła Olewińskiego. Proszę bardzo panie pośle.</u>
</div>
<div xml:id="div-61">
<u xml:id="u-61.0" who="#FranciszekPotulski">Po pierwsze chcę zmodyfikować zgłoszony wcześniej wniosek, tzn. pozostając przy propozycji skierowania sprawozdania z powrotem do podkomisji, chcę jednocześnie określić czas rozpatrywania tej sprawy w podkomisji i chciałbym zaproponować, żeby terminem tego rozpatrywania było złożenie do Sejmu projektu budżetu na rok 1997.</u>
<u xml:id="u-61.1" who="#FranciszekPotulski">Jeżeli w projekcie budżetu złożonym przez rząd będziemy mogli przeanalizować subwencję oświatową i jeżeli będzie ona tak naliczona, że jej część płacowa zostanie zrewaloryzowana o wskaźnik inflacji plus 5,5% ponad inflację i do tego dojdą łączne skutki czyli powiększenie i pomniejszenie wpływów gmin w wyniku ewentualnego zwiększenia ich udziału w podatku dochodowym z 15% do 17%, to rozumiem, że byłaby zgoda na to, by rozważać rozwiązanie przesunięcia tych pieniędzy z budżetu państwa do budżetu gmin. Z tej właśnie przyczyny modyfikuje pan wniosek.</u>
<u xml:id="u-61.2" who="#FranciszekPotulski">Chciałbym jednocześnie stwierdzić, że pan przewodniczący nie pozwala zareagować na niektóre zaczepki pańskich kolegów klubowych. Nie stwierdzili oni, że rząd obiecał, a tylko w takim wypadku byłby pan uprawniony do stwierdzenia, że pani minister Wasilewska-Trenkner może odpowiadać w imieniu rządu. Pańscy koledzy klubowi stwierdzili jedynie, że pan minister Borowski obiecał.</u>
<u xml:id="u-61.3" who="#FranciszekPotulski">Pan minister Borowski stwierdził z kolei, że jest kłamstwem przypisywanie mu jakichkolwiek obietnic. W związku z tym zwracam się do pana przewodniczącego, żeby po pierwsze tego nie komentować, a po drugie, żeby zaprosić na spotkanie podkomisji pana burmistrza Gubina, tak by mógł przy panu Borowskim powiedzieć to w takich słowach w jakich uczynił to tutaj.</u>
<u xml:id="u-61.4" who="#FranciszekPotulski">Chcę jeszcze stwierdzić ad vocem, że pozostaję przy swoim przekonaniu co do intencji posła Kracika w tej sprawie podczas prac tej Komisji. Utwierdza mnie w tym przekonaniu ostatni wniosek złożony przez burmistrza Gubina, który dąży do tego, by zrobić tak, by jego gmina także skorzystała z tych nowych podwyższonych stawek.</u>
</div>
<div xml:id="div-62">
<u xml:id="u-62.0" who="#JerzyCiemniewski">Panie pośle, może nie będziemy już reagować na wzajemne zaczepki. Starałem się tego nie robić prowadząc to posiedzenie. Pan poseł jest akurat ostatnim, który ma podstawy do wysnuwania tego rodzaju zarzutów jeżeli weźmiemy pod uwagę pańskie pierwsze wystąpienie, które składało się wyłącznie z zaczepek personalnych. Byłoby dobrze zobaczyć tę belkę w swoim oku.</u>
</div>
<div xml:id="div-63">
<u xml:id="u-63.0" who="#FranciszekPotulski">Zwrócę się do prezydium o rozstrzygnięcie tej sprawy i przekonamy się, czy moje wystąpienie składało się wyłącznie z zaczepek.</u>
</div>
<div xml:id="div-64">
<u xml:id="u-64.0" who="#JerzyCiemniewski">Dobrze. Panie pośle, dziękuję bardzo za pomoc w prowadzeniu posiedzenia.</u>
</div>
<div xml:id="div-65">
<u xml:id="u-65.0" who="#ZbigniewBomba">Czy pan, panie przewodniczący byłby uprzejmy zająć się prowadzeniem posiedzenia, a nie wycieczkami osobistymi?</u>
</div>
<div xml:id="div-66">
<u xml:id="u-66.0" who="#JerzyCiemniewski">Bardzo dziękuję za kolejną radę i poddaję pod głosowanie wniosek o ponowne skierowanie do podkomisji sprawozdania podkomisji nadzwyczajnej przedstawionego w dniu 9 września 1996 r. o projekcie ustawy o zmianie ustawy o finansowaniu gmin (druk nr 1597).</u>
</div>
<div xml:id="div-67">
<u xml:id="u-67.0" who="#WojciechNowaczyk">Czy można by określić termin rozpatrzenia?</u>
</div>
<div xml:id="div-68">
<u xml:id="u-68.0" who="#JerzyCiemniewski">To jest termin nieokreślony i myślę że Komisje nie mogą w tej chwili określać tego terminu. Podkomisja przedstawi sprawozdanie wtedy kiedy będzie miała dostateczną ilość danych. Zatem na razie nie określamy tego terminu i liczymy, że podkomisja skorzysta ze swoich możliwości.</u>
<u xml:id="u-68.1" who="#JerzyCiemniewski">Kto z posłów jest za odesłaniem sprawozdania podkomisji ponownie do podkomisji?</u>
<u xml:id="u-68.2" who="#JerzyCiemniewski">Za wnioskiem głosowało 26 posłów, 13 - przeciw, przy braku głosów wstrzymujących się.</u>
<u xml:id="u-68.3" who="#JerzyCiemniewski">Komisje większością głosów postanowiły odesłać sprawozdanie podkomisji nadzwyczajnej ponownie do rozpatrzenia przez tę podkomisję. Dziękuję, zamykam posiedzenie połączonych Komisji.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>